-ocr page 1-
SAKEN van STAET
In , ende omtrent dcL. ^
VEREENIGDE NEDERLANDEN,
«f Η s e a
I E Ü W E van A I Τ Ζ E Μ A,
fSeilen Decls ^ Tmede SmcL·
IH 'sG R A V E N-H A G E
ΟΗΛΝ VE-ELIT, JOHAN ToNeEKi,oo,endejASPEa OoLt^
Boeck-verkoopers, 1672,
-ocr page 2-
ν E R Η A E L
V A Ν D E
NEDERLANDSCHE
VREDEHANDELING
Op nieuws gecorrigeert, en lìiet eenige ftucken
vermeerdert,
DOOR
L I EU WE van A I Τ Ζ E Μ A.
In 's GRAVE Γ^Η AGE,
By JoHAN Veely, JoHAN ToNGERLoo, cndc Jasper Do£tj,
Bocck-verkoopers, Annoió/i.
-ocr page 3-
GUNST I G E
/
E E S E
Erfchcyden Gefchrifren, raeckende de Ne-
derlamfcheVrede,zijn,foo vooralsna,uyt-
ghekomen. Maer verftaende dat veel vra-
gens was nae y ets dat deHandelingh van foo
gewichtiger!, memorabilen ,endevoorons
lief Vaderlandt hoogh-lofFelijck ende gewenfchtwerck
van tijdt tot tijd watparticulierlijckaenwees ^ foo hebicfc
my bevlytightbyd'eenofd'anderfooyets te bekomen,
ende bekomen hebbende u mits defen tot mijne laft ende
koilen willen metdeelen. Verfcheyden Traélaten met
Nabnyrige Koningen ende Potentaten fijnde nu ende
dandaer onder ghekomen, hebben gheftreckt om den
Oorlogh te eerlijcker, ende de Vrede te voorderlijcker te
maecken. d'Eene fai oordeelen dat de felve den Vrede heb-
ben verachtert: de andere het contrarie. Hetwerckoock
falfommige te langh ende wijdloopigh fohijnen : andere
fullen noch meerder foecken als zy vinden ·, ende dien
fai het tekort duneken. 'tis onmogelijk een yder genoeg
re doen^endealfo het principael oogmerck van defen ar-
bey t niet is als om eere , en danck te geven aende goede
Regeering,die naeftGod Almachtighfoo grootenfaecke
hebben uytgewrocht : So fai 't genoegh zijn als maer die
't felve ten beften, ende in haer befcherminghe nemen.
Vertrouwende gelijck dé Vrede is het hooghfte goed op
Aerden, dat oock alfo een wel-gemeynde,hoewel flechte
ende eenvoudige af-beelding vande felve, niet kan noch
fai onaengenaem zijn, noch qualijckgeduydetworden.
Ende gelijck men lange gewacht heeft dat yemandt yets
van defe materie voort brachte : Soo fai men geerne fien
endehoopen dat dit een fpoor geven aen andere om beter
te doen. Vaertwel.
-ocr page 4-
ν E R Η A E t
VAN DE
NEDERLANDSCHE
VREDE-HANDELINGR
]%lt ìiit ììt gelegent^
Ijcpùt bait DeDeccmigftOej^e» beclantien ftennen/ moeten oo;< Dcctfη / Dat fp / ptoeccHöe booj fjaec ©jpöcpDt cnbc fieDouDe" πί(Γε/ riiecc fletoapcntenbe in Uccie alé in tufi bcfioocen te hjcfcn. ^^f^onaenoSefifnljrö» ben |)acc nopt getoont Bpanbt ban éen ecrlijcke entie vcrieec- kerde Vrede. JEaec Ijoe / toacc / enöc tpannecc fp Ùe» feloeconöitienöcböfn lionnen bebinflen ; oocfttoat^ ©anbclinalj eebojbect ofbccljinticct fteefc : fuIcR^ maflij nicn af-ncmenuptbolgcnt>e]^ec0eeI·
T<Cgcn'tuptaacn ban ben bootioen ®cebe^^n: no fcftien hondert een en twintigh ben achtien- dsn naacct /eaf bcfêeec <!5?iffiec Aerflen aen Batc fêoogj®oaenietc Itcnncn/ ontfangen teljebben Wen ino?0ijcnonit«nt negen ucen een 25j<ef ban ben bicnciec Verreycken , giiefc|)?eben boo| lafl ban Den <iIi«5-i(|ectofllj/ Doo? eenemeflien 95ot>c ban bendes ccetrn iïacbt tot Bruflèl, lupbenbc al^ bolgljc ;
LMofì/ìejify
On AltifTe m'a comtnandé de vcus faire ce mot, pourvousdireque d'icy airflwoujwafrijours, par- tirad'icy vers lu Haye Monfieur Ie Chancelier de Brabant, pour y Traitter avec Meffieurs les Eftats des Pro- vinces Unies, certain affairedont elle l'aenchargé, afin quo vous vcüillesles en adverdr. Ec fur ce recomtnan- (ié, trt-s afféftionnement à vos bonnes graces. Je'prie Dieu vous a voir, Monfieur, en fa fainte garde. De Bru- xelles le feiziéme jour de Mars milpx eens vingt & uTi.
Voftre tres-aSèdlionné Serviteur
Sigaé
H. Yereyc'KE.
La Superfcriftien φΗ·. A Monfieur,Monfieu r^w^i Greffier des MelFieurs les Eftats des ProvincestTnies. . ? ί RGcenÌQdixhuii^^ê^nel·ΛΆtsmtlβxcensvìnte&utt. , !
■ - :: j
tJïïijnHeer,
SYn Hoogheyd heeft «en my geboden dat ick aen u verwittigen zou dac mijn Heer deCancelier van Bra- ^ band, binnen drie & vier dighen van hier naerden Haegh vertrecken zal, om daer met mijn Heeren, de Sta- ten der Vereenighde Landfchappen, zeeckere faeck, die hy aea hem belooft heeft, te verhandelen, op datghy hén daer af zoud verwittighen. Ick beveel my hier op heel j toe-genegen in u goede gunft., en bid God dat hy u, mijn Heer, in fijn heyligebewaringh houd. Uyc Bruflel den fefiien4en Maerc in 't Jaer fφien htmdert em en twintigh, a'
Uw toegencge Dienaer, r
Ctteeektnt ./.vii
Η. Verretcjce. |
'tOp/chriftvMS : Aeninijn Heer, mijn Heter^iryéw» Griffier van mijn H^ren StatenderVereenigde Land- fchappen.
Ontfangen dett achtienden ψακ Meert fefticn hondert een en twintigh.
Wm op Qgebelibereect oocU met Den^eece^jin» ban^^cange gecommunicffct SDnbc/ Doo; be ^ee^ een <l5ecommitteeclie öaben ban ifolfanbt örRelt Bet ï^up^banDen©ecc Heimonts mDe ®laniingö-(itatc/ om Den Canceliec ban S9;ebant)t te logceten : enbe oochbecfc^epben abbijfen bleien ofment)emoocftfou' be boen eemgge cecepcie enbe Defcapement : foo i^ bp plutaiitept ban hemmen goebtghebonbcn te jenben ben fêofmeeflec Mortaigne nae ©elf< om albaec eenige bet· bfcbtc Jbclfuptett gecert tc born niuechen/enbe baec mee De ben Heec Canceliec te biengen tot be ©oojn-b^ngget om albaec fiembooi ftjn Excellentie PrinceMaurits te boen ontfangöen enDe gelepben met een goebt getal €a« ïoffenaen Ijct gBebeflineect llogement: öoé toel tee Diftiofltie ban ben teecgjincc gelidi toa^/ of βη «ffij;· celltmie felf/ ofboo? Piince Hendrick, of ben pjince banPortugael of pemanbc anbec^ beliefbe De receptie te boen. jllgaectentoiecb niet goebt g^bonben bat pe^ manbban be S^ecgabecingD beni foube gaen ontfangen: JUSaec tael te boen Complimentecen/ ai^ Dp In 't ILoge» ment foube s^naen-gehomen; cnbr Dien enbe ben bot· genben bagg te tcactecen met ^ifcg.
® en drie en twintighften j©acct in belteati'e ge< IepD5!jnbe/ öoebatmenbenCanceliecban SSjabanet tee mubientie foube Balen enbe bjengöen ; ij! met abbijS ban fjjn €)cccllcntie beclïaen enbe getefolbeect/ bat men Bem foube tcactecen alleen Gufante, enüe btenbolgenö tee ^ubientie Balen enbe inebecom te Bnp^ bjengBen |bp twee ©ebeputcecbenuptbe^tcgabecingBe/ met twee Catojfen/enDetcacteecen/ tot la(ldan'taanbt/tot nabee la|l: enbe fijn ten epnbe boo;fclj;ebe grcommit* teect be i^eeccnBootfeierciibcEuflumombpbtnbooi= fcöicbegeecCancelieeteneeten te mogen ttgben/ bp foo bette ^jn €D. batbecfoctjt. USeec toietb goebt ge^i bonben al-booeen^ Bem tee Stubientie te taten / bat men boo? be €Iecq van der Burgh öcm foube laten af-epffcBcn fijn 25?tèf ban Ccebentie / om Daec upt t« ftcn Boe bat Bate doogBeben Baec {|oog Mogenbebaee bp qua> üftcreen enbe teactecen/ bienboIgBenbe Beeft De boo;« fcüjebe Verburgh ban ben bowfcBMbeiliec Canceliec ben 23!ief ban.Ccebentie ontfangBen / enbe tee mv^ gaDeeingB obeC'gBeb!agBt:IioiàienOeb'(i9pfcB?Ìft: Aea onfe feer waerde cnde goede Vrienden, de Staten Ge- neraci der Vereenigde Landfchappen : enBctinljOUbcn al^bolgBt. '
'Zes Archiduci^
Tres-chers et Bom Amis ,
N Ousenvoyons devers vousiMeOjre Pierre Feci kius , Chevalier, Sieur de Bouchbaute, &c. de noftre Confeil ii'£tat i& GJiancelier de Bia- bant, Porteurdecette., pöur traitter ^vec vous certaini afi*irequ'ilv.ous dcclarera;,(i?eft poMrqugy nous.voUi ^ X faifons |
-ocr page 5-
fiifons la preferite, vbus requiransdc non fculcment luy Touloirdonnei bonne audieince > maisailfli eo ce qu'iUousen dira dcnoftreparc entiere foy & Creance. A tant tres-chers & bon am is,noftre Seigneur vous ait en fa fainte garde. De Bruxelles le feiuérne de Mars milfix ctnsvinp&ua.
Efloitfigné,
E. ALBERTUS. A. ISABELLE.
Et plus bas
Vereyckkìì.
d't^erts-H^rtogfn.
Seeh WAERDE εκγ goede Vbiendkn,
WYfcnden derwaerts aen u de Hta FctrtìsTec- Ridder, Heer van Boeckhöute, &c. uyc onie Raedt van Stact, en Cancelier van Bra- brahd» brenger hieraf, ómlnetu feeckerc faccit, die hy aen u openbaren fa!, te verhandelen. Wy fenden dieshalven dit tegenwoordighe aen u, met verfoeck van hem niet alleenlijck goed gehoor te geven, maeroock hem in \ geen» 't welck by van onfent w^en aen u feg- gen fai, volkomentlijck te ghelooven. Niet meer, feer waerdi en goede Vrienden, dan dat onfe Heer u in fijn heylighebewaringh neemt. Uyt Bruflel deyi/rw^van Mnen/i/F/e» hendért een en twietigh. ι
Was onderteeckent E. ALBERTUS, Α. ISABELLA^ ,Εη lagerftont
VERErCKEN.
Φίη booifcBitbcn SSjicf adclcfeii enöe 't inijouöt tee* iiomcnjtjnbe/ floebt Bfteöonbenbatbe boojfcDjebc Bceten Dan BoetfeiercnDe Eufum ben tooojfcö?eöc Hete Canceltec tccSecgaDecinaö foubcn Ijalcn cnDe bjengen. i^ifCnael^Sijn Excellentie tec ©eCBaDctinslj BCCOm= jjacecct / cnöe een tofpnlgl) bacc nae oocft be boo?· fcljjebe fêecc «ffanctlicc ; cnDe fonbec al booccn te bofu
eentae Complementen van groetenis of anbecfint^ IjECft
ftin 0bcp?0penectt oeltjch bP bat baec bp oefcöiiftc/ 6püfni Ijctftobec-Btfonben/ ^ί£cnabol·
OenDε ; Oaecop rön<ie-inf9rtöcï»^fonöecemiae€om= plimentenii gÖEatltlMOOJbt/ dat bare Hoog Mogende opfijn geproneerde fullen letten cnde nemen alfulcke Refolutic als de felvc voor den dienft endc welftandc vanden Lande fullen bevinden tc behooren.
EiL (JHogende Heentii |
Efe laetfte 'dagen van het twaelf-jarige Beftand- van Nederland, ons gemeene Vaderland, ilel- len ons voor oogen de droeve Verendtrh^e die nser hetiyaà'vanfukke tifJlijcke Auoorden geveorilyck is U volghen. ende daer^f de bereydfelen van ais nu wor- den gevordert, foo aen de cene , als aen d'ander zijde Maer het is alfoo, dat hebbende ondertuffchen de Door- luchtightighfte Aertz-Hertogen hunne medelijdende oogen ghefligen op de fware cnde uytterfte inconvenien- ten , daer inne de Landen door defeVeranderinge we- derom fouden komen te vervallen, en hebben niet wil- len nae-laten in bedenckinge ende groote Confideratie te leggen de middelen , die fouden konnen dienen tot verhoedinge cnde af weeringevan dien, fonderlingh tot dit Sali^^h voornemen beweeght zijnde, door hunne natuyrlijcke geneghentbeyd tot Vrede, cnde door hun- ne y ver ende afFeótie tot het gemeene Befte, dewelc-, ke oock zijn ghe weeft de Prindpaelfte Moti ven dat, hare Hoogheden hen hebben gherefolvecrt tot het voor- geroerde Beftandt, als een beginfel fan de geheele ge- wnaflede bjuQugbe(le«broeds van Oorloge; daerinoe fyt'heursn aenkomftedefe Laeden htbben gevonden, meynendedat binnen den tijd des fcifs Beftands .<i(S/e»inighelijcksgcnoegh hebben bctuyght, endeuyt- gewefen de feeckerheyd van hunne goede intentie, ende voor deten toekomende tijd, ende hebben hun- ne Hoogheden, niet meer ter Herten, als teweghete konnen brengen het mcefte voordeel van defe Landen in't Generael, de weickc daer inne fouden fchijnen te confifteren , dal alle de Partyen ende Leden van de Ne· derlmien "aederom jouden vergaderen in een Lichaem, ende onder een Hooft j iujnde feerapparent, datgelijckfc voor de Tfoublen van onfe tijden waren in vreedfamc Eenig- heydt, endegherufte Voorfpoedigheyd, zydieinmeer^ der fouden komen te genieten, indien de Provinciën van defer zijde hun lieten verwilligen tot een goed, be- quaem, ende yaft verdragh onder bikeateni^e van de na tuyrlijcie Princen. Dit is het punö 't welck harr Hoog- heden my belaft hebben » U Edele Mogende voor te dragen ende vriendelijcken te prefenteren, gheacht heb- bende dat hun toe-ftond neffens defelve, voor alle nieu- we breeckinghen van Oorlogen te doen dit Officie van goede Princen, foeckende etide behertigende uwe eyge- nen gheduyrende welftaödt, ten eynde daer op werde gelet, endegenomeneeh Vruchtbare Refolutie, by de weicke alle Bloedftortinge, cxceffive belaftingen, ende andere Ellenden, die defc Nederlanden foo langhe Jaren hebben moeten onderftaen , eens voor al mogen wcgh ghenómen, ende verhocdet worden. Ende daer uwe Mogentheden op defen voorflagh fouden begeeren te tre- den in Comünicatie vanAccooidt, fullen haere Hoog- heden in fuicker voeghen verftaen tot alle billijcko cnde redelijcke Conditiën ende Capitulatien , dat de felveuwe E. Mogentheden alle oorfaecke fullen hebben, van vernoegen, ende niet alleenlijck fien de efftften van den goeden wille van haere Hoogheden, maer oock de oprechtigheydt ende finceriteyt die zy al den tijde in fonderlinge recommandatie hebben gehadt, ende toe noch toe doen blijcken by de FunSïueie ende Beligieuje onderhoudinge van alJe hunne Handelingen, ende belof- ten, foo hun 't felve volkomentlijck magh toebetrouwt werden, willende U E. Mogentheden oock wel verfe- keren, van gelijcke goede ende oprechte intentie van deCaiholyckt Me}eJleyt,enóid2Xd(iü\ve fai voorgoedt, vaft ende geftadigh houden, alle 't gene hare Hoogheden defen acngaende, fullen hebben ghetraileert ende bc- flootcn.
Ende was onderteeckent
P. PECKH7Ï.
35efe ©jopofliie noiö öieti fdbrrt baaö oöcicfm 5ijnDc/toi«b oefïelt in tianbcn ban brn ρ^ίπ^ Maurits, om te iettcntcat baecop foube bienen gljc; anttaso;bt / tot birn cpnbc oocl^ de i^crcen raittcecbi ban J^oHant Ijct obrcnamen/ om fn ftaere a^rgaDcringg ern abbij^ öaec op te fo?müCf n. ζ&ε fclbc IjebbenOcn bolgcnbcn dagö fn-gebjagDt een Concept ban anttooejbt op be gBcmelbc #jopo(itte : brrfila^^ wnbcbatfiaec «Sbclc JEogöenbc't (dbeconcrptnlfoo liabbcn gocb gti^bonben cube [lun gbelafttcc becinge ben gacc {^oog. Jüog. boo; (jun abbtj^in tc ftjengen / onime albaec gerefumeect enbc gbecyauii. netct/ rnöebaccop met gemeen oDbH^ gljecefojbiett tclDO?ben/ 'tgcnebooi brn meeflcn Dienfï/ maintenee ment ban beSouvereyneVryheyd, Rechten ende Ge- rechtigheyd van de Vereenighde Provintien foube bc= bonben toojbtn te Beiiootcn. 't ©oogfj Concept gfjcfe fen rnbe geepamineectnjnbe&ebbcn b'anöccc )i)?obin« tien gaceabüfeit enbe belangen bpec op becblaett : foo« penbe al te famen baec op bat be Claufulen ban tuebers om te Vergaderen onder een Hooft, enbe onder beken- tenis van de natuyrüjc ke Princen, onbjaeoDljjcft ton» een} enbe met bigoceufe tCecmen bcIjoo^Ocn te tv^Oru toebecfpioacRen,
©en vieren twintighften nfïmiööaail (ÌÌn<ÈCCiTi lentie Prins Maurits tep ©etgaberingl) ijjecomparccK enbe'tboo)rcb;ebe Concept ban anttooo^bt taoebrrotit jSelefcn tnüe Be^efiimcertenbe baec op geconfcctrert/
Qsöe· |
-ocr page 6-
Van de Nederlandfche Vrede- handel.
DÈbeïiDercEEt ettUe snaDbifcttt cnOc 'iaDbtJiS üan fijn cdlcnticöEboojt/ opallesj cypclijcft met alle ConfiDe» ratiEngtjeletstjuDe/ flOfDt oetionOEnDat men'tboojfj Concept öoiöcn^ bc ucrfilaecöe aDbijfcn fouOe öicffe» ten / cnbe ^'anöccen Dacgö^ b?oegb tee hlocBe feven upcenDaecop toeDecom UecgaDccfn omtne Ijet eÖPt)?pf= fefcöe flljecefutneect üJefenDe / De boojfj anttoooiöt epntlijcftt'accEpecen.
g^en vijf en twincighflen Excellentie boigeng iSefüIutte ban gificcen uicDecom tcc Bccgabetinge CDtiipaceect/ enbe gbccefumeett lïjnbe öet Concept Uan anttooojbe op tt gfjeDacne ^jopofitie ban ùcn i^eec Canccliec banS3;a()anütgeceO;ejteectboIgen^ b'aDüö^ fen ban b£P;abintieu brp boociggen baeg{)^ baec op bechlaect/ i^naKtjpe Oeli&ecatie cnDegebaneomb^age beboo;fsantinoo;becpnteiiicltggecerolbeect enbe itilcect / gcitjch befelbe tjiec na bolgtit. <8nDe boo; BeHeccen Boetiéler cnDcEuifumbe^naemiböagfj^ acn ύεη #eec Canceliec t^bc{)anO(gf)t. ^^ie bacc op ntet fonberlingj)^ tjECfi gecepliccect/ als dat hy haer Ho.Mog. dedc bedancken voor lijn goedt Logement, accommo- dement ende Tradlemenc. «SnÖe alfao <n't flcnfiomen tot ^elft cenige Canailie onOctfionbcn be fgniglie qua> Itjcft te bejegenen met toepen enöe fltjch te toetpen / foo j|Doo;bmj(|eecPrince cnbelBegiliteet alöaec in fijn toebec- tepfe tegen fulrj; ojbje gc|lclt.
De antwoordluyde alsnjolght·
E Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden gehoorc ende gcxamineert hebbende de Propofi- tie van weghen dc Doorluchtighftc Aerts-Her- togen in Brabandt, in haer Hoogh Mogende Vergade- ringhe ογ ómdrie ent-wmtighfieu Maerc eerft by monde ghedaen, endedaernaeby gefchrifcc overgegeven» by fJeere Pem Feckio Ridder, Heere van Bouchouce, Can- celier van Braband, uyt krachte van de Blieven van Cre- dentie van de Hooghft-ghemelte Aerts-Hertogen > ge- dateert binnen Bruiïel den Jefiieiìàen defer Maendt, ver- klaeren dat de Hoagheyd ende SouvermntUptimdt Geü- nieerde ÌHederìanien ougetieyjfelt ende èufte»-diffute. ü Èy haere Hoogh Mogeitde ende de Staten van de rtfpeiiweFro- •vintien, dac 2y de felve altijdts Religieufelijck hebben ghcmainteneert, tegensallede gene die defelveeenigh- iints in. twijffel hebben willen trecken, oftedaeropyet voornemen, ofte defelye een'^e andere Priace» tee-eyge- '■tienf dat [y dienvolghende oock noyt en hebben willen toeftaen eenighe Traöaten daer by de felve eenighfints in twijffel foude moghen getrocken werden, daer af zy cxprefle Verklaringe hebben gedaen, aen den Keyfer, Cheur ende Furften, ende andere Potentaten ; Mitfga- dersaendeHoogh-ghemelte Aerts-Hertogen felve, dat hare Hoogh Mogende veer eenen Souvereynen, ende hare Landen veor vrye Landen gehouden ende bekent werden, by de grootfte Monarchen, Koningen, Potentaten en- de Republijcquen, dewelcke alle in die qualiceyt tnet hae- re Hoog Mogende veele ende verfcheydene groote Tra- öaten ende Alliantien hebben ghemaeckt, hebbende *c felve oocfe foo verre ftaende ghehouden > dac haere Hoogh Mogende noch met deHoogh-gemelte Aerts- Hertogen', nochtemetden Koningh van Hifpangien, eenigh Traftaet hebben willen aengaen, voor ende al eer de felve mede verklaert, ende daer van Aéleghege- ven hebben, datfe met hare Hoog Mogende trafleerden, eh met vrye Landen ende Frovinciendaerophy niet en f re· tendeerden : Ende dewijle alle hec felve foo klaer als den dagh is, ende voor alle de Wereld notoir ende bekent, foo komt haer Hoog Mogende feervreetnt voor'tvoor- fchreve gheproponeerde van den Heere Cantelier Fec- kio > voorgevende dat het meefte voordeel van defe Lan- den daer inne foude vefen ghelegen, dataüedePrevin- cienwederomfeudenvergaderenineen Lichaem, ende ender een Hoeft ende datfe haer beten vermiUigen toteeugeedt, Jbequaem ende vafiverdragb , onder hekentenijfe van de nU' tuyrlycke Princen. Indiende Jelve Lauden of defea voor- fli^h fiiüeniegeeren te tredenm Communicatie van Accoort dat d'jierts-Hettogen in. folckevoeghenjpuden verfiiten tot lillicke ende redelijcke Conditiën·. Overmits dat den fel- ven voorflagh, n«,et en foude konnsn dienen, tot ver- hoedinge ende afweeringe van de fware ende uycerfte in- convenienten, daer inne de Landen door den Oorlogh wederom foude komen te vervallen» daer toe'c gepro- poneerde fciiijnt voorgeftelt te werden, mser veel eer'c Vyer van Oorloghe ial ontfteecken, om dat het felve regel-recht gaet tegensdc voorfz tekende SoHverainiteyt ende Hoegheydt der Landen t die haere Hoogh Mogende totnoch toe foo lofièlijcken ende metfoofwaren OorloJ ge hebben gemaintineertj ende voorts met Godes hul- totten rjyterften toe te maintineren, met goedt endö jloed, ghereiolveertzijn, ende dat oock de voorfz Pto- pofitie is erroaeiuende onverdraeghlyck hacren Staec, trec- kende in difpute defilve Souverainiteyt teghens de tunda- raentale Wetten van defen Staet. Mits a le 'c welcke haer Hoogh Mogende foo onverwachte, enrechtmatighe, ende onnaebuyrl^cki Prof optie niet en konnen toeftaen , als implicerende een onlijdelijcke atrociteyt teghen haeren Staet, ende groote usfiw^voorallede Monarchen, Ko- ningen , Potentaten, ende Republijcken, die met de- felve, als eenen Souverainen Staet hebben ghetraöeert, maer nootfaeckelijck moeten verklaren, gelijck zy doen mitfdefen , dat alle de gene die by eenige Profofitien ofte andere 'n>egen 't Souverain Recht van dejè Landen pooien in diffute te treckeni te imfugnerenofte eenige andere Prin· een toe\te eygenen, ofte yet dat fuUxfmaeckt, gehoudenfuüeit •werden voor instabil, omme in eenighe TraQaten by haer Hoegb Mogende geadmitteert te worden, 't Welck zy den wel-gemelten Heer Pwitw voegen tot antwoord, alleen- lij ck daer by doende, dat de hooghft ghemelte Aerts- Hertogen uyt de menighvuldighe klachten haer ghedaen ende daer Of noyt eenighe fatiifaóiie en is ghevolght, feer wel weten hoe haer Hoogh Mogende verftaen dat het Tradtaet van.Treves by defelve ende by den Koningh van Hifpagnien funiluelijcken ende Religieufelijcken (bude wefen onderhouden. Ghedaen ter Vergaderinghe van de Hoogh-gemelle Heeren Staten Generael, in 'sGraven- hage op den vyf entwintighfienU&zïtfiftienhonierteen en twintigh, |
Waegeteeckent
HEND. TER COULEN, vidit.
Onderfiont :
Ter Ordonnantie van dcHoogh-gemekc Heeren Staten Generael,
Ende was onderteeckent
C. Aerssew.
mt ane^ onb«nabolaenDefeccrtc?Scteof«efoIut(e ben fejben begt) genomen.
In de Vergaderinghe van de Hooge ende Moghende Heeen Staten Generael benefiënahet arrefterep van den antwoorde te geven aen den Heer Cancelier Peckiui over- wogen wefende dat men uyt de Propofitie van den fel» ven Heere Cancelier Pee*»-ghewaer weid dat hy focht in twijffel te trecken 't recht va» de Souverainiteyt der Fer- eenighdeNeder/anden, endepooghde de felve t'induce,» ren om haer te begeven onder den Aerts-Hertogh als of de felve met eenigen fchijn (tegen 't klare recht de Gene- raliteyt endede 'c famentlijcke en eicke Provintie compc- terende)noch eenighfints gehouden waren defelve Aerts- Hertogh te erkennen voor haerennatuyrlijcken Heer, foo hebben haer Hoogh Mogende eenfiemmighvetHcn ende gherefol veert, gelijck zy doen by dcfen, dat men denfelven ieckium lot gene verder of ander Audienrie en fai admitteren ; ten ware zy te voeren aen fijn Vor- ftelijcke Doorluchtigheydt den Heere PrÌnce van Gran- ge volkomentlijck opende'tgeene daer van hyauilientie foude willen verfoecken: om by haer Hoogh Mogende alvoorcn té delibereren , of voor den dienil van de Landenoirbaer ware hem vorder te hooren, ofte niet, ende daer nae daer inne gedaen te worden fulcx als dc» dienft.van de Lande foude vercyflchen.
©en fes eni^wintighftcntDecbensBccoramftteertfett ΐφί ^elbecIanbtenbeeenupt^oUanbt/ omme ambe
iteecen Ambailadeurs ban ^janchctjcl!/<@^oot S^^Uian·
3 giert |
-ocr page 7-
6
aiftt cnöe SDctiematcRfii / mitfaabtt^ ben Refident burianitepicffntercn cnDc De&anDiflljcn Copie üanoe pjouofitiE cnDc ban öc 5ïnttooo?Dt.
©ufootanifle^ioporitie cnbebctfocch/ RonUeflCfn anb?canttooo?Ot ofcjcpebitie ballen. ©ccöalDen ttia^ 'tnictbiecmt Dat Oe felbeijanbdina&in fjjiU! aebooitc bctfnioD?Dc/ cnbebpftang tee gheeyndight ai^begoft hia^. gchbeiten nocDtan^ Dattcc oocItanbece^anri- Decaticnnie onftec-liEpfn/ biebefebcfenbinaebflttfec- kius foo lto?t bebcn (lupttn. Pjin^ Maurits fiabbe altee» be in 't gncc feftien honderc sa acht, bp 't maccuen watt ben Uerloopenen gtnofBÜ OÖctoont fijn ontuille cnöe nfhceciaDcpbt ban 't SSefianbr. ^ijn cc^ifiDe öeboicrn foo bp raonbe al^ boo? 25?iel)tn aen be ateben banbeu^tact/ Qabentboeneenoeabfaemte Bennen, jöu / ηαε De bcmpinaeban be Semanllcantfebe pactp/ isrDiccccicbanbe ©eoeecinaeojtljeelflcfiin öanbenjbeb» bcnöe ωΐύε niet tonnen eeniaüe oocttbeminfteoDenc» ÒbcntDepbt tot btn ©?ebe/ om becfcljepbe rebencnl: ücrftciijck, om in acEnbeclep manieren t'app^obecen De mammen ban bic ben boociaen (ittcebe^ öabben sDe» bjebrii / en bien Dp boenmael^ ftaObe tegen aefpioochcn. Ten Twceden.om bat fijn Simpt meed JBilitaic fijnbe/ Ijetöcmeenebifreputatie foube atücnfoohp banj©ce= bc bcc fp?eften.Ten derden : ©m Oat fijn Btfacl) bp ioaö nootfaccftelijcli srootec niofl toefen al^ bp ©jeöe. Ten vierden: (0m bat bp be ©uptfcüe faeche / bieöp fcec fabocifeccbe enbc aengecaben tjabbe / nieec aoct uieenbe tc fullen boen/toannecc befen^taet tocDfC b?acft met ^pangien/ esl^ in ©jcbe blpbenbe i fouDe ootH in be naell bfctoehcncn ^omec/ali Spinola na bc ©altj toa^ 0ctrocften met Oc tueefle macftt ban gjpanQien / bcel oöantaöieljcbben{tonnentoiiinen opoe ^paeiifc; in» bien fjet ^©ojlooü toate 8£b;ff fl. ?tlfoo Doopte ftp »n/ Ccfru^taet in opcnbacc φοίΐοαϋ toebecom flellenbe/ fiibc tot betmecieecinal) ban öuptet^ enoe lUnecbten obliacccnbe / brn Sjpaianacct mcec af-bieuehenbebc ©uptfcije tójotcr«ceiiöe iijincen / infonbecficpt ben itoninchban20olje!ncnfüng.ufifrs!$.oone Cbien fjp boojnameltjcf» totbe ttcoon feecijabt gecaOfn ) meer Ijulpe te fulfen borri ; Ten vyfden : me ban ^edanbt/ ban fjcm in reaatli ban 't Eibt banben ifioel/^IifTmorn cn ©eece fcec bepenbeccnbe cnbe bp ben IScjja!) booj be· ff η Drter bacenbe al^ Bp ben flilfiant/ rieben fecc tot bif^^ continuatie ban ben ®cebeg. Ten fcften : baec ^ guam bc geijfele Contra-Remonrtrantfe Party bie b'®0?l0aD
Picfeceecben/ai toafi maec omteconbemneten b'incli» iiatie bie be contrarie partp in't jaer feftien honderc acht ftaböe a^toont tot beBjebe: fijnbe oocft eenege·. iiiferie opinie / bat be tttieebjacljtin öietteJllanbefoo in't Policicq al^ Kerckelijck {jatr ecnigljjle oojfp?onclt rnbc ©octfei fjabben g&enomEn iiptbe ®rebe^.©olaen^ fpwcfito00?br/ Ruit ick, fo reeft ick. Ten fevenden : fijnbe oochüjacc bat bcfei>?obinticnfo boo? bcfmalsS iiamaelii bp ben «©ojlogjö baren tutl Qcbaren/ keeper ban be gcc cnbe .fiieaotie aetocefl ; bjctbenbe be boo?» naem|lefoo1flDclijcRe2eo?Betlijch al^barenbc Perfoo. ncn booj ben ©ojloalj geimplopcect/ gljeabanceect öec= cijclit/ enbc gebeneficieert ; oocft gefiouben fn fecr goebe o?biecnbc «Scnbjacflt: ©aer toe Daer b' upttoenbiae bseefe acnoeaDfacni bliiongg : cnbe bie gbefcj^aepen/ cnbe oocft Debonbcn toarenin Rail cndc Vrede te bec:= flappen.
©aerbp quamooch tenacIjt|Ien{)et|^joiect of bef^ fcpn ban 't Ccigijeren bcc J©cfl-anbifcöe Compagnie : toacr boo; men meenbe be €oni>ig{) ban ^pangien te fullen ben i^art aber affnpbm / enbe be S|noefeten|S al^^ (liecBeccgcften enbc ben ^taet bcrgrooten.
©accom Beeft Pjin^ Maurits cnbe beKcgeccinglje/ banljembepenbecenbe / nopt gebacgten gcftcegenom f enigö aenfoecft te boen tot Continuatie ban 'tSSefiant.
b'(èrt!i-IÌ?crtogg Albertus al^outenbe ban j^abup? ccn/ cnbe O' infante eenB;ou / toarcn meer tot facttt· moebiggept cnbe ruft ggenegen. I^octoel be ^pacufctic Slaebt boo? be Conqueflen in ^uptflanlb cnbe ciberà ge· animeert/ {)aer gcoote bingtien oocft in jiSeberlanbt ( bp continuatie ban <@03l0c!)) maren inbeelbenbe; al^toe· tenbe De gepafTecrbe Borgeriijcke twiften enbediipuyten olljiec InOetSeiigiej bie toel becboofc Doei) nietuptge- bluft toarcn.^p mccnben bed iicnnig b ön ο tifen ^toe t gtlfgenrijepbt/finanticn/liumcuren/ (ituatic ficcate bcn/JFojten/ ^troomen/ üiebiercnenbei|abeiicngc< leert te Rebben / bie fp in be boo?gacnbe ©ojlogen |)ob= ben geignorcect. 5&atrom befelbc merr genegen tot be öupturc/ oo?faec6etoaeccniiat Peckius toicttgöcfon» ben met foo on-aennemelijcfte lafi cnbe bie men toel ftonbe bencften bat terdonbt foubc tocrben gerejcctcert. |
IHnber^toaccnrebenen genocglj toaetom menaltiiei; niet gabbe bci)oo2cn plotfeldcft be slIanbHingl) af te b;cecftcn. fc!)oon Peckius fijn cpftl) foo ongecijniC maccfttc: toant in 't begin ban alle ianbclingcn ongtjes fcfjicfttc Poftulaten boocftomcn : imquum pecitur, ui x- quum obtineatur. <gnbebc<Ì5ngelfcÌ)e/feg0t/Philipusde (Jomines, plegen in alle Ijacr ®?ebe-i)anbelinge <net J^janchrijcft / eerfiaItpbtt'epfc!)cHbcgeI)ecle$icoone ban bat Oljcft.
23tpbc/ frgf) icB / foo tod be harde ende onlijdelijcke Propofitie als de prompte ende moedige antwoordt> wierden bpbdebccrefienbe geacöttcfijn niet fe«©o- litijcft oftoDflgcft gt)ebaen. <Bm bat/ aen b'eene 3|jbe/ be^pacnfcbebpbenbooriggeniOirrebe^ beur bctfctiep' bene Congueflen beel boojbed fjabben getoonncncnbe bp bcdenginge ban ben iCrebe^ nocg meer mactjtcn goopcn. . ^aci: fp ter contrarie ijaer nu in bit ftofl-baec <@o|log()f!cccftenbe aen Bjancftrijcft foo tod al^ aen ((2ngelanbt be bcure openben cnbe ben torct)bacnbcn; ominSttalien enbe Jglacnbercn fjacr t' attacqucrcn: toetcnbf infottbetïifpbt be groote mactit cn oube jalcufie ban3^;ancftcijrftt(g(n^t}acr: dBelycft fp ban binnen toepniglj tpbt baerna be ruptuce ban nBnadanbt benljal^ftregcn / cnbcna ecnigc^aerenoocti bie ban ©janchrijcii/'t toelcft bcpbc Ijacc niet foubc gebeurt fó'n/ foo fp acn be ©erccniaöbc ©jobinticn fiabbcn cctlöcftcc Conbiticn ban 3^jebe gcgebcn : gbclgcit fp OLCftbaec nacr in 't Sfacr feftien hondert acht en veertigb nocft epnblgcft {)ebbcn moeten boen.
acn b'anberc 3pbc oocft öaboe men / na b' opinie ban bde alfiicr tod mogen tont meer Ccmpojifetcn/ bc faec» Ite flepcnbe {jeuben enbc niet foo pionuelijcft bertocrpen jicn Hanbdban f^jolongatie Oer is^rebr^ ; ai toafl maec alleen actocrfi om oocft X>?ancftrijcft cube dBnacianbt in be querelle t'^mbacqueren enbc acn benban^ teftrij* gen :toantbepbc toa^ baec bed aen gbdegfjen bat ibpangien mocljte toorbcQ ooo; bcfen ^tact gebifiro* Dc«t.
aubicn ban fiate i^o. j©oa. fiabben JEinegcmaccftt bantelupiicren na bc ^Sieutoc fêanbdingö banCre· be^ : ©jancftrijcB cnbe «engdanbtfoubcnbanfdffijn gcftomcnbare Alliantie en^ubfibie acn befcn^tacc pjcfentecin. IBaer ficnbe bat top alrecbe be ©anùclingh Dabben af-gljcbjcocfien: foo lieten fp φη$ acfiter aen Ioopen:alfoo bat be befenbingljen aen fjacr op bat ject gcbaen teriïont nae 't uptgaen ban ben (Crebe^/fiin niet fcec bjncljtbaricl) getocefi. ga ©?ancftrijcfi öcrft nopt min gcnegentbcpt getoont acn befen^tact al| bcs tijot^/Öoubenbe ficl) ccnfoediJ nocö geoffcnfecct ober bc Pjocebuccenalfiiccgeplcecöttcgcn beRemonftraotfche Party i anberbed^ oocft nambe Stonincft bcfc occafk (bat foo tod ^pangien al^ befen ^taet boo; ben toen <©o?lo8l) toaren gebiliraDccct) in acljr/enbc bid bie banbe<{3ecefo;meerbei9eIigic (bie anbcr^ niet alleen Rpt befe IPjobintien/maerban /^angien fdf$$ mocijten
toerben gefaborifcert) op'taigf: Ijaec benemcnbcöet meefienbed ban baet Places d' aiTeurauce.
^efe;6tact banalfoo toeber in Ojpenbaer 4!^o;logg geraecftcnbeenbe begroot}lc;ë>paen|cDc cnbe (ZDoflen· tijcftfe J^μ)accfΓen tcgengaenbe / toictt allcncjiften^ ban 6'eenc cnbe b'anber beer in gefi|ift cnbe ge|Iercftt·
d'Eerfte, die fedcrt het uytgaen van den
Treves de Vriendtichap of Verbintenis
van deièn Staet liet aeniòecken, was dc
Koningh van Dennemarcken : die door
den Rijcx-Cancelier Ulefelt inden Hage
den veertienden May met haer Ho, Mog.
liet fluy ten dit navolgende. |
-ocr page 8-
Van de Nederlandfche Vrede-handelingh.
Traeuratie voor de Heeren Gecommit-
teerden tot voltreckinge -υande Allian-
tie met fijne CoMlifcke Majefieyt νάη
*J)ennemarcken.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den , Allen den geenen die defen fullen hooren
ofce fiea lefen, Saluyt. Doen te weten, Alfoo
de Doorluchtigfte ende Grootmachtighe Coningende
Heere, Heere chrifiiaen de Vierde tot Denemarcken
ende Noorwegen, der Wenden ende Gotten Koningh >
Hertog tot Slefwijck , Holileyn , Stormarn ende der
Ditmarfchen, Grave tot Oldenborgh ende Delmen-
borft &c. Ende wy dienfttgh ende goet go vonden heb-
ben, dit in conforroité van denaf-fcheyctulTchen Hoog-
ghedachte fijne Konincklicke Majefteyts Af-gefanten
Kijcx-Cantzelierende Raedtden Heer JacoèVltfeltzw
VrupAmptmanzu Neuburg, ende onfe Gedepmeei-
den by baer alhier in den Hsgeopden 14.. Mey leiUeden
geconcludeerde Tractaet genomen, beyferfijdrs Gefan-
ten, wederom by den anderen fouden komen, ende
daer toe by Hoochftgedachte fijne Conioglijcke Maje-
fteyt ghedefigneert is die Stad Brtme» om van wegens fe-
kere openghebleven poinÖen in naerder Handelinge te
treden, tot voltreckinghe van een volkomen ende op-c
rechte Alliantie ende verbinteniiTe, Sooitt, dat wy ons
.vertrouwende op de bequaemheyt langhe cxperientie en-
de getrouwigheydt van de Edele, Gheftrenge, Erent-
fefte, oock Hoogh-geleerde Heeren , Reynier Pataw,
out Burgemeefter ende Raedt der Stade Amftelredam-
mc, Merck vanLijcklama tot Nieholt, Grietman over
StellingwerflF, Ooltende, Sveervan Haerfifte tot Haerft,
Landt Renimeefter Generael van Zallandt, ende Goo-
/enSchafferts Uythuyfen , ende de Meden HoveUngh,
Raetsheerder StadtGroenirgen, alle Gecommitteerde
in onfe Vergaderinge, defelve Gecommitteert hebben,
endecommitteeren mitfdefen , otn iti onfen name ende
van onfeöt wegen met die Gefantea van fijn Konlnckl.
Majeft. van Denemarcken te treden in vorder hande-
linghe vande opengeblevene Polnöen : te beramen, bc·
•fluyten ende arrcfteren al foodanighe Articulen, als fy
met hoogh-gedachte Gefanten toe bevorderinghe van
een vaile fincere ende volkomen verbinteniCfe fullen
bevinden te behooren, waertoe wy defelve volkomen
macht ende authoriteyc zijn gevende mitfdefen , ghe-
toovende alle 't gheene wat in defen by ons voorfchre-
vcn Gefanten ghehandelt ende geconcludeert fai wor-
den, Stede vaft ende onverbreeckelijck te fullenach-
tervolghen. Deien't oirconde hebben wy defen doen
Parapheren met onfen grooten Zegel doen Zegelen, en-
de byonfen Griffier doen teecbenen.
In 's Gravenhage den vegenden dach der Maent van
Augufty in't li^jfefiitn hondtrt een en twintigh.
Aggreatie vande Alliantie ehemaeckt met
fijne hooghfl-gemelte KonincU. KjMajefieyt
van T)eneinarcken.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den, Allen den genen die defen tegenwoordige
fullen fien, ofte hooren lefen; Saluyt. Doen te
weten, Alfoo opdeaveerfieitdeitMeykR-leden,
des fefthie» hondert een m twinlieh, tuffchen den
Edelen, Geftrengen Heere Jacoh Ulefelt> zu Vrupdes
JDoorluchtighften ende Groot-machtigen Furften, Ko-
■ J- tu·.... nUriffiam de Vierde tot
------------LCI , ^tiuv w.i.w _______
ter andere zyde , feeckere Articulen van eeneiïncere
ende mutuele Vrundcfchap, Alliantie, ende Verbondt,
beraemt, geflootenende gearrefteert zijn op hetwelbe-
higen ende aggreatie van hoogbft-gedachten fijne Ko-
ntncklijcke l^jefteyt ende van ons, gelijck defelve Ar-
ciculen, hier nacr volgen :
AldewyledeDoorluchtighfte ende Grootmacbtighe
Koningh ende Heere > Heere Chri^iatM de Vietde tot
' 1
Denemarcken ende Norwegen, der Wenden ende Gct-
then Koningh, HeitogetotSleefwijck, Holilcyn,Sior-
marn ende der Ditmarfchen , Grave tot Oldenburgh
ende Delmenhorft,&c. Ende die i^o.Mog Hecrco Sta-
ten Generael der Vereenighde Nederlanden, van langen
tyden herwaercs in goede oprechte Naiuyrlycke frundt-
Jchap ende correfpondentie geleefc ende gettaen hebben.
i>oo hebben bcyde deelcn r.u een tijdt langh herwacrts
confidererende de conflitutie ende gtitMntheyt van de je-
geniuooriige tyden ende faecken van de gèbeele Chriflenheyti
ende infouderheyt van 't Intereffe, foo die een aen des ande'
ren Status confervationem, welfiandt, ende profperiteyt is
hebbende, noch'naerder hy figh bedacht ende ovtrwogen, m
hun naeuwer ffemen te doen ende te verbinden, begerende
uyt rechter zele ende Chriftelijcken voornemen ende
yver tot het welvaren van 't gactfche ghemtene Evaa-
lifche-wefen, ende beyder deelen eygene Staten tecontra-
óteren ende verdragen over cene iincere ende mutuele
Vrientlchap, Alliantie ende Verbondt, tot confervatie
ende defencie van hare rcfpeöive Staten ende Onderda-
nen, in voegen dat hoogft-gedachte ende hoogh-gemel-
de deelen beyderzijdts onlanghs na rype ende ernftige
deliberatie hebben ghegeven laft ende commiffie , te
weten hoogftged. fijne Koningblijcke Majefteytaen den
Edelen, Geftren(?en, Beere Jacob venV/efelt za Vmp,
derfelven Rijcx Cantzelier ende Raedt, oockAmtman
tot Nyborgh, in kracht fijner overgeleverden Credents-
Bikf, in dato den e/fi/en Fcbruary leftleden ter eenre,
ende de Ho.Mog. Heeren StatenGcnerael der Vereenig-
de Nederlanden, de Edele Geftrenge, Erentfefte, Wyfc,
feer Diicrete HeereOiGi/^ertvanBoet^/aer.Erf-fcbenck
des Furftendoms Cleve, AnJtman, ende Dijckgrave tuf-
fchen Maes ende Wael, yacob van Waffenaer ende Duy·
venvoorde,Heere van Opdam, Heynsbroeck, Spierdijclf,
Suytwijck,&c. Luytenant Admirael van Hollandt ende
Weft-V rieflandt, Hugo Muys van Hofy, R idder Bailliuw
ende Dijckgrave desLandtsvan Stryen. Reynier Paauv,
out Burgemeefter ende Raedt der Stade Amltcrdam,
JacobMagnusi Ridder,Heere van Berch- Ambacht,Meli-
fant, ^rent van ZvyhnvanNievelt, Heere tot Gere-
fteyn ende Reckop, March van Lmklama, tot Nieholc
Grietman over StellingwerfF, Ooftende, Baldewyn
SloethKemmeeSier Generael van de Domeynenaes
Landts van Vollenhove^ ende der HeerlijGkbeyt Cuyn-
der, etideGoofinScht^er. tot Uythuyfen ende deMe-
denhoveling, Raedtdcr Stad Groeningen, derfelver Ge-
deputeerde ende alle roede Gecommitteerde in hare Ho.
Mog. Vergadcringe. ter andere zyde, ten eynde defelve
fouden moghen confereren, communiceren ende deli-
bereren over de openinge, ende middelen dienende om
voort te fetten, endein'twerck te ftellen dithdylfaem
goet werck, cndc te brengen tot een goede conclufie,
tot welcken eyjide dan die wel-gemelte Gefante ende
»---------J--------U...» :--II--
behagen, verbeteringe, modificatie ende aggreatie van
hoogft-gemelicfijn K.oninlijcke Majefteyt ende Heeren
Staten Generael defenaervogcnde Poinaen ende Arti-
culen.
I.
Dateeneeuwighe goede Vrede, Eenigheyt, Corre-
fpondentie ende Vrientfchap, tuiïchcn denDoorluch-
tighften, Grootmachtigen Koningh in Denemarcken
ende Noorwegen,δα. endede Ho. Mog. Heeren Staten
Generael der loÉFelijcke Geünieerde Provintien inNe-
derlandt, ende alle hare Landen cndc Ondeffaten Jtreyht'
tes^futtiroi,ce water ende Lande oprechtich, fonder alle
gcferbde ofte archlift zyn ende bly ven fah
1 Ih
Die fullen eenes anderen befte, heyl epde welvaerc
ghetrouwelijck meenen,willen ende foecken, endedaci
toe tnet raedt ende daedt helpen , ende bevorderinghe
doen by alle voorvallende occafien.
Sy fullen niets, oftfelveft ofte dooryement heyrtie-
lijckjofteopenbacrTradleren, Handelen, doen ofte be-
willigen, den anderen dtelgevaeritjck, fchadtlijck ofie in
emi*r mttn£rajudicierlyck^»kan, dan veelmeer alle
-ocr page 9-
ν E R Η A E L
gen fai loop te nemen, gelijck oock van de reilitutie van
dien, ofdefelvebehooren lal te ghefchieden, ende hoe
verre. Ende alioo in de Confirmatie vermaen is gedaen
van eenige Havenendneimen niet ghewoon en foude 2ija
te handelen, fai inde voorfzby-een-komfte mede getra-
dleert worden, omme defelve ten weder-zyden uytte
drucken,ende daer af voorts te mogen verdragen, fulcks
als ten meeften befte van beyde de parthyen bevonden ial
werden te behoren,fullende oock mede in de voornoem-
de by-een-komfte naerder Communicatie ende Handel
vallen over de Navigatien ende Traffiquen inde Ooll
ende Weft-Indien, daer vandewel-gemeite HeerGc-
fante mede meldingh heeft ghedaen, op wekken allcti
ghetracht fai worden by beyde deelen behoorlijcke fatis-
fadlie ende contentement elckanderen te geven , is
't doenlijck.
Aldus gedaen, geflooten ende geaccordccrt byonson-
dergcfchreven, geteeckent in 's Gravenhage op den vetr'^
tienden Mey in den latefifiien hmdert een en twintigh.
Soo ift, dat wy de voorfz Articulen ende Traftaetvan
Alliantie goet ende aengenaem houdende, 't fel ve ge-
aggreert ende geconfirmeert hebben . aggreeren cnde
confirmeren mitfdefen, belo vende't fel ve te fullen ach-
•tervolgen, naerkomen ende onderhouden, fonder daer
tegens te doen eenige contraventie, direöelick ofte in-
dirtitelick, in wat manieren het oock foude mogen we-
fen. Des tot oirconde hebben wy defe vereenigings No-
tul , met aenhanginge van onfen grooten Zegel,dc ge-
woonlijcke Paraphure, mitfgaders onderceeckenicge van
onfen Griffier doen beveiligen.
Gedaen in 's Gravenhage op den negenden AuguPj^ fi-
fiien hmdert een enfmintigh.
'tBoioentie Siaec ïiet beffleltjcfi^ öe CfHc-©öjfi
ban Brandenburgh Deu? Oen<0?acfüanSwartfenbergh
met Baccio, jffioa. maecfien Dit nabolflenlje fflcacact
inUrn Hageben thienden jEactg feftienhonderttwee
en twintigh. (gnbebaec na ?ίηπο feftien hondertvier
entwintigh betl drie en twintigften <©ctObeC bfUC Öe»
fcibcni^jaef.
Τ R A C Τ 'A E T.
•1'
Gemaeckt met den Cheur-Vorfl van Éran-
denburgh.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den ; Allen den geenen die defen jeghenwoor-
digen fullen fien ofte hooren lefén, Saluyt. Doea
te weten : Alfoo tuflchen des Doorluchtighften ende
Hoogh-geboornen Vorften ende Heeren, Heeren Genree
Wilhelm. Mixài-Grvìf: van Brandenburgh, des Heyli-
gen Rüomfchen RijcksErtz-Camercrendc Cheur-Furft
in Pruyflen, tot Cleve, Gulick, Berge, Hertogh,&c.
Geheyme Raed, over- Camerer ende Gefante, den Wel-
ghebooren Heere, Adam, Graef tot Swartfenburgh ,
Heere toc Hoogenlantsbergh ende Gimborn, Ridder
vande Conincklijcke Ordre van St. Michiel in Vranck-
rijtje, ter eenre, ende onfe Gecommitteerden ter andere
zyde, op den thienden MartyleftledenfeeckerAccoord
van naerder [Alliantie ende Verbinteniflè op 't wel-
behaghen ende Ratificatie, van beyder-zijdts Heeren
Principalen, is beraemt ende gefloten, luydende 't felve
Accoordt van woorde te woorde als volght :
Alfoo veele Jaren herwaerts, tuflchen den Doorluch-
tighften Chcur - Vorflelijcken Huyiè Brandenburgh,
ende de Ho, Mog. Heeren Staten Generael der Veree»
nlghde Nederlanden, goede ende vertrouwde Alliantie,
Vriendtfehap, Correfpondentie ende Nabuyrfchap is
onderhouden gheweeft, die haer foo verre heeft ghe-
flreckt, dat hoogh-ghedachte Heeren Staten Generael
naer dootlijcken afgang, van wijlen des Poorlachtigften
hoogh-gebooren Furiien ende Heeren, lìGctJohanfPil-
helmtt Hartogen tot Cleve, Guligh, Bergh, Grave van
/ des
fulcke raedt, intentien, aenflagen ende wercken, foo van
yemandt, hy zyoock wie hy zijn mach, toc ghevaer,
l'chade cnde nadeel gheptadtifeeit ende voorgenomen
werden moghen by tyde , foo haeft men dat fai mo-
gen ervaren, een deel den anderen openbaren, ende met
allen vliidt verhinderen ende afweeren.
IV.
Die fullen in geener maten heymelijck ofte opent-
iijcft, met raedt ofte daedc, een deel des anderen vyan-
denj fy zijn oock wie fy zijn konncn ofte moghen, die
lijnehoogft-gedachte JVlajefteytjmitfgaders de Ho.lMog.
Heeren Staten Generaci refpeitivelijck te Water ofte
Lande openbaer Oorlog ofte dadelijcke vyandtfchap ful-
len aen doen,»» Rijcken «fte Landen, met Volck, Sche-
pen , Geldt j Proviant. Munition, of in eenigbe andere
roanieren heipen ofte ftercken.oock niet toelaten daccene,
ofte anderdeels vyanden, eenige hulpe ofte afliftentie Pu-
blice ofte Privatim in bare Landen ende gebieden beko-
men mogen,danfal veelmeer in fulckegelegentheyteen
deel den anderen tot een goeteynde, ende uytganck ra-
den ende helpen, j ^
Sy fullen geene VerbintenifTen, Liguen ofte Tradta-
ten maecken ofte urgeren mctyemaotjegen elckander,
foo coc eenige fufpitie, prejudicie, gevaer ofte nadeel Zijn
kan, endeofce vooren eenige VerbonteniflTen ofte Tra-
itiec met yemant anders geflooten ende ghemaeckc zij π
mochten, ofte hier nagemaeckt werden mogen, foo ful-
len alle fulcke Verbinteniffen en Traftaten, geenen deel
tot prejuditic,gevaer,fchade ofte nadeel zijn,ofte gereyc-
ken, dan fy fullen in alle manieren een oprechte, vaile,
volkomene goede Vriendtfehap ende Nabuyrfchap fon-
der eenigh miftrouwen endearchliftgetrouwelijck on-
derhouden , fai oock in kracht defes Tradtaets verftaen
worden, dat die Verbonteniflcnjfootuffchen der Ko-
ninghlijcke Majefteyt van Denemarcken, Nagebuyren ,
cnde de Ho, Mog. Heeren Staten Generael voor defen
gemaeckr,ingegienende geflooten zijn, infonderheyt
Anno fefiien koniertdertien, ende etlijcke naervolgen-
Rea de laren, of oock hier na geflooten werden mogen,
fullen noch mogen in gener manieren noch wegen pre-
judicieren fijne KoninghlijckeM^efteyt cnde deKroo-
ne Denemarcken in hare Rechten, Vryheden, Hooghe-
den , ende Regalien te Lande ende te Water in dc Ooft-
Zee,MariBalthicOj ofte Noord-zee, ofte eenige andere
fijne Koninckl. Majefteys gerechtigheyc cnde Hoogheyt.
Of yemant van beyder deelen Onderdanen ofte On-
derfaten figh eeniger maten cnde billijcker wyfe te ba-
fwaren ende te klagen hebben mochte, alfdan fullen alle
fulcke faken ende befwaerniffen door ordentlijck recht
Tradeert ende uytgevoert worden. cnde fai van beyde
deelen, goedeJuftitiegeadminiftreert worden, gelijck
pens ydern Ingeboornen ende Onderdanen , ende fai
doch daerdoor de goede vrundtfchap in allen onverbrc-
kelijck ende onverfeert zijn ende bly ven.
VII.
Defe Alliantie ofte Tradlraet fai niet opheven ofte in
ccniger manieren prejudicieren, ofte nadeeligh wefen
die Alliantien ende Traitaten^foo beyde deelen voorde-
len met andere Potentaten, Princen, Republijcquen
cnde Communiteyten gefloten, opgericht, ende jnge-
gaen hebben, fullende defelve in heurgeheel ende volle
yveerde blyven, falvotameitprafinti fadtre.
Ende fai dit Traftaetoite Verbont behoorlijck gecon-
firraeert ende geaggreert worden door fijne hoogftged.
Majefteyt ende die Ho. Mog. Heeren Staten Gene·
rael voornoemt, in den tijdt van drie Meenden, ofte foo
veel eer als'tfelvc fai kannen gefchieden, ende fullea
beyde deelen metten eerften op een tijde ende plaetfe,
foo ende daer fijne hooghftged. Mejefteyc believen fai
met een ander in nader communicatie ende handel te
'treden, omme tc weeten met mt macht ende mddtlen
de parthyen malkanderen fullenmoeten afliftercn, foo
wanneer d'eentof d'ander met openbaer Oorlogh in fijn
Rijcken of Landen aengevochten werden, ende op de
forme > maniere ende quantiteyt van dien, ais mede van
den tijdt op dewelcke defelve beginnen ende aenvsn-
-ocr page 10-
Van de Nederlandiche Vrede-handelingh.
dér Marck cnde Ravensbergh, Hesren tot Ravenfleyn, &:c. hen gevocght hebben met haerKoBinghlijckc Ma- jeiieyten van Vranckrijckende Groot BrittaDgien , endc andere Cheur ende Furfteii,oni den Heere Cheur-Furft van Braodenburgh met den Furften van Nieüwborgh te maintineren ende dcfenderen ih haer geapprehendeer- de pofïeiliS} van de voorfzFurftendommen ende Lan- den by hoogh-gedachte Heere Johan Wilhelm nagela- ten , tot dat gedccideert ofte verdragen foude weien, aen wie de voorfzFurftendommen ende Landen n»er rechte in eygendommezijn vervallen, waerinne alfoodeur ver- fcheyden oneroorte incidenten tot noch toe niet en heeft konnen werden ghcdirponeert, in vervolge van de verdragen tuflchen hare hooghft-gcmelde endeboc^hft- gedachte Cheur - Furftelijcke Doorluchtigheden ende F. F. G. G. diefaengaeude op gerecht, maer dat öcnighe Plaetfenzedettzijn inghcnomen ende gheocc'upeert by vrcemdcj dieniet cn fijn verfochtgeweeft, om te main- tineren die hoogft-gemelde ende hoogft-gedachte Cheur ende Furften in haer voor aengheroerde polïeflie > ende dat die Doorluchtighfte ende hoog-geboren Furfte cnde l-tecre, Heere George Wilhelm, Marckgraef tot Bran- denborgh, dcs Heyllgen Roomfchen Rijcks Erts-Ca- merer cnde Cheur-Fiirft, in Prüyflèd, tot deve, Guligh, Berge, Hertogh,&c. Doorder felver geheym den Raedt cnde Over-Camer-Heerc j den Wel-ghebooren Heere, Adam, Grave tot Swattlchborgh , Heere tot Hoogenlanrsbcrgh, endeGimborn, des Koninglilcken Ordeiïs in Vranckrijck St. Michaiis; Riddern, &c. Om te voorkomen diergelijcke occupatien, ende tot confer- vatte van fijne Cheur-Furftelijcke Doorluchtigheydts hmtbaer heeft doen verdragen een handelinghe van naerder Alliantie ende Verbintenifle, de voornoemde Furüendommen ende Landej»Jfeeiatyck beroerende, tulTchen iijn Cheur-Furftelijcke Doorluchtigheyt ende de hoogh- gemclte Heeren Staten Generael, dev/elcke daertnne, om verder te continueren goede Vriendtfchap, Corfe- fpondectiei, ende Nabuyrfchap bewillight hebben. Soo ift, dat by den welgemelten Heere Grave van Swartfen- burgh, ende de Gedeputeerden van hare Ho. Mog. aen het eynde van defen genomineert, beraemt ende opge- ftelt zijn de naevolgende Articulen ende Conditiën op het welbehagen ende Ratificide van beyderzijdts Heeren Principalen, die daervan d'een aend'ander beftgelde Aöe in behoorlijcke forme ftillcn fenden binnen den tijd van drie Maenden na dato defes.
I.
Eerftelijck dat defe Verbintenifle ofte Alliantie alleen- lijck Defeitfif fel wefen , om fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheyd te helpen defenderen in fijnen kuntba- ren Rechte totte Landen van deve, Gulich Berge,Marck, Mavemhergh ende Ravev/leyn, met haren appendentien, ten eynde defelve daer van niet verdrongen nochte ver- ilooccn werden.
U.
Sonder dat haer Hoogh Mogende eenighfints hier mede verftaen te willen voor-gtypen alftilckedefenfie, sis de Hoogbft ghedachte Koninghlijcke Majefteyten van Vranckrijck ende Groot Brittangien, den Cheur. Vorftelijcken Huyfe Brandenburgh, ende Paltz-Gra- ven Huyfe Nieuburgh t'famen ofte elcks byfondcr be- looft moghen hebben, vertrouwende dat haae Maje- fteyten defelve defentie fullen laeted volghen tot re- couvrement van 't Recht ende Landen daer af fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt jeghenwoordigh voor een goedt deel is, ende^werdt verdrongen.
Dat defe Alliantie duyrenfaltot dat fijti Cheur-Vor ftelijcke Doorluchtigheydt in 't volle befit van desfelfs goede Recht tot de voorfz Landen fai wefen ghekomen de faecken verdragen, ofte dat de fclvc mette preten- snderfints vergeleecken fai wefen.
Ende by aldien fuickx by fijne Cheur - Vorftelijckc Doorluchtigheydts leven niet en konde gefchieden, dat dan defe Alliantie op fijne Succejfeers mede ftrecken fel. ^ |
Oock by aldicn yemacdt eenigc plactfen die fijne Cbcur-Vorftelijcke Doorluchtigheyd nu jegcnwoor^jgb in de voorfchreve Landen befit, vyandlijck foude wilJen aentaften, dat haer Hoogh Mogende in (uicken gheval 'c felve fullen helpen afweeren met lulcken macht , als haere η Staetal/Jaf> fai kannen l^den. ,
Ende fullen haer Hoogh Mogende fijne Cheur-Ver- fteiijcke Doorluchtigheydt alle behulp doen, ten eynde by gebeurlijcke maniere van doen de ContriÈutien, Sthat· .trnge»· gemente middelen ende andere op laghen mer eyfch van faecken mogen werden aert-geflagen·, tngevoert ende op- geheven in de voorfchreve Landen van cUvey Gulich, Berge, Marck, RavertfiejTfj code die daer van mogen dependercn, foo langhe't,voorfchreve onderhoud van Krij^hs-vokk fai moeten werden gedacn.
VIL
Daer tegen fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheyd in den dienft van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael fai onderhouden ende betalen een Regiment Foet-kneth. tenvandvyfent manmn, verdeelt in echt Compagnien: de Collopdle van hondertftfiigh, endedeandercyirfa Compagnien van hoitderttwiHtigh koppen, tnàefòo veel meer als uyt de voor-verhaelde Contributien, Schactin- gen^gemeene middelen, ende andere oplagen, die mea fai konnen ofte mogen omflaen, invoeren ofte opfetten, onderhouden fuUen konnen werden,opfoodanige foldye ende voet van betalinge endc Wapeninge, als haer Hoi Mogende van tijd tot tijdt haer Krijghs-volck fullen be- talen ende wapenen, ende dat ioolanghe defe Alliantie falduyren,
VUL
Ende daer en boven onderhouden voor den tijdt van een Jaer, ingaende metten dato defes noch v^f hoadert Mannen, onderdevoorfetfiAf Compagnien:te weten» onder de Compagnie Colonelle fes enfefligh Höofden, ende onder elcke van de andere/wiw Compagnien : twet ende tfefligh Hoofden, daer onder fullen wefen ceneo Sergeant ende Tambouriin.
IX.
Wel verftaende, dat goede en fuickeordre fai werden geftelt, daer mede klaerlijck blijcken moge, dat de voor- fchreve Coatrièutie» , Schattingen, gemeene middelen ende nadere oplagen lox. gene iaà&iGizcckm en wercen gfiedi- verteert,. maer allecnlijck bekoft tot onderhoudt van 't Chrijghs-volck, foo vooren is verhaelt.
Gelijck dan haere Ho: Mogende foo veel haeren StaeC eenigfinti|lijden^kan,alie vlijd fullen helpen aenwenden, dat fijne Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt de helft van alle Domeynen ende inkompften van aUe cnde ydtr Rentmeefterien, in allen den voorfz Landerijen levert, ende gene A mptlieden ofte comptable OiBcieren tot ha- re bedieningen toegelaten fullen worden, dan die mee believen van Sijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt fijn aengenomen.
XL
Dat d'ingefetenen ofte gehoorige onder dfeene ofte d'andpre van de Heeren Contrahenten niet en fullen ver- mogen eenige Aühn te hoopen ofte over te nemen , om- me die tot laftc van de Onderfaten van de andere parthye anders als met gebeurlijck^n rechte in te vorderen, ter jlaetfe daer dei naer rechten behoort, op peyne van nul- iteyt. van de felve koopen : ende fullen geen van beyde de Partyen toeftaen, dat eenighgewelf > hedritginge, afte reprefilienàafutoe ofte anderfints werden ghebruyckt, ofte den Cours van deordinarisjuftitie verhindert.
Ende by aldicn daer over ofte omme eenighe andere faecken eenige meerdere mifverftaeden tuffchen beyder- zijds Onderfaten mochten komen te rljfen, foo fullea tot naerder bejegeninge van dien van elcke zijde vetkoo· ren ende ghecommitteert worden drie Ferfionen van aen*· pen, om defelve af te handelen ende wcgb te nemen maf; Vriendtlijcke _accommodatie ofte mecrderheydt van advijfen ; endé indien zy daer inne tnet maikandereti niet en konnen over een komen, fullen t'famentlijck verkiefen eenen fupert^iiter, ende dan by uytlpraeclc des meederendeels defelve decideren, 'twelckdanvaft "ende ft;eedt blij νςη fai, endc by beyde partbycn moeten gevolght worden, .
XIII·/ |
-ocr page 11-
10
ΧΙΙί.
Datde Landen van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluch-
tigheydt, ioo veel eenighfnts doeslijck, verfchoontful- icn worden voor dosrtochteit, inlegerwgen ende inquarUe- rime van 'c Crijghs- volck.
^ XIV.
Ende als eenige noodlijcke inlegeringhe aldaer foude moeten gdchieden, dat daer inne gehouden fsl werden goede Ordre ende difcipliné, gclijck haer Hoog Mogende ia haere eygen Landen gewoon fijn te doen, ende te on- derhouden.
XV.
Endebyaldien eenighc Soldaeten tegen defelve Or- dreendebuytendefelvedifcipline eenighe överlaft ko- men te doen, fullen daer over geftrafc worden naer be- hooren.
XVL
Soo wanneer fijn Ghcur-Vorftelijckè Doórluchtig- hcydttotvreedfsmighbefitvan de vobrfz Landen ghe- raeckt te komen 't iy hy rechte, ofte by Traiate, ofte dat defeive om eenige confideratiè fijn riécht tot de felve qua- men te cederen , foo lal defe Alliantie foo Verre kracht houden, dat fijn Cheur Vorilelijcke Doorluchtigheydt ende fijne Succeffeuren verbonden fulleh blijven noch Jaren langh daer nae t'onderhouden ende beta- len , op den voec als vooteni/wi/«x/i»f Mannen onder itoee Regimenten: dan indien defeivefi)neCheur-Vor- tìelijcke Doorluchtigheydt mette pretendenten quamen te vcrdra^hen , om te houden een ghedeelte van de Landen voornoemt , fai nopende dit onderhoudt ghe- vo!ght werden , die proportie van die felve Landen j die lijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt als dan fai be- houden.
XV IL
Indien de Heeren Staten Generael naer tijdt, gelegent- hcydt ende Redenen goedt-vindenaen te taften eenighe plaetfe van de Landen van Cleef, Gnlhk. Berge, &(. Die fijn Cheur-Vorft' lijcke Doorluchtigheydt nu niet mach- tigh en is om defelve te recupereren ten behoeve van fijn Hüogft- sediichte Cheur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt dat h»er Hoog Mogende de iel ve iullenmogetï doen met haer eygen Kryghs vokk aUeen, fonder eenigh toe doen van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtighéydt.
XV HL
Doch dat fijne Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt dacr tegen gehouden ende verbündèn fai wefen aen de Hoogft-gedachte t-Jeercn Staten Generael te re^itueren een gerechte derde part van alle de exttaördinaris koiten van de Belegeringen daer vooren te doen , boven de or- dinare bcitalinge van het Volck van Oorloge te voet ende te Paerdc, dewelcke in de felve extraordinaris koften rieten fai werden ghereeckent, macr by haere Hoogh Mogende alleen gedragen.
A ldus gedaen onder Signature ende Pitichaften van de relpeöive Heeren Afgelanten ende Gecommitteerden hier onder genoemt In't Gravenhage den/JsBi/?» Mar- ty Stilo Ν O vo Anno feüien hondert twee en tmntigh.
Was onderteeckent,
Adant Graef&u S-aart/en- Cysiert van Vnd zu Boetfelaett
burg, NkolaesvanBouckhorft,
Ή. Mujs van Hely. jilbertus Jeachinii.
Ende ghecachetteert mette voorfz Heeren Cachetten ia rooden Lacke.
Soo ift, dat wy 't voorfz AccOord van naerder Allian- tieende verbintenifle, gefien, geexamineeftendeover- -wogen hebbende, 't felve nae rijpe deliberatie gheapprò- beert, geratificeertende geconfirmeert hebben, approbe- ■ ren, ratificeren, ende confirmeren mitfdefen , belooven ter goeder trouwen voor ons ebde otife Nackoirtelingen 't felve in allen haren pointen, claufulenetide ArtiCultìn Stede ende vaft re houden j fonder daer tegens direöelijck of indireöelijck yetwes te doen óftegefchieden te laten: Des ten oirconde hebben wy defe verbintehiiTe doen Pa- 'rapheren, ende met aenhanginghe van onfen groótenl Zegel, ende onderteeckinge van onfen Griffier bevéfti- get. Gedaen in 's Gravenhage op den vitrden]myfeflim hondert twee en twintigh. |
Naerder Verklartnghe van den Grave van Swartfenburgh op de voorfz κΛlliantie.
N2tcl)i>cm Mc »nt) 3)iö<j«ni)i.i)m«n©cm» taci <Sirtf<tt Dei; mtï unuïbenantcn scrfc^iijbm ntù^lm fltttcguiii} ii^uti (affcn Daö m ixro »nfiim tato Dtrt io)}irtctjj iitef«gi;((éUiuffinDcii /jiuijfcfieit mir nl^ 2(t<j«fanfcn bti? iöurci)fcucl)fi8|ïen gurjifu »nb .ζΐίϋκη / ©torg QBtl^elm / ïOïarcfgrafin 5u iSraiiDcnhirgi; / ì><i -^«Vltsen 9lom; SHeicbs Srn- Cammcrcr »ub (S^turfuïjï tn ^rcuffiii 511 / ©ili Iic6 / ^crsi)/ S^iïfmtni κ- «ι<ίη<δ @nat(<jlT<n ipcw Kti t>ni) ^ocft'aRojjcn&e ©epiuirtcn vff ratijiV cation / berrtmptcn 2(rttculiii »on 2tlliflii(ji ΐΐχϊΓφίη »n&ifdpfnwcrDm folti» enbevifllltrtnffcn oNr 9Det' fiintiniltcn liic «tva mif 3()rcr (E^ur-gnr|ï((iclKi: ®Hrcl)I. ober ïitrfilbiti iSatKr^oocfeioblidKc giDflctitnuö alkin / oDcr mit i><n f(Smi)f(icl)cn '^iifitt» ten »nt) gurjiin infgtfamjjt rttif3«nïl)(ct fe^tt mocljtiu : i)i«tvci( iel) ^αn öarfliif »on -Oö^li^itU: tttctnncm ©imDi()(ïeii S!}ur-§Hr(ïmi?n& Juinen ntcfit 3n(iniirei / aiicì) biefi »or3«Drt^)f< vntcrm öiit ioO)ïarii;iiiifgcrtcl)tcte2lrticiiUii uon 2(iiiantg nictjc njdterftcö ci'liucfen / ölö mifcie ChvifchetnndGu- Ikhjche Landen allei» : Θοο i)ab ίφ ^O^JCD. J^iÌTClt
©uicracl ©tfltcu itfudjt iDiiD gitctm/ catoon feitt radbing 511 ([;«» / fonixvn αΙΙίη mtimn 2illianftcn «iib «^crfcintiniffeii / fo ifit?a VDr{)(n «rgatigin o&«ï fluff giricfitcf / 2;^rctti ivcrtf) flbfonbirlicl) jti i)alfcn v)nb «crDleibcn jii lajfcn / mie t>cm»«ïfvre(^cn i>aê ïikfi jeuïge 2(rticiilen von ^tttian? 3i;ren .^oct) gWogenf. Kerenf» f;rtiben jufeiiKn angejogen ^ver^en/ fon»
tetn berofelbch ï^tcrcnftön in tueiirt »<rtlii6cn fötli/ gletdiwieftcgiwefiu »orten ï^nferm isato öe» zehenden ^Martij fliifgcncbtcten 2Cr(iCU(en »011 ZU iiiintg / Die tveii ίαηη .^ocb COïogcnt. tarmit friiben getvefcn / fo {jdtici^biefe (irtejiaftou fcntuticc êu mejr fiinfff<g<ï na^ricÏxttng gtbcn folfen. ©o gc# f<Jkii<nin'i ©ra»eni)i»gi Den z-ebenden Martij :i(nnö
Was geteeckent,
jidam GraffziU Swartfenbnrg^
Hier nae volgt het Tra£taetvan'tjaer 1624^
tyiccoordmet den Qrave van Swartfenburgh^ als t^fgefanie van den Cheur-^orfl van Brandenburgh gemaeckt,
ALfoo naer dat fn den j&eTGfeftien hondert twee en twintigh op.gherecht was feecker Accoordt van naerder Alliantie tuffchen den Doorluchtighften ende Hoogh gebooren Vorft ende Heer George Wilhelm Marckgrave tot Brandenborgh ende Cheur-Vorft ter eebi'e, ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten Generael dér Vereenighde Nederlanden, ter andere zij- den , eenighe difputen ghevallen zijn, daer door de ghehoopte vrucht van de voorfchevre Alliantie tot noch tóe iti veelen deélen is naer-ghebleven > ende dat daer aèn fonderlinghe veel.gheleghen is , tot onder- hbudinghe van allejoedt ende vaft vertrouwen tuflche0 Hooghft-gedachte yne Cheur-Vorftelijcke Doorluch- tigheydt énde haére Hoogh Mogende dat de voorichreve difputen wegh ghenomen, ende ten wederzijden de ge-
wcDfchte |
-ocr page 12-
Vm de Nederlandfche Vrede>handeIino;h. η
tirenfchte effeiten genoten mogen werden , mitfgaders dat fijne Ceur-VoillelijclreDoorluchtighaydc van fijnen kundbaren rechte toe der Landen van Gu!ich,CIcve,&c· ende't gene niet van dien niet langer werde verdrongen ende dat de middelen van Contributien, die naer luyt de voorfz Alliantie voordefen opgeftelt zijn, niet verwaer- Jooft, nochtede Onderdanen van fijne Ceur-Vorftelijc- ke Doorluchtigheytin de voorfz Vorftendommen, ende andere daer toe gehoorige Landen > met gene al te laftige middelen van executie bcfwaert en werden, ende echter het volck van Oorloghein dienfte werde onderhouden, gelijck in de voorfz Alliantie is verfproocken, daer op verfcheyden Confetentien zijn ghehoudcn ; als eerfte- lijck tot Emmerick , ende daer naer weder tuflchen den Heere van Winterfeldt, als fijne Ceur-Vorftelijcke Door- hichcigheydrs Afgcfinte j ende dicHeeren Gecommit- teerde van haer Ho. Mog. hier in 's Gravenhage, ende ge- dachte Hecre van Winterfeldt. by ghefclyifte zijn mede gegeven geweeft feeckere Punéten ende Articulen, om vertoont te werden aen hooghft·gedachte fijna Ccur- VorftelijckeDoorluchtigheyt die defelvein fijnen Rade geexamincert hebbende , afgefonden heeft den Wel- geboornen Heere Adam. Grave tho Swartfenburg, Hee- re tot Hohcnlansbergh ende Gimborn, Ridder des Or- dens St. Michaelis in Vranckrijck, &c. fijne Ceur-Vor- ftelijcke Doorluchtigheyt gheheymfte Raedt ende over Kamer-heer, geauthorifeert ende volkomentlijck ghein- ièrueerc , om over de voorfz Poinden ende Articulen raerder met boogh-gedachte Heere η Staten Generaci te handelen ende te befluytenj Sooift, dat na verfchey- de communicatien ende onderhandelingen ghepleeght tuflchen wei-gedachte Heere Grave ter eenre, ende de Heeren Nkolaes vander Bouckhorfl, Heere vffff Noort- wijck, Bailhuw ende Dijckgraef van Rijn-Landt, Albert ywi/f·/»» Ridder Heere tot Ooftende in Oedekenskerc- ke, Rienckvan Burmania, Grietman van Ferwerderadeel, Sweer 'van HaerfoUe tot Haerfi, Land-Rentmeefter van Sallandt, GoeJJeti Schaffer tho Uythuyiëo ende de Meden Hovelinckjendejfomi/iByff, Heer van Albrantfweer, Treforier Generaci van de Vereenighde Nederlanden, t'famen Gecommitteerden van de Heeren Staten Gene- rael ter andere zyde , om te continueren allegoecver- irouwen tuflchen hoogft-gedachte fijne Ceur-Vorfte- lijcke Doorluchtigheyt ende hare Ho. Mog. ende te ko- men tot beter effeft van de voorfz Alliantie, by forme van naerderverklaringe, ende explicatiegheaccordeert Zijn tuflchen den Wei-geboren Heere Grave,van wegen fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt van Branden- burgh, ende haer Ho. Mog. de Pundten hier naer vol- gende. ^
Endeeerftelijck, hebben haer Ho. Mog. verklaert, ge- lijck fy verklaren mitfdefen, dat fy continuerende in hare voorigcgenegentheydt, om van harezyde te prefteren alle het ghene daer toe defelve uyc krachte van de meer- gemelde Alliantie verbonden zijn , ende infonderheydt om te voldoen den inhouden van de feUe ende thiende Articule, fullen helpen te wege brengen, ioo veel eenich- fintsin hun is, dat fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluch- tigheyt de vruchtbare effëaen daer van machghenieten, ende aen defelve alle mogclijcke afliftcntie doen , naer dat de gelegentheyt van tijdt tot tijdt fai toedragen, dat de Contributien by fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig- heyt naer luyt van de Alliantie uytgeichreven ende noch uyt te ichry ven, als mede deflèlfs portie inde Domeynen vande Landen van Cleve, Gulich, &c. met dat daer aen kleeft, ende in den voorfz tienden Articule meer is ver- haelt , geefFedlueert ende op fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyts Naem moghen werden geinnet, niet cegenftaende de Aöe van Neutraliteyt, onlanghs aen dien van Gulich, Cleef, Bergh, ende aengehoorige Lan- den vernieuwt, die haer tot het gene dat iGjn Keur-Vor- ftelijcke Doorluchtigheyt aengaet. niet en ban ftrecken, gelijck toekomende gene Neutraliteyt, Pas, ofte Sauve- garden,foo hier aen verhinderlijck mochten zijn, den voorfz Landen, ofte der felver Onderdanen met gedeelt fullen werden.
ii. |
Ten tweeden, om wegh tc leggen ende te accommo- deren de difputcn ende differenten ghemoveert op het voldoen van het negende Artyckel vande vootfz Allian- tie, ende op het beleydt, ende AtAdmimftratie-vande CùBtniuiien, ende dat daer van dependeert, is verfproken dat van wegen fijne Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheyt aengeftelt lullen werden twee Ontfangers, wel gequalifi- ceerde Perfoonen, dewelcke d'cxecutien bevorderen> de inkomende Penningen ontfangen ende weder uytge- ven fullen, ende hen gedragen in hare Ampten, ghelijck hen ïn feeckere Inftruftie, wacr van welged. Heere Gra- ve van Swartzenburghhare Ho.Mog.een gelijckluyden- de geteyckende Copye toegeftelt, bevolen Tal worden, op weicke Inftruilie fy oock fullen becdighr, ende fulcks al- foo ghefchiet zijnde haer Ho. Mog. dat fel ve te kennen gegeven werdén, fonder dat de Ontfangers van den ghe- dagten Eed ontflagen fullen mogen worden,fonder voor- gaende wetenfchap van hare Ho. Mog. En fullen daeren boven uyt fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydti Gulich, en Clevifche Regeeringe twee Raden Gedepu- teert,ofteGecommitteertwerden, om dieinfpeöieen direöie te hebben over de Ontfangers ende het jgeheele werck van de Contributien, aen dewelcke d'Ontfangers figh t'allcn tyden,ende als het van noodenfal wefen,hen fullen mogen addrefleren, tot beter beleydt ende uyt- voeringhe van hare Commifllen. Weicke twee diredto- ren verforgen fullen,dat aen den hooch-gedachte Heeren Staten Generaci alle Maent ghelevert ende behandight werde eenen pertinenten ende oprechten Stact vanden ontfang ende uytgeefvan de voorfz Contribotien, ende dat daer van dependeert, onderteyckent by den Ontfan- ger, ende alle laer een beftendige Reeckeninge vanden gheheelen-ontfangh endeuytgeef van de voorgeroerdc Ontfangers ingeftelt op den voedt ende naer het For- mulier {«grepen in haer Inftrudtie.
III
Item, dat het Vólck van Oorloge, datin dienfte werdt gehouden, kracht ende luyt de voorfz Alliantien, het welck niet fai werden ghebruyckt buyten fij η Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheyts Landen tot deflelfs on- dienft, ghebracht zijnde in Eedt vanjfijne Ceur-Vorfte- lijcke Doorluchtigheyt ende haer Ho. Mog, op het For- mulier daer van geconcipieert> t'allen tyden, als het de- felve óorbaerlijck fullen vinden, gemonftert fai werden by den CommiiTaris van Monfterlnge van fijne Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt ofte andere Perfoonen daer toe tc committeren , ten bywefen van een Com- miflaris van wegen haer Ho. Mog. die t'famen de Rollen moghen onderteyckenen, gelijck oock in Plaetfen daer Ceur-Vorftelijcke Brandenburghfche ende Statifche Compagnien t'famen liggenide Statifche gemonftert ful- len werden by een Commiflaris van haer Ho. Mog. ten bywefen van een Commiflaris, ofte een ander Gedepu- teerde van fijn Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt die verfocht fai werden daer by te zijn, indien hem fulcks be- lieft, ende mede met den Commiflaris van de Heeren Staten Generael de Rolle mogen onderteyckenen, om gclijckheyt te onderhouden, ende wert verftaen, datin de Steden ende Plaetfen daer Guarnifoen zijn van de Compagnien van fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig- heyt ende van de Heeren Staten Generael > ghenomen fullen werden de Officieren van de t'famentlijcke Com- pagnien om den Krijgs-Raedt tebckleeden.
Endefullen in dienfte gehouden ende uyt de Contri- butien betaelt werden de drie htndert Teerden, ende de /wae^Compagnien Voet-knechten, gefpecificeert in de voorgeroerde Inftruftie van de Ontfangers, de Compa- gnie Colonelle gereeckent tot hondert vijfttgh.tndc d'an- dere Compagnien tot hondert tuiintigh iCoppen, onder dejegenwoordige Officieren : des fullen teghens den «r- flen January Jeflien hondert vyfen twintigh, noch tv»e Compagnie Voet-volck, elck van hondert twintigh Kop- pen van nieuws werden aengenomen.
Vorders om oock af tefnyden het mifverftant dattor gefchapenisgheweeftteontftaentercaufe van feeckere hondert dtiyfentKì]c:iàie\Acis by de Heeren Staten Ge- nerael in den lare fefiien hondert een tn twintigh uytghc- fchreven over de Laoden vaa Gulich ende Berge by re-
torfift |
-ocr page 13-
ίΖ
torfiecndetcrcaufevandealTillentien, dieuytte voorft Landen waren ghedaen aen den Marquis Spinola, daer van daer na ghecompofcert is op hovdtrt viffiigh duyfent guldens is verdragen , dat aen fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydc gereftitueerc fai worden de Obligatie van tvee hendert acht en veerti^h duyfent gulden, voor de- fel ve op credijt.van de Heeren Staeten ghelichc inden Tarefefiien kondenfefihn. ende defelve gelibereert vande Intereflèn zedert dien tijdt vervallen , tot denlaetften Augufty leftleden, beloopeödeter forarne van hondtrt «Ifduyfint, tveehmdertvier gulden twee fcheüingt, acht penningen, va» veertighgrooten, ghelijck de vooriz Obli- gatie aen den Heere Afgefantedatelijck overgelevert is, ende fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt daer van ende vande voorfz verfcheenen Intereflen ghelibercert werdtmitfdefen; dies fullen aen de Heeren Staten Ge- neraci geaflSgneert, ende in folutum werden ghegeven, gelijckhaerHo.Mog.tnifdefen geaffigneert ende gege- ven werden in folutum vande voorfi Somme van twee hondtrt acht en veertigh duyfent. ende hondert elf duyfent tviee hondert vier gulden tioee fchellingen acht fenningen, t'famen drie hondert negen enyyftigh duyfent. twee hondert vier gulden twee fchellingen acht penningen, van veertigh grooten 't ftuck metten Interefle, die verfchynen fullen zedert den laetften Augufty,tot de efFeftuele voldoenin- ge toe van de voorfz Somme, de gebeele refterende ende loopendeContributien vande Landen van Gulicb,ende de helft vandeportievanfijnChcur-VorftelijckeDoor- luchtigheydt in de verfchenen > ende noch te vericbynen Domeynen van de Landen van Gulich> Bergh ende Ra- vensbergh ter concurrentie van de voorfz Somme toe, met die te verfchynen Intereflen, tot deeffeftuelebeta· linge toe, om die te innen door foodanigen Oatfanger, alshaerHo. Mog. goet fulle:i vinden tot de inninge van defelve te Itellen ende te committeren , die d'executie van de voorfz Guückfche Contributien fai dirigeren, (doch op den naem van fijne Ceur-Vorftelijcke Door- luchtigheyt, ende met goede correfpondentie ende ken- niffe van de Gedeputeerde Raden ) ende de penninghen daer van Procederende , als oock van de voorgeroerde geasfigneerde Domeynen van Gulich , Bergh ende Ra- vensbergh ontfangen, gelijck die fullen in komen, niaer Inprefentievan een vande Ontfangers by fijne Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheyt geftelt over het Contribu- tie werck, ofte den Landt-Rcntmeefterrefpediive , de- weickedecontribuerendequiteren, ende vandenOnt- fanger van haer Ho. Mog· quitantie in minderinghe van de voorfz Somme wan drie hendert negen en vjjfttgh duy- fent twee hondert vier gulden twee fchellingen ende acht pen- ningen, mette verfchynende Intereflen lullen ontfangen ; ende (al defb voorverhaelde Allignatie, nochte de inninge van de voorfz Penningen door toe doen van fijne Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt oftedeflelfs Dienaeren, den Heeren Staten Generaci niet onvruchtbaer werden gemaeckt. Ende op dat haer Ho. Mog. van de Ratifica- tie der voorfz Aflignatie van fijn Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt foo veel te meer verfeeckert moghen ïi] Π, (bo heeft wel-gtfdachte Heere Grave foo lange,ende tot dat fijn L. gedachte Ratificatie haer Ho. Mog. fai in- gelevert hebben, hem ende fijne goederen verbonden, gelijck ali by defelve vet bint mitfdefen, |
Leftelijck, omme te vermydendecontentle overde betalinge van de Servicen, endeden Brandt ende Keer· fen inde Corps de Guarden tot [Hiw^iye eade Gennef, is veraccordeert ende belooft, dat die Heeren Staten de voorfz Servicen, Brandt ende Keerflèn, tòtR/mefley» wrforgen fullen, daer tegen wil hare Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt in hare Stadt Ravefieyn laten invoeren lydelijcke midtlelen van confumptie, die geheven fullen werden,foo tot lade van de Soldùen als Borgerye,op den voet ende maniere als die werden geheven inde nadilge- gelegene Plaetfen, die befet zijn mët Statifch Guarni- foen, alfoo dat nu metten eerften ende volgens na ghele- genthevtjacrlijcks» ofte ^ halve Jaren, defelve fullen verpacht worden van fijne CJeur-Vorftelijcke Doorluch- tigheydt by eenen Commillkris van defelve in teghen- woordigheydt van eenen Ontfanger, welcken haer Ho. Mog. daer toe fuUea moghen ftcUea ofte commitceren» aen den walcken die Penningen vanden Pachter ( foo van den Ontfanger van haer Ho. Mog. behoorlijcke qui- tantie nemen , ende defelve hare Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydts Luyden in plaetfe van betalinge toe- ftellen fai) iullengbelevertworden. Ende fai uyt defe voorfz Penningen voor eerft ghegeven werden het on- derhoudt van eenen Predicant vande Gereformeerde Religie tot vier hondert galden) ende het ondei hout van eenen Schoolmeefter tot een hondert gulden Jaerlijckt, welckebeyde van hare Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig- heydt na defen aengefteltende onderworpen zijn, gelijck oock de jegenwoordige, de Jurifdiöie van defelve, ende ghehooren tot de Clevifche Synode j vorders fullen de refterende Penningen toe de Servicen , Brandt ende KeerlTen, ende indien na de gelegentheyt van tijdt wac mochte overfchieten, fulcks tot hare Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydts Crijge-Staet geemployeert worden, fonder dat hier door eeni^everminderinge ofte verkor- tingeaén fijn Ceur-VorltelijckeDoorluchtigheytsHoog- hey t, ofte gerechtigheyt ghefchiede. Ende fullen de Ac- cyfen, gelijck hoogft-gedachte Ceur-Vorftelijcke Door- luchtigheytdiefelvetegenwoordigh aldaer is hebbende, fooweltotlaftederBorgerensls Soldaten, continueren endebipen onveriet tot voordeel ende proffijt van fijn Ceur-vorftelijcke Doorluchtigheyt voorfz, Den Brandt ende Keerflen op het Huys van Gemip belangende, ful- len hare Ceur-Vorftelijcke Doorlucntigheyt verforgen, dat by den Borgeren^ ofte anderfintsdaerinne moge ver- fien werden.
Alle welcke Punflen ende Articulen hier vooren ver- heelt, ten weder-zyden ter goeder trouwen, ende on- verbreeckelijckfullen onderhouden werden, ende tot meerder vaftigheydtzijn bier van twee gelijck luydqnda Inftrumenten ghemaeckt, daer van het eene voor fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydts Afgefante by de Heeren Staten Generael onder de Paraphure van den Prefiderende, ende Signature van haer Ho. Mog. Grif- fier, mitfgaders der felver Cachet, ende het ander voor hoogh-gedachte Heeren Staten Generael, onder hetSc- gel ende Signature van fijne Ceur-Vorftelijcke Door- luchtigheyts Afgefante geexpedieert ende verveerdight zijn,
In 'tGravenhageop Jen drie en twintighfen Oöobris, feliien hondert vieren twintigh.
In\laer feftien hondert vieren twintigh, '\tierdt men noch krachtiger tot d^Oorl^h geanimeert-i foo deur Vranckrijck ah deur Engelandty Prmckryck maeckte met defin Staet dit volgende, gheheeten het TraSiaet van Compicgnc.
COmmeainfi foit que Tres-haut, Tres puiflant, & Tres-excellent Prince l-ouis XIIL par la grace de Dieu Roy Tres-Chreftien de France 5c de Navar- re, ayant cy-devant efté prié & requis par fes Tres-chers ficbonsAmis, Alliés&ConfoederésMeflieursles Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, delesvou- loir aflifter, fur ce qu'ils auroyent fòit reprefenter à fa Ma~ jefté par leurt Ambaflkdeursl'eftat de leurs affaires avec les Confequences tres-dangereufes qui en peuventarri- ver au prejudice General de la Chreftienté, & de ccux mefmesqiiipenferoientenprofiter; Sadite Majeftéde- firanttefmoignerauxditsSicurs Eftats fes Tres-chers & bons Amis, la fouvenance qu'elle veut avoir de la boon e volontà que le feu Roy Henry le Grand, fon Tres-faono- ré Seigneur & Pere, que Dieu abfolve, leur a fouvent fait paroiftrepourleurbien, repos & advantage, & conti- ouer la fienne àfon Imitation ; attendant que fadite Ma- jefté puifle par efiet aflèürer la tranquillité publique, & particulierement celle des Païs Bas, tres-importante à la manutention de Ja Paix Univerfele de la Chreftienté, toufiours defirés & afiPeflionnée par ladite Majeftc,cora- me doit faire un Roy Tres-Chreftien, tel que Dieu l'a conftitué. Sadite Mijeftéànommé, choify, & depu- ti Monfieur Ie Düc dc Lefdiguieret Pair &c Conne- ftable de Fraiicc > Sc les Sicurt Marqui·. de la
rie». |
-ocr page 14-
Van de Nederlandtfche Vrede-handelingh. 13
Vhuvillti Chevalier des ordres de fa majefté, Confeil- ler en fon Confeil d'Eftat, Marelchal de fes Camps & Armées, l^un de fes Lieucenans Generaux auGouver- nemenc de Champagne & fur-Intendant de fes Finances: pouravec lesSieurs^S/e» Confeiller deöueldres&de Zutphen, Nicolaes de BouchorfiSicm àet^otPfiìickt & Adriaen Pa» Chevalier SieurdeHèemftede, SiGedeon de Boetfelaer & d'Afperen ftigneur & Baron de Langerac ge du Saint Empire, au nom&enqualité d'Ambaffa- deurs Extraordinaires de iVleflieurs les Eftacs Generaux des Provinces Unies des Pays-Bas, advifer Η craitter des inoyens plus convenables à cdteffec: Lefquelsrecipro- quement en vertu des pouvoirs à eux donnés, dont Co- pie fera infereéàla fin desprefentes; ont aprés pluileurs Conferences convenu & arreité les Arde es quienfui· vent.
I.
Que fadite Majefté fera fournir auxdits Eftats Gene- raux, far {refi i dans la prefente année {-.miUe fix cens vingt quatre:) deuze cens mille livres. Et pour les années, mille fix tent vingtcin<} & vingt jpx en chacune d'icelles «» MiUton delwres: Lefquelles fommes ferontfourniesen chacune année auxdits Sieurs les Eflats en la Ville d'Am- fterdam, és mains de Pierre RealReceveur de la Provin- ce de Hollande, moitié à iafindumoisdeluin> Scie refte dans le Mois d'Odtobre.
II.
LesditsSieurs les Eftats s'obligeront auflì en bonne & delie forme de rembourfer les fusdites fommes à fa Maje- fté, ou fes Huccefleurs Rois , trois atts afrés qu'ils fermi enTrefveouenpeix. Et ledit rembourièment de chacune année de preft fe fera pareuxendeuxannéesdelaPaix cu Trefve faite 5 fqzvoìr la premiere de preft en deux an · nées y la deuxiefme en deux autres, la troifiesme en deux Butres: faifant le touc en neuf années du jourdeiaPaix ou Trefve.
III.
Le Roy n'ayant autre b\it qae l'Umofi φΊ'fff ot de ία chreftienté, Lefdits Eftat promettroDt avoir tout i'efgard que leur feureté Icur pourra permettre , anx Confeils qu'il plaira à fa Majefté leur donner fur ce fubjetj& s'obli ■ geront de bonne foy de ne faire Trehe ny faixavec^ui (tfoitfawt Padvìs ^ Vinttrvention defadite Majefii.
Secoureront de leur part fa Majefté en cas qu'elle en ait befoin, & qu'elle foit en guerre, de la Moitié des (om- mes portées par le premier Artide cy-deflus» & ai^s temps êcConditionsdeclareés par iceIuy:oubien mes^ Vaijfeaux]\i{c^zs àlaConcurrenceduditpreft, au choixduRoy, & aunaefmeprix de leur folde Ordinai- re: Et ce en temps de Pai χ ou Trefve: oas'lsfonten guerre, aatant que la feureté de hur Efiat lef enrrafer- mettre.
V.
Quant au Trafic des Indes Orientales Se Occidentales, «n fera traitté fur leslieux par l'Ambafladeur de fa Maje- fté , felon & fuivant les Memoires & luftruftions quiluy feront bajllées àcéc effeét.
VI.
Lefdits Sieurs Ics Eftats conviendrontavec fa Majefié dans ƒ* mois pour garantir la Mer du Ponent contre les incurfions & depredations de ceux d'^lgerérdeTunis. Et cependant où il fe trouvera és Ports defdits Sieurs Eftats aucunsVaiOTeaux ou Marchandifes Frangoifes qui auroientefté depredées par lefdits Corfaire5<fji/i;irj ou de Tìinis en ladite Mer de Ponent : lefdits Sieurs Eftats lesferont reftituer àia premiere Inftance qui leuren fera faite, foit parl'Ambaflàdcur, ou parlesMarchandsfes fubjeéls, quilesreclameront.
VII.
Les Sieurs Eftats donneront ordrequelesplaintesdes fubjeéts du Roy foient terminées da/tstrois mohm plus |
reiTés, pour en juger en dernier reiTort avec lefdits Commiflàires de l'Admirauté. Et cependant lefdits pri- fes demeureronc en bonne δε feure garde, fans qu'il ea puifle eftre fait aucune vente : fi ce n'eft aprés avoir efté convenu avec ledit AmbaiTadeur du temps d'icelle. Ce que pareillement fa Majefté accorde pour les fubjeds def- dits Sieurs les Eftats, pour tous les cas deflUs dits.
Vili.
Quant àia nomination eux Charges àtCoXontht CapÌ- taines & autre Officiers desRegimensFran5ois, enferà ufé à la maniere accouftumée.
IX.
Si le Roy a befoin desf^e/^aa*de troisà quatre cens tonneaux, equipées en guerre : lefdits Sieurs Eftats en feront fournir foit parachapt, ouparloiiageàprixrai- fonnable.
X
Si fa Majefté eftant en guerre avoic befoin de rappeller les Regïmens Francois, qui font en Hollande : feront lef- dits Sieurs lés Eftats tepus de les faire conduireàCalais ou Diepe : pourveu toutefois qije lefdits Sieurs les Eftats foyenteu Paix.
XI. ·
Le droit d'Auheìne ceflera reciproquement pour les fub- jafts de fadite Majefté & des Provinces Unies, Sx-maì*- levée fera donnée de part&d'autred'executerleefaifiee faites au contraire.
XII.
Et fur ce que lefdits Àmbafladeurs auroient fait quel- que propofitlon furie faitdelaNeii/gerw», 'Trafic. & Commerce à l'advantage des fubjeftsdefa Majefté & def- dits Sieurs les Eftats, en fera traittéparticulitrement par l'Ambafladeur de fadite Majefté} Et cependant la liberté de la Navigacion & Commerce auralieu de pari Ced'au- tre.
ΧΙΠ.
Lefquels Articles δε Traittés pour les fufdites/w/Vi»- nées, fi tant la guerre dure, feront retifiésbien& deiie- ment par lefdits Sieurs le^ Eftats Generaux dans deux mis du jour & date des prefentes.& iceux avec la Ratificatlon prefcntéa à fa Majefté par leur Ambafladeur Ordinaire refidantprés icelle, pour eftre pareillement lefdits Ar- ticles &Traittésratifaés par fadite Majefté quinze jours aprés, & dclivrés auxdits Sieurs les Eftats.
In 'tjatr feftien hondert vier en twintigh uviert men noch ÌQrachtiger tot d'Oorldg ge- animeert y foo door Vrmckrijck als door EngheÌaùdt. Wanckrijck maeckte met de·- fen Staet dit. 'volgende : gheheeten het Tra£iaet van Compiegne.
ALfoodehooghfte, machtighfte cn uytmuntenfle Vorft, Louijs de dertiende , door Gods genade Chriftelijckfte iioningh van Vranckrijck en Na- varre, door fijn feer waerdeen goede Vrienden en Bont- genooten, mijn Heeren d'algemcene Staten der Ver- eenighde Lantfchappen, te vooren gebeden en verfocbt is om hen hier in te willen helpen, dat fy door hun Ge- fanten aen fijn Majefteyt fouden doen vertoonen de ftaec van hun faken, met degevaerlijckegevolghen diedaer uyt kennen komen, tot nadeel van d'algemeene Chri- ftenheydt, en van de geenen felve, die hun voordeel daer meê meenden te doen ; foo heeft fijn voorghe- noemde Majefteyt, om aen de voorverhaelde Heeren de Staten, fijn waertfte goede vrienden, te betuyghen de geheugenis, diehy van de goede wil begeert te hebben, die d'overleede Koningh Henrijck de Groot, fijneer- waerdighfte Heer en Vader (Godt fy hem genadig) dick- wijls aen hen heeft doen bewijfen, tot hun welftant, ruft en voordeel, en oock, om, fijns Vaders voorbeeldt volgende, in fijn gunft te volharden i dewijl fijn Maje- fteyt waerlijck mach verfeeckeren dat hv deghemeene ruft, en befonderlijck die van Nederla'ndt, feer ^e- wichtigh tot onderhoudingh van d'algemeene Vrede van de Chriftenheydt zijnde, altydt vicrighlijck heeft be-
geert. |
-ocr page 15-
V E R Η A E L
ren vindt, die door de gefeyde Zee-roovers van
of liinisin de voor-verhaelde Zee genoomen en geroofc
zijn, foo fullen de genoemde Heeren Staten die weer
overleveren op 't eerfte verfoeck, dat aen hen gedaen fai
zijn, 'tzy door fijn Gefant, of door fijn onderfaten,
die hen weer fullen eyfchen.
VII.
De Heeren Staten fullen order geven dat de klachten
van d'onderdanen desKoninghs tenlanghftei;BW(f»i/r/>
Maenden <ioor de Commiflariien van d'Admiraliteyt be-
flecht fullen worden ; na dat de Gefant van fijn Maje-
fteyt, of yemandt anders van fijnent wegen gehoort fai
zij η j Dewekken gein part of voordeel in de Schepen van Oor-
leght noch in ^t veroverde, dteaenhen fuUen tevonmjfen
ftaen, fullen mogen hebben. En indien een der voorghe-
noemde parthyen verfoeckt ww^i van't vonnis j door
de gefeyde Raedt gegeven, foo fulien de genoemde Hee-
ren Staten aenfienelijcke Commiflarifen ftellen , die
geenfins hier aen gheraeckt zijn, om met de voor-ver-
haelde Commiflarifen van d'Admiraliteyt daer af, fon-
der hooger beroep, te vonniUen. En ondertuflchen ful-
len de genoemde prijfen in goede en feeckere bewarlngh
blijven, fonder dat men die eenighfinj fai mogen ver·
koopen, 't en zy men eerft met de voorgenoemde Ge-
fant in de tydt daer af verdragen is : 'twelckdefgelijckï
fijn Majefteyt toeftaet aen d'onderdanen der genoemde
Heeren Staten voor al de voor-verhaelde faecken.
VIII.
Wat Acnoemingbenverkiefinghind'Atnptenwan Collo-
nellen , Capiteynen, , en andere Officieren der Franfe
Regimenten aengact, men fai daer in de gewoone wijie
volgen.
IX.
Indien de Koningh Schepen van drie of vier hondert va-
ten groot, ten Oorlogh toegheruft, van noodeheeft»
foo iüllen de voor-ghenoemde Heeren Staten hem die
beftellen» 'tzy te koop of tehuer, voor een redelijcke
prijs.
X.
Indien fijn Majefteyt, in Oorlogh zijnde, van 000«
de hadt de Vranfthe Regimenten, die in Hollandt zijn,
weer te roepen, foo fullen de gefeyde Heeren Staten ge-
houden zijn hen te Kalis, ofte Dieppenteddén bren-
gen, doch op voorwaerde fodegefeyde Heeren Staten
invredezijn.
XI.
• '/ Recht van Aubeine fai van weer-zij den voor d'onder-
faten van fijn genoemde Majefteyt, en der Vereenighde
Landtfchappen ophouden. En men fai van weer-zijden
macht en hulp geven, om d'aentaftingen, daer tegen
gedaen, uyt te voeren.
XII.
Wat hetgeen aengaet, dat de voor-genoemde Ghe-
fanten eenig voorftel op 't ftuck van deZeevaerten Koof-
handel fouden hebben ghedaen, tot voordeel der onder-
danen van fijn Majefteyt, én van de voor- verhaelde
Heeren Staten,· men fai hier af befonderlijck door de
Ghefant van fijn gefeyde Majefteyt handelen : en onder-
tuflchen fai de Vryheyt van de Zeevaert en Koop-handel
van weer-zij den plaets hebben.
XIII.
Welcke Articulen en handelingen voor deboven-ge»
noemde drie jaren, indien d' Oorlogh foo langh duert»
wel cn behooreiijck geratificeert en bekrachtight fullen
worden door de voor-genoemde Heeren, de Generale
Staten, binnen twee Maenden van defe dagh af, en die,
met de ratificatie aen fijn Majefteyt, verthoont worden ,
door hun gewoone Gefant, by hemwoonendej opdat
defgtlijcks de gefeyde Articulen en Handelingen door
fijn gefeyde Majefteyt, vyftien dagen daer na geratifi-
ceert en beveftight, en aen de genoemde Heeren Staten
gele vert worden,
Enfuit la teneur du Pouvoir defdits Steurt
Commijfaires defa Majefié.
LOi'w'par la grace de Dieu RoydePrance&deNa-
varre ; A neftrc treiiher δς treeamé Coufin le Ohc de
LtfdigHiertt
geert, gelijck foodanigh een ChriftelijckfleKoningh,
als Gode hem geftelt heeft, behoort te doen ; foo heeft,
feghick, fijn voorgenoemde Majefteyt genoemt, ver-
koüfen en afgeveerdight mijn Heer de Hartogh van Lef-
Jigueres. Pair en Cooneftable van Vranckrijck, en de
Heer Marquis da'XiVieuviüe, Ridder der ordeninghen
van fijn Majefteyt, Raedt in fijn Raedt van Staet, Mar.
fcbal van fijn heyrenen heyrleegers, een van fijn alghe-
meene Stede-houders in de Vooghdy van Cbampaigne,
en Surintendent van fijn Finantien; om met de Heeren
van Efe», Raedt van Gelderlandt, en Sutphen, Nico-
Ues vt» Boeck Ηοφ, Heer van Noortvyijck, Adriaen
Pauw , Ridder, Heer van Heem-ftede, en Gedeonde
'Boetfelaer Heer van Afperen,en Baron van Langherack,
cn van 't heyligh Rijck, in de Naem en Staet van boven
gewoone Ghefanten van mijn Heeren, d'alghemeene
Staten der Vereenighde Landtfchappen van Nederiant,
vende middelen, die de bequaemften hier toe zijn , te
fpreecken, en te handelen: De wekken, uyt kracht
van de macht-brieven, aen hen verleent, (vandewelc-
ken copie een 't eynde van defe tegenwoordighe gevoegt
fai worden ) na veel te famea komfte, gefamentlijck
d'Articulen, die hier volghen, gemaeckt enbeflooten
hebben.
I.
Dat fijn voorghenoemde Majefteyt aen de ghefeyde
Generale Staten fai beftcllen par prefl. of hyLeningh,
in dit xcgsnvioorà\g\\]a.tt ijeflien hondm -uier entivintigh
twaelfhoniertduyfent ponden ; en voorde jaren vmjiftitn
èondert vijf en tmntigh en fes en t-mmtigh, in yder jaer een
Milltoeu pende». Wekke iommen geldts in yder jaer be-
ftelt fullen worden aen de voorgenoemde Heeren Staten,
in de Stadt Amfterdam, 'in handen van Pieter ReaeL
ontfangher van Hollandt, de helft in 't eynde van de
MaentJunius, en 't overige^in de Maent van Odober.
De genoemde Heeren Staten fullen fich oock in goede
en behoorlijcke forma verplichten de voorghenoemde
penningen aen fijn Majefteyt, of aen fijn nakomelingen,
de Koningen, weer uyt tekeerenj*ire» nadatjym
ttfiandt. of in vrede fuüen zyn. En de genoemde uyt-
keeringh ^an yeder jacr-luningh fai van hen in weeja-
ren van de gemaeckte vrede of beftandt ghedaen worden:
te weten de Leningh van't eeiftejier in twee jaren, de
tmeede in twee anderen , en dei/ir</i weer in/wfi ande-
ren ; dit alles voldoende in negen jaren na de dagh van
de Vrede, of van 't beftandt.
III.
Dewijl de Koningh geen ander oogemerck heeft, dan
d'tenigheydt en ruft van de Chrifienheyt, foo fullen de
voor-genoemde Staten belooven alle acht, diehunfeec-
kerheydt hen toe fai laten, op de raden te hebben , die
fijn Majefteyt fai believen hen op die onderwerp te ghe-
ven. En iy Tu len fich ter goeder trouw verplichtengM»
itfiandt of vrede, met vie ^t oock %y, temaecken, fonder
*tadvtjs e»de tufchen-kom(l^^nfijn gefeyde Majefteyt.
Sy fullen oock van hun rijde fijn Majefteyt indienhy
fulcks van noode heeft, offoohyinOorloghis, helpen
met de helft dor fommen, in 'teerfteArticul hier voor
verhaeU i en in de tyden, en op de voorwaerden, die
daerin verklaertzijn : of met Volck en Schepen tox.ge\\\c·
ke fomrae van degenoemdeLeningh ,nacr desKonin^s
verkiefingh, en ten felve prijs van hun gewoonebefol-
dingh: of, indien fy inOorlogh iXya, fio veel, ah de
fteckerheytvan hunftaetfalt^Utett.
Wat de Koop-h»ndel van Ooft-en Weft-Indienaen-
gact, men fai hieraf ter plaets handelen door de Gefant
van fijn Majefteyt , naer en volghens de memorien
ende inftrudlien, die hem hier toe gegeven fullen wor-
den.
VI.
De voor-verhaelde Heeren Staten fullen binnen /is
Maenden met fijn Majefteyt verdraghen om het wefter-
lijck deel van de Middellandtfche Zee tebefchermen te-
gen de roveryen der gener¥an./tf/gif»-fen r»»;V. En in-
dien men ondertuflchen in de Havenen der voor-ghe-
aoeffi(k Hecica S(atea eeaigc Frtnfcbo Schepen of Wa-
I "
-ocr page 16-
Van de Nederlandfche
Ltfdiguieres Paìr & Conneftable de Francc & aux Sieurs Mar^uis de la yieuviUe. Chevalier de nos Ordres,Confeil- krennoftreConfeild'Eftat, Marefchalde nos Camps & Arméesjl'un de nos Lieutenans Generaux au Gouver- nement de Campagne & fur-Intendant de nos Finaoces, deBullion Sieur de Bonaelles auffi Confeiller en nof- ditsConfeils d'Eftac& Finsnces, Salut. Ayans confi- deré combien fcigneuferaeniiefeuRoynoftretres-hon- noré feigneur &pere, que Dieu abfolve, a Conferve
de fon vivant, labonneAlliance Scconfcederationqu'il
avoit Contradtée avcc le Sieurs lesEftars Generaux des Provinces Unies des Pais bas, par plufieurs Traiftés faics aveccux, que nous avonsconfirraédepuisnoftreadye- nement à Ia Couronne, par nos lettres de dedatation du 10. luin 1610. £t comme il les a Fe/w/^irmiwi affiftes & liberalemcnt fecourus lors qu'ils en ont eu befoin pour fe conferver &garentird'oppreifionjufqüesautömpsde la Trefve, pour Jaquelie ilcontribuamefmefone»i?-i- mife, afin de procurer la paix non feulement auxdifte Pays bas, mais auflì à tonte la Chreftienté. Et vou- lant fuivre en cela les bonnes & faintes inftrudtions de noftredidl feu fdgneur gc pere, Nous avons jugérai- fonnable de recevoir benignement les Ambaffadeurs qui nous font venus trouver de leur part pour nous re- prefenter l'Eftat de leurs affaires, & de les affifteren ce qui dependra de nous, foit pour les maintenir & con- fervci, ou pour leur procurar, fi faire fe peut une bon- ne & affeurée Paix, & àtoutc la Chreftienté, comtne il eft du devoir d'un ΈΠτκι Tres-Chreflìe*éfils#ifitède l'Uglife. Et par ce qu'il eft neceflaire de commettre que ques perfonnes capables & experimentées de no- Itre Confeil, pour entendre particulierement lesAm- baiTadeurs defdits Sieurs Ics Eftats, ce qu'ils ont chai; ge de nous dire & rcprefenter, & ce qu'ils defirent de nous pour leur ficours ér cenJervatìoH, «Sf à ce qu'ils en puiilent convenir avec eux ,· & que nous n'y pouvons employer perfonnes qui s'en acquittent mieux, & plus dignement , & fidcllement , que vous qui avés une particuliere connoilTance de nos plus importans &fe- rieux afFdires: Nous pour ces caufes&autresà ce nous mouvans, & pour l'cntiere confiance que nous avons en Vous, Vous avons Gommis & deputés, Coramet- tons & deputons par ces prefentes , fignées de noftre main, avec pouvoir que nous vous donnons d^ vous affembler avec lefdits Ambaffadeurs, aux jours&lieux que vous adviferés, pour oiiir & entendre les propofi- lions qu'ils ont charge de nous faire, les examiner avec eux, & fur chacune d'icelles, & des Articles qu'ils vous reprefenteront y prendre lesRefolutions, &fairelere- fponfes qufi vous jugerés en vos loyautés &Confcien- ces eftre raifonnables, & aux plus advantageufescon- ditions pour noftre fcrvice que vous pourrés obtenir j Et de tout ce qui fera Traitté & convenu entre vous, faire ou paffer tels adles , Inftruments, Contrads & promefles en bonne&autentique Forme que bdoin fe- ra, Et nous obljger & nos fucceffeurs Roys pour le pa- yement & entretenement des choles promifes aux ter- mes que vous advifereseftre pour le mieux; &^nera- lement faire en ce que deflTus, fes circomftances& de- pendances ) ce que nous ferions & faire pourrions fi prc- fent en peribnnc y eftions> ja^oit que le cas requift Mandement plusfpecial, qu'il n'eftcontenuen fesdites prefentes. Par lefquelles nous promettons en bonne foy & parole de Roy d'avoir pour agreable & tenir ferme & ftable à tousjours tout ce que par vous fera fait, procure, promis, & accordé encétendroit, & le tout ccMifirraer, approuver, & ratifier toutes & quan- tesfois querequisen ierons, l'obferver, accomplir, & cntretenir de point en point> fansjamais allerau Con- traire direöement ouindireöementenquelque forte & maniere que ce foit.De ce faire nous avons donne & don- nons plein pouvoir, autorite, Commiffion & mande- ment fpecial. Cartel eft tujftreplaifir. Oona&k Compie' gne le dfx huitiéme jour d'A vril mtlfix teut vingt é· guatrt, & de noftre Regne le ^uatorziéme. Signe Louis j & plus bas. Par le Roy. Poi/itr. Et feellé fur fimple de ciré jaunc. |
Vrede - Handelingh. 15
Hier volgt d'inhout van de pouvoir of machia der voor-genoemde Heeren Commijfarijen vanfijn Majefleyt.
LOuis, dpor Godts genade Koningh van Vranck- rijck en Navarre, aen onfe feer waerde en bemin- de Pair en Con- neftable van Vranckrijck, en ajen de Heeren Marquis dt la Vteuvitte, Ridder van onfe Órderen, Raeds-heer in onfe Raedt van Scaet, Marefchal van onieheyren en wa- penen, een van onfe algemeene Stede houders ia 'tGcu- vernement van Champaigne , Surintendent van onfe Finantien, en van Buüitn, Heer van Bonnellcs, oock Raets-Heer i η onfe gefeyde Raet van Staet,en Finantien : Saluit, Aen-gemerckt hebbende hoe forghvuldighlijck d'overlede Koningh, onfe eerwaerdighfte Heer en Va- der , (Godt zy hem genadigh) in fijn l,even onderboudea heeft de goede Alliantie en 't Verbont, 't welck hy ghe^ maeckt hadt met de Heeren,de Generale Staten der Ver- eenighde Nederlanden, door veel Traftaten en hande- lingen, met hen gemaeckt, die wy federt onfe komft aen de Kroon door onfe Brieven van Declaratie van de lo Ju- nius, 1610. bevefiigt hebben. En dewijl hen by-gheftacn, en mildelijck gheholpen heeft ^ toen fy fulcks van noode hadden, om fich te befchutten, en van verdrucking te befchermen, tot aen de tydt van 'tbe- ftandt, daer hyfelf fijn tuflchen-handeliDghtoedeêom de vreede te bevorderen, niet alleenlijck voor het gefey- de Nederlandf, maer oock voor degeheeleChriften- heyt, en dewijl wy daer in de goede en beylige onderwy- iingen van onfe genoemde overleden Heeren Vader wil- len volghen, foo hebben wyredelijck geacht en geoor- » deelt vriendelijck de Geranten t'ontfangen, die van hun- nent wegen voor ons zijn gekomen, om deftaetvan hun faecken aenons tevenhooneri, en hen te helpen in 't geen,dat in onfe macht fel zijn,'tzy om hen te beichut- ten, en te befchermen, of ; indien het mogelijck Is > voor hen, gelijck oock voor 't goheele Chriftendom,een feeckere en goede vrede te bevorderen, gelijck de plicht van een Chriflel^ckfie Vórfl enoudfieSoouvandeKerckis. En dewijl hetnootfaeckelijck iseenigebequametnerva- re lieden van onfe Raedt te belaften, ombefonderlijck de Gefanten der voor-genoemde Heeren Staten te hoo- ren, en te verftaen wat hen belaft is aen ons te feggeii ea te vertoonen, en wat fy van ons tot hun byftant en be- houdenis begeeren, op dat fy daer af met hen feuden han- delen , en dewijl wy daer toe geen perfoonen konnen gc- bruyckcn, die fich beter, betamelijckeren getrouwe- lijcker daer in fullen quyten, dan ghy, die een befon- dere kennis van onfe ghewichtighfte ende ernftighfte faecken hebt: foo hebben wy, om defe oorfaecken, en om anderen, die ons hier toe bewegen, en om't vol- kome betrouwen, dat wy in u hebben, u gecommitteert en gedeputeert, committeerenendeputeerenubydefe teghenwoordighe, met onfe handt onderteeckent, met macht, die wy u geven, van met de gefeyde Gefanten te vergaderen, op fulcketydenen plaetfen, als ghy be- ramen fult, om de propofitien en voorftellingen, die fy laft hebben aen ons tc doen, te hooren en te werftaen, die met hen t'ovei wegen, en op yeder van dien, en op d'Articulen, diefy voor u fullen vertoonen, befluytin- gen te nemen, en foodanige antwoorden te geven, ale ghy naer uw getrouwheydt en ghewetenfultoordeelen redelijck te zijn, en op de vorderlijckfteVoorwaerden tot onfen dienft, die ghy fult konnen verwerven j en van al 't geen, 't welck tyflchen u gebandelten verdragen fai zijn, te maken of te pafleeren foodanige Adten, In- ftrumenten, Contraücn en beloften in goede en Squa- me forme, als van noode fai zij Dj en qps en onfe nako- melingen, de Koningen, te verplichten voor de be- talingh en onderhoudingh der beloofde dingen in fooda- nige termen, als ghy beft fuk achten j en in *t algemeen in 't voorgenoemde, ind'omftandigheden, en in d'aen- kleven van dien 'tgheen te doen, 'twelck wyfouden doen» of doen konnen, foo wy felfdaerteghcnwoor- digh waren, fchoon de faeck uytdruckelijcker manda- ment en laft behoefde, dan in defe gefeyde tegenwoor- dige begrepen is. Door dewelcken wy ter goeder tiouw »
25 ζ CR |
-ocr page 17-
en op 'sKonirtgks woordt beloven vooraengheDaem te liebben, en t'alle tyden vaft en beftandigh te houden al 'tgeen, dat doorughedaenbevordert, belooft, en hier in toegheftaen fai zijn, en alles te beveftighen, ap- probeeren, en ratificeeren foo dickwijls, als wy daer toe verfochc fullen worden, dat t'obferveeren, vervul- len, en van itip tot ftip t'onderhouden , fonder immer daer teghen te doen, 'c zy diredelijck of indireaelijck, in hoedanighe wijfe en maniere dat het zy. Om dit te doen hebben wy gegeven, en geven als noch volkome machc , auchoriteyt, comiifie, en befond?r mande- menr. Want het ons alfoo belieft. Gegeven tot Com- ftegne, d'achtiende dagh vin A^xWj'JefiienhoHdertvUr evfwintighen van ons Rijck hcx. veertiende μζτ. Geteec- kenc Louis, en laeger far le Kty. Fetien en met geel Wasgczegelr.
Enfuit la teneur de la procuration defdites iieurs Ambajfadears.
LEs Fftats Generaux des Provinces Unies du Pays- Bas ; A tousceux que ces ptefentes lettres verront, faluc. Gomme ainfi feit que pour Ie bien & fer- vice de noflre Bepuilifue nous ayous befoin d'envoyer des Ambaffadeurs vers Ie RoyTres-Chreftien, afin de deiiberer, traitcer, & Condurre avec fa Majeftéune Alliance Offenfi'tie <iy Defenfive , ou Defenfive feule- ment i & autres affaires qui fe pourront rencontrer pour I'advancement du fervice de fadite Majefté &de BOS Provinces; Et à cette fin pleinementinformesde lafuffifance, prudence, fidelité ,& diligence des Sieurs Henry d'Ejfen Confeille· de Gueldres & Zutphen, Nicolaes de Bouihorfi Sieur de Noorcwijck j Adriaen Pau . Chevalier fieur de Heemftede, Nous avons fait eleition de leur perfonnes pour de noftre part & en no- flre nom & qualité de nos Ambaffadeurs Extraordinai- rcs jointemenc avec Ic Sieur de LangeratnoRte Amb^tÏi- deur Ordinaire, traitter avec fadite Majefté, ou avec ceux qa'elle trouvera bon de commettre pour cette befoigne, de ces & pareilles matieres; Et que pour facilicerleurs Kegütiations afin de les conduire au deffein & conclu- fion convenable ils ayent befoin d'eftre pourveus de nous de plein pouvoir, puiiTance, autorité, Commiifion,& Mandement fpecial ; Nous i ces caufes defirans prevenir & lever toutedifpute, qui fe pourroit mouvoir fur la fuffifance de leur Crcance & autorifation, leur donnons envertudecesprefentes, &àcbacund'eux en particu- lier ( fi par ma adie d'aucun d'entr'eux ou autrement, ils eftoientd'avantureempcfchés d'intervenir tous trois en- femble au Traitté) plein pouvoir de traitrer, con venir, accorder & condurre avec fa Majefté, ou avec ceux qui feront deputés de fa part une Ligue Offen/ve ^ Defenftve, ou feulement, ou tei autre Traitté & Accord
qu'ilsaviferontparenfembleutileau fervice de cofté & d'autre. Etdetoutcequeferaainficonvenu & conclu, faire oupafler tei ou teis Inftruraens, Contraéls Se pro- meflesen telle bonne & deue forme que befoin fera; Et generalement faire en ce que deffus & en fes cir- cumftances & dependances , tout ainfi que nous fe- rions Gu faire pourrions, fi prefens en perfonne y eftions, jagoit que la chofe requill mandement plus fpecial, que qu'iin'eftcontenuparcesprefentes, par lefquelles nous promettons finceremenc öcdcbonnefoyavoiragreable, lenir ferme & ftable àtofljQUrs, toutcequepareuxen cette qualité fera fait, procuré,promis,convenu&cét endroic l'obferver, Taxrcomplir^entretenir inviolable- ment fans aller ny venir au contrairedircélementouin- direftement, en quelque forte & maniere que cefoit : raafs le tout devoir ratifier, fi befoin eft, & en paffer let- tres & Ìnftrumeos en la meilleure forme que faire fe pourra, su contentement de fa Majefté. FaitàlaHaye en noftre Aflemblée fous noftre gfand féd en ciré rougej Paraphé & fous la fignature de nòtre Greffier le dixhuitié- wejour de lAix%mìlfixcentvingté'3»<'f^'· Eftancpara- phé, HENRY TER Cl/YLEN,wV;>, Et fur le reply, par Ordonnance defdits Sieurs Eftats Ge- neraux. Signé J.vanGoch. Séellé du grand feel defdits , Srs.Et»ts en ciré rouge pendant en queuc de foye bianche. |
En foy dcquoy nous fufdlts CommilTaifes & Ambaffa- deurs foubfignés, avons efdits noms fignélesprcfentes de nos feigns ordinaire, Su à icelles fait appofer le Cachet de nos Armes. ACompiegnecejourd'huy^w'fWJuiti ηιίΐβχ eens viagt & ^uatre. Signé
De Lejdiguiirs j la VieuviUe, BuUion. Henry d'Ejfen, Nìcolaes de BouchorSl. Adrìaen Pan > G. de Baetfeler ά' à'Afperen.
Plus bas au deflbus les fignatureseftoit cachete desGa- chets des Armes refpeQivcment defdits Sieurs Commif- faires & Ambafladeurs.
HierOolght dHuhimd van de Trocuratie der gefeyde Heeren xAmba£ade»rs.
E Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, I l aen alle de genen, die defe tegenwoordige Schrif- * ten fullen fien, Sdup. Alfoo wy tot welftant ea dienfl: yan onfe Gemeente noodigh lachten Gefanten aen de Chriftelijckfte Koninghtefenden, om te delibcree- ren, tradeeren en te fluyten met fijn Majefteyt een Al- liantie, of Verbondt, Offenfijf&a defenfjf, ofalleenlijck Oefenfijf, en andere faecken, die fouden konnen voor- komen , tot vordering van de dieaft van fij η gefeyde Ma- jefteyt, en van onfe Provintien, entendieneyndevoJ- 'komelijck geinformeert van degenoeghfaemheyd, voor- fichtigheydt, gerrouwheyd en naerftigheydt der Heeren, Hendrijck van Effen, Raedsheer van Gelderlandt en Zut- phen , Ntcolaesvan BoeckkorB, Heer van Noordtwijck, en Adrian Paum, Ridder, Heer van Heemftede, loo hebben wy verkiefingh van hun perfoonen ghedaen, om van onlênt wegen, en in onfe naem, en in qualiteyt van onfe extraordinaire Ambaffadeurs, beneffens de Heer van Langerack, onfe ordinare Ambaffadeur te handelea metfijnghefeyde Majefteyt, of met de genen, die hy goed fai vinden tot dit werck te committeren, van defe en diergelijckedingen; endewylzy, tot bevorderingh van hun handelingen, om die tot een behoorelijck ooge- wit en beiluyt te brengen, van noode hebben van ons mei volle macht, vermogen, audloriteyt, commiifie, en be- fondere mandamentvoorfien te zij η , foo geven wy, om defe oorfaecken, en om alle verfchil wegh te nemen ,en te ivoorkomen, 't welck op de genoeghfaemheydt vaa hun credentie en audrorifatie fou konnen ryfen, aen hen, in kracht van defe tegenwoordige, en aen yeder van hen in'tbefonder, ( indien Zybygheval door fieckte van ye- mandt onder hen , of anderfints belet wierden alle drie te famen by defe Handel ingh re koomen ) volkomen macht van te handelen, verdraghen, accordeeren en te fluyten met Zijn Majefteyt, of met den genen , die van fijnent Weghengedeputeert fullen werden, een Ligueof Verbondt, Offenfijfen Oefenfijf. ofDi/iw/y/allecn, of foodanigb ander Traöaet en Accoordt, als ly gefament- lijck ten dienft van weerzijden nut fullen vinden ; en van al'tgeen, datdus fai verdraghen en bellooten zijn, te maecken en te paffeeren foodanigh of foodanighe In- ftrumenten, Contradten en Beloften , in foodanighe go^e en behoorelijcke forme , als van noode fai zijn > enin'talghemeenin'tgeen, dat hier voor ghenoemt is, en in d'omftandigheden en aen kleven van dien , evcn- eensfouden doen, ofdoenkonnen, foo wyfelvendaer tegenwoordigh waeren, alwaer 't dat de facck fpecialer mandement vereyfchte, dan in defe teghenwoordighe begrepen is, door de welcke wy oprechtelijck en ter goe- der trouw belooven aengenaetn te hebben, en voor a tijd vaft en beftandigh te houden al 't geen, 't welck door hen in defe qualiteyt ghedaen, bevordert, belooft, ver, draghenenhieringeaccordeertfalzijn, en dat t'obfer- veeren , vervullen en onverbreeckelijck t'onderhouden^ fonder immer daer tegen te gaen, oftekomen, dircde- lijck of indireöelijck , in hoedanighe wyfe en maniere dat het ïft tnaer alles te beveftighen en ratificeeren, zoo van noode is, en daer afte paffeeren Brieven en Inftru- menfen in de befte forme, die men fai konnen, tot ver- noegingh van fijn Majefteyt. Gedaen in den Hage, in onfe Vergaderingh, onder ons groot Zeghel in rood» Was. Geparafeert en onder de fignature van onfe Grif- fier, d'gthttende van Maert fefiitn fjondtrt vier tn tvintigh.
Gtpa- |
-ocr page 18-
Geparafeert lijnde HenJrici van Cuylan^\à\t, en onder- ftondC) door d'ordonnantie der ghefeyde Heeren Sta- ten Generaci.
Geteeckent
1. van Goch.
Gezegelt met het groote Zegel der genoemde Heeren Staten in roodc Was, aen witte Syde hangende.
Totbeveftigingh van't welck hebben wyboven-ge- noemde CommiiTariiTen > en onder-gheteeckent Am- baffideurs in de ghefeyde naemen geteeckent defe tegen- woordighen met onfe ghewoone Zeghels, en daer aen doen fetten het Cachet van onfe wapenen. Te Cem- piegne , de thiende dagh van Junius feftien hondert twee-ea-twintigh.
Gheteeckent
Vin LefJiguieres j laVieuville, Buliion, Hendrkkvm Ejfen, Nicolaes van Boeckkürfi t Mriaen Pauw. eaG.Je Boitfelaer van Afferen.
Laeger, onder de teeckeningen ftonden in behoorlijc- ke ordeningh de Zegel-mercken der voor-ghenoemde Heeren Commiflariflèn en AmbaiTadeurs.
Artide particulier arreflè entre lefdits Sieurs Commiffaires & i^mbajjadeurs.
A Majeftéayant expreflement exercice^
laReligion Catkoliijiie fut libre à fes fubjeils, lefdits Sieurs AmbaiTadeurs oat decUré, qu'en la Maifon del'AmbaiTadeur de fa Majefté 1'excercicc defaReli- gion fera permis àtels Chefs, Officiers de Guerre, Sol- dats&autres Frangois qui s'y voudront trouveri fans qui les fubjeas defdits MeJJteurs les Eftats y puiffent eftre compris.
Pour 1'obfervation duque! prefent Artide lefdits Sieurs AmbaiTadeurs ont promis de Ie faireratifier en bonne & deue forme par lefdits Sieurs les Eftats Generaux dans deux mis du jour & date de prefentes, & en faire prefen- ter la Ratification à fa Majetté dans ledit temps conjoin- tement&feparementavec celie de autres Articles cjui ils ont arreftéàIe 18. luin iói4..EftoltiìgneI,f/^ diguieres, Ch.Vieuville, BuUio») H. van Effen, Nicolaes de Boeckborfi. Adriaen Pauw , G. de Boetfelaer. Plus bas audeflbus des fignatures eftoit Cachete de Cachets d'ar- ines reipeftives defdits CommiflTaires&Ambaflàdeurs.
A efté convenu & accordé entre Meffieurs les Com- miffairesdu Roy, & MefTieurs les AmbaiTadeurs extra- ordinaires des Eftats Gineraux des Provinces Unies des Paysbas, que fur Ie prcft que fa Majefté leur aaccordé pendant la prefente année, & celles de lózf. & 1616. feront refcrvees trente huid mi! livres par chique année, pour eftre payé par lefdits Sieurs Eftats aux Chefs & Of. ficiers de gens de guerre Frangois, qui iont en leur fer- vice, felonl'eftatquieneftdrelTe, à condition expreiTe que lefdits SleursEftats ne feront teous dc rembourier les- dites fommes montani à cent quatorze mil livretentrois années, dont dés à prefent ladite Majefté les quitte & descharghe. Fait & ariefté à Compiegne Ie 10 luin 1^14.. Eftoitfigné Lefdiguieres, Ch. VieuvtUe, BuUim. H. van Effen , *Ììicolaes de Bouckhorfi , Adriaen Pauw, G, de Boetfelaer, Plus bas au delTous les fignatures def- dits Commiflaircs eftolt mis Ie Cachet d'armes de Mon- fieurleDuc^ Lefdiguieres, & fous celles defdits Sieurs AmbaiTadeurs Ie Cachet d'armes de Monfieur d'Effen.
^Particulier ^ylrtyckei, tujjchen de gefeyde Heeren Commijfariffen en Amhajfadeurs.
Ewijlfijn Majefteyt uytdruckelijck hee ft begeert àtì.d'Oeffeninghvande Catholycie Kifigw aen fijn onderdanen vry iou zijn, foo hebben de gefeyde
cn andere Fransoyfen, die figh der waerts willen voegen, |
17
toegelaten fai zijn, fonder dat d''enderfiitm der ghefejdè Heeren Staten άί^ΐ in begrepen mogen zijn.
Tocd'onderhoudingh van dit tegenwoordigh Artijc- kel hebben de gefeyde Heeren AmbaiTadeurs belooft dac te doen ratificeeren en beveftigen iti goede en behoore- lijcke forme door de ghenoemde Heeren , de Generale Staten binnen twee Maenden, van defe tégenwoordighe dagh af te rekenen, en de ratificatie en beveftigingh daer afindegeftelde tijdt aen fijn Majefteyt tcdoen vertoo- nen > met en fonder de ratificatie der andere Articulen àieiy ti Compiegne, deniS, vanjuniiis, in'tjaer 1624. beilooten hebben-
Was gheteeckent
Lefdiguieres, Ch. P'euviUe , Bullion , H. van Effens Nicolaes van Boeckhorfi , Adriaen Pauw, G. de Beetfe- laer. Laeger onder de fignaturen was bezegelt met dé refpeflive wapenen der gefeyde CommiiTariiTen en Am- baiTadeurs , φ
TuiTchen mijn Heeren de CommiiTariiTen van de Ko- ningh, cn mijn Heeren d'extraordinare AmbaiTadeurs der Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden is verdragen en geaccordeert, dat op de Leeningh, die fijn Majefteyt aen hen vergunt heeftin hettegenwoordi- gejaer, en dat van i5ì4. en ι5ζίί. acht-en-dertigh duy- fent ponden voor yder jaer gerefcrveert enuyt-gehoudea fullen zijn, om door de gefeyde Heeren Staten betaelt te worden aen de Hoofden en Officiers van 'c Franfche Krijghs-volck, die in hun dienft zijn, naer deStaet> diedaervangemaecktis, metuyt-gedruckte Voorwaer- de dat de geieyde Heeren Staten niet ghehouden fullen zijn weer uyt ce feeeren de ghefeyde penningen, bedra- gende èonierf e» veertigh duyfent ponden in driejaren , daer afvan nu voortaan fijn gefeyde Majefteyt hen quyt- fcheld en ontlaft. Gedaen en gearrefteert te Compiega ne, de tiende van Junius ιδίή.. Was geteeckent Lefdi- guieres, Ch. Vieuviüe, Buliion, l·!.van Effen, Nicolatt vanBoeckhorfF, Adriaen Pauw, G. de Boetfelaer. Laeger onder de fignaturen der ghefeyde Commiflariilen wiert geftelt de Wapen-ring van mija Heerde Hertogh Lefdi- guieresy endeonder de fignaturen der voor-ghenoemde Heeren AmbaiTadeurs de Wapea-ringh van Mijn Heer van Effen,
KAggreation de ^ejfjteurs les Εβαί5 CfnC' raü^ du Traitié precedente
LEs Eftats Generaux des Prövinces Unies desPays Bas. Atousceux qui ces prefentes verront, fa- lut. Comme ainfi foit quele 10. joitrde luin 1'an lói-f. unTraitté d'Alliance & Ligue defènfiïéaytefté fait & accordé encre les Sieurs Commïflai-
res du Roy Tres-Chrellien de France & de Navarre , & les AmbaiTadeurs par nous envoyés à fadite Majefté, dont la teneur s'enfuit»
Commeainfi foit quelet^es-haut, TrespuiffantérTret' exellent Prixce Louis XIII. par la Grace de Dieu Roy Tres-Chrefiien de Franco é" de Navarre . Af ent cyde- vant
Nous ayans Icdit Traitté pour 'agreable en toüs & cha- cuns fes points avec les articles particuliers y adjoint»* avon» iceux points & articles en general Sc en particulier acceptés, approuvés, ratifiés &coDfirmésj acceptons j ap- prouvons, ratifions, iBe confirmons par ces prefentes» promettane les garder, entretenir, & obferver inviola- blement, fans aller ny venir aU contraire diredbemenc ou indireitement, en quelque forte & maniere que cé foit, fous 1'obligation & hypotheque de tous lesbiuns ficrevenus des Provinces Unies en general & particulier prefens & à venir. En tefmoin de quoy nousavonsfait féeller ces prefentes de noftre grand f«'el i parapher & figner par noftre Greffier. Ala Hayc Ie li. deluillet 1^x4. Eftolt Paraphé, 1, v. Broeckhoven'". foufcritj par Ordonnancedefdits Sieurs Eftats Generaux. figné JtVanGochi Et feellé du grand feel defdits Sieurs Eftats en ciré rouge pendant cn queuë dc foyc bianche.
25 ? ^gf*'.
van de Nederlandfche Vrede-handel. |
-ocr page 19-
E Staten Generael der Vereenighde Nederlan- Jden, aenalle de gene die defe tegenwoordigcn ' fullen ficn, Saluyt. Alfoo op de tiende dagh van Junius, in'tjaeri(iì4.een -T;aaaet vanAlhantie, Li- gueofVerbondtDefenfijf te Compiegneghemaeckten veraccordeert is tuffcheq de Heeren Commiffaniren van deChriftelijckfte Koningh van Vranckrijcken Navar- re, end'Ambaffadeurs, aen fijn gefeyde JWajeftcyt ge- fonden, daer af d'inhoudt is :
Aifoode hooghfie , nmhtighfle en uytmntenfie Vorfi, Lüüisi/f derthiende. door Gods genade Chrifiel'^ckfleKenwg vatiVrandrück enNavarre, door ére.
Wy, liec gefeyde Tradtaet in alle, en in yder van fijn punten, met dé by fondere Airticulen daer by gevoeght, aenghenacm endc in waerden houdende , hebben de Plinten en Articulen in 't algemeen en in't befonder aen- genomen, geapprobeert > geratiiceert ende beyeftight, aenneraen, approberen , ratificeren en bevefligen die door defe tegenwoordigen, belovende die onverbreke- lijck te bewaren, onderhouden en betrachten, fonder daer tegen te doen direftelijck of indireÖelijck, op hoe- danigh een wyfe en maniere dat het zy, onder verplich- tingh en verpandingh van ai de goederen en inkomften der Vereenighde Landen in't gemeen, en in't befon- der, tegenwoordige en toekomende. Totgetuygenis van 't welck wy defe tegenwoordigen hebben doen zege- len met onfegroote Zegel, parafeeren en teeckenen door onfe Griffier. In den Haegh» de twaelfde van Julius, ι6ί.^. was gheparafeert y.v. Broekhovenj, en onder-ge- fchreven doord' ordonnantie der gefeyde Heeren Staten Generael. Getekenc J. van Goch, en bezegelt met het groote Zegel der gheieyde Heeren Staten in roode Was, aen witteSydehangende.
K^ggration du Roy Tres.ChnflìendHTraittè precedent.
LOwiparlagracede Dieu Roy de Franco & de Na- varre Atousceux qui ces prefentes lettres veront, Saluyt, lesCoromiflairesparnousdeputés&ceux de nos treschers & grands Amis es Sieurs Eftats Gene- raux des Provinces Vnies du Pays bas, eyans en vertu des pouvoirs refpedlivement donnés , refolu & arrefté en noftre nom & defdits Sieurs à les Eftats Generaux a Compiegfieìe lo.jour de Juin aufli derniersIeTraitté& Articles d' Alliance & Confoederation qui enfuivenc
tyfggreatie van de Chrtflelyckfie Koningh ^ over de voorgaende Handelmgh.
LOüis, door Godts genade Koningh van Vranck- rijcken Navarro, aen alle de ghene, die defe te- genwoordighe Brieven fullen fien , Saluyt. De CommiflàriiTen, doorons af gevaerdight, endienvan onfe waertfte en grootfte Vrienden, de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden hebbende, in kracht der Pouvoirs en JVIathten, refpeöiveiijck gege- ven, beflootenen gearrefleert inonfenaem, en in die van de gefeyde Heeren, de Staten Generaci, te com- fiegne, de tiende dagh van Junius left-leden het Traöaet, en d'Artikelen van Alliantie, en Veiboijdt, die hier vol- ghen.
♦
Comme ainfifoit éyc. |
LEquel fufdit Traiöé & Articles ayants efté approu- ves, Confirmés £c Rstifiés par lefdits Sieurs Èilacs àIa Haye Ie iz. luilletenfuivant : Nousapres avoir fait volr Ie tout en noftre Confeil pour fatisfaire a ce qui eftrequisdenoftrepart fur cefubjedt avonsiceluyagre- ableentous&Chacuns ies points& Articles qui y font concenus & declarés, & iceux cn General & Puciculier tant pour nous que pour nos heriters, fucccflcurs, Roysu- mes, Pays, lerres, Seigneuries, 8cfubjedi:s, accep- tcs, approuvés , ratiiiés & Confirme's acceptons , ap- prouvons, ratifions, &Confirmons,&le toutpromec- tonsenfoy & parole de Roy, fous 1 Obligation&Hy- potbeque de tous & Chacuns nos biens prefens & a venir, garder, obferver &: entretenir inviolablemcnt fans ja- mais aller ny venir au contraire direöement ny indi- reéliment, cn quelque forto & maniere que fe foit, Car tel efl: noftre plaifir. En tefmoin de quoy nous avons figné ces prefentes de noftre propre main , & à icelle fait mettre&appofer noftre féel. DonnéàSt. Germain en LayeIe 4 jour de Septembrc Γan degrace 1624,, Ec de noftre regne Ie ly. Eftoit figné Louis y plus bas par Ie Roy, EtügaéPolier.
\yiggreatie ifan myn Heer en de Staten Ge- neraci over''t voorgaende Traöiaet.
K^lfoo de &c.
WElck voor genoemt Tradlaeten Artikelen geap. probeert, geconfirmeert en geratificeert zijnde door de voorfeyde Heeren Staten in den Haeg, op do twaefde van Junius daer aen volgende ; foo is 't dac wy, alles in onfe Raedt doen befichtigen hebbende, om in 't geen te voldoen. dat van onfe zydo op defe faeck vereyfcht wordt, fulcks voor aengenaen houden en ag- greeren in alleen in yder vanfijn Punten en Artikelen, die daer in begrepen en verklaert zijn, en die in't alge- meen, cn in'c befonder, foo voor ons, als voor onfe Erfgenamen, Navolgers, Koninckrijcken, Landen , Heerichappyen en onderdanen , aengenomen , geap- probeert, geratificeert en geconfirmeert houden, enby defenaenncmen , approbeeren, ratificeeren cn confir- meeren, en belooven dit alles op trouw en Koninghs woordt, en onder veiplichtingh cn verpandingh van alle onie goederen in't gemeen, en van yeder in't befon- der , tegenwoordighe en toekomende , na te komen , obfervceren en onderhouden, fonder immer daer tegen tegaen of te komen, diredlelijck noch indireitelijck, in hoedanige wyfe cn maniere dat het zy. Want het on3 alfoo belieft. Tot getuygenis van 't welck wy deife te- genwoordigen met onfe eyge handt hebben geteeckent, en daer onfe Zege! doen aenfetten. Gegeven te S. Ger- main in Laye, de vierde dagh van September, in'tjaer der genade löi+.on van onfe Heerfchappyehec vijftien- de. Was geteeckent Loiiii. Laeger ftondc door de Ko- ningh, engeteeckenc
Totier,
STotttiffcbec afDjeucft ban öe ^paenfcl&e /cnbc boojt^ fettingc bc^ bcDenocD öclioninag maeclten
een hirpii iScQctaet in Den Ùao; Baron de Cou- pet, obfc't equiperen ban een ©iootebanio.^cöepen onbec Den 3CDmicaeI Hautain. 3©elcltec Deffeinfl toa^ oni Genua te toatec tebenatttoen : tectuple De Connefta- ble L'esdigueries Ijet te XanDe fouDe Doen. JÉaec 'tfelbeSTcactaetenDe DeffeinQ toiect bccanDectöoojem anDec Ccactact ggcmaecitt Dooi Den Itoning^ Ambafik- deur d'Efpefles in Dcn üagc Den ii. ^pjil Kiay. tegen Monfieur de SoubizernDe tegen KocBelÌe : DieBaccin Defen tijDt öegoiïen te betoegen/ tegen Den toninoli: toacc Doormen op Die ban De ]SeIigiein33?anclit0citDen fcgulttaiecp j ban belet te geb&engctgcootDcfTeingDe^ ïtoningf)^ in Sltalien. oïnDe ftoetoel De ïtoningl) mee gulp ban Defe Blote oiiDec Hautain een feec notablen Dfenfl ontfing/ cnDe Die ban Roebelle enDe Degegeele üugeneotfclöepact)!] <n (tin^ScBonDecbia^t ; foo fijn DocDI)aee]|o. H^og.feec qual^cft Daec ban betaeit enDe geloontoebieefi ; b^ant toepnigb tyDt DaecnaDoo^fïjn ütoningg^ofCarbinael^ bcbel een notabel acntal^ot lanDtfcBe Üoopbaetbpe^cgepen mctgetajelttoiecDcnin De jFcanfege üabencn aengegouben enDe al tefanien/ eenigenocgmetlabinge/ aneto enDetontoenin'tCa? nacIbanRochellein De gcontgeöacBt/ bantoeichefoa onRoflen Det 3^Ioote/ alé gefoncKene ^Depcnmenili lange beeï 91 Jteu niet betaritaetoecfi; alsibpfïucRen en u^oeften ; cnDe Dot noeg Dooj gcoote ^cceecinge enDe pjefenten. i|et®eactaet ban Couppet met D' aggceatic al^oocltfiet boIgenDe met D'^mbaifaDeucaetnaccItt/ lU£iDenDeaI^bolgl)t.
iigre' |
-ocr page 20-
Jgreaüon du Roy de Fr mee avec inferi ion du Traïtté fait a-vec Ie BaronduCotippett ie quatorziéme Ttecemhre milfixcens vingt & quatre.
LOUIS par Ia grace de Dieu Roy de France & de Navarre : A tous ceux que ces prefentes Lettres vcrront.Salut. Le Sieur de envoyédeU
part de noftre Tres-cher & bien-aiméCoufinleI>«ci& Lefditukrety Pair & Conneftafale de France, versnos Tres-chers & grands Amis les Sieurs Eftats Generaux des Provinccs Unies des Pays Bas, ayant envertudu pouvoir &l'Infl:tu<a:ion àluy donnéeparnoftreditCou- iin Ie Conneftable,refolu &arreilé à la Haye en Hollandc ic vixgt & quatrime Decembre dern ier avec eux, en pre- fencü fit avec noftre tres cherCoufin Ie Pr/»C(?JOr<i»£ff, Ie Traittéóc Articles qui s'enfuivent.
Meflïeurs les Eftais Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, ayans iur la propofition faite en leur Af- femblée par Monfieur de BeSujon, de la part de Monfieur )e Conneftable depucé aucuns d'eux pour entrtìr en Con- ference avec luy, aprés avoir meurement examiné l'im- pil-tance d'icelle, & ce qui eftoit porte en fon InftrU' dien , ont en prefence, &t avec Monfieur Ie TrimedO- raiige accotdé ce qui eft contenu par les Articles cy- apréi.
Pour feconder la bonne intention & 2ele du Roy de France. &celuy de la Grande Bretagne, la Republique de Venitie, de Savoye & autres Princes ( nonobftant Ie giand fardeau de guerre, fouftenue contre lapuiflance £fpagno!le, tant par mer que par terre, à quoy tousleurs moyens, & le iecours de Icurs Alliez, ne ptuvent iuffire) ont accordé de fournir w»ge Navtres des meilleurs 8c plus propres qui fe pourront recouvrir, deuëmeotequi- pez de Voiles & autres neceifités pour i'efpace deβχ mois au nioins : lefquels Navires armés & montés, comme deffus , feront pourveus des Soldats δε Matelots ne- cefl'aires, commandés d'un Admiral, Capitaines, 6c Officiers avec gages, ordre&difciplineaccouftuméedu Pays.
Et d'autant que tous les Navïres de cét Etat font occu- pés pour ladeffenfe d'iceluy, pour feconder &faciliter les entreprlfes des Compagnies Orientales & Occiden- tales, lefdits Na^resdevronteftreequippés&ar- jmés à cét exploit, avetflus graadfrak, que d'ordinaire; lefquels par eftimation pourront coufter à chaque mois l'un portant l'autre, environ ««j mtllivres ; En quoy on fereglera felon la prattique ordinaire du pays, & avec le menage que faire fe pourra.
Ledic appreft & equipage fera diligente dés à prefent tant que poffible, en forte que cette Flotte ( fi le vent veut fervir) puifle fortir en Mcr au mois de Mars pro- chain, & plutoft s'il fe peut> pourpaffer ΪΈβτοΗ de Gihal- ter, & fe rendre au Fort de hlijje & de Vtìle Franche, ou que ledit Admiral recevra les commandemens de Mon- fieur le Due de Savtye^ ouàcMonBeutìeCoanefiaiÌe, ou en leur abfence de Meflìeurs ks Princes de Piedmont, ou de Monfieur le MarefchaideCrequy, pourfereglef felon iceux.
Les Gages & l'Entretenement de cette Armée Navale prcndront commencement avec le jour de noftre, & dés que les Soldats & Matelots font eftibarqués ; eftant ac- cordé, que Meflìeurs les Eftats fourniront les/rew pre- miers mois de tout l'entretlen d'icelle, à conditioncou· tesfoisqu'encasquelesdeffeinprincipal, projetté &icy communiqué vient à reiiffireffet, lefdits/roi» moisd'en- trecenement jSc tous autres dépens à raifon defdits c 'mq mil livres par mois ou environ, feront plainement rembour- fc's auxdits Sieurs Eftats.
Le reftede tempsqueladiteFlottedeineureraen citte expedition fans retourner en cét Eftat,fera purement aux dépens de mondit SeigneurleDwifcie-viyf&ddMiJfl- fieurle Conneflairle, de forte ejue Meflìeurs les Eftats de mois à moie feront rembourfes de eettt wi/livres mon- noye de France, és mainsdes Sieuts Ph(liiert& Lue ïeurs Banquiers à Lyon, ou autres à nommer par lefdits Skurs £AaC$· Tellement ^ue Je ^wstnim oioit écherre» & |
'P
fera rerais entre les mains defdits Banquiers, le premier du mois de Juillet 5 le cìn^aiéme mois le premier d'Aouft; le fixiéme mois le premier de Septembre prochain, & ainfi de fuite dnrant le temps que lefdits wwgi Navires feront dehors, jufques au bout de huit mois pour le plus.
Et fi par avanture il pourroitarriver que Monfieur le Due de Savoye &C Mon fieur le Connefiable durant l'appreft ou Voyage de cette Flotte, viendroient à changer leurs deiTeins fufdits, ils ieront tenus d'en relever Meflìeurs les Eftats, avec reftitution entiere de tout ce qu'il y pour- roient employer à raifon defdits cinij nìllivres par mois, à compter depuis la montre 8ε l'embarquement deflusdit.
En outre eft accordé que lefdits vift^t Navires en eftat, comme dit eft, feront ^/wìih^/tì/ìz par gens experts, δε à cette fin deuëmentaflermentésjainfi comme il eft accouftumé d'eftre fait en femblable cas, δε ce coutde bonne foy. Et fi aucun d'iceux en combat ou afte d'ho- ftilite fe viendroit perdre enrexecutiondudeiTein pro- pofé, ou autre qui leur pourroit eftre ordonné par lefdits Sieurs, 11 fera reparé felon le prix fufdit.
Auffi a-t'on jugécopvenable, pour feconder les bons defleinsmentionnésen l'inftruàion dudit Sieur de Bel- ÌHjoit. que cette Armée Navale paiTant δε repaffant les Coftes δε Ports d'Efpagn:, pourra par tous moyens cn- dommager l'Efpagnol, lans toutesfois aucunement re- tarder leur Voyage ; Et sH advient qu'ite fafl^cnt quelquc prife fur les Ennemis, foit en l'Ocean ou en la Mer Me- diterrannée, elle s'acquerra à ceux de la Flotte, δε auxdits Sieurs Eftats.
Aprés l'expedttìo» fatte δε fi toft que les Navires feront de retour aux Ports de ces Provinces Unies , il fera fait compte δε liquidation detoutl'entretenement, fraisóc defpences de cette Armée, à raifon de cinq w//livres par mois pour chacunNa vire, comme ila eflé dit au/f/ii;/- me Artide, y déduifant &rabbattant tout ce que Mon- fieur le Due de Savoye, 8ε Monfieur le Conneffialle auronC remis par change ou autrement fourny àl'Arrivée, eti Argenc, Vivres, cu autres neceflìtés, 8c tout ce qui fe trouvcra refter dudic Employà Meflìeurs les Eftats Ge- neraux fera remisδε rembourfétotalement8εfeurement entre les mainsdudit Sieurleur AmbaiTadeur, ou autres à nommer, dans fixfemaitìesapiés le compte fair.
Vùur la Satiifa&ion defdits deniers ^ ficpourl'accom-i pliflement entier de ce Traitté, δέ tous Ics Articles y con- tenus,ledit Sieurdu Bellujon en vertu de fes Inftruaions, pouvoir, δεProcürationexprefleycontetìuës, fignées, δε cachett^s comme deflus > oblige par cettes tous δε cha- cuns les blens de mondit Sieur le CormfiahU à toutes Cours δε furifdiöionsdu Royaumede France, comme pareillement lefdits Depütés au nom des Meflìeurs les Eftats Generaux, fuivsnt Ie poüvolf à (ruxdonné, lee ont obligé δε obligent par ces prefetìtes à 1'obfervation δε accompIiiTement du conteou aux Articles du prefent Traitté, en ce qui ce concerne fous les foumiflìons re- quifcsöcnecciTaires.
Et outre cela ledit Sleur deBii/cr/maproiïiisdefaire ratifìer ce Traitté par Monfieur le Due de Savoje, Se Monfieur le , qui s'obHgerontiOüt deux, 6c
un pour tout folidement « àetfióy l'eAe fólemnelle fera delivréentre les mains du Sieur de Lai^uerac, Amb&eÀ- dear defdits Sieurs Eftats à Paris ^ dans deuX mois pro- chaifls; Eten foy de tout de que deflfus, Monfieur le Prince d Ofange a efté requis de fignei cét Aöe avec lef- dits Sieurs Deputés; Et ledit Sieur de Bèüujm qui fe fotìt foubfigöés , δε ont afipofé leuts Cachete ac- couftumés, ayans fait deux originaux dés préfens pour eftfö gardé p&r cbacun deï psrties. Fait à ia Haye Ie vingi ^ealtiéme Decembre ν/ίψίί eens vhsgt ^ quatte.
Ainfi figné,
MeurkedeNaJfaui ArMJi'RattJup'^ck,
Nicelaes de Boiukherfi, Sieur de Aea'ttu ï)nyek, Cönfeil· Normifek Bailliu δε Dijck- Ier Penfionftijed'Hol- gfave de Rhijftlande. lande.
Jacei AJagnm Sieur de Borg- " Antonie dt iLòde Riinckde Ambacht δί Melifl&nt. Èumania, Grietman dp SveerdeHar/oltehtìaatH. FerWerdcïadeel. δε Paio Broer/matde Suithorn,de Ia part defdits Srs.les Etats., & BeHuion rie celle de mondit Sieur le Cotmeftablt.
Β 4 Nous
van de Nederlandfche Vredeshandel. |
-ocr page 21-
20
Nous aprés avoir fait voir en noftre Confeil Ic fufdit Traitté bien memoratif> descommandemetisque nous avonsdonnezfurcefujet à noflredit Coufin Ie Due de Le/diguieres·, AVons iceJuy agreabJe en tous&chacuns les points & Articles qui y iont mentionnez., 6c declatés & iceux en general & en particulier, tant pour nous que pour nos SuccelTeurs Roys acceptés,ratifiés & confirmés, acceptons,ratifions &confirinons;Ec Ie contenu promet- tons en foy & parole de Roy, & fous l'obligation & hypo- theque de tous &chacuns nos biens prefens & avenirjgar- der, obferver & entretenir inviolablement, fans aller ni venirjamaisau contrairedireftetnentou indircdlement, en quelque forte & maniere que cc foit. En témoin de quoy nous avonsfigné ces preientes, &àicelle fait met- tre & appofer noftre Séel: Donné à Paris Ie "viagt cm- jB/cwejour de Février l'An de grace milfx ctns vingt chj, lir de Dotre Regnele ^uinziëme.
Eftoit figné 3
LOUIS.
Plus bas, par le Roy, figné
POTIERS.
jlggreatie v^ndenKoningh van Pranckryck, met infertie van het TraSiaet gemaeckt met den Baron van Coupet den veertienden De·^ cemheritï^.
LOUIS, door Gods genade Koninghvan Vranck- rljck enNavarre: Aen al degene, diedefetegen- woordige Brieven iullen fien, ialuyt. De Heer van Bellujon, gefonden van wegen onfewaardfte en wcl-be- minde Neef, de Hertogh tam hsfiliguieres, Pair en Con - neftable van Vranckrijck, naer on(e feer waerde en groo- te Vrienden, de Heeren Staten Generaci der Vereen igh- de Nederlanden, hebbende uyt kracht van 't vermogen, en Van d'Inftrudtie, door onfc gefeyde Netf de Gonne - ftabel aen hem gegeven j beflooten en gearrefteert in den Haagh in HolJandt, de w'er e» Xw/ni^gi^e» van Decem- ber leftleden j met hem in tegewoordigheydt, en met onfe waardfte Neef, de Frince van Orange, het Traöaat, en d'artijckelen die volgen.
Mijn Heeren, de Staten Generael der Vereenlghde Nederlanden, hebbende op het voorftel, inhunVer- gaderingh ghedaen, doormijn Heer van Bei/wjo», van wegen mijn.Heer de Conneftabel, eenigen van hen ge- deputcert, om met hem in handelingh te treden, heb- ben , na dat fy de gewichtigheydt daer af, en 't geen, dat in fijn Inftrudtie begrepen was, rijpelijckoverwoghen hadden, integenwoordigheydt, en met mijn Heer de Frince van Orange, geaccordeert 't geen, in de volgende Artijckelen begrepen is.
Om de goede inficht en y ver des Konings van Vranck- rijck, en die van Groot Brittangien te helpen, foo heb- ben de Gemeente van van ^λφο^?», en andere Vorften ( niet tegenftaende de groote laft van d'Oorlog, tegen de Spaenfche macht tegen-geftaen, foo ter Zee, sis te Land, daer toe al bun middelen, ende byftand van hun Geallieerden niet ghenoeghkonnen zijn veraccor- deert/nx»//]?^ Schepen van de befte en bequaemfte die xnen krijgen kan, tebeftellen, behoorelijcktoe-geraft met 2eylen en andere noodwendigheden voor den tijdt van fis maenden ten minften i weicke Schepen, ghewa- pent en gemonteert als boven, verforght fullen zijn met noodige Soldaten en Boots-gefellen door een Admirael, Capiteynen en Officieren geboden, met gagie, ordening en difcipHne, volgens de gewoonte van 't Landt.
En dewijl alle de Schepen van defe Staet befich zijn tot de befchermingh daer af, om ce helpen d'^nflagen der Compagnien van Ooft en Weft-Indien, foo fullen de gefeyde twhitigh Schepen hier toe toegeruft en gewapent worden met boven gerwaom kopen y diebyfchattinghyder maent mogen koften, 't een min, en 't ander meer, om- trent v '^f dnyfent ponden, Daer in men fich reguleren fai naer 't gewoon gebruyk van 't Land, en met be befte luy- nigheydtjdlemenbedenckenksn. , ^ |
De ghefeyde monteeringh en toeruftingh fai van nu voortaen foo veel, als mogelijckis, bevordert worden ; in voegen dat, foo de windtdienen wil defe Vloot in do maent van Maertnaeft-komende, en eer, foo men kan, in Zee fai komen , om door de Sctaet van Gibralter te trecken, en fich in de Haven van Nife en Ville Erancke te vervoeghen, ofterplàets ,daerd'Aamirael debuvee- len fai onifangen , 't zy van mijn Keerde Hertogh van Savoye», of van mijn Heer de Cì7»»ì/?<7Ìì/, of in hun af- wefen van mijn Heeren de Princen van Fiedmont, of van mijn Heer de Marefchal van Crequy, om fich daer naer te reguleren.
De Gagien en onderhoudingh νεη defe Vloot fullen met d'onfe beginnen, en foo haeft als de Soldaten en Boots- gefellen te fcheep gegaen fullen zijn ; veraccordeert zijn- de dat mijn Heeren de Staten de drie eerfte maenden in 'c geheel fullen bekoftigen, op voorwaerde nochtans dat, indien het voornaemfteoogmerck, voor bedachten hier geopenbaert, wel en naer wenfch komt uyt te vallen, de gefeyde drie maenden onderhoudingh, en alle andere koften, naer beloop der voor-genoemde vyfduyfent pon· dtn ter maent,of daer omtrent, volkomelijuk weer aen de gefeyde Heeren Staten uyt-gekeert iullen worden.
't Overige van de tijdt, die de gefeyde Vloot op defe tocht fai blijven, fonder weer in deie Staet te keeri#, falgeheelijckenvolkomelijckzijnten koften van mija Heer den Hertogh van Savoyen. en van mijn Heer de Comefiabel in voegen dat aen mijn Heeren de Staten van maendt tot maendt hendertduyfintpondenFtaT\{chs munt, uytgekeert fai worden in handen van de Heeren hun WiffelaersteLyons. of van an- deren, die de gheleyde Heeren Staten noemen fullen : in voegen dat de vwAMaend vervallen, en in handen der gefeyde W ifl'elaers geftelt fai worden jop d'eerfte dagb van de MaendJulius, de τ^ί Maend opd'eerftedagh vanAuguftus, dey^eopd'cerfte van September naeft- komende, en dus vervolgens, gedurende de tijd , inde weicke de gefeyde/w/W/^^ Schepen uyt fullen zijn, ten langhften tot aen 't eynde van stht Maenden.
En foo 't by gheval gebeuren mocht dat mijn Heer de Hertogh van Savoyen, en mijn Heer de Conneflabeh ghe- durendedetoeruftingh of de reys van dele Vloot hun voor-geieydevoorneemensquamente veranderen, foo fullenzy gehouden fijn aen mijn Heeren de Staten fuicks t'openbaeren, met volkome weer-uytkeeringh van alle 'tgeen, datzy daer aen te keft leggen, naer beloop der gefeyde n^/duyfent ponden ter Maendt ; van de monfte- ringh en voor-verheelde fcheep - ganingh af te recc- kenen.
Daer boven is cock veraccordeert dat de gefeyde tvin- tighichc^en, foe-getuft zijnde, ^f/ï/jrfi ende gewerdeert fullen worden , door ervare Mannen die ten dien eynde behoorlijckbe-edightzijn, gelijck men gewent is dicr- gelijcke faecken te doen : en dit alles ter goeder trouw. En indien een ofeenige van defefchepen η den ftrijdt, ofineenige vyandlijcke wercken komen te vergatn in d'uytvoeringh van 't voorgeftelde voornemen , of in ee- nigh ander voornemen, 'twelck hen door de ghefeyde Heeren mocht worden bevoolen, foo fai fuicks naer de voor-verhaeldefchattinghgerepareert en vergoedt wor- den.
Oock heeft men dienftigh geoordeelt j om te fecon- deren de goede voornemens, in d'inftrudtie van de ghe- feyde Heer van Beilujon verhaalt, dat defe Vloot, paffbe- rende en weer paffeerendede kuften en Havens van Span» gien, fai mogen door alle middelen de Spangtaert belcha- digen, fonder nochtans hun reys eenighünts te vertra- gen. En indien 't gebeurde dat zy den Vyanden yers af- wonnen, 'c zy in de groote Oceanus, of in de Middeland- fche Zee, foo fai fuicks voor de Vloot, en voor degefey- de Heeren Staten gewonnen zijn.
Soo haeft ah dttotht gedeenii, en de Schepen Weer in de Havenen van defe Vereenighdc Nederlanden gheko- men fullen zijn, foofalmenreeckeninghen liquidatie maecken van al d'onderhoudingh en onkoften van defe V loot, naer beloop van vyfduyfent ponden ter maent voor yder fchlp, gelijck in 't jevende Artijckel gefeght is, daer meê in rekening brengende en aftreckende al 'cgeen, dst mijn Heer de Hertogh van Savoyen fin mijn Heer de Con.
r.eftabcl |
-ocr page 22-
a
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. zi
«(p/rféi/fullen hebben uytgekcert by wiflel, of anderfincs in de komft op gebraght, 'C zy in gelt, vivres, of andere noocfaeckelijckheden : En al 't gcen, 't wclck van de ko- ften men bevinden fai aen mijn Heeren de generale Staten te komen, fa! geheelijck en feeckerlijck uytgbe- kcert worden in handen van de gefeyde AmbaiTadeur, of anderen, die daer toc genoemt fullen worden, en dii bin- nen fis wcecken na dat de rekeningh gedaen is.
Tot voldoening^ei gefeyde penningen, en tot volkome vervullingh van dit Verdragh, en van al d'Artijckelen,die daer in begrepen aijn , verplicht en verbind de ghefeyde Heer du BeUujon, uyt kracht van fijn Inftruflien, macht en uytgedruckte Procuratie, daer in begrepen, getekent en bezegelt als boven, door defe allen, en door yder in 't befonder de goederen van mijn gefeyde Heer de Come, fiabtl voor alle Hoven en rechts· plegingcn van'tFranfe Coninghrijcki gelijck defgelijcks de gefeyde Gedepu- teerden, in den naem van mijn Heeren Staten Generael, volgens de macht, aen hen gegeven, de bunnen verplicht hebben,en by defe tegenwoordigen verplichten, tot on- derhoudingh en vervullingh van d'inhout in d'Artijcke- len van't voorgenoemtTra<flaet,ÌB'rgeenhenaengaet, onder behoorelijckeen noodige fubmifficn en onderfliel- lingen.
Daer boven heeft de gefeyde Heer van BeUujon belooft dit Tradtaet te doen ratificeren door mijn Heer de Her- togh van Savoye», en mijn Heer de Comeflahel, die fich beyde en een vooral vol komentlijck vei binden ; van't welck de lolemnele Aiteghelevert fai worden in handen van de Heer vinLa^erackt Ambaffadeur der ghefeyde Heeren Staten te Parijs, in de twee naeftkomende maen- den. Tot beveftigingh van al't geen, dat hier boven ftaet, it mijn Heer, de Prince van Oranget verfocht geweeft defe A6te met de gefeyde Heeren Gedeputeer- den te teeckenen, gelijck oock de gefeyde Heer van Bel- hjon, die gefamentlijck dit ondergeteeckent, en hun ge- woone zegels daer aen gedaen hebben, tweeoriginalen van defe tegenwoordige ghemaeckt hebbende, om door yeder van departyen bewaert te worden. Gedaen in den Haegh, dcvier en twintighfien dagh van December./i/i/i» kendert vier en tmntigh.
Dusgeteeckent,
Maurits van Nafau > Arnold van Randvijck j
Nicolaesvan Boeckhorffj Heer Antony Duyci, Raedt Pen- L van Noortwijk,Baljuw en fionaris van Hollandt. Dijkgraef van Rijnland. yaceiMagnus,Heet vanBórg- jintonj de RodejRienck van Ambacht en Meliflant. Burmania, Grietman van Sweer van Har folte, à haerft. Ferwerderdeel. en PaboBroerfma vanSuythorn,
van wegen de gefeyde Heeren Staten ; En Bellujon van wegen de geieyde mijn Heer de Connefiahl.
Wy, nae dat wy het voorfeyde Traöaet in onfe Raedt hebben doen fien, en wel gedachtigh aen de beveelen, die wy op defe faeck aen onfe Neef de Hertogh van Lef- diguieres bebben gegeven, houden dat voor aengenaem m alle fijndeelen,en inyderpuntin't by fonder,en in d'Ar- tikelen, die daer in gementionneerten verklaertzijn, en hebben die in 'c algemeen,en in 't by fonder,foo voor ons» als voor de Koningen, onfe Nakomers, geaccepteert, ge- ratificeert en gheconfirmeert, accepteeren ί ratificeeren en confirmeeren de felve by defen, en beloove ghe- trouwelijck, en op ons Koninghs woordc, en onder verplichtingh en verpandingh van alle en yder onfe goe- deren tegenwoordige en toekomende, onverbrekelijck te bewaren, obferveeren en t'onderhouden, fonder im- mer daerteghen te doen, direaelijckofindireöelijck, op hoedanige maniere dat bet zy. Tot getuyghenis van 't ■welck wy defe tegenwoordige hebben geteeckent, en ons Zegel daer aen laten doen. Gegeven te Parys, de vyf en tTv'migSïe dagh van Februarius,in 't Jaer der genade fèfittn hondert v'^en iwintigh,&n van onfe Heerfchappy hiét vyf- tiende.
Was geteeckent Lager door de Konbgb, getekent |
KAccord fait avec f Ληώαβαάεητ d'Epefies. touchant t^employ des Navires fius tAd* mrai Haultain.
COmmeainfi foitqu'ilaplü aü RoyTres-Chreftien de donner charge à Monfieur d'Efejfes, fon Am- baffadeur Ordinaire, de demander aux Eilats Ge- neraux des Provinces Unies, que les vingt Vai(feauxt lef- quels s'equippent en vertu du Traitté faicavec Monfieur de BeUu]on, foient mis au plutoft en Mer, & que dtuve tficeux demeurans fous la conduite del'Admiral Hue/- feroientcommandéspar Capitaines Frangois, & combien que les Sieurs EftatsjugeoyentquefaMajefté feroit mieux fervie par lefdits Navires commandés par les Officiers du Pays ; Cc nonobftant fa Majefté conti- nuoit en ladite demande, fieft-iÜque lefdits Eftats ont trouvé bon de nommer & deputer les Sieurs ƒ Noortwyck & Boetfelaer. püur entrer en Conference avec ledit Sieur Ambafladeur : Lefquels apres pluficurs Com- munications tenues fur ce fujefl:, finalement font con- venus & tombezd'accord, ainfi qu'il s'enfuit,
Premierement, il e&convcrtnqMclesvittj^l^aijgìatix partiront au plutoft, & que l'Admiral Haultain qui les commandera , eftant venu à la hauteur de Calait 8c Douvres j en donnera advis aux Troupes de fa Maje- fté eftans m Havre degrace, afin qu'elless'embarquent, & fejoignentà la Flotte pour enfemble prendre la route de Wiekt j OU qu'eftans informé du Heu oii Ie Sieur du Sou- /yyefepourroittenir, & quelles forces il peutavoir, & refolutionprifecommentonles-pourroitattaqucr, alorg OU debarqueroit l'Infanterie Frangoife en deuze Vaifeau* defdits vingt . lefquels deslors (eront commandés par Capitaines Fran9ois fous la conduite dudit Admiral Haultain , fans pour ce ofter defdits Navires, ny les Capitaines, nylesmatelotsHollandois, maison ces que 1'on y feroit informé, que \tdit Sieur Je Soutifishütoit reduit à deuë obeliTance, ou que les douze Vaifeaux de fiipplement foient arrivez, lefdits vingt Navires Hol- landois demeureront à PobeiHance de icurs Capitaines > & les dortze derniers venus Naviresobeïront aux Capi- taines Fraogois, & alors les v'mgf, felon Ie Traitté, pourront paiTer, où il a efté convenu, moyennant qu'ii fera au pouvoirdu Roy deretenirles</e«zedespremieri de vingt, & laiffer les douzt derniers pour eftre com- mandez par lefdits Capitaines Hollandois à hiie leurdit Voyage,
NeanmoJns attendu que leidits premiers font rebordez comme pour la Mer de Levant, & que les douze derniers feront plus propres pour nos mers, fadite Majeflé fera fuppüée d'avoir agreable que les ifowze derniers demeu- rent aux coftes de France, & que les douze premiers avec les huit failent leur route, oii &ainfiqu'ilaeftétraitté au mois de Decembre dernier.
Mais comme ledit Traitte'porte,queMeilÏeur6lesE- tats fourniront les trois premiers mois tout l'entretien de cetteFlotte de vingt Navires, & qu'à caufe dee commo- tïoas Am Steur de Souhife, à la requifition de fa Majeflé icelle premierementdoiteftre employé contre luy : il eftaccordéqueletempsque ladite Flotte demeurera en cette expedition fera au depens de fadite Majefte'à com- pier depuis la monftre & l'embarqnement de matelots δ: gens de guerre.
£t fi à l'executìon du de^ein contre Sothife, aucun defdits Navires au combat ou autre afte (d'hoftilité fe viendroit à perdre ; la perte fera reparée par le Roy, feloa le prix qui fera fait &taxé par gens experts & à cette fia aiTermentées.
En outre e^comtHM fretouloiiagedefdits douzè navires, lefquels foient choifis par fa Majefté defdits vingtt ou bien les dernier venus, fera entierement 6y)urement aux dépens du Roy, & que fon Ambafladeur iufdit four- niral'argentàcerequis, ou donneracontectement aux maiftres defdits Navires, bien entendu que lefdits Sicure Eftats enconformité du Traitté de Compiegne ticnnenc la bonne main, aiin que fa Majefté enpuifle eftre iervie àprisraiionnable. Et fioalemens ce tout à conditiën qu'il plaira à fa Ma- jefté |
-ocr page 23-
22
jefté de faire par fon AltcìTe de Savoye aggréer, δε prendre en borine pare ce retarderaent cauié par ledift Sieur de Soubife & confequemment pour le Service du Roy, fans 'promeiTfls par elles faides pour la reftitution des defpens.
En regard de quoy fa Majefté garantira lefdits Sieurs Eftats tant du rembourfement, comme aufll du payemenc dudit equipage en conformité dudic Traidé faidl avec ledit Sieur de ΒίΖ7»/Λ».
Lefquels Artides & traifié ledit Sieur Ambaffadeur fera ratifier par fa^iajefté, de quoy l'aöe folemnel de ratification fera delivréentreles mains du Sieur de Lan- guerac Ambaffadeur defdits Eftats en France dans deux taois prochains.
Ec en foy de tout ce que delTus ledic Ambafladeur & Deputcs ont foubfignés cettes. Faift à la Haye le ix d'Avril» ηίΐβχ eens vìngt é"
Efioit pgné
d'ErpeiTes, Henry d'Effen, N. de Bouchorft, Glsbert de Boetfelaer.
Jccoordt, met d'iAmba(fadeur d'EfpeJfes gemaeckt, noopende het Employ van de Schepen onder d Admirael Haultain.
ALfoo hoc aen de Chriftelijckfte Koningh belieft heef: laft te geven aen mijn Heer d^Efpsfes, fijn or- dinaire Ambaffadeur, aen de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden te verfoecken dat de tmntigh Schepen , die toegemaecbt worden, uyt kracht van 'c Ver- dragh, met mijn Heer Be)'ujon gemaeckt, ophetfpoe- dighile in Zee gebracht fullen worden , en dat men twaeif daer af, onder 't beleyt van d'Admirael Hdw/fa/n blijvende, door Franfe Capiteynen fai laten gebieden , en , fchoon de Heeren Staten oordeelden dat fijn gefeyde Majeileyt beter door de genoemde fchepen gedient fou 2ijti, als fy door d'Officiercn van 'tLand gecomman- deert wierden , fijn Majefteyt, dit niet tegenftaende, in'c gefeyde verfoeck aenhieldi foo is't dat de gefeyde Staten goet gevonden hebben tc verkicfen en te depute- ren de Heeren ■uanEjfen, NoortviyckenBoetfilaer ^ om met de gefeyde Heer Ambaffadeur in Conferentie te tre- den: dewelcken , nae veel communicatien, op defe faeck gehouden , eyndelijck verdragen ïijn , gelijck volght :
Eerftelijck is verdragen dat dc ticiniig Schepen op het fpoedighfte fullen vertrecken, en datd'Admirael Haul- tain , die hen fai commanderen, op de hoogte van Calis en Uewiri»gekomen zijnde, fuicks aen de troepen van fijn Majefteyt, te Havrede Grace zijnde, fai verwittigen, op dat fy te fcheep fouden gaen, en fich by de Vloot ver- voegen, om gefamentlijck hun ftreeck op Hlcht te ne- men , of datmen, onderrecht zijnde waer de Heer van Seubife fich onthoudt, en hoedanige heyrkrachtcn hy heeft, en befluyt genomen, hoemen hem fou konncn aentaften, alsdan het Franfe Voet-voick fchepen fai in twaelfvm de gefeyde trpintSchepen, die àangscom- mandeert fullen worden doorïranfe Capiteynen, onder 't Beleydc van de gefeyde Admirael Haultain > fonder nochtans daeromvjan de gefeyde Schepen te doen noch de Hollandtfche Capiteynen , noch de Hollandtfche Bootsgefellen. Maer in geval men daer geinformeert wierd dat de gefeyde Heer van Soubife fich tot behoore- lijcke gehoorfaêmheydt begeven had, of dat de twaeif Schepen tot fuppleraent en vervullingh aengekomen wa- ren , foo fullen de gefeyde twintieh Hollandtfche Schepen in de gehoorfaemheydt van hun Capiteynen blijven ; en de twaelfleftgekomene Schepen fullen de Franfche Ca- piteynen gehoorfamen, en dan fullen de/"ìu/bì»^^ , vol- gens't Verdragh. mogen deur-trecken, gelijck verdra- genis, öp voorwaerde dat het in de macht des Konings fai zijn, de twaelf van d'eerften van tmntich te behouden, en de twaelf leften laten, om door de gefeyde Hollandt- fche Capiteynen gecommandeert te worden, in hun ge- feyde reys te doen. |
Doch dewijl de gefeyde eerften verdubbelt zijn, als voor de Zee van Le vanten, en de twaelf leften bequamer totonfe Zeen zijn, foo fai men fijn gefeyde Majefteyt bidden voor aengenaem te nemen dat de twaelf lefl«n op dekuftenvan Vranckrijck blijven, en dat de/w-if^eer- ften , met à'acht, hun cours fullen doen ter plaets , eo gelijck in de maendt van December left-leden gehan- delt is.
Maer dewijl het gefeyde Tradtaet mede brenght f dat mijn Heeren de Staten de dne eerfie Maenden van de ge- heele bekoftigipgh en onderhouding van defe Vloot van twintighSchepevMleDbeichiSéa, endedewijl, uytoor- faeck der Commotien van de Heer van Ì3oubìfe,op't ver- foeck van fijn Majefteyt, die eerftelijck tegen hem ge- bruyckt moet worden, foo is veraccordeert dat de tijdt,- dewelck de gefeyde Vloot op defe tocht fai blij ven, ten koften van fijn gefeyde Majefteyt fai zijn, te tellen fe- deri de monfteringh en fchepingh der Boocs-gefellea en Soldaten.
Ende indien in d'uytvoeringh van 't defleyn tegen Sou- bife eenigen der geleyde Schepen inde ft;rijdt, ofinee- nige andere Afle van vyandelijckheydt quamen te ver- gaen j foo fai 't verlies door de Koningh vergoed wor- den , naer de fchattlng en taxatie, die gedaen fai zijn door errare lieden, die hiertoe be-eedight zyn.
Voorts is verdragen dat de huw der gefeyde twaelfSche. pen, die van fijn Majefteyt uyt de gefeyde twintigh, of an- ders de left gekomeneo, geheel en al fai zyn ten koften van de Koningh, en dat fijn voorgenoemde Gefant het geit, dat hier toe vereyfcht wordt, befchickenfai, of vernoegingh aen de Schippers der gefeyde Heeren Sta- ten , volgens 't Verdragh van Compiegne , de handt daer aen fullen houden, op dat fijn Majefteyt vooreen redelijcke prijs daer af gedient magh zijn.
Eyndelijck , dit alles op voorwaerde , dat het aen fijn Majefteyt believen fai defe Vertragin^h door fijn Hoogheydc van Savoyen te doen Aggreëren , en in 't goedt te nemen, als veroorfaeckt door de Heer van Soubife 1 en by gevolgh voor de dienft des Konings, fonder prejudice ende nadeel der beloften, door hen ge- daen, om de hcrftelling der koften.
Ten opficht van 't welck fijn Majefteyt de gefeyde Heeren Staten verfeeckert, foo van de weeruytkeeringh. als oock van de betalingh der ghefeyde toerufting, ia Conformiteyt van 't genoemde Traftaet, met de ge- feyd e Heer van Bellujo» gemaeckt.
Weicke Artijckelen en Traétaet de gefeyde Heer Ambaffadeur door fijn Majefteyt fai doen ratificeren; van 't welck folemnele Afte van ratificatie gelevert fai werden in handen van de Heer van Langcrack, Am- baffadeur der gefeyde Staten in Vranckrijck, in de twee naeftkomende maenden.
Tot beveftiginghvandit bovenftaende hebben dege- feyde Ambaffadeur en Gedeputeerden defen onderteec- kent. Gedaen in den Haegh, den twaelfden dagh van April, duyfent fes-hovdert vijf-en-twintigh.
Was geteeckent
d'espësses, Henrick van Essen,N.van Boeckhorst, Gysbert de Boetselaer.
c/i^tf voor den Lieutenant Admirael Haul- tain om te verdeelen de Franfche Soldaten over de 20. Schepen onder fijn Common- dement.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, Auchoriferen met defen den LieuEenaot Admirael deH<»»//<«»als Generaci over de twintigh Schepen gedeftineert naer 't Weften, omme over twaelf Schepen uytdefelve twintigh te verdeelen, foodanige Franfche Soldaten als baer Ho. Mo. aen den Koningh wan Vranck- rijck geaccordeert hebben op de fel ve Schepen geftelt te worden, laften ende Ordonneren over fuicks alle Ca- piteynen ende Voickeren die dit eenighfios fai aengaen, wel expreiïelijck by defen, dat fy de fel ve Franfche Sol- daten op hare Schepen nemen, volgende d'Ordre die hun dien eengaende by den voorfz. Generaal fel werden
gege: |
-ocr page 24-
Van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 25
ghegheven, fonder des te blyven in ghebreecke, ofte eenighe weygheringhe , op pene van Caflktie, ende deer en boven arbitralijck geftraf: te worden.Gedaen &c. den 17 April lil5";
ilocBeöortfaem mm gitigfj afnuacnöe be Vredehof Trëves-Handelingh, te (ïen in 't DecDe 3CcttjchcI üan 'cTradlaecvan Compiegne: De fêfeccn ^SmbafTaiJcut^ gaDbenlafl/ foo beel Docniijcit loa^/ te ùcclincceti Qe i^ecbfnbineebenbefen^taetin batfluch. (Sbocljbaù' ben feccete iaft / inbien be iHoningtj geen ejccitft taotlbe
ecnnenien / te beloven by ratificatie te doen beveiligen, dat men nieten foude treden in eenige Handelingh van Paix of Treves fonder voorweten ende confent van fijne Majefteyt voor foo langh fyne Msjefteyc foude believen te continueren in fijn Koninckiijck notabel fecours ten minften van twaelf macl hondert duyfent gul- den'sjaers.
<{Snbe alfoo fp in 39|ancht(jclt in Hanbelingg of Conc fccentie {tomenbe bebonbcn bat be tDonfngl) niet Ijoagec al^totacDtmael öonbect bupfent guIDeniDa^tebjen^ gen boa; be bolgcnbe ^acen: enbe be {feecen ^niüaf> fabcur^fcl)?cbcn om naecbec Ια|ί: foo iiceft men ijaec tcfltec toegefc|)?eben / bat onaengefiEn be geniclDe ©£C= minbccinqb fouben mogen beloben niet te luiien treden in Handelingh van Trefves of Paix Tonder voorweien ende confent van fijn Majefteyt. Stlfoo Wljcfti Upt ben iCeict ban't fficactaet bat be ©eecen ^HmbafTabcnr^ meet liebben betlicegen enbe met min bccbinbtigche tsoojben / ol^ fp tod / bolgen^ lafl / t)(dben I)onnet| bom/ tuantbebioo^en in'tbecbe liict^thel/ (fonder advijs ende interventie) öefen ^taet noeö b?p lieten Vre- de of Trefves te maBen. ëoetoel be fóonincitliicfte JBi» Milite^ gaerη bctooD?ben (fonder confent) gegabtöab^ ben. ^temucgeecbenfeei; eenigl)9laet^l3anaflcucan< tie/ 0t)eIi)cftboo?bcfcn€ngöclQnbtgf)fOab6aöbe/ al« Öiec te mogen Bebben. Hüaec bepbe^ tniecD gfiebecli» neect i enbe tDijflDcK· feif Maurits, boen nocB lebenbe / aïg' oocft be öegentenbefegi i>taeti8«"= fin^gecebcn bonben gacc fdf be Ijanben tebinbenom Qeen te mogen mafìenal^ fp eenen eerüjcken ende fekeren licnben behomen ; «i^nbe 't geben ban eenige Iplaet^ ban verfekcring toiect nocft bcel meec bcctoo?p,f n/ fll^ noci) jjebenclienbe met biat niocpten / l^oflen / enbe boojficljtigbrpbt men be Bccpanbeplaetfenbjebec ufit t'^ngelfclje J^anbcn ftab gl)eliicoÌ)in/ enbe toeltoe» tenbe bat be Franfche alfoo toel menfcöen bjacen al^ De Spaenfche enbe b'een alfoo bjcpnigö te bectcoulaen el^ b'anbec.
Upt Ijft boojgaenbe berljacl i^ te fien Boe feec ficB Vranckrij ck liet gelegen jtjn/ cm on^ in «©ojlogc te tjou· ben enbe bcuc on^ben Spagniart tuecch te fnpDcn. 4|ict
coebelloning
dingh van Bohemen : bie niet alleen upt bat electgf Sto· ningtijcit maec ooclt beoaegBt enbe gcp;ibeect toiecbt ban fdn €cflanben enbe bignitept : baec bp quam be ja· lonfie tegen b'al te gcootemacöt ban^paignen/ enbe ^oflencijcli.
jnaeeft gelijche Confibecatien Babbe oocK be Coningh van Denemarck : bie beuc ben Öflcjchanceliec Uievelt 01« ceebeöeni4. .iBapx^zi. in ben HagBe liettnaechcn een Hlliantie met bcfen ^taet : gBeltjcb Biec boo? te fien i^· JBaecin't ^aec {jebben Baec foo toelEn- ghelandtende Denemarck, als defen StaetnocBcpgent= I8chet:enbcnautocctefamen gebaen: (tBecflelQclt Deuc fietCcaetaetben 7.^eptcnibec 11^15. totZowthamp- ton tuffcBen^ngBelanbt enbe befen^taetgljeflooten. ©aec na fijn be Hartogh van Buckingham en de Graef vanHoiiandt upt (SngBcIanbt enbebefêeecen Uievelt ende Tomefon upt ©enemaccU erpjeg in ben i^agBe DDchomen / enbe Bcbbcn nocB een naecbec ^cactact tóemaecftt. ©euc Bet eecfle toiecbt eppjefTeliJch be ®?ebe te cuggöe obcflelt. ©eac Bet ttoeebe befgcltjc); / Docö niet foo feec beuc'tï)?incipacl fficactaet/ al^benc feechecpacticuliccgetecchenDe IBemocie. JSen Babbe Saecn oocR ©jancltcijcfe baec mebe in enbe bp gBeflabt : maectìfoo Beyeren ten bcel beuc be^ €oningBggun= tte enbe bemiDbeling toa^ ge&omen aen be Cfluc-jpucfl. ificfte Wovitept} snö? i^gojt^ i^m töW tPt tööt feec |
hjiftbt gijffabocifeertbcuc ïioogijfl-gcbacöteltoningö foo öielt ficf) be jpcanfclje iSnibaffabew (lil / tnbe feceeg geen lafi.
<2Bnbe fijn bepbe befelbe 3{lliantien gBctneefi ban toep* nigt) effect enbe gljebolgf). SBant be Koningh van En- ghciandt fiojt^ baec na cnecRenbe in <0ojiogö met Vranckrijck, Ijabbe ficB filf onbrquaem gljeraaccfit/ omteBoubenenbe te pjsefietren/ toat Bp fooaendefcn Staer als$ actl Denemarck belooft {jaöbe / foo bat'it OOCft banbieuucaf bffen^taet b?p (lonbtte Jganbclenmet ^pagnienj fonbecacn teficn Bet (ilcactaet banZow- thampcon : al0 'c iselcït beuc in oDferbantie ban ben ningij felf gBebjoocben tnaS : enbe be )^onincR ban Denemarck maechtc fijn ©icebe in't ^acc 1619. fon» beceen^abbd^ ban fijn J^anbelingB te ggebcuaen bc« fen ^rart.
©cfelbe (aicactaten Bfb oocR goebt gBcbaefit alBiet te (tcücn : om te toonen bat be grootfte fóoningen ban copebenc Becc ^Ilianticn ben si^ojlogB ban befen ^taet^ Irgitimeecben ; enbe be met ^pagnien focbten te beletten; om geen anbet inficljt ai^ onib'altegcootc macBt ban ^pagnien te becnebecen : niet upt iirfbe ban on^ Slanbc of ban onfe faeclte : want alle Konin- gen, Princen ende Monarchen in 't harte Vyandc fijn vaa Repubüjcken.
iiEen (Scactaet pjepacatoic tot be 3tigue ©f enbe 30c« fcnfibetoiectgOemaecht met KoninghJacobbeny.üus nij 1624. 't^aecbacracn bolgfibeBetiCcactaetOffen- fijf felf / tot Zouwtharapten öcn 7. j&eptembcc löay. enbe entlöcft be Eigue tnffcBen Eoghelandt, Dene- marck ende defen Staet in ben ben 9. f^ecem» bec lózs. Die alle met Baec acn&ancft ich goet gbebaebt Deb BiecDp te boegen: al^ fto?tcitjcftbao?oogenftelUn« be be gebaente ban faBen in dSucopa in bien tijbt.
Traii^fé fait avec Ie Roj lacques à Londres Ie 27. luin. 1624.
COmm'ainfi foir que Tres-haut, Tres-excellent & Tres-puiflant Prince Jacques^ par la grace Dien Roy dela Grande Brecagne, France, & Yerlan- de, &c. Ayeeflé à diverfes fois humbleraentrequis, & recherche par Haucs & Puiffans Seigneurs les Eftats Generaux des Proviaces Unies des PaysBas , fes bons amis & Alliés, & depuis n'agueres par Meifires Vran^oif (PAtrJfen Chevalier . Sicur de Somelsdijck ^ de la Piate &c. Albert Joechimi Chevalier, Sieur d'Oftendede üdekenskcrcke &c. Sx. Noelde charon QhcitiMct j Sieur de Schpnewalle &c. leurs Ambafladeurs Extraordinaires &.0/dinaire, de continuer l'Aliiance de Ligue dcfen- five, cpmmencée de longtemps & continuée parplu-
ongcltjcB ban fen Ko- fieurs années entre fes Royaumes & leurs Provinces, 6e
pour icelle aiTeurer & affermir davantage, de perraettre auxdits Seigneurs Eftats de faire quelques levces d'hotn- mesenfes Royaumes: fedite Majefté en continuation des faveurs fiennes, & celles de fes predeceiTeurs auxdi- tes Provinces , pour la prefervatioit , & fenreté de fet Royaumes, é· defdites Provinces λ é" pour tant flus facili- ter Ie reftahlijfement de fon Tres eherGendreleFrieceEleC' teurPalatia, en fes Efiets é" dignités, a trouvé bonen fon Confeil de faire traitter en fon nom avec eux, d'une telle Ligue & levées fufdites, ayant à ces fins npmmé &deputéllluftres& Excellens Seigneurs George Due de Buckingam, Grand Admiral d'Angleterre &c. Jacquet Marquis de Hamilton. Grand Maiftre de fonHoftel&c. GuiUiaume Cemte de Tenhroeck Chambcllan dudit Ho- ilel&c. & Meffieurs Edoüard Conwtj , un de fes pre- miers Secretaftes d'Eftat, Richard Weflon Chancelier de fon Efchequier Chevaliers tous & Chacund'euxdefo^d Confeil d'Eilat & privé fes CommiiTaires pleinemenC authoriiés pour avec lefdits Sieurs Ambaflkdeuts Extra- ordinaires & Ordinaire Conclure & arrefler ce qu'ilt trouveront bon & convenable pour les fins fufducs, Lefquels Seigneurs Commifiiaires δε Ambaftideurs, en vertu de leurs pouvoirs, dcCommifiions, dontferaia- feré Copie àia fin de ce preient Traitte, aprés plufieuji Conferences fur ce tenues, ont finalement coQVCiiu> con- cio > & arrcilé les Articics qui enfuivent.
I. Pre· |
-ocr page 25-
Ι.
Premierement il yaura une bonne Alliance deLigue defenfive, entrefadite Majefté & leidits Seigneurs Eitats des Provinces Unies des Pays Bas , pouf la Conjer- ■vatìen de fes Rtfyaumts , & de leurs Provinces relpec- tiyernenc. ^ ^
Sadite Majefté confent que Jefdits Seigneurs Eftats faflent Levée de βχ ml hommes de pied fous leur Com- miflion , & iceluy nombre fourniflent de temps en temps des volontaires en fes Royau mes tantque cetce Alliance durerà, lefquels βχ ml hommes hMaje&épet- mettra d'eftre armés & portés auxdiéls Païs Bas dans fix feraainesOUpluftoft, fi faire ie peut, aprés laconclu- fion dc la prefente Alliance, pour ettre repartisen quatre Regiments, chacum defqueis fera compoié de douze Compagnie, & commandé d'un Colonel.
Sadite Majeftd permettra à telles perfonnesde fes fub- jeftsqui feprefenteront, & ferontcnrolléspourlespla- ces de Colonels & autres fubalternes auxdites leveés, dejoüir& exercer fesdites charges & places, &Bprés quelefditeslevées feronc defcendües suxdits Pays Bas, qu'il foie difpofé des routes les charges & places de Colo- nels, & autres qui viendront à mariquerauxditsRegi- mens, felonl'OrdreobfervéauxditsPays, aurègarddes autres Regimens des fubjedts de faditc Majefté.
Etferontceslevées gouvernées, traidées, &payées éfxdits Pays Bas fous la raefme authoritê, conditions, loix , &c couftumes que Ie font prefentement les au- tres Regimens , compofés pareillement des fubjeös de fadite Majefté. j ^
Les Colonels , Lieutenans Colonels, Sergeans Ma- jors, Capitaines, OSiciers &Soldats, faifans Ie Corps defdites levées, feront payés felon l'ordre&Iapayeac- couftuméeauxdites Provinces.
VI.
' Sadite Majefté promet de faire porferd'an enan j cn quacre termes egaux dans la Ville de Delf, d'Amfter- dam, oude quelque autre de la Souverainité defdits Seigneurs Eftats, la fomme totale à laqueUe fe monterà lePeyement flenier defdites levées de βχ mil hommes. & enferà faire l'advance de trois en trois mois, àcom- mencerla premiere du jour de la fignaturc de la pre- fente Alliance.
VIL
Laquelle femme fera de temps à autre delivréeen bonnes efpeces, felon l'evaluation de lamonnoyedu Pays, és mains du Commiflaire des payemens que fadite Majefté trouvera bou d'eftablir, & faire refider, au Pays d'Hollande , pour par aprés eftre par luy diftribuée , roles les Órdonnanccs defdits Seigneurs Eftats, & fur les róles de monftres de leur Com- miffaires.
VIII.
Lequel Commiflaire fera auflì tenu de vulder fes mams fur lesdites Ordonnances desdits Seigneurs Eftats, de trois en trois mois , de tous les deniers qui luy feront reftés des monftres non fournies ny complettes, & fe contenterà ledit Commiflkire de eens livres d'appoindtement par an, monnoye d'Hollande pour toute pretention.
Lefdites levées de fism'tU hommes joüiront partouten tout des mefmes Franchifes, libertés, & benefices, que tous les autres OÉSciers, & Soldats des Regimcnts des fubjeös du Roy , qui font prefeoiement au fer- vice defdits Seigneurs filtats.
X.
Tous les Colonels, Lieutenans Colonels, Sergeans Majors, Capitaines & autres Officiers & Soldats des- dites levées , feront tenus de faire ferment de fidelité CS mains defdits Seigneurs Eftats, du Gouverneur Ge- neral & de tous autres qu'il appartiendra és mefmes for- mes, termes, & devoirs que tous autres OfFiciers & Sol- dats des Regimenis de la mefme nation. ' |
XI.
Sa Majefté permettra auxdits Seigneurs Eftats de faire lesdits levées à la charge qu'cllcs feronc par eux reftituées aprés que leur guerre lera finie par une bonne, & ferme paix OU trefve de huid, dix, ou douM ans, en pareil nombre d'années qu'elles auront efté par euxreceuè's, aCTavoirdansIa premiere année de paix oude trefve de huift, dix OU douze ans, ils feront rendre afa Majefté l'advance faite la premiere annéedccetteLigue, &ainfi fuivant d'an en an jufques au plenier payementj pour l'afleurance duquel fera baillé à faditeMajefté un afte d'O- bligation en forme, fous le léel & fignature defdits Seig- neurs Eftats.
XII.
En reconnoiffance defquelles faveurs Royales lefdifts Seigneurs Eftats, s'obligent de fecourir fa Majefte' promp- tement d'an en an de quatre mil hemmes, ou de leur folde, àl'option de fadite Majefte fi à l'occafion dece prefent Traitte', OU pour autre chofe quelconque elle viene à eftre aggreffée de fes Ennemis en fes Koyaumes par guerre ouverte.
ΧΙΠ.
Laquelle folde ils feront payer aux quatre termes de 1'année dans la Vilie de Londres, donc auffi 1'avancefe fera de trois en trois mois, à commencer dés auffi toft: que fa Mejefté aura efté notoirement alTaillie, & aura faic iommer lefdits Seigneurs Eftats de luy fournier lefdits quatre mil hommes, ou 1'argent pourenfouldoyer, & payer un pareil nombre.
XIV.
Etfeferacette affiftence pareillement à la charge que fa Majefte promettra d'en faire la reftitution auxdits Seig- neurs Eftats aprés que la guerre fera finie, aux mefmes termes, conditions, & advantages que lefdits Seigneurs Eftats k doi vene fòire à fa Majéfté.
XV.
La prefente Alliance durerà pour le moins le terme de deux ans à commencer du jour que lefdites levées au- ront paiTé monftre generale delà la Mer, & par aprés fi longuement jufques à ce que fa Majefté ou lefdits Seigneurs Eftats enfemble, ou feparement trouveronc • à propos d'entrer en aouvelles deliberations : auquel cas l'infinuation fufdìB fe devra faire fix mois devant que cette alliance prenne fin.
XVL
Toutes lefquelles.con ventions & conditions de la pre^ fente Alliance de Ligue Defenfive , lefdits Seigneurs Commiflàires & Ambaflàdeurs, promettentaunomde fa Majefte & Seigneurs Eftats refpeftivement, d'ac- complir & faire accomplir de bonne foy felon leur forme & teneur, mefmes de les faire ratifier fi befoin eft. Enfoy de quoy ils ont figné le prefent Traittédp leurfeing ordinaire dans la Ville de Londres, & icelui muny&confirmé par l'appofitlon deleursfeauxlecin» quielme de luin mil fix cens vingtx & quatre.
Tra£iaei met Koning lacobiden 5·. Imy 1624,^ tot Londen.
ALfoo de hooghfte, uytmuntenfte en machtighfte Wor&Jacoèusf door Godts ghenade Koningh van Croot-Brittanje, Vranckrijck en Yerlandt» 6cc. verfcheyde malen ootmoedighiijck veriochten ghebeden heeft gheweeft door de Hooge en Mogende Heeren, de Generale Staten der Vereenigde Nederlanden, fijn goe- de Vrienden en Bondtghenooten, cn onlanghs door de Heeren Franfoys Aerjjens, Chr. Heer van Sommelfdijck en de la Piate, &c. Albert loachtmi. Ridder, Heer van Ooftende, Odekenskercke, &c. en Hoelde Caron, Rid- der, Heer van Schoonewal,&c. hun extraordinareen ordinare Ambaflàdeurs, te contlnueeren het Verbondt van defenfive Ligue, van over langh begonnen, en ge- continueert veel jaren langh tuflchen fijn Koninckrijc- ken, en hun Landtfchappen, en, om dat te meer re ver- feeckeren, en te beveiligen, aen de ghefeyde Heeren Staeten toe te laten eenighe levée en Wervioghen van Volckinfijn Koninckrijcken te doen: foois'tdac CjngefeydeMajefteyt, toc continuatie van fijn en fijner
voor- |
-ocr page 26-
van de Nederlandtfche Vrede-handelingh. 25
duyfent Mannen Jal klimmeni en fai de uytfchot daer af
van drie tot drie maenden beftellen, te beginnen d'eerfte
op de dagh der tekening van dit tegenwoordig Verbondt.
Weicke fomme van tijd tot tijd, in goede fpecie, naer
dewaerde van de Munt van'c Landt, geleveit fai wor-
den in handen van de Commiflaris der betalingh, die fijn
gefeyde Majefteyt fai goedt vinden op te rechten, en te
doen fijn verblijf nemen, inHollandt, om daer na door
hem uytgedeelt te worden naer d'ordonnantien der ge-
feyde Heeren Staten , en op de monfter-rollen van hun
CommiiTarifen.
VIII.
Weicke Commifiïris oock gehouden wefen fijn han-
den te ledigen op de gefeyde Ordonnantiën der gefeyde
Heeren Staten alle drie maenden van al de Penningen,
die hem van d'ongcdane en niet complete monfteringen
overgebleven fullen zijn ; en de gefeyde Commiflaris fai
fich vernoegen by verdragh met vijftien hondert gulden
jacrlijcks, Hollandtfche Munt, vooralle eyfch.
IX.
De gefeyde geworve fes duyfent Mannen fullen overal
en in alles genieten de ielveVryheden, Voorrechten en
Beneficien, alsal d'andere Officieren en foldaten der Re-
gimenten van d'Onderdanen des Koninghs, dietegen-
woordighlijck in dienft der gefeyde Heeren Staten zijn. '
X.
Al de Colonellen, Lieutenant-Colonellen, Sergeant-
Majeurs, Capiteynen en andere Officieren en Soldaten
der gefeyde Wervingen fullen gehouden zijn d'eedtvaa
getrouwigheydt in handen der ghefeyde Heeren Staten ,
van de Gouverneur Generaci, en van al d'anderen, die
recht daer toe hebben, te doen, in defelve formen , ter-
men , en plichten als alle d'andere Officieren en Solda-
ten der Regimenten van defelve Natie.
XL
Sijn Majefteyt fel aen de ghefeyde Heeren Staten toe-
laten de gefeyde Wervingen te doen, op voorwaerde
dat fy oock door hen weer ghelevert fullen worden, na
dat hun Oorlogh ge-eyndight fai zijn dooreen goedcen
vafte Vrede of Beftandt van acht, tien, of twaelf jaren, ia
gelijck getal van jaren, als fy door hen ontfangen zijn : te
weten, in'teerftejaer van Vrede, of Beftandt van acht,
tien of twaelf jaren , fullen fy aen fijn Majefteyt weer
behandigend'avancie en uytfchot, in 't cerile jaer van
defe Ligue gedaen , en dus vervolgens van jaer tot jaer,
tot aen de volle betalingh toe : tot verfeeckeringh van
't welck aen fijn gefeyde Majefteyt gegeven fai worden
een Aöe, in forme van Obligatie, onder het zegel, en
de teeckeningh der gefeyde Heeren Staten.
XIL
Tot erkentenis van weicke Koninghlijcke jonften de
ghefeyde Heeren Staten fich verplichten fijn Majefteyt
vaerdighlijck te helpen, jaerelijcks mei vier duyfent Man-
nen, of met hun foldy, naer de keur van fijn ghefeyde
Majefteyt, foo, uyt oorfaeck van dit tegenwoordig Ver-
dragh, of om yets anders, hy met openbare Oorlogh door
fijn Vyanden in fijn Koninghrijcken aengetaft word.
XlIL
Weicke Soldy fy fullen doen betalen in de vier termen
van't jaer, binnen de ftadt Londen, daer af oockd'uyt-
fchietingh gedaen fai worden van drie tot drie jaren, te
beginnen tbo haeft, als fijn Majefteyt opentlijck fai zijt»
befprongen, en aen de ghefeyde Heeren Staten fai doen
ontbieden hebben, dat men de gefeyde vier duyfent Man-
nen aen hem fai befchicken, of 't geit, om daer mee een
gelijck getal te betalen.
XIV.
En fai defe onderftandt gedaen worden op voorwaerde
dat fijn Majefteyt fai beloven de verfchoote Penningen '
weer in handen der gefeyde Heeren Staten te leveren, na
datd'Oorlogh ge-eyndight fai zijn, in defelve termen,
conditiën en avantagien, in dewelcken de gefeyde Hee;
ren Staten die aen fijn Ma^fteyt moeten doen.
Dit tegenwoordigh Verbondt fai dueren ten minftea
de tijdt van twee jaren, te beginnen van den dagh in de-
welck de ghefeyde geworve Mannen over de Zeed'alge-
meene Monfter fullen zijn gepafleert, cn daer nae fo lang,
C toe
Voorfaten faveuren aen de gefeyde Landcfchappen,
prefervatie ende fìeckerheydtfìnerKomnckrycken en der ge-
feyde Landtfchappe» , en om fo veelte meer te bevorderen de
re^abilijfement en •seeer-infettinghvan fi]n-waerdfie hekuv
deSoon. de Keur-Vorfi Falts-Graef in fjn Staten enïVaer-
dtgheden^ in fijn Raedc gocdt gevonden hecfr, in fijn
naem met hen te doen handelen van foodanigh een Li-
gue, en van de voor-gefeyde Leveén en Wei-vingen,
hebbende ten dien eynde verkofen ende gedeputeert de
doorlughtige en uytmuntende Heeren Georg.Uertogh va»
Buckingam, groot Admirael van Engelandt, &c. Jacobs.
Martkgraefvan Hiro/7iow,Groot-meefter van fijn Hof,&c.
WMem. Groei van Ïeubrsech, Kamerlingh van 't gefeyde
Hof,&c. en mi'jD Hteren Edurpard Conwey, een fijner
oerfte Secretarifen van Staet, UichardWefion, Cancelier
van fijn Schaakbort, alle Ridders, en yeder van hen uyt
fijn befondereRaedt, en uyt fijnRaedt van Staet, fijn
CommiflariiTen , volkomelijck geauthorifeert en ge-
machtight, om met de gefeyde Heeren extraordinare en
ordinare Ambaflàdeurs te fluyten en arrcfteren 't geen ,
dat fy goedt en dienftigh tot de boven-genoemde eynden
fullen vinden : weicke Heeren CommiiTarifen en Ambaf-
fadeurs , uyt kracht van hun pouvoirs , volmachten en
commifllen ( daer af Copy aen 't eynde van dit tegen-
woordigh Tradtaet by-gevoeght fai worden) na veel Con-
ferentien , hier op-ghehouden, eyndelijck hebben ver.
dragen, befloten ende ghearrefteert d'Artijckclen, die
hier volgen : ^
Eerftelijck fai 'er zijn een goede Alliantie van defenfve
tuffchen fijn gefeyde Majefteyt, en de ghefeyde
Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden, tot confer-
vatie van fjn Koninghrycken, en van hun Landen refpe-
öivelijck. ^ ^
Sijn gefeyde Majefteyt confenteert dat de ghefeyde
Heeren Staten fes duyfent Mannen te voet onder hun
commiffie fullen lichten, en dit gttal van tijd tot tijd te
vervullen met gewilligen in fijn Koninghrijcken, foo
langh als dit Verbondt fai dueren : welckc fes duyfent
Mannen fijn Majefteyt toelaten fai gewapent en gebracht
te worden in de gefeyde Nederlanden, binnen fes weec-
ken, of eer, indien het mogelijck is, na de conclufie en
't befluyt van dit tegenwoordigh Verbondt, om in vier
Regimenten gedeelt te worden, yder van dewelcken ge-
compofeert fai zyn van twaelf Compagnien, ende van
een Colonel gecommandeert.
ΙΠ.
Sijn gefeyde Majefteyt fai toelaten aen foodanige per-
foonen van fijn Onderfaten , die fich fullen prefenteren,
en in-gefchrevcn fullen zijn tot de plaetfen van Colonel-
lenen andere mindere Ampten in de gefeyde Wervin-
gen te genieten en te oefFenen defe gefeyde Ampten en
Plaetfen, en dat, als de gefeyde geworve Soldaten inde
gefeyde Nederlanden gekomen fullen zijn, dat men dan
alle Ampten en Plaetfen van Colonellen en anderen, die
in de gefeyde Regimenten leegh worden, fai fchicken
naerd'order, in de gefeyde Landen geobferveert enon
derhouden , ten regard der andere Regimenten der
Onderdanen van fijn gefeyde Majeileyt.
IV.
En fullen defe Wervingen beftiert, gehandelt, enbe-
taelt worden in de gefeyde Nederlanden, onder defelve
authoriteyt, conditiën , wetten, en ghewoonten , als
tegenwoordighlijckd'andere Regimenten, die oock uyt
d'Onderdanen van fijn gefeyde Majefteyt beftaen.
V.
De Colonellen , Lieutenant-Colonellen , Sergeant-
Majeurs, Capiteynen, Officieren en Soldaten, 't lichaem
oer ghefeyde Wervingen uytmakende , fullen betaelt
Worden naer d'order, en degewoone betalingh der ge-
leyde Landtfchappen.
VL
... gefeyde Majefteyt belooft jaerlijcks, in vier ghe-
te doen brengen in de ftadt van Delft,
Amlterdara, of in eenige andere plaets der Souveraini-
gefeyde Heeren Staten, de gheheeU fomme, tot
àxwtkke Λ wg betalinih der ieftyàt Wervingen vm fet
-ocr page 27-
ν E R Η A E L
totdat fijn Majefteyt, of degcfeyde Heeren Staten, t'fa- men, of afgcfcheyden bequaem fuUen vinden in nieuwe deliberatïen te treden : in welck ghetal d'infinuatiejvan ipaffegger fai moeten gefchieden fes maenden eer die Ver- bondt eyndight.
xvi.
AlIewelckeCönVéntien en Conditiën van dit tegen- Wöordigh Verbondt van Ligue defenfive de gefeyde Hee- ren CommiiTaHfren en AtnbaiTadeurs belooven , in de Naetn van fijn Majefteyt en der Heeren Staten refpeöi- vclijck, te vervullen , en te doen vervullen oprechte- lijck j naar hun forme en inhoudt, jaoock , foo'tvan tioodeisj dietedoenratificeeren. Tot beveftiging van 't welck fy dit tegenwoordigh verdragh gheteeckent heb- ben met hun gewoon merck in de Sradt Londen, en dat verfterckt en beveftight door de byvoegingh van hun ze- gels. De vijfde dagh van Junius, in 't jaer feftien hon- dert vier-en-twintigh,
La Copie de la Commisfim de fa tMajeflê.
JAt^ues^^x la grace de Dieu Roy dela Grande Bre-
tagne, France & Irlande &c. defenfeurdelafoy : A
tous ceux qui ces prefentes Lettres verront , falut. Gomme ainfi foit que depuis nócrc avenementà cette Couronne d'Angleterre > Nous nyuns tousjouis eftéfoig- neux enfuivant les erres de la feiie Reyne nòcre Tres- chere Soeur d'heureufe memoire, non feulement d'en- tretenii la bonne amitié, & intelligence, que Nous y avoiis trouvée eftablie entre elle > & Meilìeurs les Eltats Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, & entre les fubjedts de part, & d'autre, pour Ie bien, confort & utilitéqui provient mutuellemenr auxuns, & auxautres^ de leur bonne & procbe Voifinage , mai» aulfi ellreindrej & ferrer de plus prés aux occafions Ie nocud de cette bon- ne corrcfpondence avec lefdirs Seigneurs Eftats Gene- raux, ainli que nous avons fait àdiverlesfois, tantpar Jes bons offices δε tefmoignages que de temps en temps leur avonsrendus de nóire bien veüillance, que par les Traittés de confoederatioj! qui fe font paffés entre nous & eux j Efèans encore pouHés de ce mefme defir , & prompte afFedbion à embralser toutes occafions d'affermir & eftreindre Ie Hen de cette bonne intelligence entre nous, & iefdits Seigneurs Eftats , qui ont nouvellement envoye leurs Ambafladeurs vers nous pour requerir noftre affiftence j Se nous inviter à une confcederation plus eftroite, que nous n'avons pas à prefent avec eux. Nuus avons volontiers prefté i'oreille à leur inftance, &con- fenti d'cntrer en traitté avec eux, tant pour renouveller les anciennes allances que nous avons avec leur Eftar,que pour faire, &conclufre une Ligue Defcnfive > tantpar Mer, quepartcrreaveccux : & eftant befoin à cét effet d'employerdecötrepart des perfonnesdelaprobitc,, & fuffifance requife , pour avec lefdits Ambafladeurs 6e Commiflaires defdits Seigneurs Eftats traitter & rcfou- dre d'un affaire de telle importance .· S5avoir faifons qu'ayons bonne connoifl'ance,& nousconfians à plein en la loyauté, preud'homie , experience & fuffifance de noschers & bien amés Coufins 6c Confeillers Geerge Due Je Buckingam , Grand Admiral d'Angleterre , Jacques Marquis de Hamelton, nòtre Grand· Maiftre d'Holtel, Guillaume Comtede Fembreeck nótre Chambellan ; & nos amés EdeardComsey Cbevalier, un do nos premiers Se- cretaires d'Eftats, Richard ïVefion Cbevalier, Chance- lier de nòtre Efchequier. tous de nòtre Confeil d'Eftat & Privé ; Nous avons pour ces caufes iceuxcommis, ordonnés&deputés, comméttons, ordonnonsj &de- putons par ces prefentes j leur avons donné & donnons plein pouvoir, authorité&commiflion de traitter, con- venir & condurre avec lefdits Ambafladeurs & Commif- iairesde defdits Seigneurs Eftats (eftans garnis de pou- voir fuffifant) d'une confcederation , 8c ligue defenfive tent par Mer < que par terre entre nous eux, avec Ie renou vellement de nos anciennes Alliances, tant pour la bonne obfervation , entretenement de Ventrecours, (è- Cflwiwircfentre nos peuples, que pour Ia defeitceé'con- fervation mutuelle de nos Eftats, & de faire à cette fin tout ce qu'ils verront eftre expcdienc&neceflàire. ainli que nous mefmes faire pourrions, fi prefensen perfonne yeftions, àquoy nous les authorifons par ces prefentes, jagoitquele cas requift mandement plus fpecial ; Pro- mettane en foy & parole de Roy, & fous l'obligation de tous, &chacunsnosbiens, prdensj&advenird'avoir agreable, tenir ferme & ftable, ce que par nofdits Com- miflTaires fera fait, promis&accordéen cét endroit, & Ie tout obferver, accomplir, & entretenir inviolable- ment, fans aller direöement, ou indircélement aucon- traire. En telmoin de quoy nous avons ligue ces piefen- tes, & à icellis fait mertre & appofer nótre Cachet: Donné à nòtre Cour à Theobals ie quifiz.iefmed\iM.o\s d'Avril. mil fix eens vingt & quatre. |
Copy van de Commif/iefynertJìÌajeflejt
IAtoius, door Godts ghenade Koningh van Groot-
Britanje, Vranckrijck en Yerlandt, &c. Befcher-
merdesGeloofs, aenalle degenen, diedefe Lette- ren fullen Gen , Saìuyt. Alfoo federe onfe komft tot de Kroon van Engelandt, wy akijdt forghvuldigh hebben geweeft, volgens de voet-ftappen van d'overledeiie Ko- nir.gin, onfe waerdfte Sufter van gheluckzalige geheu- ghenis , niet alleenlijck om t'onderhouden de goede vriendtlchap en kennis, die wy daer opgerecht hebben gevonden tuflchen haer, en mijn Heeren de Staten Ge- nerael der Vereenighde Nederlanden, en d'onderdanen van weer-zyden , om de welftandt » hulp en nuttig- heydt, diefy onderlirghvanhungoedeennaby-gelege ghebuerfchap ontfanghcn, maer oock om inbequame voor-vallen de knoop van defe goede correfpondentie mee de gefeyde Heeren Staten Generaci vaftertemaec- ken, en dichter toe te trecken, gelijck wy tot verfchey- de malen gedaen hebben, foo door de goede dienften, en getuygeniflen, die wy van tijdttot tijdt van onfegoe- dewilaenhen hebben gegeven, alsdoordeTradlacten en Handelingen van Confederatie en Verbondt, die tuf- fchenonsen hen gemaeckc zijn, zijnde nocbgedreven van defe felve begeerte en vaerdige aiièaieom'tomhel- fen alle ghelegentheden van te beveftigen en te verfterc- ken de bande van defe goede kennis tuflchen ons en de ghefeyde Heeren Staten, die nleuwelijcks hun Ambaf- ladeurs aen ons hebben gefonden, om onfe byftandtte verfoecken, en ons te noodigen tot nauwer confedera- tie en verbintenis, dan wy teghenwoordighlijck met hen hebben ; Soo is 't dat wy gaerne 't oor gheleenc hebben naer hun verfoeck, en toegheftaen met hen in handelingh te treden, foo om d'oude Verbondt, diewy met hun Staee hebben, ce vernieuwen, als om mee hen een Ligue defenfive, foo ter Zee als te Landt, temaec- ken, en te fluyten. En alfoo 't van noode is bier toe van onfe zyde te ghebruycken oprechte en bequame lie- den , om met de ghefeyde Ambafladeurs en Commi^- riflen der gefeyde Heeren Staten een faeck van foodanigh belangh ce verhandelen en te befluyten, foo is'c dat wy weten doen dat wy , goede kennis hebbende , en ons volkomentlijck vertrouwen opdegetrouwigheydt, op- rechtigheydt, crvarentheydt en ghenoeghfaemheydt vao onfe waerde wel-beminde Neven en Raedts-Heeren , Georgi Hertogh man Buckingham , Groot-Admirael van Engelandt, Jacah^ Marckiraefvan Viamelton, onfe Groo^· ■Meefter van 't Hof, Willem, Graefvaa PemBroeck, onlb Kamerligh, enónfebeminden, EdmpardCo^veyyKid- der, een van onfe eerfte Secreta'iflen van Staet, cn RichardWefim, Ridder, Cancelier van ons Schaeckbort, alle van onfe Raedt van Staet, en befondere Raedt, om defe oorfake hen gecommitteerc, gheordonneert en ge- deputeert hebben, committeren, ordonneren, en de- puteren by defe teghenwoordighen , en aen hen volle macht, authoriteyt cn commiffie gegeven hebben, en noch geven, om te handelen j verdragen en befluyten met de gefeyde AmbalTadeutrsén Commiflàriffen der ge- feyde fieeren Staten (ghenoeghfacme macht hebben- de ) een Confederatie , Verbondt, en Ligue defen- five , foo ter Zee als te Landt , tuflchen ons en hen> met de vernieuwingh van onfe oude verbonden, foo tot de goede confervatie en onderhoudingh van
' d'biter- |
-ocr page 28-
«fint meun en Koophandel tuilchen onfe Voicken , als om à'ondeùm^e Defentie co confervatie vaaonicStacca , en tot dien eyde te doen al 't geen, dat fy fullcn fien nut en noodigh te wefen, ghelijck wy fdven foudekonnen doen, foo wy daer tegenwoordigh waren ; daer toe wy hen authorifeeren door defe tegenwoordigen, fcboon de faeck fpeciaelder mandement vereyfchte, beloovendeof de trouw en 'c woordtdes Kooings, en onder Obligatie van alle onfe goederen, cn yder in 't befonder tegen- woordigeen toekomende, voor aengenaem tehebben> cnvaften beftandigh te houden al't geen door onfe ge- feyde CommiCTariflbn hier in gedaeo > belooft > en ver- accordeert fai zijn, en alles t'obferveeren, vervullen, en onverbreeckelijck t'onderhouden , fonder daer tegen direftelijck of indireitelijck te doen, tot getuygenis van 'twelck wydefe tegenwoordige hebben geteeckent j en daer onfe zegel doen aenfetten. Gegeven in ons hof tc Thcobals , dc vijftiende van de maent April, feftien honder vierrcn-twintigh.
La Copie de la Commisfim de tMefsieurs les Efiats.
LEs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays Bas : A cous ccux que ces prefentes verront, fa- lüt. Commeainfi (bit que pourlebien&fervice der.òireRepublique, Neus ayonsbefoind'envoyerdes Ambaffadcurs versie Roy de la Grand e Bietagne, afin de deliberer, traitcer & condurre avec fa Majefté AüiaHce offeufive, ou defenfi-ve feulement> ötautres af- faires qui Ie pourrontrencontrer pour 1' advancementdu fervice de fadtte Majeflé & de nos Piovinces ; &àcette Un pkinement iofoimés de laiuffifance, prudtBce, fide- lité, & diligence de Sieurs Franfois d'AerJJi'rt. Chevalier Situr de Somelfdijck & de la Piate &c. & .Albert loachi- ra/auffi Chevalier tiicur à Ooftende & Oedekenskercke &c. Neus ayans faid eledtion de leurs perfonnes > pour denótrepartéc en notre nom, en qualité denosAm- bailadeurs extraordinaires , joinöement avec Ie Sleur No'éldeCaron, auffi Chevalier, Sieur de Schonewalle, Eórre AmbalTadeur ordinaire traitter avec fedite Majefté ouavec ceux qu'elle trouvera bon decommettrepour cette befoigne de ces, & pareilles matieres ·, & que pourfaciliterleurs negotiations > afindelesconduireau deflein , & conclufion convenable , ils ayent befoin d'eftre pourveus de nous de plein pouvoir , puiffance, authorïté, Commiflion, & mandement fpecial ; ,Nous àcescaufesdefirans prevenir & lever route difpute, qui fepourroit mouvoir fur la fuffifance de leur creance& authorifation, leur donnons en vertu de ces prefentes > & à chacun d'eux en particulier, fi par maladie d'au- cun d'entr'eux , ou autrement ils efloyent d'avanture empefchés, à intervenir tous rois enfemble auTraitté, plein pouvoir de traitter, convenir, accorder & con- durre avec fa Majeflé, ouavec ceux quiferont deputés de fa part, imeLigue Offenfive ou Di/f»/wfeulement, ou tel autre Traitté, & Accord qu'ilsadviferont enfem- ble utile au fervice de cofté & d'autre, & de tout ce qui feraainfi convenu, &conclu faire ou pafler tele Inftru- iners , Contraéts, Se promeffes, en felle bonne & delie forme que befoin fera, & generalement faire en ce que de^fus, δε en ces circumltances & dependances, tout ainfi que nous ferions > fi preiens en perfonne y eftions, lagoit que Ia chofe requift mandement plus fpe- ciael, qu'iln'eftcontenu par ces prefentes ; parlcfquel- les Nous promettons fincerement & de bonne foy, avoir agreable, tenirfermefic ftable à tousjours, toutceque par eux en cette qualité fera fait, promis, convenu, & accordeen ce'cen droidl; 1'obferver, l'accomplir, & cntretenirinviokblement, fans jamais aller ny venir au contraire, diredlement ou indiredement; en quelque forte & maniere que ce foit : Mais le tout devoir ratiner fi befoin eft, &en pafler Lettres & Inftrumens, en la meilleure forme que faire fc pourra, au contentement de fa Majefté.
Fai<it à la Haye en nötre Aflfemblée , fous nótre grand féeien ciré rouge > Paraphé, 6c fous 1« Signature |
derótre Greffier le neufviesmedeFevrier 1^14. Eftoit figne'
G. Buckingam. Hamilton. Ïevthroock Ed. Coymey, Richard Wefion.
Gomme il cft porte au fecond artide de la Ligué Defenfive , faite le cinquiefme de;ce mois de luin, entro Ics Seigneurs CommiflTaires du Rmi de la Grande Bretagne, 6ε les AmbaiTadeurs des Seigneurs Eftars des Provinces Unies des Pays Bas, que lefdits Seigneurs Eftats pourront faire lever aux Royaumes de fadite Majefté fix mil hommes , & iceluy nombre de temps en temps fournir & tenir complet fans qu'il y ayt expreilement eflé declaré, àia chargedequi, mede quelle nature de deniers feferovt les recreües necej[aires à ve- nir, lefdits SeigneuisComiflaires & Ambafladeuspour efclaircir iceluy Artide j & doute , entendent & onc convenuparrefumptionj que toutcs telles recreües qui ontaccouftumé fe faire par ordre j & auxdefpensdef- dits Seigneurs Eftats , au regard des autres Regimens desfubjeiiisde fadite Majefté, icelles feferonc pareille- ment au regard de cette nouvelle leve'e de fix mil hommes» & feront payés des deniers qui par le huidtieime Artide de ladite Liguc refteront, & procederont des monftres non fournis ny complettes, & dont Ie CommiflTaire aura vuidé fes mains fur les Órdonnances defdidis Seig- neursEftats, fi rant cft qu'ils y pourront fuifire aux frais defdidlsrecreües, pour tenir ladite leve'ede fix mil hom- mes compiette^ que fa Majefté fera de temps en temps advancer & prefter tout ce qui en manqnera, pour luy eftre reftitué aux mefmes termes , & conditions, que Iepreftgeneral, fuivant 1'onziefmeArtide.
Ëtpourexpliquer plus pleinement l'onziefme Arti- de, auquelil eftdiét, yefi pour PaJJiuravce delarefti- tutien des advancesfait es defiourffer parfadite Muffii fout ladite Itvée. tlfera bailUe à fadtte Majefié un Aat ttObli- gation en forme , fousleféel é" fignature dejdits Seigneurs Efiats ; lefdits Seigneurs Commiflaires & Ambaök- deurs entendent leur intention avoir efté & eftre, que tel Afte d'Obligation fera depefché & del ivré àia charge de chacune defdites Provinces Unies ftpatement·, &>β filiJum pulddiis Seigneurs Eftats Generaux en Corps» aumefme ftille, & forme que fut l'Obligation du 16. deSeptembre i(io8. Ainfi fait & convenu cn la Ville dc Londres Ie if. de luin 1^14..
Eftoit figna
G. Buckingam, Hamilton. Francois d' Aerjftn.
Ed. CoKvey. Alb : loachimi,
Rich. Wefion. tloéldeCaron.
Plus haut au deflus des Signatures eftoit Cachetté du cachet des Armes refpeótives defdits Seigneurs Commif- faires & Ambaflkdcurs.
Copy van de Commtffle van myn Heeren de Staten.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan- den , aen alle de genen, die deie tcgenwoordi- gen fullen fien, Saluyt. Alfoo wy, tot de wel- ftandt en dienft van onfe Gemeente, van noode hebben Gefanten aen de Koningh van Groot-Brittanje te fen- den, om te delibereeren, tradleeren en te fluyten rtiet fijn Majefteyt «« AUiantie en VerbondOffenfive,oÌalleen- lijck Defenfive,eti andere faken,die voor konnen komen» tot vorderingh van de dienft fyner gefeyde Majefteyt > en onfer Landtichappen, en ten dien eynde volkomelijck ge- informeerten onderrecht zijnde van de genoegfaemheyt» voorfichtigheyt, getrouwheyt en naerftigheyt der Hee- ren Francois ^«"/iw,Ridder,Heer van Sommerfdijck, en Piate,&c. en Albert loachimi,oodi Ridder,Heer van Oo- ftende en Oedekenskerckj&c. fo is't dat wy van hun per- foonen verkiefidg hebben gedaen, om van onfent wegen
Cl ei^
Fratifoi's ΛΆίτβίη. .Alb. loachimi. Noèl de Caro».
van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 27 |
-ocr page 29-
ν E R Η A E L
en in onfe naem, ίη qualiteyt van onfe extraordinare AmbaOTadeurs , beneffens de Hecr Noè'l de Caro» . oock Ridder, Heer van Schoonewal j oniè ordinaer Ambaffadeur, te handelen met fijnghefeydcMajefteyt, of met de ghenen j die hy goedt fai vinden te com- mitteren en belaften tot de handelingh van deCe en diergelijcke Taecken : en dewijl fy j om hun handelin- gen te lichter uyc te voeren , en die tot een betame- lijck ooghemerck en befluyt te brenghen > van noode hadden van ons mec^volle macht, authoriteyt, cora·^ miffieen fpeciael mandement verfieo te zijn» foois't dat wy om defe ooriàecken, begeerende te voorkomen en weghtenemen>alle difpuyt, die over deghenoegh- faemheydt van hun Crpdentie en Authorifatie fou mo- ghen ryfen j hen ghevèn > uyt kracht van defe teghen- woordighe, en aen yeder van hen in't befonder» foo door fieckte van yemandt van hen , of anderfins fy belet wierden alle drie te famen by defe handelingh te komen, volle macht van te handelen, verdragen, ac- cordeerenen te fluyten met fijn Majefteyt, of metd· ghenen , die van fijnent weghen ghedeputeert {uilen zijn , een Lt£ue Offenfive , of alléenlijck Όφηβνβ^ of foodanigh ander Trailaet en Accoort, dat fy ghe famentjjjck fullen beramen nut ten dienft van weer-zy- deni en vanire geen, dat dus fai bedraghen en befloo- ten zijn, te maecken en te paffecr^n foodanighe Inftru· menten, Contradlen en beloften , in foodanige goe- de en behoorlijcke forme , als van noode fai zijn, en Generalijck in't boven-verhaelde, en in d'omftandig- heden en dependentien daer af even eens te doen, ge- lijckwy doen fouden, foo wy daer teghenwoordigh in porfüon waren, fchoon de faeck fpeciaefder mandement vereyfchte, dan in defü'tegenwoordigen begrepan is, door de weicken wy finceerlijck en ghetjouwelijck beloven aenghenaem te hebben, en voor altijdc val^ en beftandigh te houden al 't gheen , 't welck door Hen in defe qualitcyt fai zijn ghedaen , belooft, ver- draghen ί en veraccordeert, dat t'obferveeren, na te komen, en onverbreeckelijck t'onderhouden, fonder immer daer tegen te doen, 'tzy diredlelijck of indi- redlelijck, in hoedanighe wyfe en maniere dat het zy : maer dit alles te fullen ratificeeren , indien de noodt iulcks vereyfcht, en daer af te pafleeren ghefchriften en inftrumenten in de befte forme, die men ftl kon- nen maken, tot contentement van fijn Majefteyt. Ge· daen in den Haghe , in pnfe Vergaderingh , onder ons groot Zegel in roode Was. Geparafeert, en onder de teeckeningh van onfe Griffier, de negende dagh van Fcbruarius, 1614.. Was geteeckent
G. Buckiiigham: Hamilton. Francois Aerjjens.
jPemiroeck. Ed.Conwey. Alb.loachimi.
JLickardWeflon. Noël de Carott,
Alfoo verhaelt is in 't tweede Artijckel van d^Ligue Defenfive , ghemaeckt op de vijfde van defe maendt Junius ί tuffchen de Heeren Commiflarifen des Konings van Groot-BrittanjeendedeAmbaffadeursderHeere Sta- ten van de Vereenigde Nederlanden, dat de gefeyde Hee- ren Staten fullen mogen doen werven in de Koninckrijc- ken van fijn gefejjdeMajefteytfesduyfent Mannen, en dat getal van tijd tot tijd te verforgen, en ^mpleet te houden, ionder dai'er uytdruckelijk verklaert isiot wiens btlafiing, noch vanwelcke nadere van penningen de vervu/Zingen, die Moodtfieckeltjck fullen myn, ehefihieden fuüm , foo heb- ben de gheleyde Heeren Commiiïarilen en Ambaftà- deurs, om defe twyfel, en dec Artijckel te verklaren, verftaen en verdragen byrefumptie, dat alle foodanighe vervullinghen , die ghewoonelijck by order, en ten koften der ghefeyde Heeren Staten ghefchieden, ten opficht van d'andereregimenten der ooderfaten van fijn ghefeyde Majefteyt, oock dus fullen ghedaen worden ren opficht van defe nieuwe wervingh van fit dujfent Mannen, enbetaelt fullen worden van de penningen:, die naer't achifte Artijckel van de gbeieydeLigueluU len overbly ven, en voortkomen uyt de mqnftcringen, die niet compleet zijn, en daer af de Commiflaris fijn handen gheleeght (al hebben, op d'ordonnantien der ghefeyde Heeren Staten, indien fy anders ghenoegh- faem fijn tot de koften der ghefeyde volmakingben, om't ghefeyde ghetal van fes duyient mannen voleti compleet te houden, die fijn ghefeyde Majefteyt van tijdt tot tijdt fai doen voortkomen, en al 'c geen leenen > dat daer toe ontbreken ial, om aen hem gereftitueert te worden in de zelve termen cn conditiën, alsd'algemee- ne leeningh, volgens 't elfde Artijckel. • En om het elfde Artijckel volkomelijcker te verkla- ren, daer in ghefeght is , dat tot ierfeecktringh vond* reflitutie der uytghefcheote fenntnghen, door fijn ghefeyde Majefleyt tot de gefeyde vervinghe ghedaen, aen fjn ghe· feyde Majefieyt gegeven Jal leerden een AEle van Ohliga· tie in forme, onder 't Zegel en de teekeningh der ghefeyde Heeren Staten-, foo verftaen de ghefeyde Heeren Com- miCTarifen en Ambaffadeurs dat hun intentie gheweeft heeften is, dat foodanigh een Aöe van Obligatie ghe- maeckt en ghelevert fai worden ten belaftingh van yeder der ghefeyde Vereenighde Landtfchappen, affcheydelyck en in folidum, of in 't alghemeen, door de ghefeyde Hee- ren Staten gheiamentlljck, op de zelve ftijl en forme, alsd'Obligatievan de feftiende September, liog was. Aldus gedaen en verdragen 1 in de ftad Londen, de vijf- tiende van Junius Was geteeckent. |
G Buckingham. Uamebon. Vrantois Aerjfev. Ed.Comcey. Alb.loachimi.
Rich, IVefion. Noël de Caro».
Hooger boven de fignaturen was gezegelt met het Ze- gel der refpedbive wapenen der gezeyde Heeren Com- miffarifen en Ambaffadeurs.
Obügation des leun Hautes 'Puifsances & les refpe6itve Trovmes four k'Roy d'An- gleterre.
LEs Eftats Generaux des Provinces Unies, comme auffiles Eftatrde Gueldres &ComtédcZutphen, d'Hollande & Weft-Frife, de Zelande, d'Utrecht, deFrife, d'Over-YiTel, & de la Ville de Groeningen & Ommelanden. A tous ceux qui ces prefentes verront, Salut. Comme ainfi foit que par le Traifléfaidentre les Seigneurs Commiffaires du Sereniffime Roy de U Grande Bretagne, France, & Yrlande, à ce par fa Majefté fpecialement coromis j Afgavoir , les Illu- ftresSc Excellens Seigneurs George-Duc de Bueiingam, Grand Admiral d'Angleterre , lac^uet Marquis d'Ha- milton . Grand Maiftre de l'Hoftel dudit Roy, Guil- laume Comte de Venbroock, Chsmbellan dudit Hoftel, & Meffirei Eduwart Conreey, un de fes premiers Se- cretaires d'Eftat, Rithart Wefion , Cbancclier de fon Efchequier, Chevaliers, tous & chacun d'euxdefon Confeil d'Eftat & Privé d'une part } Et les Seigneurs Tranfois d'Aer^en Chevalier, de Sommelsdijck &dek Piate &c. Albert Joachìmi Chevalier Sieur à Oftende, Odekenskercke, Sxc.é'NeéldeCaron Chevalier, Sieur de Schonewalle &c.NosAmbairadeuisExtraordinairts& Ordinaire, d'autre part, le 5·. de luin dernierPiz/i!» Feteri il a eflé traitté, con venu & promispar l'onziefme Artide dudit Traitié, auffipar l'explication dudit Ar- tide, fatte le 16. dudit mois de Juin par un autre par- ticulier Traitté, que pour fajjiuraftce de la reflitutiondei avances fitites defbourfer par fadtte M^eflé ptitrla levie , entretenement, t/y recreués de βχ mille Soldats à pied» il fera baillé à fadite Mdjéfté un A£te d!obligatim e» forme , fius let feaux ^ pgnatures de nout en Corpt . éf de chacune defdites Provims Unies fiparement & i» filidum . en mefme fiile ér firme, que ^ l'Obligatiom du 17. de Septembre, i(io8. Si eft-il, que pour fatis- feire de nótre part an contenu d'icelui onziefme Ar- i ticle, & de Pexplication enfuivie; Nous avonstant en general que chacun de nou» en particulier promie & affeuré , promettoos, öe affeurons par la prefen- te de reftituer & faire reftituer au Roy , ou à fes Miniftres, à fes. hoirs & fucceffeurs, ou à l6urs Miniftres , toutcs avances & deniers i- qui fe de- bourferont & auront efté debourfés par fa Majefté pour ladice lev^es:> &diftribuées. par le Cemmii&ire de
paye |
-ocr page 30-
payement cftably^, fur nosOrdonnances&Iesróücsde Monftres de nos Commiflàires fuivant Ie C^ntenu du feftiefme Artide dudit Traiflé : Obligeans^ cetcefin toutes lei Provinces Uniesöe chacune d'icelles, 'mfoli- i/wwtoutesles Villes & ftibjeös d'icelles, tant en gene. ralqu'en particulier Nos Öe leurs Perfonnes & tous& quelconques, nos Scleurs biensj meubles dcimmeubles, prefeos éc advenir, nuls d'eux excepcés, Renonceants pour cét efifêt par certes expreilèment 8e in vim ραβί à cous6c(^elconquesPrivileges, exceptions & benefices de droia» non nuntéret* pecuniai nomfailieut celebrati tontraHus , rtiwmgefie, dtìinali fraudis, PriwlegHfirh ( lefquels nous cenons icy pour inferés ) qui aucune ma- niere pourroyentderoguer, & prejudicier àcesprefen- tes, mefmesaubencwe» difant) ^e la generale renen· natio» ne vaut, β la /pedate ne precede} Le touc fans fraude 6e laalengien, en lefmoin de quoy nouslefdits Eftats Generaux, & noui les Eftats de Gucldres & Com- tédeZutphen, de HoIlaodeec Weft-Frife, de Zelan- de, d'Utrecht, deFrife, d'Over-Yffel, & de la Ville de Groeningen & Ommelandeo , avonsfaiftféelerla preTente de nos grands feaux & figné de notre Griffier 6c Secretaires refpedlvenient, & nous les Eftats Generaux le dix fepciefme d'OÜobre tnii feize cens vingt & quatre.
EftoitParaphé
WcoketvanierBoHckhorfi,^, fur le p!i eftoitefcric parOrdonnance defdits Seigneurs Eftats Gene- rauX]& figné I.vaitGoch. Par Ordonnance des Seigneurs Eftats de la" Ducbé de Gueldres, Se Comtédp Zutpheoj figné l.Sluysken. ParOr- donnancë de Sieurs Eftats de la Comnté d'Hollan- de & Weft-Frife, le quatrieftne Novembre mille ^ cens vingt ér quatre. Signé C. vender W»/f. rar Ordonnance de MeiTeigDeur» les Eltacs ce Zelande , figné I. Boreel. Par Ordonnance de Mefleigneurs les Eftats de la Province d'Utrecht lequatorziejme, d'Avril neuve, & le wi^i ύ' yuatriéme wViffefUjl.Signé jiat· van Hilten. Par Ordonnance des MelTeigneurs les Eftats deFrife levhgt fixiefme Avril iday, Deufve,&le/je;i/w May vieillettijl, (ìgné A. Aifina. Par Ordonnance dei Sieurs Eftats d'Over-YiTel/i dcuxiefme Mzy PAn ïfiaf. neufvc, 6ε le deuziefme d'Avril vieiUe ftijl. figné Roelinck. Par Ordonnance des Mes- feigneurs les Eftats de la Ville de Groeninguefic Ommelande le vingt é" buiSiefme Avril l'An igij. figné Eiffinge,
Obligatie vanhaer Ho. tJUog. ende refpe^i- ve Trovintien voor de Kmìngh van En- |
DE Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, gelijck oock de Staten van Gelderlant, en 't Graef- fchapZutphen, van Hollandten Weft-Vrieflant, van Zeelandt, Uytrecht, Vrieflandt, Over-YlTel, en de Stadt Groeningen en Ommelanden : aen alle de geenen, die defe tegenwoordige fulien fien, Sahyt. Alfoodoor het Tra£tact, ghemaeckc tuiTcben de Heeren Commina· riffen van de Sereniilime Koningh van Groot Brsttangie, VranckryckenXerUndti^c. fpedalijckdoor fijn Majefteyc hier toe gecommitteert, te weten, de Ooorluchtigbe en ^tnemende Heeren, Georg, Hertogh van Buckingam, Groot Admirael van Engelandt, JacobMarquit van Ha- tnilton. Groot· meefte van't Hof des gefeyde Koninghs, WiUem Graefvan Fembreeci, Kamerlingh van 't ghefeyde Hof, en mijn Heeren EdimardCmw^f, een fijner eerfte Secretariflèn van Staet, en Ritbard Wefion, Cancelier van fijn Scbaeckbort, alle Ridders, en yder van ben van fijn Raedt van Staet, en befondere Raedt van d'een zyde, ea de Heeren Trentojs Aerjfens, Ridder, Heer van Söm- merfdijck en de Piate, fiec. Albert loachimi. Ridder, Heer van Ooftende en Odekenskerck»6cc. ΕηΝοϊ/Λ Cero», Ridder, en Heer van Scbonewel, Sec. onfe extra- ordinate en ordinare Ambafladeurs van d'andere zyde, op den vjjfdmJixtiMt leftleden naer d'oude ftij!, ghetra- iftecrt,verdragen ende belooft is,volgens het#^e Artijckel van 't gefeyde Traöaet ,en oock vqjgens d'explicatie van 't genoemde Artijckel, de feflieude van de gefeyde Maenc Juaius gemaeckt, dooreen ander befonderTraöaet, dat tot verfeeckeringh der reflitutie van d'uytgefihote Penningen, doürftjn gefeyde Majeflejt tot deWerving, enderhoudingh en vervuUinghvanieiùìi^jtentMamentevoet ghedae» , aen Jijagefijde Majefieyt gegeven fat vorden eenASievm Obli- gatie in forme-, onder de x,egels en mercken van «im tn 't alge- meen, enytder der gefeyde Vereenighde Lamltfihafpen afge· fcheydel^ek, eninfolidum, ineen felvtfiyl en forme als d'Q- bligatievandefeventiende September ftfihien hondert acht wat. Sooift, datwy, om van onfe zyde te voldoen d'in- houdt van'/ff^i/i Artijckel, en d'explicatie, die daerop volght, foo In 't algemeen, als yder van ons in *t befbnder belooft en verfeeckert hebben, beloven en verfeeckerea door defe tegenwoordige, te reftitucren, en te doen relli- tuerenaendeKoningh, of aenlïjn Minifters, aen ^a Erfgenamen en Navolgers,of aen hun Minifters al d'uyt- gefchoote penningen, dieuytgefchooten zijn, en uytge- fcboten fullen worden,door zijn Majefteyt tot de geieyde werving, en verdeelt worden,door de Commiflarisjtot ds betalingh opgcrecbt,op onfe Ordonnantiën, en de Mon- fter- Rollen van onfe Cooinyflkriffen, volgens d'inhoudt van Vyêvewi/fiArtijckel van't gefeyde Traótaet: vero- bligerende en verbindende ten dien ey nde alle de Veree- tiighde Landtfcbappen, en yder daer af in folidum, al de Steden en Onderlaten van dien, foo in 't algemeen, als in 't befonder, onfe en hunne Perfoonen, en alle en eea yegelijck, onfe en hun Goederen, roerende en onroe- rende, tegenwoordige en toekoomende, gheendaeraf uytgefondert j renunderende ten dien eynde, door defe tegenwoordige uytdruckelijck , en tot bekrachtigingb van 't Verdragh, d'algemeene en befondere Prlvilegien, exceptienenbenefitien van Recht, non numeratmpecw nta, nonfailiaut celebrati contraSus, rei nongefia, dolt nu- li, fraudis. Frivilegiifori, (die wy hier voor ingevoeghc houüen) die in eenigerwyiènfouden mogen derogerea en prejudicieren aen defe tegenwoordige, felfs in de be- nefitie, feggende<&i degenerale renuntiatie niet geldt, fo» de befondere niet voort gaet. Allea fonder bedrogh en er- ge Uit. Tot getuygenis van't weick wy, de gefeyde Staten Generael en wy de Staten van Gelderlandc, en 't Graef- fchap Zutphen, van Hollandt en Weft- Vrieflandt, van Zeelandt, Utrecht, Vrieslandt, O ver-Yflèl, en de Stadt Groeningen en d'Omme-landen, hebben doen zegelen defe tegenwoordighe met onfe groote Zegels, en ghe· teeckcncmet onfe Griffier en Secretariflen refpedive. lijck , enwy de Staten Generael. Defeventiendivêm Oftober fefiit» hondert vier tn twmtigh. <*■ W«8 geparapheerc Nkolaet vonder Boeckhorfi. Onderftont door Or- donnantie der ghefeyde Heeren Staten Generael» engeteeckent l.vmGocb. Door Ordonnantie der gefeyde Heeren Staten van 't Hertoghdom van Gelderlandt,en *t GraefTchw Zutphen, gbe- teeckent 1. Slnysken. Door d'ördonnantie der Heeren Staten van't Graeflchap van Hollandten Weft-Vrieflandt , de vierde van November, feflien hondert v'ter tnpaintigh, Gheteeckent C. vonder Wolf. Door d'Ordonnantie van mijn Heeren de Staten van Zeelandt, gheteeckent 2. Boreel. Door d'Ordoanantie van mijn Hee- ren de Staten van e Landtfchap Uytrecht, den tweeden nieuwe, ende den pmaelfden van April feffien hondert vijf en tvintigh oüdc flijl, geteec- kent Ant. van Hilten. Door d'Ordonnantie van mijn Heeren de Staten van Vrieflandt , den fit en taintighfien April nieuwe , ende àsafefieé Mey oude iüjl, in 't Jaer fefiien hondert vWea twintigh. gheteeckent A. Aijmt. Door dOr- doontntte van de Heeren Staten van Over- Yflel
den veertienden Mey mtuWf ende dén vière»
twintigen oude ftijl, in't Jaer/e/,« hon^rtv^ en t-wintigh^et&edktat Roelinck- Door d'Ordon- nantie van mijn Heeren de Staten vande Stadt Groeningen en d'Ommelanden , den acht e» tmntigften April, fifiim hondert vijf en twintigh. getceckent Ei$nge.
€ Ì
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. 29 |
a
3
-ocr page 31-
V E R Η A E L
g[n De nae|i-bolgcnbc3©iiitcc toicct bact op gcmaccfit Bet®cactaet tuffcften «tEngdanöt / g^cncmnrcft cnDe öefcn ^taet 5 cDogf) alfoo De iSoninoU uan enemaccft ng[)m(alreeDein«@o2logc ga&Dcbcgcbcntcgcn bei^ep^ fttfcljei foo tjECfoctjtÖP fecft beuc ben J^eec Akzema Refident van delen Staet, bp be S(|anfc'^teben/enDe baec na beuc De Igeec Rijcs Canceiier Ulefelc ecnige pjobi|ìo= ncle flulpe / toaec op gcraae cht Dit laolgenDc ?lccoo?D :
Accoord tujjchen de Gefante van 'Dene- warck ende haer Ho. CMog. Gedeputeerden^ smaeckt op Η fendenvan een Regiment naer iDenemarck.
ALfoo de DoorluchtJghfte ende Groot-machtighe Kówm^ChrifiiaeHdeIV.ymGoàes genade tho Dcnemarcken, Noorwegen, der Wenden ende CotthenKonÌDgh,HertoglithoÌ>Ieifweieh, Holfteyn, Stormarn ende der Ditmarfchen , Grave tho Oldenborg ende Delmenhorft, &c. heeft doen verfoecken de Ho, Mog. Heeren Staten Generaci der Vereeniglide Neder- landen eerft door der fel ver Heeren Ordinaris Refidenc by de Hanie-Steden FoppinMvan yiitzema j ende daer na door fijn Majetteyts Af'gefante den Heere ^Λίβέ ZuVrup, Rijcx-Raec ende Cancelier, Amptmantho Nieuwborgh ; volgens der felverrefpeótive Brieven van Credentie, d'eerfte van den achüenden Augufty , ende d'ander van den vierde» September ieilleden, dat haer Ho, Mog. in dcfe tegenwoordige conftitutie hooghftged. fijne Majefteyc met een JRuyter-dienft willen by fprin- gen. Soo is tufiTchen den wel-gemeken Heer Gefante ende de Gedeputeerde van hacr Ho, Mog. afgefproken ende gesccordeert ; ghcUjck by defelve afgelproocken ende geaccordeert werc mitfdefen : dat by haer Ho.Mog. in Eedt en dienft van hoogft-gedachte Koningh ghefon- den fai worden het Regiment van den OverftenH^iiwA, beftaende in v'^ien Compagnien, elck van wet hondert Koppen, ende dat hetfelveby haerHo. Mog. in Soldye onderhouden fai worden voor den tijdt van drie loopende maenden, inganck nemende foo wanneer 't felve Volck op de Wefer aen de Vegefack fai zijn gearriveert, Om te konnen Landen, dat oock haer Ho, Mòg. tot het trans- port van 't felve Volck de Vivres ende Schepen fullen be. ftellen , des fai hoogft-gedachte Koningh gehouden we- ien de voorfikoften vanSoldye, Vivres ende Scheeps- lïoften aen haer Ho. Mog. wederom te rembourfeten,_tot derfelver contentemenc, foo wanneer fijne Majefteytüyt den tegenwoordigen Oorlogh fai zijn ghefcheyden , tot onderhoudinghe van't welcke is dit Accoort by wel ge- melten Heer Canceiier ende haer Ho. Mog. Gedeputeer- den onderteeckent op den/f7?i« O&ohiìsfefiie» bonden vii feu twintigh.
' WasGetceckent
Iih Namen ihrer Konig- Tloris Grave van Culen· iijckeMajefteytmynes aller- borgh. A va» Rontwijck. gnadigften Koninghs und Fred.dtFry. G.van Har- Hern ' ttvek. Fred, van Interna,
S. van Heer feite,
JaloiVlefelt.
G.SchafTer.
Avec Ie βϊεην Carleton Ambnjfadeur f^Angleterre futenfiiiteduTraitté conclu a Londres Ie i^. Juin encore arreflê Ie fmvant Accordarla conjunöiion de 2 o. Ka- vires àia Flotte Angloife de 82. Navires étant alléia à laconquefle de Calis Malis en EJpa- gnèl 'fàfls avoir rien executè.
COmme ainfi. foit que Ie Sereniflïme Roy de la Gran- de Bretkgjte, aye fait equipper une Flotte de oélavte . Navires de guerre, fournies d'artillerie, & |
toute forte d'àmmunitions & vivres neceflàires, fous un Aciiiiral, Vice-Admirj»t& autrcs Capitaincs & Officiers, avec grand nombre de gens tant de marine, que de guer- re ; à laqiielle Flotte Royalle les Sieurs Εβαΐί Generaux des Provinces Unies, ferontjoindre vingt autres Navi- res , par eux fait equipper, armces δε pourveiies ausG d'artillerie , & de toutes fortes de munitions & vivres neceflàires, avec leurs Commandeurs,Capitaines & Ma» telots de qualitéfie nombre convenable, pour eftre ces deux Flottes unies & envoyées en Mer à certain voyage & delTein deftiné par fa Majefté, au dommage des Enne- miscommuns, &quebefoineft, que teut foit conduit en bon ordre δε avec correfpondéncè, pour entirerle . plus de fervice, que faire fe pourra , fans deftourbier, def- ordre ou confufion, aprés communication fur ce tenüe, entreleSicutsD«i//iyCWr/i?;ee Chevalier, Ambaffadeur ordinaire dudit SieurRoy, ficle^Jeputésdefdits Sieurs Eftats, eft accordé Sc convenu, que lefdits vingt Navires des Sieurs Eftats feront un Efquadre apart, &lerontcon- duittes öc Commandés par leur Admiral, Vice Sc Arrie- re-Admlral, fousleurs Banleresou pavillons, felon I'or- dte êcl'ufage des autres Flottes δε Navires de guerre du Royaumed'AngleterreöcdecésProvinccs; Aiufi tou- tejfois que ledit Admiral recevra & fuivra les ordres 6c commandemens de l^dmiral ou General de la Flotte Royalle , lefquels il departira auxdits Vice & Arriere- Admiral, öc autres Capitaines, Sx. Officiers defdiis vingt Navires.
Q^e l'Admiral Sc Vice-Admiral defdits vingt Navires surontieanceecvoix deliberative δι refolutive auCon- feil de la Flotte General Ie, ledic Admiralaprés, δί Ie plus proche de l'Admiral des Navires de fa Majefté, δ: le Vi- ce-Admiral en tel lieu, δί ordres apres Ie Vice-Admiral d'Angleterre, que paraprésluy fera convenablementöc felon raifon attribué, quand tous les Officiers de la Flotte Royalleferontenfemble. Que des Gonqueftes qui fe feront en Mer, ou dans les Ports & Havres des Ennemis» de Navires, leur equipage 6c appartenances, deipoüilles. Or, Argent,Marchandifes, & autres tels qu'ils foyent. lefdits vitigf Navires auront pour leur partage la cinguii- mpartie. Ainfi accordé διconclu àia Haye entre ledit Sieur Ambafladeur Carleton δί lefdits Sieurs Deputés ; En tefmoin dequoy céc afte par cnyiiigasitdeuxitfme
Dudley Carleton, NicolaesdeBouekhorfi. S.va» Beaumont. Gisbert deBtetfelaer. S.vanHaer- filte.
iMet den Konincklijcken Engelfchen Am- baffadeur Carleton wierd in gevolgh van het TraBaet tot Londen den vijftienden Juny iêftien hondert vier en V^xxAs%geflooten^ noch beraemt dit volgmde t^ccoordi op 't conjunge- ren van twintigh Schepen by d'Engelfcbe Vlo- te van twee en tachtigh Schepen, diegegaen zyn om te conquefleren Calis Malis in Span- ^triy doch niet uytgerecht hebben,
ALfoo de Sereniflïme Koningh van Groet Brittange heeft doen monieren en toeruften een Vloot van tipee en tachtigh Oorlogh Schepen, verfien met Ge- fchüt, en met allé andere nodige Amtounitie en Vivrei, ondereen Admiraelj Vicò-Adniirael i en andere Capi- teyneti ende Officieren, mét eén groot ghetal van Zee- volck en Krijgs-völck, by welcké Konincklijcke Vloot de Heeren Stateri Generaci der Veieenighdé Nederlan- den fullen doeri vöégén en bykoniien èéh Vloot van iwi». iigii andere Schepen, door hén doen toeruften, en arme- ren en verfien iftét Gefchüt, en àlderhande noodige Mu- nitie , Vivres, fnet hun Comtiiafadeur, Kapltéynen, éh Matrofen, van behoorelijckèqüaliteyt én ghetal, op dat defetwee Vlooten vereenight foudeii worden, en in Zee gefonden,tócfeèckèrè Voyagie en gedefliinecrt defleyn door fijn Majefteyctot fchadeeti nadeel derghemeeae Vyan den, en alfoo van nooden is dat alles in goede orde- ningh en metcorrefpondentiebeieyt^, om demeeftc dienft, diemen fai konnen daer af te tfïckénj fo tider diiC-
order, |
-ocr page 32-
order,confufieenverwarringh, foois't,dat nahierop gehoudenecommunicatie tuflchen de Heer DudtcyCar- Ridder , ordinaris Ambafladeur vandeghefeyde Heer Konlngh, en de Gedeputeerden der gefeyde twin- ti^hSchepeK dergefeydeHeeren Staten een befonder Efqua- dronfutten matcken, en beleyd en gecommandecrt worden dourhun Admtrael, Vice-Admirael en onder-Admirael, onder huneygeVlaggen,naerd'orderen'cgebruyck der andere Vlooten en Oorlqg Schepen van Engeland,en van defe Nederlanden ; doch echter foodanigj dat de gefeyde Admirael fai ontfaogen en volgen d'ordrcs en comman- dementen van d'Adroirac! of Gcnerael van de Koninck- lijcke Vloot,die hy aen de gefeyde Vice-Admirael en on- der-Adftiirael, en aen d'andere Kapiteynenen Officieren der gefeyde fmìmigh Schepen deelen fai.
Dacd'Admirael en Vice-Admirael der gefeyde twin· tigh Schef en fulien hebben fittingh en placts > en oock de- libererende en refolverende ftem in den Raedc van d'al- gemeene Vlootjdegefeyde Admirael na ennaeft d'Ad- mirael der Schepen van fijn Majefteyc i ,en de Vice-Ad- mirael in foodanigh een plaets en or der na de Vice-Ad- mirael van Engclandt, en daer na aen hem behoorelijck . en naer reden toegewefen fai worden, als alle d'Officie- ren van de Konincblijcke Vloot te famen fullen zijn. Dat van de Conqueften, die in Zee, of in de Havenen der vyanden, van Schepen en hun toeruftingen toebehoren, van roof, Gout, Silver, Koopmanfchappen , en andere diergelijcke dingeojde gefeydeSchepen voor hun part het vijfde deel fullen hebben. Aldus veraccordeert en beflooten in den. Uaegh, tuflchen de ghefeyde Heer 'Ambafladeur CarUion, en de ghefeyde Heeren Gedepu- teerden. Totgetuygenisvan 't welck defe AÖe door hen geteeckenc is,,de twtede dagh van Auguftus, Jefiien hon- üert vijf en ttuintigh. ·
Oudley Carleton> NkelaesvanBoeckherfl. S.-van Beaunionti Gphert de Boetfilaer. S. vanHaer- folte.
\flggreation pan leurs Hautes Ψηψαηοεί de fAlltance Offenfive & Dfenfive du f. Decembre 162^.faitàSonthìtn^toni en- ire les Steurs €ο·ιηηιιβατί$Ρ6$ de fa Majeflê Royale d* /ingieterre & VAmbasfadeurs 'des leurs Hautes Tuisfances.
LEs Etats Generaux des Provinces Unies du Pays
Bas ; A tous ccux qui ces preientes verront. Salut.
Gomme ainfifoitque Ie 7. jüurdeieptembrel'An unTraittéd'AlliancedeLigue Offenfive &De- fenfiveaytefté fait& accordé \Zouthampton , entre les Seigneurs CommifiTaires du Serenisfime Koy de la Gran- «iiB«/«^«?jaunómduditRoy& fes Royaumes: Et les Ambaffadeurs par r.ous cnvoye's à fadite Majefté en no- Jlre nom & de noilre Republique,dont la teneur s'en- fuit. |
Gomme ainfi foitquepour d'un commun efFort rot»· fre lesfregrês des in]upes ufurpations du Rey d'E/pagne, ^ fis amèttieujes entreprifes par lefquellles il troublejoul- Bcllement Ie repos & Eftats des Roys & Princes de l'Eu- lope, & particulierement celuy des Provinces Unies des Pays Bas 5 Tres-hautjTres'excellent & Tres-Puiflant Prince Charles par la grace de Dicu Roy de la Grande BM/d^f,France&Yerlande, DefenfeardelaFoy, &c. Auroit efté inftamment requis de la part de Hauts & Puiflants Seigneurs les Eftats Generaux defditcs Pro- vinces Unies des Pays Basj parie moyendeMeflires Francois d^^erjen, Chevalier Sieur de Somm^rfdijck, de h Piate ; j^Iiert Joachmt auffi Chevalier Sieur à Oftende '& Oedekenskercke, & 'Riemk de Burmania à Fervert Grietman de Ferveradeel, Ambafladeur vers fadite Ma- jeRé de k part desdits Seigneurs EftatS) d'entrer avec eux eh une Confoedcration plus eftroiÖe, & en Ligue Offen · five & Defenfive, contre ledit Roy d'Epagnc & ies ad- herans; fadite Majefté de la Grande Brettagne, é>'c. En continuation de Tagedtion êcfoin que les Roys 8c Rey- nes fes predecefleurs, & notamment Ie feu Roydeglo- rieufe memoire,fon Tres-honnoré Seigneur & Pere,ont toufiours eu de la confervaiion & fubfiftence defdites Provinces Unies, contre ledicRoy d'Efpagne ScEnne- mis de leur liberté j comme auifi des asfiftences & grande fecours qui leur onteftédonnésde tempsentemps, tane par la Dame Reyne Elìzaieth, que par ledit Seigneur Roy Pere de fa Majefté à l'entier reftabliflèment de fon Tres- cher Frere Frederick Serentffinte Prince Eledeur Palatin d» Rhin é-Jis Eftats, FoJfeJJions, é" digmtts herednaires. dont il a efté injuftement depofledé par ledit Roy d'Efpagne Sc fes Adherens : fa Majefté ayant nommé & conftitué les Seigneurs lajues Baron Ley fon Grand Treforier d'An- glecerrej George Due de Buciingam, fon Grand Admiral d'Angleterre; Guillaume Comtede Pembroke Chambellan de fon Hoftel, JaquesComte deCarlile , Henry Cernie· d'HoUande, Eduart Baro» Cenwey premier Secretaire d'E- ftat, Fulcke^aronBroocke, Robbert Naunton Chevalier, Maiflre des Gardes Nobles, Albert Maurtan, n'ageurét Chevalier & l'autre des premiers Secretaires.é'R'chard If^e- ββη Chevalier Chancelier de fon Exchcquìer,oufix deux, tous & un chacun d'eux Confeiliers en fon Confeil d'E- fl:at 6e privé, & iceux garcis depouvoirfuffil'antdont Copie iera inferée à la fin de ce prefent Traicté,pour avec lefdits Sieurs Ambafladeurs defdits Seigneurs Eilats, mu- nis aulli de pouvoir fuflSfant dont Copie fera pareillement infere aprcs celle defdits Seigneurs Commiflaires de fa- dite Majefté, traitter, convenir, & condurre d'unelAgue Offenfive é" Defenftve,emT^hànG Majefté & lefdits Sei- gneurs Eltats,contre ledit Roy d'Efpagne & fes Adherens, lefquels Commiflàires de fadite Majefté & Ambafladeurs deidits Seigneurs Eftatsj apres plufieurs alÌemblées, & deliberations tenues fur ce fujeél, ont convenu, conclu, & arrefté les points & Articles qui s'cnfuivent.
Premierement il y aura Alliance de Ligne Off'enfive é" Defenfive entre fadite Majefté d'une part, & lefdits Sei- gneurs Eftats d'autre parr,afin d'ajfaillirle Roy d'Eipagne à guerre ou verte en tous ics Royaume,Terres,fujcas,& droits en tous lieux, de^a & delà k Ligue par Mer 6c par Terre. ,
II.
Laquelle dite Alliance durerà fi longuement jee k Rof dEfpagne continuerà de pretendre, par guerre, voyes de fait > ér autresamhitieujésmenéesfuriaiibertédroiSs iefditt Provinces Vnies, ^ que la dignité EleSlorale, Terres, ^au- tres Eflats Patrimoniatfx du PaUtinat demeureront occupa par luy ou par fes Adherans, au moins pour le terme de quin- xeans.
in.
EtnepourrontfaMajeftédela Grande Bfctagne,&c. ny lefdits Seigneurs Eftats traidler avec Iqdit Roy d'E- fpagne nyfcs Adherens dans ledit Terme de quinzeans prochain venans,à commencer du jour de U preiènte con- vention, de Paix, Trefve, fufpenfion d'armes,Dy entrer enaucune autre Negotiation tendantà pareillcfin, di- retìementouindireàement:, ny aufl] quitter ou renon- cer àia prefente Alliance, que de l'advts érconfetttement commun, & feront fadite Majefté&lefdieSeigneursE- Itat! tenus fe declarer fur la continuation del»prefente Alliance, un an auparayant que ledit quinze ans vien- dront à expirer.
IV.
Seront rcceus en eette Alliance tous tes Roys, Prin· ces, Republiques, Villes & Commun autés intereflie en cettecaufe qui le defireront àcondition cquitable, lef- quels feront requis folemnement pardeputation expreflè de ce faire par ladite Majefté & efdits Seigneurs Eftats, feparementjouenfemblement, dans trois mois apres la conclufion du prefent Traitté , & plutofl: fi faire fe peut.
V.
Van de Nededandfche Vrede-Handelingh.
Ilyaurabonne&fincere correfpondence pour la de- fence mutuelle des Royaumes, Eftats & fubjeasjl'un de l'autre,entre fadite Majefté & lefdits Seigneurs Eftats qui demeureront refpeftivement tenus de procurer à leur poffiblele bien,feureté, & advantage l'un de l'autre com- me iusfid'advancerledommage, afFoibJiflêment & mi- ne dudit Roy d'Eipagne leur Ennemy comtnun.
Lequel |
-ocr page 33-
V E R Η A E L
VI.
Lequel coramun Enncmy fadite Majeflc & lefdits Seigneurs Eftats feront obligé d'atcacquer de tonte leur pui fame, par Mer & par Terre, & feront à cctce fin tous ics ansequiper & entretenìr une, deux ou plufieurs Flot- tes, aumoyen defquelles ils Ics feront invahir & infeftir, pardefcented'armée en Terre ferme, enper autres ag- gresfions en tous fes ports, & Ifles, avec tant de vigeur gue la communication de la Mer,le Commerce parmy l'Eu- rope, le negoce des deux Indes, & principalement le re- tour annuel de fes Flotte», luy en puiffe demeurer coupé & retranché.
vir.
Et enfin d'entreprendre tei deffein avec ordre & une defpenceregicedcpartagée, fansla lai0er toute àia char- ge de fadite Majefté ou defdits Seigneurs Eftats feuls, il a efté dit, & con venu quc fadite Majefté de la Grande Bre- tagne,&c. Tiendra un bon nombrede Vaifleaux equip- pes, &armésen guerre, aux coftes & IQes d'Efp^ne pour tenir d'ordinaire bouchées les entrées des Rlvieres àaUsèonesàeSt. Lucasi &c \&BayedeCadif, autaat que fàirefepourra; comme feront pareillement lefdicsSei-
fneurs Eftats tenus de leur part , de faire aux coftes de
landres , pour tenir les ports fermés&la Mer libre de pyrateries, à leur posfibl^ ^ ^ ^
Mais fi en outre il eft trouvé bon » pour faire une plus gaillarde impresfion, & occupcrplusfenfiblementledit Roy d'£ii)agne en fes propres Royaumes & Eftats, de mectre une grand Flotte en Mer, avec un deflèin reglé & concertéentre fadite Majefté & lefdits Seigneurs Eflats, en tei cas lefdits Seigneurs Eftats feront tenus de contri- buer une quatriefine fartk du nombre des Vaifleaux que fadite Majefté àcette fin fera armer, & jetteren Mer, montési δε munitionnés pour pareil temps 6e propor- tionnés àia meime grandeur & port de ceux de iàMajeilé.
1
Sa Majefté aurt le commandement fur toute tclle Flotte, par fon Admiralou Vice-Admiralfubfecuclve- ment j toutesfois il a efté convenu & accordò, que l'Ad- mirai & Vice-Admiral qui commanderont la Flotte def- dits Seigneurs Eftats, quand ils feront conjoints avec celle de fa Majefté pourront arbòrer une feconde Banie- rp, asfifter avec quelquö vieux Capitaines, & a voir voix
à toutes les tenuès, & deliberations du Confeil de ^erre> & que les commandemens qui fe feront fur ladite Flotte, defdits Seigneurs Eftats par l'Admiral ou Vice-Admiral
de fadite Majefté fe feront mediatement, & parl'entrc- mife de l'Admiral ou Vice-Admiral defdits Seigneurs Eftats : lefquels dits Admiral ou Vice-Admiral defdits Seigneurs Eftats aurontausfi toute JuflJce fur leurs Offi- ciers, Soldats & Mariniers, quand ils auront difpute entre eux , mais s'il arrivoit quelque difpute <ou controverfe entre quelques· uns de la Flotte de fedite Majefté & celle defdits Seigneurs Eftats, lediflFerent fera examité & de- cide felon les loix & Ordonnances, par l'Admiral ou Vice-Admiral de fadite Majefté au Confeil de guerre, t Xt
Aux exploits de guerre qui fe feront pour forcer quel- ques havres monter des Rivieres, aflailir les Navires En- nemis, ou aux autres ailions de pareil danger. Se nature, il fera gardé cét ordre : qu'ilne fera employé plus grand nombre des Navires defdits Seigneurs Eftats que propor- tionné à celuy de fadite Majefté felon de laquantitédu Tecours 5 fi d'un commun confentement des chefs de pare 5c d'autre, il n'eft autrement refolu.
XI·
Si rune ou l'autre Flotte venoit en Mer à avoir befoln d'aide & aflìftence de Vivres, Munitions, Voiles, ou autres apparaux : les Admlraux les én feront fecourir, s'il y a moyen, à priz raifonnable, ou à la charge d'en Faire rendre autanc au retour de Flottes à l'optioQ de ceux quil'aurontdemandé. jjj | |
Si ce; Flottes ainfi conjolntes & armées, font quelque prife fur les Ennemis communs en Mer ou à Terre, <lΉommes,dd^ίavires, d'Or, d'Argent, deMarchan- difes & d'autres Meubles ; fera incontinent fait un£ftat &Regiftrede toutes telles prifes, enprefencePeparle moyen des Officiers des deux Flottes enfemble de ben- ne foy, & fans en rien cacher ou deftourner : lequel* feront par aprésequitablementpartagés à poportion du nombre j & du port des Vaifleaux que fadite Majefté fic lefdits Seigneurs Eftats auront reëUement,& de fait four- ny, pour performer leur Flotte commune, nonobftant qu'il pourroit arriver que lors de la prife, nul des Na- vires de fa Majefté ou VUeverfa defdits Seigneurs Eftats s'y feroic rencontre : pourveu que telles prifes ayenc eué faites par une portie des Vaifleaux de la Flotte com- mune.
XIII.
Mais fi fadite Majefté de la Grande Bretagncj &c. Trouvoit bon de faire embarquerà fes defpens une bon- ne Armée, & la defcendre quelque part à terre au pays de l'Ennemy > afin d'y faire invafion £c occuper quelque Ville, cu aifiette forte à yloger fadite Armée en feure- té, &]ieu commode, pour advantagerfes defleins: il eft accordé que les occupations qui de cetre forte fe fe- ront en Terre ferme, appartiendront & demeureropc purement & Gmpkment à fadite Majefté j nonobftant que la Flotte defdits Seigneurs Eftats y pourront avoir aflifté£caidé>
XIV.
Bien enteodu toutesfois, que fi à telle defcente,& exe - cution les fujefts defdits Seigneurs Eftats entreviennent, qu'ils auront aufli leur part aux Butin & Meubles, pro- portionnée de leur nombre àceloydes fubjeéts de fadite Majefté, àlaquellefeuledemeureront toutsles acqueft* immeubles des liles, Villes & Terre®.
XV. Λ
Ceux qui auront CommiiSon de fadite Majefté de la Grande Bretagneou defdits Seigneurs Eftats, pourront envertudecetteAliaiice, pourfuivre, combattre, pren- dre, & emmener par tout leurs Ennemis, en quelques endroits qu'ils vlennent à lesrencontrer ; mefmesaux rades^emboucheurcs, & Rivieres, fie aux ports de merde part & d'autre : à la charge que ceux qui auront efté pris auxrades, emboucfaeures & auxdits ports, ne pourront
ouvettsScIibtes aux Navires de guerre 8e marchandsde part & d'autre, qui y pourront entrer, demeurer, fortir & rader fans nul empefchement : fe regleront neant- moins iceux Navires ielon les loix, droiAs,& couftumes desiieux.
XVI.
Sipartempefte,pourfuite de pyrates, ou par quelque autrecontrainte', & michiefaucunsnavires marchands prennent port dans Ie Pays l'obeiflànce de Ikdite Maje- fté, ou defdits Seigneurs Eftats, iceux s'en pourront re- tirer librement à leur volonté, fans pour ce eftre tenus de defcendre, troquer, ou vendre leur marchandifes, ny d'cn payeraucuns droiös.
XVII.
Les Capitaines commandans les Navires de guerre de fadite Myefté ou defdits Seigneurs Eftats, & envoyez en meravec lesCommjifions privées de leurs Souveralns, eftans.point compris au Corps de ladite Flotte commune, pourrent pareillement en toute feureté,mener aux ports, & rades de fadite Majefté & defdits Seigneurs Eftats, leurs prifes, faites fur les Ennemis communs, & les en retirer par apres Franchemept à leur plaiCr, pour les con- duire au lieu qu'ils dolvent par leurcommiffion , fans eftre tenues de notifier leurdits prifes aux Officiers du lieu, ou leur en payeraucuns droirs, mais àia charge toutesfois de montrer leurs commiflions, t'ils en font re- quis par iceux.
XVIII.
Si durant la preiente Confoederation aucuns Navires,' par tempefte, ou autre mefadventure viennenc à s'ef- choüer,oufeperdre fur les coftes de fedite Majefté de la Grande Bretagne, 8cc. ou fur celles defdits Se^neursE- ftats, tels Navires ou leurs dcbris pourront eftre rect^- més, & repetés dans 1'an, par ceux aufqucis ils appartien- dront de droit,ou en ajanscaufe & procuradon d'eur, & leur feront rendus, fans autre forme de proces, payaos felon les droits, Sc couftume de? lieu}?, ' |
51
-ocr page 34-
van de Nederlandfche
XIX.
Si fur felle OU pareille occurrence, il arrivoit difpute cntre les fubjeits de part & d'autre, les Officiers des lieux ieront obligés de leur faire & adminiftrer bonnc & courte juftice, fans trainer & entretenir les parties en longeur, par aucune formalité de Proces.
X X·
Toutes Marchandifes de contrebande, corame font munitions de bouche & de guerre, navires, armes, voi- les, cordages, or , argent, cuivre> fer , plomb, & femblables, dc quelque part qu'on les voudra portcr en Efpagne, & aux autres lerres de l'obeiflance dudit Roy d'Êfpagne & de fes adhcrens, feront de bonne prife > avec les Navires & hommes qu'ils Ie porteront.
XXI.
Sadite Majefté fera inftancc envers les autres Roys, PrincesjEftats,Villes, Communautésneutres, defairc defence à leurs fubjeösdetrafiquer, tantquelaprefente guerre durerà, avec les Royaumes & autres poffeffions dudit Roy d"E(pagne& de fes adherens, afin de ne leur laiiTercncourir, àleurefcient, aucune dommage.
XXII.
Ce que ne venant à s'obtenirdeleurgré, 11 efl: con- vcnu, que les navires qui fe trouveront à la roer, fufpeös dcprendre leur route deversl'Efpagne, les Ifles, ou au- tres Eftats dudit Roy d'Êfpagne, & de fes adherens, feront obligés de s'arrefter, pour eftre reconnus & vifités, fans pourceks pouvoir retarder, ou endommager.
XXIIi.
Le Negoceou Commerce fere cependant ouvert & permis par tout ailleurs aux Royaumes, Villes, terras, & Paysdes Alliés, & des Princes& amisneutres, fans intcrruption ny deftourbier.
XXIV.
Pareillement pourront fadite Majefté & lefdits Eftats, fe faire fournir aux Pays 1'un de 1'autre, de toutes fortes de Munitions, d'Armes, Cordages, Voiles, & Viótu- ailles, pour Ie neceflaire equipage de leurs Flottes , fans pour l'acbapt, ou tranfport eftre tenus payer d'avantage, que ceux du pays auque^M achapts auront efté faits.
Sa Majefté traïttera lefdits Seigneurs Eftats en Amis, & Voifins, Alliés, avec elle d'une Alliance eftroite, en ce qui concerne Ie traficd'Artillerie & balles ou boulets à Canon, leur permettant d'achetter 6g tranfporter hors de fes Royaumes & Dominions, telle Provifion d'Artil- lerie, & àtei prix&conditions que les autres Alliés de fa Majefté, ou fes propres fubjeös foni; accouflumez de l'avoir.
XXVI.
Et avenant que par cy-apres, fadite Majefté 8e lefdits Sieurs Eftats feparement, ou enfemblement viendroient à defcouvrir des nouveaux moyens, &expediens pro- pres pour endommager plus puiflimment ledit Roy d'Ê- fpagne , par mer, que ceux defquels il eft convenu en ce Traidlé, & demandoient d'ajufter leurs entreprifes avec commune deliberation, & ad vis: il eft accordé qu'ils encommuniqueront fic concerteront parleurs AmtiaflTa- deurs quand bon leur femblera, ou par deputation & en- voy expréss'il eft trouvé utile & à propos.
Et corame il a efté dit qu'il faut entreprendre & affaillir Ie Roy d'Êfpagne à guerre ou verte,& à toute outrance par mer,6c par terre,fadite^Majefté& lefdits Seigneurs Eftats feront tenus de fairdpiacun feparement, δε à ies frais Scdépeos, une forte armée de gens de pied, &deCbe- val, artillée conveoablement, & fournie plantureule- menC de tout ce qui fera neceflaire, pour la fouftenir &la rendrecapabled'aflaillirl'ennemy commun, tant à la Campagne, qu'en fes Villes clofes, par fieges, iurpri- fes, & autrement.
XXVIII.
Laquelle dite Armée, du cofté de fadite Majefté de la Grande Bretagne &c. Ne pourra eftre moindre de vingt tìtiq à trmte mil kommet de pìed, wmécsde mouf- «juets, Scpiquescompletement, ècdcquatrtò. dttj mìBe Culraflìers, avec un train d'Artillerie, d'attelego > cha· riage, & de munitions bien propoitioqn^ |
Vrede - Handelingh. 3 3
XXIX.
Et feront lefdits Seigneurs Eftats pareillement eflfjrt de leur 'cofté de mettre auffi enfemble un Corps d'ar- mée de pareil nombre d'Infanterie & de Cavali^, avec un plein attirailde Canon & de fes fuittes, & d^endan- ces ordinaires & neceflaires.
XXX
Sadite Majefté & lefdits Sieurs Eftats adviferoijt cy- apres entr'eux, dutemps qu'ilconviendrafortirfembla- blement leurs armées aux champs, &à certe fin s'entre- communiqueronc leurs defleins l'un & l'autre, pour d'au- tant plus commodement divertir ficdiftraire les forccs de leurennetny, endiverfes lieux.
XXXI.
A ce fairc ils promsttent de coflduire chacun fes armes de telle forte, qu'à leur meilleure efcient ils en procu- reront la feureté, ftcilité, & utilité l'un de l'autre, en- tretenant à cette fin une ordinaire fic tres-coofideote cer- refpondence par enfemble.
XXXII.
Cas avenant que pour le tranfport de fon Armée & fon attirali, fadite Majefté venoit àavoirbefoindequelque nombre de Vaiffeaux propres à ce faire : lefdits Seigneur» Eftats feront devoird'en faire promptement accommo- der fadite Majeftéen payant, à condition raifonnable,en eftans advertisentemps, pour en faire convenir avec les proprietaircs.
XXXIII.
LesConqueftes qui de l'uneou de Pautre Armée fe feront, demeureront entieres à celle qui les aura faites.
XXXIV.
Et fera fa Majefté à fon befoin, & defir fervie dedans les Provinces Uniet hors dc Magafins, & autrement, de na- vires, d'Armes & Munitions de guerre, fleVivres, ma- teriaux, & autres neceifités, en payant.
XXXV.
Ces Armées re feront retirées de la Campagne evant le temps que fa Majefté & lefdits Seigneur» Eftats en- femble adviferont, ny auifi retranchée, que d'advis com- mun, mais le chefs de part & d'autre, feront tenus dele tenir fortes, &complettes, &les lefraichir de temps en temps, de nouvelles recreiies.
XXXVI.
Si l'Ennemy venoit àtourner toutes fesforces contro un feul des confccderés, l'autre (era tenu de bougerfon Armée aullì-toft, fiellen'eftengagée, & Pembefoigner aupays, & à l'endroit oii fe pourra falre plus fenfible dommage audit Ennemy, s'il n'eftime plus ieur, & n'ai- me mieux marcher incontinent avec fon armée au fe- cours de l'autre, pour ferrer k'il eft poiSble l'Ennemy entreles deux armées,
XXXVII.
Π fera cy-apres traitté entro fadite Majefté & lefdit· Seigneurs Eftats, fur l'ordre des contributions qui fe le- veront aux pays, & EftatsEnnemis.
XXXVIII.
l'Une ou l'autre venant à eftre frejfée,ii. Majefté & lefdits Seigneurs Eftats, s'entrevoyeront dufecours , fi faire fe peut, de tant de gens que leur propre feureté per- mettra.
XXXIX.
Toutes lettres de rtfreffkiïïes, marqee, arrefis, &au. tresfemblabes, qui ont cfté cy-devant odtroyées & de- cernéescontrelesfubjeöe del'an ou l'autre des confcc- derés, pourqueljiuecaufe quecefoit, n'auront lieu de part & d'autre, ains font dés maintenant, & demeureront nulles & de nul effeö, & pour l'advcnir n'en feront aucuns o<aroyécs,maisjuiHce fera renduë i5e adminiftrée, ainfi que de droid appartiendra.
XL.
Parlaprefcnte Alliance, ny paraucuneeparolesycon- tenus generales ou ipeciales, n'eft pas compris ny en- tendu qu'il y ait aucune innovation à interruption , «« thangement en la liiertéde la ]Slavtgfltim& Commerce, ét Royaumes, Eftats, & pays de fa Majefté audefdits Sei- gneur Eftats, & autres Roys, Princes, Villes, amis, Alliéi, Scneutres, ny auffi auxloix&couftumesdesAdmirau- tés, payemensde daces, Impofts, Subfides, devoirs de part & d'autre, ry aux droK^ appellesCouftumes en
Angle- |
-ocr page 35-
V E R Η A È L
Angleterre: ainsaefiéexpreflemctit convcnu &accor- déqueladiteliberté, droidl, daces, Impofts, loix, cou-
ftumesi&payemensfufdicsdemeureronten leurpleinc,
&entleie force δε vertu cotnmeils eftoyenc le jourpre- cedentele Is Conclufiondu prefent Traitté.
Lefquelles conventions, paftions & Articles cy-deflus con ven u, & chicun d'iceux ,ont efté traktés , accordés, êcpafleseDtrelefditsCoratnifliiresde fedite Majcfté & lefdits Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs Kftats Ge- neraux: Promettans de benne foy, & s'obligeans en
vertu de leursCommisfionsrefpcftivement, qui feroot
inferécs à la Ho du prefent Traitté , que dans trois mois prochainement venans, pu plutoft, fi faire fe peut, ils fe- ront fournir ; f5avoir les Seigneurs Commiflaires de fadite Majeftéaux Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs Eftats, &lefdits Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs Eftatsaux Seigneurs Commiflaires de fadite Majeftéla J Jeclaration fpeciale de la volonté de leurs Souverains fur iceluy Traitté, cu lettres de Ratificatien en forme iuiB- fante & vallable.
£n foy & tefmoignage de toutes lefquelles padtions, conventions & Articles, lefdits Seigneurs Commifl^aires & Sieurs Ambafladeursontfignéce prefent Traitté, & à iceluy appoféle féel de leur Arraes. Faic en la Ville de Smhemptea ce feptiefme jour de Septembre > l'An mille fixcens vingtcinq, itile d'Angleterre.
Enfuivoit la teneur des Commisfions. Charles par la gracedaDieu,&c. OnétTichfield^ei.·). à'hoMÌt lóaj·. & plus bas CharfesRex. Puis fuivoit le pouvoir ou Coromisfion des Eftats Generaux datée àlaRiyele la. Juin itfiy. figné Beaumont vidit : Etίurlereply,parOr- c^onπance defdits Seigneurs Eftats Generauï. J, ·υαη Goch,
Signé & feelé comme s'enfuit
Fraufois ^Αίτβΐιη, Ali. Joathimi. R. V. Burmania.
James Ley.
G. Buckingam.
Fenbroke,
Carlile.
HoUande.
E. Compey.
RicL Wejion.
La Ratification des Seigneurs Eftats Generaux efloit fignéàlaHj/fle 14.Decembre i6ìy. Paraphé Verwar vidic. Et fur le reply eftoit efcrit, par Ordonnance defdits Seigneurs Eflats Generaux,
figné
J. vanGocb.
La Ratification du Roy, efloit figné le 10. Decemb. iézf. fignée Carew. Plus bas
Charles R.
Aggreatien van haer Ho. CMog. van de AUiancie Offenfive ende ^Defenfive den fe- venden Tyecember , ièftien hondcrt vijf en twintigh, tujjchen de Heeren Cornmiffarifen van fijne Koninckltjcke Majefleyt van Enge- landt, ende de Heeren haer Ho. Mog. K^m- ba^adeurs in T^ontham^tongemaeckt.
E Staten Generael der Vereenigbde Nederlan- den, aenallede ghenediedefe tegenwoordigen fullenfien, Saluyt. Alfoo op den fevenden dagh in September van'tteghenwoordigbjaer feftien hendert vyfen twintigh een Verbondt Traftaet van Ligue ofièn- five en defenfive ghemaeckt en veraccordeert is te Zw- iiawpfOBtuflchen de Heeren Commiflàrifen van deSe- reniffime Koning van GrootBrittangie,ìri de naem van de ghefeydeKoningh,en van fijn Koninckrijdken, ende Gefanten, door ons gefonden aen fij η gefeyde Majefteyt in onfe nacm, en van onfe ghcmeente, daer af d'inhoudt volght. |
Alfoojommeceengemeenepogingh de progreljeti en vorderingen der ongerecktigt Vfurpatien van de Koningh van Spangien, en fijn eerfuchtige aenflageii, door de welcke hy dagelijcks beroert en ontruft de ruit en Staten der Ko- ningen en Vorften van Europa, en beionderlijck die van de Vereenigbde Nederlanden, de hooghfte, uytftekent- fteen Machtigfte ^oi%KareL· doorGodtsgenadeKo- ninghvan Groot Britt/tngie , Vranckryck enXrlandt, Be- ichermer van 'c Geloof, &c. Ernilelijck verfocht is van wegen de Hooghe Mogende Heeren , de Staten Gene- rael der geieyde Verecnighde Nederlanden, door mid- del van de Heeren Francoys Aerffens·, Ridder, Heer van Sommerfdijck, endePUet, &c Albert Joachimi, oock Ridder, Heer van Ooflendeen Odekenskerck, eviRmk deBurmania, vanFerwerc, Grietman van Ferwerdeel» Ambofladeurs aen fijn gefeyde Majefteyt van weghen de ghefeyde Heeren Staten, om met hem te treden in een enger en vafter Confederatie en verbintenis, en in Ligue offevfive m defenfive, teghen de ghefeyde Koningh van hpangien en fijn Adherenten : Soo ift, dat fijn ghefeyde Majelteyt van Groot Brittangiej &c. Tot continuarle van d'affedlieenforghdie de Koningen en Koningin- nen fijn Voorfaten, en voornamelijck d'overlede Ko- ningh van geluckzaligergebeugenis, fijneerwaerdighfte Heeren Vader. altijdtgehadt hebben voor dc conferva- tie ende onderhoudingh der ghefeyde Vereenighde Ne- derlanden tegen de gefeyde Koningh van Spangien , en vyanden van hun vryheydt, gelijck oock voord'asfifteri- tien en groote byftanden^die van tijd tot tijdt aen hen ge- geven zijn, foo door Mevrouw de Keninginne Elizabetbt als door de ghefeyde Heer Koningh, Vader van fijn Ma- jefteyt, tot de volkomen reftabliffement van fijn waerdt- fte Broeder Frederick, Serentjpme Keur-VorSi, Valtz graef aen den Rhyn tn f)n erjfelijcke Staten, fojfejjien en digtti- teyten, daeraf hy ongerechtelijck verltooten is door de ghefeyde Koningh van Spangien en fijn Adherenten ; Soo ift, dat fijn Majefteyt verkofen en geconftitueert heek à^tìcacalacob Baron Ley, fijn Groot Threforier van Engelandt, Georg Heer va» Buckingam j fij η Groo- te Admirael van Engelaut, WtUeta GraefvanFembroetk, Kamerlinck van fijn Hof, lacob Graef van Carlile. Ben- riek Graef van HoUandt, EduTPard Baron Comsey, eerfte Secretaris van Staet, Fulke Baron Broicke, Robhert Naun- ton Ridder, meeiter der Gardes Nobles, Albert Maur- ton, oock Ridder, en d'ander der eerfte Secretariflen, en Richard Weflon, Cancelier van fijn Schaeckbort, of fes van hen, alle ende een yder van hen Raedts-Heeren in fijn Raedt van Stact> en befondere Raedt, en defever- fien met genoegfame macht ( daer af Copye aen 't eyn- de van dit tegenwoordigh Tradaet gevoeght fai worden) om met de ghefeyde Heeren Ambafladeurs der ghefeyde Heeren Staten, oock verfien met genoeghfame macht ( daér af oock Copy aenghevoeght fai worden na die van de ghefeyde Heeren CommifiTariflèn van fij η ghefeyde Majefteyt) tetraöeren, verdragen en fluyteneeni/gw offenfive en defenfive tuflcheri fijn gefeyde Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten , tegen de Koning van Span- jen en fijn adherenten : welcke Commiflariffen van fijn geieyde Majefteyt, en Ambafladeurs der gefeyde Hee- ren Staten, na veel vergaderingen, en deliberatien, op ditfubjed gehouden, verdragen, beflotenenghearre- fleertihebben de punten en artijckelen, die hier vol- ghen.
I.
Eerftelijck falder fij η Alliantie van ligue offenfive e-a fenfive tuffchen fijn gefeydeMajel^c van d'een zyde.en de gefeyde Heeren Staten van d'ander zyde, om meto- penbare Oorlogh de Koning van Spanten te befiormen in d fijnKoninckrijcken, Landen, onderfaten en rechten in alle plaetfen, aendefe en gene zyde vandeligneter Zee en te Landt.
Π.
Welcke gefeyde Alliantie foo langh fai dueren, als Je Koningh van Spanje» fai contmueeren te pretendeeren door Oorloghen, middelen van dadelyckheydt, ende andere eer' fuchtigheMeneenen belaginghen βρàe VryheydtenReihte» der ghefeyde Vereenighde Landtfchappenj en als de Keur- Vorflelyekt dimiteyt t Lande» ett andere patrimoniale Sta- ten vanU Palts-Grafffchep door hem, ofttdoorAdhe- renten. |
-ocr page 36-
rmtenfeUengheoccupeert Hyven^ ttnmmfle voorde tydt van vijfthienjereM.
En fullen fijn Majefteyc van Groot-Britan e , &c· DOch de ghefeyde Heeren Staten niet moghen handelen metdeKoniaghvan Spanjcn, noch met fijn Adheren- ten, in de ghefeyde Terme van vijftien naeftkomendc jaren, te beginnen van de dagh van het tegenwoordigh verdragh , van vrede , beftandt , fchorflingfa van Wa- penen , noch in eenighe andere handelingh treden, ton ghelijcke eynde ftreckende, direöelijck of indireótelijck, noch oock dit tegenwoordigh Vcrbondt verlaten ofaf- feggen, dan met gemeit advijs en teeSiemmingh·. en fijn ghefeyde Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten ful- len gbehouden fijn fich op de continuatie van defete- genwoordighe Alliantie te verklaren , een jaer te voo- ren eer de ghefeyde vijfthlen jaren verAreecken fullen zijn.
IV.
In dit Verbondt füllen oock ontfanghen worden alle Koninghcn, Princen, Gemeenten , Steden en ande- ren , die in defe faeck gheintereffeert zijn , en fulcks op billijcke Voorwaerden fullen begeeren ; dewelcken folemnelijck door expreffe deputatie hier toe verfochc fullen worden, door lijn ghefeyde Majefteyt, en dege- ieyde Heeren Staten, yderin'Cbefonder, ofgefament- lijck, binnen drie maenden na het belluyt van'c tegen- woordigh verdragh, of eer, foo'tgefchiedenkan.
V.
Daer fai goede en oprechte correfpondentïe Zijn tot d'onderlinghe defenfie cn befchermingh der Koninck- rijcken. Staten en Onderdanen van wcer-Zyden, tuf- fchen fijn ghefeyde Majefleyt, en de ghefeyde Heeren Saten , die refpeftivelijck ghehouden fulien zijn naer hun vermoghende welftandt, ibkerheydt, en voordeel van malkanderen te bevorderen, gelijck oock dc fchade, verfwackingh cn ondergangh van de gefeyde tioning van Spanjen hun gemeene vyandt, te betrachten.
VI.
Sijn gefeyde Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten fullen ghehouden fijn defe hun ghemeene vyandt aen te t?&ea met al hun macht, ter Zée cn te Landt, en fullen tot dien eynde alle jaren doen toeruften en onderhouden een, twee of meer Vloote, door middel van dewelc- ken fy hem fullen aentaften, en infeftceren doorlanding van Volckin'tvafle landt, of door andere Agreffienin alle fijn Havenen en Eylanden, met foogroo'te vigeur, dat de communicatie van de Zee, de Koop. handel in Europa, de Negotie der beyde Indien, en principalijck de jarelijckfcheretour van fijn Vlooten hcmaf-g ;fneden cn geretrancheert magh worden.
VII.
En om aen te vanghen foodanigh een deCfeyn .met or- der , en met een gheregelde en verdeelde befeoftingh, fonder die geheel ten belaftingh van fijn gefeyde Maje- fteyt , of der ghefeyde Heeren Staten alleen te laten, foo isghefeght en verdragen dat .fijn ghefeyde Majefteyt van Groot-Britanje, &c. een goedt getal van Schtpen, ten Oorlogh toegeruft, opdeCuften en Eylanden van Span. jen fai houden, om gewoonlijck foo veel, als mogelijck is, de monden der Rivieren van ti^iö», S.Lucas, en dtBajva»Cadii gheftopt te houden; ghelijck oock de gefeyde Heere Staten van hun zyde gehouden fullen zijn defgelijcfesopdeCuften van Vlaenderen re doen, om , foo veel ben mogelijck is, de Havenen geilcjoten, en de Zee vry van Zee-rooveryen te houden.
VIII.
Maerfoodaer-en-boven goedt gevonden wierdt, om eentreffelijckerfpronghte doen, en de gefeyde Koning van Spaojen la fijn eygen Kóninckrijcken en Staren ghe- voelijcker befigh te houden , een groote Vloot in Zee re brengen, met een deÌTeyn, dat tuffchen fijn gefeyde Majefteyt en de ghefeyde JHeeren Staten geregelt en vaft· ghefleltis, foo fullen in foodanigh een gevaJdegefeyde Heeren Staten ghehouden zijn tccontribueerenenopte bréngen een «/«-Λ i/if/ van't getal der fchepen, die fijn ghefeyde Majefteyt ten dien eynde fai doen toeruften > en in Zee brengen, omtrent even groot, evenwel toe- geruft, en voorfoo langhe tijdt, als die van fijn Maje- fteyt gemunieert |
IX.
Sijn Majefteyt fai het commandement hebben over foodanighe gheheele Vloot, door fijnAdmirael, of in diens ftede fijn Vies-Aimirael. Doch echter is verdra- ghen en veraccordeert dat d'Admirael en Vies-Admirael, die de Vloot der gefeyde Heeren Staten fullen comman- deeren. als fy met die van fijn Majefteyt geconjungeert zijn, een tweede Vlagh fullen moghen opfteken, meC eenige oude Capiteynen by alle deliberatien van Krijghs» raet verfchynen, en daer In ftem hebben ; en dat de commandementen op de ghefeyde Vloot der ghefeyde Heeren Staten door d'Admirael of Vies-admirael van fijn ghefeyde Majefteyt mediatelijck gedaen fullen wor- den , en door intermiffie van d'Admirael of Vies- Admi- rael der gefeyde Heeren Staten : welcke gefeyde Admi- rael of Vies-Admirael der ghefeyde Heeren Staten oock alle recht fullen hebben over hun Officieren, Soldatèa en Matrofen, als fy verfchil onder hen hebben. Maer indien'er eenigh difpuyt of verfchil quam tullchen eeni- gen van de Vloot van fijn gefeyde Majefteyt, endievaa de ghefeyde Heeren Staten, Ìbo fai 't verfchil ge-exami- neert en gedecideert worden nagr de Wetten en Ordon- nantiën , door d'Admirael of Vies-Admirael van fijn ge- feyde Majefteytin de Krijghs-raedt.
X.
In d'exployten van Oorlogh, die gedaen fullen wor- den, om eenige Havenen te overweldighen, Rivieren optezeylen, en de vyandlijcke fchepen tebefprlngen, ofind'andere wercken van gelijck gevaer en natiicrfal defe order onderhouden worden : datmen geen grooter getal van fchepen der gefeyde Heeren Staten fai gebruyc- ken, dan naer advenant van dien van iijn ghefeyde Ma- jefteyt naer de grootheyt van de byftant ; 'tenzydatmec ghemeene toeftemmingh der Overftcn van weer-zyden anders gerefolveert wort.
XI.
Indien d'een of d'ander Vloot In Zee byftant van Vi- vres. Munitie, Zeylen of andere toer uftingh van noo- den hàdt, foo fullen, indien 't mogelijck is, d'Admi- ralen aen malkander onderftant doen, voor een rede- lijcke prijs, of op Voorwaerde van ghelijcke weerleve- ringh in de weerkeeringh der Vlooten, naer't believen van de genen, die fulcx verfocht hebben.
XII.
Indien defe Vlooten, dus te famen ghevoeght toege- ruft , in Zee of op 't Landt eenige roof van de gemeene Vyanden krygen, 'tzy van Mannen, fchepen^ gout* filver, Koopmanfchap , en andere roerende.goederen , foofalmen terftondt een ftaet enregiftervan allefooda- nighe roof maecken, in tegenwoordigheydt, cn door middel der Officieren van de beyde Vlooten, ter goeder trouw, en fonder yets daer af te verbergen, oFweghte flepen: dewckkedaer na gherechtelijck ghedeeltfullea worden, naer de proportie van'tghetal, engrootheydc der Schepen, die fijn gefeyde Majefteyt. en de gefeyde Heeren Staten fullen nebben toegheruft en bygebrachtj om defe ghemeene Vloot uyt te maecken, nietteghen- ftaendedatghebeuren kan dat, ten tyden van de roof « geen der Ichepen van fijn ghefeyde Majefteyt, ofviV* wryS der gefeyde Heeren Staten daer by was : op Voor- waerde dat foodanighe pryfen door een deel der fchepen van de gemeene Vloot gedaen zijn.
XIII.
Maer indien fijn ghefeyde Majefteyt van groot Britan·· je, &c. goedt vondt te doen fchepen op fijn koften een goet heyr, en dat aen eenigh vyandelijck lant op te fetten , om daer een inval te doen,en eenige Stadt te veroveren, of eenige ftercke gelegentheyt In te nemen,om daer fijn gefey t heyr in fekcrhey t en in een bequanie plaets te lege- ren, tot vordering fijner voornemens} fo is veraccordeert dat d'occupatien, die in defèr voege in't vafte lant gedaen worden, gelijk cn volkomen aen fijn Majeftiyt iallcn
hoorCB
van de Nederlandfche Vréde-Handelingh. |
'I
-ocr page 37-
hoorenenblijven, niet tegenftaende dat de Vloot der gefeyde Heeren Staten daer by geweeft, en daer toe ge- liolpen fai hebben.
XIV.
Wel verftaende nochtans dat, indien b foodanigh een landingh en uytvoeriogh d'onderdanen der gefeyde Hee- ren Staten, oockhierby ^omen , fy mee bun deel van de roofen roerende goederen fullen hebben,naer propor- tie van hun getal met dat van d'onderfaten van fijn gefey- de Majefteyt aen dewelck alleen al d'onbeweeghlijcke conqueilen, Eylanden, Steden en Landen fullen blijven.
XV.
De genen, die Commiflie fullen hebben van fijn ge- feyde Majefteyt van groot Britanje of van de Heeren Sta- ten , fullen mogen, uyt kracht van defe Alliantie, vervol- gen, beftrijden, nemen, en overal mee voeren alle hun Vyanden, in watplaetfen fy die oock ontmoeten ; ja felf op de reden, monden en rivieren, en in de Zee-have- nen van weerzijden ; op voorwaerde dat de genen, die op dereden, inde monden en in de gefeyde havens geno- men fullen zijn, niet fullen mogen meegevoert worden voordat fy de rechten, fchattingen en coftumen aen de genen, dien fulcks toebehoort, betsek fullen hebben : welcke havenen en reden van fijn gefeyde Majefteyt, en der gefeyde Heeren Staten open en vry fullen zijn voor d'oorloghs-fchepen en kooplieden van weerzijden, die daer fullen inkomen,blijven, uyttreckenenanckeren, fonder eenige verhinderingh. De gefeyde Schepen ful- len fich nochtans regeleren naer de Wetten, Rechten en Coftuymen derplaetfen.
XVL
Indien door ftorm,vervolgh van Zee-roovers, of door eenige andere dwangh en ongeluck eenige Koopvaerdy- fchepen haven kiefen in de Landen der gehoorfaemheydt van fijn gefeyde Majefteyt, of der gefeyde Heeren Sta- ten, foo fullen defeWenvryelijck en naer hun believen van daer mogen vertrecken, fonder daerom gehouden te zijn aen landt te komen, hun waren te vermangelen, te verkoopen, of eenige rechten daer af te betalen.
XVIL
De Capiteynen , commanderende de Oorlogh-fche- pen Van fij η gefeyde Majefteyt, of van de gefeyde Hee- ren Staten, en in Zee gefonden met privees en befon. dere Commiflien van hun Souverainen, niet begrepen zijnde in 't lichaem van de gefeyde gemeene Vloot, fullen oock mogen in alle feeckerheydt hun Prijfen,de gemeene Vyanden afgenomen, in de Havenen en Reeden van fijn gefeyde Majefteyt, en der gefeyde Heeren Staten bren- gen , en daer na vry en naer hun believen daer weer uyt voeren, om die ter behoorelijeke plaets, volgens hun Commiffie, te brengen, fonder gehouden te zijn hun gefeyde Prijfen aen d'Officieren van de plaets bekent te maecken , o f eenige rechten daer of aen hen tebetaleili, maer nochtans op conditie van hun commiflSen te too- nen, foo fy door hen daer toe verfocht worden.
XVIU.
Indien, gedurende defe tegenwoordige Confederatie of Verbondt, eenige Schepen door ftorm, of door ee- nigh ander ongeval komen tebrijfelen, ofte vergaen op de kuften van fijn gefeyde Majefteyt van groot Bri- tanje, &c. of op die van de gefeyde Heeren Staten, foo fullen foodanige Schepen, of dewracken en broe- ken daer af binnen 't Jaer weerge-eylcht worden, en dit door dengeenen, die fy van rechts-wegen toebehooren, of die caufe, en procuratie van hen hebben : en fy ful- len hen weer gelevert worden, fonder andere forme van proces, betalende naer de rechten en coftuymen der plaetfen.
XIX.
Indien op fodanigh of gelijck voorval eenigh difpuyt en verfchil rees tuflchen d'onderfaten van weerzijden, fo fullen d'Officieren der plaetfen verplicht zijn goedt en kort recht aen hen te doen, en te doen bedienen, fon- der de partyen , door eenige formaliteyt van proces, langh op en flepende te houden.
XX.
Warea vaaContrebande, gelijck fijo^unitien |
van Mondt en Oorlogh, Schepen, en Wapenen, Seylen, Touwen , Geut, Silver , Koper, Yfer , Loot, en diergelijcke dingen, van welcke plaets men die naer Span- jen, en naer d'andere Landen, onder de gehoorfaem- heydt van de gefeyde Koningh van Spanjen, ende vaa fijn adherenten ftaende, fullen met de fchepen en man- nen , die fy voeren, voor goede Prijs verklaert worden.
XXI.
Sijn gefeyde Majefteyt fai inftantiedoen by d'andere Koningen, Princen, Staten, Steden en Gemeenten , Neutrael zijnde, om aen hun Onderfaten te doen ver- bieden , fo langh de tegenwoordige Oorlogh fai duren te handelen met de Koninckrijcken en andere pofleffien, van de gefeyde Koningh van Spanjen, en van fijn ad- herenten , om hem met hun weten niet in eenige fchade te doen vallen.
XXII.
Indien men dit nietgewillighlijck kan verwerven, fo is verdragen dat de Schepen, die in Zee gevonden wor- den, cn die men vermoedt dat fy hun Cours naer Span- jen fullen nemen, of naer d'Eylanden en andere Sraten van de gefeyde Koningh van Spanjen, en van fijnadbe- renten, verplicht fullen zijn ftil te houden, om bufich- tight en befocht te worden, fonder daerom heu te ver- tragen , of te befchadigen.
XXIIL
Ondertuflchen fai de Negotie en Koop-handel overal open en toegelaten zijn in de Koninghrijcken, Steden en Landen der Bondtgenooten, ende der Vorften ea Vrienden, die neutrael zijn , fonder bedrogh en lift.
XXIV.
Defgelijcks fullen fijn gefeyde Majefteyt, ende ge- feyde Heeren Staten vermogen in de Landen van weer- iijden te doen maecken en koopen alderhande Munitie, Wapenen, Touwen, Seylen en Lijftocht tot noodige toeruftingh van hun Vlooten, fonder verplicht te Zijn voor de koop of uytvoeringh meer te betalen, dan de genen van 't Landt, in 't weick defe koop gedaen fai zijn.
XXV.
Si η Majefteyt fai de gefeyde Heeren Staten hande- len a s Vrienden,en Gebuuren,die met hem in een engh Verbondt verbonden zijn ; voor foo veel de Handclingh vanGefchut, en groote Kogels aengaet, aen hen toe- latende te koopen en uyt te voeren uyt fijn Koninckrijc- ken en Heerfchappyen foodanighe voorraet van Ge- fchut, en tot foodanigh een prijs en conditie, als d'an- dere Bontgenoten van fijn Majefteyt, of fijn eyge On- derfaten gewent zijn te hebben.
XXVL
Ende indien 't hier nae ghebeurde dat fijn gefeyde Majefteyt, en de voornoemde Heeren Staten befonder- lijck of alle te famen nieuwe en bequaeme middelen quamen t'ontdecken , om de gbefeyde Koningh van Spanjen krachtighlijcker ter Zee te befchadigen , dan de genen zyn , van dewelcken in dit Traétaet verdra- gen is , en verfochteh hun aenflaghen met gemeene deliberatie en advijs in 't werck te ftellen; foo is ver- accordeert dat fy daer af fullen handelen door hun Ge- fanten, als fy 't goet vinden, of door deputatien, en uytgedruckte befendingh, indien het nut en dienftigb geacht wordt.
XXVIL
En alfo ghefeght is dat men de Koningh van Span.^ jen met openbare Oorlogh, en met alle gewelt ter Zee en te Lande fai beftormen en aentaften, foo is 't dat fijn gefeyde Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten gehou- den fullen zijn yder in 't befonder en op fijn eygen koften op te brengen etìii groot Heyr van mannen te voet en te paerdt, behoorelijck toe-gheruft , en over- vloedighiijck van al 't geen verfien , dat noodigh fai zijn om haer te fuftineren i en bequaem te maecken tot de ghemeene Vyandt te befpringen, foo in *t ope Velt, als in fijn beflote fteden, door beiegeringhen, overvallingen en anderfints.
XXVIII.1
WeUk ghefeyde Hcyr yin fijn Majefteyt van Groot
Bti- |
-ocr page 38-
Brittanje, &c. nier minder fai moghenzijn, dan van vijf en twintig/) tot dertigh duyfe»t mannen te voet > vol- comelijck met musketten cn pieken ghewapent , en van 4 tot yooo Curafliers i met een behoorelijcke train van artillery en andere noodiglie dinghen naer advenanc.
XXIX.
Ds gefeyde Hcercn Staten fullen oocb pogen van hun aydeeenheyr by malkander te brengen van gclijck getal van voec voick en ruytery, roet een volle attirai van Ca- non, en van alles, dac daer ghewoonelijck en noodt- facckelijck by behoort.
X X x* ^
SijnghefeydeMajcfteyt, en de ghefeyde Heeren Sta- ten fullen hier na ghefamentlijck de tijde beramen , in de weick fy gheraden vinden te faraenhun heyrenin'cvelt tebrenghenj én fullen tot dien eynde hun voornemens en defleynen aen malkander openbaren, om foo veel te faequamelijckerde heyrkrachten der vyanden te diverte- ren , en in vcrfcheyde plaetfen te trecken.
Ì XXXI Om dit te dpen beloven fy yeder fijn heyren fooda· nigh te bcleyde^;·» datfy naer hun befte wetenfchapde feeckcrheydt > ftheniack en nuttigheydt van malkander fullen procurerMn en bevorderen, onderhoudende ten dien eynde een ordinare en feer ghetrouwe correfpon- dentie te famen.
XXXII.
Indien 't geviel dat fijn gefeyde Majefteyr, tot d'over- voeringh van fijn hcyr j eenigh getal van fchepen behoef- de , die bequaem waren om dit te doen, foo fullen de gefeyde Heeren Staten hun beft doen om fijne Majefteyt vaerdighliick t'accommoderen , mitsibetalende daer voor een redelijcke prijs 5 Doch fai men Hen in tijdts hier afmoeten verwictighen, op dat fy tijd fouden hebben, om met d'eygenaers te verdragen.
XXXill.
De Conqueften cn veroveringhen, die van 't een of't ander heyr gedaen fullen worden. (uilen geheel aen dat blyvcn, welck dc Conqueften en veroveringhen ghe- daen heeft.
XXXIV.
Sijn M^efteyt fai naer behoefte en begeerte in de Ver- eenighde Nederlanden gedient worden uyt de magezy- nenen anderlins, van Schepen> wapenen, en muni- tiën van oorlogh en Vivres, materialen en andere nood- faeckelijckheden < mits betalende. t
XXXV.
Defe heyren fullen niet uyt het velt getrocken worden voor de tijdt, die fijn Majefteyt cn de ghefeyde Heeren Staten te famen fullen beramen, noch oock vermindert worden, dan met gemeen advijs, maer de Hoofden van weer zyden fullen ghehouden zijn die fterck en compleet te houden, en die van tijdt tot tijdt met nieuwe wervin- gen te ververflchen.
XXXVI.
Indien de vyandt al fijn heyrkrachten quam te keeren tegen een alleen der Bondtgenooten, foo fai d'ander ge- houden wcfen fijn heyr oock terftondt op te breken, foo het niet ergens vaft leght, en in 't landt, en ter plaets te brenghen en ghebruycken, daer men de metjfte fchade aen de gefeyde vyandt fai konnen doen, foohy nietfeec- keracht, en niet lievfr wil terftondt met fijn heyr tot byftiant van d'ander trecken, om, indien het moghelijck is, de vyand tuffchen de twee heyrlegers te fluyten.
XXXVII.
Men fai daerna handelen tuflchen fijn ghefeyde Maje- fteyt , en de gefeyde Heeren Staten op d'ordre der Con- tributien, die in de Landen en Staten der vyanden ghe- licht fullen worden.
XXXVIII.
Indien'ceenof 'tanderheyrleger quam geparfltage·
te worden, foo fullen fijn gefeyde Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten, foo 't gefchieden kan, by- ftandt van foo veel volck fenden > als hun eygcn feeckcr- heydt aen hen fai toelaten.
XXXIX. |
Alle Brieven van Tieprefalien, Marqués t αηββί^ en sndere dierghelijcken, die te voren geoftroyecrt en ver- leent fijn tegen d'onderfaten van d'een of d'ander der ge- confedereerden , om wat üorfaeck hei oock is, fullèn van weerfyden geen plaets hebben , maer fijn voortaen, en fullen voortaen blyvcn Nul, en van geender waerden, cn fullen voor'c aenltaende niet meer gheoilroyeerten vesleent worden, maer men fai gerecht igheydt bedienei\, en verlecnen jgelijcknaer recht fai behóoren.
L* *
Door dit tegenwoordigh verbondt, of door eenighe woorden, daer in begrepen, in't algemeen, of in'tbe- fonder, wordt niet beflootcn of verftaen dat'er is eenigö in?>ovatie of vermeuvtngh , interruptie of afbreetk , of veraiiJmngh in de vryheydt vm de Scheepvaert en Koop- handel in de Koninckrijcken, Staten cn Landen van iijn gefeyde Majefteyt, en der ghefeyde Heeren Staten, cn andere Koningen, Vorften, Steden, Vrienden, Bond- genootenen Neutralen, noch oock in de wetten en co- ftumen der Admiraliteyten, betalingh der tollen, lm- poften, Subfidien, devoyren van weerfyden, noch in de Rechten, in Engelandt Coftuymen ghenoemt : maer is expreffelijck verdragen en veraccordeert dat de gefeyde Vryheydt, Rechten, Tollen, Impoften, Wetten, Coftuymen en betalingen boven-ghenoemt in hun volle en geheele kracht fullen blyven, ghelijck fyindevoor- gaendedaghwaren, eer dit tegenwoordighverdraghge- flooten wierd.
Welcke con ventien, verdragingen, en Artijckelen, hier boven verdragen, cn yeder daer af, fij η gctrafteert, geftipuleert, veraccordeert cn gepafliert tuflchen de ge- feyde Commiffarifen van fijn geieyde Majefteyt, endc gefeyde Heeren AmbaiTadeurs der gefeyde Heeren Sta- ten Generaci, belovende ghetrouwcJijck, en fich ver- plichtende , uyt kracht van hun Commiflien refpedtive- lijck, (die aen 't eynde van dit tegenwoordigh verdragh ge voeght fullep worden) dat fy binnen drie ccrft-komen- de maendcn , of eer, foo 't moghelijck is, te weten de Hcercn Commiffirifen van fijn ghefeyde Majefteyt aen de Heeren A mbalTadeurs der gefeyde Heeren Staten , en de ghefeyde Heeren AmbaiTadeurs der ghefeyde Heeren Staten aen de Heeren Commiflarifen van fijn ghefeyde Majefteyt fullen beftellen de Dtclaratie fpeciale van de wil van hun fouverainen opdit verdragh, of brieven van Ra- tificatie , in genoegfame en beftandige forme. .
Tot beveftiging en ghetuygenis van alle welcke Con- ventien, padien en Artykelen de gefeyde Heeren Com- miflariflén en Heeren AmbafiTadeurs dit tegenwoordigh Traftaet hebben geteken t en hun zegel daer aen doen fet- ten. Gedaen in de Stadt van Southampton, defe fevendc dagh van September. in 'tjacr/iy?«» hondert vijfe» twin- tigh naer de ftiji van Engelandt.
Hier volght de inhoud der Commiffiett.
Karei, door Gods genade, &c. gedateert Tïchfidd, de vyfen-twintighpe van Auguftus, liiy. en laghcr Charles R. daer daer volgde de Pou voir, macht of Cpm- miflie der Staten Generaci j ghedateertin den Hage, de twaelfdev&a]niàw, S. Beaumantvidkiondet&oat door d'ordonnantie der gefeyde Heeren Staten Generaci, 1. van Go(h, Getekent en gcfeeek gis volgt.
Fratifoys Aerjfens. Aib.Joathimi. R, V. Burmania,
James Lej.
GBuckiitgam.
Penbroke.
Carilile.
HoUande.
E. Cenwey.
Hich.Weflon.
De Ratificatie der Heeren Staten was getecckent in den Hage, de veertiende dag van December, itfzy. Gcpara- phecrti^wir vidit; en onder was gcfchreven, door d'or- donnantie der gefeyde Heeren Staten Generael, getekent
I. vanGecb·
Dc ratificatie van de Koningh was getekent de twio- tighfte December, 1615·. ghedatcert Careno. Laeget Charles R.
D Pre-
van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 37 |
-ocr page 39-
V E R Η A E L
Protestai ion du Roy d'Angleterre fur la re- tent ion des Lettres de Reprefsalies, cy^de- •vant o£iroyé cantre la Compagnie des Indes • Orientales.
COmme ainfi foit qa'il y ait €u un Traitté entre nous & les Seigneurs Eftacs Generaux des Provinces U- niesdcs Pays Bas, en date du 7. jour de cc prefent mois, auqueliliè feroit traitté dc piufieurs pointstou- chant la deience mutuelle de nos Royautnee, 6c de leurs Eftats , comtne sppart plus amplement par ce qui eli convenuaudlt Traitté: ijachant tous, qu'ayans par piu- fieurs fois fait demandar & avec beaucoup de patience attendu l'execution de luftice defdits Seigneurs Eftats, furleurfubjedls de la Compagnie des Indes Orientales > pourles excés comrais auxdites Indes, fleparcillemenc en Amboyna , par ceux de ladite Compagnie fur nos fubjefts , Jerquels ils ont cruellement misàmort, &r»vt leurs biejK dr manhandifes : dequoy ayans demandé J uftice longtemps avantle commencement dudicTraiilécom- me aulTi des autres pertes, dommages, & ofifences fouf- fertesSc endurées par nos fubjeils, & defquelles non- obilant leurs inftances & juftes plaintes , ils n'ont pù jufqu'icy recevoir fatisfatìion : a raifon de quoy nous aurions fait par cy-devant nos pfoteftes , que nous n'eftions aucunemcnt fatisfait & que nous n'entrerions enaucun Traitté avec lefdits Seigneurs Eftats, ^upjWh ce ^ue nous eit eu0ons eu reparatiea , comme de droiö appartiene , principalement entre fi prochej Voifins, Amis 1 & Alliés ; Sur quoy les Ambaffadeurs defdits Seigneurs Eftats prefercient tousjours àtoute autre chofe lerefpeilqui nouò eft deu, & n'avoient rienà fi grand foia & particuliere recommandation , Me de trouver ]es moyecs de nous fatisfaire cn cét enaroiö: , aprés quoyilstravailleroyentde tout Icur poffible, &necefle- royent jufques à ce qu'ils nous y auront fait bonne luftice ; & ce qui leur en auroic fait diflferer l'execution jufques icy, ne provenoit pas de malica ou opiniaftreté , mais de l'cftat prefent de leurs affaires » & dela conftitution deleurEftat; qui ne leur permettoit pas de faire autie- ment ; join ö à cela la diftance des lioux, d'où ils avoyent à recevoir leurs Informations , avant que de pouvoir pafler outreencetteaffaire : Et partant nous aurions fup- 5lie, que CCS Confiderations particuiieres n'empefchaf- fentpas le bicn & avantage de la caufe commune ; Et qu'en cas qu'on ne nous fift bonne luftice à noftre con- tentement > ils nous feroic tousjours licite & libre de nous faire raifon , & contraindre ceux de leurdite Com- pagnie deidites Indes de nous donnerfatisfadlion , ians entrcr polircela en rupture avec lefdits Seigneurs Eftats Gcneraux : Pour ces caufes & autres contenuè's audit Traitté , nous avonsordonné quelques Commiflaires d'entrer & condurre ledit Traitté avec lefdits Sieurs Am- baffadeurs, mais avec cela avons protefté &proteftors par ces prefentes , à ce prefens lefdits Sieurs Ambafla- deurs, lefquelles nous entendons de voi r eftredeclarées auxdits Seigneurs Eftats, & voulons eftre notoires à tous : que fi lefdits Seigneurs Eftats ne nous font luftice dine dixhuid mois prochain venans, de ce jour Sedate, dece que nous avons fouffërt en nótre honneur, &ne font faire reparation à nosfubjeAs, aufquelsnousfom- mesoBligezdedonncr protedion en leurs vie» écbiens, il nous fera tousjours libre de nous revenger des vies & biensdenos fubjedts, &foit par lettres deReprelailles que nous donnerons à nosfubjeiSs, ou immediatement par nos propres forces,pourtirer laraifondes dommages & outrages qu'ils ont fouflèrts en ^btytta, & autre pare degàoudelà la lìgne, nonobftant aucunes claufe gene- rales ou particuiieres, conteniies audit Traitté de l'ob- fervation defquelJes. nous fentons ^ declarons iiiret é-defchargésence regard, devant Oìeu^ieshommes, & à cécefFetnous avons fait donner ce nòtre protette aux- dits Sieurs Ambaffadeurs, pour eftre reprefenté par eux auidits Seigneurs Eftats, & avons commande' à nOtre Ambafladeur le Chevallier Carleten de faire le mefme. Et pour le lendre d'autant plus ferme , & formel Pavons fait enregiftrer en nos Regiftres. Faità Tichfield |
ce neufviéme jour de Septembre mil fix cctis trente οίοή.
Cét icy la vraye Copie du Pioteft de fa Majefté, donne aux Sieurs Ambailadeurs de Moffeigneursles Eftats, & foubfignée par eux l'an & le jour fufdits,
Eftoit figné.
E: CoNWAY.
Trotefi van den Koningh van Engelandt ' over het intrecken van de Brieven van Reprefalien , tegens d' Οοβ-lndifcbe Coni' pagnie voor dejen verleent^
ALfoo men een Traiïaet gemaeckt heeft, tuflchen ons, en de Hceren Staten Generaci der Veree- nighde Nederlanden, in dato den reveodedagh van defe tegenwoordige maent, in welck van veel pun- ten gehandelc wordt, d'onderlinghc defenfie van onfe Koninckrijcken en van hun Staten betreffende, gelijck klarelijcker blijckt door 't geen, dat in'.Tghefeyde Trac- taet verdragen is, foo is'c dat wy aenÌMlen kennelijck maecken dat wy dickwils hebben doen^erfoecken, en roet groot ghedult hebben verwacht d'uytvoeringh van 'e gherechtdergefeyde Heeren Staten over hun onderda- nen van dOoft-Indifche Compagnie , om d'exces en overdaedt, in Ooft-Indien bedreven, enbefonderlijck in Amboyna door de genen van de gefeyde Compagnie over onfo onderfaten, dewelcken {y-wreedel^k ter doodt ge Lr acht. en van hu» goeder»» en Koopmanfihap berooft heb · hen, daerafwy lange tijde voor'c begin van'tgbefeyde TraSraet recht hebben verfocht, ghelijck oock van d'an- dere fchaden, verlios en onghelijcken, door onfe on- derfaten geleden verdragen ; van 'c welck fy, niet tegen- ftaendehuninftantienengerechtigeklachten tot hiertoe geen fatisfaöie hebben konnen verkrygen ; dieshalven wy hier te voren onfe proteften hebben gedaen, datwy geenfins vernoeght waren, en dat wy in geen handelingh met de gefeyde Heeren Staten wilden treden, tot dat-wy reparatie en vergoedingh daer af Jouden hebben, ghelijcic naer recht behoort, yoornamelijck tuifchenfoonaby- gelege gebueren, Vrienden en Bondt-genooten|: daer opd'Ambafladeuri der gefeyde Heeren Staten altijdt bo- ven alle andere dingen fielden de refpeö en eerbiedig- heyt, en niets meer ter herten namen, en foo feerin particuliere recommandatie hadden , dan middelen te vinden, om ons in dit fluck te vergenoeghen , naer 'c welck fyuyt al hun mogelijeke vlijt arbeycfin, en niet op fouden houden, tot dat fy daer in goed recht aen ons fouden doen ; en dat het geen, 't welck hen d'uytvoe- ringh hier af tot hier toe hadc doen uytftelien, niet uyt boosheyt of hartneckigheydt fproot, maer uyt de tegen- woordige ftaet van hun faken, en de conftitutie van hut» ftaet, die hun niet toeliet anders te doen. Hierby-ge- voeght de diftantie der pUetfen, daer af fy bun informa- tien hadden te verwachten, eer fy in defe faeck mogh- ten voorgaen, en dieshalven ons baden dat defe particu- liere confideratien de welftandt endevorderinghvandc gemeene faeck niet fouden beletten, en dat, foo men geen goed recht tot onfe vernocgiogh deê, altijd vry en toegelaten aen ons ibu zijnreecbininghaenonsfelvente doen, en de genen van faun ghefeyde Oöft-Indifche Compagnie tedwingen latisfaiStie aen ons regeven, ibis- der dat in rupture met de gefeyde Heeren Staten Gene- rael te treden : om defeootfaecken, en om anderen, in'c gefeyde Tradlaet begreepen, hebben wy eenigeCom- miffariffen geordonneert om met de ghefeyde Heeren Ambailadeurs in handelingh te treden, en tefluyten .- Maer wy hebben echter daer by geprotefteert, en protc- fteren door onfe tegenwoordigcn »en defe tegenwoordi- ghe ghefeyde Heerea AmbaiTadtears, die wy verftaen te behooren aen de ghefeyde Hceren Staten verklaert te worden , en aen alle bekent willen hebben , dat< foo de ghefeyde Heeren Staten gheenf goedt recht aen ons doen, in de tijd van achii^eerRkoracnAematn- den na defedagbco dijto·, van 'tgeen, dat wy in onfe eer geleden hebben > co geen reparatie eo verdoeniagh aen
oafe |
-ocr page 40-
van de Nederlandfche Vrede handel.. 39
& Penfionairedela Ville de Middelbourg, Gijsitrtde
Htrievelt, Chrifliaen Oofiemee Grietman de Lemfter-
lanc, Thomas Pareer, Bouigeraaiftre delaVillfedeDa-
vénter, Goojfe» Sch.xfer , Seigneur en Uchuyfen & Me-
den, leurs Commiüaires; lefqueis ayans efté plufieurs
foisalïembiés icy à la Haye fufdite pour trai[cer&con-
venir fur 1'ordre βζ remede neceiTarie, pour parvenir aux
fins fusmentionées, font accordés ficconvenusentt'eux
desAniclesluivans.
I.
Premieremetjtqu'il y aura une Alliancefertne, ftable,'
ic permanente enfrc les Sercnifsimts Roys de k
Grande Bretagne & de Denemarc , & les Seigneurs
Eftats Generaux des Provjnces Unies du Pays Bas.
Que pour remedieraux mai^x fufdidlsjf? Maiefte deDe-
nemarc tiendra fur pied fop artnée ^ & la groisira t>i«£t
huiUhtrente nil Soldtìs à pied, & de fept à huid milk
cheval, moyennant qu't;lle foit deUement ^(fuffilam-
menc afsiftée des Confocdere's.
UI
Que fa Majefté de la Grande Bretagne afsifteralcRoy
de Denemarc detrois (efis pttlflorinsper mk » à payer en
la Ville de Hambourg, de mols en móis > precifement &
à conter trente deuxjompgur nn maïs j
I v^*
Que fa Majefté de la Grande Bretagne en fu ite de l'Al-
liance contradée entr'elle & lefdits Seigneurs Eftats Ge-
neraux, &felonles conveptions d'jcelje mattra en mer
une atttre Vlotte, po ur feconder celle qui defia eft en mer >
afin de par ce moyen divertir &eropefcherlesForce$de
la Contrepartie.
V.
Que lefdits Seigneurs Eftats Generaux aCTifteront ft
Majefté de Denemarc de cinguanfe milÏlor 'mspér mis, à
comptercomniedeffus, &outrece, en cas que leurs af-
faires Ie pourroyent permettre, & que lesforcesdckur
Ennemy s'advangoyent contre l'Armée du Roy de Dene-
mare, teront en faveur de kdiieumée une iopnecaval-
cade, pour divertir ledit Ennemy, &encorecontribuc-
loatleur part ila fufdite Plotte du Roy de ia grande Bre-
tagne tant d'Infanterie Cavallerie, qu'il leur fera pof-
fible, pour faire un ion campi & empefchcr queleurg
Ennemisn'envoyentde renfort contre ladite Arnjéc du
Roy de Denemarc.
VI.
Que nul des Confoeiere's nepourra fortirde cette confx.
der at ion, devaetquel'onaye, parlagracedeDie»·, phtenu
Ie refiablilfement Juf dit en Allemaen*.
VII.
Qu'auiTi nul des Confosdere's pourrarefevoir ouvertures
du parti contraire, fi non Cellesi qui ferontpreientées par
efcrit, auiquelles auiTi nulle rcfponce eflentiellepourra
eftredonnée, jufques à ce qu'iceiles feront communi-
quées aux Miniftres de tous les Confccdcrés, Refidens icy
à la Haye, & fins Ie confentement commun.
• VIII.
Si l'un ou l'autre des Confoedercs fe trouyoit cy-apres
fiireaement on indircdlement molefié, iaquifeté, ou op-
D--------- n-..- . pu Villes, par
preflëcn leprs Royeumes, Pay*, Dijnitts. c
Mer ou par terre à m»/ê de cttte confideratim , lesaùtrei
feront tenusde Paffifter, foit pjr Mer on par terre,desfor-
ces & moyens par Ae» iQpnfoderé? j wtxordée, ou de touc
leur pou voir,afin d'aider à le^rentir dèfditee oppfefsions.
Tous lefqueis points 8c pa<Aions font &;feront obliga-
toires, mefniei au regard de fa Majefté de Denemarc,
moyennant q^e Pajpflfkce fuff^/mte lny ^oit fiwmpUt tnfal·
liblevmt.
X.
Et d'autaot aplö au Sereniflïme Roy Tres Chre-
ftien de Francetdeiaire faire,ferieu,ies Inftances au Roy
de DenemarCi meftnes par .l'envoy de deux fiens Mini-
ftres , afin dele difpofer pour prendre à lamam le remede
contre lespernicieuss mnées φ· ppfrefftmffnl'Empire. ac-
compagne'es lefdites Inftances at p.lMfieMrj t^res &aides
pour ppuvpir fpiifteplr ce faijc : la ,M^t;ft« dudit Roy
Tres-Chreftienfera au plufl:oft requifede.vouloirmain-
tenaocemier en cette Alliance, ou bien dcfubvcnirà
D a l'en-
onfeonderdanen laten doen, aen de welcken wyver-
plicht fijn proicdtie en bcfchermingh van hun goederen
en leven te gheven > het aen ons altijdt vry fai Itaen ons
van de levens en goederen onfer ondcrigten Ce wreecken,
en, 't Ty door brieven van reprefalicn, die wy a^en onfe
onderfaten lullen gheven, of immcdiatelijck door onfe
eyghe krachteii, reden te trecken v«n de fchaden en ver-
lies. die fy gheleden hebben in Amiona cn elders aen
defe en gene fyde van de ligne ; niet tegenftaetide eenige
alghsmeeneof befondere clauien , in't ghefcyde Traq-
taer begrepen, van wekkersónderhoudingh wy ons^he-
<votlen en verklaren vry en OHtiafi, ten defe opficlstvearQod
ex de Menfchen. En toe dien ey nde hebben wy doen ge-
ven defe onfe proceft aen de gheleydc Heeren Ambafla-
deurs, t)in door hen aen de ghefcyde Heeren Steten ver-
toont te worden, en hebben oock aen onfe Atnbaffàdeur,
de Ridder Carteton gheboden defgelijqks tq doen, en oni
dit foo veel te vafter en formelijcker te maecken > WO
hebben wy dit doen reglftereren in onfe regïfters. Ghe-
daen te Tichfield > defe neghende dagh van Septem-
ber, lizf.
Dit is de rechte Copy van't proteft van fijn Majefteyt >
gegeven een de Heeren ArobaiTadeurs vantïiijnHeeren
de Staten j en door hen ondcrtceckent in 't jaer > cn in dc
dsgh, hier voor genoemt.
Wasgeteeckent,
e CoNWAy.
Alitane e fatte entre les Serenifsimes Roys
de ia Grande Bretagne, & de Tienemarc,
é- les Seigneurs Eflats GetierauxdesTro'
vinces Unies du Tajs Bas.
COmme ainfi foit que d'un commun confente·
ment, &en confideration des mauvaifesé-tref-
dangereufes mettées, outrages, l^iolences air o^pref-
ptms, léfquellcs depuis quelques années juiqucs à pre-
iene, non feulement fe font tnenacées > mais auilì par
guerre OU verte & de fait executées, contre Ia pacifica-
lioneftablie&confirmée de temps en tcmps lucceiSve-
ment par les Etnpereurs mefines, & contre les au-
tres conftitutions Fondamentales de l'Empire, & les
capitulations jurées , touc ce qui concerne non leu-
lemenc les > Priticesj killes & Effats d'A/le-
magne , maisaufli par une inevitable eonfequènce les
S.oys. Frinces, ér E fiat s^ -Ooifins , Amis é" Alhès, à
caufc l'intertft qu'ils ont de la confervation defdites Paix,
conftitutions, capitulations, & confirmaiions, on a
eftépouffé&contraint, pouren temps obvier & empe-
fcherles cours trop violensi ^ infupfortables de cesmau-
vaifes intentions, ύ· offfeffiens ^ ^ foar lerefiablijftment
^ Confervation de ladite liberti, droids ó' confiitutions
de l'Empire, defe oppofcr à une fi evidemment appro.
chantcruine, & à tous ceux qui maintenant ou pour
l'advenìr en ieront les auteurs. £t que pour lefdites rai-
fons le Sereniffime Roy de la Grande Bretagne, a envoyé
icy à la Haye en Hollande, les Tres-illuftres Seigneurs
George Due de Buckinghem, Grand Admiral d'Angle-
terre &c. HenryComte d^Hollande^c, fes Ambafladeurs
Extraordinaires. & le Seigneurs DeiZ/i/Curr/rtra, Che-
valier, fon AmbaiTadeur Ordinaire prés les Seigneurs
Eftats Generaux du Pays Bas ; & aufsl Ie Sereniisime
Roy de Denemarc , les Seigneurs Jacques ϋΙφΜ de
Vrup, Chevalierdu Royaumede Denemarc, Gouver-
neur de Niburg, Sc Chrifliaen Thomas de Tomme Rup,
fes Ambaffadeurs extrSordinaires ^ & que lefdits Éftats
Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, ontcom-
mis&deputéslesSieurs Floris Cmtt de Culenburch, Ba-
ron de Pallant, Witten, Weerde, Seigneur de Leede,
Lienden, Wildenburch , KenCwieler. Ëngelsdorp ,
Vrechem, Bachem&c. iHiulas de Bouchorfi Sttgnw de
Noortwyck, Bailliff & Grand maiftre des levées de Rijn-
6e PenfionairedesEftats
d Hollandc & Weft-Frife, Simo« dt Beeumo»t Confeiller
-ocr page 41-
40
l'entretien dcl'Arméedu Roy deDenemarc, d'un bon 6c liberal iubfide , feìon fes ofFres Royaux, & à l'elgal des autres Confcederés, qui s'engagent pour le bien public.
XI. ^
d'AutanCauflì que le Serenifsime Kof de Suede, a faic divers offres, & declarations de fa bonne inclina- rionàcetce Allianccf fa Majefté fcrafemblablement re- quife d'y vouloir encrer, & la feconder ea conformite ccfdits offres.
XII.
Serontaufsi requis la Serenifsime Republique AtVe- nifti & le Due de Savoye à y encrer, & piendrepart à tcelle.
ΧΙ1Γ.
Seront femblablement requis les Princes Elefteurs d'Alemague&tous autresPr;»f«, Efiats, é'VtlUsinte- reJTées à entrer dans la tnefme Alliance.
XIV.
Cette Alliance fera auffi notifiée auPrincedeTM»//- vanie, pour entendre, fi fon Altefle trouvera bon d'y encrer, & faire pour le bien d'icelle ce qu'il conviendra.
Cttte Alliance ne donnera mcme iKvovathrt j nyal- teratioH aux Allianccsque fa Majefté de la Grande tire- tagnea parclculierement contraftées avec lefdics Seig- neurs Eftacs Generaux, lefquellee l'on entend que feronc gardées en Icur entier» felon la forme qu'elles (on con- cilies &arreftées.
Ltfquelles conventions, padlions 8e Articles cy def- fusconcenusi & chacun d'iceux ont efté traiités, fti- pulés, Bccordés, & paffes entre lefdits Seigneurs Am- baflàdeurs de la Grande Bretagne & Denemarc fous le bon plaifir de leursdites Majeiiés & par les Com. rniffaires defdits Seigneurs Efiats Generaux j aufsifous le bon plaifir de leurs Superieurs, prornettans de bonne foy , & s'obligeans en vertu de leurs Comtnifsions refpedivemcnt, qui feront inferées à la fin du pre- fent Traitté, que dans le vingtiefme de JMars prochai- nemenc venanc , ou pluftoft , fi faire fe peut , par ceux qui onC leurs principaux moins efloignés , ils feront fournir icy à la Haye., fgavoir les Seigneurs Ambafladeurs de la Grande Bretagne, aux Miniftres de Denemarc , & defdits Sieurs Eftats, & lefdits Seigpeurs AmbaiTadeurs de Denemarc aux IWiniflres de la Grande Bretagne, & Seigneurs Eftats, &r aufsi les Sieurs Commiflaires defdits Seigneurs Eftats, aux Miniftres des Roys de la Grande Bretagne & de Dene- marc, "la declaration fpeciale de la volonté de leurs Sou- verains furiceluy T/aitté, ou lettres Acratificationcn for- me fuffiante & valable.
Enfoy & tefmoignage de toutes Icfquelles pnöions, conventions &: Articles lefdits Seigneurs Ambafladeurs, & Sieurs Commiflaires , ont fignés ce prefent Traitté & à iceluy oppofé le féel de leurs armes. Fait à la HayeenHollandece neufvieime de Decembre l'an mil fix cens vingt Sa cinq. «
^yiUiantìeì gemaeckt tujfchende Serenìjjime Koningen van Groot Brittanje en van Ί)ε- nemarcken, en de Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden. |
fideratie en aejfmerckingh der füt^e en/eergevaer- ^ Ijjckemene'en y overlafie», violentienenverdruckin· gen, die federe eenighe jaren herwaerts nietalleenlijck gedreyght hebben, maer oock door openbare Oorlogh enmetdadelijckheydt uytgevoert zijn, tegen de pacifi- catie en vrede makingh, van tijdttoc tijdt mcceflivelijck opghcrcchten beveltight, door de Keyfers felve, en tegen d'andere fondamentale conftitutien van 'c Keyfer- rijck, en de gefwore capitulatien, al 't welck niet alleen- lijck betreft de Kturvorflen > Vorfien, Steden en Staten van Duytflandt, maer oock door een onfchuwelijcke confe- quentiedeKew/jstgwi νβτβίη, en Staten yhunghehueren, Vrienden en Bontgeneten, uyc d'oorfaeck van d'Intereft,die i'y hebbeu » in dc confervatie en onderhoudinf der gefey- de vrede, conftitutien, capitulatien en conformjtieo : zoois'cdatmen gedreven en gedwongen hepfcgeweell omintijdtsdaerinte veifien , en te beletten de weldige en onverdragelycke votrtgangh defer quade intentim enuerdruiktngeni en tot de weer-eprecht 'mgh en confervatie van degejèyde Vryheydt, Rechten en Confiitutten ναηΊ Key. ferrijci, iich t'oppoferen en te ftellen tegtn foo baerblijc- kelijck een aenftaende ondergangh voor al degenen, die of nu, of voor'taenftaende, de Stichtersdaeraf zijn, endatomdeghefeyde redenen de Sereniflime Koningh van Groot-Brittanien hier in den Haegh in Hollandc ge- fonden heeft de doorluchtighfte Heeren Georgh, Hertogb van Buckingbam , Groot-Admirael van Eogelandt, &c. Henry ei f Graef van Hol/andt j éfc. fijn extraordinare Ambafladeurs, en de Heer Dudley Carleton, Ridder, fijn ordinare Ambafl^adeur by de Heeren Staten Ghe- nerael der Nederlanden } en dat oock de Serenif- fime Koningh van Deenmarcken herwaerts afghevaer- dight heeft de Heeren Jacob XJlefeltvan Urup. Ridder van 'c Koninckrijck van Deenmarcken , Gouverneur vanNiburg, caChrifiiaen ThomasvanTovtmeRupt fijn extraordinare Ambafladeurs, en dat dc gheieyde Staten Generael der Vereenighde Nederlanden gecommitceerc en ghedeputeert hebben de Heeren Floris, Graefvam Kulenbnrgh, Baron van Pallandc, Witten, Weerde, Heer van Hoede, Lienden , Wildenburgh , Kenf- wicler,Engelsdorp, Vrechem, Bachem.&c. Ntcolaes van Boeckhorfi, Heer van Noortwijck, Baljuw en Dijck- graefvan Rijnlant, Anthonie Duick Raedten Penfio- naris der Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt, Simon van Beaumont Raec en Penfionaris der ftadt Middelburg, GystertvanHartevelty Chrifliaen Oofterz.ee, Grietman van Hemtterlandt, Thomas Varaer Burgermeefter van dn ftadt Deventer. Gooffe» Schaffer, Heer in Uythuyfen en Meden, hun Commiflkrifen : de wekken, dick- wij!shier inden Haegh voorgenoemt vergadert, om te traileren en te verdragen opd'ordreen noodtfaeckelijcke remedie, om ten boven genoemde eynden te gheraken, onder malkander fijn veraccordeert en verdraghen op dè volgende Artijckclen.
Eerftelijckfalder fijn een vaft, beftandigh en gedue- righ Verbondt tuflchen de Sereniffime Koninghen vaa Groot-Brittanje, en van Deenmarcken. en de Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden.
11.
Om te remedieren in de bovengefeydequaden fai zijn Majefteyt van Deenmarcken een heyr van 1% of 30000. foldatentevoety envΛnη of Zooo. te poert in't velt hou- den , foo hy behoorelijckengenoegfamelijck van de ge- confedereerden bygeftaen wordt.
Zijn Majefteyt van Groot-Brittanje fai de Koningh afsifteeren met 300000 Florynen ter maendty te betalen in de ftadt Hamburgh van maent tot maent precyfelijck, en jx. dagen veoreen maent te rekenen.
IV.
Zijn Majefteyt van Groot-Brittanje, volgens't Ver- bond , tuflchen hem en de gefeyde He eren Staten Ge- nerael gemaeckt, ennaer d'inhoudtdaeraf, M een απ- lo Zee brengen, om de gene, diealreeinZee is, te feconderen, om door defe middel de krachten vaa de Tegen-parchy te diverteren en beletten,
Deghefeyde Heeren Staten Generael fullen fijn Maje- fteyt van Deenmarcken aflïfteren met yooo. Florynenter maenty tereeckenengelijckboven. Daer-en-boven. in ghevaldat hun faecken het toelieten, en dat deheyr- krachten van de vyandt naerder quamen, en aentrockin tegeo 'c heyr des Koninghs van Deenmarcken, ioo fullen fy » tot faveur van 't ghefeyde heyr, een goede cavalcade, 5)f Ruyter-tochtdoen, om de gefeyde vyandt te diver- teeren. Zy fullen oock contribueeren en opbrengen huq farttotde iovenghefiyde Vloot des Koninghs van Groot- Brittanje 3 en in d'aenkomende Zomer oock foo veeS Vpet-volck en Ruycery, als hen moghelijck fai zijn, In 'c velt te brengen, om eengoet Leger te maken, en te beletten dat hun vyanden geen verflerckingh tegen'c ge feyde heyr dej Konings van Deenmarcken lenden.
VI. Nie- |
-ocr page 42-
VI.
Niemandt der Geconfedereerdenyà/ vermtgen uyt defe tonfideraTie te treden voor dat men i door Godts genade, ver- ireger» keeft deiteer-ofrechting-veor.genoemt ia Duytflandt-
Vil.
Niemandt der Gheconfedereerden fai oockvermoghen t'ontfangen ouvertures en openingen vaudefirydtghefarty, dan de genen, die by gefchtifc geprefentécrt fulleo wor- den; àenden welckcn oock geen eflentielloantwooi-dt fai mogen worden ghegeveii, toe dat defelveiullenfijn gecommuniccertaen de Miüifters en Bedienaérs van al degeconfedereerden, réfiderende hier in den Hàge , en fonder gemeenetoefiemmmgh.^^
Iiidienyématìtder Gecoiifedelreerdeii Gchhiernabé- voödt direftelijck of indlreöélijck geinólefteerc, óntruft of verdruckcin fijn Koninckrijcketi, Landen, Digni- teyten, of Steden ter Zee of ce Landt» uytoorfaeckvan Jefì confederatie Aoo fulléii d'abdereii gehouden fijri hem tyte flaen. 't-zy ter Zee of te Lafidt, ihét de krachten en middelen daer de Ghecontedereerden alree veraccor- deert , of uyt alle hun vermogèil, om hem te helpen van degeieyde verdruckiogen ce befchutten.
IX.
Alle welcke punten Obligatoir zijn en fullen we- fen> felf tenopficht van fijn Majefteyc vanDeenmarc- ken , ty fio verre de fuffifante nffiflentie hem ontmfelijck vervultfy.
En alfoo 't den Sereniffime Chriftelijckfie Koilingh van Vrinckrijck belieft heeft fcrieufé inftantie te laten doen acn de Koningh van Deenmarcken i fclf door de befendingh van twee fijner Minifters en Bedienaers, om hem te difponeeren en te bereyden tot in handéntene· men de remedie tegen de fchadel^cke Menéèn enverdrwkin- genin't Keyferryck > welcke inftantien verfeit waren met welaenhiedingeu^n hulpen, omdefelafttekonnen dra· ghen : foo fai de Majefteyc van de ghefeyde Chrifte- Jijckfte Koningh op 'C fpoedighfte verfocht worden om nu in dit Verbondt te willen treden, of ónderftandt te bewyfen > tot d'onderhoudingh van 't heyr des Konings van Deenmarcken, met een goede en milde fubfidie, naer fijn Konincklijcke aenbiedingen , en naer de ge- lijckheydt der andere geconfedereerden > die fich voor degemeenewelftandt verbinden.
XI.
En alfoo de Sereniffime Koningh van Sweden verfchey- de aenbiedinghen en declaratien van fijngoede inclinatie tot dit Verbondt ghedaen heeft j loo ial lijn Majefteyt oock verfocht worden, om daer in te willen treden, en dat te feconderen naer de conformitcyt der gefey- de aenbiedingen,
ΧΠ.
De Sereniffime Republijck van Venétien, endeHer- togh van Savoyen fullen oock verfocht worden om daer In te treden > en deel daer aen te nemen.
XI IL *
De Keur-Vorften van Duytflandt, en alle ande. re Vorfien , Staten en Steden , die hier by gheinte- rejfeertiKycii fullen oock verfocht worden om in't fel ve verbondt te treden.
XIV.
Dit Verbondt ial oock kenbaer ghemaecke wor- den aen de Vorft van iranfylvanitn , om te ver- ftaenoffijnHoogheydt goedt fai vinden daer in tetris den, en't geen, datbefioorelijck fai zijn, totwelftant daer af te doen.
XV.
Dit Verbondt fai gheen ïmovaiit noch Ahmttt E^even in de verbonden , die zijn Majefteyt van Groot - Brittanje befonderlijck ghecontraöeerc heeft ^et de ghefeyde Heeren Staten Ghenerael , dé wek- ken men verftaet dat in hun gheheel fullen bewaert worden, naer de forme . in deweicke fy beüoceil en gearrefteert zijn. |
Welcke Conventien , Paöien en Ardjckelen-, hier voor begrepen , en yeder daer af in'c befotider ghe- tradteert y gheftipuleert, veraccordeert en ghepaf- feerc zijn tuUchen de ghefeyde Heeren Ambafladeurs van GrootSrittanjen en Deenmarcken , naer'c belie- ven van hun gheleyde Majefteyten, endoordeCom- miiTarifen der ghefeyde Heeren Staten Generaci, oock onder 't believen van hun Overheeren, belovende ter goeder trouw j en fich verplichtende, oyt kracht van hun Commiflieh refpeöive ijck , (die aea'ceynde van dit iéghenwoordigh verdragh by ghevoeght fullen wor- deh ) dat fy binnen de twintighfte dagh van MaerC naeftkomende of eer, indien 't mogbelijck is , door de ghenen . die hun Principalen niet foo verre van hier hebbeh , fullen fourneeren en beftellen hier iò den Haghe , te weten de Heeren Ambafladeurs van Groot - Brittanje acn de Minifters vàn Deenmarcken, en aen dien van de ghefeyde Heertn Staten , en de ghefeyde Heeren Ambafladeurs van Deenmarcken aen de Minifters van Groot - Brittanje , en aen de Hee- ren Staten , eù de Heeren Coinmiflariien der ghe- fejrde Heerèn Staten aen de Minifters van Groot - Brittanjei en van Deenmarcken , de fpeciale Declaratie van de wil van bun Souvorainen op dit Tradaet, of Brieven van ratificatie in ghenoegbfamè en behuore- lijcke forme.
Tot beveftigingh en ghetuyghenis van alle welcke Paöien, Gpnventien en AnijckelendeghefeydeHee- ren Ambafladeurs en Heeren CommilTarifcn dit te* genwoordigh Traélaet hebben gheteeckent, ende daer hun Zeghel-wapen aenghedaen. Ghedaen in den Haghe ih Hollandt, defe neghénde dagh van Decem- ber j in'tjaer j(iif.
Enfuit la teneur du pouvoir defdits Seigneurs KAmbaffadeurs EKtraordinairesdu Roy de la Grande Bretagne.
CArolus Dei Gratie Magnse Britanni®, Francix & Hibernisi Rex. Fidei defenfor &c. Omnibus ad quos praefentes has literas pervenerint, (alu- tem. Multae & graves admodum Mufse noftra pariter Se publica fpedtantes oom moda , Illa vero prascipuè quÈ pro amicis & confoideratis noftris nobis incum- bit cura, quorum falutem fummo noftro cum luftu periclitantem ceanimus, perfuafere Nobis, amicos, affines , & Confoederatos noftros non foliim per li" teras monere , ut fuae Publicaeque profpiciant faluti, fed etiam per Legatos & Deputatos noftros tentare, & ad fcedus contra communem hofiem nobifcum in eun- dum invitare , ut fcilicec communi auxilio confilio- que maturò obviam eatur tam late graffanti malo , & jam Univerfo Chriftiano orbi frccna jugumque mini- tanti. Hac de caufa ac profummi illà fiducia , quam in pra;dileélis & praecharis confanguineis&Confiliariia noftris Georgia Buckìnghamits Duce , fumma Regni noftri Angliae Admiralio &c. & Henrico Comite Hol- landie , quorum non femel probitatem , induftriam pruderitiam , Se providam animi circurofpe<aionem in rèbus noftris gerendis experti fumus, ipfos noftros veros, certosjj & indubitaros Legatos, Deputatos, & Commiflàrics noftros , tam ad Serenifsimum Fra- trem noftrum pracharifsimum Ludavicum Regum Chri- fiianijfmum & Magnificat, (fy-Spea^tilef Unitarum Belgil Brovinciarum Ordines, Àmicós noftroS charifsimos, quam ad quoftutiq'ué Reges, Brincipes, StatusLberos &quofcunquealios aniicos, atfiöés, & Confoederatoe noftros, hac in parte fecirous , conffituimus, & or- dinamusper pr«féntee, datìteS,' & teriow prKfentium concedenïeseis plenàm, fufficientem & Omnimodam proteffatem par^iVérac fàèultàtem pro tiobis & lioftró no- mine cum praefatis Serénlflimo Rege ckritlianijfmi , Vnitis Belgi) Vtovimdrihn OrdMìbus, vel cum quóh- betR^e, Princijpe, Staiu Libero auc aliis quibuf- que cujuscunqùè (^dinis. Status, auc dignitacisfùe- rint, centrd dmum Aufiriatani , liij^amarum Regrm , aut allquem aliüifi eis faventem & ab eofurà parti- bus ftatfteitì j ÌoecfuS , Lìéam Ìt Confoedératiòneni, quaracuriquéoffenfivam & défenfiiatà iiieundi &àon-
D ; crahendit
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. |
-ocr page 43-
ν E R Η A E L
trahsndi, L'gas aut Confoederationes quafcunqueante hac habitàs coiroborandi, iis adjiciendi, auc detrahendi, Tradatus cum quocunque ineundi , propofitionibus conlentiendi,proponendi,ftipulandi , conveniendi, & noftre nomine concordandi, promictendi & concludea- dij acque iifdera promiflìs, ftipulationibus, &conventio- nibus lubfignandi, omnia denique & fingula agendi ,pra- ftandiquejquiEpraediaiLegati, deputati, &Cotntniira- rii noltrinobis Regnifqiienoftrisutilia, convenicntia & necefl'aria judicaverint , & quECCunque ipfi agere aut p aiflare poflèmus, fi ipfi pr^fentcs &in perfonis noftris adeiTemus, prdmittentes & verbo Regio fpondentes, qu^ccunque à prarfatis Legatis, CommilTariis. & Depu- tatis noftris ada, gefta, Conclufaqueinpraemiflrsfuerint, Eos nata , grata , δε firma habituros , & inviolabiliter obfervaturos, & fi opus fucritRegiinoftràmanu,&fi- gillo noftro firmaturos. In quorum teftimoniumhifce literis noftris manu noftra fignatis, magnum noftrum figillam apponi fecimus, apud novamfarum decimo fep· limo die Odobris, Anno Regtji Noftria primo» fig- nata CaroiHs R. 6t feelé de ciré jaune du grand feau.
Hier volghi d'inhoudt -υαη de Pouvoir of Machc der ghe/eyde Heeren Ambaffadeurs Extraordinaer des Koninghs van Groot- Brittanje.
KArel , doorGodts ghenade Koningh vanGroot- Bfitanje, Vranckrijck en Yrlandt, Bcfchermer des Geloofs, Sec. Aen alle de genen, die defe tegenwoordighe fchriften fullen fien, Salnyt. Veel en zware oorfaecken, ghpüjckclijck onfe en deghemeene nuttigheden treffende, maer voornamelijck defeforgh, diewy voor onfe Vrienden en Gheconfedereerden dra- gben, welckers behoudenis en welftandt wy, tot onfe grooce droefheydt, ghevaer, fien loopen, hebben ons aenghetaden onfe Vrienden, Gebuyren, en Geconfe- dereerde niet alleenlijck door Brieven te vermanen dat fy voor hun eyghe en de gemeene welftandt forgh fouden dragen, maeroock door onfe Ambafl'adeurs en gedepu- teerden aen te portin, en te noodigen tot een Verbondt regende Gemeene Vyandt met onsaentegaen, nameot- lijck om met gemeene hulp cn raedt in tijdts dit quaedt, dat fich foo wijdt en breedt uytfpreyt, en alree gheheel Chriftenrijckmetde breydel en'tjuckdreyghc, teftut- ten en teghen te gaen. Om defe oorfaeck, en om het hooghfte betrouwen, dat wy in onfe waerdtfte en be- mindtfte Vrienden en Raedts-Heeren hebben, Georgh, Hartogh va» Buckingham, groote Admirael van ons ICo- ninghrijck van Engelandt, &c, en Uearijci, Graefvan BoUandt. welckers oprechtigheydt, naerftigheyr, voor- fichtigheydt, en forghvuldighe omfichtigheydt des ghe- moedtsin'tuytvoerenvan onfe faken wy meer dan eens beproeft hebben, foo hebben wy hen hier in verkofen tot onfe ware, feeckereen ontwijfFelijcke Ambafladeurs, Gedeputeerden en CommiflariiTen, foo aen onfe waert- de en Sereniffime Broeder j de ChriHelyckiie Komttgh Loüif , en aen de Hoogh Mogende en Aenfienelijcke Staten der Vereenighde Nederlanden , onfe waerdtfte Vrienden, als aen alle andere Koninghen , Princen, Vrye Staten, en alle andere onfe Vrienden, Magen en Bondt-genooten, ftellenen verkiefen hen door defe te- genwoordige , verleenende hen by defen volle, genoeg- fame en alle macht en vermogen, om voor ons en in on- fe naem met de Sereniffime chriHèlyckiteKonmgh, en met de Staten der Vereenighde Nederlanden, of met alle andere Koningen, Princen, Vrye Staten, of met alle andere, van wat Staetofwaerdigheydtfy zijn, tegen 'i Hup van Oofienryck, en de Kom^h va» Sfanje», of tegenyemandtanders» henbejonftigende, enhunzyde houdende , een Verbondt, Ligue en Confederatie, ioowelofFenfijf als defenfijf, aen tegaen, entetradtc- ren, en alle andere Liguen en Confederatien, hier voor gemaeckt, te verftercken, daerby te voegen, of af te nemen, Traftaten met alle anderen te maecken ; in de Propofitien toe te ftemmen , dievoorteftellen, tefti- pukereOi verdragen» eninonfe naemtebewiUighen^ belooven en befluyten, en die mef.beloften, ftipulatiert en conventien t'onderteeckenen ; en eyndelijck alles, en yder in 't befonder te handelen en prefteeren, 'c welck onfe voor-genoemde Ambafladeurs, Gedeputeerden en CommiflariiTen fullen oordeelen nut, betamelijck en noodigh voor ons en onfe Koninghrijcken te zijn, en al 't geen, 't welck wy fel ven fouden konnen handelen cn prefteeren , foo wy felfs daer teghenwoordigh waren. Belovende ( daer voor wy ons Koninghlijck Woordt te pandt ftellen) dat al'c geen , 't welck van onfe ghefeyde Ambafladeurs , CommiflariiTen en Gedepute.erden in ditboven-genoemdegedaen , ghehandelt en gheflooten fai zijn, van ons vaft, beftandigen en aengenaem ghe- houden fai worden, en dat wy 't onverbreeckelijck ful- len onderhouden, en, indien't van noode is, met on- fe handt cn zeghel beveftighen. Tot ghetuygenisvaa 't welck wy ons groot zegel aen defe onfe Brief, die mee onfe handt geteeckent is, hebben doenfetten. By Na- vamFarum, opde, fiveatienJedaghviüO&oheif Ìn'6 eerftejaer van onfe Heerfchappy. |
Geteeckent
Carolus R. En gezegelt met het Groot-zegel in geel was. '
Enfuitla Teneur de la Trocuration du Steur Dudley Carleton , Chevalier AmbaJJa- deur Ordinaire dudit Roy de la Grande Bretagne.
CArolus Dei Gratia Magnae Britannias, Franci®, & Hibernia: Rex, fideidefenfor&c. Omnibus ad quospraufenteslitersepervenerint, falutem. Cum mult£e&< jraves admodum caufx, noiira pariter & pu- blica fpeflantes commoda , perfuaferint nobis Traöra- tum & deliberationem inire, cum Sereniffimis ΏαηίΛ & Succia Regiius, EUSore Brmdenburgtco, ^ allis Prl»- cipiius Confiederatts noilris ( PubliciE utilitatis impri- mis ftudiofis ) fuper iis, quse in hoe rerum flatu noftro communi Chriftlani Urbis bono utilia videbuntur · cumqua ad id praefati Reges, Principes & Confcederati noftri Legatos & Deputatos fuos Hagam Batavorutn tnifliiri & deputaturi funt, aut jam miferint vel deputa- rint, utcum noftro aut noftris in & de praemiflìs&om- nibus ea Concernentibus deliberent, conveniant & con- cludant, Sciatisquodnosde Fidelitateêcprovidaanimi circümfpeö;ione praedileöi & fidelis noftri Oud/ejCar- leton Equitis aurati, Oratoris noftri Ordinarii apud il- luftriflimos Unitarum Belgij Provinciarum Ordines, apprimè confidentes ipfum verum, certum, ligitimum, &iadubitatum Commiflarium & deputatum noftrum , hac in parte facimus, conftituimus, & Ordinamus, ei- demper prsefentes dantes& Concedentesplenam & om- nlmodam poteftftem &authoritatem cum priediélis Re- gibus. principibus & Confcederatis noftris, vel eorum Legatis aut Deputatis, fuflicientem> ad id authoritatem habentibus deliberandi, conveniendi, & concludendi pro nobis & noftro nomine de & fuper ligis, amicitiis, & Confcederationibus, quibufcunque internos&prie- fatos Reges principes & Confoedératos noftros, auxilia- que mutua concipiendi & Concordandi, & pro nobis & noftro nomine promittendi, & firmandi, paftionef- quequaflibet & conventiones ineundi &contrahendi, caïteraque faciendi quae in pricmiflis vel eorum aliqua concernentibus utilia aut neceffària judicaverit, promit- tentes boni fide & verbo regio fpondenteS, qusecunque àprxdiitóCommiiTario & Deputato noftro in prsemif- fis aut ea quovis modo Concernentibus, adta, gefta pro- mifla, &ConcIufafueiint, Nosea omnitìrata, grata- que habituros, & inviolabiliter obfervaturos. In cujus rei teftimonium his literis noftris manu noftra iignatis fi- gillum noftrum magnum apponi fecimus. Datis apud Palatium noftrum Weftmonafterii vicefirao tertio die Aprilis, Anno Regni noftri primo, Subfignatum erat Carolus Kex> & feelé de cirejaUne du grand feau.
Hief |
-ocr page 44-
Bier volghi i'inhoudt van de Trocuratievan de Heer Dudley Carleton ^ Ridder ^ ordi- naet Ambaβadem vande gefeide Koningh van Groot Britange.
KArel > door Godsghenaede Koningh van Groot- Britange, Vranckrijck en Yerlandt, befchermer des Gcloofs &c. Aen alle de geenen, die defe tegenwoordige letteren fullen fien. Sakyt. Αΐίοο veel en feer z,ware faecken , gelijckclijckonfe ej'gen , en de gcmeene nuttigljeden crefFende, ons aeogeraden hebben een Traétaec en Deliberatie aen te gaen mee de Serenif- iime Komngea van Deenmarckee e» Stuede», dtKeurvorÜ •vanBrsndenburgh. en met andere Vorfien, en onfe Gecon- federeerde». dievoornamelijckde gemeene nuttigbeyt benaerfligen, over ibodanigc dingen, die in defe onfe ftaet der dingen, en in die van d'algemeene Chriften- heytgoetende nut fullen fchijnen, en alfoo hier toe de voorgenoemde Koningen,Vorften en onfe Gcconfcede- rcerden hun Gefanten en Gedeputeerden nae den Haegh iaHollandt fouden fenden Ènafvaardigen , ofalredege- fonden en afgevaerdight hebben, op dat fy mee d'onfen in en van het voorgenoemde, en in een vande dingen j die daer toe bshoorcn , fouden delibereren , verdraeghen enbefluyten : foo is't dat wy doen te weten dat wy, ons fonderlingh vertrouwende op de getrouheyten forghvul- dige omfichtigheyt des ghemoets van onfe feer beminde enghetrouwe Dudley Carleton, Ridder, onfe ordinare Orateur en Amiajfadeur by de Doorluchtigfte Staten der Vereenighde Nederlanden, hem onfe ware, feeckere, wettige en ontwijffelijcke CommiCTarls en Gedeputeer· deindefendeelemaecken, conftitueren ende ordonne- ren , aen hem door defe tegenwoordighe gevende ende verleenende volkome en genoeghfame macht en autho- riteyt. om met de voorgenoemde Koningen, Vorften , en onfe geconfoedereerden, of met hun Ambaffadeurs of Gedeputeerden, ghenoeghfame authoriteyt hier toe hebbende te delibereren , verdragen, en te fluyten voor ons, en in onfe naem, van en over de Liguen, Vriendt- ichappen , en Confocderatien, die wy hebben tuffchen ons en de voorgefeyde Koningen, Vorften, ende onfe geconfoedereerden : oockom onderlinghe byftandt te concipieren en toe te ftaen, en voor ons en in onfe naem tebeloovenentebeveftightfn, alle accoorden en over- een, komingen aen te gaen, en te contraheren , en alle andere dingen te doen, die hy in't boovenghenoemde, ofineenige andere dingen, hier toe hehoorende ) nut ofnoodighoordeelenfal : beloovende ter goeder trou- wen ( daer toe w y ons Konincklijck woordt verpanden) dat wy al 'tgeen, 'twelck van onfe voorgenoemde Com- miilaris en Gedeputeerde in't voorgefeyde, of in't geen, 'twelck dit eenighfintsaengaet) gedaen, gehandelt, be- looft en beflooten fai worden, voorfeecker en aenghe- naem fullen houden, en otiVerbreeckclijck obfervereji. Tot getuygenis van welcke faeck wy ons groot Zegel aen defe onfe Letteren, die met onfe handt gheteeckent is, hebben laeten aendoen. Gegeven by ons Paleysvan Weft-Muofter, o^^ Acndrieentwinttghftendi^ van^- pril in't eerfteiisi van onfe Heerfchappy. Was onder- teeckent KarolusRex, en gezegelt met het Groot Zegel in geele was.
Enfuit la teneur duTouveir defSts Seigneurs t^mbajfadeurs Eyitraordinaires du Roy de Denemarc, |
CHriftianusquanus Dei grati®, Norwegi^, Vao- dalorum, Gothorumque Rex , Dux Slefuìci , Holfatia;, Stormani® , ac Ditmarfiae, Comes in Oldenburg & Delmenhorft ; Omnibus &fingulis qui- bus hE noftrac exhibentut litterie, pro Status ac dignità· tis ratione , poft officü , benevolentise , favotis , ac grati»noftr® Regia:, Teftificatiohem condignam, a- micèbenevolè acclementiffimèfignificamus, cum hoe tempore ϊηκτpraeìfuos alipot Europa Beges, principes, ac Statili tìnga Batavorumj perlegatos iltiic mittendos, conventus haberi, ac de mediis, per quSBaffliÖB , at perè opprefla Germania in priftinum ftatum ac tran- quiJJicatcm reduci poffir, matura deliberatio inftitui de- beat, Nospro eo ftudio & Favore, quo erga bonum publicumrenemur, piohuic&laudabihpiopofitio mi- nimèdeeiTe voluiflc, &propterea Generofos acNobi- les , Regni noftri Cancellar urn & Senatores , prsfe- öu m arcis Niburgenfis dileöros nobis fideles, JacoLum ü- lefeldium in Urup, & chriftianum Thm/e in Tommerup Haereditarios, quoriim prudentiam, fidem ac diligen- tiaminmultisgraviffimis rebus experti fumus illucno- ftro nomine àblegaflè , quibus vigore pra^fentium da- mus & Concedimus plenam ac oranimodam poteftatem cum Regibus, principibus & Statibus predidtis, aut eorum Legatis , fufficientem itidem adidCommiCRo- nem habentibus, conveniendi, deiiberandi, & noftro nomine concludendi, de iis omnibus, qua> adprasdi- Öum fcopum neceiTaria aut expedientia videbuntuV , confìederationes, item Cêntreilus aliafque litteras aut In- ftrumenta fuper iis erigendi & firmandi > fpondentes Sc promiitentesin verbo Regio^nos ea omnia, quseprsedidti Legati & deputati noftri ita gerent & promittent, rata & grata habituros : in quorum pleniorem iidem prsfentes manus noftrs Regiaefubfcriptione roboratas, Sigilliap- pofitione muniri curavimus, dabantur Nieuburgi 31 Ó- ftobris Anno i dif. Signatu Chrifiian«t, & cachctté d'un Cachet en ciré rouge.
Hier volghi d'inhoudt vande Touvoir ofie macht der gefeyde Heer en x^mbaffadeurs Extraordinare van ^)enmarcken.
CHriitianus de vierde, door Gods genade Koningh van Denemarcken « Noorwegen, der Wanda- len ende Gotthen, Hertogh van Slefwijck, Hol- fteyn, Stormarck en Ditmarflen, Graef in Oldenburgh en Delmerhorft, aen allen en een yder, aen dewelcken defe onfe Brieven fullen vertoont worden, naer vereyfch van fijn ftaet en waerdigheyt, naer behoorlijcke betuy· genis van onfe Konincklijckedienft, weldaet, Jonft en genade, foo maecken wy vriendelijck, jonftelijck ende goedertierentlijck bekent. Dat alio in defe tijdt tuflchen eenigeveontameConittgen, Vorjfen en St.aten in den Haegh inHoUandt, door Arabafladeurs derwaerts te fenden , Vergaderinghen gehouden fullen worden , om vande middelen j door dewelcke het bedroefde en by nae ver- druckte Duytfland in voorige ftaet en ruft gebracht foude konnen worden , te handelen, ende alfoo men tijdighe deliberatie daer toe behoorde in te ftellen, foo is't dat wy, omdefe naerftigheyt enjonft, daer mee wy aen't gemeene nut verbonden zijn , geenfints in dit godt- vruchtigh en loffelijck voorftel in ghebreecke hebben willen blyven , ende dieshalven derwaerts ghcfonden hebben d'£delò en kloeckmoedige Heeren, onfe Can- celier van'tRijck, en Raden , d'Overfte van Nieuw- burgh, onfe beminden ende getrouwen, Jacüb Vllefelt Erf-Heerin Urup, en Chrifliaen Thomas, Erf-Heer in Tommerup , welckerï voorfichtigheyt, ghetrouweyc en naerftigheyt wy in veel zware faecken hebben be- proeft , aende welcken wy, uyt kracht der tegenwoor.>^ digen, geven en verkenen volkoomen macht om met degez^de Koningen, Vorften en Staten, of met hun Ambauadeurs, genoeghfame Commiflïe hier toe heb· bende, te vergaderen, delibereren, ep inonfenaernte fluyten alle foodanige dingen , die tot het voornoemde ooghmercknutofnoodigh fullen fchijnen; Confedera* tien. Ctntreaen , en andere Brieven of Inftrumenten daerovertemaecken, en te beveftigen : beloovende» en ons Koniacklijck woordt verpandende, dat wy alle 'tgeen, 'twelck onfe voorfeyde AmbafTadeurs en Gede- puteerden dus fulleo doen en belooven, voor aenghe·· naem en vift te houden. In welckers volkomender ver- feeckeringhwydefe teghenwoordighen, door d'onder- fchrijvingh van onfe Konincklijcke handt verfterckt , door d'aendoeoingh vanoBS Zegel hebben doen beve- ftigen. Gegeven te Nieuburgh , op tTeen en dtrtighfie dagh van Oliober in't J aer fefiie» hindert vyfen tmntigè, Geteeckent Christian us, en met hec Zeghel ia roodewas gezegelt.
D 4 |
-ocr page 45-
44
Enfuit la teneur de la Trocuration àesSìeurs Commiffaires des Seigneurs Eflats Ge- neraux,
LEsEftats Generaux des Provinccs Unies du Pays
Bas : A tous ceux qui ces prefenccs verronr, Saluc.
Gomme ainfi foie» quo pour d'un Commun con- cert tornare le progres des mauvatfes, ér tres-da«gereufis menées i outrages. violances > ér opprejfions, qui fe font par guerre ouverte ér vo^f de fait contre lapacification > een- βitutions fondamentales, ér autres capftulaiions de l'Em- pire , confirmies par les Empereurs meimes , auroit efté trouveboüj parladin&ienéràl'infiànce duSereniHÏme Roy de la Grande Bretagne, de tenir icy en la Haye une sllêmblée des Ambafladeurs & Commiflaires defdits Roys, Princesse Potentats, incerefles en cetrecauie, comme aufli de nos Deputés, pour conferir, traitter > &conclure une ferme AlJiance de LigueofièDli»e& de- fenfive, contre tous ceux qui maintenanc oupourl'ad- venir ieront Autheurs deidites menées, outrages > yio- ienccs & oppreilions > Et qu'à cette fin feroyent arrivés furle lieules Tres-illuftres Seigneurs George DuedeBuc- kingkam, grand Admirat &c. Henry Comte d'HoUande, AmbaiTadeurs Excraordinaires du Tres-haut) Tres-ex- celJenc & Tres-puiflant Roy de Ia Grande Bretagne, comme aufli Ie Sieur Dudlef Carleton Chevalier Ambaf- fadeur Ordinaire de fadite Majefìé en auroit charge 6c CommiiEon Ipeciale , & qu'auffi ieroyent arrivés fur lelieules ^eignmrs Ja^uesUifelt àe:Ot\ipt Chancelier du Royaume de Denemarc , Gouverneur de Nieu- burg, èzChrifliaenTonaJfejt deTommerup , Ambaf- fadeurs Extraordinaire·: -du Tres-haut, Tres-excellent δε Tres-puiffant Roy de Denemarc ; Pour ce eft il qu'ayans entiere confiance de la preud'homie, longue cxperience és afiàires > fidelité , fuffifance & bonnes qualités des Sieurs , Floris Comte deCulevburgi Baron de Pallant, Witthem , Weerde , Sieur de Leede, Liend^n , Wildenburgh, Kenfwieler, Engelfdorp, Vrechem, Bachem &c. Nicolas de Bouchorft Sleur de Nookyifijck , Baillif j & grand Maiftres des levées de Rijnli^t, Confeiller, & Penfio-
nairedes gttats d'HolIande & Weft-Frife , Simon de Beaumont Confeiller & Penlionaire de la Ville de Mid- delbüurg , Gijsbert de Hertefeit , chrifliaen Oeflerzee Grietman de Lemfterlant, Thomas Varwer Bourge- maiftre de la Ville de Deventer , ér Goolfen Schaffir, Sieur en Uthufen & Meeden &c. avons iceux cora- ni is, ordonné , & deputé , Commettons, ordon- nons, & depucons par ces prefenres , pour en nótre Nora , 6e de noftre part , fe.trouver en l'aiTcmblée defdits Sieurs Ambafladeurs Extraordinaires & Ordi- naires defdits Roys, & des autres Roys & Potentati, lefqueiss'y joiudiont encores, leurdunnantpleinpou- voir & authoritéde traitter , convenir , & conclure avec eux une ferme Alliance ér Ligue Ojfenfve ér De- fenfive contre leidites menées , outrages & oppref- ÌÌ011S ; E^dfiiout ce qui fera convenu & conclu, faire OU paiT^ iel ou tels Inflruments , Contraéls & pro- meflès, que befc^in fera, & generalement faire en ce que deffus, tout ainfi que nous ferions ou foire pour- rions fi prcfens en perfonne y eilions , ίβςοϊί que la chofe requift mandement plus fpecial, qu'il n'eftcon- tenu par ces prefentcs i Promettans fmcerement & de bonne foy avoir agreable , tenir ferme & fìable à tous jours ce qu'en cette qualitc fera fait, procuré, pro- mis , coi|venu, & accordé par nofdits Oepucés en ce que deffus, 6e qu'en depend, 1'obferver, i'accomplir &entretenirinviolablement , fans jamais aller ny venir au Contraire direöement ou indireöement, en quel- que forte ou maniere que ce foit, mais Ie coutdevoir j^atifier , fi befoin eft au contentement defdits Roys & autres, qui trouveront bon y entrevenir ou fejoin- dre. Fait à la Haye en noflre Aflemblée fous noftre grand féel, Paraphure & fous la fignature de noftre Grif- fier. Le -vitigt hui&itfme de Novembre Van mtl βχ cent viagt ér cimi. EItolt Paraphé Gysiert de Bwt' felaer\ Etfurlereply » par Ordonnance defditsSeig- |
L.S.G.Bucktngham. L. S. Hollandes. L, S. Dudley Carleton,
L· S. Floris Comte de Culenèurg. L. S. Nicolas de Bouchorfl. L. S. Ant. Duyck. L.S. S. de Beaumont. L.S.G, van Harlevtlt. L. S. C. van Oofietzee, L.S. Themas Varwer, LS.G.Schaffer.
Hier volghi dHnhoüdt van de Trocuratie der Heeren Commijfartfen van de Heer en St&^ ten Generael.
met een gemeen ( _______
te breken de progreffen en voortgangen der quade en fier gevaerlycke meneen, overlafien, gewelden j en verdruckin- gen, dte gedaenvorde» door openbare oorlogh en vegen van dadelyckheydt, tegen de pacificatie, fondament ale Conflitu- tien 1 en andere capitulatien van V Keyfirrijck, door de Kef- fers felf geconfirmeert, goet gevonden is door de direUte > enopd'infiantie van de Sereniffime Coningh van Groot- Brittaoje, hier in den Haegh te houden een vergaderingh der AmbaiTadeurs en CommiiTariffen dergefeydeKonin- gen, Princen en Potentaten, in deiè faeck geintereiïeert, gelijck oock van onfe Gedeputeerden, om te confereren, traöeeren en te fluyten een vafte Alliantie van Ligue, oiFenfiveendefenfive, tegen alle de genen, dienuzijn, of voor 'c aenftaende fullen wefen Autheuren der gefeyde Menéen, overlaften, geweiden en verdruckingen, en alfoo ten dien eynde ter ghefeyde plaets fijn gekomen de Doürluchtighfte Heeren Georgh, Hartogh van Backia. gami groot Admirael, &c. Henrijck. GraefvanHot- landt, Extraordinare AmbaiTadeurs van de hooghiie, uytmuntenfteen machtighfte Koningh van Groot-Brit- tanje, gelijck oock dat de Heer Dudley Carleton, Rid- der, ordinaer AmbaiTadeur van fijn gefeyde Majefteyt daer toe fpeciale laft en Commiffie heeft, en oock dat de Heeren'Jjco^ Ulefeit van Urup, Cancclier van'tKo- ninckrijck van Deenmarckcn, Gouverneur van Nieu- burgh, en Chrifliaen Thomaffen van Tommerup, Ex- traordinare Ambaffadeurs van de hooghfte, uytmun- tenfte en machtighfte Koningh van Deenmarckcn ter plaets fijn gekomen : foois't dat wy, volkome betrou- wen hebbende in d'oprechtigheydt, lange er varentheydt van faken, getrouwheydt,genoegfaemheydt en goede qualiteyten der Heeren F/owj Graef van Culenburgh ^ Baron van Pallant, Witthem, Weerde, Heer van Leede, Lienden, Wildenburgh, Kenfwieler, En- gelfdorp, Vrechen, Pachem, &c. NicolausvanBoeck- herfi. Heer van Noortwijck, Baljuw en Dijckgraefvaa Rijnlantj Antonie DuicJf, Raet en Penfionarisder Sia- tenvaa Hollandt ep-^eftvrieflandt, Sytvon van Beau- mont i Raeten-Pénfionaris van de Stadt Middelburgh, GysiertvanHarteveltj Chrifliaen Oofierzeci Grietman van Lemfterlant, ThomasFarwper jBmgctmee&CTv^Ln de Stadt Deventer, en GoojfenSchaffer> Heer in Uthufen en Meeden, &c. hen hebben gecommitteert, geordonneerc en gedeputeeftj committeren, ordonneren ende depute- ren hen door defe tegenwoordigen, om in onfenaem, en van onfent wegen te verfchyncn in de vergaderingh dcc gefeyde HecrenExtraordinare en ordinare AmbalTadeuri der gefeyde Koningen, en der andere Koningen en Po- tentaten ,■ die fich hier noch by fullen voegen, aen hen gevende volle macht en authoriteyt, om te traöeren,ver- dragen en met hen te fluyten een va[le Alliantie en Ligut offenflveendefen/tve teghen de ghefeyde Menéen. over- laften , ghewelden en verdruckinghen , en van al 't geen, dat verdragen of geflooten fai zijn, te maken,
ofte
figné jF. van Goth, feelé dU
neurs Eftats Generaux , grand feau en ciré rouge.
L.S.JacohUlefelt. L. S. Chrifliaen Tomajfm. |
-ocr page 46-
oftepafferen fulcke inftrumenten, contralenen belof- ten , als van nooden fai zijn. En generalijck in 't boven- ftaende te doen even eens ghelijck wy foudendocn , of kennen doen als of wy felf daer regenwoordigh waren, fchoondefaeck fpeciaelder mandement vereyfchte dan door dele tegbenwoordighe begrepen is; belovendeop- rechtelijck en ter goeder trouwe aenghcnaem ic hebben , en voor altijdt vaft en beftandigh te houden al'tgeenin defequaüteyc fai fijn ghedaen, geprocurcert, belooft, verdragen en veraccordeert door onfegcfeyde Ghedepu- teerdenin'tgeen, 'twelck hier voor ghenoeratis, en daer aen kleeft, dat t'obferveren, vervullen, en on- verbreeckelijckt'onderhouden , fonder oyt daer teghen te doen of te laten doen, diredeiijck of indiredtelijck, in hoedanighe wyfe en maniere dat het zy, maer het alles te ratificeeren , foo't noodt is, tot contentement en vernoegingh der ghefeyde Koninghen en anderen, die goedt fullen vinden hier by in te komen, of fich daer by te vcrvoeghen. Ghedaen in den Haghe, in onfe Ver- gaderingh, onder ons Groot-Zegel, geparafeert en on- derde teeckeningh van onfe Griffier. Den a8. dagh van December , in 't jaer lóif. Was gheparafeerc Gysbert de Boetfeler Onderftondt door d'ordonnan- tie der ghefeyde Heeten Staten Generael } pheteec- kent J. vanGoch, Ghezegelt met het Groot. Zegel in ïoode was.
Wasgheteeckent
X>. S. G. Buckingkam. L. S. Jacob Ohfelt, Z. S. Hollande. L·. S. Chrifliae»
L, S. Dudley Carleton. Thomaffeu. L. S. Flerh, Graefvan Culenburgh. i. S. Nicolaesvaa Boetkhorfi. L.S.j^nt.Duyck. L. S. S.van Beaumont. L.S.G. van Harteveit. L. S. C. van Oofierzee, L.S- Thomas Varwer. £■ S.G. Scheer.
Mmoire touchant Ie Traitté fait à la Haye entre les Sereniffimes Roys de la Grande Brttagne & de OenemarCi & les Seig' neurs Efiats des Trovinces Unies des Tays Basle^.'Decemb.
Ad referendüm.
ENcoresque Meflieurs les AmbaiTadeurs&Deputés qui ont traitté, ayent trouvé apropos dele coucher en termes plus gencraux pour plufieurs refpeös, & confideratioDS : fieft ce qu'il faut prefuppofer que Ie PalatwatHaut&Bof^vec toutes fes Dignités & depen- dances doiceilretenu pour comprisexpreffement, àce que les Confoederés foyent obligés d'cn procurer & ob- renirpar toutes voyes poffibles la reftitution au Prime E/eSeur Palati», & à fes enfans, puis qu'on les en a depofledés injuftement, & que lefdits Cor.fcederés n'en- trerontpointenaucun accorda vee la contieparr.ie> fans y comprendre ledit Seigneur Eledeur.
Que Ie fubfide d'argcnt que fa Majefté de la Grande Bretagne contribue de trois eens mille FlorÌ7is far meis à l'ArméeduRoyde Denemarc, fera continuéjufquesà cequepar uttevive^ gaillarde divefJton> quefaMajefié de la Grand Bretagne fera par une autre Aimée par terre, auflìbienquepar fes Flotces iur Mer, Ie Roy de Dene- marc fetrouvera par eSezfìus aJPiflé que far ledit fubfide d'argcnt, qu par d'autres fubfides &contributions fa Ma- ieftéfera rendu capablede mainteiÌ5|fon Armee.
Qu^en cas que ie Roy de la Grande·Bretagne, de- fire^envoyer de (es propres fubjeils fix mille hommes de pied à ladite Armée, & d'entretenir mille Chevaux à fes gages, mais felon la proportion de la paye de {a Ma- jelté de Denemarc i il luy fora libre d'en faire ainfi au bout de trois mois, comme il eft oti fera accordò entre kursiVlajeftésdela Grande Bretagne & de Denemarc, par l'entremife du Chevalier jSmfireuther, & que la paye defdits gens fera, par voye de rabat,.de lafommepro- miCe de trois eens ?»ille Florins par mois, lerefteduditar- gentaüantaux autres fraisdeladite A>mée. |
Quel'Arméedu Comte dc Alansfelt tandis qu'elle de- meureraconjointe, ou en la difpofition du Roy de De- nemarc, (comtne elle eft à prefent, &s'entenddcvo>r continuerjuiques à une autre refolution, piife par leg ConfQEderés)doiteftre prife & mifeen ligne decompte du nombre de gens, tant de Cavallerie que d'Infanterie, fpecifiédansIe deuxiefme Artide dudit Traitté ; Jïnten- dant que ledit Artide, ne ioit point duiement intie- prete, jufques à ce que les moyens feront augumentés par d'autres contributions, point encor fpecificés dans ledit Traitté', pourfubvenir i 1'entretenement de ladite Ar- mée de fa Majeflé de Denemarc.
Que 1'on entend aufll que nul des Confosderes fle pourra envoyer , ou laiflèr porter diredlement ou in- diredementauxEnnemisou euradherens, desAmuni' tionsdeBoucheoudeguerre, ou bien de mafts. cordages ou queliues autresneoefités. foit de guerre, ou pour armer, OU baftlrdes Navires, paisl'empeicheront&defendront àleurpoffible, tantà leurs propres fubjedlsquetousau- tres, à peine d'eftre tout de bonne prife.
Puis que par le Traitté de Confaderationfufdit, eit promis que les Seigneurs Ambafladeurs des Roys de la Grande Bretagne & de Denemarc, & les Deputcsdes Seigneurs Eftatsferonc fournir icy àlaHayelaDeclara- tion de la volonté de leurs Souverains fur iceluy Traitté , dans le vingtiefme de Mars prochainement venant : Pro- mettant lefdits Seigneurs Ambafladeurs & Deputés en mefme terme &lieu, auilì fournir la Declaration de leurs Souverains fur les points & Articles compris enceprc- fent Memoire. Eftoit fignc & feelé, comme s'enfuit.
Jacob Ulefelt. Chriftiaen Toma fin.
G. Buckingham, Hollande. Dudlty Carleton.
Floris Comte de CulevbuTth.
Nicolas dtBauchorfi.
Ant. Duyck.
S. di Beaumont.
G. V. Her/evelf.
C.Oo/^erzee,
Thomas yarmer.
G.Schaffer,
Memorie aengaende het Τ'^aÌÌaetygemaeckt in den Hage, tuffchen de Serenijfime Koningen van Groot-Brittanje, en van T>eenmarkeny en de HeerenStaten der Fereenigde Neder-^ landen. T>en9. December^ lózf. i^d referendum.
Λ LhoewelmijnHeerend'AmbaffadeursenGedepui teerden,die getraiteert hebben,goet hebben gevon- den dat in generaier termen te flellen, om veel rei- peöenenconfideratien; foo is'tdatmen prefuppoferen moet dat d'Opper-en Neder-Paltz, met alle fijn dignitey- ten en aenkleven expreflelijck moet fijn gehouden, dat de eheconfedereerden verplicht fijn door alle mogelijcke middelen de reftitutie en herftelling daer af te procureren en te verkrygen voor de Keur- Vorfi Palts Graef, cn voor fijn kinderen, dewijl men ben ongerechtelijck daer uyt geftootenheifc, en dat de ghcfcyd? Geconfedereerden niet in eenigh,vcrdrach met de tegenparthy fullen treden, fonder daer de gefeyde Heer Keur-Vorft in te begrypen.
Dat de fublidie van geit, die fijn Majefteyt van Groot- Brittan je contribueert en opbrenght, van j 00000. Flerf. ne» termaetit voor't heyr van de Koningh van Deenmar- ken ial gecontinueert worden, tot dat door een levendige e»geeftigediverfie,óib fijn Majefteyt van Groot-Britcaoje met een ander heyr te landt, gelijckoock met fijn Vloten in zee, de Koningh van Deenmarckenfich met'erdaec fai bevinden meer geaftfiem dan door de gefeyde fubftdit ■uatf geit : of fijn Majefteyt fai, door andere fubfiditn ea contributien, capabel ghemaeckt worden om fijn heyr t'onderfteunen.
Datiio gevaldeKoning vuiGroot-Brictoje van fijn eygt
tttilcr-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh, 45 |
-ocr page 47-
46
ondereten6000 Mannen te voet naer't ghefeydehej/rbc- geerc te fenden, en 1000 Paerden op Cjn gagie t'onder- houden, maernaer de proportie van de loldy van fijn iVJajefteytvao Deenmarlcen, het aen hem vry fai ftaen dusdaerintedoenteneynde vandrie maenden , gclijck veraccordeert is, of veraccordeert fai worden tuflchen de Majefleyten van Groot-Brittanje, en van Deenmarken, door d'intermillie van de Ridder Amflruthery en dat de betalinghdergeieydefcrijghs-Iieden ial zijn door middel van rabat van de beloofde fomme van 300000 Ïloryaen ter maent ; 't overige van 't gefeydegeit gaende »en d'au- dere koften van 't gefeyde heyr.
Dathetheyr van de Graef van Mansfeit » terwijl het vervoegt, of in difpofitie van de Koningh van Deenmar- kenfalblyven, (gelijckhgt nu is, cn verftaet te behoo- ren te continueren tot aen een ander befluyt, door de Ge
llUUblktiJ llWb VVTVWMW .... —- u ^
wel verftaende dat het ghefeyde Artijckel niet ftrenghe- lijck verklaert fai worden > tot dat de middelen vermeer- dert fullen zij η door andere contributieli ^ noch niet ge- fpecificeert in 't ghefeyde Trailaet, oth te hulp te komen tot d'onderhoudingh van't ghefeyde heyr van fijn Maje- fteyc van Deenmarken.
IVIen verftaet oock dat niemandt der geconfedereerden fai mogen fenden, of doen ienden ^ direöelijck of in- direilelijck, aen de vyanden, of aen hun Adherenten eonige Lijftocht, of Ammunitie van oorlagh ^ ofmaflen, touTPem of andere noodt/akelijcke dingen, 't zy tot d'oor- logh, of om Schepen toe te ruften ofce te timmeren, maer dat fullen beletten en voorkomen, foo veel als hen mogelijck is, foo wel aen hun eyghe onderfaten, als aen alle anderen j op verbeurte van voot prijs verklaert te worden.
Dat door hei Tradlaet van Confederatie voorgenoemt belooft is dat de Heèren Ambafladeurs der Koninghen van Groot-Brittanje, en van Denemarcken, en de ge- deputeerden der Heeren Staten fullen beftelten en doen komen in den Haghe de declaratie van de wil van hun Souverainen op dit Traöaet binnen de twintighfie dagh van Maerc eerft komende ; belovende de ghefeyde Hee- ren Ambafladeurs en Ghedeputeerden, in een felve ter- me en plaets oock te fourneren en te leveren de declaratie van bun Souverainen op de punten en artijckelen in defe tegenwoordige Memorie begrepen. Was geteekent en befegelt gelijck volght.
JficohVlefeh. Chrift'taen Thomajfen.
G. Buckingam. Hollande, Oudley Carleton
Tlorii , Graef van Kulenèurgh. Nicttlaet van Boeckkerfi- Antonie Duick, S. van Beaumont. G. van Harteveft. C. Oofienee. Thomas Vervar. G. Schaffer.
à'Aggreatìe des Coninghs van 'Denemarck op bey defoo TraSiaet als Memorie -^asgheda- teert Wolfenbijttelden 2 8. Febr., 162 β,
'iDaerwierdt oock gemaeckt een onvergancke- lyck ontwerp van AlUance metdenTrince van Tranfilvanien, luydende
Λ Lfoo de Doorluchtige ende Hoocbgeboorne Vorft JriLendeHeere, Heere Gtfir/e/dce heylighen Room- fchenRijcxendein Sevenburgen Vorft &c. Heer vanetlijckedeelendes Coninckrijcx van Ungaren, der Ziecklet Graef, Hertoch tho Oppelen ende Ratiborn j doorzyne Furftelijcke Doorluchtigheyts Ghefante den Heer Matthias ^luadt ten W^tckrodt cnde ZefpenBrugh uyt kracht van deOèlf» Procuratie « ghedateert den 18. April leftleden, heeft doen verklaren gerefolveert te zijn fich in de bovengefz Alliancie te begeven. |
Zoo is 't , dat de Heeien Staten Ghenerael der Vereenighde Nederlanden verklaeren te vreden te weien op 't wclbehaghen onde goedt vinden van de Konincklijcke Majcfteyten van Groot Bretaigne» ende Denemarcken met den voorfchreven Heere Ghefante te accordeeren ende verdragen, gelijck zy by provifie op believen van de zelve Msjefteyten accorderen, verdra- gen cnde beiluyten mits defen dc Conditiën cnde Artijc- kelen hier na volgende.
Dat Hooghftged : Vorft in de boven ghefchrcvea Unie fich ial begheven ende hem daer in begheefc mits defen , gelijck hy oock van de geconfedereer- de daer inne op ende aenghenomen wordt, in fulc- ker gheftalt als of fijn Vorftelijcke Doorluchtigheydt aenvanckelijck defelve Unie hadde helpen traöeren ende ftnyten.
Zijn Furftelijcke Doorluchtigheydt fai een armée formeeren , ende daer mede felfs te Velde komen, tén miftften met vijfthien duyfent Ruyteren om apart ofte met de troupes van de andere geconfedereerden, daer by te voeghen , te invadeeren de Landen vaa de ghene die defelve Gbeconfcedereerde foeckt te be- fchadighen.
Ende dewyle defe invafie werdende ghedaen fyne Furftelijcke Doorluchtigheydt verfcheydene fware be- fettinghen op diverfche Frontieren ende paflàgien fai moeten doen, om daer door geen inval te lyden, ende tot dien eyndé onderhouden een groot aental Volcks vaa veertigh of meer duyfent Mannen.
Sullen de Gheconfedereerden ter Maent van 34 daghen , voor de Maenden dat fijne Furftelijcke Doorluchtigheydt efiFeauelijcken . in voeghen als vooren , te Velde fai wefen , hem aflifteeren met veertigh duyfent Rijcxdaelders te betaelen , de helfie daer van by den Koningh van Groot Brittagnien, een vierendeel by den Koningh van Denemarck ^ ende aen- gaende 't refterende vierendeel, fullen de gefamentlijcke Geconfedereerden haer fterckmaken, dat het felve oock fai worden geprefteert.
Ende daer-en-boven by defelve fyne Furftelijeke Doorluchtigheydt te Velde fchicken ende onderhou- den acht oft ihie» duyfent Man te Voet , cnde twee duyfent Paerde»,
Ende fai debvoir worden ghedaen by alle Konin- ghen , Princen ende Potentaten binnen ende buyten Europa, dat hun defelve mede in de Unie willen be- gheven, 't fy dat iulcks ghedaen fai worden door d'ordi- naris AmbaiTadeurs in de refpetìi ve plaetfen refiderende, of dooreen Extraordinaris befendinghe, foo als't felve beft lal werden gevonden.
d'Andere Artijckelen van de voorfchreven Alli- antie werden verftaen bundigh epde vaft te bly.ven, ende defe tot naerder verfeeckeringhe daer by te komen.
Ghedaen in 's Gravenhaghe op't welbehaeghen van Hoochftged : Koningen den 18. September i6z6, On- derftont, Ter Ordonnantie van Hooghgemelde Hoe- ren Staten Generaci.
Was gheteeckent
2. van Gocb.
By voorgaende Travaten met Chur-Brandenbuigh in de Jaren i6%i. fende ghemaeckt, was aireede defen Staet wel niet uytdruckelijck, edoch nochtans in- dire(2elijckende by j^evolghe verbonden tot Oorioghe of continuatie van (Pn teghen den Koningh van Spaig- nien die d'Ooftenrijckfche ende Furft-Nyburghfche in- tereften voorftont. Defe Staet ter contrarie de Chur- Brandenburghfche. Daerom fai oock noodigh fijn hier weder te ftellen het Traöaec van provifionele deylingh der litigieufe Furftendommen ende Landen tuflchea hooghftgemeke Cbur ende Furften.
Previ' |
-ocr page 48-
Trovifioneel TraEiaet tuffchen imre C. en* de F. Φ. -van Brandenborgh ende Ny- borgh ilhgheflooten ^)uffèndor^ den
ALfoo tuflchen de Doorluchtighfte Chur, cnde Furften Heere Giorg Wilhelm Marckgrave toe Braodcnburgh des H. Roomfchen Rijcx Acrtzi. Camerer ende Chur-Furft, in Pruyflenj totGülick, Cleve, Berghe , Steiin , PomCren j ifcr CaCfuben cnde Wenden , oock in Sileficn toC Croffen ende Jaghendorp Hertoch t Burghgraeve tot Nurenbergh Èncle Fufli tot Rughen , Grave totter Marcfc ende Ravensbergh, Heere tot Raverifteyn &c. ende Heere WblfgengWilhelnt Faltsgrave aen den Rijn, inBejern, tocOulick, Glcve ende Berge Aerts-hartogh, Grave tot Veldentz, Spanhetmb, der Marck, Ravensbergh cnde Moiie, Heere tot Ravenfteyn &c. allerhande ftry- digheyden cnde mifverftandt geweeffizijn, over de ad- minittratie cnde ghenietinghe van dé Gulicb , Cleéf ende Berghfche Hertochdommed > als oock van de daer toeghehoorigheGraeffchappen ende Heerlijckhcyden, cnde andere Leénen ende daér van dependerende appar- tencDtien, ghelijck defelve den Doorlucbtighen ende Hoogbgeboren Furft endei,Heere, Heere Johan Wil- helm, HoochloflFdlijckcr Memorie Hertogh tot Gulich, Cleve, Berge, Grave totter Marck, Ravensberg, cnde Morfe Heere töt Ravenfteyn &c. by tijde fijns levens ge- püifideert heeft.
Waerommebeydehare Chur: ende Furfle; D: D: rypelijck ten ghemoede ghetrecken thebben, by al dien iooianighe vcrde-nytfiende periculeufe diffcrentien, nocb langer ghecontinucert worden Ibudcn ■, datnietal- leenlijck hare Chur ende F : F: D : D : felfs in ghefta- dighedangbereufeontufte fitten, maer oockbeyderfijfs onfchuldige Landt Standen ende Onderdanen in't hoog- fte verderf ghebracht, de Landen gantfchlijck ghe- deftrueert, ende eyndlijck van de rechtmatighe Erf- ghenamen, Ja vel heel van htt Roomfche Rijck afgetroc- ktn werden mochten.
Om ditailfsnu voor te komen, endeinconfideratie van de Verwandlchap ende Bloedts vriendifchap, waer mede hare Chur ende F : F : D. D. malkander foo na beftaen, endeuyt ichuWlghe liefde totteOnderdanen, foo hebben hare Chur : ende F : F : D. D. met malkan- deren een provifioneelaccootd van vyfen twintighjaer Ianck(by foo verre voor den uytganclc van defelve, de- fen ftrijdt van SucceiTie niet in 't goede, ofte door rccht behooriij ck vergeleecken ofte gedecideert wordt) opghe- recht, in manieren als hiernaer volgt.
L
Tenecrften. Prascaveren beyderfijts hare Chur: en- de F;F: D.D. dat dit accoord noch haer felfs, noch andere, dieopdefe Landen pretenderen, niet en fai na- deelijck, ofce hinderlijck zijn, aan 'c geene wat een ye- ghelijcken van rechts wegentoebehoort, ofte by ordent- lijcke Declaratie van rechten toeghekent werden mochte, ende derhal ven oock van geenen derden, teghenshare Chur : ende F : F : D. D. felfs, ofte anders tot prejuditië aengetrocken worden.
ir.
Daeromme willian hare Chur : ende F : F : D. D. t'fa' menderhandc, aen de Rooolfcbe Keyierlijcke Maje- fteyt als zijnde haren allerghenàdighftea Leetf-Heeren, ende hooghfls over-Hooft fcbuldigh- reipeftdragen ende derfelven dit pröVifioneel accöörd allöï onderdanighft notificeren, met het allÊtondei-danighft betrouwen , de- wyledaerdoor niemandtaen fynen rechte géprejudicifierc en wordt, maer daer en tegens door dit middel de Lan- den by het Rijck behouden, oock de Onderdanen in vrede ende rufte gheftelt Wordeni, dathare'Keyferlijcke Majefteyt het felve allerghenadighft ende geeiütWer- den vernemen.
ΙΠ»
Ten anderen willen hare Chur: endòF-.F: I>.D.dlt «ccoord communiceren aen de Konincklyke Majefteyc |
tot Hifpaniem ende de Set"· Infanta, ali mede aen de Hoog Mogende Heeren Staten Generati, ende verfoec- ksndatryallerfijtshaervolck, dewykhareChurf : ende F : F ; D. D. nu met malkanderen veraccordeert zijn » uyt alle plaetfen défer Vorfténdonimen énde Landen af- voeren 5 ofte doch ilckdeylhoven ienéflaetfe niet hjetbow denj ende in defelve de Soldatefca fich binnen de Ste- den cnde andera allerdings neucrael hoeden laten willen t dat fy oock alle HoAiliteyten, RepreiTalieà ende dade- lijckheyden hoe defeive üftmèn Hebben mughen, van de Gulichfclitì Furfteftdommen Graeficbappen ende Lan- den > ende allen derfelvet- Inghefetenen ende Onderda- nen diverteren, éfide ùfftéllen éndé byaidién nochee- nighe uyt dei&Littdfiti in dfe Garnifoenen ghcarrefteert waren , dat dêfelve foiidèr ontgeldinghe gherelaxeerc ende los gheliten werdén: dat fy oock door fchriftclijke refolutiones, foowelhàre Chur: ende F;F:D.D.als oock haer onder malkanderen felfs verfeeckeren willen , defe Landen met nieuwe Inlegeringhjsn endeAlMiggen gantfchelijck, oock met doortocbtén foo veel als moge- Jijckteverfchoonen, end foö diergbelijcken noodtfaec- kelijck ghefchieden mofie, fich als dan in 't Land niet op te houden, ofte foo >mtnërs eeiinachc-Legcrdaerinte nemen noodigh, fich met otiderhoudinghe van goede Krijgfch-difcipline, ende zonder befwaürnillê oftelaft van de Onderdanen, volghens des H» Rijcx Conftitu- tien, ende de Pas-Ordéninghé < mette voorgaende Fur- Iten opghef icht, te draghên, ende die lenigen foo daer tegen bandelen, exemplarelijck te ftrafièn, ende tot be- hoorlijcke refiitutie ofté afdracht aen te houden j de On- derdanen nochtans Ondir géén pretext hoe het feite na- men hebben mochte, met exaétien ofte in anderen ma- nieren te 'befwaren, meer haer by alle occafie, rechte neutraliteyt ghenieten te laten, ende by aldien eenea ofce meet, fich tegen des eenen ofte anderen dey Is Sol- datefca, ofce tegens de Neutraliteyt verloopen ofce ftraf- baergemaecktte hebben bevonden wierde, deanimad- verfieende fatisfadtie daer over hy haerwettigbe Ove» righeydt, wacr onder fy ghefeten zijn, behoorlijck te foecken.
IV.
Verder fai bybeyderzyde Ajftfitnte» met fonderbaerö diligentie gbefocbc vrofdën, dat fy hàer niet onderne- men willen, eenlgheplaetfòn in defe Landen roet Gar- nifoen te befetten, ofté te occuperen, ofté eenighen aenflagh daer op, ofte óp perfoonen van bare Chur : ende F: F: D.D. Ridder Khap én Steden, Landen en Luyden, Raden, Officiers, ende Dienaers te maec- ken, ofte diergbelijcken haren toebehporlghen toe te laten. Maer foo verre fy felfs, ofte eenighe van hacre bedienaers cnde Inghefeterten, in Pnilico ofte Private teghensdefeLandén, oftederfelverbcfitters, ende On- derdanen , ende inghefefenen, ofte teghens de Land" Standen in 't Generaci ofte Particulier yets te pretende- ren hebben mochten, dat het felve niet afftellingbe van alle dadelijckheyden, repreflalien, en anders niet aU door goetheydt ofte ordentlijcW Recht, volgens de oude Paila ende Concordaten, behooilijck géfocht, gedeter- mineert eöde uy tgevöert wérde.
V.
Ghelijck fy dan oock niet en werden difScuIteren te refolveren, dat fy geenen van de poflèderende Chur : ende Furften, inzyne, na het uytvt^fendesaccoords» hebbende Lands Furftelijckc Jurifdiaie, Regieringhe ende Verordeninghen ofte oock aenghenietinghe fyner Renten ende Inkomften, onder wat fchijn ende pretext het oock ghefchieden mochte, ghcen indracht oftebe- hinder inghe doen, ofte door hare toebehoorighe het zei· ve doen laten zullen.
VL
Daer-en-tegens hare Chur : etide F : F : D. D. de beyi de Oorlogende partbyen finciéérlijck zullen verfeeCke* ren , onaengheficn dat eéil dézen, het ander dén andé- ren Chul·; ende Furften affifteert, dat fyfich doch je- gens beyde deelen, in 'tghémeén ende af-zondérlijck, benefiëijs hare Landen eh Luyden willen betoonen, ge- lijck tirauwe nabuyren töeftaet, tot oprechte Neutrali· téyt bevlytighen , ende iii yöorvallendé difierentien,
Vr Dacf
van de Nederlandfche Vrede-Handclingh. 47 |
-ocr page 49-
V E R H A E L
fich naer inhoudt van de oude Ραίία ontfcheyden laten > endc van allecuncrarieteywnabitineren.
Het fai oock allerfijdts alle 'cgene wat tot hier en toe tuffchcn beyde Chur: cnde Furft: ende derfelvertoe- bihoorige ghepaffeert is ende tot onwille oorfaeck gege- ven heeft, een yegelijck vergeven zijn, ende op nie- mande verhaelt worden-
VIII.
. Maerdaer-cn-tegens willen beyde nu provifionaliter veraccordeerde Chur : ende Furften een den anderen totter uytdracht van de faecke trouwelijck ende Furillijck meynen, cnde gheducrende den tijde van dit Interim > fonderlijck tot Confervatie van heyierfiitsf offese fterck te famenhouden, ende tegens andere metten rechteftry- dende, Vyandlijcke ende dadelijcke pretenfien, een den anderen met conjundlie van hare Standen getrouwelijck ailifteren.
IX.
Soo wanneer tuiTchen hare Chur : ende F : F ; D : D : ofte derfelver Raden, OiBciers, Dienaers, ende On- derfaten, eenigh mifverftant komen mochten , waer voor men figh doch allerfijts met hooghften vlijt, ende y ver getrouwelijck wachten fai, foo fai men tegen mal- kanderan niet de faüo procederen, maer na ghelegent- heyt van de faecke, eerft de Officiers ende Raden by den anderen doen komen , ende nacr billickheydtdegerefe- ne abuyfen ontfcheyden laten; maerfouden daer immers foo groote diiBcuIreyten voorvallen , dewelcke by de Officiers ende Raden niet ontfcheyden werden moch- ten, (00 fullen fchickelijcke endegenoeghfaemegequa- lificeerde luyden , inghelijcken getal van beyden zyden geUoofen werden » die daer tuilchen handelen ende in dergoetheydcdc iaeckcn afdoen, ofte anders by faulte van dien, door een expedijt , onpartydigh ende kort proces ( waer in jegelijcken deel meer niet als twee, ende alfoot'famen maer vier fchriften toe te laten ) ende het felve ten langhften binnen den tijdt van een Jaerafhel- pen ; tot dien eynde dan die gene foomenbeyderfijdts hiertoe kieft, inaffonderlioge be-eedinge om onpar- tydigh in de faecke tefpreecken, genomen werden ful- len: endeialbetby 'tgene, wat hierinperlVIajorage- jftatueertwort, tot te rechtmatige decifie van deHooft- faecke, verblyven,· maer hadden fy Paria Vota, alfdan ia! jegelijck deyl eenen onderpartydighen Arbiter nomi- neren , ende uytdefelveeenM door't lot gekoofen ende alfulckeniofghelijcx ais vooHz daer toe behoorelijck be- cedight worden.
By aldien oock den eenen ofte den anderen van de te- genwoordige Hceren Tranfigentien, ofte Heeren Erf- genamen , door den wille Gödes voor d'expiratie van de vijf en fmintighlwa, ofte eer dat de Hooft-faeckeeyn- dclijck in't goede oft door recht ontfcheyden is, mette doodt afgaen mochten » endc deffelven Succeflèur ofc Brfgenaem de Regieringhe defer Landen voor fijn deel aenvacrden, endedeHuldinghe van de Standen , ende Onderdanen nemen wilde, foo fai het defelve elcke rey- iè den anderen noch levenden Chur : ofte Furften ofte des felven nakomelingh , drie maenden van te voren te weten doen, op dat den felve fijne Gefantenfchicken eride toefien magh , dat daer by nietalleen nietenghe- fchiede'twelckdit accoordt tegen ofte fynen Heerpre- judiciabel) maer dat den felven oock behoorlijck gedacht werde, ende de Standen Onderdanen figh aen den fel- ven by alfulcken Huldiginge te gelijck verbinden, ghe- lijckalsdan de Huldiginghe, volghens gheconcipieerde form, gefchiedén fai, ende fai den Gefant by den Furft die de Huldiginghe ontfanght behoorlijck verplicht wor- den.
XI.
Beyde hare Chur : ende F. F. D. D. ende hare fuccef- feurs fai tot te decifie der faecke toe ofte tot een ander Principael e nde perpetuel accoord, oft tot ten uyrganck van óevijf-en-tviintisih Jaren, den geheelen Tyteiende de Wapenen van de Hertogen tot GuUch, Cleve, Bergh, mitfgaders van de toebehoorighe Graef-fchappen ende Keerlij ckheyden ghelaten worden, ende fy felfs willen d'eee dgn anderen, het felve foo in 't fpreeciien als in 't fchryven ghevcn, ende belaften dat de Onderdanen ende de Cantfelryen diergelijcken doen iullen. |
Xll.
Wat dan de Provifionele deylinge, adminiftratic, Re- gieringe, ende genietinge der Landen (jfcigaet, foo fai aen fijne Chur; 0oorl: &c. blyven ende derfelver roc- geeygent worden, dat Furftendom C/ew, mde de beyde Graef/chappen Mank en^e Ravensbergh, met alle ende ye- ghelijcke hare Regalien, lurifdiélien, recht ende ghe- rechtigheden.
XIII.
Infgelijckjip fullen aen fijne Furflelijcke Doorluchtig- heydt, blyven ende derfelver toe-ge-eygent worden , de Furftendommen Gulich ende Berge, oockde Heerlijck- heydt Ravenfleyn ende Breskefsnt, met alle ende yeghe- lijcke Regalien, lurifdidlien recht ende gerechtigheden.
XIIIL
Gelijck oock fijne Furflelijcke Doorl; figh voorbehou- den doet, de uytvoeringe van de Adtie, op allen refte- rcnde Landen, Heerlijckheden ende Leen-goederen, die Hertogh Johitn Wilhelm tot Gulich, hooghloflijcker me- morie, nagelaten oh oyt gehadt heeft, maernu ter tijdt by andere gepoffideert worden.
De ordinarie Imkomften ende Renten, als oockde extraordinarie, dewelcke aen Vruchten, Contributien, ofte in andere manieren in de beyde Furftendommen Cleve ende Berge, nadatodes eerften May toekomen- de vallen werden, fullen in een gemeeneCaiTegelevert, ende het daer mede als hier na volght gehouden werden.
XVL
Want al-hoe-wel fijne Chur. D, tot Brandenburgh het Furftendom Cleve met de Landts-FurftelijckeOverig- heydt, ende andere recht, gerechtigheyden ende rega- lien, by dit accoordt is ghealïigneert, endeopghelijcke maet ende wyfe, het Furftendom Berge aendcsHeeren Palsgraven F. D. verblijft, foo fullen doch in beyde Fur- ftendommen Cleve ende Berge de ordinarie ende extra- ordinarie Inkomften en Contributien, ende der Land- fchap verwillingen, oock aen breucken ende andere in- traden, foodieghenoemt zijn, ofte ingebracht werdea konnen tuflchen beyde hare Churf. ende F. F. D, D. gh^ lij ck gefey c werden.
XVIL
Maer dewyle fijne Chur-Furftelijcke Doorluchtigheyt tot Brandenburgh uyt feeckere refpedt, even foo geerrae het Furftendom Berge, als het Furftendom CleveÌondc hebben willen, ende het doch tot fijne Furfteüjcke DoorL eleftie geftelt is, ende defelve figh foo haeft niet en heeft refolvceren konnen, foo is aen fyne F. D. à dato defes, hacr noch een Jaer tijdts te bedencken, toegelaten,ende ingewillight, alfooende in defemaniere, datwanneer fijne Furfteüjcke Doorl. figh voor uytganck van't Jaer refol veren ende het Furilendom clevehQgQrea ende daer enteghens het Furftendom Berghe fijner Churf. Doorl, afftaen werden, foo fai de voorliz ghemecnfchap van de Kamer Renten aen ordinarie ende extraordinarie In- komften ende toekomende Contributien cefleren. ende fullen blootelijck de beyde Furftendommeii teghen dea anderen omgewifiTelt ende hinc inde malkanderen pari paf- fit ingeruymt worden, fonder eenighe vordere Traftatie oft Conferentie, dan fijne Cbur. D. het Furftendooï Berge, ende fyne Furftl. D. het Furftendom Cleve, ende alfoo op fulcken val, fyne Chur. D. het Furftendom Ber- ghe ende beyde Graef-fchappen Marck ende Rawnsbergh > ende fyner F. D. behalven de refervatie van de Adie, op de refterendeby andere gepoflideerde Landen ende goe- deren , de beyde Furftendommen Gulich ende Clene, met de Heerlijckeydt Kanjtnfieyn ende Breskefant, met alle Overigheydt, nuttinge ende intraden. te Adminiftrereo ende te genieten geaifigneert, gelaten, ende ingeruymt worden.
XVIIi-
Ende dewyle de Collatie van de proftdyen ende andere Gepftelijcke Beneficien op de Collegial Kercken, oock van de Vicarien in andere Kercken niet even de Landt- Furftlijcke Overigheydt aenhangt, foo fullen defelve in alle voorlz Furftendommen ende Graef-fchappen > bf de Maenden , van beyde Furften gegeven worden, iu
fooda- |
-ocr page 50-
foodanigervoeghen, dat op de geneftichten, daeralle Collationes den Furft volkomclijck toebehooren fijner Churf: DoorI : te vergeven toeftaen de gene beneficia die in Jattuario, Marti», Mm, Julia, Sesterni. & Novem- ifrj vallen eade adtueuus Phnofum getcRgnccrt worden, infgelijcken oock fijner Furft. Doorl. de Rene, die in Fe- irmrio. Afrih. lumo, Augufio, O&obri^ Decemb. valletti maer opde gene lliften, daer de overledene Furften maer /êxMaendenghehadc hebben, voorden voorjegelijcken Chur, ofte Furften drie Maendcn gherefervcert, foo dac fijner Churf. Doorl, tot Brandenburgh op defelve plaet- ien in Jattuario. Mayo & Septembri ende fyner Furftc- lijcke Doorl. tot Nieuborgh in Martio, iunio, ^No- vembri de Collatie toekomt, ende fullen de decani ende Capituleren > over al van 't gene wat defes pundles hal- ven veraccordeert is > beticht ende vermaent worden, datfyfoodickwilsals eenige plaetfen vaceren, hetfelve terftont aen beyde Chur. ende Furften, ofte hare veror- dineerde Raden omttantlijck notificeren , ende haree deyls nakomen 'tgene wat hier over vergeleken is.
X1 JC.
De Regeeringhe van defc Provi fionaliter afgedeelde Landen, ial een yeghelijck van de beyde Chur, ende Furften t'fyner plaetfen alfoo aenftelien , dat het Furfte- lijck en loifelijk oock den Priviiegien endelmmuniteyten van de Landen comform , ende voor Godt > by de Keyferlijcke Majefteyt ende de pofteriteyt te verant- woorden ftaet.
XX.
Maer als de vijf-en-twintigb Jaren ghe· expireert 2.ijn, ende daer-en-tuflchen geene rechtmatighe decifie ghe- volght , oft andere naerdere vereeninghe getroffen en ware , foo ftaet jegelijck deyl t'eenemael wederom in lijn volkomen rechte.
XXI.
De archiven, Regiftraturen ende Oorkonden > ful- len na ghelegentheydt van de Furftendommen, Gràef- fchappen ende Heerlijckheden, die eeoen jegelijcken in- geruymtiijn, getrouwelijck overgelevett worden.
X X1L
Maer foo dickwils als den eenen, ofte den anderen Chur: ende Furften eenighe documenta Mytàei anderen Cantfelrieofte regiftrature noodighzijn, endedaerom verfoECk ghedaen wordt, foo fai een deyl den anderen defebe gelijck het de nootdtuft vereyfcht in orginali ofte inauthentique Copie volgen laten, endedaerinfonder fraude gcgaen worden,
XXIIL
Den Pas oock de Commercien > handel ende wandel j te Water ende te Lande, fai niemandt gefloten, maer over-al vryghelaten worden, in alle manierenghelijck het in den tijd van de voorgaende HooghloflFelijcke Her- togen gcobferveertwierde.
XXIV.
Wat de ghemeene Rijcks ende Creyts Onera aengaet daer draeght een yeghelijck Furftendom ende Landt- fchap fijn acopaert, niec tcgenAaende de provifionale repartitie.
XXV.
Ten Oorkonde van dien » ende tot deffelven vafte ge- ftadigeende onVerbreeckelijcke onderhoudinghe, heb- ben Hoogftgedachten Heeren Paltfgraven Furft. Doorl. voorfigh, inplaetfeende uytten name van fijne Churf. Doorl. tot Brandenburgh derfelven hoogh-aenfienlijcke Gefanter, den Hooghweerdigh, Hoogh endeWelge- booren Heere Adam Grave tot Svartjeniurgh, des Rid- der! ijcken St.Johans Ordens in de Marck, Saxen, Pom- meren ende Wendtlant Meefter, Heere tot Hofen- lantsberghendeGimborn (in krachte van geprefenteer- ^ Creditive, ende Conftitutie , oock van de beyde Originale by fijne Churf. Doorl. ghedepefcheerdeCom- miffien ) dit Accoord met eygen handen onderfchreven, ende hare Zegels hier onder op gedruckt. ^Geda^eert ende gefchiedt tot Duflendorp den 9. Marty
Geteeckent
Wolffgeng mihehn 'Adam GraeflFzu Swatfenbergh. |
Op de deylirige in dit TraBaetgeflelt,. volgh" de in 'tnaefle Jaer een ander met den Har· togh van Nyborgh over de kiefinge ende elette : luydende als volghi.
N Adien op den neghenden Marty feflien hondert neghen-en-tvintigh binnen de Stadt DuiTel- dorp tulTchen den Doorlughftighften Chur- Furft Heere Georg Wilhelm JVJarck-Gfaef tot Bran- denburgh des Heylighen Roomfchen Rijcka Aeris-ka- merer ende Churfurft, in Pruyflen tot Gulich,Cleve ende Bergh, Stetin, Pomeren, der Cafluben ende Wen- den , oock in Silefien , tot GroiTen ende Jagrendorp Hartogh , Burgh-graeff tot Nurenborgh ende Furft tot RugenGraefFtot der Marck ende Ravensbergh Heere tot Ravenfteyn &c. Ter eenre, ende Heere WolfF- gang Wilhelm, Paltfgraefby den Rijn, inBeyeren, toe GulichjCIeefen Bergh Hartogh &c. ter anderen fijden opgerecht ende gefloten is feecker Provifioneel Accoord ende verdragh van ly. Jaren ( ten ware voor uytganck AttkUtihttdifpuyt van fuccejjte metter minne of ty recitto na beheoren tuerde vergeleken of anderjmts efgedaeu ) over de verdeelinghe ende befit der Londen van Gulicb. Cleef Bergh ^ Marck , Ravensbergh .RavtnfleynendcBreskens- fant, alles breeder blijckende by het voorlzverdragh» daertoeomkortsheydt willegerefereertwert, houden- de onder anderen dat aen de keure ende optie van den Hooghgedachten Furft van Nieuburgh geftelt ende ge- laten was om binnen een Jaer na date van't felve ver- dragh te mogen verklaren, of fijne Furft. Doorl, begeer- de dat Furftendom Cleve, ende daer teghen^ aen den hooghftgedachte Churfurft af te treden ende interuy- menhet Furftendom Berghe, of dat fyne Furftelijcke Doorl. de verdeelinghe der voorfz Landen foude laten verblyven gelijck defelve in 'c voorfz accoord aenvanck- lijckwasgheftelt, maer alfoo figh eenighe difficulteyten ende zwarigheden hebben gheopenbaert belangende de voorfz keure ende optie deweicke by continuatie den voortganck ende het efièft van het voorfz provifioneel verdragh grootelijcks fouden hebben verachtert, ende geincommodeert ; fOo hebben de Heeren Staten Gene- raelna voorgaende advijs van fijn Excellentie den Heer Prince van Oranae door derfelver Heeren Gedepu- teerden doen houden verfcheyden conferentlen met fij- ne Hoogh - ghedachte Vorftelijcke Doorluchtigheydt van Nieuborgh ende roet d'aenwefenden Heeren Af- gefanten van fijn Churvorftelijcke Doorluchtigheydt van Brandenburgh ende in defelve conferentie na voor- gaende communicatie met den Hoogh-gemelten Heere Prince van Orangegedaen verfcheyde voorflagen, ende met redenen onde induöien de faecke foo verre gebracht dat partyen wederfijdts figh fouden laten bevallen, dat fijne Hooghged. Churf. Doorl. byproviCe voorden tijdt van ay. laren ( ten ware voor uytganck derfelver het dif- puyt van fucccflSe metter minne of by rechte na beboo- ren werde vergeleken, of anderfints afgedaen ) foude befitieo het Vurfiendom deve ende '/ Graeffihap Marck in'tgheheelendfi fijne Furft. Doorl. van Nieuborgh het Furftendom Gulich, Bergh ende dt Heerlickhejdt va» Ra» venfieyn ende Breskeusfant &e. mede in 'c geheel f bly* vende voor hare Chur ende Furft. Doorl. in gemeen en- de onverdeelt yder voor de gerechte helft het Graeffchap Ravensbergh foo welinHoogheyf, lurifdiélie, alsop- komfte ende werdt wyders verftaen dat het voorfz Ac- coord in alle fijne vordre pointen fai blyven onvcrandert, in allen fchijn of dit jegenwoordigh naerder verdragh niec en ware ghefchiedt : 'twelck fijne Furft. Doorl. van Nieuborgh heeft aengenomen ende gheapprobeert ghe- lijck hy 't felve aenneemt ende approbeert mits defen. Maer alfoo de Welged. Heeren Gefanten figh dus verre vinden ghelaft, hebben dien on vermindert op de goe- de vrunt en Nabuerlijcke vermaninghe van hare Ho. Mog. aenghenomen den felven voorflagh in Perfoon aen fijn Churfurftelijckc Dooiluphtigheyd·; roet de re- denen ende confideratien dter toe dienende, terepre- ienteren ende fullen bare Hoogh Mcghende niet on-
(g derlaccn»
van de Nederlandfche Vrede-handeli-ngh. 49 |
-ocr page 51-
V E R Η A E L
derlaten, 'cfelve met alle mogelijcke devoiren te feconde- rei! , ten eyndedat fijne Hooghged. Cburf. Doorl. den vooriï voorflach fich mede late gevallen ende fijn ver- klaringc daer op uytge ve > binnen den tij t van 3. of uy ler- lijcke vier Maenden na date defes : wel verttaende noch- tans, inghevalle fijne Ceurvorltelijcke Doorlucht, van Brandenburgh boven vermoeden quame te maken eeni- ge fwaricheyt in 't approbcren ende ratificeren van de- fen voorflach , dat in fulcken gevalle fijne Vorftelijcke Doorlucht. vanNieuburghfal blijven in fijn geheel by't recht'cwelck hem opgekomen is in krachtê van'voorfz Traétaet vanden 9. Marty 1619. des ten Oorkonde ende tot meerder beveitinge yan dien heeft fijne Vorftelijcke Doorlucht, van Nieuborch ende de Heeren Gedeputeer- de van hare Hoogh Mogende deien met eygen handen ondertekent , ende met hare refpeöive Piclchiersgefe- gclt,op den 2(5. Augufti lijo.
Wolffgafig Wilhflm.
Floris van Culenborgh. Nicolaes vander Bouckhorfi. lajper van Vosbergen. I. van Eyjjinga. S.vanHaarfilte.
ilptbcninDoubtbanbitopflarnbe naecDcc becDjac[) ftaii nicn ficn aai öefe ê>iaet Den J^actocl) tìan ^pbojgD niet Qcecnc tot nagcbuec fjabbc ; enbc baecotn oe fticfin· Ite ban 't ©o?ftcnDoin «iliebe/ ('t toelch alcecbe tìoo? ficbDaöDi genomen) öEinbeöenquitcectn: !)enibaecte= oen uicorc üCCüminoOetenbe metb'dSüacuatieenbEDe JJöiliticüanalleflefortifieeccöe jplattfen : upigenomen Wefel , Emmerick, Rees aen bEfenÌbraetcnOeGulick Orfoy,Sittcrcarn öc^paenfcöeteülpücnDefet. «BDoclj bacc en-boben noci) toe|}acnDe be befetcmge enbc fub' filïcntic ban üc l^pjtificatie fijncc eefiöEnt^ ^tabt Dunèldorp.
iSkbcclialenbjatpboIgbin'tfincft be^ ©o?log^be= fcCEcactatenljiDben a[)cl)aDr/fuIc)c fouöealöiccniette jpiopoii fijn/toant mtjn boo^ncnif η niet ijS aï^ om te toy= fcn/hoe ende door wie ende wat intereften de Vrede in Nidcrlant is belet geweeit©e begeerlijckheytdcrSpaen-
fcheotn üe ©£t:eeni3Döe pjabintien tucDfConöccöaec te bjengcn toa^ toel Oe ^jincipatljie : maec be jgabup. cige llioninacn enbe ^lotentaten upt ialoufie iesen 't i^up^ Oftenrijck Contucceccben öaec in. (Snbe Defe ^tact toüöe oocït nopt Inpflecen al^ na ccmbitlen Die een eerlijcken enbe feeckeren ©^ebe fonben flcbrn.
<l5fbnptcnDe !)« Ccactatt banCompiegneiflétban ©jcbe l^aHöeling gant^ |iil gctoecfì: Ijoc tod men alljiec hlacgbebatcetfub^icDaetin belooft niet tod cntoiect brtaeit.
©aer na/aï^gt'fept f^/facfjmctt oocft bat Vranckrijck fnbcËngelant omljacc pacticnlice quecelltn DenSpag- niart oenocflö t'eenemael nut ©jebe Iieten..g!a Vranck- rijck itcactfecbe metSpagnien tttbe hcEfaö renau);ilta= te Dlote ban baec. ognbc tnfTcÖen Eogelant enbe Spag- nicntua^uirectolccamte enbe coHufte / aiji (&o?Iogö. ©c Jitoning ban ©eneniacdi Debe tod fön befle : maec tuirrt booj ({Sngdant nictgereconDcett
^efc ^taet alleen toonbe .een goeDt j^aDupc/cnbe ge* tconü) SBontgenoot te ftjn : ftjnbe/ naejl (©oDty oo^fahe ban be bcljoubcni^ ban Luckftad. ^e^ onaengefien inaecrite De itoning ^nno 1619. f(jne Ipattfculiece J&ie· be met ben tóepfec : fonDet eenigö aDbi)^ of communica» tie baec ban te laten Doen aen Ijace J|o. HSog. alfoo bat aiöiccnocl) D^ieniaent ^ubflbfe tee fomme ban feftigh duyfend Rijcxdaiersgeccet flonben/tnbe fouDen obecgcs tnaecht fün getoeefl $ toace niet eben op Dien tijbt abbij^ oehomen Dat be ©zebe tot Lubeck gefloten/ gereecfient/ enbe met afb^anbcn ban't Canon toa^gefolemnifeett. «iBnDc tolect bp Defeibe niet alleen (lilfmpgen^ betbp gegaen be Ccurpalts.enDe toat Daec aen bafi toa^ j inacc ooch fdf be Hartoghen van Mecklenborgh : Dic bacconi ban Daec €c|Ïanben toietDen gefpolteett / enbt cenige31acen hommetlljcis tot Lubeck ficbben geïeeft. tot bat beConincft ban&bicben gaec epntldch geclielDe. 3(tlfoo fpn «Penemaccft in 'tSlaeciiz?. enbe een toep» tiigfj Daec na ooch Cngelant gefcgepDen uptget<@o;la> gen fonbet beel tegacD te iicemcn op be geallieerbe enbe gelntfrcfiftrbe. ©cfc ï)?obmtien tee contratie : bie fjoe tod 5tnna (al^ uptfet bolgenbe fai blytlun; fp tjabben hoii= ncneeclijdujptbcn«i)ojlofl&fiomen/ noc{)tan^/ nicefl ten aenfien ban be onderdruckte ende vrybeyt foeckende party in Duy[üantjnlct IjrDbtn toïllen batt na liipficten: maec öei^anDclina afoeDjoocften : enoe De j^obo 3Snna 1630. met ©jancftcOift (algi öiec na fai bolgen) Date ©ecbonbtn tot <i0o?logB. betfiael ban Die J^jefians Ddingbt^al^bolgDt. |
3inno i6z6. toojDfnbe tot MiddelborghfnBIaenbca ren obec eenige generale loflacinge ban<{3ebangcn^te i©atecgeöanDdtbpï®iffdingBe/ bp DeSöucgemcc» fier Berckel enbe De j®"·"—· ----------
I----------IW --------------
De tot Deboojfsa^iflelinae aen ftjn «ipcellentie gcrap. pojteect/bat Keflclaer Heer van Marquette ©ccommit» teert ban De Infante bed Dlfcoucfen Baböe gemaecfttvan de Oorloge met een Vrede te eyndigen : hoe feer d' In- fan te daer toe ware genegen , ende dat d'occafiegeduy- rende hare Hoogheyts leven waer genomen moft wer- den : φε bOOjfj Berckel en Slachmulder fijn bp fpn (JSt* cdlentie gcautljojifeert Dat ft DeDifcoucfen enbe boot flagen ban Kefleiaer fouDen mogen Ijoojen / bocft niet anberé Dan al^ partieuliee/ fonbec Baec berber in te laten oftContenance te toonen 't feJbete Doen met henniö ban pemanüt ban De iSegeering.
©efe Difroucfen met eenige boojlielïfnaen (Die bupten alle apparentie toaren / ban in confiberatie genomen tc hunnen toojben ) ftjn nu enbc Dan gecontinueett / fba op'tberbolgöbanbe^anbeling totJlSlbbdbbjgl)/ old baec na tot öofenbael/ toanneer na 't oberlpben ban ben jpifrael siachmuller ingelöcfte befoigne ban JBiflcIing ban göebangcn^ neffen^ Berckel <0ecemmitteett id/ be 20ncBcmec(lec Vander Hooge. g^e boojflagen Diebp ben Heere ban Marquette toerDen gebaen ( alfoo bie boo^fs €5etommitteecDen aen fijn ^pcellentlc rappor teerDenj toaren in effect DatdeConingvanSpagnien eenige recognitie uytde Domeynen van de Provinciën Jaerlijcx fouden volghenj Dat |)p foude werden gealTi- fteert met eenige Schepen 5 dat den Catholijcken of Roomfgefinden foude werden toegelaten exercitie van hun Religie ten minften in eene Kercke in de groote oft principaeifte Steden, de Riviere van de Schelde tot Na- vigatie ende Gom mercien 'geopent.
JBelcfte boojflagenDe boojf5<©ecommitteetDeDicci. felijcR enbe abfolutdijcft becWaert Ijebben bupten alle apparentic te fijn/ enbe öoetod be i^eece ban Marquette baec oö eenige moberatie focijte bp te bjengljen/ ijj Daec op foo bipben fïaen / tot Dat De tanDdingö ban De ï©if=: fdingb boltrorften toa^ : alfo norfitan^ Dat bp ijem ber. fcfjepDen 25jieben f<)n gefcijjeben ban tijb tot töD aen ben apurgcmceficc Berckel ombittoercft lebenDigt) te öou- Den/altijb^ pjefenterenbe onbecgeDeguifeerbe termen/ Dat ban 't fwaermoedigh Proces ban Dc Ì©eDutoe enbe «Srfgenaemin ban Slachmulder, toaecmebebeOorlo- ghe toerbc berfiaen/bp Verdrach een cpnbe mocfite toecs Den gcmaecftt/enDe De occa|ie ban De goebe toiUein 'tlei= benban De infante (Die öpnoemDe De Weduwe ofte groote ©jontoe^toatrgenomen. ,
»©P'ttodc&e bp De ^urgemeefïec Berckel nu enDe bannaegoetbinben ban ftn «iBicceltentle fioit enbeajc» cö^geanttoooit i^/altijb in De gebeguifeetDe boojiaetec» men ban op fooDaaige boojflagen niet tefionnentoojd Dengeletö·
3®o?DenDeüptDebooife Difroucfen enDeaSjiebenon^ Dectufrcöen oocftberlJaen/ DatDlt toerch neffen^d'in- fante bdepDt/feec beÖactigöt toa^ bp Den naarqui^Spi- nola, foo öiec ali na Dat Bp in g»pagnlen toafi getocefï bp Den Coningö / enbe Datgeene anDerebanDe^paen. fcöe öegiecDetö fiennf^ Daec ban öabOen al^ Den ^ecce» tari^ Don Pedro de S.Juan. ί»- ι
(^otDatepnDtliicftDitSlaer itfaj.Dc^eereban Mar- quette gefcfijeben Deeft/ Datter abfoiute macöt cnDe Pia= cucatie op De infante ban Den Coniugi) toa^ gebo» men / enbe Dat fooöane onbecture foube toecben ge» Daen / Die gp niet en ttoilffelbe of fouDe toecben ge= accepteert / aeöenDe fiiaetlijcft genoccö te Rrnneii
Dot |
-ocr page 52-
bat ban δε recognitie uyt de Domeynen, affiftentic van Schepen, exercitie van Religie toecDcO SCDcpfiCCCi/ uoufrcrenDEJ)oo?totn ceniflc ant»oo?t ofocca(Ïe üan lip Knïtoinfic / met op bp bc 23ucgöemcc(ïn: Berckel Diclitoitönict/ enöe cpiulöcR ren of ttoee mael bpfo?» me bau rxcufe enDc Dilap tot bctcc ofjelegentDcpDt Qeant= tuooit ié.
|©acialfüoncIj Bcfcn bccIcDcn ^omectDebfCoccafïc banbp ctnfiomlic tot iïofcnöad op't fubjcct al^booi CEtl pJCfcntCCCDe ; foo Öceft Dc J^CCC iWarquette alDaec öefe Materie toeDcc opacöcben acn De Söucgcmeetifc Berckel ucctooncnDc cnöc te lefcii acbcnDeDc©?ocHca= ttcbanörnilloninQB ban g>paBnienopb'31nfanteaiJc» öatecct öen la. ^anuacp i6%9. initfgaDec^ een acte ban fubliitutie ban D'infante op Öem Marquette, Doen^ ecfecccmfiialjniDe cffectueufe 3in(iantietotöcnboo?t= BancfttnDecefuniptie ban Ijet ouDe €cattaetban®ce» Ije^alé booten / alleen picfenteecDe de openingh van de Schelde ; om met bat point De ceputatte ban ben ttO' ninflötefalbccen : 'ttoeltft alfoo't bp Berckel sBeflelt toiccOe bupten alle appacf ntie / Derft epntlijcft met flroD= tealtecatie flcfepti ïil^öct anbct^ nlctmocfjtfc toefen
dat fy dan te vreden waren den voorgaenden Treves te vernieuwen fimpeiijck : Ijceft bienbolBenbc acn Den SSuraemeefiec Berckel actoont een Concept bcfiaenDe In ttofc ïirticuïcn ; D'eecfleiHljoiiDcnDe cenobatle ban ben boojflacnDcn ®ccbr^ boo? Den tjJDt ban vier-en-der- tigh Jaren, enDc t)ct anDec fpjcRenDe ban ecniflD naec» b£C Communicatie coecenDe De openinge van de Schel- de ; fll^ l)icc na bjrcDcc fai toerDen aeffOÖt·
^onDcc Dat Ijp Dacc ban Coppe toiïDe geben / feg:; genDcDnt {)p fulclt^ niet en becmocbte te Doen/ maec ïlct De 23ursifmce(lcc Berckel toe bat ÖP bc fubflitutie tDoojDcn ban bepDe upt cjctcaBeccDe in jijn fflablette / ep pofiulece»beboa?t^/ oüccmit^ öp altoo^ In bcfe faecite oegaenljaDDc met optecljte pücc/ enbe ootft gijetoont metetbibitiebanbe boojfs ^jocucatie jjjn quaïitept en» ie macfit.
^atbei^eece Berckel tee contrade niet anbec^ban oï^pacticuUcc Iiebbenbe gijefpjofien/ fonbeccen(geau= tflotifatiete toonen / Ijp ten naefien foubefiomenmct befcIjepDt of ?l!cte ban autljorlfatie enbe dualificatie/ bare met I)P mocljte acn fijne ©jincefle fulcÏJ^ becfeec= fietcn Dattec tee goebcc tcouvuen bjccben gfjipjoce· beert.
iDeaSuegemceliec Berckel geeft ban allen befengfie» bacil cappojt acn fijn iSjrcellcnticDoentocfcnDemetJun Sleoöcc boo? J^rctogenbofclj / Dctoelclle fiem gbcfon' benljeeftna Den J|age/ cnDe met een HSiftibe ban fijn cpflcnljanDt gl]cabD?fflecrt oen Dc ©ecce Duyck CiaeDt peiifionaiisiban JgollaiiDt/ DegecceuDe Dat Óini5)ccel= lentie enbe eeniglje anöccc <l5cDcputefcbenban bc^?o= bintieninDe boojfs lËiffibe gementfoneect toilüen ijoo? cen'tgljcacDc boo?f5 Berckel foubc cefetcccn; 't fclbe cpaminecen / cnoe fjacc goetbuncften |Ijn «JEjccellentie toeitomeit laten.
35icnboïgfnjS bp ben Jgeece Duyck eenbpecnïtomfie ban De ({3ebcputeccbe brIcyDt enbe bp Den S3urgcmccf}ci; Berckel becflacl ban't gene boo3f5i^/ gcDaen sijiiDe / bp een ban Dc<©cDcpHteecDEbaiiïi)onanötgljcmobcei:t/ iiabicn bc ©ecccn g>taten fjarc i^jinclpale ©ecgaDect biaten / oftctaenbefelbe nift enl}eöoojDetctDecOenge= rappo?tectt.
ifeellefcc Beaumont lucfenDc onbec beboojfj <©ebcs putcecbc fjeeft bacc op gcfcpbt al^ fulcfi^ foube af)cfcijie= ben/ bat(ip ten aen|Ïcn ban be Staten ban Eeelanbt 3pne ^2iiicipalc HBccjiet^ mofie gaen pari pafTu nelfen^ bci^eercnban HoHanbt/ enbe {jem tecfionbt acn Bacc «ifb. HBog. fonbe bccboegen. toclche/ enbe gecon:^ fiberccct batter geen belibecatien en bielcn / mact alleen acnbjcngtban een ouverture en maet tie(lflenbein h3oo?= ben enbe fonbctgcfcfjjiftc; bic flibbcriglji onbafl/ enCc bcronbrcinalj of mifDiipbinge fubjcct toa^ / bp be glje. fantrntlü'cise ©cbcputcetbe boo? bcfi gljeoojbcelt/ bat bDOj aïfnocö geni rappo?t bojbct en foubc lDctbengI)e= öaen/ enbe op bc l^iffïbc ban bctfocchban|ijn€)cceli lentie goebt gljcbonben t'anttoooibcn bp fo?nje banbe^ benthingl)e / Dat om befclüe Confiberatie Bèrckel toer bet tot öofenbari ftomcnbc toel mocftte ban Marquet- te af-epfcgen Coppe ban bc 3P?otucatic enbe be ttoee geconcipieccDc ?irticulen / cnbc bat jijn aiiccfllentie Üem bacc toe gabe een '^cte ban Ccebcntic of aiu töocifatte. |
50iti^alfoogcfcDicbt/ cnbcbe i|ccce Berckel tuebec banöoofenbael feomenDe ecrfi oen fijn «SpcfHcntieeni De Daec nae met een anber JKDifTlbe ban 0)n (iSjccelleniie oen De i^eet: Duyck in fo^me enbe ten fine al^ be boo;· gaenOc / fteeft aen be boo?f5 ©cbcputectbc obrtgbc>= b;ac|)rCopaenban be boo2f3 procuratie gcaut()ottfccrc bp be banDt enDc jgignature ban Matquette, Daerbp bcrtjalcnbebat iip (jabbe belooft bp jgn |)anbt een JlEan met eeren / bat geen Coppe bacc ban fouDe b3cC' bengcmaeclu nocb gScgouben / enbcbcfclbe<&efc!];if· ten tot ben bellcmben bagij aen ben i|eer ban Marquet- te gecefiitueert. ^c pjocuratie ban Den Honing!) ban ^panjcntaja^gefcjjjcbcn in^paenfctjeffialc/ öouben· Dc in fubflantic.
Dat de Coningh regardt nemende op het verderf ende fchadedie zijn Konioghlijcke Landen ende Onderda- nen overkomen tot nadeel van't geheeleChriftCnrijcfe door dc Continuatie van de Oorloge,met de Geünieerde Provinciën j ende willende defelvedoen ophouden ende remediercn macWigh maeckt de Serenifììme Infante om met de Staten Generaci te Trafterenj ende iluyten een Treves van langhe Jaren met mach: van fubfli;utie ende excenfie van alle Claufulen van Ratificatie, obfervaiie ende voorts in forma, dat de voorfz, procuratie gheoor- deelt foude worden gocdt ende valabel te fijn ghedateert den ïz. lanuary idij». bc ?llcte ban befub|litHtiebpbc ginfante gegcben aen be Üeecc ban Marquet, tn 3Fran= ce®alecelatif tot be boojfj pjocuratic taasJ foofolcm» neel niet/autöoriferenbe alleen omme metteGecommit* teerde van de Staten Generaci der Vereenighde Neder- landen ende d'Onderdaden van wederzyden een Treves van 14, laren op alfulcke Voet ende Articulen als dea Treves geOooten hadde geweeft tuQTchen de Erts-herto. gen ende Staten Generaci Anno 1609. te malten.
®cnttoeeben alfoo be Konfngö ban^panjcngaern facD Dat bc.ïöabigatie enbe Commercie op bc^cbclbe tuebec baren €repn enbe Couc^ bebben mocbte^ dat om daer over te handelen, ende, ware het mogelijck, t'ac- corderen, tot feeckere plaet/e ende daghe daer toe te be- ftemmen, Gedeputeerde van beyde lyden by een andef fouden komen ; met dien verftande ende verklaring daC by foo verre daer over geen accoort wierdeghetroffen, dien onvermindert het ghemaeckte Beftandt fubfifterea foude.
59c gclamentïijcfte ©ebcputeecbcn bcbben geconfiDei reert bat bp Ijaer niet berbcc cn ftonbc tocrben gbcbaen / ban Dat Defer fafte bp gelcgcntbept uiocbtc tocrben boojt< gebiacbtaenDeJ^efccn Staten (©cnecael/ cnDeacnDe acfpcctibe pjoUincten/ Die De beliberatie Daec ober compcterenbc/ enbe bebbcti ober fulcft^ aen (ïjndijccets lentie bpMiflïbe in bcbcncften gbe|ïelt/ ofbcfclbeniet foube belieöen be Staten <i5entrael te bcrfoccftenbooi een ftojte tijbt tot Bommel te Bomen / om aen bate l?o· U^og. be ouberture te toecben gebacn.
<t5)ccellentfe beeft befen boojflagb ten aenfïen banbebelcgecingc ban ben Bofck bebcnchehjcrt gebons ben / enbe beter Beoojbeclt battei niet al te rucbtbaec en toecbegemaeclu/ macc certi bene be49cbeputecrbege' fonbcert be inclinatie in be ©?obincicn ; toacc op be <l5es beputeerbeban üoUanbt bet boojgeboubcubebbenacn eenigcbanbe^cgeccingbeban baec P^obincie : enbebe j^cec Beaumont beeft tjem met goctbinben ban fijn cellentie ten felben epnbe getcanfpojteert in Eeeïanbt ttu bc geeommuniccect met eenigc l|eccen ban bc ficgcerin» ge tot bien epnbe / bat &aec <Sb. ^©og. tOo?bcci ban fijn €):cellcntie beliefbe t'infojmeren met bace Confibecaticn obccbe inclinatie ban begemoebecen in ^relanbt ; enbe ofcct in beliberatie ban be igeccen Staten foo (©enccaci al^ ^?obindae{ mocbt toecben gebracht : ban toelche be üoo?f5 Beaumont tod impojtance Confibccatiengeboojt/ mnec niet feedler^ aen jpnc Cmncntieteceenceofan» bece spben beeft ftonncn cefcrecen.
lEibbcIertijbt i^ bc ©panbt b'gffd Romen te pafTcccn enbe (ïgb op be ©clutoe gdogecct/ enbe Amersfort ingc. nomen.
^ a ©cn
van de Nederlandfche Vrede-handelingh. fi |
-ocr page 53-
V E R Η A E L
19. ofio.^iiiaufïi / toanneee De tijbingc ban WefeitoQfJ Bfftonicn/ i^bei&tateti toan iollatitope. ning Da» alle't qtem boo^fs boo?acli?a3cn cnDc oocR aen Die ban Zttìant / cnDe Dacr na Doo? Den ©en. fìonacig Duyckaeu De Staten ©enecacl / toefcnDealf. öaentotïttteflir.
dScnige tijDt Oaec na De Ber^aDccingg ban De ^ta^ ten (öenecael tot Bommel cnOe ban Daec in'taegec Qciiomen j bocfenDe Den Bofcb nu tn ;&caet ban Qppoin> temcnt.
®c aSuiaecnicritccBerckel bocn Daec meDe oefiomcn fijnDe / communiceecDe De ©ecaaOetina 25?icben/onts fangen ban De fêeere ban Marquette ban Den 14. enDe i7.|feb?iiatp i)ouöcnbc nocf) De boojifle ecnflise indi· natie tot D'afooeninaöe ban 't iwaermoedigh Proces, en. be Dat aHe 't flljene toa^ aeoffetecct / fouöe tutcDen qc« pjxficect.
'tJ©cIcit in Deliberatie genomen enDe met fijn ccllentiein Communicatie aelegt/ i^ metabbtj^ ban bcfelbe ecnpaeclijch bp De ©ergaDccine ban Deigeecen Staten dSenecael soetgebonDen Dat De ^ucQrtmeeRec Berckel tot öofenDael cefolutelöcft afbjagen fouDeofDe nwninflebanDeinfante niet entoa^datde Vyandc van de Vcluwe aftrecken,d'iflël repafleren^endedepas quite- rcn foude , dat anders in geen deliberatie konde werden getreden,
<©en 29. ^fptemb.i^in De ®ecBabecina&Beconipa= teert aenielDe l^eec Berckel enDefieeft gecappo?teert Dat ÖPbolofn^ Öaec ©β. JBog. Kefolutie ban Denai. eer· BifletenDaDDeaefpjoften met ben i^eet ban Marquette tot0ofenDad / enDe Dat t)p f)em boo;seDoui)cH ÖaDDe/ gacci^oogb H^og. meeninge obeCtaftDijclten ban Den 39pantbanDc3@eIntDe/ enDe'tberlaeteh ban Den pa^ obecb'llfTelbpboojtBancft ban DenJlanDeibanDebe» BcnDcfaeeitc/ cnDeOatDe boojnoemDe Marquettein't eerde ficlj Daer ober fìeei qualgcfì giel ; enDe naDerbanDt bjaeebe of bpBetckei niet oelaHientea^ pettaoe^ Daec jesen^ten beboebe ban DeanDete fi/De mte rupinen: al^ftìnDe De f oitenop De^elutoe enDe Kfel met eroo- teBofïcnenDe arbept opsebjojpen enDe Depa^berfeec· ftert/bjagenDe in fpecie of Daec i^oogij .TOoa. in fuIcBcn oebaHe De ^tabt Wefel in öanDen ban Den Hartogh van Nyborgh fouDen hjillen (lellen / enDe Dat Bp Berckel t' eIcCienmacI DaDDe eeantboooit Dat fip geen iaft en gaD« be om Daec tegen pettse^ te beloben ; bechlarenDe Dat fonDec Defelbe conDitie geen 6oop en toa^ tot fncce^ ban be be&enDe faecfte ^mepnenDe gaer I^oogg 3Bog. anDere miDbelen te (jebben / om Den ©panD ban De J^elutoe te bjpben/enDeoenboo;f3pa^tebaenberIaten / enDe bat beboo;noemDeMarqaette Daer op ti|t genomen gaDDe ban een galf upc omficg te beDencften i betDelc^ebp jgem toeDer homenDe fepDe/niet gelali te fijn op be booj^ gepjoponeerDe faeclte/ maer Dat Dp in alie^ pi na SSjuf' felfouDebertrecFten / enDe Dem DemepningebanOaer lloogtjeptoplBaenDageecfl ItomenDe Diec obec laten toeltomen / Dan bat DP meenbe enDe boopte t)at bp De be· geecDe faeche Dacr l)een fouDe beIcpDen/ Dat gaec igoogb jQog. Dte^ aengaenDe (puDen bebben contentement ; boegenDe Daec bp bat bP Berckel Die faecfìe fouDe mogen bouDcnal^booj gebaen.
^en ttueeDen^ctobji^ pjoponeerDe be Heer Bas tee BergaDcringb pjefiDerenDe Dat De ©ere Berckel be^ boo^igen baeg^ baDDe ontfangen antbooojt ban Den ï^eer ban Marquecte ; fiouDenDe in effect Dat aen ®p» ant^fÖDegecefoIbeert toa^ bat men fouDe quiteren De Veiuwe enDe Den pa^ aen D' ^ffel foo baeli De booft que» lliefoubebeflociten enDe geteeclNent toefen / enDebatfe oocb DaDelflcIt alle Dat b?eemt enDe anDec 30oltlt ban bie quactieren fouDen Doen bectcecRcn / enbe alle^ op fijnen boo^igen bjpen boet (lellen; aDbpfecenbe baecneben^ batbp Berckel (icb feecherlijch enDe ba(ielijelt mocbt berlaten enDe fu c]c aen baer üo. Ji^og, affeurecen ; entte batbemeeningbban baec i^oogbcpt toa^ bat men Dit alle^metben eecflen enDe fonDec becDec uptdel fouDr arcederen enDe beflupten/enDe Dat De gemelDe Marquec- te cnDe Berckel tot Dien epnDeop «^onDag^ toehomenDe beny.Defe^toeDecom totiiiofenDael baer fouDen laten binDen / om De faeclte ten !l>;incipalealfoo te concipie» ren enDe te (lellen t Dat men 't Daer na.Dooj folemneele |
Deputatie ten toibcrfjjöen fcube ftonncn onterf icciie- nen cnöe bolbffngen. Jl^aecop gebelibececrt föKDe/fijn De!|eerenpcn(jonari^ Cats fnDe23ucgerniet(lct Berc- kel Bccommittrrct enDe flcfonDen na 't SlcBcr om al» Daec met fijn (Êrrrlitntic Degcberlc faetlieteConimu^ ntrrren tnbe Detfcibe gocDe meeninse te becflaen
^ei^ecre Cats cnDe eenigbe «écDeputeetbe in Den J|age upt Bet Ecncc BcBotnen fgnDe/Debbcngbecappoj!· teert Dat fijn c£;ccT!tntfeDifront|bi|jfe {jaDDe Befeobtin fllbflantie / dat ioodeHeeien Staten by Tradlaec een eynde van Oorloge goetvinden te maken dac hetfelvc met geen nieerderof grooter reputatie onde avantegcen konde gefchieden nis nu. Soo niet^dat men mollegerc- folveert fijn tot de Oorloge ende tot het dragen van de confenten; ende dat d' Oorloge niet mofle wefcn Defen- fijf maer Offenfijf : alfoo de Defenfive de ruyme van 't Landt was. ^pn oEjceelIcntie met naecDec ^njlontie becfocbtftjnDeftjnaDbt)^ BlaecDecenDe refoIupttefeg=> gen/baDDe 't felbe anDecmael berbaelt ; Dacr bp geboegt bjaeg^-iDijfe wat de Heeren begeerden dat by meerder foude of konde feggen ?
Φρ Dit rappojt bp De l^eercn «Staten <i5entrarlien felbm bage gcccfolbeect Dat De uptfcDjöbinoe am De IPjobintien fouDe gcDaen too^Den/ om op een faeclte ban groote importantie enDe Den ^caet ben ben SLanDeten bocBbfitn impo?ferenDe / fo aï^ batr €D,^iBog.upt iare (DcDeputeerDe tot Dien epnDe tebup^ ItomciiDe/ fouDen bernemen / beer SecgaDeting ban Staten te toillen leggen/ enbe fiace Sefolutien in fenDeη tegen Den a y. ban De USacnt JFebjuacp. («ïTen fdben Dage/na Dat De lacere ban Marquette foofeec piiffeecDe / toert De 2!5ucgemec(lec Berckel belafl t'e)ccufcren ftctHooDiaö DilapopbeConDitiebanDeSlegeecinge / aen Dctoelebe De Deliberatien mofïe toerDen gcbjacbt enDe Dat bi) fcbiöbcnDe als particulier boopte Dat het wel ten goede uytvallen foude.
l^ereenigbe ]^|obintien enbe ^[ngefetenen ban Dien toaren Doo? De ]^lcto;ien ban 's Hartogenbofch enbe Weefeifoo fleanimcett/ enDe Doo? ben inbal ban De ltep« ferfcbe op be Veiuwe foo berbittert ì Dat De <t3ccommit< teerDe ban baec HoogbHSog. na be cefpectibepjobin" ciengefonben toecDenDe/ alDaertoepnigbgeboojofgr? negentbeptbonDen.
SInCloIIant / beleben enbe ;i»teDen ban bientoacen bccfcbcpbene bumeucen enbe inclinatien : De pactp^ febap ban Remonftranten ende contre Remonftranten toa^ noeb niet uptgefÏo}ben. ^n eenige ^tebcn toaren b'eecfie nocb be meefie of be boojnaemfle. «SnDe be ëcec i>jin^ban<{^;angien babftebeel enbe becfrbepDenban Diegefintbept biecenbe baec toebec in be|Bagi|iraet geb;acbti enbe Daer booi becKcegen De reputatie / bn D'eene/DatbPfocbteb'onDecIinge liefde enDe vertrouwe- lijckheyt onDerb'lngefetenetcberfïellen; bpD'anDecc DatbPfocbtebe Kemonflrantfe partptoebccom meet (Ier te maften ( fïjnDefeer befinaerlijcft / alfoo te Doen/ battetallemenfcbenbebage) bie baec in te meectoiec· Den geconficmeect / om Dat bpDefefecrete^anDeling/ fonDerfienni^ban'taiicbaera ban ben^taet / baDDe geboebet/enDe baer na uptftomenDe / meec boo;/ald te» genfpjaclt: geldcKoocItDebenaUe^teben/ Daer in be iQemonfIcanten eenigb gefaeb babDen.
^e j^ublijcfie Sterchen noebtan^ ober al metCon« tea lüemonflcautfcbe i^iebicanten/ enbe De iSaeD-I^up^ fen in Deuieefie ;^teDen met fooDanige H^agifiraten be« fctenbe beWeebet f^nDe/ foo boojDe men obecalfeee tegen Defe {^anbeling p^eDicften / enbe fpjefìen : foofeec Dat De Slefolutien enbe aDbbfen ban eenige ^teben / em DegipecialöcR ban Haerlem fcbecp tegen Defe ïlanöe» linghenDetoat fpmeenDen baec aen te ftleben / ingei b;acbttoiect. D'^enfcb]fjbingb enbe baecopgebolgb^ be Qefolutie fai liebt geben aen De gelegentbept ban faec^ rtcninDientijbt.
MIS- |
-ocr page 54-
MISSIVE.
Eerfamen, Wjj^e, J^oorftenige feer "Difcrete Heeren.
NAer dateenigen tijd te voorenjtuflfchen den Hee- re van Marquette van de fijde van de Ertshartogin- ne ende den Heer Burgetneefter Bmkeimet voor- neten ende Communicatie van fijn Excellentie den Priece van Orangien ende eenige van de Ho. Mog. Heeren Staten Gene- rael, was gefproocken van een Trefve ofte Stilftanc van Wapenen voor lange Jaren,iseyntelijck in de Maent van Sepiemberdaervan gedaen ouverture in onfe Vergade- ringhe, ende de faecke gebracht ïn deRefpeflive Vroet- ichappen , om geexamineert ende fulcx daer op gelet te werden, als voor den dicnft van den Lande foude wer- den bevonden tebehooren. Defcfakegepondereert fijn- de, gelijckdicinderwaerheytis, als eene vande impor- tantfte die fouden mogen voortgebracht werden , fijn ter eener ende anderer fijde daer op gevallen verfcheyden CoDfideratien, doch by de meefte Leden verftaen, datals men den ande.'en concentement kende doen op de Regee- binnen ende buyten de Provincie ende op de Relt· gieidit fy niet vreemt vande voornoemdeTreve ofte Stil- Itantvan Wapenen fouden Cì\n,behaìvcaUwer Ed. Staets Gedeputeerden ende eenige andere Leden , wefende verre dt ninfieAie den voorfz Trefve ofte ftilftant van Wapenen, om de redenen by haer geallegeert , plat'uytgedifEcul- teertjcndeafgefeyt hebben ; Endedewijle als nu een ge- ruymen tij dop de vooriz faecke Ì5gedelibereet,endedat devoorfzU. E. Stads Gedeputeerden verklaren geenen anderen laft te hebben, ende nochtans de faecke ter eener ofte ter anderen fijden dient ten eynde gebracht te wer- den, de wij Ie lange deliberatien opdeie faecke niet anders als prejudiciabel voorden Staetkonnen wefen; fohebben wy niet konnen nalaten U. E. vriendlijck te verfoecken, datd'felvenaharewijsheyt rijpelijck willen examineren 'tgunt in dcfe importante faecke in confideratie liomt,en- de voor ecrft dat mits de langdurige Oorloge, de Finantie vatt't Lant is gebracht in die poinBen, da$ niet mogel^k eH it op den voortgen voet den Oorlog langer tt continueren > fonder te vallen inde Ufterfie confufte. Hoe het te verantwoorden ioudc Gjn, dat wy mogende uyt het langdurige bloedigh ende befwaerlijcke Oorloge geraecken, met Conditiën dïcGoddelijck^ndeEerlyckGia , daerinne fouden blyven continueren, ende fonderlinge alswy in confufie ofte andere calamitey ten die den Oorlogh mede brengt, fou- den komen te geraecken, geven wy uwe E. na hare wijs- heyd te bedencken^ Goddelijck konnen wy uyt de Oorloge geraecken; behoudende de ware Chriftelijcke Gerefor- meerde Religie, ende niet int minile toelatende dat fou- de dienen tot voorftant vande Roomfche Afgodifche Superititien. Eerlijck : mits in 't minile niet toeitaende tegens het Decreet van de Ho. Mogende Heeren Staten Generael ; daer by fy haer verklaert hebben ontjagen van de Heerfchappye 'van de Coningvan Sf<ijg»;f», ende in dier qualit^t haren Stact geniaioteneert, ende daer voor fy by de Coningen ende Potentaten hare Nabuyren gere- cognofceert werden. Wy meynen niet dat Uwe E. noch- te eenige vande goede Ingefetenen meyninge is, in de Oorloge te bly ven, als men daer uyt als vooren gefey t is. Goddelijck ende EerlyckMzn geraecken. Ende fulcx de mey ninge niet wefende, foo en kan 't felve niet beter gefcbie- den,dan als men fulcx kan doen met eere ende reputatie. Endedewijle God Almachtigdefen Staetmetde Vidlo- rien ons den voorleden Jaer gegeven , fulcx heeft gere- drefleert, datonfen Vyant ons redouiteert i ende onfe Vrienden ons rej^fffiree j foo en kan't felve niet beter nochte vorderlijcker gefchieden alstegenwoordigh, de- wijle wy als nu tegens onfcn Vyant de conditiën fullen be- dingen, daer hy te vooren niet van foude hebben willen hooren,ofte namaels foude willen hooren. Wy weten wel datdefe faecke aenkomtop de verfeeckeringe , ende dat den Vyand ons ter goeder trouwen houde dat hy ons be- looft. De verfeeckeringe moet wefen in de macht van 't Landt endt onfe Wapenen. die men fulcx kan reguleren, dattet meerendeel van de kften van deOorloge te Wateri ende byna de helft van de laften van de Oorloge te Lande konnen vermindert worden, ende eyndeüjck de faccken metgoet beleytin diepuinélen geftelt,dat wy onfe groote adnerheydt, ende delaften daerinnewy fijn vervellen, fulcx konnen redreflerenjdat wy tot allen tydcn bcquaeni fullen fijn, ons tegens onfe Vyanden in pofture te ilellen > ende te defenderen , Uwe Ed. derhalven verfoeckende haer met de meefte leden te willen conformeren,immers met de gene die den voorfz Handel fijn toeftaende,als de- fel ve metfèeckerheydt ende vafiigheydt van Regeeringe endé KffZ/f/e fai betoont werden te konnen gefchieden , ende U. E, Gedeputeerden te laften met ons te helpen be* foigneren, opdepoinften diemen d'Erti-Hartoginne foude mogen voorfteUen, ende daer op menden ande» ren binnen ende buyten de Provintie contentement fou- de mogen doen, waer toe wy ons verlatende, ende |
Hiermede
Eerfame, Wijfe, Voorfienige , feer DifcreteHee- ren, U. E. in de genade Gods bevelende. Hagedenii< Januarij κί^ο.
Ter Ordonnantie van de Staten
C. vander iVo^,
De Superfcriptie was,
Eérfame, Wijfe , Voorfienige , feer Dlfcrete Hee- ren j den Burgemeefteren ende Vroetichappen dei Stadt Haerlem.
RESOLUTIE.
By de E. Heeren Raden ende Vroetfchafipen der Stadt H^sikm genmm op de voorjs Mifive.
De Raden ende Vroetfchappsn der Stadt Haerlem; in heure Vergaderinge gelefeo fijnde feeckere Mifilve aen heurluyden gefonden , van de Ed. Groot Moog. Heeren Staten van Hoilant ende Weft- Vrieflandt tendeerende omme heur mede te ivilJen conforme· ren met die Leden die den Handel van den Treves fijn toe ^ flaende > als defelve met feetkerheyt ende vafiigheyt van de Religie ende Regierieringe foude konnen gejchieden, ende dat fy heure Gedeputeerden mede fouden villen belafien , om te helpen befoigneren op depoinden die men de Erts hartogin· ne Joude mogen voorSiellen, daer op men den anderen bimtett ende buyten de Ïrovintienfoude mogen geven contentement, ende by defelve Raden ende Vroetichappen gelet fijnde op dé redenen endeMotivcn in defelve JWiffiveverhaelt, (oo hebben fyluyden over de ecne fijde feer wel konnen verftaen, datdenfi-ii/ealderleyfegen endevoorfpoetin de Kerckc, in de Politie ende de tijdelijcke hanteringen is toebrengende, daer ter contrarie den Oorloge in defel- ve Kerckelijcke in Wereltfche faken alderley jammer, ellendigheden ende iwarigheden caufeert, fulcx dat in alder man ieren den Vrede ofte Treves voor den Oorloge behoort geprefereert te worden ende fy luyden oock niet lievers fagen, dan dat defe langdurige bloedige Oorloge met eenen goeden verfeeckerden Vrede ofte Treves fou- de mogen werden voleyndt.
Maer als fy luyden over de ander fyde wederom con- fidereren, dat den Coning van Spagnicn met den wek- ken wy te doen hebben >« een troulo^en meynedigen l^raHt die noch woordt,noch beloften,noch Eet en houdt ^langer als hy fijn profijt daer mede weet te deen,die ons alffemen voor Re- bellen heeft verklaert t endet» Vurende te Swaerde heeft ge· condemneert, die de Ketters (voorwelcke hy ons houdt) geen gelovefibuldig is te houden, noch oock kan houden.die i» alle Onderhandelingen van Vays of treves met ons gehouden, fijn trenlooskeyt , valjthep ende btdrogh heeft beviefen,
atf
van de Nederlandfchc Vrede-hafìdelingh. fs |
-ocr page 55-
V E R Η A E L
ahmtmfienendetneenigheden faftnie, als d^n heek "Pro- vincie» afwüigh maeckende , fuo dac de ervarentheyc ons heeft gcleerc, dat aifdan onfen Staet feeckerfte is bevonden als wy in openbare Oorloghe tegcns den- ielven Coninck van Spangien fijn ghcwcefl: , dats
" Ten anderen foo ift waerachtigh jdac als doen de Lan- den in het meefte fleur ende welvaeren fijn geweeft , de Kercke in de meefte rùfte cnde Vrede , ende de Regen - •tendesLantsmet deMagiftracen der Steden in de mee- fte eendracht,a!s defelve Landen in de fwaerfte Oorloghe tegensden Coningh van Spagnien fijn geweeft, maer foo haeft en is den Trevesniet uytgebroedt geweeft,of terftont heeft men de vruchten daer van vernomen, de Neringen fijn vermindert,Z«</e»i is in d' aflche geraeckc, verfchey- den Arreften fijn in Spagnien gedaen van OnfeSchepen ende der Koopluyden goederen , totgroote onwaerder- lijcke fchade derielver,cnde geen kleyne krack der Com- mercie : vermits 't verloop van de Oorlogs-Gaften te Water, heeft de Zeerovcrije in de Straet toegenomen, cnde heeft oneyndelijcke fchade onder de Koopluyden gecaufeert, Wefilis oTtderdruckt.Cìeefenàsàsn Palts gein- corporecrc, ende On(e goede Bontgenoten verdorven, binnensLants is door't pafleren ende repafleren van de Jefuyten ende Papen uyt Brabant ende Vlaenderen 't Lant hier vol Papiften gebroedt, veel geit uyt het Lant derwacits ge voert, ende metheure oproerige Predicatien 't Volck tot onwilligheyt opgeroeyt ende van heur fchul- dlgegehoorfaemheytafkeerichgemaeckt, deWefi-Indi- fche Compagnie is verhindert geweeft,die foo veel (choone voordeelen ende profijten 't Lant , ende de Inwoonders van dien foude hebben gegeven, endedeConing fulcken merckelijcken afbreuck foude hebben gedaen,foo nu he- den aen den dagh blijckt , ende dat het Principaelfteis, foo is de Kercke-ende't Lant-bederffLlijcke-fchadtiijcke jirmìniaenfche fafiie inden Trevesuytgebroeyt , diede Kerckenfoo jammerlijck verwoeft ende de Politie foo fchandelijck bedorven hadde,datter Bedieningen i^tBedie- ningen , TLegieringen in Regieringen, ende Staten in Staten waren gettelt, ende fo verre gekomen ^as, dat het op't point ftont om den geheclen Staet gerenverfeert ende 't Lant in een bloctbadr geftelt te worden, ten ware door de genade Godes,ende de voorfichtigheyt van de Heeren Staten Generaci ende 't kloeckmoedigh beleyt van fijn Excellentie HooghlofFelijcker Memorie 't feive ware voorkomen geweeft.
Dit fijn de fchadelijcke vruchten van de voorgaende Treves geweeft, ende behooren ons alleen genoegh te fij η ,om alle Handelingh met den Vyant af te flaen, ende een afkeer te hebben om wederom van Treves te Han- delen.
Te meer dewijleden Vyand Onfekan , ende TaJJiea weet die onder Ons in fwange gaen , ende dat het hem aen geen Ceraturen ontbreecken fai, om defelve te voeden , endealle vordere twiften endeoneenigheden onder ons tc faeyen , om van tijd tot tijd onfen Staet in meerder confufie ende verwarringen te brengen: fijn Sprinckhanen,de Jefuyten, fullen gins ende weder vlie- gen als Arenden, om de Papiften ende andere quaetge- finde van den Staet op te hitfen, ende tot oproerighey t te verwecken, cnde dan by gelegentheyt als wy over hoop fouden moge leggen , ofdatwy door forgelooshey tende nalatigheyt niet bequamelijck op Onfe defentie fouden mogen fijn : alsdan onien Vyant van buyten cnde fijne Creaturen van binnenons onvetfiens op't lijf vallen,en- de alfo een eynde met ons maken , foo fy maer konden, waer van wy den voorleden Somer, als den Vyant in de Veluwe was een merckelijcke preuve in ons lieve Vader- landt hebben befpeurt, hoe dat onfe Papiften ende ande- re quaetwillige 't hooft opfiaecken, ende vry uyt met drey- gende propooften dorften feggen, dat nu den tydwasge- komen, dat den Coningh meejler van Jyn Land Joude wer- den, ende fijn Rebellen firi^en , 't welck ons wel een waerfchouwiiige behoort te fijn , dat wy niet alleen een waeckent Ooge tegens onfe Vyanden van buy- ten, maer oock tegens die van binnen behooren te houden. |
Datmen bier tegens feyt > datmen de Religie ende Re- gieringe βίναβ fetten , ende inde Miilivevanhaer Ed. Groot Mogende dat men m 't minfie niet fai toe laten dai foude dienen tot voorlandt van de Roomfche fuperfiitten, dient tot antwoort, dat de Religie Regeringe voor de twee principaelfte Fundamenten van den Staet altijt fijn gehouden cnde befchermt, ende noch moeten gé- bouden ende befchermt worden , ende dat het wat nieuws fouden fchijnen te fijn, datmen defelve nu eerft foude vaft ftellen, maerdat het daer voor moet gehou- den worden, gelijck'toockinderwaerheytis, datdefel· ve Religie ende Regeringe aireede vafl geflelt fjn, ende oock vaft geftelt moeten blijven. Ende dat alle de macht van't Landt bereydt moet fijn, omme defelve teCon- ferveren, gelijckfulcxbyverfcheydenRefolutien, foo van de Heeren Staten Generaci, als oock van d' irJee- ren Staten van HoHant ende Weft-Vrieflandt kan blijc- ken, ende infonderheyt wel uytdruckelijck in den £ei/i ende CommtJJie van fijn» Excellentie Hoochloffelycker Memo- rie als oock mede in den Eedt ende Commiffie van fjne Vorfie- lycke Genade den Frince van Orangien nu Gouverneur ende Capiteyn Generael verhaelt fiaet, doch ilatmen eenige bcquame middelen voorilaet ende pointen vaft fteit, endedefelve heylichlijck den ander belooft t'onderhou- den, om niet alleen de Religie ende Regieringen ia goeden Vrede t' onderhouden, maer oock om dat de Leeraers en Predicanten , mitfgaders der Regenten ende de Magiftraten onverhindert ende veylichlijck hen Bedieningen ende Ampten fouden mogt n uyt- voeren, dat is ieer goet, foo wel nu als by tijde van Treves.
Maer wat apparentie is hier toe om daer toeteghe- raecken, dewijle men het Contrarie in eenige Steden fiet pradliferen want alfiaen de Vredicanten ende andere eerlijcke luyden, begint uyt de Steden te fetten , d'Armi- nianen in de Regieringt te trecken, de Papiflen in Ampten ende Off eie van de Schutterye ende andere Bedieningen te vorderen , d'ArminiaenJche Ïredicatnn , ipaer door veel onluflenmtflaett, niet en-weert, maer veel eer befchermt, ende dat men dagelgcx d'onluflen tnde onruflen fiet toe nemen ende dat men na voorflaghen van hevredingen «iet ■willuyfle- ren, maer met refoluiien hen daer tegen kanten. Item, alf- mend'uytgefette ende gebaunenPrediianteu opentl^ckcon- trarie de Placeaten ( tegens hun luyden gemaeckc ) laet gaen, -woonenendu prediken·, iafelfs Predicanten toUereert, die in cm van deltd fijn gebannen, ende die de Principaelfle Authiurs ende beleyders van de fchadelijcke Arminiaenfche faaiefi]ngeweeft. Item, alfmenPapsfleninde Regieringe neemt , ende feeckerlyek -aeet dat de Jefuiten ende Papen 't Landt door reifen, rotfen ende draven ejide d^ Inwoon- deren by fonder by diefy geloof hebben, alle quaet van heure wettel^ke Magiflrattn indrmken , ende tegens defelve op- hitfen (dit v/eet men dat al t'famen waerachtigh is, ende hier wort niet tegen gedaen , even of daer geen Coningh i» Ifraelen-ware, ende dat elck toegelaeten ware te aoen wat hy wilde) wat apparentie is dan daer toe, datmen den Staet van binnen,foude konnen vaft ende verfeec- kertftellen? de Raden ende Vroetfchappen defer Stede en konnen dat niet bemercken,of de faecken moften hen anders toedragen.
Veel weyniger konnen fy luyden de verfeeckertheydt van buyten apprehenderen, want behalven dat onfe par- thye is een trouvlooftn meyneedigen Tyran. die op fijn voort, beloften, noch Segelgheen flaet temaeckenis, maer by alle gelegentheyt ons fai foecken te bedriegen daer hy, kanen mach, fo hier boven is aengewefen, fo fullen wy oock geen verfeeckertheyt konnen bekomen met d'Aden van denKeyfer, ende Catholique Liguc, dat fy ons geduren- de den Treves geen Oorlegh fouden aendoen : want men moet dat vaft houden, dat den Keyfer ende Coningh van Spagnien fijn twee Hoofden j» een Caproen, dat den eenen ons niet meer fai fparenals den anderen, alffc maer eenigh voordeel ofte proffijt op ons fullen fisn te doen, datfe een Biecht-Vader hebben , ende dat die den eenen toeftaet, de Ketters gheengeloovetehouden, den anderen •melabfolveren fai, als hy βίαβ foude hebben gedaen. Viel het dan noch loo uyt ('t wclck onfeecker foude gaen ) dat den Keyfer foude mogen woord houden, den Coningh ftaethet altydvry, te breken als hy wil, rtant hy is niet gehouden ( foo fijnSpaenfche Schrijven ons gctrou«-e-
lijck |
'i
-ocr page 56-
van de Nederlandfche
Jijckgewaerfchout hebben) fijn gewapende Onderdanen, Woord. Eed. ofie bflofteUhouden , De Coning brecckt dan alshy fijn adem fai hebben herfchept ende vqordeel oporisfiet, de Keyfer affiftecri: hem met groote macht, 't welck wy hem niet konnen belecten, wat fai dan d' Ac- te van de Keyfer ende Catolijcke Ligue ons helpen , ais hy onder den naem van den Coningh van Spagnicn ons mede op't lijf valt, foo wy inden vooriedenjareinde Ve- luwe hebben gefien.
Dat de Staten vaade Verkeerde Provhtien, èeneffertiden Coningh ende d'lnfante'tCowtrail va» denTreves mede tot -verfieckerthepfouden teyckenen , dat fuUen Jy gaeme doen. vant fy haecken ende verlangen na den Treves alseenVtJch veer V Water : Maer wat verfeeckerthey t kan ons dat ge- ven, alsden Coningh foude willen breken, wat fouden fy daer tegen konnen doen, fy fijn verhecrt ende met üuarnifocn befet , ende als den Coningh .fulcx in 't fin foude hebben te doen, foude by hacr loo wel weten te breydelen, datfe hen niet fouden konnen reppen noch roeren.
Het demanteleren van Linge» , Santvliet , llooge- Tperf. é-c. kan mede geen venccckertheyd geven, want is'tdatwy vanonfe fijde eenige fterckten van den Vyaot bedingen die ons in de wegefijn de Vyantfaloock van gelijcken foeckcn te bedingen, ilerckteendeFortreflèn, die ons nadeeligh ende bem voorderlijck fullen fijn, ende derhalven'ttr expiratie van de Treves? met groote ende exceflive koften , wederom byocs gouden moeten wer- den hermaeckt, of andere btquame voorichanffen in plaetfe van defclvegeleyt.
OsxàcWefi-Indifche Compagnie foude blyven inheur geheel, kan ons mede geen verfÊeckertheyt voor de Compagnie geven, dewijle den Coningh alle fijn macht diehy tegens ons te Water ende te Lande heeft ge- bruyckt, tegens heur fai aenwenden om beur te vermee- lleren, wantdaerleythcm den Knoop, waer door dan geen profijt voor deielve Compagnie maer fware Equipa· gie,groote toeruftingea, ende eyndelijck ondergang te verwachten itaet-
Hetwelcke alles byde Raden ende Vroetfchappen voorfz Welgeconfidereertfijnde, en konnen fy niet be- merckendat uytde voorfeyde pointen volkomen verfe- k^rtheytvoor den Staet te bekomen is, maer oordeelen dat de beile verfeeckertheyt voor den Staet is den li-eves af teflaen.ende in Oerloge te blyven.
Het is wel waer, dat de Vitiantienfulcx fjngeftelt > dat het ons enmogelijck if op defenVoet de Oorloge te konnen co» tinueren, maer het is oock waer , dat 't federt 't verlies van Breda, den Vyant ons tot geen Oorloge heeft ge- port, maer dat vy hemfelfs devsarckt hebben gejet , ende tot den Oorloge gedrongen, daer door wy in't achterheyt van ettelijcke Mihoenen fijngeraeckt: fijn de Finan- tien nu daer door fo feer verloopen , datter gten macht is om langer Oorloge te vooren, foo haddet veel beter gc weeft wat minder gedacn, endeden Oorloge naer onfe inkomen tnde vermogen gedreffeert te hebben. In 't voorleden voor-Jaer warent geen Patriotten , die den Oorloge, vermits de fchaersheyt der Finantien difficulieerden,men faegfe fuyr aen, ja men dreyghdefegenoegfaem die daer toe niet konden verftaen; nu waeyt den Wint uyteen ander hoeckj nu iffer geen geit, nu kanmen geen Oor- loghe langer voeren, nu moetmen Treves maecken : maerwanneer, endeopwattijt? op den tijt als den Vy- ant in onmacht leyt, els wy hem fijn flercktte Steden af- handigh maecken, alswy hem de Hertaderen van fijn fchatten affteecken, als lijn Finantien uyc geput fijn, als Vlaenderen, Brabant, ende andere Verheerde Provin- tien op't point van revolteren flaen: ende in fumma, als hy een Generael verloop , verderf ende verandering van alle lyne faecken als in een Spiegel klaer voor Oogen fiiet.
Waer toe fai defen Treves doch anders ftrecken, dan Omdat den Vyandt.fijnademjal verhalen. fijn fchaden by de Nederlantfche Ootloghe geleden redrcflèren, hem Meefter van de Nabuerige Landen, Duytilant ende d'Ooft-Zee mas eken, ende dan voorts ons op't onver- ficnfte op 'c lijf vallen, ende van kant te helpen. |
Vrede-Hàndelingh»
Dit moeten wyonsvaflelijck inbeelden datCjnóogh-! meickis: ende daer omme moeten wy op onichóede- fijn, ende dat voorfeecker houden , gelijck hare Ed Groot Mogende in heure MÌflìve fetr wel Oordeelen,dat àe beBe verfeeckertheyt vaa den Staet , ieflaet in de maiht van 'i Lant ende onfe If^apenm.
Is de faecke nu fulcks I gelijck 't in der WàÉrhejit'is^ datmen onfe Vyant niet en mach betrouwen, endedac' men by tijde van Treves evenwel foo een merckelijclt aental van Ruyters ende knechten voor overval foude, moeten houden, foo kanmen immers wel in d' Oorlbgh' blyven, is't niet β Ρ offenfive ^ 't is defenfive. of naer gelegentheyt hem de iaecken fouden toearagen , ende dat met dc meeflie mefnagc men eenigfintï loude kon- nen, ofte mogen, affnydende alle'tghene men eenig- fints foude mogen miilen. By tijde van Treves fullen onfe Handen ende Voeten gebonden fij η, ende alle goe- deavantage die wy te Waterende te Lande óp den Vy- andt foude mogen fien, moeten laten voorby gaen , en- de onfe goede Bongenoten den Coniug van Bo/iiiwi»,ende andere meer met onfe Wapenen niet mogen aflllteren > d'welckwyin Oorlogh fijnde wel fullen mogen doen.- kan't de Finantie niet toe dragen , laet ons alle de nieuwe middelen in befchryvinge gebracht . ende als noch nicc in gc willigt) confenteren , de ettde middelen wel bentficeren·, waer toe de verantwoordinge van de vyf (jiecien feerdien- ftighJal fijn. Laet onsExtraordinamcne middelen in- willigen , de goede Ingefetenen fullen goetwilligh fijn te contribueren, foo wy maer in Oorloge blyven : maer foo wy tot Treves vervallen , men fai de goede Luyden tot geen geven konnen difponeren. Boven dien iflcr geltsgenoegh in't Landt} 't^ant heeft (den Heerefy gelooft) noehgoet credyt, do loopende mkldelen fij η naert eenigejaren herwaerts ettelijcke Tonnen Gout 's Joers vermeerdert, 't fai on« aen geen geit gebreken, maer aeo onsfelven , dat wy niet konnen middelen inwilligen daer geit van komt, daerom laet ons een Lijn trecken, ende geen fwarigheyt maecken in den Oorloge te conti- nueren.
Het is waer, dat de faken van d'Oorlogen verander- lijcken fijn , ende dat deq genen die heden hoven ley t.mor- gen de Fortuyne tegen gast. dat eock de Keyfer dtcht up ονβ Grenjenleyd, ende limelijck eenige invafe kan doen m:t<i> daerom moeten wy Viec vejflauwen } wy hebben cea rechtvaerdige fake, wy voeren een wettelijcke welgefon- deerde Oorloge, wy hebben een kloeckmoeuigen Krijgs- Heldttoteen Velt-Overfte, veel ervaeren Colonellen, Capiteynen, Ruyteren ende Knechten , Ammonitie ende alle andere gereetfchappen van Oorloge geen ge- breck,aen tr iddelen van geit lal 'c ons oock niet gebrecc- ken, foo wy maer felfs malkanderen wel konnen ver- ftaen , ja Godt felfs ment midden onder onsmet fjn Heyligh Woord, hydrefleert alle onfe aiiien, hy fegent alone doen, ja hy krygt felfs voor ons. Is 't niet klaerlijck ge- bleecken aen fo vele Heerlijcke ende fchoone Viftorien, als degoede Godt van rijt tot tijt ons foo genadelijck ioo te Water als te Lande, tegens onfen algemeynen Vy- aridtden Coninckvan Spagnien heeft gegeven , ende infonderheyt in den voorleden Jare als fijn Exellentie voor den Bolch lagh, ende dat den Vyandt in 't herte van onsLanit ons aen tafte, hoe onvoorfiens dat degoede Godt ons de Stadt We fel in Handen heeft gegeven, ende daer mede van alleonheylen ende fwarigheden verloft, die ons over't Hooft hingen? fouden wy dan noch kon- nen twijfFelen dat God fijnen genadigen fcgen aen ons niet foude continueren ? neen : maer laet ons 't exempel van de ons felven voorftellen > dewcickenaeca langdurighe Oorloge haer felven vry hebben gevochten.cn. de laet ons op God betrouwen dat hy ons mede een goe* deuytkomfteghevenial,wanthy die tot noch toeonsfQo genadelijck ende V«derlijck heeft bygeftaen, ende ujrt alle onfe nooden , periculen ende fwarigheden geholpen heeft, die fai ons wel voort helpen, daerom laet ons den Koningh van Spanj en , die ons na Joeckt te bedriegen, geen gehoor geven , ende de macht van den Keyfer niet vree' ftn, maer laet ons Godt vreefen ende alle onfeaöien riaer fynen Heyligen wille deligeren, foo en fullen geeii menfchen, hoe machtigh fy oock zijn , ons moijhea
ΰ 4 Jcrcne» |
-ocr page 57-
56 V E R Η A E L
krencken noch .deeren j want Godt fal 'onfe Befcher- mer ia, ende Verloffer uyc den Oorloge bevonden wer-
Het welckc alles by de voorfz Raden ende Vroedt- fchappcn, wel overwogen ende gheconfidercert zijnde, en koneen fyluyden geenfims vcrftaen, hare Gedepu- teerden te belaften, datfehaer fouden conformeren met die leden, die den Handel van den Treves eenighfints fouden kennen toeftaen , veel min datfe fouden conien- teren, dathire Gedeputeerden mede fouden befoigoe- renopdepoindten diemen d'Erts-hartogin ne foude mo- gen voorftellen, maer perfifteren by hare voorgaende Rc[ò\aύse»ί^eβae» den Treves af. .
Aldus geadviieerc ende gcrelolveert > in deVergade- ringheder Heeren Raden ende Vroedifcliappen voorfz den nSJanuary
EndeSchriftelijck vervat, gelefcn endegeapprobeert in dafelve V^rgaderinghe den laetften lanuary daer aen volgende.
My prefent
H. Steyu.
%0 J E CT,
f Samen ghevoeght uyt de Advyfen van de Leden volgens de Refolutie van har e Ede- le Groot Moghende van den negenthkn- den January K^mo feUten horidert der- tigh.
ALfoo van weghen den Koningh van Spanjen ende deErts-hartoginnevan Ooflenrijckaen de Veree- nighde Nederlandtfche Provinciën aenbiodinghe is gedaen van een flililanc van Wapenen voor den tijde van 34 jaren, op de fel ven voet ende Conditiën als in den lare 11Ì09. wasgeaccordeert, ende dat daer over by de Ridderichap, Edelen en Steden van de Provincie van flollandt ende Weft-Vrieflandt, alreède ecaigen tijdt langh is gedelibereert geweeil, dA medeeenige notable Leden, geduerende defel ve deliberatie f onderanderen de Vergaderinghe van hare Ed. Mog. meermalen hadden voorgedragen, alsdat hare HeerenPrincipalenfighten hooghften vonden bekommert, ende van nuafteghe- moote waren fienrie, dat uyt de kalmte endeflilligheydt, [onderlinge i/an foodanigen Ungkduyrigenβίΐβαηΐ van Wape- nen , èy eenige ketelachtige ende ongerufle Geefien. wel oor- faeckenfoudemogen loerden ghenomen, omroederomeenighe TiieuTvigheyden ende veranderinge in da fuyvere Riligie, ende hy gevolge mede in de loffelijcke Regieringe defer Provincie, tefoHken, gelijckdati (oodaniga ghelegentheydt van ty- den, lichtdijck , tot fuicxaenbiedingeplagh te geven, als de droeve ervarentheydt voor defen niet dan al te wei heeft gheleert ; waeruytdan niet anders als oneenighe- den, fcheuringen , faöien, verbitterheden , ende al- lerley onheylen , foo in de Politicqueais Kerckeiijcke faecken ; mitrgaders tuffchen de Leden ende Steden , als mede onder de particuliere Ingefetenen van den Lan- de , foude fijn te verwachten, het welcke lichtelijck ( de praüijcquen van de Vyanden defer Landen daeronder fpelende ) een notable ruine ende ondergangh van foo floriflanten Staet foude komen te veroorfaecken. S O O 1S Τ , dat de Riddèrfchap, Edelen, ende Steden, re- prefenterende de Staten van den fel ven Lande, derufte ende eenigheydt van hare goede Ingefetenen in de hoog- fte recommandatie hebbende ende tegens de voorfz fwa- righeden in tijdts willende voorfiet^, hebben goet ghe- vonden Staets-ghewyfe te arrefteren ende beftuytea mitfdefen , de poinflen endo Arciculen hier nacr volgende. ^ |
Dat alle de Leden van haer Ed. Groot Mog. Vergade- ringe, van wegen hare Refpeöive principalen, behoor- Jijckdacr toe gemachtight zijnde, malkanderenfolem- nelijckendeheylighlijck, onder Eede, fullen beloven, de Regeermge, foo die tegenwoordigh is geconftitueert, mitigaders de Religie, ghelijck defelve in de publijcke Kerckén te defer tyden wertgeleert, ende by de Synode Nationael tot Dordrecht ghehouden, isbeveftight, te fullen mainteneren ende handhaven, fonder eenige ver- anderinge in d'eene of in d'andere te doen, ofte te laten geichieden.
Π.
DatdePlaCcaten teghens de faiiie derRemonfiranten-, voor defen ge-ëmaneert by Publicatiejfullen werden ver- nieuwt ende efFeftuelijck ge-executeert.
Ili.
Dat alle Gebannen Tredicantev uyt de Provinciën fullen werden gewcert, mitfgaders gene RemonfiantfcheTredi· centen in defelve fullen werden gheleden, als de ghene die dc Afte van ililftant onderteeckent fullen heb- ben.
IV.
Dat alle de gene die tegenwoordelijck eenigh Ampt van Regeeringe ofce van luftitie fijn bedienende, hoofc voor hooft, onder folemnele Eede fuilen belooven, de Regieringhe ende Religie als vooren, te fullen main- tineren , ende dc voorfz Placcaten ter executie te doen ftellen.
• V.
Dat niemsnt voortaen tot eenige Publyque bedien inge van Regeeringe ofte Juflitie fai werden ghevorderc, als doende profeflie van de voorfz fuyvere Gereformeerde Religie, ofte defelve/as^fiiieswefende, mitfgadersten aenvange van fijn Oificiedoende foodanigen Eedt als vo- ren is gefeydt. *
VL .
Dat al-om me in alle Kerckeiijcke faecken fullen blyven ende ghehouden worden de Ordre die by de refpedllve leden in tegenwoordigheydt wordt ge- bruyckt, fonder eenige veranderinge daer ingemaeckt re werden.
VIL
Dat hier van, onder 't groote Zegel van Hoilant ende Weft-VrieQandt, voor yder van de leden een Aflefal werden gedeptfchecrt in ampliiTima forma.
Öpt 'tgene boojfs |j«ftmrti ftcnncn obecbloeOfIfjrft flcn ö'aroumrnten cnDe ceDcnni/ öic pro & contra üjïctömBöcbocct. ©an; Dp nocB m fannöecaiicqua« uim nietji De pointcn : toouSimen ttiatchfti öattctnicicllESijn. i. <©fuyt noodt ban Dcfcn;&tait; <©f. -i. Om voor te komen bat b)i Continuatie ba» ben ©ojloflö Vranckrijck nfft ttiocljt fojmiDabd IIIOJÖCH gclijcR Spanjen toa^gctecfi, mt laffletoa^ noch bti> cetEforcliEn.
©et eerfie/ of öc noodt ban öefen ^taet/ toa^nu bDOibp / cnbe aöfpaftecrt ; ben Bofch , enDe Wefel, ttPccnwcI)tiacboo?toccciten fletoonnni : be&nanjant injijn ^ilbec ©loote aïfoo toel/ ali§ insprfeccptuatie
flcfl.iacn : ©e^paenfcïjc ji^EbecÌanDm boojeen Vrouw
ocrcgeect ; Dc ^paenfcfic in aSjabjanOt feee gehaet ; öe j|eberranöerébecfcöoben; beftoningl) qualtjcisscDient. 3|n ?&uptfcöianötï)aöDe toel be «epfec een niacïjiia& ategec/ enöe toa^ alleen setoapcnt/ cnbe De föoningïj ban^enemaccft Ooo^ öe ©?cbe acnOoftenrijckgcobi<= gee^t : maec nocötanjs taa^ albacc een gcoot mifnoegea otibecalle pjateflantji gijefìnbf tegen bc onbjagelijcfje epacticn bec Contcibutien / Die Den liepfec in 30uDtfcb= lanbtDeöe ; enbe cene jaloufie felf onbec bc fìoómfch Catöolijcfien tegen b'alte fcec Formidable grootheydc ban 't l^upé ©Ofiencficft. ai9elcit mifnoegen bcc tcfianten enbe jaloufie Dee CatDoljjchen bepDe onlangDi Daec na uptbarfïeDen : De jaloufie bec Catholijckcn öooj'taf-ftelfen ban Walfteyn : Daec toe beïtepfccoji Den ïiijCFDagIj tot Kegen^bucgb toiert geDtooJigcn Doo| Beyeren , cnDeanbcce ateDen Dcc Catijol/jcfieatigur; enbe fjft mifnoeghen der Proteftanten Doo) Defnba/if De^öoningö^baa^toeDrn in^uptfcijanöt/ met ben toelcfitn meefi alle J^jotcgerenbe jpucflen enbe ^ten- ben aenfpanöcn : bfpbE tot groote af bjeacli ban t giip^ ^oflenstjclt. |
-ocr page 58-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
ginbienbcêpacnfcBe ceniaen tijt te boo? / Dembc ©joöintitn tn noot/<n ö?ecfc / f nöf acnoecljfacin Dupten (ttrcbittoawn/infonöerljcpt tcrftont na'tUmemmiwn 93jeDa/öcfen®tfüf si Babbelt BcpjEfcntrect ; mcnfoube becet bacc nn flclupflett fjcbbf n. jBaec nu be noot om toa^/tnöc men tJOOjfacD d'opgemeltc verandenoge m Duytfchiant ; Doen iionbc öe (ilceüe^ niet fmahelöcU fijn. ©acc Bp qnam tccflont/bat be öonlnaB tian ©jancfei
ciich ïDecflccüanRochelic, EnbebanbegeDede J|uBe=
nofche partp ir> ft)" 3lant Ttìnbe / fïct) t' eencmacl Reecbc oni&upten^ 3lant^ ben Spaenfchen enbc Ooftcnrijck- ichente verkieynen. iönbe (lenöe bat öp Daecinnet= rtcnó beter aljJ bcuc befcn i>tact honbc toecben gefwon» Decct/bcbe metmac&t acbepben ombefefltrcbe^ ^au. belino!) te renberfecen / enöe^n^ in <©o|loflD te Bouben. (gnbe in plaet^ bat ^nna 16x 8.befe j^taet Den ConinaD Dooi eipjeffe befenbinnlje niet öabbe feonnen betoegeti toteeniflcairifientieof ;6u&|tbie ; fooiiet öpn« inöefe conjunctuce be BecoaberinaB / nocö tot Utrecht (om be inbafte in be J^elubie) fnnbe boo; Den SSmbafTabeuc Baugij befoucken, van de Vrede afmanen, fubfidie aen- bieden , cnde tot Continuatie van Oorlogh nodigen, 30eïchc ©anbeïingb Daec na in ben Hage flccontinueect tDo?benbe tpnbeiijch in ünnioiidjo. i^ geflootenboo? feben naeflbolgenbc gjacen : gtbupccnbe toelche Defe êtaet beloofbe niet te iraüeren Payx noch Treves met hare Vyanden, dircftelijck noch indireaelijck ionder advys van fijne Majeftcyt gelijck oockby fijne Majefteyt niet foudenmoghen gcmaeckt werden eenighTraftaec tot prsejuditie vin defen Staet.'ïïlfo ttect DietOtSoofeni
Daeï gebjebene ®cebeé-i?anbel ge-epnbigt/ enbe al^ bc= flrabenboo?'t®cactaet in 3|unio kìjo. met ®?ancB< cijeftgemaecRt. ^ ^
©oei) om gconbelijcfiec te fiomen tot becfiantban ®cartaet : moet alfiiec toerben ijerfiaelt : bat tetpont te« gen Bet uptgaen ban Bet ®cactaet ban Compiegne mengetcacöt Beeft om Bet fdbe te betnieutoen oftetc beilengen/'t befle men ftonbe: enbe om fulcji te boen met bemingecugBte; foo Beeft menlapgefonben aenben Baron van Langcraq ^mbaffabeuc ban befen^taetin
'^^bS^tbb gebencbent een^beel^ boojDepicantctien tnffcBen De öefpeetibe gcoote jFabotiten Richciieu in ©jantitrijcft / enbeBuckingham in<tEngeIanb/anbcc= beel^ booj ben (@o;IogB tegen Utoegelle / bat befelbe Ccoonen in cep;e(raillen/ ban cepieffaillen totopenbaec <©o?1obB getaecitcen. €nbealf00©?ancitcöeiialceebe boo? «ocöeire te ïBatec feec baai geineommoDeei:t/ enbe nu booj «Sngelanb nocB meec geincommobeect foube tsojben ; foo maecRte be ConincMBcbe |@inif{ec^ taiep=^ nicBftnacigBepbt in'tfpoebigen ban een nieutoCcac- taetban^ubfibie/ baecin ®^ncIu;t|cItteboo;/aI^ge' fepti^/feectcaegBbJa^.
Woobatmet 31^elgemclbe J^eec^mbaffabeutop't IPapiec gebjacBt biiect 't gene bo gBt.
r \ A I TT É.
DeConfaderathn & Alliancepour neuf ans entre Loüi xiij. Roy deFrancCy é'lesE- fiats deVrovinces Unies des Tays Bas,far lequel ileftconvem de fecours de part ér ^autre,&de la Seureté pourle commerce & Trafic de leursfubjeöts. tyÌ Ψ ar is Van \€%'j,le i^.Aoufi. Mais il a pas eflé ra- nfie , aìns changé à" redrejfépar celuy de Van 1Ö30. |
COmme, ainfi foit que le feu Roy noftre tree-hon- noré Seigneur & Pere,que Dieu abfoIvc,eur voulu iïirecnl'an i5o8. une Ligue defenfive avec les Sieurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays Bas,pour obliger ï faire Trefve avec les Archiducs,qu'ils ne vouloient ftircftns afleurance de garantie, & defence de noftre dit Seigneur & Pere : & que par ladite Ligue il » f oK porte qu'elle doit eftc ptrf et vette entre nous é· lts Fra- vincesünies. Son intention ayant tousjoursefté,quenoui la confirmaflìons 6e continuaffions,Nous defirans en tou- teschofes de fuivre l'exemple de noftredit Seigneur & Pere,& nous conformer à fes volontés j Confiderant que plus lesdits Eftats auront afleurance de noftre part, moins ils fe peneront pour trouver leur feureté par d'autres vo- yes,&des extremités capables detroublerlereposcom- mun: defìreux auflS de conferer autant qu'il ncus fera pof- fible à laPaix entre tous les Princes,fadite Majefté a nom- mé, choiTi,& deputé les Sieurs de BuÙim & de chafieaw »«ƒ Confeillers 8UxConreilsd'Eftat& desFinanccJ& Cfaancelierdefes Ordres > pour avec le Sieur deieonde Boetfelaer ér tP^Jpere», Baron de Langerac de Lovigny & du Saint Empire, Chevalicr de l'Ordre de St. Michel de fa Majefté, au nom & en qualité d'AmbaiTadeurde MeiSeurs its Eftatsdes Provinces Uniesdes P«is Bas,avi- fer & traitter des moyens plus convenables à cét ciFedt, lefquels reciproquement en veri u des pouvoirs à cux don- nés (dont copie fera inferécàlafindes prefentes) ont a. prés plufieurs conferences convenu & arrefté leschofes quis'enfuivent.
I.
Premierement, que fa Majefté fourniraauxdits Sieurs Eftats Generaux neuf ansdurantla fomme d'unA//to« desLhres,piyah\e de 6 mois en 6 mois par chacun «n,fi la guerre, qa' on leur fait à prelent, dure autant de temps ·, à commencerdu premier Janvier paisé
Durant lequel temps lefdits Sieurs Eftats Generaux ne traitteront Paix »y Trefue avec leurs Jinnemv direliemmt uy indkeiiementyfans le Jceu & avis de β MejeSiìfCommcmi- fi de la part de fa Majefté ne fe fera aucun Traitté au prc- judicedeleurEftat.
III.
En reconnoiiTance du fecours qu'il plaift à fa Majefté accorder auxdits Sieurs Eftats par le prefant Traité, & lei autres grandes faveurs qu'ils ont receu de la France,ferone tenutjfi fa Majefté eft en guerre aCfaillie en fesKftats,d'em- ployeraprés qu'ils en auront efté requie , contretousöc quelconques la moitie de la fomme,que dans un an ils re- cevront de fa Majefté, fi mieux fadite Majefté n'ayme le- dit fecours en hommes ou Vaiffeaux du port de deux a fix cens tonneauxjjufques à la concurrence de ladite fom- me. Auquel cas on conviendra de la foldedes Soldats Se prixdes VaiiTeaux , felon le prix ordinaire &ufitéaudit Pays, duquel des à prefent fera faiteftat particulier, qui fera tenu pour Artide du Traitté ; comme auflì lefdits Sieurs Eftats ne donneront direélement ny indireàe- ment, fous quelque couleur que ce pulfle eftre,aucun fe- cours & aiTiitancc contre fa Majefté.
IV.
Si en putre il arrive que fa Majefté aie befoin des Vaifr feaux pour nettoyer les mers, foit pour s'oppofer aux at- taques&entreprifesqu'on pourroit fiiire contre fcsEflsts» ou quelque chofe femblable: fa Majefte' pourra à fa voloo- té faire^chetter ou frettex lesdides Provinces Unies, juf- ques à la quantitéde 15. vaifteaux : Auquel cas lefdits Sieurs Eftats promettenc de feconder l'intention de fa Majefté de bonne foy, pour les luy &ire avoir au pluftoftr & au prix raifonnable & ordinaire dudlc Pays.
V·
Lefdits.Sieurs Eftats conviendronC avec fa Majefté dans fix mois pour garentir la mer du Ponent, contre los incurffions& depredations de ceux d^ Algeré" deTunk, Etcependantoü il fe trouvera és porte defdits Sieurs les Eftats aucuns vaiifeaux ou marchandifesFraogoifes, qui auront eftédepredées, lesdits Sieurs Eftats les ferontre- ftituer àia primiere inftance qu'il leur en fera faite, foie par Γ AmbaiTadeur du Roy, ou les marchands defcs fub· je^ qui les reclamenc.
VL
Ne pourront les fubje£l:s de fa Majefté > ny ceuxdes Sieursles Eftats exercer aucun aéled'hoftilitél'un contre l'autre en terre en mer,ou Riviere, fous quelque pretexte quecepuiiTeeftre. Etlesdics Sieurs les Eftats donneront ordre que les plaintesdcs fubje£ls du Roy feront termi- nées dans 3.mois au plus tard,pir les Confeillers del'Ad· mirauté, aprésquel'Ambaffadeurouautrede fa part au raeftéouy: leiquels ne pourront avoir aucune partny
pro. |
-ocr page 59-
65 V E R Η A E L
profil: dans Ie navires de guerre,'ny és prifes qu'ils auront a juger.
VII.
Et en cas que l'une deidits parties demandaft revifion dejugement donne par le dit confeil, lefditsSieurs les Eftats commettront des perfonnes qualifiées & nulle- ment intereflées, pour en juger en dernier reflbrtavec lefdits Sieuis Confeillers de l'Admirauté. Et cependant ïefditsprifesdemeureroht en bonne&feuregarde, fans qu'ilen puiflè eftre fait aucune vente, fi ce n'eftapres avoir convenu avec Icdit Sieur Ambafladeur dutemps d'icelle. Ce quc fa Majefté accorde pour les fubjeös def- dits Sieurs les Eftats, pour touslescas fufdits.
VIII.
Quant àia nomination aux charges des Colonels, Ca· pitaines, & autres Officiers des Regimens FranQois, en fera ufé à la maniere accouftumée.
IX.
Si Sa Majcftéeftanten guerre auroitbefoin des Regi- mens Frangoisque font en Hollande, feront lefdits Si- eurs Eftats tenus de les faire conduireàCalaisouàDiep- pe; pourveu toutefoisque lefdits Sieurs les Eftats foient en paix OU en Trefve.
X.
Le droifl: d'Auieine ceflera en fuite des Traittés prece- den tes en tout pointi Et fera par fa Majefté mandé à tous les Pariemens d'en faire joüir lefdits Sieurs les Eftatspure- menr & fimplement, fans autre forme de luftke, & fans qu'il leur foit neceffaire d'impetrer lettres de neutralité, commeauflï de leur par lefdits Sieurs les Eftats ferontite- nus de donner pareil ordre au regird des fubjeftsde fa Majefté. XI.
Toutes Lettres de repreflàilles, marqués , arrefts & autres femblables, ferORtnulles & de nul efïeö: en vertu du prefent Traitté ; mais Ia luftice ferarenduë&admi- ïiiftrée à un chacun felon qu'il appartiendra.
XII.
En confequence duquel Traitté les fubjcdlsduditSei- gneur Roy & defdits Sieurs Eftats,vi vront en bonne ami- tié, Scauront trafic libre entre eux, & dans l'eftenduë de Eftats δε pays del'un & del'autre, tant par merque par terre, de toutes denrées & marchandifes, dontle commerce n'eft prohibé & defendu par les Ordohnances qulontlieu ésdits Eftats & pays, fans qu'ils foient tenu payer plus grands droifts pour les denrées & marchandi- fes, qui entreront ésdits Royaumes, Pays & Eftats, ou quieniortiront, quiceux qui fe payent par les naturels habitans & fubjeóts ou Ie Trafic & Commerce s'cxercera.
XIII.
Poureviter les depredations qui arrivent fouventfur les fubjeös, tantdefa Majefté que les Sieurs les Eftats, pour lafacilite'quelesEnnemis des unS & desautresont de fe fervir des ports & havres de fa Majefté, & des Sieurs ïes Eftats : üspourront pourfuivre les Nayivres de leurs Ennemis, defquels ils auront eftédepradés , jufquesà uneportéede Canon des ports & havres de I'un &de 1'autrc. Et fi toft que les navires des Ennemis feront en- trés dans kfdits ports & havres avec les prifonniers & mar- chandifes depradées, on fera mettre les prifonniers en liberté, öclesbiens, marchandifes, &Nayirespareux depradés feront rendus &delivréjaux proprietaires.
Ne pourront auffi les Navires des Ennemis attaquer ou endommager lefdits Subjeóts de fa Majefté, &des Sieurs les Eftats que 14. heures aprés qu'ils feront fortis defdits ports & havres : autrement feront declarés demauvaife prife & fera procédé à Ia reftitution d'icelles,que dés à pre- fent comme des lors font tenus pour accordées au profit desintereffés : &les Capitaines defdits Navires pourfui- vis comme inftaöeurs d^a^aix publique.
Tous les Traittés faits par fa Majefté, & lefdits Sieurs les Eftats avec autres Roys , Princes, δε Republiques dcmeureront en leur force & vigueur ; fors & excepté en ce enquoy il eft derogé par^e prefent Traitté.
Pour l'execution δ£ obfervation des prefens Articles, fa Majefté fera expedier toutes lettres & declaxations ne- ceiTiire, |
XVIL
Lefquels Articles 5c Traitté pour lefditesjannées, fi tant la guerre duré , feront ratifiés bien & duëment par lefdits Sieurs les Eftats Generaux, dans 6 femainesdu jour öc date des prefentes j Et iceux avec la ratification prefentéàfa Majefté par ledit Ambafladeur, poureftre pareillement lefdits Articles δι Traitté ratifiés par fadite Majefté ly.jours aprés,ficdelivrésauxditsSieurs lesEfets
Τ C Τ Λ E Τ
Vm Confederatie en Alliantie voor negen ja- ren^tuffchen Louis de XIII. Koning man pranckrycki en de Staten der Vereenighde Nederlanden, tot fecours en byflandt van weer-zjden, en tot feeckerheyt van de Tra· fijck en Koop-handeÌ van hun onderfaten. Te Tarysin'tjaer i6zy. den 28. van t^u- guflus. Ti och het isniet geratific£.ert, maer verandert en geredrejfeert door dat van't jaer 1630.
Λ Lfoo d'overlede Koningh, onfe eerwaerdigfte Heer XX en Vader, ( Godt zy hem genadighjin't jaer 1608.
heeft willen maecken een Ligue defenfive met de Heeren Staten Generaci det Vereenighde Nederlanden, om hem te verplichten tot Beftant te maken met d'Ertz- Hertogen, *t welck fy niet wilden maken fonder verfeke- ringh van befchermingh en defenfie van onfe ghefeyde Heer en Vader, enalfoo door de gefeyde Ligue befpro- ken is dat fy eemigb tuffchen ons en de Vereenighde Landt· fchappen{a.ïzi]n, en fijn intentie altijdt heeft geweeft dat wy haer confirmeeren en continueeren fouden : foo is 'c dat fijn gefeyde Majefteyt (begeerigh om in alle dingen het voorbeelt van onfe gefeyde Heer en Vader te volgen, en ons naer fijn wilteconformeeren, overwegende oock dat, hoe de gefeyde Heeren Staten meer verfeeckerïngh van onfe zyde hebben, fy minder fullen trachten οΛ hun fekerhey t te vinden door andere middelen, en door Ex- tremiteyten, die machtig zijn om de gemeene ruft t'ont- ruften, en oock begerlgh om, foo veel ons mogelijck fai zijn, devredetuflchende Vorften te bevorderen ) ghe- noemt, verkofen en ghedeputeert heeft de Heeren vón Buüion, en van Chafieauneuf, Raden in de Raedt van Staet, en der Finantien, en Cancelier van fij η Orderen, om met de Heer Gedeon de Boetfelaer, en van Afperen, Baron van Langerack, van Lovigny, en van't H. Rijck, Ridder van d'Order van S. Michiel van fijn Majefteyt, in denaemen qualiteyt van AmbaiTadedr der Heeren Sta- ten van de Vereenighde Nederlanden t'advifeeren en tradteeren van de middelen, die de bequaemften hier toe zijn : dewelcken reciprokelijcfc, uyt kracht der Pouvoirs en machten, aen ben gegeven, (daer af Copye aen't eyn- de van defe tegenwoordige by gevocght fai worden ) nae veel conferentien de dingen > die volgen, verdragen en gearrefteert hebben.
Eerftelijck dat fijn Majefteyt aendeghefeyde-Heeren Staten Generaci, negen jaren Iangh,fal fourneeren en be- ftellen de fomme; van een Milioe» fonde»]iei\ï\ckS) alle yêrmaenden te betalen, foad'Oorlogh, die tegenwoor- dighlijck hen aengedaen wordt > foo lang duert, te begin- nen van de eerfte lanuary voorleden.
Π.
Geduerende welck e tijd de gefeyde Heeren Staten Ge- nerael niet fuüen handelen vrede noch hefiandt met hun vyan- den direBelycknochindireBelijck, finder -weten en adv'^s van χ,^η JHajefieyt i ghelijck oock van de zyde van fijn Maje- fteyt geen Traöaetgemaekt fai worden tptprejuditie vaa hun Staet. III.
Tot erkentenis van 't fecours, dat fijn Majefteyt belieft door dit tegen woordigTraétaet aen de gefeydeHeereSta- ten t'accorderen,en de andere grootejonfteen faveuren, die fy van Vranckrijkontfangen hebben,fullen fy gehou- den zijnjfo fijnMajefteyt in oorlog binnen fijnStaten aen-
gecaft |
-ocr page 60-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
ghctaft word,te befleden,oa dat fy daer toe verfocht zijn, tegon ellen en een yeder,de helft van de fomme, die fy in eenjaervan fijn Majefteyc fullen ontfangen,'cenz.ydat fijn gefeyde Majefteyt de ghefeyde iecours liever begeert in volck, of in Ichepen, van twee tot doo vaten groot,tot de concurrentie en overeen-komitïgh van gefeyde fem- me. In wekken geval men verdraghen fa! in de foldy der folda£en,en in de prijs derfcbepen , naerd'ordinaic prijs,die in 't Landt ghebruyckt word i van 't welck van nu af befondere ftaec ghcmaeckt fai worden, die men vooreen Artikel van 'cverdragh fai houden ; ghelijck oock de gefeyde Heeren Staten dirtélelijck noch indi- redtelijck, onder wat fchijn het oock magh wefen, gheen iecours en affiftpntie tegen zyn Majefteyc fullen ghe- ven.
IV.
Wijders, indien't gebeurt dat fijn Majefteyt Schepen van nooden heeft, om de Zeen te fuy veren,'t zy om iich tegen d' aenvallen en aenflagen te itellen,die men teghen fijn Statenfpumoghendoen, ofyetediergelijck, foofal. fijn Majefteyt vermoghen naer fijn believen te doen koopenof toe te ruften in de gefeyde Vereenighde Ne- derlanden tot een getal van 1 y Schepen: In welck geval de gefeyde Heeren Staten beloven d'intentie vàn fijn Majefteyt ter goeder trouw te fecondeeren , ora die op't fpoedighfte,cn voor een jedelijcke prijï,die ii} de gefey- de Nederlanden ordinaer is,te beftcllen.
V.
De gefeyde Heeren Staten fullen met fijn Majefteyt binnen fes maenden verdraghen om het wefterlijcke deel van de Middelandfche zee te befchermen teghen d'invaiien en roveryen dergener van Algiers en Dmis, Enondertuflchen , indien in dc bivenen der gefeyde Heeren Staten eenige Franfche fchepen of wareii gevon- den worden, die gerooft en wech-ghevoerc zijn ; foo fullen de gefeyde Heeren Staten hen doen reftitueren op d'cerfteinftatie,die aen hen gedaen fai worden,'tzydoor d'AmbafTadeurs van de Koning, of door de koop-Heden, fijn onderfaten, die hen weereyfcben.
VI.
d'Onderfaten van fijn Majefteyt, en dien der Heeren Staten fullen niet vermogen eenighe Tyandelijckheyd te- gen malkander te pleghen, 'c zy te Landt, ter Zee,ofin eenighe Rivieren, onder hoedanigh een fchijn dat het oock magh wefen. En de gefeyde Heeren Staten fullen order geven dat de klachten des onderdanen des Konings tenlangften binnen drie maenden getermineerten be- flecht fullen worden door de Raets-Heeren van d'Admi- ralitey;t, na dat d'AmbafTadeur, of yemand van fijnent wegen verhoort fai zijn ; dewelcken gheen deel noch winft in d'oorlogh fchepen, noch inde veroverde goede- ren,die fy te vonniflen hebben, fullen bebben· VIL
En in geval dat d'een der gefeyde parthyen revifie van 't vonnis verfocht,' welck door de gefeyde Raedt gegrien is , fo fullen de gefeyde Heeren Staten gequalificeerde mannen , die geenfins hierby geinterefteertzijn,com· mitterenjomdaerfif, fonder hooger beroep, met de ge- feyde Heeren van d'Admiraliteyt te vonniflen. En on- dertuflchen fullen de gefeyde prijfen en geroofde goede- ren ia goede en feekerc bewaringh blijven, fonder dat men die fai vermoghen te verkoopen, 't en zy men eerft met de gefeyde Heer Ambafladeur van de tijd daer af verdragen is. 't Welck fijn Majefteyt oock accordeert voor d' onderfaten der gefeyde Heeren Staten,Toor cn in al de voorfeyde toevallen.
« VIII.
Wat de noemingh en verkiefingh tot d' Ampten van Colonellen, Capiteynen, en andere Officieren de Fran- fche Regimenten aengaet , men fai dé gewoone wijfe daer in volghen.
IX.
Indien fijn Majefteyt, in oorlogh zijnde, de Franfche Regementen, die in Holland zijn, van nooden had,fo fullen de gefeyde Heeren Staten gehouden zijn hen tocKalis of totDleppen tc doen brenghendoch opde- fe conditie, fode Heeren Staten in vrede of beftandt ïijn. |
X.
Het recht vanMeiae fai ophouden , in gevolghder voorgaendeTrailatenin in alle deelen. Én fijn Majefteyc fai aen alle de Farlamcnten doen ontbieden, dat iy die dö gefeyde Heeren Staten fuyverlijck en oprechtelijck ful- len doen genieten , fonder andere forme van Juftitie,en londer dat fy behoeven te verkrijgen brieven van Niutra- hteyt; gelijck oock de gefeyde Heeren Staten van hun zijde gehouden fullen zijn gelijcke ordpr te geven ten re- gard der onderfaten van fijn Majefteyt.
XL
Alle Brieven van Reprefalien, Marcken, Arreften, ert andere diergelijcken fullen nul en van geender waerden zijn,U7t kracht van dit tegpnwoordigh Traöaet : maer de gerechtigheytfalaen yeder gegeven en toegedient wor- den,naer dat het behooren fai.
XIL
In coofequentie van welck verdragh d'onderfaten vati de gefeyde Heer Koningh,en der gefeyde Heeren Staten lullen leven in goede vriendfchap,cn vrye handel hebben, tuffchen hen , en in de Staten en Landen van d'een en d'ander,footerZsea!steLandi van alle waren en koop* manfchappen , daer af de handel niet verboden is door d'ordonnantien , die in de gefeyde Staten en Landen plaets hebben, fonder datfy gehouden fullen zijn grooter rechten te betalen voor de waren en koopmanfchappen, dir in degefeyde Koninckrijcken, Landen en Staten ful- len komen,ofuyt-ge voert worden , dan vand'eygheln- woondersen onderfaten ter plaets, daer menden handel doetjbetaelt word.
XIIL
Om deroveryen te voorkomen,die dickwijls gepleeght worden , foo aen d'onderfaten van fijn Majefteyt,alsaen dien van de Heeren Staten, omdebequaemheyd j en'c gemack, 't welck de vyanden van d'een en d'ander heb- ben , in'tgebruyckender haven en reen van fijn Maje- fteyt,en der Heeren Staten, foo fullen fy de fchepen van de vyanden, van dewelcken fy gerooft en geplondert zijn, tot op een Canon-fcheut aen de havenen van d'een en d'ander mogen vervolghen. En foo haeft de fchepen der vyanden in de gefeyde havens en op de reen gekomen zij η met de geroofde waren, en met de gevangenen, foo fai men de gevangenen in vryheyd doen ftelleni en de goederen,koopmanichappen en fchepen , die fy gerooft en genomen hebben, fullen weeran d'eygenaess geler· vere worden.
XIV.
De fchepen der vyanden fullen oock niet vermoghen aen te taften of te befchadigen de gefeyde onderfaten van fijn Majefteyt, ende der Heeren Staten, dan ï+. ureù naedat fy uyt degefeyde havens ende plaetfen vertroc- ken zijn;want anderfints fullen fy qualijck genomen ver- klaert worden 5 en men fai tot de reftitutic daer af proc&- deeren, die foo wel nu als dan gehouden zijn voor venw- cordeerten toegeftaen tot profijt van de gcinterreffeer- de. En de Capiteynen der gefeyde fchepen fullen ver- volght worden als infrafteurs en breken van jle gemeene en openbare vrede.
XV.
Alle Traftatenjdoor Ojn Majefteyt en degefeyde Hee- ren Staten met andere Koningen, Princen,Republijckea en Gemeenten gemaeckt, fullen in hün vigeur en kracht blijven behalven en uyt-gefondert in 'tgeen, In 't welck fy voor dit tegenwoerdigh Traitaetgederijgecrt cn ef-ge- fchaft worden,
XVL
Sijn Majefteyt fai alle noodige brieven en declaratie doen afvaerdigen, tot d'executic en oWervatie der tegen- woordige Artikelen.
XV XL
Weldie Artikelen cn Traftiten voor de gefeyde ne- gen jaren, indien d' oorlogh foo langh duert, door de gefeyde Heeren Staten Generaci wel en behoorelijck beveftigt fullen worden binnen fes weken, van dete-t genwoordigedaghendatumaftcrekenen, endie, met de ratificatie, door degefeyde AmbafTadeur aen fijn Ma· jefteyttevertoonen ; op dat defgelijcks de gefeyde Ar- tikelen en Tra&aten , vijftien daghen daer na door fijn
gefeyde |
-ocr page 61-
67 V E R Η A E L
gefeyde Majcfteyc g=ratìficccrc, en aen de gefeyde Hee- ren Staten geleverc iouden worden.
§liiatre Arttcles Secrets arrefiés entre les Comni^airesdu Roy & Γ Ambaffadeurs de fioUande, pour^ avoir pareille furcey com- me s'ils eiioient inferés au Trincipal Traitté. Fait à Taris Ie vint & huiciefme Αοίΐβ mil fix eens vingt & fepc.
I.
AEilc convenu & accordé entre Meffieurs les Cotn- niiffairesdu Roy , & Monfieur l'Ambaffadeur des Meffieurs les Eftatsparie prefert artidefecrec ilequel aura pareille force comme s'il eftoit infere au principalTraitté, Scfera ratifié de part &d'eucredans deux mois ) que nonobftant qu'il ne fòit porté par le fecond Artide dudit Traitté,fmon, que les Sieurs Efiats ne traitterottt Vaix ny Trefüe «vee leurs Ennemis dire£ieme»t.ou indireSiement fans Iefiiu éf advis dt[adite Ma]eflé : Nean- moinsenconiiderationderaffiftance qu'ils re5oiventde AditeMojeftéj/f/i/iVj Sieurs les Eflats neferont aucunTraitté de Vaix ou Trefvefatis l'aggreation ér intervention defadite Majefiê : laquelle ayant premis par le fecond (ufdit Arti- de , deve faire aucun Traitté qui fuiffe prejudicier à Mef- fieurs les Eftats, ils ont auffi premis de leur part que/ pendmt laliguedefenfivede η, ans, ie Roy vemit à entrer 0Πguerre(Oiitre VEf^agne, Ïlandres ou autresdelamaifon d'AuJlriche : le/difs Sieurs les EJlats nepourroat faire Tref- •venyPaixaveclesfufdits, tandis que Udite guerre durerà. "Bait Λ PdW /e α 8. Aoufl iöiy ·
A eflé convenu & accotdé entre Meffieurs lesCom- raiffaires du Roy, & Monfieur l'Ambafladéur par le prefent Artide fecret ( qui aura pareille force comme s'ils eftoit infere au Prindpal Traitté , & fera ratifie de part & d'autre dans deux mois ) que nonobftant que I'Article 3. du principal Traitté porteen motseypres, quelefilits Sieurs ksESIats cmtre tous ér queIconques jont obltgés d'affi· fier leKoydelamoitié de\la fvmme, que d'amenan ilsrece~ went de fa Maje^é, Si /adite Maje/lé fi'ayme mieux left- tüurs en hommes é· vaijfeaux i de la qualité portee par lefif. dit Traitté· & par CC moyen & par la nature de la Ligue defenOve, iceuxSieurs les Eftats font obligés de fecou- rir& cffifter fa Majeflé en la prefente occafion del'ag- grcifion faite par les Angloisde ladite moitié de la fom- me que leur accordé fa Majeflé ou les hommes &vaif- fe.iux, neantmoinspourcertainsbonsrefpeös, &pour la prefente occafionfeuleraent&fans tirer à confequen- ce, leRoy defcharge lefdtts Sieurs les Eftats dufecours & aijifleme qu'ils font tnms é' ohligés de domer h fa Majefié contre les Anglois, ér eSi accordé que Ifjdits Eflats pendant la prefente guerre dtmeureront en neutralité. Fait 6c arrefté à Paris Ie a8. Aoult 1549.
A eflé convenu entre Meffieurs les Comrr.iflàiresdu Roy, & Monfieur l'Ambafladéur par Ie prefent Artide feeree (qui aura force cotnme s'il eftoit inferé au princi- pal Traitté, & fera ratifié dans deux mois de part & d'autre) qu'outrecequiaeftc promis par l'Artide 4-. du Traitté principal : lefdits Sieurs les Eflats promettentà fadire Majeflé, de Ivy faire donner de henne foy ér au plu· toji qu'ils enJeront requis paf athapt cu fret t auchoix defa Μαμβέ à fes frati ér defpens > dix vaiffeau» de deux à6oo. tonneaux, outre lesquinze accordés par lefudit Traitté avec touteniunitionneceffaire, fans tirer en eonjequence^pour cettefoisfiulemevt. Comme auffi d'empefcher de bennefoy (lutaat qu^illeur fera poffible j que les Anglois ne tirent ér ne ref ai-vent aucune affifimte > loit d'hemmes 1 poudres, és' HHtrei Aiunitions de guerre ér l^tvres contre fa Majeflé, àlaqueìle ils promettent auffi de honne foy, qu'en toutela fuite de cetteguerre ilsnemelefletont en aucune fafon les Ar· mes j dont fa Majefléfe fervira peur repouffer Poffence ^u'elle a receiie des Armes défdits Anglois, Fait & arreflé à Pafis Ie 28. Aouft 1(117.
Comme ainfi feit que Meffieurs les Eftats ayeot promis il fa Majeftéjde n'affifter en aucune fa^on les Anglois du. |
rant cette guerre, ny de molefter ou enipêfcber direöe- ment ou indireüement les Armes dont el!e ie voudra fervir pour repoulTer 1'ofFence qu'elle a receiii defdiis Anglois: SaMdjefte promet auffi qu'en cas que les Flottet auxHiaires, dont ellefe fervir» vinffent À attenter quelque chafe contre les pms Sìì Flottes defdits Sieurs les Eftats, de s'y oppofer avec tautes fes Forces j ér qu^elle fera repa· rer Ie dommige que lefdits Sieurs les Eflatspourroyent avoir receu par un tel attentai. Comme tuffi fi aucuns Vaiffeaux desfubjeiisdefdits Sieurs les Eftats venoyent à eftre depra· dés par aucunVaiffitau desFlottes, tant Fran(Oifes qu'auxi- liatres , fa Ma]efti promet de faire au plufioft rendreht Vaiffeaux j hommes S" Marchandifes ainfidepradées. Fait & arreiìé le ì8. Aouftl'an degrace \6ij. À Paris. Le- qui^l fera ratifié de part ξχ, d'autre dàns deux mois.
Pier perete Ariyckelen , tuffchen de Cam- tnijfariffèn des Koninghs, en d'uAmhaJfa- deur van HoUandt^ om gelycke kracht te hebben , als of fy in't principael TraSiaet geinfereert en in-ghevoeght waren. Glf- daenm'^arijsi den achc-en-twintighften n)an Augufius feftien hondert fcvcn en twintigh.
I.
TUflchen mijn Meereo de CommiflariBen des Ko- ninghs, en mijn Keeren d'Ambaflkdeur van mija iHeeren de Staten is verdraghen en veraccordeert, door dit tegenwoordigh fecreec Artijkel, *t welck gelijc- ke kracht fai hebben, alsof het in'c principael Traöaet in gevoeght was, cn van weer-zyden binnen twee maen- dengeratificeert fai worden ί dat, niet tegenflaende bet tweede Artijkel van'tghefeyde Tiadlaet niets andere en heeft, dandat deHeere» Staten nietfuUea handelen vrede noch beflant met hun vyamden, direHelyck noch indireSel^ck fonder mttn en adv 'p van fijn gefeyde MajeBeyt, dat ech- ter, uyt confideratie van d'aÖSflientie, die fy van fija gefeyde Majefteyt ontfangen , de ghefeyde Heeren State» geenTrailaet van vrede of beftandtfiilen maecken 3 fonder d'aggreatieeu interventie, oftuffichen-koomflvanfijnghe- feyde Ma\e^eyt i deweicke belooft heeft, door het twee- de voor-ghenoemt Artijkel, geen TraBaet te maken, dat totprejuditie van hun Staet kan z^n. Daer tegen fy oock vanhunzyde hebben belooft, dat, fooindetydtvaiiJe Ligue defenfive van mghen Jaren de Koningh quam in Oorlogh te treden teghen Spangien , Vlaenderen , of anderen van't Huys van Ooftenrijck, de gefeyde Hee- ren Staten geen vrede noch beftandt met d'onderfaten fullenmoghen maecken foo langh de ghefeyde Oorlogh faldueren. Gcdaenin Parijs, den 18. vanAugufliis,
TuiTchen mijn Heeren de Commiflàriiren des Ko- ninghs , en mijn Heer d'Ambafladcur verdraghen en veraccordeert door dit teghenwoordighfecreet Artijkel, 't welck gelijcke kracht fai hebben, als of het in 't princi- pael Traöaet ingevoeght was, en dan van weer iydea binnen twee maenden geratlficeert fai worden j dat niet tegenitaende het derde Artijkel van 't principael Traflaac inuyt-gedruckte woorden meebrcnght, àaxdeghefeydt Heeren Staten teghen alle en een yder verplicht zijn de Κφ- ningb t'affifleeren met de helft va» de fomme, die fy jaerlijcir ven &yn Mejefleyt /uilen ontfangen, 't en x,y dat zijn gefey- de Majefteyt 'tfecoUrt liever begeert in volck. ofin/chepem vanfhodanige quahteyt als in het voorgenoemt TraSaet ver- haeltis } en door deiê middel, endoordenatuervandc Ljgue defenfive zijn de gefeyde Heeren Staten verplicht fijn Majefteyt te fecoureercn enalSfteeren indeteghen- woordigegelegentfaeydt van d'A^reffieenaentaftingb, doord'Êngelfcnengedaen , met de helft van de fomme, die fijn Majefteyt aen hen accordeert, of het volck en de fchepen : doch om fekere goede remeden, en alleea. lijck voor de tegenwoordighe ghelegencheydt, fonder fulcksinconfequentletetrecken, ontlaftde Koningh de gefeyde Heeren Staten van'tfecours, en van d'affiften- tie, die fy gehouden en verplicht zijn aen fijn Majefteyt
tegea |
-ocr page 62-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 61
team b' «Etiffflfciicn te gtbcn ; en becacco?befct Dflt ÖE affcpöe g>tatcn/ gcDucccnDe öc teaentooojOiobc <0oiioaö/injSciitcaItteptfiillcnbIdUen.
©ücöacn en gcaccefteectteiiatU^ / b'?«cf)t-cn- ttointiflöPeaan?iuou|iu^/1617. ^^ ,, ^ ^^
iEuffchen mijn Jureren De CommiffatifenDe^ wo» ninflö^/ enmijnlgccc ù'^UmbaffaDcuc tjccDjagcn/ Dooj Dit trflljcntooorOiab fecccet ^ctijRfl / 't toelch 0«» IpeRcacötfalijebDen/al^ofJjet in't pjiticipacl®ca. ctaet ingcbofflöt bja^ / en Dat ban toccc-3ijöcn binnen ttoee maenDen bebeftiggt fai bJO^Oen/ bat baben t geen/ 'ttoelcft booj'tbierbe Sïctiftcl ban't piincipael Φα^ Ctact belooft M/ degeieyde Hecren Scaten noch aen fijn gefeyde Majefteyt beloven ter goeder trouw, en ib fpoe- digh, alsfydaertoeverfocht zijn, fullen doen beftel- Jen, by koopofby huer, ten believen van fijn Maje- fteyt , op fijn eyge koften tien fchepen van twee tot ioo. vaten, boven de ly. alreedoor'c voorgefeyde Traöaet tocgeftacn, metaUenoodighe Munitie, fonder fulcks in confcquentie té*recken, en alleenlijck voor defc inael: geiijck oock ter goedertrouwe, fo veel als hen mogel jjck fai zijn, te beletten dat d' Engeifchen eenige byflandt Crecken of ontfangen, '£ zy van volck, bus- kruyt, en andere voorraet van oorlogb en lijftocht tegen fijn Majefteyt, aen dewelck fy oock ter goeder trouw be- loven dat fy in't geheeel ghevolghvan defe oorloghin generhande wijfe fullen molefteeren de wapenen , die lijn Μ jjeftey t gebruycken fai, om 't ongelijck af te wee- ren } dat hy van dc wapenen der gefeyde En gelfchen ont- fangen heeft.
«©eDacn en geaccefleect te iPacij^ D' ac&t-cn ttoin» tigölleban^tugufïu^/ lóij.
?ίΙΓαο mijnt^cécen / De Staten aen fijn JHIiaiefiept bcioofc Ijibben in genrtbanbe baüre be<tEnQdfcf)en in be· feaojIogtjt'afTifieerfn/ iiac{) te molefteecen oftebe: letten/ Dicectelticbofmötcectelijch/ bctoapenen/bie fijn jinajcfleptgbcbjutichcn fai om't ongfjeltjch af te tDcecen/ DatlipbanDrabefepbe ^ngelfcgen ontfan' gen (leeft i fois dat fijn Majefteyt oock belooft dat, in geval de Vloten van fecours , die hy gebruycken fai, yetsquament'attenteerenteghen de Havenen en Vloo- ien der ghefeyde Heercn Staten, hy fichmetal fijn krachten daer tegben fai ftèllen, en dat hy de fchade fai doen repareeren en vergoeden, die de ghefeyde Heeren Staten door foodanigh een attentaet fouden moghen hebben ontfanghen : ghelijck oock, indien eenighe fchepen der onderdanen der gefeyde Heeren Staten ge- nomen of geroott wierden door eenigh fchipvande Franfche, of van d' Aftiftentie Vlooten , foo belooft fijn Majefteyt de fchepen, 'tvoick, endewaren, die dusghenomenengherooftzijn, op't fpoedighfte weer te doen gheven.
43f)ebaen en geatcefleect te l^artj^/ De zS.^ugnflu^/ fn't9acc0eCg(jenaDei<ii7. 'twelck van weer-zijden binnen tweemaenden geratificeert fai worden.
50it ®ractaet / Ijoetoeï nietgecatificeect/ ar^obf= fepDti^/ öeb nocfjtan^ goebgebonben Biccteflellen/ om te betrc tefien Ijctgntecefl foohan30?ancftrtjcft al^ ban Drffu ^taet in Den tDD. ïBe pointen toeec aen men fieli aibia ineeftfliet/ toaecen öeteecflecnDe be fcctetc?icticulen : loopcnDetegen De jSeutcalitept We men tuffcftcn ©?anclictjcft enDe «Sngelanb begeccDe t' onDetgouDen. 3Clfoo tniecb caebfaem ggebonDen DefeJIanOcIingteöouDcninfufpenfie / enöeonötctu^ fcjjcntefenbcnDp^eecen ban Somerdijck en Vosber- gen , niet alleen om ijaec t'intecponeecen tuflcfien ©janchcaeh en *iEngeIanD : maec oocfi om te teDjeffee. een f)et gtjeconcfpieect enbe Ijiet booten ge(lelDt/iEca:> ctaet in't gene bolgöt : op 't cecfïe mtijcRel/ tpaec np gheconfenteett toacen thicnnaael bondert duyfent gulden in piaetfc ban vijfthien hondert duyfent gulden, «nbe fulcti^ boo; negen jaren, Dat geinfiflecct fouDe too?ben om meerder fomme enDe laren te Hcfigfien/ ^CD tfelbe niet toillenDe ballen / bat OaerommeDe tooiom öan't ®cactaet nieten foube acötec-aelaten |
^at hiel Bet ttoeebe ?«ctöchel / fo Bet lept / foube «engedomentooibtn/ maec niet öet Cinbetfael baet bpgöeboegDt/ bp'ttoelcftebcDong&en laccb bacDacc ila iBo. nietenfouDcnmogljcn €cacteccen vanPeys of T/evesgeduerendedenvoorfz tijd,fonder aggreatie van den Konin^h, 't tncIcB/aijJ fmaftenDc ^onbcrainïj trpt op Defe 31 anOen / niet en ftan tocgeRaen tuoiDcn.
Silfoo bp 't Decoe ?8ttijUcl bfcanDect toaren be toaoj» ben foo fy met openbare Oorlogh acngctaft wordt, euDe DatoocfiDaECupt-gljciaten jijn DcbjoojDen uytgeion- dert de Vrienden en Bondt-ghsnooten ,bat gcinfificcct
fili toojDcn / tac bp 't obec gefonben Concept inacij gc= blebcn tDocben / enbe fonDecIinge Daitinne gelaienDè lOOO^Üen uytge/ondert de Vrienden en Bondc-genooten, ai fotiDe De ijanDelingc Daec op bitcchcn.
<0p 't bierDe gecontinueect sijnDe in bc epaniiiiatie ban De boo;f3.^t(tancie/ gocD gebonDeiiacnanen· be'tcenbecfaci op'tbietbe ?llcttJcheiDat flljeinfifiecit fouDe tDojben / bat gebieben biecDe bp 't ghetai ban vijftien Schepen. foDoenlöcft / inDienniet/fouDemen fïci) mogen efTacgeecen tot noch thien fcljrpcn/ miiji bat gebieben toecDebp De luoo?Den ban t iSEcactaet m· benictban'tcenbetfaelof fecccct?fictijcitel / tetuetm dat den Koningh de Schepen felfs fai doenhuyren. ©p ÖebojDece tooojDen ban 't cenbecfacl mcc alle de minu- tien, boerb goeD gljtbonben niet te feggljen / tnatc flm:· peltfch De fclbe te pjeteciecen / Dan aengacnbe 't bc> bing in 't felbe cenbecfacl gelïelb/ dat aen de Engdfchen geen Ammunitiefoude ghevolght worden, i^ becflacn/ Dat tiet felbe fouDeafgrflagenlno^bcn / al^b}efenbi:je:> gen^ iietiCcactaetbanSuyihampton j enDe bp alDicn pft^ Daec ban in 't ®ractaet foube niortcn geflelb tooj= Den / 'tfelbe in fulcftenboeo&cn te Doen/ bat men aen l^^anchcgcb enDe anöece ]!}?unbni fouDe latrn boIgOcn 't gDene naec gtjeleaeniiiepD fouOc bonnen ggcmifl tbojoen.
^oopenbe't gfienc ban De auxiliaire Schepen in't felbe cenbecfael iriecO oöeflelb / tua^ goeO oOcbonben 'C infifleecen / Dat tiet felbe foube tuecùen upcgijclaten ; bocbfouDeal bouen^ intïantte tsecDen g|)cOacn op De IDeceeningbe tuffcDen B^anchctjch enDe liEngljiIanD/ Detaelchefuccebeecenbe/ foubenDetSefanten baec bc= jegeningeopDitpoint obecfcDiDben om Daeccp nabec cefolutietebectoacijten.
(@p'tneg{|enDepointtoa^ boel confiDecatie gljemo' beect ten aenfien ban t tooojD Trefve, t|oe get becfiaen fouDe toecDen in ca^ men toace in i^anDeUnge ban €cebe^/ maec toa^ goeb ggebonDen get felbe ïtctdclicl te laten pajfeecen fo brt lept.
<0p 't DectienDe / i| becflacn / bat op be tooojben van de wekken fy fullen ghenomen zijn , 3|tEm De Ujooj= Den / tot op een Canon- fcheut, inflautie fouDe tDOjOen gfjeDaen/tcn cpnDe Defelbe mogen tojccben upt-gftc. laten / enDt fbo tjet felbe niet en fouDe bonnen gijcfcöic» ben / fouDe'tfelbcbp De Igeecen itmbatfaDeuc^ meöe obecgbefcfìjebcn biojDen / om Daec op nabec cefolutte t'ontfangen.
©e felbe ïfimbafiaDeuci in ©janchttjciun Confes centie homenbe ; foo infifleecen be lHonmgljfclje al tue> Decomop De tooojDen Dat Defe ^taet niet fouDe mogen (3tcacteeccn met^pangien / tonder 's Koninghs ag- greatie. 't it^clcb men bccflonD niet te Ronncn gefcbie^ DenfonDecteficenehengetSiccfjtban beüoogiiept en=: be^oubecainiteptban't alano. (@m bitlche enùe αη> bece ConfìDecaticn be Hanbeling quam te fluptcn. €ot ùatCeuc'tcfcbuteecenenbe openbaec toojbcnban ben ®ccbe^-ì&anbeltotRoorendael cnDe begcootc fuccef» fenbanbell^apcnenbefe^^&taet^in't^aec 16x9. be jpcanfcgetoiccbentDebei: op getaoecl^t enDe be geintec» cumpeetbe €cactaten ban Alliantie lebenbfglj gfie^ maecRt/taiaccin i)oe becbe men gb^bomrntoa^ Den
^ec, i6tp. i^tefïen uptboIgenDe pjopofitie.
Le Roy ayant confiderò les Depefchet du Sieurde Baugyfon AmbaJJadiur ta Hollandedu ad. Se dernier dc Novembre , par lefquelles il i a rendu compte λ fa Majeftc de ce que s'ett palTéen la Conference d'en- tre luy , & Monfieur de Nordwyck comme encores Γ inclination de Meffieurs les Elìati à feconderlesdef- feinsdefaMajeftéyencas qu'elle fe refolvoit à rompre avecEfpagne,&d'ailleurs les difficultés quMIsfontde ratifier le Traitté fait par Monfieur de Langtratk en
Jjt l-eo |
-ocr page 63-
ΓΑη 1^17· Sa Majeftc pour evitertouteslongueurs& venir àbonne Cunclufiona vouludonnerauditükur da Baugy i fon AmbaiTaiieur pouvoir d'ajuftcr en iccret les priiicipaux puitìsdu Traitté qui (eptu'faircavcc Me(- lìeurs Ellais, leoiettant à figner en France le Traitté ouvercemcnc & lokmnement avcc Ics Ambafljdcurs qu'ils envoyeront à cét tfFct àfa Majetlé, auxquels ils donneront pouuoir d'adjoufter au Truiitépluficursau- tres Aitides inl'e/és dàcsIisauciesTraitiés, &lur kquds il ne peur efchoit aucune difficulté.
üa Majelté fe prumct que cét affaire fe manier en en Ione qu'il l'era piutoft refolu, s'il le droit eftre, qu'ef- veri!é, & que le lecret necefliire en telles occafions fera gatdé, siìnquel'onenpuiflerecevoirlcsavantq^s, que Γοη doit auendrc d'une celle entreprife : Sa Majefté de- fire aulli d'avoir une prompte refolution , par ce que le P[iiitemps s'approchant, elle veui fi bien prendre (es mtCures que Meilieurs les Eftatsny elle n'y foyentpoinc trompés.
De Koningh gheconfidereert hebbende de dcpefches van de Heer van Baugyt lijn Ambafladcur in Hollant van den lö. en lefte van November > door deweicke hyaeri fijn Majefteyt reeckeningh vanal'tgeen ghedaen heeft, dat tuflcnen hem en de Beet van Noartwyck ghebeurt is, gïlijckoock d'indinatieen genegcntheyt van mijn Hee- icn dc Staten, om de defleynen van fijn Majefteyt te fe- condcren, in geval dut hy beüooc met Spangictue-bre- ken, en wydersdcfwarightden, diciy maken, in't rati- fucrenvan'tTrsöaet, door mijn Heer van iri'daer lóiy.gemaeckci booiit, dat fijn Majefteyt,om allelanckwyligheycteichuwen , en tot een goet bellet te komen, aen de gefeyde Heer van Baugy, fijn Ambafla- di-ur, hettt willen macht en vermogen geven, om in 'tlccrect te vertfFcüen devoornaemfte punten van 'c Tradhetjdat met mijn Ht ertn de Staten gcmaeckt kan worden , remitterende het Tiaöaet opentlijck en flech- lelijck in Vranckrijck te rekenen , inct d'Ambafladeurs, die 1'y ten dien cynde aen fijn Majefteyt iiillen fenden, aen deweicke ly macht fullen geven, van in 't Traftaet veel andere Articulen by te voegen, die in d'andere Ar- ticulen ingcvougt zijn, en op deweicke geen Iwarighcyc kan vallen.
Sijn Majefteyt belooft acn figh dat defc iacckfoodanig gchandelt lal worden, dat fy eer beflooten ( ioomen tot biiluyt koomcn fai) fai wefen. dan lucht krygen, en dat het nootwendigh fecreet in foodanige gelegentheden be- waart fai zijn , op dacmen de voordeden daer af mach ontfangen,dieraen van foodanigh een entreprinfe te ver- wachten hof.ft. Sijn Majefteyt begeert oock een vaardig befluyt te hebbenj om dat hy,dewijl de Lenten genaecktj fijn reeckeningh foo wil maecken, dat mijn Heeren de Staten, noch hy niet bedrogen worden.
*i2iiDcfìlicio öflfcïia!3c©ccc ?tmbaflaD«u; btcfoflöt cciUQtjc ójcbcpiuerrtsin upt f)ct juiODch bmiljaecilo· Dci'aaöirinai,! ntn inct tjctn ic {ΐαπιεη in naejcöcc iConfcccntie ; ftjn «©ccommittccct Dc ï^eeccii 45?acf toauCulenborgh, Noortwijck, Bas, Vosbergen, Tien- hoven, Eiffinga, Haerfolte ende WInfemius. ^efdbe jjcbbcn ötn αρ. g^ccEmb?!,^ oecappojtecct öat Deji|Eec ^mbalTaöcuc Dacc by Dictatie IjaDDc öbfcótnmuniccect 'tnaüoloenDe:
Le Trincipaux Articles [ur lefquelsle Sieur de Baugy Ambajfadeur du RoyTres Chreflien | auprés de Meffieurs les Eflats^ apouvoir de ; traiti er ύ' de ies arrefler&figner pour Ie renouvellementdel'Alliance.
1.
QUe fa Majefté fecourera ce temps durane Meflieurs 1 les Eftats d'une million de livres, par preft par cha- • cun an, s'ils demeureront en guerre avec Efpagnc j auxconditionsducontre-fecoursportécs par les Traités precedane, & qu'il ne feront ni Pais ni Trefve,/^»i Itgré ^ (onjentement dQfa Maieflé.
Si RU lieu de ce fecours d'un million de< li vres, Ie Roy fe refouc en conformité dept que Meflieurs les £Aats luy |
Ont fait propofer,i/e romfre ouverfement avec 'EffagMi fde- quoy fa Majefté donnera une dccetminéeioioiution à Meflieurs les Eftats fixfemaines aprés Ie Traitiéd'Aili- ance renouvellé & figné ) ia Majefté faifant entrerune puiflante Armee pour attaquer de ion coftéle Fsys B:f, ce qui ne le peut faire fans une extraordinaire Scties- grande defpsnce pour fa Mjjefté, &des tres-grands avan- tages pour Meflieurs les Eitats ) en mefme temps ils for- tifierontl'Arméedu Roy Je dixmilU hommes de f ied&a de ^uiftze eens Chevaux> & feront de kurcofte une puilTatite attaque en litu concertéavec trente miUehommesàei^ici & 4-000. Chcvau.x.
III.
Que fi Ia rupture eftant arrivé cntre Ia France & Eipa- gne Ie Roy fe refoudra jamais à la Paix, ou traitera en mefme temps de la Trefve ou Paix de Meflieurs les E- ibacs, & fi 1'une ou l'autre ne fe peuventftire, & que d.s bonnes confiderations portent Meffieurs les Eftats à la continuation de Ia guerre, le Roy ω ce cas leur donnera une plus grand lecours que celuy d miUiott) & Ie conti- nuerà tant la guerre durerà, conformement au Traitté de Compiegne,
IV.
Pour ce qui efl: de plufieurs autres ArtIcles inferés dans les Traités pafles ; ils feront adjuftés aupiés du Roy avec les Ambafladeurs, qui feront envoyés en France de ia pare des Meflieurs les Eftats, pour pafleriotemnellement le Traitté, & le tout plus conformement, qu'il faire fe pourra, aux anciens Traittés.
T>e voornaemfte Artìculen, op deweicke de Heer van Baugy , AmbeÌfadeur van de Chriflehjckfle Konìngh by myn Heeren de Staten, maght heeft om te tra£ìeren·, en die farrefieren, en te teeckenen, tot vernieu- wmgh van V Verbondt.
At fijn Majefteyt gedurende deie tijd mijn Heeren ren de Staten fai fecoureren met een Alili wen Pond. Jaerlijcks, fo fy tegen Spangien in Oorlog blyven ; op de conditiën van contre Secours, of tegen byftandt, begrepen in de voorgaende Traftaten , en dat ly noch Vrede noch Treves lullen maken, fonder de wiientoe- ftemming van fijn Majefteyt.
II.
Soo in plaetï van defe byftand van een MiUieeu Ponden, de Koning befloot, in conformiteyt van 't geen dat mijn Heeren Staten aen hem htbben doen vooritellen, epent- Itjck met Spanante breken, (van 'twelck fijn MajeiteyC een gedecermineertie rdolutie aen mijn Haeren de Sta- ten fai geven,(es weecken na het TraÖaet van 't vernicu- deen getekende Verbond ) foo lullen fy, als fijn Majeft. een machtighHeyr doet aentrecken , om van fijn zydc Nederland aen te taften, ( 't welck niet ghefchieden kan londer extraordinare en feer fware koften voor fijn Maje- fteyt , en fter groote voordeelen vcor mijn Heeren de Staten, ter felver tijde het Heyr van de Koning verfterc- ken met loooo. mannen te voet, en lyoopaerden, cn fullen in een bequamc en verkoofe plaets van hun Zyde een machtighe aenvai doen met 30000. mannen te voet, en 4000. pacrdcn. 11J.
Indien na de rupture en brekinghtuflchen Vranckrijck en Spangien, de Koning nimmer tot Vrede kon befluy- ten, of indien in een fel ve t ijdt van Trevcs of Vrede van mijn Heeren de Staten gehandeh wicrd, en indien men geen van beyde kon maken, en dat mijn Heeren de Sta- ten doorgoedeconfideratien, tot continuatie vand'Oor- logh bewogen wierden, foo falde Koningh infuick een gheval ben grootcr byftandt gheven, dan die van een lVUIlioen,en fulcx foolangh contioucren, alsd'Oorlogh faldueren, conformelijckhec Tra/öaet van Compiegne.
Wat veel andere Articulen aengaet, in de voorgaeode Traftaten geinfereert, fy fullen by de Koningh vcrtfFcnc worden met de Ambafladeuis, die van wegen mijn Hee- ren de Staten naer Vranckrijck gefondcn lullen worden, om een Traitaet folemnelijck te pafl"eren, cn dit allee foo conformelijck,aIs gefcLieden kan tnet d'cude Trtflaten.
Buia· |
-ocr page 64-
van de Nederlandfche Vrede - Handclingh. 6^
©ρ bcfclbc f)ointcn tj? arn tìcn ?ïttitia|Tabcuc tot
auCüiOOjDt Den een en dercighitcn OtJCSeUcn
Drfe bctiUacujgD·
Declaration des T)eputés de CMeffïeurs les Eflats Qenerau^ des Trovinces Ünies, fur les points à eux communiqués Ie 28. Tie- eembreparle Steur de Baugy Ambaffadeur du Roj Tres-Chrefiien.
QUant à l'Alliance entre Ie France & l'Eftat des Pro- vinces Uniesjqu'ilfaudra s'entendre plus particu- lierement, premicr quede refoudre lur céc afFaire. Qm fi leRoy de France veuc rompre avec Ie Roy d'E- fpagne, & entre avec une grande Armee de quarante mil hommes en ^r/oii ou Ha'mau, que en cc cas la Meflieurs les Eftiits iorciroDC avec ΓArmée qu'ils ont en fcrvice en Campagne, & attaqueront ie Roy d'Efpagnepuiffam- ment.
Q^e jurques.à ce que le Roy de France fok entre en guerre ouvcrre avec Ie Roy d'Éfpagne) envoyanc une Armée au Paysd'Artois., Meffieurs les Eftats feront Λ- éref é>' fourront traitter éf couclure l» Tref ve avec Ie Roy d'Éfpagne.
Que-fi Ie Roy & les Seigneurs Eftats eftans une fois entrés en guerre)/^ Roj vint àfair* la Paix avec PEffagne, qu'ii comprendralefdits SieursEftats, ou bien Icurfcra avoir une Trefve à leur contentement; que fil'unou l'autrenefepourroiceffeöuer, &que MelEeurs lesE- ita(s ne trouveroient à propos d'accepcer ladite Paix cu Trefve; LeRoys^ehligerade donnerauxditiSieursEfiats. tant ^t'iis demeurerent en guerre j deux msUions far An, lefquds deux millions peur plus grande aflcurance fe pourront faire tenir, foit à Venifecu à Londresj comme Γοη pourra s'accorder là-dellus.
Pour ce qui touche 1'empioy des Armées de cofté & d'autre, que ce la fe pourra traitter plus parciculierement quand onc fera preft d'entrer en Campagne,
declaratie derGedeputeerdai van myn Hee- ren de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden^ op de punten^ aen hen gecom·' mmiceert den 2 8. van 'Decembtr, door de Heer van Baugy, Ambaffadc^s'· van den Chriflelyckfien Koningh.
W τ Ataengaet het Verbond tuflfchen Vranckrijck en V V de Staet der Vereenighde Nederlanden, men moeft malkander particulierlijcker daer op ver- flaen, eer men een belluy»op defe faeck maeckte.
Indien de Koningh van Vranckrijck met de Koningh van Spangien wil breken , en met een grooc Heyr van 40000. Mannen in Artois, of in Henegouwen wil treden, foo fullen in defe geval, mijn Heeren de Staten met een Heyr dat fy in dienft hebben, te Veldt komen) en dc Ko- ningh van Spangien krachtighlijck aentaften.
Mijn Heeren de Staten iiillen vry zijn t en met den Ko- ningh ven Spangien Treves mogen traSeren en flupen, tot dat de Koningh van Vranckrijck in openbaren Oorlogb is getreden metdeKoDÏngh van Spaogien, fcndende een Heyr in 't Landt van Amjs.
·· De Koningh en de Heeren Staten, eenmael in Oorlog
§etreden lijnde, foo fai de Koning, indien hy Vrede met pangien komt te maken, degefeyde Heeren Staten daer in iegrypen. efheu een Trevts naer hun contentement deen hei- ben. Doch indien geen van beydeuytgewerckt kan wor- den, of indien mijn Heeren de Staten niet geraden von- den de gefeyde Vrede of Treves aen te nemen, foofalde Koningh ftgh verplichten aen d* gefeyde Hetten Staten, fio Unghfy ïH OorloghfuUen blyven, twee MiUmne» larelijcks te geve» j welcke twee Millioenen, tot meer verfekering, fullen mogen gehouden worden, 't zy te Venetien of te Londen, gelijck men daer op &1 verdragen.
fit d'employ der wapenen van weer-zyden aen gaet, men faJ dit particulierlijcker konnen verhandelen,altmen gcreet fai zijn om iq 'c Vcldt te komen. |
b'HInt&afra&eucdati&ebpbclcctuce ban bcfclbc anti= b]oo;t!t/ Dtc öen & i. Ï^ecembcc uö^fept iss / beuc orit ^m €icaf f ban Culecburg, cnDc anDcte ftacc ϊί?οΛο. OPecommitteecDeaen tjeni gijcfcBicDe/ fccc inflantcltjcft cn&c tot bccfcijcpben malcubecfociJt/Oat tjaec {^o.lïao. tot nactbec efclatcifTement ban 't cccfle ^tnt ban Defe i^echlacinaö nafcbec opcninoti fouDcn toiifcn ùacn / te bjcten ; of haer meeninge ende intentie is, mee den Ko- ningh van Vranckrijck geen Alliantie te fluyten, ten zy dat de rupture van den felven Konigh, met Spangiea voortgae: 3®pbec^t)eeftDeoBemcUe <6?aeft)icc bpoebargbt/ batbemeec-gcraelce üeec ^mbafTabeuc Dim öag!) gent toa^ Komen binDen tnbe gebictceci beefc 'tgeenet)<ecnaboIgDt:
l'Ambaflàdeur de Franse ayant confideré 1'efcrit à luy communiqué le jo.deDecembre par les Sieurs Deputés qui ont efte envoyé par dever luy ; prie Meffieurs Ie» Eftats de luy dönner efclairciflement iur Ie premier Arti- de, auquel il eli parlé, deTAlliance, afin quef;ichaDC nettcmencleurintention, ilpuiflè aufli contmuer à leur faire entendre celle du Roy Ion Maiftre, en luite de ce qu'il leur en a defia fait voir par les quatre Points, donC i)s oiveu communicatfon Ie i8. de ce mcfme Mois, alnii qu'il en a prié de bouche leldits Sicurs Depuiés.
d'Ambafladenrvan Vranckrijck, geconfidereertheb- bende het gefchrift, aen hem gccommuuiccertden 30. van December dqorde Heeren Gedeputeerden die aen hem gefonden hebban geweeft, bid mijn Heeren de Sta- ten hem verklaringh op'ceerfte Artijckel te geven, in 't welckvand'Alhaniiegefproocken is, opdat hy volko- mentlijck hun intentie wetende, oock mach continue- ren in hen die van de Koningh fijn Mcefter te doen ver- ftaen, ingev'oigh van'tgheen, dac hy hen daer af alree heeft doen fien door de vier Punten , daer af fy commu- nicatie hebben gehad, op den van defe Maeot, gelijck hy mondelingh de gefeyde Heeren Gedeputeerden daer om gebedenheefc.
JEiaec op gebclibecccct Jijnbc / toiect goet gebonöm/ batmcn foube op foeclicn fìct boo^geenbc !P;ojcct ban ?illtant<c enbe anbECC öetcoacten.
©en 4.3|anuac9 kJjo. toiccbt bp Conferentie öcn ben ?ïHjbafTabcuc Baugy, bcuc ben «©jaefbanCuien- borgh, cnbeanbeccdSccommittecrbe bechlacinge gfte- baen/ bat ftaec ilio. iBog. intentie toa^ : met den Ko- ningh te treden in Alliantie , voor't breecken van fijn Majefteycmee den Koningh van Spangien: ende datfy Gecommitteerdeoock geleft waren op den voet ven dc- felve rupture met hem in Conferentie te treden.
©aecopfepbeljp/ voor alfnoch alleen gclaft te zijn op de vier Pointen, daer van hy den a8. Decembris left- leqcnhadopcninghgedaen : ende dat om d'eer ende re- putatie des Koningtjs hier inwaer te nemen, het beta- melijck ende van oooden foude zijn,dat de vordere Han- delingh van rupture, deurexpreflTeBefendinge van Am- bafladeurs van defen Staet in Vranckrijck wiert vervolght ende voltrocken : opinerende dat op alles wat In fijne ghemelde vier Pointen niet begrepen was, alfdan in Vranckrijck by den Koningh felfgeen fondcrlingc fwa- righeyt foude werdenghemaeckt. flEnbe alamen hem
nocgmeecbaecopaenbjonsi): foo fneeb bpaf be goo· pe ban naerbec lafl op bat fluch : alleen noclj feggenbe/ bat be becblacinge van met Spangien te breecken, of niet te breecken, fe^ incecBett na 't gcflootcn ®cactact foubegefci)ieben: piefuppone'-cnbe Dattet biimendtia Jtàaenben foube tsonnen boItrocKen toojben.
^a geboubcne oeltbetatie {jcm in belerfoe te^ men gefept ; dat haer Ho. Mog. altijdt tot grootecer hebben gereeckent te zijn in Alliantie met Vranckrijck : batf^jebertgetuptgaen-ban&et Ccaetaet ban Coma piegnefteet^t)ebben geatbept/ enbeg^ebaenacbepben om'tfelbe te becnientoen oftebcrlengen/ eboggniec gecnebfaem boo? C^en ^taet ftonbtn binben/ oocft baetom niet gcmecnl te jijn flurlifi-topfe baec in te tce^ ben / macc tn'tQ!)c{)eelfoo toel op b'^Uiantte aliiop Öetb?cetBenteöanbeIcn.
©ecfoecUenbe/ alfo be JlfeC^ïnibRlfabeucbetRlaecbe f ζ gec» |
-ocr page 65-
71 V E R Η A E L
flccn lafl te Ijcbbcu/bat Γϋ'ιι (gicellentic sclicfoe te fcfliP» brnomlatl opbEpöcc^teomfangen. .
®εη 9. gianiiatp t^ Bern Dmc ücn^icc Raptwijcb, tnbe anDf te fiiicjttDcDccom oenotifieccct/enöfcüecfocijt öac öp foo tod öe cuptuce al^pp ö'^lllliance niocöt iueci Dcnadafi. ©jaeoböenöfnitopücc^/ inöicnopDedne eafie pointcn; bp Ijcni öen 28. iSotìcmb?!^ acn Oe me> een (©ecommitteccöc ban baenjfo. JlàoB. eeoictcect/ becbjagen toiect/ of Oet bcfluptban öien fouöc baft cnDe boiiDirtij 3ön/ al toafl Dat Dc ροίηίεη ban be bo?Dcce W' liance/ ( (η'ί vierde mtDchelbecijaelt) nietquamte fucceörccn of fleacco?beect te toojben. ^aet op f)p p?e= ctté fepbe niet al^ op be drie ectfle pointe η / alftiec t'ab= juftccen/oflaH te sijn/ enöe bat foo fecceet enbefipoebtg al^ mogelöcft toa^/ bocö bat öifelbenocBtan^göeen efff et en foube fo?teren/ bao? cnöe aleer in ©?anchc8ch b'^ïliance foube jijn aefolemnifeeït. Snoeft boopte bat» tee geen fttjacigljcpt foube ballen/ al^ 5t)nbe (n bt tiooci- BeWliantiebeBccpen. USen cepiefenteecbe Bern baec tegen befojarigljept enbe langbfaemOept ban centra» baffabe ban öJec in Vranckrijck tefepnben: enDebec· foecftenbealfnocijbattetalöiecmocötc aefcöieben/ foo namöpaenbacromtefcf)?pben.
©εη eerften jrcbjuanj toierbt ben ï^eec ?fimbafiae Deuc Baugy beuc De #Γετεηban Noortwijckcnöe Effin- ga üoo?gE|iClt ; In gheval de Koniïigh van Vranckrijck mee den Koniogh van Spangien in Nederlandt aen de zyde van Arcoys ende Henegouw gheliefde te breecken, dïtmen alfdan van deier zyde de Landen van den felven Koninghoock mactitigh foude aentaften. ^Ulcft^ aen ben ?fimba|Tabcuc gebtcteect sönbe : foo öeeft fip ben fefden ^ebjuact) baecop Böeanttooo?bt y enbe ecoote anfiantie göebaen/ batöaec ©oobD i©og. fouben
berfilacen: Dat fuo wanneer de Koningh van Vranck- rijck met den Konigh van Spangien loude koomen te breecken > datfe alfdan de Landen van den felven Ko- ningh meteen machtigh Leger fouden aentaften, ende dat haer Hoogh Mog. geduy rende den Oorlogh, (Nota) tuflchen Vranckrijck ende Spangien Igheen Treves of Vrede met Spangien fouden maecken. JBaeC nö bat
Daec op toa^ cppelöcfi eebelibecmt/ aoet gfjebonben te pecfiliecen Up'taDeOieteccbe ban öen eerften fc. b|uacii.
®e langfaemöept ban befe ganbeltngö met Vranck- rijck öabbe öaec cefïe)cie op bie ban öofenbael met Spangien, bie in befen töbt noeii feec tcotceetbe : tooncnbe beel boo?name llcbcnban J^oUanbt tot ben ®tcbc^BCootEglienfaentljcpbt/' maer al^cntlijcfinjct alleen bemeefie#?obintien/ raaec oocli Oemeefieaifs ben (n toHanbt ben fflcebCiS J^anbel affloegen / foo heecbcmen fiflö tot b'?ïliiant(e met Vrauckrijck, bie ben fcvenrienden 3!tnip leitien hondertdertigh gefloten toiecbt tn nabolgenoe thaniecen :
Renouvellement d'Alliance du Roy Tres- Chreflien avec CHeffieurs les Eflats Gene- raux des Trovinces Unies 1630.
LEs Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays
Bas: A toüsceuxquices prefcntes verront, Salut.
Gomme ainfifoit, quele 17. jour du Mois de Juin un Traitté d'Alliance ait efté fait & accordé ici à Ia Haye cntre Ie Sieur de Baugy Ambailadeur de fa iVlajeflé Tres- Clireftienne de France & Navarre, & les Sieurs nos De- putés à ce commis, dont la teneur fenfuit. |
Gomme ainfi foit, que Ie feu Roy noftrc Tres honno- ré ieigneur & Pere ( queDieuabfolve) eut voulu faire enl'Anné iio8. une L'guc defenfive avec les 5ieurs les Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, pour les obliger à faire la Trefve avec les Archiducs, qu'üsnc vouloient faire fans l'afleurance de guaraiitie& öefenfede noftredit Seigneur & Pere, & que par ladite Ligue eftoit porte, qu'elle doit eftre perpetuellecntre nos Eftats & les Provinces Unies, fon intention ayant touGours efté, que nous la confirmaiEons & continuas- fions ; Nous defireux en toutes chofes de (uivre l'exem- ; plc de noftredit Seigneur öc Pere, ξχ. gous cotiformer à fe» volontés : & confiderant que plus lefditj Sieurs les Eftats auront afleurancedenoltrepart, moins fe'porte- ront ils pour trouver leur feureté par d'autres voyes cspa- blesde troubler Ie repos commun, defireux auffi de con- ferver tan tqu'il nous fera pollible, la Paix entre tous les Princes : Avons nommé, choifi & deputé Ie Sieur de Baugy, Confeiller en noftre Confeil d'Eftat, & noftre Ambafladeur efdites Provinces Unies : Jequel en vertu du pouvoir à luy donné, dont copie fera tranfcrite & in- ferée la fin des prefentes>aprés plufieurs Gonferencescon- venu & arreflé les chofes qui s'enfuivent, avecles De- putés defdits Sieurs les Eftats, auflì en vertu du pouvoir a eux donné, dont copie fera pareillement tranfcritte & inferée la fin des prefentes.
Premierement, que fa Majefté fournira auxdits Sieurs les Eftats en don fept ans durant, la fomme d'un million de livres, payable de fix mois en fix mois par chacun An, fi la guerre, qu'on leur fait à prefent, dure autant do temps, à commencer du premier jour de fan vier pafle.
De laquelle fommcjd'un million des li vres,par chacun An, que fa Majefté accorde auxdits Sieurs les Eftats, fera refervée la fomme de cinquante mille livres, pour eftre diftribuée aux Officiers Francois, par ledit Sieur Am- baflàdeur.
III.
Durant lequel temps de fept Ans, lefdits Sieurs les E- ftats ne traitteront ny Paix ny Trefve avec leurs Enne- mis direflement ny indircdlementjyesf i^advis JefaMa- jeSié : commeauffi de la part de fa Majefté;ne fe fera au- cun Traitté au fnjudice de lenr Eflat.
Outre eft convenu, qu'en cas que fa Majefté foit en guerre aCTaillie en fes Eftats, il ne fera tenu qu'à la moitie dudit iëcours, & pourra employer l'autre moitié, fi bon luyfemble, en hommes & Vaiffeaux du port de deux à fix cens tonneaux,iufques à la concurrence dcladlte fom- me, auquel cas on con viendra de la folde de Soldats & du fret des VaiiTeaux, felon le pied ordinaire & uficé dudit Paysduquel dés à prefent fera fait eftat particulier, qui fera tenu pour Artide du prefent Traitte; comme aulfi lefdits Sieurs les Eftats nedonneront aux casiufditsdi- redtement ny indiredement, fous quelque couleur quo ce puiiTe eftre,aucun fecours ou alSftencecontreià Ma- jefté.
V.
Si en outré il arrive, que fa Majefté ait befoin dis Vaiffeaux pour nettoyer les coftes de fon Royoume, foie pour s'oppoler aux attaques & entreprifes, qu'on pour- roit faire contre ies Eftats, ou quelque autrecaufe fem- blable, fa Majefté pourra à fa volon'é achetter ou fretter dans les Provinces Uniesjufquesàla quantitédesquinze VaiiTeaux : auquel cas lefdits Sieurs les Eftats promettent de feconder l'intention de fa Majefté debonne foy, pour luy faire avoir au plutoft & au prix raiionnable & ordi- naire dudit Pays.
VI.
Les Sieurs les Eftats convlendront avec fa Majefté dans fix mois, pour garentir la Merdu ponent contre les incurfions & depredations de ceux d'Alger é" Tunis : & cependant, oìi il fe trouvera és ports defdits Sieurs Eftats aucuns Vaiffeaux ou Marchandifes Frangoifes depredce» ^uccm.d'Algeré'Tunh: lefdits Sieurs Ies Eftats, lesfc- ront reftituer à la premiere inftance qui leur en fera faite, foit par l'Atnbaffadeur du Roy, ou par les Marchands fee fubjeéls qui Ies reclameront.
VII.
Ne pourront Ics fubjeéls de fa Majefté ny ceux des Sieurs les Eftats exercer aucun ade de hoftilité, l'un con- tre l'autre en terre, en mer ou reviere, fous quelque pre- texte que ce puiffeeftre : & lefdits Sieurs Eftats donne- ront ordre que les plaintes des fubjeiìs du Roy foient terminées dans trois mois au plus tard, par les Confeillera de l'Admirauté aprés que l'Ambaffadeur ouautredefa part aura efté oiiy, le^uels ne pourront avoir aucune part nyprofit dans les Navires de guerre ou autre, nyés prifcs qu'ils auront k juger.
Vili,, |
-ocr page 66-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 72
VIII.
Etencas que I'une defdits parties demande revjfion des iugemens donnés par le Confeil defdiis Sieurs les E- flats.ilscommettront des perfonnes qualifiees & nulle- ment inrcreflees pour en juger en dernier rcffortavec lefdits Sieurs Confeillers de 1'Admiraute, & cependanc ksprifesdenieurerontcn bonne & feurc garde, fansqn il enpuiflèeftrefaiteaucunevente, fi ce n'eftaprc'savoir cfté convenu avec ledit Sieur Ambafladeur du temps d'icelle · Ce que parcillcaienc fadite Majeftc accorde pour Ics'fubjedts defdits Sieurs les Eftats pour touslescas fufdits.
I
Quant à la nomination aux charges des Colonels, Ca- pi tainc&autres Officiers des Regimens Frangois, il en lera ufc en ïa maniere accouftumée.
X.
Si fa Majefte eftanc en guerre avoit befoin des Regi- mens Fransois, qui font és Provinces Unies, feront lef- dits Sieurs les Eftats tenus de les faire conduire à calais ou Dief e : pourveu toutefois, que lefdits Sieurs les Eftats ioyent en Paix ou Trefve.
XI.
Le Jrei& d'jiuèaine cefTera en fuite des Traittés prece- dens en touspoints, & fera par fadite Majefté mandé à tous Pariemens d'en faire joüir lefdits Sieurs les Eftats purement & fimplement, fans autre forme de Juftice, & fans qu'il leur foie neceflàire d'impetrer lettres de natura- lite ; comme auffi de leur part efdits Sieurs les Eftats, feront tenus de donner pareilordreauregard des fubjeóls de fa Majeftc.
XII.
Toures lettres de reprefailles, Marqués, Arrcftsêc au- tres femblabks, feront nulles & de nul effea, en vertu du prefent Artide, mais la Juftice fera rendiie Öcadmini- ftrée à un chacun, ainfi qu'il appartiendra.
ΧΙΠ.
En confequence duquel Traitté les fubjeiSs &habi- tans des pays dudic Seigneur Roy & defdits Sieurs Ics Eftats, vivronc en bonne amitiéScaurontlerr(i/f//ir# entreux& dans l'eftenduëilcs Eftats & pays, dcl'un& de l'autre, tant par mer que par terre, detoutesder- nées&Marchandifes, dont le Commerce n'eftprohibé & defendu par les Ordonnances qui ont lieu éfdits Eftats &pays; fans qu'ils foyent tenus payer plus grand droit pour lefdites denrées & Marchandifes, qui entreront ώ- ditsRoyaumes, pays, & Eftats, ou qui en fortiront, que ceux qui fe payent par les naturels habitans & fubjeös des lieux, ou le Trafic & Commerce t'exercera.
XIV.
Tous les Traittés faits par fa Majefté & les Sieurs les Eftats avec autresRoys, Princes, & Republicques, de- meureronten leur force & vigeur, fors& excepté enee en quoy il ert derogué par le prefent Traitté.
, Sera donne pouvoir àTAmbafladeur du Roy refidant és Provinces Unies, & reciproquement à l'Ambafladeur que lefdits Sieurs les Eftats tiendront en France, pour traitter de bonne foy de toutes autres chofes, qui peuvent faciliter le Commerce, & la Navigation entre fa Majefté & fes fubjeds, & lefdits Sieurs les Eftats & les leurs.
Lefquels Articles & Traitté pour les fufdits fept an- nees, fi tant la guerre dure, feront prefentement ratifiés, bien 6e dtiiement, par lefdits Sieurs les Eftats, & iceux avec la ratification envoyés à fa Majefté par ledit Sieur Ambaftadeur, pour eftre pareillement lefdits Articles 6c Traitté par elle ratifies , & delivrés auxdits Sieurs Jes Eftats par ledit AmbaiTadeur > deux mois apres la date des prefentes.
yernieuwingh van AUìantte vandeChrìfie- Itjckfle Koningh, mijn Heeren de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden. |
J) E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, aen alle de genen, die deie tegenwoordighen fullen jien, Saluy^ AlfooopdeyèwHiiee^daghvandeMaent J unius een Traöaet van Alliantie gemacckt en veraccor- deert heeft geweeft, hierin den Hage, tuiTchen den Heer vanSeiigy, AmbaflTadeur van fijn Chtiftelijckfte Maje-, fteyt van Vranckrijcken Navarre , en de Heeren onfe Gedeputeerden, hier toe gecommitteert, daer af d'ia- hout volght :
Alioo d'overlede Koning, onfe waerdfte Heer en Va- der, (Godtiy hem genadigh) heeft willen maecken, ia \]iRïvwaJeiHenhtmdert acht i een Ligue defenfive met de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlan- den, om hen te verplichten tot het maken van de TreveS met d'Aerts- Hertogen, die fy niet wilden maken fonder de verfeeckeringh van guarantie en defentie van onfege- feydeHeeren V^ader,endatindefelve begrepen was dat fy eeuwigh behoorde te zijn tuCTchen onfe Staten, en de Vereenighde Nederlanden, fijn intentie altijtgheweeft hebbende dat wyhaerfouden confirmeren en continue- ren ; Soo ift, dat wy begerig om in alle dingen het voor- beek van onfe ghefeyde Heer en Vader na te volgen t en ons naer fijn willen te conformeren, en confidererende dat, hoe de gefeyde Heeren Staten meer verfeeckeringh van onfe zyde hebben,hoe fy minder bewogen fullen zija om hun feeckerheyt door andere middelen te foecken, die bequaem fouden zijn om de ghemeene ruft te beroe- ren, en oock begerigh om foo veel aen ons mogelijck fai zijn, de Vrede tuffchen al de Vorften te bevorderen* hebben genoemt, verkofen en gedeputeercde Heer van Baugr, Raets-Heer in onfe Raedt van Staer,en onfe Am- baffadeur in de gefeyde Vereenighde Nederlanden ; de." welck uyt kracht van 't vermogen aen hem gegeven,daer af Copy over gefchreven, en in 't eynde der tegenwoor- digen ingevoeght fai worden , na veel Conferentien te dingen, die volgen , heeft verdragen en gearrefteertmet de Gedeputeerden der gefeyde Heeren Staten, oock uyt kracht van 't vermogen aen hen ghegeven, van 't tffelck oock Copy overgefchreven, en aen't eynde der tegen- woordigen gevoeghi: wojrden. ''
Eerftelijck, dat fijn Majefteyt tot een gift fournerea en befchicken fai aen de ghefeyde Heeren Staten , fivem Jaren geduerende, de fomma van een Millioen ponden, 8lle/« Maenden in yder Jaer te betalen, indien d'Oorlog, diementegenwoordighlijck tegen hen voert, foolanghe tijdt duert te beginnen van d'eerfte Januarius leftkden.
Van welcke fommc van een Millioen ponden inydet Jaer, die fijn Majefteyt aen de gefeyde Heeren Staten ac- cordeert, fai buytenghehouden worden de Somma van vijftig duyfint ponden,om door de gefeyde Heer Ambaf- fadeur aen de Franfche Offickten uytgedeelt te worden,
Geduerende welcke tijdt van y<we Jaren de ghefeyde Heeren Staten, geen Vrede noch Beftandt fulltn hande- len met hun vyanden, diredtelijck noch indireöelijck,' {onder 'c advys van fij η Majefteyt ; gelijck oock van fijn Majefteyt geen Traitaet gemaecktfal worden tot preju- ditie van hun Staec.
IV.
Dwr by is oock verdragen, dat ingeval fijn Majefteyt in d'Oorlog in fijn Staten aengetaft wort, hy nietgehou · den fai zijn dan in de helft van 't gefeyde Secours, en in- dien hy 't goet vint, fai hy d'andere helft mogen befieden aen Volck en aen Schepen, van twe tot ƒ« hóndert Vaten groot, tot de concurrentie van de ghefeyde fomme: Ia welck geval men verdragen fai in de foldye der Soldaten, en in de huer der Schepen naer de gewoone en ordinaire voet van 't gefeyde Land, van 't welck van nu af particu- liere itaet gemaeckc fai worden, die men voor een Arty- cul van het tegenwoordigh Verdragh fai houden. Gelijck oock de ghefeyde Heeren Staten in de voorgenoemde faecken,direélelijcknochlndireAelijck, on^r hoeda- nigh een fchijn het oock mach wefen, gheen Sccoursof Amftentie tegen fijn Majefteyt fullen geven.
Indien 'tdaer en boven ghebeurt dat fijn Majefteyt Schepen van noodenheeft, omdeZee-Cuftenvanfijn Koninckrijcken te fuy veren, of om fich t'oppoferen te- gen d'aenvallen en aenflagen , die men tegen fijn Staten fou konnen maken,of om eenige andere diergelijcke oor- faeck,foo fai fijn Maj. naer fijn believen mogen kopen of
jF ï hucrco |
-ocr page 67-
66 V E R Η A E L
hucren inde VerecnigdeNederlanden tot een getal van vijftien Schepen, in welck gheval de ghefeyde Hecren Staten belooven d'intentie van fijnMajefteyt ter goeder trouw tefeconderen, ora hem die op 'c ('poedighlte, en voor een redelijcke prijs, ghelijck men'gewoonelijck ia'c ghefeyde Land: geeft, te doen vcrkrygen.
De Heeren Sraetcn fullen binnen fis Maenden met fijn Majefteyt verdragen om het Wefterlijcke deel van de Middellandcfche Zee tegen 't rooven en iiroopender gener van Algiers ea Ihmis te garantcrcn en bevryden : en indien ondertuflchen in de havenen dergefeyde Hee- ren Staten eenige Fr»nfche Schepen of Goederen gevon- den wierden, die door de geenen van Algiers en Thunis genomen waren, foo fullen de ghefeyde Heeren Staeten die doen reftitueren, en weer overleveren op d'eerfte in- flantie, die hen daer af gedaen fai worden, 'c zy door des Koninghs Ambafladeur, ofdoor de Kooplieden fijn on- derfatin, die hen weer fulleu ey flchen.
VIL
De onderfaten van fijn Majefteyt, noch de geenen der Heeren Staten fullen niet vermogen eenige vyandtlijck- heydt te Landt, ter Zie^ noch op eenige Rivieren te ple- gen, onder hoedanigh een fchijn het ioude moghen we- ien 5 en degefeyde Heeren Staten lullen order geven dat de klachten van des Koningbs onderdanen ten langhften binnen drie Maenden geeyndighc fullen zijn door de Ra- den van d'Amiraliteyt, na dat d'Ambaflàdeur, of een an- der van fijnen't wegen fai zijn ghehoort; welcke Raden van d'Admiraliteyt geen pirt of profijt lullen mogen heb- ben in de Schepen van Oorlogh > of anders, noch inde geroofde Goederen, daer af fy vonniffen fullen.
En in geval datd'een der gheftyde'parthyen revifie en overfieningh der vonniflien verfochtj die door de Raedt der gefeyde Heeren Staten gegeven zijn, foo fullen fy gc- qualificeerdePer(oonen,diegeenfints daerby geinteref- leerrzijn, daer toe committeren, om dier af in e/emier reffort, en fonder wyder beroep ce vonnilTeojmet de ghe- feyde Heeren Raden van d'Admiraliteyt; en ondertuf- fchen fullen dc geroofde Goederen in goede en feeckere bewaringh bly ven, fonder datmen die fai mogen verko- pen, 'czy men eerft met de gefeyde Heer Ambafl&deur ia de tijdt daer af verdraghen heeft: 't welck defgelijcks fijn ghefeyde Majefteyt accordeert en toeftaet aen de on- derfaten der ghefeyde Heeren Staten in alle de voorge- noemde voorvallen.
IX.
Wat aengaet de noemingh en verkiefingh ind'Amp- tenderCollonnellenj Capiteynen, ende andere Officie- ren der Franfche Regimenten, men fai daer in de gewoo- nc wyfe volgen. ^
Indien fijn Majefleyt in Oorlogh zijnde, de Franfche Regimenten in de Vereenigde Nederlanden zijnde, van noodenhad, foo fullen de ghefeyde Heeren Staten ver- plicht Zij η hen tot Calis of Dief e te doen brengen, doch op voorwaerde, foo de gefeyde Hecren Staten in yrede of Trevcs zijn.
XL
'i "Recht van Auieyne fai ophouden in gevolg der voor- gaende Traöaten in alle punten ; en fijn gefeyde Maje- fteyt fai aen alle Parlementen doen beveelen dat fy fulcks de ghefeyde Heeren Stacca doen genieten oprechtelijck en fimpelijck, fonder andere forme van recht, cn ionder dat fy behoeven Brieven van Neutraliteyt t'impetreren ; gelijck oock de ghefeyde Heeren Staten van hun zyde verplicht fullen zijn gelijcke order te geven tea opficht deronderfaten van fijn Majefteyt.
Alle Brieven van Reprelalien, Marqués, Arreften, en andere diergelijcken, fullen tulen fonderwerckingzijn, uyt kracht van dit tegenwoordigh Artykel : maer aen yeder fai recht gegeven en toegedient worden, ghelijck behooren fai.
ΧΙΠ. |
In gevoigh van welck Trsöaet d'onderfaten en in- woonders der Lenden vande gefeyde Heer Koningh, en dergefeyde Heeren Staten ia goede vriedntfchap fullen leven, en vrye Handel hebben tuflchen hen en in d'oni* kri^h der Staten cn Landen van d'een en d'ander, foo ter Zee als te Landt, van alle Waren en Koopmanfchap,
Annf n^ A/a kAnx^al Π «ckP «ra^Wi-trieM «β rii^nv
------------------ --------------- — -""i-.-».. —
daer af de handel niet verboden is door d'Ordonnantien, die in de gefeyde Staten en Landen plaets hebben j fon- der dat fy gehouden fullen zijn grooter Tollen en Rech- ten voor de gefeyde Waren en Koopmanfchap, die inde gefeyde Koninckrijcken, Staten en Landen lullen koo- men, ofdaeruytgevoert worden, te betalen dan de gee- nen,die van d'eyge Inwoonders en Onderfaten der plaet- fen, daermen de Handel en Koopmanfchap pleeght, be- taelt worden.
XIV.
Alle Tradlaten j door fijn Majefteyt en de Heeren Staten mee andere Koningen,Princen en Republycquea gemaeckc, fullen in hun vigeur en kracht blyven, behal- vencnuytgenomenin'tgheendaer af het door'ttegen- woordigh Verdragh vernwtight is
Aen d'Ambaflàdeur des Koninghs, refiderende in de Vereenigde Nederlanden, en reciproquelijck aen d'Am- bafladeur, die de gefeyde Heeren Staten in Vranckrijck fullen houden, fai macht gegeven worden om ter goe- der trouw van alle andere dingen te handelen, die de han- del en Scheep-vaert, tuflchen fijn Majefteyt cn fijn on- derfaten^ en de ghefeyde Heeren Staten en faun onderda- nen konnen faciliteren en bequamer maecken.
Welcke Artyckelen en Traöaet voor de ghenoemde feven jaren, icdien d'Oorlogh foo langh duert teghen- woordighlijck wel ende behoorelijck geratificeert lullen worden door de gefeyde Heeren Staten, en die, met de Ratificatie,door de gefeyde AmbalTadeur worden gefon- den aen fijn Majefteyt, op dat hy oock de gefeyde Arty- culen en Traftaet fouw ratificeren, en leveren aen de ge- feyde Heeren Staten door de ghefeyde Ambafladeur, twee maenden na datum dcfen tegenwoordigen.
Touvoir du Sieur Bmgy t^mbaffadeur de fa Majeflé Tres-Chrejiienne.
Louis par la grace de Dieu, Roy de France & de Na- varre : A tous ceux qui ces prefentes lettres ver- ront, Salut. Defirans à 1'exemple du feu Roy no- ftre Tres-honnoré Seigneur & Pere, que Dieuabfolve, conferver & entretenir la bonne Alliance & Confoedera- tioD, qu'ila de ion vivant contraóté avec les Sieurs les Eftats.Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, & d'en renouveller à prefeotle Traitté, fuivanc les ciiverfes Inftaoces, qui nous en ont efte' faites au nom defdits Sieurs les Eftats ι 7ar leurs Ambafsadeurs, au moyende quoy etant neceflairedecommettrequelque perfonne de qualité qui puiffe negotier fur ce iubjet avec lefdits Sieurs les Eftats, fgachant ne pouvoir fairepourcéteffet plus digne choix que de roftie amé & feal Confeiller en no- ftreConfeild'Eftat, &noftre Ambafladeur enHollandc Ie Sieur de ùaugy pour la parciculietc con6ance,que nous avons en fa fidelité & afFeftion au bien de noftre fervice, prudence, experience, & bonne conduite : A ces caufes öc autres bonnes confiderations à ce nous tnou vans, nous avons ledic Sieur de Baegj commis, Se deputé, commet- tons,& deputons par ces prefentes fignées de noftre main avec plein pouvoir pour conferer, negotier, & traitter avec lefdits Sieurs les Eftats > ou ceux d'entr'eux qui au- ront bon £c valable pouvoir fur ce fubjet ; & de ladite Al- liance &Confocderationrefoudre,pafl(ir, Sc arrelleren noftre nom avec eux tous les Articles neceflaires pour céc effet. Prommettant en foy & parole de Roy avoir pour agreable, tenir ferme, &ftabletoutcequeparluy fera fait, cpnvenu 8e accordé en cét endroit, Car tel eft noftre plaidr. Donné k Parisle lo. jour de Decembre l'An de grflceifiiji.&denoftreRegnekao. ( ·
Signé
Louis.
' Etfarlereply,PhilippMux, &f(iellcfurdoublequeüe du grand feau dc cirejaune. |
-ocr page 68-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
Touvoir en macht van de Heer van Baugy^ Amba(fadew van fijn Chriflelijckfle O/la-
■ejteyt.
LOuïs door Godts Genade, Koningh van Vranck- rijck en Navarre, &c. Aen alle degenen, die defe tegenwoordige Brieven lullen fien, Saluyt. Bcge- xendei naer 'c voorbeeldt van d'overlede Koningh, onfe waefdtfte Heer en Vader, (Godtzy hemgenadigb) te conferveren en t'oDderhouden de goede Alliantie en confederatie, die hy in fijn leven ghecontraöeerc heeft met de Hecren Staten Generaci der Vereenighde Neder- landen, en tegenwoordighlijck het Tradtaec daerafte vernieuwen, volghens de verfchéyde inftantien, die aen ons daer af gedaen 2ijn in de naem der ghefeyde Heeren Staten door hun AmbaiTadeurt, endcshalven noodigh zijnde re committeren eenigh Perlbon van qualiteyt, die ven defefaeck,m8ch negotieren en handelen met de ghe- feyde Heeren Staten, wetende tot dit effed geen waerdi- gcr verkiefingh tekonnen doen , dan van onfe Bt.'minde en getrouwe Raetsheer in onfe Raedt van btate, en onfe Anibafladeur in Hollandtj de Heer van Baugy > om het particulier betrouwen dat wy hebben in fijn getrouwheyt ten beften van onfedienft, voorfichtigheydt, ervarendt- heyt en goet beleydt : om defe oorfaecken, en om ande- re goede confideratien, ons hier toe bewegende, hebben wy de gefeyde Heer van Baugy gecommitteett, en gede- puteert, committeren en deputeren hem door defe te- genwoordige, met onfe hantgeteeckent,met volle macht om te confereren, negotieren en traöeren met de gefey- de Hecren Staten, of met de genen onder hen, die goede cn waerde macht over defe faeck fullen hebben, en van de gefeyde Alliantie en confederatie te fluyten, paffeten, cn arrefteren, in onfen naem, met hen alleArtycke- Jen, die hier toe noodigh zijn, belovende, op de trouw, en 't woordt van een Koningh, voor aengenaem te heb- ben, vaft en beftandt te houden al 't gheen dat door hem fai zijn gedaen, verdragen, en hier in geaccordeert, want het ons alfoo belieft.
Gegeven te Ρατ'ψ, de tiende dagh van December, in Jaer der genade féfiieu hondert negen en tvintigh ^ en het twintighfie van onle heerfchappy.
Geteeckent
Louis.
Onderftont Phhppeaux, en op een dubbelde bant met geel wasgezegelt.
*Pouvoir des 'Deputês des Meffieurs les Efiats Generauxdes Trovinces Unies.
EsEftatsGeneraux des Provinces Unies duPays Bas : A tous ceux qui ces prefentes lettres verront, Salut. Gomme ainti foit qua pour Ie bien δι fervi- cedenoftreRepublique avons fait plufieurs & diveriès inftances devers leTres haut, Tres-exceilent & Tres- puiffant Prince Loüis, par lagrace de Dicu Roy de Fran- ce & de Navarre, Afin qu'il luy pleut àl'exemple du feu Roy fon Tres-honnoré Seigneur & Pere renouveller & entretenir la bonne Alliance BcbonneConfoederation qui a efté toufiours entre fes Royaumes, Eftats. Subjeös, & habitans & les noftres : fa Majefté daigné commettre la Sieur de Stfnigy, Confeilleren fon Confeil d'Eftàt, δε Ambalïadeur en fes Provinces pour negotier fur ce fubjet avecnouj. Au moyendequoyeftantnecefliiredc depu- terdenoftrepartquelquesperfonnages de qualité, pour à cette fin fe trouver en Conference avec ledit AmbaiTa- deur de Baugy : & eftins pleinement informés de la fuf- fi|ancc,pructence,fideUté, & intelligencedeSieurs Λβ- gierHuygem Bourgemaiftredela Ville de Aernhem, Ni- cQlaesdeBeutkhtrfi'iitnt dcNoortwijck Öe Wimmenum, TheodoreBas, Chevalier vieil Bourgemaiftre d'Amfter- dam, Symonde Beaument Confeillier & Penfionairede la Ville de Middelbourgb, Adriaen P/iei.Chevalier Sieur de Oudegein, Tienhoven & Gein, Jean Veltdriel Do- öeur en Droit, vieil Bourgemaiftre de la Ville de Doc- kum. Smeer Je Haer/olt*, ìitìaerA dc Echien, Gaejfe» Schaffer Sieur en Uythuyfcn & Meden. Nous avons fait eleéïion de leurs perfonnes & à euxdonné, comme nous donnons par ces prefentes, plein pouvoir & auto- rité, de traitter, convenir, & condurre avec ledit Am- baflkdeur Sieur dtBaugy fur Ie (ubjet de ladïte Alliance & Confoederation j promettant fincerement & de bonne foy, avoir agreable,tenir ferme & ftable à toufiours, tout ce que par nofdits Deputés en cette qualité fera fait, pro- mis, & accordé en cét ,endroit, fans jamais aller ny venir au contraire diredtement ou indireöement, en quelque forte OU maniere que ce foit, mais le tout devoir ratihef fi befoin eft,öc en paiTer Lettres &Inftrumens en meil- leure forme que faire fe pourra. Fait à la Haye en noftre A0èmblée foubs noftre grand feci en ciré rouge^ Para- phe' & foubs la Signature de noftre Greffier le 16 Fevrier i5jo. Eftoitparaphé S.Harfolte.vt, Et fur Ie reply, par Ordonnance defdits Sieurs Eflats Generaux , Signé Cornelis MuJcL·^ Secllé du grand Seau en ciré rouge iur doublé queiie. |
Eofoydequoyncus fufdits Ambafladeurs & Depu- tés efdits noms avons cn vertude nospouvoirsfignéfie prefenté de noftre feing ordinaire, & à icelles fait oppofer Ie Cachet denosarmes. Fait àia Haye Ie 17. luin idjo. Eftoit figné D. Baugy, R.Huygens, Nie, de Bouckhorflt D.Bas, SymondeBeaumont, A. Plees. 1, Veltdriel. S.van Haerfalte. G. Schaffer. Plus bas au dcffousdesSignatu- res eftoit cachete des Cachets des Armes refpedtivemcnt dcfdits Sieurs Ambafladeurs & Deputi,
Touvoir en Macht van mijn Heeren de Sta· ten Generael der Vereenighde Nederlan· den.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden," aen alle de genen, die defe tegenwoordige Brieven fullen fien, Saluyc. Alfoo wy, tot de welftandt en ten dienft van onfe Gemeente,veel en verfcbeyde inftan- tien aen de hoogfte, uyrmuntenfte en Machtichfte Vorft, Louis άοοτ Gods genade Koningh van Vrancktijck en Navarre, hebben gedaen, opdat bet hem fou believen, naer't voorbeeldt van d'overlede Koningh, fijn waerdfte Heer en Vader> te vernieuwen en t'ondethoadco de goe- de Alliantie en Confederatie, die altijt geweeft heeft tuf· fchen fijn Koninckrijcken, Staten, Onderfaten en In- woonders.entuflchend'onfen, foo gelieft fijn Majefteyt te committeren de Heer van Biis^y, Raets-heer in fijn Raedt van Staet, en AmbaHadeur in defe Nederlanden, om over defe faeck met ons te handelen. Dieshalven van □ooden zijnde van onfe zyde te deputeren eenige per^ foonen van qu^eyt, om ten defen eynde te verfchynen in Conferentie met de gefeyde AmbaÌTadeur VinBaugy, en volkomentlijck geinformeert zijnde van de genoegh- faemheyt, voorfichtigheyt, getrouwheyt, cn kennis van de Heeren Rogier Huygens , Burgermeefter der Stadt Arnhem, NicoTaesva»Boeckh orfl. Heer van Noortwijck en Wimmenum, DirckBas, Ridder, oude Burgermee- fter van Amfterdam, Symonvan BfaumeatsRaed en Pen- fionaris der Stadt Aliddelburgh, Adriaen Ploos, R idder. Heer van Oudegein, Tienhoven en Gein, lan VeltdriiU Doiior in 't Recht, oud Burgermeeiter der Stadt Doc- kum, Sweer van Haerfolte, te Haerft in Echten, en €βοβ· fen Schaffer, Heerin Uythuyfen en Meden : Soo hebben wy verkiefingh van hun Perfoonea ghedaen, en aen hen gegeven, ghelijck wy door defe tegenwoordigen geven volle mfifht en authoriteyt van te handelen, verdragen en fluyten met cle gefeyde Amljailadeur, de Heer van Bau- gy, op 't fubjeél van de gefeyde Alliantie en Confccde- ratie, belovende finceerlijck en ter goeder trouw aenge- naem te hebben, en voor altijt vaft en beftandigh te hou- den al 't geen door onfe ghefeyde Gedeputeerden in defe qualiteyt fai zijn gedaen, belooft en veraccordeert, fon- der immer daer tegen te doen, direiflelijck nochindirc- aelijcfc, op hoedanige wyfe en coaniere dat het xy, maer indien 't van 't nooden is, alles te ratificeren, en daer af te pafferen Brieven en Inftrumenten in de befte forme, diemen üd konnen maken. Gedaen in den Hage, in onte
3? + Ver:. |
-ocr page 69-
68 V E R Η A E L
Vergaderiog > onder ons groot Zegel in roode Was, ghe- parafeert en onder de fignature van onie Griffier, op den i(i.dachvanFebruarius,i<i3o.was geparafeert S.Haer- folte. Onderftonc door d'Ordonnantie derghefeyde Heeren Staten Generael. Getekeot Comelis Mufch. Ge- fegelc met hetgrooc Zegel in roode Was, op een dubbcl- de bande. ... , ,
Tot beveftingh van't welck wy boven ghenoemde AmbalTadeurs en Gedeputeerden, uyt kracht van 't vcr- moghen, aen ons verleent, dit in de ghefeyde namen hebben getekentj en vertoont met onfe gewoone teke- ning» en daer aen ons wapen· zeghel doen fetten. Ge- daenindenHage,den ly.dach vanjunius, jdje.Was getekent D. Betigy, R. Huygens, NtcoUes ven Boeckhwfi, D. Bas , Symon van Beaumoet i A. Floes, I, Veltdrielj 5. van Haerfolte, G. Schaf er. Laeger onder de fignatu- ren was gezegelc met de wapenen refpeöivelijck der ge- feyde Heeren Ambaffadeurs en Gedepu teerden.
ΊίβΰΙανα,ίίοη des Deputès de C^^eurs ks Eflats GenerêuH des Trovinces Unies du Taysbasfur Ieprtmier Artide du Traittè.
COmme il eft porté au premier Artide du Traitté, faitcejourd'buyectre eSieur de Baugy Ambafla- deur dc faMajeftéTres-Chreftienne & lesSieurs les Deputés des Sieurs les Eftats Generaux des Provin- ces Unies, quefrdite Majeftéfounira auxdits Sieurs les E- fiatsendonifeft avs duranti U fimme d'un miUion àtli- VMi.lefdits Sieurs Deputés declarent leur intention avoir efté & eftre que les premiers yooooo. livres tiendronc lieudedon de pareille fomme ^uirefie à payer en ^vertu du Traitté de Compiagne, en cas que fadite Majefté eftant prléepar l'Ambafladeur defdite Sieurs les Eftats refidant en Francc, vienne à declarer, qu'clle ne fe peut eflargir plus avant jrequerans toutefcis lefdits Sieurs De- putés Ie Sieur AmbaUadeur de Baugy j qu'il luy plaife pariesmeilleurs offices feconder devers fa Majefté les devoirs de 1' AmbaOkdeur des Sieurs les Eftats , afin qu'elle puiffe eftre efmüed'accomplir les premiers Ar- ticles fans aucune limitation comme cy-defliis. Ainfi FaitàlaHayele ly.deluinen l'an lijo. Eftant figne.
R. Huygens. N. de Btucihorfi. Dirck Bas. Symn de Beau· Mt»t. A flois. 1. Veltdriel, S. Harfilte. G. Sctafer.
Neus ayanscedit Traitté agreable en tous & chacun dei (es points avec la Declaration particuliere donnée iur Ie premier Artide dudit Traitté ; Avons iceux points avecladiteDedarationacceptés, approuvés, ratifies, & confirmés, comme nous les acceptons, approuvons, & confirmons par ces prefentcs j promettans les garder, en- tretenir, & obferver inviolablemenC, fans aller ny venir flucontraire,diredteraent ou indired^ent, en quel- que forte & maniere que ce foit, foul» 1' Obligation & Hypotheque de tous les biens & revenus defdits Provin- ces Ünies en general & en particulier, prefens & avenir. En tefmoin de quoy nous avons fait feelier ces prefentes de noftre grand feau , paraphées & fignées pamoftre Griffier. A la Haye Ie j,. luin itfjo. Eftoit paraphé S. van Harfolte, plus bas, par Ordonnance defdits Seig- neurs les Eftats Generaux. Bignè C$rnelis\Mufih. Et feele du grand Seau en ciré rouge pendant à do gueiie.
declaratie der Gedeputeerden van mijn Heeren de StatenGenerael derVereenigh- de Nederlanden op't eer He KArtikelvan 't TraStaet. |
ALfooverhack is in't eerfte Artikel van't Tra- dlaet>defedachghcmaeckt tuflchen de Heer van j Ambailadeurvan Zijn Chriftelijckfie Ma- jefteyt, en de Heeren de Ghedeputecrden van de Heeren Staten Generael der Vereenichde Neederlan- den, datfyugefejdeMaUfieytaett de gtfeyde Heeren Sta- te» tot een gifì fourneeren fai Jeven jaren lang de fomma van een MiUieenftnden ·, fo is 't dat dc ghefeyde Heeren Ghe- deputecrden verklaren dat hun intentie ghtweeft heeft, en is dat d'eeifle jcccco pocden plaets van giftfuUtii hpuden vanghelijcke fomme » dit overigh is te ietaleut ^ uyt kracht van't Traöaet van Compiegne, in gheval dat lijn ghefeyde Majefteyt , ghcbeden zijnde door d'Ambüfladeur der ghefeyde Heeren Staten, refideeren- de in Vrancknjck j komt te verklaren dat hy £ch niet wyderuytbreydenmach : de ghefeyde Heeren Ghede- putecrden nochtans verfoeckende aen de Heer Ambaf» fadeur van Bee^r^dst bet hem belieft, door lijn befle Officien, by fijn Majefteyt te fecondeeren de devoyrea van d' Ambafladeur der Heeren Staten,op dat by bewc- ghenmach worden cm d'cerfte Artijckelen te vervul- len, fonder eenighelimitatiejghelijck hier boven. Al- dus ghedaen in den HsghCiden i7.vanjunius,in't jaer Was getektnt R. Huygens, N. van BoeckkorÜ, Birck Bas, Symon van Beavmont, A, Pleos, I. VeltdrieL S.Η ar folte, G. Schaffer.
Wy hebbende du ghefeydeTradaet aenghenaem in alle, en in yeder van fijn deelen en punten, met de par- ticuliere Declaratie, ghegheven op 't eerfte Artikel van 'tgheleydeTraöaet, hebbendefepunten, met dege- feyde Declaratie gheaccepteert, gheapprobeeit, gh^e- ratificeeitengheconfitmeert, ghelijck wyhen by defe teghenwoordighen aenneemen, epprobeeren, en con. firmeeren, beloovende hen onveibreckehjck te bewa- ren , onderhouden en obferveeren, fonder daer teghen te doen, direilelijck noch indireöelijck > in hoedani- ghe wijfe en maniere dat het zy, onder verplichtingh en verpandingh van alle de goederen en inkomften der ghe- feyde Vereenichde Nederlanden > in 't generael en par- ticulierjteghenwoordighen en toekomende tot getuyge- nifle van't weicke wy defen tegenwoordighhebben doen zeghelen met onfe groote Zeghel in roodeWas, Gcpara- -feert en gheteeckent door onfe Griffieri Ghcdsen in den Hage, den tweede van Junius , 1630. Wasghepara- feert ί. va» Harfolte- Laegher j door dOrdornjntie der ghefeyde Heeren Staten Generael. Chetekent Cor· nelis Mufch. Ghezcghelt met het groote Zf ghel in roode Wes aen een dubbelde Baodt hanghende.
d'Aggreatie des Conings was gedateert in fijn Leger tot St.leandeMorinneden ig.july 16^0.
«©elöcR ban int aaec 1^24· δ« iCrortart bon Compiegne rnöe bat ban Suytbampton toacm b' rctfic {)inDert}e[entiec3@;et)e : elfooira^tiitbctUicfbr.
Cot bolbotningge ben 't tocicb j al^ oocfì om bol' Bfnbe maplttie bon fijn OccclIfntieDfn Jg«t©?incc
ban^janDE/bat mtn ofgeenOorloghof een cffenlijf mocftvoren; footoiecttoctbffei&omerBitHfi; etocft Cf η Bfoot bifTcino bDO?'t bolgcntic aatr Bifojmcftt. jSatneljjcBomacnte tafien Brugge of Duynkercken: toaec toe Bf ooiDtelt tPi£t«niobii& te fnllcn fijn ttoee Ee^ get^ : een ban dertich duyfent Man te Voet fnöc veer- tich vanen Ruyteren ; om offcnfibc te geen OP ettt batt BfmelDcïitpbcpIaftffn : tnbe «nttoetbe meenEegec ban thien duyient Man te voet ende achtien a twintigh XSì^®" bftoacinB ö<c plaetffn op öm
«Dijn. 3©aiC tof Bfiftf folbeect toiftt te licBtcn acht a ^en duyfent Man teboft booiWec fKaenbin. .fïöci ben 20aron ban <l3rntenbebfnCofond€cent- cictfc toicct flDfiJanbflt tlcft een öfoimcnt ban drie duyfent koppen ίε licftttn: bie oppeDcc fiooft ontfin- flfn fes gulden: mahfnbefes-ende-dartigh duyfent gul- den. j^ct betbe Brflimcnt foube licfitfn ben i^actocfi ban Vendomefn®jancBcijc6 : maec beCarbinafRi- chelieu Ijeift f«lc)i belet.
1 't ifeuccc^ ban bat beffcinfl tua^ aifoo / bat / iBoetoeï men alceebr Biiepaffeett öabbe 't Canael tuffcöen Brug. geenbeGent, be^paenfcljefofietcfi enbe biel in pa^ ftute fcpacen; bat gicattfafni Btbonbcn toettte mfe· ween.
„ 3« 3«lio haiert nocfi boojflBcffaöÖen Rijnbercfc yenloo, of Breda te SSelfflecrn : macc niet aetenteett : toant be ^pacnfcDe upt. ©uptfriiianb rnbe atalien fooflecchtoferbrn/ bat fp offcnfibelflcft een B?oot bef^ feins in 't toeccft fleïben : m bier borgen bat ©jaef 3an ban ^affati te SDettc met etn gjoote ^lote S9inne»
3lant^- |
-ocr page 70-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
2lant^-©accbec^/ ircaattcn / gacljtm / piat Doom- öc&cöcpcn/cnticbifcgije(ijcft tiacrtupaö tiyt (]« üal· tinger gat qnam Olii te ï0aicc acn te taflrn Ijet lano banbc Glundert ende Willemftad : (ütci'topfe Dr jTEacqui^ De Santa Cruz met ccii macijtiatj ^pacnfcö JLeatt qiiam in 't |p?incclattt loaccccn : om alfoo 19oI= ianöenDe pedano oanelchanöcctc ffpacecm. JBaec flbeiijchiJftfljootDcffcina banDffcnfïactbp Brugge.al- fotoicct oDcft Dit ^pacnfcf) gcfifupt : boei) Dit met fliootüccIic^cnfcfjanDeöaiiDe&pacnfcöe. SÏIfoo Dat öracf jaotec Hantpcc noocüooj fonpecfoon firö fai» befcDcenDcfê£CbcfIi)cittcnbebefcDempt baec afqiiam.
JÏiec te boa? inDe blaren i6iz. ιίιψ. 1619. eiibe 11Ì30. lipt be ®?actaten obccbe ji^abiigcigbe enbeaen» H:cpfcnbc lanben ban Cleve, tc. ©emaecftt / gc- fien / IjOÊ öerbe oocft battoeccft bp .ïSebecIanbfcöe ^ojloflc in confibecatie geftomen : bepoe foo befe ^taet al^öE^paenfctJeöaec baccbp intecefTecenbe.
3ti continuatie ban fuljc isS bc lleec Graef van Schwartzenborg in't Begin be^tjaeiri liji. in ben lage gehomen : enbe geeft ban biegen ben ]|cec €f)ucfuc(lban23?anbenöo?al) SfPeotcn befe bolgenbe naecbcc tSIIiancie.
Traöiaet met' Sijn Chtirjurflelijcke 'Door- lucht igheyt 'uan Brandenburgh van den κΑρτϊΙ 1032.
ALfooin'tlaer tuflchenSijnChur-VorftQ- lijcke Doorluchtighey t van Brandenburgh ende de IHIo : Mo : Heeren Staten Generaci der Veree- nighde Nederlanden is opgericht eene defenfive Aliiancie tot recuperatie ende confervatie van Hooghft- gedaclite fijner Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt Cleefl'che ende Gulifche Landen, ïö de welcke hare H. M. tot te voorgedachte recuperatie ende conferva- tie hare aflïftentie, ende daer-en-tegen fijn Chur-Vor- ftelijcke Doorluchtigheyt een feker aental Krijchs- Volck, ende dan by voorvallende occafien oock een ge- noempt deel van extraordinaire Belegerings koften re- ciprocetoe gefeytende verfproocken hebben, op wijfe ende mate gelijck het felve inde voorfz Aliiancie breder geftelt endedaer op gevolghde Traöaten ende affchey- dengeexprefleert is.
Als oock volgens in Anno liij. ende 1630. door mediatie van hare Ho: Mo; is gemaeckteen Provifio- neel Accoort tuflchen fyn Chur-Vorilelijcke Doorluch- tigheyt ende den Heeren Pfalts van Nieuborgh over de CleeffcheendeGuligfche Landen, ende dien volgen- de fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt her daer voor heeft gehouden, dat fyin't toekommendenieten was verbonden yet meer uyt de voorlz Alliance te prefterer, het fy aen onderhoudinge van Volck, ofte oock eenige kollen van Belegeringe , alfoo defelve komen te cefiTe- ren, vermits het voorfz Accoort vande Jaren κίιρ. ende idTjo. refpeftive, fuftinerende hare Ho . Mo. daei- tegens, dac wel de Belegeringen ende derfelven ko- ften , als mede de recuperatie vande Landen, die ten behouve van den Heer Pfalts-Graveafgedeelt fijn, in't toekomende voor den tijt van· xxv. laren in 't meerghe- melce Accoordt van liip. ende tó^o. geexprimeert, ten regarde van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt komen te cefleeren, maer dat nochtans tot confervatie van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheytsaenbedeel- de Landen noodich was ecnich Krijchs-Volck vorder i'onderhouden , ende al waer het fchoon , dat Gjn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt abfolute over de Gulifche ende Cleeffche Landen veraccordeert ende in gerufte poffelïie van defelve geftelt ware datfy nochtans evenwel in krachte vande voor(zAlIiance,Ìchuldich fou- de fijn, feecker aental van Volck t' onderhouden, bre- der inde felve Alliance geexprefleert. |
Waer over In'tjaer als oock teghenwoordigh op 't nieuws tuffchen den Heer Meyfter Grave van Swart- fenburg, als Gefanter van fijn Chur-VorfteUjcke Door- luchtigheyt ende de Heeren Gedeputeerden van hare Ho. Mo. die defe refptitive hebben gheteyckent ende befegclt, diverfche conferentien ende onderhandelin- gen gehouden fijn. ' ·
Soo iseyndelijck metadvijs ende deliberatie van fijn Excellentie den Prince van Orangeafgefproocken ende veraccordeert, dat fijn Chur-Vorftelijcke Doorluch- tighey dt aen hare Ho. Mo. fai betalen, voor den tij π .van drie Jaren, aentereeckenenvanden lo. defes loo- penden MaendtsAprilis,eIckJaer hondert entwintigh duyfentgulden Ho lantsgelt» met vijfchienduyfentgul- den , ydcr fes Weecken, in handen van den genen, die hare Ho. Mo. tot den Ontfangh der voorfz Pennin- gen fullen committeeren ende auchoriieren 1 binnen Kmmerich, Rees, ofte Wefel; ende dat die felve fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt daer mede vande trouppen, welcke tot hier-en· toe ondert commando vande Heere van Gent geftaen hebben, ende uyt haere Landen fijn be(aelt geworden, fai los ende ontflagen zijn: ende fullen hare Ho. Mo. daer-en-boveninden tijd vande voorfz drie Jaren, niet meer uyt de voorfz Landen te pretenderen hebben, anders als hier noch na volght,
Ende of fijn Chur - Vorftelijcke Doorluchtigheydc naer ommegang van de voorfz driejaren tot verder Pre* ftiitie van geltofonderhout van Volck uyt krachte van- de meergeroeelde Alliance geobligeert fai fijn, het felve ial voor uyrgangh vande felve drie luren by compromis gefubmitteert werden tot arbitrage ende decifie, van een van defe navolgende Coningen , of derfelver Am- bafladeurs, te weten Vranckrijck, Engelandt, ofte Sweden , daerinne parthyen wederfijts fullen konnen conyenieren ende condefcenderen, met onderlinge bc- williginge , ten ware dat defe faecke alvoorens by min- nelijck verdrach werde gevonden, ende wat by den gc- eligeerde Arbiter by voortgang van 't voorfz Compro- mis fai werden uytgefproocken j 't felve falbypartyen w^dcffijtsworden geobferveert ende nagekomen, bly- vende middejertijtde voorfz Alliance vanden lare i6zx. inde refterendc Articulen in hare waerde, ende hier deur ongeprejudiceert.
Verder endeten tweeden j alfoo hare Ho. Mo. der- felver Credijt hebben geinte^oneert, voor ende .ten behouve van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt terfommevaneen hondert duyfent Rijcxdaelders ende dieshal ven in'tlaer lóz^· ende wederom Annoifjaj. op diverfche manieren is gehandelt worden, maer daer uyt tot dato noch geene richtigheyt gevolgt : Soo is eyndelijck nu oock defes aengaende, veraccordeert dat fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt defe Ichult van- deeen hondert duyfent Rijcxdaelders Capitaci, neffèoi het verfcheene intereft j ende wederom me laerlijcxe In- tereften van Intereft, die van tijt tot tijt, tot bctalinge vande Intreilen van 't voorfz Capitael hebben moeten genegoticert worden, wederom op fich ende hare aen- bedeelde Landen fai nemen , alfoo dat de voorfz 100000. Rijcxdaelders met de verloopende Intereften, ende Intereflên van Intereflen mette Maeckelardie gel- den daer onder gereeckent, ende die cu vorder fullen komen te loopen ende te vervallen, betaelt fullen wer- den , op feven eerftkomende laren by eguale partien, ingangh netlende den tijt vande voorfz betalinge den 10. defes lobpendeMaents April.
Ten derden foo neempt fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt oock op fich de betalinge vande gene reftanten, welcke aen den Hcerc van Gent ende de trouppes onder fijn commando flaende, te weten twaelf Compagnien te Voet ende eene te Paerde, naer voor- gaenderichtigeafreeckenioge ende Liquidatie volgent d' Ordre van defen Staet, tot op den 10. defes loopen- den Maents Aprilis noch bevonden fullen werden te competeeren, voor fo veel als daer van in AÖualen dienft fijn geweeft ; des ial de voorfz Reekeninge da- telijck by de hant worden genomen, ende fonder in- terruptie afgedaen ende ten eynde gebracht : doch of
het |
-ocr page 71-
70 V E R Η A E L
het boven vermoeden ghebeurde, dat over de voorfz af- reeckenÌDgeeenif;hc quelüecn diipuyt mochte koomen t*ontftaen , den felven falghedecideert werden bytwee Neutrale Perfoonen, -by parthyen-weder-zijdts daer toe elcx een te verkiefen, foohaeftdifpuyten fullen komen t'ontftaen , mits dat de te eligeeren Perfoonen een deel ofin't geheel fullen gheieten zij η inde Cleef fche ofte de Landen van haer Hoogh Mog. refpefl-ive, ende iullen de voorfchreve geeligeerde Arbiters de difpuyten bin- nen een Maunt naer d'£k<ilie decideren , ten waere de faecke meerder tijdt vereyfte, ende of iy den anderen niet en konden verftaen, foo fullen fy met eenparig, heydt van advyfen, ofte foo fuicks niet en konde val- len, bylotinghe, een fupcr-arbiter kiefen, desfalaen- de voorfchreve reftanten af-flagh ftrccken 'tgunt ten behouve vande voorfchreve Trouppcs 't zedert den ao. luly tot op den 10. April'1631. uytte Contribu-
tien vande Cleeflche Landen betacit is. Ende is ver- ders verklaerc, ende verllaen, dat dele fubmiffie ende decifiebydeteeligeren Perfoonen te doen , ten refpedt van anderen, hy zy dao wie hy wil, in gheen confe- quentie (al werden ghetrocken. Ende alfoo de voorfz Heere van Gent, ende fijne onderhebbende Compa- gnien ten hooghilen benoodight zijn om geldt isgoet ghevonden ende verftaen , dat fijn Cheur-Vorftelijcke Dooiluchtigheydt datelijck ende mettet fluyten van defen aenden voorfcbrevcn Heere van Gent ende fijne onderhebbende Capiteyncn ende Officieren, ter goe- der Reeckeninghe , ende in mineeringhe van haere achrerftel promptelijek betalen fai twee Maenden Solts, voor yder Compagnie te Voete ende te Paerde.
Hier teghen hebben haere Hoogh Mog. op figh ghenoomen ende rgeghefeyt. Ten eerften, dat fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt in hare Cleeffche ende toe· behoorighe Landen oock alle ende yeghe- lijck derfelver Steden ende Plaetfen die hare Hoogh Mogende tegenwoordigh met haer Guarnifoen belet hebben, ofte hier naeft occuperen mochten by der- felver Hougheydt, Jurifdiótie, Intraden ende Depen- dentien van dien , ende defelve Landen by hareNeu- traliteyt willen laten, fonder defelve daer teghensmet eenighe Impofitien ofte anderfints te befwaereft , bo- ven'tgheene de Steden Emmerick, Rqes, ecde Wc- fel albereyts in conformité van voorgaende Traüa- ten ende af-fcheyden hebben belooft. Oock fullen haere Hoogh Mogende de voorfchreve Landen tegens een yegbelijck helpen conftrveeren ende maintene- ren voor foo veele moghtlijck is, ende of yemandt daer teghen defelve mee Invafien, Impofitien, ofte op andere manieren befwaeren wilde , fuicks af keeren, ende fullen haere Hoogh Mogende oock fijn Chcur- Vorftelijcke Doorluchtigheydts Landen met hare Le- gers ende door- tochten verfchoonen, volgens de voor· fihreve Alliance van den Jare fifihien hondert twee cn twintigh. VII
Ende fullen haere Hoogh Mogende egeene Retor· fien inde aenbedeelde Landen van fijn Cheur-Vorfte- Jijcke Doorluchtigheydt ghebruycken , ioo wanneer fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt der felver Landen of Onderdaenen, door haer Hoog Mogende Vyanden tot yet to doen of te geven foudeghedwon- gen worden, doch hebben haere Hoogh Mogende figh voor - behouden om de Retorfie te doen buyten de aenbedeelde Landen van fijn Cheur-Vorftelijckc Door- luchtigheyt : dan in cïs dat d'Ingefetene van fijn Cheur- Vorftelilckc Doorluchtigheydt yetwes goetwilligh aen de voorfchreve Vyanden mochten gheven, dat fy in fulcken gevalle ghehoudeh fullen zijn foo veel aen hare Hoogh Mogende te betalen, ofte dat anderfints tegens hiin Retorfie fai mogen gebruyckc werden. VIII. |
Ten tweeden, willen hare Hoogh Mogende , inge- val wanneer fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt defelve daer over foude verfoecken, de behulpelijckc handt bieden , op dat door bequame ende ghevouge- lijcke middelen , die fijn Cheur-Voriiejijcke Door- luchtigheydt fai aengeven > de bovcn-ghciaelde Pen- ningen tot haere Hoogh Mogende betalinghe, vyt fijne Cheur Varfielycke Doorluchtigheyt Cleeffche ende toebekt)- righe Landen j tot vcrfdiooninghe van derfelver Do- meynen moghen bygebraght worden, wdverrtaende, dat hare Hoogh Mogende doende defe artiftentie by ghevalle ofte anderfints de refpedtive penningen hier vooren belooft uyt de voorfchreve Landen, ioo haeft nietby een quamen ais verfproocken is, fijne Cheur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt fai evenwel iorghe dra- gen ende ghehouden zijn , de voorfchreve beloof- de beialinghe eöeüueelijck te prefteren inde furne- ren.
IX·^
Ten derden, Nademael den Heer Palts-Grave uyt krachte van provifioneel Accoort in 'tiaer ende 1630. opgerecht, tot dies te beter contenteringhe vaa hare Hoog Mogende aen fijn Cheur-Vorftelijcke Door- luchtigheydt verfproocken heeft in drie laren, die nu geexpireert Zijn , te betalen uyt het VorftendomGu- ligh ìì»Rjjcxdaelders, ende uyt het Vor- ftendom Berge, 'tfefligh duyfent infge-
lijeken oock fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt uyttet felve Graeffchap Ravensbergh, 't welck den Hee- re Palts-Grave in communione is toegedeylt, thiea duyfent Rijcxdaelders, ende uytte Heerlijckheyt Rave- fteyn,/eri/jy/f»;^Rjjcxdaeldershebben fai; foo willen hare Hoogh Mogende met alle ghevoughlijcke mid- delen, füo veele doenlijck, oock hier in fijn Cheur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt de huipelijcke handt bieden, op dat defelve fonder verder dilatre tot richtin- ge, betalinghe van defe Penningen mach komen. Sulcx dat nochtans, de betalinghe vande drie hondert tn'tfe- fiigh duyfent Guldens. Item, de voorfchreve een kondert Rijcxdaelders, met het verloop van dien, in vougen als vooren, als oock de voor-verhaelde achtcr- ftallige Soldyen , door wan-betalinghe vande voor- fchreve Sommen, die de Palts-Grave van Nieuw- burgh fchuldigh is , niet en fai worden gherCtarT deert.
X.
Eyndelijck, inghevalle boven hoope, fijn Cheur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt derfelver Landen ende Onderdanen, om defes tegenwoordigen Tradtacts ende Accoorts, als oock van te vooren opgerichte Allian- ce willen, van yemandt, foude aenghetaft, befcha- dlght, ofte ghemolefteert worden, foo willen hare Hoc^ Mogende defelve daer tegen foo veele mogelijck pro- tegeren ende defenderen.
Alle wekke Punöen ende Articulen hier vooren ver- haelc, ten weder - zyden ter goeder trouwe ende on- verbreeckelijck fullen onderhouden werden, ende tot naerder vaftigheydt van dien, zijn hier van tweeghe- lijck-luydende Inftrumenten ghemaeckt, ende bydcQ Heer Meefter, Grave van Swartfenburgh, als Ge- fanter van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt ter eenre, ende do Heeren Gedeputeerden van haere Hoogh Mogende ter andere zyde , met Handt ende Zegel beveftight, gheloovende Patthyen weder-zijdc binnen den tijdt van vier Maenden naeft-komendea v^n hare refpeólive Heeren Principalen, uyt te brengen» approbatie ende ratificatie, in beftendighe forme, op de voorfz punften ende Articulen.
Gedaen ip den Hage den tweeden April feffienhonJtrt twee en dertigh.
AdmGraifmtSTiartfinhorgh.
Floris GraefvanCttlenborgb,
Nicolaei van Bouekhorfi.
Mriaen Paem».
S. -vauBeaumont·
Ji. Ïloos.
P.vanmlea.
S, va» Uaerj^ilte.
Met haer rcfpeftive Ziegeli^
Of |
-ocr page 72-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
'De derde Handelingb van Treves of Vrede i in'tjaer
IJÜ't&cgin ban bit ©riljad/ oijfdm fiocftojt öc ^ èaiiDdingij nirt Den Caiicftiri· IDrciiiné nflirp· ï^f i^anijcitngl) tot Rofendaei, mrt Drn ^rec ban .{IKnr^ qurtte gaf toat mffcöcc oöenicljc / cnöc Diii»jöc iaii; Bcc. jBatriii'tSoEc 1632. bjiccCt ban ©jcCicofiEcc· Uf^ OÜcljanDflt fccc foltmnclijcis / ftiDe inct appacentir/ tenminficii iii'ibrain/ ban fucccö/ tot otcot nnftffl bcc ^pafUfcDe / cn 6)fpul(ïe ban De jflbe iipt oöcöi^cf OccIanDt. 'ti©dcft noc&tan^djoctolonbjectentlijcU) bfirt biiccbt Druc Dte acme/ bic Detelbecrpulfïe mccft LcacccDtn eiiDefocIjtcn. ^SamelijciJ Dtuc ©janchcijdt/ cnDc ccnigtie ^jobtntien / bic ntrt brgcccOcn Dat Dc ï^anbdinglj op Ijct fiottile tot JIEacllricljt fouDebjoj^ ben B^rflootcn : mare ti-ocltcn bcfdue in ongncuc/ rn bcDeu arn De ^paenfdje Ujinncii foo bed ttjöt / Dat fp Ijacc faedtfη ccD?E|Tcrtöcn : Uiacc Dcuc men rpnödijdt grnootfoÏdtt biicrOt figtj met BjanchttJch te bECbintxu mcccal^opt.
'itlca'öc in 'tbfgin ban 'tgiare ló^z. tjabDcracn co?rctpanbcntiE met cenigyc ïiccfooncn üau gcootrn acnficn cnDc qualitfiit ban ö'nnö|C3pQc: DieöacrBö^ nrgcntljcpDt toanücn tot bcUojDccfngf) banDe facclicn ijan befcn ^taci. «enbcalfoa in JlBattio alrecDc gftc· fojniETit laasS Dcffcpn om Antwerpen tc gam bdrgcccn/ Eiibcmcn aen De gtjcnidDe ^^ccfoontin Daec ban ccni^ flljc openingi) DfOc / foo ö^bbcn bcfdbe bicu arn» oacnDc gljcmoüccrt b£ïfdjepö£n fYuarigljcOcn / cnDe br» tiL· Bl)ceojDfi:lt upt gorDc mflcijtcn/ Datmcn Ijct atc= gcc ban befen ^tact langl)^ De JÉac^ opüjacct^ op '^SJDpanDt^ boDeni bEf)oo?bEteb;cnQcn/ om.t)rm ban CiE haiiE / foo Deur De iDapenen / al^ frcrcte Vffponöcntie / een föjatcn flagi) te gcben / bolgben^ toelchHöbö^ in göefchiet De ®ocDt/ om tc bemacijtii gen De J^Iaetfcn ban 't t^becciuarticc ban ©clbcclanDt : om fulcj; gljcfctjiet itjnDe/ boojt^ te penetcecen tot in 't fiact ban De p?inctpad|le ^jobtntien ban ben BpanDt/ cnDe üiccbcnDe Deuc Defdbc feccete ^etfonagien oodt aengebient / battec gljelegentOepbt fouDe ;i)n om beuc luiDDel ban <6rit een goet aentalban ïiupteten enbe Jttnecfjten uyt Den ^paenfcIjEn Dienfï af te tcechen/ oocft bat eeniglje ^tcDen enDe ©laetfen enDe ©ccfonna= ΟίΕπ ban aenfien oiiDec 'tgöebiebt ban ben ©panDt fittcnùc/ tod gpEcne ïjet ^paEnfdjc gotti fouDcn af= toccpcn; niit^ bp Ijacc fêoogï) B3og. alboocEn^ bec-- feechect toojDenDe bat foobaniaöe^tebfn/ l^lactfen/ enöc Decfclüec ^Jngefctene / foo ©erlieltjcft al^ mt-- tcltlgcR/ mitfgaöec^bebooifdjiEbe perfonnagien ban otniien enbe qualitept / enae Ijacc ©junben bp Öaec Rechten, Vryheden, Privilegiën, Goederen, cnde publijcque exercitie van Religie , fulqc fp jcgentoooji biaö befdbe toaccngfjebjupdienbe/ fouücntocrDcngc^ niaintineect/ enDe becDcrp ocbcncficecct met merce· den enbe recompenfen ban (©eit enbe anberfjnt^ upt be ^jobintien enbe ê>teben Die getuineict / gecebuceert/ of becobfct fouDen too^ben / mitfaaber^ upt De ^a- mepnen in Dc booifcB?ebe !^?obinticn enbe è»teben ge- legen. ^ootoiecDtfjjn <ej;ccUmtie be ï^eeci^iin^ ban ^canflien betfocfit/ be mercgemdbc feccete gecfonna· oen ban't gene boo?fcö?ebe te becfeccfteren / enbebec. bet aen te fcijjptien Datfe een goet aental Öuptecen cnDe ftnetöten upt ben Dien|i ban ben ©panDttuilben ttftcecften. Cotane'ttoelriuenfpoebigöflen i^ Dpeen aeb}ag5tbe jeommeban dricmael lionderc duyient gul- den, üie ten beele na ©enioo/ ten beelenaCaii^fijn DeDccteïtjcR gefonben. «EnDe i^ ooch gijecefolbeect be op bc j^m ban Daec l^oogö i^og. aen alle pneefetme ban De iSebetlanben onöec ben Sto^ ningl) ban ftpangien gefetenj g^elijdtbieinbatoben
enbe Ijiet fai
aefielt toojben.
öfneffen^ bc betobecingfj ban ΡΙίγ"^// opcceecbefoobed/ batb'Sinfante/ enbe tot S^jnffel refolbeecDe in ganMingh^teiwomen/ enbe ftfticRten boo? eetfi bcci toattg ben ïlw PhUippc ie Roy,beW«t met eene €ont> |
miffie/ ombanUirgcnb'3ngElanDen/ beroHlaiigiigtc booccii Deiiracltceclte ttoutocnficpnfclje »S5ijc[$ ic i^ans Drlrn ünn firrDijcUingE ban Oien. «©nocc lurlcii pjrcrii m Difcoiir^ glKcafchcnDe / met De» £?ecc |)?ince ban Φ» canai"/ a!g!Ìiocl)3EEainpfettliaofiiOc inft}n vSuacticc bp jiSarfiriclK/ Efnigt)c upreu langlj/ arn Ijoogljfl- aOEDiicIjtc fi)n «icjccEllcntie foo bed ccDrn eiiDr bfffürpC luifcDt aücgcbrn / Dat berliefenDe DejioopebanDatOc ^spaenfcDc .ïJfDecIanben fouDrn ftcmrn tot luilIiaDe reüolte ; «Sjccdlentie ooch quitcecDEtjrt britepn batt bojbEcen intodit / enDe gljdjoo? gaf op D'afngeboDcn l^anDdingb. Cooaöomban bc toacebefrljapcnfjEptte betcconbeccertute jijn/ foo fcöicbte i)p ben iferc ban Heen vliet na 2i?iUfïid/ oie met fijn Caroffe/ ©uiifo?outij enbe ttinbecen / figlj pjebalecenbe ban een ouDe begacDc ban ^eutcalitept / enbe becgefelfcDapi beuc gemelben ieRoy ; alDaec ItoomEnDe / bebonbt bat be Eanbengeenflnt^ blaren gcDifponeect totcrboUe/ of pct^ DiccBEltjcft^/ 't todcfe Oòogrt gebactjte i&eec Piince ιυα^ bettnaciitenbe. ®aec ban bp ben @ccc ban Heen- vliet, aen ftjn «tSv'ceilentie jijnbe cappojt gbcbacn : oocft foo aen be ^Infante ai^aenben i|eec€ecti^ 23i(rcI)op ban JBeceOden/ al^ stJnOe Jgooft ban 't eetfie ILiOt Dcc Citaten / beuc ben J^eec le Roy stjnöe becbaelt / enbe boo? oogengcltdtbenoebafclijchcn ^taet besSliant^/ Enbe,Dat De §eec i^jince ban «©cangie na Bdecn i^an» bding foube luiilen lupficcen/al^ met De refpcctibe ^ta' ten : ^oo tsiccQt op alle mibDelen gijrpcplt/ boe enDe in tuat manietren fooDanige I^anDdingl) eube 23efcn« Dinge fouDe mogen gbcfcbieben / londer ofFeniEe de» Koninghs, ende quetlinge van fijn eere endcghefagh.
<iSpnbel|lcri toiecDt bcbagljt ïjet ejcempd ban 't^aec lóoi. ^ienbolgenDe i^'tgljebeutOt Dat b'^infanti toeliet be ©ecgabccingt) ban Staten aen De ^jobintien banb'anbetspbetotiSjpffel: ooeft Dat beuc Din©ec= togbbanAetfchoc, bpMiflibeban Den 17. ^eptem» bcc/ aenbcn^;incc ban\@cangie betfocbtiuiecbt &afi> poo?t boo? eenige i|eecen ©ecommiciectbe ban befdbe/ tot 25?ufrel becgabecbe ^fetaten «©enerael / bjeich ©af^ poo;t gbeaccojoeect enbe gegebrii jtjnDe / foo sijn inbe ^taDt ban j©aeflcicbt gfteftoomen be ©jp-©eec ban awartfenbergh, be fêeec ban Hellebus, cnDC be PenfJOs natii Edel-Heere, al^ «©ebeputcecbc bantuegjjen be Staten <i5enecofI ban b'onbece spDe tot aSjilTrelbcc» gabect/ enbe bcbben aen fijn €j;cdientie enbe bei^cc< een Daec J^oogö JlSog. aentocfcnbe ^ebeputeecben OpeningB gebaen : dat fy ghelaft waren van de Heeren Staten van d'andere zyde , om te ve/ftaen de meeninghc van deien Stact, tot Ónderhnndeliogh ende hec vindea van de middelen , waer deur men by eene goede uyt- komftevandejegcnwoordighe ende langhduyrige Ne- derlandfche Oorloge mocht werden ontiaft : ende in ge- valle men aen dele zydc daer toe cocJc ghenegen waere, dat de Heeren haere Committenten meerder ende aen- fienlijcker getal van Gedeputeerden fouden fenden ; era dat werck by der handt te nemen,
©aecopi^göebolgbt/ bat cenfgc ©eecen <0cbepu. teecben ban [jaec llooglj .ülSog. in 't Ecgbec sijnbc / bp aObijsJenbegoet-binbcn ban Den lieert #iince / enDe banb'anbere i&ecccn Daec«ioUcgirn / becfcljcpöcu Dif< coutflen metbeboojfrb^ebe d^econnnitteecDe ban b'an^ becjijDeöebbengbebouaen/ baec uptaccefultecctjijn befe becbolgenbe negen poincten / bte op bet papiec gea b^gijttoiecben/ om acn tuebet-jijbc^ igteecen ^ijntis palen boojgebjagcn / enbebecfelbecgoebemeeningöe enbe üefolutiebaecopbecfïaente biecben/ enbe baec na Den lo.^^ctobcc gelafl enbegeinflrueectteltoomm binnen jBaeflticbt/ b'^ct^d^elentoacen befe :
Dat by een HandeÜnge aen te ftellen tuffcben de Hea- ren Staten Generaci van alle de Nederlandfche Provin- tien, wan d'een en d'ander zyde,fal werden verpieu wt hec Traétaet van Treves, ghemaeckc met den Koningh van Spangien, Anno 1^09. rooheclicht in alle fijne poioten ende Articulen,
IL
Dat de Heeren Staten van de Provintien onder den Koningh van Spangien haer fullen verbinden tepreftc- ren »Ue de Pointen ende Articulen van'tvoorfi Tra- |
-ocr page 73-
71 V E Κ tl A Jb. iv
öaet die in 't felfde werden belooft, by ende van wegen den Koningb van Spangien, in fuicker voegbendacde Heeren Staten, Leden , Steden ende Inwoonders van de Geünieerde Provintien,die effeöiuelijck lullen genieten.
Dat tuflchen de Heeren itaten van de voorfz refpeöi- ve Provintien fai opgerecht worden een Verbondt ende Alliantie, waer by iy haer gïfamentlijck over ende weder fullen allieeren bet ghetnaeckte Traöaet van Trefves in alle ende yegelijcx fijne PoiDdten te garanderen ende maintineren teghen een yegelijcken diebet fclvefoude willen veibieecken, of in eenige wyfe tegen te gaen.
Dat defelve Heeren Staten by de voorfz Alliantie, haer onder elckanderen fullen verbinden reciproquelijc- kencotdeconfervatievanhare Vtfheden ende Gerechtig- heden, ende gbemeene rufte tegen alle ende een yeghe- lijck, niemantuytEefondert, ofFenfive ende defenfive, die de Nedeilandtfche Provintien, ofeenigederlelver aentailen bevechten of befchadigen fai.
Dat om de ghemeene verfeeckeringe ende gheruft- heydt, alle de Spangiaerden, ( zijnde luydcn van Oor- loge^ fullen moeten vertrecken, uyt, ende buyten alle ende een yegelijck der Nederlandtfche Provintien, ende geene wederom binnen defelve mogen ghebracht worden.
VI.
Dat de CafleeleufuUen vierden gedemoUeerti of ten min- ften de Wailen iu de Vetten neder geleght endegeappla» neert ende open geleght tegens de Steden.
Dat alle foodanigh Volck van Oorloge , te Voet ende te Paerde, te Water ende te Lande, alsd'Hec- ren Staten van de Provintien van d'andere zyde, ful- len houden tot defcntie van de voorfchreve rulte ende ghemeene feeckerhcydt . fullen zijn in der fel- ven Eedtalleenlijck, ende van niemandt anders; ende by ofte van weghen dcielve worden aenghenoomen ende betaeldt , ende alle Officieren daer onder ghe- ftelt.
VIII.
Dattot feeckerheydt teghen alle ra-vallen Ìndeprin- cipaelite Zee fteden van Viaenderen foodanighe ordre van Gouvernement ende Guarnifoen fai-werden aen- geftelt mét ghemeene advijfe , van de refpefte Heeren Staten der Nederlanden , dat fonder bewillinghe van def.lwe gefamentlijckghcen ander Crijghs-Volckin de voorfz Steden of Havens van dien fai mogen werden in- gebracht.
IX.
Dat eenighe weynighe Steden ende Piaetfen, hier niet openbaer, om fonderlinghe confideratie, tot de ghemeene rufte dienende , van het Guarnifoen van den Koningh van Spangien ontledight ende Neu- trael ghemaeckc , ende eenighe aen de Heeren Sta- ten der Geünieerde Proviütien overgelevert fullen wor- den.
Ji©ct bf fe ?l«iculfn ixjiecbeti in alle ©jobinticn βεΓοπ» ben ccnigc d^ecamniitteccben ban bace i^ooglj Jüog. op bfit brifeltiec iSefpictitie «tSebeputeecbe met bolbomcn iafl mochten boomcn totbeDenbelingb banfooimpoj: tantm toccch.
b'OSECfie intentie toa^ om te JI5ae(ïritI)t ( atoaec beijaltìcnb'opaemeltedrie/ npcfj ievenanbeceJIecccn/ nameltlcit d'Ecrts- BiiTcbop van Mechelen, d'Abt van Sc. Vaez, de Hertogh van Aerfchot, vanMarcke, Penfio- naris van Brugge, de Heer van Danfermont, van we- gen Henegouw, Roenet, Schepen van Namen, ende Broide, Penfionaris van Douay, tuoccn oengefiomen) be Hanbel te boltcethen ; enbe bat foo fpoebisf) al^ mogdijcli toa^/ om beele ccbenen: eenfoeel^om bat get SLegec ban berm ^tart albaec nocb in't^clbtteg' genbc/ bien banb'anbec3fjbetemeecmoc6tintimibe· een; anbctbeel^ ooclt bat be faecfte in ben Üage ggee &;acbtbictbcnbe/ enbeonbec bdibecatiebanbeeli^oof' ben Itomcnbe/ in enbe totlangbb)pIic{|epbtfoubebec> DtD|?nen/ gelieft namael^ gefcbiet |
ï^acc ^Dogö JEogmbc fcijirfiten bpp?cibi|!ebe©cc3 mi Terenfteyn enbe Haerlolte nac jliiSacfìriCÌJt / om De aScbeputccrben ban b'anöfce 5pbe te complimentc» een tnbe t'onberöouDcn / enbe om ben Jlcfc f>lin= ce te brttcbten / Ijoe berte bc faecite in be Pjobins tien giicbjacöt/ enbe bat bp bie ban Zeelandc, enbe Vriellandt, enöe Stadt tnbe Landen, nocl) nict gfjcceï folbeert alle b'anbcce gccert 3tjnbc ombe^an^ bdingfj tot Jliaacfiricijtt'cntamcKn: g>p bebtn beni. JlSobetnbji^cappoit.
5&at fp i^eecen Terefteyn, Haerfolte, enbe (Ccc= fortec Goch, ban fjicc bectcocfecn / enbe in allee pïc in 'tEcgbfc bp iEacficicbt göeaccibectt jijnbe/ acn fijn <tB]ccdlcntie gabben gljecommunicrrct (jace ì^oogl) jjiaogenbe Qefoluticn ben enbe iS. «@ctob?i^ ieft» Icben cefpcctibe gijenomen/ beiangenbe "tflucft ban b'arngeboben i^aiibrlingbe bp bie ban b'anbccjübe/ enbe batfe baec na bolgen^ ben ingoubt ban be boo?s fi^jebc bate ]^oogl) Jllgogcnbe I9cfblutie ban ben boojnocnit/ be ^eeten Óebeputcetben ban be een Staten ban ban b'anbece 3t)be/ hebben gecom- plimenteert, ende met dilcourflen onderhouden, fon» bec nocbtan^ met gun eenige Hanbelinge/ ofteConfe> rentte t'entameren/ boenbe alleenliith openinge/ bac tiace )|oogl) jËogenbe alt)iec in ben #agr bcftgbtDe· ten omme binnen fto^te bagcnban biegen befen ^tact bittaiartt^ nae JBaeftcicbt ten bien rpnbe te fenben meerder benfai van Gedeputeerden, bipbenbe in bifC bongen pjetpfe binnen be Simpten ban baecen lafi/ fpieccftenbe nocb banbe Handehnghe , noch vanden Voet, veel min van 'c fubjedl van dien ; toaec otiec bat be gcmrite @eeen «i^cbcputercben ban b'anbece Sijbe/ fcbetmn geaïteceect te stjn/ bccmit^ fp egeen anbece openinge en beqnamen/ enbe obccfuicjc gbe^ fept/ batfe upt b'opcninge aen bun gbebaen/ aen bf Herten baece Principalen niet en toiflen te f(t);pben/ wanneer de voorfchreve Handelinghe foude aen gaen, boenbe Slnflantie batmen baec foube koiUen p^efige» een ben tijbt / ofte ten minfien ten nacflen bp feg^ gen/ Juannefcbat b'anbece j^eecen baee ©oog jgog. (tSebeputeccben fouben Ëoomen : op bat fp baec ban met eenige feechecbepbtbe||eecenbaecePji«cipalen/ fouben itonnen beetuittigen/ bie fp tot bie tijbt toe/ niet en babben bonnen fcb^pben/ enbe bat befelbe baetop alleen tot S3?u(felblebenbeegebect/ toaee op bun gbe^ anttOOO^bt i^ / datmen van defer zyde niet precijs en foude verklaren, wanneer dat hec lelve foude konnen geichieden, ende dattet mogelijck haefl: zijn, ende mo- gelijck wat foude aen loopen.
<!EE»igben fio?tcn t0bt baee na bffft fSn Cpcellcni tie be Heccen baee ï^oogf) jmaogcnbe ©ebeputeetben bp ben anbeccn boen becgabecen/ enbebecftlacet; dat hy wel ghewenfcht hadde, datmen hadde moghen de Handelinghe moghen entameren , ende onder de ter- reur van de Wapenen voltrecken, ende een korte be- foigne daer van ware gemaeckt gheweeft, maer fuicks niet zijnde, datmen moft delibereren , wat met het Le- ger te doen ftonde, dattet Leger feer wierdt geafiigeert van fieckte, peft, ende andere verfcheyden incon venien- ten, daer door het van dage tot dage, meer ende meer, quam te verfmelten, zijnde een groote menighte van Soldaten kranck 5 toaec Op tee pjefcniieban fijn boogg· gemelbe€t;cenrntic / met eenpaeigbe ftemmen ban alte beì^eecen baee $oog jH^og. €>ebeputeecben i^ beefïam: datmen 't Leger foude boen opbreken,'! toelcft OOtB biéna bolgen^ ben 2. befrc opgebjootben i^ / enbe f^ne maec^ gbenomen beeft aen b'anbece 3bbe ban be Maie/ na Kueemonbe/ af fcijepenbe be boo?becbaeIbe fjeclten/ toeï vier duyfent vijf hondert (tcccft.in vier en vijftigh IBac^- i&cbepen / om binnen befe ïanben gcBjacbt te tDecben.
3®pbet^ i^geeappt^teect/ batfp ©eeeen Terefteyn enbe Haerfolte, acbtecbolgen^ f)aeci|i)ogb JIBogrnbe Qefolutie ban ben 18. boojnoemt/ fgne <S]i;ceir.
enbe b'anbece dSecommitteecben in bebeiiclten babben gbeflelt / oft be gbelegentbepbt enbe confïitutie ban faecben niet en foubr becepfcben / bat be Hande- linghe, met die van d'andere zyde te houden , el· ders ala binnen Maellricht foude werden geentameert, principalijck reguïrd genomen dat defe Stade nu geheel
gein: |
-ocr page 74-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
geinfefleert was van peft, ende andere con tagieufc fieck- tia, ende dat oock defelve btadf fecr geeloigneert was vande Regeerioghe tot BruflTel ; als oock van defen Staec: tuatt op nift abbö^ "ibe boojgacnae Drlibccatic üan (5jn· inecc (gicellentie cnDe be t'famenütjclie
Secten ^ebepiiteccbcn ban b'anöftc 5Pbεboo^βöffïα'' DcntDctbtae;fetabt ban 'sHartogenbolch, baCEtoefP aetoantbcbbcninclinatie/ bocfi baecneben^becbtaect nier innc fonbcr boojgaenbe Communicatie banbe l^ee· tenliace principalen niet te honncn Conbefcenbccen / enbebatreobéc fulc^^ upt öaei: miDbclgabbcnaf-oöe' beetbio&tbeni^ennonati^ Edel-heer, betuelche boort betttecit ban gate i^ooob H^osgcnbe <{3ebeputeecben hecbiaect^ niet en bia^ bjebec-agefteett/ maecbatbe d^ebeputeecben ban b'anbece jpDe 23jiebenban&aet:e ileccen Committenten gabben beltomen / bat be becan> becinge om binnen 's Hartogenbofch bel^anbennaöete bramnen baec aengeiiaembia^ : toaetobecbeUcccen Arnhem enbe Vander Meer. tot JÏSaeflcicljt fijngebtCi ben om be i|eeccn <i5ebeputeecbeu mibbeletttioc tcon< becftouben/ pjnbeniette min cenisöebanbefelbeJ^eCi temSebeputeecbm gemeynt |)acc boo; eenige bagcn te flaenbegeben naec Luyck om begtoote infectie bie tot Maeftricht toa^ / enbe bienljoiggcn^ t'ebitccen'ebani {tiet baec in fp bleben (leechtn bod;Daecpetfoon/ bec^^ fortltenbcbemrergemelbe i|cecen taceilaogblBogcn: be dSebcputeecben Oat befribe op 't gene boo|f5 enbe of be i^anbclinge tot Maeftricht foubeaeiigebangenVuojben/ fóaDaniflencegatbt üiiHen nemen aiffcboojbenbienfi/ me enbe cepntatte ban't Slanbt fouDenbebinbénte be* Ijootcn.
^arcnae geeft ben @ecc Terefteyn alleen aen gaec {^oogg jIDogenbe gecommuniceett feecftecelBifftbebp 3ijn (CFceHentie ggefcljicben baec bp befelbcbecfelaccbe DatmenbeS^ucgec^foube moggen cebocecen enbe naec gnp^ boen fteecen ; continueecenbe be Xl^aecgelbec^ alfnocgboojeeniggebagfn inbienfl/ tDaecopgebeUbc^ reectjgnbe/ i^goet gebonben enbebecflaenbegemelte Üeecen gace Üoogg iDoggenbe aB^ebeputeecben boo; be Qcnomenenmoepte/ acbepbt/ enbe gebacncappojt ten googgfïen te bebanctten al^ gace I^oogg Ulogenbe acn> genaem· dBnbe biat belanggt be bo;bece potncten ban ConHbecatien cefnltcccnbc upt 'tboojf; cappojt/ baec op foubé met b'eecjle ggelentgepbt tojojben gcbeltbecect / Uptgefonbect get revoceren van de Borgers 't bjelchgoet gebonben i^: enbe bitnbolgen^ betfocgt enbe gecom· mitteett bc i^eecen Heemftede, Vosbergen ende Wee- de om te becamen een o|b;e mbc baflen boet toaecna öe boo?fcgicüen ccbocatle foube gefrljieöen/ oocR be Coinpagnien ièioï'jotcn tegct»^ be böoifcljiebe 25ur« BeciSoctoiffelt enbe ,uptflftcocftcn / in gare boojgaenbe <i5uacnifoencn gebjacgt / enbe olle^ gecfielt in fijnen boo?igen llaet/ enbe 't oöcne bat bicnboïöen^ bp bc gemelte ©eecen bcfe^ aengaeubf foube üjojben Be^ cacmtcnbcin'ttoeccUggcfidt / toert booj al^nuboo? el^ ban / enbe al^ ban booi al^ nu ggeappjobeect enbe Bctatificeett.
dgnbeom tenbeele bie bp be bjeembe alQiec aentoei= fenbe ?imbanabcuc^ai ceeoc gebaneenbe nocg te boc= nehiacgtenteboo; homenenbe tebolboen: fooi^ fpe- cialijcb acn ben ^mbaffabeuc ban befen ^taet in 3^;ancltcgclïbela(l teboen^lficie bolgen^ingoubtban DoIsenbeJl^ifflbe.
ïDi Staten Generaci der yereenighde Neder- landen. |
E Dele, Geftrenge, Vroome lieve Befondere,wy en twyfièlen niet of aldaer te Hovelullen uytgegeven endegeftroytwordeii verfcheyden geruchten nopen- de de HeWiZ/w^i, die vaniuegende Heeren Staten Gene· raetvan d" anderefijdeons is aettgehden, daer uyt dan on- vermydelyck moeten volgen verfcheyden difcourfen, ende oock de afgunftige van defen Staet by den Koninck fullen onderftaen onfe aftien te traduceren, ende fijne Majefteyt deer van te geven quade impreflSenj 't welck wy met groote forghvuldigheyt altoos hebben gefocht ende alihoch fijn doende voor te komen , ende dien volgens goet gevonden u mits defen expreffelijck te la- ftendatghy fijne Hooghftgedagbten Majefteyt fultver- fecckeren van οφη goeden mlle affe&:e ende dien fi, tof ft]nConincklijche Verfoon ende 4^Jfelfs Croonen , alfoo wy niet meer te herten ende in recommandatie en hebben als fijne Majefteyt te believen ende ons deffelfs gunil ende Vrieotfchap te Confervcren , met byvoeginpe dac wy met onfen Vyant direSelgck noch initrelielyck fonder advys va»fijne Mijefieyt noch Peyt noch Treves fuüen ma- ken ^ gelijckfulcx in't j. Articul van de Alliantie, oaer met fijne Majefteyt gelieft heeft defen Staet te vereeren, uytdruckelijck ftaet geftipuleert, ende dat wy oock een vaft ende vrientlijck vertrouwen ftellen dat fyne Maje- fteyt van fyner fijdc hecefftö vgn d'AUiantie oock ons volkomentlijck fai willen laten genieten , ende op dac fijne Majefteyt na de rechte befchapenheyt ende ghele. gentheyc van de voorfchreve aengeboden Handelinge geinformeert mach fijn , fult ghy verklaren dat wy den twee en tvintighfieu May ende e//den September biyde leftleden hebben laten emaneren feeckere declaratica waer van Copie hier nevens gaet, daer by die van d' an- dere fijdc om reden in defelve declaratien ge-exprcfleert verfocht ende vermaent wordende het Spamfihtloci afts vtrpenende haer te voegen met de/è Geünieerde Provinci- ën, deHserHartogh v&aAerfchot uyt laftvaa de Hee- ren Staten Generaci onder de gehoorfaemheyc van den Coninck van Spagoien by fijn L.Brief van den feventiea^ de» September leftleden aen fijn Excellentie de Heer Prince van Orangie in 't Leger by Maeftricht heeft ver- focht Pafport voor deefe navolgende drie Heeren , te weeten den Baron van Swert/eniurgh , Helleita , ende Edelheer, Penfionaris vaii Antwerpen : om openingh te mogen komen doen vanfaecken van importantie, en- de dien volgens de voornoemde Heeren van d' andere fijde tot Me^ficÉi ^fijn Hooghgemelde ExcUentie en- de de Heeren onfe Gedeputeerden in't Leger gekomen fijnde, hebben openingegedaentiii fygeUfi -waren van de Heeren hare Committente» om te verflaen de meeninge ende Intentie vaft defer fijde tot ondtrhmdelinghe ende 't •vinden vanmiddelen tot een goede uytkêmfle van den tegen- voordige èkedige ende ianghduyrigen Nederlantfche Oorla- ghe 1 tndt dat in cas men aen dejer fijde daer toe genegem mocht β]» de Heeren hare Committenten meerder ende aen- fienlijcker getal van Gedeputeerde» ftuden findm om dit werd 6y der handt tenemeny ende fijn hier over tot ΛΙλ?- Bricht over ende weder over verfcheyden difcourfen ge- houden , daer uyt eyndelijck gerefulteert fijn eenigbe pointen die op 't Pampier gebracht fijn om aen weder- fijts Heeren Pfincipblcn voorgedraghen , ende daer op derfelver goede meeningiie ende Intentie verftaen tc worden , waer mede de Heeren Gedeputeerden van d'andere fijdc fijn vertrocken na detieeren hare Com- mittenten , ende hebben wy oock na ingenomen rap- port van defelve pointen, als fijnde van grooter Impor- tantie, communicatie moeten doen aen de Heeren Sta- ten van de refpeÖive Provinciën in't particulier, om daer op te verftaen derfelver goede meeninge ende in- tentie, om dat > fonder cxprelfe bswillinge ende con- fent van dien , daer in niet en magh worden geproce- deert, fuicxdat tot noch toc nietwes fubftantieels no- lende.de vooriz Handelinge is geilooten, ofte geflootca leeft konnen worden, doch is middclertijt meerder aen- tal ende aenfienhjcker Gedeputeerden van d' andere iijde ternombre van tie» Heeren met haer gevoJgh tot me« ftricht gekomen, Mie aldaer ende in die plaetfen daer on- trent eenen geruymen tyt buyten negociatic ende Han- delinge fijn gebleven,ende als noch fijn,fulcx dat wy con- fidercrende dat fulcxmetde digniteyt van deveorjkrer- feonen noch met dereputatievMn defen Staet niet overeen en komt,ende dat oock by dit iaifoen van'tjaer de voorfz plaetfe Van Maeffricht ónbequaem ibudc fijn in cas de voorfz Geünieerde Provinciën tot deaengebpden Hiin. delinge mochten verftaen , hebben goet gevonden in foodanigen cas defe plaetfe van den Haghe daer toe t'ad- figneren ende vaft te ftellen,oock geaccordeert Pafpoort voor de gemelde Heeren Gecommitteerden van d'an- dere fijde om vao MatSlricht ende die plaeclen daer ontrent over ^sHertogenbofeh herwaerts na den Ha- ghe te moghen komen, ende te fienwac dén tijde ende
45 geiegen- |
-ocr page 75-
74 V E R Η A E L
gelegenthe7dt in defe faecke verder fai willen gheven, Ìonder datter ytfwes fubftantieels voor als noch is ver- richt, endeoock niets Finalijck gheflooten fai worden, fonder daer op teverfosckcn fijne MajefteytsHooghft' Wijsadvijs, daer toe defelve een vaft vertrouweir fai gelteven ce fetten. Maer in cas dat wy fouden konnen vinden een Chriftelijckeeerlijckeende verfeeckerde uyt- komfte van d' Oorlogh , v/eit fijne Hooghftgedachten Majefteyt gedienftelijck verfochc in foodanigen cas ons fijne Hoogewijfe Confideratienendeadvys te willen me- de deelen , daer op met behoorlijck rcfpedt fai worden gelet. Ende fult ghy ons in aller yle hebjaen over te ftuy- renbygefchrifce'tgeene gby deies aengaende den meer Hoogbllgedachten Coninnck fult voordraghen, aisoock 't ghene u daer op tot antwoort 't fy by monde of by Ge - fchrifte fai worden gegeven , alfoo daeraen voor den dienft van den Lande ten hooghften is gelegen , waer toe ons verlatende bevelen U. L. in Godes Proteftie. In den Hageden iS.November em dvyjent fes hmdert twesen dtrtigh.
^t töb öan onDtttuffcfien alfoo betloopmbe/ toiert flircfolöeftt De fêanOellns in DcnJlaoctetiecleB Bcn.
OBctt Sfïupme totjl booj befrtücc aenhomfie alftiec/ fiaöDe De ütanfncfeltjche f canfilje IfimbaflaDEHC ?iuöi. entie : fepDe Dat üülacn^ 't DccDe ?lcti)chel baiv't ALcactacttulTcIjon Den moninaö en Defen ^taet ?1ΐηηα 1630, ocmaecRt üaccfêooablöoaenbe belooftüaDDcn/ geduerende den tijd van feven eerlt-komende Jaren niet tehandelcn van Vrede of Treves fonder advys van fijn Koninck, begeerende dacrorà dat haer Hoogh Mogen- de in defe gelegentheydt wilden gebruycken denjpüeyd endevoorfichtigheyüt dienoodigh isineene laecke van fulcken gewicht,op dattet geen oorfaeck van klacht moge geven,als het te laet was,foo wel aen haer felf (ban ficl) tc BebBen laten fttcp?enecen ) als aen den Koning fijn Mce- fter ;van dat hy niet geroepen was tot de deliberatie van foodanigen faecke: die wel delen Staetdiredelijck trof, edoch oock feer raeckte 'c Intereft van fijn Koninck.
i^ccfiontDaecnafiaDDe oocË'?SuDientie De lÌlonincbl. ibtoeetfcöeHmbaflaDcuc Camerarius : betfelacenDe/niet uytCurieusheyt, maer om den dienft fijnesKonings te komen verfoecken ende begcerendat hare Ho. Mo.met hem Confidentlijcklwilden communiceren wat van de te- genwoordige Vrede-Handeling was: dewijle by voort-
fanck van dien alle de laft des Oorlogs foo van wegen den Leyfer als den Koning van Spagnien op hem foude val- len.Ende moghten hem fijne Vrienden oock raden (oni b'appacentieban Defen ^lebeclantfcfien tjanDci) leifs oock fijne particulie,e feeckerheydt in acht te nemen en- de na Vrede te luyfteren.
©e Jitoninflüine ban SSoDcmen Beeft oocH Doo? Den ^eccetaci^ Mauritius'tinteceli ban Ceuc-^óaltfifcöe ieup^ ( De lioninfllj Doen tot JSOentg noci) fiiiiDe ; eDocö fio?t^ öaec nae obecIpDenDe ) laten boo?D?aaen j enDc becfoechcn / datby voortganck daer op mocht worden gelet} allegerende de weldaden die alleerhetFhaltfiicb Huys aen deien Staet hadde bcwefen , fijode oock de Paltfifchereftitutie , foo wel als deNederlantfche Vre- de geweeft d' eenifte fubjeóten ende oogmereken van deAlliance ofTraöaet van Suithampton met Engeland gemaeckt. ©e aeebjinifjcbbec^ banöe Ì®e(i-giHOifcOe Compaanie Defflclijc); cep?efeiitccDcn denaf-breuckdie fygedaen hadden aen de Öpaenfche ; haeralfnoch geduy. rende Oitroy j ende haer apparente fchade, foo niet on- derganck foo de Treves fuccedeerde.
39eeIbIaub)eS3oec^%en^ / al^semeenljlclt/Quainen oocit boo;DenDaQl) : om De gemoeDeten een or-geecte gljebentesenDeiïanDelinal) ·■, aI^bolbeD;ocg: Depje- bicantenop De Stoelen 1^;eec&ten enDe baDen Daec te:< ggcn. Cen in Den I^aeoDnam Den iCejct f]cp;efreltjcüi in. Defen tijDt / upt De ^jopljeden Die De ^edcuctie ban ^ernfalem fiaDDen boo;fepD: toant foo toel fp
al^ beel anDece meenDen De faecRe toai^ alceeDe tot 3@eeflcicl)t foo Qoet al^geflooten. JBaec't geeft aen
Defen banoel (gelijcS beeltijb^) gj^ebleeclicn/ oat Go- des Wijïheyt met de menfchelijcke geckt. 38lfoa Defe VanecöacOpe ©panben / cnbe Die nieed Ujoelben om |
De ϊϋοηίηβΒ in j^ebeclant tc ruineren , (ifn oojfaecRé getoeefi ban (i|n be&oubeni^. 31^ant inbien men iit tijbt lafi Ijabbe gefonOen om tot Mecftricht te fliipten ; foo foube men na alle appacentie alle of get tneefÏen* Deel ban D' opgBemelDe Kcticulen tpel geobtineect} tenminfien/ Huift, Gelder, Breda, (bolgfiengupt» D;ucheItitKe Difeoucfen Die te fiSaeflcicjbt in't begin De ©ecommitteetbe ban b'anbet fiibe boetbenitotbecfeec» l^ecing ban Den €cebe^ geftcegen liebben.
^enge(IenDefc|ijieitDao;'tberlie^ ban foobeei;&tr:> Den / cetcaitteban Graef Hendrick van den Berge, Graef van Warfuié, de intelligentien tuflchen den Prin- cen van Efpinoy , van Barbangon , Graven van Eg- mont, cnbe anbece boo^naemfle i|eeccn ban De ^paen» felje^SeDettanDen/ gcoottoa^/ enDe't^taetfffiraiei gec nocg 3^ictocieu]i;/ gcnoegfi acn 't bacte ban SSja- bant lagg. i^aei; Doo; De tegentaierchinge ban De Fran- Iche, SweetfcheMinilters, ende van de Provintien die meeftaltydt tegen Spagnien hebben geyvert ; footoiect bat Deffeing gebjooclten : De HanDeling ban Maeftclctc in Den üage getcanfpojtcett / enDe baeir Doo; De ttjDt (het koftelyckitc van de werelt) |a De I
ÏlDinteC ten dienft ende beften des Conings van Spag- nien (boo; ontoetenb belepD ban fijm enDe gcootfie ©panDen) getoonnen.
3Peni8.4®oUembcc btjiett Dei^of^eeflecMartaig- ncgefcDiclii na DenBofch, om ban Daec fiettoaect^te conbHcecen De i&eercii (©cDeputeecDe ban D' anDece fijbe ; aen Den <@oube);ntuc ban Den Bofcbbiiert ge» fc&jcben toe te fïen / Dat bp Decfelben of Die ban Baec ^uitc/nietalöaec mocöttoEcben befpiebettuatDefojs tificatien ofjaaagafiin^uengincR.
?5en4..?5ecfttibccDeDen fpöaet puWó'eftcn entcéin Den Hage:ontfanflen Doo? Dm l^eec©?ince ban ©jangitn (met een gtoot aental Cacoffen/enDe toeloop ban ©olciJ) bp ùeioojnbiugge j enöe al^ ?limba|TaDeuc^ gciogeect enöe getcaetecct,
iiec boo? i^gefcpt Dat ©ecommittetcbe tuecDenge.» fonDcn aen De öaec ongenegen toonenbe ©lobintien. geelant gingen De i^eecen Catz, Qaet enDe genfionacl^ ban ©ojtli enDe De Jleec Marienborgh Söoiijemréfiee tot ©ebentrc. g^ie Den a8. <©ctobri;S tot anttaoo|t hcegen/datiy eerftdaegs haer Gecommittteerde foudén fey uden na den Haghe, Die albaec Itomrnüe met Die ban Vrieflandt cnDe Stadt end& Landen Bactöeftigbtegljen
Den iCcEbi^-i^anbcIinflBrgcfïfït / enoe giJefamentlijcR inalie^IjcbbengEDffccrpecct banbebicc anbece^jobin:» cien : bic gcncgentbipt genoeg toonben tot Den iganbei 1 inbien De<{5cDrputerc0e baiiD aiiDece fijbe gabben hon» nennptbimgcn beïjoojlijclie lafi/ enbebefc^taetcebes Iflcfie Conbitien beDtngen J gelöcfe upttet bofaenbe bjee» berfalbitjcitcn.
^a Vrieflandt toictbm gefonben eecflbe^eecBoreel penlÏonacié ban?ïm(ïccbam ban toegen foliant enbc bej&ecc Walta. bacc op fp ben twintighften ©ctofolö fiebben gecefolbeect eenige «Octcaojbinacii «aecom^ mitteecbe tee ©ecgabcrinaft banöaje Jloogii naogen»· bctefepnben/ WagenbeDaecneffen^datmen eenpoinc van fulcken importanti ende daer aen de Staet der Ver- eenighde Provintien in 't Generael ende particulier foo hoogh gelegen was, buyten hun Ed. Mogende kennis, overroepinge, ende contrarie de Unions Articulen had- de ter hancgepomen; ende niet alleen onderfocht maer oock progreflèngedaen. ï|aec «©ecommittecDe in Den J^age&omenbeliebbenbeeltlaectinfutifïfiantie / niette konnen fiendat eenigh Vrucht, uyt defe Handeling te fcheppen was ; ende daerom tegens defelve te protefte- ren.^ga^tabt cnbeïanbe toacen gefonben DeJIeecen Sonck ende Rujitenburgh Die albaec De^ geltìcjc tot ants tooojtltcegenDen 17. (Sictobji^ dat iy geen laft konden geven aen hunne Gecommitteerden om met die «α d'ander fijde te handelen ; als fullende ftrecken tot nadeel van defen Staet ende alle geallieerde Koningen, Piincen, Potentaten, ende Republijcken.
Miet te min l)ebben De <&ecommt(teecbe Decfelbec ©jobintten alle Confecenticn / ©elibecafien enbe aaet= flagingen fo met De o^ecommftteecbe ban D' anbece fiibe al^ obec be faecfie felf cefpectibe gefiouben / altöD bpge· teoontj eDocö'telcften^ ooch toeDecgaeicgaecboo^tge
ma* |
-ocr page 76-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
pjotefiatie» ; mfonöecöfptna^tb'an&etbtecJ^oW^^ tïenöaDDmtorflelIaen Dat öe ^föepu«ecöeüwö'an^ öecjpöefouDen alftiec ageeccn niet aj'"" tnitteecDe Dan De Gedeputeerde der Staten tot SEiJUffel berBaDect:maec OOCB al^Gecommitteerde des Koningbs vanSpaignen. 3©antDe©JObincienbanZeelant,Vrie- flantende Stadt ende Landen na 8«« I^Ecebf^-il^flnDe.
«noö toilDen lupflecen / maet alleen tje0eccDcn eenc Ai- liantien onder de Staten ban allc ^eOcrianDtftBe®JO< binden : njet<i5]cpulfieenDe€>;cluriebanDenJitoninBp ban ;6panifη cnDe ^paenfcfie j^atie / bolfleni aepuMl» ceecOebechIacinaebanDenM.II©ep.
©ie ban Holiandttoacen moDecatett al^ <ionritJecc= cenDeDat/ toanneec êpanjen toiectee-epcIuOeect/ fp neen bipijepDt ban Commeccien <n Spanjen , Itaiien enDeanDeceDe^ Stoningt)^ EanDen fouDen bonnen oe* nieten.
^eConiïDecatien Decl^^ibintien op De negen poin· ten/baacen Defe.
«©PÖeteetfïefepDinDiebanGelderlant, Dat men't fclbe beöoojDe te ceflulecen na De ?ïcticulen ban 'tbf (ìantbanDen ^ace ιίορ. boojfoo beelDefelbeop De te= Qenb]oo?Dfge tdDtenOe faecËen fouDen applicauelfitn/ enCie Dien bolgen^ te becminOecen ofte teampliecen: euDr in ca^ ban ^ucce^ foo lange ^acen te beDingen al^ moseidcftfuuDefijn.
ban Zeelant. Vrieflant, Stadt ende Landen fepDen Datmenbet)oojDe De^anDeltng tuffcgen De Staten ban tocDccnjtien metcxdufie vanSpagnien tot een eeutoige 33;eDeacnte{ieIIen.
^Pbet tbieeDefepDeGelderlant, Dat Die bon Dean< bere fijDe niet aUtcn (jet (iicartaetban Den Sfate ido?. geöouDen fouDen toefen te pcefiecen / maec ooch alle Ijet gene met öaec ban nieuto^ fouDe bjecDmgctractectt en· Degeflooten.
©pÖtt DetDefepDêZcelandt» Vrieüant, ijtadtende
Landen Dat ment alleen fouDe óppllcetcntot eeneeu» tolgö betbontfnöe ©jeDe enDe anDetg niet.
apgetbietDefepDeGeideriant, in ca^ ban^llian' tie tot mutuele Defentie oocR Daec in te Begrijpen bt neutrale ^bteDen met (Duacnifoen ban bcfen jbtaet Befet. Vrieflandt Stade en Landen , Dat De ifetaten ban De anDete (IJDe fiaec in libectept / enDe foo toeï tegen Jèpagnien/ al^ De gene Die De Commeceie foo in al^ bupten Cucopa fuKen foecKen te tucbecen / fullen fielien. , ...
Zeelant: acfitecDebaoojDenvry ende gerecbtigheyt, te boegen Bet toooct Privilegien.
Hoüant : Dat Die ban De anDece fljöe oocft tegen b'aggceflien uptt)etï5oomfcf)e ïESijch fuUentoojDenge. obligeect / maec Defen ^taet tegen geen boojgaenDe l^cectaten ofce ({3ea((ieerDrn dSeengegeect
©p bet böfbe fepDen Zeelandt, Vrieflandt, Stadi^ende Landen Dat alle Spagnaerden foo IBiUtaice al^ anDete i^eefoonrn in #olitncIte Cibile enDe anDece beDieningen fijnDe/upt De jftcÖEïIantfcöe ©jobintiert fouDen moeten bettcecKen/niec te lanDe/maec te 3@atec*.enDe De Bour· gognons teS.anDe·
't fefle fepbe Zeelandt bat De Cafieelen fouDen moeten boojDen geDemoIieect.
®pget 7. fepDen Vrieflandt Stadt ende Lande , Dat beConincft ban ^pagnien / gnfante / of Decfelbec aaet / glKcn gefagb fuUen fiebben obec 't Slcijg^-Bolclt ban De anDete fijDe/ enDe mit^Dien Directe nocbinDicec te Den ttoninch nocft D' ^Infante fullen obeDiecen nocfite in Decfelbec jfabeuc gacc tegen^ De <SSieunieec&e Pio^ bintien mogen laten geb;upclten.
Geideriandt fepDe op get 8. Dat De becfeecBecinge ban De l^abenenban SdleenDecenboo^ Defen ;&teetin fonDeciinge cecommanDatie DienDe te boecDen gefiou- ben.
Zeelandt : Dat De ©ïaemfcfje ^ee-]^abenen met ©uatnifoen ban De ©fceenigOe ©lobintien ofte ten jninflen met ttcijg^-©olcfe in bepDec <eeDt fiJnDe/ fullen
jelderlandc ende Stadt ende Lande fepDen op Bet g· oatmen De&teDefien^ Erckelens ende Wachtendonck oenDe pioWntie ban (©elöeclanDt bel)oo?De te bebin= een/atcm Gelder,Breda, SantvlietjLingeD, Rijnbcrgh ei]deGuIick,ban 'sS©pant0 «tSuacriifofhen tc ontlcbi·; gen enDe De jFojtificatie banDej. laejiete cafcceneuOe aengaeci^eecente ceflituecen. |
jiga Dat De (0emelOe <(3ecammitteetDe ban D'anöcc HiDe in Den i^age gcftomen toaccn ; foo fijn pixliminaec· Itjch genomen becfcbcpDc iSefoIutien enDe gcmaecltte iSeglementen toaec na Del^anDciingl) enDe oTonfecen:: tien fouDe toecDen gefiOUDen / Van geen particuliere Cumnjunicatie, Correlpondentie, of gemeenfchap ic houden met defelve Gecommitteerde ; geen prefenten van haer t'ontfangen op arbitraire ftraffe : Item hoe men defelve foude ontfargen endediergelijcken.
^en 7-September ΠΙη ter p;efrnci£ ban Π1η lentie De i|eec ban <@cangien ter 3@ecgaDctinge gecompateect negen ban De ï|eecen®EcommitteecDert ban D' anDece fijDe/ bliibenDelic l&eec Danfermont, becé mit^Defelf^inDifpofitie/ abfent/ enbeljeeft D'j^eetBo. i]en,^ect^biffc[)op ban H^ecbelen in fubfiantiegcDaen
De nabüIgcnDeS^jopofitie. «
tj Ooge Ed. ende Mo. Heeiin, hebbende verftaen dat '*op onfc vriendeUjckeaenbiedinge ö. Ho. Mog, niet ongenegen én waren, om een middel van uytkoroile te vinden't fy by Peys ofte Treves, waei mede defe gemeenc Nederlanden, ons Vaderlant foudc konnen werden ver- loft van den langdurigen verdervenden ende bloedver- gietenden Óorlógh ende ihnerlijckt verfchiUen die defelve Landen nu lange Jaren htbben getroubleert j hebben d'Heeren Staten Generaci van d'andere fijde tegenwoor· dig noch tot Bruffèl vergadert lijnde,onfe Perfonen gelaft daertoeeyndeüjck na defe plaetie van den Bage te ver- voegen, gelijck wy hier gekomen wefende, ons veel £er ende Vrientfchap is bewefen, doot de Heeren daet toe gecommitteert, oock goet onthael gedaen, daer over wy gemeynt fijn geweeft een eenige van defelvt Heeren par- ticuliere danckfeggingen te gaen doen, maer verflaende dat fulcx volgens d'ordjc van U.Hoogh Mogende niet gebruyckelijck en te,hebben 't felfde niet willen onderla- ten alhier in de Vergaderinge van U. Hòogh Mogende te doen,oock nier nevens aen te bieden volgens den laft van de Heeren onfe CommiKeMeageedeNaiuyriàai^wttnt· fihep ^ 00ή ditna , tnet volkomea verfteckerhevt, bereyt lijnde'efelide nader te demonftreren, loo wanneer öns tijt, plactfe, ende metwlen, fullen, fijngeadfignèert, om tc treden in Onderhandelinge tottet vinden van mid- delen, 'tiyby Vred*o( IVevei» waer door dén langdu- rigen bloedigen ellendigen ende Inlaqtfchen Oorlogh uyt dewech geleyt fai konnen worden , prefenterende van onfer l^jde alles daer toe te coniribuettn dat met reden endebillickheyteenighfints van ons fai konnen geeyfcht worden , willende vertrouwen dat indien uwe Hoogh Mogende mede foo genegen fijn, datGodtdoordeaen- fl:aende Onderhandeliceè fobdanige middelen fai laten vinden, dat wy uyt deleölaetfe niet cn fullen fcheyden, tot dat de t'fathentlijcke Nederlantlfche Provinciën in ge- fuftheyr fullen fijn gebracht, omdaerdoorté komen tot haren geluckigen welftant.ende wy fullen ons altijdt veer · digh ende bereyt houden om in Onderhandelinge tc tre- den,als uwe Ho.Mog. daer toe gereet Ibllen fijn.
Jiiecop öeeft DeJieecljan 3&óojtïöiitfttec©ecgaDe. cingBepiefibecenDebeeWaect/ bat be obetfiomflé batt De Jleecen OeDcputeeiDen aengenaem toa^ aen Dièfen i>tact/ bectroutoenDeDat be lafl aen ijaec <ffiD. Qege- ben/ fuIc):fouDe fijn bat baec boo? uptgetoetcfttfouDe ftonnen tboiDp een epnDe ban Den langDncigen<®oji lOgD/ beCOOifaeCBt DooJ ambitie van die gheenewienj begeerten noch BetOoften noch het Weften heeft kon- nen verfarfigen, maec flaenDe na een abfolute Λ)ό<· naccbie/ öebbenoocRgepoogötDooj becDiucRinge ban Defen ;&taet tetoege te bjengenbe gegeele^^nbecgang banDcceftecenDe©?ö&ept/accf>ttn / enDe l^jibilegien banbe^jobincien ban De anDece fijDe / bbegrttDe tbg* Det^ biec bp Datgace Hoogg HgogenDejop BateCDle ®?opofitieenDe aenbjengen ntetfonDen na iateit te ce· folbecen fultp al^ De ceDelöchhept enDe tólröfïtflcpt fouDe becepftöen/itoaec metDel|eecen CJecommitter» Den ban D'anDece (ijDe fijn bcctcocften enDe boói De
Heeren ban üeemftedeenDe De Knuyt tucDer na tjaec
<0 » " |
-ocr page 77-
Ί6 V E R Η A E L
Soaementttietbe CacofTeMQöilfptit/ ae'DCftfPBf&af'i inacetì.
ilaec pjocucdtie of balmagtom tc]^anbcïen met befen ^tact Dcbbc ffi bacc na oDecoelebect ; iupbenDe al^ boigt.
De Gedeputeerde van de Staten van de Provintien van het Nederlandt teghenwoordelijck binnen deStadt van Brujfel vergadert ,,allen den gene die defe letteren Tul- len iìen Saluyt.
Aifoo om defe Landen te ontkommeren van de Oor- loge waer mede fy foo veel Jaren fijn befwaert gheweeft > endc die te verloiTen van de onghcvallen ende ellenden daer uyt Tpruytende, ende te brengen tot rufte ende hun- nen ouden voorfpoedt cnde welftàndt, wy over langhen tijdt hadden ghewenft te komen tot een goeden Peys of Trefves met die Hoog Mogende Heeren StatenGenerael van de Geünieerde Provincian, tot de meefte glorié van Godt , Vader , Autheur , ende Beroinder van Vrede code tot verlicbtinghe van alle de ghene die van weder- 2yden d'onheylen van de voorfz Oorloge zijn lydende, doen te weten, dat hebbende verilaen de goede ghene- gentheydt van de voorfz Heeren Staten van de Geüni- eerde Provinciën defen aengaende, ende dat fy te vreden waren te komen met ons in Comtuunicatie cnde Trac- taet van dc voorfz Peys of Trefves, wy om het volko- men betrouwen het welck wy hebben in den Hoogh- weerdighen Heeren Jeecques Bootten Aertsbiflchop van Mechelen, den Eerwaerdigen Vader in Gode D. Fhtlips ie Caverei kht van St. P'aefi tot Atrecht den Hooghgebo- ren Vorft cnde Heere, Heere Philips by der Gratie Go- des Priece Grave va» Arenborgh, Hertog/) va» Aer/chot i Ridder van de Ordre van den Gulden Viiefe, Heer Ge- raet Frey-Heer zu S-martfenburgh, Ridder cnde Richter der Edelen in'tHe'toghdom van Luxenborg ende Graef- fchap van Chiny, Heer Gabriel de ChafleUr Ridder Hee- re van d'Anfermmt. Heer Gmüam deBlaJere oock Ridder, Heere van Hffliiw j eerfte Schepene van deStadt van Gent. de Heer Jaecques Edel-Heer eerfte Raedt Penfionaris van de Stade van Antwerpen, Viglitu van Marche eerfte Raedt Penfionaris ende Griffier van denVryen, Ja» de Ronneth Licentiaet in den Rechten Raedt in den Souverainen Bailliufchap van den Lande ende Graeffchap vao Namen ende Schepenen derfelver Stadt, cnde Peter de Broide Dofter in den Rechten, eer- fte Raedt Penfionaris van de Stadt van Dcwj-j hebben defelve Heeren ofte het meerendeel van hun(ingevalle van fieckte of abfentie van eenige derfelver ) Gecommit- teert ende Gedeputeert Comitteren ende Deputeren by defen » om hun te Vergaderen ende te verfamelen in de Stadt van Maeflricht ofte elders daer het noodigh fai wefen met die Gedeputeerde van de voorfz Heeren Staten Ge- neraci van de Geünieerde Provinciën, ende aldaer te Trafteren ende befluyten den voorfz Pep of Trefves, min noch meer dan wy felver en fouden konnen doen, waer toe wy hun authoriferen ende volkomen macht ge- ven, ghelijckter felver faecke behoort ende vereyfcht wort, beloovendc te houden voor vaft, goet,endeon- verbreeckelijck 'tgenc 't welck by hun deien aengaende fai getrafteert ende befloten wefen : In getuygenifle van hec welcke hebben wy doen teeckenen defe tegenwoor- dige Commiffie by Jaeeques Maes Raed ende Griffier van de Heeren Staten van Brabant, ende Zegelen metten
Ël'van defelve Staten voor Ons ende in onfcB Naem, in tot Bruflël den derden van de Maent yan Oftober \]wfefiien honderttwee-en dertigh. Onderftondt ter Ordonnantie van de voorfz Heeren Gedeputeerde van de Staten van de Provinciën van het Nederlandt tot Bruffel Vergadert, wa» geteeckent^./»ƒ««. Zijnde op't foaciumGedruckt het Zeghel van dc Gemelde Heeren Staten van Brabant ia roeden WafiTe onder een Pampie- ren Ruyte. . .
JDi· Trocuratie gegeven aen de Gecommit. teérdeyan weghen definStaet was , als 'wüght.
T^E Staten Generaci der Verecnighde Nederlanden al- ^Joadeo genea die defen (iea ofte hooren leien, Salut.
.i-.ii |
Doen te weten Alfuo wy by Onfe Declaratien den az, Mey ende n. Septemb. beyde leftleden gedaen ema- neren , de Nederlandtfche Provinciën van d'andere zy- de ernftelijck verfocht ende vermaent hebben, omme de redenen in defelve declaratien ghc expreffecrt, haer te voegen met defe Vereenighde Nederlandfche Provinciën, ende voighens de Heeren Staten Generaci van de voorfz andere Provinciën door derfelver Gecommitteerde in't vriendelik hebben doen aenbieden,met ons te mogen ko- men in onderhandelinge omme middel endc uytkomfte te vinden ,het fy by Vrede of langhduerigh Beftant : waer mede die gefamentlijcke Nederlandtfche Provinciën van den langhduerigen ende LandtverdeifFelijcken Oorlogh, diedeNederlanden foo vele jaren hebben geaffligeert fou- den konnen verloft worden, met beloften ende toefeg- ginge van te fullen prefteren alle 't gene defelve met Ons fouden komen te bandelen ende te verdraeghen. Ende daer op by Ons tot de aengeboden onderhandelinge zijn- de geadfigneert de plaetfc van den Hage, de Heeren Ge- committeerden van de Heeren Staten van de voorfz an- dere Provinciën haer alhier hebben laten vinden, ende in onfe Vergaderingh verfocht ten fine als voren metonfe Gecommitteerilenin communicatie te mogen komen, Soois't, datwy van onfe zyde mede te vreden zijnde tot nederlegginge van't voorfz langhduerigh ende bloe- digh Oorloge, ende tot foulagement van de goede Inge- fetenen ende Inwoonderen van de gefamentlijcke Ne- derlantfche Provinciën , alle goede Chriftelijcke ende feeckere middelen te verftaen ende in te gaen, ende ons volkomentlijck vertrouwende opde wijsheydtervarent- heydt ende getrouwigheydt van den Welgebooren Grave en de Heere Heere Flerie GravevanCulenbogèVryhe^re van Pallant, Wittem, Weerde &c. Heer ter Leede, Lienden , Wildenborgh , Kentfwyler , Engelfdorp, Bachem, Urechem&c. Heer Hendnck van EjJenRza Ofdinaris des Furftendoms Gelre ende Graeffchap Zut* phcn. Richter vao Arnhem ende Amptman in Velu- wen Zoom, HeeiNicolaesivanderBoeclihorfij Heere van Noortwijck ende Wimmenom , Bailliu ende Dijck- Graef'8 Lants van Rhijnlant, Heer cornelis van Terefiein Out Burgemecfter der Stadt Dordrecht, Gecommitteer- de Raedt van de Heeren Staten van Hollandtende Weft- Vrieflandt , Heer Jacob van Broeckhooven Oudt Burge- meefter der Stadt Leyden, Heer ^i/r/W» Ρλλ» Ridder Heere van Heemftede Raedt Penfionaris van Hollandt endc Weft- Vrieflandt, Heer lohan de Knuyt eerfte ende reprefenterende den Adel in de Staten ende Raedt van het Graeffchap van Zeelandt, mitfgaders Ordinaris Raet van zijn Excellentie de Heer Prince van Oranje, Heer Symon van Beaumont Raet ende Penfionaris der Stad Mid- delburgh, ΐί^ζχ Adriaen Ploos Ridder Heere van Ourfe- gein Tienhoven ende Gerin, Heere Uhan van Zuyle» van der Haer Heere van der Haer Cockengen, Spengen » ende Monfortfgerichte, Heer Rieckvan Burmania Griet- man van Ferwarderadeel, Hen PietervanWalta, Heer Siueer van Haer folte tot Haerfl: ende Eechden Lant Ren t- meefter Generaci van Zallant, Heer Heniruk ter Cnfleu Burgcmeefterder Stadt Zwol, Heer Gooffeu Sth^er tot . Uythuyfen endc der Meden Jóncker endc Hovelingh * en de Heer Lutas Claat tot Warffauyfen, Eendrum ende Pietersbuyren Joncker ende Hovelingh, hebben defelve te famen ofte ten minften feven van hunluyden (by noot- tijcke abfentie van d'andere ) als uyt elcke Provincie een in onfe Vergadcringe comparerende,gegeven ende gevea by defen volkmen macht authorheyt Gcnerael ende fpeci* ael bevel < omme mette Gecommitteerden van de Wel- gemelte Heeren Staten van d'andere zyde ) daer toe be- hobrUjckgeautborifeert zijnde van oofe^twgeo ende in onfe Name alhier in den Hagheop'cHc^llide plaetfè daer toe geprepareert te Vergaderen, teboorendeope- ninghe van't ghene de Gemelde Heeren Gedeputeerde van d'andere zyde fullen aenbrengen oock over te nemen derfelver Credcntialen ende Afte van Procuratie, ende wydersmet hun te treden in onderhandèlingheomeeà goede fekere ende Chriftelijcke uytkomfte uyt dé voorfz Oorlogen te mogen vinden, daer over te Tradleren ende te mogen befluyten gelijk als fy luyden totmeeflsn dien- fte ende verfekeringè vande Vereenighde Nederlanden, hvegciiTocieerde, goede inwoonderen derfelver, endé
andere |
-ocr page 78-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 77
andere Geinterefleerde in de vootfz langdurige Oorlog, fullen bevinden te behooren in Conformité van den laft
hun albereyts gegeven ofte als noch te geven : ende heb- ben beloofc ende beloven mits deien dienvolgens ter goeder trouwen, ende onder obligatie van ons ende onfe Succeflèuren in 'tGeneraei ende particulier vooraltijt goec vallende van waerden te houden , 't genebyonlc voorfz Gecommitteerde defen aengaende geaccordcert ende beflooten fai worden, 'cfelve te ratificeren onver- breeckelijck te onderhouden ende doen onderhouden oock^Oldoenende doen voldoen fonder daer tegens irn- mermeer te doen ofte gedoogben gedaen tc worden in eeniger manieren. Des ten Oorkonde hebben wy defen doen parapheren met onfen grooten Zegel doen Zege- len ende by onfen Griffier doen teyckenen , In onie Vergaderinge in 'sGravenhageden twae/fJen December tenduyjhntfes howderPtvee tudertigh.
Daer op hebben die van d*anderefijde weder- om ingegeven defi navolgende x^Eieende verklaringe.
De Gecommitteerde van de Gedeputeerde van de Heeren Staten tot BrulTel Vergadert hier tegen- woordigh ) ghefien hebbende de procure hun van wegen die Hoochgcmelte Heeren Staten Generaci van de Vereenighde Provintien op gifteren getoont, ende vindende dat het narriitijf van deielve procure mentieis maeckende van ièeckere twee declaratien d'eene van den ttuee en tvintighfien Mey ende d'ander van den elfden Sep- tember left-leden , vervolgens dewelcke aen de vooriz Hoogh Mogende Heeren verfochc foude fijn in Confe- rentie te komen ten eynde van PeysofTréves , vinden bun genootiaeckt te verklaren, geiijck fy doen mitldefen dat hunne principalen de voorfz Conferentie noyt ver- focht noch laten verfoecken hebben in gevolgh van de <voor/z twee declaratien die in hunne Vergaderingh noyt gelefen ofte ontfaiigen en fijngfaeweeft, dan alleenlijck op dieredene in haer voorfz Procure gemelt, ende over fulcxdat fy Gecommitteerde voorfz het narratijfvande voorfz Procure van de voorfz Heeren Staten GeneraeK niet en konnen aennemen ofte advoycren , vorder als den Inhoudt vande voorfz hare Procure is mede bren- gende , fijnde mitfdien onder die voorfz verklaringe met het difpofitijf te vreden, mits oock die vcrklaringhe vande voorfz Heeren Gedeputeerden van de vereenig- de Provintien dat fy het voorfz narratijf niet anders en verftaen, en merckelijck die twee woorden, ende vervol- gens , dan op d'ordre van tijde ende niet op den aenhanck endegemeenfchap vande faecke» vinden voorts in het narratijf van de voorfz Procure verhaelt dat hunne voorfz principalen die vooriz Conferentie fouden verfocht heb- ben op die belofte ende toefegginge van fi prefleren aüe 't geetie in de onderhandelinge foude morden geflooten, waer overfy oock ghenootfaeckc fijn te verklaren dat fy ver- ftaen dat hunne principalen niet vorder en fullen verbon- den fijn te prefteren dan voor foo veel als die voorfz Ge- committeerde en fullen toe-feggen, volgens den Inhoüt ende kracht van hunne voorfz Procure. Aldus ghedaen ia'sGravenhitge by die voorfz Heeren Gecommitteer- de van de Gedeputeerden van de Heeren Staten tot Brii^/vergadert ende aen de Heeren Gedeputeerde van de Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci van de Geünieerde Provintien overghelevert den veerthien' den December éwirfey/wf fes hondert twee en dertig.
De twee Declaratien , daer van hier te voor is tnentie ghemaeckt, lujden als volghi,
* |
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den, allen den gheenen die defen fullen fienofte hoorén lefen, Saluyt : Alfoo de Spagniaerden ènde hareadherenten, vermits hare grouwelycke feyten. itine- mm. plundermge, moorderye ende brandinge der Steden, bierbevoorensby de Heeren Staten van de famentlijc- kè Nederlantfche Previntien verklaert fijnde vbor Vy. anden, fydieSniettegenitaende, eenideels doorfiniftre endefnoode prsdtijckenendemenéeSi ende anderdeels dooropenbaer ghewelt, 'tmeerendeel der voorfz Pro- vintien hebben weten te bemachtigen > emde t'onderte brengen, traSerende eenige van dien feer hart . met ieroovinge van hare Vrivilegien, Vrybeden ende "Rechte» , daer door alleNteringhe ende Welvaert uyt de voorfz Provintien is verjaeght, ende defelve in fooberen coe- flandt gebracht. SOO IST , dat wy üyt goede na- buyrige affedtie die wy totte felve Provintien ende lugefetenen van dien iijn dragende , goet gheyonden hebben bon mits defen vrundelijck te vcrfoeckèn, dat fy op het lofFelijcke exempel van hunne Voor-Oude- ren ende predeceiTcuren haer willen ontrecken van het befwaerlijck ende ondraeghlijck Jock der Spagniarderi endehare Adherenten, endefich metdefeGeünieerde Provintien vry willigh voegen, prefenterende bun daer toe de ftercke endebehulpfame handt, door aflìftentie van het Leger, welck wy onder 't wijs , kloeck ende voorfichtigh bcleyt van fijn Excellentie d' Heer Vre- drick Hendrick Prime ven Orangien , te Velde hebbea ghcbracht, beioovende Meergemelde Provintien hey- licklijck ende onverbreeckeli|ck mits defen, dat wy hun metdefclvige Steden ende Leden van dien , als oock hare Ingefctenen , foo Geeflelijcke als Wereldtiijcke, van wat flaet, qualiteyt ofte conditie fy fouden mogen fijnfdiehaer fullen voegen alsvoorcn) fullen conferveren ende mainteneren by hare Privilegiën, ende Rechten,als oockby àepublijcke exercitievan de IRoomfeheCatholycks Religie^ willende en defireerende met de fel vige te leven > handelen ende wandelen als goede Vrienden, Nabujren, ende Bontgenoten 1 waerdoorniet alleen de Spagniarden met meerder gewelt, ghemeene macht ende onderlin- ge byftant , wederflaen, ende afgeweert fulJen kon- nen worden, nemaer oock de famentlijcke Nederland- fche Provintien in rufle, ende tot haer en florifm' ten welflant gebracht . met Neeringe ende WeJvaertj vertrouwen dat de meer gemelde Provintien , Steden ende Leden van dien, sis oock derfelver Ingefetenen, 't geene voorfz is fullen willen apprehenderen , ende dien volgens fich hier naer accommoderen ende regule- ren, Gedaen in's Gravenhage, ter Vergaderinge vaö de Hoogh Gcmelte Staten Generael, onder der felver Contre-Zegel paraphure ende de fignature van haren Griffier, op den twee entwintighflenmty een duyfent fis hondert twee en dertigh was geparapheert.<<.P/ew ven Tien' hoven. ut. onderftondtjTer Ordonnantie van de Hoogh Gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent Come· lis Mufch, fijnde op 't fpaclum gedruckt het Contro- Zegel der felver Heeren Staten,in rooden Wafle.
De Staten Generael der Vereenigde Nederlanden» Allen den gheenen die defen fullen mn ofte hooren le- fen , Saluyt : Doen te weten , alfoo het langhduyrigh ende Landt-verderffelijck Oorloghe in de Nederlant- fche Provintien verweckt door de gepretendeerde abfela- te Spaenfche Heerfihappie , ende Dominatte dver de Per- fionèn ende Goederen van der feht Ingefitenen, füó Gee- flelijcke als Wereltlijcke , φet eene Generale Vèree- ninge van defelve Provintien , ofte door een feeckere Handelinge van Vrede ofte Stil-ftandt van Wapenen badde konnen ter nedergeleydt werden, indien 't felve door de Spaenfche Ambitit « Afenees » ende di^identie vav derfeherbeloftenieK'VizTs verhindert, mionderheyt als daer toe eenighe inclinatien, ende apparentien, haer hebben vertoont, als-wanneer de Spangiaerden ende hare adherenten haerperfonagie tot nadeel van 'tgemee- ne befte van de Nederlantfche Provintien, doorgaens hebben gefpeelt, haer daer door in Spangien doende valefen , énde daer mede de gewenfchte uytkomfle vande Nederlantfche Oorloghe wetende te. renverfe- ren, waer uyt voor alle de Wereldt notoir ende ken- nelijck is, dat de voorfz Spangiarden endé haer adhe- renten niet anders foecken als de Nederlandtfche Pro- vintien niet alleen in gheflidigen Oorloghe te honden,' maer tot uytterlijcke ruineende defolatie tebrengheni ende defelve daer na t^sgeconquejleerde Landen tehour den» van hare Rechten, Privtlegien, Neeringe èUdejfel· vaert te berooven.eads indlervougen in het Oorlqgé te
<0 ; doen |
-ocr page 79-
7δ
V E R Η A E L
ben fp dattet met haer een ander gelegentheyt haddc,
als met de Staten alhier, die Souverain ende felf mee-
fter waren, maer dat fy aen d'andere fijde waren Vafal-
len ende Onderdanen : geen geformeert Corpus. Cbofl
bpfucce^ ban ganbelingf) bat fpfoubengebenalle nto:
geïijcft cnbe naöec contentement : op 't ttoeebe /
ftenben aenfoecliccsJ te fijn / enbc gecequicanteni cnbe
tre conttacie bat l)ace i^oogb jEogenbe biacen gece»
qtticeecbe : enbe fiiabe maec een pointille ban cepnta·
tle meenöen bat boo? befe gare bihcntcni^ befribe tu
putatie ban bef^n ^taet gDenoeglifaem tuace 0cfal<
bcect.
JQaccby ccconbentie tapmben fpgt)eli)c6alcebege!>
fepti^/ inbe^jocucatiebanbiebanbefcn^tact; bat>=
tecgfiefcpt bjojt al^ of bie ban b' aubei; fijöe jjaDbcu
becfotgc bcfe ilanbclingi) op b'uptgegebene 3^eclata>
tien ban ben 22. JB^ap enbe 11. ^ptcmbec bcfe^
^aer^: baec nocötan^ befelüenopt inftacc ©icgabci
cingi) bjaren gijclcfcn. %. (@nt{tcnticnbatfpbefel]an>
belingD Ijabben becfaiöt op belofte ban pjaefiatie (gljr-
Itlcl^in befelbc pjocucatie ban bie ban bcfe fiibeiuect
g&cfept) ban 't aöene foufie bKCben geflooten; Dacc
nocfjtan^ fp bcctiaen bat gunne ^jincipalen niet bet*
betcnfuKen betbonben (Ijn banboojfoo beelfpfuUrn
toefeggj^en in ficactjt ban be boojfs I)acc IPjocucatic.
Setülacenbe baetoniop beboojf; P;ocucatie bangacc
i^oogt) Mogenbe niette {tonnentreben in befotgne : bat
fp ©afallen bjatcn enbe fjaec Coningfj niet bccmocD»
ten te mcdtifecen : batfp norg Ijact: pjtncipalcn niet
macgtigf) biacen fiaec liioningg te becbangen. ^a*
focgtcn I)acc]|oog!) JSQogenbe geliefbebie poititcn at^
niet ban fubftantie (ijnbc / te mitigeoen. «iSiibe aen-
gaenbebebecfocïjtebecfeec&ecingi) ofte pcallatie / foo
begeecben fp bat tjace Hoogj) HSogenbe atljtet; pe^
bcc ^cttjcftel bat men fonbe homcn te betacco;bcccn
gelicfbe t' ejcpjimecen taat bet feecfiectöfpt bcfclbe fouDen
begceten.
dSnbe alfoobefe to;cectien ban biebfcfljt^ ^^ocuca^
tien beel tijbt fonbe becepfcBen j foofieeft uienb'een
b'anbec gegeben ?llcte/ onbec beneficie ban be toelc
l^emeninbej^anbeiingd ten i^jincipale foube inogfieif
boojtgaen.
<énbe homenbebaet: na toebtc in Conferentie gebben
fpbcïfocötte toeten bantoaec men aïtjiec foube begeer
een te ©anbelcn ban Vrede of vanTreves : baec opi^
fiaec geanttooojt bat be mibbelen baec toe te p^ponci^
ren fonbenficeclten foo toel tottet een tottet an«
bec i of tot bepben honnen toecbe geappUceect :
fepben/ aengefien ?ίηηα i6o8. öaec öaöben geopend
baectgcoote Ttoacicfjeben in't ®cactecén ban een eeu»
toiggeiQjebe/ enbe baecotnmen epnbI0c6 j^bbe moe»
ten gomen tot een i^cebe^ ; bat baei^ara fiaec befï
cnbe geceetfaemft bocjdt te ganbclcn ban iCcebr^:
ÖoopenbegeÜjtft^nnaeenduyfend feshonclert acht.bt
ï^anbelingg ban Vrede epnbigbbe in cetim Treves ; bat
aifoo nu be i@anbelingg ban Ccebe^ beginnenbe/epnbt*
Itjcft op een 39}ebe fonbe uptbaUen. !^;oponeecben aifoo
alleen j^unbament Qet mobel ban ben ttuadf-jacigcn
(atccbe^ geflooten in 't aaec een duyfend fes hoaderd
negen, om geampliecct / becftlaect/ enbebetanbtctte
too?bennabatbegeIegentBepttian ©ecfoöncn/ ;6tact/
enbe tijbt becanbect toa^. mt ban öefeij fljbe fepben
baec op / bat febect bien tijbt be faecfien fecc toacm bec»
loopenenbegealteceect : bat tot bien epnbeenbeombir
oojfaecfte/eelicR fphjcl toificn/toacen tot jeaeficicfit
op'tpapiec ggebjacgt feecftect Aegen ^cticulen ( giec
boojgefielt enbe aen alleJPjobintien oüecgeDjacfit) be*
gecenbe te toeten toat enbe Ijoe fp bacc op ftaec fouben
toillen becKIacen : cnbe toat baP^cpt fp fouben Kon*
nenbelaobenenbebpbjengen om weteJCiocn onbrcgou-
ben: ^pcepeteecbenbaecboojigbfeggen / ban niette
ftonnenbenConingö becbangen: boeg fleiboi boon·
ejcpebienten, i. Datmen wilde toeftaen dat een darde
van wegen de Coningh in de Handelingb mocht inter»
venieren· x. Of dat de Coningh henlieden mochtau.
thotiferen, otQ hem te repracfenteren in dele Handeling·
3. Of dat alles op l^baegheade approbatie des Coniogf
mocht werden gedaen.
«Debjaegtfijnbeof fpaltan^ eenig&ef^ocucatieban
irti
doen Confumeren. Soo is't, dat wy » inhererende
onfe dedaratie van den tviee en twintighfle Meyleft-le-
den) ende Wyvende niet weyniger gheneghen totwel-
ftandt ende herftellinghe van de ghefaementlijckcNe-
deflandcfche Proviniien in haer oude fleurt als wy onfe
Vryheydt, Rechten ende Privüegien tot noch toe, door
Godtsghenadigen Zeegen met deWapenenhebienverde-
dicht, ende tot den uytt^rften toe, ghereiolveertfijnte
mainteneren , uyt goede Nabuerighe affedtie die wy tot
d'andere Provintien ende Ingefetenenen van dien fijn
draghende, goedt ghevonden hebben defelve ende de
Leden van dien . foo Geeflelijcke ais Wereltlijcke , Hoo-
gen ende Lagenftandcs perionagien ende perfoonen > en-
de allegoede ingefetenen ende Landt-Staten > mitfdefen
ernftelijck ende vrundciijck te vermanen, endetever-
foecken , dat fy > volghens ons ieffeÌijck exempel, tnde
van haer yóor-Ouderen ende pnedeceffeuren j haer wiüeu
ontreckenujthet htzwaerlycke ende ondragelyckejofkvatt
de Spanjaerde» ende hare Adherenten^ en haer vrywilligh
voegen met onfe Geünieerde Provintien. totwelcken
eyndewy, onder het wijs ende kloeckmoedigh beleydt
van fijn Excellentie d'Heer Fredrick Henderick Prince
van Orangien, &c. Een goet ende machtigh Leger te
Velde hebben ghebracht, om niemandt te bederven,
maervecleerom d'andere Nabuerige Provintien, Ste-
den ende Leden van dien, de behulpfameendeflercka
handt te bieden, ten eynde fy van het SpaenicheJock
verloft, ende in hare voorige vryheydt gheftelt mogen
werden, beloovende de meergemelte Provintien hey-
lighlijck ende onverbreeckelijck mitfdefen , dat wy
haer roet der felver Steden ende Leden, als oock bare
Ingefetenen , ioo^ Gee^eiycke als Wereltlijcke , van wat
iiaet ) qualiteyt ófte conditie die ibuden moghen fijn
{die haer fuilcD voegeiv, alsvooren) fullenconferve-
ren ende mainteneren by hare Vrivtlegien, Vryheden en-
de Rechten, als oock èy de puilycke exercitie van de Room-
fche Catholijcke Religie ^ willende ende deiïdererende
met defelve te leven, handelen ende wandelen, al» goe-
de Vrienden , Nabueren ende Bondtgenooten , waer
door niet alleen de Spaojaerden, met meerder ghewelt,
ghemeenemacht, ende onderlinghe byftandt, weder-
ftaenende af-ghcw«ert, nemaer oock de famentiijcke
Nederlandtfche Provintien , in rufte ende tot haren ou-
den ende Floriflanten wejftandt > met neeringhe ende
weivaert ghebracht {uilen konnen worden : Ende in-
dien eenighe, van wat ilaet of conditie die foude mo-
ghen weien , haer fouden onderftaen den voortgangh
van foo goeden ,, ende heylfamen werck te verhinde-
ren, fui en wy niet konnen ledighftaen, met alle rigeur
vanWapene», ende Confifeatie van GoeAre» jegens defel-
ve te procederen, daer van alle ende yder haerfullen
ghewaerfchouwt houden , vertrouwende dat de meer-
gemelte Provintien, Steden ende Leden van dien, als
oock der felver Ingefetenen, 'tgene voorfzis, fullen
willen apprehenderen, ende haer dienvolgende ten ghe-
meenen befte hier na accommoderen ende reguleren.
Gedaen in 's Graven· haghe, ter vergaderlnghe vunde
Hoogh Gemelte Staten Generael, onder der felver Con-
tre-Zegel, paraphure ende fignature van haren Griffier,
o\)Acaeljden Septembris fefiien hondert tvee-m-dertigh.
Wasgeparapheert Nico/aes van der Bouckhorft. Onder-
fiondt. Ter Ordonnantie van de Hoogh Gemelte Hee-
ren Staten Generael. Geteeckent Cornelis Mujch, fij n-
de op't fpatium gedruckt het Contre-Zegel der felver
Heeren Staten , in roode Waflche.
gin conferentie fiotnenöc öebbcn öie ban befecfïjbe
Ogrl^Iaeggt Dat be J^jocutatte banfiiebanb'anbecefïj»
tieniet en tna^ op De jigeem ban be Generale Staten,
niet bfbefliaöt mecten grooten Zegel ban bien/ maec
opbe ^acm ban be Gedeputeerde der Staten , geca«
cbettccct bp ontlcmingemettet^egel banbe^^bintie
banS3;abant enbe ijetcccl^ent Jacob Mses «t^jiffiecban
SScabant ^ bien bolQcn^ battec geen bafligb^t foube
fijn in't gene men met fjaei; tcacteecbe. ooch
baccinabufijf/ bat fpfepbcn gehoort tehebben dat al-
hier was ghenegentheyt om te handelen banj^^ebe of
lOTccbc^: tuant b'aenbicbingc cnbe t' aenfoechen toa^
Bcfcijict ban bie ban b' anOcc fïjbe. <©ppct eccfle fep-
-ocr page 80-
van de Nedcrlandiche Vrcde-handelingh* 79
OfiiConinaöaötiin: fepHennem: m^^at fpmfen- ten Cententmicnt tefuHfti Sfben metbe ^iocucak in Öcngace idio.opd'infante oeBeücn tnrt cfaufulc ban fuöfticutie OODJ Rubens tiErtoont/fijnöe joHBecbanDate WoieDeConina opDm^ecfoonban DenComnaban
kot braiuc iettucr eetcebm fj^iOte; geblieti bteban ö'oaOKe^e bafocljt terfilacingö op «ö ban De boMöfftoaenniJliödtti ^fötH^ört funDanuntbattbe idanDrlina, fanDecDebielcl^eten i);incipale niet foulie fionnfnaefcöieöfn. <!EnticaedaaenDe De aemelOe negen pointiö/ totjaefiticBtBefoimcirt/ fepöcntcfgnvan l^danige ftoffedetfy hacr alfnoch daerop niet konden verkkrenj&eeeerten oocft tetpetcn toatplaetfenof ^te. 0ίπ/ intlefleSictilicfteliemelt/ menfwU» taultenep' fcl)efl. ^ie ban ti'an&ece ftjtie eefc^en fdnUe » geb&en Ui ban Vrleflaoc cndc Stadi ende Lande QCteiKteect góecb^eöt^teet^; bannietgda^tefgntetl^iiden met üe Qcne Die fp^a^sn upt Den naem bat Dtn Coning/ ban D' ^nfante/of ban bcn^aenfcgen 6aet>t.
^aecnabie&ec bp em ltomen^ ttttft inenbieban b'anbecfülieai^ nocö becmaent betiacttt ttbotUeafgo op Oe pjas^atie in 't tïsrebr 93ctf)cful btcfucgt; en&e gaee fo op Dat/ al^ opD'anDece te biillen becfibtcenal^ t^ge> «loegl) bebbenDe gegaDt : ^ gebben Daer op geDaen con» tee betfoccft ont te {)ebben becitlar inge )mn Die ban Defen fitaet op öet le|ie ^Hrttjcliel / wat Steden ende plaetfen fy luucien begeeren : fulcïÊfiftracngecieufeect; feflaen» De bat men bp o^e ban booten mo(i beginnen / enbe De bethlacingDaecopDoen / al^ men Daectoe gehotnen toa^. <iEnoe bjeDetom gepojt fgnbe op vaitigheyt ende preftacie; fcpDente Qiepnen bat ^be Coning futben ftonnen betbinDen in't gene be faecben fn jgebetlant aenijaetfi^Decaecbt/ niecinfaecbenDaerbuptenj al^ fcoarc toe ej^psefTe autI)o;tratie De^ Coning^ ban nooben fouDe fgn : bectconbienDe em Dee boojfs i^ie mibüelen of cj^peDienten te fullen lumnen beclàtiigen : maec bat fp 't aen oen honing fouben moeten becfoscitcn ; bat ju? toa^ een Coning niet titulair; niaer met macht : enDeobeCal ^acnifoen baDDe/bat fii Safallen toacen/enbe be b}ucii« ten ban Dei3!:cactaten niet fouben lioiinen genieten fan: becintecbentie / antbo^fìitie / enDe eatifteatiebe^lilo» uing^. 3^aegDen of men algiet fouDe ftbariggept ma' Ëen / omteyanDelenmecËaecuptbentioofDeDe^Co: ningi^·
üenfèpbegaetbaet op/ battobin^ce 1609. be toa^ gegacanbeect geboeefl booe 3@|enc{ic^b en= be<SngeIatit /TuIcj;nuntetr!inDe: Dat be Staten ban b'anbec fobe befelbe gatentie foube moeten ptasflecen/ 'ttoeicft niet lionbe f&a tnanneec fp upt ben bcbe^ Coning^ al^ geintecpaneectte Pecfoonenagce^- ben.
^preplicecrben ì geer onmogelllcl^ te fiËln MtJP felf te gacanbecen ; (joopcen enbe moctjten Ii)ben Dat gelijcb teboo}/ foooocbnu ®}anclici)e{t enbe «Engelantgua^ ranb^bleben.
<f$eb;aegt fiinbe goe fp ben Coning in jgebetTanbt fouben meenen tebeebinben ; feyden door het weygi ren van heden, fubventien> CQnfentea> ende wat fy fou
lur-
neren tot onderhout van den Oorlogh : becltlacen&e bat be Coning baec nopt beben of confenten met getaelt IiabDe afgeDjongen/ maec anDecfïnt^ Dat fp noci) binittn noci) buptenj^eeclant ben Coning nietËonben becbin· ben/of pet p^(lecen toet ben Coning caechte / maec te b;eDentefUn / {)occenbe gaeenal^omelinaen tetoiUen betbinben. @aec op fepbemen baec bat upt fulcite^ toepnigb feecbecbept boo{ Defen ^btaet fouDete binben fijn: bpbiiengenbebeel ceDenen tebien p|i^oo^e;ien> betoebec bomeuDe op be negen Artijcuicn> beefocbte men baer nocömael be conbe becWacing. ilïaec op bie ban D'anDece fijDe uptgaenDe / enbe baec becaben Bebbcnbe/rön toeDec ingebomen/becWaecben op bet eec» fle/geliith te boo;/bat fp ben iSceb^ ban 't Saec 1^09. W^cetbcn alé een JBoDel : enbe aengaenbe b'anbece |
^Ctgcuten/ dat die noch noyt en waren vertoont in haer Vergadering tot Bruflel. ï&at fclf be (©ecommittCrbe ban baec ^ooglj Mog. nopt getollt babben bat bieop be naem banbe l^cecen g>tatcn fouben toecDennptgege» ben: alg toaec toeooch bcc feIbec<©ecommite£cbenift gelali en toacen; bat aIfooDcfcIbe?ïitdc«lm nicttoicc» bengeacfit al^ boo; ccni>aptecboIant : Dat be tbiecDc enbeboIgenbe^rticiiIeM blaren ban fulthcnfloffc; Dat Daccboo? DeConiHBfouöe gemarcRt toojben l itukir; geÖ)cB{)pï|cnifci)jijft Coning vanjerulilero; ofgeljjcft i)P biap iit De <écunicecDe ^;oüiutien boo; ^oec j;8i.tDanHeccnacl)aUe^b)iect gedaenop (ìjncnnaenij fonbec noegtan^ bat gp alDaec peti gabbe te feggen^ec» focgtenbctMbenlIàitiatitie bcc feibee^tticuien; ebbe bat fp een beet fouben moeten Doen of eenlge uptjbaec miObel fepubcn na BruffeL 2@enf4>ten fbo na bp baec principalen te (tjn ; gdtjcKaliitei: be^^ecten Staten bp een/praefent/cnDe baecbig toacen.
g&iebaBbcf(Efijöebupttngc(iacn / enbe toebecingea Bomen pjnbe / fjebben met exnftige wootden gcfrpt : gec l|oopttet)ebbcn batfp(Dieban b'anbete (ijDe) betecge^ iafl fouben fllngeltomen ; om opening te boen ban mid· deien tot een uyckomfteder Oorloge, 3^00}t^bieDecom bert betbali^miDe op 't point ban De becfëeciieeii^ enbe p^^atie; inplaec^ban aUe'ttoeieite fpnu ukd eecfï toüDen nemen een cece^ / cube fp^ccHen met [laec j^incie palen, ^e ban b'fmbee fijbe baben batmen bit met ten eeg^en toiiDe bupben : om ooifaec&en bie fp foe te boo; Ql^nuin'tiange bcbuceecben : Dat iube(m;&taetooctt niet tecfiont bc leben geceet toacen getoeefi> maec Dat fp alfjiet na befeibe een gecupme tpt iiabben moeten ttKUb^" ten. ^Ifoo fact) men tod bat fp begoflen te cuggelen/ enbe Dat b" eec^e baiigigbept/Oie fp te .{BaefiEiciu Itabbtn getoont/obec toa^. Q^ic^ bie ban Bjicfiant enbe ^cabe enSlanbe Oe^ temeec enDe pbtciget; infifieecDen ^c boa;tgeP;oteflatien cnDebegeecten ban alle ganbelingfi met ben felben af te fni)Den. |@eer De P;obintien ban (Selbeclant/ JNIant/ ^tcec&t/ (immet^bettoeecetfie leben ban Dien / toant bej&taDt Stmbt toa^ ban .i)u« meuc ai^ 3i^;iefiant/enDe ^tabt en £anDen; enbe HPbec- ^ITelbleben boigacbebtn in baec goopc / batbefaet&e nocË boojtgancb fouDe getoinnen ; enbe toiect bp meefte (temmen tee genecaliteptal^ noci) gecontinueect / enbe gecefolbeect bat men bie ban b' anbece (Ijbe fouDe aenfeg^i gen gDettjcg gbebaen toiect / dat <y fouden hebben uyt te bre^hen behootUjcke authoriratie getceckent by deo Griffier van yderProvlatie > code met deifelv^ruyctm·
^en2^®ecemB^i^toa0 toebecCcnfieeentie: inbe« toekhe baec toiect gcfrpt bat men bettoa^t tiéfactie ιφ be negen meecmael^ eemeiDe1tc(t|cMen/ al^oocbopenbebolgen^ De^i^ooflen totIËaellcicbC t'baecDec eecHeaen&omfigeballen/ bectoonDtctfgnbe/ batmenbaeenu albtecfatj) cecuiecen : men biaegpen i)aec of conbe betblacinge/ of fp ban mtentie toacm bcc» anbect/ of ce^ejt^c namen op befaeehenin^^tflont (aitoaec be Coning banj^toeben in benA{ae|) te Eut· fentoa^bootgeblebin) enbebe banDelii^ toflbenttei» mcenomtpttegetoinnenj Meabegmtu ίύίηοφ j^sh cebecblacingbe of fp toUDen banbelenal^^btatenmet ;&taten ; enbe p;«fieren 't gunt gebanbett (bube mogen to02ben. j9aecanttooo;ttoa^} Dat fy ais rioch hadden de fincere. ende oprechte meeninge die fy van Bruflèl tot Maefìricht,en{ie vandaerin den Hage hadden gebracht» endcgeenfints verkoelt waren in haer yver om Neder· lant te brengen tot rufte, dat fy berey t warea alles daer toe te contribueren>fonder eenig regard te nemen,of de bac- ken veranderden tot voorfpoet of tegenfpoct. Maei eg- ter dat fy op de negen poincen niet gelaft waren: dat oock felf die van defen ütaet verklaert hadden daer toe niet ge- laft te fijn, maer defelve te houden voor Oifcourien. Ë- doch dat fy alles fouden bybrengen wat ia haer vermo- gen WIS. isepetecenbe al toebecom boo^ige SSnegatien ; alfmen benegen pointentoefhmt / bat be Coning niet fouDe fVn al^ Titulair, a^forbten men moebtc albiec epfcbenwatpraéticabei toacf/ Dat fbniet becbec geiafl toacen op benboet ban ben boojigenfCtebe^ / enbe ban geen auDec feecftecbepttegeben en totfien/al^booj d'authorifatie des Conings : toiibcn nocbtanis baccbp oocK baec felfP becbinben· ^ienbe Dan bat bie ban b'anbece fijDe'baic banben t'etneniael toiefêben ban be negen {»inten; foo b^eft men te boo?fcb|jn ges bjacbt enDe openingb gebaen ban feeeftecc een ende twintigh nirutoe pointen : baec npt latenbe bft acbt:
Φ 4 Ife/ |
-ocr page 81-
8o V E R Η A E L
fie/fpccecitenìje ijan De Ooft cndc Weft-Indifche Com- pagnie,
Poinden , by de Gecommitteerden van de Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden op d'acn- geboden handelinge van de Gecommitteerde van de Heeren Gedeputeerde van de Staten van de Provintien van het Nederlant tot Bruflel vergadert aen defelve voorgefteit omme van Wederfijden aengenomen ende door middel van dien een uytkomfte uyt de tegenwoor- dighe Oorloge gevonden te mogen worden.
Eerft alfoo de tegenwoordige handelinge ópd'aenbie- dinge van de Heeren Staten van d'andere fijde aengeftelt istuflchen de Heeren Staten van de Nederlantfche Pro- vintien van wederfijden ende de Heeren Staten vande Vereenigde Provintien te vredenfijn haer te verbinden voor de preilatie onderhoudinge ende nakominge van alle 'c gene gerraéleert fai worden,het fy 't fel ve in de Ne- derlanden , ende binnen ofte buyten Europa fai van noo- den wefen, foofullen infgelijcx de Heeren Gedeputeer- den van de Staten van de Provintien van het Nederlandt aen de ander fijde door haer Gecommitteerde doen belo- ven te volbrengen ende te prxfteren, alle 't gunt als voo- ren getraöeerc, ende foo wel in de Nederlanden als iitt- Tteneu iuiten Europa gerequireert fai worden in fulcker voegen dat de Heeren Staten , Leden ende Steden ende Inwoonders van de Geünieerde Provintien, allepointen ende Articulen van het Traöaet efÏLaivelijck ende vol- komentlijck fuUen genieten , ende fullen de voorfz Ge- committeerde tot dien eynde foodanige Procuratie ofte Authorifatie, met belofte van Ratificatie niet alleen van hare HeerenCommittenten,maeroock van den Coninck van Spagnien hebben te beforgen, ende uyt te brengen» daer mede fy luyden mogen wefen verfeeckert, ende ge- lijcke verfeeckeringe fullen konnen geven aen de Ge- committeerde van defer fijde.
II.
Alle pointen ende Articulen begrepen in'tTraÖaet van den 9. April löop.endeverdrachdaeropgcvolgtden 7.January 1630. fullen gerenoveert ende van nieuws voor gearrefteert gehouden worden uytgefondert de ge- ne daer van expreflèveranderinge ofte nader verklaringe fai gedaen worden , ende fullen dacr en-boven worden sengenomen bewilligt ende geefifëüueert de poinieo en- de Articulen hier na volgende,
III.
Dat aen den Staet der Vereenigde Provintien onwe- derfpreeckelijck fai fijn ende blijven iWcSeuverahiteyt, Hoogheyt endt dipofttie fbo i» 'f Pelitijck als Kercieiijck over alle de Dorpen ende bet heele platte Landt > behoorende aen de Steden,Caftelen,Vlecken,ende Heerligheden,en- de het reflbrt ende gevolge van defelve > als mede over de Rivieren ende Stroomen wekke aen ende onder de ge- hooriaemheytvan defen Staet fijn gereduceert , endeby defen Traöact aen defelve Staet vorder fullen gelaten worden.
IV.
Ende alfoo voor defen wegen het reflbrt van de Meye- ryt van 's Hertogenbofch, difpuyten fijn gemoveert ende defelve aen de voorfz Stadt van oudts is geannexeert ende daer van met geen Fondament kan gefepareert wordenj dat de vootizMeyeryt infzelijcxin alien deelen alsvoo- ren fai ilij ven ende gehouden worden aen den Staet van de vereenigde Provintien » als van de andere Dorpen ende platte Landen in 't voorgaende Articul is geex- prefleert.
V.
Dat de Revieren Ag Schelde, Item Canalen vanV^/w ^t Zvijftende andere Zeegaten daer op refponderende in fulcker voegen ende niet anders bevaren,ende gefrequen- teert fullen moghen worden als die gedurende den tijt van het voorgaende twaelfjarige beilant, fijn gebruyckr geweeft,
VI.
Met fulcken verftande ende expres befpreck , datde Schepen ende goederen komende in ende uyt de Have- nen van Vlaenderen met fioiaràge CoKvoy-gelden, ImpO: (len^ TtUtn» cndc andere laftcn ende niet miader aU daer fullen worden befwaert, als de Goederen de Schel- de ende de voorfz Canalen opende afgaende, ende dat op de executie van dien fumfante ordre lal werden ge- itelc. |
VII.
Daer-en-boven dat het wit Sout uyt de Vereenighde Provintien na die van d'andere fijde, niet fai mogen ver- boden nochte hoogher als het grove Soutbelalt, maer met egale laflen ten weder-fijden moeten befwaert wor- den.
VIIL
Dat die van de Οοβ enda Wefi-lndiftke Ccmpagnkn in de Vereenigde Nederlanden voigens hare reipedtive Oc- troyen fullen continueren in hare Navigatie, Traffiji.que ende Commercien , foo te Water als te Lande op alle Landen, Eylanden,Havenen ende Plaetfen daer deielve tot noch toe hebben gevaren endegefre^uenteert, mits· gaders by alle Volckeren ende Natiën,die haer Acces ful- len willen seven.
IX.
Dat de Goederen , Coopmanfchappen code Manift- fturenoyt de Vereenigde Provintien komende, aen de ander fijde in 't inkomen ofte uyrgaen, niet fullen mogea verboden ofte hooger belaft worden als haer eygen Goe- deren ofte van andere Nabuerige Rijcken ende Lant- fchappen die minft fijn belaft, ende daer-en boven dat de voorfzGoederen,Coopmanich8ppen ende Manifaöuren van de Ingefetenen van de vooriz Vereenigde Provinti- en,in Spagnien ende inhetSpaenichegebiet > inltaliea ofte elders niet verboden nochte hooger in'tin ende uyrgaen fullen mogen befwaert worden, als de Goe- deren } Coopmanfchappen ende ManifaiSuren der- waerts gaende ende komende uyt te Havenen van Vlaenderen.
X.
Dat die van de Pertugeefche Natie Inwoonders ende In- gefetenen van de Vereenigde Proviotien die nu fijn ofte namaels fullen komen,van wat Religie of Geloof die fou» den mogen wefen, foo wel als andere Ingefetenen van de voorfz Provintien het eftea van *t tegenwoordige Trac- taet foo in Nederlant als in Spagnien endealomme in't Spaenfche gebiet volkomentlijck fullen genieten.
XI*
Dat de Reformatie mitfgaders eenparige ordre code evaluatie in'tftuckvan de ««B/etuflchenderefpföivo Nederlantfche Provintien aengeftelt ende onverbrecc- kelijck fai worden onderhouden.
XII.
Dat om de gemeene verfeeckeringe endegeruftheyt aüe de Spagviaerden fijnde luyden van Oorloge fullen moeten vertrecken, uyt ende buyten alle ende yegelijclc der Nederlantfche Provintien , ende gene wederomme binnen defelve mogen we^en gebragt.
Dat alle foodanlgh Velck vanOorloghe te Vut tnieU Faertyte Water ende te Lande, als in d' andere Nederlant- fche Provintien fai worden gehouden, tot defenfie ende feeckerheydt van defelve > lal fijn in den Eedt van de Heeren Staten v^n de andere fijde alleenlijck ende van niemant anders» endeby ofte van wegen defelve aen- genomen ende beèaelt ende alle deOlEcieren daer over geftelt,
XIV.
Dat tot verfeeckerheydt teghens alle invafien in de principaelfteZ«-Wi^»w» Vlaenderen foodanige ordre Gouvernement ende Guarnifoen ial worden aengeftelt met gemeen advijs van de refpeéli ve Heeren Staten der Nederlanden dat fonder bewilliginge van defelve ge· famentlijckgheen ander Krijgs-volck in de voorfz Ste- den ofte Havenen van dien en fai mogen worden inge· braght.
XV.
Dat omme fonderlinge Confideratien totte gemeene rufte dienendcjide Stadt van Rh^nierci ende de Scbantïe daer tegen over van het Guarnifoen van den Coning van Spagnien ontledigt, de Fortificatiën gedemoliert de Stade Neutrael gemaeckt, ende aen den Ceur-Vorft van Geu- len gereftitueert , mitfgaders de Steden van Bwi/^ ende Gelder »en den Staet van de Vereenigde Provintien over-
gele- |
-ocr page 82-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
geicvert fullen worden, ende de Fortificatie van Santvliet ter neder geworpen.
XVI.
Datdequeftien over de no»-executie van hettemaec- fcen TraÖaet ende van weghen de geannoteerde ende gheconfifqueerde Goederen , binnen behoorlijcken tijt daer toe te beramen iullen worden getermineert byeeni- ge Rechters ten wederfij^n^te verkiefen,
Ende alfoo vervolgens het 14, Artijckel van 't Tradtaet van den Jare lioj. het Proces v»n chififl^tOin by het Ie- ven van wijlen den Heere Prince van Orangien geinfti- tueertin'tHof van Mcchelen niet is gedecideert nadat daerom genoeghfaem vervolg isgedaen. Soo fai 'c voorfz Proces voor de rechters in 't voorgaende Artijckel geex- prefleert, metten eerften geinftrueert ende inaile recht- veerdigheyt ende finceritey c getermineert > ende het ghe- wijsde ter goeder trouwen voldaen ende oagckomen worden.
xvin.
Dat tegen 4' Amile», Contraventien ende Befchaitghe- dtn, die d' Ingefetenen van de Vereenigde Provintien fouden mogen aengedaen worden» ende tot reparatie van delelve naerder verfeeckerìng lal worden gedaen. Ende ten cynde het te maecken Tratìaet in alle pointen od ver- breeckelijck nagekomen ende onderhouden maghwor- den,ende d'Ingefetencn van de refpedtive Nederlantfche Provintien, niet alleen in feeckerheyc epde geruftheyt binnen ende buyten defelve mogen leven, Conveiferen ende Frequenteren, maer oock de gemeene rulle van de gefamentlijcke Nederlandfche Provintien van buyten niet komen geturbeert te worden.
XIX.
Soo fullen die van de Chriftelijcke GereformeerJe Reli- gie voortaen in haer confcientien niet gemolefteert ende aen d'andere fijde in gelijcke Staet ende Ordre gehouden ende toeghelaten worden als die van de Roomfche Ca- tholijcke Religie aen defer fijde aengefien worden ende fullen daer-en-boven die van de voorlz Gereformeerde Religie alomme oock buyten de Nederlanden in Spag- nien ende Spaenfche gebiedt hyten recherche gelaten worden,
XX.
Sullen verder de Heeren Staten van de voorfz refpec- tive Provintien metten anderen difpiciercn beraemen ende ingaen de befte bequaemfte ende feeckerfte midde- len daer mede het te maecken Tradteert gemainteneert endegeguarandeert mogen worden tegens alle ende een yegelijck die'tfelve fouden willen verbreecken ofte te- gengaen. ^^^ ·
Leftelijck falaengaende het Interefi νμα eenighePi^- yi»tfgi'f»cnde op andere particuliere faecken,alle redelijc- ke ende behoorlijcke Satlsfaétie begeert ende geaccor- deert worden.
Beb&cn be ïgcetcniSeDcputcfC&in ban De bimicnüan Vrieflandt enDeStadt ende Lande cefpectibc» Itjclt bccltlaect t' intietccen dee felbec beceiacinge enùe
Sefe pointen bccbolaen^ïjaec boo?8rfefenhjo?tienbe/
Γφύεη op I)etettfle: geen ander feeckerhcydt te konnen beloven a sgelijck te voor verklaert was. Φρ fiet ttOec» be/fepOfnflcIafitclljn. btcDcn paflTfcenOe : fep= Den op ben biecben/bat be Meyerie niet αεη be iètabt be» penbeccbe. ^etbijfbe te fï|n hupten ceben. «Enbeopal» ïebeceftoenöe/ boojfoobeeïebie nieuto/ ofbuptenben boo?iflfni!Ecebe^tpaccn ocgeiaft te fijn. (©pöetïaefie/ ttajeicft be @ecfoonen ban (0?aef i|enb;tch ban be Ber- ge><i5iaefbanWarfufé, ben^jlnceban Efpinoy,Gracf van Egmont,&c. aenginB/fepben/ fulc)c toel te fullen re» commanbecen ; ^EOocft bat be Infante, ijoebJeleenfeec Ooetactbtobe©?outofijnbc/ nocfitan^ ijaec t'eeneraael ontfïelbe fp Dacc ban ftooïbe fp?eecfien. om b|ucljtbaccI0cftnocBtani in befianb^mg boo?t tcgaen/ ö««lacrtcn eeniolje upt Baec mibbelentc fullen fepn· ben ndJiSjuncl aen öace principalen; om be flemelbe pointen/enbe bjat alöiec meet in be Cenfecentie eBepaf» feecttoa^te cappojteten. i^tcöaltjen fiinSàec'ganbe» renbaee^ boa? ben Griffier Mufch tee öa»öcii gcftcïtop semelbe pointen toacK tegen fpbjeötcom Jjebbenoetoif fcltenbe obecaegcben naüoIaeuDc ^cte. |
ΙΛΕ Gecommitteerde van de Heeren Gecommitteerde van de Staten der Nederlantfche Provintien verga- dert tet Bru£i/, hebben airede verklaert te vreden te fijn te komen in onderhandelinge van Vrede of Beftant/ei» τιαίβε» op die conditiën vervat by hetTraöaet van'E voorgaende fiey?a»/,ende behoudens het geene in defe on- derhandelinge daer in verandert af ofte aengedaen foude mogen wprden, ende aengacnde de middelen waerby de Hoogh Mog. Heeren Staten Generaci fouden mogen ver- trouwen,ende hun verfeeckert houden dat't geene by de- fe onderhandelinge fai beilooten worden dadelijckende onverbreeckelijck fai onderhouden worden, fulcx datone der andere d'Ingefetenen der Vereenighde Provintien in alle geruftheyt ende fonder achterdencken fullen mogen varen ende hunnen handel doen, in Spagnien, Italien en- de elders in de Landen onder het ghebiet van fijne Ca- tholijcke Majefteyt, feggen de voorla Gecommitteerden dateenige van de middelen tot defer verfeeckertheyt al- hier by de Heeren Gedeputeerde van de Staten van de Vereenighde Nederlanden voorgcflagen , daer toe niet en konnen ftrecken,want al waren oock alle defelve mid- delen belooft ende te wercke geleyt, foo en foudc noch daer door de Vaert en Handel in Spagnien , Napels ende andere Rijckenvan fijne voorfz Majefteyt voor d'Inge- fetenen der Vereenighde Nederlanden niet open veel min verfeeckert fijn, fonder confent ende wille van de- felve i foo geheel kJaer ende ongetwijfiFelt is : men laet ftaen, dat de voorfz middelen, behalven de belofte ende Verbont van de voorfe Provintien niet en fijn in de macht derfelver noch van de voorfz Gecommitteerde noch oock anderfintsgeraetiaem , namentlijck voor foo veel als die haer , onder andere daerby te feer fouden iteecken in laft Onderhout ven hetKrügs-VoUkioo als'tfelve oock notoir is, oock mede dat delelve midde- len niet en konnen beftaen mette ghehoorfaemheyt van denConingvan deweicke de voorfz Provintien nieten konnen wijeken, gelijckaltijdtvaneerft af tot noch toe van wegen de voorgenoemde Gecommitteerde is te kenr nen gegeven geweeft. Over fulcx bevinden defelve Ge- commiteerde , dat den noodigen ende krachtigen mid- del om verfeeckert te fijn van het efièit van de voorfz on- derhandelicge fonderlinge van devoorfsvrye Vaert en- de Negotiatle is den wille ende verbinteniffe van fijne Majefteyt in'c onderhout van alle 'tgene alhier falbe- flooten worden , welcken middel niet en kan verhoopr worden slfmen heel bert fonde wille» βαιη ende dringen of de^voorjz andere middelen, want foo defelve plaetie heb- bende , foude fijne Majefteyt geheelijck verliefen fijne Authoriteyt ende macht over de Provintien van hare fij- de ,fonder daer van yet anders te behouden dan den fien ende alleenlijck onereufen Tytuie, Ende alfoo ware buy- ten hope dat fijne Majefteyt by defe onderhandelinge fo getraiteert fijnde foude konnen beweegt worden t'onfen gevalle haer te verbinden in het toelaeten van de voorfz Koophandel daer alle de Nederlanders foo hooglijck aen gelegen is,ende fonderlinge de Vereenigde Nederlanden omhunZee-Volck ander werck tegevenalsby deOor- loghe.
Hebbende de Hoogh Mog. Heeren Staten Gpnerael byRaed vande Conicgen ende Potentaten hunne Ge- allieerde,op de voorfz middel van verfeeckertheyt, door de Verbinteniflè van de voorfz fijne Catholijcke Maje^ fteyt hun genoeg vertrout in 't Jaer 16^9. ende oock daer op'teffëftvandeTreve alfdpen bc;ftoten , namaels ge- nooten,in plaetfe dat als nu daer en boven de voorfz Pro* vintien by defe onderhandelinge mede fullen verbooded fijn in de befte forme dat'tfelve fai kunnen gefchiedeo ende fulcx dat haer Ho. Mog. redenen fullen ^hebben om» haer daer mede te genoegen.
Om nu dc voorfz Veiblntenïfle van fijn Majefteyt ge- voegelijck te wege te brengen, dunckt de voorfz Gecom- mitteerde dtt hetbequaemfte foude fijn van defelve fijne Majefteyt daer tóe tc verwerven behoorlijcke authorifa- tieende macht met belofte van Ratificatie , op defelve Gecommitteerde deweicke alsdan met twttderhande
macht |
-ocr page 83-
8i V E R Η A E L
meht alhier fouden handelen ende hun vei binden, wel- ke authorifatie ende machtvaneerftenafdeHandelin- ge fouden konnen kracht gheven , in plaecfe dac fijne iVlajeftcyts Ratificatie ende macht foude moeten uytge· ftelt worden tot naer het volkomen befluyt j ende noch minder verfeeckertheyt.
Sijnde over fulcx de voorfz. Gecommitteerde van meyninge met danck van,de voorfz. Heeren Gedepu- teerde door eenige van hem-luydenhetbequaemtte be- fcheet om fijne Majefteyc te mogen verbinden als boven, eerftdaechs te vorderen > ende met eenen te bekomen belaftinge om over de punden by de vourfz. Heeren Gedeputeerde van deiè fijde op gifteren voorgehouden, cndeanderfintshenluydenbehoorlijck te mogen beje·
fenen, ende eyntlijck defe onderhandelinge tot Gods
xre ende 's Landts Welvacrt op'c fpoedichfte te befluy- ten.
^aec mcùe fijnbmErtz-BiiTchop, ^en l^actocg ban Arfchot, ùe l^enfìonaci^ Ëdelhere, Hellebus enCie ban Marca Den 28. ^ecemb. oetoaen na Brufle).
Infjanuacio öaecatnguaniaen Dm Jgeer pjfncc ali)icc een ^cbjijben ban Den becmaecDen ^cljtröec Ru bensi om te 6eùben®afpoo?t / enbe alfiiec te raogm fiomen / ootlt fp?eecïicn op Ijet flucU ban öc ®c£bE^· BanDelina· Φί£ ÖabDe fön fnnöament op 't secne bp De <t?e£ommttteecöe ban D' anDcc fsDe nieermael^ toa^ B^fept / dat fy geen macht hadden om te praplteren wat- ter foude werden gehandelc ; ende dat of fy of een darde moften worden geauthorifeert van den Coning. ^u toaflalfooDatbefelbeRubens (niet alleen ban bjesen fgne^cöilöec-fiunft / inacc ootlit al^fljnDecen jasan bangekectiiept/ banpalen / enùe ban ^tart / bp ben «εοηι'ηα aengenaein ) fect ^elucaeUjcit fìclj baDùe flebcupcRt in De ©jeeDe-gnnDelina ftifTcDfn Spagnien ende Engelant, booj Isat tneec ai^ een ^art geflooten. <Enöc Detoöle/ boIflen^®cactaecban Zuythampton, «Bnflclant enöe öefe ibtaet ciclianDcc faclooftöaööen eeeflj@;eöeofiarcebe^teniaec{ien fonOec mutueel con· fent : foa babbe Rubens niet alleen laflgebaDt in €n< oelant/ maecooclt aiftiec : enöe Daec obec met Den i^eec l^fince ban ^iam foo monbelfng ol^ Deuc ^;<cbcnaeaaeect·
g^efelbe 25?ief nu aen ijacc J^oog. jnaog. Qecommui nicecct biccbenbe ; foo gebbcn Die ban Hoiiandt gaet: tecflont toel oenegen getoont om Dit Pafpoo^t toe te fiaen ; al^inflenbe / Dat die 'tyndewil, oockmoet willen de middelen, om tot dat eynde te komen : <iEn> be Dat niet mogelticlt en loa^ te flupten met De meerop- gemeioe GeeommittcerDe tot «ffpclufe De^ Coning^. jmet Hoilandt ticbben geboegt De pjobintien/ Gelderlandt.Wtrechtende Over-Yflèl : enOe fiebben aen Rubens in qnaüteptal^^fccetaci^ De^ Coning^
in fgn ^fcccten Raeöt toegepaen Jpafpoo^t boot biec JlQaenOen.
üBaec alfmen bat baec na getoaec Vuiect tot Bruffel, fo gcbben 't Die tot De {lanbeling <aeconimitteecDe ï^ee· ren enbe infonbcïDept öe Hartogh van Aerichot feec eualtjcR genomen enbe fiaei: ialoufle Daec obec getoont · haecDunchenDeonbiüijcRteójn. i. ^at een DacDe Daec Det bietcb foube al^ npt De ganDt nemen / of alleen meet te feggen ftebbenal^ fpal-te-famen. a. 35at een ban mibbelmatige qualitept baec toe foube boecDen Sbeb^upcht : Daec obec ftcb De ]^actocg ban Aerfchot boo;nemeli|cR feec jpo^malifeecbe : al^ f^nbebanno* tupcen feec pcompt in fijne tboojDen / enbe Boocfi ban moebe. ^mtncc^ foo beel oppofïtie baec tegen gtie:* fcfliet batRubens acfitec bleef i: enbe fön ben (öctj-Söifi fcÖop/©actogl)/enbe anbece ben lellen ganuacij toe. bec inbenitiage geltomen. bolgenbe Dagen fijn becfcQepbene Confecencien met Denfelben gegouDen. I@aec upt ennDelijch gecefulteect i^ bat Den|i i. jfebju· acij be Heer van Heemftede, Die De pcincipaelfie Dicec· tie in De ^anDeling beucgaen^ geftabt beeft / fiaec ©o.l!iao.booib?oegl)bat De ^eecen IVIarca enbe Ro- nerhbepbeban De jj^eecen <(3e£ommitteecbe ban D'an^ Dece fijbe fijn <60. babben gefpjooclteninbebectcecB- |
©jieflant / na bat b'enttooojt ban De f famentlfjclie <&ecommittee(lKn ban D'anbece fdbe toa^ obecgelebctt opb'^ttirhulenbpljacei^o. iBog. gun in Ï^ecembec leflleben tee banbt geflelt enbe Datfe gebben gefept bat onbec bun bccfcbepbenbifcoucfen tooien gebidlen obec Denceebtenfinban't tooojt preftatie, ban't gfiene al· biecinil^eDeclantbp ^ucce^ban f^^cactaetfeuDetoO}· DenbcHooten/ enbe bat φ baec obec onbrcbun in bl^ fpacitept ban opinien toacen geballen / becfoecRenbe Daec obec naecDec efclaicciffement / enbe DatbPÜeec ban Heemftede DaecopbaDDe gefeptbatDemeeninge enbe intentie ban bacc io.j^o. obec'tboo2f3tooo;t praeftatie, toa^DatDel|eecen;ètatenban De P?obine tien ban D'anbete fijbe aiks fouden moeten prasfteren 't gene by de meergenoemde Heeren Gecommitteer- den foude worden toegefeyt ende belooft de iaecken in Nederlant raeckende : ende't publijck betreffende,fon» bec Dat Daec op afgetoacbt foube moeten toocDen catiri=< catieupt^pagnienenDe batDetocu?bcn ban reparatie vanfchaden ende Intereften eUeenlrfCÏt ItonDcn gepaft toojDen opcontcabentien ban't €cactaetDietn'tce: gactbanpactlcuiiecen foube mogen glieDaentoo;ben/ enbe Dat fip ü^eec ban Heemftede om natcDec upt te D;ucltenDemeeningebanbaec Ι@ο. Μ. baDDe gefept/ exempii gratia, bp fucce^ ban De tegenlboojDige onDec< banbelinge ban b'anbete fgbe foube mogen belooft toojbenb'obeclebecingbeban De^taötban Breda aen bPfen^taet / fulc»; foube batelijcft na't beflupt moe· ten göcfcbieben fonbcc afte toacbten Ratificatie ban ben Coning ban ^pagnien ofte Datmen bp non-obec· lebecingebanDeboojfj^taDt metbetalinge ban fffias Den enbe ^ntccefienfouDe mogen boiflacn/ toant Dat cepacatienban fcljabenenbe^nteceflen (Die naboot gambe Renniffe enbe epaminatie ban faeclten eecfl fou> Den too?ben begjoot ) necgenjS anbec^ toe en fouben Dienen / al^ om De faeefi op b e lange baen te fcöupben/ 't toelch met bet publijch niet obec een en Itomt enbe bat De(0emeltc§eccen Marca ende Ronet Dacc opbfbbtn becfoebt Dat bun Deboojfs anttooo?t bantoegen b'an· bece fbbe obecgelebect / mocbt toojben geceflitueect om ben fin noopenbe'tboa;f5 tooojt banprsftatieMaecDec te eppcimecen / Doeb Dat fulep bp bem ï|eec ban Heem- ftede toa^ gbeej;cufeect. iBaecop geDelibeecectJijnDe/
goetgbebonben ben 43emclten ]|eec ban Heemftede boo?t gebaen üappo;c mitfDien te bebancRen / enbe bat DemeecgenoemDe anttooojt '^anbecen Daeg^ tecpjc:· fentie ban fijn <{B);celi. in De l^ecgabecinge ban baectf»· jBog. fouDetoo;ben gecefumeectenbe gelefen tegen^ b' ^ctfjchulen ban toegben befen S>taet aen be ®emel» te i^eecen <0ecommittcecDcn öeboojen^ bebaus Diebt / om Daec na foobanige cefolutie genomen te too;· Den alfnun bebinbeu foube te bebooten.
Hier na volghi d^antwoort van de Heeren Gecommitteerden van d'andere fyde.
De Gecommitteerden van de Heeren Gedeputeer- den van de Staten der Nederlantfche Provintien vergadert tot BrulTel, verklaren op de pointen by de Gecommitteerde van dc Heeren Staten Generaci der Vereenighde Provintien ovcrgelcvcrt 'tnaervol- ghende.
Op 1. Point, dat hunne Procuratie is, foo oochfien- lijck blijckt*, fonder eenige reftriflie, ende foodanigh dat fyluyden uytkrachtederlel ver vermogen te hande- len befluyten ende beloven al't gene hunne Commit- tenten fel ve vermogen , dewelck noch daer-en-boven
hyaSlevanJen iè. lamar'y leftleden hier gevoecht by Copie , ten overvloede belooft hebben te ratificeeren ende approberen te doen ratificeren ende approberenby de Staten wn hunne refpeöive Provintien al 'c gene uyt kragte vande voorfz procuratie fai wefen getradleert en- de beilooten , ende om't felve krachtichendeeffeftijf te maeckcn naer hehooren ^ fo belooven diefelve Ge- committeerden , dat de voorfz Gedeputeerden foiien Continueren inaile moegelijckedebvoiren airede be- gonfl;. ten eynde fijne Majefteyt bewillige, ratificere, ende beloo ve 't onderhouden 'c gene fyluyden fulletJ ge- handelt ende beflootcn hebben, ende hoopen, jaghe- looven dat dieshalven geen gebreck en fai iijn, felfs uyt
dica |
-ocr page 84-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 83
dien de Sereniffime Infaate airede ernftelijck aen fijne voornoemde Majefteyc heeft gefchreven om fijne belof- ten daer over te verwerven.
Endealioo de Gecommitteerden van de Heeren Sta- ten Generaci hebben betuyght dat daer mede geen ver- feeckertheden ghegeven cnjlwort aen het Traftaet van
Hebben voorts tot volkomen Satisfaöieende geruft- heyt van de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Provinciën verklaert bereyt te fijn te trafteren niet al- leenlijck in ende op de veorfz quaiiteyt ende Voet ; maer oock als gemachtighde van lync vooriz Majefteyt uyt krachte van de Procuiatie derlislver ende der lubftitutie van hare Hoogheyt alhier beyde vertoont y maer alfoo voor fulcx plaetfe te geven de voorfz Gecommitteerden van de Vereenighde Provintien noch eenigh vorder ap- paifement over de folemniteyt ende forme van de voortz procuratie ende fubftitutie hebben verfocht, de Gecom- mitteerde van de voorfz Gedeputeerde fullen trachten metten eerften't felve te beforgen,
Ende om'dien onghemindert de meyninghe van de voorfz Gedeputeerden op den.eerftgemelten Voet ten Principalen te openen tot vorder voldoeninge van 't voorfz eerfte ρ oint f feggendat hoewel als fijne Maje- fteyt by middel van de voorfz ratificatie opdeneerften Voet, ofte uyt krachte van de voorfz Procuratie op den tweeden Voet foude verbonden fijn het Traöaet te pre- fleeren ende over al te doen volbrengen , in d'een ende d'ander geval de Heeren Staten Generaci defer Verce- nigde Provintien van 'c efFeift volkomentlijck fouden verfeeckert fijn,nochtans om het vorder verfoeck van dè voorfz hunne Gecommitteerde voor foo vele doenlijck is na te komen,de Gecommitteerden van de voorfz Ge- deputeerden fijn bereyt van wegen hunne Committenten ende Staten van hunne fijde, te beloven de preftatie,vol- kominge ende onderhoudt van het getraceerde in defe Nederlanden ende niet vorder , in verftande nochtans, dat het niet eu fai toegelaten vyefen te komen tot arreften repreiftlien ofte wegen van faiötfom te hebben voldoe- oinge van eenigh gebreck ofte reparatie van eenige in- brekingedesTradtaets, van d'een of d'ander fijde, dan naer dien op behoorlijcke vermaninge cot dien eynde te doen, ende weygeringhe van voldoeninge , ofte fulck uytfiel dat het voor weygeringhe te houden ware, de Rechters van wederfijden te kiefen volghcns den if. Articule van de voorfz pointen fullen verklaert hebben datter gebreck of iobraecke is ende reparatie valt, fai oock aengaende de Contraventien van Particulieren onder- houden worden het 31. Articul van de voorgaende Treves.
£ndeen fullen de voorfz hunne Committenten uyt krachte van de voorfz belofte niet verbonden fijn als tot 'tghene aen goede Onderfaten ghevoegelijck endebeta- melijck is. Te weten om nefièns fij ne Majefteyt te doen alle mogelijcke ende geoorlofde debvoiren ende neerftig- hedenomte hebben volkominge van't gebreck ofte re- paratie van de inbraecke,Ende niet konnende 't felve al- loo verwerven, fullen geftaen > mits voldoende over de fchaden endelntereften.
Op 't z. Poina der voornoemde Gecommitteerden verdragen hun daerin , dat fullen geachtervolght , ver- nieuwt ende gehouden worden voor gefloten ende gear- reftert alle poindten ende Articul^egrepen in 't Trac- taet van den 0. April endelS^ader verdrach daer op gevolght den 7. February lilo^^houdens de veran- deringhe ende verklaringhe daer in te doen > bly vende oock in vigeure de belofte van de voornoemde Heeren Staten Generaci ende van wijlent mijn Heere den Prince v^nOrangien gedaen aen de Ambaflàdeursvan Vranckrijck ende Groot Britagnie denvooren : 9. April Ï609. van dat niet en foude verandert worden in 't Faid vanRcligie op de Dorpen wefende vanhetRef- fort van de Steden van de Geünieerde Provintien ghe- legen in Brabant, maer dat die aldaer fai blijven als voor dato van den Treves fonder eenigh beletfel ofte veran- dennge. |
Wat belangt het derde point van't voorfz Gefchrif- te, alfoo't felve genoegh behelftende vervat dewoor. den van het derde Articul van het Traftact van den voor- gaenden Treves meteenigheextenfievan dien, ende dat op het verftant deflelfs, oock gedi^rende de voornoera de voorgaende Treves, eenige difficulteytcn, gevallen fijn overmits de Generaliteyi van de woorden en ter- men , wort verfocht naeder verklaringh ende fpecifica- tievande£/i^«» inCafieehn> mitfgadcrs van de Dorpen platte Land, ende anderfints die iouden verilaen wor- den te behooren aen defelve Steden ende Cafteeleni Vlecken ende Heerligheden met haer reflbrt endege- volgh van die gene, daer van by't voorfz Artijckel wert vermeit, ende fonder prejudicie van dien fijn tevreden dat voor foo veel als raeckc het plat te Landt dependeren- devan eenige Steden ende Provintien die geduyrende de voorgaende Treves by d'een of d'ander fijde gehou- den fijn geweeft, ende noch dagelijcx gehouden worden^ men fich fai reguleeren gelijck men hadde behooren te doen voorden tijd ende naer de woorden van den voor- noemden Treves, ende dat 't felve fai geachtervoigt wor- den in 't gefach van het platte Land dependerende van de Steden ende plaetfen by d'een of d' ander federt verkre- gen , oock met laft van te onderhouden ende doen on- derhouden d'Arciculen gecapitulecrt in 't overgeven van defelve Steden ende ftercke plaeifen, ende dat die geenö die by dit Tradtaet fouden mogen vallen in wiflelinge of gecedeert worden van d'een of d'ander fijde,fulien gere- ^ guleert worden na de Conditiën van het beipreck dien ' aengaende te arreftsrcn.
Aengaende de Meyerye van 's Hertogen bofch ver- meit by het4. Artijckel van't voornoemde Gefchrifte : de voornoemde Gecommitteerden fouden verfoecken dat fulck gereferveert fai worden toe eene particuliere Conferentie daer op te houden naer het bc fluyt van dit principael Traélaet, al« wefende van lanck eiide breet onderfoeck.
Aengaende het bevaren van de Reviere de Scheliheadc Canalenvanheti«, Zww ende andere Zeegaten, daer oprefponderende, gementioneert by het y. Articul be- hoort in aendenckinge genomen te worden, dat 'tgene aldaer wort voorgehouden , isdiredtclijcktegensdege- meyneliberteyt, nietbeftaende in eenige egaliteyt, by de voornoemde Gecommitteerden van de Vereenighde Provintien met het voorhouden van eenige naervolgen- de Articulen in effefte te pretenderen t'hunwaerts a lee- ne te behouden, het geheel gefagh vande Rivieren denRhijn ende Mafe , ende d'eenige Rivieren ende Wateren door dewelckeeenighen kleynen handel fou- de moghen ghedreven worden by de Inwoonders van de voorfz andere Provintien foo te pramen ende befwa- rendatdie voor hem luyden genoegh fouden gemaeckc worden onvruchtbaer, als door dewelcke fy gheenen anderen noch vorderen Handel en fouden te verwach- ten hebben dan voor foo veel als men henlieden mec groote incommoditeyten foude willen toelaeten. En- de by dien is allefints billich dat gheconfenteert fiil worden d' openinghe ende Vrye Navigatie van de voornoemde Rivieren , Canelen ende andere Zee- gaten.
De Rechten , Impofitien , Tollen ende andere la- ften die gegheven worden in 't inkomen van de Zee- Ha- venen ende Rivieren, vcrhaeltby het 6. Artijckel van 'c voorfz Ghefchrifte, fullen reciproquelijck mogen ge- reguleert worden als van ouden tijden, hebbende niet min de voornoemde Ghecommitteerden wel willen verklaren dat fy inftantie ghedaen hebben by hare Hoogheyt ten eynde haer foudt believen te confen- teren ende procureren dat de Licenten fouden afghe- daenworden, iijndeby defelve hare Hoogheyt airede ordre ghegeven dat dit ftuck fai worden geexamineert om daer op behoorlijck te refolveren, naerdien fy naer- derfal onderricht fijn vande meyninghe van de voorfz Heeren Staten Generaci van de vereenighde Pro- vinden.
Het 7. Artijckel fpreekende van het wit Zout>alhoewel 't felve grootelijcx bejegent d'Inwoonders van Vlaende- ren ende andere Provintien onderden Coninck, fai wor- den geaccordeert.
Op'tgeenewortgeproponeertby'tS. Artijckel, feg- gen, dat hunne Committenten hebben goetgevondenj gedaen te worden, foo fy dadelijck fijn doende,eenige an^
dcre |
-ocr page 85-
Η V E R Η A E L
dere ende breedere dsbvoiren om t'advij feren wat midde- len men gevocghlijck ioude konnen gebruycken orate benificercn de Commercien van beyden fijden in ende uyt defe Nederianden, ende fonder prejudicie van'ege- ne daeruytialrefulteren, dacby provi fie dit point foude mogen gerefulceert worden naer uy twijlen des voorgaen- dcnTreves. , , , ,
'tGene geproponeert wort by het 9. Artijckel in fa- veur van de Ponugifche Natie, is tegens de Wetten ende maximen van het Rijck v»n Spaghien ende by dien al- daerniettoelatighfonderconfentvandenConingh, niet temin fai by lia/e tioogbeyt gefchreven worden in Spag- nien om deshalven naerder te vetftaen d'intentic van fij- ne Majefteyt·
Het inhouden van het 10. Artijckel nopende de in- formatie ende evaluatie van de Munte over alle de Pro- vintien van bet Nederlant refpeöivelijck, ende het on- verbreeckclijck onderhout van die wort goet gevgn- dcn.
Nemaeraengaendehet ir. it. ende i^. de voornoem, de Gecommitteerde verklaren 't inhouden derfeiver niet te kunnen toeftaen > om deredenen mondelinge in het lefte reces verheelt.
* De Stade Breda fai overgelevert worden aen de voor- noemde Heeien Staten Generael van de Geünieerde Provintien fonder het platte Land , behoudens aen den Coninck reftitueerende Fernamfiucque voor drie hondert duylent Croonen van vijfdgh ftuyvers het ituck> maer aengaendede Stadt GfWrej fijne Majetteyt verflaet de- fel ve te behouden, de Stad Rhykiirck naer dedemoiiiie van de Fortificatiën fai geleverc worden an den Geur- Vorft van Geulen > behoudtns gelijcke demolitie van degene van Maefiricht > toebehooreride voor een deel aen denlèlvcn C'eur- Voift , het Fort vanSafiiage ofte Polder ve» Namm lal gedemolieert ende verlaten wor- den, in wiffelinge van de demolitie van de Fortificatiën der Stadtidsiii/wi > alles op Conditie dat in cae van over- levefir-'geder voornoemde Stadt aldaer biy ven en- de gehouden fai worden het exercitie van de Catholijcke Religie.
Suo veel aengaet het i/;. Artijckel wort goet gevonden dat noopende de materit ende reparatie van ichaden ende Interellen by wegen van Juftitie die gefchillen die val- len fullenopde non executie van het Tradlaet ende om geannoteerde ende gecoofifquecrde Goederen , fullen gedecideert worden by Rechters aen beyde fijden te kiefen , naer behooilijck reglement daer op te flei- len.
Sonder nochtans daer in te begrijpen (foo fchijntge- pretendeert te wordep by hetfefthtcKde Articul) het be- recht van het Proces van CajhlBeüin, 't welckblijven falaendenGrootenRaedc, alwaer men v^rftaetdat van wegen wijlent mijn Heer den Pnnce van Oragnien niet gedaen en fijn geweeit de Diligenticn ende vervoigh a's behoort om d'uytinge te verkrijgen : wort niettemin verklaertendesoegeieyt, datalo voornoemdeHoogen Raedt gehouden fai fijn 'c voorfi Proces metten aldereer- ften te decideren, achtervoJgens 't gene gedragen by den voorgaenden Treves.
De Propofitie gedaen by het »7. Artijckel luyt in ter- men ieer generaelende daerom worc veriocht defel ve wat in by fonder verklaert te worden.
Ende die gene van het achtienfte Artijckel fai mogen gereguleert worden naer dat behoorde gefchiet ende ge- obier veert geweeft te hebben in gevolge van den voor- gaenden Treves.
Al-eer te bi:antwoorden het inhouden van't 15). ende 10. Artijckel ial dienen dat de voornoemde Heeren Ge- committeerden hun diftindtelijck ende nader openen> ten eynde van daer af te doen rapport ende t'ontftngen fulcke inftruÖien als van nooden wefen fai, verklarende niet-te-mio de voornoemde Gecommitteerde fijne Ca- tolijcke Majefteyt van meyninge te wcfen te doen fulcke goede OfRcien by fijne Keyferlijcke Majefteyt dat men Viftelijck magh vertrouwen defelve tevreden fai fijn in dit Traöaet begrepen te worden, indien de voornoem- de HeeiFea State» fulcxverfoecken. |
Volght de voorfii A&e.
De Gedeputeerden van de Staten van de Provintien van het Nederlant tot Brujfel vergadert om te vol- doen aen 't gene hunne Gecommitteerdr is voor- gehouden geweeft by de Gedeputeerde van de Ho.Mog. Heeren Staten Generael van de Vereenighde Provin- ciën inde Conferentie onder t un gehouden omtetrac- tcren Peys en Treves, beloven te Ratificeren ende t'ap- proberen,te doen Ratificeren ende approberen by de Sta- ten van hunne Refpedive Provinciën allen 't geene dc- fen aengaende fai wefen getra^teert ende beilooten by hunne voorfz Gecommitteerden volgende de Commif- fie ofte Procuratie hun gegeven den derden Gilober left- leden.
Gedaen tot Bruffel den 1 fi.Januarius in den Jare itfjj. Onderftonf :by ordre van de voorfa Heeren Gedepu- teerde onderteeckent J. Maes, ende was ter fijdc opge- druckt een Zegel van de Heeren Staten van Brabant.
©e i^eeccn Marca mtie Ronnet fijn DatP na tocDcc ba Denneet Uan J^eeinfieDe gebomen / fraacnüe jjcjjoojt teiieb^cn bat niet alleen in tu Bcrgabccins uiarc ooclt bpDe <0cmecnt£ toicct tnifnoeoen actoonr oüccDe«i5ci melde boojgaenöe Dpöaec gebancanttDoojt : ten te toctcn iuaec in bat brfiont. iip anttooo^De Ijacc al^öanilcf) felf datmcn begeert hadde het vertreckder Spagniaerden j dat de Militie aend'acder fijde in Eedt van de Staten aldaer foude fijn ; dat in de Vlaemfche Ha- venen Garnifoen met gemeen ad vys foude werden ge- leyt ; datmen verfocht hadde de Reftïtutie van Rhijn- berck aen den Ceur-Vorft van Geulen,ende Gelder,enda Breda aen defenStaet , met Demolitie van Santvliedf.
Ïl^aeFopt^fcpbenbat bielaleec be^paenfege JBiiitie toa^ npt jSecclimt gebaen rrtfceren : Jl5aec tccfiont toe* bce ingrcoepin : alfeamen be i^ccchen in nam/be ildetU ben floitnbe/ cnDe get onbecflc boben tteecbe. Φ9 b'an^· berei^otnten fjaec oube ïiet fiitflenbe : οεεη macijtte Rebben : enbc bat befcibe otibtlIicH toacrn. «tSpnbiijcK uec* focjbten nicuktie Conferentie bie tjaec tocgetiammet boojgaenbe te-gemoetboccinge batmcn öoe langer j^oe incec inercfite batfp nicloptrel)ttlt)cftciip?oefbeecbcn/ ofgeenfïn^üolbrbenbe Ijoopbie fpteboo? gcgebmOaü'· brn. Jl^cn brgcerbebat fpfoubm upttecngeneen^cte baiifubltitutie ban be Infante met allé fiibtiantnrle nibe noobige Claufulcn ban Bccbanbe in crne Pjocucatic gr^ ccquicrtct (Dart in fjaer obetgrgfbcne?&cfcitncu); uia^) cnbeinfpceie met belofte baix^aranbban brfdbe^n» fante al^ (Öoubcinante/ ooch bat fp fouben moeten iipt^ birngcn Conficmatfe be^ <£oning^op befelbe fubfiitiii tie/fp fepben alreebe baei· ober gefonben te öebben. jlìt» taieerbe&aecooehbanbat fp fouben öebben lafl of in. tentie oni met priefenten de voornaemfte van de regering te corrumperen j spaec ban be i&fcr3?>|ince bc ©ecflap bering liab gcUiaecfe (jont.
53fn8. iiiactp üerfacDtcn bic ban b'anberfybebat uptbc pjocncatiebanben ix. ©ecemö. mocbt toecben ge 1 Jtrn be Clanfulen bat fp fauacen gchomen tot be l^an* belfng op de Declaratie vanden xi. May ende i i.Februa- ris. fjtemin be^pjocutatie te (lellen/ batfp fotibenflan- belenin twee quaiiteyten: tc toeten al^ ban toegen öctt Coning enbe ban tapen be graten, ^ulcjt ben 18, Jlföactp toegefiaqaeoctocl Zeelandt baer tegen üeftiglj geeft gep^teflecrt^ji ooch bie banBjiepant enbe^tabc enbelanben.
©ie ban b' anbet (ijbetcp?ocöeecbcn befelbe ©jocura» tieal toebec φ iSelatijf opbie ban ben ii.JFek^uatp/ Qltoaer ban bffelbe i. ©eclaratten toa^ gementioneert $ oochomberfeliepben anbece befecuiojltepten foofp fes* beiu baer op men BacE gefocbt öwfi met eyplicatien/ alletöanbe cebentn / enbe goebe inbuctien te gebejj mu tentement : iBaec fp ijebben befcibe niet aengenoinen : epnblijthgeeftmen gaec gefeptte fullen be #jacucatie rebiefferen na öaec toelgeballen : foo toanneecfp oorft befubjiitwic ban ö'infante fauDcn öcööeu uptgc» fijaciit. |
-ocr page 86-
van de Nederlandfche Vrède-Hàndelingh. 85
Tweede frocurntie.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, Allen den gcenen die defe jegenwoordighe fullen fienoftehoorenlcf^i, Saluyt. Doen te wee ten ^ Alfoo wy by onfe opene Brieven van den i*. Decem- ber des voorleden Jaers» gecommitteert endegeauthorl- feert hebben feeckere Gedeputeerden , die uyt onien name, cnde van onien 't weghen, mette Heeren Ge- committeerden van de Heercn Gedeputeerden van de Heeren Staten van de Nederlandtfclie Provintien tot Bruflel vergadert, fouden treden in Onderhandelin- ghe, omme een goede, feeckere ende Chriftelijcke uytkomfte, uyt de langhduyrlge Nederlandtfche Oor- logen te vinden > daer over te Traiteren ende te be- fluytcD. Ende'tzedertdevoorfchreve Gecommitteer- de van de voornoemde fJeeren Gedeputeerden van de Staten tot Bruffel vergadert ? Vertoont ende uyt- gebracht hebben Procuratie van den Koninck van Span- gien, van den itf. July op d'Infante , ende
vervolgens Procuratie by forme van fubftiiutie van de hoogh-ghemelte infante van den Ftbruary des je- genwoordigen Jaers, op de voorfchreve Gecommitteer- de van de Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten tot Bruirei vergadert, ghepalTeert; Sooift, dat wy de voorfchreve Gedeputeerden in onfe meer-ghe- melte Procuratie genoemt, te famen , ofte het mee- rendeel van defelveinfgclijcksghcge ven hebben, ende geven by defen, volkomen macht, autboriteyt ende bevel, onime in onfen name » ende van onfen't we- gen mette Gecommitteerden van de voornoemde Hee- len Gedeputeerden van de Heeren Staten tot Bruflel vergadert, mede als Gecommitteerden ende Prucu- reurs van den Koningh van Spangien ende van de In- fante te moghen Handelen, Traöeren ende Befluy- ten, ten eynde ende in manieren als vooren, beloo- vendevoorgoet, vaft, ende van waerden te fullen hou- den, ende doen houden, al't gunt by de voornoecade onfe Gedeputeerden , oock In de voorfchreve quali- teyt mette voornoemde Gecommitteerden van den Koningh van Spangien, ende van de Infante geaccor- deert ende bcflooten fai worden, ende alle 't lelve te ratificeren , te doen na-komen ende volbrengen, ghe- lijck wy by onfe voorgaende Procuratie hebben belooft, welcke Procuratie wy verklaren dat blijft van weerden, ende in fijn geheel.
Gedaenin onfe Vergaderinge in'sGravenhagheden ïS.Marty ligj. ^
Tweede 'ï'rocuratie.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den : Allen den ghenen die defen fullen iien ofte hooren leien, Saluyt, Doen te weten: Aiibode Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten van de Nederlandtfche Provintien tot Bruflel vergadert, door derfelver Gecommitteerden in 't vrundlijck hebben doen aenbieden, met ons te moghen koomen in onder- handelinghe» omme middelen ende uytkomfte te vin- den, hetzyby Vrede of langhduyrigh Beftandt, waer mede die ghefamentlijcke Nederlandtfche Provintien van den langh-duyrigen ende Landt-verderflFelijcken Oorlogh, dis de Nederlanden foo veele Jaren heb. ^n geaffligeert, fouden konnen verloft worden} ende daer op by ons tot de aengcbodene Onder-handelinghe zijnde geafligneert die Plaetfe vandenHaghe, de Ge- wmmitteerden van de Gedeputeerde vande Heeren Staten vande voorfchreve andere Provintien haer al- hier hebben laten vinden, ende verfocht ten fine als vooren , met onfe Gecommitteerden in Conferen- tie te moghen koomen, foo in qualité als geautho- meert by Procuratie van den Doorluchtighen ende Groot-machtigen Princc, Vhilips de Vierde, Koningh van Spangien, &c, Ende by. fubilitutie vande Door- lüchtJghe PrinceiTo Ifahüa Clara Eugenia. Infante van |
Spangien , &c. Uytwyfende de refpeöive Brieven van Procuratie van den /et en rnmtighfien ]u\\\fefikieH hondert negen en fmintigh Ende de fubllitutie in dato den (et en twintighfle Febrüarij leftleden als mede in qualité ende als gemachtighde van de Gedeputeerden van de Heèren Staten in de Nederlandtfche Froviritien tot Bruflel vergadert, volgens ende uytwijfende der iel ver Commiilie ende Procuratie van den derden Oöober fefthitn honJert twee en dertigh, Soo is't: dat wy van onfer zijde mede te vrtden zijnde tot nederleggin- ghe van 't voorfchreven langhduerigh ende bloedigh Oorloghe , ende tot fculagement van de goede In- ghefetenen ende Inwoonderen van de ghefamentlijc- ke Nederlandtfche Provintien , alle goede Chriftelijc- ke ende feeckere Middelen te verftaen ende integaen, ende ons volkomentlijck betrouwende op dc wijs- heydt, ervarentheydt, ghetrouwigheydt,, van den Wel-ghebooren Grave ende Heere , Heere Ïhrh Grave van Cvylenburgb , Vry-Heere van Pallant» Wittem, Weerde, &c. Heere terLeede, Lienden, Wilden borgh, Kentfwijler, Engelsdorp, Bachem, Vre- chem , &c. Heer UendrUk van Effen Extraordinaris Raet desFuritendomsGelre ende Graeflcbap Zutphen^ Richter van Arnhem ende Amptman in Veluwen-zoomj Heer Nieolaes va» der Bouckkorfi Heere van Noortwijck endeWimmenom, BaiiliuenDijckgraefdes Landsvan Rhyn-Land,Heer ComeUsven Ttrifleyno\ìà Burgemee- fterderStadtDordrecht, gecommitteerdeRaedvande Heeren Staten van Holland ende Weft-Vrieiland, Heer JacobvanBovchêven, oudt BurgemeefterdergtadtLey- den, Hsct^driaenPaimt Ridder Heer van Heemftede< Raet Penfionans van Holland ende Weit-Viieflandt< He^tyohande Kt»up,eetüe en reprefenterendeden Adel in de Staten ende Kaet van het Graeffchap van Zeelant,· mitfgaders ordinaria Raet van fijn Exelentie de Heer Prince van Orangie,Heer Symon van BeaumettiR&cA en- de Penfionaris der Stadt Middelborgh , Keer AdriatM Ïtoo$, Ridder, Heere van Oudegein, Tienhov«nende Gein, Heer Johan van Zuilm vander Haer, Heer vandcr Haer,Cockengen t Spengeo enae Moufoorts Gerechte, HeerRienci vanBurmama, Grietman over Ferwardm- deel, tittiPietervanWalta, Heet Snier van Haerfilte tot Haeril ende Echden , Land - Rentmeeiler Generael vanZallandt, Heer Hendrick iw Γ«>/ί» Burghemeefter. der Stadt Zwol, Heer Goofm Scheer tot U)thuyfen » Eendrum ende Pieters - buyren , öcc. Joncker ende Hovelingh j hebben de felve te famen ofte het mecr reodeel van dien ghegheven, ende gheven by defea volkomen macht, authoriteyt, generasi ende fpeciaci bevel omme mette Ghecommitteerden vande welghc- melte Heeren Staten van d'endere zijde in qualité ale Commiflarifen ende Procureurs van den Hooghilge- melden Koningh van Spangien ende Hooghghemel- de Infante , eade van de welghcmelde Heeren Ghfri deputeerden van de Heeren Staten tot BrufFcl ver- gadert van onfent weghen ende in onfeo Name al- hier in den Hagheop't Hof inde plaetfe daer toe ghe- prepareert te vergaderen , te hooren d'openioge van 'C gene de gemelte Heeren Gfaedeputeerden in de voor- ichreven qualiteyten fullen aenbrenghen ende wijd^ met hun te treden in onderhaddelinghe om een goflft feeckere ende Chriftelijcke uytkomfte door middel van Vrede of langhduerigh Beftandt nyt de vOorfchre- ven Oorloghen te moghen vinden, daer over te trace- ren ende te moghen beiluyten ghelijck als fy-lüydenl tot meeften dienfl: ende verfeeckeringhe van de Ver- eenighde Nederlanden , bare gheaÖbcieerde goede Inwoonderen der felver , ende andere gheinteref- feerde in de voorfchreven langhduerighen Oorlogh* fullen bevinden te behöoren , ende hebben belooft ende belooven mitfdefen ter goeder trouwen , en- deonder obligatie van onsende onfeSucceflèurenin't generael ende particulier voor altijdt goede i vaft ende van weerden te houden , 't ghene by onfe voorfchre- ven Ghecommitteerden defen aengaende gheaccor- deert ende beflooten fai worden 't lelvé te ratificereny- onverbreeckelijck te onderhouden , oock voldoen ende doen voldoen , ionder daer teghens immer- meer te doen , ofte ghedooghen te worden iflï
ΰ ecni' |
-ocr page 87-
86 V E R Η A E L
cenigher manieren , des ten oirconde, hebben wy dfi- fen doen Parapheren , ende met onfen grooten "Zegel doen Zegelen, ende by onfen Griffier doen teeckenen. inonfe Vergaderinghein'sGravenhage den ιψ. Marty ï(533·
(βηδεαΙΓαο be l&cfc ftnupt ter ©rcaabecinaBe picfi» 2)eceiibe Oifficultcpt niafciue om mee 4. ^temmen De boojfs. ©jocucatictcflcceflcren/ fooijffft Dc fêeectian Noorcwijck, al^ gepjffiöeect Ijeóbinöe in De boojBaenDe toeecft/ De conclude gefo?mcect met De 4. tocfieramenDe ^jobintieii. ^an ijcbben Deü^eecen (6eDftmccecbenban ©jlf flanbt/ enbe g>taDt enbe Eanbe ccfpe ctibeltjch bec; hlacct/te pccflfiecen bp fjate boorise lafl/SecMacinsen enbe ®?oteficn op alle 't geene toa^ eljebaen / enbe bei> foechenbe altnocb/ bat bolgen^acfolutie enbe ]^etMa> cingeboo;Oefen/ enbe nu tDeOecomgebamcngbcna' men / fonbcceenig^ebo^becbilapopbaec obecgegeben iSrmonrtrantie gebifponeect rnocOt koojben.
£>;pbaQ Den i. fipjili^ gcbbenbe l^eeten fjacelloog IQog. ((Bebeputeecbcn tot be i^anbclinge ban ben Cce« be^mctbtebanb'anbetie jpbebpmonbeUngg ®cc()aei ban ben Hete ban Heemitede oftappo|teect/ bat y· beet ben a+.JBactp led-leben/ al^ toanneec fiaec JIdog. Dabben laten bepefcDtcen nienbie P;ocucatie/ om met Die ban D'anbere ;pbe in ttoee qualitepten te ganbelen / bat gun befelbe ip;ocutatie ten boo^f; baglje na be mibbagf) obergelebect gctoojben/ enbe grcolle> tioneect ;i)nbe jegen^ De Coppe ^utentt|cq/bat bie ban D'anbere jpbe öaDben bechlaect / bat fp boo? aIfnoc& niet anbcc^ en hoflen feggen/ al^batfpbaecinnena: men contentement / DocO Dat fp De boojfj p?ocucatie in DcnöaceniiaDtcfouben f);aminej;cn/ enbe tee naefïct; bp-eenbom)ie bie^ aengaenbe fmale Setftlacinge boen ; toaecop t)un afgebojDtctsijnDe öun «ftefeöïift / op tjet geene l)«n ban befec jijbe Jongfl tee fjanbt gefielt/ om bat fp bicc bebocen^itetatibelt lch gabbcn becbfaect/Dat foo toanneec De i^eecen gacc Üo. jffiog. <0ebeputeecQen met De boo;f3 Viocucetie geceet fouben jtjn/ bat f^ ban Ijaec ïpbe met Ijet öegeecbe «l5cfcD?(ft oocR geteet fouben Romen/ Ijebben baec op geanttooojt/ bat fp met 'tbiwife <Sefcf)}ift alfnoct) niet geceet en bjacen/ becmit^ f^ ttiet «nb)ittenbatDe#|ocucatienu foube tDo;ben obecgelc bett/ becfoHchenDe tijt tot be obetlebecinge ban t raeec· Bcnoembc©cfcf)iift/ temeecDec ombatcenigöeonbrc ben fiacen bjacen/ biebe jgeDedanDtfcfjei^lenieten becfionben/ enbe bat obect'uicpbe meergenoembePio- cucatieonbet gun foube moeten gI)ecefumeectb3o;ben/ inbare en boben bat bpgun allep eecflingetjFtanfcti/ ofteJ©alfcömoefietoecbeng!)eflett / enbe baec na ban tooojbt totlooo^bt getcanflateectin De ^^ebecImiDfcfje (Cale/ om aen Ijace §0. JËog. «Oebeputeecben obecgc' (cbect te fiunnen bio^bcii/ enbe bat fultjc moepett)cR biel enbe be^ te meetbec tgbt baec toe gecequiceectbiecbt/ enbe naec bat beeie bffcoutfen obec enbe biebec opbit (lucR gebouben enbe geballcn toacen/ tabbeitbe gcmel^ te #cecen <@ccommitteccDen ban b'anbece aenge» nomen Dft brgeecbe ©efcfBiftobecte lebeten ben i6. JIEattöleP-leOen/ 't bjelcft fp ooeft ten felbtnDage ijeb-
'tt^efcijjiftbanben i;. iSactDbiacenbeneboIgenbe SIpofiüIen: Die celatijfjön totüeai. Hlctpculen/ oen ben «Secommitteecben ban b'anbcc jijbe in'tlaetfle ban S^ecembec longfi becleben obecgegeben : bie boelC' 6e (öicc te booten gefielt) algiec moeten ïoecben gf|e· conjungeect enbe geüouben gecepeteect.
I.
DAt de Heeren Staten van de NederJandfche Pro- vintien nert d'andere zyde datelijck ende effe- , dive fu'.len prcfteren na't belluyt van het te dia- keö Tradtaet, alle 't geene Nederlandt aengaet, Rijnitrck ende de Forten daer over daer in begrepen > fonder al- vorens eenige laft of ratificatie van buyten af te wachten.
II.
Dat het 4.. Artijckel van den voorgaenden Treves fai worden onderhouden ten opfichte van d'Oofi-Jedien, als in den voorgjenden Treves is gepraftifeert geweeft : ende aengaende de facck van Wefi-lndieH, dat die fullen ghelaten worden in foodanigen flaet, a!s die jeghen- woordighzijn. |
Dat de platte Landen de Steden fullen moeten volgen, ende in cas die van d'anderezyde yetwes fouden moghen overkoomen in 't reguard van 't ituck van de Religie, ten platten Lande voornoemt > dat daer op foude mo- gen werden gheleth> dogh dat de Aéte by de Heeren Ambaffadeurs den tijdt van 'tfluyten van den voor- gaenden Treves ghegcven, niet en kan gheadroittcert worden.
IV.
Dat dit Articul necefTair is, ende datmen daer by fai perfifteren.
V.
Dat dit A rtycul fai worden gemaintineert, ende daer by geperfifteerc.
VI.
Dat by dit Artijcul fai worden gheperCileert , ende 'tfelidegemaincineerc.
VII.
Hier op en is egeen nadere Refolutie gevallen,als zijn- de by die van d'ander zyde toegeftaen.
VIII.
Op den inhoudt van dit Artycul is refolutie ghcnoo- men by occafie van de deliberatie op het x. Atticul hier vooren.
IX.
Dat dit Point in 'tgenerael werdt ghehouden voor ge- arrefteert foo het ley 15 ende foo hier na eenighe particu- lariteyten figh fouden mogen koomen te openbaren, daC alfdan daer over met die van d'andere zyde fai worden geconfereert ende gefproocken.
Dat dit Point foo na gebracht fai worden alfmen kan, ende foo veel mogelijck fai zijn.
XI.
Djt hier op egeen naerdere Refolutie en is gheval- leb, en dat ten weder-zydea hier ia wordt ghecoa- defcendeerc.
XII.
Dat dit Point, voorals noch fai ghelaten worden faa het ftaet, om te fien wat uyt de nadere Conferentie mee die van d'andere zyde te houden defcsaengaendé, fai refulteren, ende datmen daer na bjr trappen fai mo- gen voorijaen, te weeten: datmen de jegenwoordighe Spangiaerden in de Nederlanden aen d'andere zyde, foude laeten uyt-ilerven, ende dat gheduyrende den te maecken Treves, egeen andere Spangiaerden fou- den moghen gebracht worden in Nederlandt, te Wa- ter noch te Lande , ende dat iuicks oock niet wil* lende vallen, datmen alfdan dit Articul fai refume- ren.
X.
Dat op dit Point, ernftelijck fai worden geurgeert, ende foo veel doen om te obtineren, alfmen fai kon- nen doen, doch niet konnende hier met overkoomen j datmen dit Artijckel alfdan fai laten gliilèren. c XIV.
Dat alle mogelijcbe debvoiren fullen ghedaen wor- den, om te bekoomen ende obtineren den inhoudt van dit 14. Artikel, ende te fien hoe verde datmen hier met fai deur konoen, ende fulcx niet willende vallen» datmen alfdan met trappen fai moghen wijeken : ende dienvolgens voorflaen. i. Dacgheen SpaensGuarni- foen, noch Spaenfch Gouverneur inde Havenen van Vlaenderen foude moghen aengeilelt worden ; ende fulcks oock niet willende vallen , datmen alfdan fat voorflaen, dat de Soldaten ende Gouverneurs tot be- fettinghe vande Havenen fullen zijn ende blyven al- leen in den Eedt van de Heeren Staten van de Neder- landtfché Provintien van d'anderezyde, ende niet ie Eedt van den Koningh van Spaogien : ende dit oock niec konnende geobtineert worden in'tgenerael, datmen de voorfz luilenue aen eene Stadt langhs de Cuftvaa- Vlaenderen Zee - Haven hebbende , fai appliceren : ende ten laetileo , foo dit oock niet en fai willen vallet!, dat men alfdan fai voorflaen, dat een regle- ment fel moeten ge-emanecK worden by een Traöaec
apart |
-ocr page 88-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 87
apart over de gelegentheyt der voorfz Haven, met we- der-fijdtsbewillinge. ^^
Dat dit Artijcke!, foo het leyt fai blyven, ende dier by peperfifteert worden, voor foo veel de redditie van de Steden belanght, endc fooder eenige particalariteyten foudenmoghen worden voortgebracht, dat daer op fai
worden gehandelt. ^^^
Dat by dit Artijckel fai worden gebleven, te meerder om dat die van d'andere fijde hier niet fonderllnghs je- gens en feggen. ^^^^
Dat gebleven fai worden by de verklaringe by de Hee- Tcn haer Ho. Mog. Gedeputeerden in der ielver Name, volgens voorgaende RefoJutie, defes aengacnde in het jongft overgeleverde G^chrift gedaen.
Dit dit Artijckel gelaten fai worden foo het leyt.
XIX.
Dat volgens dit Artijckel, in reden ende billicheydt beftaet, dat die van de Gereformeerde Religie aen d'an- dere fijde buyten recherche, ende In hare huyfen onge- moeyt werden gelaten , ende dat wyders geperfifteert fai worden by de gedane verklaringe in het jongft over- gcgevene Gefchrift aen die van d'andere zyde, noopcn- de die geene die in Spangien verkeeren, woonen, ofte frequenteren, ofaldaer Domicilie fouden moghen gaen houden.
XX.
Dat ghebleven fai worden by de Verklariagbe hier op ghedaen in'tjongfteovergeleVerdeGefchrift, foonoo- pende de geapprehendeerde invafien ende attacquen van den Keyfer, geduyrende den te maecken Treves j als oock ten reguarde van 't redres van faecken in Duyts- landt.
XXI.
Dat alle mogelijrke deb voiren fullen worden ghedaen voor de gheintereffeerde Perfonnagien ende Heeren, mitigaders particulieren , volgens de Memorien by de- felve albereyts gegeven, ofte noch te geven.
Hier na volghi 'tgunt de Gecommitteerde van dandere zyde hebben den 26. ^Marty op 't voorgaende ( relatijf ende geconjun- geert op den. Articuleni daer medefy den zZ.Decembris waren na Bruffelgetogen ) overgelevert.
De Gecommitteerde van fijne Majefteyt, ende der Gedeputeerde van de Staten der Nederlandtfchc Provinciën vergadert tot BruSel, hebbende ghe- fien ende overleyt het Gefchrift henluyden in handen ge- ftelt den i y. van de loopende Maent van Marty by de Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Provintien, verklaren. Alfoo men hier by een ghekomen is j om by wege van een goede Vrede ofteBeftandt, in rufte teftellend'Ingefetenen van alle defe voorfehreve Nederlanden, dat oock dienen gefocht te worden van d'een ende d'ander xyde de middelen om daer toe te koomen by redelijcke, gevoughlijcke, ende doenlijckeconditiën, waer toe fy Gecommitteerde van hunnen 'tweghen allefints trachten, daer toe by-bren- gende al 't gene in hun vermogen is, welcken volgende hebben geantwoort op't eerfte point van de Propofitien van de voorfehreve Heeren Staten Generasi, aengaen- de d'eerfte voldoeninge van het Traftaet, dat defelve fai reciproquelijck ende dadelijck kennen volbracht wor- den teiftontnaer het b.fluytdeffelfs, voor foo veeleals foudekonnenende mogen promptelijck gheefieöueert worden, ende tot verfeéckertheyt van 't geene daer van d'executievereyfcht, vorderen tijdt fai daer in m^hen verfien worden met gemeen advijfe, by wege van Gyfe- laers, ofte andere bequame middelen, die men in gelijcke faecken gewoon istegebruyckeh, daer van menlichte- lijck fai konnen over een komen, het principael befloteii zijnde. |
Maeraengaendehet onderhoudt van'cTraftaet naer de voorfz eeifte volkominge, hebben geprefenteert daer in te verbinden , eerll fijne voorfehreve Majefteytals fijne Procurenrs, code uyt krachte van het vermoghen 'tweick fy van defelve hebben by de Brieven van fub- ftitutie ende Procuratie daer in geinfereert, hier te voo- ren over gheleyt} Boven welcke Obligatie de Serériili- me Infante belooft by de voorfehreve Brieven van fub- ftitutie, als Procuratie van fijn vooifchreveMajefteyt ende in woordt van Princefle te volbrengen ende onder- houden *t voorfehreve Traöaet ; Voorts om aen de voorfehreve Heeren Staten Generael, noch te geven overvloediger fatisfadtie , de voorfehreve Gecommit- teerde hebben ghepreienteert te verbinden de voorfehre- ve Staten van hunne zyde tolte prasftatie, voldoeninghe ende onderhoudt van 't voorfehreve Tradtaet binnen de Nederlanden, in dier voegen nochtans, ende niet vor- der als ghedragen is by haerluyder antwoordt op 'c voor- fehreve eerfte Pointe ende naerder verklaringe van dien, by middel van welcke verfeeckertheden ende verbintc- niflèn de voorfehreve Heeren Staten Generael, hebben meer dan fuififante reden omme henluyden te ghenou- gen, aengelien felfs dat Koningen, Staten ende Repu- blijcquen, in ghelijcke Traöaten henluyden te vreden houden met het enckel woordt van d'een aen d'andere» in dier vouge , datter geenderhande fondament en i« van te vereylchen van devoorfchreve Gecommitteerde, andere endc meerdere verfeeckertheden, dan die gee- ne, dieaengebodenzijngheweeft; endé noch min van de voorfehreve Staten van hunne zyde te willen doen verbinden totte preftatie abfolute van 't voorfehreve Tradlaet niet alleenlijck in defe Nederlanden , maer oock in foo veele andere Rijcken ende Staten van fijne voorfehreve Majefteyt foo wijt van hemluyden ghelc- gen, ghelijck nochtans de voorfehreve Gedeputeerde van de Heeren Staten Generael fchynen te willen doen by'tvoorfchreven Gefchrifte van den 14.. Marty, in plaetfe dat in diverfche voorgaende Conferentien, na- melijckdie van den 7. February, ende-i., Marty fyluy- denverklaert hebben de voorfehreve preftatie niet vor- der als in de Nederlanden van de voorfehreve Staten te verfoecken, mits wekkende voorfehreve Gecommit- teerde perfifteren met redenen by de voorfehreve pre^' fentatien. Te meer dat de voornoemde Heeren Staten " Generael van hunnen >c weghen, geene andere verfeec- kertheyt en prefcnteren dan van henluyden woordt ende Obligatie.
Voor foo veele belangt het tweede Point van de voor- fehreve Propofitie, feggen als'tanderen tyden, dae fy confenteren in de vernieuwinghe van de Ariijckelen vaö den voorgaenden Treves ende Verdragh daer naerge- volght op den 7. Januario i(iio. Behalven de verande- ringen ende Verklaringen daer van men onderlinghe ikl konnen accorderòn, in conformiteyt van de eyge ter- men van het voorfehreve 2. Point, ende met conditie, dat geobfer veert fai worden't geene belooft is gheweeft by de voorfehreve Heeren Staten, in *t aengaen ende in eifefte als deel van het Traélaet van den felven Trevee, noopende het faiit van de Religie ; Gëlijck désghetuy. gen ende verifiëren d'Ambaflàdeurs van den Ko- nmgh van Vranckrijck daer in geintermetteert gheweefb zijnde , by Aite daer van uytgegeven van den felvea dato als ift 't voorfïTraaaet -, waer by den Staet van de voorfz Vereenighde Provintien geen Intereft en fai I7- den, niet meet als by tyde van de voorftìhreve voorgaen- de Treves.
Raeckende het 3. Artijckel, de voorfehreve Gecom- mitteerde hebben hun gerefereert, ende refereren hud alinoch tot het Artijckel van den voorgaenden Tre- ves, ende tot 'tgheene dat behoorde ghedaen ende on- derhouden gheweeft te hebben in ghevolge van dien, fonder regard te neemen op 't gheene dat ter contrarie geufurpeert is, ghelijck blijcken fai ghebeürt te zijn in diverfche Plaetfen, waerom, ende tot verhoeden van alle mifverftanden ende fwaiigheden, diéander- fints fouden moghen ryfen, ende tot af-leggen vari de geene opghckoomen , geduyrende de voorgaendé Treves, tot nu toe onbefllcht ghebleven , is van nooden een klaer Verdragh te maecken , over allò
ζ d« |
-ocr page 89-
£8 V E R Η A E L
deLimiten van d'ccn ende d'ander ayde inghevolge vanhecdifpüfitijfvan 't voorfchreve derde Articul van- de voorgaende Treves ende vernieuwinghe van dien, ende niet naer de voorfchreve Ufurpatie, ende dien- aengaende te koomen in particuliere Conferentie, fonder verachceringe van het principael Traöaet j vin- dende oock allefints redelijck, ende overfulcks infifte- rende in 'tgheene geconditioneert hebben, aengaen- de 'c onderhoudt van de Capitulatien ghemaeckt met de Steden aen de voornoemde Heeren Staten Gene- raci , zedert de voorgaende Treves overgegeven, in de voorichreve Conferentie op de Limyten , foude oock mogen afgeleyt worden het different van de Meyerye van 's Hettogenbofch, waer van mentiegemaackt wort by het 4· Artijcul van de voorfz Propofuien, als niet wel konnendejegenwoordelijck gedefinieert worden om de redenen, begrepen in de antwoorde van de voorfz Ge- committeerde.
Belangende bet f. Point, wordt andermael verklaert, dat de Propofitie daer by geroett, is een nieuwe fer- vituyt, niet ghebruyckt voor den Oorloge, jeghens het Reght van alle Volckeren ende Vryhcydc van de Commercie, ingebracht buyten de befpreecken van den voorgaenden Treves, waer deur foude ghegeven worden den voet en occafie , om in te brengen ge- lijcke , ofte andere ongerieven in de Rijcken ende Staten van fijne voorfchreve Majefteyt, tot beneficie van fijne Subjeéten tot incommoditeyt ende achter- deel van de Inwoonders van de voorlchreve Geüni- eerde Provintien, aldaer handel doende, in 't vermin- deren , ofte verhinderen de Rechten van Stapelen, ofte andere oude prerogativen, die aen eenighe Neder- landtfche Provintien ofce Steden fouden moghen toe- behooren.
Met noch minder redenen wordt by het tf. Point ge- pretendeert dat dc havenen van Vlaenderen fouden o- vcrlaft worden met nieurpe Rechten, Impofttien ende Lich- tingen. om ghelüek ie ff ellen deLafleu aldaer mette geene •van de Schelde, als welendedireaelijck jegens de Privi- legiën ende oude herkomen van de vooifchreve Pro- vintie, daer by gantfchelijck foude worden ghediver- teert ende te niet gedaeri alle Commercie endeTraffi- que der felver, om daer mede tc benificeren de Nabuy- righe Staten ende Rijcken: henluyden ter furplufere- mitterende , tot 't geene by ghemeender-handt foude mogen worden geadvifeert, om te faciliteren ende vor- deren de Trafijcq foo gelijckmatelijck als eenighfints doenlijck wordt.
Waer mede word oock voldaen aen 't 8. Artijckel van de voorfz. Propofitie.
Op'ty. is men d'accord.
Op'tp. enkangheen ander antwoorde vallen dan de geene hier te vooren gegeven, verwachtende de refcrip- tievan Spangien.
Het 10. wordt reciproquelijck geaccordeert.
DePropofitiengedragen byde ii.ii.endei?»Arti- culen en konnen in geenige manieren geadmitteert wor- den, om de redenen verbaelijck gededuceert.
Op bet 14. Point en werd niet bevonden datrer eenige redenen voortgebracht is ^ die de Heeren Staten Gene- rael fouden bewegen om niet aen te nemen die aenbie- dingen die van wegen fijne Majeileyt dien aengaende ^daen zijn tot ioo groeten proffijt ende voordeel van de voorfz Heeren.
Aengaende het if. Point, en valt geen vorder Decla- ratie , mits het lefte Gefchrift vande Heeren Gedepu- teerde ghenoegh over een komt met d'overgegeven antwoorde.
Ophetifi. alfoomen onderricht is dat denGrooten Raedt in egeenghebreckenisgeweeftvanrechttedoen in de faecke van , en kan oock defelvemct
egeene redene uytden voorfz racdtverfonden worden, fonderlinghe voor Rechters, die volgens defe onder- handelinge alleenlijck fouden dienen, om kenniflè te ne- men van faecken, raeckende het gebreck van het onder- houdt van het Traöaet, of van geconfifqueerde, of gean- noteerde Goederen.
Nopende het 17. Point, fullen de Onderfaten ten we- der-zyden in hun gheheel blyven, ten opfien van de ' |
Aöien die fcun fouden moghen toekomen in ghevolge van het voorgaende Beftant, ende de vernieuwinge van 't felve ; ende voor foo veele aengaet de middelen van verfeeckcringe teghensde fchaden ofte overkftcn, die hiernamaels fouden mogen voor vallen, ter oorikecke van eenighe Arreften of Inbraecken teghens het Tra- dtae t, fullen de voorfz Heeren Gedepureerdcn hun naer- der gelieven te Declareren.
Over het inhout van het 18. Point, en valt niet anders te feggen, als het gene begrepen is in den voorgaenden Treves , zijnde niet te min te vredcn dat de Articulen geflooten tuflchen den Koningh van Groot Brittaugieu, ende den Cennefiable van Caflilien, fullen overgefet wor- den in de Nederlandtfche Tale, ende daer van gemaeckt worden een Aéte particulier, die ghehouden worde a's deel van het Tradtaet.
Op het inhoudt van het 19. Point, ghcdraechtmen hem tot d'antwoorde dien-aengaende te vooren over- gegeven.
Aengaende het lo. Point, fa! dienftigh zijn dat de voorfz Heeren Gedeputeerden hun naerder ende vol- komelijck verklaren, om t'famen van als rapport te doen aen hare Ho. Mog. ende daer naer in het vorder onder- foeck van de faecken pundtuelijck antwoordt te geven, met toevoeginge van 't geene daer beneflTens dient ver- focht by de voorfz Gecommitteerde. Onderftondt by lafl: van de voornoemde Gecommitteerde, Geteyc- kent
y. Marche.
^ointen ende jirticuleny door de Gedeputeer- den Ifande Heeren Staten Generael der Vereentghde Nederlanden, tottè je^en- ivoordige Handelinge Van 'Èefìatidt, hy predfe Ιαβ van defehe Heeren Staten oVergeleyert aen de Heeren Gecommit- teerden Vanden^ningh Van Spangien in krachte Van fubftitutie Van d'Infante op hun Verleent^ als oock. Gecommitteerde Van de Heeren Gedeputeerde Van de Staten Van de Trovintien Van het TSlederlandt tot !Bruffel Vergadertj om hier op te hebben der felver categorique antwoordt.
I.
DAtde gemelte Heeren Gecommitteerde gehou· den iu len zijn datelijk uyt te brengen nadere pro- curatie van den hoogft-gedachten Koningh, ofte approbatie van de fubftitutie by de hoog-gemelte Infante van Spangien op haer E. gegeven totte jegenwoordighe Handelingen ende na 't beünyt van dien, daer op uyt te brengen ratificatie van den meer hooghft gemelde Ko- ningh binnen fes weecken, ende van de meer hooghft- ghemeidebinnenveerthien daghen, mitfgadèrs van de Heeren Staten van de refpeöive Nederlandfche Provintien aen d'ander zyde binnen drie weecken, ende dat alles in beftendlge forme, fonder infertie van eenige claufulen of ilipulatien die in 't Traétaet niet expreife· lijck en fullen zijn begrepen; ende fullen de ghemelte Heeren Staten van de Nederlandtfche Provintien voor- noemt, datelijck ende effedlve naer het voorfz befluyc van het te maecken Traöaet, gehouden zijn te prefte- ren, loopende den voorfz tijdt van veerthien dagen fon- der verder dilay alle't geene in de Nederlanden, ende daer ontrent in kracht van 'tvoorfö Traöaet fai zijn gheaccordeert, fonder daer toe eenighe naerdere laft ofte Ratificatie af te wachten, ende fullen oock de meer- gbemelte Heeren Staten van de Nederlandtfche Pro- vintien, aen d'andere zyde moeten inflaen , ende guaranderen alle Contraventien ende miCbruycken, die
gcduy- |
-ocr page 90-
van de Nederlandfchc Vrede-Handelingh. lo^
ebeduyrende den te beraemen lijdt van het Traöaet fbude moghen komen te geichieden ende voorvallen, in ende ontrent Nederland, ende daer nevens folem- nele belolten doen van de goede ende bchulpfame handt te fullen bieden > dat de contraventien ende misbruyc- ken ghcduyrende den felven tijdt buyten Nederlandt vallende, op't ipoedighilc moghen werden ghereght, endeeffeitlvegerepareerc; ende zijn de.meer-gemeke Gedeputeerde van de Heeren Staten Generaci van de Vêreenighde Provintien te vreden, de Heeren haere principalen ende Committenten te verobligeren voor de prxftatie, onderhoudinghe, ende naerkominghe van alie 'tgeene ghetrafteert fai worden , ende van wegen defen Staet foude moeten worden voldaen, het zy 't felve in de Nederlanden of daer buy tea fai van noo- denwefen. ' ^^
Dat alle pointen ende Articulen, begrepen in 't Tra- flaet van den Aprilis i6oy. ende Verdragh daer op Bhevolchtden7. January itfio. fullen gerenoveertende van nieuws voor gearrefteett gheliouden worden, met dien verftande ende e:(pres befpreck, dat de faecken ten opfichte van d'Ooft-indien fullen worden onderhou- den , ghelijck In den voorgaenden Treves, door toe- doen ende beleydt van de Spangiaerden , Contravenie- rendehet 4. Articul van den felven Treves, is ghepra- üifeert gheweeft ; ende fullen de faecken van de Weft- In-Indien gelaten worden in foodanlgen ftandt endege- legentheydt van Trafijcq ende Oorlogh als die jegen. woordigh is.
III.
Dat aen den Staet der Vereenighde Provintien fai zijn ende blyven alle Souverainiteyti Hoogheydt endege- fagh over alle de Dorpen ende het gheheele platte Landt, behoorende aen de Steden, Galleien » Vlec- ken ende Heerlickheden , ende hec RefoK, Recht, ende ghevolge van defelve, els mede over de Revie- ren en Stroomen, dewelckc aen, ende onder de ghe- booriaemheydt van defen Staet zijn gereduceert, ende watbelanghc deLimyten, dat die albereyts bekent ende gepradifeert zijn, fullen blyven j dogft daer nieuwe Conqueften ofte Fortificatiën, ledert den voorgaenden Treves zijn ghedaen ofte gemaeckt * dat die van nu ef klacr fullen geftelt worden^ ^
Datoock (nde Miytrjtvm'tHerttgtnÌBfih, in allen deelen fai blyven ende gehouaen worden, aen den Staet van de Vereenighde Provintien, ghelijck van andere Dorpen ende platte Landen in'c voorgaende Articul is geexpreflfeert. ^
Dat de Revieren de Schelde, item Canalen van 't Ser, *t Zwijn, ende andere Zee-gaten daer op refponderende, niet anders bevaren ende gefrequenteert fullen moghen worden, als die geduyrende den tijdt van het voorgaen- detwaef-Iarige Beftandt ziin^ebruycktgcweeft.
Dat de Schepen en Goederen, koomende in, ende uyt de havenen van Vlaenderen, met foodanighe Con- voy-gelden, Impofitien, Tollen, ofte andere Laften, ende niet minder aldaer fullen worden befwaert, by ofte van weghen den Koningh van Spangien, als de Goede- ren de Schelde ende de voorfz Canalen op ende afgaen- de,-oft dat defelve Goederen aen d'andere zyde voorts aen de Schelde foo weynigh fullen worden belaft, als de Goederen gebracht wordende uyt oft in de Havenen van Vlatnderen.
VIL
Dathetif·/* Jm/, uyt de Vereenighde Provintien na oievan d'anderezyd»; niet fai moghen verboden, noch hooger, als het grove Sout belaft, maer met egale laften ten wedet-zyden moeten befwaert worden. _ . VIIL |
Uat de Goederen , Coopmanfchappen ende Mani- tatturen uyc de Veieenighde Provintien, komende aen d andere zyde, in't inkomen, ofte uytgaen niet fullen moghen verboden ofte hooger belaft worden als haer eygenOoedwen, ofte van andereNabuyrigeRijden «ndc Landtfchappcn die minft zijn belaft , ende ïaer en boven dat de voorfz Goederen ende Manufafiuren van de Ingefetenen van de voorfz Vereenighde Provin- tien in Spangien, ende het Spaeofche gebiedt, inlta- lien, ofte elders niet verboden nochte hoogher in 't in, ende uytgaen, fullen moghen befwaert wordeil, als de Goederen, Coopmanfchappen ende Manufaftuyfen derwaerts'gaende ende koomende uyt de Hevwe van Vlaenderen.
IX.
Datde Goederen vande Portugeftie Natie, Inwoon- ders ende Ingefetenen vande Vereenighde Provintien, die nu zijn, ofte namaels daer binnen foudenkoomen woonen, van wat Religie of Geloofdie moghen zijn, gebraght wordende in Spangien, Ïortugael, ende andere Rijcken van Spangien, fullen gereguleert worden als Goe- deren van d'andere IngefetenendeferLanden, fonder eenige diftini5tie : dan wat belanght de Nederlanden aen d'andere zyde, aldaer fai de voorlz Portugefehe Natie, foo wel ten regarde van hare perfoonen ;als Goederen moe- ten worden getraöeert ende gereguleert als d'andere In- gefetenen defer Landen.
X.
Dat de Reformatie, mitigaders eenparige ordre cade evaluatie in'tftuck van de Munte, tuffchen de Neder- landtfche Provintien aengeftelc, endeonyerbreeckelijci^ fai worden onderhouden,
XL
Dat om de gemeene verfeeckeringe ende geruftheydt* alle de Spangiaerden, zijnde Luyden van Oorloge, fullea moeten vertrecken uyt, ende buyten alle ende yegelijc- ken derNederlandtfche Provintien, ende geene weder·, omme binnen defelve mogen werden gebracht, gcduy· rende den tijdt van het te maecken Beftant.
XIL
Dat ^e Stadt van Rhjjnierci, met de Fortificatiën endé de Schuntfe ά&ΐχ jegens over, van het Guarnifoen vaa den Koningh van Spangien ontledight, de Fortifia- tiengedemolieert, de Stadt Neutraefghemaeckt, ende aen den Cheur-Vorft van Ceulen gereltitueert, mitf· gaders de Steden van ende Gtldtr, aen den Staet van de Veecnigh de Provintien 0vergdevert fullen wor- den.
XIIL
Dat tenigheRnhttrSi in ghelijck ghetti» ten weder- zyden in Nederlandt, ende niet elders, iullen worden aengeftelt, die gefamentlijck binnen bchoorl ijcken tijde iullen termineren de queftien over de non executie vaa hettemaeckenTraöaet, ende van weghen degeanno. teerde ende gecocfifqueerde Goedereet'ontflaen, mee fulcken verftande, dat de VonnilTen de faecken in Nederlandt raeckende > de volkoomen eftèét fullen forteren, ende voorts dat de Heeren Gecommitteer- den van d'andere zyde fullen ghehouden zijn de goe· de handt te bieden dat de Sententien, raeckende faec- ken buyten de Nederlanden oockalomme ter executie fullen worden ghebracht, ende niet illufoir ghelaten ; ende zijn de Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten Generaci te vreeden , de Heeren hare Prin- cipalen, ende Conamittenten hier mede te verbin- den , foo veel als haer aen defer zyde foude moghea aengaen.
XIV.
Dat het Proces van ChaHtlbeUm hangendealfnocb on^ gedecideert in 't Hof van Methtltn , fai worden ghe- termineert binnen den tijdt van een Jaer, ende by ge- breecke van dien, dat de Rechters in 't voorgaende Ar- ticul gheroert, nu voor alfdan , ende alfdan voor alf nu, fullen gheauthorifeert zijn ende blyven om hec voorfz Proces te decideren ; ende fai de Sententie by hun daer in te wyfen, efted forteren, ende geexecu- teert worden in allènfchijn, of defelve by'C voornoem- de Hof van Mechelen was^ewefen.
Nadien uyt defe jegenwoordige Onder-handelingha gebleecken is, dat de Heeren Gecommitteerden van de Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten vande Nederlandtfche Provintien van d'ander zyde,fwerlgheyc maken, de Heeren Staten van defelve Provintien te ver- binden tot guarant tegensd'arreften, concraventieojende
» J . be |
i
-ocr page 91-
beicbadigheden die d'ingefctenen van defe Vereenigde Provintien fouden moghen aengcdaen worden buyten Ncde'Iandtj foo werdt van defelve vcrwagt een bequaem ende fuffifant expediënt, waer door d'Ingefetenen deler Landen^egens foodanige Arreften,Contr8Ventien ende befchadigheden fullen bevrijt konnen blyven, ofte re- paratie van dien bskoomen, in cas hun fulcx mocht wedervaren.
XVI.
Dat die vande Gereformeerde Religie, woonendein de Nederlanden aen d'andere zyde, oft defelve frequen- terende buyten recherche, ende in hare huyfen onghe- moeyt fullen worden gelaten, ende wat aengaet de geene dieinSpangien, indeRijckenvan Spangien, als oock d'Eylanden, mitfgaders alomme daer den Koningh ge- fagh ende gebiedt heeft buyten de Nederlanden in Euro- pa fullen gaen,keeren, frequenteren ende wederkee^en, met hare Schepen ende Coopmanfchappen, ofte oock' aldaer Domicilium houden ofte gaen houden, fai onder- houden ende geobferveert worden, den inhoudt der Ar- tyculen by den Koningh van Groot Brittangie, ende AtaCormeftablevanCa^ilien hier bevoorensgheflooten, ende fullen deflelfde Articulen by Adle apart worden ge- exprefleert, oock zijn ende blyven van foodanigen kracht in allen fchijn, oft defelve in het Tradtaet waren geinfereert,ende voorts alomme in diverfche Talin be- kent eemaeckt, fulcks ende daer 't behoort.
XVU.
O3tÏi\neKejferlycke Majefleyt in dit jegenwoordighe Tradtaet fa! worden be(i,repea, als oock andere Konin- gen, Princen ende Republijcquenj die hier na ghenoemt fouden worden, ende dat dienvolgens by de Heeren Ge- committeerden van d'andere zyde fai worden bearbeyc ende uytgcbracht moeten worden, goede verfeeckert- heyt dat de Geünieerde Provintien, geduerende den tijdt van het te niaecken Beftant uyt het Roomfche Rijtk niet en lullen worden geinvadeert ofte eenige hoftilitey t aen- gedaen.
XVIII.
- Dat den Heer Prince van Efpinoy, als oock de Heeren Graven van den Berge, Cuyienburgh. ende Warjufé refpe- öive fai moeten contentement ghedaen worden op der felver pretenfien, volgens de refpedlive Memorien daer ven aen de Heeren Gecommitteerden van d'andere zy- de overgegeven, ende fullen hier na noch geexamineert ende overgelevert worden de pretenfien van verfcheyde particuliere geinterefTeerde, oiin defelve mede contente- ment te doen ende klachteloos te ftellen. ,
Alle welcke Pointen ende Artyckelen met de Memo- rien daer by gevought, werden mitidefen overgelevert aen de Heeren Gecommitteerden van den Koning van Spangien, ende van de Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten tot Br»^/vergadert, metfulcken ver- flande ende die meeninge ende intentie, van daer op bin- nen den tijdt van 14., dagen uyt te brengen categorique antwoordt, op datmen mach weten waer na men figh ten eenen of ten anderen aen defer zyde fai aenftellcn ende reguleren. Gedaen in 's Gravenhage den i. April itfjj.
35εη ια. iipiiltoicctbflfi gcflelt feecfifcc «emotie/ ombanUiegrnbact: {|oogblPog. tee ganùtte tQojbcn aen alle^mbafTaiieuc^enDcj|E(ni(ler^banConingen/ ^jmrrn/ iSepubldcquen enbe potentaten elf)iec acn 'ti^of relïDccenöei al^ arn ben Ulinbalfabeuc ban ©iancR gcft.' ^toeben/ ©cnetien/ enbe acn ben ï|cec Charnaflé, bjaer toe ©fcommfttccct 5ön be t|cecen RantwijckjNoortwijcky Vosbergen ende Weede. <Ignbe toat aengingg ben üecc Qefibent Bofwel, cnbeanbcce sainifiec^ ban minbcc quaütept al^ ^ümbaffabeuc^/ bcfcIbe ttiiccben tee ®ecgabering(jban 5aec i|oog{) lüto. befctiepbrn/ enbe aen ijacc Coppe ban beJÉ^motiege: coinnmniceect/ (upbenbeal^ bolgüt: |
- De Gecommitteerde van de Heeren Staten Van de Nederlandtfche Provintien tot Bruflel vergadert, op voorgacnde aenbiedinge, om in handelinge te koomen met de Gi.'Committeerde van de Heeren Staten Generaci der Verecnighde Nederlanden , tot nedcrlegginge van het langhduerighendebloedighOorlogh, IndenHaghe gearriveert wefende, is na exhibitie ende overleveringh van weder*zijtsprocuratien, van wegen dehooghgemel- te Heeren Staten Generael voornementlijck geinfifteert, op de feeckerheyt die van d'andere zyde foude konnen ende behooren gegeven te worden, van dat het te maken Trsdtaet, promptelijck, ende cflFcöivelijck volbraght, ende de contraventien namaels te vallen, behoorlijck gerepareert fouden worden j ende alfoo de Gecommit- teerde van d'andere zyde foodanighe feeckerheydtniet konden preiteren, ten zy foo wtl uytten naem van den Koningh van Sfavgien, als van de Heeren Staten Generael tot bruffel vergadert, wlerde getraöeert, om dat het Tra- öaet foo wel buyten als binnen deNedeilanden, cfiidt foude moeten iorteren} Soo hebben de ghtmelde Ge- committeerde daer toe naderhandt medeuyighebracht procuratie van den Coningh van Sipangitn, op d'Infan- te, ende fubftitutie, dienvolgendeby de hoogh gemelde Infante op de voornoemde Gecommitteerde Nominatie gedaen, in kracht van dcwelcke defelve zijn ghtquallfi- ceert ende aengenomen als CommifiariiTen, foo wel van dtn Koningh fjattSpangien, als van de Heeren Statintot Bruflel vergadert, omme te moghen handelen tot een eeuwighe Vrede ofte langhduyrigh Btilandt mette Hee- ren Staten Generàel der Vereenighde Provintien. Daer op de handelinge aengevangen, ende bydeGecomniit- teerdens vande hoogh-gemelte Heeren Staten Gct eiacl voorgefteltzijnde verfcheyde pointen, ftreckerde toe I uft van de Nederlanden in 't genersel, ende vervolg hens van de geheele Chriftenheyt, ende tot feeckcihc ydc van de VereenighdeNedeilanden in 'tparticuütr, alsmede op 't ftuck van de Trafiqueende Commercie, foo wel in, als buyten de Nederlanden ; hebben de Gecommitteer- den van d'andere zyde haer daer toe nietghenocghiacm gelaft gevonden, ende daeromme na Bruflel gbeionden hebbende, daer na de meefte ende prlncipaelfte pointen gedifficulteerc : waer over tuflchen beyde de parthyen verfcheyden Conferentien zijn gehoudenidaerin aen die van d'andere zyde de nootfaeckeiijckheydtendeiecht- niatigheydtvandevooigcftelde pointen is ghereprefcn- teert, indien fy ter goeder trouwe het Oorloghe fouden begeeren tt verlaten, ende de ruft ende feeckerheydt in ende buyten de Nederlanden met ernft te bttrachten ende te bevorderen. Ende nadien fy meermaels verklaert hadden volgens haer laftdaerin niet te konnen condef^ cenderen, ende de Heeren Staten Generael der Veree- nighde Nederlanden geenfints konden goet vinden defe handelinge met onfeeckerheydt te laten protahen n,om- me hare W apenen ten beften voor haren Staet^ende van hunne Vrunden ende Geallieerde, niet inutil te laeten worden, hebben eynilijck haer Hoogh Mog. deprinci- patlfte pointen, dienende tot feeckerheydt ende beften- dicheyt van het te maecken Traöaet, voor nu ende na- maels, foo in 't reguard van de Nederlanden, als van an- dere Nabuyren ende Geallieerden vaftgeftelt,ende hare Gecommitteerde tot defe handelinge gelaft, aen de Ge- committeerdens van d'andere zyde defelve fchriftelijck over te geven, ende daer op te begeeren cathegorique antwoorde in tijd van 14, dagen,met verklaringe, indien fydefelvenietfouden willen bewilligen, dat het onge- lijck aen haer zyde fai blyven, ende d'onheylen van'c Oorloghe ende verderf van Landen ende Luyden, haer geimputeeït te worden, als zijnde hare Hoog Mog. geen- fin ts van meyninge uyt het Oorloge te fcheyden, als met genouchfame feeckerheyt voor hare, ende hare Nage- buyren ende Geallieerde, ende anderfints gherefolveert daerinneais voordefen te continueren, op vertrouwen dat Godt Almachtigh haer namaels een ander ende beter uytkomfte fai verleenen, welcken volgens de vooriz Pointen ende Articulen aen de Gecommitteerde van d'andere zyde den i. Aprilis Zijn over gelevert, ende vijf van defelve Gecommiteeerde des anderen daeghs daer mede na Bruilel vertrocken ; ende hebben hare Ho. Mog. middeler-tijdt gerefolveert het Legher van defen Staet onder het wijs ende kloeckmoedigh beleyd van fijn Excellentie de Heer Prince van Orangie tegen heteynde van defe Maent te Velde te brengen, omme hare Vidlo- riendoor GodesZegeninge te vervolgen,ende de Spaen- fche|nacht alhier in Nederlandt fulcx te occuperen j dat die nergens eldere ial konnen gccmployoert worden}
ende |
-ocr page 92-
ende ingevalle de voorgeilelde Pointen by die van d'an- derezydebewillighcjendedaer op een Traitaetbefloo· ten mocht werden, fullen alle Nagcbuyrens ende Geal- lieerdens van defen Staet dacr uyc bcfpeuren, dacbaer Ho. Mog, degemeene faecke geenfints begeercn te ver- klaren j ende daeromme niet alleene voor hare icecker- heydt hebben willen iorgen : maer oock haer bequaem maecken omme hare Vrunien ende Geallieerde te kunnen akflereifj ende deS$aenfche Heerjchappyealomme teghem te vaen, teneyndealfoodegheheeleChriftenheydt, ende voornamenclijck de geoppoiccrde Princen ende andere Landen toe een algemeene ruil ende feeckerheydtfou- den moghen geraccken , ende daer bygemainteneerc worden.
©m 18. npjil/ alfoo bic ban ö'anDec jpbe nocö s«n anttooojbt inbjacötm/ enDcDtenaBruHelaBefonDen/ niet tDcDec guamm / bifectit boo^scflcIt ofmen niet fbiiöcDaecobEcaenraaninaöc doen. <i0oc9 toiect ηοφ gort gljcbanDen een DasÖ of tbjee aen tc ficn.
^cmi. toicctopbaecacntiouDm fìaec pafpoo^tge· pjolonffcect/ tot tocecfegeensS.
i9..iiI^eiitBcDec Heftoomenjiinbc/ jQn becbol· acn^mctDcnfelbcnaeöouDcn ceniae Canfecentien : fp fFcureccöcnöunbccbItjfobcrOer4 öaBcn/ om ö'aöfcii» tie ban ùen.llI^acqui^d'Aitona, becttlaecDcn ai^ ηοφ niet bp gcfcbjifte te bonnen anttooojDcn/ boojenDeal cic te Ijcbben efciaccifrcment op fcccftece J^ointen : ©ccs troutücnöe öat nottjtan^ öe ïjanöelingö niet fouDc üjcc» Den afaebioften ; fooinen aen Defec 3Ρ0ί bfecctüe aen tc nemen cebelDche enbe «SoDbcIycIte miDDeien: fepben alfnurg niet becficn te sgnbannabcci^jacutatie/ om oo?fai'che bat becfcljepben pofien upt ^pangiinhoo' tticnbe/ toacen afaefet bcuc -pcancopfen ( bic in Der baet bene ben i@eec Chamaflé, eiioe anbetfini^ allen btiit baacen aentDtnbrnbe/ om befci)anbelinfltitebocnbcc= btotjlnen ) bogij bat b'^^nfante noc^mariji baecom öabt Oefcöjcbrn : toonrnbe feecUece Certificatie ban eacc/ bat be iüoninaö tot ®ccbe^ Danbelinab üjelaöfneaen tna^; fpbeaeecbcn bat na explicatie op tjcttooojot on- trent Neerlandt, baec opgcftpt ig öact mcbr aöenieent tejijnRhijnberck.. (Cnbe boojt^ lanat) eube iirtbjeebc op alle üe pointen aebecbalifeectjtjnbe/ bp bttfcl)cpbe= nc(ironfccentim/ j^ebbenobecgegeben befe naboiaenbe «ffponfiben:
De Gecommitteerde foo van fijne Majefteyt als van de Hceren Gedeputeerden van de Heeien Staten der Nederlandtfche Provintien tot Bruflcl vergadert, geücn hebbende de Pointen ende Articulen op den i. Aprilis left leden overgelevert by dc Heeren Staten Generaci der Vercenigde Nederlanden, verklaren ^nde antwoor- den daer op gelijck volghi :
Op'ceerftePointj Alfoo eenighe poften, koomende van den Koningh aen hare Hoogheyt met Brieven, raec- kende defe onderhandelinge zijn afgeworpen gheweeft, datdefelvehare Hoogheyc vefklaert heeft te fullen fen- den eenen eyghen Poll aen fijne Majefteyt om vernieu- winghe van de Procuratie der felver, ofte Aflevanap·
Erobatie op de fubftitutie op de voorfz Gecommitteerde y hare Hoogheyt ghegeven uyt krachte van de voorfz Procuratie, hebbende niet te min fijne Majefteyt alrede verklaert by Brieven van den ly. April left-leden, wel tevreden tezijn, dat alhier in fijnen Naem van Treves gehandelt wort, volgens de certificatie van haer Hoog- heyt hier nevens gaendeby tranflaetauthentijcq, daer vanhetorgineelaende voorfz Hecren Gedeputeerden κ getoont geweeft. Ende fullen die voorfz Gecommit- teerde, na'cbefluytvande tegenwoordige handelinghe daer op uyt brengen Ratificatie van defelve fijne Maje· Aeyc binnen drie Maenden, ende van de Doorluchtigfte Princeffe Infante binnen 14. daghen, mitfgaders van de "eercD itaten van hunderzyden binnen twee Maenden, allisin goede ende beftendige forme, ende gelijck by de refpedtive Procuratie van fijne Majefteyt. fubftiiutie van hare voorfz Hoogheydt» ProcuratieendeAöe van de
voorfz Heeren (jedéputeerden tot Bruflel vergadert, toegefeyt is : foo dat de Heeren Staten van defer zyde, fullen hebben alle redene van contentement. Voorts |
I
fai alle 't geene by de voorfz handelinge beflooten fai zijn binnen 14· dagen haer delelve befluytinghe van weder- zyden volbrocht ende datelijck gecxecuteert worden, behoudens de faeckenwaer toe anderen tijdt van volko- minge by defe handelinghe befproocken fai zijn. Ende boven de verbinteniflê van fijne Majefteyt, ende van hare Hoogheydt fullen oock de voorfz Staten van de Provintien tot Bruflel vergadert,gehouden ende verbon- den zijn tot het prefteren » binnen den tijdt als boven, 't geene in de Nederlanden, ende aengaende Hhijnherck inkracht van'c voorfz Traftaet fai zijn gheaccoidecrt; ende fullen oock defelve Ötaten inftaen ende guarande- ren alle contraventien ende misbruycken, diegeduyren- de den te beramen tijde van het Traüaet foude mogtien koomea teghefchieden ende voorvallen in Nederland: ; eo daer nevens folemnele beloften doen van alic goede devoiren ende inftantie te doen ^ daer het fai behooien, opdat de contraventien ende milbruycken, geduyrende denlelven tijdt buyten Nederlandt vallende, bp't ipoe- dighfte moghen worden^erecht, ende efFeaivegercpa- reert, welverftaende, dat noopende de contraventien ende miibruycken, die niet en fullen ghedaen worden by publijcque authoriteyt, faigevo]gh[ worden het 31. Arti- cul van den Treves desjaers 1609,
Op het a. Articul, dat alle Pointen ende Articulen, begrepen in het Traftaet van den 9. Apiil, ende Verdrag daeropgevolghtdeny.January 1610. behouden'tgeei.e in defe jegenwoordige ondei handelinge bcraemt fai wor- den, fullen van nieuws voor gearrefteert gehouden wor- den, ende onverbreeckelijck geobferveert, foo wel buy- ten als binnen Europajde geheele Werelt door. dat oock het exercitie van de Catholique Apüftolique , ende Koomlche Religie fai onderhouden werden ten platten Lande in Brabandt, volgens die belofte ghecertificeert by d'Ambaflkdeurs van Vranckrijck den voornoemdea p. April 160J. fonder eenige veranderinge.
Op het 3. Articul, dat hec ftuck vandeLimiten fai geregleert worden in conformité van den Text des voorfz voorgaende Treves, foo wel aengaende 'tgtene daer voor als daer naer, van d'een of d'ander zy dc· is ge- houden of geconquefteertgheweeft, ende d'uiutpiiie contrarie den Texc gtdaen gerepareert. Ende op aat de- fen aengaende geene duyfterheyt, noch twyffelachtig- heydt en zy, fai pertinente Declaratie ende Specifiatie ghemaeckc worden van de Üteden, ftercke Plaetlen en Vlecken, ende van den platten Lande daer aen kle- vende. i
Op het 4. Articul, alfoo het ftuck van de Meyerye van 's Hertogenbofch leer wijt-loopigh, ende van breed ende diepen onderfoeck is, verioecken de voorfz Ge- committeerde, alfoo niet wort eoet gevonden dit Poinc te remitteren tot cene particuliere onderhandelinghe, naer het befluyt van defe principale, dat immers om tijde te winnen, dieshalven getraöee't werdein'tbyfonder by eenighe Perfoonen daer toe ter weder-zyden te noe- men , in fulcken ghetal als de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden fullen goet vinden fonder ver^chtinge van 'c principael Traflaet.
" " 6, ende 8. ( wefende het 7. alrede gheac-
Op'ti·
cordeert ) wort het inhout van het 8. toegeftaen, in re- arde van de Coninckrijcken, Staten ende Landen,daer
nwoonders van de Geünieerde Provintien, volghens den Text van de voorgaende Treves hebben mogen ne- gotieren, met toefegginge daer en boven dat fijni< Maje- fteyt van Spangien op de Riviere van de Schelde,'tSas va» Gent en(fehetZn>^'», fai doen cefleren, foolanghe den Treves falduyren, en aiieanderebefwaerniflenidiege- duyrende ofte ter oorfaecke van de Oorloge zijn opghe- fteit, oock fonder eenige andere van nieuws te moghen opftellen, behoudens dat daer tegen de Laften endelm- pofitien van wegen de Heeren Staten van defer zyde te lichten ende te praAiqueren, ghemodereert fullen wor- den op den voet daer op men ten weder-zyden fai kon- nen accorderen, waer mede voldaen wert hec voorfz J". ende 6. Articul. *
Op'tpi wordt alfooch daer bygheperfifteert, dat die van 'cjodifche Geloove , Ingefeten der Vereenighde Nederlanden, noch hunne Waren en fullen in Spangien ende Fortugael, ende andere Rijcken van fijne Maje.
ê + öeyt
van de Nederlandtfche Vrede-handciingh. 9 |
-ocr page 93-
V E R Η A E L
φ
91
lleyt niet «neer voordeels hebben als die li Jen elders re- fidercnde ende hunne waren : ende wat belanght de Nederlanden wefendc onder 't gebiedt van defelve fijn Majefteyc en fai die van 't voortfz lodifche Ge- loove noöpende huncf Perfoonen, waren ofte Goede- ren niet meer toegelaten fijn dan geweien is geduyrende d^ie voorgaende Treve» > maer hunne waren bevondende ίή een Schip geleden met Waren ofte Coopmanfchappen toebehoorended'lnwoonders van de Geünieerde Pro- vintien gequalificeert om te genieten het beneficie van den Treves, en fullen de Wared van defelve Inwoon- ders niet geconfifqueert worden, anders als het felve na recht is geordonneert ofte gebruyckt tegens alle andere, volgens die Wetten ende Coftumen van 't voorfz Rijck van Spangien op de toegelaten ende verboden Goederen onder een gemengelc : waer-en-bovennoch, van wegen haer Hoocheyt, aenfijn Majefteyc gefchreven fai wor- den om alle onbehoorlijcke onderfoecken ende quellin- gen te doen cefferen.
Het 10. is buyten different : yegens het ir. Point wert geperfifteert als t'andere tijden.
Op het 11. fai, als in de voorgaende Gefchriften ge- feyt is, de Stadt Breda worden overgelevert aen de Hee- ren Staten Generaci fonder het platte Landt, 't welck bly ven fai aen lij ne Majefteyt op conditie dat d'oeffenïn- ge van de Catbolijcke Roomfehe Religie, ende den Geefte- lijcken Staet ende Jurifdidlie in defelve Stadt fai altijt bly- ven ende gehouden worden, gelijck die daer yegenwoor- dichis. Datoockde Stadt van met de Fortifi-
catiën ende de Schans daer tegen over van het Guar- nifoen van fijne Majefteyt voorfz fullen ontledicht, ende die Fortificatiën gedemolieert , die Stadt Neu- trael gemaeckt , ende aen den Chur-Furil van Ceule» gereftitueert worden. Ende voor foo veel aengaet Fer- aambuca fai overgelevert worden aen fijne Majefteyt van Spanien mits eene forame gelts die de voorfz Ge- nommitteerde geauthorifeert fijn te mogen vermeerde- ren boven de drie hmdert duyfend cromen die fy ahrede hebben aangeboden > defelve overleringe te gefchieden op fulcken tijdt ende voet als befproocken ftl worden. Ende nopende de Stadt van Gelre en verftaet men hier daer van te fcheyden fonder daer tegens eenige andere plaetfe in mangelinge Ce hebben ten genou- gen van fijne Majefteyt.
Op hec IJ. Point wort toegeftaeii dat nopende de Materie Civile ende reparatie van fchaden ende Inte- reflen by wegen van luftitie d«efchillen die vallen ful- len op àc nor» executie van het Traitaet, éndeom gean- noveerde ofte geconfifqueerde Goederen , fullen gede- cldeert worden by Rechters aenbeyde fijden in gelijck getal tekiefenendeteftellen in Nederlant ende niet el' ders. Waer op behoorlijck reglement onderlinge fai ge- raemt worden > wel vsrftaende dat defelve Rechters e- geene kennilTe en fulkn nemen dan ter oorfaecke van Contraventien, misbruyckenendegeprectendeerde on· gelijcken gedaen by authoriteyt p'ublijcque by lafte van fijne Majefteyt of van de Heeren Staten van de Veree- nichde Provintien. Ende nopende de Contraventien van particulieren fai gevolght worden het 31. Articul van de voorgaende Treves.
Op het 14. Point, men is te vreden toe te feggen dat het Proces van Chaftel-Bettin by den grooten Raet van Mechelen fai worden ghededdeert binnen een laer na ! dat de faecke ten vollen fai wefen geinftrueert, welcke ïnftruftie gefchieden fai met korte dilayen, fc« dat den 1 Heere Prince van Orange geen oorfaecke fai hebben te klagen.
Nopende het ly. Artijckelhet fchljntdat ten weder- fiden genouchfame voldoeninge gegeven wort by middel van het 13. point hier vorens.
Hetinhoutvan het 16. Point en kan niet vorder ghe- accordeert worden als gefchiet en is by de voorgaende Treves wel verftaende, dat de Articulen beflooten met den Conneftable van Caftillen, ende by den 7. Articu- levandenfelven Treves gheaccordeert aendelnwoon- ders van de Geünieerde Provintien fullen uytgedruckt worden in byfondere Aften ende gehouden als geinfe- leert in dit Tradlaet , ende daer-en-boven defel- ve Artieulen uytghegeven ende verkondicht in vcr- fcheyden Talen j daer ende foo men fai bevinden te be: hooren. |
Over het 17. Point, falvan wegen haer Hoogheytge- negotieert worden nefiens fijne Keyferlijcke Majefteyt behoudens dat de Heeren Staten Generaci van de Geü- nieerde Provintien fullen beloven caer het befluyt van dit Traüaet van Treves gheen aiEftentie te doen aen de Vyanden van fijne voornoemde Keyferlijcke Majefteyt noch aen de gene die tegenwoordich tegen haer de Wa- penen genomen hebben ofte nemen fullen.
Op het lU. Point wort verklaert dat hare Hoogheyt de Pretenfien aldaer gemelt laet onderfoecken in dc Raden van fijn Majefteyt ende fel metten eerften daer op refolveren naer behooren. Ende In 't particulier voor Γ00 veel aengaet de pretenCe van den Prince van Efptnoy ; dat bare Hoogheydt aleer daer op te refolveren fai aen de Princefle vin i^gw? laten communiceren defen Anicul , mitsgaders de ftucken daer'toe dienende van wegen den voorfz Prince overgegeven ; aen denwelcken oock daer tegens ghecommuniceert fullen worden de Requefte van defelve Princefle overghegheven tar contrarien eynde , om d'antwoorde ten wederfijdea ghefien aen de Gecommitteerde laft ghegheven te worden om op defe pretenfien te antwoorden ghe- lijck het fai behooren. Ende aengaende Graef Hen- drick van· den Bergh , ende den Graef van Warfufi fai van wtghen hare Hoogheydt gefchreven worden in Spagnien , fai oock daer naer gefproocken wor- den van 't gene gepretendeert wort voor eenige particulieren van wegen fijne Majefteyt > Aöum 18. May lójj. Onderftond by laft van de voorfz Ge- committeerde get^yckent,
J. Eielheer
T^Cfeiaeftnnifiben teeSdereabecfnsginaeb^cSt Pfni ^ùe / gebbeii b'aentDefcnùt aeiifienometi
befrlbebeel^bnicaffmblgeupt Den gacen/ beel^ beuc jaàifllbetecomtnunjcecenaen bccfelbet: I^recm p;fntf« pdeit/ ombegocbetneeninoebanbienba» op tebeci» fiaett cnbc toebtc in te biengen tf gctr ben i. Slunp ; enbe alfoo be i^eec 3^?jnce ban <i@canete alrebe toa^ te Bclbe ; aen Π)η <B]cceIentie ooih €ople fbo ban 'leegeel iSajppojt enbe J^crbalifatie al^ ban be Kc· ticulen tocscfonben.
^ie ban b'anbec fijbe gfee brac renfse lebiggm tfjbt ficiigenbe/neten Uaec beclupben genrgcn te fgn onbectufTcben te saenbcficlitfeenbcboosnaemfie^&te· bm foo in ^ollanbt al^ anbece 9;obintien. 't 3@eIciE tee oocen ban gaec ^oog: ji@oe : Ëomenbe enbeom becfcficyDene cebenen niet goet gebonoen tbojbcnbe: foo i^ iiaec beuc brn Griffier Mufch eecp genoti^ ficeett 6et becfenben ban fiate ücfponfibcn aen be iSefpcctibe ^jobintien : enbe batmen {joopte baerop te fuUen (jebben bet feibcc ^DbbJtJfen enbe iSefoIutien teacn ben 2. giunp/ baec na fön φ beuc ficmbecfocht onbectnlTcDen te tDillen blgben in ben Hage , enbe niet te gaen bene cepfen be ;&teben befec #;otain> tien. 2©aec op be J^attogö ban Aerfchot, frggenbe: naer dien dit maer een verfouck was, dattet inhaeredif- cretie ftont fulcx t'achtervolgen of niet ; foo repliceet* bclbe ^iiffiec : Het verfouck van de Heeren Staten Ge- neraci > als reprsefenteretide de Souverainiteyt van defen Staet, moet voor commandement geacht worden. CnbC be®actog baec opbjagenbe/ of dan oock de wegh na BruflelwasgeQooteni gaf be <(3;iffiec bOOjanttDOQlt : neen : met bpbouginge / in ca^ fdn <E);ceIIrntie baec toe Pafpoojt begeecbc ; batmengem baec mebe fou accom* mobecen.
ïliecnabecflaenbe/ batbt^ onaengepen (nocfitan^ boo;batbe4^otifìcatie gaectoa^gefcbiet) be jj^eec ban Danfermonc bm0/ onb(CP2aet();tbenPeecbcnte &OO' pen / gegaenna Schorel, met intentie om ban baec te gaen na Vrieflandt : foo in fuï£)c foo qualöcR genos men batmen p« tj;p?efre JKHiibe ftem öeeft nagöe· fcD;eben 't geéne men aen @ne Üeecen Coliegas bp mon* be bab laten feggen: aT^namelgcli battet]Pefpoo;t ^rr gegeben bja^ / om in ben Hage te fiomen / enbe op Bet (iucit ben be®ccbe^-öanbeling te bacecen/enbe niet om beuc befen^tatt geen enbetoieet te tcet^en} enbe
ten» |
-ocr page 94-
van de Nederlandiche Vrede-handeÜngh. 93
Detnft Dcfe tUDOjDen t De forte que nous nous promet- tonsque vous voudresaveüe decette retourneticy , & vous garentir des incommodités, qui vous pourroienc furvenir (oniDatöp Β«η Jpafpoojt fpctialijcft Öacctoe tnljabbc) outre noftre intention.
oSnöe alfoo aacfi Daaöcltjcft^ecn gwoten toeloop ban iïoomfcöCatboIdiftintofl^tm ftupfc ban öe^EOrpu» tEfcDe ban b'anöccc Οίδε tot öc .ffeiiTc enDc anbccc ftatc flEi-ciielijcItc <0obc^· Dicniten / öiemm ïjaec al^ Hlmbaf= fabcut^boo^ljaecenDeiiacc familie toeliet / fooftinbe ©ercrn ban ©oltanbt itccatibeiijrft gefeocn om o?D?c
DaECteflcntc(ldlcn.
^nDeretijOt toiett ooeh becfocDt Pafpoo^tbooi&ni ban Wouwere,een ban iitontg^ jpinantia iiatien tot Bruilèl j om alöiec te homm ban toeaen Den fóoning cnDe gct toecch ùec iCcebr^ ùc bjijben : ^arc een^bccii toa^battfflenl'tfln bj^ Harcogs van Aerfchot fnbi(ji= tiecCoHesucn : anbrcbeel^ ooci^ facgmm giet goe lan^ flfcöoe meet bat ban be Jtanbriingi) niet fonbe ballen: enbe batmen al gcnoegö of tebe te beel ban ΙϋοηΙποίί ©olfit in 't aanbt ijabbe : Die^ op 't felbe berfocch Qcen anber öcfolytic quam al^ datmen daer in niet kon- de treden.
©pcenen tgötal^be iaefi obecge&omene iSefponn= ben Dooj affenbinge enbe anbetfint^ toaccn gccommuni: mttaenbel^jobintien ; foo fiiiioaclt befelbe gefonben aenfïjniSjccclIenttc/ IcggenbeboojÖöijnbeccB/ om te ïjcbben DelTcIf^ JloogljtoDSJ ^Cbbij^/ Daec op öefelbe fcl)?eefbitantbjooit.
Hooghe CHogende Heeretty
WY hebben wel ontfangen uwer Ho. Mog. Miflïve van den ao. defes met de ftucken daer neven ge- voeght, waer by het hacr belieft heeft te begeeren dat wy haer dienen fouden van ons advys op 't ftuck van de Handelinge van Bellant mqt de Heeren van de andere fijde aengevangen.
Wy bekennen dat uwe Ho. Mog, on? dacrmedebe- wyfen, een fottderlingtgroote tere,, voor dewelce wy haer gedienftelijek bedancken, maer hier tegens beforgen wy datwy haer daerinneniet en lullen konnen dienen foo als de gewightigheyc van de faecke ende U. Hoogh Mo- gende goede intentie wel meriteren one devoir ver- cyfcht)ende wy van herten wenfchen : Nochtans fullen wy tot quitinghe vanonfen plicht voor ons advys vry- moedigh verklaren.
Dat onfes bedunckens dit gantfche Traöaet is be- ftaende in twee pointen het ee» raeckende defaeckenvan Europa't andere die van Indien.
Wat die van Europa aengaet en fien wy maer twee principale difficuhcyten , <i' βετκ over de Meyerye van 'sHertogenèofih. end'andere over àeHavenen van Vlatn- deren, waer van wy meynen dat men in gecner manieren en behoort te wij eken , maer by'teen ende'c ander te blyven,te meer alfoo wy achten datter middelen fijn om- me foo wel in'teen als in't andere malkanderen te ver- ftaen.Indien niet, fijn van advys datmen behoort te per- fifteren by 't geene dien aengaende van defer fijde gepro- poneert is. Want voor foo veel de vordere diffèf entiale pointen beroeren magh,daer konnen,onfes vermoedens, wel expedienten gevonden werden, orame defelve t'ac- commcderen.
Belangende die van Indien; en fien wy geen middel van eenige Modificatie j mitfdicn d'eere, reputatie,ende 't voordeel van 'c Landt daer in beftaet dat Vemambuco werde gemainteneert, fonder dat men, om geltofteeeni- ge andere belofceu behoort t' abandoneren de Compag- nie van Weft-Indien als die van den Staet van den Lan- de foo wel verdient heeft ende' aen de faecken des Conings van Spagnien foogreoten af b.'tmk aljmch doen kan : ende aengaende de Ooft indifche Compagnie men behoort te blyv^n by 'tgene geduyrende de voorgaande Treves ge- praftifeert is,ten opfien van dacde Coning van Spagnien felfsdienweghgekofen heeft , fonder dat ter faecke van dien yetwes gedaen fy tot nadeel vande Treves : maer wy laten ons beduncken datmen beyde de voorfzCoropag- nienhieropbehoottte verftaen > ende ficb ten naeftcn by te reguleren na 't gene fy dser van ad viferen fouden, als die daer van de beÜe kennifle hebben, ende meetì ge- intereffeertfijn, |
Ende omme haeft te fien 't Succes van defe faecken,fo fond e men na onfe opinie konnen beginnen te handelen ende t' accorderen op 't gene raeckt een van defe voorfz twee Poindien ende cerft te beginnen met dat van Indi· eajwaerover eens geworden Cjnde, vermeynen wy dat- men elckanderen oock baeft verftaen foude over de faec- ken vao Europa,
Ditis in't korte't gene wy U. Ho. Mog op de mate- rie iouden aendienen voor ons advys, ons nochtans ia allen gedragende tot hare wijsheyt ende voorfichtigheyt omme te doen ende te procederen na dat defelve voor den meeften dienft , ende profijt van den Lande bevinden fullen te behoren,cn ons daer mede aen defelve gebieden- de,bidden God Almachtigh
Hooge Mogende Heeren U. Ho. Mogende te hou- den in fijne Heylige Proteftie. Uyttet Leger voor Rhijnberckden i.Juny κί?}. Onderftont U. Hoogh Mogende Onderdanigen Dienaer.
Geteeckent, F. Henry de Najfoit.
ÏBepnigg Dagen bare na üetftjnü^cencntie (ilacgte boen Oat be if eet: Chamacé fjcg becoemt tjabbe / Coppe ban befén SSjiefgbefeccgen/ cnbe bie getcanflateect ui 't jFtanfcö aeh ben Coning obetgefonben te Ijebben.
Ï^en 14·· ^unp tuiect bp Confccentie arn bie ban b'anbetfljOe boojgeöouDen / Dat fy alfnocö geen contcns tement en gaben aengaenbe bc lang gebiiapeetbe enbe foo bichmaelbegeetbe Procuratie. 2. #rtacoatbecfröit aengaenbe be Compagnie in Ooft ende Weft-lndien : biefp mebe in 'tfflcactaet toilöen Comp^eïjenbecen/cns beOefe^taetb)ilbefe in <!^o}Iog laten. 3. SScngaenDebe Meyerye. ?iengaenbe'tfIuptenbanöeScheide,'tSas, 'cZwijndt. 9^atmenaIfnoct)pecri(ieet;beomtet]eb^ ben Breda enbe Gelder, φρ 't eec|te bcbben Ìtbebec gC' lïlaegt/tiat Qaec Coutiet^ / na enbe upt Spagnien gaen< be/biiecben in J^^anc&ciich opgegoubcn/afgctno^n en' begebebalifeect ; boel) mecnben bat Oe ProcumtietDel foubebolgen*. l)oeb)cl fp oojbeelben bat bep^ooicatie ban anno 1^19. nocö fcbect boo? een SSjiefbrp litoningii aen Rubens geconfitmeect/ genoegg toa^. Aengaenbe indien : foct)tenaen te tbt)fen / bat ban befec fijbe in ben beginne getoont toa^ bat men elbacc oocft be« geecbe / boel) bat Daec obfc baec na foube fionnen ben gecoubenieect. iCegen Breda enbe Gelder epflen toebec Fernambuco, be Meyerye raeenbtn f^ met goebe befcljcpbentcbebJöfen / bat fe niet bqjenbenttoag ban be Stadt. gucngaenbe be cefïecenbe peintrn teffceccbeπ gaectot boojige cefponfiben: alleen bpmonbeaHe^ b^i· b;engenbe biat Kjacc fuflcnuc mocgt ba I (lellen, ^ocg baec nabecltlaecben fpte bjeöcn De fijn Gelder tegmen eenigl) anbec plaet^ te mangelen : begeecenbe men mocfìteeenigl) plaet^boojflaen: oocK pjefenteecben Bre- da obcc te gebeu fonbec 't platte Xanbt : enbe batbe
RoomfchCatholijcke ÖeligieenbeGeeftelijckcn g)taeC
in De ^tabt altijbt foube blpbcn gelijch Die nu bja^,
«aecRenbe ben Keyfer m 't 17. point : fepDen Dat D'3|nfante()cmalccebebcb)ogcnt)ab tebcchiacen/ Dat geoupcenbe Drn ®ccbe^ l)P Defen^taet niet bpanblgcft ^uDe attaqueren : miti ooclt ban Defen ^taet in 'tööcft niet gefcbiebenDe eenige bpanbigche attentaten; nocg De ©panben ban fijn Keyferlijcke i®a}e(lept eenige Dulp Doenbe:be^ foube Den Coning ban Spagnien jlaen ben fóepfec te aflificcen.
J^etbcc niet honnenbe (tomen : fijn gecommfttecct De öeccen ban Keemflede cnbe Knuy c om banalle^ aen fljn<e]ccellentieteccfecccen, ©en 17· Sluip toeDeecRoi menbe cappoiteecben i)ct abbt)^ ban fijn dEicclIentie Ijiecintebefïaen. , , , .
^at bie ban b'anbec fijbe aengefcpt fonDe mogj^en t]]o;Denominbo;beccConfccentie te bomen / enbe Dat alfban nabccSn|la'ntiebei)oo;begeDacnteb)o;Den/ op Dec>;l)ib{tie ban De nitutot pjocwatieofteaDleu^De |
-ocr page 95-
94- V E R Η A E L
ruü'ïitutit· bp b' anfunte ban ^paflttien gfSibinop
be J^emnbanb'anDErefilfte/ fonDcc ebcntotlDel|an= beliuaebaccommeDatflöfB af tebjercfienof fcBoonbe boo?f3 f>2acucatie ofte approbatie alfnocb niet gcci;Di' bemtDifir.
(ιΕεπ ttoceben bat men be Ooft enbe Weft indifche Compagnien fouDe confccbccen enDe maintenetcn/enbc <n fpecic/ bclanuenbc be Weft-Indifche, bat men befelbe fauDe confetbecen'tfp bp eo;Iosb ofte bp anl>et:ebe> quame e);pebienten met communicatie enbebeta)illisin< ge ban be lBe|i-3!nöifci)e Compagnie te betamen/ boel) bat men in seenöecIeB maniere be fojten ban Far- nambuco fouDe beclaten/obecseötn/ ofte tegen^ ecniolj Oeltbectolffelen.
i€en 3. batmen 't flucfì banbe Mcyerye foube be^oo^ ccnflaenbetegouben/ bocötnca^bat bie ban b'anbec (ïjbe eenige boo^flagen foutien gomen te boen biemib: belmatigB tnacen/Dat gace {|αοβ JDos· baec op tia 8ele> Oentfjeptfouben Itonncn letten.
i^tn 4.Dat Bet (inch ban ftet bebacen ban be Schelde enbe be Canaien baec op cefponbecenbe bp bie ban b'an> bec fijüe hiaecbec foube bciioo^n geflelt te b}o;bcn ; fulc;: al^ men in cebm enbe equitept bebinben foube te be· i)oo;!en.
Cen f . batmen foube beI)oo;en t'urgemi bat Gelder tegen^ Rhijnberck foube mogen taojben gebemante^ leert ;aIsJmeOe op be cenbitie ban Breda, Doet) Jatenbe 'tfluchbanBredatec befccetie ban baec C§!o.,ffeog.ban batmen In allen maniecen foube bienen t'ïnfifleren bat benietoe j?o?ten/op/bp/cnbe ontcent Stevenfwaert gEtflaeciit/mocbten tno^ben gebemolieect bp boojtgancR Uan'tiCtactaet.
(Cen (^.bat be lüepfcc in jpet ^cactaet foube begoojen gefloten te bio;beu/b ocg met met inefgale conditiën ; bat al^^pagnien foube beloobengem met befaecKenban ^uptfefjlanb niet te bemoepen/bat gare jaaog. pari paiiu ooch fouben mogen beloften boen/maec al^ ^pag^ nienben Jltepf^cofteanbecfint^ befaec6en ban#upt^ lanb foube taillen fecouceten / batmen aen befefijbe oocftbe bcpgept foube befiouben ban in^uptfeglantfe^ couc^ te boen.
«Snbe batmen alle/'t gene boojfsf^ / in b'aenfiaenbe Conferentie foube mogen boo^flaen / enbemepnbefijn i^oogBgemelbe (Smilentie bat foo toanneer al^ opbe booffs pointen tueberfiit^ geconbenieect foube fijn/bat: men ban bri nopenbebebo;bereenbe ce(ierenbe#oin· ten / in bei|anbelingebooKgeb?aggt r^pebienten fou: be bunnen binbcn / om alfoo opeen goebe / Cbjifies igcBe en bafien boet upt b' (©o?Iog|) te gecaeefien/maec al^ fulep niet tn foube bonnen gebeuren / batmen ban ftact foube moeten maecben ban in b'(@ojIogI)e te continueren / enbe baerinne bolgen be boet- flap: pen ban onfe Soo;-(©uber^ enbe #;ebecefr(ur^ met goebe courage enDe belept / enDe beritiatgten btiat naber upthomfie (0ob. ^Imacgtigb foube toillen gec ben.
ïBe faechen albu^ (taenbe ; foo geeft 39;anchrtjcb boo; benï^eer Chamaflé ( bie geDuprigÖ ban begin afbefer ï^anbeltngööifc tna^getoeefi enbe befelbeöabbegeco- fiopeert enbe geeontramineert boo; aentDijlinge ban meecbcc boo;bce( bp continuatie ban 't (i^oilogf) te fui· lenboen) fecreteli]clt aen fi{n (Sreellentfe laten com· municeren bat be Coningb beffeing gabbe om met een macl)tigI)aLcgerte treeften in aLotteringb : biaer boo2 (alfoo ^pagnien ben {|artogg fijn «Sealiieerbe en> be ^bgerent niet foube tnillen laten berIoo;en gaen) bet ;&paenfcb Xcger alfoo foube toerbcn gebifirabeert / bat bet Eeger ban Defen g>taet / na beboo?cn betfïercfit toerbenbe/ noclj pet^ groots foube bonnen tergant ttemen / toaec upt fijn ((B):ceIIentie nieuïue goope fcgep> ten om be jgeberlanben onber Coningg^ gegooi faembeptffaenbe/ toebcrte fïellenin gelijchen fïanbt al^'tboojgacnöetJaer : enbe te betoo^faecften of een <i3enerael ^pflanot tegen be j&paenfcjje ofgaerbene· gen boo; befcn gepjojecteec&e ^rtirulen te boen ingaen. (@mbefeoo;faeclte geeft fijn «(B^cellentie aen ben Sig'cj: «Canceliec Oxenfterren enbe aianbt-<i5?acf van Heilen gefcg^eben enbe geobtineert bat een goet aental ^toeeb· fcge enbe Üe^ifege (iupter^ fouben bomen een ifiup· terbienfi boen oen befen g>tatt. ï^p bebe 't aieger af- facben ban Rhijnbcrck na Nitnmegen : logeermbf De Bupterpe in Cleverham : becfocgte 20O. Dupfcnt pont 25ifcupt i enbe een otoot gbetal ^cgepen boo| (Deertrupbetibercg te boen Itomen : baec na bebe't M.t= gecgaenna23o)ctel. |
3liIfoo beCeur-Bojfi ban «iculen't berleben SÌaer/ al^befe^taet meenbe'tmcefleabantage te gebbenop be jfepaenfcge / be i^appengeimfegebebe af-homen: enbe men b^ep'be bat ggcbuptenbe befen ^ocgt/gp bc^gelgcl^^mocgtDoen : foo i^ goet gcbonDcnboojbe^ fgtnDinge enbe^?ifbengem baec ban af tefcgiiclirn. CharnaiicDebe oocft boo? ben Comminarli i^euftcn· De anberfint^ abancecen notabile fommen ban 'C be· loofbe fubfibie ; enbe in berfcgepbenConfcrenticnmet bie ban befen ^taet enbe fijn €lcceHentie argouben ober 't af b?eecfien ban be i^anbeling met bie ban b'an· becfijbe enbe'tmahcn baneene nieubie ?(iliance met B?ontfiröcft /gaf Itlaerlgch te berfiaen / bat be Co» ningg genegen toa^tot be Rupture teghen Spagnien: geltjch oocb boo; ben ^mbaffabeur Baugy alrebe in't 31aec 1629. enbe 1630, genocgg toiert teberliaengge·: geben, ^n 't begin ban 3ilugu(iu^ toiert gefonben De» fe Jgemojie aen alle ^mbaffabeut^ enbe minbere £giniflec^ ban befen ^taet bupten^Xant^£!rfibrrcn: be om te communiceren baec 't begooibe. «SnDe toitr^ ben ooch toeberom gcbjucbt be^eclaratien ban gare iloogg JSSogenbebanben 22. H^apenDe n.^epteni· ber bei boojleben 3aeri: om gepropt enbcgebibul» geert tetoojben onber b'^ngefetenenuan b'anberfli» be. 't ï0elcit allri geen effect getft gegabt : anbeci/ al^batbeConinggban B?ancftrgcb gegeel Lotringen Contiuefieerbe/enbebeniy ijepttmbjli fijn enttébc= betotji^ancp.
Hier na volgt de Opgcmelde Memorie.
KjMemoriegefmden aen de Mimflers van we- gen defin haetRepderende huyten ^sLantSy by ConingeniPr'mceni Potentaten ende Re- fubljjcken ten eynde defelve by alle occafien ber icht mogen doen falcx ende daer 't be^ hoort, vanden Staet van de Handelinghe van den Treves wet de Gecommitteerde van den Coning van Spagnien beflaende in het navolgende,
DAt die Handelinge tulTchcnde Gedeputeerde van Spagnien ende van bare Koog Mog.op liet ernftigh aenhouden van des Coninghs Gecommitteerde foo lange gecontinueert is met belofte by iiaergbedaen, dat fy fouden uytbrenghen nieuwe Procuratie van den Coningh ende daer by foodanighen lail daer mede de Rufte ende Vrede in hetNederlant met genoeghiame feeckerheyt foude hebben kunnen getroffen ende lier- iÏclt worden.
Dan dat by vervolgh fyluyden van het eene ende het ander fijn gebleven in gebreecke, ende middeler tijd en- de onder de hand hebben beginnen te fpreecken van Stilftant van Wapenen, daer toe hare Hoog Mogende geenfints hebben willen verftaen : waer na fy luyder> gepooght hebben te komen tot andere voorflagen, fon- der op de poioten van wegen haerHoogh Mogende ge- proponeert te géven het verwachte ende begeerde con- tentement.
Ende middelertijt is men in crvaainge gekomen dat àeCardieael Infante met veel Krijgs-Volck in Italienis gekomen > om na Nederlant te mflèren, ghelijck me- de een groot ghetal Schepen van Duynkercken na Spa- gnien fijn verfeylt ende aldaer noch meer toegeruft worden, diemen verftaet ende gelooft veel Spaenfch Krijfch.Volck na Nederlandt fullen foecken over te brengen.
Zijnde fes vande principaelile Gedeputeerden van den Coningh ontrent twee Maenden geleden na Br»^/ ver- trocken, om uyt te brengen de Dieu\i|e beloofde Procu-,
ratie |
-ocr page 96-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 95
ratie, endenaerderUft op de pointen van wegen haer Hog: Mog: geproponeert, ende niet tegenftaende de Gedeputeerde alhier gebleven verfcheyden malen heb- ben verklaert dar defelve eerftdaegs fouden weder ko- men 1 fijn echter fyliedpn toe nu toe niet verfchenen fonder dat van den tijd van haer wederkornfte meer werc gefproocken, maervan Brufel νcinomea , dat eenige van dien in Spagnieli fij η ontboden > ofte derwaertb ghe- fonden fullen worden. Uyc alle 't weicke Islaerlijck te lïen is de Gedeputeerde des Coninghs alleen gefocht heb- ben tijdttegewinnen, cfte den Coningh van Spagnien ende fijne Minifters met hdriechlijcke Handeliage alhier ende elders foecken om te gaen, ende middeler tijdt haer alomme met machc te verilercken, ende niet by goetlijcke Handelinge de rufte van de Chriftenheyt maer met bedroch ende Wapenen haer Arabitien ende Defey- jien tq)romoveren : alwaer het fchoon met defadveu van hare Gecommitteerde, gelijck des Coningh* Gecom- mitteerde genoeghfaem gedefadiOyeert, ende fonder laft ende buyten Negotiatie gelaten worden.
Waer tegen hare Ho : Mo : in hare gewoonlijcke con- ilantie van de Wapenen fijn gebleven, ende van mey- ninge den Coning van Spagnien te Water ende te Lan- den alle moghelijcke af-breuck te doen, ende fullen by het af-breecken vande tegenwoordige Handelinge alle de werelt betoonen, hoe weynigluft den Coning van Spa- gnien ende fijne adherenten hebben tot een Chiiftelijc- ken ende verfeeckerden Vrede.
't Welck dan den Evangelifche in Duytfchlant tot ad- vertentie ende waerfchouwiaghe mede fai mogen dienen, om door geen fchijn van Handelinge hare Wapenen te verlaten, ende hareavantagien tequiteren, niaer onder benefitie van defelve met af breuck ende teghenftant van de gene die de rufte van de Chriftenheydt tot noch toe hebben gheturbeert. Defelve rufte door Godes genadi- gen zegen te bevorderen, gelijck hare Ho : Mo: gere- folveert fijn te doen ende onveraoderlijck fullen bly ven.
13. StuBuflirmaraenbeï^eiwii Edelheereenöc Sonct ben i^eetc ban ïleemfiebe fefifi^cn fat f^ taf^ DaODen tot opcningt) ban een agi pointen. mu iooo^beöaec Dat tie nieefie(i3ecommitteecDe banbefec fgbe tot De Hanbelingb abfent tnacen.
Edelheere fepuebojQer^ ; alfofpupt spagnien geen befcbeetontfinacn/ enDebe Staten ban D'anbec fi)be notgtan^ebensenegenblebentot De i^anbeiingf)/ bat fb gcrefoibeert babben te fepnben aen ben Cóntnob ben Biffchop van Yperen. ben Hartogh van Aerfchot Éttbe ben ^enftonact^ Schotte ban Sjuffel ! om upt te bjen^en be ©jocucatie ban befet fijbe op Dun betfocht/ becltïaecbebatfpbetepfefoube&onnenboen in iiM-^ gijcn tot Madrid : ©ctfocgten bataengaenbefie Jtàepe^ epe / ijct mocDt blpben in ftatutot b'uptBorape befet iCcactaten.
i|^n;>ectufTcgeni|{iet Segec aen 'tmaccgeecengDe* raecBt ; toierteerptot Heez enbe Leende lanflBDeuc be ^paenfcbe onbet Aitona enbe Graef lohan opflBe^ touben/ enblijch tueechen be Jipaenfcge na ben Demer: enbe lieten be ^taetfcDe paffecen na Maeftricht .· ah toaec eenige Dagen ge egen gebbenbe / paffeecben be J03afe enbe quamen beuc be booglme toebec tot Nimme- gen : be Zweedfche enbe HeiTifche ccpafRecben ben SBfln tot Wefel, fonbec boo? befen ^taet pet^ ©lucöt- barisi)^ upttecccgten : al^ alleen batmenbe ^paen· ίφε ΐοα beei beietfel enbe aenboecth^ gaf; bat f^ aenften nróftenbatbcfcanfcfje Nancy enbe meep gefieei Lo- tringen incojpocectben. ©nbectufTcfien betb?ootet biebanbeiüeaeetingtiaIBtec/ batbiebanb'anbec fijbe nocö alöicc bicben ; fonbec eenitö befcftept upt ftpa^ gnien. ^ie^ men goet bont ben lo. ectobecbe4^Be: melbe obergeblebenc i6Dccomtnitteecbe ban b'anbece fÖöe te befctjepben ten j[|upfe ban ben ^?aef ban Culen- ^rgh : altoaec ijaec beuc ben WelgBemelben ©eec ©iacfhjiectacngeffpt ; batfpgebencfienfoubenalBlec teföngehomen nietomte Refideren · maec omtebe- foigneren : enbe foofpnocl) niet becfientoacen ban bc= npoi'ÜcBfboïmacötenbepouboic 5 batfpmocfitenfien bletebefiomcn ten langöflen binnen biec of fe^tueec· Iten : of batmen foube/ bpuntflentenl^ban fultltjc/ cefolbecen op öaec 33imiffte. ban ©^icflant enbe ^tabt enbe 3lenbe toilticn , men foubcfe tecflont b(« mitrecen, ban b'anbcc fgbeanttoooibenbe/ bes ftenben bat bie ban befec fijbe groot gelgcft l)aDt)en : ber> fllaecben battet feacc felf oorR leet toa^ / enbe begonfi tc becb?ieten : bat fp ge(iabicI)baecobccacnöarcp?incis palen toacenfcBigtienbe; oocft foo feec / batfptucltoi» tien ban tmpo?tunitepten bcfc^ulbigtit te fullen tooien. |
®en xz. .f^obetnb;;^ tjebben fp autb)oo;t ingbe* b;acSt bolgljt·
Alfoo die Heeren Staten Generael van de Vereenich- de Provintien goet ghevonden hebben door eenighe Heeren hunne Gedeputeerde aen de vier Gecommit- teerden van fijne Majefteyt ende van de Heeren Gede- puteerden van de Heeren Staten van de Provintien toe BruiTel vergadert hier overgebleven op den 10, van de voorleden Maent te laten voorhouden, hoe dat het vid convenieerde een eynd te maecken van defi langhduyright on- derhandeltHge , ende tot dien eynde -aeder gefinden fouden werden die Heeren hunne mede-Gecommitterde om openingh te doenvande ujterfle Intentie van fijn Ma\efie'ft ende die Heeren hunne principalen , om daer un tefien tftmen die ie· gofle Hanàelingh van Trevesfoude kennen brengentot eene goede ttytkomfie t fieUende daer toe den tijdt van een Maent φο Jesweecken uyiterlgtk. Soo hebben die voorfz vier Gecommitteerde naer dat fy van alles advijs gegeven.had- den aen hare Doorluftichfte Hoocjjeydt ende die voorfz Heeren hunne principalen, hier c^p voor antwoorde ge- geven op den ii. defer dat die Voorfz Heeren hunne principalen continuelijck befich hadden eheweeft, ende noch waren om met den aldereerfte de begofte Hande- linge te brengen tot een goet ende Vruchtbaerlijck eyndt, ende dat byfonderlinge tot vorderioge derfelver tot Bruf- fel by een bleven Vergadert, doch alfoo fy e venwei met alle die devoiren, diefy gedaen hadden, noch ter tijdt foo veel niet en hadden konnen te weghe brengen dat fy van fijne Majefìeyt bekomen fouden hebben alle 'tgeene vannoodenwastotfluytinghevan de voorfz Handel in- ghe, dat fyoock bevonden dat bet niet wel doeniijck en was daer toe te geraecken met Brieven alleen, Soo was by hare Hoocheyc ende die voorfz Heeren voor het be- quaemfte gheoordeelt dat den Heer Hartogh vmAerJthot met den PenGonaris van 'Brujfel ( om hem t'ailifteren ala Raedt ) een reyfe foude aen nemen naer Spangnien, om fijn Majefteyt mondelinge te onderrechten vande geheele geleeentheyt van defe faecke, ende te Procurercn al- fulcken Refolutie alifer tot volkomene iluytinghe derfel- ver noch noodich is , waer toe den voorfz Hartogh hem feer ghewillichlijck gevoeghdt hebbende , ende fijnde vertrockenop den 16· defer, met intentie van de reyfe te volbrenghen in alle diligentie, hadden die voorfz Hee- ren een vaft vertrouwen aengenomen dat fy binnen kor- ten tijdt van fijn Majefteyt fullen bekom«n die Refolu· tie die fy fijn verwachtende, daer van fy goet gevonden hebben de Heeren Gedeputeerde van defer fijde te ver' wittigen, foo om hun verfeeckeringe te gheven datter van hunder fijde in defe faecke gehandelt wortmetall· fincericeyt als oock om dat dieHeeren (lende dateer egeen devoir, ofteneerftigheytgefpaerten wort, des te rede- lijcker fouden vinden den vorderen uytftel van tijdt die daer toe van nooden is. Overgegeven den -f. Novent- ber lij?. wasgeteeckeut,
I. Edelhetr.
^en ii9ccentti;i^f)cbbenbiebanGeiderIant, Zee* lant, Wcrecht Vriefland ende Stad ende Landen g(|e- abbifeect batmen bie ban b'anbec flibe te bi*
mittecen. Holland ende Over-Yfleiteccontrae/mein» ben men begoo^befenocg b}et|)iec te laten. onbectuffclien feec bjingenbe op be tuptuce ban befe üanbeHngli/ enbe gtoote bingtjen bp continuatie be^ il^ojlogt)^ beuc Charnaifé boenbe (joopen: foo i^ beit ld. tee p^asfentie ban fijn <E]cceIentie goet gebonben bat* men foube'^ anbecen baegtl^ in De 33ectcec(t-Camee be< fcgepbenbegemelbe ceflecenbe biec <6{)ecammitteecbe ban b'anbec (igbe enbe iiaecgeben/ oelgcftgSegeben i^ befe nabolgenbe ^imiflìe·
OimtffU |
-ocr page 97-
96
V E R Η A E L
E Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden,
verklaren mitfdefen, dat hare Ho.Mog. opd'aen-
biedinge hier bevoorens gedaen van wegen de Ge-
deputeerde van de Heeren Staten van de Nederlantfche
Provintien tot BruiTel vergadert, door hare Gecommit-
teerde , mette Heeren Gecommitteerde van d'andere
Zyde, die naderhandt by d'Infante, van weghen den
Koningh van Spangien, mede zijngeauthorifeert ghe-
wordon, in Handelinge zijn getreden geweeft, ommete
vinden een Chriftelijcke, eerlijckcj verfeeckerde ende
beftendige uytkomfte van'tlaghduyrigbjbloedigh ende
Landtverderffelijck Oorloghen, in de voorfz Nederlan-
den ; waer uyt vervolgens, tot nederlegginghe van de
Oorlogen die wyders inde Chriftenheydt zijn ontftaen,
met confervatie ende verfeeckeringhe van de Vrienden
ende Geallieerden van defen Staet, foude hebben kon-
nen gearbeydt worden. Ende niet tegenftaende van we-
gen haer Ho. Mog. in defen is betoont een oprechte ge-
negentheydt, ende gecontribueert 't gunt behoorde. De
Heeren Gecommitteerde van den Koningh van Span-
gien , ende van de Gedeputeerde van de Heeren Staten
van d'andere zyde, nu lange in gebreke zijn ghebleven.
van uyt te brengen foodanige Procuratie van den hoogft-
gemelten Koningh, alstotfoo folemnele ende impor-
tante Haodelinge is gerequireert, ende dienvolgende van
haer aengenomen ende verwacht gheweeft, ende 't felve
retardement hare Ho. Mog. alderhande bedencken heeft
gegeven, in allen fchijn ofdevoorfzHandelinghevan
d'andere Zyde niet met ernft ghemeenr,ofte gecontrama-
neert mochte worden by de geene die aen het welvaren,
ende de tufte van de Nederlanden haer niet laten ghele-
gen wefen ; dat over fulcks bare Ho. Mog. na voorgaen-
de rijpe deliberatie ende advys van fijn Excellentie den
Heere Prince van Orangie, nief dienfiigh hebben kmnen
cordeelen > dat de Heeren Ghecommttteerden nim d^ande-
rex.ydeidithierzyngelaten, alhier langerfoudenverbly
•ven, maergoetvindendat defehe haer by d'andere Heeren
haer mede Gecommitteerde, naer Brufel gelieven te ver-
voegen, ommegefamentlgckte befoignerenende te bevorde·
ren, 't geene tot Uederlegginge van het jegetmoordige Oon
loghe, mitfgaders tot rufie van de gefamentlycke Nederland,
fihe Provintien fiude mogen dienen , ende omme de felve ha-
ren ouden ende flortfanten welftandt "wederom te laten ghe-
nieten : Endeingevallede meergemelte Heeren Gecom-
mitteerde van de Gedeputeerde van de Heeren Staten
tot Bruflel vergadert, bekomen hebben de noodige Pro-
curatie , ende naerder laft, foo als voor defen is ver-
eyfcht, ende daer van behoorlijcke kenniflèheiwaerts
over doen, fullen haer Ho. Mog. niet nalaten tot vorder
bevorderinghe van'de aengevangene Handelinghe haer
foodanigh te verklaren , als tot gemeene ruft der ghefa-
mentlijcke Nederlanden, ende uytkomfte van den lang-
duyrigen Oorlogh noodigh is, verfoeckende haer Ho,
Mog. de voornoemde Heeren Gecommitteerde van
d'andere zyde alhier gelaten, hier van finceer endeghe-
trouw rapport te willen doen, aen de Heeren Gedepu-,, — , ^ — , ·™. ^
teerde van de Heeren Staten tot Bruflel vergadert, ende ί tótonDECflouDtlian De Ccouoin/ Öfe ^«rtlatlOt
daer het vorder van nooden fai wefen. Gedaen ter Ver- ; »><1!« «ffcwn : cnDe om ben ©OJIOOD O^tlptie tecoiu
gaderinghe van de hoogh gemelte Staten Generaci in toant De fêefC ©jitlce ban «pcanflie tolIDi
'5Gravlnhageden li.December 1633. becfiaen tot eiit Defenfgf : cnDe ©lancfttijtRbe.
^Paec op {lebben De (SecommitteeeDe ban b'anDece
5pDe toebet ingegeben bit naboIgenDe <I3cfc&?ifr.
Af-fcheyt bj de Gecommitteerde van de ande-
re zyde gegeven aen haer Ho. Mog,
De 4. Gecommitteerde van fijne Majefteyt, ende
van de Heeren Gedeputeerden van de Heeren
Staten van de Provintien tot Bruilel vergadert,
hier ghebleven, hebbende aen de voorfz. Heeren ende
elders, daer het behoorde te kennen gegeven, 't ghene
by de Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten Ge-
neraci van de Vereenighde Provintien in de lefte Ver-
geecDe niet een (lupbet fubHDie te geben *. ten biaec mett
offenfibe gincK enbe actacque^ DeDe / knant met flmpele
Dibecfli toa^ De l^oningg nietteb;eDen.
Met Den Heet ban Charnaflë toiecDen g&emaeelte
becfcbepben p^ojetten cetratn öet een^ toiect. Jgeet
ban «©cangie toa^ feecgl)enegentotDei^anDe«
tingb : ^eelanbt geeft gaec aftgot toel bp Den ©celogg
bebonDen. D'SInDece #;obintien bel^ommecen gaec
S&emeenlijctt korpnigl) met faeeËen banbe({3enecali··
tept : enbe laten Die aenhomen op gaec o;Dinaci^ <0e=
rommitteecDe tee ^enecalitept rompacecenDe : enDe
Defe bolgb&en feec tjet aDbij^ enDe goet- binDen ban Den
©eecpjince/Die DeucChamaffé in'tpartituliec gcoote
bope teiect gegeben Dat e pnDKc tot cuptuce
tegen Spangien fonDe te bttoegm siin- ^en fa&e Die in
'teecfle
gaderingh van den 17. defer Maent > voorgehouden was
gheweeft, zijn gelaft te verklaren, ende aen de voorfz
Heeren Gedeputeerde by gefchrifte over te geven, Oat
•van haerder zijde ia de/e Handehngh xiet en is geprocedeert,
danmet aüetrsHwe, pnceriteyt, ende oprechtigheydt. fon-
der eentge neerfiigheyti devoir oft arbeydt neer ghelaten te
hebben, die totvorderinghvan devoorjii. Handehngh fou-
de mogen dienfiigh zijn ge-weefi 5 hebbende fonderhngh
foo veeie te wegc ghebracht, dat de Heer Heriogh van
Aerfchot ( in wien fijn Majefteyc vertoont heeft feer
groot vertrouwen te hebben, als hem onder anderen
mede ghenomineert hebbende tot Gouverneur van fijne
Nederlanden) niet tegenftaendè het onbcquaem bai-
foen van'tjaer, die reyfe heeft aengcndomen na Span-
gien, om fijne Majefteyt van de gheheele gelegentheydt
van de faecke mondelingh te onderrechten , ende by dit
middel het fucces daer van te faciliteren, ende defe Lan-
den te ontlaften van dit droef ende langhduyrigh Oor-
loghen,ende defel ve te brengen tot dielangh gewenfchte
rufte. Ende alfoo van defe reyfe niet anders en werde
verwacht dan alles goets; Soo en is niet dan met groot
leet-wefen verilaen, dat de Heeren Staten Generaci
van de Vereenighde Provintien, by hunne Declaratie
van den 16· van defer Maent ( overgegeven in de Ver-
gaderingh van den 17.) goet-gevonden hebben de be-
gofte Handelingh te difcontinueren : des te meer, dat-
men met goede redenen hoopen mochte j datmen bin-
nen feer korten tijdt de goede efFeden foude fien van de
Negotiatie van de voorlz Heere Hertogh.
Aàum by die voorfz Gecommitteerde den i6, De-
cembris 1^33·
Wasgeteyckent,
TI>emt£ìegegeven aende Gedeputeerde van de
ander zyde.
J. Edelheer.
gebben tee Secsabeeingg ban gaec $oog.|@og.
οο(βaf fcgepcellenomen/ enDe eefp^oocften DeucDett
Penfionacf^ Edelheere, meefi op Den fdben boetal^
De boo;eaenDe antbioojDt. ^aec op 30n <0ecommtt»
teert De %eeccn®iaef ban Cuyienborgh, Noortwijck,
Heemftede, Knuyt, Ameronge, Walta, Haerfolte,
Schaifer, ombemeergemelDe i^eecen «Decommftteec»
De ban b'anDec jpDe in gaet aiogül te gaen balebicetei}
enDe goeDe ccpfe toenfcgen.
D'«@pgemeiDe )|anDeIingg toa^ foo ca^ niet efafie»
bjooc&en/ of men bingl) aen met Den SSacori Char-
mfifétetcactecen: cDocg gDenoucbfaem in toeec-tDille
ban J^oIIanDt : toantDefeibe^jobimie ai in Dienty&t
gaec focgte Deuc een i^jeDe of Ccebe^ t'ontlaflen. <EnDe
fulcfi^nuraipucht30nDe/ ïieeft ecfitec gcoote Blacötc
ggeDaen ober gate acgtetbeDen / enDe bec&laett bat
fp Daec niet bo;Dec ïionDen beftoacen/ al^ met 3. i^cou^
pen/ Die op De 3. Staten ban 4^ojIoge bebcnt toacen/
Dienbolgcn^ boo; gelieentieect te gouDen aI(e^bNit3e«
DectDen ^ace i628.gcb)o;benbia^ : bieloochecnflige
brfoigne op get Dee becminDecDe quoten ban <i5eU'
DctlanDt enDe (©bec-fUfel/ f c.
^itp^icbelDeDepjobintienDe^ te meet tot De ^an»
Dclingt) met 39?ancfìcijc6/om een iiberaele fubfiDiete
ÊÊ
-ocr page 98-
van de Nededandfche Vrede-Handelingh. 97
tecflenenlien fcöeeii amnemelijcrienUetoEufcrjEldcft te ftinboo; Oefen ^taet : al^ toaci: bcuc tttenfoutie mo^ Q(tcn (joopen Dae epnöeltjcit ccn^ geöed .f^cùeclantit ban öe i&patnfcljc fouöe Uonnen tuecftcn oefiipUect / cnöc trn Decle aen Dcfcn ^taec ten bede aen JDjanclicgcIt ac· fccfcccccn»
IQacE fn HolUndt Uidten bccfcgeiiOcn Eeben ùie bat bccbcc infageii/ entie baecoin De ^anbelingg met ©jancBcijcft onoaecn inainnen : toUpefenOe / al^ ftet ©oilaa!) al fcljoon op fiet ütfle ginch : Dat enbltjch men alhiec/ mpraet^ban be5>paenfcöe (Die ©jancitnjch enDetop tefamen gcmachelgch honben onbecjiauben) foubcn hcijaen tot i^aoebupc get macütigb /cnDe/beuc aentoafcöban't meeflebanj^eetlanbt / feccfo|miba> bei Vraockrijck.
^aecom gebben eenigge ILeDen ban ^olIenDtsDc· baen nabolgenbe ]^20te|iatteii.
Alfoo de Heeren Gecommitteerde van Oordrecht ter Vergadering van hare Ed. Groot-Mog. van wegen hare Heeren principalen fpecialijck fijnghehftinde Hande- lingh met den Baron van Charnacè te helpen te wege brengen dat het Landt werdegeconferveert in fijne vry- heytommetdievand'attderfi\di te mogen Handelen in ma- terie van Tre ves of Vrede, danende foo wanneer fulcx dienftich fai werden bevonden, Item dat de interventie van fijne Majefteyt van Vranckrijck in fodanige Traöa- ten niet toe en werdegeftaen uyt faeckevan beding of ftipulatie, ten ware faeckedat d'Intereften van Hooch- ghemelte fijne Mejefteytklaerimghedruckc fijnde men anders mocht bevinden te beoooren , verflaende hare Heeren Principalen de voorfz ïntereften in aller manie- ren klaer te moeten werden gfefpecificeert ·, Ende in cas niet tegenftaende alle ernftige debvoiren van de vooli Heeren Gecommitteerde conclufie by pluraliteyt van ftemmen mochte worden gemaeckt op't voorfz fubjed, dat de voorfz Heeren Gecommitteerde alsdan fullen hebben te verklaren in foodanige conclufie niet te kon- nen bewilligen, mitfgaders van't advijs der voorfz Stadt Deriiwjiii notule te doen houden , ende Adle daer van te begeren om de profteriteyt van de intentie van de voorfz Heeren by alle gelegentheyt kondich te moghen maken. Ende alfoo op heden den February 16J4.. in de voorfz faecke tegens intentie van de voorfz Heeren van Dordrecht is geconcludeert. Soo ift dat de voorfz Heeren Gecommitteerde by defen verklaringh doen als boven isghefeyt. Aö. den 14·. Febr. lö^-f,
Öewyle de Gedeputeerde der Stadt Amfterdambe- merckendat eenige Leden defer Vergadering genegen fijn aentegaen feker Tradraet by den Heere van Char· wcè voorgeflagen ende behandicht op befwaerlijcke conditiën, endedat'tfelve foudeftrecken tot vermin- dering van de Souverainiteyt ende vryheyt, mitfgaders tot verbrekinge van voorige intentien ende Refolutien folemnelijckghenomen by de Regiering van Holland ende Weft-Vriefland, daer van de Stadt Amfterdam ende andere Steden met haer van een ghevoelen fijnde . aen- fienlijcke leden fijn , datmen oock in foodanighe fwaer- wichtighe faecke, die nae 't gevoelen felfs van de con- Tenterende Leden groote confideratien aenbeydefijden heeft 1 nu tracht te befluytenby pluraliteyt van eenighe meerder ftemmen. Soo verklaren de voorfz Gedepu. teerde van Amflerdsm by expreffe laft van hare principa- len wel gheneghen te fijn tot een goet naerder Traöaet vanAlliance , Vrientfchap , correfpondentie ende af- fiftentiemette Kroone van Vranckrijck, mits dat het gefchiede iuyten engagement ende vermmderetivandevry. heyt ende Souverainiteyt defer Landen, daer toe voêr defen foo veelgedaen ende geleden >1 , Ende dat het anderfints veel beter ware extraordinaris by defe Regeering foo veel middelen te vinden als gemelteTraftaet aen defen Staet foude toebrenghen , liever alt het Landt in fijne vryheydt te prsejudiceeren. Maer indien alle de voorfz vertooningen de meerder leden niet en fondenkonnen beweghen , Ende dat men foo prxjudiciablenTraÖaet foudc meenenvoorte gaen .· boo fijn de voorfz Gede- puteerde van ^w/sr^w oock gelaft, de andere Leden van verfcheyden opinie fijnde te infinueren, dat fyniet en moghen noch fullen toeftaen , foo veel in heer is dat't voorfz Traftaet op den voet boven ge roert wcrde aenghegaen , nochie dat het oock in 't vermoeden fy van andere leden teghens 't advys van foo notable Steden by pluraliteyt te beiluyten in iaecken die raken de Sou- verainiteyt ende het hoochfte ghefach in de Rcgeeringhj daer in veel minder faecken als en middelen ende con- fentengheenoverftemminghe en valt. Ende indien 't felve des niet teghenftaende foude gefchieden. Soo pro- tefteren de Gedeputeerde van Amfterdam inden Name van hare principalen , daeraem ofte daer in geeuf art of deel te villen hebben, ende dat fy de vryheyt van 't Land ( die den Voor-Ouderen foo diergeweeft, endeonsoock els noch behoorde te wefen ) met foodanige prasjudicia- ble )Tra£i:aten niet en verftaen in haer Regard te laten verminderen. Infgeiijcx datmen haer niet fai hebben te imputeeren deongemacken ende verder onheylen. En- de'tghevolgh die uyt dit engagement van de vryheydt endegherechtigheydt van 'i Landt fullen ftaen te ver- wachten, Ende verfoecken hier van infertie gedaen te worden in de publijcke Notulen defer V^ergaedC- ringh. |
Overgegeven ter Vergadering van haer E. Groot Moh. by de Gedeputeerde der Stadt Amfterdam den »4, Fe- bruary ï<i?4.
j@et befe )^;otefIat<en gebbenbe^eeren bari Rot* terdam cnDe Alckmaer ficö fltconfoimeett : €nDe De i^eecen Edelen , van Haerlem , Leyden , Goude, Hoorn, Enckhuyfen, cnbcmeccanDfte ïebtn / tee contcacte gbepjatefletct/met bethlacingi) in Dien be boojfspjote^ennieiingetcochentadoiben/ bat fpgbe^ nootraecKc fouDen toefen Daece con(cep;ote|Ietie nteDe ^cgjiftelilth obec te lebecen.
iolianb Djong oocit fecc baec op bat be ConincK fou<> be betalen bc ftoflen ban be idioote onbec ben 3SbmicatI Houtain gefonben / oocb be etlefancbene Schepen voor Rocheile. 50aecinlDoube Chamaccniet tceben / aU leen gaf ^te Dat Ι)ρ bp ben dConing baecom alle tnoge« ifjclte beboicenfoubeboen.
liet ai:cactaet met &em epnbeliie&geflooten Oen i; ^p;lli634.(upbaI^baIgQt.
Traittèpour fept ans fait entre Ie Róy paf Ie Steur Baron de Charnacè j & Mefiieurs les Eflats des Trovinces Unies des basy par ieursDe^utés à laHaye Ie if. KAvril 1634.
LEs Eftats Generaux des Provinces Unici du Pays- bas, reconnoiilans avec toute forte de refyeü é* gratitudé, lesbien-faits, faveurs & affiftances qui de tempsen temps leur ont eftédépartiee de la France,üe partantdefiransdefeprocurer partous moyens poffibles ia continuation &c augmentation de la bonne amitié 6c Alliance dontila più au Roy Trea-Chreftien leshono- rer6c contribueren Ia prefente conftitution desaiïaires tout ce qui pourrafervir àia grandeur de la Franco, bien public de la Chreftienté, &al'affèrmiirement öcfeure- té de leur Eftat, ont deputé à cét effèt MeflSeurs Ie Com- t* de Cnlenbourg, Baror de Pallant, Wittem, Werde, Seigneur de Leede, Liendem, Wildemburch, Kents· willer, Lengeldorp, Bachem, Vrechem , N$eelaf de Bottcherfi , Seigneur de Noortwijck & Wimmenom » Baillif Sc grand Maiftre des levées en RhijnlanC , A- drtaen Pau», Ghevalier, Seigneur de Heemftede, Hoo-
f:rfmildedeRietvuick & Nieuwekerck ,Conieilleree enfionnaired'Hollande& W^eft-Frife, Jean deknuytp Chevalier Seigneur dans Ie vieux & nouveau Vofmer< premier & reprefentanc Noblefle aux Eftats de la Comté de Zeelande & Confelller Ordinaire de fon Excellence Ie Princed'Orange, Adriaen Ploos Chevalier Seigneur de Oudegein. Tienhoven, & Gein , Pierre de Walt*» Guilleume Rif perda, à Boxbergen j Boculo , & Hen- gelo, Sc BernardCoendersòMcìpen, pour traltier avcc Te Sieur Baron de Chameté Confeiller de fa Majefté en fonCònieild'Eftat&cy-devBnt Ambaflkdeiir en Alle- ai magne. |
-ocr page 99-
98
ν E R Η A E L
magne , lefquels Depiitéseftjns entrésenferieufecom- munication avec ledit Sieur de Charnacé , ont apres plu- fieurs Conferences enveriu deleurs refpcöifspouvoirs cy apres inferés, traitté, convenu & arrefté lesCondi- lions & Articles qui enfuivent.
Pretnierement lefdits Seigneurs des Eftats Gcneraux pfomettcnt de continuer à faire Jaguerre parmer&par lerre avec toutes leurs forces,aux Elpagnols & Provinces quiendépendent, fans pouvoir entrerny encendreàau- CÜD Traitté dePaix, Tréve, oujufpenfio!» d'Armes dire- dtement , les/"wii?ƒ!«»?;>« weMluivans, ny les pouvoir condurre àcdoufe mou le tout àcommencerdupremier jour du mois de May prochain.
II.
Sa Majefté proraet auflì de ne traittcr de huilìmois, & de ne condurre de danze mois, avec le Roy d'Efpagne aucun accommodement far les afiFaires & diiFereos qui fon) entr'eux, & d'employer fon pouvoir vers les Mini- ftresdelaCouronne de Suede, & les Princes confcede- rés en l'AUcmagne de fairc le tnefme.
III.
Lefdits Sieurs Eftats Generaux feront publier dere- chef & efFeöuer de bonne foy , quand l'occafion eo prefentcra la déciaracion qu'ilsfirencrannée i<iji. pcur ceux de la Religion Catholique Romaioe , dans toutes les Provinces quis'uniroDtou rendront volontairetnent, &fans contrainte^eux: Et pour ceux qui feront pris par la force des armes, d'autant qu'ils n'ont pas le pou- voir d'enrefoudre&s'engager ians leconfentementen confideration des inftances reïterécs qu'en a fait le Roy, d'en faire rapport anx Vrovinces fufditts , a6n qu'il ieur plaife advifer quelque contcntetnent , ilsen pourront donneràfaMajeflé. ^^
Et (Ï apres tes dour-e mok fufditsjlefdits Sieurs des Eftats Generaux veulcnt traitter & condurre Paix ou Tré- vo avec leurs Ennemis, ilsne le pourront faire durant ce preient Traittéyàw interventiùn de fa Majefté, & dé- clareront en tei cas à leurs ennemis par efcrit que le Traitté qu'ils pourront lors faire avec eux, ne porura prejudicier à celuy-cy, lequel non-obftant demeurera en fa force & valcur,comme auffifi fa Majefté vient à trait- ter,declarera le mcfme.
V.
Et pour ce que lefdits Sieurs des Eftats Generaux ont quali feuls foùtenu fi longuesannées,une guerre tant fan- glante & tuineufe,& la continuent encore contre un tres- puiffant Ennemy , fa Majefté promet de leur donner parchacun ande ce Traitté, à com meneer au jour du daté des prefentes la fomme d'un millionde Uvres, outre celuy qu'elleleurapromis par Ie Traitté fait avec eux Ie i/.Juinl'an idjo. c'eft ^diiedatx mittions de Hvresen tout payable de fix mois en fix mois,par portions efgaies, àcommencer les premiers d' Aouft: & Fevrier p-ochain, & leur donne d'avantage la fomme de trots eens miliivres parchacun an, en la fagon fuivante; c'eft à fgavoir, leur entretiendra , quand il en fera requ's , un Regi- ment degras de pied, pareilà celuy du Sieur Marefchal de ChafifUoH , & une Compagnie de Cavallerie cu 1'ar- gentde ladite Compagnie à fon chois, jufquesà la con- curreoce deióhstrois eens mil Uvres. 1'un &l'aOtreaux conditions portées par un efcrit a part,de mefme datte de ceTraittéjEt fi lefd ts Sieurs les Eftats ne requierent ledit Regiment, fa Majeflé ne fera obligée au payement de Ja- dite fomme deirow eens mllivres.
VI,
Si pendant les annécs de ce prefenc Traiité , lefdits Seigneurs desEftatsGeneraux viennenc àcondurre un Traitté de Paix ou Trefve avec leurs Ennemis , le Roy promet d'en dcmeurer guarand , en forte que β puü oprés le Roy d'Efpagne cmtrevenoit aux ebofis promijts au- dit Traitté,ou ijuefius quelquespretexte iiue ce peut efire di· reliement il attaquoit lefdits Seipieurs des Eflats Generaux it Pays, Terres, ér pìaces qu'ils pojfedent ou tiement au joitr dece prefentTraitté, e» forte^ηΊΙ rompij/entgenera- lernentavecleRoy d'ECpagne: Le Roy s'obitge désàprefent Jefaire le mefme & tempre generalemtnt avtc le Roy d'Efea· gneà guerre ouverte par Mer ^ par Terre. ^dtttepouvoir apres faire Paix ny Tréve, que conjoinöement avec lefdits Seigneurs les Eftat^,^& de leür confentemenc. |
Comme en cas pareil> la Paix ou Tréve eftantune foisconclue, fi puis apres le Roy d'Efpagne, fousquel- que pretexte que ce peuteftrc, direilemenc ou indirec- ttmenc attaquaft le Roy és Pays, Terres 6e places qu'il tient au jour de ce^raitté,en torte que fa Majefté rom- pift generalement avec le Roy d'Efpagne > leldits Sei- gneurs s'obligenc désàprefent defaire le mefme,£crom· pre generalement avec le Roy d'Efpagne à guerre ou ver- te,par Mer & parTetrc de ne pouvoir puisapjés faire ny Paix ny Tréve , queconjoindlement avec le Roy Se de ibn confentement.
Vili.
Et touchant Ics Interefts du Roy,que le Sicur de Char- nacé a donné par efcrit,& fpecifiéen certains Articlesfi- gnées de fa main,dont laCopie lìgnee desDeputés dcfdits Seigneurs lesEftats !uy a eftédonnée,fi fa Majefté venoic a ettre attaquée,ou inquietée par le Rt^y d'Efpagne à l'pc- cafion d'iceux,de forte que fa Majeflé rompift generale- ment,comme dit eftre lefditsSeigneurs Ellars Generaux feront obligés de rompre & continuer la guerre contre les Efpagnols, & de ne fai'e ny Paix ny Trefve que con- joinftementavec fa Majefté, & de fon conlencement ; comme auflì fa Majefté ne pourra faire ny l'un ny Pautre que conjoindtement avec lefdits Seigneurs ks Eftats, 6c de leur confentement.
IX.
SiPEmpereur, Ferdinand Archiduc d'Auftricheou autres Princes de fa maifon ou dépendan t d'icelie, aprφ le Traitté de Paix ou Tréve, faits fuus quelque pretex- te que ce fole, direàement ou indireiAcment vint à at- ti>qucr lefdits Sieurs Eftats les Generaux és Paì°s,Terre£ & placcs qu'ils tiennent au jour de ce prefept Traitté, en forte que lefditsSieurs l«s Eftats Generaux rompidènt ge- neralement avec ladite Maifon d'Auftriche , fa Mmefté s'oblige de faire le mefme , & de ne faire puis apres au- cun Traitté de Paix ou Tréve , que cor^joinaement avec lefdits Sieurs Eftats & de leur confeotemeat. Com- me en cas pareil, fi ledit EmpereurouautrePrince, ou dépendant de la Maifon d'Auftriche, apres le Traitté de Paix ou Tréve fuldite , attaquoientdiretìementou indireàemeiit quelque pretexte quefe foit, leRoyés Paì's, Terres & places qu'il tient au jour de ce prefent Traitté, en lotte que fa Majefté rompifl; generalement avec eux,lefdits les Sieurs EftatsGeneraux s'obligentde faire le mefme , &dene fairc puis apres Paix ny Tré- ve que coDjointìement avec fa Majefté, & de fon con- fentement.
X.
Le prefent Traitté ne prejudidera à celuy qui a efté faitcy devantle ly.Iuin del'an i<i3o. lequel demeurera en fa force & valeur en toutes les chofes qui ne font por- tées en iceluy, durerà ledit Traitté feptannées , àcom- mencer du jour & datte des prefentes, comme auflì le precedent Traitté del'an 1^30. fera continué pour ledit terme, δε tenu comme infeié de mot en motdansle prefent Traitté, de forte que lefdits Traittés dureronc autant Γ un que l'autre, & feront renouvellés & conti- nuésaprés lefdits feptannées, fi on y peut entendrede part 6c d'autre.
XI.
Mais fi fa Majefté aime mieux romprtavec PEfpagui quedefournir lemiUion troiscertsmiliivres àlafa- 90η fufdice,lefditsSieurs lesEttats Generaux s'obllgeronC de ne traitier avec leurs ennemis que conjoinaement avec le Roy, & de fon confentement. CommeaulHia Majefté s'obligera reciproquement de ne traitter avec lei Efpagnols que conjoinftement avec lefdjts Sieurs lei Eflats,& de Ieur confentemetit,& fera defchargé en outrq du million qu'il leur a promis par le Traitté de l'an
promis par, XII.
Et quand il plaira au Roy de rompre avec le Roy d'Efpagnej feront prealablement faits partages raifonna- bles des Conqueftes de part & d'autre,
ΧΠΙ. Ce |
-ocr page 100-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 99
XIII.
Ce Tralcté fera agreé & ratifié par Ie Roy & les Eftats Generaux, felon la torme accoufturaee & la plus valable qui fe pourra defirer, dars fix ieraaines ou deux mois, & délivre entre les mainsdes Miniftres de fa Majcflé & def- dits Sieurs Eftats Generaux, pour eftre accomply & exe- cuté felon fa forme & teneur. En foy de quoy nous iuf- dits, Baron de chamad, &c Deputés des Eftats Generaux, avons en vertu de nos pouvoirs figr.é ces prefentes de no- flre Sceau ordinaire, dSc a icelles fait appofer Ie Chachet de nosarmes. Faità la Haye,le ly.jour d'Aviil milfix censtrentequatre.
Tra6i&et voorfivenjarent gemaeckt tu£chen de Koninghtdoor de Heer Baren van Char- me é^ en m^n Heeren de Staten der peree- nighde Nederlanden-, door hm Gedefuteer- den in den Hagelde i^.van ^April, 1634.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, erkennende met alle foorte van re/peil en danckbaer- heyt de weldaden , faveuren en adfiftentien , die van tijd tot tijdt door Vranckrijck a'en ben meê-gedeelt zijn, en begeerende dieshalven voor fich te bevorderen, door alle moghelijcke middelen, de continuatie en ver- meerderingh van de goede vrlendtfchap en Alliantie, daer meè het den Chriftelijckfte Koningh belieft heeft hen te vereeren, en, in tegenwoordige conftitutie der faecken, al 't geen te contribueren, dat dienen fai kon- nen tot de grootheyt van Vranckryck , tot gemeene ■welftant van de Chriftenheyt , en tot de bevefti- gingh en verfekeringh van hun Staet , hebben tot de- iê efftit gedeputeert mijn Heer de Graef van Kulenburgh, Baron van Pallant, Wittem, Heer van Leden,Lienden, Wildenburgh , Kentfwiller , Lengeldorp , Bachem, Urechem, NicoÌaes van Boukhorfi j Heer van Noortwijck en Wimmenum, Baljuw en Dijck-graef van Rhynlandt, Mriaen Taeuw, Ridder, Heer van Heemftede, ■ Hooger- fmilde, vanRietvinckenNieuwekerck, RaetenPen- fionarls van HoUandt en Weft- Vrieflandt, Jan de Knuyt, Ridder, Heer in d' oude en nieuwe Vofmeer, d' eerfte en vertoonende d'Adelin de Staten van'tGraeffchapvan Zeelant, enordinaer Raedts-Heer van fijn Excellentie de Prince van Grange, Adriaen Ploos, Ridder, Heer van Oudegeyn, Tienhoven enGeyn, ÏietervanWalta,Wtl. lem Ripperda, a Boxbergen , Boculo en Hengelo, en Ber- nard Kotnders a Helpen, om te tradteren met de Heer Baron van Charnacé, Raetsheervan fijn Majefteyt in fijn Raet van Staet,en hier voor Ambafladeur in Duytflandt, wclcke Gedeputeerden, getreden zijnde in ferieufe com- municatie met de gefeyde Heer van charnaci,behbea na veel Conferentien , uyt kracht van hun refpedtive Pou- voyrs en Machten, hier na geinfereerc, getraftecrt, ver- dragen, en gearrefteert de conditiën en Artijckelen, die hier volgen.
Γ.
Eerftelijck beloven de gefeyde Heeren Staten Gene- rael te continueren in 'c oorlogen ter Zee en te Land metal hun krachten tegen de Spangiarden , endeLand- fchappen, die van hen dependeeren , fonder te vermo- ghen te treden of te verftaentot eenighe handelingh van Vrede, TrevestOÌSchorJlingh van wapenen, direöelijck of ïndiredtelijck d'echt eerll-voltendemaenden\ noch die te mogen fluyten binnen fmaelfmatiden\ alles te beginnen van d'eerfte dagh des maents van May naeft-komende. Π.
Sijn Majefteyt belooft oock binnen acbtmaendenmex. te handelen ^ en binnen t-aaelf maenden niet te üuyten met de Koningh van Spangien eenigh accommodemcnt op d" aSàiren cn diflFerenten, die tuCTchen hen zijn, en £j η macht t' imployeeren by de Minifters van de Kroon van Sweden ; en de geconfedereerde Princen in Duyts- land, om defgelijcks te doen.
ΙΠ. |
De gefeyde Heeren Staten Generael fullen weer doen publiceren, engetrouwelijck cfiFedtueren , alt d'occa- ficfich vcrtoonen fai, de Declaratie , diefy in'tjaer van fefthien hondeit twee ende dertigh , deden voor de gheiicn van deRoomfcheCatholijcke Religie , inaile de Provintien, die fich met hen fullen vereenigen, of gewillighüjck en fonder dwang aen hen overgeven. En wardeghenen aengaet, die door geweldt van VVapenen gewonnen zijn, dewijl fy gheen macht hebben ombe- iluyc daer af te maken, en lich daer in te begeven,fonder de toeftemmingh der Provintien, foo beloven de gefey- de Heeren Staten, inconfideratie dergeduerigeinftsn- tien , die de Koningh daer af doet, rapport daer af aen devoorgeféyde Frovintien te doen, op oac'ec hen belieft t'aduileren wat contcntement fy daer in aen fijn Maje- fteyt fullen mogen geven.
IV.
En indien na de voor genoemde twaelfmaenden de ge- feyde Heeren Staten Generael willen Vrede ofTrevcs met hun vyanden trafteren en fluyten, foo fullen fy, ge- duerende dit tegenwoordigh Traflaet , fulcks niet ver- mogen tcdoen fonder interventie of tulTchenkoraft van fijn Majefteyt, eninfuickeen geval aen hun vyanden bygefchrift verklaren dat her Tradtaet, 'c welck fy dan met hen fouden mogen maken, niet aen dit fai mftgen prejudicicren en nadeeligh zijn , 't welck niet tegen- ftaende in fijn kracht en waerde fai blijven, gelijck oock fijn Majefteyt,foo hy komt te iraöecren, dcigelijcks ver- klaren fai.
V.
En om dat de ghefeyde Heeren Staten Generael by na alleen foo lange jaren loo bloedigh en verdcrfFclijck een Oorlogh ghefuftineert en onderfteunt hebben , en hem noch tegen een machtige vyand continueeren, foo belooft fijn Majefteyt aen hen legheven in yederjaer van dit Traétaet, te beginnen van de dagh des datums der tegenwoordighen, defornma van een AHHioenpon- den .hoven dcghterif die hy aen hen belooft heeft aoor hetTraüaec, mee hen ghemaeckt op de ij. vanjuoius, ia'tjierfefiiiien hondert dertigh, dat is fwee Millioenen penden, in 't geheel te betalen van ies tot iès maeuden > in twee gelijcke partyen endeelen, te beginnen d'eerfte dagh van Auguftus, en van Februarius naetlkomende. Ja fijn Majefteyt geeft noch aen hen een de fomma van drie hondert dujfent fonden voor yeder Jaer op de volgende wijfe: te weten hy fai, als hy daer toe verfocht fai zijn, voor hen onderhouden een regement van Voetvoick, ghelijck met dat van de Heer Maerfchalck van Chafiiüon, en een Compagnie van Ruytery, of het geit van de ghe- feyde Compagnie naer fijn believen to,t debeloopingh der gefeyde àrie hondert duyfent ponden, teenen'tander naer de conditiën, vervat in eenbelonder gefchrift van de felve datum van dit Tradlaet. En indien de ghefeyde Heeren Staten het gefeyde Regement niet eyilchen, fop fai fijn Majefteyt niet verplicht Zijn aen de betalingh van de gefeyde fomma van 300000. ponden.
Indien in de laren van dit tegenwoordigh Trcftaet de ghefeyde Heeren Staten Generaci komen te fluyten een TraÖaetvan Vrede of Trevesmet hun vyanden, foo belooft de Koningh borghdaer voor te blijven, invoe- gen dat, /Se de Koningh van Spangien daer vae de tegen de dingen, dte in't gefeyde TraOaet beloop zi/n , of dat hy, onder hoedanighfch^n het Mck fon mogen wej'en , de gefeyde Heeren Staten Generael dtfeffelijck aentafle in de Landen enPlaetfin, diefy op de dagh van dit tegenwoordighTrac- taet be fitten of houden, in voeghen dat fy generalyck met de Koningh van Spanjen braken ^ de Koning fich van nu af verplicht defghelgcks te doen , en generalyck te breken met de Koningh van Spangien, met open Oorlagh [er Zee en te Land, en daer nae niet te mtghen maken Frede noch TYeves: dan (onjuttilelijck ende gefamentlyck met de gefeyde Heeren Stat en, entnet huntoeflet^in^h.
Ghelijck oock in gelijck geval, indien de Koning van Spangien, nac dat de Vrede of Treves eenmael geflooten is,onder hoedanige fchijn het oock fou mogen wefen,di- reflelijck aentaftede Coningh in fijn Landen en plae- fen , die hy op defe dach van het tegenwoordigh Tra- Öaet befit of houdt, in voegen dat fijn Majefteyt genera- lijck brack met de Koningh van Spangien, foo verplich- ten fich de gefeyde Heeren van nu af defgelijcks te doen,
X ea |
-ocr page 101-
too V E R Η A E L
en generalijck met da Koningh van Spangiente brcec- ken, met opsn oorlogh ter zee en cc land, cn daer na niet tc mogen maken Vrede of Treves, dan conjundlc- lijck, en gefamenilijck met dc Kofiingh, en met lijn toeftcmmir.gb. ^ ^ ^
En aengaende d'Intereften des Koninghs, die de Heer van Charnaci by gefchrift heeft gegeven, en gefpecificeert in fekereArtikelen', öict fijo hand getekenc, daeraf de ge- tekende Copye van de Gedeputeerden der gefeyde Hee- ren Staten acn hem isgeleveert,indien fijnMajefteyt om deoorfaeck foodanigb acngetaft, en door de Coningh vanSpangiengemoeytwierd, dat fijnMajefteyt genera^ . lijck brack, ghelijck gefegt is ,Γοο fijn de geleyde Heeren Staten verplicht te breken , en d'oorlogh tegen de Spag- niaerden te continueereni en geen Vrede noch Treves te maecken, dan conjunöelijck cn geiamentlijcke met fijn Majefteyc, en met fijn toeftemming : geüjck oock fi|n Majefteytniet fai vermogen Vrede of Treves te ma- ken , dan conjunftelijck en gefamentlijck mee de gefeyde Hoeren Staten , en met hun toeftem- mingh.
Indien de Keyfer Ïerdifttnd, Eertz-Hercogh van Ojftenrijck, of andere Vorften van fijn Huys, of daer aen dependeerende, nae het Tradlaet van de ghemaeck- tu Vrede of Treves, onder hoedanigefchijn het oock zy- diredlelijck ofindirecaelijck, quamaentaften de ghefey- de Heeren Staten Generael in de Landen en plaetlen, die fy op de dagh van dit tegenwoordigh Tratìaet hou- den , in vueghen dat de gefeyde Heeren ütaten Gene- rael generalijck braken met het gefeyde Hujs vair Gp- itenrijck, fo verplicht fijn Majefteytfich defghelijcks te doen, en daer na geen Vrede noch Beftant te maken, dan conjund:elijck,en gefamentlijck met de ghefeyde Heeren Staten, en met hun toeftemming. Gelijck oock in gelijke geval, indien de gefeyde Keyfer, of ander VorftofDc- pendent van't Huys van Ooftenrijck, nae het Traflaet van Vrede of Treves boven genoemt, diredtelijck of in- direftelijck, onderhoedanigefchijn darhetzy, de Ko- ningh aentaften in de Landen en plaetfen, die hy befitten houd iij de dagh van dit tegenwoordigh Tradlaet.in voe- gen dat fijn Majefteyt generalijck met hen brack,foo ver- plichten de gefeyde Heeren Staten Generael üchdefghe- tijcks te doen,en daer nae niet te maken Vrede nochTrc- vcs, dan conjundelijck en gefamentlijck met fijnMaje- fteyt, enmet§jntoeftemmingh.
X
Dit tegenwoordig Tradtaet fai niet prejudicieeren noch nadeeligh zijn aen 't geen,'t welk hier voor op de 17. lu- niusvan'tjaer Kjgo.gemaecktis, 'twelckin fijnkracht cn waerde fai blij ven in allp de dingen,die daer niet in be- grepen zijn ; en het gefeyde Traöaet fai feven jaren due- ren, te beginnen van de dagen en datum der tegenwoor- dicen ·, gelijck oock het voorgaende Tradtaet van 't jaer 1Ó30. gecontinueert fai zijn voor de gefeyde tijd, en ge- houden als geinfereert en in-gevoegt van woort tot woort in dit tegenwoordig Tradtaet ; invoegen dat de gefeyde Tradtaeten'teen foo lang als'c ander faldueren, en nae de gefeyde fevenjaren weer vernieuwt en gecontinuecrt worden, fo men van weer-zijifitn daer toe verftaen kan. XI.
Maer indien fijn Majefteyt liever metspengien -wilbre· keiti dande 1300000JiWfnopde voorgenoemde wijie fourneeren en befchaffen, foo fullen de gefeyde Heeren Staten Generael fich verplichten niet met hun vyanden te handelen, danconjundtelijck, en gefamentlijck met de Koningh, en met fijn toeftemmingh. Gelijck oock fijn Majefteyt fich reciprokeiijck verplichten fai niet met de Spangiaerden te handelen, dan conjunöelijck en ghe- famentlijck met de ghefeyde Heeren Staten, en met hun toeftemmingh, en fai daer boven onlaft zijn van de Mil- lioen, die hy aen hen belooft heeft door het Traüaet van 'tiaer ii?o.
XII.
£n als het den Koningh believen fai met de Koningh van Spangien te breken, foo fai te voeren redelijck par· iagccn deeling ven de Conqueftea van weer-xijdcnge- dacQ worden. |
DitTradlaet fai gheagrecrt en gheratificeèrt wordeti door de Koningh , cn door de Staten Generael , na<;r deghewooneforme, en naer de krachtigftè, die men begeeren kan, in detijd van fes weken , oftweemaen- den, engelevert worden in handen der Minifters van fijn Majefteyt, en van de gefeyde Heeren Staten Gene- rael , om vervult en geexecuteert te worden naer de for- me en inhoudt. Tot beveftingh van 't welck wy voor- genoemden, Baron ■vmCharnacé, ende Gedeputeer- den der Staten Generael, uyt kracht van onfe Pouvoyre en Macht-brieven , defe tegenwoordigen met ons ghe- woon merck hebben getekent, en ons Zegel wapen daer aen doen fetten. Gedaen in den Hage,den i'^. dagh van April, 1634.
^rticles & Conditions accordées entre Ie Roy & CMeffieurs les Eflats Generaupc des Travmces Unies des Tays Bas , par le Steur Baron de Charnacé, Conjeiller de fa CMajefié en fes Confeils &c. Et CHef- Jteurs les T>eputés des Seigneurs Eflats Ge- tier aux des Trovinces Unies des Tays Bas, pourla levée & entretiend^un Regiment de gens de pied Franfois, & d'une Com- pagnie de Cavallerie, en cas qu^ilplaife à fadite LMajeiié donner ladite Campa- gnie.
I,
PRemierement ledit Regiment fera d'autant de ComS pagnies, &chaque Compagnie d'autant de Soldati qu eft celuy de Monfieur Ie Marefchal de CheftiUm i Et la Compagnie de Cavallerie de mefmeque celles des Sieursdu MaySx. St. Martin.
II.
LeRoy paycra lalevéedudit Regiment & Compa- gnie, Se lefdits Sieurs les Eftats Generaux leur donneront les Armes , fans en pretendre aucun rembourfement, ScfournirontdesVaifeaux & des Vivres pour Ie pallage des uns & des autres,aufli fans reftitution de fiais.
IIL
LeRoy donnera toutes les Charges & OiEciesdudit Regiment & Compagnie de Cavallerie à la levee, & lors qu'ellesviendrontà vaquerfa Majefté endifpoferaainfi qu'il juy plaira.
IV.
SilesafTairesdelaFrance obllgent leCollonel dera- mener ledit Regiment & Compagnie de Cavallerie en France , lefdits Sieurs Eftats Generaux promettent luy donner touteaide Scaffiftance, neretenir aucun de ces Soldats, luyfournir deVaifleaux pour Ie ramener avec toutjou partie dudit Regiment & Compagnie , en tel lieu OU lieuïdu Royaume qu'il voudra aller ; à la charge que 1'on payera aufdits Sieurs les Eftats ce que peut mon- terla dépenfe dudit Regiment,pendant Ie temps qui pour- roitrefter 5 lorsduTraitté fait ce jourd'huy &lefdits Vaiffeaux leront fournis defdlts Sieurs les Eftats gratuit- te ment au temps requis par ledit Collonel.
Lefdits Sieurs Eftats Generaux ne voulans pastraitter, pjus mal ledit Collonel.Ca pitaines & Officiers dudit Re-
fiment 8e Compagnie de Cavallerie, que ceux des autres ran^ois qui font à leur fervicc , & pour ce, les rendre d'autant plus aflPedtionnées, promettent & s'obligent de leur donner del'argent quiviendra de France; les mef- mes penfionï qui ont efté promifesau Collcmel, Offi. ciers & Capitaines du Regiment de Monfieur Ie Ma- refchal de , &des Compsgniès de Cavallerie des Sieurs du May&c de St.Martin; dont l'argentfera misentreles mains dudit Collonel à Paris , ouicyil* Hejfiàfonchois, pour eftre diftribué felon la volonté du Roy: lequelargentferapris de celuy qui fera payé du Roy pour chaqueannce au premier terme.
VI. Le |
-ocr page 102-
van de Nederlandtfche Vrede-handclingh. löi
f'us ancien Regiment & Compagnie de Cavallerie
rangoifes qu'ils ayent maintenant à leur fervice , tant pour ce qui eft du Collonel, qu' OfEciers, Capitaines & Soldati & auffi long-temps qu'ils auront des Troupes Fransoiies à leur fervice, fans leur pouvoir rabattre aucu- oechofe dece qui fe paye maintenanc audic Regiment dudit Sleur JVIarefcbal de Chafiiüon , & premiere Com- pagnie de Cavallerie, finca en cas que 1 on rabatift à tou- tes ies troupes generslement.
VII.
Le Collonel eftant.^bfent polirle fervice du Royj lef. dits, Sieurs Eftats Gcneraux nepourrontretenir fesga- • ges ou appointemens quelques Pkcats cu Ordonùan- ces qu'ils ayent faites, ou puiflènt faire cy-aprésà ren- contre.
VIII. -
Lefdits Sieurs Eftats'proniettent'de repartir ledit Re- giment & Compagnie de Cavallerie, tantpourle paye- ment desSoldats que des Officiers crées en la premiere levée, dont Ie nombrc êc la paye ne feront diminuées fur les Provinces qui let agreront, & dont ils feront acce- ptésjqui les pay eront dés Ie mois que fa Majefté ne les en- tretiendra plus fans pouvoir laiiTer plus d'un mois en ar. ïiere.
IX.
En encoies que lefdits Sieurs Eftats Generauxentre- tiennent lors,comme dit eft, 'Ie fufdit Rigiment & Com- pagnie deCavallerie,& qu'ils dependent lors immediate- inent d'eux} ils promettent néantmoins que toutesfois & Sc quantes que IcditCollonel voudra ramener ledit Regi- ment en France, lefdits Sieurs Eftats Generaux luyen donneront la permiiSon fans aucun delay, payeront ef- fedivement tout ce qui leur fera deu leur donnant un mois de gages > & fourniront incontinent de Vaifleaux à leurs defpens pour les mèner en tels lieux de France que ledit Colonel defirera j Ce qui $* entend ainiï>ii ledic Ke> gimentvenoit àeftre licentie.
Si fa Majefté ne peut eftre induite à entretenir ladite Compagnie de Cavallerie avec Ie Regiment, les condi- tions cy-deffus inferées nc laifleront pas d'avoir lieu pour Ie Regiment feul,fans que Ie manquement de la iuf- dite Compagnie en puiQe empeicher l'cfteót. Ainfi fait klaHayeparnousfoubfignésle ly.Avril 1534.. Ainfifi- eDé.Her(u/es de Chamacé,Wloris Comtè de CulenitrghtNice- Tei de Beuckhorfii Adriaen Pauw, Jean dt Knust, Adriaen ÏleoSflV, Rip{erda, B, Coendm de Helpen.
Artkkekn en Conditien^eaccordeert tuffchen de Koning, en mijn Heer en de Staten Gene- rael der Vereenigde Nederlanden j door de Barron •vanCbarnacé ^ Raedts-Heervan fijn tMajeHeyt in fijn Raden &c. en mijn Heer en de Gedeputeerden der Heeren Sta- ten Generaci van de Vereenighde Neder· landen^voor de werwingh en onderhouding van een Regement Vrmfche Voet-knechten envaneenVaendelRuytery t in geval dat het aen fijngefeyde Majefieyt Μίψ het ge-
fejde Vaendel te geven.
•
TCErfteUjck, het gefeyde Regiment fai beftaen in foo ■•-veel Compagnien , en yeder Compagnien in foó ypel Soldaten , als dsc van mijn Heer de .Marcfchal van |
en de Compagnie van gelijckenalsdievande Heeren </« en i. Λ/<η·ί»».
Π.
De Koningh fai betaelen de werwingh van 't gefeyde Regement > cn van de gefeyde Compagnie j en de g^e- feyde Heeren Staten Generaci fullen hen de wapenen geven , fonder eenige wcer-uytkeering daer af te pre- tendeeren, en fullen oock fchepen en lijftocht fournee· ren voor de paffage van d'eenen en d' andeienjoock fon- der reftitutie derkoftcn.
111.
De Koningh fai ald'Ampten en Offiden van't ge- feyde Regement,en Compagnie Ruyters in de werwing begeven ; en als fy open (uilen komen, fai fijn Maj efleyc daer af difponeren gelijck hem behagen fai.
Indien de faken van Vranckrijck de Colonel verplich- ten het gefeyde Regement, en Compagnie Ruyters weer in Vranckrijck te brengen, foo beloven de gefeyde Heeren Staten Generael aen hem alle hulp en byftandc te geven, geen van fijn Soldaten te weerhouden, Sche- pen aen hem te fourneeren en te beftellen, om dat weer wegh te voeren,met het geheel of een deel van 't geiéyde Regement, en Compagnie in foodanigh een plaets, of plaetfen vah 'c Koninckrijck, als hy lal begeeren te tree- ken j op conditie nochtans dat men aen de gefeyde Hee- ren Staten 't geen fai betalen,'t welck de kolten van 'tge- feyde Regement fai bedragen, die dan fou mogen reitce- ren van het Tra£taet,defe dagh gemaeckt ; en de gefeyde Schepen fullen door de gefeyde Heeren Staten gefour- neer worden gratiiitelijcK , en fond er te betalen , inde tijdj door de gefeyde Colonel verfochc.
De gefeyde Heeren Staten Generael, de gefeyde Co- lonel , Capiteynen en Officieren van 't gefeyde Rege- ment en Compagnie Ruyters niet qualijcker handelen willende dan de ghenen der andere Franfchen, die in hun dienft zijn,en om hen te meer tot hen geaftèd:ioneert te maecken, beloven en verplichten fich'tgelt van 't welck van Vranckrijck fai komen , defelvePenfionenteghe> ven, diebelooft hebben geweefi; aen de Colonel,Officie- ren en Capiteynen van't Regement van mijn Heer de Marefchal van Chafiiüon , en der Compagnien Ruyters van de Heeren du May.e.n van S. ΜλΠμΑκϊ aft gek ge- ftelt fai worden ïn handen van de gefeyde Colonel te Pa- rijsjof hier in den Haghe nier fij η keur, om naer de wil des Konings gediftribueert te worden : welck geit geno- men fai worden van dat, *t welck do Koning fat bct»Iea voor yder Jacr van d'eerfte termijn.
VI.
Indien'tTraöaetjdefe dagh gemaeckt,tuffchen de Ko- ning,en mijn Heeren de Staten Generael, door 't welck fijn Majefteyt lach verplicht 't gefeyde Regfement en Compagnie Ruyterst'onderhouden, quam t'expireren, ofte breeken, om hoedanigh een oorlaeckhet oock zy, in voegen dac fijn Majefteyt voortaen geen van beyde onderhoud , foo beloven en verplichten fich de Heeren Staten General hem' onderhouden op de fel ve voet, en conditiën van 't oudite Regement en Compagnie RuytersdarFranfchen , die fy nu in hun dienft hébben, foo voor't geen, dat de Colonel aengaet, als voord' Offi- cieren, Capiteynen en Soldaten, enfoolangalsfy Fran- fcheTroepen in hun dienft fullen hebben,fonder hen yeti te mogen verminderen van'tgeen , 'twelck nubetaelc word aen d'gefeyde Rewment van de Heer Marefchal van Chafiillon, en aen de eeifte Compagnie Ruyters, en ingeval dat men verminderde, aen ai de troepen in ^ gemeen.
VII.
Als de Colonel ten dienft des Konings afwefigh ίΐ/οσ fiillen de gefeyde Heeren Staten Generael fijn gagieof appointementen niet mogen weerhouden, wat Placcaten ofOrdonnantien lygcmaeckc hebben , of hier na daer tegen fullen kennen maken.
VUL
De ge^de Heeren Staten beloven het gefeyde Kege- mentenCÌDi^agnle Ruytersterepartieren,foo voor de betaling der Soldaten, als v«n d'Officieren,in d'eerfte wèr vingb verkofen, daer af het getal en de betaling niet a 3 ver- |
-ocr page 103-
V E R Η ' A E L
toi
vermindert fai worden op de Landtfcbappen, die hen tillen agre-eeren , en daeraf aen-genomen fullen zijn ; die hen betalen iullen federe de maent dat fijn Majcfteyt hen niet meer fai onderhouden, fonder meer dan een maent tot achterftallingh te mogen laten.
IX.
En hoewel de gefeyde Heeren Staten Generaci dan > gelijckgefeghtis, het voor-genoemde Regement, en de Compagnie Ruyters onderhouden, e.n dat fy dan im- mediatehjck van hen dépendeeren,foobeloven (y noch- tansdat, foodickwils en foo mcenighmaeli aljdege- fuydeCollonel het gefeyde Regement weer nee Vranck- rijck fai willen brengen, de gefeyde Heeren Staten;Ge- neratl aen hem, fonder eenigh uytftel > verlof fuilen geven, en efFcÖ;iyelijck al't geen betalen ,;,datmen aen henichüldighfal zijn, met een maent foldy aen hen te gheven. Syfullen hen oock terflondcfcbepen ophun koften fourneeren , om hen in ioodanigheplaetfen van Vranckrijck te voeren , ais de ghefeyde Coilonel fai be- geeren j 't welck dus verftaen wordt, foo men 't gefey- de Regement quam te licentieeren) en te flaken.
Indien zijn Majefteyt niet bewogen kan worden tot de gefeyde Compagnie Ru yters beneffens-het Regement t'onderhouden, foo fulUn nochtans de conditiën., hier voor geiniereert en irgevocght , plaeti.hebben voor het Regement alleen, fonder dat de manquement van de voor-feyde Compagnie d'uytwerkingh daer af fai kon- nenbeletten. Aldusghedaen inden Hage , doorons onder gheteeckent, op den 15·. dagh van April, in't jaer 1^34.
Aldus geteeckent,
Henults van chinaci, VlorU Groef vm KvUniurgh 1 NieolaesvanBoeckhorfi > Adriaen Paeum ^ JmdeKmyh AdriatnÏlaos, ÏV.RifperJa, B. Kottidersvamütlfen.
EHats& departement de la fimmede vmgt un mtUe cinq eens tivres refervée &flipu- lée par le Traitté de ÏAUiance concluëau· jourd'huy pour les hauts Officiers & Capi- taines d'un nouveau Regiment,ó- Compa^ gnie de Cavallerie, nouvelle h lever & au- tres Officiers cy-aprés nommès, par forme d'augmentation de penfimà· appointemént extraordinaire des deniers quefa Majeflé Journira auie Sieurs Eftats Generaux en ver tu dudit Traitté.
Tremittment
AU ColIoncl du nouveau Regiment »000. L. Au Lieutenant Coilonel nouveau
Regiment 1000. L·
Au Sergeant Majoor du nouveau Regiment yoe. L. Aux xiiij. Capitainet du nouveau Regiment
chacun. foo. L.
Au Capitaine de la Compagnie de Caval- lerie nouvelle 1000. L. Au Seigneur Ouc de Builion penfion de
Colonel 1000. L.
Au mefme comme Capitaine de Cavallerie looo. L. Au Marefchal de Chaftiilon Capitaine d'une
Compagnie de Cavallerie looo. L.
AuVicomtede IVlachaat Capitaine d'une
Compag.de Cavallerie 1000. L.
Au Seigr. Fontaine Capit. d'une Com- pagnie de Cava lerie 1000. L. Au Seigr. Cof mont Capitaine d'une Com- pagnie de Cavallerie looo. L. AMonfr.dela Force Capit. d'une Com- pagnie de Cavallerie iqqo. L.
Ajuxquatre Capit. derniers du Regiment dé 1
MoolïeurdeCandalechtcuQ foo. L. |
Et les penfions & appoinflementi fufdit dü Collond, & autresOfficiers, & Capitainesdu nouveau Regiment, & du Capitaine de la Compagnie de Cavallerie nouvel- le , feroütmisainfiqu'il eft portépar Ie Traitté, maia les penfions & appointements du Ducde Boüillon, & des autres Capitaines de Cavallerie, fufmentionnésfe' roDt mis entre les mains du Seigneur Amballadeur de Roy Tres-Chreftien icy OU en France i.fotichoix. Fait &arreftéàlaH<g'iIequinzed'Avril. - u
Ainfi figné.
Herculet de ChamacéÌ Vlark Cemtedenulenhtrgk. WA colatsdeBoeekhorSi. JeandeKnuyt, jidrtat»Pltoj,WÌl' htlmRipftrda , B.Coendtrs dt HelpeH.
Staet en verdeeling van de fomma van 21000 en foo ponden i ghereferveert en gefltpn- leert door het Tra£taet ven x^Utantie » hc" dengeflooten y voor de hooge Officieren en- Capiteynen vm een nieuw Regement ^ en Compagnie Ruyters , die weuwelycks te Werven zijnt en van andere Officieren ^ hier nagenoemt, by forme van Augmenta- tie en vermeerderingh van penfioen en ap' pomtement extraordinair der penningen t die fijn ^^ajefleyt, uyt kracht van *t ge- feyde Traöïaetaen de Heeren Staten Gene· raelfalforneeren enbefieüen.
l^trfiel^th.
A En de CoHpnel van 't nieawe Rege- ment
Aen de Luytenent ColJonel»an»c Dteuwe Regement Aen de Serjant Majoor van't nieuwe
Regement Aen veertien Cflpiteynen ven *t nieuwe
Regement,, yder Aen de Capiteyn van de nieuwe Com- pagnie Ruyters Aen de Heer Hertog van Builion pen- fioen van Coilonel Aen defelve als Capiteyn van de Ruytery
Aen de Marefchal van Cbaftallon, Capiteyn
van een Compag. Ruytery Aen de Vicomte van Machaut, Capiteyn van
een Compagnie Ruytery Aen de Heer Fonteyne, Capiteyn van een
CorApagnie Ruytery' Aen de Heer Cormont, Capiteyn van een
Compagnie Ruyters Aen mijn Heer dela Force, Capit van een
Compagnie ftMyteri Aen de 4 lefte Capit. van't Regiment van mijo
HeerdeCandale.yder .
En de voor-genoemde penüoenen en appoiotemen- teaviBdeColloijel, en van andere Officierenen Ca- piteynen van't nieuwe Regiment, en yj^n^ Capitan van de nieuwe Compagnie Ruytery fullen geftelt wor- den gelijck in 't Traélaet begrepen is. Maerde penfioe- nen en appointementen des Hertoghs vm Bouillon, en der andere Capiteynen van de Ruytery» Wer voor ge- noemt, fullen gheAelt worden in handen van de Heer AmbalTadeur van de.CWftelijcfcfte KoningL, hier of in Vranckrijck, naer z^jn believen. Qedaen eogcar- reOeert in den Hage, de ly, dagh van A^ril, 1^34,.
Aldus geteeckent,
Htrculet van Charnecé, Fltrit Greef vea Kityltniurgb. NicolaesvanBotckherBi JandeKnuyt^ MruenVhes^ Wilbtlm Rifftrd». B. Hmdin vm Utifim
ARTU
lOOSt p.' lOoO. p: joe. p.
fOO. p.
looo. p, 2000. p. leqp, p. tooo. p, loep. p, looo. p.' looo. 'p. 1000. p.
jop. p. |
-ocr page 104-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
ijiRTICLES contenans lesInterefìsque le Roy et à demefler uvee le Roy d'Efpagne, lefquels ont eflé mts ce jourd'huy és mains de Meffìeurs les Eflats Generaux par le Sìeur de Charnacé^ & dóni la predente Co- pie luy Λ eflé rendue par nous fumommés Deputés defdits Sieurs EHats-, figné de noHre afin quHl nypuìfje efire fait variai ion de pan ny d^autre.
L
PRmierement : Que la Paixfaite cy-devantpoifrter- miner lesdiiFereos furvenus en Italie, furiefujet de la fucceffion de Mantoue detncure en fon entier, fclon les Arcicles qui ont cfte arreftés entrò les deux Couronnes de FranceSc d'Efpagne, &l'Emperéur Fer- dinand deuxlefme de ce nom.
II.
Qye le Roy ne pourra eftre troublé ny molefté en la pailible poffeffion de i'acquificton de P<£»erò/ & fes de- pendances , non plus qu'aux autreslieux, qu'il y poffidé.
Que les Grifons foient maintenuj en la libre joiiifla^ce desa.'oitsdeSouveraineté qui léur appartientfuriaKi/- teline, conformement à ce qui eite declaré par le Traìccé dt. Moufon.
IV.
Qu^e le Roy d'Efpagne n'aïïiftera point le Due Jelìoral· ee contre la foy des Traittés que le Royafaitavedluy, comme fondés fur des raifons cres juftes £c raifonnablesi
V.
Qiie le Roy d'Efpagne n'affiftera point ccux qui vou- droienr auaquer lesEftstsdu Roy, fous quelque pretcx- tequecepeuteftre. FaitàlaHayele if. Avril 163+.
ARTIKELE Ny inhoudende d'Inter e- fien, die de Koningh met de Koningh van Spangien heeft te demefieeren enteredden y dewelcken defe dagh geflelt zijn in handen van myn Heeren de Staten Generaci door de Heer van Chamacé^ en daer afdetC' ghewwoordigeCopye aen hem ghelevert is door ons voor-genoemde Gedeputeerden der gefeyde Heeren Staten, met onfe handt ge- teeekpit 1 op dat*er geen variatie en veran- deringh van weer'Siyden in wefen kan,
I.
EErfitlijtk. dat de Vredcj hier voor ghemgeckt, om de difierenten te tetmineeren en te eSenen *die in ita- lien op-gQkomen zijn over het fubjefì van de fuccef- fie van Mantua j in fijn geheel blijft,volgens de Artijcke- len,die gcarrefteert zijn tuflcben de twee Kroonen v^a Vranckrijck en Spangien , ende Kcyki Ptrdnfapd, de tweede van defc naem.
II.
Dat de Koning niet fel mogen getroubeleert npch ge- tnolefteert worden in de vredige pofleiSe van d'acquili- tie en verkrijgingh van Pignerol, en haer ^ependemten, olet meer dan in d' andere ^laetfen,die b^ daer befit.
Dat de Grif(ms of Graeuienders gehouden en öndcr- fteunt worden in de vrye genietingh der rechten van Souverainiteyt, die hen over laVehtUna toebehoord, conform het geen , dat verklaertis door het Tieöaet
ViSliaufoH.
IV.
^r ί^??'"® Spangien de Hertogh van Lotttri»' gew niet fai tdfifteren tegen de belofte der Traftaten, die de Koning met hem Bemaeckt heeft, alsgefiandeertep
de Koning me( hem gemaeckt heeft, ali feer gerechtelijcke en redelijcke redenen. |
V. .. . Dat de Koning van Spagnlen deghenen niet fai adfi- ileeren, die de ttaten desKonings louden willen atc.- quercn en aentaften , onder hoedanigheen fchijn het üock magh wefen. Gedaen ia den Hugbe, de vijftiende vau April ,1(^34..
Ueclaration que Ie Traitté deTai^ ou Tref» veavec l'Ennemy fefera dans les Ïrovin- ces Unies.
SUr cê qui a efté convenu entrc Ie Sieur Baron de Ghftnacé^w num du Roy Tres-Chiefticn, & les De- p'uiës des bieurs les Eflats des Provinces U nies par les tf.y.eVji.&önziefmeArticlèsau Traitté conclu aujour é^hMjiSitunKlTraittédeFaixottiyefve ne fi füurra faire afréf^0rufttirt commmeavecles Ennmu , que conjonile' tmmt^d'mcommuncmJiHUment, ileft convenu &de- clarë depiart & d' autre, qu' au cas qu'on vient à traitter, Ie Roy fera prie d'avoir agreable que le Traitté le fafle lurle Ueu ψϊ fera choiiy.par lefdits tìieurs Eftats dans les Provint^S Unies", poiirplHfjeUrs raifops qui ont eflé re- prefQWjéM audit Sieur de Chdrnaci auquel lieu les Am?· ba0adêür5&MiniflJres du Roy &deiÜits£ftatsictrou- verpntavec cèux qui ferpnt Deputés de Ja part des En- nemisj&iilpRóyncletróuvóitbon , dom la Declara- tiondé ft Majeil? fera faüe par efcrit avec Ie Ratification du preiètit Traitté, qu'en tel cas Ie mot (òxjomésient fera tenU ijòinme non inferédans le Traìtté,fuldit)& demeu- rera ifculém^t le mot fans fonfintement. Et aurontcét Artide Si ,la'Declaration du Roy qui en fuivra.la mefme force & valeur qiié Ics autrcs du prefent Traitté. Ainfi Fait à la Hàyp le if. Avril l'an 1Ì34..
En foy dé qüoy nous deifusdits Baron de Ckarnejfi, 5c Deputés des jEftate Generaux cy-devant nommés,avons en veitu de nos pouvoirs figné ces prefentes de nos fignes Qrdinaires, & à icelles fait oppofer lei Cacfiet de nos Ar- mes à la Haye le I j. Avril I ί 34..
......; Sigoé
n.deChamajfé. Ï.C.dtCnlmhorgh. Ν deBmikorfi.
A.Vaiuv. Ì.deKimyt. A.Floos. V.Walta. H^.Riffsrda.
B, Cetttdfrs.
^Declaratie dat het Traêiaet van Vrede of Treves met de vyant in de yereemghde Nederlanden gefchieden Jal.
Op 'c geen/t welck verdragen is tuffchen de Heer Be- ronvanChamecé ia de naem van de Ghrillelijckite Koninpbjcn de Gedeputeerden van de Heeren Sta- ten der Vercenighde Nederlanden , door het ö 7. 8.51. en n. Artijckel van'tTrailaet,heden geilooten,i/<if^we liraSaet van Vrede ofTrtves fai mogen gepiaecit worden, va de gemeene brekingh met de vyanden, dan conjunéle/yickj en metgemeene toefiemmingAs verdragen en gedeclareert van weer-zijden dat, in geval men komt te handelen, de Ka- ping gebeden fel worden aengenaem te hebben dat het TraÖaët gefcbiede ter plaas,die door de gefeyde Heeren Sfawn de Verccnigde Nederlanden gekqfen fai voor- dien,qm veel redenen, dip aen de gefeyde Heer van Cifror· «MTc/venhoont zijii, in welcke plaeu d' Ambafladeurs en Mipifters desK9ninge > en der gefeyde Heeren Staten yerfcjiijnfsn fullen met geenen , die ven wegen de vyanden gedeputeert fullen zijn. Ë^ indien de Koni ng l^mctgPetyoodt, daer af de Declaratie van fijn Maje- fteyt by:gefchtif( gedaen f«I worden m?t de ratificatie van hett«;genwoordighTrai33et , foafalinioodanighgeval hetyiommiuóetl^tk agtfAmaal^k gehouden zijn als niet gpinfereert en tngeynegtio. het vooigaaoemt Trac- taet>enfalalleen]ijcknet woordt/Wcr toefiemming bliH yco. En.dit Ait^ckei;i:n deOeclaraüe det Konings, die volgen fai, fullen gelljcke kracht en vigeur hebben,ati d'andere Artijckclen san dit: tegenwoordigh Traöaet. Aldus gedaen in den Ë[age,dé 15. dagh van April, in 'c )acrr634· ^ ^ .
Si 4 |
-ocr page 105-
104- V E R Η A E L
?|i<cnel)olQlie't®obim?bon|bcm^efc Chamairein Óeio öen li- aanuocp 16??. tnDe Dot booi biebantjace , So. j®08· in boto om +· 1634··
Tot bevefting van 't welck wy bóven-genocinden, Baron van Charnatéfin Gedeputeerden der ÜiateD Gene- raelihier voor genoemtt, uyt kracht van onie Pouvoyrs ii» Madit-brieven , defetegenwoordigen getekent heb- ben met onfegewoonemercken, en onfe wapen-zegeli daer een doen feiten. In den Hagc , den ly. dagh van
H.vanCharneeé, V.Q.vmKulnhurgh, N.vanBoeci- horfit A.Feew. l.dtKnuyt, A-V lus, ftrda, B.Küendert.
dC i^ctccti «aebeptitctcbe ban f]a» $oog IQob Jtie DftiCcactaet met Den l^ecc Chamaflé gabbeii ixt tcechenteabfnotn 14· ?llPJ« aenbemeentcefFf» fòche jÜSaett^t); altnaec uocH compaceccbcn be Heet •lin^ban (@janaien/cnDe Den i^eec bc Bjugy : bietutl toaé ^mbaflaa m ben fct)Qn enù£ ban naem : macc be Qebeeleilanbelingt) ban be'iSliiance toiert gcbjebcn boq Cbarnatré : aen bjien tot beceecinQi) tDiectorp;efenteett fes duyfent gulden : bieftp öJcpBljccbe in flelb atn tene» men: iDaec flont toe battet totect gbcconbetteectin een 3tampet «nbe 25cc&en ban jjBaflif *öoub.tp tooflö fioH^baec naet tocbec na ü^jancbctjcb cnbe onbecbe hanb brcfeccliectnbc / bat be fóoningy scoote geneaent^ lept öaObe totte rupture i mart / cni ccbrncn/ begeetbf öafc obec aenaefocfit te too?üen j foo ficeft men be e-- tenban Heemftede cnbe be Knuyt <n <!5]i;trao?binati^ SUmbafTabe öcfonbeii na ©iancBnjcft in gunio.
anUlugulïo quam bc J^EEcK.nuyi upt©?ancRtgc6 Ibecbiacct^ boen een (tree j cappo;terenDe rnbe mebe é;engenbc becfcljcpben Concepten bon een fScattaet UancAptuce.
^efe i&omet paffeerbe fonbrc bat pet# notabel^ tDiecbe uptgececbt / be ;&paenfcl)e onbetbejitSacqui^ d'Aitone lagen ontceitt .lilSacticicjtenOe{)ie{bentge< (Hdtel^geblocqueert: <@tn'c toeicft bp Oitiecliet'ont· letten / foalf-gecoe|icDbeieecP2incenan(©jang<ein ^beptembec boo; S9?eDa : met inteni ie om bet aen te ta^ flentcnbiaecfaecfte batbe ^paenrcfìebanjìQaeticicfic efquanten: geltjc&fp beben: becljalben oochbei^eec $;tnceban Breda of toogij Dén 8. ^r ptcmb{i^ : untcent op eenen ty&t ai^ bc Üattog ban l@ptnac/ enbe .«Onftaf βασμι geflagen biiecbrn bp ^o^tlingen.
^^ebupcenbe bcfcgeDecle Zoniet cnbeïDinterbnett in 39;anc&cljc& genegotieert obec De cuptuce tegen j&pagnien/ mbegoebielj^^anchcgcfi/ immecbeCac· binael/ baectoeban feirgcootegenegentdepbtöabbe: footoonbe t)p nocgtan^ fïci) fccuptileuji; : b;efenbe bat d'pbecige Catljoltjcften (00 in B;anc&iijclt al^ elbtc^ fiaecobecfeec fouben bcOten; fiat be^aii^ baec Doo; foubebiecben becbieembet: bat ooch aenb'anbec fijbe Engeland fouDe fcijeppen /aioufie / Daecom nebenbe
tejceten be ®?ebe/enbe alU^ tuattec gebaen biiect/ battet gefrgièbe tot generale ruft ende Vrede: eboct) metüSec penen nemen toat men hcijgen fìonbe. ^atmen grlgc^ fteliicb ^mbafTabeur^ foo upc^|ancltc|jch al^ uan htec mojlfepnben om Engeland mebe in be {^anbelingyte tcecften. ^οφ biiiben be jpcanfcfie j|@ini|Ut^ niet becbec gaen in gac p^fentatien acn £ ngeiand al tot cec cnpecatie ban be l^MtS > ban be tieuc / enbe ban cenigij plaet^ in ^ebetlanb aen üngdanb te geben totect taihtnigg mentie gemaec6t. Obet be iPactage ban be jj^ebeclanbfcge #;obintien/ obec be Con junctie/enbe (ommanbement Dee Eegec^ eiOie bccgelgcbe bid ooch beeibcbat. >
^enbcftjbe bccSececnigSbef^jobimien bie^'tooth niet fonbec fctupulen. 3@ant befe gelede i^anbdingb QefcliiebefenDec Communicatie of HenniffeDec p^in:' tien: enDemofle Daecom foo fcgecp cnbe naeubi a&e; nomen ktiojbm/ ai^ 't mogiielSch üm^ : iv4)attet namacl^ iobe^;ebinticn gfenf\»atig|)rpt en mocgte inbailen.
a!
ν «k. '
lì ìA
'f l>
iKi
il
kt
I , 'f
1
' I «1,1
!
ùA |
«Cputlfjch geflooif η cnöc ge tcrcficnt tot IParij^ Den 8.ffebjuarp ifi^y. al^bolgt.
TRaittéd' Alliance de Ligue Offenfive & Defenflve entre Ie Roy Tres-CbrclticD, & les Sieu s les Êltats Generaux des Piovincce Unies du Peis Bas, fait,ar- refléj & conclu cntre les Sieurs deBv/Ztoaaa Conletl d'Eilat,garde des Seaux des Ofdresdu Roy, & lur Inten- dant dc feS Fioances; BeitdMer.auIJi du Conleil d'Eftat» grand Treforier des Ordres, & Secretaire des Comman- demens & Finances de fa Majeflé,de C/hamacé Baroo du- dit lieUjïuiE du Confeil d'Eftat de fadite Majefté, Com- miflaires depmés par clle,Et les Sieurs Ariaea PaKj^jChe- valier Sieur de Heemftede, Hogerlmiiae, de Kiet wiek & Niewerkerck , ConieiUer Penfionairc de Hollande & Wcit-FrirejSeyoJliaiii/eKmyt, Chevalier, üieur dans Ie vieux & nouveau Vofinar)premicr & reprefemant la No- bleflêaux Eftats,de la Cornté dc Zelande, & Conleilk-r Ordinaire de Monfieur Ie Prince d' Orangie, Ambaüa- deurs Extraordinairet vers Ie Roy Tres-Chreitien, de la part defditt Sieurs lei Eftats Generaux , en vertu Je leurs pouvoirt refpedUfs j dont les copits ferort t cy-apres inferécs.
l*Ëxperience faifant connoiftre à touc Ie monde que Ic procédé des Ëfpagnols n'eft autre que de fe iervir de rou- tes IbrtesdemoyeDt, psmremfitter/ür tous les Priwces leurt voifinsiles Unir divsfis entre rendre la guèrre immar- telle dans la Chrefiitnté, I^e Tres Chrefticj) & ics Sieurs les EftatsGeneraujc des Provinces Unies du Païs BasjVoulans prevenir les malheurs qui enpouvoitntar- river>&eftablirlescboiespn forte que 1'on puifle parve- nir à une hmmt irfeure Paix dsns la Chrefticnté, & por- tkulierement ayder les feufles dts VaisBat a fe de liberer de ladurtfirvftudey ouils (ont foumis f ar les Ejpagnoh , oi it coDvenu que ώ/ϊΰ/ί Ëfpagnols ne fe diffo[ent à des termei TdiJenneMes d' ^icommodement.eins contirment dans les mau· vais defftim ^uUls ent cantre la trance & lefdits Sieurs kt ESfatsfiomtM Ie Traitté jMflc à bruielles Ie iz, May dcr- aier pourtnettre la guerre dans la Fraoce,Ia prife de Don- Juan de Menefles, trüuvélcii. 6'eptembre derniL-r vili- lantàminultlescmréet&pairages du Royaume duco- fté de LanguedoC) &c 1' armément Naval qui aefté tuit k Naples 1' année derniere pour delcendre en Provencc, & divers autresdeflèiiis connus par voyts mdubitables Ie ju- ft)ficnt au refpeót du Royaume,& les pernicieux deflèins qu'ilsont continuellement entrepiis & fomentés de tuus coflés àia Γ»?'»» des Provinces Unies, avec Ie refus qu'ils ontfait des conditions qui melme de leur psrcavoycnc eftepropolées aufdits Sieurs les Eftats, Ie verifient à leur efgardi Et que fa Majefle'juge eftre obligée parraifoa d'entrer en nature avec ie Roy d'Eipagne , & lefdits Sieurs les Eftats de tentinuer la guerre avec toutes Icure forces,pour ces caufes &t autres fadite Majeflérompraà guerre ouverte avec Ie Roy d' Efpagne dés que ce Trait- té fera figné & ratifié > & lors cemmencer k toute forte d'ho- flilitéeuVdisBas, Commeauflì lefdits Seigneurs les Ë- ftats Generaux continueront la guerre avec toutes leurs; forces, Sc Ie Boy & lefdits Seigneurs les Efiats atta^uerant «è/orrtouvertelesPwwiMjKi leRoy d'Effague tientau Payt B4SÌMX conditionsfuivantes.
Le Roy fera entrer dans lefdits Provinces une Armée de viingt'c'mc^ mil hommes de fiedié" cinq milchevaux,i\ec Ie Canon, & attirali neceflàireà un tel Corps , Óclefdits Seigneurs les Eftats ferontlamefme chofeavec une Ar- mée de vh^-tciny mil hommes dtpied, é- cinq mil Chevaux, aulfì avec Ie Canon £c Attirati necelTaire à un tel Corp; ; lefditsdeux ArinéesfejDindroient</'e^0r<^<aux lieux dont il fera 'cdnvenu, pour agir coöjoin^aement ou fepare- ment,ainfi qu'il fera jugè plus à propos, cc qui fe fera au plus tard au mois de JUers frochàinement ce n'eft-*
qu'on convienne de quelqueentreprifcjkquelle on puif- le executer par commun confentement cntre cy & là : Acondiöon toutesfois'qUe fi lefdites Arméesfont attaques, elles fe feronc fi r ftf pniffentfecourir-, "
IC fi proches 1'une de 1'autre qu'elles En forte que fi les Efpsgnols vlen- ,'iCeUcs » 1'tutre quittera toute en-
neut à attaquer l'uned'icclles |
-ocr page 106-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
tre-prifepouralleràfonfecours, fans s'en pouvoir ex- cufer fous quelque prctcxce que ce puifle eiire, fi ce n'eft qu'elle foit fuffilante d'envoyer dix mil- hommes depied t^ deux md chevaux au fecours de celle qui fera atcaquéc, fans abandonncr le defletn oli elle fera embarquéc,bien encendu que les dix mil-hommcs de f'ied, ^ les deux mil che- vaux, (oientcapablesdefe joindre à l'Armée qu'ils de- vront fecourir } Et au cas qu'ils ne le puiflènt fans perii evident, ladite Armée marcherà avec toutes les Forces ; Q^e fi les Generaux des deux Armées d'un commun confentementjugeoientqu'il en falluft ufer auttementj ils le pourront faire felon que l'ordre de la guerre le re- querera, pourveu qu'auparavant ils en foient convenus parefdit. Il a eité en outre convenu , pour eviter les inconveniens, qui po-urroient arriver fi l'intelligence n'eftoitentiere entre les Armées du Roy & defdits Sei- gneurs les Eftats, qu'on ne,pourra recevoir les Soldats d'une Armés en 1'autre , Et que ii quelque OiBciers foufFrincIa tranfgreffion de céc Artide, ilj ferontcha- ftiés feverement : Qu'aux Logements qui le feront,les Armées eftans conjointes , ceux qui commanderont celle du Roy, choifiront pour leur camperaent, vn Lo- gement de deux places efgales 1'une, & quant aucom- mandement des Armées, chacun commandera la fien- ne. Etau cas qu'il fut à propos de tirer des fufdites Ar- mées conjointes quelque Corps d' Armée pour fecourié üu garder les Frontieres , cette-cy fera reglée & com- mandéecommel'aucre, Scpareillementconjointe, fe- lon qu'il en fera befoin , ou pour s'oppofer au fecours que les Ennemis pourtoient cirer d'Allemagne, ou pour faire quelque nouvelle attaque par diverfion, felon qu'il en fera convenu , ou pour fecourir les places des Pais, tant du Roy, que defdits Seigneurs les Eftats,du cotìc d'Allemagne. Etaucas que fa Majefté & Icidits Sei- gneurs les Eftats reconnoiilènt utile de feparer k fufdite moindre Armée, il pourraeftre fait par 1' advis & con- fentement des Chefs des deux Armées, bien enten- du qu'il ny ait aucune apparence de perii pour la Frontiere defdits Seigneurs les Eftats du cofté d'Al- lemagne.
II-
Les deux Armées entrans dans Ie Pais cóme on dlt,eft, les peuples d'iceluy feront conviez de fejoindre à la caufe commune, & chaffer de leur Villes les Efpagnels & leurs adherent pour fe mettre en liberté, ce qu'aflFeétuans dans Ie terme detrois mois apres la requifition , lefdites Pro- vinces deroeureront jointes & unies en un Corps d'E- ftat libre, avectousdroitsdc fouveraineté fans change- ment, pourcequi eftde la Religion Catholique Ro- maine,qui demeureraaufdites Provinces aumefmee- ftat qu'elleeft prefentement.
111.
Au mefme temps que quelques Provinces, Villes, Princes Sc Seigneurs Ecdefiaftiques ou Seculiers, de quelque condition qu'ils foyent defdits Pais-bas, fe join- drontfincerement au prefent deflTsin de l'eftabliflement d'anehowiePaixé' feure liberté J Sa Majefté & lefdits Sieurs les Eftats les prendront en leur Proteditn ér Λΐ- lience, & feront Ligue Offenfive & Defenfive avec eux, cmployans tout cc qui dependra d'eux pour les faire joüir de 1'efFet du prcfent Traitté, avec promeffe de les comprendre dans tout ks traittés de Paix qui fe pour- roient faire à l'advenir, & de les defFendre envers tous & contre tous dés lors qu'ils fejoindront àiacaufecommu- ne, &durant tout Ie cours de Ja guerre 5 comme auffi apres la Paix la Religion Catholique Romaine y fera confervéeen fon entier, avec la mefmefranchife, au- thorité, & prerogative, dont tous les Prelats & Eccle- fiaftques, foit en lenrs Corps & Communautés ou en particulier joiiìflent prefentement : Et nefera prisau- tre feuteté defditi Seigneurs , Villes, & Communau- tés que celle de leur foy, & de quelques Oftages qui fe- ront gardes pour ce^tain temps Idon qu'il fera convenu. "'®"sntendu que lefdits Princes, Seigneurs, Provin- ces oc Villes contribueront de bonne foy ce qui fera de leur pouvoir , à leur propre deffènce. Et au cas qu'il arnvequ'en un mefme voifinage trois ouquatre Villes viennent à fe rendre conjoinöement, ou 1'une apres I autre, il a efté convenu, qu'elles pourront former un wyr d'Efiatiiht, & qu'cUes feront confervees & main- |
tenuësencettequalite', avecles Seigneurs & Nobieffë qui pourroyent Ie trouvcr enclavés és Tcrritoires & Voi- iinages deidites Villes.
IV·.
Et d'autant qu'il feroit impoffible aux fufdites Provin-,'; ces de garder leurs Frontieres contre la puilTance des Ef-' " pagnols, toutfcs les places de la coftedc Fiandre juiques ^Blancken-Bergue indusy Scdeux lieües avant en terre demeureront au Roy , avec les Villes de ThionviUe ^ Namur, leur territoir iicjurifdiétion, & Oftendt, aux conditions portées cy-apres dans les grands partages ; Et * lefdirsiieurs les Eftats auront Damme , aux conditions auffi portées cy-apres dans lefdits grands partages, Hulfli avec Ie Païsde iiiiM. Brfi&, Gueldm\ Stevetifwaert i- vecleurs Territoires &Jurifdidtioni, V.
£t par ce qu'il pourroit arriver que les fufdites Pro- vinces des Pais-Bas maintenant aflTujefties auRoyd'E- fpagne ne voudroient pas contribuer ce qu^elles pour- roient à leur lib jrté , ains n.on obftrant la requifition> qui leur en feroit faite dans Ie fufdits temps demeure- ' roient adherentes aux Efpagnols, & les favoriferoienc en leur mauvais deflein, LcRoy , & lefdits Sieurs les Eftats confideransqu'en cc cas ils font obiigés de pour- ' voirà la feuretc deidiies Provinces, & de prevenir les ' maux qui leur pourroient arriver pour Jeju avoir voulu procurerdu bien ; Ilacftéarrefté qu'en iiiitedü prefenc Traitté&deirein,leRoy&les Sieurs les Eftats feren- dront Maiftres dudit Pais, dont Ie partage ferafait ainfi qu'il s'cniuit, à condition toutesfois que dans 1'eften- duë dudit partage, les places & lieux qui d'eux-mefmes auront fecoüé ie jougdes Efpagnols moyMnant qu'ils faflènt un Corps de trois ou quatre Vtüef ^ ai^fi qu'il eft ditcy-deifus, demeureront/zirw, ί^ι>ί ei^^.fobjifaion à fa Majefté,ou aufdils Sieurs les Eftats tj'tóeraux, que ' d'un ferment de ne rien fiiire cemrè leur. fervice ,ains 1'avancer autant qu'ils pourront , & des Öftages juf- ques à ce feulement que les Efpagnols foient hors du Pais. τ
Tartage du Roy
LeViys deLuxenèourg. les Cemtés de Namur ^ de ' Haynault , Artoisér Flaadret, jufques aux Limitesqui fe feront par une Ligne laquelle prendra dc Blankenberg inclus, éc tirerà emre Dommeel Bruges, k moitié che- min de ces deux places, d'ou elle iradroit à Rupelmeade quidemeureraau Roy : EtpourceqHÌeftduC*»»ir<y&j & places contenuës en iceluy, il fera libre au Roy a'e^ difppfer ainfi que bon luy femblera.'ïi ^· A -ΐ»*^
Tartage des CHefiieurs ìes Εβαί^. ^
LeMarquifatdu5t· Empire, phe'ftcompris la Ville d'Anvers, ia Seigncurie de Malines, Ie Duché de Bre- bant & Ie refte de Ia coftedepuisfi/dBitiiKii^s, quide- meureraau Roy jufques au Swind, les Villes de Dewwe» & Hulfi avec Ie Pais de Waes jufquee à Ia ligne cy-deflus. à condition toutesfois que pour Ie regard de Ja Villc de Damme, laconqueftedu Psïs-Bas eftant paràchevéeil y fera pourveu par Commiflaires de part & d'kutre à ces ' deputés,afin que Ia Ville de Bruges & leTerrjioire quién dependra, appartenansà fa Majefté , ne plii^ent eftre innondés ny incommodésparlesEfduCïs öcDigues de la dite Ville : bien qu'il ne foit pointdit cy-deflus dc ΓΕ. ftatauquelq/?«»i/e&l?«ij»wi j doivent demeurer entre les mains du Roy & defdits Sieurs les Eftats, pour pren- dre temps de micuxconfiderer, ce qui fera plus utile pour le bien commun,)! aefté convenu que laconquefte des Païs-Bas eftant parachevée, il fera advifé entre te Roy & les Sieurs les Eftat»pariiommifliires à ce depu- ter, comme eft dit cy deiTus, s'il vaudra mieux ou fazer auffi Ics forti fications ficcoiiablef léPort d'Oftendc d'une part,& de l'autre j razer auffi les fortifirations de la Ville de Damme, ou que le Roy, & lefdits Sieu.-s le» Eftats les poffederont fortificées , & que fa Majefté mettraledit Port d'Oftende en tei eftgt que bon luy lemblera. Il a efté auffi conventi qu'en conùderation de fa Majefté , la Religien Catholique Rooiaine denicurera eh toute
l'cften- |
-ocr page 107-
I;
V E R Η A E L
l^eftenduë dudit partage ainfi qu'clleeftàprcfenij&les j Ecclefiaftiques au melme eftat qu'ils font.
L'Armée du Roy eftant entree dans lefdits Pays, & la rupture faite eotre les deux Couronnes, comme il eft dit cy-dcffus,elle durerà jvf^ues à l'emiere expulfwndes Effa- gnolsdesiaysBiK , iànsque cependant ia Majeflé ny lei- dics Sieurs fiftats puiflenr tra'itter Paix, Treve,ou iulpen- fion d'Armes, que conioioBment & d,'m cmmun coofente- ment ; Et fi ladite Paix venoit à eltre faite en la fagon iuf- dite & que puis apres Ie Roy d' Elpagne, l'Eropereur, ou autre Priace de fa maifon dépendant d'icellejdireótement ou indiredlenient attaquent Ie Roy ou lefdits Sieurs Eftats encequ'ilspoflèdcntoésàcette heure , ou poflederont lors par les conqueftes qu'ils auront faites. Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats rompront conjointement avec ceux qui attaqueronc 1'un d'eux, fans pou voir di vifer leurs in- teieilsjny faire en fuiteaucun Tiaittéde Paix, Treveou fufpenfion d'Armes que €on}oin8ement ér d'uncommun tonfmtemnt ,· ce qu'ils feront pareillement en quelque temps que les Efpagnols attaquent cy-aprés direöement, ou indireftement les Eftats & pofleflions de faJMajefté ou dcfdits Sieurs les Eftats, foit qu'il intervie&ne un Traicté de Paix auparavant,foic quM^tf intervienne pas.
Et afin que la jaloufie & Ie defir de pourfuivre 1'entre- prife projettcepar leprefentTraitté ne puiffe caulerdu defordre > & de la confufion enl'execution d'un fi bon deffein,il a efté arrefté que les Armées du Roy & defdits Seigneursles Eftatseftansconjointes , attaqueront pre* mierement j^/aeet du portage de ja Majeflé, & qu' a- pres cela elles en attaqueront deux autres du pariagc def dus Seigneurs les Eftats, fi ce n'eft que les Generaux des deux Armées con viennent enfemble par efcrit d' en uier autrement j bien entenduque fil'on vient conjointe- ment ou feparement à emporter avec les fuidites Armées desplacesqui foient du partage de fa Majefté onfcsluy rendra tout aufli-coft qu'elles feront prifes,comma on fe- ra de mefme au regard defdits Seigneurs les Eftats, en cas qu'on Vienne à emporter conjointement des places qui loient de leur partage > lefquelles leur fei-ontlemblabie- xnent rcnduës aulfi toft qu'elles feront priies , & l'entre- prife ne pourra cefler que chtcun ne foit en poflèfljon de ce qui doit luy appartenir par le prefent Ttaitié fuivant Ie plrtage, que deflüs ; mais fi les Chefs des deux Armées cftiment puis apres par raifon de guerre pour Ie bien commun qu'il faille changer quelque choje en 1'ordre, pris par reiòlution commune pour 1'attaque des pjaces, lis Ie pouurront faire, pourveu qu'au préalable ils en con- viennent eniemble par efciit.
VIIZ.
II9 efté en outre convenu que pendant 1'attaque qui fe fera à la cofte de Fiandre , les Seigneurs les Eftats lien- dront à leurs defpens une Armée navaüe à ia Rade de la- dite cofte,convenable &fuffifaDte pour empelcherlefe- coursque l'on voudroit mettre aufdites places affigées en icelle, laquelle Armée y demeurerajufquss à ia reddi- tion defdittes places.
IX.
Au cas qu'apres ce Traitté de rujJture figné & ratifié on Vienne à faire la Paix,Treve, ou fufpenfion d' Armes, elle ne fe pourra comlurre. ny y entendre, que conjoinöe- mentj & d'un commun confentement du Roy & defdits Seigneurs les Eftats, avec obligation de rompre aufli con- jointement , Öcentrer en guerre avec les Efpagnols & leurs Adherens , toutes les fois qu^ils vicndrontàvioler OU enfraindre aucunes des conditions accordées par le Traitté de PaixouTreve> qui en fera fait, fans ^ue par apresonpuifleauffi jamais faire aucun nouveau Traitté de Paix,ou Treve que conjointernent, & d'un comraun confentement, à condition que s*!! vient encore à eftre viole', fa Majefté & lefdits Seigneursles Eftats entreront conjointement en guerre ouverte avec ceux qui en fe- ront infradeuis. '
X.
Si l'Emfereur Ferdinand, Archiduc d' Auftrichc,ou au- tre Prince de fa maifon. ou dependtnt d'elle,ou quelque autre Empereur qui peut eftie à l'advenir fur Ie Jujet du |
frtfmt Trein* t oufous quelque autre pretéxte que ce puiiTeeftro, vient à attaquer les Seigneurs les Eftats Getit' raux és PaySiTerres, φ- Places qu'ils titnmnt au jour de ce fre/ént Traitté , en forte quelefdiis Seigneurs les Eftas Generaux rompiiTent generalcroent & ouvertemenc avecledit Empereur, ou autre Prince & dépendant de la maifoiid'Auftnche.fa Majefté s'oblige de faire Ie mef- me, fedcnefairepuisapresaucunTraittéde Paix , ou Trevsjque cenjoiniiement avec lefdits Seigneurs Eftatt Generaux, S^dcìtììi confentmentComme en cas pa- reli fi ledi: Empereur Verdinand , ou autre Prince dépen- dant de la maiibn d'Auftricheou quelque autre Etflpe- rcur,qui peuft eftre à l'advenir fur Ics (ujetsque deirus,ou fou6 quelque autre pjetexte que ce puiflè eftre,attaquoit direöement ou indiretìement le Roy ìs Pays, Terres é* P/aees qt^iltieut au jour de eepefent Traitté, en iorte que fa Majefté rompe generalement δε ouvertement avec eux 5 Lefdits Seigneurs les Eftats Generaux s'obligent de faire le mefme,& de ne faire puis apres aucun Traitté de Paix ny Treve, que smjoinHemtnt avec fa Majefté, & de fon eonfentmevt.
XI.
Or par ce que fa Majfifté & lefdits Seigneurs Eftats Generaux onttrop de connoiflance du defir que le Rojr deliGrandeBretegneatoufiourseu dubien 6cdu repos de la Chreftlenté , pour douter qu'il ny vciiille pas con- tribueren cette occafion j II a efté arrefté qu'il fera con- vié de la part de fa Majefté & defdits Seigneurs les Efiats d'entrer avec eux en Traitté, auquèl fesinterefts & ceux de fa maifon feront confidercs ainfi qu'il le peut defirer pour le bien commun, ou au moine de demeurer dans les termes d'une -vrayeneutralité avec fa Majeité & lefdits Seigneurs les Eftats.
XII.
Il a efté auflì arrefté que du jour que la rupture fera fat- te entre les deux Couronnes de France & d'Efpagne, ou- tre l'Armée Navale que les Sieurs les Eftats doiventen- tretenir en la Rade de la cofte de Fiandre pour le bien commun, ainfi qu'il eft dit en l'Artide 8.de ce traitté,la Roy 6c lefdits Sieurs les Eftats tiendront continuelle- ment en Mer tsnt que laguerre durerà , cinq,decensà deux eens, cinq de deux eens, à trois cens, & cinq de trois cens,à quatre cens tonneaux , qui feront divifésen deux efcadres & commandés par des Admiraux & autres Offi- ciers de part & d'autre, pour nettoyar la Mer Oceane,ie Canal, & tenir les Coftes des Eftats du Roy & celles def- dits Sieurs les Eftats libres & feures, en forte que le com- merce ne foit point troublé par qui que ce puiiTe eftre, 8C empefcher que les ennemis communes ne puififent faire aucunedefcente dans les Eftats de fa Majefté , βι defdits Sieurs les Eftats Generaux ; & au cas que lefdits efcadres viennent às'aflembler, commeil peut arriver qu'il fera neceiTaire pour le bien commun, l'Admiral des Sieurs les Eftats abbaiflera d'abord fon pavillon du grand Maft, & le faliiera de fon Canon Et celuy de Roy le refaliie- ra comme de couftume, & comme il en a efté ufé par le Roy de la Grande Bretagne lors que fes Armées & celles des Sieurs les Eftats ont eftéjointes :Enfuitede tellefalu- rationles Officicrs des fufdits efcadres aiTemblésfurle Vaiffeau qui porterà le pavillon du Roy au grand Maft, confulteront enfemble au commun Confeil de guerre, pour faire dans lesoccafions qui n'auront point efté pre- veiies dans leurs Inftruétionsrefpeaives , ce qu'ils efti- meront plus à propos , & l'Admiral du Roy aura audit Confeilla premiere voix , l'Admiral defdits Sieurs les Eftats la feconde, la troifieme le Vice Admiral du Roy, & la quatriefme celuy defdits Sieurs les Eftats , h cin- quiefme lecontre Admiral du Roy , la fixiefme celuy defdits Sieurs les Eftats, & les autres Capitalnes & Offi- ciers qui de part & d'autre feront appelles audit Conieil par reÌblution commune des deux Admiraux,oppineronc alter-nativementjfelon qu'il eft porte cy- dcau3,&on con- clura puls apres àia pluralité des voix , &la condufion fera mife par efcrit par un Secretaire dudit Confeìl, qui entendra la languc Frangoife , & celie dea Provinceü Unies. XIII.
Le Roy, &■ lefdits Seigneurs les Eftats Genersux per- mettront l'entrée libre dans tous leurs ports auxfuldita Vaiftèaux cntretenuspareux , δε on leur fournira en iceuxleiVivrea &Munitioni de guerre qui kar feront
neccf- |
-ocr page 108-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
necelTaircspourleurAibfiftance, en p»yant Ie prix cou- rant de ce dont ils auront befoin, ce qui fera pareillement obicrvé pour les Armées deTwre, aveccette égalité que quand les Vivresviendront de France, ils fercmt fournies àl'ArtnéedesSieurs les Eftats, au tncfme prix qu'ils fe- ront diftribuées à celle du Roy, comtne en cas pareil lors que les vivres viendront des lieux de robeïflance defdits bieurs les Eftat», ils les feront fournir à l'Armée du Roy au mefrae prix qu'ils les feront diftribuer à la leur, XIV.
A eflé en outre arrefté que ce prefent Traitcé ne déro- gera en sucune fagoa au demier > fait àia Haye Ie ly. A- vril dernier,& ratifié puis aprés de part & d'autrc,avec les Declarations partjculieres, lequel demeurera en plein & entier eflFet, pour 'eftre executé en tous fes ροΐηΛβ fbre,en ce, enquoy il pourroit eftre contraire à celuy-cy J auquel cas Ie prefent Traitté aura feulementlieu.
Encore que jjar ledit Traitté fait à la Haye Ie i f. Avril de l'année dernisre, entre Ie Roy & lefdits Seigneurs les Eftats Generaux il foit dit, quecasadvenantderupture delapartduRoyavecl'Efpagne , fa Majefté demeurera defchargée des ιώ«* miUiow qu'eììc leurapromis , &de l'entretenement d'un Regiment nouveau , Sc d'une Compagnie deChevaux legers qu'elle Jeuraccordepar ictluy; Neantmoins paree que la premiere Annéedu fufdit Traitté eicheu Je ly. Avril prechainement ve- nant eft prefque achevée, fa Majefté fera fournir effëdli- vement aufdits Seigneurs les Eftats Generaux ledeuxief- me million dans leprefent mois de Fevrier, autre Ic mil- lionqui luya efte déjà payé pour l'année mil fix eens trente-quatre quiefchoitau mois d»AvriI,mil fix eens trente-cinq, δε afin qu'il ne fe puifle trover aucune am- biguité iur cefujet) il aefté prefentement convenu de- rechef) que fadite Majefté fera defchargéeàl'advenirdes deux millioBS, δα de l'entretenement dudit Regiment & de la Compagnie de Chevaux,legers.
Ce Traitté fera agreé & ratifié par le Roy & les Sieurs les Eftats Generaux fclun li forme accouftumée,ec la plus valible qui fe pourra dans uq mois ou fix Sepmaines apres la fignature, & delivré entre les mains de fadite Majefté & defdits Sieurs les Mats > pour eftre accomply βε exe- cuté iclon fa forme & teneur. |
enontflaenvan de firenge dienflhatrheydi, dm in fy door de Spangiaerdengeiracht x-ijp. verdragen hebben dat,/óo de gefeyde Spangiaerden fich niet difponeeren totredelycke termen van aummodement, maer continueeren en volharden ■ in de quade dsjfeynen,diefy tegen Vranckr^k en gefeyde Heer ren Staten hebben,% helijck het Traöaét, te Bi uflèl gepaf feert de la. van Mey leftleden,om d'Oorlogh in Vranck- rijck te voeren , het vanhen van Dm luande Meneffia d'elfde van September leftleden ghevonden vifaterende ter midder-nacht d'inkomften en paflagien van 't Ko- ninckrijck naer de zijde van Langcdock,en de toerufting te Scheep, die in 't voorgaende jaer te Napels gedaen is, om in Provence te landen, en verfcheyde andere deiTey- nen die fy geduerighlijck aengevangen en van alle zijden qequeeckt hebben, tot de r«we en ondergang der Veree- nigde Nederlanden, met de refus en weygering , diefy gedaen hebben van de Conditien.die felve van hun zijde geproponeert waren aen de gefeydeHeeren Staten,fulcjts aenwijfen ten regard van hen, en dat fijn Majefteyt oor- deelt door reden verplicht te zij η wf «fiere iiirfi/i», en te breken met de Koningh van Spagnien, en de |elcyde ,Hcercn Staten goet vinden m d^Oorlogh te continueren en te volharden met alle hun krachten : om défe en andere oorfaken fai fijn gefeyde Majefteyt in openbare Oorlogb uytbarften tegen de Koning van Spangien, foohaeftals dit Traéiaet getekent cn geratificeert fai zijn,en dan aller- hande vjandfchtp in Nedtrlandt beginnen te plegen ·, gelijck oock de gefeyde Heeren Staten Generaci mee al hun krachten d'Oorlogh fullen continueeren, en de Koningh, ende gefeyde Heeren Staten fuUen met o^enhitt geweldt de Frovintien, die de Koning van Spangien in Nederlandt heeft enbefit, op de volgende condiUen snvoorsoaerden aentafien.
De Koningh fai in degefeyde Provintien doen intre- den een heyr van 15006. Mannen te voet > envaafooo, P«wi/«»jmetgefchutentoeniaingh, tot foodanigheea licbaem nootlakelijck, en de gefeyde Heeren Staten ftil- len defgelijcks doen met een heyr van if 000 Mannen t» voet, en feoo Paerde», oock met bet gefchut, en met dc toerufting, tot foodanigh een lichaem nootfakelijck. De gefeyde twee heyren iullen fich iw'iMr^teiamen voe. genterplaetim, diemen befprekenfal, omgefament- lijck,otvan malkander gefcheyden te wercken, naer dat men bequaemft fai oordeelen,'t welk ten langftegefchie- den fai in de maent van Maert naeftkomende , 't en zy men van eenige aenflag verdraegt, die men door gemene toeftemming van weerzijden fou konnen uytvoeren : op voorwaerde nochtans dat/oo de gefeyde heyren %. Atta·· e»n»enacnvallendaen , fyfoona by malkander gedaen fullen worden dat {y malkander fullen konnen fecoure- ren,in voegen dat, foo de Spanjaerden 't een daer af qua- men aentaften,'t ander alle aenflagen fai verlaten, om tot byftant van 't ander te gaen,fonder ^ch daer af te konnen excuferen, onder hoedanigh een fchijn het oock magh wefen,'tenfyhetbeftandi^ «som iooqo Mannen te voet, en looo Paerden tot byftant van't geeD,'£ welck aengetaft fai worden,te fenden, fonder het deffeyn te verlaten, dat het aengevangen fai hebben, welverftaen zijnde dat de icooo Mannen te volt, endexooo Peerden capabel zijn om fich by 't heyr,dat fy fecpureren fuJIen,te vervoegen : en in geval dat fy 'c niet konnen doen fonder blijckelijck gevaer , foo fai't gefeyde heyr met al zijn krachten aen- trecken. Indien de Generalen der beyde heyren met een gemeene toeftemming oordeelden dat men anders daer m te werck moeft gaen, foo fullen fy fulcks mogen doen naer dat 'd* order van d'Oorlog vereyfchen fai,op Voor- waerde dat fyte vooren by gefchrift daer in verdraghen zijn. Om alle in convenientén te fchuwen, die fouden konnen voorkomen, foo d'intelligentie en vrientfchap nietgeheel was tufifchen de heyren des Konings , en der gefeyde Heeren Staten,foo ij noch verdragen dat men de Soldaten niet van 't een in 't ander heyr fai ontfangcn,en dat,foo eenige Officieren d'overtredingh van dit Artijc- kellljden jfyfwaerlijckgeftraftfullenworden : datinde logementen en legeringen,die men maken fa)jals<de hey- ren te famen zijn gevoeght, de genen, die over des Ko- nings heyr gebieden , voor hun campementoflegeringb van twee gelijcke plaetfen d'een fullen vérkiefen > en dat, foo veel hetcommandementder heyren aengaet, yder
TRadtaet van Alliantie van LigueofïenfiveenDe- fenfive, tuiïchen de Chriftelijckfte Koningh, ende Heeren Staten Generaci der Vereenighde Neder- landen , gemaeckt, geanefteert en gefiooten tuiïchen de Heeren van j3hì/«0»> van de Raedt van Staet » Zegel- bewaerder van d'Order des Konings, en Surintendent van fijn Finantien ; BouthiUitr s oock van de Raet van Staet, groot Tbreforier der Ordren, en Secretaris der Commandementen en Finantien van fijn Majefteyt; v&nCharnacé, Baron van de gefeyde plaets , oock van de Raedt van Staet van fijn gefeyde Majefteyt, Com- miflariflenjdoor hem gedeputeert : ende Heeren Mriaea Paeuw, Ridder, Heer van Heemftede, Hoogerfmildc- van Rietwick en Nieuwekerck, Raedt Penfionaris van Hollandt en Weft-Vrieflandt ·, en Jóhan deKnuyt 1 Rid- der, Heer in d'oudeen nieuwe Vofmar, d'eerfte en Veprefenterende d'Edeldom inda Staten van'tGraef- fchap van Zeelandt, en ordlnaer Raedts-heer van mijn HeerdePrince vanOrangie, Ambaffadeur extraordi- naer by de Chriftelijckfte Koningh, van wegen de ge- feyde Heeren Staten Generaci, uyt kracht van hun re- fpeöive Pouvoirs en Macht-brieven, daer af de Copyen hier achter geinfereert en tn-gevoeght fullen worden.
Alfood'ervarentheyt aen al de wereltdoet bekennen dat de handel der Spangiaerden niets anders is,dan aller- Iwnde middelen te gebruycken, omopdeVorfien htnge- iueren terooven^ ^n onder malkander verdeelt te hau&t, en in Chriiïenrijck d'oorlogh oniierffelijck te maken, foo is 't dat de Chriftelijckfte Koningh , en de Heeren Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, willende voor- komen de rampen, diedaeruyt kennen fpruyten, en de dingen fodanigh in ftaetftellen,dat men tot wa goede e» feetkere Vrede in de Chriftenheyt kan geraken, en parti- culierlijck holfen deVoUke» dtrHederiandenfich te bevryden |
-ocr page 109-
io8 V E R Η A E L
over 't fijne ialconimandcren. En in geval dat men gera- den vondc van de voorgenoemde te iamen-ghevoeghde heyreneenighheyruyt temaken , ora de Frontieren te fecourcren en te bewaren , foofalditgeregeltengecom- mandeert worden gelijck 't ander,en defgelijcks te famen gevoegt, naerdat van node fai zijn, of om fich te Hellen tegen de byftant , diede vyanden uytDiiytflantfouden konnen krijg2n,of om bydiverfie eenige nieuwe aenval te doen , naer dat meh daer in verdragen fal,ot om de plaetfen van't Lant te fccoureren , fooaende zijde des Konings, als aen die van de gefeyde Heeren Staten naer de kant van Duytllant. En in geval dat fijn Majefteyten de gefeyde Heeren Staten nut bekennen het voor-ghe- noemt kleyn heyr te fcheyden, foo fai dit gedaen mogen werden door't ad vijs en de toeftemmingh van de Hoof- den der beyde heyren ; wel verftaen zijnde dat'cr geen fchijn van gevaer zy voor de Frontieren der gefeyde Heeren Staten naer de zijde^van Duyifland.
Als de beyde heyren in 't Land treden > ghelijck gefegC isjfo fuUen de Volckeren daer af genoodighc worden om fich by de gemeenc faeck te voegen , en de Spangiaerden en hun Adherenten uythun Steden te verdnj ven ι om fich in vryheydt te ftellen : en indien fy dit in de tijdt van driemaendennaederequifitie en't verfoeck doen, foo fullen deghefeyde Provintien ghevocght en vereenight I >lij ven in een lichaem van een vrye Staec, met alle rech- ten van Souverainiteyt, fonder veranderingh voor 't geen, 't welck de Roomfche Catholijcke Religie aen- gaet, die in de gefeyde Provintien in een fclve ftaet fai blijvengelijckfy tegenwoordiglijckis.
In de felve tijd dat eenige Provintien > Steden, Vor- ften en Heeren , Geeftelijcken of Wereltlijcken , van wat ftaet fy zijn in de gefeyde Nederlanden fich oprech- telijckby het tegenwoordigh deflcynvan d'oprechtingh vsn een goede Ff ede , enfeeckere vrfheyt fullen voegen, foo fullen fijn Majefteyt , en de gefeyde Heeren Staten hen in bun Preteiiie en Alliantie nemen , en met hen Ligue ofiënfive en defenfive maecken, al 't geen beftce- dende, dat aen hen fai dependeeren, om hen 't efieö van bet tegenwoordigh Tradlaet te doen genieten, met belofte van hen in alle Vrede-handelingben, diefouden konnen voorkomen voor 't aenftaende, te begrijpen,en hen te defendeeren en befchermen by en tegen alle, foo haeft als fy fich by de ghemeenc faeck fullen voegen j en men fai van de ghefeyde Heeren, Steden en Gemeen- ten gheen andere verfeeckeringh nemen, dan die van hun trouw, en van eenige Gyfdaers, die voor feeckere tijdt bewaert fullen worden, nae dat verdraghen f»l zijn ·, wel verftaen zijnde dat de ghefeyde Vorften, Heeren, Landfchappenen Steden getrouwelijck hetgeen fullen contribueren , 'c welck in faun macht fai zijn, tot hun eyge defenfie en befchermlng. En ingeval dat het gebeurt dat in een felve wijck drie of vier Steden fich conjun- öelijck en gefamentlijck, ofd'een nae d' ander, quamen over te geven, foo is verdragen dat fy een lichaem van vrye iiafifuTlen mogen formeeren , en dat fy geconferveert en gehouden fullen worden in defe qualiteyt met deHee- ren en Edeldom,die in de Landen en wijeken de gefeyde Steden vaftenbeveftightzijn.
IV,
En om dat het aen de voor-genoemde Provintien on- moghelick fou zijn hun Grenfén en Frontieren te bewa- ren tegen de macht der Spangiaerden , foo fullen alle de plaetfen van de Vlaemfche Kuft , tot aen BUwkenbergh inkluys, en twee mijlen verre in't Landt aen deKo- ningh blijven} met de Steden van Diedenkoven en Na- men, hun Landen Jurisdiftie,en0^i»</ijopdecondi- tien, hierna verhaelt in de groote deeling : en de gefey- de Heeren Staten fulle Damme hebben,op de voorwaer- den , oock hierna verhaelt in de gefeyde groote dee- lingh, Wuift, met het Landt van Waes. Breda > Gelder, Steveiifwaert, met hun Landen en Jurisdidtien.
V. |
En om dat het fou konnen gebeuren dat de voor-ge- noemde provintien der Nederlanden, den Koningh van Spangien onderworpen,niet hetgeen, dat fy konnen, tot hun vryheydt wilden contribueren, maer, nietteghen- ftaende de requifitie en 't verfoeck , 'i welck aen hen in de voorgenoemde tijd gbedaen wierd , Adherentenaen de Spangiaerden bleven , en hen in hun quaetdeifeyn favorifeerden, de Koning en de gefeyde Heeren Staten overwegende dat fy in dit geval verplicht zijn in de feec- kerheydt der gefeyde Provintien te verforgen,en de qua- den te beletten, die hen fouden konnen overkomen, om dat fy hun nut en welftand wilden bevorderen, foo is ge- arrefteert dat, in gevolg van 't tegenwoordigh Tradlaet en deffeyn, de Koninghen de Heeren Staten fich mee- fters van 't gefeyde Landt fullen maken, daer af de par- tageen deeling dus, gelijck hier volght, gedaen fai wor- den ; op voorwaerde nochtans dat in 't begrijp van de gefeyde partage en deeling de plaetfen , die vanfelf het juck der Spangiaerden af gefchut fullen hebben , by foo verre fy een lichaem van drie afvier Steden uytmaecken, gelijck bier voor gefegt is.vty fullen blij ven,fonder ande- re fubjefte aen fijn Majefteyt, of aen de gefeyde Heeren Staten Generael, dan van een eedt van niets tegen hun dienft te doen,maer die foo veel,al6 fy konnen, te bevor- deren,en van GyfTelaers , doch niet langer , dan tot de Spangiaerden uyt het Landt fullen zijn.
Deelmgb des Konings.
Het Land van TUutfenburgh . de Graeffchappe» van üa· nte»,en van Henegouwen, Artois enVlaenderen, tot aen de limiten, die door een linie gemaeckt fai worden, dewelc- keymBlanckenberghiadMyiM beginnen , cn tufTchen Damme en Brugge, ter halver wegh van defe twee plaetfen deurgaen, en van daer fich recht met Rupelmonde &tec· ken,'t welck aen den Koning fai blij veu. £n wat Cambre· //.en de plaetfen, daer in begrepen, aen gaet, het fai den Koning vry ftaen daer af te difponeeren gelijck hem goet falduncken.
H)eelmgh der Heeren Staten.
Het Marckgraeffchap van 'c Heyligh Rijck , daer de Stadt van Antverpen in begrepen is,de Heerlijckheyt van Mechelen, het Hertogdom van Brabtnd, en 't overi- ghe van de Cuft van Blanckenberghii, 't welck aen de Koning fai blijven tot aen Swind j de fteden van Davtme CTI Huift, met het Land van ïiirwj totaendeIinie> hier voor genoemt ; op voorwaerde nochtans dat ten regard van Damme , na de vol-eynding van de Conquefte van Nederlandt, daer in verfien fai worden door CommifTa- rifTenvan weer-zijden hier toe gedeputeert , op dat de Stadt van Breggijcn't Landt, dat daer aen dependeert, aen fijn Majefteyt behoorende niet fouden konnen on- der-gefet en geincommodeert worden door de fluyfen en dijcken van de gefeyde Stadt. Hoewel hier voor nietsge· fegt is van de Staet, in de welcke Oeftende en Damme iul ■ len blijven in de handen des Koninghs , en der gefeyde Heeren Staten » om tijdt te nemen van beter te confide- reeren welck nutfle voor degemeene welftandt fai zijn, foo is verdraghen dat men , als de conquefte en verove- ringh der Nederlanden af-gedaen is, advifeeren en be- ramen fai tufTchen de Koningh en de Hoogh-Moghende Heeren Staten , doorCoramiflarifTen , nier toe gede- puteert, ghelijck hier voor gefeght is, of het beter is de' Veftingenteflechten, en van d'een zijde de .Haven van te vullen, en van d'andereayde de Veftingen vandeStadt27<n9ra«ceflechteD j of dat de Koningh,en de gefeyde Heeren Staten hengefortificeertbefitten, en dat fijn Majefteyt de ghefeyde Haven van Ooftendein fuodanigh een ftaet ftelt, als hem goed fai duncken. Men heeft oock verdraghen dat in confideratle van fijo Majefteyt de Roomfche Catholijcke Religie fai blij ven in'c geheel begrijp van de gefeyde deelingh , ghelijck fy tegenwoordighlijckis, en de Geeftelijcken in eenfelve ftaet als fy zijn.
VI. ί
Des Koninghs heyr in de ghefeyde Landen getre- den, en de rupture en brekingh tufTchen de twee Kioonen gedaen zijnde, ghelijck hier voor gefeght is, foo fai fydueien tot aen de geheele verdryvingh der Span- giaerden ttp Nederlandti fonder dat ondertufTchen fijn
Maje- |
-ocr page 110-
van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 116
Majefteyt > noch de gefeyde Heeren Staten fullcnmo- ghen traüeren van Vrede , Treves of fchoriliingh van Wapenen, danci>j)}u»éie/^ci, gefamentl'yck. enmtteenge- pitene toeflmmmgh ■ en indien de gheleyde Vrede op de voor-veihaeide wijfegcmaecktwierd , endacdaernade Koning van Spangten,dc Keyfer, of ander Vorft van fijn Huysjdaer aen dependeerende,de Koningh,of de gefeyde Heeren Staten diredlelijck of indiredtelijck in 't gheen acntaftcjda: fy heden btficten, of dan fullen befitten door de conqueltencn veroveringen, dieiygedaen fullen heb- ben,foo /uilen fijn Majeiteyc en de geleyde Heeren Sta- tenconjuniilelijcken ghefaraenclijck met de ghenen bre- ken,die een van hen fullen aencaften, fonder te moghcn hun intereflen verdeekn, noch ingevoigh te maecken eenig Traiiact van Vrede,Treves, offchorlling vanV^a- psnen, dan conjunffelyck· ghefamcnttyck ^ en metghcmeene toeft emm'tKgh ; 't weick fy defghclijcks fullen doen in welcke tijJ de Spangiaerden hier na direttelijck of in· dircótelijck de Staten en PoiTeifien van fijn Majefteyt, of van de ghefeyde Heeren Staten aentaften 'c fy dit'er te vooren een Tradiate van Vrede tuffchen komt, üf niet.
VII.
Enopdatdeja!oufy,en de begeerte van d'aenflagjdoor die Traiflaet voorbedacht > gheen wanordeningh en ver- warriDghind'uytVoeringh vanioo goed een dcffeynfou veroorfaken , foo is beilooten dat de heyren des Ko- ninghs, en der ghefiydeHeeren Staten , te famenghe- voeght zijnde, ecrRelijck tmee fiaet/èn van de pgrtageen dtelingh van fijn Majejieyt fullen aentaften , en dat fy daer na twee anderen van de partage en delingh der ghe- leyde Heeren Staten fullen attaqueren , 't en zy de Velt- Overften derbeydc heyren by g-fchrift verdragen anders daer in te werck te gaen: wel verftaen zijnde,dat, foo men gefamentlijck > of van malkander ghelcheyden, met de voorghenoemde heyren eenighe plaetfen verovert , die van de partage en deelingh van fijn Majefteyt zijn, men die foo haeft, als fy gewonnen zijn,aen hem fai overleve- ren , ghelijck men oock doen fai ten regard der ghefeyde Heeren Staten, in geval men gefamentlijck eenige plaet- fen verovert, dievan hun partage en deelingh zijn , de weJckenoock aen hen overghelevett fullen wfeden,foo haeft als fy gewonnen zijn, en d'aenflagh fai niet moghen opljoudcn voor dat yder fy in ροίΓε/δε en befettingh van 'i gheen , 't welck hem toebehooren fai door het tegen· woordighTrai3:aet,en volgens de voorgenoemde partage en delingh. Maer indien de Velt-Overften der twee heyren namaels, ten dienft van d'Oprlogh, en tot de ghe- n;eene welftant achten, dat men yets moet veranderen in d'order, die door ghemeenerefoiutie tot aentaftingh der piaetfen genomen is, foo fulleo fy fuicks.mogen doen, in dien fy te vooren by gafchrifr daer in verdragen zijn. Vili.
Wijders, men heeft oock verdragen,dat,in debjftor- mingjdicopdeVlaemfcheKuftgefchieden fai,de Heeren Staten op hun koften een Scheept he^r op de reede van dc gefeyde kuft fullen houden, die machtigen bcquam is om hec iecours te beletten , dat men in de gefeyde belegerde phetfen van die Kuft fou willen brengen 5 welcke Vloot daer blijven fai tot d'overgeving der gefeyde piaetfen· - 1X, ^
Ingeval mcnnaditTraélaetvanrupture enbrekingh, getekcDt en geratlfirccrt zijnde, Vrcde,Treves, offchorf. fmgh van Wapenen komt ca maken, foo fai men die niet mogenfiajten.xioch daer toe •verfiaen,àin coTi]\iaGiQ\V\ck, gcfameutlijck,enmetgemeene toeftemmingh des Ko- nings,en der ghefeyde Heeren Staten, met verplichtingh v.io oockconjundlelijck en gefamentlijck te breken,en in Oorlog te treden met de Spanjaerdeη , en met hun adhe- rentun,foo dickwilsals fy fullen komen te vioIeren,oft'o- vertredeneenighen der conditiën, geaccordeert door het Traaaetvan Vrede of Treves , dat daer af gemaeckt fal zijn, fonder dat men daer na fai vermoghen te maken ee- nigh nieuw Traftaet van Vrede of Treves,dan gefameot- üjck,enmec gcmeene toeftemmingh ; op conditie dat, foo het weergevioleerten gebroken word,fijn Hajefteyt, cn de gefeyde Heeren Staten conj undteüjck en gefament- lijck in openbare Oorlogh fullen treden tegen de ghenen, die d'Infraöeurs en brekers daer af fullen zijn. |
X.
Indient Keffer Ferdinand,Em-HsxtQg van Often-, rijckjof eenigh ander Vorft van fijn HuySjof daer aen de- penderende,of eenigh ander Keyier,die voor 't aenftaen- de fou mogen komen , op bet J'uBjedvan dit tegenwoor- digh verdrach , of onder eenighe andere ichijn , die 't fou mogen wefen , de Hoeren Stattn Generaci in de Landen enVlaetfen.diefy op de dach van dit tegeninopórdig verdragh houden en befitten. foodanigh quam aentaften,dat de gefeyde Heeren Staten Generaei generalijck en opent- lijck braken met den gefeyde Keyiisr, of met eenig ander Vorft en dependent van 'c Huys van Ooftenrijck,foo ver- plicht fijn Majeft. fich tot de/gelijcks te doen, en daer nae gheen Traöaet van Vrede of Treves te maecken , dan conjunéie/yci engefementlyck mec de gefeyde Heeren Sta- ten Gencrael,en met hun toeftemming : gclijck in gelijc- ke val,indien de ghefeyde Keyfer Ferdinand, of eenigh an- der Vorft, aen 'c Huys van Oftenrijck dependcrende, of eenigh ander Keyfer, die voor'c aenftaendefoukonnen komen,op de voorgenoemde fubjedten , of onder eenige anderefchijn, hoedanigh die fou mogen wefen, diredle- lijck of indiredlelijck de Koningh in de Landen enFlaet- fen.die hy op de dach van dit tegemeoerdigh TraBaet houden ie/i,aentaft,invoegen dat fijn Majefteyt opentlijck en ge- neralijck met hen breeckt, foo verplichten fich de gefey- de Heeren Staten Generaci defgelijcks te doen , en daer na gheen Tradlaet van Vrede of Treves temaken, dan conjunóUe/yci,gefamentlijck mcc fijn Majefteyt, en met fijn toellemmingh,
XI.
Maer dewijl fijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Sta- ten Generaci al te groote kennis hebben van de begeerte, die de Koning van Groot Brittanje altijd tot de welftandc en ruft van dc Criftenheydt gehadt heeft , omtetwijffe- len dat hy in defe ghclegentheydt iou weygeren hier in te contribueeren, loo isgearreftcerc dathy van wegen fij α Majefteyt en de Heeren Staten genoodigt fai worden om met hen in een Τ radlaet te treden, in 't welck fijn intere- ften , endegeenen van fijn Huys geconfidereert fullen' worden, ghelijck hy fulckstoc deghemeene welftandt kanbegeeren, often minften binnen de palen van eea ware Neutraliteyt met fijn Majefteyt, en met de gefeyde Heeren Staten te blijven.
XII.
Men heeft oock ghcarreftccrt, dat, als de ruptüre ghe- daen fai zijn tuiTchende twee Kroonen van Vranckrijck cn Spangien, boven het Scheeps heyr, 't welck de Hee- ren Staten op de leedc van de Vkemfche JCuft fulleo houden, totgemeenewelftandt, gclijck in't8. Artijc- kel van dit Tradiaet gefegt is, de Koningh cn de ghe- feyde Heeren Staten gheduerigiijck in Zee fullen hou- den,foo langh als de Oorlogh fai ducren, vijf fchepen van 100. tot 100. Vaten, vijf fchepen van x. tot 300. \4tcn,en vijf fchepen van 3. tot 400. Vaten,die in twee Efquadrone gedeelt, en door d'Admiralen en andere Officieren van weerzijden gecommandecrt fullen worden, om de grooté Zee en 'c Canael te fuyvcren,en de Kuften der Staten de« Koninghs en die van de ghefeyde Heeren Staten vry en feecker te houden, in voeghen dat de Koop-handel niec door yemandt,wie 't oock wefen magh,ghctroubieert fou worden > en om te beletten dat de ghemeene vyanden in de Staten van fijn Hajefteyt en der ghefeyde HeercR Staten Generael fouden landen : en in gheval dat deghe- feyde Efquadrons fich by malkander vcrvoegens ghelijck gebeuren kan dàt tot de gemeene welftandt ηooifaecke- lijckis, foo fai d'Admirael der Heeren Staten in'tsen- komendeVlaghvanfijn groote maft ftrijclten , en hem met fijn Gefchut groeten, en de Admirael des Koninghs fai hem weer groeten volghens deghewoonte, en ghelijck mengedaen beeft by de Koning van Groot-Britcangien, toen fijn Vlooten en die van üe Heeren Staten te famen gevoeght,waren.In gevoig van defe falutatieen groetenis fullen deOfficieren der voorgenoemdeEiquadronsjOp hec fchip vergadert, 't welck des Konings Vlag aen de groote Haft fai voeren,gefamentlijck in de gemeeneKrijgs-Raet conlulteeren, om in d'occafien, die niet voorfien zijn ia hun refpedlive inftrua;ien,te doe naer't geen,dat fy àen- ftigft fullen achten ;2n des Konings Admirael ft 1 inde ge- feyde Ract d'eerfte ftcm hebben,d' Admirael dergefejfde
SI Hec.-. |
-ocr page 111-
ι I ο V E R Η A E L
Heeren Staten de tweede, de Vies Admirael desKo- ninghs de derde, de Vies Admirael der ghefeyde Hee- ren Staten de vierde, de Schout by nacht van de Koningh de vijfde, de Schout by nacht der gefeyde Heeren Staten de felle ftem, en d' andere Capiteynen en OiScieren,die vari weer zyden doorgemeene refolutie der twee Admi- ralen ter gefeyde berading geroepen zijn j fullen by beur- ten,en overhantï ftempien, gelijck hier voor verhaelt is, en men fai daerna by meerderheyt van ftemmen fluyten, en het befluyt fai fchriftelijck geftelt worden door een Secretaris van de gefeyde Raet , die de Franfche tael, en die van de Vereenigde Nederlanden verftaen lal. XIIL
De Koningh, en de ghefeyde Heeren Staten Generael fullen d'inkomft in al hun Havenen vry laten aen de voor-genoemde fchepen , die door hen onderhouden worden,en men fai daer in fourneeren en befchicken de Vivres en Munitie van Oorlogh . die hen tot hun fubfi- ftentie en onderhouding noodig fai zijn , mits betalende deloopende prijs van 'tgeen, 't weick fy van nooden ful- len hebben ; 't welck oock geobferveert fai worden voor de heyren te land,met defe gelijckheyt dat, als de vivres in Vrankrijck komt,fyaen'theyrder Heeren Statengefour- neert fai worden voor een ielve prijs als fy aen dat van de Koningh gediftribueert fai worden ; gbelijck in ghelijcke geval als de vivres van de plaetfen komt, die onder de ge- noorfaemheydt der gefeyde Heeren Staten ftaen, foo ful- len fy die acn des Konings heyr fourneren en befchicken voor een felve prijs,als ly die aen hun heyr fullen doen diftribueeren.
XIV.
Oock is ghearrefteert dat dittegenwoordighTraflaet geenfints derogeren noch verminderen fai aen 'cleite Traa;aet,in den Hage gemaeckt de ly. April left-leden, en daer na geratificeert van weer-zijden met de particula- re Declaratien, 'c welck in volkomen en gheheeie effefte falblijven,ominalle fijn punten uyt-gevoert te worden, uyt-genomen in 'tgeen , in het welck ftrijdighmetdit fou mogen zijn,in welck geval het tegenwoordig Trac- taet alleen plaets fai hebben.
XV.
Hoewel door hetghefeyde Trailaet, in den Haghege- maeckt op de ij.dagh van April van'tleft-leden Jaer, tuffchen de Koning en de gefeyde Heeren Staten Gene- rael gefeght is dat, by rupture van weghen dc Koningh metSpangien , fijn Majefteyt ontlaft fai blijven [van de twee Miüioenen, die hy aen hen belooft heeft , en van d'onderhoudingh van een nieuw Regement, en van een Compagnie lichte paerden, die hy daer door aen hen toe- geftaen heeft, niet-te-min om dat het eerfte Jaer van het voorgenoemde Tradaet, uytgaende de if. April naeil- komende, by na verloopen is, foo fai fijn Majefteyt ef- feitivelijck aen de gefeyde Heeren Staten generael four- neeren de tweede Millioen in de tegenwoordige Maent van Februarius, boven de Millioen, die alree aen hen be- taalt is voor 't Jaer 16^4. die in de Maent van April 1635. verviel· 5 en op dat men gheen twijfiFilachtigheydtopdit fubjedl fou vinden, foo is tegenwoordighlijck van nieuws verdragen dat fijn Majefteyt voortaen ontlaft fai zijn van de twee millioenen , en van d'onderhoudingh van't ghefeyde Regement , en van de Compagnie lichte Paerden.
XVI:
Dit Traftaet fai geaggreërt en geratificeert worden door de Koningh, en door de Heeren Staten Generael, naer de gewoone en beflandigfteforme, die men fai kon- nen doen, binnen een Maent offesweecken nadefigna- ture,en gelevert in de handen van fijn gefeyde Majefteyt, en der ghefeyde Heeren Staten , ora naer de forme en inhoudt daer af vervult en geexecuteert te worden.
Artidefecret accordé enfuite & en confiquen- ce du Train è ρ affé cejour^huy. |
ENcoreque parie neufiefme Artide duTraittéfait entre Ie Roy & les Sieurs les Eftats figné ce jour- d'huy il foit dit, que au cas qu'apre's ledit Traitiéde rupture figné & ratific,on vienne a faire la Paix,Trévc,ou fuff enfion d'Armes, elle ne fe pourra conclure ny y en- tendre que conjointement & d'un commun confente- ment du Roy gcdefdits Sieurs les Eftats , neanmoinsfa Majefté &lefdits Sieurs les Eftats font convenusqu'én tous kt autres lieux où Ponfovrroitfaire la guerrefansy eiire oblile per Ie frefent traine , leRoySc lefdits Sieurs les E- ftatsypourront puij aprés faire la Treve.ou fufpenfion d'Armes feulement , ainfi que bon leur femblera, mais non pas la Paix,qul nc pourra jamais eftrefaite que con- jointement & d'un commun confentement.
Lequel Artide fecret au ra pareille force & vigueur que s'ileftoit infere dans Ie corps du fufdit Traitte general paflecejourd'huy.
Fait à Paris Ie huitiefme de Fevrier, mil fix eens trente- cinq. Eftoit figné,
BuUion,Beuthiüitr, Charnact.Adriaen Vamt, J. ieKmyt.
Secreet Artikel, geaccördeert in gevolgh en confequentievan^tTraÌiaetideJe dagh ge- maeckt.
HOewel door het 9. Artikel van 't Tradlaet, tuffchen de Koningh en de Heeren Staten gemaeckt, en de- fe dagh getekent, gefeght is dat,indien men, na het Traöaet van rupture en brekingh , getekent en geratifi- ceert zijnde,komtte maken Vrede, Treves,of fchorfling van Wapenen, die niet gefloten, noch daer toe verftaen mach worden, dan gefamentlijck, en metgemeenetoe- ftemming des Koninghs, en der gefeyde Heeren Staten, foo hebben nochtans fijn Majefteyt, en de gefeyde Hee- ren Staten verdragen dat in d''andere ftaetfen , daer men d'Oorlogh fou mgkenvoeren, fonder door het tegevwoordigh TraBaet daer toe verplicht te xiju, de Kon ingh en de gefey- de Heeren Staten daer naemaelsfuUen mogen Treves of fchorflingh vannWapenen alleen maken, gelijck hen goet fai duncken, maer geen Vrede, die nimmer gemaeckt fai mogen worden,dan conjuniitelijck, en met gemeene toe- ftemmingh.
Welck fecreet Artijckel ghelijcke kracht en vigeur fai hebben als of het ingevoeght was in het lichaem van't voorgen Amt generael Tradtaetjdefe dagh gepaffeert.
Gedaen te Parijs op d' achtfte dagh van Februarius,in't Jisifefiienhündert vijfendertigh.
Was getekent
BuUion,Bouthiüier, Chamaci, AdriaenÏaeim, J. de Knuyt.
Anlcl^ecret accordè enfuite & confequence du Traittépap cejourd^huy.
ENcore qu'il aye efté dit par l'Artide fecond du Traitté paffe ce jcurd'hny entre leRoy & les Sieurs les Eftats Generaux.que les peuples qui feront con- viésdefejoindreàla caufe commune öcchafferles Efpa- gnols de leurs Villes , ayent à la faire troii moif aprés Ia re- quitionqui leuren fera faite , neantmoins ileftaccordé entre fa Majefté & lefdits Sieurs les Eftats que ce terme pourra eftre prolongé par ad vis & confentement com- mun de fa Majefté & defdits Sieurs les Eftats,autant qu'ils jugeront neceffaire pour Ie bien & avancemcnt de la cau- fe commune.
11 a efté enoutre convenu entre fadite Majefté & lef- dits Sieurs les Eftats,que fi pendant Ia guerre qu'ilsferont en la cofte de Fiandre , ou enfuite d'icelle, lesennemis communs ou leurs adherens quels qu'ils puiiïent eftre at· taquoyent par mer les Eftats de fa Majefté en quelque lieu que ce puiflè eftre , qu'en cc cas lefdits Sieurs les Eftats de fa Majefté, une pulffantc Arméeen Mer, pour jointe auxforcesNavales que fa Majefté fera aulE defoncofté» s'oppofer conjointement aux mau vaix deflèins des enne- mis,&faire contre euxtout ce qui fera juge'plus conve- nable; Ce qui fera pareillement fait au cas quelesPayt des Meffieurs les Eftats viennent a eftre attaqués par Mer.
Lefquels Articles fecrets auront pareille force & vi- gueur que s'ils eftojrent Inferés dans Ie Corps du fufdit Traitté general, paffé ce j ourd'huy.
Feit |
-ocr page 112-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
Faitcehuidtiefme Fevrier mil iix eens trente-dnqà Paris. Èftoic figné. BuUtttji.Büuthiüicr.Chariiacé.Adriaen Paum. l.JeKauyt.
Secreet i^rt^ckel i geaccordeert ingevoigh en confequentie van 't TraBaet » deje dagJj gepaffeert.
HOewel gef^ht is in hec tweede Artijckel van'c Traétaec, in defe dagh gepafleert tuflchen de Ko- ning, en de Heere Staten Generaci, datdeVolc- kcn,die gcnoodigbt fullen warden om iich by de gemee- ne iacck te voegen, en de Spanjaerdcn, uyt hun bieden te verdrij van > iulcks te doen hebben drie Λ/amiie» na de requifitie en 't verfoeck, dat daer af hen ghedaen fai wor- den> füo is nochtans veraccordeert tuflchen fijn Maje- fteyt, en de gefeyde Heeren Staten , datdefetijdtfal moghen verlanght worden door 't gemeen advijs en de toeltemminghvan fijn Majefteyti en der geieyde Hee- ren Staten foo langh als fy nootfakelijck lullen achten lot de welftant en vorderingh van de gemeede faeck.
log ...
of by gevoigh daer af, de ghemeene vyanden,ofhun adherenten, hoedanigh fy oock fouden moghen zijn, dat de Staten van fijn Majefleyt, in welcke plaets het oock foude konnen wefen,fer Zee aentaften, dat in gheval de gefeyde Heeren Staten een machtige Vloot in Zee fullen brengen, om, gevoeght by de fcheeps-krachten, die fijn Majefteyt van fijn zijde fai toeruAen, fich gefamentlijck te ftiellen tegen de quadc deflèynen der Vyanden, en te- gen hen al 't geen te doen , 't welck dienftigfte geoor- deeltfal worden} 't welck men oock fai doen in geval de Landen dei Heeren Staten ter Zee aengetatt wier- den.
Welcke fccreteAriijckelen gelijcke kracht en vigeur fullen hebben,als of fy ingevoeght waren in't lichaem van 't voor-genoemde generaci Tradaet, dat defe dagh ghe- pafleert is.
Gedaen defen achtfle» van Februarius, fefihien hondert vjjfeu derti^h te Paris. Was getekent BttUi0ri,BouthiUieri CharnacéiAdriaen Fatum, I. de Knuyt,
taritele ficret accordé enfuite & en confe- quence du Traitié ραβί^ ce jour^huy fui- vant la promejfe cy-dejjits efcritte.
ILaefté accordé entre fa Majeile' & lés Sieurs lesE- ftatsquefiquelquesPrinces ouRcpubliques fousleur nom, fous celuy du Roy d'Efpagne, ou autrement at- taquent les Vaifleaux que lefdits 5leurs les Eftatstien- dronc en mer devant les Villes de la cofte de Fiandre> qui font entre les tnains des Efpagnols, ou entreprennenc de combattre les Vaiffeaux que (a Majefté &
Sieurs les Eftats auront joints enfemble,
lefdits outafchentde
faire des defcentes de gens de guerre fur les terres de fa Majefté oudefdits Sieurs les Eftats, ou de jetter du fe- cours dans lesplaces alliegéepar les trouppes des uns ou des autres , eniorte qu'untel procédé face refoudrelc Roy & lefdits Sieurs les Eftats à entrer en rupture avec les fufdits Princes ou Republiques, qu'en ce cas iis Ie fe- ront conjointemenc fans pouvoir puis apres faire Faix, Treveou fufpenfion d'Armes, que conjointementêc d'un commun confentement du Roy & defdits Sieurs les Eftats.
Nousfoubfignés AmbafladeursExtraordinaires des Sei- gneurs les Eftats Generaux des Provinces Unies , pro- mettons que Ie contenu de l'Artide cy-deiTus, feradéli- Vré,figné de la part de nos Superieurs, quand la Ratifica- tionduTraittefaitaujourd' huy entre les Sieurs Com- miflaires Deputésdu RoyTres-Chreftien, &nous fera de i vré de la part de fadite Majefté. Fait à Paris Ic 8. Fé- vrier
Eftoit figné, 4riaenFettm>ltitK.ni^U |
/amen gevoeght fullen hebben , of pooghden Krijghs- Volckaen Lantte fetten op de Landen van fijn Maje- fteyt,ofder gefeyde Heeren Staten , of door de troepen vand'een of d'ander lecours in de belegerde plaeifen te brengen,in voeghen dat foodanig een handel de Koning, of de gefeyde Heeren Staten doet befluyten in rupture en breking te treden met de voorgenoemde Vorften en Re- publijcken, in defe geval fy fulcks gefamentlijck fullen doen,fondpr daer na te mogen maecken Viede, Treves of fchoiiSngh van Wapenen, dan gefamentlijck, en met gemeene toèftemmingdes Konings,en der göfeyde Hee- ren Staten.
Wy ondergetekende extraordinare Ambafladeursder Heeren Staten Genereel der Vereenigde Nederlanden beloven dat d'inhout van dit voorgenoemt Artijckel ge- le vert fai werden ghetekent van weghen onie Superieurs en Meefters, als de ratificatie van 't Tradbaet, beden ge- maeckt tuiFchen de Heeren CommiiTariflenjgedeputeert van de Gbriftelijckfte Koningh , en aen onsgelevertfal zijn van wegen fijn gefeyde Majefteyt. Gedaen te Pa- tijs,d'acht^e van Februarius,
Was getekent MriamVattaB, J. de Kwnyi. Hier volgde 't pouvoir van wegen den Koning in dato den jo. January lijy. ende van wegen haer Ho. Mog. in dato den 30. May
ρ Ν foy de quoy Nous fufdits Commiflaires & Ambaf- -•^fadeursioubfcritesavons defdits noms figné ces pre- feBtes de noftre fceau ordinaire,6e à icelles fait oppoler Ie Cachet de nos Armes. A Paris ce jourd'huy huitiefme du mois de Fevrier mil fix eens trente-cinq. Eftoit Si- gné. BuUtmi Beuthiüier, Charneté, AdriaenVauvt l.de Knuyt,
Tot béveftiging van 't welck wy voorgenoemde Gom» miflàriflen en ondergefchreven Ambafladeurs, in de ge. feyde namen defe tegenwoordigen hebben getekent mee onfegewoone tekening, en ons Wapen-Zegel daer aen doen fetten. Gedaen te Parijs, defe achtfte dagh van de Maent Februarius, lig 5·. Was getekeniBeWe», lier^Charnaci.Adriaen PaeHW, I de Kvuyt.
bit i^racteet gebolgt bc conjutictfe bn Xr^cx^ b|] JVIaeftricht,bCt innmuil Uen Tienen, fjet ticlec() ban Loeven, enöc bit beclie^ ban Schenckefchans.
#mbitlaet(lete cecupicccen quamen brpbcXeger^ campetcn boben entie bciirbcn 'c fdbe jfo^t ; cboclj alfoo batnten be^paenfcge niet&onbe beletten te leggen tot Cleef: goubenDe'tJScec / enbepaffageop beéciianti open.
^n befe töb foube men gefept gebben bat be ®;ebe of ^anbelingban bien feec becbe te foeclien toa^/fljnbe {jet (JLcactaee ban ruptuce nocgfoo betfci) / enDebaecbgi belooft ben te continueren tot b'upterflee)>
pulfte ban be ^^paenfctje. 23aben bien toa^ ù'&ofioad befe j&omec met gcootec ecnfl elfi o»t geboctt: De^ on aengefien toiett een 3^?ebc ]^anbetingt) opbebane g{)eb^t&t eetfl tot Ccanenbo^gg onbec p;etrj;t ban bat aen be ^paenfclje filbe taiiect gefo;iificectt j^et i^up^ te Gennei, enDe aenbe ^taetfcljc fijbe Ravetteyn enbe Det Toibuys. «öntie ban bacc bp continuatie tot Turnhout. iPocn eetfleltjcb in Φο οΜ boo? ees< nen getoefenen Oitmeflec Wittenhont arnaenit bcfc üanbeiingl) bjiect ban toegbenbe^paenfclje acngbe· Öiagljt tot Acrnem ; foo toa^ men fctupuUuj;/?nOe öaec
li % inbca
Secreet Artikelgeaccordeert in gevolg en con- fequentie van 't TraEiaet , defe dagh ge· maeckf, volgens de belofté, hier onder ge- fcbreven.
TUiTchen fijn Majeftcytende lieeren Staten ver- dragen,dat. foo eenige Vorften, ofRebublijcken onder hun naem, onder die des Konings van bpan- gien,ofanderfiots, de Schepen quamen aen te tailen, die de gefeyde Heeren Staten in Zee fullen houden voor de Steden van de Vlaemfche Kuft,die onder de Handen der |
-ocr page 113-
V E R Η A E L
fn tiefioitinuw. b'cfnjljtic/ foomenöaecJialups fiecöe/ Oattcc tot! HcDt bp De ^pa£nfcj)c geen bcljoo?löc= ïtc lajl of quolifiCHtie ni toaé; acn D'anDcc jgoetoa^ ijct oocft bcOEnchcietlt af tc flaen cfnfêanóelinabtian
Vrede; dewelcke hèt eynde is van alle Oorlogen. tnccc alfoo be J^ccccn üan Brefé cnbcCamafléfeifeen to^pnfol) tebooJbnntofoen ben Slonino^ljatiben {aten aenbienen cnbe notlfictcen / bat be Igc f c Mazaririi ciu^ banben ©au^ in-©jancfir0cti öaböcbDo?fleflagt)en biet plactfcn tot ©jcbe-ijanbelinaö tufTcften be iicoo· nen ; namelijch Conilants, Ausburgh, Trente of Spiers, Ueoeecenbe te toiten tuat sencgentgcpt men aiDict; baec toebabbc.
<©m ban ΐφΐ b^onfcechetöept te homen foo Ijebben fijn «g^crllcntié tnbe be (6ecotnmitteecbe ban baec i?oog() jlEou. tot ?ïccncm Qoetflöebonben telaeten gaenben geec «©ciffici: Mufch tot c:ranenborghonitefp?fechen met gSon Martin Axpe ^ectetaci^ üan ben tóoninfllj.
aibaec homenbe/ bebonben I)eeft batter geenbe> hoojljjcfie ©locncatie ban ben lüoningö totbeiganbe; fingD toa^: enbebaec-en-bobenboecbenbe^paenfcDe oocft feec bjecmDe enbe €);o$bitaiite bifcoutfen ; nopen^ be 'tgenc be faeche ren principalecaechte: alenarne: Mjch bacficöbeêipaaifcbe lieten betUipben/ datfybe- geerden de reftitutievan Limborgh) mee de vier Lan- den van Over-Maic, Maeftrichc, Ruermonde, Ven- loo, deCruys-Sdians, öt. lacob, Orioy, endeRhijn- berck, met alle de plaecfen in Weft-Indien, endedatfy daer jegens fouden af-ftant doen van 't Fort Schencken- ichane ende Santviiec. 3Baec ban gecappo:teect fijnbe aenbe 39ecgabecingg ban tjaec Ho. .n^og. tee piefentie ban Oen ]|eec p^tnce ban <0;ange / taia^ tjet aboij^ ban fgn (Occellentie bat men op b'cCrojbitantie ban befe ©panbt^ booJflagïjen (bie hi 't begin gemeenïijcft fijn) fleencegacbbeöoojbetc nemen. <5n0eboo?t^geboo?tbe ConHbecatien ban be cefpccttbe J^jobintienopbefeibe openingg ban toegcnben^panbaebacn; biiei-benfgn «Crcellentie enbe be ©ecten Oaec 1|ο. JUog. ©ebepu^: teetbe (met taclchti;0 ficnniji befelbe boDjflagöen tot Ccanebo^gb toacen ingenomen) bedanckc, geadvoyecrt, cnbe bccfocljt bacc in tetoiHencontinuecen/ enbetop= DtT^ boen 't gene fp na gelegentöcpt enbe conflitutie ban faecftcn enoe tgocn fouöenöcbinbentebeOoocen / cnöc boo?ti baec toe tegcbjupcUenmetabbijgbanfijn «e);cclkniie alle't gene ban noobetoa^/ enbeöenatuce banbefaechebja^ccquicercnbe; bojbec^ bJiertaenben Heer van Heemftede i2>;tcao?blnati^ ïtmbaflaöeucban befen ê>taet in B?anchcijclt gljefoiiben becicbt ban be boojfs openingö ; om te bienen fnlc); enbe baec 't bel)ooj= be/'enoe bat DPfc{)etpc(t)c(t foubeycbben tebecnemen toat be boojnoemoe lierc Mazarini of pemanbanbec^ albacc noopenbe feniglje ©anbelingD ban ©jeOe foube mogen boo?tb?cngljcn ; cnbe öacel^o. jmaog.banftjnc bebooicen enbe beoinbinqhebantpbttottijbtabifecen: baec op öeeft toclgcmeïoe i^ccc ban Hcemitedebe boo?f5 openingü cnbe l^anbelingij inge|ct)?iftebenvyfden^e· cembec aen ben'Jlcec Cacbinael Richelicu bertoont. i^cmtolecbt tot anttapoojt gegebenacngaenbebebooj^ jlaclj ban HanDeiingt) enbe plaetfen ijp Mazarini ban toegen ben pau^gbebaen; batfulcjcniettoa^ah eene vermaniogh coc Vrede in generale termen van wegen de PauS) aisgemecne Vader, aen alle ChrifttnePrincen. gjijnbe DEt ©fficie bancenfêoofc becfteccftetecMom= manbeccn be iD^ùe etioe opijoubinge ben'tbecgieccn ban Cb^tfien bloebt: enbe goetoel fulticanbcc^nieten toa^; oocft geen pacticuliece openingb bancenige ρμ. -^ntaticn ofcpfcbingenbebclfùejDatnocbtan^tec flont 't felöe (in gljcbolge ban be gemaecftte iCcactaten} toa^ aen jj^m irieer van Heemftede ban tocgen ben üioningb Dccaramunicecct: gbelflc&et ooch beuc be ï^eecen ban tirefé cnbc Charnafle atii ftftt (Sf;cellmtle enbe öe Heeteii Baec igoogb Ji©og. «©ecommitteecbe toaifaeftentgöe' maecftt. 3©aec tegen ijcni i|ecc ban Heemftede toiecbt tioo?getoo;pen/ bat bedelfiec Mufchalceebein dep^ tembec tot Ccanebojg op bet (iucft bec ®cebei^ becfcbep» Den cepfen gebaen enbe Confecentien met ©on Martin Axpe gebouben baObe/ enbe ftdocelle^ niet alieenfon» bet baec ban gegrben te gebbcn eeaigfje ketini0aen ben insacefcDal be Brefé cnbe ChamaiTei maec oocft fonbKC. |
te {)cb&en toülin biltcnntn/ bat ίιρ ieci; <i5tijfkc tot birn epnbe enbe op bat jlucfe tot Craneborgh toa^ geema pïcpeeït enbe gefonbcnBCtoccli; niettegenflaenbebtca fcbepben 5|nfiantienbie bacc obec gebaen toaccn/ombe 1 toaeibept te toeten banbegecMcfttmbaccbanioopenbe. : ïDübrt^ toirrt ban tocgen ben MoninobÖcmlgeec ban ' Heemitede bectoont enbe boo2 oogen geflclt boe fcec befe i)?ocebiiccn contcacieecben tegen oe gcmaccftte fficacta^ ten ; boe fcec befelbc bifccepeccben ban be opcecbtigljcpt/ bicfönlBajeficptinbatfiufftbabbebetocfen ; al^bfö» benbe tecflont gebaen Commnnicecen alle openingb ban J^^ebe bic fgn £Sajefiepc boo; quam / etc.
Φμ befe tobfe tocmbcnbetaoningbcnbcfïjncll^ini' flec^ baec onbecnoegbtbci^bt : baec m men nocbtan^ meptiben bat fp niet beelgdtjcftbabben: toant foo boos ben ©ecc ban Heemftede aen 'tHof ban©janchcijclt al^ Öoo? befêeecen ban Noortwijck enbe ban Waverea aen ben l^eec jüaacefcbal be Brefé enDc Charnaffe bc communicatie tpblijch gcnocgb gefcbiettoaiJ/ al^na= mael^gebleecften Beeft.
Φεη vyfden .ï^obembec quam be ïJitmceftec Wit- tenborft bantoegen be^pacnfcbebecfeccheneennicu:: toeConfecemie: enbe alfoo be tpötbecloopenenbebe Bccgabecmgbe toebecban Aememinben Hage gbeUoa mentoa^/ foo toiecttotbefelbeConfeccntieboo^gefla' Bben Tumout teg&en ben dertienden jDobembji^; met cofolutieenbelall / bpboo;tgancftban bci^rcbe^bal=> gen^'tgenealceebetoa^ boo;gl}cftomtn ban te toïUm obeclebecen acn befen ^taet be^tab Breda in foobant» genflaet/ ai^bietoa^boen bc Coning ban^pagnien befelbe nam / mettecce|To?t cnbc SÜucifcnciic ban oien: Sitem 't jpojt Schcnckfchans cnbe be ^tab Gelder, cnbC oaec beneffen^offececen een fummaüan fcs Millioenea Guldens,ombüc na te fien of be i^cccen Staten (Qcne" cael te betoegen fouben fijn/ om / op b'itrcatibe ^n(ian· tien ban toegen bc ;&pacnfcbe gebaen/ aenbe ^paenfcbe cnbc tot baten bebocbe af te flnen be^tcbcn Maeftricht» Limborgh,met de vier Landen van over Ma(c,de Steden ende Forten in Brafil metten aenkleve van dieo, ende in OoftindiendentemaeckenTrevesmcde effeàte laten forteren, «ffinbe in ca^ öattec Cjcpebienten in befen fou» ben moeten toetben boojgeflagcn / foube be boojnaembc (19;iffiec mogen laten beclupben battct boop toa^ / ont be |^o;tificattcban Ruermonde te bemolieccn/ enbe bac Gelder ende Stralen bacC tegïjcn fOUbC mocten toojbett gebcmoliect. ©o?bicg taiect goet gcbonbcn Dat bl^ teec Griffier foubebccfilacen bat toebei fijö^ gelegcutljepbt becepfcbt bat mebe met ©jancftcijch too?be gctracteect/ cnbe bat men be faccbe bacc fou bicigcccn bat oocft ©jebe tuffcljen Vranckrijck enbe Spagmen toccbc ge- tjoffen : boetoel men be fafte enDc intcccflcn tuflcbm spagnien enbe deicn Staec foiiDe fiiinnen aOjujlcccn fous be öanbelcn cnbc Ccactecen.<i3acft foube be Griffier bet» nemen/ of be ^paenfcljc niet goitfoubcn binbenbat op cene bolgenoe Confeccntic pcmant ban tocgen V ranckrijck mebe bccfcbecnc/om booj 0'3nteccfiCH ban ©janchjijtft te fpichtn. iDan alle 't gene boo?fcb?£ben i^ aen ben ijccc ban Chamafle^booi foo becl bet ©iuncfts tt)ciiaengmtU/notificiitiegbebaenj cnbc bacc ncffen^ bccfocDt cnbe gepjefenteect of bfm fonöc belicbcn bat ban toegen Bjancftcycft in be acn(lacnbe Cot^ecentie oocft pettoesf fouoe mogen toecbcn gefopt / b'occa(ïc fnlc)c pjefentecenbe. jil^acc foobp / al^ beHSacquig be Brcfe , bepbe becfttaect ban torgbcn ben itioningh boo; (t5j:trao;binact^ cnbe €).2binaci^ ^mbaflabeucil albicc / bobben bacc fccc t' onbceben foo bp publbc^ fteal^ pacttculiece auDicntien cnbc Confeccnticn gie* toonc.
©cn vijfden ©cccmbji^ b«ft t>c ©jffflec Mufch gbccappo|teect bat be bijfbe bp-cen-ftom(ie ban toe^ gben bie ban b'anbec fijbe becfocbt ben achten jgobem> bji^ eecfl ban befe fijbc tna^bccfcgoben op ben dertiea- deenbebp bic ban b'anbec lïibe op ben twee en twin- tighfteu oec boojfcjjcbc jjaaent jföoücmbec / enbe epnblbcftbp tocDecfifb^ brtoillingbe gcacccfleect op ben dctd,cn ocfe^ loopenbe 3!©acnt< / altoacc bien bolgcn^ De boojnoembeO^jtfficcMufch be^ namibbacj^toa^bec» ftbcenen/al^ oocft mebe Oon Martin de Axpe, bctoelc^ ! fti fijn aenBomlie acn Oen mcccpbenafmben <i3jifficc
m |
-ocr page 114-
van de Nederlandfclie Vrede-handelingh. 113
iicbiissiibcIatEnnotificrteii/ iia onDedinae toetoen= rctiinac uan gocDen abont en&e Gcttjoonlgcfte romplt· nicntcn bp üj£DccrijDgDctoilIingtjcöa|l QeftcU^'anDc» ccnaacasSfdnÙc öcn 4. ©eetmbEC Doojnoctnt üp Den
ailDccentcftpmcnop'HlïafD Öup^ tot Turnhout ljoo?=
noemt ; öc^ino?gni^ ten negen «peen/ 't taelcft toel acnlifn Doo? feecUec boo?g&eOallcn aeciöenttot ontcent ten elf upcen / aï^ toanneec De» mccraciioeinöen Don Martin de AxpeenDeiiBjifficc Muich öen anDecen ïjcbi bcnacften/ gefpjochencnDeaecoinpIiinenteect/ toaei; meöeenDe ctniaöe ftlepne Difcoucfen baecneffen^ ebe. ballen Die romparacic afgljeloopen / enDe boojt^ gc» continucect toe na Den miooaglj ten biec upren / al^ toanneec De meecgenoetnDe pecfoonen tee boojfs plaetfe gecompaceectenDeneöecgefeten toefenDe / Demeecge:= nocttlDeil Doft; Martin de Axpe geeft gefonDeett op't jiueft Dan een beftendigc Procuratie ban Den Coning ban ^pagnicn om met oefen ^taette benDeien / Daec toe {jp-Daec bebooien^ öope ftaDDe gegeben / Doeö Ijeeft bechlactc/ Dat (jp alfnocij egeen )^;ocucatie en fiaDDe Dehomen / maec Dat bp Die ban Daet) tot Dacb bia^ bec^ btacbtenDe/ ejecuferenDc tjctOilapop ecntglje boojQb^ baUenongbelegcntbept : Daec na Den meecgenoemDe Don Martin dc Axpeaengefeptft)nDe Doo; Dm meec' gljenoemDen Griffier, Dat Defen ^taet met 3@;anch- cijch in Alliantie bja^ / enDe Datmm obec fulc); bupten Sjancltcgclt niet en lionl^anDelen / Daec obec gbe- Difcourecct gfjetDeeli / enöe becbolgen^ Daec upt göece= fulteeit / Dat men in ca^ ban HanDelingije eentip-eén- fiouilie ban limbajTaDeuc^ ban Den Keyier, Coningen van Vrancktijck,endei>pagnien , mitfgaDec^ ban de- ien Staet fouDe Dienen acn te (leüen / 't tneleìt bp f)em/ booifoobeel !)cm aenginch / i^ geapp^obetct / ooeft aengenomen goeDe t@fficien te Doen bp Den Cardinael Infant,UetttontoenDcDat Defelbeban toegen Spagnlen Daec toe meDe göenegen fou fi jn / <önDe boojt^ gefpcoo= fientoefenDebanDeplaetfe/ Daecfoo DaDigöe ©eega» Decinge fouDebiojDen aengijefielt / boojflacb Dacn / Dat fooDanige ©ecgaDecingöc bequameUjch fouDcaengöeficIttoojDentotOofterhouc, pjaetfc ban De SSaconnie ban Breda, Den i^eec J^iin^ ban ©cange toebetjoojenDc ; bipDec^ bpoecafie/ DatDe^cbout ban Öoofenöacltot Turnhout mcDegefiomentoa^/ ge» fpcoochcnbaneenüJiirelingbeDec toeDerfijD^ gebange. nen tee Bee / Dacc toe De boo^noemDe ^cbout ban toes gbcHbaecÌ5o.jil5og. fepDe gelali te fïjn ; Dan beeft De nicecgbenoemöe Don Marcm d'Axpe , becftlaect op Ditflucöongbelaptefjjn / maec beeft acngbenomen tjem Defe^ aengaenDe fulcp enbe Daect beboo|De te infoj- nifccrn enDe laten infojmeten / enbe Den meergenoemd Den Griffier binnen 8. of io.oagcn/Doeneec|iftomen» Dc / te abbectecen / of men op alle 'tgbene boojfj i^ met DenanDccennaDecfouDe fpjeften/ enDe Datöp alfDan Dienbolgcn^ op feecUcien bequamen Dacb Daec op mon» Delingc facboo?iijcftc becftlacinge binnenTumhout boo?= noemt fouDe uptbcengen. H^acc op geDelibecect fbn. De/ i^ goetgebonDenenDe bccHaen / Demeecgenoem= De Griffier Mufch obec fijne genomene moepte te beDan· chen/ enDeopfdnaenDienengbeoiDonneect / Dat bP/ bolgen^ Oen la(i beni tot ^icnbetn gegeben 'tgbene boo?f3in fubflantie fon gaen communicecen Dien na= miODaebaenDel^eecen «tSptcaojDinaci^ enDe«t^jDinaci^ SfmfaaffaDeuc^ban toegen Den Coning banVranciirijck aibiecceflDecenDe.
i^irc te boo; i^ alcecDc mentiegemaecIttbanDatbe Coninchlijche J^eanfcbe Jföinilïec^ ganfcb geencons tenteinent namen upt De notificatie enDe communica· tie Die men baec ürDe ban Den l^anDei tot Ccanebojgb cnDeCucnbuuc ; beel min toaccn fpbecnoegtin De iganbcling feif : baec hlatbten / acgumenten / teflatien / enDe berfoecft Daec tcgfien fgn te (ien in naboigiicnDe pcopofitie geoaen Den 14·. ^ecem· bcig
MEflieurs, Neus a^ons defirécette feconde Au- dience de Vos Seigneuries, pour les entretenir desaffairesquifeprcfentent maintenant , pour leurfaire entendrelacontiouation des bonnes intentions, qu'à toujours eüesleJiiypourcétEllat , & pour vous atTurerdudefir, qu'ennoftreparticuüernous avonsde vousfervir. |
Vous vous fouvenés tous, je m'aflèure , Meflieurs des foins incomparablesque Ie feu Roy Hcan Ie Grand ; de glorieufe memoire, à coùjoùrs eu pour Ja fubfiftance,, & 1'accrojflement de cette Republique , la paffion qu'il tefmoigna pour vous faire reconnoiftre fouverains par tous fes Alliés, qui difficilemenc, fans fonexemple, Öc ion autorité, s'y fuffent difpofés ; Et l'affedtion fingu- liere , avec laquelle ii vousaflifta, en toutes occafions, jufques à ia more, avec autantdechaleur qu'il en euft peu avoir pour fon propre EftaC.
Le Roy j Meflieurs , n'a pas feulenient fuccedé au Royaumedefon Pere; mais encoreauxfoins &à 1'af- feörion qu'il avoit toüjoürs eüe de eet Eflat , tantdé millions d'or, & la vie d'un fi grand nombre de braves gens, qu'il à employés pour vous affifter, en font des prcuvestropgrandés, & troprecentee>pourcroire que vos Seigneuries en ayent perdu la memoire.
Mais cela ne fuififant pas, felonvollre opinion, pour vous empefcher à la fin, de fuccomber, failant ia gucrfc; oude venir à un,Traitté, qui vousferoit encore eutanc prejudiciable ; fa Majelté entrantdacs vos fentimens, vous envoya Monfieur de Charnacé, pour vous offrir un plus pùifTant fecours. Mais les Propofitions que vous taifoyenc lors les Efpagnols , &qui n'efloyent advanta- geufes, qu'en apparence &dont les deiTeins ne tendoienc qu'àvous faire perdre letemps, raientir vospreparatifs, mettre la divifion dans voftre ÈfÌat, & vous priver de l'amitié de vos plus veritablesjfic plus puifTaos amis, vous avoientneantmoinstelleroentptevenus , qu'à peine le vouluflìes vousfeulement entendre. Mais erfin, fa pa- tience vous ayatot donne le loifirde voirclair , dans les intentions de ceux » qui ne pouvanc jamais oublier Jes of- fences que vous leur avcsfaites, ne peu vene auili jamais eftre autres que Vo^Ennemis : Et ayans perdu abfolu . ment l'efperance duTraicté,par la more de la Sereniflìme Infante. & le retour des Deputés en Brabant vous en fifes un avec mondit Sr. de Charnacé, parlequel Ie Jïoy s'obli- gea devGUs άοηχ^α deuxmïüions delivrespaf tretenir dans voftre Armée, deux mil-hommes deped, ^ centchevaux 1 Ce qu'il a auilì punéluellementexecuté; comme toutes les autres chofes qu'il vous a promifes.
Mais ce ne font pas là, Meffieurs, les feu Is ad vantages que vos Seigneuries, ont tiré de ce Traitté , puis qu'il iemble qu'il n'ayt fervy que comme d'ouverture , pour en faire un autre infiniment plus advantagieux pour vous,encequefaMajeftés'eftengagée dans une perpe- tueUe lipte effenfivt & defenfive cantre l'Effegnii la Maifon d^Affriche,teusleurs Adherans ; A quuy Γοη ne peut pas dire qu'elle aye eilépodé par eucun autre intereft; que par celuy qu'elle prend au bien du Puilh, & patticu- lierementi celuy dt c/fB/ïe^lequelapparemmenceftoit en plus grand dangerqu'aucun autre de 1'Europe ; tart acaufequelanaturelleinclinationdeshommes , lesin- duit à fe feparer mal volontjers. des chofes qu'ils croyent leurappartenirlegitimement ; Que, d'autantqueles Ef- pagnols ne defmordent jamais , de la pretenfion qu'ils ont tousjours eüe dè la Monarchee de l'Europe , voyenc clairementquel'affiette advancageufe de ces Provinces icy, leur elt un grand obftacle au dcflein qu'ils onc, d'u- furper celles de tous leurs voifins.
Üa Majeftédonc, MelTieurs, portée par le zele qu'elle a du bien & de la liberté de fes Amis, & Alliés & prefTec par vos inftantes follicitations, s'eil rcfoluë de declarer la guirreàl'Efpagne,enquoyelleafaitbeaucoup, non feu- lement au de-Ià de ce qu'elle avoit promis, mais de ce que vous en devies mefme efperer.
Envoyant M. de Rohan en la Valteline, avec quantité de tres belles Troupes, par le moyen defquelles ayant obtenuplufieursfignaiées Viöoires furiesEnnemis, il 1'ajufques àprefent fort heureufement confervé,
Monfieur Ie Marefchal de Ctequy efl allé en Italie, avec une forte confiderable Armée OU jointaux Ducsdeie- veye, de Mantcüe.Sc de FarmeAÌeli impoffiblc qu'ils ne faCTenc une grande diverfiondesforcesd'Elpagne, puis qu'ils l'attequenc dans une des plus fenfibJes parties de fa domination.
£n Allemagnc & Lorraine Monfieur Ie Cardinal de ït 3 la |
-ocr page 115-
114 V E R Η A E L
la yalette,\t& Ducs Bernard. d'Angoulefnte. & Marefcbal de/λ Ferii juvec trois grandes Arraéesjtiennent en efchct cauces les forces de l'Empire.
En ce Pays ìcy, Meifieurs.fa Majefté y envoyant vìngt- (ìnq milhommes depied, cìnq milChevaux, un tres- grand actìrail d'Artillerie, & en un mot la plus bellejSc puilTan- te Armeé, que jamais Ptince ayt fait fortir de fon Pays, pouf le fecours de fesAllie's ; Je croy que perfonne ne peut doQter qu'elle a^ayt pleincment fatisfaite à fa parole, pour l'entier accompliflcment de laquelle, s'eftant ren- duë à RochefortAM temps convenu avcc vosScigneuries :
n'y trouvant point la voftre ny mefme aucunes de Vos nou velles} ceuxquiavoientl'honneur de la com- roanderi ne firent point de difficuké de paflcr outre,pour venir charcber la voftre jufques dedansVos Frontiere!, & rencontrans celle des Efpagnols fur leur chemin > bien qu'enunlieufortadvantagleux ne different pas neanc- raoins delacombattte ; Et Vos Seigneuries f^eurent en ce temps-làjquelen futl'évenement.
l'Oo propofa lors do fe iervir de l'advantage de cette deffàite , & pour en ceiiiilir le fruit de p»flcr la Meufe à entrcr dans le coeur du Pays des Ennemis, dans le- quelileftindubitablequenouseuffions fait grand pro- grés,avant qu'ils fe fuflent rafleurés de la terreur dans la- quelle ilselloyent ; &qu'ìls euifent raffemblé leurs for- ces ; Mais la coiinoiiTance queceux qui conduifoyent Ics troupes Fransoifes aroyent.que ce n'eftoit pas ledeflein duRoy detirerauemadvantage enfo» particulier de citte guerre i öcquele feul defitd'cn procuterceluy deies A- mis l'y avoit embarqué, leur fift preferer à toute autrc re- folution,celle d'executer ce que la Majeflé avoit promis; de forte que l'on paflia oucre & vintjufquesa Maeftricht oil encore Monfitur le "Prince d'Orange > n'eftoit pas arri- vé. Si le fe jour que l'on fit, & le temps qu'on employa pour aller aux Enccuiis leur donnant moyendefere- connoiftre, dereprendrecceur, & de pourvoir à toutcs Jes chofcs neceffaires pour fouftenlt un fi puiffant choc, nousempefcha de faire aucun progres , cu que corame Fon vient ratement d'abord about des grands deireins,& que le Ciel ne voulut pas que le noftre fortift : lors fon eiFet j Tant y a Meilicurs que vous fjivés qu'elle en a eflé l'ifluc.
lene reprefcntcrois point toutes ces choiesà vos Sei- gneuries & beaucoup d'autres que j'obmets encor, capa- blcs de leur faire confiderer combien l'amitlé de la Fran- ce vous eft aflurée, utile, & mefme neceffaìre, fans que ce qui fe fait aujoUrd' huy dans voftre Eftat , me donne beaucoup de fubjeót de croire, que vous en avez perdu le iouvenir.
Les allées & veniies du Zj.Mus voftre Greffier, fes di- verfes aflignations, & conferences avec les Depute's des Ennemis, fans noftre participation, ne fepeu cent faire qu'au prejudice d'unTraitté le plus folemnelqui fefoit jamais fait entre deux Eftats.
Ie (gay Meffieursjque ceux qui ce meilent de cette ne- gotiarion tacbentde perfuader que Meflìeurs àcKnuyt, de Noordwyck & le Sieur Min luy-meime, nous font ve- nus trouver,à trois difterentes foÌ5,Monfieur de Chernecé &moy , pour nous donnerpartdetoutcequifefaifoit, mais nous ayant toüjours aUuréqu'ilnefefaifoitrieni Ì5c pour nous en ofter la connoiffance, allegua quantité de fort foibles raifons; nous avons bien connu que le mal eftoit d'autant plus grand, que l'on tafchoic de le cachet à celuy , qui y pouuoit donner le principalremede j Vos Seigneuries entendront bien que c'eft du Itoy, dont je parle:puis que fa puiiTaDce vous a tant de fois fi utilement lecourue j & que fon aftèàiun en voftre endroit,eft toü- jours prefte.pour l'employer à voftre confervation & ac- croiflement.
Ce font Ià>MeOieurs, les raifons qui onc convié fa Ma- jefié)la faifonne permettantplusauxTrouppes,dede- meurer en Campagne ) de vous envoyer icy Monfieur de Chamecé, & moy, fes Ambaffadeurj, connoiiTans l'af- feöion qu'il a de longue main pour voftre fervicc, eccel- le qui m'a fait defirer de quitcer un grand employ > que j'avoisen Allemagne, pouren venir prendreun icy, fous le commandement de Monfieur le Princt d'Orange, entre ks mains duquel,nous avons non feulemenc foufmis nos perfonnes nrais encore coutes les belles Troupes de cet- te belle Arroée, fur leiquelles il a eu un suifi abfola pou- voir,quc fi elles cuflènt elté à la folde deVosScigneurics. |
C'eÌt avec grande raifon, M' ffieurs, que la connoif- fance que nous avocsdu foin queVqs Seigneuries ont toCijours eujde garder inviolablement Ì£Uf parole,de Vos prudences, & des belles 6c genereufeseöions,que vous avés faites durant le cours de tant d'annéts, nous empef- che d'adjoufterfoy aux afiiurances qu'on nous donne de Bruxelles,de Cologne,d'Amfterdam,dcLondres,& mef- mes d'icy,que vous avés non feulement receu les propo- fitions d'un Traitté 5 Mais encore , en foyés venus fi a- vant, que peu s'en fi.ut,que vous ne foyés d'acordde toui les Articles. s
Toutes lefquelles raifons font infiniement fortifiées par les incomparabks qualités de: Monfieur le Prince d'Orange qui, je m'afleute, confentirott mal volontiersà une aàion fi peu honorable.
Quant à moy il me feroic plus facile de defmentir mes propres yeux que de croire que vous foyés capables d'ca faire une, iaqudle eavioJant/a foy , que vous avés fi fo- lemnellement donnée , à un des plus grands Roys de la Terre,& voftre plus puiffant amy, feroit qu'il fcroit de- formais impoiEble de /èconfier plus à vos paroles.
Quelle apparence, Meflìeurs, de le perfuader, que Vos Seigneuries lenongant à kur prudence ordinaire, veillenc par une precipitationjqui ne pcut eftre que nuifible,tom- ber voloBtairement dans les pieges qui vous font tendus par vos irreconciliables Ennemis ?
Et quel moyen de croire que les mefmis hommes, qui p8rl'eipacedefoixante& tant d'aonées, ont avéc tant de bonheur & de gioite combatu pour Icur liberté, veiilllenc maintenant, en faifant une breche irreparable àPauthori. té de leurs Provinces, & une ofience, qui ne peut avoir de reconciliation, à leurs Amys δε Alliés, entrer dans une fervitude toute apparente ? Car tei pourroit-on dire i'E- ftat ou vous feriés, Meflìeurs, apres avoir Traitté feuis» & voftre liberté lors ne feroit plus qu'imaginaire , & pour un temps.
L'on dit qu'entre autres Articles de ce Traitté Vos Seigneuries ont conienty d'y coroprendre Ics Indes·. nous n'avons pas regeu Monfieur deCharnacé&moycétad- viscomme veritable , ce nous pouvans imaginer, que ceux dont la conduite eft fi fage, & fi prudente» vouluf- ient defiftcr d'une chofe, dont la perte eft certaine,gran- de,prefente & perpetuelle, pour une fi petite recompen· ce,quant à l'argent & fi inccrtaine quanc à la Trcve, dont le mot explique affés clairement fon peu de durée & qui ne fera que pour autant de temps, qu'il en faut aux Efpa- gnols puur refpirer un peu des oppreflìons, dans lefquel- les ils lont maiotenant ; pour refaire de l'argent,fortifier d'hommes leurs Armées, & s'accommoder avec ceux de leutsEnnemis , qu'ilsju^eiont les plus puillans, pour s'oppofer auxdeflèirs qu'ils auront toufiours dcremet- treVos Provinces dans leur fubjeftion , & ce qu'ils croi- ront faire fans aucun blafme , tantà caufe del'exemple que vous leur donneriés en traittant (comme onditquc vous faites) que d'autant qu'ils ont pour maxime irrevo- cabléij·»'»» Prince »'«/? p'omt obligéa laparoUe ^utldetiMà dei i>eriti^tes,nY à des fubje&s, cotn m e 11 vous [ient,priii. cipalemenr lors que c'eft/"iy^ii àia main , & contraine par la neceffité de fes affaires. Or eft-il, Meflìeurs,que per- fonne de'entrc vosScigneuries, ne doute qu'ils ne vous tiennentpourrunj& pourl'auire.
Beaucoup d'autres railons, Meflìeurs, fe pfefentent en foule, pour nous e«npefch?r decroira ce que l'on dit de ce Traitté fi prejudiciable à voftre reputation, & au biea de Vos affaires j mais ce feroit faire tori à Vos prudences & bonjugementde vous entretcnir d'avantage d'une af- faire qui parie d'elle -mefme.
Le Roy ,& Meflìeurs de fon ConfciI, ne fe peuvenff non plus que nous,imaginer unechofe fi koHttuje> de per- fonnes fi pleines d'honneur & de probité, le bru it en eft neantmoins fi public que nonobltant la creance , & ce que nous luyen avons mandé, fa Majefté a jugca propo? de αοιψ nommer,Monfieur de Chamacé & moy,ics Aoi- baflàdéurs auprés de Vos Seigneuries, pour eo conferer avecelles; agir aux rencontres qui feprefenterontj Ec fgavoir particulierement de vouc ce qui en eft, 6f tout ce qui s'eft pafle dapt cette neggcistion a fin qù'il fgache
fur· |
-ocr page 116-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
furquoy > &corament ildoitprendre fesmefures; Et vouii con vier d'arrefter le cours d'un mal, qui n'eil dcfia quecropgraod ) en defFendantla continuation de ces Conferences parciculiercs, propofées, & fomentées, feu- leraent par vos ennemis : & donc U continuation oe ίςααΓοίΐ eftre que forc nuifible, puls que Ie premier efFet qa'elles produiront, nc fervira qu' à nous mectre en om- brage. & alterer nollre bonne intelligence que les Efpa- gnols prevoyent bien ne devoir eftre > fi non Ia ruiue to- talie de leur Maifin,txi moins celle de leurs ì/ì/-
ftins.
VousconfidereréïiMeffieurs, s'il vous plaift qu'il n'y à que dix mois que la France,pour fatisfaire au violent defir, qus vous luy en aviés tant de fois & depuis un fi long tcmpsfaicparoiftre , ed entree dans cette guerre; Que Voi affaires font au mefmeEftat qu'elles eftoient lois; ÊtqueMonfieurlePïinced'Orange par fa conduite» & grande experience a mis Ie fort de Schcnck en eftat, qué non feulemenc Ie recouviemenc en elt indubitabie, & ia prife inutile aux Ennerais: Mals cncore à grande char- ge,& defpenfe pour eux. ■
Di forte, que ne fe voyant point aucuoe raifon, cajia- ble de produire un fi grand changement, il ny a perfonne quinecroye , que Vos Seigncuries n'ont cu deiTeinde tuire ce dernier Traitcé avec le Άογ^qu'afin qu'HvousJer- vijid^unfuilfant moyen.fenr eu faire unp/ut advantageux avec les ÉJ'pagnols ·, iincecas> Meifieurs, fi lesofFences font graudesàproportion qu'elles foDcfaitesàpcrfonnes plusreleyées: Et filesgrands font beaucoup plus Jenfi- iles aux injures , que ceux de mediocre condition,je re-' mets à V OS dcigneurics, de juger le fentiment que le Roy peut avoirdecelle-cy ? #
Que fi neantmoins contre la creance commune & toutcslcs apparenccs il vous eft furvenu des incommo- dités particuliercs , que vous n'eufliés point , il y a dix mois,& qui ne ie peulfent prévoir ; fa Majeftd vous con- vie par nous, de les luy faire connoiftre, vous offrantfour iét effecifes hom advistfes moyens,^ fafuìjfance.
Et fi elle les reconnoift telles qu'il n'y ayt que la Paix feulcquiy puifferemedier, elle vous declare qu'elle eit prefte d'y entendre , n'ayantprisles Armesqu'àcedef- iein : mais ildefire qu'on la faife feure,& honorable,c'eft à dite,traitté,& concluë (onjoin&ement.^ du conjentement commm des jiUiés·, Et non pas ρWf/», particultertj^ eechée, corame il femble que doiteitre celle qui fetraitte inaintenant ; de laquelle fa Majeflé ne fe plaint que ponr l'Intereft feul de la Chreftienté & voitre bien parcicu. licr, & non pas crainte de demeurer en guerre avec l'Ef- pagne, fe trouvant, graces à Dieu , en Eilat de n'en pas aprehender leseffbrts , fon Royaume cllant plus uny maintenant, plus riche, & plus aguerry qu'il n'eiloitdu temps de Francois premier. contre lequel neantmoins les effbrts de tüutes les puilTanccs de l'Empire , d'Efpagne, d'Italie, des dix- fept Provinces, loisjointcs, & le lecours d'Angleterre furent ioutiles.
loint que fa Majefté,gardact les gages comme elle fait, c'eft à diie, ayant entre fes mainsles chofes poui lefquel- les on luy peut faire laguerre j Etque fes Ennemis n'ef- perent pointpouvoir jamais n'avoir parla force , fera toujours fon accommodement ainfi, & quand bon luy femblera ; Mais les premieres intentions qu'elle a eiies en prenant les armes, n'eftant que pour les advantages defes ^mis é" -^lliés, liierté, & repos du Vublic, font trop juftcs &tropfaintes, pour qu'elles s'en vueille jamais feparer j Vous affurant, MefTieurs, qu'elle hazarderoit plùftot fon Royaume, voire mefme fa perfonne qu'elle a tant de fois expofée aux perils de la guerre, que de vous ehandomer, man^uer au moindre Artide de fes Traittés nj àia moindre des paroles qu'elle vous a données. Toutes fes anioni, Mcflieurs , onteftéjufques icy rempliesdetropd'hon- neur : fa vie trop illuftre & glorieufe, pour en vouloir ternir l'efclat par un manquement de foy. Mais pour- quoy m'eftendre d'avantage dans ce difcours > puifque toutecctte compagnie eft auffi fcavante que moy, dans cette verite ? |
Cequsnefepouvantattendre dcl'ancienne ptobité, juftice, gratitude, & prudencc de Vos Seigneuries nous ^vons efpererl'entiereobfervation de leurs promefles, oc qu'elles cojpefcheront la continuation de ces confe- rences , qui nous donnent jufte iubjetì: de tres grande jaloulìe qu'clies continueront li guerie commancéc avec la geneiofité qu'elles onr tousjouis faic paroiftre dans toutes leurs ataions : Ou fcrontla Paix avec/'/i'ffw- neurér Tfortié icquife & non pas avec u!ieavcugic/i«- cipitaiion.
Corame auilì, Meflìeurs, nous avons charge de la part de fa Majelté de vous affurer qu'elle perfiftera hdelement dans l'amitié & afircdion qu'elle vous a promife, obfer· vant tres-exaétement lesTraittés qu'elle a avec vous^fans que jamais il y ayt confideration aucune qui l'en puiffe taire départir., .
En quoy, en noftre particulier, nous vous afl^uronsde contribuertoutcequii'eraen noftre pouvoir, ayans une ad'edion, £c un defir parfait de vofìre profperité & con· tentement. Fait àia Hayele 14. Deccmbre 1635·,
Signé Brex.i, Cherneeé.
MYn Hceren , wy hebben defe tweede audiëntie vsn uw Hoog Mog. vcrfocht, om hen mee de la- ken , die fich nu verroonen, t'onderhouden, om hen te doen verftaen de continuatie dcfgoedeintentien, diede Kovtngh altijd tot defcStaet g;ehaüt heeft, en om u te verfeeckeren van de begeerte, die wy in ons particu- lier hebben van u te dienen.
lek verfeecker my, mijn Heeren, dat ghy alle wel ghe- dachtighzijtaen de weergadeloofe iorgen , died'ovcr- jcden Koningh Heitrick de Groot, van heeriijtke gedach- tenis, altijd gchadt heeft tot de (ubfiili-ntie, onüerhou- ding en vermeerderingh van dele Republijck , depaflie en gcncgentheyr, diehygetuygbdej om u voor Souve- reynen door al fijn Bondt genooten te doen bekennen, die fwaerelijck fonder fijnvoorbeelt en authoriteyt fich daer toe gefchickt fouden hebben, en de (onderlinge af- fetìie, met de welcke hy u aflïflcerdein alle gelcgenthe- den tot aen fijn doodt, met foo groote y ver,als hy tot fija eyge Staetgehad iou konnen hebben.
üe Koningh, nvijn Heeren, is niet alleenlijck in fijns Vaders Koninckrijck gefuccedeert, maer oockin dc lot- gen en genegentheydt, die hy altyd tot defe btaet gehad heeft. Soo veel Millioenen Goudts, en 't leven van foo groot een getal van brave Krijghs lieden, die hy befteed heeftjomu t'adfifteeren,zijn al tegrootecn nieuwe blijc- kenom tegelooven dat uw Hoog Mog. de gthcugtnis daerafverlooren hebben.
. Maer dit alles noch niet genocgh zijnde naer uwgc· voelen ; om u,Oorlogh voerende,te bcleiten eyndclijck onder-ghedruckt te worden, of tot eenhanadinghte komen, diealfoonadeelighaen u fou zijn, foo hcefc fijn Majefteytjin u gbevoelens tredende, mijn Heer van Charr/acé aca a gc(onàen , om u een machtiger byttandt aen te bieden. Maer de Propofitien , die üe Spar.jaer- den toen aen u deden, en die niet , dsn in fchijn, a- vantagieus en vorderlijck waien , endaerafdcdefley- nen nittftreckten, dan omu detijdttedocnverlicfen, u in u toeruftingen te doen vetfl,uwen, divifieen ver- deelinghin uwStaet temaecken, cnu van deviiend- Ichap uwer waerachtighfte en machtighfte Vrienden te ; berooven, hadden u nochtans (oodanigh vooringcno- ! men, dat ghy naeuwelijcks hem wilde hooren. Maer , zijn gedulteyndelijck tijdt aen ugegeven hebbende om I klarelijck te Sen in d'intentien der ghener, die, nimmer i vergeten konnende d'onghelijcken, die ghy hen aen· j gedaenhebt, ouck nimmer anderen > dan nVyanden, \ konnen zijn, cn na dat ghy geheelijck verlooren had de ] hoop van een TraÖaet door de doot van de Sereniflime I Infant, en de weerkcerinph der Gedeputeerden in Bra- I bandt, foo hebt ghy eenTraöaetgemaeckt raet dege- ; feyde Heer van C/Ïiewac/. door'cwelck de Koning üch verplichte twee MiUioenen PWro aerm tcghc-
ven, en in uw heyr t'onderhouden fmee duyfettt Alamen te Veet 1 en hondert Paerden, 'c Welck hy oock punétus-i lijck gedaen heeft j gelijck oock alle anaere dir^^en, die hyaen u beeft belooft.
Maer,mijn Heeren, dit 2,ijn noch niet alle de voordee- lt 4- kn. |
-ocr page 117-
ιι6
len, die u Hoogh Mogenden uyt dit Tradìaet hebben getrocken, dewijl hcilchync dat hct nietghedient heeft als totecnopeningh, om een ander, die oneyndelijck avantsgieufeiijcker en vorderlijckervooruis, te doen» namelijck dac iijn Majefteytfich verbonden heeft in een geduyrige Ligue offenfive en defenfive tegen Sfangien'tHuys van Ooiienrijct ^ en alle kun Adherenten. Daer toe men ieggen kan dat hy door geen andere intereftbewooghen heeft geweeft, daa door degene, diehyindewe^e»* •van 'tgemeen neemt, en befonderlijck in 't-melvarenvait den Staet. dewelcknaer uyterlijckefchijningrooterge- vaer was, dan eeuige:andere van Europa, ioouytoor- faeck van dat de naturelijcke inclinatie der raenfchen hen beweeght tot ongaerne te fcheyden van de dingen, die fy ghelooven hen wettelijck tebehooren, als om dat de bpangiaerden nimmer fullen afftaen van de pretenfie, die fy altydt tot de Monarchi vavEuropa gehadt hebben,dewijl fy klarelijck fien dat de vorderlijckegelegentheytdefer Landtfchappen hen een groore obftakcl en hindernis is ia 't delTeyn , dat fy hebben , van de Staten van alle hun gebueren t'ufurpeeren, en aen fich te trecken.
Sijn Majelleyt dan, mijn Heercn, bewoghen door d'yver, die hy tot de welftandten vryheyt fyner vrien- den en geallieerden heeft, endoor uernliige, aenfoec- kingen gheperft, heeft beflooten Spangien d'Oorlogh aen te ieggen, in 'tweick hy veel ghedaen heeft niet allecnlijck boven 'tgeen , dat hy belooft ihadt > maer oock van't geen, dat ghy daer af konde verhopen ;
Sendende M. de Rohan in Valteline, met quantiteyt van feer fchoone troepen, door middel van de welcken hy veel heerlij cke vidtorien op de Vyanden verkregen, en dat tot aen defe tydt gheluckighlijck geconferveert heeft.
Mijn Heer de Mar?fchal van Crequi isnaer Italienge- trocken , daer hy fich by de Hertogen van Savoyen,Men· tua en Parma fai voegen 5 en 'tis onmogelijck dat fy riet ten groore diverfie der beyrkrachten van Spangien fullen maecken, dewijl fy hemincendergevoelijckitedeelen van fijn Heerfchappy aentalten.
Mijn Heer de Cardinaei de la FaletteA^ Hertogen Βλ- rent.vi.w Angoulefme > endeMarefchaldc/eFor«, met drie groote heyren houden , al de krachten van 'tKeyfer- rijck in waggelirvgh.
En dewijl mijn Heeren, fijn Majefteyt inditLandt vyfen twintigh duyfent mannen te Voet,en vyfduyfent Poer- den , met een groote ileep van Gefchut, enineenwoort het fchoonfte en machtighfte heyrgefondenheeft, dat oycVorftuyt zijn Landt heeft doen trecken tot fecours fijner Gtallieerden en Bondt-genooten, foogeloofick niet dac ycmandt twyffelen fai dat fijn Msjefteyt niet voi- komenilijck fijn woordt voldaen heeft, tot geheele vcr- vullingh van 'tweick, fich te Kec^i/órrvervoeghtheb- bende in de tydt, met uwe Ho. Mog. verdragen, en daer u beyr niet vindende, noch oock eenige tyding van u, de genen, die d'eer hadden van over'theyr te ghe- bieden, geen fwarigteydt maeckten van voort te tree- ken, cm 'tuwe tot in u frontieren tefoecken, en dat van de Spangiaerden op hun wegh ontmoetende, hoewel in een naedeelijcke plaets, ftelden nochtans niet uyt met daer tegen te flrryden, en u Ho. Mog. wiften in die tydt hoedanigh d'uytgang daer af was·
Men proponeerde toen fich van 'tvoordeel defer neer- laegh te dienen, en, om de vruchten daer af te plucken, te Huy over de Maes te trecken, en in 't hert van 'tLand der vyanden te treden, in 't welck wy ongetwijffelt groo- te progrefien enwinften gedaen fouden hebben, cerfy bedaert waren van de fchrick, daer in fy waren , en eer fy hun krachten weer vergadert hadden. Maer de kennis» die de génen hadden , die de Franfche troepen beleyden, dat het des Koninghs defleyn niet wasi«e^;5i «lieerAe/i» ftjnfarticulier van deje Oorlogh te trecken, en dat d'een ige begeerte van voordeel acn fijn vrienden te doen hem daer toe bewogen hadt, die hen voor alle reiolutie prefereren 'tgeen van uyt te voeren fulcks als fijn Majefteyt belooft hadt: in voegen dat men voort trock, en tot aen JVlae- ilricht quam, daer mijn Heer Ïrince vanOrenge noch nier ghekomen was. Of de vertoevingh, die men dee, en de tydt, die men befteede , om tegen de Vyanden te gacni hen middel gevende van fich te bekennen > weer moet te fcheppen, en in alle de dingen te verforgen, die Dootfaeckelijck zijn om foomachtighcen ftoot tegen te ftaen , ons belette eenighe progreflen te doen , of dat men felden voort ten eynde van groote aenilagen en def- feynen koomt, en dat de Hemel niet wilde dat onfe def- feyn toen zijn uytwerkingh hadt; foo veel is'er af, mijn Heercn, dat ghy weet hoedanigh d'uytgangh daer af ge- weeft heeft. |
Ickfouaen u Ho. Mog. niet vertoonenaliedefe din- gen en noch veel anderen, die icknalaet, altebequaem om u te doen confidereren hoe feker, nut en oock noot- wendtgh de vriendtfehap van Vranckrijck aen u is, foo 'tgeen, 'tweick heeden in uStaetghcfchiet, mygeen grootfte ftof gaftotgelooven datghydegeheugenisdaer af verlooren hebt.
Het heen en weer gaan van de ΗεβίΔίνβίι, u Griffier, en zijn verfcheyde Allignatien en conferentien met de Gedeputeerden der Vyanden, fonder onfe participatie en ghemeen-mseckingh konnen niet gefchieden dan tot nadeel van een Tradlaet, het plechtelijckfte, datooyt tuflchen twee Staten gemaecktis.
lek weet, mijn Heeren, datdegeenen, die fich mee defe handelingh bemoeyen, trachten te perfuaderen dac mijn Heeren de Knuyt, van Neortvyck > en de Heer Mn/ch felf ons tot drie verfcheyde malen hebben befocht, mijn Heer van Charnacica my, om ons al't geen, dat'er gefchiede, deelachtigh te maecken : maer fy hebben ons altydt verfeeckertdat'er niets gedaen wierdt, en, om ons de kennisdaer afte benemen, veel fwacke redenen geal- legeert en by gebracht. Doch wy hebben wel bekent dat het quaet foo veel te grooter was, als men het moer voor de geen pooghde te verberghen, die daer toe de voor- naemfte remedie kon gheven. U Ho. Mog. fullen wel verftaen watdeKoninghis, daerafickfpreeck, dewijl fijn macht udickwijls foo nuttelijck geholpen heeft, en dewijl fijn affèftie tot u altydt vaerdigh is om baer tot u confervatie en vermeerderiogh te.befteden.
Dit zijn, mijn Heeren, de redenen, die fde tydt niet toelatende dat de troepen langer in't velt blyven)fijn Ma- jefteyt bewooghen hebben om hier aen u te fenden mijn Heer van Charnacécn my, fijn AmbaflTadeurs, die kennis hebben van d'affeÖie, die hy van langer hant tot u dienfb heeft, en de gene, die my heeft doen begeeren een groo- te employ, die ick in Duytflandt hadt verlaten, om hier een acn te neemen onder 'tghebiedt van mijn Heer de Prmce van Grange 1 in welcks handen wy niet alleenlijcfc onfe perfonen ondergefteldt hebben, maer noch oock alle de fchoone troepen van dit trefFelijck Heyr, over de welcken hy een foo volkome macht gehadt heeft als of fy in foldy van u Ho. Mog. hadden geweeft.
'tis met groote reden,mijn Heeren, dat de kennisdie wy hebben van de forgh, die u Hoogh Mog. altyt hebben gehadt In hunwoort onvetbreeckelijck t'onderhouden , van u voorfichtigheyt, en van de heerlijcke en treffe- lijcke daden, die ghy in de loop van foo veel jaeren ghe- daen hebt, ons belet geloof te geven aen de verfekerin- gen,die men ons geeft, van Bruflel, Keulen, Amfterdam, Londen.ja oock van hier,dat ghy niet alleenlijck de pro- pofitien van een Tradlaet aengenomen hebt, maer daer in noch foo verre zijt gekomen, dat'er weynigh aen ver- fchilt of ghy zij t in el d'Artyckeltn verdragen.
Alle welcke redenen oneyndelijck verfterckt zijn door de weergadelofe qualiteyten van mijn Heer de Prme va» Grange, die, gelijck ick my verfeker,ongaernc bcwilligea fouineenadlie, diefoo weynigh eerlijck is.
Wat my aengaet, het fou my lichter zijn mijn eygen oogen te miftrouwen, dantegeloovendat ghy capabel zijc om eenTraélaec te maken, 'tweick, violerendede belofte 1 die ghy foo folemneiijck gegeven hebt aen een der grootfte Koningen van d'aerde, en umachtighfte vrient, te weegh fou brenghen dat het voortaen on- mogheHjck fou zijn fich meer op u woorden te vertrou- wen.
Wat apparentieis'er, mijn Heeren,om fich te pcrfua- deeren dat u Ho. Mog. hun ghewoone voorfichtigheyt verlatende, fouden willen, door een verhaeftingh en overylingh,die niet dan fchadelijck kan zijn, gewilligh- lijck vallen indeftricken, die u door u onverlbenejijck vyanden gefpanneD zijn
En |
-ocr page 118-
van de NederLindfche Vrede-hatidelingli. 117
En wat middel is'cr te geloven dat de felve menfchen > die 6oen foo veeljaren langh mee foo groot geluck en eer voor hun vrybeydt hébben geftreden > nu fouden wilk-n. door'c maken van een urreperable brefie in d'auihoritsyt van hun Provinciën > en door ee» mililrijf, dat geen ver- foeqing by hun Vrienden en Bontgeoooten kan hebben » in een klaerbüjckelijcke dienftbaerhcyt treden ? Want foodanigh fou men deStaet mogen noemen, daerghji) .mij» Heeren, in foud zijn, nae detghy alleen gecraiSteert had : en u vryheyt fou dan nicc,als inbeeldelijck, en voor 'eentydt zijn.
Men fegt dat,onder andere Articulen van ditTraöaet, u Ho. JMog. toegeftaen hebben dat men d'lndien daer in begrypen fou. Wy, mijnHeer vanCWwijcienick, hebben dit advys niet ds waer acngenomen, ons niet in- beelden kon tiende dat He genen, welèkirs beleyt foo wijs «n voorfichtigh is, fouden willendefifteerenenafitaen van een ding, daer aft verlies feecker,graot, tegenwoor- digh, perpetuel en geduerig is,voor foo kleyn een recom- penfie en vergelding, als het geit, en foo onfeecker als de Treves, daer af de naem felf klaerlijck d'ongeduerigheyt uytdrucktj en die jiiet langer fai fijn dan voor foo veel tijt, als de Spangiaerden behoeven, om vandeverdruckin- gen, daer in fy nu zijn j een weynigh adem te icheppen, om fich weer van geltte verforgen, hun heyren van.volck te verftercken, en fich t'accommodecren met degenen van hun vyanden , die fy de machtighfte fullen oordeelen tot tegenftaent aen de delTeynen, die fy altydt fullen heb- ben , om u Provintien weer onder hun fubjeftie te bren- gen , 't welck fy gelooven fonder blaeme en lafter te kon- nen doen, foo uyt oorfaeck van 't exempel, dat ghy aen hen door 't handelen (gelijck men feght dat ghy doet)/uit geven, als om dat fy cot een onweerroepelijcke Maxime en grondt-regel hebben, dat een Varfi niet verplicht is aen 't voort Ì dat hy geeft aen Herettken en Ketters^, noch aen enderfaten > gclijck hy u houd, voornamelijck als het ge- fchledt ntet het f-waert in de handt. en door de mot fijner faeckengedwongen. Maer, mijn Heeren, niemand van u Ho. Mog. twijfFelt dat fy u voor beyde houden.
Veel andere redenen, mijn Heeren, vertoonen Gch in gedrangh, om ons te beletten het geen te gelooven, dat men van dit Trailaet feght, 't welck foo nadeeligh voor u reputatie, en voor dewelftantvan u faecken fou zijn^ Maer men fou u voorfichtigheyt en goed ooideel onghe- lijck aen doen, foo men u langer van een faeck onder- hieldt, die van haer felve fpreeckt.
De Koningh en mijn Heeren van fijn Raedtkonnen fich foo weynigh, alswy, ioofchandehjck een faeck In- beelden, en dat van lieden, die foo vol van eer en op- rechtigheyt zijn. 't Gerucht is nochtans fooghemeen, dat, niet teMoftaende 't geloof, en't geen,'t welck wy aea hem ontboden hebben, fijn Majeflieyt dienftigh ge- oordeelt heeft de Heer van Charnad en my tot fijn Am- baffadeurs by u Ho. Mog. te verkleien, om met hen daer afte confereeren, in de voorvallen, die fich vertoonen fullen, te handelen, en vanu particulierli]ck?tgeente weten, dat'er af is , en dat in defe geheele handeliogh ge- paflèert is, op dat hy weten (ou waer op en waer naer hy fich heeft te regelceren,en om u te noodigen tot de voort- gangh van een quaet te flut ten, dat alree niet dan te groot is, met te verbieden de Continuatie defer particuliere Conferentien, door vyanden alleen voor-geftelt en ge- voed , en daer af de continuatie niet dan feer fchadelijck fou konnen zijn, dewijl d'eerfte wercking, die fy voort fouden brengen, niet Ìal dienen dan om ons in ombrage te ilellen, en onfe goede kennis t'altereren, die, gelijck de Spangiaerden wel vooifien, niets anders fou weifcn àia de geheele ondergangh vanhunhuys, of ten minftt die vanhuneerfuchtigedcfleynen. i
Ghyfult, mijn Heeren, foo'tu belieft, 't confide· reren dat het niet meer dan i/«/ Maenden geleeden is dat Vranckiijck, om de violente begeerte te voldoen, die ghy daeraffoodickwijls, en federt foo lange tydt aen dat lant hebt betoont, in defe Oorlogh is getreden, dat u faecken in een fel ve ftaet zijn, als fy toen waren, en dat mijn Heer de Prince van Oranje j door fijn beleyt en groote erva- rentheyt, Schenckefchans in foodanigh een ilant ge· brachtt heeft , dat niet alleenlijck deweerkrijginghdaer «f ontwijficlijck, en dc veroveiinghonnut aen de vyan- den is, naer noch aen hen tot een groote koAen cn bcia^ ftingh ftreckt. |
Sy voegen dat, dewijl men geenredsnfietj diebe- quaem is om foo groot een veranderir.gh in te brengen , yder geloven fai dat u Ho* Mog. geen deiïeyn gehad heb- ben om dit iefte Traöaet met de Koningh te maken,dan
dat hy u tot een machtige middelfeu dienen j om een, dat vorderljfcker if Λ met de Sfangiaerde» te maeiken. Én.in dit geval, mij η Heeren, indien de mifdaden groot zijn naer proportie dat fy aen hoogh-geachter lieden ghedaea worden, en indien àeGtooKaw^ùgevoetijckerind^on^ gelijcken Zij η , dan de genen van middelbare liaet, ib geef ickaen u Ho. Mog, t'oordeelen hoedanige ghevoelen dë Koningh bier af kan hebben.
Doch indien nochtans, tegen hetgemeen geloof, en tegen alle fchijnbare blijckenu particuliere incommedi- teyten overgekomen zijn,die ghy naer/««maenden niet hadt,en die men niet voorfien kan,foo nodig^tzijn Maje· fleyt Η door on? dat ghy die aen hem bekenc fuirmaken, u. tot defe faeck aenbiedendefjn goede advyfen, ƒ;'» mddeUm enJtjn macht.
£n indien by die foodanigh bevint, dat'er niets is, dan de vrede allean,die daer in remedieren kan, foo veiklacrt hy dat hy bereyt is om daer toe tö vefftaen, dewijl hy al- leenlijck hierom de Wapenen aengetalt heeft : maer hy begeert dat men haer leecker en eerlijck maeckt j dat is getraöeert en beflooten ghefamentljjck, enmetghement toeflemmingh der Bentgenootenj en ηι<Λ verhaejt, parti- cuher,\enverhorgen, gbelijck hetfchijntdatdit, 'cwelck men nu traftetrt, wefen fai van 't welck fijn Majelteyt fich niqtiiaeklaegt, dan om d'eenige intereft van de Chri- ftenheyt, en u befonder welvaren,en niets uyt vrees van in Oorlogh tegen Spangien te bly ven, dewijl hy, Godt zy danckjfich in foodanigseen ftaet bevint, dat hy de pogin- gen daer af niet vreeft, vermits fijn Koninckrijck nu cen- drachtiger>rijcker,en beeter in d'Oorlogh ervaren is, dan het was in de tydt van Fraecifcvs d'eerfle^ tegen, dc wek- ken nochtans de pogingen van alle de machten van hec Rijck van Spangien,Itflien, de fiventien Prtvintien, toen te famen gevoeght» en de byflant van £ngelandt oinnae. waren. I
Daerby, fijn Majefteyt, de panden bewarende, ge- lijck hy doet,dat is dat hy de dingen, om de welcken men hem d'Oorlogh fou konnen aendoen, en die de vyanden noyt verhopen door gewelt te konnen verkrjjgen,fe| alty t fijn accommodement maecken, foo, en als 't hem belieft. Maer d'eerfte intentiendie hy gehadt beeft, toen hy de wapenen aentafte, alleenlijck zijnde/or oioer^e-W) en nut van fijn vrienden j en ge ali teerden, vryheyt en rufl van ^tge- meen, fijn al tegerecbtighentebeylighominimerijaer afte willen fcheyden, uverfeeckerende, mijn Heeren, dat hy eer fijn Koninckrijck in gevaer fou ftellen , gclijck hy fich felf dick-wils in 't gevaer van d'Oürlogh gÌKfteIdc heeft, dan « te veriaeten, in 'tminfieartyckel vanfij* Traliement te manqueeren > noch in ^t mmfie der woorden , die hy aenu gegeven heeft. Alle defe aöien , mijn Hee- ren , fijn tot hier toe metal te groote eer vervult geweeft, en fijn leven al te doorluchtigh cn te hecriijck, om door een manquement van trouw de glants daer afte willen befmetten. Maer waerom fai ickmymcerindefi: reden uytbreyden, dewijl dit geheel gelelfchap foo wettigh als ick in defewaerheyi is ?
Daer zijn eenigen, die geloven dat fy, door defe foo gewoone conferentien van de Heer Mufch met Dm Mar- tin d'Axpe, al defwarighedcnge-eflfenthebbende, die u Hoogb Mog. met Spangien hebben, voldoen fouden met ons doen komen in een Tra<3aet, datalreegcfloo- ten is ten opficht van u, maer ten regard van ons noch niet begonnen, in d'obligatie cn verplichting, door de- welcken de Koningh en u Ho. Mog. verplicht zijn niet, dan eonjttneel^ck en gefamentlijck te handelen. Maer 't is'er foo verre af, dat d oagetrotmheyt daer af verkleynr, en de miidaet vermindert fou zyn, dat fy in tegendeel daer door veel aengbewaflèn en toeghenoomen löuden zijn, u fiende vo^en bj engel^ck àcverachtingh enbe-
fpottingh. ;
Maer dewij,! men dit niet te verwachten heeft van d'ou- de vroomheydt, gerechtigheyt, danckbaerheyt en vöor- ficbtigheyt van u Hoogh, Mog. lullen wy de gehcclo ob-
fervaci« |
-ocr page 119-
nS V E R H A EL f ?·'
iervatie van hun beloften vorhoopen , en dat fy beletten fullen de continuat ίο defer Conferentien,die ons gerech- tigc ftoffe van ieer grootejaloufy geven , en dat fy vol- harden fullen in d'Oorlogh , die fy met gelijcke edelmoe- digheyt, als fy in alle hun wercken altydt hebben betoont, hebben bsgonnen: of dat fy Vrede fullen maecken met vereyfchte eer en feechrheyt,taTAei met een blinde wr-
Wy hebben oock laft, mijn Heeren j om van wegen fijn Majefteyt aen u te verfeeckeren dat hy getrouwelijck pcrfifteeren en volharden fai in de vrienticbap en gene- gentheyt, die hy aen u belooft heeft, obferveerende heel naeukeurighlijek de Traftaten, die hy met u heeft, fon- der dat'er immer eenige confideratie fai zijn, die hem daeraf kantreckeih
In 'twelck i η ons particulier wyu verfeeckeren al het geen tecontribueeren, dat in onfe macht ial zijn, heb- bende een volkome afFedtie en begeerre tot u voorfpoet encontentement. Gedaen indenHage. op den 14 van December, idjy. GeteeckentBr«/ê, Chamaeé.
Tour réponfe & excufefur cetteTropofition & ferieufes plaintes on domotent la fiti- vante.
SUi la PropoGtion faite delapartdefa MajeftéTres- Chreftienne en Γ Aflèmblée des Seigneurs Eftats Ge- neraux des Provinces Unies du PaysBas, Ie 14.de Decembre dernier par les Seigneurs de Brezé Marfclfel de France, Se Ambafladeur Extraordinaire, & de Charnaci Coüfeiller au Confeil d'Eftat, Marefchal de Catópés Ar- mées, & Ambafladeur Ordinaire de fa Msjefté·
Les Seigneurs Eftats GenerauJC déclarent que Ja Me- moirs leur demeurera tóöj ou rs vive des bienfaitSjaffiften- ces, & faveure, qui de tempsenternps onteftéde parties à cét Eftat du Roy Henry le Grand de tres-glorieufe Me- moire, & auflì du Roy «jul a non feulement fuccedé au Royaume de fon pere, maisauffi aux foins,&àl'affèétion qu'il à tefmoigné pour la fubfiftence & accroiflement de certe RepubIique,dont lefdits Sicurs Eftats le remercient bien-humblement & le reconnoiiTent avec toute forte de refpcdl, & gratitude en leursadtions, êcdefirentdefe procurer par tous moyens poflìbles la confervation de l'a- mitie & Alliance d'un fi grand 8e glorieux Prince,àquoy ila ont tousjours contribué, & contribueront encore, aux occurrences des afiaires tout ce qui pourra fervir à la gran- deur & gioire de fa perfonne & profperité de fes Couron- nes, & en ont donne des preuves évidentes aux occafions, de forte qu'il femble eftrange auxdits Sieurs Eftats Gene- rauxi queleurs Excellences tàchent d'interpreterindire- dlement !es allées SA venuesda SicMrMufih leur GrefHer, veu qu'elles n'ayent fervies fur les ouvertures faites par les Efpngnols d'un recommodcment, àautrefin, que pour intention fur un Traitté General, quelaFrancea toùjours defirée; & leTraitìéd'AlliancedeligueOf- fenfive & Defenfive, cohclu le 8 deFévrierdernier, en. tre les di ux EftatSj buté principalement à l'cftabliflèment des chofes, en forre qu'on puiffe parvenir à une bonne & feure Paix dans la Chreftienté; de maniere que fa Maje- fte Tres Chreftienne n'a nul fubjetdefeplaindredesdi- tes alleés & veniies , de plus queles Sieurs de Waveren.é· de Knuyt ont ingeniiement donne part à leurs Exellences de tout ce qui s'y faifoit, & le Sieur luy-mefme leur a communiqué, par ordre exprés defdits Sieurs Eftats Generaux, qu'il a declaré à Dm Marti» d'jixpe. s&antò.Turnho»t, que cét Eftat eft en Alliance eftroitte avec la France, & que fans Icelle on ne veut traitter de ce cofté avec les Ennemis communs. Surquoy & fur un Traitté General on aencoreàapprendreleur dédaration. Et àcettc fin leg Seigneurs Eftats Generaux 0 nt trouvé bon d'en voyer le Simrlaufih leur Greffier vers Turnhout, à la premiere commodité & auflì fur le faift des >rifonniersparMer, &un autrecas, furvenutouchant 'infra&ion faiöe à la neutralité accordée de part & d'au- tre à ceux de la Svaluwe & deSev*»itrge refpedivement; En outreles Seigneurs Eftats Generaux aÌTeurentraMa- jefté qu'ils ne defirent autre Paix que feure & honorable, c'eft à dire en conformité du Traitté qu'elle eft prefte d'y enteadre. Lefdifts Seigoeurs Eftat« Generaux fgavenc tres-bien que les mal-intentionnés, & auflS les Efpagnols tafchent de femer des faux bruitSjfic de la deffidence entra les bons amie, pour les feparer, afin qu'ils puiflènt plus aifement parvenir à la pretenduë Monarchie de l'Europe. Araifon de quoy les Sieurs Eftats confienc qu'il plairaà fa Màjefté-Tres-Chreftienne, de leur donnerauffipare de ce qui pafTe à Rome 8c ailleurs touchant une Paix Ge- nerale, requerans de toute leur affedion leurs Exellence de faire à fa Majefté rapport favorable de cettc dédara- tion , Scyapporter leurs meilleurs offices il'aflèuransdu zele & du defir qu'ils ont d'entretenirfincerefic confi- dente correfpondance, & luy continuer leurs Tres-hum- bles Services. Fait en l'Aflemblée defdits Sieurs Eftats Generaux le 3. de lanuier 1(536. < |
Tot Antwoort ende excufi op defeTropofitk «fide ernfiige klachten gaf men haer't gene volghi. *
O Ρ de Propoiìtle, gedaen van wegen fijn Chriftelijc·· ke Majefteyt, in de Vergaderinghvande Heeren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden, den veertienden van December teftleden,door de Heeren vaa Brefé, Marefchal van Vranckrijck, en extraordinaet Ambafladeur en van Chamacé, Raets-heerindeRaedc vanStaet, Marefchal van'tLeger, en derheyren, en ordinaer Ambaflideiir van fijn Majefteyt.
De Heeren Staten Generaci verklaren dat altydt by hen levendigh falblyvende gheheugenis der weldaden, adfiftentien, en taveuren, die van tijdt tot tydt aen defe Staet bewefen en mee-gedeelt zijn door Kontngh Hen- rijckJe Groot van heerlijcke gcheugenis, en oock doordc Roningh, die niet alleenlijck fijn Vader in'tKoninck- rijck is gefuccedeert, maer oock in de forgen, en ia d'efreaie.,'die hy betoont en betuyght heeft voor de fub· fiftentie'en aenwas van defe Gemeente : daer af de gefey. de Heeren Staten hemootmoedelijckbedancken, ende fuicks met alle refpeét, eerbiedigheyt en danckbaerheye in hem wercken bekennen. Gelijck fy oock begeerea door alle moghelijcke middelen voorfichtebevorderea de confervatie en behoudenis vande Vriendtfchap en alliantie van foo groot en heerlijck een Vorft; daer toe fy altydt gecontribueert hebben, en noch fullen contri· bueeren in occurrentien derfaeckenalle'tgeen > datlel konnen dienen tot de grootheyt en eer van fijn perioon , en voorfpoet van fijn Kroonen, en in d'occafien en voorvallen blijckelijcke proeven deer afhebben gege- ven i invoeghen dat bet de gefeyde Heeren Staten Ge- nerael vreemt fchijnt dat hunExcellentienhetheenen weer trecken van de HcetMufcht hun Griffier, indi- redelijck en averechts bedieden, dewijl dat nietgedient heeft op de openinghen van' een accommodement en byleggingh door de Spangiaerden gemaeckt, dan mee intentie op een generaci Traöaet, 'twelck Vranckrijck altydt begeert heeft ; en het Traöaet van Ligue ofFenfi- ve en defenfive, geflooten op d'achtfte van Februariui leftleden tuflchen de twee Staten, doelt voornamelijck op d'oprechtinghderdinghen, jafoodanigh, dat men tot een goede en feeckere Vréde in de Chriftenhey t fou konnen geraecken : invoeghen dat fijn Chriftelijckfte Majefteyt geen oorfaeck heeft om over het ghefeyd been en weer trecken te iclaghen, te meer dewijl de Heeren van Noortwijck, tfeveren en deKwwj'^oprecbtelijcken volkomentlijck aen hun Excellentiengeopenbaert heb- ben alle 'tgeen, dat'er ghefchiedt; en deHeerAfi^/9 heeft felfs, door uytgedruckte bevel der gefeyde Heeren Staten , aen ben verthoont daf by aen Den Martiava7$ jSxpe j te Tumbm zij nde. verklaert heeft dat defen Staet in een engh verbondt en alliantie met Vranckrijck was, en dat men, fonder dacRijck, van defe zijde niet nàet de ghemeene Vyanden fouw willen tradleeren. Daer op, en op een alghemeen Traàaet men noch hun De- claratie te verftaen heeft. En tot defeii eynde hebben de Heeren Staten Generael goedtghevónden de Heer Mufcb, hun Griffier, metd'eerftegheleghentheytnaer lUmhout te fenden, en oock opdefaeckderghevange- nen ter Zee, en op een ander voorval,overgekomen aen- gaende het breecken van de Neutraliteyt, van weer- zijden acB de gecnen van de Svelmue. sn vtaStve».
itrftn |
-ocr page 120-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
^«r^isrefpeaivelijck toegeftaen. Dat meer is: deHee- ren Scaten Generael verfeeckeren fijn Majefteyt, datfy geen andere Vrede begeeren > dan een feeckere en eer- Jijcke, dat is in conformiceyt van 'tTraftaetdathy be- reyd is om daer toe te verftaen. De gefeyde Heeren Sta- ten Generael weten feer wel datdequaetwillighen, en oock de Spangiaerden trachten valfche gheruchten en wantrouw tulfciien goede vrienden cezayen, omiien te fcheyden, op dat fy te lichtelijcker tot de gepreten- deerde Monarchy van Europa fouden geraecken. Des- halven vertrouwen deghefeyde Heeren Staten het oock aen zijn ChriftelijckfteiMajefteyt fai believen hen oock deelachtigh te maecken 't geen i dat tot Rooraen elders gebeurt, aengaende d'aigemeene Vrede, verfoeckende uyt alle hun affëdie en genegentheyt aen hun Excellen- tien dat het hen belieft favorabel rapport van defe De- claratie aen fijn Majefteyt te doen, en hun befte dien- ften dter aen te befteden, met hem te verfeeckeren ven de goede yver en begeerte, die fy hebben om een óp- rechte en getrouwe correfpondentie t'onderhouden, en in hun ootmoedighfte dienften tot hem te volharden. Gedaen in de Vergaderingh dergefeyde Heeren Staten Generael, de derde dagh vm liRWtnn fefiteuhmdert fes en dertigh.
Met defe Excufen fijndeKonincklijckeFranfe Am- baffadeurs geenfins te vreden geweeft : Maerdenyiw»· </i»Ianuary weder gecompareert ter Vergaderingh ende hebben gedaen defe navolgende Propotie.
MEflieurs. Aprés avoir long-temps attendu Ia re- fponie, à 1'efcrit que nous avons donné à ,Vos Seigneuries Ie treiziefme du mois dernier, enfin Meflieurs de Noortwijck, & de Ruytenburg.prenant Sa- medy dernier la peine de nous en apporter une, qui entre sutres chofes contieni àmonadvis, quatrepointsprin- cipaux.
Le premier eft; touchantIesairiftances&tefmoignges d'affeöion que cét Eftat a receu tane du feu Roy Henry le Gresrfde glorieufe Memolre, que de celuy-cy à prefent regnant, defquelles Vos Seigneuries ayansuneentiere connoiflknce, nous ne doutonspasauffi, qu'elles n'en ayent un tres-grand reflentiment.
Par le fecondili femble que Vos Seigneuries cherchent un pretextej pour continuer les allées & venuës de Sieurs Mus voftre Greffiervers les Efpagnols, quenouspou- vons bien dire eftre fans la participation du Roy,puis que nous ne f5avons, de ce qui s'y fait, que cequ'oncroit qui ne nulra de rien au fubj et de fes voyages.
Le Troifiefme, eft une declaration que Vos Seigneu- ries 1'y veulent renvoyer au premier jour.
Et IeQuatriefmeunereprochecivile, fouslenomde demande de ce qui fe traitte a Rome, & allleurs, a vee les Ennemis comtnuns.
Surquoy, MciTicurs, nous avons jugé à propos de- voir Vos Seigneuries pour vous en dire nos fentimens » & ce que nous eftimons neceflaire,pour Ie bien de l'Eftat & de la caufe commune.
Pour ce qui eft du premier, Meflieurs, nousavons trop bonne opinion de Vos Seigneuries pour les pouvoir jamais accuferd'ingratitude, & parconfequentcroyons que Vos fentimens vers la France ,'font tels qu'ilsdoivent eftre. Quant à ce qui eft duyêcoerf: nous nous efton- nons infiniment, qu'on nous accufe, de vouloir inter- preter indiredement les allées & venuës du SieurA/w. vers les Efpagaols, comme fi nous eftions feuls quiy puifEons à redire, & neantmoins, je m'aöèure qu'ij ny a pas un de vous autres Meflieurs qui à part foy ne tombe d'accord que Ie Roy à tres jufte iubjedl de cnoflencer, & nous de nous en plaindre, Et en efFet ce procédé eft fi extraordinaire, & fiefloigné decequ'onpouvoitat- tendre de Vos Seigneuries aprés un Traitte fi folemnel, que Γοη peut dire qu'il n'eft pas mefme fouftenable.
Pour ce qui e(t du TroiβeJmei II Dousaextrémement furpris, en nousfaifant voir Ie mal beaUcoup plus grand, que nous ne I'avions pas imaginé, en ce que nous avions creu que les conferences paflees avec les Ennemiis, n'avoyent efté que par le Concert de tinq ouβχ de Vos De' putes, fans que tout Ie Corps de l'Eftat s'enmeflit. Mais maintenant nous voyons, que non feulement Vos Sei- neuries approuventce qui s'eft fait, maiscncore Ie veu- lent continuer, 8U prejudicedu Traitté qu'elles ont avec Ie Roy,&nonobftant Ia declaration que nous kuravons faite, que fa Majefté en eftoitofFencée. |
Ileftvray, Meflieurs, que nous pouvonsimeginer quel eft Ie deflein de ces Conferences ; Carfic'eftpour une paix generale, pourquoy les faire patticulieres.' Et fic'eftpour un Traitté particulier, aquoyfontcesdef- guifements &defavoueravec tantdefoinunechofequi fera verifiéedanspeu de jours? Etaccroiftre par ce pro- cédé une ofFence qui ne feraquetrop fenfible par elle- mefme.
De forte Meflieurs que nous vous fupplions de nous vouloir declarer qu'elles lont Vos intentions, βε fi elle» font bonnes (comme nous le fouhaittons mefme pour voftre bien particulier) de faire que les apparences ne leg defmentent point, en rompant le cours de ces Confe- rences fi dangereufes ; Et ne permettane point le retour du Sieur Musj vers les Ennemis, öu pour lemoins le different, jufques à ce que nous ayons des nou velles du Roy, & que nous f9achions fa volonté, fur le fubjedl d'une InfraBioHβnotabìe au Traitté que Vos Seigneuries ont avec fa Majefté. Ceftdequoy nousfaifonslnftance à cette notabìe AiTemblée non feulcment poui fatisfaire au devoir des nos charges, mais encore à Taffbélion que nous avons au bien de Vos afFaires.
Quand à ce qui eft du quatriefìne·. Meflieurs nous pou- vons jurer à Vos Seigneuries qu'il ne s'eft rien fait à fio · me, n'y ailleurs, diredtement ou indiretìement, qui contrevienneà laparolleque le Roy vous-à donné j vous proteftantde fa part, qu'il ne s'eft fait aucunepropofi- tion , quecelledontnousvousparlafmes, ilyaenviron d§ux mois 5 Qui n'a efté autre finon, que le Pape defirant le repos univerfel de la Chreftienté j apres y avoir con- vié l'Empereur, convioitiauflìleRoy, d'y vouloir en- tendrej Lequel refpondit, qu'il ne defiroit rien d'avan- tage pour fon particulier, mais queceianedéfpéndolt plusdeluyfeul, qu'ilnepouvoit, ny né vouloic main- tenant rien faire fans fes Alliés, & paiticulierement fan· Vos Seigneuries, aufquelles il feroit fgavoir cette ouver- ture, & fi elles y conientoient, quetres-volontiersily entendroit j Enquoy MeflSeurs fa Majefté a bien tei- moigné eftre plus pwtBuellehVobfirvationdtfespfomf- [es, que n'ont pas eiH Vbs Seigneure, mais puisqu'il eft impoifible d'empefcher que les chofes qui ont cfte faitcs, ne le foient, le mal neantmoins, quoy que grand, ne l'eft pas en forte * qu'on n'y puifle apporter remede,pour veu que ce foit promptement ; Et je m'aiTure que Vos Seigneuries jugeront bien que le premier. & le ólus ne- ceffaire, eft de rompre le cours i comme j'aydefiadit, à toutes ces conferences particulieres. Ceft donc nous vousfupplions ; Meflieurs, & de nous vouloir promp- tement declarer quelles font Vos intentions, afinqu'en les faifant fgavoir au Roy, il pu Ifle avoir loifir de former fés refolutions felon les occurences.
Pah à la Haye lefixtefine jour de Janvier 16^6.
Eftoitfigné.
/ / BREZE.CHARNACE.
MYtì Heeren > na dat wy lange Cydt gewacht haddetï naer d'antwoort op 't gefchrift, dat wy op de def· tienden van de left-leden maentaen u Ho. Mog. gegeven hebben, foo hebben eyndclijck mijn Heerea van Noortwijck en van Ruytenbürgh defe lefte Sater, dagh de moey te gedaen van een aen ons te brengen, daf, naer mijn gevoelen, vier principale punten begrijpt.
't Eerfte is aengaende cl'adfiftentlen en getuygeniiTeii van afFeAie,die defe Staet ontfangen heeft,fo van d'over- ledenKoninghH«Br;f/^</fG«i>i j van heerlifcke gebea- genis, als van defe, die teghenwoordighlijck regeert ; en dewijl u Ho. Mog. volkomen kennis daer af hebben, fo twijflèlenwy oock niet of fy hebben van hen oock eeo groot reflentiment en gevoel. By het tweede blijckt dat α Ho. Mog. een pretext focc-
kcn |
-ocr page 121-
IIQ V E H Η A E L
ken, om tecontlnueeren, en te volharden in het heen en weer crecken van de j u Griffier, naer
de Spangiaerden, 'c welck wy wel mogen feggen te we- len lunderde participatis en Jcennis van fijn Majefteyc > dewijl wy'cgeen,dacter gedaen wort , niet weten, dan dat men gelooft dat hy door fijn reyfcn niets hinderen fai.
Her derde is een vcrklaringjdat u Ho. Mog. hem eerft- daeghs weer derwaerts willen zenden.
Het vierde is een heufch verwijt, onder de nsem van verfock van 't geen , dat te Roomen en elders met de ge- meenevyanden gchandelc wordt,
Wy hebben dieshalven , mijnHeercn, dieoftigge- oordcelc voor u Ho. Mog. te vcrfchijnen, omdaeratons ge vpelen te ieggen, en 't geen te verklaren , 't wekk wy nootfacckeüjck achten tot de welftant van dele ötaet, en van de gemeenc faeck.
Wat hetifj^eaengaet, mijnHeeren, wy hebben al te goede gevoelen van u Ho. Mog. omhemoytvanon- danckbaerhsyt te konnen befchuldigen ; en wy gelooven dieshalven dat u gevoelens tot Vranckrijck foodanig zijn als fy behooren te wefen. Aengaende h^t tweede, wy zijn oneyndelijck verwondert van dat men ons bsithul- dightdat wy het heen eo weer trecken van de Heer Mufch naer de Spangiaerden indiredelijck en verkeerdelijck willen bedreven, als of wy alleen degenen waren , die dat wiften te berifpen : en nochtans twijfel ick niet dat'er niemant van u alle, mijnHeeren, is, die by fich felf niet tocftaetdatdeKoningh fier gerechtige ftoffe heeft om fich daer over te vergrammen,en wy om daeroverte klagen. En feecker, defe handel is foo extraordinaer, en foo vreemtvan'tgeen, dat men van u Ho. Mog.nafoo iolemneel een Tradtaet, verwachten kon , dat men feg- gen kan dat het niet te fullineeren is.
Wat het derdebtttaii, dat heeft ons boven mate over- vallen, mctODS het quaei veel grooter te doen fien, dah wy 't ons ingebeelt hadden, nameltjck hier in, dst wy ge- loofden dat de gepafleerde Conferentie metdeyyanden niet gefchict waren dan door'tbedrijft)/»» t^/o/Tiii/aa u Gedeputeerden, fonder dat het geheele lichaem van de Staet fich daer mee bemoeyde. Maer wy fiennudatu Ho. Mog. 't geen , dat gedaen is, niet alleenlijck appro- beeren, maer daer in noch willen continueren en volhar- ; den, tot prejuditie, en nadeel van'cTradlaet, datly , met de Koning hebben,en niet tegeqftaende de Declara- tie, die wyaenhengedaenhebben, van dat fijn Maje- fteyt daer over vergramtfouzijn. , ,
'tls waer, mijn Heeren. datwy onsfiiet konden in- beelden hoedanigh het delieyn dcfer Conferentien is. Want indien het om een algemeene V,rede is, waerom dan dïfe befondere Conferentien? En indien het om een befonderTraftaetis, waer toe zij η dan defe vermanin- j gengoet, en waer toe dan foo forghvuldiglijck een ding ; gelochent, dat binnen weynigh d.igcn wacr^be vonden fai werden en door defe handel een mifdrijf vergroot, dat
niet dan al te gevoel ij ck van fich felf fai wefen ?
In voegen, mijn Hoeren , datwy u ootmoedighlijck | bidden dat ghy aen ons wildt verklaren boedanigti u in- tentien zijn,en, foo fy guedz.ijn, (gelïjcfc wy wenichcn, j felve voor u particuliere welvacrt) te maken dat d'appa- rentien daer niet mee ftrijden , door 't breecken van de voortgang de(e>· foo gevarelijcke Cor.fereiitien, en door riet roe te laten de weerkeeringh van de Heer Mufch naer de vyanden,of ten mioilen door haer fo lange uyc te ftel- len,tot dat wy befcheyt van de Koning hebben,en tot dat wy fijn wil weten op 't fubjcdl van een foonotableinfradie in 'cTraöaet, 't welck u Ho. Mog. met fijn Majefteyt hebben. Dit is 'c geen,daerom wy inftantie doen aen de- fe trefielijcke Vergadering,nietalieenlijck om in de pligt van onfe Ampten te voldoen , maer oockin d'aftediie, die wy tot de wclftant van u faecken hebben. |
Wathet^/Wsaengaet, mijn Heeren, wy konnen aen u Ho. Mog, fweeren dat'er te/JiorofWi ofelders niets ge- daen isidireòtelijck, of indiredttlijck, 'c welck Itrijdt met het woordt, en de belofte, die de Koningh aen u gedaen heeft, aen u van fijnent wegen proceileerende en betuy- gende dat'er geen propoötie noch voorilel gedaen is, dan 'f geen, daer af wy tot u fpraecken, omtrent twie maen- den geleden; 'c welck niets anders heeft ge weeft, dan dat de Paus j d'algemcene ruft van de Chriftenheyt bc- geerende, na dat hy de Key fer daer toe genoodight had, oock de Koning noodigde om daer toe te willen verftaen die daeropantwoorde dathy voor hem in't particulier niets liever begeerde, maer dat dit niet meer aen hem al- leen beilont, dat hy nu voortaen niet kon, nochniec wilde yets doen fonder fijnGeallieerden en Bont-genoo- ten,en particulierlijck fonder u Ho, Mog. aen de welken hy defe ouvertuere en opening bekent füu maken,en,foo fy daer in bewillighden , dat hy gaerne daer toe verftaen fou : in 'c welck,mijn Heeren,fijn Majefteyt wel betuygc heeft te zijn fmiïueler ind'objervatie en onderhouding van ƒ/» beloften ί dan u Ho. Mog. geweefi hebhen. Ailaer de- wijl hec onmogelijck istemaecken dat de dingen, die men gedaen heeft, niet gedaen zijn , foo is nochtans hec quaet,hoewel groot,niet foodanig,dat men geen remedie daer toe aenwendenkan, foo dit maer vacrdigblijck ge- daen word. En ick verfeker my dat u Ho. Mog. wel /ui- len oordeelen dat heteerfteen nootf.ikelijckfte is, gelijcit ick gcfeghn heb , de cours en voortgangh van de bclondere Conferentie te breken. Ditis,mi)n rieeren, het geen , daerom wy u bidden, en vaerdighlijck aen ons te willen verklaren hoedanigh u intcntien zijn ; op dat de Koning, aen dewelcken wy die ontbieden fullcn, tydt magh heb- ben om fijn refo!utien naerd'occurrentien en .voorvallen te reguleeren , en formeeren. Gedaen in den Hage, dert fefden dagh van JanuarÏKS fefiien hondert fes en dertigh. \Siks geteeckent Brefé. Charnacé.
3©afc op flebeïiöcrefci fijnöe f^ ccBtcr gort acbonben ic pccfïfïcccn Dp Dc booigaciiDc qnttooojt üan Den der- den gjanuacp/ oljcofiebcn opI)acc©jopo)itieüanDen veertienden ^cccmBji^. «önDc teiecDfii üecfocijt be ^crrtn <l5caef üan Cuienborgh rnöe ban Noortwijck, om asn Οε toelgcmcIDc ì^men?itnbaf|aDcur^obccte b?rngcn fcecftec ttuccDcauttooojt: Daec-cii-DobenDeii fiibcii acn te firggfπ Dat Imfc föo. .fBog. tori a^toenfcijc Öabiirn/ Dat boljjcn? [jet boo?acbc» ban (jacc J^o. JlSog. pnnant ban toeflcn fijne {ioniiirr{Iöcfte.f;li)oje(ifpt ban ©jancltcijcft ncffcn^ DcnoSjiffiei'.MuichnafiÉHcnftout biace oijrfonDen ; cnöe foo I)rt niogelgcft toaccöatöct alfnocl) inocbt BcfcöieDrn i op Dat in allen Deelcn πιοφ=· te biijchrn De fincecitcpt enöe opcecBijgljcpt banfiacc i^o.4iISoa-inöifefaccfic.
LEs Efl,at6 Generaux des ProvincesUnies du Pais Bas ont creu fermement que les Seigneurs Ambairad,^ de fa Maj.Tres-ChriftienneeulIént pris entier con- tenrement en la refponcefaicefurleur Fropofiiion pre- cedente , mais ayan, veu par celle d'bier que leurs Excel- lences font encore en ioin & inquietude, &ouy, àgran- diffime regret, Ie rapport du Seigneur ComtedeC'»/;»- borghjSccia aieurdeNoortw^c^.qu'ilsne lesontfgeu raif- foir en 'eurordeurparrelcldirciUèment fait en outrede bouehe de la fincere & ingenue intention defdita Sei- gneurs Eftits, mais que les Seigneurs Ambaffideurs de- firent une declaration plus precifelurladite Propofition d?hierj Lefdits Seigneurs Eftats declarent que Ie départ du Sieur Mufch kur Griffier vers Turnheut, pour appren- dre Ic! intentions de l'Ennemy, touchant un Traitté Ge- neral de Paix eft conforme à la bonne intention du Roy, por tee par fa Rel ponce donnée Ie jp, du mois de De- cembre dernier, au Sieur de Reemftede Ambaffadeur Ex-. traordinaire des Seigneur Eftats Generaux prés fa Maje-, fti : Souhaittans extremement qu'il plaife à leurs Excel-j lences avoir bonne opinion du procede des Seigneur» Eftats Generaux, comme ils ont de celuy de fa Majefté, & n'eftre point fufceptibles des imaginations Scfigures indireftes ; Car les Seigneurs Eftats n'ont pas donné fub- je<a aux arrieres & prejudidables penfées, dont il femble que leurs Excellencesfoyent imbus; veu qu'ils n'ont ja- mais manqué en leur foy publique h leurs A mis & Allie's 5c jugeans que les conteftatibns de part & d'autrc ne fer- viront pas pour afFoiblir l'Ennemy commun, & qu'elles ne font pas les vrays moyens pour Ie difpofer à h raifon, mais que les plus feur & meilleur chemineftpourparve- nir à une Pa!x generable, laquelle fa Majefté Tres Chre- ftienne tefmoignedefirerpar lafufditeRefponcedu i^. Decembre de preparer les affaires , en forte qu'onpuifle eflre prompt & preft à faire une guerre vigoureufe d'un commun concert Scmutuelle intelligence, leursExcel-
lencef |
-ocr page 122-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
lencesytrouverontbonnedirpofition de ce cofté toutes Scquantesfoisil leur plairaentrercnconference, fur ce fubjeà ; & elles font priées derechef plus initammentde vouïoir contribuer tous leurs bons & plus effiacitus Offi- ces àia confervation&continuation de la benne corre- fpondence, fincere δε parfaite smitié, entre fa Majefté & les Seigneurs Eftets Generaux. Fait en leur Afleinblée à la Haye le 8. de lanvier 163(5.
Antwoort van baer Ho. Mog. op de Ψτοροβ- tïe van de Konìnckìijcke Franfche Ambajfa- deursden 6. lanuar^.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden hebben vaftelijck gelooft dat de Heeren Ambaffa- deurs van fijn Chriftelfjckfte Majefteyt volkomen contentement genomen fouden hebben in d'àntwoordt, op hun voorgaende Propofitie gedaen. Maer die van gi- fteren gefien hebbende, dat hun Edelheden noch in for- gen en ongerufthedenzijn,en mtt het grootfte leetwefen gehoort hebbende het rapport en befcheydt van de Heer Graef van Culenburgh, en van de Heer van NooHwijkr dac fy hen niet hebben konnen befadigen in hun y vet door de mondelinghe verklaringh van de fincére-en oprechte intentie der gefeyde Heeren Staten, maèfdat de Heeren Ambaffadeurs een precifer Deckrat ie op de gefeyde Pro- pofitie vangifter begeeren , foo verklaren de ghef^dé Heeren icaten, dar het vertreck van de Heer Mufch, hun Griffier naer Turnhoutj om d'inteocieii van de vyandt te verftaen , aengasnde een generael en algemeen TraiteeC van Vrede > conform is met de goede intentie des Ko- ninghs, vervaetin fijn antwoordt, den 19. vin de Maent December left-leden ghegeven, aen de Heer van Heem- ftede, Extraordinaer Ambafladeur der Heeren Staten Generael by fijn Majefteyt: wenfchende hartelijck dat het aen hun Edelheden ghelicfde een goedtghevoelen te· hebben van de^andel der Heeren Staten Generael, ghe- lijk fy van die van fijn Majefteyt hebbeö, en niet foo licht aen te nemen indirete en verkeerdie imaginatien en in- beeldingen. Want de Heeren Staten hebben geen ftofFe ghegeven tot öadeelighe en fchadelijcke gedachten, daer af het fchijnt dat hun Edelheden ingedroncken zijn ; de- wijlfy noyt ghefaelthebbeninhunjpublijcke trouw aen hun Vrienden, GeallieerdenendeBondtgenooten j en oordeelende dat de Centfftatien van weer-zyden niec fullen dienen om de gemeene vyandt te veriwacken, en dat fy niet de ware middelen zijn om de Vrede te difpo- neren, maer dat de befte en feeckerfte wegh, om tot een algemeene Vrede te gheraecken , dewelcke fijn Chrifte- lijckfte Majefteyt betuyght te b^eeren door fijn voor- genoemde antwoordt van den i Deèémber, Is de faken loodanigh te prepareren en voor te bereyden, datmen vaerdighen bcreydtkan zijn, om trtetghemeen concert, en onderlinge kennis een vigoreufc en wackere Oorlogh te volvoeren; daer toe hun Edelheden góede difpofitie van defe zyde faücn vinden, foo dickwüs als het hen fai believen in Conferentie op dit "fubjetì: te treden.' Ëa !fy worden weer noch inftantelijker gebeden alle hun goede en krachtighfte Offitien te contribueren tot de conferva- tie en continuatie van de goede correfpondentie., en oprechte en volmaeckte vriendtfchap tuflcheh fijö Msje- öeyt en de Heeren Staten Generael; ' ■ -
Gedaen in hun Vergaderingh in den Haegh,d'achtfte dagh van lanuarius lijd. ' , ' |
^^cfe faccAe ban i^cebf^ fian&rïtnog nocg albu^'ia onfecrftcröfpDt (laenDc / foo in àlte^ ótièbaJIe *t 5P Hat bffdtje boojt of te cogQfi BirtcR / flOfötflöèbonpep in plaec^ ban cemn maclitiecti S^panUt / gjgeeη oothtcbccbjcfhen; ©ftliuilHaitaicartbanbfcnttfWrt onQecbcnl^Hot <@becfliPióoiömtni lac|) notginmbe op DriF'onttecen / |a tùifcDrn be <l5aaiinifaenitl>batt&c=: fenjfetact lanflö^ ben 'g>ukp gaf appieBenfìé/ battct nfct allren in 't topfeotncnbe tori roeit ίηαφ'ψ<= fcöieOfn/ nemaec oocR cnMtjcIt ooifaecftegibeotöt tup= ture mrttrt«oomfc|jf ïSijth/ ®uptffC||atie.'!Vfartdt- nickrtiöei) weden Dabben'tfclbetjfetcne gcfimi jEaec fao tod He Hm Prince van Oxangie, ai^ bg getcen ihUl- ten ©enecaci jijn altiit ban anbcc göeboelen «ibe maji- itiea!)(bire|}: Oat/ niimdtjch/ boo?bcfen$taecinaUe nianiccfnöirnaigtjtoa^tebipbenin Ji^cutcalirept mw» tcnilEpfecenbe'tSïflch. Mot öien eptibesijnbfcfcljep» ben S&cfenbtnacn gebaen gijctoeefl Druc otnj^efcoan Voibergen, tnbc anDéce boo? cnbe na aenörn Ccuc» ban iheulcn : Stem bcuc ben l^crt Aitzema,m^n «t^om/ aenbeni|ertoel)ban Fridlandt, <(&Enerad ban 'tfócpffc^/ enbr ben (t3;aefban Tiiiy, (t^cnccarlban 'tStigifcgeXcsgec. <iSnbealfoobeBei;MatinB&e opalle bcfelbe SBefenùtnsgcn niet taacen foo faci^factoic / of bacc op boIgt)bcn t'elctien^ tocbec nieutoe fooien ban infcactfen : fooi^ befe g&eiegentfìepbt caebtfacm enbe nooClgg gebonbcn aen fgne eoontfct) l^epfccigc&e Jtua^ jcfiept enbe <n 't te fcl){ceen tDci-grmelbe i|eec ban Aitzema : om niet alleen be gebjeefbe Öuptutc of jbcns bingiiebanbergeltic&c^u^liaicfteggei; te boojtionien enbe beletten / maecoochteboenopceclgten ecnbolHoi= men goet ïteglement of i^toctaet ban ^eutcalitepc/ enbe b?eDige j^agebupifcSap,
(i5nbe boetuel bit tot güeen anbec epnDeggcfcfìiebe: foo gaf ljet nocfttan^ aen ©?ancöcfjch eiiüe ^toeben bcelombjase/ omooifaecfte/bataïpgefepti^ / befiloc liebec fagen batmen tet mafque af bebe/ euOe gbclgti^ fP mettet atjch/ of met ben lürpfec bjac&.
(Segenben ia.2!anuacii 16^6, toecbt toebrrom een bp-cen&om(le tot Turnhout ggeappointeect / Detuelcfte met eene reciproque lubificatte/ enbe baec mebe alle ]|anbeItng{)afgeb;aoclientoietbt/ geepnbigljt ^e j|eer (Saffier becbiaert^ fullenbe gacn; ijiclc figt) in ben Igagljeop/ totben lo.ganuarStot na-niibDagiJ/ om tcfienofbpöiebanb'anDetjpbey ben boo,f3 b .göniet toietbe toeöecombetfcöoben/ bocBgfteen bccanbecmgfje baee in betnemenbe/ öecft fgne ttpfc. fulrjc gruiligen» teert/ bat bp niet tegcnfiaenbe / contrarie il3int en ifetroom/foo töbeltjtft binnen'^ïlactogenbofcö i^ glje» accibeert/ battjptengcp^efigectben bage br^ abonbt^ nocgfoube bebben bonnen toefen tot Turnhout boo^' noemt; maer ten Bofch geen Ccompetterban 'jJbpant^ ;pbebinbenbe/ omlangg^bentoegt) be^te bepligecte bonnen rpben/ Jeeftbeboo;noembe<62i(fiereen SSobe gijefonben naer TumhouE, om te bernèmen/ offer geen abupéofmifberftanientoaretuffcöen bepbe geftomen/ enbe geeftbeboo.2fci)|ebeS3obe()em <0;tfftcr'p'anbcren baegb^/ toefenbe ben 13. binnen ben Bofch gijecappoi» teect/ bat Wittenhorft,Dieghetooontoa^ De|pafpüO|« ten enbe ^agen ban ^{flïgnetie ober enbe toebcr / ober refpectibe te bjengen/ tof Turnhout toa^ göfpaffeett mer^afpooit ban be anbere jpbe boojljem ©iiffier ; baernptooibeelenbebatterpettoe^ aen bte 3pbe inben toeoö toare göeftomen/ becftbe <©?iffiecl)embcn 14. ban ben Bofch begeben/ met meeninge enbe intentie om ben Hagetenaberen/ maer ftomenbe opbeis^afebooj Alemkerck V 'i^ tem albact itecencontreett be boo?fj WittenhorftbbecIebetenbeaenI)em<0|tffiec ftet boojfs ©afpoojt/ cnbeberfoecRenbebatfip ftem ben α», be^
om benï4·. me^^demach nacc Turnhout boojnoemt te bomen : toaerom öp <©?iffier bemnaet Dordrecht Ijcrfc begeben/ om albaer ftjne j&;unDen onbertuffciien te bes foecben/enbe i^albaec buptetfbofien bon be <0rnrraU:i teptgetoeefltotbenxo. op toelchen bagö Ijp IJfWijeeft ggeembàtQueert/ om ben it. boo^noemt ten Bofch te bonnen Jtin r ebogh tietft <&jiffiet tem felben on^ tcent ben Bofch te ^ctrpeopgetouben / tot anbcten- baegt^/ al^toanneecbeboojnoembe Wittenhorft, bp öemi^göehomen/wibeöiefcigefegiit/ bat ÖP Witten- horftbanöem^iiffictbegectbete toeten/ oföp <Bitf» fier J^iòruraUrtiàbbc in beHanbigtie foime : tp öeeft baeropgte/mttooojbt/ BatfiP ben «t&ebeputeerbe ban tot TurnboutRbmenbe/ tontentemenc fbube bben; àpaec mebe be:Ìboo;noembe Wittenhorft betttecïienbe/ i^tft ben boo?fj (J^ffiec betfocBt/ bat tp (lemtotOofterbfautt of beet<nntcentfoube toiilenbers boegen i op bat t)p t^m be^ te eorber anttooojt mocl)C laten toetm /of:be comparitie tot Turnhout nocfifu" i)eo}tgantf{ foiibe tebten/ ofte niet ; enoe getoarijt beb· benbe / omtrent br elhovifche ^etjan^ wtberi 30. ^anttatliinfeec&cc^^t&tb^ ^ oioaer bp |
-ocr page 123-
m V E R Η A E L
lienboojft<l5}ifficcgEfioomenDin®rompcttei; ban Den j^panDt/ bie t)cm in plaet^ üan abflgnatie ban CompJ·' ritie gijcbjacbt öecfc feccftec SBiIlÉtb'ttoflch ÖP a^iiDe j^eecrn ïjaec fêoogb ίΐβοβ. CSeöeputeccöcn ftecftouec» grfonDen/ DaEtbànoocftaentìaet i|oog.fföo8. bP öc= friue tifcic&ti^ öÖfDaen/ cnöe aïfoo Uè UoojaÖcniflbe ((3?i(fiecbtmcccltteu£itbefubtecfugii»enQe DUapcn bii öicbanD'anberejpöpaenglKtornt / Dattct fclfoeniacc fη llcccltte om iKm ban tgiJt tot tfiDt op te öouDen/ fnüe boo? ftine 3pDe tjaec Hoog jeog. hlepn|)cpt een te Doen/ Beeftöponifuiciteobemoctte tciben/ alle mteeljjche niiDDelen acngetacnt/ om De d^ecammitteecbe ban b'atttimS9üei>of$jUi3f:tiifd:^^e, te Doen [«sotnen tot Cucntiout/ 'c luelcfe foci gfietucliigb gefucceDeect/Dat 1)P De Axfe Den 7. j^ebjuaip gtje&oomen koefenDe tot iSucnyout/ t^inconfoiialté^an gaec ila Mog.mce- ningecnbeintemfeaen Dettboojfs »i//«»A<w/toegcfoni bentjetasilletij/ 'ttDeitltDcm<©|iffiEC bp Degljemelte ï?eecen()aec i^oog Jffilog. «3efieputeec0en Oia^ gbefon- Den/ omobergelebecttetöojDenaen Όοη Martin de Αχζΐ boojnoemt / tenepnDel)pùe^i>einconDe enDe (ilacte tecmcn toÜDe bechlaten/ ofnietdemeeninge was met Vranckrijck conjunàini te handelen) enDe ijeeftDe tneeCs Oljcnoembeai^iititcaenDen boo^fs Wmenhorfi becfocfjt in britefDetecme/ DatbPDeni<i5jiffKctDilDee);cufeten/ banDatfjpaiDaei; tot (i^ucnDout niet itonDe compacc> een Udo; enOe alcec Dat De meecgenoeniDe Don Martin d'Axpe yem in boegen boo^fepDt fbuDe gebben bechlaect op 't boo?f5 S5illetl) / enDe upt beleeftöept Ijeeft De ineec gcnQcmDeil52iffiecaen Den felben Don Martin niet een «tijtpjefTcn iittfoon g|;efonDen tot een p^efent eeaigg- ©ifclj toiccft/ tectDcecDe bantuffcfjEnDettoiniialjenDe üertigij guIDen j Dit aile^ Den 7. tot CucnDouc gbeAco^ men/ enDe oocfi 6e£ boo?f5 S3ilÌcil) aen Den nieeEQÖe= noeniDea Don Martin beljanDiaOt taefenOe / ijecft tjp op DenfelbenDaglbDe^ obonot^ een S3oDe aen
Den mcecgcnoenicien ^;ifftcc geDepefcljcett/ met een 25?ief ban Witcenhurtt , öje Dm »i&?iffiec Den 8. Deg tnoigen0tcnbyfupccn bföanoigijt/ (nljouDenDe üe Uoo;t'sS9jiet7 met becfoich ban atDacc (oc tonbout te tDiUencompatecen / enùe Datmen bp famen-hom|i fvu· betcactecenban'tggeenenooDigtjfouDesdn/ enDe Dat {)P Don Martin Den boó;f; <i&;iffiec Den güeöeeien Dagt) fouDe toacbten/ maec Dettjp d'Axpe Den (>. mo(Ïebec= tceeiten naec Antwerpen, of na ccn anDec feectiec ©laei^ fe/ om Dat Oinl^QfPobjtDen felbenDagfjging^ e^pice^ een. j&ulejc Dattjaec Igoog .fnaog. naec Dee felbec ÖQoglje looiifljepttociljebbcn brmeccht ( enDe noci) becDee hon^ ben ben^celten/ bjacc toe Dat De booifs fubtecfiiaien enDe Diiapen bp Die ban De anOcce j^De aengetoent/ gbe^ bientbcbben/ enDe noct).becDcc fouDcn tiebben Itonncn bienen / Dat/ namclijcft Ijp d'Axpe niet naecöer^ fotiöe Dfbben bpgDeb;aci)t j al^ituatDyalteèDete boo; IjaüDe öÖcDaen. 3&aetomDe<i&2ÌfFiec / fonDetbpöem te (100= uien/ tueDeci^göefteect inOen Haghej. ciuOecenDe Den aeenen Die bp iiem focbtt'eluOecen. a@acc qp gi)eDeiibe> ceect3i)nDe / i^ goeDta&ebotiDen enDebetHaen / Den meecgcnoemDcn (t&|ifficc Muich mitfOefeh te beDancfü η obecfijneggeDaneDebboiceny euDegfìenomene inoepte ; enDe tuecDtgelafi aen fyn i{g):ceUentte enb^ fameQttUche i^eecen <D( DeputcecDen tot : De fecrete faeclicn meDe tap· po?tteDoen. j w j
l^iec Deuc ( alfoo Defelbe Éegotiatie met bei^paen· febetotOecfelbecDifceptitatie oiDe befpottinge toa^ φ gOebjoodten) foo mecDt ^anclttijch toeöec te bieDen gbelidt: fienDe Dat battibefi^bc Cranenburgbie enDe Turnhoutfche $an.DeifnsI) iiict fouDe ö^n/ ijoetoei mcngbeen IHIepne ConfìDeca^egaDDe mogen nemen op ben fobecen toefianDiCben faethen : tuantieecfielicg/fQO toa^ scheocken-ò'chwe in '^33panDt^ ganDen, enDe baecDcuceettscootefcgjiifigegebenaenoefe Méii De Betuwe, getbef!e quactiec ban eeioeclanbt/ Joa^ bf bobben / beef onRoffen Dien;^«nec om niet aengetoent; be reputatiebao^LovenbêcminDett/ fiet SlegecoRbe^ caelt/ ellenDtgg/ bot^ec^em fiecfite/ (oopenDe m De tol^ lanDtfcftcenDe anDece ibtebsn bp DupfenDeii Éieötien langijg De fïcaten/ felfii XieDen ban goeDen enDe i$D(6en Üupfe: teaecbeuc ooeli in alle De i^jobintieniintflacït «n awote fiecfte/ Dan; wptracn / ten ttoeeien/«f.nam ï foo Dit in *t begin De^ ©ojlogsJ of Öuptuce ban ©lancii» ctjchtearn^pangien/ in Den groenen houte, gefcljitDc/ Dat bp abcbolgg De Jpcanfclje bcta(ingi) nocb etgec f otiCie 5ijn. ®en DecDen : SHIfoonuOeuc Of fjaeg&fcDe ©?cDc oe üiepfec beel abantage in <@upt)Ianoc baDDe gt)eb)on« nen/ enöe men Defe ^omcc (jabDe een ej;tceem effojt gI)eDaenbanDeuptec|temacbten Die J^jancBcgcH enDe Oefen gitaet ftonDen te famen bjengUcn / enöe m plaet^ ban te toinnen / men noci) öaDDe becloocen : ^00 pont te befojggen Dat bp toebomenDe boojtganclt ban Den (©ojlog niet beel bo?Deel te Doen/ maec bctec toa^ J3?eDe temaecften. |
^Ciftoningg ban B;anthti)e& enDe |Ήη fiacDtbe^ meteltenDe alie'tgeene boo;f3 ; ooclt gbclien bebbenüe aen Defe Turnhoutfche enöe Cranenborghiche Iganüfs lingöfooisielöeQenegenttiepDtal^ De nootiuenDigbepDc Defec fiobintien totDe^ieDe / enOeDaciom b;efcnDe Dat befelbe al tDebecom D'een of D'anDct occafie / Die l)aec bo}Decl0cft mocgt btecDen gijepjcttccct/ fouDen ma=' gen bp De gapten batten/ bebben aoetgljcDact)ttetoa:= nen effectibelijch/ bat ©janeUctjcb niet lucpnigec tot ]^;eDe genegen toa^: mit^ Dat Defelbe genecaioch niotljt gbettpffen bjetDen : Daecom beeftmcn in Bjancbcgcli goet abebonDen ban felf De iianDciingij altjicc boo;te ftaen enDe beltent te maeehen. «tSnDeipDit epgentlyclt bet begin enDe funDament banDelactjieof/ foomenfe noemDe / De generale l^jeDei'anDclingO/ DiebanDcfen tgDt af gljeDupjt beeft ttoaelf^iacenianab: enDenocb enDli)c& niet becDec al^ tot eene patticuiieic 3^;eoe beeft bonnen aebjacbtbietDen: bo^biel foo beel gecucbt/om eene generale ii^gemaeefitgetDeett. 3I^ant eenigbe^a· een lanab beeft gebifputeeet obecDeplactgbanüei^ans Delinflö/ enDe obec De jFojmuliecenbanDegafpoojtcn om op De l^etgeDed'ng Dee generale llanDeitngb te conu pareren.
D'SInlepDinge Dan tot Defelbe alfoo genaemDe Gene- rale Vrede Handeiingh, üjicrt gbemacclit ban toegbcn ©iantiirrich op bolgenbe maniere: ^
«©en 3o,3ipji( i^inDe©ecgaöctfnflb ban bare i?o· Dgog. gbecomparcert De l|eec ban Chamacé, Dinacig aimbaffaDenr ban toegben Den tóoriingö ban ©jancftcycft/ enDe beeft eerftbpmonDe obcDaen/ enoe Daer na in gtfcbjifte obergelebert De Pjopoficie bier naec gbeinfeceert/ tuaernaerbp Den ©eer ban Nourtwijck ter löeraaDeringu pjefïDerenöe/ met ejcpicjfen boojDacljt DengemeltenJ^eetban Chamacéafgcbiaegöt bJrfcnDe/ ofDe^ tóouingb^ meningbe enöe intentie Uja^/ Dat nl^ men up De te nomineren plaetfe / enbe Den te piefigcctu tjjDt fouDe ftomen/ Dar een pDet ban De a3eallie"crüc fyne •ifimbaffaöeut^DetbjaettpfouOepucrrn / enDe Dat een pDer tefpectibe ban fijn epoen antcrefien |Ì3uDefp|ecc= üen/ (Otracteren enDe Defefijc nf-banDelcni b«ft öacc op rwDeiijclt betltlacrt De mcnmabe enbe intentie ban Den boogb geDaebten «otiinch fuich^ te toefen ; ttacr opbp Oe®aobintientefamengefp|ooc&en bjefenöe/ i^ Denjbemelten i$eet WmbaffaDeut Dao? De Heer pjefiDc? pDe ter ©etgaöerfnge berhlatrt / Dat bacr i|Oi Mog. bemfpoeDel{jcttantlu)oo;Dt fouQengcben; enDe bcbkn De Piobintien banDe l^?opofitie betforbt <Soppe / Die
bacrgearcoiDeertii..;,'
IV/i E^eu'S, Le Papeayancdepuispeu faitentendre XVJ. à fa Majefté par ion Nonce, q^ueleiEfpagnoIs luy aypicnt declaré, d'cftre prelts d?envoyer Icurs De- putés à une aflemblée generale, pour y twittcr de la Paix avec fadite Majellé & fes Alliés, qu'ils avoyenc nomme leur? JQeputés Ie Dw.it^caia. Den Francifco deMfht, & ^merC^celitrJi^lfn, copime l?Ëmpsreuf avoitau- paravaut feiL Camtf
Je f PMtr*j & de BeronC^ti qwe ppiu Je lieu^e ΓAffiem- i)lc?,,UsTOn»cnoienoilÌBl>un deequatrecyrdevant pxóp^r
(ésiiiVgmpsxwt^mi), ér Siierü
Ëtquefjsi^^-lepeD^pff^Jadice AlTeqibl^ tJ^n^eiVitièt^rr nijifloioetrieo, s'enremetfantàfa^wntete., quipreflöii icRojiquécefuftajj pluftoftqu'ilferoitfóflïble,, ■ τ
lution Hnmuable, '■^■neie leparar j^ei.^ de. fésAHiés; ny,^ 8ppajreqce,,n7iqn efFeö, foit pour cbpiifluerJa guerrcvowpour trainer d'une bunne Paix, qu'ejle Icuojt
Ij |
-ocr page 124-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
U prudence de fa Sainteté d'approuver cette Refolution> fgachanrqu'ileftimpoffible. à quifefoit, d'endeftour- ner fa Mijefté. Que pour lieu & Ie temps de l'Affemblée ia Majefté ne pouvoit convenir que conjoinöienient avec lefdits Alliés, mais que par advance elle pouvoit dire qu'aucun des quatre lieux , ne f§auroic eftre admis, pour dire par trop efloignc de vosSeigneuries; maisquefa Majefté feroit office vers vofdits Seigneuries à ce qu'elles confentiCTenc de convenir de Cologne, de Liege, ou dc quelqueautre lieu qui enfoitprocbe,& que pour ie temps elle feconformeroità que ce les Alliés eftimeroient plus à propos.
Mais qu'en quelque lieu que ce peuft eftre fa Majefté, ne confentira jamais que fes Deputés s'y trouventpour trsitter de la Paix, fi ceux de fes Alliés n'y font en mefme temps- ,
C'eft Meffieurs ce que fa Majefte m'acommandéde faire entendre à Vos Seigneuries, & delesconvierdefa part de k refoudre au pluftoft fur ce fujeél, & luy en fai- re Γς3νοΐΓ Vos fentimens; lefquelsattendant faMajeftéa bien voulu leur dire, que les fiens font que pour Ie temps, de l'AiTemblée, il fera mal-aifé qu'eile fe puifle com meneer que dans tout Ie moisd'Aoult; Ce delayau moins eftant requis pour fgavoir la refolution des au tres Alliés, & la refponce de i'Erapereur, & du Roy d'Ef- pagne, pour convenir de ce que fadite Majefté aura re- folu avec fefdite Alliés, fur Ie temps & Ie lieu lequel fa Majefté ne juge pas pouvoir eftre plus commode pour tout Ie monde, & particulierement pour Vos Seigneu- ries que celuy de Ce/egwi, AeLiege. ou de quelqueautre lieu, procbedelà, pourtoutesconfiderations, &qu'auf- fi fa Majefté convie Vos Seigneuries, de vouloir conve- nir del'un OU del'autre.
Faitàla Hayele trentiéme Avril, milβχ cent trente
iigné
Chamecé,
MYn Heeren, alfoo de Paus onlanghs, door fijn Nuntius, heeft doen verftaen aen fijn Majefteyt, dat de Spangiaerden aen hem verklaert hadden, bereydt te zijn om hun Gedeputeerden te fenden tot een generale ende algemeene Vergaderingh, om daer van Vrede met fijn ghefeydc Majefteyt, en met fijn Geal- lieerde en Bondc-genooten teipreecken, dat fy tot hun Gedeputeerden verkofen hadden de Rertogkvan Ahal». DottFraneifco de Melos, &αάα àcVtce-Canee lier van Mila- nen, ghelijck de Keyfer te vooren of de fijnen verkofen hiààeBi^chopvanWirtfèurgh, deGraefvan ι en de Baron Curts. dat fy voor de Plaets tot de Vergadering verdroegen in een van defe vier, te vooren door de Key- fer geproponeert, Trente, Confians i Augffurgh enSfiers. En dat fy ,ίοο veel de tijdt van de ghefeydc Vergadenngh aengingh, niets determineerden, fulcks aen fijn Hey- ligheydt gevende, die de Koningh prefte om dit op 't fpoedighfte aen te vanghen ; fooift, dat fijn Majefteyt lot antwoordt heeft ghegeven dat hy perfifteerde en voU harde in d'onveranderlijcke refolutie van nimmer te fcheyden van fijn Geallieerden en Bondtgenooten, noch infchijn, noch in dier daedt, 'tzy in d'Oorlogh te con- tinueren , of om van een goede Vrede te handelen, dat hy de voorfichtigheydt van fijn Heyligheydt prees in in'tapproberen van defe Refolutie, wetende dat het, voor wie 't oock Vj, onmogeiijck is fijn Majefteyt daer af tetrecken. Dat voor de plaets en tijde van de Vergade- lingh fiin Majefteyt daer in niet verdraghen kon, dan conjundelijck en gefamentüjck met fijn ghefeyde Gealli- eerden en Bondtgenooten ; maer dat hy by provifie kon feggen dat gheen der vier Plaetfen aenghenomen foude worden, om dat fy te verre van u Ho. Mog. afgelegen zijn : maer dat fijn Majefteyt dienft fou doen aen ughc- ghefeyde Ho. Mog. foo fy bewillighden in de famen kom- &.ÏitKeuUn,teLuyck, ofineenighe andere Plaets, die na by daer aen is, endathy, foo veel de tijdt aengaet, figh fou conformeren en fchicken naer 't gheen, dat fijn Geallieerden en Bondtgenooten bequaemft fouden oor- deelen. Maer dat, in welcke Plaets het oock mach we- fen, fijn Majefteyt noyt aen fijn Gedeputeerden fai toe- 125 |
laten, dat fy daer verfchyneo om van Vrede te hande- len, foodeghenenvanfijn Gbeallieerden ende Bondc- genooten in de fel ve tijdt daer niet by zijn.
Dit is, mijn Heeren, 't gheen, 'tweick fijn Maje- fteyt my bevoolen heeft aen u Hoog Mog. te doen ver- ftaen , en hen van fijnen 't vveghen ce nodigen ten fpoe- digften op defe faecke te refolveren , en ughevoelens aen hem bekent te maecken : cn fijn Majefteyt, daer op wachtende, heeft hen willen aenfeggen dat fijnghevoe- ien, foo veel de tijde van de Vergaderingh aengaet, isdac fy fwaerlijck eer fai konnen beginnen dan indeMaent van Auguftus; dituytftelten minfte van noode zijnde, om te weten de Refolutie der andere Geallieerden cn Bondt-ghenooten, en d'antwoordt van de Keyfer, en Koningh van Spangien, om In 'c gheen te verdraghen, dat fijn ghefeyde Majefteyt gherefolvcert fai hebben met fijn gefeyde Geallieerden en Bondtgenooten op de tijde en plaets, die fijn Majefteyt oordeelt niet bcquamer te konnen zijn voor al de Werelt, particulierlijckvoorn Hoog Mog. dan die van Keulen, van Luyik, of van eeni- ge andere plaets, niet verre van daer, voor aile confide- ratien, dat fijn Majefteyt oock u Hoog Mog. noodigr> in d'een of d'andere te willen verdragen.
Gedaeninden Hagheden 30. van April ifijij.
Geteeckent
Charnacé,
LEs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, ayans veu & examiné la Propofition faite δε livree par eferit de la patt de fa Majefté Tres-Chre- ftienne, en l'AiTemblée des Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies du P^s Bas, Ie 30. Avril dernier, parleSieurdeC^ereec/, Confeiller auConfeil d'Eftat, MarefchaldeCampés Armées, & Ambafladeur Ordi- naire de fa Majefté, remercienticellede teute leur afie- £tion de la communication qui leur a efté fatte de fa part, que les Efpagnols font prelts d'envoyerleurs Deputés à uneAffembléeGenerale, poury traitterde la Paixaved fa Majefté & fes Alliés & declarent qu'il leur eft trei- agrcable qu'il luy a pleu de couvrir iefdits Seigneurs E- ftats, de ie vouloir refoudre de leur part au ρ luttoft fur Ie temps & lieu pour Indite Aflemblée. Les Seigneurs Eftats Generaux ne manqueront pas d'y envoyer leur» Deputés pour fatisfaireaudefirdu Roy, Sctrouveravcc fa Majefté une bonne ifluc de lalongue Guerre, defirani qu'il loit Ie pluftoft qu'il fera poffible, & au mois de luil- let s'il fe peut j & fa Majefté eft priée qu'eile nous ea veüille notifier Ie jour prefix j & quant hU lieu à affigner pour ladite Aflemblée, ils confient qu'il fera felon ce qui aeftéconvenuentrefaMajeftéTres Chreftienne & Jef- dits Seigneurs Eftats Ie if. d'Avrii i^^4..&nommentà Uytrecht, comme Ville fpatieule & grande au milieu de cétEftati ToutesfoislesSeigoeursEftaisne feformali- feront, dc Xante, om Cologne, en cas que fa Majefté ne puiiie faire perfuader aux Efpagnols , & aux autres IntereflTés de fe vouloir accommoder , felon ce qu'il a efté convcDu entre fa Majefté & cét Eftac quanc au lieu.
Fait à Ia Haye Ie quatriefme du mois de 14aj, mil
foixante trenteβχ.
De Staten Generaci der Veteenighde Nederlan- den , ghefien en gcëxamineert hebbende de Pro* pofitie, ghedaen enfchrifcelijck overgelevert van weghen fijn Cnriftelijckfte Majefteyt, in de Vergade- ringh der ghefeyde Heeren Staten Generaci der Veree- de Nederlanden , den 30. van April left-leden door d« Heer van chamed, Kaets-Heer in den Raedt van State^ Marefchal der Leghers en Heyren, en ordinarie Am» baffadeur van fijn Majefteyt, bedancken de felve uyt alle hun ghenegentheydt van de communicatie , die aen hen van fijnent weghen ghedaen is, dat de Span-> giaerden bereydt zijn hun Gedeputeerden tot een Algemeene ende Generale Vergaderingh te fenden» om daer van Vrede te handelen met fijn Maje(ieyCf ' ' %% «n |
-ocr page 125-
124- V E R Η A E L
en met fijn Geallieerdenen Bondc-genooten, enverkla- len dat het hen feer aengheoatm is dat het hem belieFc heeft de ghefeyde Hecren Sratcn te noodigen, om van hun Zyde op het Ipoedighfte van de tijdten plaets totde ghefeyde plaets te willen refolveren. De Hecren Staten Generael fullen niet manqueren hun Gedeputeerden derwaerts te fendco, om de begeerte des Konirgs te vol- doen, eo roet fijn Majefteyc een goede uytgangh van de lange Oorlogh te vindt;n, begecrendedatdit foo Ipoedig- lijck gedaen wordt, ils mogelijck is, en in de Maent van Juliusifoofulcksgeichiedcnkan; en fijn Majefteyt wort ghfheden, dat hy den precyfen dagh aen ons belieft be- kent te msccken j en wat de plaets aengaec, die tot de ghekyde Vergaderinghaengewefen fai worden, fy ver- trouwen dat dit fai zijn naer 't geen , dat daer af verdragen is tuflchen fijn gefeyde Heeren Staten den if. van April, i<)34.. en voornamectiijck t'Uytrecht. als een trefFelijcke ei) grooteStadt in't mitlden van defen Staec. Doch de Heeren Staten fullen figh niet formaliferen van Santen of Keulen·, ingeval dat fijn Majelleytde Spangiaeroen , en d'andere geintereffeerden niet kan doen ovenreden fich te willen fchicken naer't geen, dat, acngaende de plaets, tuflchen fijn Majefteyt en defc plaets verdragen is. Ghedaenin den Hage, de4. dagh vandcmaent Mey
^tn 13. Huguflp fiecft ©jancfttgcït öiud ben ?ïm.- tiafTi Tiic Charnaflë laren cominunicccfn/öPt Dc Ütoninij ban ^pangÌEti nu oacfi liaOöc aniQfnoomen bc gitabt K< uie,. tot be ©ccgabauigU pliittj; ban be genfcalr i^anbeling^ : bat bc ^ilcC'Cii:t1l!li}cft|ie ttoningf) tot Difdbe ocnominrftt öaöire ben ^actimad ban Lions, al^ i^oofr tian Dr 23cfi'nDing'..t / rnbc öacc bp be Jlccern ban Avaux enüe Feuquieres. j©afc alfao ^panflitn toasJ tDfpgrrfniir ύε ηαρύΐβΐ)? pafpoojienof^aufconi buirt^ boo? ùe «©calliecctie uan fon j^ajcflrpt ban ■©janchcrjcit; footaJilücbcfelüc oocft niet ftpnbcn fijne ^niüdflabcur^totK.culen, bou;cr!bc aleccban^pan^ Bien fouben ο»·α«0ίη 5tin afOEltf Pafpoojtcn. %ubcc0 oefe ^oiticc niet gepalTecrt / aengaenbe be i^anbelingb : bcnieetiebcfoingnc^inetben^m· bafTaOcuc ChamaiTé tuajS aengaenbe be betafingl) bec aagtj^ en ï^ofpitaei-gelbcn Dcc jpcanfclje iCcoupen ; bie aloinme in oe ^tebctt ban befe p^obintirn taoacen ge^ fou nccrt/ enbe be ftcancheinbe 45a(l-ljupfeng{)elept. 't S^elch b'^mbaffa^ettc feec fuflincccbe bat tot laflban befcn ^taet bctjooj^e te hoonicn ; raaec epiUijch i^ \kï' bjaaen Oeut nabolgenbe attactaet :
Traitié, entre Louis Xlll Roy de Vrance, & les Ejiats Generaux des Ψτονίηοε5 Unies des Tays Bas k 6. Septemère .1636.
LEs Ëflats Generaux des Provinces Unies du Pays
Bas : A tous ceux qui ces prefentes verront, Salut.
Gomme ainfifoitque Ie ö. jour de Septembre der. nierunTraittédefecoursayteiléfait&accordé icy àia Haye entre ìe^icutàtChamaffé, Confcillerdu Roy en fes Confeils d'Eftat 6ε privé, Gouverneur & Baillif de la Ville & Comté de Clermont, Marefchal des Camp, & Arméesdefa iVlajefté, & ion Arobafladeur Ordinaire en eet Provinces, ficlesSitursnos Deputesàcc Gommis; dontlateneurs'cniuit.
l.e Roy ^y^M coafiàtréhsgrandesdefpenfes txtraordi* : Mairest que les Sieurs les Eftats Gcneiaux des Provinces Unies des Pays Bas ont efté obligés de faire cét hyvcr psilë, pour Ic fitge &reprifedu Fort de Schenck, & celle qu'il leur con vicn t encore prefentcment fupporter, pour tenirltur Armee en Campagne, afin de Miiireér tfiiofn· mager les ennemis autant qu'il leur Jera psfible ; fa Majefté àdOnnéordre&i ouvoirau Sleur (ie Chernajfé QoiaitA- ler en fes Coafeils d' liftat & privé, Gouverneur & Bail- Jif de la Ville 6r Comté de Clermont, Marefchal de Camp & Arraées de ia Majefté, & fon Ambafladeur Or- dineire en ces Provinces, d'avlieraveclefditsSieursE- ftats ce qua pourroit faire, fa Majefté en ces occafionsqui leur telmöignaft de plus en plus la continustion de fa ^onBC voloocé) eu biea de Uur Mac : furfjuoy gyant plu· fieurs fois communig[ué avec les Sieurs Deputés defdits Sieurs EftatSjà cétcfFet, enfin apresdiverfcs Conferen- ces, ils ont convenu & arrefté en vertu de Icurs Pouvoirs refptdlifs, cy-aprés inferés, les Articles & Conditions qui s'enfuivcnt, |
I.
SaMajeftéaififterapc urunan j àcommencer du jour du prefent Traitté,les Sieurs les Etlats Genaraux des Pro- vinces Unies des Pays Bas, de la fomme de quinzc eens mille livres.
II.
Lefdits Sieurs les Eftats employerontleditargentefFe- ftivcmentàl'entretiendegensde guerre, qui pourronc eftre levés, ou pour faiie des recreiiesou sulres renforce- mens des Compagnies qui lont prefentement à leur fer- vice, en forteque laditt- iomme de lyooooo. livres, ne pourra eftre divertie à aucun autre ufage. Ce que leldits Sieurs Eftatspromettent de bonnefoy & maintiendront religieuffnient,afindütantmieux incommoder ou atta- quer les Ennemis par toutesvoyes&moyens à eux pof- fibles.
III.
Sauf&exceptéque fur Jadite fomme dc 1500000. li- vres fera pris, cc qu'i! f;<ut payer ( ielon Ie defir de fa Ma- jefté) aux Villes & Places ou 'les Trouppes de fa Majefté- ont eftéen garnifonjle jufte pris du Logement & fer vices, depuisqu'ellesy fontentrécs, jufques aujour qu'elles en font forries ; En ce compris les Regimens des ^sieurs Mw lart ύ· Wurdenhurghy pour ts ut Ie temps qu'ils ont demeu- ré& demeureruiit en ce Pays: Et les Sieurs les Eftats fourniront aquis valabies defclites Villes & Places dans J.moisaprésia ratificationdeftsprefentes, àladefchar- gedeft Majefté, comme auflidecequieftdeuauxHof- pitaux defdittes Villes, pour les t-oidats de fa Majefté & Regimens fufdits qui y ont cfté rectus.
IV.
Sa Majcflé entretiendra en ce Pays pendant ledit temps les Regimer.s defdits Sieurs Mulart é- Wardenhurgh : qui feront mis au plus piés, que faire <e pourra, au nombre des Chevaux & d'hommes portés par leurs refpedtives Commiflions, & leront payés felonlesRollesdesmon- ftrcs qui en feront faites. Et cc à quoy les cloftures defdi- tes Rollcs monteront fera defalqué de la part de fa Majc» flé,lurlefdittes jfocooo.hvres.
V.
Que fi fa Majefté vient à demander les deux Regimens fufdiis pour eftre en voyés en Fr4nce , leldits Sieurs les K- ftais leur permettront d'y aller, mals en ce cas fa Majefté nc pourra plus rien defalquer pour leur entretitn de ladite fomme de lyooooo. Üvres depuis Ie jourqu'ilss'embar- queront.
VI.
Sa Majefté baillera pour ledit argent des aflignations qui (erontbonneS)&au conter.tement de celuy qu'il plai- ra auxdits Sieurs les Eftats authorifercn Franceàcctcf- fet, pour eftre acquit écs efïtöivement.
VII.
Ladite fomme fera payée en trois termes , fgiVMt yoceoo.livreslorsdeRatification refpeöive decespre- ientes ^ooeoo. livres dans Ie mois de Mars j & let autre ioooco.livresdacs lemoisdejuillet.
VUL
Ledits Sieurs les Eftats confenient en outre, que fur lik dite fomme de if00000. livres, feront prifes & refervécs lesPenfionsdesOfEciersFransois, pour eftre payées& diftribuées fur Ie pied & de k mefme fagon qu'ilaefté convenu par leTraittédu 17. luin léjo. Öcceluydu if. Avril 1(534.. Et que celuy que leidits Sieurs lesEtoa. commettront à Paris pour recevoir lefdits ijoooeo. li- vres, fera obligé d'y payer&fournir la fomme, àquoy fe mentent Icidites Penfions, fur Ie deinier terme fufdit.
IX.
Sa Majefté & leidits Sieurs les Eftats ratifisrontreipe- öivement ces prefentes dans Ie terme de 6. femaiaei fi faire fe peut. ^
Ce prefent efcrit ne derogera point aux precedans Traittécs entre A Majefté & leldits Sieurs Ëftao;
tOHf |
-ocr page 126-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 125
Tous icfquels demeureront en icur forco & vigueur, riuur eitre lideilcmcnc effedués de part & d'autre.
'Tra^det, ttiffchen Louis de XIII. Koningh •van Vranckrijck, en deStatenGeneraelder Vereenighde Mederlanden j de 6. van Sep- tember. ió3<i.
De Staten Generaci der Vereetjighde Nederlanden, Ben alle de genen die defe tegenwoordige fuUen iien, Saluyt. Alfoo op de 6. dagh van September left-leden een Traöact van fecours hier in den Hage ge- maeckt en geaccordeert is tuffchen de Heer van Char- mcé, Racts-Heer des Koninghsin fijn Raedt vanStaec, en Ili fijn befondere Raedt.Gouverneuren Baljuw van dc Stad en 't Graeffchap van Clcrmont, Marefcbal der Hey- ren en Legers van lijn Majefteyt, en zijn Ordinaer Am- bailadtui indefe Provintien , en de Hceren onfe Gede- puteerden , hier toeghecommitteert, daeraf d'inhoudt volght. . ^
De Koningh geconfidcreert hebbende de groote extra- ordinaire otikolten, die de Heeren Staten Generaci der Vereenigbde Nederlanden verplicht zijn ghuweift in de- fe vtricde Winter te doen., tot het Belegh en de Weer- winnÏDgh van Schencke-Schans, en degene, diefy noch tegenwoordighlijck moeten dragen, op dat fyhunHeyr in 't Veldt fouden houden, om ioo veel, als hen moghe- lijck Tal fijn, de Vyandcntê hinderen en te befchadigen, foo hecfc lijn Majeileyt order en macht ghegeven aen de Heer van Charnacé, Raedts- Heer in fijn Raedc van Staet, en in fijn befondere Stact, Gouverneur en Baljuw van de Stadt en 'c Graeffchap van Clermont, Marefchal der Hey- renen Leghers.vanfijnMajefteyt, en fijn Ordinaer Am- baflàdeur in defe Provintien, c'advifcren met de gefeyde Heeren Staten 'tgeen,'cwelckfijnMajefleyt foude mo- gen doen in defe ghelegenthcden, om meer en meer de continuatie van fijn goede wil, tot welftandt van hun Stact, en aen hen te betuygen. Ten dien efiFedhierop vcelmaelgecommnnicecrt hebbende rnet de Heeren Ge- deputeerden der ghefeyde Heeren Staten , foo hebben fy eyndelijck,: uyt krsicht van hun refpeélivePouvoirs en macht-Br ie ven, bier nageinfere^rteningevoeght, defe volgende Artijckelen en Conditiën verdragen enghear- refteert.
I.
SYn Majefteyt ikl de Heeren Staten Generaci der Ver- eenighde Nederlanden aflifteren met de fomme van 1 yooooo. ponden voor een laer, cc beginnen van de dagh van dit tegenwoordigh Tradact.
De ghefeyde Heeren Staten fullen het gefeyde geldt efflftivelijck employeren en belleden totd'onderhou- dingh van Krijghs-volck, datgeworven fai moghen wor- den, of om de CotPpagnien, die tegenwoordighlijck in L·undienftzijn,tcvullen , of te verftercken : invoegen dst de gefeyde Somme van 1500000. ponden totgheen ander gebruyck gediverteert fai mogen worden : 't welck deghefeyde Heeren Staten getrouwelijckbelooven, en religieufclijck fullen onderhouden, om foo veel te beter door alle weghen ende middelen, die hen moghelijck iijn, de Vyandent'incommoderen, ofaentccmen. III
Behalven en uytgefondert, dat van de gefeyde Som- me van if 00000. ponden genomen fai worden't gheen men ( naer de begeerte van fijn Majefleyt) aen de Ste- den en Plaetfen betalen moet, daer dc Troepen van fijn Majefteyt in Guarntfoen ende Bcfetting hebben gewecft, door de gerechtige prijs en waerde der Log^-gelde» en dienflen. zedert dat fy'er inghekoomen zijn, tot fy daer weer uytgetrocken : hier in begrepen zijnde de Regi- menten der Heeren<fli«/(»rii» Wiirdeniurgh, voor al de tijdt, die fy in dit Landt gebleven zijn, cn blyven fullen. En de Heeren Staten fullen binnen 3.iMaendcn, na de Ratificatie van defe tegenwoordigen,behQorelijcke quiit- fcheldingen der ghefeyde Steden ende Plaetfen fourne- neren, en befchicken,totontlaitingh van fijn Majefteyt; oock van 'c geen, 't welck men fchuldigh isaen dc |
Gaft huyfen der gefeyde Steden voorde ibldaten van fijn Majefteyt, en voorde voorgenoemde Regimenten, die daer ontfaogen zijn.
IV.
Sijn Majefteyt fai, geduyrendedegefeyde tijdt, in die Landt otidtrhouden de Regimenten der gefeyde Heeren Mnlart en Wardeuhurgh, die föo na, als 't mogelijck fai zijn, ghebrachc (uilen worden tot het getal der PaerdcQ ende Mannen , dat hun refpedliveCommiffienmede brenght ; en fullen betaelt worden naer de Monfter-roi-- ien> die daer afgemaeckt fullen zijn. En't gheen tot het welck de clofturc der gefeyde Rollen fullen belopen, lal afgekort worden van wegen fijn Majefteyt, op de gefey- de ijooooo. ponden.
Indien fijn Majefteyt de X. voorgenoemde Regimen- ten komt te verfoeckcn, om in Vranckrijck ghefonden te worden, foo fullen de gefeyde Heeren Staten hen toela- ten derwaerts te trecken ; maer in dit gheval fai fijn Ma- jefteyt niet vcrmoghen yetsmeeraf te korten voor hun onderhoudingh, van de ghefeyde fomme van ifooooo, ponden, zedert den dagh dat fy tc fchecp fullen gaen.
VI.
Sijn Majefteyt fa! voor de gefeyde penningen Affigna- tien geven die goct zijn, en tot vernoegingh van de geen die de gj^efeyde Heeren Staten believen fullen tot die effeétin Vianckiijck t'authoriferen, om effèdivelijck betaelt en voldaen te zijn.
VII.
De ghefeyde fomme fai in 3. Termijnen betaelt wor- den , te weten f oooqo, ponden benefïcns de refpeöive Ratificatiedefer tegcnwoordigen, 500000. ponden in de Maent van Maert, en d'andere 500000. ponden in de Maent van Julius.
VIII.
De ghefeyde Heeren Staten confenteren daer en bo- ven, dat van de gefeyde fomme van 1500000. ponden, genomen en gereisrveert fullen worden de penfioenen der Franfche Officieren, om tcrftont betaelt cn gediftri- bueert te wordenj en op een felve wijfe, als verdragen is door het Contradivan den i7.Innius 1630. en dat van den if. April i(ij4.. En dat de geen, die van de ghefeyde Heqren Jtaten te Parys gecotnmitteert fai worden, om de ghefeyde 1500000. ponden t'ontfangen, verplicht fai fijn daer te betalen en te fourneren de fomme , tot de welck de gefeyde penfioenen bedragen,van de tefte voor- genoemde Termijn.
IX.
S ijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen re- fpeöivelijck Ratificeren defe tegcnwoordigen, binnen de tijdt van weken, foofulcksgefchieden kan.
Dit tegenwoordigh Gefchrift fai niet derogeren 'of verminderen van de voorrende Trsöaten, tuflchen* fijn Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten ghcmaeckt, alle de weicke in hun vigeur en kracht fullen bly ven, om van weder, fijden getrouwclijck geefiedlueert en nageko- men te worden, i
l^fcc bolgibbe öet f^oubotc banbcn füoninglj ingfye* taoonlijche fojnie op Den ücccCharnafféunöato Vcr- faiHes Oen ΐφ-Ιί^Φ/ enOe Dat toanbaecilo.litog· op De Heeren Graef van Culenborgh, Bouckhorft, Beau- mont, OetgensvanWaveren, Katz, Knuyt, Ploos, Swartfenbeigh,Haei folte ende SchafFer. Gedateert Hage den September 1636.
^aec nabolBötie cn foy de quoy, Sec. enDe toaioniicc» teecltcnt bp alle De boojfs. teecen. ^agD^ ben 6. ^tp»
tcmbec KiBi.
^ïfoo in befe felfbe tfibt oocB toebetom ren STcattart Olli^tne^cltt tufftgen gace l^o. Mos. rnbc Cgeuc- ^janDenboiQg: ingebolge ttan becfcgepbcn boocigbe foo nooDigl) 't felbc ooch alfjiec te (lellen : om te beb» ben continuatie ban faechen.
xy/fiffaet |
-ocr page 127-
• 6 V E R Η A E L
TraBaet gemaeckt tuffchen hare Ho. CMog. ende den Cheur-Vorfl van Brmdenhorgh^ den<^.Septemheri6^e.
ALfoo in 'tlàer tuffchen fijn Cheur-Vorfle- lijcke Doorluchtigheydt van Brandenborgh ende de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Veree- BÌghde Nederlanden is opgerecht cene defenfive Allian- cetotrupturevanHoogh gedachte fijne Cheur-Furfte- lijcke Doorluchtigheyts Cleeffche ende toebehoorighe Landen, waer op daer na diverfche andere Tradtaten en Verklaringen zijn gevolght, naer breeder inhoudc van de- felve Traöaten , als oock in'tiaer 1629. ende 1630. doormediatievanhaerHo.Mog. «en provifioneel Ac- coordt, tuffchen fijne Cheur.Vorftelijcke Doorluchtig- heydt ende den Heere Palts-Grave van Nieuborgh is opgerecht, waer op tuffchen fijne Cheur- Vorftehjcke Doorluchtigheydt ende hare Ho. Mog. is gerefen diffe- rentie, ter faecke van verfcheyde meeninge, of nament- lijck fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt fchuldigh ende gehouden waer uyt krachte van de gemelde Allian- tie ende gevolghdeTraftaten ende Verklaringe aen haer Ho. Mog. noch yet van gclde ofte van volcke te prefte- ren , Ìuicks dat daer over oock inde laren ende ι(ί3α. diverfche Comrnunicatien fijn ghehoucRn, daer het dan by de voorfz jonghfte Handelinghe van'tlaer daer op is genomen ende vcr-af-fcheydct ghewor- den, dat defe differentie binnen feeckeren beftemden tijt tot arbitrage ende decifie van een vande 3. Koninghen van VranckrijckjEngelandtende Sweden, ofte derfel- ver Ambaffadeurs foudegeftelt ende daer deur getermi- neert worden, ten ware dan faecke datmen fighbeyder- Zijdts inder minne ende vrundtfchap konde verghelijc- ktn, ghelijck naerder by'tfelfde Traöaet kanghefien worden.
Soo heeft het foo weJ fijn Cheur-Vorftelijcke Door- luchtigheydt, als oock hare Ho. Mog. belieft tot onder- houdinge van goede Vrundt ende Nabuyrfchap, welcke voordefen aller-zijdts is geobier veert geworden deghe- melte faecke in een nieuwe vriendelijcke communicatie ende handelinge te leggen j cude heeft fijn Cheur-Vor- ftelijcke Doorluchtigheyi-tot dien eynde hare Voimsch- lige Raden, namentlijck haren Cleeffchen ?ende Marck- fchen Cancelier Wynantvan Uambargh ende lohmvan Brael. genaemt Vlater. aen haer Ho. Mog. gefonden, met de welcke hare Ho Mog. door der felver Gecommitteert de diverfche Conferentien hebben houden laten, waer op eyndel ijck met advys ende deliberatie van fijn Excel- lentie dit volgende Accoort isgeflooten.
Aenvaocks foo willen hare Ho. Mog. renoncieren ghelijck fy renoncieren in krachte van defen op alle ende ♦yegelijcke vorderinghen ende pretenfien, welcke haer competeren uyt de Tradtatcn van Alliantie voor defen ghepafleert tuffchen fijne Geur-Vorftelijcke Doorluch- tigheydt ende hare Ho. Mog.foowel van't jaer itfaz. het zy uyt het 16. Artijckel ofte andere Artijckelen der felver Alliantie, als uyt d'andere daer op gevolghde naer- dere Tradtatcn ende Verklaringen; fui c ks dat fijn Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt in 't toekomende fai ont- flagen ende vry zijn, ende bly ven van alle hare Ho.Mog. van fijn Cheur-Vorfteliicke Doorluchtigheyts Landen, der felver Steden ende Ingefetenen over al niet meer in krachte van dien en fullen te eyfchen ofte te vorderen hebben, als wat in'tjegenwoordigc Accoort hier vol- gende befchreven ftaet.
Namentlijck, ende ten eerftcn, foo fai fijne Cheur- Vorfteltjcke Doorluchtigheydt boven de drie hondert en 't feftig duyfent gulden in 't voorverhaelde Tradtact van 'ijaer ló^z· ende boven de Maent toe vijfthien duyfent guldenin'tjaer lijf. beyde belooft ende betaelt, vol- gens bet fchijn ende biijck dat daer van ial worden ver- toont, noch betalen aen hare Ho. Mog. de Somme van een honden ende feven en twintigh duyfent gulden, edogh met defe conditie, dewyle tegenwoordigh in fijn Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyts Cleeffche Landen gheene middelen tot prompte penninghen te vindenen dat fijn (Jeur-Vorftelijcke Doorluchtighejt lal ilel- len fuffifante onder-pandt in de voorfz haere Clecffchö Landen , waer op de gemelde Somme van een hondert feven en twintigh duylent gulden ten behoeve van hare Ho. Mog. fai gecrediteert worden. |
Ten tweeden, aifoo hare Ho. Mog. der felver credijt ten behoeve van fijn Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt ter Somme van een hondert dayfcnt Rijcxdaelders hier bevoorens hebben ghelnterponeert, ende deshal ven inde Jaren ιόζψ. ende 1031. op diverfche manierenis ghehandelt fonder dat nochtans daer uyt tot dato defes Dochgeenerichtigheytis gevolght; Soo is nu wederom veraccordeert, dat fajnCeur-VorftelijckeDoorluchtig- heydt defe voorfz fchult van een hondert duyfent Rijcx- daelders Capitaci, neffensde verfchenen Intereft, ende wederom Jaerlijckfcheintereften vanintereften, dewyle
voorfz een hondert duyfent Rijcxdaelders Capitaci, met de verloopelntereften^endelntereften vanintereften, met de maeckelaerdye daer onder gereeckent, ende die noch verder fullen koomen te verlopen, en te vervallen , betaelt fullen worden met vijftigh duyfent Rijcxdaelders laerlijcx ter concurrentie van 't voorlz Capitaci, met de voorfz verloopen Intereften , en Intereften van Intere- ften, ende die noch verder fullen koonïen te verloopen met de maeckelaerdie van dien.
9<er (egen^l|ebbengacei@o. jaaos. ojp |ig9 genottiett enbetoegefept.
Teneerften, dat fijn Ceur-vorftelijcke Doorluchtig- heyt in hare Cleeffche ende toebehorige Landen tegens een jegelijck fullen helpen conferveren ende maintine- ren, voor foo veele de gelegentheydt van derfelver Staet fai koomen te lyden, ende ofte oock ycmandt defelve Landen met in vafie ofte op andere maniere wilde befwa- ren, daer jegens de bchulpelijcke handt nabuerlijck bie- den, dat oock hare Ho, Mog. fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt linde bemelte Landen ende alle ende yghelijcke derfelver Steden endePlaecfen foo wel de gheene, welcke fonder hare Hoog : Mog : Garnifoea fijn, als die haer Hoog : Mog : tegen woordich met Guar- nifoen befet hebben, ofte hier naeft uyt handen van hare Vyandt ofte anderfints occuperen mochten, mette Ingc- tenen van dien, fonder yet exjureieOid^et op preten- deren, in volkomenNeutraliteyt fullen laten blijven· endefijnChur-FurftclijckeDoorl. oock onbcfwaert ca onbefchadicht laten in deffelts Gemclte Landen , Ste- den ende Plaetfen, toebehoorighe Hooch ende Gerech- tigheydt lurifdiftie, Domeynen en plaetfen, ais ander· finti, ende oock derfelver Landen , Steden ende derfel- ver Ingefetenen met eenige Impofitie ,gemeene MidJelea ofte anderfints op eeniger handt tmnieren gantjcb niet ètfiBa- ren, boven het geene de Steden Emmert ck, Rees ende We' fel aireede in conformiteyt van voorgaende Travaten hebben belooft, ende wanneer fijn Chur-Furltelijcke Doorlugticheyt fai goetvinden in hare Landen of Steden eenighe Middelen ofte Impofitien tot fijne Chur-Furf- telijcke Doorlucheyt behoeve ende oock ten eynde hare Hoog c Mog : Afliftentie te verfoecken alfdan fuüen hart Hoog : Mo: aenfien Chur Furfielycke Oeorluchticheydt de begeerde Affienite ende hehttlf eliche handt na gelegentheyt bieden, welverftaende nochtans dat in cas hare Hoog ; Mog :de beloofde Penningen daer uyt tao haeft niet b/ een quamen, alfmen met malkanderen hier voorea heeft jeconvenieert, dat fijn Cèur-Furftelijcke Doorluchtig leydt evenwel forghefaldraghen ende gehouden fijn ^ voorfz beloofde betalinghe eflfeöivelijck te doen, ende fullen hare Hoog: Mog : dienvolgens oock] noodige en coDvenieute ojdre geven,dathareOfficÌ3renfich niet en vervoorderéom in fijn Ceur-Furftelijcke Doorluch- ticheyds Landen, Steden entte Plaetfen iich in de Lands Regierwge, ende wat daar van dependeert te mengea ofte de felvc'eenichfin ti te beletten,geJijck hare Ho: Mo Infonderheyt oock fullen ordonneren,dat hareOfficiete gene Gelt-midilclen van eenige Impofitien, hoe dat de r«ive oock naaien hebben mogen, diredelijck of indire. |
-ocr page 128-
van de NederJandtfche Vrede-handdingh. 127
öclijck aea fich brengen, ende het gene wat daer tegen tnochtcgefchiec fijn, datclijckwederomaf-ftellenTen tweeden fullen baer Ho : Mog : egene Retorfien inde Landen of Steden van fijn Ceur-Furftclijcke Doorlug- ticheydt gebruycken, foo wanneer de felve Landen, Steden ofte particuliere Onderdanen door hare Ho : Mog : Vyanden tot yec te doen ofte ce ge ven fouden ge- dwongen worden, ende fullen bare Ho : Mo : oock met hare Legers, Inquartieringen, ende Doortochten fijn Ceur-Furftelijcke Doorluchticheyds Landen verfchoo- nen foo veel mogheiijck, ende of daer eenighe Legers, Door-Tochten ofte Inquartieringe totonvermijdelijcke Defenfie van hare Hoi Mo : Staec, (waoE daer-en-boven ende anderfints en fai het niet worden gedaen) gebracht ende gefchieden mogen; alfdan Tullen hare Ho : Mo : iulcke ordre onderhouden ende d'Onderdanen de felve ordregenieten laten, ghelijck in hare Hoog Mog : eyge- ne Landen gefchiet.
Ten derden , nademael den Heere Phaltz-Grave uyc fcragt van 't provifioneel Accoort in'tjaer ifiaj). en 1ÌÌ30. opgerecht, tot dies te beter concentcment van haer Ho: JMog. aen fi:n Ceur-Furftelijcfce Doorluchticheyt ver- fproken heeft in drie laren die nu voorlangen geexpi- reert fijn, te betalen uyt hec Vorftendom Gulickeen hon- itn duyjent Rycxdaelders desgelijckeu oock fijn Cheur- vorftelijlie Dooriuchtigh. uyt het halve Graeffchap Ra- •venjbergh, 'twelck den Heere Phalti-Grave in commu- nione is toe gedeelt, thienduyfent Rijcxdaelders ende uyc de Heerlijckheyt Ravefteyn fes duyfenp Rijcxdaeldert hebben fai, foo willen haer Ho : Mog : met alle gev'oech- lijcke Middelen ende foo veele doenlijck is oock bïei· in aen fijn Geur·Furftelijcke Doorluchcicheydc debehulpe·»- lijckc handt bieden, op dat defelve fonder verder dilatie tot richtige betali nge van defe penningen macht komen, 2ulcx dat nochtans de becalinge van 't gene hier vooren ftaet belooft, doorwan-betalinghevandeOpghemeltC femme die de Heere Phaltz-Grave fchuldich is, iiiet en fai werdcDgerecardeerc.
Ten vierden, ingheval boven hoopc fijn Geur - Fur- ftelijcke Doorluchticheyt der felverLanden ende Onder- danen om defes tcgenwoordigen Tradlaec ende Accorts wille, ofte oock ter oorfaecke van de voorgaende Al- liantie ende Traétaten met haer Ho : Mo : gefloten van yemand foude aenghetaft befchadicht. ofte gemolefteert worden, 200 fullen haer Ho. Mog. defelve daer teghens fo veelrfbiogelij ck ìì> , helpen protegeren en defenderen.
Eyndelijck is toe onderhoudinge van de voorgaende goede Nabuyrfchap, goet gevonden ende ver-affcheyt, ioo wanneer eene parthye op d'andere deflelfs Landt en- de lieden eenige aenfpraeck of vorderinge vermeenden te hebben, de wekke d'andere parthye, foo als gepreten- deert werden moch te, niet toe en ftonde, dat daer in niet feytelijcx ofte defaóto fai werden voorgenomen, maer de faecke byminnelijcke communicatie, of door bemid- delinge ofte eventuele decifie ende uytfpraecke van een ofte meer onpartijdige Mediateuren, waer over beyde parthyen fullen convenieren afgedaen werden ; ende eer hec felve gefchiet is, foo en fai geen deel toegelaten fijn, fijne intentie ofte vorderinge teghens den anderen met feytelijcke ofte geweltfame excurfien deur te dringen.
Dit prefent Tradlaet fai niet derogeren aen hec voor- gaende Tradaec. van den April lóji. verder als ia defe dien-aengaende expreffe vcranderinghewerdt ge- daen.
Endedewijle de voornoemde Gedeputeerde Raden van fijn Ceur-Furftelijcke Doorluchticheyt ditvoorbe- fchreven Accoort in krachte van haer hebbende vol" machc met haer Ho : Mog : met referve van Ratificatie van fijn Chur.Furftelijcke Doorluchticheyt hebben aenf- genomen, foo fullen defelve fodanige Ratificatie binnen den tijde van twee Maenden naeftkomende,onder fijn ende onder fijn Chur-Furftelijcke Doorluchticheyts Zegel in beftedinge forme aen hare Ho : Mög : laten in- brengen, wclcke alfdan aen defelve van gelijcken hare Ratificatie in behorlijcke ende beftandighe forme ende onder hare Ho : Mog : Zegel wederom willen uytgevetì op de voorfzPointen ende Artibulen; ende ie tòt ver- feeckeringe endeter oirconde der waerheyt defe door .wederfijts Gedeputeerden gheteeckent iaden H-age den ^-.September itfji. Wasgeteeckent, Wjnatdt vintHeym- bach^ Johan vun Braelgenamt Flater A l·^. Rantip'ijck, Ni · co/at vander Bonckhorli , Ga^er-van Votbergm, A ΐΐοα! van Amftel, Friderkh Vry-Heervanfieartjenturch, |
toe&ccte ftomeutotDe matene -.roosafbcCö· ninchlDCdejFcanfctie^mbafratieuc Cljacnace Den iaoljcmb?i^pec JHaemotie te hrnncn/ bat ftìnc JËa< jeftept tDS^ becfoct)t te geben enbe t' ontfangcn be noo· Dii^e ^albo^ conbactu^boo; be gencCieottDe^enea p^^anbelmggefciuben conipacecen : bat beConing fiabbe laten antbt>oo;bcn bat be IKe^ifec enbe ^yaen^ fctfe Docg moffen boen ijebben gelt(c&e9afpoo2cenbooi fijne ^ealUeecbetCbocg niet te min Uet tjaecJ^oog: Mas : becfóuclienöat baec geliefbe ootlt befgelt]cË^ te boen fiellen enbe eictiebretenfobanige^arpaojten boo} be (Sebrimteecbe banben Hepfec ! Confng ban ^pan· gien/ enöe (Cfjuc-ffncflen foo Catöoliicfte al^ tc(iantfcfjc. 30aec op fijn «©ecommittetrt be i&emn/ dBjaef ban Culenborgh, van Noortwjick, enbe <i5?ifficc Mufch; om met ben Umbaffeibcuc Chamacé te com» municecenobec'tmahenban conteptcnban foobaittgc faufconbuft^. i^et Qabbe met bte facche epgentltjcb befe befcliapeniiept bat be Sleiifec focbte te beletten (alfoo fÉ'er aï^ ©?ancficjcft bo?becbf) befe manicce ban oe- necale of ©nibecfele 39icbe-J|anbeling : al^ fflnöe in· practicabel :gc{ijclt namael^tneli^ gtjeblecclten. Sitane of toelbeCcoonen boo? beCljnc-fecIl ©ijaltj ©laef enbljjch oocli be begeecoe ^afpoojtcn epfcljten enbe bec&ceg[)en; nac(itan^ fjcbben fp niet baecom te toe:· Qge geb;acl)tofb]iI(enbK>ie&enite bolltome lüefiitutie ban bien:'tJ©eIcB fiaec lictit omboenfouöe fön gljc» tDeefi.- inbtenb'eene foo tocl el^ b'anDctpet^ (na be birecbpe enbe pjopojtie ban t'gme be Cfiuc-purfT/ i^aU3-<@;aefin 39Kbe-]|anbe(ing tot ^frnbjuage te hojt geliomcn) ban bace Conqueflcn enbe ibatif* factiën fiabbentoillen nalaten. <Dcltjch bepbe Ccoontn ban oocft ban begin aenbe^il^odog^ geplote fiectfieb^ ben niette foechenal^ be i^eflitutieenbe ^atiffoctie banbeonbetgeb?uc6teXeben ban't Qoomfctieiaijclt.
3®ataengingbe^eeeenicgbe jgebeclanben : befelbc fiebben ban begin aen nept foobane i^afpoo; ten ban ben Stepfec laten becfoucben ooch niet ban noobege:^ gabt: al^ fijnbe enbe biillenbe bipben metten ttepfec cnOe 'tÖOOmfcBe ©fjcft in ecnepeifedle Ntucraliteyt enderufte.
^aec ffi?ancRtöcR/ niet Ronnenbe birectelijclt befni ^taet in Hofliiitept tegen't]3t)ctt embacqueecen/ focbt nocgtan^opbufbanigetopfebiete quaiificecen al^offe in Bpantfcbap (lont : tnant bic i)afpco?t of HsWos Condudus ban nooben Ijeeft / Inect gecon fibeceect alji l^panbt.^ulc); quam feec qnalijcft obec een met be J0e= gotiatie ban Aiczama. foa toe Weenen alsS baec na tot Regensburgh bolgen^lafi ban gate Üo : J^ag:(6efijclt ooCIi be Stepfec felf^ namacl^ in een ^;icf aen fijne «De^ bfpnteecbe tot Geulen gebateect öegenpburg ben ay. ;&eptembec ló^i- te Rennen gaf; met befe tooojben: Quancumvis, ad modo didtos Ordincs Bclgy Confcedc- ratos, quod attinet, nullo Prorfus ipfis opus fit falvo con- duftu : quippe cura quibusnos, Sacrumve Romanum imperium nullum belJum gerirous : Pront etiam tum an- no réji.Confoederatorum Ordtnum Ablegatus Foppiua ab Aitiema jquam ipfis ad inftantiam Magni Ducis &ru- rix Public» tidei ac Securitatis liters ad Traétatus iftos datae eflent,hac ipfa de caufa eas reddidit. JKaec ©rantR=
cf)cR enbe ^tneben baaffec metcReIi|cRaengeIegenbat oocR befeniS>taiec mocgttei»ben ggetcochen enbebafl gemaecRteen be ®enecale fCcactaten tot Munfter enbe Ofenbrugge. 3@antop bie maniec fctiiectbefen^tacc (tilftn^enbrenbe onggeboelijcR oocR met eenbaflge· maecRt oen beFranfche enbe Sweetfche ^ntecepen tn«&uptflant/ bfenbolgen^ gidp enbe bo^ecbe befen ^teet bec felbet! €onquefIen enbe ^atiffactien el· baec : fbnbec bat befen ^tact eenige j&atiffactie boo} Baecfe!fh«:eeg ofepfcöre:'tteelcRfpnocötan^mct gbci IScR tecbt / ali Vranckrijck enbeSweden ïjabbenmo» gen boen.
©efe Confïbecatic i^ namael^ oojfaecRe gctoffP/ tnaecom befe ^taet gebiongen toiect apart teDanbelen :
Qilf |
-ocr page 129-
• 8 V E R Η A E L
3ntti;c(lcn...... ,.
Munfter tocel tjapccino cnbc Öifpupt afVu«rr.<©acroin bEöe Aitzema, tocpaecciiDe Dacngebotim Ì9afpoo?ten / nict aHeen tod/niaec oocft Uolocn^laft. J©anc r.foo toasS Dp aefonöcn om te bechlaceii/ Oat ùtfc gjtaet tcQcn 'tfliicftQ«cn©o?Ioc0tìoecDe nocljìjocrcn tDÜöesimEC oBcccöttn fcn ooeDt iücgcicmcnt ban QoeDe ^aabupi· fctjap enöc .!aeuttaIit£pt.i. feciotDa^ tpp?f|iclödt tuf= fcbcn ©?anciirt)t& enbc befcn^tact belooft/dat alle j^auödina 'oan ©jeeDe of iCjebc^ met ,'&paanicn fouöe
nefchiEDen binnen Oere©eceenic6in:i)joüincien. 3 J^aD»
De fjp foabaniae pafpoo?ten tot Öe ©enecaïc ©jeDe- WanDfllna ban DcniafpfccaenBcnomen-.foo fouDeöp tenen frtnlafl cacitebefegitaetm Jloflilitcptbel quafi fiebben 8c|ieU met 'tiJijch ; tegöen fijn eppjelTe la|i. feulcftetDepgecinaÖ'^ Ijcm nocötan^ bp Dc gene bie De Jfianfcljc enbe ibtucetfcfje ^atiffactien faöotlfeecDen / nualijcli afaeitomen/enDc Jjceft (ünc aeljeele .i^cao^iatie bp öcfclöcöatigfi acmatclit. ?ïcn D'anbec fpDe toctbt Oe fclbe ntet taepuigec oocft gettabecfeectbcujùe ^paen^ fcBc enbe ^paenfcö-<0crmöf . Die in't minile ni£tlion= Den IpDcn / oat be Sicpfec Het) foube becbinb<n / om fleen fecoutg ofaupiliaitaegec meec te fepnöen acnbe^patn. fcfte in jSeDeclant tcgDcn befen g>taet. ©naengefien befe hoetoel upt contcacie Iroeclien ftre cftomenöc tcabec» fcn enöe rontcaiuineïi / foa ïjeeft l)p beftomen in i©apo lijii.DefeitlepreilDtBéSecWarinac.
SAcra Cxfarea Majeftes Dominus noftcr CleraentiiTi mus benigne intellexitjqu» eandcm nomine Ordi- num Confsederatorum in Belgio D.Foppiiaai j4ife· ma liber Baro, de proxime priecerirorum annorura geftis, quafi per ea fincericati pacis, quoad helium Hifpinicum ; quam ipfihadtenus cum Sacra CaEfareaMajeftate& Sa- cro Romano Imperio coluerinc, prej udicatum fit reculitj lìmulque àeStudiofacii eorundem Ordinum cum eadem Sacra Caefarea iVIajeftate & Sacro Romano Imperio por- lo continuandiECommemoravit, fimul etiam quseaMa- jeftatefua & Sacro Imperio ratione militis Picolominsei abducendi poftulavit 5 Quae Majeftas iua Csefareaequi- dem de pralibatopausJludioï> Ordinum libenteraudi- ric: quippe'cui nihil aliud seque in vocis fit, quam ut quiete & pacificè tìbi, eidemque Sacro Imperio nou mo- documdiais Ordinibus Confcederarus in Be]gio> fcd cum aliis etiam quibuffunque vel Regibus & frincipi- bus, vel flatibus tam exteris, quam intra ipfumSacrum Romanum Imperium comprehenfis degere , &fince- Tse benevolentias oiïiciis potius, quam alia ulla ratione cum iisdem concertareliceac. Ad refgeflas verò prsEte- ritorum annorum, quod attinet, exiftimat Majeftas Sacra Caefarea fi Ordines Confoederati in Belgio jufta ratione iupputent, qua: tam intra,quam extra Sacium Romanum Imperium ab ipfis Tradlata, afta, & gefta fuere, vel quae è contra à Sacra Cajfarea Majeftatè fufccpta fucrint, & fufcipi dcbuerint, non habiturosprsefatos Ordinesjuftam ullamdeipfaconquerendicaufam, fed contra potiusre- perturas, quicqmd ab ei vel contra ipfos, velproSere- niflimo Hifpaniarum Rege Catholico Nepote fuo Cha· riflimo geftum eft, ac nominatim auxilium quod Sere- iiiffimo ac Reverendiflimo Domino Cardinali Infanti Hifpaniarum anno proximè elapfo per Mareicballum fuum Piccülomineum prxilitum eft, ld non alia quam neceflarü de caufa 8C pro defenfione non minus pro- priSa quam Provinciarum illarum, quas didlus Seriniffi- raus Rex Catholicus etiamnum ab ipfa Sacra Csefarea jMa eftate & Romano Imperio recognofcit, fufceptum fuiflè. Pofteaquam nimirum conftitic non modo ipfos memoratos Ordines Confcedtratos in Belgio cum Rege Galliae turbatore Pacis publicasin Imperio, &qui jam pridemhüftilia omnia contra diöam Sacfam Casfaream Majeflatem ejufquc Auguftam Domum intra & extra
clé nif t toillfntic aUpt op bic manicc bafl blpüen acn öe 3Fbitfci)c cnDe ;&iiic£tfct)c ^atiffactifn ; Die Qccn ερηύ fchcencn te Ijebbcn. 'tliiclcit nitc ijiiii iiooDcn toaec of)e= toecfì inbirnnirii n(ct tot .fìSunIìcc tiiaa· inörnl&agE of Éfnfa anDcciPIartjSDcc ©ccfmiQ0cf'jo\jincifn{tei= Dcn^fjcp^cflcn inljouur tian öft iCmctact Uaii ©?anctt |
Saernm Imperium moliri non dcfiitit, fa;Jus defenii» vum , & offeofivum nulla f^diarcfervatiune MajcWatis Sacrae Cxfarea vel fepedidti Impurii junxsile; verutn etiam cundem Regem in prxmemoruus ir'rovincias fic ditiones,apirtahottilitate D Sereniffimu Regi Catholi- co Nepotiejufdem Sacra: Ciclanx Majettatis denuncia- ta, invadere, atqucadeo invaliiTL·; Quo tempore certe Majeftas fu» Csfaria ncque D.Provincias fiDi feudi & clientelajure adlìridtas, ncque D. SereniiBmum Rege m Catholicum tam proquinqua generis neceiCtudine t on. jundum, adeoque nec ie ipfam, cujus tiac in re tam va- rile rationibus caufa agcabarur, defercre potuerit i Pro ut quivis aequus rerum arbiter facillimé jntelliget ; Addic huc Majeltas Sacra Casiarea continuas novarum rerum molitiones,&confiliorumcum aliis boflibus, &adver- fariis ejuidem & Sacri Romani Imperli, communicatio- nem, qua ijfdem Ordines per compluresjam annos quie. tem & cranquilitatem fu» ÌWajeftatis & ejuidem Imperi/ la ceiTere non dubitaiuot, à quibus quideai conlilijs, ma- chinatlonibus,öetoedcrefive fcederibus fi diilos Ordines diiccilìllè Majellas Sacra Cxütna intellexcrit j cum fe quoque ad id quod tranquillicatis Publica; ratio inlmpL'- rio polìulare vila fuerix, quo ad ea de quibus liEpeaidi Ordinii fibi expoilulsndum duxerunt, tiaud invitam con- defcenfuiam aeclarac. Cujustamen cauiae & negotii hu- jus acturatioi tratìatio forte nechujus temporis tilt;, nec ad fe folam pertinere videcur ; Ac lì id, quod ientit, di- cendum fii, rebus diligentiusconiideratis Ita cenfet, for- tean controverfiam five conceotionem hujus rei haud alia conimodiore via è medio tolii pofle, quam fi eliminato penitus bello Pax firma utrique patti tolerabilis, inter, prffifbtum Serefiillimum Regcm Catholicum ac D. Or- niuesFoederatoscoeat, aut certe induciasadiougiusali- quod tempus firmentur. Hoiumalte. utrum Majetìas Sa- cra C«farea ftudio pacis & ttanquillitatis publica: Se Uni- verfalis libenter fe vilurum dicit ; quo etiam eoldem Or- dines benignò & benevole hortatur, offerendo ad hoc operaoi & Officia fua ; ac fimul benevolentiam fuam Ca/aream ipfis confirmando. Quod refponfi locodidlo Domino Abiegafo fignificari voiuit, cui fimiliter gratiam fuam Csfaream clementer oflPert, Viennss fextadecima die May Anno Domini fupra mille fcxcentos iex'.o & trigefimo.
SYn Keyferlijcke Majeiteyt, onfeghenadighfte Heer, heeft welenjonfleiijck verltaen't gemaentem, in denaemder Vereccighde Staten in Nederlandt.door D. Foppius ab Aitz^ema, vry Baron, vertoont is van de handel der naeft voorgaende jaren, alsoock daerdoor, foo veel de Spaenfche Oorlogh acngaet, de finceritey t en oprechtigheydt van de Vrede, die fy tot noch toe met fij α Keyferlijcke Majefieyt, en methetHtylige Roomfche Rijck onderhouden hebben, verhindert en verongelijckt vi-ierdt ; gelijck oock 'c geen, 't welck hy van de bevor- deringh en onderhoudingh van de Vrede der ghefeydc Staten met de gefeyde Keyferlijcke Majefteyt,cn met het Heylige Roomfche Rijck verhaelt heefc, en daer by het geen, 't welck hy van fijn Keyferlijcke Majefteyt, en vaa 'ctieyligheRoomfche Rijck, in'tftuck van'tKrijghs- Volck van Piccolomini wegh te fenden, verfocht heeft; 't welck fijn Keyferlijcke Majefteyt, foo veel hem aen- gaet, blydelijck van d'alree geproefde Vrede der Heeren Staten gehoort heeft, vermits hy niet foo vierighlijck be- geert, dan dat hy gheruitelijcken vredelijck voorhem, ende voor het gefeyde Heylige Rijck mach wooncn.niet alleenlijck met de ghefeyde Staten der Vereenighde Ne- derlanden, maeroock met alle anderen, zy zijn dan Ko- ningen, Vorften, of Staten, foo Uytheemichen, als bin- nen 't Heylige Roomfche Rijck ielf beilooten, en dewijl hy liever metghedienftigheden van oprechte gunft, dan om eenige andere oorfaeck tegen hen wil ftryden. Wat de handel der voorgaende laren aengaet,fijn Keyferlijcke Majefteyt acht dat, foo de Vereenighde Staten in Neder- landt wel en oprechtelijck rekenen, en overwegen ds dingen,diezy,foo binnen alsbuyten het Heylige Room- fche Rijck getraéleert, verhandelt en gedaen hebben, en in tegendeel het geen, 'c welck van fi,η Keyferlijcke Ma- j_efteyt aengevangen is, eo aengewangen behoorde te wor- den, de gefeyde Staten geen gcrechtige oorfaeck omdacr
fivcr |
-ocr page 130-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
over te klagen, fullen hebben, maer in tegendeel, eer be- vinden dit het geen, 't welc'k van fijn gefeyde Majefteyc, ot teghenhen, ofvoorde SerecifiSme Catholijcke Ko- ningfi, fijn waerdfte Neefghedaen is, en eygendijck het fecours en d'onderftandt, die in 't nsefl: voorgaende jaer door fijn Marelchal Piccolomini aendeSefeniiïimeen Revereotiffime Heer, de Cardinacl Infant van Spangien toegelondeo is, om geen andere, dan om nootfaeckelijc- ke oorfaecken is gedaen, en niet min tot fijn eygen defen- fie, als tot de befcherminge der Landtfchappen,die de ge- feyde Sereniffirae Catholijcke Koningh pock nu van fijn l-leyligeKeyferlijckeMajefteyr, en van het Roomfcbe Rijckeikent ; namentlijck, na datmen fiet en bevind dat de voorgenoemde Vercenigde Staren in Nederiandc met den Koningh van Vranckrijck.de Turbateur en verfteur- dcrvandegeirteeneruftin'tRijck j en diealredenietaf laet alle vyandelijcke daden ceghen fijn gefeyde Keyferl, Majclteyc, en fijn Doorluchtig Huys en buycen 't Rijck, aen ce vangen, niet alleenlijck een Ligue defenfive en of- fenlive hebben ghemaeckt, fondereenige uytfonderingh van fijn Keyferl. Majeft. ofvan't meergenoemde Rijck, niaer oock dat Me felve Koningh in de voorverhaelde Landtfchappen en Heerfcbappyen, metaenfeggingh van openbare vyandtfchap aen de Serenisfime Ca\holijcke Koningh, Neef van de fel ve Keyferl. Majefteyt invallen fou,enalreeingevallen is: in weicke cijdt ghewiCTelijck fijn Keyfer4. Majefteyt de Provinticii by fotidale recht aen hem verbonden, noch de Serenisfime Catholijcke Koningh, met foo engh een bande van maeghfchap aen hem verbonden, noch oock figh felf, die dit oock in defe faeck, om verfcheyde redenen betrof, niet heeft konnen verlaten, gbelijck alle biliijcke Rcchteis van faken lichce- lijck fullen begtypen. Daer fijn Keyierl. Majefteyc noch by vought de geduerigepogingen van meuwe dinghen, ende communicatie der Raden met andere vyanden , en tegenftrevers van fijngefeyde Majefteyt en van h Heyli- ge Rüomfche Rijck, daer door de gefeyde Heeren Sciten veel jaren langh niet gefcbroomc hebben de ruftenghe- rufthcytvan fijngefeyde Majefleyt, en des felfs Rijck te tergen en t'ontruften. En indien fijn Keyferl. Majefteyt verftaet dat de gefeyde Staten van defe Raden, Aenfljgen, Verbondt of Verbonden afgeweken zijn, foo vcrklaert hy dat by dan gaerne bewilligen fai in 't geen,dat de reden van de ghemeene ruft in't Rijckfchijnc te vereyflchen, voor foo veel 't geen aengaet, dat de meergemelte Staten verfoecken : van weicke faeck en handel het nu geen tijde fchijnt om naeuwkeurighlijcker te handelen , en foo 'tichij nt niec aen hem alleen gehoort ; maer indien 'tgeen ' 'twelckhy gevoelt, vryftaet te feggen, foo ghevoelt hy dus^na dat hy defaecken naerftiglijcker overwogen heeft, dat de controverfie of contenfie van defe facck door geen andere beqaamer middel wegh ghenoomen kan worden, dan datmen d'Oorlogh tot aen de gront verdelgende, een vafte ende beftandige Vrede, voor beyde de parthyen ver- dragelijck, tuiTchen de voorgenoemde Serenisfime Ca- tholijcke Koningh, en de Heeren Geconfedereerde Sta- ten maeckr, of ten minften voor langer tijde oprecht. Sijn Keyferl. Majefteyc verklaerC dan dat hy ter begeerte van de Vrede, en openbare en algemeene ruft, gaerne een van defe beyde Tou fien ; dier toe hy oock vriendelijck en jonfteiijck de ghefeyde Staten vermaent, met aenbie- dingh van lijn vlijcengedienftigheydthiertoe» en oook om lijn Key(êrlijckegoet-jonfl:igheydcaenhem tc bevc- , ftigen. 't Weick by tot een antwoordt den gefeyde Heer Ambafladeur heeft willen aen dienen, aen dewelckhy oock mildelijck fijn Keyferlijcke gunft aenbiedt. Te Weenen, op den x6. van Mey, in 'tjser onfes Heeren 1Ì36.
©anöaecna Scgcnfburglj (altoaec een ötjcFbaei) bcfcljjcbcn toa^/cnbciïc tóoningl) ban i^ongacöcn tot Öoonifc& fóouinoÖaehoofcntóieEDt) tcecftenbe/ enbe fijne jScgotiaticcominueccnüe/ foo ppcnbaecben tjacc rnecc enbe mcec bifficultepten tcgijen fijnlöegotlatie. asant onbectulTclicn totecOt gictjencHenfcljan^ toebfc flftebuceect/ be fflcebcii-^anDcUngl) mette ^pacnfcöe tot €cancnbo?a|) enbe ®utnÖoui bia^ afgebjoBen / öe betttoutDiüchtjcptmet J^jancltcijtb toiecbt becnieubit rabf Declleibt/ enbe tot eenanon tnDe sputate maiiiEc bau ©jecDe - ©atiHel / na ïiculcn BljeöirL· flfccr. |
<©af c Dp quamctt Dc groote hïacf)ten obcc Dc Coiitria raticii öic itefm ^taet bojDecöc/ crnDc hrcrafjuptöc Sanbcii ban <©uïich enDc fict öijchKiacn: bpDe on* ftcpDige SLcDcn ban 'tSootiifcBe ïifjcft.
©ittorcDttotöeofnfbojgl) aljtouiibEt al^ een ?ïcte ban bpanÖtfcf)ap : enbe bp oc ^pacnfc{)c cnöc S»pacnö- BffinDc öfbjnpcht alö crn licacijtifll) nilöDcI/ om niet al» leen te btietten fietiCcactact ban ^cutcalitfpt/ 'ttoclcft Ijaec Jloofl Λοα- öeuc luni Aitzcma focijtcn ; liaaec oocft om bet lioomfcfjc ïïijcft / of ten minficn öet tócp. fctlijcft lesijec t'inc.tccen tpt cupturc tcflöen Defen ^taet.
©it flaföe l^fcc ?ïniba(faDcuc Charnaflc oocit tc ftcn» ncn in fcccftcr Micniocic : toacc öcuc βρ focate tc bibeca tere» feechrcE Öeöuctic ban liirijaD^ bolcft i)ieDe©ccf ccnbanJtoKanDtin^cccmbecbrfc^ iiecr^ 16^6. tDa=
een öjpbenDc/ fccgenbe Bp J^eec Chamaiié onDec anDece/ Outfe qu'en vousaffoibliflTant de telle force (mecncnbc DeWcDUCtic) Vous attireriés indubitablemenc furvous & dans vos Frontieres, plusòuvertesducoftédcl'AIle- magoe, les forcesde 1'Empereur & de fes Adherens, aulfi- coit qu'elles ieroienc en eltac dc Ie pouvoir faire, non ob- ftanc les vaines imprellions ( bewotfcenbc ÖE OecneWe
Dic;©efcnDingcban AiczemaljaDbengcDarn ) quel'on a voulu donner que TEmpereur ie difpofcroic facilemenc à une parfaite Neucralité, dequoy plufieurs difcours tenu depuispeu entrc !uy & J'AmbaiTadeurd'Efpagne fbattó
tefeggcn/ 25obcn Dat göp / met uDu^teberftoachen/ (meenendcdeReduaie) onttoijfffiljcft op u/ enopu arenfen/ ùie naec be jpDc ban ©uptnanötmeecopen 5011/oe i?epchcacötenban;bcn ftepfec/ en banfrin Mft. ijecenten fuit treeften/ foo Ijacfl fpin fiaetsgn ban fnicjc tc nonnen boen / niettegenliaenoe b pbclcimpjc^encni inOiUCben/ denoterende de gene die de Befendinge van Aitzcma hadden geraden J biemen Ijeeft tbillcn oeben/ öatDefóepfecfigülicötcIüch feu bifponeccn rnfchfcften toteenbolbomcn jScutcalitept/ baec af onïanghó beel piicoucffen jtjn geljouDen tufreljtn ficm/ en bc '3kmbafla= beucban^pangien. ( ©ittoacen aWccöanbecebencn oicbe^paenfcije tfimbaflabeuc göcb^upcftt ftabbc om orabeniüepfectebtbectecin ban De jarutcolitept ; aM Dat föii tóonmgft toa^ een Hiot enbe ©afal ban Ί Siicft ban vuegen Den 93ofgonbifcl)cn €ctpt^ 5 item/ em b'in* fepacable 3intece(lcn ban 't ban <©o|lcnc0c6/ic. toclcbc ccbenen albiec gcDjucUt toaren ) Qaevos Sei- gneuries auront meimes pouvoir par efcric, doivent afles defebuier un chacun, & ne donner rien àefperer de ce collé-là que toute forte de hoftilité, lors queletempsl? permeccra. ( ^at ί^ te fcggcn ) 3^atu@a. JQog. gttC" lijcft becmoQcn futlen Ijebben bp oefcfj^ift / beftocen aen puec genoegt} b'oogen tc openen / en niet^ ban bfe jgbr te boen.Doopen/ ban albecganbc bpanbtfcljap/ el^be tijbtfutct; toelaten fai.
3^aet;naomt)cm Aitzemaentiefìjn boen ηοφ meec ftoact te maecben/foo toccbt ncn !)aet; Üo. Jföog.inge^ gebeneen(iS^cactbaneen^jlff gcfcD?cbcn tot Ham- borgh bcuc etn Contnclilficlt jpcanfcó £[dini/lec aen btn l|ecc?tmbaffabeucCbarna£ié alDiec ben 17. ganuacö i6;7.(upben0e: llyaquelquetempsque MonheurSal- vius rcconnolifant Ie Sieur Fofpius d'Azema avoir des grandesintrigues en la Cour Imperiale, luy efcrivit que la Cuuronne de Swede ne defiroic tien d'avantage que d'cn- trei en quelque bon Traitté de Paix avec l'Empereurj qu'llleprioicdonc, s'il v9yoit qu'à Ratifbonc 1'oneuft quelque bonne difpofition à y encendre d'etnployerfea üffices pour l'acheminement de ce deflein.
Ledic Sieur Aitx.ma ne nianqua point en mefme cerops de faire l'ouverture de cette propofition à l'Etn- pereur > & au College Eleaoral. Mm il y adjoufta dii fien, que la Coutonne de Suede depureroit des Ambaffa- deurs a Ratiibonne : fi l'Empereur & ledit College fé diipofoyent à entendre audit Traitté.
Sur cela ledit College ordonna au Marquis Sigifmondi qui eft a Berlin, de fonder les Miniftres que laCouronne ac Suede à ςη AUemagne, fi les Suedois avoient intention d'en venir à ce que ledit Atfzema leur ftvoic fait encendre. |
-ocr page 131-
ν E R Η A E L
t30
l'apprens que Γοη a refponduaudic Marquis, qu'il eftoicbien vray quelaCouronne de Suede eltoicexcre- mement enclin à la Paix, & que fi pour en traitterj l'£m- pereuröcledic College vouloienechoifir Hambourg ou Lubeck elle deputeroit aux Ambafladeurs. Mais que d'en envoyer à Ratifbonne, elle ne le pou voit : Que Γοη n'a- voic pointdonnéchargeaudit Sieur^//«ew«deledire: mais bicD de tefmoigner, qu'en Suede Γοη n'eftoit poinc fi forc contraire à la Paiìc comme on le croyoir.
Depuis peu j'ay veu une lettre que ledit Sieur Attz.ma efcrivoit à une perfonne de qualité de ce lieu, par laquelle illuy mandole en ces termes, quel'EleÊtiond'un Roy dceRomainsfeferoitbien-toft, corame une aöionfur laquelle confiftoit le fondement d'une Paix generale & afleurée dans Γ Allemagne.
't^l^EÈniflctijbtflelcDEn Dat ntijnilecc Salvius, 6e= meccheniie XiottitiStttVoppittsvanAitiieMa gcoPte bei figDcöcninöetfóepfecltjcUefêoföaót/ αεη öemfcöjecf Oat De lÌtcoon ban ^toebeti niet tneec beseecDe/ ban in ten floebe ©jebe- öanDcHngij met De «cpfcc te tteben/en DatDPbftföaibenijcmbabt/ bat inbien öp tciScoen^» bucflö faub bat men cenifle aoebe bifpofitiefiab / om baec toe te üecfiaen / öp ffln bienlicn fou implopecen en beflcben tot be toojbctinab üan bit tjoojnemfn.
^e Qefepbe )|eec ban A itzema faeibe niet in een felf be tflbtopcninB[)tjanbefef?oporuie/ en ban bitboojftel aen De Jiicpfec/ cnacnbc]fecuc-©ojfielijcfte ©ecQabe= cinflbteboen. itOaectJPUoeBftbec ban't fijne bp/ bat öeiütoonban^toebcnïfimbatTabeuc^ na öeaeufbucfl fon beputecen en afbeecbigcn/ foo be «eyfec en be gefep» De ©ereabecinflö fai) bifponeecDcn tot naec 't abefcpbe (ai;i:actaet te becfiaen/ en baec na te lupfiecen.
ï^iec op ojbonneecbe öc aefepDc ©ecflabecinaB aen be JDaccft «Ì5?ucf ^igifmonD/ Die te 25ecli)n i^/ De jl©im. jïecë / bie be dcaon ban ^toeben in ^uptflanbt beeft/ te peplen of be ^toeebtfcbtn gefint aacen tot bet gbeen te hoornen / 'ttodch be aefepbeAitxemaaen öenöaDt Doen becfiaen. , , . ^ , ^ ^
gicfe bcmeccfi batmen aen Deabefepbe J!®ai;cB-(©?acf deantvnooït beeft / bat bet tuel toacc Uiai bat be Ctoon ban ^toeben beet tot be ^{cbe genegen lua^/
en bat/ foo be «epfet/en be gefepbe ©etgabecinab/ om giec af te fìanbelen / i(^ambucgb of Xubech toilben bet;= Mfen/fp een ?ïmbaffabeuc Dci;toaect^ afbaecbiaen fou» Den: maecbatmenab^en ^mbaflabeucnaec Segen^^ bucgblionfenben: batmen aen be aftefepbe ban Aitzema aeen lafl babt gegeben / om fulcH^ te feggen} maec toel te betupaben batmen in ^totbcn niet foo feec fii;pbigb tegen be ©?ebe toa^/ alfmen toel geloofOe.
ach beh Sebect een 20?ief gefien / bie be gefepbe Igeec ban Aitzema acn een #ecfoon ban qualitept in befe ©laet^ bobt gefcb?ebcn/b0o? betoelch öP in befe tecmcn aeobetnombooDt/ Dat De bccftiefmgb ban een eoom^ fcbe Stoningb baefi fouto gbcfcbiebcn/ al^ een toecch en banDel/ baecop betfunbamencbaneen gemtalc en fe» fiece ©?ebe in ©uptflanbt bcflonr.
^aec op quam boo^ ^pofliUe in margine ban 't felbe (Defcb^ift : by gheftelt in handen van de Heeren Graef van Culenborgh, Noortwijck i Vofbergen en Haerfolt, ombaecobectecommnmcecen met fijn Hoogbept/ te becfiaen beflelf^ toijfc «ionfibecatien / enbe baei; op cap^ poit te boen.
HDaec alfoo bit niet toacen al^ gcfocbte bingen / ten. becenbe om alle üanDelingb metten ^cpfec afte boen bjeechen ; enbe befe ^taet bafl te maechen aen be nccale i^cactaten enbe Franfche enbe Sw'eedtfche Satis- faftien in 'tööcft; foo ifSbefcfacchebaecbpgeWeben. JDccDenbe'tfflbe €);ttact ( toaecafniettoaee) booj flmpele laotificatie aengenomen.
jèiet tegenlïaenbe beje foo spaenfche aen b'eene / al^ Franfche enbe Swcedtfche ©ffitien aen b'anbei;3i}De; foo beeft fbn öaomfcbe «tepfeclijehe Maie(Iept boo| be ttoeeöemael gegcbcn befe ^eclacatie ·
QUae Sacrse Cierarese Majeftati, Domino noftro Clementiflimo, nomine Ordinum Unitarum Bei- gli Provinciarum,eorundem Ablegatus Fopfius van jiitzena LiberBaro, diveifis Memorialibus propofuit, eadem Sacra Casfarea Majeftas ac loco ejurdem öacri Ro. |
mani Imperli nee non Hungarisc & Bohemiae Regü Majeftas Dominusitem nofter Clementiffimus benigne percepitacconfideravit. Ad qusedidieSactse CajfaiKe Majellatis nomine memorata Komanorum Regia Maje- ftas vigore Plenipotentiie ab eadem fibi conceffa preno- minato ablegato clcmenter refpondet, fuifle Majeftati fuK Cefareaï ficutl notum fit, jam à multisannishoc fummscuiseacfollicitudini, atque in ididemnuncin prsfenti convcntu Elettorali, colloboranteeodem Sacri Romani Imperli Principum Eleaiorum Collegio,omni ftudio incubuiffe, quo tandem aliquando jam dudum de- fideratas pacis tranquillitas Sacro Romano Imperio, ac inclytie Nationi Germanicse,nec non & vlcinis Provin- ciis poftliminio quafi reftituatur ; cui fini confequendo etiamdemedlis, quselllud opportuna forent, diligenter inquifitum, & deliberatum fuerit. Quando igitur com» pertum noiumque fic didlo Sacro Romano Imperio Na- tlonis Germanica: aiiiique eidem finltimis regionibus & Provinciis plenam ^utetem é)" travquillitatem comparari nonpojfe, nifiBelgieisillisbeüis (ex quibus plurimorum maloium feges & origo emanavit) perfirmamacfiaitlem facemcompojitisi autJaltempernicioJis 'iUerum eJJe£Ìib»is per duiturnus aliquas indncias fopitìs 5 Hinc Majeftas Tua Cse- farea ac diöa Regia Majeftas una cum praeditìo Collegio Eletìoralinullumfibidubiumfacit, quin &praememo. rati Ordines Provinclarum Unltarum Belgi», qu®eo- dein conducunt, libenteramplexuri, proinoturique, ac proinde in traöaiusea de reinftituendos ac matuiandos, ( fi modo, quod omnino fperandum, etiam Sereniflìmus HifpaniarumRex Cacholicus eos admiferit ) haud gra- vatim confenfuri fine ; videlicet, ut jam fimul ubique Pacis'ùluàVniverfalistamHeceJarÌHmnegociuvt, ferlo tra- öetur, ac ubi cum una alterave extera Natione in prifti- num pacis ftatum redltum fuerit, tum nihil reliquum fiat, unde novi motusexiftere, vel fperatus extotlabo- rum ac fumtuum impenfis fruftus aliquo modo interci- pi queat j Atque ad hunc finem facpememorata Sacra Cselàrea ejufque loco id afta Romanorum Regia Majeft. clcmenterfe offert, non modo, quod praedidtum Sere- nilEmum Hifpanlarum Repem Catholicum officioic ad confentiendum in eofdem Tradtatus dlfponere, verum etiam quod Ihterpofitionc fuaCaEÌarea una cum piaeliba- to. Collegio Eleólorali co collaborare vellt, nei s optato piena pacis vel Induciarum diuturnarum careant exitu. Dedarat autem vice ac nomine fsepxdì&x Caefareae Ma- jeftatis eadem Majeftas Regia, quod interim, ac duran- tibus etiam hisTraótatibus, & quando etiam (contra ac à Divina Bonitate omnino fperandum eft) non ad- admltterentur, vel ad defideraturo finem non perduce- rentur,nihilominuB Majeftas fua Caefarea & Sacrum Ro- manum Imperium etiam deinceps fefe erga fapedidos Ordines Provinclarum Unitarum Belgicarum, non ali- ter quam prout Conftitutionibus Sacri Romani Imperli conforme eft, habeblt : Si tamen iidem Ordines difta- rum ProyinciarumUnitarum Belgicarum contra eafdcm conftitutiones non commiferint, ac Sacram Cafaream Majeftatem & Status Imperli non gravarint ; tum & ho- ftlbus ac inimicis cjufdem Majeftatis C«fareae & Sacri Romani Imperli fefe non conjunxerlnt, ac nec direöè illis oputulati fuerinc. Et quum fumma rei tpfius necef- fitaspoftularevideatur, uthiTradlatus quantociuspro- moveantur ; Hinc eadem Majeftas fua Caefarea& Regi» confultum ac neceffarium judlcat lifdem inchoandiscer- tum diem ac locnm quam primum prsefigi, quem admo- dum in eum eventum, tempus quidem Dominìca. quafi modo freniti, ftilo novo hujus anni, pro loco autem Au- lam iuam Caefaream five ea Vienne Auftrise, five fuerit, và&.i&mNorìbergam. vel Augufiam Vindclico- rum proponiti Valde etiam opportunum ad hocopu» promovendum cenfens interim donec ad Traftatus ipfoi perveniatur, fufpenfionem armorum Inter partes bellsntes concludi! ac firmari. De csetero autem eadem Majeftas fua Caefarea ejufque nomine, Saepeinorata Romanorum Regia Majeftas gratiam fusmCsefaream & Reglam dlAo Ablegato Ordinum priedtilarum Provinciarum clemen- teroflfert.
Signacum Raiifbonas vigeCma nona lanuarii Anno löl?,
SijQ |
-ocr page 132-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
Sïin Keyferlijcke Majefteyt onfe genadigfte Heer, en in plaets van defelve fijn Konincklijcke Majefteyt van'tHeylige RoomfcheRijckj cnoock van On- geren en Bohemen, oock onfe genadigfte Heer,heeft vriendelijck verftaen , enaengemerckc't gheen aenfijn Keyferl. Majefteyt, in de naem der Vereenighde Staten van de Provintien van Nederlandt, door bun Ambafla- dcar,Fofpiusvanj4it3iema, VryBaron» In verfcheyde metnorien is voorgeftelc. Op 'c weick de ghemeUe Ko- ninckl. Majeft. van Romen, in de naem van fijn gefeyde Keyferl. Majefteyt uytkrachc van de volmacht, van de Keyfer aen hem overgegeven , acn de voorgenoemde Ambafladeur vriendelijck antwoordt: dat fijoKeyferl. Majeft. ghelijck bekent is, altee over vee! jaren hier toe fijn vlijt en naerftigheytaengewent heeft, en nü inde te- genwoordige Keurvoritel. VergadeHng.door mediwerc- kingh van het felve Collegie der Keurvoften vart 't H. Roomfche Rijck,noch alle vlijt aengcwent heeft, opdat eyndelijk het H. Roomfche Rijk en het vermaertfé Duyt- fche Volck, beneffens de geburige Provintien, wéér tot de I uft van een lang gewenfte vrede gebracht ft)u worden, Enomditeyndeté verkrygen, heeftmen nacrftighfijck naerdemiddelengefochc, en caeiftelijcfc ovetwoghen, die daer toe bequaem cn dienftifï fouden Zijfr. Mtieral- ioo blijckeiijck en bekent is aen 'c gefeyde H. Roómfche Rijck van 't Duytfche Volck , en. aen. (Tandere Laödt- fchappenen Provintien die daeraen palen) datcaengipn volkomen ruft en geruftheyt kan verkrygen» tenzy defe Nederlantfche Oorlogen, uyt de weicke veel quaiden, als uyteen bron, gefproten ·ΐΛ\η, door een vafieetrbtfitftdighe Vrede bedecht worden, aften minfiende fehadiijjck» ■merckm- gen daer af, door eenigh langhwijii^trB^ant in β^ψ^ ghe- bracht zijn ; Soo ift, dat fijn Keyferl. Majeft. - en lijij ge- feyde Kofjinckl. Majeft. met de voorgenoemde Keur- vorftel. Vergadering geenfints twyffelt, of de voorgemel- de Staten der Vereenighde Nederlanden fullengaerhe de dingen, die daer toe dienftigh zijn ómhelfen, bevwde- len, en daéi na in de Traitateo, die hier over |fhcinfti· tueert en bevordert fullen worden, ( indien deSereoiffi- me Qatbolijcke Koningh van SpangiendaertqegeCntisi 'c welcfc warelijck te hoopen ftacr ) lichteiijck, én' fonder groote fwarigheyt bewilligen ; nathclijcit dat fau ghelijc- /ielijck defe foo nootfaeckelijcke Handelingh van Vrede ernftelijck mach gehandelt worden, en dat, als men met 'ceen en'tander uytheemfch Volclclnde vobrgaende ftaetvan Vrede ghekee/t is, nietsoverigh macht blyven, daer uyt nieuwe beroerten konnen ontftaen,of de vruch- ten, uyt de koften van foo veel arbeydten belkftipg ver- ' hoopt, in eeniger wyfe wech geruckt Ci?"ontrooft mogen worden- En tot dien eynde foo biedt iighde meèr-ghe- melde Keyferl. Majeft. en, in des felft plaets, fijn Rpöm- fche Koninckl.Majeft,goedercieréijtlijck aen, riet,al- leenlijckom de voorgenoemde SereiiiiBmeCatholijòke Koningh van Spangien beleefdelijck te difponeren tot toeftetnminghindegefeydeTratìaten, maer oock'om door fijn Keyierlijckc tuffchen-fpracck, beneffeD6 de ge- feyde Keurvorftel. Vergadering te arbeyden, dat fy geen gewenichte ^tgangh van volkohicn Vrede, of vaneen langhdurigeTrevcs of Beftandt fullen derven.' Dè-felve Koninckl.Majeft. verklaertoock, in dèplaets cnnaCm van de meer ghemelde Keyferl. Majeft. dat hy ondertuf- fchen,cnterwijldefc handelingen duren, jaobck f'titólk heel anders vande Goddel ij cke goetbeyt te verhoopea is) ichoonfynietingewillighc, en mëttót een ghewenfcht eynde gebracht worden, dat nochtans iijn gheféyie liey' feti. Majeft. en het H. Roomfche Rijck ficb vóortatóΚ; gen de meer-genoemde Staten der Vérèenighde NM^· landen niet anders fai dragen, din gelijck met de Cörtf^ lutien van 't H,Roomfche Rijck conform is opVfipi:^ waerde nochtans, foo de Staten der gefeyde Vereen wdje Nederlanden niet ttghen dcfeli/e confiitutien bedrëVéift en üjn Keyferl. Majeft. en de Stp® ;vàix'tRiÌck nfervixi· ongelijckt hebben, eh daer by fignnÌEt met de Γί!κ van"ètìi HpottfcheÌtì|tìt> |
te zijn om de fdve te beginnen met den eerften, fekereó dagh en plaets te ftelJen, gelijck hy tot dien eynde propu" necrt en voorltelt, voor (oo veel de tijdt aengaet de Son- dagh van de geen, die alfnu gebooren is, cacr de «ieuwö ftijl van dit i^er, en voor de plaets fijn Keyferl. Hnf, 'tzy te Weenen of te Praegh, of oock in de Steden van Ncu- renbergh, ofAugfburghj achtende ondertuffchen feer dienftigh en bequaem tot vorderirgh van dit werck, dat men, cermcn tot de Handelingh felve komt, een fchorf* fing van Wapen en tullchen de ftrydende partyen maeckt en fluyt. Wat het overige aengaet, de felve Keyferlijcke Majeft. en in des felfs naem de meergemelte Roomfche Keyferl.Maj.bieden hun Keyferl.en Koninkl.gunft goe- dertierentlijck den gbefeydcn Gefant van de Staten det voorgenoemde Nederlanden aen. Getekent te Rc gens- burg,op de i^jdag van laouar. in 'tiaer des Heeren 1^37·
ï^cn lo.ytDjuatö 1S37. inflfleftöc b'ambaffaöeuc CharnaSé toeOefotn bacüt om be^^afpoojtcn ban beren <&tactboo; De ^rbeputeecbe/ bie be {iepfcr/ be ttonine ban Spangien/ en anbete ncutcale Pjincen ban noben foubenbebbentefcnDmop bc i^anbelingD tot tteulen. i^oe tori be Ittepfec enbe ncutcale l^^ncen bcfclbe niet ban boen ijabben / ooci^Menbebicecteiych aibtecnirt becfocöten ; I}oe\neI ootRfco boen / al^ bate na/ befen j&taet nopt bdEC met Oe0 Qtitr of anbetcc j^cutralcn tanbelinjat) D^cft tóiilen bc'nioepen/ anbet^ al^ intrc· cciTionaiijcft.
H^B· Rebben nocgtan^ bcfelbe J^afpoojteti Qebaenconcipiecen/ enbe boecnabeutbelfemnCats en Vofbergen conimuniccccn met fijn i^ooQtlcpöt / bp» fonberobec bc bifficultepr/ biemen aifnocö fcpbe bat ^panoicn maecfìte otn oe pafpooftcn te geben aen bie ban befen <g»taet. ^e^ onaeaeefïen ben 19. jpebjuai= cij Bbccefolbeect befclbe i^afpoojtente fenbcn aenbeit ©eectoanOofterwijck, HmbafTabeuc taan befen ;btacc tot i^ac^^y om bie te bettsfffelen tegen be geene bie ban Spangien boo; befen j^taet fouben ftomcn.
^enben^Smbaffabeuc Charnaflé felf alfiiectoecbctt gegeben b'anbeceSaivicondudus, biebecfocfittDiecben boo; be <0ebfputeeibe ban be Stepfcc/ enbe andere neu> tcale Catgolgche i^jincen ; alle toacen gebateect ben ip. jpcbjuacjj 16 j7. batboo; be ;&patnfclje (bteboojben ]^epfecfcge blaren muratis mutandia befgeipcjc, alle <n 't ί canfcö/ met ben €ptcl aen ben Uepfcc/ ban Maj.eité Imperiale) lupbeal^bolggt.
Les E fiats Generaux des Trovinces Unies du TaysBas,
ATousGouverneurs, Lieutenans, Admiraux,Co- lonels, Commandeurs des Villes, Placee & For- treffes, Capitaines, Chefs & Condufteurs de Gens de Guerre, tant par eau t^ue par terre, ócenoutreà tous Maglftrats, lufticiers, Ofiicier s,8c autrts. eftans en noftre fervice & fous noftre obeiiTance fgavoir faifons j Que nous confehtons & accordocs par ccs prcientes PaQe- port à . . ..............
DifutésdulRoj 'd'ÈlpagHe, enfemble, 8cchacund'euxί part. poür fe pouvoir tant plus feurement tranfporter pat eau & par terre, p«r le Pais Ennemy, Neutre, ou celuy de nolüeobeïiïance vere l'Affemblée generale de Coto- gne, &yfejbumer&demeui'eren toute feureté tout Itì temps que ladite Aflèmblëe durerà, avec authorifation fpeciale de potivotr durant leur fejour envoyer quelqu'un defdits Depuses Meflagers, CoUniers, ouautresdeleur Suite, tant par eau que parterre, parlcs Païs Ennemy, Neutre, ou denoftre obeifluice veis lé Roy d'Èfpagne, l'Infant Cardinal, ou autres, donnansfculementauxdits Ënvoyés certificat fous leur Signature & Cachet j com- meauffi le Roy d'Èfpagne, & l'Infant Cardinal en mtu de ces .prefente» pourront recedi vcment envoyer du- rant ladite Afletiiblée, vereleillitsi Sicurs Deputwà Co- logne telsMeilàgersou Cotlfiértqu'ii leur femblersbon, leurs dònnani ieulement certificai en forme deuë, & apres la departie £c durant ladite AQemblce lefdits De- '^utés pourront retourner de Cotogne avcc la mefmc feu- reté, iiìit par eau oupaf terre, perPaïsNeutre & celujr
de |
-ocr page 133-
del'Enneray vers le Roy d'£fpagne ou l'Infanc Cardi- nal t iauf que fous pretexte de cesprefcnces rien foit ac- teocéquipourroitcendreau prejudice de céc Ëftat; par quoy nous vousordonnons& Commandons, cnlemblc & chacun d'eux apart, de laifler lefdits Depufcs» enfcm- ble Se chacup d'eux apart,avec coute leur iujte, cbevanx, CaroffiS, Chariots, Batteaux, Mcubles & Equipage, paffer, aller, fejourner & repiiTer librement & franche- mcDti&BulB IcsMeOagiers^cCourieis refpedifs, qui feronc envoyéa en maniere que defliis, fans leur faire ny fouflPrir qu'il leur foit fait mis uu donne aucun tort, de- ftourbier, moleftation, ou empefchement, à peine d'e- Are chailiés exempiairemcnt, ains au contraire toutefa- veur Se affiftance rcquife. Fait à la Haye le 19. de Fevrier Kij 7.
De Siate» Generael der Vereenighde Neder- landen.
A Ën alle Gouverneurs, Lìeutenanten, Admiralen, Kollonellen, Commandeurs der Steden, Plaetfen en Veilingen, Capiteynen, Hoofden, en Coudu- éleurs van Krijghs-volck, (00 te Water als te Landt, en daer boven aen allg Magillratenj Jufticiers, Officiers en anderen in onfea dienit. en onder onie gehoorfaemheyt zij nde. doen te weten, dat wy door defe tegenwoordighe conknteren> ca accorderen PafiTeporten vrygheleyde aea .................
Gedeputeerden des Koning'hs van Spangicn teghelijck, en aen yder van hen in 't byfondcr, om foo veel te vey- liglijcker te Wateren teLandtj deur de Landen der Vy- anden. Neutralen,en van onfeghehoorüemheydt, naer d'algemeene Vergaderingh van Keulen te moghen trec- keo, en daer ia veyJigheydt al de tijdt, die de ghefeyde Vergaderingh dueren fai,te blyven en refideren,met (pe- cialeauthorifatie van geduerende hun ver,blijf, yemandt der geleyde Gedeputeerden, Boden, looper», of anderen van hungevulgh te moghen lenden, ioote Water als te Landt, deur de Landen der Vyanden, Neutralen, of van onfe gehooriaemheydt, naer de Koningh van Spongien, de Cardinael Infant, of anderen, gevende alleenlijck cer- tificatie, onder bun Reeckeningb en Zegel, aen dc ghe- feyde afgcvaerdighden, ghelijcte ouck de iioningh van Spangien , en de Cardinael Infant, uyt kracht van defe tegenwoordigen, geduerendede geleyde Vergadering, reijpedtivelijk fullen mogen fendcn naer de gefeyde Hee- ren Gedeputeerden te Keulen, foodinige Boden of Lo- pers, als hen goedt fai fchynen,alleènlijck aen hen geven- de certificatie in behoorlijcke forme 5 en na't vertreck, cn geduerendedegefeyde Vergaderingh, fullen de ghe- feyde Gedeputeerden moghen weerkeeren van Keulen, met defelve feeckerheyt, 'tzy te Watej of te Landt,dcur Neutraleen Vyantlijcke Landen, naer de Koningh van Spangien, ofnaerdeféCardinael infant, uycgefondert nochtans, dat onder fchijn van defe tegenwourdige,nie!s geattenteert fai worden , dat tot prejuaitie en nadeel van defe Staet foude konnen ftrecken : daer om wy u ordon- nertjn en commanderen,gefamentlijck, en yder in 't be- ionder, de gefeyde Gedeputeerden, ghefamentlijck, en yder in 't byfonder» met al bun ghevolgh, Paerden, Ka- roiTen. Wagens, Schuyteo, Meublen,enToeru{tingh,te laten trecken, gaen, blyven, en weer te treckcn vryelijck, en fonder verhinderingh, eii.oock de refpe£tive Lopers, die in maniere als hoven gefondea fullen z,ijn, fonder heri te doea of te lyden, dat hen aengedaen wordt eenigh on- jelijck, verhinderingh, moleAatie, of belettingh, op ver- jeurtevanexemplaerlijckgheftraft te worden} maerln tegendeel alle üiveur en aoodige aiSAentìa aen hen te be- wyfen.
GhedaeaiadeoHagbej op de 19. dagb van Februa- rius. i(Ì37 -j
'tfoimuHrcboIeen^bietc&enien toeDetom be(cte« genbegcetöe datbe ^paenfcOe ^afpoojten of Salvus Conduitus ϋαο; Oefen ^teet fouDeti knecüni inabefiric/ mai^opbefelbeboct: alleen met uptlatinge bec €kU' len oantie l^eceenigbbc pjobintien. ^ieban ben i^ep* fee en ^utcde fjtncen/ beamOemen op ggeltjche boet : mutatis mutandis. o{)c{(;ch |
menacnbe iScpfccfc&e/^parnfcfie/cnbcanöere/ niet QQf ai;! Oe quaUtept ban Dcputé de fa Majelté imperia- le, DeputésduRoyd'fifpsgne, Deputésdcs Princesöc Eftats Neutres, alfo toa^ mtΠ oocfi te b?f bc bat aen bien banbcfen^taettnetDen gljcaebcn (Itnpeipcit be üEitu:^ Icn ban Deputés des Seigneursles, EilaisGeneraux des Provinces Unies du Pays Bas.
ij.jlfêep becfoct)t be StonincBIgche fcanfcge ?ïmba(ïaOeuc bat oocit pemant ban oefen ^taet mocfit toecbenei)efonC!Entoti^anibo?aO: aibpaec eenbp een- fiomditoa^aenaefleitban befcanfcöe/ i&toecDtfcljc/ ^eenfcgeenbeanbece ilSiniflecen/ totgct abjuflercn Van be Prteliminaria.
^en ρ. f3lunö fcgjeef be Ceuc @o;fï ban Seulen/ enbe becfocbt ban bace jgoogt) H^og. $)afpoo?t bao; DonFrancifcodeMeilo, ombanbiegcn Spangien te compacecentotl^eulenj f)emtDierbtgeenttDoo;t/ dac het felvegereet foude zijn om te verwiOclen; teanneec DOC& geteebt toa^ t)et ipafpoo^t / batmen becfoc[)t ban Spangien boo; bie ban befen ^taet.
ton epnbe sijn baec na aen ben €etic - gbefonben b'opgementioneetbe jFojuiuIieccn/ bie oef* gbelticg^bp Coppe oochgbegeben 3t|n/ aen ben al· Ülec. amtofenbe ®enetiaenfct)cn ^ntbalTaùcuc Mi- chaëlis.
^en 19. Swif) geeft b'Ktmbaffabeuc CharnaiTéboo;· gtbjagen/ bat be taouingb fcbicftte ben I^eec de la Gar- de na fteulen ; begeecoe bat ooch pcnianbt ban f)iec gftelöcïielöcfe met fiem gaen / of Dat b'?igent Bilder> beeck moc()t toojben gelali i om gf)efanientli)ch t'age^ een/ enbetetliaonen bat tiet niet ijapecbe aen fijne Ma* jcfleptnocg een befen ^taet^ alfoobietotbeiHatibef lingbg&eceebttoaeceni maec battet gbcbjach aen be Dpanot bie gyeen yafpoo^ten febicHte. op i^ ban toegbèn baec Qoogm^og. ben $eec ^genc Bilaerbeec- ke aeng'yefcbjeben/ en gbelaft/ bat bp bemmetDm i>ìeurdelaGardefoube bcbben tc becbougcn/tbp ben J^eetGmetti, XegaetbanDenfl^au^/ enbe aetibocen/ oocb gabe te llaen 't gbeene be boojfj Sieur de la Garde' aen ben felben i^eec ategaet booiD^agen / acnbjrng&cn/ oftep^oteftecenfoube,· enbe foo toanneec be boojgtie* melbc Sieur de la Garde f|jn aetle foube beflooten ÖcÖ» ben / bat bp Bilderbeeck alfban ben meecgcnulDe ifeec Xegaet fouQe boojbjagen Dat bP gace 0oog jas og. ^{binaci^^gent totÜteulcncefiöectnDe/ enbe DatbP bpbaecSgoogJIIàog.eFpjefrdnchtua^ gelafl/ fijn ceiientieoocbbelftenttcmacchcn/ bat be ftroone ban Bjancbtitclt met baec l^oog ji)og. enbe bie felbe met bieillcoani^;anc&ctjc& / flcicbteigcb nKt benanbecen obei; enbe tcebec obec toacen bctbonben/ boo; een ba|ie enbebonbigbc^SHiaiitie/ omtefamenin «©ojiogbe tr bipben in ^ebeclanbt tegen^ ben ïloninclt ban ^pan· gien/ ofuptben(©ojIO80fanientc fcöepben bp ®cat· taet ban ^iebe/ enbe oat ijaecl^oog^^genbeobet: fulcft^ bec felbec 45ebeputeccben op be ©ieOc-©anb&i iinge albaectot Üeulen aengeflelt / fouben bebben fónbeninca^aenbace Hoog laog. boo; befclbe Ijafce «iPebeputeecben §^afpoo?ttn ofte gelept bjarcn foHben bp be gene bie 't beboo;t ; gt)el|jc{t baec I^opgii JBog. bunne ^affepob^ten boo; anbece albeccpt^ eeiien cupmen tgDt gbdeoen/ <n banben ban ben lioning^ ban 3|iancBcbcft babben geconfïpcett. J^oojtjS bat bé> l^eec Bilderbeeck toel foube bebben te letten/ bat bé beel-gemelbe fleurde la Garde boo; gem bbbecbangg in befen niet en mocbt fp;eecften/ enbe'ttooojbtboé* ceti/ enbe αεη baec J^oogb JEogenbe ceecftenfcbop ge)^/ ban't gbeene bp in befen foube tjebben gbe< been.;,
^bat ÖpBildeifbeeck, mct be booj-gcttoimöe la Garde fonbeonberbouben goebe bnmtfè^ep fpon6ciitie / gbelijtH bP <:«>cit fouDe boen tticc icbe JBirtifléi:^ ban boógbfl gebac&teq [©lancRcijcR. .
X. «ngullijeeft Öe ftonfnWDcfiè ffcanftöe ^Ιίη- t Charnaflë bp;1Subientie tee Sccgabecingg ge·
......^..ijceecti dat de Pausconfidererénde, dat op tót
Q^iilcn aen te ftellcü handeling,cen Isngvvylig werk fo«- de geve,dat een BatC8tUe,een Bel^ering,ofaadcrno[atK^
(uccee |
-ocr page 134-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 33
vüüt fes of vijfjaren : geduyrei)de dewelcke de faeciten cenprincipale lichtelijck fouden moghen werden gevon- den. Oit om tot foodane llillUndt te komen het nodigh was dat de Koningh van Vranckrijck mocht verkrijghen laft van alle fijo Geallieerde : om deielve Schorffingh op hetftilftecndciecreetfte tot Romen met de weder par- tbven te fluycen. Maer (ffpDe ÖC Igeec ïtmbafldibeuC} de Koningh haddedacrna niet willen luylteren repete- rende,om jaloufie wech te nemen,het cerile deflèing um tot Geulen te handelen.
^en IO. ^EptcmUec ccpjefintealie be€onincitlijc= fici^anfciie J^cfc jfeeccctaci^ Braffec (o'SümbafTaöeiic/ DocftColoncl / Charnaflé fijnüemDe ^ppjoclic^uooi SJ^eDa ^'abont^ ten töicn upcen Ocu i, ^eptcitiDji^ Doo?'t Dooft öooDt ööcfcljootrn) Dpo^mi ttigc-loopiaö JiÜEinojiE / dat de òpaenl'che allhoch waren weygeren- de de f afpoorten voor des Koriinghs Gc jllieerde : onde alfoo daer om oock de Koningh weygcrde te fenden fijne Gedepuceerdetot Ceulenifoo fpargeerden de Spaenfcbe dat de Koning oorfaecke was van dat de Handelingh niet voort giiigh.
b'^müa|TaDc«cö'?ltoauicmi ootfttot^ambojg aen» OchonifnfljnDEfcöïEcfaen öe iDdaemcIlJcn l^cfc Braf- let : mtt bttmaning om beboic te öaen / ten cpnöe oocft Ijaec Üo.lBo. mocbfcn prmant op De bp een fiamfi tot i^ambnio fepnöen.
3&fn a 3. ©ece lubjf^ öeeft ooch öe ïtoninchlijche (βη» oeifcbe tisfjDent SSoftucl inftantte bp fjacc ^o. Mo m Dacn/tcH cpnDc pcmant ban Defrn ^t act mocBt tuocben DCfonbennaï^aniboig: om, fcpDeÖp/temaeckeneen Alliance tuflchen Engelandt j Vranckrijck, endedefen Staet ; immers voor Γοο veel defel ve by ende in de faec· ken van Duytflandtwas geinterefleerc.
■©efe hornet lójy.fletoan öefe ^taet De ;&tabt Bre- da :^pagnkn Venloo enlte Roermunde.
in plaet^ban ben D^ecc Charnafléquam in j^obem- bccalötec öeUaarqui^d'Eftamps al^^fimbaffabeucoj. binari^.
<©£n 17- ©ecembji^ 1037. toert tocbec ttiet©ianclt» rijcU oeDanbelt op bolgenbe conDttten.
I.
f.iccesaend'een of d'andcrfijdeda faiicn endebumeu- fapartavccluyjchacun, fsichsntallesque/f/fwiw rent'dckensveranderde: dat dacrom van nooden wiS /'^«i&qu'ilcftimpofl3ble, qu'ellespuiflentrcuflir.s'il cin generale oprdiorfiSnghe van Wapsnen ten minften "-li^-HC-mPnr |
n'ert cbfcrvc rcligieuiemen^.
Lefdits Sieurs les Eftats cdnfentent que fur ladite fom- me de mtllivres, feiont priles & refcrvéetles penfions des Officiers Ρΐ8ηςοΐ8, pour eftre payées & di- itribués fur Ie pied,& de ia mefme fagon qu'il a efté con- veiiuparle Traittédu 17 Juin i(Jjo. &ceiuy du 14.. A- vrilió34.. &que celuy que lefdits Sieurs les Eftatscom- metiront à Paris pour recevcyr lefdits douze eens mil livres fera obligé d'y payer & fournir la iommc à quoy fe mon- tent lefdits penllons fur Ie ^rnier terme du payement.
Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieronc refpefll- vemcnt les prefens Articles dans Ic terme de/* femaines, fi faire fe peut.
VIL
Ce prefent Traitté ne derogera point aux precedens, faits encre ia Majefté & lefdits Sieurs les Eftais, tous lef- quelsdemeureront en leur force &viguer , pour eftre üdcllement öc Religieufemenc cftlaucs de patt & d'autre.
r.
SYn Majefteyt fai, voor een jaer, vand'ccrftenaeft- komendejanuarius, lijS. te beginnen , deHccrcn Staten Generael der Vereenighde Nederlanden af- fiftercn met de fomme van i aooooo .pe»(/f»ide welcke de geieydeHceren Staten cflFeótivelijckimployeren en he- fteden fulkn tot d'onderhüudingh der extraordiuare Krighs-lieden , die alree geworven zijn,en noch gewor- ven fullen moghen worden : in voeghen dat de gheUyde fomme van iiooooo. />ο»Λ« tot geen ander gebruyck fai mogen gediverteert worden,'t welck de gefeyde Heeien Staten getremcelijck beloven, en religieufehjck fullen on- deihouden, om deor alle wegen cd middelen , die hen mogelijckzijn,de vyanden lichcclijckcr acn te taften,of te bcfchadigen.
Π.
Sijn Majefteyt fai voor't ghefeyde geit Affigtiatien doen geven, die goet fullen zijn, en tot contentemsnc van de geen, dien'c den geleyde Heeren Staten believen fai over dcfe faeck in Vranckrijck t'authorifeeren, om ef- fcdtivelijck betaelt te worden. De betalinghhier affai geichiedenin drietermynen , teweten ^00000.penden benefiensde refpeöive Ratificatie van het tegheuwoor- digh Tradtaet, 4.00000./«βηκ/;» in de maendt van Juttjus naeftkomende, en d'andere ^ooooo.ponden in de maent van September daer aen volgende.
III.
En op deie conditie verplichten fich de gefeyde Hee* ren Staten hun heyr, gocdtcn flerck zijnue, te veldt te brengen,om een aenflag te doen, die grotelijcks conjidera^ ie/is: ghelijck fijn Majefteyt van fijn zijde oock belooft een goed en fterck heyr in 'c veldt te brengen , om oock een confiderablc aenüagh in Neder landt te doen, en dc vyanden foo veel,als hem mogelijck fai zijn,t'ÌDCommo- deeren,en te befchadigen.
IV.
Welcke aenflaghenalleenlijck gecoDCcrteert en gede- clareert lullen worden tuflcbcn mijn Heer Λ Prince van Orangicni en de geen > die 't den Koningh believen fai te fenden, om van fijnent wcghen daer af met hem te com- muDiceeren, dewijl yder wel weet άίΐ hetJécreet die ziel «fiViendathetonmoghelijck is dat fy eenghelucki- geuytgang koonen hebben > foo dit niet rel igieuQijck geubferveert word.
De ghefeyde JHeeren Staten confentercn dat de pen" fioenen der Franfche Officieren van de ghefeyde foroiJia van twaelf hondert duyfent ponden genomen en gerefer- vcert fullen worden > op dat men die betaelc op gelijcka voet,enop de lel ve wijfe, als verdragen is door het Trac- taet vati de 17. junius, 163e. en door dat van de 14. A- prfl, I tf 34.. en dat de gheen, die van de gheieydc Heeien Staten te Pw'js ghecommitteert ial worden, om de ghe- feyde tmeif hondert duyfint ponden t'omfaiigen , ver- plicht «D gehouden-l'al lijo de lumma , die de gbefeyiJe
SA Majefté affifterapour un an àcommencerdu pre- tnierjanvierprochainmil fixcenstiente-buidt, les Sieurs les Eftats Generaux des Pro vin ves Unies des Païs Bas de la fomme de douze cmi mUHvres : laquellelcf- dits Sieurs les Eftats employcront effedlivemerit à l'en- tretien des gens de Guerre extraordinaires.qui (ont defia, & pourront eftre levés , en forte que ladite fomtn^de <ie«si(i»fw//fiwMnepüurra eftre divertie àaucun au- tte ufage ; ce que leidics Sieurs les Eftats promettent de bonaefoy.it, maintiendront rtligieufemeut afin d'attaquer cuincommodcf plus eifement les Ennemis partoutee voyes & moyens à eux pofliblcs.
Sa Majefté fera bailleir pour ledit argent des affigna- tionsqut feront bonnes & au contcntement de celuy qu'il plaira auxdits Sieurs les Eftats authorifcr en France lur cc fujet pour eftre acquitées efFeftivement. Le paye- ment s'en fera en trols termes ; fga voir, qnatre eens millU WMlors de la ratification reipediive du prefent Traitté, quatrecens millivres, dans Ie mois dc Juin prochain,& les autres quatre cent mil livres dans Ie mois de Septembrc en- fuivsnt.
Moyennant quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de mettre leur hrmétionnté· forte en Campagne,pour füi- re une entreprifegrWiwe»* confidtrahh t fa IWajefté pro- mettantdefoncoftéde mettre pareillcment une bonne « torte Armée en Campagne,pour faire auiS une entrc- prife confiderable dans Ie Pais Bas & iocomn)odefles linnemis Ie plus qu'illuy fera poflìble.
r Γ η IV. :
Lelquellss entreprifes ferbnt feuiement conccrtees & declaréescntre Monfieur Ie Prince dOrange , ,& celuy qu 11 piaira au Roy d'eavoycr pour en communiquer de |
-ocr page 135-
1
Penfioenen beloopen, van de lefte termijn der bttaliogh tcbecalen>enfourneeren.^^
SijnMajefteyt, endeghefeydeHeercn Staten iullen binnen de tijd van fes wekeu, indien het mogelijck is,de tegenwoordige Artijckelen refpeaiveiijck ratificeren.
Dit tegenwoordig Traöaet fai niet derogeren en ver- minderen aen de vobrgaende Tradlaten > tuffchen fijn Majcfteyt,en de gefeyde Heeren Staten gemaeckt,alle de welcken In hun kracht en vigeur fullen blijven, om van weerzijden ghetrouv/elijck en religieufelijck gcëflfedtu- eert en nagekomen te worden.
CommilTatien ban 'tfeltjeiCcactaet toacm Difêec» centoanBuiiion mlie Bouthillier ban biegtien ben€o- ninQ enöe Den l&eec Vosbergen ban tofflen Oefen ^taet.
öVSffectcn in 't bolQbenöc giaec i<i3 toawn fleemt : De iöetcaitc ban Calloo : öct non-fHCcc^ ban De 25f lese» Cina Dee ^tcDen ìbt Omer,Fontarabie, &c.
gn 'taiaec 11Ì38. ifletbanbe ffijeDe-fllcactaten (iil gctucel! : bej^alben Dat toti^ambuceb biect seganDett banDe {j^eliminacten. ^n ^eptembec CommuniceetDe D'?ïrabaflabcuc d'Eftatnpes een S5?fef aefciBeben bp DcnmtnbaflaOeucd'AvauxtotfêambDiBlj ; waennhy hare Hoog Mog. verfocht ende riedt te ichrijvenaende Coninginne van Sweden ; defelve verfoeckende dat hare Majefteyt gheliefde haer Ghedeputcerde niet te feynden tot Lubeck tot de Vrede-Handeling jvoor ende aleer de Coning van Spagnien foude hebben gegeven de noodige Pafpoorten aen die van haer Ho. Mog. om te komen tot Coien.
ΐθαεεορ bfent genotretrtDat geteecffe DefTeing toa^ bat De^anDeltng met^toeeDen enDe^uptflantfouDe fijn tot Lubeck gelach De jpcanfcfje enbe j^eDecIantfcIje tot Keulen, 'töitlcft baec na gelept toect tot Munfter cnDe Ofenbrugge.
^en 2,0. i@ctob2i^ toiect boo; ben ÏOmbaffaDeucben Veneticnobccaeleb£Ctaen belìeerenban becCapelle, Cats, enbe Vosbergen batc toc ©ecommitteect ftec- !tcc|9afpoo;t ban OeCacDfnal SInfant. JSaec olfoa baec in metfïont al^gbencialijcft voor de Geallieerde van Vranckrijck j fonDiE te ftjccificecen befcn ^taet: foo aen ben Ïtmbaffabeuc't feibe ^afpooit toeDec gcgeben met beCBlaCing / datmen alhier geen ander Paf- poort foude noch konde admitteren als volgen» Formu- lier hier te voor aen getoogen.
^en £8. (i^Etobec fijn ooch aen be tloninggltlche g)tocetfche ^ÜmbaffaDein; Camerarius enbe aifiaent dpieringh Copienglirgeben ban befclbe jFo^muIiecen: met becfoecb ban te toillen befelbe alfoo booj befen ^taetbelpenbojbercn : enbe Dat b'aengeboDen C^an· beIingI)tot®iebe in'cGenerael enDeniet affonderlijck mocDtgefcöieDenj fulcr öebbenfii bepbe aengenomen (nbefootoelö'eenal^ b'anbecbechlaect bemepninglj bec Ccoon ^toeben niet te (l|n / al^ om te üanbelen ge-
famentlijcli
55en n. ©eccmbrcöei^cec Vosbergen tee ©ecgabe. cingpiefiDecenbcbecfjaelbe bat bel|ccc «efïDent Spie- ringh^em geeft gecommnnkeect De Deboicen gljebaen boojDenl^eofSaivius ^gefantebec ecoon jfebieeDen tot ilambùicb bp bcti ContngI) ban ^enemacclt om te p^ocucecen be nooDige ]^afpoo;ten boo; befen ;6taet: baec ban oocK be iSefïbent Ccabob) {laboe alceebe een^
SiefcbKben : enbebatbel»onini^ban^enemecc6ge· ept liaDDe / dat bare Ho. Mog. hem daer over noyt had- den doen verfoecken of fchrijven.
3Baèc op gebelibeceect fi|nbe booj be l^eecen Rant- wijck, Noortwijck,Vosbergen ende Ripperda baec obec Confecenticgel)ouDen met DenHeecSpiering.· biefeec gecaDen D^trt batalfnocg aen ben ÜoogOftgeDac&ten lüoning baec obec mocgt biecbengefc{);ebcn / gelflcfi in ^ecembec gefcgiet ià. |
be jj^eec Knuyt in 't laetfiban 't 3|aec i^^s.obec befaecfie ban be Coninginne IBoebec in Bianchciicft / öabOemenliebecalbaecgefïen batbp lafiöaDDe gegabtomte fpjeecben ban nieubae beffeing^ boojbe toefìomenbe Campaigne: enbe tottet maecben ban een n((ul» i^cactaet ban fubflDir. H^elec alfoo baec toc niet gelafligbt toa^ / enbe ram fcgeen algiec toot boel baec in te nfn: foo ficl);ecf be i|cfc bnn Chavigny tn^anuacio aen fijn poogfìcpt altjiec : Datmen in becb»nDcct toa^ Dattec geen antteioojt en quam op be jÉemorte Diemen aen JBelgemelDeni^erc Knuyt op bat f!ucb gabbe ggegebcn- ^ecgelijcbe ^if< coucffen gabben bei^oning!)isctie.(Eiini|let^ alcebe te boojoocK ggeboect teggen b'^mbaffaDeuc ban befen ^taet: fegggenbe bat bei^oningg becbjonbect toa^ : toaecommen niet biebec fpjacb ban fubfibie : bat De iiianinggnunietbiepnigec libecaelbja^ al^boo;bcfcn. ^aecopflfn eenigbe banbeS^ecgabrcingggecommit· teect om met ben liioningglDchen jptanfcgen Klmbaffa< beuc te fpjelien. ^cfelbe fepbe/dat men wd foude cluea ende fendenyemant tot dien eynde ia Vranckrijck j om te verkrijghen continuatie van 't fubiidie. ®acc op i^ Ìn'tlae(ìban3anuaciu^i$39. gefcg;eben lafiaenben $eec ban ^oftectDijci^ ©jbinaci^ ItmbaffaDeuc ban Defeni&taetin®;anchtiicft: met begeecteomtebeft»i men ttoaelf mael gonbecc Dupfent gulDen^ i^ollaut^ <Delt.
]|et ^ittum of9DcticuIen ban get iScactact Cbe pou^! boie^ of Ipjocucatien/ oocH get pjoëmium/ (ijnDe com> plimenten alle op een fagon felici^ om&ojtbcpt^toiUe obec flaen] boacen al^ botgt.
I.
SA Majefté sibilerà pour un an à commencer du pre- mierjour de Janvier de la prefente année kJj^j. lef- ditsSieurslesEftatsGeneraux desProvinccs (Joies des Païs Bas de Ia fomme de Jouze c«»f mUlivres laquelle Jefdits Sieurs les Eftats employeront effedi vement à Ven- trttìmittgtntdtpterreextTaoTàinares , qui ioncdefia& pourront eilrelevées,en lörte que ladite iomme de douzt (ensmtlüwtt, nepourra eftre divertie à sucun autreu- fage} ce que lefdits Sieurs les Eftats promettent de bonne foy éc maintiendront Religieufement afin d'attaquer ou incommoder plus aifement les Ennemis par toutes voyes Öcmoyenspoflibles. ^^
< Sa Majefté fera bailler pour Jedit argent des affigna- tions bonnes > & au contentement de celuy qu'il plaira auxdits Sieurs les Eftats autorifcr en France lur cc fuj« pour eftre acquittés effédlivement.Le payement s'en fera trois Termes ; A fgavoir , ^uatretw mii livres lot s dek Ratification refpeöivedu prefent Traittc, quatre eens md livres dans Ie mois de luin prochain , & les autres qnatrt eens mil livres dans Ie mois de Septembre enfui vant.
Moyennant quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligeot de mettreieur Armée^M»; é-forte en Campagne , pour faire une entreprifc^rWewf»i confidtrabU ·, SaMajefte' promettant de fon cofté de mettre pareillement une hon. ee^Jiir/ff Arméeen Campagne , pour faire auili une confiderableentreprife<fe»i UPaysBas, Ie plus qu'il fe- ra poftible.
IV.
Lefquelles entreprifes feront concertées Sx. declirées entreMonfieurlePrincedOrangefie celuy qu'il plaira au Roy d'envoyer pour en communiquer de la part avec luy: chacunigachantaflësque Ie Secret en tft fame, & qu'll eft impoffible qu'ellc puiflè ieüffii δΊΙ n'eft obfervd religieufement.
Lefdits Sieurs les Eftats confentent ^ue fur ladite fom- me de doHM eens mil livres feront prifes&refervées les penfions des Officiers Frangois, pour eftre payées & di- ftribuées fur Ie pied &ζ de la mefme fason qu'il a efté con- venupar Ie Traittédu 17. luin 1630. iJcceluy dui4· Avril 1634,. Et que celuy que lefdits Sieurs les Eftats commettrontà Paris pouriecevoir lefdits ifoeee cent mil livres, feniobligéd*ypayer£cfournirladite fomme, à quoy montenc lefdites pen£onsfur Ie dernier terme du payement.
VI.
StMajeftéSe lefdits Sieurs les Eftats ratifieront refpe- divemenc lefdits Articlea dans Ie terme de fix femaines» fi faire fe peut.
\ VII. Ce |
-ocr page 136-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 135
VIL ·■<-'^ί '
CeprefentTraittc ne dérogera point aux precedens entre fa Majefté & lefdics Sieurs les Eftats , tous lefquels demeureront en leur force & viguer, pour eftre religieu- fement efFeflués de part & d'autre.
Pour plus grand eiclairciflement du troifiéme Artide du Traitté paffe à Paris entre leRoyfic les Sieurs les E- ftats Generaux des Provinces Unies des Pais Bas Ie 44. Mars 1639· Ha eftéconvenu ijue fa Majeflé é" lefd'ts Sieurs les Eflats mettront en Campagne chacua une Artnée tompofée de dixhu ίΛ à vingt mü-htmmes de pied& de qua- tre mil cinq eens à cinq mil chevaux ; que lesdites Af méés entrerontm pietnier jour de May au plus tard,iansy man- quer dans les Pais Bas : que celle defdits Sieurs les E- ftat! attaquera une place de grande Conpderatim , & qui pourra de plus incommoder les Ennemis : Et que cel- le de fa Majefté cn attaquera aufli une eonpderableà&ion
Et au cas qus Ie Roy fe refolve d'aflieger une place fur lacoftede Fiandre, lefdits Seigneurs les Eftats s'obli- gent de tenir pendant ladite attaque à leurs defpsnsàla Radedeladite cofte trente Vaifleauxde guerre pourga- rcntir & empefcher l'entrée & fortie de ladite place, con- tre ceux qui voudroient entreprendre de la fecourirfans aucane excefter.
Sa Majefté promet en Foy& parole de Roy deobfer- ver & executer punfluellement Ie fufdit Artide fecret.
Fait à St, Germain enLayele aö. Avril mil fix cents trente-neuf.
I.
SYn Majefteyc fai voor een Jaer , te beginnen van
d'eerfte dagh van Januari us van het tegenwoordigh
Jaer 1(^39· de gefeyde Hceren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden alfiftcrcn met de fommevan 1100Ό00. ponden , devifelcke de gefeyde Hceren Staten efieftivelijck inployeren en hefteden fullen tot d'onder- houding van ExtrMrdinare Krygs-lieden, die alree gewor- ven zijn, of noch geworven lullen mogen worden; in voegen dat de ghefeyde fomme van iaooooo.i»»i/i»tot gheen ander gebruyck gediverteert fai moghen worden : 'twelck de gefeyde Heeren Staten getrouwelijckbeloo- ven,en religieufelijck fullen onderhouden, om door alle mogelijcke wegen en middelen de Vyandenlichtelijcker aen te caften,of c'incommoderen,en te befchadigen.
SijnMajefteyt fai voor het ghefeyde geit doen geven goede affignatien, tot contentement van de geen, die de ghefeyde Heeren Staten fullen believen over defe Saeck In Vranckrijck t'Authoiifecren,om effeilivelijck cn da- delijck bétaelt te worden. De bctalingh daei· af fai in drie termij nen gefchieden, te weten +00000. ponden be- nefiens de refpeöive en onderlinghe ratificatie van dit tegenwoordigh Tradlaet, 4.00000, ponden in deMaent van Junius naeftfcomende , en d'andere vier hohdert duyfent ponden in de Maenc van September daer aen vol-
ΠΙ.
Op welcke conditie , de ghefeyde Heeren Staten fich verplichten hun heyr, goedt snflerck zij nde, in 't velt te brengen,om een aenflagh te doen, àie grootel^cks conpde- tabel is, gelijck fijn Majefteyt oock van fijn zijde belooft eengoei enflerck heyr,in 't velt te brengen, om oock foo veel, als hem mogelijck fai zijn, een confiderabie aenflag m Nederlandt te doen.
IV.
Welcke aenOagen geconcerteert en gedeclareert ful- len worden tuflchen mijn Heer de Prince van Oranje, cn de geen > die de Koningh fai believen te fenden, om vanweghen fijn Majefteyt met fijn ghefeyde Hoogheyt daer afte communiceren, dewijl yderwel weet dat my?- creet ie ziel daer afisiea dat het onmogelijck is dat d'aen- flag wel gelucken kan,foo 't gehey m daer af niet religieu- ielijkcgeobferveert wordt.
V. ^ |
De ghefeyde Heeren Staten confenteren dat de pen- fioenen der Franfche OfKcieren van de ghefeyde fomme van liooooo. ponden ghenomen en ghereferveert fullen worden,op dat men die betaclt en diftribucert op ghelijc- ke voet » en op een felve wijfe als verdragtien is door het TraÖaet van de 17. lunius.iiigo.eiidat van de 14.. April, 10^4.. en dat de geen , die van de ghefeyde Heeren Staten te Parijs ghecommitteert falwprden , om de ghefeyde iiooooo./(7»</i»t'ontfangen , vemlicht fai zijn om daer de gefeyde fomme, die de gefeyde Penfiocnen bedragen, van de lefte termijn der betalingh daer te betalen , ente forneren.
yi.
Sijn Majefteyt , en de ghefeyde Heeren Staten ful- len refpeöivelijck de ghefeyde Artijckelen ratificeren binnen de tijdt van 6. weeken > indien fulcksghefchie- den fai.
VII.
Dit teghenwoordigh Traöaet fai niets derogeren en verminderen van de voorgaende Traöaten, tuflchen fijn Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten gemaecktj alle de weicken in hun kracht en vigeur fullen blijven , om van weerzijden religieufelijck onderhouden en geëöïc- tueert te worden.
Tot meer verklaring van 't derde Artijcke! vTan 'tTrac- taette Parijs gepafleert,tuflchen deKoningende Hceren Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden,de 24. van Maertjifijp. is verdragen, datβηgefeyde Majofleytien de ghefeyde Heeren Steten yder te» heyr , hefiaendein 18 . β/ 10000.Λί<ι»»ί» teVoeti en^'^oo.of<)Oeo,Ruyters. m't velt fullen brengen» en dat de ghefeyde hejrm intredenJuUe» op d'eerfte dagh van Mey ten langften, fonder daer in te miflTen, inNederlant: dat het heyr der ghefeyde He- eren Staten een plaets van groote confideratie j en die de Vyanden meeft fal-konnen incommoderen en be- fchadigen, aentaftenfal ; en dat het heyr van fijn Ma- jefteyt van fijn zijde oock een confiderabie plaets fai aen- taften.
En in geval dat de Koning refolveert een plaets op de Kuft van Vlaenderen te belegeren , foo verplichtende gefeyde Heeren Staten fich, geduyrende het gefeyde be- legh, op hun eygen koften, op dereede van de ghefeyde kuft 30. Oorloghfchepen te houden , omd'inganghea uytganghvandegefe^e plaets te garanteren en beletten tegen de geenen, die aenvangen mochten haer te fecoure- κα,fonder eenige exceptie en uytfondering.
Sijn Majefteyt belooft , op'twoort en de belofte van Koning het voorgenoemt fecreet Artijcke! punduelijck t* obfer veren, en i'executeren.
Gedaen te St, GermayninLaye,àQ 16. van April, 153 9.
ginffcBjuacio 1639. flÉCcUocccct ban biet De StoninalijcRc JFcanfcatiibaflatJ. d'Eftampes.otnccfiÉiti fcfjap te gebcn baniijn So^agc tot Wefel. ^n ftjn plact^toectticCatiitetind'Eftrades gefonben / oinal^ gentil homme Envoyéte BanDclcn TOft fijn ï^aoflfjepc noopcnbebc btffcinflö banCampagnic. b'3irmccbanbefen #itaet onbecfìin fêooBbciit i^iit
^unio ban Bergen-op-Zoom flefcljcfjit cnbc gclanbct tot Philippine : cenburgcnb Higcc onbcc 43;acfl|cni bjfch bebE / om bibccfcge te macciten / ccn kot^t
ben IQae^op / enbe omtrent blepn 23|ebanf. Έη* bec^i^nictuptflececgt Defcièomet: : ol^ Hefdin inecs nomen bDo?®?ancftc0cR / maec in 'tfeflban 'tgaec saf<i5ob®icto?ie obec beg>patnfcDe©ïote onbecDon Antonio Oquendo in ©Upng,
Ban ©jebe i^ bit 21acc fefthien hondert negenen dertigh nietfonDetlïnaö^BöefpjoocRcn maecomnocB» tan^namael^befelbebc^ te bo;bctI[jcft(c upt tetaiecc· Ren : foo tnect in t laet|l ban bit S|aec fefthien hondert negen en dertigh gemaecRt Dit nabolgenbe Concept en^ be Deffeing tUlTcBen ben Cardinael enbe ben Heer Prince van Orangie.
Surlapropofition, queMonfieur !e Piinced'Oran- gem'a fait faire parie Sieurd'Efiradet, qu'il attaque- roit 1'année prochaine, que 1'on comptera mil βχ centt guarente. Lea Villes de Domme ér Brugge 1 rout à la foisjlesfortsdu Canaljufques à Blanckenbergh & Blanc- kenbergh mefme , moyennant que Ie Roy luy don- naft, renduës en Fiandre > quitte de tout chan- ge , les fommes neceflàires , pour la levée de douze mil hommes de pied & βχ mit de gages 1 outrc
J© s· l'entre- |
-ocr page 137-
i}6 V E R Η . A E Χ
l'entretenement des Troupes Extraordinaire® qui furent levéespourl'année dij fiegede MaSirkht.
Aprés avoir fait fgacoir ce deflein au Roy & regeu fes ordres &comraanderaen| fur iceluyjje promets à Moa- fieur le prince d'Orange au nona de ia Majefté de iuy fai- repayerlaioinmede5«/«»Êi:e«X7»iüi/;wfi > payablesen quaiJ-e cermes de trois entrois mois , dont le premier leraen Janvier procbain ; moyennanc , queMonfieur le Prince d'Orange me donne aullì ia promefl'e d'execu- ter la Propofition cy-deCTus dite ; Et que puur céc efiFet il faffelever Scentretenir extraordinaires les Trouppes cy- de/Tus /pecifiéeijpourl'execution du deflein,ourre ceque Meflìeurs les Eftars ont accouftumé d'avoir iurpied. Et afin que toutes chofes foient puntudlement executées de part&d'aucre.Ie promets de faire payer la iommecy- deffus en luatre payemens efgaux ; Le premier eicheant aumoisdejanvierprochain & les/mi autres àc trois ea /rowmois francs βζ quitte de toute change dans Amfter- dam.
'leprometsenoutredelapartduRoy , queMonfieur le MarefcHal di la Melleraye^ictì en Campagne avec 1'Ar- mee de fa Majeilé le premier jour de May prochain, fur peined'eftreettimcmanquerà ce quieti convenuentre Monfieur le Prince d'Orange é" moy>pour fa Majefté & Meilicurs les Eftats j &qu'il executcra ladiveriionp(;e- jettée par fa Maj.efté ou donnera combat general aux En- nemis ; Et que quand mefme il le perdroit fa Majefté ne laiflera pas de tenir une Armée puiflanfe dans lePays defditsEnnemis. Fait à Ruel le 14·· jour de Novembre
le promets à Monfieur le Cardinael de Richelieu, moyennant l'execution de ce que delïu5,de fairelever les Truupes fpecifiées dans fa promefle,outrc toutes cel- les qu'ont accouftuméed'avoìr Meflìeurs les Eftatspour faire un Corps ù puiflant qu'avecicUuyje puifleattaquer rout à la fois lesplaces de Damme &Bruge , ^ les Forts qui font aux Ememis de l'EfiÌufe à Blanckenberg φ hlan- kentergmefme ·, & accomplirentiefcmentlapropolition cy-deUus lpeciacé,faite de ma part par le Sieur d'E/lrades. Ce à quoy je m'obl/ge en foy.& parole de Prioce, hus pouvoir pretendre eftre en ce fubjet defgagé de ce à quoy ro'oblige céc Efcrir,que par l'execution dudit deflein ou un combat GeneraL donne aux Ennemis qui fe prefente- roDt pour m'en empefcher, je promets euoutred'eftre preciiement en Campagne le premier jour de May avec Jesforces cydeflus defignéesi iur peine d'eftre eftimé manquer à ce qui a efté convenu entre Monfieur le Car- dinal & moy, pour fa Majefté, & Meffieurs Ics Ëftats.
Ρ de'propofjtiejdiemijn Heer de Prince van Oranje ^aen my heeft laten doen,door de Heer d'EfiradesAu byin'tnaeftkomendejaer, daerinmen iiÌ4o.falichrij- venjde Steden van Damme en Bruggegeh]ckbU\ck{oud^ aentaften , gelijckoock de Forten en üchanflijn van de vaert totaen Blanckenbergh,za Blancksnbergh felf,foo de Koning aen hem gaf de lommen j die nootiakelijck zijn tot de werving van i looo Manven te voet,en Jet Maende» (pldy j boven d'ondarhouding der extraordinare troepen, diegheworven wierden voor 'tjaer van 'tbeiegh van M»flricht.
Na dat ick dit defleyn aen de Koningh vertoont, en fijn ordeningen en bevelen daer op onafangen heb , foo beloof ick aen mijn Heer > de Prince van Oranje inde naem van fijn Majeftcyc , aen hem te doen betalende fomme van lyooooo. Ponden ^ te betalen in 4. termijnen van alle drie maenden , daeraf d'eerftefalzijninjanua- rius naeftkomendejfoo mijn Heer de Prince van Oranje my üock fijn belofte geeft van de voorverhaeldepropo- fitie uyt te voeren j en dat hy hier toe fai doen werven en onderhouden d'extraordÌDaretroupen,hier voorgefpe- cificeert, rot uytvoeringe van 't defl'eyn, boven het heyr, dat myn Heeren de Staten ghewoonelijck op de been hebben, Enopdatelle dinghen van weer zijdenpun dluelijck uyt-gcvoert fouden worden , foo beloof ick de voorghenoemde fommen in vier ghelijcke payente doen betalen, kofteloos, en vry van alle wiflel in de Stadt Amfterdam ; daer afd'eerfte paey vervallen fai in de maentvan Januariusnaeftkomende» cn de drie anderen | payen van drie tot drie maenden. |
Ick beloof daer en boven van des Konlngs wegen dat mijn Heer de Marefchal delaMeüeray te veldt lal zijn mee het heyr van fijn Majefteyt d'eerfte dagh van Mey naeft-komedde,op verbeurte van geacht te worden te fa- len in 't gheen, 't welck verdi agtn is cu flchen mijn Heer dq Prince van Grange co my, voor fijn Majefteyt, en voor mijn Heeren de Staten, en dat hy de diverfie, door fijn Majefteyt voorbedacht,uyt fai voeren, of den Vyan- den een volle veldt-ftagh leveren , endat fchoon hyde ftrijdt verloor, (^n Majefteyt niet nalaten fai een triachtig heyr in 't Landt der gefeyde Vyanden te houden. Gedaen te Ruel, de 24. dag van November, idjj.
Ick beloof aen mij η Heer de Kardinaei van Ricbsiieu, op voorwaerde van d'uytvoeringh van het voorgènoem- de,de Troepen,in fijn belofte gefpecificeert,tedoen wer- ven,boven alle de genen, die mijn Heeren de Scaten ge- woonelijck hebben , om foo machtigh een lichaem te maecken, dat ick daer meegelijckclijck kan aencaftende piictka Vin Damme en Brugge , e» de Schanjfén, diede Vyanden van Sluys tot Blanekenberg hebben, en Blackenberg Jelve;en volkomentlijck te vervullen de Propofitie, hier voorgefpecificeert, en van mijnent wegen door de Heer van Eflrades gedaen. Daer toe lek my, op de trouw en 't woort van Prince verplicht ionder in dcfe Saeck te konnen pretenderen ontflagente fijn van't geen, daer toe dit geichrift my verplicht , dan door d'executie en uytvoeringh van'tgbefeydedelTeyn , ofeen volle velt- flag,aen de Vyandengclevert, diefich vertoonen fullen om my te beletten. Ick beloofdaerenboven precileljjck
te velt te weien op d'eerfte dagh van Mey, met de heyr krachten, hier voor aengewefen , op verbeurte van ge, acht te worden te falen in'cgeen, 't welck veidraghen is tuflchen mijn Heer de Cardinael cn my, voor fijn Majeft, en mijn Heeren de Staten,
ÜEteffcct ban tieffconbcntie in 'tSlafC i^+o· i^otb bjurljtbaei; gctocefi.
lürectpgleOej^ecerntslbtie P;ot)intt£n Ù00; tien@oi? logge tcQljcn ^pagnicn toccDen scoccu^cect / foo tjcefC be Üontngl) tian ^cncmacclt / leeöigf} cnQe neutcaei fijnOe/ninludoDenomen omti'^nsefetenenban iiefm ;&taetin ilabieatieenbe Cotntneccien fcer
t'incomtnoDecen. i, ^ifoo/Dat(ni>e^an&tùeColIen fooDanigg toircDen bccmecnigDi)ti(üiS&t 'enbe bec* fjooggt/ Dattct langcc onD|aegglgc& toa^. z. j&pe* ciaihch acngaenbe 't geme gpnam ban be^^alperer. 3. Φεΰε bei^oningl) turbeecrn enbe beletten be Ώί)αΙ- bi^ bangfi ban bie ban befen ibteet amtcetit ^pit^bec" gen. 4. 2&£bc 8» ben ^ngefeienen ban fjiec betbieben oen il|anbe(op Cola in HaplanDt: ü^enfelben bene^ menbe^cijepen/^eït enbe CoopmanfcBappen. f. be Dp ben ^ci)ippei;^ ^φίρ enbe <Doebt bencmcn/alffec niacc peti Dn-b?p/ of eenige ^alpetec/ oocfi bnpten öacc hi-nni^ in be ;bcbepcn bcbonben toiecbt. &ηι tuaec inte\)cc(»en fiaet: Jgoogf) Mog. in ï^aec 1640, òeiu ben gcfonbtn in j^iueben/ enbe gemaeilit 'tbolgenbe Ccactacf.
ί Erenifllmae ac PotentiiBmae Principis ac Domina, ^DominxChtyPinie Dei Grafia Suecorum , Gotho- ^rum, Wandalorumque defignatie Regina ac Prin- cipis hasreditariae , Magnae Principis Finlandias, Du- cis Efthonise, & Careiiae , Ingriicque Domino &c. DominEe nofti£ Ckmentiffims , Regnique Succia; Senatores ad hunc adtum fpeciaiiter Deputati Axeliuf Oxenflirntt Regni Cancellarius & Judex Provincialis occidentalium Norlandiarum , Lapponiasque , Liber BaroinKimitho, Domines & Fiholm &Tidoen,'E- quesauratusj Johannes Skitte fupremi per regnum Go- thiic judicii prsfes , & ludex Provincialis Finlandia! Septentrioiis, liber Baro in Duderhof , Dominus ld Gronfoo, Stromfrum, ficSkitteholm, Equesauratus}. claudinsitemingius hàmìiùiììì » iupremus Caftellanus l^tockholmenfis & ludex Provincialis Finlandias Meri- FÖionalis, Hairepitarius in Hornas & Wilnus, Johannes OxenfliernaCoì egiiCancellariseConfiliarius LiberBi.ro in Kimitho , Dominus in Horningsholm & Tulgarn} Nee non Celforum ac Potentium Domin.Ordinum Ge- I neralium Fosderati Belgii , pro tempore in Sueciam
Lega: |
-ocr page 138-
Vrede-handelingh. 137
van de Nederlandfche
Legati» ibidemquc ad hunc ailum fuffidenti Poteftate & jnandatu tnunitij Guilielmm BoreeL Dunbequse & Weft- bovy Dominus > Ambachri Domious in Domborgh, Confiliarius & Penfionarius urbis Amfterodamenfium; ^hertu!SonckEtyxtimmns , ExconfulSc Priecor Pri- marius urbis Screrritorii Hornenfis, nomine Previnciae Hollandias&Weft-Frifiie, in Confeflu Generali uniti Belgii Dcputatus, Ppeas ab Ailva in Jellum, Grietman in BarderadeelFrifiorum j Gonfiare volumus univetris& fingulis,quorum intereftjaut quomodolibet interefle po- teritjquodcumanteicx&vigintidrciterannos > inter Sereniflìmum aique PotentiSìmum Principem ac Do- minum, Dominum Gufiavum Adolphum ejusnominis fimndm & Magnum, SuecOrum, Gothorum & Wanda- lorum Regem> Magnum Principem Finlandia:,Ducem Efthoni® &c. GloriofiiEmse Memoriaj ab una ; & Cel- fos ac Potentes Dominos Ordine® òenerales Fcederati Bdlgii ab aiterà parte , gravibus de caufìs > inprimis pro libertate Navigationis, & commerciorum per mare Bal- ticum & Septentrionale , & mutui utrorumque Status ftluteSc confervationc,foedus fancitum fuerit,idquejam antealiquotannosexpirariti eum veròeiFcdum habuic, quindiu durauit, quiutrinqueintendebatur; Nuncpo- Itcaquam moderna Regia Majeftas Succia; > nec non cel· fitudo Dominorum Ordinum Generalium ad animum fibirevocaruntjquantum periculi mutuiseorum flatibus impendet & perturhatioitis ac violeittìa libertat't navigatie· nis, é> Cemmerdoruta /» utroque mari inte«tatur&Exef letur; idcirco uc tantis malis tempeftivè occurrantSe convenientia remedia iis avertendis adhibeant, vifum utrifquefuitèremutuà , priftini foederis Traftatusre- novare, Idque priefenti tempore accommodatislegibus' iliuftrare.
Nos proinde vi acceptse refpedivè a facri Regia Ma- jeftate Suecla;,nec non à Celfitudine Doniinorum Ordi- num Gcncraliutn Fcederati Belgii Poteftatis & mahda- torum congreflìi Confilia mutuo contulimus priorapaiìa ncognovimm, eadem deelara vimus> & in fequentes Aiti- culos utrinque coDveHÌmu!,ac conclufimus.
Eric fcedus mutuum inter Reginam Regnumqu^ Suc- cise ex una,6c Domin. Ordioes Generales ac ProVindas Confcederatas Belgicas ex aiterà parte,pro affereniia fecu- Tifate. (j5· libertate Navigationis Commerciorum i» utroque nari Baltico , ^ Septentrionali ad Angufliae ufque Maris Augia Gallici pye Canalent exclufivé exteiidendo , prò mseftandà defenfione iuorum refpetìlve Regnorumj Provinciarum Se fubditorum ex utràque parte & pro confervandisDominiisi Jurlbus> libertatibus, immu- nitatibus, paftis, & receptis confuctudinibus tam terrà quam Mari.
li.
Quodfi comperiatur libertati Commerciorum ac Navi- gat'mU in Mari Baltico ér Septentriomli aliquid iiepedi- menci , remoraautoneris molefiiaque fvpra fuetummorem kaSenus injelium > aut durante fccdere contingat>vel prse- tadam Sacram Reglam Majeftatem Regnumque Sue- ciaeac cjufdem fubjeélasProvincias, fubdicofque, vel Celfitudinem Dominum Ordioum Generaliuro focde- tati Belgii eotumve fubdicos in libero ufu commerdò- rum ac Navigationis in dido Mari Baltico , &Septen- uionaìiicentra juragentinmirecepfam confuetudinem, ^ob- tentaFrivilegia curbari acpr^eter morem onerari &ad- gfavari; vim&injuriampafluscum altero Confcedera- torum communìcabit 1 ac primo quidem uter^ue Foede- latorum id inprimis opetam dabfc, ut ex confilio & operà mutua is qui libertatem Navigationis ac commetcio- lumturbavitaconeravit, amicatili ratiüneperfuaJeat'uri Navigationem ac commercia priftina: libertati ac im- munitati reftituere ; ne rem ad arma venire neceiTum fit; quodfiveròeatedenteminfederit obftinatio , ui mllis emicabilibm rationibus fe induci patiatur , ideoquc ci perturbatio fine Navigationis ac commerciorum interi- tu aut magno detrimento tolerarinequeat ; Itaconveiiit inter Sacram Regiam Majeftatem Regnumque Domi- norum Ordinum Generalium Fcederati Belgii, ut vittdi- tarelibertatem Commcrciorum ac Navigationis in Mari Baltico & Septentrionali debeant Viribus omnibut quas Juto poflint cgntraherc terra marique > prout fupet eo & de modo rei gerendie inter ipfos con venerit, nec frius de· fiflere CEepto > quam laefx parti fuerit fatistadum 6c tiepe dttSta commerciorum ac J^avigationis libertas in didis. maribus antiquo mori ex prafcripto Juris Gentiumj pa- àorum ac receptarum coniuetudinum fuerit refìituta. |
Atfi in prsefens amicàbili ratione rea fuerit opera & inter ventu fcu Fcederatorum feu aliorum tianfaùa,is ve- ro qui oflèndit odio in alterum Confocderatorum con- ceptojaut Sacram Regiam Majeilatei|i RegnumqueSue- cixvel ci fubditasProvinciasatquefubjeàos , auc Celfi- tudinem Dominorura Ordin. Generalium, eiique fubje- dtas Provincias & lubditos, poftmodum quacunque alia praetenfe de caufaaut piwtextu adoriatur bellp; Sacra Re- gia Majeftas ac celfitudo Domin. Ordinum Generalium non minus tenebuntur, admonitas primo fe interponerct ac>cum confervationejurium Fcederati, bellum pr»^vc- nire.Quod fi vero obfiinatione partis adverfse id amoyeri nequeat; Sacra Regia Majcllas Regnumque Succiie Cel- fitudini Dominorum Ordinum Generalium auxilioad- trit terra marique , Vice verfa fuft Celfitudo Domino- rum Ordinum Generalium & Confoederatw Provincias Belgica: Sacram Regiam MajeAatem Regnumque Sue- cÌ8E terra marique juvebit viribus eis, coque modo, ut fu- periori Articulo didum eft adverfut itlum x^ui lurbave- rit libertatem Navigationis & Commerciorum, c^pto- que infiAant donec laefo Federato Iktisfaöum fueiit.
IV.
Q^od ficontingat vel Sacram Regiam Majeftatem ac RegnumSuecia, vel Celfitudinem Domin. Oidiuum Generalium Fcederati Belgii nunc futuri fue tempori- bus,aliis de caufis bello imiohi,cum aliis Regibus, Piindpi- bus Rebutpub.auc poteitatibus , cujus expiicandi ratio amicabilis non inveniatur, tenebicurquiiqueConfoede- ratorum Federato fio bellis preSo fuccurren, modo uc Ipe- cialius convcniri poteiit. Hoc tameu refcrvatojne Ìe ul- teriusaut alia ratione , quam fubmittendis fubfidiis ex praefctipto paétoium Fcederati fuiprivatis litibusimmi- lcere,nec cnlcam haflenus amicittam,atque commercio- rum ufum cum Fcederati hofte frangere nece0e fit.
Uterque Confcederatorum mutuum alterius commo- dum & Salutem quantum fieri poterit & neceflìtas re- quifiverit, promo vebic j alter alcerum de imminentibus- ei periculus, £c hoftium machinationtbusadmonebit,öc quantum fieri poterit > malum omne ptsevercere & amo- Uri conabicur.
VI.
Intereil autem & Sacr^e Regìse Majdlatìs Suecix ab una & Celficudinis Dominorum Ordinum ab altera par- te ne hoftialterutrius quicquam auc emolumenti »uc vi- rium quocunque tandem modo accedat ; Idcirco neuter· Confcederatorum alterius hoftem, qui nunc cft in pr»- fens hoftÌs,aucdeinceps enafd poterit,Confilio, ope, pe- cunia, commcatu, Milite, navtbus>nmtis,armis, fuhere pyrio,aut mutitiionibus uUifve bellicis rebus alsis iuvabit. ' Vii.
Licet vero neutri Confocderatorum licitum fit hoftem fui Confcederati ditìis priori Articu lo rebus juvare, id tamen ita erit interpretandùm, ut. Navigatio atque ufyt Commerciorum liber pt fubditit cujufqu e cu m hofte Fcede- lati, qui alia de caula quam ob hoc toedus bello cum Foe- deraturum altérutro fuerit immixtu8,ut falvo hoc fcedere fubdicis ejusjcui bellum non eft, libere liceat navigare 6c cotàmercia fuaquàcucque exercere cum fubdicishofti. um diili fcederati ; Hoc tamen excepco & rcfetvato uc fi quisvel urbemvel /»«»;we»i»wquodcunquealiudieuju- itaobfidione ad grcdiacur,feu circumfìdeac, animo In fu- am poteftatem cogendi & adigendi '5 alter Coofoedera- torum tandiu lùfpendec Navi^tionem i» ea loca, acque Commerciorum ufu abftinebit, fubditoique fuosjub^ic fufpendere fic abftinere » donec illa urbs vel mudimen- tum viantpatìisoccupatum, vel occupationedefpérata
obfidio aut circumccifio foluia: fuerint.
Vili.
Liberum cric toto hujusfcedèris tempore l»ax Regi® MajeftatiSiieciséin Provìntiis,DonÌin,Ordinum Gene- ralium fcederati Belgii , öc vicilfim borum Celfituciini· inRegnis & Ptovindii Sacrae Regiae, Majeftatis fw-'
J® 3 /cribe^ |
-ocr page 139-
• 38 V E R Η A E L
firihere, collìdere·, & 'mn-tves imf onere, miìites, nautas, »«-
•ves ttem tmere vel co>tdu:ere j pulveremPyrium , armao- mm generis de cxsera qusecunque ad beilutn neceflaria lunt comparare &c expurtare. Licitum etiam utrii- que Confederaiis & eorum fubditis erit, in portus alterius naves fuis fubducere, ibi hybernare, morari iilorumque immunitatibus ac Privilegiis frui , & qu» nb hoftibus fuis interqeperunt in iis ^fque ulio im- pedimento ex more & lege loci diflrahcrc: Qaae omnia hoiHbus, quivelnuaqtalesfunt, vel impofterum tales fient, prohidebuntur.
J X·
Prxfens foedus inter Sscram Regiam Majeftatem& Celücudinenj Domm. Ordinuro irnium Öc renovatum Sacrie Regia Majeftetis Regnique SHCciae praeminen- lise, Regalibus, Juribus» Sf Domipio Marie Celtici ne- quicquira derogabic, fedfll? omnia Sacra Règia Majeftas Kcgnumque Sueci® euro omnibus quie iqde dependent, licuc nunc ita in pofteram integra retinebic, iiique libere & fine coDtradictione fruetur. Eodem modo praefens foedus non derogabic Dominorum Ordinum Oenera· liurojuribus> libertacibusScconfuetudinibus, fediiso- innibus ipforum Celfitudo , ficut nunc itain polterum libere & fine impedimcncofruetur j quae quidcm omni- um horum fruitio ucrinqueinteiligi debet,falvo prefente hoe foedere.
Subditi Celficudinis Dominorum Ordinum CJenera- lium inRegnis ac Provinciis Sacrse Regi» Majeftacis isuecias fruentur omnibus illis Privilegiis, contradtibus & ftipulatiooibus> quaziqei^ pro immunitatea Vefliga- libus» impoficionibus j atqueuneris>llorumlocorum>a predeceiloribus ejus Majettatis cojjata funt j panter ac illis quxfacra Regia Majelbsinpofterumlargiri poterit. Et vice verfa Sacra Regi» Majeftacis Regnique òueci® fubditi fruentur in Provintiis unitis Belgicis omnibus illis Privilegiis, CQntraöibus > ^ttipulationibusquaEin eos pro immunitate à veiligaUbus,impofuionibus, atque oniiribus iilotutp ϊβροΓμιη appjquitus coHata funt, pariter ac illis qoa in pofterum % G^llitudine £)ominorum Or- dinum Generalium Fcederati Belgii in ipfos conferri poterunt. Xi·
Ut autem reiSiue inCelligetur quoufque fe extendat fübditorum utrjufque partis Contcederacorum libertas commorandi in Regni?ac Provinciiseorundem,itacon- venicutrinqueucliceac fubditis unius commercari in re- gnis ac Provinciis alcefius Confoederati : Ita tarnen ut id fiatexpraefcripto ftatutorum loei in quo commercia e- xercentur : quod fi quiipiam fubditus aut Civis FoeJerati Belgii in Regnis aut Provinciis Sacrae Regi® Majeftatis quae iure Suecano utuniur,fine certo intra Regn^^um & di- öas Provincias harede monatur, teuebitur JWagiftratus il- lius loei reiiilas merces > pecuniam, debita atque libros rationum cum fcriptis & documentis relata in certumju- dicem fub manu& figilloNotarli Publici& teftiumaf- fervBre, atque illico obitum hominis UterisfuU hitfignifi^ careMagifiratui urbis tUius, i?i qua defundtus domiciiium aut civisjus obtinuitjut per ipium Magiftratum tndicetur legitimo veniendi intra aunum & noöem repeti- tum hiereditatem in Regno Sueci» diftifque cjus Pro- vinciis reiidam,fa«£to itiitio numerandi à die fcienti£E,fi- ve notitiae mortis, Magiftratui iftius urbis per literas inti- matse ; fi venerit intra prasfcriptum tempus, licitum erit ei, poftquam felegitimumhseredemindubitatisdocu- mentis probavit, adire ëcrepeterebsreditatem; Ita ta- rnen,ut fi civis fubditufque üacrae Regix Majeftatis ex- titcrit,qui mortuus eft, h^eres jus ftatutarium (modo non excedat trientem hxreditatis) psrfolvat ci vitati illi in qua alter moriebatur ; antequam bona illa hereditaria urbe aut Regno evexerit, aut in Regno diftraxerit, omnibus iXiisCaducfjurihus quas ex^ali bsreditate Sacrse Regiae Majeftati aut Regno Recise folebant competere, aut ac- crefcere,deinceps,aut in po^erum rrnt^s & ceflàntibus; Quod fi vero inmtor tantum fuerit, qui alterius civis fub- diüque Dominorum Ordinum bona in fe receperatdi· ilrahenda , tenebitur fimiliter Magiftratus illius loei, in quo is mortuus fuerit, obitum inftitoris bujus bis figni- ficare literis Mwftratui illius urbis , in qua is habitat, cujus bona ea efle, aut Inftitor manifeftaverit, aut alias ^ reli^is codicillis aliifve documentis certis conftitericj utindicetur veropofltiTori , veniendi repetitum bona fua j fi venerit & fufficienter probarit, relidlorum hono- rum fe pofleflorem effe, liberum ipfi erit repetere, ac re- colligere bona fua integra eaque omnia fine defalcatione diftrahcre aut exportare. Eadem humanitate tradiabun- tur fubditi SacfSE Regi» Majeftatis Suecias in Provin- ciis Confoederati BeIgij,eodemque jure & libeftate uteu- tur atque fruentur ditti Sacr» Regia; Majeftatis Regni- que SueciaE fubditi in fa^peditìis Provinciis Focderati Be|gii,tam ratipne hxredica[um,qu£ ibi iifdem obttnge- re poifunt, quam racione mercium ac honorum inftito- ri concrediurum j ac tenebuntur Magiftratus cujufque loei, ubi pofleöbrero aut inftitorem mors prseoccupave- rit,obitum jiomlius bi» perfcribere ad Magiftratum ejus laci,ubi ha;res fit, aut qui fua inibitori crediderit, ut fua itb inftiCore reliÀa fine defalcatione recuperare , h^ercdita- temquefineimpedimentoexpraefcripto juris aut ftatuto loei adire queat^atque tenebitur loei Magiftratus manum auxüiarero petenti exbibere. |
XII.
Requirit autem cum juftitia ipfa, tum neceflitudo mu. tua atque emolumentum utriufque partis Confocdera- torum,uc alter alterius fubditos ac cives juvet,ac promo- veat in omnibus qua: commodum illorum (pcdlant , id· circo Celfitudo Dominorum Ordinum Generalium Fcederati Belgii fubditis accivibusSacrieRegiaeMaje- ftattsRegniqueSuecia;7i^>>'<iffi> imploratam tndtlate'm Provinciis unitisadminiftrari faciet. £t vice veria Sacra Regia Majeftas fubditis ac civibus Dominorum Ordi· num Generalium Juftitiam indilatè aaminiitrari faciet in Regnis ac Provinciis ejus Majeftati iubjeétis, eaque ut quam citiflime fine dilatione aut Jongis ambagibus ptae- ltetur,utrinqueenixe curabitur.
xni.
Cumque PrxtipuM hujusFwderif Jco^mfit.wConfce- deratorum Htgotiationes φ Commercie eoiumque Regna, ffu
Provinciis & fubditi cenjirvntur & hoftili aggreflioni refiftatur ; Idcirco hoe ipium Foedus we» pritt»4ical>it Fcederi , quodSacis Regi» Majeftati interceditcum aut Principibus Germania : Neque praju- dicabit Foederibus, qu» Celfitudini Dominorum Ordi- num Generalium intercedunt cum Regibus GallUBc MignxBrittamM > necnoii Republicaf^tM/tz; multo minus tollet &diminue{amici(;iam autpada conventa, cum diftis aliilque Regibus, Pripcipihus, Rebulpub. & Civitatibus , quin po(ius firmabit & roborabic didam amicltiam βζ paÖBjfalvo nihilominus per omnia manen- te hoc foedere. XIV.
C^uod fi vel Sacra Regia Majeftas Sueciae vel Celfitu- do Dominorum Ordinum Generalium bellum fufcipe- re coadti fuerint,in quo alter alteri vi hujus foederis fup- petias laturus eft , «eutri liberum ericènefiitu at co»· fenfu alterius cutü hofie pacifiiaut inducias traöare ini- reque. X V.
Sacra Regia Majeftas Ordinarium Le^atum autlte^' dentemi^uà Dominos habebitHagie vel alibi prput vi- fum ejus Majeftati fuerit ; Et Celfitudo Dorpjnorum Ordinum fuum Stockkolmie aut alibi in aula Regiae Ma- jeftatis prout ei vifum fuerit, vel rerum condicio & tem- porum ratio exegerit. XVI.
Durabic autem foedus hozquiniecim awtis ·, Quibuse- lapfis erit penes utrofqiieCpnfoederatos & in liberà cu· 'ufque voluntate illi renunciare vel td continuare.
Slalii quoque Reges aut Principes hheraiuemhesl·^' per'talet atgue Hanftatica «d hoe foedus accedere velici eritidipfisliberum: iifque (:onditionibus, qjia foederi &utriqucConfosdefMqruffl^arti faiisfaqiurii , rpcipl-
P^da hsec cpncludentur fub liberà approbptione folppni ratificationeSaWie Regi?? S«ecisac
CelfitudinlsDpminprum Ordihupi Qen^ralium Fp:de* rati Belgii reddenda intra fex ipenfes; Racificat^ verò bo? nà fide Urvabuqcur & adimplebuntur.
XIX.
Ia rpbur & certitHdiPem oroniunj fupradiöorum articulorum confeilefunt bina hujus Traftatiisflc Foe- deris ejufdem tenoris inftrumenta ; ςμχ utriiiqüe nos 'upra npminati propriis manibus fiibfcripfimus & fi- gillo- |
-ocr page 140-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 139
gillofutn noftrorutn impreffione atque eppenfione mu nivimusj Aiilum Stockhoimi^ die prima Menfic Sef tem' ^rii flilo Regni Anno βρ·α Milleoruum fexctntejimum qua· dragefiino·
WY Axelius Oxenfler». Cancelicr van 't Koninck- rijck, en Provinciale Rechter der Wefterlijcke Norlanden , en van Laplandt Vryheer in Ki- mlth. Heer van Fiholm en Tidoen,Ridder ; Johannts Skitte, Prefis van'c hooghfte recht in'cGoticheRijck, en Provinciale Rechter van 't noordelijckFinlandc, Vry- heer in Dudcrhof, Heer in Grqnfoo , Stromfrum, en Skytteholm.Riddef j Ctaudius F/m/ng/V» AdmiraeUOver- üe SloEvooght van Stockholm > cn Provinciale Rechter van'czuyderlijckFioIandt,en£ifheer inHornen Wil- ne,en Johannes Qxenfiem, Raec van 't Cancelaer Co|le- gie, Vryheer in Kiinith,Heerin Hormingsholm en Tul- gara , Radqn van de Doorl. en m^chtigtte Vorftln > en Vrouw, Vrquw Cbrifiina, door Qods ge,oade verkoofen Koningin en crfFelijcke Vorttinder Swiden^ Gotten en Wandalen , Grootvorftin van Fiplapd , Jrlertggin van Efthon en Cgrelia, Vrouw van Ingria, &c. Onfe gena- digfte Vrouw,en van het Sweedfche Koninckrijck, fpe- cialijck tot defe handel gedeputeert : en Willem Boreel, Heer van Duynbeke en Wetl hoven. en van 't Ambacht in DjmburgjRaeten PenQonaris van Aiivfterdam; Al- hert Sonck, Ridder, Oud-hurge.rmeefter en Opperl'chout van de Stadt en 'i Landt van Hoorn j in de naem van Hollaod en V/eft-Vriefland Gedeputeerden in de Ge- nerale Vergadering van'c Vereenigt Nederland> en Ep^e van Ailva in Jellunl , Grietman van Baerderdeel in Vriefland, tegenwoordiglijck Ambaffadeursder Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci van 'c Vereenight Nederland in Sweden. en daer met genoeghfane macht en bevel tot defe Handeling verfien; maken kennelijck aen alicjen aen yder in 't befonder, die dit aengaet, of tou mogen aengaen , dat alfoo over omtrentzii.Jaeren tuf- fchen de Doorlochtigfte en maghtigfte Vorft en Heer, Guffavus Adoiphus de 11. van die naem , ende Groot Ko- ningh de Sweeden^Gotthen en Wandalen, Groot-vorft van Finland, Hartogh van Efthon, &c. Van heerlijckc geheugenis , van d'een 2,iide , en de Hoogh Mogende Heeren Staten Generaenler Vercenigde Nederlanden van d'andere zijde, om gewichtige ooriaken, en voorna- inelijck om dc vryheyc van de Scheepsvaert j en om de handel ind'Ooft-Zee, en tot d'onderlinge welftanden confervatie der beyde Staten , en Verbond heeft ge- maecktgeweeft , 'twelck , hoewel over cenige Jaren geëxpireert en ten eyndc geloopen , fóodanig een uyt· wercking heeft gehad, terwijl het duerde, als van weer- zijden gewenfcht wierd: foo is't dat de moderne Ko- nincklijcke Majefteyt van Sweden,en de Ho. Mo. Hee- ren Staten Generael , overwogen hebbende hoe groot gevaer hun beyde Staten over 't hooft haagt, en hoegroo- te ptrturhatio engemlt tegen de vryheyt van de Scheefvaert tnKoop-hatidelin dekeydeZeen aenghevangenengepleeght wsri/jonderling goed gevonden hebben,om foo veel qua- den tijdelijck tegen te gaen,en hulpmiddelen, die tot af- weeringh daer af dienitigh iijn,aen te wenden, de Trac- taten van't oude Verbondt te vernieuwen , en dat met Wetten, naer de tegenwoordighe tijdt gevoeght, t'illu- fireeren en verklaren.
Wy dan, te famen gekomen, uyt kracht van 't vermo- gen,en van de beveekn , refpeflivelijck van haere Ko- nincklijcke Majefteyt van Zweden, e;i van de Hó. Mo. Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden ontfangen, hebben, na onderlinge raet-pleging mef mal- kander , de voorgaende TraBattn erkent en aengehome». de fclven verklaert, cn zijuindevolghende Artikelen ver- dragen,en beflooten.
I.
TuOchen deKoningin en'tKoninckrijckyanSwee-t oen aen d'een,en de HeerenStaten Gener. der Vëréénig- de Nederlanden aen d'andere zijde (al onderlingh Ver- bond zij n,tot verfekering van de vejligheyt en vrySeyt van de Scteep vaert en Koophandel , in d'Óoit-en Noord Zee. tnetuytbreydini;h tot aen de Hoefden .of vm'tc^^el 'tuf· fihen Franckrijck en Engelandt, tor befcherming en dêfèn- fievan hunrefpcaiveKoninckrijcken> Landichj^ppcn en Ondcifaten van weer-zijden, en om hun Hecrfchap-· pyen,Rechten,Viyheden, Bevrydingen, Trsöatcu,ge- woonten encoftumen, foo te landt als ter Zee,te bewa- ren. IL ^ |
Indien men enige vorh\ndering,heletfel> of n>oUfl en be- lapingh hoven deghe-woonte, tot hier toe onderkouden,in de vrybeydt van de Koophandel en Scheepvaert indOofi-en Noord Zff bevind,of indien,geduyrende'c Verbond,ge- beurt dat de voor-gedachte Konincklijcke Majefteyt, en 't Koninckrijck van Sweden, en des felfs onder worpen Landfchappen en onderdanen, of de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden , of der felveronderfaten in de vrye oeffeningh van hun Koop- handel en Scheepvaert in de ghefeyde Ooft en Noord» Zee,tegm 't recht der Fokken, iaengenome gewoonte, en de verkregen Ïriviiegien en voorrechteu geturbeert, en tegen de gewoonte belaft tn befwaert worden, foo fai de geen, die'tgeweldten ot^gelijck geleden heeft , met d'ander der Bond-genooten communiceeren j en d'een en d'an- der der Bondtghenooten;fal dit voornamelijck bevlijti- gen,dat,met onderlinge raet en hulp, de geen,die de vry- heyd van de Scheepvaert en Koop handel geturbeert en beM heeft, door minneljjcke redenen overreedv$rdom de Scheep-vaert en Koop-handel weer Id voorige vryheyt en kofteloosheyd teftellen , opdat men geen wapenen behoeft te gebruycken. En indien de geen,die dit gewclt gedaen heeft,hardneckigh blijft, eo door geen mtnuelycke redenen kan bewogen woraen , in voegheu dat men dele perturbatie en aenftoot fonder d'ondergangh, of fonder grootefchade van da Scheep-vaert en Koop-handel niet kan verdragen j foo is tuflchen fijn Konincklijcke Maje- fteyt,en 't Koninckrijck van Sweden, en de Heeren Sta- ten Generaci der Vereenighde Nederlanden verdragen en geilooten dat fy behooren te befihermen de vryheydt van de Koop handel en Scheep-vaert in d'Ooft-en Noort-Zee, met al de krachten., die iy veyliglijck te water en te land fullen konnen te famen trecken , gelijck daer 07er,en over de middel van fulcks uyt te voeren, verdra- gen fai zijn , en van't begonnen niet ffwej&if». danna dat men de verongelijckte party voldaen, en de meer ge- noemde vryheydt van de Koophandel en Scheep vaert in de gefeyde Zeen, naer'toudtgebiuyck, ennaerhet voorfchrift van 't recht der Volcken, en van de gemaec- te en aengenomen gewoonten herftelt heèft.
III.
... Meer indien tegenwoordiglijck defaeckmetmione- Iijcke redenen , door de vlijt en tuflchen-komft van Bondt - genootén of anderen, by-geleght was, en de geen, die verongelijcktheeft, teghen d'een der beyde Bondt-genooten met haet wordontfttken, of hare Ko- nincklijcke Majefteyt en 't Koninckrijck van Sweden, of des lelfs onderworpen Landfchappen en Onderfaten, ofde Ho. Mog, Heeren Staten Generael , en der feiver onderworpen Landfchappen en Onderlaten, om weicke voorgevende oorfaeckcn het federtfou mogen zijn , met Ooilogh aentaft , ioo fullen haer Konincklijcke Maje- fteyt,en de Ho. Mog. Heeren Staten Generael niet min gehouden zijn,eerft vermaent zijnde, fich daer tuifchen te ftellen, en, met behoudenis der rechten van Bondt-ge- noot, d'Oorlogh te voorkomen. Doch indien dit,door de hardneckigheyt van de tegen-party , niet af-geweert kan worden, foo fullen degewjifJe Konincklijcke Maje- fteyt en 't Koriinckrijck van Sweden aen de Ho Mog. Heeren Staten Generael te Land enterZeeonderflandt doen ; ghelijck van d'andere zijde de Ho. Mog. Heeren Staten Généraei, en de Vereenighde Nederlanden haer Konincklijcke Majefteyt en 't Koninckrijck van Swe- den t^Zeefuilenhsï^eat met Luri krachten, en op een fel ve wij fe,. alsin't voorgaende Artikel tegen de geen gefegt is, die de vryheyt van de Scheep- vaert en Koop-handèlgeturbeert fai hebben, en in't begonnen voprt varen,tot dat de verohgelijckte Bont-genoot vol- daen fai
' IV.
Indien'tghebeurt dat haer ghewyde Konincklijcke Majefteyt en »t Koninckrijck van Sweden , of de Hoog Mogende Heeren Stateti Generael der Vereenighde Nedèrlandeo , nu of in toekomende tijden otiianrfcre Ooriaken in ΟατΙοφ iedraejt worde» tegen andere Kpn 'm·
i© Ί· |
-ocr page 141-
gen, Vorften, Gemeenten, of itiachten, die met geen minnelijcke redenen kan by gelegt worden , foo falyder der Bentgenoten gehouden wefen /yn Bontgenoot, tot ■ d'oorlogh bereyt, tefecoureren. ghelijck nuipecialijcker verdra>;en is > of voor 'c aenftaende verdragen fai kon- nen worden. Dit nochtans gcreferveert en uytgefondert dat hy fich niet verder of anders inde twift van fijn by- fundere bontgenoot behoeft te begeven, danmetfen- den vanonderllant, volgens het voorfchrift van'c ver- dragh,fonder de vrientfchap,met de Vy ant van de Bont- genoot tot noch toe onderhouden, of de koophandel methemtebreecken,
V.
Do beyde Bontgenooten fullen foo veel, als mogelijck is. endc nootfakelijckheyt fai vereyiTchen, onderlingh malkanders voorfpoet en welftant bevorderen , en d'een d'ander van degevarelijckheden, die hem boven 't hooft haoghen, en van de lagen der Vyanden te verwittigen, enjpogen, foo veel mogelij ck fai zijn, alle quaet afte wjcrenj en tc beletten.
VI.
Maer alfoo 't TOn groot belangh voor hare ghewyde Koninlijcke Majefteyt van Sweden van d'een, en van de Hoogh Mog. Heeren Staten van d'andere zijde is dat de Vyandt van een van beyde nietineenigber wijiein voordeel en machten toeneemt ; foo fai dieshalven g^en der bsyde Bontgenooten de Vyant van fijn Bontgenoot, die nu tegenwoordichlijck zijn Vyant is, of namaels daer voor bekent fai worcien,metraet,middelen,geit,toevoer Krijghs-volck, Schepen. Booti gefetlea, Wapenen, Buffi- kruyt, of met eenige voorraet van Oorlogh, cf met andere dingen mogen helpen.
Vil.
Maer hoewel aen geen der beyde Bontgenooten ge- porloft is de Vyant van fijn Bontgenoot met de dingen, in't eerfte Artijckel genoemt, te helpen, foofalnoch- tanh dit aldus ce verftaenzijn, dat de Scheep vaert en 'tge· Iruyck van de Koophandel vry fal&ijnaenU'enderfateavm yder, met de Vyandt van dc Bontgenoot, die om an- dere oorfaken, dan om dit verbondc, Oorlogh met een der beyde Bontgenoten aengevangen heeft:in voegen dat het, fonder die verbonc ce krenckeo, aen d'onderfaten van de geen, die niet in Oorlogh is, geoorloofc fai zijn vryelijck en oobefchroomdelijck te zeylen , en hun koophandel ter plaets, daer 'c hen belieft, mee d'onder- danen der Vyandetj. van degefeyde Bontgenooc te ple- gen, Doch die nochtans uytgefondert j en gereferveert, dat, foo een van beyde eenige Stadt ofyeflingh meiX. een volle b jjegeringh aentaft, of omringt, mee voorneemen van die ce dwingen , en onder fijn macht Ce brengen,foo fai d'ander van de Boncgenoocen foo langh fijn Scheep- vaerc naer defe plaetfen opfchoriTenjen fich van de koop- handel onthouden, en aen fijn onderfaten bevelen ce fchorffen en af te wijeken,tot dat die Stad ofVefting door gewelt, of door verdragh i ngenomen, of, door wanhoop van de bclegeraer van 'tbelegh en blockeringhontfla-
VIII.
Geduerende de geheele tydc van dit verböndt fai 'cvry zijn aen fijn gewijde Konincklijcke Majefteyc van Swe- den in de Lantfchappen der Heeren Staten Generaci der Verecnighde Nederlanden, ea onderlingh oock aen de gefeyde Ho. Mog. Heeren Scacen in de Konickrijcken en Lantfchappen van hare Konincklijcke Majefteyt Krygs-volck en Boots -gefeUen te verven, vergaderen, en in fchepen te brenghen, oock Schepen te koopen of te hueren , èuffe-kruyt alderhande Wapenen en alle andere dingen,die rot d'oorlogh nootfaeckelijck zijn » te vergaderen, en uyt ce voeren. Aen de beyde Boncgenoten » en aen hun onderfacen fai oock vry zijn hun fchepen in malkanders havens te brengen, dSerteblyven, t'overwinteren, en der felver vryheden en voor-rechten te genieten» en daer 't geen, 't weick fy hun Vyanden afgenomen hebben, fonder eenige verhinderingh » volgens de gewoonte en ,ivet van de pTaecs, te verdeelen en verfprejdien.
IX. |
Het tegenwoordigh verbondt tuOTchen haer ghewyde Konincklijcke Majefteyt en de Ho.Mog. Heeren Staten ingegaen en vernieuwt, fai niets derogeren en'vermin- deren van de Pre-eminenfie van hare Koninckl. Maj. Koninckl. Rechten en Heerfchappy van d'Ooft-Zee : Maer haer Koninckl. Maj. en't Rijck van Sweden, mee alles, dat daer aen behoorc, fai voortaen, gelijck nu, alles geheel behouden en die vryelijck>en fonder tegeniegging gebruycken. Op gelijcke wys fai dit oock niet derogeerea cn verminderen aen de rechten, vryheden en gewoonten der Heeren Staten Generaci, maer fy fullen alle de felve voor'taenftaenden, gelijck nu, vryelijck en fonder ver- hinderingh genieten : Welcke genieting en gebruyck van alle defe dingen weerzijdigh verftaen moet wordea met behoudenis van dit tegenwoordigh verbont. X.
d'Onderfaten der Ho. Mog. Heeren Staten Generaci ! fullen in de Koninckrijcken cn Lantfchappen van haer gewijde Koninckl. Maj. van Sweden :gheiiieten alle de rrivilegien, contraüenenftipulatien,diedaerin, tot immuniteyt cn vrydom vanfchattingen en tollen, en be- lafting dier plaecfen,door de vooriacen van haer Maj. ver- gum zijn, gelijck oock de genen, die haer gefeyde Ko- ninckl. Maj. voor'c aenftaende nacdeclen kan. Ëovaa d'andere zijde fullen d'onderlaten van hare Konincklijc- ke Majefteyt, en van 't Koninckrijck van Sweden in dc Vereer ighdc Nederlanden genieten alle de Privilegien f Contraden en Stipulacien > die daer in tot bevryaingh van tollen, fchattingen, en belaftingen dier plaetlen van oudts gebracht en gegeven zijn, gelijck oock de genen , die voc.' *c aenftaende van de Ho. Mog. Heeren Stacca Generaci deT Verecnighde Nederlanden dcrwaercs ge- bracht en gegeven κ0.·?β6η worden.
Ji 1.
Maer op dac beter verftaen ibu worden hoe verrede vryheyt der onderdanen van weerzij dea der Bontgenoo- ten , om in de Koninckrijcken en Lantfchappen derfel- ver te bly ven, fich uytftreckt, foo is van weerzijden ver- dragen dat aen d'onderfaten van d'eenBontgenootgeoor- lofcial fijn in dcKoninkrijken cnLancfchapped van d'an- dere Bontgenoot te handelen ; Doch ioodanig nochtans» dat dit gefchieden fai volgens het voorfchrift der ftatuy-; een van de plaecs,daer in de Koopmanfchap gedaen worr. Maer indien Cenigh Onderdaen of Burger der Vereenig- de Niderlanden indeKonincJirijcken ofLantfchgppea van hare ghcwijde Koninckl. Maj. diehaagewoone/ijck rechtgabruycken, fonderfeetker Brfgenaem binnen 'tKo- ninckrijck cn de gefeyde Lantfchappen^ir/i^ j foo fai de Magiftraet van die plaecs gehouden zijn de nagelaten wa- ren, geit, fchulden en Rekenboecken met dè gefchrifcea en documenten, tociceckeraenwijfinghen rcgifterge- bracht > onder de hande en 't zegel van een openbaer No- taris,en van gctuygen te bewaren,en terftont het overly- den van defe ms^ doorfijn Brieven fwtemael bekent te ma· ken aen deMagifiraet ww Λ ί/ιχίΛΐη dewelcke d'overle- den fijn wooningh of Burger-recht heeft gehadt, op^t door die Magiftraet den wettige Erfdenaem aengefeght fou worden om binnen jaer en dagh d'erffenis, in 'c Ko- ninckrijck van Sweden,en in des felfs gefeydeLantfchap· pen nagelaten,wcer te cyiTchenjde ""elling beginnendeop de dagh van\detydinghen kennis desdoots, door brieven aen de Magiftraet van die Stadt bekent gemaeckt. Indien hy binnen de gefteldc tydt komt, foo fai hy mogen na dat hy met'ontwijflièlijcke blycken bewefcn heeft dat hy de wettigeErfgenaem is,toetreden cn d'erffenis weer eyuen. Doch nochtans foodanigh,dat foo de geen, die geftor vea is,ccn Burger of Onderdaen van hare gewijde Koninckl. Maj. heeft geweeft, d'Erfgenaem hecftatuyt-rechtCfoo het niet het derde deel van d"crflFenls;overtreft)aende Staet fai betalen, in dewelcke d'ander geftorven is, eer hy alle defe erfFelijcke goederen uyt de Stad,of uyt hecRijcfc fai voeren » of in 't Rijck diftraheeren,terwljl alle andere rechten van 't Verganckelyck, dewelcken uyt foodanig een erSenis aen bare gewijde KoninckIljckeMajeftcyt,of aen *c Koninckrijck van Sweden plegen te behooren, ofte vermeerderen,voortaen en voor "taenftaende ophouden. Maer indien de verftorven allcenlijck een FaÀoor heeft geweeft » die de goederen van een ander Burger of On- derfaet der Heeren Staten by fich ontfangen beeft, om die te diftraheeren en te vcrkoopen, foo fai oock de Ma· giftraec van de plaets, in dewelcke hygeWvenis» ge-' Eouden zljn'coverlyden van de Fadtoor twee-mael be- kende |
-ocr page 142-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 141
kendt te maken, door brieven aen de Magiflraet van die Stadt, in dewelcke de geen woont>'WeIcks goederen dit: zijn,volgens de verklaring van de Fadoor,of gelijck men uyt de nagelaten Boecken enfeeckere Documenten ver- ftaen faUop dat den ware Eygenaer aengeiegt mach wor- den dat hy komt om fijn goederen weer t'eyffen. Indien hy komt, en klaerl'jck aen wijft dat hy d'eygenaer der na- gelaten goederen is, foo fai 't hem vryftaen iïjngoederen in 't geheel weert'eyfchen, en te vergaderen, en die fon- der verminderingh eo- afcreck verkoopen of uytvoeren. Met ghelijcke heusheydc iullen ooqk gehandelc worden d'onderfaten van hare gewijde Konincklijcke Majefieyt van Sweden in de Vcreeniglide Nederlanden, en ge- lijcke recht en vryheydt fullen oock gebruycken en ghc- nietea de gefeyde Onderfaten van hare ghewijdeKo- ninglijcke Majefl:eyt,en van 't Koningrijck van Sweden inde meer genoemde VereenighdeNederlanden, foo ten opficht der Erffeniflen, die daer by de fel ven konnen voorvallen, alsten opficht van de Waren en Goederen, jen de Faöoor vertrouwt : en de Magiftraten van yeder plaetsjdaer d'Eygenaer of Faétoor geltorven is/uilen ge- houden zijn de doodt van deic man tweemael over te fchrij ven aen de Magiftraet van de plaets, daer d'Erfge- naemis, of daer de. geen woont, dit't fijne aen de Fa- ftoor heeft vertrouwt, opdachy'tfijnevandeFadtoor nagelaten, fonder verminderingh mach weer-krijgen, en ionder verhinderingh fijn erffenis, naer't vourlchrift van 't recht,of naer de ftatuyten van de plaets, mach aen- taften ; en de I^agiftrapt van de plaets fai noch gehouden wefen fijn helpende handt aen de hulp-eyiïcher uyt te reyckén.
XII.
De gerechtigheyt felve , gelijck oock d'onderlinghe vrientfchapen dienft va'n weer-zijden der Bondtgeno:en veceyfcht, dat d'cen d'onderfaten en Burgers van d'an- der helpt, en voortftuwtin al't geen, 't welck hun gerijf en nuttigheyt aengaec : dieshalven fullen de Hoog Mog. Heeren Staten Generaal der Vereenighde Nederlanden verfochte gerechtigheyt fonder uytfiel in de Vereenighde Landtfchappen aei\ d'onderfaten en Burgers van hare ge- wydeKonincklijcke Majefteyt doen toedienen. Defge- lijcksfal oock hare gewyde Konincklijcke Majefteyt aen d'onderfaten en Burghers der Heeren Staten Generaci fonder uytftel gerechtigheyt doen toedienen, in des felfs Koninckrijcken en Lantfchappen, die haer onderwor- pen zijn.
XIII.
En alfoo het voarnaemfie ooggemerck van dit Verbondt is iat de KoophandelenKoopTSan/chafpe» der Bontgenooten, en hun Koninckrrjcken, Landtfchappen en Onderda- nen geconferveert en biWaert fouden worden, en dat men d'aen val der vyanden tegenftaen fou, foo fai dit fel.- ve Verbondt nietprejud'tcieeren en nadeeiigh zijn aen ^tVer- bond, 't welck lulTchen hare gewyde IConinclil, Majefieyt en de Koningh van Fmnckrijck, of Vorften van Duytfl^nt onderhouden wort : noch het fai oock niet nadeeiigh zijn acn de Verbonden en Tradtaten, die de Ho- Mog. Hee- ren Staten Generad onderhouden met de Koningen van Vranckryck en Groot Brittangien, en met de Xjemeente \m yenetien. Veel min fai het wech nemen en vermin- deren de vriendfchap en gemaeckte Traöaten met de ge- feyde en andere Koningen, Vorften,Gemeen ten en Ste- den, ja fai eer de gefeyde Vrientfchappen en Traflaten beveftigen en verfiercken, behoudens nochtans dit Ver- bondt, dat in alles blyft.
XIV.
Indien haer ghewyde Konincklijcke Majefteyt van Sweden, of de Ho. Mog. Heeren Staten Generael ge· dwongen wierden Oorlogh aen te vangen,in dewelcke, uyt kracht van dit Verbom, d'een aen d'ander onderflant fai doen, foo fai aengien van beyde vry fiaen fonder mten entoefimm'mgh van d'ander metdeVyant te verdragen, of beftandt te maeeken, enaentegaen.
XV.
Hare gewyde Konincklijcke Majefteyt fai eenordi- naer Ambajfadeur of Refident by de Heeren Staten hou- den , of in den Hagc, of elders, naer dat hare Majefteyt goet fai vinden ; en de Ho. Mog. Heeren Staten fullen hun AmbalTadeur houden te Stockhplm.Qt elders,in 'tHof van hare Konincklijcke Majefteyt, naer dat (γ goet ial vinden., of naer dat dc ftaet der dingen, en d'eyich der tyden vereyffchen fullen. |
XVI.
Dit Verbondt i^vyftieujaren àìieren ', en als defe ja- ren verloopen zijn, loo fullen deBont-genooten van weer-zyden hun vrye wil hebben, om dat of te fcggen » oi te continueeren.
XVII.
Indien andere Koningen of Vorften, en vrpKtyJer· lycke en Aen Zee steden dit Verbondt oock wilden aen- nemen en ingaen, lbo fai dit aen hen vry ftaen j en Ìy fullen opfuicke voorwaerden aengenomen worden, die 't Verbondt, en onderling de Bontgenooten van weer- zijden voldoen.
XVIII.
Defe Articulen en Verbonden fullen beflooten wor- den onder de vrye approj^atie, en folemneele Ratificatie van haer gewyde Konincklijcke Majefteyt van Sweden> en van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden, binnenfes maenden over te le- veren , en, geraiificeert zijnde, getrouwelijck bewaert* nagekomen en vervult worden.
XIX.
Tot beveftigingh en verfeeckeriog^van alle de boven- gefeyde Articulen zijn van dit Traftaet en verdragh tvte inftrumenten vangelijcke inhoudtgemaeckt,dte wy bo- ven-genoenidc van weer zijdenmet-onfeeygen handen hebben onderteyckent, en met d'indruckingh enaen- hanging van onfe Zegels bekrachtigt. Gedaen te Stock- holm , 0pd'eerfiedaghvandemaentSeptemhernaerdefi^ van'tKoninckryck, in^tjatri6^o.
Ρ oftquam nomine ac Mandato Sereniflimie PotentiP· ■*· firn» Principis ac Dominse,Dorriin£EC/&r{/?M»ieDei Gratii Suecorum , Gothorum, Wandalorumque Rc- ginic & Principis hsereditari^, Magnee Principis Ftnlan- dise, Ducis Ëfthoniae & Carelia: nee non Ingria: Domi- na: &c. ex unà,& nomine ac Mandato Celforum ac Po- tentium Dam.i OrdinumGeneralium Foederati Belgiiex altera parte, pro afferendi libertate, Navigattonis, ac com· merciorum in Mart Baltico , ac Septentrtonali ^c praslìandà utriufque partis Regnorum, Provinciarum, aique fubdi- torum Securltve,mutuum Faeduscontraftum ac renova- tumfuit, proutillud liquet ex inftrumentis folenniter confeitis à Sacr» Regise Majeltatis Regnique Sueci^ fe- natoribusadhuncaétum fpecialiter.deputatis, Illuftridi- mis, Illuftribuè, Magnificis ac Generofis, Domino Λχβ· lio Regni Sueci<e Cancellarlo, ac judice Pro-
vinciali Occidentalium Norlandiarum, Lapponiaeque > libero Barone in Kymitho, Domino in Fyholm 5c Ti- doen, equiteAuraio; Oomiao lohanne , fupremi perRegnum Gotiae ludicij prsefide& judice Provinciali Finlandia feptcntrionalis,& libero Barone in Duderbof, Domino in Gronfoo,Stroomfrom Sc Skytteholm,Equite aurato ; Domino Claudio Flemmingio, Admiralio.Supre- moCaftellano Stockholmienfi & judice Provinciali Fin- landia Meridionalis, hasreditario in Mornas & Wilnas ; Domioo lohanne Oxenflierna Coliegii Cancellaris Con- filiario, libero Barone in Kypiithoi Domino in Hor- ningsholm & Tulgarn ; Nee non Celfitudinis Domino- rumOrdinum GeneraliumFcederati Beigli tempore Sue- ciarh Legatis, itidemquead huoc aöum fufficienti pote- ftate ac Mandatis Inftru£lis,Illuftribus,Magnificis,ac Ge·; nerofis Donino Guilielmo Bi?r«/>Duynbequy ac Weftho- vise Domino, Ambachti Domino in Domburgh, Con- filiario Bc Penfionario Urbis Amfterodamenfium ; Do-, mino AlbertaZtnck Equite Aurato, Exconfule, &prae;· tore Urbis & territorii Hornani, nomine Provinci» Hollandiffi & Weft-Frifia in Confeffu Generali Uniti Bélgii Deputato;DomÌno£/>Me^ Ailva in lellum,Griet- man in Barderadeel^ Frifiorum j In cujus Foederis Arti- culo fecundo, ficut iïtiinque convenit ut opera utriufque Confoederatorum mutuà, is qui libertatem Navigatio- nis 6e Confoederatorum turba vit, ac oneravit «w/wii/ï ratione perfuadeatur, Navi^tionem 6e commercia pri- ftinaï Libertati δε immunitati reftitueret, aut, fi re- jecerit amicabilem tranfadionem , vindicare liberta- tem Commerciorum ac Navigationis in di&is maribui
debeant |
-ocr page 143-
142 VER Η l A È^- L
debeant viribus omnibus tamterri quammari, donec ifte Fsederis fcopus obtentus fuerit, proutiuper iis viribus & de modo rei gerendae inter Fasderatos convenerit ; Ifa in Arciculo quoque tertio promiiïüm eft, fi tranfadà hacdifta lite contitigac alterutumConfoederatorumab eo, qui ante offendit 5 poftmodum quacunque alia prse- tenfa de caufa autprsetextu bello impeti, teneri alterum Confoederatorum, interpofita amlcabili opera, cum con- fervatione lurium fui Fosderati bellum praevenire ; Si vero id amoveri ea ratione nequeat, alter alterum terra marique adverfus eum boftemjuvare debet viribus om- nibus, donec liefoFocderato fatisfaftum fuerit, prout deauxilioatque modo rei gerendae mutuò convenir! po- terit. In Articulo autem quarto conventum utrinque eft, ut, fi contingat alterutrum Confoederatorum aliis de caufis bello invohi ; cum aliis regibus, Prindpibus, Re- busp. autpotcftatibus, cujus explicandi ratio amicabilis non invenireturj quifque Fcsderatoiumteneatur FaJe- ra(o fuo bellis praflofuccurrere, modo , prout fpecialius convenit aut convenire poterit, falvo relervato in prae- ditto Articulo defcripto. Idcirco ut huic convention! praefato Articulo quarto Generaliter comprehenfae re ip- fa fatisfiait, inter prsenominatos Sacrae RegiK Majeftatis Sueci® Deputato:, & Celfjtudinis Dominorum Ordl- tium Generalium^fosdcrati Beigli Lcgatos vigoreaccep- torum Mandatorum ad ratificationem ipforum Princi- palium porro tranfaBum > Fromiffitm ac Conclufum e fi modt ut fequitur.
Sacric Regiae Majeftati Sueci» tempore belli Articulo quarto prioris Traftatus defcripti Domini OrdinesFas- derati Belgii ^tgt&ÙMatquatuermiUtamilitum, quos Do- mini Ordiges ad inferviendum ejus Majeflati fuis fiim- ptibus alent totofoederis tempore, aut quandiu Sacra Re- gia Majeftas hocauxilio opus habebit.
Viciflìm Celfitudo Dominorum Ordinum Genera- lium belli tempore fruetur pari auxiliotjuatuormillium Militum i qui ejus Majeftatis fumptibusTuftentabuntur durante hoc Fccdere aut quandiu eoruIIl·ÖSlfitudo illis opus habuerit. ^ III.
Intelligenda verò eft hsec auxilii five fubfidii praeftatio adhuncmodum, ut penes utrunqueConfoederatornm Cptio fitcaptendi aut toiumillumnumerum autpartem inmi- lite , ut potè duobus vel tribus niillibus& alteram partem inpecunià, muntione, fiveapparatubellico, navìbus &iis, quK inftrudluiearum conducunt, allifve rebus proconditione rerum, & bene placitis cujufque , hac inita xftimationc, ut γτο millemilttum auxiliofohantur quolibet menfe quatmr millia Imperialium.
His tamen conditio per exprefum annexa eft, ut fi contingat Sacram Regiam MajcftatemautCelfitudinem Dominorum Ordinum Generaliumjuxtatenorem/We- fwwante hoc cum alits Regibus, Principibus, Rebufpubli- cis, aliifve Confoedcratis/eii?er«w,illisFcederatisj»»/- liovenire aut de ferendo eofuerintfollicitati, antequam de auxilio ex priefcripto hujus Fcederis ferendo requlran - tur,eocafu uterque officio fatisfeciflejudicabitur, βdimi- diutn fttbfidii quatuor miUium Militum numerum aut ad diÀum in priori Articulo modum sequivalens jprasfti- terit.
V.
Cum alternier Confoederatorum requifitus, fuerit fu- per prasftando auxilio » dabitur ipfifufficiensfpatium tem- poris, illud preparandi, ir;»» videiicetwie/ioOTabinfi- nuatione requifitionis numerando , quibus prteteritis auxilmm promtè & fine oinni mora fubmictetur.
Qu^od fi contingat Sacram Regiam Majeftatem aut Cellitudinem Dominorum Ordinum Generalium in Propriis Regttis ac Provinciis hofiiUter tnfefluri , Ita ut Sacra Regia Majeftss & eorum Celfitudo infeftationem lllam pro vero bello habsant, cui avertendo flatus rerum iliius Confcederati, qui tali bello impetitur, diftaauxi- iia vel tota, vel partem eorum praeftare non permittat, js quitaliterinfeftatus eft non tantum non obligabituràa- rante iiià invafione promiiTa auxili» pr^ftare 5 vefum etiam, fi qua miffi funt, poft fignificationem tribus men fibus ante faftatn , poterit revocare. |
In robur ac certitudinem horum pailorum, utrinque conventoium, bina ejufdem tenoris Exemplaria Con- fedla & nomine Sacra: Regiae Mejeftaiis Succise par Ejufdem Deputatos, & nomine Cel|ìtudinis Domino- rum Ordinum Generalium Foederati Belgii per eorun- dem Legatos fubfcripta atque figillorum eorum impref- fione & appenfione firmata funt. Stockholmiae die prima menfisSeptembrisi ftilo Regni, Anno Ìupta Aiillefmm Sexcerttejìmum ^ladragefmo.
ALfoo in danaem, en door't gebiedt van de Sere- niffimc en machtigfte Vorflin en Vrou, Vrou Céri- flina, door Gods genade Koningin en Erf-Vorftia der Sweden, Gotthen en Wandelen, Groot Vorftin van Finland, Hertogin van Eftlion en Carelien >en Vrouwe van Ingryen, &c. van d'een,en in de naem en door 't ge- biet der Ho. Mo. Heeren Staten Generael der Vereenig- de Nederlanden van d'anderezyde,foi w^^iWw^we^ff vrjheyt der Scheep-vaert tn Koophandel in d'Oofi en Noort- Zee, en tot d'onderhoudingh van de feeckerheyt der Ko- ninckrijcken, Lantfchappen en Onderfaten van weerzy- den eenonderlingh Verbont gemaeckt en vernieuvi^tis, gelijck fulcks blyckt uy t d'inftrumentcn,{olemnelijck ge- maeckt door de Raedts-heeren van hare Konincklijcke Majefteyt, en 't Koninckrijck van Sweden, tot defe han- del fpecialijck gedeputeett, te weten de doorluchtighfte vcrrnaertfte, trefFelijckfte,en edelmoedigfte Heeren, de Heeren Axelius Oxenjlern· Cancelier van 't Koningrijck van Sweden,en Provinciale Rechter der weftelicke Nor- landen, en van Laplant, vry Baron in Kymith , Heer in Fyholm en Tydoen,Ridder} De Heer loha» Skyttei Pre- fes van 't opperfte Recht in 't Gotfche Koninckrijck, en Provinciale Rechter van 't noorderlijck Finlant » en vry Baron in Duderhof, Heer in Gronfoo, Stromfrum en Skytteholm,Ridderj De Heer Clauditts Flemmmrns Ad- mirael, opperfte Ca'ftelleyn van Stockholm, en Provin- ciale Rechter van 't iuyderlijck Finlant, Erf-Heer in Mornas en Wilnas ; en de Heer loan Qxenftem, Raet vaa 'tCancelare Collegie, vry Baron in Kymith, Heer in Horningsholm en Tulgarn van d'een zyde : en door de AmbaiTadeurs dar Ho. Mog, Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden in Sweden,oock met genoeg- fame macht en bevel tot defe handeling verforgt,te weten dedoorluchtigfte, trefFelijckfteen Edelmoedighfte Hee- ren , de HccT Willem Boreel, Heer van Duynbecke en Wefthoven, Heer van 't Ambacht in Domburgh, Raet en Penfionaris der Stadt Amfterdam 3 de Heer Albert io»ci,Ridder, Oudt-Burgerineefter,Schout van de Stade en 't Lant van Hoorn, in de generale Vergaderingh der Vereenighde Nederlanden in de naem van de Provintie van Hollanten Weft-Vrieflandtgedeputeert; en de Heer Eppe van Ailva in lellum, Grietman van Barderdeel in Vyeflant: gelijck onderling, naer het tweede Articul van dit verbont, verdragen is dat door d'onderlingevlytder beyde Bontgenooten de geen, die de vryheydtvande Scheep vaert en Koophandel der Boiit-genooten getur- beert en belaft heeft, door minnelycke redenen overreedfd de Scheep-vaert en Koop-handel in de voorgaen- de vryheyten veyligheyt teftellen, en, indienhydefe minnelijcke aenipraeck verwerpt, dat fy dan de vryheyt van de Koop-handel en Scheep-vaert in de gefeyde Zeen fullen befchermen met alIè krachten, foo te Land als ter Zee, totdat het ooggemerck van 't Verbondt verkregen is, naer dat over die krachten, en over de middel,tot uyt- voering van de faeck dienftigh, tuflTchen de Geconfoede- reerden verdragen fai zijn 5 foo is oock in het derde Arti- cul belooft dat, indien na de bëflechting van defe twiit > gebeurt dat een der beyde Bont-genootenvandegeen, die te voren verongelijckt heeft, federt om eenige andere voorgewende oorfaeck of fchijn met Oorlog aengetaH vorti d'ander der Bont-genooten gehouden fai zijn,door min- nelijcke vlyt en tuCTchen-fpraeck, met behoudingder rechten van fijn Bont genoot,dOorlogh te voorkomen '· en Indien dit door defe middel nietafgeweert kan wor- den, foo fai d'een d'ander te Landt en ter Zee met alle krachten tegen die vyant helpen, tot dat de verongelijck- te Bont-genoot voldaen fai zijn, gelijck men indeby-
ftandt, |
-ocr page 144-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
ftandt, en in de middelen, tot uytvoering van de faeck > onderling verdragen fai hebben. Maer in 't vierde Arti- cul is van weerzijden verdragen dat,foo 't gebeurt dat een der beyde Boaàt'g^aooi^aOm andere ooraken'mOorlogh mrt iedraeyt tegen andercKonÌDgen,Vorften,Gemeen- ten, of Machcen, fonder dat men fulcks met minnelijciie redenen kan beflechten, yderder Bönd-genooten gehou- den fai wefen fija Bondt-genoot, ten Oorlogh berep.tefecou · reten, alieenlijck,gelijck fpecialijckerverdragenis, of noch verdragen kan worden, met behoudenis en uytfon- dering van 't geen, dit in 't voorgenoemde Articul gere- ferveertis. Dieshalvtn.opdìAzsa dit verdragh, in 'tvoor- verhaelde vierde Artikel generalij ck begrepen, dadelijck en warelijck voldaen fou worden, fo is tuflbhen de voor · genoemdeGedepuceerden van hare gewyde Konincklijc- ke Majefleyt van Sweden, en d'AmbaiTadeursder Ho. Mog. Heeren Staten Generaci der Vereenighde Neder- landen , uyt kracht van bun ontfange Brieven en bevee- len, tot ratificatie van hun ?ήτ>οψ!Λί:η gehandeIt, belooft engefiooten. in dier voegen gelijck volghi.
De Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden ful- len » in tydt van Oorlogh, naer het vierde Articul van het voorige befchrè ven Traüaet aen hare gewyde Koninck- lijcke Majefteyt van Sweden onderftant doen van 4000, Krijgs lieden, die de Heeren Staten, ten dienft van hare Majefteyt, op hun kollen fullen onderhouden de geheele tydt van 't Verbont,of fo lang, als haer gewyde Konirxkl. Maj. defe byftant van nooden fai hebben.
Van d'andere zyde fullen de Ho, Mog. Heeren Staten Generaci, in tydt van Oorlogh, gelijckeondcrftant van 4.000. Krygs-heden ontfangen, die op de koften van hare Majefteyt onderhouden fullen worden, geduerendedit Veibondc · offoo lang als hun Ho. Mog. die van nooden fullen hebben.
III.
Men moet nochtans dit ba wijs van hulp en onderflant in defer voegen verftaen, dat de Sondt-Renooten van weer-zijden keur fullen hebien om dit iheheel getal, of een deel van 'i Krïjgsvolck aen te nemen, gelijck a of 3000. en 'tander deel in gelt>munitie, of in andere toeruftingten Oorlogh, Schepen, en iöodanige dingen ,dic tot de toe- flei daer af noodigh zijn, of in andere dingen,naer dege- legentheyt der fnken, en believen van yder der Bont-ge- nooten, naer defe geftelde fchatting, dat voor de byflandt van 1000 Kryihs-liedeif, in ieder maent^ooo Rycxdaelders ietaeltfullen luorden.
IV.
Hier aen is wel uyrdiuckelijckdefe conditie vaft, dat indien 't gebeurt dat haer gewyde l^onincklijcke Maje- fteyt,of de Ho. Mfg. Heeren Staten Generael,naer d'm- hout der FerbondeH,tc vooren met andere Koningen, Vor- ilen,Gemeenten ofanderegeconfocJereetdengfw««if. totbyfiant vandieBondt genooten trecken, of daer toe aengefocht wierden eer men hen om byftant,volgens het voorfchrift van dit Vetbondtverfocht, fy beyde geoor- deelt (uilen worden hun plicht in dit gheval voldaen te hebben , foo men de helft van 't getal der Kr ijghs lieden, tot onJetfianitgefchkkt,οίde helft van gelijcke fomm8,in 't eerfte Articul aengewefen, te voorichijn brenght.
Indien een der beyde Boot-genoocen aengefocht wierc om byftandt te bewyfen, foo fai aen hem genoeghfaeme tydt van die te bereyden gegeven worden, te weten van drie maenden na d'infinuatie van 't verfoeck,nae verloop van deweicken de byftant vaerdighlijck, en fonder eeni- ge vertoevingh gefonden fai worden.
VI.
Mier indien 'tgebeurt dat haer gewyde Koninckljjcke Majefteyt, of de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci id hnn eigen Konirckryck en Landfcba^fen vyanJelijtk gemeeyt tn aengeta/l vierden, foodanigh dat hareghewyde Ko- ninckiijcke Majeiteyr en hun Ho. Mog. defe moejenis enaentaftingh vooreen ware Oorlogh hielden, omde- welcke afte weeren de ftaet der dingen van die Bondt- genoot, die met foodanigh een Oorlog aengetaft wordt, ■iet toelaet de gefeyde byftandt, of geheel, of een deel daer af te bewyfen, foo fai de geen, die foodanigh ge- moeytis, niet alleentyci niet verplicht z'^n, geduerendè defe inval de beloofde byftandt te bewijfen j moer in- dien'er byftandt ghefonden ia , die mogen weer roepen i na de bekent-maeckingh van drie maenden , te vourea gedaen. |
Tot beveftiginghen verfeeckeringh van dit Verbont, van weer zijden verdragen,zijn twee exemplaren van ge- lijcke iahout gemaeckt, en in de naem van hare gewydd Koninckl. Maj. van Sweden door des felfe Gedeputeer- den,en in de naem van de Ho. Mog. Heeren Staten Ge- neraci der Vereenigde Nederlanden door der fel ver Am- baifadeurs ondertekent, en metd'indruckenaenhanging van hun Zegels beveflight. Te Stockholm, op d'eerjié dagh ven de mam Septmier, oaer de Stijl van'cRijck} in 't faer i6.fo.
llirc naboregt» De iSatifkatie bec fóoninefnne / fiooi
Tuteres & Regni Sueciac Adminiftratores onDcCtecc- hent tot;&tocbf)olm Demo mep 1641. geltjcboocli&e Ratificatie ban tiaec ^o. JSaog.opfgiienjtpDtDaecte* gen uptgetoiffdt enDe sebolgt i^.
^n 't begin ban jgobembcc 16^. quam b'^Imbafla» bene la Tuiiierie inDen ^age/ ban toien^ bcfenoinse fijnDe boo^Qebomen nabolsenbe fiaemocte: ycb gt)e« Dacöt/ ten pjopooPe/Defelbe Ijiec te Pellen ai^ ftjnDe etTbntieeloptjettlucKbecl^jeDe-tanDeHngi) : enbe om te beletten Dat Die niet tnucgt gljeftiiieDen afronDec<3 WcR.
Memotre dotmé au Steur de la Thuillerié Confeiller du Roy en fis Confiils s*en allant en qualité d' %^mbaj[/adeur en Hollandê 1640.
τ Edit Sieur de la Thuillerie fe rendra Ie plus diligem- J_j ment qu'il pourra à la öe delà ira trouver Monfieur Je Princed'Orangeenfon Armée. Ildoitfgavoir, queleprincipal butdefon Voyageeil d'empefcher la Treve & lesNegotiations qui fe pourroienc faire à cette fin, Mais il ne doit pas le faire conuoiftre ny tefmoigner que nous apprehendons que Meiïïeurs lee Eftats ny Monfieur Ie Prince d'Orange foient capablei de prendre une telle refolution, β contraire a leun "Rait- tis, à leur honneur, ^aleurilntereftf. fi cependantil defcouvre qu'il fe fafle ouqu'on penfeàquelquenego- ciatioù, c'eft lors qu'il doit elclatter comme il f«ut.
Le pretexte du Voyagedudit Sieur àcììTuilleriedoit eftre que le Roy n'a pas voulu laiflTerd'avamage Mef- fÌGurs les Eftats fans un Ambaflkdeur, & qt^'il a voulu en l'envoyant prefentement fe fervir de cette occafion pouf lesconfolef deceque leurs Armés n'ontpas reuflì cette année; & non pour fe plaindrede ce qu'elles n'ont pas fait tout ce qu'avoit efté promis à fa Majefté, qui nedoute point que Monfieur le Prince d'Orange n'ayt fait tout ce que luy a efté pofiìble pour avoir un boa fuccés en ies defleins.
En fuite ledit Sieur de la Thuillerie feraconnoiftreà Meflìeurs les Eftats & à Monfieur le Prince d'Órange la ferme refolution que le Roy a decontinuerfortementla Guerre, jufquee a ceque fes Armes & de fes Alliés cón- traignent les Ënnemis a venir à une borniefaixi à laquelle tousles interefifés trouvent raifonnablement leur compte.
Si à ce propos Mesfieurs Ies Eftats ou Monfieur iti Prince d'Orango luy fontconniftre,queleur£ftatabe- foin d'eftre fecouru d'argent pour pouvoir raaintenit puiffamment4aguerre: ledit Sieur de la Thuillerie refpon·* dra, qu'il ne doute point, que le Roy ne tefmoigne toQ- jours fa bonne volonté à Mesfieurs les Eftats en tout ce qui luy fera posfible , mais qu'augmentant tous les ans fet defpenfes.pour faire puiflàmment la guere,qu'il fouftient de tous coftés, 8c au dedans & au dehors de fon Royau- me, il femblé qu'il eft motns raifonnable d'eri pretenr dre de fes cofFres, que par le paiTé, particuUerement par Mesfieurs les Ëftiats qui ont eftimé de faire refoudrc Mfa ajefté à la rupture, qu'en cette confideration le Traitté lijy. Ies obligeà faire la guerreà leur defpens fansaucunfecoursd'argent: ilmontrera, qu'ausfieft il vray, que depuifl'ouTcrcurede lagucrrefaiteen n^^f.
on α*Λ |
-ocr page 145-
144· V E R FI A E L
ΟΠ n'a amais donné tucun lecours d'argent, qu'en con- fiderat oodeseffortsextraordinaircs, qu'iis fc font obli- gés de faire pour des deiTeins particuliers plus grands queceuxqueleur portée, 6ε leur puiflance leur pour- roient permettre d^ntreprendre.
Aprés une telle refponfe, ledit Sieur de U ThuiUerie leur dira que ce qu'illeur dit luy eftifuggeré par la con- noiflàncequ'il a des affaires, &nonparua ordre precis qui luy ayt efté donné d^en juger ainfi : fa Majefté ny Ion Confeil n'ayantpaspreveuque cefte demandeluy peut eftre faite, ains au contraire penfe qu'clle ne fe feroit pas. Meflieurs les Eftats fe refolvans pluftoft a fatisfaire à l'o- bligationdeleursTraittés en continuant la guerre felon leur portée & leur puifTaBce qu'à entreprendre des def- feins, qui pour eftre trop grands puiflènt plus facilement ne rciiflìr pas ; ainfiqu'il leurcft arrivé cettcannée. Cc- pendant il leur tcfmoignera qu'ils peuvent efcrire à la Cour ce qu'ils eftimeront à propos pour Ie bien comtnUn en charger leur AmbaiTadeur, ou mefmesen envoyer un Extraordinaire fi bon leur femblej les afleurant que celuy qui viendra d'cux fera bien regeu de fa Majefté & de fon Confeil.
Ledit Sieur de Ia Thutllerie, connolft que Monfieur Ie Prince d'Orange marche de bon pied, & defire par la continuation de ia guerre tafcher de fe parer 1'année, qui viant, da malheur qui luyïeft arrivé en la prelente > il n'oublierarien de ce qu'il pourrapour Ie confirmer avec addrefle en fes bons defleins.
Mais s'il connoiflbit qu'il eut d'autres penfées & qu'il fut enclin à fe porter à quelque Traltté fecrét avec les EnnemiSjiltafcherade reconneiflrec&i'L qui ont des mfil- leurs fentitnens dans Ie Corps des Eftats ( oit il ne peut, qu'il n'y en ayt beaucoup d'aflë's juaicieux pour veoir ψίβ fifiparer de la Fraace efi fe-perdre) & les fera agir autant, qu'il pourra à ces fins qui fon ceiles de leur Eftat propre.
Cependant il fe conduira en cette occafion avec tant d'adreflü 6e de prudence que Monfieur Ie Prince d'Oran- ge n'ait pas fubjeft d'en prendre des ombrages qui le puiffent porter à une mauvaife refolution.
Il peut faire valoirauxdi[si>ieurs Eftits en General & a chacuo d'cux en particulier Jesgrandes aflïftances qii'iis ont toüjours receües de la France , leur faire coti- noiftre ia fermeté avec kquelle elle eft demeurée at- tachée à leurs interefts , TavantageSc Ia feu ^eré qu'ils Burontde s'y tenirunis, & leurrumeìnevìtable s'ils s'en feparent.
Ledit Sieur de la ThuiUerie aura Copie desTraittés faitsentreleRoy&lefdits Sieuïs Eftats depuis l'annéc j(Sj4.jufquesàrannéederniere; par lefquels il verrà , quelles font les obligations de part öc d'aucre, & apporte- rà teut ce que dependra de luy pour faire , ψΊΐ! joknt exaÌìemetit obfervés du cofté defdics Sieurs Eftats, cummc fa Majefté fera dufien.
Lederniere Traittes'eft paflë entre Moofeigneur le Cardinal (x. Monfieur le Prince d'Orange . par les ter- roes duquel ledit Sieur de la ThuiUerh verrà que le Roy a faic beaucoup au delà de ce que S. E. avoitpiomis au nom de fa Majefté & que Morifieurle Prbce d'Or^nge
obligé, n'ayant fait^utre chofe, quedetenterlepaiTage desCanaux, qui font auprés de Bruges i .hus executer le defleio qu'il avoit propofé, ny combattre les En- nemis qui s'y font oppofés, ainfi qu'il s'eftoit engagé de faire.
Si Monfieur le Prince d'Orange parie audit Sieur de la ThuiUerie de ccrtains difcours, qu'il ^dlt au Sieur d'Efirades (\Μ*οη avoit tenus de luy à la Courj ill'afleu- . rera» que ce font des rajpports fatts malicieufenjent & ' àdeffeindelepiquer : Et que fa Majefté Se S. E. ont toùjours efté forc efloignés de telles penfp'es : Et luy fera connoiftre > qu'il eft tiop inftruit des chofes du Monde , pour ne fgavoir pas j que lts muvais fufcés font to&jmrs fèivìei de mauvats difcours : que le Rey melme ny fes Miniflres n'en fint pas exempts dans Jont Efiat, OU il eft Impofliblc de contenir des milliaffes des Langues. |
Ledit Sieur Ambaffadeur doit fgavoìr, qnel'E/prit du· dit Sieur Prince d'Orange efi fort (ouvert, öcqu'il a ua foia tout particulier de chacher fes intentions : c'eft pour- quoyils'eftudieraparticulierementà les penetrer pour juger files aiïeurances, qu'il luy aura données de la part du Roy 1'auront remis en l'affiette qu'il faut.
Les habitudes particulieres quo ledit Sieur d'Efirades a cu auprés de Monfieur le Piince d'Orange» depuis quelquesannées, pourront beaucoup ayder audit Sieur Ambailadeur à connoiftre l'bumeur en laquelle il fera,
Ledit Sieur AmbaiTadeur doit fgavoir, que ledit Sieur d'Eftradesaeu cy-devant ordre de faire inftance audit Sieur Prince d'Orange, qu'il ne mettepoint fon ermée en Garnifon qu'au mois de Novembre : fur quoy il apprendre dudit Sieur d^Efirades ce que Monfieur le Prince aura refpondu, & verrà s'il fera befoin de luy faire derechef la mefme inftance, afin qu'il donne parole po- fitive fur ce fubjet.
Le Roy defire cela dudit Sieur Prince & des Meflieurs les Eftats fur les avis que fa Majefté a eucs que le Cardinal Infant a deiTein de faire quelque effort vers la fin de la Campagne, &de joindre pourcéteiFetàl'Armée qu'il a vers ces quartieri cy, celle duCompce de Vontaine : ce qu'il pourroit faire aiflement, filedit Sieur Prince met- toit fon Armée dans les quartiere d'hyver pluftoft que ledit mois de Novembre. C'cft le moins que fa Majefté puifle efperer de luy aprés l'afiìftance Extraordinaire qu'il a regeu de la France : ledit Sieur de la ThuiUerie pourra faire la mefme inftance k MefCeurs les Eftats, mais s'il apprend dudit Sieur d'Eiirades que Monfieur le Prince d'Orange luy ayt promis de faire fur ce fubjet ce que le Roy defire, il n'en faudra doint parler auxdits òieurs Eftats.
Si on parie audit Sieur de la ThuiUerie des bruits qui ont courru d'un Traité avec PEvefquede Bmle Due, il dira que la meilleure refponfe qu'il puifle faire & la plus fenfible punition , qu'euflent peu recevoir Ics Efpagnols d'un tei artifice, eftlaprinie d'Arras, le mal que les Ef- pagnols re^oivent en Italie des Armes du Roy, & le combat de la Flotte des Indes par le Marqu is de Brezé.
En fuite il leur pourra dire que le Roy a evité peut- eftre une pareille artifice des Efpagnols par le refus qu'il a fait depuis le Siege d'Arras d'un Pafleport pour Frere Jean de St. AuguSÌtn Confefleur du Cardinal Infant qu'il vouloit envoyer en Efpagne.
Ledit Sieur de la ThuiUerie leur reprefentera, qua tant s'en faut qu'ils ayentlieu de prendre aucun ombrage , qu'au contraire il n'y àrien que fa Majefté ne fafle pour avancer les affaires de la caufe commune.
Qü'en cette confideration elle a envoyé depuis peu M. Mazarini pour aflìfter à la Capitulation de Thurin , fi Dieu le met entre les mainsdu Roy, & faire en forte , s'il fe peut , qu'on ne gagne pas ieulemcnt la Ville mais encore fi entierement le Prince Thomas qu'il fe joigne ouvertement aux Armes du Roy contre Ics Efpa- gnols.
Ledit Sieur de la oreez'i/wV aura un foin particulier da bien vivre avec Madame la Princeflè d'Orange, & de la autant qu'il luy fera poflìble fans faire neantmoins aucune bafléffe.
Ledit Sieur de la ThuiUerie aura un foin particulier d'afleurer à Monfieur le Prince d'Oiange de l'affèdion de S. E.& de l'eftime qu'il fait de fa pcrfonne,qui eft telle qu'il aura peu remarquer luy mefme, que bienlque la difficultédu nempsaytempefché S. E. de fatisfaire à ce àguoy il s'eftoit obligé par leTraitté de l'année paflée faic avec fadite E. elle n'a pas voulu cependant manquer à feire payer le troifiefme quartier felon qu'il eftoit porte par ledit "Traité, II afleurera auifi Madame laiPrincefle d'Orange de l'affèdlion & du fervice de Monfieuj le Car- dinal.
Ledit Sieur de la ThuiUerie fgaura queledit Sieur Car- dinal eft encores enpeiiléedefairepayerle4. quartier ί ce que rien n'en peut empefcher fi ce n'eftoit que Mah· fieurle Prince d'Orange prie tout à fiit le o^ntre-piedAiS sflFaires de France, commes'ilmettoiten Gsmifonfon Armée, auparavant la fin du moisdOilobre. , .j
Il fera de la prudence dudit Sieur de la ThuiUerie. άΰ prendre garde que Meflìeurs les Eftats ou Monfieàr.Je Prince d'Orange ne veulent donner des faux ombrag«^ de la Tref ve,pour porter le Roy plus aifément au fecbùrs |
-ocr page 146-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
qu'ilsdefirentdeluy : en telles occafions leditSicur de la Tnuillerie aura à bactre froid , 6c leur tefmoignerque ee n'elt pas chofe que Ie Roy puiffe app(chender,fgachanc bien qu'ils onc trop d'honneur pour faire aucune chofe concreleurparole, & leur engigsment. Et qu'ilsfonc trop bons Politiques pour fe reparer d'une puiflànce, qui feule eft capable de les protegcr.
11 eft important que ledit Sisur de la Thuillerie faiTe doucemcnt ientir à Monfieur le Prince dOrange,qu'on a cu quelque connoiffance de Sedan, que Monfieur de Boiiillonjienicttant dans quelque negociationavecles EfpagnowTous pretexte & fous le nom de fes HofteiJ tint lefdits Efpagnols en efperance de quelque Traitié d'une Trefve fecrette avec Meffieurs les Eltats & ledit SicurPrince: queJe Roy tiene pour chofe afleuré, que Monfieur le Pnnce d'Orange ne fgait rlen de ce procede duquelfaMajeltéaeftimé qu'il doic d'aucant pluseitre aveicy> afin qu'il y remedie, amfi qu'il l'eftimerapiusà pfopus.
LedicSieur Ambailkdeur rcpreientera à Monfieur le Pnnce d'Orange & à Meflìcurs les Eltats, luivant lapro- poiition qui fuc faite icy l'annéepafléeparleSieurd'E- ltrades de la part de Monfieur le Pi ince d'Orange, que le v«y moyen de ruiner les Ennemis, dans le Pays Bas eft, d'cmpcfcher qu'ils regoivent des bledsparMerà Dun- querque ; fa Majefté confiderant de plus en plus l'utiljté ü'une telle Propofition principalement tnaintenant cue pour la prife d'Arras, & la ruine des environs d'Ayre ils fontprivésdescommodités qu'ils tiroient deleurmell- kur Pays. Elle fé rcfout, β Meffieurs les Eltats veulenc avoir un foin particulier d'empelcher ladite entrée dcs Bleds de te tenir de la part 8. ou io. Fjegattcs à Calais pour cettefin.
Orcommec'eftune defpence nouvelle, que faMa- jeflén'apointfaitejufquesà prefent, elle eftime qu'elle doiteftre confideréepar Mellieursles Eftais comtneun nouvel efFcól de la bonne volonté, qu'elle a pour la cau- fecommune, àl'efgard dequoyils voudrontaugmenter lenombre de Vaifléaux qu'ils ont accouftumé de tenir divant Dunquerque, & lesrendrc plus foigneux que par le paflé pour empefcherl'entiée & laiortie de ce port.
LcüitSit'urdc la Thuillerie aflcureraMeffiesirs les E- ftats, qu'au cas qu'ils prennent cetterefolution,leRoy donnera ordre particuliere aux Gouverneurs de Calais icdeBoulognedelesaflifterdctoutleurpouvoir, & de fccourirles Vaifléaux Hollandois,ainfique ceux mcfme de fa Majellé dont ils ont defia regeu des preuves fi avan- tageufes qu'ils connoiffent bien que fans l'affiftance de Monfieur le Comte de Charrot, il leur a efté itnpoffible de gaigner la BatailleNavale qui fignalcra en touc temps leur Ettat.
Les Efpagnols ont fuit expedier à l'inftance delaRe- publique de Venifc un faufconduit fous le nom du Car- dinal Infant, pour ceux que Meffieurs les Eftats vou- dront envoyer à l'AiTcmblée de Cologne, duquel fauf- conduit Copie fera donné audit Sieur Ambaflàdeur.
La forme de faufconduit ne fatiifait pas entieremont lefdits Sieuts Eftats, particulierement enee que, ceux qu'ils envoieront audit lieu de Cologne n'y font pas qua- lifies ou Ambafladeurs, ou Deputés Plenipotentiaires ou bien Deputés feulement.
Quant à ce qui eft de la qualità d'Ambafladeurs, ou leur, a fait comprendre, que ce n'eft pas chofe neceCfai- le : ceux que le Roy & les autres envoyeront n'eftans auifi qualihés dans les faufconduits d'Efpagne & du Roy deHongrie, & dépendra de leurs maiftres de lesquali- fier comme ils aviferont.
Pour ce que eft de celle de Deputés Plenipotentiai- res, ils ont raifon d'y infifter, puisque le Cardinal In- fant a donné cctte qualité dans des pareils faufconduits aux Deputés des Princes & ViUes d'Allemagne Alliés du
Neantmoins on a eiTayé de faire voir auxdits Sicura Eftats qu'ils peuventaccepter le faufconduit du Cardi, nal Infant, fans faire eet diiEculté, par ce qu'il traiite dans le faufconduit ceux qu'ils envoyeront àCologne, de melme forte que ceux quiyferont envoyésparleRoy d Efpagne, obfervant efgalité en cela entroluy &eux, amfi que le Sieur Ambaflàdeur connoiltra par la lefture |
dudit faufconduit ce qui femble devoir iatisfaire lefdits Sicurs Eilais,
Ils n'ont pas tout à falc rejettc cette raifon ; Monfieur le Prince d'Oranp ayant donne quelque intention» qu'encasqu'ilnetientplusqu'àl'envoydcs Deputés d«5 ΛΊείΙί^ urs ks Eftats à Cologne, que l'on n'y traittaft de la Paix, iisfepourroientfervirduditfaufcondit en là for- me qu'il eft; mais cependant ilenepouvoyent pastef- moigner qu'ils l'acceptent, veu qu'au contraire ils pre- tendent que la qualite d'AmbaiTadcurs ou Deputés Pleni- potentiaires , doit eftre cmployée.
Sar cela ledit Ambaflàdeur n'a rienà faire, n'eftant pas à propos qu'il ce mefle en cette affaire, pourne don- ner lieu de croire auxdits Sieurs Eftats que leRoy vouluc qu'ils fe contentaflent des chofes qu'ils eitiment aller à la aimiriution de la dignité Souveraine. il doit ncantmoins eftjc informéde ce que deÌTus touchart ledit faufconduit & de raifons qui peuvent induire Meffieurs les Eftats, à s'en contcnter en cas qu'il fut impolTibled'en avoir un autre qui fut neccflaire qu'ils envoyaiTcnt a Cologne·
FaitàSc.GermainenLsye, le 17. Scptembre Signé Louisi Se plus bas Boutkil/ter^
Memorie gegeven aen de Heer de la TuìUerìey Raets-Heer van de Koning in fijn Radeity voor Ambaffadeurnaer HoUandt trecken- dein^Jaer \
DEgefeyde Heer fai figh op 't fpocdigfte, dat hy fai konnen,in denHage begeven,en van daer recht by mijnHeer de Prince vanOrangie in fijnHeyrgaen. Hy moet weten dat het principaellte oogmerH van fijn reys is, de Trevcs te beletten, en oock de Handelingen, die tot dit eynde ghemaeckt konnen worden j maer hy moet niet betoonen ofte kennen geven, dat wy vreefen» dat tnijn Heercn de Staten, noch mijn Heer de Princc van Orangien capabel zij η om foodanigh een befluyt te nemen, fooflrydigh met hun TraHaten, met hun etr. en met hun Intereften. Indien hy ondertuflchen befpeurt daimen eenige Handelingh doet, ofdaer op denckt, foo moethy dan uytbarften gelijck't behoort.
De pretext en deck- mantel, van de reys des ghefeyde Heer de la Tuilierie fai zijn, dat de Koning mijn Heeren de Staten niet langher heeft willen laten fonder een Am- bairadcur,en dat hy hem verfekerende, ghewilt heeft te- genwoordiglijck defe gelegentheyt gebruycken, om hen te vertrooften van dat hun Heyren in ditjaer geen geluk hebben gehad, en niet om figh te beklagen van dat fy niet al 't geen gedaen hebben, 't weick aen fijn Majeft. btlooft was, die niet twyftelt of mijn Heer de Prince van Oran- ge hocit al 't geen gedaen dat hem mogelijck was,om eea goct fucces en gevolgh in fijn defleynen te hebben.
De ghefeyde Heer de la Tuilierie fai een gevolgh van mijn Heeren de Staten, en aen mijn Heer de Prince van Orangien vertoonen de vafte refolutie, die de Koningh heeft, om fterckelijck d'Oorlogh te continueren en te volharden, tot dat fijn en fijner Bondtgenooten wapenen de vyanden dwingen tot een goede Vrede te kernen, in dewelckealIedcgeintcrelTeerden redelijck hunvernoe- gingh fullsn vinden.
Indien tot defe propooft mijn Heeren de Staten, of mijn Heer de Princc van Orangie aen hem vertonen dat bun Staet van nooden heeft met geit gefecoureert en ge- holpen te worden, om d'Oorlogh met macht te konnen uytvoeren ; foo fai de ghefeyde Heer de la Tuilierie ant- woorden, dat hy niettwyflFeltofdcKoninghfal altijtfiia goede wil aen mijn Heeren de Staten in al'tgheen, dat hem mogelijck fai zijn betuygen, en dat, dewijl hy jaer- lijcx fijn keften vermeerdert, pm krachtlglijck d'Oorlog te voeren, die hy van allezyden onderhoudt, buyten en binnen fijn Koninckrijck} hctfchijnt minder redelijck te wefen fijn KafTen daerom wn te fpreken, dan in voor · gaende tijdt, infonderheyt door mijn Hneren de Staten, die hoog geacht hebben de Koning tot de rtipture en t>re. kinghtedoenbefluyten; dattendefen opficht hetTra- dtaet van 't laer idjy, hen verplicht op hun eygen koftca t'Oorlogen, fonder eenige onderfiandt van geldt. Hy fai oock toonen,gelijck oock waer is, dat zedert d'opening van d'Qorlogh, ia 'c laer idjy. gemaeckt moa noyt geen
m oniCi-, |
-ocr page 147-
• 153 V E R Η A E L
onderftandc van geldt gedaen heeft, dan uytinficht van boven ghewoone en extraordinarepogingen, die fy ver- plicht zij η te doen, om particuliere defl^ynen , grooter dan de genen, die hun macht en vermogen hen fou kon- nen toelaten aen te vangen.
Na foodanigen een antwoordt fai de Heer de laTuil- lerie hen feg»en dathetgeen,'t welckhy tot hen feght, hem ingegeven en toegekomen is door de kennisj, die hy van de laecken hebft. en niet door een precife order, die aen hem ghegeven is om daer af t'oordeelen ; dewijl fijn Majefteyt en fijn Raedt niet voorficn hebben dat de- fe vraegh aen hem foude konnen gedaen worden, maer in tegendeel gedacht heeft dat ly niet gedaen foude wor- den. Mija Heerep de Staten refolverende en befluyten- de eerder de verplichting van hun Tradtacen te voldoen, met d'Oorlogh te continueren en volharden naer hun macht en vermogen, dan defleynenaen te vangen, die, om datfy al te groot zijn> lichtelijcker niet fullen geluc- ken, gelijck in dit faer hen overgekoomen is. Hy fai on- dertuflchen aen hen betuygen dat fy naer't Hof moghen fohry ven 't geea fy tot de ghemeene welftandt dien ftigh fullen achten, hun Ambafliadeurdasr mede belaften, of, indien 'c hea goecduackt, een Extraordinaer Ambaffa. deurderwaertstefenden, hen verfekerende dat de geen, die van hen fai koomen, van fijn Majefteyt > en van fijn RaeJt wel ontfangen fai worden.
Di Heerde laTullerie weet dat mijn Heer de Prince van O.-angicnoprechtelijckvoortgaet, endoor de con- tinuatie van d'Oorlogh begeert te trachten om figh tegen 't naeftkomende laer te befcbutten van'tonghsval dat hem in 't tegenwoordige laer overgekoomen is. Hy fai niets van 'tgheen vergeten, dat hy fa! konnen , om hem bsheadighlijck in fijn goede deflcynen te ver- ftercken.
Maer indien hy befpeurde dat hy andere ghedichten hadt, en toteenigh fecreetTradlaet met de vyanden ge- negen was, foo fai hy trachten de genen te bskeauen,ilie de bilie gevoelen in't Lichaemder Staten hebban, (daer ongetwyfFilt veel en genoegh aanwyfmgen fullen zijn, om te fien dat figh van Vranckrijck te fcheyden , figh onder te helpen J en hen, foo veel als hem mogelijck is, tot defe gemsreken tedosn arbjyden, dewelcke dien van hun eygen Scaet zijn.
Hy lal figh ondertuffchen in defe occsfie en ghele^ent- heydt met foo groote behendigheyt en voorfichtigheydt bsleyden, dat mijn Heer de Prince van Orange gheen ilofFc fai hebben, om ergwaen te vatten, die hem toteen quide refoluüe fou konnen bewegen.
H/kaaaendegh-ïfeyde Heerea Staten in't algemeen en aen yder van hen in't befonder vertoonen da groote byftanden, die fy alcijdtvan Vranckrijck hebbjn ont- fangen , hen acnwyfen de vaftigheydt , met dc welcke ditRijckaen hun Intercftcnvaftgebonden isghsble/en, het voordeel en feeckerheydc, die fy bebb;n fullen, foo fy eenigh blyven, en huaonichuwelijcke oadergingh, foo fy figh daer affchey den.
De geleyde Heer de la Tuillerie fai Copye van de Tra- öiten hebben, gemaeckt tuflTchen den IConingh, en de gefeyde Hceren Staten, zedert het laar ιδ^ψ. tot aen het leftci door dewelcke hy fien fai hoedanigeOblijatien en verplichtingen van wecr-zydenzijn, en alles by bren- gen, dat hem acn fai ftaen, umtemaeckendat fy naeu- keurighlljck onderhouden worden van de zydederghs- feydeMseren Staten, gelijck fijn Majefteyt van fijnzyde fai doen.
Het lefte Traftiet is gepaCfaert tuflcben mijn Heer de Kardinaal, en mijn Hasrde Prince van Orangie, .door de woorden van welck de ghefeyde Heer de la Tuillerie fien fai dat de Koningh veel gedaen heeft boven 'tgheen dat fijn Doorluchtighe in de naem van fijn Mijefteyt be- looft hadt, en datmsn fegghea michdat mijn Heerde Prince van Orangiegeminqueert heeft by na in al'tgeen daer toe hy verobligeert en verplicht was, niet anders ge- daen hebbende I dan d'overtocht der grachten , dieby Bruggezijnte verfoïcken, fonder het defleya, dat hy voor-geftelthadt. t'executeren en ujrc te vgerea, noch vyanden,die figh daer tegen fteldin> te beftryden,gïlijck hy figh verplicht hadt te doen. ^diCB mijà Heer de Prince van Orangiea tot de ghe- feyde Heer de la Tuillerie fpreeckt van feeckeredifcour. fen, die hy tot de Heer d'Eitrades gefeght heeft, datmeh van hem te Hoofgehouden hadt, foo fai hy hem verfe- kercn dat dit rapporteren en aenbrengingen zijn,die mVn malttieufelijck cn boofaerdighlijck verdicht heeft, en om hem te prickelen , en dat lijn Majefteyt, en fijn Door- luchtighe altijdt vene van loodanige ghedachten hebben geweeft, en aen hem doen bekennen dat hy al tc wel on· derwefen is in de dinghen des Werelts, om niet te weten dat de quade fucceflen, en uytgsngen altijt vanquade re- denen gevolght wordenjdac dé Koningh felf,j||pGjn Mi. niftcrnictvrydaerafzijninfijnStaet, daer tó on mo- gelijck is foo veel duyfenden van tonghen te bedwingen. |
DegefeydeHeer ArobaiTadeur moet weten , dat de geeft van de ghefeyde Heer Prince van Orange feer be- decktis, en dathy befondere vlijt doet om fijn intentien tebedecken. Diefhalvenhy byfonderlijck trachten die te deurdringen, om t'oordeelen of de verlékeringen, die by hem van wegen de Koningh gegeven fai hebben, hem in behoorlijcke ftant fullen hebben gebracht.
De befondere gemeenfaemheyt, die de Heer d'Eftra- des zedert eenighe jaren by mijn Heerde Prince van O- rangiengehadt heeft, fullen de ghefeyde Heer Ambaflà- deur veel konnen hclpen>om de humeur, in dewelcke hy zijn fal> te kennen.
De gefeyde Heer AmbaflTadeur moet weten, dat de ge- feyde Heer d'Eftrades hier te vooren order ghehad heeft. Dm by de gefeyde Heer Prince van Orangien inftantie te doen dat hy fijn Heyr niet in Guarnifoen fai brenghen, dan in de Maent van November : daer op hy van de ghe- feyde Meer d'Eftrades 't geen verftaen fal,datin)jn Meer de Prince van Orangiegeantwoort fai hebben, en fai fien ofhet van nooden fai zijn weer de felve inftantie aen hem te doea,op dat hy pofitive belofte op dit fubjeél gaf.
De Koningh begeert dit vandegefeyde Meer Prince en van mijn Meeren de Staten, op d'advyfen die fijn Ma- jefteyt gehadt heeft, dat de Kardinael Infant voornemen heeft om eenige pogingh op 't eynde van de Velttocht te doen, en tot defe faeck het Meyr van de Graef van Fon- teyne by 't gsen, 't welck by naer defe geweftren heeft, te vervoegen: 'twelckhylichtelijckjfoude konnen doen, foo de ghefeyde Meer Prince fijn Meyr indeWinter- quartieren voor de ghefeyde Maendt van November bracht. Dit is 't minft, dat fijn Majefteyt kan verhoopen na d'extraordinare byftandt, die hy van Vranckrijck ont- fangen heeft. De gefeyde Meer de la Tuillerie fai defelve inftantie aen mijn Mecfcn de Staten mogen doen ; maer indien hy van de ghefeyde Meer d'Eftrades verftaet, dat mijn Meer de Prince van Orangien aen hem belooft heeft dat hy in defe faeck het geen fai doen, 't welck de Koningh begeert, foo fai hy tot de gefeyde Meeren Sta- ten niets daer af fpreecken.
Indien men tot de gefeyde Meer de la Tuillerie fpreeöl van de geruchten, die gelopen hebben, van een Tradaet met de Biflchop van 't Mertogenbofch, foo fai hy feggen dat de antwoordt, die hy geven kan, en de ghevoelijckfte ftraf, die de Spaugiaerdeh van foodanigh een lift konden ontfangen hebben, is de veroveringh van Atrecht,en het quaet, 't welck de Spangiaerden, door de Wapenen des Koninghs in Italien lyden, en de ftrijdt der Vloot van I ndien, door de Marquis van Brefé.
In ghevoigh fai hy tot hen moghen feggen , dat da Koningh miflchien een ghelijcke lift der Spangiaerden gefchuwt heeft, door de weygeringh, die hy ghedaen heeft, van een Pafpoort voor Broeder Joan S· Auguftijn, Biecht-Vader vande Kardinael Infant, die hy naer Span- gien wilde fendeo.
De gefeyde Meer de la Tu illerle fai oock aen hen ver- toonen dat het foo verre daer af is, dat fy plaets hebben om arghwaen te nemen, datter in tegendeel niets is» 't welck fijn Majefteyt niet foude doen , om d'affiiiren van de gemeene faeck te bevorderen.
Dit hy om defe oorfaeck onlanghs gefonden heeft M. Mazarini, om In de Capitulatie van Thurin t'aififteren, foo Godt hem in des Koninghs handen ftelt, en, indien hykan,teweeghbrengheo, datmon niet alleenlijck de Stade wint, mier oock dat de Prince Thomafo figh ge- heelijciten opintlijcktegen de Spangiaerden byde Wa- peaen des Koninghs voeght. |
η
-ocr page 148-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
r
Dc ghefcyde Heer de la Tuillerie fai particuliere vii
aenwenden om wel te leven met Mevrouw de Princefle
van Orangien. en baer te flatteren, foo veel als hero mo-
gelijck fai zijn, fonder nochtans eenlghe nederigheydt te
betoonen.
De gefeyde Heer de Tuillerie fel befondere vlijt doen
om mijn Heer de Prince van Orangie te verfekeren van
(ie goede genegentheydt van fijn Doorluchtighe > en van
d'exnme,diehy van lijn Perfoon doet, diefoodanigh is,
dathy felffalkonnenbefpeurthebben , dat, hoewel de
fwarigheyt des tijdts fijn Doorluchtigheyt belet heeft het
gheen te voldoen, daer toe hy verplicht was door het
Tra^etvan'tvoorgaendejaer, met fijn Doorlucbtig-
heydt gemaeckt, hy echter niet heeft willen maofjueren
om bet derde ^artier te doen betalen, gelijck d'iohoud
van 't gefeyde Triiüraet mede brenght. Hy fai oock Me- 1
Vronw de Princefle van Orangien verfekeren van d'af-
feflie en dienft van mijn Heer de Cardinael.
De gefeyde Heer de la Tu illerie fai weten dat de ghe-
fcyde Heer Cardinael noch in gedachten is van het vier-
de quartier te doen betalen. Niets fai hem hier in kon-
oen beletten, 't en waer dat mijn Heer de Prince van
Orangien geheelijck de faecken van Vranckrijck tegen-
ftreefde, ghelijck foo hy lijn Heyr in Guarnifoen bracht
voor hec eynde van Oöuber Maent.
Het fai ftaen aen de voorlichtigheydt van de ghcfeyde
Heer de la Tuillerie, acht te nemen dat mijn Heeren de
Staten, of mijn Heer de Prince vp Orangien gheen vals
bedencken en argwaen van de Treves willen geven, om
de Koningh te Hchtelijcker te bewegen tot de fecours en
byftandt, die iy van hem begeeren. In foodanige ghele-
gentheden fai de ghefeyde Heer de Ia Tuillerie traegh"-
lijck te werck gaen, en hem bctuygen dat dit eenfaeck is,
daer voor de Koningh niet heeft te vreefen, wetende dat
fy te veel eer hebben, om yets tegen hunwoordt, en te-
gen hun verbintenis te doen, en datfyal tegoedePoli-
tijcken zijn, om figh van een macht af te fcheyden, die
suleen bequaem is om hen te befchermen.
't Is van belangh, dat de ghefeyde Heer de la Tuilieriie
foetelijck aen mijn Heer de Prince van Orangie doet ge-
voelen, datmen eenighe kennifle van ίίώβ heeft j dat
tnijn Heer van Bouillon figh in eenighe handelingh mee
de Spangiaerden in hoop houdt van eenige handelingh
van een verborgen Treves met mijn Heeren de Staten,
en met de gefeyde Heer Prince j dat de Koningh voor-
feecker houdt dat mijn Heer de Prince van Orangien
niets van defen handel weet, van't weick fijn Majefieyc
gheacht beeft dat hy foo veel te meer behoort veradver-
teert te zijn, op dat hy daer in remedieert, ghelijck hy
dieoftigh fai achten.
De gefeyde Heer AmbaCTadeur fai rertoonen aen mijn
Heer de Prince van Orangien, en aeh mijn Heereti de
Stiten, volgende de Propofitie, die hier gedaen wi«rdt
in 't voorgaende Jaer door de Heer d'Eftrades, van we-
gen mijn Heer de Prince van Orangien,dat de ware mid-
del , om de Vyanden in Nederlandt te verdelgen, is te
beletten, dat fy gheen Graen ter Zee over Duynkercken
ontfangen. Si) η Majefteyt meer en meer confidereren-
de de nuttigheydt van een foodanige Propofitie, voorna-
melijckindefetijde, inwekkefy, om de veroveringh
van Atreeht, en om dc verwoeftingh ontrent jiritni
van de commoditeyten, die fy van hun beile Landt
trocken, berooft zijn, befluyt en refol veert, foo mijn
Heeren de Staten befondere vlijt willen doen om de ge-
feyde inkomft der Granen te beletten,dat fynen 't wegen
hier toe acht of thien Fregatten te Kalis houden.
En alfoo dit een nieuwe koftcis, die fijn Majefteyt
tot aen defe tijdt nooy t ghedaen heeft, foo acht hy dat fy
behoort gccon^ereert en aengemerckt te wefen, door
mijn Heeren dc Staten als een nieuwe uytwerckingh van
degoedewil, die hy tot de ghemeene faeck heeft, foo
tenopfichtvan'tweick, hethenioude believen te ver-
meer^ren het ghetal der Schepen, die fy ghewentzijn
voor Duynkercken te houden, en hen naerftiger te ma-
ken,dan voor heenen, om d'invaert en uytvaert van defe
Haven te beletten.
De ghefeyde Heer de la Tuillerie fai mijn Heeren de
Staten verfeeckeren, dat In geval, fy defe Refolutie ne-
Bien, dc Koningh particuliere Pfderial geven, aen dc
Gouverneurs van Galais enBouloifne, omhehuytal
hun vermogen by te ftaen , en de HoIIandtlchc Sché-
pen te fecoureren, ghelijck en foodanigh, a!s de Sche-
pen van fijn Majefteyt, van 't welck ly airede foo vor-
derlijcke proeven hebben ontfangen, dat fy wel beken-
nen, dat fonder de byftecdt en 't behulp van mijn Heef
deGraefvan Charrot,hcthen onmogeüjck heeft geweeft
de Schceps ftrijdt te winnen, die 't alle tyden hun Stact
verheerlijcken fai.
De Spangiaerden , hebben opd'inftantievande Ge-
metnie van Venetien, doen expedieten een i'aufcoH-
duyt, en Vry-geleyde, onder de naem van de Cardinael
Jnfanc, voorde genen, die mijn Heeren de Staten ful-
len believen naer Keulen te fenden, van wclck Saufcon-
duyt en Vrygeleyde copy acn de gefeyde Heer Ambaffa-
dtur gegeven fai worden.
De forme van dele vry-gheleyde voldoet niet gheheel
de ghefeyde Heeren Staten, befonderlijck hier in, dat
degenen, die fy naer ghefeyde plaets van Keulen ful-
Icn fenden, daer in niet gequalificeert zijn voor Ambaf-
fadeurs, of voor Volmachtighdc Gedepureerdcn, of al»
leen Gedeputeerden.
Wat het geen aengact, 'c wekk de qualiteyt van Am-
baCTadeur betreft, men heeft hen doen verftaen dat het
gheen noodtfaeckelicghdipgh is, dewijl de genen, die
dc Koningh en d'anderc fenden fullen ; in de vry-ghe-
leydenvan Spangien, en van de Koningh van Onge-
ren oock niet gequalificeertzi|n, enaen hun Meeftcre
fai beftacn hen foodanigh, als fygoet vinden fullen, te
qualificcrcn. i
Wat de qualiteyt van Volmachtighde Gedeputeerden
aen gaet, fy hebben reden om daer op aen te houden,
vermits de Cardinael Infant, defe qualiteyt in ghelijcke
vry-gheleyden , aen de Gedeputeerden der Steden en
Vorlten van DuytQandt, des Konihgs Geallieerden heeft
gegeven.
Niet-te-min hceftmen gepooght aén de gefeyde Heti-
ren Staten te vertóoncn dac fyde Sauft-onduyt en Vry
gheleyde van de Cardinael Inrant mochten aeo-nemen>
(onder defe fwarigheyt te maecken, om dat hy in de vry^
gelcyde degenen, die fy naer Keulen fullen fendei, op
een fel ve wyfe handelt, als dc genen> die door de Koning
van Spangien derwaertsgheionden fullen werden, daer
in gelijckheydt, tuflchen hem cn hen obferverende, ghe-
lijck de ghefeyde Heer Ambafladeur fai bekennen door
't lefen van de gefeyde vry-geleyde/t Welck, ghelijck het
fchijnt, de gefeyde Heeren Staten behoort te verooegen
en voldoen.
Sy hebben defe ivden biet gheheel verworpen; mijn
Heer de Prihce van Orangien eenige intentie ghegeveii
hebbende, dat in gheval het niet meer hoUdt, danaeà
't fenden der Gedeputeerden van mijn Heeren dc Staten
naer Keulen, om daer van de Vredete handelen, fy de
ghefeyde vry-geleydc in de forme, gelijck by is, fouden
mogen gebruycken. Mael· ondcrtiiiTchen konden fy oieC
bctuygen dat fy baer atnnemen, dewijl fy in teghcndeel
pretenderen dat de qualiteyt van Ambafladeur, of Vol-
machtighde Gedeputeerde daer behoort ghebruyckt tö
worden.
Hier over heeft de gefeyde Amba0adeur niet te doen,
dewijl het niet gheraden is , dat hy figh in defe faeck
menght, om aen de ghefcyde Heeren Staten gheen pluetS
van gelooven te geven, dat de Koningh wilde dat fy figh
fouden vernoegen met de dingen, die fy achten te ftrec-
ken tot vermindiringhvanhun Souvcreyne Waerdig*
heydt. Hy moet nochtans geinformeert zijn van 't voor-
verhaelde, aengaende de gefeyde vry-geleyde, en van de
redenen, die mijn Heeren de Staten konnen bewegen,
om figh daer mede te vernoegen, in geval dat het onmo-
gelijck was een ander te krygen ^ die nootfacckelijck Wad
dat fy naer Keulen fouden fendeo.
Gedaen te St. Germeyn in Laye, dea t·). Septctdbef,
16+0.
Geteeckeflt ,
Louïs.
cn Leger
UtithiUitr.
-ocr page 149-
u8 V E R Η A E L
gn jpebMiariü KJ+i.i^iuetirtflBemaicfit'tboIflettÖè ®cacta« nuc ©iancfiryrft.
SA Majefté aflìftera durant la prefente année 1^41, leWi'sSieurs Ics Eftats Generaux de la fommede doux.e cens m'tl'Uvres , hquellelefditsSieurs les Eftats employeront efFcdtiifement à rentretietì des gens de guerre extraordinaires qui font deGa & pourront eftre le- vcs: En forteque Jadiie forame de douze cent rniliivres ne pourra eftre divcrtieàaucun autreulage: ce queJei- dits Sieurs les Eftats proraettent de benne ioy & main- tiendronc ReligieuicmefJt αβη d^attequer flut affement les Ennemispar touies voyes é" moyens à euxpoffikles.
II. ^.M!'
Sa Majefté fera ballier pour ledlt argent des aflìgna- tions qui feront bonnes & au contentemenc de celuy qu'llplaira auxdits Sieurs Ics Eftats anchorifercb France lur ce fubjefl: , pour eftre efleaivemenc aquittée dans Faris dans le cours de la preferite année : Le payement s'en fera en trois termes ; f5avoir > quatte cens mille livres lors de la Ratificatioii refpeótive du prefent Traitté, qua- tn cens mil livres dans le mois de Juin prochain, & les au- txfìi quatre cens mil livres à^mVi mois de Septembreen- fuivant.
III.
Mpyennanc quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de inettreleurArméebonnt & forte en Campagne , pour faire une entrefrije grandement confiderable j Sa Majefté promettant de ion coftéde meitre pareillement une ben- ne & folte Armée en Campigae pour faire auflì une én^ treprife confidei sble duns le Fays Bas > o\X imemmader lts
Ennemis le plus quii luy fera^oftèie.
Lefdits Sc-ìgnturs lesEftóts confentent.quefur ladite {QXi^^A<tdiiu%eceiismil Itvres feiontprifes ficrefervées lesPenfions des Officiers Frangois , pour eftre payées& diftribués-'s fur le pie'i&de la mefme fa^on qu'ilaeité conyepu par te Trsittédu 17 Juin 1630. & celuy du 14. Avrüi<534·. Et qui celuyi que leijits Sieurs Jes Eltats commetcront à Pawpour rece?oirlefdit8</<?«e«fi»iw*/ livres 1 èra obligé d'y payer & fournir la forarne à quoy fe tnontent lefdits penfious fur le dernier terme du paye-; meut.
V.
Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieront refpeöi- vement Ics prefents Articles dans le terme d'un mois ou fix femaines au pluftard.
VL
Ce prefent Traitte' nedefrogera point aux precedens, faits entre fa Majefté & lefdits .Seigneurs les Eftats : tous lefquelsdemeuri^ront en Lur farce & vigeur pour eftre fidellement & religieufement effidués de part & d'autre.
Pour plus grand efclairciffement du troifiefme Artide du Traitté pafle.
Ilaeftéconvenu que leRoy & les Sieurs les Eftats Generaux des Provinces Unies des Païs Bas mettront en Campagne chacun un Armée compofée dc dixhuit a vingt mil hommes à pied é" Λ ^uetremil cinqcens a cinq milchevaux ; Que lefdites Armees entrcront au premier jour du May au^ustard fans y minqucr dans Ie Païs Bas: Que celle detiits Sieurs les Eftats attaquera Gueldres. Üulfi, Anvers, ou une autre place de pareille confidera- tion,& que celle de fa Majefté en attaquera auiïï une con- fiderable de fon cofté, ou feratelicdiverfionens'avan- gant dans Ie Païs des Ennemis, qu'eftafht obligés de tenir unebonnepartiede leurs forces pours'oppofer aux dei- feinsde fa Majefté , Monfieur Ie Princed'Orangeaye d'autant plus de facilité d'avoir un fuccés heureux de l'entreprife qu'ilfera j bienentendu qu'encasquel'Ar- meedefaMajfténefalIèqu'une/irap/eJwfiyre» , ellefe mettra en Campagne quatorz-e jours avanc celle defdits Sieurs les Eftats. Et au cas qu'il foit refolu que touresles deux Armées entreprennent des attaques des places,clles fe meitront en Campagne en mefme jour precifement fans y faillir (ur peine de manquement de foy depart & d'autre. |
Lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de faire paflerdans Ie huitieme du mois d'Avrii trente Vaijfeaux de guerre bien equipes dedeuXjtroiS) quacrC) ficcinq cens tonneaux àléurs defpens au travers de Calais, pour empefcher au5i Ennemis de Flandres par Mer. Et au cas que lés Ar- mesdu Roy altaqüentquelque Place fur la cotte de FÌan- dres, lefdits trente Vaifleaux demeureront toufiours luf laditecofte, tant que l'entreprife durerà öcinveftiront •par Mer de télle forte là place alTiegée que s'il y euft quel- qu'un , foit par lespaftermesdu Rby d'Eipagne, föit par celles de quelque autre puiffance que ce puiffe eftre, qui vouluft les aififter', fous quelque"pretexté que fe foit ; &udit cas lefdits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcortertüus les Vivres qui viendronc de la coite do Fraiice au liéu oh fera Γ Armée de fa Majefté > ou de luy enfoufnirà prix raifonnable fi les vents ne permcttenc pas d'en apporter de France fuififamment, & qu'ils foient bons poür les tranfporter des Pays defdits Sieurs Eftati des Provinces Unies audit lieuouferal'ArmëeduRoy, pour parachever fon deffein ; aiiquel fadite MajeHé n'en- gageroit jamais fis Armesfanslacoiifiance qü'ellêprënd que Ie contenu au prefent Artide fera fidéllemeiic & punftuellement cxecuté par lefdits Sieurs les Èftats j qui lepromettent & s'y obligent fur peine de manquement de Foy & d'infaftion des Traittés faits par eux avec ik Majefté.
Én foy de quoy nous Commiflaires & Ambaflkdeurs en verlu de nos pouvoirs refpeöifs avons figné ces pre- ferites denos fitnes ordinaires, & àIcellesfaitpofer les Cachets de nos Arriies. Fait à Paris Ie quatorfiefme Fe- vriermil βχcensquàrànteun. Sigti6BoutthiUier&Guil' liaume de t,yere. '
SYn Majeftcytfal geduerende het tegenwoordigh Jaer van 16^1. de ghefeyde Heeren, de Staten Generael, aflifterenmeÉdefomme van izooooo, ponden; de welcke de ghefeyde Heeren Staten efièdtivelijck emplo- yerenenbeftedenfulfòntotonderhoudingh van Krijgi- volck exiraordiiiaer, dat alree geworven is, of noch ghé- worven foude mogen worden ; invoegen dac degefeydë fommevan ixooooo. ponden tot geen andier ghèbruycfe gediverteert fai mogen iij η : 't welcK de gefeyde Heeren. Staten oprechtelijck beloven,en religieufelijck fullen on- derhouden, om door alle weghen en middden, die hén mogdijck zijn, de vyanden Hchtclijcker aen te taftèe.
Sijn Majefteyt fai voor de gefeyde fomma doen gevin AflSgnatieo, die goet zijn, entotcontentémeötvandi geen,dewelcke de gefeyde Heeren Staten fullen believen totdefe faeck in Vranckrijck t'authoriferen, om eflèöl- veltjck te Parijs binnen de loop van het tegenWoordigft Jaer betaelt te worden. De betalingh fai ghefchiedSn in' drie Termynen, te weten, 4.00000. ponden,beneffensdi refpedtive Ratificatie van bet tegenwoordigh Traéiàot, 4000Q0. ponden in deMaent van JuniusnaeÉcomende, en d'andere 40oooo.ponden in de JVkent van' Septénibir daeraen volgende.
III.
Door middel van 't welck de ghefeyde Heérèn Stàtin figh verplichten hun Heyr dat goet en fterck is,in 't νβΐΛ te brengerjjom een Aenflagh, grooteliicx confidérabéfji te doen 5 belovende fijn Majefteyt van fijn zyde oöck éön goedt cn flierck Heyr in 't Veldt te brengen, om òòcfc eetf confiderabele aenflagh te doen in Nederlaudif, óf de vj- anderiop'tmeeft, dat hem mogelijck falzijilt'incoïil- moderen, of afbreuck re doen.
De gefeyde Heeren Staten confentefendat van dège-i feyde
iomma van i zooooo, ponden ghériomeo en gerc ferveerc fullen worden de Penfioenen der Frahfche Offi- cieren,om betaelt en gediftribueert te wordén op geliicke voet, enopdefelvewyfe als verdragen is door het T«- daetvanden i7.Junius 1630. en dat van den 14. April i6?4. en dat de geen, die de ghefeyde Heeren StktcBte Parijs fullen committei-en,om de gefeyde riooóob.pon- den te ontftngen, verplicht fai zi j η daer té ìFouraereo en te betalen de fomma, tot dewelcke dé gefeyde Penfioe- nen beloopen, van dé leffe Termynen der bétaling&i
Sijn Majefteyt, err de ghefeyde Hèfiren SfafenTiHien refpedi velijck de tegen woordighe Artijckelen Ratifice- ren binné de tijt van een Maent of weken teq,langften.
Dit |
1
-ocr page 150-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
VI.
Dit regenwoofdigh Traétaet fai niets derogeeren of verminderen aen de voorgacnde Traftaten, tulïchen fijn Msjeftfcyt en dc ghefeyde Heeren Staten ghemaeckt, alle dewelckeiiin hun krachten vigeur iullenbIyven,om v.n weer-zijdengetrouwelijck en leligieuflijckgeëfïeólueert en uyt-gevocrt te worden.
ffiotiticcc bfcfiladnfllj Dan'i ^ümjcBtl Uan't bcclcDinDecD?as{):
Is verdragen dat de Koningh.én de Heeren Staten Ge- neraci der Vereenighde Nederlanden yeder in *t velde fai brengen een heyr beftaende in 18 of lopoo mannen te voet, en van of van yooo paetden; dat de ghe-
feyde heyren fonder te miflen op d'eerfte dagh van May :en langhften in Nederlandt Tullen treden ; dat het heyr der ghefeyde Heeren Staten aentaften fai Gelder, llulfi, Aafaerpen, ofeenighe andere plaets van ghelijcke confi- deratie, en dat heyr van fijn Majefteyt cock van fijn zij- de een confiderable plaets fai aeniallen, of , in 't Landt der vyanden intreckende, foodanigh een diverfie maec- ken, du iy verplicht fullen zijn een groot deel van hun heyrkrachten tot teghenilandt aen de deflèynen van fijn Majefteyt te houden ; opdat mijn Heer de Prince van Oranjen foo veel te meer bequaemheydt fou hebben om ecngeluckigeuytganghvandenaenilagh te verkrijgen, die hy,aen vangen fai : wel verftaen zijnde dat ingeval bet heyrvanfijn Majefteyt niet anders doet, dan een
te maken , het fclve fich te velt fai begeven 14. da- gen voor dat van de gefeyde Heeren Staten. En in gheval men befluyt dat de beyde heyren aentaftingen van plaet- fcD fullen voornemen, foo fullen fy precifelijclf op een fel ve dag te veldt komen, fonder te falen, op de verbeur- ten van manquement van trouw van weer-zijden.
De gefeyde Heeren itatenverplichteh fich op d^acht- fte van de maent April 30 Oorlog-fchepen, wel toegeruft, vani, 3 (4-, en fOo vaten groot, op hun koften te doen
taiT' erenvoorbyKalis, orn de vyanden d'inkomft van laenderen ter zee tc beletten. En in gheval dat het heyr des Koninghs eenighe plaets op de Kuft van Vlaenderen guam aen te taften, foo fullen de gefeyde ^ofchepewaXü^A 0p de gefeyde Kuft blijven, foo langh als d'aenflagh fai dueren, en fullen ter zee de belegerde plaets foodanigh èentaften, datfoo'eryemandwas, die, of door de wa- penen des Koriinghs van Spangien, of door dien van een andere macht, hoedanigh die oock mocht vt^efen, hen wilde affiftceren, onder hoedanigh een fchijn het oock mocht wefen , de ghefeyde Heeren Staten in foodanigh een gheval fich verplichten al de lijftocht te.doencon- voyeeren, die van de Kuft van Vranckrijck fai komen naetde plaets, daer 't heyr van fijnMajefteytfalzijn, ofdoor een redelijcke prijs lijftocht daer in te beftellen, foo de winden niet toelaten dat men genoegh uyt Vrank- tijck derwaerts voert, foo hy goedt is om die uyt de Lan- den der ghefeyde Heeren Staten van 't Véreenight Ne- derlandt naer de ghefeyde plaets te voeren, daer'theyr des Koninghs fai zijn, om haer defifeyn uyt te wercken; in 't welck fijn ghefeyde Majefteyt nimmer fijn wapenen fouw begeven, fonder de confidentie en'tvertrouwen dat hy heeft, datd'inhoudtvandit teghenwoordigh Ar- tijckel ghetrouwelijck en naeuwkeurighlijck gheexecu- teert en uyt-gbcvoert fai worden door de ghefeyde Hee- ren Staten, die fulcx beloven, en fich daer toe verplich- ten , op verbeurte van trouwloosheydt, en van infre- öie en breeckingh der Tradtaten, door hem met fijn Majefteyt gemaeckt.
Tot beveftingh van 't Welck wy Commiflariflen en AmbaCiadeurs, uyt kracht van onfe refpeöive pouvoirs en macht-brieven, defetegenwoordigenmetonfe ghe- woonemercken hebben gheteèckent, en onfe wapen- zegelt daer aen doen fetten. Gedaen te Perijf, op den Η da^hvanVebruarim, 1Ì41. Geteeckent Bix/Wi/iVr, t^nmilmvettLier, |
Alfoo in V laetflevanV Jaer 1Ö40 het Ryck Portugal van Koningh Thilippus vari Sj/angien is af gevallen ende gekoopn heeft den Hartogh van Braganga j fio heeft de niewwe Koningh aen dejen Staet gefonden het gcmeeenlnterefl teghens eenghemetri Vya7id laten reprafenteren, ende ghedaen maken volgende Traöïaet.
D<e cctjacenrBcptBcêftecIceït/ bot Don Phllippo &cn ttoccben IttanineÜ ban CefiilUn/ met Itcacbc enbcsÜctQcUbanbe J@apencn/ i)tcc bcbooceii^ grcft geinbabeect be töcoone ban ^ojtiigaei / enbe bien bolgen^ ontfct ben ©oojlucötigflen / ©joaimaciitisitt ϊίοπίΗο Don Jan ('JifC bcöaoctnii fêcctoge ban Bragan- ςΟ taan ()ct onget^yffdbe cecgt enbe gececbtiQ&rpt om· πιε ai^ tocttiQ tnbc nacflciecfgtnacin banbc ©oojlucö^ tisblic Vrouwe Dona Catharina, te flirccDctcn totte i^oogflgemcltr liicoonc ban ^o^tugacl / cnbc t}cliDcn be ^ucrelTeuccnban ben boo;f5. litoning ban CafiUten bf « Ie Ï^accn ac()tcc ben anbecen gccontinuccct inùc gcb)eic> babtgeoccupatie banbemcec J^oogljl^-Oeineltc fócoone ban @ti;tugal / bccbjehcnbe %ccoo;bi-n fsibe bccb^agni ban Bjunbtfcljap / cojrcfponbnitie tnb·; Jjanbel / bic bc ^rcccn ISoningcn banbc ilcoonc ban f^ojtugarl altuo^ niet anbcre pjincen cnbc .iöaticn in Autopa fcebbcn ge» ÖaDt / becoobenbe ben goeoe ^ngefctenen cn Bafalleni ban bte ttcoone ban bec fclbei: Heetten/ Coflumen cnbe ^ececgtiobeben / I)unbaec-en-bobenbcfmacenbe niet ongccrcbctgtjeben/onberb^ageltjite queiiingen/cnbe bcc· fi:Ijeybrn anbcce foojtcn ban iCpcannpe^ [jun opleggen:^ be e);cc1Tibc laflen / bte be lüoningen ban ^afdlien met enbe neffcn^ gct patcimonium bec tloningltihr I^coone batil^ijjtugadfiebbenbfcfpilt enbe geconfummt/ in becntpbeiglte cnbe onbelioojI^Ke (©ojiogcn / toacc boo; bebooinoenibcgoebe^ngefetencn enbe Bafallen ban bie Stcone gepicquectt cnbe bc(Coo?nt geUio^bcn stjnbe / liebben na (ang^je patlentfe met gcootc coucagieenbe boojncljtig&ept/ cpnbclijch ftet oncccötbeccDig cn onbcc· biagcIÜch joelt ban ben lHoriing ban Cajlilicn afgcbioi» pen / ente gacc fcibcn in bjpbom Decllclt / cnbe becboU gen^ Communiapplaufu, bcnmccc Ü^ooflbfi gcmdtcn fohan de Vierde tOt ütoninQ CCbJCClC/ uptocrofpni cnbC grftuooccn / cnbe be ^0. HDo. üeecen ^caten <0cnccael ooft Paifive,toctcnbc bc onbccbraBclöftcCpcannpccnbc Dbec sbiacc laflen banben boDir;.l>Ïoning taan Cafifitcn/ ooit bcffelf^ boojJ boo;ncmcn oin (e gcrahcn tot be JitSo' naccfjpebjificmbclciJaccn obcc o®ntfc0 «Suropa gc^ pjctcnoecct/öcbbcn tot bcUoiberinac ban {jct gemccne b"c(ieQcbo?becItbicn|iigD tc jfjn öct loflijft boojnemen ban ben niecc Jgooofi gcnieltrn ÜoMfnglj Don Johan de V ierde te fcconOcccn/cnbc nvt beu fclücn tc maftrn cnbc boltcccltcn bit tcgcntsoo^bigb Ccactart cnbe ^ccoo;t/ cnbc mitf bien te laten pafTeeccn bclc cnbe bctfcljcpbc oc» caflen/biefpanbcrnntS^totfìarc cpgcn patticulec p;to< fijt enbe nnttigftcptbpbefeoccucccntfc taan fahen/ foo aen befe/ al^ aen b'anbec jpbe banbc Einie foubcn bm» nenmefnageren/ enbe in ptact^ ban blcn liebcc latctt rcbibifccccnbe oubc tajuntfcgap / co^ccfponbcntie cnbe Öanbcl / bic tuffcöcn be ©cccen ftoningcn ban bc Kcoo» nc ban pojtugaci cnbc bei^ebeclanbcn obcc cnb£ toe» bcc obcc ban oiit^ gctoetfi.
EErftelijckiflèrbcflooten een goet, vaft, getrouw ende onverbrekelijck BeftantendeophoudSige van alle Adten van Vyantfchap,tufl"chenden Hoogftge- melten Koning ende de Staten Generaci foo ter Zee, an- dere Wateren ende te Lande, in'cregardvan alle Un* derdanen ende Inwoonders der Vereenighde Nederlan- den,van wat qualiteyt,conditie fy zijn,fonder uytnemin- ge van Plaetien of Perfoonen, als oock van gelijcken ten regarde vtin alle Onderdanen ende Inwoonders der Lan- den vanden meer Hooghftgemelten Koningh , van wat qualiteyt, conditie fy zijn , fonder uytneminghe van Plaetfen of Perfoonen j die het voor fijne Majefteyt te- gens den Koningh van Caftilien houden, of bier nacr
Ν } fui. |
-ocr page 151-
t5o
fullen bevonden worden te houden , ende dat in alle plaetfen ende Zeen ren weder-zyden van de Linie , op de conditiën en reftdftien hier naer refpeaivelijck ver- klaert, voorden tijdt van tien jaren : welck Bcftanc ende ophoudinge van alle Aften van Vyandcfchap in de Quar- tieren van Europa, ende elders gelegen buyten de Limi- ten van de refpeilive Odlroyen aen die van de Ooft ende Weft-Indifche Compagnie hier bevorens van wegen de- len Staet refpedtivelijck verleent, datelijck met het teec- kenen van ditTraflaec fai ing^anck nemen.
Ende in Ooft-lndien ende alle de plaetfen ende Zeen, gehoofende onder't diftridt van 't Odtroy by de Heeren Staten Generaci aen d'Ooft-indifcbe Compagnie defer Landen eenjaerna dato, dat de ratificatie op dit Trac- taet van wegen den Koningh van Porrugael hier te Lan- de fai zijn overghebraght. Maer indien depublijcque notificatie van 't voornoemde Beftant ende ophoudinge van alle Adte van Vyandtfchap, aea eenighe der voor- noemde Plaetfen ende Zeen fai zijn gekomen, eerder als het voornoemde Jaer foudezijn verloopen, dat dan een yeder weier-zijdtsin foodanige Plaetfen ende Zeen re- fpcaii-elijckvanden tijdt af der voorfz notificatie figh lal moeten onihouden va» alle Vyandtfchap.
ΙΠ.
DcsfuIIenuudcr hec voorfz. Beftant ende ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap, begrepen worden alle foodanigheOoft-Indlaenfcbe Potentaten ende Vokke- ren, waernicdede Heerén Staten Generaci, of d'Ooft- Jndifche Compagnie defer Landen van harent wegen in vrundtfchapendt; Alliantie zijn, indienfygoedtfullen vinden het felveBeftant ende ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap mede in te^aen.
Ende fai den voorfz. tijdt van thien Jaren geduyrende, d'eene op d'ander g-en hoftiliteytofaggr; llien, foote Water alste Lande mogen plegen. Ende fullen alle For- tugefche Schepen uyt Portugael, by laft ofCommiiïïe des Hooghftgemelten Koningh Jan de Vierde, vai ende ra de Plaetfen ende Zeen die het met den iel ven Koning fullen houden, als oock mede de Schepen van daer nae Portugael keerende, vry ende vranck mogen varen in 't regardt van de Ooft-indifcl^ Compagnie defer Landen.
Gelijclc mede de Schepen van de felve Ingefetenen defer Landen in haer Voyages, oock niet door de vooriz Portugefche en fullen worden gemolefteert.
Ende fai d'een en d'ander vry ende onbekommert blyven in fijne Traftaten endeContraften,
VIL
Item de Plaetfen befitten, mitfgaders varen ende zy- nen handel ongemolelleert exerceren,foo als by ten tyde ende met de notificatie van het voornoemde Beftant en- de ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap in Ooft- lndien de Plaetfen befeten, efiFeftivelijck gevaren, ende fijnen Handel ge-exerceert fai hebben.
. Het meer-genoemde Beftandt ende ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap fai effeftiorteren voorden tijdt van thien Jaren , in de Plaetfen ende Zeen gehoo- rende onder 't diftrift van het Oftroy by de Heeren Sta- ten Generaci verleent aen de Weft-Indlfche Compa- gnie defer Lande na dato, dat de Ratificatie op dit Trac- taet van wegen den Koningh van Portugael hier te Lan- de fai zijn overgebraght, ende de publijcquenotificatie van het voornoemde Beftandt ende ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap, voorts aen eenighe der voor- noemde Plaetfen endeZeen refpcftive fai zijn gekomen, van welcken tijdt af parthyen weder-zijdts in foodanige Plaetfen ende Zeen refpcftive figh fui en moeten ont- houden van alle Aften van Vyandtfchap, wel verftaende, dat binnen acht IVlaenden na dat de voorfz Ratificatie hier te Landen fai fijn overgebracht, men als dan alhier fai handelen met de Kroone van Portugael, boopende een Vrede in de meer-genoemde Plaetfen endeZeen, gehoorende onder het voorfz. diftrift van 'tOftroy der Weft IndifcheCompagnie, waer toed'HeerïVjirfi «/e Mendoca Purtedo f AmbafTadeur ende Raedts-Heer van zyneKonÌDghlijcke Majefteyt van Portugael bydefen belooft, dat binnen de voorfz. acht Maenden na de overleveringe van de voorfz. Ratificatie van fijne Maje- fteyt,binnen defe Landen fullen komen de noodige Laft, Ordre, Inftriftie, oock Peribon ofte Perfoonen, met Koninghlijcke authorifatie verfien , om van den voorfz. Vrede te handelen. Doch in cas dat jegens alle verwach- tiögheden Vrede nieten foude ghetrofE;n worden, dat dies niet tegenftaende het meer-genoemde Beftant ende ophoudinghe van alle Aften van Hoftiliteyt, voorden voorfz. tijdt van thien Jaren, in voegen als vooren ende op de Conditiën hier na verklaert, volkomen efFeft fai forteren. |
IX.
Die van de Weft-lndifche Compagnie defer Landen, als mede d'lnwoonderen ende Lande-zaten in der iel ver Conqueften,en,mitfgaders alle die van haer dependeren, van wat Natie, Conditie ofte Religie die oock mochten wefen, fullen hebben ende ghenieten in alle de Landen ende Plaetfen van den Koningh van Portugael, ende tot delelve Croonebehoorende, gelegen in Europa, fooda- nige Commercie, exemptie, vry ende Gerechtigheden, als d'andere Ingefetenen van defen Staet, in kracht van dit Traftaet fullen bekomen ende genieten. Wel-ver- ftaende dat die van de Wcft-Indifche Compagnie defer Landen, als mtde d'lnwoonderen defer Landt-zaten in der felver Conqueften, mitfgaders alle die van haer de- penderen , niet en fullen vermogen uyt Brafilien te bren- gen inhetKoningrijck van Portugael, Suycker, Brafi- lien-Hout, ende andere Koopmanfchappcn uyt Brafilien voort komende, gelijck oock mede de Portugyfche Na- tie , als mede d'Jnwoonders ende Landt-zaten in der fel- ver Conqueften, mitfgaders die van haer dependeren , oock uyt iirafilien niet en fullen vermogen tebrenghen binnen defe Provinciën ende Landen, Suycker, Brafi- lien-Hout ende andere Coopmanfchappen uyt Brafilien voort-komende.
X.
DeNederlandtfche, als oock de Portugyfche Natie,' fai d'een den anderen gheduyrende het voorfz. Beftandt ende Ophoudinghe van alle Aften van Vyandtfchap te huipe ende te bate zijn na vermogen, daer d'occafiie en- de toeftant van faken fuicks fai vereyfchen.
Alle Forten j Steden, Schepen ende Particuliere Per- foonen , 't fy defelve Portugyfen ofte andere rnogen we- fen in Brafilien ofte elders gelegen ende bevonden, de- welckede Parthye van Caftilien by blyven, ofte hier naer onder der felver macht fullen komen, endefullen niet anders aengefien ende gehouden worden , als voor gemeenc Vyanden, deweicken, foo d'eene als d'andere vry fai ftaen, fonder aenfien van Limiten , aen te taften, te vervolgen ende vermeeftcren, met dien verftande, dat ioo yemandt foodanige Plaetfen ofte Forten quamen te veroveren, den fel ven oock volgen fai het platte Landt ende andere Emolumenten, die van outs daer toe annex fijngeweeft, niet tegenftaende de fulcke, als boven, ia I een diftrift van eens anders Limiten ghelegen moch- ten zijn.
XII.
Weder-zijdts Ingefetenen fullen yder by het zynege- 1 laten worden ende verblyven, foo als het ten tyde van de I Notificatie van den Stilftandt van Wapenen ende Op- houdinghe van alle Aften van Vyandtfchap, als dan be- vonden fai worden, cndetufifchen weder-zijdts uytterfte Fortreflenhet platte Landt ('t welck noodtfaeckelijck ; verftaen wort gedomineert ende geconquefteert te zijn} weder-zijdtsafgedeelt, hieronder begrypendede Volc- keren ende Natiën daer onder reforterende , weicke Confynen in defer voegen geftelt ende bcraemt zijnde, fai de Portugyfche Natie aen hare, ende de Ingefetenen ; defer Landen aen defezyde weten, wat plaetfen endege- legentheden een yder voor het fijne fai hebben te behou· den ende beforgen.
XIIL
Ende wat aengaet der particuliere eygenfchappen ende poffeffien, diebyde voorfz. verdeylinghe aen d'een of d'andere zyde fullen konnen geraecken, daer van fullen vermoedclijck d'eene plaetfen bevonden worden verla-
tca |
-ocr page 152-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i151i
ten endc verwoeft j ende d'andcre bewoont endc gepeu- plecrttczijn : qu wat belanckt defe Plaetfen, daervan il'lnwoondorcn ende Eygcnaers haer aen d'een of d'an- dcre zyde bevonden fullen worden begeven te hebben j ciaer van en lal geen Rellitutie gefchieden,noch oock van eenige Mcublen, die aldaer fouden mogen zijn achter- gelaren enda bevonden worden, maer fai een yder hem moeten vergenoegen met het gene hy uytdefelve verla- tene Plaetfe fai hebben mede genomen ende afgebracht.
XIV.
Doch in de voorfz. PJaetfen ende Landen, déwelcke de Eygenaers van dien ofte andere PofleiTeurslnderfcl- ver Naem ende van haren 't wegen gebleecken zijn, de- fel ^refalmen ten weder-zyden met kennifle vanfaecken, alvoren gefien hebbende hare noodige bewyfen en veri- ficatien, in haer befic ende eysendom laten.
XV.
Daerop de Regieringhe ten weder-zyden in haer re- fpedive diftrid fai hebben te difponereh , fuicks men bevinden fai te behooren, fonder dat yemant anders hem daer mede fai hebben te bemocyen.
XVI.
De Handelingen tot weder-zijdts Qaartiefen in Brafil fullen een yder in fijne gelaten worden rhet eidufievan alkandere, felfsen fui en de Portügyie'n die vandéfen Staet, noch oock d'Ingefetenen van defen Staetdievaö da Portugyfen vermogen tefrequenttreri, ten ware, dat- mcn by gcmeene bewilliginge ende confent hier naer an- ders foude bevinden te behooren.
XVII.
^ De Portugyfen en fullen op Brafil niét ïnogen Varen, Handelen of Traficqueren met Schepen van eehige an- dere Natiën , of Uytheemfche Natiën"felfs, maer van nöode hebbende eenighe vreemde Fchepen totVaerc, Hsndel ende Traficq op Brafil, fullen deïélve vermogen ende moeten hueren ofte koopen van de Ingefecenen de- fer Landen, in welcken gevalle, ( namêii'tlijck van hue ringeofkoop) geen kleynder Schepen in Brafil en ful- len mogen ghe-employeert worcien, als van hòndert cn dcrtigh Laft, of tweehondert en feftigh Vateh, Gemon- teert ten minften met fefthlen Gorelingen, fchiéteiide rder vijf en fes Pont Yiers refpedti ve, ende verfien van Wunitie van Oorlogh na advenandt, ende foo waüneer grooter Schepen by de Portugyfcheop Bràfil fullen wor- den gehuert of gekocht, ende vcrvolgeijs ge-employeert alsvooren , fullen defelve na proportie vandcLaftén meerder Gemontcerc ende verfien moeten zijn, ende dit alles op pene van verlies ende Confifcatie der vóorfz. Schepen met der iel ver toebehooren, die andèrfindts als vooren fullen worden ge-employeetc tên behoeve van de Weft-Indifche Compagnie defer Landen, of den geenen die aen ofvandefelvedependeren , foo wanneer alffebyhaer fouden mogen worden geattrappeert ende aen gehaelt,
XVIII
Noch de Portugyfen, noch d'Ingefetenen defer Lan- den en fullen vermogen eenigen toevoer van Schepen, Negros, Coopmanfchappen ofte andere behoeften te brenghen ofte voeren naer de Indien van Caftilien ofte andere Plaetfen, die de Parthye van defel vige fullen hou- den, op pene van verlies van Schip en Gocdt, ende ful- len oock de Perfoonen daer op bevonden, als onvry aen- getaft ende getraöeert werden.
XIX.
Het gene foo de Portugyfen als d'Iiigifeteneö defer Landen, opdeCuft van Africa befitten, heeft geen Li- mijt-fcheydinge van nooden, alföo tuilcheribeyyévéri icheyde Volckeren ende Natiën gelegen zijii, die defélve fcheydenendeaf-deylcn.
XX·
Maer wat belanjht de Negotie ende Frequetifàtiéop defelveCuft, het Eylandt St. Thotriéendèanderc Èylan- den daer onder begrepen, {al foo wel deh écneü als dep ^deren vry ftaen , mits ibo defelve JSTavigàtie énde Commertie, 'c fy van Gout, Swarten ofte atìderè Wa- ren, hoe die oock genosmt mochte welen, gcfcMéde endegedeftineert mocbte zijn, in ofte ontrent de Steden ende Forten, die d'eene ofte d'andere mochten befitten ende in hebben,fullen daer van betaelt worden de Tollen ende Gerechtigheden, die'd'Ingefetenen , Portugyfen ende vrye Luyden van defelve plaetfen gewoonlijck fijn te geven ; Et Vke verfd. |
XXL
Ende dewijl de Heeren Staten Generaci derfelver Conqueften in Brafil ende andere Plaetfen alleen gedaen hebben , duen d'Ingefetenen ende Inwoonderen van de felve noch Onderdanen ende Subjedten waren van den Coningh van Caftilien, oock Vyanden van defen Staet, van welcke natuere mede geweeft fijn die gene, die haer aldaer als nu onder de gehoorfaemheyt vanden Coningh van Portugael ende tot Vrunden ende Geallieerden to: defen Staet begeven, daer uyt voor het toekomende weder zijdts een geduyrighe Alliantie ende goede corre- fpondentie open ftaet, mitfgaders met redenen d'een den anderen behoorlijcke Adminiftratie vanjuftitie yoort- aen fai moeten laten toe te komen.
XXII.
Is het nochtans fulcx, dat met de veranderingc, die in allerhande eygendommen endc befittinghevan vafte ende roerende Goederen is gekomen , alleen doorCa- lamiteyt vande moeyelijcke Oorloge, verfcheyde In- woonderen van den aen-begin, ende vervolgens onder de gehoorfaemheyt vanden Staet defer Nederlanden ge- komen fijn, dietendeele verarmt ende verbyftcrt fijn geworden, ende dat veel Nederlanders, die aldaer met koopen van Ingenhos ende andere vafte Goederen haer hebben ter neder-geftelt, kan de Staet van defelve Con- queften geenfints lijden, dat eenige Goederen JurepoÜ lim 'mij velquofi fouden werden gherepeteert, dat oock d'Ingeietenen vande Heeren Staten Generael van de Portugefen, noch de Portugefen van d'Ingefetenen de- fer Nederlanden eenighe fchulden ofte andere Laften fullen mogen eyffchen , veel min Executie tot bekoo- minge van dien byder handt te nemem, maer Zal een yder gelaten worden byhet genehy bevonden ial wor- den te befitten den tijdt vande voorfz Notificatie.
XXIII.
Die Onderfaten ende Inwoonderen vande Landt- fchappen vanden Hooghft-gemelten Coningh Don Jean de vierde, ende der Heeren Staten refpeöive fullen ge- duyrende het Beftantende jOphoudi'ige van alle Aften van Vyandtfchap van thien Jaren alle goede correfpon- dentie ende vrundtfchap te famen hebben, fonder te gedencken die OfFenfien endc fchaden, die fy-licdcn hier vooren hebben geleden.
XXIV.
In cas hier na met gemene onderlinge bcwillingeden Oorlogh indeCaftiliaenfeWeft-Indien mocht worden gebracht ende ge voert, endeindelelve Indien eenighe Conqueften ten lafte van den gemeenen Vyandt ghe- daen, datmen op de verdeelinge, mangelinge ende 'tge- nootvandienin'tvriendelijck met gemeeiie bewillin- ge, als vooren, foude mogen convetiieren, gelijckmen oock geduyrende het meergenoemde Beftant ende Op- houdinge van alle Aöen van Vyandtfchap, met weder- zijdts ghemeene bewillinghe ende toeftcmminghe inde voorfzpolndtenofeenigeyandien, veranderinghe zal mogen doen.
XXV. -
Ende fullen wederzijdts In^efetenenjVan wat Naties conditie, gelegentheyt ofte Religie deielvc Zuude mo- gen wefen, geene uytgefondèrt ( het zy dan of defel ve Ingefetenen in des eens ofte des anders gebiedt fouden mogen fijn gebooren oft hebben gewoont) vermogen te frequenteren, Varen ende Handelen met allerhande foorte van Waren ende Koopmanfchappen in de Rijc- ken , Provintien, Landen ende Eylanden refpeótive in Europa ende elders aen defefyde vande Linie geleghen, ende fullen wederzijdts Ingefetenen in d'een des anders Landen gelegen als vooren, komende te TraiEqueren in't inbrenghen ende uytvoeren derfelver Waren ende Koopmanfchappen , niet hopger met Tollen, Impo- fitien ofte andere Rechten bezwaert worden, als d'In- woondersendelngeböoren van dat Landt felfs, ende fullen;oock refpeótivelijck geniéten foodanige voordee- len ende Privilegiën, als defelve refpedivdijck hebben genooten voor dato, dat Portugael onder den Coningh van Caftilien is gebracht gewet·rt.
Μ ^ |
-ocr page 153-
Ι5ϊ V E R Η A E L
XXVI.
De Ingefetenen ende In woondel-s defer Landen Chri. fìenen wefende j zu'len in alle de Plaecfen, Steden en Landen, oock Provinciën code Eylandeii van het Rijck van Porm»aelj of daer aen en af dependerende, 'cfy acndefeofd'andere zydc vande Linie, zociin Europa als daer buy een gelegen> ter plaetfe daer frcquentatie worc toegeftaen, hebben ende genieten vryheyt van conlcien- tie in hare particuliere Huyfen, cnde binnen Scheeps- Boordt vrye exercitie van Religie. Ende in cas dat van hierin Porrugaeleen Ambafladeur ofte ReGdent wer- degefonden, dacdefelverefpedtivelijck fullen hebben ende genieten in hare Huyfen cnde Wooningen looda- nige libïrteyt ende exercitie van Religie, als den jegen- woordigen Heer Ambafladeur van Porcugael binnen de- fen Staet wert toegelaten.
XXVII.
De Heeren Staten Generael fullen , fonder de ratifi- catie van fijne Majeileyt op dit Traöaec af te wachten, opderfelvereygen koften, den Cocinghendede Kroo. iie van Portugael adfifteren, onder een goedt Hooft ende andere noodige Officieren, met vijfthien Schepen en vijf Fregatten , wel gemonteerc» gemant , ve/lien van Vivres, oock Canon ende andere Munitie van Oorloge.
XXVIII.
Des falde Hoöghft gemelle Conihghdaerbykoopen ofte in huyren, op fijne IMajefteyts eygen koften, ende onder deflelfs eygen beleydt, gelijck getal van vijfthien Schepen ende vijf Fregatten > mede wel Gemontcert , Gemantirnct Matrooien ende Voickvan Oorlogh, oock verfien van Vivres, Canon, ende andere Munitie van Oorlogh, omtefamenmet de Schepen ende Fregatten van defen Staet gebruyckt te worden opde Kuilen van Portugael ende Spanjen refpedtive, tot af breuckvan den Koningh van Caftilien den gemeenen Vyandt.
XXIX.
Den Koningh van Po;tugael fa\ op deflelfs eyghen koiten thien of meer Gallioenen equiperen in Portugael, ende defelve voegen by de boven verhaelde Vloot, om te faraen gebruyckt te worden yegens den Koningh van Caftilien ende deflelfs Onderdanen.
XXX.
De Schepen die uyt Portugael gevaren zijn , als oock der fel ver Ladinge,dc voorfz. Kiooneoftderfelverln- geferenen tocbehoorende, ende daer van konnende doen biijckennaerbehuoren,en fullen vanegeen prinfen zijn, alwaer 't (choon dat fodanige Schepen en Goederen, va- rende onder do Vlagge van Caftilien, by da voornoemde Vlooteof daer buy ten wierden verovert, maer fullen foodanige Schepen ende der ielver Ladinge gereftitueert worden aen de originele Eygsnaers van dien.
De Prinfen ende andere voordeelen, die by de voorfz Vlootenende Gallioepen fullen worden bekomen , de iel ve fullen ghepart, 'ghedeeldc , ende ghenooten wor- den «arate van 't getal van de Corpora der Schepen, ende dat om te voorkomen cnde t'ontgaen dlverfche difpuy- ten , die anderfins uyt verfcheyden refpedten, die uyt de deelinge der Prinfen cnde andere Goederen, ofteroc- cafie van dien, fouden mogen ontftaen.
XXXIL
De Koningh van Portugael fai binnen defe Landen mogen aennemen, ende inten aen nemen, foodanighe hooge ende lage Militaire Officieren, oock Ingenieurs, Mineurs, Vuyr-werckens, ende andere Werck-luyden, die hy foude moghen defireren, ende dat op fijn eygen koften ende Soldyen , ende fai fijne Majtfteytindebe- vorderinge van dien van wegen de Regeeringede goede handt geboden ende gehouden worden.
XXXIIL
Men en fai onder geen pretext vermogen te vallen in de Huyfen, openen, befien, door-fnuflèlen Brieven , Boeckenvan Rekeninghe, of de Rekeninghe ielfsder Koop-luyden, Onderdanen ende Ingefetenen defer Ne- derlandtfche Provinciën, frequenterende 't Rijck van porrugael, of d'Eylanden ende andere Geweften daer toe behoorende ende fpeöerende, gelegen in Europa, nochteoockdePcrfooaen van de voorfz. Koop-luyden ' in hechtenifle ftellen, fonder voorgaenderechtelijck ca- de Wettige informatie te nemen, naergeftaltcnifleder refpedtive Plaetfen, uyt-gefondert 't cafus van Crime ία/,ε Majeflatls, openbaer verraet, of intelligentie met deo Vyaadc. |
XXXIV.
Ende fai de Heeren Staten Generael der Vcreenighde Provinciën vry ftaen ende geoorloft zijn in alle de Have- nen van 't Rijck van Portugael, d'Eylanden ofte andere Geweilen , daer toe gehoorende ende fpedterende, gele- gen in Europa, te committeren , ende met behoorelijcke auchoriteytteverfien, Confuls, die forge fullen dragen voor hare Onderdanen ende Inwoonders, frequenteren, de de voorfz Havenen, ende vici verfà wert 't lelfde oock toegeftaen aen den Koningh van Porjngael te doen in de Havenen deler Landen.
XXXV.
Dit Tradtaet fai geaggrc-eert ende geratificeert wor- den door den Koningh van Portugael ende de Heeren Staten Generael refpedtive, in gewoonlijcke ende alder- befte forma binnen den tijde van drie Maenden, inganck nemende huyden dato defes, ende fai het felfde ten we- der-zydenoprechtelijck ende finceerlijck worden naer- gekomen , ende dien volgens fij ne Majefteyts Ratificatie alhier in den Hage binnen den voorfz tijdt over gebracht wefende, (al defelve yegensdie vande Hoog-gem. Heeren Staten Generael gewiflelt jende over-genomen worden.
<Snbe gebbrn top ^mbalfatiiuc.S ftt&f (iromniitfacif:· ffnüoo?tio(tnt öit ®rartaet met onfe Epgtjen liatiDen (©tiCiemecHent/ enDc'tfdfiie met onfc cefpecciUe Ca^ cflettcnljeücfligöt/ in öfn ï^aac Dm zi. ^untj κίοο. Een-en-bEeMifl&.
i^ifC te bocen gementionerct ban De bp-cm-ltomfle tot]|ambo;a& : aldacci^naeentge^acrti^elibecatfe epnDiö'cfeömaf. ©ecembcc xd+i. ocflootcnbolBnibe (Ccactaet p^^Itminate cnDe p?eperatofc tot be ((3cnecale B^eDe i^anDilingtuffcfienbe iticpfccfcgetftccnccenbe be jptranfcgE enbc ^ktteeDrcfie tee anDcce jpben : al^ Dat De i^anDelins ccfpcctibe tot jiBunfiec enDe (@fnab^(8se foubE5dn.
^ijnbcte noteren Dat alceebe boo?'t fjact itfjy. De B^ebeHanDelingg tufTcDen Den SieyfecenbeiStDtDen booi tjecfcfjepben interpofecenbe pjiucen becfcbrpben malen i^OÖEtenteect octoefiï : epnblgcft De©?rbetuf= fcIien Den Siepfer enbe bcnjo.^ep tot Praga seflooten 5Önbe ; i&oo Ijebben öaec De i^cctoflö ban Mecklenburgh, de Marck- Graef öigismund van Brandenburgh, Dei^eCtOOi) ban Saxen Lawenborgh , enbe eimbtijcb De Koninck van Denemarck gebltetpO' neett. ün't ^aec i6n. <©?aef Kurtz, öfjcrbite Cancclaec / ban Den llepfic in 't Kijcli aefonben. eeniaentöbttotHamborghflebjeefljflnbe ; igbei^ecc Lutzowinfiin pleet^ tot Dien epnbealDaecsehomen: DocB eecfi met Iflfi om alleen met De ^üjeeOfctie ILeaact Saiviusteï^anbelen/ Daer na hcceaö lafiomoocftmct Den?imbafraDcucd'Avauxtei^anDclcn : luaecopDoo? fntecbenrlebanDen )^cec Langermsn ban toegfjen Den ïtcininööban ©enemacclt al^ «©eabmttteett JiEcbia» teuc / gefloten f^ get «i^pgemeloe i^cactaet pjxltminaic tot Hamborgh yiec na bolsenbe.
SAcrffiCaefare» Majeftatis & Imperii aulicus Confi-
Harius ad Cirlcuum inferioris Saxonias, & ad pacis
praliminaria cum poteflate deputatus Legatus Ce»' raJut a Lutztm Univerfis&fingulis, quorum Inte- reft, conftare volumus ; poftquamwe/iwriiròe»»;/agi- tari caeperunt rationes inftituend^e de pace Univeriali Tradtationis,atque aliac ex aliis difficultatcsinpra:limi- naribus emerferunt, tandem Deo adfpirante & Seriniffi- miRegisDania: taaquam Mediatoris interj^ofiià autori- tate, fadtum efle, uc internos, profuididlàCasfareì Majefte& R^e Hifpaniarum ex una, & Illuftriflimum & Excellentiflimum Legatum Dominum Claudium Mejmesi Comitera d'Avaux pro Rege Chriftianifltmo citaltera parta, didaprseliminarla condufafintfèquen- temin roodum.
Loca üniverfajis Tradlitus fint Uonefltrium &
Ofnabruga |
/
-ocr page 154-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 153
rièofi nimiruiii & Oinàbrugenfi diÖa conftltutaque efto
vtgejtma qùmta MenJìs Mariti próxime venturi :
tehx fauSiùmqueÒrbi Chriflianp det e^e Detti.
Pralens Traftatuscum altero fuper iifdem pacis Uni-
verfalis prasliniinaribus hodierni quoque die conclufo
inter nosCowr^^emlì pro Sereniffimo Impera-
tore ex una , & Illuftrillìmum Legatum Domitium
Joannem Sahium pro Scrcniffimi Regina Succiai ex
aiterà parte unus idemque Ct Tradlatus , ncc nifi ad
impletis utriufque conditionibus, alteruterproimpleto
habeatur.
In quorum omnium fidem prsefentes manibusnoftris
fignatas figiliisquoque mutuis firmavimus , earundem
ratihabitationem à princfpalibus utrinque noftris fac·
tam, una cum diitis falvis Condudlibus, ftatuto tempore
ac loco infinuandum promittentes.
Aöum Homburgi dic^f Dccembris Annofupra mil-
lefimum fexcentefimo quadragefimo primo.
L. S, Conradus à Lutzom,
COnradus man'LutMi» , Raetsheer van't Hof van
fijn Keyferlijcke Majefteyt, en van't Rijck voor
de Kreys van Neder-Saxen, en met macht Gede-
puteerde Am bafladeur tot dePreliminarien en voorbc-
reydingen van de Vrede , &c. Wy willen aen alle en
yder, die dit aengaet, bekent maeckendat, alfoomen
federt Wi/ Jaeren hemaerts veel redenen heeft voorge.
bracht, totoprechtingh van een Traftaet en Hande-
lingh van de alghemeene Vrede, en alfoo anderen uyt
andere fwarigheden in de preliminarien en voorbereydr
felen voortghekoomen zijn , eyndeÜjck , doorGodts
hulp, endoor detufiTchengheftelde authoriteyt van de
Sereniflime Koningh van Deenmarcken , alsMïdde-
laer, te weegh gebracht en uy tghe werckt is dat tüflchen
ons, voor fijn ghefeyde Keyferlijcke Majefteyt eh dé
Koningh van Spanjen van d'eenzijde, en de Doorluch-
tighfte en uytmuntenfte Ambaffadeur, mijn Heer Clau-
dius de Mefmes Graef van Avaux, voor de Chrlfte-
Hjckfte Koningh van d'ander zijde, de ghefeyde Pre-
liminarien en voörbereydfelen, beflboten zijn in dc vol-
gende wij fe.
Deplaetfen van d'alghemeène Hahdélingh fiijfeniijn
Mmfier en Ofmhrugh in Weftphalen, uyt bcjrde van ας
wekken terftünt, na de verwiflTellngh derpafpóórtepi
(gelijck hier na gefeght fai worden O'en de ghefeyde Ste-
den fullenfoo langh de Vergaderingen duren , vry en
ontflageti van d'efcdt tot het een oF't ander deel genoot-
fchapzijn,en fich in neurraliteyt houden.
De bewaringh van y<ierStadt fai ondertuirchen,aen
haer eyghe Overigheyt, roet het Kiijghs-Volck ënde
Burgers , ghelaten worden , die weer op haer beurt
verplicht fai worden allcgetrouwheyt en verfeeckeringh
aen de geheele Vergaderingh te bewijfen, en de Goe-
deren , Perfoonen en geftoet van de Handelaers hey-
lighlijck t'achten ente bewaren ; en indien fy yetstot
hetghemeenenutvan deHandelingh veriochtcn , foo
fai dit , welgoctzijnvoordegheen, die gehoorfaemt,
maer nochtans de beveelén van d'een noch d'an-
der moghen uytwercken > 't en zy van debeyde licha-
men der Ambafladeurs in Vergaderingh gheinfinu·
eert.
d'Een en d'ander Vergaderingh fai voor een ghehou-
den worden,en dieshalven fullen niet alleenlijck veyligh
zijn alle tüflchen Ofnabrug en Munfiet^^ooT al de geenenj
voor de wekken hetdienftigh isvryelijck herwaertsen
derwaerts te moghen reyfen j maer oock alle andere
plaetien , die" voorgheworpen mochten worden tot
een particuliere vergaderingh der handelaers , en tot
ondërlinghe communicatie bequaem fchijnen , fullen
gelijcke ieeckerheydt hebben en genieten » als de gefeyde
Steden.
Maer indien , 'twelck God verhoed , d'alghemee·
ne Handelinghvruchteloofelijckvernietightwierd, ibe
fullen Munfter en Ofnabrugb weer ontfangfoendeStaet
en befettingh, die fy nu geheelijck hebben ; en de Neu-
traliteytfal heyliglijck en religieufelijckbewaert worden
voor fes weken na d'afgebroken Handeling.
De Paffepoorten en vry-geleyden tot de Manfterfche
Ver-
Oftiairuga in Weftphalia, ex quorum utroque ftàtim poft
commutatos (ut infra dicetur) Salvos ConduaüsVedu-
cantur militariapàrdumprsEÌìdia , &durantibus Còn-
greffibus difl:^ Civitates Sacramentò ergs'utramijae par-
tem falutse ad neucralitatem obligentur.
Magirtratui interim proprio cura milite & civibus fua
cujufque Urbis cuftodia relinquatur : ipfe viciffini dato
reverfaliobftringàcur ad fidelicatem& fccuritatem toti
conventui prieftandam, & Traöantium res ac perfonas,
comitatumque fanété habendurn ficcuftodiendum ; &
li quid ab co pro communi Tradlatus bono requifitum
fuerit,pf£eftet ieqüidÈmobfequcntem , neutrius camen
partii ju®^ excquatur nifi ab utroque Legatorum corpo-
leCoilegiatiminfinuata. , Λ ,,v .Λ^νλ'
Uterque Congréflüs prò uno habeatur,atque idto non
foium xùntriintCYMonafierium ScOjhaBrugam. oihhibus
quorum inter eft ultro citroque liberé fccuréque com-
roearipoiïe , tuta.funto: fed 6e quicunque interjeélus
locus parciculari Traélantium conventuj pro mutua
communicatione commxlus vifusfuerit, càdem qua di-
üx Urbes fecuritate fruatur.
Si vero, quod Deus avertat, Tradlatus Univerfalis re
infeaàdiflblvetur, recipiant Mönafterium & Ofnabru-
ga ftatum 6e prsefidia quae nunc habenC omni ex parte,at
laniae Religiofeque fervetur neutralità» ad fexhebdoma-
das poft abruptum Tradlatum.
Salvi Condudtus ad Monafterienfem CoDgreflum in-
fra enumerati commutentur utrinque omnes intra men-
fes duos, àdiehujusConventionis} & ne di verfis diiH-
tifqusprocullocis facienda commutatio implicet nego-
tium,ac novas adferat moras, fiat iila Hamburg» perRe-
gius Danise Miniftros.
Et quidem ex una parte tam Imperator quam Rex
Hilpani® tradant fequentes Salvos Condudlus quifque
fuos.
I. ProPlenipotentiariis Rcgis Chriftianiflïmi.
а. Pro Refidente Succio. ^ e
3. Pro Plenipotentiariis Sereniffima Ducifl» Sa-
4. Pro Plenipotentiariis Ofdinum Generalium Foe-
derati Belgü. _
f. ProDeputatis ElcöorisTrevirenfis.
б. Pro Principe Carolo Ludovico Comité Palatino
Rbcni ejufque Fratribus Dut eorum Deputatie.
7. Pro Ducibus BrunfuiCenfibuB & LunebUrgenfi-
bus aut eorum Deputatis. '
8. Pro illuftriffimaï Principis Amelia Elifabetbas
Land-Gi avii HalEse V iduse Deputatis.
9. Pro Univerfis Imperli OrdioibusGalliscFcede-
ratisadhsarentibus in genere aut eorum Deputatis.
Ex altera parte per didrs Danias Miniftros diftoque
loco &: tempore tradantur adeundemCongreflum Mo-
nafterienfem ChriftianiiEmi Regis Salvi Conduftus.
I. Pro Plenipotentiariis Imperatoria,
a. Pro Plenipotentiariis Regis Hifpanias.
3. Pro utriufqueFoederatis &adbitréntibus ingeoè-
le,aut eorum Deputatis.
Pro Deputatis EleÖoris Colonienfis.
y. Pro Deputati® Eleftoris Bavariae.
Salvi Condudtus Cafarei&Hifpanici pro Plenipo-
tentiariis Duciife Sabaudi®, fub ea forma concepti tra-
dantur , quse in exemplari apud Sereniflïmüm Danix
Regemdepofito , expreflk eft, addito tantum tituloT»-
ir/cif FilaJut Sebaudiie Oucis, érejus fiatuem Regeniit.
Caeteri emnes & finguli tam ex parte Imperatorie Hi-
fi^se,quam ex parte GialHa: fub en formula quae novif-
nmeper Mediatorum Legatos communicata partibüs &
abillisprobatafuit.
Quo facilius à parte Hifpaniié Salvorum Conduflu-
um commutatio procedat, valesnt qui àntéhac à vivente
Sereniffimo Cardinali Infante in torma fupradiöa expe-
ditifuerunc; fià Rege Catholico confirihentur& rati-
liabeantur.
Singulis Salvis Conduiïibus diöa Traftàtus Univer-
falis loca diefque ex praeieripto ftqüeötis Articuli inir·
«ntur, eiprafentisTraftatus autographum detiSio'
gulis Legatis copia autentica apud Seréniffimum Daniae
Regem deponatur.
Dies autem auipicando utrique Congreflui Monafte-
-ocr page 155-
154 V ER Η A E . L
V ergadering> hier nae genoemt, fullen alle van weer-zii-
den verwiflck worden binnen twee maenden na de dagh
defer Vergadering : en op dat de verwiOèlingjdie in ver-
fcbeyde plaetfen , en verre van malkander ghelegen, te
doenfouzijn, niet veelmoeyteniougeven, on nieuwe
verwylingh aenbrenghen , foo fai die te Hamburgh,
door de Koninghlijcke Minifteis van Deenmarcken ge-
fchieden.
En van d'een zijde fullen, foo wel de Keyfer, als de
Koning van Spangien, de volghende Paflepoorten, en
Vry-geleyden, elck de fijne, ove rleveren.
I. Voor de Volmachtighden van de Chriftelijckfte
Koningh.
а. VoordeSweedfcheRefident.
3. Voor de Volmachtigden van de Sercniilïme Her-
togin van Savoyen.
4. Voor de volmachtighden van de Generale Staten
der Vereenigde Nederlanden.
f. Voor de Ghedeputeerden des Keur-Vorfts van
Tries.
б. Voor Prins Karei Lodewijck, Palts Graefaen de
Rhijn,e'n voor fijn Broeders,of voor hunGedeputeerden.
7, Voor de Kertoghen van Bruniwijck en Lunen-
burg,of voor hun Gedeputeerden.
8. Voor de Gedeputeerden van de Doorlughtighfte
Vorftin Amelia Elifabcth, Wedüw van de Lantgraef van
Heffen.
j> Voor d'algemeene Staten van't Rijck , voorde
Bondt-ghenooten en Adherenten van Vranckrijckin't
algemeen,of voor hun Gedeputeerde.
Van d'andere zijde fullen door de gefeyde Minifters
van Deenmarcken, ter ghefeyde plaets en tijd ghelevert
worden ter fel ve Vergadering van Munfter de Paffepor-
ten cn vry-geleyden van de Chriftelijckfte Koning.
I. Voor de Volmachtigden van de Keyfer.
i. Voor de Volmachtighden van dc Koningh van
Spangien.
3. Voor de Bondt-genooten en Adherenten vaa bey-
ie in't algemeen,of voor hun Gedeputeerden.
4.. Voor de gedeputeerden des Keurvorfts vanKeulen.
' y. Voor de Gedeputeerden des Keurvorfts van Ba-
yeren.
De PalTeporten van de Keyfer en Koningh van Span-
jen voor de Volmachtigden van de Hartogin van Savo-
yen fullen ovogelevert worden onder defe forme gecon-
cipieert, die in 't exemplaer, by de SereniiEme Koningh
van Deenmarcken bewaert , uytgedrucktis,alleenlijck
metbyvoeginghvan de tijtel vanTutrix taf^oeghJesvan
haer Soen ae Hartogh vm Savoytn, en Regente ναηβ]η
Staten.
Alle de anderen,en yder befonder,foo aen de zijde det
Keyfers.en van Spanjen,als aen de zijde van Vranckrijck,
gingen op de fel ve forme, die onlangs door de AmbalTa-
deurs der Middelaers aen de partyen ghecommuniceert,
en van hen aengenomen wierdt.
Opdat van de Spaenfche zijde telichtelijcker de ver-
wiffelingh der Paffeporten en vry-geleyden fouw voort-
' komen, foo fullen de gheenenbondigh worden gekent,
die voor defen van de Sereniffinie Kardinael Infant by
fijn leven, in de voorghefeyde forme g^even wierden ;
foo fy van de Catholijcke Koning beveiligt en waerdigh
gekent fullen worden.
De ghefeyde plaetfen en dag van d'algemeene hande
ling fullen naer't voorfchrift van't volgende Artijckel in
yder Paffeport geinfereert en ingevoegt worden; cn d'ey-
gen hant van deie tegenwoordige handeling fai by de Se-
reniffime Koningh van Deenmarcken bewaert, en aen
yder Ambaffadeurautentijcke Copy gegeven worden.
De dagh, in de welck de Vergaderingh van Munfter en
Ofnabruggeftelt en gefet ftaet,falzijn dei·;.va»deMaent
Maert eerftkomende. Godt geef dat dit geluckigh en voer-
fpoedighvoor de Chrifielücke Werelt mag vefen.
Het tegenwoordige Txaétaet, met het ander, over de
Felve Preliminarien en voorbereydtfelen van d'algemee-
ne Vrede, heden oock ghcQooten tuflchen ons Conradm
•van Lut&oim 1 voor de Sereniflime Keyfer van d'een, en
deDoorlochtighfte Ambafladeur, mijn Bseryehenues
SahiusiVOOT de Sereniffime Koningin van Sweden van
d'andere zijde, fai een en't felve Traftaetzijn , 'tcnzy
dat, de conditiën van beydevervultzijnde, 'tandervan
beyde voor vervult gehouden wordt.
Tot boveftiging van allé 't welcke wy defe tegenwor-
digen met onien handen hebben getekent, en met onfe
Zegels van weer-zijden bekrachtight, belovende der fel-
ver Ratificatie, ondeilingh van onfe Principalen gedaen,
;elijckelijck met de gheleyde Paffeporten of Vry-geley-
len ter geftelde tijdt cn pUets te befchicken. Gedaen te
Hamburg, op de vijftiende Dagh van December Oude-
ende vijf en twintigfte Nieuwe-ftjjl,in't Jaer ιά+ι.
L, S. Conradus van Lutzom^
"t
Met 4e Sweedtfche is Mutai is Mutande def·
gelijcks gehmdelt. 1
Dü aatificatittj öÉC fttoonen quamen ben ly. ipei
ii?uacp Daec na tod in : J©aec öe^ iücpferö niet :
toant in plaet^ ban fulcjc/ foo ttiiecOt iscffelf^
fanbtLuizouw ban lijn ïtepfccl. JBaicfi. gcwboceccr.
'tüBelch aen be jfcanrcbe enbe^toeeOtfcgebrel Ma'
tetie ban blac^te IjEcft geggeben : inimec^ alfoobat
ü'tHmbaflabcucd'Avauxonocc Dato ben Bo.jteap 164.1.
ecH ïangen fcljEtpen 2e?ief fcl)?eef acn ben «oninfl batt
^cnnematth/baec in tip onbec anbece bcctoijbt/ bat be
iirpfecinbefen ttjbtlicbec geeft gijetuilt largitiooibus
multis,& iniquifimii legibus, pagoiuraque ad ipfius Au-
ftriae fines ducentorum detitione ac fervitute pacem Ot-
tomannicam redimere, puam Germanica operam dare.
g^at beïiepfecfclje aen (ï/n JDajepept ban ©enne=
macch gabben getoepgect/'t gunt fp ban felf gabben ge»
offctCeCtaenbenTurckifchen Ofman Aga , Mahemec
Effendi,Tirnar Teftedar,ende Muftapha Alai.
^HIfoobat/ fepbeBp/ betgiaecenbejEaent (j!©at»
ttu^i($4i in tiet p;eUtninait fflcactaet l^ecacco^beect)
'ttoeicbboo; ben aenbangb banbe Chriften Vrede 6e·
goo;be tetoecbengenobiltteect / toacen befefiieben op
een ©|cbe-©etliont tuflcfien Ooften-Rijck enbe Dc
Turcken gemaccftt.
3&e$ïepfcrfclje Be&öcn baec teghrn gBcfcpt: aï^bc
jpcanfcge cecfjte intentie tot 3^?ebe gabben gcgaot : bat:'
regabbrn brt)oo;en te fepnben totKeuleo .■ aitbaecbe
i^anbelingg onbec JËebiatie ban be toa^ aenge^
(telt / in plaets ban fulej; bat d'Avaux ifonber eenfgije
^afpoo^t ban beniftepfei baec toe bccfoctt te gebben)
toa^gefiomen totHamborgh : toiUcnbccecfi in langen
ttibtDentaepfci; geen ^acmg&eben al^ ban Stoningg
banüongarien : fufpect baecom ; batfip mecrquam
oniben<@o;IogDtefobecen/ af^om brnS^jcbe teb9;=!
becen.
©atLutzouw gBeen lafl Baöbe gljffjabt foo b^rebt
te ®cactecen al^ Bet pjEliminaic iCcactaet lupbt:
tnaeealleen ban beplaet^ enbe tijt: in fpccie gabbe
ïüepfec be l^actogtnne banjfeabopen niet toillen Bcn=
nenal^tutrixöc Regens: feggBenbebatfulcj:geftoojbe
niet tot be pr^liminaria, macc tot be pjincipade {|βπ'
betingg.
®e fócpfetfcBe ffpbcn ooch bat d'Avaux in fijn c&gen
S^jirf aen ben ItoningB ban ^enneinacch beheube bat
Bp prater mandatum Babbe geconfenteecr in ben bag.
©at ooch ben tóepfec flin beBoojItjcfte ®itri niet toai
gegeben j Ïütem aengaenbe be l^eutcaliteptban Mun-
fter enbe Oflenbrugge. bcctocten ooch/bat
cöcft ben ix.<©ctobec 1630. tot fiegen^bojaB bjjfolcnia
neel (^cactaet belooft gebbenbe ggeen ^ffilfentie te
boen aen eenigBBpanbt of öebel beg ftepfec^ / be^l
ilepIisBen ÜioomfcBen iSijfcF / of bec Slepfcclljcben
<iecf-aianbcn/ nocBtan^in bibecbeHBaentbaecaen/
natnelBcft ben 13. ^aiiuacp ieftien hondert een en der-
tigh boo; Charnaffé bebe flupten een cecgt contatp
(Ccaetaet met Sweden. i :
<^nbe aengaenbe getffiractaet met benTurckoBeo
maecfit / foo fepben be StepfetfcBe fntcj; niet te (Jfn al^
een (STcebe^ boo? toepnigB sacen, 3@aec tegen fp toe
becombectoetenbeHliliantien al-eec tnffcBenftoningB
Francifcus ben eccfie enbe ben Turck gemaecfit: Boe^
toel ©jancfictjiB becbe göelegen ban ®uccfipen / gBcen
ooifaecRc (gelgcR »0o|len-Söcft) bacc loeöabif.
<!inb<
-ocr page 156-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
«SnöIijcritiarDtan^ÖEÊftbeltcprfC Dft fribcp?eliniii> naie liEcactact aefatifìcecct öc» 11. ijiiiy / itftbien hon- iierc cwe en vcercigh.
Φίε ban Dct l^up^ ©olïcn-aijclt afttboelbcn incec riiDemccc Oat öaec®paiiöen in πιαφι cnbe gctalte ftec toc-namcn : enùe Dacioni fjcbbcn öicfiluiljS onDec Oe|)ani3tDoo?D'cenofb'anDcc latcntcntceccn/ of Dcfc êtaetSeparacim tot lìanùelinglj fauöe fijn te bjengen/ niaccmcnijecft nopt ÖEt(0o?öacc toe toillenleenen. tiÌnDlijcftin't^afc 1641. {jcbben fpDe faecReboojeen illu|ïcEP«faon& per viam honoris oocft cen0 toillen onüECictiiiÖcn. j&enOenöe op Ceulert Den Graefvan A- •werfbergh alji fóepfcclijcBe OSefanDte of^Jmbaffabeuc om ban baec gec)oaect^ te homen/ baec ban Det becgeel isJal^boiot.
©en Ì. f ibjuacp ontfingén fiflcc ïloog JEog. een ©jiffbanöfn Agcnc Bilderbeeckc ban OcH jo. ^anua= ili uptCculen : infjouOcnDe aDbcrtemic Dat De i^cec .0?acf ban Awerfpergh , llepfccItjcU ^ooff-
ilacO/cnöc «Srff-Maecfcljalclv&c. al^lüepfecfröc^c^ fante Oectoaect^ acn ùefrn ^taet quaui boel) bat t)p tot «TïUien aifnocj) üjat betbleef / euoe Dat i)P öiiderbeeck Ijfin te ociiioEt geboect ijaö/De f ojacicfjcDen/Die anbeten bao? iJcfen op Den öjecö öfCüJaect^ \ua^ toeöccbacen/ biaccop gcöciibeccccc fiinbe / goet gebonbcn bat be ge^ öcliceccoe Salvus Conduilus aen Bildcrbecck boojben boojnoeniDen Igeec «©cfanDte fouDe tao?öen gefonben/ enüc in ca^ l]p ban Centen boo; ben ontfangl) ban Ucn {jccttjaat^ mocijt fijn bcctcoefeen bat öp Biiderbeeck Dfii gemelten l^fec <i3?acf be bao?fcl>'iebe Saivus con- liudius fouöena fcnOcn tot op be Jpcontiecen ban befcn ^taet.
©en 4·. f cbjuarp fijn&e tfcBecgabecinge in bebenc^ ïten gijeltelt/ tjoe nnn fonbe logeecen ben <l5efanbtc ban Den föepfec Die De Jgeec Biiderbeeck abbecteccDe Dat fiectnaect^ aen quam : enDe tDaec men fouDe bitjben met Muftapha Siaus,afgefonben ban Den ®uccitalt)iec/ jbo tnanneec alfnien Den fciben fóepfeclgchen (Sefanote fnöct ^ibinati^ atogi^ foube bjenaben· Sl^alboo» ccn^ Ijiecinne te tceben/ goet ggebonben enbe bec> ftaen te becnemen naec beqnaltficatie ban be boo^fs (Snbopébanben Uepfec / footoanneec al^ gp binnen Defe Eanben foube fi)n g[)chomen / enbe 't felfbe toeten· bealfoannaecgelegcnttiept nemen fooDanige cefolutie Qlftnen bebtnbcn fouDe te bet)ooren.
^en 18. jFebiuarp in be Sdecgabecingge gecompa- retrt De l^etc de la Thuillerie SfimbafTaOeut ban be Co» ninglj ban ©jancfttijcfe/cnbe tjeeft acn ftaec löo. mSog, obctflelebect een 53uplicata ban eencn 25?ief ban fijn .tBa)c|icptgbefc{)?cbcntot^t. <Ì3ermain enEapeben ij.befc^/ enbe peeft Ijpileec^mbaffaDeuc bolgl)en^ enDe in Confojmité ban Oen felben 25?ief acn öaec to. IBog. Bcccpjefentcect enbe te gemott gbeboett bele cnDe becfegepDen cebenen enDe ConfiDecattcn / ooch De> felbegcpoogöt tefnnDecen enDe ©rbeftigen met&et ii Ïücticulbanb'^Iliantiebcn 8. jfeb;uQtp idg^.bm^ nen Paris gljefloDten / tenbecenbe alle^baec fieenen ten epnbe Dat De üecc «Djaef ban Awersbergh , af- SljefonDcn ban Den lltcpfec naec befen ^taet / enbe ficf) nu eenen gijecupmen tijDt opgegouDen gebben totCeulen , get fiecbiaect^ te Komen / nioctit toojDen betboDen; toaec op gebclibeceect fjjnbe / i^ goetge» bonDen bat De Copie banOe«boo;f3 duplicata gefielt fouDeboo^ben in {janben banbe i^eecCatzom obeebe faccRe te Communiceren metfljnHoogheyt, becfiaen bclfelf^ I)oog{} toijfeConfiDecatien enbe banalle^cap' po;t te boen- den I. jlBattp i^ gefioojt 't Öappojt ban ©ere Catz acijtecbolgengöacc ©oogb .JUSag. öefolutie göefpiooc. itenticbbenDe met pjn Hoogheydt nopenbe ben 3ns Öoubt ban Den 25?it r tjan Den Coning ban ©lanchctjcft in Dato ben 13. JFcb?narp lefl IcDcn / booiigen Daegf)^ D00;Deni^cec de la Thuillerie ^mbaffabeuc ban fijn liBajefteptaenbaecJga. JÊog.obecnelebect/ al^ oocft öelangenDe'tgeencDe felbemonDclinefje baecbpÖwft geboegöt / caeclunDc'ttoeecen enDegouDenuptbefen ^taet Den ^ecfoon ban Den ï^eec Graef van Awers- Qfflefonöen lian Denftrpfec/ cnDe boojeenigen tt)Dt ΠΦ opaebouDen gebbenDe tot Geulen, toaet op ge· |
bflibccecctfpnDe/i^ becRaen mibt^befen tc ber foceïtcn enDe Committeren be ©ceccn Randfwijck ende Catz, om Den <©emelteni|eccde la Thuillerie te gaen binDen enbe Den fdbenmet alle beDencïuljjche ceDenrn te ges moet te boeten / bat na bien Defen ;fetact met Ijei Soomfcl)eötjc&.l^ in jaeutcalitept / enDe alöiec niet toetenDe toat Dien <!&öcmflten peec ©jaeff in jUan^ bati^ / nien beftDaecliJcli foube Itonnen loeps gljcen Dcfielf^ homfle Drctnaect^ / boeg fouDen befel· be Jfeecen ben raeec ©fiemeiten J|eec HmbaflaDeuc boUiomcntltjcft bccfeec&ecen Dat in ca^ Dp ieec Graef eenigticopenmgbe fouDe homen te Doen banfaeeften caecbcnDe ofte begrepen inDe iScactatcn Die tuffcljcn DeCEoone ban J^jancftrgcft enbe befen ^lact fgn/ batmen f^n «EED. baec ban bolitomen Communtca^ catie foube boen / enbe niet anbec^ ingatn of p;o· ceDecen al^ in Confojmité ban De t^pgemette (Crac tatcn.
i©rn+, JBartp té gföoo?t'iöappo?tban De Jureren Randwijck ende Catz act)tecbolgl)en^ IjafClÖofl SBog. Scfolntie gtjetoerd fjjnDe bp D'igecc ?imba(TaDiUc bau 29;anchcijcU / enbe met Den felbrn gtjefpioocHcn tjebi brnDenoopenbe'tflucli ban De homjle ban ben i|eec <ÌB?arf ban Awersbergh ?ïf-<0efante ban ben fftepfct/ jegcntDoo;bigb tot Cculen, rnDe uen ftjn <t£0. te gemocc ggebocrt be ConfiOecatie birtjacc i^oogjIBog.op {jee fiucU fijn l)cbbcnDe / ooch grt)oo;t 't tìappojt ban Orfel» be ©eecen bclangöenbe 't eiiccne be «l&fmciie igeet ?ira· bafï'aDeur Ijacc oSù. i)ecft te gt)cmoet gcboect ten rcgac< be ban De bcfenDmgije naec Portugael enDe gljelcgcnt» tìepùt ban ^r. ^t i)é ontrent bie faeche ai^ fynoe ban bjrgenben üioningt) ban l^;ancfirijch geDejiineert naec ©ojtngael. JBacrop gcDeiibcceect fönDe / (jtbbcn Ijatc itoog Jl©og. be gemene igeeren Dccffibec <!3r0cputcec» Den ober enbe tecfaeche ban Deggenomen moeptebe» banclfit / cnDei^befatcftcboojt^ Dit raaclDaecbpge= laten.
35en2i, .füDaCtp be Ï^CCC<i5?atf ban Awersbergh Itepfcrlyche Comminaci^ albiee in Den Haggcgiho· mentoefenbe geeft aen gaec i^oogh HQog. laten bcc< fjanbt-cepchen feccfteren bcflooten 25?iif / Die gcljouDcn enDe göepjefumtecc üiicrDC te fijn creDitilf ban brn ]|oogflgemeiten Stepfec op ben <0emeitrn lieec Cont miffari^aen(jatc üoog Jlèog. Oebbenbe De boo;fc();cbe 23?iffDefe ^upeifcciptie/te toeten. llluftribus,Geneio- fisjNobilibiis, & hünorabilibus noftris & Sacri Romani Imperii Fidelibus dileftis N, N. Ordinibus Unicarum Provinciarum Belgiarum. ïöaecop geDfUbcCCCCt fijnDe/ Öeiibenhaec ©oogD Jl©og. goet gebonöen Dat men Den booif5^|icfbppjobt(lcfouDc laten on-geopent / enDe miDDelec-töDt napen'tgljeei^e Ijiec bcboojen^ infuïchc ofte Diccgljelijcfte gijelegenftjepDt gepaffeect / om al^ Dan alle't felbe met Den meec-<i5emclten2&iiffte(ìcl* Icn in IjanDcn ban Den J^eec Vosbergen om bare obrc te Communiceren met fijn j^oogbcpt / betfïacn bcflelf^ Ì^ooci)kDtj^ ^Dbij^ enbe ConfiDecatien enDe baec bah fiappojtteDoen.
©en ai.'jiBactp fijnbe göeïjoo?t'tf3fippo|t banbc llcec Vosbergen acbterbotgen^ gacci^oagt) ASog.Qee folutie met ftjn i^oocüepDe gecommuniceect brbbenDe obec De^upecfcciptie «φ benSejief bie D't«c<i5?aif ban Aweribergh ttepfecltjcftc Commiffaci^ aen ftaec igoogb miogenbe Ijcefc laten p;efentecen / oocft oacc nefen^ geei;bibeect enDe nageficn be fietcoacta op gbe< lijcftfubjectDen 30, ^eptembec in ben ^ace fedhiea honderc twee en dertigh met ben Commiffori^ Gram- mayai(iiecboo;geballen/ biectna boo;gacnDe<@cIibeM catie in Conformile ban ben inguut bec bao/f} m» tcoacta/ enbe Itobp^ ban fijn 9oocl) ^emelte ^oog» geptbaec op gebolgt / go» ggebonOen enDe becfiaen mibt^Defentebecfoecften enbe tecommittecen bei|ee· een Linteloe, Brouck-hoven encle Vosbergen, om ftaec tebecboegbrn in l)et logement ban benbaojnoemoen CommifTari^ / enbe tjem te göemoet té boecen bat fiaec ilo. j@og· baec na tracten om met ftjn lUepfed. Jisajeft. enbe ben üepligcn ^oomfct)ef3fjcfteQocbei^abuprige Co^cefponbentie en Biuntfcljap te onDerbouDen / enoe bienbolgfjfnDe oocft ftjne Majefirp^ <t?efanten jgobup» een fulien cefpectecen / ma?c batfp gbe^ouDen ftjn t)aec
i^oocfi |
-ocr page 157-
156- V E R Η A E L
©ooHij cnbê (0ccccl)tigl)cpt ie maintencccn/ oötliicft ΓΦ ncfófKecldclte B^iajcficpt enDc alle tóonrngDcn cnDe |
©otentatcn in Ijaccn oocR öocti / enöe Daeunne ptifccu/ mijioüec fulc); olJcfpeuEt bcbbni upt tje^uprcfcciptie ban Df η 25|<cf bp cnDe ban toealjm Dcu (©emcltcn ec ben pittaci foulìemagDcii booi lionim bai tot brfc folutie oftefaeclunirtcn i^applicabcl / 'tfrfUcfuiiDcn UEinf η ad referendum. Nota , dac hy verlucht wierdc fuicks Perfoonlijck te willen bevorderen by dea Keyfer : dat was tacite ende heuffelijck gcfeyt : dat men begeerde |
bicn ada^^^^^^ / tnct Vosbergen , Walta ende Aldringa, oimtlCtfón Hoog-
SSBSÏöart I heydtnaecdec u fpjeccitcu em ie€ourccetcnmpmbe
Henicnbc miöt^Dien belecfDElljcft
tie fionöen scbm.
ren Linteloe, Brouck-hoven ende Vosbergenjacljteruol·
toccfi fifnöê'C............
wersbergh cnbcaei» benfelbeii oDenotificecct fjcbbcnbe
Üaerl^ooalj jBog. ÏJcfoIutie tenfeibmbage aenomcn
te» ceaacbe fnOe op Ijet fubject ban öen SSi'tef ban €rc.-
öentie biefiln 3t.Daeöt)^teboo?cninöaEt^oD8 j©oa.
©ccflabccinfl&e öabbeboEti ingoebenbooibentCamfC-
23ctoaccbcc ban ijaec J^oogl) j©oflenöc cnoe bat De aSe»
mdtcIgcccGraefBcmmjfnoeflöc / toonbebatbanbcn
aSjieftoapgljtfnEben een oöebeelte ban öct (iroosljge
Paccftement Daecinebc f}et^cael op ben baoifclj:eiie
SSjiEfaöcbjuclit/ toecbt bafï geljoubEn/ met bi'chlarin=
BÖEbat lijn at. foDbanigBEn SSjiEfaEn fijiulaunifcrj
ïicpfcciijcUe Mmftept fijne» i|?efr enöc aroniiuiifCHi
iHEtenfouDc öECbente cuggcoEtien / öoclj batftjiil..
fpnöclfjclibe boojfe&jcbcaöjicfonoec PjotelUtü Occft
opsljcnomE» / enOEbat fp Jffecen ©Drbrputcrrbr» Dfji
fElUEnoothalöaEcöcfaöEnoljclatcn / boojt^ [jibbni be»
fclbeï^EEcen IjaEC i§ooQlj.lBoQ{)Enb£(0öeOepiitrccOcn
[)iec »Eben^bet0adcbE53i|routfren DiebrrtJOlflcnjS|ì)n
gljebatlen obec Den Citul enbEviJualificatfe oie tjarc
ïlooalBoa· met goEt Öecöt enöE i^anOcmEnt f«iiinE=
renbcbaiberelbecoinpfircit / enbeoorftbcbooi/l.iam
ïlEEten Linteloe,Brouck-hovcnj Vosbergen, Walta cndo
Aldringa, actJtecbolabené ÖaEC ©og. JSog.«Etblutic
I ban ben aS.bEfe^ / gefpjaochenenDegECommiiiKrEECt
Öebbenbe fön ïloochEpDc obec't fliich uan liEt ^ntitui
lecEn enöe (©p-lcfijift öec söjieben aijS oorft uan üe Eiait-
fuieban^Sete in brn ^Lcf:c ban bicu bicmciifoubEbE^
hoe?en te Depcecen ba» f|)n jaooinfrD KcpfcrlyriiE
je(leptfcB?ÖbEnbeacn befEn^taEE. SCs^ na uoojgaEnDe
©ElibccatieenbEgbeicttoEfEnOE opIjdEc i^o. .Biius. βε»
foïutie ban Den aö. jSoöEnibEC 1639. op fuiEftc «iDe Dì£i=
gElijcIte fubject genoniEn/ goEt gtboiiOEn εηοε bfCfiaEu/
mibt^pefen te UECfoecUcn enbE ts Eoniniittcren De
ten Linteloe, Brouck-hoven, cnde Vosbergen, oinDc
bErbEce nioeyte te toillen nemen ban nocijmaeip tc
gacnbp Den ì|eec Graef van AwersbergjEnbe ben fElÜcn
tesEmoet boEien / Dat fooüjannEEC alp fijne öooinfEij
lilEpfcdijcfte jaönifHept foube göelÏEbEn tc fcIjj^bEn aen
bEfEn g»cact/'ttp in öec aiatijn/ JFcangof^/ ataliaen^/
•jtieDecIanbc^ of i^oocijbupt^ Oatljaccifoooö JKogeni
debeficecen bat be^upeiferiptie ban fooDanigeSdjic»
(.i;iiut vul· , _______________
bpbEneemEltcnefECiSjacfocbaEn/ nopEube bc ino= ! ben/ ai^oocIibanbinnEnbDbEnauifouDcmffr'tfn'fmt
Difieatie obec beg»upEcfEciptiEban DeSSjiebEn fap cm i^pifiAronrpnrps Dnm.ni rnr>p mhrn
meec-^oog|i-<!5£mcitEn iiepfec aen Ijacc öoogö .IKoa.
te Doen / enOe bat Dienbolgen^betoooJDen banFideii-
busbaECban foubentoo^bEn af gJjElatèn: toaEi· op fji
i^EEi;cn<i5IjebcputcttbEn öaec aff£ljcpbtgEnomEtJOib=
benbe/ jöngljcgaenepfpnHüogheydt , cnbeacnöen
(felben Q&ECommuniceeWöebiJcnbc bet ö&cpaffcecDc by
Oen meer· «©cmclten Heer Graef, enöe bat fijn i9ooolj=
«©ÖeniElte Hoogheyt bacc op I)ccfcoÖ£fcptijjnl9oocO·
totj^ Jibbij^enbe€on(iÖECatien/ toaecopgebelibEcecrt
/ij'nbe / /é in €onfoimité ban Dien goet gebonbcu niiöif=
Defen notlimael^ tebECfoechEn cnbe te Comniittcrc»
0emEec-(i5EmElte ^eEcen öaec iooglj iKogenbe a3c.
Deputeerben om aiiDerniacI tc goen binoen ben
mecc-<0enielten|^Eec Graef met ajitfjojifaiic omüati
fifu3L. tEtcechenoföembEftenti^ mettoatiCijteleiibc
«iSualificatie Dc Öepuültjche banBcnstie ftlf^ bpfijiic
ïöooaDfiOÖcnielte lüEpfecIöcBe juiajelicpt in DeffEÌf^
fcöïflbEn^ toECt BeÌEoent/ enbe in ca0 BpDaecban&c=
clcöt toeet te Doen of niet / fouOEn De «©enielte Ι^εεεεπ
Saecfêoogö Ji©ogenDe ©ebEpnteerben fi/na. oEnfEg.
aen bat men alftiec egfieen 25?ieben ban fijne mi'ec=
Celfi & potentes Domini rnCe in ben ®r)ct ban DEfElCC
23jiebEn Veftra Celfitudo ui Öit frangoijS Hauts &
PuiiTantsSeigneurs Enb£int!Enii£[ej;t Vous, inljctfita·
liaen^ Celfi potenti bignori, enbe in ben ®Eict Voitra
Celfitudo: fn0«.ïfiEbfcIanbt^ ofteIfooctjbupt^Hoog
Mogende Heeren enöC in ben |!Ec);t UweHuogh Mo-
gende. tgnbe alfoo jjft bacc obec ae{)o»Deii too^bt Dat
üen<©emElten l|eec t0?aEf 'tgljecne De boo?f3bobcn
üecmofDtn tosi lieöt (cube niogfien boojhomtn / foo fui·
ienbe (t^EmElcei^eectn öaeci^oogljU^ogcnDeb^tct&E:
committEecben bEn nuEC-öeincicEH ileec <6?acf in bc»
bencfien tleïlcn of fijn E. niet en fouöe üonuen goet biU'
Den bit iSebjE^ in 't ÏiEgacb ban fgne ^jiebrn enbe ijaer
toogö Mogenbe Defcécrfpectibclijch in Perioon bp fp»
ne raeec-ïgoocö|igeDac|jfEn tóoomfcö ittEpfEclgche iiöa^
jEflEpt tegaen upthJECciifn / enDe bat niet te ttoijfff
ten i^ of tlln ai. fai bte# aEugaenbe bieDec-jijt^ ben
bancftöebben/ of ten mfnfienficö boo?eenen fioiten
ttjbtPerfoonlijck tegaen beckjoegen bpbeni^eecCeur-
Vorft van Geulen , al^ öebbenDe becmibt^ fpn qnalis
tept of Befpc£tlbc4Sabup?fcöap hennifle ban Defacc»
hen ban fpne iaoomfcö ìÌtcpfctliicfte Majefiept enbe be'
fee SLanDen iSefpectibe om met Den fciuen iüeec Ccuc
©ojfi t'obecleggm enbe betamen fcccRecen baflen boet/
teaecop cnDetoacc naec bat be boojfeIj;£be faechebrc
boo;fcb?ebc ®itulcn enbe infcriptien ai^ ootftiriaufu·
IenlnDen€e]Ct bet S3;teben fuuDe iionnen too^benupt»
getoetftt/ mtt bpboeginge ban befe bEChlotinge Dat {jarc
iloogö JR3og beS3;ieben ban fpne meec- ^oogfl- (ΰ£·
melteiSoonifcö StepfetUjcBe Jili^ajcfiept mtt egceiiam
DEcCttuI Slnfcciptie ofte Claufiile in ben ®cjcc bau
iien/«l0 Ö'ecboojEn DnpDelijcU i^ uptgEbjuclit/ en fon»
Den bonnen aennemen: latenbeaen'tüiOgebalIrnban
föne meej-ï^ooaBfl-CifmElte Ooomfcij tìfpferluehe
JBajelìept De fflale Daecinne Defelbe aen !jact igoogfi
löOflcnDc faï göelicbcn te fcöiijbrn. 3?oJbec Bebbrn
gen ..............
Ï|00fl8fl-<15öcmclte ftepfeclrjcftc JKajEfiept öoubEnbe
aen Defen ^taet en foube honnen aennemen / baec ban
De ^èupecfcciptic ai^ ooth Den üSnöoubt öEfpEctibe
ininOec ®jtul<©ualincatie of tecme fonbE msbc b;en=
Ben / al^Oen oöeenen Die fijn eoomfcïj «epfeclöclie
Jföajefïept Bp Deffelf^ 25jieben aöebenbe of gebmpc.
lienbe aen De öepuDIöcfte ban Venetie felfi^/enbe fouben
ile meec-<@emelte i^cecent|aec)l|0. jIIÏioe®ebeputeec>
liÉnmeec-<eemeItinl&m dPiaer becfoecftrn DatöpDc
tnoeptefaoiibe nemen ban fulcjcbp fijne meec-ìoogtjfi-
(tPÖemelte fioomfcb üepfecJöciie JH3ojefIept Perioon-
lijcktebjiliengaen bebojbecen / enbe bat (I|ii3l. baec
ban tocOec-5iit^ Den banefe falfiebben: Dan in ea^be
τπΕίΓ-Φδε rtitlie itereen öaec ï^ooa Jföoa. «©ebEPUteeC'
't jiuch toanDe ®icuien cnbc ^iipccfcriptic ban 23μεϋ£ΐι
bie baec i|ooa Ifêos. bp a5efct);iftc fouCicn bcchlaccn tc
DcficcmUjan Wnc Soomfcfj liicpfcclijctie .ïliajcflcpt
ombaecop bcffclf^ iDüiifla^ lluüicntte tctjctlrcnen/
;ÖeroIutiebanDcnii.befc^OC= ! al^oocftbeClaufuicn bicta fooDaniatje 25?lrbfu (oüDi
flimicnt ban m i?ecc ©jacf ban bÊ&oojen aeinjaeect te tDojbni.
a·.' ... . g^cn 2,9. Jlöactp fijnDe fljjeöoojt'tHappojt ban De
-ocr page 158-
van eie Nededatidfche Vrede-Handelinsh. i57
iiai'c i)ooa jDaa· grccfoïbfcct/ Dat öc mcec-BBemcïDE C'if ifccrcü D'ifC i^'OÖ <BrDcp»tcecDcn {jrt bopjfi (tHffitir Dp bcii rnrcc-aljrmcltc S)ccc tscccicjjt l)fl)= liciiar/ fiiilfliDc flarn UinDcii De iQta de la Tuillerie, (©?-- Dinari^ ?ilmliafniöfuc ban örn ïianinflbban ®ianc!i· rijf-U/ cnöE Den fclüfn CDinmuniccïtn 'tgöccne inöoc. ncntiaocnbfcfjaclt/ Den niccc-gcmdtcn ifecc <©?acffai ^jn acnffijcfept/ om te Dienen fulcft^ cnoe üafc'tt«e=
i.^Piili^inSElibccatfeBclept/ enDcaBelettoes ftnDe op ftaec ïfoog JHaog. {ïcfolutie banöen %6. ^a^ ftcmbfc oöfc'tfiucft ban tjet gintitulccen cnOe vi)r,-ffl)2ifioiDcc23jicben/ al^ooeitban binnen bobcn «eri/ initfgaDcc^ De Claufule ban «Sete in Den iEert ban δίίπ Diemf η DcHceect ban De Koningen/ ®?inccn/®oten= taten/ enöe tïepublöcqnen/fcljjpöcnDc aen Defcn ^taet/ isjnocDtgljeUonDen tnöcbecflacn miDtfDcfen / tebtc: <0 cfien rnDc te rouimittrcrn Dc boo^gaciibe ï^eccen öacc i)oagJl5o!i.*0cDfpiiteecDfn/ om DebecDere mo:pte te ncitifn Unn nocftnidel^ te gacnbinOen Den Heer G'raef van A werf bergh, enOe Den felöm te gemoet boeten/ Dat footoanncecal^fijn ïïoomfetj üicprcclijcfie mSajefïcpt fouöe bclicbrn te fcöjpbcn acn Defcn ^tact / 'tsp in Matijn/JrcaHcop^/ ^taliaen^ / JicDetlanbt^/ of ijooaljOupt^/ Dat tjaec $|aog JHaog. Deficften Dat De fn= pccfcciptiebanJboDanigöc25?icben/ alsS ooeftbanbinj urn / bobrn aenfouöcn moeten 3tjn Celli Scpotentes Domini, enDeinöeniSïIeitban Defelbe SSjieben Veftra CeJficudo , in Ijet Jïcancop^ Iriaurs & Püiffants Sei- gneurs, enDeinDeniitrpt Vous, inljetgtaliacniCeifi i-'ocenti Signori, cnDe in Den (iEe);t Veftra Celfitudo, in Ijft .TSeötClanbtS? of ©oogij Dnptjs / Hoog Mogende hee'en^ cnöc in Den ®en/ Uwe Hoog Mogende.
5È>cn X. 'JCp?» Jijnöc geöoojt 't Öappo?t ban D'fêeecen Linteloe ende Vofbergcn (Deï^eec Brouckhoven ab: fmttuefenDc) acöteebolgen^ Ijaec ï}oog,®og. Öefo^ lutie ban Den ι ρ. löatnj lefUtDen/ getoeefì öebbenDe bp if ifeec Graef van Awerfbe'gh, enOe aert Den felben <Ö?acfbcfientgï)etnaecht IjebbcnDe/ ï)afC©oog.liföog. inceninge/ intentie cnDe cefolntie/ noopenDe 't (luefi ban Dcgntitnlatie enDeanDecc Claufuien ban «Secen/ Die lliicc fêoog. J®og. Difececen op/ cnDc inDe SSjiebcn/ Die fijn boojfs «cpfeclijcfie Jffiaielìcpt aen Defen S>taet fou= Degljelieben te fch?plicn/ naboo^gacnDeDelibecatie goctgebonDen/gemette i^eecengaec ilooglQog· <(3e« DcputeecDen mitfoefen te bcDancIien booj De moepte bp Difdbe genomen.
©en a 1.3!iui0 ontfangrn een mifTibe ban fijn ^oog· l)cpt Oen l&cec i^jinss ban ©cangie/ gefeljjeben Den 18. tc|c^/ IjouöenDe in effect becfoeeft Dac {jaec i^oog.iBog. aen fijn fjoocö fleniclteilgoogbepDttoillen laten toeboi men 't geene Defelbe fouDen mogen gercfelbeect ijebben/ noopenöe bft becWijfban Den <i5?aef van Awerfbergh iil^iecinüenüage/ taaeeop gtjeDelibeceect 5tjnDe/ OoetgöebonDcnenöcberlÏaen/ Darmen acn fijnboog- gcmeltelgoogljept foube cefecibecen bat bc boojfs <l5jaef fiQt) albiec ai^ eenpacticuItectlilIebouDt/ fonbecban eenige publijche affaire^ in'tgenecaelofin'tpacticit' liecaenpemantteci^ecelttefpjcccïien/ ja foo gemi' (cctt/ Dat bp naeubiclgtlt^ De fitaet en betceet/ enbe ah foo ben ^taet boojgaenl beclilaect met fijne öoomfch HfpfetlJIBajeflept/ al^oocRmetftetnoomfcb Oöc6 j^cuttalitepttebiillenonbecbou&en/ bat oocK De^m sefctenen befet aanben bec felbec iCcaffijfi in bet öoog- gfjcmelte üijeR Djpben/ enbe fp alommebaecinneal^ ^cutralen too?ben gbrtcacteect/ foo en ftonnenbaec ^ooQ iQog. egeen funbament binben/ toaec opbefelbe ben meec gemeite ©jaef fouDen honnenbaenbectcet= Ken/ fonbec oojfaecR te geben tot infcactle aen be boojf5 ^cutcalitept.
„Kpt bit becbael te fien bet beffeiu ban ^paanien/. |nni3e bctocfcn/ ofte ten minfienacngetoefen/ beirc öe ycanfcbejEiniiUc^/ batbefe45?aef quam op hoflen ban ben «oningb ban ^pangien ( tejijnommet öe» ^^ ®cacteten tot ©?ebe: toaec toe bifelbe ®?aefbabt een ïattjn^ ©ouboic : 't toelcft bP aen m-- fcöepben i^refoonenalbiec in ©iginalt beeft uectboont: oaec bp bccfeftecenöe/ bat aengaenbe be ®ptel/ bp uab^ be aehcegen lafl om Oefen ifetaet te «actc wn/ aelgcR Oe öepublöcque ban ©enetien tuert gbetcaftiicrtbànbrn föepfec : foo in b'SJnfcciptie bre 25?icocn alji in ben aen« fPiaecR. |
^Heni^ecfoMien bic bemin'tpacticuliec quamcn bc= facchen / gijebjupciite bP bithtnilg bie tnoojOcn : Fax xcerna.faciancpacemasternam : feggcnDc Dat inimcrji Dcfc g>tact niet loffelijcftctó nocb tocnfcbcltjehrc^ foubc honnenboen/ aljs te maecftcn een eeuwige Vrede: om alfoo ban tee jpbe te hennen te gebcn/ fijn lafl enbe in» tentie/ enbe bie afftiec fmaecftelgch te maecften.
i?p gaf enbelDch in een ©cfcfijift/ bp 't toelch bP bct^ focbt aen öaed i?aog IBog. om toeberom gbeUoojt te üJojDen beur Commiffaciffen/ te Rennen gebenbc bat |)p ontfangen babOc nirutoc «itcebentialen·
liaaec baec op toiect gefegbt Öattct <0efcb?ift of He» motie ban ben ifcec (i3;aef niet toa^ getehent : biacc op niet Ronnenbe bietben gecefolbeect. fSen i bieeben/ bat be i&cic ©jaefniettcbocnbaDbeal^fimpcIijcR obccte geben fijne Ccebcntialen/ omgbeopcnt enbeget):ami· neect tc torcbcn/ of bie in forma deiìderata toaren.
©aet in maecftte bpftnarigbept/ b?efcnbe oftocibci felbe üjaccn gelijcft aen ©enetien 5 niet ben iCptcl öerc- niilima cnbc Sereniras ; batmen ccl)tec bacc tn nocb geencontentementennam / maecpjecifc fouöe blybeii üp ben iSEptel banCeifiPotentes; Wc ©janchcijch fcif acn befcn ^taet niet en geeft : enbe bat tjet boo; ftjii Öoomfcbïtepfccf. JBajefiept foube sijn tot RIepnacö» tingb/ luanneer men bem Dc SÖ^icf toebec gaf.
3&aec bp mecchtc bP cnblfjch genougfaem/ bat (gfici ItjcR 't bc Uiaetbept toa^) bc.fen ^tact cube BjattciiCijcR töecn ïufl Dabben tot be ilanDeiingi) / immcc^ bat befe btactgrcnnnt^ itonbe/of toiioe fcpacaet laicaccEccn/al^ ficnbe Deuc be tebolte ban Forcugac) enbe Catalognien bcci meec boojbeel te fullen bp tontinuatie ban ben <©o?Iogb binben / al^ bene ben ©jeDcs fioetocifccc te gbelooben / oochtemccchcntoa^/ bat ^pangicn acn befcn M>tact apart ttacteccbc / bcel fati^factie foube gebcn. 2Öp bcm toa^ oocR eenigcn ttjbt be ©eet Fnquet een S5o?goignon : namae!^ in enbe omtcent bc J^anbc:: lingb tot Munfter bccI geb^upcRt/ toicn^ communicatie mecfl met ben J^ccc ©lince in'tpacticulicc/ enbe tot fgne pacUcuiicte fati^factic j^n gijcbiccll : maec foo tod fgn i^oogbepbt/ al^ bcl^ectcn tn be l^ccgabecingb ban bacci^b. IQog.betgefacb bcbbenbe/ fijn baflaeh
engageren / macc Pafpoojt betfocbt boo? b^m/ fijn CccpnenS3agogie/ omtegaenbcuc Brabandc op Na. men, CreutfnachCBbc Regenfburgh; 'ttUClcR bem tocgefiaen/ fonbec te betalenItanbt^ gecccbtigbcpt/ bacc op toogb bP ben 45». giunjj upt ben Hage. <gfn ^accbaccnaquambp tot Hamborgh, öoltcetittn of ratificeren bet €ractaet p}eUminaic.
Oefe ^omcc 1641.tuiert gcboonnen Gennep Bp befcn ^taet/ enbe Doriten bp ben Ccur-39ojfi ban Cculen.
«oninginne JUSoeber/ fecr gebact; in Cngelant/ repaffeecbe ban baer tn ^eelanbt / cube foo iangb^ ben Jïbijn op Geulen, alüjacc fp ficrft ben α. àulp 1641.3|π ^^ecembectDiertgeccì^ectbet i^ubielijcRtufrcben be jengbfic ^ocbter ban bc ì^iin^ ban (^cangie/ ntet ben outficn ^oone bei «©labcn ban «©ofl-©?icflanbt.
31n ganuarin^ gafmen paffagie tot Wefel aen ben <{3;aefban <{3ubjian / comtnanberenbe be 3]^pmct« fcbe : bacropbolgbbe tecflont omtcent balf ^anuanj be neeriagge ban be (Ceur- Ceulfcbe Croupm bp l^cm^ pen onbec Lamboy, bie fclf^ gebangen toett.
^cfe Btctocie gaf ben honing aenlepbitige toc g^ote ^effcpn^: omniet alleen inbe 3@eflpbaclfcbeCrep^/ maec oocR acn b'©öfl-3pbebecifepacnfcöc.föebeclans ben ^onquc'fief) Η boen ; liet baccomCractecen met befcn j&taet/ om acn <(?ubHentot betfleifcRingbebec 3@pmccfcf|e flbet: te gebcn drieduyicnt ivian te voet on- der dertigbConipagnieni enbe fcbfcRten opt S^jencR* djcft vier duyfent Breton», baie mebebe HeiTifche enbt Wymarfche coniungeccben / ?£ toelcR e^n fcöoon Eegcr maecRten. l^et ^tactaet met ben ^Imbaffatieuc de la Tuillerie g^cflooten üt ben tiage ben 8,
Inptal^öolöbt:^ ^
<0 Le |
-ocr page 159-
t58 V E R Η A E L
LeRoyconfiderantlepeud'mdination, quelesEn- remiscommunsontàlepaix, &qu'il eftimpollìble de les y porter,s'ils n'y Ione contraints par la forcerpour par- venir à une fi bonne fini fa Majeflé s'eft refoluë conjoin- aement avec les Sieurs Eftats Generaux des Provinces ÜniesdesPaysBas,delesattaquer le plus puiffammenc qu'il fe pourra certe Campagnei Et pour donner moyen auxdits Sicurs Eftats deiupporterplusaifementlesdef- pences qu'ils feront obligés de faire pour une grande en- treprinle,fa Majeflé a bien voulu leur accorder pour l'an- née i<)i}.i. un focours d'argcnc extraordinaire, conforme· ment aux conditions qui s'enfuivent.
Sa Majeftéaffifteradurant laprefente année iti+i. lef- di(s Sieurs Eftats Generaux de la fommede douzecens mil livres, laquellelefditJ Sieurs Eftate employeront efib- öivcmect à i'entretien dcs gens de guerre extraordinai- res qui font deiìa, & pourrorft eftrc levés, cn force que la- diteibmme de douze cens mil livres ne pourra eitredi- %'ertieàaucunaucre ufage. Ce que lefdits Sieurs Eftats promettent de bonne foy & malntiendront religieufe- ment, afin d'attaquer plusaiferaent lesEnnemis par tou- tes voyes & moyens à cux poffibles.
Sa Majefté fera bailler pourledit argent desafligna- tions qui feront bonnes au contentement de celuy que leidits Sieurs Eftats authoriferonc en France fur ce lubjeft pour eftre efFe£tivement àcquittées dans Paris, dans la cours de la prefente année ; Le payement s'en fera en trois termes, fgavoir, quatre cens mil li vres lors de la Ratification refpedtiveduprefent Traitté, Quacreccns mil livres dansle mois de Juilietprochain, & les autres cens mil livres dans le moisdOiftobreenfuivant.
111.
Moyennant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obligent de mettre IcurArméebonne 8c torte en Compagne; pour faire une entreprife confiderable : Sa Majcltépromet- tane de fon coitéde mettre pareilletnent une bonne & forte Arméeo on Campagne pour fiireauffi un entrepriie confiderable dans les Pays Bas, oii incómmodcr les Enne- mis le plus qu'illuy fera pofl^le. ·
Lefdits Sieurs Eftats confcntent que (ur ladite fomme de douze cens mil livres feront prifes &c refervées les pen- fions des Officiers Frangole, pour eftre payées & diftri- buées fur le pied & de la mefme ίβςοη qu'il a efté cori ve- nu par le Traitté du 17. luin lijo. de celuy du 14.. Avrii 1634.. Et que celuy que lefdits Sieurs Eftate commet- trontàParis pour recevoir lefdits douze cens mil livres, fera oblige' d'y payer & fournir la fomme à quoy fe mon- tent lefditspenfions fur le dernier terme du payement.
Sa Majeflé & lefdits Sieurs Eftats ratifirontrefpeöi- vement les prefens Articles, dans le terme de fix femaitis Qu deux mois, fi faire fe P^u*^·
Ce prefent Traitté ne defrogera point aux precedens faits entre fa Majefté. Et lefdits Sieurs Eftats, touslef- quels demeureront en leur force & vigeur pour eftre fi- dellement & religieufemenc cfFcdués de pare & d'au- tre.
^c Stoning conr>ti»ecm6e bc bietmioe inclinatie/ t)ie be genirene bpanùen tot be J^^tie tiebbcn /· enbe bat bet onmoaelfjift ίί ficn baec tot te beìBegen/ foo fp niet met getaaeIcbaectoeeebtDoneentaaojben; om tot foogocbt een cjinbe te gecatten/{leeft (l^n i@aje(tept begoten ge· famentlflït met be ®eecen Staten <©enccael ber ©ecee» tiiggbe i^ebeclanben {lenaen te tapen / op gethcacg· tigpe/ bat öp in Defc®eltit-®oc6t fai tonnen. €n om aen be ggefepbe ^eecen ;&taten mibbel temben/om Iic[)teI0cHec te fuppojtecen en te bjagm be toflen/ bie ^ tiecpltcf)tfullen30nboojcen gtoote 9len(Iagb teboen/ foo beeft fdn maftfiepc een pen te toUlen accojtecen en toeflaen/öooi'taeec lö^t. eenfecouc^ban eyttaojbi» geit/ confojm met be conbitien en Dobttoaecben/ bie i)iec öolgbcn. f , |
Sijn Majefteyt fai geduerende bet tegenwoordigh Jaer 1641. degefeydcHeeren Staten affiftcren n-.ctdcfomma van 1200000'pond dcwelcke de geieyde Heeren Staten eiFedivelijck imploycrcn ende ghebruyckcn fui|en tot onderhoudingh van extraordinarisKrijgs licden, die al- rede geworven zijn, of noch geworven fullen moghcn worden: in voegen dat degefeydefomme van iioüooo, ponden, niet tot eenigh ander gebruyck fai mogen gedi- verteert worden, 'c Welckdeghcfeyde Heeren Staten ghetrouwelijck beloven, cn religieulelijck fullen onder- houden, om door alle wegen en middelen , die hen mo- gelijck zijn, de'Vyanden lichtelijcker aen te taften.
Sijn Majefteyt fai voor 'tgefeydegelt Affignatien doen geven, die goet fullen zijn, en toe contentement en vet- noegingh van de geen, die de gefeyde Heeren Staten tot defefaeckiaVranckrijckfullenauthoriferen, om in dc loop van het tegenwoordigh Iaereffeö:ivclijck binnen Parijs betaelt te worden. De betaling daer af fai gefchie- denindrieTermynen i teweten, 400000.pondenbc· nelïens de refpeöivé Ratificatie van het tegenwoordigh Verdrag, 400000. ponden in de Maent van lulius naeft- komende, en d'andere 400000. in de Maent van Odo- ber daer aen volgende.
III.
Door middel van dewelcke de gefeyde Heeren Staten figh verplichten hun Hey r goet ende fterck in 't Veldt te brengen,om een confiderable Aenflagh te doen ; terwijl fijn Majefteyc van fijn zydeoock belooft, een goedt en fterck Heyr in 't Veldt te brengen, om oock een confide- rable Aenflagh in Nederlandt te doen, of de vyanden het meeft, dat hem mogelijck fai zijn, t'incommodcren.
De gefeyde Heeren Staten confenteren, dat van dc gefeydefomma van 1200000. ponden de Pensioenen der Franfche Officieren ghenomen fullen worden, om die te betalen en te diftribueren terftont, en op een felve wyfe, als verdragen heeft geweeft door Jiet Tradtaet vas den i; lunius lijo. en dat van den 14. April 1(^34. en datde geen, diede gefeyde Heeren Staten te Parijs iullen com- mitteren, om de gefeyde izooooo-ponden t'ontfangen, verplicht fai zijn om daer de fomma, die de gefeyde Pen- fiocnenbeloopen,van de lefte Termyn der betalinghte betalen en fourneren.
V.
Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen re- fpeftivelijck ratificeren de tegenwoordige Articulen, ia detijdtvanfes weecken of twee Maenden , foo'tghc· fchieden kan.
VI.
Dit tegenwoordig Tradactfal niet derogeren cn ver- minderen van d'andere Traöaten,mct fijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten ghemaeckt ; alle dewelcke iii hun vigeur en kracht fullen blyven, om van weer-zyden ghetrouwelijck en religieufclijckgeeffeiiiueert en nage- komen te worden.
Toi bevefteging van 'twelck wy Ambairadeur,en Ge- deputeerden der Heeren Staten Generael,uyt kracht van onfe refpeöive Pouvoirs tn Macht-Brieven, defe tegen- woordige met onfe gewoone mercken hebben getekent, en daeraen onfe Wapen-Zegels doen ftellen. Gedaen in denHigfΐηΗο#(ί»Λ, d'achtftedachvan Maert, 164.1, Dus getekent, Λώ Tuillme, ^.. H»ygns. C. Tereftejiii Ji van Brouckhoven, I. Catz> G. van Vefbergen, lohan vanReede, Ρ.ναηΟοπϊα^ S.veuHaerfolte.W. Aldringt» en met hun Wapen-Zegels bezegelt.
Geratificeert door fijn Majefteyt in d'ordinare forme, en bezegelt met het groote Zegel, in dato den derden van April, 1642. te Narbonne, gheteeckent Bauthtllief· ■ ■ I
fóiecnaboljatitie'tipouboicbeë fóoning^ op b'^m< bafTabeia la Thuillerie inbatoSt.Germeyn en L·aye^, ben 7. ^annarp 164,2. msitfgabec^ jget f^ouboit; bart gacelj^oog jllgog. Ιφ be i^eeten Huygens, Terefteyni Brouckhoven, Catz,Renfwoude,DonÌ8, Haerfolte endd Aldringa. (Cebateect Hage ben i. Marty 1^41. ife ü^ "En roy de quoy nous AmbaiTadeuirs ecDeputésde» Sieurs les EftstsGeneraux en vertu de nós Pouvoirs pedtifs avonsfignéscesprefentesdenos feings«rdinai- oaires & àìcelliis fìiit pofer les Cachetsde no> Artao··
Fait |
-ocr page 160-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 159
r
^^i(\\iileyeenllBUanJe\e 8. de Mars tnthtnsquarantt ieuit. Ain/i figné de la Thmllerie, R. Huygem j C. Tere. ffeifti J.nianìirouikhoven, I.Catz, G. de Vofiergen, Jo· henvanReede. F. vauDùnia. S.van Haerfoltei W.Aldrm- egj ScCachetésdesCachersdeleursArmes.
Ratifiéparfa Majefté en Ja forme ordinaire ecfcellé du grand fceau en date du troifiefme Avril i(Ì4.z.àNar- bonne, figné BouthiUier.
Pour plus grand efclairdflementdu J-Articledu trait- tcfaitàlaHayeen Bollandecejourd'huy, ila eftécon- venuqueleRoy fie les Sieurs Eftats Ceneraux des Pro- vinces Unies des Pays BaSf mettront cn Campagne cha- cun une Armee cotnpofée de dixhuid a vmgt mtlhmmes de pied, & ^^ ^«'tre milcinq eens à cin^ mil Chevau». Que leidites Armées entreront par touc Ja my May dans les Pays Bas, que celle defdits Sieurs Eftats attaquera une Place de telle confiderati6,que les Ennemis en recevronc cotableprejudice; & que celle de la Majefté attaquera auffiuneconfiderable de fon cofté, cu fera telle diver- fion en s'avangant dans Ie Pays des Ennemis qu'eftans o- biigés de tenir üne bonne partie de leurs forces pours'op- poferaux deflèins de fa Majefté,Monfieur Ie Prince d'O- rangeaytd'autantplus de facilité d'avoir un iuccésheu- reux de 1'entreprife.
Bien entendu qu'en casque l'Armée de fa Majefté ne fafle qu'une fimple diverfipn,elle fe mettra en Campagne quatorzejours avant celle defdits Sieurs les Eftats. Etau cas qu'il feit refolu que toutes les deux Armées entre- prennent des attaques des places, elles ie mectiont en Campagne en mefme jour precifement fans y faillir ; fur ftine dt matiquement de foi de part & d'autre.
Leidits Sieurs Eftats s'obligent de faire pafler dans Ie huidiefme jour du mois d'Avril, trente Vaiileaux de guerre bien equipées de deux, trois. ^uatre, Si citijj eens tonneauxàleursdefpens au travers de Calais, poürcm- pefcher aux Ennemis 1'entrée deFlandresparmerj Et au cas que les Arraes du Roy attaquent quelque pla- ce fur la cofte de Flandres, lefdlts trente vaiflèaux demeu- reront toufiours à ladite cofte tant que 1'entreprife dure- rà, & inveftiront par merde telle forte la place affiegée parles ArmesduRoy, qu'elle ne puifle eftrefecourue par mer, foit par forces du Roy d'Efpagne, feit par celles de quelque autre puiffance que ce puifle ettre, qüi vou- luftJes affifterfous quelque pretexte que ce foit,- aüdit cas lefdits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcorter tous les Vivres qui viendront de la cofte de France au lieu oii fera l'Armée de fa Majefté, oudeiuyentourniràprix raifonoablc, filesventsnepermettentpas d'enapporter de France fuffifammentj Et qu'ils foient bons pour les tranf porter des Pays defdits Seigneurs Eftats des Provin- ces Unies,audit lieu ; tant que l'Armée du Roy fera pour parachever fon deflein, auquel fa Majefté n?engageront jamais fes Armes, fans la confiaitce qu'elleprendme Ie con- teeu au prefent Artide fera punBueUement & jideUement txecuti par lefdits Seigneurs Eftats, qui Ie promettent & s'y obiigent fur peine de macquement de foy. & d'Infra- öion des Traittés fait par eux avec ia Majefté.
Les Seigneurs Eftats promettent fincerement aux Ar- mées de fa Maj.paJTage & repaflage fur Ie Rhin à Wefel,Sx. auffipaffage&rcpaflage furlaMeufek Maefirieht : pour veuque ce ne foit point pour prejudicierlleurs Eftats.
Les Seigneus Eftats s'obligent de tenir 'eur Armée en Campagne tant & fi jongtemps que lebiendelacaufe commune requiera & la iaifon pourra permettre.
En foy de quoy nous Ambafladeurs & Deputés des Sieurs les Eftats Generaux, en vertu de nos pouvoirs avons figné ces prefentes de nos feings ordinaires, & à icelles fait pofer les Cacbets de nos Armes. Fait à la Haye en Uoüande Ie 8. de Mars querantf deux-
Ainfi figné de la ThutUerh, R Huygms, C.Tere/ley», l.vanBreuckhove», LCatz, G. de Fö/iergen. I.vanRee- dt. P. van Dania. S.vanHaerJolte, W.Aldrittga,Sx,Cz· chettés des Cachets de nos Armes.
Ratifié par fa Majefté en fa forme ordinaire & fcelé du
grand fceau en date du d'Avril àNaibonne,figné Bouthiüter.
TOt meerVerklaringvanhet? Artijckel van'c Tra- étaet, defen dagh in den Hag* 'mHoUandt gemaeil. |
is verdragen, dat de Koningh, en de Heéren Staten Gc- neraelder VereenighdeNederlanden, yeder een Heyr in'tVeldt Tullen brenghen, beftaende in 18. of 20000. Mannen te Voet, en in 4yoo. of 5Ό00. Paerden} dat de ghefeyde Heyren ten langhften in 'c midden van de Mey Maent in de Nederlanden fullen treden; DathetHeyt der gefeyde Heeren Staten een plaets van foodanige con- fideratie fai aentaften, dat de Vyanden notabele prejudi- tieenfchadedaer af fullen ontfangenj en dat het Heyr van fijn Majefteyt van fijn zyde oock een confiderabelé plaets fai aentaften, of foodanigh een diverfie te maken, met in 't Landt der Vyanden te trecken, dat fy verplicht fullen xijn een groot deel van bun Heyrkrachteh te hou- den, om fighteghende deflèynen van fijn Majefteyt te ftellen, en mijn Heer de Prince van Orange foo veel te meer bequaeroheyt heeft om een geluckigh fucce» en g«- volgh van d'Aenrlagh te hebben.
Wel verftaen zijnde, dat ingeval het Heyr van fijn Majefteyt niet anders fai doen, dan een fimpele diverfie te maecken, het fich veertien dagen voor dat vande ghe- feyde Heeren Staten te Veldt fai begeven. En in gheval datmen refolveert en befluyt dat de beyde Keyren Ve- ftingen fullen aentaften, foo fullen fy figh precifelijck in een felve dagh te Veldt begeven, fonder daer in te faelen, op verbeurte van trouloofheyt van weer-zyden.
De ghefeyde Heeren Staten verplichten fich om op d'achtfte dach van April Maent 30. Oorlog Sche- pen wel toegeruft, van twee, drie, vier, en vijf hondert Vaten, op hun koften voor by Kalis te doen kruyCTen, om de Vyanden d'ingangh van Waenderen ter Zee te bei letten j en ingeval dat de Heyren des Konjngi eenighé Plaets aentaften op de Cuft van Vlaenderen, foo fulléa de gefeyde 30. Schepen altijdt op de ghefeyde Cuft bly·· ven, foo langh d'Aenilagh fai dueren, en ter Zee plaett, door des Koninghs Wapenen belegert, fodaniginvefti- ren, dat fy ter Zee niet ghefecoureert kan worden, 't 27 door dc krachten de» Konings van Spangien, of door dé genen van eenige andere macht, hoedanigh fy ook mach wefen, die ben wjlde aflïfteren, onder hoedanigh eeii fchijn het oock zy. In dit gefeyde geval verplichten figh de ghefeyde Heeren Staten al de Vivres te convoyeren, diè van de Cuft van Vranckrijck fai komen naer de plaete daer't Heyr van fijn Majefteyt fai zijn, ot vooreen rede- lijcke prijs Vivres daer aen befcbaften,foo de winden niei toelaten datmen ovetvloedighlijck daer afuyt Vranck- rijck brengt, en foo fy goet is om hen te vervoeren üyt de Landen van de gefeyde Heeren Staten der Vereenighdti Nederlanden naer de gefeyde plaeis,en daer des Koningë Heyr fai zijn, om fijn defleyn uyt te voeren, in't welck fijn Majefteyt noyt fijn Weapenen foude engageren enbügevm , finder het tetrofmen. 'twelckhy heeft ^ van dat Sinhoudt van dit tegeifmoordtgh Artyckel funituetyck en getrouwe/yek uytgevoert fat worden door de ghefeyde Heeren Staten, die fulcx beloven, en fich daer toe vero- bligeren en verplichten , op de verbeurte van manque- ment van trouw, en van infradlie en breking der Traöa- ten, door ben met fijn Majefteyt gemaeckt.
De Heeren Staren beloven oprechtelijck pasen nptt* over de Rijft te tfefelien de Heyren van fijnMajefteyt,en oock pas en repas te Maefirieht op de Mats·, behoudens da£ het niet fy om hun Staetteprejudicerenennadeelightti zijn.
De Heeren Staten verobligeren, en verplichten fichj hun Heyr foo langh in 't Veldt te houden, als de welftant van de gemeene faeck fai vereyflchen, en de tijdt fai kon·· nen toelaten.
Tot beveftiging van 'twelck wy AmbaflTadeurs en Gei deputeerden der Heeren Staten Generael,uyt kracht van onfe Pouvoirs en Macht-Brieven, defe tegenwoördighfi met onfe gewone mercken hebben geteeckent, en onfe Wapen- Zegels daer aen doen hechten. Ghedaen in den HoIIantfùe S.dachvan Maert, 1(^42. Dusghete- kenti/e la lUiüerit, R- Huygent, C. Terefiyn, I. vanBrotii- hovett, l.CatSi Q. vanVoftergen, I.van Reedt, F. van Donia, S.vanUaerfolte.W.Aldrenga, en met hun Wa- pen-Zegels bezegelt.
Geratificeert door fijn Majefteyt In deghewoone for- me, en geiegelt met het groot Zegel, in dato den derden April, Te Narbonne, geteeckentBmìM/ìt.
% Twee^ |
-ocr page 161-
i6o V E R Η A E L
Second Artide Secret e.
' -i ■.
LEs Seigneurs les Eftats des Provinces Unies, en fuiceduTraitté conclu,arrefté&fignécejourd'huy entrefaA'Iajefté & eux promettenc'au Roy deli- centierdelcur ferment & fervice lors que fa Majefté au- ra ratifié Ie fufdit Traitté trotsmilhemmeshons élift avec leu i s Officiers qui font preientement à leur ier- vice, en telle forte qu'ilspafferonc avec Ie fufdit nom- bre dans celuy, 6c à la folde de fadite Majefté & luy pre- ftsront ferment de fidclité. Enfoy dequoyjnousDepu- tés defdits Seigneurs Eftats en vertu de noftre Pouvoir avons figné la prefentc de nos feins ordinaires, 8eà icelie fait poler les Cachets de nos Armes. Fait à la tiaye en HoUande Ie 8, de Mars Ainfi figné Je la ThuiUerie,
R.Huygens, C.Terefieyn, P.vaaDonia. I Brouckhoveti, 1. Cats, S.vaw Haerfolte G. de Vof bergen, loban •van Reede, IV. Aldringa. Bi Cacheités de Cachets de leurs Armes.
Ratifié par fa Majefté en la forme ordinaire à Narbon- nele j.jourd'Avril lö+z. SignéBswiMwr&fgellc en placcart.
Tweedeficreet Artijckel.
De Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden, in ge volgh van het Tradaet defen dagh beflooten, gearrefteert en getekent, tuCTchen fijn Majefteyt en hen, belogen aen de Koningh te licentieren van bun eedt en dienft, als fijn Majeft, het voorgenoemde Tra- tìaet eeratificeert fai hebben, ίριο. Mannen, goede en eflèifti ve Lieden, met hun Omcierèn, die teghenwoor- dighlijck in hun dienft zijn, in fulckervoeghen, dat zy, met het voorgenoemde ghetal fullen pafferen in de me- nighie, en in de foldy van fijn gefeyde Majefteyt,en d'eed van eetrouwigheydt aen hem iullen doen. Tot bevefti- giogh van 't welck wy, Gedeputeerden der gefeyde Hee- ren Staten, uyt kracht van onfe Póuvoira en Macht- Brieven, defe tegen woordighe met onfe ordinare mere- ken hebben geteeckent, en onfe Wapen-Zege/s daeràen doen fetten. Gedaen in den Hage in HoBandt. d'achtftc dach van Maertj 164.1. Aldus geteeckent de la Tuiüerie, R.Huyge»s, C.Terefieyn, P.vanDonia, 1. va»Broed- boven, I.Cats. S.vanHaerfolte, G.vanFeféergen, lehan ven Reedt, JVi Aldr'mga. En met hun Wapen-Zeghels bezegelt.
Geratificeert door fijn Majefteyt in d'ordinare forme, te Narbonne, de derde dagh van Apri), ιί+ζ. Getekent Bouthittier, en bezegelt in Placcaet.
7)eclaration des Meffieurs les Eflats.
NOusfoubfignésDeputés des Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, declaronsqu'aprés nousavoireite'ditparleSieurAmbaiiadeur de la Jhuillerie que fes ordres avoient efté changés & qu'au iieu de demander {tsT purement ié'fiitplement Mn- fiqu'Uavoitfaitducommancenienr, on luy avoit de- puis ordonné declarer que fa Majefté les diferoitfeuie- lement par preft, fi par hazard la forme dont on les ac- corde par l'Artide fecret figné ce jourd'huy n'eftoit pas agreabic du Roy, ledit Ambaiïadeur ne fera peiat tenn four defavoue : s'aflurant au refte que fa Majefté eft fi rai' ionnable qu'elle voudra bien confidererquedtvers ref- pedls & la Conftitution des ces Eftats, ne permettent pas auxdids Seigneurs les Eftats Generaux delesbailler autrement. En tefmoignage dequoy nous avons figné la prefentedenosfeings ordinaires, &àicellefait poferies Cachets de nos Armes, à la Hayeen HoUande Ie 8. de Mars 16+a. Signé R. Huygens, C. Terefleyn, I. van Brottckhoven, I.Catz, Q.vanVofhergen, I. van Reedti F. van Doma, S. van Haerfolte, IV. Aldr 'mga. fit Cachet- tes des Cachets de leurs Armes. |
^Declaratie en Verkïaringh van tnyn Heeun ie Staten. ^
WY onder-geteeckende Gedeputeerden van de Generale Staten der Vereenigde Nederlanden, verklaren dat, na dat tot ons gefeght is door de Heer Ambairadeuri/i/<ir«;//er;>, dat fijn ordren veran- dert waren, en dat in plaets van de Troupen, fuy verlijck en foo eenvoudighlijck te begeeren, ghelijck hy in 't be- gin gedaen heeft, men hem zedert geordonneertt had te declareren en verklaren dat fijn Majefteyt hen alleenlijck by leeningh begeerde, foo by geval de forme, daer me- de men hen accordeert door 't fecreet Artyckel, defen dach gheteeckent, niet aengenaem aen de Konmgh was, de gefeyde A mbafladeur niet voor gefavoueert engelochent fai achten·, figh voorts verfekerende dat fijn Majefteyt iooredelijckis, dathy wel fai willen confidereren , dat verfcheyde refpeiaen en opfichten, en de conftitutie en ftant van defe Staet niet toelaten aen de gefeyde Heeren Staten Generael hen anderfints te geven. Tot getuyge- nis van 't welck wy defe tegen woordighe, met onfe ordi- naire mercken hebben geteeckent, en onfe Wapen-Ze- gels daer aen doen ftellcn. In den Hage in HeiS!<i«i,d'acht" (te dagh van Maert, 1641. Geteeckent R.Huygent, c. Terefieyn, l.vanBrouckhoven, l.Catz, G.vanVofttr- gen, l.vanReede, P.vanDonia, G. van Haerfolte, W, Aldringe,
ΨromIfeà^eβeurs les Eflats.
IESoubfigné Sieur de la TuiUerie, Ambafladeur du Roy Tres-Chreftien, promets que les trots milhom· met avec leurs OfBciers que les Seigneurs les Eltats ont pi-omis, en fuitte du Traitté conclu, arrefté 6c figné cejourd'huy entre fa Majefté & eux delicentierficfaire pafler au fer vice & à 1» folde de fadite Majefté, ' répafle- ront avec leurs Officiers au bout de douze Moispro- chains, dans celuy & à la folde defdits Seigneurs les £- ftats. En tefmoignage dequoy j'ay figné la prefentede mamain&àicellefait poferle Cachet de mes Arme». FaÌtàlaH<iKenH»j7«»<fele8.deMars, 1^41. Signé de la Tmilerié.
Ratifié en la forme ordinaire par fa Majefté, àNar- bonne, ie 3. jour d'Avril 1541. Signé Bouthillier, & fcelleeriPlacart.
'Belofte aen myn Heeren de Staten.
ICk onder-geteeckende Heer Λ laThuiUerie, Ambaf- fadeur van de Chriftelijckfte Koningh, belooft dat de 3000. Mannen, met hun OfiScieren, de Heeren Sta- ten hebben belooft, in ghevoigh van het Tradaet, defe dagh beflooten, gearrefl^ert en gheteeckent, tuflchen fijn Majefteyt en hen, te licentieren, flaken, en over te doen gaen in dienft en befoldingh van fijn ghefeyde Majefteyt,ten eynde van twaelf Maenden naeft-komen- de weer fullen paflferen met hun Officieren > in de dienft en befoldingh der gefeyde Heeren Staten. Tot getuyge- nis van 't welck in defe tegenwoordige met mijn eyghen handt hebbe geteeckent, en mijn Wapen-Zegel daer aen doen ftiellen. Gedaen in den Haegh in Heüant op d'acht- ftedach van Maert, 164.Z. Getekent laTuiUerh.
Geratificeert in d'ordinare forme door fijn Majefteyt te Narbonne, de derde dach van April, 1^41. Getekent BouthiUier, en in Placcaet gezegelt.
iCcactaet enbe Campaigne gcfft noc& aenùcieti §)taet nocg aen J^jancltctjd^ niet geaeüen/ immer^ niet in jgebeclant/ bant De ^efftfcge entic JBpmecfcèe/gic ifich oocK get Megec ban Defen ^taet conflimeettienDe» i&omec met legaen aen Defe en sene jpDe Φ/fop. «BnDe al^ bet tdOt toiecùtboo; on^aiegecin<t3uecnifoente gaen: faopaffeecDenbeêeffifcfieenbe3@pniecfcptieti öljön tot a©efei/ Befet latenbe^upji/ «cropenent»? ©upcen/met Cfnige Blepne fXartflien^.
lÊaccaen b'anöec jpe getoon ©jancRcijcR DeiFft· mcufe ^teccBte Perpignan, mettet gefjeele (©^aeffcfiaP ban RouiElion. 33it !3!aectic8o(ienöe D?P£be betanOP rinafn met önaclanDr. «©e «oninalnnequam in epflf'
ttft |
-ocr page 162-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
nfc ^etfaoM met òe pjinccffe iìopqle in 'tbfsin ban .faactitisi upt «Öncrianbt in Den Hago : entie öe fóoning het) upt Londen ücgeücnOe ! cicjjreöE fijnen stootcn ècanDacct op, ©απ öic tpöt af D'»©o?lo8ö alöacc gctontinucfct. ©in ttoninsö enöe ftjn SacD tucl ficnöe Dat fijne faccftc obteuj; aemaeciit toiecbt onöccpjEtwt ban De Öeliaie/ fidDe fijn DoapfeecopDitilutoilgcït: titDc DatOaccDooj in^ngeianöc DefcmpulcufefouDen toccDcn Pecfeecfìecr/ Dac fgn J@ai«flcpt foo Diccen Pant ncocnöe acn Den i^jin^ ban DE<0£Ccfa?meeeDeOEli8ie geen D'allecmfnd geDacljte baDDe ban tebiancltelenin 'tfIucftban't<{£ieIoof: ^at ooch Defcn ^tact fïcg Doo; Dit ^utoetijch fouDe taoncn feec Qctianoceett enDe bec' bonDen / om De pa^tDp De^ Stoningp te bolgen of te&e= gunflijiew.
'tEerfte, DatalBiecfleDiebcnhJiecDt/ toag«n?lmi Daffüöc : Het tweede ; alleclepe in βοορ enOe uptboec uan ?llttiuniiic ban <©o?loal)/i©apfnen/^ci)cpEn ; Ten derden ,ontfrEnin[iljDan ti^jficicccn/ niDeaennemins ban lìEpgl)^-botc[>. O^ortj iioUanDtgecftnietfìunmn torïOen beÌBOogen ompactljpteïticffn: JSaeci^bofc (taiiöigl) geblebcn bp gacc j^cuccalitcpt. ;&oaDatDit l?ulBflijcIt fjeeftgebaect effecten/ bp-han^ cec{)t contea· rie ban öe gene Dtenien |Ïg bicDfC-syt^ ijaD in-gcbeelDet.
gn 't begin ban Dit gaerliet cocfi öeConingftban ^ainetnaccÏi aen ibaeci^oag Ifòog.aenbicDenrtjnebe- tinOOelingi) om te bmDen tuffcljen Defen ^taet enDe Den Coniugi) tìang>pangien eengocDcuptliomflban Den ©oiïoglj. ^aei· op Ooo? De Jgeccrn Voibergen, Weede, cnde Velerie) aen De^ Coningl)^ iScfiDentTanckcn tot anttiiao;t geftpc op D'aengebooDcneintecbentte ; Dac aU booten tot foo tDicljtigöenljanDrlingl) te hoornen/ ban iioaben toacen De geDeflreecDe ©afpoojteη iniieöoojigc= ïie 3Fo?me.
©en veertienden ganuacij compaccecDen een acn= ficnitjcft getal Der Staten ban tollanbt tee ©tCi oabcclngtje ban Ijaec ©o, JBog.feggenDeDatallentöali brn De gecucijten liepen ban Dat eenDag[)totDe(&ene; tale BjeDe-banDeitoa^ aengcfÏelDt tot Munfter; enDe Dat noctitan^ uptBjanchttjcg aen Defef ^taetgeen Notificatie Daec ban quam. ©ecfocijten Dat Doo? De ®e= fontmitteecDe ban öaft ί|α· J®og. niet Den J|eec?im= balfaDeuc de la Tbuiiierie, obee öet geit fccour^ of i^Tcac· taet banCampagnie fianDelenùe/ moctjt biecDen ge^ fpiOQchen op Dat fublect metbid-gcDacbteni^eec^m» baiTa&eur: om te toeten bjat t)em Daec ban mocbtbe- Itent sijn. ï®aec op Defelbe anttooojDe/ niet al^ pacticu Iict tebebben ban Den (geec ?imbjffaD. d'Avaux Dat Den z'ï jrebjuacp narft-ItomenDe toa^ genoemt enDe scpjaïfigeect tot D'upttoifTriingfi ban De^afpoojtenof Salvi conduflus : cnDf Dat tot De bp cen- &om|l tot Mun- fter gefielt toa^ Den vijfentwintighften ffiactp Daec oen nacll-boIgcnDe. J^aec ban gecappo?teectfijnOe tet ©er=
tilie P;abintién aengemaent / te tnillen bequamen tot De dJemelDe bp-een-homü enDe i^tcactaten / üaec te betl^iacen op bei^ominatie Dcc ^ecfoonen Decbaeci^ te fepnDen / enDe op &et concipiecen ban De nooDige 2|n- ficuctie.
©en Beeft rsjnï^oo9i)eptIatecomraunicecenfeec= ucc CceDenttaie ^;ief banDeui^tacfbanTrautmanf- doriFopcen ©ominicaneclisonicii P. George.· D. Eber- Heyn aen Den CacDittael Richeiieu : jiiBaec alfoo Defelbe t64i.tDa^gefiojbcn/ foogaDDpDc· felbe obecgegeben aen Den CacDinael Mazarin.^ijn aen^ «jcngi) bia^ niet al^ eene Ijetifcj^e aenmaninge tottet af- KPnDcn Dee JFcanfcge penipotentienfen tot De (Seneca:^ IC %Dc ftanDcUngf) / baec op ban toegen Den Stoningg (n'tlangbe geanttooojDet enDeaengetoefentoicct/ Dat ne wtatDatien toacen enDe quamen banbefijöe De^ Utep^ enbe beö üionmgö^ ban ^pangien ; al^ toepgeteo. De De fojmele ïpafpoojten.
iPföïuacp toiett boo? ben I|ecc Catz aen Baec ïr' I®??· Be-ephiDeert «ejjtcact «pt een 95?i£f ban Den «""infWÖtften öefiDent Sr. Romain upt igaml»o?gö rcü?ebenöenios?Eb?uatljacnbeniecc Braflèt: iu&on-· DenDe/ iiat bp niet toiIlenDeaeiVicmcnbe®afpoo?ten bati ^pangien onDec Den .ï^aem bau D. brandfcade Meiio : De «j^jatf ban Awerfpegh t)ab boor Beflageri/Oat |
De ütonfng ban Hngacien ( alfoo toiecbt boen «oct> ggfi noemt be $tcpf£r}ai^ lafi ijebbenDe ban ben lioning ban ^pangicnOeftiOEfoUÖCbcrfecncn. Le jugementdeces quarriers (difantledit S, Romain ) eftqu'onlespouvoit bien accepter, (Dat te ffgsen) 't ^elbe PafpQojt toa^ geöaterct Weenen ben aS.aanuarg id+x-met befe chu- fülaconcernens: ut Deputato® à Contceaeratis Beigli Or. ditiibus Plenipotentiarios Monafterium ad Tra<ftatus pacis ibidem inftituendos prcficlflentes videlicet .... per omnia territoria ac IocïC] 6:c. una cum comicibusj fa- miliaribus, familiis,equis,curribus,navibus> reDusj iarci- nis,ac icr(pturis,&c. libere,tutò, Tecure, atque Expcdite, ire, tranfire,&c. (batig tefeggcn.)
^en 2.7,^ebjuertj toect beuc Den i^eec ban Mitheoes bantoegenftjnVooggepbt toeoec gerommunicrect een 25?<efbanS.Roraiin upt Han^rg bau ben 17 icbjua* ràmeteen^afpoojtbanDenlKoningl) ban ^pangien felfgcbateect SaragoflaDen ipjSobembji^ getcec» ftent Io el Rey,en lagpc/ Andrésde Roca: niet uptlatmg ban De (Citulen Dee ©rceenigDe iPiobintien / be ciaufulc concecnensStoa^/ DatiipgafPafpooitaJos Ptenipoten- tiarios , quelosdichosËftadosGeneralos de JasFiovin- cias unidasdel paës baxo han nombiado y nombraran &c. (bati^ tefeggcn.)
5©e fahe met fiin ^oogDepDt gecommnnicecrt 5f)nbe/ obec Defe i^afpoojten : ^00 fionbt fjem befl aen bic ban Den lüoning feif. <t5Doci) alfoo een Couticc iipt cijch bettoagt toicctop Datfubjictj toecDt De facclie nocg op-gffiouDen. .
^en Ï.|Battf| i^ tee SecgaDecing inge(jac(t De {^eec d'Ëftrades op S3?ieben ban Cirbentte ban Den Cloningt) upt ^t.<l3ccmain ban Den S.jFeb^uarij comptimeiiteceris De ban fi^ne Aejeflcpt^ ftncece intenticn tot onbrct]ou< Dinge Cec tïlliancen/ bebe een Defi igc toaetfciioutomgfte tegen be ^paenfcöe loof ïjrpDt ; batfe in 'r gemeen al^ be tijbt ban öeCampagnie gljcnaccfit / op De 23aen biacOt openingebanD|ebe-]|anbe1ing/ om baec mebebe«0o;) tog^ pjepacatientecrtacbeccn. Sepoe toi)bec^ bat be ISoningfcccbectoonbicttoa^teljooccnöat men aiftiec ÖaDDebeCompagniengcceDuccctt: te toeten banaoo. op lyo.ban lyo.op lao.enbeban no. op loo.meencns De bat baecom get alcgec alfiiec met fiofie met geno. gfa» me fojce in't Belt Iiomen.K^aec be i^eecen ban inoliane (bie meefi oo;faite toacen ban befe ccbuctie) babben baei: ban een anbec opinie ; nametgck Dat be Jdoofbcn Die caffcecben / niet effectijftoacen onbcc be Compagnien/ en bat fp nu geltjefie fiecch (mibt^ pjomptdijch beta{cnt> be) in't l^elDt fouDe homcn aI0 te boo?.
J^oojtbifcouceecbetoel- ggemeioe d'Eftradesbanbe Campagnie en tegentoooibige gekgentljcpt br c faecöcn banb'©o?loge.
3&en 17. jBactÖ becRlaerbcn Bare i^o. üïSo. bp fc{)|ifi teltjcheanttooojDt/ batfpt)Qec bet Concept ^j^afpoojc ban Den ifóonfngban ^pangien lieten gebalien.
® en 13. JEapi^ in pjefentie ban fijn l^oogBcpbt gc« tceDeninbelibecatieobecbcn Soet ban De Commiffie om te gaen na l!lgun(lec.
(©nDectuflcBenigbeuc ben lïmbafiabeuc ban befcn ^taettot^acg^ toebec gegoten nabolgenbe €cactaet.
LOüis par la gracc de Dieu Roy de France & de Na- varre: A tousceux qui ces prefentes iettres ver- ront.Salut. Ayant veu&: examinéen noftre Confell leTraitié, qui a efté fait eo noftre nom& fignéparnoa Amés8ffeauxConfeilleisésnosConfeiIs ie Sieur Bou- tiüter de Cbavigny,Commìùdemàe nos Ordres,Secretai- re d'Eftatöt denos Commandemens, & ie Sieur de la ThutUerie üo&ie Ambafladeur prés des Sieurs EflatsGe- ueraux des Provincej Uniesi|es Pais Bas,eftant prefente- ment en noftre Cour δε ruitre)nos Coin miflaires en cette part^avec Ie Sieur Guilliaume de Lier, SeigneurdOofter'· wijck, Ambafladeur deidits Sieurs Eftit^rés de nous, en venu des pleins pouvoirs que nofdits Commiflaires & ledit Sieur Ambafladeur ont eux de nous & defdits Sieurs EftatSjduquel Traitté la teneur s'erfuit.Le Roy confide- rantlepeud'irdination que les Ennemiscomroursunt à la Paix &qu'il eft impofltble dc les y porter s'il ny font contraints par Ia forccj pour parvenif à une fi beone fin» fa Majefté 5'eft refolue coDjeintìtment avec les © 3 Sicura |
-ocr page 163-
i6i V E R Η A E L
Sieurs Eftats Generaux des Provincss U nicG des Pais Bas de les attaquer le plus puilfamment qu'il fc pourra cecte Campagne. Et pour dunner moyen auxdits Sieurs Eftats de fupporter plus ayfement les delpeoces qu'ils feronc obligés de faire pour une grande emreprife, fadice Ma|. abien voulu leur accorderpourla prefent imés milfix uns guatante trois un fecours d'Argenc extraordinaire conformemenc aux condicions qui s'enfuivent.
Sa Majefté aiEftera durane la prefente année milβχ eens guarente treis lefdits Sicure Eftats Generaux de la fumme de douze cent mìl ìivres : lefdits Sieurs Eftats employeront effedliveraenc à l'entrerien des gens de guerre extraor- dinaires qui font defia Se pourroit eftre levéesen forte que ladite fomme de Jouzecem mil Ìivres ne poume&te divercie à aucun aatrei^e, ce que lefdits Sieurs Eftats promettent de bonne f^ & maintiendront religieufe- inent> afiìn d'attaquer plus aifement les Ennemit par toutes voyes & moyens àeux polfibles.
Sa Majefté fera baillerpourledit Argent des Affigna- tions qui feront bonnes & au contentement de celuy que lefdits Sieurs Eftats autboriferont enFrancefurcelub- jefl: pour eftre efFeöivement aquitées dans Paris dans le cours de la prefente année: Le pay ement s'en fera en trois termes ; {gìVOÌi)^uatre cens mil livres lors de la ratification j-efpetìiveduprcièntTraitté» qmtrecens mil livres le tnois de lui letprochain. Et lesautrs quatrecens mil lì vres dans le mois d'Oftobre enfuivant.
III.
Moyennant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obllgent de mettreleur Arniéc tome ér forte en Campagne pour fai- re une entreprife conlìderable, fa Majefté promettant de fon cofté de mettrepareillement une bonne & forte Ar- mée en Compagne pour faire ausfi une entreprifeconfi- derable dans le Pais Bas, cu incommoder les Ennemis le plus qu'il luy fera posfible. ^ ^
Lefdits Sieurs Eftats confentent que far ladite fomme cens mìl livres i feront priles & refervées les pen- fions desOfficieriFrangois, pour eftre payéesöc diftri- buées fur le pied & de lamefmefagonqu'ilaeflécon- venu par le Traitté du dix-feptiefme luin , milfix cens freme, & celuy du 14 A vril »»/"//& iwi/riaiejee/rf, & que celuy que lefdits Sieurs Eftats commettront λ Pam pour regevoir lefdits Jouze cens mil livres, fera oblige d'y payer & fournir la fomme à quoy fe montent lefdits pen - iìons fur le dernier terme du payement.
Sa Majefté lefdits Sieurs Eftats ratifierontrefpetìive- ment ks prefents Articlesdansletermedefixfemaines ou deux Mois < iì faire fe peut.
VI.
Ce prefent Traitté ne defrogera point aux precedens, faitsentrefa Majefté & lefdits Sieurs Eftats,tous iefquels demeureront en leur force & viguer pour eftre fidells- ment & religieufement eiFcdlués de part & d'autre.
LOiiisj door Gods genade Koningh van Vranckrijck en Navarre, aen alle de genen, die defe tegenwoor- dige letteren fuUen fien, S*luyt. In onfe Raetgeiïenen ge-examineert hebbende het Tradaet, dat in onfe naem Isgemaeckc) engeteeckent door onfe getrouwen en be- minde Raets-heeren in onfe raden, de Heer BouthiUier deChavigny, Commandeur van onfe orderen, Secre- taris van Staet, en vanonfebeveelen, en de Heer de/« Tuillerit, onfe Ambafladeur by de Heeren Staten Ge- nerael der VereenighdeNederlanden, tegenwoordigh- lijck zijnde in ons Hofen'^evoIgh> onfe CommlfTari- fen indefefaecky met àc tictt Willem van Lier, Heer van Oofter-wijck, Ambaffadeur der ghefeyde Heeren Staten by ons, uyt kracht der volmachten > die onfe ghefeyde CommiiTariiren , ende ghefeyde Heer Am- baffadeur van ons, en van de ghefeyde Heeren Sta- ten ghehadt hebben : van weick Traöaet d' inhoudt volght. |
Alfoo den Koningh conGdereert en overweeght de weynighe inclinatie, die de gemeene Vyanden tof de yreede hebben» en dat het onmoghelijck is hen daer toe te beweegen, foo fy door ghewek daer toe niet ghe- dwoDghen werden, foo is 't dat zijn Majefteyi, omcot foo goet een eynde te gheraecken, gerefolveert en be- flooten heeft, hen ghcfamentlijck met de Heeren Sta- ten Generaci der Vereenighde Nederlanden , op het krechtighjle. dat mogelijck fai zijn, in defe velt-tocht aen te taften. En om aen de ghefeyde Heeren Staten middel te geven van de koften, die fy verplicht zijn tot een groote aenflagh te doen, telichtelijcker te verdra- ghen , foo heeft fijn Majefteyt aen ben veraccordeert ea toegheftaen voor het tegenwoordigh jaervan/^iVe^e». dert drie eride veertigh een fecours en onderltandc van Extraordinaer geldt, naer de Conditiën, die hier vol- ghen. ^
Sijn^ajefteyt fai, gheduerende het tegenwoordigh jaervan feiten hmdert dr%e en veertigh de ghefeyde Hee- ren Staten Generaci affifteren met de fomme van tvsaelf hondert duyfent ponden, dewelcke de ghefeyde Heerea Staten effei^ivelijck imployeren en hefteden fullen tot d'onderhoudingh van Extraordinarie Krijghs-lieden , die alree geworven zijn, en noch gheworven fullen mo- gen worden': invoegen dat de gefeyde fomme van tvaelf hondert duyfent ponden niet i^iaio^tateteenighander gebruyck gediverteert worden ; 't welck de geieyde Hee- ren Staten ghetrouwelijck Jieiooven, cnreligieufelijck fullen onderhouden , om door alle wegen en middelen, die hen mogheiijck zijn, de Vyandtlichcelijckeraente taften.
II.
Sijn Majefteyt fai voorde ghefeyde fomme van pen^ ninghen aflignatiendoengheven, diegoctfullen zijn, en tot contentement en vernoegingh van de geen , die de gefeyde Heeren Staten hier toe in Vranckrijck fullen authonfeeren , om effeöivelijck betaeldt te worden binnen Parijs in de loop van het teghenwoordighjaer. De betalingh daer affalgheichieden in drie termijnen, te weten vier hmder ponden beneffens de refpe·
(Sive ratificò van hetteghenwoordighTraöaet, vier hondert duyjim ponden in de maendt van Julius naeftko- mende, en d'andere vier hondert duyfent ponden in de maent van Odlober daer aen volgende.
IIL
Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Sta- ten fich verbinden hun heyr, goedt en fterck zijnde, in 'tveldi te brenghen, om een confiderable aenflagh te doen; terwijl fijn Majefteyt oock van fijn zijde belooft een goedt en fterck heyr in 't Veldt te brengen, om oock een confiderable aenflagh inNederlandttedoen, of de Vyanden op het meeft, dar hem mogheiijck fai zijn, t'incommoderen, en te befchadigen.
IV.
De ghefeyde Heeren Staten confenteren enbewilli- ;en datmendepenfioenen der Franfche Officieren van Ie gefeyde fomme van twaelf hondert duffent ponden af- neemen en referveeren fai, om op gelijcke voet en wij- fe betaeldt te worden, als verdraghen is door het ver- dragh van den feventienden lumissfeliien hondert iertigh en dat van den veertienden Αγήί feftien hondert vier en dertighméaàegtm , die de gefeyde Heeren Staten te Parys fullen committeeren, om de gefeyde fomma van twaelf hondert dnyfent ροαάίΏ t'ontfangen, verobligeert en verbonden (al zijn daer de fomma, die de ghefeyde Penfioenen beloopen, vande leftc termijn der betalingh te betalen en fourneeren.
V.
Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen refpeftivelijck ratificeeren de tegenwoordige Articulen in de tydt van fes weecken of ttsee maendon, foo 't ghe- fchiedenkan.
VL
Dit tegenwoordigh verdragh fai niets derogeeren en verminderen van de voorgaende Traftaten, tullchen fijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten ghemaeckc, alledewelcken in hun kracht en vigeur fullen blyven, om van weer-zijden getrouwelijck enreligiettflljckge-effc- öuccrt en volbracht te worden,
Articlei |
-ocr page 164-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
En foy de quoy nous Commiftaires & Ambaflkdeurs
envertu denos pouvoirs refpedifsavonsfignécespre·
fentes de nos Signes ordinaires & a icelles fait pofer la ca-
chet de nos Armes, ì Paris ietrentiefme Mars,milfix
ce ns quarante trois. Signe BouthiUier de la Tkuittter &Gw-
illaume de Liere avec leurs Cachete.
Secreete Artkulen
De Koningh gefien en ge-examineert hebbende de
fecrete Articulen, befluoten en gearrefteert in fijn
naem de ;o, van Maert leftleeden , tuftchen dc
hitcKTi BouthiUier de Ch»vfgni. Raetsheer van fijn Ma-
efteyt in fijn Raden, Commandeur van fijn or deren >
Secretarius van Staet, en van ü\n beveelen, en de Heer
de la Tuitterie, fijn Ambafiiadeu' by mijn Heeren de Sta-
ten Generael der Vereenighdt Nederlanden, teghen-
woordiglijck zijnde in fijn Hof en gevolgh, beyde Com-
miftàriftèn van fijn gefeyde Mijefteyt hier in,en de Heer
Ifillem van Lier j Heer van Oofterwijclt, AmbalTadcur
der gefej^e Heeren Staten by fijn Majefteyt, lin gevolgh
van het Traélaet, beilooten en gearrefteert tuflchcn hen
óp de felve dagh, uyt kracht van hun volm-achten, van
welcke fecrete Articulen d'inhout volght.
Tot meer verklaringh van het derde Articul van het
Tradtaet, defe dagh gepaffeert, is verdraghen dat de
Koningh, en de Heeren Staten Generiftl der Vereenig-
de Nederlanden yeder een heyr in'tveldt fai brengen,
beftaende in 18 of aoooo mannen te voet, en 4^00 of in
yooo paerden : dat de gefeyde heyren in Nederiandt ful-
len treden, ten langhften op half mey naeftkomende,
'c en waer dat de geen, die over de heyren des Koninghi
van Spangien gebiedt, fich eer io 'c vdt begaf j in welck
geval de Koning en de gefeyde Heereh Staten verplicht
fullen lijn fich ter felve tydt te veldt begeven, werwaerts
ty fich fullen mogen keeren: dat het heyr der ghefeydc
Heeren Staten een plaets van foodanigh belangh fai aen-
taften, dat devyanden G&nmerckelijckeprejudirifenDZ^
deel daeraf fullen ontfànghen, en dat het heyr van fijn
Majefteyt van fijn zijde oock een confiderable flaetsüX
aentaften, of foodanigh een diverfie tmcck^a, met ia
het landt der vyanden te trecken, datiy verplichtzija
een groot deel van hun krachten te houden, omdedef-
feynen vaii fijn Majefteyt tegen te ftaen, en dat niijq
Heer de Prince van Orangie foo veel te meer bequaem-
heyt heeft om een geluckigeuytgangh van d'aenllagh te
hebben, die hy doen ial. Wel verftaen zijnde dat in ge-
val het heyr van fijn Majefteyt niets anders fai doen, dan
een fimptle diverfie maecken , het fich veertien dagen
voor dat van de gefeyde Heeren Staten in 't velt fai bege-
ven. En ingeval dat men refoiveert en befluyt dat al de
beyde heyren veftingen lullen aentaften , foo fullen fy
fich precifelijck ineen felve dach en tydt te veldt bcghe-
ven, fonder daer in te falen, op verbeurte van manque-
ment van trouw van weer-zyden.
De ghefeyde Heeren Staten verplichten fich om op
d'achtfte van de maendt April 30 Oorlogh-fchepen, wel
toegeruft, van α. 3 4·· en 500 vaten op hun koftec by en
omtrent Kalis te houden, om den vyanden d'ingargh
van Vlaenderen ter Zee te beletten. En ingeval dat het
heyr van de Koning eenige plaets op de Kuft van V laen-
deren aentafte, foo fullen de gefeyde 30 fchtpenaltydt
op de gefeyde Kuftblyven, foo langhalsd'aenflagh fai
dueren, en fullen de plaets, door de wapenen des Ko-
ninghs belegert, foodanigh befluyten, dat fy niet gefe·
coureert kan worden ter Zee, 'tzydoor deheyrkrach-
ten des Koninghs van Spangien, of door de macht van
eenigh ander vermogen, hoedanigh het weien mocht,
die hen wilde asfifteeren onder hoedanigh een fchijnhec
oock mocht zijn: in welck gheval de ghefeyde Hseren
Staten fich verplichten al de vivrps te convoyeeren j die
van de Kuft van Vranckrijck fullen komen naer de plaets
daer 't heyr van fijn Majefteyt fai zijn, of voor een rede-
lijcke prijs lijftocht aen hetn te forneren, en te verfchaf-
fen, foo de winden niet toelaten pvervloedigblijck daer
af uyt Vranckrijck te brengen, en foo (y goet is om ujt
de Landen der gefeyde Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden, naer de gefeyde plaeis, endae·*
dci Koninghs heyr fai 2ijn, om hacr deOeyn uyt te voe^
^ tea»
Arttcles Secreis.
Le Royayant veu&examiné lesArtldesconcluës
& arreftésen fon norDjIetrentiefme Mms dernier,
entra lesSieursBouthillierdeChavigny Confeiller de
ft Majefté en ces Confeils. Commandeur de fes Ordres,
Secretaired'Eftat & de fes commandemens. EtleSieur
Λ la ThuiUerie fon Ambailàdeur prés de Mesfieurs les
EftatsGeneraux des ProvincesUDics des Pais Bas;Ëllant
prefentemenc en fa Cour & fuitte, Tun & l'autre,Com-
miffaires de fadite Majefté en cette part; & Ie Sieur Guil·
laumeen Liw Sieur d'Oofterwijck Ambafladeurdefdits
Sieurs Eftats pres d'elle en fuitte du Traitté conci u & ar.
xefté Ie mefme jour entre eux, en venu de leur pleins
pouvoirs, defquels Articlesbecretsla teneurs enfuit.
Pour plus grand efclairciflemcnt du trois Artide du
Tcaitié paflt ee jour d'huy, il a eftéconvenu quele Roy
& les Sieurs des Eftats Generaiix des Provinces Unies des
Pais Bas mettront en Campagne chacun une Armée
cpmpofée dtxhnt&à v'mgt mil hommes de pei é" de quatte
mildnq cent à cinq milchevaux. Que lefdites Armées en-
ireionc dans les Pais Bas, pourtoutla my Mayprochain,
fi ce n'eft que celuy qui commandera lefe Armées du Roy
d'Efpagoe ie mie piuftoftenCampagne, auquel cas Ie
Roy & lefdits Sieurs Eftats feront oblig'éss'y mettre en
melme temps , dequelquecoftéqu'ils puiffenc courner:
que celle deidits Sieurs Eftats aitaquera une place de telle
confideration que les Ennemis en receviontuunotahU
frejuJice, δε que celle de fa Majefté en attaquera, auffi
une confiderable de fon cofté, ou fera telleen
s'avangani dans Ie Pais des Ennemis, qu'eftansobligés
detenir unebonne partiedeleur forces pours'oppofer
«uxdeffeins de fa Majefté. Monfieur Ie Prioce ìÌOww^ì
ayed'autant plusdefacilitéd'avoir unfuccésheureuxde
l'entreprife qu'il fera. Bien entendu qu'en casquel'Ar-
mée de fa Majefté ne faffe qu'une fimple diverfion j elle fe
mettra an Campagne quatorze jours avanccelle defdits
Sieurs les Eftats. Et aucasqu'il foitrefolu quetoutesles
deux Armées entreprennent des attaques de places, elles
fe mettront en Campagne en mefme temps & jour pre-
cifement fansy faillir , furpeine demsnquementdefoy
de part &d'autre.
Lefdits Sieurs Eftats s'obliRent de faire paffer dans Ie
huifliéme du mois d'Avril \trente vaijfeaux de guerre
bienéquipés, dedeux, troisquatre, &|cinqcenston-
neaux à leurs delpens au travers de Calais, pourenipef-
cher aux Ennemis 1'entrée de Flandres par mer. Et au cas
que les ArmesduRoyattaquent quelque place furia co-
lte de Fiandre lefdits trente Vaiflèaux demeuront toù-
jours à kditecoftetantque 1'entreprile durerà, &iove-
ftitont par mer de telle forte la place asfiegée par les Ar-
mes du Roy, qu'elle nepuifiTeeftrefecouruë par mer ,
foit par les forces du Roy d'Efpagne , foit par celles de
quelque autre puiflTance quecepuiffeeftre, quivouluft
Ifis aififter fous quelque pretcxte que ce foit j audit cas lef-
dits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcortertous les Vi-
vres qui viendront de la cofte de France au lieu où fera
l'Armée de fa Majefté, oude luyenfournir à prixrai-
fonnable; fi lesventsnepermettentpasd'enapportcrde
France fuffifamment flc qu'ilsfoyent bons pour les tranf-
porter des pays defdiös Sieurs Eftats des Provinces
Unies audit lieu, & oii fera l'Armée du Roy pour para-
chever (ón deüein, auquel fa Majefté n'engageroit ja-
niais fes Armes fans la confiance qu'eÜefrendqMtlecoa-
tenu ad prefent Artide fera punduellement & fidelle-
ment executé par lefdidls Sieurs Eftats, qui le promet-
tent & s'obligent fur peine de manquement de foy &
& d'infraöion des Traitté faits par eux avec fa Ma-
jefté,
Lefdits Sieurs Eftats promefsntfinceremcntaux Ar-
mées de fa Majefté é τ^Φΐ* f«r k Rèijni
& aufli paffagc & rep^n geiurla MeufekMa.
Jtncbt, quand ils en feront r quis, par fa Majefté pour
« n'eft point feur frejndicier à leur Eftats
LeldKs Seigneurs Eitars s'obligent detenirkur Ar-
mee en Campagne tam & fi longtemps que Ie blende
tre*" requ/eia & la feifonpourrapermet-
-ocr page 165-
i6i V E R Η A E L
ren > gevoert te worden , in de welck fijn Majefteyt nim- mer zijn Wapenen fouw engageren en belemmeren , fonder 'téerompem dat hy heeft, dat d'inhouc van het tegenwoordigh Articul puntìuelijck en ghetrouwelijck uytgevoerc fai worden door de ghefeyde Heeren Staten, die fulcks belooven, en fich daer toe verplichten, op verbeurte van trouweloosheydt > en infraftie en breec- kingh derTradaten, door hen roet fijn Majefteyt ghe- maeckt. ^ ... ,
De gefeyde Heeren Staten belooven fincerelijcken en oprechtelijck aen de wapenen van fijn Majetteyt^rf/i» repasoverdenhynteWefel. en oock pas en repas over de MaeiteMaefirichts als fy daer toe verfocht fullen zijn door fijn iMajeftcyt, behoudens als dit niet is om bun Staet te prejttdicieeren en befcbadigen.
De gefeyde Heeren Staten verplichten fich hun heyr ...... ' I, Sis de welftant van de ge-
foo langh in 't velt te houd^ meene faeck fai vereyffcn » ten.
Tot beveftigingh van't welck wyCommiiTariflen en AmbaCTadcur, uyc kracht vanonierefpedlivePouvoirs en Macbt-brieven, defe tegenwoordigen hebben ghe- teeckentmet onfe ordinare mercken, enonfe Wapen- Ztgels daer aen doen fetten.TeP<i>yijden 3oMaert 164.3.
Geteeckent
Bouthillier, de l» TuiUerie, en WtUemvanLttr.
raethun Wapens bezegelt.
Cube alfoo onttectufTcgeti ben Φΐοηιηα quam in H^ati tc (iccben : cnbe be ISoningg Soboüic be ιφ in fijn piact^ te fuccebeccn foo 't felbe i^Lcactaet op ben ^eent bau öefen atceconficmcf tt booj nabolflenbe Hete.
Renouvellement du Traitte de
AYant eflé reprefenté à Meflieurs les Ëllats Gene- raux des Provinces Unies du Pais Bas, par Je Sieur de ia ThuiUerie Confeiiler du Roy enfesConfeils, & fon Ambiiffadeur prés d'euxIe if luin dernier pafle, que fa iMajefté par 1'advis de la Reyne Regente fa Mere avoit jugé à Paris Ie trentielme jour de Mars de la preien- te Année mil fix eens ^uaraitte trois, enire Ie feu Roy fon Pere de trcs-glorieuie Memoire & lefditsSieurs Éftacs Generaux , tuft renouvellé foubsle nom de fa MajeÜé a prefentregnant, lefdidts Sieurs Eftatsdefiransfatisfaire à 1'intention de faMajefté onc demeuré d'accord avec Jef- dits Sieur Ambaffadeur deconfirmer&renouveJlcrlc- dit Traitte dont la teneuJ s'enfuit.
Icy fuivoit un nouveau pouvoir du Royl-owV Γ4, du 16 May: & Ie Pouvoiii des Sieurs les Eftats üeneraux daté Ie d'Aougft 164.? & la fignature dudic Renouvel- lementlejo d'Aoguft.
Signé
Bart : de Gent. HoogenJorp, Vterjfeu. WRipperda,
δε fcellédu Cacbets de leurs Armes.
'Asie van merntemomgh -van TraSiaet van 1543.
VErthoont zijnde ten mijn Heeren de Staten Gene- rael der Vereenjghde Nederlanden, door de Heer delaDtiUerit, Raetsheer van de Koninghinfijn Raden, en fijn Ambafladeur by hen, op de i y dach van Junius leftleden, dat fijo Majefteyt, door 'cadvysvan de Koningin Regente > fijn moeder, dienftigh geoor· deelt hadt dat het Traöaet, te Peryx gemaeckt, op de 30. dach van Maert van het tegenwoordigh jaer 164.3. tufifchén wijien de Koninghiijn Vader van heerlijckege- beugeoi$* en degefeyde Heeren Snten Generasi, ver- nieuwt fou worden onder denaet» van fijn Majefteyt, tegenwoordighlijck regeerende; foo is 't dat de gefeyde Heeren Staten, begeerende d'intentie en mepningh van fijn Majefteyt fatisfadie en vernoegingh te geven, ver- dragen hebben, en eens geworden zijn mee de gefeyde Heer Ambaffadeur te confirmeeren, beveftigen en ver- nieuwen het gefeyde Traótaet, üaer af d'inhoudt is. |
Hier volgdeeen nieuwe Pouvoir en Macht-briefvaa de Koningh Leuys de XlV. van de 16 Mey, en't Pou« voir, en de Macht-brief der Heeren Staten Generael, gedareert de 14. van Auguftus itf+j endede fignature en cecckeningh van de geieyde vernicuwingh, de vau Auguftui.
Geteeckent
Bare van Gent, Hogenderp, Vierffen. W-Ripperda,
en met hun Wapen-zegels gez^elc-
iSoningg ban ®jenc6ttjclt geh&cnbe febett bcel iacenbaletubmaic actoefi/ t^ben 14· JIBeptuffclienz. enbe 3. upcen namibbaeb befec 3@ecelt obecleöen / β'ιμ be ben fciben baflö al^ boo? drie en dertigh giaet bc iao= nineö fijnHeeci^abec becnioo;t toiecbe/ enbe |[)|i fto· niuQinne Ji^oebec/ beCacbinael cnbebe]liouinseIc(i> anbec gaefi enbe binnen 't Slacc gebololjt.
«I^en negentienden H^ep toecbt be ^paenfcDe ^t» mée geflaeen tot Rocroy, doo? ben Pitnee ban Condé; alfoo getoan befe jonsbe ©oningljbin vyfdenbaBl)fi> nee Qegeeringt) een gcootej^tctoiieenbcboojbeei: I)tt bieicR tot be 39;eebc-lganbeitngf) gecu goet bebe.
^^e bagf) ban bp-een-bomfle tot Munfter enbe Ofen· brugge gefitlt f|jnbeopbeneerfte<©nbe/ enbe ben elf. den gulp naeflliomenoe ^ifutoc (Irjl: foo Ijeeft men ecnfielijclt brginnen tefpiteeftcnbaubebefenbinflcbeci toaect^ te boen. Hoilandt fioegö booj / men bcöoojDe niet meec al^ drie of upttetitjch vierpetfaonentefen» oen: Maec b'anbtcc abifeecben bat ban toegen pebcc p;obintie een bej^oo^be te garn.
Holland feybe^ïnno vieruptDatC®?oWntie&l« be fScactaten geljabt te Ijfliben. b'3lnbecc fepDen bat fp ^nno 1Ö07. geen meccal^eenbaecbpöabbcngcöabt/ QeiijcK oocft ban pebec banbe anbece pjobtntlen baec uen taa^ bpgeUieeli: bocE) batbantuegbcn be i&cne· calitept twee fupecnumecaicc bacc bp toaecen gijes boegbt.
©en drie en twintighften .ïBep (ïjn Ï^OOgÖcpt OOCft iHdiHcm enbe bcnaaebtban |>tateinoe®ccga> becingö fgnbe fjebben becniacntbatmentailbebebagöt 5ön/ om onaengljcfien bE©?c£be/ inbien biequanite fucccbecen / in gnebe po(luce enbe befen(iete lilpben ooo; eene Böenocgöfamr JHSilitie. gtnlcj; i^ boo^ φ P?effe JBifnbe ooclt ben l^;outntien tot betmaninge aeiv gefcf);eben.
©en vyf en twintighften BrbBcnbeieetenbanHol- landt tot ipienipotcnctariten gljcnoemt be {^eecen ban Mathenes eube ban Heemftede : U ytrecbt ben J^cec ban Rcnfwoude: Vrieflandt bec&laccbe nietgeceebttejijn; Over-Yflel noembe ben ©eec Haerfoltej ofinca^ban fbn <EbeIgcpt^inbifpofitie/ ben^eecRipperda: Stadt enbe Landen ben ]|eec Aldiinga, Gelderlant enbe Zee- landt Qbfent jpnbe. ©en acht en twintigfte tpiecbtbooj^ geflelbt of itot Slufice banbe befmbinge niet bienbe (fif committeert te teecben <i5caef Willem al^ êupecnu' mecafcbantbegenbe<6enecalttept: jijnbe nietbupten eicempel; maec ?Inno 1607 ooch alfoo gcfcöiet. Uyt- recht, VricOandt ende Landen bfcfilaecben ten fjoogS· (len baec toe genegen tejijn· Hoiiandc bectcoube bat ïiace üeecen principalen baet in oocItgecnfaiaiiigDcFt foubemaeclten.
©e üeeclaThuillerieftonincBIöcfie ^ranfcgeSim' baffabeuc toebec upt ©jancftcljcft gefieett sönbe / enbe ben negen en twintighften JEJep 5tubientte ïjebbfnö® Deefï: obecgelebett b'®tiginele gafpoojtenban ben«fP' fee/ in'tïatön op©acltementgefcb?eben/ gebatetct öen iSgianHecö gcteecftent Dp ben Keyier, Curts enbe Wilderode. |
-ocr page 166-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
^acf) een «tP;iQ{naeI ban ben fóoningg in^pagnien aftetcitcnt cnDe flcDatccct/ al^ fjiec boben gefepi
©en enDe ai. aunp fjebben üe ï^eecen ©EÖepu.· tcccOcümiZeelandc Qaec tOnbjcben getoont ban Dat mcnalöiecinftaec abfentie toag gettEDenin ^^clibEcas ticcn&ebefaigneobcc DcCommifTiie cnbe infltucttena
Munfter.
«lEcljtec gccefolbecct be ^jobinticn te becfoccRen DiH tEOcn öc" 7. Sulp te üjillen alfjiec gcmtfjin om te confercccn obcc öet maechen öec 3!n(icuctie.
®cn I ? fcöjecf cnbe becfocijt Don Francifco de Melos upt ©ent aen pin Üoocljept om ©afpooitenboo? Conre Walter,Don Lopo Zapafa, ÜOO? Den USarqUi^De Caftel Rodrigo, bOO| Don Diego de Savedra, euDe bOO| Dfn tïaetiöeec iVIarc Antoine Bruyn. ^He toelcRc pafpoo^ten bp cnDe bantocgengaecifoogglISag.op IjetrccomnianöÈcenenDe becfoecfe ban ftjn Hoogbepbt jönoöEbEpefctjeect ben 17. Dito enbe aenDefelbegefon» Den icggenbe mettet Stegtjec tot ?6fleneeDe : Die befelbe üoojt^ DoD? een Crompettec fcfjicNten aen Don Francif- co de Melos tot ©ent.
i©en^o.gju^p cappojteetbe belgecc banMeynderf- wijck tee ©ccgabecingö pjeflbecenOe / Dat be l|eec €iuc ©ojfï paitj <ί5?αεΓ öem aen fiin Eogement toa^ fiotnen Debanclten boo? be gofbe ^eboieen Die Ijaec i^oooD l@og()enbe boot be i^eec ban «{^ofiectogcR gaec 3tnibafrab£UL-tot!^acg^ Öabben laten boen boo| öem/ omftjn 3inteteficn/bpboo;tganchban i^cactaten/Daec iiimebc te mogijen boen begcöpeu cnbe enclabecen; gclDcft öp befgDcltjcft]^ üia^ raibt^öefen ai&iec becfoec üenOe,
©enr.aiuguflii^ toebccg&efcö?ebcn aenbepjobfn- timban Hollandt, Zèelandc, Vrieüand, Over-YffeJ, Stadtende Landen} ten epnbe fg (ben 7»giulpniettoei fenbegljefiomenbolgtjen^boojigöebecfoecfi) ai^ noe& mocöten fiomen cnbe öaec in öcn fêage inflellen Den zy. Mugujli} enbebenxT.Daecaen te tceben inbefoigne/ om te p?occbecen tot j^ominatic/ Commiffic cnbe SJn^ (ïcuctte Dee ^lenipotentacifen. «Ênbe alfoo tuffcfien Ole ban^tabt enbeïanben tiueflietoa^ noopenbe'tf|ou= Denbaneenltanbc bag: ^Doi^op^tfelbefHbjectoortt gcfcö;eben aen be ]|eeccti ^btxommitteerïie bangaec |o, laaog. op bat flucfe tot ©jaeningen fpnbe. 35n befe töbtquara^fibbö^ bat be ï^eccentóonincMÖc&eaFcan» fcöe #Icnipotcntiac(fen d'Avaux enbe Chavigny binnen eenbieecft üan Parijs fouben bectccchen; omgiecboo^ tepaffecen / enbe toiect boo?gepagen of men befelbe niet begoo;be eenige dEjctcoo^btnaci^ receptie aenteboea 9^aecop niet t^gecefolbeect.
5Den 11. ?Cugu|li floegfi be i^eec ban Renfwoude tee S^ecgabecinge p;efibecenbe biebecomboo; bat men be^^ boo;De te becfoeclten ben $eec Graef Willem ;^tabt- &)ubec banDjieflanbt tot fupccnumetaicpienipoten^ tiaci^ na jl@un(iec. USaec Höllandc ende Gelderlant betliiaccben baec niet geceebt.
59cna<i. enbeij. Siugufiii^bantnegen Breemen ens be Hamborg booj mp biebec aen gaec ilo.IBog. gebaen beöoic ten epnbeban bjegen befen ^taet oocR tot Mun- fter mocbttoecbengefp^oocRen boo; bebjpej^abigatie enbe Commeccien op be Wefer cnbe El ve tegen De cons tinueecenbe eiractien ban ^enemetcR op befe / enbe tegen be gget^epggbe bollen ban ({Mbenbutggopbie Qtüiece.
3©aet op gecefolbeect na Bcgeeten. 3n't begin ban ^eptembeci^ epnblörft Dp bec Banbt genomen bebφI'gne obecDe befenbingeCommifneen' befnficuctie: cDogeecfl gefp?oocftenbaneene|®i«tie baftteflcïlen: toaectoe fön ©oogöept cnbe benöaet ban&tate becfocftt iiin om een Eöfi te maed&en.
®e üeecen ban Eeelanbt lieten aenteecRenen / te conienteren in defebefoigne . onder expreflè conditie nochtans, dat aen de refpedtive Piovintien ,foude wer- den ghegheven contentement ende Satisfadlic overde voornoemde Inftruftie ende Pointeo die met den Vyandt Touden worden verhandelt : of dat anders by fautevan dien dlthaer Ed. Mogende confent ende ver- klaringh Van nu voor als dan Voor gheen confent fai wor- den gehouden. ■ |
^en 7..%eptEm!jfc fcacrt boojoBcficIt taocc mcnbe igeecen d'Avaux enbe Chavigny (intoiengplaet^ baec na göcnomineect i^ be i©eec ^ecbient) foube logeecen t enbe gort gijebonben boo; ben 3|of-JDeefiec Mortaigne ben ïtmbafTaDeuc ban ©o|tugael (Die men om't onge. luch ban S3jant/fi)n ober geltomcn/ijabbe toege* flacn te logeren in Êant^ ïluprmgc) te laten becfoec= Ren/of gem niet foube belicben tcbcfiogeecenüptbcfel· be iiupfingfje en gaen logeren bp ben ojbinarisi ^mbaf* fabeur: maer |)p anttooojbc aetcte gebben ban yaer IÏ^q. jlBog. om te bipben tooonen in be felbe 'i ïïant^ finge g{)ebuprenbe fpn betbltjf alhier : enbe toelmocgt gebeuren (bcfïgnercnbc bat 't gcmeene penpel ai&ier f{)n ^upfingl) een^ gab geplunbert; enbebatmen I)aD«> begeinepgert |)em eenige i^upfcn tc becljupren ) Dat gp oocR ben i@;btnaci^ ^mbaffabeuc foube moeten nemen infönfêup^.
50en II. September fieeft b'SSmbaffabeuc de la Thuillerie enbe eenige baggen baer nab'^mbaffabeuc ban go?tugaeljpc.d'Andrade Leicao cj^?effe?iubicntie geftabt enbe t'eicRen^ op ocpjeffe SSjieben ban ben ningft ban ©jancRtijcR ten epnbe boo? jpabeur ban ®;ancRctjcR enbe befen ;&taet oocR De^o?tugaelfcI)e ^mbaffabeuc mocgten fanecben ggeabmitteert op be IBunfierfege bp een-RomHe. iCen minflen enbe bp p;os bifie batfe mochten paffeeten ban fiiec na iBunflec/al^ fciiuplenbe onber be Salvi Condudlus banbejfranfcgc enbe ban befen ^taet. ©aec op öeeftmen fjcij booj bie tilbtnietberRIaett. '
3&en io.(©ctobec fpn tot beJBunlïerfcïiebefoigne genomineect be I^eeren ban Meinertiwijck,enbe Aer- nemban d^elberlanbt / De j^ceren banMathénes ban SteveIshouck.Schaep, KefleljCnbe Catsjban toegéni^oI< lanbt/be i^eeren be Knuytende Stavenifleupc seelant/ bei@eeren ban Nederhorft cnbe banber Hookk ban toegen^tcecBt : be Ü^eeren Crack cnbe Veidtdrilban toegen-©jieflanbt 5 be^eeren Akiringa enbe Clant toe» gen i&tabt enbe ïanben : ©ber-^fleïabfent jönbe.
©en 3i.<0ctÏib?i^ öeefimen op't|9apiccgl)ebjacf|t De naecbolgenbe pielirainaire ^ointen.
Toinie^ van JmportantieidimenJoude behoo' renvaflteflellen, ahoorens tetredmtot Handelinghe met den Vy&ndt'üan Befiant of Vrede.
DAt de JRegeeringhe,Hoogheydt, Vryigheydt,ende Eenigheydt yan den Staec ende de Provintien Re- fpedlive, met derielver rechten ende Privilegien fullen gheconferveert ende ghemainteneen worden vol- gens de Unie, ende de Uniefelfs, gelijckdiegheflooten endegepubliceert is den ap january v^fthien hongert e» negen-entfev^ntigL
Doch dat de Religie ghchouden ende ghehanthaeftfal worden, ghelijck die Anno iéip. Inden Synode Natlo- naeltotJDordrechtisbevcftigc, oock vervolgens hier te Lande aengenomen.
Ten derden, dat van de Militie te Paert ende te Voet, met den gevolge ende aenkleven van dien, in conformi- té van den Staer,daer van op voorgaende Advijs van fijn Hoogheyt ende den Raet van State , te formeren ende vaft te ftellen, voor den tijdt van bet te maecken Belhnt met den Vyandt, ende geduyrende het fel ve, in gheenen deelen en foude mogen werden vermindert veel minder gecafleett.
Ende op dat de drie bovenverhaelde Pointen, als we- fende fteunfels van den Staet defer Provintien, moghen fyn endeblpenonveranderlijck, foo fullen de Provin- tien hcyliglijck belooven, oock houden, elckanderen da handt te bieden , totweeringe van alle't geeneter con-
trarie van de bovengetlelde drie Pointen foude moghea voorgenomen worden, ende fai daer van gemaeckt wor-
den een Adte,die de Heeren GedMuteerdén van de Re- fpeftive Provintien fullen onderfchrijven foo voor baer felven alsvan weghende Heeren der felver principalen
ende hare Succe^euren, in kracht vande fpeciale Procu. ratie ende Volmachten,daer op van de Heeren der felver refpeétivepriricipalen uyt te brengen, ende fai oock een Formulier van Procuratie daer toe worden iiigheftelt, op
dat |
-ocr page 167-
i66 V E R Η A E L
datalies op eenen endeden felfden voet eenpaerlijck mach komen te gefchieden.
Ten vierden,datmen by Succes van Tradaet met den Vyant , de Kroone van Vranckrijck fai verfoecken , te willen maecken een vaile ende bundighe Alliantie met defen Staet, daer by Vranckrijck aen defelve Staet foude belooven,datin casde Koningh van Spagnien het voor- noemde Traftaet quame te verbreken, ende aen te taften eenigeplaetfe by ofte vanweghen defen Scaet ghepoffi- deert, befet of gehouden werdende, dat deCroonevan Vranckrijck met den voorfz Koningh van SpagHien alf- dan ipfofaÌÌo in Oorlogh louden moeten treden , ende van gehjcken oock defen Staet , als Spagnien foude ko- men te breecken met de Hooghftgemeice Kroone van Vranckrijck,
Ten vijfden, dat geduyrende de onderhandelinge met den Vyandt egeen Voick van Oorlogh en fai worden af- gedanckt.
Ten feften , dat alle Preparatien ten Oorlogh fullen werden gemaeckt gelijck men gewoon is in defen Staet van Jaer tot Jaer te doen.
Ten fevenden, dat alle mogelijcke debvoiren gedaen fullen worden, ten eynde dat gelijcke middelen eenpaer- lijck in alle de Provintien iogevoert, geheven oock ver- antwoort mogen worden.
Ten achtften, dat by het befluyt, van het te maecken Tradaet met den Vyandt Ordre gheftelt fai woiden tot afloflinge ende betalinge van des Generaliteyts fchulden, endedat ten dien fine eenigfae Generale middelenghe- meen ghemaeckt ende inghewillight fullen moeten worden.
Ten negenden , dat de Convoyen ende Licenten fullen worden ghecontinueert, voJghens dc Lijfte daer van in treyn fynde, ten minften foo langhe endeter tijd ende wyle toe als de loopende fchulden > mitfga- ders de Penninghen op Intereft ghereguleert, ftaende ten lafte van de refpedlive Collegien ter Admirali- teyC volkomentlijck lullen zijn votdaen ende geque- ten.
Vetioaen&e be jSHilftle : Defcll^e bif eet geflelt op acht- en-feftigh ende een haJf Compagnie Ruyteren tnOcop vier-èondert ende feven ende fefligh Compagnien te Voet : te fametl (iftcR vijf duyfent vijf hondert ende tachtig Ruyteren,ende negen-en-dertigh duyfent negen hondert ende tachtich Koppen te Voet : ftcHjaBenDe ten 4%. bassen feven hondert ende tachtich duyfenc feven hondert vijf-en-dertigh gulden tien ftuyver fUDe in't ^aet fes Millioenen feven hondert, vier-en-tachtich duyfent negen hondert twee-en-feftig gulden ellef ftuy- ver . ij^ec toect ooch goet gebon&en een ^cte te boen ffiellen om be 3· bcltenOe pjeHmfnafte {lainten te beftnee' een. <i5el|jch oocftbecboIacn^/Bettebrnjijnbeinbelec» tuce enbe bcfoignc obec be floffe enbe ingcebientcn tot 't tnaccften bcc ginfiructie / onbcc (öebt aen't Eant göes baenbelopfc ié alle^ fecceet te fjoubcn : eboflö alfoo/bat een pebcc flont rnbc moefle (laenom aen fijne cipalen baec ban te ccfcceren : om 'c boelclte te boen bei;« ffaen toiert bat banbe felfoe lloffcn cnbetngcebienten foubentBecbenggegebenCoppen / aenpbcc^jobtntie «en : om be toelche t'ontfangen genocmt Hjn be Igcecen ijanMeyndertfwijck, Catz , Staveniffe , Nederhorft, Crack ende Clanth.
^e^eecen <0;aben ban Avaux enbe Servientfto. ningölflft franfcfie «Cptacojbinafce^ «rabaffabcuc^ |
enbe^Ientpotentiacifenentlöce bemS.i^obembrc be jgDae^afgtHomenfijnbetotDorch: foo fìebben f^ f^ei: getcacijt / om op meet al^göetooonlijche nianiccete taecben ontfangen : onbec p^etej^t / bat bit een feec een< fienltjcltecnbe eictcaoibinerl^ bcfenbiiigl)e toa^ / maec menbjee^bebattet tua^inbecbaetom ban batEjccra- ordinaristemaeeheneen ordinaris : fijnbc een epgDen= fcöap bec (©looten altijbt plus ultra te gaen : foo tuel in De Ceremonialien in be Realiteyten. (igctficlijtlt toiettboo; ggeflelt ofmennietbegoojbe eengrquanft' cecctpecfoon te fepnben tot Rotterdam, om Baec te CompHmentecen / begalben be o;binetf^ bectoüIeKo< minge biealbaec gefcBtebe boo? ben i|of-lice|lec Mor- raigne. liìÌett tboeebtn of men n(et beboojtie ben lS)agi' ficaet tot Rotterdam te birfoccïien om fino? a. a 3, «Compagnien 25o?aöecébcfilüc te rccipierrη / oochgci buprifllj bcfcapcctn. «ZnbctotDeiiFöefgdytj;. ®cn becCien tuat ceccptie men tiaecaen bcHooren-Brugge fouöeboen. ®enbictbfn; ofminnittbeljoojbefijecin ben üaae gaec een fiati) of tbjee langec te bcfcapecen al^ DjbinacTsS. 3©aec op gebrlibececrt sijnbe i^ becfïaen arn= gaenbc bet eccfie enbe tttierbe / bat baec in nictiionùe tjüecben getceben / maec fulcicte (aten tot bifctctie ban be IQagiflcaet i^et becbe gelaten na oube getuoontr; nopenbeijetDefcapemcnt befgeiijcic} foobeel be qual(= tfpt ber bagen aetiging. Cboet) in qualitrpt ban fpöfin» göej bat men fouöe ttacljten b'eete ban'tEanbt toel toaec te nemen. Cotte receptie bp be ©oojn- 25?ugge booibefe cenetepfe noci) berfoeftt bei^erc©?in^ Wil- lemj al^ jpnbe een Octcaojbmacli acnfienlöcftc^dm» baHabej omljetgcoot toeceft Dieftoegben fp quamen. €nbe boetnel beileec BraiTet baec nanocü tncbetom heeft bornpjoponecen bat men be toelgemelöe3imbaf= fabeut^ niocöt ontfangen met eenige of een Compagnie 25ojgec^ in Den Hage : foo i^ getefolbeect fjem toei bup. belijth te anttooojben/ batmen befelbe fonbe inbaten na oubec Οίψ/ getooonte/ enbe p?actrjcbe ; enbe bat tot be receptie foube toecben berfocfit bc üeec Prins Willem anrenboojbefecepfc.
fêofmeeflec Mortaigne fcl)?ecf bat be !|eecen ^ïmbaflabeuc^toacen benao. j^obembec aengehomen tot Rotterdam, fullenbe albaec blijben tot,ben 21. jönbe biec fiDae(tt)ben : enbe alfoo men niet getnoon b)a0a[= bacete beta enboo; b'ÏSbaflabeur^ al^ ttoceIBaeltp· ben: ©ecfocftt tetaeten ofbp nu meet foube betalen al^ ttoee. ?&art op ip geanttooojt em battet taat öBj;· ttao;Dinaci^b}a^: batt)p albe biecH^aeUpbenfoube goet boen. ^en twee en twintigften ^obembec fejbjccf t)pbaeb'^mba(fabeuc0nocf)lanaec al^be biecIËaels tpbenggebacbtentebipben : 3^ecfocbt te toeten goej^ jhem foube bjagen aengaenbe befelbe JBaeltpben/ bie φ bobcn be bicc eibaec foube teeren. $em toiect upt^ b;uc6elgch ggeantboooit enbe gelafi : inbien bpnocb geen openingg gabbe gb^baen banbe biec U^aeltpbente fuilen betalen} bat bP 't Ito be tùsee / na oubec gelnoons te/ foube latenbipben: ^ocbfoobp opening babge^ baen banbe biet: bat bp't baec bp foube laten bipben: fonbec eenigg ^aeliflt meet te betalen- jlllen tnifi toelbat beStmbaffabeuc^fulcp niet beben uptmeena^ ge: JBaecom / plus ultra , altgöt pet0 boben befen ;&taet te gbetninnen: in plaet^ bat ®;anc6c|jeii arn baec §oogi@og. nu foobeel 3|acenb'<{Sere / iSangb/ enbe titelen üecminbecbe ^^elijcb biecna noch fai too;* bengetoont.
35cn α?, ^obembec notificeecbe Mortaigne batfp benfilbenbagl) / ^Samibbagö ten biec opeen meen» Dentesön bp bejÊoojn-SBjugge: altoaec fp boo| fijn üoogöept Prins Willem met een gtoot enbe ^incelijcR gbebolgb enbe Cacoffen toiecben ontfangben enbe ge« boert in baec atogement in 't fêupi ban 9lflrenbelft ta 't a©efï-fpnbe. ®e l^eecen Aemhem, van der Camere, Vosbergen, Nederhorft , Veldtdriel , ende Aldringi toecbrngbecommitteict baec te bectoiHeïtomeiiinïiaec logement enbe b'eerfie mael fjaec gefelfcgap te boU' ben ten ^Ibontmale. 3@an toaec be $eec be Avaux ficg abfenteecbe / onbec p^etejct ban inbifpofltie : jQSaec in bec baet / foomen p;efumeecbe / upt (Djoot^bcpt enbe om te toonen ftjn onggenoegben ban bat men baecgbecn meec enbe «iÌrtcao;binaci^i9eceptiebeD2ie gebaen. <lEDocb be {^eec Servien bonbt fkb t'elcften^ aen be Dlàaclrpbt: gaenbe alle fijne bifcoucfen baec been bat be fïncece mepningbe bec Sloninginne ^e^ gente enbe be^ ]Qaet^ toe^ om 39;ebe te maechen ; bet» tecccebeal te bcel€b#en S^loettoa^ hergoten; bot men ficb beboojbete fpseben : enbe gbeen meec tijDt ' berliefm.
jdabaffp ben i, ©ecembec met enbe neffen^ bnt i^eec(tDjbinaciji ^tmbaffabeuc laThuillerie (be tetc d'Avauxboenbebettooojt fiebbenbe ben ©eecüanSer- vientaen fijnSecljtec enbe ben JgeeclaThuillerieae» fijn Jfelincïtec-banbt:) fubljjcitc enbe met opene beu» ren aubientie babben gebabt /pjoponerenbe in generale termen: foobecfocbtenfpCommiffarien: baec toe ges
nomi* |
-ocr page 168-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
l!Ollli"«ïttorcDniÖCi|CCl-cnbailMeynertfwijck , Ma- thsneSjPauwjKnuyrjhlooIck, Rij perda, ende Aldringa. ©cl;?ccc Veldtriel alteen Ijicir (ïjilDc üan tofSbW iniit/ bcrlilarcDefdnc afïfD£"tiJci»bt nirt cefon/Oc Co«= fcccntie» macc te «emcn : töDoci) mbcfaiöbnctccon= fcntittn.
^cCteDentiael/ οΙ^Βύηϋε cfnioljfìntécfrcntieel/IjflJ IjlcrbpStfifif·
TRes-chers, grands Amis , Alliés & Confoederés) Nous envoyoDS en Allemagne noftre Tres-cher &Tre5-aniê Coufin Henry dOr/eans,Dac de Lon- eeville & de Touteville, Prince 6e Comté Sou verain de Neufchaftal, Comte de Duoois & de Tancar ville, Con- neftablc hereditaire de Normandie,Gouverneur & no- ftre Lieutenant General audic Pays, Capiteync decent hommes d'Armes de nos Ordonnances & Chevalier de nosordres , Noftre Tres-cher & feallcSieurC/^ai/i Λ jMaJmes , Comte d'Avaux , Commandeur de nofdits ordres, Sur-lntendant des Finances de France & l'unde nüs Miniftres d'Eftat , & noftre Amé & fealleüieur Akld'Servient Comte de la Roche , Confeiller en tous nos Confeils, tous trois en la qualité de nos Pleni- potentiaires, pour traitter de la Paix Generale conjoin- temcnt avecnos Alliés. Etcom'me nous defironsdans laconjoin<3:ure de la Negotiation , qui fe doit faire à Muniìer , Vous tefmoigner nos bonnes intentions, nousVous efcrivóns celle-cypar 1'avisdelaReyneRe- gcntc noftre Tres-honnorée Dame & Mere pour Vous d;re , quccommenous avonsla même bonne volonté queleteuRoy noftre Tres-honnoré Seigneur & Pere de maintenir l'eftroitff Alliaijce & union qu'il avoit Contrade avec vosProvinces , neus avonsdonnéor- dre Buxdits Srs. Comtes d'Avaux & de la Roche de paffer cn Hollande comme nos Ambaflàdeurs Extraordinai- resauxquels nous avons fait expedier un pouvóirfuflS- fantpours'dfTembler avecnócreAmé öcfealSieur de la TkuiUerie Confeiller-en noftre Confeil d'Eftat, 6f noftre Ambaffadeur en Hollande , concerter, arrefter, &fi- gner avec ceux , qui auront de vous pouvoir , tous Traittés, ScArticles, qui ferontjugés à propos , tou- chant nosInterefts& les Voftres , qut font àadjufter, pourparvcniràlaCondufionde ladltePaïx j ayantex- preCTement chargé nofdits Ambailadeurs de vousaffeu- rer de noftre affedion , & s'informer particuherement de Vofdits Interefts, afin de les porter dans Ie Traitté Ge- neral avec autant de vigueur , quenos propree afïairee, TOUS donner part auffi de celles de cette Couronne, pour en conferer enfemble , Öfconferver entre nous & vous une fincere & parfaitte conviance & intelligence, pour mieuxparvenir à ladite Paix Generale , &trouverles moyens de la rendre affeurée. Vous prendrés donc entie- rccreanceeneux furtout ce qu'il vous feront entendre de noftre part. Sur ce nous prions Dieu, qu'il vous ait, Tres-chers, Grands Amis, Alliés & Confcederés, cn fa fainte&digncGuarde.
Efcrit à Paris Ie dernier Septembre lii+j. Eftoit Voftre bonAmi &Confoederé.
Sig^ét
■'·" plusbMdcLffWfliftf;.·: !
Superfcription. ; ' ;
; -MiiiV^
' A nosTres-cbers, Grands Amis, Allié» & Confflêdei· rés,les Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Uniei du Pays Bas. ·■ ' ^
--At ' - 5 |
SEer waerdeen groote Vrienden, Bondt-genooten ea geconfedereerden, wy fendea naer Duytflandc oofs waerdfteenbemindfteNcef, Bnr^ckvenQrleems^ Hertogh van Longeville, cn van Touteville, fouveraine Prince en Graef van Neufchaftal, Graef van Dunels, én vanTancarville , erffelijck Conneftabel vanNormtn- dyen,Gouverneur,en onfe Lieuteaant Generaelln feydeLandt^Capiteynvaq loogiwe^nde maDBenven onfe Ordonnantiën, en Ridder van onie Orders ; Onie waerdfte en getrouwe, de Heer Claude de Mefines. Graef van A vaux, Commandeur van onfe geleyde Orderen» Surintendenc der Finantien van Vranckrijck, en een van onfe Minifters van Scaet i en onfe beminde en getrouwe^ de Heer jiiel de Servient 1 Graef de la Roche, Raedts- Heer in alle onfe Raden, alle drie in qualiteyt van onfö Plenipotentariflen, om van d'alghemeene Vrede te hao» delen, ghefamentlijck mee onfe Geallieerden en Bondt- genoocen. En alfoo wy, inde conjundlure van de ban- dtlingjdie tot Munfier gefchieden fai, begeeren onfe goe- de incentien aen u tebe[uyghen)foo fchrijven wy u defe, door 't advys van de Koningin Regente, onfe eerwaer- digfte Vrouwen Moeder, om u te léggen dat, alfoo wy de felve goede wil hebben t die wijlen ds Koningh,onfe cerwaerdigfte Heer cn Vader,gehad heeft,om de naeu wd verbintenis en eenigheydt, die hy met uw Provintien ge- contradeert eu ghemaeckt hadt, te onderhouden, wy or- der gegeven hebben aen de gefeydeHceren Graven van Avaux en de la Roche, om in Hóliant te trecken, als oafti extraordinare Ambafladeurs, aen de wekken wy hebben doen expediëren en verlenen een fuffifant pouvoir en Volmacht, om te verfamelen met onfe lieve en getrou- we,de fieer Je ώΓβ/ffiwe j Raets-heerin onfe Raet van Staet, en onfe Ambafladeurin Hollandt, en tereconcer- terenj arrcfteren en te tekenen met de ghenen, die van u macht lullen hebben, alle Traöaten, en Artijckelen,' die dienftighgeoordeeltfullenworden, aengaendeonfe en uwe Intereften, die te vereffenen zijn, om tot de conclu- fie en't befluyt van de gefeyde Vrede te geraecken j heb- ben expreffelijck en wel uytdruckelijck aen onfe gefeyde AmbaiTadeurs belaft u van onfe affedie en genegentheyt te verfeeckeren, en particoiierlijck naer uw Iqtereften te verneemen,om die in d'algemeeue handeling te bredgea met foo groote vigeur en wackerheyt, als onfe eyge faec- ken,en om u d'intereften van dcfe Kroon oock deelach- tlgh te maken, om daer afghefamcnilijck te confereren, en om tuflcben ons en u een fincere en volmaeckte betrouwen en Vrientfchap te conferveren, om beter tot de gefeyde alghemcenc Vrede tc geraken, en middelen tot haer verfekering te vinden. G^y fult dan volkomen betrouwen op ben nemen in al 't gheen dat fy van onfent wegen aen ufullen doen verftaen. Hier op bidden wy God,dat hy u waerdfte, groote Vrienden, Bohdt-genoo< ten en Geconfedereerden,in lijn heyligeen waertuge be- waring neem.
GefchreventeParys , de leftedagh van September, 1543.
Uw goede Vriendtcn Geconfedereerde.
Geteeckent
Louyt, lager d* Lmeme.
*tOffchriftwas.
Aen onfe waerdfte, groote Vrienden, Bondt-genoo^ ten en Geconfedereerden,de Heerea Staten Generel der Vereenigde Nederlanden.
^n 't &csin t»n be Confécmtfen / alfoo bt «onincftti iijclte^anfc&e?ïrabaflaDeueéfoo!reEt gejlain BaöDen om meec eeüe t'ontfangen / aM fi? e&etooon taiaten/ foo nam mm omraccfie om te fileren / ban bacbe fóo» ntnab enbe (line ^mbafTabruri^ befén ^taet enbe b'tllm6afrabeuc0 ban bien pooQgbe fraeiv m / enbe iCituIen te bccminteeen. wa» biac inflatuie baec op toect gebaen t foo |^e&&efi fì^t aitgot met een / onge- laft te zijn, B«e):cufetct / (^fpjaften ban 't iSebceJ enbe gecflelUnse ban'tonlana^ geflagen Seme ban Gubri- an: enbe ban be fu&fifien^ebècSi}inc# S.ant-4&ra^ bin enbeban t^aec^Scmee: fcgttnenteniet taepniggte tuilen ^btwnre IJi^&p ce^icielian oep Sraef van Ge- briansge^oeai fUgft : becfbcdten bat befe^taet/al^ nabpbectanbtdiinbe aen be^tnceffe foo boel all een be<i£Hie&2ieenfcbe €coupen / j^oe toet becbefdnbe/ genefbeeenlgenotablegu^teboenj 'tfp metJ^oIcït/^ett / ofUmunitiecnbe^brrie. ^att
ban |
-ocr page 169-
m ν E R Η A E L
ban Bfcappoitccct jijnlie/ öoïacng ccfolutic tee natile Confccentie gcanttuoojtj Dat öacc ®o. Jilïo. ücrbltjct toacen ban öat fijn JDaiejicyt tot cc|iaucatie dan't 3tc= oec üan Guebrian gaDDe eefcbicBt een hlorrft ©ooft/ (Qen®iconteOeiiEucenc)Belc/ en&e IDoIch / cnDcöat tncnöc ©iinccffc 3tant-<i5jaUin foubc ptc milTiüccn; couragfcccn enüe naaÖEleecnt&cptaffijiEcenöocöfon' Deccinio& cffcctöf rnaagement of üelofteban fccout^ te fenöEu. #act na ip aefpjaochen cnbc bp bc ïioning^ Iljcftefcanfclje aEjepjaponeEtt ; toat ©oet men fouOc ^onbm in 't (Ccacifccn tot Munfter, toacc op oiOiff tcett/ cnbeacrappojteect/ namael^ OEwfolbcect cnbe bcctioigrn^ geanttooojt bat Ijaecdoog!) HSog.foU' bcnfcpuDcn gate t^Icnipotentacifen ; cnbe bat bic met bic ban beni^panb fouben ganbeUn upt den eyghen HootJe van defen Staec, jmttiEbiatelöch / cnDe bat elih (be ;^tactfc!)e foo txiel aT^ be f canrrlie ) fouben bemrflc: ren Baec cygcn Intcreften , bat men be faetlte foubc tcacgtentc bidgecentotecn €cebe^; bic niet mmbci: tiiacbtfön al^ ban ttoaclf Ì3laccn. 55ocö te flupten met unbecUngfi aöcracen betoilliging ; aUe^ pan paffu : £nbrnamaei|b'cencbjecébenbemet^paenicn / b'an^ becooch bienbolgen^ gelgcHeliich foubc moeten b;eec* ïtcïi. Seelant foo in befen / aeltjcft oocft tc boo? ijfift öf repeteert öafc pjoteRatle.
II. Jioüembjt^ / toiect aen bc igcecin ?tratia|Ta= öfur^ gegcbcnboIgenbc.ïHSemociael.
L plaira à leurs Excellences de reprefenter à (a Majefté I qu'aprés la Treive faitel'an 1609. Ie Roy Heary Ie •^GrafiJ de Tres-gloricufe & immortelle Memoirea declaré que !es Ambafladeurs de Seigneurs les Efiats des Provinces Unies,reprefentantun Souverain& PuiiTanc £iht, feroientrecognus, &traittés, ainfiqueles Am- baffadeurs de Ia Sereniffime Republique de , lef- que's ils fuivroicnc immediatement en les prennanc comme par la Robbe.
Etfuivantccjlcs RoysdeFrance&de la Grande Bn- tagne, ^teede. Deneman, comme auffi la Sereniffime Re- publique de en toutesrccepcions > 'audiencesj Ce- remonies , èt loiemnicés ont traittc les Ambafladcu's de l'JEftat dts Provinces Unies, comme les Jeurs fonc reccus & craittés ailleurs. Mais.il femble que quelque Efclipfe y cft entrevenu
fir mefe* recdu des AmbaiTadeurs de laCouronncde rance& les AmbaiTadeurs decétEftat reipiöifs , & pourobvier6c remedier aux inconvenieris & inrerrup- tioni> qui pourroient en les continuations d'iceluy arri- verà Munfter aux entreveus , communicacions, & cor- refpondances tres-neceflkires entre les Ambafradturs& Plenipotentiairesde laCouronné deFrance & ceux de cét Elht. LesEftatsGeneraux des Provinces Unies fup- pUentleRoy de vouloii donner des ordres deuës à ies AmbaiTadeurs &Plenipotentiaires qui viendront à Mun- fter,de reconnoiftre, recevoir, &traitter les leurs ainfi qu'ils reconnoiftront, recevront, & tfaitteront les Am- baiTadeurs & Plenipotentiaires de la Sereniifimc Re- publique de Venize.
Fait à la Hayeeo l'Aflèmblée des Eftats Generaux des Provinces Unies ie 11. de Dccembre 164.^.
Η Un Exellentien fullen gelieven aeo fijn Majefteyt te vertoonen dat, na de Treves,in 't Jaer 160^. ge- niaeckt, Koningh Üenrijckd* Groof>y&n heerl ijcke en onfterfièlijcke gchcqgenis,. verklaert heeft dat d'Am- baffadeursdcr Heeren Staten van de Vereenigde Neder- landen, eeoSouveraineen aachtige Staetrepefenceren- de> bekeot engetundelt fouden zijn als d'Ambaffadeur van de Ssreniflime Gemeence van Venetim, de welcken fy immediateliick foudeo volgen > met hen als by 't kleec te vatten·^-. i:;. . . sr' ■■■■ |
En dien volghens hebben; de Koninghen van Ffanci- r^d.vmgtoqt BrittaméiSmitVt en Detiemarckenfgelijck oock de !>ereniflime UheiQeente van Venetien , iaalle Ontfangentflen, Verhoorjtigen» Ceremoniën Solemni· teytend'AmbafiadeursvaadeStaet der vereenigde Pro- vintien gerrafteert en gehandelt > gelijck de hunqen el- ders getradeert en gebandeltüjn. ^OiiK- Macihctfchijnt dat'cr eenighc Eclips, en vcrduylic' ringtuiTchen ghekomen is door't mifverftant der Am- baiTadeurs van de Kroon van Vranckrijck , en d'Ambai. fadeurs van defe Staet rtfpctìivdijck i en om te voorko- men,en te remedieren d'inconvenientien , interruptien en inbreucken,die in gevolgh hier af toe Munlter fouden konnen voorkomen in de befoeckingen , communica- ! tien,en noodige correfpondentien tuflchen de Gefanten I en Volmacbcighden van de Kroon van Vranckrijck,ea j van d.cfe Staer, foo is 'C dat de Staten Generaci der Vcr-
■ eeiii()hdeNederlanden de Koningh bidden te willen be- ! horelijckeOrderenaen fijnAmbafladeursenPlenipoten- ; tarifen geven, die te Munfter fullen komen, en hun Am- baiTadeurs t'erkennen , ontfanjgen en Tradteren gelijck
I ly d'Ambaffadeurs en Volmactigdeo van de Sereniffime
■ Gemeente van Venetien fullen erkennen, ontfangen en traifteren.
Gedaen in den Hage,in de Vergadering van de Gene* rale Staten der Vereenigde Nederlaeden, de ζ i. van De- cember, i<i45,
^nbcfc tijbt bia^ ^ifpute tuffcfìen be |p;obint(cn acngaenbe b'onhofientot iviunfter te blagen. !@ol(aiibt becflont enbe brgeetbebai pbec |^;obintie baec epom i^Ienipotentiatifm foube Ijfbbin te onbecfjouùcn. Maccaile b'antiecc fepben fulc); lìctjbia te fijnteQen b'oi&eeban be >iIieneteUtept : b^^t bare i^oogt) jl^og. In fulcften gebat ooch nict fouben ftonnen l oellarn bat toc Munfter be j(|at)beIUig^egefici)icbe upt ben iloofbrban DeiSenecalitept; baecupt Dan ooc& anbece intontìei nicnten fouben boo^tbomen. «ebocb beloofbcii bat pOec ©iobintie fuubc fo^ae blagen tot pjompt ipucnifTemcnt ban bacc quote.
S^en H SunuacgbcDfocgt bcConinglticRc pojtn^ paelffge ^mbaffabtuc Andrade Lcitao tDcbecom bec hlaring of befe ^taet 6em in Socium fuorum legatorum ad congreiTiim monafterieofem foubC belicbcn aen tC lir» mcn. 3@aec op alfoo oocl^ alcebe te boo; be Coning ban Biamìicó'cfi ttof e mael gefct);ebcn cnùe be jlÌioHfnglijclie jpcatilclje ^mbafTebeur^ albieF opch {)abben getuacf; BeniaccHt / mrn gcccfolbeecs Ijeeft te betftlaten / gtlfjcït bfcMeert bat !)p inQualltrptban Ambafladcuinicc foube i^onnen'gaen in 't gcfdfc|)ap ban b'ÏImbana:^ bem^ban befen j&taet: maecbatmen bemacijt enbe mibbclrn ijabbe ani t)rm mei dtonbop te boen in fece* ftecljepbi gtun tot JlSun)let. Solide S)P mebe gaenal^ Edel-man onde particulier jbecWattbfM fiaec JBoff. bat fultp ijem oiigetaepsert ttjag: maeï bat tot Munfter jgnbe fp fiem ntf t foube ftonnen p?otegcecen.
Slanuatp {jeeft mcn bp Confecenticn bili Ïtotimgbioche l^canfcjbe met allertiaiibe reben^ enbe motibcn gljefoctit t'inbucectn tottèt maecften ban ectt ®;rtbe3 boo? lange ^acen : 't toelcfi fijne tefIfFie öaDOe op Oet ncaenbc point of ^ctijchel ban be namael^ ghe» macchte SLigue <SÌacantie: baec ban tot f{jmc ti)bi mete fai gefpjoochen tuo|ben. ^tem men {jceft tuebecom Slnfianttc gebaenomtcgebbencontentcmenc nopenDe d'eeren-Titulen. Rai g, Ötc. j^openbe^t iutlch bel^ect Haga gljiitticfrn ®;ateuc bantoealicn befen j&tact toc Conltanrinopei ÖPift SCftfftbeftigfi ©tfclMlft : be* tDijfenbc bat {φ foo toet albaet; / al^in Poolen cnOc Duytilanü. toa? obec al eetcacteect aetoeefl al^ een iSa> nina^ ^mbafTabeuc. ^ulc]c te boo; boo; ben Heer vander Myle enbc anbccc in Kitibaffabc ban toegfien befen ^taet gljeteefi jijpbe ülaeElöch arnaftekueefen- ^accnaip ggeitlaegl^t otsttgtt beeltoubigtj rnbcmsl apropoi. nemen be? ÉoUanbtfcIje genepen / bco;tic jpranfege / op be j&tbbelabtfcgc Sec : baer opfp tilecgeiafl sijnbe in be nabolgenbe Cornee, gcbolgiic ecne éj^iffcbefenbinge/enDcööimafifticc» iEcactaec ban naacitie. 1
^nbe boIgftenDc Conferentie btbbtn be ï^cectfi jFranftb betfoelitte trcben tottet maüen ban eeniSTrat' taet ban Catnpagnie j 3item tot fojmeccen ban 't <0ο?· log^ bcfTcing: betlNlatcnprbat be lüotiingin bcfe ^omtc een Extraordinaris cfFort mcfUbctc boen. «Snbeaifoo tQt bien epnbc fiate JIEiejeftrptnicutuc Itc{)tinghe bqn nooben {jabbe : foo becf(iti)tcn fp JgQnftei: - enbe Eoop- pïaetg baec toe tot Haren onbct JBaejïcitBt / fp crpje^ fentenituqöocK Dc|I»i)Kii&elca(ntDfebt bàn
ceffi |
-ocr page 170-
van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 169
αΙΓοο 't gegeele taietch ten minflen nocf) De aenftotnenbe ^otnec (in tjetoelche jp alceebe bec&laect fiabben Dat be Coninginne een gcooteffo^tnteenbe te laten boeit) jPle^ peiibe te gouden.
iz. ^ebfuatif CompaceetDen De ]|eecen ban
jÈbgenbe enbe berltlaecben geen opening te hontteh boen op be nieutne ^actaten mét &;anc&cgc6boo;,en al-cec^fouben f)ebben conteittem^nt aengaettDe Den Tytel, Rang, ende Handc. 35aei; obéc i^ gl)ecefolbeect metfi^nHoogDepbt te fpjeecfien. «öcötci: bjebecotn in ConfecentiehomenDei^men t'eeniSg&etoojbcn op een ;6ub(lbie ban twaelf mael hondeftduyfent gulden, enbe i^ obcc 't maecfien ban 't ©ooft boo? be Ccactaten beeï eebccbaltfeett : aengaenbegettboojbt Seigneurs Eftats : Stem aengaenbe 't b}00;t Refpsra;. ^e üeecen fcan^ fctiebctfocötrn oocH @afpoo;t booj Den pauffelijc&en jgiunce om ban Galen te gaen na Munfter (baec in geen föiaclatjept tuect getnaec&t.) SÌtem ontpagfngc ban ee» nige Qoomfcg CatI)oIdtKe <i&eefleitjc6e ^ecfoonen Die upt t)et3lanot ban Den Bergb op gegaelt enbe tót Orfoy toacen gebjacbt/ fp toonben oocR feecltet: geinteccipieec» oen 25jief ban Fedro de la Cocera «©oubecneuc tót <©el· bec rbaet upt bleecft Dat Defüroi^eti ban Lamboytoa· tcninbientlban^paQgien/en DatDaeirom Defen ^taet ite felbe beBqüjbe aK ®P,anbt/ niet aI0 jSeutcael/te fiou» uen. X9aecbeneffen^DefelbeP0inten<b}a^ {)ctp^ncl· paeliie fubiect Dee Confecentie De Ligue Guaranrie. ^n iffet af ngaenbe De acöt#oftiten tael een^ göetooj. m -, mae):be fbMCiggepbt bcia^tibec feec6er negj^enbe ©oint (biec na bolgenbe : )'t ®elcftbi ©jobintienV tm [onbttbepbt SeclanbtfcetmjgeecDeny ten itiinffen Dat m al|een ;&ci;cett of bpfonDec StctgcBel ntógt toetDen DOepalTeect. jpBaec De üeecen jpcanfcSe becBlaetDcn gew lalt baet toe te.öebbem
^l^eeten ban Zeeland|)etiben löAec gepjotìelleect/ ^ fpnietbecHonDenyractret^nnemetibet; agötlPoins ten te mafcftetj eenige becatibiEcilïgö/ innobatie/ of cöti'= ricmatte/betfflcflftatenbanBee 3aec 1630. i(i34,.enb£ 163?. Jaaeec bie te laten inöaetJ balene/ fionben toel toe De acht ®ointen : bocö η et te Bonnen aennemen Dat
(c(r;Sanöt-<t3;al]inD{ue6e neOecIage ban Guebriati) öat Gaffel frifpcctjcMIicpbanbelegcct tetoo^Utn; m- focftrcn al noci) fecauc^ oan gelpt of 30tilcft boo? ftaeCi
Sp üolgcnöE cftöc hatcbece Confccentie fjeeft men be fartiJE bati Dc <0acantie etBjacöt op feecfterc atftt poin= ten : Daec in men 't Benocafaem een^ toa^/bifccepemiöc alleen (ft Ècfl»ea&inhe. JIBenfcpDe Uacctae-flcfiacntc fictitjcnDciföonficccnbe Uoop plaet^ tot Haren; enbe uatbclQagarijnente fiiilen fepnben aen be 3tanbt-<©iaöni i foo beei 3ïnmnitieal^ men eenisöfint^ foubc mogen tnijTen/ fp frpbén baec boo) Danc6/enbe uc» geecDen feec bccohclune in De ac{]t be^enbe ^ointent fcpQcn bat b'anbeif #lcnipoteAtiacifen tot JSunflec fiaec lang becirtijf alStec intecp?eteecben al^ een on wille derFranfchetoc de Vrede, ζ^ε igcecen <i5ebfputcecbe ban Daec üo. (Q);cureecben befe langfaemgepbt op b'ongeceetbcpt bec p;obintien / en Conflitutie ban ben ;^taet : fì? tuebecom baec.en tegen ban Dé jpcan· ftf)e becfogt een net / hiaec ctitie CategocticÌt antta)oo;bt op De mèmocie ban ben i i. ©ecembcc leflleben / tahens tieben Ti|tel, Rang, Rechter-hand : gcltjcft Die bah Ve- neiien i JIBaêc De j|eeccn Sjmbaffabeuc^ gaben te Iteti· uen in alle tnaiiiecen bat fp bicn aen - gaenbe onggelafi toaeen^ enbe Dat men gettn 3^;ancBci)ch ten i^obe fou^ Oe moeten fbechen. ^u(c]cbDa^b;eemDt: tnanttjeige» Wercft ftlacc bat totljct SSaec bàn omttent 163%. b'ÏUra» bafTabeur^ ban befen i&taet toacen Qeti;acteect gebieefl/ Otlijcft bie ban ©enetien. ^ebect Dab ©ïancfitgcft felf/ on-aengefogt/ aen ben i^eec gi^tnce ban «©cangteh sdn iijtelbecmeecbectj enbe aen béfen/ètaet/ ©ictocieu» fee/ fltootec etibe glorieufec al^ te booï/beirminbect. «Ên Boe ttiel be^jobinticn/bpfonbeciöoHanDt/ feecpbecïgö baec in biacen/cnbe genoegbfaem becMaecben De becfa:> meling tot Munfter niet te fullen ηοφ bonnen fcoaéc tte' men / lenjpgaecbaecingcrcbiebecontentement! foo bia^ bet ecfltet tebecgtieefi^ ettbe fcgeen Daec tipt al^ of feil Ie Traitcé qui & ellé faic én noftre nom à la Haye ea ]9;anchrgch niet ongaecn fag het acgtec-blUben ban Die Holiatidèj& üghé par noftre Tres-cber: & Feal Claude dé ban befen ^taet ban De JI©unftecfcÖe jaecgabeting; om JHeföies. Comtè d'Avaux, Commandeur de nos ordtes , |
Sur Intendant de nos Firahces, & I'un de nos Miniftrèï d'Eftat;& noftre bien-amé & Feal AbelServien, Comte de la Roche, Confelllerentousnos Confeils nos Am- baiTadéürs Èxcraordinaires & PlenipotencìaÌTes ^oiir là Paix Generale, & noftre Armé & Feal Ga^er Coignet dé
baflàdèur vers nos Tres-cher», Grands Amis, Aliéi & Göftfoedèrés les Sieurs Eftats Genéraux des Provinces Unies des Païs-Bas, nos CommiiTaires en cettè part svec les£ieUrsDeputésBor/o/ii<^GM;>SÌéur de Loeoen 6é Meyndérfwijk, Sénefchal de Tièlre & Bommelerwccrd» Jea» Je Màtinefie, Sieur da Matènéfle Riviere,Opmeer, Soüteveen, Jacqttés Catx Ghevalièr Gonfeiller Penfie- naire dé Hollande & Weft Frife, Keey/,Chevalier Sieür dans Ie Vieu& nouveau Vofmer, premier & re- preféntant la Nòbleflè aux Effiafsde la Gomtédè Zclaa- de,& Gonfeiller Ordinaire dé noftre Tres-cher & bien- amé Goufin Ie Prince d'OnngeiGi/sirecbt vander Hoolckt vieux Bourgemaiftre de la Ville d'Utrecht, Frawfois de Oonia à Hinnema en Heitfum, GuiHiaume Rif perda Sieur de Boxbergen, Boeulo, & Hengelo, & Adr'taen Clant Sieur de Stedum, en vertu des plelns pouvoirs de nofdits AmbaiTadeurs, & défdits Sieurs Deputésjdeiquels Trait-, té en Pouvoirs la tériéur s'ètifuit.
Le Roy par 1'advis dé la Rey ne R^ente fa Mere.con^ fidéraW Ié péu d'inclination qué lei Ertnemis communs ont tousjóurs euë à la Pai;f, & qu'eücore que pour la Ne- gócialion d'i&llé ils ayünt enfin enVoyé partiede leurs Plétìipoténtiaires'à Müïiftcr. Hs póürroy ent fé contentcc dé cètté apparédéé & tirèflés riffaiyes en longÜeur s'ils né fòtìtiforMs parlés àViries d'eiitéhdrt à un accommode- tóéhtraifonnïsJjIe. PoufparVééiriliiitiéfi bonnefin, fa Majeftés'éffrélblüécónjoindemeiit avec les Sieurs E- ftratsGeiierauxdeffPrtvirices Unies des Fiyis Bas, de les attaqüerlépluspuiiramméntqu'ilfe pöurra cetté Gam- pagrie r ^tpóur demer meyi» duxdits Sieiirt EBats de fuf- fvrtirflM aifimeni les deJfencefquHhferont ohligis dé faire po»rufitgrande enirefrtje, Sadite Majbfté i bien voulu leuraccordérpoui^laprefente anüée liff· Un fecours d'argentextraordinaire, cotiforihëment öUXéonditiocs quis'enfuivent.
» S0
in 't vierde en vij fde gcftpbt toiccbt bat bie ban ©jaiirftt cijcB enbe Dte ban bcfcn |>tact ftace refpcctiüe jSegotia^ tien tot Jüunfiec niet mrec foUben tnogljfn itbanccccn D'een nl^ b'anbec / al^ fijnbe niet aifeen bitc praflicabei j maec ooclt onbienfiigl) boo? öcn ibtaet : fl/nbeigöcnoegi) Datt'eenfónDetconfmtbanb'anbccniet fottbe ttiogen fitiptcn.
ften be tloningltjcKe IFraHfcl^c ^mbelTaDttir^ toe^ Det öeboic gcDaen om be Tytel, Rang, Handt, &c. tjaec feggenbe bat tier (lupten ban befe acht ^oititen of 3Ligué <i^cantie foube b^ucOtdoo^ fijn : foo be jètact aengaen· De be felbe Cecemoniale pointcn geen fati^factie ftceeg : ]@ant men geen j^iflte D'een aen b'anbec foUbe Ronnen Doen/enbe fonbec Bi|lie geen communicatie ; maec niet becbcegen al^ trenbop een 't l^of : bef biegéh aeh ben Commiffaiceé l&ouft (alfooD'1imbaffabcui:l.tEcbiec toa^) i^ gOefcti^eben. <iSnbebeb}ijlbeliceceitijFt;attf4)e al noci) cefüfeecDen aen te nemen t)et neghende bel: foo0jnbei^eei:en «StgeDeputeecbén geautgoctfeei;t be^ onaengeflen get felfbe ^ct^c&el aen be üeerenJFtan· feöeobec telebecen : rtiet Ito - bofegingge bat fiaec ^à, Mo. jet gcmelbe negende ^ctnciiel/ öet cafus boo|-bal» lenbegotiOenal^geinfeteiectióset (ï^cactaet bec bctbuc fleacbt^ctimien. #ie ban Zceiandt betltlaécbcn al noci) ongelafl te fijti eii in 't gêné böojf;. niet te confini· tecenal^onDet:'tbjeI-&eDag£nbahf)aec lleecen cipalen ; enbe onbcc bütige pjoteftatie.
^eCepchening ban't€cactaietban Campagne ίφ gefcj^iebt in ben ]|age Den 29. jFet>juact|/ettbe bat ban acht^tttijcftelcn of aigue <©acantie ben eerftcn Jgac* tij: gelseti be felbe alt)iecboIgcn.
IOüis par Ia grace de Dieu Roy de France & de Na« varre : A tous ceux qui ces preiences Lettres ver- ront, Salüt. Ayanc véu & exàminé en noftre Con-
lollattbt in gcootcn aental tee 3@ecgabecing ban f)aec . UThuillerieConfeilieren nos Confeils,5c de noftre Am- |
-ocr page 171-
i170 V E R Η A E L
I.
Sa Majefté affiftera durane la prefcnte Année xvjC. quarante quatre leidits Sieurs Éilats Gencraux de la h>onirne</i£/ff»zf«»J-»»i//ròr«,laquelle lefdit» Sieurs E- ftats employeronc eflFeótiveinent à l'entretien dcs gens de Guerre extraordinaircs , qui font defia & pourrönt eftre levées, en forte que ladite fomme de douze cens mil livres ne pourra eAre divertie à aucun autrc u(age> ce que lefditsSieurs Eftarspromettentde bonne foy, & main- tiendrontreligieufement> afin d'attaquerplus aifement les Ennemis par touces voyes & moyens à eux poifibles.
Sa Majefté fera baillerpourledit Argent dcs Affigna- tionsquiferonc bonnes, & au contentetnent de celuy que leldits Sieurs £ftacs authoriferont en France fur ce iubjeét, pour eftre effëdlivemenc acquitées dans Farti dans le cours de la prcfente Année. Le payement s'en fe- ra en trois termes; fgavoir, quatre cens miilivres lors de la ratification refpeöive du prefenc Traitté, quetrecens mille livres dans le mois de Juillet prochain, & les autres quatre eens Mille livres dans le mois d'Oftobrc en fuivant. I I 1.
Moycnnant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obligent de mettre leur Armée bonne & forte en Campagne pour faire une entreprife confiderablc; Sa Majefté promettant de fon cofté de mettre pareillement une bonne & forte Armée en Campagne pour faire auifi une entreprife con- fiderable dans le Pays Bas, cu incommoder les Ennemis le plus qu'il luy fera poiDbky
Lefdits Sieurs Eftats confentent que fur ladite fomme àe douze eens mil livres kronlprUes & rcfcrvées les pen- fions dcs Officiers Fran50Ì5> pour eftre payées & diftri- buées fur le pied, & dela mcfmc fagon qu'il a efté con- venu par le Traitté du 17. Juia ligo. & celuy du 14. Avrtli534. & que celuy que lefdits Sieurs Eftats com- mettront à Paris pour regevoir lefdits douze cens mil livres fera obligé d'y payer & fournir la fomme àquoy fe mon- tent leCiits penfions fur le d wnier terme du payement.
Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieront refpedive- mentles prefents Articles dans le terme de fixfemaines ou deux Mois 1 fi faire fe peut.
VI.
Le prefent Traitté ne defrogera point aux precedens > faits entre fa Majefté & lefdits Sieurs Eftats,tous lefquels demeure.»ont en leur force & viguer pour eftre fidelle- ment & religieufement efftidtués de patt & d'autre.
En foy de quoy nous AmbalTadeurs ftifdits, & Depu» tésenvertude nos Pouvoirs refpeöifs avons figné ces prefentes de nos Seins. Ordinaire, & à icelleefait pofer les Cachete de nos Armeg. A la Haye en Hollande ce vinf;t-neufve/me de Fevrier Ì644,. Signé: deMefmes, Ser- vien> la ThuiUerie. Bartolt de Gent, Jean de Matenefe, J. Cats, Knuyt, Hoalck, Doma, Clant. Avec les Cachets deleurs Armes.
Pour plus grand efclairciffement du iro//7f/we Artide du Traitté pafféee jour d'huy, il a efté con venu que le Roy & les Sieurs les Eftats Generaux dcs Provinces U- nies des Pais Bas mettronten Campagne chacun une Ars mée compofée dixhuid vingt mil hommes ^ de qua- tremileinq cent à cinq w//cAfv<i«x.QuelefditsArmées en- creront dans les Pais Bas, pour tout la my May prochain, ii ce n'eft que celuy qui commandera les Armées du Roy d'Efpagnelcs mit pluftoft en Campagne, auquel cas Ie Roy & lefdits Srs.Eftats feront obligés d'y mettre les leurs en méme ten:ips,de quelq; cofté que les ennemis puiilènt tourne que celle deidits Sieurs Eftats attaquera une place de telle confideration que les Ennemis en recevront»» ctaéleprejuJice, & que celle de fa Maj.en attaquera, auiE une eoTtfiderable de fon cofté, ou fera telle«/wir/en en ï'avangam dans Ie Pais des Ennemis, qu'eftans obligés detenir une bonne particdeleur forces pours'oppofer aux deffeins de fa Majefté, Monfieur Ie Printe dOrauge ayed'autant plus de facilité d'avoir unfucccsheureuxde i'cntreprife qu'il fera. Bien entendu qu'en cas que 1'Ar- mée de fa Majefté ne faflequ'une fimple diverfion, ellefe mettra en Campagne quator^i^e jours avant celle defdits Sieurs 1«« Et au cas qu'il foit refolu qae toutes les deux Armées entreprennent des attaques de places, elles fe mettront en Campagne en mcfme jour preciii·. ment fans y faillir,fur peine de manquemcnt de foy de part & d'autre. |
Leldits Sieurs Eftats s'obligent de faire pafler dans Ie huiüiéme du mois d'Av. trente veiffeaux de guerre bien équipésj'de deux, trois quatre, & cinq cens toniieaux à leurs defpens au travers du Canal de Calais, pour empef- cher aux Ennemis 1'entrée de Flandres par mer. Et au cas que les Armes du Roy actaquent quelque place fur la co- fte de Fiandre lefdits trente Vaifleaux demeuront toù. jours à ladite coftetant que l'entrepr^fe durerà, &ÌDve· ftiront par mer de telle forte la place asfiegéc par les Ar- mes du Roy, qu'elle ne puiffe eftre fecouruë par mer, foit par les forces du Roy d'Efpagne , foit par celles de quelqueautre puiiTance que ce puiffe eftre, quivouluft les affifter fous quelque pretexte que ce foit ; aulli audit cas lefdits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcorter tous les Vi- vres qui viendront de la cüfte de France au lieuoii fera l'Armée de fa Majefté, oude luy en fournir à prixrai- fonnable; fi lesventsnepermettentpisd'enapporterde France fuffifamment & qu'ils foyent bons pour lestranf- porter des pays defdifts Sieurs Eftats des Province» Unies audit lieuj &0Ì1 fera l'Armée du Roy pour para. chever fon deflcin, auquel fa Majefté n'engageroit ja- mais fes Armes fans la confianee f«'ei7i^re»i/quelecon- tenu Artide fera du point fidellement & punöuelle- ment executé par lefdifts Sieurs Eftats, qui le promet- tent & s'yobligent fur peine de manquement de foy& & d'infraöion des Traittés faits par eux avec fa Ma- jefté.
Lefdits Sieurs Eftats promettant fincerement aux Ar- mées de faM^efté peffage, ^ repajjage fnr Ie Rhij*a We/el, & auflS paffagc & repaflage fur la MeufeàMa. firicht, quand ils en feront requis, par fa Majefté pour veu que ce ne foit poimfeurprejitdicierkìear Eftat
Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de tenir Itur Ar- mée en Campagne tant & fi long-temps que Ie bien de la caufe commune requlera 6c la iaifon pourra permet- tra.
En foy de quoy nou» Ambaffadeurs & Deputés cd vertu de not pouvoirs refpeöifs, avons figné ces preien-; tesdenosieingsordinaires, & à icelles fait pofer le Ca- chet de nos Armes, A la Haye enHt^andece vingt-nerf dePevrier, milβχcens quarante quatre. Eftoit figné, Dt Mefmes, Servien, Λ» ThuiUeriey B. de Gent, Joon de Matt- nejfe, J.deCatz, J. de Knuyt t G.vander Heelek, Fr. van DoniatAdr.Clant,
Τ Oüii, door God» genade Koningh van Vranckrijck en van Navarro, aen alle de genen, die defe tegen- woordige letteren fullen fien, Saluyt, In onfe Raedge- fien en ge-examincert hebbende het TraÖaet, dat in on- fe naem gcmaeckt is in den Hage in Hollandt,en gcteec· kent door onfe waerdfte en getrouwe Claude deMefmes^ Graef van Avaux, Commandeur van onfe Ordercn,Sur· intendent van onfe Finantien,en een van onfe Miniften van Staet 5 en onfe wei-beminde en getrouwe Abel Stt' vient, Graef de la Roche, Raedsheer in alle onle Raden, onfe Extraordinare AmbafTadeursen PlenipotentiarilTea voor d'algemeene Vrede ; en onfe beminde en "getrouwe Gafpert Coignet , Raedtsbeer in onfe Ra-
den, en onfe Ambaffadeur by onfe waerfte groote vrlen· den, Bondgenooten en Geconfoedereerden, de Heerea Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, onte Commiffariilen in dit deet, met de Heeren Gedeputeer- den Bartolt van Gent, Heer van Locnen en Meynerfwijk, Senefchal van Tieler-en Bommeler-waert j Jan van Ni* tenêfe,HeeT van MatenefTe,Riviere,Opmeer, en Souce- veen; Jacoi CeXf,Ridder, Raed Penfionaris van Holland en Weft-Vriefland ; Ja» de Knuyt, Ridder, Heer in de oude en nieuwe Vosmeer, eerfte en vertoonende d'Edel* dom in de Staten van 't Graeffchap Zeelandtien ordineer Raeds-heer van onfe waerdfte en wei-beminde Neef, de Prince van Orangien j Güsirecht van der Ueelk, oude Burgermeefter van de Stade Utrecht ; Francifius vanD*· usa Hinnema in Heytfum ; mllem Ripperda, Heer ven Boxbergen, Boculo en Hengelo; en Adriaen Clant, i^ext van Stedum,uyc kracht der Volmagten van onfe gefeyde
Ambaf: |
-ocr page 172-
van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5
Ambafladeurs, en vanwelcke Tra<a:aten> houdt volgt. , , ^ , -
De Koning, door 't advys van de Koninginne Regen- te, fijn Moeder, confidererendedeweynige inclinatie, diedcgecneenevyandenaltijdt tot de Vrede gehad heb- ben, en dat, fchoon fy, om de handelingh daer af, eyn- delijckeen deel van hun Plenipotentiariflen en Volmag- tighden na" Munfter hebben gefonden, fy fich fouden kennen cof tentet ren en vernoegen met defe fchijn, en deiaeckenin verwyiingh trecken, foo fy niet door de Wapenen gedwongben worden tot een redelijck accom- modement te verftaen. Omtotfoo goedt eeneynde te verftaen, foo heeft fij n Majefteycgerefol veert en gheflo- ten heo, ghefamentlijck met de Heeren Staten Geoerael der Vereenigde Nederlanden, op het kragtigfte, datmen fai konnen, in defe veldt-tocht aen te cafien. En om aen de gefeyde Heeren Staten middel ce geven om de koften ledraghen, die fy verplicht iullen zijn vooreen groote lenflagh te doen, foo heeft zijn ghefeyde Majefleyt ben willen accorderen en toeftaen voor het teghènwoordigh Jaer van i544. een fecours van Extraordinaergeld, con- form met die Conditicn, die volgen.
Sijn,Majefteyt fai, gheduerende hettegenwoordigh jaer van fefitenhondertvter enveertigh de ghefeyde Hee- ren Staten Generaci affifteren met de fomme van tiuaelf imdert duyfent ponden, devirëlcke de ghefeyde Heeren Staten effeöive ijck imployeren en belleden fullen tot d'onderhoudingh van Éxtraordinarie Krijghs-lieden , die airee gev;rorven zijn, en noch gheworven fullen mo- gen worden": invoegen dat de gefeyde fomme van tvaelf hmdirt duyfent ponden niet ÌÙTao^mtotètnighander lehreyck gedivertee't worden; 't welck de gefeyde Hee- ren Staten ghetrouwelijck belooven, enreligieufelijck fullen onderhouden, om door alle wegen en middelen , die hen moghelijck zijn, de Vyandt lichtelijcker t'at- taqueren en aen te tallen.
Sijn Majefteyt fai voorde ghefeyde fomme van pen- ninghen affignatiendoenghevon, die goetfdlen zijn, tn tot contentement en vernoeginghvandegeen , die de gefeyde Heeren Staten hiertoe in Vranckrijckfullen juthorifeeren , om effeftivelijck betaeldt te worden binnen Parijs in de loop van het teghenwoordighjaer. Oe betalingb daer af fai ghefchieden in drie termijnen, te weten vier hmdertduyfent^oaà&nbcMSsnsàc refpe* öive ratificatie van hetteghenwoordighTraöaet, vier hoHJtrt dnyjent ponden in de maendt van luliusnaeftko- mende, en d'andere vier hntdert dujfint ponden inde maent van Odober daer aen volgende.
IH.
Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Sta- ten fich verobligeren en verpligten hun heyr, dat goet en fterck fai zi jn.in 't veldt te brengen, om eeh capfiderable aenflagh te doen; gelijck fijn Majefteyt oock ϊ^ηπ fijn zij- de belooft een goedt en fterck heyr in 't Velt te brengen, Offldefgelijckseen confiderable aenflagh in Nederlandt te doen, ofdeVyanden op hei meeft, dathemmoge- lijck fai zijn, t'incommoderen. ·
IV.
De ghefeyde Heeren Staten confenteren en bewilli- gen datmendepenfioenen der Franfche Officieren van de gefeyde fomme van tvaelf houden duyfent ponden af" neemen enreferveerenfal, omopgelijcke voetenwij'- fe betaeldt te worden, gelijck verdraghen is door het tMftaetvanden feventienden iMmmfeüienhondertiertig en dat van den veertienden h^ïW fefiienhondertvitren «ri/^é en dat de geen , die de gefeyde Heeren Staten te ""Φ fullen committeeren, bm de gefeyde fomma van ^""f hmdert dnyfeet ponderi c'ontfanghen, verplight fai zijn, om daer de fomma, die de ghefeyde Pen- b^en van de lefte termijn der betalingh te
V.
Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen «rpeitivelijck ratificeereo de tegenwoordige Articulen >n de tydt van fes weeckén of maendw» indien fulekeghefchiedenkan.
ι der gcfeyde Heeren Gedeputeerden, ten> Pouvoirsen Volmachcen y d'In- |
VI.
Dit tegenwoordigh Tradaet fa' niets derofeeereh eh vermindeien aen de vuorgaende Trjöaten, luflthcri fijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten ghetnaetkt ^ alle dewekken in hun kracht en vigf ur fullen blyven, onl van weer-zijden getrouwelijck en religicuflijck uyt-ge- voert te worden.
iCot bebelKflinflB ban *t totlcfe tap bciD? - obfnormbc SdmbaflaDeuc^ ch «©eöfputcecDEn/ upt hracötban onfc cefpmibc ©ouboic^ en itOacbt-biieben/öefe tEBrntoooj* biam met onfe oDekuoone rignaturren en metchen beb· ben on&ec e^cbent/ cnbe onfe IDapen jeQitrl^ Oaec aen öoen pfiren. 3η Den taaein ©oUant/bcfc 19. J^cBjuaf CiU^ 1Ì4.4. (l&cteficnt de Meimes,Servient,lal uilleriêi Bartoltvan Gent, J.van MatenefTe, J.Cats, Kiüyt, HooIck,Donia,Clant. JBet ijun J©apen-3raciiBÖe* seselt.
€ot meecbecMadng ban 't Dette HrtfjcM/bere bag flrpaffeect/ btcDjagcn bat be ftoningij / en besefcptic Jfeecen 4>taten <©enecael ber ©ecceniabe j®ebecianöen prbetr een gepi in 't J^elbt fuUcn b)eng!)cn / brflacnbc in J 8. of loooo. mannen te voet, ertbc in 4.500. of in 500Ö, paerden : bat bc gefepbe ||φκη ten laiiabfïen in 't iiuö. Den ban JS^epmacnbc naefihomenbe in be jgcDertanDai fullen (cebrn/ 't en teacr bat be geen/ bie otjcc be ticpceti be^f%oning^ban;&eangiencamnianocecbF/ be (ijnen eec in 't JSeibt b^agt ; in tocIcK gebat bc fóoningo/ cu be gefepbe Heeten ^tuten bctpligbt fullen jijn De gunnrti oechintijCgin't©eïDttcb|engfim/ naec taelc&ejtjDc Dat DeBpanDén fïcf) fullen mogen tteccen i Dat f)et bep^ Dee gftefepDe Jgeeren Staten een piaet^ ban fooDanigtje confiDccatie falaentaflcn / Dat ùe bpanDen mecche lijché fcbabe beet af fullen ontfangcn/ en Datget grp; ban fifn malefiept ooch een aenmeccltelijche l^lact^ fai aen ta* fien/ afntetintcecIienin'tS.anbtbtc l^panbenfooba* nigb een bibecfïe mafien/ bai fp becpligtt fullen jijn een gcoot beelban guntenltragten te gouoen / om Ögb te< gen be beffepnen ban ())n H^ale^pt te (tellen/en onbec^ fulTcBenmijn ©eecOeï^imceban<®cangien foo beelte rneec bequaembepbt Iieeft om een ggeluc&igij fucce^ en geboIgbbanf)jnaen(IagI)tebec6cHgf)en. I^el brctlaen Stinbe Dat in gbebal get tjep; ban ΠΤη JBajefiepr alleen* UjcK een Dibecfle maecht / bet ftab veertien baggen Uoui bat ban De gbcfepbe 3|eecen Staten in 't SriDt fai begcì' ben: eningebalbat mencefolbeect enbe bcfluprbatbe: bepbel)epcen|^laetfcnfunenattaqueecen/cn acntafien/ foo fullen fp fig p;ecpfeIor& op een fclbe Dagt) in 't 39clbt begeben/fonbet üaec in te falen/ op betbeutte ban tnan* quement ban ttouto ban toeec-jnbcn.
^egfiefrpDeVeeccn Staten becpUtgten figg omon D'acfitfie Dagg ban ^Ipjil dertigh, wei toe gerufte Oor- loghfchepen, banttDrc/bjie/ biccenbtjftjonbettbatcit op gun hoflen in be Cenaci ban Stalij te boen paffcccn/ omben^panben b'm&om|l in Slaenbeten tee Zee té beletten. dSn in gcbal bat bet gep; De^ Üoningh^ eenige i^Iaet^ op De Stufi ban Jdlaenbecen aentafie / foo fullen be gefepbe dertigh ^cbepenalttlDt op be ggefepbe Kuf{ bibben/ foo lang b'aenflag fai bnecen/en bc plart^/ boojljiet bepjbe^Stoning^ bdegect/ foobanlgb tee fgeè beflupten/ Dat fp tee 2ee niet gefecoureect Kan bio^Den/ nocbboo},Oebcacbten De0 Honkigb^ ban j&dangien/ npcb booütile ban eenige anbece macbt/ bie jr (ouOimD^ gen toefen/ Die bm foube mtllcn bpfiaen / cnber boeba· nigb een febbn bet oac& toa^^e gefepbe lleecenAta* tenbecpiigtenfigoocftin 'tboo; genoembe gebalalb^
cbchfalfiomen/ naecbeplaet^/ baec banf^ü JBajefieptfal fï(n / ofboo? een cebelörtie pjyjUBibieS aen ben te befebaffen / foo be teinben niet toe laten ύαέ· men genaegbupc]9;anclictjcftbe(liiaetti b^engbt/ en foofpgoebti^omgbeboectte toojben upt De Siuibeti bec gefepbe i^eecen jtteten Dee l^eceenigbbe j^eDerlan:· Den nae De gefepbe plaer^/ en baec bet bep; be^ itoninge fai jijn / om pjn beffepn upt te boecen/ln Bet toelcfe fljtt JBajefteptnimmetfifntoapenenfou engageecert enbé belemmecenfonbecget toectcoutocn Dat bp 6eeft/ bat ben angeubt ban 't g&efepbe mtficftel gbetc(nitoef0c{t 9 * «tt |
-ocr page 173-
ν E R Η A E L
17^
cn punctucljjcft upt-oBetìfect fai toojbiti öooi be De cEten àtaten/ bie Dit bfloöfn/ en Πφ bacc tofc bet· pUcöten/ opbetbciirtebannianquemem ban icouto/ «n infcactie en bet fiCcactaten / booj |)en met
fijn JlBajefiepc gemaccftt. ^ ^ ,
me geff pbe J&eccen ifetaten bcïoben i^cccötelijcR aen bf l^tpcen ban fijn JEajeflept pa^ en repo^ op bc δβη te Wefei, enbe ooch pa^ en cepa^ op De jl©ae^ te Ma- firichc, al^ fp boo? ίί|η JIBajeftept baec toe becfootlt fui· lenstjn/ beDouDen^ bat öetniet jp om Bun ;&taet te Pierubicecren/ennabeengötejfjn. me gefrtibc «eecen Staten bctpifcgtcn fìeij gun gep; langDiu 't »elOt te ijoubcn/al^ be tDcIflatibtban be
Seniecne faecit fai becepffcljcn / en be tijbf eti.'t toeec fai onnen toe-laten.
iSotbèbefltsinBÖ ban'ttoelch top ?fim6affabeut^cn «Bfbeputeetben/ uptbcacötban onfe refpectibe ipou^ bbic^en 3!Eacbt-253iebcn/ befe te0entooo?big&OT roet onfe oiöinare en getooone mecchcn ftcboen geteecnent / tn onfe JBapen ■ Zegelt baec aen boen fetten. 3nben ©age in toltenbt/ befe »5». ban Jpèb?uaciui/1 (Ì44· 3©a^ Beteecftenty deMefmès,Servienr,la Tuillerie, Β.νβη Gent, Joan van Mathencflc , J.Cats, J. de Knuyt, Q. van der Hoolck, Fr. van Donia, Adriaen Clftnc.
HiernavolghdendeRefpeftive Procuratien en Ra- tificaties in Communi forma.
Trdf/ié di Ligue de Guarantie.
IOiiis par la Grace de Dku Roy de Franca 6e de Na- „jvarrc} A tous ceux qui cesprefcnte» Lettre» ver- ronc, Saint. Ayant veu & examiné en noftreCon» feil le Traitté qui a efté fair en noftre nom à la Haft cn Hollande, &fignéparnoftreTrui cher&fealCW»^ Mtfmis, Corate d'Avaux, Commandeur de nos ordre», Sur-Intendant de nos Financcs, & /un de no» Minift«s d'Eftat, & noftre bien Amé & feal AMServie» » Comte de la Roche Confeiller en tous nos Conieils,no8 Ambaf, fadeur» Extraordinaires & Plenipotentiairts pour U paix Generale,& noftre Amé & feal Ga/f*r coÌ£e*t dt/a 71»//-' /mVConfeillerennoiConfeils, & noftre Ambafladeur vers nos Tres- chef» & Grand» Amis, Allies ξχ. Confcede- rés les bieursEftatsGeneraux des Province» Unies des ]Pays-Bas, nos CommiiTaircs en cette partaycc les Sieur» OcpuKéiBerthoh de Cent. Sieur de Loenen & Meinderf wijck.Senefcha' de Bomm«l,Tielre & Bommelerweerd, Jean d* Matentjfe Sieur de Matenefle,Riviere, Opmeer, Soutevcen,.A/rMf» F^xwChevalier Sieur de Heemftede, Hogerimildc, de Rietwijck & Nieuwerkerck Confeiller & Meitre des Comtés de Hollande & Weft Fri/e, Jean deKnuyt, Chevalier Sieur dans le Vieux & nouveau Vüimer, premier &repreientant la Nubleffe aux Eftats de la Comté de Zeelande, & Confeiller ordinaire de no- tìr e Tres-cber & bien-Amé Coufin le Princed'Orange, Gwiert vander Hoehk. V itux Bourgemiiftre de la Ville d'Utrechtί Francois de Dania àHinnemacn Hielfum , G uiBaume Ripferda Sieur de Boxbergen,Boculo & Hen- gelo, 6c Adriaen ciani bkw de Stedum, en vcrtu de»
eente fa Mere, voplant contiquer à l'Eftat des Provinces UniestlesPays-Bas, la mefme affeaion ^ iitwveiïïante que les deffunts RoysHierr le Grmd, χ i i i. de |
glorieufe Memoire leur ont tefmoipee. £t ayintconfi- derécombien il eftneceflaire pour le bien Public que la meime Union & intelligence qui a eftéjufquis icy entre la France & lefdits Provinces Unies, tandis que la guerre a duré, foit malntenuë à l'avenir, & encore plus aSèrmie à l'occafion du Traitté qui fedoit faire à Munfter, pour l'advancement &feuretédudit Traité, Et,afin^uel'En- nemy commun perdant l'efperance de pouvoir jamdsyè- firer Utlnterefis de la France d'avec ceux deJìt Efiat det Provincet JJnies fe porte pluftoft à Copfentir, à un accom- modement feur 8c raifonnablej q ui puliTe éftablir un du· rable repos dana la ChreftieDté& partJculiprement dans la France, 2ε dans lefdits Provinces Unies, fa Majefté àvoulu que fes AmbaiTadeursExtraordloaires fc Pleni- potentiaires qu'dle a nom mées pour le Traitté de la Paìx Generale, avant que fe rerdre en la Ville de Munfter paflàiTert par ces psïs, pour y traitter & rtfoudre les moyens les plus propres d'executer conjoindlemcnt cct- te bonne intention, & le» Seigneurs Eftats Genereus defdits Provinces Unies recennoijant a-vec teute forte dt rejped éf gratitude les bien-faiSs, faveurs ^ afffiancet qui de temps en temfs leur ent efie àtfarties de la Brattee, ^ remer(iantsfa Majefiide Phonneur dune Ambejfede β ita- fonante, ont deputé quelques perfonnages de qualite, le/quels fe feroient aflèmbiés divcrfes fois avec lefditi SieursPlenipotentiairesdeF/ance, & le Sieur Ambaf- fadeur de fa Majeftc pres lefdits Sieurs Eftats, en forte que l'aftàire ayant efte meurement deliberéc & concer· tèe entreMeflìre Claude de Mefmes·, Comte d'Avauxj Commandeur des Ordres du Roy, Sur-Intendant de fes Finance», &l'un des Miniftres d'Eftat, McffuQAM Servien Comte de la Roche , Confeiller du Roy en tous fes Confeils, AmbaiTaduirs Extraordinaires de fa Maje- fté, & Plenipotentiaires pour le fufdit Traitté General, & Mt^teGafferCoignetdelaThuillerie, Chevalier Sei- gneur dudit lieu, Baron de Courfon, La Churelle. Ville- port, & autres lieux, Confeiler du Roy cn fes Con· fcils, & fon AmbaiTadeur vers lefdits Sieurs Eftats, commeayanstouts charge 6e pouvoir fpecial de fa Ma- jefté par lettres pattentes deuement fignée & fcellées, dont Copie fera cy-apré» inferée > d'une part, & le» SieursDeputés Barthtlt de Genti Sieur de Loenen & Meynderfwijck. Senefchal de Bommel, Tieire & Bom- melcrweerde, JeandeMateneJi, Sieur de Matenefle, Riviere, Opmeer, Soutevecn, AdnaenPatm.Cbtvùkt SieurdeHeemftede, Hogerfmilde, de Rietwijck, Si Ni^uwerlterck, Confeiler 2c Maiftre des Comtés de Hollande &Weft-Frife, Jean deKauyt, Chevallier, Sieur dans le Vieux & Nouveau Vofmer, premier & réprefentant la Noblefle aux Eftats de la Comté de Ze- lande, ic Confeiller ordinaire de Monlieur le Prince d'Orange, Güsiert van der Htelck Vieux Bourgemaiftn de la Ville d'Utrecht, Pranfoj/s de Donia àHumemaen Hielfum Guilliaume Rif perda, Sieur de Boxbergen* Bo- culo & Hengc-lo, Adriaen Clant> Sieur de Stedum,cora- me ayansvharge. & puu voirs ruififant defdits Sieurs Eftati Genersux par lettres patente» fous leur grand SeeI, païa- phurc & iìgnature du Greffier; donc la Copie fera cy^ aprés inferée d'autre parC} il a efte arrefté & accordé ce qui s'enfuit. ^
Le» Traittés c7>devant fait» entre la France Sc let Province» Unies des Pay>-Bas, dcmeureront en leur force & vertu, pour eftre cy-aprés fidellement & reli- gieufement eflèöués de part oc d'autrc, exceptéence qui aura efté delrogé auxdits Traittés par le prefent.
DansIaoegotiationdePaixou de Trefvé qui fe doit fairc (tnjoinflemerft & Λ» (tmneun confentement avec lesEfpBgnoIs, lefdits Seigneur» Eftat» deimefleront & dcftèndront leurs Inteiefts de leurpropre cèrf ^ immedis' tementi Sc le»Plenipotentiairesdu Roy& cgux defdi» Sieurs Eftats s'entr'aydcroot refpe^vement,& fouftien- dionte/èalementi &aveerMfige vigueur les InttrefiideU Frante C" des Froviwtes Unies.
I I I.
rOn ne pourra condurre «ucunTraìtté que ttnjtinee' ment&d'mcpmmu»confentement.,:Oi la France n'y ιι^ί- l'Eftat des Provinces Unies ne pourrant avancer leur j NegotiationavecletEfpegnojsrvff plat^utPautrt. ""
•. V, ?'t··' ■ I Vf
Et afincque les Ennemis perdent l'efperance de f^er - les Interefts de la Frani^ d'avec ceux des ProvincesÙoief'' cn ficilitant le Traitté de» uhs, & reculant celuy de»8ii' tres, lefdit» Plenipotentiaire» feront refpedivement obli- gés toutes les fois qu'ilsen feront requia de declaremuX Miniftres d'Efpagne qu'il y a obliganon mijtuelle, de ne condurre que (onjoivÌiement ér d'un commun ctnfentef ment, & mefme de avancer pat plus a» Traitté fΚ l'autre.
. V.
Etafind'ofteraux Ennemlsl'envie d'exciter de no»- - veeuxtroublesdansla Chieftienté avec le fuccói qu-il^
l'OBt |
-ocr page 174-
van de Nededandfche Vredie-Iiàndelingll. i
l'ontfaÌcjufquesaprefent, Sc avdc l'Impuniti ^u'ìlis'en promettroient » à l'advenir, fi aprés s'ettre accreuc des dé- poiiilles dcplufieursPrincesdans les precedentes guer- res, ils venoyent à recouvrer par dcs Traictés ce qui a efté repris Tur euxencellc'cy, leRoy &lefdits SieursEQats igiroDt de concert, δε avec la fermeté neceflaire pour conferver les avantagesque Dieu leur a donnés encette Guerre» &leurs Plenipotentiaires s'entr'ayderonc à ce qu'ii ne foie rien reftitué de toutes les con queftes, foufte- nans efgalment pour ce rcgard les Interefts de la Franca, gcceux deidits Sieurs Eftató.
Le Roy & lefdits Sieurs Eftats venant à condurre une faixouuDeTrefve(con)meilaeilédit cy-deffus) Si fa Majeftiou lefdits Sieurs Eftats font puis apres attacqués direilement ou indiredlement > fóus quelque pretexte quecefoit, par le Roy d'Efpagne, |wr l^nipercur > ou parquelqu'autre Princedcla Maifon d'Aiiftriche, Fon execucerapun<Sl;uellementdepart6»d'autrè lee Articles lixiefme, neufvefme, & dixiefme du Traittee de l'Année lójy. Bienentendu qu'iln'eft en rien defrogé au fur- plus du contenu cfdits Articles.
VII.
En cas que le Roy & lefdits Sleurs Eftats ne faiTent qu'une Trefve > fa Majefté & lefdits Sieurs Eftats feront cbligés de recommencer la Guerre conjoindtement lors que ladite Trefve fera expirée,fi elle n'eft continuée d'un commun confentement, fars que par aprés on puifle fai- le aucun nouveau Traitté de Paix ou de Trefve, ny mefmes une fufpenfìon d'Armesque conjoindement & d'un commun confenteraent, à condiiion «jues'il vient encoresàeftre violé. Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats entreront conjoinöement en Guerre ouverte contre , ceuxquien feront infradteurs.
Vili.
Outre ce que delTus, il eft arrefté & conclu que le Roy êtiefdirs Sieurs Eftats donneront refpjdlivement ordre àleurs Pieniporentiairesdecontribuer toutcequi pourra ftrviràlafeuretédu Traitté qui inrerviendraà ìVlunfter, & d'advifer enfemble aux moyens d'alTurer la tranquilité publicque.
Het Traöiaet van Ligue GuarantiCi luyde als volghi.
LOiiys, door Gods genade Koningh van Vranckrijck en Navarre> aen alle de gene, die defe tegenwoor- dige Brieven fullen ücn, Saluyt In onfe Raedt ge- fienendege-examineert hebbende het Traöaet, dat in onfe naem in den Hage in Hollandt is gemaeckt, en ghe~ tekent door onfe waerdfte ende ghetrouwfte C/Wi de Mefmes , Graef van Avaux , Commandeur van onfe Orderen. Sur Intendent van onfe Finantien, en een van onfe Minifters van Sraet> en onfe wel beminde en getrouwe Graef de la Roche, Raedsheer
in alle onfe Raden, onfeExtraordinare Ajubafladeurs, en onfe Volmachtighden voor i'alghemeene Vrede > cn onfe beminde en getrou we Λ la TuiUerh.
Raedsheer in onfe Raden, en op fe AmbafTadeur by on- fowaerdfte groote Vriendent Bondt-genooten en ge- confedereerden , de Heeren Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden , in defe handel onfe Commifla- riUen met de Heeren Gedeputeerden > Bartoltvan Gent, Heer van Loenen endc Meynderfwijck, Senefchal van Bommel, Tieler-en Bommeler-waert, lm van Mate- ηφ. Heer van MateneiTe, Riviere, Opmeer en Soute-
Ridder, Heer van Heemftede, "oogerfmilde, van Rietwijcken Nieuwerkerck,Raeds- «eer, en Reken-meefter van Hollandt en Weft - Vries- landt blendeKnujt,Ridder, Heer in d'oudeen nieuwe Vofmrer, eerfte en verthoonende d'Adel in de Staten van t Graeffchap van Zeelandt, en ordinaer Raeds-hcer van onfe waerdfte en wehbeminde Neef, de Prince van wrangien y Gjjsiert van der Heolck, oudt Burger-meefter ï^· '-^ytrecht, Francifitu van Omia te Hinnema if.i u t^'ppfrda, Heer van Boxbergen, Bo-
ü « t ° "engelo, en MriaenClant. Heer van Stedum, «yc Kracht der Volmachten v»n onfe ghefeyde Ambaffe- deurs, cn dergcfeydc Heeren Gedeputeerden}van welc- fce Traöaten en machtd'inhoudt volghr. |
De Chriftelijckfte Koning, dooratadvijsVah de Ko- ninginneRegente,fijn moeder, aendeStaetder Vcree- nigde Nederlanden continueeren, willende de felve àffe- dtie en goergunftigheyt,die d'overleden Koningen Hen' rijk de Groot,en Leuijsdè XIII. van heerlijckt geheuge- nis,aen hen hebben betuyght, en geconfidereett cn over- wogen hebbende hoe no^fakelijck 't is voor de gemene welftant dat de felve Unie;een!gneyt en intelligeotie,die tot hier tee tuflchen Vranckrijck en de ghefeyde Veree- nigde Nederlanden heeft geweeft foo lang als d'Oorlog geduert heeft, voor 't aenftaende onderhouden, en noch meer beveftigt wert uyt oorfaeck v»n 't Traflaet, dat toc ìVlunfter gemaeckt fai worden,tot vorderingen fekerheyc van't gcleyde Traftaet. Enopdatde gemeene vyandt» verlielende de hoop van oyt te konnen fcheyden d'Inte- reften van Vranckrijck mee de geenen van de ghefeyde Staet der Vereenigde Nederlanden, eer bewcghen foude worden om te con fenteren en bewilligen in een fekeren redelljckeaccommodementjdateen geduerigeruftinde Chriftenheyt kan opregten en beveftigen,en voorname^ lijck in Vranckiijck, en in degefeyde Vereenighde Ne- derlanden,fo heeft fijn Majefteyt ghewildtdat fijn Extra- ordinare Ambaifadeurs en Flenipotentiariilèn j die hy genoemt en verkofen heeft voor de handelingh van d'al- gemeene Vrede, eer zy figh in de ftad Munfter vervoeg- dcnjdeur defe Landen fouden trecken,om daer te hande- len en te befluyten de middelen, die bequaemfi fijn om gefamentlijck defe goede intentie uyt te voeren: en dc Heeren Staten Generael der gefeyde Vereenigde Neder- landen , erkennende met alle foorte van refpcü, eerbie- digheyt en danckbaerheydt de weldadenjfaveuren en ad- fiftentien,die van tijdt tot tijdt door Vranckrijck aen hen meêgedeeltzijn,en bedanckende fijn Majefteyt van d'eer van een fo importante en gewigtige AmbafTade, hebben gedeputeert eenige perfonen van qualitey t, dewcjcke tot verfcheyde malen vergadert htbben gheweeft met de ge- feyde Heeren Plenipotentiariilèn van Vrantkrijck, en de Heer AmbafTadeur van fijn Majt. by de ghefeyde Heeren Staten,in voegen dat de faek,rypelij k gedelibereert)Over- wogen cn geconverteert zijnde,tuftchen mijnHeerciW»- de de MeJmes,Qit&f van Avaux,Commandeur der Orde- ren van de Koning,Sur-Intendent van fijn FÌD«ntien,en een fijner bedienaers van Staet,mijn Heer AèelServienti Graef de la Rochel, Raedsheer van de Koning in alle fijn Raden, Ambafladeur Extraordinaer van fijn Majefteyt, cn Volmachtigden voor de voor-genoemde alghemeene Vrede,en mijn Heer Gaffer Coignet Je la Thuillerie, Rid- der, Heer van de ghefeyde plaets, Baron van Courfon,Ia Chutelle,V illeport,qp andere plaetfen,Raedsheer van de Koning in fijn Raden,en fijη AmbafTacleurt by de gefey- de Heeren Staten,3ls hebbende al te famen fpeciate laft eo pouvoir ,door opene Brieven,behoorlick getekent en be- 2egelt,daer af hier na Copy geiniereeri en ingevoeght fai worden, van d'een zijde, en de Heeren Gedeputeerden Bartoltvan Gent, Heer van Loenen en Meynderfwijck» Senefchal van Bommel,Tieler-en Bommeler waert, Ion van JMatenefe.Hcer van MateneffejRiviere, Opmeer en ZiOuieveentjidriaeuPaeuw, Ridder, Heer van Heemfte-
de, Hogerfmilde, van Rietwi,
Heeren Rekenmeefter van Holland en Weft-Vrieflant, landeKnujt, Riddet, Heerind'uude en nieuwe Vof- meer,eerfte,en vertoonende d'Edeldom in de Staten van *t Graeflchap Zeeland,en ordinaer Raeds-heer van mijn Heer de Prince vïn Oranje.Gy/ifr/ van der Hoolck,o{iót Burgermeefter van de ftad Uytrecht,FM»f»/iw we Dtmia te Hinnema en li\e\iam, Willem Kifperda.tìta van Box- bergen,Boculo en tìaagfi\o,Adriaen ClantMttt van Ste- dum>als hebbende gbenoeghfame laft en pouvoir van de ghefeyde Heeren Staten Generael. door opene Brieven onder hun Groot-Zeghel. paraphure en fignaiure van de GiiËGer« daer afde Copy hier na geinfereerten inghe- voegt fai worden, van d'andere zyde. foo is geaccordeert en gearrefteert 't geen hier volghi.
I.
De TraöateD.hier te voren gemaeckt tulïchen Vrank- rijck en dcVerecDtgde Nederlanden IvUen in hun kragc » 3 |
-ocr page 175-
ΐ74· VER Η A E L
en vigeur bljrven jom hiernsgetrouwelijck en religieu- , felijck van weder-xijden ge-effedlueert en nse-gekomèn te worden, uyt geibhdert in'cgeen, dat door dit teghen- woordigh Tradtaet aen de ghefeyde Traftaten gedero- , geert en vermindert is.
ladehandeliogh van Vrede of Bcftandtj die ghefa- mentlijk, en met een genxeene bewilliging met de Span-
tiaerden gedaen fai worden, fullen de geieyde Heeren taten redden en defendercn hun Intereften met hun ey- gen Hooft, en immediatclijck , ende de Plenipotentia- riifen des Kon inghs en der gefeyde Heeren Staten fullen refpeétlvelijck malkander helpen ,endegelijckelijck > en met gelijcke vigeur ende wackerheydt d'Intereften van Vranckrijck, en der Vereenighde Nederlanden fulline- rencnonderfteuneD.
I I 1.
Men fai niet vermoghen eenigh Traftaet te fluyten, àm gejamentlijck, enmeteen gemeeneieTeiüiginghy ende Vranckrijck, ende de Staet der Vereenighde Nederlan- den fullen, d'een niet meer dan d'ander, hun handel met de Spangiaerden mogen vervorderen.
EnopdatdeVyandenalle hoop fouden verllefenom de Intereften van Vranckrijck aen de geenen der Ver- eenighde Nederlanden af te fcheyden, met het Tradtaet van d'een te vorderen, code dac van d'andar te verwij- deren , foo fullen de ghefeyde Plenipotentiariffen en de Volmachtigden refpewivelijck verplicht zijn, foo dick- wijls als fy daer toe verfogt worden, aen de Minifters en Bedienaars Van Spangien te verklaren, dat'er onderlin- ge obligatie en v^lichtingh is van niet te fluyten, dan gefamentlijck, ende met een gemeene toe-ftemmingh, en oock het een Traélaet niet meer dan 'tander te ver- vorderen. V.
Ende om den vyandcn te benemen de luft en de be- geerte van nieuwe Troublen in de Chriftenheydt te ver- wecken , met het ghevoigh, dat Vf tot aen deie tijdt ghedaenhebben, enmetdeftraffeloo3heydt,,die fylig voor het aenftaende daer af fouden belooven , foo zy, nae dat fy figh verrijckt hebben met de roof van veel Princen in de voorgaende Oorlogfaen, door Traöaten quamen weêr te krygen het geen hen in defe Oorlogh af- genomen is » foo fulien dë Koningh en de gefeyde Hee- ren Staten ghefamentlijck, ende met noodwendige be- flandigheydt handelen, ended'avantagienen voordee- lente bewaren > dieGodtindefenOofloghaen hen gé geven beeft j en hun Volmachtighden fullen malkander helpen dat'er nietsgereftitueert en weder over-gegevcn wordt van alle de conqueften , fuftinerende ghelijckc- lijck, ten defe r^ardende opficht» de intereften van Vranckrijck, en degenen dergefeyfle Heeren Staten.
Indien de Koningh en de gefeyde Heeren Staten een Vrede of Tre ves, komen te fluyten, gelijck hier voor gefeghtis, ende indien zijn Majcfteyc, ofte de ge/ey- de Heeren Staten aertgetaSi vordetti direételijck
ofindirecÏelijck, cader hoedanigh een fchijn het oock is, door de Koningh van Spangien, of door de Key ier, of door eealge ander Vorft ven 't Huys van Ooiienrijck
foo fai men ^unöuëlijck van weer-zijden het 6, s
lo, Artijckeivan't Jaer Kigy.uyt-voeren j wel verftaen zijnde dat het nerghens in gederogeett en vermindert is aen t overige van 't inhoudt van de gefeyde Artijckelen.
In geval dat de Koning en de gefeyde Heeren Staten alleenlijckeenTrevesofBeftandtmaecken, foo fullen lijn Majefteyt en degefeyde Heeren Staten verpligt zijn d'Oorlogh weer gefamentlijck te beginnen, als de ghe- feyde Treves ten eynde gheloopen is, ioo fy niet met ghemeene bewilligingh gecontinueert wordt, fonder dat men daer nae fai vermoghen eenighe nieuwe handelingh van Vrede, of van Treves, noch oock van fchorHingh van wapenen te maecketb dan gefamentlijck , en met ge- meene bewilligingh, opvoorwaerdedat, foo het ghe- broken en gefchonden wordt, fij η Majefteyt, ende de ge- feyde Heeren Staten gefamentlijck in openbare oorlogh tegen de géenen fullen treden, die d'Infrafleursof Bre- kers daer af fuljen zijn. |
■. ... ..„VIII.
.Béiialven dit voorgaende is gearreileert en beflootea dat de Conine en de ghefeyde Heeren Staten refpeólive. ilijck aen bun Plenipotentiariffen en Volmachtigden or- der fullen geven, om te contribueer en al/^een ^ dat fai konnen dienen tot de feeckerheyt van hét Tradtaet, dat. tot Munfter gehouden fai worden, en gefamentlijck t'ad-, viferen op de middelen vande gemene ruft te verfekeien.
ï^iet na toaceneeinfcwett he ceft)6ctib2 Pouvpirs · eei' bcbaecnaflontlt: En foyde quoy nous Ambaiïadeurs iufdirs & Deputés en vertu de nos Pouvoirs fefpeftifj avonsfignécesprefentesde nos Seigns. Ordinatres, & à icetles fait pofer Ie Cachet de nos Armes „ & prora^^ tODs en fournir les ratifications de fa MajeftéöcdeWits Sieurs Eftats en bonne forme dans Ie temps de deux mois, OU pluftoft, fi foire fe peut. A la Haye en Hollan-; de te premier de Mars milfix eens quarante ^uatre, Signé de Mefrues, Servien,ia^huiUerie» Barhoh dt Gent, lean é MatenejJetMriaen Petew, Kmyt, Hoolck, Omia^ét Clmt, avecles Cachetsde leurs Armes.
(Sot IiebeflieingS ban get toelci^ tol? booj-genosmtie ^mbaffa&euE^ en (Seiieputecctien/upt hcatbc ban onfe cefpectibe Pouvoirs en Macgt bjteben/ &efe tegenbioo;· Diaeii tttet onfc öetooonc mecc&en} '
onfeJBapen-jei
ben/binnen öeL ......-______________________________
'taefcöiebenhan/ öetattficatien ban fijn ffiajeliept/ en ùec ogefeptie i^eecen Staten in gaetie fojme te fout» nemn en befcgaffen. ^n ben^age in {^oKanbt /Defen I. taan JjiJgaect 1644. <2?ete&ent de Mefmes, Servienti li Tuillerie, Bartolc van Gent, J. van Mateneffe, Adriaen Pauw, Knuyt,Hoolck, Donia, en Clant. gun
t>en seseï^.
Hier voor is gefeydt van een «igf»y?fPoint of Artijc- kei , ende dat haer Ho. Mog. 't felve hielden als gheinfe- reertengevoeghtby de acht voorgaende. 't ^elbe lupDe
al^ bolflt.
d' Autantqu'ileftneceffaire depouvoir àtouslesin- con veniens qui pourroyent arriver à l'occafion de la nc- gociation, qui fedoitfaire à Mmfier, au prcjudicedu Traittéconcertéentre Meffir.les Ambaflads. Extraord, 6t Ordinaires de fa Majefté Tres-Chreflienne Se les De- putés des Seigneurs les Eftats Generaux des Provinces Unies, & contre la bonne intention des uns δε des au- tres,les DeputésdefditsSeigneursEftatsontpropofé, & declirentencòrdevantlaconclufion du Traitté, coro· bien que par l'Artide troi fiefme, il eft expreffemen t Con- venü^u'ennepourracondurreaucun Traitté ^uecenjoiffÌie-' meni, ^ </'«» commun confentment,· & qu' à la requifitiofi pareuxfaite, afinqu'un Artidefuftdreffé &inferéau Traitté pour ia Guarantie mutuelle, en cas fat fa Md]efii pourra faire unt Pais avec l'Ennmy cowmun, & iefdits Sel· gtieurs Efiats une Trefve.de longues annks, lefdits Sieurs jimiaffadeurs ont aUeguez ajjeurez.parplufieurs fats, de j ne "vottloir ny pouvoir faire aucun Traitté que con)oin£lttnsr.t ^d nn commun confintement des Pknipotentiaires dejdits ' SteursEfiats, fansleursdonnerpréallablamentla fatisfa· öiondefirée&neceffaireentelcas, laquelle affeurance lefdits Diputés ont auiS rapportée & confirméc aurdiis Seigneurs Eftats leur fuperieurs.Que neantmoins ils font obligés par charge expreffe de donnerparefcritauxdits Seigneurs AmbaUadeurs les Articles qui s'enfuivent.
SileRoyfaitlaPaix, &que Meffieurs les Eftatsnfr faflènt qu'une Trefve de iongues Annéesconjoinfte^ ment & d'un commun confentement avec lesE^agnols, Ie Roy s'obUgé qu'eftant requis dc la part dcfdits Seigns. Eftats un an ou deux devant l'expiration de ladire Tref- ve, d'enmoyenner Sc obtenir la continuation du RojT d'Ëfpagne pour Ie mefme terme d'Années & au? mefme
conditioni.
Etaucas queleRoyd'EfpagnevienneàrefuferlaCOC" tinuation pour Ie terme & aux conditions quedeiTus, S» MajeftéTres-Chreftiënne rientrerà àl'expiration delf dite Trefve en guefre ou verte au Pays-Bas, conrre ledit Royd'Eipagne, en forte que i'oo ne fera par apréf η·?* ,Paix, ny Trcfvé queconjoinöement & d'on commua confentement du Roy fic defdits Seigneurs Eftats.
Mais |
-ocr page 176-
laditcTrefve veüillenrrecomraencer la, guerre avecles Efpagnols, ou qu'eux meftne viennentrefuferlaconti- ijuation ielle que deffus, fa Majiefté Tref-.Chreftienne ne fera pas obligée de r'entier cn gueire avecIe Roy d'El- pjgne. " <"'
Le Roy venam à conciare UDePaix,&:que.lefdits Sei- gneursEftatsfaffentlaTrefveaveclea Eipagoolscomrae ila efté dit deiTus, g fa Majeftc ou lefdits Seigoeurs Eftats font puts ipr« attaqués direaement oif indireétement fous quelque pretesteqae cefoit, par leRoy d'Efpagne, par l'£inpereur,ou par quelque autre Prince de la Maifon d'Auftriche» Γοη exeeutera punöuellemeot de part & d'autre les Articles lo.du Traitté de l'An ilïgy.
Bieneatendu qu'il n'eft en rien derogé au furplus du con· tenuefdits Articlps.
Declarans lefdiis Deputés en Suitte de.leur dite Char- ge, ii en la negotiation qui fe doit MteiMnafieriles affaires fe difpoffioc en forte que d'un commun confen- tementfoittrouvébontraitteidePaix pourle Royavec les Efagnols, & de Trefve pour Mcflieurs les Eftats Ge- neraux; quetelcasadvenant les Sieurs Plenipocentiai^ resdefa Majefté ne pourront condurre leurs Paixqu'au preallflble lefdits Sieurs Eftats ayent receu contcntemeiji iür Ie contenu des Articles cy-mentionnés.
Et requerans lefdits Sieurs Ambafladeurs de vouloir re- prefenter cette Declaratiüö à fa Majefté; laquelle eft priée bien-humblementau nom defdits Seigneurs Eftats del'a voir agreable, &c fur icelle faire entendredes bonnes & favorablesinteatioDS,
Fait Cc fign é par les Deputés des Eftats Generaux, àia Haye,&delivrésaux Sieurs les Ambafladeurs &Pleni- potentiaires de France de Fevrier HÌ44.
ALfoohetnootfakelijckisin alle d'inconvenienter te verforghen, diefouden konnen voorkomen, by gelegentficyt van de Handelinghjdie te Mmfier ge- daen fai worden, tot nadeel van het Tradaet, tuflchen mijnHeeren d'Extraordinare, en Ordinare Ambafla- deurs van fijn ChriftelijckfteMajefteyt, en de Gedepu- teerden van de Heeren Staten Generaci der Veteenigde Nederlanden gemaeckt, tegen de goede intentie en me ningh van d'een cn d'ander, foo hebben de Gedeputeer- teerden der gefeyde Heeren Staten Generaei der Veree- nigde Nederlanden geproponeert en voorgeftelt, en ver- klaren als noch voor de conclufie en fluyting van 't Tra- ftaet, hoewel door het derde Artijckelexpfeffelijck en uytdruckelijck is verdragen datmen niet fat mogejieemgh TraBaetfluytenj dmgefamentlytk, en met gemente toeflem- ninghfia dat op 't verfoeck, door hen gedaen, op dat een Artijckel gemaeckt en ingevoeght fou worden, in 'tTra- üaet, tot onderlinge guarantie en belcherming, dat inge- valfijn Majefieyt etn Vrede, en de gefeyde Heeren Staten een Treves öf Brandt van veel Jaren Jutten konnen maken > de gefeyde Heeren Amhajfadeun veel malen b'j gebracht en ver- feeckert hebben van niet willen noch te konnen eeingh Verdrag maken, dangejamentlijck, en met gimeen toeflemmingh van de Volmacktigden der gefeyde Heeren Staten, fonder hen al- voorens te geven de fatisfaöie en voldoening, die in foo- danigh een geval begeert wordt, en nootfaeckelijck is; welcke verfeeckeringh de gefeyde Gedeputeerden oock aen de gefeyde Heeren Staten,hun Meefters, hebben ge- rapporteert ende beveftighr. Dat fy niet te min verplicht iij D door uytgedruckte laft, d'Artij ckelen die volgen, by Gcfchrift aen de gefeyde Heeren Ambafladeurs over te geven.
Indien de Kaning Vrede maeckt, en mijn Heereo de Staten niets anders doen, dan een Treves en Beftant van eenige larep met de Spangiaerden maecken, geiament- lijck, en met gemeene bewilligingh, foo verobligeert en verplicht de Koningh fich, dathy, verfochtzijodevao weghen de gefeyde Heeren Staten een laer of twee voor O uytgang van de gefeyde Treves, de continuatie en ver- Janging daer af voor de felve tiidt van laren, en op gelijc- ke conditiën, van de Koning van Spangien te bemidde- len, en te verwerven. |
En ingeval de Koningh van Spangien komt te weygc- ren de continuatie en verlangingh voor de voornoemde njat,enop devoorgsende cenditien , foo fai fijn Cbri- ves, wceropenfaareÓorloghtegen de gefeyde Koningh van Spasgipnin Nederlandtaenvangen j invoegen d^t- tnen narnaelsgheen Vrede noch Treves fai maken, dan gefamentlijck, cn met gheraeene toefteminiogh van de gefeyde Heeren Staten.
Maer ingeval mijn Hesrèn de Staten, met d'uytgangfa van de gefeyde Treves», weer d^Qprlogh tegen de Span-, giaerden wilden beginnen, of,φί fy felvedevoorge- noemde.continuatie en verlanging komen te weygeren, foo fel fijn ChriftelijckfteMajefteyt niet verplicht zijn weer in Oorlog te treden tegen de Koning van Spangien.
Indien de Koningh komt tot V'cde te ftuyten^ ende gefeyde Heeren Staten Treves ojfBeftandt met de Span- giaerden maken, en gelijck hier voor verhaeltis, en in- dien fijn Majeft, of de ghefeyde Heeren Staten namaels geattaqueert en aengetaft worden, diréflelijck ofindire- itelijck, onder hoedanigh een ichijn dat het wefen mach, door de Koningh van Spangien, door de Keyfer, of door eenigh ander Vorft van 't Huys van Ooftenrijck, foo fai men punituelijck van weer-zyden cxecucercn en uyt- voeren het tf. 9. en 10. Artijckel van 'tTraöaec-van 't laer lijy. Welverftaen zijnde dat het nergens in gede- rageerten vermindert worde in 't voorgemelte van d'in- houdt in de gefeyde Aitijckelen.
De gefeyde Gedeputeerden verklaren voorts, in ghe· volgh van hun gefeyde laft, dat foo in de Handelingh, die ts MmSier gefcttieden fai, de faken iigh foodanigh fchic- xen, datmen met gemeene toeftemminghgoet vintmec ie Spangiaerden van Vrede voor de Koningh, en van Treves ofBeftandt voor mijn Heeren de Staten Gené- SEl te handelen, in lodanig geval de Heeren Plenipoten- dariflen en Volmachtigden van fijn Majefteyt hun Vre- je niet fullen mogen fluyten voor datde gefeyde Heeren Staten contentement cn vernoegingh op d'inhoudtder voorverhaelVe Artljckelen ontfangen hebben.
De gefejde Gedeputeerden verfoeken dieshalven aen degefeydeHeeren Ambafladeursdefelve verklaringh te willen vertoonen aen fijn Majefteyt, die ootmoediglijck gebeden wordt in de naem der ghefeyde Heeren Staten dit verfoeck voor aengenaem te houden, en daer op fijn goede en favorable intentien te doen verftaen.
Gedaen en' getekent door de Gedeputeerden der Ge- nerale Staten in den Haghe, en ghelevert aen de Heeren Ambafladeurs en Volmachtigden van Vranckrijck,defea 15. van Februarius, 16++.
Ì^Eng.HDacttjtDiectSjan toeaen ©elbcclanbt fngc* b|ac|)t Dat befrlbe ^jobtntie fìabDe genomfnecct öe
een ban Meynderlwijck εηΰε Aernhem, oitl^Itecnatis öe De SSffenDinflc na Munfter toaecte nemen : öat tori bepDe inöe Commiflic/ cDocÖ De JleecbanMeynderf- wijck boo? fouDe flaen. ^ie ban ©oHanDt enDc Httccht bcchlaccDen öat fp booi-be Ijiclöcn fiet fe IfDe Secftt/ ïanbt repfteecöe boociflc pjotefiatie.
53e btpDe iCcactaten met Dt Jleecen jpcanfcBc geteeca Bent en boltcocften jfjnDe/ foo bcrfocfiten fp Den j!©at:« tpöaec ?(uöicntfeban Siffcftcpt. J©aecop seDflibfceecÉ SgnDe/ goehiel anDec^ niet mrec plegen QefonOen te biec> Oen al^ ttuee/ koect ecbtet goet gebonDen/ om battct g;^ talbec ^mbafTa&euc^ bia^ Datmen oocfiboojbefe macifouöe fenben 3.<0ccomm(ttcecDe/ om ftaec tre Hu» bientie te{ialen / enDe tocDec te gup^ te brengen : boaec toe genoerat Jtjn öe Jgeecen Knuyt, longftal ende Clant.
3>0e{ gem£lt]c üeecen ban Avaux,Servien enDe la Tu- illerie, tefpectibement öptcaoibinaci^ enDe «^jöinacié ^mbafaDeuc^banfgne IQafefiept ban ®;!antfttgclt/ tec®ecgabec<ngg compammbe/ (3tinDepubIdc6e ^u^ tnentie met open beueen) cnbesefetènjinDe/ öebbm boo; benmont ban ben i@eecd'Avauxgebaeneen§P;a^ pontuj ingouDenbe bccfcge^ben ^ointen tot lof enDe tecommanDatieban De genecale;@;cbe]|enDeIiflgg tot Munfter, thaec enDtïgcfi bocgöe Bp bp :
OR Meifieurs cette eftroite Alliance fait quenous cfperons,que vous recevrés en benne part la Prierci &rinftancequcnou«avonsà vous faire dc la part daRoy&deiaReincRegentepour les Catholiques de ces Provinces, vos fubjcdts, en ^uoy nous vous affcurons que leure Majeftcï ont eonfidi|re meurement tout les in*
i> 4. can-
van de Nederlandfche Vrede-handelingli. 175
Mais en càs que Meflleurs les Eftats à I'expiration, de | flelijckfte Majeflcyt, met d'uytgang v&a de gefeyde Tre- |
-ocr page 177-
m6 V Ë Κ Η Ά E L
conveniens qui en pourroientarrlvér, afindèlespreve- nir par leur prudence. Seroit-ilcrojablé qüö le Roy de glorieufe memoire fon Pere.' que le Grand rienf-y à qu i vousdevéstoutesIesMarquisde voftitì dignité&qui li orne de tous les fleurons dès Couronnes Souveraines, euft vouiu par l'inftance, qu'il vous en a fait, ruiner fon propre ouvrage, & rien faire qui peut eftre prejudiciable à ccceftat ? Ce queleurs Majefté vous demandenc n'eft pas grand chofe : ils defirént feulement qu'il foie permis au Catholique de fervir Dieu dans Maifons privées, & que les pau vres qui n'ont pas le nioyen de nourrir & d'en- rretenir un Preftre , puiffent librenient venir dans les Maifons des richcs pour fervir Dieu fans crainte de le vifite de vos Commiffaires. Vous m'advoiierés, Mef- fieursj que ces recerches ne deminuent pas la qualiié de Gatholiques, & qu'ellés s'excercent par l'avance de vos Officiers pluftoft pour Icur profic particulier que pour au- aucunbien quieiiarriveàc'eftEftat, de foice quecefte ligueurnefertqu'airriterl'efpritdeceux, doncvous ne diminués pas le nombre- Nous prions(ce dites vous)pour ceux qui font nos Ennemis aufll bien que Ics Voltres. Cetre adlion Meflieurs, feioit toufiouis Chrellienne, mais, je vous prie, confiderésc'eft affaire par les maxi- mes d'Eftat, & croyons,commeje n'en doutcpas, gu'il fe trou ve quelques Catboliques mal-affeflionn és au |ou- vcrnemenc prefent de cette Republique , d'ou cela pcut il venir Meflieurs, je vous le dtmande? Ics Gatholiques qui ont figné les premieres Confcederations,qui nous onc porté (ur le tròric, ceux qui les premiers vous onc acquis la liberté n'en joli.iTcnt pas. Ceux à qui l'itiquifition d'Efpagneaefte'auiliodieule qu'à vous mefmes, en fouf- frent une autre qui n'cil gueres moins rigcureufe : en un mot la rigneur dont vous ufes enveis eox au fait de l'exercice de leurReligion , i'eftroitc defen- fe de toute Aflembléu Ecclefiaftique , l'avari ce de vosCommiiTaires, & le meiprisqu'ilsfontlouvent des Chofesque nous eflimons les ρ us Sainöcs i à pcu altcrer quelques Efprits. Voulés-vous les regaigner, voulés- vous rejoindre certe partie de voiìre Eftat qui cft com- me entrouverte,voulés vous en faire des bons citoycns? relachés quelque chofe de la feverité de vos PJaccards & de Vos Ofdonnances.Lesnoms de Catholique & deHol- landoisnefontPaisincompatibles, onpeuc eftre Enne- my du Roy d'Efpagne fans eftre ProteiUnt. Nousen voyons un bel exemple, aujourd'huy en Catalogne & de en Portugal,oulaCatholicitén'eropefcbe pas que lespcu- ples ne combattant couragcufement pour la conferva- tion de leur liberté. Nous en voyons encore un exemple bien illuftre dans les Cantons des Suiffes, ou ladiverlité de Religion n'empefche pas qu'ils ne fe defendent à com- munes armes de la Maifon d'Auftriche, dont ils ont eflé autrefois lesfubjedts. Aflèurés-vous, Meflieurs, fi vous faites la grace aux Catboliques que nous demandons pour eux au nom du Roy & de la Reine Regente fa Mere, qui font d'une mefme Confeffion de foy avec eux, que vous en recevrés un tref bon effe(S,que la pieté de leurs Maje- ftés,en aura grand reflentiment, & que vous obligerés V03 concitoyens par cette faveur à ne tourner jamais les yeux ailleurs que deffus vous, pour y trouver de la con- folation, Ainfi puiflie's vous, &c, |
NU mijn Heeren,defe nacuwe Alliantie en Verbin- tenis, doet dat wy verhoopen dat ghy ία 't goede fuk nemen de bede en inftantien die wy aen uw te doen hebben van wegen de Koningh en de Koninginne Regente, voor de Catholijcken ven defe Lantfchappen, uw Onderfaten, in'twelckwy uw verfekeren dat hun Majefteyten rijpelijckgeconfidereert en overwogen heb- ben ai d'inconvenienten, en fwarigheden diedaeruyt fouden konnen fpruyten t om door hun vooriightigbeyt hen te voorkomen. Soude het geloofièlijk zijn dat de Ko- ningh van heerlijckegheheugenis, fijn Vader degrootc Henrick, aen de welck ghy al de mercken en teeckenen Van uw digniteyt en waeraigheydt verplicht zijt, en die haer met al de bloemen der Souvereyne Kroonen ver- ciert heeft, fouw ghewilt hebben doo' d'inftantie, die hy daer af aen uw geaaen heeft, fijn eygheo werck ruineren en verdelgen, en yets doen, dat fchadelijck voor defe Staet foude konoea zijn i 't Geen hare Mgjdleyten van ! uw bcgeeren is een groote faeck. Sy verfoecken ailééh- s lijck dat het aen haer gheoorloft fai zijn Godt in hun pri- ' veen en befondere huyfen te dienen, en dat d'armen, die 'i de middel niet hebben om een Priefter t e voeden en t^oe derhouden,vryelijck in de huyfen derRijcken mogheo komen om daer Godt te dienen, fonder 't befoeck uwa GommiflarifleB. Mijn Heeren, ghy fult my toeftaen dac defe onderfoeckingen, en nafpeuringen 'c getal der Ca- tholijcken niet verminderen,en dat fy gepleecht worden door de gierigheyt van uw Officieren, meer om hun be- fonder profijt, dan om eenigh goede dat defe Staet.daer af toe komt; in voeghen dat defe ftrengheyt niet dient, dan om de geeft der gener, van dewelcke ghy 't getal niec vermindert te tergen. Wy bidden ( feght ghy ) voor dé genen,diefoowel oniealsuwvyandenzijn. Deiedaedt» mij η Heeren, foude altij t Chriftelijck zijn. Maer ick bid uw,confidereert cnaenmerckt defe faeck door de maxi- men en grondc-regelen van Sraet : en laet ons geloovea, gheiijck ick daer aen niet twyffel, datmen eenige Gatho- tholijcken fai vinden, die tot het tegenwoordig Gouver- nement en beftieringh van defe Gemeente qualijck ghe- negen zijn. Waeruytkandit fpruyten.' mijn Heeren, ick vraeg'tuw. De Catholijcken, die d'eerftc confoede- ratien en Verbonden hebben gheteeckent, die uw op de Throon hebben ghedragen, en de genen, die d'eerfte de Vryheydt voor uw hebben hebben verkregen, genieteu fel ve de Vryheydt niet. De genen, aen dewelcke d'In- .quifitie van dpangien foo hatelijck heeftgeweeft, als aen uw fel ven, lyden nu een ander Inquifitie, die niet mia ftrengh is. In een woordt, de ftrengheydt, die ghy tegea henghebruyckcin'tftuck vand'exercitie en oeöeningh van hun Godts-dienft, het ftridtilijck verbod vau alle Kerckelijcke Vergaderingen,de gierigheyt van uw Gom-, miiTarifTen, en de verachting, die fy dickwils toonen van de dingen, die wy de heyligfte achten, heeft eenige geer ften konnen altereren en ontftellen. Wilt ghy hen win-, nen ? wilt ghy dit deel van u Staet, dat als open gefpleten is, weer te lamen voeghen ? wilt ghy goede Burgers vaa hen maken ? loft en relafcheert yets van de ftrengheydt uwer Placcaten en Ordonnantiën. De namen van Ca-, tholijck, en van Hollandt konnen te famen gaen. Men kan vyant van de Koning van Spangien zijn,(onder Pro- teftanttewefen. Wy fien heden daer at een trefi^lijck voorbeeldt in Catalonienen in Portugal, daer de Catho- lijckheyt niet belet dat de Volckeren kioeckmoediglijck voordeconfervatie en behoudenis van hun Vryheydc ftryden. Wy fien noch een Doorluchtig Voorbeelt hier afin de Cantons der Switfers, daer de verfcheydenheydc en diverfiteyt van Godts-dienft niet belet dat fy fich mee gemeene W^enen tegen 't Huys van Ooftenrijck, daer affv eertjj IS Onderfaten ge weeft hebben, dcfenderen en befchermen. Verfekert uw, mijn Heeren, dat ioo ghy de gunft aen de Catholijcken bewijft, die wy voor ben vei- foecken in de naem van de Koning,et) van de Koningin- ne de Regente, fijn Moeder, die van een felve belydcnis des gheloofs met hen zijn, ghy een feer goede eiFe<it en uytwerckingh daer af fult ontfangen, dat de GodtVruch- tigheyt van hun Majefteyten groot ghe voelen dser at lui-, len hebben,en dat ghy uw mede-Burgers door defe gunil fult verplichten nimmer d'ooghen elders, dan op uw te wenden, om daerconfoiatie en vertrooftingh te vindeB. Aldus fult ghy mogen, &c.
, l®atnutieIanBDcB£tt£Cfie3tiDt Dee bóojft ^jopoll^ tie/ Daec opsön begbetnelte J^ceten Stmtioffaöeuri na gelcBentgept bejegent/ niet toeboenfctjinsc ban glielucl^ aen öe Heecen «lEFtcaojDinaci^ aimbaflaDcur^ op öaecc aenftaenbe wpfe/ met complimenten tee fahe oienmoe/ ban tuatbelangbt De boojfs pjetenfe oececonunanDceïöi tnobetatie/ baet op bun ooo? ben §cec pje (ïoecenDi la fubfïantieoeanttoooit/ batijetfelbclPoint btec tcïon^ α hittelacbtia cnbé bejtoaerigcli i^/ bocö Bicc op nadfrc inaantiebpbennieec-BemelienJleec d'Avaux, fiflö tee galbec toeac banOe i^fel bupgenbe / gebaen tumnöe/ om te öebbni becbec cnbefabocaberbecBecrilacinflOe/ enbetïibengemclten©cec§p?efiDecenbefïc& ban fijnte SPbenaben meergemeltcni|eec<0;aef ban Avaux tre öalben toege ban be bop^fj ®afel bnpgenbe / fulcx gö^ toftacct toefenbe/ Jijnbemeff-opaemelfclircwn^·"»'
bap' |
-ocr page 178-
van de Ncderlandfchc Vrede-handclingh. 177
Dafiaiif«c^ opsffiaE" fnöe afaeaaen/ enöe boo? De cfn üan Ijacc fêo. IBog. UoojgaenDe bjic (©eOfpiitccc^ DfiirnrtCaCDflTfn tof Der gelept aen 'tSoacment/ üacc banfpgeöafltjijnaetofeft.
Dat Oc öEcren 3llmbaffaDcui; ban ©?ancfic|ift jijn flfgrgaen/ gebben b'acntoefcnbe {^eecen (&cbepui;eet:Den bnn tijegcn De cefpeetibe P^odinttrn betoont obec be ce» commanDatif/ bp brfcltje ileccen^firabaflabeur^ tcntes gatDc banbcbecfocötepKtfnfe ttiobecatie oftebaen fece inifiiocgöt te jön/ enbe bcrbolgen^ eenpacigölöch gcab« bifcctt/ Datiticn bacc teécn^cenbigouceufeöefolutie fouDe bcfioocen te nemcn/enbe acn be opgemelte )|cecen ^carpuccecbcn upttet mlbbcl ban gaecQa.ji@og· mon- Dciingc beltent te mahenbecebcnen/' toaecombat baec ingantfcD metcnhonbe toecbcngctceben/ enbeboojt^ pc binnen '0 Xanbt^ betonen/ bat foobenige ofte biec- gelDchc cecommanbatten fjaet JÉog. onaengenaem maccn/ rnbe ben^taetbefetraianbenonbienfitgl)/ tot*» ficc^ 3tjn becfocDt enbe <(5ccomnittteect be l^eecen Cats, Suveniire,aI^ooc6beO;i(fieclVlurch, om intefiellen een Concept ban een bigoceufe 0cfolutie op fooDanigtje gelcgcntg|ep: paffentie/ toeich Concept boo; befelbe m aen fpn j^oocgcpt foube toecben ggecommunfceect/ tn om bctbolgen^ tee 39ecgabednge ban gaec üo. jttog. na ingenomen cappojt ban bcffeif^boosll-tDii^abtiD^ enDe conflbecatien / geatcefieect te too^bcn/ boojt^ bat Öicc nn oocft gebeltbcceect foubejoojbcn/ of men bOngc« Icnent&ept/bie upt fulcfte ofte bicrgcltjcfee cecommanba· tie boo; ben ^taet befec Sanben foube mogen oncfiaen/ fai ccpjefenteccn acn ben ftoningD enbe be l^egetingge inöjanefttijcit.
E Staten Generaci der Vereeniifde Nederlanden, hebbende mer rype deliberatie haer gedachten la- ten gaen over fekere gelegentheyt in haer Ho.Mòg' Vergadcfinge op heden voor-gevallen, endc hierna ver- heelt, hebben goet gevonden iii te doen ftellen ende uy t te brengen de volgende Verklaringe, te weten,dat gelijck' de Regeringe der wel gheroelte Verèenighde Nederlan- landen van den aen begin defes Staetsaen de eenezyde sltijdt vaft hébben ghefteldc, niemant van d'Inghéfete- tenen der felver eenigen confcientie-dwartgh op te drin- gen 1 maer in tegendeel van dien, ach eenen yegelijcken der vooriz Ingeietenen-toe te ilaen in fijn particuliere Wooninge ende Familie confcientie-halven ongemole- lieert te mogen blyven, dat defelve RégeringeaeB de an- dere zyde noytgoeten heeft horinen vindén, dat aen de Paus gefinde foude werden toegelaten plegingen van fu- perftitietegens Godts H. Woord, ocfFenlngen van ken- nelickeergerniiTen, of invoeringe van Pauielickc Hirar· chien, nochoock betooningë vaii toegenegentheydt tot den Koningh van Spangien, Erf-Vyandt aefer Landen, ( het welcke nochtans in derfelvèo folémiiele ghebéden, ende anders is bevonden te zijn gefchiet ) datmen even- wel van tijdt tot tijdt, ende fonderlitige onlangs met goe- de redenen van wetenfchap, ende dóór wettige Informa- tien beeft vernomen, endeklaerlijck òncdeckt,dacde bo- ven-gemeUe Paus-gefinde figh niet verncegende met de voorfz goedertieren duldinge ende verdraegfaemheydt, byordre van de Regeringo henlieden toegheftaen, zijn uyt-gheboaften tot de voorfz. ende andere onlydelijcke ende noyt voor defen hier te Lande bekende vermecel- hedenendeexceiTen, waer tegens alfoo deRegèringhe no(^igh was, oordelénde fpoedelijck vetfien te moeten Worden , ende daerover zijnde in ferieufe deliberatie, hebbénmeer-gemelte Paus-gefinde i fulcx gewaerzijn· de geworden, niet naergelaten daèr tegens in 't werck te ftellen verfcheyden hare Vonden' ende praéHjcken, om het goet voornemen van den Staét door defelve te tra· yerferen ende beletten, waer op onder anderen gevolgt >s ί dat'de Heeren Ambafladeurs van fijne Majefteyt van Vranckrijck jegenwoördelijck in 'iGravenhttge zijnde, ende op heden in haer Ho. Mög. Vergaderingc publijc- que Audiëntie hebbende, in haregedaen Propòfitieon- ^«f andere opentlijck verfoeck hebjbén gedaen, ftrecken- |
te noemen) ghedaen te worden iJde Executievan^de rlaccaten van den Landeigeëmanéén tegen op- genjelte «us-gcfinde ; Endc alfoo het gene voorfz is, dc Verga- dcrioge van haer Ho. Móg. onverwacht» ende tegen der felver meyninghe was voor-komende, te meer vermits het doen van het opgemelte verfoeck aeri meer-gemelte Heeren Ambafladeurs in feeckere Conferentie, mette fel ve ghehoudenby deOecommitteeiden vanhaerHo. Mog.' op het ierieufte was afgeraden ende deftigh aenge^· fproocken, ende dat ten tyde van de gedane Propofitie by haer Ho. Mog. wordt gheoordeelc, de voorgefligea veranderinghe ende pretenfe moderatie regel reght tC gaen foo tegen deo welftand van de ware Gereformeerde Religie, tegen dt Gronden ende Ordre van den Staet» als mede tégen de rufté van de Chriftelijcke Gemeynte» ende goede Ingefetenen defer Landen j ende mitfdien niet compatibelte wefcn mette conftitucie van den Stftet> en vervolgens dat daerinne om redenen vooren ver« haelt, geenfints en kan werden getreden; Sooift, Dat haer Ho. Mog. hebben verklaert, ende verklaren midtf- defen, eengevoelighmifnoegenuycde voorfz voorila- gen veranderinge ende pretenfe moderatie te hebben op- genomen, met exprefle byvoeginge, dat haer Ho. Mog. ioo ommc de onheylen dieuyt 't gunt voorfz itftaente ryfen, ais omme de voorgemelte vermetelheden van de Paus gefinde in te toomen, gerefolveert zijn metten al- dereerilen te doen emaneren, ende in 't werck te ftellen foodanige nadere ordre. Reglement endePlaccaet, als delelve naerde jegenwoordigheenormiteytende voor- gaende exceiTen fullen bevinden te behooren. Ghedaea ter Vergaderingè van de hoog'gemelce Staten Generael» den derden Marty 16-j.f,
enbecen baegg^ Jn'n (0>ccomm(tteect be igeecea
Meynderfwljck, Mathéne», Cate,Heemltede, Knuyt, Stavenis, Hoolck, Donia, Nykercke, Ciane enbe De ^jiffiec Mufch: om aengaenDe tiete&cmeilie ttoeebe a^ibt ban br opgemelte i^iopoft te aenbei^eeten^can* fφε?t!mbaffaDeiw^ teghemoettebocccn / befiibtlantte bangemeltebfBoteufe Wefolutie. eöelflcfeoochalweiXi be gemelbe l^eet^ Kcuvt lorgftal nibe Ciane bocigen baegf)^ na D'^^bientic op gaec ten eeten blpDéntie/ bab·· bengebaen.
Saan be (^emelbe iQefoIutie ggefonben Coppe am be f^jobintfen/ om boo; te ftoomtn aUccj^enbe baneetbe bifcoucffenenüe mifbupbingrn/ bie bpD'eenenbeb'an» bec op foobanige gtballcn plegen te vofaen. ^
7- It^actD cappoKectben be $eec baiiMèyii- derfwijck enbe b'anbece haec JSiog; ^ecomniitteec* be/ batDèbaogb gemeiteilleecen ^GmbafTabcuc^tiab' ben in bifccete iCrtmengaec beirgentoptictflui:& ban bemaDetatiebec€]cecutie ban be piaccatentegbenbe CatboIOchen/ enbe bat fjiaifnoeb ctutiijch Dabben gete* eommanbeect be celaxaUe ban be ggebangene ^eefte* itjehe upt get Xanbt bon S^^cgi- opgegaelt.
^cn 8. ^attp 3{|n ^ceonimttteect be l^eeten ban Meynderlwijck enbe Knuyt, onibcuCDcn^gcnt Ver- burghacn DenHmbajfabeuc d'Avaux t'obctljanbigljen een p^cfcnt/ sgnbe een goube ttettingö / tet toettbe ban thien duyfent gulbcn^ / enbe een ban acht hondert guls Dcn^ aen ben ^eccetacf^ Prefontaine. «Enbe alfoo 'i fcbeen batmen ben friben Prefontaine nam al^ of gp ' alleen toe/^eecètatt^/ enbe bacc mcbe ejcctubeecbebe anbete: foo beeft b'^mbaffabeuc Servien bcuc eenen Hinec ^bdlieben aen Den GriiSer Mufth laten toeten/ bat be ^eccetaci^ Alard, bp {jem I^eec^nibaffabeuc jOnbe/ pjetenbeecbe Qetcacteect te toojbén gbél^b Pre- fontaine; mettïboeBingöe/ bat ftjteFbcmfieecUlra· !
baffabcucfoubeaengenaemi^. ^aet op betalt 30nbe ficb t'(nfb;mecen op be gualiflcatie bahbem AiaTd,enbe bebonben Dat bp (lont in cecbte linie mctPrefontainei, eI$;&ectetaci^banbe<(S^ceo;binaci^1lmbaffaDe/ ifi ' getefolbeect bem mebe te fulleu boen Dé fcibé ®ctéefc(ng« (i^nbectuffebcti be ieet Ser vien fstancheijjcR toecbenDe/ i^nocb fttben Hagegebleben tot ben 19. ^actp. Hljl toanncec De i^eetVofbergen tee Secgabecingb pjcfibes cenbe/beeft aen baer^o-^oü gecommuniceect/ bat toelgemeibe i^eec Servien bem toa^ 6omenbefaechen/ enbe bebancttt ober b'eet/ Die baec 90; S&og. bctn bab<> ben aengebaen / ten cegatbe betfe totbetfebepbencep? fenbabbenDoenbetnemennaf^ebifpolitle. iCm ane becen/ batbesbemeite {feecllmbaffabeuc beni gabbe
aefcpc |
-ocr page 179-
»78 ν E R Η A E L
nefcptliatfijn<ii.öB«ttiiPnttoal0P JöaenliaflB eetjl- noomcnbe ίυα^ te ürctcccNen. ^acc op soet afitiim' Hm te becfaecHcn mDc tr commlttcceti &en tneec-gemel» ten igect ban Voibergenjfamt Den J^cec banöec Hooick, omtefditienbennieccoIjemeUen ilmtaan Servi^n op üiaaenöagl) narfiliomenbe te gaen balebicecen ban Ixie· Ben Defcn ^taet / enbe Daec neffeng acn bem obec tcïc· beten ben 25?tef ban Ccebrntic/ boo?Den ©eet d'Avaux enbc ijera ingcfielt / aen Den ïioninafj ban ©ianclicijcft. ©oci?t^ tefeggcn·/ bat föneE.onbec^&ianeuc Matheus Heuft foube üincien een gouDenfóettingt)/ tectneecoe ban tien duyfencBuIDen effect^f/enbe fouben be semelte j^eecenbaeti^o. JQos.ttüebcputeecbenDen <&eccetari^ Allard beteecen met een Qonbcn nettin0 tet teaecbe ban acht bondert gulben booj öem Qemaecht. «Cnbe bapbec^ DaecbpboegSenbtcomp imenten op foobanige gtjeie- gcntgepbt/ fcio ten cegacb'e ban ben opgI)ctneIten Heet 3im6afrabeuc/ al^ ben boojnoembcn i>cccctati^ tefpccs tib^ patfenbe/ oocB gaentenjttpfeban ben ]^eecbela Thuiiierie ©jbinaci^ StmBaffabeuc ban ben metc- goog{Ï-gemeUenSi9ntng{) (inea^tip bpben opgemel· ten {ieecÏllmbaffabiut; seivien niet p^fent en moclbt toccben gebonben ] enbe ben felben ooch te gemoet boe:: een/bat gp onbec ben booinoemben ;binjeuc Heuft ootfi foube binben een gouben Ketting/ tee toaecbe ban tbiea duyfencgulben/ enbeaenben^ectetaci^ fìrafi^t, een pjcfent ban acht hondert gulben effect^f/ enbe met lip' boeginge ban be getooontgclte Complimenten op pbet^ tefpectibe gelegcntöepbt pafFenbe. dSnblgcft in tiebenc» &en gefielt biefenbe/ofmen ben meec toel-gemelten i^eet iüinbafrabeut: Servien, bettcechenbe/ foube uptgge· ïepbeboen/ enbefooia/optoatboet/ cnbeboo?bJtm/ enbe f)iec neflTensi betgaelt boefenbe 'tgttene omtrent foobanige gbrieaEntöepbt foube sijngtjcpajTeect/ ten tUbe ban bet becttech ban benopgemdten^eec^m* baffabeui: d'Avaux. ^^ albooten^ t)icc betbec in te tte- Oen/ goebtsebonbentebecfoechen ben meec opgemeld ten©eec Volbergen, om biet obec te communicecen mctftjn «oogbept/ becfiaen befleifi Ijoogb-totife «on^ fibecatien/ enbeban alle^ cappo;t te boen.
isnb'liichalfoob'aimbaflabfuc d'Avaux, beuc bet^ fUpmeni^/ ( uant bP toei ban fijn bectceeb gab genoti:» ficcect / maec 't bja^ be cgeten te cappojteten ) niet bia^ uptgelepbet/enbe be üeec Servien nu fepbe te fuHen bec tcecKen : iip in bcbenchen gb^fïelt/ of/ enbe tuat upt· oelepbe men bem foube bom : bacc obet met fön i^oog» nept gbefpfoocfteujijnbe/ i^goetgebonben/ bat beuc ben fêeec^jin^ Willem bet nptgelep foube gcfcbieben/ celijcfe ben Jllactp gcfcbiet i^ tot aen 't epnbe ban 'tSSo^naaepbentoe.
^en 6. HIpjil compateecbe tee 39etgabecina be l^eet Stmbaffabeuc de la Tuillerie,feggcnbe bat bP niet quam om affcbept te nemen ban baec igo. naog. maec alleen oojlof/ omboo;eentDcpnigtt)b^te gaenintemaoiDi^^ tiaci^^mbaflabenaSwedenenbe Denemercken , met intentie / omtebemibbelenenbe acco;becen/ be biffe^ tenten tuffeben bepbe bie fócoonen ontflaen/ tot liebo?· becingbeban'tgemeenrbefie/ enbe boo^t^ biet bp ge· boegbt ben inbout ban feeehecen S3;icf ban ben boogflc ohemclten ttoningf)/ bato^acb^ben^o. jjigattplefi· feto/ befiaenbe in fubflantte biecin/ te meten/ bat fbn JBalefleptbpmbb^banbe ifiegecenbe dToninain^ ne/ bengbemcltenileec^Bmbaffabcuc tot JEQebiateuc becbooifsbiffecententoa^emplopetenbe/ enbe bat bP ttaec fïlne toebecltomtie aHjiec (£j;tcaoibinaci^ baffabrue aen befen j^taet foube becblpben/ enbe op bat onbectujfcbcn grbupcenbe fdn abfentie / albiec pemant tnocbijijn/ bieCojcefponbentieboube/ enbebecban- bele met baec i@o.liSog.tiefaecften/ bie bacc fouben mogett pjefrnteten/ enbebaetin agecen ban toegben rdnboogb-aemelte jlKajiflept na gelegentbtpt/ bat be= felbe baec toe bechoocen b^eft ben Pecfoon ban ben j&eccetaci^Braflec, betfoethenbe bat beec$o.Itgog. ' gem toii en toeflaen gbeloof / in 't gene bat bp ban toe^: gen fijn boogbfl gcmelte jiiajeflept foube booj blagen/ Inaec op een ben mecc-gbemelten Heec ^mba(fabeuc boo}Deni|eec9;efibecenbe i^gbcantb)oo;t/ bat baec Jgo. IBoff· f>gD be goebe intentie enbe meningb^ ban. fijn lËiaicflept tori laten beballen/ enbe bm inbout ban |
be. booinoembe H^ifTibe arn te nemtn / b^m j^etc ^tm baffabrucgeluihopfrinflendaenbe repfe toetaenfcbcn: be/mcc bpborgtnge ban Complimenten opfoobanigBe SrlegeBtbepötpaffcnticy toaecobecbp baec jeog, beeft bebancht / mcbe met gbetooonidclte €ompUmen> ten. Ì^iec nacc beeft be meec-gbemelte ^mbafTabcuc gbepjoponeert / bat ftjn HDacfirpt/ enbe bie banöe i9tgrcingbe ban 3^;ancftct)cli bem bobben toegefonben bcffelfi^ I9atificatie op be iCcaetaten aibiec inben Haghe geflooten/ tuffcbenbemeec boogfl-gcmeiccn Koningb tee ecnce/ enbe befen ;&taet tee anbece jpbe/ enbe in ea^ baec H oog HSog. met bee felbee Ratificatie gbeceet taia^ een / bat bP befelbe foube bonnen bilfTeicn/ bocb bat bp toei tbiRe / bat ben tpt baec toe gepjefigeett/ nocb niet en bja^ aengeSomen. ®en thJeeben / beeft oc gbemelte Ileec ^mbaffabeuc feec inflantdbth aengeboubrn/cnbe geucgeeetmetbecfebepben ceDtnenenbf motiben/ ten epnbe bat be 3lanDt-43;abinne ban tieiien, bp enbe ban biegben befen ^taet met enbe ^munfticn bani©o;losbmbefcbacejegcnb)oo2bigbc gtoote onge· legentbept mocbt toetben Qbeaffifieett / baec toe bp fu» fitneecbe/ bat ban toegben befen ^taet belofte foube Jijngbcbaenbooi bc l^eectn baec {^oogl@og. <i3cbe· puteetben/bie mette i^cecen ^mbaffabeuc^ban cijcb bebben gencgotieect / faoaec op bp ernigbe ban bien beeicbt i^ gbebaen/ naer be eccbteibefcbapentbrpbt enbe gbelegenebepbt bap bie faerbe. €en anbecen bec^ be meee-gbemelte i^eec ^mbaffabeuc in effect bec« baelt/ bat bP ben y. jFeb?uae0 tefi-leben aen baec üoogHgog. b^eft obecgelebect feerbee narmociacl/ enbe baec neffend gbeboegbt eenS5?irf banbenmecc- boogb-gemeltennoningb/ bato^acij^ 19. j^obembec i(Sf3. (icecbénbetotbipenuptboec ban loou. Xafien lloo^n/ foo b)cl Catbie al^ Qogge/enbe bat bit becfoecü itecatibelgeh i^ becnieutajt/ betblacenbe bat bfec onbec egeen ùnteceli ban ben eenen of ben anbecen Coop man i^ becmengbt / maec bat be iSegecenbe Coningitb ne gemcpnt i^ / bet boo;noembe l^oo;n tot een ^elmf^* onbec ben ?Icmen te laten uptbrelen/ enbe bat baere Il^ajefiept tee inficbt ban be boo;f3 B^pbepbt bet boo;* noembe fioo;n beeft gbeteacteeet. 3@aee op gbcbelibe» ceeet sHnbe ; in gljebolgb ban baec $oog JËogenbe iSefoIutie/ in bato 29. Jiaacttj ie(l-leben op 'tboomocm· be I. point goet gebonben/ nocbmael^ te becfoecbenbe ^eecen (t3ebrputcecben ban becefpectibepjobintien/ bat befelbe baec ten albecfpoebigflentottet uptbiiffelen ban be boojnoembeiSati^catie/ banbcfecspbetoillen bequamen/enbe bie l^;obintien bie baec op boo; alfnoc^ niet fouben mogen jgn gelafi/ bacfe baec biefacngaenbe bp/ enbe ban biegben be j(|cectn bcc feibec Ipjincipàd^ alfnocb ten fpaebigbfienbüllen laten lallen / enbe baec toe goebe beboicen enbe <©ffiden een bienben. t ». ^oint bebben baec $o Ji^og. goet gebonben aen te ma· nenben ^aetbani^tate/ bot befelbe baec Ho. ^ö^og. biilben beeicbten ban 't gene fp ten ccgarbebanbebec focbte affiflentie boo;be39;oubDc1lent ®;abinneban Heffen met communicatie ban fijn eooQbepbtbatiben gebaen. »
't i^oint/ bebben bastilo.lËog. bettilaect/
^ebect bet beetcecH ban befelbe Hcecen^mbaffa* beuc^/beeftmen aibiec ban tijbt totibbt begofl te befoi< gneeen op be Murfterrche SSefcnbinge. ^ie ban l^ol· lanbfloegenben i(Ï.3Ip;iItDebctombao;/ batmen be^ boojbe niet meec al^ 3. picnipotentiacifen tefenben: ofïet ten minden niet meec booj eeefi/ om bet meefU fajeccb te boen/ enbe bet coutolle te belpcn af banbeien/ maec b'anberelpecfìjieetben/ begecenbe bat ban pbn 9;obintie beboojbr een te gaen.
^rnxT-bito bebben fbalfnocb bate boocigge booj* flacb gecepeteeet / enbe foo niet/ bat fp fu^tneecben bat pbccVjobintie beboo;bc fljnepgen<Dccommitteetbete onbecboubcn. ^en f.IBcpjbnselcrcnb'mgcebicnten en flo^e om te fullen bienen tottet marcben ban b'^f»" ficuttieboojbepIcnipotentiacifennaMunfier. Ιΐ^εη;· j@cp toecben geaggceect be ttoec Ccactaten onlai^^ met be {toninglijcSef canfcbe ^mbaffabcut^getebrnt/ botb bebben be Hcete» ban HoUant becblaectbr two^ asQCcatic toegbeflaen / in befen becflAnbe/ bat ai^
, n«B |
-ocr page 180-
van de Nederlaiidfche Vrede -Handelingh. 179
110Φ Ijp f0n JBoicflrpt ban©?ancficflcft/ enbe bacc het öctöcc fa! Dienfiigfj toefen / Deboicfii fuuben too^bcn oheDacn/ om öan tacafifii bcfen ^taet tot Munfter f iiöé; f laet^ te niosöen DcIjonDm fooöanigen iSanol) al^ jaoninsü Hendiickdeiv. onfletffdDChEcmEmoiieaen bcfclbe beeft gijrconfeceect / enoe bat onOectufTcDen D'igecren Oie al^ i&lctilpotentiaciflen ban taegficn bcfcti StaetfouöengacitnaecMunilcr, haec elbaec ten op- (icljte ünn be i^cccen^lenipotentiariffcnijanBjancIti töchcnbeanbece/ fouDcnüfbbcnteöjagen/ inconfoji tnité ban gun @;obintfacI abbij^tn bato ben 12. bjtiacp icIÏ-lebcn/ te bieten/ batfe DaccfuHen oiitDouben ban alle cotnmunicatkn ten Xogcmente ban be meec- nenidte igfcten ^fimbaffabeut^/ tee ttjbt enbe toijte toe/ befiilbc fulien mogen goet binden be pientpotentfacifffη bflnbefen^taetteCcacterenfoobantget boegen/ al^ De JÌinilìec^ ban Venetien tip befelbc gljetooon jnn göctracteect te tuojben / bat ebentocl meet gliemeibe ^Icnipatentiaciden banbefen jbtaetfouben becmogen ttictmeec-gemelteïfimbQflabeuc^ enbe ©!enipotentta= tilfcn ban ©jancBcöcBte confececen/ mit^ bacc toe btïhiefenbe een jaeutcale plaetfe. 39e i|efeen Φίbcpu ^ tcctben ban toegljen be @?obtntie ban Zeelandc, in Daec j|oag J33og■3^ccgabeting()e/ Ijebbcn opbcboo2nocm> t)c ^ggteatte enbe I3atlf)catic laten aentercbcnen / bat Ömine J^eecen ©jineipalcn nietanbet^ ofte berber^ in Dff[ftje?Iggceatiecnbcaat(ficat<e cnjijn confentecen' btaI^onbecbefee);p;ene Conbttie enbe i^eclilacinglje/ tctoeten/ batDefelbcgfecmebenfeten becfiaen/ eeni> fle üetanbetinge enbe cenobatie ofte confitmatie te boen in be boojgaenbe €cactaten / foo ban Alliantie al^ SLigue offenfibe enbe bcfenfïue/ met be isroonenban 33janthröch inbeSjaten 1630. 1694. enbe 16·^^. gijer maecht/maecbatijacc <βθ. Jföogeube öe boojuoembE /Stactaten 3θη latenDe bp tiaec baleuccnbeongc^icju* juDiceect.
'p?inbecenbaegi|^ be «©ebeputeecöe ban be <i5b. JBo. IJeccen Staten ban Zeelandtbecfocijt jtjiibc öaec naet= iicctrbECftlacenopbciy. la.H.Enöe ^s. J^öintenban 't(i5efct)?»ftt·/ geintituleect ftofendeiDgredienten, om bacc upc te fo?mecenbe^n(icuttieboo^be!^Icnipoten' tiactlTen gaenbenaec Munfter, öeböen gefegt/ bat Dun- ne $eecen!^incipaIcn/Babbengbeb)cn(i/ batboo; foo meniggüuibige bebboicen enbe injiantien/ monbelingije enbe in gt)efcl);ifte tcc l^ecgabccingfie ban tjaec^oog S^og. gljcbaen/ b'anbece ^;obinticn ccnmaelgcmo= beett gabben gonnen ttio;bcn b'impojtantie ban be e^-ale belaftiogheban be ji^abcn^ban Slacnbecen/ bie al^nu 5tjn/ ofteöiL'cnamacI^foubenmogöentoojben gf)emaeclttmetbe$tibiecebe^ct)clbe/ ì)ct|>a^/ enbe étodn/ enbe bc^ee gaten baec op cefponbecenbe/mitf- gabrc^b'eiemticbanbeao,p?rcento,fitc. foo beccete appjebenbecen / batb'fêeeccn ©ienipotentiaciffen ban hicgöen befen ^taetgambe «ace Munfter, ban nu af inej^jcffelaft foubenjijn gegcbcn gljctoeejï/alle gans brllngb tnet ben Bpanbt af te&;eccben/ ingcballebe boDjnocmbe ^ointen niet en itonben biojben gI)eoW· neect: batf)f)unnebao;f3 ileccen pincipalen nu (ten: ba tot ljun leettoefen contcflcic / nl fjoebjel ïjaec <i5b. Ja^ogjuntengoogpen gefiinbeect binbcn/ban gun boo^nocmüe gc(ii)iineecbc niet te biUc&ên/ maec baec bp te bipbcn pt'clïfÏecen ; $00 ifl ebcntoel/ batf|aec€b. lÊog. in confibecatlc nemenbe De ©ccfelacinglje / bp be anbetep^obintietig&ebaen/ bat öct obtinecen banbe boo^noembe egale bclafiing^e enbe e;;cmtie cefpectibe gant^ noobigft i^/ al^ bwec ban ben bienfi ban ben aanbe in'tggemeen in becfcficpben cefpecten t^ be® penbecenbe/ enbe bat baecomme tot bien cpnbe alle^ bat moaelöcli ig/ bpgebiacDtmoettoo?ben/ metpje. fentatieban baec toe/ mét ecnfl enbe bigeuc tc toillen coopeccccn/ binbenbcalleenlijcftbebenchelijch ban nu affoobanigenlafiaen be booinoembe preien flenipoc tenttaciffcn te geben / al^ bp ftace <i5b. JHog. ié gfiebefj- wctt/ öunepnbelijchöebbcn laten bctoegen/ b'anbece l0?obfnticn in befen foo beel te genioet te gaen/bat Dace «b. JBog.fjun {jcbben gclafï te becfilacen / te mo^en inben enbe te bjeben te jftn/bat be 25efenb\nge na Mun- fter tocrbetoacrgcnomcn/ omalbaecboo? be Penipo= tentiatiffcn ijan befen ^taet op be^nfliuctietenbien fine te accefirten/ met ben©panbt in ï^atibcliiiglj té tcebcn/ enbe booj ben bccbecenbicnlienbc^ntecefftn ban be ({3eunicrcbe p^obintten in 't ^cnrcael enbepac» ficulifctebigflecen/ met bini bccftanbenocBton^/ bat begbcmdteJIecccnpicnipotentiacilTcn niet alfefnljjcli inladcfaltonjbcngegebcn/ ingöeballeop bc fiipulatic banbcboojbecQadbecbDeepointcn/ ban toegtien beri Honingb ban ^pangicn ftuacigUept toecbe gtictnaecftt/ bat fp niet fullcn bremogen bcfclbe te ïattn gliffeten/ maec baec op fullcn moeten bipbcn infificcen/ enbe ban bun tocbec-baccn arn öaecfêoog JBöog.cappojtboen/ ombaccopIafitOntfangcn/ toanncec bp Ijacc ïgoogö JQog. al^mebebpi)unne ifeecen principalen narcbet fai b)o;ben gecefolbeect/toat ban ten bienfie ban ben aianDcin'tgenccael/ enbe ban bcPïobintiebanSee· lanbt in 'tpactituliec fai bienen te toecben gebacn. |
.ül^acc ooc6 bat be boojnoembeü^ecccnl^Ienipotcn· tiaciffen fai bio^ben gelafi met mecc- gemelte S>.oin ten in <©?bje enbe öang / met enbe neben^ b'anbece ^mpej. tantfie enbe eflentieelfie ©ointen/met ben ©pant te ber» Ijanbrlen/ fonbec befelbe teccfecbecentotalleOeboo?· noembr^mpojtantde enbe e(fcntiecIfic®ointenfuHen jijngebefinieert.
^οφ op bat gace l^o. Mog. ofte tod cenige ^;obitt· tien gene impjcffte foube luecbcn gijcgeben/ bat gate i^eetcn^jinctpalenin befen afgacnbe/ enbe biijcRenbé banljunneboo?gacnbela(ï/ foubmsijn bccfïautinben eend enbe pbcc bie bp {jnn in befen tot noci) toe i^ be» toont/ enbe bat gace .fü^g. befe faeclte tegenbiooi' bigt) met een oogge inflcn enbe minbec fouben app;ebcn« beeen/ al^ gaec €b. JBog. in bec baebt 5Ön boenbe. ^oogebbenfpd^ebeputeecben ban Seelanbt niet tuil· len ïebigö (i«ien/ te becRIacen/ bat onbfc gunne Hee» een f^jincipalen tod eenigge bifpaeitept ban libbpfen gftetaeefi/ acngaenbe ben ©oet enbe Jfojme/ bie bicn» be te tooiben gebjupt&t/ omrae in befen gaec «5b. IBog. Stntentiein't uptboecen bànbe boojfs ttoee ^^ointen/ albeebefiupt te toecchen/maec bat gaec (Sb. IQogenb^ altijbt eenpaeclöch/ enbe met confonante ^temmen/ gcbbcn becffaen enbe nocD jijn becfiaenbe/ bat be meec- genoembe Belaftinghe ende Ëxemtie cefpectibe boo; ben Saaet ban ben Xanbein'tgenccael/ enbete^^obin' tie ban gedanbt in 't pacticuUee/ ban fooöanigen iam= pojtantieenbe gebolgejtjn/ Datfonbecbefdbe te opti» neeen/ enbe baec booj booste hoomen be ftoaciggeben enbeoniieplen/ bic ban toegljcn fjaec ϋοοα JSaog. bp bun obeegcgebcn ©cbuctic aengetogcn Jón/bp ftaece €D. IBogcnbe / nopt in 't befiuptenban eenigg fficac» taet ban i^cebe^ metten J^panbt fai tooiben gecon* fcnteect.
©en iT. .ïjacp beeft ben ï|cec ban Meynderfwijck acnftaecillo.iliaog. obeegdebect feechcc JllSemociael/ boo^bcnfeeccftaciiBraflec, ambemHeec banMeyn- derrwijckbecïjantcrpcht/ mebebjengenbe/ bat be Slee® een <&iaben ban Avaux enbe la Roche, picnipocen* tiaciffen ban tocgen ben iloningb ban®;anchci)c{t tot Munfter, hem l^ccc Braflet bp ^jicf/ bato Muniter a8i ?ïp3il lefifebni {jabben ggclafi/ aenöaccfêo. Jiaog.tc communicecen ben aenbang banbe befoignc^tot Μ un. fter, enbe b'openinge bcc ccf^ectibe]^jotueatienaIbarü gefcbiet/ foo ban toegen ben ttepfec al^ Sioningjl) ban ^pangien ccfprctibe/ baec in bat bcbonben jónbec· fcbepben bifficultcpten/ foo ten cegacbe ban be Cituien enbe qualitepten al^ ten inftcbte / bat be pienipotencio» ciffen ban ben ftoogfi-gemeltni tócpfee / enbe ben boojfj i^oningb ban ^pangien niet fuffifant en fouben 3t|n toe beflupt ban ^ap^/enbe bat baec in ooch geen mentie etf toeebt gbemaecltt ban <&caiiieecbc ban ]»;anc&ebtlt/ becbec al^ in gcneeale tecmeninbepjtfactiebaiimen/ Sltem/batbcPIenipotentiaciffenban ^pangien/ ep^ brbbcnbaceapacteenbebefonbece lP;ocucatTen/ pefcbeect in een epttaojbinace fojmemetficootebefe^ ten/enbe bat be boo?nof mbe Pece ban Braffet bp lafl al? boocen/toa0obcclebecenbe<2i:oppc ban beboojnoemb^ f^jocucacien/ 3i|nbe bie ban benHepfec inSa^nfcge enbe bic ban ben ïloningö ban^pangicn inbe^paen* fcbe ffiale/bce&Iarenbe be meec-gcmeïte ^t» Braffec, bat beboog-gemdte ^lenipotcntiacifTen ban S;ancbc0cH geecne fouben becfïaen baec geboelen op bie fa·
Ken/ |
-ocr page 181-
ν E R Η A E L
hen /toact cp oefililJiCfctt am^t/ goft ofbonbin öat DebooinocttiDenicmocienniet öe booinotniDe €oppen bccp?ocucati'cngt)efteItfouDmi»o;Oen tn ijanlitnban DeJ&cevfn Meynderfwijck, Mathenes, Heemftede, de Knuyt, van der Hoolck, Vddfiel, Ripperda, Clant, oni te bifltfcen/ e icamineccn / Daec obec te communicetcn met fijn Qooodcpc Uccfïaen tie^ felf^ HooaiJtoi)^ aObij^ tnùe ConfiDecatten / enöe Dacc ban aappo^t te Doen.
Klnbecen baegf)^/' alfao De Hecccn <t3e0eputeetbai ban torsen De |P;obintie ban i^oIIanDt Den r. Dito onDcc anDecen Ijaböcn aensljenomen ad referendum acn De J^eecen Dee feibec ©jincipalen / g>tact^-setofl^ ©eroa» Öett toefenbe D'abbpftn ban D'anDrcefe^ j^jobintien op 't 31. cnDe 3 3. potnt Dcc betoufie inocebtenten / leilDe. cenbe De felbe ^Dbpfen tot CommifTie ban cenisfie Öec()tec^bpf0?me ban Chambre myparthie» al^ oocli op De abbpfen ban De s- !^?obintien op 't 17· Point ban DefcIbe^ngteDientcntenDecenDebe fdbe abbpfen Dacc {lenen dat egeen opfcborOngbe van wapenen en zuude mogen toe-geftaen worden, geduyrendede Negotiatie totMunfter, mibfgabet^banDcabbtjfen ban bemeec- eemelte pobintien op 't 87. en 88. ©ointban bemecc- genoembe^nflCebicntentenbccenDebaec ben^n t>at de Hoftilkeyttenwedenzijdenfoude duyren, tot dat den Koningh van Spangien fijne Ratificatie in behoorlijcke forme op het te maecken Traftaet foude hebben laten inbrengen, ^oogebbcnbegb^melte Jleercn <f3cDcpu> teecDenban De toel-opflerneïte^jobintie ban tollanot/ De^ aen gemaent toefenbe/ becftlarct/ ijaec te confojnie» ten met D'aDbpfen 6p D'anbece fe^ gjobfnticn ben y. be. fr^ boo;noenit in-gcb^agt op be boo;noembe en drie en denigfte pointen/toflcRetwee ^oincen bien bolgen^ na boojgaenbc beliDetatie too;ben geKjouben boo; Qea;i;e=> fleett/ onitnbetemaeci^en3nficuctfeboo;!De #eecett #Ienipotentiacifenban Defen ^taet mebe gljellelbt te tooien/ enbe toat belangt b'abbpfen ban be ^ Pjobin< tien ten boojfi- bagtje mebe inget^acljt op 't 70.87, enbe SSile point befe^ aengaenbe gebben be op-gemelte i^ee> een <i&e&eputeecben ban be ]^;obintie ban i^ollanbt bec^^ hlaect/ batDel^eecenbecfcIbet ^jincipalen Daetbie^ aengaenbe oochDrbbcngeconfo^meett met b'^bbüfen ban beop gliemelte vijf pjobincien / in befen bec^anbe nofötan^/ batfootoaimeecaenbe meec-gemeibe pie» niporentiacifen eenigge ^jopofitie fai boojhomen/Com cetnecenbegetfubjectinbeboben gemetbe potnten ge^ ejcpjefleect/ tenbecenbe in Set een of Det anbee g&etal tot Den boo^f;. flilflanbt/ bat bp be fcibe onbet be ganb baec banabbettentiefaltooibengebaenaen be Siegcecinge/ om na aelegent&ept ban ttjbt enbe faetfttn bicnt-t)aiuci! te moggen tefolbeceli / al^ be felbe ten meefleit bienfie ban ben Sanbe bebinben fouben te beDoocen ; ^e ren dSebepureccben ban Geideriandtöeböen Bare op be mcec-Böcnoembe 70.87. enbe 88itepointen o&eboegfjt enbe göeconfojmef et met be |)jobimien ban ^cefanbt/ a©trecöt/ ©?ieflanDt/©bec- Welenbe ^taOtenbe Xanbe / en tiiecDcn bien-balg[jei^ be felbe pointen oocit ggegoiibenboo^gea^efÏeect om in be te maecKen^n^ jiEHctie mebe gejitlt te tooïbcn.
3l>e i^eecen be 3©it met be anbete twee €>;icao?binai ri^ ©EbeputBfCben ban tocg{jen be i>?obintie ban i-oï^ lanbt Bibbi η met enbe neffen^ ö'geecen <©?binaci^ <l5e> beputeecben ban toegfjen De felbe p^obintie tee Hecga^ betinge ban gaec j^o. bp ejipjeffen lafi ban b' liee^ ren bet feibec pjincipalen becfilàect batfi te bicbcH fijn / batbe nofien/ biefiaen te ballen in be algeméene Ne- gotiatie tot JiSunftec / tenaenfienban be^lenipoien' tracifcn ban befen i^taet / fouben gebjaggen toojben bp begefamcntItjclte@;obintien/ naec foobanig&e quota,
getoccfl;be|[)ouben^ bat toel gelet fai too^ben op eenbe^ goojlqcft reglement bientgalben te maecben^ / tot be:' tcacibtingbebanbemefnagie / enbe bat geene onnutte i^ofien ten fafteban ben j^taeten toojbengebjiaggt/ten anbeccn bat b'op'gemette I^eeren ber fc[becp;incrpa{en gaer laten geballcn bet ggetal ban be Oreren ^Tenipa» tentiacifcn naec üSunfiec upt be cefpectibe fijobintien/ toaec op gebclibcceert fijnbe i^ goct gebonben op't eerftc point'tfelbet'acccptecEn/ al^ confojmben gfietooon. lijtben ®oet enbe ojbje ban 't 3lanbt / enbe toel te b;e« bcntesön/ bat ten befioojltjch reglement bifntBaHjtn toecbegemaeciit/ tot bettactjunobe banbemefnagfei <©P 't tweede point ijeeft be i^joöintie ban Zéelandt ge» nomineert ben Heer De Knuytommemebetegaenal^ |
fen berfianbe bat in ca^ pemanbt ban be vijf ^jobintien meer ^Icnipotentiarifen bier na toe-gefiaen moggten toojben al^ een/ batfe in foobanigcn ca^ bun gefunoeect gieibcn tot geldcb recDt ban augmentatie; Oe vijf bintien [lebben gelijcbe berlilatinge gebaen / enbe geeft oocit be $|obintie ban i^oHanbt berhlatct/ Dat in cd^ be anbece p;obintien meecber al^ een ^lentpotentiati^ i)ier naec fouben mogtjcntoojbengeaccoiDeett/ batf{i ijaér in foobaniggen gbeballe Oóuben gefunbeett tot augmentatie ban be ipUnipountiacifen naec abbe:' natit.
acifoo be ^eccetori^ S9?a(ret gabbe aen'ggcbient bat bP becfirn enbe gbetéebt toa^ met be jaatificatien enbe SOggreatienbanben feoningö ban ©janthcflcft op ört Ccactaet ban 't gelbt fecouc^ / met be ?licticulcn ban De Campagne/ ben 29. Jpcbiuacij lefllebcn algiec in ben iïagegeflooten / al^oocltmebeop bet iEractaet tùtt» eecnerenbe be Negotiatie tot .ÜEunfler aengefielt / mee ben gtiebolgbè enbe aenlileben ban Diéit/ enbe batbdti befecfilDe op be felbe ®cactaten enbe mtlculen/ ootft iSatlficatienben 7, befe^ toacen gebcpefcbeett ; ;ëoq i^ naeboojgaenbe Deliberatie gOEbt gbebonben tetom< niitteren enbe autborifecen ben Griffier Muieh om de felveRatificatien jeghens die van Vraiickrijck öp f|Ct boomocmbe fuDject upt te toifMen metten boojnoetn» ben Ibeccetari^ BraiTec, ten bien fine Doo; ben pKÜbeeenbe befcljepben toefenbe in be i^cebe^ It»' mer / enbe öp ben boojnoemben ©iiffiec Mufch naeiu beBetgaberingbe^oppoat gbebaen toefenbe / Dat al^ Ιειέ bebonben i^ aen be fi jbe ban ^janchcijtb gefieibt te fijn nae br jootcn. gocbt gebonben bat be Cefpectb be noobiöbcöfpffcbe^/ refultecenbe upt Bet tenèüfie bet anbere ber boojtioemDe €rattaten/ ai^oócB Uptte boo?fcb;rbe^£ticU<enbànbeCampàQrié / ofteieroo^ faecfie ban bien / fullen toetben becbeerbigljt/ geltjtfe oochberbeecbigbt fai toojben p;otltratié op ^ignein; Jan Heuft baer i^oogb l^ogenbe Commiffari^ / otti in 6racbte ban bien fontfangeu be tvvaéif hondért duyfént gulden fcanfcBgelbtfecour^boigbeni enbe m ftroebte ban Bet eerfte ïictijehel ban een ber boo^noémbé ^tae· taten ban bit futfjeet fpjeecRenbe/ boo^ti toerW actt biit rtfeet ^gbeinerten^leïicBrafletgegebert een Hete balt bcrftlariuBebanbatbe boo?fï. upttoiffeiirtgbi ban bx» berjifb^ «atifieatie toa^ sbefcöieBt / óin te flcecfteli t« bei felfê nae-tictjiinBe.
3!)e»feutoe<0ojiogbtuffcBin Sweeden enbe Dene- marck beeft befe^omer aen be aegeecft^b bdrt befiil ^taetoócltniet toepnigb beKommeren^ enbe mKeptit gegeben: toeCbeiibeacfiabelöcii DartDéntbc Déeflfcl», banéeur beSweedfche|föin fiêc^gemöcpf : Sllfeo Dat men nocbepnbtl0t6 niet alleen eene (ietefìe ^quipadr/ rtler oocft eene aenfienigcfie BefenïingBé ijéefi mót' ten bertoaett^ boen: te toeten / be ©eecert Schaep, Zotìck, enbe Andiée nae^eurttiacift/ cfilwbe9tó* ren be Wit, Bïcker, enbe Staveniflè nei s>toi0e»/fl 't Sepl upttet®iieöen ^SfuÏgtiiettweeeudë veeri ©o?loBb fc6epeti ehéfe omtrent feveö höiidert Sé baerberi / toelcfter^ jÉegottótie >« 't tórfö^n&e beeft abrfidecti>e€caccaten DiealDaec fullen bollii/ fïjnbe in effect ffitacfaten börfVicde: Die eec^ Beni W nieutoeHeftooermffen^be): Jiabi$tatie eitUé ComttiRÌttM in Denematcfcatn-HefEelbt / enbe baecrttf Beueb'ïnbafle ber Sweedfche in 't Sàntit te Hblileyn enÖe in SchDoBÉ» niet toepnigö toerbt fieftrentfit eWïe tennaeflen biooefie».
(Qti^ch ooch bfergger^e morpeniffen enbe nteti* toigfiebciiteiien bci&aWgatie enbeCommettienop U Sibiefewin be<©ofiertöe mti^t - Zee upf bfoeprttói feöert eeniflben tpt gheboeft enbe fleèïeeïltob?bentir/ in itiugufiff fï/n aen iefrff ^taet gfiefontìeir i)an iot»
5^eni©?eemen/ be l^eeren Bethmanus Hcrdefianus, ^imbicu^ rn Johan fìetrde öaebt ber ^tatf ©jeetne»/ enbe be ^eeten Ghriftdph Meurei- ê^pnbiru^/ eàNico· laus Jcrre «aebtDct ^fabt l^amBojgD mffen?
ben |
-ocr page 182-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
ban Ai(zema öct I^anfeflfOfti acti öacf ï^o· JDoet. Oiiiaci^ ; om cc bmüfuü)L-n ocDoorlgc^nno
ιάιά- tulTcftcn befcn ^tafC ciibc Öc j^anfcflcDcn 0C. tnaechte KliUantie : toaec obec bccfcgcpDen l^;oiecten Dp't^npiec oüeöiaclit Jijnöc Dcfaljflijci; in'ttiolafnùi gacc een iJtcaetact boltoflm i^.
öoninaltKftc i>a?tueadfct)e Iflm&aflaöfnc An- drade ijcbùeiiDc felf op OcDüoiccn enDe cfcommanöai tiefoa uanQeii iüaningijban J^janchcdch / attuati bef' fclf^ jBinificc^ al&icc te bcceeefi^ ictcacDt om öctftla» cfngubc''^^" oat Dcfe ^taec fiein mede fouDe Doen hebbfn acce^ al^ een liDt tot òe jaaunfìecfcije ©anöci liner/ t^enDtljjchm^umobrttoogen op bcnbooiflagg l]antnet<Cont]opteruHen bepiiabUjch aloacc obetgD^' bia gt tuectien. ?eeii t>e l^er ten öan Meyndejcfwyck enùc CatsfiafC USog. <i5ccomniitteeröeng Ijemmeteen ncnctael aiiDttDoo;( / fuo op.'t jl^oojfs point at^ op beel- uauOtge anQcce hiac|)ten / öfitibairbicecenDeljaööetip (jfitlargt ban öat men niet alleen geen Satisfactie maec oochgI)ccnanttDoo?t safaengacnDe oc^tabSc, Chri- ibfft:i,nocj) ban 't Cafleel Seregippe del Rey, nocï) ban Archem,nocö ban De ^tabt Mailacca,nacb ban feecftece Carraca, Die ti'«©ofl-5iöifcl)c Compagnie na'tbeflupt i)an't(3Icactaet op öê©o?tiigefcn fouQe öebDen geno. men / noci) ooch ban gct gene bat in Angola omtcent De öttiieceBengofoubc Π/η gcpaffeect / berfoechenbeDat Dtfc^ Ofngaenbe/ of^ ooch ban berfcfieiiöcn pacticulaci= tcjjicn / tjem / of ten minflen aen ben Heec ojbinaci^ 3liinba|rabeuc ()iec becblpbenbe / ooch antbiooj^t foube mopnbiojbengcgebeni ban OepixUminaire painten tcnmmfien / Debjiebaojnaemfle/ öecftmcn,benzee, een ban JfoIIant vuebc^om aengljemaent : boeg nopt fotccnigDefcöiifielöchc bechlannglje ftonncn Rct?gen. ©m 16. ^unp l^cbbcn OeilTeccen δαεε (Ö&cDcputeetbe tccBergaOecing l]an{)acti|oagg.{IBogenbe bpmonbe Dcritlacct/Dat fp bemecchten bat b'intentie ban De @ec· tenoetfelDcc ipjincipalen bare Deenen gingfj/bat De Re- ligie , foo al^ biebpöit^pnobe /Sationael tot Dor- drecht in bendate i<ii9.iSBebe|Iigljt/ toert gcconfic= mfecf. ®cnanSecen/ Dat Degenecale Önie Die ben ip.^anuacp 1^79. binnen Utrechcgeacce(leect / foo al^ Die lepe/ en han toojDen gepjactifeect / enDe blijft baH grftclf. ®en Decben bat in ca^ ban ©jebe ofte €te· be^ / aen be bant fai toocben gbegouben gbenoegtjfaem oental ban K,fijgs.Voick,Beliich infjetboojgaenDeSBce tant iS gefcbtet / enDe Dat bet felbe getal na gelegent· lept bp Confent ban De p;obinticn met aDbij^ ban fijn jgoogöfpt foube bei-meecöect of becminbect too?ben/foo al^ tot betfeechetingSje ban Defen étart fai Dienftigö tDojben gebonben / toaccopDegbemelteHeecenbanbe fjoöinticlianl^ollautnaccDecbecfocbttocfenDe / om bcff^ amgambe ern fcbjiftelöche cnbe Catcgorique bcci ftlatingeafii ijace l|o, JEog.tctoilIenoberlebccen/eni befulcFgeeiccufeectöcb&cnbe / i^goet gbebonbenenbe bftHaen/Dat Defrnaengambe bp fiDifTibe/oftebp befen= bingebecfoeehfal toetben gbebacn aen De op gbemdte teecenbecfelbeci^jincipalcn tee cerflec bp-eenhomlle banbien.
SinbecDaet / omccbenen&icc tebooiooch aengöe» toogen/honbe niet biel anbece bethlaciiigbDaecopge' Daen taiecDen : enDe gebben gaec Dep?obintien'cfel· bebp^jobifie laten gbeballen ; immec^ Dien onbec» minbectboojt gebaten tecefolbecen bantgttottgtop t geene tot De befenbingc eecltjcft/ nooDig / enbe Dienflig wocötjfln.
€ot bttt^oDe^bienfl onbec bc familie banDefl^ee· tm^imbaffaDpuc^ jfln becfocfjtenbebefleltDe J^eecen Lotmsin Denllage enbe Tcckraanus tot atrecötcefpecs noe ^ebicanten. ^ot j&eccetaci^ genoemt be ^m orafwinckei, f ifcael Uanbe ©omepnen ban j^oiranDt : Daec bangeepcufeect enDe infön ptóet^set fteiti^ beJlfec Verburgh. (iEot Jlof-meefiec J9. ijan uaien. jj|en fjjj^. ^fgpf gcmaechttot biec Carolfen/ ^■^"iSlfft^i^aecDen / meteénleegb^aectboo^peDet ^ti^e ; enbe ηοφ eenigc öpb-®aecDen. 3|tem Dat poecjmbalfabeuc fouDe Debben cen<5belman / cnDe
5 DeEibcepen atte bati een couleuc. „ toectDeHeetbanOofterwijck gefonDen |
"«iancftiöch met een ampie anflwctie meefl enDe ^;tnctpel[/ch raechenbé gct 9. Sltrijchel Dee Eiguè ©uorantie: enDe De cereo Titulen, Rang) Hant, &c. öiemen α( nocö Werf Difficultecenbe a^ η Di fen ^tact tn> De Dcffelf^ UmbaffaOeur^, JEacc tot in 't iaeftc bau Dit 3a?ti64+. perfiiïcccDe©?anchrijcït inbaec tocpgetini ge befelbec Ceremoniale pointen. «InD:; bon 't 9 . be· toufie 3ïct0c6cl toouDe men te ©o\)c niet Ijooceη fpieea hen/De ittacDinacljeajacini baDDe gtfcpt/ dat 't vooral de Werclt foude fpottelijck ftaen te maeckcn tot Mun- fter eene Vrede ; ende op een eode dcfelve tij t * ofwel te voor, te belooven weder te brecckeoi
®ebup;enDeaI Defen ttjt Dat De ftöuingiijche jlpcan* fcbe ^mbafTaDeuc^ toaren tot l^unflcc ( boo; bat Die ban Defen ^taet albaec quamen). gebben fp Doorben i^eec BraBèt aen baec^oog A^og. biptigb euDe getcou· tuelflch laten communiceren koattuffc&cnfjaecenbcbe ^paenfctiepaffeecDei 't Ulrich almfefitoa^ raechen» DeDePouvoirs, famifo^tne / enbe balruc ban Dien/ 'ttoelch at^ niet epgbrntirjch tot be ji^cOettanütfcbc ]|anbeIingbgeI)oo|enDe / gepaffeect luect: omniette pioliptejön.
si^U üacr in jS^eptember toert get Sas Doo; belegering bp Den Ifeer ban «iPtangien ingtnonien.
^nt begin ban ^anuacp Dei lö^f. feb^eef cn« Debebanchte men De i^eecen t^oningblyche jFcanfcbc ^mbaffaDeuc^ banD'op-gemeltegoeDe cnbe getcoutue
'aDeuc Contarini ; ebotb bem te gemoct bocrenOe Dat men niet begceep of beclionbt toaerom De teeren i^ranfcbe enDe anbere acnnamcn De iïüjtel ban AmbalHdeurs cxcraotdinaris in plact^ Dat becDelfeinaipjeliminaic niet gaf anDec (bijtel al^ ban Plenipotentiaireo. Jü^aecDaec op tuiert geccfcribeert ; Datniengoetgbebonben öabbe/ b'een foo luelal^D'an» Der / te gcbjupchen be ^aem ban Ambafladcurs ende Plenipotentarifen gefamcntlöch : om batter ecnige an» Dece foo tot Muntter al^ «^fenb^ugge Dcfe (juatitcpt toaren boeren ; DiebanmlnDcc conDitietoacen al^ De jFcanfcbe/ Dat Dacc-en-boben men bebonbt De^acni enDeiCdtel ban^mbaffaiieucin^uptflant te fiinbccl aenllenigchrcenDebenccabilec: enbe Dat't Die ban De» fen ^taet ooch bjpfiont
©en 17. jpibjuarp li+y.bcfftDeCoIoneld'Eftrades bpboIgenDe i^;opo(ttte aen baer )|oogb jit^ogenDe gegc* ben eenigbe Satisfactie aengaenbe De Ceremoniale i^ointen.
Effieurs, vous aurés peu voir en pluGeurs rcmon- " ^ftresdepuisla Regence de la Mere du Roy , avec quel zele&affc<ilion elle s'cft portee pour tousleslnte- refts de vos Seigncuries. Ce quc j' ay à vous dire Mef- fieurs de fa part , vousconfirmerapardcseffcislabonne volante quc fa Majelié continue d'avoir pour la gioire & 1'avantage de cét Eftat j ayant receu O'dre de declarerà vos Seigncuries ^ue fa Ma\eiii auorde flemement-fans au- cune refèrve ce qu'ils demandé touchant les rongs é" hon- neurs deMejfteurs vos Ambajfadeurs > fon inrention eftanc q\ì'ì\&ktoatua.ìitccommeceuxdeFenije ; lenedoure pas Melfieurs que comme vos Seigncuries voyent que fa Majelié procede avec tant d'affèdion pour leur donner contentement dans une chofe qu'ils ont fourfiivy tant d'années > ils ne falTent auffi de leur coflé tout leur podi- blepour donner la fatisfadlion que fa Majefté leur de- mande avec inAance de terminer les a£Faires du Roy de Portugal, avecMeffieursde la Compagnie des Indes,& celle de Madame la Lantgravinne avec Monfieur Ie Comte d'Embden.
Et qu'aufli vos Seigncuries prennent une prompte Sc bonne refolution d'agir puilTamment cette Campagne, & profiter d'une conjolodlure fi favorable , laquelle j'efpere me donnerale moyen de faire voirà vos Sei- gncuries la paflSon que j'aytousjours eüe pour leur Ser- vice.
FaitàlaHayele 17. Fevrjer, itf+y.
Signé
D. Efirades,
Mijn |
-ocr page 183-
tBz V E R Η A E L
"^ring______________________„ .
ftantien en Vertooninghen konnen fien met welclteen ver en afteélie iy voor al d'intereften van uw Ho. Mog. _ewogen heeft gewecft.'t Geen dat ickjOiijn Heeren van harent wegen aen u te feggen heb> fai u, door effedlen en dadelijckheden, de goede viil beveftigen, die haer Maje- fteyt behoudt,tot de glorie én voordeel van defen Staet : dewijl ick order ontfangen heb, oni aen uw Ho. Mog. te verklaren Jat β» MejtStyt volhmentlijck accordeert en in- miUizt, fonder eenige refirve en exceptie^'t gheenβ verfocht hebben aengaende de Staten en eeriewyfingen van tagn Hw t«n,uipAmèajfadeuri,ùìa iocententie zijnde dai lygf/^c^ d''Ambaff'adeursvan r«]>«//>)»ghetradleert fullen worden, lek twijiFel niet, mijn Heeren, dat, dewijl fijn Majefleyt met foo groote affeàle handelt > om hen contentemeot en vernoegingh in een ding te geven, dat fy foo veel Jae- ren lang vervolge hebben,fy wan hun-zijde oock niethua uytterfte beft fullen doen j om de fatisfa<aie en voldoe- ninge geven, die fijn Majefteyt van hen vcrfoeckt, met inftantie van te terniineeren en af te handelen de faecken des Koninghs van Portugael met mije Heeren van de Compagnie der Indien, «n die van Mevrouw de Landt- Gravin, met mijn Heer de Giaef van Embden.
En dat uw Hooghmogenden oock een goedeen vaer- dïge Refolutie of Befluyt nemen, van in defe Velt-tocht krachtelijckindeweertezijo,en mee foo favorabel een conjundture te profiteeren , dewekke, ghehjck ick i^er- hoop,my middel fai gheven om aen uw Hoogmogenden re tooncn de Paffie en ghenegentheyt, die ickaltijdt tot bun dienfl: gehad heb.
Cedaen in den Hage,de 17, van Februarias, 1^4,;.
Geteeckent
D. Efirades.
JilSaec olfùo bat nocb niet toacen al^ tDoojtien bie onthmtenüeobföefataoüeirtftonOentoojDen : foobec^ focötmcn teöEbbfn flutentjjcBe Coppe Uan fijnlafi: maet om Daec in nocö meet contentemcnt enöe becfecc· ftednatcBcüen : foaöeeftDpöcnH· jpebjuarpneffeni? eenSSMffoon De«oningöiöcite fcanfcöepienipotcn» tiatifcnupt JlDunitec ban Den 18. jpebjuacpaenljaec igooflij .liBog. becitïaectbat befelbe i|eeren?imbafra. beuc^ Die ban Defen ^taet fouöen tcactecen gIjeltjcN Die ban Venetien. 5&aec obec beeft men'^ anDeren Daeob^ eefonben SB^ieben ban ^ancftfegainge aen De tltoning- inncïSeBemeDen ^actoflö ban / Den©?ince
ban ConDé etiDe DenCacDinarl j^ajarini: itenioocit aenDeileecen ïïoningölöcfie jpcanfcöe ^lenipatentia» cifen tot JlBunfiec. Daec na oocU fiomenDe DejS
ftoning^epaen SSjiefbanDen 4·. jDactp op fjetfelbe fllhiect ί foo ÖCtft men Doo? De ï^eecrn Gent, Catz. Vos- bergen , oocftlatenbeDancftenfijnüooflöeptDenneet ^jin^ ban <@?ange : om Dat iti öeniitoningl)^ S3?ief fiont/Parlcs fortes & Vivesprleresde noftre Coufin Ie Princed'Orange.
GrandsAmis, Alliés & ConfceJerés, Ayant parÌ'advis de la Reyne Regente noftre Tres- honnorée Dame & Mere, accordée à vos prieree & a vos remonftrances que dorefenavant nos Ambaflàdeurs trait- teroyent par tout les Voftres du titre d^ExeUence,/eurdtn- neroient la main droite en teurs Legis > mêmes ils leur
rendroient la premiere vifite aux lieuxok les vofires arrivé· ront les derniers, comme ils feront à Munfter, nous avons jugé par Ie fage Confeil de ladita Dame Reyne R^ente, qu'il falloit adjoufter à cettegrace. celle de vous l'efcrire, afin que vos Regiftresfuflent chargés de ce tefmoignage de noftre bonne volonté , il n'y a point eu de raifon ou d'exemple qui n'ayt cedé à ce que vous aves dcfiré, & Ie fouvenir de I'afièdion que vous aves euc pour cette Couronne a fait telle impreflion que volontiers nous avons jugé en voftre Faveur, à quoy nous avons encore efté excités par les foriii & vives prieres de noftre tres- chers & tres-amé Coufin Ie Prince d'Grange, Lequel prenantlapart, qu'il doit, aux interefts de voftre Eftat, t'eft employé avecuBt de chaieur & audi bion feconde
Λ Λ Υη Hecren,ghy hebt, federt de Regente en beftie- ■ί·*-*^ ring van de Moeder des Koninghs,ÌD veel Reraon- |
Voji Inftances que nous nous fom mes refoJus d' y acquief. ter. Ce n'eft pas en cela feulement,quc vous devés atten· dre des effedts de noftre proteélion Royalle, nous voij- lons encore contribuer à donner accroifement à voftre autorite iaticsFrovmesvoifinesde nes cemmuns Ennenit, afin que prives de l'efperance de refifter à nos puiffanccs Unies ilsiefoumettentà unePaix,qui ioitglorieufe& feure aux Alliés ; Pöur les y obliger,nous nous preparons à leur faire fortement la guerre, pendant quenosDepu. tés aiïemblés eflayeront de convenir des Conditions d'uii Traitté equitabl,Noüs vous convions à fuivre céc Exem^ pie, & vous prioDS de donner entiere creance au Sieur d^Efirades aux chofes qu'il vouy)rflpofera de noftre part, & Ie Tout-puiflant vous avoir,Tres-chers Grands Amis, Alliés & Coiifoederés,en fa fainte garde,
Efcript à Paris Ie 4.de Mats i54;?.£n b«e eftoit efcripti Voftre bon Amy & Confoederé.
Signé
l^oiiìt plus bas de Lomenie.
' Superfcription.
A nos Trcs chers, grands Amis, Alliés & Confoederéj lesSieurs lesEftats Generaux des Provinces Unies des Pays bas.
C Eer waerde groote Vrienden, Bondt-genooten en Ge- '-^confoedereerden , door't ad vijs van de Koninginne Regente,onfe cerwaerdigfte Moeder,op uw gebeden, en op uw vertooninghen veraccordeert en toegeftaen heb- bende dat van nu voortaen onfe Ambafladeurs overjl d'uwen fouden traótcerm en handelen met de tytel vao Excellentie j hen de rechte handt in hun Heréergb fouden gt- ven.endat fyhen oock d'eerfte Vifite fouden geven in de fUtt- l/en^daer d'uwen de lefien fuUen ii«we»,gelijck fy te Munfter fullen doen , foo hebben wy gbeoordeelt, door de wijle Raedt van de gefcyde Vrouw Koninginne Regente dat men by defegunfi die, van fulcks aen u te fchrij ven, bp- hoorde te voegen , op dat uw Regifters geladen fouden worden met defe ghetuygenis van uw goede wil. Daer heeftgheen reden of voorbeeltgheweeft , die niet voor 't geen, dat ghy begeert hebt, gheweken heeft : en de ge- hcugenis van d'affedlieen genegentheyt, die ghy tot defe Kroon hebt gehadt,heeft fulck een impreffie en in druck ;emaeckt, dat wy gacrne toe uw faveur geoordeelt heb· jen <daer toe wy noch acngeprickelt zijn geweelt doorii flercke en levendigge gheieden van onfe feer waerde en be- minde Neef,de frince van Oranjen , dewelck,dezijde kiefende, die hy behoort, in d'intereften van uwe Staeti foo groot een y ver heeft gebruyckt,en uw Inftantien foo wel gefecundeert, dat wy gerefol veert en beflooten heb- ben daer mee te vreden te weien. 't Is hier in niet alleen- lljck dat ghy d'eifeöe-n en uytwerckingen van onie Ko nincklijcke Proteöie en befchermingh hebt te verwach- ten. Wy willen noch contribueren en mede wercktn tot aen was en vermeerderingh te geven aen uw Authori- tcyt en macht op de geburige Provini ten v<m onfegemem Vyanden > op dat fy berooft van de hoop van onie veree- nigde machten tegen te ftaen, fich aen een vrede onder- ftellen,die heerlijcken feeckcr voor de Bontgenooten is. Om hen daer toe te dwinghen bereyden wy ons tot hen krachtelijckd'Oorlogaen te doen, terwijl onfe Gedepu- teerden,te famen vergadert, fullen pooghen te,verdrageo in de Conditiën van een bÜIijck en gerechtigh verdrag^· Wy nodigen u tot dit voorbeelt te voighen, en bidden u volkomen geloof te geven aen de Heer d'Efiradetinàs dingen, die hy van onfent wcghen u voordraghco fai» e" wenfchendatd'Almachtigeu , waerdfte grooteVricn- den,Bontgenooten en Geconfccdereerden, in fijn beyü· ge bewaring neem.
Gefchre ven te Parije, op de dagh van Maert, i i+f Onder was gefchreven, uw goede Vrient en Geconfede- reerde, 1;
Geteeckent
Leuis. Liieget ide Lmtiat.
HOt- |
-ocr page 184-
vati de Ncderlandfche Vrede-handelinoh.
'tOpfchrift.
Aeo onfc wacrdfte groote Vrienden, Bontgenoten en Geconfoedereerden , de Heeren Staten Generaci der Vercenigde Nederlanden.
©en χφ. fcbiuarp (iin/ op 't berfaecS ban HDacrjiri^ öe Caflcl 0oD?*go/acnfj^n j^oooörpt/ bp fjace i^o. Jföo. ncöacn Hfpefcbcccn De nooDige Ì3afpoii?ten üooj ben «Ójacf öan Penhorande enbe Hen Erts BilTchop van Ca- merijck om tc gaen na JDunfiec.
(èni tiefe l^afpoojten te bftboibecen in bén i^a:: negcBomen ben ©ccc ban Normont : sQnbe atceebe in ^anuarfo Icfllctien oacit altjiec getore ftilaccnbe bp b'efn cube ö'atibcc in'tpactfculifc ballen ecnigbe pjopoojieii oiiitac affonDcclgefte J^anDelingtje tenaoDigen: cbocij iiiiOliJc&cIUcft bfeft niet alleen niet arpìfapòneew iriacc üochgcoIiifi/ofqualitcptgcöaDt ompiif tepjoponei icn. te min om bat De liomfie bün fuabaniac lic. Dmomüjagie gaf aen be fcanfcljc : foo toert oen 3. j^artp boo; be ttoeebemael gljcfcü^cbcn ain ben i*cec u'&inaci^ ^mbaffabeuc ban befen^taet tor ^ac ;
ointebCtfilaren d« hy alhiernietghedacn haddeasce fulliciceren de gemelde Salvos Condudus voor deSpaen- iche Plenipotentiarifen : ende datmén hém terftonc we- der haddegedepefcheeitj fonder dat hy eenighe andere upeninghad gedaen.
©cn 10. jEactp enöe 20, ?tpjil cefpectibc {jeeftbe iioniiig lUibcc met bore l|oog JHaog. in ben ilage boen m.iicltcn naüolgeliöe ®coctaren,
LOüit par la Grace de Difu Roy de France &de Navarro : A tous ceux qui ces prefentes Lettres verront,Sa/u^t. Ayancveu &examiné en noftre Conleil Ie Traitté qui a efté fait en noltre nom à la Haye cnHollande & figné par noftre amé & feal Henry d'Efira ■ des, Collonel d'un Regiment d'lnfantenenoiireConi- mifljire en cette partavec les Seigneurs Deputésiiwi^ir tìuygem, VranfoisHerierts , vieuxBourgemaiftredelà Ville de Gouda , James Catic , Chevalicr Penfiónairé d'Hollaode & Welt-Eiife, Ga^ardde Fosbergen Chtwi- lierSieurd'lfelar, Godartvan iïii/i,Sieurde Nederhorlì, Charles de Raorda Grietman d'idaerderadeel > Guiìliaume dtRipperda Sieur de Boxbergen, Boculo 6r irJengelo, & Adrian CÌant Seigneur deStedum , enveuu des pleins pouvoirs de noftre dit Commiffaire & defdits Siturs De- putésdefquels Traittés & pouvoirs la icneur s'enluit.
Le Roy par l'advis de la Reyne Regente ia Mcre,con- fiderant le peu d'inclinatioh que les Ennémis comthlins ont toufiours cue àia Paix, & qu'encore que pour la Ne- gociation d'icelle ils ayent enti.i envoyé partiede leurs Plenipotentiaires à Munfter. lls pourroyentl'econienter de cette apparence & tirer Ics affaires en longueur s'ils ne foMforcés parles armes d'entendre à un accommode- ment raifonnable , pourparveniràunefi bonneiin» fa Majeftés'eftrefolüeconjoinöementavec Ics hiieurs E- ftats Generaux des Provinces Unies dcs Pays Bas, de les attaquerlepIuspuiiTammentqu'ilfe pourra cette Cam* pagne,& pour donner moyen auxdits Seigneurs Eftats dö fupporter plus aifementlesdefpenfés qu'ils fcrontobli'- gésdc faire pour une grlindeentreprife, fadite Majeftó e bien voulu leur accorder" póür la prefenttì année xvje· quarante cinq un fecours d'argent extraordinaire, eoa· rormement aux conditions qui s'enfutr.
L
Sa Majefté aflìfteradurant la prefente année li+j. léf- ditsSieurs Eftats Generaux de la fomme de douzectìiiS mil Uvres, laquelle lefdits Sieurs Eftats empldyéront eftè-' öivement à l'entretìcn des gens deiguerre extfaördjnai- rwqui font defia,&pourrontcftre levés, en forte(pè^a- dlcefomme de douze ceni millivres ne pourra ettrèdi- vertieàaucun autre ufage , ce que lefditsSieuri EffàfS promettent de bonne foy êcmairitiendront religièiifè^ ment, afin d'attaquer plusaifemeöt les Enhemit par toü- tes voyes & moyens à eux poiEbles.
_ Sa Majeflé fera bailler pourledit argebt deBaiIigitia- tions qui feront bonne$ ά contentcmeht de celuy |
.Sj
que icfdiis Sieurs Eftats authoriferont enFrance fur ce fujeét pour eilre efFeilivement acquittées dans Paris, dar.s le cours de la preiente année j Le payement s'en fera en trois termes, igivoir, quitre cens mil li vres lors d? la Ratification refpedtivedu prefent Traitté, quatrecens milhvrtsdDnsle moisdejuiiletprochain, & les autres quatrc ccns mil livres dans le mois d'Oftobre enfuivant.
I J L
Moyennant quoy lefdits Sicuri Eftats s'obligent de mettre leur Armée bonne & forte en Campagne ; pour faire une entreprife confiderable : Sa Majefté promet- tane de fon corte de mettre pareillement une bonne fic forte Armée en Campagne pour faire auffi un entrepriie confiderable dans les Pays Bas, ou incommoder Jes Enne- mii le plusqu'il luy fera poffible,
I V.
Lefdits Sieurs Eftats confentent que fur ladite fomme de douze cens mil livres,feront prifes Ócrefervéeslespen- fioiis des Officiers Frangois, poureftre payées & diftri- buéesfur le picd,fle k melme f ^onqu'il» eftéconve- nu parie Traitté du ly.luin XVI'- crente&celuy du 14.. d'Avnl i(Ì34.& que celuy que lefdits Sieuis Eliatscom- ■mettiontài-aiis , ponrrectvoir lefdits deu%.e cens mil\i- vresie/a obligéd'y payer &fournir la lommeà quoy fa montenc lefdites penfions l^ur le dernier terme du paye- ment.
V.
Sa Majefté & lefdits Sieurs les Eftats ratifieront refpe- öivementles prefents Articles dans le terme de fixfep- inames ou deux mois,fi faire fe peut.
V 1.
Ce preiènt Traitté ne defrogera point aux precedens faits entre fa Majefté. Et Jefdi;s SieuisEftits, tous lef- quels demeureront en leur force & viveur pour eftrefi- dellement & religicuiement efftdués de part & d'au- tre. En foy de quoy nous Envoyé & Deputés en vetta denos pouvoirs refpetìifs avons figné ces piefentesde nos Seigns ordinaires & à icelles fait pofer lea Ca- chetsde nos Armes.
' AlaHayeenHollandeleio. deAfd« li+y.
Bignè
d'EfiraJes R. Hnygèns, F. Htriertt.l. Cats, G.va» f éerge», G. van Reede.C. Roorda, β. Ripperda, Λ. Ciani & cacbetédu Cachet de leurs Armes.
LOuysyàooì Godts ghenade Koning van V'anckrijck en Navarre,aen alle de genen, die defe teghenwoor- dige brieven futien (ìttn^Sa/uyt. In onfe Raetgefien en ge-examineert hebbende betTreöaet, dàt in onfe naem ghernaeckt is inden Hagein Hollardt, cn geteec- kent dooronie beminde en geirouwe Henr^ck d'Efirades, Collofiel van een Regement Voetvolcks,onfe Commlf- faris in dit deel met de Heeren Gedtìputeerdéti Ruiger Huygeus, Frav(oisHerèertfic, oud BurgiÉrméefter van de StadtterGoude, JacahCatt., Ridder, Petifloiletisvan Hollandc en Weit* Vriellandt , Gafper vati ì^oshergent Ridder, H^-er van Ifelar Godart va/i Reede.Heet van Ne- derhorlt, K*rel vatt Roorda. Grietmàn van Idaerdcrdèel, IVtllem va» Ripperda, Heer van Boxbergen, Boculo en Hengelo,en Adriaeit clantiHeet van Stedum,uyt kracht der Volmachten van onfe ghefeyde ComttiilTaris, en van de gefeyde Heeren Gedeputeerdtìa, van welcke Traóta- ten en VolteaChtein d'inìiout volgt.
De Koningh , -door 't advijs Vati de Kotiinginne Re- gente , fijnrhoeder , coofiderètodii en overwegende de weynlge iifcliü&tie, die de gemeeee Vyfinden alcijt toe de Vrede hebben gebadt, ett dat, fchoon fy tot handelingh daerafeyndelijck een deel van hun PlenipoteotiariiTen en volmagfiédtìJ'riùer Münfter hebben gefóndén, fy fich met defe ichijn fouden mogen vernoegen, en de faeCken inverwylingti-èCke'fii· , foo fy niet door de Wapenen ge*· dwongen worden tot een redelijcke accommodement en verdragh te'vèrftalg». Om töc foo goed een eynde teghtìraéckeh hèefc fijff Majfteyt gherefolveert en bc- flooten, ghefamentlifck met'de Heeren Staten Gene^ rael der Vereenighde Nederlanden hen op het krachtig- fteidatmen fai konn^n, in defe Velt-iocbt aen te taften.
φ % J5n |
-ocr page 185-
1 ν E R Η A E L
En om aen de ghefeyde Heeren Staten middel te geiren van lichtelijker te draghen de koften, diefy verpiiclit lul- len zijn tot een groote aenflag te doen, foo heeft fijn ghe- feyde Majefteyt aen hen willen accordeeren entoeftaen voor hetteghenwoordigh Jaervan i(Ì45.een fecouis van cxtreordinaer gelt> conform de Conditiën, die hier vol- ghen. ^
SYd Majefteyt fai, geduerende het tegenwoordig Jaer van id+y. de ghefeyde Heeren Staten Generaelaffi- ftecren met de fomma van ι ioooooponden, dewelc- ke degefeyde Heeren Staten effeftivelijck fullen implo- yeren en hefteden tot d'onderhouding van excraordinare krijgs-Jiedenj die aireede geworven zyn, en noch gewor- ven fulicn mogen worden: invoegen dat de gefeyde-fom- ma van laooooo ponden tot geen ander gebruyck fai mo- gen worden ghedt verteert 't weick de ghefeyde Heeren amen getrouwelijck beloven , en religieufelijck fullen onderhouden,om door alle wegen en middelen, die hen mogclijck zijojde Vyanden lichtelijckert'attaqueren en aen te caften.
II.
Sijn Majefteyt fai voor de ghefeyde fomma van Pen- ningen Aillgnatien doen geven , die goet fullen zijn, en tot coatentement en vernoegingh van dc geen,die de ge- ieyde Heeren Staten hier toe in Vranckrijck fullen au- thorifeeren , om efiL-ttivelijck binnen Parys betaekte worden ia de loop van het tegenwoordig Jaer. De beta- ling daer affai f»hefchieden iii drie termynen, te weten i^cioooo.ponden, benefFonsde reipedive Ratificatie van het tegenwoordig Tradaet, φοοοοα. ponden in dc maent van J ulius naeftkomendcj en d'andere 400000ponden in de maen t van Odober daer aen volgende.
lU,
Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Staten fich verplichten hun goet en fterck heyr in 'c Velt te brengen, om een trefFelIjcke aenflag ce doen,terwijl fijn Majefteyt van fijn zyde belooft oockeen goedt en fterck heyr in 't Velt te brengen, om defgelijcks een aen merc- kelijcke aenflag in Nederlandt te doen,of de V yanden op 'c meefte,dat hem mogelijck fai zijn,t'incornmoderen.
De gefcyde Heeren Staren confentceren en bewilligen dat de Penfioenen derFranfche Officieren van degefey- de fomma van i loooooponden genomen engereferveert lullen worden , om die te betalen en te diftribueeren op de felve voet en ghelijcke wijfe, als verdraghen heeft ge- weeft door hetTr«dlaetvande ly.Junius, ιδ^ο. en dat van de 14.. April 16j4.cn dat dcgheen, die de ghefeyde Heeren Staten te Parijs fullen committeren , om de ghe- feyde laooooo/iWfwt'ontfangen, veiplichtfal zijn de ibmme,die de gefeydc Penfioenen belopen, van de lefte termijn der betaling te betalen en fourneeren.
Sijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten fullen re- fpeólivelijck ratificeren de teghenwoordighe Artijckelen in de termijn en tijt van fes weken, of twee maenden,in- dien fulcks geichiedenkan.
VI.
Dit tegenwoordig Traflaet fai niets derogeren en ver- minderen van de voorgaende Tradaten , tuffchen fijn Majefteyt, en degefeyde Heeren Staten gemaeckt, alle deweicken in hun kracht en vigeur fullen blijven , om van weerzijden getrouwelijck en religieufelijck geefïec- tueert en uytgevoert te worden. Tot beveftigingh van 'c welck wy AmbafTadeurs en Gedeputeerden,uyt kracht van onfe refpeöive Pouvoirs en Macht-brieven,defe te- genwoordigen met onfe gewoone fignature en mercken iiebben gheteeckent , en daer aen onfe Wapen-Zegels doen ftellen.
In den Hage in HoIIandc > de tiende dagh van Maert, 164^.
Getceckent
d'Efiradts, R.Huygens, F.Heréertfy I.Catx., G.ve» Fcfierge». G.vettReede, C.Roordai G.Rtpperdai A^ Clant. met hun Wapen-Zegels gezegclc. |
tiecnatjoisöeii be ccfpcctiiaefouüoiv^enïïatifjcfe tien ; in gctDoonIi)c{ie fojitie.
IOüis par la grace de D ieu Roy de France & de Ns- .jvarre; Atousceux qui ces preientcs Lettres ver. ront, Salut. Ayant veu &examinc en noftreCon- feil Ie Traitté qui a efté fait en noftre nom à la Haye en Hollandej & figné par noftre amé & Feal Ie Sieurs Henri d^Efitades, Collonel d'un Regiment d'Infanterie & no- ftre Commiflàire en cette part avec les Sieurs Deputés, Réger Huygens. ChcvalÌBr,ÌM» Mathenefe, Sieur de Ma. thenefle, FranfoisHerherts, vieux Bourgemaiftredela Ville de Gouda, lacunes Cats Chevalier, Confeiller Pen· fionaire d'Hollande & Weft Frife , Goden de Reden, Sieur de Nederhorft, Charles de Reorda, Grietman d'I- dterderadeel & Adrian Clant, Sieur de Stedum, en vèr^ tudespleins pourvoirsde noftreditCommilTaire&der. dits Sieurs Deputés defquels Traittés 8e pouvoires la te* neurs'enfuit.
Le Roy ayant entendu que les Sieurs Eftats Generaus eftoienten volonté d'attaquer cette Année mil fm tem quaranti cimi , une place de tres-grande importaneefic bien advantagieufe au bien de la caufe commune , &de lever des gens de pied extraordinares par deffus toutes les troupes que lefdits Sieurs les Eftats ont accouftumé d'avoir à leur Setvlce,& les entretenir durant la prochai- neCampagne pour l'cxecution de leur grand deflein,fiiï Majeftéavoit agreablede les affiftcr d'une ibmmecon- fiderable pour ayder afoubveniràunepartie desgrandes defpences qu'ils feront obligés de faire.
Le Roy nonobftant celles qu'il fait de toutes parte con- trel'Eniiemycommunabien voulu tefmoigner ausdits Sieurs les Eftats Generaux fon affedlion en ce rencon-, tre,ec leuraccorder la fomme de trois eens mll 1 ivres paya- bles dans Paris au premier de May,en ailignations qui fe- ront bonnes & au contentement de celuy que leidits Sieurs Eftats autoriferont en France furcefujer.
Moyennant quoy lefdits Sieurs Jes Eftats Generaux s'obligenc d'employer efFeftivement ladite fomme de trois eens mil livres à la levée & 1'entretien de gens à pied extraordinairesaux conditions cy-deffus fpecifiéc5,&ne pourronc eftredivertiesàaucun autre ufage, cequeles Eftats promettcnt debonne foy& mainticndront rcli- gieulement.
Enfoy de quoy nous Envoyés & Deputcs en vertudts nos pouvoirs refpetStifs avons figné ces prefentes, & à icelles faitpofer IcsCachets denosArmes. Ala Haye en Hollande Ie xx. d^AvrU,\6^^· *
Sigoé
d'Efiradesy R.Huygns, J.de Matheneffe^ V-Herherts· 1. Cats, G. Reeden, C. Roerda, A. Ciani, avec leS Cachets de leurs Armcs.
LOe^i.door Godts ghenade Koning van Vranckrijck en Navarre,aen alle degenen, die defe tegenwoor- dige brieven fullen fien, Saluit. InonicRaetge- fien en geexamineert hebbende bet TraÖ:aet,dat in onfe naem ghemaeckt is in den Haghe in Hollant, en getcec- kent door onfe beminde en getrouwe, de Heer Ηβητψί d'Eflrades, Collonel van een Regiment Voetvolcks, en onfe Commiflàris in dit deel met de Heeren Gedepu- teerden Roger Huygens, Ridder, lan van Matene/fe, Heer vati Matenefle, Francoys Herierts, oud Burgermeefter van de Stadt ter Goude, Jacoè catz. Ridder, Raedt Pen- fionarisvan Hollandten Weft-Vrieflandt, Godertvts Reede , Heer van Nederhorft , Karei van Roorde, Grietman van Idaerderdeel, en AdriaenClanth, Heer van Stedum uyt kracht der Volmachten'van onfe ghe- feyde Commiflaris, en der ghefeyde Heeren Gedepu- teerden,van welcke Travaten, Pouvoirs en Volmachten d'inhoudt volgt. j
De Koning, verftaen hebbende dat de Heeren Ststen Generaelvan wil waren om in dit Jaer van ι<ί+ί· plaets van feer groote importantie,en feer vorderlijck tot dewelftandtvandeghemcene faeck , en Extraordinaer krijes-volck te werven boven al de troupcn,dic de gefey de Heeren Staten gewoonelijck in hun dienfthebbeQ,eii hen c'oiiderhouden geduerende d'aenfteondc Velt-tocht cot d'executié en uytvoering van hun groot di.flèy», |
-ocr page 186-
van de Nederlandtfchc Vrede-handeliiìgh. iM
fijn Majefteyt aenghenaem vondt ben te adfifteeren
n,e[ een coiiiiderabele en merckelijcke fomma > om te
helpen onderfteunen een deel der groote koften > diefy
verplicht fullen zijn te doen.
l^e Koningb, niec tegenftaende de keilen,die hy van
alle zyden tegen de gemeene Vyandt doet j heeft Indefe
fijn Majefteyt in dit deel, en de Heeren Gedeputeerden,
Rutger Huygens. Ridder, Francois Herterts. oud Burger-
mecfter van de Stadt ter Goude, lacbi Cats, Ridder,Raet
Penfionaris van Hollant en Weft-Vriefland,
Foihrgen.RiddetyHeei van Iflar, GoedartVen Rede.Heer
van Ν ederhorft, Karet van Roorda. Grietman van Idaer-
derdeel, Willem Ripperda , Heer van Boxbergen , en
Adriae» Clanth.H^^t van Stedum, in gevolg der Traöa-
ten, op de gefeyde dag tuffchen hen beflooten en gearre-
lleert.uyt kracht van hun volmachten j van welckeficré'
te Artjjckele» d'inhout volghc.
Tot meerder verklaringh van het derde Artijckel des
Tradlacts, dcfen (^og gepaCTeert, is verdragen dat de Ko-
ning en de Heeren Staten Generael de Vereenigde Ne-
derlanden yder een heyr in 't Velt fullen brengen , be-
ftaende in 18. of loooo. memtHttVoet , en in 4000·
of in jrooo.P«r^e.· dat de gefeyde heyrenten langfteii
in 't midden van May naeftkomende in de Nederlandea
fullen treden, 't en waer dat de geen, die ο ver de hey ren
des Konings van Spanjen fai gebieden, fich eer in ^t Velt
begaf ; In welck geval de Koning,en de gefeyde Heereii
Staten verplicht fullen zijn hun heyren in een felve tijde
den merckelijcke fchadedaeraf fullen lijden; en dathec
:heyrvanfijnM8j.oock van fijn zydeeen voornaem plaet»
(al aentafteojof met intreden in't tandt der Vyanden fo-
danig een di verfie maecké,dat fy verobligeert en genoot-
ùeckt fullen zijn een groot deel van hun heyrkracbfed
tehoud$n oiD de de0ey nen van fijnMajeft.tegen te ft«én'«
<@ 3 eti
... gentheyt fijn affeöieen ghenegentheydtaen de ge-
feyde Heeren Staten Generaci willen betuygen > eo hen
ïccordeeren en toeftaendefomtna van jooooo ponden,
tetóbtalen binnen Patys opd'eerfte dagh van Mey i in
aflignatien,diegoet fullen zijn, en tot contentemem en
vernoegingh van de geen > die de gefeyde Heeren Staten
hier toe in Vranckrijck fullen authorifeeren.
Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Staten
Generaci fich verplichten de gefeyde fomma van 300000
ponitn cffeftivelijck t'inployeren en hefteden tot de wer-
ving en onderhouding van extraordinare Krijgs-lieden
te Voet,op de conditiën hier voor gefpecificeert, en ful-
totgeenauder gebruyck mogen gediverteert worden j
't welck de gheleyde Keeren Staten getrouwelijck belo-
ven,en religieufelijck fullen onderhouden.
Tot beveiliging van't welck wy AmbafladeursjjpGe-
deputeerden, uyt kracht van onfe refpeöive Pouvoirs en
Macht brie ven,deiè tegen woordighen hebben getekent,
en onfen Wapen-zegels dàer aen doen fetten.
Inden H^gein Hollant,de20. van April. id+y.
Geteeckent
i'Efirades.It· Huygem, 1. van Mateneffi, P. Herierts,
I CaU. G. van Reede, C. Roorda, A Clant, met hun
Wapen-zegels.
pcnabolg&en be ccfpccttbe pouboic^ en üf^atifita^
tien in getooonlSchefoimc.
Le Roy Ayant veu & examiné en fon Confeil les
Articles Secreta concluës & arreités en fon nom Ie
10. jour de Mars dernier entre Ie Sieur Henry d'E·
(irades, Collonel d'Infanterie 6f CòmmiiTairedefaMa'
jefté,en cette part, Sc les Sieurs Deputés Roger Hnygens,
Chevalier, Franfois Hiriirii vieux Bourgemaiftre de la
Ville de Goudi, Jacques Catz·. Cheval ier.Confeiller Pen-
fionaire d'Hollande & Welt Frife, GafpardJe Vtshergen,
Chevalier,Sieurd'lflar,(?e^ri </eRfi/f»,Sieur de Neüer-
horftCWwiieRfleJaGrietmand'Idaerderadeel , Guil-
lunme Rfpperda. Sieur de Boxbergen, Sc Adriaen Clant,
SieurdeSteiium,enfuit(edcsTraittés concluës &arre-
ftés enu'eux Isdit jour en vertu de leurs pleinsPouvoirs,.
defquels Articles Jecrets la teneur s'enfuit.
Pour plus grand eiclairciflement du troifiefine Artide
duTraitté paffé ce jourd'huy ila etté convenu que Ie
Roy, & les Sieurs lee Eftats Generaux des Provinces U-
nies des Pais Bas mectront en Campagne chacun une
Arméecompoléede dixhtliavinpmilhotamcs depied
^ àteuatremil etnf eens à cinqmil tktvau*·, quelefdits
Armees entreront dans les Pays Bas pour tout Ie my
Miyprochain,ficen'eit queceluy qui commanderales
Armées du Roy d'Efpagnc fe miftpluftöft en Campa-
gne :auquel cas Ie Roy &lefdits Sieurs les Eftats feront
obligésd'ymettre les leurs en mefme temps de (juelque
coftéqu'ilspuiflènttourner j que celle defdits Sieurs les
Eftats attaquera une place de telle confidcration que les
Enneraisenreceuront un notable prejudice 5 &quecd-
le de (a Majefié en attaquera aulS une coniìderable de fon
cofté, ou fera telledivcrfionens'avansant dans le Pays
des Ennemis, qu'eftans obligés de tenir une bonne par-
ile de leurs iorces pour s'oppoferaux d^fleins de faMa-
jefté, Monfieur le Prince d'Orange aye d'autant plus de
facilitéd'avoirunfuccésheureux del'entreprifequ'ilf^
«^ienentendu qu'en cas que l'Armie de fa IVlajefténe
fafle qu'une fitnple diverfion elle fe mettra en Campagne
f'^^^jW/avant celle defdits Sieurs les Eftats , &au
casqu'ilfoitrefolu que toutes les deux Armées entre·
prennent des attaque des places,elles fe.mettront enCam-
pagneenmefniiejourprecifement,fan8y failler $ furpei-!
ne dejmanquement de foy de part & d'autre,
Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de.ftire paiTerdans le
KUtàmfmtd» mis ^ Avriltrente Vaifeaux de guerre bien
iWf ίί»ί Tonnaux à leurs
defpens,au travers du deftroit de CaUit, pour empefcher
aux ennemis l'entrée de Flandres par mer ; & en cas que
Ics Atmées du Roy attaquent quelques place fur la colle
de Flandres , lefdits trente Kr»;^e«*demeureronttGUl-
joursenladiiecoftetant quel'entreprife durerà &inve-
Itirontpar merde teìle forte la place aiTiegéepar lesAr-
mes du Roy qu'elle ne puiUe eftre fecouruë par mer,foit
parltsforcttsdu Roy d'Elpugne ρ foitpar celles de quel-
ques autre puiffance , quecepuiflè eftrequi vouloit lee
aiEfter fous quelques pretexte que ce foit ; Audit cas lef-
dits Seigneurs Eltats s'obligent de faire efcorter tous les
Vivres qui viendront de la cofte de France,au lieu où fe-
ra l'Armée de fa Majefté. ou de luy en fournir à prix rai·
fonnable, fi les Vents ne permettent pas d'en apporter de
France (ufiifamment, 8c qu'tls foient bons pour les tranf-
porter des Pays defdits Sieurs les Eftats des Provinces U-
nies audit lieu, & oCi fera l'Armée du Roy pour pai;ache-
ver fon deflbin jauquel fa Majefté n'engsgeroit j%mais fés
Armesjfanslaconfiance qu'elle prendquelecontenuau
prefent Atlicle fera fideUement & pundlueliement exe-
cuté par lefdits Sieurs les Eftats, qui le promettent & s'y
obligent furpeine demanquemeut de foySt d'infra-
(3:ion des Traìttés faits par eux avec fa Majefté.
Lefdits Sieurs Eftats promettent iìncerement aux Ar·
mécs de fa Majefté paiìage & repaiTage fur le Rhin à ffi'
fel,Sa auffi paflage fur la Meufe à Maefirickt, quand ils ea
feront requis par fa Majefté pourveu que fe ne foit poinc
au prejudice de leur Eftat.
Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de tenir Icur Ar-
méeen Campagne tant & fi long-temps que le bien de la
caufe commune requcrera & la faifon pourra permettre.
En foy de quoy nous Envoyé Sa Deputés en vertu de
nos Pouvoirs tefpefti^ avons fignécesprefentesde aos
feingsordinaires , & à icelJes fait pofer le Cachet de nos
Armes.
A la Haye en Hollande le lo.'de Mars
Signé,
J'EfiraJes, R.Hufgms, F.HerBerts, l.Catt, G.ven
yesÌoreea. G. van Reeden , C. Roorda, G. Ripftrda ér
Ad. clant, avec les Cachets de leurs Armes.
Π E Koningh, in fijn Raet gefien en geexamineert
hebbende de fecreeteArtÌjckelen,beflootcnenge-
-ocr page 187-
iS6 V E R Η A E L
endatondenuOlUttn njijnHcer de prinee vanOranjen foo vee! ce mecr bequacmheyt h?efc üm een gelaekigh gevolg fa van d'aenüagd, dio hy aepvangen Oti, te verkrij; gen. Wel verttaen zijnde dat ingevil het heyr vart fijn Majefteyc niets anders doet , dai^ecn finiplediverfiete maecken,het fich 14. ώ^ίβ voor dat van de gefeyde Hoe- ren Staten in'c Velt ial begeven; en ingeval dat men rer foiveen enbeiluyc dat de beydeHeyren plaetien fullen aentaften.iou lullen fy fich in een felve dagb precifelijck, en fonder das; in te falen, te Veldt begeven ; op verbeur^· te van trou wdoosJjeyt van weer-zijden.
Deghefeyde Heeren Stateri vcrplichren fich om op d'achtfie dagh vaa ^fihna^nt 30. Schede» van Oorlogh, wel toegeruftjVaD ».·:3·4· en yoa. vatenjop hun eygciio- ften in d'engte van jCalis te dpen kfuylTeDjom denVyan- den d'ingang in Vlaenderen terree te beletten. Eninger val dat het heyr des Koninghs eenige plaetfen op de Kuft van Vlaenderen attaqueerde en aentaftQ , foofullende gefeyde 30. Sckefm altijt op de gefeydi: Kuft blijven, foo lang alsd' aenflagh fai dueren > en ter Zee de plaets j door des Konings heyr belegert , foodanigh aentaften qn be- nauwen, dat fy ter Z:e niet gefecoareert noch geholpen kan worden > 'czydoor de krachten des Kon inghs van SpangienjOf door die van eenigho andere macht > hoeda- nigh die oock magh wefen, die ben wiJde affilieercn» on- der hoedanig een fchija dat het oock mach zijn. In weick geval deghefeyde Heerea Staten fich verplichten te cou voyerenalde vivres, die vandeJ^uft van Vranckrijck fa) komen naer de placFs, dacrdes Runings heyr fai tijn> of voor een redelijcke prijs vivres aen hem te beftellenj fuo de winden niet toelaeten o^ervloeoighlijck uyr Vranckrijk dcrwaertS|te voeren, en ipu het goet is om die iiyt de Landen van de gefeyde Hccren Staien der Veree- η ighds Nederlanden nacr de gaefeydepiaets te brengenj cn daef het heyr des Koninghs falzyn, ora fijn Defl'eyn uyt te voeren ; in't wtlck fijn Aiiajcjfteytfijn Wapenen nimmer engageeren en belemmeren fou, fonder het ver trou wen, dat hy heeft, dat d'inhuudt van het tcgenwoor- digh Artijckel ghe'ttouwclijck enpunÖuclijck geexecu teert en uytgevoert fai worden door de gefeyde He«rt·η Staten, die fulcks bclooven, en fich daer toe verplich- ten , op.verbeurtevanmaoquemeot van trouw , en in fraótie en breking der Traétaten , die door hen mcc fijn Majefteyt gemaeckt zijn.
DeghefeydeHeeren Staten beloven fincerelijckaen de heyren van fijn Majefteyt pas en repaa over de Rhyn teWefel, enoock'pasopde MaesteMaeftiicht, alsfy door fijn Majefteyt daer toe verfocht fullen zijn , be- houdensdat het niet zy totprejuditie en nadeel van hun ' Staet. · ·;ι
Deghefeyde Heeren Staten verplichten fich hun heyr in 't Veldt te houden, foo Jangh als de Welftandc van de
femeene faeck fai vereyfchen, cn foo langh als de tijdt fai onnen toelaeten.
Tot beveftiging van 't welck wy afgevaerdigde en Ge- : deputeerden,uyt kracht van onie refpetìive Pouvoirs en Macht-brieven, defe tegenwoordighen met on(e ordina- remercken hebben gheceeckent en onfe Wapen-zegels; daer aen doen fcttèn. . *·-' ■
In den Hage in Hollandt,de 13. van Maèrt li^f.'i
■ .....
Getëf^ent j ^ ^ - - .-.t ί ■ π .
.■ ^ . .^fl.t « ; · i d'Efiradtti Ε. Ημ)ΐ§(ίΚ , P.HerierK j l.Cat»,G.v*n Ftsiergettt G.vatnRe^de.t C.Rootd»,, Q. Rif perda , en AdriaenChnth , roet hup Wapen*Zegels. ii; ;
,■ — 1 ' . - ■ j ^en if. bp be I^men «S^tcaoitiine^i |
ti^ cnöe ^binaci^ ^ebcputeectKn tuiii ìufgcn t>e ^^ btiuic ban collant in gan: J^oogb .HISo?. S^eraaDectnge nabece openinggeQe&aenben öecfelbec ^;o|unctaelaD=, btj^noopenDe Qebecfeecingge (tttHEetiOece onftoficnte^ ballen binnen IQunflec ten cegecüe ban ^eec l^eagl); JOiioB Ulni&aflattt tot He maBefielbe.^teoitatie/emtei binDcn em genecale cufjtc tn be.Cjg^n^pfit / i^ m baaigacn!)c^eIibecetiè goec ggebon&en εηύε ber|ìa£)i i>e fatnentkjche il^eccn gaec {^o. JBog. ^mbaffaùcnt^ j rude Penipotentiacifcn tot becbal ban&e boo^ifj bn;tee·) tinge cnDiaHe anùecc faoojCiitmti^ aM cmaoiiMnaci^i onftofien öif binncn ltiunlïic ftrtien moeten lucjöcnjc: Oaogtjt tnöe gcruppoitccct miötpDcfcn taete kegniOe faaiineban eeil^ ine hondert guldens dacgs, εηΟε Oeop: gcmeite iteecen ^inbafTaDcnci enOe f^ifntpoccuttetifrit üinncn jjaunflicgöeftonien tocfcnDe «nbe ecnofthité ban ùefelbeliemn ban bacc homenbete bcttccchen/ Dat ban be boojfs foinnie baccomme egeen af fchrij»in. gefoubebjo^bengeùacn / maec inca^ batnieecbaiilic fclbe imen ^mbafìabrui;^ enbe Penipotentiacifcn foubenftotnen le abfentecen / bat notitie bp inecfiei; ban be abfcnten fonbe bjecben ggefìouben/ om biccbaecopnabec tctDojbenübecefolbeecc / toelbtc ftaenbe bat ben #o(;-nieetIec ofte pemantanbet^ biefie niantantie ban be ^enningtjen fouDe boojben toebc. tcoubit aen niemant toie gp foube mogen 5e»/ofte ooti^ op biat a;bt;e bat bnpten gaec ï|oog .Vl^og. foube bioj&en gegeben/en fonbeiaten bolggen etnigge l^enningentot ofte anbece Itollen bnpten IQunfiec baUenbe / op pene bat t)em foobanlge betalingDe ofte becfcljot in u^: geef fijnec OeecIwningDe niet en foube toojben g[)elebm oftegebalibeect.
jHoUanb geeft baec toebecom geinftfÏeett batin't&c: gin tilirt meec al^ bjie ^lenipotentiacifen matlaten b>tt- ben gefonben: tot bat tjet p;incipael toeccb fouoe fijn Qf< gebaen. jII3aecb'aubccep;obintien tjebbenbaecinnict boiilenconfentecen.
^Ifoo be Commeccien in Φοβ enbe HDefl-^nbicn toacen ban be pjincipaelfie ingcebicntien bet ^n|tcuccle foo (]ebben bie ban oefelbe Compagnie acn t)acc $oogi) 4IISog. obecgegeben befe Confïbecaticn.
Confideratie van de Οοβ-lndifche Negotim- ten.
Ι- Α Lhoewel de Ooft-lndifche Comfjagnie, of Ne· ZA gotianten dienftigher fouden oordeelen in den * Oorloge met de Caftiliaenen in deOoft-Indien te continueren (vermidts fy doch geftadigh met de Wa- penen in de handt ophaerhoedeende detentie moetca itaen.j Soo vertrouwen fy doch dat u Hoogh Mog. (in cas van Tratìaet van Vrede of TrevesJ foodanige forge dragen iullen, dat de voornoemde Caitiliaenen ghelaten worden by^er Vaert, foo fy deidve nu aldaer noch heb- ben , fonder hun vorder te moghen cxcenderén , eilt 't welcke fy de hooghe vryheydt van u Ha. Mog. vordeis bevolen fullen laten.
Sijnde niet-te-min ( onder reve?entie feerconfiderii- beloft gebeurde dat den Koning van Spago ien in Porru- gaelsIndien metgroote macht loude verichijaen, onder pretext van de Portugijfeo onder fijn ghehoorfacmheyt te reduceeren, ende ditn volgens haer Oorloge aen dede> dat lulcx niet foude Jtonnen ghefchieden, als met groot bedencken ep pericule van deGeo«aroyeerdeOolt-ÌD- difchc Compagnie j die daer door in een gheftadigln· larm totharegroote koften , fouden gehouden wordeD, en waerommc fy dan oock (onder reverentie ) noorüiee- kejijck uyt Pottugaels indienïuJlen moeten geiiouden wprden.
IH.
Denzi.January itfjy. overgeghevenby naderCon- fideiatien dat haer Hoogh Mogende in haer Hoc^ Wij· fe bedenckiDge jghelieren te nemen, of in cas van Tievra of Vrede de Bewint - hebbers van de Ooft-indi&lie Compagnie defer Landen > foo wel die uyeten dienftge- fcheyden,alsinp(auële bedicninge zijn, njit^eredtr- fel ver Minèfteri de Compagnie v«n Ooft-lndien gedimt hebbendeijj niet vrycndc onbekommert in de Landen» liaende ondw de ghehoorfaemheyt van de Kroon «« J^egoieaifiillen mogen handelen ebde waBdeIe»JfoDrf«f dat fy onder:pretexo van de voornoemde haer bediiwi"- ge aisBewinchebbers ia haer Perfoone ofce goederen eenighfints fullcngemolefteert werden , alfoo ghedljy· rende het Oorloghen fwarigheydt-aen ^ iVyants iyde ghemaeckt Ì5> oin de Bewinthebbers '»an beyde de Ooft cnde Weft-IndifcheCompagnien van Paflipoprti "ve/- loeckende defelve iiiét die irtfertifrVin haci accorderen, ende njidfdièo (onder |
-ocr page 188-
van de Nederiandfche Vitde-handelingh. 187
van Trattaci , fy buyten alle exceptie in faaei Perfqp nen en Goederen > foo wel q!s andere Inghefetenen van dcnStaec, vry endeonbekoramert bshooren te weien, niitfgaders tot haer geruftheyc daer van te hebben fooda- nigeAöeofVcrklaringealsbaerHo. Mo. na hare hoo- gs wijsheyt bevinden fullen noodigh te zijn, waer toe iy haer in defe gedragen.
Cmfideratien 'uande Wefi - Indifche Com- fagnie.
I,
JNcas van combinatie der beyde Compagoien fonde voor die te combineren Compagnien profitelijcker zi\aj teconunueren denOorloghe, foo in Ooft als Weft-Indicn, de Kuft van Africa, Brafil, deZuyt-Zee en andere quartieren bySuyden deTropicusCancrijof uytterlijck de Linie iEcquioodliael, als eerighe Vrede oftTreves met gcmelten Koningh ν an Spagnicn te be- fluyten.
IL
Die combinatie aen een zyde gcftelt wordende, en dat die Compagnie ende hucr tueghefeyde ay. Jarighe conti- nuatie van Otìroy, benefiFensgerequireerde middelen tot fubüftentie, om op haer felve te beftaen van haer Ho. Mog. impetreren, mitrgaders dat die van de Ooft-Indi- fcheCompagnie, daer beneSènsoockde VredeofTre- vesmetden Koningh van Spagnien ampleitecren ,oor. deelen die van de Compagnie haer den Vrede ofTreves metden Koningh van Spagnien tot maintenue van haer Staet, als vervolgh de beveftinghe van haer HaudeI,oock dienftigh tezijn.
IIL
' Incas van generale Vrede ofTreves; de Compagnie voor de oprechte onderhoudinge van defelve, wegen de Koningh van Spagnien fulcx ce verfeeckeren dac fy buy- ten eenigh pericul hare belaftinge van de fware Guarni- foenen,machtige Schepen, ende anderfints,foo veel mo- gelijck, moghen verminderen, en in hare Privilegiën, vrye, Navigatien,Commercien endeexemptien, fonder eenige verminderinge, achtervolghens u Ho. Mog. Oc- troy blyven gemainteneert.
IV*
Dit onder fulcke Vrede ofTreves mede moge begre- pen worden alle Potentaten , Natiën ende Volckeren, waer mede u Ho, Mog. of de Weft. Indiiche Compagnie van harent wegen binnen de voorfz Limiten van 't Oc- troy in vrientfchap en Alliantie zijn.
V·
Dat de Compagnie haer Handel en Trafficque in alle plaetfen binnen de voorfz Limiten van 't Od oy fai mo- gen bevorderen daer den Koningh van Spagnien ghien Cafteelenjurifdiftie, noch gebiet heeft, cndatmetal- fulcke Koopmanfchappen, Waren, Slaven, ende ander- fints,als fy te raede fullen vinden.
VL
Dat de Onderdanen van Spagnien gheenfints fullen vermoghen te varen of Handelen in eenighe Havens of Plaetfen daer de Weft-Indifche Compagnie in den Naem van u Ho. Mog. eenige Cafteelen, Forten, en ge- biet,of Logien zijn hebbende, ttmj Viee ver fa géiijtks Haodelinghe aen de voorfz Compagnie worde vergunt' inaile Q^rtieren ende Plaetfen onderden ghcmelten Koiiiogh van Spagnien behoorendeiom dat in foodanigc gelegentheyt die een of de ander geen fwaerder belaftin- ge mochte worden opgheleyt als de Inwoondersvande Rcfpeüive plaetfen fiin betalende.
VII.
Uat een veder oock foodanighe Steden , Kafteelen, SterfteojHandel-plaetfen, ünde Landen fai blyven befit- Wn endegeuderen , abten inganck van eenighTraftaet loude moghen bevonden worden , die eenofteiibderte competeren.
I J^''^7.january xvjc. viff-en-vecrtigh, by naderge-
Ichriftverfocbt.
Indien de Plenipotentiarifen yetwes buyten de vooïfz «-onfideratien mocht voorkomen, welckde Compag- nie mocht eengaen ofc piejudiciabd zija, da« op ferieu- feiijckmach worden gelet , en die Bewinthtbbers daer van kennis gedaen,foo als u Ho.Mog. fullen bevinden le beboorcn. |
Dat in cas van Treves of Vrede de Refpedtive Bc- winthebbersende hare Minifters, hoogeals laghe Offi- ciers, Soldaten, Bootfgefellen foo wel die uyt den dienft gefchtyden,a:s in aöuclen dienftefoo hier te Lande ali in'cdiftiiit van de Weft-Indifche Oftroy alfnocb Con- tinuerende zijn > ende na defen mochten geemploycerc worden,vry ende onbekommert in alle de Landen ftaen- de onder de gehoorfaemheyt van den Koning van Cafti- lien,fullen mogen rcyfen, handelen, ende wandelen als andere Ingefetenen van defen Staist.
•
Wootnett&en 17. ontfinsD fcD^ybcn^banbe $$οηιπ0ίί)ο6ε ί ranfcfte jpietilpotinttórifen mtt een <©c= fcöjift bpöe^pacnfclieaenljaccobergeöeben/ enöe fp l^ecccn toeDerom bcrra^nticn cnOe btcfoct)=
tcnbefpoebt'seltomfleUan Die batftcfcni&taci/ fooi^ bena5>.tec©ccaaDeciiigö tocDerom öoojt ncb^acötDat Dfη töt tottfί tjittcecR öan Dc ^eecen fiacc ©ooaö .ΙιΒοί senöc penipotentiacifcn cnbe e);trao;&inecf^ 1l!inbana:= beur^ tot be j^egotiatte binnen Amiflcc arngc^rlt/ omtebinbenecn Qenecalecuflc in De €b;t|lcn!)e|cit fere tjactnabecbe enbe bet gaeci^oogöHogenbe opbebe? tDUfle p;dimtnaicc pointm atlccbing^ ηοφ trirt en gab: ben gtjecefoibfect / na boo^gaenbe bchbecatic goctge· bonben bat be opgeraelte ï^ercen Bacc J^oog J©og. nlpotentiacifrn enbe <l5>;tcaojbfnati^ SBrabaffabnicö/ bien onberniinbert na ïot be 'boojfs .ïScgotios
tötengepicfïgfecben bage (Den 7-SÌunp) foubcn bcr= repfen/bolgen^enbe in Comfo^mite ban baec ΪΙ^ο. ASa. boo^gaenbceefolntifn / in befen berfianbe noffttanji bat tibet: be boojfs pjelinitnaicc Pointcn nabec fouoe tDo^ben gebelibeccect/ enbe be ^jobtntten onbccKng mo:: nelgche contencement bie^ aengaenbe boecbrn gbebaen. ^ei(|eecen<0cbφUteet:beH ban be <ISb. jQog. ^eeren
befendinghe ι
de Plenipotentiarifen van defen btaet foudè worden waerghenomen voor ende aleer de bekende preliminai- re Pointen vaft fouden zyn geftelt, ende dat fydaerom- me tegens defe Refolutie tot waerneminge van de voor- noemde befendinghe,by ο verftemminghe genomen, wa- ren protefterende, mitfgaders tegen alle het gene in ge- volge van de felve hier na vorder gedaen ende voorgeno- men foude mogen worden.
i©en 7. Slunp gehonien sönbe toa^ men nocB 0I r ben ongeceebteen^beel^ oinbe geinelte p^rliminairepoines ten anbec^öecl^ om be befecten eenigec f>|obtntitrt inbehondert duylcnt gulden betfocflt tOt be j|®Hnflfri frije bcfenbinge. #oliant ïjerft foo beel te hjege geb?ac[)t; bat ben dertienden'^uip toebecom iDlccbt bad gepelt een bagh tottet bettcecU / namelrjcR ftalf ?iugHfïi. ^uIcF beföonlngijjehejpcanfcbelïmbafrabeur^na
.fBunfìiEtoegefci)?eeen. 35ant)eeftbe ©eet Vetbjc» > bec geccpetcectcnbegetenobeettöebetRIating enbe pjo» te(i ban toegen be p;obintie ban Seelantbni ^tpiü enbe febect raeec-mael b00?geflcit/ als dat de Heeren van de Provintie van Zeelant geenfints konden verftaen di t de befendinghe naMunfter door de Plenipotentiarifen van defen Staet foude worden waergenomen voor ende aleer de bekende Prseliminaire Pointen vaft foudea zijn geftelt, ende dac fy daeromme tegen alle't gene in gevolghe van defelve foude moghen gedaen oftevoorge- nomen worden protefteerden.
gn'tbertebenSiaet / al^ gfiefepbt / toaren ges fcijicht ?imöajTabeuti in ^ennematcft enbe ^fetoeben ï befelbe Rebben niet alleen be S;ebe taffcbenbrfeibege· cebintegceett: ntaec ooch beonlufien tuffebm befen jbtaetenbeÏOtnemarcIten geluelui^tR tee neec gelept/ enbe baec-cn-boben booj een nieutii iScactaet ban Garantie met ^toebenba^ gepelt/ gelijcKoochinbe» felbe t^in beni@«gf)e boItcocReni^ git f^caeteetmet be jbl^en Bremen enbe Hamborgh. ^aet bp gaec in'tboIgBenbe Sjaet fefthien hondert fes en vecrtigh geboegljt fieefi be;btabt Lubeck. j©elcfie alle al^ ban een natam 30nbc enbe tot beftoubenifle Drï riiflc rnb? |
-ocr page 189-
i88 iV E R Η A E L
©jröcin't lïticUiJcr bjcpc JiiaUiaptic ciiDe Coiiiinccfirn {crccUciiDc/ Öicc nn üoiaD·
D
Er Konincklijcke Majefleyt van Dccnmarckcn, Norwegen &c. Onier allergenadigilcn Konirgh cn Heer tot dcfe Handelingh fpedalicerghclafle en-Ie met volmacht vcrfiene ende geordineerde Rijcx-Raden cnde Commillàry Corfits Uievtlt Ridder des Koningh- iijcx Dinnemarck , HofF-Meefter , Rijcx-Raedt, Amptman over het Eylandt Moën , Tot Egefchere £rf-gefeten, ChrtHiatn Thomafftn Ridder , Koningh- lijcke Maieftcyt Cancelaer , Rijcx-Raedt , Amptman tot Sint Canut Kloofter, tot Stougard cnde l.ijckf- holm 'Erf-ghefeten , Chrtfiojfel Vhren. Ridder Rijcx- Raedt , Amptman tot Francftier ende Erf-gefeten op Afmarck, lurgen Sehfeidt. Rijcx-Raedt, Lant-Rich- ter in Zeelandt, Amptman opRingfted Kloofter cnde Erfgefeten lot Refs, ter eeoeren, ende der Ho. Mog. Heeren Staten Gdherael der Vereenighde Nederlan- den ExtraordinarifeAmbalTadeuren mede hier toe fpe- cialiter ghelaft ende geauthorifeert Jacob de WiUe Hee- le in Manetee , MelilTant , Cromftryen , Gecom- mitteerde in de Reecken- Kamer der Edele ende Groot Moghende Heeren Staten van f^ollandt ende Weit-Vfitflandt, Oudt-Burgemeëfter der Stadt Dor- drecht, Gerat At Schaaf, Burgemeefttr der Stadt Am- rtetdam ende Curateur der Univerfiteyt tot Leyden, ;AÌéert Sonck Ridder, Burgbemeefter ende Hooft- ychout der Stede Hoorn, ende der Hoogen Jurifdidlie daer van releverende ende loachim Andrée Ridder cer- ile Raedt in den Provincialen Hove van Vrieflandt, alle Gedeputeerde ter Vergaderinghe der Hoogh-ghc· melde Heeren Staten Generaci der Vereenighde Ne- derlanden, ter ande-rrn zyde, doen kondeenen yege- iijcken , nademael. tuflchcn Hooghft-ge-eerde barer Koninghlijcke Majefteyt ende do Hoügh-gemelte Hee- ren Staten Ge'nerael eenen tydthermaerts verfcheydene mifverftanden còde Nabuyrlijcke gebreecken weghen denTe/ inde Sont ende de Koninghrijcken Dennemarc- ken ende Norwegen fijn ontftaen ghcweeft, ende wy CommiflSs ende volmacht hadden , om foodanighe gebreecken ofgefchillen byteleggen, onder Ons met met'malkanderen te Tradleren, dat wy dienvolghens ende uyt krachte van dien ons ghefamentlijck in den Name der Heyligen Drievuldigheydt met maifcanderen hebben gevoucht ende tot volkoomene wechneminge ende uytroeyinge aller ende yegelijcken mifverftanden, het naervolghcnde beftendige ende onwedetroepeljck Verdragh geflooten ende op^gerecht.
Het Tal hier namads tuflchen haer Koninghlijcke Ma- jefteyt derfelver Koninghrijcken , Vorft^ndommen , Landen ende Luyden ter eenre, ende d' Hoogh Mo- gende Heeren Staten Generaei , ende d'andere Pro- vintien , Landen cnde Onderdanen ter anderen zy den, over al te Water ende te Lande oprechten, beftendighe Vrundt ende Nabuyrfchap onderhouden er^de gcplo- gen worden: 'teene deel fai het ander ghetrouwelijck meynen ,, ende niets doen dat tot des anderen fchade ofte nadeel is ftreckende, noch door fich felfs, nochte door, ofte met andere aenftichtinge oftepraétijcque, maer veel meer d'een des anderen nut, proffijt ende voordeel foecken ende bevorderen. welverftaenJe dat hier door de Traslaten van hare Majefteyt ofte hare Hoogh Moghende met andere Koningen ende Repu- blijcquen albereydts ghemaeckt, ofte noch te maec- ken , niet fai worden gederogueert ofte geprejudi-
cecrt.
Π.
Den Tol in den Orefont fai van d'Ingefeten der Ver- eenighde Nederlanden, naer uytwyfìnghe der Lijfte ofte Tol-Rolle tuiTchen ons geaccordeert, oock mee
onfe handt-teyckeningbe ende Zeghels voltrocken , voortaen gheheven ende ghenomen worden , fullen- de *t felve die naeft achter een volghende veertigh Ja- ren van dato defes geobferveert , ende gheduyrende silfuicke veertigh Jaren, egeene verhooginghe in den Tol, onder wat name ende pretext fulcx foude kon- nen gefchieden, ingevoert ofte geofdonneert werden , epde alle de By Tollen, ingevoert zijnde, egsened&ïr van uytgefondert, fullen ceilèien; Naer expiratie van foodane veertigh jaeren fsl het Spierfche Verdragh, An- no vyftien hendert vier en veertig opgericht, in hjn voor- gaende vigeur ende kracht blyveu, indien geen ander onderiuilchen wert gemaeckt. |
IlL
Het vifiteren der Schepen ende Goederen, denln- gefetenen der Geünieerde Provintien toe behoorende ende door de Sondt pafferende, fai gheduyrende de voor-ghemelde Jaeren, in de Sondt afgefchaft, ende de Schippers, wanneer fy hare oprechte Convoy ende Pontcedullen toonen, daer op gelooft worden, ende fullen defelve, wanneer fy daer na hebben vettoldt» fonder ophouden ofte moleftatie pafleren, oock fon- der te fetten op den Droge» voor Koppenhagen : Edocb foo wanneer in 't toekomende wierde bevonden, dat hare Koninghlijcke Majefteyt idoor defe bewlUegin- ghe in 'theffen van fijne Tollen met lorrendrayeryeo ofte bedroch foude worden veronghelijckt, fooii^lleo haer Hoogh Moghende wanneer defelve daer van wer- den onderricht, ende des verfocht, alle moghelijcke middelen bedencken, ende foo veel doenlijck, ordre ftellen, dat hare Koninghlijcke Majefteyt anders niet, als wat recht ende billick is, wedervaren moge.
IV.
Het fullen egeene Koopmanfchappen ofte Waren, hoe die Namen mogen hebben, worden verboden, om door den Sont te voeren.
V.
In de Koninghrijcken Dennemarcken cnde Norwe· gen fai op 't goet 't welck met oprechte Certificatien wordtbewefen9 den Ingefetcnen der Vereenighde Ne- derlanden toebehoorende, egeen fwaerder Tol, hecfy in 't inbrengen ofte uyt-voeren worden geleydteode af- gevordert, als dien d'Onderdanen ende Inwoonders des Koninghrijcx felfs Bja betalende, van gelijcken fullen oock hare Majefteyt Onderdanen in de Vereenigde Ne- derlanden niet hooger, als hare eygene Onderdanen worden gegraveertende beiwaerc.
VI.
De Schepen dewelcke in 't Koninghrijck Norwegea hare volle ladinghe in eenen Haven hebben in geno- men , ende aldaer fijn gevifiteert ende vertok, fullen verder niet gevifiteert werden, 'cfy indenielvenofteio wat Haven die oock mochten in loopen, maer het ful- len de Schippers toonende hunne Tol-Cedullen, vry pafleren : nochtans wanneer fy hare ladioge in verfchey- dene Havens innemen, foo fullen fy in die Havens, alwacr fy de Jadinghe innemen, ende voorts nergens, ghevifiteert worden j dewijl oock het uytvoeren van 't Eyckenhout is verboden, foo fai nochtans, wanneer een Schipper meteen, twee ofte drie ftuckeo Eycken- houdt wordt geattrappeert, niet hooger worden geftraft, om te betalen als dubbelt foo veel, als voor het Hout is
gegeven.
VIL
De Tol in Norwegen fai hier namaels in die quanti· teyt eiide op dien Voet worden ge-eyfcht ende gheno- men , als in 't her JeRitn hmdtrt atbt - en - twintighit ghefchieti ende niet hooger, ter cydt ende wyletoe, dat tuiTchen hare Majefteyt ende hare Hoogh Mog. eene feeckere maniere kan werden veraccordeert endebe- flooten, naer dewelcke deo Tol byiaftengereeckfint, van alle de Hout-Waren kan gheheven worden, weer over hare Majefteyt met de Heeren Staten foo haeft eenighfints mogelijck, Traöaten fai laten genftellen, ten eynde defelve tot een beftendige beraminghe mach werden gebracht.
VUL
De Nederlantfche Schippers ende Koopluyden ful- len in Norweghen niet ghedwonghen worden Deelen ofte andere Hout-Waren van feeckerc Luyden aen te nemen ofte te koopen > maer het lal hun vry ftaen op de gewoonlijcke iadings-plaetfen te koopen van wico, ende wat hun beft gelieft.
IX. ,
Het meten der Nederlandtfche Schepen, in Hor- wegen Handelende, fai van twee I^oorweeghfche^nde
fo» |
-ocr page 190-
ι
foo veel Nederlantfche Schippers die nien fulcxver- rrouwCj gefcbiedcn, endeby hunonderteyckenc, uyt- aegeven worden , 'twelck den blots-Heer van een yege- fjjcken plaecfe confirmeren in fijne Ampt-Boecken re· éiftreren , op dat de Schippers t'allen tyden, des noot zi|ode, fich daer op mogen konnen beroepen, endefal boven dat > fulcke mate op de Zegel-Bakken, oock voor ende achterftevens gefet, ende ghebrandt werden, tot dien eynde, dat den Tol van alle Hout- Waren by Jaften des te beter kan geftelt ende doorgaens op mid- delbare Hout· laften getaxeert werden , foo, als men in 'ttoekomende fich daer over, gelijck voorfeydt is, fai vergelijcken ende vcreenigeo.
X.
Alle het gene 't welck kan werden bewefen, dat te- pjns hare Majefteyts bevel ende ordre den Nederlandt- jchen Schippeten ende Kooplieden is afgenomen ghe- wordcQ} 'tlyde vier ende eenqusrt van'thondertaen baren gelde ^fte Hout lafl:, fedcrt Anno ββίβη kondert em-en-'viertigheamtcvt als in l)et bcfpieeck doenmaels opgerecht, itact begrepen, daer van fai bchoorlijcke rc- iHiutie gefchieden.
X i.
djc het teghenwoordigeTradaet, 't welck tuflchen hire Majefteyt ende de Heeren Generael Staten werdt opgerecht, by hare Majefteyt fijne Doorluchtigheydt dcnFrince, ende by degcfamentlijcke Rijcx Raden fai worden onderfchrevea ende belegelt.
XIJ.
De Privilegien ende Gerechtigheden der refpeftive Steden in de Vereenighde Nederlanden in hetTiadlaet van Spier vermeit, ende anderfmtsby de oude Konin- gen van Diuemarckeo ende Noorwegen uytgegevcn, iiillen niet verilacn worden door defe Hahdelingh ver- kort nochte in ecnigherley maniere geprejudiceert te zijn, maer te blyven in haerghehecl, ghelijck voorde- ien , ende onder anderen üie van de Stadt Harder· wijck,
^ XIII.
Hare Majefteyt bewülicht, dat fy egeene Nederlandt- iche Schepen daerom fai ophouden, noch eenighe wa- ren uyt defelve opflaen, oHe eenige Schepen tot haren behoef nemen, ten fy dan, dat ly met d'Eyghenaers van dien ia der goede verdraghen, ende deielve we- gheo die betalinghe volkomentlijck voldacn heeft j fai oock noyt fonder confent van d'Eygenaers eenig Volck, Gefchuc, ofte Ammunitie van Ourlogh uyc. defelve Schepen lichten, onder wat pretext 't fel ve oock moch- tcwefcn; ende fai de paCTagie ende Navigatie door den Üom, als oock de Trafijcque in harerMajefteycsLan- den aliefints vry ende onverhindert blyven, doch Ion- der prsejuditie der Privilegien ende gerechtigheden van yceelijckepiaetfe.
XIV.
Nederlandtfche Goederen, die in andere als Neder- landtfche Schepen fouden mogen inghefcheept wefen, fullen vermoghen den Sent vry ende onverhinderdt pafferen , mits betalende den Tol , dewelcke van Nederlandtfche Goederen wordt ghegheven : doch dat fy met oprechte Certificatien van de Nederlandtfche of andere aend'Ooft-Zee gheleghene Steden bewyfen, dat die Goederen niemanden anders, als Nederlantfche Inwoonderen te behooren.
XV.
Alle Nederlanders, dewelcke CichiadOoBerfiheSte- ophouden, 'tfyvoor haerfelft, ofte in Commiffie ende Faftorye, wanneer fy hare eygene ofte andere Ne- detlaijdtfche Inwoonders Goederen in Schepen ende oow de Sont pafleren, defelve fullen even worden ge- traCteert, ghelijck andere Onderfaten der Geünieerde
Provintien.
XVI.
i^Merlandtfche Schepen, den Tol in eenenHaven
van Dennemarck betae dt hebbende, ende aldaereen- raael geviGteert zijnde, fullen in gene andere Haven , net fy in Dennemarcken ofte Norwegen, foo wanneer-, full 'aden, op 't nieuw gevifitcert worden, niRcr· |
XVII.
De Tollenaers ende Tol-Schryvers in Norwegbeo fullen niet onderftaen den Schipper meer, alsfyfchul- digh zijn, af tedwinghen, fullen oock voor het fchry- ven der Tol-Cedullen niet meer nemen als de Ko- nfnghiijcke Ordinantie is vermeldende; ende ialhaer Koningiijcke Majefteyt een iware firafie daer op ftellen , wanneer yemandtlbude bevonden worden ter Contrarie gehatidelt te hebben. -
XVIII.
Wégen den Gluckpadigtn Τοί is veraccordeert in cas de faecke niet kan werden afgedaen door de tegenwoor- dige Traöaten me t de Stadt daer over aenge- fteldt j dat d'Onderdanen der Vereenighde Neder- landen , mits toonende de behoorlijcke Certifica- tien inomnm ivewi«w van nu af daer van fullen fijn bé- vrydc.
XIX.
Nademael nu, door de bovenftaende Articulen alle differemen tuflchen fijne Koninghlijcke Majefteyt ende de Hoogh Moghende Hecrcn Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden gheheelijck fijn afghedaen ende afgehandeld!; Soo is tuifchen beyderüjdrs Commif- farifen ende Gefantcn tot defe Handelinghe Ghede- puteert, in maniere hier boven gheroert, bewillight reciproce belooft ende tbeghefeyt, dat een yeghtlijck deel binnen den tydt van drie Maenden, naer uytlevc- ringhe van dit reces , de Ratificatie ende Genaem- houdirghe fijner Heeren Committenten,/» debita^ folemtiifornidbj het andere deel fai ende Wil infchjflbn ; Ende moghen d'op ghemelde Heeren Staten Gene- rael hare Ratificatie, door haren in den Orefoiit heb- benden ^efident i ofte wien die felve anderfints daer toe ghelifcven te gebruycken, laten inleveren , ende fai, als dan tegens derfelver overneminghe, de Koningh- lijcke Ratificatie wederom, aen denielven in geantwoort worden.
Boven alle het geene hier voorenftaet, islnditTra- öaet mede beflooten ende bedonghen , dat den Wel- gebooren Heer Anthm Gunter, Graeftot Oldenboigh ende Delmhorft , Heere tot lever ende Kniphuy- fen &c. Ende deffelfs rechtmatighe Erfgenamen , de Neutraliteyt ende exemptie, hun voor defen , ende in fpecie by hare Hoogh Moghende door afte van den- eertten Augufti iianojeftienhendert vier enveertigh toe- geftaen ende belooft in hunne Graeifchappen en Heer- lijckheden fullen hebben te genieten.
Dat nu alle de bovenftaende Pointen ende Articulea tuflchen Ons, in den inganck van dit reces genoemde ende van wederzyden gevolmichiighde Commiflarien ende Gefanten vaftelijck fijn veraflcheyt ende befloo- ten worden, foo hebben wy des ten Oirconde dit Re- ces met eygenhandigefubfcriptieende opdruckingevan onfe pitfchafcen beveftiget, ende fijn daer van twee al* eens luydende ge expedieert ende aen yegelijck deel een daer van tocgcftelt woiden.
Gedaen in Chriftianopoli den dertiende» Augufti Aa-, no [efiienhondertvyfenveertigh,
ende was ondertecckent,
Corfits Ulefelt, loub de Wttte >
Cbri/iiaertThma^in ι Geraerd Schaef , Chrifiofher Uren , Gilbert Sonck ,
lorgenSeefeldt, ' loachimAndrée
Chriiiofferfen.
Tranflaet uyt d' Hoogh duytjche Tale.
ALfoo tuflchen Koninghlijcke Mwcfteyt tot Den- nemarcken , Norwegen, &c. Éode de Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci der Vereenigh- de Nederlanden, door beyderfijti daer toe gefondene^ ende met genoeghfame Inftruftie ende volmachten ver- fiene AmbaflTadeurs ende Commiflariffen een verghe- Hjckinge ende Accord is getroSèn ende gemaeckt, daer Jn ArticuhSeptmo veraffcheydet ende beflooten i«, dat den Tol in >t Koninghriick Noorwegen voortaen vm»
alle
van de Nederlàndfche Vrede-handel. |
-ocr page 191-
ν E κ Η A E L
elle Küopmanfciiappcn en Waren in diequuntiteytcn «pdieii Voet fal^ehevcn wordengelijcii in 'z liGrJe/hcn fkndert acht en tmintigh is gefchiet. Maer de Lij Ite, Tol- Rollen, ende Ordonnantiën, naer dewelcke den Tol in 'c voornoemde laerisotrtfangen, hier ter p'aetfe niet fijn geweeft» foo beloovenendeverfpreeckenwy naer-
fhenoettide, van Hoogh ge-eerde hare Konincklijcke dajefteyt Onfer Allergenadigfaften Koning ende Heere tot defe Handelingh gevolmachtighdcCommiffary, te wege tc brengen , dat hare Majefteyt cene pertinente en volkoomene Rolle > naer dewelcke in 'c voorghe- dachte Koningbrijck, deffelfs Havens , öfeden eude PJaerfcn de Tollen in *C voorfchreve feflkn hondert echt tn (TPmtlgffe her Vin allo Koopmanfchappen ende Goe- deren fijn ontfengen, lal doen vervatten ende in druck uytgeven. ende datdefelve metten eerften haer Hoogh Mog. in tìelfiugeur fich ophoudenden Refidenc Heere Carel van Cracow , fai behandighc worden > op dat den felven hare Hoogh Mog. diekonnen toefenden. Λ1- fuo oock hare Hoogh Mog, Convoyers fich verrchey- den reyfen befwaert hebben, datfyachter dkLappen, alwaar fy tot dato fetten . ende die wederkomrte van dc Koopvaerdy Schepen verwachten moeten , niet fcec- ker ende b'uyten pericul laghen, foo hebben wyoock belooft ende toeghcfeyt, by hare Koninghlijcke Majc- Jleyt het te vermiddelen, dat die vooriz, Convoyers niet fullen ghchouden fijn voortaen precife achter dia iappen tc leggen, maer dat hun een andere Reedc, mo- ge aengewefen worden, daer fy met meerder feecker· heyt ende commoditeyt konnen legghen. Dat nu dit ώίΓυο, ghelijck voor verhaelt is, van Ons is belooft, diesten Oirconde hebben wy defeaiiemat Onfehandt- teyckenen ende Signetten beveftiget, gèdaen totChri- ttiaenopel den fzesde» Auguiti huïioJ^icnhonJcrtvyf en veerti^h.
Was ondertecckent aldus ende met vier Segels befe- gelt in rooden Lacque.
Qorfits Vlefelt < Chrifliae» Thomafen, Ckrifopker üre/t, lurgenSeefeidt, Chrifiofftrfen.
Hier na volghde hetPouvoir desKoninghs in date den feven en twintighflen Marty feiten hondert vyf enveertigh en dac van haer Hoogh Mo^. in àsxod^n dertienden fi/lien hondert vyj en veertìgh ende de Ra- tificatie in dato den fefden ianuary jeflier^ hondert fes en veertigh.
Het TraSiaet van Guarantie tuJJchenSwe· den ende defen Staet ghemaeckt tot -vafler onderhoudinghe van het voorgaende met Dennemarcken ghemaeckt t luydende als volght.
ORdines Generales Unitarum Provinciarum Bel- gicarqm Univerfis & fingulis, quibuscoDtinglt has videre audirere Salutem. Quoniam die de cimà quinta Augufti Anno Millefimo fexcentefimoquadrage- fimo quinto TraSatus Cautienis reciproca. &vÌBdiciarum initus, faÖus & Conclufus fuerit inter SereniiTimam & Potentiffimam Principem ac Dominam, Dominam c/;r//?/»«OT Suecorumj. Gpthorum Vandalorumque de- fignatam Regiham Sc Principem hasreditariam , Ma- gnam Principem Einlendise > Ducem Eftoni® ac Care- li£e, St Dominam Ingrise, ab una j Et Celfitudinem Status prasdiöirum Unitarum Provinciarum Belgica- rum abalteraparce>pfirejufdem Regni Senatores ad Tra- dtatus: pacis cum SerenifiGmo Rege Regnoque Danias DeputatosCommiflàrios^xf/ràra Oxtnfliem» Liberum Baroncm ini Kymicho, Dominum m Fiholm & Ty. doen, Equicem Auratam, Regni Cancellarium^Iu> (Ucem Provincialem Norhadiuunx Occideotalium 6c |
Leppor.ae ; Matthiam Soap in Malfaker & Binrum , lu. dicem Provincialem lugrtse, Thuronem Bilke, Liberum Baronem in Saleftad, Dominum inFrofwijck&T/i;«. rommSfarre. in Erichftad & KafRe s fa, Omnesfupre- mi ludicii Affeflbres i Nee non exiraordinarios nolhos LegitoslacobundelJ'^ttte:, Dominum in fvlanete, Me- liilant, Comftrien , Afllflbrem Camera Computa- tionum Hollandia: & Weft-Frifia;, Exconfulem urbis DordraceciE ; Geerhardum Schaef, Amftelodami Con- fulum & Curatorem Academiae Lugdunenfis, Albif tumSonck, Equitem Auratum. Conlulem&PrEetorera Hornas&Iurifdiaionls fuburbans fubjacentis, &cloa· chimum <ÌAndrée Eqüitem Aurarum Conüliaiium pri. mum fupremae Friüorum Curi» , Omnes Deputato» in Confeflum Noftrum nomine & à pane Provinciarum Hollandia & Frifise refpedtive &c. tam intuita foederis initi Stockholmia: anno 1640, prima Septembris, quam refpeétu confirvationis paêlorum inter b'. Regiara Maje- ftatem Succise & Regem Dgnise & Celfitudmem Status praediftarum Provinciarum die decimà teïtü Augufti prasteriti anni refpeöivè ad Bromfehros SaCrifianopolim initorum & concluforum, Quibicde veiboadverbum infcrtusfequitur.
Sereniflimaeatque Potentiiïïma;Principisac Dominse, Dominje Chrifiinte Suecorum, Gothorum, Vandalo- rumque defignatae Regin® & Principis hsereditariie, Magnae principis Finlandrse, Ducis EfthomasacCare- lia & Dominxlngrite, Dominae noftrasClemeniifli- mxRegtiique Suecije Senatores & ad Tradatus pacis ciun Serenisfimo Rege Regnoque Danis Deputati
Commiflàrii, jixeìius Oxenftierna, Lib.r BaroinKij mitho, Dominus inFyholm&Tydoen, EquesAura- tus, Regni Cancellarius, öcludex ProvintiaUs Norlan- diarum Qccidentalium & Lapponix &c. Matthias Soop. in Malfaker& Biurum,rudex Provintialislngriae;^/»- ro Bielke, Liber Baro in Saleftad, Dominus inFrof- wijck, & Thuro Sparve in Erichftad 6c Ksfflenfa, om- nes fupremi ludicii Stockholmenfis aileflores ; Nee non Celforum atquepotemium Dominorum OrdinumGe- ncralium Confcederati Beigli eòdem Legati & fufììcien- cepoteftate muniti lacohus de Wttte, Dominusio Manc- zée, Meliilant, Cromftrijen, AdfeiTor Camerse Com- putationum Hollandise & Weft-Frifise Exconful urbis Dordracense, GerhardusSchaep , AmftcltodamiConful & Curator Academia Lugdunenfis , Albertus Sonck, EijuesAuratusConful & Prsetor Horna; &lurifdi(ftio- nis fuburbanae fubiacentts, óiloachimusA»dréeE^i%t Confiliarius primus fupremae Frifiorum Curia: ; Omncs Deputati in Confilio Dominorum Ordinum Genera· lium nomine Provinciarum Hcllandia: & Frifiserc· fpetìive&c. Coniìarevolumufiuniverfis Se fingulisquu» rum intereft autinterelTcquomodelibetpoterit, Quod cum Serenisfimus Daniae Rex S. Regias Majeftatis Do- mina noftrse fubditorum Commercia StNavigationem prajteritis ennis contrti jus Gentium, paÌia convmta, & taerem ab antiquo obfirvatum onerare impedire ac tur bare ex- pifet, atque ex hinc res ad arma devenerit, quibusde- pnendis ac controverfiis fopiendis & compouendls, Nos S. RegnÌK Majeftatis Commiflàrii multo jam tem- pore. incubuerimus & tandem divina favente noftl-ofque traöatus profperante benignitate, eorem deduxeritnus* ut ad iimites Regnorum propè Bromfebroo die ij.hu· jus taenfit Bellum fit inter duo base inclyte Regna Suecix Daniffique compofitum, lites tranfaöae „ Navigationis» Commerciorumque libertas reflituta & pax atque amici- tiafirmata: Cum veiò non minusdiöusSerenisfimus Danias Rex navigationem ac Commercia fubditorum Celfitudinis Dominorum Ordinum Generalium imnttif fit Veêiigalihus > atque^ aliis diverfis mcdis cootrajusGen· tirna, ^ ραβα coifveataoneraffetaiqueturbaffeti nequc licetadmonitus, defifterevellet, coaöafuit CelfitUda Dominorum Ordinum Generalium Nobis Legatisiuis id in mandatisdarc, utavertendis majoribus malis Com- merciique juQoi^uo curfui aclibertatireddeadi&> inidfi- muljiatque conjanólim ex pjiefcripto foederis mutu» cum S. Regie Majeftatis ac Regni Suecias Commiffi- 'riis, intenderemus, quò, confeilo cum:hifcffbello»
fimul quoque onera &Commerciorumdifficuliate6'iu^
ditisBelgicis injeftjeabrogarentur: Nosigiturliifceojr
tincnais |
-ocr page 192-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
tiendis redteque acrire formandis intemi, tandem divini dementia confilia &atìusquoque noftiosfelicitante co cunftadeduximus, ut iiidem tempore ac loco de Com- nierciorum Belgicorum per Fri·/»*» Oankum ·, ut&in Koraxgi^ atque alibi in maribus BalthicoSc Oceano ex- ercendorum libertate, cum DanicisCommiflaris con- venerimus & concluferimus,ficuti h£EC& quashucten- dunt) tam in padtisipiis Regls Danise cum Regno Sue cìx, qu^t" Ofdinibus Generalibus Beigli Unitis uberius dedarantur,- Nos igitur utrinque muniti juftà poteftats, ac mandatis refpeótivc à S. Regia Majeftate Domini noftià clementiiHmà &Cclfitudine Domino- rum Ordinum Generalium Principaiium Noftrorum „oft,ifquè& invicem exhibitisprocuracoriis, inidftu- dioomoi enixifumus, ut faitohic egregio experimen- to ; quantum poffit mutui foederis int^r S. Regiam Ma- jeftatem iuecia & Ceifitudinem Oominorum Ordi- num Generalium necqflìtudo, h^ncadftringeremus ma- gis, & confervandas libertatj navigationisaccommer- ciorum in maribus Balthico δε Septentrionalifirmiorem rsdderemus.
Infpeximus Primo initì Stockholmiae Anno M. DC. XL. die I Septembrisfoederis tabulas, eaaque &reno- vavimus, firmavimufque in omnibus fuis Articuiifi »ac- que renovamus de iirmaaius, non aliter ac lì bic Artìcu- tim la effent infertK.
Deinde idem foedus Principalium noftrorum extendi- mus & adftringimus ad plcnam confervationem paöo» mm, tam inter S. Regiam Majeftatem Sueci» &Re- gem Dania Se Ceifitudinem Dominorum Ordinum Generalium die 15. Augufti hujus annirefpeilivead Btomfeiroo & Chrifiiampoliìnìtoxnica & concluforum, in omnibus fi'is Articulis, qui Navigationem ac commer- cia utriufque Status fubdìtorum leu Regni Sueciae feu Reipubliea; Belgica j vel quae inde dependant, concer- nstjt; atque ideò fi quid à Rege Daoiae, ejufvefuccel- foribus aut Miniftris in S. Reg. Majeftatis regnive Suc- cia!, vel Celfitudinis, Dominorum Ordinum Gene- riiium, aut alterutrius partis fubditorum prajudiciupfi «ut detrimentum adtum&padis contraventum fueric, necamicéadmonitus Rex DiWisemendavcrit, padlifque fatisfecerit, S, R.Majeitas ejufquefucceflbres Dominis Ordinibus Generalibusj Et CeUitudo Dominorum Or- dinum Generalium Reg. Majeftati atqueejusfucceflbri- bus, Regnoque Sueci^manum auxiliarem prxbebunt ex prcefcripto didti jam ance anno M. DC. XL. initi foe- deris hujufque promiffi.
Ac denique cum Commerciorum fecuritas non poflìc «ut debeat à brevi temporiscurriculodefiniti, &anni fcederis idi inter S. Reg. Majeftatem & Ceifitudinem Dominorum Ordinum jam tertia fui par te excurrerint, vifumeftere utriufque & ufu ipforum Commerciorum, ut reiiantibusnecemadiiis trigiMta addantur 1 quòfoédus hoc arftiflìmum pro navigationisac commerciorum li- bertate ac non interrumpendà aut ullo modo infringendà immunitate duret ac conferveturperannosquadraginta à die 13 hujus menfisnumerandos.
De hifce fuprafcriptis Nos Sacrse Regiam Majeftatis Succise, Nofque Celfitudinis Dominorum Ordinum Generalium Commiiiarii ac Legati Convenimus & Conclufimus ad liberam Sacrs fu® Regiam Majeftatis &:fux Celfitudinis intra fex menfos fubfecuturam ratifi- cationem, atque omnia eaquasprioribus&bifcepadis continentur, fervatum iri a Sacrai Regiam Majeftate & CelfitudineDominorum Ordinum promittimus& fpon- oemus, In quorom majorem evidentiam & roburin- ftrumenta horum pailorum bina funi confe^, mani- bus noftrisfubi cripta, fieappofitioneSigillorum noftro- rum firmata atqué invicem tradita. Aöum in Suder okra ^®j5AuguftiAnnoM. DC. XLV. Eratfubfcriprum « derl Hifpanicà rubri figillatumj modo 6e formà ut fequitur.
Thuro "Ihnri. BitkkeMf. Spam. US'. LtS:
Axtlis Mathìas
OxenfiiernaMp, SeopMp.
L: Si i; Ss |
Hicr na voìghde hetPoiivoii-desKoninghs in date denβνεηentwintighflen Marty fefiien hmdert vyf enveertigh en dac van haer Hoogh Mo^. ìnàitoàtudertienden fèflien hondert vyf en veertigh ende de Ra- tificatie in dato denfefden lanuàry Jefien hondert fes en veertighi
Het 7raStaet van Guarantie tuffchenSwé- den ende defin Staet ghemaeckt tot vafler onderheudinghe van het voorgaende met Ί)εηη6ηιαν€Κ6η ghemaech i luydende als volghi.
De Staten Generaci der Vereenighde Provintien , aen alle eneeo yegelijck, die defe Brieven iutieri fien>of faooren lewn j Sihyt, Alfoo op de i y da^ van de maent Auguftus, in 't jaer »64?. een lìre&etet v*» endwlinge bewaring en iefchtrming ingegaen, gemaeckc en gefioten is tuflchen de Sereniflame en machtigfteVor- ftin en Vrou,VrouCAfi^;'»<», gedefigneerde Koningin der Sweden,Gotten en Wandalen,en etflelijckeVorftin, Groot- Vorftin van Finlandt, Hertogin van Efthon, eri CareIieo,en Vrouw van Ingria van d'een ly dejen de Ho. Mog. Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden van d'andere zyde, door de Heeren CommiiTariffen van het felve Rijck> tot het Tra«aaet van Vrede met de Serenif- fime Koning,en 't Koninckrijck van Deenmarcken ge- deputeert, namelijck Ox«i/?ir» ί Vry-Baronitl
KymithjHeer in Fiholm en Tydoen,Ridder, Cancelier van 't Koningrijck,eD Provinciale Rechter der Wcflerfe Norlanden,en van Lì^pXmtf MatthiastSoop in Malfaker en Binrum,Provinciale Rechter van lugrien, Tkuron Bielkéi vry Baron in Saleftat,Heer in Frofwijckren Thuron Spar- re.in Erichftadt enKaflenfa» alle by fitters van'chooghe Recht,en onfe extraordinare Ambaflad., lacoède U^tté, Heer in Manezee, Meliflant en Cromftrijcn,by fitter van de rekenkamer van Hollanten Weft -Vrieflant, out Bur- germeefter van de Stadt Dordrecht, Gerard Scheep. Bur- germeefter van Amfterdam, enCurateur vand'Acade- mie te Leyden , Albert Sonck, Ridder, Burgermeeftcr en Schout van Hoorn,en van het toebehoorende landt, en loachint d'Andrés, eerfte Ractsbeer van 't hooge Hof in Vricflant,alle Gedeputeerden in onfe Vergadering, in dei naem en van wegen de Provintien van Hollant en Weft- Vrieflant refpeólivelijckj&c. fo ten aenmercking van het verbonr, gemaeckc te Stockholm in ^t jaer κί+ο, op de i. dagh van September, als ten opficht van de confirvatie e» behoudenis der TrjiSfdieji.gemaeckt en bi floten tuflTen haer Koninckl. Maj. van Zweden, en de Koningh van Deen- marcken , en de Ho. Mog. Heeren Staten der voorgen. Lantfcbappen, op de i J dach van Augüfliis, in 'i voor- gaende jaer te Bromfebrao en Cbriftiaeijftadt/c welck hier van woort tot woort iogevoeghtivolght.
\Vy Heeren CommlCrarifen en de Sereniflime en machtigfte Vorftin, en Vrouw. Mevrou Chrifiina, gedei figneerde Kohingin der Sweden, Gotten en Wandalen^ erflFelijck Vorftin, Groot-Vorftin van Finlandt, Herto- gin van Efthon,en CareUa,en MevroU van logria, onfe goedertlerenftc Vrò!lw,en «n'tKoninckrijck van Swe- den,tot de Traébten van Vrede met de Sereniafime Ko * ning en 't Rijck van Deeómarckeo gedeputeert,te wetetl AxeUutOxenfiemy Vry-Baron iniCfinith, Heef In Fi- holm,en Tydoen,Ridder,Cancelier ven'cRjick,en Pro- vinciale Richter der Wefterfe Norlanden, en van Lap- landt, &c. Afftf^MiW^.inMaUakwenBinrum, Pro- vinciale Rechter in Iflgricn,7;&/tff'«» BMke, Vry-Baron iri Saleftad.Heer in Frofwljck,en Xfawi» Sperrt in Eiichftadi en Kafflenik, alle byfitters v»n 't hooge Recht te ikoclf- holm, en de Gefanten der Hq. Mog. Heeren Staten Gc^ nerael der Vereenighde NcderUniden, met geooegbfame macht verforgt,ÌdMÌW«)i^/^«, Heer in Maneiee, Mclif- i«ni ea CiomllfycD · byfitter viijdcR«ckcflkefner van
Hollatidt |
-ocr page 193-
xgz ν E R Η A E L
Holland en Weft-Vrieflant j oude Burgertnecfter van de Stadt Doidiecht, GerardSchaep,Burgetmee&er van Am- fterdam , en Curateur van d'Acaderaie te Leyden,A/éert 5«»fiijRidder,Burgemeefter en Schout vanHoorn>en van d'onderhoorige plaetfen) en loachim d^Andrée . Ridder, eerfte Raets heer van 'thooge Hof in Vrieflandc,alle Ge- deputeerden in de Raedc der Heeren Staten Generael, in de naeni der Ptovintien van Hollandt en Vrieflaot refpe- divoli|ck, &c, willen dat aen alle, en aen yeder, die dit acngaet > of in eeniger wyfe fou mogen aengaen> kenne- lijck fy dat,alfüo de Üerenisfime Koningh van Deenmar- ken in de voorgaende jaren de koop-handel en fcheep- vaert der onderfaten van haer Konincklijcke Majefteyt > onfe Vrouw ) fegt» 'f recht der Volcke», tegen de gemaeckte "traStaten, en tegen de gewoonte, van ouats onderhouden, heeft begonnen te belafien, te verhinderen te turbeeren, en hier door tot aentaltibgh der wapenen ghekoomen was, om dewelcken afte léggen, en de verfcbillen tebeflcch- ten en te ftillen wy, ConnniiTariiïen van haer Koninck· lijcke Majefteyt, aireede langhe tydt bellchzijn geweefti en eyndelijck, door de Goddelijcke jonft, die onie han- delingh gezegent heeft, de faeck foo verre hebben ghe- bracht i dat aen de gtenfen der Koninckrijcken by Brom· febroo, op de ij dagh van defe niaendt> d'Oorlogh tuffchen defe twee vcrmaerde Koninckrijcken van Swe- den enDeenmarcken bygeleydt is,de verfcbillen beflecht zijn, de Vrybeyt van de Scheep vaart en Koop-handel herftelc, en de vredeen vriendtfchap beveftight is;en al- foo degeieyde Serenisfime Koningh van Deenmaiken de fcheep -vaert en koophandel der Onderfaten van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael niet minder mettverma- tigeToUeniCnaitdereverjcheyde middelen, tegen 'trecht der Voickeren , en tegen degemaeckeTravaten, belaft en geturbeert had,en, fchoon vermaent zijnde, niet wil- de afftaen, foo hebben dc Ho. Mog, Heeren Staten Ge- neraci gedwongen gheweeft aen ons door hun Ambafla- deurs te vertoonen dat, om grooter qualen af te weeren, en de Koophandel Weer in haer rechte gang en vryheyt te ftcllen, hiernaergelijckengefameDtliick, naer'tvoor- fchrift van d'onderlingh verbont, met de CommiiTirifen van haer Koniockl. Maj., en van 'c Koninckrijck van Sweden gemaeckt, fouden trachten,op datjd'Oorlog met defen ten eynde gebracht zynde, ghelijckelijck oock de laften en fwarigheden van de Koop-handel, dtn onder- laten van Nederlandt opgeleydt, fouden afgefchaft wor- den. Wydan, begerigh om defe dingen te verwerven , en oprechtelijck, en volgensde gewoonte op te rechten, hebben eyndelijck, doordeGoddelijckegoedertierent- heyt, dieonferaden, enoockoniedadenvoorfpoedigh heeft gemaeckt, alles foo verre ghebracht, datwydaer door ter tyd en plaets van de vryheyt in 't plegen der Ne- derlantfe koophandel in d'engte van Deenmarcken , ge- lijck oock in Nor wegen en elders in d'Ooft en Noordt Zee,met de DeenfchoCommiflarifenzijn verdragen, en befloten hebben, gelijck defedingen,en 't geen , dat hier toe ftreö, breder verklaert worden foo in de Traftjten felven van de Koningh van Deenmarcken roet het Ko- ninckrijck van Sweden, als met de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden : Wy dan, verforgt met volle macht en bevel van weerzyden, van haer Koninckl. Maj. onfe goedertierenfte Vrouw, en van de Ho. Mog Hee- ren Staten Generael, onfe Principalen, en van weer-zy- den onfe Procuratien getoont hebbende, hebben hier in met alle vlyt gearbeyt, dat wy, hier een trefftlicke proef gedaen hebben, fo veel de vrientfchap van een onderling verbont tuCTchen hare Konincklijcke Majefteyt van Swe- den , en de Ho, Mog. Heeren Staten Generael vermagh, dit verbonc meer fouden beveiligen, en vader maken tot de bewailngh van de vryheyt der Scheep-vaert en Koop- handel in d'Ooft en Noort-zee,
Voor eerfthebbenwy ingefiendefchriften van't ver- bont, te Stockholm gemaeckt in 't jaer ιίφο de i dag van 'September, en hebben de felven vernieuwt en beveftight in alle haer Articulen, en vernieuwen en beveftighen de felven niet anders, danoffyhiergheheel van Articul tot Artlcul ingevoeght waren.
Wyders,hec felve verbont onfer principalen extende- ren en adftringeren wy tot de volle confervatie en onder- houdingh der TradecenituiTen hare KoniDcklijcke Maj, |
I van Sweden, en de Koningh van Deenmarcken , en de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci, op de 15 Auguftus van dit jaer refpedlivelijck leBromfebroo en Chrijitaens' fiat gemaeckt en befloten, in alle haer Artijckelen die de Scheepvaert en Koophandel der onderdanen van de bey. de Staten, of van 't Koninckrijck van Sweden, ofvaa de Nederlandtie Gemeente, of van 't geen, dat daer toe· behoort,aeDgaen. En dieshaiven, indien'eryets vande Koningh van Deenmarcken, of van fijn nakomers of tui- nlfters, tot nadeel offchflde der onderfaten van hare Ko- ninckl. Maj,, of van 't Rijck van Sweden,of van deHo, Mog. Heeren Staten Generael, of van een van beyde, gedaen, en teghen deTraöaten bedreven is, en vande Koningh van Deenmarcken j vriendelijck vermaent Zijn- de, niet verbetert, of in 't verdragh voldaen is, foo fullea hare Koninckl. Maj., en haer Succeflèurs aen de Heerca Staten Generael, en de Ho, Mog. Heeren Staten Gene- rae aen bare Koninckl. Maj., en aen haer SuccefTeursen nakomelingen, en aen 't Koninckrijck van Sweden hun helpende handt bieden, naer 't voorfchrift van 't gefeyde en beloofde Verbondt » alreê te vooren in 'i jaer itf+i, gemaeckt.
Eyndelijck, alfoo de veyligheyt van de Koophandel niet kan noch behoort in een korte omloop van tydt be· paelt te worden, en alfoo reê het derde deel der jaren van 't Verbond, tuffchen hare Konincklijcke Majefteyt en de Ho. Mog, Heeren Staten Generael gemaeckt, ver- loopen is,fo heeft men, tot beyder nut, en tot gebruyck van de Koop-bandel,goedgevondenjdatmeni>'(/irf- fteerende 10 jaren noch tyvoegenfai^Q^àziàìtmgzn vBft verbondt voor de vryheydt van de fcheep-vaerten koop.handel,en voor de bevrydingh der tollen en fchat- tingen, die niet gebroocken,of in eeniger wijfe gefchon- den moetworden, dure en bewaertwort 40. jaren langh, beginnende te tellen van de 13 dagh defer Maent.
In defe voorverhaelde dingen zijn wyjCommiffariQêa en Ambaflfadeurs van hare Koninckl. Maj. van Sweden, en der Hoogh Mog. Heeren Staten Generael verdragen en eenigh geworden, op de vrye ratificatie van haer Ko- ninckl. Maj.,en van hun Ho. Mog. die binnen fes mixen- den fai volgen : en wy beloven en verbinden ons dat alle de dingen, die in de voorgaende en defe Tradtaten be- grepen zijn,van hare Koninckl. Maj,,en van de Ho. Mo, Heeren Staten onderhouden fullen worden. Totgroo- cer blijck en kracht van dewelken twee inftrumenten van defeTraöaten zijn gemaeckt, en met onfe handen on- derteeckent, en met d'aenfetting van onfe zegels beve· ftight,en onderling overgelevert.
Gedaen in Suder Okra, op de vyfthienden van Auguftuj, id+y.
Was ondergefchreven, en met roode wasgezcgelt, op de wyfe en in de forma als volght.
jÊxelis Mathtas Thure Ihure. OxenfiiernaMf, SaofM^. BielckeMp. Sfarre. L: S: LtS: L:S: X.: S:
Trotefi ende verklaringhe op het uytivijelen van weder-zyds /igreatié op het veel opge. me Ite Tra£ìaet gemaeckt tuffchenfijneKo. ninghl, MajeflepvanT>emmarcki Noor- wegen &c. ter eenre, ende hare Ho. Mog. ter andere zyden.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, allen den genen, die defen fullen fien ofte hoeren lefen, Saluyc, doen te weten, alfoo tufTchen lijna Koninckl. Msj. van Deenmarcken Noorwegen, &C· tf' eenre,en ons en defenStaet ter andere fijdeop den tvK^' i/rtiouden, en à&xitvieeent-mint'ighilen Auguftinieuw" ftijl, in den verleden lare 164.^ binnen Chriftianopoli " gemaeckt en beflooten feecker Traöaet, endathct^· vende Articul van dien in efFcdt diöeert, datdenTol»» Noorweghen van doenmaels in die qu antiteytenop dien Vff faiHQtdtn g*ejfi,endtgmemi»,ttU tn 'tletr 15i8 isgefcbief·
IKat |
-ocr page 194-
van de Nedcrlandtfche Vrede-handelingh. 19^
indi r^ï't kcogher > ter tydt ende trijie toe, dn: tvfflkcn fjiie ΗοοφίΙ-ghemelte Majsftcyt , etide ons tene Jèeckere maniere kan iporden veraccordecTt ende beflcotm, r.aer de- inikke dei Tol hy Lafiengerckent > vanaÈe de Hotit-'jjarea kan gheheven werden, en dat fijne Alajefieyt met ons daer evtr foo haefi eenighfints mo^elijck , TraBaten foude la- tin aenileUe» . ten eynde defelve, tot eene beHeudigke ier/iminghé mach ipordejt ghebratht. £nde dac de Ko- nincklijckc Dcnetmrckfche CommiiTariiTen . by eene Afte apart, onder Handt ende Zeghel hebben belooft, te vveghe te brenghen, dat fijne Majeftcyt eene perti- nente ende volkoomen Rolle, naer dewelcke inhit voor ghedachte Koninckrijck Noorweghen , deflelfs Havens» Steden ende Piaetfen, die Tollen in't voor- ithreven laer feftien hendert acht m tvjsntigkt van alle Kofipmanl'chappen ende Goederen zijn ontfanghen > {oujcdoen vervatten, ende in Druck uytgeven, ende tiie 1'elve metten esrften acn onfen Relident Ceri/i;^» Krakouiv binnen Helfeneur refiderendej behandight worden, emme die aen ons toe te fenden , ghelijck oock dien-volgliens door den felven Cracouiu, aen ons weghen fijne hooghft-^emelte Majefteyt, feecke Tol- Rülle in Noorwei^hen , herwaerts is overghefonden ; Soo ift : Dm wy na rype Examinatie van de gelegent- hcydt der faccke, hebben goede ghevonden te verkla- ren ende te prorefteren, ghelijck wy wel expreffelijck, verklaren ende protefteren by defen, dat wyde voor- Tül-Rolle in Noorweghen , van weghen fijne Maje- fteyt, in vocghen vooren verhaelc , herwaerts over- ghcipnden, geenfints met de Ratificatie, op het ghe- meito Traétaet, door don voornoemden onfen Rcfi- dent uyt Cc wiiïchen ( volghens de fpeciala ordre en- de lift, hem op dit fubjeÖ: ghegeven ) ofte daerbuy- ten» er.de T-ijn accepterende: maer dat wy defelve pre- icnie Traitaten 2,ijn difadvoyerende ende verwerpen- de, als in fiïê ende wefen in den voornoemden laere ftflictthondert echt en fwirttigh nier gheweeft, veelmin Ehepradifcert ende ghebruyckt zijnde j Ghelijck ons fulcks notooriijck ende klaer, uyt verfcheyden Docu- menten is ghebleeckcn, verklarende dien onveimin- deit,'tevreden te zijn, volghens hetopghemelteTra- àact te betalen, ioodaoighe Tollen als Anno fefihien hmdert achtten twintigh in Noorwegen in ghebruy ck Zij η y^cweefl;, ende fultinereoraitfdelen wel te recht, ende raet goedt fundament, dat het voornoemde jevende, ai! oock het negende Artijckel van het felve Traöaet in cfFcdluëlo pradijcque moeten werden ghebracht ende ghehouden , ende dienvolghende de Tollen in Noorweghen meer ghenoemt , betaelt op den voedt ende quintiteyt, ais Anno fefiie» hondcrt achtentrpin· ti^h voornoemt, op de Hout-Laftcn betaelt zjjn ghe- weeft, ende ten dien eynde irgevoertj DeYckinghe ende Metinghe van de Schepen , mitfgaders de beta linghe by den hoop, na de Hout-Laften ghenoomen op middelbare Waren, om in dier voegen, alle voor dcfcn gheverghde vexatien voor te koomen ; lattende ende bevelende wel expreffelijck, den meer genoem- [l'-D unfen Refident CarelvajiCraeouw, defe onfe bil- iicke ende in alle recht ende reden gefondeerde Ver- «larin^he ende proteftatie, aen meer hoogit - gcmelte fijne K-onincklijcke Majefteyt van Dencmarcken,Noor- wegen, &c. oft aen deffelfs Konincklijcke Commifla- '(len, in, ende ncfE;ns het uyt-wiiïe'en , van, weder- iijdts Aggreatie, ophetveel op gemelteTradlaet over teleycren, a!s zijnde onfecrnftighe meninge ende in- tmtie, fonder daer van Ampts halven te konnen , veel niin te mogen wijeken, Aldus ghedaen in onfe Vertjaderinghe in'sGraven- higlie, onder onscontre Z ghel, Parsphure ende Signature van onfen Griffier, opdenv/er entwin-
Het TraSïaet met de Steden Br emetti enàe HamborghdenAugufii i6^^.ghetekent als volght,
^ Lfoo van veele laren herwaerts tulTchen defe Ver- eenighde Nederlanden , ende de ghefameotlijcke |
Hanze-Steden endeinlonderheydt dié van B««feende Hewior^A doorgaans ten weder-zijts onderhouiien isge- weeit een goede, vafte, bondighe ende vertrouwelijtke VrundtfchapcndeCorrefpondertie, ende delelveoock met een tydelijcke Alliantie hier bevoorens inden lare fèjiie» hondert feflim is beveftight geweeft, weer van den tijde over langhe is gheexpireert, ende concurrerende alfnoch weder zijdts goede meninghe ende intentie toc onderhoudinghe van de voorfchreve Vrundtfchap ende Correipondentie, ende't hervatten der voorfchreve Al- liantie j Soohebbende Ho. Mog. Heeren Staten Gene- rael, uyt der fel ver middel Gecommitteett ende Geau- thorifeert, d'Edele, Geftrenge, Hooch geleerde, Wyfe, ende Voorfichtige Heeren , lohan van Gent> lacbh Catta, Ridder, Raedt ende Penöonaris van Hollandt ende Weft Vrii Oandt, lacohVet, Doder in beyde de Rech- ten , Raedt ende Penfionaris der Stede Middelborgh, lohanvanReede, Heer van Reyniwoude, Tins-Heerin Woudenbergh, CanlRoorda, Grietman van Idaerdera- deel, Geraerd va» Santeit, Burghermeefter der Stede Campen, Wblter Schoonenburgh ^ refpeöive Ghedepu- teerden in hare Vergaderinghe, dewelcke tot diveriche reyfen in Conferentie gheweeft zijnde metd'Erenrfefte, Hoogh.geleerde, Wel-wyfe Heeren, hethmantts Her- defianus, der Rechten Dodtor, ende Nkolaus lerrerty derièlven Rechten Licentiaet refpeöive Syndicus, ende mede Raedts-Verwanten der voornoemde Steden, met ende nevens de Heer L.eo van Aitx,ema, Refident van de wel · ghemelte Hanze-Steden , alhier refiderentie, Refpeöive Afgefanten van de opgemelte Steden Breme» enduHamèorghtciamsa inkiacht van weder zijdts Fro- curatien, hebben beraemt ende bcfloten defe naervol- gende Pointen ende Articulen.
I.
Het je^henwoordigh Tradtaet fai diénen ( ghelijck oock het Tradlaet, in den voorfchreven Jare fifihiejt hondcrt fefiien, tuffchen haer Hoog Mogende ter eenre» ende de Hacze-Steden ter andere zijden aergcgaen, heeft ghedient ) niet tot ofEsntie, maer tothandihavin- ghe van de vrye Navigatie, CommercienendeTraffi- quenopdeNoordt Zee, ( tot aen de Hoofden ) Wefef ende El ve, invoegen cis tot noch toe is ghepraflifeert, a's mede tot maintenue van de Privilegien, Vryheden, Rechten , ende Gerechtigheden , foo van defen Staetj ende Ingefetenen van dien, als van de vi el gemelle Ste* den, BrementriàsHamborgh op dat d'Onderlatcn van d'cen ende d'ander zyde, by den Rechten aller Volcke* ren , ende by -voorghemelte Privilegien, Vryheden, Rechten ende Gerechtigheden , ende Wel hcrgebrach- te ghebruycken onverhindert moghen veiblyven, ende dattcghensdegheene, diede voor ghemelte Onderfa- ten contrarie boven gheallcgueerde praftijcquen, met onrechtmatighe miduelcivin 'tgunt voorfchreven is, füude willen hinderen ende turberen, dat men tot her- fteilinghe van 'tgunt voorfchreve is, fai ghebiuycken (oodar.igheefFcdiiveremedien, als hier naer fai werden gcfeyt.
',,, - π'
Des werdtverftaen, dat het tegenwoordigh Traöaet niet en fai prejudicieren de Vruntfchap met fijne Room- fche Keyferlijcke Majefteyt, ihidtfgaders het Heylighe Rijck, ende andere Potentaten ende Repubüjcquen , dat oock die beyde Steden i die tot noch toe in de Roomfch Keyferlijcke Màjefteyts, ende des Heyligea Roomfchen Rijckes Schut, Ìiefcherminghe, Verwan·· tenis, ende Ghchooifaemheydt is gheWeeft, oock ia toekoomende daer in- zijn > chde yerblyvcn fulien ί dat van ghelijcken , meer-ghemclte Steden, nJet en werden verftaen in krachte ofte ghevolghe van defen, figh in te laeten totten Oorloghe, die hare Hoogh Mogende zijn voerende, teghens den Koningh van Spangien. - ü,;! -i
ΠΙ.
Indien het dan quame te gebeuren dat dooi yemant de Navigatie, Commercien , Trafficquen , mitfgaders. Rechten, Vryheden, en Pnvilegien ter eenre ofte te
{) andere |
■ "i
-ocr page 195-
andere zyde quame re werden ghe urbeeit. bccommert ofce belet ,|foo fai voor eerftdienthalven wcraea gcten- teerc Wur Concordia, om door vriendelijcke accommo- datie bet gherefcn different en befwacrniffen , ift doen- lijck, wech te nemen en-Je terne>tertelegghenende ingevalledat miflchien het ielve in voughen als vooren, door lachte middelen , niet te weghe foude konnen worden ghebracht, foo fai onderlinghe worden ghede- libereert ende ghelet op 'andere macht ende middelen > door dcweickehetielve efEidlivelijcic fai konnen wor- den uytgewrocht : Ghelijck mede ten felven tyde fai werden uytgevonden ende vaft gheftelt een quote ende proportie van de lallen ende onkoften, die ter eender ende ter andere zyde , fulien ftaen te werden ghedra- gen.
IV.
Haer Ho. Mog. fulien bet jegénwoordigh Tractaet van Alliantie ten onderiingea beften dirigeren endebe- leyden, doch fai de direÖie by de Steden verblyven binnen hare Ringh-muyren ende Territorien : ende ful- ien in dedeliberatien op 'c fubjeü: vaa Oorloghe te val- len, foo hare Ho. Mog. als opgemelte Steden vryelijck vermogen t'adviferen, tot welcken eynde dan alletijdt van d'opgemelte Steden, een ofte meer Perfoonen in den Haghe > «fte daer haer Ho. Mog. Vergaderioghen fulien moghen by-woonen de Raedtflagen dienthalven te houden j fulien oockhaer Ko. Mog. lulcx goet vin- dende, eenighe Perfoonen vermoghen te ftellen ende committeren inde voorfz Steden ofte daer het den noot ende gelegentheydt fai vereyfchen, totonderhoudinghe ende naerder vaftigheydt van den jegenwoordigen Tra- ttate.
V. i
De Schepen van de Onderdanen ter eenre ende ter an- derezyde» fulien onverhindert mogen ghebruycken de Havenen, Rivieren ende Stroomen van de onderlinge Reforten > ende daerinnehare nootdruft moghen opne- men, hare Schepen repareren, ende andere behoorlijcke commoditeytcnghenieten, fonder nochtauseenichge- weidt, ofteandereongeregeltheydt te plegen, maer het gene yemandc noodigh mochte hebben tekoopen, ende danckelijck te betalen. ^ ^
De voorfz Alliantie fai ter eenre ende ter andere zyde wel ende ghetrouwelijck werden onderhouden, doch ingevalle ( buyten vermoeden) eenlghmifverftandton- derlinghe foude moghen komen t'ontitaen, fai daer over gheen datelijckheydt moghen werden gepleeght, maer fai het opgerefen different onderlinghe ter neder worden geleyt, met by voeglnghe, des noodt zijnde, van Vtede-lievende Perfoonen.
VII.
Daer en fa/ noch ter eenre noch ter andere zyde, fon- der onderlinghe confentniet gorden gctradleerr, in pre- juditievand'eenend'ander, maer fai eer werden ghe- tracht dat de Vrede in 't ghe mey η werde ghehouden tuf- fchen weder-zijdts Borgeren, Inwoonderen, Onderda- nen, Schepen, Goederen, ende Commercien, ten eynde defelve fonder befwareniffen, by hare voori- ghe Vryheden en Privilegien moghen werden ghehou- den.
VIII.
En fai het jegenwoordig Tradlaet duyren den tijdt van vijfthien laren»
IX.
En ingevalle eenige meer Hanze-Steden in den tegen- woordigenTradlaetende Alliantie mochten verfoecken ende begeeren geadmitteert te worden, het fel ve fai ghe- fchieden op redeltjcke Conditiën > en met ghemeen confeot. ■ 1
X.
En fai op het voorfz Traöaet ten weder-zyden uytge- bracht worden binnen den tijdt van twee Maenden, na dato defes weder-zijdts Ratificatie in behoorlijcke forme.
]|i(C na boIaöOe get l^ouboic ban fiaec 9o. IQos. in bate ben j .?tuauflp 1645. enbe bat ban S^itmen enbe ||amtio;B{| in bat; beu x. ΚηαμΙΙί x64-f· |
Ende hebb:n wy CommiiTariiTïn ende Afgsfantei oock Refident voornoemt. dit Tradjet met oiifeney- gen handen onderteyckent, ende 'tfelve rnet onfe relpc- £tive Cachetten bevellight, In den Hage den-vitrdin Ai· guSiy fefiieahondertvijfenveertighi enue wasonderteyc· kcnti l.-vanGent, I.Cats. lacobyet, lohan vanRiede, C. Roordai G. va» Senten, W. Schoonenhurgh. Bethnttnui Herdefianus, Nicolaes lerre, Leo Aitzema, hebbende yder daer nevens opgedruckt heurluyder Cachetten in roodea Lacke.
JEetaubecfii^in 'tbolgenbe gaec bit felbe €tat> tatt gcaniplicftt ( boïgen^ bet p^ctflcftel ) op be be cnbe <©o|l-3ec/ in befec maniere.
ALfoo van vele laren herwaerts, tuCTchen de Ver· eenrghde Nederlanden ende famenilijcke Hitiïe· Steden, ende infonderheydt die van Luheck, Brt- men ende Hamborgh, doorgaens ten weder-zyden onder- houden is geweeft een goede, vaile, bondighe ende ver- trouwde Vrundtfchap ende Correfpondentie, ende de- felve oock met een tydelijcke Alliantie hier bevoorem in den lare \6i6, is beveiligt geweeft, waer van den tijdt over langh is geexpireert, ende concurrerende alfnoch weder-zijdts goede meenicghe ende intentie, tot onder- houdinge van der voorfz vruntfchap ende correfponden- tie, ende't hervatten der voorfz Alliantie (ghelijckdan defelve Alliantie tuffchen de hoogh-gemelte Nederlan- den , ende de Steden Luheck, Bremen ende Hamburgh, den 4. Augufty des voorleden laersii+y. is hervat ende vaft gheftelt, ende in het 9, Artijckel der felve, oock andere Hanze-Steden, ts vry ghelaten daer intekoo- men. ) Soo hebben de Hoog Mog. Heeren Staten Ge- neraci uytderielver middel Gecommittuertendeghcau- thorifeert d'Edele, Geftrenge, Hooch-geieerde, Wijfe endevoorfichtigheHeeren, lohanvanGevh AmtUivt»· derBouckhorfi, Heer van Wimmenum, Bailliuw ende Dijck-Graefvan Rhijnlandt, Curateur van de,Accade- mie binnen Leyden , Mt. Aelbrecht Bruymncx, Ridder Peniionaris der Stadt Enckhuyfen, Gafparvan VbJier- gen y Ridder, Heer van Iflelaer, en Cats in Duyven- dijcke, Gyfhecht vanderHoolck, out Burgermeefter der Stadt Uyttrecht, CarelRoorda ^ Grietman van Idaérde- radeel, Boudew^nlatoh Mulert, tho der Leencule, Itn· nimusEyben^i Raets Heer der Stadt Grocnlngen i refpe- öi ve Gedeputeerden in hare Vergaderinge, uyt de Pro- vintien van Gelderlandt, Hollandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-YiTel, Stadt Groeningen ende Om- me-Landen ; dewelckete famen , of't meerendeel van dien, totdiverfchetyden ende'ftonden in Conferentie gheweeft zijnde met den Edelen, Erentfeften, Wel-wy- fen ende Hooch-geleerde Heeren lohan Fepping, Afge- fanteende mede Raedts-Vrundt der voornoemde Stadt Lubeck. ende den Heer Leo va» Aitzma, Refident van de famentlijcke Hanze-Steden alhier; hebben over ende weder, over te famen in kracht van weder-zijdts Procu- ratien, beraemtendebeflooten, defe navolgende Poin- ten ende Atticulen, ghelijck defelve tuffchen defe meer- op gemelte Vereenighde Nederlanden, ende voorge- noemde beyde Steden Beemen ende Hamburgh den + Augufty voornoemt, in hare Formalibuszijn veraccor- deert , nochtans met eenighe ampliatien ende naerdete Verklaringen in heteerfte, tweede, vierde ende vijfde navolgende Artijckelen refpedlivegevoeght.
Het tegenwoordighe Traöaet fai dienen, ghelijck oock het Traftaet (in den voorfz lare léji. tuffchen haer Ho. Mog. ter eenre, ende de Hanze-Steden ter an- dere zyde aengegaenj heeft ghedient, niet tot ofFeniie van yemant, maer tot hanthavinghe van de vrye Navigt* tie, Commercien,en TraflSquen op de Ooft ende Noort- Zee ( tot aen de Hoofden ) Trave, iVefir ende Elve. m voegen als tot noch toe is ghepraöifeert; als mede tot maintenue van de Privilegien , Vryheden , Reen* ten, ende Gerechtigheden, foovBndefenStaetende ln- gefetenen van dien, als van de wel-gemelte Steden L·»' bed, Bremen eade Hamburgh ^ op dat'd'Onderfateo vM
d'een |
-ocr page 196-
van de Nederiandfche Vitde-handelingh. 195
ó'eeii cn d'anderc zyde by den Rechten aller Voickercn j cnde by voor gemelte Privilegiën, Vryhedcn, Rechten endeGerechtigheden, endc wel he;gebrachtegcb.-uyc- ken, onverhindett moghen verblyven, endedattcghens de gene die de voor-geraelce Ooderfaten contrarie bo- ven Geallegccrde>Privilegien, meconrechtniacige mid- delen, in't gunt voorfz is Ibude willen hinderen en tur- beeren datmen to.t herftellinghe van 'c gunt voorfz is, fai gebruycken foodanige cffeólivc remedien als hiernaer falvvordengefcyt. ^^
Des werdt verftaen > dat dit tcgenwoprdigh Traöaet niet CD fai prejudicieren de vruntfchap rnet fijne Room- iche Kcylerlijcke Majefteyt, mitigaders het Heylighe Rijck, ende andere Potentaten endc Republijcquen, tiochhocfederefemptrmmentefalvc 1 dat oock de drie Steden, die tot noch toe in de Roomfche Keyferlijcke Majefteyts, ende des Heylighen Roomfchen Rijcks Schut, BefcherminghejVerwantenis ende Cehoorfaem- heydt gewesli:, oock in toekomende daer in fijn, cnde blyvenfullen, ditvanghclijckende meer-gemelteSte- den niet en werden verltaen in kracht ofte gevolge van dcfen , fich in te laten totten Oorlogbe , die haer Ho. Mogende; zijn voerende tegen den Koniogh van Span-
III.
Indien het dan quame te gebeuren, dit door ycmatidt di Navigatie,Commercie,TraÉFiquenjmitfgaders Rech- ten, Vryhedcn, Privilegiën, ter eeiire ofte ter andere zy- dequame te werden ghetutbeert ofte belet, foo fai voor certt dietithal ven worden getenteert viaCoacerdia, om doorvriendcincke accommodatiehetgherefen different en befwaerniilen , ift doenlijck, wegh te nemen en ter neder te leggen, en ingevalle datmiflchienhetfelvein vocghen als vooren door iachtc middelen niet te weghe ioude kennen werden gebracht, foo fai onderlinge wer- den gedelibereert ende gelet op andere macht ende mid- delen, door dewelckc'tfelveeffeöivelijck falkonnen worden uytgewrocht. Gbelijck mede ten felven tyde fai worden uytgevonden ende vaft gheftelt een quote ende proportie van de Laften endeOnkoften, die ter eender cnde ter andere zyde lullen ilaen te werden gedragen.
IV.
Haer Ho. Mog. fullen het j^enwoordige Traöaet van Alliantie ten onderlingen beften dirigeren, ende be- leydcn,doch fai dedireftie by de Steden verblyven bin- nen hare Riog-muyren, endfeTerritoricn, en fullen in deDeliberatien, op 't fubjeö van Oorloge ta vallen; foo hare Ho.Mog. als opgemelte Steden vryelijck vermogen teadviferen, endc aljoo een yegelijek deel der Fereenighde Corperum fi'jMe wye (iemme inde Juffragiunt hebben te ge- ven, tot wekken eynde dan alle tijdt van weghen de op- gemelte Steden, een oft meer Pcrfoonen in den Haghe, ofte dier haer Hoog Megende Vergaderen, fullen mo- gen fay-woonen de Raedt-ilagen dienthalven te houden, fullen oock hare Ho. Mog, fulcksgoedt vindende, eeni- ghe Pcrfoonen vermogen te ftellen, ende Committe- len inde voorfz Steden, ofte daer het den noodt ende gelegcntheyt fai vereyflchen, tot onderhoudinghe ende meerder vaftigheydt van den jegcnwoordighen Tra- itate.
V.
De Schepen vande Onderdanen ter eenre ende ter andere zyde, fulien on verhindert moghen gebtuyc- ken de Havenen, Revieren ende Stroomen vandeon- «icrlinghe Reforten, ende daer inne hare noodruft moghen opnemen, hare Schepen repareren > ende an- dere behooriijckecommoditeyten, edogh volgens ende conform de Statuta cnde ghewoonheyden van yeder Plaetfe, ghenieten, fonder nochtans cenigh gheweldt ofte andere ongelegcntheydt te plegen, maer het gene iilckle b^ "oodigh mochtc hebben, te koopen, cn danck-
pc voorfz Alliantie fai ter eenre ende ter andere zyde wel ende ghetrouwelijck werden onderhouden, dop ingcvalle ( buyteo vermoeden) eenigh mifvetilanton- «f linge foude moghen komen t'ontitaen, fai daer over geen dadeijjckheyt mogen werden geplcegt, maer fai het het opgerefen different onderlinge ter neder' werden gc— leyf, metbyvoeginghej des noodt zijnde , van Vrede lievende Perfoonen. |
VII.
Daer en fai noch ter eenre, noch ter andere zyde, foh- der onderlinghe conlenf » niet werden ghetraöeert in prejuditie van d'een of d'ander» maer lal veel eer wer- den getracht, dat de Vrede in 't gemey η werde ghehou- deo tuflchen weder-zijdts Borgeren,Inwoonderen,On- derfaten ,· Schepen, Goederen cnde Commercien, ten eynde defelve londer befwaernillbn by hare voorighe Vryheden «nde Privilegiën moghen werden ghehou- den.
VIII.
Ende fai het jegenwoordige Tradaec dujrren den tijdt van vijfthien Jaren.
1Λ·
Endeingevatleeenigemeer Hanze-Steden ih dente- genwoordigen Traöate ende Alliaqtie mochte verfoec- ken ende begeerengeadmittecrt te worden, hetfelve'al ghefchieden op redelijcke conditiën, enmecghemeea confent.
X.
En fai op het voorfz Tradaet ten weder-zyden uyt- ghebracht worden binnen den tijdt van drie Maendenj na dato defcs, weder-zijdts Ratificatie id behoorlijckö formo,
üücnatioIgbDeii De ccfpectfDe ^ouboic^/ fao ban Dder .{I^og. al^ bantie ^tabt Lubeck , o£ be iblee te üooitit 'cijQosli-gÖemelOeteecenCetnniijfacieti/ ^f* gefante enOe rap en Oaee na.
ENde hebben wy CJommiiïarifen ende Afgefantéiii oock Rcfiident voornoemt, dit Tradtaet met onfen eygen handen onderteeckent, ende 't felvÈ niet on- fe refpeilive Cachetten beveftight, in defen verftandej dat voor de Ratificatie van dien, aen de Steden Brmri* ende Hdwiergé het gene hier gej^eert is, van weghen denStaetder meer-gemelte Vereenighde Nederlanden fai worden genotificeert, ende verfocht d'inlatinghe der meer-gemelte Stadt Lubeci in het Trailaetjmet hun den meer-genoemden 4.. Augufti gheflooten, voor aenge* naen\ te willen op nemen, wacr toe oock de meer-ghe- melte Heer Afgefanteinfijn weder-keeren, alle goede Officien endc debvoiren ial contribueren, welck confent dienvolgens uytgewerckt wefende ì fai alfdan de weder- zijdts Ratificatie op die rraftaet worden uytgewiflelr. Inden Hagedenlf Oétober 16+6. Wasonderteyc- kent I.vaeGe»dt, A.BouckhorSl, Λ Bruynittgb, G.van P'of bergen, G.'VanHoolck, G Reorda, B.I.Mu/ert, H, Eybe», lohan Foppingk, L. Aitx.ma. met hare refpedti- vc Cachetten in roodcn Lacke,
g^ciiatifiiatfenop bf|?l>ct)c booioacnbctaicartateri jijn ua brijoorcn ingiboornrn; cnD^uaflyl tnùeoijcs tonante betlDiffcIt tuffcljeii iiate I^o j!^o0.cnDe mp oatt üjcgcnDtfelüi^teDen.
^Ifoo in bit fiaei: oocR e^témarcat tscrbteen bffloneel f3:cectect mrt Den SmbaffaOruc ban tugael/ obec De ecfcölllen in <0ofi-3|nDicn oöecifeni foof(^tenï)?opoo|le jiJn 'tfelbe nu (jire oochae&tcc u ficllen
Ψτ&υ'φοηείΙ "TraBaèt ghmaeckituffchen de Kroone van Tortugael ende defen Staety aengaende de controverfien over de lurip· di^iey ende Territoir van V Fort Galle.
QUamvis Traftetus induclarum, & Ceifationis orn- nis hoftilitatis aduiut ScNavigationis & Commer- cii faöusjinims, & Cocclufus hic Cew/mdie duodecima luni 1641. tempore decennii ritè obici vari debuiflet in India Orientali, omnibufqus locis & ma- ribus tam fub diftridlu SereniflTimi praepotentie Re- gis LuGtacte, Algarvae,&c. Quam Cclforumpr»- potentum jjomioorun) Ordinum Cenetalium Uni- a Λ urutn |
-ocr page 197-
196 ν E R Η A E L
tatucn Provinctarum j Acramen iftud non omnimodè cfFeftumnevèobfervatum fuic, occafione Controver- ii®, & difcordiaium inter utriuique partis Gubernacores, atque officiales exoriarum de & luper Jurifdiaionc Ter- niorii ad fortalituum Galla fpeöantiii ; Quae concrover- fia varias peperit riKas, navium.capmras, Commercio- rum ac Mavigationis turbas iii pleiifque ferae India; O- rientalis plagis, acpartibus inter Lufitania atque hujus Status incolas ifthuc enaVigatìtes, ac mercaturam exer- ceDtes,adeò ut apparerei tali rerum continuatione recens & spertum bellum utriufquepattis incoiis metuendum fuiffe. CuiSummèmeraoratusRex, Celfiqueac praepo· tentes Domini Ordines Generales obviam procedere volentes , defuper provifiòààlitet convencum eft inter Dominum Fmncijcumd» Sogpà Cmtì»hei eohfilittrium & Lcgaium Sereiiiliimi Regis Lufitani^j fuatque Majefta- tis Gubematorem , & Caijitaneum Gencralemlniula- ruiìi Tercerse, vigore fuse pi ticurationis data UHffibonae f. Miy lö+j.abuna, Et Dominos Deputato? Gelforam & piaeputentum «Dominorum Ordinum Generalium praemeaioratàrum Unitarum Frovinciarum virtute pro- curationisdatse Haga: Comitis 18. Martii 1645·. ab altera parias, qui Itquenies hofce Articulos provifionaliter inie- runt, & liatucrunt.
Fritno , Profeffores Portai itii GeiZ* eundem perdpere debere ulum^Sc culturàm terrarum & Camporilm eo cir- ca, quem tempore pubiicse manifcltationis difti Decen- niil raftatus habucrunt iub conditiprie,ne pendente con- trovèrlìa Cinnamottium ibidem propagent, nec perci- piaot.
Secundo, Sereniffimum Regem Lufitania: fuos fubditos ad Indiam Orientalcm Comme/ciumfacientesjeiFedtivè eò conftfingeredebcre, quòannuatim,quandÌucontru- verfiade lurildidtione Territorii (ub uiltridlu Fortalitii Galla principaliter non fuerit terminata, praedfeadfe- rant, i'uirque impen'fii intira Gall^c Fortalitum tradàntyèx centoi ^ntaks optimi é" mìnime agrefirts Ctnnamom,quo- libet C^uintalecomputato aa Centum öc yiginti oóto Li bras Lufitanici ponderis ; Cujus oblationis primus annus exordictur hodiedato hujusiKideò ut prima cjufdem obla- tio fieri debeat ante diem Marcii proximi millefmìfexctn tefmiquaàragefimtfeztianni, &ficfartò annatimconti· nuenc, uiquedum praefata Controvêrfiaprincipaliterfue- rit decifaj QiJ?ccumfortè infra anni lapfum termipare- tur, eo non obltance antediüi feScenti Qyintales optimi, 6c minimè agreftis Cinnamomi, tanto pondere, ut pixmiflum elt, didis poffeiToribus, harum Provincia- rum incoiis , femel & unà vice tantum oflFerii de- beanr.
Tertioi Neutri partium ex capitò hujus provifionàhs Trailatus ullum jusacquiri,aut pro juttificatione unius vel alteries inteniionis allegati, muito minus applicar! debere.
^arto, Sereniffimé Regem Lufitani® per fuum Le- gatum, öcCelfos Fraspotentes DominosOrdines Gené- rales per eorundem Deputatos, primo tempore devenire debere ad examinationem diilae controverfia;, adillam deinceps principaliter tetminandam; Et fi forte eorum opera & cu racoeptum opus non ritè decide poflet; tum fapius didtam controvifiaro decidi debere per iftiufmodi Neutrales Indices aut Arbitros, prout utrinque conveni- re licet, nec adraittatur, ut dilatio & mora inter veniens ullam vel minimam mutationem in hoc proviiìonali Traótatu inducat.
§jgtito. Ab utraque parte effedtivè reftitutionem fieri debere Navium, sic Merciuài detentarum, pariterque locorum, & Fòrfàlitiorutìi ciptoruiii à tempore pubhcsc manifeftationis predici Generalis Tratìatus dato ix. Iiinii i<Ï4i.abuDa vel altèra pertc in India Orientati fadse ftatimàtempore public» manifeilationis hujus provifio- nalisTraàatus, fine ullà mora aut dilatione, hoc intel- leftu, ut inter utriufque partis Gubernatores, atque Offi- ciales in India Orientali de modo reilituendi navium, mercium, ac Fortalitidrum piicdidtorum conventatur. |
Sexto, Celios praepotentes Dominos Ordines Genera- les, pariterque Cefitudo lua refpedtive per obfignatas 11- teras, cum dìAinftis Navibus ad Gubematorem Gene- ralem Senatumque in India Orientali nomine hujus Sta- tus JBelgicatum Provinciarum t Copiam autenticam, aut verò duplicam hujus Provifionalis Traöatut emit- tere debere, iiCque conjundtim ac difjunétimexpreflé mandare atque injungere , ut hunc Tiailatum ritè ac ftridè obfervent, ac impleanc etiamque cbfervari atque impleri curent, quantum concerni! Statuin Belgicuin in India Orientali, iifque in fuper ihillifimecipfislitetis expreffe mandabitur, ut fupradidluna Generalem Tra- dtatum Induciarum ii. luny 104.1, ad tempus Dicennii initum > asquB obfervent ac impleant, obfervarique ac impleri curent fecundumformam fuam 8t tenorem prout jacet, neque ullam immutationem, auti.nterpretationeni fljpèr hot faciant aut fieri permittant ; Et expedientur Dòmino Legato LufitaniS tot priediftaruih iiteràrunj duplicés in decenti forma» quótquot defideraturus erit, ut ratiòne Corons Lufitanias juxta illàrum infcriptionem, pél· iftiulmodi viarum ac itiferisconipebdia êtxiittamut prout illivifum fuerit.
Septimo i Excelientiam fuam Dominorum LegatUQ Lulìtcnisenomine, & rationeSerenilfìmiRegisadbinc per obfignatas literas cum diftintfiisNavibus^ad proregens in Goa,pariterque ad reliquos Lufitanicos Gubernatorei & prsefedos in India Orientali, Copiam authenticam aut duplicam anteditìus provifionalis Tradlatus emitteredc- bere, illifque conjunàim & disjunétü expreiTe mandare, ut eundem Tra£l:atum rite ac fincerèobfervent, atque impleant,etiamque obfervari ac impleri curent: quantum concernit StatumLufitanicum in India Orientali» iifque infuper illifmetipfis Literis expreffé mandabitur, ut lu- pradidtü Generalem Tradlatem ii.Iuny 164,1.ad tempm Decenii initum, aequè obfervent ac impleant obiervari· que ac impleri curent fecunduib formam fuam,θί* tenore, prout jacet, neque ullam imutationem aut interpretatio· nera iuper eofaciant, aut fieri permittant ; Ac tenebitur Excellentia fua Dominis Ordinibus Generalibus tot di- (3:arum luarum literarum duplicesin decenti formaexpe· dire, quotquot crunt defideraturi,ut juxta iliarum inicrip. tionem per iitiufmodi viarum & itineri&compendia emit- tantur, prout illis viium fuerit, de fuper Duminus Lega· tusLufitaniseinferecepir, bonaque fide promifitfimi- les literas & tranimiflioneeprsefati provifionalis Trafta- tus per ipfiifimum Regem fuum ad iVlaieftatisfusciupra· nominatum proregem, alioique prasFeftos in ejufdem Indiis Orientalibus curatum expeditumque iriquampri· mum idem Majeftati fuse innotuerir.
QSavo, Omneslites&controverfiae, qua; occafione, Tsepiufdidti GeneralisTraflratus ια. lunii 1^41. autcau- fì hujus provifionalis & fpecialis Tradlatus > contra omnem expedlationememergenchuc Hagam verfus ex refpeitivèlndiarum Orientalium diftridtibus remitian- tur, ut per Dominum Legatura, aut alium Serenifli- mi Legis Lufitanix eo tempore publicum Miniftrum,& Dominos Deputatos è ConfeiTu Celforum praepoientum Dominorum Ordinum Generalium conjunétim termi- nentur & decidantur , ncque pendente Controverfii induciaead decennium init», allo modo interrumpan- tur, & labefailentur, fed maneant utrinque iniuo vi- gore; Et fpondeat Serenifllmus Kex Lufitani» ficuti ante memoratus Dominus Legatus Majellatus fu®no- minai hilce fpondet Regem Publicum M/niftrum hic Hagae continuaturum Regia authoritate munitum, ad diöas lites, & controverfias aflbpiendas.
JVeeojCafu quo inter utriufque partis Gubernatores,& Officiales in IndiiOrientali fatìus initus δε conclufusfuit provifionalis Tradlatus de & fuper lurifdidlioneTerri· torii ad Fortalitium Galla fpeétantis, atque de & iuper re- ftitutione modoque reftituendi Navium,ac mercium de- tentarum , pariterque locorum, & Fortalitiorum capto- rum à tempore publicai manifeftationis Generalis Tra- dlatus dato IX. lunii i(i4i.abunavel altera parte in Indi» Orientali faàx, antequam public» manifcftatio hujos partlcularis Tradlatus eò pervcnerit; Talicafurupradi- élus Tradlatus inter utriufque partis Gubernatores, & officiales fadus plenum efiFedtum fortietur quoad pun^u prsedidlsBcontroverfasjurifdldlionisnonulterius, qua™ ufquead tempus decifionis ejufdem caufse principali:hic loci faciendac j Et quantu m ad csetcra & ulteriore, coro- prehenfa in prasdidlj Tradlatu Gencrali,atque hoc Trac- tatù particularirefpedlive,illa manebunt firma òc ftabili»·
Dtiim, Hic provifionalis Twctatus confirmabituf»
oc |
-ocr page 198-
van de Nederlandfche Vrede-handel. 19
^ raiihtbtbitur psr Screoiilimum Rcgem Lufitanix, & Tispotentes Dotninos Ordines Generales r'tfpdlive in iolit» atquc optima forma intra cerminum quatuor Men- tium,incipientem àdatohujus. Ec deinceps Majeilatis fu®ratihabitionehic Haga intra dictum tempus oblata, eademcum Dominorum Ordinum Generalium ratiha- bitiooe mutuo craniTumetur : Anredic^us camen tam Generalis, quam provifionalis Traétaius, eo nihil dero- (jato ioterea temporis ab utroquspartecandideacbonà fide praeftabitur & obfervabitur, defiderataque expedi- tionesutrinque perfedsc, fitoblatx asqus emittantur.
proindè, Nos Legatus & Commiffarii hunc Trafta- tum propriis noilris manibusfubfignavimusjeundemque noftrisfigDetismunivimus, Hagas Comitis dieMartii, yjgefimï feptimi, ylmi miUefim fêxcentejimtquadfage· ftmi quieti. Was ghetecckènc P. de Souja Contingo. 1. Gmtt D. de Hoogendorp. I. Cat&, G. de Vofiergerti G. aReede. l.aVeltdriel. If^.Rifferda, A.CÌant.
frmfioneel TraBaet, gemaeckt tujfchen de Kroone -van Tortugael ende defen Stoety aengaendede Controverfienover de luris- diÉÏiey ertde Territorie van 't Fort Galle.
ALhaewel het Traöaet van Treves of Beftant, en ophoudingh van alle vyandeiijcke wercken, ghe- lijckoock van de Scheep-vaert en Koop-handel gemaeckt) ingegaen ende befloottn hier in 's Gravenha- ge, op de ix. dach vanJunius,io tjaer 1641. voorde tijt van 10. Jaren,badt bebooren geobferveert en onderhou- den te worden in Ooft-Indien, en in alle Flaetfen, en op alle Zesn, fooondci het begrijp van de Sere- nilTime en fecr Michtighe Koningh van Portugael], Algarve,&c, Als van de Ho. Mog.Heeren Staten Gene- Hel der Vereeoighde Nederlanden, foo is die nochtans ni«ge|iieel uytgewerckcenwaergenomen, uytoorfaecb van de tontraverüen,verfchillen ende tweedrachten tuf- ichen de Gouverneurs en Indiaenfche Officiers van wee»-zyden, van, en over de Jurifdiélie en ghebiedt van 'i Landt, dat de Veftingh Galle betreft. Weicke contro- verfie en ve; fchil vericheyde twiften heeft voort gebragt, gelijck oopk veroveringen van Schepen, tuiberingen en Itoorniflen van de Scheep-vaert ende Koop handel, in by na het meefte deel der Geweften van Ooft-Indien,en pittyfchappentuflchen d'Inwoonders van Portugael, en van defen Staet, die derwaerts varen en Koop-handel plegen, ja foodanigh, dat te vreefen is, du uyt foodanigh een continuatie en voortgangh der dingnen, een nieuwe openbare Oorlog tuQchen d'Inwoonders van weerzyden filfpruyten. En op dac de voorgedachte Koning, ende Ho. Mog. Heeren Staten Generaci deie iwarigheyt fou- den voorkomen, foo is hier over by proviiie een middel beraemt en gemaeckt tuflchende Heer Fr*ncifco de Seu- MOmtinhg, Raedts-heeren Ambafladeur vandeSere- oillime Koning van Portugal > en Gouverneur en Capi' teyn Generaci der Eylanden van Terccra,uyt kracht van Γι>η Procuratie, gegeven te Liflebon,opden f. dach van Mey,in 't Jaer 164}. van d'ecn zyde, en de Heeren Ge- deputeerden der Hoghe ende Mogende Heeren Staten Generaci der voornoemde Vereenigl)de Nederlanden, oyc kracht van hun Procuratie, gegevbn in 'sGraven· haghe, op den 18. dach van Maert,in't Jaer van d'anderczyde, diedefevolgende Artike en by proviiie gemaeckt, gearrefteerc hebben.
DelKGttersvande'Veaingh(r«ff«, fullen ontfangen en genieten het felve gebruyck, en de felve bouwingh der Landenen Ackers,diefyinde tijde van d'Openbare af- kondiging van 'tgefeyde tien-jarigh Traöaet hebben ge- hadtende befetenjop conditie dat iy, gedueiende decon- troverfieen 'tverfchil. geen Caneeldaer fullen bouwen
en voortplanten.
f Serenillime Koning van Portugael fai fijn Onder- r»ten,in Ooft-Indien Koop handel doende, efièftive- "JCK daer toe conftringeren, dat fyjarelijcx , foo laoghe ïl"® controverfie en'tghefchil ven de Jurifdiaie en tv»ebiedt des Landts onder'tbegrijp van dc Veftingh |
Galle niet principaüjck en geheel beflccht is, precifelijck brengen eo op hun cygheo koitcn overleveren in de Ve- iling van GaSe 600 quintaUn van de befle. en geenfiHts ml· de Cantei, ydcrquintalgerekencop ια8. ponden Portu- gals gewicht. Van wekkers levering 't ce; fte laer fai be- ginnen op defen dagh, invoegen dat d'eerfte leveringh lal ghefchieden voor d'eerfte dagh van Maert eerft ko- mende, in'tlaer en fulien daerin larelijcks dus continueren en volharden, tot dat de voorgedachte con- troverfieen twiftprincipalycken gheheelijck fai zijn af- gedaen en beilecht : en indien dit verfchil binnen 't ver- loop van een laer beflccht en afgedaen word, foo fullen dit niet tegenftiendci de voorgenoemde éoo. quintalen, van de befte, engeenfintswildeCaneel, inioodanigh gewicht als voor verhaelt is, eens, en op eenmael alleen- lijck gele vert werden. '
III.
Geen der partyen fat uyt d'inhoud: van ditprovifio- neel Tradlaet eenich recht verkrygen, of dietotjuftifì- catieenverfchooninghvaod'een of d'ander intentie by brengen» veel min appliceren.
De Sereniflïme Koningh van Portugael fai door fijn Ambafladeur, en de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci fulien door hun Gedeputeerden metten eerften tot exa* mlnatie en onderfoeck van de ghefeyde controverfie ea verfchil koomen, om die dan voor *c principalijck te ter- mineren en eyndigen. En indien miflchien door hun vlijc en bevordering het begonnen werck niet wel en behoor- lijck gedecideert en beflccht kan worden,foo fai de meer- gemelde cuhtroverfie en verfchil door neutrale Rechters en Scheyds.lieden gedecideert en bcflechc worden, ghe- lijck aen weer-zyden betamelijck fai zijn, eo men fai niet toelaten dateenigh tuflbhen-komende verwylingh enuytftelee^e, jaoockdeminfte veranderinghindic provifloneel IraAaet fai inbrengen.
Men ial van weer-zyden efiêdivelijck rcftitutie vaa de veroverde Schepen en Goederen doen, ghelijck oock vande veroverde Plaetfen ende Veftinghen, zedert den tljdt der voorgenoemde openbareafkondioghe van d'aU gemeene Vrede, ghedaen in dato den la.vanjunius, ia 't Jaer 1641. van weer zyden, tcrftont z«dert de tijdt vaa d'openbare af-kondigingh van dit pro viGoneel Tradaet» fonder eenige vetwylingh en uytftel ; dit wel verftaen zijnde dat tuflchen de Gouverneurs van weer-zyden, en d'Oificieren in Ooft-Indien verdragen fai worden in de middelen van de voorgenoemde Schepen, Waren eo Veftingeo te reftitueren, en weer over te geven.
De Ho. Mog. Heeren Staten Generaci, ghelijck oock (ij η Hoogheyt, fullen door bezegelde Brie ven, met be- fondere Schepen, aen de Gouverneur Generaci, en aen de Reedt in Ooft-Indien, in de nacm van de Staet der Vereenighde Nederlanden, authentijckeCopy, ofhec dubbelt van dit provifioneel Traékaet fenden ,en aen hen gefamcDtlijck, en aen yder in't belonder wei expreflè" lijck en uytdmckelijck ontbieden ende bevelen , dat ff dit Traftaet behoorelijck en ftriaelijck fullen onder- houden en nakomen, en oock doen onderhouden en na- komen, voor foo veel de Nederlandtfche Staet in Indien aengaet. Men ikl oock in de felve Brieven expreffelijck aen hen bevelen dat iy bet voor verhaelt generaci Tra- élaet van Treves en Beftandt, op de tx. vanjunius, in 't Jaer 1641. voor de tijdt van lo.Jaren gemaeckt,behoo- relijck fullen onderhouden en nakomen,en doen onder' houden en nakoomen, volgens de forme en inhoudt daeraf, gelijck het uytwijft, fonder daer omeenighe veranderingh en verklaringh te maeckeo) of toe te laten datter eenige veranderingh en verklaring over gemaeckc wordt. En men fai aendeHeer Ambafladeur van Por·* tugal foo veel Copyen en Af fchriften der voorverhael· de Brieven in behoorelijcke forme leveren, «Is by (al be- geeren, op dat fy, ten dienft vande Kroon van Portugael naer d'infcriptic daer af, op het fjpoedighfte der waerts ge* fonden mogen werden, ghelijck aen de Koningh goede duncken (al.
VIL
Sija Doorlucbtigheydt, de Heer Ambeflàdeur van n j Por- |
-ocr page 199-
19S ν E R Η A E L
Portugael belooft oock, in de caem, en van wcghen de Sereniffimc Koningh, door bezegelde Brieven, met be- Ibndere Schepen, au.hentijcke Co"py, of het dubbelt van het voorgefeyaé priivifioneel Tradtaei aen de Viceroy in Goa, eii oock aen d'andere Gouverneurs en Overlten van Poriui^ael in Ouft-Indien te doen lenden > en aen hen gefamentlijck, en aen yder in 't befonder exprefle- Jijckenuyidtuckeiijcktcdoenbelaften, datfyhet felve Tradlaet behoorelijtk efa finceerlijck fullen onderhou- den en nakomen, voor loo veel de Staec van Pottugael ia Ooft-ludien aengaet. Ën rhen fai daer en boven aen hen door de klve Brieven, expreffelijck ende uytdruckelijck ombieden, dat fy het vooivcrhaeldegeneraci Traöaet, opden ia. vanluniusin'tlacr 1641. voor de tijdt van 1 o. laren ghcmaeckt, wel fullen onderhouden en nako· men,en doen onderhouden en nakomen, volgens de for- me en inhoudt daer af, gelijck het light, fonder eenighe veranderinghofverklaringbdaer over te maken, of toe te lateu datter eenige veranderingh of verklaringh op ge- maeckc wordt. £u lijn Doorlucbclghcyc fai ghehouden xijn aen de Hecren Staten Generaci foo vecli^f-fchrif- ten der ghefeyde Brieven te leveren , in behoorelijcke forme, als ly lullen begeeren, op dit fy naer 'c Gefchrift daer af, na hungoetrtunckenop'cfpoedigfte derwaerts gefonden worden. W yders, de Heer AmbaiTadeur van i'ortugael necmc op figh, en belooft gctrouwelijckghe- lijcke Brieven en overfendingen van'c voor verhaelde prüvifloneel Traftaet door fijn Koning felf aen de voor- gedachte Majefteyt, en d'andere Overften in Ooft-In- dien, te doeu lenden en afvaerdigen, foo haefi als fulcks aen fijn Majefteyt fai zijn bekent gemaeckt.
Alle verfchillen en controverüeD, die byghelegent- heydt van het meergenoemde generaci Traàaec van de II, luniusin'tlaer id+i. of uytoorfaeck vanditprovi- fioneelenfpeciaelTradlaet, tegen alle verwachtingh en vermoeden, opborrelen en te voorfchijn koomen,fullen. berwaerts naer den Hage uyt de geweften van Ooii-ln- dien over gefonden worden, op dat fy door de Heer Am- baOadeur, ofdooryemanc anders , m die tijdt een open- baer Miniiter eo Bedienaer van de Sereniflime Koning van Portugael zijnde, en door de Heeren Gedeputeer- den uyt de Vergaderingh der Ho. Mog. Heeren Staten Generaci gefamentlijck gedetermineerten beflecht mo- gen worden, en op dat,geduerende de controverfie, en 'cverfchil, deTrevt of'tBeftandt, voor 1«. Uren ghe- maeckt, geen finte afgebroocken foude worden, en ν er- vallen, maer van weder-zyden in hun kracht blyven- Én de Sereniffime Koningh van Portugael fai beloven, gelijck de voorverhaelde AmbaiTadeur, in de nacmvan fijn Majefteyt, fulcks belooft, hier in den Hage te hou- den een publijcke Μ ïnifter en Bedienaer, met Koninck- lijcke authoriceytgemunieert en verforght, om de ghe- feyde twiften en controverfim t'affopieren en te ftillen.
Ingheval dat tuflchen de Gouverneurs en OfEciers van weer-zyden in Ooft-Indien ghemaecfcc, ghearre- fteerc en beflooten was een provifioneel .Trafiaec van cn over de iurifdiöie van 't Landt , aen de Veftingh GaUe behoorende, en van en over de reftitutie en middel van d'acngehoude Schepen en Goederen te refl;itueren, gelijck oock van de reftitutie en weerlevering der Plaet- icn en Veftingen . verovert zedert de tijde van d'open- bareaf-kondigingh van het algemeen TraAaet, in dato den ii.Iunius, 1(14.1. van d'een of d'andere parthy in Oüft-Indiengemaeckt, eerdepublijcqueafkondigingh daer gekoomen is ; in foodanigb geval fai het voorgbe^ noemde T/adaec, tullchende Gouverneurs en Over- iten van weer-zyden gemaeckt,vcdkomen kracht en uyt- werckiogh hebben, voor foo veel het Punt van de voor- feyde lurifdiöie, diein verfchilftaet, aengaet, en niet verder, dan tot de tijde vende decide en beflechtingh der principale oorfaeck^ie hier ter plaets gedaen ial wordenj en wat d'andere en verdere dinghen aengeet, in 't voor- feyde generaci Trad»et begrepen, gelijck oock refpe^H- velijck in dit particulierTramet, die fullen veftenbe· flandigh blyveo.
X' |
Dit provifioneel Travet fai bevefUgt en gsratificnrt worden door de Sereniffime Koningh van Portugsaijfcn doorde Ho. Mog. Heeren Staten Generael refpeftive- lijck in de ge wuone en befte forme , binnen de tijdt van vier Maenden, beginnende van dato defes. En alsdcra- tificatie van fijn Majefteyt binnen degefeydetijdt hierin den Hd^fgelevert wort, foo fai de ratificatie der Heeren Staten Cienerael onderlingh hier op volgen. Het voor- verhaelde, foo generael als provifioneel Traöaet fai οη· dertuftchen, fonder eenige veiminderingh, van weder- zyden oprechtelijck en ter goeder trouw geobferveert en na-gekomen worden, en men fai de beloften van over· fchryvingh, van weer-zyden verfocht en aengeboden, gelijckelijck volbrengen.
na bolel^bcn De cefp»tibc poubofc^ in oemeent f^me/ (Rt>; epn&cI9c& t>cft conclude.
Dief hal ven wy Ambaflàdeurs en CommiflariiTendic Tradtaet met onfe eyghcn handen hebben ondertekent, cn 't felve met onfe Zeghels beveftight. In 'i Gtm· venhage, op den 17. dach van Maert, in'tlaer 164^, Wm geteeckent F. de SouJaCofttmho. l aGtnt, D.dt Heostndorf, l.Cata. G-deFa/iergew, G. * Reedt, Lt Veltdrtel, mRiiferda. A Clantb.
OM weder te keeren tot de Munfterfche Handeling, foo hebben die van Zeelanat den ï6 Augufti ter Vergaderingh van haer Ho. Mog. ghedaen, ende vervolgens geexhibeert eene lange geraifonneerde De- dudlie : daer in fy haer Ho. Mog. hebben te gemoet ge- voert dat baer Heeren Principalen ten hooglten nodigh hadden geoordeelt, dat voor ende aleer de Befendinghe naer Munfter waerte nemen, ende met den Vyandt in Handelingh te treden, het Pracliminaire Point, rakende de manutentie van de ware Gereformeerde Religie, 6ηι· lijck vaft foude werden geftelt, ende dat opden voedt in conformiteyt van de projeöen daer van ter prefeotie, ende met ad vijs van fijn Hoogheydt, ende by alle de aen wefende Heeren Gedeputeerden ter Vergaderinghe van-haer Ho. Mog, geadvoüeert, omme naerdePro- vintien gbefonden te werden, ende aldaer gekoomen zijnde, ter hoogft-gemelte Vergaderinge van baer Ho. Mog. gearrefteert te werden j zijnde haer Ed. Mogende intentie, in defen geenfints ghe weeft hier mede yet ghe- meen te maecken, of aen de Generaliteyt te defere· ren, faecken die beyde de Pro vintien tot hare refpeöi- ve difpofitien zij η ghereferveert, veel min uyt kracbte ende in ghevc^be van het vaft-fteilen van het voor- noemde Point op den Voet ende fowne, als vooren yec te doen ende in't werck te ftellen, 'tweick na den aerdt, teghenwoordighe conftitutie ofte gelegerithcydt ven de Proviniien ofte eenighe van dien, nietdoen- lijck ofte dienftigh foude moghen worden bevonden, cndeby noodtwendighe Gonfequentie ende Reflexi<i tot nadeel van de ware Gereformeerde Religie, eodt booghnodighe Confideratie van de felve hier te Lan- de, als met behoudeniiïe van den den Staet (β^ίφ gaende, ende te famen fullende leven ende fterven, ibude kooroen te ftrecken ,· zijnde haer Ed. Moginde eenigh ooghmerck in defen tot verhoedinghe van iHe fchadelijcke difpuyten, die wederom ghelijck tea ty* de van de voorgaende Treves , foude moghen wer- den ghemoveert, op den rechten fin ende veiftandt van den dtrthienden Artijckel van de Unie van Uy trecht, als de Provintien by eenparigh, efghetóeeo confentende bewillinghe, figh met den anderen tot manutentie van de voornoemde Gereforcaeerde Re- ligie , by defe occafie folemnelijck fouden verbidden, ende dat op den felven voet énde forme ale voor defeil verfcheyden Unieneode Verbonden onder de Provhi' tien zijn ghetnaeckt endeaengegaen; waeropd^t^'' fondamenten ende begtnfelen ven defen Staéc ti\B· ghegront endeghebouwt, ende d'exercitié V»ii deGs- reformeerde Religie is ghevojght, ende tot noch to» onderden Segen van Godt Almachtigh jegens alle uyt- heemfcbe ende Inlaedtfche fwarigheyt geconferveert» weer van d'lnftrUBiententen tyde Van hetinftelleflVMi de voornoemde Cettcepten opde pistìiiiiitiilife Pointen zijngefiiB. ' '
Docb |
-ocr page 200-
van de Nederlandfche Viéde-handelingh. 1^9
Doch haer Ed. Moghende infiendc dat naefoo veel rcrloop van cijdtendemenighvuldige aÈnghewende de- iüiren de faecke voor als noch daer toe niet heeft kun- nen werden gebracht ende voorts beducht zijnde dat by foute van langhervertreck van het waer-nemcn van de befendingenaMunfter, den Staet defer Landen, ende oock de Gereformeerde Religie eenigh notabel preju- ditie zoude mogen werden geleghc, welckdoor d' Hec- ren pienipotentiarifen van defcn Staet, fijndeterplaetfe van de Handelioghe, ontdeckt> endeteghens ghebouc foudekonnen werden, foohebbenhaer Ed. Mog. ge- oordeelt dat ommeaen de eene zijde d'Ambaflàde naer Munfter fonder langherdilay^ haren voortganck te la- ten ghewinnen, ende dat aen de ander zyde de Rcfpe- öive Provintien den andereij aengaende het maintien van di ware Gereformeerde ReUgie behoorlijck conten-,i tementende verfeeckeringhe fouden doen * datby Pro· vifie ende tot det de Prowintien hun nader op het aennc- men van de in-geftclde Projeöen fouden komen te ver- klaren j waer van haer Ed< Moghende verftaen dat de deliberatie niet onderlaten 1 maet met eruft ende yver behoort gecontinueerc te werden. by de Héeren Gede- puteerden van de Refpeftive Provintien uyt fpeciale laft vin de Heercn hunne principalen fouden werden ver- klaerdt, ghelijck Zy Gedeputeerden van Zeelandtver- tlaerden by defen omrae ten Regiftér van hare Hoogh Mogende geinfereert te worden, dat de Heeren 's Lands endeGraeflijckheydt vanZeelandthun verbinden,ende d'andere Provintien heylighlijck beloven de ware Ge- leformeerdc Religie foo die by Publijcke authoriteyt hierte Lande geleerdtwerdt, ende by de Synode Na- tionacl van Dordrecht beveftight is, te fullen handtha- ïen ende niet alle moghelijcke middelen matntineren , fonder te gedooghen dat tot nadeel ofte prejuditie van de voornoemde ware Gereformeerde Religie yet werde geattenteert ofte geinnoveert; Maer ter contrarie alle het felve met ghemeene macht te fullen helpen afwee- ten, met dien verftande nochtans dat haer Ed. Mo, ver- ftonden in het ftuck van de Kercken - Ordeninge efte Kerc- itt^ckt Regeerittge over hunne Provintiein hun gheheel te blijven omme nae ghelegentheydc van tijdt ende occurrentie van faecken daer op te difponeren j In voegen gelijck haer Ed. Mog. tot noch toe hebben ghe- daen.
Verfoeckende de ghemelte Heeren Ghedeputeerden van Zeelandt dat d'andere Provintien hier mede haer geliefde te conformeren, als over een komehde met het geene de felve toe meermalen hebben verklaerdt, hunne oprechte ende ernftige intentie te wefen.
Watbelanghtde twee refterende Praeliminairepoin- tcn raeckende IVnie tnde Militie, hebben de meer-ghe- melte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt gefeght dat hunne Heeren Principalen hun hadden belaft te verkla- ren dat hare Edele Mogende bereydt waren, fich oock te verbinden de nadere £7«« we» rfiwéij voor foo veel de felve aengenomen is, ende de refpeaive Provintien fig totonderhoudinghe van de felve hebben verobligeerdt, nabehoorentepradlifcren, fonder te gedoogen dat yet werde geattenteert ofte voor-ghenomen, waer door de voornoemde naerder Uwe Cjnde een Fondamenteeh fFet van defen Staet, ende den Bandt waer mede de refpeöi- ve Provintien tot eene Staets-ghewijfe Regeeringhe met den anderen onwdtrroepelyck ende voor alle tgdt Ay» ver- knocht ende geconfoedereert, foudekonnenontbondeo ofte gedliTolveert werden 5 doch aeógeCen verfcheyde faecken nu ende dan voor-gegaen fouden moghen zyn, ftrydende met de naerdere Unie ende waer by op het ïecht, daer by aen de Generaliteyt ghedefereeft ofte welaendereipeSive Provintien gbereferveert immers nietover-gegeven ofte gemeen geiöaéckt foude mogen wjn geufurpeert ofte indracht ghedaen, endedat het fel- ve in tijden ende wijlen, in · ghevàlle by defe gelegent- neydtdatvanhetvaft ftellen vaO de voornoemde ünie werde ghefproocken daer op niet werde gefeght voor een geadvoiicerdeposfeffieende daer uyt vwkr^hen recht Eeallegueercendegheappliceert foude kennen werden, dat hunne voornoemt Heeren Principalen oordeelen dat by occafie van defe deljberatie in haer Hoog Mogen- ae regifter wel klaerIJjck behoorde te werden ge-cxpref- feert > dar alle de Provinciën verftaen ghelijck dc Heeren Staten van Zeelandt verftaen by defen dat aen de Gene- raliteyt foude werden ghelaten al het geene aen de ielve by meer-genoemde nader Unie van w trecht, of wel by Refolutiefedertbyeenparigh confeot van alle de l-'ro- vintien by fpéciale iaft in-gebracht i genomen, aen de Generaliteyt is gedefereert; ende aen de andere zijdede refpeÖive Provintien elcks in den haren fullen blyven behouden de difpofitie over alle faken by de voornoem- de Unie ende daer op gevolgde Refolutien gerefer veert, imtnersnietover-gegeven ofteghemeen gemaeckt, fon- der dateenighe conuderatie fai worden ghenomen op alle het geene contrarie is buyten de voornoemde naer- dere Unie > ende daer opghevolghde Refolutien tot na- deel van de Generaliteit, aen d'eene zijde, ofte wel van de refpeftive particuliere Provintien aen d'andere zyde op d'eene ofteandere wyfe moght fijn ghedaen ófte ghe- praöifeert. |
£yndelijck wat aengaet het derde pr£l iminaire poinA raeckende de iti/AWe, hebben de voornoemde Heeren Gedeputeerde van Zeelandt ghefeght, dat hunne Hee- ren Principalen wel confideratien hadden gehadt, of hec niet dieniiigh waer dat van nu af by provtGe alle de Provintien hadden konnen goedt-vinden dat aengaen- de de aenhoudinge van de MiiHie te Voet ende te Paerde methetgheened^aervandependeertby tyde vanTieves yet feeckers vaft hadde gheftelt geweeft, doch alfoo daer tegens aen d'andere zyde doet dat de Militie tot genoeg- iamedefentie van't Landt gerequireert, van tijde tot tijde fai moeten worden geproportioneert nae de macht van 't JCrijgfvolck welckden Vyandt in de Nederlanden ende andere Nabuyrighe Pritlcen in aengrcnfende Lan- den in dienft fouden blyven houden ofte komen aen te nemen, dat hunne meer - gemelde Heeren Principalen verftaen dat van tyde tot tyde foo veel Volcks te Voet en te Paerde fai worden aen· ghehouden, als tot verfeecke» ringhe van den Staet allenthalven noodigh foude wor- den bevonden, ende dat daer van, van Jaer tot Jaer, ofte wel wanneer de noodt fulcks foude komen te ver- eyiTchenby den Raedt van Staten Petitiën fouden wer- den gedaen, omme daer op vervo'ghens by de Refpeüi- ve Provintien na de ghewoonlijckeordre van het Landt de gerequireerde confenten ingebracht te werden. Ai- dus gedaen ende ο vergelevert den Auguilij
Geteeckent
J. de Knup. Jacob deVeth, P, de Witte, C.Sté. venife, Guiüielme Lucas.
tjiiaer alfoo d'andere Trovintim, byfondet dienjan HoHandti niet hebben konnen haer •voor als noch fio jormelyck op dat fluck verklaren : fio heeft men echter goed gevon» den'tesene hier na uolght by prov^e weder tefiellen.
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden verklaren inidfdefen dat de Chriilelijcke Gerefor- meerde Religie, fulcx de felve tegenwoordigh ghe- leert wort, vaft is geftelt, ende dien volgens gerefolveert fijn en blyven de felve te mainteneren, ten anderen dat de Generale üe» den aj.Januarij if7S.bionen Wtrecht gearrefl«rt, foo al« die leght en kan worden ghepraéti* leert is> ende blijft vaft gdleldt, ten derden dat In cu vaa Vredeóf Treves aen de handt (kt werden gehouden ghe- ftoegfaeöieentilvan Krijgfvülek, ghelijck inhet voor-
giendetwaélf-iarigebefttfidtlsghefchiedt, eude datret Ive getalna^egentbiytendeeoiiretitvaude Provin- tien , met ad vijs van fijn Hooghey dt fai vermeerdcrdt of vermindert worden, foo »!s tot verfeedceringe van dea Staet defer tanden dieoftigh «orden gevonden.
®euc öcfe enöé fitóflStlgtfte Mrtfelm bKöer tit
f&nöftöat |
-ocr page 201-
i200 iV E R Η A E L
'^inpinipotentfflCifFn becicociicn. ©m ay. bpc fth bec JHàaenDt bcbben tie gfiefamentltictie i^cccen Ijacc 1p. JUaog. aiJcöffiflHficOe plcntpatentiacifcn tot De
anDciinae(i<niKn.f|Igunfìecaenacfici0t/ aen be fdae obcc-sclebectfeecfieccpoincten üan ConUDeratie EtiUe Dflibecatie aclijch bc felbe fti et na bolBen orinfecffct/ De CommiflTie na Munfter afte bengebolge enbe aenhiebcn Dan Di£M Concctnecenbe.
I.
Ofden Hertoge van Longueville fai worden ghetra· iìesitd'^Ìtefe.
I Ï.
Ofde Ambafladeurs vanCheur-Furften, Vorften,en van de Lande Gravinne van Heffen alle Ìullen ghetra- öeert worden d'ExeUentk·
Of de Plenipocentiarìfen van defen Staet in haer huyc wordende befocht door de Ambaffadeurs van Cbeur- Furiien, Vorften, ende van de Landt-Gravinne, in die Ceremonie van inleyden ende uytleyden die Ambaffa- deurs van de voorfcbreve Cheur-Furften)Furften, ende Landt - Gravinne fullen gevea den voorganck en rech- terhandt.
I V.
Hoe fich de Plenipotenciarifeit van defen Staet in de voorfi; Ceremonie fullen draghen omtrent die Gefancen ende Rijcks ende Hanze Stede»,
Hoe meneenigevan de voorfz, Ambaffadeurs of Ge- fancen te gemoet komende op de ftraec lìch fai gedragen in het wijcken en groeten die een aen de andere.
V L
Endegeneralijckofmenin het voorfz. Ceremoniaet fai volgenden Voet, weickewordt ghebruyckt deerde Ambaffadeurs van Venetien, ende men fich daer op met die bequaemfte middel fai informeren.
V I I.
Indien men wordt aen-ghefocht van de Frangoilche Ambaffadeurs om te handelen door Mediatore! ghelijck wert gehandelt tuffchen Vranckrijcken Spanien ofmen van wegen defen Staet mede ficH daer toe fai in laren, om per medtatores te Handelen, gclijck in't laer i<Ìo8.,isge- iiandelt door Vranckrijck ende Engelant als Wediatores ende wat men in fulcken cas voor Me-tiatores fai ge- bruycken, dewijle men niet foude mogen aennemen den Paus Nuacìus, en alfoorefteert alleen Venetia.
VI IL
In dien men fai handelen fonder Mediatores of men fai vergaderen met de Spaenfche in een Neutrael Huys ofineenigePublijcq plaets, ende eicx nemen een fijde van de Tafel, ende eicks byfonder inganck en uyrgangh van de Kamer dan of men fai handelen fer internuncium in Gefchrift,
I X.
Of men tot MunSier gekomen lijnde aen de Spaenfche Flenipotentiarifen fai bekent maecken die aenkomile.
Of men fai afwachten de cerile openinghe van de Spaenfche tot Handelinge te worden gedaen.
Of men fai fchrijven en handelen van defer 2ijde in Duyts ende Frangoys, ende van de Spaenfche ontfan- gen Schriften in bpaenfch eude Francoys, dan of men ten beyden zyden fai gebruycken Latijnfche Tale.
beeft De üeeciSenbent Braffet toe-' bec aen tjaec S^oog JSoo. uetammuniceett fettet langb Qefcg;ifc bp be l|eecen C&euc-^tflelücRe 9ienipoten> ttaciffen tot IQunftec obecseseben ban't gene tot brugge toeé boo^geballen : aelücft Dan ban t^t tot t^bt be ]teoninggl0ctie^canfcge Heecen ΙΒίηίβα;^ tot Mun- fterbeuctoel 0cnieIbcnteereBraffet|iebben blptige en noobige (^oicefponbentiemetgace (foogjeog. a^iet: Qebouben.
φεη 3o. ^ugufiij toiecben tec®ecgabetinge gdefen bijf Concepten tian P;ocitcatten boo| be f^eecen t)aec i^oog Hog. Penipotentiadfen Die gefielbt (!in in l^an:: ben ban De feecen ban Meynerdfwijck, Mathenes ende Knuyt, gaenDenaefijn IgoogBesDtotnnutOe feit» te toecbcngffommunicccctmetenbc nffTen^ feecfiete m becel)iecl)ooiBÌIc|ìeIbccllcf ^ointcn lui bc if fetente. nijjotentiaiifeugcmobeettfnDe optjEt papier gelitiDt, |
33e jHeec Roorda tee ©etflaDctingfje ^jrfiöttrnöe Decft arn baet )^oog JH^ogenbe gettnicmoteict Oat öcn acbt-en twintighften |©fpDe^26acr^ 1645. becefpcttii be^ioUintienomcebenentenfcluen ttjbe ütcljaeït/ iij bebencj^eni^ggefielt/ oft tot mcccbtc iupllcc banbe Cotnmiffienaec jsunfiecenbeanbece pregnante Coti: fibecatfenop Dat (iuch loopmbe/ nietgotbt en foude bonnen gebonbentoojben/ Datbe^eec Graef Willem van Naffou fttobtljoubec ban ©?ie|Iani)t toctDc bccs focbt/ gecommitteect/ enDe gbeautgocifeect om ai^ ^npecnumetait ban toeggen De €ienetalitept beop-ge^ tnelteCommiffie te beipen be&Ieeben cnDe upt-botcen/ enbeDatDaetopgbeboIgbtbia^Dat De p^obintien ban Gelderland, Zeeland, Wtrecht, VrieOand, Over· Yffei; enbe Scadt ende Lande, Den twintighften bparbDefe^ loopenbe S^er^ lefileben babben geabbi: feett/ Dat De op gemette ï|eec Graef Willem vanNaf. fou tot De btKi;noembe Commiflìe ban torgen De calitcptai^ikupetnumecaic Iieneffen^ De ^eecen <fic> DeputeecDenuptbe cefpectibe l^^ibintien/ tuecbe bet· foebtenbe geaucbocifeect/ bocb bat De #eeren (Sebt· puteecDenbantoegbenDelPiobintie ban üolianbt Dm boojnoctnben twintighften ff ebjuacb bcbben bccRIaetbt neopcnDe'tbQo;f3.€mpIopban Den nteec-genoemùen ileec&tabtbauDetnietgbtceeDttejbn/ enDe alfoobm tiibttotbetrpfebpbaec lloogb Hogenbe gcp;efige(tt nae JEunlierop be ^egotiatie ban een generale tuUt albaecacnaefielùt/ feecbrgofite naetbecen/ foo bttft De grmelDe §eec Roorda De Heecen ^ebeputeecDen ban i^ollanbtbccfotbt/ baec Defe^ aengaenbe al^ nu jfa· botabelgtbte toillen becMaten. ^an bebben De felbe geantVQoo^btbiccopalnocbnietgeceebt te imi biaei opgebrlibeccectsbnbe/ i^goebtgb^bonben te becfoec- lien De op-gbeniElbe ïlecuen ©eOcputfecDen / ban bc meec op-gbemelbe^jobintiebanéollanbt/ Dat fp be faetbe bp be Heecen bec fclbec P;mtipalen op buniie naefiaenftaenDe^taet^ -gclDöfe I^ecgabecingbe baet benen tDïlbrnbingtren enDe belepben/ ten epnOebatfe l)un ten cegacbe ban De boo?fcb?ebe fupec-numetaite CommiflteinDenpecfooa ban ben tneec- gbemelDeit lleec^tabtboubecmet enbeneffen^ be boo;fcb?ebe fes anbfce ©jobintten oocft jFabocabelijch toilDen bet» hiaten.
©ftt II. giqjtcmbet aen fijn ©oogbepbtteàSclDe tot Hlèalbegcnigbefcb^ebtn enbe becfocljt De tnoepte te taitllen nemen ban te fcbilübcn aen be Ifêacqui^ De Cs. ftel Rodrigue (&oubetneut; <0cnetaei in De jf^ebeclam Oen onDcc Den Koningh van CaiHlien ( Dien ®tjtcl gaf
men bem boen nocb) totS^^uffrlom acbt 9afpoo?tcn boo^beacht J^eecenpienfpotcntiacifen befe^ Ibtaet^te Depefcbecen/ conform bet gentcaelbp ben fóonfngbfrff gctchcnt Den 19. ^obembec op Dat De felbe ten/ nicthonnenbetegdtjcbgeceeDt too;Den/ niet bi' boefDen D'een na D'anDec te toacbten.
^en 19. i&eptemb;i^ bt&ben De ^eeten ban Ma- thenes enDeanbece/ gbetoeefljtlnbebp fijn i^oogDtt>t om abbili noopenbe De elf pointenDieDe§eeren#itni« potentiacifen Den is. ^ugu|isj bicc te booj geflelt / beb' Den ingegeben / geteppojteect 't geene bolg&t op alle bt felbe pointen.
Rapport van fijn Moogheydts Aàvijs.
Φο bet eecfie aen fijn )|oogbepbt boo?-ge(telbt bat Conpbecatlebiagof ten opHgbte ban De Pietenfieop «BcangegbemaeebtDoo^Den^actog ban EonguebÜle fijn Üoogbept mogbte fljn geintecefleett. .
OSnDe of Debecfogtequalttept ban Alteflé aDeen tow gnomen ban Die f canfcbe ^mbaffaDeuc^ Dan of fiil^f^ geKb^cDoojbegeerenDe^ Honing^, i
Advijs Όαη fijn Hoogheydt ^^
Qathetpretenfe récht op Orange niet foude werden gedifputeert tot Mmfltr, eade daerooi niet behotfde te werden geconfidereert. ^ |
-ocr page 202-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
Dat de Colonel ίΓ^ΜΛί hadde ghetoondt aen zijn Hoogheyt den originelen Brief van de Cardinacl Maz^- fU ten eynde om den Hartoge van LongueviUe te werden
etiri&emd'Altefe.
Soo wanneer Sweeden, Venetia ende de Cheur Fur- ften alle Traceren d'Alteffe dan defen Scaec.niec alleen kanteruggheblyvén, dandewijlede Cardinael Maza- rwals PrincipaelMiniftred'Eitac,fulcx verfoeckcdoor denColofjneU'EyÌMi/f/, ende dat wegens den ftijlvan 'cFrangoyfcbeHof, fulcks wordt verftacn te ghefchie- den van weghen den Koningh i was daerom fijn Hoog- heydt van ad vye dat men den Titul van ΑΗφ aen den Harroge van LongueviUe foude behooren tegëven.
Op'[ tweede Articu Ite vernemen wat Tituios Vttiiè- [iidoecgevendat door den Ad\^o£aet Grarwlnckï:! zal worden vernomen bydööSecretatis Vah den Venetiaen- fchen AmbaiTadeuf, fijiide tót Afnfterdam j hóé den Heere AmbaiTadÉuï Vàft Vientfii fel ve Heerètt Trà- fteerde , dat iijn Hoogheydt op deh Kinds - Doop van den Cheur- Vorft Phalts isghèliftgewèeft vàn hare Ho: Mo: byichriftelijcke Ai^ te 'mijckéii ieH'Cbtur-
Op 'c derde Afcicuie, té docii ni6t haifidör tiööhté meerder alsi^e/ietM.
Op 't vierde Articüle, wbrdêB tiiet ghehoudén als AmbaflTadeurs.
Op het vijfde Articulê^ dàer bvér te fpreecken tnet d'Ambafladeurs van Vranckrijck , énde te dbeh als Venetia ende niet te wijckèn eenighe Furfteö ofte Prin-, een maer te wijeken aen Ghekrooedie Hoofden en aen' Venetia.
Op'tfefte Articul, tedoen als indenText.
Op 't fevende Articul te efquivercn alle Mediatores, foo veel doenlijck , maer in voorvallende differenten by forme van difcours te moghen verhalen aen de Fran- joyfche of Venetiaenfche Mibifters 't voorvallende dif- ferent , om te fien of den felvighen eenen voorflag doen vanaccommodement fonder te worden ghenomen als Medietores.
Op't achille Articule, te Vergaderen in een publijck Yinysfine internujicie : elcks te nemen een zijde van de Tafel aen dieSpaenfchetelatende keur van die Handt ende den voo/gangb.
Op 't negende Articul, fich te reguleren met advijs van de Freniche AmbaflTadeurs, ende dat Venetia iulcks lichtelijck fai bekent maecken.
Op'tthiende Articul, isgedecideertin het ontwerp van die Pouvoirs ende die Pouvoirs van 'tjaer i5ja.en 1609.
Op'telffte Articul, dat apparentlijck die Spaenfche fullenghebruyckenFrargoyfche Tale dan fich willende houden aen Spaenfche Tale datmen dan fich houden fai aen Nederlandtfche Tale.
De Afte van inderaniteyt ende Pouvoir J^n oockrefpeBive deni^. ende 17. O^obrü vafigeflelt als mlgt. |
De Staten Generaci der Vereenigde Nedérlanden, gelet hebbende op het verfoeck aen haer Ho. Mo', gedaen by de Heer Barthelt van Gent Heere van Loenen ende Meynderfwijck Amptman énde Dijck· Graefvan Bommel, Tielre, ende Bommelerweerden, Gedeputeerde in onfe Vergaderinghe uyt het Ltdt van d'Edelen van die Provintie van Geldcrlandt, (en voorts aen alle andere Heeren Extraord. AmbaflTadeurs en Ì>le- nipot. mutatis mutandis) als ExtraerJixarh jSmèa/fadettr *»de Ïlenipotentiaris van hare Ho. Mo, tottehandelinghe omme cene generale rufte in de Chriftenheydt binnen deStadtvanili»»/«-aen-gefl:elt, omme te hebben A^ 'vanlnJmmteytvan fijn perfoon, gevoigh, Bagagie, eo- aeQjoederen, verklaren dat fy van wegen de Generali- teyt byalle middelen kofteloos ende fchadéloos fullen houden den Perfoon van den gemelden Heer van Meyn- der/voijci, fijngevolgh, Bagagie, ende Goederen, als naren ExtraorJinarit Ambeffadem tnde Vlenifotentìarìs, tcgetisalleArreften, Detentien. SaiflTiffèmenten, Ge- vanckeniflèn, ofte andere peri jkkelen,fchaden , rove- ryen, plunderinghen ende fwarigheden, die hem te Wa- ter of te Lande, gheduyrende defc Commiffiein'cgaen en komen over ende wederkeeren , ofte verblijven voor 'tpublijck ofte in 't particulier i gaende nae iijhe Pro- vintie loude moghen aengedaen worden , ofte over-ko- men, by wien ofte oock uyt wat oorfaecke 't fel ve oock foude mogen zijn, bedenckelijckofcc onbcdenckelijck die alhier werden ghehouden voor ge-exprefleert, ende dat dien volghende meer ghemelde Heer van Mtynderf. a>ifck, desfeifsgevoigh Bagagie ende Goederendaer je- gens fullen worden geguarandeert, ende de cöntraven- tien ende fwarigheden die hem fouden mogen wederva- ren, by alle weghen ende middelen gerepareerc, oock voorgoedtaenghefien * geprefteertende volkomen het gunt by den voornoemden Heer vati Meynderfièyck, fijn gevoigh ende aenkleven, gheduyrende de voorlz. Am- baflTade tot fijne bevrydinge in 't werck ghefttldt ofte by andere tot des fèifsontlaöinghe iende vergoedinghedaer inneghedaen fai wórden, onder verbandt van alle des Generaliteyts Goederen ebde Inkomften van dien egee- ne uy tgefeyr, hoe die genaemt fouden moghen worden» tot alfulcken volkomen verfeisckertheydt contelltement ende gherufthèydt van den meer-ghemclten Heer als hy eenighfints foude moghen vereyHchen ende hem van noode wefen. Gedaen ter Vergaderinge van de Hoogh- gemeldeStatfinGenerael, inden Hegedeni?. Oéto·; ber ló+y.
/iste van Touvoir.
De Staten Generaci der Vereenighdc Nederlan- den. Allen den geenen die defenfuilen fien ofte hooren lefen, Saiuyt. Doen te weten ; Alfo wy ons hier bevoorens by alle gelegentheyt met een opregte fincere wille ende intentie feergeneygt hebben getoont, dat het langduyrigh Landt verderffelijcke ende bloedigh Oorlogh in de Nederlandtfche Provintlen over vele Ja- ren verwcckt,en vervolgens tot noch toe gecontinueert, ter neder geleyt foude hebben moghen werden, tot der fel ver Provintlen ghemeene befte ende ioulagement van de goede Ingefetenen van dien, ende dien volgens oock komen te vervallen ende te verdwynen de Oorloghen in andere verre af geleghen plaetfen ende Zeen die uyt den voorfchreven Nederlandtfchen Oorlogh jeghens onfe wederpattyeharenoorfpronck hebben genomen, ende lijnde met onderlingh Accoordt uyt gckofen de Stadt in Weftphalen tot een verfamelinge ende Han- delinge van een generale rufte in de Chriftenheyt, heb- ben voor goedt geacht te noemen Perfonagien, dewelc- ke met alle Authoriteyt epde Volmacht fullen adfifteren de voorfz. Verfamelinghe ende Handelinghe om te hel- pen aflbpiëren den voorfz. langduyrigen Landtverderf- felijckeo ende bloedighen Oorlogh in de Nederlantfche Provintlen verweckt : Soo It 'c, dat wy ons volkomenr- lijck betrouwende op de wijsheyt, voorfichtigheydt, er- varentheyt, intelligentie, getrouwigheydt ende y ver tot den dienftder op - gemelde Vereenighdc Nederlanden, van de Heeren Bartholt van Gent. H«re van Loenen, ende Meynderfwijck, Amptman ende Dijckgraef van Bommel, Tielre ende BòmmelerWeerde, Gedeputeers deinonïfe Vergaderinghe: uyt het Lidt van de Edelen van de Provintie van Geiderlandt, Heer "hhan vm Μλ- tenejje, HeSrv&nMatencflTe, 'Riviere, Opmeer, Zou» tevfeen, &C. Gecommitteerde Raedt ayt d'Ordre van de Riddèrfcbap van dé E^len vtn Höllandt ende Wëft - Vfieiliifldt, hoogh - Heeinraedt van Schielandc, Heer Adiiia» taéUw , Rrdder, Heere Van Heemfte- de., Hoögheiifiliilcte, RidtWijck., Nieuwerkerck, &c. Eeffté Prefidetetrdê Raöilt ende Reecken - meeftcr désGrafeflickheyds wn Hollitidt entfe Weft-Vriefland, Heer Jóha%ie tim!)i, Ridfler, Heer in oudt ende nieuw Vofmèr.eerflb e'nde rèprëiènterende den Adel in de Sta- ten ende Raedt'vanlieÏÖMöf/iAit) van Zeelant, Ordi- narisRaedt van fijn fioö^eydt den Heere Prince van Orange, tìtéttGòderìvHn Jtluden. Heere tot Neder· horft, Vreeland, CortühöÈf. O vermeer, Horftwaert, &c. Gècomihitteerdeinonfé Vefgadfcringh uyt de Ridder- fchap eb Edelfen Van de JProvintie van Wtrecht, Heer ÏranfoyivattPemaj'Heete tot Hinnema in Hlelfum j
Heer |
-ocr page 203-
201 ν E R Η A E L
Heer RipferdaMeeie tot Hengeloe.Bocxbergen, Boculoe.en Ruyfienborg, Gecommitteerde in onfe ver- gaderinge uyt de Ridderfchap en Edelen van de Provin- tie van Over-Yflel,Heer Adriaen clant,loi Stedum Hee- re van Nitterium, rcfpeÖive Gedeputeerde in onfe Ver- gadering,en Extraordinaris Arobafl'adeursin Duytflandc, gevende de fel ve te famen ofte ten tninften't meerendeel van dien (by noodehjcke ihlcaùz of ongclegcncheydt ναπ ò'andere ) volkomen macht authoriteyt generaci en fpe· cìael beve! jom uyt den nacm, fen van onfent weghetì io qualité van Pienipotentiarifen van defcn Staet binnen de voorfa StadtA/«»i/?ir tehoorenenveiftaen van de Hec- ren Plenipotentiarifcn van den feer machtigen ende feer Excellenten Prince Don Philippe de vierde Koning van Spangien deopeninghe van 't gene de fel ve Heeren Plc- oipotentiariCTen van den votirnoemden Koningh fullen aen-btengen 9 tot wegh-neminge van de voorfz. langh- duyrigen, LandtverderiFelijcken ende bloedigen Oorlog in de Nederlandfche Provintien verweckt> ende die daer uyt haren oorfprcyick jegens onfe wederpartye in andere verre afgelegeneplaetfen ende Zeen hebben ghenomen, ende dien volghens met de fclve Heeren Plenipotentia- riflen van den meer - genoemden Koningh treden in on- derhandelinge ende tratìeren, oock befluyten een goedt, vaft , oprecht, ende onverbrecckelijckTraétaet vaa ru- lle , ghelijck als ly Heeren Plenipotentiariffen van defen Staettotden mteftendienften verfeeckerinehe van de Vcrcenighde Nederlanden der felver goede Inwoonde- ren, als oock van hare Geaflbcieerde en GeinterefTcer- den, in de voorfz. langduerige refpeöive Oorloghen ful- len bevinden te behooren, ende hebben belooft ende btloovcn midtfdefen ter goeder trcuwen> ende onder Obligatie van ot)s ende onier Succefleuren in 't generaci eniic parcicuiier vooralrijdt goedt vaft ende van waer- den te houden'c gene byonle op geroeide Heeren Pie- nipotentiarifen defesaengaendegheaccordeert ende be- flooten lal worden , 't felve te ratificeren , onverbreke- lijcktc ondethmden j ende doen onderhouden fonder daer jegens immermeer te doen, ofte gedoogen ghedaen te worden j iaeenigher manieren dircdelij!.kof;eiudi. redelijckdes ten oirkonde hebben wy defen doen Para- pheren met onlengrooten Zsgel doen zeghelen,ende by onfen Griffier doen teeckenen in onfe Vcrgadpringe ,in 's Gravenhage den derthienden Oftober fefihie» hondert •vi/feff veeriigh,
©fti 18. ©ctoBji?" iS fpnöelijcïi bad oBcflcIùt De flructie / cntJB totttiE lÏKt ren flljerefoHjctrt upt te fttj?0i Den öcn olgcmrpn 33afl en SÖeebe baat); Docöücn tijDt / alfooDefilenipotentiacilTen noci) niet teacen bettcoc' Iien/ i^nietaepjaefigcect.
5Dcn 31. ©ctoti?i^öc©Eeren ©eöiputecröcban Zee- landt bp Den J^eecban Mey nderfwijck, ter ©ccflaDcriit Oe©?f(iÖerenücbetfo0ötfÏjnbe i)un te bechlacenop Dc 'Inllcuctle boo? De i|cctcn i>Icnipotcntiacifcn ban toe.' oen Defcn ^tactgaenDcnaeclI^unflec/ tjebben gefcot Dat fp Defen naec miDDagg tct loop / en foo becl De {to^t^ hept De^ tgb^ beeft tDiilen ItjDen/ {jaD&en gelefen enbe ge- r)camineectDetgefcö?ifi<naefieitomme te Dienen tot De boojnoemDe 2!n|Ituctie/ enDe get felbe gI)econfeteert met De lüefoIutienenDeConcIufïcn genomen enDe aïit= fojmcect upt De in-Bcti?ac{)te ?(lDbpfen ban De refpectibc ©jobintim/ opöetgöefcöjift gelntttuleect ftoffe ende ingredienten,&c. CnDatfpboo^foobeel gun belangt (fonDccnoc!)tan^te9;£ÌuDitie»nt)et ggeboelen ban De i^eecen hunne meDe <(3geDeputeccDen teg{)cntD00;Digg nocDab^ntjtjnDe/ enDe tot Dit (iuch fpecialdcit ooc» (leautDocifi^cct/ beeltninljunnel^eecen @;jncipalcn te cngagiecen}ntet anDec^ gaDDen bebonDen Dan bat De booinoemDeSIndcuctieinnefitua^betbattenDe be fu&> ftanttebanbeboeinoeniDe tiefolutien en ConcIu|ien/ enbe Dat foo beel belangt bat Daec bupten gaenDe / en met namen Ijet geene op eenigge ConflDetatien bp &aec ï|a Ho. ipienipotentiaiifen gcmabeect/ na booieaenDe ebbi)^ ban fijn Qooggept bp gaec JQog. gecefolbeect enbe in be boo;noemDe f^nAcuctie geinfeteect bia^ ; bat fp(i3eDeputeecDemebeban!)unfeIbenenDc fonDec gun· ne i^eecen jBeDe-<$eDeputeetDen oft |^;inc(jpaien te PieiuOfcecenoftengagiecen/al&et felbe rooOenia&cIvbrn geoojbcelt te gijn/Dat fpbettcouOen Dat bp fiutine booj» noeniDe £>ceccn Pjincipaien / Die nocb bien toeccite ^taet^-gctoöfe becgaDect toacen / geen Difficultept fou, öE tDojDcn gemaetfit/Bun Daec nteöe te confojmeren/ m 'tfdbencbcnganDtrel^ioUinticntcatcfrtetcn/ in ijoe» göen Dat Daec Doo? ili öetafgaen ban be ©etmi ©itui, potentiacifennaec naunftcc egeen öet minfte cetacöe· ment fouDe toojDen geb;acDt. |
^ocf) Datfp (SDeDeputeetben ban EeelanDt Babbeo gljetemacqueectDatin Bet n;. ^cticul ban be boob noeniDe^nlicuctie/ fpjeeeltenDebanBet pjslliminaice i^caetaet ban Den eer ften Jifiaittj i <^44- met B;anltrtjit gemaecht/een feftece betoufie 9. ?icticulbacr opjijn te, flepieBebbenDe/ niet infooDanigepofltibe termen toad gelielDt/ omme boo; De iieecen Bace ifo- l@o· l^lenipa· tentiaciflTen tot e]i:p;effeniafi te Dienen/ al^be ütnpoi: tantie banbefeibe/ De intentie ban De cefpectibefpiga bintien enbe De cefolutien in confojraitept ban Dien afjei nomen/Bet felbe toacen becepffcBenbe.
^at tot Dien epnDe fp «SeDeputeecDen ban ^eelanit Baec {Ha JÜ^og.toel BaDDen tolUen cememocecen/bat fbo toanneec ban toegen Baec Ho. ^0. eetfi obec Bet boa;· noembe p;aeliminaite fSTcactaet met De {^eeren ^ mbafi 'aDeuc^banSjantlmjtliinlianDelinge toa^ getcebcn/ laec {|o jHog. BaDDen becfiaen / bat aen br boo;noem> le^dmbafraDeuc^fouDeivojbenber&Iaett bat men t)an tadcDecjBöen De faeclten met Den gemecnen BpanDt fou> DebicigecentotBetfluptenbaneen Treves boojfeechtc tBDt ban laren: ^tem bat men fïcB ban boen af toe» betjdbt^ fouDe becbinOen ban gelijtlten te b;eechen entic tDcOccom in <©ojtoge te tceben / in gcballe men ©jancft· cBeftoftebcfen^raetquametebefpjingenen Den θοι^ logBaenteDoen/ bocBal^Debooifs. ©men «mbaffa. bruc^ Daec op BabDen laten becIupDen/ Dat De ïütoone bau BjanchCDCitgenoegBfacm geccfolbeerttoa^ totöct maechcnbancencnbafienenbebonbigBeh @;eDe / bot Bacc i^o. .»0. aen Bun SDÖe BaDDen goet gebonben/bat bp gcfcöjifte fouDrn toecDen göefielt alle De ccDenen enbe motibcnOicncnbeomBjanehröcftteDifponccen tot rm ®cebr?i ban lange giacen / in ca^ befen ÌJtaet niet toit befiomentotecn ©icDe / taaec toeeeniflBePjobintun fcBeenen te inclineren.
«Cube Dtbjijle befe faeefiefoo bp ©?ancRcijcfi afê befcit ^taet 5gn Difficultept foube Romen tc Bcböc" ( a!^ 5tjn« Dcu]epnigi)apparcntbat3p brpDe tot eenbeclrp foo^e ban Craccaet foube bonnen tuo?Den cebifponccct ) bat Baer$oog.fiiogenDe BabbengocDt gBebonDen/ Dat op ©anipiec fonbe toojben aöebjacBt een erpebieni/ toclch foube mogöen Dienen om ©jancRnjch te iatm ncgoticcen tot ecu / cube Defen ^taet tot c«i lairebc^.
aBelcftcn €rebr^/ aefijcB Baer Igo. ffio. refolutie iucl cip?c|Tclöchtoopmebeb?rii8'»be/ Betcffectban eencn ©jebemetbenïHoningB ban ^pangirn foube Bcbbcn/ aeionfiDerccrtbatbe fflractatenmet ©?ancfictjcft cnDe iiefcn ;fetact baube 2[acen i6u en i^jy. jgn mcDc B?engcnDe dat d'een of d'ander fonder gemeene bewilli- gingh geen Vrede of Treves vermagh te maken, toelciic rebenen euDe met namen Bet beUiufIe neghende detieni tot een eppebient/ ten fine boo?noemt ingefielt jijnbe.
5&at Baec JloogB JÜog. toel c)cp?e(rel0cR Bobben bfr- f!een Dat De acht iicciculen/ upt betoclche Bft boo^ noemDe ^jsliminaice €cactaet toa^ bcflacnbe/mct boojnocmbe negende ?lrticul foube toetben geamplicett ofte tbel bat Daer na een fecreet lÏcticuI apart foube toec Dengemaecht.
«CnDeal^D'ieerenltmliafraDruti ban ©jancRriJcB bccËIaecbenopbeninBouben ban Bet boo;noembe aa- gende?iicticul/ ongelaü tc 5ijn / oocft bifficultccrbcn om tonfent te fcBiflbm/ enbe Bet felbe te beftomen booj cnDr aleer op De acht ?(tticulcn ban toegöcu befen ê>tact tati» ficatie fouDe toetben beclcent / Dat tbel Bare üo. IBo. f ^eeren Bunne <{E>ebeputeecDcn Bebbcn gBcautBcitiK(<^<^ tot flupten enbe Ceeclténen ban be boojnoembe acht mcticulcn te mogen pjoceDeren.
5&0CB niet anberi al^ met Dien bccfianbe / bat Bet bctDu(if neghende ?frtfculfouDe toecbcu gfllflbtbp gBefcBjifte / enbe Daer acBf er geboegt eeue fcBjiftf'Üf ©itftlacingBe / mtDe bifugBcïtóe bat in cajl De ccii'
flacnw |
-ocr page 204-
203
van de Nederlandfche Vrede-handel.
Haenbc Jiieflot intic tot {Eunfler Γ00 foubc ftcmcii tipt ic oallcn/lwt Den Koninglj Uaii ©janchcijcii inct oiiimtïiïi» a£bctoilliö'"ei)rou3cmacrüetucn ©?cüe/ cnöe Dcftn ètact een SEccüc^/ Dat Otn taoaöfiBtmElöcn «oninaö Sn©jcöenietfouöctno3ljcnfïuiitcn üoo? fn alert bat Dcfen^tartopöet meer BOcnocinSe^ctirul fonile ijtb- beticontrntcnicnt / enbe Dat öct felöc ^cticulmctDe t)oa?nocniDe bf ciüatinoc iieüengs cnDc op Dc tcpchcninflc üanhctüooinocmOciiEcuctaet aen Db l^cectn Uitibaf» faDcut^foiiöEtuecOfn otjEcgclEbcct/ tuft bpvocoinflije öat Ijacc JBo. ban fjacc stjbp Ijct öaec boo? ftirlocn / bat i)ft mecc genoembe negende ?tcticul J de cijiius boo?-- ballrnDr/ in Ijit €cactact Dcc acht ^tticulen Ua^ flaen> tjeflléecinfcceert.
313£lcfi flcfc[)?ift fnbi öEcfilarinse alfa b' J^eeccn ?l!m< baffatKUclban tiabben gebifficuiteect obec
te ncnicn ; r»iö£ bat öe öcbüoicfn öp ben ìnfere ban Oo- fterwijck fcbect op Ijaer ilo, JBog. la(i rnbe fjnfituctie atiiBÖftDEnt / niet ijabbcn gcepccccrt / maec Dat be af= öanflilingöc aan öct booinocmbe neghende ^tctiCHltot jiunfiec toa^gcccmittcert.
©3t bc i|c£ccn ^ètatcn ban Sfdaiibt öunnc ï&eeccn ij!iiicipalcn/(|c. inijecewnbc öunne cecflc enbe origincïe §htmtic / cnoe be bcchlatinge tn confo^mitcpt ban Dien biin tocgcn ftaec «öb. Jiao. tot meccnialeti/cnbe met na= mcii Den xy. jpcb?uactj 1644. gtjeDaen enbe ten 0cgiflec Dacn(icHcn/a(^ nocijbedlunbni batljetjpB^anchtgcIt eiioeoefcn^taettcgeltjcitcm ©jcticofte ^rcbr^qua» men acn te gaen / ofte bjel bat bp ben eenen ®tcbf^ en bp Den anöeten ren Bjebe bjecbc ürfloten / bat bp ejcpi- tatic ofte ^nfractie ban ijctiCcacraet men te geliiclt cf gefamentluc[tg()et)oubni foube 3tjn ten (@o;lügg tel^o> men/ enbe öat baccommenoobtü)cnDig{)b.in loegbtn ©lancftcijcft Ijet boojnocrabe neghet.de aicücul raorfl bjétOengeobtinrect.
©acr toe emme te iionnen gecaechcn fp <!5ebcputeec< Denbangeelanbi onöcc l)et toelbeljagljEn ban fiunne gftcnipjineipLUniban abbpfe toacen Dat be ©eecen àinbalTabeuri en ^Icnipotentiarifen ban bcfcn ^taet in lilacen pjecöfcn lati bp ljunne ^nfiructie ofte bp cefa^ lutitapact Dl 60020e te toecbingegeben/ alle mogelgc: bEöEbbopcenaentetaenöen/ terflonbt op fiunne aen» bomfltot JBunfler aen be ücccen fDicnipotentiarifen t)an©janihc0ch/ bat (jet nieccgenoenibe ïïcticul / imt mcté a!^ nu/ in Ijet boojfs pixUminaice iCractart gein» frecert/ofte bpfecrctc 'ilcte apact toecbe gl)catce|lefct / eningebalIebyI)un'tfclbemetIionbetDccben te toege Btbjagt/ bat 5 ρ tecfiont tjnec i|o. J®5o. Daec ban iiDücC: lentie fouben ijebbcn te geben/ om ban betbolgeng cöif I)aentelt)o;ben()etgeneDcnbtcnflbanben Eanben be^ bonden foiiöetoojben te bcccpffcïicn/ fonbecbat onbec; tufreI)cncoteentgl)be|lui>tban (^cactaet met ben tto^ iiing ban gipangicn foube mogen tuojben grpjocebr eet/ tnopbat bel^eeccntHmbaffabeur^ en pieuipotentia- cifenban ©janehnjcft niet fouörn mogen ciccipiecen op befectbanlafl/batben Ifeec %mba(Tabeuc Lier fonbe to-'töcnaenöljefeljjiben batöpbptjctl^of ban ©janeh» ti^ck met alle mogtjelicheDebboicen fonbec tf)bt beclie^ foube öebben te mopenneten/ bat be gijemtlbeïicecen ambafiabeucg op bet boojnoembe negende ?ïcticul fuf^ Tifante tafi enbe poubotc toecbe toe-gefonben.
Öefetecenbe boo?t^ fp ^eecen «OcDeputeecDen ban Zeelant gunbccbec tot De ceDrnen enbe motiben bp gun monbrtittgegöebebuceect ommctebetoljfen Dat 'tboo?: noembe negende Point al^ op fjacc ï^o. |©ο. ^tecatibe cefoiutie gefonbeect/enbe toaec op bc cefpectibe ^jobin^ iicnimmec^Zeelandt, fici)inl)ct(luchban J^anbelin» ge met ben Spant fjabbeii ingelaten p;ecifel|jch bet)oo2t tetoetbengeobtineect/ enbe Dat boo?8et contrarie ban OKngubebjo?benafgegaenDe boojnoemDe iCcactatcM bianche jch gemaccht /enbe ben bccbecen floogijen onoicnfl ban fiet ïïanbt in be tegcntooojbigöe Confunc» tttce ban tijben enbe faechen betcacfit/ becfoccftenbc bat be anbece ©jobintien alle öctfclbe in befjoo^lijciic conli- Snbeffien"^^ tJiWcB^aeclbcft foube η
©a^opgebelitieccectenbebpbe ©jobintien göeabi mfeect toefenbe / om be bifcrepentic Jjian bien baec op cefoiutie BcöaUen. |
©en i. a.enbe ï.jfiobcmbji^bpenbebantorgömDe i^eecen ban geelantgcucaeectsjinbe op cefoiutie / eiiöc lienbe bat t)et Oe fes anberc ^^obmtien gljrlirfoc baei bp te perfiftcccn / Dat Ijet Concept ban gtiflcuctic ingcfirit boo? Delgeecen?tmbaflabeuc^ enbe pieniporrntiacifni bon tocgöm bffcn ^taet gacnbc nare Jiamiflec/ boo| geajrefìeect foube bjoiöcngeljouben/ öcbbcn l)un glje- nootfaccht gebonbeu/ bolgen^ 't gene fp oen z8. bec bec» leben jPaenbt Ijabben aenglienomen te born / al^ nu te fatcn acn-tepchenen batsp bc ïlcfolutie enbe (tTonelutie tot öctaccclicccuban bebóoinocmbc 3liifituctic gljino. men/ enbe alleget sceneiugcbolgc ban btcn becDccgc< baenfoubemogm taoecbcn / geenfin;skonncn acquief- ceren, maft tcc contrarie bacctegcn^ luel ejcpjcffilycii lynpjotefiecenOc/ aI^(ijrtDebeboo?nocmbe faechebaii fooDanigljen natuece bat bolg{)cn^ b'^nie enbe jponba> mentele majcimen ban befen ^taet / Daec ober bp obtc> flcmmingegeeneConclufieljecfthonncn toccbm grno= men/ brj^alben bat boo? bet ajrcflcccn ban be üoo^norni:: De^nficuctiebpbunneïlecten^jincipalen op icnigl)^ Sficticulenbdu De fclbe enbe met namen Ijct nf. .fHDcn» tionrcenbebanbet |^;a:liminatce€cectaetbcn c.sisac» tö i<>44.mrt©?ancHctjchgbemaccftt/ enbefeecftecbc» toufi neghende 9Bcticul Daec op fiinccfie);ieljcbbenbe/ nopt eenigb abbili tee ]9ccgebecingbet)dn baec Jloogb JBog: i^in-gebjacbt.
39ocIj ommc te betooncn b'opcccbte intrntie ban bun Hceren ^?incipalf η / enbe tofglj te nemen alle nabcnc. ften enbe ongefonbeecbe ombjagie/ al^ of baec €belc .fBogenbegemcpnbtfoubcn^ijn/ be ^tfcnbinge naec MuuAertetcatnccen/ Dat fp ^ebeputeccbrn niet bab= ben tbiilcnleöigö (iaën nocbmacl ( gclijch 3p op giflc ccn enbrcecgiflecen itecatibelgcfi babbcn obcbacii) ron» beldcft te bccfilaren / enbe Dy gcfcbjifce obec te lebeccn/ bat foo tominccc bet honderc ende vijPiende Jtcticul ban be boojnocmbe gbcconcipicecbe ^«ficuctic foube föngeamplicectenbege-elucibcertopbcn Boet nibe in ronfo?mitcptbanbctecnofteanbereban bc ttoce (cctencenbicnffnebpbcnlieeciiPjifficc Mufch upt oe abböfen ban be cefpectibe pjobiiiticn op bet ©ampicc göebjacbt/ cnbebpfe^banbefelbcna tcfumptie mbe fupiactfemptiegbeapp^obcect/ batfpal^ban ban boe. gcnbunne©eecen©?incipalenbe boo|noembe geconcis pieecbe ^nficuctie ίου die light in alle hare Püindten en Articulen buntocl foubcu lateu gbebalirn / enee booj fmaltjcit enbe bolRomenclijclt gea^reflecrt bouben / om am Defêeecen ^dmbaffabeur^cnbe gilniipotcntiacilTcn tee öanbt gr|lflDt / bare op bp liafc €b : be η bcboojUjcs {ten Cebt flbcbarn / enbe be ccpfc nacc fön l^ooaljepbt/ en berbolgbcn^ naec j^jiinfìec fonbec üccDcc Dilap acti» genomen te torcben.
©ocöal^brl^ceccn ©ebrputcfcbrn ban be lijcerrn ^tqten ban tollanbt enbe ï©cfï-Bjicf[ant bifficultrpt fouben maechcn be boomoembe ampliötie cubi clucibd· tieopbetboo?nocmbc ny ?lc!icul ubfolutclijch acn te ncmrn/ macc tcc contcarie Ijct c|Tc»iticelfte ban bien / aen bunneil^eecen IPjinripalen fouben trillen cfferectn/ enbe bat baec booj bet betoufte negende ïtciicnl ( fijiibe banfoobanigeSlmpojtandeenOe fooeffentieel al^ met beelboubigeenontoeOccIcggclijcfiecrbrncn t^ betoont) in plaetfe ban al^ in bet p^seiiminaice Cractaet met ©jancUröcfigbrmaec&tgelnfeccect/ enbe banbefclee gracbt/ baleur enbe effect tc bouben / al^ be anbece scht ^cticulen/ gelijcli alle be P;obintien tot meec inalcn en met namen ad. χ 7. enbe ip. jpebjnactj i ί+Φ· b' 66c» bf hlacct bunne ecnfïige intentie te toefen tee contcarie bcc boojnoembciirticullo^ gbcmaecRt ban bc 2inficuctie gefepareect inimec^ niet albacc in gcnocgfame hlace eti poftcibe termen foube toerbengbeflelbc/ maec allc^tot nieutoc belibecatie toerben berfcbooben / bat in fulc&ni gebalte enbe anberiS niet fpd^ebeputeecben bun t'ecne= mael ongelaft enbeoncrqualifìceect β/η btnbenbe tot bet a?ce(lecenbanOemeecgbenoerabeg|nrtcuctie te gaen/ maec genootfaeclitfiinomme aen Bunne üeecen iPjiiic cfpalen/ bic binnen tocpnigb bagcn ^taet^- gbetoOs^ fto:: men te becgabecen / cappojt te boen / enbe alle^ te laten tot baec<lBD. JB3o. cefoiutie enbe bifpofïtie.
jSogbcnbetoel lybenbac onbcrtuffeljen be i^rerrn fHmbaffabeuc^ enbe t^ienipotentiariffrnbunnarrOft
airge |
-ocr page 205-
204 ν E Η A E L
iirgrc bctbacc'jcn / om De oeconcipiferDi; Sinfiritctie m;t?jaba-sSi3c nnipliatie εη0ε cliiciDatic Dan Ì3ft Uoo;= «3cm30115·. licticiil niet fijn l^oogfifin te communiCE' rrn ΓΠ affttjcut tr ni mcn / op fiat Ijatc (CD. tDcStchomfl tot ecii inaiaci bcflinncnDe ?£rcf(l Uaii aili^ Drfctfc:iöcmoaöcnluo?öfn/ enDe Ijct fdlie gljcDacn/ tnOeriiiDiC^nict / aisSöanöerepfenacc Muntteraente nrmfii / iiccfaccftEtiDc Dat Dit alfoo in gacc iloog .l®og. Sroiftft niac{) tDEcDcn B«nfcccECt / otn te Dienen Dacc ctibcioo Drt btljocjt/ totichc ilcfiificatuce gljetonfcn» tccrt i^.
ÏDnrcoplioo? pjqvjinciacl aùbij^ bp De ï^eeccn tìan |}olïaiiDt tee Bfröaöcclnöö U"! ao. jf^obemBeci^inae- b:aflii/ Dat öj^uftcutticüoojbE ï?efcen Penipoten- tiariflai öcu 28. ilictobec boojnoemt geacceftecrt foube 5Tiiunöci)Ii)üenliantoeECDcn/ Dat ober Bet neghende ïsisiiitacn.aöctoctt inöft hondert cn vijfcisnde ^cticul ba!t Dr fclue^nfiriictie fbuDetuojDenBÖieoncectccct tot Munlier, nict De i^rcren ^tmDafïaöcucé enDe ©lenipo. tciuiariffcn uan ©^ancltnjclt εη alle moaclijchc Debbois ren en ©ffieirn alDacc aengetocnt / om te beïiomcn Den Sjnijonöt ban öet fiibe ntghende ^oinct/bat ban geltJC' hen aen De ©tee ban ©ofiettoijcfi Ijaec to.jf^og. ©?bi= nari^ ^mbafTabenE in ©janchcöch anberniael foube iBüjüen gcfclj^cbtn/ Datöp fulcj; en baec't Oeboojt tìbacr berber foube conclnucrrn in 5yn boojgaenbe aengeban» gene pour iüitcjten epnbE bat b'opgrmeltc ^eecen^m·- bafTabetir^ cn ^lenfpctentiatifen ban Die Iticoon tnoglb^ ten merbeti gOciafl cn gcautliorifeett oni in te tuilUgljen DengiifjuuDt ban'tmeec genoenibe neghende©oinet/ en in cal bat Dct effect ban Τ feibe neghende pomet niet ènfouöeiionncntoeröenbcfiomen / foubenoe i|ectfn &aci· JI203.4ij;tcaojDinaci^ Sïmbaffaöeut^ en pieiu'pos
tencijfm fulcks aen hacr Ho. Mog. hebben over te fchry- ven om Dnrc op te ontfangöen Der felben naeebectn laft/ cn in aïicn gcballe m;t be ^paenfcge nict becmogöen te flnptcn boounQlcrtriatfpifeecrpnijaecl^coall^o. i&p traojöinati^ ^nibaffabeuc^ cntse i^Ienipotentiaciffcn Dffcnnaccbcccnlaiifoubfnöcfabcnbtfeomen/ luacc op Qcbdibeceect ;tinbe |)cbben be ^jobintien ban ïanbt/ 10treeöt/©jieilant / ©ber- illfel enbe ^tabt tn atanben l)nec Ijicc mebc geeonfojnieert/ boef) toiprbt tfet fojinecen ban be Conciufje op Defe faeefie upt-fle(ïeibt (otSjpbagiinacfì-ftomrnbe incïtip^.
©E griiifioe Ccncltiiie ban bage tc Dage gcbiffcreett toojbfiiöc cpnùrlQcrt ben eeriten ®ftcniti?isi bafl ge^ fielt:rilbegfCffolbcertbatbc ïlecren pienipotentiavifs fi li op ^ingf bagö tien y. fouben boen ben (öebt op De ginfiriictie ; eoe i fjatc Pouvoirs enbe anBece fiucfien Dutfatiöljcn / toacc nicDe enbe op ben boojfTaglj ban l^olian. tlmnten lo. j^abeooeii De ïfcercn ban Zeeiandt tjarc ficbljfn gcconfo?incert.
©ingf bagtj Den y. ©e cembji^ gehaiiien Jijnbc / i? bp Cf nige geincbc ert / af|S of be Igccccn plenipotentiarifen/ cen^ öen «Bcbt aen be ©enecalitept gljebacn bebbenbe/ nict meer brquanii fouDen 5iJn/om ter ©crgabcringl) te coinparcren. Jiiaec na betiberafie bcrflacn bat fici) DefeiKÖebt niet brcbec foube ficechen; al^ tot pet gbe- trou w uytvoeren ban be Hunfietfcfjc 25efcnbing/ enbe Dat fp baei- om niet fouben becliefen {)ace ^effie tcc ncrafitept.
3@aernaebe ì^eecen ^Ienfpotcntfariiren(e^cmptDe
De/ aen eleh ban De Plenipotcntiacifen geglpeben eene Coppe autent0cft ban be ^nflructie / enbe oen De boo;= ftemmenbe ban qc ileeren Iplenipotcntiacifen ecn-en- tivintigh fiucfien/ bolgcn^ 3nbentati^ bp fiem gfie» teetftent.
2)' InifruBie luydt als volght. |
INftrudtie van de Hoogh ende Mog : Heeren Staten Gcnerael der Vereenighde Nederlanden , voor de Edele Geftrenge , Hooch geleerde, Wyfe, Voor- fichtighe Heere Bartholt van Gent > Heer van Loenen ende Mcynderfwijck, Amptman ende Dijck- Graef van Bommel, Tielrc ende Bommelerweerden t Gede puteerdcinhser Ho. Mug. Vergaderinghe uyt hetLith van de Edelen van de Provintie van Geldcrlandt, Uhm •van Matkcneife . Rivieie, Opmeer,Souteveen,5cc, Ge- committeerde Raedt uyt de Ordre van de Ridderfchap ende Edelen van Hollandt ende Weft· Vrieflandt,hoogt, Heemraedt van Schieland, édriaen Peen», Ridder, Heet van Heemftcde, Hoogerfmildc, Rietwijck, Nieuwer- kerck, &c. Eerfte Prsefiderende Raedt ende Reecken- meefter des Graeffelijckheydts van Hollandt ende Weft. Vrieflandt, lohandeKnuytKìààct, Heer inoudtCBde nieuw Vofmer, eerfteende rcprefenterende den Adel in de Staten, ende Raedt van het Graeffchap van Zee- landt , Ordinaris Raedt van fijn Hoogbeydt den Heere Prir^e van Orangie, Godert van Reeden Heere tot Ne· derhorft, Vredelandt, Cortehoef, O vermeer, Horft. weerdt, &c. Gecommitteerde in haer Hoogh Mogende Vergaderinghe uyt de Ridderfchap ende Edelen van de Provintie van Uytrechtj Frans van Dobìh, Heer tot Hinnema in Hielfum t Wilhelm Ripperda Heer tot Hengeloe, Boxbergen ; Boculoe ende Reuffenborgh, Gecommitteerde in onfe Vergaderinghe uyt de Ridder- fchap ende Edelen van de Provintie van Over-Yöel, AdriaenClanttotStcdum Heer van Nitterfum", aliate famen haer Hoogh Moghende Extraordinarii Ambaffa· deursendePlenipotentiarifengaendeop de Negociatie aengeftelt binnen de Stadt Munfler in Weftphalen, tot het vinden van een generale rulte in de Chriftenheydt, Waer nac'zy haer ten regarde van dit fubjeö van weghen deStaetder VereenigdeProvintienfullen hebben te re- guleren.
In den eerften verblaerdr den voorfz. Heer Koningh dathyte vrcdenistetraöeren, met de voorfz, Heefen Staten Generaci van de Vereenighde Provintien in qua- liteyt , ende als de felve houdende voor vrye Landen j Provintien ende Staten, op deweicke hy niet en preten- deert ende te maecken met haer ghelijck hy doet by defe jegenwoordigeeen Befiandt.
Ende fullen de Heeren haer Ho. Mog. Pleoipotentia- rifen niet toe ftaen ofte gedooghen dat het bovenflaentie pointin dirputeofte controverfie werde ghctrocken by' de Plenipotentiarifen van den Koningh van Caftilien, maer zal het felve moeten verblyven , ghilijck het'nu' leydt.
III.
Men fai den Koningh van Cafitlien geven den Titui van Koningh van Spagnien, al eer men ten oorfaeck vaa dien dehandelinge, tut Munfier&sn te Hellen, foude bre- ken ofte op-fchorten.
I V.
De conditiën daer op het voorfz. Beftandt foude tno- genoftkonnenbeflooten worden, volghen hicrnaebe- fchreven ende verklaert.
V.
Te weten dat 't voorfz. Befiandt fai wefen,gocdt, vaif, getrouw cn onvefbreeckelijck, ende voor egcenen min- deren tijdt, als twaelflaren ; geduyrende, deweickewe- fen fai ophoudinghe van alle Aéten van Vyandtfcbap van watfatioendatdiezy, tuGTchende vuorfz. Heeren Ko- ningh ende Staten Generael foo ter Zee, andere Wate- ren als te Lande in alle hunne KoningrijckenjLantfchüp' )en, Landen, ende heerlijckheden j ende voor alle haer- uyder Onderfaten ende In woonderen, van wat qualitejit ende conditie die fijnj zonder uytfonderinghe van ρ1»«- fen ofte perfoonen.
V L
Doch fullen de Heeren Pleaipotentiarifen van weghen haer Hoog Mog. verdacht zijn j dat by bcfluyt ende Suc- ces van TraÖaet van Beflant den precyfen tijc in het bo- venftaende Artycul aengeroert werde uyt-gedruckt ende gelimiteert, die in allen gevalle niet korter en fai riiogheo fijn, als ijpw^Jaren. i
VII.
Een yegelijck fai behouden ende datelijcfe ghebruyc- ken, die Landtfchappen, Steden, Plaetfeft » Landen » ende heerlijckheden j die by jeghenwoordigh houdt en- de befit. zonder daer inne getroubleert ofte belet te worden, in wat manieren dat het 2y j terwijlgeduercnde
't voorii· |
-ocr page 206-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
'ivoorfz Beftant, daer onder men verftaet te begrypen die Vlecken , Dorpen , Gehucliten ende platte Lan- den die dser van dependeren
VIII.
Ende dienvolgens wert wel ende te recht vetftaen dat de Meyerje van 's Uertogtnhefch, ais van defelve Stadt dependerende» aen defer zyde behoort ende moet vol-
IX.
Ende hebben deHeercn Ambaffadeurs van den Ko- ningh van Vranckrijck ende die van Groot Brittangien , beyde onfterfFelijcker Memorie ten dage van baer be- lluyt van de voorgaenden Treves ghedaen de navol- gende verklaringbe op het büvenftaende Articul j ghe- hjck het in den felven voorgaenden Treves ftaetgeinfe-
X.
Nous foubfignes Ambafladeurs des Roy Tres-Cbrc- ftieo & de la Grande Bretagne, Certiiions àtovsqu'i! appartiendra. Q^ pai l'Artide troifiefmo du Traitté fait ee jourd'huy entre lesDeputésdesSieursHrchiducs & Eftats Generaux des Provinces Unies 5 On aenrendu d'une part & d'autre & nous 1'avons ainfi compris, Que tout cequelerdltsSieurs Eftats, tiennent en Brabant & enFlandres, ausfi bien qu'e's autres Provinces dpntils jouiflent. leurdoit deoieurfer en tous droits de Snperio- té, mefme IcMaiquifat àù Berguesfur Ie Zoam, les Ba- Tonnies de Breda Greve & ce qui y ett joind 6c uny avec lous les Bourgs, Vllages, Haroeaux, & Territoires, dcpendante Certiffions > les Deputés defdits Siurs Archi- diics avoir confenti & accordé tout ainfi lefdits Sieurs Eftats & leurs fubjedls ne pourronc trafiquer aux Ports, Liux & places tenues par la Roy Catholiqueaux j i'ilnelepremet, qu'il ne fera loifible non plus à fes fub- jefts de Trafiquer aux Ports, Lieux & places qoe tien- nent lefdits Sieurs Eftats lefdits Indes, Si cc n-eft avec leur permisQon. Et outre ce que les Deputés defdits Sieurs Eftats ont declaréplufieursfoisen noftreprefen- ce, & des Deputés defdiös Sieurs Archiducs, fionen- ireprend fur leurs Amis & Alliés efdiüs Pays , qu'ils entcndent ks fecourir & asfifter > fans qu'on puiffe pretendre la Tref ve eftre enfrainte ou viole àce'tocca- üon.
Faltà Anvefslc9.jourd'Avril Eftoitfigné
Ï.lenmyn, EfyedelaVUce, W-Sfemerj Re·
dolf he Wivwoêd.
X.
yj^ Yonder-getekende Ambaffadeurs van de Chrifte' lijdtfte Koningh, en van de Koning van Groot- Brittangien, certificeeren aen alle de ghenen, dlc du fai swgaen,dat door het derde Articul van "t Tradiaètjdefen (iagngemaeckt > luffchen de Gedeputeerden der Heeren Acrtz Hertogen , en der Heeren Staten Generael der VercenighdcNedcrlanden,men yerftaen heeft,en v/y het dus begrepen hebben, dat al 't gecn,'t welck de geleyde Heeren Staten in Brabant en Vlaenderen houden, foo welalsind'andere Provintien,die fy befuteo, aenhenfal wyven in alle rechten van Superioriteyt > ja felve het Marck-graefichap van Bergen op den Zeom. de Baronnyen van Bredii,Qrave,eTi al 't geen,dat daer aengevoegc en aen
is,met al de Dorpen, Vlecken,Gehuchten en Lande- 'ycn, diedacraeadependeeren. Wycertificeerenoock dat de Gedeputeerden der gefeyde Heeren Aerts-Kerto- gengeconfenteert en veraccordeert hebben dat,gelijck de ghefeyde Heeren Staten, en hun onderfaten niet fullen mogen handelen in de Havenen en plaetfeo, ingehouden door de CatholijckeKoning in d'lndienSoo hy 'tniec toe- h 1 ^ niet geoorloft fai zij η aen fij η onderfaten tf Mndelen in de Havenen en plaetfen , die de ghefeyde neeren Staten inde ghefeyde Indien inhouden ι 'tenzy aethun permisfieen toelatingh. Wyders, dardeGede- ^teerden der ghefeyde Heeren Staten veel-mael heb- woverklaerdt iniegheBwoordigheydtvanoni, en van «e Oedeputecrden der ghefeyde Heeren Aerw-Herto· gen, foo mt n yets teghen ban Vrienden en Bondt-ge- aóoten in de gefeyde Landen voorheemr, dat fy verftata dat fy hen willen helpen en byftaen > fonder dat men kan pretendeeren dat by defegelegeniheytdeTrevcsgebro- kenofgevioieercis. |
Gedaen i'Antwerpen, op den xtcgenden ten Apiil, idop.
Wasgeteeckent
P. lannyn, Elye de la Έlate, Ruffi, Rr. Spencer > Ad^ dolphe Iflhmoad,
XI.
Da Onderfaten ende Inwoonderen Vah de Lantfcbap- pen van de voorfz Heeren Kocingh ende Staten, iut- len geduyrende dit Beilant alle goede Corrcfpondentie ende Vriendtfchap te laemen hebben, fender te ghe- dencken die ofFentien ende fchaden die fy luyden hiér'^ vooren hebben gheleden ; fullen oock moghen komeö ende blyven in de Landtfchappen » d'ecne van de an- deren , ende daer doen hare Tiaffiijc'q ende Commeitien In alle verfeeckenheyt, foo ter Zee, andere Wateren,alï te Lande ; 't welck nochtans de voorfz Heer Koningh verftaet te weien gereftringeert ende gelimittcert aen de Koninckrijcken, Landtfchappen, LaudenéndeHeei·- lijckheden, die hy hout ende befit in Europa ende an- dere plaetfen endo Zeen alwaer die Onderlaten Vati de Koningen ende Princen, die fijn vrundenehdeGtal- lieerden zijn « hebben de voorfz Traffique by onderlinge bewilHginge j ende aengaende die plaetfen , Steden » Ports ende Havenen, die by hoüt buyten de voorfz Li- miten j dat de voorfz Heeren Staten iende hare Onder- danen daer niet en fullen mogen exerceren eehigte Traf- fique fonder expreffe toelatinge,van de voorfz HeercKo- ningh. Wel fullen fy lieden de voorfz Traffijcq moghen doen (indien hunlieden fulcx goetdunft) in de Landea van alle andere Princen, Potentaten enda Volckeren, die h henlieden fullen willen toelaten, (oock büyteh de voorfchreve Limiten^ fonder dat derl*éoorfz Heere Ko- ningh fijnde Officieren ende Onderfaten, die van hem dependeren, fullen doen eenigbeletuytdieroorfaecke aen de Princen Potentaten ende Volckeren die henJuy- den d'fel ve hebben toegelaten ofte fullen toelaten, noch van gclijcken aen henluyden noch aen den Particulieren metten welcken fy luyden gedaen hebben ende doen ful^ len de vooriz Trafficque,
Ί)εβ tWGc volghende Articulen werden dm veertienden OBobris feftien hondcrt vyf en veertigh ghelicht uyt het Concept vati InflruÜie : ende 'wanneer ende hoe de Hee- ren Tlenipotentiarifen op dat ftpck namaels ^jngeinfirueertfiü ffyner tydt volgen.
X».
Ρ nde wat belanght het tweede Lìth van liet felve Ar- ■•^ticul wert tot dilucidatie van dien pofitivctneut geftelfc dat de Caftihanen fullen blyven by baer Vaert io looda- nighe voeghen als fy defelve in Ooft-Indien alfnoch heb^ ben, fonder hun verder te mogeq e3j;tendei°en j foo dacfë oock uyt Portugaels Indien fullen rhoeten blyven, fon- der aldaer te mogen Mandelen,gclijck oock mede de ih- ghefetenen defer Landen haer fulleiionthoUden vandé Frequentatie van derCaftilianea als oock Portiigijfcbti Ooit-Indien»
XlIIi
De Navigatie en Trsfijcq op bey de de Indien refpeöl- velijck fullen worden gemaintioeert volgens en in Cón- forroité van de Öftroyen daer toe alberey ts gcgëveh ofté noch te geven,en tot yfekerheyt van dien fai ftreckén het; te maken Travet en de Ratificatie ten wederzyd^ iiyt te brengcn,en fullen daer onder begrepen worden allePo- tentaun,Natiën en Volkeree,waer mede baer JBo. 1
efte |
-ocr page 207-
2o6 ν E R Η A E L
ofte die van de Wefl: Indifche Compagnie van harent weghcn binnen de Limiien van haer Odroy in Vrundt- fchap ende Alliantie ftaen, cnde hl defe Compagnie haer h^indel ende Trafficq in alle plaetfen binnen de Limiten van 't Odrroy , aen hun by haer Ho. Mog. gegeven,mo- gen bevorderen daer den Koning van CaiiiTien geen Ca- fttlenilurifdiiSien,noch gebieten heeft,en dat metalful- ke Koopmanfchappcn, Waren, Slaven,enanderfins,als die van de voorn. Compagnie te rade iullen vinden : ende en fuUen de Ondcrdaneii van de voorfz Koning van Ca- flilien geeniints vermogen te Varen of Handelen in eeni- geHavens ofte Plaetfen daer de Welt-lndife Compagnie in den naem van haer Ho. Mog. eenige Cafteelen , For- ten,Gtbiet,of Loges is h(.bbende,ten fy fake dat fd gelijke Handelingen by de Cattilianen aen de voorfz Compagnie werde vergunt inaile qiiartieren en Plaetfen ond'jr den voorfi Koning van Caftiiien behoorende; En dat in fo;iane gcicgentheyt die een of de ander geen fwaer- ,der bdaftingen fuilen mogen werden opgelecht als de In- woonders van de relpe(5tive plaetfen fijn betalende, ende fai een yderoock foüdanige Steden,Cafteelen,Stcrckten, Handtl cnde Landen in Wcft- Indien ende Brafil blyven befi'.tcn endc'gauderen als ten inganck van het te maken Traöaet fai bevonden worden den eenen of den anderen le competeren. Ende (uilen de Bewinthebbers foo van d'Ooft als Weft-lndifche Compagnie defer Landenals oock de Miniflers hooge als lage Officieren, Soldaten en Bóotfgefellen.in aóluelcn dienft van d'eenofde ander der voorfz twee Compagnicn wcfende , als oock die uytder- felver refpidivedienftenfoo hisrtcLaodealf in 'tdiftrid van de opgemelde Compagnien al noch continueren, en na defen noch ge-cmployeert mochten worden, vry cn onbekommer: iijn en in al.'ede Landen ftaendeonder de gehoorfaemheyt van den Koning vanCaftilien in Eu- ropa mogen reyfen,handelen en wandelen als alle andere Ingefetenen van defen Staet, ende indien de Heerenhaer Ho. Mog. Extraordinaris Ambaifadeurs mochte voorge- worpen worden eenighe Confideratien contrarie 'tgeenc dat hier boven ftaet ge-expreffeert, fullen daer van ad- vertentie hebben te.geven aen haer Ho. Mog. die ilfdan daer over fouden comrriuniceren metde Bcwinthebbe- ren van d'eene of d'ander Compagnie, of oock bey de fulcxacngaende.
XII.
Dit voorftaende Articul wordt bevonden tweeledigh te fijn , ende wat aengaet het cerfte Lidt van dien wordt gelaten foo hetleyt.
XIII.
De Navigatie ondeTrafijcq op beyde Indien refpcdti- vclijck fullen worden gemainteneerc.
XIV.
Ende terwylen noodigh is een goeden langen tydtpm t'adverteren den genen die buycen de voorfchreve Li- miten met macht ende Schepen zijn, omtcdeCfteren van alle Aden van Hoftiliteyc foude geaccordeert die- nen te worden, dat hetBi/awi binnen de Limiten van het Odroy hier bevoorens aen de Ooft-Indifche Com- pagnie defer Landen verleendt niet eer en foude begin- nen, dan een laer nadato van het befluyt van het voor- noemde Beftant, ende wat belanght de Limiten van het üdroy hier bevoorens geaccordeert aen de Wefl: - In- difche Compagnie dat het Beftant aldaer nieteerfou- de beginnen dan een hülf jaer nadatoals vooren, wel verftaende dat indien hec advys Vanweghen 'tpublijck ten wederzyden van 't meergenoemde Beftant binnen de voorfchrcve refpeftive Limiten eer kan wefen, dat van als de Vyandtfchap daer ophouden fai, maer indien na de voorfchreve tydtvan een jaer ende half jaerrefpe- ftive binnen de voorfz refpeöive Limiten der voorfz Oöroyen èenighe Ade van Hoftiliteyt daer fai fijn ghe- daen, de fchade fai fonder uy tftel worden gerepareert.
XV.
Op de fubftantie van twee naeft voorftaende Articulen hebben de Heeren Ambaffadeurs van den Alder-Chri- fbelijckften Koningen die van Groot Brittangie onfterf- félijcke Memorie denleften Marty in het laer 1605». ge- daep dc nàyiòlgedde verkW
Nóus Ambafladeun des Roys 'Trts-ϋΗπβίιη &dcla |
Grande Breta^ae, & nous Deputés de MesCeurs les Eftjts Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, CertiiEoni par ces prefentes, qu'eftans ce jour d'hiiy dernier du moii delWars 1605;. aflembles en cctte Ville d'Anvers, avec les Sieurs Deputés du Roy Catholique & des Serenisfi. mes Archiducs Albert & IfabiUa, grand different fe feroic meu pour les commerces des Indes. que les Depute's def- dits Üieurs Archiducs vouloienc bien confentir degtéi gré 4U nom dudit Sieur Roy, és mots & termesconte- rues és Articles quatre&cinquiémedeUTrefveiqu'ils diloyent n'eftre luffifanspourexponcrledit Commerce en ce que mention expreOe n'y fut faite des Ww^dontils s'abflenoient d'ufer pour certains reipcAs , qui ne font d'aucun prejudiceauxdits Sieurs les Eftats,mais regsrdent feulement le contentemenr particulier dudit Sieur Roy, qui entend les en laiffer joüir parefï.ét ,en touteliberté pendant laTrefve,fans y donner autun empefchement foie à Jeurs fubjeös & à ceux qui trafiqueront aveceux, OU eux Princes &peuples qui leur permettront leditTre- ficq en leur pays; Ce que toutesfois Nous Deputés deftlitj Sieurs les Eftats, ne voulionsaccepter, requeransqueles 1-ttdes fuilent noromement exprimés, & l'Artide couchc fi intelligibltment, qu'il n'yeuftaucuneambiguitény pretexte pour y faire difficulté àl'advenir. Ayanslefdits Deputés, tant des Archiduc^ que des Eftats priez Nous Ambafladeurs desRoys Tris-Chrefijtn & de la Grande Bri· tagne qui eftions prefens à leur difpute, de vouloir ayder àcompofer ce different, commeayions fait ceux adve- nus és flutres Articles du Traitte, à quoy nous ferions το- Jontiers employé eflayans de periuadeur aux Deputés des Archiducs de faire l'expresfion dont üsefloientrcquis, puis qu'en lafubfiftance delachofe ilseftoientd'iccord & affirmoyent avec grands SermentSjque ledic Sieur Roy d'Èfpagneavoitaccordéiceluy commerce de bonnefoy, &cnintenticn de n'y jamais cortrevenir, rcmonltram d'autre part aux Deputés des Eftats qu'ils avoyentausfi I fubjed de fe contenter del'expresfiencontenucauxdits I Articles quatre & cinquiéme comme cihns fuffifants, I fans qu'il foit befoin d'y adjoufter ce qu'ils defirent de ; plus:mais les uns & les autres perfeverans en leur opinioci I en forte que leditTraitté fembloit devoir eftrerompuà I cétoccafion j Enfin nous Deputes defdits Sieurs Eftaii aurions dccla/e' eftre ccxnters d'accepter lefdits Artide» pourveu qua lefdits Sieurs Roy Tres-Ckreflie» &dela Grande Bretagne,c\'àsM&m priésde la part des Eftats defe vouloir rendre guarands de Tobfervation de laTrefvc avec affeurance de leurfecours encasd'Infractioncon- lentent de s'obliger fpecialement pour l'obfervation du- dit Commerce comme promis & accordé par lefdits Ar- ticles ausfi valablement, que fi le mot des Indes y eftoit exprimé , ce que Jes Deputés des Archiducs auroient de- rechef declaré eftre veritable ; Et que ledit Sieur Roy en- tendoit garder de bonne foy ce qu'ils promettoient en fon norn, & nous Ambaffadeurs iufdis promis Scconfenti à cét occafion defaireiceluyTraittédeGuarantieenla fuldite pour eftre bien informés que leursMaj eftés auront Maj eftés auront agreable, tour ce que ferons, pour par- venir à la Conclufion de ladite Trefve, dont les Deputés dee Eftats fefontcontemés, öcontparefreélarreftéde durre le Traitté d'icelle Tréve, ce qu'ils n'euffeotsu- trement fait, ayans enfemblementNous Ambafladeuii fufdits & Deputés desEftatt,dreffé & figné leprefenC Ade, que certifions & affirmons à tous qu'ils appartien* dra cftre veritable fur noftre foy & honnsur.
Fait à Anverslesan & jours fufdit. „
Eftoit figné,
P. loannya, lilye de la Vhce, Rujp, Ri: Spencer > R»' dolche U^tfmood, GnìUeauwe Loiiis Cornie de Ntjf*»' W. deBrederadt, Cornelit van Gent. ίβία»ΐ'α» ϋΙ· Je»l>artievelt j R. Malderie. G. v. V.einjft, G. Hi/Ìi"" lehanShitht Ab.Coenden.
i
XVL
Wy AmbaiTadéurs van de ChrifteVyckfle Koniogh 1 yan de Koning van QrtetBrittêngieM, en wy gcdeputew-
dCB |
-ocr page 208-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
van mijn Heeren de Sacatcn Generael der Vereenighde Hcderlandenjcertificeïen door defe tegenwoordigenHac terwijl wydefen dag, de lefte van demaent,in'tjacr 160«? in defe Stadt van Antwerpen vergadert, met de Hce- ren Gedeputeerden van den Catholijcken Koningh, en di-rSereniffime Attt»-Ïii.ttog'iD,All>ertttse.nlfaheUaieta proot verfchil ontftaen en gerefen fouzijnotn de com- mercie en koophandel der Indien > die de Gedeputeer- den der gefeyde Heereo Aerts-Hertogen wel willen con- lenceren gewillighiijck in denaem van de gefeyde Heer Koningh» inde termen en woorden > begrepen in't 4 en f Articul van de Treves, die iy feyden niet fuffifant te lijnom de gefeyde Commercie te verklaren, vermit»- »er geen expreffe mentie van d'Indie» was gemaeckt.dacr jffy fich onthielden tegcbruycken, om fekere refpeéten» die van geen prejuditie en nadeel zijn aen deghefeyde Heeren Staten, maeralleenlijck betrefiFen de particuliere contentement en vernoegingh van de gefeyde Heer Ko. ningh, de welcfc verftaet hen die te laten gebruycken by cftót en met'er daet,in alle vryheyt, gedurende de Tre- ves,(onder daer in eenigc verhindering te geven,'t fy aen hun onderfacen, en aen de genen, die met beo fullen tta- fijqucren en koophandel doen, ofraethun Princenen volleen, die de gefeyde Traiijck in hun Landt aen hen ful- len toelaten:'twelck nochtans wy,Gedeputeerden der ge- feyde Heeren Staten, niet wilden aenneemen, verfoec- kende Ìat ƒ iWiei» voornamelijckfoudcn uytghedruckt lijn,en dat men 't Articul foo klaer fou ftellen dat'er geen wyffelachtigheyt öoch fchijnwasomvoor'taenftaendc eenige fwarigheyt daer in te maecken. Hebbende de ge- feyde Gedeputeerden, foo wel der Aerts-Hertogen, als der Staten,ΟΠ5 gebeden, Ambaffadeur van de Cbrtfiet^k- Koning,en van de Koning van Groot Brittenje, die by hun verfchil tegenwoordigh waren,dat wy defe twift fou- den willen helpen beflechten, gelijckwy metdegeenen gedaen hebben, die in d'andere Articuien van 't verdragh voorghekomen zijn. Daer toe wy ons gaerne lieten ghe- bmycken,pogende de Heeren Gedeputeerden der Aerts- Hertogen t'ovorreden tot het doen van d'expreifie ende uytdruckinge, daer toe fy verfocht waren, dewijl fy in de fubftantie van de faeck eens waren, en met hooge Eeden bcveftighden,dat dc gefeyde Heer Koning van Spangien defe Koophandel getrouwelijck had veraccordeert, met intentie van nimmer daer tegen te doen, vertoonende van d'andere zyde aen de Gedeputeerden der Staten, dat fyoockoorfaeck hadden om fich te vernoegen met d'ex- preffie en uytdrucking, begrepen in 'tgefeyde vierde en vyfdeArticul,als fuffifant ziijnde,fonder dat het nootfakc - lijclt is het geen, dat fy meer begeeren,daer by te voegen. Maer fy bleven beyde foo ftijf b/hun opinie, dat het fcheen dat het gefeyde Traftait om defe oorfaeck gebro- ken fou worden. Eyndelijck hébben wy Gedeputeerden der gefeyde Heeren Staten verklaart vernoegt te zijn met de gefeyde Articuien aen te nemen, behoudens dat de gefeyde Heeren,de ChrifleiyckfieKoning, en de Koning van Greoi Bnttauje,hici voor gebeden van wegen de Sta- ten,fich willen befchermers maken van d'onderhoudingh van de Treves, met verfekericgh van hun fecours en by- itandi in cas van infradie en brekingh, confenteeren tot fich fpetialijck te verplichten tot d'obfervatie en onder- houding van de gefeyde Koophandel, als belooft en geac- cordeert door de gefeyde Articuien, foo krachtig en vaft, als of de naem van ladien daer in uytgedruckt wasj'twelck de Gedeputeerden'der gefeyde Aerfs- Hertogen weer ver- klaert fouden hebben waerachtigh tezijn,en dat de gefey- de Heer Koningh verftondt getrouwelijck tc bewaren 'tgeen fy in fijn naem beloofden. En wy voorgenoemde AmbaCTadeurs hebben belooft en geconfenteert in defe Relcgcntheytdtt Traöaet van Garantie en befchermlngh te maec(ten in de gefeyde forme, om wel geinformeert te zijn dat hun Majeileyten aengenaem fullen hebben al tgeen, dat wy fullen doen, om toihetbefluytvende gefeyde Treves te geraecken, daer'meê de Gedeputeer- den der Staten (ich hebben vernoeght, en metier daet gearrefteert hebben het Trailaet van defe Treves te fluy- '^"'^«'elck fy anderfints niet gedaen fouden hebben,heb' bende gefamentlijck wy voogenoemde Ambafradeurs,en 'jedeputeerden der Stateqghemaeckten gerekentdefe tegenwoordige Afte, die wy certificeeren en bevcftigen. |
aen alle, aen welcken het fai behooren 1 waerachtigh te zijn,*op onfe eer en trouw.
Gedaen t'Antwerpen , ten voorgenoemde dagh ea jaer.
Was geteeckent. ·
P. lanny», Elye de U Place, JLujfi, Ri: Spencer, Rodo/pèi WivWeod, Willem Lodevijck Greef tianmjfou·, v»*Brederode,ComelisvenGent 3 loha» vtnólde». èarnevelt. R. Malderee, G. v. Renejpi, G. Hillama, U· hàn Sketh, Ah. Coenders.
X VII.
De Onderfaten ende Inwoonders van de Landen vati den voornoemden Koningh en de Staten, doende Traf. Jjcque in de Landen d'een van d'andere, en fullen niet gehouden wefen te betalen meerder Rechten ende Im- pofitien als de eygen Onderdanen refpcAive, invoegen dat de Ingefetenen ende Onderdanen van dc Geünieer- de Provintien fujlen fijn ende blyven ge-eximeert van feeckere twintigh percfento , ofte oock dierjehelijcke mindere, meerder, ofte oock andere ImpoUtieü die den Koning van Caililicn geduyrende den voorgaenden Trevei geheven heeft, ofte noch geduyrende bet Beftanc foude willen heffen op de voornoemde Ingefetenen end£ Onderdanen van de Geünieerde Provintien, ofte tot lafte van defel ve boven of meerder als op fijn eygen On- derfaten.
xviir.
Doch in cas het voornoemde poinc in vo^hen hier boven geftelt van den voorfz Koningh van Caitilien niet en foude konnen werden geobtineert» fullen de Hee· ren haer Ho. Mog. Extraordinaris Ambai&deurs ende Plenipotenttarifen alvootens daer op met den Vyandt de begonnen Handelinge af te breecken, daer van rapport moeten doen door een ofte meer uyt haer middel af te fenden ende nader laft te ontfangen.
- XIX.
De Heeren Koning ende Staten en fullen buyten haeir refpeàive Limiten van depafleerende Goederen noch te Water noch te Lande gene inkomende» uytgaende ofte andere laften ontfangen.
X X·
Die Onderfaten van de Heeren Koningh ende Staten fullen reciproquelijck in de Landen die eene van den an- deren genieten haren ouden Vrydom in deTol-rechten, daer van fy-luyden voor den aenvanck van de Oorloge in Vredelijckepofledie Gjn^weeft.
De Frequentatle, Converfatie ende Commercien tuf- fchcnde refpedlive Onderfaten en fai niet mogen belet» ende daer eenfghe beletfelen fouden moghen komen t'ontftaen, defelve fullen datelijck afgedaen moeten wor- den.
XXII.
Ende fai den Heer Koningh van den dagh af dat hei Beflandt fai worden geflooten doen cefTeren op den Rhijii en Malle de lichtinghe van alle Tollen die voor dato Van den Oorloge fijn ghcweeil onder bet reObrt ende di Arid: der Vereenighde Nederlanden > namentlijcken mede_ van den Tol van Antwerftn nodi elders van weghen de' voorfz Koningh fai worden ontfangen > behouddijck ea op Conditie dat die Heeren Staten van Zeelant recipro- quelijck van den voorfz dagh af tot haeren lafle fullen ne- men , ende eerfl van alfdan betalen die laerlijcxfe Ren- ten , die op den vooifz TolvanZeelandt voorden lare vyfthien hondeittwee-en-fevemigh lijn befeten'd^Vaf de Proprietarifen en Renthefifers voor dato vande voorfz Oorloge in PofTesfie ende ontfangh fijn geweeft,foo oock van gelijcken fullen doen die Proprietarifen van de vopr- fchreve andere Tollen.
XXIIL
Het wit ghefoden Sout uyt defe Landen komende in de Landen van de voorfchrevè Heer Koningh van her- waerts over en fai niet moghen verboden, nochte hoo- ger als het grof Zout belaft, maer met egale laflen ten weder-zyden moeten befwaerdt wordeo Aide bly* ven. '
ψ |
-ocr page 209-
xgz ν E R Η A E L
XXIV.
De Revieren de Siheldt, Item de Canslen van V Sas,
Swün ende andere Zeegaten daer op relpondercndc, füllen van dezyde van de Hecren Staien gcilooten wor- den gehouden j geduyrendt^^n tydt vjin het Beftant.
De Schepen ende Goederen koniende inendeuytde Havens van Vlaenderen refpedlive iullen mecibodanige Itnpofitien en andere laften by den voorfz Heer Koning moeten befwaert worden ende blyven alj de Goederen de Schelde ende de andere Ceaalen in het bovenftaen- de Articul begrepen in 'c op ende afgaen refpeftive be- fwaerdt worden j gheduerendc den tydt van het Be- ftanr.
XXVI.
Ende even verre dat op dc Stcpulatie vande twee naeft voorftaende pointen fwarigheyt foude mogen gemoveert worden aen de zyde van de Plenipotentiarifen van den voorfz HeerKoningh, en fullen deHeeren Plenipoten- tiarlien van haer Ho. Mog. de voorfz twee poir.acn niet mogen laten gliflieren, maet daer op blyven infilkren en hun wedervaren aen haer Hoogh Mog. overfchryvcn om daer op refolutie t'ontfangen.
XXVII.
In cas aen de Heeren Exiraordinaris Ambaffadeurs en Plenipotentiarifen voorghedraghen mocht worden > een ofte meer poinöen Concernee^ende d'admiffie van de publijcke exercitie van de Roem/che Rehgie. fullen het felfdc p!at alflaen, en in geenen oede aomiiterefi eeni· ghe de minfte propofitie ofte ftipulatie van d- Vyandt ten regarde van de Pafifien ghchoorende onder 't rclïói t van deien Staet, ende fullen de ghemclJe Heeren haer Hoogh Mogende Extraordinarii Ambjflaaeurs forghe moeren draghen ten eyndede Kercken len Piai ten Lan- de foo in deBaronnie v&n Breda. Marquifaet van Bfr· ehia en elders moghen wefen voordeühemeenre van de Gereformeerde Religie, ende werdt demeer-ghc- melde Heeren Extraordinaris Ambaflkdeurs ende Ple- nipotentiarifen mltfdefen exprelklijck ghelaft geeue dijptnfaiie ofte mtderatie by occalie van de aenitatn- de Handelinghe tot Munilertoe te ilaen ten regarde van de Placcaten van defen Staet jeghens de Ïau/ge- fttde.
XXVIII.
De Onderfaten ende Inwoonders van de Landen van de Heeren Staten fullen hebben defelve vefieeckenheyt ende vryheyt in den Lande van de voorfz Heer Koning, die geaccordeert Is aen de Onderfaten van den Koniugh van Groot Brittanghn by het Traöatt van Vrede, enue die fecrete Articulen ghemaeckt mee den Conneftabel van Caftilien daer aen om kortheyts wille gerefereerdt
XXIX.
De voorfz Heer Koningh fai metten eerften doen ver· fien, dat bequame eerlijcke plaetfe geordonneert worden tot begravinge der Lichamen van den genen die van de fijde der Heeren Staten onder het gebiet van den voorfz Koningh komen te overlyden, ten minltenindePro- vintien ende Landen van herwaerts over.
XXX.
De Ingefetenen en Onderdanen van den voorfz Heer Koningh binnen defe Landen komende lulleu haer ten refpefte van dePublijcqitenQodts-dienil moeten dragen ende qomporteren ia alle miodeftie, fonder met woor- den oftewerckeneenigh (irhandaelte moghen gheven, nochte lafteringen fpreeckcn.
XXXL
j Die koppluyden,Schippert, Piloten,Scheeps-voick, haer Schepen, Koopmanfchappen, Waren ende ande- re Goederen haer coebehctorende, fullen niet moghen^ «engheflagen nochte gearrefteerc worden, >c fy in krach- te van eenigh bevel generael ofte particulier, ende voor wat faecke dattec fy van Oorloge ofte anderfints, Ìelfs niet öndef pretext ven hem daer van te willen laten die- nen voor de confervatie ende befchermenifle des Lants, deer onder men nochtans niet en verftaet te begrijpen die aenflagingen ende arreften van de luAitie > door de ordinaris wegen ter oorfaecke van eygen fchulden. Obli- gatien ende bondige Concraflen van den genen jegbens den wekken die voorfz aenfl-igingen fullen fijngedacn, daer inne geprocédeert fai worden j gelijckgebruycké- lijck is na recht ende redenen. |
XXXII.
Daer fullen ten wederzyden eenigeRechters in ghé- lijck getal worden gecommittecrt, by forme van cém- bre mipartie die hunne Refidentie fullen houden in de Nederlanden , ende dat op aliulcke Plaetfen , hcc {} overhandt, dan onder het ghebiet van d'cene dan van d'andere, na datfulcx by onderlinghebewilliginghefal goetghevonden worden, welcke wederzij dis gheitelde Rechters volghens deCommiflieendelnitruftiehunte geven, fullen opficht npmen over de Handelingedcr Ingefetenen defer voorfz Nederlanden, ende delaften ende Impofitien die ter eenre ende ter andere fijde gehe- ven fullen worden op de Koopmanfchappen, Ende in- dien de voorfz Rechters komen te bevinden dat daer ia ter eenre of ter ander, of wel ten beydea fijden exc« werde gepleeght, fullen 'tfelfde exces reguleren eade modereren , voorts fullen de voorfz Rechters examlne· ren de queftien over de non executie vanhetTradaec, alsoock deContraventien van dien, die intydenende wylen fouden mogen komen te ryfen foo in de Landen van herwaerts over, als oock in de verre afgelegen Ko- ninghrijcken, Landen, Provintien ende Eylanden in Europa ende daer op /«nmariécRdedep/af/odì^onetea ende uyrfpreecken *t geene fy in Conformiti van het TraAaet bevinden fullen te behooren, ende fulleo de Sententien ende difpofïtien van de voorfchreve Rech- ters ter executie worden ghefteldt door de Ordinaris lu· Aitie eer plaetfe alwaer dc Contraventie isghefcbiedt, of wel jeghens de Perfoonen van deContraventeurs, na datfulcx na gheleghentheyt fai worden gerequireerc, ^nde fai de voornoemde ordinaris lullitieingeenghc- breecke mogen blyven de voornoemde executie te doen ofte laten ghefchieden, ende contraventie te repareren binnen den tydt van .,...,.......,..,...
na dat de voorfz Ordinaris luftitie daer toe fai welden ver- focht.
ΧΧΧ1Π.
Indien eenige Sententien ende Vonniffen ghegheven waren tuflchen Perfoonen van verfcheyde parthyen niet gedefercert wefende 'tfy in materie Civile ofte Crimi- nele , die fullen niet mc^hen ge - executeert werden jeghens djePeifoonen der Gecondemneerden, nochte hart; Goederen, geduyrende't voorfz Beftant. Endeen fullen egeen Brieven van marqué en repreitilien geaccor: deert worden, gheduyrende'het felve Beftant, teufy met kenniflè van laecken, ende in faecken in deweicko fulcx is toegelaten by de Keylcrlijcke Wétten en Coü- Itiiutienj ende na de ordfegefteltby defelve.
XXXIV.
Men en fai niet mogen aenkomen, innekomen ofte blyven in de Haven, Bayen, Plaeyen ofte Reden van den Lande d'eene van de andere, mee Schepen onde Voick van Oorloge in ghetal, 'tweick ioude moghen fufpitie geven, fonder verlof en toelatinge van den gee- nen , onder dewelcke de voorfchreve Havenen, Bayen, Playen, ende Reeden zijn^ ten ware menghedreven werde door tempeeft ofte gedronghen werde 'tfelvete doen door noot, ende omme te (chouwen eenige peri- culen van de Zee.
XXXV.
Die gene opten welcken de goederen fijn aeogeflagetj ende geconfifqueert ter oorfaecke van den Oorloge, of- te hare Erfgenamen, ende die haer recht hebben fullen l'hebruycken defelve goederen gheduyrende hetvoor^ fchreve Beftant, Ende fuJIen de poffeiEc van dien iea- nemen by haer eyghen authoriteyt, en inkrachtcvan dit Traftaet fonder dat van nooden fy te hebben recours aen .de luftirie niet teghenftaende alle incorporatien voor den Fifque, ATerpandinghen, gedaen Giften,Trt* öaten, Accorden cndeTranfaftien, ende^watrerun· ciarien fouden mogen gefteldt fijn in de voorfz Tranfa- öien omme uy t te fluyten van een ghedeelte van de goC' deren die geene die defelve behooren toe tèkoomen, met lafte nochtans datfe daer van niet en fullen mo- ghen difponeren , nochte defelve ^fwaren ofte ver- mioderen, haogeadfr den tydt van 't vvorfz gbebruyct«
cc Λ |
-ocr page 210-
van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i
ien waf e fyluyde verworven hadden toelatinghe van de voorfz Heeren Koninck ofce Staten.
XXXVl.
Den 7 luly 1610. istotdiluddatievan'tbovenfhendc Articul verdragen, dat alle goederen epde Rechten die in kracht van het Traftaet van den 9. April x6o$. rccipro- quelijck den ouden proprietarifen > haren erven ofte Adie van defelve hebbende fijn gereftirueert, ofte doen ter tydc noch moften gereftiiueert worden y fullen by den felven Proprietarifen mogen verkocht worden, fon- der dat van noode fai wefen daer toe particulier confent te verwerven, uytgefondert den eygendom van de Ren- ten die van w 'gen den Fifqucn in plaetfe van de ver- kochte goederen fullen worden bekent, mitfgadersdie Renten ofte Aitien ftaende tot lafte van de Fifquenre- fpedlive.
xxxvn.
Indien de ontruymlnge der goederen ende Rechten die behooren gereftitueert te werden tot eenige plaet- fen wordt gedifficulteert, den Rechter van defelveplaet- fefal datelijck de reflitutie doen effiaueren>en daer inne gebruycken den kortflen wech, fonder dat onder pre- text van onbetaelde capitatie ofte anderfints, die rcititu- tie van die ial mogen gediflèreert worden.
XXXVIII.
De Inwoonderen ende Inghefetenen der Vereenigh^ de Nederlanden, fullen alomme onder het gebiet vande voorfz Heer Koningh hen moghen dietien by sifuicke Advocaten, Procureurs, Notarifen, SolUciteursende Executeurs als hun goetduncken fai, die oock daer toe {des noot ende veriochtfijnde)by den Ordinarii Rech- ter gelaft fullen worden, des fullen de Ingefetencn ende Onderdanen van de voorfz Koningh komende onder bet gebiedt van de voorfz Heeren Saten vite verja oock geniettn geüjck behulp.
XXXIX. , ·} , 't Welck óock plaets hebben fai ten proffijtevan dc
Erfghenamen van wijlen den HeercP«we venOr^ngit felfs voor de Rechten die fy hebben in de SaHntt^ia het Grieffchap van Bourgoigne , die henluyde fullen wedergegeven ende gelaeten worden, felfs mette Bof- fchen die daer van dependeren, ende aengaende het Proces van Cailelhlin geinftitueerf by het leven van wy- len den voorfz Heerc Princevan Orangein*t Hof van Mechelen jegens, den Procureur Generael van den Ca^ tholijcquen Koningh, deweicke andermael belooft by delen tergoeder trouwe her.luyden te doen gevpn luffi- tie in alle rechtveerdigheyt ende finceriteyt binnen een jter fonder langer vertreck ofte iiytftel, na dat vervoigh by hen fai wefen gedaen. Ende dat te meerder pm dat geduyrende het voorgaende Befliant'tfeifde volgens het ιψ Articul van dien hadde behooren geefféftueert te Worden, 'twelck door faute van d'andere zyde ni?C en is gefchiet. t .
L.
Den7. January i<5io· istotdilucidatievanheteerftc Liihvan het voorftaende Articul verdragen, dat onder de reftitutie van de Goederen ende Rechten by den Tra- iate van den 9, April lioj.geaccordeert oock yerftara worden begrepen te fijn de Goederen ende Rechtep ge: legen inde Giaeffchappen van Borgondie» ende leis 3 ende het geene volghende den felven TraÖate ende Handelinghe van den voorfz 7. Januarv noch niet en is gereftitueert, ial aen den Proprietarifen > .hkreti Erven ofte Aöie van den felven hebbende van beyde fij X <ien alomme metten eerften ter goeder trouwe gerêlii·· tueert worden.
XLI.
Indien de Fifque heeft doen verkoopen vandeeene ende andere zyde eenige geconfifqueerde goederen, die geene, deweicke die fouden behooren uytkrachte van het jeghenwoordigh TraiUet toe te behooren, fullen gehouden wefen haer te contenteren met Intereft van den Prijs jeghens den Pcnningh fefthien, ommeeëlc- ken fare gheduyrende het Beftant betaeldt te worden op de neerftigheydt van den genen die befitten de voor- ichreve Goederen, anderfints fai henluyden geoorloft hen te addreflcten aendc verkochte gronden vibde |
XLII.
Deo 7. lanuary i^io. is tot dilucidatie van'tboven· ftaetkde Articul verdraghen, dat van verkochte afghe- loft^Renten pftcCapitaien by ofte aendeFiiquenre- fpeaive, fullen Brieven verleent worden aende Pro- prietarifen, hare Erven ofte hare AÖie hebbende, die hen dienen fullen voor bewijs declaratoire in Confor- mitévanhctTra<Saet van den p. April i(So9 mette aflig- natie van laerlljckiche betalingeopeenRentmeefterin dc Proviotisn daer die verkocht ofte gheloilzijn, die daer in f»I worden gedenomineert, ende fai den Prijs gereeckent worden na de eerfte veikoopinge publijcque- lijck of anderfindts na behooren ghedaen , het eerfte laer Renten daer van fai verfchynen ende betaelt wor- den een Iter naer dato van het beiluyt van het Tra- öaet.
XLIII.
Maer indien de voorfz verkoopingen ghedaen waren by luftitie voor goede ende Wettelijeke fchuldcn van den geenen die de voorfz goederen plegen toe te behooren voor de Confifcatie, 't fai haerluyden geoorloft fijn ofte hare Erfgenamen ende recht van den felven hebbende die na haer te nemen, betalende den prijs binnen een laer te reeckecen van dendagh vanhetjegenwoordigh Tradlaet, na welcken tydt fyluyden daer toe niet meer en fullen ontfangcn worden, ende de voorfz aennemin- ?e ende verkoopinge by haer gedaen zijnde, fullen fy- uyden daer van moghen difponeren, gelijtk haer goet- duncken fai, fonder dat van noode fai wefen tc verwer- ven eenigeandcre toelatingen.
,..,„, XLIV.
Ende wat belangt de reftitutie der goederen, endede toelatinghe vande verkoopinge van dien in't generael > defes aengaende wort hier vooren gcfproocken. X£j V.
Men en verftaet nochtans niet de voorfz nae-haer'ne· minge plaetfe te geven in den Steden, omme decrooce incommoditeyf ende notable fchaden. die ont^ngen fouden de verkrygers ter caufe van de veranderingen en reparatien d'e fyluyden fouden mogen gedaen hebben ia de voorfz Huyfen daer, van de liquidatie foude wefen te feer langende befwaerlijck.
XLVI.
Ende foo veel aengaet de reparatien ende verbeterls- geq. ghedaen aeri andere verkochte goederen, daer van die herkoopinghe is toegelaten, indien die worden go· pretendeert, ^ Ordinarie Rechters fullen recht doen met kennifièyan.faecken blyvende die Gronden ende Erven gehypothequeert voor de fomme daer toe die ver· beteringen fulleq worden gellquideert fonder dat noch- tans geoorloft fai wefen aen de vooriz koopers tc gebruy· ken recht van retentie, omme daer van betaelt ende vol- daen te wefen.
. in XL VIL Alle verfwegen goederen ende Rechten, Meublen , Imm'eublen f Renten , A&icn , Schulden, Crediten ende andereiiie piet by den Fifquen mat goede kenniflTe en fijn gefaifeert voorden daghvan hetbelluyivandic Tratàaet, fullen de Proprietarifen, htre Erven ofte den geenen die AAie van den felven hebben,met alle Vruch- ten., Renten, opkomften endeproffijteninvryedifpo- fitie.volgen. Oock en fullen die vcrfwijgers nochte ha- ren Erven by de refpeöive Fifquen ter oorfaecke van dien niet moghén gemolefteert worden, maer de Pro- prietarifen 1 haten Erren, ofite dichtteASiehebben* iullen jeghens eenygelijckdiefaengaenderecht hebben» als voor haer eygen goet.
XLVIU.
Die Boomen afgehouwen na den dagh van het befloyt van het Travet, ende die ten felven dage noch op tea gront hebbeci ghelegen, oock die verkocht fijnde ten*" voorfz dage^noch ongehouwen waren, fullen denpro-
Erietarifen vpighen, niet tegenftaende die gedane ver- oopinge, ende fonder dat fyluyden gehouden fulleq wefen eenigen prijs te betalen.
■ - XLIX. . De Vruchtênj Hueren, Pachten ende inkomen van da Heerlickhefe, Landen, Thienden, ViOcheryenjHay- fen, Renten cn andere opkomften vande goederen, die j&V"' volfeen» |
-ocr page 211-
iS6 V E R Η A E L
volghens het Tradtaet moeten gereftitueert worden, 'verfcheenen na den dagh van het befluytvtn hetfelve Traftaet, fullen voor het gheheele laer den Proprie- tarifen > hare Erven ofce Aöie vanden ielven hebbende, volgen.
L·
De gemaeckte Huyre van de geconfifqueerde ofte ge- annoteerde goederen (niet tegenftaende die voor vede jaren fijn gemaeckt) fullen mettet jierdaer in 'cTraöaet Tal worden geflooten , geexpireerc wefen na het gebruyck van de Plaetfen refpeÖive daer die goederen ghelecghen zijn, ende fullen dié Huyren na een dagh van 't voorfz Traàaet i verfcheeoen als hier voeren verhack >s,aen de Proprletarifen betaelt wor^n.
Wel-verftaende dat indien de Bruycker van de Goe- deren voor de Vruchten van de alfdan aenftaende Ougft eenighe koften aendefelve goederen ghcdaen heeft, dat defelve koften na cofturae ofte tot difcretie van den Ge- rechte van de plaetfe daer die goederen gelegen Zijn, ful- len werden by den Proprietarlfen betaelt aen den Bruyc- ker.
LU.
De verkoopinge van de geconfifqueerde oft«eanno- teerde goederen gedaen 't federt hecbeiluyt des Tradaets ■worden gehouden nul>en gelijcken die te voorcn gedaen fijn tegen» de verdragen ofce accoorden meteenige Ste- den in'c particulier gemaeckt.
L111*
Oo Huyfen van particulieren, die gereftitueert fijn ofte ghereftitueert moeten worden volgheDsjhet Tra- öaet , en fullen reciproquelijck metGuarnifoen ofte «nderfindtf niet anders ofte vordert belaft worden van die Tan de andere Onderfaten van gheiijcke gheleghent-
LIV,
Nleitiandt en ial ter eenre ofte ter andefe djde direÖB- Ujck ofce indireftelijck in 't veranderen vàn fijne woön- plaecfe belet worden i midt* beutlende die Rechten daer toe ftaende , ende waren daer eenighe beletfdeïi gedaen federt het TraAaet, fullen datelijck'worden af·
gedaen. LV. '
Indien eenige Fortificatiën ofte publljcke wercken ge·: daen fijn van de eene ofte andere z/de, met toelatinghe ende authoriteyt van de fuperieurs in de plaetfe daer van reftifutie behoort gedaen te worden door Traöaet, de Eygenaers van dien fullen gehouden wefen haertecon- tenteren met de eftimatie: die ghedaen fai worden byd< Ordinarle Rechter foo van de voorfz Plaetfen, ali van delurifdidiedie fy daer hadden , ten ware Parthyen on- derlinge accordeerden. j^yj
Den /wTO</nJanuary i($io.ishetbovenftaende Atti- cul dui verre geamplieert, dat voor die goederen tot Fortifigatie , publyaue Wercken ofte God»-Huy- fen geappliceert den £yghenaer fatifàdie gedaen fai wor·
LVII.
Aengaende de Goederen van Kereken, Collegien , en andere pieufe phietfe gelden in de Vereenighde Provin. tien, dewelcke waren Leden dependerende van de Ker- ken Beneficien ende Collegien die fijn vandegehoor- faemhey t van de vooriz Koning,'t gene niet verkocht es il geweeft voor den i lanuary fai hetiluyden weder gegeven en gereftitueert worden, en fullen daerinne we- der komen, oock by haer eygen authoriteyt ende fonder behulp v8nJuftitie ,omm'e'tfelvetegebruyckeo, ghe. duerende het Beftant ende fonder daer van te mogen dl- fpooeren, na dat hier vooren gefeydt is ; maer voor den geenen die verkocht fijn voor den vöorfz tydt ofte gcge · ven in betallnghel^ de Staten van eenighe Provintie, die Rente van den Prijs fai hàer betaelt worden t'dcken lare naer advenant den'Pennïog feftieh by de Provintie , die de voorfz verkooplng^e fai hebben gedaen, ofte de voorfz goederen gegeven in betalinge ende oock geafiig- neert in fulcke maniere, dat fy mogen w^nverfeec· kert, van gelijcken fai gedaen ende geobfervWrt worden, vui de fijoe van de vciorfz Heer Koning< |
LVIIL
Die genen aen den wekken die geconfifqueerde goe. deren behooren gereftitueert te worden, en fullen niet
fhehouden wefen te betaelen eenighe achterftallenvao Lentcn , laften , ende debvoiren fpecialijck gheafiè. öeeit ende geadfigneert op defelve goederen voor dee tydt dat fyluyden die niet en hebben gebruyckt, ende foo fyluyden vervolght ofte ghemoveert waren van de eene ofte andere zyde fullen werden geren voyeert als ge· abfolveert.
LIX.
Den 7.Januaiy itfio. Is bet bovenftaende Articulge· dilucidéèrt, hier mede, te weten, dat daer kent<eltjck bevonden wordt dat alle goederen van yemandt van de eene ofte andere zijde gheconfifqueertoftegeannoteert fijn gheweeft, foo dat den felven egeene middelen ca heeft behouden i daer iiVthy die Renten ofte Interefteo van Qoe fchulden verval en, gheduyrende die confida· tie ofce annotatie heefc konnen betalen , diefelveeniàl niet alleen van de reeleLaften ende Renten,maer oock van de generale ende perfonele belaftinghen van de Ren> ten ends Intereften, in den voorfz tydt verfcheenen, bevrydt wefen.
LX.
Men en fai oock niet moghen pretenderen voor die goederen dié verkocht ofte geaccordeertfijnommege- dijckt ofte herdijckt te worden , anders als die opftal- len daer voor diepoiTefleurshen hebben verbonden by de Traihtee daer toe ghemaeckt, met den Intereft van de gefurneerde Penningen, indien eenige gegeven zijn, oock na advenant van denPenninghfeftienalsbo· ven. ,
LXL
Die Jugementen gegeven, ommediegoedereOende rechten »confifqueert, met Parthyen dlegekeatheb· ben den Rechter,ende Wettelijcken fijn gedefendeert geweeft, fullen houden. Ënde en fuliën de gecondela· neerde niet ontfanghen worden, om die tegen te Cegged 1 tenWaiè door ordinaris wegen.
' LXIL
' D· voorfz Heeren Koningh ende Staten fullen Cöm· mïttêren elcx in 't fijne die Officieren ende Mpgiftratén tot de Admlniftratie van de luftitie elide Politie inde Steden ende fterckePlaetfen, dewelcke door het tegen· woordigh Tradaet behooren gereftitueert te worden aeo dePro^^rifen, oaime die tegebruyckengeduyren·*
^ - ' ' LXIIL „ !
Dè voorfz Heer Coningh fai fich moeten obligeren by het Traöaet, dat fijne Roomfch Key ferlijcke Majeftcyt voorts óock het geheele Roomfche Rijck refpeöivelljck fiillen continueren in de neutraliteyt met defen Siaet,
ende.________
traliteytaenbieden.
daer in defelve reö>efi:iveliick tot noch toe fijbgcweeft» falmen recproquelijck van dcfer zydegelijcke üeu-
LXIV.
Ende in allen ghevalle fai de Neutraliteyt met deà Robmfche Rijck vaft dienen ghefteldt
Keyfër ende het-------------.j^ guv.-.-.
ënde fullén ten dien fine iUeif£eMmneffi»tie» gedut* rende de Oorbge in Ouytfchlandt uyt de wegegeleytM in vérgetenifTe geftelt worden. ■
LXV. ^
Men fai by interventie ende Entremife ter plaetfe mui- de bandelin^healomme daer't behoort ende moghelijck fai fijn Van defer zyde alle uytterfte debvoiren end* (M· tien doen ende aenwenden, ten eynde dat den Heer Cbwr-Furft Pêlts aen d'exercitie van de Cheurvorftelljc- ke dieniteyt ende in volkoome poffesfie ende ghe- bruyck van fijn Landen ende Luydea mach wordeii ver- holpen.
> LX VI. Ende fai by dien wech oock ghedacht worden ien« faecken van den Heer Htrli^bt/eaSmmett», eodeSAi v«(ooveelakimtn«8m^ bevordert.
'De faecke vmóeElv^mm, by ende van wegen de Stadt Hamòergh tot Munfter voorgebracht werdende, fa> alomme fulcxendè daer 't behoort ten hooghftenwo·': den gcrecomtnandeert.
Va» |
-ocr page 212-
Vrede-Handelinsh.
D
van de Ncderlandfche Zll
Lxvm.
Van gelijcken fai oock gcdaen worden ten regarde van defaecken van de Stadt Bri«ri»j foo wanneer dcfel ve tot Munftcf by wegen derelve Stadt fuUén werden
voortgcbragbt. ^^^^
Men fai oock van weghen defen Staet «11e moghelijcke debvoi'en doeft cocMunHêr ten eyndedat dePlenipo- temiarifeti van wègheh den Koningh van Fortugaeloock acces tot de befoignes éöde Handelinghealdaer vallende voor hun iotereft fulx ende daert behoort, mogen beko- men jende wat belangt hunne Rejrfe derwaerts fullen de opgbemelte Heeren Pleniporentiarifen van Portugael hieronder het faveur van de Pafpoorten, verleent aen de Plenipotentiarifen van den Koningh van Vranckrijck moeten doen, volgens den voorflagh by den felven Ko- ning in fijn Majefteyte Brief gedaen een haer Hoog Mog. den II.juiy iHr
IjAX.
Jadien de Vyandt ofte oock yemandt anders wie het oockfoudemoghen fijn quame voor te flaen ofirtbc- dencken te ftellen,yS(/^i»/i efepfihorjpttge van Wapenen, fullen haer Ho. Mog. Extraordinaris AmbafTadeurs en- de Plenipotentiarifen daer in niet moghen treden, maér fullen het felve moeten declineren ende alle Provifione· leopfchorfinghe van Wapenen , als ten verfcheyde re- fpeÖe voor het getneene beile in'tgenerael, endeden Snetdcfer Landen in het particulier g»nts ruineuxndt /iWf^'fitalomme met alle moghelijcke middelen ende debvoiren regens gaen j ende de Heeren Extraordinaris Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen van Vranckrijck endeSweden het felve refjjeólivelljck met de redenen daer toe dienende alfoo te doen apprehenderen ende ver- ben, fonder dàf de meergenoemde Heeren Extràordi- ffli/i] AmbaiTadèurs ende Plénipotentiarifén van defen Staetfullen vermogen de gedane openingen endevo^r- flagen tot Provifionele opfchorfinghe van Wapenen iù migt ie mmflecónfideraut ofte beitààen U nmtn, omiliè ten hier Hoog Mog. over te fchry ven, ende daer óp laft teverfóecken.
LXXI.
Die meubelen gbecónfifqueerc ende die Vruchten die vervallen fijn voor het beiluyt van het jegenwoordigh Traàaet en fullen «iet fubjeft wefen tot reftitutie.
LXXH.
DeAftlen mobiliairen , dewelckegcrenoncieertfijn bydevoorfz Heeren Koningh ofte Staten tot profijte van p'irriculiCrefchiildenaren voor dên eerftenjanuary fuileo blijven uycgedaeu van de eene ende andere
fijde.
LXXIII.
Den tïjdt die geloopen heeft g duyrénde den Oortoge, Uhtpmm'tfedert dehjaft 15:67,tot dehaenvangh van dcvoorpendeTreves i als oock den tijt die gheloopen heeft'tfedert d'expiratie van denfèlvetì Treves, tot hét bcfiuyt van dit Traétaeten fel niet worden ghereeckentj óm yemandt daer met te vérkórteo ofteiiiiderfintspre- jedicieren. '
LXXIV. ^
Diegeene die géduyrende den Oorloghe vertrocken fijn in Neutrale Landen fullen gcèieten de Vruchten van dit Beftant,ende fullen mogen woonen, daer hun 't felve Roet dunckt felft wederkeeten In haer oude woonplaet- iedjomthedàerteWooÌfiÌfcniftelleieeckérheytjonderhóu- dende de Wetten van deö Lsnde, (onder dat ter oofaec- «e Vin hare Wöoninge (die i}r luyden fullen doen in wat plaetfe dat het fy) hare Góederen fullen mogen worden aengeflagen ofte fyluyderi gepriveert vanhetgebruyck der felver,
LXXV.
Daer en fullen geen uietme Forten ghemaeckt worden géduyrende 'tvoorfchreve Beflant in de Nederlanden .van d'eene ofte andere zijde, nochte crack nieüwe Vaèr- ten ofte Grachten g^raven, daer door meö ter expiratie van dé te maecken Treves d'eeh ofd'ander vanpartié tt'.%fints ioude konnen voorftuyten , keercn , ofte weeren.
LXXVL |
De Heeren van den Uv/fftv 'm ϋφ» en ftOlea niet mogen worden vervolgt ofte gemolefteert in hare Per· foonen ofte Goederen , gheduyrende 't voorfz Beftant voorde fchulden ghecontraöeert bywylen denHeere Prince van Otingiefedert den fare 1^67. af,tot fijn over- lijden toe,noch voor de vervallen laiten geduyrende het faifiiTement ende annotatie der Goederen diedaermede waren belaft.
LXXVir.
Indien eenighe contraventie van dit BeAantghedaen ware door eenige particuliere fonder bevel van de voorfz Heerèn Koningofte Staten, die fchade &1 worden gere- pareert, felver ter pbietfe daer dieContraventie fai we- fen gedaen, indien fy aldaerwerdenachterhaelt oftewel tot hare wöonplaetfe fonder dat fyluyden elders fullen mogèn vervolgt worden in hare Lichamen ofte Goede- ren in wat maniere dat 't zy , ende en fai niet gheoorloft wefen te komen tot de Waf enen efte breetkem va» dit Bi' fiafftitcT ooiCMcke van dienimaer fai wel toegelaten fijn» ingevalle van openbare weygheringe van luftitie hem te voorfien, gelijck ghebruyckelijck it by Brievn van maf' que efrt^efalien,
LXXVIII.
Alle on>.terfiPeniiren ende difpofitien ghedaen in haet van derOorloge fijn verklaert nul ende gehouden als niet gefchiet.
LXXIX.
Ende is het bovenftaende Articul den 7. January 16te. gheexpliceert dat onder exherendatien in haet vande Oorloge ghedaen worden verftaen begrepen te zijn, die exhereditatien gefchiet, ommeeenighefaecken daer uyt de Oorloghe is ghefprooten , ende die d«cr vandepea" deren.
LXXX.
Die Onderfatén ende Inwoonderén der Landen van de Heêren Koningh ende Staten j van watqualiteytofté Conditiën die zijn j zijn verklalert capabel omme te (ad^ cederiOjdie eene d'andere, foo door Teflament, als fon- der Teibiment,na de coftume van de plaetfe,ende indiéo eenige SucceiEen bier te vöorèn vervallen zijn aen eeni- ge van defelve, fy fullen daerinne worden ghehaht*hòuc ende geconferveert.
t LXXXL
Alle Gevangeni van Oorloge fullen ontflagen worden vandceéneendeanderezijde, fondèrte betaleneenigh rantfoen.
LXXXIL
Aengacnde de Reftanten van de Contributien die tea dage van het befluyt van het Beftant terfaecke van wC' derzijts Laàden ende Luyden noch fullen ftaen te beta- len, diefaengaende na ghelegeotheyt beraemptende vaftgeftelt worden een bequamen Voet ende Ordre» waetopendewaerna de voorfz Reftanten fullen moeten worden gefurneert ende betaelt.
LXXXIII.
Ende en fai tot niemants voordeel nochte nadeel di- re^elljckofteindireilelijck refpeöivelijck ftrecken of- te eenigfints beduyt mogen worden, 'f gemegeduyren^ de Hattdelmghe by mende ófte ghefchrffie ntn eene «fte andert i^defalwordettgefrofoneertrftegeallegeert , maerfuilen foo wel de voorfz Heeren Koning,Staten Gcnerael.ende particulier, als oock alle Princen Graven, Baender-Hee- reai Edelen» Burgers, ende andere Inwoonders der re- fpeöiveKoninckrijckenende Lanideh , van wacquali- teytj Staet ofte Conditie die fijn, blijven in haer recfatj naer inhóut van het Traftaet ende Beftant van dien.
LXXXIV.
De Heeren Plenipotentiarifen van haerHo.Mo.fullen alomme tot Munfter ende daer omtrent precife hebben te letten ende obferveren d'Eèrinde Rat^h deien Staec coropeterende , fonder daer in te cederen ofte toe té ge- ven aen yemant hy fy dan wie hy wil.
Ende ten eynde bet te maecken Traüaet te beter mag worden onderhouden, beloven refpeöivelijck de voorfz Heefen Koningh ende Staten, die goede Handt te hou- den,ende te gebruycken hare macht ende middelen een ygelijck in den fijnen , omme te maecken die paffitgie» •VTy>»»ide die Zee» ende Rivieren navigabel ende feecker jt· rat dh mnrftn van lAtutmaefkert, Zie-Roovtrt, Leef ert |
-ocr page 213-
ν E R Η A E L
2 11
ende Roüvers, ende indien fy luyden die konocn appre- hcndercn de felve te doen ItrafFen met rigueur, LXXXVI.
Belooven boven dien niet te doen jegens ofte in pre- judicie van het te macckenTradtaet , nochte gedoogen gedaen te worden dircftelijck, ende indient gedaen ware 'ciebe te doen repareren fonder eenighe fwarigheydt nochte uytftel. Ende tot onderhoudinge van alle 't geene voorlz is verbint de voorfz Koningh hetn felven ende fij- ne Succeflèuren, ende voor de bundlgheyt van defelve verbinteniffe renuncieert alle Wetten, Coftumen, ende andere faecken daer jegens ftrijdende.
LXXXVil.
Het Tradkaet fai geratificeert ende geapprobeert wor- den by de voorfz Heeren Koningh ende Staten,ende die , Brieven van Ratificatie by die eene den anderen overge- leverc in goede ende behoorlijcke ferme , binnen den tijt van fes weecken , ofte foo veel korter alfmen ten we- derfijden fai konnen accorderen , in defen verftande nochtans dat na het befluyt ende teyckenen van het VoorfïTfaöaer àt Hofiiliteyt ten wde.'fijden niet en fai kommtecefferenvoor en aleer de Ratificatie van denKo. ning van Cafiilim in behoorlijcke fubftantie en forme fai zijn uytgebracht en jegens die van den Staecdcr Veree- nigde Provintien uytgewiflelt.
LXXXVIII.
Sulcx dat ondertofllhen de faecken ten'wederaijden fullen bÜjVcn in foodanighen Staet endetoeilant als de felve ten tijde van het befluyt van het te maecken Trac- taet fullen worden bevonden, ende dat ter tijt ende wijle toe,dat de boven-gemelte wederzijts Ratificatie fai zijn uytgewiflelt endeovergelevert.
LXXXIX·
HetTradtaet fai alom me daer fuixbehoordt ghepu- bliceert worden terftont, naer dat die voorfchreve Ratl- ficatien ten wederzijden fullen zijn uytghewiflelt ende overgele vere, teffermit van al/dan alle Aden van Vyant· fchap.
XC.
De Heeren Plenipotentiarifen en fullen voort aen- gaen van de Handelinghe, gheduyrendedefelve, noch oock na het bi-fluyt van het Tradaet niet vermoghen te nemen oftègheni°ten eenighe Giften ofte Prefentendi- reffelijckofindireéHelijci , opeeni^e» manieren hedmckelijck cfoaiedeBcielijei.op peene van daer overgeinfameerc en- de vervolgbens na ghelegentheyt van faecken gheftrafc te worden.
XCI.
De Heeren Plenipotentiarifen fullen op defe hunne Inftruilie ghehouden Cijn Eet te doen , van dat fy defel- ve oprechtclijck ende fincejdijck fullen achtervolghen endeal.'es daer toe te Contribueren ende bybrcngfaen, dat tot bevorderinghe van dien fai ftrecken ende ter contrarie declineren alle 'tgheene dat tot retardiment of nadeel van dien foude moghen bygebraght wer- den.
XCIL
De Heeren Extraordinaris Ambafladeurs ende Pleni- potentiarifen fullen na haer uytterfte vermoghen ende defes Staets gslegentheyt by interceifie ende andere goe- de debvoiren ende OfBcien willen helpen bevorderen de oudevryheydt die àz Gereformeerde Kercken in Duytf- landt in den lare i (S i8. hebben gehadc,fulx dat iy Heeren Extraordinaris Ambafladeurs en Plenipotentiarifen haer teMuniler foo in het Ecclefiafticq als Politicq fullen mo- ghen bemoeyen met Interceflionalen ende Promotoria- len foo mondelingh als fchriftelijck, doch verder of anders viet :i geconQ'lereert dat haer Ho. Mog. fich met de faec- ken van Duyiflandtw/ei/Z/riiSi/ycifc en konnen ofte mo- gen bemoeyen.
XCIII.
De Heeren haer Hoog Mog. Ambafladeurs Extraor- dinaris fullen t'fijner befte ende btquaemfte tijt ende gelegentheydt fulcx ende daer 'C behoort alle mogelijckc middelen employeren ten eynde dat de Heere Baron Slavata efFeöive mach bekomen fijne Goederen van Smiritfkj in Bohemen , dewelcke door Ligitime ende indifputable fucceflie op fijn Vrou Moeder ghedcvol- sreertfijd. i. ■· |
XCIV.
De opgemelte Heeren Extraordinaris Ambaflàdeun ende Plenipoteniiarifen fullen op de vooriz Negociatie tot Munfter aenhouden dat de Ingefetenen van dele Lao· den, alsoockdeOoderdanen van den Vyandtrefpefti- ve alnoch fai gevolcht worden het reel effed van het .
. . Artide van den voorgaendtn geexpiieerden Trel ves ende het lo. Artide van 't verdrach van den 7. lanui- ry 1610 daer op gevolght, voor foo veel 't felfde eficil over ende gheduyrende den tijt van de voornoemde Treves aen d'een of d'andere zijde niet en is gepte· fteert.
XCV.
Defelve Heeren Extraordinarii Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen fullen by fucces van 't Traöaet tuf- fchen defen Staet ende den Koningh van Caftilien heb- ben te bevorderen dat het Huys te Leuth, aengehooren. ded'HeerGraefvani'/i<i'i>/. aen hem werde gherefti· tueert.
XCVI.
Gheene fecrete Infiruliie fonder voorgaendekennilTe van de Heeren Staten van de rtlpedive Provintien ful- len aen de opgemelte Heeren Extraordinaris Ambafla- deurs ende Plenipotentiarifen moghen worden gegeven noch na ghefonden ; ende in cas fulcx yetwes by de eene ofd'ander Provintieoft yemant anders boven vermo^ den foude moghen worden ondeileydtendegepooghtte doen, fullen iy Heeren Extraordinaris Ambafladcursen- de Plenipotentiarifen 't felfde niet moghen aennemen, maer ftracx verwerpen, ende daer van datelijckadverten- tie geven aen haer Hoo^M^ende.
Defelve Heeren Extraordinaris Ambafladeurs esde Plenipotentiarifen fullen uyt den tyghenhoofde va» defen Staet ende inmediaielyci handelen met den AmbaiTa· deurs ende Plenipotentiarifen van den Koningh van Caftilien, fonder te admitteren eenigen Modiateur, maei by voorvallende different (uilen de opghemelte Heeren beer Ho. Mog. AmbaiTadcurs ende Plenipotentiarifen^ forme van difcours moghet) verbalen aen de Fran;oifche of Venetiaei,fLt,e Minifters het felve voorghevallén Different, om daer op te verftaendeifelver confiderà- tien ende alfdan het felve different mét de voorfchreve confideratien aen haer Hoogh Mogende terftont over· fchrijven ende daer op verwachten derfelver refolutie kóhnende haer Ho. Mog. niet toeflaen, dat buytenhaer eenige veranderinge alteratie ofte interpretatie van ende over de iubftanticle pointen defer Inftruél^e werde ge- daen.
XCVIII.
Ende eerfl: ende alvoorens eenige Handelinge te be- ginnen met de Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen van den voorfchreven Koning van Caftilien, lullen je- gensdefelve uytgewiflelt worden , hatePreceratienniH Volmathten, ende defelve Proruratien ende Volmachten van wegen de voorfchreve Kon ingh uyt tebrengheaby deflèlfs AmbaiTadeurs ende Plenipotentiarifen, foo bàeft eenighfints doen lijck Copielijck herwaerts aen haer Ho. Mog. worden ghefonden, ende fai wel fcherpe regirt ge- nomen worden, ofdefelveCaftiliaenfcheProturatien ende Volmachten fijn in behoorlijcke ende befteodighc forme. ) .
XCIX.
De Ij een komfit ende Fergaderinge met de Caftiliie·· fche fai gefchiedcn in een publijcq Huyr fine mttrmtntif· ende fai elcx van part ye hibben endebcilaen een zijlij van de Tafel,latendeaen de Caftiliaenfche de Keure νω de handt ende den voorganck.
C.
De meerghemelte Heeren Extraordinaris Ambalü· deurs ende Plenipotentiarifen fullen op den , . · ·
. . naeftkomendenDingfdagh al fonder eenigh verdei:
dilay van hier uyt den Haeghvertrecken, na Munfter over den bequaemfteende naefte wegh die het hup goetdunc: ken fai fonder haer onderweegh te moghen ophoudeb; dies de Heeren de, opgemelte Extraordinarii Ambafla- dears ende Plenipotentiarifen,die ten voorfz dagegercct fullen Zijn,niet gehouden en fullen zijn na d'andere Hee- ren hare Collegicn In defen te wachten ofte vcrtrouwee.
Cl,Ende |
-ocr page 214-
van eie Nederlandichè Vredc^handelingh. ti3
Cl.
Ende fullen fy Heeren haerHo. Mog.Extraordinaris AmbaiTad. ende Plenipotcntiarifen op de rejfe gaende
IVJuofter, als oockgeduyrendehun verblijfaldacr en- de dacromtrentj mitfgaders in het wederkeeren van daer berwacrts. > heer volkomentlijck mogen verlaten ende vcrfeeckert houden op het Tafpowt hy Roomfche Keyferlijcke Majefteyt gegeven tot Weene in Ooften- rijckden 8. Jenuary liö+i. als dat venden Koningh van Caftilien dat Saragoffa den ïp. November fifthie» ton* ^irt Wie v'eertigh,
OfX·
Ëode in cas dat hun Heeren Extraordinaris Ambaffa- deursende PieoipotentiarifenjËghensalle verwachfinge ter contrarie yetwesmoght wedervarétì fullen haer Hoog ftlog. hun alle'c felve afdragen ehdè afhouden, volghens ende in conformité vati d'A(tev*»indmmttfth\ìate l(i· men ende elcx van hun in'tbyfonder hier nefiènster Hantgeftelt. · ,
De meer ehemelte Heeren Extraordinaris Ambaffa- deurs ende Plehijpötentiafilen airivérendetdt MUüfter of daer omtrent ende begroet vrerààixàthy oFvàhWé|àh deMinifters van deneenen of den anderen Koningh, prins of Pocentaet fullen defelve metfcüjcke fttfö^nbe- danclten ofte laten bedancken.
CIV.
Ende foo wanneer fy Heetèh Extra ordinarle Ani- baffadeurs ende Plenipotehtiarifen binnen Munftcr voornoemt eendagh twee of drie fullen zijn ghe'#Èeft. fullen alfdan met de befte d'exteriteyt endegelegentheyt dcrfelver arrivement doen notificeren aed de Minifters van dsnmeergenoemden Koning van Caftilien, ten ware dat defaecke haer alvoorens diefaengaende anders toedroeg, doch in allen g<;val!e fullen haer Hoogh Mogende Extra- ordinaris Ambaffadeurs ende Plenipotentarifen afwag- ten cPepeninghe van da Caftiliaenfche tot Handelinghe, celijck Anno 1608.ende idjz.refpeélive is gefchiet, als lefien is in de refpeöive Pouvoirs in defelvc Jaren van ditiijdeovergegtven.
V.
De Heeren haer Hoogh Mog. Extraordinaris Arobaf-, fideurs ende Plenipotcntiarifen fullen in de Handelingh mogen ghebruycken foo in 't fpreecken als fchrijven de imfée Tale, doch in cas de Spaeofche haer fouden wil-. len houden aen 't gebruyck van de Cafliliêenfihe TaleAü]- lende opgemelte Heeren haer Ho. Mog. Ambaffadeurs ende Plenipotentiarifèn fichin ioodanigen gevalle hou ò&nitnà&NederlantfeheTaU , endeomdefedircrepan- lieuytdea weghte nemen, fullen haer Ho. Mog. Extra- ordinaris Ambaffadeurs ende Plenipotcntiarifen mogen ïootflaen het gebruyck van de Latijn/che Tele ten weder- ïijden füo in 't fpreecken als fchrijven, als wefende üngua Commmt ^ ende defen voorflagh geaccepteert werdende van de Cafiiltaenfche alfdan gebruy eken de voorfz Latgn- yiti Tale als vooren.
CVI.
De Communicatien en Conferentien die gehouden fullen moeten worden met de Heeren Minifters van den Ko- ning van Vranckrijck binnen Munfter of elders ter oor- ïaecke ofte ter occafie van de voornoemde Negotiatie totbevorderioge van een generale rufte in de Chriften- heytalsanderfints, defelve fullen geSchicdcavioriehou- itns denBenufien Ranghende Eer-titulm in foodanighe? voeghcn als defelve van wegen de Hoogftgemelte Kroon aen den Extraordinarii Ambaffadeur ende Plenl^ten- tiaris van de Republijcq van Vcnetien wertgedefereérc J «ndefal de Heeren haer Hoog Mog, Extraordinaris Am- baffadeurs defes aengaende met gegeven worden Cppié autentijcq van de Mifliwe van den HobgftgemeltefrKb- ningopditiubjsÖaen haer Hoog Mog. gefchreven tot Parijs den4.. Marty.ï(i45r.omCeftreqken tot narichtin- ghe van de meergheftidte Héei'etì Kafir Hoogh Mogen- life Ambaffadeurs ende Plenipotentia-
CVII. |
Doch fullen de Heeren haer Hoog'Mog. Extraordina- ΠΙ Ambafladeurs endfe Pleöipotiintliirifen, iü casdat-tle boeren Ëxtraordinaris AmbaSadeure ende Pleni^ien* tiarifen van Vranckrijck hun defereteneelijcken Rangfs ende Eer-tij telen, als fy fijn doende aen den meergemel- ten Heer Extraordinaris Ambaffadeur ende Plenipoten- riaris van Venetie , den Heer Hertog van LongueviUe Traöeren met den Titel d'jlltefe.
CVIIL
Dan in cas dat de voornoemde Minifteis van Vranck- rijck boven vermoede dàerinne fwarigheyt foude wil- len maecken ofte difcrepantie obferveren ten regardc van defen Staet endede Republijcq van Venetie refpec- ti ve» fullenfy Heeren haer Hoogh Mog. Extràordinaris Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen in foodanighen cas fulcx naerlaten , ter tijdt ende wijle toe dat hun daer in Satisfalle werde gegheven in conformiteyt a's vooren.
CIX.
Endefuilen de bovengemelte Communicatien ende Conferentien diegehoud^en fullen moeten worden met d'aenwefende opghemelte Minifters middelertijdt ghe- fchieden m een derde Neutrale fketfexsx tljtendewyle alsvoorËS.
CX.
De Heeren haer Hot^h Moghpnde Extraordinaris Ambaffadeurs ende Plenipotentierifea lullen d Ambajffa- deurs va» de Ceur-Vàrfien , Vorflen · tnde vamdeLant- Gravimte va» Heffen , als eock de Plenifotentiar^en ende Gefamen vatt Rikx ende Hartzr Steden refpeöivelijck recipieren ende Traceren, gelijck d'Heer Extraordina- ris Ambaffadeur endePlenipotentiaris van de Republijcq van Venetiede opgemelte Ambaffadeurs, Miniftersen- de Plenipotentiarifen refpeöive is recipierende ende Trakterende in 't ftuck van Cermonien : dies de meer- gemelte Heeren haer Hoogh Moghende Extraordinaris Ambaffadeurs ende Plenipöténtiariien haer op dat fub- jeö: by alle mogelijcke wegen ende middelen, voor ende geduyrende hunne Commillie wel ende exaólelijck ful- len informeren ende laten infurmesren , op dat defes aengaende egheen difcrepantie van d'obfervantie van de Ambaffadeur van Venetie in dit fluck en werde ghc- pleeght.
ψ CXI.
Oock fullen de Heeren haer Hoog Mog, Extraordina- ris Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen in het refion' trereu op de ftraec ofte het groeteH van eenighe der Hee? ren Ambaffadeurs j Gefanten oft Plenipotentiarifen in het naeft-bovenftaende Articul gementioneert » haer reguleren na 't gheene defes aengaende de Heer Ambaf? fadeur ende Plenipotentiaris van Venetien is doende ende voorts denfelvcn in alle vorder Ceremoniael volgen.
CXII.
De meergenpemde Heeren Extraordinaris Aiiibaffa- deurs ende Plenipotentiarifen fullen haer na defe in- ftrudtie precife moeten reguleren, ende voorts foecken t'éfFeöueren aüe 't geene hun by [pedale aenfihryvftgè van haer Ho. Mog. op de voor te vallen laeckcn hier na foude mogen worden aenbevolen,
CXIII.
Middelertijdt ende gheduyrende defeCommiiïïeful- len de meergemelte Hééren Aftibaffideurs baer Ho. Mo. oock aén fijti Htogheft geffadigh vin t^t iit tift fihrtf' vDit adverteren den aetiVangh, iroortgaoghiende toeftant harer Negotiatie, ende't gheene hUtf defes aengaende voorkomt > ecfde dat met éndè door éxpreffe Poiten^die térbequamerplaötts door den RaQt van State vQlghehs haer Hoög Mòg> réfolutie v|ln den iï. Septembeir leftle- dén fuU6n worden geléyt.
GX'IV.
De ghetteice HéeréS EüKrtorditiefid Ambaffadeur» fullen ftéi èaim CórrefyöMmié höUdèH mit deHeertìì EÊCtréordMü^y ^Mbafdiëitfi Hide FimipitéMerifeS vati •Wégen dé Krm'&Sii m^mck tót Munitér i noopende 'è geéfiéaldiéi Van fiidt fot Ujat iil VdòmÌM hét ftuck vaft dévötófööfcfiidë NegórMfifcbficéitféi^de, éndiide faccfeédér Nèdérltódéft lè^ dlfoigiiVolge éödèiieiikle- véri van dien bié^effeiSdli'.
' CXV;-·--
Ehdfc faltófadifeft'^ölgértisbefi'óörl^éK
in dein Hagtf- gemaeckr. |
-ocr page 215-
214- ν E R Η A E L
gemaeckt, tnitfg^ders op het bewufte negende Artijtkeh by haer Ho. Mog. vaft geitelt t ende ophec voornoemde T/ailaet rtflexie nemende.
CXVI.
De meergemelte HeerenExcraordinarisAmbafTadeurs ende Plenipotentiarifen fullen na haer wederkonifte mondeling w^^w* doen j oock wré^i/ende Declaratie tijdelijckendete famen bygefchrifte op eene ende de- iel ve fcyfe ende Inftantie overleveren.,
Aldusgedaenendegearrefteert ter Vergaderinge van de Hooghgemeke Staten Generaeljin 's Gravenhageop denzB. 0(2überi64.y.
Geparaphcert W. SchoMenior^h ut.' Ter Ordonnantie van defelvegeryckent Comefir Mufch.
i^iecte boo; f^ elceebeg&efep&tban bm 4Setit tt(ebe i^eecen (CptcaojDinaci^ ümbaffaDeuri enöe ®lcnjpo= tcntiarifen op Defe ünficuctie tjcbtien gebaen. fv;· mulitc ban bien lupOe al^ bolgt/geiiomen upc i)et 90. en 91. ^cticulcn ÙCC ^itiicuttie.
3Bp brioobcn enoe ftoeccrn bat lop boojt aengam ban be i^anbelingtjban ruflbmncn ^im|Iec aengeflelt/ge' bupcenbc berelbe nocg ooch na Ijet bcflupt ban Ijet KEcaC' taet n(et en fulien nem;n of genieten eenige gifVe of pje^ fcntcnùicectelljcK oftnbicectciijcft opecnigDec niaiecen bebmclifltìctt of onbeOcnc&elDcb op ^erne ban baet obec geinfameect/enbebecbolgen^ nagcIegentOcptban fae rfte ge flcaft te too^ben.
Dat top onfe ^ftflcuctte opcecgtclgcg enbe (Inceeciych fnden acgtecbolgen/ enOc alie^ Oaec toe can= tcibuecren/enöe bpb|engljcn/ oat bcbo?Ocnngl) ban öïen fai flcecben/enbe tee contcacie bec iinccen alle 't gene bat tot Cf tatbement ofte nabeei ban bicn fonüe inogen bp^ geb;agtb)0|Den. ;&ootDaeclijcii moet on^ «ïEiobtfSI' macbtlgbelpen.
^en j. ^ecentbce (jebbni be i^eccen jQep- nettfa)öcft/J©atIjenei/l^ccmilcbe/jarbecöo?|i/©onia/ l<{ippccba/4iIant/opt)et bobenflaenbc fojmuitec gebacn benbc|)oo2i0chcn(iSebt.
1(^45:. I)ccft bcnileec be Stnnpt op bet bobenfiaenbe fo;multec geoacn ben begoojlycften Cebt.
©efefatrhen enbefiet becteecR Babbe foo langij ge» tcalneect/bat eenpbec bpftan^ tiuijfelOeaenbenboojt^ gang. 9^at ma^ oojfaccfte/tuaecom be ièpaenfcOe ge- loofben bat befe ^tact niet ongenegen Uta^ liebec alijicc be tacche affonbcelijcii tebinoen boq; ben i!©acmti|be Cafiel 0ob;igo fuiep te tenteecen: Die boo; eenen Ccom - pcttec fcbtcbtcn befen S9;fef/ingelebeci enbe gelefen ben
CMeJJitürs.
COmme il y a defia long temps qu'il fc traitte à Munfter en l'AflTemblée > qui s'y tiene pourarri- ver à une Paix generaile &qu'àcét effefts'y trou- veot les IVliniftrcs que Ie Roy mon Maiilre y a cnvoyé aprés qu'il y en a eü de fa part avec Ie mefme deffein en la VilledeColoigne quty ont fejourné les années qu'il eftnotoire; Confiderantlesembarasquijournellemenc fe recontrent co lai ite AfleaibMe , empefchans non feuIementdeveniràlaConcluGon de laditePaix, mais que I'on n'ait cncor psu en entamer la matiere, au grand faterefl: & dommage de toute la Chreftienté & particu- lierement de toutes ces Provinces des Pays Bas > oü 11 en eft arrivé & arrivé encor continuellement de part d'autre l'effufion defang qui fevoid. C'eftpourquoy & igachant corobien Ie Roy mon Maiftrc a toufiours de- firé&defireencnrunfigrandbien, ores quecesËnne- inispublientlecontraire , afin que 1'on connoifle Ia ve· ritédefabonnc intention , Ilm'a fembié e&re de mon devoir de reprefenter combien f4dlement Γοη pourroic Aire ceiTer de« iigrands mauxen envoyaot d'iqràla |
Haye des Perfonnes qui traittent üvec vous du moyen de couper broche à CCS Qilays , ou de venir à une ferme & feure Paix ou Trcfve : dont fans doute refultera celle deOute la Chreftiemé. A quoyfi vouj eftes conterjs d'entendre en m'envoyant dts pafléports, je vousen. voyeray incontinant des Perfonnes naturelles de ccs Pays&qüi vousfoyent agreables avec plein pouvoirfic authorité detraitter &conclurre avec Vousì»ce»/;»»»· tien des immmUatìms freudtntti^ telles conditionsque vous aures.fubjta de lesjuger raifonnables , & efpeynt que vous embrafferés volontiers ce moyen , quieftfi conforme à la bonne Volonté, qui enautres occaGons vous avez montré avoirau repos de toutes ces Provin- ces,qui eft la vraye fin pourquoy fe fait la guerre,je ne fé- ray cette plus longue en demeurant, Mcflìeursi Voilre blen humbleiìcrvtteurLc Marquisde Caftel Rodrigue. De Bruxelles le a. de Decembre ifi+J.
La Superfiriptim.
A Meffieurs, MeflìeurslesEftats Generaux des Pro. vinces Unies d u Pays Bas.
CH^n Heeren.
ALfo al over lange tijdt gehandelt wordt te Munfler in de Vergadering,die men daer houd, om tot een generale Vrede te geraecken, en dat ten defen ef- feddaerghevonden worden de Minifters en bedieners, die de Koningh mijn Meefter daer gbefonden heeft, na dat'er van fijnent wegen, om het felve DeiTeyn oock ge· weeft zijn in de Stadt van Geuten , diedaer foo veel Ji· ren,als kennelijck is, geweeft hebben ; overwegende de beletfelen verhinderniiTen, die dagelijckt voorkomen in degefeyde Vergaderingh , belettende niet alleenlijck te koomcn tot de Conclufie en'tbeiluyt van deghefeyde Vrede,maer dat men noch de materie niet heeft konnen beginnen,en niet ter faeck komen, tot groote intereft en fchade van de gfcheele Chriftenheyt, en particulierelijcÜ van elle defe Nederiantfche Provintien , daerd'uytftor· ting van 't bloet,dat men ziet, gebeurt is, en weerzijden noch dagelijcksgebeurt. En dieshalven, dewijlick weet hoefeer de Koningh mijn Meeiler altijt foogrooteec goet begeert hecfr, en noth begeert, fchoon fijn Vyanden het tegendeel verkondigen, foo heeft my, op dat men de waerheyc van fijn goede intentie fou bcmercken, gefche- nen mijn plicht te zij η tevertoonen hoe lichtelijck men foo groote quiden lou doen ophouden,met van hiernaer den Haeg Per/bonen te fenden , die met u van de midde- len fouden handelen, om alle defe verwijlingenkortte fnijden,of tot een beftandige en feeckere Vrede ofTre- vestekoomen, daer, fonder twijffel, die van de gehele Chriftenheyt uytfpruyten fai. Indien ghy vernoegtzijt daer toe te verftaen,met Paflèpoorten aen my te fende», foo fai ick terftont Perfoonen aen u ienden,ingeborenen van defe Landen, die aengenaem aen u fullen zijn, met volle macht en authoriteyt van met u te handelen en te iluyten, intontinuetiedervoorgaende commmicatien, op foodanige Condititn en voorwaerden, dat ghy oorfaeck fult hebben om die redclijck t'oordeelen, en verhocpen- de dat ghy gaerne defe middel fulc aenneemen , diefoo conform is met de goede wil, die ghy in andere gelegent- heden hebt getoont toe de ruft van alle defe Provintien te hebben, 't welck het ware eynde is, daarom d'Oorlogh gevoerc wordffoo fai ick defe Brief niet langer maecken; blijvende, mijn Heeren, uw ootmoedigfte Dieaaer,de Marckgraef van Caftel Rodrigo. Uyt Braflèl, de »■ dag van December, 164^.
'tOpfchrift was.
Aen mijn Heeren » mijn Heeren de Staten Genereei der Vereenigde Nederlanden.
Welbei^üt o^fginanboo; ben<&;eri»B<»tnnitmÌ< cemaenbentcìcBniircti mettfopw oaecban; w»
belofte |
-ocr page 216-
van de Nederlandfche Vrede - handel. 215
btiofte batt ifemoojh te fullen ùaenficbbcn^opte ban 'faiitujoojtbaec op tcacbeii : om te tooitrn bat men alii fiiiif iiictlDiaiicficgch tuauöc {jouörn aocDe Coire-- fiioiiDfiit JE : fuloc Docfi öEfcD?cbfit met <itopje foo ban 'rrrii ai^'iaiiöcc aenOcnl^cec ban Oofterwijck ^«i: bafiaüfur ojbinaci^ ban Oefentot Parijs't^nt. UjaDiOtJiiiiiical^bolsi.
(Jlonfieur.
, "T Ous avons vcu la Propofition j efcrke dans voilre Litcrc, rendile par ce porceur, que vous nous fai- _ lesdelapircüu Royd'EfpagnL-, touchantl'envoy des Pcrfunnes oaturelJes du Pays Bas , pour traitterici c'unefeimeSc ieurc Paix ouTrefve , fous des condi- tior.s raifonnables ; Nous en loüons&eftimons Voftre bonne volonté & inclinatlon au regard de 1'aiïaire au Principa)5& nous y correfpondrons de bien bon co:ur,a- finquecoutesles Provinces du Pais Bas puiiTenceftrere- milcs en repus,avec trafic & prolperiié: Maisd'autant que la Ville de MmSter en Weftfaliea efléeleuëd'un commun Concert & Confentement de tous les Interef- iésipcur y traitter d'un repos general, il convient que les Miniftres du Roy Voftre Maiftres'y trouvent a cetef- fcft avec plein pouvoir , &authoritépour en faire des onvcrtures ulterieures & nos Ambaffadcurs ; qui font fur leur départ vers ce lieu, avec pouvoir fuffilant pour y en- tcndrei la Negociation & Conclufion d'un repos dans laChreftienté ; vous aflèurant qu'ils fontaroplement in- flruits des nos bonnes intentions fur ce fujet &fingulie· rcment de couper broche a tous lesembarasdilais, ou au- ires empefchemens , qui pourroient recroyent retarder ouaccroüherun fi bon oeuvre , fur ce nous fignerons, Monfieur,Vos Tres-afFedtionnés à vous faireService,leS EftatsGeneraux des Provinces Unies, Par ordonnance d'iceux.
• fait à la Haye en Hollande ce 9.D6cembre,iÌ4f. |
CMijn Heer.
Υ hebben gefien de PropoGtie en 't voorftel, gei fchreven in uw Brief,door dcfe brenger overge- leycrt, die ghy aen ons doet van weghen de Ko- ning van Spagnien, aengaende 't fenden van Perfoonen, ingeboorenen van Nederland, om hier van een beftan- dige en feeckere Vrede of Treves te handelen, onder re- delijcke Conditiën. Wy loven ende prijfen uwe goed· wil en genegentheyt, ten regard van de faeck ten princi- pale,en fullen gaerne daer in correfpondeeren en over- een-kooraen, opdatalledeNederlandtfchc Provintien weer tot defe ruft, met trafijck en vooripoet, mogen ge- bragr worden. Maer alfoo de Stadt van Muniier ia Weflphalen, met een gemeen Concert en Bewilliging, van alle de geinterefleerden verkofen is,om daer van een algemeene ruft te handelen, foo is't behoorelijck en wel- voegelijck dat de Minifters en Bedieners van de Koning» u Meefter, daer verfchijnen tot defen efièdl, met volle macht en authoriteyt, om daer af wijdere openingen te doen aen onfe AmbaiTadeurs, die op hun vertreck naer defe plaets ftaen, met gbenoeghfame macht, om daer te verftaen tot de Handeling en fluyting van een ruft in de Chriftenheyt , u verfeeckerende dat fy bredelijck geln- ftrueerten onderricht zijn van onfe goede intentienin defe faeck, en befonderlijck van alle belemmeringhen* verwijiingen en andere verhinderingen, die foogoet een werckfouden mogen verachteren en vertragen. Hier op fullen wy teeckenen, mijn Heer, uw feer genegenea om u dienit te doen, de Staten Generaci der Vereenigde Nederlandenidoor d'Ordonnantie van hen.
Gedaen in den Hage in Hollant, de van Decembefi ,5+y. |
Eynde van het cerile DEEL.
-ocr page 217-
FoL 116
HET TWEEDE DEEL,
Van 't Verhacl der Nederlantfche
VREEDE-HANDEL
©rrrmtirr litimm bej^rt·
ren ban Meynertfwijt k.Nederhurfl:, cnDt Oonia Ijöft affcljfpr.
i©cn Ki.belfjceccn ban Matlienes, Heeroftcdc r»!öc CJanc. ïPcftJccrc Ripperda al rrrfionDt nae ctöancn
_ _ <i2cötbfrrccgf«5i;nöc.i©cn ip.Vuicrt
bê23cDe öag bnft Qcflrlt / cp Drn 17. SÈatmart) DcjS acn. (ïdcn&c bacisi.
5f)£n 19. ©fcembjié nam bc ji^crc Knuyt, nar QcDar- ntnCebtfpnnffdjciTt.
iiEot 5&cücntéc ftcbbcn fpflcfianbfc ino&cUjocI)ttot ben byföcngiaimcij al^ iuannm ip ban baec 30» bcttcocïtru ; goct binbcnDc ijacc onbcvtocgcn^ toat op te Ijoubcn / cnbc i)acc tijbt tc Qcbcn omniE op 't fiucft faanbecccrpticljacc tc infojmcrcn / tot toelciscn tpnbc fp ftacfngirccctari^ op Dciiacijtflc obccSteynfordnac JVIunfter Ijcbbcn gcfonOcn tnct fcüjpbfn acnöeilefcen SImtiaflabrncsJban fimc JQajcflEpt ban ©jatichcijcB/ öit.Uaccbf^ anbrrcn Dargltp tucbrcom tetsteynfordi^ [tomen binben tnct ccnSPjiffbanbeöïjenidtefêccren/
öacm : toaccopfpflere= bm of «clicnaanuacö
iiicncnbt tot antiDoo?t op Oen fbibccctöebbttV ftaccopbencl . . nab'oubcfìpIopbEiiìrpfctebcgeben / cnbc jijnbe^ fel· bcnbacgljji tcgrn bcnatìonttot Mur.fter gcactibccct: ïionwnbc ontrent crn fjalf upc ban bc g>tabt / jfln öaec bcicQbcntbijfCatoffcn/ tctocctcn b|ic ban Öe l&cetcn Simtiaflabcuc^ ban Vraxickrijck cnOcttDcc ban bic ban Portugael, tipt be iDclcftcffnigc €bcllupbcn ban quali» icptljacc/ wptbm^iìacmban bicluclgljcmdte i^ccfn ^rnbalTabcur^ Jijn hoornen lirgrocten cnbc brclDi(lrfta= mcn/al^ racbc ben Cominanbruc ban be^tabt/betarlc^ ftcf^ pbec bacr boo? Dcleefodtjcfc bebanciit öcbbenbc/ Sijn met Ijacc ttuee eerfic «Saroffcn Uoojt gcccben ; tuacc op bic b?ic ban ïDjanchrfjch cnbe bc ttoce ban ©ojtuiiacl bolgben ; tufTcöen bc binnen 33oo?tcn ban bc ^tabt IjÉÜbeh fpobcöonben drie (jTompagnien ^olbaten inöc JlDaprncn/enbe Dinne η bc^rabcbcBorgcrie, biefjaec/ geiDCIi als? alle beanöere SfnUioonDcr^ foo <©ee(icltjcli al^ Ì0eccltÌDcfi/ alfe «öete ücüjefeη / cnbe öacc ober bec feiüer ftomilc becIjcuDt toonben ; bc bijfCacoflen gelep» Öen ïjaer tot aen Ijacc aiogcmcnt / alttiaec bie boojfs Deilupbin Ijuebctomnic upt be CarofTen fpn gctctDen/ cnbe ijaec ten tUiicbcn-tnale in Ijacc Saïct begroet l)eb= bcnbe/enöE ban Daec bacc obcc bcenticüt 3ijnbc/bacc op Uectrocften.
^ooIjaefifpaïOacc 5yn acngeiitomcn DebDcn bc ?Im= baffabcursS cnbe ?tfgefantcn ban Veneticn , Branden- burgh, ciioc Heffen acn IjaecgiKfonben/cnbcfjaccbocn bcttoillcftomcn 5Venetien {jecftjicl) boen e]cctiftTcn/bat ftnic Carojftn liaec receptie niet Ijabbcn Dp getuooiit/ alfoobpbclgeermMìebiateiir^boo? befcn lua^genfol. toeert/(ielj bp gecnc ccceptien meer te laten binben. ©c^ anbcrcn baeg^ fjcDbcïi fp acn bc l^cften itinbafTabeut? laan Vranckrijck cnbe Port ugael gefoüben / enbc bc felbe boo? bc ontfnngene «iSece boen brOnnchen/aisS mebc Ve netien,Brandcnburgh cnbe Heil"en,booj Ijaec bcgroetin· Qc/enbc baer op acn alic acntoc|fnbc UnibaffaöcursS öa^ cc aenitomfic Qcnotifirecrt.
gDe©iaöe ban NalTau Itcpferlijcltc^cfant / öceft Ijacr jcgeniJ bc gene bic fp -Once gefonben l)aöbcn/bcn tp- trl gcgebcn Uan Excellencien, ban bic Ijp acn ijacc gefon: Dcnticeft/Ijeeftfulcr niet gtbncn ; ftiftcbben {jembacc ober in oclijclic termen / tcnregarbcbanbiegïjcencbie ïicai gefonben {jab/geanttoop?t. 30c 5imbanabcur^ ban bpaignen, acniuifnfpnicbcgcfonbcnlwöbfn/Bctitieii |
Baer gepjcbcnieect/ aen öaer fenbenbc vier SecretariiTen, toaer ban bc ccrfle jföecriant^/ bc tüjcf bc j?ranfclj/ ctiÖE be thjce a»ibctc 3latijn fpjacclieiV Barr acüciibc bc quali: teptbrniExcellentien , gelijchrnebc bc ^mbaifaDcur^ fclücc BÖcbacn öcbbcn jcgen^bie gijccnebiefpacnjjacc fjabbcngcfonbcn/ Savoyen mbcbieCtur-Vontentjfb! beu Ijaec boo? bc {jacre gclöchc <!£crc enbc qiialitcpt oi)t= BCbcn/cnbeljaccbocnbertBilh-ftoracji. 2ïcn ben Nuntius ban ben i^au^gcfonben Ijebbenbc / ijS l)p Dc rcrffc macl uptgctoecfi/ enbc (jccft bc ttocebc niacl jicD Doen occufc ccn/alfoo Dp onthleet lua^.
®cn 13. boojmibbag (jcliticn Ijae r bc J^ccccn ?ïtiiDaf. fabcut^bon Vranckrijck ccn©ifitcgegcbin/met oroote J^ottipe cnbc magnificentie/ Ijacc gant? beleef oelijeli en· bc minnelgch bejcgenmbc/ geltjeft incbc nae ben tniböaa gebaen ijceft ccne ban bc SUmbafTabcur^ ban Portugael, alfoo ben anbcrcn (icriselfjcft toa^.
g^cn 14. boojmibbagö Ijebben öcn Ijacc gijefonbcn/ ^paigncn / Pojtugaei enbc Bencticn / becfocthenbe öacc®i|jten acn bcJIccccn^taetfclictc boen / gljclijcft Dan bic biet ÏHttibaflabcuc^ ban Spaignen bien nacc- mibbagl) öacc öebbcn biefcn bcfocclun / ocarconipagi nccw tocfenbc met i^cllcbarbicc^ enbc JEoufquctonji/ in maniere al^Vranckryckijabbe boojgljebacn / fiacc gÖefamtntlöcR cnbe aljc bicrin'tpacticnlift bcntptel, gljcgcbcn ban ExccUcntienjtnbc alfoo betboigcn^ b am bere.
<2nbc nlfoofp bergctcn Babbcn ccnpubiijcItDitficc mcbc te nemen : foo tietìben fp Daerom gljefcl)?cben. ©aecgoogij .üföog. Ijebbcn getoont bat Baer acngenac« mecfoubc3öngeiuecfl/bat fpaen ben Nuncïus banbrn Jöau^nictöabbcgljefonbcn : JEacr nn fulcj: gljefcöict toa^ / foo fcf)?ebcn ftacc ^oogb Λϋοβ· bat fp tjacr bacc ban boojtacn tuilbcn ontlioabcn/ ooclt grcn ©ïfitcn ban ben Nuntius ontfongcn. JDpber^ tjcbbcn bacctocgefon^· ben ccn PHbliKliïJitftcr ingclt)chl)cpt ban'ciUepnfie,· I 'ttoekft 6p be j^ccrcn Ijaec i^oogö .ïDogcnDe <Sceoiiii ' mittcccbcte®cibe/ gebnpccnbcDeCaropaigne/ toicrt gcbjupcltt.
föicctebooji^Bcfcpt toat in ^ccombcc racftlcöenDc JBarqui^ Dc€a|ìcl öob^igo totaffonbeclijcheil|anDc=^ ling fcö?ecf. 55en 2a. Mannari) opcnbacrbc ficlj al toe» öcc tot bica tpnbecenen van der Lucht, bie foo toelacn fijn ïloooBcpt al^aen ben Igcfcban Gent, trrBergaBe» ring pjcfibcccnbe / upt ben nacm baii toclgljemcIDcii JClSarqui^ becfodjt^afpoojten bao? foobanioB^al^iiit foubebcDccrenOectoaect^ tcfepnben / oniopeninoljtc boen tot ©?eDc-i|&anbcI in ben ^agc / toacr op fjcm Dooj ben lieer pjaefibeccnbc i^totanttDoo?tgcfepc ;batmcn alöiec iiigljccnpacticnlicccj^anbclingljclionbe tccbcn/ maec bat 't tot JBunfier raocfie gcfctjicben : met bpboe=i ginge/ dat 'tde Regeering alhier aengenaem foude zijn, dat hy met dcfe antwoort ten fpoedighften van hier ver- trecke,
^ulqc aen ben ïïoninchl. jpranfcDcniiïefïbent'ali (jier/cnbc acn brn ïloningö fcIfsS booj ben ïümbaffabctu; ban befeti ifetaet/gccomnmniceirt; ooch gefcöjeben acM bc©eerrnS>IfnipotcntianfTcntot iviunfter: omtctoo? ncn bat öacc ï^o.iÊo. nietbegeetbcn offonbetïijcli/ooclt nictinbcnJHaghe tcBanbeInr. mare totMunllei: al· toacr be ücercn <ïptrao?binari^ SSmbaflabeur^ cnDc plenipotentlacifcnban befcn ^tact ((jaccentrce/rcccp» tic cnbe congcatulatientot bc merfic cere ban bicnoöe' palffict jfjnbc) ben if.boenbe fiaec contrebifïteaenDc (|rerfn Cjctrao^inari^ ^mba^abcur^ cnbe ì)Icnipo« tcntiacifTen banJ^vnnc&cpcHbanbtferbc oocft feecDa*
noradlc |
-ocr page 218-
Nederlandfche Vrede-handel in gh.
«- «ttutic/ in cnöe uy tlrpïinge ontfanacn f)ebBen/5iJ»=
hi.h?©cecEni|rcta0Et)'Ui Longeville tot aen fiore Ca=
ïoffe UdtacRoncn/ ^^ fat fp alle te famcn
iinoi fouDcii ingacn tot iiiDe Sale ban ?iuöientfe/aIiDaec
inhonOcnD'lèceccu<i5?aDen üan Avaux enoe Servicnt,
hirlchcirtmiDcceBupfenoeloaecWjijnDe/ een toepniflö
hrtD! tiaet tiioacc lian Hupten gfjcKomen toacen ; 33e
Stfgtmdtc ieec j^cctoatje fteeft Oaec oocfebteclie
niTctfc Doen nemen/ pDec öan ijaet bp De öanbt lepöcn»
hr / cnöc placecenDe / enöe nam 6e feltie/ enOe D'lgeccért
dBiaticn/ Ö9EC na beouDerfle plaetfc. «önöenaöatfp
hrLnchitiOfn ertOe anDece öetooonltjcïte complimenten
hnöörn nheOaen öoo? DeiEece/ IjdecopDetfelöfcacn.
finmfte/ f«öf 'Π öe cec(té folemnelc ®ifite/ in öe albecbe»
ftrfo mebetocfen/ öetft fijn ÜooflljepDt berftlaect/ bat
ftónchrijcft baectoa^ ööflosecft/ omben^taetban
fmcc to· g. meéc enbe meer ti becöeffen/ enbe befel·
h£ in gclöcftöept te tcactecen. «5nöe inöien Ijaec ecgen^
net anöct^ ofte niUiDec fouDe mogen toebecbacen/ bat fp
't iVlot cepacecen / enbe niet ge-
toaen/Datben tang ofte bigniteptbangaet^o JiJög.
in ccnioet miinLten foubentoo?Denbecho?t. i®aec«a
fp t'famcn geballcn 59η in becftbepbe farailiace bifcotiü»
frn/ alle te famen tenbecen&é tot continuatie enbe
ball licllingeban onbedinge gocbeconribenticenbécoj»
tti'ponDcntie. «Ênbc tcctoplen fp bp ben anbecen laaten/
jijn !)acc ©icr.acen met 313ijngetcacteectgöetoo?ben/
rnöc 39') fP öecbolgen^ ban ben Üeece ©ertog&e tot aen
IjaecCacofTctosDccupt-gelept/ blpbenbe bcfeïbeftaen
tot0afC<iarofr^aUancrecDe/ enbe op befelbe jtianiece
fp öan flin toogtjept gccecipieect toacen. ©fh l^eec
Cöncarini.ifimbafrabcuc ban ©enetien/ tjabbeijaectocl
tfüoorcn fijne ©iiite laten pjcfenteten/ bie jljnfpeben·
tocl0fnootfacrfetgl)etoee|ltìjatupttcfleHcn: fuïcj; ben
fcltìiii i?ecc ^HmbalTaDcnc öaec bei namibbaeglj^ folem·
iidiichi^hooniin btfoccben enbe bettoeUcftomen/Ijrb.
ticiiDeon&cc allecftanbe bifcoucffen betljaelt in toat bon»
nrn öe S>eccniflime KepnWgcquetotbeMediatie toa^
bfcfocijt / enbe f)p becept inel öftn ffiben mebe totbien^
(Ie ban l)aeci|o.Jiaog. enbe Bate toebec pattpe te laten
mipiopcten/ te meec alfoo fonbec/ enbebuptenfjaec
i^o. fflog.nietanecnbe genecale ©jebefouöe tecugge
biybcn/ maer oock ais haer Ho. Mog. mee hare weder-
pa'rtyekonde vereenighcwordcDi het generale werckap
pirent voortganck foude gewi nnen. J|p becljaclbe baec
bpQcfbJacigljepbt baecinbe l9cpubI0cque baec bebon·
Dc ί)οο| inbafie ban be €ucch/ enbetjoe neel be gemeene
C[);i|lcnDept ùaec aen bja^ gelegen/ bat befelbe in tijbt^
mocljtegeliupt tuojben.
jèp [jcbben baec op fijn pbei; enbe beboicen gf)ep;efen/
[jtmboojföne «Öfficieufe aenbiebinge bebancftt/ bogil
l)ct ftuch ban be JlBebiatie ongecoect gljelaten / enbe 15$
Qifooticn felQen^mbaffabeuc metgelgclteCecemonicn
in'torttfanoen/ in enbe uptgaen/ al^ anbece gehcoonbe
^ooföen ban Ijaec gefrijepben. ©en ttoeeben ^Cmbaffa'
Dcut birn pojtugael / ©on Pedro de Caftro Ijabbc Ijacc
bjrpnloljtcboojraet gljelöc&e Cetemonien gebljiteett/
enbe üan ftaec al^ booten gecefcontceect. g>p jtjn tuf=
fcljcn bepbcn mcbe begroet ban toegen een fföinijiec ban
ben Wcpfcr/ baec tot Ifeunliec repbecenbe/ bie öaci; fïjne
©ifiteljccft laten aenbienen. 5&an alfoo öe 5tepferfclje
3(ltnbaflabcuc^ na ©fnabjugge toacen betttoefien/ Ijeb.
bcnfpboojbefiingeficn/eeclitebecnemen/ toat fpban
be felbe noci) fouben öebBen te bectoacftten/ enbe be
offre {jaec ban ben Qcfibent göebaen mibbelec tijöt te bi=
lapcccn. ^nfgelljcy jijin fp in ©ecfoon gegroet ban een
Öcfiöcntbanbetóoningöbanlbpangicn / Kuyermans
Bcnacmt/bieijaecfepbebanben <!5?abe banPeneranda
baec toegclafi te toefen/ enbe albaer eehige ^acen gftece»
fibctrt/ enbe o?b?e te tjebben om b'ileecen Umbaffabrur^
bangjpangien teaffiftecen.
®en i6. booj be liOiöbagl) Ijfbben fp be cdntra 3&i(tte
0|)cbaen aenbe©eecen?CrabaffaDeuc^ban g>paftgicn/
bie üaec gelijthritjch aen baec Cacoflen jtjn Romen ont·
fangen/ enbe boo? becfcBepben göemacBen in be ftaoiec
ban?titbientieïatcnboo?ingaen/ be eecfieplaet^enbe
etrfte fjtten gegeben Bebben. dSnbe nàec bat fp een com «■
piiment ban bebancftinglje enbe offre banljaecbien(irn
Dabben göebaen / enbe berBlaect tot toat epnUefpHec»
217
toaect^ toacen g&efonöen/ Beeftficn <!5?abcban Pene-
randa l)ct toooibt göenomrn/ enbe ren (angö bifcour^ irt
't atatijn gemaecftt/bat be iegentooojbige bp em-ftomfic
om goebc enbe noottoenbigbefaecfien aengcflelt too^/
rnöE ar^ partöpen ban toebec-spben baec toe goebcn
toille enbe intentie toilbenbp-biengen bat baec ban erti
goebe upihom|le (lonbe te bectoacöten / enbe fioetoel in
booigaenbetöbenanimofïtcptentoacen gljrwee|l/ bat·
men Jegentooojbigl) öet gepafleecbe in beEgetenöepbt en
bejpben mo(ïc fìellen/ enbe alleen letten op het toeftoos
menbe/ toefenbe fp lupben genegen enöegclafï/ om met
ben ^taet ban ()acc ^0. JiIgog.!^?unbtfc-i)apenbe€oit>
fcatecnitept/ enbe foe jus perpetuum, (t'toeltft toacen
fijne epgene tooo?ben ) te maecRen / be Commeccien al»
ommeteliecllrllen/ enbe een bafle enburablecuf}et)el<
pen Bcbo?bccen/ p?ote(ïecenbc booi <©obt^ bat fp-lupben
Dpcecgt enOe ongebepnH in alie^ fouben gaen/ enbe bat
®obc qui eft fciutator cordium (bit toaccn fijn tooojben)
foube onbecfcBepben enbe oojbeelen Die anbec^ beben.
j&pBebbenbaectegbrn^becmaect/ bat fiaec Ho. Jl^og.
enbe be jlebeclanbtfcDe jSatie ban alle oubc tpben / ge.
babt bebben be ceputatie ban (intecitept enbe goebe
tcoutoe/ en in befe boorbtoicötige 3lctie be frlbe ooch fou»
bentoonen; enbe bat baec Jliog. gejubiceect bcb:'
benbe een genecale bafie enbeS&eben bagb/ bie fjpgbe::
la|l toacen ben bolgenben bagb raebealbaec tcceleb?e«i
ren/ baec mebe men opentlijth betoonbe / bat be felbe in
ben Jiame i0abe^bcfe I^anDelingbe toillen laten begin»
nen/ enbe niet al^ tee goebec tcoutoe/ met opcecbte mees
ningbe baec in laten pjoeebecen: fpquamcnbaec na in
becfcbrpben p^opooften bati be Commeccien/ biecec
tijbtgtuffcöen j^ebeclanbtcnbc ^pangien Dabben gie»
(ïcitecct/ enbe boo? be ©o^logen toacen gbeintcoma
peect; banbegfielegentbepbt ban JlBun/ïec enbefiacc
cefpectibeXogementen; ban bcgbemecnfebap biej^e·
beclan&t met ©uptflanbt gabbe gebabt/ toaecommc fn
(onbecanbecen) fepbenoocftgbenootfaechtte toefenbe
complimentace Bifïten te boen enbe te ontfiangen ban
enbe aen bie gene / bie upt bet ?&uptfcbe öijch bec»
toaect^ toacen gbefonben/ enbe Ijaec ban tecflontgbe»
reet te fullen bouben tot be aengebobene comnmnica<
tie. <i2nbe betople befe (eucreveüe ontrent een upctoa^
bupcenbe/ jtjn foo toelbarc<ebeliupbenal^©ienaccn
inbccfcöepbenlllamcccn magnifiQuelöcii/ foomeibccs
fcbtpbe fppfe/ cls$ IBtjn/ ban be ^paenfcbe €bellupben
enbe dienaren gbetcactecct getoojben/ enbe 3bn fp met
gelijclteo?b?etocbrcomuptgegaen/ enbe uptgeleptban
alle Die 4. ^tmbalTabrur^ tot aen baec Catojfe toe/
contfom be toelche beg»paenfcöe^ta|fiet^enbcj©uf?
Quetton^ tot aen be J^oojce fïon ben gerangecct / gcItìcR
fp befelbe in'tinltomen mebe öabbcn Bebonben/ enbe
baec metbnpgljen ban bare refpectibe^apenen booj
cnbenacrccbeccntiebebbcngebaen. Cen feibenbagbe
be^ naec-mibbaegli^ bebben fla be contcabifite gbebaen/
certi acn be 9Dmba|Tabeur^ ban )^o;tugael Andrada enbe
Cartro, toelche eenigb biffecent onbec ben anbecen bab*
ben/ aengaenbe ftaec bp-eenltomfie/ bocb baecbaec^
inne babben bergeleeclten/ on» baec in 't ffiogement ban
Caftro te famen te ontfangen/enbe baec na aen ben 3tiw
bafTabeucbanBetietten; ban alle toelcfie fpcefpectibe»
lÖcR met gelöcbe folemnitrptenfijnontfangöen/ enbe
uptgeïept/ enbefoo toel al^ befcanfcbecnbei>paens
fcije te boocen obecbloebigb gebaen babben / met be ®ie
tulen ban «Eycellcntien. 5^o?tugefcbe ItmbalTa*
DeucsJ filaeobben feec obec Ijet ongeliJcR ben p?ince E-
duard, 25?ocöcc ban ben fftbningb/ met enbe in fQne ges
bangentffeaengebaen/ enbeben^HmbaflabcucbanBe»
netien becma;nbe banfaec&ctibanS3;afil/ toenfcben*
be bat be felbe geen ongcmacR of alteratie tuITcfìen
tugael enDe baec l^o. JlSo^ ma:bt becooif^rclten ; bP
bïacbt oocfi toebetom te pafle bemebiatie/bp occafie bat
bie ban jjSunflec aen bem babben betfocbt bp be fa*
mentlöeRc?fmbaffabctir^ te toillen mopennecen/ bot
inbe aenilatrtie Smaden ggeene fnfolentien Jift bectbo::
ritagen tüccÏitcn otplcecbl toojbcn/ 't toelcR bP aèn baec
mebe toaö mfoecftrniic/ enbein 'tgeiiecaei beeft ben
gemtlten «nHiafrabeuc fjaecfoo 1nbeal3lfiteal^ contra*
©Ifite becWaect/ tot defe tijde toe geene vruchten gbe-
daeü te hebben in de beyredioghe van de Parthyen > met
ιφ tnbr
-ocr page 219-
218 Tweede Deel, van de
tm tuffcöm tocltise Ijp fiabDe octcactccctcnDcfjcDP VjEngeintttponrtrt. , „
5Ειεη iS.qiwniöcJ^ccciScct^ 25ι(Γφθ{) ban Came- rijck hacc alleen een pacticulictc / Docb folcmnelc ©ifite boen / enöeoHöecanbtccbcthleect/ in Ijct <s5eneralat= fchap ban inatte lohan Nay gefytceoefct / enDc genearn te toefen oelijcfte Efficiente Dom/ temete alfoobpfep- bebeooebeenbe opcecijtcintentiÈbanDen leonino / tot bebjebinac ban De .ï^etiecïanDen upt ftjn jUàajeflcpt^ nen montbecflaentegebben.
55enH.bfbbfnfPi)afCce(ncctibe plein pouvoirsmct bei|reccn<&paenfcl)ebecb}imlt/ Dat ban Defen j&taet fìtec boojgetlelt / Dat ban ^^pangie luyDe al^ boioDt :
On Philippe por la gracia de Dios Rey de Ca- ftilla,&c, por quanto, por lomuchoque defleo la quictud y tranquilliad de los buenosy fideles Vaffalos de mis Proviocias obedientes de Flandes y que defcanlFen de tan larga y fangrlenta agaena, y fefueJa difponer mas cottefio iaf*r tmivirfal de Europa y el bien de la Chriitianidad tenia dado mi Plenipoteocia α Don Vrancifco dt Melo Marqués de Tor de laguna para oir, pro- poner, Capirular,y Concluirqualquiertratado de Tregua y paz co» los Efiados de las Frovincias Umdas de los pac- fes Baxos, lulgando a ora per obligadon mia en orden a eilos fines iubrogar y continuar en otra parfona la Ple- nipotentiaqueeldho Marqués tiene [per fijeoffreciere occaJioH en que Pueda fer necejfario. Por canto por la fatis- faition grande que tengo de la piudencia, intelligencia, y experiencia de Vos Don Geffar de Bracamoate f Conàs de Pennoranda, Gentilhomme de mi Camera, ydemis Confeios de Camera^ iufticia, mi Embaxador Extraor- dinario al Seremiflimo Empcrador Ferdinando mi muy charo y muy Amado Hermàno y primo, y Plenifotentia- rioporlafax,univer/alei y Gonfiando que hareys lo que OS comctiere y encargare como convenga mas al bien communde/wr Provìncia! obedientes y a mifervicio, por la prefente os doy todo poder, facultad, y autoridad en la mas ampia ycomplida forma que conviene y esneceflà- rio, para que por mi y en my nombre reprefentaodomi real perfona podais oyr y proponer, Capitular, y concluyr qualquier tratado de Tregua ο paz con los DhosEftados de las Provincias Unidas, y fi el Dho Marqués de Torde laguna, ο otra qualquier perfona le tuviere introduyzido ycomenceado, oadmittido fu tradation, de mi nombre le podays continuar hafla Concluyr enteramente ycon efeéloconjuftasy rafonnablesconditiones, que para ella os doy el mifmo poder, commiffion, y autoridad que jo tengoci?» facultadde fuhflttuirenunao masperfonas, junta o feparadamente, confiando de vos que qualquiera que elegieredes fera la que convenga a mi fervicio en el Dho tratado ; y en efta razon podeys hazer y Hagais todo lo que OS paraciere conveniente a la conclufion de el, y obligarmeamialcomplimiento y ratification de lo que fecapitulare afentarc, yconclyerefor Vosoporveflfo Juk flìmoo fubiiitudos con todos las claufulas y feguridades neceflarias, com a ο fi equi fueren expreiTadas, y defde agora para entonces apruevo y ratifico todo lo que en virtuddefta mi Commiffion y Plenipotencia fe tratare y Concluyre como fi fuere hccho y concluido por mi propria perfona, de que mandedarydilaprxfente, fir- mada de mi mano, feliado de mifello fegreto, y refìren- dado del infrafcritto mi Segretario de Ëftado ; Dada en
Madrid al veyntey cincodcHebrero, mil feìscientos y quaranta cincoannos.
YoelRey.
P. Coloma. |
1p\ OnPhelIppo, doorGodtsgenade, Koninghvan JL/Caftilicn,&c. Alfooickderuft ende vreedcfaem- heydc der goede ende getrouwe Onderfaten van ptyn ghehiorfami Provinciën van Nederlandc wenfche, endedefelvevanfulckenlanghduyrigen ende bloedigen Oorlogh gaerne foude ontlailen, oock orn hier door te meerdert e konnendifpontrtn de algmiene Vrede i» Europa, mitfgaders de welilandt in Chriftcnheyt ; Soo bad ick mijn volkomen macht verleent aen Ώοη FraueifiodeMelo, Marquit de Tor de Caguna, om te hooren, proponeren, capitulereu ende beHuyten feecket Traüaec van Treves ende Vrede Statea der Ftreentghde Provintiea yji, Neacrlandc, achtende nu mijn pliciK by order tc wefen len fijtie vandien de volle macht, die den vooriz MaiquiJ hecfc ( omme by voorvallende occajie daer '/ van nooden mocht wefen ) op ecnen anderen Peribon te lubrogeren ends continueren. Derhaiven, om de groote facisfaàie cn vermueyingh dieickhtb, van de voorfichtigheydt, ver· ftant, ende ervarcntheyt van u Dow Oajpar de Bracamont, praef vau Pennoranda,Edelman van mijn Karoer,ende van mijn Raden ende lurtitie, mijn Amballidcur Extra- ordinaris by deSerenilEmc Keyfer Ferdinandus, mija ie«r waetde cc beminde Broeder ende Neef, ende fieni, potenttaris over dé algemeent Vrede, ende vertrouwende, dac ghy lult doen 't gene icl^u ial Committeren ende 6c. laftcn, als meelt betamehjck tot de ghemeene welftandt m^n gehoorfame Provinciën^ ende van mijn dienfl:,too ver- ken ick uby defen alle mijn macht i faculteyc ende au- thoriteyt inder breedfte ende volkomenlte forme, alj doenlijck ende van nooden is, om voor my, ende m mijn naem, mijn Konincklijcke Perfoon reprefenterende, « hooren ende proponeren, capituleren ende befluyten fe. ker Traöaec van Treves of Vrede met de voornoemde Staten der Vereenighde Nederlanden : en by aldien dea voorfz Marquis de Tor de Laguna, of eenigen andeiea Perfoon het geintroduceert ende begonnen, ofte der iel« ver Onderhandelingegeadmitteert mochtehebben, foo iultghymoghencontinueren, tot dat het volkomciijck ende mettei daedt met rechti^atige ende redelijcke Con- ditiën befloten fai welen,u tot dien eynde gelijcke macht commiffie ende authoriteyt verleenendc, als ick heb, met macht om een oft meer Perfoonen te fubftitueren, gela, nienthjck of in 't byfonder, u vertrouwende, dat de geen, die ghy kielen fult, foodanigh fai wefen, als over 't vooris Traétaet tot mijn dienft betamelijck en dienftig fai zijn; ende om defe reden meught ghy doen ende doet alles, dat u goet duncken fai tot'tbcfluytvaij dien tebehoo- ren, ende my tot de naerkominghe ende ratificatie van 't geen dac daer door u oft dtor u G^'ubftitueerden oft Gefub· fittueerde gecapituleerc, befchreven cn befioten fai wor- den te verbinden, met alle alCulcke claufulen ende verfe- ringen j ais van nooden zijn fullen, als offe alhier uyt- gedruckt waren, Approberende ende Ratificerende nu vooralfdan, 'tgene uytkrachte defer myne Commiflii ende volkomene macht gehandelt ende befloten fai wor- den, als of het door mijn eygen Perfoon gedaen ende bl· floten was; waer van ick hebbe doen verkenen, ende vei leen deie tegenwoordige ; met mijn handt onderteec- kent, met mijn fecreet Zegel gezegelt, ende by denon- dergeteeckenden mijn Secretaris van State Geparaphcstt zijnde.
Ghegeven tot Madrid, op den ν'φη tvintighSien Fc· bruary, des Jaers feflienhondert vyf en veertig.
Ick de Koningb.
P, Coloma,
Φ^ cnbe in'tfelbe l^ouboii; biiecùen bp bc l^cecm jpcanfclje/ acn DetoelcUe men tecflont Coppe gaf / enöe bp Die ban gaec $0. aengenietcftt nabolQcnOt fccupulenenDefauten:
1.
Mis Provincias obedientes de Flandes.
Le mot (obedientes; femblefuppofcrqu'ilseo a d'autres des obeiflTants.
IL
Yfepuedadifponer mas con cito lapizUniverfalde Europa.
Ces piroles ne fe peuvent entendre que pour un traitte particulier & Ie traitté de Munfter doibt eftre «neral.
IIL
Con los Eftados de las Provincias Unidas.
Ilneveulenttraitterqu'avccMeiTieursles Eftats &ηβ font aucune mention de leurs Alliés. |
IV.
Por fi fe ofFreciere occafion en que pueda lër neceflarii laPlenipotentia.
Cets mots font encor veoyr que Ie Pouvoir n'aefle drefle que pour un traitté particulier, puis que la Pieni' potence ne peut fervir que par occafion^ ^ |
-ocr page 220-
Nederlandfche Vrede-Handeïingh. 219
V. »
Ϋ picnipotentario para la paz Univerfal· Si Mr. de Peiteraada eft Plenipotentiare > il n'a pas be- folcg d'iinö Commiflion particuliere.
Mis Provincias obedientes, las Proviecias Unidas.' La repetition de ces mots Sc l'oppofition de Provin- cias Ucidas a Provincias Obedientes n'eft pas fans def- fcin. V„.
Con fflcultad de fobftituir en Una ο iiias perfonaii. Traiiier pir fubftituts a vee Meffieurs les Eftats n'eft pas correfpondie a la reconnoiiTance de laSouveraineté & au Tiltri d'Excellence donne a leurs Ambafladeurs.
pervosopor Vueftros fobftitutoj; · La particuliere disjundtive ftiicl vfcoyr >· que, Mon- ficur de Veneranda prefentj le Pouvoir des autres céfle.
Ala fin maiiiquelaclaufe qui eft dans le Pouvoir de traifler avec les Pienipotentiaires de France.
I.
Mm gehoorfame Provintie» van KeJerlanilt. Het woordt gehoorfame, fchijot te fupponcren) en aen te wyfen datter noch andere^ongehoorfamen zijn.
Om hier door te meerder te komen àif^onerinde algemeyne Vrtdem Europa. /
Dille woorden kennen niet verftaen Worden, dan van csa particulier en beionder Traöaet; en hetTraflaet van Muviler behoort generael en algemeen te zijn.
Met k Staten der Vereenigde Provhtien. Sywillen nie.t traiteren en handelen, dan met mijn Heeren de Staten, endemaecken geen ghewach van hun Bondtgenooccn en Geallieeden.
Om ij voorvallende eccafie, deer 'tvatt nooden machte
viifm.
Üefe woorden betoonen noch dat de macht niet ghe- Biaeckt is,dan vooreen partitulier enbefondér Traöaet; dewijl de volle macht, niet dan by occafie kan dienen.
En Flenipotentiarh ever d'algemeene Vrede. Indien mijn Keer de Penoranda een Plenipotentiaris ΐ!ιΓα behoeft hy geen particulier en byfonder Commiilie.
M'^hgehoorfame Provhtien, de Vereenighde Prov'mtien. Ds repetlue en herhalingh defer woorden, en de te- genftellingh van f^ereenighde Provintien, mttghehoorfame Piovincicn, is niet fonder deflcin en voornemen, VU.
Me{ macht om een afmeer Perfionen te fuifiitueren. Door fubliftuiien met mijn Heeren de Staten te han- delen, kotnt niet over een met d'erkentenis van de Sou- verainitcyt, en met de Tytel van Hoogh Mogende, aen bun Atnbaffadeurs gegeven.
VIII.
DoorV. of door uw Gefubflitueerde. Het woordt, of 't we 'ck icheydingh maeckt, wijftaen 'Jitjals mijn Heer van prefenc en t^genwoor-
oigh is, de macht der anderen ceffeert en ophout.
In'teyndegebreecktdeclaufeen 'tbeüuyt, die in de Via k Volmachtighdcn van
«Dcfubfiiturteban ben (!5?aef ban Penerande op öé gJjg«2WÌ 25iflc{)op Saavedra etlDe Brun lupDcnal^
DOn GajpMr de Braecamonttj Gufman,GmÜ\h.omhÏt de la Camera de fu Majeftaddefus Reales Confe- jos de Camera y Juftitia, fu Embaxador Extraor- wnario en Alimania, y primer Plenipotcntiafio para el dn I eeneral en Munfter. Haviendofe Tervi-
uu ei Key m i benor que Dios Ie garde,de concederme en meo de Heêrert de l'anno paffado de mil fimientos n»ara»ta y cimco, la Plcnipotentla para tratar tregua ö con .los Effada, Λ le, Frevincias Unidas de las Pro- vincias Unidas de los paëllês baxós que csdel ti^crïif guente de Verbo ad verbum. |
i^iet; bolgtitie get boo;saenbe pouboir.
Poi· tahto en vërtud de là autoridad y permi/Hon qùè fö' May. ie Crue de^àrme parapoder fubftituyr ladicha Ple^ nipotentia e'n-una perfona ö mais juhiftasiD feparRdam^én- te, he nombrado y nombro a los Séior J'ray JofephWr- gegni Argobirpó ElétW de Cainbray,y Don Diego dt Wa'· vedi Paxàrdò CàvàUero de la orden de Santiago del Coti- féio de Indiàs, de fü May, y Anthonio de Brun Del Con^ ÌejodefuMay/éiapjfuprèmode FlandeS, tidos Pténipo-
rogo y fübftituyo, dahdötó el Boifmo pbder y fión qiié y tengo, parague jurìte-ofepàradamente, eH prefenciaoeufiniiàmà, ο en qualqufèr otro impedihii;nto puedan C en ctìtifòrtoidid deiasclaufulàèdelàS'ohredi- cha Plenipotèntia) conferir tratar, ajuftàr en pirticulali y conduyr paz, ο tregua, ο qualquier otro tratado dé par- te defü Magd.confus Éxcellentias los Stfiores Bart eli ναύGenti lümvdnMàteneffe, Adrtien PaeüV), luandi Knéyti Gcdàrt van Reedt j Fra», de Donia. Guitterntó Ripperda , AdrtaénClanf de Stéifim, acquiefttis loS Dhëf E ff adat dêlas Provincias Unidas dé los paefés baxos han nombrado por fus Embaxsdorei Extraordinaripi en Al- lemaniay Plenipotentiarios para ei tratadode Munfter, para loqual he de defpachado y delpscho la prefenté fubdelegation , firmada de mi mano, fellaha con el fello be mts armas, y refrendadadel in ftaicrltto Segnorio de fu Magd, y defta Embaxada. En Munfter a veinte y quattro de Henero de 1'anno 16^6. Eftoit figné el Condé de Pemeranda.
Advierto que en el mifino dia defta fecha he exhibidò laCopiadelaPlenipotentia originai de fu Magd. y la he entregado a los Dhos Senores Embaxadores Extraordi- narios en Alkmanià y Plenipotentiarios para eftecon- jreflb de Munfter par los Stfiores Eftados Generales de as Provincias Unidas de I05 paefes baxos. Signé al Condo de Peneranda. Plus bas, por mandado de fU Ex. De/ Campò
ceittarquc^ öacc op toatcn Defe :
Danslafubpelegarion. Todos Plenipoteutiarios para «ί tratado de la paz general en Munfler.
Sils font Plenipotentiaires : pourquoy leur donner commiflion ? cela faic Voir que ce pouvoir n'a pia efté fait pour Munfier.
En prefentia ο abfintia rOia,
Il n'a pas ce pouvoir par celuy, qui Itiy « eflé donné : il eftend&aügmentefacommifliüm.
LosdickosEflados.
Facon de parler peu confiderée, & irreverènte enun particulier.
Le pouvoir du Roy eft pour traitter con Efiados : Et la commiflionàìiQQadaPenorande nomme ceux avécqUi on doibt traitter.
DOn Ga/par de Braecanonte éii Gufinan, Edélrttaa vande Camer ψα fijne Majefteyt, van fijne Κο- nincklijcke Raden van de Caihèréndejuftitie, fij- nen AmbafTadeur Ëxti'aordinaris inhoog Duyifland, dell eerften Plehipotentiaiis tot het Traftaet vande ghcmeenc Vrede tot Munfter. Alfoo 'c den Coningh mijnen Hee- re, dien Godt beware, gheliéft heeft myöpdenay. Fe- bruary des voorfz-Jaers 164.5. te verkenen de Pieni po- tentie eH;?ollö Macht, om met de Staten van de Veree- nighde Nedèrlaodaü TreveS ofte Vréde ic traÖereni zijnde vanden inhoudt naervölgheade > van woordt tot woordt.
i^tec biilgüt l^et biw^aKtt&e i^oiabOfh
Derhalyen uyc kricht vati d'àuthoritcyt énde pertoiflié die fijne Majefteyt gelieft my te verleenen om de Pieni* potentie op een oft meer Perfoonabghefamentiijckoft byfonderlijck te fqbftitueren ; Soo heb ick Knominèerc ende nóminere de Heeren Broeder Jàfiph de BergaHrê [ gekofen Ertf-Biflchop van Camerijck ^dc Don Dietà de irfwi/w Λ Ridder van dOrder Van Santiago,
Vanden Rade van ladien, van weghen fijbe Majefteyt,
C 2 enu^ |
-ocr page 221-
220 Tweede Deel, van de
ende jlnthonh de Brun, Raedt van fijne Maicftcyt Inden Hooghen Rade van Vlacnderen, a'le Plenipotentiarifen tot het Traöaec van Vrede tot Murifter. Aendewelck, endeeick eeu der fc)ve ick ghcfubrogeert endc gheiubftl- tueert hebbci iübrogere ende fubftiiueie, hunlieden ge- vende foodanigc macht ende commiflie > alsickhebbe» omme t'laem ende apart in mijne pfcfentie, Ofc abfentiej oft by hoedantgaandere verhindcringe ( in conformiteyt vande claufulen der voorfz Plenipotentie ) Vrede oft TreveS)OfceenigharjdcrTraftaet van wegen fijne Maj. te mogen confereren," bandelen, in't particulier t'adju- ftrrenentebefluytenmethare Excel'entien de Hecren Burthok van Gent, Ιβαη Mtttne/fe, Adrieen Paevw, luan Je Knujti Gedartvan Reedt, Fran. dt DonU, GuiUelmo Rfpperda. jidriaen Clant U Sttdum ; die de hocgft-gemel- te iiacen der Vereenighde Provintien hebben ghenomi- nceit tot haer-lieden Ambaffaöeurs Extraordinaris in Hoog-Duytflant, ende Plenipotentiarifen voor het Tra- öaet van Munfter.Tot wekken eynde ickgedepefcheer: hebbejendedepefcberedefe tegenwoordige iubdelegatie onderteyckent zijnde met myne handt, gezegelt met het Zsgel myner Wapenenj endc geparapbeert door den on- dcrgstekenden Secretaris van fijne Majeft. ende van den Ambafladeur alhier. Tot Munfter op den 14.. Januarlj desjaers 1646. Was onderteeckent den Hertogh van Peneranda.
Te letten dat ick op den felven dagh, van dato defeg, hebbc geexhibeert deCopye vande orginele Plenipoten- tie van fijne M ijefteyt, ende defelve gheievert acnde voorfz Heeren Ambiffadeurs Extraordinarie in Hoogh- Duyiüandt, ende Plenipotentiariffen totdefe Vergade- ringevan Munfter, door de Heerén Staten Generaci van de Geünieerde Provinti' D van Nederlandt, Onderteec- kentden Grae f van Perteratida, Leger, door laft van fijn Excellemiè, DelCmio.
■ ©c tcniatauei üjatcn Dtfe :
In de Subdelegatie. AUe iUmfoteutieriffen tot deghe· tneme Vrede tot MunSier.
Soo fy PlenipotentiariCfen of Volmachtighden zijn, waerom dan Commiflie een hen gegeven ? 't welck aen- wijftdatditPouvoir, cndefc Macht, niet voor Munfter gcmaeckt is.
In mij f> pre/ent ie. ofahjentie.
Hy heeft dit Pouvoir en defe Macht, niet door de geen die aen hem ghegeven is, hy vergroot en breyt fijn Com- miflie uyt.
Degejeyde Staten.
Een weynigh bcHachte wyfe van fpreecken, en oneer- biedighlijck in een partilier en befonder man.
Het Poui/oir en de Macht Brief des Koningsisomte handelen ton Efiados, of met de Steten ì ende Commiflie des Graefs van Penoranda noemt de genen, met welcken men handelen fai
[)pt f^oubofc ban be ^taetfcdebonDen De ^ρατηίφε te fcggcn 't aene boiglit :
LEs Plenipotentiaires du Roy de Spagne ayants cu communication de la pleine puififance de* Seigneurs Plenipotentiaires des Eftats des Provinces Unies des Pays Bas,ont obfervé & remarqué les deux points fui· ▼ants, ou a leur advis pourroient entreveuir quelques dif- ficultcs.
Prem ierement ou II eft dit qu'en cat de Patcenjji necef fiirt y ou mcommoditi de quelques uns defdits Seigneurs PJenipotcntiaircs, 1|5 autres en plus grand nombre^«»r^ rent ouir. traitter, &c. 11 femb'e que 1'ephithete de ( ne- tejjairt) appliquéa Vebfenit fc pourroit ofler , d'autant que telle neteffite ne fe pourroit verifier, & ainfi refteroit toufiours <ie doubte de la validité du Traitté au caufe du fcrupule qui demeureroit, fi 1'abfence auroit cfté necejfeire OU non.
Secondcment en la fin & conclufioo de ladite pleine puiiTencencfetreuvefinon unepromeflè òtRatification future au lieu qu'il conviendroit y en adjoufter une pre- fente en difant des a prefent conwte des β lors let Efiats dts Prtvmtf Vnm efftuvm # retifent U»t u fui ftr* traitté, eonctu & aceerdé par lejdits Seigneurs leurt Flinjf^, tentiatres. comme il fe treuvc en Ic pleine puiflanceotf! dits Plenipotentiaires d'Efpagne à Munfter, 28, Jan» ' ry 164.6. |
De Plenipotentiarifen, of Volmachtighden des Ko.
nings van Spangien, communicarie gehad hcb^Q. dp met volle macht der Inleeren Volmachtigden vjn de Staten der Vereenigde Nederlanden , hebben de ι\ν« volgende pundten geobférveert en geremarqueert, daet naer hun ghevoelen eenige fwarigheden tuiïcben (oudeg konnen komen.
Eerftelijck daer gcfeght is, dat ingeval van nootfaecke- lijck afwefen, of ongelegcnthiiyt van eenige der ghefeyde Heeren Volmachtigden ,d'anderen ingrooter gciaifuUn Tüogen httren, traSereni^e. fcliijnt dat de toefettingh vjn noot/aeckelijek.hyafmeftn, gevoeght, welfoudemoghio weghghenomenkounen worden geverificeertj cn dief. halvcn foudcr altijdt twyffel van de kracht en wacrdigli. heyt van'tTraöaet blyven, uyt oorfaeck van de fchroom" diemenfoudebchoudei) vap. oft afwefen «ootfaecktiM ofnietgeweettfuude hebben. '
Ten tweede, iii't eynde en befluyt, van deghefeydj volle Macht vintmcn nietjdan een belofte van toekmenU Rei/J?in plaets datmen een tegenwoordighe dserby behoorde te voegen, leggende ; Dat van nu voortaen,^. Itjcieock alfdan, de Staten der Vereenigde Nederlanden ψ proberen en ratificeren aüe'tgeen, 't welck door de gkefejit Heeren hun Vlenipitentiariffen en Volmachtigden getra&eM, gefloten en veraccordeert Jal wordtn. Gelijck men vindt in de Volmacht der gheityde Plenipotentiariflen en Vol- machtigden vanSpangien. Te Munfter, cp d'acbt-ea twimigftc van Januarius 1645.
©en 17. ^atiuarfj toebcc te famm RomenDe / toietòt obec öe fclue i^ouboic^ gf ^ifcourcect: όε ^ccccn ^pacn: fcljeftpOenbaefpfauDen uptbitnocn etn Bödöch i^oui boic/at^rcboo? ©jancfttijcft mee öatc ftaöt Börconfc teert; ofinfuItfteCöOfBcn als haer Ho. Mog. lelfsfou. den mogen goet vinden : toftfotf)ten Dat Dirn onbicmto bert niocïjt toicöfn boojt-gcbecfn trn pjincipalr. i^ffCtn ;6iaetfctie / öaDDrn tecflonöt De Coppe ban 't ^pacn^ f ouboir fiiöc fiibfJitutieaen Ijacc to. IBoii. obcrfif fonöf n/ enùeop öf t genielte berforch tnOe atiHit» Oinge bec (fetren ^paenfege gebben geen cebtn gfietion- ben om tc tucpflccen ( onbeccefetbe ban te fullenaf mcici)ten lafi rnoc anttooojt ban gaec j|a. üDog. tioyctu bt'tfrIbe®ouboir/b'arnI)oringe ban bOprninge Dicfp {;&paenfclie ) ten pjincipale fouöcn boen. 't5©cich ttai eerfl bp nionbe/rn batc na bp (©efcD?ifte/'t gcene bololli: '
N'Ous Plenipotcntiares du Roy de Spagne,noftre Sire, qui fignoDS Ieprcfent papier, dilons, qu'enIc feffioD , que nous feifmcs hier avcclesSeigncun Plenipotentiaires des Eftats des Provinces Un ifs des Peys Bas, il fut amiablement convenu & accorda que puisque neus avions depart&d'autre-reciprcquementefchangé nospleineipuiflances &pouvoirs, 1'on vint atraitterde l'affaire principale fans piejudicc des notes & obferva- tions, que nous feimes les une & les autres iur lesdit« pleines puifiances, & ayants lefdits Seigneurs Plenipo- tentiaires des Eftats des Piovinccs Unies dcclarrf, qu'ilJ eftoient prefts d'entendre les ouvertures, que dele part de fa Majefté nous voudrions faire pouriecomracncc· ment du Traitté.
Au nom dt Dieu, ér peurfe» SainB fervtce, tien ér TtfM de la Chretienté particulieremnt des fubjeUs dt Pays Ets, qui des puis tant d'annëej ont füufiiertlespoide&les Ca- lamitei d'une guerre fi facglapte, eftant certainsdeeh bonne intcntion & volonté de fa Majefté & du grand dc< fir qu'il a de la quictude & Tranquillité defdite» Provin» ces des Pays Bas.
Nouspropolons aux dits Seigneur» Plenipoteotlair»' defdits Eftats une Treve,& comme celle qui s'accordaen ì'iQmilftxcernè"neuf. fuivant l'exemplaire& modelle dudit Traitté d'alors, & pour ce que depuis la ditte Tref· ve faittc, l'cxperience pourroit avoir monftre, qu'il con· vicnt ofter, adjoufter, ou efclairer quelquet poimide ceux defi« traittes & gutres, quil.fembicroit efire a pro- |
-ocr page 222-
Nederlaiidfche - Vrede - Hàndelitìgh.
, jg prevenir pour plus grande feurete, fernieté,& con. venancedela diteTrefve, il fera loiüble a l'une & 1'au- tredesparciesdemettreen unefcrit particulier lespoints &articles>qi'ellescfoironc neceflàiree. Lelquels efcrits particuliers, &fignésfedelivrontde part&d'autreen un mefme jour qui fera defigné, afin qu'eftants examinés par line amiable & fincere conference, on tienne à les Re- ioudre öc determiner enlameilieure forme & plus coö- »enable, pnur parvenir au bien repos & Tranquilité dcf- ditsPaysàMunfter,cea8. de i'an lanvier dei'an t60. eftoit ligné ùComte de Petterande. Frere ^ofeph Arekev. it Carnhray, Din D. Savedra, Faxardo ér A. Brun.
w
jjn, feggen dat in
den met eie Heeren PlenipotentiariiTen en Volmachtig- tigd u van de Staten der Vereenigde Nederlanden, min- nelijtk verdragen cn veraccordeert wierdr, dat dewijl wy van weerzyden onfe Volmachten otideiUng hadden ver- wiflelt, men van de principale faeck foude komen te han- delen, fo der de prejuditie der noten en obfervatien, die wybcydeopde gheleyde Volmachten maeckten, en de g.fcyJe Heeren Volmachtighdenvan de Staten der Ver- cenigJe Nederlanden verklaert hebbende, dat fy bereydt waren om d'overturcs en openinghete verftaen, diewy, van wegen fijn Majefteytwildeöduen, tot een begin van '[ Traitset.
Ir. de nam Godts, en tot fijn diertfi, en tot ΐύΛβάηϊ en rufi 'jinii Ckrifienheyt, ea iefonderlyck van de Onder/aten der nderlande») die zedert foo veel Jaren de rampen en fwa- lighejen van foo bloedigen Oorlog geleden hebben, ver- f'eeckert zijnde van de goede meningen wil fijner Mfjeft. en van de groote begeerte die hy heeft tot de ruften ghe- ruliheyt der gcfcyde Lantfchappen van Nederlandt.
Soo proponerea ende voorftellen wy aen de gWeyde Heeren Volmachtigden derghefeyde Si
Staten een Treves
ofBdhndt.engelijck degene, dieghtfi^aecktwierdt in 't Jaer 1609. volgens 't model en 't voorbeeldt van 'tghe- fiyde Ttattaet, dat doen gemaeckt wiert. En vermits ze- dert de tijdt, <iat het gcieyde Beftandt gemaeckt is, d'er- varentheyt getoont mocht hebben datmcn ecnighe pun- ten van de gene, die altede verhandelt zijn, en anderen, behoorde wegh te nemen, by te voegen, ofte verklaren, cnilst het dicnftigh foudefchynen fulcx te voorkomen, tot gtooter fekerheyt, beftandigheyt, en betamelijckhcyt vsn de gefeyde Trevefi of Beftant ,· foo fai *t aen de bey de pjityen gheoorloft zijn de Punten eniArtykelen , diefy r.o itfakelijck fullen gelooven, in een befonder Gefchrift tc Hellen, welcke befondere en ghetekende Schriften van weer zyden, op een fel ve dagh, die men ftellen fai, over- g. leiert fullen worden,op dat fy, nadatmendie door een minnelijcke en oprechte conferentie gecxamineeit heeft, iade befte en bstamelijckite forme mach iluyten cnde^ termincrcn,omtotde Welftandt, ruften geruftheytder geieyde Landen te geraken. Te Munfter, den lanua rius, in 't laer Was^etekent elComte de Venorande, 'Sraur Xofeph, Eerts Bifchop va» Camerjjck, Don. D.Save- dra. Faxardo, tn A. Brun.
Sulc): oocft aen I)aec ©0. JlSoa. obecflefonbcn sönöe/ foo öccft öc Jlaiibdinfl tot Muniter moeten fiille pam : alfoo Ut Heeren ï^IenipotentiarilTen ban Defiti ftract mtt hontjEit noclj begeccDen pet^ t'antliioo?öcn ορ&ε Spacnfclje ©jopofitic/ boo? cnDe al «c ftet ^ouboic (aj^ fuuoanjfiit ban De ÌanDcI(nal)J fouüe jijn ba|ï aöeflelt/ om'ttoclcftfjcm tc concipicccn / cnDe codi tc Oclibecei· wn of men Uien onbEtminDttt/ ttiDc {jocmfnitictDc S>pacnfc!)E foube nioacnboojt bacenm DcJ^anDdinBlj ten principale/ Inngc befoiflucn jtjn BDcballcn/ fη fpfCia= f'IJJuacp/ in p?cf£ntic ban ftjn IgoogbEpft/ ÌoIbSe'Sbtoöl «oWanöt Dcbbcn »nBcb?acj)t 0«
©at boiflcn^öft btrfouch bantic^pafnfcöÊ®Ifni= patfnti,Kififii ban Dcfcn^iatt foube toicDenadiat Bet waujt nccedaire, of nootwendighe abfentie, fimpclntfi fouictofctiEn oefept Öp abfentier
IKacrtoatacnaactbebeifocijteCIaufulc ban Ratifi-
y, tegenwoordighe Plenipoteotiariffen en Vol- macbcighden des Konihghs van Spangien , onfe Heere > die bet tcgenwoordigh papier! tekc- deSelIieofSitting, die wy gifter bad- |
Ì2t
catie de prefentic, batÖeftlbcfoubclïlfrbfn (jer^cUfrctt/ a{$$f|in:te3Lanbeonae!)oo;t/ ctibc flrpbiabtnctbccotii ftitutie ban Defen ^taat cnDe bat baccom in plactfc ban bc boo;f; Ciaufulc ccnnt fccclicccn tgot tóttet ütb^rngf η ban De lüattficatie bii onberUnac concicct foiibé bàli glje< (lelt/enbcbanDE^pacnfcIjc #Ienipotcutian|Ttn gljetii ïioogec offcD^tpec flipulaueban fìacifiratif tnccùch gc^ bo;bect/ alfmen ban bisgen bcfen ^tact gljctncpnt bia^ toctefiarn.
€en ttDee&en / bat caecHeniÜe [)ft ^otiöoic ban bc ^pacnfclje Ipicnipotcmtatlffcn / 'boo? öe ttruone ban ©jancfttjjch uptgebjactit/ b'r);tEn(ïcbahbc fdbc toeren, bc be iCptelen aen ben lüontnab bah ^pangiEti bare in BbEBcbenmciteüoibfceinBieöientcn ban oien/ fouben toecbcngciatenaenbebicrcttccnbe goet binbcn ban bè ücccen .£^caó;bittari^ ^nibafTabetic^ inbr prnipo* tenttacifrn ban tjoogbfi ecbacgte fytie JESajciiep. bati
S^^anchct)^^·
(Cen bccben/ bat Bacp <j5b. <15?oot JUSob. öcBbcn gijw oo;beeIt/ bat foobanigetjoog' tuicütiglie matctic upt een dfigincci iioliboii;/ bitccteiijch Honirnbeban brn i^os ninchban;Ë)panaicn/ enbenii tbpfojme ban fubliltii' tic be&oojae tooien bctljanbrtt; batbaec rn boben in 'tboben-ei)tnoembc Pouboic bctfrgiepbrn Ctaufulrn toecbm bebonbcn/ caec op tncec Bi^mclbe tcecenee· cotnnntteeiibe bebencUciOch^rbEti tuaien mobrienlie/ biiecütbactom be|i grooibctlt grt boojfs Pouboicbaec tc iatm/ cnbcboïgcngabbij^baiib'anDfte ©^binticn feif ban tecacn befen ^tact upt te bjetigcn fobanig €on> ccpt / al^ men ten i)c(lc ban bcfcn ^tact foubc ooiDecIeη te Bonnen binben.
®ïtt bicrbfn/ bat tjrt tóbeti fleroctbc €ontept / nrjfi iöch fjct fdbc booj o?bie ban liatE IBog. op &ttpa» picttoa^gljibiaciit/ bpöacr«eo.>0i, uaog.booigoebt fflcïtingclicncnDcacngcnomen/ beftoubfn^ «ocijtnnö/ bat be (Sptcl^ aen ben ttonmg ban ^pangien in 't fclbe dTontept gbegeben/ b^ebcc gaen al? bp br^paenrché ©afpoo^trn booj befcn uptaeb?ac{5tDcfrIbcVDEtbfnbcs bonben nebec te stjn gefielt. ©eL-atrert in Saragop ben 19. j^obcmb^t^ 1IÌ41. bat bactombetcc toert geooiDecIt niet becbec tc gaen tn be boejfs iEptel^/ alp bolgens op» gcmtlte pa|Tepoo;ten/ en bien bolgen^ Oebooifsi^tU telg in'tbooif5 Concept foHbcn toetOcn gcbitffcttt/ in boegen I)icc na bolBcnbc t
üon Phihppe door Godts genade Cohing van Caftii lien,&c. EertS'Hertoge van Òoftenrijck, Hettogh van Borgundienjvan Brabandt, vanMylaen,Graef van Abs- burgh, van Vlaenderen, Tyrol, Barcelona, Heer vaa Bilcayen ende van Molina, &c.
Jlàcbei^Boctgebonben battei: bóojfj Concept foubè toecDcn gcamptieert niette ctaufulc btin aatifiratie ban Ijet gene/ bat booj |[)ct uptbjengèn ban bc meer grnoeni. bcBoiniacljttot jiKunficc/ mette ©Icnipotcntiatiiffri foube mogen 5tjn gctractcecti
®en bijfotn/ carcfunbe Ijet getiiobccrbc bah ben Vieti aenbcnt Braffet,boben Bicoctt : Ijcbben bcfl gtjebonberi tn IjEt opBenïElbcConccpr bcjs geen getoatlj tc macclicn/ macc b'cptenpc bicnt-Dalbcn/ te laten foo bic jeachteiooii bcliicft bp Dct boö^fs Concipt toa^gcbaen.
(Cpnbcltjih/ bat bc J^lcnipotrntiarifTrn ban befen ^tactbanbc^pacnfeljeiBinififriS fonöcn afbojberea een pouboic/ bolgen^ Jjet meec-gcmelbc Concept/ chbi ingebaHcbrfclbcfoo5an(g[j ©ouboic bftftlaten jegftcn* ttDoojbiaB niet upt tc Ronneh biengen / macc bacconi nà ^pangien te moeten toecben gljcfcj)?ebcii/ bat bc i^lrni. potentiacifren ban befen gitaet / bare op fouben flil IjcB. ben tc (tacn/ fonbec met bc begonnen ©nbetljanbeiingh bOo;t te baten: bctfoucltcnbe alleen Berftlacingge biii* nen toat tijbt be é>paenfc5ei^JcQlpotmtiacifrcni)etbf9 toüfle ©ouboic fouben fionnen uptbjengen/ fonOre bari cnifge continuatie banj^anbeliuBdgctoaefi tê maftén» Jï&oei) inaebaïmccc-gemelbe Spacnfcljei^Ìcnipotcntie· riffen upt cpgbcn mot{jf pjcfcntatieniocOtenfiomcntt! boen/ om tót bojbccingb ban Dc tanbeling&ctnïlite upt tcfuHcn brengen / onder benciitie van dc welcke de vooriz Onderhandeiingh ( geöutirfnbe bc bccbDacDtin»
gcban'tboo?f3)poubaic) (oube mogen toerben gerou· tinucert ; bat tn Dien gcbailc be pirntpotcntiartffcn ban befcn^taet fouben {jtbbcn tc befojgtitn/ bc fclbe ^ctc ^} tel |
-ocr page 223-
222 Tweede Deel, van de
iti fubliantie contfnccrbe ijet nabolgljciiDi:/ tctuctcn:
©at Be Pciiiporentiariflen ban ^pangimopcerc/ bjoinioOept/ «lOcrrr soföfrtcoutiic / ücloofDfii upt te ftjcnffcnUinnrnfrecfteccnttjOt/ inöc öoo?f5 ^ctc upt le bjucftcn een Jpiouboic eeconcipUect in Qe uolgenbe mn^ nicce ( Doetrbe infectte ban 't boojf; pouboic tii be boben Beiiacmöe 3Bcie ) bEfluptenöc cpnötdjcb Öe boo?f33icte) Dat tn;ecgctncltril)paenfcge ^IcntpatcntmnlTcnbrcrp t enöcboIbcecDiaö toaccn flcDupcenbe Den tijöt/ bat be boojfj ©olmacbt upt Sipangicn tof cDt bectoac!jt/mEtte 6aben ocnoeniDe picnipotcntiatiffcn ban örfen ^taet De begofie ©nbfcljanbclfneö te continuccen : toclcfte Siete beltomen jtJnDe bat bc ï^ïtnipotcntiariffen ban De- feti jbtaet fouben becmoggen boo^t te baren mcttebe· gotte t{^nbett)anbeUngD/ fonbccernige naecbec ti^efolu· tte ban öacc igo. JDag.tebectoacijten. ©ebenöe niet te min bau bitenöe anbeteftaec toeöerbaccn pjompte eOtietceatie/Daec/enòealfoa'tbeijooit.
(Ìdit toa^ t)ft obbtj^ ban lioUanDt: cejectecenbeget iticeiienbecl ban be opgtiemclte Jfcanfcfje temacqu^/ begceccnbe alleen get Ipouboic bolgen^ Concept ijtec na te fijnec tijöt botgenOc. i®acc ijet aDbij^ ban hial bat fimprltjch alle i^anbelingt) b^oojDe fiil te flaen foo langl) enüe tectople QetmcuteD^ouboicupt^pan' gien niorft {toornen/ alfoo bet jj^ouboic fcpbe t)ct funbanuntenbeban^ ban be l^anbeltngfonbecenbete boü?I)ct toelclte men in 'tminlïe niet beijoojoe pet^ te timmrcenaenfqo yoocbtofebtig!) en iinpojtant^ toeceh.
J^jobinticn namen Coppe ban 't if ollanb^ abbtj^ om aen bc ©ecccn öacc ^jincipafcn te eommunirccen.
fCetüJple men iu befe bciibccatie bja^/ foo 5t)n ingefiOi men/g{)cnouct)opcenentöbt/ twee fcccooo'gtjeclattef cenine tpOingen; 't€ciie toa^ Ijct ^nbj-iiicft tuffcöen ben Stontngl) ben Biancltcijch/ en be p^ncefte ban ^pan gien : 't anbec toa^ / bat be ftoninglj ban ifepan-- Qten be gcl)cele S^attbeling!) (IdOe in IjaitDcn ban fijne êiHfiec be Coninairi Ciegente in ©janr ftcgcft. 20cp.- bi^ arngaenbe fal ich ticlkn be fojmele Piopofjtic of Communicatie op bat fluch gcbaen beuc ben ilcec }p;in· ce ban ©cangie/ gljelycft oocll be fojmclc örlatie bp be lleecen ban Heemftede enbe Knuyc, evp?efteIÖcft om rn op bat flucft ftcctoaati geftomen/op bet « toceoe geöaen.
©peninglj ban 't i^utocltlcft tulTeben ben llionmg ban ©^ancftrijcii eiiDc oc ©jince (fe ban ^pawgicn. |
Woenfdagb den iS.Februarij heeft fijn i-loogheyt de Heer Prince van Orangieter Vergaderingb aen haer Ho. Mog, ghecommuniceert, dathemuyt Vrancktijckope- ninge is gedaen dat tuflchen den Koningh LcufsdeXlV. van die naem,ende de Princefle van Spangien een Huwe- lijckisghcilooten > op de conditie: Dat de Koningh van Spangien aen de Croone^anVranckryck fonde laten volghen ende de feliicKroone in-lyven de Seuwrainiteyt vande Ne- deriandtfcke Provintien vanƒ)« reffort endegefach, ende dat dejefelve Froviuden binnen drie wecken aen de K^oone -van Vmnckrytk/oudentperdfn ingeruymt, ende dat hetJeht door nierfcheydejittndertuytBrabandt herwaerts komende·, werdt geconfirmeert. Voorts, dat befde de hoogfl ghemehe Konin- gen. defe Véreenighde Frovtncten fuüen latin iy haer ghe/ach endeSouverainiteyt ; dat de Kornhgh van Vranckryck aen Spingiènfoudecederen Cataloigne, ende dat de Comnginnt degente Moeder van den hooghfl-gemette Koningh Louyj de XIV. verfouckt van defe Geünieerde Frovsntien dies aen· 'gflende teverfiaen hare goede meninghe ende intentie y hoe fj haer daer 'mfalGonvtrntren ; Waer na fijn iiooch-gemcl- te Hoogheydt verfocht wefcnde in'tgene voorfzis, te willen formeren fijne hoogh-wyfc Confidcratien ende Ad vys, heeft dies-aendeverkleert, datmen dehoogfi-ghe- melte Coninginne foude behooren aüe 'tfelfde toe te fiaen, mits dat β in conformité van het TVaéiaet den 8. Pebnarij itfjf, Ι»β'ώίη de Kroont van Vranckrijck «nde defe» Staet tot Parijsgeflotenuytde voorfz Spaenjche Nederl.amdefen Staet Joude laten volgen de partagie by het voorv.TVaiiaet ten behoeve van defdvegeflipilttrt. Hier na ghelefen we- fende hec fchrifte/ijck rapport 'c welck de Heeren van Heemfiede ende Knuyt giftieren mondelingh hebben ghe- daen, endehuyden overgelevert » heeft fijn hooghft-ghe- melte Hoogheyt daer op verfocht wefende te willen for- meren fijne hoogh-wichtigeConfideratien ende Ad vys, verklaert, dat in cas de Heeren Gedep. vande refpeaivi Prj. vintien jouden gereet zijn als nu daer op in te brengen kvn. ne refpeilive Advy/in > datmen als nu daer van/oude kon- nenfpreecken, maer in cas datje ghemeynt fouden zyn 'tjd. ve teflieren am de Heeren der feher refpeBtve principaltn, datmen alfdan al 'voorens foudemoetenafaathten'tgenecf het voornoemde rapport van daer foude kernen, W aer op ge; delibereert T-ijnde, hebben haer Ho. Mog. Cjne mter hüogh gemelte Hoogheydt, over, ende ter laecke vande gedane communicatie ten hooghilen bedanckt», ende dat bet defelve belieft heeft met fijne hoogh-aenficnlijcks prefentiede Vergaderinge van hare Hó. Mog. by tewoo- nen; Ende hebben de lelpsftive Provintien, loovande voorfz Communicatie van fijne meer hooch-ghcmelie Hoocheytals van deflelfs hoog-wijs advijs, dies aengacn. de ghegeven, mitfgaders van het voornoemde i'chrifte. iijck rapport, ende de boogh-wyle Verklaringhe Vaa fijne meer-hoogh ghemelte Hoogheydt dies aengaende ghedaen , verfocht Copye, die baer Ed. refpeftivelijck wordt gcaccordeert, om by af-fendingbe van yemandt uyr den haren^ 'of verfendicghe by Miffive alle het felfdt aen hunne refpe<ai ve Heeren Principalen te doen ghekn· gen ) ende der felver Provinciael advys daer op in te brenghen ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog. 't welck fy vertrouwen, dat fal konnen ghefchieden binnen den tijdt van veerthien daghen naeft-koomende, ende fui. len de Hi-eren Staten van de refpeÖive Provinciën doM d'opghemelte Heeren der felver Gedeputeerden ten hoogbften werden gherecommandeert, alle het ftlfde te willen mefnageren , oock haer Ed. Mogende inbe· denckeo te geven, of fy refpefti velijck niet goet en fon· den konnen vinden, eenighe uyt den haren herwaertj Extraordinarii te Committeren in haer Hog. Mogende Vergaderingh, met volkomen macht ende autboriteyt, om alles de op-gemelde refpedtive faecken Sengaende· of concernerende t'adjufteren j Voorts hebben haer fiog. Mogende gherefolveert, dat de Gecommitteerde van weghen de Stadt Groeningen, als oock die van de Om. landen, tuITchen d'Eems ende Lauwers, op morghen ter Vergaderinghe van haer Hoog Mog. lullen worden befcheyden, ende defelve by Extraö ghecommuniceert 'cgene voorfchreveis, met ferieus verfouck, dat fy alle 't lelfde de Leden van de Provincie van Stadt ende Lan- den hunne refpedtive Committenten , met de meefte mefnageen fecretefle willen communiceren , ende djtt opderfelver Provinciael advijs uytwercken , ghemetckt dat door feecker opgekomen incident de Se& van we- gen de Provincie van Stadt ende Lenden in haer Hoogh Mogende Vergaderingh jegenwoordigh in 't geheel va- cant is.
Sulc.ks hadde fijn Hoogheydt airede des voorighcn daeghs ecrft aen den Heer Raedt PcnfionarisC«/i , daa na op het verfouck der Heeren van Hollandtin der fel- ver Vergaderingh gerefereert : met by-vocgingbe dat fijn Hoogheydt het hadde uyt de moijdt van de Collone! d'ERrades.
l|et cappoit aengacnbe be ^pacnfcge fubmifüf/t0!>| al^bolgbt:
Hoogh Mogende Heeren.
DeExtraordinaris AmbalTadeurs ende Plenipoten· tiariffen van U Hoog Mogende tot Munfter heb- ben goedt ghevonden, omme de groote Impor- tantie van ae faecken haer aldaer voorghekomen, ons teverfoucken eenreyfeherwaerts in diligentie te doen, ende U Hoog Mogende te reprefenteren dat de Hee- ren Extraordinaris AmbaiTadeurs ende Plenipotentia- riffen van Vranckrijck haer op den te»entTt>intigkflen^^· fer Maent Februarij hadden te kennen ghegeven, dat daeghi te vooren de Medtateurs, namentlijck de Nonce van den Paus, ende AmbalTadeur van Venetien haer had- dén ghecommuniceert, dat de Heeren SpaenfchePle- nipotentiariifen, volgens lait van haren Koninck ( by ExpreiTen ontfanghen) hadden verklaert, dat defelve bewoghen, door bet evident pericul weghbn de groo- te preparatien des Turckfchen Keyiers, de algeineme Chriftenheydt raeckende, ende omme foo veel ipbem |
i.;
-ocr page 224-
Nederkndfche Vredc-handeìingh. ti^
was de fu^® voorfz. Chrifténheydt te helpen pro·
cureren ; te viedeo foude wcfenëedifFerenten tuflchen VranckrijckendeSpangienüyt-ftaende te fubmicteren
oen de Coninginne Regente van Vranckrijck, omme by haer Majefteyt met aflumptieende by deliberatie van de Heeren Hertoge vm Orleans > Vrìnce van Condé, Cardineel Mainarmf spandere Heerén van den Raedt van Vranck- rijck} devvelckeden Hoogh-ghemelden Koningh efti- Jeerde cnde wilde defereren, getermineert te vycrden, jnjc dat de voorfz. Koningh foude acquiefceren en on- derteeckcnen 't gene by de fel ve zoude goedt ghevonden werden. vertrouwende dat de Koninginne Regente re- gard foude nemen, foo op *t Rijck van haren Soone, als op het huy* 'i®®'· Majefteyt was gbefprooten, en
opdeconvcnienccvandeafiairen ende Staten van we- derzydcn ; dat den Koningh van Spangien de felve ou- verture aen den Nonce van den Paus ende AmbalTadeur van Venetien in fijn Hof refiderende mede hadden laten doen. omme tot Munfter aen de refpeörive Minifters over gefchre ven te worden ; ende niet teghonftaende de voorfz. depefche door Vranckrijck ende felfs door Parys was ghekoraen, dat evenwel tot Munfter eerft was aen- gclanght en geopent,oin van daer aen 't Hof van Vrank- rijck gefonden ende genotificeert te worden ; dat hier op deHeerenFranfche Plenipotentiarifen aen de Heeren Mediateurs hadden geantwoordt > hoe dat Vranckrijck inetdefenStaet, ende de felve roet Vranckrijck fo nau- we waren verbonden ) datd'een buyten de andere niet vermochte te doen, fonder dat ghelijcke contentement sen de andere mede werde gegeven ; laalviUe me» aen ynmikrijci half Spangien inruytnen . dat huyten dezen Staet niet konden nochte begeerden te traderen ofte eenighe offrente accepteren, ende fy over falcks haer geobligeert vonden terftondt den volghenden dagh aen de Pltnipo- tentiaiiien van u Hoogh Mog. van de voorfchreve offre volle communicatie te geven, al eerzyde felve naer Vranckrijck iouden over-ichrijven ; Begheerende dat fulcks van de voorfz. Heeren Mediateurs aen de Spaen- fche Plenipotentiarifen moghte werden bekendt ghe- maeckt; ende hoewel de felve Mediateurs daer op had- den gerepliceertidat foogrooten Kroone als Vranckrijck was, nergens eenlgedependentiekonde hebben; Echter de voorfchreve Plenipotentiariflen van Vranckrijck had- den verklaerdt nu nochte immermeer anders te konnen ofte te fullen doen, ende hare alliantie onverbreecke- lijck te willen onderhouden ; dat vörders de meer - ghe- meide Heeren nevens de voorfchreve ouverture by for- me van diftours verfcheyde bedenckinghen hadden ghe· opent, endenamentlijckdatmiffchiende Coninginne Moeder geen arbitre foude willen weien tulTcbcn den Coningh haren Soone. ende den Coning van Spangien haren Broeder; Item, dat onder de woorden j het geene convenient foude wefen tuflchen bcydede Rijcken ende Staten, veel foude konnen worden ghetrocken ende dat men met foo honorable fubmiffie foude moghen voor hebben de vigeur van de Wapenen te ftuyten, ofte de handelifige van Munfter nae Vranckrijck te transfereren cnde fulcks van andere geallieerde tc fepareren,ende daer mede zijn profytmeenén te doen. Doch aen dé andere lyde waren fy van gevoelen dat men het advantagie, htt welck hier uyt foude moghen refulteren niet t' eenemael behoorde te verwerpen, maer tot fijn voordeel konnen meinageren . ende dat zy wel liever hadden ghefien dat Spangien op hare geproponeerde articulen hadden gede clareert, wat, endehoe verre fy Vranckrijck daerinne «oude konnen te gemoadt gaen, fonder het geheele ftuck inonfeeckerheydt te laten, ende dat zy daeroromeghe- loofdenen haer verfeeckert hielden dat Vranckrijck defe handelinge van hier niet foude laten transfereren; Om- me indien zyeenmael ten regarde van hare Geallieerde ende m de gemaeckte Alliantten quamen te varieren, dat naer het felve voor ontrouw geimputeert (oude worden, endeintoekomendeallecredijtende gheloof doen ver- leien; dat zydaerommc oordeelden het befte en feec- kerfte foude wefen, dat Vranckrijck cnde defen Staet te famen bleven geconjungeert. omme ghelijckelijck een goede uytkomfte ende reciproque contentement re "!. k > of anderfints te famen in de wape- |
neti behoorden te blyven, ende d'aenftaende Campa- gne met vigeur in het Veldt te komen, wàer mede Cf meenden de geheele faecke zoude konnen ghefaciliteert cnde tot een gewenfte uytkomfte ght bracht worden. Zy ieyden oock dat Spangien of fich felven in groöte fwa- righeydt foude moeten bevinden, ofte anderfinseenigh defleyn voor hebben, tiet welck de lijdt apparent zoude openbaren» endedatzy haer althans van een fpecieus pretext van den Turck wel fochten te dienen^ doth fuici ep andere tijden wel meer was ghebeurdt. Eyndelijck dé meer - ghemelde Heeren aen de Pleftipotentiarifen van U Hoogh Mogende hadden verfoche, dat de felve haer advys aen haer luyden fouden willen mede deylen : dac hier op nae bedanckinghe aen de Plenipotentiariffetl van Vranckrijck was geantwoordt endegededuceert hoe religieufelijck U Hoogh Moghende hare Tiatìaten met Vranckrijck altijdt hadden geobferveert, felfs in de Jaren feflien-hondert twee en dertigh, ende feflie» hmdtri drie-m dertigh, doen beyde de Staten zoo naeuw aen den anderen niet waren verbonden, ende de Vrundt- fchappen ende Intereflèn van Vranckrijck aitjjdt waren voor - behouden, gelijck de Plenipotentiarifen van U Hoogh Mogende in de jegenwoordige Negociatie oock hadden gedaen ende fouden continueren, doch alfoo de felve tot noch toe de Pouvoire alleen van weder-zijden hadden ghewiflelt ende op hét redres van de felve noch geen laft bekoomen, dat over fulcks niet jeghenftaende haer onder de handt verfcheyde interpellatien Waren ge- daen, om in vorderehande ingemer de wederparty e té treden j Evenwel de voorfchreve Plenipotentiarifen hadden ghefuperfedeertende niet verder gneavanceert i ende gelijck de felve haer finceerlijck ende oprechtelijck nae hetTradaetioudegedraghen, dat fy infgelijcx ver- trouden de Heeren Plenipotentiarifen van Vranckrijck van ghelijcken fouden doen ende door geene fpecieufé pretexten haer daer van laten dimoveren. Ende belan- gende d'Ouverture felver, dat haer de Conftitutie vail Vranckrijck alderbeft bekendt was, ende de Plenipoten- tiarifen van U Hoogh Mog. daer op niet anders kondeii fepgen , als dat het Traitaet den Eenigen ende vafien re- ^e/moefte wefen ende blij ven, daer naer men fich vao weder zijden onveranderlijck foude bchoorcn te regu» leren, waer op de Heeren Plenipotentiarifen van Vrmtk· rtjck meermalen ende met hooge verfceckeringen foo b^ monde, als by handtaftinghe aen de Pleriipotentiarifen van U Hoogh Mogende hadden belooft dat Vranckrijck daer van nimmermeer en foude wijeken, ende dat zy defe Ouverture nae communicatie met Ons ghehouden aen de Coninginne fouden overfenden, doch geen ap- parentie fagen dat Vranckrijck die handelinghe van hier foude fecken, maer op den voofigch voet cnde Ordré laten voortgaen , ende dat fy laetftelijck daér by hadden ghevoeght dat de Mediateurs feer hadden gherecommani deert ; Ten eynde defe Ouverture , die fy verklaerdt hebben aenftondts aen Ons te willen ende te nioeteo communiceren, doch ^oghte fecretelijck geniefna- geert, ende daer mede rot nacdeel van Spangien niet ghefpeelt worden : 't welck iv de Plenipotentiarifen van u Hoogh Mogende mede inftantelijek verfogten. Den volgenden dagh daer na heeft den Hterde l'Omirê Raedt van den Hertoghc van Longueville van weghen den lel- ven, ende de andere Plenipotentiarifen van Vranck- rijck de Plenipoteutiarifen van u Hoogh Moghende ge- notificeert, dat noch daeghs te voeren de Mediateure wederom hadden befoght, en uyt den mondt van den Grave van Pignerand j gerelareert de Heeren Spaenfcbé Plenipotentiarifen wel bekendt te wefen de vafte Al- liantie tuflchen Vranckrijck, ende den Staet van de Vcreenlghde Provintien, endédat de cene fonder de andere niet foude begeeren te trafteren end^ daeromme de meeninghe van den Koningh van Spangien öocic niet en was om af-fonderlyck met Vranckrijck « mtet te ghelijck met Vranckrijck ende Ohfen Staet te handelen j ende de Traöaten gelijckelijck te laten avanceren > inó· gende wel ly den, dat de Pleoiporéntiariren van ü Hoog Mogende (ulcx bekendt wierde ^hemaeckc, eU tnede dat zy luyden, de Spaenfche, niet gemêynt en waren dè tre- ótaten in Vranckrijck te trecken,el5 wetende dat fy aldaer niet gehoort maer aenftonds saèt Muhfter gerenvóyeert foude worden, alwaer fy ghemeynt waren de Truitaren j 4 gelijck |
-ocr page 225-
224 Tweede Deel, van de
Plenipotentiariflen van u Hoogh Mogh. haer by die van Vranckrijck hadden ge voDdeD,endeghekomen wezende op de vooriz ouverture onder anderen ghemoveerc dat de Coninginne en principaelfte Heeren van Vranckrijk de felve ontfangende, ten aenfieft van hare hooge ende Eminente qualiteyten « eode oockdoor confideratie vaa het gantfcheRijckhaermiflchien zoo nauw aen't Tra- «flaet niet zouden verbondpn houden, als wel de Mini- fters daer aen verbonden waren ; Ende in zulcken geval dezaeckein'tkorcege-eyndight, endeU Hoog Mog. in het parquet gelaten zoude mogen worden, de Heeren Plenipotentiarifen van Vranckrijck daer op hadden ghe- antwoordt , dat de Koninginne immers Γοο wel daer aen was geobligeert, ende hwe Ordren na Munfter lou. demoghengeven, ommedien volghende aldaer voort geprocedeert te worden, begheerende in Onfe jeghen- woordigheydt ende lattende baren Seeretaris BouUngiir, aldaer prefent zijnde, daer van datelick notitie te hou- den , umme defe hare verklaringhe in de Brieven, aen de Coninginne te ichrij ven, medegheinlereert te wor- den , 't welck de voorfz. Secretaris aenftondts aeoghe- teyckent ha' de, ende de voorfz. Heeren Plenipotentia- rifen daer op haer verklaerdt, hare dcpefthe nae Vranck- rijck voort le zullen af-zenden > daer by deCe zaecke was verbleven.
Het «cflf / af nsaenbe ; g>oo ftibbsn be 3Fr9n= fdjé^nibaftaDmc^tot JRDunflcc / foo tjaefi jp bfcna^ mm Dat in be 3gececni8t)be ^cbecIanDcn tjcrfpjeyt iua^ {)ct»()emelbegeruci)tban ÏitUiclQcfi tuffcgen Dcntöo. ninfllj ban Bjancftnjcft en De Sfnfantc ban iipangien/ nirt belofcf in öote atn ©janchcocfi te aebcn Dc ^paen= fcftc 4^5cDecIanöen/en öat fulcftcn gecucijt bctoo?faechte alfccli-p ombjagie cn alteratie in't Qrmoet ban bcle men^ fcl)En onDcc ftacc üo. IBoa.öebieb/iben of®?ancftcijci^ fonücc ijaec ioag Jüogl). fouQc Debb?n aeicacteect met ^&pangtcn / gctcast fo Daec al^ clbcc^ te pcrfuabecen be fal(itcptban 't felOe eecust; bcchlacenbe niet te honnen bRbencIien toaec tipt fultit: mogl]t 5tjn gcftomen /en fu(c=: be onib?aee op-ecnomen met bele [joogtie tooo^Den/ bat Bet fetbe getugt toa^ fonbec fonbament / en ban booifs. goutoclijch en Dotatie nietgrbaen eenige openingf) ban 35^ancfitncft/becl toepnigec bat fulcy fonbec booigaenDe communicatie en abbt)^ ban gaec fo fcccetelich
foube jtjn getcacteect enbe binnen fo Uo;ten ttjbt/na bat upt ;&panoien bicectelQcft toajS Ijettajaert^ göefonben aen Den «Gjabe ban Pegneranda ben Ia(i om te p?opone= ten / batbe Koninginne J©0Ebcc ban ©jancficijcft/ tot iiytbinbinge ban B^cbe tulTcben J^janeftcdelt en ;|ipan> Bicn foube boen een moiiecatie qujejufta &conveniens eiret,ci)U]eIrRe opening fp Heeren Hmbaffabeiir^ ernt' fangenbe ban be 9eecen jBebiatoce^ / f) abben ggi^aiU' tooo;t/ aen be i^eecen ;&taafct)e te moeten communice^ cen/en bat fulcit anttaioojt booibe Jlilrbiatcur^ aen ben bau;f3.(i3;abe ban Pegneranda gicappojteert 3t)nbe/ gab Beftpt te honnen li jben / bat aen De felbe bare ban cora. municatie tDcrbegebaen/grItjch ben bolgenben bag br^ mo;gen^ bia^ gefr{)iebt : enbe bp albien eenige be aibec= min^c boojflagi) ban fulcl^en $utueltjcft toace gebaen / fulcp niet toepnigec aen {jaec fouDen Ijebben gOecommu» nicmt / enbe altgbt met geltjclte fincecitcpt en p;ompti tMbe te fuUencominuecen alle goebe Cojcefponbentie/ met becfeechecingg bat be Coninginne enoe alle Mini· fiec^ ban bieSiroone geen anbece oogbmtccb gabOen/ oochfpl^eecen lümbaffabeuc^/ onbec gaec Ijebbenbe een )^;ince en Heecen bie twintig ^aten ^mbaffabeur^ ijaDben getoeep tot ette enbebienfl ban bic «cooiic/ niet fouben pn Ge^s d'honneur, (bit tswen be tboo^be^ en |
^ JBo. i&taet / als de befte ende fetckerfte Grienden van Vranck;ijck, tebocn cenigüe be albecminfle ^cte ban ontcoutoiggepbt / enbe bat be Sioningl) fijn reputa- tie niet foube laten hcengen boo; blame ban geen toooit te fjouben (hebbenbe ben <©?a»ie ban Servient In 't pacs ticuliec nocD aen ben ]^eei: ban Loenen gtjeb^upcfit Defe tD00;ben engljeiteteert/ que jefoisfchelme) en b>an> neec pettoe^ mogte boo; homen bat fufpicie ban omb^a^ ge foube get^eu tegen Oet ^cactaet/bat men fulcjc {|[aei;> ccrirept enbe cpcrcljtigijtpt öon bi' toatrljipt rn gifrija- prnbept ban faerften onbrrcicbt Oocii / enbe bat jp fóce' een 3llinbafrabciu^ teofjen^ tjaec ban göclijclscn föuDen bom / enDegftcltjihe (inccce en oprrcöte onbcjcicljtmeiie bcctoacfjten j iEnbebetDijl iiet gcnicljt ban 't boojfj, bjelljcft en Dotatie niet aen Ijaec C§. ^caetfcl)t) tsa^Qe^ communiceert/ moefic men fcecfietlgch oÖflOübcn/rnDe becfeecbecben met beele googetooo^bi n/ Oat fulri;^ iiie( anbec^ toa^ at^ een berfïetbe gycbicfjtfel en artifice ban be ^paenfcijf/ om te pcopcn materie ban oproec in Ca- taionia,mlftcoutDentufTcl)fn©janciuflcIun öaec ïjo. J^og. ^taet / enbe tijbt te toinncn om te booj-hotneii/ enbe boen becftuacften be befffpn^ ban be €ampaone/ toelcft met couragie en ecnfligljtpt boojt-fettrnDe / tcitì be eenige enbe fct citerfie mibùct / om te gberahrn tot ten glorieul enbe ho?Octlpch ®cactaet / om torIcUe mra at baec toa^ becgabert / fp Si-pben mcDe te örbbrn fscchtct enDebecfcDepbenabbpfenbanbrn quaben tocfiaiitbati faecfoenitibevSpaenichejgcbalanben / enbcfuicheoa- eenigheyt en quaetwllllgiieyt onder de Hoofden , Dat öe beffepné ban oe Compagnie met ccn|l icoo^Drnbr baoit gefet / men toepnigl) regenftanbc foubr btnDi η ; niaer öe Campagne latenbe bctflantoien/ enbe be tegtnb}oo;% occafien niet mefnagccenDe / men foube berlirfcn bcci tt. putatiey oocl^ ùeapparentiebaneen bojberltjch Crao taet meccltelijcb brtininbtccn / enbe be ^paenfcge fclf^ baec niebe fouben fpottt n.
gelijck te laten voortgaen, dat dner op tén zei ven dage de ; iijril i« rdnöf Ifjcli toilöe fffiSJf n/ feUÖf 11 aïtfjW iti alìf fitti
UUninnonrianTTon van 11 Hnnoh Mnoh. hppr hv Hii! van rirircnf mhontirrrhHirhfnf Unit hi'rii r..,fJ„
<Önbe aengaenbe Ijei tbjecbe poinct öeeft be J^cct fitfibent BraUet ben een-en-twintighfte .f^arty bp ob fcöjift beciilaert upt «SjepjefTe lafl ban be tóoiiingl) ente {ton nginneSicQente.
Que la Reyne Regente Mere de fa Majeflé à trouvee convenabledes'excuferd'entrer dans l'ofïre des Eipa- gnols, ne pou vant prononcer com me juge, en un faic ou elle eli partyc fi iutereflee, l'afiFedion qu'tlle a comma Mere, & celle qu'elle eft obligée d'avoir à i'Eitat, furie- quel elle commande,ayant des fentimens aigus Se lì parti- culiers, que la proximitéquieftentre unFrere&une (oeur nepeucpasallerdupair: Enfuittedequoyelleaor- donné de dire aux psrtiesjqu'elle veut & fouhaitte la paii & qu'elle eft autant que nul autre touchée des maux que le public louffie, qu'elle eft donc toute prefte Q'eetendre àun traittéfoubslescondi-tionsfuivantes, ^ecettepm foit henorahle ^pour dnrtr·^ que les olii és de la Frame j Jòyent compris^guUlJoitpourveu à leurfatisfaÌlion^ φ^χία foit à Munfler & Mn eUeurs qu'elle β traiéie.
Enfuitte de cela leursSeigncuries peuvent eftre aileuréts que fa Maj.ne changera jamlis cette refolution,& qu'eliss trouveront toùjours du coflé de la Franceune fermcié inesbranhble à ne rien traiter®otierque cotijoin- tìement, & avec la fatisfadtion de cét Eftat, dont l'on n« travaillerapasmoins àmettrelcsinterefts à couvert taiit pour le prefenr que pour l'ad venir, que ceux propres deli France,& baftir fur ce fondement, comme fur unecbofe qui n'eft pas feulement conforme à l'honneur de fa Ma· jefté & à la foy, qu'elle maintiendr? toùjours in violatie- ment à fes alUés, mais encore au bien de fon Eftat autaot que du leur, pouvans eftre perfuadés & certains, que, pourveuqu'on nefedementepoiiit de certe union & de ce Concert, la France& cét Eftat y auront Ics meibe avantagt'squifepourroient rencontrer dans des tnkà particuliere, & ce avec de l'honneur & de la feureté, ao lieu qu'en toute autre maniere de trai[ter,l'une & l'autK de ces deux conditions fe trouveront tius afteurement ì redire;
Dat de Koningin Regente,Moeder van fijn Majeftcyf, betamelick heeft gevonden om iig i'cxcuferen eü te ver- ontfchuldigen van te treden in d'aenbiedingh den Spafl- giaerdenjniet konnende, als rechter, in een faeck,daei ία fy foo geinterefleert is, uytfpreken de iiefdeen genegent- heyt, die zy als Moeder heeft, en die zy vei^plight is tot de Staet te hebben,ο ver de welckt zy gebied i foo fcherpe en particuliere gevoelens hebbende, dat de proximiteyt en 'c na-meegfchüp,'t welck tuiTchen een Bróeder en Su- fterij,hiermedenietgelijckkanzijn. In gevoigh van 't welck fy belaft heeft aen de partyen te zeggen : ^ |
-ocr page 226-
Ncderlandiche Vredc-handeiingh. 225
Datzy de Vrede wil ep wenfcht.en dat fy meer,dan ye·
tnancanderg, bewogen is metdequaden ,die 'tgfiemecn
liidcn · dat z.y dan bereydc is to: een TraÖaec te verftaeu,
onder de volgende voorwaerden ; Dat iefe Vrede eerhjck.
tnemt'deeret^V ' ^'f Bettdtgenoote» vanFramkrijck
iiti i* hgrepe» '■Ü"' <l<*t in httufatisfaüie verforght %y, e»
^f men dit te Munfier, en niet elders, ■verhtndtlt.
In gevolgh hier af konnen de Hoog Mog. verfeeckerc
ïiindathaerMajefteytdic befluyc nimmer fai verande-
ren» en datzy acn de zyde van Vranckrijck altijdc iullen
vinden een onbewegelijcke beftandigheyc om tiicts te tta-
öetenen te handelen, dan geiamentlijck, en met fatisfa-
öie viD defe Staet, weicke Intereften men,fo wel tegen-
woordiglijckjals voor 'c aenftaende, niet min fai pogen te
veriekeren,als d'eygen Intetefttn van Vranckrijck,en op
dit fondament te bouwen,als op een ding,dat niet alleen-
lijck conform is met d'eer van haer Majeitej't,'en met de
ttoU)diefyaltijtonverbrekelijck tegen haer Bondtgeno-
ten bewaren m » maer oock tot welftint van haer, als van
hun Staet, fig mogende overtuyght en verfekert achten,
dat, indien men van defe cenigheyt niet afwijkt, Vranck-
rijck en dele Stactde iel ve voordeelen fuUen hebben,die
Dieninbefonderetraaatenzou konnen verkrijgen, en
ditmeteerenfeeckerheydt, inplaetedatin alle andere
manieren van traÖerend'cen en d'ander van defe twee
conditiën gewiflelijck tefoecken fullen zijn,
Cot iBitnflcc oocft {jibBen De ïlo. jpconfclje Utiéaf.
fabrur^/fo baeft jp fjatiDen IteRonicn Qiutooa^öt op Dqcc
trWf^OÖffonlïcnmcttttnUooiflaHÖ ban Conipiotnisi/
Dtuc De l^ccrcn IKeDiateuc^/feEC tugtlopiff at ii D'©fccrn
^tactfflje gcbacri/mOebectoont öcn ©tiainckn 25jicf
btiiiar^oninginnebouDcnbein rffrct&at be iüoningiti
ei! Den fìaeD tjebbenbe gefïen εη tijpdicft ober toogen Ort
toinpioiiii^ tieuc De JBfbiateuc^ ban tnegcn be ^paen^
fci)eoì)eDcfci:Efttaenlicl*aninginne .ï®aebec om öooi
latf iBaiedcpt te toe?l)en uptgefpjoften/Dat regt en bii-
lick is,m ktccnbe op 't l^up^ Oaec ban I)aceJIISa)e(Iept
iehomen/cn Dat De ïüoning Dan ^panglm fulc&i fouDc
Dolgcii/ met cenpacigj^e fiemmen goDDen betfiaen fuich
Compjomi^ntetanöec^tejijnakeen Compliment en
beliicfde woorden van den Koning gebruyckt tegben de
Koninginne fijn S'ufter,gcllelt in al te generale termes en
niet fekers begrypiinde om de differenten tuffchen beydc
Krooncn te fligten,Dat OOCil Öace JilSaieflept Riet gelyke
Confiiiencuen Gompliment acn Den {toninghaccS^joe^
Decfoude konnen fubuiittecen/om tuflcljen Vranckrijck
tn Spangien upt fpjaecfi te Doen / iniDt^ letfcnDe op Drn
tcfltntooojDiaen ^tae^/ Delegcntöeptenbftuflingeban
kpöcc-söt ftoningcijcftcn en 3lanDen/rn Ci» btU Hart in kgentheyt de beite en gereedfte zijn, ailcs te laten in d"eQ
tolhe fce felbe in hojtcn ttjt fonöen ftonnrn gcbjagt Uit>|'
ben/en bat be ttoninginne fulclten untfpjacch mebe fon»
De otibfttehenen / maec om feftecIöcB te btfligten be bif»
fctmicn tuffcljen bipbe Koningen/Dat noobig toag boo;
te licllen tfffctibe bafle miDbelcn / en Dat fiet brlïe en fe>
licrfic toacc / tc beflupten Den ©?cDe / op eonöitle Dat aL·
fottbr aelatrn tuo^bcn in Den tegcntoooibtgen ^taet/
01 bat cltlt^ foube br tiouben 't geene Ijp tna.^ Uefìttenbe /
in Vranckrijck tcn opfïgte ban 3^;eDe fouDe (aten balien
alle tagbcre pjeteiifien op Spangien, en boojbp geen Dere
tcöcntooojbiacoelegeDttjepbtommcttoaptnen De toeï=
{iccQcne auantagein liojten tgbt te (tonnen becmeecDe^
ten; boel) onberbebingb bat tjp ()et beflupt ban.i^jcDe
Spangien te gljeijjtlt fouDe satisfactie Doen aen De geal·-
lieetbe ban Vranckrijck, en Dat egeen pactitulicce gan::
DtlinaefoHDeacngöenomentoojöen / maer DatmenDc
fclbt foube p(at afflaen en cenboperen naec Munöen ge»
^Aljatt.maj£rieptDefefflfte cenbopeetöe natt Mun-
ftcr. SStgecrenbeboojt^De ContngtnneDatfp üeeren
3ïmba|Tabeut^ Defe (jace j®aje(ïeptg intentie inDebe.
leenjeenciboifietooojbcnfoubentebecliaen geben aen
De ©erten iBcbiateuc^ om aen De ^paenfeöe te too?Dcn
000? gcfldt. jaa boojlefing ban Den ©?ief fepDe Den ©ec»
tog/ bat bf fi eommunieatfe aen tjaec gcfeöieDe eec en be»
bocen^ be IBebiateuc» Daec ban Itmni^ gaDDen ontfon»
Ben/en brgccciic Dat fp fulci totlDen fecceet öouDen / enDe
«uitban ihjintigijupcentoacöten/ binnen tocIcBen
«n^n!)oubtbanbefenS3;ieffouD( tncötbaec toojDen.
tegenwoordighen Staet'; en dat tcn beydi η zijden worde
gehouden alks wat een yder is befi'.tendciruilcndeVrank-
rijckier liefde van den Vrede laten gli fleren alle vordere
prsetenfien tegen Spangien. en de avantsgie om door hpt
middel van de wapenen fig wyder te txtenderen, in ver-
geldinge van'c geue Spangien isonthcuderdcaen Vrank-
rijck,met conditie van niet tefluyeeniten zy te gelijck de
Geallieerde van Vranckrijck mede btkomen Satisfadie
van Spangien,ende dat geen particuliere Triitaten ghe·
maeckt, maer alle af fullen worden geflagen en gerenvo-
yeert na Munfter om alleen daer te traöeren. Ν iet te min
indien Sfangien wil komen in verefTentag van't gene aen
yrattkrifi competeert ia vetgeldingn van hetgheenedae
is onthoudende aenVratikrijk, en dat Sfangien
verlatende het Koninghrijck van Navarre , patri-
moniael van Vranchi^ch y in vergheldinghe van dien
Vranckryek meer als de waerde van Naverre fai over-
geven. £nde by aldien ick ware Regente van Sfaii'
gif», endefoo wél geinformeert van den teghenwoordi-
gen ftaet en de wapenen van beyde Koningrijken,als ick
ben geinformeert van den tegenwoordigen quaden ilacc
des Konings van Spangien,m mijn Broeder waren bekent
de tegenwoordige toe-ruiUoge van Oorlogh in Vranck-
rijck en inde Nederlanden, ioo foude ick in fulcke gele-
gentheydtaen de Koningh van Spangien geen anderen
beter middel van Vrede konnen aenwyien als ick te*
genwoordigh heb voor gheOagheni Jgee betle(lng^ ban
Defenii&iitfbeeftDtnigKtogDban LocgueviUc Bcltfen
ceti
©CCbofgm^fepDe Den l^ertogdefe Heeren moeten al-
les fien,cn fiilcjcfeggcnDe/DettoonDf ftaec renrn nnberen
(angen f ban be Coniiijifnne/ ten Deric gefclj^-brn in
't fpffrt/töaec ban be oncijffrtingr toag bp gcfti It/Cf ftn
i©?icf ió Doo? ben töjabe ban Avaux grljerί boo? grlrfrn
Daec in fp ïjfbbcn getrmacquerct in effrct: bat De tóonin=
ginne alDU^ tua^ fcBjijbenDe : lek heb ghefien en geUeji-
bereertmetden Hertog van Orleans Prir.ge vafl Conde',
Cardinael Mazarini, en anderen van der; Kaed op d'aen-
biedirigedoorde Mediateursvan wegen de Koning van
Spangitnaen my gedaeojom in differenten tuffchen dtn
Koniogh mijn Soon, en mijn Broeder den Koningh van
Spangien een uytfprake tedoen,dierechten billick is, en
lettende op't huys daer van ick ben gekomen,en hcbbtn
mee eenparige ftemmen verftaen,dat fulcken aenbieding
is een compliment beftaende in beleefde woorden van
confidence door den Koning gebruyckt tegeri fijn Sufter
gefteit in al te feer generale termes, en niet iekcrs begry-
pende,daer op een uytiï>rakc foude konnen ghefchieden,
dat lek infiende wat recht en billick is, en lettende op het
huys daer van ick ben ghckomen niet bequiemiijck kan
aennemen uytfpraeck te doen over die differenten tuf·
fchen den Koning mijn Soon,en den Koning van Span-
gien mijn Broeder, dat ick fijnde Moederen lettendeop
dequaliteytdie ick heb van Regente in't Rijk moet hou*
den de partye van den Koning mijn Soon en moet gcagC
worden te fijn een paitydige Reghter, dewijl de obligitic
van Moeder voor'tintereft van haren Soon en fijn Ko-
ningrijk grooter is als Broeder, en ick als Moeder en Re-
gente niet en mag ontrecken aen den Koning mijn Soon
devoordeelen met de wapenen van Vranckrijrk verkre-
grn tegens Spangien in vergeldinge van veel en verichey-
den pratenfien die den Koning is hebbende tegei sSpan-
gien,en van't gene Spangien is onthoudende aen Vrank-
rijck: Ick houde in groote waerde en agting den Koning
mijn Broeder, en betrou zoo veel op fijne gerechtigheyt
dat ick met ghelijcke beleefde confidence zoude konnen
(lellen ter uytfpraecke van den Koning mijn Broeder de
diflFerenten tuiTchen beyde Koninghen,mits dat den Ko-
ning mijn Broeder regardnemeop'tgeene wat billik en
recht is voor den Koningh mijn Soon, en op den tegen-
woordigen Staet van beyder-zijds Koningryken en Lan-
den,en in watftaetdefelve in korten tijdt konnen ghe-
bragt worden, en dat ick zal volgen en ondertceckenen al
wat den Koning mij η Broeder alfo zal uytfprcken,omte
geraken tot ruile,waer toe ick van herten gcneghen ben,
endacr toe ick alles wil by-brenghen, voornementlijck
mede om de flercke toc-rufting van den Turck moeten
, worden voorgefteldt, niet fulcke generale Termes, maef
fekere en valte middelen van Vrede,waer toe in defe ge-
-ocr page 227-
Tweede Deel » van de
een SÖJicf ecfcÖJetJiïi oen De» ï^ettogö ban Orleans am Dc üoojfj. ^eeccn ?fiin&atTaöcuc0 / macr bp in öct Ro^e tocct ököaelt öen ànfionat öa" booifs. SSjictien öan De tóoninginne / enöc Οε Igeecen ^ÌinUafTabeucé toicoen toccfocot Dl rdbc te ac|)tcctaoIactV Dacc bp tsa^ a^boeg^t
in fub^antie. ick bKvinde Vlaendercn zoofchoon,ende zoo open, dat de wapenen van Vranckrijck daer wyder progres fconnco doen ; maer het is beter de avantage te verlaten, ora te komen tot Vrede. » mcDe een bjiefgelcfcn ùooj Den (6?abe ban Avaux Befc^f)ïcb£nDoojDni#?ince ban Condé aen De boojfs. Heecèn 9itnbu(ia0eui:^ ηιεύε Ui ben fdben fin teiatijf tot Den ban De Itantnginne / enDe öceft Die boojfj (àiabe ban Avüux gelefen een Sniiefban öen dCacDinacl Mazarini acn Den i»ettoal)ban Loiigueville, in ttjcfcUe etcfltoa^beacfp^nljetfonnniecban 20?Uben «öffcDje^· ben ban Of Coninginne/Daet na gf fijccificcett De ncopte MP-cn/iinfl bau tuapencn niccc ai^ ban e^niaDf 31acen/ oniinÖÉCIhoitfntöDtocccfDttesönfn te ftonnennmc· cijcccny al^ljftStcBcrbanDenüÏcctoalJban Orleans in ©laenDictii/enDe een arflcc ομ De f contictrn onOec Den i^crtagl^ ban Angu.en, I)ei Ecgcr in dTatalotiia/een Ee< 0f· onöfc^jin^ Tomaio in Sjidlien/ yctlegfteconDec öcn iliacrfcualDelaTouring&uptfcöianDt / mDeDe ^cl)i>rp^· Hcinabc tiC gec j alle ban fulcltc magöt enDe nuDOrien/ otn Dacc mcOe bp bcfe gelcgcntlje^tDen toeglj tot een gcoot enùe IjccdÖcU Cractaet ban ©jeöe te fact= litccen; ijtbbenmcDeDc ^Ö^abcn ban Avaux enDe üer vient eich^ brrtoont bi'fonöfcf 20|icbcn ban Den «ffacDii nael Mazarini t?H (elbcn cpuDc al^De23iicbrnbanDe lüoninginnetoarfntiitDe biengcnDci fepbenboojt^sp i^cecen ïtmbaflaDeur^ Dat acn De jüDe ban Ijaec ί$ο. JIBo.DcDcffcpniiban üc Campaignc incDc met figeac too?DrnDe boo? gefet / feec ftv clijcrt in (jccl hojten tijt men fouDcbefiomencengoeDtbOibtcl-icii cn gloeien^ i€cac. taet/en Dat ©janchtijch in allen Deden onbecbjefielöcft fouDt ba(i OouDen De eenigöcpt cn bccüinieni^ met t)aec JÖo. Jiao. |>taet / al? De brllr fih rfte en gettonile b:ien- Drn/en bp öet onDrcöouDtban üjclcltec ©jienDtfeljap en ^ClIiantle/meer alsSban peman&t anötrg ©^anchcnch tuaé sjeiniecifffent/enDe nimmetinecc Die bctbintenijTen fouaenb.ibicecitenofteberiaten ; foo feecinacOtlngBe nemcnöe De cepntatie ban iuoon te fjouDcn iii alle i€rac tate»/Dat tuannecc infcactie ban €caetaten tuflcljen ©Janchctjclt cn ecnigöc anlece pjincen of Öepablijclicn foüöe gcfröieOrn/ fnicftc infcactie niet ban ©janchcijcft/ maer ban iie ©eallirecDefonDeboo? hamen en tot tcpc- Ren ban fulch^ acn 6a?c Defe 252icbcn communiccecben/ eniw alie^ boo? öefen opcecljctlycU enDe finccecIàcU DaD- Den gecommiiuireect.
lÊiet Defe üoogcenDc bfecfbrrhlatingben namen jp toel eenighfinsi bjegij D' 5|njp?c(Tie ban De feparate Ijans jbeiingtn Die men Ijiec IjaDDe gijcbat upt Deop-gljcmelDe ttoee ipoincten : te toeten / öet spaens Houweli|ck enOe het Compromis. jfDacc geenfui^ becmlnDccDe Daecom DOmbiagcDiemenfftjeptcbanDat bp continuatie ban ben (!Po?Iogt) ©jancRciJtR al te groot / enDe te fo?mlDa= DelfouUe tPojDen; maec De fclbe òmb?agc ttiect brcmeeci beet Deur De Difeuurfcn en bobm· fiaenDe op gljepjoncftte SÖjieben en Ij uangurn/dat Spangicn 'teyndc adem was, dat Vranckrijck meer in pofture cn meer in bereydfchap was,om groote efForten te doen,ais oyt. <iEn De jpcanfc{be iEiniflec^ cj;tcmiccenDe φη^ alljicc Dagelijcj; De^paen= fcöc magt/ cn dat in Nederlandtalle groote Steden wag- gelden,niet meer wilden geven, ja gewiffelijck haer zou- den van de Spaenfcbedominatieontrecken, meenDen goet en Dienfi Daec meDe aen H^jancRtijcR te Doeii/'OeDcn meet; quact : al^ toaec Deuclmen rnettec tt)Dt metcbieefe en appjeljenfie ban Vranckrijck al^ ban Spangien {jaöt : toant Defe ^taet toa^ nu Deuc Hulit boIbomentlijR bec; feechect/ en &aö niet ban De ifepaenfcfte te bjeefen; maec dl^ De cefle ban 3^IaenbcGen onbec ®;ancRcijcR fotiDe geraechen ( göelöcR (jetCcactaetbanpactage Daec toe lepoe) Dat Dan Defe ^taetfen al te macbttg{)en enDe fo;> gelijcUen ^agcbup} fonDe Hc|jgen. |
©efeappzeücnfieljetftmeccenDcmeecöe göcmoeDe· een Dee iSegeerlngi) cnDegorDe ^ngcfetenen brbangen : infonDetötifit in üollanDt. 3n anbrce S>|obintien fagb men Oat foo UiijDt niet in / moe toa^ men niet ongene^ gen om met fiauec in Den ©oilool) bo6?t tc batentbjatj toebp eenigepjobintien toieci grurgctrt/oni torDer/ng getooontC/ ren Scaciae t ban ftiüfiOtc cf ban Can jpaigijj met ©janchrgcR te flnpten.®ot toelchf η epnce inft tottt gefonDenaenOeni^cecban Oolkrwijck ^ïinbaflTtitiTO ban Defen ^raet tot : bupten Itenwi^Dcc l^rmi i&taten ban folIanDt ; in bielcRci; ©ergàOcting Ί fdöt Dacc na bed gcrncljf^ maechte.
©enaz, jeactnöecftöe i^eecban Renfwoude tct ©ecgaöecingi) piefiDecenDe / D"e }?eeccn ©ebeputfccbrti banDeanOece^iobinticnaen gftrmaent/ Dat De ftl^t openfnge fouDcn gljelieben te Doen ban Dee felbec tefpfü, tibe i^^obinciale aDbtjfen op f)et Concept ponboic Den p, 3Feb?uarij leflleDcn/ aib>fr tee BergaDecingc gljelrf^ / enDe bp De èeeren <0eùrpncccrDcn Dee cefpectlbe btntten aen De J^eecen Dee fdba principalen Dbecgcfoni: Den/gelfJcR men boo?Den Dicnfi ban 6et 2.ant/ enDe bet· feReebeptbanDeaengeftciDc Jtt-gotiatie binnen JÌQuni liet fouDe meenen / D n ban ùe ^paenfctie ^lenfpneni tiacifcnaloaccfouDetuerüen gibojoect; iCen an&eceti Reeft De geraelte l^eer pjefiDecenDe De opgcmclte t ecttii ^eDepnteecDcn oocR acngemaent/Dat De felbe opcninge fonüen gijeliebin te Doen ban Dee felbec crfpfciibe j^joi binciael aDbi)9 op De crniacque bp De ^paenfdje pimii potcntiarifenboojtgebjagljtop'tpouboir bp öacc üo. JlBo. ben 3i.«©i;tober ι(ί+5. gcgcbenaen De l^eetcnDtc felbec l^lenipotentiacifcn tot De jgegotiacte binitcn Murtteraengclieit/beflacnOc tiiccsnjte toeten / Dat upt f)et booifj. ponboic mogt bJO^Den gcligt öet tooo?r/nout- iàkelijctie, UiefcnDe aÙÌCCtflf ban öet tooo?t Abfentieittn tbjreDen Dat in {jaec i^a. HDog. poubotc mogijt tno^cii gefielt/ De cianfulc ban fiattficatic d e pr^fenti in piatti DatDaecinfiaetDedaufuleban eatificatie de futuroj i^iee nae 5ön in De ©ecgaDctingfj grcompatecct fc^ ep ttaojDfnari^ «©eöeputeccben ban {ioUaiiDt/e nöe ijcbbcn met cn neffen^ D'<©jDinati^ iScDeputeecDcn ban De ftl< be Pjpöini ie fret pbccige gntiantte gfjeDaf n/ ten epnDe Dat tot Munftcropfeecfirce?Écte/|iacMDc gljcp^ojecttm inlJun^jobinciadaDbtj^banDen 14. Jpebjnacij Icfllci Den (baei' ban D'anDere p;otiincicn Coppe t^ beljanDtst) inDejj^egoiiatie binnfn iBunfïfC aengefielt)mogttoo|< Den boon^ gep?oceDeett/tcctoiilc/Dat men fonüc aftoaoi ten't uptbjengen ban ()rt ponboir/bjaet; op geDelibetcctt SÖnDe. go£ öt gebonöen op 'c boojnoeniDe Conccpt poubcfc/Dat upt De tijtdcn ban Dien geligbt fai bJOiden/ gdncf] geligt toujben mit^Difen De toooiDen ban De Ooft enDe Welt Indien, en in De naboIgenDè tevt op ttocc tii> (Iincte plaetfen De tooojDtn/ ghckooren, en Dc bjoojtitn/ voor lange Jaren; (gnbjat DdangÖtftet b00?fj. pouvoir Dat öcff η ^tnet boo? D' J^cerrn Dcc fi Ibr c ï)lriiipotentia' rifen tot t)e3,iifgociarif binneniföunfïet öaDöe gcgebcn/ isS toe gcflacn Dat Dare npt fouDe geiióöt iDojDcn/odtjcii gcligt toect initfDicn/öet tooo?t. Nuutfakelijck,Dan ttiac acngmg öet infcceren in 't fdbe ponboic De clanfufcüan Öatificfltie d:; ptffifenti, in plaet^ ban De Satificatie de futuro, Die tn öet fdbe ponboic ban Defen ^taet toa^ Qt' fielt/bethlaecDcn fjaec i^o.iBo. DatlnDrbccanDetinge bp De ^paenfdje Die^ aengaenDe betfogt / niet enIionDe toojDen getceDen / maec toect De fclbe piai afgtflaflötn/ entoecDenDtenboIgcn^Öetboojnocmoe Concept poU' boic/alé oocR 't boo?f3. ponboic ban laegcn Dcfcn |)raet geÖouDcn boo? geaccefïeect/enDe topDct^ geojDonneert / Dat öet een en l)ct anDcc pDcc na fijne gelcgentöcpt ftiW fojmefoubetobjDengeDepefcöecct en ghefonDen atnöf ©eecen Ijaec J^o. J!©og. pienipotentfailfen tot Munfterj te toeten öft Concept ponboic / cmaenDc g)pacnfc!)i Pfcnrpotcntiaclfen obecgelebecDt te toojDen/om Dactop eninConfoimitéban Dien / upttetoecchen banljfltfH fttoningö ein ponboic in befïenDige fojme/ enbe öet po»' boic ban Defen g>tact/om Ret fdbe aen De meec-genKlte ^paenfcle ©ïmipoteniiacifen toppelöch upt getoilTfIt tetoojDen; ©i^funaenjp öaec Igoogö Jfiaog flc"'' potcntiacifcnöaccDefe^ aengaenDe ccgnlecen in iCoiv fojmite ban öaec Ilo. jfeog. aenfcfjjtjbf η ban Den y. binactj lefiJcDen. <i&an taat befangDc öet gèpjoponcftW bp D'opgenidte iletcen €]Ctrao?Dinaci^ enbe ©jDinan? ©eDeputeecDen ban HoIlanD geDaen/ noopen <Je vooriz A<fte,'t felfqe toect op aeöonocn / om Dat De ^?obintifn ban V/ieflandt enDe Over-yflel in Defen met De op-flf '
inelti |
i
-ocr page 228-
Nederlandfche Vrede - handelingh. 234
.„Ite ©jotjlntfe ban ©oHanDt obec cm quamen / en öat ftSoü ntienban ScelanDt en Kptctcöc bcchlaecDen ?SSScMnDienBcla(itEj9^^ mDc öat lK D^abintic ht.nXlDii:IanDtbecfiIaccbcinDcöoo?f5, «ctc alleen te rnoamconüefccnbecenbp gebolfll)ban alle an^ce ©?a= S / bjefcnöe Def^jobinticüan^&taDtcn EanDeal S in't flrfjffl abfent/fontJic Doo|<eeöcputcccDen ofte
acnfcöJÜoingcccfPfctibeop'taenebooifs.Weeniaelaiï
iim biaat ofte inflefc&jeben te fiebbcn / niet jcgcnfiaen^ öê / Dat acn De «©eOeputeecöen ban bcpbe be l.cDcn tian öïe oD-QÖcniclte iP?obintie / op anbece occa(ïe Dift <n Den eanctoefenDe/enbe inljacc||o. JBos.BecBaöeünoÖe fiflectDcfpfaalijch op becfcöepben bagcn befcöepbcn/ fiubbelDt ofte Coppe cefpectibe ban alle^ tijbelijcR me^ öEQfDcflt/ om DaecbanaenDei^eccen gitaten banbe aunliemdoe pjobintie ban ^tabt enbe Sanbe commu- Se tc öDcn/enöe bec fclbec ©jobincialen la(l öaec op Lttetoecclicn ; ^an l)cbben bej^eerenban^ollanbt moniiflinBe berhiaett Ijiep teflen^ te pjotellercn.
MèoubolcofConcrpt / foo al^ men !)cc ban be fewenfchc begeecbf/ oocft al eec men öiet öét eeng «naacuDe bc Ificte / om onbec benefitie ban bien met be ftpaciifcöe boojt te bacen / aen be ©eecen jFcanfelje tot IQunfiec Qrconimuniceect : bte bjelcl^e gacc mifnoe:: fltn tüonDcn in tbjeepaflagisn. i <0m batter toa^ upt= ndatEii öe clonfuïe ban raebe te öanbelcn / met be «JSeal» licttDc: gücUJclibielïonöein'tpouboic bec ^paenfcDe om te öanbtlen met ©jancfttrijcft/t J®clch fp toel beften, bfn niet tc 3ün (öffentfeel : ebocf) noobifl t'infcceren ; om Dam Oeiic te betoonen be gcoote coniunctie en becbinte; nilfc tuffcljen ©jaiictetjch enbe befen ^taet / foo toel en ippaience (öit tuacfn Ijacc tooojbcn) af^ inbec baet.iilcn iöjecticii nUföaeQöe öaet batter flonbt / om te handekn metdeSraten of der ielver Plenipotentiarifen. ^aeC
noatan^ in al anbece pouboic^ ban ben föepfec/ ©?an6= tijcIi/^toceDen/ittDiutfucflen/ic. flont |impel0clt / om lehandeleo met dc l?ienipotentiariien 5 met bpboeging/ StiijchDe^paenfcöealtöbtÖabben Befostmetbe ©ef= tEn|»tatEn(i5cnerael te rcactecen apact/bat nu befe clau» fule Dact toe fcDeen te fuUen geben aenlaet: ^ecfosten al nocöDacc inbecanbecina. 't ^elbe becfoecfi niet fcec (nioniiöEtatie aenomen : maec in plaet^ban fuloc Ijerft Hoiiandt ftec gcucBeect ban tfjbt tot töbt om be i^eecen p4uw en Knuyc te boen toebec na Munftcr gaen/met lafï om onÖEc beneficie ban feftec acte met beg>paenfcfje in hanbelingöboo^t te bacen. ^' anbece immec^bie ban ZeeiendtenöE Uytrccht tee fontcacie / enbe infifleccben oocft op beCanipaigne.
bcfe JMaenbt ban ^Hpjil/te toeten : ben (ï.enbe 18. tcfpEctibe jijn geteecfient be Ccactaten ban Campaigne (nbtbaiibe Marine Ijitc nabolgcnbe:
Le Roy paf 1'advisde Ia Reine Regente fa Mere , confiderant que depuis plus de deux ans tant d'Am- baflàdeurs, PlenipDtentiaires,& Depmés font af- femblés à Muni?eyAiea convenu pour Ie Tiaitté de la paix generale fans cn avoir encores adjouftés les conditions,& rjuelesEfpagnols tendent pluftofl à femer de la divifion entro les Alliés,qu' à conclure un bon accommodement ; faMajefléarefolu de redoubler ics efForts contre eux pour les y reduire par la force des Artnes, & de les atta- quer Ie plus puiflab mentjqu'il Ce pourra, conjointement avecles Srs, Eftats Generaux des Provinces Unies des PaïsBasj Aufquelspourdonnermoyende fupporcerles defpences qu'ils feront obligés de faire pour une grande entreprife, Sadite Majeftéà bien voulu leur accorder pour li prefente année 164.6. un iecours d'argent ex- vent'""*'''^ cocformépient aux conditions qui fui-
Sa Maieftiafliftera dura'ntla prefente année 16^6. lef- dits brs. Eftats Generaux de la femme de Jouze eens mille /nTM.lsqutllelcfdirs Srs. les Eftats employeront effedi- vement àl'entretiendes Gensde güerre extraordinatrcs qui lont defia & pourront eftre levez, en forte que Udite lumme de douze eens mille livres ne pourra eftre divertie à aucunautreufage; Cequelefdits Srs. Eftats promettent ae bonnefoy & maintiendront rcligieufcment, afin d'ac- 117 |
taquer plus aifement les Ennemi» ptr toutes voyes & moycns à eux po/Tibles,
Sa Majefté fera bailler pour ledit Argent des affigna- tionsqui feront bonnes & au contentement de celuy que lefdits Srs. Eftats audtorjferont en France, furceiujctit* pour eftre effedtivetnent acquittées dans Paris, dans Ie Cours de la prefente annéejLe payement s'en fert en trois termeSjCqivoiiquatrecensmillelivies lors de la racifica- tionrefpeftiveüuprefcntTraitté, quatre eens milhvres dans Ie raoisde [uilletprocbain, &le5 autrcs f«e^M eens millivres dans Ie mois d'Oitobre en fuivanc.
I I I.
Moyennant quoy lefdits Srs. Eftats s'obligent de met- tre leur Armee bonne & forte en Campagne, pour faire aufly une entreprife confiderable, dans lei pays baa ou in- commoder les Ennemis Je plus qu'illuy fera poifible.
Les Seigneurs les Eftats confentent que fur ladite fom- me de douze eens mil livres feront prües & refervées les penfions des OfEciers Frangois pour eftre paflées & di- ftribuées fur Ie pied & de la mefme fagon qu'il a efté convenu par Ie Traitté du 17. juin jijo. &celuy du 14. Avril & que celuy que lefdits Seigneurs Eftats
commettront à Paris pour recevoir lefdits deu^e cent millt livres, fera obligé d'y payer & fournir la fom me. à quoy montentlefdites Penfions fur ie dernier terme du paye-
ment.
V.
Sa Majeftéeft lefdits Seigneurs Eftats ratiffieront ref- peófcivement les prefens articles dans Ie terme de βχ fe^· naines ou deux mis fi faire ce peut.
V I.
Ce prefent Traitté ne derogera point aux precedens faitsentrc fa Majetté& lefdits Seigneurs Eftats tous ief- quelsdemeurerontcn leur force & vigeur, poureftrefi- dellement Sa religieufement eiFedtués.
En foy, de quoy nous Cömmiflilres Deputésen verta denosPouvoirsrefpeétifsavonsfignezce» prefentes dc nosfeingsordinaires&àicellesfait pofer les Cacbets dq nos Armes. A ferwleó. jourd'Avril ιίί+ιί.
SignédeLewfw/f, (L.S.) Particelle (L.S.) d'Effradet (L.S.) Guillaume de Lyere,{L·.^.)
Pour plus grand efclairciflemsnt du Troifieme article du Traitté paffe ce jourd'huy il a efté convenu que Ie Roy & les Seigneurs les Eftats Generaux des Provinqes Unies du Pays-bas mettront en Campagne cbacun ua armée Coropofée dedixhuit a vi/tgt mil hammes de pied φ dequatremillecinqcentacinqmille Chevaux, que leldites arméüs entreront dans Ie pays Bas pour tout Ie 4. May prochain, fi ce n'eft que celuy qui commande les armées du Roy d'Eipagne les mit plùtoft en Campagne; auquel cas Ie Roy & Icldits Seigneurs les Eftats feront obiigés d'y mettre cn mefme temps de quelque cofté qu'ils puif- fenttourner, Que celle defdits Seigneurs les Eftats atta- querauneplaceueteile confideration que les Enncmid enrecevront un notable prejudice, èc que celle de fa Majefté en attaduera auffy une de fon cofté ou fera tellc diverfion en s'advangant dans les payi des Ennemis, qu*e* ftansobligés de tenir une bonna partiedeleurs farces» pourfuppoferaux defleins de fa Majefté , Monfieurle Prince d'Orange aye d'autant plus defacilité, d'avoir un' fucces heureux de l'entreprife qu'il fera. Bien entendu qu'en cas que 1'armée de fa Majefté ne faiTe qu'une fimple diverfion > elle fe mettra en Campagne quatorze jours avant celle defdits Seigneurs Eftats, & au cas qu'il foie refolU] que toutes les deux armées entreprennent des af taques des places. elles ie mettront en Campagne Ie mef-, mejourprecifement, fans y^iilir fur peine demanqucr ment de foy de part & d'autre.
Les Sis. les Eftats s'obligent de faire pafler dans ie to du prefent mois d* Avril trente Vaijfeaux de gfierre, bien ét quippez de deux, trois > quatre, & cinq cents tonneaux à leur dépens au travers de calais,pour empefdier aux En- tiemis l'entrée de F/nnt/r» par Mer· & au cas que les ar· méés du Roy attaquenc quclques places fur ia cofte do |
-ocr page 229-
235 Tweede Deel, van de
fiandre, lefdits irenU Vaifeaux demeureront toùjours ςη ladite cofte tant que rencrcprife durerà,& in veftiront par mer de forte la place afliegée par les ar mes du Roy,qu'elle nepuifleeftrefecouriie par mer, fo« par les forces du Roy d'Efpagne, foit par celle de quelque autre puiflan- ce que ce puifle eftre, qui vouluft les àiTifter, foubs quel- que pretexte que ce foit, Audic cas lefdits Srs. les Éftats s'obfigent de faire efcorter tous ks Vivres qui viendrons de la cofte de France au lieu ou fera 1'arniée de fa Majeftè ÒU de luy ên fournir à prix raifonnable,fi les vents ne per- mettent pas d'en apporter de France fuffifamment, & qu'ils foyent bons pour les tranfporter des pais defdits Srs. lesÊftatsdesProvincesUniesaudit lieu, &ou feral'ar- mee du Roy pour parachever Ic dcflei η du Roy. Auquel fa Majefté n'engagerolt jamais fes armes ians la confiance qu'elle prend que Ie contenu au prefcnt article fera Fidel- lement Sc punétuellementexecuté par lefdits Srs, Eftats, quilepromettent&s'y obligent fur peine de manque- raent de foy & d'infratìion de traUtéi faits par eux avec fa Majefté paflage Srs.Eflats promettènt fiiicèfetnent aux arméesdefa Majefté.Lefdits & repaflagé fur la Meufè a jaaflricht,qìia.Bds ils en feront requls par fa Majcfté.-^oer- veu qui ce nefo$t pènr prejudicier à Uur Efiàt,
Lefdits Srs. Êftats s'obligent de tenir leur armée en Campagne tant &fi long-tempt que Ie bien de la caufe commune requerera & la iaifon Ie pourra permettre.
En foy dequoy nous deputez en vertu de nos pouvoirs relpeöifsavonsfignéscesprefentes de nos feings Ordi- naires & a icelles fait pofer Ie cachet des nos armes, à Ρλ- rii le 6. d'Avril figné de Lomenie, FarticeÜfidEfira· des, Gmlliaume de Liereié" Ctchitttz. de leurs reffeéiifs Ca- che:s d'armes.
^Ifoo oath febect ernigge !Sacen qrooté ItldQïtte toe^ ban Dat De ircatifcöe fcöciJcn en bifielHnsöp-
toaecCier^ be i^oUan&fctj^ fcecbifctjöoigbin ihbc Jl^ibbe' üanbfcöE-gee : ^ooi^.bafcop in ©jancfirjich ihcft gcfcinben öe ©eec Reyiift van Amftérdàm : in qua= UteiJttianCotnmifTaci^: bie betteffm^ ben (©jbinaci^ ©eceTfimbafrabfucbanbefc^tattfiefft geraarcKt na= bolflenbe üEcactaet ban JUSaeine.
De Koning, door 't advys van de Koningin Regen- te,fijn Moeder,confidererendè dat federt meer dan tweejaren fo veel Ambafladeurs, Volmagtigden en Gedeputeerden vergadert ïijn te Munfler » de befproken plaetstotde handeling van de gemeene Vrede, fonder de conditie dier af noch verefiFcnt te hebben,en dat de Span- jaerden eer pogen verdeeltheyt tuffchen de Bondcgeno- ten te zaeyen,dan een goed accommodement en verdrag te fluytcn: fo is't dat fijn Majefteyt befloten heeft fijn po- gingen tegen hen te verdubbelen,om hen door'tgeweldt der wapenen daer toe te brengen.en hen op't kraghtigfte, dat men fai konnen,aen te tatten, ghefamentlijck met de JHeeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, aen de welcken,om middel te geven,tot onderfteuningh van de koften, die fy verplicht fullen zijn om een groote aenflagh te doen , fijn gezeyde Majefteyt heeft wil en ac- corderen en teeftaen voor het tegenwoordigh Jaer 1646. een Extraordinare fecours van geldt ,conformelijck met de conditiën > die volgen.
I.
Sijn Majefteyt fai; gedurende die tegenwoordigh Jaer 16^è. degefeyde Heerèn Staten Generael aflifteren met de fomme van tvaelfhóndert d»y/htf enden, de welcke de gefeydeHeeren Staten cflfeéìivelijck tmployefen zullen tot d'ondêrhoudingh vin Extraordinacr Krijgs-volck,dat alree geworven is, of nóch geworven fai worden; in voe- ghen dat de maelfhondert di^fettt fonde» tot geen ander gebruyk fai mogen aengeweiit worden: 't welck de gefey- de Heeren Staten getrouwelijck beloven, en reügieufe- lijck fullen önderhüuden, om door alle mogelijcke we- ghen ende middelen de Vyaoddó llchtelijcker aen te
taften.
I I. |
Sijn Majefteyt fai voor 'tghezeyde geldt Affigoatlen doen geven,die goet zullen wefenien tot vernoegmg van de geen>die de gefeyde Hcercn Staten hier toe ïn Vrant rijck fullen authoriferen, om efFeöiveltjck binnen pj" rijsi naer de loop van 't teghenwoordigh Jaér, betaeldttè worden J welcke betalingh in drie termen fai gefcbiedeo te weten, vierhondertduyfentpondenbfìa^Scm derefpe' iti ve ratificatie van het tegenwoordigh verdrag, vierlij, dertduyfentponden in de maendtvan Julius naeftkomen. de, en d'zndere vier hendertduyfentponden in demaendt van Oélober daer aen volgencfe.
I 1 1. _
Op welcke coüditie de gezeyde Heeréii Staten fig yj(. plichten een goed en fterck Hêyr in 't Veld te brenghem om een aenmêrckelijcke aenflagh uyt te wércken, Sila Majefteyt van fijn zyde ook belovende een goet en ΙΙβΛ Heyr in 't Véld te brengen, om oock een aenmerckèlijc. ke àenilagh ia Nédcrlandt uyt te wèrcken, of de Vyaa· den foo veel,als hetn inogelijck fai zijiijt'incommoderen,
De Heeren Staten confenteren dat van de ghezeydc fomtne van t<wkelf hondert deyfentponden. de pehfiocBen derFranfche Officieren ghenometi én behouden fullen worden» om die terftont te betalen eh te verfpréyden, op de felve wijfe, gelijck verdrageii is door het Tradlactvaa den feventienden Junlusj 16^0. en dat van de veertiéndj April, 1634.. eri dàt de geeti, die van de ghczeyde Heeren Staten te Parys gècommitteert fai worden,om de gefeydj twaelf hondert duyfentpenden t'ontfanghen, verplicht fil Zijn om daer te betalen ende tè fourneren de fomme,dit de Penfioenen bèloopen, van de lefte terme van débe- talingh.
V.
Sijn Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten fuliéii refpedtivelijck ratificeren de tegenwoordige artykeleö ld de tijd van fes -meken, of van twee maendm)\aQ 't ghcfchii. den kan.
VI.
Dit tegeawoordig Traitaet fai niets derogeren óf WN minderen van d'andéfe voorgaende Traélatên tuiTchfd fijn Majefteyt,éti de gèfcydè Heeren Staten,allé de Wcfc· ken in hun kragtén vigètir zullen blyvènjom getrOüWc· Icijk en religieufelijck uytghevöeit en naë-ghékomen κ worden.
Tot vetzëkering van 'c welck wy GedeputéerdeCoin· miiTariflenjUyt kràghcvan onfe refpeitive pouvoirs eilde Volmaghten, defe tegenwöordighen niet onfe gheWoone mercken hebben getekent, en defe Segels daer acn doeii zetten. Te Parijs, de fefte dagh van April, tgetekeiic DeLomenie (L.S.) Particelle (L.S.^d'Efirades (L.S) GuinavmedeJLyereiL.S.)
Tot meerder verklaringh van't derde Artijckei iö dit tegenwoordig verdrag is verdragen dat de Koning, inde Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ydereen Heyr van achtien of twintigh duyfent mannenie voet 1 en vier duyfent vtjf hondert, ofv'^fduifent ÌRuyterstt Veldt fai brengen > en dat degefeyde Hcyren in Netoland zullen in-trecken, ten langfte op de vierde Mey naeftko- mende,'t en waer dat de geen,die over de heyren des Ko· nings van Spanjen gebied, hen eer te Veld bragt : in w^ geval de Koningh en de gezeyde Heeren Staten verpligt fullen fijn oock ter felve tijdt te Veldt te komen, nM' welcke zyde fy fich oock moghen keeren. Dat het Βψ der ghezeyde Heeren Staten een plaets van zoodanighi confideratie zal aentaften, dat de Vyanden merckclijcfe verlies daer by zullen lijden, en dat het Heyr van fijn M«· jefteyt van fijn zyde oock een fai aentaften, of, metin· treckeo in der Vyanden Landt, zoodanigh eendivM"' maken,dat fy verplicht fullen fijn een groot deel van hu» Heyr-kraghten tot tegenftant der deffeynen van Βμ Ma- jefteyt be&h te houden, ende mijn Heer de Prios vW Orangie foo veel te beter gelegentheydt heeft, om vai d'aénfiagh, die hy aënvangen fai, een gheluckigbe uyt* gangh te verwachten. Wel verftaen zijnde, dat, io ge*»' het heyr van fijn Majefteyt,niers dan een fimpeledivetW fai maken,het fig veertien dagen vroégher,dàn dat v«n gezeyde Heeren Staten te Veldt fai bsgeveo ,èn in-gw'' datmenbefluytdatde beyde Heyren Plaetzeo en ve- ftmghco fullen aentaften,foo fullen fy fig precijfelijw op |
-ocr page 230-
Nederkndtfche Vrede - handelingh. 229
I· ·
; Qu^en attendantque l'on aye fait un bón reglement
1'on fera fureoir i'cxecutiondesarticlesdel'ordonnan-
cedu Royf/iBry Ili. del'an lySf. fur Ie fait de la Mari;
ncjportantfae iesmorchandifes afpartenatis aux Ennemïs
donnentlìeu à laconfifcationde celle des Amis > & nelera
jIus oDfervce ny piadl quée à l'efgard des fubjets riesSrs,
es Eftüts Generaux des Provinces Unies des Païs Bas,
pendant Ie temps de ηuatre Années ; en tellc forte que les
Navires qui traftqueront avêc laPatente de l'Admiral des
Provinces Unies , dans la Mer Mediterranée & de Le-
vant, & fur l'Ocean montrans certifications dudit Admi-
ral OU de Villes & Lieux,aux fujets delquels lefdits Navi-
res appartiendronc, feront libres, & rendront aulìl toute
leur charge libre, bien qu'il y euft dedans de la Marchan-
dife mefme des Grains é" L-egumes appartenans aux En^
nemisj fauf excepté toutesfois lesMarchandifesdeCi»-
trehande.k fgavoir PeudresMoufquets ^ toute forte d'ar·
mes firMuniiions , deChevaux S'Equipege firvans λ la
guerre·, mefme ne pourront porterny traniporterdes
hommes pour Ie fervice des Ennemis, Auquel cas Ie touc
fera de bonne prife, Navires, apparaux & rearchandifcs ;
Ce qui fera auflì feurement prattiqueàl'efgard de ceux
quiauront fecoüru&jetté des hommes, Blés& Vivres
dans une place attaquée par les Armes de fa Majefté.
Et de la part defdits Sieurs les Eftats feront reïteréesles
defences àleursfubjets de fervir Ie Roy d'ETpagne ou fes
adherens avec leurs Navires enaucune faftion militaire
ouau tranfport de Chevaux, Soldats, Artillerie ou Mu-
nitiocs de Guerre ni- vendre leurs dits Navires & donner
leurs Matelots aux Ennemis fur peine de confilcation,
&aiicas que defemblablescontraventiocs feit faitplain-
tede la partde fa Majefté , lefdits Sieurs les Eftats en fe-
ront faireJuftïce&chaftimenc exemplairefuriesinfor-
mations faites en Fnince par les Officiers des Sieges de
l'Admirauté ou pai- les Agente de fa Majefté & par les
Confuls de la Nation Frangoife Refidents aux ports,
Havres,& Efchelles des. coftes & terres eftrangeres cii ils
'font eftablis. Et en cas que les Vaiffeaux des infraÖeurs
defditesdefFenceseufrentefté par les Vaiffeaux de fa Ma-
jefté ils feront déclarés de bonne prife avec toute leur
charge-, & de la part de fa Majefté Tres-chréftienne fe-
ront auifi renouvellés les Ordonnanccs & regiemens cy-
defTus foubs les peines y contenu 'és.
ΙΠ.
Pour efuiter aux inconveniens qui potirroient arri-
ver lors que les Navires m jrchands des fubjets defdits
Sieurs les Eftats feront rencontrés par les Vaiffeaux de
guerredc fa Majefté ou Capitaines Armateurs & pour
oftertout fubjet de different Sccontentlon à l'advemr,
lefdits Navirts aprësavoir abbatu leur Pavillon par ref-
pedl,fi-toft qu'ils auront reconnu celuy de France, & les
Vaiflèaux Frangois qui ne pourront s'approcher plus
presqu'environ laportée d'un Canon deiditsVaiflTcaux
marcbands Hollandois , lefquels fe fouftiendront & pa-
roiftront furie bord au prcmiGr fignal qui leur fcrïi don-
né d'un coup de Canon tire fans balle fans obligation
d'amener leurs voifles (fa Majefté voulant bien encore fe
relafcher en ce point de l'oblervation de laditc Ordon-
nancede 1584.. en faveur defdits Sieiirs les Eftatspendanc
ledit temps de quatre Années, en attendant que ledit re-
element general aye efté fait) afin de donner e loilir aux
VaifTeauxde guerre de fa MajeiTéou autres Armateurs
d'envoyer leur Chaloupe à bord defdits Navires mar-
cbands dans lefquels entreront trois perfonnes ou plus
fgavoir d'eux leùr route, & faire apparoiftre de leurs paf-
feport ou patente ; & s'il n'y à point de münitions ét
chofes cy-defTus exceptées & defenduës, fans faire autrc
plus exadle pei quifition ni vifites ny que pour ce regard il
foitprisaucuneiortededroiös, foubs pretexte de falat-
resjvacations, ou prefents. Cc ^i neaura lieu ncant-
moins qu'en mer & és coftes eft angeres, dcmeurantetì
fon entier la vifiie & recherché ordinaire és Ports & Ha-
vres de France felon qu'il eft accouftumé , &aini^y qu'il
en a efté bien & deuëmcnt i^é par le paflé.
Et pour afTeurerad'avantageles fubjets defdits ^ieürs
les Eftats qu'il he leur fera fait aucune violaòceinjufti s
3® par
defelvedag in 'c Veldt begeven, ionderdaer in te falen,
OD verbcurce van trouloosheyt van weèrzydcn.
De gefeyiie Hccien Staten verplichten fich om op de
.^viDtiglledagvande jegenwoordigemaenc A^xi] dertig
Corhz Schepen,wel toegeruft, van twee, drie, vier ca vijt
hondert Vaten gropc. , op hun koften. voorby Ksliste
doen zeylen i oni den Vyanden ter Zee d'inkomilin
ykenderen te beletten. En ingeval dat de heyren des Ko-
nines eenighe plaetfen op de Kuft van Vlaenderen aenta-
ften , fuofullendeghefcyde dertigh Schepen altijt op de
eefeyde Kuft blyvén, foo lang d'aenilagh fai dueren, en
ter Zee de plaets, die door de Wapenen des Konings be-
legert isjfoodanig befetten, dat fy ter Zee niét kan ontfet
worden > 'cfydoor de Heyrkracbten des Koninghs van
Spaiijen>of door die van een^e andere raacht,wie 't oock
niacb \vefen,die hen wilde affiftereh, onder hoedanig een'
Ichijn liet oock wefen mocht. In weickgefeydegeval
de ghefsyde Heeren Staten fich verplichten ad de yi-
vreS)die van de Franfche Kuft fai komen, te convoyeren
ter plaetS) daer 'c Heyr van fy η Majefteyt fai zijn,of voor
een redelijcke prijs vivres aen hem te beftellen , loode
winden niet toelaten dat men genoeg daer af uyt Vranck-
rijck detwaerts voert,en foo fy goet is om die uyt de Lan-
den der gefeyde Heeren Staten dér Vereenigde Neder-
landen ter gefeyde plaets , en daer des Konings Heyr fai
zijn,te brengen,om des Kgftings voofnemen üyt te voe-
ren. In'tweick fyn Majefteyt fy η Wapenen nimmer fou
engsgerïn , fonder het vertrouwen, 't welck hy neemt,
van datd'lnhouc van dit tegenwoordig Artijckcl getrou-
welijcken punfliiielijck dbor de gefeyde Heeretl Staten
uytgevoert fai worden,die fulcx beloo ven, en fich daeriii
vcrpiichten, op peene van trouweloosheyt, eri infraftlé
en breking der Traöaten , door hen met fijn Majefteyt
gcmaeckt. De gefeyde Heeren Staten beloven oock op-
rechteiijck aen de Heyren van fijn Majefteyt doortocht
cn weder doortocht de Matste Maefiricht, als fy door
/ijn Majefteyt daer toe verfocht fullen zijn, behoudens dat
ifl niet zf tot nadeel van hu» Staet.
Degefeyde Heeren Staten verplichten fich hun Heyr
foo larg in't Velt te houden , als de welftant van de ge-
meena (aeck fai vereyflchen,en de tijt toelaeten.
Tot beveftingh van 't welck wy Gedeputeerden, uyt
knchtvanonferefpedtive pouvoirs en Volmachten,defe
icgenwoordighen met onfeghewoone mercken hebben
geteeckent,en onfe Wapen-Zegels daer aen doen fettcn.
Te Paris, op de fefte dagh van April j 1645.
Getekent
DeLomenle,Fafticeüe, d'EfiradeSt GuiBaum dt Liere,
en met hua refpdtivc Wapen-Zegels bezegelt.
LERoy voulant pari'ad vis de la Reyne Regente fa
Meredonner de plus en plus auxSieurs lesEftais
Generaux desProvinces Unies des Païs Bas des,tef-
moignagcs de fa bien-vieillance & de fon afFedion à
l'occsfion dcsplaintes qui ont efté faites pluGeurs fois de
leur part fur ce que leurs fubjets eftoient troublés dans
ieur Commerce, à caufe que les Vaifliiaux de Guerre de
fa Mijefté êc Capitaines Armateurs prenoyent leurs Na-
viresMarchands lors qu'ils s'y rencontroit dedans la mar-
chandife appartenane auxEnnemis&inContinantjugez
debonne prife, fuivant 1'ordonnance du feu Roy Henry
ìroiftmt del'an 1584.fur lefaitdela Marine. Aquoyla
Mijefté voulant pourvoir par un bon Reglement δε en
«tendant remedier,au mieux qu'il luy ierapoflible, aux
inconveniens qui naiflent tous les jours de l'execution
de ladlte Ordinaire > &ferelafcher delatigueurd'icelle
pourquelque temps en faveur defdits Sieurs Eöats à la
prierequiiuyen a efté faitc par le Sieur i/'Oe/infi/c*
leur Ambafladeur.Ordinaire en cetteCour & Ie Sieur
Reyns CommiiTaire par eux deputé. Lequels ayans feit
entcndre qu'ils avo ent quelques demandes 6ePropofi-
tions à faire à fa Majefté fur ce fubjet, elle auroit nommé
des Commiilaires de fa part pour les e5»miner & conve-
nir de cp qui feroit Ie plus à propos, pour Ie blen General
du Coramerce,lefquel8 aprespluficurs conferencesavec
ceux defdits Sieurs les Eftats ont rcfolu & arrefté les cho-
>« qui en fui vent.
-ocr page 231-
Tweede Deel, va» de
par lefditsVailTeaiix de guèrre , fera fait défenceà tous Capitaines de Vaifleaux & autres fubjets de fa Majefté de lesmolefteroyendommager comme ils faifoient aupa- ravantjfurpeine d'eftre punis&tenus des dommagcsóc Interefts , & feront dorefnavanc Ics Capitaines arma- teurs obligcz avanc leur partcment de bailler caucion bonne&iolvablepardevant le«Iuges des lieux jufques k l&lommedsdoux,e mille livrespoar refpondre des mal- verfations qui fe pourroienc commettre en leurscourfes icdescontraventions au preiént Traitté & auxOrdon- nances & Traittez d'alliances de fa Majefté à peinc de defcheance & nullité deidits Congez, ce qui fera pareil- leraencpracciquc par les fubjets defditsüieursles Eftats.
Et en attandant le regletnént qui doic eftre fait, fadite Majefté defirant CondèfcëHdre àlapriere defdits Sieurs les Eltatsatrouvé bon que l'arride (Si de laditeOrdon- nance de l'an ijS+i coiìcernanr le recouvrement des prifes fur ks eunetnis foit d'orefnavant obfervé pour dtuxfoìs vingt- quatre /&Mm,au lìeu d'une feis vnigt quatte heures. portées par ladit ordre. Ce qui s'executera pour le teinps de la durée du prefent articie, VI.
Touilefquel» Articles & conditions cy-deiTus feront refpeftivernent obfervées par lefdits Sieurs les Eftats Ge- fter .u;; & par leurs Navires de guerre. A l'efgard des Vaiifeaux des marchands Frangois qui joiiiront de la mefmelibjrte' accordée à ceux des fubjets defdits Sieuis les Eftats. VII.
Qiie par les articles & tout le contenu cy-deffus ne fe- ra ciel'rogéen aucune forte 8Uxaccords& Traittez , faits
entrc le Roy & les Sieurs les Eftats Generaux, lefqueis demeureront en leur force &venu 8e fera fourny lettres de ratificationde ces prefentes dans fix fepmaines de part &d'au;re.
Entefmoin dcquoy nous Commiffaires fufdit Ambaf- fadeur &deputé en vertu denos pouvoirs refpedifsa vons fignés ces prefentes de nos feins ordinaires & a icel le faii pofer le Cachet de nos armes.
A Paris le i S.jour d'A vrii 16+7. Signé
Seguierd'Antry , (1..3.) de Lomenie (£,. ί.) Parti- celle {L. S.) Bignon [L. S ) Guillaume de Liete (L. 5.) Gion. Reinft (L.S )
willende, door'tadvys vand'Regente 'Koningin,fyn Moeder,meer en meeraendeHeeren Staten Generaci dcr Vereenigde Nederlanden getüyge- niflen van fijn gunft, en van lijn aiRdUe geven , om de klachten , die dickwils van hun zijde hier over gedaen zyn , dat hun Onderfaten in hun Commercie en Koop- handel getroubleert en gefteurt wierden , ter caufedat
d'Oorlog-Schepen van fyn Majefteyt, en de gevirapende Capiteynen hun Koopvaerdy-fchepen namen,als iy daer Waren in vonden, dieaen de Vyanden behoorden, en terftont voor goede Roof verklaerdén,volgens d'Ordon- nantie van wylen Koningh Hendrkkde derde. in 't Jaer 15-81,. üp't ftuck van de Zeegemaeckt. Daer op fijn Ma- jefteyt verlien en verforgen willendc>door een goede re- glement , en pogende ten befte dat hem moghelijck fai zijn,te remedie ren in d'lDConvenienten, diedageliicks uytd'uytvoeringh van degefeyde Ordinantie fpruyten, en om vooreenigetijt van de ftrengheyt daer afte wijc- ken^tot faveur der gefeyde Heeren Staten, op de bede, die aen hem daer over gedaen is 1 door de Heer van Oe- ilenpyck, hun gewoone Gefant in dit Hof, en dc Heer Rtynft CommilTaris.doot hengefonden 5 de wclcken,te kennen gegeven hebbende dat fy eenige verfoecken> en jropofitien over defe faeck aen fyn Majefteyt te doen ladden, ioo beeft hy oock van fyn zyde Commiflariflen verkofen, om hen t'examineren, en inhetgcen,'t welck hetbeouaemfteis, te verdragen, totgemeene welftant van de'Koop-handel, de weickcn, naveelconferentien met die van de Heeren Staten de dingen, verdragenen gearrefteert hebben. I·
Dat men verwachtende dat men een goede reglement gemaeckt heeft, opfchorten fai d'execurie dcr Artijcke- Jen,van d'Ordonnaotie des Koningns, Hendrick de derde^ in't^er 1584.. gemaeckt op het ftuck van de Zecvaert, Inhoudende dat deli^erm,den Fy enden ttthhterettde.fiatts getien aen de confifcetie der gener van'de Vtimdtn.zvi dii'fjf niet meer geobierveert en ^eplcegr worden, ten opfic^' der Onderfaten aen de Heeren Staten Generaci 'dw Vereenig'le Nederlanden, geduyrende de tijdt van |
Jaren, infuXker voegen dat de Schepen, die op KoDp< vaerdy varen met de Patenten 'r Pa'pooït van deAdqiii' rael der Vereenigde Nederlanden in de Middelantfchèi ZcCiCn van Levanten, en op de groote Oct-anes, vtrtöü- nendecertificatien.vandegefeydc Admitael , ofvànde Plaetfen en Steden, aen, welckers Onderfaten de gefeyje Schepen lullen toebehoren, vry fullen zyn , en al hunlaft vry fullen maken,fchoon daer Kooprtianfchap, ja Graea en iee/Jn was,'tweickden Vyanden toebehoorde; uyt- gelondert nochtans de Waren van contrebande,K welèn, Buffekruyt j Mujquetten.en aUerhande Wapenen en Munì· tie»,van Paerden entoerufHrtgh, tenOor/ogèdienenJij^f^ fullen oock geen volck mogen voereii,of eervoeren, teq dienft der Vyanden ; in weicke geval alles voor goede prys verklaert fai worden,namelijck Schepen, toerufting en Koopmanfchappen :· 't welck oock leeckerlijck ge- praétifeert en gepleegt fai worden ten opfigt van degce· nen,die Mannen,Graen, en vivres in een plaets gebracht hebben, die door de Wapenen van fyn Majefteyt aenge. taft wiert. 11.
En van de zyde der ghefevde Heeren Staten fullea weer afgekondigt worden deKefenfie en verbiedingen, aen hun Onderfaten gedaen, van de Koningh van Span- jen, of fyn adherenten niet meer tedienen , methuo Schepen in eenige Oorlogs-toaht, noch in overvoeringh van Paerden,Soldaten, Gefchur,of Munitie van Oorlog, noch hun Schepen te verkoppen , of hun Bootfgefellea over te geven aen de Vyanden, op verbeurte van confif- catie en vcrbeurtmaeckingh ; cn in geval klachtevan diergelijcke contraventien en overtredingen van wegen fyn Majefteyt gedaen wort,foo fullen de gefeyde Heeren Staten daer over recht en exemplare ftraf doen plegen op d'informatien,in Vranckrijck gedaen,door d'Offici?- ren der Zetels van d'Admiraliteyt, of door d'Agenten van iyn Majefteyt, en door de Coniuls van de Franfche Natie , refiderende in de havens, en aen de Kutten en Stranden der.vreemde Landen , daerfy opgerecht zyn. En in gheval dat de Schepen der intradeurs en breken der gefeyde defenfien en verbiedingen door de Schepen van fyn Majefteyt genomen waren,foo fullen fy,met hun lading, voor goede buyt verklaert worden : en van de zy- de van fynChriftelijckfte Majefteyt fullen oockdebo- ven-verhaelde Ordonnantiën en Reglementengerenou· velleert en vernieuwt worden, op de verbeurten,die daer onder begrepen zijn. Ili.
Om alleinconvenienten en mifvallen te fchouwen» de wekken fouden konnen voorkoomen , a!s de Koop- vaefdy-ichepen van d'Onderfaten dcr ghefeyde Heeren Staten duor d'Oorlog-fchepen van fyn Majefteyctofvao andere Capiteynen , doorlaft van fyn Majefteyt indt Wapenen, ontmoet worden , en om voor 't aenftaerde alle ftoffe van twift en verichil weg te nemen, foo fullen de gefeyde Schepen , foo haeft fy de Vlag Van Vranck- rijck,en de Franiche Schepen fien,(dle echter niet nader, dan op een Canon-fcheut aen de gefeyde Koopvaerdy- fchepen der Hollanders fullen mogen koomen) de Vlsgli uyteeibiedigheyt ftrycken , en ftant houdende , aen 't boort verichijnen , op't eerfte teecken, dat aen hen daer af gegeven fai worden, met de icheut van een fluck Gefchuts met los kruyt,fonder verplicht te zijn hun zey- len te brengen, (want fyn Majefteyt wil in dit ttuck van d'obfcrvatie der ghefeyde Ordonnantie van 'tJaerifSf tot faveur der geleyde Heeren Staten,fyn regt atgaen, in de gefeyde tijt van vier Jaren , verwachtende tot dat het gefeyde generale Reglement gedaen fai zijn) om aen d'Oorlog-fchepen van fyn Majefteyt, of aen andere Ar- matcurs,en Oorlog- fchepen,befte!ling van fijn Majefteyt hebbende, tijt te gheven van hun Sloep aen 't boort eer gefeyde Koopvaefdy-fchepen te fende,daer drie,of meer mannen in fullen treden , omuyt hentc verftaenwet- waerts hun reys ftreckt , en hun Pofpoortof Patent te vertoonen,en oock om te hooren of'er gheen Munitiën en dingen, hier voor uytgefondert, en verboden,in fij"» fonder eenighe wijdere Vifitc en Onderfoeck te doen, en fonder ten defc regard eenighe föorten van recht |
i-
-ocr page 232-
te nemen, onder fchijn van faiarie, vacatie of preicnten :
'[ wekk nochtans geen plaets fai hebben, dan in Zee, en op de vreemde Κ uilenibly vende in fijn geheel d'ordina- re vifite cn onderfoeck in de Havens, en inkomften van Vranckrijck,volgens de gewoonte, cn gelijk men wel en behoorelijck in voorgaende tyden gebruyckc heefc.
IV.
En om te meer d'Onderfacen der gefeyde Heeren Sta- ten te verfeeckeren dat hen geen ongerechtige violentie gcdacnfal worden door de ghefeydc Oorlogh-fchepen, loü fai aen alle Capiteynen van Schepen , en aen d'acde- IC Onderdanen van fijn Majeftcyt defenfie en verbod gedaen worden ^ van hen te molefteren cn te befchadi- gen, gelijck zy te vooren deden , op verbeurte van ge- ftraft en fchuldigh gehouden tc worden aen de fchaden en Inierelten, en de Capiteynen, die met beftelling ten Ootlogh varen, fullen voortaen verplicht zijn voor hun vertreck goede eavafte borg te ftellen, voor de Rechters der plaetfen, tot de fommc van twaelf duyfent ponden, tut verfeckering der malverfatien en quade handel , die zy in hun tochten fouden mogen bedrijven , en van de Contraven tien in 't tegenwoordig Traitaet, en in d'Or- donnartien, en Tradiaten van Alliantien en Verbonden, op verbeurte van vruchteloosheyt en nulliteyc derbe- (iclling Brieven : 't welck oock door d'Onderfaten der fcfeyde Heeren Staten geplcegt fai worden.
En't reglement, 'twelckgemaeckt fai worden, ver- wagtende, foo heeft fijn gefeyde Majefteyt, begerende de btde der gefeyde Heeren Staten te believen, goet gevon- den dat het ei'» en tfeiiigfiekni]ckci van de gefeyde Or- donnantie van *t laer i y 84.. aengaende de recouvrement enweer-krygingvan de Prijfen op de Vyanden, van nu voortaen geobferveert fai worden voor twee mael mier- m twintig urea , in plaers van een maelvier-eu fw 'mtigh ure» , volgens d'inhoudc van de gefeyde Ordonnantie : 't welck geexecuteert cn nagekoomen fai worden voor (00lange tijdt,als het tegenwoordig Artijckel fai dueren.
Alle welcke voorverhaelde Artijckelen en conditiën relpeétivelijck geobfer veert en onderhouden fullen wor- den door de gefeyde Heeren Staten Generaci, en door hun Oorlog-fchepen. Wat de Schepen der Franfche Kooplieden aengaet, die fullen de fel ve vryheyt genie- ten, die aen d'Onderfaten der ghefeydc Heeren Staten veraccordeert is.
VII.
Doord'Artijckelen, end'inhout, hie'voorverhaelt, falin gener wyfe yetsgederogeert en vermindert worden in d'accoorden en Tradlaten, tuffchen de Koning en de Heeren Staten Gencraelgemaeckt , de welcken in bun kracht fullen blijven; en men fai binnen fes weecken van weerzyden Brieven van Ratificatie van defe tegenwoor- dige Arcijckelcn fourneren en befchicken.
Toe ghetuygenis van 't welck wy CommiflTarifen, en bovengenoemde AmbafladeurenGeputeerde,uyt kracht vsn onfe refpeilive pouvoirs en macht-brieven, defe te- gcDwoordigen met onfe gewoone mercken hebben ge- rceckent,eü onfe Wapen-Vlegels daer aen doen fetten.
Te Par ijs,op d'achciende dag van April, 16^6.
Geteeckent
ieguier d'Antryj (L-S.) DeLonief$ie (L.S.) Vartkel- /«(LS.) Βίζηοϋ (L.S.) Guillaume de Liere {L.S.) Gion |
©cn XI. jijnöe tee ©icaabetingc bp 5ε ϊΐίεκη «):tcao?öinaci^ cn<0jDinaci^ (JBcbeputeccben ban toe» Bfii bc p?pbinf(e ban JgoIlanDt inaeB^aööt Dee felbec "accbctE ® Ethlacinac/ ten ceaacDe ban öet liucft ban De aeniiaEnbe Campaienc/BeftaenDe ftiec in ; ffle toeten/ oatDe^eetcr.bccfelbec p?incipalen De faechen ban De Wr? CanipaianefuIcïfouDen bebectigen/Dat Defelbe owen ben tot ban biec ofte böf Dagen fouDen bequaetn tttfcn otn ()acc goeDe genegen[)cpt Dicntfjalben tee ©et. Baocnnoe ban jjare Ji^og. metenbe neffcn^D'an= «ce ©jobintien behenDt te maechen enDe in te b?cngen; 100 Bcüben ftaec ©oog iEog. bajieltjch Daec op bencou= toenDe/ Dienbolgen^ na boojgaenDe deliberatie enDe fSefuratie ban Oicn/gecifoïbettt / Dat De Pienipotentia· nfenbanDcfen^&tact ban De^pacnfeDe nabccfouDen afboibecen {jet peubait bolgen^ fiet Concept ban Dien/ Den ii. JBactij leliieDcn/aitjtec goct gcbonDcn/ enDe acn De opgemrlte jaatnifiec^ btcbolgcn^ bctfjanDtcepcBt/ cnbe ingebatle De feibe ^paenfcDe JD^initicc^ fouben bcchlaccn foDanfgen ^oiiboic.boo? nocb jrgcnbioo^ Dfg niet te tjr&ben bcltoomcn / macc Daecoin na ^paig* ncnoftcdDcc^tet)rbbengcfcl]jebrn / Datbeopgeinelte fUcnipotentiacifen ban Dcfcn jètact Daer op fouDtn bipben fliUe flaen fon&cc niet De bcgofiei@nDccl)aHbe« Iingeboo?t te baten/ betfoecïtenbe alleen ©etlUacinge binnen toattijOt De^paenfcljc Plcnipotentiacifen I)et bcbiufìrpouboic fouoen bonnen uptbjcngen / fonDee ban ernige Continuatie ban i^aiiDelingü getoagt) te maeciien/Doelj ingebaite mecc-graiclte ^paenfc{je ©ie^ nipotentjatifcn upt epgcn motpf p?cfentatie raocftten Bomen te Doen / omtotbo;becuigf ban DeföanDelinge een Aöc upt te fulfcn bjcnocn / onder beneficie ban De toelche De; boojfj ©nbecljaaDelingc ( grDupjenDe De bcc» toacljtingr ban 'tboojfs ïJcuboic} fouDe ino'gcn toecDen gecontinucrct/bat inoicngcbcUe Dcpcnlpotentiacifcn ban Dcfcn j&taet fouben Rebben te bcfo|gcn / Dat Dcfcibe ^cteinfuDIÏanticcontinuecEbeDét nabolgenüej te toe? ten:
©atDePcnipotcntiarifcn ban ^paignenop<Scce/ ®?oomig|)fpt/rnDetecgocDcctroHtue beloofben upttc bjengen binnen fecchccen bcqtiamcn tiJDt / inDeboo;f5 ?llcte upt tc Djucfeen/Oct pouboic bacc ban öet Conccpt ÖicrnaebolgDc/öiec booten gcinclt/ fonDet Daecinte m^Öcn boen eenigefubiianticlebcranDcringe.
©en 26. enDe i8. ?i!p?il namen bc ;|^eccen Paeuw enDe Kn u yt tcfpeccibe öaec affcftcpt.
©elIBatquic^ De Cailel Rodrigo flenDc Dat De ï^an=· Dclingl) tot naunfiec grnocgfacra (lil (lont / enDe Dat De P;obinticnalDtcrnietb)c[ obet een D}oegen / beeft Dccom gefci);ebcn acn ijace i^o. JQog. Defcn S&iief.
CMeJJïturs.
AYant veu qu'és Traittés de Mmfier I'on ne procede avec lacelerite quej'ay purae promet- tre de Ia reiponce que vous m'a ves faite à la lettre quejcvousay cfcrite Ie z.du mois de Decembre der- nier j ains que 1'on y marche avec la mefme lentitude qu'en tous les autres Traittez, de cette Affemblée ; iur les advisquifepublientde Paris, quelesFran;oisfc fontde nouueau accordés avec Vous,à deflTein d'aflieger la Ville de Ge»J,ï la fortie'en Campagne.Il m'a femblé neceflai- re pour Ia defïerice de ladite Ville de donnérprdre, qu'u- nepartye desTrouppes de cette Armee à cedeftinée, forte en Campagne ; mais defirant que cette pre- vention fe puifle excufer, & que Ie Traitté Paix s 'ad- vancc , Gomme il convient au repos Coramun de laChreftienté , j'aybien voulu Vous faire ce mot pour Vous declarer cette miennelntention , Vous priantde Vouloir Continuer d'avoir Ie bon coeur,dont Vous eftes entrezenTraitté, enprocurantde retrancher routes Ie» chofes qui les pourroyent embarafler & fi cependant que cela fe puifle Conclure, Vous trouvei Convenir qu'il y ait quelque fuffenfion d'Armes, je fu is preft a en traitter Sc à la Conclurc,afin que Vouspulflies voir que rinten^loa duRoy monMailtre & de (es Miniltres j & la mefme, qui Vous a toufiours eft é reprefentée de procurer Ie bien Commun par tous les moyens polIibles,& fur cette Verlr téfiniflancjedemeure. Mc-fficurs, voftre bien-humble Serviteur. Signé. El Marquis de Caftel Rodrigo » Bruir, ay. Avril, itf+fi.
^JMyn Heeren.
Nederlandfche Vr^de-Handelingh. 2^1
G£fien hebbende dat men in de Handelingben en Tradaten van Munfterniet voortgeet metdege- fwintheyt, die ick my van d'antwoort belooft had, die ghy aen my gefondeo hebt op de Brief, die idk op de tweede dagh van de maent December lefileden aen u ge- fchieven had, maer dat men daer in handelt met een fel- ve |angfaembeyt,als in alle andere Handelingen vin deft VergSeiingbjCabpd'idvyfen., dieyan Parysgepubli-
Jd α |
-ocr page 233-
Twééde Dêel, van dé
«eert worden > datdèF/aàfen vati nieuws met uveràc* cordecrt zijn , om met de komft in 'c Velde de Scadt Genie te belegeren i foo beeft my nootlaeckelijck gedacht, toe dsdefenfieenbefcherming van degefeyde Scadt, order te geven dat een deel der Troupen van mt Heyr, hier toe gedeflineerc, in 'c Veldt verlchijnen zou. Maer begee- iende datdefe preventie en vooikomingh veronfchul- digt, en de Vrede hiridelidggevordert mag worden, ge- lijck het betamelijck is tot gemeene ruft van de Chriften- heytjfoo heb ick dit wooitaen u willen fenden,um u de- fe mijne intentie te verklarenj ü biddende te willen con- tinueren met hetgoedebarttc behouden , daermeeghy in defe handeling aijt getreden ι bevorderende af te Inij- denenretrancheren alle ditigen > die tot beletfel hieraf foude mogen ftrecken. En Indien ghy, terwyl men dit befluy t, geraden vindt een [ghtifchorffing van Waf me» te maeckeh , ick ben ber eyt om daer af te handelen, en be- ïluyc te maécken j op dat ghy moogt fien d'intentie van de Koning mijn Meefter, en van fyn Minifters enBé- dienaers, fen de fel vë, die ü altijt vertoont is van door alle tnogelijcke middelen de ghemeenewelftant te bevorde- ren. Énop defewaerheyteyndigendC) blijFick> mijn
Heeren,uw ootmoedigfte Dienaer.
GeceeckentE/^iifr}«« deCafieiRedri de vijF'èn-twintigfte dag van April 1Ö4.Ö
5&ife2e?jeföcn ijmtoll ohtfanacrtttÉCöerttie/li ces (!elt in DanDen üan Den IfefC Huygens om te communi; cecenaenfpnl|oo0f|cptj Uolgen^ hjelcftec^ aDUp^fpn Bccommictccct öefêiccen Hi^gtns, Wimmenum ehDe Vander Hoolck,Dm acn öfn ?ïtn&affaDcui: ban ©jancö» ttich Die tecommunicetreR: ooch bp Coppe ggefom Oen acn Den ^SmbafTtiDeuc^ üan Defen ^tact in Bjancftf cijcrtenbeaenDeiXefiipotentiarifen totMunfter, om ùlien 't öalben te toonen De bocDc meening enDe intentie ban {)ace Ho. JSSoq. ban niet α pact te Doen.
t'?ïnttooo?Den ig Dacc opgeccfoHjeictal^JjoIat. tJHon/ieur.
IL V0U5 a plft nou» efcrire de Bruxelles le ij. April detnier ήα'έ» traittcs de Miinfter 1'on ne procede avec la celerité que vous vous aviez promis de noitre réfponfe du 9. Decembre 164.5. en outre qu'ilyades avis de Peris d'uncertain nou vel accord entre laCou- ronne de France & cét Ëflat ; nous avons jugé à propos de vous enefclaicirpar cesprefentes quenos Ambafla- deurs & Plenipotentiaires font fut Ie lieuchoiiy detous les interefles, avec plein pouvoir pour y entendreà la ne- gociatioD & Conclufion d'un repos dans la Chreftienté, &quenoftreintentionaeflé& eneftencore de coupcr broche àtoUs lesembaru > dilais ou autrej empefche- ments qüi pourroient retarder ou accrocher un fy bon <oeuvre. Mait il vous fouviendra que de la part du Roy voftreMaiftre n' a pas encore remédié auxdefauts re- marqué par les Srs. nos Ambafladeurs & Plenipoten- tiaires au pouvoir dudit Roy,nonobilaDt que pour les fa- dliter unprojedd'un nouveau pouvoir a eiié delivréa Munfter aux Srs. fes Ambafladeurs & Plenipotentiaires Ie jo du mois de mars dernier de forte qu'il apert evi· deriiment à qui &ou iltientqu'és mmez de Munfler Γοη ne procede avec la celerité defirée : & quant à l'ac- cord nouveau par vous allegué nous n'en avons point de Connoiflance j vous requerant de vouloir croire , que nous correfpondrons de bon coeur à procurer toüjours Ie bien Commuo par tous moyens, poilibles & fur cette aifeurancc nous nous figneroos,
Efcrit à ia Haye en Hollande Ie %. de May i
tMjjn Heer. |
Het heeft u belieft uyt BruiTel van de vijf encwintïg- fte April leftleden aen ons te fchrij ven,dat men in de Handelingen van MunAerniet voortgaet met ëe gefwiatheyt > die ghy aen u felf belooft had op onfe «BCHroott van de negende Deceaber . dacr by dat'er advyfeii van Parys zyn vanCsecker iiIeüw accoorttW. fchen de Kroon van Vranckrijck en defe Staet. W» heboen diesbalven dienftig geooi deelt u daer af door de- fe tegenwoordigen te verklaren dat onfe Ambaflàdeìiti en Ρ enipoceatiarifen en Volmachtighen [er plaetszijn, die van at de geinterefleerden verkofen is , met voilé macht,om te verftaen tot de Handelingh en fluyting vaa een ruft in de Chriileoheyc, en dat onfe intentie heeft geweeftj en noch is alle verwarringen , uytftellÌDgen,of andere verhinderniflen af te inijden, die foo goet eea werck fouden konnen vertragen, of beletten. Maêr't fil u believen te gedencken, dat van wegen de Koningh uw Meeilernochnietgeremedieertism de fauten engebre· ken,door de Heerenonfe Ambailadeursen Volmachtig. den aengemerckt in de Pouvoir en Macht-brief van de gefeyde Koning, niet tegenftaende dat, om die lichter te maecken, een projeél: en bewerp van een nieuwe poü- voir en macht gelevert heeft geweeft teMynfteràènde i-Jeeren fyn A tobafTadeurs en Volmachtigden de dertig, fte van de maentMaert leftledenun voegen dat klarelijck blijckt aen wie en waer het houdt dattoen in de Hande- lingen van Münflrer niet met de gewenfchte gefwintheyt voortgaet. Wat het nieu accoort aengaet, 't welck ghy
verhaelt, Ivy hebben geen kennis daer af; verfoeckendc van u te willen gheloven, dat wyeendrachtiglijckfuliea correfponderen, om altijdt de gemeene welftant door al- le mogelijcke middelen te bevorderen, en op defe vetfo- kering fullen wy dit onderteeckenen.
Gefchre ven in den Haegh in Hollandt, de tweede νω Mey,i<i4.(i.
95e ï^eecen ban Heemftede enDe Knuyt tot Miiti- fter ttieDec geheect 5tjnDe/BebBen tecPont aen De tcttm ^canfcge communicatie geDaen/ enDe aen Dei^eeccn i&paenfc&egtp?efentectt opening banöacenlafl/ctiDe continuatie Dee bcfoigne Den ^annacit laefilcben begofl. ^owenDe'ttDdc&e onDecDe felbei^ geconbci' nieect pp De fojme ban Dien al^ ^Igt ;
NOus ksAmbaflàdeuri Extraordinaires & Pleni- potentiaires du Royd'Efpagne öcdeeEftatsGe- neraux des Province» Unies du Pays Bas , cjr foubfignC'S Declarone avoir convenu & accordi· atotnia- blement, que lei Conferences qui fedevront faire entre nous, pour Ie prefent Traitté, fe tiendront (wwi, & par tours fucccffifs à DOS hoRels rcfpeétivemeot, & que toüjours celuy, qui à fon tour donner a la vifite pour la Conference , 2.uxilamaiHen f(ance Entrée , é foTtmtom ainfi comme a eflé pratiqué cntre nous és pre- mieres vifites folemnelles qui ont efté reciproqueroent faitesj de plus declarcns avoir convenu ecaccordéque tout ce qui fera negotié entre nous, fera mis par efcrit d delivré de part & d'autre en mefme temps, & qua toutes lesefcritures qui fedevront faire pour lefufditprefest Traiité femettronten la^ue Fren(oìfeS>cFl«mniÌe> & quelesefcrituresencesdites deuxlangues , tant feule- ment eftans bien exaélement collationées l'une à l'autre, feront tenues pour efgalement autentiques : Mais ét conferences & difcours qui fe devront faire de bouche refpedlivemcnt , on pourra ufer indiftinéìcment da languesFratigoifes, Flamende , ou Latine, felonque l'unou l'autre pour la plus grande commodité ie pourri le mieux faire entendre.
En foy dequoy , & afin qu'il n'en refte plus aucune dìfBculté. N0U8 avons iìgné la prefente de noe proprel majns,& Cachetté du Cachet de nos Armee.
FaitàMucflercejr. May, κί+ί.
Eftoit iìgné
ElCond* deFeaeranda Fr.lofeph de Bergagni Afi^· de Camhraj, Z)»e Oiego Savedra Faxardo, AiBrnyn, Bif telt va» Gent, loba» ven Metheneffe, Adritttv Vete»· Knt^ft, Gadart mn Rttdt, V. ven Deaia, W. Viiiìtrittés driamClmt.
m |
-ocr page 234-
Nederlandtfchc Vrede-handelingh. ijj
WY Extraordinare Ambafladeur! en Volmagh- tighden des Koninghs van Spanjen , en der Staten Generaci der Vereenighdc Nederlan- len hier onder gheteeckent , verklaren minnelijctc verdraghen cn veraccordeert te hebben, dat de confc- tien die tuiTchen ons gedaen fouden worden, voor de reeenwoordige Handeling, gehouden fullen worden al- .„„aitveM en by fucceffi ic beurten in onfc Herbergen telpeaivdijckjcn dat de geen, die op fijn beurt de Vifite tot dc Conferentie Tal geven, altijt ift 't βΐίη, inkoomm en trsen de hciger Hant ial houden, gelijck gcpra<ftifeert is tuffchen ons in d'eerfte folem nele vifiten, die reciproke- jiickeedaenzijn. Wyders, wy verklaien oock verdra- gen en veraccordeert tt hebben dat al'cghicen , 'twelck
men tullchen ons negotieeren en verhandelen fal,by ge- fchrift geftelt, cn van weer-zyden in een felve tijt over- eelevert worden > en dat al de Schriften, die men tot het voorgenoemt tegenwoordig verdrag fai maecken, in de Ïmfthe en Nederlantfihe Tael geftelt lullen worden, en datdeGefchrifcen in defe twee ghefeyde Talen alleen, wel naeu keurighlijck mee malkander gecollationeert zijnde ) gelijckelijck voor autentijck gehouden fullen lijn. Maer in de Conferentien en difcourfen , die re- fpeilivelijck by monde gedaen fullen worden , fai men moghen fonder onderfcheyt de Franfche,Nederlantfche of Latijnfe Tael gebruyken, na dat d'een of d'ander tot het grootfte gemack fich beft fai konnen doen verftaen.
Tot bevcfting vao 't welck,en opdat'er yoortaen geen fwarighiyt over fou blijven , foo hebben wyhettegen- woordiee met onfeeyghen handen gheteyckent, en met onfe Wapen-Zegels bezegelt. Gedaen tot Muafter, defe vijfde van Mey. 16^6.
Was geteeckent
ElCende Je Peverando, Fr Jefiph de Bergagnt Archev. viti Cemerick, Don Diego Sevedra Faxardo.A· Bruyn, Bar- loltvanGent, Johan van Mathenelje, Adriaen Pautu, I. de Knuytj GovertvanReede, Έ.νβηΏοηίΛ, WRifferda, AiriaeuCknt.
naam bEStpacnfcgfggecomniunfcfectjiInbe [ittnieuConcrpt pouboic bcbbrn aengenomen't felbe alfoo upt te toetcltcn/ enDe gepanVcct befe ^cte.
A Lfoo omme te continueren de Handelingh tufTchen " Ons Ambafladeure Extraordinaris ende Plenlpoten- tiwiilen van den Koning van Spaignen ter eenre ; Ende d'Ambafladeurs Ëxtraordinaris ende Plenipotentiarifen van de Staten Generaci der Vereenigde Provintien van Nederlandc, ter andere zyde begoft, de gemelte Heeren Ambaffadeurs ende Plenipotentiarifen vatv de Staten Generaciverklaerthadden , dataivoorenmofteuytge- wcrckt ende overghelevert worden een Volmacht van woort tot v/oOTt,fonder eentghe fubHantiele veranderinghe, conform de minuten, de welcke van wegen de ghemelte Heeren Staten,aen Ons voorfz Ambafladeurs Extraordi- narii ende Plenipotentiariffen van ghedachte Heer Ko- ningh van Spaignen is ter handen geftelt ; Om welcke Volmaght té erlangen,wy genootfaeckt worden exprelTe affendinge ten Hove te doen , ende dat dienvolgens wy hidden geprefenteert, binnen een ieeckeren tijdt uyt te wercken een Volmacht, geftelt in al fulcke Termen, als boven verhaelt j Op Conditie dat wagtende op de voor- ieyde Volmacht, de voorfz Handelinghc foude werden gecontinueertiwaer toe de voornoemde Heeren Ambaf- fadeurs ende Plenipotentiarifen der ghedachte Heeren Staten Generaci, hadden bewilligt ende toe-geftaen den tljdt van twee Macnden ,· Soo hebben wy belooft ende verfeeckert, gelijck wy belooven ende verfeeckeren op trouwe ende woordt van Ridders^ en Heeren van Eere, uyt tewercken ende te erlanghen van denKoninghvan Spaignen, OnfenHeerc, ende te leveren aen ghemelte Heeren Ambaffadeurs Extraordinaris ende Plenipoten- tiarifen van de voorghedachte Heeren Staten Generaci voor den i. dag van Julius eerftkomende.een Volmacht, geftelt als boven, ende fonder eenige fubflantitk veran· ceringe conform de Minute hier na volgende.
Don ÏhiHifetm Godesgenade,Koning van Ca^ilien é-e. |
t'Oirkonde van het welcke wy Ambafladeurs Ezcra^. ordinaris ende Plenipotentiarifen van den Koningh v-aa Spaignen, defe tegenwoordige hebben geteeckent ende gezegelt met het Zegel van qnfe Wapet^en.
Gedaen tot Munfter den 7. May
Was onderteyckent.
El Conde de Peneranda, F. JofepliErtsb. van Game* riek, A. Bruyn, ende gecachetteert met haere refpec- tive Cachetten in rooden Lacke.
^aecnafn befoianeKontenbegebbcn be^paenfcfìc! ben i^. map geccpcteect enbe geampIteetttiaceiPiri· fentat e ban ben 28. Slanuacp albu^ ;
LEsfoubGghezPlenipotentiaires de fa MajeftéCa- tholiquecontinuant dans Ie defir&fincere inten- tion de terminer Ie plus promptcmt nt que fairtf ié pourra par un bon & jufte accord des malheurs & ca- Jamites desGuerres qui dUrent dés fi long-tempsaüX Pais Bas, ApresI'invocationduNomdeDieujafinqu'il I luy plaife benir un oeuvre fi falutaire.propofent aux Seig. Ambaffadeurs & Plenipotentiaires des Eftats des Pro- vinces Unies,en fuite de Ia premiere ouverture qui a efté faite font paffez trois mois,
Que de Ia part de fa Majefté Catholique fe traittera & conclura avec eux une Trefve de deuze Ans ou de vingti avcclesmefmesformalicez, claufes, Sc conditions,que celle de 1'An
Π.
Que pour la ratification à faire par fadite Majefté du Traittc qui aura eftéreciproquement convecu entreles )arties,(era concede le terme de trois mois : jagoit on ne aiilerapasde faire toute diligence afin queladite ratifi- cation arrivé auparavant.
III.
Que dés l'inftant de la Conclüfion dudit Traitté ceffe- ront de part & d'autre toui ades d'hoftilité en l'attente ót Udite Ratification, & en cas ledit Traitté, ne peut fe re· loudre fi promptement que Γοη doitefperer, ains pour quelque confideration que fe fut , prift un plus long cours,fepourra devant JaConclufiond'iceluy convenir d'une ceflation d'armes , & mefmes dés maintenanti pour prevenir l'efiiifion du fang de la prochaine Campa* gne & de tant plùtoft & mieux fe preparer à la refiftance generalecontrel'Ennemy commun de la Chreftienté.
Afin que le Traitté folt d'autant plus ferme & durable, ecquelarciinion demeurefolideentre lesparties, elles s'obligeron^ rcfpeéiivement à ne donner aucun fecours affiflancenj diredement ny indiredement aux E«»fwir Punedel'auirejiLÌm fetemoigneront cn toutesoccafions les aiìèds d'une pure & fainde reconciliation.
Eftoit figné
El conde de Ventrandai P. Jofeph. Archiop. de Cambrajt A Brun t ^Chachetté de leurs Cachets des amesencire rouge.
D'Onderghetecketide Plenipotentiariffen en.VoI- machtigden van fijn Catholijcke Majefteyt, con·· tinueerende in de begeerte en oprechte intentie van op 't allerfpoedigfte door een goet en gerechtig ver- dregh te termineren en t'eyndighen d'onghelucken en rampen der Oorlogen, die fo lang in Nederlant dueren« na d'aenroepingh van de Name Gods, op dat'et hem be- lief foo heylfaem een werck te zegenen , proponeren ea voorftellen aen de Heeren Ambaffadeurs , en Plenipo·' tentiariffen, of Volmachtighden van de Staten der Ver- eenigde Nederlanden,in gevoigh van d'eerfte ouverture! opening,diedaer af over dr^e maenden gedaen is.
Datvanweghen fijn Catholijcke Majefteyt itiet hem gehandelt en geüooten fai worden een beftant van twot/f ofiwwüf/i Jaren, metdefelveformaliteyten, claufenea conditiën, Ah van 't J acr j 6oj>.
» ί II Dat |
-ocr page 235-
234- 1 wecdw Deel, van de
II.
Dat tot Ratificatie , die fyn ghefeyde Majeileyt doen zou van de Handeling,die onderling cuilchen de parcyen verdragen is,de tljt van drie maenden toegeftaen (al wor- den , fchoon men niet nalaten fai alle naerftigheyt te doen,op dat de gefeyde Ratificatie eer feu komen.
Dat terftont met de fluyting van *tghefeyde Traöaet van weer-zyden v.yandelijcke daden fullen ophou den. terwyl men de gefey de Ratificatie verwacht. £n in gevrai de ghefeyde handelingh niet foo faacilelijck,3l3 men wel zou wenfchen,geflooten kan worden,maer om eeni- ge Gonfideratie, iioeda nigh zy oock was,een langer loop nam, foo fai men, voor d^ fluyting daer af, ja oock nu voort,een fchorfling van Wapenen mogen maecken, tot voorkomingh van de Bloet-itortingh van d'aenilaende Veldt-tocht, en om fich te eerder en te beter te prepare- ren en bereyden tot d'alghemeene teghenftanc van de gemesne Vyantder Chriftenheyt.
OpdathetTradaet foo veel te bellaodiger engeduy- rigerzou zijn, en op dat de weer-eenigingh vafttuffchen de partyen zou blyven, foo lullen fy fich refpeöivelijck verplichten tot geen fecüurs en beSltnt te geven, noch di- rtdleüjck noch indireftelijck aen de Vyanden van d'een en d'ander, maer fy fullen in alle gelegentheden betuygen en becoonen affcden en genegenchcden van een Zuy vere en heylige veifoeningh.
Was geteeckent
ElConde de Veneranda, Fr. Jofeph Anhiop. de Carsbrey, A. Brun, en met hun Wapen-Zegels in roode Was ge- zegclt.
j^fccen ^taetfcije öebbcn ben 17. Jiaap oBcDatn b£fc anttooojt/cnöc fcljiiftelöclten cpflcljcn.
Al foo de Heeren
1
Ambaffadeurs Extrrordinaris en ^ Plenipotcntiarifen van den Koningh van Spaigner belooft ende verfeeckert hebben, op trouweende woordc van Ridders en Heeren van £ere, over te leveren aen de Heeren Extraordinaris Ambaflfàdeurs ende Plenipoten tiarifen vande Staten Generaci der Vereenigde Provin- ciën van Nederlandt voor den etrfien July toekoomen de,een volmacht fonder cenigheyii/ïesiiWe veranderin ghe, conform de minute van de Volmacht gheinfcreert in de Afte van belofte op den 7. Mey hier op gheexpe dieert.
Ende dat by middel van defe belofte tu lichen de ge dachte Heeren AmbaffadeursExtraordinarisende Pleni- potentiarifen refpedlivelijck is overkoomen de Hande linghc te continueeren, tot wekkers aenvangh de voor roemde Heeren Ambafladeurs Extraordinaris ende PJenipotentiarifen van den Koning van Spaignen in een gefihrift van den i8. Januarij verleden,hthh&n voorgeftelt een Beftant, als 't geene 't weick beflooten wiert in 't Jaer jiop. volgens het exemplaer ende forme van het Trac taet van dien tijdt voor behoudens 't afdoen, by-voegen ofte verklaren van eenigepointen van de gheene die ai- reede zyn verhandelt ende andere welcke men behoorde voor te komen tot meerder feeckerhey t, vaftighey t ende gevocgligheyt van 't ghefeyde beftant, breeder uytghe- druckt in't gemette gefchrift.
Sooift,dat wy onderfchreven Ambaffadeurs Extraor- dinaris ende Plenipotentigrifen van de hoogh-gedachte Heeren Staten Oenerael der Vereenigde Nederlantfche Pro vintien, Je» Almathtighen éiddmae de teghemeeordtgs Bandebnge te verfeeckert zijnde van de oprechte
cndefincere meyninge ende wille van de gemelte Hee- ren Staten Genersel, dat de langdurige bederffèlijck en- de bloedige Oorloghe,voor foo veel Jaren gefufciteerc in de Provintien van Nederlandt,en uytgeftreckt in andere plaetien en ver-gelegene Zeen, worden ter neder geleyt cot het gemeene befte der gefeyde Provinciën en verlig- tingè van de góede Inwoonderen der felver. |
In den name en totGodesËere , emme te becoonen 4e effeden vsn deboven-genoemde oprechte en fincere Intentie van de ghedachtc Heeren Staten » cot den wel- ftandt van 't gemeene Cbriftendom, en verlichtinge dei Nederlandtfche Provinciën, ende delnwoonders vandc felve, cot antwoordt op de gefeyde F^jse/i/V -van den%%, Januarij fe^gendat het nootwcndig iste iamen teovci- koümen op'de Articulen hier naevolgende.
Ende dat conform het onderlingh Tradaet tuiTchen Vranckrijck ende den Staet der Vereenigde Provinciën van Nederlandt, en conform ghelijcke verklaringe voor
defen by de Heeren Ambafladeurs Extraordinarii ende Plenipotcntiarifen van den Alder-Chriftelijckften Ko. ninggedaen, dat Vranckrijck fai werden voldaen,en fy. nen Intereften gelijckelijcken ghedecideert met die van de gemelte Heeren ütaten Oenerael der Vereenigde Pro- vincien van Nederlandt.
I.
IN den eerften verklaert den voorfz Heer Koniogh ende erkent dat de voorfi Heeren Staten Generaci van de Vereenigde Nederlanden ende de refpei^lvj Provinciën van de felve met alle haer gheaffocieerde Landtfchappen,Stedenen aenhoorige Landen,zyn vryj en Souveraine Staten,Provintien, Landen,op de welcke, nochopharegeaffocieerdeLancfchappen , Stedenende Landen, als vooren > hy Heer Koniogh niet en preten- deert,noch nu ofte namaels, voor hem felven iyne Sue- ceffeuren ende Nakomelinghen foo gheduyrende al$na het expireren van't jegenwoordigh Tradset, nimmer- meeryetsial pretendeeren,endien-volgens tevreden te zijn met de ielve Heeren Staten te TfaSeren, gelijck hy doetby defejegenwoordighe, een beftant op de Condi- tiën hier naer befchreven en verklaert.
II.
Te weten dac't voorfz Beftant fai wefengoet, vaft, ghetrouw en onverbreeckelijck en voor den tijdt van . . . Jaeren .' gedurende de welcke wefen fai ophou- dingevan alleAöen van Vyandtfchap van watfatfpen dat die zijn , tuffchen de voor/z Heeren Koninghendo ïitaten Generaci, foo ter Zee, andere Wateren^ als» Lande, in alle hun luyden Koninckrijckqn, Lantfch»pA pen, Landen, ende voor alle haer-luyder Onderfttm en inwoonderen , van wat Qualiteyt en Conditie die zijn , fonder uytfonderinghe van Plaetfen ofte Pw- foonen. ii
III.
Een ycgelijck fai behouden ende dateüjck gebruycken de Landcfchappen,Steden,Plaetfen,Landen ende Heer- lijckheden,die hy jegenwoordig houdt ende be(it,fonder daer innegetroubleeri:ofte belet te worden , inwattw· nieren dat het 2y,geduyrende het voorfz Beftandt, d»er ondermen veritaecte begrypen de Vlecken , Dorpen, Gebugten ende platte Landun die daer van dependeien» ende fullen dienvolgens de gehetle ilif^fr^e van'sHer- togenbofch,mitsgaders alle de Heerlijckheden,Kaftden, Vlecken, Dorpen, Gehugten en platte Landen depen- derende van de Stadt ende Meyerye van 's Hertogeo- bofch,Stadt ende Marquizaet van BergenopdenZoom, Stade endeBaronnye van Breda , de Steden vanMae- ftricht,Gmi;?. ende Lande van Cw/ck, Hulffj Hulfierevf Lacht 1 ende Landt van H^aes > en van alle andere Stedea ende Plaetfen, welcke de voorfz Heeren Staten houden in Brabandt, Vlaenderen, en elders, blyven aen de vooriï Heeren Staten in alle ende die felfden rechten van fuperioriteyten ioo in 'cGeefteliick als in 'c Werelt- lijcke als fy Heeren Staten fyn houdende Provincie» van de Vereenigde Nederlanden.
IV.
De Onderfaten en Inwoonderen van de Laotfchap- )en vande vooriz Heeren Koningh ende Staten iüllep ;eduy rende dit Beftant, alle goede Correfpondentien e» /riendtfchap famen hebben , fonder te gedenckende Offenfien en Ichaden ,.die fy luyden hier vooren hebb^" ;eleden, fullen oock moghen koomen ende blyven 'me ^andtfchappen de een van de andere, en daer doen h»er trafficque ende Commercie In alle verfeeckertheyt 109 ter Zeê,andere Wateren,8ls te Lande.
V.
Wel verftaendedathet voorfz fai zijn fonder prejuJi- eie,en voorbehoudende uytdruckelijck , Om hiernacr fich te verklaren opeenighe Ariiculen raeckende dcN«'
viga"' |
-ocr page 236-
Nedcrlandtfche Vrede-handelingli* 1^5
vbatie ende Traffijcq van Ooft ende Weft-Indien, die men verftaec ce behouden ende ce mainteneren.
En terwijlen noodigli is een goede langhen tijde om it; dverteren den gheenen die buyten de voorfz limlten, mee machc ende Schepen zijn om te defiftereo van aiJe aen vanhoftiliteyt. Is geaccordeert dat het Beftandt binnen de limiten van het Odtroy hier bevoorens aen de Ooft-lndifche Compagnie der Vereenighde Nederlan- den verleent)Ofte noch by continuatie te verleenen, niet eer en ial beginnen dan een Jaer nee dato van het befluyt vanhecjegenwoordigeBeftandt. Ende wat aenbeiengt de Limiten van het Oftroy , hier bevoorens de Heeren Staten Generael geaccordeert, oftc noch by continuatie teaccordeerenaen de Weft-Indifche Compagnie . dat betBeftandt aldaerniet eereo fai beginnen dan een half laer nae dato als vooren , welvgrftaende dat indien het jdvysvan wegen 't Publycqteo wederzyden van 'c meer- eeDOiinde Beftandt binnen de vooriz refpeÖive Limi- ten eet kan wefen,dat van als dan de vyandtfchap daer op houden fai : Maer indien na de vporfz tijdt van een Jaer code half Jaer refpeöive binnen de voorfz Oaroyen cenige afte van hoftiliteyt deer fai zijn gedaen,de fchade filfunder uytftel worde^gerepareert.
De Ooderfaten en Inwoonders van de Landen vati de voornoemde Heeren Koning ende Staten, doende Tra- licque in de Landen de een van d' andere en fullen niet gehouden wefen te betalen meerder rechten en impofi- lienials de eyghen Onderdanen refpeólive. In voeghen datdelnghefetenen en Onderdanen van de Geünieerde t'rovintien,fulleDzijn ende blyven geeximeert van feec- katvMigh par cento, ofte oockdierghelijcke mindere, meerdere otte eenige andere impoficien die den Koning van Spaignen gcduyrende den voorgaenden Treves ghe- geven heeft,ofte noch geduy rende het tegenwoordig Be- ftandt foude willen heffen op de voornoemde Ingefete- aencnde Onderfaten van de Geünieerde Provinciën, ofte tot latte van de fel ve, boven ofte meerder sis opfyn eygen Onderfaten. ym
De voorfz Heeren Koning ende Staten en fullen buy- ten haer refpedive Limiten van de paflèrende Goederen noch te Water noch te Lande, geen inkomende, uyC- gaende ofte andere laften mogen ontfangen.
De Onderdanen van de voornoemde Heeren Koning ende Staten, fullen reciproquelijck genieten in de Lan- den d'eeo van d'andere de oude vryheyt van de Tollen vandewelckefyin vredelijcke Pofleffie gheweeft fullen tijn voor het begin van den Oorlogh.
X.
De Hanteringe , Ommegangh ende Commercie tuf- fchen de refpeÖive Onderfaten, en fai niet moghen ver- hindert worden ; ende indien eenighe verhinderinghe mochte gebeuren de fel ve fullen reelijck en metter daet werden wech genomen. ^^
Ende van den dag af van 't befluyt van defe Treves fai den Koning doen ophouden het heffen van alle Tollen opdenRiyneui/e Maefeàls voor den Oorlogh gew^Jft zijn,onder het reflbrt ende difiridt der Vereenigde Ne- derlanden,fpecialijck mede den Zeeufchf»Tol: invoegen dat deien Tol niet geheven fai worden van weghen<len Koning nock binnen de Stadt van Antwerpen noch el-j dersjwel verftaende ende op condit4e .dat van den vooi-' noemde daghaf de Staten van Zeelandt reciproquelijck te haren lafte fullen nemen ende betalen eerften voot ùt van den (elfden dag af de Jaerlijcxe Renten die voor het Jaer vijfihien hondert vyfendefeventig op den voorfz Tol zyngeveftigtgeworden, en van de welckedeeygenaersj en Rentheffere In 't befit en 't ontfang zyo geweeft^ voor net iKgin van de voorfz Oorlogh: het welck vengejijc- ften fullen doen deEygenaers van de voornoemde ande- re Tollen.
„ XII.
Hetwitgefodeniewi uyt defe Landen koomendetn! Landen van de voorfzHeer Koning van herwaerts over, en fai dee mogen verboden noch hoogher als het grof |
Sffut belaft, maer met egale laften ten weder· Zyde moeten befwaerc worden en bly ven.
XIII.
De Reviere de Scheldelùs mede de Canalen van 'tSÀ Zwin ende andere Zee-gaten daer op refponderendeV fullen van de zyde van de Heeren Staten geflooten wor- den gehouden, geduyrende den tijdt van dit tegenwoor- dizh Bïftandt.
XIV.
De Schepen en Goederen koomeüde in ende uyt de Havens van Vlaenderen, refpeöive, fullen met foodani- geimpofitieendeanderelaften by den voorfz HeerKo- ningh moeten belaft worden en bly ven als de Goederen de ΛΜΛ ende andere Canalen in het boven-ftaende ar- ticul begrepen, in'top ende afgaen refpeiïive befwaert worden,geduyrende den tijdt van het tegenwoordig Be- ftandt,
XV.
Sullen oock de Onderdanen en Inwoonderen van dé Landen van de Heeren Staten hebben de felve verfeec- kertheyt ende vryheyt in de Landen van den vooriz HeerKoningh die geaccordeert is, aen de Onderfaten van den Koningh van Groot Bretagne , by het laefte Tradlaet van Vrede ende de fecrete Aiticule ghemaeckt met den Conneftabel van Caftilien.
XVL
De gemelte Heer Koning fai metdeneerften noodi- ge voorforgegeven, datter eerlijcke plaetfen geordon- nfeert worden totte begravenifle van de lichamen der ge- gener,die van de Staten zyde fullen komen c'overlyden onder de gehoorfaemheyt van den Koning.
XVII.
De Onderdanen ende ingefetenen van de Landen van den gedachten Heer Koning koomende inde Landen van de voornoemde Heeren Staten fullen haer ten op- fichcevan de publijcke oefFeninge van Religie moeten gedragen in alle fedigheyt, fonder eenig fcfaandael te ge- ven met woorden ofte met wercken, en fonder eenighe lafteringe te fpreecken.
XVIIL
De publijcke Kercke in de Baronnye vm Breda, Marquifaet ven Birgesjen eldersfullen wefen en blyven acn die van de Gereformeerde Religie.
XIX.
Van gelijcken en fullen de Koopluyden , Schippert, Piloten, Scheepsvolck, hare Schepen, Koopmanfchap- pen,waren, ende andere Goederen haer toe behoorende niet mogen aengeflagen nochtegearrefteert worden,'t fy in krachte van eenIg bevel generael ofte particulier,ende om watfaecke dathetzy,van Oorloge,Inquifiiien,of an- derfintsjfelfs niet ondar pretext van fich daer van te wil- len laten dienen tot confervatie ende befcherminge de» Landts : daer onder men nochtans niet en verftaet te be- grypen de aenflaglnghen ende arreften van de Juftitie, door de ordinarie wegen ter oorfaecke van eygen fchul- den, Obligatien en bondige Contraöen van den genen, jegens den weicken de voorfz aenfluginghen fullen zyn gedaen, daerinnegeprocedeert fai worden, ghelijckge- bruyckelijck is nae recht en reden.
XX.
Daer füHen len weder-Zyden eenighe Rechters veö Chambren^pmye, diehunne Refidentie fullen houden inde Nederlanden, ende dat op alfulcken plaets, hetfy overhant, dan onder het gebiet van d'eene dan van d'an- · dere,of na dat fUlcK by onderlinge bewillitigeiki goetge- vonden worden; welckewederzytsghefteldeRechters, volgens de Cofflmiine«nde Inftru3:ié hun te ge ven, en- de op de wekke fy fulleo Eedc doen foo wel aen den meer-gemelten Heer Koning,als aen de Heeren Staten Generael refpeftivelijck fullenopficbt nemen over de Handelinghe der Ingefetenen der voorfz Nederlanden, endede kften eftdélmpoftea die ter-een re ende ter an- dere zyde geheven fullen worden op de Kopmanfchsp- penj ende indiende voornoemde Rechters koomen te .bevindendatdaerin tó·eenre of ter andere ^ of wel ten beyden zyden exces werdeibegeen, fullen het felve excee •reguleren ende modereren. Voorts iullen de voorii Rechtere eMraioercn de queftien over de mn exfCHtie vanhetTraitaeC, als oock deCGHH-aventjen van dien» ΰ 4- die |
-ocr page 237-
2^6 Tweede Deel, van dc
àie in tyden ende wyicnfouden mogen komen te lyfen loo in de Landen van herwaerts over, als oock in de yetr- reafgheleghenKoninckrijdten, Landen> Provinciën, ^de Ëyianden in Europa en daer op fommatien ende We plano difponeren, ende uytfpreecken 't gecne fy in conformiceyt van het Tradaet bevinden iullen tc be- hooren, ende fullen de fenteniien en difpofitie van de voorfz Rechters ter executie worden geftelt door de ordi- naris luftitie ter plaetfe alwaer de contraventic is ghe- fchiet, ofte wel jegens de perfoonen van de Contraven- teurs, na dat fulcx na gelegentheyt fai werden gerequi- reert j ende en fai de voornoemde luftirie in geen gebre- ke mogen blyven de voornoemde executie te doen ofte Jaten gefchiedeo, ende de contraventic te repareren bin- nen den tydt van , . . na dat de voorlz ordinarii luftitie d»er toe fai wefen vetfocht.
rXXI.
Indien eenige Sententien en Vonniffen gegeven wa- ren tuflchen perfoonen van verfcheyde partyen niet ge- defendeert weiende,'t fy in materie ci vyl ofte crimineel, die en fullen niet mogen ge-executeeit werden jegens die perfonen der Gecommitteerden nochte barer goederen, ged uyrende dit tegenwoordig Beftant,ende en fullen geen brieven van marqué of reprelklien geaccordeert worden, geriuyrende het lelve Beftant, ten fy met kenniffe van fa- ken , ende infaecken in dewelck fulcx is toe-gelaten by de Keyferlijcke wetten en conftitutien, ende na de ordre geftelt by de felve.
ΧΧΠ.
Men fai niet mogen aenkomen, inkomen ofte bly ven in de Havenen, Bàyen, Piayen,ofte Reeden van de Lan- den d'eene van d'andere , met Schepen ende Volck van Oorloge in getal,welck foude mogen fufpicie geven,fon- der verlof en toelatinge van den genen, onder de welcke de voorlz Havenen, Bayen,Playcn,en Reeden zijn, ten ware menghedreven worde door tempeeft ofteghedron- gen 'tfelve te doen door noot ende om te fchouwen ceni- le peiiculen van de Zee. ^ ^ Χ1Π.
De gene op de welcke de goederen zijn aengeflagen, geconfifqucert ter oorfaecke van den Oorloge ofte hare Erfgenamen,ende die haer recht hebben,fullen gebruyc- ken de felve goederen, geduerende het jegenwoordigh Beftant, en fullen de poffeifie van dien aennemen by haer eygen authoriteyt, ende in kracht van dit Tradtaet, fon - der datvannoode fy te hebben recours aende luftitie, niet teghenftaende alle incorporatien door den fifque, verpanding, gedaenegiften, Traöaten , Accoorden, ende tranfaàien, en wat renuntiatien in de voorfchreve TranfeiSien fouden mogen geftelt zijn, om uy t te fluy- ten van een ghedeelte van de goederen den genen, die de felve bchooren toe te komen ; ende alle goederen ende rechten, die volghens het teghenwoordigh Traüaet reciproquelijck den ouden proprietarifen haren Erven ofteadlie van de felve hebbende fijngereftitueert, ofte noch gereftitueert moeten worden, fullen by den fel- ven proprietarifen moghen worden verkoft fonder dat van noode fai wefen daer toe particulier confent te ver- werven, uyighefondert den eygendom van de renten, die van weghen den fifque, in plaetfe van deverkofte goederen, fullen wefen geconftitueert, mitfgaders de renten ofte aftien ftaende cotlaftevandefifquenrefpe- öive.
XXIV.
Het welcke oock plaetfe hebben fai ten profyte van de Erfgenamen van wylen den Heere Prtme IViUem van Orangte felfï voor de rechten die fy hebben inde Salines van het Graeffchap van Bourgogne, die hen-luyden ful- len weder gegeven en gelaten worden met de boifchen die daer van depeoderen.
XXV.
Daer onder men mede verflaet begrepen te Zijnde vordere goederen en rechten gelegen inde Graeffchap- pen van Bewrgigw en Cere/e»V > ende 't gene volghende het Tradtaet van den 9 April idop. ende den τ η lanuarij tóio refpedtivelijck noch niet en i» gereftitueert, fai aen de proprietarifen,haren erven ofaftie van de felve heb- bende van beyden zyden, alomme roetten eerften ter goeder trouwe worden gereftitueert, |
XXVL
Gelijck mede verftaen worden daer ond«· begrepen te zijn de goederen ende rechten die nae uyrgang vao den voorgaendeTreves by fententie van'tHofvanMeche- len tot nadeel vsn den Fi que fijn toe geweien aen wylea Graeflan vanNafTauw, of in wat manieren die voorlï Graef de poifefïïe van dien heoft verkregen, in watpla«. fen, Landen ofte Heerlickheden de felve toe-gewefeij goederen en rechten mogen gelegen, endoorwiende lelve moghen gepofTedeert zijn : weleke Sententie by macht van dit Tradlaet ie, ende wordt gehouden alssiji gewtfin ende alle ander verkregen pofléifie als voorfz is, tenietgedaen.
XXVII.
Ende wat aengaet het Proces van CaflelMin geinten· teert by het leven van wylen den voorlz. Heere Pfince van Orangien in 't Hof van Mechelcn tegens den Pro- cureur Generael van den Koninck vanSpangien, de. wyle het felvÉ Proces nietenisgetermineertgheweeft, binnen den tydt van eenlaer nae hetvervolghdaerop gedaen, ghelijck als in'ti4artijckel van den voorgaen· de Treves ter goeder trouwe was belooft te doen, Is ver. dragen dat aenftondts nae 'tfluytenvan hetje^enwoor- digh Traöaet, den Fifcus uytten naem van den Ko- ninck ofte wiens naem fulcx eenighfints foude moghen wefen, datelijck afftandt fai doen van alle de goederen inden voorfchreveProcefTe ge-eyfcht, endebywien, of uyt wat rechten de felve fouden mogen befeten wor- den, oock renonceren in naem en van wegen als voor, van alle afllen en pretenfien die de Fifcus op de vootfz goederen eenighfints foude mogen hebben, ofte kon- nen pretenderen > om door den jegenwoordigen Heer Princevan Orangie, fijn Erven ende Naekomelingen, of fijn recht hebbende, datelijck na 'tfluyten van die Traftaet en uyt kracht van 'tfelve ende fonder recours aen de luftitie, te worden aengeveert, enghenomenin vrye en onbekommerde poflefiie ; miis dat de opgebeur- de ende genooten vruchten, met de laften van dien, tot den dagh van het befluyt van dit Traftaet fullen blyvcn tot profyt van den Fifcus. ^
XXVIII.
Indien in eenige plaetfe difficulteyt werde gevonden op de reftitutievande goederen en gherechtigheden die gereftitueert moeten worden, fai den Rechter van de plaetfe fonder uy tftel de reftitutie doen efièd hebben en daerinne den kortften wech nemen , fonder dat onder pretext van onbetaelde Capitalen of anderfints de reftitu· tie uytgeftelt mogen worden.
XXIX.
De Onderdanen ende Ingtfetenen der Vereenigbde Nederlanden, fullen over al inde Landen onder de ge- gehoorfaemheyt van den gemelden Heer Koninck zijn- de , fich mogen doen dienen van fuicke Ad vocaten,Pio· cureurs, Notarifen, Solliciteurs en Executeurs die het haer fai goetduncken, waer toe oock de felve fullen wor- den gecommitteert by de ordinaris Rechters, wanneet het fai noodigh wefen ende de fel ve Rechters des fullen zijn verfocht, en reciproquelijck de Ingefetenen en On· derdanen van gedachten Koninck komende in de Lan- den van de gemelde Heeren Staten fullen gelijcke affi- ftentie genieten.
XXX.
Indien de Fifque heeft doen verkoopen vind'eenof d'anderezydeeenige geconfifqueerdegoederen, dege- ne aen wien de felve uyt krachte van dit Traftaet moe- ten toebehooren, fullen gehouden wefen haerteconten· teren met den Intereft van den ptysjegens den penninck feftien, omme daer van t'elcken lare, geduy rende defc Treves betaeldt te worden op de neerftigheytvan dcgee· ne, diede voorfz goederen beiitten, anderfints fai hu® luyden gheoorloft zijn hun te addreiTeren aen dever- kofte gronden ende erven, met dien verftande, ®f in plaetfe van de verkofte goederen, afghelofte renten 1. ofte hec Capitaci van de lelve, door en uytten naem, van de refpeftive Fifquen, opene brieven fullen ver- leent werden, ten profyte van de eygenaers, hare Erven of des aftie hebbende, die hun fullen dienen toi bewijs declaratoir, in conformiteyt, van het Traftaer,met ψ'ΐ natie van dc laerlijcx betalinge op den Rentmeefter in·» |
-ocr page 238-
provincie j «Jacr die verkoft ofte gheloftzijn, welcke Rencmeefter daer inne fat werden genoemt, en fai den prijs gheteeckendc worden, nae de eerfte verkoopinge pubiycquelijck ofte anderfints gedaen Zynde na behoo- ren > van welcke renten het eerfte Jaer verfcbyncn fai een jaer nae dato van het befluyt van dit tegen woordigh Tra-
XXXI.
Maer indien de voorfe verkoopingen ghedaen waren eheweeft by Juftitie voor deughdelijcke en wettelijcke ichulden van die geene «n wien de voornoemde goe- deren plachten teghehooren voorde Confifcatie ; 'tfal hun-luyden ofte hare Erven, ende recht van de felve hebbende, geoorlooft zijn> dienahaerte nemen > be- radende den prys binnen een Jaer te reeckenen van den dagh van het jegen woordigh Traöaet : nae wekken tydt fy-luydcn daer toe niet meer ffullen ontfangen worden, ende devoorfzaennemlnghe ende verkoopinge by haer gbedacn zijnde, fullen fy-luyden daer van mogheodi- fponeren, gelijck haer goetduncken fai, fonder dat van noode fai wefen eenighe andere toe-latinghe ,daer van te verwerven.
XXXII.
Men verftaet nochtans nietdewi;;ye nahaerntmtHge •laeife te geven voor de verkochte Huyfen, gelegen inde Steden te dier oorfaecke verkoft zijnde om de groote in- fommoditeyten ende notable fchade die de verkrygers ontfangen fouden ter caufe van de veranderingen en re- paratien die fy-Iuyden inde voorfz Huyfen fouden mo- gen gedaen hebben, daer va^ de liquidatie te fcetlangh befwaerlijck foudc wefen.
XXXIII.
Ende foo veel aengaet de reparatie ende verbeteringe gedaen aen andere verkochte goederen daer van de ver- koopinghe Ì6 toe ghelaten, indien die worden ghepre- tendeert, de ordioaris Rechters fullen recht doen, met itnenilTe van faken, blyvende de gronden ende erven ge- hypotequeert voor de fommen daer toe de verbdterlnge fui en worden geliquideert, fonder dat nochtans geoor- looft fai welen aen de voorfz verkoopersteghebruycken recht van retentie om daer van betaeit ende voldaen te wefen.
XXXIV.
Alle verfwegen goederen en Rechten, Adien, Schul- den, Crediten, en andere die by de Fisque piet aenge- fiiigen fullen zyngeweeflmetbehoorlijcke kenniflfevan fsecken voor den dagh van het beflüydt van dit TraÖaet fullen bly ven tot vryc ende volle difpofitien van de Ey· ghenaers, haer Erven of des Recht hebbende, met al- le de vruchten, renten, inkomften, endevoordeelen, mede en fullen die geene die de voorfz goederen ende rechten fullen verfwegen hebben, nochte haereErven dser over moghen worden gemolefteert van derefpe- öive Fisquen, maer de Eygenaers haer Erven of des recht hebbende , fuUeo ten opfichte van dien adic hebben teghen een yeghelijck als voor haer eyghen goet.
XXXV.
De Boomen afgehouwen naer den dagh van 't befluyt van dicTraöaet cn die tenfelven daghe noch op den grondt fullen ghelegen hebben, als mede de verkochte boomen die ten voorfz daghe van'c beflüydt noch niet ghehouwen mochten zijn, fullen bly ven aen de Eyge- naers , niet tegenftaende de ghedaene verkoopinghe cn fonder dat fy gehouden fullen wefen eanigh prys te be- Melen.
XXXVI.
De vruchten, huyren,pachten,en inkomen van Heer- Iickheden,Landen,Thienden, VifTcheryen, Huyfen, Kernen, en ande op-komfl;en van goederen die volgens let 1 raftaet moeten gereftitueert worden, verfcheenen nae den dagh van 't beflüydt van dit Traftafet,fullen voor hft geheel laer, den proprietarifen, haròn erven, ofte actie van de felve hebbende, volgen.
XXXVII. |
üe huyren die gemaeckt zijn van geconfisqueerde of acngeteeckende" goederen, niet tegenftaende die voor vee Ueren zijn gemaeckt, fullen expireren met het laer van t befluyt van'tTraöaet^ nSö 'cghcfaruyck van de plaetfen refpedive daer de voorfz goederen fullen zij» gelegen, ende fullen de huyren verlcheenen, naer des dagh van't befluyt vin 'tTraöaetghelijck ghefchietis, betaeldt werden aen de Eyighenaers, wel veiilaende in- dien den bruycker der gcfeyde goederen voort gewas van dien lare eenige onkoflen heeft aenghewent, dat de fel:· ve onkoflen by de Eygenaers aen den bruycker lullen worden betaeit j naer coflume ofte tot difcretie van den Gerechte, van de plaetfe daer de felve goederen fulle· zijn gelegen.
XXXVIII.
De verkoopinge van geconfifquecrde of aengetekende goederen gedaen 'tfedert het beflüydt van 't Tradtaet, fai gehouden worden nul , ende als niet ghedaen , gelijck mede de verkoopinge gedaen voor het befluyt tegens de verdragen of accoorden met eenige Steden in 't particu- lier getnaeckt.
XXXIX. ,
De Huyfen van particulieren die ghereftitueert zijn ef gereftitueert moeten worden volgens hec TraÖaet, ca fullen reciproquelijck met Garnifoen ofte anderfints niét anders nochte hooger belaft worden , dan dc Huyfen vaa de andere Inwoonderen van gelijcke gcïegentheyc.
XL.
Niemandt en fai ter eenre ofte ter andere zydt, diredlelijck of indiredelijck in het veranderen van fy- ne woon-plaetfe belet worden mits betalende de rech- trti daer toe ftaende, ende indien eenigo beletfelen fe- dert hetTraétaetghefchietwaren, fullen datelijck wer: den afgedaen.
XLL
Indien eenJghe Fortificatiën oftepublycquewerckee ter eenre ofte ter andere zyde , met toe-latinge ende authoriteyt van de O verigheyt gemaeckt waren, m plaet- fen waer van door hettegenwoordigh Tradtàec reflitu- tiefal moeten gefchieden, de Eygenaers van dien ful- len gehóuden wefen haer te contenteren met dc eftima·' tie die daer van ghedaen fai wefen door de ordinarie Rechters, foo van de voorfz. plaetfen als van de luiis- difliediefy daer hadden, ten ware partyen daer over onderlinge accordeerden j ghelijck mede fatisfaAie f^ ghedaen worden aen de Eyghenaers van de goederen die tot Fortificatiën, publycque wercken ofte Gedtshuyfen fijn geappliceert.
XLII.
Aengaende de goederen van Kercken, Collegien » ofte andere pieufe plaetfen, gheleghen inde Vereenigh' dc Provinciën, de welcke Leden waren dependerende van Kercken, beneficien, en Collegien, zijnde on- der dc ghehoorfaemheyt van den voorfchreve Heer K.O- ningh, hetgeen voor 'tbeflüydt van'tTradtaetniet en is verkocht geweeft, fai hun-lqyden weder gheghevee ende gereftitueert worden, ende fullen in 'tbefit van dieo komen, oock by haer ey gen authoriteyt en fonder hulpe van lullitie van 't felve geduyrende het Beftandt t· gebruycken, en fonder daer van te mogen difponeren * gelijck als hiervooren isghefeyt, maer voorde geene die verkocht fullen wefen voor den voorfz tydt of by de Staten van eenige van deProvintien inbetalingefullea ghegheven wefen, de rente van den prys fai haer Uer^ lijcx betaeldt worden teghen den penninghteftienby de Provintie die de voorfz verkoopinge fi»! hebben ghe; daen, of de felve goederen in betalinge gegeven,, ende pock in diervoegen geafligneert dat fytlaer van moghen wefen verfeeckert, van gelijcften fai gedaen en,geobfer? veert worden vande zyde van den ghedielden Heer Ko- ninck.
, XLIli. : - ,
Ende alfoo in 'tiaer i<8i. aenwylen d'HeerPrinoe van Orangie gecedéert en gegeven zijn in betalinge vaa fijne achterftellen en af-reeckeninghe van Servicien het Graeffch^ van Aloft, Abdye van Duynen, enProos-. die van Éverfom, Graeffchap van Meeffen , Abdye van Wynoxberge, Abdye van Ntneve, Geertberghe ofteSt.Adriaen in eremo,en d'Abdye van Affligcm con- form de opene brieven daer van verleent, vandewelcke door bet ghevolghe van deOotlogfadeghemeldeHeer Priace vanOrsingie geengenst beeft konneo bobben^
«ytgt-
Nederlandfcfac Vredc-Iiahdelingti. 13 7 |
-ocr page 239-
Tweede Deel, van de
uytgenomen dat voor 't voorgaende Beftandt, de Stadt
van Huift, zynde onder de ghehoorfaemheyt van de
ghedachte HeerenStaten Generaci, wylenPr/»rAfu»·
rits is herftcldt in dé poflèflie van het Kloofter van San-
den ende Proosdie van Everfom. dependentie van de Ab·
dye van voorneemt, ende nae datderedudie
van H»//?voorfz dcghemelde Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Provintien van Nederlandc , op het
nieuws de voorfz ceifie van het Kloofter van Savdtzn
Proosdye van Everfom en andere gerechtigheden daer
aenghchoorendeghelcghenin Ambacht, 't Lant
van Waes, ende daer omtrent hebben geconfirmeert,
ie gheaccordeerdt dat den inhoudt van 't voorgaende
Articul geen plaetfe hebben fai tenopfichte van'tghe-
melde Kloofter van Sande en Proosdye van Everfom,
niaer dat do voorfz ceifie is, ende faiblyvengeconfir-
meert ten profyte van gemelde Heer Pr 'mce va» Orangie .
ende des recht hebbende, voor behoudens aen meer'
ghedeghte Heere Prince , fijn rechc ende pretentien,
ten opfichte van de andere partbyen hier boven gefpeci-
ficeett, omme over de felve met den Koninck van
Spangien t'accorderen buyten het teghenwoordigh Tra·
öaet.
XLIV.
Degene aen deweickedegeconfifqueerdegoederen
moeten ghereftitueert worden, en fullen niet ghehou-
«len wefen te betaelen de achterftellen van renten, la-
ften, ende debvoiren fpecialijck geafieiteert ende ge-
affigneertop de felve goederen, voor den tydt dat fy luy-
den die niet en hebben ghebruyckt, en ioofyluyden
daer vervolght ende ghemoeydt worden van d'een
ofd'anderezyde; fullen werden gerenvoyeert elsgeab-
folveert, en daer kennelijck bevonden wordt, datalle
de goederen van yemandt van d'een of d'andere zyde ge-
confisqueert ofte aengheteeckent zijn geweeft, ioodat
denfelvengeene middelen heeft gehouden, daeruythy
die renten ofte intereijen van fijne fchulden, vervallen
ghedu€reade de confifcatie ofte annotatie heeft konnen
betaelen, de felve en lal niet alleen van de reale laftcn,
ende renten volghende het Traöaet, maeroock vandc
generale ende perlbonele belaftinghen van de renten
ende intereften in den vooifz tydt verfcheenen, gevrydt
wefen.
XLV.
Men en fai oock niet mogen pretenderen voor de goe-
deren die verkocht ofte geaccordeerrzijn, ommeghe-
dyckt ofte herdyckt te worden , anders als die opftal-
le« daer vooren de poflefleurs fich hebben verbonden
by de Tradacen daer toe ghemaeckt, metdenincereft
van de gefurneerde penningen, in dien eenighegheghe-
ven zijn, oock na advenante van den penninck feftien
als boven.
XLVI.
De Vonniffen gegeven om me de goederen ende rech-
ten (jeconfifqueert met parchyen die ghekendt hebben
den Rechter, ende wettelijck zijn gedefendeert geweeft,
fullen houden j en fullen degecondemneerdeaictont-
fangen worden om die tegen te fpreecken, ten ware door
ordinaris wegen.
XLVII.
De voorfs Heer Koninck quiteert en renonceert aen
alle pretenfien van redemptie en aen alle andere rechten
en pretenfien die hy foudemoghen hebben ofte preten-
deren in eeniger manieren op de Stadt ymdeGrave.
Lautvan Kuyek,Ïi]n aenbehooren en dependentien, ou-
de Baronnye van Brabandt, hier bevoorens in pandt-
fchap gehouden van wylen den Heere Prince van Oran-
gien; van weicke pandtfchap de redemptie itgequiteert
en geconvcrteerc in eygendom; en overgegeven ten pro-
fyte van wylen de Heere Prince Maurits in December
ldn by de Heeren Staten Generael der Vereenigde Ne-
derlanden,ais Sou verains der voorfz Stadt Grave en Lant
van Kujck, volghens en inconformiteyt van de opene
brieven daer op verleent, en in krachce van weicke con-
verfie enafftandtde voornoemde Heere Prince teghen-
woordigh , fij ne Erven, ofte des recht hebbende, fullen
voor altydtgebruycken, foegeduyrendealsnadeexpi- '
ntie van de tegenwoordige Treves, de volleen gehcele
eygendom van de voorfz Stadt ende Landt van Ka^fi,
met alle fijn aenbehooren ende dependentien.
XL Vili,
Qintteert mede ende gerenonceert de ghedachte Heet
Koninghaen allen een ygelijcken rechten en pretenfien,
't fy van eygendom, ceffie,of anderfints die hy in cenigct
manieren loude mogen pretenderen op de Sradc, Gracf.
fchap, en Heerlijckhcyt ,Liiiges,BevergarJe,yier Dorpn,
en andere gerechtigheden daer aen gchoorigheden om
reëlijcken met der daet, voor altydt,ioogeduyrende, a|j
na expiratie van hettcgenwoordighe Beitandc te blyven
aen den voornoemden Heer Prince van Oiange, fijn Er·
ven ofte des recht hebbende, in yollen recht van eyuen-
dom volghens de ceffie daer van ghedacn in NovenibEt
ifyS 't welke de voornoemde Koning voor ibo V( el hem
mochte raecken, heeft geconfirmeert ende Cünfirmceit
by het tegenwoordigh Traöaef.
XLIX.
De voornoemde Heeren Koninck ende Staten fullen
committeren , elck in 't fij ne de Officieren en Magiftra-
ten tot de adminiftratie van dejuftitie en Politicinde
Steden en ftercke plaetfcn de weicke door het jeghen-
woordigh Tradaet behooren gereltitueert te worden aen
de Eygenaers , omme die te gebruycken geduyrende het
Beftandt.
L.
De voorfz Heer Koning maeckt fich fterckbyhett^
genwoordigh Tradiaer, dat fijn Keyferlijcke Majefteyt
als mede hetgantfche RijckrefpeÖivefullen continue-
ren ende onderhouden met de gemelde Heeren Staten
Generael der Vereenigde Nederlanden de Neutraliteyt,
in de weicke de gedagte Keyferlijcke Majefteyt ende het
Rijck refpedive tot noch toe geweeft zijn, ghelijckde
voorfz Heeren Staten van haren zyde de felve Neutrali·,
teyt fullen continueren en onderhouden.
LL
In allen gevalle fai de Neutraliteyt met fijn Keyferl.
Majeft.en hét Rijck vaft gefteldt ende beveftight blyvea,
tot welcken eynde fullen afgedaenenin vergetinghege-
ftelt worden alle oiFentien j die geduyrende den Oorlog:
fullen zijn gegeven.
LIL
OeMeuielen die gefifqueert,en de vruchten die verval-
len zijn voor het belluyt van hetjegenwoordigTrsdacc,
en fullen egene reftitutie fubjeü: wefen.
De adtien mobilair,de welke by de voornoemde Hee-
ren Koningh of Staten geremitteerc fullen zijn tot profyt
van particuliere Schuldenaers voor hetbefluyt van het je-
genwoordighe Tratìaet fullen uytgedaen blyven van dc
een en de ander zyde.
LIV.
Den tydt die geloopen heeftgheduyrende den Oor-
logh te beginnen federe den Jaer lydy.totten aenvanck
vande voorgaende Treves als mede den tijt die geloopen
heeft federt de expiratie van de geleyde Treves tot het
befluyt van ditTradtaet, ende fai niet worden gereec-
kent, om yemandt daer mede te verkorten ofte tè preju··
diceren.
LV.
De gene die geduyrende den Oorloge vertrocken fijn
in Neutrale Landen, fullen genieten de vruchten van dit
Beftandt, en fullen moghen woonen, daer hef bun fai
goet duncken, felfs weder-keeren inhaer oude woon·
plaetfen, omme aldaer te woonen in allefecckerheyt,
onderhoudende de Wetten van den Lande, fonderdit
teroorfaecke van hare woninge (die fy fullen houden ie
wat plaetfe d8ttetfy)hacr goederen fullen moghen wor-
den aengeflagcn of fyluyden gepriveert van 'tgebruycfc
derfelver.
LVL
Men fai geduyrende de tegenwoordige Treves, gw»
meuwe Verten vermogen te maecken inde Nederlanden,
noch aen d'een noch aen d'andere zijde, oock geen nief"
we Vaerten oft Graften graven daer door men rereipj·
ratie van het Beftandt d'een ofte d'andere; partyefoude
konnen fluyten ofte weeren.
LVIL
De Heeren van dea Hvjfe van Uafa» en fullen niet
mogen
-ocr page 240-
Nederlindfche ^ Vrede-handelirìgh. ^
jiiogen werdén vervolghc noch gemolefteert, in.hare' Perfoneo ofte Goederen , gheduyrendetlen cegenwpor- dieeoTreves, over eenige fchulden,geconcra<aeert by by wylen d'Heer Prince van Orango federt den lare tot fijn overlyden toe, noch over de vervallen laften ge- duerende hec iaififfement ende annotatie der goedtrA die daer mede waren belaft. ^ n - . : ■
. . .. V LVIII,. , -ϋ-. , .
Indien eenige contraventie van dit Beftahdt gedaen ware door eenighe particulieren, fonder bevel van de vooriz Heeren Kooinck ofte Staten, dié fchade fai wor- den gherepareert, fel ver ter plaetfedler de contraven· tie fai weiea ghedaen > indien fy alda.er werden achter· haeicjofte wel tot hare woon-plaetfe ionder datfyJuyden elders fouden mogen vervolgt worden in hare lichamen j ofte goederen, in wat maniere dat het fy )en fai haer niet geooiloftzijn te komen tot de wapenen, oftebreecken van het Bellaot ter oorfaecke van dieti, niaer fai wel toe- eelüten weien (ingevalla van openbare weygeringe'van Juftitie) hem te voor6en gelijck gebruycklijck is brieven van marqué of repreialien. i : ^ r i j
LIX..: ·. : '
Alle onterffeniflTen ende difpofitien gedaen in haet van denOorlcghe fijn verklaert nul ende gehouden als niet ghedaen, ende onder onterffeniffe ghedaen in haet van dcnOorloghe worden verflaen begrepen te zijn, die ghene die ghefchiet zijn om eenigh oorfiiecke, waer uytdun Oorloghe is ontftaen, cn daer die van depende-
rsa.
LX.
De Onderfaten en Inwoondofen der Landen van de ghedachte Heeren Koninck ofte Staten, van watqüali- leyt ofte conditiën die zij η, fij η verklaert capabel om te lucccederen deeend'andere foo door Teftament als fon- der Tciiaraent , na de coftume van de plaetfe, ende in- dien eenige fucceifie hier bovens vervallen waren aen eenige van de felve, fy iullen daerinne werden gebandt- haeftendegeconferveert,
LXI,
Alle gevangens van Oorloge fullen ontflagen worden van d'een ende d'andere zyde, fonder te betalen eenigh lancoen.
LXIL
Aengaecde de achterftallen der Contributien die ten tyde van 't befluydt van dit T/adaet noch iullen te beta- ien ftaen, voor de perfoonen ende goederen van d'een en d'aiidere zyde, ial naed'occurrentievandc fake een ordre ende reglement beraemt ende vaft gefteldt worden, volgens welcke de achterftallen fullea moeten werden opgebracht en betaelt.
LXin.
Ende en fai niet ftrecken, noch eenigfints mogen uyt- gelfcht worden tot voordeel ofte nadeel van yemant di- fcaelijcis of indireéielijck, alle 'tgene geduyrendede Handelinge vandeeen ofd'andere zyde mondelinge of- te fchriftelijck fai wefen voorgedragen of geallegueert, ®Jer uiilen fo wel de gemelde Heeren Koninckande Staten Generaci en particulier als mede alle Princen , Graven, Baronnen, Edelluyden, Burgeren en andere inwoonrieren van de Koninckrijcken ende Landen re- fpeftive van wat qualiteyt of conditiedie zijn ,blyven in haer rechten volgens den inhoudt van het Tradaet ende Muydtvan'ticlve,
LXIV.
De Inwoonderen en Onderdanen van de voorfz Hee- fsnKoningh ende Staten refpeöive fullen reelijck ghe- nieten hec cffed van 't vyfthiendeArticul vandevooi- Raende ge-expirecrde Treves, en het effed van het Articul van hetverdragh deer op ghevolght den ylanuarij 1610. ende dat voor foo veel als ghsduyrende ff*^ λ'" voorgaenden Treves het voorfchre-
dere zyde*^'^^ en is te weegh gebracht *an d'een of d^an ·
Het Cafteel van Leut fai van beftìttinghe ombloodt werden , en gereftitueert aen den Grave van als
Dim in eygendom toe-behoorende.
p, LX VI. |
anae ten eynde het tegenwoordighTraöiaet te beter rnoghen worden onderhouden » belooven refpeöïve- lijck de voorfz Heeren Konlnck ende Staten de göedè handt te houden en hare tnacht ende middelen te ghé- bruycken, een yegelijck in Üètzijne, omdepairagieà vry te maecken ende de Zee ende Revieren navigai*! ende feecker tegensd' ïncurfien mnMuytmatckers ^ Zté· rovers 1 Leopers i» Stroepert,r en indien ly luyden diè konnen apprehenderen, de felve te doen ftaaffen met iti· gueur. · - ·. - ,
-iLXVI^- · .
Beloven boven dien, nietiedoentegensofinprejuï dicie van dit tegenwoordighTraClaet noch tegedogeö gedaen te worden diredlelijck ofte indiredlelijck, ende indien 't ghedaen ware't felve tedoen repareren fonder eenighe fwarigheyt ofte uytftel ende totonderhoudingé van alle 'tgene voorfz is, verbinden fy hun.luyden re· fpeótivelijclt j (feifs die Heer Koninck, üch felfsendé fijne Succcfièurs) ende voor de bondigheyt van de felvé verbinteniiTe, renunderen aen alle wetten, coftumen ende alle andere faecken daer tegens ftrydende. :
LXVlii..: TC - Dit tegenwoordigh Traöaet fai geratificeertende gC' approbeert \vorden by de voorfz Heeren Konitighendé Staten,ende brieven van Ratificatie fuilen van de een aen de andere worden overgele vertin goede ende behoorlijc- ke forme binnen dentydt van fes weecken ofte foo veel korter als men ten weder-zyden fai konnen accorderen, met dien verftande dat na'tbcfluytendehetteyckenea van het tegenwoordigeTraflaet óthoHiliteytttitweder- x.yd»nmeteH fai komen te cederen voor cn al eer de Ratifi- catie van den Koninck vanSpangien, in behoorlijckè iubftantie en forme fai wefen uyt-ghebracht, ende te- gens die van den Staet der Vereenigdc Nederlanden uyt· gcwiflèlt.
LXIX.
Sulcx ondertuflchen de faecken ten weder-zyden ful- len blyven in fuodanigen ftaet en toettant als de felve ten tyde van'tbefluyt van't tegenwoordigh Traöaet fullen worden gevonden ende dat ter tydt toe dat de boven ge- melde wederzyts Ratificatie uyt-gewilTelt ende over gc· levert fai wefen.
LXX.
Het ghefeydeTraÖaet fai omme ende daer fulcx be- hoort worden gepubliceert terftont nc dat de voorfz Ra- tificatie ten weder-zyden fullen zijn üytghewifleltendé overgelevert, ende fullen van als dan cefleren alle aden van Vyandtfchapi
LXXI.
Alles hier boven gefchreven fonder prejuditié, ende voorbehoudende uytdruckelijckte mogen tyvoegen.ior* ligeren, veranderen. ifvermfndere»,aüe het gene me»n»ò- dtghfatvinde».
Aldus gedaen ende overgèleVert aen de Heei-en Am- baffadeurs Extraordinaris ende Plenipocentiarifen van den Koningh van Spangien.
In Mu nfter den 17 Mey I tff ί.
Wasgeteeckent.
Barfo't vt» Gent, lohanvanMatentjfe, Adriaen Vate» 1. deKnuyt, God, van Reede , F. van Dania, W. Rijf* perda, Adriaen. clant.
bc fdbe 71 ^cticulm gcbbcn fp ^'anUeren Dargj^^ tcgijm ben attonDt toeficcom gecepUtmt fjet tìjetae bolggt:
LEi foubfignés Plenipotentiaires de fa MajeftéCa- tholique.ayant veuPefcritcontenant?». articlesed date du 17 May 16^. à eui delivrii par les Seigneurs AmbafTadeurs Extraordinaires & Plenipotentairet del Eftats Generaüx dés Province» Unies dü Pays Bas poiif efclalrciflèment de leurs intentione fur Ie fubjetft dee Traiöés à faire entre eux pourparveniraurepwcom- mun dudit pays Bas, tant d'un que de 1'autre.
Sur Ie premier articlc que de la part de fa Majefté Ca- tholique fera faidte une declaration pure fans modifica-
Udii |
-ocr page 241-
ίίοη·:Λγ;\«ίΐΓΪΑίοη Λι faia.-</i la Liberté 6c SouverSinete <& dei dits Seigneurs Eftats Generau X des pays Bas U tiis,& des Provincesd^iceux refpedtiuemenc. celle quelapeut pcrmettreuii TraittédcTrefve, en tei mes generau κ & Ìfi.definis,fansneantmoinsfpecifiquernenc-parler</»i«w/'i àvettit apres VexpitaUm delaiite Trefve,(p\t en l'indù inc> foit enl'cxduant: & corame fadite Majefté ence;poinc Fondemental & de fi grande importance donneunefi prompte & fi entiere latisfaition auxdits Ertats, _on efpere auilì qu'en autres points de mindre confidcration elle" fera reconnue Öe reciproquée envers fadite Ma- jefté ; ■ -!·■'; -::
Le fecond & accepté. ^
, Au regatd du^j qu'il foit couché & exprime dans le Traitté aux mefmes termes, & en la mefme forme qu'en la Trefve palTée. Mais que pour determiner quels font les lieux, Villagesj ■& Terres qui font veritablement dependantes de Villes Qccupées par lefditsSeign. Eitats camme Bo/Jucque s Hulfi, & aultres, foient deputez de part& d'sutre des Commis quien convienncntfommai- iement & debonnefoy) tant au regard du Sirituel que du Tèmpore!, fans que pour cela le Traittc demeure fuf- pendu ny que par tcllc fufpenfion fe donne lieu a faivre le voyedes Armes. '
On demeure d'accord du 4. · ; L'on attendra fur le 5. l'cfdairciflément yfpecifié & promis pour y prendre refolution. j Le 6. eft accepté.
Sur le 7. l'on offre auxdits Seigneurs Eftats que leurs iubjcdbs nepayeroDt dansles Ports, Havres & terresde fa Majefté finon les mefmes droits que payent les fubjetìs de.iàdite Mtjefté, les traittant efgalement.
Le S. p. IO. font acceptés.
Touchant le 11. on l'accepte femblablement.
Il n'eft pas poflìble ce condefcendre au Contenu du la {jour eftrechofe, qui deftruit les droiis de regalile dont la confervacion cft trop chere&pretieufeachaqueSouve- raiherierefadomination. ί i
Enexpliquantlc ij.i&donnanta entcndrequelester· mtisdetenirctos. n'execluent & ne rendent pas difficile le Commerce & l'entrée aux fubjeös&Bateauxdes pla- ces de fa Majefté,il fera accepté & a ebarge du reciproque lorsqu'on en voudra ainfi ufer de la part de fa Majefté en- vers les fubjedlsdesdits Seigneurs Eftats,
On ne peuc s'accommoder au i+poureftre repugnant 9 l'autori té Souverainc de fa Majefté, a qui il touche don· nerla loy & regie dans fes Eftats & fur fes Vaiffeaux & furfubjeös, fans qu'elle luy Vienne prefcripte & diöée d'alleurs eo la mefme forte quii ne voudroif aufli l'intro- troduiieaux paysd'autruyjlaiiTantà chacun la libre difpo- fition de ce & fur ce qui luy appartient.
Les 15-, 16.17. font accordés.
Le contraire du contenu au 18. aeftédefiaautrefois convenu entre les parties, fgavoir que les Eglifcs demeu- reroientaux Catholiques, comme elles eftoientdés Jeur commencement, & lont encore aujour d'huy.
On paiTera le 19 en l'exprimanten termes generaux, fgavoirque les Marchants, Maiftresdes Navires,Pilotes, Matelots, LeursNavires, marcbandifes&c. nepour- ront eftrefaifiesnyarreftées pourquelque fubjeöouen quelque maniere que ce foit, en ufant envers euxde mefme forte qu' avec les Anglois, EfcolTois» & Yr- landois.
On demeure d'accord des 10. ai. ai- a?. & fe de-vra de- clarer ci-apres apres le terme laifTécDblaoCjàlafindudit article ao. 6e du a 3. feront exeptées les Heritiers ou ayant caufe des feu Comtes Hevrjf de Bergues é" Λ Warfaze, ou autres des fubjeéts de fa Majefté.
Puis que Ie payement a efté faid par accord & Traitté particulierement de la portion appartenante au Seigneur Prince d'Orange dans les Salines de Bourgogne, avecles Bois en dependants,comme on Ie fera voir,Il ne fera plus queftion du contenu de 1'artlcle a+.
Leay.eftaccordé, faufén ces on trouveroit quelques accords, faifts pofterieurement avec les Seigneurs Prin- ces d'Oranges par Ie moyen dequels ils cuflènt defi a la fa- tisfaöion prctenduc audit 15. Artide.
On admet le atf.
Sur Ie a/tfedonnera entiere & complete fatitfa(%ion |
■aprèaavoir pris conuoinTance plus particuliere dê l'Efl^t auqad fe retrouve Ic procez y mentióné j ' & par qui fon^ poifedés les bieos, y pretenaus. -a ' j- g^ojii
" Désie ïS, jufquês au indus, on en deineured'ac»
cord pour accourcir Ie Chemin du Traitté. 1 iHju, i^Lé 45. confdfmemetic à la Conclufion d'iceluy de- meurera en fufpens, jufques apreis avoirtraittéavecle Sieur Prince d'Orange en particulier de la fatisfaftion pu luypreteiiduë fü'rleiubjea dudit article. ' f .· Les 44.4y. 4<ί, 47· 48.49. font pafles pour mefme con. fideration de rabbreviation du Traitté, commeau0y pour Ie defir que faMajefte à de donner contentementa^ ditsSeig. Prince,particulierementau regard de 4.7
De la part de fadite Majefté ie feronttousleseffortsfie Offices poffibles pour obtenirl'efFeót du contenu au y®
& y I. avec efpoir, que ia Ma efté lmperiale & les Eftati del'Empire y confentironc ài'Inftance & requifitionde fa Majefté Catholique.
I· Déslefalufqucsauiir.incluï, oüen demeured'ap. cord, encore que fur ledidl (ii.fepourroitfairediftin. ftionj& referve de prifonniers qui ont combatu hors de» pays Bas &c, fous autre Ëftandars 6c d'rapaux, que ceux desdits Seigneurs Eftats, mais pour d'autant plus reünir les coeurs & facilicer la reconciliation des parties,on 1'ad. metgeneralemeot.
i On paffe auffi Ie tfa &femble que l'ordre& reglement dont iieftparié, lepourraeftablir parceux, quiferont commis & Deputez pour limiter & determiner les de- pendances des Villes capitales comme il a efté iofigne furl'article 3.
Le dj.eftadrois femblablementjagoit, ilfemblequ'll ne feroit pas befoin d'exprimer ce qu'il contient dansles articles duTraitté à faire en cas quon pafle à la condu&>n d'iceluy.
Les 66. <57.accorde2;Maisauregarddu65r,onat< tendra refponcesde Bruxelles pour y pouvoirdonnerfpc· cifique refponce dans peu de jours
Sur le 70. on ferefereacequieftportéenli
propofition du 13 May id+d.delivrée par Icfdits Pieni· potentiares de fa Majefté Catholique audits Seigneurs Ambaifadeurs extraordinaires & Plenipotentiaires des Eftats des Provinces Unies au pays Bas, d'autant plus, qu'en la Trefue pafTée en fut ufé de mefme, au regard de la ceflàtion des hoftilitez, comme il eft centenu en ladite propofition & que plufieursconfiderations circonftances le requireronc encore d'avantage à prefent pour le bien de touttesparties&pourempefcherquele ialutaire deflein & defir de leur reiinion ne foit diverti en cas lefdits holii- litez ne foient promptement arreftées.
Le 71. eft accepté avec mefme referve & precautionde la part de faMajefté que celle convec ii; audit artide pouf Jeldiéls Seigneurs Eftais.
Et d'autant que par les prefentes rcpiiques, comme auffi par les propofitions faites auparavsnt fur le faitde plelnes puiiTances & generalement par tour le procede defdits Ambaifadeurs & Plenipotentiaircs d'EfpagncjLcs Seigneurs Ambaifadeurs Extraordinaires & Plenipoten· tiaires des Eftats det Prouinces Unies aux Pays Baspeu- vent fuffifamment reconnoiftre IafincereÌQclination& volonté que fa Majefté Catholique à de faire cefferIcs longues &ianglantesGuerres defdits Pays Bas, & vivre ci-apres en bonne amitié, correfponce, & intelligence avec lefdits Seigneurs Eftats, pour ce eft il à prefumerde leur prudente & loiiable conduite ; de leur amour enven leur Patrie, bien & foulagement de leurs fubjets,comme auffi de leur Zele à faciliterles moyens derepouflèrle commun ennemy de la Chreftienté, qu'ils ne difièreront plus long-temps un fi bon ceuvre, principalement pari» confideratlon des Interefts Eftrangers,qui ne les toucfaent, pas immediatement: & d'autant qu'il n'a tenu & ne tien: encoreprefentement qu' à la Couronne de Franccqu'cl· le ne foit plusque.pleinement,& fur abondamment lati»· faióle, pour les grands avantages,qui de la part d'EfpagM ont efté propofez en contemplation du repps pubiicoc del'oppofition à faire contre le Ture &c. Faidl à Mun* ftercei7May.i(i4ii. Eftoitfigné, ,
El Cende de Fennerande, Fray lofefh Ar(oèifiodt Ci»' iray, A. Brutti |
-ocr page 242-
Nederlandfche Vrede - handelingh. 241
^n ùf fdbi 71 Reticule» gcbben fp ont» cenbaesB^ (fflfn Oen aüont torDecom stCEpIicwtt 't gcfneUolflt.
D'Ondergefchrcven Volmachtigden van fijn Catho- lijcke Majefteyt, geiien hebbende'Cgefchrift in- houdende 71. Articulcn, in dato van den 17 May ι(ιά. aen hen gelevert door de Heeren Extraordinare Ambiffadeurs en Volmachtigden van de Heeren Staten Generaci der Vercenigde Nederlanden, tot verklaringh van hun intentien op't onderwerp der Tradlaten, die luUchen hen le maeckenzyn , om totdegcmeeneruft van 't gefeyde Nederlaodt, foo wel van d'cen 'als van d'andere zyde, te geraecken.
Op't eerfte Articul dat van wegen fijnCathoIijcke Ma- jeileytgedaen fai worden een fuy vere .verklaringh , fon ■ der modificatie, noch reftridtiein 't fluck van de vryheyc en Souverainireyt der gefeyde Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, en van hun Provinciën refpciSivclijc''> foodanigh alseenTraftaet vanTreves kantoelitcn, in generale en onbepaelde termen, fonder jochians in [pscietefpieecktnvatid^aenfiaeiiiletijdtnae iipgingh van het gefeyde befiant, 't iy met influycingh, of met uytfluytingh. En dewijl zyn gefeyde Majefteyt in ditfondaraontael punt, dat vanioogtooteimportantie is, fulck een vaerdige en volkome fatisfa<Slie aen de ge- feyde Steten geeft > foo verhoopt men oock dat zy in an- dere punden van minder confideratie aen fijn gefeyde Majefteyt erkent en vergolden fai worden. Het tweede Artickel wort aengenomen. Ten regard van 't derde, dat het in 't Tradlaet geftelc tnuyigcdruckt zy in de felve termen, en in defelvefor- rae, als in 't voorgaende Beftant. Maer datmen, om tc determineren welcke de Plaetfen, Dorpen en Landen lijn, die warelijckaen de Steden dependeren , die van de gefeyde Heeren Staten ingenomen zijn , aïs'sHarto- lin-h[é, Hu/fiea anderen, gemachtigden dacr toe vcr- kooi die in 't kort en ter goeder trouw daer in verdragen , fooien regard van'tgeeftelijck, als van't wereltlijck, ion- der dat dacrom het Tratìaet gefufpendeert blijft, noch dat door foodanighe fufpenfie plaets toe vervoigh van d'Oorlogh gegeven wort. Men blijft accoort met het vierde Artickel. Men fai op't y.Artikel de verklaring,daer gefpecifieert en belooft, verwachten, om befluyt daer op te nemen, 't Sefte Artijckel wort aengenomen. Op't fevende Artickel biedt men den gefeyde Heeren Stiten aen dat hun Onderfaten in de Havens en Landen van fijn Majefteyt niets anders fullen betalen, dan defelve rechten, die d'Onderfaten van fijn Majefteyt betalen, hen gelijckelijck handelende, 'c Achtfte,negen en tiende Artikel wort aengenomen. Aengaende het elfde, men neemt het oock aen. 't Is niet mogelijck d'inhout van 't twaelfde Artikel te bewilligen, om dat het een faeck is die de rechten van re- Eee'ingh omftoot, daer af de confervatie en bewartngh il te waerdt en koftelijck voor yder Souverain in zyn Heerfchsppy is.
Verklarende'c 13 Artikel,en tc verftaen gevende dat de armen vangi/e/f» te houden de handelingh, en d'ingang ft ° '^'o'"^erlaten enScbcpen der plaetfen van fijne Maje- fteyt niet uytfluyten, en niet fwaer maken, fo fai het aen- genomen worde, en op conditie van gelijke weerkering, als men dat dus wil gebruycken van de zyde van fijn Ma- ^ iw" d'onderdaneo der gefeyde Heeren Staten, Wen kan het veertiende Artikel niet aannemen, om dat het ftrydt teghen de Sou veraine Authoriteyt van zya Majefteyt,dien het toekomt wet en regel in zynStaten én op zyn fcbepen en onderfaten te geven,fonder dat 't hem van elders voor gefchreven en gediöeert wort in defelve wyie, gelijck hy die niet in de Landen van anderen Zou oegeren m te voeren, aen yder latende de vrye difpofitie ' dat hem toebehoort,
t Vijfthiende, i(i,en 17. Artijckel wort toegeftaen. , ji^fvan't achtiende Artijckel is alree eertyts uiichen de partyen verdragen, te weten, dat de Kercken sen de Catholijcken fouden blyven, gelijck zy van hun begin waren, en noch heden zijn. j , ■ 'S· Artijckel voor-by gaen, roet uytte "'ucKeninalgemeene termen, te weten, dat de Koop- lieden, Schippers, Stierlieden, Bootsgcfellen, hun Sche- pen, goederen, &c. niet fullen mogen aengetaft noch gc- arrefteert worden, om hoedanig een oorfaeck,en op hoei danigh een wyfe het oock zy.met hen daer in handelende op een felve wyfe als met d'Engelfen, Schotten en Yien. |
Men neemt aen het lo. xi. zi. en 13. Artijckel j en men fai daer na de placts aen 't eynde van 't wintighfte Artijckel open gelaten, vervullen, en uyt hetdrie-en- twintighfte fullen ge-exepteert en uytgefondert worden d'Erfgenatnen, of caufe hebbende van wylen de Graven Hendrickvan dmBergh, en vanWarfufe'e, of anderen» geboren onderdanen van fijn Majefteyt.
. Dewijl de betalinge gedaen is by accoort en particulie- re handelingh van de portie, toebehoorende den Heer Prince van Oranje in de Salines van Bourgonje, met de Boffchen, dacr aen dependerende, gelijck men toonea fai foo fal'ergeenquefticoverd'inhoudtvan'tvier-en- twintighftc Artijckel zyn.
Hét vijf-en-twintignfte Artijckel wort toegeftaen, be- halven in geval meneenigeaccoorden vondt, namael» met de Heeren Princen van Oranje gemacckt,door mid- del van de welckel zy alreede de fatisfadlie hadden, die in 't vijf en-twintighfte Artijckel gepretendeert wort.
Het fes-en· twintighfte Artijckel wo;t toegeftaen.
Op het feven-en-twintighiie Artijckel fai geheele en volkome fatisfaöie gegeven worden, na dat mén particu- lierder kennis van de itaet genomen heeft, in dewelcke het verhaelt proces, wort gevonden, en door wie de goe- deren , daer in gepretendeert, worden befeten.
Van het acht-en-twintighftetotaen'ttwee-en-veer- tighfte Artijckel, daer mede ingeilooten, blijft men ac- coort , om de wegh van de handelingh af te korten.
Het 43,conformclijck het befluyt daer af fai in fufpene blyven, tot dat men met de Heer Prince van Oranjein 't particulier gehandelt heeft van de fatisfaftie, door hem gepretendeert op 't fubjeö: van 't gefeyde Artijckel.
Het 44.. 45·. 4^. 47.48. en 49. Artijckel worden oock ingewillight, om een ielve confideratie van verkortingh in de handelingh, gelijck oock uyt begeerten die fijn Ma- jefteyt heeft, om contentement aen de gefeyde Heer Prince te geven, particulicrlijck ten regard vanbet47. en 455. Artickel.
Van wegen zijn gefeyde Majefl^eyt fullen alle moge- lijcke pogingen en ofBcien gedaen worden, om d'efïcft van 't geen te verwerven, 't weick in 't 50 en f £ Artickel begrepen is ; met hoop dat fijn Keyferlijcke Majefteyt > en de Standen van 't Keyier-rijck daer in fullen confen- teren en bewilligen ter inftantie eu verfoeck van fijn Ca- iholijcke Majefteyt.
Van het y». tot aen't(ii.incluys blijft men accoort» fchoofi op het 61 voorgenoemt diftinöie gemaeö wort » en referve van gevangenen,die buyten Nederlant geftre- den hebben, en oock onder andere Standaerts en Vaen- dels, dan die van de gefeyde Heeren Staten. Maerdic wort generalijck toegeftaen om de herten fo veel te meer te vereenigen, en de reconciliatie der partyen lichter tc maecken.
Men bewilligt oock het öi Artijckelj en het fchijnt dat d'order en reglement, daer afgefproocken is, fai konnen opgerecht worden door de genen, die gecommitteert en gedeputeert fullen worden, om dedependentien der Ca- pitale Steden te Limiteren en determineren , gelijck ia *t eynde van het derde Artickel gefeght is.
Het 53 wort gelijckelijck toegeftaen,fchoon het fchijnt dat het niet noodig fou zyn uyt te drucken 't geen het be· grypt in d'Artijckelen van de handelingh, die te maecken is, in geval men tot de fluytingh daer af voortgaet.
Het 164 66 6-j Artijckel wort toegeftaen. Maer ten re- gird van Artijckel, men fai daer in antwoordt van Bruiicl verwachten, om daer op binnen weynighdagea klare antwoort te geven.
Wat het Ì8Ì9 70· Artijckel aengaet, men refereert fich op't geen 'c welck in de propofitie van den 13 Mey ftaet, door de gefeyde Volmachtighden van fijn Catho- lijcke Majefteyt aen de gefeyde Heeren Extraordinare Ambaffadeurs en Volmachtigden van de Staten der Ver- eenighde Nederlanden gelevert, en noch te meer om dat in 't voorgaende beftant defgelijcx daer mee gedaen wiert ten regard van d'ophoudingh van alle vyandelijcke daden > % gelljc^ |
-ocr page 243-
249· Tweede Deel, van de
gelijck begrepen Is in de gefeyJePropofitic, en gelijck veel by. komende confideratien tegen woordiglijck noch meer vereyflchen fullen, tot welftant der beyde partyen, en om te beletten dat het heylfaem voornemen en be- geerte van hun weer vereenigingh gediverteert wort, foo 't ophouden van de ghefeyde vyandclijcke daden niet vaerdighlijck biflooten wort.
Het 71. Artijckel wort toegeftaen met defelve referve en precautie van wegcnfijn Majefteyt,alsdien, in'tge- feydeArtijkel door de gbfeyde Heercn Staten bedongen.
Enalfoo door de tegenwoordige antwoorden, gelijck oock door de Propofitien, tevorengedaenophetftuck van de volle machten > en generalijck door degehcele handel der gefeyde Heeren AmbaiTadeurs enPlenipoten- tiSriflen van Spanjen, de Heeren Extraordinare Ambaf- fadeurs en Volmachtigden van de Staten der Vereenigde Nederlanden genoeghfamlijck kennen bekennen d'op- rechte wilengenegentheyt, die fijn CatholijckeMaje- fleyt heeft, om de laoge en bloedige Oorlogen der geiey- de Nederlanden te doen ophouden,en hier na te leven in goede vrientichap, correfpondentie en intelligentie met de geieyde Heeren Staten ; foo ftaet te prefumeren van hun voorfichtigh en loffelijck beleyt, van hun liefde tot het Vaderlandt, en van de welftant en vertrooftingh van hun onderfaten, gelijck oock van hun yver tot vordering der middelen van de gemeene vyandt der Chriftenen te verdry ven, dat zy foo goedt een werck niet langer fullen uytftellen, infonderheyt door d'inficht der uytheemfche intereften, die hen nietimmediatellj^k aengaen i en om dat het niet gehouden heeft, en tegenwoordighlijck noch niet houdt, dan aende Kroon van Vranckrijck, dat zy volmaecktelijcker en overvloedelijckervoldaen wordt, om degroote advantagien en voordeelen, die van wegen Spanjen voorgeftelt zyn, tenopficht vandeghemeene luft, en van de tegenftant, tegen de Turck te doen, &c. Gedaen tot Munlter, dcfe 17 Mey 16^6. Wasgetekent El eonde de Peneranda. Vray lojefh Arcohif^o de Camiray. A. Brun.
^cn n-ic jftap gebbcn bie ban bcfm ^taet toebec tiacc op ingegcben nabolgcnbe Qcfclijift.
LEs foubfignezAmbafladeursExtraordinaires &PIe- nipotentiaires des Eftatï Generaux des Provinces Unies du Païs-Bas, pour acheminerleTraitté& efclaircir plus à plein les droittes 6e finceres intentions defdits Seigneurs Eftats à faire ceflèr les longues &fan- glantes Guerres des Pais-Bas, au bien & foulagement des bons habiians & fubjets d'iceux,declarent que les articles donnez en refponce de la propofition du a8 Janvier ti^-i. faite par les Seigneurs Ambafl'adeurs Extraordinai- res & Plenipotentiaires du Roy d'Efpagne, confervent la mefme bonne volonté d'eflouff^r Ie feu defdittes Guer- res ; eux mefmes jugeront,que la liberté & Souveraineté defdits SeigneursEftats mentionée au premier article du- dit efcrir,ne doit,nc ny peut eftre flucunementri7?r«»<Sfi au temps à venir, tant s'en fait qu'on la doive limiter au Traitté d'une Trefve, ou qu'on la doive reconnoiftre ny reciproquer en autres points de moindre confidera- tion. Et ce d'autant plus qu'on eft apres à jetter les fonde- mens d'un durable repos, Sc qu'en defautd'iceluyon peut rentreren guerre & reprendrcles Armes.
Gomme aufli il eft neceilkire, que la Ratiiication du Roy d'Efpagne foit impetrce & delivree dans Ie terme prefix en deüe forme δε fubftance,& avant queladite Ra- tiiication du Roy d'Efpagne foit changée contre celle defdits Seigneurs Eftats, on ne peut entendre à aucune iufpenfion d'armes ny ceflation d'hoftilitez.
Et perfiftans à la precedente déclaration que la France fera fatisfaite, & fes interefts feront dccidez conioinöe- ment a.vec ceux defdits Seigneurs Eftats.
Pour accourcir Ie chemin du Traitté, on paflera Ie deuxiéme artile, fauf à convenir du terme precis, & des années de la trefve, avant la Conclufion du Traitté.
Gomme aufli on paiTera tous autres articles au fquels lefdits SeigneursAmbafladeurs Extraordioaires 2c Pleni- potentiaires du Roy d'Efpagne, enleurditefcritdu 17 Alay n'ont fait aucune remarqiie. |
Touchant Ie 3 11 n'eft à propos dc faire divers Traittez hors ce lieudeftinc'auTraittégeoeralnydedéputerau. tres commis, pour regler les limites ou convenir dà tempore! ou du Spirituel, tenans lefditsSeigneuis£fta|, pour ferme &indubitable que la Souveraineté leur dojt demeurer fur les lieux, & ainfi qu'ilcftexpriméaudjf article.
Touchant Ie 7 il s'eft trouvé par effeft ; que durant la precodenteTretve & contre les articlcs d'icelle les iubjeu
6 habitants des Païs bss Unis , ou leurs Navircs & biens, ont efté chargcz plus hsut que les propresfujcis du Roy d'Efpagne, Isquellenyeff^alité &furchargcil
eft befoin de prevenir par l'e'clairciÓèmentappoiéaudit
7 article.
Le II n'eft pa.·! pour deftruire les droits de regale, qui font laiffez&coniervezau Roy en leur entier, ain^oij commeen tous Traittez Ie fait du commerce eft regléds part & d'autre, & lefdits Seigneurs Eftats admetttnt efgalement touresfortesde denrées &marchandifes, ^ feierventdeSelvenantd'Allemagne, France, Efpagne, Portugal , Italie &Indes, fansdiftindtion, ainfiparij defenfe & furcharge du Sei blanc feroit par trop re- ftrainte&racourcie, la liberté du Commerce accoidcj au Ito article.
Le contenu du 13 ait eflé prattiqué durant la precc· dante Trefve, & d'ailleurs /e droit d'Eftafe compete d'an- cienneté, & par bonTiltre àia Province de Zelande, fur tous les Navires qui venans de la Mer, entrentdans lesRivieres&Canaux mentionnezaudit article,lefqueli Navircs fontobligez de décharger leurs march&ndifesen Zelande & charger en autres Navires, &lequel droit d'Eftappe ne fe peut prattiqueren Brabant êcFlandres, tane a faute detitrequepourraifondel'aflìettedeladin Riviere de l'Efcau & autres Canaux fufdits, de forteque cét article ne peut eftre difputé ny altere.
Le 14 ne repugne non plusà l'autorité Souverainedu Roy d'Efpagne, auquel demeure, & eft laiiTéelibcné d'impofer tels & fi hauts droits, qu'il luy plaife, Mais il eft neceffaire que l'Impofition foit par tout efgale, pour ne reftraindre , & par trop diminuer la libeitédc com- merce accordée au i ο article fuidit, mefmement pourne divertir par l'Impofition inefgale& deftruiredutoutle commerce de l'une en l'autre Province, corame de Bu- band ou de Fiandre, & ne riiiner tout à fait le commerce de» païs Voifict, fauc conferver & eftablir para Traitté,
Le 18 efl; en confequence de la Souveraìnité &dépcn' dance mentionnee au 3 article fufdit, auflì pour prevenir les inconveniens & dangereufes cenfequences qui ont efté vciies nuprejudicedel'Eftat,fansquepourtaiitfe« retranchée la liberté de confcience accordée geπetsl^ ment à tous les fubjets & habitans des Pa'is-Bas Unisj & fans que l'on ferecordeavoir efté cy-devant convenule contraire entre Ics parties & mefmes ayant eflé convenu, ne ferole applicablc au temps & àlaNegociationprc- fentc.
Le ip eft conformé aux articles de la precedente Tref- ve eftant befoin de le mettre ainfi difertement&clai"' ment, pour prevenir les inconveniens & contraventiori qui ont efté faittes a ladite Trefve au grand dommage des fubjeti defdits Païs bas & deftourbier de la libertédu Commerce.
Le Terme laiflc en blanc amo fera declaré.
Le aj doit demeurer ainfi comme il eft accordéenl» precedente Trefve, notamment pour ce que le Ceniteli Berg eft né & mort VaiTal & fubjet du pays de Geirt,qiii pour ce ^e par convention expreiTe faite devant la p'f (Adente Trefve, & renou vellé aprés l'expiration d'icellci obfervéefans interruption jufquesàprefentD'aeftépr»· tiquée ny toleréeaucuneConfifcation8upaysdeCf''«' ainfi un cbacun Ecclefiaftique ou Seculier, dequelqw condìtion ou qualité qü'ils (oient, & tant ceux qui efté en fervice de Guerre, oufans fervicedel'uDOUw l'autre coftéjfans diftinflion ny exception de» perfonn».
ont retenu la libre poflèiïion&pleincjouïÖancedefouf leurs biens, fansaucunerecherchenyplusnymoiiitq'" ccux qui font de mefme party. ! .
Touchant le 2+ l'on demanda la portion ά&Ββίίβΐψ des Boif en dépendans, appartenans audit Seigneur Ργ""' ced'Orange. |
-ocr page 244-
Nedcrlaildfche Vrede - iiandelingli.
Àu 17 li fatisfaition eft à faire fans dlftindion des .«rfoiinesqai poflcdenclefdits biens.
La ceffiy" Gloiflre de SaHJe & propofifure d'Ever- fm iiijit dcmeutcr ferma, conformément au concenu de '•'ariicle 4.3. le refte article demeurera cnfulpens juffluss à canr qn'il en fera convenu.
La dsclaration de l'Empereur & de l'Empire fur la Neutralité fc doit procurer efFcdtivcment, comtne il eft dit aux articles fo & 5· i. & eft neceSaire & utile.tanc de l'unque de Taucre colle.
Le payement dei arrerages exprim^ au 6% fera reglé & detetminé par ceux qui de part fic d'aucre onc la Sur- intendancedes Contribucions,
Le óì eft neceflàire > mefmement pour la feureté de ceux qui font employés en cetie Negociation. Sur l3 if l'on attendra à la refponce, qui doit venir de
Bruxelles.
E[ cooime la preferite Negociation eft commencée par deliberation & confentetnont de toutes les Provinces & membres d'icelles, qui nedeiìrencqu'unefubfiftance gcamitié durable avec leursVoifins, Tonfaproraet& jttentl que lefdits Seigneurs AmbafTadeurs &Plenipo- tcntiaires du Roy d'Efpagne affedtionnans le bien & re- poicommun n'apporteronc aucune diffìculté aux articles qui ont efté deUi^rcZ. pour retrancher les occafions de Douvelle deliberation dans les Provinces qui feroient pour retarder la Negociation , & la rendre plus diiEcile, FaitàMunfterle May id^i.
D'Ondergeteeckende Extraordinaire AmbaiTidcurs ende Volmachtighden van de Staten Generaci der Vereen ighde Nederlanden ;om de handelingh te beiorderen, en volkoraenrlijcker d'oprechte en flncere intemien der gefeyde Heercn Staten te verklaren, om te doen ophouden de langhe en bloedighe Oorlogen van Ncderlandt, tot welftandt ende verlichtingh der goede Inwoondersen Onderfaten daer af : verklaren dat d'Ar- tijekeien tot antwoort gegeven op de propoGtie van den iJ|anuirius gedaendoorde Heeren Extraordinare Am- bafljdeursen Volmachtighden des Konings van Spanjen, confeiveren en toonen defel ve goede wil van de brandt derigefeyde Oorlogen te bluCTchen. Jazy fel*en fullen oordeelen dat de Declaratie van de Vryheyt en Soyve- rainiteyt der gefeyde Heeren Staten j in'teerfte Artijc- kel van't gefeyde gefchrift by-gebracht> geenfin ts be- hoort nucQ kan gerejiriftgeert worden tot de tegenwoor- dige tydt i foo verre is 'c'er af dat men 't tot een Traftaet van bcftant behoort telimiteren, of dat men 't behoort t'erkennen, en te reciproqueren in andere ftucken van mindere confideratie. Endc dit foo veel te meer om dat men befigh is met de Fondamenten van een geduyrige lult te leggen , en dat men by gebreck daer af weer in Oorlogh kan treden , en de wapenen weer aentaften. Ge- lijck het oock nootiaeckelijck is dat de ratificatie des Ko- ninghs van Spanjen binnen de geftelde tyd geimpetreert en gelevert wort in behoorlijcke forme en fubftantie : en men kan niet verftaen tot eenige fufpenfie van wapenen, of ophoudingh van vyandelijckheyt, voor dat de gefeyde Ratificatie des Koninghs van Spanjen tegen die van de gefeyde Keeren Staten verwiflelt is.
Ende perfifterendc op de voorgaende Declaratie dat "ranckrijck voldaen fai worden, en oock in haer inte- rellen gelamentlijck met dis van de gefeyde Heeren Sta- ten gedecideert.
^ Om de wegh van handelingh af te korten, fai men ttweede Artijckcl overflaen, uytgefondert dat men in de ptecife terme, enïn de Jaren van 't beftant fai verdra- gen, eer het Traftaetgeflooten wordt.
Men fat oock alle andere Artijckelenvoor-by gaen, op dewelcken de gefeyde Heeren Extraordinare Ambaf- ladeursen Volmachtighden des Koninghs van Spanjen, in hun gefchrift van den 17 May, geenrcmarquenen aenteeckcningen hebben gemaeckc.
Aengaendehet 5 Artijckel , 'tisniet voeghelijckdat men verfcheyde handelingen buyten defc plaets maeckt, algcmeene handelingh gedeftineertis, noch andere Commiffariflèn te deputeren, om de Grenfen tc «gelcren, of het tydcHjck en geeftelijck te verdragen, eewijl de gefeyde Heeren Staten voor vaft en ontwijffe- lijck houden dat deSöuverainiteyt terftondt by hen triciet blyven, en geüjck in 't gefeyde Artijckel uytgedruckt is. |
Aengaende het 7 Artijckel, men heeft ipet'er dact be- vonden dat geduyrende de voorgaende Trcvcs en Be- ftant, eri tegen tl'Artijckelcn daer af d'onderfaten ea luwoondcrsder Vereenigdé Nederlanden, of hun Sche- pen en goederen hooger en fwaerder belaft hebben ge- weeft , dan d'eyge Onderdanen des Koninghs van Span- jen : en'tisnoodtfaeckelijckdatmendefeongelijckheyc en furcharge voorkomt door de verklaringen, aen't ge- feyde fevende Artijckel by-gevoeght.
Het twaelfde Artijckel is niet om de Koninghlijckè rechten te vernietigen, die aen de Koningh geheel gela- ten en geconfsrveert worden : Maer gelijck in alle andere Traftaten het fluck van (Je Koop-handel geregelt wordt» en de gefeyde Heeren Staten alderhande waren eo Koop- manfchappen gelijckelijck toelaten, en Soiit gebruycken, dat uyt Duytflant, Vranckrijck, Spanjen, Portugael, ita- lien en Indien komt, fonder eenig onderfcheyt, fo ibude · oock door de verbiedingh en hooger belaftingh van wit Sout de vryheyt van de Koophandel, in het 10 Artijckel tóegeftaen, te feer gereftringeert en ingekort wefen.
d'lnhoutvan't Artijckelisgepraöifeertgeduyrende het voorgaendebeftant. Wyders,l-et5/e/)f/ wcii/behoort van ouis,en met goet recht aen deProvincie van Zeelant, en boven al de Schepen, die, uyt de Zee komende , in de Rivieren en Canalen, in 't gefeyde Artijckel verhaelt, treden ; weicke Schepen verplicht Zyn hun waeren in Zcelandt te loflen, en andere Schepen daer mee te laden; weick S/a/>e/ recht niet fai mogen gepradtifeert worden in Brabandten Vlaenderen, ioo by gebreck van recht, als omdeghelegentheydt van de Rivier de Schelde, en an- dere boven genoemde Kanalen ; in voegen dat dit Ar- tijckel niet bcdifputecrt noch gealcereert moet worden.
't Veertiende Artijckel ftrijdt niet tegen de Sou veraine Authoriteyt des Konings vanSpanjcn,aen deweick blijft, en gelaten wordt vryheyt van foodanige en foo hooge fchaitingen, als't hem belieft, op te ietten. Maer't is noodtfaeckelijck dat d'Impofitie over-al gelijck zy, om niet te reftringeren en te feer te verminderen de vryheyt van de Koop-handel, in 't boven-genoemde tiende Ar- tijckel tóegeftaen ; infonderheydt om door d'ongelijcke impofitio niet te diverteren en te vernietigen de Koop- handel van d'een in d'ander Provincie, gelijck van Bra- bant, of van Vlaenderen , en niet geheel te verwoefteo de Koop-handel der gebuyrige Landen, die men door defe handelingh moet conferveren en oprechten.
'tAchtiende Artijckel is ingevolgh van deSöuverai- niteyt , en dependentiC)in 't boven-gefeyde derde Artijc- kel verhaelt, oock om voor te komen d'inconvenienten en gevarelijckeconfcquentien, die gefien zijn tot preju- dicie van den Staet, fonder dat daerom vermindert fai worden de vryheyt van Confcientie, generalijck verac- cordeert aen al d'Onderfaten en Inwoonders der Verce- nighde Nederlanden, fonder te gedencken dat hier voor het tegendeel tuffchen de parthyen verdraghen is, en, fchoon .foo verdragen zynde, niet applicabel foud Zyn in de tegenwoordige tydt en fcheep-vaert. j
Het 19 Artijckel is conform d'Artijckelen van het voorgaende Beftant, van nooden zynde om dus duyde- lijck en klaerlijck gefet te worden, om d'incon veniénten en contraventien te voorkomen,die in't gefeyde Beftant gedaen zijn j tot gtoote fchade van d'Onderfaten der ge- feyde Nederlanden, en verhinderingh van de vryheyt des Koop-handels.
De terme, in 't ao Artijckel wit gelaten, fai verklaerc worden;
Het ig Artijckel moet blyvenghelijckhetveraccori deert 1 is in bet voorgaende Beftant, vpornathelijck oni dat de Graefvaa den Bfrg^ een Vaflaì en onderfaCt van Gelderlandt geboorfen en geftor ven is, en oock om dat by uytgedruckte verdragingh, voor de voorgaende TrevcS gemaeckt, én na d'uytgargh daer af vernieuwt j fonder interruptie tot nu toe geobferveert, geen confifcatie ia Gelderlandt gepraöifeert noch toegelaten is maer yder , geeftelijck of wereltlijck , van wat ftaetofqualiteytzy zyn, en foo wel de gcenen, die in dienft van Oorlogh * of fonder dienft hebben gheweeft van weerzyden, forji der diftinitie noch uytfonderingh van pcrfoonen^ ^ 1 heb- |
-ocr page 245-
244· Tweede Deel, van de
liebbende vrye befittingh>en volkome genietiogh van al hun goederen behouden , fonder eemgh onderioeck, noch meer noch min dan degeenen, die van een fdve partyezijn. ^ , ,
Wat het 14. Artijckel aengaet, men verfoeckt de par- tye der Sa/men. en der aenklevende Boffchen, den gefey- de Heer Prince van,Orangietoebehoorende,
In 'c Artyckel is de fatisfaüie te doen fonder onder- fcheyt der perfoonen, die de gefeyde goederen befitten.
Di Ceflìe van't Kloofter van Sandenj en prooftdye van Everfom moet vaft bly ven, volgens en conform d'inhout van het 4? Artijckel. 't Overige van't Artijckel fai in fufpens bly ven, tot dat men daör in verdragen heeft.
De Declaratie van de Keyfer, en van 't Rijck over de Neutralitcyt moet emftelijck bevordert worden, geüjck in'tjoen Artyckelgèfeghtis, enisnoodtfaeckelijck cnnut, foo wel aen d'een, alsd'anderezyde.
De betaelingh de achterftallingen, in't tfι Artyckel uytgsdruckt, fai geregelt, en gedetcrmineerc worden door de geenenj die van weeizydendefurintendentie der contribucien hebben.
Het «3 Artyckel is noodtfaeckelijck, voornamelijck tot verfeeckeringh der geener die in defe handelingh ge* bruyckt worden.
Op het Artyckel fai mend'antwoort verwachten, die van Bruflél komen fai.
Ende alfoo de tegenwoordig? handelingh begonncn'is door deiiberatie en bewilligingh van al de Provinciën en leden daer af, die niet begeeren, dan een iubfiftentieen geduyrige v icndtfcbsp methungebuyrenj foo belooft men fich, en verwacht dat de geieyde Heeren Ambsfla- deurs en Volmachtighden des Koninghs van Spangien , naerdegemeenewelftantenrutitrachtende, geen fwa- righeytendifficulteytind'Artijckelen fullen mee-bren- gen , die gelevert 2y η om de occafien van nieuwe deli- beratie in de Provinciën te weeren , die de handelingh fouden vertragen, en haer fwaerder maecken. Gtdaen totMunfter, den van May i<i4.6.· ,
op boIa&De Dm τη l^ap bcfeöfc^ïjafnfcijc Secltlacingl).
LEs Soubfigncs Plenipotentlaires de fa MajeftéCa- tholique fur la Communication du dernier efcrir des Seigneurs AmbaiTadeurs Extraordinaires & Plenipotentiaires des Eftats Generaux des Provii>ces U- nite du Païs-Bas en date du 14 May 161^6· Df-firansde plus en plus tefmolgner Ie veritable defir qu'ils ontdu commun repos deshabitans&peuplesdefditsPais-Bas, font contens de paiTer Ie premier article Touchaar la Dt; clarationdela Liberté & Souveraioetédesdits Seigricurs Eftats en la forme qu'elle eft fpecifiée en l'aufe efcrit precedent du 17 du meime Mois & An, delivré par les dits Seigneurs Ambafladeurs Extraordinaires & l^lenipo- tentiaires des Eftats Generaux des Provincea U nies des Pais-Bas.
Touchant la Ratification de fadite Msjefté il en fera ufé felon qu'il eft porté audit dernier efcrit du 14 May 16^6, avec determination d'un terme de dt ux mois, bien entendu que fi elle arrivé aupara vant, cclTeront des lors tous aftes d'hoftilité entre les parties, fans attendre 1'expiration dudit Terme.
Au regard du 13 article dudir precedent efcrit fera con- cedè dés maintenant la fupeiiorité de la Mairie de Bo/Juc, jagoit entierement independante dcla Ville a charge & condition qu'au regard du fpirituel de ladite Mairiffic plat pais feia trouvé quniqas expedient é" itmperammettt pour la fatisfadlion de l'une Sil'autrepartie, iepiysde Waes demeurera a fa Majefté fe refervant feuiement les- dits Eftats les forts qu'üs y occupent prefentcment, & quant au Balliage de Hul/l & de mlfier-Ambacht lefdits Eftats en demeureront en la pofleffion & luperiorité.
On admettrale contenu au 7 dudit precedent efcrit eo la forme qu'il y eft exprimé, & avec 1'explication du lo pour cent, quoy que nouwelie au dela, de ce qui eftoit porte en la precedente Trefve de l'an 1605).
Le II touchant l'admiflìon & fintroduftion du Sei blanc, s'accordera avec mefme admiflSon & debite de ce- luy apparteoant àfa Majefté ricre lesdits Eftats. |
Le IJ fe concederà au regard des Effapes au chjijgj. ment de Bateaux a charge du reciproque dti coftédefi Majefté où il fe trouveroiteftredefia introduit&avoir
efté pratiquépendant la Trefve paifée.
Le 14 de mefme; bien que d'une confequcnce tres.
ficheufe & non recevablc, finon en cohtempUtion d'un promptappaifement de 1'cffufion du fang Chreftien, & de toutes les defolations d'une fi funefte guerre.
Le 18 fera regie comme le 3 au regard du Spirituele fe devra trouver un temperamment pour la fatisfaition des deux parties.
Puifque le 19 eft conforme à la precedente Trefve corame il eft dit par le dernier efcrit,ou eft content, qu'il foit couché & expliqué aux mefmes termes que ceuic qui fe retrouvent audit Traitté de la precedente Trefïc, Le ag paffé commc en ladìte precedente Trefvecó termes Generaux.
i)ur le 14 on en demeured'accord au regard de ce qui ne fe trouveroit avoir efté acheté&payé dcla part dcfi Majefté.
Pour le 27 qu'il demeureindecisjusquesauterieutef- dairciffement qu'on attend de Bw^/ïm.
Seraconvenu du contenu au 43 par un Traittéàpart, & à la fatisfiK^ion du Seigneur Prince d'Orange, pour ies pretenfions qu'il peut avoir fur les chofes qu'il ne pof. fede pas. Mais quaot à celles dont il eft enpoflèflìon par les conceflìons que luy enontfaites lesdits Eftats Gene- raux au Balliagie detìulfler- Ambacht. &ailkuis&qu'ils luy ont confirmées depuis peu, eiles demeureront en- tierement à luy fans eftrerienpretendufurtelsbienen vertu d'aucuDï autres articles du prefent Traitté. ·
La declarstion de l'empereur & de l'Empire fe procu- rerà effedlivement, commeil eft dit aux articles 50 & j j en donnant terme àt deux Mais au regard de l'Empereuf, 8c d'un an au regard de l'Empire.
On Con (ent au il en la forte que le declare le derniet cfcrit du 14 May.
De melme au fait du (if.
Sur le (iy en conformité dela refponce veniie de Bruf· felles on declare que fui vant le texte de la Trefve prece- dente ne fe reftiiuencaucunesForlifications. Fait à Mun· fter ce 17 May 164.6. Eftoit figné. ElCmdede Fertmia· da j Fray Jofeph Arckìp. de Chambray, A. Brun,
D'Ondergeteeckende Volmachtighden vanfij.iCi· iholijcke Majefteyc, op 't lefte gefchrift der Hee- ren Extraordinare .Ambafladeurs en Volmachtigh- den van de Staten Generael der Vere^ftighde Nederlan- den , in dato den 14 May i54<i. begerende meeren mect te betuygcn de ware begeerte, die zy tot de ruft der In- woonde rsen Volcken van de gefeyde Nederlanden heb- ben , zyn noch vernoeght te palieren het eerfte Artijckelj aengaende de verklaringh van de gefeyde Heeren Staten en de forme, gelijck fy gefpecificeert is in 't ander voor- gaende gefchrift van de 17 derfelvemaentenjaer, door de gefeyde Heeren Extraordinaire Ambaffadeursendt Volmachtighden van de Staten Generaci der Vcieenigh· de Nederlanden gelevert.
Aengaende de ratificatie vae fijn gefeyde Majefteyt, men fai daer mee doen naer d'inhout van 't gefeyde lefte gefchrift van den 14 May i<i4(i. met de terminatie vso een termijn van twee maenden j wel verftsende dat,foo zy eerder komt, alfdan alle vyandelijckewerckentuf- fchen de partyen iuUen ophouden, tonder d'expiratieeo uytgangh van het gefeyde termijn te verwachten.
Ten regard van "c derde Artijkel van't geieyde voor· gaende gefchrift, men fai van nu voortaen conccdereo en roeftaen de fuperioriteyt der Meyerie van 's Hartogen· Bofìh s fchoon zy in geheel buyten dependentien van de btadc is, op voorwaerde en conditie nochtans, dat ten opficht vau 't Geeftelijck van de Meyery, en van 't platte landt eenigh miiàelen temperament gevonden fai wordêDt toe latlsfaöio van weerzyden.Hct landt van Waes fai s®® fijn Mejefteyt blyven ; en de gefeyde Staten fullen niet! anders behouden, dan de Forten en Veftingen, dic^X regenwoorrielijck daer befitten ; ende wat aengaet het Balju wfchap van Hulfi^ en van Hulper-Ambacht, dege· feyde Heeren Staten fullen de befitcingh enfuperioritejt daer af behouden.
Mee |
-ocr page 246-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7
Men fai toelaetén d'inhoudt van'cfevende Ardjckel „n'tgefeyde voorgiendegefchrifc, in de form , gelijck het daer uyrgedruckt i|, en met d'explicatie van cwintigh ten hondert, fchoon nicu ten opfichc van 'c geen 't weick iude voorgaendeTrevcs van'tjaer i(io<).bedongen was.
Hv't iiArcijckel, aengaendedecoelatingheninvoc- 7ingh van Wit Scut, fai toegelaten worden met defelve toelatinghendtbite van degeen ,aen fijn Majefteyt toe- behnorende na de gefcyde Staten.
Het 13 Artijckei fai toegeftacn worden ten regard der ftapcis by verwiflelingh van Schepen op conditie van ge- lijcke voorwjerden aen dezyde van fijn Majefteyt, daer men bevinden fai dat het alree ingevoert en gepleeght hecftgeweL'flgeduyrendede voofgaendeTreves.
Het 14 Artijckei van geiijcken ; hoewel van een kom- merlijclfe en onaennemelijcke confequentie, waer't niet ten inficht van een vaerdigi» fliliingh van 'cChriftelijck bloct te ftof ten, en weeringh aller verwoeilingen van foo
ramplaiigheen Oorlogb.
'[ Aciitiende fai gercgeleert worden gelijck het derde, ten opficht van 't Geeftelijcb ; en men fai een tempera- ment en middel-wegh vinden , tot iatisfaitie der twee pirhijen.
Pewijl hetnegenthiende Artijckei conform is met het voorgaande Beftant, gelijck doorhetleftegefchriftge- [eght is, foo is men vernoeghtdathetgefteltenuytge- diucktwordt met defelve woorden als de geenen, die in 'igeleyde Traflaec van de voorgjende Trcves, gevon- den worden.
Het 13 Artijckei wordt toegeftaen gelijck in de geiey- de voorgaende Treves in generale termen.
Op bet 24· Artijckei blijft men accoort ten regard van 'igcen, 'c welck niet bevonden fai worden van wegen fijn Majefteyt gekocht en betaelt te zijn.
Wat het »7 aengaet, dat fai ongedecideert blyven, tot aen de volle verklaringh, die men van BrufTel verwacht.
Men fai verdraegen in d'inhoudt van 't 4.3 Artijckei door een befonderehandelingh, en tot fatisfadie vande Heer Prince van Orargie, om de pretenfien , die hy kbben kan opde dingen, die hy niet befit. Maer wat de dingen aengaet, daer af hy in'tbefitisdoordeconcef- iien en overgevingen, die de gefeyde HeerenStaeten Cienerael hem daer af gedaen hebben in'tBaljuwfchap van Hulfler-yimbacht, en elders, dat zy onlanghs aen hem geconfirmeertenbeveftighthebben, fyfullenge- heelijck aen hem blyven, fonder dat men yets fai preten- deren op foodanige goederen, uyt kracht van eenige an- dere Artijckelen van dit tegen woord igh verdragh.
DcDeclaratie van deKeyfer,en van't Rijck fai met der daei geprocureert en bevordert worden, gelijck in 't yo en f I Artijckei gefeght is, gevende twee Maenden ten re- gard van de Keyfer, en em laer ten regard van 't Rijck.
Men bewillight het (ii Artijckei in dier voegen, ge- lijck het leftegefchriftden 24 Mey verklaert. Van geiijcken het 1S4 Artijckei. Men verklaert op het Artijckei in conformiteyt van d'iintwoordt, van Bra^/gekomen , dat, volgensd'in- jiout van de voorgaende Treves geen Fortificatiën ende Veftingen weer overgelevert fullcn worden. Gedaen tot Münfter,dea7 Mey 1646. Wasgetfcckent j ElCondtde T^tJieranda, Vray lofefh Archip j de Cambray, A, Brua.
op ürrlilafrbfη bic bnn brfc» ^taci al^ bolat ;
SUr Ie dernier efcrit des Seigneurs Ambaffadeurs Ex- traordinaires & Plenipotcntiaresdu Roy d'Efpagnc delivré Ie τη May Ι(ί4(ί. difent les Ambaffadeurs Ex ^ïordinaires & Plenipotcntiairesdes Seigneu-s les Eftüts Generaux d'accepter la Declaration decifoire & Cathc- gonque, faitepar ledit efcrit iur les articles propofcz.
fet toucbant aucunes pofitions & alleguations fur divers ü'ri· ^PPofées audit efcrit, fe confient I'intention deldxtsheigneursAmbaiTadeuts&PIenipotentiaireseftre conforrne à Ia leur, qu'elles feront laiiïée hors les articles ü & eniceluy feramistantfeulementcequi
elt, OU fera accordé des chofes mefmes.
tt notatnment que Ie 13 article cft accordé ainfi qu'il eit pofe dans les articles delivrcs, puis qu'au contecu du- Qit efcrit les raiions y appartcnants font jccepiées. |
Finalement qu'au 6f. article fera cxprimé què les reve- nusduChafteaudeiwi^, öctousautrcsdroits, appar- tenances & dependances rcviendront Scdemeurerontau Compte de Flodrof proprietaire fans aucuü mo-
iette ny empeichement.
£t que tout cela eftant declaré conformement au* droites intentions des deux parties en tels termes fera & devra eftre inferée & eïp imé dans les articles.
Deplus declarent lesdits Ambaffidcurs & Plenipoten- tiaires comme au commencement&enlafuitteilsonc fait, que fatisfjftion fera donnée conjoindtement àia Francefoubairrans qu'su pluftnft elle ioit donnée puur faire conjoindlement k conclufion & prevenir par icelle plus grande effufion defang. Fait à Munfterlc 30 May 16^6.
OP het Me gefchriftder Heeren ExtraordinaireAnl- bafladeurs en Plenipotentiariflen des Koninghs van Spangien,geleveftden27 Mey lö^tf.feggehd'Ex- traordinaire AmbaiTadeurs en Volmachtighden der Hee- ren Staten Generaci datzy de deciforeen Cathegorifche Declaratie aennemen, die gedaen is door het gefeyde gefchrift op de voorgeftelde Artijckelen.
Ende aengaende eenige pofitiinenallegatienop ver- fcheyde Artijckelen, in't gefeyde gefchrift geappofeert en by-geftelt, de gefeyde Heeren Ambafladeurs en Vol- machtighden vertrouwen dat d'imentic daer af met de hunne gelijck is, dat zy gelaeten fullen worden buyten d'Artijckelen van 'tTraflaet; en daer in fai alleenlijck geftelt worden 't geen van de dingen is, ofdaei van ver- accordeert fai zijn.
£nde infonderheyt dat 13 Artijckei veraccordeert is gelijck hetin de geleverde Artijckelen geftelt is, dewijl in d'inhout van 'tgefcyde gefchrift de redenen j daer toe behoorende, aengenomenzijn.
Eyndeliick, dat in 't öy Artijckei ge-exprimeert en uytgedruckt fai worden dat d'inkomften van 't Kafteel van Leuth, en alle andere rechten , appartenantien eöde dependentien weer fullen komen en blyven aen deGraef van Flodrof, als proprietare en eygenaer, fonder eenigh moleft of verhinderingh.
In de Artijckelen fai ingevoegtcn uyrgcdrukt worden dat dit allee verklaert wort conform d'oprechte intentien van weerzijden.
Wyders, de gefeyde Ambafladeurs en Volmachtigh- den verklaren noch, gelijck zy oock in 't begin > en in 't gevolgh gedaen hebben, dat men conjoinöelijck fatis- fadlieaen Vranckrijckfai geven , wenichendedatzy op 'tfpoedighfte gegeven wort, omgefamentlijck de con- clufie te maccken , en daer door grooter bloetftortingh te voorkomen. Gedaen totMunfter, den 3odaghvaQ
Mey 16^6. «
<©cï^eftct#Iciiipotentfarffcn fcÖ:cbfn onHrciuffcBcrt itccatibdtjch en brgcicDEn/ olfoo Dc ttucc nrticuirn tacc» hfnOe De Commcccie in Ooft- cn Weftindien üi ©ctds bec If flleben toarcn Qelfc!)t iipt ö'inflruttie; bic nbolgc n^ nu oocft uptDeriaciöciilfn; DatljarcDirnaenBacHDc moEöt toctöcn tocgcfonDm fap cnöc rcfolurfe.
^cn cfiicnbc rnbE IlSap Ijrbbrn Dr ì|)fcrrn ^fafcn ban ©clDccIanDt bfflofi inflontic tc boen otn te bEchc!)« Qcn tot 4!lun|ïei; be confoliOatic ban 't Overquartier ban (Scibctianbt : toacc op arn be i^rcrcn ^lentpotcn· tiairifcn gclad/ oin fulcj: bp be ^jjaenfcöe té bcb0?bc3 ccn Docft t'Dbtintwn ; boei) tuiert Dacc bp seborflijt bcfc cfanfulc: In defen morgen verftande nochtans, datdc Negociatie tot rufte binnen de voorn. Stadt Munfier aengeftelt, door de voornoemde iuften uë ende verfoeck niet en foude mogen werden gcretardeert,oft dat de faec- ke van de Negociatie ten principale in het minile daer aen niet foude mogen gebonden worden, br^foilöebe meccgemdbc i^ccccnöaEC I^o: IBoa; ®Ifnipotfntiari= fen ten SooflDIlen turcbrn orcc commanbre ct/ bat fp bcfe ceficictie met alle ciccumfpettie enbc bc!r|it foube Ijcbb^n te nienaseten.
© e ^paenfcije ^t fp batfe fee re te fiennijJ ban btfc claif fule tjabben / of batfe in bec bacöt adatïigt toatf η ban: tegen t'opiniaflcctcn/örbben bacc nopt In bjfUen trcben. fCIIe gf poincten/ban uptgcitomen bot banbe Ooil-m |
-ocr page 247-
240 Tweede deel ^ van d
Weft-Indien, fattipt Èfilt ban Meyerie of Itioöificatie op Ijet pacft Dcc (©ccfidijdiljrpt/ met Dc ^pacnfcöe QcaC. jufieect jgnöc/ f Docï) fccccr c ftjch Heinf nagecrt licnöc tot Dat Det oerniEnbrat pouboic foiiDe 5ijn aciv Otïionicn: foo ig nocljtaii^ tee hcnnifle bati öe jFcan. fcöcBfRomen Datccn &cariact vel quafiöan'c feventig articulen toa^ aemarciu ehöe bp ceiiiac öan bie ftaii Dcs fcn ^tact ofteccfifnt. Haec jasog. blpbcnbc bup= ten perfecte ftenni^ ban 't gefnc gcaöjtipccrt / Ueraecoj? bcect of fleöaeti üjaji /. fcöjeben om bolhomrn becicDt ; toaec op De teeren ^nibaflaöeucjS gebbcn gcantiuoojöt in foo gniccade tccmen (taant foolongliïjet^oubotc upt ^paigncn niet aenquatn foo toag alUc^ b?Mcy teioo^) bat Ijaerc igo. jBBog. Den 13ηηρ fc{)?et)cn aen Defelüe/ öat fp tnet tjet t)00?n. generaci ende duyfter bericht, coeen conter.temcnt en namen/ maec Dat bcfelbe cp p?e(Teli)cIl bcgcerDen pertinent ende klaer becicfit ban olie 't fli ^ne alOarc tuffcften Bun enbc De ^paenfcöe on= bcrI(n|rctjLT enöe toebcr obec toa^ gcpalfeect / ai^ oocfi booi ïjet toeïiomcnDc ban alle'tgeene ban tfjöt tot ttjDt tuffcljen Dun enöe De g»paenfcijc fucceffibe oUec enbe tocDcc obet fouQe paffecen (n tjet (ïuctt ban bc ^egotia· tic ; cnDe öat fp boo?t^ fouDen bolgcn fiet n? acticul ban bccfclbec inflcuctie ; temeerDct/ om battectBaeCi fcijijncldclte ceDenrn toacccn / öat De ^paenfctjei alle^ communiccecöen / bacc fp Ijct goeDt-bi>iDen ; tuacc upt of anöccfjnt^ anöcre/ buptenDefe^taetofSegecinge ban Dien toefcnDe / toiflcn na te fcggen / alle 't fleene al= bacr paffeccbc/ enDe Ijaec i?o. jaiog. niet of toepnigfj.
^e lüoningljt. jFcanfe tot m^unfÏec ftebben in ^unio Cfcontinneect te hlacgfjcn Dat öie ban Defen ^taet fiaec Λ3η0ΓΐίπΒ0 tefeccfiaDDcngeabaneeert: DatDe^paen^ flöf nu nift aenfocljten: aï^ Daec genoeg jönDe met Die ban bcfcn ^tact / fo fp mcenDen geOaen te gebben.
i^eecenf^ranfctje toonben am Die ban Defen^toet bjicbin ban ï^obe ontfangen / melDenöe anDece b?ieben ban Pennoranda gcinteccipleect ; Daec in Dp ftöjeefalle^ met De J^eerenibtaetfcbeteBebbenBeaDjufieeïti enDe öat öp npt i&paignen toa^ bectoacBtinöe (bolgen^ acte) binnen be jiBamt ban üuniu^ niet alleen iiet nieuto ge^ teD?e|fccEt ©caiboic : mact ootU De^ ÏJoningi)^ öatlfica^ tie op Bet gcaDjulleecDe ; Dat fulocaengcfiomenjó'nDE öjieof bicc banOe^&taetfcpepenipatentiatifenfouDcn ban .fföunfiec bcctcecfien inDcanöecelJiobincien (p?®. fupponcte enDe Dat Hollaodt gort senoegl) tua^) om in öcfelbe oocli fmeec&cli)clt te'niaccAen toattec geDaen laa^ / enöe alle^ tot flupiinge ban een pajticuliec ®cac· taet te Dicisecen : fonbec af te toadjten tot Bat ooch Vranckrijck, acngacnDe fjaec intcreffen/ fatig'factif Rce= gen. 35at am Defe oojfalte De^paenfcöe geljeelbecltoeït toaten : item ( Dat eenige ban De ^taetfcgc i^eecen pie^ Mipotcntiacifen toacten gelaceli Dp De^paenfcfieenbe betfcecficct/ Dat ftet ^taetfcBe ïegec fouDfteBelOe oacn ; maec (lil bipben liggen fonDec pet^ te Doen : bat De iipaenfclje öafc öaec op becIatenDe/ fouöen alle macBt bp een tcecfien enbc alleen op Dc jpcanfcljc paflen. i^oogljaeOacöte geeten jpcanfelje betfocftten öaec op toctiilacingöban bic ban Defen Ï&raet/enDe öat niemant ban Dc felbe mocöt uptMunfter bertcecften na Den Hage OfnaöeJ^JObintien; uytvreefe,fepDenfp/ dat de Po- palace haet foude mogen ontfetten ende commoveren, ende, tegen de meeninge van de Heeren Plenipotentia- rifen, den fel ven Handelingh uytde handen trcckcn.
fepDennocBmcec poinctente fitllen booiflellen/ raaec boo; en aleec öaec toe te Itomen / becfoc^ten bechlactng op bet boo;oaenbe. üacc tuiece geanttnoou ban inegen öie ban,befen 5»taet Dat fp ban opgemelOe gcinteccia pieecDe bjiebcn nocB ban öcn inljouDt enöe gebolge ban Dien niet toifïen / ölcw- bolgeng alle 't felbe ontRenöen / öat (V niet bonDen gelooben öat een aggceatie fouöe fìo· men op een €cactaet öat niet toa^ geflooten ; enöe öaec ban noch eflêntiele poincten open (lonDen 4 öaec op fp felf^ nocB niet toacen gela({. ^at fp / al^ Bet ^oaboic fouöe geltomen ;Bn/fouöen boojt bolgcn Bace inflcuctie;
biel öe ^paenfcBe Baböen oebjaegBt / toanneec fp Qlle^ toefionDen teat Öie t»n öefen ^taet Baööen gep;a> poneect / of Dat fp met Öe j&paenftiie fouöen toillen epactfiupten; öaecop^ Baööen geantbpoojt/ neen: tot een tetcUm twn Mcr fp (geIijcRömi@(ecen |
fcanfcBe behcnt op Der f rnnfcöc ammatiinnh tjaisöfnfiilOff^iicn/ rnbc nocljfionDcn: Datfptotbrt. fcDtpben ceiifcti IjaDDcn bcclilactt norDc coicffponDcmi, nift ©janchtijcli te fuilcn cnDe niöctcn IjouDcn : bat fa bolgen^ Dien ban tijbt tot njöt Ijabbcn öilcpjnctÈm l^cetcn JFranfctje gcccmmnnicrerr, ©acciittffpötinj, ItoningBl-^canfe oocFt aDWj^ banl^obc tr Bcbbtn bat ij» ^ paenftBebrtliiatrt of Qfbantrcct batDtn/bat bc jgtr. cenigDe |D?obincien Bate nirt bci'DiC aen Dr i^ranfcijEini tccf jïcn bfcbonbtn tjiclDcn alp in ^rbcrlant/ Dacr noEfi= tan^/fcpDenfp/ DciScactatmban't jacc 1034.. ni 1035. oenfcalljcli giugcn cnDe beljclgDcn alle ö'intcfjit^
ban ©jancUcijcli ; öaccopberfcicötcnfpmctgcootein, (iantie De conDc bccfilarlncB ban Die ban Defen ^tact/ of fp alleen Docfttcn te bipben bp Dc JJiDcriantfcijcintc. ccflen / of Dat fp ooiB aen ©janciicijcli kuilDcn gimran, Dfccn Baec ConQueflcn in ^paigncn / Cafal/ ^inttol/ Cetaloigncn/ etc. #acc toicct geanttoooit ; Dat bic ijm Defen ^taet tnacen gcftcmen tot Munfter om te ijanbc-
Icn met Deil^ccccn^pacnfcBc: Dat tot Dien cpnbeentié om Defclbe ilanbeliiigB te cegulcrcn tba^ met Dc ëtccm fcanfcBe te boo? gemaccfit Bet fficartact ban iioEt i(i44..'t^elbc BaDDcn fp geboloBt enöefoiiDcn'tiDpDÉrS bolgen, ^nöitnDcc nu mocBtboo?ftomencenigï)0ebal öie in't felbe Ccactaet niet tuasS DupDelBcit uptgcbjucRt/ enDe intccp^tatie ban nooDrn BaD : bat fp öaec op fou« Den becfoecBen cnDe bcctoacBtcn lafl ban Baec #0. lEo banöetoflche fulcjc DcpcnöcccDe. 33e#c£cenfranfche ceplicecenDe toonDcnBaccebcnongeüulDigB; fep^nln ö'ontfangen anttooojDt niet te Bonnen aequiefctctn· maec allei te fullen fcBipbcn aen Den fóoningB ooch am Den ileec iimbafTabcuc laThuiiierie, om tc Blagcnam Bate ©0. ilo. banöetotlcfiefoo fp niet ontfangen tatt< gocijcft gctoenfcöt anttooojt/foo bctfilnccDen fp tefuUm ban Munfter bcctctcften/ en alfe^ laten fiaen foo 't βοή» öe. (ffiDocB Boopten ban De ïleecen ^tattfcBe naebetfit- fcBept enDe contcntement; enDe gaben Den felben tijtoni Baec te beöenchcn. 3@acc op fp fc^öcn Dat öe gemaccbte iCcactatcn continueetöcn becfeBcpDen poincten enbcec ticulen/ enöe Öat fp Dcfclbe fouDen uacficn. «enDeept» lijcB toeDecgebjaegt Sö'nöe of fp oocit eenige öaelitcii na Den Hage of nae öe^jobincientefepnDen/ fepbentit geene affenöingB al^ nocB te Bcbbcn gcrefolbeert.
v©p Defe manicc (Jjn tDcDeejfjt^ DeÜceccnPcnipiy tcntiacifcn ban clcB anöct gcfcBcpDen: enöe i^ febcctfcct aengetoaffen De jaloufie/ rnbc onbecnoegtBept/aifoobat οοφ öe ^tact bec Jici-ceniBBDe.iacberlanDcngcno# faem gcbeelt toietbt in ttoccDeclcp gcflntBeDen. Stinge toillenöeoatmcn biindeiingh enöe pr^cifelijck fouöe 6lp- bcn bp De STractaten cube fooal^Dc^ecten^tanfcüe öieoepliccccDcn ; aftoacBtcnDctotDat30?anchct)chlJoI= Bomen fati^factie fouDe {jebbcn ontfangen foo booj i)fl£i; al^ booj Baec «ScaïlicecDe : anDece tee contcatic ^ ftaenöe Dat Defe ^tact nfct berbrc aen ©janclttpO'^ BouDcn toa^ alsS noopcilDe De fatisfatìie in Ncderlandt; gecnfïn^ aen buyten intereften, of aen (©cailieecbetjaii ©?ancBr0cft Daec ban geen nicntie toa^ inöc taten.
Cnöc alfoo men alie Dagen in t gemoct faöB B't 5^ouboic upt ^paignen ; foo bertnacnDen De tcntn
ifimbaffaDcHi;^ ban Defen ^tact cnDe becfocBten gatte
üo. HS03. itecatibelöch om naccbtc lafl / acngaetiDciii Commcccicn in Ooft-enöe Weft-lndien,baccbantK
©ccgaOecingB gecefccccct toojDrubc/foo ïjcbbenbei^ een ban Zeelandt tefDccBcfticBscucgeettBctwaw'" actihel om tot ampliatie ör^ ffiractact^ ban 't Jacc 1% bp be üeeten f ranfcBe upt ti ttccchen ; fulcp bp cyppf öen Üecccn ©icnipotentiacifcn toeötc i^ acngcfcöJcW.
<®nDcc(uffcBen quamfcBiöbcn^banDen Maiquisde Caftel-Rodrigo, ban Den gumj upt Bruirei bfltfitt flcbcljcceit ïJouboic upt ^paiaaentoa^acngcftomtn. gjulej; toiecDt Daec na upt JilSunficc scronficmccct : m öat Öe<i5jacfban PennerandeDoo?{9n^ectetari^"" 30 gunö acn De ïleccfnê'tactfcBe'tfelbcöaWif'etffl toeten : gelgch öan oocft öe i^eec Bmn een Dee «oniW· ^paenfcBe UmbaflTaöcuci ben 3 ^ulj) quam in pfrfow aen Die ban öefen ;&taet bcctooncn Bet gcmclDef ouöf® in<0ciginall geDatecctDen7 3unp: feggenOetcfwlE? öafc ban öwn f£i)?ööen«He€opijeBpalleö?ife«if
jepet»' |
-ocr page 248-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7
feoecnfcüe ?lniBa|faDcur^ onbectcftcni: oelijcft aefcfiiet irt nofh Dien aüonötaen Öe J^eercn ^taetfcljc ^fiinbafTa»
öcucöacöifliÖti^; iijtiDeljctfclfOefoal^Dft naemael^ ^Lrtn£t€ractactban©?fi)E sBeficIt cnDe fiiec nocc
©iti>OHüoiclicctoECfttEiiJ afle bie tot een fpoeWgö hffliipt ócc ©?cDc / foo öicc al^ inbEf^paenfcBc jScbec» janocnoljftii^iiiiiccnacoote blpbtfiliap; al^ ten bafis riiDcfunöflinfnt toarcop men nu bafic ftoope fcbepte bat Dc ©Jföf foHbe toccbcn opaöetimmett gflijcftna- niaclé Dcffbi" - maec öcn anbece gaf {jtt totpnicö coiiccnttntrnt. ©c $to : jFranfcDc?llmba(Tabtuc la Tuil- lerie OrDf Den ? !Juli) aen ben iccc Cats cnbf öen 6 auli) eeiiDmilKCöanScreveishoeck hlacBtrn. I. ©an bat mtn niet cac-lictbe Catfjolijclic tot Huift ; bdgengÖrt iCtactactüon't^acciösf. fieaffcbc fcfljifteiieftccefo- [utiernbeUcci^lacinabatinbe ^tebcn bternen befe imcfoubeboinncn/ men be liootnfcbe Cat^ioItjcKeO^ linif fouOf'^Ci^"· α. ^00 ijeeft ijp oöeccpcteect alle bc IilflCötiöcpjopooflcn/Dic/al^ljiectEüao? aefcpti^/ be gccrcnfcanfcljeaenbei&taEtfcöe/ o\jéc 'cadvanceren van de geadjufteerde cnde by een jgc getekende j artlcu- len waren onlangs gedaen. 23rflCCCbe Categocifte toct=
iilacinBÖoebccce men bctponttetoillcnflacanbecenbc franfcDe fntccElïen. aPaec mcbe toog DP na 25?eba (al· toaccoocft toaccn haer Hoochcden meteen notabel aen= tal gecommitteerben ban ijacc ©ο. J©o. om te belibcces ten op Öet Itucft ban bc Catnpaigne : 't toelclt Boel enbe lengDfacni = goetoel lìti) fcgeen te pjxfcntcten cm gtoot abantase / enbe fingulifce appatentie om Antwerpen te getoinncn. Vranckrijck fejf ucgeecbc bat fcct / f nöc UiecDenbc ban öcfec spùe Ql|cp?oponcert tüjce boojncnie Ouarictjeben / 't ecne ban bat men oeeti bolcb gljcnoffllj Ö^bbe. 't ^nbec batraen tn Ijet pointtban iSriiflic niet foiibe Bonnen aen ©janc&tgcft contentes ment boen ; foo f^ tot bolboeninaö ban 't eerfta enbe tot inoöificatie ban öct ttoecbe aemait&t/ enbe ben 11 Julg gcflootc» nabolacnbe liicactact :
La Reyne defirant lefmoigner à Voftre Alteffe & a Mifli. les Eftats l'ifFedtion qu'ellc leur porte, fa Majefié a crea ne Ia pouvoir faire paroiilrc dai^s un fnjet plus avantageux , qu'cn oiFrent de leur prefter trois mille Chevtiux > fêi^rdix jours, pour Executer quel- queentreprifede tres-grandeconfiderition, àcondition φΐβ Ie pafTïge desdits %ooocheveux foit cfconc par les trouppes de Meff. les Eftats, felon Ie lleu, qui ferajugéà propos, cotnmeaufly à leur retour, &qu'spresleprife de la place, qui fera attaquée par Voftre Alteffe, Meff les Eftats preftcront a 1'armée dc fa Majefté trois mille iemmesdi pied, afin qu'eftantfortifiécdeccfecoursclie puiffe entreprendre de ton cofté quelque chofe de grand &avantageux aubiende lacaufècommune. SaMajefté demande avec inftance à Voftre Alteffe δε à Meff. les Eftats que l'txercice de laKeligionCatholique loit con(er vée libre dans la place qui fera prile; ne pouvanc fans blefler ia confcience donner un iecours de fes propres forces pour une Conquefte ou J'cxercice de la Religion Catko- //'?«( ioitdcftruite. Sa Majefté efpereque Voftre Alteffe & MeiTieurs les Eftats accordent cét article à fes prieres, & c'eft ce qu'elle m'acornrnendc de luy faire entendre pjrticulieretnentdeia part. Faità Bieda ce αχ de luin figne d'Eftrades.
De Koningin, begeercndeaen uw Hoogheyc, en aen mijn Heeren de Staren te betuygen d'affeótie engeuegentheyt, die fy hen toedraeght, beefc gelooft hacr niit in een vorderlijcker fubjeö: tc konnen doen blijckcn , dan met hen aen te bieden van hen drit d*yjm Ïaerden voer thien dagen tc lecnen, om eeoige aetillagh ran groot belangh uyt te voeren, op vootw&et- de dat de piffagie der gefeyde drie duyfent Taerde» gecon- y^yeert en gcleyt fai worden door de troepen van.mijn neeren de Staten, naerdeplaets > diedienftigh geoor- oeelt fai worden, gciijck oock inhunweer-keeringh, en dat na de veroveringh van de plaetï, die dooruw «oogheyt aengetaft fel worden , mijn Heeren de Staten aen t Heyr van haer Majcfteyt fullen lenen drie duyfent «wsnroii wi, opdatzynact dele byftant veifteféltt, |
van haer zyde oock yets groot en vorderKjck migh aen- vangen, tot welftaot van ^semeene faeck. HaerMa- jefteyt verfoeckt met inftWtie aen uw Hoogheyt, en aen mijn Heeren de Staten dat d'oeffmingh van de Catha- lijcke Religie vry geconfer veert xy in de plaets, die gene· men fai werden ; niet konnende, fonder haer geweten te quetfen, een fecours van haer eyge Heyrkrachten ge- ven , tot een conquefte , daer d'oeffeningh van de Ca- tholijcke Religie verdelght fa! worden. Hare Majcfteyt verhoopt dat uw Hoogheyt, en mijn Heeren de Staten dit Artijckel op haer gebeden fullen toeftaen; en dit is 't geen, dat zy my bevolen heeft particulierlijck van ha- rent wegen aen hem te doen verftaen. Gedaen te Breda » defeix.Junius. Getelicntii'£j?rfli/ei.
?Pacc op toccbt bp rnbcbej^ecceneebepiia teecbe ban gare Jilùo. ben 29 grgeben bit ttoee-IebigöanttDooit.
QOn Alteffe & les Deputes de Meffieurs les Eftats Ge- 0"eraux acceptant avec bien humble remerciement de 1'offi-e dupreftdes ^oooChevauxpour dix jours qui leuraeftéfaite de la part de fa Majefté & fon Alteffe Royale-pour txtcwfii u» tntreprife de gréndiffime impar- tant* ; mais puur la rendte plus tacile & feure fon Alceftë & les Deputes fusdits propofent & prient^fa Majefté & fon Altefle Royale qu'il leur plaife outre les 3000 Cke· vaux prefter trois mil hammes de pkd , & Ie paiTage de ces trouppes tant a cheval qu'a pied 1'era cfcorte par les troup- pes de Meflieurs les Eftats felon Ie licu qui fera jugéà propos, Gomme auflfy a leur retour: a condition qu'apree
la prifc de la place qui fera attaquée Meifieurs les Eftats prefteront pour melme temps & condition à l'armée de {iiAA]eQ.étrcìs mil hommes de pied, Gomme fon Alteffe Royale defire. Faità Brada ce 29 de luin.
Son Alteffe & les Deputez de Meflìeurs lei Eftats Ge- neraux dos Provinces Unies des pais Bas, ayans ven Is demande a eux faite aveq inftance par le Seig. tPEfirades de la part de fa Majefté que l'ExercicedeUReligimCd- iiiiitfw foit confervée libre dans la pUcc qui fera prife, en fuccedant l'Execution, dont on eft convenu cejours- d'huy, declarent quUls rtmetteet Ie fusdit peint à Mef- fiewsltsEfiets,ge»eraux/Msdits. Fait a Breda Ie 29 dcjain.
SYn Hoogheyt. en de Gedeputeerden Tan mijn Hee- ren de Staten Generael, met ootmoedige bedanc- kingh aennemende dc prefentatie van drie duyfent Paerden voor thien dagen, die hen van wegen haer Ma- jefteyt, en haer Konmghlijcke Hoogheyt gedaen is, om een feer grotte aenfltg uyt te voeren. Maer om haer lich- ter en fekerder tc maken, foo proponeren en bidden fyn Hoogheyt en de voornoemde Heeren Gedeputeer- den haer Majcfteyt en haer KonincklijckeHoogheyt, dat het hen belieft, boven de drie duyfent TaerJen, drie duyfent mannen te voet te Icenen : en de paffagi» van defe troepen, foo te voet als te paert, fal door de troupen der Heeren Staten geleyt worden naer dc plaets, die ëien- ftigh geoordeelt fal worden , gelijckoock in hun weer- keeringh : op conditie dat, na de veroveringh van de plaets, die aengetaft fal worden, mijn Heeren de Sta* ten voor een felve tijt, cnop gelijcke conditiën lenen lullen aen't Heyr van hare Majefteyt drie duyfent man- nen te voet, geiijckhaerKoninghlijcke Hoogheyt be- geert. Gedaen te Breda, deleap. vanjunius.
Sijn Hoogheyt, en de Gedeputeerden van mijn Hc«r ren de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, gefienhebbende het verfocck, inftantelijck acnhenge^ daen door de Heer d''Eprades van wegen hare Majeft^t» dat d'i (fftmngh van de. Cttihelijcke Religie vry gcconier- veertzy in de plaets, die gewonnen lal worden, verkla- ren dat, indien d'uytvoeringhgelijckt, daer in men he- den verdragen is, fi ket voorgenoemde puntfttUea ten fnijm Heerert de Staten Generaalvoorgeneemt. Gedaen te Bredaj dena^.van Junius.
^ulcjL-acnöm i^rrtogh %an ©jlfanji getappojieett 3Ön/l)ecft öe fr toe brtii· Oen Copitcyn Öf inonb toibetom jaten bethlaccn 't gunt üoiglit ;
SO η Alteffe Royale ayaot veu la propofition de Vo- ftre Alteffe & celle de Mcfficurs '
lc< Deputes s'eft: refolu ' |
-ocr page 249-
255· Tweede Deel, van de
retolu dé luy donner !e fecours qu'ils demandent de jóDa. Chevaux é- 3000. ho^es depied: pourveu que Voltre Altefle & Medicurs ItìffEftats luy donnent un ef- crit par lequel ils affeurent & promettentque l'Exenice de la Re/iport Catholique rtfira libre datislafUcequiJèraat- commc il l ult accordc en la Villede ,
&cotnmeMclfieurslesEftatsGeneraux & Voftre Al- tefléy oncconfencyencetetnps pourquelques confide- rations, fon Altefle Royalle croit qu'elks ne pcuvent pas eflrc plus jufte, que-les prieres de la Reyne& les irennes : nepouvans en confdencejoindre dcs troupes defa Majeftépourdeftiuirel'exercicede la Religicn Ca- iholifue. Aquoyfon Aiteile adjoufte, que i'obJigaiion yeft touteentieredelapartde Meifieurslcs Eftats parie traiitédel'an oueft àk^ueles placesdupartagede
mesdtts Seig. les Eftats eftens prife , ou j laìrra fexercice delaReligimCatholi^uelibre, Encasque Voftre Altefle & Meli, les Ettats accordenc cc qu'cit porcé cydeflus pour la Rehgion, ion Alteflem'acomtnendéd'aiieurer Voftre Altefle qu'jl fera tenir precifement fur le Canal de Bruges au jour &lieu nomme par Voftre Altefle les qooo. Chevaux hommes de pied protnis. Mais en
Gas de refus de cét arride de la Relïgiow, ded are ne pou- voirprefterlesdites troupes. Son Altefle Royalle m'a de sluscommendéd'afleurer Voftre Altefle qu'il fadlitera c deflein de Mefl". les Eftats, & ceux de Voftre Altefle par une puiflantc diverfion> foie devant l'Efcaulc, ou ducoftedelamer, ou le Marquis de Carracene eft allé avec 6000. hommes. Lamboy & le Marquis de Leede font aufly aux environs de Tpur^ay Se J'Jfie avec fixmil hommes i Le Due de Loreyne6r Lam boy font fur le pe- tit Efcault. De forte que comme fon Altefle à tous les Ennemis far les bras, elle prie Volìre Altefle & Mef- fieurs les Eftats Generaux de femettre en Campagne & entreprendre quelque chofe de Confiderable dans une Conjuntlure ii importante , efperanc cette preuve de ieurfincerité, 8cdeleuraflFca;ion. Son Altefle Royalle j'eft extremement eftonné de ce qu'il eft public en toute l'armée Ennemie , qu'il doit attacquer Bruges avec Voftre Altefl'e : eftanta bien informes qu'a on
leve des gens de guerre, &qu'ilya des pontons jett és, pour faire, faire paflage fur Ie Canal, en cas que les ponts foyent rompus , ce qui eftonne fon Altefle Roya- le, eftdevoirquelefecrecn'eftpasobfervéen un affai- re de tant d'Ìmportance,& de 1« que les les Ennemis peu- venttirer un fi notableavantage, en desfaifant quelques unes de nos trouppes detafchées : dont ladite Akefle Royalle a voulu donner advys a Voftre Altefle pour y apportar, s'il fepeut, quelquc remede ; fait à Breda le4. de juillet figné, Remond.
SYn Koninghlijcke Hoogheyt, depropofitie van uw Hoogfaeyt, en die van mijn Heeren de Gedepu- teerden geficn hebbende, heeft btfloten aen hem de byftant van drie duyfent Paerdev, en van drie duyfent man- nen te voet te fendei), op voorwaerde dat uw Hoogheyt, en mi|n Heeren de Staten aen hem een gcfchrift geven, door 't welck zy verfekeren en beloven dat d'oeffettingh •van de Catholijcke Relig,tevry fai bleven in deflaets, die aengetafi fai worden, gelijck in de btadt van Maeftricht toegeftaen wiert, en geiijck mijn Heeren de Staten Ge- nerael, en uw Hoogheyt daer in bewillight hebben in defetijt )Om eenige in Gchten, die, geiijck fijn Koningh- lijcke Hoogheyt gelooft, nietgerechtiger konnen fijn, dan de gebeden van de Koningin en van hem j niet kon- rende in Confcientie de troepen van fijn Majeiieyt fich fay anderen conjungeren , omd'oelïèningh van de Ca- tMi/ch Religie ce verdelgen. Daer fyn Hoogheyt noch byvocghc dat d'obligatiedacr toe geheel en volkomenis van wegen de Heeren Staten, door het Traftaec van 't Jaer 1635. daergefeght is de plaetfen , onder de
dtelmgh van myn gefiyde Heeren de Statenftaende, d'oeffe- mnghiian de Catholytke Religie vryjal laten. Ingeval dat uw Hoogheyt en mijn Heeren de Staten accorderen hier boven voor de Religie verdragen is , foo heeft fyn Ko- ninghlijcke Hoogheyt my bevolen aen uw Hoogheyt te verfekeren dat hy precifelijck op de vaert van Brugge, ia dedsghenplaets, daer uw Hoogheyt geftelt, de be- loofde drie duyfent Paerdcn, en de dri^ duyfent man- nen te voet, fai doen houden. Maer incasvanweygci |
rirgh van dit Artijckel der Religie verklaert hy dat hy dg gefeyde troepen niet kan leenen. Sijn Koninghlijcke Hoogheyt heeft oockaen my bevo'en uw Hoogheyt te verfekeren dat hy het deflein van mijn Heeren de Staten, en de voornemens van uw Hoogheyt fai facilitcren, en helpen bevorderen door een machtige diverfie, 'tzy njer de Schelde, of naer de Zeekant, daer de Marck-giaef van Cariacene, met ƒ« duyfent mannen getrockenis. Lamboy en de Marck-gratf van Leede zyn oock om- trent Doornïck en Rijjfel, met fes duyfent mannen. De Hartogh van Lottenng^ η tn Lamboy ayn opdekkyne Schelde ; Jn voegen dat , dewijl fyn Hoogheyt al de Vyanden op fyn hals heeft, hy mijn Heeren de Staten Generaci, en uw Hoogheyt bid fieli te Velt te begeven, en in foo important een conjunöurcyctsconfiderabel byder hant te nemen, verhopende dit bewys van huo oprechtigheyt en genegentheyt. Syn Koninghlijcke Hoogheyt is boven mate verbaeft van dat in 't geheele Heyr der Vyanden ruc^tbaer is dat hy mee uw Hoog· heyt Brugge aentaften fai ; wel informeert Zynde dat men te Slujs Krijghfvolck we/ft, en dat men bruggen mee fai voeren , om over de vaert te geraken , in geval de brug- gen daer af gebroocken 2,yn. 't Geen, 't welck fyn Ko- ninghlijcke Hoogheyt verwondert, is te fien dat in een faeck van foo groot beiangh het fecreet niet behorelijck bewaert wordt , van 'c welck onfe Vyanden foo aen- merckelijck een voordeel konnen trecken, verflaende eenige van onfe troepen, die.van d'anderen afgtfchcy- den zyn. Daer af fyn gefeyde Koninghlijcke Hoogheyt heeft willen advys geven , om , indien het mogelijck is, eenige remedie daer tegen te doen. Gedaen teBred»,de vierde van lulius 164.6.
Wasgetekent
Remmd.
Denise Delibcratü Daec op seccfolbccct
bolflDi.
SOn Altefle & les Deputez de Meflieurs les Eftats Generaux des Provinces Unies despays Baspromet- tent au Roy Tres chreftien & à la Reync Regente fa Mere, que la Ville d'Anvers venant à tomber entre leurs mains, ils y lairront l'ExercicedelaBf/z^wwCi- tkoli^ue, Apoflolique, é" Romaine. fiire é" futUque, Fait àBredaceii luillet 1646. figné F.H.deNaffauw,Oi· derick van Linden. WiUem van Linteho, Bouehorfl, Ruyfib, A.Bieker, V.Uerherts. G.-van ^othergen , JeandeRu. de, l. d'Andrée , J. van TJfelmuyden, G. van Santen, hc· cordeavccl'originaleftoic figoé
Buygens.
SYn Hoogheyt, en de Gedeputeerden van de Hee- ren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden beloven aen dc Chriftelijckfte Koningh, en aen de Regente Koningin fyn Moeder, dat, indien defladt Antiuerpen in hun handen komt te vallen, Zy daerd'oef· feaìrìgiì ytn de Catholijcke, Apofiolifche en RoomfcheRt- ligie vry en publyckiuWenUKn. Gedaen te Breda , defe 11 van (ulius, i6^6, Getekent F. H. vanNaffannit ΰί· derick van Linden, Willem van Linteloo, Bouzhorfi, Raifcbi A. Bicker, F. Her bert s, G. van Vosbergen , Jan vtm Reede» l, van Andrea, I. van TffUmufde», G. van Santen. Ac- cordeert met hetoriginaeL
Wasgeteeckent
Huygtm,
(Stiocf) ontifc Ïtcncficie cniie Iimitatfebwit)itfc(tiit actpclicl.
lOur explication de cequiaefté convenucejoar- d'huy entre Monfieur delaTuillerie Ambafladew extraordinaire du Roy Tres-chrefliien, aupres 0® Meflieurs les EÖats Generaux des Provinces Uniei d«
pay» |
-ocr page 250-
Nederlandtfche Vredc-handelingti.
. & Monficur d'Eftrades Envoyé par fa Majefté e ÖcMonfieurIePrince d'Orangeaffillédesdepu- "dfMeffeigneursles Eftats fusdits d'autreparC, fur ce '^Vft de l'Exercice libre é" fubitque de la Rehgion Catholi- jpDfloÌiitit & Romatne dans la Ville d'Anvers.il aefte ίί"' jgciafé 5c accordé per ce prefent articleficret, que Lijfes qui pour cé: effec feront laiffees auidits Caiho- rnuesdansIndite Ville<i'yiawri,feronc jufqucsau notn- ί Af aaatre, & icellespropres&fufBiantespourledit Fait à Breda cc ii. dejuillet figné.
TOt verklaringh van 't geen, dat defe dagh verdra- gen is tuilchen mijn Heer de la Tuilleric, Extraor- dinaer Ambaffadeur van de Chriftelijckfte Co- nlneh by mijn Heeren de Staten Gcnerael der Verec- riehiie Nederlanden, en mijn Heer d'Eftrades, door fvn Majefteyt ge ionden, van d'een zyde, en mijn Heer de Pfiace van ()(ange, gcadfifteerc van de Gedeputeer- den der bavengefcyde Heeren Staten van d'aodere zy- de, 'cge·^·!, dat de vrye en openbare oeffeningh van de Catholijcke Afofioüfche en Rootnjche Religie in de Stadt Antwerpen aengaec, is gefeght , verklaert, en verac- cordeert door dit tegenwoordigh/firM/ ylrtijckel, dat de Keicken, die tot defe efFeCl in de Stadt Antverpen aende gefeyde Catholijcken gelaten fullen worden vier in't getal fullenzyn, endieb.quaemen iufSfant tot de geieyde ocffeningh. Gedaeu tc Breda, defe iiJulius, i(!+6.
Was onderteeckenj by den Heer Princeende Gede- puteerde als het voorgaende. Sukx naemacister kennis vandievanHollandtooLk vaiZcelandt gekomen zijn- de , is quilijck opgenomen j eendeels om flc forme (want het was een foorte van Traftaet : 't welck fonder laft niet kondegefchieden) anderdeels om de materie 5 namelijck de Religie. Dicrom die van Zeelandthet hebben gcdefa- voyeert.
lang / al fctect ccnigc tncecTipn Baööe t>'!ïn» fantctie cclracn te fcljefp boo? .macctfcfiont nae'tlluytenaan'topg^m lüeiEraitact /iicccgi»o?D?e otntcbaccnnuBlacnDccm: eciiicU aocft iicöTaüaiHc» tieitooab ορ Bcrge i op Zoom chDê allwc tofït gljes tméajqufeci : om te linlii-n te iPIjilippine Kyt Huift gitiaen biec Coinpaiunicu parröcii fnOe üccl
Sitc.?ocr^omtcöalfntot Levendig m i)rt fcan^ fe» touti tean D?ie Dupfcnt pafcOrn / rnbe Djieöupfentte boet, êipn^oooiifpi WtoosijC^i Kitìan SSfcgenna 'tZa$· ©CH jnDe 16 tea^ met ijet Hfflfc tot Steec- iten ; Daec na tot Loqueren ·. altoafc {jet ccnc eof Dc top^ Ie gelegen ciiöc enbtlljciJ Teemiche, ccn €n|ïf f I boUcii Inttoecpen aen ϋε jl)C{)clit)e Icggcnbe / ingcuomen rnüe tetllout tocDec ücclatcn öccft; foo Dat Jjct bcffcinom Antwerpen td beltgecen geljcElijcU tiecbtuccn : tot gioiv te raiénocgen Dan öe Jfranfcbe: totlcRcctcocpcnoffe^ cour^ ban 600 j. man in'taianbtöan Waesbebjetjcn OIooccniocttDille. ©nbcrtulTcöen toa^ niet alleen telBunficti/ maec
DOch in ben 0aee tulTcgen Die ban Bi
fcn^tactnebupcige ftiacütcenbe bifpute ubccÖEtfluy tenofteyckenen, vetquafi, ban befEbcntigljaCticulcn ban Cccbcp ; al^ ooch obet 't becltlacen ()oe bjpbt Defen fetaet bafl Vna^ acn be Franfchclnterelten:<i2nb6Öie banerlbeclanbtfpccialijch toilben batmenalnocltbe- llQo;bert'infï(lecen op be confolibatie ban 'coverquartier. IDaet: toat naecbec beboicen bie ban befen ^taet bcoen: foobechlaccbcnDegipacnfclje/ bat hebbende ccnsvaft gheftelt het derde artyckel, dat yeder foude houden wat hy hadde (bolflen^ 't febenbe actpchd ban be inHtuciic) fyghefint waren nieteenigh Cafteel of Huys meer over te gheven als wat bedongen ende geadjufteert was. ®e
faccIunalfQo|iaenbe/fo ftm Den «iulöalbieeac&Oi
men be J&cecen ban M^ynertswijck, de Knuyc ende van Nedtrhorft (be ©ecc ban Mathenes alcecbe ftfcc iijnbr) boenöe rappo?t enbe fulcpDaecnain göcfcbiift otolebmnöeal^bolBöt: |
149
acBtecboIflcnbe ©nfr gfnfituctie tot centenfeinrnt bait » JBog. met be ^pienipotcntfattfen ban ^pagnitii Piobifioneljicb bctacint enDe QcaDjuficcct teijrbbtn/- gcltjch Die boojfliflccen bp ugo- jiöo.gclefnicnDetc» gen^ be boojnonnbe inficuctie geconfccerit jQn.
fiÏn alfo tipt be lectiice en ©nfe monbelinge gccemon:» (Iceecbebcbonbent^/ batecniglje poincten ban bclibe:> catiebaecuptfiomentetcfultccen, op De tueltit u ©0. HSog. naecDec ojbcce en cefolntie tot continuatiebec booinoembe enbecganbcling tnet Dc^paenfrge@Icni- potentiacifrn \aat gbcceqniceect ; foo Qeblien b)p De fci> üe ten ftnc boojfs. Ijicc acticulatim boo?ae|idt.
I.
VOoreerft, ülfoo op het derde artyckel raeckendè de Meycrie van s'Hercogenbofch, nae alle xnoghe- lijcke devoiren niet anders hebben kennen obtine- ren, als dat de Souverainiteyt aen den Staet abfolute- lijckghedefereerc, edoch het geeftclijcke ghereferveert is, om een temperament tot wcder-ztjt» contentement ghevonden te worden, daer toe wy niet ghelaft Zijnde ; foo worden u Ho. Mog. verlochc, Ons op 't felve tem- perament fulcx te lalteu > als de felve ten dienfte van den Staet oorbacrlijck en dienftigh iullen houden.
En alfoo ghelijcke redenen militeren ten regarde var» 'c Marquizaec van Bergen-opiZoom, Baronnie van Bre- da, en Landt van Cuyck verfocht Ons mede op 't felve temperament in de voornoemde plaetfcn te laften.
Ende dewyl de poindlen raéckende de faecken van Ooft-ende-Weft-India uyt de Inftrudtieghclichtzijn* foo fullen u Ho. Mog. oock believen daer op te refolvc- len, en ordre te gheven om met de AmbaiTadeurs van Spagnien verhandek tc worden.
IV.
Ende alfoo d'Ambaffadeurs van Vranckrijck Ons ge- noughfaem klaeghswyfe hadden vcrhaelt dat fy pduy- rende Onfe Negociatie by de bpaenfche AtnbaUadeurs noch fclfs door de Mediateurs, tot de onderhandelinge van haer Intereflè niet en waren aengeroacnt noch yet- wes voorgebracht daer door haer Negociatie konde a- vanceren, en mits dien verfocht hebben Onfe onder- handelinge met Spagnien wilden difFereien tot dat fy volgens onderling Tradtaet, tot ghelijcke trappen met Ons louden Zijn gheavanceert, het welck by Ons toe noch toe achter volght zijnde, foo fullen u Ho. Mo. Ons believen te gelaften hoe in toekomende Ons dien· aen- gaende fullen hebben te gedragen.
Achtervolgende u Ho. Mog. ordre > hebben wy met d'Ambaffadeurs van Vranckrijck op 'c negende poindt getracht in conferentie te komen, om dienaengapndè tot wederzijts verfceckertheyt een goede refolutie te for- meren. Dan alfoo de voornoemde Heeren AmbaiTa- deurs verklaerdennochonfeecker te zijn , hoe haer Nc- gociatie met Spagnien uytvallen foude , en advenant van die voorgenomen hadden het fiegende poind te di-, rigeren : foo verfochten fy Heeten AmbaiTadeurs dat wy daer mede eenigen tijdt wilden patienteren. Eynt- lijck voor Ons vertreck daer op nochmaels ferieuielijck aengemaent zijnde, hebben ghefeyt haer ftucken te iul- len naefien, om haer fo veel moghclijck diesaengaende te eflargeren, daer op door Ons fubyt vertreck niet ea is gevolght. ^^
U Ho. Mog. ghelieven medeterefolverenhoeiijett fich fai gedragen ontrent dc (kecken raeckende de Hanfe Steden en fecuriteyt van de Commercien inde Ooft- zee, daer van en 't gene daer ven dependeert voor de- fen by Miffive acn u Ho. Mog,isopeninghgedacn.
De Heer Erts-biffchop 'van Casmerlck, een vap de Spaenfche Pienipotentiarifen heeft aen Ons doen ghe- langen de nefièns- gaende memorie, daer op u Ho. Mog;
iCot bolöDeninge ban u i^O. JIiao.ÖefeIuticop©n^ ; mede verfocht worden te refolveren, tappoitbcn x^aulij 16^6. g&enomen. ^0gaenfiiec neben^ be poincten enbe acticuIenDietopbectcoutoen
VUL
Wprt mede gheftelt in bedencken van u Ho. Mo. om |
-ocr page 251-
250· Tweede Deel, van de
te vinden eenich temperament ten oplïchte van den Rang ende Eertytulen te geven aen de Afgcfantcn van de Churfurften, alfo wy meynen den dienift van 'c Landt daeraentezijnghelegen. Ende was onderteeckent, Bar tolt -van Gent, Johan van Mathenejfe > 1- de Kr.ujt, G ■va» Reede, wcrt gelefen den 17 Julij.
«©e ortiKulcn ί)ίε fp obcrqatjcn toacfn fcbcnf igf)/ tnei
Defe tptfl:Artyckelcn proviüonelijck verdragen tuiTchen denAaibaflideur Extraordinarisende Plenipotentiarifen van den Koninck van Spagnien ter eenre, ende d'Ara- baflTideur Extraordinaris ende Plenipotentiarifen vande Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter an- dere zijde, ommegeintereerc te worden in het tradlaet, 'c welck ghemoeckt lal worden tot Munfter. gi^cfc acti' ftulen toacEii gcnoucijfaem ban tooo?Dt tot iroojt / im· itifc^infui)fianticconfo?iii ötn cccficn epfclj enDc pjo^ po(itie/fo Die Dp ï^lcnipotentiacifen ban öefen
^raet oljEfacntuaiDen 17 HDap 16^6. bicttebooi gc» fielt: HUIecnDacIjctyr^llcticuly ai| gEnomcn aecom= tn I)ct >n upts^laten : foo bat get in pfart^ban 71 toiccDcn 70 acticuicn. gct Icfle actpchd uiaé Qe claufulc faïutaic / dat dit alleen was fonder prse- judicie ende expreffelijck voor behoudende te mogen by-vocgen ende verdragen 'c geen boven de voorgaende articulen noodigh ende dienftigh foude bevonden wer- den. ©acc op bolflbbcn: Aldus gedaen ende ten we- derzijden ondertecckeot in Munfter den (Ijicc toa^ brn öaob in bianclto) wes onderteeckent : El Conde Penne- randa , Fr. Joibph Ertsbiflchop van Camer ick, A. Brun.
55)u}5öani0c 70. 'JCctiruIcn bp De QljfmciDe giparnfcfje onDfrtfrchfnt toaccn arn öc |)ecrfη iètactfctjc obergef ÏPbCït : DciJgrlljcïi bp öeJ^Cil'fn önn Meynerswijck, van Hetmitede cnDc öe Knuyt Ql)ctcccitcnt / ftlacoööm cnöe fcpöfi! De Jï^ranfcöc bat tocDefom bare tegen iua^gclc» QcnacnDc^pacnfcljf. «Biocb ccn^Öcε!^ om Ijct fojmu» licc ban 'töooft (fp^ecchcnbE dat het niet was een trac- taet, maercen provifionele over-eenkominge , om in een traftaet te werden gheiniereett) anbftDcd^ orti be claufule faïutaic van te mogen by of afdoen, fijo t)aö= bfii DE filarDtrii banDc förfccn j^canfcljc te min funDa= meni.
3frit Sr bbi ban frec goebci' banbt Dat bc i^ceccn 3ri'an= frfjc en De ^pacnfcfjcbanbcginacnDatbic ban befm iötacttot Jimnficc quaraen/ geheel Dibctfe/ ja rons traciccoucfcn namen, ©e Hf eren jfcanfcbe/ ïjoeüjcl f]cp?cfre laft öebbenbz / oin öc ^taetfclje te tcactrcfn gtiijcft DiebanBenetien/aengaenDcb'eetflebifïte/ Ijant cnDe rang 5 nirt tc min bcbbrnDaecopnocbnltijDtge-- töicanectt ·· in 't begin tuilOf η ban De narcDrr ojDjc niet toeten, ©aer na pjccfenteecDen tocl Den i^cf i' ba» J!l5cp= nect^Dcft tofl te toilïcn laten boo? ingaen : niaec Dat fp iieeren J?canfcl)tn tfiflonbt Dacc op tQilDcn bolgen. ©aecnapjcfenteecDenooeft Den Igeec ban iKatljenf^ te toillen laten boo?gacn/ maecbatfp Daet na / of ten minile pcüe meQe toiïDen bolQfn. 't Jl^elch allefii bp Die ban Defen ^tart plat afgeflagen 5tjnDe / foo Ijfbbrn ticllcecen jrcanfcïjetoelljaec gIjraccantnioDeect / eborö met ceniglje ontoille enbrafheericIicpDt. dcc contrarie fooöfbbcnbe^paenfetjefonDec eenige fixritatie/ fon= DecitnigBeftoacigöept te maeclienalle^toat De^taet- fcj)cinDe«ccmonienfouDen Ijcbben ftonnen toenfetjen / aenljaetgeDefereert/ cnDealle imaginable upteclijehe teechenenban tibilitept/ bjicntfcDap cnDegoeDe tDille Betoont.
©efe gtoot^ljepDt Ijaöbin De ï^eecen d'Avaux cnDe Servien t alceeDe in ben Hage en paffant beginnen te too? ucH} fnDc(mctoffonDecIafl)DaecOeut begofl quaDen Dienfi te Doen aen fjaec $toninth:€nDe feechec tot jìfòun=
fiDentie op De #canfcJje / cntw confiDentie op De S>paen= feDe : maet De (feecen ίcanfr&e fpn geabufrcct abemer ρ Deweentgebiebaectop^ maechteu cnDe DeDen gbeloo^ ben / Dat Defen ^taet nopt De courage fouDe Dojbrn beb^ 6cn/ ont apart (al^ iminer^ ©?ancfergcft niet fouoc toiHen g&ejamentliicR) te flapten.
^men jFtanfcbc jaSinitïec^ öebBeit öoit foo lang |
fo meer t'onbicDf Sffieli "Λε Bcióont ober ^t öfrtè 0οο?Γ5. tuaer bàn ïccljte befcboiifnbJpt te ficn upt öais gciiDf j[®cmojie :
[E Refident de France, ayanteuadvis de Munftef
^par lettre du ipdecemois, Qu'ilauroit efté fig^é reciproquemetit paraucunsdcs Meffieurs les Plenj. potentiaires de cét Eftat, 6c ceux d'Eipdgne un efcrit contenant les points & articles de la Trefve , dont ils ont convenuentreeux,y«»i y faire mention aucu^je de l^oMi- gationoueft cét Eftat de ne rienfatre, qae conjoindeKnt aveclaVrance, & fans en avoir donne communicaiionà Meffieurs les Plenipotentiaires de Franco, Ce que ccuj;
de dega ODtremisdefalreapresqu'ilsenauroientrendu
compte à Meffieurs les Eftats Generaux des Provinccs Unies du pays Basj & ledic ilefident ayant rgeuqu'i. vanthier cela fut fait en l'aflemblée de leurs Seigneuriej, il a creu eftre de fon devoir de leur rt-prefenter, qu'ü n'auroit jamais penfé, qu'un tel efcrit euft peu fe paffe · en cette forme, puis que c'eft uq efpece de Traini reël, ou les parties ont figné & non une piece de com. munication telle qu'on fait d'qrdinaire pour venir 4 fe firoples adjuflemens,. &d'autantque c'eft une atìion, qui va direöement contrerobligationdesTraitiàfaiis entre la France & Meffieurs les Eftats, delabonnefoy, defquels dans Tobfervation fmcere d'iceux, la Reyne Regentenevoudroit jamais douter, veula crcancepar. faite, qu'elleàde leurfinceritéi piudence, gratiiudi, & generofité.
Il fupplie leurs Seigneuries de luy vouloir déclarerpat efcrit, ficettefignatures'eftfaitedeleurordre, adveu, & confentement, ou non ; afin , que fa Majeflé ea eftant informée, elle ne foit point lurprifeparlestap· ports, qui pourroient luy cftre faits lar.sconnoiiTance du veritable fondement d'un tei procede, remcttantà leurs prudences, de confiderer, en cas que cela fe foit paiTéàleurdefgeu , ce qu'ellesauront à faire pour I2 ü· tisfadlion de fa Majefté.
Il les fupplie enoutredenepolntprendfedeconcìu- fion lurledit efcrit & rapport, ny fur les points d'efciair- ciilèmentdemandezpar leurs PlenipotentiaÌres,quepre- mierement la Reyne Regente ou Meffieurs iiss Mici· ftres, qui fontà Munfter, n'aycnt, enconformitédci Traitttz, en communicationdecequis'eftpafléjd'au. taiit, queceferoitvalider&confirmer une adiontrcs· contraire à labonne corrsfpondance qui doit eftre obfcr- vée entre la France & cét Eftat dans le cours de cette Nc-
gociation , & de plus tres-prejudiciable au.Y Intereib communs, en ce que les Efpagnols ont en faitcdecét Efcrit, remfly leurs feufìes d'uve Croyante toutecertm de la Cotitlufon de ìaTrefve particuliere evec cét Εβαί, cc qui Itur fait plus liberalement faire des efforts de bourfe, òcles retient des refoiutions que le deftfpoir It ur aurei: fait prendre, utiles aux uns& aux auttes, commecn- core il fe voyeque depuis que les Plenipotentiaires d'Ef- pagneontconccu une vaine cfperancc de pouvoirtan: gflgner dans cét Eftat, que dele divifer&leparerd'avK la France, ils fe font retenus de toute Neguciation lìnee· re avec ceux de fa Majefté, n'ayant fait que des propa- fitions vaguésou fi fort au deflbus dela raifon, qu'ilà iuffifamrrient paru de'Icur mau/aife intentior-i Car quojf qu'òn vciiiliedirc , que leur Negociation foitaucantea plus avancée avec la France, qu'aveccet Eftat, cela ne le trouvera jamais; n'ayans pointencore juiqueàpft- fent fait de Propofitionsreëllesquifuffcntaucunement
tolerables, & il eft certain que rien ne releve leur cou- rage, quecétefpoirdedivifion, dans lequelils fonten- tretenus, jointes à cela , jenefcay qu'ellesw/m^'we- i/fw; é" revelutioHs, aulquels ils ne deuroient pluss'éttefi-
dre, aprcs y avoir ette trompés depuis l'avenementda
Roy à la Couronne, & l'heureufe Regencedela Rey»" fa Mere, fecondée d'un tres-fage & tres-prudent Con- ■ feil, outre ce qui fe voit de toutes parts dans la force S conouirte des armes de Icur Majeftés: tellementquci quoy qui peurt arriverdel'artificedenosEnnemis. Hy àiieuu'e perer&de croire, Dicu aydant, que quiDO la France demcureioit feulesuK mainsaveceux, elies^ roit plus de charges à porter, Mais n'en feroit pas ruynéè p:ur,;ela.FaitàIaH3yelci7jourdejuillet 16^6 figo® Brafet. D·' |
-ocr page 252-
Ncderlandfche Vrede - handelingh.
%
De Relident van Vranckrijck, vanMunfteradvys gehadt hebbende door een Brief van den 15 van defe Maendc, dat'er reciproquelijck geteeckent vjs door eenighen van mijn Heeren de Volmachcigh- den van defen Staec, en de geenen van Spanjen, een ge- fchrift vervatcendé de punten ende Artijckelen van de Trcves, daer af zy onder hen verdraghen zyn, fovder Jjer in tenighe mentie te maecken uan ά'obligatie . daer in iifen Stuet is 1 van niets te doen , dan c$njun3eiyck met Vrmkrijcl!· en fonder communicatie daer af te gewen aen ra'jti Heeren de Volmachcighden van Vranckrijck. >[ Weltk de geenen van defe zyde uytgeftek hebben tot dat zy à'iet af reeckcningh gegeven fouden hebben aen mijn Heeren de Staten Generaci der Vereenighde Ne- derlanden : endcgefeydeRefident, verftaen hebbende dat dit eergifteren in de Vergaderingh van haere Ho. Mog. gcdaeo wierdt, heeft geioofc dat het zyn devoir en plicht was aen hen te vertoonen.
Dat hy noyt gedacht fou hebben dat men foodanigh ccn gefchrift in defe forme fou hebben konnen paflieren , dewijl't een fpecie van een nèle en dadel^kehandelingh is, daer de pertyen geteeckent hebben, en niet een ftuck ïjn ibodanige communicatie , gelijck men gewoone- lijck maeckc, om tot fimpleadjuftemeoten en verefFe- iiingen te komen, en dewijl't een aöie is, diedirefte- lijckgaet tegen d'obligatien, die tuiTchen Vranckrijck en mijn Heeren de Staten ghemaeckt zyn , van weickers goede trouw, in de fincere obfervatie daer af, de Re- gente Koningin nimmer fou willen twijfFelen, uytoor- fieck van het volkome vertrouwen , 't welck zy van hun oprechtigheyt, voorfichtigheyt, danckbaerheyt en edcl- moedigheyt heeft.,
Hy bidt hun Ho-Mog. hem te willen fchriftelijck ver- klaren of defe teeckeningh met hun order, believen en toellcmmingh is gefchiet, of niet; opdathaer Maje- ileycj daer af geinformeert zijnde, niet verftrickt en overvallen wort door de rapporten, die aen haer gedaen tonnen worden fonder kennis van't ware fondament van foodanigh een handel, ftellendeaen hun voorfichtigheyt cn voorforghe, t'overweghen, ingeval dit buyten hun weeten gefchiet, wat zy tc doen fullen hebben totfatis- ftftie van hare Majeftcyt.
Hy bidt hen oock geen befluyt tc nemen op 't gefeyde gefchrift, en rapport, noch op fchriften van verkla· ringh, door hun volmachtighden verfocht, voor dat eerftelijck de Regente Koningin , of mijn Heeren , baerbedienaers, die tot Munfterzyn, in conforinitey: der Traftaten, communicatie gehad hebben van 't geen, gebeurt is, om dat het fou zyn confirmeren en bekrach- tigen een adtie en handelingh, die ftrydigh is tegen de. goede correfpondentie, die geobferveerc behoort te worden tuflchen Vranckrijck en defen Staet in de cours van defe handelingh, cn daer by heel nadeeligh voor de gemeene intereften , namelijck hier in , dat de Spanjaer- den, In gevolgh van dit gefchrift, hun vokken vervult ketien met een feecker geloof van 'i befluyt van de farticu- lie-:e Treves met defen Staet, 't welck hen mildelijcker po- gingen van de beurs doet doen, en hen van de refolutien if houdt, die de wanhoop hen had doen nemen, en die nut voor beyde v/aren. Gelijck men oock fiet dar, fcdert de Volmachrighden van Spanjen een ydele hoop ontfan- gen hebben van foo veel op defe Staet te konnen winnen, dat fy die konnen verdeelen, en van Vranckrijck af- fcheyden, fy fich van alle oprechte handel met de Vol- machtighden van fijn Majetteyt afgehouden hebben, niett anders gedaen hebbende dan ydele propofitien, of foo verre buyten reden , dat hun quade intentiegenoegh gebleecken is. Want fchpon men feggen wil dat hun handelingh foo veel of meer ge vordert is met Vranck- rijck , dan met defe Staet, foo fai nochtans nimmer fulcx waer bevonden worden ; dewijl Zy tot noch toe geen re-clle en dadelijckc propofitien gedaen hebben, die cenighfiots verdrsgelijck zijn : en 'tis feecker dat niets hun gemoet verheft, dan defe hoop van verdeelingh, in de welcke zy gehouden worden. Voeght hier by ick weet niet welcke fifoenen van invaUen en revolutien, op de welcken zy niet meer behoorden te hoopen, nadatfy wer in bedrogen fijn geweeft federt dekomftdesKo- »'nghs tot de Kroon, en dc geluckige Regente enbe- 251 |
ftierlngh van de Koningin fijn Moeder, en een feer wijfe en voorfichtige Raedt gefecondeert, behaWen't geen, 't welck men van alle zyden fiet in de kracht en'tbeleyt der wapenen van hun Majefteyten in voegen dat, het ga foo't wil met de lift onfer vyanden, men middel om te hoopen en te gelooven heeft, dat fchoon Vranckrijck alleen handt-gemeen met hen bleef, zy wd meer laiten fou hebben te dragen , maer nochtans, met Godt» hu lp, daer om niet verdelght worden.
Gedaenin den Hage, defen 17 dagh van Julius
Gctceckent.
Β R A S S E Τ.
cBnbc nocg naDic upt be P^opoflc ban t»en ItoninabT. Fcanfcgcn ^mbaffabcuc fetiect tocb» gcRomcn ban SSjföa/ ban Hen ü ^uguflu^.
Messie urs,
SUivant ce que Vos Seigneuries me tefmoignerent hier dedefirerparefcritiapropofition , quejefisde bouche à leur Aflemblée, la voicy en fubftance, & cc que i'ay pü retenir des mots dont je me fuis fervy.
Que les divers bruits qui couroient tant icy qu'sl'ar- mée, de ce qui fe paffe dans la negociation de la paix generale, m'obligeoient eftant fur Ie point de retourner en Franco j d'avoir recours à vous, pour Ì9avoirce que j'auroisàrefpondre auRoy mon Maiitre, &àlaReyne Regente fa Mere, quand leur Majefté me demanderont Compre de l'Eftat auquel ierademeurélcur Service en ce pays; & particulierement fur ce qui fe public Trefve cMclueentre leRoyd'Efpagne&cesProvinces, ^Jìgnéepar trois de MeJJieun Fas Amhaffadeurt, qui font à Munfter. le vous en demanday l'efclairciflement, Meflìeurs, pour ce que ce procede mefemble fi éftran- ge, & fi contraire aux Traittés, qui font entre la Franco éc vous ; & à la fincerité avec laquelle Vos Seigneuries ont tousjours obfervé leur parolle, qu'encore bien que j'entende gu'ufi certain qut efl dans les affaires, n'eit point hefité de dire en prefeme de phfieurs, que Pen fouvoit trom' per la Frame. 11 ne me peut entrcr dans 1'ame que tant de perfonnes fsges & qualifiéci, qui compofent cettcgran- de & puüGfante Republique, approuvcnt un tel difcours, & moins veülllentlemettreen pratlque. levousdecla- reray neantmoins, Meflieure, que j'cftois un horamc, qui ne pouvois luger des chofes que par les apparencet, & par les aftions. Que j 'ofois bien dire eftre en quelquei un« tout à fait contrairfs, à ce quenousaurionsfujetd'at- tendre de Miniftre dependans d'un Eftatjoint au noftre dés fa naiflance, & qui en avoit reeeu de fi grandes 6c de fi re'iterés marqués d'aflèdtion : (^e je vous efti- mois , Meflieurs, fi juftes que quand je vous auroisex- pofécequi memettoit en foubgon:VousavoiicritZ vcus mefmes , que je n'eftois poìnt poiTedé d'une terreur pa- nique, mais d'une crainte legiiime, & qui pouvoit tomber fous le fens des honïmes mefmes les plus con- ftans ; le vous dis, Meflieurs, que vous n'ignoriés par les Traittés qui avoienteiléfaits entre le RoySr Vous, lefquels eftoient en β grand nombrt, qu'il ieroit en- nuyeux de lesrepetter, Quejem'arreftoisfeulementà ceux de trente-cinq & de quarante-quatre. Le premier defquels nous fervoit dc regie pour la guerre, &lefe- cond, pour nous dirìger dans la negociation de la paix : Que Vos Seigneuries ffavoient bien queceTraitténom preièrvoit de marcher d'un pas égal dans ladite Negocia- tion, de nelapointavencer l'un plus que l'autrc, & de faire à nos Ennemis communi toutes Ics declaratlons, qui feroient defirées par l'un oul'autredenous, &de nous entre-ayder. Que bien loin d'obferver ce point, MefBeurs Vos Ambaffadeursou pour le moine, quelques uns deux, non feulement avoientpouflë leur negocia- tion plus avant, que la noftre, que jq pouvois dire avec verité n'eftre pas commencée. Mais aVoient arrefté & figné avec les Ambaffadeur» d'Efpagne feptante & un ar- ticlc, qui regloienc tous les diiFcrens, que cét Eftat à avec les Efpagnols, fint faire mention de nous, nyavoir efgard ause Inftances, que Meflieurs let PlenipotentÌai·
TCS |
-ocr page 253-
25^ Tweede Deel i van de
r« de France leuravoienc faittesdcDepaspafleroutre» & contro la parolle, qu'ils leur avoient donnée de ne les pas Cgner ainfy au lieu de nous eotre-ayder les uns les au- tres fuivant qu'il eft porte par ledit Traitté de quarante ^uatre^ Mcsdits Sieursvos Ambaffadeursempefchoient par ieurs precipitaüon, que nollre Traitté ne s'avan- caft; Et J'ofay dire, Melfieurs, que s'ilsavoient yefcu avec nous en plus deconfidence, & tefmcigné plus de fcrtné envers nes Ennemis commune JII y a long- temps, que Vous& nous ferionsd'accord ; I'adjouftay que nous lecevions par leur procede un finotableprejudice, que quand quelqu'un feroit à tafche de nous malfaire, il ne pourroictravaillerplusutilement. I
En continuant les caufes de mon foubgon, je repre- ientay à Vos Scigneuries qu'il me paroifloit fort eftran- ge, que les Efpagnols, qui eftoient vos Ennemis irre- confiliables, & avec lefqueis vous faifiesdepuisquatre vingts-ans la guerre j paruCTent plus informes de vos in- tention» , que nous, qui eftions vos VeritabUsé" effron- •uésamis. Q^'ilne vouseftoitpoint inconnu, Meffieurs, que lefdits Efpagnols n'euffent publié dés Ie commen- cemenc de cette aonée d'eftre affeurés, que Vosarmes , Tpagiroient foint, quelque diligence que les Francois puiCTent apporter aupres de Vous > & que Ie malheur vouioit, ou la mauvaife rencontre qu'ils fe trouvoient prophetes, pui» qu'apres avoir retardé jufqucs au zo dc May la Ratificaiion du Traitté de Campagne fait en Avfilj que vous donnés douzc cents mil livres, lufques au ao de Juin , eft laiflé inutile cinq ou fix· jours, faute de pourvoir aux chofes neceiTaires, un fecour* de trois m.il Chevaux, & de trois mille hom- mes de pied, qui fuivant vos Inftances Vous avoit efté amené juiques fur Ie Canal de Bruges par fon Alteffe Ro- yalle. Onde du Roy mon Maiftre, & Monfeigneur Ie Due d'Anguien premier Prince du fang, maintenant pour accomplirces propheties, &donnerliberiéàtou- les lesForces d'Efpsgnedenous retomberune autrefois fur les bras, Meffieurs Vos Deputez, qui fontàl'Ar- més eftoient allés vers Monfieur Ie Marelchol de Gram- mont, qui commande ce fecours, luy denoncer qu'il eftoit impoffible de lien entreprendre, & partant qu'il fongeaft à fa retraitte, & leur demandali: les chofes qui luy feroient neccffkires pour la Favorifer : fi cela , Meflìcurs, eftcapablededonnerjaloufie, àquin'a pas le don de lire dans le Cceur des hommes : & fi de ces for- me» d'agir nos Ennemis communsneprennentpas vi- gueur à noftre prejudice & au voftre, je le foubmis, Mellìeuts à voftrejugement. le vous laiiTay aufly à juger fi cen'eftoic pas tacitementconfirmer ce traitté ouarti- cles, fignez, que l'on nous veut faire paiTerpourdcs papiers volants ; le vous demanday donc, Mellìeurs, au nom du Roy mon Maiftre ; qu'il vous pleuft me decla- rer nettement quel eftoit l'Eiprit de l'Eftat, que j'en- tendois de plufieurs eftre efloigné de toutes ces con- vencions particulieres, fi ledit Traitté ou articles fignez l'eiioient de fon aveu & reprenant ce que vousaurez veu dans le memoire, qui vous a eilc prefenté par Mon - fieur Braffet, Refident icydelapartduRoy, fi voftre Jntention n'eftoit pss dedemeurer fcrmes dansl'obfer- vation desTraittez, sfia que felon Vos refponces le Roy mon Maiftre fe puft reiglerj l'ajouftay qu'efperantde de vos prudences, que vous ne voudriez pas changer des Ennemis reconciliez ou pour mieuxdireforces par l'apprehenfion de tout perdre ; à faire le femblant de l'eftre contre d'anciens amis qui vous avoient toQjours donné des aflìftatices j'attendois de Vog Seigneurics qu'elles Ordonneroient ferieufement àceux, aufquels elles avoient commis à Munfter le foin d'unenegocia- tionlfi importante, de vivre avec Meflìeurs Ics Miniftres, qui y font dela part du Roy, de forte, qu'ils euffenc fujet à l'avenir dc ceflerleursjuftes plaintes de tant&fi nota- bles prejudices, que Ics affaires du Roy avoient receiies faute de bon Concert des Voftresavec eux 5 j'auroisre- battu,Mefficursjd'avantagecepojnt, fijen'avoisbien fςeu que Vos Scigneuries font plainement informées de ce que je pourrois dire de plus. Voilà, Meflìeurs, furquoy je vous demanday refponce par efcrit, & s'il vous plaift promptement, afin d'avoir matiere eftant en France d'cxercer la palfion que j'ay pour Voftre fervice3 Entrc- tenant autant qu'en moy fera, la bonne Correfponden. ce qui a toùjours efté entre la France & cét Eflat. |
Je vous fis aufly inftance, Meflìeurs d'envoyer Voft,« Flotte fur la cofte, iuivant l'obligation en laquelie, vous eftes de la faire par noftre Traiité dc Campagne ; afin de Favorifer lesdeflèins de fon Altefle JR-oyalle Mon. feigneur le Due d'Orleans, qui eft avec fon Arméedu coftédelaMer, qui fetrouve libre pour tousceux, πμ fe -voudroient de ce cofté oppoier à nous, n'y ayant un feul Navire des voftrcs.
Je vous reprefentay aufly, Meflìeurs & demanday de faire ccfler par Voftre authorité les pourfuites, qui f^ font par quelques Maiftres de Navires, dans l'AdmirauK d'Amflerdam contre les cautions, qui onteftedonnées aufdits Maiftres pour feureté de leur payementduftct de quelque Navires qu'ils devoient efquipper pour Service de fon Altefle Royalle, dontreiFtétaeftée®. pefché par l'Eftat, fans en avoir pùjufquesicyapptja. dre la raifon, puis qu'il femble que ce foit unechofc libre, & que cette grace n'ait pas efté deniée a la SueJt, au Damemarc, ny à la Republique de Fini/e·, £fti'. mant, Meflìeurs, que Vos Seigneuries trouvctront jufte, puis que l'Eftat nous ofte lemoyendenuusfct- vir defdiis Navires; que ce mefme Eftat nousgaren· tifle des pourfuittes que lefdits Maiftres font contts nous.
Faitàla Hayele AmiiSf/Vywijourd'Aouft 16^6.
Signé
De la Tuillerie.
Myn Heerem,
VOlgcnde'tgeenuw Ho. Mog. my gifterbetuygh.· den van depropoCtie, die ick mondelijck lothun Vergaderingh dee, fchriftelijcktebegeeren, foa fìe haer hier in fubftantie, en 't geen, 't welck idc van de woorden, die ick gebruyckte, heb konnen ont- houden.
Dat de verfchey de geruchten, die liepen, foo hier," als in'cHeyr, van'tgeen in de handelioghvandegt- nerale Vrede gebeurt, my verplichtCH, op puntiyn- de van weer in Vranckrijck te keeren, toevlucht tot uw te nemen, om te weten wat ick t'antwoorden zou heb- ben aen de Koningh mijn Meefter, en aen de Regente Koningin, fijn Moeder, als hun Majefteyten myre- keningh van den Staet fouden eyflchen, indeweicke hun dienft in dit landt gelaten fai zijn, en befonderlijdc van'tgeen, dat ruchtbaer gemaeckt wordt vaneenk· floBten Treves tuflchen de Koningh van Spanjen en defe Landticbappen, en geteeckent door drie van mijn Hee- ren, U Ambaflkdeurs, die tot Munfter zijn. lek vraeg- dc U naer de verklariogh daer if, mijn Hecren, om dat defe handelingh my foo vreemt dacht, enfooflry- digh met de Traótaten', die tuflchen Vranckrijck en U zijn , en tegen d'oprechtigheyt, met dewelckeU Ho. Mog. altijdt hun woordt geobferveert hebben, dat, fchoon ick hoor fepgen, datfetckerman, die ini οξύ· ren is. niet gefikroomt heeft iniegemtoordigheytvanvtil tejeggen. dat men Vrancknjck kon bedriegen, niet in mijn gemoet kan indringhen dat foo veel wijfeéngequalifi- ceerde Perfoonen , die defe groote en machtige Kepu- blijek maecken, loodanigh een reden fullen approbe. ren, en noch min willen te werck ftellen. lek fai uw nochtiins verklaren, mijn Heeren, dat ick een man was, die niet van de dingen kon oordeelen, dan nier defchijn, en naer de wercken : dat ick wel durfde feg- gen dat ick in eenige dingen heel ftrydigh was in 'tgcen, dat wy oorfaeck hadden van Minifters te verwachten, die van een Staet dependeren, die van haer geboorte acn d'onfe gevoeght is, en die daer af foo groote «1 veelvoudige teeckencn van aiFeilie ontfanghen heeft; dat ick uw, mijn Heeren, foo gerechtigh achte, datf fchoon ick uwal vertoonde 't geen my in twijfFcl ftelde, ghy felven bekennen zoud dat ick niet van eenydele fchrick befeten was, maer van een wettighe vrees, β» die oock de geeft der verftandighften felven innemen ban. Ick feydc öw, mijn Heeren, dat ghy niet 00- kündigh cn waerdt in de Tradtaten, die tuflchen àe
Κο·, |
-ocr page 254-
Ncderlandfche Vrèdc-handelingh. 253
Koning en u gemaeckt waren,dewelcke in foo groot getal
waren,^at hcc verdrietig foude z,ijn hen te repeteren, dat
icit niy alleenlijek hielt aen de Traftaten van vijf en dertig
tnvUr envetrtigh, 'teerfte van de welcke ons diende tot
eeoregtl voorden Oorlogh, ende het tweede om ons te
jiiigeren in de Negotie en iriandeling van de Vrede, dat
uHo.Mog. wel willen datditTradtaet onsvoorfchreef
meteengeiijckepasindegefeydc Handelinghte treden,
hjer niet ra^er d'een dan d'ander te vorderen,en aen onfe
gemcene vyanden te doen al de declaratien,diedoor d'een
of door d'ander van ons begeert fouden worden, en mal-
kanderen te helpen , dat verre van dit punt t'obferveren
mijn Heeren, u Ambaffadeurs, of ten minften eenigen
vai) hen,niet alleenlijek hun Handeling verder hadden ge-
dreven dan d'onfe, die ick warelijck mach feggen niet be-
eonnen zijn, maer met d'AmbaCTadeurs van Spangien
gearrelteert en ghetekent hadden ηι ·. Articulen, die at de
differcnten regelden, die dcfe Staet met de Spangiaerden
fonder mentie van ons te maken,noch acht te hebben
opd'lnitantien, die mijn Heeren de Volmachtigden aen
hen hadden gedaen van niet voort te gaen,cn tegen de be-
lofte, die fy aen hen ghedaen, hadden gegé ν en> v«n hen
niet le tekenen j in voegen, dat in plaets van malkander te
helpen, volgens 't Verdtag van wr en vemig.Tc\\]n gefey-
d:Heeren, u Ambaffadeurs, door hun verhaeftingh en
verylingde voortgangh van onfe Handelingh verhinder-
den; enickdurfde feggen, mijn Heeren, dat indien fy
met ons in meer confidentie gheleeft, en meerbeftandig
hcyc tegen onfe gemeene vyanden betoont hadden, ghy
en wy al over lange verdragen fouden zijn. lek voeghde
bier by,dat wy door hun Handelingh foo merckelijck een
prejuditie en nadeel ontfingen,dat fchoon ycmant dienft
dede met ons quaet te doen, hy ons niet meer fou konnen
plagen, lek d'oorfaecken van mijn vermoedencontinue-
icnde, vertoonde aen u Ho. Mog. dat my feer vreemt
fcheen dat de Spangiaerden, die u onverfoenelijcke Vy-
snden waren, en tegen welcke ghy 80. J aren lang d'Oor-
iogh had gevoett, bleken meer geloformeert te z.ijn van u
ibteatie, dan wy, die u -mare en ie^roefde iparin j dat het
mijn Heeren > aen u niet onbekent was dat de gefeyde
Spangiaerden zedert het begin van dit laer verkondight
hadden dat fy verfekert waren dat u toa^enen niet fouden
mtken. hoe groote naerftigheytde Franfchen by u fou-
den doen; endathetongeluck, ofdequade ontmoeting
wilde dat fy Propheten bevonden wierden,dewijl,na dat-
men ghetardeert had tot den lo. van Mcy de Ratificatie
van de Handelingh van d'optocht,in April gemaeckt,dat
u tneelfhondert duyfent ponden geeft, tot de ao. van lu-
nius : dat by gïbreck van voorforge in de nootfaeckeüjc·
kedingcn, vijf of fes dajhen onnut gelaten is een fecouri
van dne duyfent Paerden jen drie duf/ent Mannen te Voet,
die volgens u inltactien, aen u gebracht waren tot aen de
Vaert van Brugge door fijn Koninckl. Hoogheyt, Oom
van de Koning mijn Meelter, en mijn Heer de Kertogh
van Anguin, eerfte Prince van den Bloede. Maer oih defe
Prophecien te vervullen > en aen alle de Heyr-krachten
van üpangien vry heydt te geven van ons weer op den hals
tskomen, foo zijn mijn Heeren, u Gedeputeerden, die
in 't Heyr zijn, naer mijn Heer de Marefchal van Gram-
wMi gegaen, die over dit fecours commandeertj om hem
aen te feggen dat het onmogelijck was yets aen te vangen,
ea dieshalven dat hy op fijn vertreck foude dencken, en
naer 't geen vragen, 't welck hem nootfakelijck foude fijn
om fijn vertreck té favoriferen. Of dit mijn Heeren,
machtig is om jalouzy en ergwaen in de geen t'ontfteken,
die de gaef van in de harten der menfchen te lefen, en of
van defe forme van handelen onfe ghemeene Tyanden
geen vigeur en kracht nemen, tot ons en u nadeel,ftd ick
m ijn Heeren, aen u oordeel, lek liet oock aen u t'oorde-
T Λ wasmetftilfwygen beveftighen dit
irattaet, ofdefegeteeckende Artijckelenj die men ons
voor vliegende Gcfchriften wil doen deur gaen. Ick ver-
locht dan aen u mijn Heeren. in de naem van u Koningh
mijn meefter, dat het u geliefde my oprechtelijck te ver-
Klaren hoedanig de geeft van Staet was,die gelijck ick van
veel verilont, vreemt was van alle defe particuliere con-
vcnrien en verdragingen, of't gefeyde Traö:aet,of de ge-
eltende Artykelen by u bekent waren, en herhalende
t gecD ghy gefien hebt in de memorie,die u geprefentecrc
Is door mijn Heer Braffet, hier Refident van des Kònings
w egen, of u intentie was in de Trailaten bcftandig te bly-
ven, op dat de Koning mijn meefter figh naer u antwoor-
den iou mogen regeleren. Idt voegde hier by dat ick vaii
u yoorfichtigheyt verhoopte dit ghy niet foud willen ver-
wiflëlen veifoende, of eer overweldigde vyanden, door
de vrees van alles te verliefen, mêt fchijn te maken vaö
iulcx tegen oude vrienden te zijn, die altijt afTiftentie aen
u hadden gegeven: dac ick van u Ho.Mog. verwachte dat
fy ernftelijck aen de genen fouden ordonneren, aen de
welcke fy de forg van foo gewichtigh een Handelingh te
Munfter hadden bevolen, met mij η Heeren de Minifters,
die daer van wegen de Koning zijn,foodanig te leven,dac
fy voortaen ftoffe fouden hebben om afte laten vanhua
gerechtige klachten van foo veel en foo merckelijcke pre-
juditien en nadeeIeD,die de faken deis Konings ontfangcü
hadden by gebrek van goede ovcr-een.koiiiinK der uwen
met hen. Ick zou mijn Heeren, voortgevaren nebben,in-
dien ick niet wel geweten hadt dat uwe Ho, Mog. volko-
mentlijck geinformeert zijn van'tgheen, dat ick u meer
fou konnen feggen. Daer fiet ghy, mijn Heeren,waerom
ick fchriftelijck eh foo 't u belieft, vaerdiglijck antwoordc
eyfchte, om in Vranckrijck zijnde, de paffie, die ick tot u
dienft heb t'oefFenen, onderhoudende, foo veel in my fai
zijn,de goede cotrerpondentie,die altijt tuffchen Vranck-
rijck ende defen Staet heeft geweeft.
Ick verfücht oock ernftelijck van u, mijn Heeren, dac
gby u Vloot op de Kuft foud fenden volgens d'Obliga-
tie daer in ghy zijt, door hét Traöaet van onfe optocht,
otn fulcx te doen, om te favoriferen de deffeynen van Gjn
Koninckl. Hoogheyt, de Hertogh van Orleans, die met
fijrj Heyr op de Zee-kuft is, dewelcke vry en leeg bevon-
den wort voor al de genen, die figh aen dele Zyde teghen
ons willen ftellen, dewijl daer niet een eenigh Schip vaii
d'uwenis. Ick vertoonde oock aen u, mijn lEieeren, en
verfocht te doen ophouden door u authoriteyt de pour-
fuicen en vervolgh, 't welck gedaen wordt 'door eenighö
meefters van Schepen in d'Admiralitey t van Amfterdam,
tegen de cautien, die gegeven hebben geweeft aen de ge-
feyde meefters, tot verfeketingh der betaling van de huyr
van eenige Schepen, die fy toeruften fouden ten dienft
van fijn Koninckl. Hoogheyt, daeraf d'uytwercking be-
let heeft geweeft door de Staet,fonder de reden daer af tot
hier toe te konnen hebben verftaen, dewijl het fchijnt dat
dit een vrye faeck is, en dat defe gunft niet heeft ghewey-
gert geweeft aen Sweàen. Oenemtrckén, noch aen de Re-
publijck van Venetien, achtende mijn Heeren, dat uwe
Ho. Mog. gherechtighfullen vinden, dat dewijl dc Staet
ons de middel beneemt, om ons van de Schepen te die-
nen, delelve Staet ons befchut van't vervolg, 't welck de
gefeyde mcefters tegen ons doen. Gedaen in den Hsghe
d'achtfte dag van Auguft. itffi, Getekent de la Tuillerit,
<©m toaec op t'flntluooibEn/ en aen ©jancBtfjcfi coui
tcntcment te geUen / foo 5ün De ©cecen Dier in 't ÏQiiöt
fijne l^lenipatentiacifcnticcfocIjconiaUbü^. ^at Dan
De Heec üan Meyhertfwijck, van MathcnesienDc Knuyc
Hoog Mogende Heere».
■^jOt völdocninge van u Ho. Mog. Réfólutie van den
ay.lulyieftleden ghenortien op feeckere Remon-
ftrantiebydeHeerBraflèt, Refident van den Ko-
ninck van Vranckrijck aen u Ho. Mog. geprefenteert, ri-
kende 'tgeene tulTchen d'ExtraOrdinaris Ambaffadcuri
ende Plenipotentiarifen van Spangien ende u Hoogh
Mogende Plenipotentiarifen tot Munfïer gbepafleert isj.
fullen u Hoog Mogende tot Refolutie van dé eerftri
klachte aldaer voorgeftélt, ghelicven te erinneren't ge-
ne tot openinge van de ghelegentheydt der provifione-
le ftucks-wyfe gheteyckende, ende nu nOch te adjufte-
ren Articulen na de waerheydt ghftrapporteert is, waer
uytevidentelijckblijckt, dat dò voorlchreve provifioné-
le geadjufteerde Articulen geenfints hebben de forme
van eenigh rcël Traélact ; mker alleenlijek een Onder-
handelingh van eenighe Artikelen , om daer na nefièntf
andere, in het te maecken Traàaet te worden gein-
fereert.
% By
-ocr page 255-
261· Tweede Deel, van de
By welcke Articülen niet wel tnochte gevoeght wor- den, hoe verreu HooghMogende Onderhandelingh metSpangien aeo Vranckrijck waren verobligeerc, oock onnodigh, vermirsfulcxin alle provifionele Onderhan- delingen fucceiiivelijck tcgensdeSpaenfche Plenipoten- tiarifén, foo mondelick als fchriftelijck voorbehouden is, ende daer op in dq noch te adjufteren Articü- len by u'Hoog Mogende fai dienen gheleth, endeal- foo de voornoemde u Hoog Mogende Plenipotentiari- fenghelaft zijn te handelen uyteyghen hoofde vandefen Staet, cnde niet byentremife van Mediateurs. Ghclijck tuflchen Vranckrijck en Spangien, totghetuygenis van hareNegotlatiewerdtghehandelc: Sooift, dat u Hoog Mogende Plenipotentiarifen, totverieeckertheydt yaii haergenegotieerdemetdePlenipotentiarifen van Span- gien verdraghen zijn, alles fchriftelijck te verhandelen, ende weder-zijdts te teeckenen, ghelijck u HoogMog. by toeghefonden Aóten vandeny.May left-leden is be- kent gemaeckt, ende dienvolgende in conformiteyt van bet Tradtaet van den eerften Marty 1644. ende d'Inftru · öiebyu HoogMog. diefaengaende aen ons ghegeven» alle'tghene t'zedert met de Plentpotentiarifen van Span- gien genegotieert is, ichriftelijck vervat ten weder-zy- den geteeckent, ende fucceffivelijck aen dc Plenipoten- tiarifen van Vranckrijck gecomtnunïceerr. Hebben oock met de felve by onderlinghe concert verfproocken, dat foo wanneer 't voornoemde gebefoigneerde aen u Hoog Mogende foudegherapporteertzijn, alfdanCopye van de voorfchreve Articu en aen de voornoemde Plenïpo- tentiariien vaa Vranckrijck ghegeven foude worden, ge- lijck voor ons vertreck van Munfter daer toe ordre gheftelt, ende by ons voorfchreve rapport aen u Hoog Mogende is verklaert i daer mede 't verfoeck van de voorfchreve Remonftrantie is voldaen 5 welcken veedt van befoigne foo als voorfchreve achtervolght zijnde, konnen wy niet bevinden met wat reden van klachte, ende op wat fundanient de voorfchreve pröceduyren ge- reprocheert veel min u Hoog Mogende verfocht kon- nen worden, daeropgheen conclulie te nemen, nochte op de Pointen van deliberatie uyt het voornoemde rap- port refulterende eenige Refolutiereformeren. Ledum 14., Augufty, 164^·
^atban tien l^ecc ban NederhorAloe^ :
Hoog Mogende Heeren.
TOt voldoeninghe van u Hoog Mog. Refolutie van den 17. Julij, ende van den 8. ende 11. Augufti, op de klachten inde Propofitie Van de Heer Ambaflà- deur Je la Thmllerie ende Remonftrantie van de Heer Refident Β^Λ^ί vervat, daerinnebeftacnde dat by ee- nige van u Hoog Mogende Plenipotentiarifen teghens de Traftaten met de Croon Vranckrijck ghemaeckt, ende de beloften daer oj^hevolght, leecker Gefchrift by formeel ofte forme van Traftaet tot Munfler foude zijn gheteeckent : Verfoeckende u Hoog Mogende Verkla- linghe of de voorfz teeckeninghe door ordre ende adveu van u Hoog Mog. isghefchietof niet; ofu Hoog Mog. wilden blyven by de obfervantie van deTraftatcntuf- fchen Vranckrijck ende u Hoog Mog. gemaeckt, foo ja; dat u Hoog Mog. ghellefden te ordonneren dat u Hoogh Mog. Plenipotentiarifen tot Munfler, met de Heeren Plenipotentiarifen van Vranckrijck in toekomende foo mochten leven, dat alle rechtvaerdige ooriaecken van klachten mochten komen te cefferen.
Sullen u Hoog Mog. gelieven te verftaen, dat weer is, datd'Articulenbyvoorgaende pfchriften met de Pleni- potentiarifen van den Koningn van Spangien gheraemt endegeadjufteert in een Gelchrifi: naderhandt vervat zijn geweeftin capite houdende, Art/des Conveniens entre les Amhajjadeurs&FlenipotentiaresiPEfpagne & les jbnbaf- fadeurs é· Vleniiotmtieires des Efiats Generauxt by de Spaenfche ende drie van u Hoog. Mog. Plenipotentiari- fen onderteeckent.
Dan alfoo eenige van u Hoog Mog. fwarigheyt maeck- ten 't voorfchreve Gefchrift te teyckenen. Soo is het voorfz Ghefchrift als niet gedaen, ende ongeteyckent ge- |^9Uiien> ende onder u HoogMog. Plenipocentiarifén gebleven, fonder aen de Spaenfche overgegeven teiiju Sulcks de felve als nu gheen formeel Contradï ghenoeS |
kan worden , als zijnde caduc en fonder effe<a gebleven
waer mede de klachten over het voorfchreve gcteykendé ende fonder eflFiö gheblevene Tradtaet, ende de Be; loftendie ghedaen mochten Zijn van ftllleftant, eenjgiii fints fouden konnen werden verlacht ende beam" woordt.
Blyvende ter difpofitle van u Hoog Mog. wat voleeiii de Refolutien van de refpedlive Provintien u HoobI. Mog. inde verder Handelinghe op de Pointen van con- fideratie overgegeven, ghelievente refolveren, hoen HoogMog.Plenipotentiarifenhaer inde correfponden. tie mette Heeren Ambafladeurs van Vranckrijk tot wechï neminge van de verdere klachten, fullen hebben te dri. gen, ende wat u Hoog Mog. nopende d'opfervatie van 'tTraöaet aen den Heer Ambaffadeurifc la Thuillttit fuJlen gelieven t'antwoorden.
381 eec tc hoornen tot öe antiuoojbt ojjbegöfmeUf Blacfitenteneben; fooöientaÖcfKnJjrt abbögenóebtt=
I^unflec geteechent/ ot op bet papiec gj[)c6jaci)t/ toHck
N^Sbïen be Superiorïteyt in het temporeel bp eetfie ^tt^cl^el am befen ^taet toecOt toegcM enbe bat bp cappojt toect oefépt bet fpicitucrt ban bm Pau^ te bepenOccen/ enbe aen ben felben/ (tiDe niet een ben i^ontngb ban Spangien te )iaen/ tocct socc Qebonben boo: ben ^taette accepteren be boojfs ^wi ciocitept in bet temporeel.
<tSnbetoataeneaetbet;&picitueeI te fiipttleren/ bat be fóoningb ban ^panaien fiQb niet en fai bebben tx^u bemoepen/ mate ben ^tact met Den Paii^banaoo» men btentbalben fai laten gbetoetben; en tettepnBMX Üeeienlllenipotentiacifen ban befen ^taettetiMtn mogen toefen geinfitucrct ban be rebenen enbe inatlöefl/ toaecomme bc unibecfele^nperiotitept obeci>e|iepf< epe ban ben SÖofcb aen ben ^taetbeboojt tebofflcn/ Dat aenbefeïbecoppflijcfttetbanbt fuHen toecben sètto be fubfiantieelfie pucftcn / foo Slnficnctien / ©etfea»/ aï^ anbece/ inbe Conferentie ban Cilboiotj / lip » Commiffacifen ban baec «oogb jlÊog.boo?bcfnt φ bjupcftt / om onbee beneficie ban bicn 't gunt boo|ftf!?e« ben i^ bp be^paenfcbe®Icnipotcntiarifeuinbollcle< bcntemoabenlufiinecen enbe oocR te taiegc bjengljni/ baec toe men becHaet alle mogtljjche bebbopcen gcDatn te moeten tooiDen.
«Pocb ingjeballe bat Bupten bfttnoeben/'tjiint booifcfeeben i§/ niet te torgbe en fouöe hoinirn toftirt göeöjacbt/ toecbtbecfïaen/ batbeHganbcIinaöeiiirtffl fat toecben afgebjoocfien ofte mecchflgclt gbctaciwtt/ alfoo betboojfcbJebetoercfe in menighbuIOige bifpuptm beeft befïaen/ cnbenabeeledlonfecéntieii niet mttflli ïen en gebo|bert/ niaec bat booj nicec-orniillte fItni' potentiacifenEenIjpfonbfC?lctc/ op betfjooBblle teff ccetecen fai toojben gcbepefcbcert ( blpbenbc be gnficut· tie onberanbett ) boubenbe be boo;fcb?ebe ^cte m effrcK Dat raeec-eenoembe ^Plenipotentiarifen fulien bermo» gen eenigb bequaem (aieraperament opb«boo?fcj?fbi j&ubject met malhanberen upt te binben. €ot toe cHen epnbe aen befelbeCoppelijclt fullen bjojbrn gijecommu' niceect be eppebienten ban interim / bie ten tpöe üan tneet-gb^melte Conferentie tot iCilbojgbop bet papin: 3bngbeb}acbt/ metbienberftanbenocbtan^/ bat Dooi bet fflemperaraent ofte <e);peb>cnten op bet bocQfd)?el» fubfect upt te toercfien/ foo toepnigbroecenOe bet fpft" tueel oft Cccefiofïöcq inbe boo?fcb?ebe j®epccie fai öirt> Den obergcgeben/ al^ eenicbpnt^ boenlijcft faltoefw Dat ban tijbt tot töbt/ aen be öegeringbe pfttinmte ai» bertentfe fai toecDen gbegeben/ bjat op 'tbooircljK^ toercft a boojballenbe/ en in toat pointen beffine'? flaenbe/tenepnbeomöaer in foobanige boojflenfngc te mogen toecben gbebaen/ en ban nieuij^ ^efolutirn nomen/ elften bienf{ ban ben Eanbe fai bebonDenb»)^ Denteberepfcben. i
3©ett berflaen Datbe boojfs ttoee Stctpciilen/ w» Sfnfiwttie ban De teecen pienipotentiacifen fuUen tja^ |
-ocr page 256-
iim ficcfiflt in boegen geltjcft tie friüc ;ijn iföofnöê/ mit^ L Boo'fcöjcüc OcttöimDc licrtjciifl cfdaicifcecrnDc/nict h£ bp ϋάείΐίηοε Dan oe *0ο|1-3|η0ίΓφε Conipaonic / nfffcn^ pc iDefl Snöifcbe/ Ijet tocïcft vitio fcripcoris, oft
in öoegöcnöatDc
claufulf DiCtCCfnÖe dac oader hec Tiadtaec fullen wefen begrepen alle Potentaten, Natiën ende Volckeren die met de Weft-Indifche Compagnie in Alliantie llacn j : fai «fCitenDccrt toO?Den / die met de Ooft-lndifche ende Wcft Indifehe Compagnien in Alliantie ftaen, raetaÖe' UicItcbp-bocginaDe inbe boIggenQeCtaufulen ban get tiooifdiieb^ tKCtt)tenùe ^ctijchel/ Oacc fulch^ bef)oo;t.
l^etbtinalktnamecengoetgfjebonben/ bat bestie:: nmomitiactfcnbanbefen^taetin'ibclcpöt ban be ge- hrcic iianDeitttgije tot JO^uufiet: / fullen gaen met goebe CoMPonfcntie/ enparipaflii, metbe^eecen?erabaf= faQciii;^ enùe pienipotentiacifen ban De fitcoone ban ©janclicgcft/ balgen^ öct fficactaet ban bcB^aw 1644. teln'^ <0?abenöageg£niaecftt.
ïUpöfc^/ acngaenöe De gintcrcffen ban toel gemei: iiöroone/ Dattcc mecc&eljjcfte enDe tceffclgcfte ccöe= nm cnùe argumenten jijn boo^ ben ^tact / om ban toe» ρ ben felbcn te fufltnccen ongeijouDen te toefen be ictelfen / bei'Dec al^ De fclbe bebonben biojDen tC' jijn togicpminlietDiflcietbanDe^eDedanbeH/ maec bat· mm Dien onüecminDect be beo|fcD?ebe ceDenen / enbe motton/ bao?alfuac&:/ nietfliifeufalfjeWttntefiaen/ cf De ffIbe Ijart aen te D?üigen ! maec Dat meec-gemel= tcConlIiiccatien upc De boo?fc();eüe iCcactaten gljeno^ mm / beneffen^ anDece ceDenen ban ^taet fullen Die^ ntn te toecDen gebjupcftt/om Bjancltct)clt te Difponeten tot matige cnDe ccDelijche poflulaticn/ enDe Dat onDec be frltjcrcbencnmebefalto.TDcnbpgcbjacljt / Daec enöc nlfooljet beöoojt/ öetatgnmentgöenomenbanöe on; OjjflrgcntfjepDt ban De ^inantien ban ben^taet/ tipt- gtput üoo; Den Iangl)Du{i)Cigen enbe fc^etpen <i0ojlogge/ niDeiiatfuIth^uiouDclingbein genecale tecmen hennen PfalinojDengljemaccbtaen Drn 3|eec ^mbaffabeui: delaThuillerie , tegöcntoopjDclticli fïacnDe Op fönber· licch na ®janclicijch / Dat ban gyelijclten fulch^ fel tpDeng{)eDatn aen Dc^mbaffaDeur^ cnDel^lenipoten: t«ifenban]3;anc&ci)cU tegentooo2bel|jch tot Munfïec tofenDe.
©at Daec enboben be J^ecc van Oofterwijck,(©?bfna: liSUlnibaflaDeuc ban ftaec Ho. JiEog. falfcoojDen aenge= fitiiebcn öet boo^fj argument / genomen upt De fcftaec^s Öipt üan mcec-gnueite i^inantien/ te g&eb^upciun Daec niDcfao 'tbcf)oo;t. JDerDt berfïaen bat De plenipotentiacifen fullen blp> ben infiftcren om Ijet effect ban 't Concepte 9. Artykel, tcmoaaiobtinrrcn/ gebjupchen ten felbcn epnDe.allebef bciichilijcHc reben enDe motiben/ met Dien becfianDe/ Dat Ijct boo?f5 (iucit fai tooiDen bccöanbelt op ftjn felben/ tnöcmetbccmcngBi mrtljetbaetcU ban be anceceffen/ booten actoect. 59atöcl^eeccnpïenipotentiacifenop ftet fecieufiefal bjctbeii aenbebolcn bantöDt tot tijDt/ fcljerp cegacDt tf nemen/ tuaec figlj De ï|anDelingije tuffcöen ©?ancfi= mch enbe ^pangieu fai öenen&eecen oflnclinecen/ öet Pantotcen©?eDe/ ofte toel tot een ^tildanDt ban ieapnien/ enbe bat ban fulch^ ban ttjDt tot ttjDtpectfc nrnte aDbectentie fai toecDen gljeseben aen be iScge^ tinae.
Woobetfjbt/öoe lange De ®cehe^ fai tjebbentebue» «n/ up De fïnflcuctie ban De ©lenlpotentiacifen niet en wcötuptgeDjucht. ^sfgoeDtgebonben/ Dat Den felbcn eot om nietcftelgcfte ceDenen baec toe bienenbe fai too?'
op bectigb gaecen / ofte Daec om»
„.^ifooöp öet beectöienDe «ctijcfiel ban'tgöebcfoigi l^eecen^ienipotentiacifen feechec Claufule "rtJonDen / Die niet en tg göeflelt of btg?cpen in fiet bijf-en tbjfntigijflc ?iFtöc6cl Dcc felbec gjnfiructie/ ΓΪ7 30« Sbebonbeu/ bat tot naDec epplieatU ban bep» « fai toecben gljeftelt De bolgenöe claufule/ Dat de Ko- ningh van Spangien fai ghebouden wefen foo veel te fteU 'en OD deHüVer. lil-»__1____ .1. 1____ |
Dat De Clanfulen 'tgunt boojfcöjebrn / confrarte. ccnDe/ ofnietggenocgguptDjucttenDe/ (lillen bjojoen gecopeect.
Ende den »d. Augufty verklaerden fy iiaer noch na- der:
^atgàec€D.(6j0ot Mog. feec aengenarm fouDrA 3t|n geineeP/ ingeballe bat Ijaec üo. i3Dogb> nDe ;.>atiben (tonnen goeOtbinDen / Dat De üleecenDecfcluti <!3l)eDes puteecDen/ btejhetteerceflecenbetoufleanttnoo^Dt arn Den ©eec delaThuillerie fullen obec lebecen/ Daecnrfe fen^baDDenmogöenopeningij enDe bechlaclngf) Doen/ banbefobïrheytendefcbaerlheyt van de Fiisancien van de Generaiiteyc, Die De l^eecen (0eDeputeecDe ban Dè anbece cefpectibe ^^obintien in befe SecgaDecingti com^ pacecenbe foo toel al^ tiun ban ^ollanDt britent i^. CnDe Dat De ifeecen ìpitnipotcntiacifrn cnDei£^tcao}a Dinari^ ^m&ajfaDeuc^ ban 39;antltrtjch gelafi mocgtrn bJecDrn be poitulaca van die Kroon te verminderen of te verminderen of modificereo. (STcH anOecen bat De ü^eec van Oofterwijck, t|aec ©O. JIBog. «©^Dinacf^ limo baffabeucin©;enrhcych gelafï gabbe mogben tuecbeit D(ccgeI0tht3Dccfìlacinggenbe openingl) te boen ·οέη Dié genebictegentooojDigDDc^oogbfle^fgeringti ban Dat iSttcIt behleDen. JBaec alfoo gace I^o. IQog {)(C eene nocg l)et anbec niet en Ijebben Itonnen goet biuben / foo becfoccfien be meec-gemelOe J|eeccn (©eOepuieccöen ban biegt)en De ^«obintie üan Ü^oKanDt in baec I^oog M^og» J^ecgaDecingt) / Dat De anbece bSfaenbjefenDe ^jobin· tien ueraantuptbenöarcntoillenaf-fcnDen met De Co» ppe ban get #;obinctael abb^^ ban befelbe^jobintie ban i^oIlanDt Deu 18. Defe$S ingebient op De ®ointen ban ConfiDecatitn / cefuIteceiiDe upt öet fcö?iftrlöclt cap^ pojtupt Dei(|eeccn Meynerfwijck, Mathenes, de Knuyt, Nederhorft, biec ban öaec Jll^og. ^lenipotentiaci^ fen/ om Daec op ten angöUen tegen ben eetfïcni&epi tembecöaecj^iobincialeabbpfeualöiec ooch inteb?en· gen / enbeboojt^ aen De ïieecenöunuec cefpectibe ©jim ctpalen bp Die gödegentöepDt commnnicecen / batftt i|eecen«I3eDeputeecDeban{|ollanbt / aen öace I^oogj Slog. öebhen moeten beüent maeclten ( öoetoel met/ enDe tot öaec gjoot leettoefen) Dat befeIbeP;obintié banHollanbt/ onnniachtighishctwerck van den Oor- logh langer te konnen by wefen, betmit^ be fobere ghe- legentheyt, enbcgantfCÖeonvermogentheyt ban i)un· ne @;obintiale f inantien ; al^ taecDenDe ben felben <!^o?logö / boot foo beel öun aengaet/ gaiufcö enbe t'eenrmael gbeaffifieect enbe göeDjrben met Pennin- gen diefy vantijdttottijdtop fwaren Intereft> ifHbe Daet toe nocö groott heften moeten negotiecen.
313acc op gcbflibrccert jtinbe / öcbben eenige J??obirt= tien acngenomen pemant upt benbacenmetöetboo;< nacm&e @jobtnciael abbij^ aen be ^eccen^jineipalcn af te fepnDen/ ooch Deboojfj, Comtnunicatie / bp be Heeceu ban Igollanbt becfocöt/ te Doen/ enDcrenigöé ^;obmtien öclihcn becltlaett fulc): te fullen Doen/ bp fcö?pben^i
«epnDtlfjth i^ gefojmee ct/ tjafl görflelt/ enbe booi ben <0jiffiec aen ben ^mbaffabeuc de laThuiiieriebcnit. ^ugufii obecgelebect Dit ftnttiioo^t :
SUr la Propofition du Seigneur Λ la Thuiüerie > Am- baiTadeur Extraordinaire de Roy Tres-Chreftien* faiteen l'AfTemblée des Seigneurs les Eilars Gene- raux des Provinces Unies du PaysBasle feptitfme dece inois, enfemblefur lememorialdu Seigneur Bréjfet, Rc- fidenrdcfa Majefté livreauxdits Seigneurs Eilats lè 27. de luillet dernier,(oucbant certain efcrit figné à Munilre» les Seigneüfs Plenipotentiaires y mettionneï declarenc &fouftlenncnt,qu'ilD'eftautre, qu'un recueliJetoutcit fuis'efi fap en fubftance à Munfire wx offaires des Payt Bas, entre les Seigneurs Plenipotentiaires d'Efpagne ^ ceuk dil'BBatdes ProvinftsWes, fout efife » temfs & He» inferi dans uuTraitté, que fe doit faire à Munfire, & en outre pour informer t^ijt mieuxSc plus nettement leurs fu- perieux en quel terme la negociation pour un repos y ίβ- roit avancée, mais point du tout ppur s'en Ìèrvir d'un Traitté reël ou final, & quant à la parole donné par
ΰ % toiu
Nèderìandfche - Vrede - Hàndelinah. |
-ocr page 257-
Tweede Deel, van dc
touts les Seigneurs Plcnipotentiaircs & AmbalTadeurs
Extiaordinaircs dc l'Eftac des Provinces Unies aux üci
gneurs Miniftres du Roy Tres- Chrefticn à Munflcr, de
wepaspafftroutre. quelqucs unsd'iccux lous en onc fait
rapporti que ladite parole n'a pss pu prendreautrerc-
flexion, que fur Jes afiàires ulccrieurs & à mettre en a van t
àl'advenir, mais point fur ceux, qui eftoiew defiacon-
certez & adjullez, dont les Miniftres du Roy à Mun-
fter en avoyent eu iucceilïvement communicarioD.
Touchant l'efprit de l'Eftat des Provinces Unies fur
les uns & les autres j defquels ies Seigneurs Mitiiflres du
Roy defirent eftre efclaircis} Les beigneurs les Eftats
Generaux les affeurent, que leur intention a efté toù-
jourtj & en eft encQre de demeurer fermet dansl'obfer-
vation desTraiitez, Qye Ie Roy& leldits Seigneurs E-
ftats agiront de concert & avec la fermeté neceflaire dans
la negociation d'un repos, qui fedoitfaireàMunfter,
conjointement&d'un commun conlentement > &que
i'on ne pourra condurre aucun Traitté ; que conjoin-
«Semenr & d'un coinmun confentemenc, & en outre
touccnconformiiédeTraittédupiemierde Mars 1644,.
ce quo lefdits Seigneurs Efiats Generaux ordonne-
ront à leurs Plenipotentiaires d'obferver punöuellement.
Sur l'envoy de la Flotte vers la colle de Fiandre cn con -
formiti du Traitté de Campagne j Les Seigneurs Bftats
Generaux declarent, qu'un grand nombre des Na-
vires de Guerre fous Ie Commandement & conduite du
L.AdmiralTrompa garnyen iaiaifonplufieursfepmai-
nes de fuite ladite colle, maisayantappris, que les En-
nemii n'avoientpas force navale deconfideration dans
leurs ports, 6c que quelques petites Fregattes,s'eflans fer-
vis de Pofcurité de la nuit avoyent fait voile en mer, ce
qii'ii eft fort mal-aifé de leur empefcher, joint, que
l'Armée dn Roy s'eftant efloignée de la cofte, agiffant
dans Ie cceur du Pays Ennemy, fansqu'on nous aitin-
£rme du üeflein de fon Altefle Royale furMardijqj Le
, Admiral ajugéà propos d'aller croifer lamerpourat-
trapper lefdittes Frtgattes Ennemies , &cependant luy
& la plus part des autres Navires de fon Commandement,
ont efté obligés en neceffités, taute de Vivre, retour,
oerence Payspoureftrcrcvi<iluaillés& radoubez, ren-
voiant neantmoins une panie de fes Navires vers la cofte,
qui en eftoient encore pourveus, & afin que ce revi-
tìuaillcmentpuiiTe eftretant piuftoft avancé, les Eftats
Generaux ont envoyé des CommiiTaires du Corps de
leur Aflcmblée, pour en prefler ceux des Colleges de
l'Admirsuté autres Officiers à qu'il appartient, de for-
te que nous efperons, que dans peu de jours de L. Ad-
fnital fera fur la cofte avec un grand nombre de Navi-
res de Guerre, pour feconder 1'intention de fon Royalle.
Sur la demande de faire cefler les pourfuittes qui ie
font par quelques Maiftres de Navires, qu'ils devoyent
équiper pour Ie fervice de fon Alteffe Royale, dont 1'ef-
fci^ pourroit eftre empefché par l'Eftat des Provinces
Unies, ies Seigneurs des Eftats Generaux declarent, que
de la part de fon AltefTe Royale n'a jamais efté demandé
licence d'équiper en ce Pays des Navires pour faire lii
guerre, de forte que l'Eftat des Provinces Unies de bon
droit & d'une jufte ignorance du defiein a defendu par
confiderations legitimes & raifonnables 1'équipagc &
fortie defdits Navires, lans que l'Eftac des Provinces
Unies puifle eftre inquleté du guarand des pourfuittes,
que lefdits Maiftres font : Requerant lefdits Seigneurs
des Eftats Generaux Ie Seigneur Ambafladcur qu'il luy
iilaifeafonretourenFranceinformer & aflèurer Ie Roy
onMaiftre&laReyne Regente fa Mere & finceres in-
tentions de l'Eftat des Provinces Unies. Fait en l'Aflem-
blée des Eftats Generaux,àla Hayclc ar. d'Aoufti(Ì4(i.
OPdePropofitie van de Heer Je/a ThmUerie\ Ex.
traordinaer AmbaiTabeur van dc Cbrjftelijckfte
Koni^b, gedaen in de VergaderiDgh van de Hee-
ren Staten Geoerael der Vereenighde Nederlanden de
Zevende van defeJVlaent, enoockophet memoriaelvan
de Heer Braflet, Refident van fijn Majefteyt, aen de ge-
feyde Heere ütaten gelevert op den feven en twintïghfte
Julius leftledcn,aeugaendefeeckcrghefchrift, te Munfter
getcickent,verklaren en fuftineren de Heeren Volmacb-
tighden,daefgememioneert, det bet niet anders is, dan
een recueil en Ferg/tderiegh van aPt geen, 't vehk in fuh^an-
tieteMuniïergebeurt fsin defaeckea der Nederlandtn·, tuf.
fchendelleereuFlcnipotenttarijfenvanSfangteH. en degf.
nenva»deStaetder Vereenighde Nederlanden, om intijdt
enplaetsgeinfereert en ingevoeght te vierden in een TraRut
datmen te Munsier maeckenJal> en daer by om hun Supe'.
rieurs en meefters te beteren volkomentlijckert'infor-
meren hoe verre de Handelingh tot een ru ft daer ghevor·
dertis, maer gantlcbelijck niet omdat voor een reilen
finael Tradtaet te ghebruycken, wat de belofte aengaét,
door al de Heeren Volmachtighden, en Extraordinirc
AmbaiTadeurs van de Staet der Vereenighde NederUn-
den aen de Heeren Miniftera en Bedienaers van de Cbri-
ftelijckfte Koningh te Munfter gegeven» van niet vorder
te gaen, eenighe vau hen hebben daer af rapport aen ons
jedaen, datdegefeyde beloftü geen andere rcflexie heeft
tonnen nemen, dau op Wilterieure en vordere faken,die·
men voortaen ter baen fai brengen,maer niet op de genen
die airede bedifputeert cn vereffent waren, van de weicke
deMiniftersjdes Koningbsfucceffivelijck communicatie
hadden gehadt.
Wat aengaet de geeft van de Staet der Vereenigde Ne-
derlanden,op d'eene cn d'andere, van de weicke de Hee-
ren Minifters des Konings begeren verklaert te zijn; de
Heeren Staten Generael verlekeren hen dat hun intentie
altijt heeft geWeeft, en noch is, vaft en beftandigh te bly-
venind'obfervatiedcrTredtaten : dat de Koning, en de
gefeyde Heeren Staten om ftrij t, en niet nootwendighe
beftandigheyt fullen wertken in de Handelingh van een
ruft, die te Munfter gemaeckt fai worden,ghejheentl^k,
en met een gemeene btwiUigingh, en datmen niet fai mogen
eenig Tradtaet fluytenjdan gefamentlijck,cn meteenge-
mene bewilliging,en dat meer is,in conformiteyt vande i.
Maert 1Ì44.. 'twelck de gefeyde Heeren Staten aen Vol-
machtighden fullen beitelen puituelijck t'onderhouden.
Op'tfenden vande Vlootnaerde Vlaemfchc Cuftia
conformiteyt van 't Tradtaet van d'Optoght, de Heeten
Staten Generael verklaren dat om groot getal van Ooriog
Schepen, onder 't commandement en beleyt van de Luy-
tenant AdmiraelTromp, ter gefteldetijdtveel wecckea
achter volgens de gefeyde Cuft heeft bewaeft, maer dat de
Luytenant Admirael j verftaende dat de Vyanden gheen
Scheeps macht van confideratic in hun Havens hadden»
en dat eenige kleyne Fregatten , de duyfterheydt vande
nacht tot hun voordeel nemende, in Zee gelopen waren,
't weick hen fwarelijck is te beletten, daer by dat des Ko-
nings Heyr,van de Cuft afgeweken, in 't hart van desvy.
andts Lant befig was,fonder datmen ons van 'tdefTeln van
fijn Konincklijcke Hoogbeyt op Mardijck geinformcert
heeft, dienltigh heeft geoordeeJt in Zee te kruyflen, om
de gefeyde Fregatten der Vyanden t'attrapperen : onder-
tuifchen wiert hy, en 't meefte deel der andere Schepen,
onder fijn gebiet ftaende,doorgebreck van lijf-tocht ver-
plicht en gedruckt weer in 't Lant te keeren,om weerge-
viöualieert en verforght te worden, fendende nochtans
eeu deel fijner Schepen, die van lijf-tocht noch wel ïcr-
verforgt waren, naer de Cuft, en op dat defe weer vfirfor-
ging van lijf-tocht t'eerdergeiOrdert fou worden,hebben
de Staten Generael uyt hetLichaem van hun Vergader
ringh CommiiTariflen gefonden, om daer toe te preffea
de gene van de Collegien van d'Admiraliteyt, ,cn andere
Officieren, dien dit Ampt toekomt. In voegen dat wy
verhopen dat de Luytenant Admirael binnen weynig ds"
gen, met een groot getal van Oorlog Schepen op de Cujt
(al zijn,om d'intentic van fijn Konincklijcke Hoogheydt
te feconderen.
Op 't verfoeck van 't vervoigh te doen ophouden > ™
door eenige meefters der Schepen gedaen wort, wejcke
Schepen fy ten dienft van fijn Koninckl. Hoogheydtfou-
dentoeruften, daer af d'uytwerckingh door debtaetdef
Vereenigde Nederlanden foude belet zijn: verklaren
Heeren Staten Generael dat van wtghen fijn KonincH'
lijckc Hoogbeyt noyt verlof verfocht is, Schepen iu-J''
Lant toe te ruften, omd'Oorlogte voeren,in voegen μ
de Stactder Vereenighde Nederlanden met goet recht»
en met een gherechtighe onkunde van't voornemen
door wettighe ende redelijcke confideràtien , de toe-
ruftingh en 'tvertreck der fhefeyde Scbeepen «r-
boo(Ien heeft, fonder dat den Staet der VereenlgW®
Neder'
-ocr page 258-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7
Nederlanden tot voorftandc van 'c vervoigh > 't weick de gefeyde Meeftcrs doen, ghemoeyc kan worden ; vcrfoec- Lnaedegeleyde Heeren Staten Generaal aen de Heer Ambaffadeur, dit het hem belieft in fijn weerkeeringh in Vranckrijck, de Koningh fijn Meefter, en de Regente JConingin» des ielfs Moeder, t'informcren en verfekcren van de goede ende oprechte incentien van de Staet der Vcreenighde Nederlanden.
Gedaen in de Vergadering der Staten Generaci, in den Haghe, den ec» en tmnùghjlen van Auguftus feft 'ttn hon-
iert fis en veert igh.
lanaöe Dctft Dc gljc&celi l^anödinflöe oflefoo' pen opeen Treves,inaEcÖiec"fiI)clJbcn öaecüe farchcn iiiDe i0iinofDeten alfoo toeaeDjaaeti / Datmcn öecft booj öcfi söcüonöcn De fclbè te toecanDcten in een Vrede, Dacc üan Dr occaric enöE berfiael al^ bolgfit :
De Heeren Franfche hebben den j i. Augufti,ende vervolgens overgegeven eenighe Gefchriften tot voldocninghe van 'tgheencmen aengaende het dick gemelde negende Artijckelvande Ligue guarantic hadde meermaels gheklaeght : cenfdeels aenwyfende de ongefundeertheydt van dat Artijckef, anderdeels oock inhoudende eenighe voorflagen ende expedienten, tot voldoeninge van dat Attijckel.
Maer alfoo men figh daer in niet heeft weten te vin- den , ende men vreefdenoch veel meerandere verwyde- ringh daer in te iullcn ontftaen, foo is gbeen beter uyt- komft noch expedient te vinden gheweeft, als te hande- len op ghelijcke voet als Vranckrijck, namentlijck, op een Vreede, in plaets van Treves. Deur welcke Hande· lingh van Vreede , t'eenemacl foude komen te ceflèren dedifpuyte, raeckende het bewufte negende Artijckel: 'iwclck daerom oock aen Vranckrijck felfsmoeftaenge- naemft zijn. Behalven dat het veel glorieufer voor den Staet foude zijn te hebben een ahfiluyte renunciatie, ende Vetklaringhdes Koninghs deur een Vreede als deur eene Treves: 'tweick niet als interims wyfe foude zijn, of geduydet worden, fulckseerft in Hollandt op gheworpen wordende, is met eendrachtige ilemmen geampledteert : ende alfoo eenighe Ghecommitteerde na alle Provintien gereet ftonden om over te brengen de geadjufteerde Ar- lijckelen, ende by te woonen de Provinciale Verga- deringen, ende Deliberatien daer over te houden : foo werden de felve den 17. Septembris verfocht om te willen aen - hooren de Propofitie die de Heeren van Hollandt op dat fluck ter Vergaderingh fouden doen, glielijck fy ghedaen hebben den achthiende, in defer maniere: |
De Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, naeder gheict hebbende op de faecken in de regenwoordighe HandeÜngh vallende binnen de Stade van Muniter, ende dat die principalijcken zijn acngefteltom teraogengheracckcn tot een generale rufte ende Vrede ven de geheeJe Chriftenheydt, ende in allen Tianieren behoorlijcken dienen ghevordert, om daer toe op het fpoedighfte te mogen geraecken, voor defen goedt ghevonden is, dat van weghen defen Staet met den Koningh van Spangien alleen over Treves van langhe «eren foude werdtn geageert, door dien men gemeent heeft daer in minder difficulteyten te fullen refcontreren, als wel indien men van finale Vrede foude mogen han- «Iclen, daer nu ter contrarie dagelijcks meer ende meer wetdt bevonden dat de Traöaten tot Muniler voorfz WO langhe vallen , ende naer de occurrentien aldaer da- gelijcks voorkomende, ghefchepen zijn langhfaem ten eyndcte fullenkonnen werdenghebracht,endedeHan- dehnghe van den voorfz Treves apparent is, immers loo langhe of ]an geren tijdt, als van de Vrede te fullen weghnemen, dat mede uytverfcheydene.Brieven on- langhs van de Heeren Plenipotentiarifen van defen ötaet tot Munfter ghefchreven , met de bylagen van mep Klaerlijcken wert bevonden dat over de voorfz Han- ae ingh van Treves menighvuldjghe confideratien zijn Vallende, ende dat felver by de outfte confidentfte, ende '«ichtighftcGeallieerde van defen Staet, bedenclringon worden opgenomen, dat Spangien figh zoude mogen Ia-' ten voorftaendatde Hoogheytende Souverainlteyt de- fer Vereenighde Nederlanden, deur Tradteec van Tre- ves, niet ten vollen foude wefen vcrfekert,ende vaftghe" fteldt, dat mede de Spangiaerden niet af keerigh fchynea tezijn van def?f</ff, endede Francoyfen daer toe rae'- den, als wefcnde de Vrede het gewenfchte ey nde ven alle Oorlogen, ende te hoopen is, dat defe fware ende bloedi- ge Oorlogen eenmael daer door wegh ghenomen, ende in het toekomende geheeltjck iullen komen te cederen » endedatinghevalvanbefluyt van een Vrede de vaftig·^ heydt van de Souverainiteytdefer Landen toe ailen tij- de fai bly ven. felver oock by den Vyaqdt, buyten alle cavillatie ende misduydinghe, ende daer deur de felve ende alle quaedtwillighe benomen fai worden de occafie om onder pretext of pretenfie van O verigheyt defe Lan- den te komen beoorlogen, dat vooralle onpartydighe» oock voor de Nakomelinghen in tijden ende wijlen be- fwaerlijcken foude Sijn te verantwoorden, als men ter expiratie van den Treves, endefulcks by laps van tijdt weder in Oorloghe zouden moeten koomen, daer men in plaetfe van dien , wel een goede ende verfecckerdc Vrede foude hebben konnenbekoomen, dat in casvaa Vrede de difpuyten met de Kroon Vranckrijck ontilaen» noopende het bewufte neghende Artijckel, midfgaders de ondienftighe ende niet aennemelijcke vermenginge met de zaecken van Cathaloignen , fullen komen te cefleren, prefenterende Vranckrijck ; noopende de ver- feeckertheydt ende guarantie in cas van Vrede, te doen volkomen contentemenc, ende aen defea
Staet. Zoo hebben haer Edele Groot Moghende naer iterative hier over gehoudene deliberatien niet anderi konnenoordeelenalsdatde Vrede is ende wefen foude, het Cbriftelijckflc, prompfte , feeckerile, ende eer- lijckftemiddel, om eenmael uyt defe koflelijcke ende bloedighe Oorloghen te gheraecken , ende dat tnidf- dien van wfghen defen Staet in alle manieren bthoordc te werden ghetracht, om in defe teghenwoordighe ghe- flaïteniffe, ende conftitutie van tyden ende faken daer toemoQghenkoomen, ghelijckoock voor defen, en- de voor het aengaen van den left ghe-expireerden Tre- ves , van weghen defen Staet daer toe langhe ghe- tracht is ghewceil, ende niet eer tot de Handelinghe van de voorfchreve Treves ghatreden, voor ende al- eer bevonden was, dat alle hoope van een goede Vre- de quam te ceiTeren. Ende vertrouwen haer Ed. Groot Moghende dat geenefuffifante redenen zijnby te bren- ghen, waerom een tijdtlijcke ftil-ftandt of Treves voor een vafte ende eeuwighe Vrede zoude dienen geprefe- reert. Want dat daer teghens werdt voor gheworpen , dattebevrefenis, de Travaten van Vrede langher tijdt zouden requireren, dat men oock door de Vrede zorge- loos zoude werden ghemaeckt, de Militie zoude komen te vervallen, ende de ghemeene middelen te verminde- ren : dat oock meer zeeckerheydt van onderhoudenie inde Traöaten van Treves, als van Vrede zoude zijn te vinden, ende ordinarie de Treves, ais maer tyde- lijck zijnde, ende waer van den uytganck met patiëntie •kan werden verwaght, beter zoude werden gheobfer- veert als de Vrede ; daer over, ende op het eerfte, van de objeöien is hier vooren gefeydt ende aengewefen, dat naalleapparentie teghenwoordigb de Vrede imeiera in zoo korten of koneren tijdt zoude konnen virerdenghe- troffen, ende beflooten als den Treves. De gheprefup- poneerde foi^eloosheyt in Cas van Vrede, noch het ver- val van de JVfilitie fijn niet te vrcefen, te fullen komen ineen Volck ende Landt, die zoo lange in den Oorlog geu'feert, ende foodanighepartye hebben ah defe Lan- den, immers niet meer als in regarde van andere Ko- ninghen , Princen, ende Republijcauen, die ghewoon ende nu oock ghefint fijn van den Vreede te handelen, ende haer verzeeckertheyt ende fecurlteytin dezelve met goede middelen ende Wnpeoen te bezorghen,ken- nende anderfints, ende by faute van dien, de forgeloos- heyt foo wel in een Treves als Vrede koomen te vallea , ende de Militie te vervallen, daer toe te minder app«. rentie in delen is, mids de fituatie ende ghelegentbeyde defer Landen, en de groote zorgvuldigheyt, die tot con·» fervatievande Vryheydteode welvarea der zefvei vaa ® 3 tijde |
-ocr page 259-
258· Tweede Deel, van de
tijdt tot tijdt fai noodigh wefen, ende dienen aengewcnt ende ghedragen > daer toe dan itiede de confenten ende middelen werden ghertquireert, die oock niet nppsrent zijn, in cas van Vrede te verminderen ofte vervallen} Biaer ten fijne voorfz, ende tot betalinge van des gemcene Landts groote laften, fchulden ende 't achterheden fulien dienen ende moeten werden ghecontinueertj endewaer in mede geen nalatigheydt ftaet te bevrefen,mits de oude ende lange gewoonte endewillicheycvan de Gemeente, ende dat foodanige middelen ende lalten by de gefament- lijekc Regeerders defer Landen, lijnde degequalificeer- fte ende notabelftelngefetenen van dien werden gecon- fenteert, geheven ende ghedragen nevens de Gemeente die obfervantien ofte non-obfervantien van alle Tredla- len ofte Handelingen van Vrede of Treves, werdende or- dinaric gereguleert niet naer den tijdt of na de jaren daer inne ghemelt, maernadeIntereften van de refpeftive Princen ende Republijcquen, ende naer dat de tyden ende occafien voor-vallen ,· zijnde in Hiftorien de exem- pelen in het een ende het ander niet dan al te wel be- kende.
?Ilcn ben l^eec van Andrée in l^iieflant ;ff nbe / bierbt Q^tfbnöen een 25?ief ban CccDcntieop'tfeltìefubiect: η j ^tab entie HanDen toecDen gefonöcn be ]|eecen Ruy 1 enDe SchagenrefpectiDeïiaDenenbe Ipenftonaciren ϋαη ©aeclem enbe Jcfimaer» j^a Scelanbt bc ©ecccn Key- fer,iSaebtenbepen(jonaci^ban i^oojn/ H. van Beau- montj^beccetarf^ ban bc ^atenban iiollanbt/ cnbe vander Hooick, (0ecomin(tteetbe tcc ^enecalitrpt toe· gfn öttecöt.
b'3ibbpfenupt<©bec-K(rcI/ Öptcecj^t enbc <i5£lbfc= lanbr/quamcnboloen^m't begin ban«@ctebcc/ baer na ooch upt©jitflanbt/enbe ^tabt cnbe Eanben/ tot contcobecfie bec iScebc^ in eeni^iebe. 'tl@elcli3dnbe een point ban biepec infien enbe gcoote canfibccatien/ foo boot al^ teeben; foogebicRelIebefcibe nietbetec {tonnen boojt brengen/ al^ boo? be Pjopofitie enbe ^nt· tDOo^bt op bat lincit in ^eeianbt gefcijiet : be i^;oporttie ban opgemelbe i^eecen ^^ecommitteecbe fjaecbec j(|o. Mog. aen be ^ecommitteerbe iBaben in^eclanbt ( fufecenöe be conbocatie bec iS^eetm Staten) ben 13. ^fptembtc/toa^albu^;
Edele Mog. Heerem.
DeHeerenStatenGenerael onfeHeerenCommit- tenten t van tijdt tot tijdt zijnde onderricht, dat de faecken tot Muniler verder ende verder gingen, ende dat by eenige hooge partyen de Art ijckclen al waren geadjufteertjby andere gheftelt in haer Ho. Mog. Pleni- potentiarifeo handen om haer Tradtaet te dreflèren,fulcx datter η iet meerder wierdegbcdefidereert, dan deeynte- lijcke Refolutie van defen Staet, daer toe de Provinciale advyfen Inde meefte conformiteyt, dee doenlijck,Bl voo- ren moften worden ingebracht > hebben tot dien eynde eenige Heeien Gedeputeerden na haer eygene Provin- tien ende andere na de Provintie van Stadt ende Lande, ende ( waft noodigh^ van Vritflandt in paffant gefonden, om de felve in hare refpcétive advyfen, tot conformiteyt van andere, te faciliteren ende te doen accelereren, oock ons aen de Ed. Mog. Heeren Staten van|de Provintie van Zeelandt , die haer Ho. iWog. hoopten dat wy noch by den anderen fouden hebben konnen vinden, ende per Expreflen tot dien eynde verfchreven, by den anderen te willen bly ven, dan alfoo wy hier komende, bevinden, dat de felve zijn ghefcheyden, fonder te hebben gheno· men foodanige Refolutie, die conform fai zijn de advy- fen van vier, ende foo wy ghelooven van fes Provintien ; Soo verfoucken wy gantfch vriendelijck, dat uwe Ed, Mog believen de Heeren Staten van Zeeland ( aen welc- ke onfe Credentie is houdende ) op het fpoedighfte te convoceren, omme naghedanePropofitic endeonder- Tichtinge op de langh getraineerde Munfterfchefaecken, ende mits feeckere na gekomen Franfche Gefchriften nu geconcerteerde converfie van Handelinge op een Vrede in plaetfe van Treves, van de felve te bekomen foodani-
f; vruchtbarighe Refolutien als haer Ho. Mog. van haer |
d. Mog. in dcfc tegenwoordige cu^tutie van fsteckeo billlchlijck zijn verwachtende, ende willen wy niet Ter. hoopen dat u £d. Mog. ons de voorfz convocatie fullcn weygeren, foo om dat de felve kort kan gefchieden, ιΠη^ de vier Leden van de Prouintien opdit Eylandt, endede andere dry by dit handtfame weder ghemackelijck ende fpoedighlijck by den anderen konnende kooraen, alj oock om dat de Heeren Gedeputeerden dieghefeyt won den na den Hage gedeftineert te zij n, of noch niet en zijn vertrocken ende veel licht op heden, zijr de Sondag, niét en fullen vertrecken, of vertrocken zijnde, bequamelijcfc fouden konnen worden gecontramandeert, in allen ghe- valle buytcn hare Pcrfoonen, den gantfchenRaedcvaa hare refpedi ve Steden zijn te huyslatende, ommeope- ninge te ontfangen, de befoignes by te woonen ende afte doen, ende wel fonderlinghe om dat een Lidt van de U. nie in den naem van de felve Unie, over eenighe itnpor. tante faecken worden befonden, noyt gewoon is teexcu. feren de openinghe ven redenen, die haer in hare difE- culteyten fouden mogen geven fatisfatìie, om foeteko- men tot een eenparige iefolutie, ende derbal ven vertrou- wen wy dat u Ed. Mog. fulcx niet en lullen willen doen, ende foo de Heeren Staten af-houden de kennitTe vande redenen, daer van wy aen haer Ed. Mog. gelafl: zijncom. municatie te gfven, ende dat onder fchijn van eenigh» formaliteyteri, die u Ed. Mog. fouden meenen al vooren te moeten Werden waerghenomen j want behalvendat meenighvuldige exempelen konnen worden geallegeett, dat de Provintien, ende onder anderen de Provintie van Hollandt ende Weit- Vrieilandt by exprefle Gedeputeet- de, daer onder mede die van defe Provintie zijn befonden op veelegeringer faecken dan defedaer van zijn, nochte de andere Provintien haer Provinciael ad vijs ter Genera- liteyt niet co hadden ingebracht, foo meenen wy, datu Ed. Mog. behooren te confidereren, dat op geen voorge- wende formaliteyten onder Leden van de Unie behoort te worden geflaen in een faecke, die ten ondienft ven dea Lande, nu zedert eenigen tijdt kiser ghebleecken » end» by fucces van tijdt noch klaerder te fullen blij eken fiaet te worden gefleept, by diverfiteyt von opinien^ ghelijck wy van goeder handt weten dat van defe Provintie fai ontflaen, ende om dewelcke met goede bondige redenen wech te nemen, wy in name van hare Ho. Mog. hier zijn ghekomen, ende ons als noch op't vriendelijckfte zij η aenbiedende, ofte by aldien u Ed. Mog. de verfochte convocatie van wel-gheroeite Heeren Staten defer Pro- vintien ons als noch fouden gbelieven te bly ven weyge- ren, foe verfoucken wy tot onfe defcharge, datuEd. Mog, kenniffe willen dragen,dat wy niet alleen met groo- te fpoedigheyt, maer oock ernit hebben gefochtafteleg- gen in den boefem van de meer-ghemelte Heeren Staten van Zeeland', 't gunt haer Hog. Mog. ons hebben aenlK- volen, ende daer mede te voorkomen den tijdt verlies, die fai ontftaen uyt de difpute op de voorfz gepretexeer- de formaliteyten , dewelcke in foo grooten neot, noot- faeckelijcken ende fulcken haeft vereyfchende faecke, alJ defe beter ter zyden waren gheftelt, waer medewy dan verhoopen, van den laftonsopgeleyt, te fullen wefefl gedefchsrgeert, latende de fchult aen den genen, dieitt tyden ende wylen bevonden fullen moghen worden oor- laecke te hebben gegeven tot deonheylen die defen Staot fouden tnogen overkomen, by aldien ter cccafie van de irreioluti» van den Staet by ander hooge partyen yet fon- der de felve Staet tot Munfter fouden moghen worden geflooten.
Aldut na mondelinge Propofitie op den 13. September 1646. aen de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Rudcn van de Staten van Zeelandt tot Middelburghghedaen, fchriftelijck op den 14.. daer aen volgende, by ons onder- fchreven overgelevert aen den Keer Racdt Penfiooal» van de ielye Provinciën,
Ende was Geteyckent, Natmingh Krrfir. Heriertva Beaumatj ende Gyfirecht vender HooliL·
btcDaelt bat fp gaerne fiabbeη gcfifn/ batmen be Staten Ë^bbr getoniwccec;. |
-ocr page 260-
Nedcrlandfchc Vrede - handelinsih. 159
©ocDfuIcpt'öacenrccbtiucfen niet Bunnen baïicn/ acn{)tnibrljanbioben'£boo?f3.0efc!)?ift/ mrt betfocrtt tiathpnaebe J^ieDicatie'tfelbetoiìbc boo?{)ouben atn tic@ceceni0ccoiÏiinitt£tcbe i9aben/of bienocl) miffcDicn tan cefblutie mogötcn becanbecen/ enbe bc tocI-Beniclbc «teren Staten conbocccen.
'tJ©fIchniettoiHcnbe ballen / fp bcc&tacttien ban mccnincljetejfjHbE^naemiöbaflB^ met {jet gljetpe te bictteilieii om Dare ©ο. ® og. ban aile^ cebcn cn ccec·
jienfcljapt'fl'^ben.
©cnoemelten fecce öaebt^endonati^ Bctacfcöjift obeMirnoni"Ötbbenbe/bjacflbcoffpbaec op fc|)?ifte· itjelft anttooojbt bceeecben / enbe brgofi toebecom bc ce^ Dcneimmi e);cufe bec Heecen (©ecommittcecbc ïïaben tfiïuflificecen.
ée ©ebeputecrbc fepben / bat jp 't geen
ba«anttocw?btinfcriptis (lelöenaenbe bifecetie ban be nicn:00"»«lbei|ecrcn<©öecommittcccbe öabcn enbe ti!aecitcnt!eboo?f5.Su(ltficatiecnbe bebatü baec op te tjotoen af / alfoo oo?be£lben alle^ aBcnoesöfaem in Dace üoo?-üccIjaelbe DeftÖ?ift te jtjn becoattet.
Ccgen ben mtbbagósd» baci: <@ebeputeet:be inDficc Soatment Itomen becbiiHefìonien enbe begtotten be BficenTenisenbsReygersbergb iSecommittcecbe ïSas tttn enöe ben j^eec Öaebt ©cnfionati^ StaveniiTe upt ben nacmenbe ban toegfien toel-g6emelbe ï|eecen«i5ecomi· mitteetbeÖabenBaecgebenbeenontfangenbe be com. nlimcntcn baer toe bfenenDe/ öaec bp geboegftt bat Ijaec l@og. na be ^?ebicatle opijaec booj-oeciiacibe ge^ fcfijiftfoubencefolöeten.
E^aeiibagö tnoigensSjtjnbe ben if. ©ctober/ jijntorbcc in ftet ïogementban be boojfs- <l5cbfputeec= iegthomen beboo?noembeb?ieI|eeccn be toelehe naer cmiflc nionbelingc epeufcn / toaecom be boojfs. iConbOi (Qtie niet Ijabbe bonnen gefcdiebcn / aen be felbe Ijebben otjEC Qöelebecöt; &et fcijjiftelöch anttooojbt öiec na bol· gentic/ enbe gaec boo^t bejegent met alle ggetDoonlijcIte klffftbept enbe complimenten.
55e anttooo^öt ban De Igeeccn ©Bccommittf«De Sa^ lcniua^: |
E Gecommitteerde Raden van de Ed. Mogende Heeren Staten van Zeelandc rypelick gelee heb- bende > op het gene haer Ed. Mog. op gifteren mondelinghis geprefenteert, ende huyden by gefchrifce overgelevcrt, by de Edele, Geftrenge, Erenttefte,Hoog- geleerde, W y fe ende feer Voorfienige Hecren Namtugh Kejfer, Raedt ende Secretaris der Stede Hoorn, Herbert ω» BMKwewi Secretaris van de Ed. Gr. Mogh. Heeren Staten van Hollandtende Weft-Vrieflandt, ende Gys· hedt van der Hoülci,oudt Burgemeefter der Stadt Uyt- recht ende ordinarie Gedepateeide ter Vergadeùnge van dc Ho. Mogh. Heeren Staten Generaci ende fiamcnt- lijcke Gedepureerde van de Hoogh - ghemelde Heeren Staten Generaci, hebben goed ghevonden daer op te ver- klaren, ^elijck haer Ed. verklaren by defcn, dat foo haeil de Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelandt kenniflé ende openinge hebben ghehadt; van het rapport by de Heeren Miynderfwijck, Mathenes, de Kuuyt ende Nederherfi aen Iiaer Ho. Mog. jongft ghedaen, midigaders van de poin- öen van deliberatie daer uyt rerulterende,haer Ed. Mog. «yndelijck daer op ,mitigadersopal hec gene verder fou- <lc moghen gherequireerC werden, om een Traöaet van TrevesmetdeSpaenfchePlenipotentiarifen te adjufte· ren volkomentHjck hebben gherefolveert > ende als haer Ed. Mog. gereedt waren om hun Provinciael advijs daer op door de Heeren hunne Extraordinarii Ghedeputeer- •len in te brenghen,ioo fijn hare Ed. Mogh. (buyten ver- wachten ; toeghekomen de confideraticn van de Heeren Staten van Hollandten Weft-Vriefland, rakende't ver- anderen ofte converteren van de aengheiïelde handelin- linge van Treves in een vaften Vrede ; Ende al-hocwel haer Ed. Mog. wel konden confiderereDjhetftuck vaD de voorfz. handelinghe van beginne af op eenen Treves ge- ■irigeertenallede deliberatien daer henen ghegaen zijn- de eude met namen de Inftruilie voor de Heeren Pieni- Potentiarifen van defen Staec ende al de refolutien daer ?U> dep^nderende» daei sae zijnde gbed{eli(^> dat dcfe nieuwe deliberatien groote dilayen ende retardement zoude veroorfaecktn ende in verlcheyden refpeöen on^ dienft cauferende, 'c welck haer Ho. Mog. gantfch wijf- felijck oordeelden dat voor ghekomen behoordt te wer- den; Zoo hebben haer Ed. Mog. niet leciigh gheitaen, hetvoorfz. Provinciael advijs van de Heeren Staten van Hollandt ende Weit- Vrieflandt na daer toe expreffelijck genomen reces, in fericule deliberatie te leggen,de rede- nen ende motiven dacron vermeld rypelijck te pondc- ren, ende daer op foodanige re/olucicn te nemen als haer Ed. Mog. hebben geoordeelt ten meeften dienil van den Lande te behooren, gclijck haer £d. Mc gh. oock hebben gedaen op de Poinöen van deliberatie vervat in de Brie- ven van de Hecren Plenipotentiarifen van defen Staec van den der verleden en den derde» defer Maent OSa- ^ij-metexprtfle Idft aen de voornoemde Heeren haer Ed.Mo. Extraordinarii Gedeputeerde fich fonder uytftel Tl«er den Hage te vervoegen €n haer Ed. Mogh, advijs op al het fel ve ter Vergaderir ge van haer Ho. Wog. te ope- nen ende in te brengen, vertrouwende dat daer medeby de andere Provinciën foude worden genomen contente- ment : in voegen dat de Heeren haer Ho, Mogh. Gede- puteerden wel kennen fien dat het niet van noode is ghc- weeft, haer Ed. Mo. te befendcn, om haer Ed. Mog. deli- beratien enderelblutien teacceleren, ende dat de dilayen ende refolutien, die men foo fchadelijck houdt, haer Ed. Mog. niet konnen werden geimputeert, ende is daerom haer Ed. van herten leed , dat haer Ho. Mogh. Gedepu- teerde tot haer Ed. ongelegentheydt in die afgaendefay- foenendeongheftadigh weder, de moeytcvande reyfe herwaerts fijn verfocht te nemen, ende wat belanghcde Inftantie die haer Ho. Mogh. daer nevens hebben ver- ilaen , dat aen de Heeren Staten van Zeeland foude wer- den gedaen om haer Ed. Mo. tc difponeren, fich met hec Provinciael advijs van HoüandtU cmfotmern, daer op fullen haer Ho. Mo. Gedeputeerden gedicnt zijn te ver- ftaen, dat haer Ed. oordeelen (voor-houdens het hooghe relped van haer Ho. Mog.) dat deforme die daer Jn werd gebruyckt, is firydendt met de beboorltjcke ordre ven de Re- geeringe, ale te weten, dat voor en al eer op faecke van fo- danigen natuyre, nae ingebr^hte advyfe van alle de Le- den van de Unie ter vergaderinghe van haer Ho. Megh, Staets gewyfe heeft konnen werden gedelibereert, veel min gerefolveert men bybefendinge door Gedeputeer- de van haer Ho. Mo. ende dien-volghendc van wcghen den hcelen Staet ; dc particul iere Provinciën is tragtende te difponeren tot't gene by de eene ofte andere Provintie is voorgcilagen,cnde voor advys ingebraght, alio in foo- danige Staets-gcwijfeVeïgadcringen ende deliberatien, ghelijck oock in alle andere Collegien Communicatie moet werden gegeven, de advyfen ende confideraticn vaö dc Leden ende Colleganten geopent ende inghcbrachc> redenen gegeven ecdeghehoort. ende dan vervolghens gedaen ende geconcludcert 't geene men volghens de or» dre van 't Landt ende Recht van de Regeeringhe bevinde te behooren, fonder dat haer Ed. verftacn, dat in defen eenighe voorgaende exempelen met fondament kennen werden geappliceert, efte dat in de felve eeUe volltomen conformiteyt fai werden bevonden, en daerom fijn haei* Ed. beducht, dat als de Heeren Staten van Zeelandt, by haer Ed. fai werden gefchreven haer Ed. Moghende diffi- cultcyt zouden niaecken , van nieuws te gaen ventile- ren het geene waer op bier Ed. Moghende albercyds» met al fijn Leden volkomentlijck hebben ghedelibereerc ende voor ende al eer dat haer Ed. Mog. hun advys ende confideraticn daer 't behoort hebben geopent ende inge- braght, welcke alle de andere Provinciën by forinele Re- folutieop haer Ed. Mog. Inftantie genomen,hebben ver- ilaen dat fouden worden afghr.wacht voor ende aleer tot openinge van hunne advyfen te gaen.
Doch als wel-gemelde Heeren Staten van Zeelandt al geconvoceert ende by den anderen gekomeo zijnde defe cilentiële formaliteyt over 't hooft Ibuden willen fien * endedeexeropelenendeconfequentiendiedaer op fou- den konnen werden gefondeert in geen achtingenemen} Soo is 't boven dien fulcx datovermids eenighe Heeren tot de Munfterfchc bcfoignen gedeputeert ende de felve van den beginne af by gewoont hebbende,al bereyds nae Holkndt zijnde vercrocken, niet wel eeoe by een komfi;
II ♦ m |
-ocr page 261-
267· Tweede Deel, van de
met vruchten de cfFedt ίοο haeft foude konnen werden gehouden, behalven dat haer Ed. niet konnen fien, dat tle acceleratie van de befoignen,die haer Ho. Mog. voor- geven, ende de Heeren Staten van Zeelandt oock nood- wendigh oordeelen,opdefen voet kan werden getroflpen, alfoo de by-een-komite van de Leden nerghens anders toe kan tenderen ι als om de openinghe ende propoGtieo van haer Ho. Mogh. Gedeputeerde te hooien daer van aen hunne Heeren principalen r^àpport te doen ende dan wederom by den anderen ghekomen zijnde daer op te refolveren, waer toe veel tijdt werdt vereyfcht ; daer ter contrarie haer Ed.Mog.oordeelen,dat de Heeren Ex- traordinarii Gedeputeerde volgens haer Ed.Mog.expref- fe laft fonder langer uytftel hunne voorg-henomen reyfe naerHolIandt vorderende, veel eer en ipoedigher'tghe- beele ftuck van de Munfterrche faken met al 't gene daer van dependeert alfoo fai konnen werden gheadjufteert en tot conclufie en eenparighe ydt gebraght : welcke redenen de voornoemde Heeren Gecommitteerde Raden haer Ho. Mog. Gecommitteerde gintfchgedienftigen vrien- delijck verfoecken alfoo te willen opnemen > en de felye aen haer Ho, Mog. favorabelijck te rapporteren cn dien- volgende ten goede le willen duyden, dat haer Ed. hun genootfaeckt vinden tot hun leedwefen de verfogte con- vocatie van de Heeren Staten van Zeelandc voordcfe macl te excuferen, bereydt zijnde in alle andere faecken haer Ho. Mog. ende der felver aenfienlijcke Heeren Ge- deputeerde alle cere, refpeft endedienft te bewyfen.On- der ftond : Aldus ghedaen ter Vergaderinghe van de ge- melde Heeren Gecommitteerde Raden in het Hof van Zeelandt tot Middelburgh den 14 Oétober 1Ì4Ì. Lager ftond: Ter Ordonnantie van ds Raden vooinocmt, en wasgeteyckent D.Brnjne.
.fü^ct bic Dcfclieti&t fijn t)e(0ecommitt£ectie bangace ©o.j®o.tìc«c0cficn. (©nöertuflcbenbe «eptcaoiDina- Dcc Staten ban gctïanDt in Den Hagc hotnenbe jhebben tee S&ecaaDccineöc ban tiaec l^o. J@o.QcDaen en fngdebect Dcfe naecboIaenDe bechlattng op 't fluch Dcc Conbitfie ban Den Ccebc^ in ®jebe.
E Staten van Zeeland rypelijck gelet hebbende op den voorflêg by en van wegen de Heeren Sta- ten van Holland cn Weft-Vrlcflandghedaen,en den 18 . September 16^.6, ter Vergaderinghe van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci fchriftelijck overgelevert, rakende het verenieren oftonverteren van dc aenftaende handelinghetotMunfter vaneenen Treves ineen Vrede > hebben goet gevonden te verklaren,gelijk haer Ed. Mo. verklaren by deien, dat gelijck in alle de handelingen,die 'tfedert de expiratie van den voorgaenden Treves Zoo met de Eerts Hertog^, de Infante, als Koningh van Spam- f/>»aengeftclt zijn,haer Ed. Mo. intentie noyt andeis en IS geweeft dan dat de faken wederom tot een 1>eves fou- de werden gedirigeert,en dat tot dien eynde tot een fon- dament en grond-werck foude worden geleght het voor- noemde geexpireerde Traöact van den Jare liop. ende de ampllatiè in den Jare ló 10. daer op gevolgt, om alfoo te mainteneren en vaftte houden al 't geene dat men by de pradlijcqu» heeft bevonden voor den Staet van de Geünieerde Provinciën in 't generael, midfgaders de Stedeo en Leden van dien in 't particulier voordeeligh, immers niet prejudidabel te zijn, en aen de andere zyde by uytlatinge, ampliatie, ofte verandering te konnen re- dreileren 't gene de experientie heeft geleert refpedlive- lijckdienftighofondienftightezijn, dat. alfoo haer Ed. Mo. op geenen anderen voet hun hebben laten difpone- ren endeeyndelijck coiifent hebben gedragben, dat met de Spaenfchc tot Munfter in onderhandeling foude wer- den geireden,als om wederom te maecken een bondigh Tredtet van Dreves en nietFrede, wcick fondament ende grondwerck by eenparigh confent van alle de Provinciën van beginne ef en genoeghfaem voor alle andere delibe- ratien gelegt zijnde, ja foo verre dat men felfs aen d'Hee- ren Franfche Ambafladcurs bygefchrifte tegemoet heeft gevoert, verfcheyden redenen wacrom van beyde aydem een TraQaet van Treves behoorde te werden aengegaen, als men els nu met het veranderen van handelinghe van een Trevej of ceffatie van wapenen in een abfolutcn vre- de föuden willen converteren, dat haer Ed. Mo. vetftaea dat daer méde loswerdengemaeckt de refolutien op het voornoemde fondament gebouwt en de Inflrudie voof de Heeren PJenipotentiarifen van defen Staet daer uyt geformecrt, ende dat dien volghens van nieuws en rou. welijck in deliberatie foude moeten werden gebragbt, of het dienftigh ende geraden is met de Spaenfchc over het nederleggcn van den Oorloghe in verder handelinghete treden, welck om te ontgaen ende niet te ontbinden en tcdoenflufluëren immersin haer Ed. Mog. Provincie (alwaernietandersmetgrootc mocyte en difficulteytea het ftuck van de tegen woordighe handelinghe toteenpa. righeyt van ftemmen isgebragt) het geone hier bevorens na menighvuldige deliberatien vaft is geftelt ; Als mede om verlcheyden pregnante confideratien die inde faecke felfs leggen,ende bier na fommicriick fullen werden ge- deduceert,h3er Ed. Mo. na rypc deliberatien hebben ge- oordeelt, dat het allenthalven dienftigh ende beft is, dat werde geperfifteert, gelijck haer Ed. Mo. z.'ynferfifiert*· de by de Refolutien voor defen op het voornoemde fluck van de handelïnge met Spangien met den ge volghe eode aenkleven van dien,genomen, ende dat dien volgbende haer Ed- Mog. verftaen dat de voornoemde handelinghe fai werden gecontinueertefwefsTritiM in Europa voor óeai^Aivantuaaelfàtwintìghlareny een laer drie ofte vier onbegrepen, en dat de Heeren Extraordinaris Am- bafladeurs en Plenipotentiarifen van defen Staet hun ful- len reguleren na hunne voorgaendc Inftru£t:ie endede refolutien fcdert genomen ende noch te nemen, infon- derheytopdepoinften van deliberatie , refulterendeuyt het rapport by de Heeren Meyttderfipijck, Mathenejfe ,άζ Kuuftende Nederherfl,àem6ìii\i] ter Vergade- |
ringe van haer Ho. Mo. gedaen, als mede uyt de fucceifi- ve brieven van de Heeren hare Ho, Mog. aenwefende Plenipotentiarifen onde met namen die van den aS Sep- tember ende defer Maent Oétobris,zijnde haer Ed.Mo, gereed om op alle ende yder van de voornoemde poin- dten hun advys ende confideratien te openen, ten eynde by de andere Provinciën van gelijcke gedaen zijnde,foo- danige refolutien ende conclufienfouden moghen wer- dengenomen, altmen fai bevinden na recht ende ordte van de Regeeringe tebehooren. Ende dat vervolgensin conformiteyt van de fel ve fonder verder tijde verlies, dé opftaende poinéten van bet te maecken Traftaet van Trev€s volkomcntlijckgeadjufteerten voltrocken zou- den mogen worden.
De reden waerom haer Ed. Mog. voor defen alle tijdt en nu wederom zijn oordelende dat het maecken van cc· nen abfelujtea Vrede voor defen Staet t'eenemael onghe- raden endcondieoftigh is.
I.
Yn voor eerft alle de redenen waerom men voor de- fen allecefTatien of iiilftandt van wapenen voorde confervatie ende verfeeckertheyt van de Geünieer- de Provinciën bedeflckelijck fufpedt.jagantfchgheraer- lijck heeft gehouden, alle welcke redenen hare Ed. Mog. verftaen dat in fortioribus tsrmims teghens het maken van eenen abfolutcn Vtedeeaàe nederleggingh van wapenen voor altoos als teghens ecnen Treves ofte temporeel Tra- tìaetzijn milicerende.
Als te weten dat de diffidentie ende impreilie van dat Spangien noyt fai nalaten daer nae tc trachten om defen Staet het zy vnetgeweldt oft bedrogh onder fijn Jock ende Heerlchappye te brengen, allencxkens fai komen te ver- flauwen ende in forgeloosheyt te veranderen,welcke den eerften trap fai Zijn tot onfe ruyne ende oudergangh VJn den Staet. (
I I.
Dat de Militie fai komen te vervallen , ende dat men t'eenemael buyten de experientie van den Oprloghciu geraecken.
I I L
Dat dc noodige middelen tot gemeene defenfie op-ge* ftelt bcfwaerlijck foo hooge als dat behoort geconfenteert.
geheven,ende by de Gemeente gedraghen lullen konnea worden.
I V.
DitdeUemvghen ende Ctm/unitn peiijckel ίοορω |
-ocr page 262-
Nederlandfche Vrede - handelingh. i6i
fflcrckelijck te verminderen, ende oock gediverceert en- Se elders getranfporceerc werden.
Dat de Off/ - iVefl-lndifche Comfagnien veelfints f Hen konoen werden geprej udicieerc, uyc verfcheyden hoecken, ende door indiredle wcghen ondermijnt, en- dedat de een of de andere ofte wel beyde, by faute van behoorlijcke forge ende defenfie overvallen fullca kon- Eca werden. ^ ^
Dat onder de Provintien, Steden ende Leden van dien iijfentie» ende uyt oude ofte nieu-
we pretentien neer alle apparentie fullen ontftaen.
Nei-cnswelcké redenen en motiven haer Edele Mo- oeode hebben gheoordeelt dat in defe oock naerder ende fpeciaelder inconGderatie is komende het nservolgen-
Dachet maecken vaneenen Treves op den voet van hetTradaetvanden Jare 1609. is voor het meeren- deelecngheprepareertwerck, wacrvan men de expe- lientie ende praöijcque heeft ghehadc , ende by defe nieuwe onder-handelinghe is, offe kan verders werden ccredreffeert he^eene men noodigh en dienftigh vindt, gbelijck bier vö^en isgezeght, daermen ter contrarie onfeecker is wat uytflag een Traöaec van abfoluten Vre- defil hebben!, alfoo by gevolgh van tij de fich konnen op doen veifcheydefwarigheden endeonheylen die van nu indefaecke legghen, fonder dat de felve konnen werden vooifien ende hier nageremedteerc.
VIII.
Dat men byhet maecken van eenen Vrcile, alle de Nederiantfche Provinciën, Steden ende Leden van dien fai moeten laten joùifleren ende genieten fodanige com- noditeyten, gelegencheden ende iituatie als hun Godt endenatuyre heeft gegeven, endewaer vanzy voor de Oorloghe in ghebruyck ende pofleffie'zijngeweeft, fon- der met glimp ofte fondament te laten blyven de bekom- mcringhen ende beletfelen die met den Oorloghe fijn op-ghefteldt ,ende by tyden van Treves konnen werden ghecontinueert, ende pf men al by Tiaitaet het contra- rie zoude willen flipuleeren, foozalhet zelve by alle Natiën ende Volckerenonrcchtmatigh werden gheoor- deelt emlealletijdt oorfaecke ende aenleydinghe geven lot onluften ende mifverftanden, en^daeruyt teont- ftane troubelen ende beroerten, in dewelcke de voor- noemde Provinciën ende Steden by alle de wereldt fon- der twijffjj zullen werden gefavorifeert, infonderheydt dewyie lootten ige bekommeringen voor het meerendeel de Commertien naedeeligh zijn, waer by een yder de voornoemde Provinciën ende Steden frequenterende ficb fai houden geinterefleert.
Dat men by tijde van Vrede fai moeten komen tot de eSetìive reftitutie van de Frontieren ende Plaetfen die men by den Oorloghein, ende op de nabuyrighe Lan- den uyt noodt, ende op dat den Koningh van Span- gien fich daer mede niet zoude flercken ende prevale- ren, heeft geoccupeert, ende als men de voornoemde reftitutie foude willen declineren ofte excuferen op de refufie van de penninghen in het bewaren van de voor- noemde piaetfe verftreckt, dat men niet fai konnen ont- gaen daer over te admitteren de entremife fubmiffie en- de oock uyt-fpraeck van foodanighe Princen, Potenta- ten ende andere Nae-gebuyren, als fich daer toe zouden komen te prcfenteren, wanneer lichtelijck defen Staet loodanighen fupport ende faveur niet fai vinden als men uch miflchien is ïmaginerende. . X.
Dat de Middelen uyt, ende ter oorfaecke van den «Jo-loghein-gevoertende op-ghefteldt, ende met na- men de Convoyen ende Licenten befwaerlijck by tyden van eenen abfoluten Vrede fullen konnen werden gecon- tinueert fonder merckelij cke oflFentie van Na-gebuyren ende andere de Nederlandtfche Provinciën frequente- rende , ende als men de felve al zoude willen afftellen » oat alsdan by faute van middelen het ghefagh van defen eenemael fai komen te vervallen, weick 1 nu meer als oyt door aen ende ia dicnft te hou. |
den vin Schepen van Oorloghe, van we^hen het Laexit moet werden geconferveert, aenghefien de Commer- cien uyt defe Landen op de Middelandtfche Zee merc- kelijck vervallende, ende by andere Natiën gheincor- poreert zijnde, men uyt die Vaerdt met foo veel Sche- pen als voor defen, in Cas van noodt niet kan wordeii geaflïfteert.
XI.
Dat te beduchten is (welck échter Godt Almachtigh ghenadelijck verhoede) datdel7»« waer mede de Pro- vinciën voor alle tijdt ende onweder-roepelijck met dea anderen zijn verknocht, ende gheconfocdereert by ty- de van Vrede, ende wan neer men fai meynen het eyn- de van den Oorloghe ende voornoemde Unie bekomen te hebben, niet foo punduëlijck ende religieulelijck fai werden onderhouden ende gepra<3:ifeert als dat behoort, meer dat ter contrarie den bandt die den Oorloge heefc ghemaeckt, ende tot noch toe buyten formeel ontbin- dinge gehouden, peryckel falloopen in verfcheyden re- fpedten gediflblveert, immers eeniger maten geflaeckt ofte los ghemaeckt te worden, waer uyt niet anders als den gantfchen ondergangh van den geheelen Staet te verwachten foude zijn.
X I I.
Dat ghelijck alle particuliere by tyden van Vrede ab- folutelijck fullen moeten werden hcrfteldt in hun com- peterendeGoederen ende Gerechtigheden dat het felve van gelijcke zal konnen werden gheluftineert by de Htu- trale Potentaten ende Rijcken, op defe Landen ofteee- nige Leden van dien eenighe pretentie hebbende, waet van eenige zijn van foodanighe confideratie alt een yder kennelijck is.
XIII.
Datnietanderste verwachren is, dan dat de Ware Ge- reformeerde Se/f£iebyiyde Vin Vrede van alle kanten fai worden ondermijnt, cndédat infonderheyt óeFapifie» fullen aengroeyen ende fieh komen te fìabilieren, ende daer in van hooger handt werdeu^hefupporteert, ende gefavorifeert, ende dat men fich ial fonderen op dea gemaeckten Vrede, endaerdoordeprincipaelfle reden komen te ceflèren, waerom de voornoemde Paus-ghe- iïnde toe noch toe mét meerder otnfight zijn t« onder^ gehoüden<
XIV.
Hier teghens en doet nietdatopdehandelinghe van Trevesconfideratienendedifficulteyten zijn vallende, ende dat eerder een Traétaet van Vrede als Treves foude konnen worden befloten 5 Alfoo het maken van een Vre- de alhier al vaftgheftelt zijnde als dan alle de Refolutiea opdenTrevesghenomenfouden moeten werden gere- fumeert, ende op een Vrede geappliceert, de Initruflie vandeHeeren Pienipotentiarifen gheredrefleert, endé dai^. over de Artijckelen van de voornoemde Vrede met de Spaenfche gheconcerteert, daer ter contrarie hec Tradtaet van Treves op eenighe weynighe Artijckeleii na tot fluytens toeghebrachtzijnde, defe nieuwe deli- beratien niet anders als dilayen ende irrefolutien fondeir noodt, ende met merclrelijcken ondienft zoude konneà cauferen.
X V.
Daer tegens dient rhede niet dat de Seuvtreimteyt dè- fer Landen door een Trailaet van Vrede beter verfeec- kert ende minder ghcëludeert zal konnen werden, ali door een Treves, alfoo de verklaringhe in het begin van Aéfeventigh Artijckelen met de Spaenfche gheai^u- fteertgefteldt ter materie, klaerendelufHfant, endealà de Spaenfche daer in niet finceerlijck en ter göeder trou- wen fouden gaen ·, foo heeft men dobbel reden alle hani delinge > ende infonderheyt van eenen Vredefufped té houden, ende daer op de geheele verfeeckertheydt vati den Staer niet te bouwen.
XVI.
Ende om onfe Geaüieerde in dft ftuck over bünnti verdenckingeendefcrupulofiteytente gemoedtte gaeni foo kan het ghefchrifte van den vier tn-twintighfie May 16^6. waer op de Heeren Plbnipotentiarifen Van Vrank- rijck hunne reflexie zyn hebbende,werden ingetrockeiii ende bovendien het aó Artijckel van het ghehandel- de met de Heeren Plenipotentiaiifeo van Spangien}
hieir |
-ocr page 263-
269· Tweede Deel, van de
hier mede fpeciftlijckgeamplieert, JathetiioornomdegB'
fchrift niet falmogen -werden geduyt ofte geemployeert inpre-
juditie van defen Staet. ende met namen van de abfilute Sow
■verainheyt van de zelve, ende de verklarmge daer van in het
Hooft van de voornoemdefeventigh geadjufieerde Artycke-
len gedaen, ende moet men voorrs de bouverainitey t de-
ler Landen fonderen ende vaft maecken op het folem.
neel decreet van de Heeren Staten Generaci van den Ja-
re 1581. waer by den Koningh van Spangien werdt ver
klaerdt vervallen van dè Soteverainiteyt defer Landen ende
de approbatie ende erkentcnifle van alle Chriften Ko-
ninghen ende Potentaten ende oock van den Koningh
van Spangien zelfs j in de voorgaende ende tegenwoor-
dige handelinge van daeƒ op gevolght.
De blame die men foude incurrercn dat men de te
ghenwoordighe occafie om tot een abfolute Vrede ende
uyt den Oorlughe voor alle tijdt te gheraecken is verfuy-
mende ende vaa de handt flaende, cn konnen haer £dele
Mogende niet bevinden dat in defen oock Confideratie
raeriteert > alfoo ter contrarie voor de pofteriteyt niet te
verantwoordenis, dat men, wetende wat in voorgaen-
de tyden ende handelingen is gepafleert, hoe defen Staet
by Spangien vooreen RehllenStaet , ende de Ingefe
tenen vao dian voor Reiffli» ende Ketters worden ghe·
houden, ende dien volghens fchuldigh aen de ghequet
ile Goddelijtkeende Wereldtlijcke Majefteyt, die men
fioch woordt noch trouwe is verobligeert te houden, door
een ydelen naem , endeglinfteringe van Vrede , aenra-
dinghe van Uytheemfche, vigilerende endeJorghende voor
huneyghtnlnterelfeeadevfjt andere conlideratien ende
influentien, fonden afgaen de oude ende fondamentele
maximen van defen Staet, waer mede men fich tot noch
toe wel heeft ghevonden, ende alfoo ofen lei^ghen den
Thuyn ende verfeeckertheydt defer Landen, weicke met
200 veul goedt ende bloedt is gevlochten, ende door al-
le openbaer geweldt, ende liftige praöijcquen niet heeft
konnen werden ontbonden.
Aldus gedaen, ende ter Vergaderinghe van de Hoogh
Mog. Heeren Staten Generael over-gegeven den tmn-
t'tglienOGiohti 164.6. GeteyckeutJ.deKnuytiHendrick
Thibaut, Mattheus RoUandt, P, de Vroe, GmUaume Lucas,
L. Pool, G. van Vosbergen , C. Stavenijfe.
^I»et>ein^cptcm&ecnicccAte men QgenouoBfaein
tatteciiiBlaenDEtcn niet iheec te boen toa? met öet
SLeger/ al^öatt)et felfùeficIiCieelacbtiet) maethteDec
quaDe reputatie ban be niDet-toilleenDe infoUntie bie
Ijetl^canfcöefrcout^baeftelijcft^in'tJlanDt ban Waes
bia^plegenbe: baetom|)abDemen errme g&ffïcn (jet
fcöepöen ban 't aegec/om onnutte Rofirn te fpacen/ en
om fijn HoogD^P^t biebecom te boen {tomen in ben jga*
0fje bp tDoonen be tjoogljtuictitiBlie belibecatie obec ben
®?ebe. JEaec om te boioocn aen beftanfctjen/ bie
Duynkercken beïeflcct fiabben/ enöe p?ecpfel0ch beoeec.
ben bat men foubeblijbcn in Vlaenderen legacn ; foo
^ijn i^ooa&epbt ηοφ tot (n ©ctobec albaec aöebleben.
3&aec na obec fcfiepenbe op Bergen op Zoom, enoe foo
boojt^ norb tentecenbe of Venloo foube jijn te ftcijgen :
JBaecfulcfi^oo£lttebecBetf^3Ön&e/ fóo toiecben ban
tocgen ijaec igo. J©og gefonben be ©men Meerman en
de Vroe : om ^^n «ooggept te becfoechen get SegSjec
(n<ISuatnifaentefenbenenbetoebecinben l^age teho'
men. ^ulc); gefcglet ben zp en quam fiiin
i^oog^ept ben 3 j^obemb^i^ in ben Hage.
«{Benige Dagen te boo2toa^alceebe getceben in bebe>
folgne / foo aengaenbe be Con vcrfie, al^ aengaenbe be
openftaepde poinden, fpeCiaUjthben 27 <@ctob}i^ ; al^
bianneec in be^ecgabecing ban gaec gecom>
pacrett een notabel en groot aental ban Cjctcao^fnariii
<I3enrputeerben ban be ^jdbincie ban J^ollant en
®;iefiant en gebben met cn nebeti^ be (©{binaci^ <(Sebe·
puteerbenbanbefelbepjobindé/ beifeeren ((Sebepn·
teecbf ban be i^tobincie ban Eeelant berfogt om fiaec te
conformeren met be onbece fes p;obincien noopenbe be
converriebanbenegociatietot J©nnfiecbancen®rci ....................................
Ije^incen®?ebe: bocft tjebben befelbe<l5ebeputeetben Seelanbt / fiimgftenootfaccRtbonben/ biertcoiJf"^
tjan^eelanOtöecWaiïDtbaeïtoibanbe ©eetenöunne ; teprotefteren, göelöcft fptoacen boenbebp befen/ f"
I UCC'
^Jincipalen ongeïafl te Jijn / f η 't abbfj^ ban be l^ectcü
Öace j^jincipakn geabrtcufcct met bfie enbe becfcijmbé
teöcncn/ bare tcgcn^ Oe i?ccrcn ban j^oUant toeoec [let
Den aebcDuceect bele betoceglijclte cn bebencftetöche te,
benen en motfben tot beanttooojbinB ban 't Bcfuftmew,
be ban be iHeecen ban gcelanbt DiencnDC} ®r» anöeteii
l)cbbenbcgenidbel|ecccn<iB]ctcao?binarig en <©Jöina-
ci^<©eöepnteecDen banbe toef-gemelbepjobimie ban'
llollaub cn roefl-©jicflant bacr J|o. IBo. in bebcncftm
geficit / of be feibe niet en foubcn lionncn gocbt tjinbrn/
nabemael be fafte ban bc boojfs. Converfie ban éctuti
ineenBjebemeteen-pacigÖeflemmenban be fes
blncien bafi geficlt/ bat gcfcl»eben toojbe atn be
ten öaec t|o. JBog, <tEj;tcao?binarti «mbaffabeuró tit
Plenipotentiarifenommet bie ban ben föoninflö ban
Spangien in te pellen en te formeren een Concept ban
tnebec-sijbt^aggteaiieencatificaticop Bet te macchtn
Ccactaci/ op al tBclc&cgcbelibeceeEt/ oocft geBoojt j8n«
be be confiberatien enbe abbpfcn ban be refpectibe fio.
bincicn/i^ goet gcbonbcn cnöc becfiaen bat obcfcMtn
foube b]o;ben aen be gcmelte ilcecen Ijacr i^o. j@o. (gr:
tcao?binaci^?lmbafTabeuc^ cn penipotentiatiftn tot
Jllgun(tecboo2noemtbatbeboo;f3.falte ban Converfie
ban larccbc^ in een ncgociatie ban ©jebaplljiec riiet ten.
pacige (temmen ban be fes Ip^obincienTn foo goc&e tet·
men tna^ gebjacgt / bat men bctgoopte en ntetttog^:
be of men foube binnen ben ti|bt ban tbien à twaeif tiaam
baec ban een getoenfi epnbc fiebben/ en batfe baecom De
fahe aïbaec tot iKunfïcc mibbelet-tiit Bp be ijeecen öt.
tcao;binari^^mbafTabeur^en ^ientpotinttiactfen ban
be iöoningcn ban ©iancfictjcfe enbe^pangien bitiflcttn
en baec op foobanig cegarb fouben nemen al^ Baec ίD,
foubenoojbeclcnbenmeeflcnbienfl ban ben ïanDete
berrpfcBen. ©o?bec^ fijn bp bie occafie cn Bclegcntijrtóit
be gemelbe ileeten «©cbeputeecbc ban be toel aö"nfltit
i^;obincie ban Secianbt nocBmaei^ berfogt cn aenoge·
niacnt/ om fjcB met bic fes anbeie p?obincten noopcnlit
bc mccc Benocmbe Con verfje ban Jlcflociatie banftt.
bc^ in een BanOelingB ban ©^cbc te confo?mecen/ of tori
anoerfint^ binnen ben boojf5. tBbt ban thien à twaelf Da^
gen bic^ aenaacnbe göecicbt te fuïlen jijn/ toaer ep öw
€0. Bebbcn aengcnomen 'c gene boo^fj. te notificeceii
cnccpjefciuectcnaenbei^ecccn Baec principalen/ bfl>
Ijopcnbc fo öaefl nioaBcfgcft en be^ boenlijcfi jijnDebooi
benboo?f3. ttjt Mfi thien àtwaelf baaen baec op aW
tefulittrsijn. ®e<l5ebrputeccbcban gccIanbtBefiSm
gefcgt bat alfoo Ijet acnfcB?0ben^ enbe notificatie atn Di
l^eeccn Plenipotentiarlfen en «Sptraojbinaci^ Stnibap
fabcnr^ tot jasunficc fticc booren bccmelt/ nergen^en:
ber^ toe toa^ tenberen / al^ ten epnbc bat bc aBcmelùt
i?eeccn pirnipotentinciffn ftrnni^ jjfl't'fnOc ban be»
fonanteaöbpfcnbanbe/es ProUiiicim Bun ^cgociatif
cn BanbelinflB ban nu af met De ^pacnfcBe fouben dict
flccf η en aenfiellen na Bet gene be plncalirept ban fletti'
men taa^ aoet-binbenbe/cn bat Bet fcibc bicectcIicB toa^
conttacicrenbe en ebiDentelöcft illubeccnbe/ Betgetneiti
e>:pie(reen Filare tccmen/toacc op geenOecBanbe cabilla-
tiebalt/be Unie vanUytrecht i^mebe bjenfltnie/Oat
baecom fp ©cbepnteerbe ban Eeelanbt tot acquöt tìflH
Bun bcbboic/cn op bat Bunne J^eecen Committcntrti iti
foobanigen Boogcn boo? ai cn meefl importeccnOe poitict
le gemelbe Unie concetncccnbe / en ben ^taet ban Den
ïanbe foo biep en anibecferijcfi raïienbe/geen irrepflta»
ilepjcinbitie foube toerbcn gcIrgBt / bacr op tDorcn in|i'
lerenbe be aentoefcnbe (0ebeputeerbe ban be rcfprctibf
P?obinc<e»gefamentltjch enbe pber in Bft befonDEt/Uft'
becfienbebat met Bet boojfclwcbe acnfcBJUben iiicciif
gefupetfebeectcnbealle^in^tategBclaten/ tot Dat op
lefaecheten principale met alle Bet gBeene baec atn
tleeft enbe ban bepenbecrt /met cenparfgö goebt - biiif
i len enbe toe (IcmmingBe ban alle be «ntegcrrcnbe ^c
ben ban be Unie cene finale refolutie foube jtjn a^ciw
men; tDaccnaebe#eeren ^Icnipotentiarircn en €P
tca0|binaci^?ïmftafiab£uc^ ban toegBen befen iètaif.
iun al^ ban fouben Bonnen reaulecen ; en ali men Oui"
ten bermoebenbé^niet tegcnfiaenbe foube mogen
binbcn anbcci te boen / bat f^ (0gebeputcecbfn ban
-ocr page 264-
Nederiandfchè Vrcdé-handelingh. 263
iiftfoccfimbe bat öunne üerlilarinae Botc ban te 25ofcft mogt öJEcOfn flcliclt/om te honnen Dienen Daec enbe foo
^©f^icomfflitteettiebantDeoöfn Öe gijobmcicban ffidDcriant) toocen ban abbü^ Dat ban De notulen/ noo' nfnUeDebecauDennaebaneenacebe^in een bfflenDi= nen©ieDe met Den ftoninflban ^pangicn toti^unflec ?jt,«hanDfIfnfinipelijckc behoorde notificatie geöaen tttoojDcnaenBaer Ho. HJinöafTaDeucsSenpieni» -pKHtiacifen alDatc totbegemelDefianDcKnoe <lBecont- U,j((g£(t (onder voof als noch e?nigea vorderen laftacn
deielvctegcven.
®c (rtcionimitteecDeiBeflen De i^jobincie ban Utrecht h»ftaraDt)ifccctDatamDe i^eecen i^knipotentiattren tofflf^ Defen ^taet tot Mudiler bp naifTibe fouDe too?» ^nV^Dm 't Qcne algiec op Dien Dag toa^ eenatulccrt ^nsacntte De Coaverfie ban ganDcIingti ban i^cebe^ (n linnDflinaebanBjeDe/ fonDccinDefelbige «aiffibepet bo^Dfi^ te (lellen / Dan allecnIOtb op Dee Ijet felbe fouDe moafilDitnen tljaecDec naececötingc.
éatt na füntiei^eecen bon Zetlaad bantijttottijDt toeDccom becmaent en becfagtom Itaec te confiijmecen nift be anDice in't (ïucft Dcc Conyerfie ban De fflcebe^ in (en Sictii i^P Rebben Daec in epnDcIgcb gaec gcboe^ lijcft getoont/mfD^ Dat ooc& pet^ nabec becblactt eti ba(i jtHiltmoabttoojDen / aehgaenDe De drie preliminaire poinfleiijin toelcheDelibecatteDen i6 iSobembecgetce» U jgnbc / isi goeDt gebonDen en getefolbeett / bat in De fitfliflct^ ban yaec l^o. Jiiao. neDec geftelDt fai bjoj&en/ Otiycit iicDec gclïdt torrDt/ De berïtiacingö bp cefpectibe öiübincien/ en Dien Dag op De boojfj. D^if poincten gijr» öatn/tc tof ten/ Dat in Den öacen ba|ï griielt cnDc baft Oflifit toojt bp Difen / De toace Cö?i(ltliic&i en ©etefoj» ntfcrbc ficligie/ gelgcft De felbe af orarne in De publöclie fittcl(macfeca[anDrntcgcntooo?Digtoect gcPicDitt en tdtttf/cii ?ïnna i6i<). bp oe ^pnoDe a&ationaei binnen ©0toÖt8fÖo"Öencnï)ebc}iÊt/ Dat topDecé De felbe Stllglebp elclt^ in Den fijnen met De magt ban 't EanDt foubf üjojben ocraaititeneect/fonDecte geDoogcn/Dat bp (cmant eenige betanDicing in De felbe lüeligie boecbe ge» boen/Dat De Placcaccn tcgen^ De f^au^ geflnDe boo; i^· ftnocëmancect fouDcn bftjben infiaec figuenc/en Dat De fdiieflaccatennaDaccfojttie en ingouDt fouDen limgee);ccuteert. (Ccn anDecen noopenDe De Unie ban Hptcecöt / öat De frlüe Snie tnflcljen De i^?obincien al^ iKtitgeafrocteetDeaLanDtfcgappen/ mitfgabec^ ^teDen mEcùen ban Dten/ bafi fotiDc uiojben g^el)ouDcn / ge> Öantljaeft en Beniaintcneect.(iEen DecDen/belangenDc De JBilitir Dat Die na gelegentbept ban ttjDen en falti |
cefumeect enDe tiaerDec bafl feuDe Ronnen biccDrn gfjr· fielt / (bjaec toe fpbecWaerDenDatftunncllefrenpjini cipalen altijDt boojbooDigö enOe betrpt fouDen 3|ίη) Oat Öaec €D.nc&Oec>;tennebon Dc tefomticopöuiiDcnop Deboo?f5. ttoee poincten/al^ meDe De Militie genomen/ taiel lieten gebalirn/ met Defen bccfianDe nocötan^ /^«lat ijunne l^eeceni^jincipalenbcrtlauDrnin 1)« tÏurh ban De Kerclcelijcke Ordre ofte Kerdcelijcke Regeeringhé Dbec liace P^bfncien in gun gegeel te toillen bltjben/oni naec gelegenttiept ban tilbt enDe occuccentie ban falteii/ Daec op te bifponecen in boegen getijch De felbe (ot noeg toe (laDDen geDaen.
<tSn aengefieu becfcgepDen farchen nti en Dan boo? ge« gaen fouDen mogen ^n/(ittjDcnDe met De naecDccUnie, enDebiaccbpopDeilaogOeöen en (SeccegtigÌieDrn foó banbeOenecauteptal^cefpectibe ]^;obincirn gijrufuc* peect en inDjacgt (ouDen mogen jijngeDaen/enoatget felbeintiJDtentoglen booieengeabbobcecDepofTcflie eit Daecuptgehtegencecbtgeallegeect enDe gbeapplieeett fouDe fioimen toojDen/ ingebalie bp Defe geltgentfìepDt/ Dat ban get ba|l (tellen ban De Unie toecOt gt)tfp;ohen/ Daec op niet toecDegbefeggt / Dat fp(0eOrputectDc bait SeeianDt baecom / cnDe ooc& op bat fi ban De oprechte intentieenDeggeboeicnban |)unne ]^eecen piincipalcn caeeftenDeDepjartdcque enDe obfecbantieban De boo^fs. naecDet Unie ban ^tcecfit/ fouDen mogben confìeren/ toeDfcom toel gebben biillen bethiaten / gelycfi fp DcDen É» öefen / Dat De teecen Staten '0 atanDt^ enDe <©?acf. felijcIttjcptsiban^elanDtbecflonDen/ Dat aen Dc<il3e· necaUtept fouDe tnecben gelaten alle bet gene aen De fel:= bebpDcbooifj.naDec Unie ban lïptcccljt ofte toel bp cefolutien feDectmetecnpacigbconfentbanalle Deftjo» bincienopboo;gaenDe S3efcb|0btnge ^taft^-gbelD0fe genomen/tna^ geDefeceett / ofte biec na in bougljen al^ boben geDefeceett fouDe inojDen/ enDe Dat aen De anDece jnDe De cefpectibe ^{obincien eicltin Den baecen fbuDeit bIgbenbebouDenDe abfolute cnDe bolle Difpcfttie obec alleanDetefaecRen/ bp De boojfj. Unie gcrefetbeect/ immec^ niet obec-gegeben ofte gemeen gemaccUt / enbf Dat niet teggenflaenDe eenigbe contcacie poffcffieofté pjactijcque.
]^ec(ilaecDenbe]|eeten<&Bebriiuieec&e ban be bincie ban Uytrecht ban nu boo; altSDt boo; Defribe ^jobincie te cefecbecen enDe te beWngbcn fooDanigÖ cecbt enDe pjaccogatiben tegentooojDigb of namael^ boo^eenigbeDectefpectibe P;obfncien fouDen mogben kpecDcn gecefecbeect/ ofte aen De felbe toe-gcfiaen.
5&e©ecommitteecDen banbe^jobincle ban Vrics- landcbebben bechiaecDt enDe biec oplaten aen-treche' ncnDatDe^eecenDec (lelbec p;incipalcn Doo; bet acce^ iiecen banfjet poinct ban De Religie in't minflc niet bec^
itenfou»
DcMcngefo^mêéct / en Dat na ouùic gt)ctooonteDacc iK^àcclijc); petitie bp ^ijn J^oogi). iètjn ie)cceH.i>taD= |)ou&cc Cl) Den lüaeD ban ^tate fouDe bJojDen geDaen en om bc p^otiincien obcc gcfonDen om Daec op bp De felbe tcmoBcritoDjöen geDeïibcceect / nooOige confenten glje· Djagcn/cnbe becbolgen^ tcc «©enccalitept ingebjacftt.
i^cüecominitteecQeban <@elDeclanDt tjebbenopbe boo?i3.p;xliminaire poincten laten acnteBenen/ nopen- üE'tccclic ïpoinct ban De Religie, Dat Die mogt baetDen gemaintineect met feclufïe ban alle anDecegefIntbeDen/ cnbechIaet:Denbannuboo;altQtbaojDe felbe f^jobtn; (lete cefccbecen en bcDinggen fooDanigti cet|)t enp^o» pibni/ al^ tegcubioojDiggofnamacI^/boo^eenigebcc tifpcctibe ^;obincien fouDen moglien toecDen aòet^u bccct/ ofte aen De felbe toe geflaen.
Φε Öeccrn <6):tcao;binac^ enDe ©iDiaaci^ <0eDetKi: trnbe ban De CD- Mog. (leecen Staten ban SeelonDt gctibHi becfogt Dat ten i3cgi(iec ban l^aec JOSog-fou· w inogl)rn bictDen oengeteec&ent om te bonnen bienett oaet tnoe foo öct bciioa?t / Dat ftact CD. toelijaöDen g®» wnfcljt/ Datùepja:climinaiccpi3incten/ coecfeenbeDe roanutcntiebonbe inace Gerefortneerde Religie en&e Unie ban aptce^t / met meetDec onbeclinge bccbanO/ "npjoque obligatie tulfcften Decefpectibe ©jobin. tipibfnbortif^"®''^'^'^®^^^/ aUingfiebalk
^errenpiincipalenDèn iSHluguflö iS45 in.BebiacW woe fcljjiftEijjch obec-selebect / DocÖ öefaeefte bacc tot 0001 al^ noci) niet cenpacig&lijch öehbenDe feonnen toec» wngcbjacSjt / enöebectcoutoenDelwtaUei Öiee naeee»
....... igl
flaen cenigbe p;e(uDitie te ipen in De bjpe btfpontie bari De Kercken - Ordeningh ,fampt jut Patronatui, infiflei cenDeboo^t^De bethlacingbeti ban De cefpectibe binden ban Zeelandt enbe Uytrecht biec boben ghe» fielDt.
(CnDe betben De ©eeteh Deputeecben ban De ^ίΦ bincie ban i^bcc - Éffei becltleecDt bon nu boo? altnbt boojbe fcibeP;obincietecefccbetcnenDebFDingen ^o» banigb cabt enDejpjecogatibcn / al^ tegentooo?Dig ofré namael^iKioi«eniebe Dee cefpectibe ^;obinticn fouben moggen öMtDengbwefoIbeettofte aen De fcIbe toe-gbe» (iaën.
35el^£ybfintDegcnöe^}i)bWt<eban IfetabtenDe EanDebeeftbecàlaect enDelHecopIaten aen teecltenfii Dat De #eettn f^nepjincipaicn Deo? bet ba(l (ïdlen bari poinct ban iSeligie / in bet minfleniet enfullén jyn ge< pjeiluDicecct in bunnic b;pc trif^fitietidn be Kerckenor- deningfe eöDe Iure Patronarus, infl^etenbc boojtimeDC bp be becfaiacöiebe btm Die pjobincietian Zeelandt enDe Uytrecht , ^nbeipcctaietfe Dat in 't minflc niet fai (ijri geabbobecctiofeeboi^taeninemfeqnentie toecDcn gtjei! tcocfienbetgeeiietontcecteDe Uoiemacb füngbepaft feect.
«SlieDe·
puteecDcn ban toegenbe p^obinde taan Zeeland in baec ί|α ΛΒο. ©ecgabetingefloebmaelitactfogbtcngffom. nieect tocfenDe / bp De felbe openinge geDaen bon hnri /floopmbeöeConvcrfieiMn ii^ttDe^
Imgé |
-ocr page 265-
25^ Tweede Deel i van de
ïïnp oöet öt BebJiiiie feventig ^ttfculen/ ïjiec beborfti^ ncnaeficlt tot re» iCrcbe^ in een Ijanöclinse öati ©jcDe/ enöcöbcn&toDdaiiglienbe De boojnoEmDe Converfie ban yaïiöf Uiis flcconfo^niEect met be fes anbece pjobin^ cieii/ toaecobictjafc ©o.HooÖ.öcopacmElöelleercn <l3^iifputefcbenbanöe©?obimie bnn Zeeiandc Ijebben bfbancht/ en tg boojt^ Bfcondubeect/ bat öet €cactact tot noci) to£ acn-gc^elbt opeeniiEcebc^faubetuerbeft becanbect/ cn toetbt becanbecbt mib^ befen in een Ijan. ï)e!m3ban©?eDe/ enbebatfulcR^be ©eewn gUenipOi tcntiacifmcnCytraojbinati^ HmbafTaoeuc^ ban toes oen Dcfen^tacttot Haunfiec foube inojben afjenotipi cecct. «ösiOe bchoo|nocnibefeventig?lltticuIen seappU= crectenbcobceoubettcerttoecbentoteen (Ccactaet ban ©jfbe/ gclijchbefeIbf0eappHceecc3ijnöÖeö3ce(i/ tot Ct ebf gi/ met alle be Ctóufulen en Ölc(lrictien/ fuIcR^ be fdbein De aciaineïc aniïcuctie fïflcn oBeejcpïefleett/ boo; bthoubenl ue coufibecatien ban Oe P;obincien obrr bc faeefieii/ble noclj niet en jijn oecefoloeect.
^enanöercncnbolgenbebasenbecbecooch in beli: 6ecatic0ljetcEben5tjnbeobec De ?ilctic«len cefuïtecenDe npt 't ïappo?tban be {|eecen Meynderfwijck, Matenes, de Knuyt,Nederhoril,biEC ban l)aec1|o.HSogb. peni^ potentiacifen ban JlSunpec toebecoefteetbt/ en tee ©ets flabecinai)ban!)act©0.®0Bb.ben 17 ^uli) lefUeöen obergclebcct / al^ ooch eentge anbece dotneten tegben· tooojbfg tot De boojnoembe licticulenbp be I|eecen<l5e« bepiitercbcn in Ijacr ©o.jnSo,©eEgab£ctngöBeboegty i^ na bao^gacnbe bdiëecatie goebt gb^bonben en betflaen/ bat bet derde Sïcticul ban be betDUfie feventigh 3ïcticu= ie η nebec gefidt foube toojbcn/ gdtjch bet nebet gifielbt tuftbt miti^ befcn in befec boegen/te toeten ;
J·^ En yegbelijck fa! behouden cn datelijckghebruyc- ken,deLandichappen,Steden,Plaecfen> Landen en Heerlijckhedeo jdie hy tegenwoordig houdt en befit,fonder daer in getroubleert ofte beieth te worden,in wat manieren datliet zy , daeronder men vcrftaette be- grypen de Vlecken,Dorpen, Ghehuchtcn en platte Lan- den,dio daer van dependeren,en fulien dien volghens de geheele^eyerye van's Hertogenbofch, Kaftelen, Viec- ken, Dorpen, Gehuchten ende platte Landen, depende- rendevandevoorfz.Stadtende Meyerye van 's Herto- genbofch , Stadt en Marquizaet van Berghen op Zoom, ütadt cn Baronnie van Breda, Stadt van Maeftricht, ref- fort van dien, als oock het Graeffchap van den Vrocn- hof, de Stadt Gravecnde Landt van liuyck, Huift ende Bailliagevan Huift cn Huifter-Ambacht als oock Axel- Atnbacht, foobezuyden als benoorden de Geule van Axel geleghen ; midfgaders de Forten, die de gemelde Heeren Staten tegenwoordigh in hebben in 'c Landt van Waes, ende alle andere Steden en Piaetfen dewelcke de gedachte Heeren Staten houden in Braband, Vlaenderen en elders ,biyven aende voorfz. Heeren Staten, in allen ende de lelfde rechten van Souverainiteyt ende Supe- rioriteyt, alszy fijn houdende de Provinciën van de Vereenighde Nederlanden; wel-^erftaende, dat alle de refte van 't Landt van Waes, uyt ghenomen de voorfz. Forten fai blyven aen den Koningh van Spangien, ende midtfdien uyt de voornoemde fevtntigh Articulen ghe- royeert het éichthhnde van dien, fprekende van de Pu- blijcque KerckenindeBaronnie van Breda, IWarquizaet van Bergen,en andere Plactfen voornoemt.
't Vyfde Articul Van de vóornoemdé fevtntigh Articu- len fai worden geroyeerr, en in plaets van dien geftelt en in tween gefepareert, te weten, tot de alternative toe ex· duys, in defer voegen, te weten : |
Dat de Navigatie ende Ttaffijcqop beyde de Indien refpeöiveiijck fullen worde» gemainteneert,volghens en in Conformité van de Oflroyen daer toe albereyds gege- ven, ofte noch te geven, endecot verfeeckertheyd van dien, fai ftrccken het tegenwoordigh Tradaet en de Ra- tificatie ten weder-zyden daer op uyt te brengen 5 Ende fullen onder het voornoemde Traftaet begrepen werden alle Potentaten, Natiën ende Volckeren, waer mede haer Hoogh Mogende, of die van de Ooft-endc Weft- Indifche Compagnien van harent weghen binnendc Li- roiten van haer Odtroy in Vriendtfchap ende Allianrie daen > ende lal een y der j te weten > de Hoogfl-geio?!- de Heer Koningh, ende de Hoogh gemelde Heeren Stj. ten refjjeöive blyven beiitten ende gauderen foodanighe heerlijckheden. Steden, Kafteclen,Stercktcn, handelen Landen in de Ooft - en - Weft - Indien, als oock Braiy. midfgaders op de Kaften van Afia, Africa ende America refpeólive, alsdefelve rcfpeöivelijckzijn hebbendeen. de befittende,daer onder fpecialijck begrepen de piaetfen by de Portugyfen van defen Staet afgenomen endegeoc. cupeert, of de piaetfen die zy hier naemaels fonder infra! aie van het tegenwoordigh TraÖaec, fullen kometué verkrijgen ende tebefitten, Ende fullen de Bewindtheb. beren, foo van de Ooft als-Weft-lüdifche Compagnis der Geünieerde Provinciën, als oock de Minifters, hoo- ge als lage OfBciers, Soldaten ende Boodtfgefcllen, in aftuëleo dienft vandeeen ofde ander der voorfz, twee Gompagnicn wefende, of gewecft zijnde, als oock die in der felvcr reipeftive dienften foo hier te Lande als in het
Duerenen'naedeffnnoch gMmpltfyt'ert moghten wop. den, vry en onbekommert zijn in alle de Landen {laen- de onder de géhoorfaemheyt van den Koning van Spaa· gien in Europa > fullen mogen reyfen, handeleh en wan- delen, als alle andere Itigefetenen van defen Staet. Voorti Isbefproockeoendegheftipuleert, dat de Spangïaerdea fullen blyven by haer Vaerten in foodanige voéghen,ils zy de felve in Ooft - Indien noch hebben, fonder hun vorder te moghen cxtende;ren. Ghelijck oock mede de Ingefetenen defer Landen haer zullen onthouden van de frequentatien van de Caftiliaenfche piaetfen in Ooll· Indien.
Endewatbelanghtde Weft Indifche Compagnie dt felve fai haren Handel ende TrafEjcq in alle plaet^n bin- nen de Limiten van 't Oftroy (aen hun by haer Ho, Mo, gegeven) moghen bevorderen,'tzy in plactfen van Neu- trale Princen ende Volckeren, als oock felfs ter plaetfe, daer den Koningh van Spangien, Kafteeleo, Forten, Jurifdidlie ende Gebiedt heeft ; Ende fullen deOndet· danen endeSubjedlen van den Koningh van Spangien gelijcke Vryheyt van Handel ende Traffijcq mogen exer- ceren , foo in de piaetfen van Neutralen, als in de ghe- Wigftenjbefeten by de voornoemde Weft-Indifche Com- pagnie ; ende in foodanigen gelegentheydt en fai dieeen of die ander geen fwacrder belaftinghen moghen worden op geleght, als de Inwoonders van derefpeöive piaetfen zelfs fijn betalende.
Hfitvemhiende Articul van debewufte feventigh Ar- ticulen van dien fai daer uyt werden ghelighc endegheli· ten, ende in plaets van dien ghefteJc het vyf en'i»mti{,· fie Articul van de Originele Inftru<flie, in voegbes als volght.
De Schepen en Goederen komende in ende uyt de Havens van Vlaenderen reipeflive, fullen met fooda- nigeimpofitien en andere lallen byden voorfz, Koningh moeten befwaert worden, ende blyven, als de goederen de Schelde-, Item de Canalen van 'tSas, de Zcj» en ande- re Zee-gaten daer op refponderende, in't op ende afgaen refpedtive befwaert worden, en fai hier na geconvenicert worden tuflchen Partyen weder-zijds over den voet van de voorfz, eguale belaftinge.
Voorts wat belangt de iaecken rakende de Hanx,e-Stt· <i«iiendefecuiiteytvan Commercien indeOoft-Zee, dcfes aengaende fullen de Heeren Ejttraordinaris Am- bilTadeurs ende Plenipotcntiarifen van defen Staet met alle middelen van debvoir de faken daer toe helpen be- leyden', fulcks en daer 't behoort ten cynde dat de refpe- Öive oude Heeren moghen blyven ghemainteneertbf hare refpedtive oude gerechtigheyt, ende dat de Tollen mogen werden geregulecrc, volghens den voet van het Jaer i(ii8.
Wat acngaet het verfoeck van den Heer EertS'Bif- ichop van Camerkk een van de Spaenfche Plenipotentii* rifen, begrepen in feecker memorie den 27 Julij voor- noemdt door de wer op-gemelde Heeren haer Ho, Mo. Pienipotentiarifen onder anderen over-gebraght j om & moghen genieten de helft van het inkomen van het Bif- dom van de Meyerie van V Hertogenbofch over het Jser 16 ï 8, 't Selfde wert alleen voor dat J aer li 3 8. by Ra"- ficatie geconfenteerc ende geaccordeert.
Den EygeadmvenRenttn, die van wegen den Fifqse
ifl |
-ocr page 266-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7
in pleetfe van de vcrkechte goederen fullen wefen gecoD- fliiu»ert> miisgaders de renten of aöien, ftaendecen Jaftevan denFifque refpedive fullen by de proprietsri- [en V2D dien mogen werden verkoft, ofte anderfints daer met gehandelt, als van haer eygen goederen, eode ial bet eynde van het drie en twinti^hfle Arciculen van de be- wuile't ieventigh Articulen hier na werden gerecht ende gedrefleert.
Den tyit open gelaten in het twintighfle Articul van de bewufte 't feventigh Articulen, binnen de welcke de or- dinarisjuftitic fou ie moeten doen ofte laten gefchieden de executie; en repireren decontraventiein het voor- {darcft twintighfle Articul aengeroert, de felvewerdt ghelaren tot oiredlie van de meer opgemelde Heeren haer Ho. Mog. Extraordinarii Ambaffadeurs cnde Ple- pjporentiarifen tot Munfter ende werden uyt het voor- noemde tipiiti^hfle Articul mitfdefen gelicht defe woor- den ) te weten > Soo.we/ aen dtn gemelden Heer Konimk als „nitHeern Staten Generaci refpe9ivelijck, ende in plaets vjfl dien geftelt , volgens ieccker formulier daer toe ten wcu'crzyden re arrefteren van dat fy fuUen oppcht ne- ever de Handelingh eter luge/etene dervoerfz Neder- lindm, '«de de laflen, ende imfofitien dte ter eenre, ende f,r andere zijden fuUeu ofgheheven »orden op de Koopman· fhfpe».
Het vyftighfie Articul van de geadjufteerde 'c fevcntig Articulen met de Spaenfche Plenipotentiarifen, fpreec- kende van den Keyfer en het Roomfe-Rijck refpedive daerwort by gevoegt achter'twoordt NiBira/i/i^i.f'rwei- [ά«ρ en goede Naeiurfchap.
Uc dcmolitie der Forten sen by,ende.omtrent de Stad S!ii)i lal door de Heeren haer Ho. Mog. Plenipotentiari- i len ende Extraordinarii Ambaflideurs tot Munfter by j de Heeren Plenipotiarifen van Spangien werden geten - i teert. i
Op de extentie vende Limitefi in Vlaenderen en elders, fil geiiiformeert worden door den Raedt van State, als ί oock door de regeeringe van het Vryti mitsgaders by die : nnSkys, ^ri/iwiwrgé ende andere,des behoorende,om | daer op befoigne getormeert ende vervolgens refolutie i genomen wefende, de fel ve aen de Heeren hacre Hoog , Mog. Extraordinaris Ambadadeurs ende Plenipotentia- rifen over gefonden te worden.
De verfüchte Conjehdatie van het Overquart'ter van Gel- inlatidt, mee de drie andere Quattieren onder defen Staet, daer op fai door de Heeren tiaer Ho. Mog. Pleni- porentiarifen ende Extraordinaris Ambaffadeurs byde Spaenfche nadere Inftintieen debvoyren met goeden yver wurden gedaen ende aengewent.
De Gecommitteerden wegen de Provincie van Vrief- U.t verklaren expreiTelijck gelaft te zijn niet toe te ftaen, dateenighe woorden, termen of maniere van fchry ven in defen teghenwoordigen Tradaet worden gebruyckt diedevoorfz Provincie ende Ingefetenen van dien, noo· pende haerluttenue cnde verfoeck wegen de admiffiein de Oofi Indifche noch teformerene Compignieeenigh- fints mogen nadeeligh endeprejudiciable wefen, iijn- de het voorige ghe-expireert endeby fpecialerefolutien den 4. Mey i<)44.. ende daer op gevolghdeaenplec- Wnghs verklaerdt impetrabel ende voor ydereen open te ftaen, dienvolgers protefteren van onfchaedlijckheyt foo dick ende foo meenighmae), alsdieTrafficquanten opOoft-Indien met de naero van Compagniev/etdeti ge- dccifreert, oft van Continuatie der felver werdt ghe- mentioneert, met verfcéck dat defen indeRegifters Van haer Hoogh Mog. mede werde genotuleert ende gc- "nfereert.
Verdere alfoo fy Gedeputeerde medei» «««ώί/ί heb- ben ernftigh t'urgeren ende te infifteren,dat den Koning van Spaigncn by Keyferlijcke Majefteyt ende hetRoom- fche Kijck, beneffens de continuirle endeonderhoudin- gnederNeutraliteyt.eenfamentiijckuyt'Wercke renun- ciarie van foodanige nulle ende onghefondeerde preten- tien, welcke Hooghft-gedachte Keyfer voor defen heeft voor gewendt. Ift dat de felvc haer genootfaeckt vinden dit voor haer Provinciael ad vys defen aengaende mede te "tenaenteeckcnen. |
Verklaren mede niet te konnen confenteren in de pre- Knfie van den Aerts-Biflchop van Caraerick,als contra- rierende de Rofolutie op het Temperartient van 't Ec" clefiaftycq in deMeyeryc van den Bofch rede vaftghc* fteldt.
3©ptiec^ mii5lifitcat(eflelfpt5önöf/ iigtEnfelijfnfpi öe goet Qljebontien εη&ε bccfïacn tebecfaechrit enùete toniraittccccn be HcEcen Gent, Mathenes, Beveren, Cats, de Knuyt, Stavenifle , vander Hooick, Rckor- da, Mulert, Eyben ende den Griffier Mufch om Dc yoidcticulcn met Dc^paenfe BfabiHfiefrttntemiCcc' bc^ / ban jlBunficcöen t6 fjulij Icfilebcn ötctoaect obfc flEbjacljt/ w confececcnrcflbni^be^rigcneleSInficucs tie/ om bttboIgijEii^ geappìiccect cn Bcconbcctecct te iDojbm tot ceni^actart banj^^ebe: enbatbpbieoc=' cafien Btlct foube toecbcn op be pointen bpbel^eccen ©cbfputfErùe ban bti^jotoncic ban Vrieflandtinöim abbp^gmiobcect.
®och öEbbcn fjafc JBoa-bc opBcracIbcj^ccccn bfc fcibcc «©ibfputcccbc becfocötEnbeflcautDotifccct/ om npt ött pjojfct bah Hatiftcatit bp brn Muffire Mufch, op laflbun ijaccl^ooob JSoff. ontttio?pfn/ al^ oocfi uptljft pjojfft ban ranfiratic ban toEflcnbefiio· binciE bari ©oUanbt büa?t geb^acljt i ίε fojmecEn cin pja- ject ban ratificaricy appUEaüel mutatis mutandis tEn tsE^ öcc5pDtn op f|ct te maften iCractact ban ©?ebe / in bcfrn bEcllanbe / bat fjEt te fojmercn project bp öc iferrEn löce bcputCECbEn ban De cerpEEttbe ^jobincicn coppelijcit fou· bf ioojben oöecacnomen/om acn ÌjunnccifpEctibe cipalen oüec gr fonben enöe BfcommimiccEct te toojOEn / f nD? öat t)tt f^lbc p20jett nit t na lEunfict fouöc tof rben Bffcnöen acnbeï^ëctcn ftacr J^o. .©og. ÌDlrnipot£ntia= ti^ fnbc<ejctraojDinan^Mmba|raDcuc^ alcecbatbEres fpectibc fη p?obinEÌafe abbpfen bacc op tee ©ecgabccin; HE ban 09π; ijo. JEog. fouùcn 3ijn mgcbjacljt / 'ttoelcft De ï^rcccn (i5EbrputccrbcnbanbErEfpfctibep?obincifii aengljcnoomen l)c£»i«n tenfpòcbioljfietcboen/ ornali Dan bcrbolgticn^ na b£ 02b;Eban bs f^EgectnggE baec op geccinclnoeect te toecben. .aiicicö Ijebbcn bacc #ο. .fi©oa. be opgcmeibe i^eecen Dee feibec <0eùeputcEtt om beh fjjn j|^oogi)rpt tesaen communicrcen 't gEne aitiiec tot noct) toe gebefotgneEct / enbe bat men geniepnt toa^ te con» berteccn EnDetEappIicECcnbc Detou(ic't7oBEaOÌu(ìecci be ^cticnlen op een ttEcactaet ben @?ebc / cn bccfoecitcn fijntjoogi) Bbcmclbe IloogbflJt öatbefflbEgeljEbEöaet op Iiaec {f ο. Jiiaog. toeDe te bEeIen f^n Ijoogl) tonj^ abbili EnbE confiDecaticn ; EnbE bat alle bc boo?fj bcfoigne^ ge« barn fouben taojùEn bp bepicfcnte jl^Ecccninabfentie ofte ongtjElfgentBEpt ban ben èencn of οεπ anbetEnban bifll.
<0P 't gemobcecbe Jiae boo?gacnt!c brtibfcatie goEt gEbonorn cnbE becllacn bat fnl)etthichbanbcCo?ce:> fponùentje enbr Comniunicatie tetjoubenmetbel^cce cenanjbaflaDeuc^ cn penipotcntiacifenban®?anclJ· ctjeft in 't fiucg ban be i|anbe{ing[)E Enùe Ctactatcn tot Jllinnfïec gecontinueectEnbEncbtECbolgbt fouben too?· ben be ïdcticulen in bc betonile originele 3nftcuctie/ baecbanfpjEcchEnbE.
j^oeb tu belibEcariegbElepbt jijnbe / goet gljebon· benenbe becflacn miciDefen tcbccfocc[tencnbEtecom> mitteccnbeJlECCcnBoreel, Cats, StaveneiTe cnbeben Griffier Mufch omScttwaelf en dertiendepoinct/ ÖEtt i4<©ctobeti(i+f. uptbe ünfltuctieaelicöc/ tefojmes cenenbEbjEffccEn/ in foobanigen boEgen / batfeinbe felbe gnfiructie/ al^ ooch onDcc bc betoufie 'tfeven- tigh iicticulen fullen ftonnen toei;ben göebjacöt cnbe gf*
fiElbt.
©ntfangöcn ccn iKiffibE ban be l&ccecn ban Heem- ftede, Nederhorft, Doma, Clant, bicCbanDOEt;$0. JHog. (Cptiraojbinaci^ ^mbalTabcut^ cnbe ^lcntpo' tEntiarifen tot IBunfÏec gefeb^eben albaccbcnfeven- thiende befc^ / cnbc bacc nc(fens$ bccfcljcpben / bplagcn f)oubenbe be boo;naEmbe.l!Bifribe onbecanbeccnbatfp febect öunne jongljiicn banbcnderthiendenbccfelbEi: IBaent foo met bc ©Eecen jFcanfcIie al^ mct bc gjpaen· fcbc i^Ienipotcntianfen betfcbcpbcn confeccntlcn f)el>= ben gebouben (baec tnbei|eeccnjfcanfftoebecomban be generale enbccccip;oquE((Buacantie todtloopigbeb'' ben eDiöecbalifecct booj ben KetiDcnt 25?affet tiaec ì^o. J^os. bien aengacnbc onbcctucc te fuUen laten boen) |
-ocr page 267-
266· Tweede Deel, van de
mbc inft De fdbc ηοφ naörc bjam» geRomcn. ©oojt^ öat fp ten boojfs öaaDe nocjjmael^ Dcbüopcen öcDbcn OEbacn/ om öe l)oogc pactprnnabcctebccccniflljcn/ tnöc Dat riiffct0roaieïjaopef)cbbfnafrcBcpt/ Datfoa toamicfc De refolutim banftaecigo.liSoa.inetDEl^ee' cctt fjuniu (iTolIcgien alOacc tot jBunfiec fouDrn q()cIì00' ηιεη ìxicfcn / Dare op niet alleen Deanùccebd^rtcfTrjete iicHifn. .iBacc fpiceccu öacc ©ooalj USog. ©Itntpo» tcntiatifm fïcD öa^c toe moeten cefececen/ toacc op geDes iibecccct ;QnDe Ocb&^n i^o-HSog· becltlaett De boojc iioemDejaairpbe oen te nemen boo? notificatie enDe Dat öe frlbe fouOen öfbjaeöten De opetiinglje Die De boo?= noemDc iïefiDent Braflet fouDeDoen. CnbetoetDenDe ©fccen banMathenes cnDe öeKDuyctiafcit0DS.i®0g. acnüJcfenDc^Ienipotentfarifen becfocbt/ lboeccepfete becbojDeren naj©un|iei; met DebftoufïeSHrticulcnen rcfoluticbanDaec i^o. üKoii. noopniDeDejaaimUccfftje facchen genomen/ enDe Dat Den ©eec ban Meyndrfwijck fouDe toecDf η aengefcöjcben/ Dat DP ÖEtti oocft Dectoaec^ begebe. CnDe ijebDen De ©jobincien ban De meet- göc= melDc jaaifHbe cnDe bp-lagen becfocöt (CoppeDie gaec CD. bjftt gcaceojDeecf.
©C l^eeceu Boreel, Cats > Scaveneflc, f)aec J^O. JB og. <i5cDcputcetD(n tjcb&en gilïccen gerappojteett / Dat fp in iirnfljt ban Ijaec il|o. JÉog. cefoiutie ban Den ao Oefcc öe'Jicticulm/ fpjecchenDe uan De Ooft-ende Weit-In- di fche Compagnie Den i4(0ctobt IÌ4-T uyt De i&rigcne. ic ^unfierfeljc Snflrnctie gelicöt / ftilejc bcbbrη geDjeft feert enDegl)cfo?mrcEt/ DatDereibcbfiiuamelijehonDcc De brüjnfie geaDjuflrerDe 't fcbcniinö 'illEticuIcn/boIgni^ De intentie bani)aci;l£?o,|Eog. foiiöehonnen geboeaUt too?Ofn / nptgefonDett De alternative, acfitec De boosfs ttingljrlicörc 5irticiilcn gljeflfiDt / toelefte alternative öeri If e eten ipienipotentiacifen ban tnegöen Defen ^taet bp ccfolutic apart fouDe ftonnen gbegfjeben toojDen / oin De felbe incafuDaec inge-e]cp?e(feett naeboojbaU lenöe gDelegbenttjept ge-empIopeectteiDfcben/ toaec op geDelibeceert stjnDe/ Ijcbben gaec IËog.fic{) Daec meDe gbeconfojmeect/ enDe DeopggemelDe Ü^ce- cen baec l^oogg Jüog. ((5eDcputci;Den beDancht / enDe bolgljt De boo?rc&?ebc altecnatibe Dier na geinfecccrt / te luetcn ; Doch by onftentenis van de bovenflacnde ftipu - latie > fullcn foo wel de Subjeften ende Onderdanen van den naeer Hooghft-ghemelden Koninckalsdelngefe- tenen van defen Staec haer onthouden van te bevaren ende te craffiqueren de Havenen ende plaetfen by de een of dc ander van Parthyen met Forten > Logienoft Cafte- len belet, ende indien de Heeren hare Ho, Mog. Extra- ordinaris Ambaflideurs mochte voor gheworpen wor- den eenighe confideratie, contrarie 't gene dat hier bo- ven flaec ghe-exprefleert, fullen daer van advertentie hebben te geven aen haer Ho. Mog. die als dan over fou- den konnen communiceren met dc Bewinthebberen van de een of d'andere Compagnie ofte oock beydefulcx aengaende.
<2)e l^eecen Gent, MathencfTe,Bevercn,Cats,deKnuyt, Stuveneffe, vander Hoolck.Roordaj Mulert, Eyben, ftaec
jaSog. <©eDeputcei;Den fiebben gecappojteett/ Dat fp in Itcaeljt ban gaec jjföog. cefolntie ban Den 20 Defe^ l)cbben gecefumeect met concept ban liatificatiebp ben (©jiffiec Mufcb op Ia(l ban ijaec i^o. j©Dg. Daec beboo; cen^ ingeltelt / al^ ooch bet p^oiect ban Ratificatie ban toegrn be ^{obincie ban i|oIIant boo;t gebjatbt en baec upt gefojmeect een pioject ban lüatificatie / 'ttoelclï mutatts mutandis öpplicabcl fouDc 50« ten tbeDecsöDen op i)rt te matchen Étaetaec banBjebe binnen Μ uniler, toelcB pjoiect ter ©ergaDfCingeban ijaec ïgo. .liaog. flc= iefen sijnöe/ Ijebbcn De ftjobincien becfelacctbcbooife projecten mutatü mutandis obcc te nemcn om aen De i^ee' ten bec fe{bec Principalen obec gefonben te tnojben enDe I ace op icnfpoeDigflenintebjcngenDcc felbecPiobin· cmel aDbp.é rnbe boo;t^ gebaen te biecben na beliooccn. |
^e fclüe i^eeten ijaec JilSog. <0ebeputeccbrn f)ebt ben noci) a«cappo?t£ert Dat fp in ftcaci)tbani)aeci|o, jiaog. tJefoIutie ban ben lo befe^ be beüjufic 't feventig ^rticnlm met be ^paenfe geaOjufteeΜ tot een Ccebe^/ ijebfaen geconfccccct tegöcn^ be ocigibele ^nfïcuctie ban be ^eecen bacc i9o.|ltog.^lenipotcntianfenbanb)e:: sen Defen ^taet tot Jt9un|tet; enbe be felbegefieit in foo^ banigc boegen bat be boojfj ^ctfcalen gcappliteettenb» geconbecteect foube ïionnen tDo?ben tot em (atrortaet ban ©jebe/ban toelcfie actinilcn bf^ boocigen Dacggitù tncctec ©ccgaDecinge ban Daeiri^o. .fliog. gebaen toe. fenbe. naeboo?oaenbe belibecatiefloetgeboniitnDe meecgenoembe ?lrticulcnte tjonbenbooj gcatrefleetom re Dienen tot^^nflcuttie bcio;De]^eecen[)aeci^o. jQtg «iBrtraoibinacig ^mbaflTaDeuc^ enDe idmipotentiarifcti in öct maecUen ban een ©jeDe en ban De ^paenfcfltofe tinettt enDe bebongcn te toojDen bolgen^ en in confonij. te ban De Snfttuctie fampt ftoec J^o. uaog. refolutien ben 17. 19.20. zï. enbe .öifei;efpcctibeit]c&Dii£nQ, men.
©ocft Bebben be gemette ]®eei:en {jaec ©0. Hog. beputeecbfη gbecappojtefct Dat fp in fttacijt ban öec Qi, bec refoiutie ban btn ao befe^ aen fijn J^oogBcptöeböm Bfiecommunicerct be befoigne^albictin'tfluc&bmi&e ©jeebe gbeballen / al^ ooch De applicatie ende converfle bec betonilegeabjufïeecbe ?tcticulen/ opeen (Stattafi ban 39?ebe/ en bat fijn Ijoogö-aemelbe i^oogïjeptöctft
beciiïaect De boojnoembe Communicatie {jernaensfit. naera tC3i)nj ffi^aBcnbebegnietteminofecBeenDip cnltept bp be g>paenfcl)c en foube balicn tencefluaciit ban öet (Inch ban beSeligie / fulej; fjet felfoe nn onöfciie meec-genoembe 'tyo «rticuïen ijS gbeb?aej[)t / toet obec frjn Igoogl) gemelbe ioogöept enbe be UicI aemeibc ©eecen «©ebeputeerben cefpectibe fijn bebancftt.
©ntfangen eenlEifTibe banbenöaebtban^tatc/ gefrijjebenalöiccinbenllage ben ijbefe^/en baecnef» fen^ feftecc cemonfïcantie / bie ben (©ntfangec van Yb aen ben gemelben iïacDt ban ^tate i)ff ft flcpjefenteett/ Caecfienbe be vier Quartieren van de Landen van Ovet^ Mafe 5 bate bp l)P fu(iiaeectUe felbe fepacaet te 3Ö11 eniu elcibplo'nfelbentebedacn/ betoelche bpbenmeccee» melDen jSaebtgelefenjDnbe/ öecftbefcïbebaecbtBbopj g&eacbt aen tjacc i|o. j[@og· be boo;fcD?ebe cemonfltenc tie toe te fenbcn/ om bpbefetpbt^gDclegöentljfptal fulc&en cegacb baec op te nemen/ al^be felbe fnllcnbe« binben te begoocen/ boegcnbe be gemelbe {iaebt&ici bp / bat in Ha^ ban becanbecinge ban faechen allen ontfancfó ban be Xanbcn ban (i^bcc jSeafeacnbefecjt» be foube Komen te ceffeccn/ bat meninfulcltengcballe met be jpojtificatien/ JEaga^pnen/iCcactementenenDe anbece nootfaltelgc&bcben ban be ^tabt ^aeflcicjiC feec beclegen foube jijn/ aïfoo men be penningen Dan; toe upt bePjobincicnbpf)etitie foube moeten becfoee' ben / bie met langfaem confcntecen / enbe nocb tcaQcc opb?engcn/toel Iicl)t niet fuïlen bonnen toacöttn/ onto tulTebeti bat De (6enecalitept baec mebebelafl fai5pn/ fonbec baec toe mibbelcn inbanbentebebbenomOifii fionncn bccbaïleni toaec op aeöclibcceect sQnbe: goet gebonöenenbe becfïaen/ bat men bet derde Sicti' cui ban be betoufle 'tfeventigh ^ctfculenfalaugmen^ tecen/gelijch fjet felbe Uctieul geaugmenteect toert niit^ befen/ metbefeclaufule/ tetoeten/ mitfgadersdedrie Quartieren van Over-Mafe, namentlijck Valckenburgh, Dalem ende s'Hertogen rade.
ginbelibecatie gelept sjjnbe: g^^goctgebonbenenöi becltaen/ bat men bet derde fSrticul banbebao;|iaen=' be'cfeventigh ^iticulen geaugmenteectfallaetcnmtt befe Clöufule / te toeten / mitsgaders de drie Quartieren van Over-Mafe, Valckenburgh, Dalem endes'Herto-
gcnradejmaec bàtmen be^lenipotentiacifen ban toegen befen ^taet inlafifalaeben/gelijchliuninlafigeaeW" toert miti befw alle mogelijcRe bebbopcenaenteliieti» ben / bat De boojnoembe bjieOSuactiecen ban ΦΙΜ' Mafe in ^oubecainitept enbe fupecioriteptaenbeffli ^tact toebec gelaten / fonder dat men nochtans verftaet de Handelinghe daer sen te binden ; ligoef) ingebOllcDe boojnoembe b?ie<!Suactiecen ban be^paenfcljenietfli fouben Ronnen toecbengcobtineett/ infoobanigenca^ fullen De igeeren f)aeci^o.ll13og.<;rtca0?binaci^^n^ baffabeuc^ enbe pienipotentiacifen baec ban geen af' (lant bermogben te boen / niaec fai be faeclie in fijn af' fteel toecben gbelaten/ om inca^banboojtgancBUen ®cactaetban©?eDc/ aen Dje Chambre mipartie gertfl' bopeect enbe bp be felbe gebecibrrrt te toecben/ ban Ijc^ ben be Jgeecen ©ebeputeerben ban toegen be ®|oölniie ijan Utrecht in baec ©ergaïiecinae ijtïfilww |
-ocr page 268-
Ncderlandtfchc Vredic-handelineh. 2Ó7
hrtùrfflcni ilifc op laten aftjtcecficncn/ batnoo» nmftf Detjoojfipiaetifn öan Valckenburgh, Dalem en Krtoeenrade foDöanig fai moctcn toecDcn setcartcert pl^ntirte plactfni in bet Of cDe ban be 't fEömttglj mtl·
'"Iran net Diccp|if«it£cc0c ban bc i$eet ban Mathenes .n^Knuyt, ttoee ban öaec ©o, liaoa. 1plenipotaitia= ,L·' BBtbanDen enDEbecftacntebEthlacen/ 'Jt fliif't nccne Dat tuffc&cn iiei|eiccn€);tra0?&inati^ Zibaflatjcnt^ cnbe^lcnipotcntiatifen bantocgcnöe. fin fetact tot naunficc tee eence / cnöe De ^pae nfe «»ttoclfcn tee anöece 5pöf /.fucctlTibe fouDe Bomcti h rhanbclt fnöf öfaccojöeccttebJPiöcn/ Dat alle'tftlf- SrbtiBOcfcili'rt fowöe ttiojD£nb«batcnDetoet»cc5ö6té anöertfpcftfnöt: «iSniJe fqo toanneec De faetft faobec» „VflUtif irtn aijcöiacöt / Dat De felbc in foime ban fflcaf= ta t aeitOiflccct fouDc fiqnmMi taecDcn/ Detöeppaïie' mcltt|f«t" öaccfio..moia.«éytcaiMtiinaci^ ^KlmBaf? fltifuti tnoe ©lioipptentiaclff η tdt De anofictcpcltemn^ tthfDflnöicn/ nictmfouömpioceöiecen/ aï^nabeöjs eatnDcCoitimunicatie ban De ig?eccnip!lenipptentiaci' L Dan ©iancftcöf &/ fonDet batnochtang Bet frtbi bw| nn t0tl «tactaet ftUDe toetìJin gb?^nDen / tfη Γβ Dat Biancfitijcft alboocen^ tienili wntoitiment incwfo?» mitetjan DeiCwctaten/öic^ βεπβαέηΐ» met Defen^tait ntmaccftf.
J^ocb in bcliöecatie nöeliptsönöi ί ^^ aoft 0?bon= itti cnDeöctpaen/ bat bc teecenJjaiCl^guMog. ttaoiölnati^ limbaffaDeuc^ enb^. ©Icnipotentiatifen lot iSunflec be&bopcen fonben öebben te boen bp be ώαίηΜε om t? befio.mcn foobaniae Cflactce^ / munì' inmten/papiEcen/ oocft faecfien ban pjoceffen/bie toefc SEtefpectiüriijcft concetnecen ecniofteban be (©eunicec. ti{ ©joöincien / <Ì5eaflrocicecDc Slanùtfcfjappcn / ^te^ Dm/ ofteïcben ban Dien / Dfoocheenigepatticuliète gnaeffttnen bec felbec/ bccufïenbetot Avennes, Me- chcien, afin anbece plactfen onDecbenKonincRban
" f η beiStie oBelepbt Jijnbej aoet BÌ&e' bonùcn enbebecfiaen/ bat Detefpcctibe tefolutienra? feetibt bejffiunlïECfcBeJIanbelinBC al^aotfiOf B«i;eb?ef» ftctDe'tfebcntigB^rticuIen/ genomen enbenebecge? pelt op j6at5cbag0,«acnbag0/55ingfDag/ ï^omfbag en öupben ©onbetDagB btn 17.15». ae. en n. ^o- tembec tcfpcctibe onbcc malttanbeccn pjomifcue/ op tieftfbe boom/ fonbecfepacatiebanbien/tenregiflec foutjEn üjEtDen geli?acBt enbe genotuleert; (ÊnbeBcb= btn jact i^o. jn^og. boo;t^ gecefolbeect bat ban alle 'tfcl Oe coppcn ofte e);tcacten fuUen bjojbtnmftgBc- ticdtacn üe i^eecen Baec üo. H^og. #Ienipotentiacifen / mbe bat ooch Coppe ofte €):tcwtbanbien|unenb)ecs
niffe, Reinfwoude, RoordB, Nyekercke, Kyben, in na· mtbanDc ©?obincien ban «©elbeclanbt/ ©onanbt/2ee= Ianbt/aptcccBt/©|icf[ant/ ©bec f frcl/g»tabt en Ean» ben ccfpectibe / biel bectïaenDe bat be ]@eeccn Baec i^o. JBog. 6ebepiUeecben baec ban foobicRtoil^ enbe mee· niggmael fuUen mogen nemen be Ecctuce in De J^ecga» öetlnae/ al^bungoetbuncftenfal.
Ijet gcpjoponeecDe ban toegcnbe JD?obincieban Seclanot tet Becgabecinge ban Baec I^o. JiISog. gebaen: naboojgaenbe Deliberatie gaetgebonben enbe bec· (lacn/ bat een algljcraecnen Vaft-ende-Bedendagh fai toetben uptgefcBjeben obec alle be ]^»b{ncien/ ®eafjó« tlctibe Hancfcbappen / ^teben enEeben banbiente» Btng ©oenfbagB ben n 5!^ccemlicc nae(t-b«mentic nitutoen (liji/ om <©oDt De teec SïlmacötigB te« ftlten bage biccigb te bibbentotbooitganthbaaeen^abbf' fUtlt/ €ecitjcU enbe becfrecbect €cactaet ben]|}cDje/ |
toebtcpactpe ban befen ft taet. ©e J^eeccn <!5};tcao?binaci^ enOe ©jbinacig <fl5eDepu· teetbcn ban Seelanbt Bebbc" nocBmael^metbeceüi· nen bate toe bienenbe gecepjefenteect/ bat Bet ten ö<»og= licn noobiaiji^/ DatingBebaHe banbeftpaenfèeniet '""Of Bonnen toecbengeoBtineect/ bat inDeWbft-In- Df ®raffpcque enbe fcequentatie mipjoce be eenc «1 oeganbecenEanbe toecDctoegBelaten/ batinfulc BW aebaHe toecDe bebongen / Dat De ftpaenfcft? niet al» •«nfuptalleplaetfen/inbebontoeamDefenfttact inS?efl-3nbien enbe SSjafïïien geoccnpeect / al^mebè upt biegnie Die Dé H^efi-ÏlnbifcBe Compagnie Doojbe Pojtugpfen Ttìnontnomen / fullen moeten blpben/ fon= bec in De felbe metmacgt banïitrdaB^ bolm/ omme i^anbel enbe ^egocie te bipben / mogen liomen ; maec oocR mebenict infoobahtgeplaetfen/ bicbe^o;tugpa fen albaec jün bcfiitenbe; JiiecfoecRcnoe fp 4^!)cbfpii« teecbe / Dat De anbece #;obincien bic alfoogBelifbett tebecfïaen/ ten epnbe Bet felbe De l^eecenpienipoten» tiacifen ban befen fttaet nebrn^anbece poincten in lafiè toecDe gBegeben/ toaec opgljebelibeceectjijnbe / Beb· ben beaentoefenbefP^obincien Deboojnoembe @jopa< fltiegBeBoubeninbebencRen/ om gebupcenbe be naeft aenflaenbe fttaet^ gbebiiiife S^ecgabecingBe ban i@ol· lanbt/ liunne cefpectibe i^iobtnciale abbpfeu baec op intebgmgen.
^it nu QlfQO alle^gBccefolbeectenbenebci; gBrfielt jijnDe: ftwi toecDen Del^eecen ban Mathenes enbebè Knqyc becfocBt Baec toebec op Decepfetebegebennae jUawnliec ; Die Daec op ben a; ^obembec Baec affcBept namen.
i^ecbJiigen men foo in be9;obintienal^inben{|a« aBi febew ben feven-en twintighfte 3αΐρ toa^ boenbé PP be poincten Biec boben gBemelbet t ê>oo j^n De igeecen <$](tceo2binari^ enbe^ilmbaffabeuc^ enbepie^ nipotentiacifm ban befen ^taet tot JDunfiec oocR niet leeoiglj / mate bepcB gOctneefl om be fócoonen obec een tebjengBen/ booj Baec intücpofitiej omfulch^/ foa beel boenlijcft/ Itu|t obec te loopen; bient gBefepbt; bat De il^cen fóoninc&Iticlte jpcanfcBc ^mbaffabcuc^ benthiencje^eptembec De bifite DoenbeaenbeJ|eeten ^taetfcBe / hIaegBben Dat De offectenbanbe;&paen« fcBe maecenfoo boubt enbe magBcc/ DatfpfcBeenen meec tecuggBeal^ boojbjaett]^ tegaen; daciy (J^can=> fefte) fimpelijck begeerden te liouden wat fy met de Wa- penen hadden ghe\yoonen : dat fy wc) andere ende hoó- ge pretenficn ende poftulatien hadden konnen doen) van Navarre, Arragon, Napels, Sicillen ende Milaen j endé alfoo allenskens dercenderen ; maer dat fy niet begeerden te niarchandereDk
^e i^eecen fttaetfcBe foo langB foo meec opinetenbe bat tuffcBen Baecenbe be ftpaenfcBe be faecRe biel Baeff enbe licBtelgcö foube toecben gBebonben / Bebben boo? 'taenBaec meeficbebbopcenaengBetoenbet/ om be-pcanfcBe enbe be ^paenfelje obec eentebjengBen: Bebben bpbe^paenfcBe geen hcacBtigecacgument gBeb;upcfìt ooclt bonnen gBebjupclien / al^ dat alle Handellngh tuffchen defen btàec ende de Spaenfche ver- geefs was ; als niet oock/>ar/ pafu geflooten ende geteec- kent wierdt tuflchen de twee Kroonen. iSnbe biebecom bp be j^canfcDe Bebben gececommenbecctbe mobrcatie/ atem: DatlgollanDt/ al^ ffccuptgBtputban#inans tien / feec gcootegenegentBept enbe bifpofïtie gabbe toc be 3^;ebe ; geen of toepnigB tot contttiuatie De^ <0o;loa^ ofttotiTampaiane.
ftp bebben m befetpDt oocft gebaenbe aenbebolené inteccefftonalta tot ®fenb;ugge / foo in be faechen ban Deöelipie banbepal^/ Ql^ban#omecencnDcDefta= ti^factten boojbeSanb <l^?abebanigefTen. ^p fijn al· baec foo ban Deftueetfe al^ fHepfecfe metboihomene eeceenbebegeecDeCecemonien bejegent: maccbefahe felfi^ eengoenbe; gebenbc|^cenfcBeenftb)eetfcBeta- cité te hennen/ inbien begenecaiefttaten Bace toape* penen mebe Babben laten jien tegen be IKepfcc/ Dat Baec <@fficien meec &eetBt fonben gebben.
SptecliicR nptgton^ tKbben foo be eenal^Deanbec Baec Defe intecpofitie laten geballen / en goebe boopbati contentemcnt a<^ben : ^e fttoeetfe fepDen bat fp Po- msren niet ben maec bmibehfóepfct
(Die bece]^,tnaj$enbe»ftatW<3ctie baec tegen aen ben lleuc :&o}fïtesieben)(Mmnibe bcegen.
Kengaentte ben ; fcBobent (èec op <Sngelanbt ; enbe tispffelben of baecom in «i^ojlogBé
fouDe tawien bi^n boo; be l^mbt - dP;abe belo^fben allei.
^it bjal tofl Bet pjeteïtijaetijfc cep^ nae ©fenb^ug» ge: macc inbecbaet tajaffet ombelfeecen jpcanfcl]c/ Doen albaec sfìnbe/ te fp^echen ent'inbncerentotftti ftoit enbe fpotbiyB Biflupt met De ftpaenfriK·
SE ï m |
-ocr page 269-
275· Tweede Deel, van de
φε fafcBeïaoö Otti bcfe ip&t in ©uptllanbt boo? b?ft fótpfiC enDc in jSeDfrinnDt üoo? Den ^panatacctjccc flctftt. Bfut ©oMi üan De 25fpccfn Öoo? Öe patTage ban ÖE êüicetfiDe aücc be ®onau cnöc intocijt in 25fpe^ ten bccfclMicfit / tfjoonöe / jae oaf te Itenncn bat {jp ficlj enöE ftin aiant met ecu pacticiiliec i€cactaEtfoubc moe» ten enbe tatHen falbcccn. ^n ^cbctlanDt faob nun boojooafnöftoöcrgacnban Duyokercken, van Ant- werpen, jae öanalif^: Ijabbe inaecöet^tactfcljeEe- Qcc aetoiccftt na beDooEtn I na toenfcu ban ©lancft·
""^^ifoo namen be^paenfc&e met abbp^banbcïtcps fcrfche be cefoluttc om allc^ te obecfiappen / immers al» le^ toat tHoaeltjch toa^s mbe bfn 3?canfcljenBpïjaec tooojt te batten/ oin boejecHefpciebiae®?Ebe t)ttotje< cigetefalberen. ïBant toattotnoefi toe be ^paenfclje haböen nepïffrntecct/toa^ toEpniö'.fnpInecenbe bat booj öcfin aile aöcfEljilIctt boo? Difujoocene Ccactatcn ban 't ®cactact ban Matirid af/ tót bac ban Camenck enbe Verwynstoe/ Qebecineet;tenbegifIecbttDai : batfebet;t 6p alle bolabenbe ©jebefianbelingentoa^ toebecfleflei ben toat b'een b'anbcc gabbe oenomrn;fo batbe ^paen» fcfte üetRlaecben nu ootft op geen anbec funbament enee topfc teftonnen Jjanbelen al^bat elchacn allc^/ taiat febcct be lupture flljcnoomm toa^/ raecijttoebecho- men. (Cnbe feecftetlöcft/ Ijoe groot abantage oocfeoe j?ranfcije Ijabben op be ^paenfcöc; foo fouDennocö^ tan^ bc ^pacnfcöe niet een boet actbe bpiCcactaetaen öe jFcanfctje öebben grcebeecc 5 inbien be #ecccn ^taet= fclie liaböen tuiUfn of fionnen affonberiijc& met ^pan= Qien (Iiiuten, be^paenfcljenu allanfl&entpt
cnbe te üci'aeefiS aBetcìiteect Ijebbcnbe/ 3«" Ci|fb?qu= nhtn gïjeüicrfl ban ben noot een beuglit te macchen i cnbe crn^Dffl^ be ^taetfcfle (baec niEbe fn jiubcccben at» Ie tnogljflijclte confiteenticn cnbebjicntfcöapteflicöten) te careflTeten enbe erte aeii te boen/ anoecbeel^ ben ffcanfcüen te meet: te Doen acceletecen of (foo fp fepben) te befrljatnen / boo? bien fp / ^paenfelje / oen be ê»taet» fcïi" Ijaec ©panbcn / pjcfenteecbcn b' ^cbitcage oUec haec tiict ©janchvijcU uptfiaenbe blffetenten ; baa· me» öe (foo fp ^paenfclje fepben) te hennen gébenbe bat fp te eencmafl tot ©lebe genegen toaren, g^e^aetfdje/ fioetoel ooeft boo? be Jöebiateur^ felfê baec toe aengtca. ben/ öebljen fooban(ge conpjontifTie ongcecenaengljfi iioomcn. «Öen.ébeelsS om bat alle tjïunbtfcljap enbe be^ ieeftljept üan ©panben homenbe ig fufptct / anbec^ Beelö om batbeifeetenffeanfeakebeljaetonbernoegti hcpbt booi öEcfcöfpben itlaeijtcn foo obeïbenon-cöie ban lict^tactfcgcltcoec/ al^ obccbetelle-quelle teec= ïteninglj enbe fïuptinge bci: ^tactftije ^leiiipotentiart fenbaöben getoont: cnOeOatmfnbpqn.ietfnecf^éüan Defe intecpoiitfc met al^ rcp?ocl)e boo? be i0ienipoten= tiacifen enbe pjejubirfe uooj bcn^taetfoubefjebbente bfctoacj3ten. .fStettemin (ijoctticlfpbacctoeepgcntlijcft niet gljêJaft/ oocli tiiet al^ bjie/ te bjcrten / oe i?ce= ren Pauw, Donia, ende Clant, p|ffeilt fcoacen) Ì)cb- ben Ι)Λ£Ε latten betoegen. Cnbe tjaööen booj'tepnbe ban September be faecfiefoo toDbtsÖfbjacÖt/ batfp fcljjebeii bep?incipael|iepointen banb fficnltEptalceebe Bcfucmonteect enbe ban tocbec-3pben nhaceijanbente Ijebben / met ftoope / bat Ijet geöecl fiucft bel eec lange / jae Uo?tec / al^ fp bo?(ien feggen / foube mogen aflloopen cnbe t'cEncmael afgtjebaen sgn. ©ecfoetjten baecom be jpoebige Itotnfie ban be anbecej||eei;en|)aecCollegien: om be bojbccf poineten tuffetjen befen ^taet enoe be ^paenfeDe oocli booj 'taf teóanbelencnbetegeit)chte flupten.
^n 't begin ban ©ctobec bupibenocDalbefelbegoc=< öe appacentie: foo feec bat alceebe op get tapijt eöe» ïijacfit toiet;beöcceffatfeban|^o(lilitept: of bic tccfiont bp 'ttepchenen of bp 'tbettaiffelrnbanbeïlatificatien ' foube beginnen} ©ei6paenfct)efElfi^bEiflaEnbebatbc= fc;&taet bellIcttculcnbanCcebe^ <neeneeubjtgen©;e' be begeecben te conbectrten / becfocgten bat fulc); motj^ te VuccDen geacceleceett. Cnbe alfoonoclttan^octiron· queften in Cataloignen alleen boo2eenen(Cccbc^(ban geeldchen tpbt al^ bie tuffcljen btfeti i^taet cnbe à»pan= flien) acn ®?ancbctjcft fonben betblpben ; foo toiect Daec in oocit een expebient gebonben. men begofi ooch te fp^ieeelien ban be gene bie men iuebec-spbt foube (tiiiiih,, C£nal^©j(enDen. ^ |
®e lleetenpenipoicntiacifert ban befen ^tact tVi ben aen f)aec i^o. Jgaog. ganfeö gene pactieuliEC optniti, ban gemelde Ijace intecpolitie tuffcDcn be lücoanen/enm toat maniEce of Ijoebeccefpalle^geabjulïeedt haüOth! maei: bleben al in generalibus terminis. 'tI0eIch/i)oeiDti fp fcö?ebett {jaec alfoo ban be fjooge pactpen felflte jgt!
^lcu|ie gaf: te meer%^foo be^" ningfcanlsi^ lïöent Braflet, in befen tpbt / al^ be ;&taetfc ©leninotau
tiatifenfc&jebenbe faetfte tuffc&en be jFcanfcfieenlicbe ^paenfclje meefi ol)eacco?becw tejtjn/ foo booimt» motien bifcoutfen becltlaetbe get conteacie/ (Qtie bat be faecfìe foo na nocb niet geb?acf)t eit tna^ men ftoiis be baec ban feggen batbepbe^ toaec loa^; bat naittelijcs be faeche fecc na bp gebjacftt toa^;enbe niet toa^; toant be ^paenfefie dabben al(e^ toege^acn aen be l^canfclit/ om tebegouben toat fpingabben: aleenceiieecbmDÌ poinien aengaenbe beinclufie of Trevés voor Portugjcl ten minflen boo? een fiojttn töbt / cnbe d'Afliftcmiem,, mael^ een bie Croon,te boen. ^tem be relaxatie vtn Don Duarte enbe op toat tonbitien : l^etFortificeretiio Cataloignen, gljébUecenbe beniCccbe^Ì Limit-fchcy- dingefoobaei;al^in j^ebeclant/ bati Cottringentoiett oocit pet^ boet) toepniglj gb^fpjooclten. tll^banclc&e ^actp/ eleh meet al^ anbec/ aen be J^eecen ^tect< fcöe baec bp fepoen bp monbe bat.fe banöectcnoSt· negen toacen tot De ©jeDi / ende dat om d'o verigè poin· tilles de Vrede niet foude achterblyvcn : ^oofionàljit jgeecen ^taetfefje met cecljt fcB?pben be groote/ jae onfeplbace appaientie bie baec toasJtotbefluptingöe; toel becpaenbe foo bepDe pactpen / aengaenbe 'tïe|lt> cettbetoaec fepben ; dat namehjck de Vrede dacrom niet foude te ruggebiyven. .f©aec ooch aen beanbetEjpte fionbe be l|eece fìcfìbent Braffet met toaecljept Bcnbeélfeggen. J®ant/ ooelt felfiitot JÏ3unflec/ am b?^cne5pDe be Jleecen f canfclje / gaben te becpaèti Dat fp bectoactiteben be nptftomfie ban 't belegt) ban Diyai kcrcken in ^laenbfcen / enbe ban Lerida in cnbe bat baec boo? fjaec appetit tot meec conquejleii ΐώ mocf)t gcDotec toojben: aen be anbec ipbelitttnootS be ^paenfc()e baec bcclupben toanneec fp uu^nketcken berloocen / bat fp tod genegen bleben tot BjebemrtDe' fen ^taet/ maec mei©?ancrtCDcftDcnv0o?log!)tif«I· Icn moeten contimiecen.
gitoebtn enbe jpcanfcBe oocIt in ©ctofift fttt jlcreh in SBcpecen ingeballen 5önbe / febeptcn Ijoop ban gcootec ^ueeefTen : ten minlien omSöcperenenDfflii» becc a.eben bec Eigtie bat» be ïtepfecfebe pactpeaftt fcbeucen cnbe alfoo Ijet i?upgï»0o(iencöclt foo toffin ©uptflanot aljS elbet^ mECcfielijchcn afbieuelt te bami foo niet gebeel t' oppiimecen.
gj η 't begin ban .i^obembcc ooch openbaecbe baw «11 notabel Diffeccnt tuflcöni bettoeel^ooge partptnacn= gaenbe Porto Longone cnbe Piombino, enbe aengafiJs be bet «©uarnifoen of befettinglje in Gufai. «enDeiiilw: baet toaffet alfoo/ Dat ©?anclir0cli te fee? geboiiDen toag aen^toeben/ enbe niet toiioe Portugal uetlaöm enbe maecftte baerom nieutoepofiulata ban töttotiiit; al^ban Philippe Ville, Charlcmont enbe MarienborgH booiben^tactbanaiiipcft; be celiitHtiebanbtrfdjtp ben ileecen bie al boo? CenSace iiijy, toacen gcftii' tieect enbe becgbelflch; toaec obecbeiöcacf banPen- nerande bicfitoil^ in ongbebulDt enoe coleuce foo ffft ontflach/ Datbpnamaeilfepbe: Quidvisferrepoffum quaminfolentiamGallorumi item: Potiusoccidemw parentes, fufpeudemus uxores, comburemus templi» vendemus colices, quam protervi® Gallorum fubjedi fiamus, &c. |©aec foo naececöt al^bolgen^ÌÌtrattiP ten / (lonbt bet ben Jfcanfcben b?p nieutoe pofïMlatcii κ boen / foo langb niet geflooten toa^.
©efe tanbeling enbe intecpofitie tulfibcn ©jaW»' cijclt cnbeê»pangien alfoo fleepenbe/ cnDetotafWfe' pupbt gt caecïtenbr/foo jijn Den 8 .f^obembcc be ί PflEi> fcljc ben ^taetfcbe Itomen befoccften / rnbe lilagcn /^i
foo inltalien als Duytlchlsndt defe treinerende Haodel qualijck ghcduydet ende opgenoomen wierdt j d^t f/ denStaetfcheo alleen (tnet feclufleDfci^cbÌatfW^)/"
Ιοί |
-ocr page 270-
Nederlandtfche Vrede-hilnddingh.
fooverdehsddengeintromctteert, fonder dateenigeef- feften daer van ten voorfchyn quamen. Dat dacr over fy (Spaenfche) wierden geinfirauleerc als of fy geen Vrede begeerden: daer uytrefulterendcdatfooweldeCatho- lijcke als Protcfterendc Keur-Vorftcn ende Stenden in Duytfchlandt begoften by de Keyferlijcke Minifters te geren om fonder ende buyten Spangien tot befluydt van Vrede te komen f0tjfli}tft nacitiael^ OOCfi flIjefcDieDt ié) dat deMediateursoock klaeghdendat iy van deken· ais derfaecken, daer toe fyorigineelijck waren geroe- pen, wierden ghefecladeert. Endtlijck dat fyaen den Koninck haer Meefter, ende die van fijnen Radegeen
tuflcben Spangien _ . _
met mrtcOec enCie langec ùircoucfm / ^le tiaec t^een ten; OcrcnDe bat fp toet mocgten tptien tiattioo} Del^ccren fetaeifcfjf bp De jpcanfclje nacïjmalioöe ÖetitJoiceti toicc» Ml o&cOaEn/ om cm floeDtcnbe ho?t epnDetcmaec· 6(11 ban be^ntecpofitte; Doeg / fulcp binnen tDepnigg tianön' nictgljeïuclienbe/ Datfp öeseetDen noetjtan^ ban öecten De in ^eDetianDt boo;t tefetten; tnt)£ met Deiètactfcije apart ende fonderie tcactccen. S^eoecmDe te koeten of Defe^taet DaecnaefouDebDil' lm iunjleten of niet / om öacc faecften Daec na te biciges octeii. ©eecen ^taetfcfte ijcrBlaecDen geecne nu notpoo? Ijet laetfie te fnllen tenteren toat fpbpDe ftaiifcDe fouDe fionnen üicciefjcen. SÌengaenDe De fepa= catcéanDeïinge; cefeceetDen fjaec tot oetgenetuatte boo?flfpafTeetttoa^ ; fepDen Datfc alle Dagenbectoacft. tcnDcUjacen De aenitomlle bangacel^eecenCoIIcgten Hcgcecen Meynertfwijck,van Mathenes ende de Knüyt,
met cpnbliiche lafi om foo aengaenDe De <C ontietfie ban brnfccDe^inVrede, al^ Debo|Decenoc&otien(ÌaenDe ioinctrn een epnDe te maechen.
®en thiende/ De g>tactfc bp De ^canfe in gebolge ban Jatt 3ntErpofïtien officien DoenDe ; foo tjebben De jf cans fe ittatnncn te mcntioneecen ban eene Ligue Guarantie, om öen ^paenfcben De ©leDe/foo men tot beflupt qaam te Dow toel onDecfiouDen ; ®en twreeden begeecDen fp iatPortugael met in Den ©?eeDe mocBt toojDen gecom» pieöenbeert. KecommanDeecDen ooch De bpleaginge Dee ùiffccentcn DieOe3©e(l-gìnDifci)e Compagnie in ^iafH liabbemctDe ï^o?tUflPffn·
Hen bcfe ttoee poincten (fepDenDeiÈpaen^-gepnOe) fatömen toelDatDefcnnfcÖe geen ïujïIjaDDen tot fpoe^ Diecfluptinne.
J0ant aengaenDe een nieuto fflcaetaet ban Guarantie, baec toe toatcn De ^taetfcfie niet gftelafi ; enDe De « Servient op DatflucK Daec na inDen$agl)e l^omenDe inganuacio taa^ een ïjalf ^aec DoenDe/ eec l)p Bet tmcpnbE bjacljt. gijnbe gcooteDifputen ijoe bette De= fe^taet boo^be^ntccefien banffijanchciicft Uia^bec» buDen.
«Snbc aennaenbe De inclufie ban Porrugael ; foo ttiaji btbEtbittccinglj cnDe berbJpDecingö tuffcljen DcïDcfi- anbifcöe Compagnie enDe De^ojiugpfenaltegcoot/ ai^batbe gcfcpieninfio?tentpD;fouDen bunnen toet; ben bp gelept : toerDenDe bp enDe ban toegen De Compa> Snfeboüen De cefiitutiebanDe afgcttomeneplactfenge» pjttcnbcect enDe ge-ep|l toel twee hondert ende tachtigh tonnen gouts tot cepatatie ban fcijaüen Die De ©o^tugp" fen be Compaignie gaDDen aengeDacn.
ìBeccùcc pacticulatitept^ ban Degntecpofitfe enDe i^anbfiinol) tuflcöm Defócoonen/ fuïlen te (ïenjijnin iJtc betijael 'tVoeïcfe in^anuacio eecfiRomenDeinbén ^agegcbaentoiert/ Doo? Phil.leRoy; enDe Daec nae upt t)et cappojt ban eenige gaec Ho. pienipoten» tlacifen.
^c i^anbelinge en gnterpofitie Dan tuffcBen ®?antft· tiltU tnbe Spangien (lil fiaenbe in De ItàaenDen ban ^Qbembecenbe#ecembec; footoiecDe feecgearbepDt inDc5)ati^factienboo?fttoeDen/ ©lancfttflcR enj|ef= κη. ^kDcbcn toflDen niet ban Pomecenafillaen; enDe ueuc-23janbenbuc^ biilDet niet laeten. ^oo Dat De «tut'©oiji meed op Dat (ïucft epp?e(rel0c& quam Doen ffin reyfe «g IfJoUanDt/ fón Huwelijck fioot met De©?(n= ttffe Eonpfe ban (©jangie/ enDe bttfocljte eene Alliance «net De (©eunieetDe J^jobincicn. |
<©c)|eettn Plettenborgh ban toegen Denliepfec/chbÉ ban Sint Germain ban ibcgcn J^iancbtgelt quamen in ©ecembcc in Den J|aoeombanDenï|cectteurboj|lte tcecften f0n upttecfle cefolui ie aengaenDe De pjefentatien enDe ejcpebicnten Die tuffc[)cn ^toeDen enDeOcmbitrc» Den tot toeDecjüDt^ satisfactie booj'Of (lagen ; te toe» ten ! aen ;&tDeDen te laten gebeel ^omecen : uprgcs nomen een geDeeïte ban achter-Pameren, enDe Dat ge» Decite aen Den $teuc-©o?|i beneflFcn^ De Stiften Haiber- fladt enDe anDrce te laten toehomen. ^nDegoebielfoa De i@eecStem:-@o!fl al^fpneiiiaDen Ijaee lieten beclup· Den banPomeren niet te fUlIcnof Bonnen afflaen ; tot toelclten epnDe fp ooch ban Defen^taetbecbcegBen fe<= cieufe intecceffien (eFp;e(fe befenDinge BabDen fp iiebec oeftaDt) enbe fcöjpbcn^ aen De «Itoon ^tocDen : foo Beeft Doeg De S{euc-3^o;(l fïcB Daec na ηοφ moeten ac commoDecen.
^e i|eecen ban Meynertfwijck, ban Mathenes enDe DeKnuyt, in 'tiaetfte ban j^obembec/ al^ gefept ίβ met ben nieubien laQ upt Den l^age bectcoclien / enDe in 't begin ban december tot lÈunfiecacngeftomensijn" De/toiecben ban alle aentoefenDe b?cemDe Jl®iniftee^ bec toidehomt/ met Demonficatie bangcootbetlangBen/ toeich fp na gaec homfl IjaDbcn geBaDt. ^e ^paenfcBe/ Die'tmeeflaengingB/ Daec na Bate alUgefamencltieft befoecftenbe/berblaecDen gefioojt te Bebbtn Dat ban toe· gen Defen ^btaet eentgc nieutoe p^opoptien te Doen enbé anDece ^cticulen boo; te flaen toeten; Daec ban booj Defen geen openingB gefcBietof concert geballentoa^. 35aec op fp bp pjeabbectencie fepDen/ niet artDec^ gela(i tejynal^ omopDeboojgaenDe^cticnlen/ Diefpobec fangB in spangien gefonben enDe Daec op ojbje ontfan' gen gaDDen ijet iCcaetaet te boltcecben:maec geen nieu« toe $;opafirien te bonnen abmittecen / enDe oocK Den tpDt enDe ggeleggemBepitt ban gate faecften niet te fu(· ien honnen toe-laeten / om Daec obec na ;&panaien te fcgïpben enDe bojDectpDt te laten pjotagecen/ Daec ban fpfepDenboo^DefcnDichtoiliS toaecfcgoutoinge ge> Daen te gebben/ enDe Dat Den^onincKgaeclBeeflec fonDec langec bectcecR Bem in Deneenen ofte anDecen geballe gabDe moeten cefolbecen. <$clgc&e oubectnce / Doeg in anDcce tecmini^ gebben De i^eecen JFcanfcge iplenipotentiacifen in gaece bifìte meDegeDaen/ enOe namentlgcft batgaecfaifoen foo beccetoacebccloopen Dat men in Bjancbcijcft tot becificatfe .ban nieutoe geit eDitten tot becballingge banDe<@ojlogg^lafieneec(io Daegg^ ban meeningge toa^ te p;oceDecen / 't toelcR geDaen toefenDe te becgecf^ fonDe toefen ban J^jebe te tcactecen/ toaecom fpmepnDenDatmenintoepnigge Dagen een epnDe ban't (^cactaet tuffcgen Dc ttoee gcoo- tei^coonen fouDe moeten maecben/ of Daec nae Daec op niet meec Bebben te beDehcben ofteggeBeelanbece rnoe nieutoe pjopofitien gebben tebectoacgten; Daec bp t^ nieDe ggebomen Dat Den ^mbaffaDéuc ban sien l^actooB ban Mantua öacc ftomenDe bcfofc6cn te Kennen geeft ggeggeben/ Dat gp igjanchcgcl^ t'ècne» mael gebifponeect bonDt tot flupten ofte tot b;eecften; gaec Daecom nocgmael^ officieufelgcft bccfoecfienDe / Dat fp De faecften enDe gntecePen ban fijn|i©fe|iec bp gaec 3ntccpo|Itie ten befien fouDen gelpen Dicfgeten.
Üicc op gebben f^ gaec aenfliant^ beecDigg gemaecftc enbe Den ttoaelfoe Defe^ DoenDe aen Dei@eecen ;i)paen« fcgr pienipotentiacifen Beec contcabifite/ met eenen aen De felbe itecattbe openingB geDaen ban De naDeije lafi enDe intentieban flaec f o. Hàogi om in plaetfc banTre- ves een eeuwige ®|eDe te tcactecen / enDe Daec toé fcgjifs telijcft obecgelebect DefevencigK ^cticulen meDe De bec« anDecingge enDe bp-boegingge tot DeB;eDe g{)eappli« ceect. JjBir^gaDet^ De bojDete poincten Die gaec igoogg lüog. in bebel gebben ggeg 3ebrn / om Daec mrDe te be> tooncn Dat fp geenDilapenfocgten/ maec becepDttoa« een Datelgcft ten p;indpael te ceDen. 4$nDe giec op gebolggt Dàt Den boIggenDen Ddgg DenÜéec Brun een ban De^^cnfcge t^imipotentiadfen bp af-fenbingge banDe.tb;ieeanpeceBaec i^itamehbinbenenDe gece^e» fenteect geeft Dat De ]|eeceiif9ùeCo0egicnneben^Bem gefìen enbe oge^e7:amineett g£bBenDe gaec obec ggegge· ben ggefcgjifte niet anDec^ BabDcn bectoacgt al^Dat fp De boocige befoigne^ ban ^cebe^in een i&jcDe foHben ε ï gebben |
-ocr page 271-
Tweede Deel, van de
Bebbentoitaniieri; JlSaec tic contracie BebonbenDat ecnige importante eaìieexlioriitaatepaiuiieaSjantìÌeUìa^ baec taaren bp oeboeflljt oftc uptoelaten/ enöe nament·
lÖch ban De Confolicatie van'cOver-QuartiervanGel- derlandi; > van de pretenfie op de drie Landen van Over- Mafe code formele uytlatinge vandeRelïgionsfaecken
ten cegacbe ban be .fBepecie ban ^']|ectoQenborci) / tuelcb |[)p fepDe niet anbcc^ al^ op bie conbitie oecebeett en iiuptcn be fclbefulcFt'cenemaElbuptenöaccIafien becmogljen te toefen/ enbe bat beanbecetmeepoinc- ten foobanigiien nicutoigijcben biaren bie in s^en te-- ben nocijte fonbament beflonben/ cnbeDpöaccocen= finc^ hon&e aenacnoomen toetben / bat mebe j^et poinct ban Weit lndien fooDanigtoa^Bcbiefleect en nament" Ii|clt dat die van de Weft-lndifche Compagnie en ande- re vty acces cnTraffiquealomme in Weft-Indien fou- den hebben , ende toe gelaten werden, bat 't felbe ma);i= men en fonbamenten ban ^pangten t'eenemael con:" tcacieecöen enbe baecom inbooriBei^cactatenmet be Coninninne ban Φ?οογ SSjittangie enDe5&ennemacc- ben 't felbe niet alleen upt bebongen of boo; bebouben / maec ooth be epgen (@nbec3aten ban ben Stoningg / al^ namcntlijcR bieban Arragon, Portugael, Neder- lant, cn anbece 't felbe niet gepecmitteect gebjeefi toaiS enbe aen niemanbt toe gefiaen te {tonnen bio^ben ; ^n^ Uien baecom fp gemepnt fouben toefen bp foobanigge poincten te pecftflecen cftcbaecopteucgecen/ batgp qöclafl toa^ tebetfilacen dat de Spaenfche Plenipoten- tiarifen daer inne niet fouden kennen treden, ende de Handelinghe moeten laeten beruften j reilituerende aen de Heeren Staetfche haere ilucken ende de hare we- derom na haer nemende,die fy voor defen ende de Staet- iche hadden gelaten, en dat fy Gode den Heer de faken fouden laten bevolen wefen, maer indien fy,Staetfe, de Articulcn tot een Treves gcprojefleerc in een eeuwighe Vrede begeerden te veranderen, hoewel fy daer inne maer te veelgeconcedeert ende naer gegeven hadden» ende in cas van Vrede wel andere fuftenuen fouden mo- gen ende mee fondament hebben te proponeren, dat fy nochtans van haer zijde oock geen nieuwigheyt en fou- den voorflellen, maer datelijck met de Staetfe in 'twerck treden ende met onderlinge contentement foecken te be- fluyten, ende daer mede dc fondamenten leggen van een geduerigh onvetbreeckelijcke Vruntfchap cuiTchen bey- dede Staten.
^e boo^noembe ì^eec be Brun boegltbe |g[iet&pfeec bele cebenen enbe bifcoutfen tot fi|ne intentie bienen^ i>e/ gebjupcBenDe (naUe^bifccetetecmcn enbe manie* een ban fpjeeclten enüe p;otef{ecenbe ftacemeeninglje ban aenbegin gort enbe opcectjt gl)etoeefite;ijnenDe el^ nocg te toefen om met Iiaec Hoogf) J@og.cenbaf{ enbe bonbigf) €ractaet temaechen. j^aecbatfptot foo groote lefie enbe pidubitie ban gacen fóoningh enbe RcencRingljc ban (Bneece nu nacfinimmetmeec fouben bonnen tcactecen / enoe niet bectoacfjt gabben bat bau fulc); ban gaec i^o. JBog. foube gDebecgüc toojben enbe alfoo []aec leebr foube 30n/ bat befei@anbeIingt)eon: bjucDtbacc foube fcfiepbcn/ f^ baecommeopljetupt» tecflegabben getoacDt/ en gaec niet lang» 6onbenop« gouben om bat fiaec faKen anbec^ enbe elber^ gebifpo· neect foube moeten too;ben / al^ fp met Ijaec φο. Mag, fouben bomen af te b;eec{ien/ toaecom gp betfocgte bat fp (^btaetfclje) haec naecbec bechlacen/ enbe tot be cebenen enbe biHicfìbcpt foubetoillen boegen/ enooch geen e);empel aen anbece foecben tegbeben/ biebaec nae gclijche escurbitante petitien fouben Roomen boo; te flellcn/baec mcbe alIt^/Cfelfi^ 't gene fiyi opgeboutot gab« Den) obec goop foube gt)etoo;pentoo;ben. ^aebatfp (^teetfc&e) f)icc op babbenggeanttooojbtbatfpgeen iiieutoia&eben boo| ggeflelbt gabben/ al^ bie upt be boo^gaenbe ^cticmen toacen gecefniteect enbe baec aen bepenbecenbe ofte bp gaecboojbegouben/ enbe batfi^ Becept toacen Articulatim tegaen enbeban alle^cebcn te geben. ^^ baec op aengenomen ben bolgenben bagg in pacticnliece confecentie tetcebra |
Becfcgcpbcn confetentien fijn gegouben enbe baec in beel bcbattenggebailenfoo obec'tab)u(iecenaI^erten« becen ban be Contcobecfe Settenten. $00 bat meet· malm pjopooflen ftjn geboect ban be ü^aitbeliiiQf) teia^ ten fiupten tnbe fleccBen : toelche^ niet tegetifiainb» fp in alle mogljelDcIte bcbbopcrn brbben ggecontinuccct rnbe ban in 'tcene enbe ban in't anbec poinct pctUirA gbcobtineect/ baec onbrc fp op bepoinctenaengactibe
d'Ooil-ende Wcft-Indifche Compagnie metfeecbetli bifficuïtepten fijn oSecentontrtert/ foo bat fp bpn» göebefpeceect gebbcn ban be felbe tehonnenobettob nrn om bat beì^eecen^paenfcge in bie matecie ftaei· foofrnfibcltoonben/' bat fpbpnaepbectooojtgcbttw: teect oftegebalanceectöetiiien/ met alletoelchecom. municatien cjctenfien enbe gecfiellingcn banbefeibrfp befjcö fijn getoecfl/ tot ben 17 S^ecrmbfc. ffienteics Ren bagge be ileecen ^paenfcDe IPlenipotentiacffeti
tot bet Ccactaet 3^;ebe bao;^n|icuctiegegcben/ ite. ttaibcn nocgtan^ get poinct ban be CònfoUdatie van het Ovciquartier van Gelderlandt, batC opf^inbcC'
fcgepben féffien allemogelijcRe infianticnggcbacnbeb» Benbe/ ebentoel ban bel^eecen^pacnfcge nietiebbm Ronnen obtinecen / toelcRe 't felbe foo becce gebfim
bectoojpen/ bat fp baec toe geen beminfieappattmiE
Ronnenbe binben. 't ^elbe epnbtlgcR gebben moetm lacten gliffecen/ mitfgabec^ get Temperament 6nbc ^peEnft{!e toegen be iSfligion^ faecReninbeUgtunft ban ben SSofcg enbe eibct^/ bolggen^ get derde end; achtiendeban bebonjgatnbe 't feventighggeabjullmbe Sdtticulen ggepjetenbcett/ baec bpbe felbe upmtljjtft gebbcM gepftfjfieect/ enbe on-acnggfflcn ailega«tt= benen/ inbuctien enbe petfualïen onbitoergglijcft fgn gebleben / aïi mcecmalen ggcbeclaceect gebbenbe / nitt alfeen tee tonicacie gl elafi te 5gn} niaec oocR geen atx pacentie te toefen bat fp baec obec eenige anbece iafi fou· ben RonnenbeRoomm/ temere alfoo fponbecbiecoib bitienalle cecgtenenbeggececgtiggebcn ban gaten nincR gabben ggecebeect / enbe anbec^ niet enbe ou geen anbece boet al^ nocg fouben Ronnen cebecen ofte in getiCcaetaet laeten bcgcppen/ enbe alfoo gaecfio, Mog. gun gabben bebooTen bat fp op get eecjleacni gaenbe get Overquartier ban ©eibeclanbt nietfbutira raoggen bjeecRen/ maec Bp get laetfïc pecfiflecen/ foo geBben fp oorR ten upttecfien baec opgeucaeett/ enbe met aliegebaene bebopcen niet bojbec|RonnenDe QecaecRen gaec genootfaecRt gebonben 't felbe aen gote i^o. jRog. te bectoittigen / met becRIacmge bat aHean» Dece poincten bupten en begalben get boo}f3gcp;eteii< Oeecbe temperant bolgen^ be iafi ban gaec i|aogg jiog* tuffcgen beü^eecrn^ipaenfcge pienipotentiacifenetiDe gaec füA ggeecco2beect enbe ggeabjufieect enbe nae Defe fae/Ren fjcg ban ben beginne enbe becboIgM gebbeniiectoonbt; gabben fp niet gelooft batget&etc toe foube gebben Ronnen ggcbjacgt toojben / mit^öe gcoote enbe fïeccRe contcabictien op bele principale ani· culen ggeballen/ enbe bat be ileecen ^paenfcge bon?' gaen^ fufiinerr^pn ttnebier ft> eenige ban be felbe in cc^ bon Treves gabben toeggefiaeu/ ebentoel bpeeuetu' toigge vreede, bie fpal egeecben ban anbece natupce te toefen/ niet alfoo Ronbegepaffeect enbenootfawRe» löcR anbcc^geb?effeectbegoo?ben te toojben / omöein< tocable p}e|ubicien bie fp in beele beelen fouben Roomen te Ipben/ ban alle 't toelcRe nocgtan^ enbe boojioft· tinuele infiantien ban be ileecen /btaetfcge enbe om tot get getoenfcgte epnbe te moggcn Roomen / fijiin gebibecteect / enbe alleen getgepjetenbeecbe Cempet»· ment boojbegouben gebben.
<©p bit Temperament fionbcn be ^pacnfe feec gflci : gaben te Rennen met beelciccum^antien batfpalcebe alte beel tpotgabbenbecloocen; batbefaecBengaeri ttonrnggé geen anbec^ of meecnptfïelRonbenIplitni enbe bat gp of befen / of cn anbecen toecg moefieRiefeti; bi'flgnecenbe be ganbelingg ban Huwelijck enbe tcanf' pojtbanjöebeclanbt aen©?ancRc0cR; 'ttoelcR fpW« fien bat 'aen befeni&taet gcootclaloufiegaf. cen^taetf4ic fcgjeben bicgalben een gaec ^jinctealen om finale Iafi / of fp op bit Temperament foubcn 6^««· Ren/ offlupcen. ?&fbcn onbectuffcgen nocgtaitf ggeconbenieecbe ojbentlgcR enbe in begiHQlt^e fo^ flellen / enbe tot be onbectepcReningg toe een. ilEaec tectoöle nu alle 't gene boo?fi i^ tuffcdfj bc^penftSc®Ienipotenti9tifcnf«Degaec/toa^j« |
-ocr page 272-
Nederlandfche Vréde-handelingb. 271
{(itt/ cn&e&ctlafüettiffccehtialeyoincttien 2(ï.Iaetin Dcnabont Doo? <i3eb(puteerOcn nabeci moeptenenùc „flcnucttEtt ton^ omDjulleert cnöe goet gcbonDcn / Dat rnrnOfn sy. '^mojaen^CoIieaialtec infjeciètaeifc&e ïogcmcnt Bp een fciuDe Itooraen / om ben anöecen Φ oefojmele^^eclncatie tetioen etiDe oefantenUijch ©m tot tjet af- fcftjpbcn ban De Hlcttjcftelen te aeben/ Sn Del^eecenfcanfcgel^Ienipotentiacifen '^mo}' nen^O^el bloest) bp De ^taetfctie om auDientieBlje· Lbcn / nae Dat fp Den Daeg| te boocen na De miD· La ban De ilecre <0^be ban Servienc, na Den i@eg||e oaenOe / af fcöept tjaDDe toefen nemen enöc ban Daec fteaociatientopDtloopfg geDifcouceecc / Daec aenftjn ^ Doenmael^ ftljeen contentement te geb&en. 4Snoe liBctóri fP aen De i^eecen^paenfcfte te booten ab|i8na= tieliaDDenaegeben / foo tjebben ebentoel fpDeüeetcn Ïcanfcfie ^lenipotentiarifen niet toillen ontfeggen/ nemarc acnflont^ laten Bomen enDe beeboIgtien^De iceccn ^paenfcije Doen becfoec&en gare 6omfie tot na Den miDoag te toillen Diffececen: oe ieeten jpcanfcbe f lenipatentiacffen bp tjaec gehoomen/öebben fjaec met Drie teöcnen bectoont Dat Dee ^eecen ^taetfcBe €cac= taten bed boiDec al^ De gace toaten geabanceect en mit^blen betfocgt Dat fp niet bojDec fouDen tolden aatn met ecnige <i5efcBjiften ofte tepcBeningbe ban ta/maec blpben fubfiflecen/ tot Dat fp (Heecen èanfdjr) meDe foo bette fouDen j^n geabanceect/ en» Dt oücc ful)C alle^ foo lange in (ijn gegeef laten ; toaec te» gni^fp iiebDen geDeDuceect Dat fp meenDenenDebec> lonDcn Dat De ieeten jpcanfche in gate Ccactaten ttim cnbe alfoo becce toaecen gefiomen / enDe fp ^aefc; fcijeebentoel geen CcactaetfouDenconcInDecen / tenfp iiatDet jFtanfc&f η toetaet te gélgcfe toecDe geconclu» teert/maet niet te honnenlcDigtiaen / DetGctycKelen ilejp betcpDt^ geconbenieect baDben buptcn fo^meben iStactaet / foo becce te pecficiet en Dac fpelcfianDec^ nteeningtie tetecfjtefouDenraogben toeeten enDe niet iavigoDcteceni enDeopDatfpinfgelgcB^ gaec^jinci^^ palen ban liacebefoigncn ceecfseninge fouDen mogtien geben/ 'ttocicK fp anDer^ nietfouDen Bonnen Doen/ tnbe beel tuepnigfjec fouDrn Bonnen obecfctepben 'tfluntobec enDeinbeci^ toa^geblebén foo lange fp De fleconöenieecDe poincten nies perfectibelijcB geaDiu» Peect cnbe totgecufigeptban toeDec-spDengeteecBent ilabDen ; Daec bp Dan noc()maeI0 fouöe geborgt tooiDen 'iQÖene menbecDecfouDe mogen conbeniecen / maec niet eet in fb}me ban Ctactaec g{)eceDigeect nocljte Olieconclubeett fouOe vtiojDen / ten sp'ti^TcactaetDec leecen f ranfcöe ingöeujtfte fiaetenDe tecmenoBe. feiBllt fouDe toefen / Daecteetp Beioofben alle ©ffi- tienteconttibuecen gI)eIi)cB fpbeboocen? gaDbnise^^ baen / enDe miDOelect^DtoocBfouben Bonnen aftoag.- ten be bo^Dece bebeelen ban gaec @;incipalen op't gene fpatnbefelbefouDenöebBen obec te fenDen/offececen. tiein atle maniecen te bipben bp De Ccactaten enDe @nbct{)aHDeIingebanDefdbe / ban l)et geeft Dei|ee> tenjFtanfcüe i^ienipotentiatifen niet gelieft fiiecme:· te Contentement te nemen / maec öooge pjopoofien mbc cipoliulatientegtjen^ijaec te gjjebìupcBen / om iiatfpfcpbcnöaec befoigne metDefêeecen;6paenfcöe t'efptiaec ÏBoojDt enDe^fftgnatiegaDDen ggegeben/ foo niet te Bonnen abtompecen enDe alle gaecfaecBen foo niet in totale onfeecBecfiept enDe fiaec i^eecen #iin= cipaleninttopffeltelaeten of en toatfpseDaenfouDen Debben cnDe nocb ongeDaen mocgte toefen. J©eboo?f5€onfecentie meteenigö mifhoegBen ge. fcfiepbcn jijnDe/ïjebben fjaec De ©eecen i&paenfcfte #Je· «Ipottntiacifen Deg namiODaegl)^ bp De i&taetfc&e bec» ooegt/mtttoelcBefpboIgen^affciiept Daeg^te boocen Qenoomen / gebben gecefumeettenDe gecoUationeect t B(ene per deputatos gebefoigneect toa^/ enDe ban toe^ oecjpbtn alfoo geamplecteect enDe betoiHigtenbe top= oet^aeimcnomfη / geïtjcB te booi goet gebonDen toa^/ oatallfi m ordinem &debitam formam fouDentoeCs |
oen gecebigeett / om tot onDerlinge gecufigept geteec» BenttemoaBentoo^ben/ enDe gebbenf^met cenenDe eibe tceren ibpaenfcöe penipotentiacifen betBlaect tot geen conclufie van Traöiaet te konnen itoomeo, ten 2yde ielvc tc gheiycke met de Heerea Franlche Ple- nipotentiarïfen quamen te coiicluerén, {^êbbcnbc hifi eenen iniepbingiic gemaetBt ban be Diffrcentinle poinc± ten tuffetjen De ttoee Ccoonen ηοφ openftarnbe / enDé Defelbe betfocgt gaec tot af-ganbelingge banbefclbe te toiUen bequamen / Daec op fpeenlangge^ebuctiè gtbben geDaen / tot gace Dluflificatie enDe Bep?cfen« teect met De fêceccn Jcoufcbetc befinpten 'tgfteené bpDec^taetfcge ^nterpofitie tulTtgrn De ttote.€coo« nentoa^ggeaccojbeectcnbe acngaenDe getobetiggeté b^eDen te toefen te botgen Den booiffasb ban accommo: Datie bp gaec geDaen / Dan Dat fp op enbe in De nieuwe Propoficien ofte demandes bp Dclfeccen jFcanfcgë)^Ie<) nipotentiacifen 'tfebect geDaen niet BonDen tcebenof conoefcenbecen / enbe liebec fonben b;eecBen al^ Daec in foube toe geben / gaec becforcBenbe Dat fp ( ]|eecen ^taetfcge) bangetggelgcB enbe ongelgcB ten toebec- 3Pben Bennifft D;agen enDe ggetupgeniffe fouDen toiflen ggeben / enDe inbienbe ieecen^canfcge onggelijcB gaDDen enbe Daec ban niet toiiben D^i^ecen nocgte tot Concfufie Boomen / op be boojgaenbe ante-ada be]|eecen^taetfcge met gaec fouben toillen pacfiriee een; ©ecBlacenbe emtffeitjcB ggelaü te toefen/ niet langectemoggentcainecen / metget eenofgetanbec te moeten boen/ toaec opbe^taetfege gaec met alle cibiliteptggefocgt gebben teinbucecen om Dej|anbe« linggemetBjancBcgcB infoobanigge exitceme termen niet te (lellen / nemaec gaec naecDec te bebcncBen enDeDe^taetftgeintetpofitie bp continuatie tetoiUen abmittecen/ toaec mebe Defecoufecentiei^geepnbigt/ Dienbolgenbe gebben fp gaec Den a8.'^mo;gen^bjoce bpÖeiEleecen ^canfege^lenipotenttacifen gebonDen/ enbe befelbe ggecommuniceect goe becce fp met De Ileecen^paenfcge ^ienipotentiacifen toacen ggeBoo< men/ enbe Dat fp get ggeconbenieecbe fonben laten pjepacecen om ggeteecBentte moggen toerben / enbe 'tggeneopengcbleben toa^ aengaec i|oagg|@ogenDr fouDen cemittecen/ Dat f)?Deee beneffen^ Dej&paen· fege gaDDen becBlaect tot geen conclufie banCcactaet te Bannen Boomen / ten sp Defelbe gdgcB mer SjancB* cgcBggeliefDenteflupten / Daec toe fp gaec intccpofltie aengeboDen gaDDen / ggelijcB fpmeDeaenbelleecen jPcanfcge f^lenipotentlacifen aenbiebenDe toaecen ; ^ocg gebben De ]|eecen jfcanfcge pienipotententia* cifen giec meDe geen Contentement ggenomen enbe beggeectbat Dei^taetfcge alle^ onggeteecBent fouDen laten tot bat f^ oocBfoo becce foubcn toefen geaban« ceett/ enbe Daec op bpDe ^taetfcge ggefepbt s^nDe/ Dat fp (i^eeceh JFcanfcge) ban De poincten tujTcgen gaec enbe ibpaignen geacto;beect / meecDec feecBecgept gaDDen / om Dat De ^taetfcge Daec ban BonDen ggetup* ueii/ öoojtoelcftec^SntEcpontie 'tfelbetoaigefcgiebt/ enbe Dat De ^taetfcge ggeen anbece feecBecgept ban Baec toebecpactp al^ boo? get teecBcnen Bonben geb» ocn/enDeDie boetmetDeépaenfcge banaenbegingaD? Den gegouben/enbe baec toe ban gaec Heecen pjincipa? len gelati toacen om fulc)c te Doen / miDt^ niet gefcgie· Denbe bp fo^me bani^cactaet ; gelijcB bemepningge oocB niet en toa^/enbe niet anbec^ / àl^ met gaec geigc BelgcB te conciubecen / foo gebben eφtecDe i^eeceü j^canfcge baec mebe niet toillen te toeDen pellen/ fulc); be j&taetfcge epnbeigcB foo becce te gemoet 3ön gegaen bat fp becBIaect gebben booi acht à tien d^en te fuUen (lille (lam. «lEnbe belangenbe be boibete 3nteCi> pofitie gebben Dei^eecen 3Fcanfc|e ©lenipotentlacifen gnecbecfoegt Defelbe met alle blpr te toillen continue» een / opgoope banmetbe^paenfcgebeceenigttemos gen toojDen / baec in fp ({^etcen ^taetfcge) belooft geb* ten gaec be(le te fullcn Doen / enöe jijn fp giec mebe mei alle cibilitcpt ban ben anbecengge(cgcpDen / gebbenDe Den i|eec ban Servient bie obec al bp i^ getoeefï/omtcent een up; Daec na (ïcg op be cepfe op Wefel enbe foo boo|e na Deni^age begeben.
3]^atepgeiuit)cB in De conf^entien tiiffcgenDiefaan Defen^taetenbebe;&paenfc!ie / febect De 1aet(le(iéiii Bomjle ban De ^taetfcge tot J!@unflec Qcpaffeect/ blpcRtupt get bfd^be ; bp fbjme ban Aiiêmorieacn gaec ]|o. JUgt^. obec ggefonbcn / ten cpnDe om bp gaec naecDec tetoecDen gecefolbeectnoopnbegec T«mpe»me&tin't (UicB Oec QeliQte/etc.
S 4 |
-ocr page 273-
27^
©mi?. ^^üCfmBüC 164.6. --------------
potcmiacifen ban De^tatm^enecael aiti tentiaclfen ban ^paignpn obec Qegebtnctnoffcöïift toacc in De 'tfeventig artijcRfIcn boo? Defen öeat))u|Ucct totcen€cartaEtban Crebc^/ jpn gecon verteert en bfc= anocrt in «en ®tactaet ban Dc / (bolgini ccfolutieη enDe nactbcc inflructie Den ii. i^obetnbtc epniltjcft ne= DecgfPdt/ftier te boo? eeinfc ccect) cnöe op ijct cpnöe ban Bet derde ?llrtpcBcI ban Deboo?f5 ievcntjg becanöeröe 3tctpti$clen cn toa^ Hflcfn mentie eftcraaecfet bennet Temperament in het Geeftelijcke in Öe .JBfpccie ban 's Hertogenbofch. JEarquijaet ban Bergen, SSatonnie ban Breda enDe rlöer^.
^en 15-. ^cccmbrc {jebbenbefylenipotcntia^ cifenban^paigncnanttDoocbtbpgefcbnftc obec arge^ ben op be boo^fj ^tttpchrlen becanbcct in een Ccactaet ban l^iebe : intorlcn anttooo;tbegfnielre!^lcntpotcn= ttacifen ban ^paignen in t)et derde iSctpchci/frggen al^ bolgt ; Men mag niet veranderen nt ch retrcncheren van het geen gefteic is geweeft in 't eypde van het derde van de 'tfeventig Artyckelen raeckcnde het Geeftelijcke in de Meyerie van den Bofch
€nbe alfo be l^lenipotentiacifenbon be gemrlte ren Staten baec ijp gip rfilieccc öebBcn oattrrgbrene tncntie mcedegrniaecht tuojben ban t)et gefepbe ^em^ pccament/ foo ftcbbcn be boo?f3®Ienipotentiatifen ban êpagnien op bin 18. ^ecembcc 164-6. gep;oponectt Ö^t
Bcne üoïgt. Aengaence het Temperament la 't Geefte- iycke,dat blijft orgedecideert > om aen de Heeren Staten te worden vertoont terwylen de Ambaflideursende Ple- nipoteiitiarifen van Spaignen periïfteren niet te willen afilaen van het Temperament ten opfigte van het Gee- ftelijcke in de Meyerie van's Hertogen bofch, Marqui- Zaet van Bergen, Baronnie van Breda, geexprimeert in de feventigh Artyckelen ende dat fy verklaren dat fy niet anders konnen doen ; <SnDe alfoo be ^lenipotcntiatifin ban gcöacöte ï^rttw graten öct boo?fcöjebe Hctpc» INel niet Ijebbentoillcnabmittccen/faoljtbbm beboo^ ^lebe pienfpotentiarifcn ban ^paignen op ben ^eccmbcc betnabolggrnbe baecbp s«boegi : Ten ware men eenigh ander miadel van accommpdement vonde pm dacr uyt te geraecken.
^rn 27. SlSccrtnbrt: 164.6. jijn geabjiilleect gebiojben allebe ^ctgclielcn grappliceect toCtiet (Stactactban / enbe atfoo oe pifivpotentiacifcn ban be i^eecen graten pctfififfvbeη op ijet epnbe geltjcfe fp gcbaen öabs ben in ijetbcgmfd bat beboo^rcOjebeClaufnlebanti^e U00if3Temperamei)t in't •©eejlclgcÈe ttloefie toftbcn ecbtecg&claten fonbcc cenigbe mentie ban ü^t boo)f5 Temperament te abniïttecen / foofeebben be i^eecen ^lenipotentiatifen ban ^aigncn pjoponeett f)ct ecenc Dtcc bolflt : Wat aei gaet de oefFcninghe van de Catfao- lijcke Religie ende het genieten van dc Geeftelijcke Goederen in de Meyerie van '5 Hertogenbofch,Maiqui- zaec van Bergen, Baronnie vao Breda ende 't Landt van Cuyck, daer over fai men fich verdragen fes Maendcn na de Conclufie ende Ratificatie van het Traétaet, ,
<£nbe bit i^ f)et cefitltat ban alle t)et gene be i^Ienipo^ tentiacifen ban ^paignen in alle be confecentirn gcl)ou< ben op tjct Ccactaet ban 39|ebe ficbben boo^effelt enbe Qefujlineect / ten epnbe (}rt boojnoembe Temperament in 't Geefteiijck {jp be Staten <6enera?I mocöte göeab· tnittmc enbe in |bet i^cactaet ban D^cbe be^cepen b)0|> ben/bettoelcfte be#lentpoten(iàcifen ban gebacftte J^eeteo Staten niet hcbbcnbc mogen abmitteten / ijeb= ftenoaec ban gebiefleect brfe ljiccboo?gPeIDc Memorie ombe boo?f3 Herten Staten d&enccael tetoojbenbooj· fleb?agen / enbe baec pp foobaiiige ïiefolutie te nemen al^ j)aec#opg iBog.bicnfltg foubcn binben enbe bcrcibe Dpfjet fi]oebig(i« een baec iPIenipotentiacifen bebenbt tema»&en.
^e ICctpcltelenrelf^ enbe fójme banobecltoominge to^cenal^ bolgt: i
. i
A Rtyckelcn Provifipiiclijckoverkopmen deo i8.De-j •^cember κί+ίί. tuflchen dc Extraordinarii Ambaflad. en Plcnipptinciariflen des Koninghs van Spaigoenter eenre» en deËxtraoidinads AmbaiTadeurs codeFicni- potentiarifen van de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde,om te worden geinfereett in het Tradtaet wclck Rhem.eckt ial worden binnen Munfter. LXIV. |
Pe Limiten in Vlaenderen ende elders fullengetc- guleert wprden in foodarigher voeghen alsmenbevin, dep <al dat fy gehooren ondet het reffort van de eene ofdeandeiezyd? , waer op men verwachten fai dein. formatie, om t'iyncr tydt de gemelle Limiten tercgu, leren.
LX VI.
Alle Regifteri, Charles, Brieven, Archiven, endePi, pieren aie oock faecken van ProceiTcn , concerncreodc reipeöivelijck eenighe van de Geünieerde Provinciën, gheaiibciecrde Landt<chappen, Steden ofie Leden ; yjQ dieniof oock eenige particuliere Ingefetenen der felyer beruftende in de Hoven, Carcelcrien, Raden, eode Ka, mersvan Policie,Juftitie, Finantien, LeenenofteAr· chives, hetfy tot Avennes, Mecbelen,ofteandereplaet. fcn, onder de gehoorlaemheydt van den voornoemden Heer Kpning, fullen ter goede rroown gelevert worden aendiegeene die van de zydeder voorfe Provincienre. fpedtive CpmmifBen fullen hebben om de felvetecy! ichen. Ende fai van gelijcken gedaen WPrden var- (ie zyde der voorfz. Heeren Staten, ten behoeve van de Provin- ciën, Steden ende Particulieren , omkr de gehoo.-faen. heytvandenvoprfz, Heer Koninggehooiende.
LXVIi.
In het tegenwoprdigh Tracljet van Vrede, fullen be· grepen ende geexprimeert wprden die ghenf die voor dp wiffeÜDghe van de Aggreatie ofte Ratificatie , oftedrle Maenden daer na, van de eene ende de ander zydc iulleq werden genoemt.
LXVIIL
Sullen aen den Grave van F/o^'efghereftitueert woK den de ppkomften ende Goederen , dependerendevin het Calieel van Leuth, indien eenige derfelver hetn zyn pnthouden , en lal den voorfz Grave fijn wooningc vty hebben op het voorfz Cafteel , doch fai den voornoem· den HeerKoniogh Guarnifoen daer op moghen leggen ende onderhouden, indien hemfuicck goet durqckt. Wasgeteyckent: ElConde dePenneranda , Fr Je^f Ertisbijfchop ΌβΜ Camerkk, A Brun, Bartilt vtfn Ginti lohan van Mathemejfe , Adriaen Pauw , 1- de Kmijt,
—---vanDonia, ìViUemBipperd*. 4·
driaen Clant.
Artyckelen PrpvilioncUj k o»-critomen de 17. De· k^mber 164.6· tuflchen de Exrraordinaris Ambaflkdeu'i ende Plenipotentiariicd des Koninghs van Spaignen tei ccnie , enacue fixtraordinarisAmbalTitdeurs ende pie· nipotentiariien van de Staten Generaci der Vereeni^· de Nederlanden, ter andere zyden,pm te worden gek· iereertin hetTraöiet welck gemaecktfal wordeibin· nen Munfter.
V.
De Navigaiieb ende TrafBcquen op de Ooft-end^ Weft Indien,fulten worden gemiantineert,voIgens,enile in conformile van dc Òdtroyen daer tpe al bereyts g^c- ven, oftenochte geven, ende tot verfeeckertheytvaa dien, fai ftrecken het tegenwPordighTraftaet, endede Ratificatie ten weder-zyden daer op uyt te brengen > en- de fullen onder het voornoemde Traöaet begrepeo worden alle Potentapieo, Natiën ende Volckeren» we« mede de voprnacmfte Heeren Staten, gfte die van de Ooft-ende Weft-Indifche Compagnie van l«r«nc gen, binnen de Limiten van haer Oflroy, en Vriendt· fchapende AUiantieftaen , endelkleenydcr,tewetw» de HooKhftgemelte Heeren Konigh ende Staten refpa· tive, blyven befitten ende gauderen foodanigeHeer- lijckhcden» Steden, Cafteelen, Sterckten,Handele}idc
Landen in de Opft-ende-Wcft-Indien, als oock Briül» mitfgadersopde Kufte vj»n Afia, Africa ende Afflerict
14,1. aen Jdieeren ötaten atghenomen c, pfdlfiplaetfen die fy hier namaels » Ì va»'c tegenwoordigh TraiUet fuUeo*"^ |
-ocr page 274-
Nederiàndrche Vrede - Handeìingh. 27J
«en eeverkrygènende tebefitten , cade fullcn deBe- wintbebberen ìoq sinàz Οοβ-alt WefUnàije CompagHie der Geünieerde Pro7ÌntieD,als oock de^Minifters, hoo- eeals lage Officieren , Soldaten ende Bootfgefellen in «auëlen dienft van de een of de ander der vourfz twee Compsgnicn wefende, of geweeft zyndc > als oock die uytderielverrefpeilive dienden , foo hier te Lande,als in'cdiftriftdcr opgemeice Compagnlen al noch conti- nueren , ende naerdefen noch geemployeert mochten werden,vry ende ohbekommerc zijn in alle deLandenj ftacndc onder de gehoorraemheyt van den Koninck van Spaignen in Europa, fullen mogen réyfen, HSndelen en-, de wandelen als alle andere logefetenen van de Landen ijn de voornoemde Heeren Staten. Vóórts is befprooc- ken ende geftipuleert, dat de Spangiardcn fullen bly ven byhare Vaerten, in foodanige voegen , als fy de felve in OtS-liàien al noe hebben, fonder hun verder te moghen cxtendereii , gelijck oock mede de Ingéfetenen vad de Vereenigde Nededanden , haer fullen'onthouden van deFfcquentatie van de Cafiihaehjche flaetfen in Οοβ-
· . VL .
Ende wat belangt de Wefi Indien, de Onderdanen én- de Inwoonderen der Könitickrijcken y 'Próvintien ende Unden der voorfz Heerén Koning ende Staten refpec- tlielijck fullen haer onthouden van te bevaren ende trsf- fiqueren in alle de Havenen ende Plaetfen , met Forten, Logico, Cafìeelen, ende alle andere, by d'eeneoftè.an- derepartye befeten en gepoiTedeert, te weten,de Onder- danen van den voorfz Heer Koning, en fullen niet beva- jCDCntraffiqueren in de Havenen ende plaetfen de welc- kegehouden werden by de voornoemde Heeren Staten^ noch oock de Onderdanen van de voornoemde Heeren Staten in die gene , de welcke gehouden worden by den icmelten HeerKoningh ende onder de plaetfen die de ïoorfi Heeren Staten fijn befittende , fullen medebe- pepen wefen die .plaetlen die de Portugyfen 'tfedcrt dtnjiere 16^1. in Brafilien van de voorfz Heeren Sta- ten hebben genomen , als mede alle andere plaetfen die deielve tegenwoordigh befitten, foo lange als die onder de Portugyfen fullca zyn,fonder dat het voorgaende Ar- tydtel ial mogen derogeren een den inhoudt van dit te- Knwoordige,
XIV.
Da Rivieren de Schelde , alsmede deCanalen vàii 'iZas.Zvijtt. ende andere Zee gaten daer op refponde- rcode, fullen van de zyde van de Heeren Staten gefloo- icn worden gehouden.
XV.
De Schepen ende Goederen komende in ende uyt ie Havens van Vlaenderen refpeÖive , (uilen met alle foodanige Impofitien , ende andere laften by den voorfz Heer Koning moeten befwaert worden ende blyven, <ie Goederen als àe Schelde , ende de andere Canalen in het bovenftaende Artijckel begrepen , in 't op ende af- gsen repcdive befwaert worden, ende fai hier n^ gtfcon- venifiert werden tuflchen partyen wederzydts, over den voeïvan de voerfz efgale belaftinge.
LXV.
Aengaendede kley ne Ferii» omtrent SluyS, isgeac- «rdeert , dat fullen ghedemanteleert aen de zyde van den Koning op Conditie van het reciproce aendezydc »an de voorfz Heeren Staten, waer over men lich fai ver- dragen. Wasgeteyckent, Ei Covde de Ïeneraitda Ér. M'ih Ertsbijfcbop van· Camerick, A. BruyH, Bartolt va» Gnt, Uha» van Matkene^e, Adrieen Pauw. I. de Kn»yt,
^ --- ■— F. van Dania , W. Ripperda, Mriaeu
f-lmt.
Sanile om noclitatt^ ooeit af η Uè i^eccm ^canfcöeic «fn Woojliicfi Contcntemcnt : foo ijeUbEn fp.oe= acn DcfcnabolflenDe breWarinflf :
Y Extraordinaris Ambaffadeurs énde Plenlpotèö- _ tiarifen van de Staten Generaci der Vereenigde Η ' verkleren, dat volgens het Tradlaet van |
I. Martij 1644,. opgericht tuffchen den Koning van Ρ '^«^"iryck, ende de voorfz Heeren Staten, is onderlin- ge VerbimeniiTe van niet'te Üuyten eenifih Traftaet met den Koningh van Spaignen, aifgefat/mtljjciende met ge- meen Cónfent, en dat overfulcxOnfemifyningeis, daC de Artijckelen verdragen , ende onderteyckent met de Heeren AmbaflTadeurs Extraordinaris ende Plenipoten- tiarifen des Koninghs van Spagnien i geen effetì: fullen hebben van reel TraÖ:act,ten fy Vranckrijck hebbe con- tentement, in conform iteyt van 't voorfz Traftaet van den Γ. Martij 1Ì4+. ende datwydefc Declaratie houden als gheinfereert in de voorfz Artyckelen met de voorfz Heeren Ambafladeurs Extraordinaris én Plenipoteutia- rifen des Koninghs van Spaignen , Verdragen'ende ghc- teeckent , cn Van gelijcke waerde als de voorfz Artijc- kelen.
GedaentotMunilerden SJanuar. 1547.
^ Geteyckent
Bartolt vin Qtnt > ithan van Mathenejfe , MriaiÀ Pauw, hdeKnuyt, F. van Doni», W.Ripierda, Mr,
clant. ·
- ?llfn tóelcfiè bobEnfiartìùe örtRtócinae 6ee tofpniflft üecobenoegfriglje bei^ccen ftahrciie tjebben tcnomeh Wpchtupt üoigenDc DatcfjEftiBeaefcbjiftcn: naDatfp bp inonùe ooc6 fcec gac&t cnbc bÌttcc tegen bie ban befeii ^taet sebolbectcnDe HptacbaCEnöaDbennirtall«ba»=' bé bectoptlngen imbe b;rpgcmentcn.
LEs Plertipotentiaires de France ayans veu que Mei- fieurs les Pienipotcntiaires des Provinces Unies, . ^depuis Ie retour de Meflieurs leürs Collegues onc efté en de continuelles conferenctjs avec ceux d'Ef- pagne,dont ceüxdeFrance n'obt aücune tonnoiffance; & dont depuis tant de temps il ne leur a efté parlé qti'une feule fois,quoy que lefdites Conferences ayahteftéfou- vent redoublées en ün meime joUr lefd.Plenipotentiaires dcFrance apprennans d'ailleürs, que tous lespointsdu Traittéentrel'Efpagne ficìViefficurs lesEöats font ajü- ftés à un oü deux prés, font oblig^s poür fatisfaire ik leür de voir , & pour leur deicharge envers Ie Roy leur Mai- ftre, de prier lefdits Sieurs Pienipotcntiaires de Meflieurs lesEftats > fuivantlestermesexpre5duTraittc1d44.de leur communiquer 1'Eftat, où eit leur Negoci ation avec l'Efpagne,& cependant de la ttnir enfurceance, fans pafler plus avant,jufques àce^que celle de Fr5ce foit auili avan- cée & puifle aller fart^affu, comme il edportéparlc- ditTraittéjLefdits Sieurs PlenipotentiaircS de Meflieuti les Eftats fςachans mieux,quc perfonne,que la Negocia- tiation de la France, qui a efté depuis long temps,& eft encore entre leurs mains nefiprefquefa* i;<)wwtf)»c/e,&que ie point eflentiel, & Ie fondement d'icelle a toùjours eité, qu'ilfiedoiteffrerim rendu detoutcequi aùraefiéoitnpéeÀ tette guerre furie Άοτ/ Catholique, fi ce n'eil:, qu'il vculuft faire raifon à la France deceque fes prcdecefleurs onc prisfurelle auxguerres precedente^. Nonobftant quoy Meflieurs les Plenipoteniiaires d'Efpagne ont feit enten- dre ces joUrs icy à plufieurs perfonnes de qualité,qu'ils ne peuvent cootcnùr qìì^Pitmbino&psrtQ Longone dtmcw- rent à la France, ny que CharlemOnt Philippe ville, ér Ma- rtenhurch , f0yentreitituésàrEvéché& EftatdeLiegei nyauffyquélaCeroi^i/'.^rifoM foie laiflëeauRoyi/<»ri- ferve de St. Omer.Air.fi)· la Bajfée, outre beaucoup d'au- tres diflìculiés refultans des Traittés de Moiifon & de ^lueirfque.h dot de PlnfanteCaterina l'affaire ànDue d^Α- ίτιας \xacΎttίvten Portugal. 1'exclufion dii Okc cWm & autres femblablesqui font en fi grand nombte & de tèlleimportanee , qu'il fé peut dire avec raifon , que le Traitté de France,n'efl: pas feulement retardé & laMTé ed arriere, (y ayànt plus de quinze jours, queles EfpaRnoIi l'ontdeclarcparcfcrit au Plenipotentiaires dcMeflleilrs les Eftats,(Jui-n*ot)t pas pourtant jugé à prOpos d'ch don- ner avys à ceux de France) mais qu'il efl; à la velile d' efl:re rompujd'Ailleìirsles mefmes Plenipotentiaires d'Efpa- gne font fjavoir icy {Jartout, qd'ilS ont donne'un efcrit, ilyapresde hui(3:|ours à ceux deMelEeurs leiEitats touchani laNegociation de France do&t toutefois leà Plenipotentiaires de France n^onc encore eu aucurie comraunication fansqu'ilspuifleuil fgavdirle fujetpouf lequelon diffèrefi longucracnt de ieur faire yoir'dné
piCCtfi |
-ocr page 275-
Tweede Deel, van de
ment,que ceux de France n'en ont eu pour obtenir l'ex^
cucion des Traittés.
Il eft encoreà confiderer, qus ce procédé apporto m,
notable tetardement àlapaix generale foμs prctextede
l'avancer , en cequ'il flattele dcfir,que les Efpagnolj
cepeuvent quitter, d'en faire uneftparée, ficnoutif
dangereufement la Vanite d'une efperance fans laquellc
il yalong temps qu'on feroit forti d'affaitesttetoutco.
ftcs, &quife vetifìe clairement par la conduitte deF-
dits Sieurs Efpagnoìs, ils preflent fans cefle lefdits Sieurj
Pienipotententiaires dis Provinces Unies de figner 1«
articles, dent ils font convenus, qui eft adire, toutle
Traitté, ils feplaignent hautementd'un delay , qu'ii,
ontaccordéauxplenipotentiaUes de France , & ainfi ilj
confuraent en piaintes δε fpllicitations bien efloignéej
des fentimens de ρφ, les dix jours dont eft queftioD,fani
en avoir employe un heure aux diftèrensd'entre les deut
trr^ìr ΓβηΓηπίηβο
uc icui uut laii (.uiurnuui^uui , ut λ icpi uu OUltt
des Principaux articles du Traiité, qui leur ont efté dèli-
vrés en mefme temps , que fi apres unetelleprcuvedu
delTein,qu'iis ont de traitter a p8tt,lefdits Sieurs Plenipo.
tentiaires des Provinces Unies le contentent d'avoir
differéinutilement mielquesjours ( puis que ce tempsn'»
fervi,ny àfgavoir l'Intentiondeleurs fuperieurs, n'yj
toucher feulement à la negociation de France
rmpreouvertmmt la.LyaiJon é"dependenee quideittpi
reciproque entre les deux Traittés, & empefcher pour
certain,que les Efpagnols ne faflent la paix par tout, à ou
au contraire s'il leur pleuft declarer aufdits Efpagnols,
comme ils y font obligés parie mefme Traitté dei%.
qu'iis ne figneront point leurs articles, que ceux di
France ne foyent aufli en eftat d'eftre Ggnés, touttescho-
fesfetermineront ians remife avec la fatisfadion com-
mune, veu mefme qu'en ce cas, bien que liés Plenipo-
tentiaires d'Efpagne en foient demeuré depuis fi long,
temps,ceux de France offi-ent de faire encore mettrè eu.
ere leurs mains dans a4,beures un projeél de tout leTrak·.
té afin qu'on puiiTe en convenir plus promptement.
Copie des articles & 4· du Traitté fait entrelaFraa·
ce,& Mcflieurs les Eftats üencraux des Prpvinces Unie!
du pays Bas,en 1' année 11Ì44·
L'on ne pourra conclure aucun Traitté , que ce»]»
éiement 5c d'un Commun confentement, & la France , ojf
aufly l'Eftat des Provinces Unies ne pourront avancH
leur negociation avec les Efpagnols f un plus que l'autri.
Et afin que les Ennémis perdent l'Efperance de fepj·
rer les Interefts de la Franc avec ceux des ProviDcesU-
nies en facilitant Ie Traittédes uns, Sc reculant celuy des
autres , lefdits Plenipotentiaires feront refpeöivement
obligés toutes les fois qu'ils en feront requis de declarer
aux Miniftresd'Efpagne, qu'ily aobligation mutuellt,
de ne Conclure, que conjoinftement, & d'un Commun
confentement , 6c mefme de n'avancer pas plus un
Traitté que l'autre.
Delivré à MeflScurs les Plenipotentiaires desPtovin·
ces Unies,Ie 7. lanvicr 1547.
De Plenipotentiarifen en Volmachtighden van
Vranckrijtkjgefien hebbende dat mijn Heeren^
Volmachtigden der Vereenigde Nederlanden, fc"
dert de verkeeringh van mijoHeeren hun Collegepett
Ampt-genooten in geduerige conferentien en gefpree»
met de Volmachtighden van Spanjen hebben §|hew«ft,
daer af de ghenen van Vranckrijck gheen kennis hebwn
gehadt,en daer af federt in foo lang een tijt nietmeerM®
eenmael tot hem gefproocken heeft geweeft, fchoonde
gefeyde Conferentien dickwilein een felve Jagh herïtf
2,yn geweeft, zyn verplicht (te meerdewyl Volmachuf
den van Vranckrijck verftaen hebben dat alle de ponte»
van betTradlaet tuflchcn Spaojen en mijn HecreniW
Staten by na op een of twee vereffent en beflechtijW;
orö hun plicht te voldoen , en tot hun pntlaftingby ®
Koning hun Meefter, de geieyde Heeren VolmacW'i'
den van mijn Heeren de Staten te biddcn> volgensd up
gedruckte woorden van'tTraöact in 'tjaer ιί+4·
foisc
ces L „
d'une p^reille
f^Traittf.
Feità Munfter lea8. Decembre 1^46,
ToutcedeiTusayant eftéc^-deveoc reprefenté de vi-
ve vois par les Plenipotentiaires de France à ceux de
Meflìeurs ies Eftats, fans avoir produit autre eSèt, finon
qu'iis ie hafterent de condurre avec les Efpagnols > &
vindrent confidemmenc en donnerav^s le lendemain
aux Plenipoteotiares de Fance. Il fut mis par efcrii pour
leureftrelivré, maiscomme fur lesplaintesdefditsPle-
nipotentiaires & far les iniìances qu'iis reïrererent à ce
qu'au moins Meffieurs les Ambaffadeurs des Provinces
Unies endemeuraflènt !à , apres avoir efté fi vifteau
prejudice del'Alliance , ils offrirent de furfeoir éwVSf
0» jours, & qu' ayant eflé infiftéde l'autre part, que la
furfeancenepouvolreftrelimitée , qu'au tempsquela
negociation de la France feroit aumefmeEftat, que cel-
les defdites Provinces felonqu'il eft ditclalremeiitpar
Ies8rticIes3.&+.duXraittc de ιί+φ. oìi qu'àtoutcex-
tremitéeJle devoit durer jufques à ce qua Mr. le Comte
deiimeai euft propofé l'affaire à MeiTieurs lesEftats
& en euft refponce , leürs dits Pienipotentiares y con-
(entirent tous d'une voix, fansaucun conrredic. Il leur
fut demandé s'ìh jugeoient à propos , que l'efcrit leur
fuftroisentre les mains, ce qu'ayans tefmoigné n'eftre
pas neceflaire,attendu difoient ils, qu'on eftoit d'accord
lès Plenipotentiaires de France y acquiefcerent, & ledit
Seigneur Comte dtServien parrità lamefrae heurefur
cetteafleurance. Cependant puis qu'il ne s'en voitau-
cuneSet , & qu'au contraire lefdits Seigneurs Plenipo-
tentiaires des Provinces Unies ont declaré nettemant à
ceuxdeFrance j qu'au boutdedixjoure ilsavoyentin-
tention de figner tous leursartlclesavec ies Efpagnols
mais que cela fe feroit e» divers fapiers, comme fi cette
forma ite empefchoit, qu'ilne fuft reellement un Traitté
depaix, &qu'eftanspreflesd'obferveri'3lllance, &leur
propre parolle,l'on n'a jamais fgu les faire refoudre d'at*
tendre lesordres de leurtJupemurs, qui ne peut plustarder,
quedequatreoucinqjours > juiquesla mefmes, que le
Plcnipotentiaire de Francc ayant Confenti qu'iis re·
miffent cette deliberation à une autre fois , ainfi qu'iis
paroiiToient le vouloir faire, ils ont refufe d'aflcurer ceux
de France > que cependant ils ne figneront poiat lefdits
articles, Les Ambaflàdcursee Pienipotentiares duRoy
déclarans » ^a'ih s'op^ofent fomeUement de la part de fa
Majefté à ladite fignature > qu'iis li prenneot peur une in·
fraiiian des Tfeittésfaìts avec Mcflieurs les Èftats, & ra-
tifiezpar eux , & qu'iis protef^ent à Pencontre dts au-
thenrsd''un aite fi contraire àU foy puilique . é" λ teutte
forte {ie ratjhn & de h'ttn ff eanct, que Ies mauveifes fuitesy
qj^ilfounott a,vȓr i leur doivent efire imfutea, ce qu'iis
ione obligés de faire > pour empefcher de tout leur
pouvoir le commanccmeotdedefunion , & àfautede
ce pour fe defchgrger enyers fa Majefté 6e toutte la Fran-
■ ----------·\Α··Γιιη^αι· . le nw*rjanre
274
piece,qui ies regsrdc, & qui efl: pour les feuls Interefts de ]
la France. IIs lupplienc donc lefdits Seigneurs Plenipa-
tentiaires de Mellieurs les Eftats de leur donnerefclair-
ciflement par cfcrit fur ce que deffus tel qu'ils doivent at-
tendredevrais & Fidellcs amisj & ceperidant ilsfonC
ÌDftance,qu'en veitu des Traittez, qui obligent formcl-
lenjenc à furfeoir la negociation , quand 1'un des Al-
Jtez en fera requis par l'autrc/jlacettcagrcable d'ende-
meurer, oùiisenfonc aveciejËnnemiscoinmunSj &
de ne pailer pas outre, & comme lefdits Plenipotentiai-
res de France apres avoiratcendu dlx-huift moisl'arrl-
vécde ceux de Meffieurs ks Eftafs en cecte Airetnblée>
fans avoir feulement voulu entendre aucune des propo-
iìiions que MeiSeurs les Mediateurs ont voulu leur faire
plufieurs fois de la part d*Efpagne j ont toùjours offert
depuis ce temps-ià de futfeoir leur Negociation autant de
que lefdits Seigneurs Plenipotentiaires des Pro vin*
! Unies le defireroientils pretendent que le refus
furceance feroit une contraveittm au
-ocr page 276-
Ncderlandtfche Vredc-handdingh. %1%
naeckc, de Λ®"' ' '^®^·' Ι'®" Handelingh met Spanjen ftjet, acn hen tc openbaren , enondcrtulTchen^ier/» verder tegaen,toc dat die van Vraockrijckoockgevordertis, ttiparipaffu, ofmecge- liicketredraaghgaen , volger,sd'inhoud van'c gefeyde Traftaet ; vcimics dc gefeyde Heeren Plenipoteniiarifen ofVoImacbtigden van mijn Heeren de Staten beter,dan vemant,weten dat de handeling van Vranckrijck, diefe- dertlanf!=t'jt'"''""''3nden gewreeft heeft, en uochis, ^gf^i-aelijiksisiegonnefi , cndat hetwefentlijckepunt,en het fonaamencdaerafaltijtgeweeft heeft , dat men niets Vi» 'tgeC' '' Oorlogh den Catholijcke KontTtgh
waer dat hy aen Vrancd- ,ijck voldoeningh van'c geen wilde geven , 'cwelckfyn Vooffat®" in de voorgaende Oorlogen haer afgenomen hebben. Ditniet tegenftaende hebben mijn Heeren de Volmachtigden van Öpanjen in defe dagen aen veel Per- foonen van Staet doen vetftaen, datfy niet konnen con- fentcren en iovvilligen, dat Piombino en Torta Langone aen Vranckrijk bltj ven,oock mcid^iCbarlemontjPhilippevtUe isi/f/V»^»"^^^^'ifi^B'fchdom > en aen de Staet van Luyckgeieibiuee/t , en weer overgelevert worden, en oock niet dat hec Graeffihap van jirtois. behalven Sint O- vitriJrieii en La Baffée.zcn de Koning wort gelaten ; be- halven noch veel andere fwarigheden, fpruytende uyt de Tradatcn van Moufan, en van ^«rtf/j»», de Bruyc-tchat van ί Infante Catharma,àt faeck van deHartog van Atria, een Trees of beftant in Portugal, d'uytfluytingh van Hirfof Karei,ta andere diergeijcke dingen, die foo groot en veel in getal,en van foodanige importantie en belang zyn,dat men reden heeft om te feggen dat het Tradtaet cnde handelingh van Vranckrijck niet alleeniijck ver. Hicgt en achtergelaten is (zynde alree meer dan vijfthien dagen geleden dat deSpanjaerden fulcke fchrifcelijck ver- Jilacrt hebben aen de Volmschtighden van mijn Heeren de Staten, die nochtans niet dlentligh hebben geoordeelt tévfs daer af aen de Volmachtighden van Vranckrijck te geven) maer oock op 't punt ftaet van gebroken te wor- den,Wyders,de felve PJenipotentiarifen en Volmachtig- den van Spanjen maecken hier over al bekent,dat fy,om- trent acht dagben geleden , cengefchriftaen de Heeren Volmachtigden van mijnHeeren dc Staten hebben gege- ven , aengaende de handelingh van Vranckrijck, daer af nochtans toe noch toe niets aen de Volmachtigden van Vranckrijck geopenbaert is , fonder dat fy d'oorfaeck konnen weten , om dewelcke men u foo langh uyiftelt «en faek aen hen te vcrtoonen,die hen aengaet,en die al- leeniijck voor d'lntereften van Vranckrijck is. Sy bidden dieshalven de gefeyde Heeren Volmachtigden van mijn Heeren de Staten aen hen fchriftelijcke verklarioghvad 't voor-verhaclde te geven , gelyckfy van ware en ge- trouwe Vrienden hebben te verwachten. En fy verfoec- kcn ondertuiTchen ernftelick dat, uyt kracht der Trada- ten , dieformelijck totfchorlïing van de handeling ver- plichten , als d'een der Bont-genooten van d'ander daer tue verfocht worr,zy believen llille te flaen mee de faeck 'oc verre als fy die met deghcmeene Vyanden gebracht J;ebbcn,en niet verderder voort te geen, en gelijck dege- 'tyde Volmachtigden van Vranckrijck, die, nadat fy i8. aaenden de komft der Volmachtigden van mijn Heeren deStatenin defe Vergadering hadden verwacht, fonder senigfints te willen luyfteren naer eenigen der Propofi- '""ofvoorftellingen , die mijn Heeren de Mediatores *o Middelaers dickwils van wegen Spanjen aen hen heb· osn willen doen,federe defe tijt altijt acngeboden hebben Λοη handelingh (oo dickwils te fchorifen, als de ghefeyde η ^^li^fchtigden der Vereenighde Nederlanden «ilcfcsfuuden begeeron:in voegen dat de Volmachtigden van Vrinckrick voorgenoemt pretenderen dat de weyge- '"Ì^^^og^.ìijckefchorinng een io»trave»tie en overtreding 4« tyetdragfau z,iin. Gedaen te Munftcr,op d'acht-en
twintigfte van December iM·
J j ^°°'^-verhadde met Jevendighe ftem vertoont Vm dePlonipotentiarifen van Vranckrijck aen de 'oimachtigdenaen mijn Heeren de Staten,ionder snde- Peh/'ft riu ^^ voortgebracht te hebben , als dat fy fich der r li om met: deSpanjaerden te fluyten,en fon- mirS'j"® " velgendc dag advys deer af aen de Vol- ««cötjgdenvan Vranckrijck te gcvea , foo «ditbyge. |
fchrift gcftelt,om aen ben gelevert te worden. Maer alfoo op de klachten der gefeyde Volmachtigden, en op d'in- ilantien,diefyherhaelden,datd'AmbaiÌrad.derVereeBÌg' de Nederlanden het ten minften daer by fouden laten,na dat fy ioo haeftig hadden geweeft, tot nadeel van d'AUi-' antieen 't verbont,fy aenboden 8. of lo.dogen tc fchorf- fen, en van dezyde van Vranckrijck geinfifteert en aen» gehouden wierc dat defchorflïngh niet bepaelt behoorde te zyn,dan toe aen de tije, in de welck de handelingh vaa Vranckrijck in een felve ftaet fou zyn, als die van dege- feydeNederlanden,gelyck klaerelijck gefeyt is in't derde en vierde Artijckel van 'c Tradlaet, In 't jaer van jd+f. gemaecke, of ten uyterfte toe dat mijn Heer Je Graef vaa Servient de faeck aen mijn Heeren de Staten vertoont* en antwoort daer op gekregen fou hebbenjfop hebben al- le hun Volmachtigden fulckseendrachteiijck, fonder ec- nige tegen(cgging,geconfenteert. Men heeft aen hen ge- vraegt of fy dienftigh oordeelden dat hetgefchriftinhun handen gelevert wiert ; daer op zy betuygdendae iulcks niet nootfakelick was,om dat,feyden zy, men verdragen was. De Volmachtigden van Vranckrijck waren hier mee teVreden » en de gefeyde Heer Graef van Swwïwi ver- trock teritont op defeverfeeckering. IVlaer alfoo mea geen uy twercking daer af fiee, en dat in tegendeel,de ge- feyde Heeren Volmachtigden der Vereenigde Neder- landen volkomeotlijck aen de Plenipotentiarifen van Vranckrijck hebben verklaett , dat fy ghefint waren ten eynde van thien dagen alle hun attyckelen met de Span- jaerden teteeckenen, doch dat dii in verfiheydePapiereit zou gedeen worden,als of defe formalitey t belette dat hec reelijck eenTrailat van Vrede was , en dat men hen» fchoon geparit aen't verbontjen hun eyge woort t'onder-» houden,en na te komen, nimmer heeft konnen doen re· folveren en befluyten d'orders ven hun Meefiets tever- wachten,'t welck niet langer dan 4. of 5, dagen kan larde- ren en vertragen,ja foo verre,datjtoen de Volmachtigden van Vranckrijck geconfentaert hadden , dat fy defe delΙτ beratieen berading tot op een andere tijt fouden uytftel- len, gelyck fy fich gelieten te willen doen , zy geweygert hebben len de Plenipotentiarifen van Vranckrijck te- verfeeckeren dat fy ondertuiTchen de gefeyde Artycke- len nisc foude teeckenen foo verklaren d'Ambaflad. en Volmachtigden des Konings, dat fyfi(hformelyckfieUe»i van wegen fijn Maj., tegen degeieyde lignatureen teke- ning , dat fy die nemen "uwf eeninfraitie enBrekiegder TraBatenimet mijn Heeren de Staten gemaeckt,en door hen geratificeert, en dat fy protefteren en betuygen tegett de autbeurs en aenheffers van een A8e en handel, foo firijdig tegen de openbare trou.en tegen alle foorte van reden en bet*- melijckheytten dat de ^uade gevolgen,die daer uytfouden kon- nenveertkomm, hen moete aengetogen-werden: 't welck fy verplicht zyn te doen,om uyt alle hun vermogen het be- gin van onteenigingen, tweedracht te beletten, en by ge-· breek van dit, om fich t'ontlaften by fijn Majefteytjcn by geheel Vranckrijck,dat niet fou konnen gelooven,foo de tegenwoordige oppofitie en proteftatie fulcks niet beve- iligden dat in een faeck,in dewelcke niets andersgelegen is,dan aen de Vyant eenige fecrete beloften te houden,of te vervullen deTraöaten die plichtelijck en folemnelijck meteen oud vrient gemaecke zijn, de Spanjaerden maer macht gebadt hebben op de Volmachtigden der gefeyde Heeren Staten, om hen te engageren en belemmeren iti een manquement en faling , dan de Plenipotentiarifen van Vranckrijck gehadt hebben om d'uytvoering en na- koming der Traöaten te verwerven.
Noch is te confidereren en aen te mercken daedefe handel een merckelijcke vertraging en verachtering in d'algemeene Vrede veroorfaeckt, opder fchijn van haer te vorderen, namelijck hier in dat het de begeerte, die de Spanjaerden niet verlaten konden, voed, van een afgeT fcheydc Vrede te maken en gcvaerlijck d'ydelheyt van een hooptequeken , fonder de weicke a) overlangh all^ fullen van alle zyden beflecht fouden zyo,en gelijck meij, kiaerlijckfietdooi't beleyt der gefeyde Heeren Spanjaer» den,die fonder ophouden de gefeyde Heeren Volroach.. tigen der Vereenigde Nederlanden parffen tot d'artycke.· len daer in fy verdragen zyn, dat is het geheel Traöaetjta tekenen,'fy beklagen fich grootelijcks van eenuytftelea verwijling)diezyae5dcPienipoCiy8iiV«pcferjjki)ebbflo
jgegC3 |
-ocr page 277-
toegeftaen, en verflijren dus in klagten en follicitatien, verre vervremt van alle gevoelen van Vredei de tien da- gen,dacr af queftie is, fonder een uer daer af in de DiflFe- rentcn en Verfchiilen , die tuflchen de twee Kroonen zijn, beiieed te hebben, fchoon fy al federt drie weecken antwoortfchuIdigzijnopdelefteReiolutien en befluy- tingen, die de Volmachtigden van Vranckrijck aen hen hebben doen communiceren , en op feven of acht der voornaemfte Artijckelen van 't Tra(aact,die in een felve tijt aen hen gelevert zyn; Indien, na foodaig een bewijs van 't defifein, dat fy hebben,van apart en affcheydelijck te handelen,de gefeyde Heeren Vol machtigden der Ver- eenigde Nederlanden fich confenteren en vernoeghen met eenige daghen onnuttelijck gediffereert en vertoeft te hebben, (dewyldefetljt niet gedient heeft, noch om d'Intentie van hun meefters te weten, noch om de Han- deling van Vranckrijck alleenlijck aen te roeren ) fio β! dit zyn üpeniarelück breecken de veriintenis en Dipenden- tien die reciproie/ijci behoort te zyu tuffchen de twee Trac- taten en handelingen,en feckerlijck beletten dat de Span- jaerden overal Vrede maken. Daer,in tegendeel,indien fy aen de gefeyde Spanjaerden willen verklaren (gelijck zy door het felve Traöraet van 't laer 164.4.. daer toe ver- plicht zijn) dat fy hun Artijckulen niet lullen teeckenen voor dat dien van Vranckrijck oockzyn in ftaet van ge- teeckent te worden. alle dinghen fonder uytftel beflecht fullen worden met gemeene fatisfaélie en vetnoeging,te meer dewiji in dit geval, hoewel de Volmachtigden van Spanjen federt foo lange tijt daer in niets gedaen hebben, de Plenipotentiarifen van Vranckrijck aenbieden bin- nen vier en twintigh uren een projeit en bewerp van de geheele Handel in huo handen te leveren , op dat men vaerdiglijckerdaer in verdragen mag.
Copy ven 't derde en vierde Artijckel van'tTradaet gemaeckt tuffchen Vranckrijck, en mijn Heeren de Sta- ten Geoerael der Vereenigde Nederlanden,in 't herfef. tienhondert vier-en-veertk.
III.
Men fai niet mogen fluy ten eenig Tradlaet, dan gefa- mentiyck en rattgemetju toefiemmiftg ; en Vranckrijck,en deStaet der Vereenighde Nederlanden fullen oock hun Handeling met de Spanjaerden, d'eifiaiet meer dan d'aa- eler,mogea vorderen.
IV.
En op dat deVyanden de hoop verliefen om de Inte- reften van Vranckrijck van d'Intereften der Vereenigde Nederlanden te fcheyden, met het Traöaet van d'een te vervorderen, en dat van d'ander te retarderen en achter- waerts te houden, foo fullen de gefeyde Plenipotentiari- fen of Volmachtigden refpeftivelijck verplicht zijn, foo dickwils als fy daer toe verfocht fullen welen, aen de Mi- nifters en Bedienaers van Spanjen te verklaren,datter on- derlinge obligatie en verbintenisis , van niet te fluyten, dsn gefamentlijck , en roet gemeene toeftemming , en oock d'een Handelingh niet meer dan d'ander te vor- deren.
Gelevert aen mijn Heeren de Volmachtigden der Ver- eenigde Nederlanden , defevende vanlanuariusy^/e» hondert/even in-veerttgh.
^riSdnDecmbarg^ gabm fy toeDecom bitboIgenDe obrt.
Es Plenipotentiaires de Franca ont un fi grand defir de Conferver bonne intelligence, δε agir toùjours ''de concert ayecMeflieurs les Plenipotentiaires de l'Eftat des Provinces Unies, & veiilent faire de leur co- ilé tant de chofes à cette fin, & au de la de tout ce qu'on peut defirer d'eux , que non obftant la grande inégalité, qu'il y aura entre deux negociations, qui devoyent eftre conduites de mefineput, ils conientent, que lesdits Sieurs Plenipotentiaires des Provinces Unies fignent avec ceux d'Efpagnei» divers papiers.Sx, diverfes dates les 78. arti- des de paix, dont il font convenus enfemble , pourveu, qu'il en foit au mòins figné «»,ou feulement arrefté en la forme & aux termes, qu'il doit demeurer entre lesdeux Couronnes, qui eil ceky des Cou^utfies.
j^t pour paiTer encore plusavant de leur partjfic jufques àuti exces de facilités & de condécendence à tousles fentimeiu deCdiu Seigneurs PlcnipoteniiaireideMef-. |
fieurs ics Eftats,G l'offre cy-deiTus qui eft fi raifonnable, &faite par eux avec un efprit depiixfi accommodanr, ne peut avoir lieu, ils fuppofent qu' à toute extremitéles 78.articlesfoyent fignés à condition, qu^ilnefirontdmul effet , ^neporterovteucuneobligation , fileTraittédtU Francei^eft aufficonclud, & que cette condition fera »»ƒ(. wen termes expres dans tous Ics papiers contenansleg articles , qui feront fignés par leldits Seigneurs Plenipo. tentiairesdes Meflìeurslcs Eitats.
Apres cét expedicnt, au lieu duquel les Plenipotentiai- res de France n'cn accepterons autun autre , li ceuxds MelIieurslesEftatsytrouvent encore de ladifficulté.ou qu'iis fé laiffent perfuader par les Efpagnols, qu'il fufiita de mettre ladite claule & condition dans un papier Jèpart defdits articles de paix,& in loco peregrino ,o\i elle ne pour. roit eftre,que tres-inutile & illluoire, ce fera une dcrnie. ■ re preu ve ae la raauvaife Correfpovdence defdits Seigneurs Pleniputentiaires des Provinces Unies avec ceux du Roy, &dudeflein, que les Efpagnols defcouvrentbien claircment de jetter de la divifio^ parmj les allies, dansle· quelilsneperfifteront pas fans lefecours SiVadhertmt, qu'ils trouVeront parmy lefditsSeigneurs Plenipotcntia- resdes Provinces Unies encasqu'aprés avoir refuféaux Plenipotentiaires du Roy tout ce qu'ils ont fi luftement demandò eo execution de rAllianctsilsrefufentencors de declarer dans le mefme ade par lequcl ils tranfigentde tous leursinterefts avecl'Ennemy commun, auparavant qu'il y ait un feul article dererminé avec la France , que les chofes dontils font convenus n'auront aucun eftbt, quelors que les difFerentcs d'entro lesdeux Couronnes Icront auily compofés,
Les refus d'une telle declaration, qui ne peut apporrer aucun prejudice imaginabilcà l'Eftat des ProvincesU- nies, feront fi proche d'une reelle que lefdits Seigneurs Plenipotentiaires de Meffieurs 'et Eftats font priés d'y vouloir bien penfer ;
Faità Munfter le 8, lanvici: 164.7.
De Plenipotentiarifen of Volmachtighden vaa Vranckrijck hebben foo groote begeerte om goe- de Intelligentie en Vrientichap t'onderhouden, en altijteendrachtelijck te handelen met mijn Heeren dc Volmachtigden van de Staet der Vereenigde Nedcrlan- den,en willen van hun zyde tot dit cynde foo veel din- gen doen, ja boven al 't geen, dat men van hen kan bege- ren,dat niet tegenftaende de groote ongelijckheyt,die'ef fai zijn tuffchen twee handel mgen, die paripajpt, met ge- lijcke treed, bebooren beleydt te worden , ly echter be- willgendat de geieyde Heeren VolmachtiRden der Ver- eenigde Nederlanden teeckenen met de Plenipotemii· rifen van Spanjen in verfcheyde Pap'tereM.m in verfchejfde datumsd'acht en-ieventig Artijckelen van Vrededaeria fy gefamentlijck verdraghen zyn, behoudens dai'erten mmften een fy geteekent, of alleenlijck gearrefteert inde forme,en in de woorden,dat het tuflchen de tweeKroo^ ncn moet blyven, 't welck is dte van de Conqueflen.
En om noch vorder aen hu η zijde te gaen, en tot eea over maet van gevoegiaemheyt en toeftemming in «1de fcntimens en gevoelens der gefeyde Heeren Volmach- tigden van mijn Heeren de Staten,indien defe voorgaen- de Acnbïéding, diefooredeUjck , en door hen metfoo vreediaem een Geeft gemaeckt is , geen plaets kan heb· ben,loó verfoecken iy ten uyterfte dat d'acht-en-feveo" tig Artyckelen met defe Conditie en voorwaerde ghe- teeckent fullen v/otAe.n,dat fy van geen φίΐ, e» vruthif loos/ttUen%in.engeenverpUchtingh fulle» maeckin , finf Handeiinge met Vranckryck ootk nietgeflooten word ; en dtt defe e©nditie met uyigedruckte woorden geinfereett ^ ingcvoeght fai worden inai de Papieren , inhoudende
d'Artytkelen, die door de ghefeyde Heeren Volmacli-
tigden van mijn Heeren de Staten gheteeckent fuU» worden.
Na defe expediënt en middel, in welcks plaets de Pli' nipotentiarifen van Vranckrijck geen ander fullen as»" nemen foode Volmachtigden van mijn Heeren dl®·^'
ten noch fwarigheyt daer in vinden,offoofy fich doofde
Spanjaerden laten perfuaderen en overreden, dat het ge* noeg fai zijn dc gefeyde Claufe en condtiie in een
van de gefeyde Artyckelen rea Vrede » e»* |
-ocr page 278-
ΙιΛ firegr>>">> of buyten-plaets te ftcllen, daerhet niet an- ders dan heel onnut onde belacchelijck kan zijn, foofal Sitiinlefte proef en bewijszijn van dcquade correfpon- ientierfergcfeydeHesren Volmachtigden der Vereenig- jg Nederlanden met de Plenipotentiarifcn van de Ko- oinEÌi > '' ^'''^''öcmen, 'c welclc de Spangiaerden ® l^laerlijck openbaren, van divific en verdeÜngh oridejr de Bontgenoten ce werpen, in welck fy uiet Tullen pei fi- (leren en vooftvaren, ionder de byftafidt en aenhang, die fvonderdegefeyde Heeren Volmacbtighden der Vcree- niehdi Nederlanden hier in fulien vinden, dat fy, na dat fv aen de Plenipotentiarifcn des Koninghs al 'r geen heb- ben geweygerc, dar fy foo gerechtelijck hebben verfocht, totexccu ieen volvoeringh van'c Verbondt, nochwey- ECien, in de ielvc Aite en Handelingh, daer door fy van gIbiiDintereftcnmet de ghemeene Vyandt overtreden, icr datter een eenigh Artijckel met Vranckrijck gedeter- mineert en beflecht is, te verklaren dat de dingen, daer in fy verdragen zijn, vruchteloos fulien zijn, en geen werc- kinghhebben, dan alsdifferenten en verfchillen luiTchen ie twee Kroonen oock beilscht ende gheelïent fulien
^'^Deweygeringh, van foodanigh een Verklaricgh, die «heen inbceldeiijcke prejuditie en nadeel aen den Staet derVereenighdc Nederlanden kan veroorfaecken, zijn foo na aen een dadelijcke en openbare defeftie en afwijc- liingCjdat de gefeyde Heeren Volmacbtighden van mijn Heeren de Staten gebeden wordi-n wrcl daer op te willen denckcD. GhedaenteMunftor ,d'achtfte van Januariu».
Al'
Men be l^crcen JfcanfcBe/ acïiJcR OÖffcPt / ton^ be-- looftncöcatljtcntiagcnililte fiacnmet Be tcpcheniiig; Èatt mcöc öat fp Ijacc fouDrn öcbbcn bccgcnougöt· IBofc gccnflnt^/ aijS tofl boajficnDeöatnaEC tìecloop tan Dim tijbt fp met De teiicBcningl) fouDenlJoo?t-toa=> tm/ om DanDetEpcIteninaljofcffcctiljeltjcliecteliflfei· ttn./ of tod b?ucÖtclDog te mafcften/ foo De ll?fec 62iicfljanServientDenIeficn ©cccm&cc ban Munfter gttoacii. toa^ ben 6. gianuacö tot EcpDen/ cnDe De? tiifien 8. fun intree publflcq in Den llase/ gecefcontceect tnbcingcljaeltDfUEDcJgrfren RoordacnDe Mulart, in plact^ban fijn Hooghcyt Prins Wilhelm, Die flBÖ boo^t flcnc):emtcccDc ban te Doen fooDanisb^ receptie / meet fmaccfienËe na een JP^aiflce De Cecemonte/ al^i betamen igthacnemSjince.
it?ct gccucüte ging Dat quam pjefcnteren een ^ub» fibic ban bed ^iUtoenen ; enDe fati^factie boo; Den Cfiicbojfl ban 25?anDenbucflb/op conDitie/ foo men Den ©ojiogö continnrccDe.
ISaecomfoaDanfflcflcnK&ten (DicBp toelDacIjtficm iefuUcnl)at(oöniacchfn) te Diflipecen: berhlaerDe In fontbiftoutflenobec tafri/ bat öpgöcen laftöabDecen tooojöt üan De Ceucbojfl ban SSjanDenburgö te fpjefeen/ öat öp oocfi noti) ^ubfiDie pjcfcntecen/ noci) €ompa= Onicn ucQccen / macc aileen De Éigue <6uacentie p;opa> wrcn fouöe : Docf) ìuat fijn aenbjengcn etiDe SanDclinge 9 oetoccfì/fai öiec «a blijchcn.
t'(eEc(l Dat fjgö De Jlecc (i??abc ban Servient aen= mt/ toag De ftomfle ban Den öaeDt enDe <6?iffiec ban De iinantlenban Denïtoninch ban ^pangien Philippe le ^oyìQcfonDen met 25?ifben ban CceDentie upt 25?ηΠεΙ/ n>£t allctn aen ijacc l^o. Mog. maec oocfi aen fdn wüoaöeptDen obtcleDen pjtnce ban «©cangien/ enDc eEn^c-Bjoutoe De^jinccffe / toant ben^bpaenfchen wtlDctUciDjictigl) cnOe ronliDeceecDen DatDe3Fcanfci)e ficoupcigö enDe alötcc in Den igagije accc^ ftaDDen / enDe loeDaniBcimpicffiengaben / toaccDencDefe^taet fece Picnj?bIecfgeljecl)tacnbefcanfcl)e/KptlanDtfci)eenbe X^^tgintereflen; öouDcnDe ooclt De fclbein ontoe»
n/ils>paenfcl)c tot Beflupt: ^oljebben fp goct ï™ötpcmantl)ecb)aectg te fenDen. ^aec Defmacfg^ tnf ; Öfe men 't felbe Doen fouDe/ Doo? Dien men &iec fnn»^ tnfmmDe / tetflont gdiicR tc booten Den ®cc- looncöDcöefacchfouDetenbopecennaet ilDunflec/ em Bi«tcBente becfien/ footoiectDtn iy.<©etob?ljixi4<. |
277
becfocBtpafpoojt boo? ben boolfs ï!ïacDtfnDc45?ffftn} ban Philippe Roy,onDecDrn fflptcl ban teVDiIlcnhoo= men Scactetcn obec 't (iucfe ban rcDcmptien ban ccnigc becftocüteenDe betpanDc JgectlDcltbcDtn cnOe 35omrps nen ban Den fdben tóoninch/ mitfoaDeciS racctirliDc erni» pnbljjcque cnDe pactieulicce affaicen. (©pDltpafpojt/ cnbefpecialijchfleimcnDeDpDecIaiifuIe ban pubiijcque affaires, f)p in 't bfgin ban ^anuarij in Dni i^age gehoon men jijnDe/ cnDc (ioö acngtüenDt/ heeft brbonDen De fa= hc niet re 50« fonbec ftbaciQöcpöt. ©c Öelatic Dacc ban i^al^bolgïjt:
©en 7. Slaniiary 164.7. Derft bc Jléere Veth, Doen· maci tee BergabcnngcJpjcfiDerenbe/ ftate JDog. öoo?gcD?agen/ Dat DegfjcmelDeïlecc van Ra veis, op fpc^ Ciad ®afpoo|t ban Defen^itact/ in Datoenbcgljeioncc OceEt ben if. &ctabcc lefìleben npt 23?abanD aljjiéc arit· gefiomen JönDey boo? Dcn^oHicitcncCraeckarn l)eiti teecePjenDccenöe/ öaDDe Doen pjefcntecen/ ben aöjicf ban CceDentie/ Die aen öacc5?o.Ji)off.toa^fupöcnDc/ ooc&DaecbeneffensSbpmonDc laten becfoechcn^ Comé miffacifen/ om aen Defelbe opfninge tc Doen ban fiin acn= bjengen/ Dan Dat Dy l^ecce ©jtfiDrcenDcfnjaciolJcpöt )aDùc fl&emaeclu om Dcfclbe25jicbm ban Cccörmie/ onOfcbooigaenOcricnnifrcenDcfpctiale o?D|e oan IjatB i^o. Jiaog.obcc te nemen 5 (CnDe sUnDe tee <0cncrali= tept Dacc op göcbriibeceect / i^ goet gebonDni enDc brc^ flaen / Dat De boojfs aSjiebcn ban (iEccbentic acngbeno· men/ enDe tee Bccgabecingl) gcfcfen fnube toojDfn/ oin al?' Dan op bet bocDctebccfocihtopDcr^tcDifponfccn/ Qciijcltmen ten meeflcn DIenflc ban Den XanDe bebiitiicn fouöe te bcboocen.
©ccbolgen^/ nocB fiaenbe bc ©rcgabfcingfie / toirrbt Den boojfs SSjicf ban CccDcntic ingcDicnt/ cnDc gljclcftrt lupDcnDeal^bolgöt;
Messievrï.
S'En allant par delà le Confeillier & GrefierPhilippà le Roy, Surintendent des Contributions du coiléde laFrance, a traitter des affaires pour lefquelles vous luyavezBccordéPafleport, il m'a fembliluy eiKharger de vous rcprefenter quclques chofc» tcndantes au bien public. Cettpourquoyjcvousiupplii}, de le vouloiren- tendre, &en ce qu'il vous dira luydonner éntierefoyöc creance, en demeurant toùjours de toute mon affeftion.
Messieurs,
VoftrebienhumbleServireur , De BruiceH*/ ItiZ.deDetemére 16^6.
ElMarquisde CASTEL RODRIGO, t'Opfchrifc wAs A Messieurs,
Me0eufs lts Eflats Geatraux des Provìtttes TJaiet. Ende was den Brief gecachetteert met het Cachet van den fel- ven Marquis.
Myn heerew.
D e Raets heer en Griffier,Rey. Surlnteh" dent der Contributien naer de zyde vso Vranck- rijck, derwaerts gaende, om van de faken te hande- len, om de welcke ghy Pafleport aen hem hebt gegeven foo heeft my goet gedacht hem te belaften aen u eenighc dingen te vertoonen. die tot het ghemeene nut ftreeken. Dies halven bid ick u hem te willen hooien, en in 't geen dat hy u feggen fai, volkomen'gheioof en vertrouwen te geven ; blyvende altijt, uyt alle mijn affijdie,
κ
Mijn Heeren, uw' ootmoedige Diénaer. Uyt ÏB/üffel den a8. December. 104^.
Nedcrlandfchc Vrede - handelingh.
El Miiquudc CASTEL RODRIGO
ft Op,. |
-ocr page 279-
25^ Tweede Deel i van de
*t Opfchrift wasi
Madame,
Madame la Printejfe d'Orange. Ende was den Brief
cachetteert met het Cachet van den felven Marquis. "
Me vRo'u yr,
Β Ygelegenthcydt dat ick derwaerts heb ghefondeo de
Raetfheer en Griffier Philippe le Roy, foo heb ick aen
hem belaft u van mynen 't wegen de handen te kuf-
fen en my t'ontbicden de goede tydingh, die ick begeer,
van u gefondtheyt, die ick u bid aen hem te verklaren'
en 't geen, 't welck hy meer aen u fai feggen, volkoomea'
geloof en vertrouwen te geven, en altijt my te geloven,
Mevrouw,
Uw' ootmoedigfte Dienaer. Uyt Bruffel dee
2y. lanuarius 154Ö.
't Opfchrift was,
Aen Mevrouw,
Mevrouw de Princejf* vm Orangie. Ende was den Brief
gecachetteert met bet Cachet van den voorfz Marquis.
^tioDeboIaebanDcnmjieH25?tEf/ foo öeb&cn^att
i^o. JUSoa · flccommittcett öe i^eeten Capelle tho Rijffel,
Huygens, Reuyl, Schaep,Schagsn, vanderNiffe, Vol-
bergen, Renfwoude, vander Hoolck, Roorda, Mulan,
Beeckeende Eyben, om Öetl OpQÏjemriöfn Philippele
Roy> Dien iia-miijiiagl) ten bijfupcen/ te öoomi/ente
Oaec ban catwojt te Doen.
<©e <i5Ij(y«mmitteet0e bp een enDe aöefften jtjnbt/
tbiecDtbpttijeebanDefiunne aen be Deuce ban ùe)liii<
ntec ingefjaelt/ enDe aen De €afel tuffcöcu geelantcnltt
39;ieflant nieDe neec gefet/toaec na t)p bp monDe geDaoi
en namael^ in gefcftjift öeeft obecgegeben Defe PjopofitK
ofte IBemocie ceïatifop fjet ( alfoo genaemt ) Waerach-
tigh Verhaei, DogD naDfcfianDt bp De jpcanfcBc in öuiv
ne bemoeien genaemt b^t ggefcDiifte ban Philippele
Roy,aipjcentoramc Doojöet iDoe?DeRen Waerachtigh,
niet te confonbeten bun tegen feggen op'tfelbe: lup<
DenDe De boo2f3 iP;opo|ttfe enD^ J^etfia^l boig^t :
Ho. Moe. Hebrem.
PHilippeRoy, Heere van Ravels, Raedtvan defï·
nantien van den Koniack van Spangien, ende Grif-
fier der felverrela. op gifteren de eere gehad heb-
bende van gehoort te zijn geweeft by de Heeren Gecom-
mitteerde van u Ho. Mog. volgens Brieven van Creden-
tie van fijne Excellentie den Marquit de CapeiRodrii»·
aen de felve te voorens overgelcvert j ende verfocht zijn-
de om het gene mondelinghe aldaer is voorgedragen te
ftellen by gefchrifte, feght metalle eerbiedinghe len uwe
Ho. Mog. in fubftantie, gerelatecrt te hebben ende fijne
Commifïïe ghewecft te zijn, om de felve op het aldet-
vricndelijcklte te begroeten van weghen de voorfz fieere
Marquis over de oprechtigheydt mette welcke defelfe
bevondt dat by u Ho. Mog. door hunne Heeren Plenipo-
tentiarifen in de Munfterlche Handeiinge tot noch ioe«
geprocedeert geweeft, dat fulcks oock ooriake is geweeft
van aen de felve gcheelijck betrouwt ende gheremittM't
te hebben de Mediatie van 'tghene tuffchen Spangien
ende Vranckrijck te adjufterenftondt; ende al hoewel
aen defe by dien weghe toegeftaen zijn conditiën ende
voordeden de welcke ionder hunne foo wyfeloterpofi·.
tie nimmermeer gen Vranckrijck enfouden hebben ko^
nen worden geaccordeert, foo nochtans en heeft Vrandt*
ijck figh daer mede tot noch toe niet willen ghcnougen»
maer t'elcken de faecke met nieuwe eyffchen gein^
lueert ende befwaert : tot wat eynde, wort gelooftaen de
hooghe wijfheyt vanu Ho. Mog. niet en is verborghen.
Ende op dat dc felve grondelijck fouden moghen wetw
wat het al is door de Mediatie van de voorfz Heeren ple-
nipotentiarifen van Spangien, aen de Heeren P'®*}?^'
tentiarifenvan Vranckrijck is toegeftaen, foo ^i®®"^®
'tOpfchriftwasi
Aen Μ r w Η E E R E n:
Mija Heeren de Staten Gcnerael der Vereenigde Ne-
detlanden. Ende was den Briefgecachetteert met het Ca-
chet van den felven Marquis.
mons ieur>
AL'occafion du Paffèport que Meffieurs les Eftats
Generaux des Provinces Unies ont accordò au
Conleiller Sx-GtcàstPhiliffeURoy pour feren-
dre par delà & y traitter des affaires, dequoy ledit Paffe-
port fait mention, je luy ay enchargé de vous aller baifer
les mains de ma part, & de vous communiquer quelques
chofes còncernantes Ie bien public qu'il reprefentera auffi
auxdits Seigneurs Eftats. C'eft pourquoy jc vousfupplie
de Ie vouloir oüir, & en ce qu'il vous dira, luy donner en-
tiere foy &creance, en demeuranttoufiours.
Monsieur,
Voftretres-humbleServiteur. De Bruxellesie
i8, de Decembre 1646.
El Marquis de CASTEL RODRIGO.
't Opfchrift was,
A MoNSIEURt
Monfieur Prince d'Orenge. Ende was den Brief gheca-
chctteert met het Cachet van den ν ooi fz Marquis,
* Cnùf tfCtotiIfnto)>Difi; 6oben bebbcn btcmacn g[jc=
bacn bannDCÏ)anDetcttoEe25;ich£nban CccDnuieam
fijne/ cnöcijQtEJIooalJfpt/ cefpectibc Bcocbibccct/ foo
bols en De felbe meDe bicc nacc.
BYgelegentheytvandePaflèport, die mijn Heeren
de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
veraccordeert en toegeftaen hebben aen de Raedts-
heeren Griffier, thiliffehRoy, om figh derwaerts te
voegen, en daer van de faccken te handelen, van de wek-
ken de gefeyde Paffeport verhaelt, foo heb ickhem belaft
u de handen van mynen 't weghen te kuffen, en aen u ee-
nige dingen te communiceren, die de gemeene welftand
aengaen, die hy oock aen de ghefeyde Heeren Staten fai
vertoonen. Diefhalven bid ick u hem tc willen hooren,
en in 't geen, 't welck hy tot u feggen fai, volkomen ghe-
loof cn vertrouwen aen hem te geven, blyvendc altijt
Mym Heer,
Uw' ootmoed Igftc Dienaer.
December
El Marquis de CASTEL RODRIGO.
't Opfchrift was,
AEN MYN HIER.
Al^nHter de Primi van Orangie, Ende was den Brief
gecachetteert met het Cachet van den voorfz Marquis.
Madame,
Ρ Ar occafion quej'ay envoyé par delà Ie Conieiller
& Grefier Philippe le Εΰγ. je luy ay enchargé de vous
aller baifer les mains de ma part, & me mander les
bonnes nouvelles que je delire de voftre fanté,que je vous
fupplie de luy départir, iSc à ce qu'il vous dira de plus
adjoufter entiere foy & crcance,& de me croire teüjours.
Madame,
Voftretres-humbleServiteur. De Bruxelles ce ay. de
lanvier 1647.
El Marquis de CASTEL RODRIGO.
-ocr page 280-
Nederlandfche Vrede - hatìdelingh.
loerfz Hcere van Ravels aco uwé Hü.Mag. als doen ter L(itzeftel:feecker]anghgefchrifc, hec welcke begrijpt 'il'tgheDÊ dat door der felver Heeren Plenipotentiariien Interpüütieisghepaffeett, wammen prefupponeert, dat ilhoewel aen de felve van tijde tot tijdt de faecke lal bekent «raaeckt hebben gheweeft, dat fulcks nochtans maei- fniDinierlijck ea fai wefen ghefchiet, opdeinftaocie die door die van Vranckrijck aen de Heeren Plenipotentia- riien van u Ho. 'Mog is gedaen geweeft, van 't felve oock „oor uwe Ho. Mog. Vergaderlngefecreet houden, ende iatfe dienvulgens nipt en fullen hebben ghehadt die vol- ioinen kenniflè, dewelcke nochtans Γοο hooghnodigh is> ilfoo het onmogclijck fchijnt, dat uwe Ho. Mog. in fulc- ken ghevalle niet en fouden beweèght worden omtne te psynfen op middelen, waer mede dat voorkomen foude niogen worden het ghe vacr ende groot perijckel daer inne defct'faroenclijcke Nederlanden door de continuatie van dufdiB'gfi oDgeftadigheyt der Heeren Franfche fouden komen te vervallen, waerinnede voorfz Heere van Ra- vilsaenuHo. Mog. is verfoeckende dat moghe werden TCifienj ende dat by fulcke equ itablc ende redelijcke mid- delen als de Vriencfchap tuflchen den Staet van u Ho. Mog. ende dien van Vracckrijck fa! willen lyden, als Rïiifints voornemen ofte de minile mey ninghe hebben- de, vsnu Ho. Mog, bydefenw£ghe te provoqueren tot yeïdatfoude kennen altereren, hunne, reciproque Alli- jntie, noch oock om eenige de minile jalouüe te veroor- (aeckcDj dan enckelijck omme door dit gefchriftc aen de- ielyemiddelen te fubminiftreren waer mede u Ho. Mog. de voorfz Heeren Franiche met alle redenen foude mo- gen beweghen ende overwinnen; want het is met cene oprechte ende eenvoudige meyninge, ende om door ee- tien Heyligen ende foo ghewcnfchten Vrede aen Godt te raoghen aengenatner zijn, dat hier inne dus werdt ghe- aibeydt.
l^icrDoIgDtfictalfoo oenacmt :
Waerachtigh Verhael,
V A Ν D E
Mdeìinghe tot CHunfier, tuffcheti de CHa- jefteyienvan Vranckryckenàe Spangien -, màert dat de Tlenipotentiarifen vande Sta- ten Generaci der Vereenighde Nederlanden als Middelaers *daer ime zyngebruyckt.
Prefentatien van Spangien in *t cerile.
H'taöcne fiatnicii tot Din bcrbtn ^eps tcmù^ii^ toe Doo; be .ï^ibDelaer^ ban toe· Qctt ^pangifiiin becfcbepbepiopoflttrn hoornen te geUcn acnDe f cancopfe» tot ccncnBjeöc/ i^De^tabt öan mmöt/ - 't ecnc fp meri: bcfitCEn in 't <l5?aeffcl)ap wn Itttiopijy 3lanb2ecl)ic^ in Urnesoutoe/ enOe ®atn· vuillicr^ In 't ïanbt ban lupemboucgl) / cnbe batmen "'tt en fai fjf π op εεη of ttoee l^laetfen meec banbc oÖf= ^/oicbe fcantopfenbefttten in jlfbctianbt/' boeacnbe «ΐΗε pKftntanc IjEt «©jatffcljap ÖoulfiHon. «enbc «n iSePanbt ban bitc Siacen/ ober be faecftcnban tSo2|ienboni($ata{onien/ enb£ batmen 'tflucfi ban Pojtuoacl foubc atiitcc latcn/fonbec bacc ban inbe ï|an. «""Qc te betmancn. «ï^at acneaenbe befaecftcnban jStalicn/ niöifnDe jpcancopfentocbetom Qabenacn BunncBccren be ©laetfenbie f^befittenin jbabopen/ moe iBantua / ftne ïtonintWijcIte Ji©ajr(ïfpt ban panale» Jiun ooch foiibe gebcn ©ercelU onbe ©ercelle
in aneööcti;iCöibanbe©?incefrEj©arsa. "7/n?föanjiate^oc&ticbc tettoglnne ban naan= L^/J'L"^ öatfe befelbepaetfefoooncftbtbeerbeiec&
h ■ i «"1 tt» ticricincfe befient \il cnöe toaert foo be francopfcn perfifieecben in tetoillenbeBoüben
sstKir··' ........ ' |
479
muWmi «ibe foo inbien óBcbanebatÈjàniRÉtìcft qiiamieoeniantelecfnbe jFojtificaiien ban Cafhl/ oe fEibe^IactfefUbeanöEce toebecom gebenbe aritiiunne ì^ccwa t ^anflicn foube ooch toebecom gcbfη èictclfi met ©«cc«c|/ bobea btcn foubc fijne booïfsföomnch· löche leajf|lfpt obtc 't cecljt batfe öeeft toi be Hilfaticn confrntecenbe inbe Ccffie bie fgne ©fpftrlgirhe JTOaic· flept bacc ban foube boen aen oc Itroon ban ©iancfts cöch/boi^t^ be conbiticn niofien jöny be oibinacifihe ban bjienbclflche pepfen tuflcflen be ttoee fccoonen. ©jancfts rtjch toebctoiH sebenbe al öet eene 't felbe boo^tiS bifit in be jseiJEClanbtn/ SSojBonbien/ Ifictljopi met toeiatinflè ban bC b?pcn enbe bicmbclgcften ^anbel/ ente Pepi met ben fófpffc/ enbe metanbcce^ojfìen ban 't tupì bart «i^ofieHctj ch / met be Ceuc ©ojfïen/ ©a;f{en enbe ^ta^ tenban'tlSijcl^/ enbe ben J^ectogi) ban Eott^inghtn/ met be anbete claufulen / biemen gebioon i^ te Qcbjupc» hen/ in bietseltiche ^cactaten/ totbecfeechecinaebati befcibc.
Antwoordt van Vranckrijck in 't eerfl.
^eanttajoojbebanbejpcancopfeni^ eebieefl pecfìflc* cenbe in be cptcemitepten/ gelijcft fp aitoog s&ebacn Ijcb» Ben. (iEe toeten / Dat fp bteeccben te befiouDen al 't ocnc bat f^ aenoiiten bebbcn in Jìebecianù enbe 23oK20ubten : bat foo beele aengaet Catalonien/ fp fouden confentccen inecnSScflanbc met S^pangien/ be faechcn bipbcnbe üan be eene enbcaubrcejgocgtielijchfetcgenbQoojbtgt} 5ÖH / enbe bacc in begippenbe JFIicjc / niet tcgcnllacnbc bat 6ct iiÌban'tHomnchcijctiban^ccagon/ enbe bat men ooch be i^tabt enbe i^bcn ban Qofa^ foube bcg; p» pcnonbccbcpjefentatieban öoffeiion/ bat©janchrflc6 foube confentecen/ batmen met 9o;tugarl foube mahen een S5efianbt/ 't toelcft foube Itooracn te tpuben met Ijct Söeflanbt / 'ttoelcfibcl&eccfn ;&tatcnfoubtn macchen met fijne ftoninchldcbe JPaf cflept ban Spangien / bat< men tecffont Den i>ecfoonban®on Duartede Bergan- za b?p ^ube (lellen / toel becflaenbe Dat ailcj^ foube moe? ten 3ijn cefecbecenbe 't tecgt bat ©2anchc|)ch picteubccct tefiebbcntotbètfóoninthcöchban jlabacce. «engacn» be be facchcnban 3talicn/©ianchcijch begeecbe bat ben Stoninrhban^pangicn foube toebetomgeben aen ben jjöacefctjal Poma, Sabionetta bfgeecbe ooch batmen met alte bc©o;(len ban ^tallen foube maechen eeue Efgue inbefelbc. iCotmeccbafliegepbtbanbe ©;cbe/ begrp* penbe be ttoce lÌicoonen figO uecbinben&re alle t'famen tol Oet nemen bec ï^apcnrη tegen ben genen bie baec tegeir foube boen : ©oo? foo beele aengaet €afdl/ fp begcecbcn batmen ljun anbece mibbelen foube boo^tioubeu / φ p;e· fuppofeccDcn te blpben met )^ignacot. Cnbe aengaenbe ^bope enbe Jü^antua/ fp begectben f!gg tefjotibeii aeii bebooisacBbe iSTractatenban Queyr»fco enbe Monfon, boegenbe baet bpbatbeGraubunters toebecom mofien gcflclt toctben inbelüHiantie met ©lancfecgch/ gfjelijelt fp toaten in 't 3laec 1617. <i5nbe bat boo; foo beel aen· gaet ben Igcctogbban 31 ottbecingen fijne Stoninrhlijché Jl^ajeftept ban ftpangienniet enfeabbe anbec^te p?e? tcnbecen/ban figij te oMigecf η bat fp fiem niet en foubeil j)e4)cn/ bicectelgch ηοφ mbicectelscH.
Hier naer ηιοΐφί bet tujfchen-fpreecken van de Heeren Ψ lenipotentianfen vande Hee* renStaten Generael vande Vereenigde Ne* derlanden.
Ilanbclinfic Bebinbettbe in bert bbojfs ;6taft/ fon» bec bat ban be cene of ban b'anbece jpbe pet toietbe Qf)e« coect/ om be ontoflligUrpt bic beycaneopftn gfjebjnpcft» ten/ foo quamen be boojfs^ecen pien^otcntiacifcn ten Öupfe ban be ©ecce «i5?abe Penoeranda Ben 17. ibrpo tembec/om ben fdöen te betmanen / gljdtjcB fpbebcn/ gebjupchenbe cebenen ban fecc goebe mepninge / op Dat bp tot be cuflc ban't Cbitflencflch/ enbe tot öcöönbenifTe ban ben ^taet ban j^cbeclanbt foube b;cbccc openingb^ toiHcnbocn/ aenmecchenbe ben tijbt/ be maebt enbe boojfpiKt tombe baitbe j^tancopfen Dat bé
?la à fflM |
-ocr page 281-
aSö
filöc firf) ae« Bön öfcfilaert fiatibcn/ boo? ljunnc uptccfie cefoiuiietetiHlImblpüentnet elte'tgDiti^fP be'Uten m jföeörclanOE/ fficflanot met Catalonien üqo? laiiani ttjt/ ODrlijcfimcnfauDefiuptcnmetDiJlecccn itateli / enùe batmrnfouöefbpseHtuiaiienDe^ojCuaael/ ìuaec inbe 3Fi.ancopfEn cpnfEntecctien tee btgccrtc Dan De üccten ètattn fflf? foQ lì? fcpDcii/ cnDe Dat fp goch acn be f cani copfcn nechiacw öaDDen / Dat fp lig!) met De faechcn üan i^o;tegaeI niet en fouDe betnaepen. Üeei; O^jabe IcpDcöatbpopDefaecftefouöE fettcn/ cnDe am acn De Ifcecen Staten te bet[)ooiicn rgnefintccitcpt enDebe^ tiOuiuenoatt)pop(Hini)aùDe/ en|)ae tiectetipbeaeecs De te uietcti^n tucc gitane goetgunllisiiepDt enbe De felbe te obltgecen/ antüiooabe j^un DaesDl baec naet;/geben:= De Oe felüe taolie enDe abfolute Itcbitcage/ om De faethen met De^cancopfenteüecseU)c&en/ ttuelcb Deüeeten picnipoteniiacifen aenüeetDen/ (gooncnDeDat fpgcoo^
flen üan itjne (jncecitept enDe cefolutie/ pjefintecenDe De 3|ntcce|Ten ban fijne iftonincfel. J©ajc(iept met Oeffcan» copfencc tcai^tcmi metÏ)efe(be attentie ai^ Iiunne ep» {jcnr/tohennenDe De gcoote ©bligatie toaec in Den be Ijaec b;acl)te Doo; t)et betcoiUsen Dat t)P pp [}un (ieiDe cnDeDaecÉoefpöunfélbentebooren betbonDen (laDDrn Doo; Dcpjeféntaciebp ljnneen DenI^eec<6;abeg|eDaen ban jü^iödeiaec^ te jQn; <SnDe Dat alfooinDejIeecen Staten (0cttccael feecgoeOeDifpofitie toa^ totDen^jc: Dc/ nKnmo|iei)oopenùatmit^'toenebDpjf5 i^Defàfie totfönpcïf£CticfouocaÖfb?acljttDecDen/ De toelcRe De jrcancopren fcpDen te hontien beflnptenin biec-en ttoin· tigt) uuccn. «jj^nOe be ùaoifi i^eecen gaben alceDe te {ten· uüioatfp in geen Dee manieten en becfhinDen Dat ()un ^i^fianDr/ cn Dat ban Catalonien fouoe gemaecfìt tuo^ öenmet gciöcftE fojmalicept/ foo üjel aengaenDe Den t0tt al^Defiaoojoen/ enQcDatom 'tfelbe te ontgaen / öjcl moci)teg|3cbeutenDatfpfoiiOcnbalIen tot (jetmaectien toan eenenJ^jcDe met tuiKttonincWijcRe^aieffeptin plactfc ban 25e(ianDt.
IjKC meDe gauen De boo?f5 3^etcen1pIenipot«ntiatifen bcginfel aenljetiDcccH/ enöeöectcocttcn Dateiijch (on· Da· anDcc Dechfel ) nacc <0fenb?ugge / albjaec oiec tööt luaccnalle De ifeecenpenipotentiacifen ban3@;ancit' cijcfi/ Daec natï tucDecom gehomcnstjnDe tot JBunfier/ fpcflateecDenöJöDt enDeb^ecDt 'tgcneÌjunalDaettoa^ tneDetbacen met Oe f rancopfen. OgnDe in toat maniere fp (igö met De felbe IjaDDen gcD?agen / om Defe j^gptiB' tieaentebangen/ enDctebcJepDen/fp toogen feicDat boben al 't gene De jfrancopfen ^öDen gcfept/ijungcoo» te mocpte ijaDDe gtjeftofi Oen ®pcanbani^D|tuga!upt Defeibe jgegotiatietenupten/cnDeDatnaec f)un opinie 'tgenc meet holle bccadjteccn ; De Conclupe toa| {jet fcljcpöen iiofa^ ban iSoffellon/ enDe {jet bipben ban Don Duaite de Bergance, biODenOe Datmen Daec in ggrne ftuacigöcptfpuDcbiiUenbinDen/ DanOatelijcft eenepn» De macthcn / in fomme oe boojfsÜeecen pienipotentia^ cifen gaben fcöuftelijcft 0« ïïtttjcftelen/ Die fp met De jjfcancopfen gjjctcacteect JjaODen/ jijnoe De gene Die öiec nabolgijcn/ enDe obcc De toelette men ban bepDejijOen een^ of niet / na Oiflfecenten epflcijen/ anttooojDen enöc wplicquen. _ , . ,
<(EpnDeIt)tK brcft j&pangien ggeconfe nteett te ce&tcen acn ]a;ani:Jtitijtb al 't g^ne 't felbe geaenOaegg^ befit/ at fooinOe j^eDeclanDenaléin fiet 45?acff£öap ban25ouc= QanDtenenDeCb^tWi en brgeecDe niet
te (lupteit/ tot Dat fotwegehonten tueftn be^^atificatien/ dpagnienanttiioojDe Dat boigen^De boItMtiaci]ten Die De JI@ini{iet^ ban bepOe DelUcoonenbebben/ niet ban nooDeentoa^tebettoatljten De SlatificatienbanDefto= ningcn/ tot bolle ba|ïlaöept eiiDe feecftetteptban 'tgcne Datmen tcacteect/ om Dat gvtnne jpafellept banDen Dagl) / of' Dat tot Jl@un|iec Defaecfte to gunne i^lenipo; tentiatifen fa( bei;0eleften tpecben/ be felbe fulkii aojpja.- becen/ etiDeban waectien ilouDen/ gttetQCg&Igcht bp üen^ntiout bangunne boo;f5tioUe-maci)tai/ enDe Dat I)et obec fultfì^ bebonben toecDt bat om eec te Aomen tot Set beflupt Datmen bieufcttt/ enDe tot een (ItHefianbt tian alle bpanbtfcliappen/ toel mocDtegeepcufeettbooiDen bentbOt Diemen touOe betliefen in ietbectsacbtenOec te^ ·Φ cepIiceetDe / fitj^ con» fojmecentìc ingcUaHe Datmen öct felbe oocftDtöetanh· jpoe ban Die bau j|olianDt/ enDe pJefupponeerDcn/Datμ tuarct foo Dat met getteecftenenbanDefCcactatenba»' bipoec gpOeti quamente celfecen allebpanOfcBapptn/jat Dactom nift en fouöcn laten tehomenDeïlatificaüm enoe boben Dien gcobfeebectt tueiDen alle anOecefoitJ litfptcn/enDeDietjan DenCeOt/ geljjcfi gef^rti^intitt i^cactaet ban Becüin / ^pangien geOjoeg fìg^ ηοωη^ Dit point ban bectoatgten Oec I9atificatien aen 't gtntb De i^eccen Staten enDe fiunne jffi^iniltet^ fai taiccDai ^ Daen/ enDe obec fulcl^i blebenbepDeDepactlipentòff ouei^een^. |
®;anthttj{t p^etenDeecDe bat get I)eel ®}aeffcgapb«i
Sofa^/ fouDe eeiüBtcblDctt blpbcn acn Den l^onin^bat S^jantËcgcb/ en baictt geanttuoojt / Dat met |)et($M(f, fcgap b^ ^ofìellon becllaen toetOt al 'tgljene battei^ ban pettak af tot Bjancltttjclt/fonDec Dat obecDc j^at tSofa^ i^ getueeli een Xitmaet / toebegotenDe ^ec boojf; ({^jaeffcöap / Dat Daei;om niet ceDelijcg gfiebonlienm tniect te toillen De fahen tcetlten itpt l)acen natupcigttmi ftanot / enDe De Éimitm enDe fialen banDe l^joiiintini tebetanDetenenDetonfonDecen/ enDe Dat obetfub); ik ccDen beceplie Dat De^taOt ban iSofa^ fouDeblobcit/ enDe becflaentoecDen met De celle ban öct ©oiptnöoni ban Catalonien/ Dte^ niet tegen|iaenDe l^janclttijtb petftlleecDe in fpnen epfcö/ enDe obec fulcjcDenltra d&^abe ban Penneranda flclOeDit )^ointoocftini)(t;(ts bitcage banDe ;ibtaten/ op Dat alfmen alle Dc antut pointen aengaenOe Den fouDe aDjuH^cen/fp 'tfcllie Qot^ fouDen toeflaen enOe anOeclïnt^ niet. ^aetnatc Quam ©lancliciich aen/ feggcnDe Dat iïofa^ fouöemoe. tengegcbentoojDen/ met alle liineOepenOcntien/ Han infpiDiiDenbegcppen De^taOtenOe j^abe ban Cataa que^/ enöebooït^ alle 't gene Dattec i^ banDe hufteWt ^ee ban öofa^ af tot lHoflcllon toe / toaec op Oen booij 1 {^eece <l?;abe fcpDe aen De ]|eecen ^lenipotcmiatijtn I banDe Staten/ OatDel^abenbanCaOacque^ footctfi : felijcft i^a!^ De ©aben ban aofa^/ enDenoeö Bctec/ tnl* foo bjtl Oen ccnen aljS Den anOecen onttDÖffelöcft ρ toebel)oocenDe aen tjet ®o;|lenDotn ban Catalonló/ fonOfC oatfe pet gl)emcpn^6a0ï»cn metbet®?acffcSap ban Hïofrellon/ Dat bet gene ceOen en tuaé te epfc|)cn iia< Oacqne^/ al^DcpenOentiecnOe een aenhant&fel/ }P foo tüffcIöcR/ ja een bctec Habe al# Öofa^ gelijtfeDoo^fj i^/ maec Dàt Oe^ niet tegenjlaenDe Daecom De^rpini« en falflcljter gelaten tooiOen/ alglDe Jgecccn pcnljwt® ttacifcn banOe^taten fouOen gun tnoojDtgeben/ oatlp Dacc aen alleen öangbt/ enoeobetifulc): blebeboo?aI.?iM open Ijet Point ban CaDarque^.
©jancftcijclt epfc&teOattotOepecpetnitept ban'tflfr ne ^pangten öacc ceDeccOe/ fouDe moeten gflcmacci too;ocneen€tactaetban|^ep^/ in (jct toelclic mente d^ciTien/fienuntiatien banDe boojfs 3lanDen enDe f la^ fen fouDe begrppen in goeDe fojme/ enDe in Dice baeflÖEU/ Oatfe met alle bicfeccftcEtöcpt bcteenicöttoecOen mìtili ìiìcooneban3^jancbrtjcl^/ enOemrn bleefeen^Oatnittt Daec obec bolle fad^factie fouDcgebcnin Dcnnaerafcau fgne Jilgaje|lcpt ban ^pangien.
ban Catalonien fouOe maetDen cenSSellanOt baoifra beel üacen al^ met ÜollanOt fai gêmaccftt toecDcn/ fó» Dee Datmen nocötan^/ {jct felbe fai fpeciflceceniii9£C ^cactaet/ enDe Datmen getfelbeS^epanOtindTatal» nien fai onDecgouDen tee goeDec tcoubien/ fonDectetnt» gen Doen eenigbebpanOtfcgappennocb pjacttjcQUW tct conti;acie/ toaec ban men fai moeten gcbenbolhoomm becfeecftcttijept/ aDjuHecenDe DepjecantienDaectoe^ bPcenOe/ibpangienantìQoojDerigbgcDjagenDebeelew al tot Het ArbitriumbanOe ibtaten/aengaenOe Den tijro ban 't SBellanDt/ gijclgcft gun met meec bpfcnOicl|EPW manbelgcli^ gefept toecc/ Dat Dat felbe S^IflanDcw inOr fojmalttept/ nocg in Den tijOt nieten mocgte tatm gelijtnOat banioUanDCi <2^0e Dataenipenbe Oe^' feeefiecttieptenOe bep^ecautien/ ;bpangien flagtonlf^ meecDen/ enDe fai p^pceOecen tee goeDec tcoutoe; JiiatiH" cijcft cepIiceecDe te begeecen bat Dit 23e(la»Dt ban lonten fouOe toefen boo;Dectigg ^acen/ ntectcgenlte^ DegetiScactaetbanpep^meti^oflanDt enOe^pon^^ |
-ocr page 282-
Nederlandfche Vrede - handelingh. i6i
iict Hit feföc oocR tee órDifcagc banùe i&taten/ cnbe Dot» η cn Dit point fou&c accojaeccn aifittcn oliec anbcce tiri-,iin/cnDeaiiDcc(int^ niet.
öo Dc faccftenüanSÈtancn/ eiiöe Vian Graubuntcrs itfbbcnOejpIempottntwcifcnüan B^aiicftEijch fiQÖöcc· hiafct acn De Staten / bat ben {üoninch ban ^pangien LiD; ktjiDecoin geüen acn öctt J^cctagt) tjan dabopen jnOtj^antiia'tBÖfncljp ban Ijnnbcftt/ bcfonDetlöcft Vercelli «Kt Vercelles, (gnöe Dat Dcn ïitonincB ban tDcDecom fouDe geben acn De boojfs eectoac oan|>abopc enDc Mantua 'tgene gp befitin ©icmoiit/ enoe iBontfeccat/ namentlijcfe Suflk, Jjet partiti Wil Tburin, Crecentin, Chiuati, Berrua, Trin, tnDc allf anOECE ©laetfen in öet JBonrfeccat / De êtaDt ftloi/ enoe <i afieel ban Cafai.enbe alle 't gene Dat boojt^ loiDEöoojC acii üet boo^ft iJSontfeccat/ uptgenomenal» Itnilijihfian-Jrol met rane DepenDentie/ gl)elticlife8c= fpctiiiifn:t fìaiTi in gct €cactaet gtjcmaecftt tuficöen 9iaiicliti)cH euDe ^abopcn/ enDe Dat De boo^f; cefcitutie tjonDe cene enDe anDece 3pDe fouDe moeten ggeDaen toec- fimcecipjoqueiDcH opeenen felben tj|Dt/.t>pagnien feeDe alccDc gcpM'enteect te t)ebben / enDe ban nienw p;ercn= ttfciie tocDecom te geben aenftjne tofttjgfteJleetcnal 'tgüene Oat t)et be(it enDe EanDen ban ^abope enDe pantufl/fcöpnenDe'tfelijete3önDebelli miDDeJ/ om ben Pep^ enOe De tufle ban Sftalien te begouDen / mit^ HùtDÌ fcancopfen conceDccen geiger boojfsi^Diergbe^ nette C(|lltu(ie ben gace itant: )^;ancl»0cf( antïsoo^ icnDe / en acco^DeecDe Dat ban bepDe jpDen fouDe gtjep ftljicOcn Oc boojfs cefiitutie/ enDe op eencnfeibentijDt pinacol met fdne Dependentiën confenteccnDe Datooch fduöe aöctefccoeett toJOjDen De cecl)tenbanDcP?inceffe jsaigacita. <ΰη alfoo ;tjn bepDe De pacttipen Dacc obec tcn^ S^tilcttcn ; Dan eenige Daggen Daec na beeft B^anc-- t!)eli teoen 't oöene bao?f5 in öet boo?gaenOc Itctpehel hoinenpjctciiDccenDatDe^Iaetfeban CafaifouDe nioe« ten met (i^acnifom ban ^toitfec^befet baetDcnopDen naemüanilcctuggbanlISantua/ aen tuien alleen fp fouDen moeten Doen Den ^eDt ban getcouìDiggepùt Den fclttcn alle 'Jaten becnieutoenDe inDe tegentooo^DictiepDc banDe 6cOcputeecDcn bdn @;enc&ciicft/ enDe banDe ÏHe·^ publijcqucban ©eneticn/ maeconbecbefoIDingbe banDe fritte iÏcoone met Oen (i3oubecneuc DiefjeDenfDacg^ Daec i^y enDe bat al^ Oen felbcnfouDebecanDect boo^Den/ Dat (en I^eccog^ ban jlBantua pemant ban fdn (©nbetfaten ban iBonfcccat fouOe nocmen/met approbatie ban fijne ffiajeji. üan ©lancBctjcR / 't ttjcich i^ gbefept Dat Cafal fouïeblpben/ gelijc&tjetöeDenfoaegö^i^/ te toeten/ in IjanDenüan l^janehcDcIt/ at ifl fahe Datfp get eene anDe> te bcctoebiiHen geben/ toaec mebe De iSepubliicgue ban ScnetienoocH fonDe Romen te betalen een Deel b^nDe befolDingen banDe boo;f5 ^toitfei;^ Die in Cafal fouDen 3011/ enDe Öatfp'tfelbebegeecDcnom beni^ep^tebec= fcheccn/ op Dat foo toonneec ^pangicn Den felben fouDe toillcnbjehen/ balienDe in eenige EanDen ban J^ianch· ttjcb/lnbient^al CafaifouDe moeten blpben inbauDen banùe Jfcancopfen/ tot Dat öet Different foiibegljeflifi toecben. «(EnDcinDiengbcbeucDe Dat Bjancbcijclt quani te ballen in eenige EanDettb^n Den Utoningb ban j&pan- Bien/ batinfulc6engebaIije£<i5acnifoenban Cafal ont» lallfal jön ban fignei&bligatte aen Den Jüoningö ben fiiancftttjcft/ latenDe'tfelbe&eel/ enDealtecDifpo|itie ban IBancua/ toaec in ©jancRcöcB oocR {jet oog metcft geeft/ om te booj&omen Dat Die ®laetfe/ enDe Bet IlanDt JaniBonfertat niet en bafleupt öetJIup^ban JBe»
- ·»■-···· ^MMWji / wt^uc UI. wi-uuHt" ("MwmniTM-
'^tnaen&imnitaiettigÌjeèeeten/ al'tBfnf fPtfSfn^
fouDe motten becbinben Den felben iertogb ban |@an- ftjne ÌEoeDec al^ iBombaccffe/enDe bat öoben ^nDen^au^/ De hertogen ban ^abopen/ jFIotence/ ^pena enDe #acma/ enDe De iïepaWDcqwe ban ©««£' "en/ «©tnua cnDe Suca fouDen moeten bccfoelit toecDeη ♦ Jijfaet topi bojge te toillen blpben j De^lenipotentia· jÊajefïeptbanifepangieii fiebben geanfc yjyipt gene men p?etenDeecDe dfengaenDe Cafal, |
toooiDigb befjtten / inaei: in Cafal Besccpcn f^ gbetocefï/ fonDcc timitatie. ^nOet boegen Datmcn ban toegenban ^pangien in contemplatie ban Den ^rp^ toegbeflacii beeft/ Dat Denl>toningbban J^jandtcbch foubeblpbea bcfJtten ©inatol / bolgeng De mcfentatie ban tocgen Den l^epfec/ gbcDaen nopcnDe De felbe^lactfe/toaet in men baDDe moeten bethlacen Dat Den lüoningb ban ct)cRp;efénteccDetoeDecom te geben aen De fiincenDic met Den felben jijngbcbieeft/ enDenocb JilngcconfeDe* reett enDt (0eaUieect ban bet beginfel ban Den (@ojlogbe af/ maec Dat ben ïtoning baii ^pangien toeDecom geefc aen Den l^eetogb ban /^abopen Die tegen bem Den logb geboett beeft/ enDe mettec DaeDt noeb boett/ niet té min om alrijt meec enDe meec te betoonen De (iiicecitept/ nut De toelclte men pjocebeect ban toegen fgne IBajefi. men fouDe ballen tot eene banDe drie naecboigenoe con^ Ditien/te bieten/ Dat alle b^DeDelitoningenbcbouDert 't gbene fp befttten in Jüonfttxat enDe Piemont / tottec tbottoeDeïiguegbemaecIitsptuffcben De l^iineenban ^talien/ 't toelch niet ailcenlbcR en fai Dienen tot onDec:> bout ban bet €cactaet ban iPep^/ maec oochtotfeec^ Itccbcpt ban J^^ancRcticb/ bat Cafal niet en fai ballen in anoece banDen al^ban DeSojften ban bet i^up^ ban Jl^antua/ of toel Dacmen bet Drpofiteceinoe banoen ban Den ©au^/ of banöe öepublijcgue ban ©enetien i of epn» OelBcb/ DatmenOemolieteeile J^ojtificatien/ gbcpjefup· poneert Dat in geenDec maniecen/ Dicecteof inOicecte/ inDe felbepiaetfe en fai mogen blpben eento DepenDcns tie/ ^fficiec/ noeb ©ojlogb^-bolcR tee beiIDingbe ban eenige banDe ttoee Iticoonen / niet tegcnffaenDe Deft pjce fentatien©?anc6tbciucpIiceccDe / petfifiecenDe in fijne eecfiefiefolutic/ enDefeggenOe/ Dat Dicïtctflcfielegecn uptfiel toe en liet j enDe foogaf ^pangien bet Arbitrium Daec obec aen De ©eecenj&taten/ feggcnDe aen Defelbe De ccDenen / Die flcpDen tegben De intentie ban ©^nefto cöefe·
©lancRcjjcB begeecDe bat De Ccaetaten ban Queyraf- coenOeMouzonfbuDe geejcetuteect too?Den/ uptnenoa men 't gbene bat bp Dit tegbenb)oo;Digb €cattaet fouDe becanDecttoecoen: ;kpangienfcpbe/ bat in Dit booift Ccactaet moefle begcepen toccDen alle De SInteceflen boeOiefouDen mogen jbn tuffcben bcpDe De »coonen/ fonbec bat bet ban nooDe toa^ eenigb anDec €cactaet te noemen/ nocb (iflb Daec toe te geDjagen/ alfoo Daec upt fouDen honnen bapec-meccten fpjupjen/Die meec fouDert beletten De Conclufie Die men begeect. S^ancRcHcR pec< fifleecDe/feggenbe; DatbetnootfaecRclijcRtDaö / Dat- men in 'tiScactaet bon ©ep^ figb cefeceecOrn tot Dé ^cactatenban QueyrafcuenOeMuuzont om De cufle banatalicn/enbeomtemaintenecen 'tgene gbeaceó?» Deect t^ tuffcben Dei@ectogenban;&abopeenDe jQatti^ tua/ enDe Dat ©jancRciJeR piefenteecOe aen 't ©upó ban Jigantua te betalen/ oft te affignecen Daec men goet fai binDcnDefommegelDf^bp'tfelbeiairactaet ban ciey- rafcobecmelt/ enDeboojfoobeel acngaetbet®ractaet ban Mouzon, Dat fp toel toilDe batmen bun tboonDé t loetfte Dat te ja^ilan De Graubuaters geaDjufleect tó ge* toeefl/ om tefcggbenbettempecamentDatmcninOefe faecRe fouDe Ronnen nemen, ^pangien boIOebe baeè obec/feggenDe i Dat aengaenDe beti^caetaet ban Quey- rafco, Dat fgne lfóonincRl.|]aeie(i.booj foo beele alé bace ^htecefien aengincR/'t felbe fi^ becfiatn naet te bblgen/ banDatfdnej@ajeft.nieten moebte ftipulecen*t gbene De felbe niet innediaté aengincR / n^ Dei te Doeii tnec met ceDen en Rofie becfc^t biecDen : ^ancBcbcR toonbé baec meDe te bjeDen te jö»/ op conDitie/ Dat nocb D'eené nocb D'anDece Iftcoo» en fsuDe mogen bebulpeltjcR ;Hti aeri Dien ban te geinteccffeecDe St^en Die tegen 't felbè ^actaetbanQ^eyrafco pet fouDe bocns teccontcacié batfe tegen Den felben bunne ]©apeneh fouben gei^upca Ren om bem te btoingen tot onbecbout ban 't feibe ; Dac t^o; foo beel bat aengaec bet iSieactaet ban Mouzon^ DatDefaecRenfeuDegtftetttooi&en bso; foobeei^pan· gien enbe ©^cRcbcR acngaet/ gbelncR f^ tbafceniri 'taaec 1Ö17. te toeten/ bat brobe fte «oningenfouDert bp De Graubunccrs enDe inDe ValteIliea>De tiaffagiên beb· ben/ enDe De feibe Hlliantien Dien fp in bien tijOt gabOen. ^pangien fepbe toebetom/ bat boo| foo beelaengaet fbrt ^eefiecDen felben te bieben toa^ bansbnehttoegbrn 3 kt |
-ocr page 283-
25^ Tweede Deel i van de
i)it lütcactait Dan Qiieyrafco te cjcccutccÉti/rnDc bat Ijct oecnccöcncnlüfl^mecL'üanijemtc brgccten/ banoat mcnBOrttJonDr/ Dat noe j/S>pne IBajfficpt / noci) Den Itoninglj ϋαη Bjanchctjc i nUt cn fouDe bft)ulpelicft jijn BenpcmanDtUmt Oe 3Doiflcn bic bc il^apenen bacconi foubcntDilienüoeccn. ^ieban 3@jauti(ci)tU anttt)oo}> ben/ bat ^pangicn Qt)cabitoeect toa^ te t);ccuteteo |)ct flTractart üan Queyrafco, (al ifi bat fp l)Et niet cn Roflcn fonbecen / bclupl in grt feloe nietnanbt met bolle niacgt ban iipnetóoninflf) tjcite.j©nie(icptban ^pantjien en fiab BcintecbenirECt) cnbefooblebeSjancftrijchrijcfebp fgne ncflc prtitkn ; cn betfoQt/ bat boo; foo beci aengaet be €ijaubuntec^ / bat nun foube becitlacen / bat foo toel beneenen iitontnegal^benanbeten / foube Ijetibenbe bjpbept ban paffaBien booj be feibe XanDen/en bat men ooch foube mafntenecen be aucgoritept ban b'oubeConc foeüeratien ban ©lanhtijch met be boojfe. ®?autiuntec^ cnbe ]9altelinen ; enbe bat in alle be anbecc fa&en / caec^ Rcnbe be Koopöaubd / (©oubecnement enbe accommo^ bemcnitufÏcöenbeboojfs. «©jaubuntec^ enbe Baiteli, nen foube piaet^gdjpen get iCcactaet ban jQilaneni toaecop#>panotrn crpeteecbe t)ct feibe bat boo?fepbc ; enbe bat belanoenbe be «a^aubuntet^ / Jjne jBajefiept ban^paneienficftnieten foube intereflfeecen ηοφ be= letten aen ben ttoningï ban B^inthtijch / {)ct bechceoen ban be pafptgtcu bic t)P pjacnöeecbc üooj be feibe Han^ ben / nocpeonbecbuuDingebanbe oube Confcebcca^ tien; maec alfoo Ijet een faeche baa^ bie bcpenteecbe ban be «13?aubuntct:^ en Baltelinen / 't feibe nioefle met gun aencQOtieect toojben : toatc op Bjancficgch cepliceecbe/ fÌc!)confo?mecenbemet 'te«ne ^pangien confenteec· bf/ nopcnbe &et ®cactaet ban Queyrafco, op conbitie / batbepbeStoninaen fullen beloüen bunne autljocitept te gebjupehcu om te beletten / of boen cepacecen be con» tcabcntien / enbe in Qeballe bat be feibe niet cn quamen op te öouben ; foo fai ben {Koningb ban 39;anc^c0elt moodm met fijne maglite be|^uIpiQl) 3ϋη bien ban be ®o?flen/bicoetuiIjEcrtfaIü30?bcn/fonbec bat ;fepangien fai mogen afTiflentie geben aeii be tegen pattlipe/ en bat raltenbe be «ISiaubuntec^ enbe l^altelinen / om beter te Itennen te geben beintentien ban be eene cn be anbete 3ijbe/ batbel^lenipotemiacifen ban B^anciïcgca/ bc faetrte fcö^iftelflcft fullen ficllen ; in befe tecmnnen/ öe= Oenbaeg^ gebleben ben inboubt ban bit ^Sctijci^ei/fonbei; bat men baec In bojbet gepaffeect i^.
©iancftcgcfi bcgeecbe/ battec foube nemaecltt toojben een becbonbt tuffc^en be @o;flen ban ^taliën / tot feec> fiecBeptbanal'tacenebattec fai in bit tesöentooojbigö iCeactact gefloten too^ben; cahenbe^italien/ban tuegen ben fóoningf) ban ^patigitn ig men Ijet eenp obec al öet gbeeue bat aengaen fai be bolfìomen feecftcrbepbt ban ^taliën.
©iancftcijcft boegBbcbaec bp/ bat men tetfiont foube moeten accojbeten obec bc mibbelen om l)ft boojfj. bec· Donbt te tocge te b?niB&en / enbe bat men tot bien epn. be foube moeten tcactecen met be jHSiniflcr^ ban be ®o?(i€nban fStalien/ bie te Munfter toawn. ^pan= Qienfepbetoebecom/ batbenlioningl) ban ^pangien ban stjnent toegen becepbt enbe te bjeben bia^ te Komen in alfulelten becbonbt al^ men foube maften tot feecher-- gepbt ban ^Stalien / bat aen ben ftoning ban ^pangien
bie bet oengaet / en bat men baec ban moefie tcactecen / baec en alfoo 't beboojt/ aengl^efien bat men fijn IBale" ffept niet anbec^ en hofle cpfen. ®;antBcijc& pecflfleec» öe/bat om tjet boojfj· becbonb te maftenAian nobe boa^/ bat ban toegen ^pangien be feibe inftantie foube gcbaen tbojben bp be |@ini(Iec^ ban be Bo^fien ban ^taliën bie te Munfler (i|n/geldcft®;ancftcbcft ooch fai boen/op bot getmagb gefloten b)o;ben. ^e H^iniflec^ban^panc gien bebben biebecom gefept/bat fp ban bunnent toegen fiQ foube geb;upften bp bie ban be Sojflen ban ^ralien/ Die te Munfter jijn tot (jet boo;f3. becbonbt / ban fonbec baecom te laten boo;t^ tebacen met b^ flupten ban bet (Ccactaet ban ©epi/en bat bc ceben/ toaecom fp 't nocb niet gebaen en babbcn/ toa^ / om niet te openbacen 't fe= cceet ban be j^egotie / bie toa^ loopenbe boo; be banben ban be ^taten/toaec obecb'een en b'anbec ^actp Óa bec^ bonbcn baObni.3©aec op bie txan ^jmitltcDclt anttooo^ be; bat fp tori toilbtn torten/toat iuflanticn battec foubj gcbaen too.)bcn ban tocgen ^pangitn met be J^inifitrj banSitalicn/ toenftbcnbe bat'tbecbonot foube gcfthie, ben al eet be fiatiflcatie ban 't Ccactact ban prp^/ ^ batbacc-fn-tufrcöcnbcnïtoningban ©?anchcljch focb be bebouben be plaetfen bie bP befit in ^taliën / tot Hat bet berbonb foube gefloten ;bn'-l>pangien seb^acQbefìii totjijn boojgacnbe anttooojben / fonbec baec op nee boo;t^ te feggen ; maec bie ban l^janchcgcft ccpKcerttit/ batfe tecfiont 't boojfj .becbonb begeetbcn/ gebenbc boM pjKcept/ bat bet toa^ een ban be pjiiicipaelfle feftechetieQ tuffcben be ttoee Itcoonen : biecbp i^ bit poinct gpit: ben/fiinbec bat men baec in boojbec gepaffeect i^. |
39?ancftcgcltbecfogte/bat men foube fati^factiegtiittt aen 't i^upi ban ^abopen/nopenbe be betaling bon |tt Houtoeiifc); goet ban toijlen be jjnfantr/ 1S>joutoe Catl· rina. ^pangien anttooojbe/bat bit poinct in becfcIiepDm occafïentuffcbenföne J^ajcfleptban^pangien/ en^ fijne fêoogbcpt ban ^abope gebebatteect toa^ gcbieel!/ en bat om te betojjff η 't gene bat baec obec geaccojiimt i^getoeefl / ban noobe toa^ te bcbben be fiucfteii enbeti; ©joceffen / biete Munfter niet bpbecbanbtrntoatnii banmenpjefcntcrbeban tocgben fijne ifêajefiept Uim ^pangien / fati^factie te geben ban be fommen bie ;jjn fêoogbeptfouben ijuflificeccn: ©?antfttijrR bic^ nittcì» gcnfiaenoe/pecfifïeecbe al^ boeren/ baec bp boeoSttite/ bat men ban 't boojfs. Ü0utoelijc)c goet foube ftonnen^ treeften 't gene gepjetewbcect too|bt bat men nocö fcliul' bigbi^aenbepjinceffe Margarita, in bec boegen Ooi ^pangien baec foube betalen t toaec op gbeanttooi^ toert ban toegen ben iftoningb ban ^pangien/ bat nitu fïg gebooflbe aen 't gene boojfj. i^/macc bic ban ©pft: cijcft infifieecben tocberom/feggenbe/ bat 5P tod inilDcn bat bet tecfiont betaelt foube toojben/ toaec op be fieni· potentiacifenbanbe^tatcnboo? b>clben/ batmen()ct foube ftonnen boen ©onniffen bp neutcale öcb' tcc^/ en baec toe limitecen eenen tijt/'t toelcft ^paiigiiii confenteecbe / en ben termijn ban een ^acc/ en bat ram punctuëltjft foube onbecbouben bet ©onni^/ cn batiiwi binnen ben felbeu tijbt foube fatijifaitie geben acrtte Pjinceffe JEacgarita/en bare ®ocbtec/bfe ban ©jatifc cocft bebbenbe tift genomen om pjecpfelijcR te antttooi. ben (nare batfe baec op sbfconfeccect babbcn / uittOcn flmbaffabenc ban ^abopen) fepben/ batfe bacc mete κ bjrben toacen/op conbitie batmen foube bojge flellen tot bccfeftecingb ban betaltngb ban 't grne be ]Üote ban^ men foube oojbeelcn/cafienbe 't ilutoelijc); goebt üani» boojfj.gnfanta <Catbaclna,^pangien confcmeecDe iirt becliiefen ban bc i^ote ban Siome/ maec fonbcr obligatit banboigiefiellenbantoegenben Stoningö bankpa» gien.
B?anchröffl pjoponcccbe/bat men 3!ufïftic föuöe öort
aenb'(0nberfatenbattb'eenenb'anbece5ööc / bcfcli»
toebecfiellenbeinbungoeberen/ enbe befonbeclijcliiwi
Hertog ban Atria : men anttooojbe ban tof gen Oen fi»
ning ban ^pangien/bat boo? fo beel fijn jlÊajcfiept m
gaet/ bc feibe foube bifponeren / bat aen alle bc ©afolf»
ban bepbc jb'bcn obf baen foube toerben bolhome ^μρ
tie.©ianc6röcfi cepliceecbe/jufïfïcceiibe meer tot 't twW
geben ban bc gocbeccn ban ben tectog ban Atria, inljrt
«oninstöcft ban Napels,al^ oocft ban be goebeccn tnOi
Pieëminentien ban ben ü^ectog ban Saoucnonbille/mtie
ban €cop/ï>jince ban «lEfpiBop/ (iijabe ban «Sgnioiw
cn anbece/biein benfelbcnflaet sflu/ cn biegeneEintfoI»
lentoecbenboo; bet flupten / ofboo;be }!tatificatiebaii
bctCcactact. ^pangien gcbjaegbe ficb tot 'tgceneoi»
anttoooibt babt / nopenbe ben l^ertogb ban Atria, W*
genbc baec bp/ bat al be anbere toacen Safalen ban fp
JBajeflcpt ban ft pangien abeconbemnccct bp be ^ufiF
tic/in Crimen Ixfe IVlajeftatis.booj betbegitifelbanD^
«©oilogb/ tuffcben be ttoee i^coonen. ©ianchcijih prtp<
ficecbe/ batmen aen alle begenebiegbebieutötbljfuoj'.
be söbcban bun lilcoon/ enbe boo? alle aen ben i^ectm f
ban Atria, foube fati^factic geben/ toaec't niet in eim ^
tenminflenten fieele/ ffggöenbe/ bat men be boo?!5·
fati^factiefoubeftonnengebenop be ((^oebrren bicboji
tocgen ben Üloning ban ^pangien gegcben jijngeöJffft
aen ben fecbilbt-fiwarp ban 't feibe t«PSJ· acO'
gacnbc bc boojfj. Jöcbe clnnbet^/ bie oocH ii» ©i^nSf «
gfOitnv |
-ocr page 284-
Nederlandiclbe Vredè-handelingh.
{,j(„t(i{bbcn/ cji btetocDerom moeten Itoimn inSim Lcfrcii fiiöe 0ifl"itcptc«/0ffijclt Bcùaen getoccfl raet öfii J^cttpiJ) öa» SSoucbon / bp {jet Ccactaet ban IBa» ö iD/fiiöcinftbcuouöeni>ilnceüaii «gfpinop/ inftct àcactaetaDfWf^'^f't met De ê>tateii. ^panaicn ants luooiOtöatmencebdijcftefatiéfactie foube gfjeben acn L mwn öie ben naem üan fêertogïj öan atria foiiDe hof cm / al Μ tunec öp noclj fjtaliae n/nocö öan 't öiipsi han^quaüitta/ cnbebatbenïtaninsö ban ^pangien .^lljetou&ebstecmiiucen. ®at belansenbe ben ilec-
uaffimwbt*^/ enbe an^ce bie aen ©^nciicijcft Ql)e= iicntöeböi·"/ fijne JlBflJefleptöuntoebecom fai geUen bDfoitnföanpacboen/ tccin(iantieban ben fóoninglj fflDelÜonfnginnebanB^anchcgclt/ be goebecen bie in cf1r#/ batJ^^ancUcycftDctfelbemoefle boen metbe ffintDieficljgöebotgljtljEbbenaen be jtjbe ban ^pan^ ^jn/ enDe batter üjcbcc-jijbsiccfïltutie fonbegbeDacn mOtn aen OeBafalcn bau be eeneen anbrcc jtìOe ban De cccDcc gacbecen en actiën bte fp fouben mogen {jebbrn jnèiaiicltrijch/ in bc anbece SCanbcn ban ben Ijtoningl) Dan j&panaien / in biec Uoegljen / batfe fnïlen liomcn te gigclijcfi Doorben <0ojloge: uptgenometi be iïentcn Djtalcfeöcgcpafreectsüni' betocIcRenocö ban be ecne noch ban be onbece jtjbe en fuUen moeten g{^ece|lituecrt isEtoen/ enbe men fai ban tocgöen ^pangien befon^ DttlÉiclt nommecen ben SSaenbec - inette ban Poit» (ift^/©?outoegifabel 25ouroonbicn/ flaarcit «i5?a= Diiiiic ban iDacoap / enbe dectoginne ban ©o?be- bauy; Dcn25aenbec- J^eectnbanSitep/Jl^actft-gra· Ijtaaii Bacambon/ enbe ben «öjabc ban itmouc/ en anbfte / bie ficD fuUen pjefentcecen booj Det flupten ban ^t-Ccactaet.
Bjaticfitijcft cfpIiceetDe / eplTej&enbe eene naecberc bcilacatic/ noopenbebe fati^factie ban ben ]^ccttogt bun ^tcfa / enbe bat men be j^afalen ban ^uangien bie idjieccticeett hebben in ©?ancfttfjcfi fai cepituecen bp tDcgcii lian t)ct i^cactaet / enbe niet bp toegljen ban j^tt pacDocn/ geltjeh gcbaen grbieefi bp anbec boojgaenbe Êtactaten / latenbe tee «Slectie ban be geene bie figö in Sjancltcijclt bebben gecetiteect te brtjben/baec gun beft falùunc&eii / mib^ ggenietenbe noctjtan^ gtmne goebe^^ ttn. ^pangienbcloofbe/ batOet®jaccg ban ben J&ec» tOBPan ?ittia foube gcüjefen toecben binnen ben felben titmijn/ enbe bat^tjneHSajcfirptban ^pangicn [jem falgcljen ecnige gcp;opo2tianeecbe fati^factie / gtfelijclt fijneBajctlcptfalbinbentebelioocen. (tSnbebat aen= iaratiefpe©afalen/ bie bepioteetiebanBjancficijcfi nenatnotnen bebben / nu en aen be felbe fai ceflituecen tiegoebcccn bie noci) in effe sijn/ gljplijcft gep?oponeect buct in ben becfianbe bat ban geltjclten fai gcbaen biec· bcnlnfabeuc ban be J^afalen ban ben Sioninggban ©jancfitijcltbieopbc 50bc ban ^pangien fullen jijn. ©?anthcöcft ceplitcerbe/ bat aengaenbe benl^crtogl) banittcia/ tectoyien men foube beclnacDten get oo;beel ban .Sapcl^/ben fóoninglj ban ^pangicn foube moeten teflituieen be ^omepnen ban 't i|upiJ Hquabina / bie OcbolQtjtjn getuee^ aen be SItoon/ enbe mibsibien foube ben ^tctoQ fiQ betobligecen aen fijne ülajefiept obec te «ten fijne actiën / foo ttanneec öp ήuam flet ©joee^ te njlnnen fonbec anbec cecompenfc / ban be cefiltutie ban t ffiarcft-ejaeffcöap ban ©itonta. ^nbien (iaet i^ Dit Ptmctgeblcben/fonbec battec boojbecoepafTeew If
S^anchcijclt pjoponeecbe ooch Dat be €onfifcatfen "PieltaiUen en faben ban ben StoopDanbel fouben gece» ÖUta toecben / gelflcft men getooon ig te boen in al an-- ®tattaten/en in gebal ban cenige nieutoigfiept/bat «femefouöengftebetecmineett toerben / metconfent Mnofflbe be jijben/toaec mebe ^pangien te bjebe toa^/ ^^bepbefepben/ bat men ban mi af foube betoo^pen caechenbeDeccpiefTaillen «oopöanDel biergöclöche faechen om De matccie meet te
,,®j®"cWtRpjetenbcecDe/hat Die gene bieinbe(©;aci ^^"pulienioetenbcstepenjen/ fouben moeten gBe» Sf®o?öfnbpbe eene enbe anbetepacftpen met be jQaenbennoclj anbece te begcö» ff«^Ψ^·® "at ff Pöe pawpen baec in confenteewn/ «act mebe ^pangi en ootH te bjeOm toai. Lotthnngen,ö{c. |
©janeficijeh pioponeecbe bat be cecgten enfeetenfien fullen ujfbec 3öb? BöecefctbeeW toecben/ ggtlijch in Dcc iCcactaet ban ^rrbtn^ / befonbecltjch De pjetenflen ban jSabajce : ^.paiigictiffpbe/batin't Uncftbancefetbae tien/banonbcjcecijtenenbe p?eien|icn/ «irn foube in allc^ljoubcnbcfelbcfojmebanfjetCcactact ban ©ec» bin^ : Bjancftctjch pfcHticecbe temillen/ bat men foube fpecificecen j^abacca/ confentecenbe notliran^ bar men feggen foube bat Dunne p^tenfïen niet en foube confen» teren bp ben toegl) ban ì0apenen/ ban toel bp bien ban een aceoojt enbe ban b^ienbtfctiap. ^pangien anttooo;; be/bat foo toannecc men hoembe tabacca/ bat men oocli foube moeten noemen S3oucgonbien/ boo? bien bat bie pjetetifïen moeflen cecip;aquelijc& gam / en met alle fincetitept ban bepbe $ijben : cepK*
ceecbe/ pecfificcenbeinDefpecifique cefrcbatie ban be Sïecötenopjlabacca/ fonbec te toillen confentetrn in 't cecipjoocQ ban S3oucgonbien ban toegen Den ftonins ban iipangien/ toaec op /Spangienfepbe/ Dat men foube Doen ecnecenuntiatiebanDeéene enbe be anbete 5ijbe/ gelöchgljebaentooibtinöet€cacteet öan©eca bin^.
39;anciu;ijch en toilbe niet/ maecpecfijleecbe in te tbillen bat men ^^abacca foube fpeeificccen / fonbec toe te laten bat men ban toefen ben Honingt) ban ^pan^ gien foube fpeeifieecen ^ojgunbien : ^pangien cepli· ceerbe/ flglj geojagenbe tot ftet booifepbe : ©jancBcQcft en begeerbe niet / ban blebe bp be cefecbatie ban j^abaji ca : confentecenbe nocbtan^ bat bie ban ;&pangicn figg pet fouben cefecbecen / baec aen niet ecpjcfTelgcR gBccc» nunceect en i^ getoeefl ; toaec op gipangien cepliceetbe / nopt gecenunceectte gebben aen 't i^ectoggbom ban SDoucgonDien; en obec fulcfe^ 't felbe te mogöcn cefecbe* een / bolgen^ 't geene Dat X);anchtijch felbe pjefenteect.
©jancbctjcb begeect/Dat alle Gehangenen ban b'een en b' anbec jijbe fullen lo^ ggelaten too;bcn / en onbec anbece Don Duarte de Berganza, enbe Dat mèn ban nu affai belooben/Dat bacc-en-tufTcöen Deboo?f5. «©ebana genen niet en fullen gequelt o^ qualijelt getcacteect toec» ben : ^panigen anttooo;be/ bat Don üuarte geen gbe« bangenen ban ^ojloge en toa^/ Dan een ©afai ban bett Sioningb ban ^pangien/ op toie niemant han cecbt pje^ tenbecen Dan fijne JS^ajeflept : Dat De^ niet tegbenfiaen* De/ De l^ep^ gemaebt jtjnbe/De Sloninginne ban S?anR· ctjcli/ enbe Den ttoningbbacenlbone (ìcg fouben mó^ gen intecponecenbiegunbebeflefal Dunclten bp^pne m^ajefleptban^pangien/ noopenbebe ^ntecefleban Ooo Duarte : ban toat bclaugDt be anbec ggebangenen ban D'een en D'apbec jijbe/bat men baec obec een^ toa^. ©janchrtjh infific ecbe toebecom boo? Don Duartejtoaec op be^^taten p^oponeecDen / Dat men bemfoube ftellen in banben ban ben ïitepfec/of ban De Stonlngban©janIt· cfleft/op conbifie / ban fjem niet te laten gaen na goitu» gael/ noefj te geben eenig aflïfientie / Diceetelijch of inbi» cecteltjcö/aen fpnen SS^oebec/oft acn Dei^o?tugpfen; en Dat ben Dcpofitarius fiet) fai becbinben tot bet oubecbou* ben ban bie conoitie. ^pangien/na bat (iet op bit poinct toijb en b?ceb gebifputeect öab/anttooo?be/ feggenbe tot bebo;bccingbbanDe]^ep^/ en in contemplatie ban Dé j&tatenteaccDjbeceneen ban be boojfs mibbelen/ te toetien/ ban Don Duarte te laten in banben ban be fee/ oft toel ban fpne JBajeflept ban ©?ancRc|jcft/maet: Dattet foube moeten gbebacn toojben bp een bpfonbec i^cactaet / fatenbe aen fpn Hàajeltept ban ^pangien De geuce ban eene ban be boo^fjatoee mibbelen / met be conbitie ban bolle becfel^ectbepbt/ Dat bP niet toebecont na i^o;tugaI foube l^eecen/nocb Dat men ectiige affiflcn» tie acn fijnenSSjoebec foube Doen/noch aen Dat Sloninga cijcb. ©janchcijcbtoa^ baec mebe niet te b;eDen/ Dan epfcbte toebecom De bolle libectept ban Don Duarte, en fonbec eenige conbitie / confentecenbe Dat bet foube gbe« fcbieben bp een bpfonbec en fecceet ftctijc&el· ünbien fiaeti^geblebenbit punct/ fonbec bojbece anttoooibe Daec op te geben ban toegen ^pangien.
;l9;ancfici)ch ρμ>poneecDe/ Dat men binnen ti;fe i® aen^ ben / foube mogben CommifTacifen beputecen bait bepbe De 3pben/ om te cegulecen be Umiten ban be plaet:· fen / bie aen ©jancltcijcfo fullen gegeben toojben/ en oM te acco^becen obec alle anbece pointen Die niet gcbeeibeect Wa4· , W |
-ocr page 285-
2p4 Tweede Deel, van 'de
en fuUcn toojbcn Dp bit ifecntooo?biflf) lOTciictaeti^pan· Bicn öleüe Ijiec oörc ienö / cnbc bat nitn «eer Öet ®cac= tact ban Bfpöesööen fai ntogöcn boo? De ünterpofitie ban Dc ;&taten / mangljeleii bie ©laEtfcn bic aen be ecnc anDerejijbebetecfldegbenfuHcn jijn. 35jancftröch be^ 0ΟΠ in fijne ficpljjcquE toebccom te follicitcccn 't ©oinct ban Sabionetta, vuaec op gcccpliccrtt toierbt/ battet een faeche toa^ alcecDe getoefen bp Den lücufeclijchen ]!iacb / bie ^ucifoictie [)abbe obcc De pect[)peif batfe ggeconfen^ teect (jaDDe in be ]üecl)tcren / cnbe in get oojbcil / fulch^ Dat öet bit ®cactaet niet en caecfeen.
©it i^ ben ^taet in be toelcfte fiebfnfbaeg^ i^ eïjcWe. ben alle .j^egotiatie/ enbe nae foo gcootepjefentatien/ geljjch geDaen sgn ban b»gen ben Sioningg ban ^pan- Qien-, f00 (ïet meiTmctcfiEl8c& bat be fcancopfengeenen Ι^Φ^ begeeren; en ban gelDcgen fiet men ooch goe toep· nigötoeccft^ bat fp maften ban be SJntccpofïtie ban be giraten : toant men beffi niet alleen Bebonben bat fp in 'tminfïenietenceOeren op Dee felbec 3|n|iantie/ Dan batfe bectoojpcn aile miDDefen Die fp booi - el)el)ouöen gebben/ f)oe ceDeiijch De felbe ;tjn getoeefl; fa felf^/Dat t^ Dicitmarl^ toeDe;rocpen fjebben 't gene fp te booten glje: confcntcectgabben/boeggenbebantgbt tottijbt toat nieub}^aengun cpffcgen / enbegaenbe foechentoem^ be fatten buptenbematetie/ bienietencaitenbe Slnte^ cefienbanD'eenof b'anbtc fttoon/ tlellenbe beletfelen totbenj^ep^/ gljcIdcftbpflcetnpel/De Eigueofte©ec» bonbt ban ^taliën/ 't toelcft fp begeeccn gemaecht toec· De eec ben enbe bat fp toillen Decibecen be faecËen ban be OSiaubuntet^ / J^altelinen / enbe Die ban man: tua / fonDec Oegntecbentiebanbe felbe; enbe bjillcn ^pangjenobligecentotfictflipulccen boo? b}eembelin:> gen/ fonbec maggt Daec obec te Ijebbi^n. iCec contcatie / men fiet opcnbaecltjcit / Dat ban toegen Den ittoning ban êpanglennietact)tecgbeIateni^g5etoeefÏ om te Dom bltjcften fjjne opcecfitigliept en jinceciteptjen obet fUIcfi^ i^ men bantoegen ^i]|ne Majefieptban meeningeban niet meet te |p?eccften m De materie/ tertoplen be ©Ieni= potentiarifen bie in <@;aben-igege ^ijn / niet en fulien toeöec obec gefeomen jijn; alfoo ftctfeechet i^/bat fo baec eenigen toegg oft mibbel om bc jfcancopfen te biengr η tot#ep^/ baec fjafoogcDotenert^mfE af hebben / fai alIeenigcK toefen / f!enDe bat be Staten fkif toiUen aD> iufieren/ enbe fteti^feecftec bat be jFcancopfenbjeefcn bat bc Staten €ScnecaeIfouben gebben j^cciculiece ce^ latie ban alte (jet gene bettec ggepaffeect i^ in be flntec:: PDjitte ban Ijnnne ISinifiet^/ bp be toelcke De j^cancop^ fenaengeftdubenSebben/ bat fp't niet cnfoubenfcbjij- ben / Ijet toelcft onttoöffeltjcR moet jijn / om Dat fp ooi- beelen/bat bp foobejce fp f)et beben/ get fribe be ^tatrn foube betoegen om be jfcancopfen te p;effeeen / op Dat fp gnn nacc be ceben foube boegen / oft foofp öft tocpgDec-- ben/ Dat De Staten fouben finn i®cactaet met fijn iföar ie fïept ban ^ipanigien (lupten fonbec ©?anciicijc6/toaec om/ enbe om anbece bele cebenen/ fjeeft Den ©eet <©?abc ban IBenecanba goet aebonben/ bat men bit (&f)efcg# te/ 't toelcft begcgpt afie 't gene batter gepaffeert i^ in De gntecpnfïtie ban De Staten (öoe be felbe toe-gelaten i^ getoeeni alle 't gene batban jpnnct tot punct ban toegen ;6pangieninbenneemban fijn Jl@a|eflept ban ;bpan= gien aen be ^cancopfen gecebeect ggetoeefi / tot ben ;i)taetinbentoelcften gebenf Daegg^ De faeciie fiaec ig binbenbe/enbebe ntmtotegeben/ impettinentien/ enbe bectoeicinggen bie alle bagen inbenteeen/enbe boojt^ b;engen) ben ^eece jBarcIt-<&^e ban Caftel Rodrigo foube toiilen fenben een pecfoon ban becftanbt/ enbe be· quaemgept/ nate ίί oHatibt/ gem gebenbe be ginfituctie bie fiin «SjJcelï. foube goet binben om (fonbec tgDt te bet· liefen) aen De Staten/ aen De ^jince ban «©cangien/ en een Die 't nocg begooten fai te Doen bigcften Doo} Defe De« riacatie/De oncecgtbeecDiggepbt üm be j^ancopfen/ en get goet gect en opcecgtiagept/toaec mebe men ban toe· gen fijne JlQajeflept ban ;&p«igien ggep;ocebeett geeft. Slllfoo 't fcggnt onmoggclgcfi te 300/ Dat fp fouben laten te bennen Dat men geliomen i0 / en bat men toe-gefaten geeft al get gene Dat immediate f|ntecefi banDe jFcan> copfen / fonben^etgecefecbeect te gebben/en bat berne· tenöen en baraffen ban anbece gun fa&en niet en 5gn/ iKitggun(ncee^n/ bon eIIeen(Dtii Γιφ oeectoeoete toillcn bienen om brnboóitgangg bàn l^ep^ te bete (Cnbe get enig niet toacrfcöijnclöfh ùattec prmanDttó onOec be jHeecen Staten / boe ggcpaffmuiitct gp fpC ©?ancficijcft/ bie falbebinbenbatbe ©cceenigljöejj^ bcclanbcn grobligeect jijn te pccfebccécen met Die iScoo. ne in fulcfie oncrcgtbcerOige p?etenfien/ maec bat fn iìjr mogen contenteren ggemeefl te gebben Den miölirt tt«i gnficument ban boojDeelen / Die De f cancopfcn op (iju JUSaj eflept ban ^pangien gebben betiomen/mct alitm, Iflclt in |3eberIanbt/enDe De gegeeïe 3©erelDt Dooj/tnatt oocb ban De conbitien / be toelette fgne JiOajefiept {^β aen ©^ancltcijcft geaccojbeert booj be gntecpojitie/ min in contemplatie ban be felbe leecen i^taten; enDem bat fp fiflg met een onbebecftt aenfiggt / enbe onbccifpj, lijcft faengefïenbe generale cefignatie/ biebenfóoningj ban ^pangitn ggebaen geeft in gun arbitrane / acn tx felbe moet afnemen allerlep epcufcn) mogen fepatectii/ fonbec bat pemanbt gaec met reben fai bonnen ίκ· lafien ban niet onbergouDen te gebben be Ligue Gua- rantie, enbe alle beanbccJ^etbonDen enbe Confoetiera' tien bie fp fouben toillcn fingeren/ beel mecc al^ fpfcgub Diggtoaren. |
53aec naec gielben be ©eecen pcnipotcntiatifcn tj«i be ê>taten boo?/ aen Den Heere <!5?abe ban ©enccanba/ bp toegge ban arliiitcage / be naecbolgenbc miDDeletiDim accommobementtuffcgen ^pangien en ©janchcijtii/ b^agenbe aen be felbe (@?abe/ of fp gem aenfionben {tn feggcnbe/ Dat gp inDien gebatte met be jpranfeBe f leni, potentiarifen Daec obec fouDe tcactrren.
^at Den <0oubecneuc ban Cafat / fai ggcnominmt enbe se^elt toecDen bp Den (^ectogg ban JBantua / U[it pemant ban jgne (@nbecfaten / cnDe Dat Den fetben £cD fat Doen aen Den boo^fs. J^cctogg / in pjefentie ban Ικ CommifTarifen ban bepbe De Siciningen enDe banbe & publgcQue ban 3^enctien / enbe Dat get (0uacnifocn [|tt felbe oocft fat boen.
©at get boojfs. «Cuacnifoen fatsijn be eene gelftte ^toitfec^/ enD? De anDec grift ban enbecfaten ban Dm ëertogg ban Mantua.
©at be betalinge acn 't felbe (Ì3uamtfaen fat ggeitaot toecDen aen eencn Commiffari^ bic ggcbenominecttfal toecben bp ben boo^fs. (lectogg oft bp be ü^epublijcpii banSenetien/ be toelcbe in Den naembanbenbw Üectogg fai betalen get boo;f;. ^uacnifoen.
©at men Dàec obec een iCcactatt fai maften mftDiti boo2f5. l^ectogg / get toricft alttjbt fai Dupcen tot tiat gpfalggeftomensifntotDen ^uDecbomban bnf-in- ttoftitigg ^aren / of ^jaren / Dat bc^ niet ti>
ggenfiaenoe boo; altgbt fat onbcrgouDcn toecDen b( lofte/ Die men fai moeten Doen / Dat nimmermeer fif ceniggen toegg/ 't fp bp goutoel0cfi of auDcrfint^ / # fai fat ballen in De maggt ban b'ccn of D'anDec llcoon/ nocg ban eeniggen anOecen©o?fi/ Dan blpben atnto ban get dupé ban .ïlantua.
©atDenftoningban^pangicnfig fai becbinDcnf® Dat ®cactaet Dat jp nopt en fat attacqueren ecniaW ptaetfrn ban get IKontfercat / enbe bat men ban nuaf faIbfcfoecftenbanbcpDeDesöben / aenalte De©oj(i(n ban gtalien om tuffcgcn gun te macclten be ïifluesöt· p?oponeert bp ©jancfergtft / foo tot get onbecgou&töan get^caetaettuflcgenbettoeeiüroonen/ a^ omtei^c letten Dat Cafalniet en balie upt De ganben ban firt; ©up^ ban Agantua / fortbec Daccom te bttacBtetmBrt tegcntooojDigg (iEractaet.
©at men amgaenöe get (STcartaetban Qyeyrarcofal bolgen't «c^cSel ben aengaenbe betoojpen bp ©janff· rgcft / baec bp boegenbe bat nocgtan^ ö|p fat fijn fo acn Den iïectoQg ban ^abqpen al^ aen ben èectoflii ban D^antua/ tt mmonecen be ^gabe 6ie φ fiilenbetffam ontfangen te gebben bp tboojf^. flEractae^enbeOflCal' Icenlöeft bp toienbtfcgap/ oftoegeban ÉuPltie fbnOretf mogen geb^ipcften toegen ban faict/nocg be ϊΡίβκπ» te nemen ban b'ecnenoigb'anbfcejnbe., ©at De <&;autiumec^ en be 39alteìiinen ' pien Upiic
in be (laet baec fp tcgentooojbigsön/upt-abenomtntat
menguntoe-laetfïggtebecftlacenöinnen bicc jaaf"^ ben naec 't flupten ban get iCcactaet / noonenOe De m* niet ban ($oubecnementbie f^ tofllen balgen/opbottt^ inbecfien toccbebpalle bepbe De Honingen. ^ |
-ocr page 286-
Nederlandiche Vrede-handeiingli.
«^öcOrabunters enbe Valtelinen |UIIen toe-latEtI s,S;nI,entbanDcpa|Taaicnaén©?ancHcflc&/cnbebatfe Λ n/ti onDcrIjouöm D'ouDe «iliantien Die fp Debbcn met "'"L'" - ïtH^nno / ptihi fjocB met Die tìan ^pansien/fon» ipt fai mosen ùaet teaen ficUett / ggeltjclten/ cnDebat tnenalbu^ ^'^pj-'j(f^citnietEnfaIfPieccItenüant»E fflcactaten ban
®at Spanflien fai aeoWigecci jjjn te bolatn/aï 'tam hfltfaleheoiDonnttctbjettien bp öe iiotc / of ftet alOeC' flf «nafte öai >« Uiecfleltjcfie materie geb^uptfit toect. ^ ' Smmfïafalconfoiraeceninaile^ met De mtiM' Irtt enDt twee-en-twintigh ban get
^ractaetban ©ecbin^/ of toel Dat D'cene cnDe D'anbece Knefiiö fai mogen cefccbecen in genecale tecmpwn S'tflcneDaecaen&nietmfuJtoi getenunceett ftebben toDe üoojsaenöe (Ccactaten/ of Μ ©jancfectjeft ficp rffccbeect/ 3dnc£c{)topjSabarca/ Daf^pangienfjeO nacfifalrefccbccenmoBcnöet 3Ön / ep öet i^ectoflljDom hanèoucöonbien enbe anöeteïïanDcn/bccmelDt in De aacnbe(Ccactaten/ inbetok&e sccefccbeeEtöetft
»
©at ^panaicn Don Duerte de Barganga tuebecom MficlleninDanben banDen tofet/ enDebanDefeïbe / fllbooi fai niog&en nemen belofte bat fip niet en fàla(n= tecnjancn SSjoeDec/ noctjbego^tuapfen tacectelBcft noch inOitecteïticft.
bet Arbitrium ban De fati^factie ban bettitectog ban^triafalgMQtenbiecbcQ in Den goeDen biille ban Dmttonma niog&enbecl mmbtmbooi Dcnliom.
^en©?abe ban penecanba be boojfs. Ulrtijcfirieit geftmltclibenbe/ ontboobt bun met ben ]@eecBrua be fclDeoefienteliebben/ enbe Dat !)p (iel) foube baecobec accommobecen / enbe ben BjeDe (lupten / op eitii punct SdgchljetbpDemgcacbitceett bia^.
§icc nacc i^gebolabt bat be Igeecen ^lenipotentiaci· fmbanBianchcgcftomteantbJoojbenop De mibbdcn ban mcooit aep^poneectbp be Üeecen ^mbaffabeuc^ ban be Bcceenigbe j^ebeclanben ban bjeggen be ileecen i^Ienipotentfatifenban ^pangien / ben 9 ^ecembec 1Ì4Ì. ötbbcn fcöjifteïücö obccgegeben. ^ecfl bat €afal ;tjnbe aeiegen in &et Jl^ontfeccat/en be ©nbecfaten ban bat ^Lanbt/ jtjnbe ban ben Igettogg ban Jl^antua bat I)et aeboegljeigch i^ bat eenen Balfael ban jBontfeccat jp ©ouüecneuc ban be booifj. plaetfe/ aiiDccg foube nootfaUeltjcïtsdn bat be @nbetfaten ban tien@cctogljban jQantuaDie in Biancbeyctt jijnooclt scabmitteett fouDen moeten toojben totfiec boo?f5,<15ou= bcmement gcigch bie ban jBanttia^
^at baec geenen Commiffaci^ ban toegDsn ben ^^ ninab önn ^pangien en maeij aeabmitteert toecben/ fo om Dac be plaetfe onbec 3|jn macËit niet en tlaet/ al^ om &tgcbup;faeniljepbtbetoelcl^eec|)t£i;-benc[{en en b;eefe fouDebtcoojfahen.
i^n({3uatnifacnenfel niet mogen gecompofeectjfjn/ tian alleen ban ^initfec^ / om bat in Oen «iSebt fai moe· ttn üegtepen toecben eene ©bliaatie bie met eenen φη- tiecfaet niet biel obec ten en foube gomen.
Ji@cnfalmetben iectoab ban j|©antua tcactecen/ mbe fai met ben felben geabfulleect tocben goe lang bat wfe ©bligatie faï moeten bupcen.
IBtn ftan be toebec-sijb^ c]cecutic tuffcöetrDetöjee moonen niet abmtttceen om be: cebenen bie monbe^ (ing^ boo; gegoubm sijngctoee^aen be i@eet;eni9i^be· laer^.
^ct epitbe ban get ^ctgcfiel bepenbeect tan be attc^ w beïfecchecDeben en facltitepten/Dictwn tegen impani aten fmitn gegeben bjetöm totijet flupten ; ban 'tMtau taet.
.^'^©ImipotemiatlfcnbanaiiaBcfiiaijiitbicflacnijaft batop ben fclben tijt Cöaclemom/fpöfebilfe en Marien·' micgtoeOecomfuHen gegeben toerbenaitï'cSBIftram en oen fttoet ban Hupeft / beliouben^ bet raen bate infat moacd ^cocuceten ben;De SJnteceflen ban ben' Stijttinfl:^ Spangien / befelbeberfefeecfleben aelöcRfP Pieten-- wttn In befaftenbanCafal boojbe giateceficn^ttbcn |
285
ftontii8ljban©?ancfir(jc&/ alfoomett qHafu'fftccnia&c rcben ban onbecfc&cpt fonbe Konnen aHegcten.
Wl'tgcHf bat men foube liomtenboeabm bpIietTirs tijcliei boo? geljoubrn/ raftmbc Ijct fficactact ban Quey - rafco foube eene oé^faccgeluefen ban ttuet ötacijt bie in toehomenbe tiiben foube Itonnen #ojlog6e bectofclten? 't ixjekb men foecRt te booromen en te beletten foo fea* al^'t mogeli)citfaI;(jn.
^atbet '^tttjcRel teelcft noopenbt be Grauduncers cn De Baltelinen boo? gegoaben getueefï gciaccepteett 3P / enbe 't bp aibim batter pet boo? balt Datmec noelj foube toillcn bp-bocgen ofte afnemen / bat men ftet faf mogen booj-{)ouben in 't boo;f3.%npr6cI ban baec i^ berfc{)iItuf|cgeneeniCcactaet'tb}eIcRgemartht i^ ge- toeefï tuffcöen be ttoccConing&en eer Den ©oilogftc bc» βοηβ/ enbe een anDer^ractaet 'tkoelcb gtjemaccKtt^ getoeefi {φ een ban be Coningen tettoplen ben Oojlogge g!)eOup;tbeeft/ niet ftonnenbe be reben toe laten bat ftetccrfiehJccDeinttopffel gJjeflelt noc& Dat-öet laetfie fubliflece.
^oopenbe ®;aBc{ttijc6 beet en Incrbt geen anber φ pcbientgebonben ban't gene bat boo? geftouben i^gfica lueefi/ enbeifi bat bet niet booj^gocbt ggegonben i^ gbe^ tBf eli/ enbe bat bet niet boo? goebt gebonben ett bjcct/ foo falmen mogen tracttcen met ben ISmbaffabeuc bati ^abopenfielfiP/ betfpboo;mibMbanDen j^cc Nua^ tius, ofbeo;eenig anber bat goebt fai gebonben bief ben/ ten fp bat men De faecRe tuil abjufieren bp ^Hcbptct^ bie
ban biebet-jpbcn fUIIen geRofen toecbcn in geUjebeh gc^ tale- J©en fai noopcnbe Navarro bectoccpcaeen 3tttpc« {tel ban bieber-spben fbnbec batbaer bo^ oefe|?anDelm· gcfalberacöttoerben.
SK^'t&paloien't gene men featbp bit ?ïrtptfeeï/noo· penbe Don Duarte foube 3ρή ban i»n ^Iben tran nu afte (lellen inbanben ban ben l^epfei; / énbcbatgp in spné bjpfiept loubegefet toerben / ai eee ben 3®?cDe grmaccUt 3P/baer en fuUen geene nieutoe öo?faben ban ttocebiaat gefocbt toerben/maec inbien bat men aUecnberffaet bac bPfalgbeflelbtmerbeninbenbeHban ben l^tpfrr naec batbe^ep^ falgbeflootenjijntufìtben be ttorc€roa:> nen / bat en macb niet aenbaerbt toecben/ noeb en mag oocb niet gelaten tuecbenbe belofien bie baer eber gbe· baenspn.
^aec toecbt betforgt noopenbe ben i^criogb bart Atria eene faeche bie bafï 3P / enbe bie ooch ban gbe^ toicbte / anigefien batter getracteeét toert ban biberfcbc gcoote ïjectlicftbcben baec ban eenigöe gcinrojpocecr t en abeboegbt sijn aen ben ^taetban ben €onmgb ban ^pangien.
Ï>/f Gejchr^eisovergelevert van wegeii de Heeren T/emptentiarifin van. Vrmckrijck.
AStfoo be uptfieKen enbe biffïculfeptcn bie boo? gei ballen fijn in'ionberfoetfe bau be berfcfiillrn/ Becbten cn pjetenfïen ban be boo?f5.||crrfen ftoi nittgïjen foube grootclgofRonnen berratert brbfimftct befiupt ban bit ®ractact/cn nptflelien get goet bat gijei
atci^&eect «löe maBjnfierrt tot en in'^conlto^e'ban be ®?eebe batelpcH ban beboo?^. i^eertn Koningen fai be* ÖoMöen beaanlien/SiteDnt/i^aetfcM/ fegSden en beer» Hcfiöeetttmcriiuftaimettlientiert enbepïiiöertrim bie fgl tegentoooibigspn bcfitteribe/toaer be boojfsXanben en ©Taetfen mogen 0elegen#i/ 't ^ in be jSébetlanben in 6et <8%àefl^9ban'iSeutgoftl5ìen/ öofffllon/ Caïa- lónien/ «i^lanötijemCitócnbeirr be tìuften aart Cofeawe/ flcPHBiwnòecpattititìietlijtltfaiupt'- röc- fepttoerbenl
^ gèiM%Bao^Ïotiin'eeffciefbe/öe iSÉfbcn/ftoet. fen enbe Cafféfcoctìtrati 3ietniir/ilc.iÖ^tiicjcl»n'ar/Caf= fel/€o|n:ötW®ïtbefitfaen/i&i^
ioligtip/Siòuic/tònff/^tìptìittc/ctt ahttcirficftcM/ ptecrs !n/ lHiafieefénmbciO?feBbirtesöentooöibislj Wjftrn
toecbfii |
-ocr page 287-
293· Tweede Deel, van de
hjccöcn itt bctlanbt/in 't ©^arffcijap ban 23ourgoni Ötcn / ösföljelötHsS bet beclf «©iacffcljap ban ^rtljop^ / Dafcin bfcrrpni 3l'rlfu ctibe V0clufc/ be&aibcn^ öe ^tf Urn ban ^t.<©mafr/ ÏCritn cnöc Ia Baflée, met ljun DifìrictefuIicnontocDcr rorpcficftcnDc boo? altijt^ blij= ben aen Den Stoning ban 39;anc]^cych entie acn fijn^T^a- fiomdinacn/ï^oningfntoan ©janchtfjchtioDj t)« tfgcn= bjoojDioÖ Crattact ban mtt fjun Difirictcn/SBail· ïiagen/JIctcUcIiöcbtn/ iijeboodprn tnDr J^jocbttn Dacc ban OtpenbcCEnöe/ fonOec bat dine boojfj. jlBaJeflcpt fai mogm in toeltotnenDe ttjorn becfÏoo^t biccben Doo; ben J^ecrrïicnmgljban^pangten/ fijne j^ahomdingDcn norljboojEfniacJpjincenbanfiin oft Doo? buie ï)ct fguDe Iionncn Jijn / oft op toat pjctfit oft oojfaeche/ Dir fouöc niogljen boo? - balkniti öe^Honjictept Slgoog= l)Ept / enbe gljebiupchbanalle bEbooif5. a:anöcfi/-$te· Den/ ^laetfrn/ «alle elcn/ ^eeci|)cfiöfiren / Caflc irpen/ Sdaiiliagicn / lP;ebooftpcn cnDei^jocbtcn bactaen^n· nc); rnDe anbcce f^Iactfen baec ban brpcnbercnbe/ fiet fp om bat 5P f)iec boojtöD^gctontcibucrct Ijebbenin De Ia» firn ban IjetHanbi niet beboojfs· Caffelrpen / ofte om batfe gctneefl Ijc&bcn onbcc be^iucifbitcie en bebel ban tie <6oiibctneuc^ enDe H^agtficaten bcc fclbec/toaec on· bec lurtbt bccfiacn bat fuUenbrgcrprnsonbef^an^- ©aflalen/ ©nberfaten/ i^Iaetfen / 50ojpen/ l^jocljicn/ 250frcl)cn/iaicwfcfn/ pat-Eanbt enbf alle anbrce öin^ gen bie bacc ban fulleti Depenbcccn / enbe tot bicn epnDe tcnobrett/ cebecct en ttanfpojtecct ben boojfs. ïtoningb ban iipangicn / foobooj bem booj fijne <SrfaöEna» tnen en ^aftotnelingbfM/ gelöthjtjne boojfs.ïllmbalfa» beurden ^enipotenttac^n m fijnen naem boojjt tegm^
boofait^b"^ aen enbe tot pjOftjt ban bc boo;f3. lÏomWb ban ©jànchcijch fijne «tBifgenamen/ JiialicincHngbfn/ tnbe bie'ec recijt futJen toe ftrbbrn/alle bc ercljten/actien f nbe pKtenfien bie ben boojfs i^eére ttoning ban ^pan· Bicnof(ljneboo?f3 Erfgenamen enbe j&afiomelingcn ttbbenenbepjeceubrcrn/ offouben honnen bcbben of pjetcnbfcen/ Dooj toatooifeeclie cffwbenDftjptoibe bao;f3.3Lanben/ ^tebcn/ fpiactfen/ iltafirrlcn enbe Ipojten enbe ©erclichbeben / Caffelrpcn SSailIiaDicn enbe ^?fbofIpen / enbe tot bc Pjortjie boet aen auncic rnbe anocce ^laetfcn bacc ban bcpenbccenbe / gfìr{ijc& fiiec booccn gefrpt / bc toficfte infgelfjrfii oocft aHc bC JUSan^ ©affallcn/^nbcrfaten/ ©lactfen/ ©ojpcn/ J)?ocbien / ^offf Jjcn / öibieccn / glat-l.anbt enbe alle anbctcblngbcnbic'ccban Depenbcccn ben boojf;. ü^cec ïioning ban ^panglcn/foo boo? öf ni al^ boo? 3önc.ïSa. fiomcimgbni confrnrcect ban nu afboo? altijbrp VbcOec bccccnigt enbe atinco?pocccct te tpccbcn acn be ftioone ban ©?ancHrijch / niet tcgbEnfiaenbe alle JPcttcn / €0» ff upmcn/ ^tatiipten oft Contracten gcmaccht tee con* tracie/aen betoclclictrnepnùeban Debooifi-ceauttcia' tic enbe Ccflïf toert e):p?e|Tfluch göfbcccgeect bp Oct tc^ gentoao?bigb (iJTcactaEt.
^nfgelijCFfullenblijbcnacn be boo?f5. ÏHoiiingb ban B?anchci)cb enbe acn jtjne .fgaRomclingen/ tioningben ban 3^?ancl(cbc& ontoeOcc coepclijclt / enbe boo? attijbt boo?bettcgentooo?b(gb€cectaet ban@?ebe gebeelbct !lanbt en ^?aefrcbap ban üiofTellon/ toaec onbec toetbt becflacn begrepen tc 3^η al bc Eanbcn/ ^teben/ plaet^ fenenteeclicbbcben/ betoclcheleggbm obecbefcstjbc ban bc S3ccgen ban ipirencen nacc@?and!icbcTi met alle fijne j!Êan^-®aflraUfn/<©nöecfaten/iPlactfen/35o?pcn/' #?ocb<en/2Bofrcbcn/$ïlb(rten/ fpiat ïanb cn alle anbc· ceDingbcnbaecban3bnbfpenbccenbe/ ootlt bc ]^aben rnbcpactfen ban i9ofa^ enbe CabacQue^ cnbc {junne Depcnbcntien met al be anbecc jbtebcn / fiiabcn / ^laet· fen_/ Ï^o;prn en $?ocbien gelegen lang^ be fónfien ban
af naec iSoffellon/cn ^lanc&cijctt mtt bunne ^ificictcn enbe ^epenbentien/enbe eitoaec 't foo bat cenige banbc |
6ant ban be S^ccgben ban ldit;encen enbe ban be anbcre ^teben/Habcnen/piaetfen/^omen enbe iP?ocbien ge« legbcn langb^ be Stuften ban be Zee / acn befc Stjbe ban ÜJofa^cnCabecque^enbunbepenbentien baboen bfec boojaiacl^ geabepectt seb»e|l aen eeniad anbcc Eaebt/ ; <®?acffcBap of tcftlicft&fpt / cn ïjnbtic tot noctj toeàftì . fjetbco?f5.3lanDt cnbc ejacffcbop ban βοΑίΗοιιιΐω t je bcöoo|t / fullen nocbtan^ gcboutcη en bcfttch bjtt. öcnöp ben boo?f3. fóoning ban ©>ancftnjcft ccütoclijcfe/ gcltjch alle bc anbcce bepenbcntfcn ban get boo?f3.tanc enbe <©?arffc!)apban iìuffellon bobcn gbcmclDt Intjjen Dattcc ccnige toaren gelegben acn be anbcce söbebaniie SSccgcn ban ^iccnecn naec ^pangicn toe / fonbcc bat , njnej!E!ajefifptbcnboo?f3. ïloningbban^pangifnfij. I ne «erfgenamen nocb bp eenigben ®o?fi ban fijn ijuii^ I nocb boo? toic bet foubemogben3ijn nocb onbcc ecnigS ! pjetejit ofoccafic bic foube fionncn Boo?ba!lfn / fai mo. ' aengljtllooittocrben/ inbci^?opjietept enbe gioite I rainitcpt enbe geb|upcft ban alic bet bobcn obcfcgicbm^ ' cnbc tot bicncpnbc beeft ben boojfj. lacere fóoninguan ^pangitnfooboo? bini jijne €ïföbcnamen cii^si ftoHidingcn/sccenunclctct/ gelaten / gcccbeert tnuö^ tcanfpojtccct / gclöcR fijne boo?f5. ^mbafiabcuc^tntit l^irnipoicntiacifcninfijnennacmbp bit iCrectact btui ®?e6c ontoebcc-rocpigb bfW»tn gctenoncecCt/göclatin/ gccebcect enbe gbetranfpo?teert boo? ccutoclijcit/ enDe altijbt^ acn enbe tot p?ofijttoan be üoo?f3. fepninjjljban ©mnchcflch cnbc ban fijne aEcfgbcHamcn/Baltomclliu
niten e«hi> rel-hf hrt^r <·ηο λΗ» ».- «.^— . -
VVV· r w| luMUt;·· iiMtilHl· yi-W
p?etcnbeEenupttoatoo?faeclicofrcbcn/ bft 3PopgI)t= bec Ï bct aanbt enbc «0?aeffcbap ban Soffellon / ïiofa^ Cabacquc^ cnbc anbcce llanbcn / ^tcben/ #lattfen/ i^abcncn cnbe fêcctlicRbcbfη bobcn gcmelbt / oc totlclit mEtallcnbet®olcfi/©affaUcn/«©nbccfatcn/i^lactfcn/ 3&o?pen/ f>?ocbicn/ SSoffcbcn cnbc öibieren / platte Xanben cnbe alle anbcce bingcn bie ban (imi 3bn bcptn· bcrcnbt ben boo?f3. l&cec JHoningb ban ^pangicn / foo boo? bcm al^ boa? fijne bD0?f3. ^^aBomdingbcn tonfenc bannuefboo?altdb^ geunicect cnbc gcinco:poceerttt toccbcnacnbeltroone ban 3^?ancBctjctt / niet tcgljni: ftacnbcallc nacttcn / Cofìupmen / ^tatnptcn futi Contracten gbcmaccfittfc contracien / aen be toticfii tDECt cn}?ffTel!]cli gebcrogecct boo?'t tcgcntooo;bigtcec« taf t tcn cffcctc ban be boo?f3.tf nnnciatie cnbc ceffie.
iitcm/bpl)etttflentoco?öiöb fficattoctban^iebttìi plaetfcn ban @o?to longone rnbc ban piombino. Snf' flcUjci oocft be êtebcn/^laetfcn/ ©ojpcn tnbe Hantira baecbanbrpcnbcccnbcstjnbcBclEgbcn in bct «Splanlt ban <eiba/ cnbe op be Stuften ban Cofcanen / fullcn oti» tocbc?coepeli)cl) en in bcc ccntoigbcpbt blijben acn ben boo;f3. ü^eerl^oningbban 3^?anthrijclt enbc acn jjjiu ^aliortiellngcn / Jüoningbcn ban ©iancRcijcft / om be boo?f5. ©laetfcn/ ^tcben / ®o?pcn cnbe 3tanbcH bit"» ban brpcnbcctntcgbenictcncnbpfiffittcn met Ijftftlte recbt cnbc in befclffle maniere gtlöclifc bift boojtijti^ beeft bcfctcn ben tooo?f5. t ecc Honingb ban ^panijtai/ bentoelchenbcnfelben tot bicn epnbe/ foo boo? gcm a!^tooo?fi)nc «Ecfgbcnamencnbe jaaEftoinciinaljtnK' nonccert/rebcctt/ laet enbc tcanfpojtcect / cftcliicR Jijf boo?f3. ?t!mba1TabeursJ tnbe ^lenipottmiarifcn in fijnm Jtame bp bit tegentooo?blgfi €ractart bc η ©?eOe 't be bcbbcngeccnonccctt/gclatcn/gtccbctct/en α1)£Κβηί« po?teett boo? in bcc crutoiabeptenbc altüb^ aen cn&( tix p?ofijtbanbe bDo?r3. ï|ctc Itoningb ban ©lanchnjt» fijne Erfgenamen / j^aBomelingcn cnbe bie fijne actie fullcn bcbbcn/ alle be öccbtcn/ iictifii cnbe i^jctctiHtiy biebcnboo?fS.©crriaoningbban ^pangien sü" gbenamcnenbc^aïiomclingbEn/ enbe bie sönc W fullen biWen enbe p?ctcnbercn / of fontjen honnen Den of p?etenbEcrn / upt toat oo?faccIie of rcbcn bat 0» foube moflbcn toe ff η op be boo?f5. plactfc ban f ostmpn· gone cnbe piambino/^tcbcn/piactfen/3?l£chEn/W P£n en lanben/ ban be fclbe bcpenbecenbe cnbc bict^ benbctmelt.
#p be lefte g>cö?lfien bit'cc gcgebm 5ijn getofflt o"" teegbcn bàn ©ianc6röc6 aen be ©eeren ^mbaffabcw? enbe®Ienipotentiarifcn ban be ©cccen ^staten/ enDf toclche be fclbe gep?efentcert bctibcn acn bc gecrcn ψ^ nipotentiacifen ban ben 'Jtoningb ban ièpangien bai w «©eccmbcr 164.6. toect gcfcpt 't gccnc bolgbt/ matie ban bcboo?f3.i|eccen Staten. ^^ |
-ocr page 288-
Nederlandfche - Vrede - Handelingh. α 8 i
©at l)cbao?f5.^£i)?ificn toeïben tcaBc" aHe rclien se= rcflïïfcect üDO? anttooojOin tot De miböclcn üan aDiuficj iticiitBooi-oÜfÖowöEnbp beJ^ecrfn ©lenipotcntiaclfcn ban êpanglen/ aengefien bat be fcltjc mibbclen ban ab= lufttmcnt 3ijn reniiilöcfi eh «mmcbiateltjcft gepjoccbccct «an öc boojfj. i^CECcn ©Icnipotcntiaciffη ban bc ijcecen fetaten Dic'sP op ben fclben tijb öcbbcn oöclebect acn be rtiiccn De anDec partpe/ cn al t'faracn bp be ilceccn ©ïe= iiiuotcntiarifcn ban ^panaicn Ijccl cn aï toe glje(ïaen tn ncconfcntcecicnbai)tDe0öenban®?ancitcijcit ban toe. L.in&t/ in alle be 'ìlcttjcheien baec in beacepen/ gclijcR DO lift carrifuliec ban 't ©uacnifocn ban Cafal cahcnoe tifIiicfin0ebanbc<0fFicifwncnê>oIbatenop Den di ebt £nb£€omtniffacifmban Dien afte nemen op be ©blii natie te öcben bp ben Ifectoflö kjan .fifêantua / caecfecnbe DiiimiwtiebanbentDOtöanboHe cefiitntie ban Cafa( amfiincnJÖctttflenfêeece / oocft op 'tiSEcactaet ban QueyrBfco, Die ban Mouzon enbe ban j®ilancn / op be ^aiibiinttrg ©altelinen/op Bet Jfoutoeiijch^ goet aan if gufante Doua Catharina, op be oepjetcnöcctbe cefec= tjptieüanjSabacra/ be bertoffinotjeban Don Duarte de Bcrganga.enDebolboeningbanDenllcfc ban 3BnaIurc Dit nf intitulecrt toecbt llectoaD ban ^tcia/ inbaubenbc (raDtn Dien De boojfj. i&cö?iften ban ©janchrgcft gcfogt ente ijfiifffcteecbcnteubjigöcbtii niet cafienbe be^ntCi KiTcn ban De boo?f5.iScoon/ en begtenbe cecDt tegmen be c(f(ntie/en De maniere ban be tegentoooibige Ccactaten inDc toclcfie BjancRcijcft 'c febcct Den 17 ifeeptembcc ItH-kben te ftennen gaf / (ig tjeel bechlaect te öeiiben in nllEpjctcnfieti aen be teecen ©lenipotentiacifen ban be icctcn iitaten/ be toelcHe 't fcibe alfo göf celateect enOe btcffhcct (jebbctt op ben feibcn bagl) aen Die ban gitniniiunepgentup^·
©Et3oo?f3.ntciitoigi)ebenbefIaeninDat bp be becïa» riUicöleS^nchrtjchboetopDepunctenban tnegen be tioojfj-l^eecen Staten gearbitcecct/ ijS mengijelenDe in 5« fcütnfie SIttijcfiel be cefïitutie ban Cöaclenioni/ PÖJrtjifle cn ilSacienburgfi aen 't 2l5if bom ban ïupcft/ tuatc ban nopt mcntie gemaccftt cn / nacb bp {)« Ar- bitrium, uocö in eenifle ban be «oojgacube 3|)|opofiricn / ticbörnDc be «toon ban i>pangien be felöe paetfen ïic= frtcn ban ^Immemotfakn tflbt af/ in bat onDec 't gtjes tal üan be plaetfen bie ©?ancficüch befit ban be Koning ban ^pangim inbc j^ebcclanben mengelicnbe bie ban êedict) enbei:ongup / Dietoe-ftomen aen ben llcctogö »«nSlotti)?ingen cn in |)ct©?aeffeöapban20oucgo«· l)lcn/|)oIiflnp en Sponbe i&anüici; / DebjcIcUe ©laetfen bt föcoan ban ©ionRcjjch niet en be|it/cn ^ou); 'ttajcleft btfcten toetot bp eenen ©uptfcöen Coconcl / be bjelcftc noptfnöccfttoiilcnbeBenncnbat Bp biepIaet^i^Bou^ timüEbpbe fócoon ban ffijanclicijcft/ enbe be toclcfie alüjt)^ in fijnen befonbeten naem getcacteett Bi^cfc met öitbanket (0oubecnementban ^ourgonbien obec be tcflaticban JBapencn en be^^entcalitept met 'tboojfs. ©jatfftijap fonbec ctnigBc^ntecbentiebenbc ïicoon ban©?anchröcft.
2n Dat Die ban 33?ancïtcöcït jijn begtgpcnbe gBcBeeï !)ct ïï anbt en (©jaeffcöap ban 2tctöop^ / om te bipben aciibeftcoonbanBjanckciicfi/ be&albcn^ be ^teben ban ;&t.©mac/ micncnbeSSaffée/ inplaetfebante fffl(icnbat[)ct ©?acffcljapban1ïctl)op^fal Blijben aen öcntloninaban g>pangirn / upt-gBenomenbe^teben baii^tccccljc/ l&rfbnv ©anpame/ enbe anbcce plaetfen ban 't boosf5. ©jarffdbap bic BjancftcÖcR albaec befït / bolgcn^ afte be ©jspofiticn bie boec op gebaen pn aöes torcü / enbe bat onbec öc pïaetfen Die ©janchcijcit occu= mctin 't boojfs. atonbtban ?ict&opé toecben bcmcpen öicbanïiilen enbe r<SfcIufe.
^nDatnaccbatbcfonbeclijcftgBinoemt en aefpeciR» Kttt sijn getoeeli be piaetfen/befeten ban ©^ancficfjcft/ foo m jììeDcclanbt / al^ in't <15?acff£Bap ban 25ourgon= picn / bfgtppenbe bele bie ©jancBrtjcfe niet en befit/ ge^ ujcft bcchïoccbt i^/üjecbcn bp geboegbt befe tooojbcn en anOrce^tcDen/ plaetfen/ ïwileclen/f o?ten biebefetcn 300/ fr. gn plactfe of ban Bern te Douben aen bc fpecifi» catiE / of ban alleate begcppenonbcc gttiecaletecmp= nc^aclijch men tot nocij toe {jeeft gebaen in g?opo(itfen
uepitjcquen bieec gemaecht cn aegcöcn 3ijn actoccfi wnbcecncenbcanbetesijbe, |
In Dat in plaetfebanöun te contcnt«cn met Bcé ©jaeffcijap ban iïolfellon/ gcltjrt men geabjnPcett Bab/ nupjetenbcccnDaec-en-bobcnbc©abcnen en plaetfen ban öofa^ enbe Cabacque^/öic niet en caecfien aen bet boojfs. (©jaeffcfjap/ alle oe anbece ^tebcn/iïeeDen/lga= benen/©o?pcn/Pjocl)icn/®lec&cn/©lactfen/tccrïicft* Beben / met alle Qunnebcpcnbentien / bie op befe hanc ban De SÖecgm Pirenees leggen na bc sflbe ban ©lancft» röcft / ofiuel bic gclrgenjijn op be ïiuflen ban beEee ban be ^tcbcn ban lïofap" enbe (JTabacqueg af tcecfienbe na be jijbc üan KoffeHon / al i^ 't foo bat fummfgc ban boücn aefcöscben plaetfen/ ^tcben enbe JgcerliehBcben nictenbcpenbccenüanöct (©lacffcljap ban fioffcllon/ be^ alleai niet tegBenfiacnbc p^ctenbeect ©;anclicncrt tebeljouOen alle bfe plaetfen Die gelegöen jijn op ben anOeren hant ban be Söccgen Pirenees, nae besgbe ban ^pangicn.
^n bat tee contrade ban bc declaratie meer - mad bp^janelinjcfigfjebaen/ Oatmenfoiibe tDcbecom ge· ben ban bc eéne cn be anbetc jijbe al battcc aroccupeect (^getDecfiingtalicn/ (brfjalben^iDinacol/) 'ttoclcfte moefie bipben acn be booi»3. iicoone ban ©janchrijcrt / nuluccbtgDcpJctenbeect te beljouben pojto - longone enbe intombino / mibfaabcc^ be gitcbrn/ ®o?pen/ cljienenbel.anbenbepenbetm ban be booifs. plaetfen gelegen in Bet <Eplanbf bàn enbt op bc fónjie ban iSofcancn.
3lnbm:©?ancïiri)cltbe boben-gemrtDe bingBen p?e. tcnbfctt bp fojme ban toebec berceninge acn sijn Jicoon al^ offe baet ban gcfcBcpben Ijabben gBcbocefl / enbe al ofbitmaecenfoubegcfcBiebcnbpbjegebaneen Beclìcl· · linglj in Bii« oubt recïjt enbe poffcffie / in plactfc bat alle bc Uiiojfs. bingöcn jijn nieutoe Congucfïcn/ gljetoonncn mciaclucliban3©apcnen/ toaecop omnictlanggectc raifbjupthenbefo^gBcenbebrnatbepbt oan be boo2f5. ïleeccn tuflcBen· fpjchei·^ of fBibbelact^tocctbecRlacct ban toegen ban ben lÏoning ban ^pangicn battcc cben« toel goebe ^^ifpofitie ijS om te tcactccen / enbe te (Inpicn eenen goeben cn tiaflenbjebe met be l^lcoon ban ë;anlt« ctjcfi / niib^aen befelbe te laten gijegcel öet <è;aeffcgap banöoffellonal'taeenebatbefclüeföcoone befit in be
.ï^ebeclanbcn enbe in 't <0?aeffcöa£ban ^oucgonbfen/ maltenbe een S3efìanb ban bertig ^acen in Catalonfen toebecomgcbenbebanbeneenehenbc anbecen Rant al batter in àtalien geoccupeect i^ gOetocc|i/'t fébert bc ie» fle θοίίοαε bcBouben^ enbe gecefecbeert boo; bc föroon ban©jancitci)clt l^inaiol/ enbe ootl» cefecbercnbe bc cecBtcn ban be |p;inccffc Margarita ban ^abopen / en rcnuncicrenbe'trect)tbanepgt)cnbom/ bat ^pangicn Bctft tot ?lll5aticn boo? be föroon ban »?anchc«cft enbe toebcrom gebcnbe be .®ebec-palts am be Öepfcr cn fiet fjijclt fullcn oojDeelcn ben felben toe te ftomen/ bp albicn bat ben ©jebc ban B^t: Sïtjcft 3iJncn boo}t-gengg geeft op benfelbcntijDtbanbictiaubcitoeelilrooncn / enbe begrnpenbe in De boojfcöjebe flTractatcn ben ï^ertogft baniLottBeringen/ batboojt^ raechcnbe bc obetlebc cingljebanbe «©ebangcncnbanbcccncEn anbcrefiant enbe reflabliffcment ban be gene bic gebannen jtjn ghc:» toeeft/ enbe ban bie aBebolgBC fullen Bebben b'eene of De anbcrc partpe/ be betaling^ ban Bet ilontoelgcfisi goebt banbegnfantc Doua Catharina, bebccloffïngBe ban Don Duarte, B^t onbctBoubcn banljet ®cactact ban Queyrafco, Bet OSoubernementban bc <6|aubunter^ eit ©altelincn / bepjetenfïcn ban b' Ifeer ban ^tnglnre Die gcnoemt toert HcrtogB ban ^tria/ be cef!itut(ebanbe goebcren / betten enbe lÌiecBteren / geannoteert of gge* confifquecrttcnlafie ban be <0nbecfaten ban D'een of D'anber fìrson De 3Iiguc tc mahen tuffcBen ben ^;ince ban ^tolicn tot bc berfeecfieringB ban 't i^ractaet / en« bcbat CafaUipt Bet üup^l^utua niet cn falfionnen ballen / enbe ten laetfien ober be maniere bat be plactfe ban (iTafalfal moeten betoaett toerben tot De bolfe enbe ef cctibc rcjiitutie ber felber / acn brn Hertog ban JSgan» tua fai men bolgen / enbe fjcö confo?meccn me^et gene batgetracteerti^ gBctoeefibp De booMaenOe ©eclarait ticn/enbc met Bet geiie begröpt enbe gearbittcc ct gijes toeefl ban toegcn be bDo?f3. i^eercn Staten bp f)un φβε « fcB?ift üan ben neghende 3&cccmbec ban bit 3(acc 1646, fonbcrtcbegtcccnnocöfionnenabmttfcirciii ban toegeii
Um |
-ocr page 289-
295· Tweede Deel, van de
tifnboo?f5.ïüionina tjan ^pansicn cfnifiii bp boeoöfel Cf bccanöeciiise/ upt-gcnomcn Ijct gccne fouDe jijn ban nocb te iQtcn tìolflcn öofa^ / tnDc Cflöarqur^ / 't tocltΒ iöclattn iuccDt tcc öifpofitie ban De boojfs. Igefcrn tfn/ om nictrebEcncötcrenDen ©?cDc/ möicn ben fels twn alleen Dacc aen quamc te öanacn ; Ijiec bp boegcnbe renf»jtbirl)aelbpfo?mebanfcn abbrege banijct ïJjo: ceöEcrnoftlicgot'iatiebanbeeene enbe anbere ISroone in Defe tegcnuiaojöialje iCractaten ban ®?cDc / ban l)Et cene görpaflcat ié Doe? De 3F>iccctie ban De boa:f3. igee. ten Staten / Uiacr banfpbefonDecchnniifrc cn meten» jcijapörbbni/ op Dat fp öic allcji bjel cotiriörca enöe/ obcrtofglKnDr/ftoimen oojbeelen nacc Ijnnne g|jcUiaon= löchetoij^ljrpöt/ [iocbfclebat Oc tóroone ban g>pan; Oien beeft geattciDnecrt aen Ijnnne gintecptiOtte / enoe i)oe berle Dateer bie ban ©?ancfittjch aen De felbc Ijeeft afgenomen / Doe bed Difficultcpten Dat he boo?f3.ïiroon ban i&panoien fjeeft obertoonnen/ om te Hoincn tot Den ©jeDe / tube Ijoebfel beletfelen bic ban ©ianehrijch teceontcarieljeeft bOD?t g{jeb?ac!)ti bibbenDe {junDicn boIgens$ te geDeneften / Ijoe bat naec be declaratie ban ©?anrtiröcb / bic gclebert toecbt atn De J^erren .ïEiDDc-- latt^/ bieOefclbegabenacnbe^eeren ©lenipocentia» cifen ban ^pangien / be felbe lieten te repliceren om öe cïIjoibitanticbaHDcboojfs. ©cclaratie. Hllóbeboojf}. j^eeren ^lenipotentiarifen ban De ï|ecrcn Staten be= gonficn nu in't generaci/ nu in t particulier te foWid; teren en te picffercn/ bat bic ban ^pangien belicben fou- br tccebeerch aen ©jaticlirijch nocij ttoce oft Djic piaet» fen meer/ naniemlijch/ (©icbelingeii/ 2!5ourDural)/cnDc filljianbille / te arcoabrren ar η Catalonien een 23i (lant ban bier garen; enOcDat inDiengfioofttoieröe bat öen ©jcbefonbcr ttufjffcl foufie gemaecöt bierben / en noci) met I)cope ban €i)ionbillr te beboubcn : 'ttocich gl)cac= cojbcert rnbe toc-grlatcn sijnbe bp ^pangicn / enbe sijn cbcntoel niet gDebolgtjt be effecten ban bicrgbcltjcfte fjDope.
© aer nae Bfjnöc be boojfs. i^mm ^Icnipotentiarifen ban De ïgfcren Staten gbeUomen ben 17 September/ ten bupfe ban ben J^eer ((3|abe ban ^eneranba / fepben cnöebrioofbenöcm: ijnfgcliicft^oochacn sijnemebe- pienipotentiarifen Diebacc bp biacen/ fìaeùùt be nipotentianfen ban ©?anchr0c[t Dun becftlacrt / enbe te bf rfiarη göegeben babbtn bp fojme ban be le(ie en finale Sefblutie/bat/toaer't bat bun geaccoibeert toerbe al bet 0cneB?anc&riJcfi befit in be ^aföerlanOen en SSourgon bien/ met bct<l52aeffcbap ban fiofTellon / enbe een 25f= fianbt ban bele Saren in Catalonien / bat fp fouben ha» inen te flupten bet €tactaet ban ©jebe in bier- cn-ttoin; tigupren. €nbc bacrorn refolbecrben De ïjeeren |5Icnii potentiarifen ban bei^eeren^taten/teaet 'tbp albienöe Itroone ban ;fepangien al ()ct felbe bJilöc accojDecen/besJ onDer-Daegb^tegaennae (0fcnbiU{)gljc/ altbaer aI?S ban toaren be boojfcbjebe igeeren ïDlcnipotentiarifen ban©?ancftröch/ pmeencynDetcgcben acn foo goe» ben torrcft.
(JBnbe beöBen 5»pangicn Bet felbe eDcfccoibccrt/ 3;ijn De boo?fcb?cbe ^eeren fllentpotentiarifen ban be feccrcnlitarenbcrtrocrifn/ enbe Daer naer toeberom Böeficcröt met be confirmatie ban be belofte ban be ©jebe / npt-flellenbe bet €cactaet tegen alö be boojfs· ©Icnipotentiarifenban B^ancfirijch fouben tocberom decren ban ^fenb;ugge.
jgaerbatbeboo;f3. üecren |3Ienipotentiarifen ban 33:ancltrijclt te jiËunfict gearribeert jtjn gbcbieetl / in plaetfebanbebier en ttointigbnpren/ binnen be tbclc^ iicrnrnfoubegbcflotenbebbenbet ©ractaet/ 5ijn bec= loopenb?ie bolle Uöaenben/ enbe Dart-cn-tuffcben in plaetfebantegbebcneene©eclacatie Confojme/ aen betoelchemonbclingljsS gbcbacn toa^ öbcü)er|i / ban luegbenBiancIicöcKaenDe boo?fcb?ebe dceccn JDIeni· potentiarifen ban be l^ecren Staten/ 5ijn ban Dagb tot bagU anbere nifutoe ©eclaratien gbcmaecftt/ bcel orootcr enbe b?eeber ali be eec(ie pjopofltien/ bie foo bobrn maten enbe reben toaren / al^S opt gbefien Qbe· biPcflineenigeiiEractatenbiegbcmaeclit 3ijn gbetoeefl tuffcljen Cbüflen i^iincen :
Eerft, 25obcnbet <i5?aeffcbap ban öofellon / tcnbmbcn Sofa^j enbe baer naec nocbbeplenfeban |
Cabacque^/ enbebacc naec bebepenbintietibanani fa^enbeCaDacque^; enbebobtn i>inatoI betftlactbtn Die ban Bjanchrijcfi te toillen bcbouben €afnl / out!» pjetejct ban te p?rcabetfη bat De felbe plartfe niet en fou, De Itomen in banben ban be ^jincen ban bet ü^upë hiw (©oflenrijcft. ""
35aet naer foo tncrbt boo? gbcijouben eene Eigttctuf, fcbcn be t^jincen ban^talicn / in be toclthc Die ban ^pangienbebbcnbegbeconfenteert/ niib^bat DcrdJ niet en foubc»i Itomen te becacbtcrrn bft ®ractatt bmi ©?eDe: ban bcrhlacrDe ®?ancUcDclt te betffafn/ batbe boo^fcbicbe aiigue moefle gaen boo? bet boojf/ ®ractart. i^ 't foo Dat bet Itlacc i^ / Dat om öe bo^ fcbjebcatigueretracterenenbe te maecRen/ ban noi ben fouDcsijnbcu ttjöt ban fe^ jlEaenben enbe ιη{«· alfoo geene HSinifler^ ban ^taliën / niet mccc ntó ban^pangien/ be 3in(iructie bacc toe ban nooDt m bebbcn.
llier op gbebolgbt be p?ctcn(ïe ban be libertept/ of relajcatie ban Don Duarte, enbe nabcmael baer toe n[. bonDcn3ijnbebfte]cpeDicnt bp ©janeftrijcit abcappio, beert/ cnöc toojbt felbe niet geabmitteert ©p eenaii; beren liant toierbt mentie gbemaecftt ban be pjetenjie banbctfêoutoelöcft^goebtbanbe infante DouaCi- tharina. oUnbe bcbbeuDe bc tiroone ban ^pangicngljfi confenteert/ batbet©?occ^ bacrop bangcnöc / tnHc jet tóoningbcöcfi ban .ènprl^ fouDr torcDcn geflcliit in janDcnbanbjrembeiircbtcriS/ aengffJen De facclicin quefiie / te toeten / bc affignatie ban 't boojf;. |ou. toelijcft^goeDttDa^ gclegbcn in bet ItoningbrijclJ bm j^aprl^ / toilbe be «toone ban ©jancftrgcit nocmit betïecOtct^/ te toeten / Devote ban Softirn ; €nbe nacc Dcfe «ilfctle / in bc toclcfte ^pangien ooclt con< fentercbc / epfcbte ©?ancftrjjcft bojge tot bcrfeecfteting ban batter gbeaccojbcert foube jijn / enbe brbbcntif ^pangirn bet felbc oocR gbeaccojDcert / bp albicn öt boo?f3.Öota bet felbc nuani gotbt te binben: ^ιοοηι beeft (Ïcb^jancRröcn cbcntoel baer mebe niet gljfcoiii tenteert / nocb met bet gdoof bat mebe b^engOt to Cractaten/ al^toaec op rufien faicfien ban mectDct impojtantie al^ bet booifj.ïloutodijcïtsJgoebt, ©are nacrtoicrbe boi·; obetjouben etne imaginaire pjetcnPi ban be ©eere ban ?ingelHcc / ben toelclten niet en bont ben jSaem nocb beJi^apenen/ nocb en i^ öan 'tblotiit ban De hertogen ban ïltria/ enDe pjctenbcctt nocBtflit# tf bebbcn bc?lctten Diegelaten bebbcn be geene DieoDf boEctbebbenbenboo?f5..i>aem/ JBapenen/ enöclljn banbetSSlofbtban be boo?f5.ï>ertogben: De toticfie 3Cf tien niet en 3rjn gbefonbeert / enbe toerDen g^fititm! teer.' upt faecftcn bic gcfcfjiebt 30η meer al^ ober Defioip berbtcn'tfcfligb3iaten/ febettben toelchcn tptjdn gemaeclit getoecd De Cractaten foo bati ©jeöe ai^ 23'' (lanbt/ te toeten / fjct ®ractact ban USabjID/ €a· mericR/ 25omp/ .iSice/ Crcfpp/ ©ancele^ / Cani= bKfi5/ enbc©ccbin/ fonDerbat in De felbe mentii li gbcmacchtbanDeboojfj. pjctenfie/ niettegbcnflacntit batter bcele anbere ban minDere conDitien stjn begteptn cnDe acfprcificcert in De boojfs- (üractaten.
25obenbicn beeft ©?ancaciiclt infiantie gcbaeil/ oP bat ben ®?incc ban €fpfnop / ben üectogb ban Soi» nouille/ «l5?abcban<i2gmonDt/ enbe anbere milïiaöifle (©nbecfaten / bcfcbulDigbt ban ben Koning ban|)p£it" gien/ be toclcfie Dun bertrocfien bebben in ffijancRrijclt/ toeöer foube gcficlt tocrben in bunnc goebecfn/eittn/tn Dignitcpten.
Ten Jeften, pjctcnbctrbc bc Iftroon ban BjaticBt^cfi/ Dat men foube obfcrbeecen bet iCractact ban Que? rafco, al boe tod bie ban ^panqien bacc niet en ÖW ober-gdtomen/ enbe bat ©jancftctjcft toebrromfouiw heercn in fijne 0UÖC5IIIjantic/ cnDebat ba» fouDcW bcpt gbeaccojbcert toojbcn ban paffagirn in be ïanöcn banbe<0?aubuntec^/ alle bet todche öebbenDc bun ex fuper abundant! gbeacco?bmt gbetocepbp ^pnnBifH/ inber maniere geallegeert/ in bft <i5b£fcb?jf« negenbebeferjuaaenbt: 'ttoelcft ginfionbt bettewP^'
ten. «gbentoel en toilt be llttóone bàn ©jancftrp "fit aenbaerben bc booïfs- fojme/ enbe ftomfle te bcranowe» in ccw anbtrc/ bp be toelcRe aen ben üfrtoflö bun
IBanttta |
-ocr page 290-
Nederlandfchc Vrede - handel ingh. 289
manttia fpn"· ©«anteccDe / afneemt Dra cmÌBlJf" troofl / Dif Dell fian biptjcn om ficl) tc behlaaöen nbcc 'talicftictoacc infjp fouöc feonnen QtjcintercflTefCt 3t)n fiiniicn öcn rijt ban ccngacr >iafc Dctonclufiebanbct fficacraff/cnöc omöatöitfouöe Bonnen oeccmcDiceci tacocn Dp miDDcl Dan Bjicntfcijap / fonbec Datöen hoojft tctrofllj ficÖ marl) bebclpen met DeH^apenen. ©ao'foo üccie racciu De (6?aiibuntfr^ enöc ©aIteH= wi// Djancficgclt Difponeettban De felüefonöecbate lUftücntif/fpne macljt / noci) lafl ban ljun te Hebben/ rocföctcnöe DaccinopDefelöe maniccc ! oDdÖchÖEt nube Oocn inöe face hen enbe 3|ntecc(len ban fijn ep» ,cti©ajTaltnenöe «©nbecjaten / fieercnöe enbe toen. hmbraileöeStcactaten DicgemawUt tiebbenOeaSiaUi· btinttré enne ©altelinen obec bun ©oubecnement enDe (Commercie / ü)aei-toefpaI^b?pe©dchenÖelibectcpt ncljaötDcbbfnnaömi beliefte / al^nict DeprnDecenOc baii b'ff 11 of D'anDece tótoone.
boo^f; i^recen ^lenipocentiatifen ban be ]@e(cen porrli ftilIcnoDchocöientSDn te oeDenchen / Dat in't
frii'Ecct gctoecfi ban bjegcn De Itonine ban ^paanicn/ til giicraciaScftantit met ©janchcijcfi/ in alle plaetfen twrc fic.f) fiillen ccuconicecen / enDe bebinDen De ϊ©βί liciirii lian ö'ecn enöe D'anDece firoone / enDe Dat booj Kiicii termijn ban een, twee, dtie, vier, vijf, of les gja^ tm/ItitcnDcinDcüipetoiIteban©?anchcöcft / omfoo Ijctltemeerte facilitcren Ijetfecouri fjct torlche ban nooDcn (jecft De öepubltjcïte ban ©enetien / teflöen^ bcnffiurcU. <2nDe naec Dat Dit eppeDient niet eni^ flciüfcfi / fteeft De ïlcoone ban ^pagnien aen De «to^ ninpncÖcsfntebauBjanciirijch / gepjefenteectöet arbitiium , enDe jaiMDDelaet^ te toiUen jijn ban öet Êcattiitt met alle De belciftljepr / enDe acten ban een- hoiiaialjc affectie Die men foiiDe ftonnen bectoaebten/ De lutlchenocbtan^ntctarnbecEt enjgn getoeefl / mate ncctfufcert onDfc hlaec pjetept ban mifbecttoutoen. 000? al brt toeltfe pioccDeren ban i&pagnien enDe 0!aiirhri)tli, foo Different D'cene ban D'anDete 5 tfi raeec aiziijDcuiet alleen te ftennen / niaecoocfi tebecRon= tlgcn enöcmanifefieceu aenOegantfcfjeJBeecelt/ aen iBifincn moet bcttotjten Defiojtingc banöct «CbJiflin Sóloct / D00Ì ÖEt uptflel tnbe bdetfel ban De ©jcDe/foo gllctotnftbtbanDe acme<©emecnte / 'tfcDett foobcel gaten / fucBtmbe onDet De flabecnpen ban Dr calami^ ttprcn enDe mifecien/Die met fieb biengt eene foo lange cnüe te^Dc «!^o;loge ; enDe in gebolge ban De gclrgent^ bcptDicmen fooDielttoil^ b^cft Befpeni:tinDe<©ppoflr timmcBjancUrjjtli Doet tegen Den ©jeDe / niet alleen tulTdjcn ^pagnienenDe ijun / maec oocfttuffcfjcn De
lurt mtcc te atbepùen / enbe ficb te becmoepcn obec een onii-ccfttc iiinhomen ; nocb ober öefolutien bangen^ be Qcnbetoille ban anbere / in ecne faecfte ban foo DcootEimpojtantieenDeconfequentie: cnDeopDetoelc· hcbe iftcoone ban^èpagnien / naec Datfe gcgbebcn ÖccftacnDe^etcen Staten alle foojte ban fatigfactie/ etrcfoibcect beeft De facche tc laten loopen / enDe De fel»
ren pjetp^ epnbe te gebcn op be ecne of be anbece ma« mere.
^^Efcbobenflacnbe pjopofïtie met bet boojfcbjeben bOfC op obibolgbbe alfoo genaemt wraeracbtich Vcrhael ^bu^ obrrgbelebcct 3ifnbe ; ^00 toacen eenigbe bon De ^dccommitteecbe ban gbeboelen men beboojbe aen be boojfcöicbe ï^ljilippc Ie Uo» foo 'tceneal^ 't anbece mröEtomtegcben / booj Dien boo? befen meecmael^ ®apofthiatet ooch gecefolbccct nicmanbtbanbefóo» ninop bau gipaignen^ toegben ftoomenbete b<wrcn/ (Oüflljrft oorh 'tfebect ben Canccliec Peckius ?lnno jöii.nicmant geboojt toa^ getoeefl) maec allei teber= m^nnaer IBunfiec.
®an baec ban cappojt gebaen 3ijnbe / foo beeft ben >· 4anuw|j be i^ecc ban ber Creile ter ©ecBabccinge |
ban öaec J^oog JKog. boo? geDjagen bat ^r. gaerquei Craich in Oen naem cnbe bantoegljenpiiilippeleSoci lacere ban iïabrl^ öem ^rece ban Dec€iipcllcDaOOc becbantreptht frechccfröjiftcnjch cnDc btfIootcn.ïI3ea motiael 't toelclt Den boo?f5 JDbilippe Ie fìop Den 7 Defec aengenonicn DaDDc onDec t)em ;|cec ban Dcc Capelle bet boo;f3 Jüemoiiael ald cocü De papireen Die De meec genormoe l^rcr Ie Hop Den 7 Defec boojnoemt aen De Jleccen baec Ι^ο. jBog. famcnrlijche <©eDcpweecDc bab obctgclcbert/ tre a^crgaDctinge ban bare l|o. JBo. gceaebcttfcrt gep)cfrntcrrt. ÖnDc brcbolgen^geDell· bjeert jijnöc of tnrn De boojfj ^apiecen foiioe lefen/beb» ben baec ^o. 4l3o. goet gcbonDen en beeftaen /bat mei» 't boo?f3 jffiemoriael al^ ooeh De boojfj ï>apiecen fouöt openen enbe becboigen^ tre ©ccgaOetingbt laten lcfen/ gelijtfigefeijiebc / enOei^Daec naec toegeflaen enbe ge· conftntcect aen De Hceren ©ebeputcecDe ban toegben be ]^;obtntie ban Üollant in baec i^o. Mog. BergaDe^ tinge bat De felbe bet boojfsJHdemociael / al^oochbe boojfs J^apiecf η in originali fonbrn obec nemen om aen . be ileecen oec felbe c ïpjinripa'en trgen tooo?big ^taet^ gbebjp^ bicgaDetttoelenbe Defen narmiDDagb gecom· municeect te too?öcn/'t torltUfp aengenomen hebben te boen cnbe tegen fr^upccn De^ abont^biebrc te b;cns gcn/tn baec fêo. JBog. ©fcgabccinae ( Die Oaec teficnji bp Den anDecen homen fouDe.
'^^bont^ bcbben beHeecen^rbeputeecbc banbie* genbe ^jobintie van ü^olIanDt tee ©rcgabccinge ban baec toog iöog.tDebec gebjacbtbrt alfoogbenaemDe waerachtigh Vei hiel fampt üföemocie enDe anbece èa< piecen biec boo?gemelt / enDe Dien mojgen ter ©eega» oecmgeselefeM/cntJcaen be liccccn ^tatcn ban De 00« gemette ^jobintie ban {foliant biennaemiboagbboo} gelefen ; enDe becbolgeng bp be cerpectibe ©iobintien op beboojfs fincRen geOtUbeceert enDe opennigOe ban bec felbec cefpcctibe aböpfen geDarn jijnDe ; goet oebon» Den enDe becfiaen tebecfoechen enbe Committeren be igccren25|oniUöo?flcnDeIl3immcnum om Dienabont benilnbout ban Betmeec genoembEjuScmociaclenbe Papieren fommieclijch enbe monbelinge te communi- ceren aen fijn Jgoogbept/ 'ttoelcftbe fflbe&cecenbaec ïêo. ieog.öebcputcecben Haenbe ©ergabecinge i)eli=· ben gebaen eiiDe oocl» bp cappojt ingebjacflt / baec 00 gecefolbccct ίβ Dal aen fpne il&oocbgemeltc J^oogbepc Coppe ban bet meecgenoemDe ifficmociafl/ ©apiccen cnbe ban CceDentie ban Cafiel öoDiiaoop be boo?f5©ecce©bilippÊieöop / fonbcìuccbenbecBanbt. tepcUt/oocU 5ijn becfocbt enbe geantbotifeect be föcccen banDeci^olchenDebanbecSöeecfie/ geltìcR officie ban Communnicatfe birn abonbc te boen aen ben
©nbetfóten banbe ©jobintien ban ^ebeclanbt Die on» | Servient cFtcaoabinaci^ ?imbaffaDeHC ban BiancRcpcS
bccbe3uri^bictie5önbanbefloninBbban5>pagnim/ met Deffeing om baec naec acnfpn<S)cccIIent<e/ geincft
tnt)cbei)oojf3©eectnfttat£n: j^eti^ceDcn/cecbtbrec» oocK aen De ©eeccn ©ienipotentiacifrn tot ji^unfta:
bifl/ja ©bligaticn te infifïeecen / op bat fonDcc meecDec Coppe ban alle^ te fubminiflcercn om baer ©0. JEog.
uptjlcl op biecgeltjclte €>ppofitien/al^ boo?f3 i^/Dat ban ten fpoeDigflen becicbt te laten torfiomrn banbe rechte
tergen be i^eecen ^taten gegcbcn biecbe eene Definitie gefcbapcnbrpt ban ben inbont ban bet booifs ©apiec.
br/cnbrinbcpenbenteïiefolutie / alfoo bet ccDelijcft a©pDec^Öebben tJaerio. JBog. gerefolbcettbat aen
bei^iobintien foube toerben obegeben Coppe ban bet meer gcmelte laSemoriael/ ®apiec cnbe 25?lcf ban ccc=· bcntie cefpcctibe / cnbe sfln gbcnomineect beHceren Huygcns, Wimmenum, Veth, van der Holck, Roorda, Muiart, Eyben, om be boojfs Coppe te ontfangcn cnbe bat Defelbe uptgefcb;ebentoefenbe / be principalen ou< gcflooten fo'uben too;ben/ om be^ te betec feccect te bou» ben; ban Hebben be üeccen ban éonant baec noopen· bebet^ccccct bouben banbe booiftfatcfte / baec niet berflacn te confojmccfn.
ïDaer opgcbolgti^ bat belgeec ambaffabencenbe <{p;abe ban Servienc,boo2 cnbe aleer aubientie te nemen bcbe boo? een €belman cjrpjefrelijcft ben ©cere rcnbe bccfoechcn enbe becmanen batbien@f)i(>P9c Ie £iop mocbte toerben ban bier gbebimitteert / ali! niet gbcftomen (frpbebP) tot anbecen epnbe ali ommete
ipionncren, quade Impreifien tc geven, ende diffidentie tuflchen Vranckrijck ende dcfen iicaec tc niaeckeoj ceni· ge aieben ban be ©ecgabecinge ootU/infonbecbept Zec- landt cnbe Utrecht fepDcn bat bP bolgeni öcti^afpooit Sbebottbea toog pettc pjoponercn aengacnbe bei Öo» nlHfli verkochte ende verpande Hccrlgckhcden eode |
-ocr page 291-
290
obccfEöipbtn toat bEgntlinatitn/SllDbpfEn/iirfolutiEii/ öEn/ cnDc cattpaflEn ban Den ^taet toaren. ammcc^ is^'taöffcöietbat deil^eetcnpienipotentiacifen üanbe· fcn^taEt frìf^atn tjaecigo. JEoa Öebben mtctmaEli qelt laEflt bat beel tqdt^ De ^paenfeftc eecbcc al^ fp rehì nf^ enbe tommunitatie IiabbEn ban be ^Efolutien bie alftifc genomen toiEtben.'tgi^ toaec: boojUie niet gaEtn fiigEnbEfcparattn ï^anbel tuffcöcn Dcfen ^taEtenDe ^pagnicn / toa^ fuicr εεη pjotcDuce Die niet feecIpE. Ujcft toag: enDeOaEtom liepljp ctldcre inaElpcrtJchcI ban geDimiflEEtt Enbe toetlj gêtpefEn te toojDtn ; J©acc οΙΓοο ©oHaiit in alle manieren ben ©o?Ioff mor be tpa^/ cnDe gaten fatlj alle miööelEn enbe tocgljm bjaec booj öc^jEDetoiertgebonbeect / foo betfionbenfp enbeani Dcce/DatfpnbetblpfalfjiecDienfiiglj/ enbe fpn pecfoon alljiec aengEnaem oia^/at^ ijEbbcnDE berfcIjEpben boo?- neineBfEtDanrenenbE©?ienben(n't3lanbt/ 'i toeleft orooteconfibentiegaf; om toeltfte enbe anbece Con^ fiDecatitn be^&paenftöefcöeenEn topflEÏtjcfe ekttie gEs DaentÉÖcbbenbanfpn pttfoon; enbei^ bp De gljenen DieDe©?ebE gljebjeben enbe pberigt) begeect ftcbben/ ffEi; aengEnaem gEbjEcfl enbe gfp?efen/tDatl)pfoomet (jaeclgoogÖEben tot bet fclbet patticuliete fati^fattie/ cnbetotceffatiebantoPttitepttecgee / ( göEÏijtItna= iliaEl^falVoctbEngfJEfEpt) al^tot benon Campaigne) öflcttoe Diebanllollanbtbecfcljepben mael bttftlaEtt IjnDbEn nocf) gEicgEntöept / nocD gljcnEgEntÌJcpt te ijetii 6rn) geeopeceertöeefi.
^e<<&;abe ban Scrvient geeft aubiEntfEgEgabtben 13. ^lanuaty/IjatanguEECbe met gcaote toel-fpjeeehene liept / betöalenbe toat be ü&eec d'Avauxenbe tjpboo? drie àaec alljiEC pafrEetenbe/getcacteett IjabbEn: fp^ath bEElban be goebegljencgemtiept ban 3d;anEhti)cl^ tot ïiEfeni&taet/enbe tee contratiEbanDcÏHinlitn / quabe pjattpcfienenbeintentienbecgiparnrtöf; Dat fp(oti)= ten om ©janeficjjefi ban bcfEn ^tiiet te ftpateccn ; en^ De bcpbe tE beb?fegEn. ® oleEtbe op 't gunt ben 8, Sfa^ niiartj tot JHaunflec tuflcDen bc ^paenfeljc cnbE bie ban ti£fcn5>taEttoa^gl)etepEftEnt : gaf Biet enbebaEC een toucljeopbe^taetftlje ^lenfpotentiatifen. ^nblijelt caceliteooEltCompIimEntEufElijEft aEn be faecltenban öe Ceur-Pahs,ban Brandenbugh.ban be Landtgracf,ban «iibetEpjoteflantfcDe Ecben in ©uptfetilant ; toat ban üS^ancIicijEhbooj befEibegebaEnfjabbeenbenoEf) boen fouöe : ^e Conclufie toa^ Dat men boIg|)en^ fCtactatt ban 't2jacc 1644· «we nactbec betbinteni^ moefic tnarchen / om De^pagniaett te boen onbecBouben be toeftomenbe©?ebe/ofbat men toebet geltjchelijth foube moeten in (©ojioge ftomen tegen f)em. ^ccfoetite Com^ roiffatifen / enbe metbefElbcUomenDcinConfetentie/ Ijeeft toebcrom gbefp^ooclten op be felbe maniete / enbe ha eenige Communicatie obec gegeben nacc De boIgenDe poineten. <Be tocltheiEft mst bet abbp^ban iollanbt oaet op gebolgt fielle ban i@oo|t tot 31Doo?t / al^ bepDe ïtlojt begtppen enbe jponDamentrn ban be JFtanfeöe fiifitnuen tee eenre / enbe UanQe ^tactftlje teranbete 3PDcn. iJalfecenbebetfeDrparn bifcoutfen / blaeutoe ^oeelijen^ enbe inbectiEn DtetoEbcc-;pbt^ in befctijt D002 Den D^uth enbe anDecfmt^ gDtmcen gljemaec&t toiecben.
Domeynen: «Bntieülfoo Bp inbeScceabtrinacnotÖ- fan^nict(jaiitieaöffP?oocRcti al^ ban De naunfltcfcöe fjccftcn / enDe sfbjaeat jpnDe oft Dp ptté mccc tjaöDe 1300? te D?cngcn/OP Qcfept öaööe neen : foo fuflmeetDcn (j[iDatI)P fpnpafpoajt niet bol ùeDe / cnöeDactomme bcIjoojDc oft flmpcltjcft gediroittcert oft naccHSunflcc QfiEmittccitte toojacn / inacc beitiEefle^Ecommit! tcEtöc jipDcn / Dat fp IjabtiEn BEfct)?EüEn acn Dacr cipalEn/EllDc Dat fpne UECfilacinar ban niet meer te heb- ben voor te ftellen , mocHc iUEEDEnbECfÌacn voor dien
tijdt;EnDcIjrbbcnl)ein gemaintenccrt bpDct Effictban fpnpafpoojt. ^
(JSclijcft ΠΠ Doojgatng" in befe gtootE ï^anbcling pinirnfEtt bibECjS toaccn / alfoo toccDeooEh bpO'EEHE HfPjEfcn bp D'anOcCÊoelaccht/ Dat πιεη öeni alijiEC Ijct blpbnunbeban ttjt tottijt fpnpafpoojt bEClcnflljbE: |
refolüspar leTraittéde pariesamesItflit.
tesflaces Previmes audtt Bey Cetholique, il fàudroit ju moins obtenir par le Traitté qu'elles demeurent fouj robeïflance dudit: Roy en eftat de nc donner point de ja. loufie,fansquoyil feroit mal-aifédcjoüirde lapaixivee feurete ny avec mcfnage.
Neantmoins leurs Majeflés pour oiler l'opinion qu'oa pourroit prendre fans fondement qu'elles Vercillentdif· ferer la concluiion du Traitté, fe contentcr a de faire re. marquer cc qui eftcontenu cy-deflus, afin, qu'on neleur puiiTepas imputer à 1'advenirde n'avolrpas preveulej inconveniens qui psuvent arrivar faute del'obtenir, & den'en avoir pas advertià tempt fes alliez, feremettant entieremenc pour la refolution qu'on y devra prendre àia prudence de Mefleigneurs les Eftats à laquelle leur Majefté feconformerontvolontiers pour ceregardi s'i! eft pourveu fuffifatnment d'allieurs a 1'entiere feuretédu traitté , puisque Ie principal butenprenantlesarmes,a efté de fe bien afleurer une fois pour toutes controles en· treprifes des Efpagnols & qu'en un autre temps I'on n'cn trou veroit peut eftre pas la conjundlure fi favorable qu' à prefent.
Lesprecautions que lears IVIajeftés jugent abfolument necelTaires & doncelles croyent qu'on ne fedoits point départir,font les fuivantes.^
Qu,'ayant efié convenu par l'Artide 8, duTraittéde quarante quatre, Ie Roy & Meffieurs les Eftats donne- roient relpeftivemcntordreà leurs PJenipotentiaires de conti ibuer tout ce qui pourra fervir a la fcureté duTrait· té qui interviendra à Munfter , & d'avifer enfembleaui moyens d'afleurer la tranquillité publique, S<. les Pieni- potentiairesdefdits Seigneurs les Eftats ayans déclaréde n'eftre pas authorifeZ pour convenir de ce que deffus, il doit eftre de nouveau accordé que touc ce qiil pourroit avoir efté ei-devant Traitté, convenu, &figné,foit[»t les Plenipotcntiaires de fa Majefté ou foitparceux de Mefiieurs les Eftats avec les Plenipotcntiaires d'Efpï· gne,demeurera nul, &ne po urrà avoir effêt que lors que les deux traittez entre la France & les Provinces Uniei feront faits & fignez conjoinöement 6e en mefme temps avec l'Efpagne.
Qu'en confcquence de ce que deiTus pour remedicr auxmauvais eftèts &au grand efclat qu'a produit en dive/s lieux Ie procédé det Plenipotcntiaires de Mef- fieurs les Eftats du 8. dece mois , qui a donnélecccut aux ennemis de fe retirer entieremenc de la Negociation avec la France , au lieu qu'unpcu de patience euflpea terminer les deux traittez en mefme temps , ilferaftit un defaveu formel par Meffieurs les Eftats de tout ce qui a efté fait & accordé par leurs Plenipotentiairesau prejudicedesordresreïterésdeMeilieurs les Eftats, de> inftancesqui leur ont efté faites par ccux de Franco & diiFerer pour quelque temps lafignaturc de leurs arti" des, &par confequent tout cc qui cftfaitauprejudice des traittez d'alliance qui portent en termes expr® querim ne fera fait qne eonjohtement <è'd'm communvuc fentemevtté'qutl'nn de aUtezJera thligédifureeotr q**** Hen ierarequis par Vautre. i
ΠΙ. 1
Que les hoftilitez feront continuées contre kïEfp»-
gnoli
E Roy & Ia Reyne Regente PaMere ayant toùjouti creu,que Je point Ie plus important de teute la iNe- godition avecl'Efpagne, eftdebien pourvoiral) feuretédu Traitté,qui fera fait avec elle oonjoindtenicnt parlaFrancc &:parMefl]eurs Ie» Eftats,on met premie, renient en confideration fi on ne doit pas infifter Vive- ment que les EJpagtiols fi retirement 'des Ffovincet ^pi^. ees des Fays has.Sx. lailTent lefditcs Provinces & placesqul fetrouventà prefent fous l'obeïiTance du RoyCatho. lique entre les mains & fous Ie gouvernement des fubjeti dudicRoynatifs&habitansdeldites Provinces, Jcqu, les Eftats dudic pays fe rendent cautions du Traité, ainfy qu'ilfuftconvenu par Je Traitté de Gand, ftiten i'année 163 4.& én celle de 1634. la Principale feuretédu Traitté confiftant en cette retraitte& cn cettecaution, ................^ _______________pourlesraifonsqul ont efté reprefentés de vivevoixon
flifoo/fÈpbtnfp/Tp^ ^ ' quefion fedefiftedel'entreprifequlavoitené |
-ocr page 292-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7
enols rans intermiffion & avec la vig«ur accouRumee ■ufau'àcequela France& les Provinces Unies ayanc 1 ur entierefatisfaiaionparlestrflittce , qui ferontfaits ZwinBerrtent . remectant au chois deidits Seigneurs Fftats de les faire ceffer ou à la fignature des deux rraittci OU feulemenc à Ia delivrance des Ratifica- tions· j y,
Qu'encas, qucksEfpagnols qui ont tefmoignéjuf-
jjjiplusd'intentionde rompre l'alliance delaFran· ce & des Provinces Unies que de faire avec alles un traitié fincere,continuent de faire paroiftre un femblable deffeinjles Plenipocentiaires de-faMajefté & ceux deMcf- fieurslesEftats feronc touces les declarations & aites ne- ceflairesj &dontles unsierontrequispar lesautres,pour ofter aux ennemis toute efperance de divifion)& les obli- Ecreffedivemcntàprendre uneconduitte plusligitimc,
^ V
Que fi lefdits Plenipotentiaires 4'Efpagne pour exe- cuterleurmauvais deflein vouloient preienter aux Ple- nipotentiares de faMajÊfté oudeMeflieurs lesEftatsla Rkiificationdecequi pourroit avoir eftéarreftcoupro· iettéaveceuxavant celle de 1'autre traitté qui doiceftre fait en mefme temps, elle ne pourra eilre acceptée ny re- ceuël'intention &l'obligaCion dela France &ies Pro- vinces Unies eftant denerien faire que toitjoindmenti icpourcéteffed: il doiceftre den. uveauconvenu , fui- vaDClestraittez precedens , que les deux traittez que la France & les Provinces Unies doivent faire avec l'iiipa- inimjomffment d'un commuaconfentement. ne pour- ront eltre faits, Conclus ny fignez qu'en meftne cemps ; qu-kshoftilites ne pourront ceflèr qn'en mefme temps; icquelesRatifications ne pourront eftre receucs qu'en mefme temps, & en meme forme, de laquelle il fera pre- Imiemenc convcnu.
VI.
Que fi apres les traittez faits, fignés, ratìfiés, êecxecu- m,lcs Ennemis contrevlennenc aux conditions de la paixjou de la Trévo (pendant Ic temps que ladite Tréfve devradurer)foitqueladitecontravencion foit faitc fous lenomouavec les armes del'Empereur , duRoyCa- tholique , dequelquePrince de la maifon d'Auftriche, oudequelqu'autre de leur part y adherente ou dépen- dente,& que lefdits Ennemiïfaffent envahir , attaquer, OUfurprendreaucunesdes places, païs, & Eftats deiquels Ie Roy & lefdits Seigneurs Eftats feront en pofleflion à la conclufion defdits traittez tant en vertu de la paix que de laTréve: faMajefté & lefdits Seigneurs Eftats téront obligez de reprendre cenjointment les armes δε d'entrer en ruptureouverce contreles ennemis en quelque lieu, δε pourquelqne fujet ou preteste qu'arrive ladite contra- vention, lans aucune diftinÖion d'Interefts, ny des en- droits.par ouics hoftilitez poarrontavoir commencez. Et apres que ladite rupture aura efté faite,elle fera conti- nuée.fans qu'on puiiGTe quicter les armes, de part ny d'au- tre jufqu'à ce que les contraventions foyent ceffées δε re- paréc5,& par apres que Ie contenu aux articles tf, 9. δε io. dutraitiéde lerapunauellementexecuté.
Qae 1'intention du Roy δε de MeiEeurs les Eftats e- ftancd'obfcrverdebonnefoy Ie traitté qui fera iait avec lEfpagne,ilfoitàccordé, quefi leRoy contrevenoitcy- epree au traitté δε commengoit ladite rupture contre ' Empereur, ie Roy d'Efpagne, ou autre Prince de leur niaifoD, ittaquant Ie premier, ou faifant envahir ou fur- P'endre les places δε Eftats, qui leur appartiennent, & aoptilsdemeureront en pofleflion par le traitté j lefdits «igtieurs les Eftats ne feront point obligez d'y prendre ^'t ;le mefme s'entend aufly pour fa Majeftc qui ne fera pMobligé d'entrer en rupture avec l'Empereur encas Meffieurs les Eftats foyent les premiers à les attaquer « a contrevenir au traitté qui fera fait.
JJ ' VIII.
iit d Aufant que fa Majefté n'aconfenty de faire une i refveen Catalogne qu'au temps que Meflieurs lesE- ws ne vouloient faire qu'uncTrefve aux PaysBas; peur avoir fiij^t de 'reprendre les armes conjointemeht eux, loK que les deux Trefves feroient finis, & que "onvouloit faire demeurer fa Majefté dans la melme |
291
refolution , apre's que Meflieurs les Eftats ont changez la leur,elle en receveroit tres-grand prejudice: II a efté con- venu que lefdits Seigneurs Eftats procureront efficace- ment de concert avecfa Majefté fuivant les traittez d'al- liance que ladite Principauté de Catalogne , δεfesde'- pendences foient comprifes dacs la paix,Ie Roy δε leRoy d'Efp.demeuranschacun en pofleflion detout ce qu'ils tiennent dans lefdits païs , ou encas qu'on ne puifle pas furmonter les difficu tez qui s'y rencontrefont, δε qu'on foit conftraint pour avancer la conclufion du traitté de nefairequ'uneTrefvede trente années audit païs fous la mefme conditions que chacun y rctiendra ce qu'il pofledeà prefent, que lefdits Seigneurs Eftats s'obhge- ront de recmmencer la guerre conjointanent avec la France contre 1'Efpagne en cas qu'apres l'expiration de ladite Trefve Ie Roy Catholque refufe de la contlnuer aux roefmes conditions, qu'elles'en eft prefentement accor- dée; Bien entenduque file refus vientde la part de fa Majefté Tres chreftienne lefdits Seignéurs Eftats ne fe- ront point obligez de reprendre les armes.
Et d'autant que Ie plus folide moyen, d'obliger les En- nemis àobfervcr les traittez qui ferontfaits conjointe- ment avec eux , eft de leur faire connoiftre, qu'ils n'y peuvent jamais contrevenir , fans avoir à combattreles forces de la France δε celles de Meflieurs les Eftats eo mefme temps. 11 leur fera declaré en fuivant lefdits Trait- tez y qu'il à obligation mutuelle entre ΙβΡΓβηςεδε lesPro- vinces Unies de garantir leldits traittez δε de reprendre conjointement les Armes contre les infraéleurs, én quel- que lieu δε pour quelque fubjet ou pretexte qu'arrive l'infraótion.
X.
Qup Ie Prefent Traitté fera fait fans prejudice in Inno- vation de tous lesprccedens, qui demeureront en leur force δε Vertu, δε leront religieufement obfervez à l'ad- venirentousleuripoints, exceptéceux aufquels il aura efté derogé par le prcfent.
ALfo de Koning, en de Koninginne Regento, fyn Moeder, altijdt gelooft heeft dat het gewichtigfte punt van degeheele handeling met Spanjen is,wel teverforghenindefeeckerheyt van'tTrailaet, dat met Spanjen ghemaeckt fai worden , ghefamentlijck door Vranckrijck,en door mijn Heeren de Staten,foois'tdat men eerft in Confideratie en bcraet itek of men niet be- behoort levendigh t'infifteren en aen te houden dat de Spanjaerdenfichgeheel^ck up de Ïrovintien en ÏUetfen vati Neder/ant vertrecken, en de gefeyde Provintien en plaet- ien,die tegenwoordiglijck onder de gehoorfaemhey t van deCathoIijckeKoningh ghevonden worden laten inde handen en onder de beftieringh der Onderdanen van de gefeyde Koningh, logeboorenen en Inwoonders der ge- feyde Lantfchappen , en dat de Staten van'c ghefeyde Lant fich tot borgen van 't gefeyde Traétaet ftellen, ghe- lijck verdraghen wiert door het Traftaet van Gent, ghe· maecktin 't^&cteenduyfentvyfhondert en Ces-en-tfmen' //g.en gelijck het geproponeercen voorgefteitwiertin de Conferentie van 'tjaer eenduyfent Jes hoadert txp^e-en^ dertigh , en in de Conferentie vm't lieififiien hendert vier-en dertig. En alfoo de Principalen en voornaemftc feeckerheyt van'tTradaet in ditvertreck , enindefe borgtocht beftaet, om dé redénen, die levendige ftem vertoont zyn,foo acht men dat, indien menafftantvao d'aenflagh , die beflooten wiett door het Traélaec van 'tJaer 16·^·).van door de Wapenen denghefiy de Caiholjckeù Koning de gefeyde Plaetfen en Provintien afte nemen, men ten minften behoorde t'obtineren en te verwerven doot hetTraAaet , datfyonderdeghehoorfaenvheyt vande ghefeyde Koningh fulien blyven, in ftaet van gheén ja- louzie te gbeven 5 fonder 'tWelck men fwarelijck de Vrede roet feeckerheyt en tïlct fpaerfaemheyt fai kennen genieten.
Niet te min hun Majefteyten, om de opinie en Waea wech te nemen, die men fonder fondament Zou konhen vatten,dat fy het bcfluyt ven het Traflaet Wilden uytftel* len , fullen ;fich vermceghen met te doen remarquereti en aenmercken 'tgheen hier boven begrepen is » o^ dat men hen voor 'taenftaende niet kan iroputeren en % aentij' |
-ocr page 293-
292· Tweede Deel, van de
ψ
aentìjgen dat fy niet voórfien hebban d'inconvenienten> die aenkoomen konnen, by ghebreck van fulcks te ver- werven,en dat ly niet in tijds haer Bontgenootcn daer af verwittigt hebben, fich remitterende en geheelijck over- gevende,fo veel het befluyt aengaet, dat men daer fai ne- men, aen de voorfichtigheyt van mijn Heeren de Staten, naer de welcke hun iVlajeltey ten fich gaerne ten defe re- gartl fullen confurmeren, foo men van elders genoegfa- melijck verfocht in de volkomen feeckerheyt van 'tTrac- taet,dewyl,in 'taentaften der Wapenen,het voornaemfte oogmerck heeft geweeft fich eens voor al wel te verfeec keren tegens d'acoflagen der SpanjÊerden, en dat men in een andere tijc de conjonfture daer af fou jonftig fou vin- deoials tegenwoordig.
De Precautien en verforgingen , die hun Majeftey- ten abfolutelijck nootfaeckelijck achten , en daer men, geHjck fy gelooveq j niet behoort sf te gaen, zyn de vol- genden.
Alfoo door 't achfte artyckel van 't Traöaet, in 't Jaer viet-en-veertig gemaeckc, verdragen is dat de Koning ec mijn Heeren de Staten refpf.öivelijck order aen hup Volmachtighden foudcn gevtn , van te contribueren al 't geen, 'twelck dienftigh fai konnen Zyn tot de leecker* heytvan hetTraftaet , datteMunfter tuflchenbcyden fai komen, en gefamentlijck t'adviferen In de middelen vandeghemeeneruftteverfceckeren , en alfoo de Vol- machtigdenriergeleyde Heeren Staten verklaert hebben niet geauthorifetrc te zyn om op dit voorgheooemde te verdragen , foo behoort men van nieuws t'accordeeren dat al 'c geen, 't welck hier voor fou mogen getraiteert, verdragen en geteeckent zyn, 't zy door de Plenipoten» riarifen van fyn Majefteyt,ofdoorde Volmachtigden van mijn'Heeren de ötaten met de Pienipotentiarifen van Spanjen nul eh krachteloos fai bly ven, en geen uytwerc- kingfalkonnen hebben , danaie detweeTraólatentuf- fchen Vranckrijck en de Vareenigde Nederlanden fullen zyn gemaeckt,en geteccbent gefamentlijck en in een fel· ve tijt met Spanjen.
II.
Düt, In gevolg van *t voorgaende,om t« remcdieren in de quadc effeüen en uytwerckmgeiijen in de grootc uyt- barftingh, die in vcrfcheyde plaetfen den handel der Vol- maghtigden van mijn Heeren de Staten vanden achtften defer maent voorgebracht heeft, en die aen de Vyittiden moet gegeven worden om fich geheelijck van den handel met Vranckrijck af tetrecken, in pIjets dat een weynigh gcdultjde tweeTraàaren in een der fclve tijt had konnen bcüechten, en formelijcke i/f/«</w»enafiegginghghe maeckt ial wordendoor-mijn Heeren de Staten , van al'rgheen , dat door hun'Volmachtighden ghedaen en veraccordeert iï, tot prejuditie en nadeel der gereitereer- deorderenvan mijn Heeren de Staten , der Inflantien, die door de Pienipotentiarifen van Vranckrijck aen hen gedaen zyn, en voor ecnige tijt uyt te ftellen de Ggnstu- rcenteecken»rgh,van hun Artyckelen enby gevolghal 'tgeen, dat gedaen is tpt prejuditie derTraaateo van Alliantie , die in uytgedruckte woorden meebrenghen dat men viltsfaldneu.dangefamentlijek.enmetgemeenetoe- fitmmhigh > en Jat d'een der Bentgenoten verpiicht falzij» te fckei ffen ah kff doer d''ander daer tot verfocht Jai zyn.
11 it *
Dat de vyandelijckheyt.ghecontinuecrt fai worden te- gen de Spanjaerden , fonder intermiflie en ophoudingh.
fulien zijn gemaeckt , ftellende in de keur der ghefeyde Heeren Staten hen te doen fchorfTen, of in de finatnreen teeckening der twee TraAaten, ofaUeenüjck in de leve- ling der Ratificatien.' . ·'! IV.
In geval de Spanjaerden, die tot hier toe meer intentie Rebben getuyght om 't Verbont van Vranckrijck en van de Vereenighde Nederlanden te breecken, dan met hen een oprecht Traöaet te maecken , continueeren en voortvaren met een ghelijck defTeyn en voornemen te doen blijcken, foo fullen de Plenipotentiariflèn van fijn jMajefteyt,en dcVolmachtigden van mijn Heeren de Sta- |
ten alle noodighe Declaratien en Aaen,en daer toe d'coi door d'ander verfocht wort, tedoen, om den Vyandeo alle hoop van verdeeltheyt te benemen, en cfiFeÜivelijcj[ te verplichten tot een wettiger beleyt te nemen.
Indien de gefeyde Pienipotentiarifen van Spanjen,oto hun quaet defTeyn uyt te voeren, aen de Volmacbtigdjn van fijn Majefteyt,of van mijn Heeren de Staten wilden prefenteren en aenbieden de Ratificatie van 'tgheco) 't welck met hen zou mogen zyn geerrefteertofgepro. jeöeert en ontworpen, voor de Ratificatie van'candii Tradtaet, die in een felve tijt gedaen moet worden, foo fai Zy niet moghen aengenomen noch ontfanghen ^o,, den, dewyl d'Obligatie en Verbintenis van VraDclirijct, en van de Vereenighde Nederlanden is , niets tedoen, Ì3XI ghefamentlyek} en dieshal ven behoort van niegwi verdragen te zyn, volgens de voorgaende Truöaten,dsi de tweeTraöaten , die Vranckrijck en de VereenigiKij Nederlanden met Sp^r-jcnghe/amenelyck ee metihmtm toefimittgh behooren te maecken, niet fullen mogenge· maeckt, geflouten, noch geteeckent worden, danig een felve tijdt, dat de Vyantfchap niet fai mogen ophoB. den,dan in een felve tijdt, en dp,t de Ratificitien Dia fui· len mogen ontfangen worden, dan in een felve tijdt,en in gelijcke forme , van dewelcke tegenwoordigblijckfi! zyn verdragen.
VI.
Indien na liet maecken, teeckenen, ratificeren en vol- voeren der TraÖaten de Conditiën van de Vrede,of va deTreves (binnen de tijt,die de gefeyde Trevee faldut- ren) overgetreden worden, 't zy dat de gheleyde oveitit· dinggedaen wort onder dcnacm , of met de Wepenti van den Keyfer,v8n de Catholijcke Koningh van eenijh Voril van 't huys van Ooftenrijck , of van yeroantu· ders die hun prty aenhangt , en daer aen dependeert, α dat de gefeyde Vyanden doen omringen , aentafteoiof overvallen eenigen der Plaetfen, Landen cn Staten,iDè welcken deKoningh de gefeyde Heeren Staten in bclit· tiüg fullen zyn, in de btfluy tingh der gefeyde Traflitet, fijo uyt kracht van de Vrede,als van de Treves,foo fuilai fyn Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten verplidi zyn, ghefamentlgckitter de Wapenen aen tetaflea, «oil Openbare ruptureteghen de Vyanden te treden , iawil plaets, of om welcke oorfaeck of fchijn de gefeydeoTB· treding gebeurt,fonder eenighe diitin^ie ep onderfcheit van Intfrcfl:en,nochvan dePlaotfen,daerde vyandelijck· heyt fai mogen zyn begonnen. En na dat de gefeyderup- tuie fai zyn gedaen , ίυο fai fy gepontinueert en volhard WO/den , fonder dat men van weer zydende WapcM» lal mogen verlaten, totdatd'overtredinghen fullöio|)· houden,engercpareertzyn, en nadat d'inhoutvip fte.negendt, en Artijckel van'tTradlaet, in'tlid r<i3f,gemaeckt,pun<aëlijckuytgevQcrtfalwefen.
Alfoo de intentie van de Koningh, en van mijn Hei" ren de Staten is,bet Tra(aaet,dat met Spanjen getnaeck fai worden,getrouwelijck t'onderhouden, foo lal wsc' cordeert zijn, dat, indien de Koningh aamaels het Trac· taet overtrad , en de gheleyde rupture begon tegcodc Keyfer,tegen de Koning van Spanjen, of tegeneenlfe^ der Vorft van hun huys , met d'eerfte aen te taften, « met te doen aentaflen en overvallen de plaetfen en St«· teDjdiehen toebehooren,en daer af fy door het Traw in befitting zyn gt bleven, de gefeyde Heeren Staten let
en met de gewone wackerheyt, tot dat Vranckrijck en de i verplicht fullee zyn deel daer aen te nemen: hetfelrt Vereenighde Nederlanden hun volkoome fatisfiÊtie en | wortoock verftaen voor fijn Majefteyt y dieuietw vernoeging hebben door de Traöaten, àio gefamntlmk \ plicht falzyninrept«reenbr€cckinghte trcden,niet«
Λ..,- „»„„„.1,. J- ,...........^ gheval dst mijn Heeren de Staten d'eerflc"
zyn in hen aen te taflen,cn 't Traflaet > dat gemM«f U worden, over te treden,
VIIl ' ^
En alfoo fijn Majefteyt niet gheconfenteert fl^ een Treves in Catalonien te maeken, danin «tetijd^"' mijn Heeren de Staten niet dan een "^^reves ioNed^ lant wilden maecken > om oorfaeck te hebben vetige·»· mentlijck de Wapenen weer aen te taft«n met de ge^» als de twee Treves fullen geeyndigtzyn j en dat,foo Pi» fyn Majefteyt wilde doen blyven in de felve refolut^"' dM myn Heerea de Staten de hunne verendert |
-ocr page 294-
Nederlandtfche Vredc-handelingti.
lï feer groote fchade daer af ontfan?en ζου,Γοο is verdra· X geweeftdütdcghcfeydeHeerenïtatcn krachteiijcK, η eendragtelijck fullen procureren en bevorderen met fijn Majefteyc, volghens de Traélaten van Verbontjdat Ajggfcyàe Vorftendom van Catalonieii en haerdepén- dentiein de Vrede moghen zyn begrepen j bly vende de Koning vao Vrarickrijck , en de Koningh van Spanjen rder in de befirting van al 't geen, dat fy houden in de ge- fcïde Laodco : of in ghe val dat meu de fwarighedeo,die men dwr vindt,niet kan verwinnen,en dat men gedwon- ren is om de fluy ting van het Traélaet te vorderen, niets tedoen» dan te maecken een Treves van dertigh laren in '£ gefeyde Landt, onder de felve conditiën en voorwaer- denidif yder daer behouden fai 't geen hy tegenwordigh- lijck belit, dat de gefeyde Heeren Staten fich verplichten Jt Oirloih ìMer geJameMlijck te éeghuun met Vranckrijck legen Üpanjen.in geval dat, nad'uytgang van de gefeyde Treves, de Cathdijcke Koningh wcygert haer te conti- nuctcn en te verlangen op de felve conditiën en voor- wacrden, a!s fy tegenwoordiglijck veraccordeert en toe- geilaen wort. Wel-verftaen zynde datin geval de weyge- ling van wegen fijn Chriftelijckfte Majetteytkomt, de jefeyde Heeren Staten niet verplicht fullen zyn de Wa- oenen weer aen te tafteii. ^ IX.
Enalfoodekrachtighfte middel , van de Vyanden te verplichten tot d'onderhouding der Traöaten, diegefa- inentlijck met hen gemaeckt zyn, is hen ce doen beken- nendatiydie nimmer moghen overtreden , fonderie ftrijdente hebben tegen de krachten van Vranckrijck, endegheeneo van mijn Heeren de Staten ineen felve lijdt; foo fsl aen hen verklaert worden , volgens de ge- feyde Traftaten , dat'er tuilchen Vranckrijck en de Vereenighde Nederlanden' onderlinghe verplichtingh is Vin de gbefeydeTraftaten te garanteren, entebefcher- men, en ghefamentlijck de Wapenen weer aen te ta- llen teghen d'infraéteurs en breeckers , in wat plaets, en om welcke oorfaeck of fchijn dat d'infraitie en breec- : kinggefchiet. ^
Dat het tegenwoordigh Trailaet gemaeckt fai worden : Tonder prejuditie en nadeel, tot vernieu wingb van alle de toorgaende Tradaten, die in hun kracht iulien bly ven, tn religieulelijck voor 'taenftaeode gheobferveert en viergbenomen fullen worden in alle hun punten, uyge- fondert de geenen, die door dit tegenwordig.Traftaet ge-· detogeert en vermindert zyn.
i'
gcrcö?ift ban tien tcec ^JmBaffabeutpervieni, 6pl)ej(^eccen ban i^ollant in^ditiecacie gcl^t jijnDe i^beUonbcntebeflaen inttoee p^limfitaicc eiiDerhien aiibctepjindpale potnctenbaecjopfp (jcbbengeabtfeect· OSntldigtH Datiti DefcnfouOe toccocnüecnipt/ ten fpnUcHeneniEUtoepoincten in conftöctatie tDtcöengce inaQt/mettctDelche De inficuctiebantici^Ienipotcncia· tifettfoutie moeten toecben betmeecDett of berandcrt.
ifenttoeiDcn; Datgeenveranderinghemfouöeöjec» iKtiBcmacchtinDe bebiufteaieblufleecDe ^ctpc&elen; moec met allen etnfi getcacbt om op {)et fpoeblgite get «ttnctaet ban^jibehantielmgctotccnfinad beflupttc rooaenbjenflen. Cnöetoat be poincten fnbe boo^fs ^ebuctte bcgceü
mnmafre|^oincten(bi betoelcBe tooiteeTept Datin bc Öanüittnge bien» gepipulcect 7 bat to^pafliU-- öe 3lebittenbenfoaben fubbm tt batceciicn/ tnoeOt Staten banbeanbece jpoe al^ caiitimiaciffen
W^ntijb^ignbe (nbe èanöelinse on angreoectfou» ÏJP^öffl Brfaten/ te ηιεα; befcople fdfii ban toeeaiïe gJJJJ^J©iancftcöcit twrtflöefcpt öaecopiiiette |
e«"8aet öet eerftecnte tweede l)fnti>e / tenbetenbetcnipnbeöooi tah. ""toeecbe foubt fcaaben gi&ouben aHe öct gene banöefin fttartnwtbejai. Z'S wn ^Pagnicn toa^ gcöanbelt enbc göeteecftent Hrf'οε / öat foo ttt f lenipotentiaciren «<n öe ftioon ban 9|onc&ct|c6 / al|W löiniftiïi öan büfen^taet met be ^mbafTabeuc^ ban ^pagnienge· Itjch foube 3Qn becbjagen / εηϋε bat bp gcbolgc ban btm bupbeli|eh foube toecben gebifabopecct be tepclteningije baubebetsufie ICctgchclen bp be Ptnipotcntiacffeti banbefen Ï&caetmct beJBinifieci^bau ^pagnirn ge' bae». SIsì gort gebonben bat tot anttooojbe mcecgentrf* te i^eec ban Servient te gemoet foube butben ge<= bocct bat men ban biegen befenjlbtaec ban intentie bia^ opcecfìtelficit te gouben be iScactaten/maet bat bien on« becminbett toect bccftaen/ bat be pienipotcntiacifen ban befen ^ract tóel gabbeh gebaen / be bebaufle poin» ten met bf5>paenfc&ejiÊinjfiecsl pjobifionelDcBteabi luftecen enbe befelbe te onbecteecfienen om cebenctt meecmalen boo; befen gectllegeect/ met be intentie bat ten principale geen Airacteet met j^paignen foUbe toec· ben gcflooten ai^ gefanientlOch met beptenipotentiaci· fen ban be fócoon ban J^^nckcijcb.
iSoecenbe Ijet becbe poinct bp 't tbeIcBe infïantiè toect gebaen/ bat be Hoililitey t tegen Spagnien met ge^ lijcke vigeur ale Vüordefen (oude werden gecontinueert, tectdttoe getCcaetaetbanl^^anc&cgcRtot optie ban befen ^taet of be ceffatle ban JBapc ncn fonoe aenbang nemen met Det flupten ban get fCcactaet ef tocl na bet obecb^ngenbanDe Ratificatie ban bien : Sl^goetge* bonben bat geen ceffatie banl|o(ittitepten foubetoec* ben toegefiaen tot abfoiut fiupicn ban 't Ccactaet ban B;ebe/ enbe I)et felbe gebaen sgnOe bat al^ ban naec ge» Irgentbeptbonfaecben foube too;bengebelibeceectcn· begecefolbeectof be ceffatie ban Slapenen ban bien ti)t af p(aet# t|cbben/ban of be i^oflilitept foube toojbcn geconttnue(ct totopgt)emcItei3attfica(ie foube toefen obcrgeb;agt engepubliceect.
^engaenbe bet bietbe gonbenbe in effect / bat (om be ^pagniaect afte nemen alle doope ban ttoee-fpalttuf·· fcijen B?anc6cijcft enbe befen ^taet) ronde ende duyde- lijcke verklarmge en aden dienen te werden gedaen en· de gepleegtjfoo van wegen de Croone van Vranckrijck als van defer zijde ,.waerdoor de Spaeniche Minifteri haer Concepte Hoopc van Divifie,tuflrchen Vranckrijck ende defcn Staec mach werden a^enomen : becfiaen
enbegoetgebonben/bat be becfocgtebecMacingejbubè toecben toegefïaen/Donfojm be i^cactaten met Sjanch· cijcik gemaecbt be^ getoagtnbe.
SSelangenbe get poinct / tenberenbe ten epnbe bé Plentpotrntiacifen ban befen ^teetbanbe^paen^ijé IBiniflet^geenQatificetic foube tobben aen te nemen op 't gitene bat tuffcgen be felbe ban nu aen i^ gete&ent. Mare bat belSatificatie ban torgljen Spagnien in te brengen / foube toecben gecefufeect tee ttjbt toe/ bat be €cactaten foo ban toegen Bianchctjrii al^ befen ^taec totfinaelbefluptfouben toefen göeb^agöti ^^gDere:· folbeect bat t)iec in al^ in anbece^ofnctrη foube geooigt tooμ)en/öct geene bat opgemelte flTcactaten sijn geb^a^ genbe/ enbe bat mit^ bien ggeen Ratificatie ban ^pag· nien foube toecben acngenomcnboo; beConcIufieban be ]9efpectibe iCcactaten.
«t9p get 6 enbc 7 mebe biengenbe/ bat/ inggeballe na 't Hupten enbe catificccen ban 't CcactaeiTban B^bc of Ccebe^ He Hevfcc/be Koning ban ;^^nienafeenig!} 9;in^ban 'tifup^ben of toieget foube
mogenJsefett / get felbe le^ractartguame te tonirabe· niecenmettet fuep^necen/oftboo;getoeIt aen tetafien eenige idaufrn beec ban bcCcooneban ^^nc&tgcH ofti^en^taetinpoffeffiei^ / dat men in dien gevalle foo van de zyde van Vranckrijick als van defen Staet fou- deghehouden wefen de Wapenen te hervatten endé opentiijck te breecken, fonder onderfcheyt van eenighe plaetfen te ]xiaecken,en dat van de van nieuws aengevan- gen Hofiiliteyt niet en ial moghen werden gedefìfteerc voorendeal eer de gedane contraventie efièéUvelijclc fai wefen gerepareert, metbieo betffaube/ bat ingeballè bectiptucebanl>e;{i&eban Vranckrijck moghen begin- nen bat mèh bi bien gebalte tan toegben befht ^taet niet geljouben fai toefen te bjeecften/ & vice verfa. na M#|epcicn ffifcoucfen lentiilcb gfjetefoibectt bac aen meetgemelteéeec ^jaef ban Servient op 'tboo;f| fbb|ecttat«imtooo^ foube toetbtn gtgeten tietnabol» genbe/tetoeet«n.
S^b 3 ta^t |
-ocr page 295-
^94 Tweede t)eel, van de
Ten eerften, ©m bat be frfbc ilaeΠίη ópinfe ΐιαβώ
üe/al booten^ te teecfienen / batmenbcboojbeconfoTm
be laetfie ongeclaufuleerbe cefolutie ban (jace igo.^f'
naecbec 3|njlentteenbeboiten teboeninbe faecheiZ
'c Overquartier van GelderJandt>abfolute SouverainiteJ^
van de Meyerie van den Bofch,&c. al^ anbccfitltó tmii
g>pacnfcbcgebcPciateect/often minfïen afte toachto
toat be cefpectibe^jobtntien baec op naecbec fouJ
ftonnencefoltecen/ bie nu baec obec tnacen briibecec»:
be/ac&tenbe bat / deliberante principe, alli^ bp pjoDifi,
in Statu beboojbe te bipben.
fonbec bat benboojnoembe i^eete van NederW
bonbe begcppen bat men in 't eene gbefcb^ift be Souvl·
rainiteyt van de voornoemde Mcyerie enOe Obte;,
Itjch lilpuleecbe en bp een anbec mrt ^pangientenb.
iBch teec^enen foube bat bet gbepioponeetbe bann,
épaenfcbenopenbe be iSeligieenbe'tgebjupcft bàite
<6ee(ielgclie 4Boebecen onghedecldeerc foude blyy;,
om baec na tuffcben ractpen te bio^en gebecibeett
Ten tweeden i bat opbet aenbouben bantu
^paenfcbe in'ttf.KIctpcl^eien noopenbe be3@e|i%
bif^e Compagnie buptenbe laetfie ojb^e^banf)»!
JI@ag. bp-geboegbttnacen bieü^ooibenanaiieioderc
flcecfienbe naec fpne opinie tot gcoot nabtei bantu'
boo;f5 Compagnie bieanbec^ op alle plaetfen/ baccimi
l^oningban ^pagnien geen jFO^ten/ Sogien/of Calie
len en babbe/ftnibe bebben mogen tcafiqueren/ cum u.
deptio confirmet tegulam in cafìbus non exceptis, &ci.
cluiio Uoitis fit incToGo alcerius.
Ten derden ; φιη bat ben boojnoemben i^cet bün
Nederhorft becfionbe / bat menbuptenejcp^efleo;^
ban baec msog. be reciproque beloften over 't flecb-
ten van cenighe Forten ende 't overleveren van Clm.
tres, 5cc. iiiet en mocbten toe-(Iaen. «Enbe boelwlliiji
ttoee pofnctenin baecfelf^ban fiaagcootenggebiii
nietentsacen / bat men nocbtan^ fonbec tafl bai
niet en becmocbten te tceben / fonbeclinge betopleiiati
to- HSog baec gelaHbabbcn baec p;rcife temoet(nc(<
gulecen/naecbe^nfltuctiecnbe alle't gene bp fpcmli
aenfcbjpbinge ben foube aenbebolentoojben / 'tbielcii
baceilo. Mag. on^&pCebebabben boenfbcerentit
bebefUgen/ becfïaenbe ben boo;noembei) i^eec banN:·
derborft datmeninkleynepoinétenfoo wel,alsingroo·
te lij η Eedc konde te buy ten gaen, enbe baeC Obct tUlit
geiegentbept ban tpben bpJ^jfenOenof^panbengit»
iangeect fonbe bonnen toojben / acbtenbe becce 't belili
baec toe geene of be minfle occafle te geben.
Ten vierden;(©m bat baec ϋο.ίΘο. Bp beboojn»
beIaetf!eo}b;e^g{)eIaflbabben/ bat aile'tabeenenKi
;bpagnifn fuccfiive becbanbelt foube teo,>beti
fcb^ift foube baojben becbatentoebec-jpt^ geteecitcnt/
bat baecom be fucceflive gefchrifcen geen (^Tractattncn
honben genoemt brnjben / gbeli^Et bet felbe boo^gacn^
inbemeepegefcbiiftengeöaeni^ / jgnbe contcaDittoi
bat in capite gbcfielctl}0|t: Artijckelen provifionelijci
over komen om te worden geinfereert in'tTraüaetdï
tot Muniter ghemaeckt Tal worden, cn onbettuffcjicniü
ben tejct te feggen dit teghcnwoordigh Trtitaet «n
Vrede : gebbenbe mebe gare i|o. JO^og. in be ope&^»^
te lactde ojbie^ onbccfcbept gemaecBt tuflcben fucceffi-
ve gefcbjift en Traöaetjbaec be felbe 't gene met β>ραί
nienfucceffive becbanbelt faltDojbengheichriftenneP
men/bietDcbec-ipbti geteecltent fuBentuojben. «Ei"
be'tgenein fojmeban Traàaet foube {tonnen tuo^
gbebiagt niet al^ onder limitatie begeecen geteecitenne
bebben/ baecupt bmboojnoembcnl^eecebanNedw·
iiorftgehnfbebatb'inrentie ban bacedoogjeios.»"
iigrtbcefl be pacticuUcce fucceiEvegefchritcen Tratu-
ten te noemen. _
5&aec bp hoomenbe een fiiecfte / na fi?n grboelet^
gcoote impoitantie / batb'fêeecen^lmbaflaOfutp»
a^;anchcbchquemen fucceffibeli|c&cn becfoecisendtfif
Heeren Statiche met hareHandelinge ftiUe wilden fti^
totdat deF/anfche nevens de hare in ghelijckheytfouw
zijn geavanceert, bolgben^ bet 9 enbe4 Slctijcttel ban t
iCcactaetban i644.ten minflenbatbenileec Grictm
Servient bieopf^necepfena brni^agbe geccitflo^'
opf^nebefenaengaenbeteboenepiopofitie / bay
1^«· jpog. antlooo2tfoube Hebben binoomeni-
taetliftno 1Ì44. tc« obec/ïaeft banDe^ecc©?acfban
ScrvieDt()iecin'i$(i3;abenl)age gemacchc bat Dcntlo^
ηίηα en&e nterrgtjemelteileecen Staten banOcBecee·
«iflDe^eöecIanDen / RotmnùetotJBaunlìectcflupten
em i^ractaet ban / cnDe bat i^ogitgc&agte fpne
J13aie|Ïept cfctodgl)emelte$cecen Maten baecnabü
rcrtelncHöf inbirectelöcfi quamen atngetafltetoojöm
oiiùec toat pjetrpt Det ooch fouOe mogben tDcfen / boo;
i)m «oning ban ;&pagnten / booj ben nepfec ofeen^D
anDec @;mce ban 'tlfup^ ban men tw
eenecenbetcc anöecenjpbe punctuelgth foube e):ecu·
temi Bet tf.p.enDe ban 'tiScactaer be^
Slaei;^ idaf.tnelche ?llctijt&eleii men ban toegfien befen
^tart bieeft aenggenomen enbeneemt aen bn befen/iae>
iigieureltlclt t'anbetj^ouben entie botn onDetltouben/roa
kuanneecbecaiusof geiegent&eptinbe cerpectibefScac
tatm betmelr/fullen homen booj te ballen.
^^ mebc goet ggebonben batteri gemette Heet ban
Ser viene monbelinge fbtibe teecben aengefept tot facili»
tatie ban 'tgegele tueccft/en toetönemfnge ban alle om=
6iagien/ batbe^iopoolienbiemiffiiien obecbeboo?f3
geirgentiiepttotMuDfterof elbec^ moggensdngegou»
Den/niet al^ boo; pacticuliece enbe bliegenbe bifcoutrm
en moeten Vxietben aenglienomen / be mple ban tneglien
befen ^taetnoept geen anbecelSefoIutie op'tbetoufle
garantie en i^ggenomm al^ bp be boo;f3 dtcactatcn
i^becmelt.
fiaecltenbegets. tenbecénbe tenepnbe menbantoe»
oen befcn j&taet foube gebben te piocuceten bat j^et
Prinsdom van Cacalooien mette depeodencien foudeo
werden begrepen in het Traöaet van Vrede, ofte batbe
30. ^acen ban Ccebeii in cegacb ban Catalognicn
t)oo;f3 obfcllceccfìen ^nbe/ ban toegtien bcfen ^taette
kuege foube luecbcn gcb;agt)t / bat be boojfs ^ceberï op
boocigeConbitien fouDetoecbengepjoIongcect/ of bat
men to ontflenteniffe ban bien ban tnegen befen ^taet
mecS^janchciKit tegen jbpaignien foube gebbentebje^^
ben / i^ goet ggebonben bat op 't eecfie lit ban 't boo^
cluebe poinct (tetueten bat ban kuegen befen ^taet
foube taecben gep;ocuceect bat !)et ^}in^bom ban
Cataloigne fouOe tnecben begrepen in 't Ccactaet
ban J&Kùe} tod een centatijf foube moggen tnc^
ben grbaen / maec bat baec op niet bafi en fdtabe
tooiben gefiaen / in ca^ baec oüec bp be ^paenfcfle
3Haini(ïet# bifficultrpt foube raogöen toecben gfje.
maecltt/enbe bat Det boojfs poinct in bien gebal baet Op
foube toerben gelaten. dSnbe toat aengaet get tboeebe lit
baec bp gefept koect/ bat ingeballe bp ll^pagnien gheen
continuatie van Trevcs nac de jojaeren ten aenfien van
Cataloignien foude konnen werden geobtineert, bat
tnen al^ ban ban toegen befen ^taet beneffen^ 3^;anch.'
töcft tegen ^pagnien fbube hebben tebreecken , Dat
baec tegen ^ubentiiecben gt)eb;upc&t befelbetebenen
tnöe motiben bie bp ©janchtijcft tegen befen ;6taet 5ön
Qebjupcftt getaiee^/fo toanneec men fiet 9· ettgcBel in 't
^cactaet beanno 1644· te becgeef^ focate te obtinecen.
^openbe !poincr/ten epnbe na 't flupten ban 't
4lcactaet baii ®;ebe men be ^paenfc{)e H^niflec^ fou*
be boen becfiaen/bat ban biespbe tetCEractaet niet fai
mogen toecben gecontcabenieect/ofte befelbe fullen gebc
ben te bcCtoacDten be t'ikmen-gevo^hde Wapenen
van de Croon van Vrancbrijck ende derenSoettetoat
platfe ofte toat pjetept D'^nffcattie fonbe jön gefcfiiet ;
ll^bec^en bat bebecfoc&tebecblacinge foube toecben
geben mbaenin tecraei^ al^ be ifcactaten metJ^jencft»
^chsgn mebelqengenbe.
(iSpntel^cIt {laectonficmecenbe metget lo.enbele»
(Ie poinct tenbecenbe te epnbe get tegeniuoojbig Ccac'
taet foubt toefen fonbec pjefubtie en innobatie ban alle
boojgaenbeiScactaten/biebecfiaen foube moeten toec^
bentebipbenin {faecgegeel / om boojtaen heyligüjck
te moeten toctben geobfecbeect/uptgcfonbect in '( gbee=
nebe felbe bp'ttegen)0oo?big!) iCcactaet fiiube toefen
gebecogeect.
ept be naecbec «ctpeftelenben i8.«nbe zj. Oecemb.
enbeben8.^anuacObefe^3aet^ 1^47· geteecltent i^
te fien bat alleen be üeec banNederborft niet gete&ent
gabbe. ceben ban fulq; geeft bp ben 11. üanuacil
1^47. afti d^et üo. Mog. obccgegeben ; siln^? ·
-ocr page 296-
Nederlandtfche' Vrede - handelmgh. Ì9 5
ttftüöfnfföe Doo? Dc^taetfcöe (ntetpofïticöaepen
^ alleen noopende de Cooqueftea toe willen ftaen.
Sfrc om te toontn Dat fp De i>tactfcöc i^fflociatic / üe^ iTn tcatneten ofteecnieafn/
Μ fn te üJeDen Vnacfη / Dat De ^tactfcbe alle öace S Η met iipangien inocDten te&encn / al^ De ^taeti Ay in fine DflCC acn Hellen bJÜDen / dacfy defelvenict en hieldeD voor géconcludecrt, ten ware Vranckrijck metSpangien in conformité van StaetfeTraftaten tnede
concludeerden, Bclijch Defi>tfletfcSe tjecfcbepDeneÖe'
frhiiftcntebooccncnonlanc); [jaDDcngeDeen/ enofìe^ Μ fp in öa^ cegacD tegen^ jèpanaieii toel Ci pjeffel^^^^ Ifn laDBen göefiipuleect enDe DeKepfecfcöegöelDcftP fiaufilct"' waatDe banS>toeeDen cn jlBe-®|ouu)Dc Znhr.<02abinne haec fjebben geconfenteect / Dat Daec^ fm Of öart m geen fmariaftept öeöooiDen tc
Zlicn^tn Daec in fonDec ttopffelöetotijiigen fouDen/ al^ nate De ^tactfe met bigeuc Daec op toiloen in|l|iecen. ©at Den üoojnoeniDen ©eece ban Nederhorft Decftals Utn DccfionDe/al^ tneDe om Dat men De ]|eecen ^Smbaf»
sederhorft bcm in befen allen ftacego. Mog.goetÖini· Ofwgeecne teonDectoerpen cnbebécfelbecbebdienitóec fiomencnbetegebooifamen. _
, «^be^iebect tedbecgabetinge ban bate ii»i).|Iàog. "'S^'Slanuacti 1547. toa^ getepeltent G.yaiiReedé.
baaen Daecnaöeblttn pqchoefêi^ïtiban
hfc DaJtlag· DengacigennaDeCfouDenoiDonnecen/ fjolangtje HiUe fieftoo^Ocn te ffaen tot DatDcngeece Grasfvan Servient bequamen tpDt fouöe IjebbengebaDt (n am ^age te ftomen/ fijn pjopofitie leOoenenanfc. iDDoitOaec optehonnenbeftomen / fonöecenöc 'tfdtie opüciuif.?fiwicul banDe inftcHCtie/ öictecenDe; dat men behoorlijck regard nemen fai op het Traöaet van den I Martii lii+f. toellte tuoojDen pet^moeflen opere' tiii/ ten minllen foo bfle/ Dat De beloften ban achc of thien Dagen geDaen fané beöoo?Oen te too?Den becflaen / entotitinueren/ tot Ijace J|o. |©og. op De ï^iopofitie bai Den ü^eec Graef van Servient fouDen Ijcbben gece» fdoccct / te meec om bat De i® eecen HlmbaflaDeuci ban Siancl^ttjch foo fecieu^ met pbecige ceüenen/üitenDeld' iiffmecctiingcn/ cn epnbeUJchmeifcöjiftelflche öooge piotcilcn en contefiatien geDuecigb Daecom acngielDettj oi^te Datincn eene banDe tiooinaemDeanDececonDitien tciDE0ctBllöebjengen/ bechlacenDcDatöetcefup^ban bini Ijaec Pcecftcn fouöe tot een fpot bp De pubIpcBe JBi· niHfci ban alle Cfeifien potentaten Daec becgaDecDt/
ΙΠμΐΙ^ UUII Ulic. T^M^-VWMKV·· VMW
tn tot ctn untlacbinge ban fiate ©paiiDen ( bp Deboe fpaltpb^acootelijcjcgecoemt baöDen ban Dcc fi>tact ttoiiüje/alUantte/ enbafien bant) fuïlenüe Baec befc^„. Diif 11 ban iHfractie Dee litcactaten en b^eecfecn ban 'tpa blijcfte taoojDt/ Daec ban fp fouDen moeten becanttoooj^ Dm / al^geen laft bebbenae / in co^ fp baec foo een faeD> licconfci?niDe®cactaten/ quamentebecfofcften/ bat fP'tfclüefouaentDepgcccn/ feggenDe/ ijaectebetfécc iKctn/ mQten baec Ho- lHog. baec fupecieucenbaec bliliche begeetten beftenbt toacen/ Dat De felbe geen fmacigljcpc maechen fouDen Die toe te fiaen / Dat fp Dee» Ijalum ijaec met een foo gtoote faeclte niet en beboojDen te beftuacen/ iiiaec upt meecDec onbeplen gefcbapen toactntcontfiaen.
&m alle bieicbe ceDenen be boo^oenlDe fóeecuan Nederhorft (bfe De felbe ten meeften oeele boonüne opi« nie QDcfcpbt enDe ten Deele om De &o;tbept Dr^ tQt^ met Decftl bonnen feggen) (ïoacicbept gemaeclit Beeft te tcec· henen/ nuec becfiaen/ Dat men baeci^o. JSdog.alle 'tflene boojfj (g/ nae Denaechte toaecöept fouDe obec ft!)lt?ben/ om Dee felbec cefolutien Die| aengaenbe te betliaen/ enbeniette&bnnenbegcppen/ DatDoo^Defe teheninge DefaecHegeaïanceect/ maecbeleeecoccaffe tot ccculement gegeüen fouDe tbecDen; enbe Datbooj ^ felbe De IganDeiingbe in ^upDtfeblanDt becbaeft / en oaet boo} otcafïe ghegeben fouDe ttioiDen DacbeBran- denburghfche, Paltfche, Heffen, Caflélfchc ende Pro- KftantCche faecken, Daec toebe©eecertffcanfcbe?tm. bapto baec feec geneaen toonben/ niet naec toinfcB «Ptbjiienmocbten. |
SecIanDt ingebjacbt bact abbili «tb; con^DecatiIen op De tecchrningein Dcfe maniece.
Ho. Mog. Heeren.
DO«n dat het ftuck vande RelegieofteGodtsJieafiii *-'een poinà van Confdentie, en dat de Heereu Sta- ten s'Landts ende Graeffelickheyt van Zeclandt onfe Piindpalen in. hun gemoet overtuyght tij η, dat de Re- formeerde. Religie foo ende als de felveind'epublycke Kercken defer Landen gheleert werdt, ende waer van hae)· Ed. Mog. profeffie zijn.doen, is de faligbmaecken- de waerheyt Godts > ende da.t de felveuyc dat refpeA al- leen by kile Chtiftelicke Overheden > on-aisDgcfienecni^ ge andere contrarie menfchelijckuonfideratien met alle mogelijcke mjildelen gehtnthaefe,^epfomoveert, endè voor alle indrachten geconfervücrt moet worden; Soo is boven dien in haer Ed. Mog· als poiiticque Regenten dit gevoelen ingeplandt, ende door de experientie diep geworrelt, dat de voorfz gerffirmeerde Religie iede Ziele van dtpen Staet, het fandament waer op defe thriffante Re- puUicfue is gegrant,, ende den primipatlfien > jaeeeuige» handt, watr tnede de refpeSive Proviatie», tot eeiuge' meene Staetsgewijfe Regierinee met den andere» tljvemgè^ unieert, ende dat daerom ioo haett haer Ed. Mog. koi. meovte (ien, dat men de voóriz waere gereformeerde Religie met hetgeebedaervaa depeadeert, minder als wel voor defen begint te eftimerca> en met namen in coniideratie is nemende daer over eenighiewpwewiwi, moderatie ofte difpe»fatie te willen admitteren, dat baer Ed. Mog. 't felve niec anders konnen op nemen ende ap- rehenderen als dat daer door het paÙadium van den icaet ende daer mede Godts zegen fai worden vervoert, de fondamenten van de Republycqne ondermyndt , ende den bandtyande (Jnieios gemaeckc,endat wy alfoo felfs fullen contribueren en den wegh banco (otden on- dergangh beyde vtnde Religie en Politie.
De wy Ie dan, Ho. Mog. Heeren j Önfe vootfzHee- ren Principalen in erveringhe zijn komende , dat hcE Traflaet van Vrede tüflchen defen Sraet ende Spaogieà niet is ontbreeckende als het Auck vande Religie mét het gene daer van dependeertin ende onder dcMeyerié van den Ήο/ώ. Baronoie van Breda» Marquizaet vati Bergen epZom» Landt yaa Kityci, ^é. ende dat by eenige werdt gemeynt dat hiér over een redelick tempe- rament foude konnen ende behooren të werden eevon^ den, alszynde anders te verwachten, dat, gheajckdè brieven vande 14eeren Extraordinaris Ambadfadeur* ende Plenipotentiarifen van defen Sctet van den ecifrf es twintighfien December Mie» fiteHveertigh.zijti mede brengende, het Vreede Traéhet hier opalleene foude werden afgebroocken. ,
Soo hebben onfe Heeren principalen niet konnen of- te mogen ledigh ftaen uwe Ho* Mog. te ghemoet te voe- ren, dat haer Ed. Mog. foo feer als eenige andere Pro· vincie gantfch geerne fagen dat van defe langwylige Tra- diaten ende Handelinge tot Muniler eenmael een eyndé wierdegemaeckt ende de faecken gebracht en gedirigecrc tot eengpet beiluyt vaneen ver^eckertChriftelijdcea eerlijckTraàaet van Vrede.
Doch dat haer Edele Mogénde in hiin ghemoet niet konnen befeffen ofMveritaen, datfoodanigen Traàaec kan ofte behoorde ghevonden té werden, vande gere. formeerde Religie u te geèn^endeergens,waer,ende on- der wat pretext hec fotide moghen zijn, depublycqu^ exercitie van de Roomfche fuperftitien te permitteren.
Ende daerom hebben hare Ê Jele Mogende met den aéhvanck .van de Munfterfche Vreèdene .dcliberatieh é het vaft ftellen van hëtvoorfchrévePoinCTvaii de Reli- gie, foo in flls nae de Handelingen van Vrede met deó hoogden ernftgeurgeert code daer by toe den eyndëtóö geperfiiiecrt.
Wy fuileh ù Ho. Mog. niet vervelen met alhier inHeC |
-ocr page 297-
296· Tweede Deel, van de
den van de Onie ghedane beloften cnde verklaringen tot obfervantie ende executievandevoorfzPiaccaten, dat onfe Heeren principalen nlec kennen befefFen ofte eenighfints verilaen, boe ende wat indeminfteconfi- deratie kan werden ghcnomen dat by de tegenwoordige Vrede-Handelinghe ioude werden over ghege ven ende by den Vyandt by formeel Traitaec bedongen > het gene met de vooriz maximen ende Placcaten van 'cLant ende de voorverbaelde beloften van alle de Provinden (oo di- rcöelijck is ftrydende.
Ende met namen tegen dehandtbavinge endetnanu· tentie vande voor-ghenoemde Gereformeerde Religie > welck, hier in niet alleenlijck beftaet dat de exercitie vandefelvenietdire^H|ck werde belet, ghetutbeertj ofte bekommert, tnïet infonderheyt dit men forghe draghe ende vigilere dat alle andere StSlen j die als een enkruyt ende tontagie dc vooriz Gereformeerde Religie eyndelijck fouden komen teonderdrucken, infeöeren, ende bederven, werden onderhouden, ende ter con- trarie niet gefupporteert j gefavorifeert, ende metpu- blijcque authoriteyt ghelijck als in collateraliteyt met de Gereformeerde Religie gefteldt: 't welck ineeniger toaten ghefchiedende, niet anders te verwachten is, dan dat ghelijck ais nu de Paus-gefinde met trappen gaende vande vryheyt van confcientic, die men hun niet rti wil ontrecken, hoewel onfe Religie fulcx niet alomme kan genieten, tot foo merckelijckeconniventie ende licentie in 'tftuck vande ghenoeghfaem vrye en openbare exer- citie van hunne luperftitien zijn gekoomen, dat alloo het voorfz temperament inghewillight endedaer bey de Religien in gelijckheyt cnde van eender faveur gefteldt zijnde eyndelijck verder fai werden gegaen tot oppreflie van den otaet ende Relige.
Ten anderen konnen onfe Heeren principalen niet verftaen, aengefien by uwe Ho. Mog. na ferieosonder- foeckende meenighvuldigedeliberatientot meer-malen vaft is gefteldt ende inde conferentientotr/'/iwr^émec grondighe redenen, daer op wy ons alhier niet lullen extenderen, ftaende is gehouden dat de Meyerie van den Bofih met de Stadt is gereduceert, ende voorts notoyr en indifputabel is, dat de Souverainiteyt vandeBaronnre vun Breda J MirqaiziCtvaa BergenβρZoem, Landt van Kuyck, aen defan Stadt behoort, met wat fondament de Spaenfche eenige difpofitie over den uytterlijcken ftaet vande Relige» zijnde ende eene vande eflentieelfte dee- len van Souverainiteyt ) fich konnen ofte willen aecma- tigen, immers daer over aen defen Staet regel ofte wet prefcriberen.
Ende kan hier uyt niet anders werden beflooten, dan dat den Koninck van Spangien nietgemeynt i», de Sou- verainiteyt over de voorfz Quartieren ter goeder trou wen in 'tgeheel abfolutelijck ende voor altoos te quiteren, inacr door foodanigen verdragh ofte ftipulatie, daer over eene dependentie van verre inficht > rtflexie ende con- fequentien te referveeren.
Ende wie weet, of men hier neer oock niet fai derven fuftineren, dat den Koninck van Spangien inet geen andere intentie de Geünieerde Provinciën (waertoehy raeynt fo veel recht te hebben als tot de Meyerie van den Bo/ch ende de andere voorverhaelde Qaartieren) voor Vrye en Souveraine Landen heeft erkent, als mede op foodanigen voet en conditie, dat oock in het ftuck vande Paufelijcke Religie eenigh temperament t'fijner tytfon- de werden geintroduceert, ende dat men hier toe fai al- legeren , fiilCwygende conditie», mentale reftrven,gegeven hoepe.oft vel opgenomen impreJJien,7K\c)s. men de ge egent- heyt fich prefenterende, en de apparentie fchoon gewor- den zijnde wel fai weten op ce proncken en Ce doen vali- deren.
Hetgene onfe Heeren Principalen in defen verder ce gembetfien, is, dat hier door eene verdere inbreuck en confequentie foudc Werdén gecaufeert, ende datbyde Paus-gefinde binnen de Geünieerde Provinciën met glimp fai konnen werden gefuftineerc. dat men bun nitt kan ofte behoorde te onthouden het geene elders aen tenighe Onderzaten van defen Staet het regard vande Paufelijcke Religie kan ofte mach werden toe-ghelae- ten. |
Ifnme» b oiet anders te verwachten dan dat daer door een plancke fai werden gelecht ende aenleydinge gheven, om van gelijcke hierna binnen de Geuniee,! de Provinciën foodanigen temperament oockincoot deratie te nemen, ende daer van niet al te af keeriglitj zijn, als militerende daer toe eene ende defelvereiij, nen, die nu in defen werden ge-employeert,
Ende fai in allen gevalle hier door werden gecaufeejt dat in plaetfe vande hoogh-geklommen ende noch dagt Hjcx foo aengroeyende licentie ende ftoutigheyt vajidj Paus-gefinden door de obfervantie en executie vtndc Placcaten van 't Landt te reprimeren , de felve daerdoa ftouter geraaeckt en allenskens meer vry dom ende eoo· niventie foude komen te bekomen.
Doch als men de Meyerie van den Βοβ^ύ,^ queftiem, ende de Souverainiteyt daer over tuffchen defen Stia ende den Koninck van Spagnien als difputabel foui konnen confidereren ende dat men daer over by tegheuwoordighe HandeMnghe foude moeten cftesjj, len tranCgeren ; foo oordeelen onfe Heeren ptind. palen dat men niet anders als met de hooghfte onctrc ondienft ende verwyt van defen Staet, het temporai voor het fpirituecl foude prefereren, ende daer by met- ter daet bethoonen , dat de Gereformeerde Reljpt ons foo koftclijck ende dierbaer niet en is, als aeodt Spaenfche hunne fuperftitien ende afgoderien.
Dewelcke in defe hunne extremiteyten endehoogh· fte ongheleghentheden, contenantie ende tale detvcs houden, al of fy het finael befluyt van een Trafljetvaa Vrede (welck fy foodanigh hebben gedeiireert, cnïi daer na fy met foo gootenernftendeaenlockendeaet· biedinghe zijn trachtende) op de behoudeniffevandi exercitie vande Paufelijcke Religie over de weynigl» voor verhaelde quartieren foude willen keten aenlioo· men.
Daer ter contrarie defen Staet door fijne viftorieult Wapenen foodanigen avantagie bekomen, endevcrda fucceffen by continuatie van Oorloge te verwachtcobtb- bende, fcrupuleus foude zijndaerby te blyven, liew geen Tradlaec aen te gaen, als afte gaen de fondametiK' Ie maximen van defen Staet ende over te geven betgm ons ten hooghften dierbaer, ende in allendeelen«ile refpeiten eiTentieel behoort te zijn.
Ter contrarie hebben onfe Heeren Principalen by(l^ fe deliberatien Infonderheyt geconfidereert, datgelijdi men foo veel ernfl heeft gebruyckt, en foo ibrghvuldlj is geweeft om de Souverainiteyt, eere , endelujrllB van defen Staet in rtingh ende eertytulen tot Munfteiili op 't Tonneel van Europa ter prefentie vande Miniflm van foo veel Chriften Princen te ftabilieren ende don valideren, dat men alfoo oock mede in foo folemiw· len aitie voor al de werelt, niet allcenlick met woordMi maer met de efFeöen moeten betoenen dat wy de wuc Gereformeerde Religie en deoefFeninge van dieniniif hooghfte weerde endeeftimezijn houdende tot eere n» Godt Almachtigh , juftificatie van onfe Chriftelijck profesfie ende vertrooftinge van onfe Religions vö- wanten, die wy, het contrarie doende , ten hoogh- ften fouden bedroeven, ende foude anders uyt alieitt felve komen te volgen dat in plaetfe van dengantfchlK· fwaerlijck ende bloedigen tachtig jarigewOorelgbmeteci glorieus ende een reputabel Traflaet te eyndigenende te kroonen, dat ter contrarie den uytflagh van ditgfoo- te werck ende van alle de avantagieufe conditiën die ttto fich hadde geimagineett fai zijn dat de Spaenfche met fondament iullenjiiogen triumpheren dat fy defen Stiet tegens.iijn notoyrinterefl: ende fondamentele maxii^ hebben doen gaen ende daer over in 't ftuck vande Ra'· gie, eere, fuperioriteyt, hebben behouden tot onfc blameende ignominie.
Wy weten, Ho. Mog. Heeren dat hiertegenscon- trarie redenen ende moti ven werden geallepeert, nii« foo wanneer de felve fullen werden gelecht inde bilanci van u Ho. Mog. eauitabel oordeel, foo farinen bevlfldiD dat de felve al te licht zijn om foo fwaten ende boogf poiniftoptewgen.
Wat belanght eeril dat ten tyde vende ίβίΟΓΕΒη^/" flagen van accommodatie over de Meyetie van den »»/ƒ' felfs in 't Ecclefiaftycq zijn gedaen, het felve m»''"'^!''" dftlen niet, alfoo (ulcxisgefchiedtbytyde»aDC^f|^J |
-ocr page 298-
Nederlandfchc Vf ede-handel in gh. 297
tnio iH! ruyne ende ver-
^ oeftinge vande Meyrie voor te koomen, daer nu ter Tontrarien gefproocken werdt van ecnen abfoluten Vre- , ende daer by voor defen Staec te bedingen ende con- fcrveren, hec gene de felve fonder eenige difputen com- octeert » ■ welck ingevalle by dcfe Handelirge in 'tregard Mn volle Souverainiteyt over de voorfz Meyrie foo in ij£(^lefiafticq als Temporcol niet werdt ghedaen, ioo werdt daer mede voor alle tydthetvoorfz recht geabdi-
''^jerom oock alhier in geene confideratien komt het eeene den voorgaenden Treves op eene ghedaene mon- delinghetoefeggiugheaen deHeeren Ambaflkdeurs van Vranckrijck> en daer van by de felve gegeven fchrifte- liicke vefklaringhe overdcBaronnie van Breiitj Mar- fluizaet van Berge» op Zoom ii gepraöiieert.
Hier teghens doet mede niet 4 dat binnen de voorfz Meyerie ende andere C^artieren niet anders als Papi- ften ende geen of weynigh vande Gereformeerde Re- ligie zijn» want als bet felve plaetfefoudetnoghen heb- ben, foude de Gereformeerd« Religie in geene nieu- we Stedi^n ofte Scerckten alleen mogen werden geintro- duceen ende exercitie vande Paufelijcke fuperfticien ge-
dcpoffideert.
Eode foude men uytgelijcke redenen de oefièninghe vaode Paufelijcke Religie oock moeten toe-laten in ver- fcheyden plaetfen vande Geünieerde Provlntien, alwaer verre het meerendeel Papillen zijn.
Hier tcgens komt mede in gene confideratien dat men voor defen by Capitulatie aen eenighe belegerde Steden | ïoodinigen Tmperament heeft geaccordeert ; want be- halven dar difputal is, of ende hoe veerefulcx beeft kon- seo ofte moghen ghefchieden, ende datdeexperintie foo tot Maeflricht ende elders ons heefti gheleert, wat ' men daer van te verv/acbten heeft 5 Soo is boven dien ge- i iijckhcyt tuffchen een Stadt ofte Sterckte die men ftondt om te veroveren ende welck men konde fufliineren op eenen anderen voet machtigh te konnen werden en tul·· ichen een platte Landt, al te vooren fonder eenige foo- dinige verdragh gerepuceert, ende tnfonderheyt kan dit geen piaetfe hebben in 't regard van de Meyerie van den Bofth, Baronnie van Breda òcc. welck van geenbfeter conditie konnen zijn, als de Steden onder welcke de fel- ve behooren.
In defen kan ofte behoortmen oock gene reflexie te ne- men op de interceflien, die van wegen de Kroone van Vranckrijck, ten defen albereyts te zijn, ofte noch fou- deo mogen werden ghedaen, alfoo (behoudens het hoo- gherefped, welck defen Staet aen de ghemelde Kroon fchaldigh is) foodanighe intercesfie te admitteren ende daer aen tedefereren, daer men fulcx van wegen defen Staet ende in 'tregard van die van de Gereformeerde Re- ligie in Vranckrijck niet foude willen lyden,
Behalven dat den ernft en y ver die van wegen Vranck. rijck werdt ghebruyckt met fichover deconfervatie ende voorplantinghe vande Roomfche Religie felfs buyten fijn diftjia ende Landt tebemoeyen aen de Regenten van defen Staec aenilboer behoort te geven van immers de Gereformeerde Religie te ftabilieren, alwaer uwe no.Mog. alleen ende privative het volle gefach zijn heb- bende.
. £nde aenghefien, Koogh Mog. Heeren, ditpoinö inder voeghen in acienevacuite, foo men fecht werdt gtiefteldt, dat men daer over geneceffiteert is te flap· ^n , ofte dat men anderfindts heeft te verwachten dat de Vrede-handellngften fullen werden afghebroocken, gnelijck deSpaenfche tot Munfler hebben derven drey- Pen ! Soo fullen wy tot een befluyt feggendatonfe V®®"» Principalen in 't minfte niet konnen ghelooven ^ mÌ ^P»^nfche eenighe foodanighe ghedachten zijn netJtKndej-maer dat onfe flauwigheyt endedatfyheb- P " konnen weten boe dit ftuck by eenighe Provintien "cht, hun defe tale inde mont heeft ghelecht , ende naer ou doet rixliffeien op het voorfchreve poinö, welck ratn anderfindts al bereydts foude hebben gheobtineert joch fonder twyfFel fai doen, ingevalle men den ''uie houdtom het felve abfolutelick te moeten obtine^ fn. ende dat men tot dien eyudeeenJrachteiycktndeem- ■^fimieriijck ty de re/olutii» iy » Ho, Λϋχ. VOor dcfen op defe materie ghcaomen, ende deHeeren Pfenipotcn- tiarifen van defen Staet in laft gegeven, iÌijfì perffierett- itt, ghelijck onfe Heeren Principalen zijn doende by defen, fonder oock aen te konnen nemen, deprelen- tatiebyde Spaenfche hier over den ιή Deiember 16^6. gedaen, alfoo daer by een temperament vail geilek ende alleen werdt gediflFereert, om :na het befluyt ende ratifi- catie van het te maecketi Tradtaet van Vrede over de» voet ende forme van dien te coevenieren. |
Aldus gedaen ende ter Vergaderinge van heer Hoogh Mog. over gelcvert den ai Januarii 1641.
getecckent
^driae» Vethi lacóh Feth, Mathenes 1 RoUandt, {?. van der Niffe 1 L. IVeJiermijck, M. va» Dry borg t Guiil LucHif L. Popli G, van Vosberge» , cotn. Stavenije.
€nDeb>et>ecotnliciti5) januari)· Ho, Mog. Heeren,
Y hebben u Ho. Mog. op den ai defer foo inon- ^ * delinge als fchriftelijcke te gemoet ge voert de rede- nen ende motiven . waerom de Heeren Staten van Zeelandt onfe Principalen naeferieufedehberatiehad- den verftaen, dat foodanigen Temperament in 't Eccle» fiafticq over de Meyerie van den Uofch, Baronnie van Bred», Marquizaer van BergenopZoom en 't Landt van Kuj(ki als by de Spaenfe tot Munfter voorgeflagen is,ea by de Heeren Plenipotentiarlfen van defen Staet ter deli* beratie van u Ho. Mog. is gebracht,by u Ho. Mog. als wy- fe Politique Regenten, veel min Chriflelijcke Overig- heden , in geender manieren konde. werden geadmit- teert ; welcke redenen ende motiven alfoo u Ho. Mog. noch inverlche memorie zijn hebbende > foofbllcnwy ons van nieus daer opnietextenderen, maerallecnlljck tot acquit vao ons debvolr, ende om na te koomen dc gantfcb ernftige intentie van onfe Heeren Principalen, die dit ftnck gantfcb hooge wegen,u Ho. Mog. in 'tgene- rael ende deProvintien in 'tbyfondet ferieufelijck bidden en verfoecken, dat de felve niet alleenlijck de voorfz re- deeen ende motiven in dier voeghen met onfe Heeren Principalen ghelieven te apprehenderen , dat gene de minfte veranderinge werde gedaen ofte voorgenomen % inde refolutien op het ftuck vande volle Souverainiteyt over de voorfz· Meyerien δα. ghenoomen, maer dat daerbyprecifelijck ende onveranderliick werde gbeper- iifteert, maer infonderheyt mede, tfattotvoorkomin- ghe van alle iiniftre Impresflen, die hier over, foo bin- nen als buyten s'Lants, fouden werden verfpreyt, in al- len fchyn of het voorfz temperament by u Ho. Mog. in confideratie wierde genomen, dat de Heeren Plenipo- tentiarlfen van defen Staet fonder verder uytftel. wer- de aengefchreven, de Spaeniche Plenipotentiarlfen in- klare ende ronde termen bekent temaken, dat daer ge- ne apparentie ter wereldt is, dat u Ho. Mog. fullen wil- len wijcken, ofte yec in het minfte overgeven van de volle Souverainiteyt ende Superioriteyt over de voorfz Meyerie &c. foo welin hetEcclefiasticqalsTempareeli ofteeenigbTraOaet van Vrede aengaen, tenfyabfolu- telijck van het voorfz voorgeflagen temperament afftant werde gedaen.
Ten tweeden vinden wy ons gelaft u Ho. Mog. noch- maels te reprefenteren , dat onfe Heeren Principalen geenfints konnen aennemen, de veranderinge diehaer £d. Mog. van befyden bericht werden dat foUde fijn ge- daen , »B het 6. van ic 70. heaufle Artiitlen met dt Spaenfi prevtfioiul^ck verdrage», raeckeode Weft-lndien ende Brafilien, contrarie de Inftruftie eode den laft de Hee^ ren Plenipotentïarifen toe-gefonden, ende dat om merc- kelijck ondienft die inde voorfz Vergaderinge licht, met ferieus verfoeck,dat u Ho. Mog. ordre gelieven te geven> dat de woorden die tot reftrin^ie en ampliatie refpedi ve bybeivoOTÌz<5. Articul zijngevoeght, daer uyt werden gelicht, en dat het werde gelaten,foo ende als het felve by eeoparigh confent van alle de Provintien vaft is geftelt<
£nde |
-ocr page 299-
2p8 Tweede Deel, van 'de
Ende dat daer nevens by naerdere deliberatie wierde goet gevonden,dat by'c Tiadtaet fai werden bedongen, dat deSpaenfche generaiijck fuUen moetenhlyvanuytaUe dl plaetfe àie de Portugyfen inBrafdten enandefinU onder het OHroy "fande IVe/i-lndifcheComfagnté behoorende zyn èefit tende.
Ten derden kennen wy niet ledigh ftaen, oock te rei- tereren de inftantie by ons aen u Ho. Mog, gedaen, ten eynde de Hecren Plenipotentiarifen van deien Staet in laft foude werden gegeven, over den voet ende taux van heiafiinge van de Schelde ende Havens van Vlaenderen, met de Spaenfche te verdraghen voor de conclufie van 'c Tradaet van Vrede, fonder het felve open te laten, te difTereren ^ ofte referveren, daer over te handelen naer de voorfz. Conclufie 5 op dathet voorfzpoindl, zijnde van ioodanigen importiintie, als u Ho. Mog, met vele redenen tot meermalen is gereprefenteert, niet indie ilaet werde gelaten, dat daer naer de vrucht ende efiedl daer van foude konnen worden gecludeert.
Konnende u Ho. Mog. niet Verbergen, dat het met de voorverhaelde drie poinBen by onfe Heeren Principalen foo is gelegen, dat ten fy alle ende yder van dien werde geobtineert)haer Ed. Mog. iotgeeHCenclufievm Traöa'et met de Spaenfche eenighfints fouden konnen verftaen, gelijck oock haer Ed. Mog. op genen anderen voet inde Handelinge mette Spaenfche hebben geconfcnteert> dan dat gebleven foude worden by de Inltrudtie, die tot de voorfz Handelinge is gearrefteert.
Eyntelijck hebben wy u Ho. Mog. oock wel willen re· memorien de dmolitie va» Forten omtrent Skys , ten cynde figoureufedevoyren by de Heeren Plenipotentia- rifen aengewent mogen worden, om de voorfz demoli- tle t'obtineren, eude dat voor de Conclufie van 'c Tra- dlaet, fonder mede het felve diflfereren tot een naerder verdrgghjofte wel fich te verobligeren tot een reciproque demolitie, zijnde daer aen niet te twyflFelen, of ingevalle hier op met ernft werde geinfifteert > dat den Vyandt geen fwarigheyt fai maecken te laten glifleren een ροίπΛ waer aen hem niet is gelegen.
Aldus gedaen ende aen haer Ho. Mog. overgelevert den ip.Iaeuarij 1^4.7.
was geteyckent
A.Veth.M. RoUant, L. Wefiermjek, M.vanVryler· gen, L.Pool, G, van Vosbergen 1 C.Staveniffe.
^fe ïleeccn dSebeputcectic bautte ^^oliintte ban Scadt ende Landen ijcbbcn bcclilaect eniatenaetttccc" Itcnen,
I.
DAt de Heeren State hunne Principalen in'top- rechten van een Traöaet van Guarantie, genera· Itjck hebben geconfenteert ende hen Heeren Ge- deputeerden daer toe geauthorifeert > mits dat inde be- foigne werde geprocedeert met foodane confideratien en op fulcken voet > als fy Gedeputeerde particulierlijck ge- laft zijn, wel verftaeude nochtans ds.x.?\\Qa£lenva»ho· ifiiliteyt tegen Spangien fullen continueren nae het Tra- öaet van Vrede tot de Ratificatie van 't felve.
11.
Vermits men in conformite der voorige Tradaten in- fonderheyt van den Jaere 1644. met denKoninckvan Spangien over Vrede ofTreves niet vermach te hande- len ^s ghefamentlijck ende met gemeen cmfent> dat over fulcx die previfionelijck geteeckende Atticulen geen efled: iullen hebben van teel Trallaet. ten fy Vranck- rijck hebbe contentement, ghelijck de Heeren Pleni- potentiarifen voorts Incontinenti fchriftelijck ghede- clareerc) ende voordefen denHeercAmbafladeurSer- vient door haer Ho. Mog. Gecommitteerde is te gemoet gevoert.
III. . . |
Alfoo raeckende het different op het fluck vande Bf/i- gie inde Meyerie vans'Hertogenbofch, Baronnic van Breda, Marquizaet van Bergen ende Lande van Kuyck de Heeren Plenipotentiarifen van Spangien verfoecken eenigh Temperament, en dat men het verdragh daer van foude uytftellen fes Maenden naer de Conclufie ende R tificatie van 't principael Traftaet,verklaren de Ed. AJq? Heeren Staten te verftaen dat mendefefaeckeineodeh het principael Tradtaet fai moeten afdoen, fonder da/ nae eenige de minfte tijdt uyt te ftellen, invoegen alfJ de fuperioriteyt in 't temporeelae» defe» Staet wert totgL·. β aen, dat het fpirituelmoet volgen , ende daerom de Hi Ipofitie over 'tltuck vande Religie, ende het Kercke" lijck, mitsgaders alle andere Geeftelijcke goederen ooci aen defen Staet abfolutelijek komen, fulcx dat daer inn geen Temperament gemaeckt fai mogen werden j aUgurt! het geheele werck daer op komen te ftuyten.
Op'tgcneby de Heeren Gecommitteerde van'tVor, ftendom Geldre ende GraeffchapvanZuiphenh\QQ„' bracht, dolerende dat men inde Handeiingh met des Vyandt foude willen laten glifleren het Over^uertier<sa Gelderlandt, waer door 't felve nu ende ten eeuwi»ii£„ dagen van haer gefepareert foude werden ende blyvcn teghen de Unie ende onderlinghe verbinteniflèvanafc Provintien ; Is mede by wel ghemelde Staten van Stad· ende Lande verftaen ende verklaert dat men .op deca/j! iidatie van 'tvootfzOverquartier van Gelderlant eajt andere Landen van Overmaje ten uytterften behoortt'in. fjfteren, ende fulcx by het Traftaet mede te bedingen en dat buyten de voorfz Confolidatie van het Overquar' tier van Gelderlant geen Tradtaet van Vrede geflooico fai mogen worden.
V.
Op het 6. Articul vande naerdere Infttudlieenderefo- lutSe In November ii)4ö.ghenoomen raeckendedegn· meyneende reciproque Handel endeTrafijcqinWi^. Indien, hrafii, ende andere plaetfen , verklaeren die felve Hecren Gedeputeerden wcghen dewelghemelà Heeren Staten hunne Principalen, dat menbetfelie Articul foo alshetleydt endefpreeckt v&iigemmim proque Handel behoordt te laeten vallen, ende dat ma in plaets van dien de ghedachte Handel ende Traficq/i· paraet behoordt te houden, te weten, datdeWeft-In- diicije Compagnie in alle plaetfen binnen de Limilo van haer Odtroybegrypen, foo wel in Africa als AnI^ rica alleene defen Handel ende Trafique fullen hebbeo, als mede op andere plaetfen daer de Koninck van Spa·
fnien tegenwoordigh geen Forten heeft, ende datd! ngefetene van den Koninck van Spangien foude moe- ten blyven niet alleenlijck uyt alle de plaetfen byendt van weghen defen Staet in Brafilcndt eldersgheocca· peert, als mede die geene, diede Woft-IndifcheCom* pagnledoordc Portugyfen zijn ontnomen, fonderda» in met macht van Kryghs-volck, of om Handelende Negotie te dryven te mogen komen, maer oockuyt alkandere plaetfen die dePortugyfenaldaerzijnbcfit- tende, fonder dat de Heeren Plenipotentiarifen van de- fen Staet van dit point fullen mogen afwycken, of fonte dit beding een Trailaet fluyten.
VI.
Alfoo de Hecren Plenipotentiarifen van defen S118 by Miffive van den i<)IanuariileftleedenuytMunfer aen u Hoogh Mogende hebben bekent gemaeckt, dil de Heeren Sweedfche Plenipotentiarifen meer-malen verklaert hadden, gelaft ende genege te wefen, den Hce- tcKeur-lorfiFalts aenalle fijne Landen ende Luydenti
helpen , foo inde Over als Neder-Palts,byaldien bed
gelijke difpofitie by Vranckrijck te Wege konde brengen» alfoo fy alleen het felve niet fouden kunnen uytvoerefl) ende dat daer over itereiiveendeernftigheinflantieby de Heeren Franfche Plenipotentiarifen ghedaèn zija· de, de felve geandtwoordt hadden, indien hare Hoog» Mogende haere Wapenen by de Geallieerden wlldee voeghen, of ten minften den Oorlogh inde N^W' landen continueren, dat fy te vreden fouden weefffli 'tgunt voorfchreve te helpen uytwercken : Alle'i weW nefièns de goede meriten van 't Paltifche Huys, in «· hoorlijcke confideratle ghenoomen ibijnde , hsb''^ mede de Heeren vanStadt ende LandcgherefolïMW' ende verklaert, datmen de Heeren Plenipotentiariwtt van defen Staet behoordt te laften j pnl by de Vredena· Trstìiten daer op t^inlifteren dat-niet alleene d'opgbc· melde Heer Keur-Vorft van de Pais {o alle tìjné Landen
eoaj |
-ocr page 300-
Nederlandfche Vréde-handelingb. 299
endedlgoiteyten werde gereftitueert, ipaeroockgene- relijckcn dat de Kercktn Godes over geheelDuytflandt in illei vfcrden herftelc endc gebracht in al fulcken ftaet ge· lijck de ielve in den Jare 1618 voorden acnkomfteder troublen isgeweeft ; met verklaringc aen de Heeren Plc- jiipotentiarifen van Vraockrijck endeS weden te doen, van dat anders defe Landen volgens opgemeldc voorftel jnde prefentatie liever voorftaen neffens haer inde wape- nen lullen continueren, om daerdoor 't gene vooorfz jt te wege te brengen ; fulcx dat de Vrede daeromme fuu-
dcachcerblyvcn. ^^^
Datoockdaer beneffcns de HeerenPIenipotentiarifen vtn deien Staet op 'c nieu behooren werden gelaftec, om mede na alle vermogen te helpen uy twerck, dat de Keur- Yttfl vtn Brandenhurgh ii]n Ε,ίΐΛίπά^α van Pomeren mach behouden > by aldicn dcfe faecke noch niet is ver- gelcecken. ^^^^
Dat inde Vredens-Traöaten tuflchen Spangicn cnde defen Staet mede begrepen mogen werden den felven Hcere Keur- Vorfi van Brattdenl>urgh als Vorft ende Heer vanGuhck, Kleve, Berge, Mafck , Ravefteyn, mitf- gsders den Grave van Ooft- Vricflandt, van Benthem , Teklenburgh ende van der Lippe, die Staet ende Stadt van Luyck, die Hanfe-fteden infonderheyt Lubeck, Bremen, Hamburgh, niet alicene tot onderboudinge m Vriendtfchap ende correfpondentie, maer oock tot vermydinge van onluften ende Oorlogen op de Frontie- rtndefer Landen.
Het advys van Gelderlandt op het ftuckvan't Over- quaitier, Temperament ende Garantie was. Dat men ten opfichte van 't Overquartier voorfx alle devoyren, middelen en wegen foude hebben by der hant te nemen, leneynde de felve Provincie in fijn geheel gebracht ende roeitet voorfz Overquartier mocht werden geconfoli- deert, en daer over voor het finael fluyten van 't Traflaet van Vreede contentement gegeven. Tot welcken eyn- de mede goet-gevonden is cxtraordinarife befendlnge Ba's Gravenhage tc laeten gefchieden, doorfoodanighe Gecommitteerde als daer toeinderrefpecftiveC^artie- ren feceflen genomineertzijn, ende daer benefiéns fijn Hoogheytali Stadthouder defer Provincie, die men be- licht wort verklaert te hebben, defe faecke voor de Pro- vincie te fullen favoriferen, by brieven daer voor te doen bcdancken, ende te verfoecken om vorder de goede hant daer aen te willen houden, dat de gewenfte efFedlen daer op volgen mogen ; Aengaende het tweede, verilont de Lantfchap, dat defe Staet in 'tftuckvande Religie
ende Ecclefiafticque faecke inde Meyerie van s'Herto· genbofch ende andere dergelijcke plaetfen daer de felvi deSouverainiteyt in'tpublijck is hebbende geen
rment noch moderatie in 't Geeftelicke konde noch be- hoordetoe te ftaen, maer te verblyven by de refolutien, dienaengaende voor defen genomen, ende dat d'andre Vrovintien foudcn worden verfocht,in defe der Landt- fchaps goede intentie in conformità vande naedere Unie le willen helpen feconderen.
Van welcke voorfz twee poindlen goet gevonden is den Heere van Loenen als mede Plenipotentiarifen tot Munfier by expreflen mede notificatie te doen om alle devoyren aen te wenden ende daer heenen de faken fien te bemiddelen ende te richten, dat de ielveten beften mochten komen uyt te vallen, met ernftige aenmanin- gc, om met den brenger van dien fonder eenigh dilay of- te uytftel over te fenden die geadjufteerde endeghe- tecckende Vreedens Articulen, als nader by de voorfz brieven,
Op >t derde bctrefiFende de Ligue garantie met de K.roone Vranckiijck ingegaen, vont de Lantfchap (met gevolghvande andere Provintien) dienlick ende noodig, dat dienaengaende de Hooghftgedachte Kroone volgens *°°"6fContrad):en,behoorlijck contentement gegeven, cnde daer van by de Gecommitteerde van de refpeftive frovintien met den Heer Grave van 5ct-w«ìì in s'Gra- venhage zijnde een Concept beraemt ende door des wntfchaps Gecommljtteerde ter Generaliteyt aen den nove Provinciael, en aen de refpeöive Quartieren evergefonden werde, omby'tfelfdeHof, met die ge- ndjungeerde uyt de Landtfchap tot de ruch-fprakc in 'tftuck defer Vredens-Traflaten ghevifiteert , gc-exa- mineert, ende geprepareeit zynde, by dcLandtfchap volgens daer op naer goet-vinden te werden gedifponeerc endegeapprobeert. |
<©p ecnen φ alfJ De i^cic amDaft^DfUc Servient toofi battMunfternaDenj|a[lE/fat00tli)00CftDe?tmb. Brua · na 2S?u|TeI. «Jtnacc |1φ inbceIDenöe Dat De J^cec 3imb. Servient onÖfC pjftEpt ÖQll tC beöanbclen Öe Garantie foiibe foEcïten tofocrom tc fiotm toat gcabi upecct m ge^ tchcnt toa^/ {jccft crrfl beojDcn 3lo?D Gorms.Graef van Norwick (tfc bföcectc ban Den Jiiaacqufg De Caftel-Ro- drigo) bccforljtflcn fijnl^ooBf)fptpafpoo?tDniaI6ifCti mosen Uomfn-.'faBelcfi aen Ijaec oeccnbopccct enbp DefeIbeaeDifficuIteect/Dati^/nfocfïaflen?0nbC5foo tjecft DP ecBtcc gott gebonDcη in 'tRcacftt ban 'tgenccael fahusconduéius tot De JBunfiecfe llanDelinoö/te fiomen Doo? Collant paflere η. e η De eccfie jptonticcen Romen' De toert bp Dendoinmanbeucfhiangïjeptgöemaecfit ; Οοφ alfoo msalvus Cevduilus uptDjucftcIöcft inDielDtte moaen paffercη en crpafTecen Dooj Dcfe ©jobincfen / foo Derft men Ijcm laten paflccrn. (Stat Goude bomenbe/en eenigc Dagen bettoebenDe/ om te bernemen l)oc nicn fijs nebomfïe in ben^age fouDebecfiacn:foo fieeft onDectuf· fen Dcl|eec311mba(TaD, Servient alle mogeliJcRebeboic gfjeDaen om Ijem ban ftfec tcftecren ; '©e J|ecr Braflec ciuam Den α f tb?. aen/Den ï^err Mulart tee ©crgaDerina pjrfïberenDe ffggenDe/ Dat fnDien belgeecBrun altjitc toiecDegeaDmitteert/ De?£mbafr. Servient bantjlfcbcc· tcfcRcn foube, ^e ilcec le Roy toa^ in Defen tpt gebnc* cig m Oen |?age/toecDenbe i)cm ban tgt tot t0t fijn poo?t (Boetoel tegen 'rabbpi ban Zee/ant en Uytrecht) beclengt. ®e felbe (icOtv Die ban foliant felfifecRun» DigenDe / bfbqnt Dat fdn aenRomfie tot be fpotbfngeDec ®?cDe meec quaet al^goet Dom foube, «©elijch Danoocft Dtìl^eecen ban l^ollant aen be fìcgccing Dee ^tab Gouda fcbjebrnenbecforfitenDatfp toilDen Denl^eet ^ïmbaflT. Brun met alse belecftljept enbe bifccetieaenfeggeBbat Hoogö-geDaeöte ifeeren gjtaten ban i^ollant befl bon. Den enDe aengenarm fouDe toefen Dat Ijp ben ®age nfet becDec en naDcrDe/maec met De eetfie gelegentfttpt enöe fgn befie commoDitept fön cepfe bojDecDe/ 't fp na Mun- iler, of banDaecfjpgehomentoa^, ®ei|fec?£mbafr. fulcjc toel rn beleefDeiijcR opnemenbe/ ben 4. jFebntact) boo| DemtbDagbectcorRcn opDenLcydfendam ecnupi ban Denllageialtoaec Ijem fijn Romen binben toelgem.le Roy,en een <eDeIman jgnbe öefibentban Den fóepfecbp Den fóonincR ban €ngclant/ Dien Ijp nae Den ï^age &aDa be gefonben/meeneHDe of ban baet jia Oen Hage tc gaen/ of met IjaccJIo. jDog. Doo? «©eOeputeecDe teöanDelen. iBaec alOaer geiiifoiineert toojDenöe op geltj'cRc manifc al^Doo? De Jureren ban Dee Goude ; fooi^ öp boo?roe= tCOCRcn D00| Leyden, Amfterdani,cn Deventertvan waer hy fchreef onder dare den 11 Februarij van fijne fincere intentie en deiïeyn daer mede hy haddegemeynt in den Hage te kom en 5 pour nous aller remettre (feyd by) comme à lajuflite mcfmeJa btllance ér le foids.ponr reconnoiflre torn- bien en cette mattere de la reüniqn des Princes Chrefitens < h Balamter tmboit de nofire cofii, En dat de Franfe Mini- fters,fülx vrefende,hadden belet fijne komftein den Hage fprack en verhaelde vande interpofitie vande HeereStaet- fe:dat deSpaenfe op der fel ver inftantie geconcedeert heb- bende alles wat Vranckrijck in NederUnt en Borgoigne in hadden,mettet GraeflcbapRouflillon en eenXreves in Cataloignen van 3 ο Iaren,onder belofte dat daer mede in 24uyren de Vrede foude gemaecktzijn ; nochtans niec daer op gevolght was, als t'eickens nieuwe Demandes ende vreemde intereften, die de Vereenigde Provintien niet raeckten ; als van Sa<vtjert Mantua, de Grifons en VaUolme% Don Duarte de Braganza 1 den jiartogh van Atria ; Prime vanBoffoloj Bijfchop enCappittel vaaLuyck, en andere diergelijcke. Endlijckraeckteaen de teyckening gedaen tuflchen de Spaenie ende de Staetfe,'twelck deFranfe fey- de hy, fochten te fappereo door nieuwe Propofitien van eerft te doen vertrecken alle Spangiaerts uyt Nederlant » te veranderen den Treves in Catalogne in oen Vrede, te concerteeren de middelen tot dc toekomendeCaropaigne Indien dat demeninghwasfoofeydehy, dat defe Staet
foudc |
-ocr page 301-
300· Tweede Deel, van de
foude hebben minder blsme,en deSpaenfe minder oorfa- Icc van klachte indien men't alhier ras cnde fonder ver- bloeminge verklaerde.
25?iEf am öcn Jgeer Servient gcrommunicifct tBojDenbc / f^oa öecft Öp toeöccom ben a jlKactij Dare te^· flcn ingeoefccn «en fanot) gcfcl)?tft/ öacc in öp tPfl in 'tbc. fliii fcgcrn te tolllm alleen fpjccchfη teflcn bc arttfice^ Lanbe ^paenfcije/Oc (tomfie cn Cajoiiecte^ ban be Heec ïimbaflabfuc/ Brun, (jet fcnbcn alljfcc uan Philippe le Roy,De fcOitifUfe i^acaiiguf ^ ban anbere bec ^)?acnfe fiiitc in Decfcbf poen^rcben fc. iBaec in bec bart tuaffet om te taicrcn en at η ben jfctaet fufpect te maccRen bec= fcbcpben Dan Ijaec i^o. Ι@οβ· ]|eecen ®Icnipotenttaci' fcn / bat be felve aliydc hadden gefavoriieert de deflcings van Spangien, roet de Spaenfegecorrefpondeert, ende
;wfBi evanUgeux d'employer plufitSì atte grande femm» 0utt pratiquts ^H^ilt avoiemt faites. quaux deffenfes de ta luerre.
^it gefcbiift beftaenbe in 5S ^cticulen fìeefc ^m· üanabeuc Brun Dao? een tegen g&efcD?ift gecefuteect/ en Doo? Den J|ecc le Roy aen tjaec Igo. IBog.gfjebarn in= Öanbigen, 2t)nbe bacc na foo'teenal^'tanbeconörc Den tijtel ban Pierre de Touche gebiUCht enin'tlicDt gchomen. ®aer tor mp crfececenbe / en Den Heer Brun totlBunfiec laetenbe faltocDccfteecen totbebeftoaec» Jijehe enbe ïangöfame iï)anbelina met Den i|eec .Scrvient in Den üaoe / bie alfe mogeltjcite bipbt enbe acbept een· toenbeDe om Bet gctepchenbe / al^ fepacace {janbrling / te tenbecferen: bacc in öp toel geen ongelöcft öabDe j nmcc De anbere fepDtn Dat 5p oefe ^taet/ tegen De mee» ningb enbe buptcn ben trpt DecfflcactatenoochtoilDe {linben aen allecDanbe b;eembe tinteceflen/ baecaen men nietbccbonbenVua^. i@lec tebooji^alceebegefept bat igollanbt Den 6 jpeb^nacy bethlaect babbe noeb gele- gentheyc noch genegentheyc te Ijebben tot be Campa- gne. <én om te fpoebigec en bequemec te Romen boo; al< létarriiinDcrnifTen Diebagelijc); boo^-quamen; foo flel« ollanbt ben iz JFebjuact) boo}/ bat
Denbel^eeten ban inenbe^jobintiale
antbagb^ Becgabecingen upt al=:
boo? gefept i^^inbe tepRening ban 't geabjufieecbe babbe BcDifficuUeect/batfi> De felbe bifffcultcpt niet anbec^ al^ wel babben opgenomen/te mecc/ alfoo baec JÜSog. niet anbec^ cnRonbenbecfiaen/banbatbaec inbpfj^n üb. tot bienfi ban 'tXant en bolgen^ inflcuetie toel ioa^ flcpjoceDeett / en bat fp Den gemelben ©eec ban Neder- hora boo; fijn goebe bebopcen bebancRen.
qjie ^eecen (tScDeput. ban Gelderlant babben alceebe l!cn 12 3anuactj upt lafi ban Dee fcibec]^eecen@;inti< palen geabifeett bat baec <!Eö. JBaog. gcfïen en gbeleefcn bübbenbe/be Ï&|ieben ban Del^eecen ^lenipotentiacifen cn €):ti:ao;bina(-i^ ^mbaff. ban befen ^taet na ΙΙ^μη- (!cr tot be j^jeben^ fficactaten afgefonben / in bato ban ben iS ^ecemb. 16^.6. met gjoote bebjeembinge babben becnomen/Dat De felbe gemepnt fouben jijn bet Over· quarcier ban (0elbeclant te (aten glifleren fonbec te bc: Öingen/bat bet felbe met De bjie anbece «©uactiecen^toe. iecom mocht toojDen geconfoüdeerc, tot upttecfina- beel banbe ^oubecainitept en i@oogbept banoe toel ge;: melbe ^{Obintie/ DebieltRe in Defen meec ongclijc]c foube gefcbieben / al^ aen eenige ban alle be anbete / bie meefl oocR gebememb;eect gebjeeftsnitbe/ toeDecominbaec gebeel jifn gebjacbt boo; De bjapenen banbc 39eceenigbe ifóebctlanben / bCÏtoonenbe Dat De meectbel-gebacbte pjobintie banbe l^eecen bace2l3>ontoenooten fuTq; geen^ fint ji cn bab&e gemeciteect/mit^ bien fp ban Den beginne ban ben bloebigen®o;logb totbenbupbigenDagbal^ be upttecfle jpconticcen]9oo;-fcban| banbaccnabup' rige j^iobliicicn/^eOuecigbbctmoojDen/bianOen/ rotjen en plunbeten ti^n ben ©panö iuni fle f pofeirt Beioftfi/ en Oaec in fiantbafJelijcfi/ fonbec ctnioe bcftojjchinDtte (oonen/gerontinutect/ battrgentiioojbiglj in piarti bon be getoenfcöte b?uc!)t tjanbe lachtigh larige^oalogtq bie Dc anbere tael gtmElbe^jobimien banbe Hmeto tjoojtgancfi ban DenSjebe foubenfeomEntegenitteit/ aIjS 3|jnbe met öaet ofgccucftte acben bjebecom ojieget lijch gefncojpoccect/fp alleen na foo mreniQ5bultiigeQn< uptfpieecüelijchc elenbe / betitel ban bleet en gort/ boo) berge bingfi/ BetfcftabcUjcRen ircepatablcbcmonibji. ment ban een fon iiotable propu^nacuium.am geccctiten pjincipael bircenbcelban 't fclbea^ojflenbom (^elbjicn «©jarfrcftap gurpijcn boo? nu cn ten eeutoigen bogJifu fouben moeien brtfinrctrn / Jönbc "t felbe ban fooDanije confibrcQtie/ DatftctbeMafecnRhijnflupt/ mbattit |
©JObincien Gelderlant,Vrieilant,Over-YUelen Stadeo
Lande i^beclicnbe/ en Daec bcCommcccimbanbtfiii
t, ave/ent dtfliné cinq cent nttüt tfwfour la nego· De bcfoignetecfi op eenen Cceb^aengclcpt/altan^gf·
tiatió» de Munlier& qu'au milieu de leursnecejjitex. User»· \ bicibeeritpectt0teencn|lebigcn®?cb£/ fiCpDenDtalll^
bintte ban<&elbeclanbt I geimpetceect/ immec^ tee tjibt enbe toijlè toe/ Datit ibintie ètaeti getoöfe fouDe tw
tegel cecDt tegen!$ Den gcontfïag en becfïant banbe naet· Dece Unie binnen aptirecfit tHflcften De ©cceenigtit f jo· bintien in ÖmSlate If79opgececijt/ tot betoekliEiiii Rojt^Depti tbille gecefeceect. ^oo iflDatbeboojfepi» ©eecrn «©ecommttteecDe aen öaec l^o. JJSog. uptff' pjcffen en fpecialen lafi ban bate l^cecen ^jincipalenon DealDetfetieufletoiJfetoacen becfoecRenbe /batbefelk aen De ©eecen pienipor, en ^jctcaojb. 'JUmbafrabnictot JilSunfiec boo^ioemt gbeliefDentenfpotbigb^enacnit fci)?i)ben enbe te bebeelen/ Dat De felbe alle becbere !ian< bf linge met De ï^cecen ^paenfe pienipot. en tl£);tCflo;til' naci^^mbaffaöen fouben bouOen in fiaet/fonüec ecnljit Conciufie of beflupt met Defelocin tegaen / tentoati bat men be Conioiidacie ban 'tmeeir maligbgetwtt» Overquartier ban <©elö£clanbt b^bDe bebongen/ enl» bat ooch bacc l^o. j©og. gelieben met alle cefolutlea/ (IrecRenbe tot beflupt ban ©jebe te fupecfebecen tot Dat
bit bilbcR en cecbcm'atigbpoftulaet bàn bjegtn be||t> Selbeclanbt bp be ^paenfebe fouben toffdt Dijle t« "
[en bergabect f't toeìcR meri niet eh ttaSffelt in totpnij
raentlijeRc Saontgenotên in bace ïeben / «echten wie ©iibilegien enöeboocen nocft mogen too?bengcpjf# teett / becfnelt ofte obecfiemt / confojm De bas- becbaelbe MniebpaUee);cmpelen engetooonlgcRepiai' töcque in bufOnnigbcfujaec toicbtigbe faecBen/ oocfe ban minbec gbfbolgb / al^ befe / altijbtbepUflöPS'' obfecbeect.
giulcp Den η ganuarij in gcootenecnflberiileftiit bebbenbe/ bebben fp nu Den ιχ jfebiuac0gecepetffrt cube becfoiijt bat baec JÖog. geliefoe 't fclbc fooP bocabcl in 6aeccefpectibcp;obintientecccommflnli«' een bat baec ieecen Committenten fati^factie ΐΜφί gegeben toojben/ om Dcbjucbtcn cnbebecgelbinfl^» genieten boojöacenacbepbt/ moepte peciculcn/ eiw mifecien/ bie fp ban't begin banDenv^o^oofia'^"" booj-fcbant^ ! enbe tot befenfle banbc acbtec-utlrflf» naebupcige ©jobintien fiantbafielijch/ fonbecopttó beftetjcRen ttptgefiaen en geleben bebben.
Voorts, fey den fy, alfoo ons noch defe volgefide polo· (ften van importantie,mee de andere Provinciën eveng··
meyn zijnde /w maridetis gegeven zijn, waervandeo» nieuwe,en den » defes oude ftijl openinge gedaé ίβ,επιΜ inhout hier volgt,als dat haer Ed. Mo. onfe Heeren Fri»· cipalen inde Religie en Ecclefiafticque faken inde tlKj^ rievandenBofch, ende andere dierghelijcke pïaeW daer defen Staet de Souverainiteyt in 't Politijcq i» ^ bende, geen temperament ofte moderatie in'γΟΚ"®" lijck konnen toeftaen jNemaer dat men behoort te blyven by de Refolutie dien aengaendc genomen. ,
£pd« d^wijle bj oafe Heeren. Priacipalen
. _ - '
gccoliudeerc} endtlijclf," les Ejpagnoh, pour venir au . ............................
hmieleursmauvaisdilfeinstanteontrela Vranct que conm , fttact foO metCfteltjcB ί^ aangelegen / UptCCbentn/tet m Efl«t |
-ocr page 302-
Nederlandiche Vrede-handeiingli.
eacht is tot aiTeurantie van den te maecken Vredci met Se^olg van de andere Provinciën, eene Ligue Guarantie
let de Kroone Vrancknjck in te gaen, ende hoe eer hoe heteraenvanck daer van Cc maecken,om gemehe Kroone re bewegen tot acceleratie van hare Trafl:ate||||tt Span- „ieD, eodemecdeonfeopghelijcken trap tFBFcnghen, volgens CoDtraiften met ghemelte Kroone ; Spo vinden delelve goet, om de voorfz Kroon contentemcnt te ge- ven , darmen by Gecommitteerde uyt de refpeéirive Provinciën met den Heere Grave Servimtt AmbaiTa- deur van Vranckrijck alhier een Concept daer over bera-
Oockisby-welgemelteonfe Heeren Principalen noo- digh gevonden, dat voordeGeodtroyeerde Weft Indi- fche Compagnie bedongen, ende inde Vredens Artyc- kelen lal gheltelt worden, dat de felve Compagnie hare Navigatien ende Commercien fa! moghen doen en dry- ven in alle Piaetfen daer den Koningh van Spangien gene Forten, Befettinge ofte Loges is hebbende. Leftclijck, alfoo wy niet alleen voor onsfelfs, maer ' oockvoor onie Nabuyren, ende protefterende 'Vor- fteo, Princen eu Stenden des Rijcks, Religions Ver- wanten lijnde, bydefe Vredens Traftaten behooren te foigen ; Üoo hebben onfe Heeren Principalen ons be- lali alle mogelijcke devoyren by u Hoog Mog. te doen, tcneynde defelve mogen werden gccontenteert > ende ge/eftiiucertinde Staten, daerinne diegheweeft zijn in den lare ons der felver difFerenten by gheleght ende vergeleecken, daer ende als fulcx behoort ; tot welc· keneyndconfe Heeren Principalen verioecjten , dat de Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet nader mogen ghelaftworden) om met de Heeren Plenipotentiarifen vande refpedtive Kronen Vranckrijck ende üweden daer overtecorrefponderen> ende van der felver ghedane de- voyren in defen u Ho. Mog. teadviferen, voor 'C fluyten van'tTraftaet.
Op welcke polnten u Hoog Mog. mede verfocht wor- den, foo fpoedige ernie goede Refolutien te nemen,als de felve tot bevorderingh van het Tradlaet van Vrede, ten diende ende feeckcrheyt van defen Staet fullen bevinden tebehooren.
©m op bcfe l^ointcn met öe ©eeecn ban ©cIbEtlanöt Ithomcn in Conferentie / ji)n gecommitteect öe ïleêcen Beveren, Bicker, Vol bergen, Renfwoude, Roorda, van der Beeck ende Eiben. ®arc tüictbe ooelt bdoiO^f^^am batmen in befe goocg- tDicIjtige Deliüccatien faeöoo?De te öouDen ernen JBaent= IBtlt£n©allcnbe25ebc-Dact); gftclgcftlfinna ló^^.QtiC' buptenöe be 25eleaecinge ban iSecgen op Soom/iünno iii+.al)ebiiyccnöebe25eFegecinaeban 25?cDa/ ?llnno >6x9.DeDuprenöe'tbcr&Itjfban Den ©panDtopbeJ0c:= iutae / cntm ^nno glicbupcenbe be pcfiiientie gtje^ fdjiettoa^, ®ocl|i^bcai<S. jfebjuacp goet gijebonoen öcn fjcDihantcn aen te fcljipbcn bac fp toeceftentlijch foi^rn agpliceten een tot be ©jebeftanbeïinge.
©cj^cnmban Mathenesenbe Ripperda, Rebben Den K. Jfcbjuacp tee ©ecgabecingl) ban ftaec Mog. wthlaect/ fletjoojt te Ijebben upt be ?tbbpfen ban cenige ©jobmtlen/ aliJoffpin'tabluHecenbanbemtijcfielcn nift bie ban be anbece spbc geteecïtent/ tjacc gnftcuctie BaODentebuptengljegaen/ enbe bat fuït); welt upt ben w«c?imbajrabeucServientboojtquam; fp begeetben «noicn öp ileec Serviem pct^ tot Dien cpnbebebcp?opo= netto/bat Ijet niet mocötbJecben gefonben aen be©jo=
booj en al eet fp baec op fouben Bebbeη gfiebaen
f9· jpebjuatp fiebbcn be J^eecen ban ïgoHanbt Ι^ΤΦ^ Öacc ©lobinciacl abbij^ bp be l&eecen ten banbe ntiemeibc ©jobintie ocfojraeect op be 7?. «c-
if" Ji QÖemelbe J^jobintic gcfojnieect op be 7
foo be felbe rtiet be ©lenipotentiacifen ban toarengeabjufleect/ cnbep?obi= L'°"'"J9fiÖ«epcftcnt» enbetjebbenbei&iobincicn baec hnrh h Coppe/ bie öaec€b. toeebt gljeaccojbeect/ Sr ©ecommitteecbe be^ ®oifien=
Zutphen, geljoo^töeb.
öS«öwetocgeni3be llercen «©fcommitteetbe ban Κ Beb?acbti cahenbe boo? eecft De app?os
eatiebaji'tbecBanbelbetot «unfiec/ tuffcfien DeHee. |
301
rcn|)renipoteniiatifcn ban öenïlonlng ban^panoiert enbe Defen ^taet ; cnoctentbjeebcn/ t)ftbrbatl)/ba»Oc ccöenen et^öe moribrn inbe {ïemonütantic baiibefclbc ©eeien «ÖecoinmimcrDe ban ©riDcrlant brn 14. ^a· tiuatp/ enDebaccopgl)cbolgljDei);opi>fitie ben ti. jpc» bjuacp becbat / becfocijten Dat De J^eecen (©ecomniit. baniloIlantbeBetlifacingc ban baéc 9;obincie tuegen , be appjobaric ban 't gene tot |@unftec t^ becfianbelt/ fob iangetniUenopljoubcn/ enbc upt bic notulen Ititen/ tot bat De anbece p^obtncienin (jaccp;obinciale®ecgabe« ringen fouben gcften enbc geeramineect Debben De ?Cc< tiichelen tot Jll^unfiec gcabjufteect/baec ban ben ί i.^eb. in be J^ergaberingge ban jjaec üo. JBog. (bp be i^cecen pienipot. ban JËunlicr gehomen jijnbr) ggerappo;* teeit/opDatDe ^jobinciebatiGeldcrlant, enbe anbece/ bare confibecatien rnbepjobinciale^bbpfen (obecfoó een wichtige poiut al^ bcfc ®?ebe- hanbelinge ) mocftten inbrengen/ enbe oocit gmep^obinciemct eentgf) boo^ oo?Dceigfp?eoccupfcctoftc gepjecipitcect tDO|bcn/enbe bat öe felbe Daer op motfitcn geceet 50n.
Saechenöï'tbcbatö/ bat bei^fecenbanïloiranbtbci licftöcbbentcboentegcn^betöemonficantie enbe pofiiic banbe ï^eccen ban ©clbcclant aen be famcntlijthe ipjobintien {jace 23ontgenotcu boo^bdlelttot nabeel ean'tgbcnebp befrlbc p?obintie bnlgen^ b'«nie met bel)oo;lticlte eerbtebingije acn be cefprctibe i^^obincien geccpjicfenteect toeebt; ^oo bccfocöttnbcjgecrcniici·
€>cIbeclanbtta)acegbeconiniunfcecrt/ rnbe batbietjaet; tegen bccicijt Daer op fouben öfbürn gftcbacn/ enbc bat baec toe befe {jaceBerftlatinae ban bci^cccrnban l^oh lanbt mcbe aen be|^|obtnctenniocDtcn gefonben töo^ ben/ op bat bie ®?obintic ban <DeiDecianbt in Daec cecijti matfgbpoflulaet/ opbe ^nic enbe anbece importante cebeni'n gefunbmt / niet ongegoojt mocgte too^oen Piduöiccect.
J^etmbij^ ban i^ollanbtben 19. ipebjuariu^innljei biacfit/lnpbeai^bolgbt; ,
De Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, te- genwoordigh Staets-gewyfe vergadert zijnde, ghe- hoort hebbende het rapport vande Heeren Pleni- potentiarifen van haer Ho. Mog. ghekomen-fcijnde van Munfter, ende gecxamineertde??. Anijckelen, foode lelvc met de Plenipot. van Spangien tot Munfter zijn geadjufteert,endé provifionelijck getckent hebben na ge- dane Collatie vande voorfz Artyckelen mette Inftruftie vande felve Heeren Planipot.gheoordeelcende verftaen, gelijck de felve oordeelen ende verftaen by defen,dat wel- gemelte Heeren Plenipot. in'tovereen koomen ende adjufteren van de voorfz. Artyckelen mette ghemelte Plenipot. van Spangien iit alles hebben achtervolgkt endi naergekomen de votrjk hare ΙηβΐηΆίβ, foo verre oock, dat tot voordeel ende advantage van den Staet, in verfchey- den refpeétcn meer hebben bedongen ende u|(gewerckc als de meer ghefeyde Inftruöie was mede^engende, waeromme oock haer Ed. Gr. Mog. verftaen, dat de gho- melte Heeren Plenipot. vpor hare ghetioomene inoeyte ende arbeyt.vaa wegen de Generaliteyt fullel werden be- danckc, gelijck iy-luyden de felve bedancken by defen j ende alfoo by eenige Provinciën de faecken foo fchy neri opgenoomente werden, af of ten aenfien van't bedin- gen vande iöoM^tffirituel als tem' foreel vande Meyerie van 's Hertögenbofch ende andere Piaetfen van ghelijcken nature zijnde, mitf^aders vande faecken van Weft-lndien, vande Vjaemfche Haveneni ende vande ConfilidatitvattUOver-^tiartiervitt Gelder- landt niet en ware voldaen, ja oock in eerjigen deeleii te- gen ghegaen den laft vervat inde voorlz Inftru&iei Spd hebben haer Ed. Gr. Mog. goet gevonden > tot berichtin- ge van fuick neder geftelc hare coniïderatien ende advyS»
in voegen hier na volgende.
Na dat de Heeren StSten van Hollandt ehde Weil- Vrieflandt hareconfidmtien öp het Point van een Tem- perament te maken over de Meyerie van den Bofch, Ba- ronnie van Breda, ende andere quarcieren van ghelijckcd nature zijnde, aen de Provinciën gecotnrouniceeit, ende
C e " ledete |
-ocr page 303-
SOI Tweede Deel , van dc
Sedert bekootìien hebben ghehadc viiìe endeleàare van het gene de Hcersn Plenipot. van haer Ho. Mog. met de Heeren Pleoipot. van Spangien, aeogaendede voorfz. Quartieren provifionelijck tot Munfter hebbcn geadju- fteerc, hebben haer Ed. Gr. Mog. het felve geadjulteerde eerft in hare Vergaderinge,ende daer na door eenige Ge- deputeerde Leden, gefonfereert endegedaen conftreren tegensde Inllrudtiedie de gemeke Heeren Plenipotent.^ by haer Ho. Mog. in November leftleden op het voorfz* iubjedismedeghegeven, ende bevinden uyt de voorfz Conferentie, dat de gemglte Heeren Plenipot. van haer Ho. Mog. sengsende hec voorfz Poinr, in het voorfzad- juftement, haer punöuelijck hebben gereguleerc naede voorfz Inftrudtie, niet aUecnlijck voorfooveelden fin cnde fubHantie van dien aengaec, maer oock na de woor- den felve, als zijnde daer by abfolutelyck, ende fonder eenighe conditie ofte bedingh verdragen, ende by den Vyandt overgegeven,dat de voorfz Meyerie ende voorfz andere gewellen, lullen blyven aen haer Ho. Mog. in alle ende der ielver rechten van Souveraimteyt ende Superiori· teyt, als haer Ho.Mog. zijn houdende de Provinciën van- de Vereenighde Neaerlanden, ionder dat haer Ed, Gr, Mog. konnen begrypen dat het voorgaende geadjufteer- de, noopendehet voorfz Point,eenichfints foudezijn ofce werden gealtereerc, gefufpendeert ofce ghemodificeert, met het ghene by de Heeren Plenipot. van Spangien op den ly. December leftleden de voorfz faecke aengaende, tot Munfter gheproponeerc,, ende 't gunt daer op by de Heeren Plenipot, van defen 6'taet is geantwoort, gecon- fidereert dat de voorii Propofitie niet anders mede brengt als ee» gefufiimerde vande Spaenfche, dat aengaende de oeffeninge vande Roomfche Catholijcke Religie > ende hetgebruyck vande Geeftelijcke goederen inde Meyerie van den Bofch, en de voorfz andere geweften .fiudever- den verdragen fes Maenden na de Conclufie ofie Ratificatie van het TraÖaet, en dat de HeerenPlenipot. van defen Staet daer op difücuheyt hebben gemaeckt, ende fulcks geenfints hebben toegeftaen, dat over de voorfz faecke namaels verdragen foude werden, tnaer het felve ongede- cideert gelaten, ende aen haer Ho. Mog. gerenvoyeert hebben, omrae hier na gedecideert te werden, te weten, in het gene inde Propofitie was vervat, namentlijck, of. men goet fiude vinden over het voorfz Paint hiernaer met den anderen te verdragen, ende dat mits dien aen haer Ho. Mog. is gebleven de volkomen Vryheyt, omme namaels noopende het voorfz Verdragh met de Spaenfche in Con ferentie te koomen, ofte oock het felve t'eenemael te declineren ende af te ilaen , ende derhalven oordeelen haer Ed. Gr. Mog. dat de Heeren Plenipotenc. noopende het voorfz Point, wel ende voorfichtelijck hebben gene- gotleert, ende dat hec ondienfligh foude zijn met onder- linge difputen tuilehen de Provinciën den Vyandt oor- iaecke te geven omme verder inftantie op het voorfz ge- pretendeerde Temperament te doen,
Waer mede dan koomende tot defaecken van Weft- Indien, aengeroert in bet 6. Artyckel van 't geadjufteerde tot Munj^r, daer fonderlinge in confideratie werden ge- nomen die woorden (endeaüeandere) mitfgaders oock (/edert het laer 164.1.) hebben haer Ed, Gr. Mog. goet gevonden, dat ter Generaliteyt voor ad vys fai werden in- gebracht, dit de felve woorden ( ende alle andere) in 't ge* melte fefte Artyckel fullen werden gedoocht ende inge- laten , als niet flrydigh met de InHruftie ende laft der Heeren Plenipot. van defen Staet, alfoo de voorfz woot- dea { ende alle andere) werden ghefal veert door de navol- gende woorden (ie/etendegefo^deert) de intentie van haer Ho. Mog. Inflrudlie gheweeft zij nde alternatijf, oft dat eenen vryen openen ende ongelimiteerden Handel ende Vaert in de een en de anders gepoflideerde Plaetfen reciproce foude werden geobtineert.ofte 't felve niet kon- nende veikregen worden, dat danydereen privatelijck ende met uytfluytinge vande andere, foude bevaren ende behandelen fijne eygen gepoflideerde Plaetlen, weickers ' ouden voor Forten, Ca- pfen, daer uyc de Koop- woorden ( ende aUe andere ) dcor de een op de ander rt ciproque bedonghen werdt, na de intentie vande Inftru aie.
pofltffie niet alleen en wordt gehouden voor Forten, Ca- fteelen en Logien ( dat is Packh^fen, daeruytde Koop- manfchappen ende Waren wordin verkocht) maer oock by Dorpen,Gehuchten,Colonien,ende Colonicrs,Suyc- ker-molens. Landt ende Bouhuyfen,&c. daer mede ye- mant fìjae poffelTic vail hout, 't welck mette voorfz cerile |
Wyders achten haer Ed. Gr.Mog. avantageus voorde fen StaoSteijn de verdere extenfie van 't voorfz fefte Λ," tyckel elfflö de aJjut.étie der woorden ( t'federt 'd,.,' 1641,) rakende de difcriptie der Plaetfen in Brazyl, jJ van de Kbningh van Caftilien ende fijne Onderfatenfyi len moeten abftineren, alfoo de Heeren Plcnipotentiaii fen niet alleen daer by en hebben bedongen privatelijcJ voor de Weft-Indifche Compagnie alle de Plaetfen k voorfz Compagnie nu efiFedtivelijck poffideert, endedie Plaetfen die de wederhoorighe Portugyfen 't zederthisi rebellie (alwaert fchoonvan Anno id+r.af) afhandigi gemaeckt ende de Compagnie ontnomen hebben,'tgejj de Inftrudie alleen mede brenght, maer dat ooc^t Koningh van Caftilien ende fijne Onderdanen in Hjd. del ende Navigatie fullen moeten abftineren uytaikiD. dere Plaetfen meer in Brafil, die boven de voor genomi, neerde by de wederhoorige Portugyfen nu befet en ingc· houden zijn, 't welck een bedingh is tot voordeel varnjj Weft-Indifche Compagnie, geobtineert by deHeera Plenipot. hoewel fy by Infttuüle niet gelaft nochtcglu. houden waren 't felve te bedingen.
Aengaende nu de taxeendeegalifatievaadeScheliic, met de andere Vlaemfche Havenen, hebben haer Ed Gr, Mog. als noch ghemeent beft te wefen dat de befoigtes daer over te maken werden uytgeftelt (volgens hctgecon· fertcerde tot Munfter ) tot na het fluyten van 'tTraÖMt van Vrede, omme dat de voorfz taxe ende egalifatie;noo· digh geacht zijn, om daer by te conferverende Navip. tien ende Commercien defer Vereenighde Nederlandet, 'tregardt van de andere Vlaemfche Havenen ) op Bn- bandt, Vlaenderen , ende andere Vyandts Qaattiera, ende andere nagelegene Neutrale Landen,welcke Vlaein· (che Havenen minder belaft werdende als de Schelde,il· les na haer fouden trecken, ende den Handel defet G:a> nieerde Provinciën over de Schelde, t'eenemael komen te diverteren, waer tegens niet beter en kan werden vt/· fien, ( voornamentltjtk dcwyle nu eeniee der beqmtm· fte Vlaemfche Havenen, oock buyten deghehooriieii. faeyc van Spangien zijngeftelt) a s na tijts ende faceta gelegentheyt, ende na ad venant ende proportie dei too· ge ofte lage taxen van de Nabuyren, de taxen endeegili- fatie vande Schelde t'elckensie verhogen,ofte te veimiii· deren, foo als tuflchen CommiflariiTen van defen Sliet met de Spaenfche t'elckens( ende dat voor kortentijà) lal konnen werden vergeleecken, daer tercontrarieii voorfz taxe ende egaliiatie voor het fluyten van'tTit öaet van Vrede vergeleecken ende in 'tTratìaetgeiofi· reert werdende, de felve tax ( ghelijck als alle ante Artyckelen van'tTraöaet van Vreede ) pernwKct ende onveranderlijck foude zijn, tot ondienli vande· ien Staet, ende deftruöie der Commercien voorglii· roert.
„Wat vqrders belanght de verfochte ConfoUiatiKH V Over quartier van Gelderlandt, met de drie andm quartieren onder defen Staet, ende bevindenhactE Gr. Mog. niet dat defelve, of ten tydevanhet inllell» vande eerfte Inftrudlie, of daer na in November left- leden op 't redrefferen van de felve is ghebracht iD'tgiK· tal van die faecken, daer by men tot breeckeos toe iojJ-1 de perfifteren. Jae oo.ck niet daer van men foude heb' ben te refcriberen, maeralleen vandiegheene, oaM^p Inftantien ende debvoiren fouden werden ééogewent.
Haer Ed. Gr. Mog. hebben oock verftaen uyc «p port vande Heeren Plenipctentiarifen, dat de aengiBW debvoiren zijn gepleecht, dan dat daer van de gen^p' effeöen niet en zijn gekomen, vermits de Heeren Pief potentiarifen van Spangien daertoegantfchniet enwu- den condefcenderen, oock oordeelende onredeiii» aat daer fy door mediatie van haer Hoog Mcg-Pleoip tentiarifen alles aen de Kroonvan Vranckrijckraoe » laten'tgunt haer wa« afgenoomen, om reden, dat voorfchreve Kroon niet en wilde quiteren van cgu^ fy befaten, nu aen haer Hoogh Mogende fouden or dragen, 'tgunt by haer tot noch toe » wasbehouo > 't welclc eens by hier zijnde t;oegheftaen, licht de mogken geven tot vordert demandes t/ande |
-ocr page 304-
vfifiii endi fakke t-at 'vaedêgantfche Vredè-
Ηί^ίΛ»!'^'' d'chierlìd. Gr Mug. oordeelen te fullen eerden geprocureert,foo Wanneer naer voldoeninge van- He Officieiiby de ghelatnentlicke Provinden aenbe^ioleil de een of de andere geincereileerde Provinciën weder nieuw's ofte meerdere fouden komen te begeren, ende t L overfchreden die Initruaie, welcke te vooren by alle i jglamentlijckeProvintien was ghearreftcen ; haeiEd. Gr. Mog. louden oockgeerne in achttnge hebben gfflbo- ineo de redenen ende motivcn van hare βond^genootéπ bj-aldien de felve tydclijck waren voortgebracht, bevin- den oock nu dat de felve werden gefundeerc > ten deeien : opdeUme,endetendeeleopdcB/i»yie»ie:i wataongaei I de Unie; weten haere £d. Gr, Mog. wel,' dac de Provini- ] cien verbonden zij η tnalkanderen met lijf ende goet by te ènea, om de Spangiaerden ende andere Uytheemfche MjucDjmetharenaenhanckuytdefe Laijdeh te verdr·)»^
I ven, oock by den anderen te blyven, (onder figh te laten I (diefdenj doch nicenen dat dit te verilaen is vandegène
idcwelcke under de Unie hebben begeért» ende alnocB begeeren te zijn, doch niet vande fulcke^ dewelcke mee S bjiejonghftedefenficaengcftelt van hare tegenwoordige i MjgiliaturejbefitendeReligie, wel hebben ghetoówci I djtiyniet en begeeren dat haer dit benefitieteghenhaer I djnck foude werden geobtrudeert ;· Etere Ed. Gr. Mogi bikennen oock gaerne, dat foo ten regard vandc Revjt- ten vande Rhijn ende Maes, alsoock van;<3c te verwaèh- f tCD Contributien, mitfgadeis de deckinge van eenighe I Provinciën'tvoorfz Over-quartier defenScaet niet qua- I lijeken foudegheiijcken, maer kunnen EÏet bevroeden I datiuickeroden genoechfaem zijn om daer over te conti- J BuereninOorlogh, tegen diegene die daer in den ^raet i niet l'ouden begeeren te willen zijn, faghén oock liever 1 datcìengheenniewicheden by brachte·, maer alleen exa- f minecrde of de laft aen de Plenipotentiarifen van diïfen I Staet gegeven, wel is uytgewrocht ; *c gunt haer Ed.Gr. f Mog. oordeelen nagefiene Inftrudtie ende befoignes,niet I andeiste kunnen werden opgenomen , lauderende à&^t' i ora,endeiiifroifw;i/?andermaels, voor foo veel in haer ' iijfoodevooriz befo/gnes, als oockde provifioneleon- i derteeckeiiiiighe, de weicke volghens ende vermogens i hserHo, Mog. Refolutie van den ai. November left- I kdcD, by de Heeren haer Ho. Mog. Plenipotentiarifen ί gedien heeft mogen worden.
33cn r. aactp sönöe eöföoojt öct cappojt bande
l^iCtcnBeveren, Bicker, Volbergen, Roorda,Mulert, (Del^cctcnvan Reïnfwoude, ende Eyben, tCQCnlDOO?:
WoIiüupttnbcnfrjacgöabfcM tocfcnDc/ in hracftt ban Iiflttilo, iBog.fìrfolucic ban Dtn ly. ptbjuaciu^ Jcfl· IrDtn/ in Confccentic Qetoecfl jijnDc tnet De ©cccen φε= ticputcccbcnbmituegcn De #;obtntie ban'<i3elDcclauDt iioopcnöe'tflucft banDe confolidatie ban fier <©bfc- qiiattiet tCQcnmoojDigf) noc& flacnbc onDec Den ©panDt nictDe^.anöite i2ua«itcenbanDe oputmclte tic üan (OcIDttlanöt/ enDe onDec anDece gealleguecct torfcntic/barDc^jincipale fuftenuen cnbe ceöenen / by mbr Dan torgEn oe ofteoirite ©jobintie ban <i5elDitïanöt lotbeboojfsConfoliDattebpeÖcbjacBt/ fiaen-bcg^epen infecclicc gefc&?ift bnpben tee ©ccgaDecinoegclcfen. naboojQQenbe bclfbccatte goet ggcbonben euoe bccfiaeti op bcfcn te btbanctien be opgbenieltejgeccenbaccilo. .lOofl. ©ebrputeecben obec enDe tecfaecfte bp De motpte «PbpBijcnomcn. €nDe boatbelangfttfietboejfSBDes iwiiftc bp De ileeccn <i5fDeputeer0enbanbetneec-gbes ™ite iP^oöintie ban «©elDerianOe obecgcgeben / baec oaii bctfoEcfien De gjobineien Coppe; Die Jjaec <!5D. Wtt ntaccojbeect/ öödDfB fèlbeB&efcIjjiftökcna· «"naötacmfecrett.
DeGocommitteerden van Gelderlandt, begoni- iien hebbende volgens'c afIcheyt ghenomen inde lefteghehoudcne Conferentien met de Heeren UmtnilTarifen uyt de refpeöive Provintien, teonder- fottkcn den Staet van inkoomen en laften des Roement- fihen quartiers, is in eerfte ontmoet defe fwarigheydtj OitcencoDfiderabelghedeeltc des felfs , alsdeStadtöiet' oe voogdye van Gelder, ende andere ftucken niet in 't ge- wat ende beüt vin defen Staet ghewceft zy o, ten tf de als |
felve van Hoermonde. Venl&o, Stralen, &c. meefter was j Soodat het de Gecommitteerde voorlz onmugclijck is in korte foodanigen partiCnlierenbericht ende vooiflagh te konnen doen, om in de Provinciën te brengen, maer foüden de Ontfangers vande Contributien daer op die- nen ghehoort, ende oock vei nomen tc worden wat hec dbn Koning van Spangien nu importeert, waer toe meer tijdtévereyfcht wordt, ali de tegenwoordige Handelinge kan toe-laten, wueromdan de Ghecommittcerden hier moeten repeteren 't gene in verfcheyden by eenkomften yerfocbt hebben : namentlijckdatde Heeren Ccmmifla- rlfcn de gedane Remonftran tien opden 14. January,den tliFébruary) ende wat vordersdaeropgevolchtis, der- maten gclievetìte recommanderen, ende foo goede Of- ficiéntédoen', dacde Heeren Plenipotentiarifen van de- fen· Staet mochten ghelaft worden, voor 't fluyten van 'tTraétaet van Vrede tot Munfteruyttewerckenbyde Plénipotentiarifen van Spangien, dat het gedemembrede Over quartler aen de j. andere Qaartieren van Gelder- hildtmochtenworden, als zijnde ghefon- deert op de naerder Unie io Januarij ΐ5·79. t'Uytrecht geflooten, als blijcktby de Voor-rede van de felve, daer eerftelijck de intentie vati alle de Vereenighde Provin- den geweeft is, om de Provinciën van Gelderlandt,endà andere Provinciën defer Unie, door de Spaenfchc macht ende pradlijcquen gedifmembreert ende ghefepa- reert zijnde, wederom in haer geheel te brengen, ende te cmfilideren.
Daer na by den cerile, ende negende Artyckelen, al- wacr figh de Bontgenooten onder malkandcren verbin- den, genen Treves ofte Peys met den Vyandt te makenj als met ghemeen goet vinden van alle de Geünieerde Provintien, meteXprciTe Verklaringe, dat wel in andere faecken> maer hier in gheenpiurahteyt van itemmenen fai gelden.
Ten derden, by het geftipuleerde in het thiende Arty- kel der Unie vooifz, alwaer geue vande Provinciën toe- gelaten wordt met eenige Nabuyr, Heeten ofte Landenj Coofoederatien ofte Verbonden te maecken,fonder con- j fenK van defe Geünieerde Provinciën, wacr uyt noot- ! wendigh volght, dat het veel min eenighe Provinciën 1 foude vry ftaen Verlmdt met den Vyandt te maeckén < fon- der conienc van alle de Geünieerde Provinciën ende Hondtgenooten ; weicke Artyckelen met 't gene vordert defefaeckeisaengaande, en de intentie vande Bondtge· Dooten, alfoo de Provincie van Gelderfandt ftriöelijck onderhouden, ende met het uytterfte perijckel van goec ende bloedt te verliefen voor de andere fes Provincieu door Godes ghenadigen Zegen heeft helpen uytvoeren ende uytwercken ; boo worden de andere Provinciën, uytkrachte van dit Vcrbondt, veriochtde Provincie van Gelderlandt gheirouwigbeydt te bewyfen, ende den In- houdt van de Uhie aen haer zyde oock te voldoen ali voorfz.
Doch by aldien men dit, alle uyterile devoyren aenge- went2Ìjnde,foo abfoluytelijckivan dén Vyandt niet kan verkrygen, 't welck nochtans verhoopt wordt, ja als de gefamentlijcke'Prbvincien maer hét met fulcken ernit eodeyver , alfle· Volgens de Unie verbonden, ghelieved tepouiftren, eöde onfoHéeren Principalen, als hare goe- de ende getrouwe Boadtgenootea met beftandige Refo- lutien in dit ontbillicic verfoeck te bandthaven i foo foü· den Gecommitteerde voorfzioftlkken geval, doch on- IvervanckelijckvoorQacn, dacmen van wegen defcn Stset daertoetoude mogetrkomen, om eenich ejnvaiiai, by· forme van wiffelinge daer teghen' van eenige de verre ai^ gelegenfte Partbyêa vande Meyeric van den Bofcb, ofte de Landeb vaniOvermafei na dat de Provinciën figtt i daer over onderlingtifouden konnen verdraghen aen dé j Viyandt te prefenteren. Ekiocb alles voor 't fluyten van ! 't Tra&aet als voorin Indien aU de Provinciën niet an-^ dere en koiien ghedifponeerc worden van onfe Heeren iPriöcipalen aen 't Over'quattierte helpen als bymiddet i van wiflelinge, gölijck voorfz, 't welck immers niet be- botirt ghewey gert te worden, om dat het defen Staet on- gelijcfcimportaBter is j meefter te ïijn op eene foo voor* ' name Reviere als de Mafe « aU dete L;ande waercs afgele- gen (^aartieren te ontbeeren j ίlibo de Steden ende For- ) teoj gelegen opden Rhijn, .Wàel, YffeU ende vooits bid-
Cc i bëii
Nederlandrche Vrede -tÌandelingh. |
-ocr page 305-
304· Tweede Deel, van de
nen'sLandts, beringende ende bewarende het princi- paelfte Llchaetn van defen Staec, daer mee, als met een voor-ichants, fouden gedeckt, verfeeckerc, ende van alle Vyandtlijcke Legers bykans in acceffibcl gbetnaeckt, als iigh tuflchen twee foo machtigei na by een komende,wel befette Revieren den Rhijn ende Mafe, niet konnende onthouden , ende daer en boven noch de Negotie op 't hooghtle gebenificeert worden, fuicks dat de Covoyen» Licenten, Tollen, behalven de exorbitante j exaöien eodeafpeiiïingeh vande Beampten, bedragende over d^ vier hondert duyfeht Pont voor den Koningb van Spàn- gien, alleen lullen koomen ende verblyven tot voordeel vande Ingcfetenen der Verecnigde Nederlanden,'twelek norhveel meerder ende krachtiger ioude zijn» indiende Provinciën by die occafie van wiffelinge, als voorfz,dien- ftigh vinden mede te infifteren, dat de Fortificatiën van A'genteau ende Navigne boven, ende Leuth Toet Ste- wnjweert beneden Maeflricht mochten ghedemolieert worden, ïiitendt Mafiyck.Orment, ende andere Plaetfen ten weder-zyden Neutrael, alfoo als dan de vrye Koop- handel op de Mafe , van Namen af door 't Landt van Luyck , en de Vereenighde Nederlanden, onbehindert uiec alleen tot inde Noc»rdt-Zee, maer oockZuyder- Zee, ende vervolgens in alle de Steden der Vereenighde Provinciën konnengedreven worden.
Doch voor endeal eer men tot eendrachtige refolutie in alle de opgemelde poindlen kunde ghcraecken, foo is de meefte haperingh geweeft met Vranckrijck noopende deGuarantie.
Die van Hollandt hebben voor advys op dat fluck in- gebracht den II, Marty> dat haer Heeren Principalen na rype examinatie van alle Traólaten van tijdt tot tijdt tuflchen Vranckrijck ende defen Staet gemaeckt,hebben bevonden dat het Traftaet van den Jare 16%';. ende het feite Arcijckel van het felve, eygentlijck is peitjnent,ende deciloir in'tiluck vande Guarantie aen de Kroon van Vranckrijck te prefteren.
Dat volgens het opgemelte fefle Artyckel van 't voor- verhaeldeTraftaet den Staet vande Vereenighde Neder- landen, is, ende verftaet verbonden te Zijnaen Vranck- rijck te guaranderen al het gene hoogfi-gedachte Krooite ten tyde vau'tvoorfe TraHaet van den Ure wasbefit·
tende, fonder diftinöie van plaetfen, en bovendien el de Conqueften by meer hooghfi gedachte Kroone Η zedert den ■voorfztydtinde Nederlandenghedaen, met dien verftan- de, dat de Kroone van Vranckrijck, aen de andere zy- de, op ghelijcken voet, den Staet vande Vereenighde Nederlanden, in krachte van 't opghemelte Tradlaet is gehouden te guaranderen.
31i)acc na/ alfoo men bebonbl; gcoote bircccjpantfe cnbc iccefolutie onùcc ùe Erbe η op bat fluc^t s foo jrjn 8fcom> mitteect een notabel aental upt be BeceabecingI)/ al^ bc
IgecrenGent, GraefvanFlodori,Raefvelt, Mathenes, Kuyl,BoreeI,Keyfer,Catt,de Knuyt, Adriaen Veth, Sta- veniire,Reinfwoude,Nederhorft, vander Hoolck, Roor- da,Ripperda, YfleImuyde,Nykerc.k,Ëyben, Clanth, om obec ()et bobcn eenocmbefiucit ban (@uacantie tcnce^ gacDe Dan S^anchc^ch met benanbecenonbeclinet) in Confeccntte te bomen/enbe te f)i2cKcn/ oocft taebecstjbt^ wbenen/enbe ton|ibecatien te Ijooren / enbe te toiffelen/ ttmbaecnabecboliien^ in {jaec ifo JBog. I^ccoabecin· geobecl^etmeec genoembe fiucU ban guarantie gece· foloeect te tuojben na begoocen.
^aec na taeberom in fetteufe belibecatic gebjacl^t tue: fenbe/öct bcbingm bsn tocgen befen S>taet/ten lade ban ben l^pant/bcc confolidatie van 't Over-quartier,met en neffen^ bc 3. anbecc quactieccn/ tot enbe bp be P?obincfe ban (Cidbeelant/gebbrn be I^eecen <(3cbeput.ban torgen be 6. IPjobindm berfiiaect/bat be )|eecen baec üo. eDog. Penijpotcnt. enbe €);tceojDinati^ Bmbalfabeur^ ban tojcgen oefen jbtaet tot il®unflec/ aUe goebe/ ernfiige/en pbecige bebopcen enbe #fficicnfotiben |[)rbiien te boen aen be ^paenfege f^Ienipotent. enbe ooch bacc bpten uptecllen te pjotefiecen/ tenepnbebat beboojnoembe confolidatie tDccbegcobtineect. «ffinbe toecben be J^eecen ^^ebeputeecbm ban toegen beiP^obincie baniÜoKanbt |
betfartjt ïiaec in befen met b'anDete opgemeltcó binfienteconfojmectn.
BrrbolBeng SÖnbe bp be refpcctihe Ì^?obindcn ω» ning gbcbaen ban bcc frioec abbpfen op'tftuchiaX ifiSuacantie met ©janchtijclt. SisS na boojgaentS becatie goet gebonbcn enbe bec(iacn/bat bc Ucccen GT enbe anöere Daec föoHSog. boo?gacnbe ©cbeput tccbcn in Confecentie met ben ï&cct: <i&?acf ban Swv^ «ejciaojb. mmbaffabruc ban ©?anc&cöcft/ enamS «CjjccII.tcgbcmoettcbofcenen cepjcfcnteccn/ öatiiS i^o. JlBog. ooibcclen bat in ftct fiuclt bcc boojfs Φη^ tfe bp b'^Iiiancie ban ben 8. jpcb. tot Parm S ten/ al^ ootft bp ïjet p?climinaic (2tcactact ban Κ Jì@act|| i(?44.algtecinbcn}|age gemaecKt/ ggcnonh' faem becfien enbe gcpjccabeett/ en batmen fKh tmte, Occ-3pben bacc op bolBomentlöcfe foube mogen btcto met bccftlacinglje batmen ban tocgcn befen ^taetÉt mepnt enbe gemtentionectt 't fclfbe punctuctiicftM opcccljteiijch te obfctbecen enbe acDtecboIgcn. φΐχκΐ,» cai be öoocö-gemelte ï^ecc Hlmbaffabciic aen bcfcoS cale ©ethlacinfl&e egcfη contcntemcnt en foube neninii macc inflantte quamete boen/omnoppmbeljettiiKiirl fiuclt ban <6uacantieecn fpeclalc becitlacfnge cnbeu catie ban toegen befen i>taet te ötbben. i|n fooDaniora cai/ toecben be opgemelte teecen baec ì|o. .ϊβοο,Λ pnteecben geia|l enbe geautöocifecct/bat bc fclbefimta mogen bethlaren/ bat öaec j©og. na rppe cmiumì tte ban alle beiEcactatcn (bantijbtrot tijDt fucctffto lijch tufTcfien be «coone ban ©^ancRcöcïi cn befcnjiM gemaecftt} Ijcbben bebonben bat be itcoone ban Bjand, cüch enbe befen g»taet ccfpcctibe obcc enbe bJtüttoliti malhanbecen becpiictjt enbe bcrbonben toacen teou]. canbecen/al öet gene be felbc ccfpectibelijch ten tpDetiai bemeec-gemclte ?tlïiantieban bendate lójy.ta bcfittenbe/fonbecbilltnctebanplaetfen/ en bobcniÉg al be conquepcn bp rarec ftoogflgenuïtc iiicoonc en infili fttaet/ 't febect ben boojfs tijot enbe naöccöant jebara/ ofbiefpcefpectibeliJchnocD boo; get flupteh banlÉti' fouDen mogen boen / of bp i^cactact ban ben getmcius ©pantin^SebcïIantcefpectibdijcft bcbingen. «ïnto ben tot be boojnoembe Commiffie en €onfecent(eBtii& cogeect cn ^ccommittecctbe j|ecctn ban Mateneflcjii Boreel,inpIaeifcbanbeïgeecenWimmenum en Bcïetsi enöe bc i|ccc Yffeimuydejiniplaetfe ban be i^tttMa· lert, betmit^ btcfiibcc ccfpcctibe bettcccR bupwniii tage.
De Heeren Extraordinaris ende Ordinaris Gt· deputeerden van Zeelandt , inbrengende boi naerder advys op de navolgende Pointenrefii!· terende uyt de Vredens-Handelinge tot Munfler, hfli· ben alvooren ghepermitteert dat hunne Heeren Piinci· palen geenfints Voor hadden mettetmoveren vande dii. ficulteyten op de Artyckelen met de Spaenfche pwi· fionelijck verdragen en gheteycken.t, ofte het doen ?i« nieuwe Propofitien, den voortganck vande Tra&ita te retarderen, veelmin illuderen, oock nietdedevoj- ren ende belcyt vande Heeren Ambafladeur endePli· nipot. van defen Staet te adumbreren, maer dat dcio· tentie en cenigh oogmerck van haer Ed. Mog. altolijct was met alle mogelijcke circumfpedlie ende forghvuldig- heyt te vigileren, dac voor hut finaelbefluyt van eeoptr· petuel Traöaet van Vrede, in klare ende uytgedrufletci· men werde bedongen ende vaflgeftelt, welcktotwelfi- ren ende behoudenifle van den Staet in 'tgeneraeldePw vincien. Steden ende Leden van dien in 't particulier, mede infonderheytconfervatie ende voortplantingeMO" de ware Gereformeerde Religie wert gerequireert, eait dat daerom haer Ed.Mog. nevens andere ProvincieDiiui' hebben voorgehouden in conformiteyt van het Jaeftew" de 70. Art. de Heeren Plenipot. van defen Staet in W gegeven, te mogen by-voegen ende verdragen, hetge^ voorde finaleconclufie en abfoluteteyckeningevaa^ Tradtaet noodig ende dienftich foude werden bevondft weick Artijckel haer Ed, Mog. verftaen, dat daeroniiDe^ de laetfte geadjufteerde, ende met de Spaenfche P'o"''?' nelijck geaccordeerde Art. behoort te werden ghevouc» ende daer herftelt. ,
Waer mede koomende tot de Pointenfelfs, |
-ocr page 306-
Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5
. yoQffc Gedeputeerde, dat fy fy alhier niet fullen repe- en a"e de redenen ende tnociveo, waetom haerÈd. vloE oordeelen eenich temperament in 't Ecclefiaftijcq ^'tegenwoordige Handelinghete admitteren over de Meyerie vandenBofch, Baronnie van Breda» Marqui- ioetvao Bergen óp ZoomjLandc van Cuyck, Axel Am- LhtjOtte over cenige andere C^articren,die uyt krach- te van bette moken Tradaet van Vrede, ende Limijt- fcheydinghe die daer by fai werden gedaen, over de Sou- ' [niteytvan den Staet, fullenjkoomentereruiteren, mntfch oedicn/iig difreputaM,en voor de Gerefermeerde Re· („It'fttumetl gevaerigci foude zyn.fig refererende dies- lenKaende toe het gene van wcghen haer Ed. Mog. op het fooriziiibjeadenai.januaty mondellnghe ende fchrit- „ljjcl{isgedeiiiceertj zijnde haer Ed. Mog. aengenaem te fien, dat deandere Provinciën met haerËd. Mog. in die Bevoelen oockz.ij η concurrerende.
DocH aengefien by eenighe bet genegotieerdevande Hceren Plenipotentiarifen van defen Staet, over de Sou- Teraifliteyt vande voorfz Meyerie vanden Bofch, ende indsrequartieren j in het derde Artijckel vermeit, alfoo wert opgenomen ende gheduy t, als of daer by de voorfz, bouicrainitey t abfoluycclijck fonder eenigerhande rejerve ofte conditie van defen Staet, foudezljn bedongen, fon- icfdat hetgeidjuftcerde over't voorfz Pointfoude kon- r,co werden gealtereert, gefufpendeert, oftegemodifi- ceert) met hec gene by de Heeren Plenipotentiarifen van Spingienopden a? December de voorfz fake aengaende, tot Munfter gheproponeert, ende by de Heeren Plenipo- icDiiarifen van defen Staet daer op geantwoort is,ende dat d:cr uyt loude komen te volgen, dat haer Ed. Mog. ende verfcheydcn andere Pro vintien, buyten noodt en reden, noch daer na foo veel ernft hadden gebruyckt, om het ge- vergdeTemperamenc Ecclefiaftijcq tegens te gaen. en de TolIcSouverainiteyt te bedingen,dat haer Ed Mo.niet Ie- dichkonnenftaentefeggen, dat haer Ed, Mog. ferieufe- lijckgeexamineert hebbsnde het voorfz gheadjufteerde, liem ha geproponeerde vande Spaenfche op ten τη. Decem- ber, ende de antwoorde daer op ghegeven, als mede de Milive vande Heeren Plenipot. van defen Staet van den 18, December, ende infonderheyc oock de Memorie van ktgeneinverfcheydenconferentien tuflchen de Pleni- potentiarifen van Spdngien ende defen Staet is gepaffeert, raeckendehet diflFerenc op het ftuck vandetfteligie inde Meyeiie van den Bofch, &c. haer Ed. Mog. niet hebben konnen bevinden, ofte verftaen dattet voorfzgeadju- fteerde den voorverhaelden fin ende interpretatie kan werden gegeven, alfoo voor eerft het bewufte derde Ar- lyckel van die materie fprekende, niet abfolutelijck is ge- accordeert, maer by eenc Apoftille gereftringeert, den te- neur van welck, alhoewel in margine niet gheexpreffeert, maer alleenlyck relative is geftelt j foo kan echter het fel- ve voorniet anders werden opgenomen,als voor het gene bydeSpaenfcheden ly. Decembris, foo wanneer oock het voorfz Artyckel achtervolgende de voorfz Apoftille is geaccordeerc, bygeichifceovergegeven is, als te weten,
idtrmniet mach wrandereu ofte retrenchere» van het gene t'fleitiieeweeftin''teyndevanhet derde vande'tfiveatigh ^rtyciden, raeckende het Geefielycke inde Meyerye van den Boich, Zijnde dit, dat ten opfichte van het Geeftelijcke in- de voorfi Meyerie, ende het platte Landt van de felve, een Temperamene ende Expedient foude gevonden wor- den tot facisfaftie vande eene ende andere partye, onder welcke referve het voorfz Artyckel, ende anders niet, is geaccordeert ; ende hebben de Spaenfche hun dit voor- gehouden , ten ware men 't van wegen defen Staet wilde aennemen,datmen over de oefiftninge vande Catholij cke Reliegle, ende hetghenieten vande Geeftelijcke Goede- ren, fich wilde verdragen j fes Maenden na de Conclufie en^ Ratificatie van het Traftaet van Vrede. |
.Tenanderen blijcktklacrUjck> dat de volle Souverai- mtcytiover de voorfz quartieren niet abfoluytelijck is be- dongen,ende dat de Spaenfche van 't Temperament geen atftant hebban gedaen,foo uyt het fchriftelijck rapport by ae Heeren Plenipot. den 3. February overgelevert, als in- fonderheyc uyt de voorfz Miffive van den 18. Deceniber •nedii brengende in exprefle woorden » datmev ever alles ft'fe'^civesverdragen, iehalvenoverde Confolidatievàn f ^w-<iHnt;tr vm Gtlderlandt, ttide het Tm£trmtni ^ de Spaenfche -wegen de Religioni faecken inde Meyerie vati den Bofch ende elders, volgens het derde ende achthtende van- de voorgàende Art^ckelengepretendetrt, waer by defclve uyterljjck hebben geperüfteert, ende onaengefiec alle re- denen, indudtien ende perluafivcn, onbeweeghiijtk zija gebleven,mee verdere Verklaringe, datfy onder die con- ditie, alle Rechten ende Gerechiigheaen van baten Ko- ningh hadden gecedcert, ende anders met, ende op genen anderen voet als noch fouden konnen cederen, otte ia het Tra«ftaet laten begrypen.
Sonder dat hier tegens met eenich fondament kan ghef- fuftineert worden, dat de Spaedictie by het vooi izgepro- poneerde van deni7.December itJ+i.'allcenlijck hebben ! gereferveert over het voorfz Temperament figh aenhaer Ho.Mog.temogenaddrejferenx ende dat «en haer Ho. Mog. is ghehleven de volkomen Fryheydt, OTTlTTtC hier namaels ever : het verdragen vm het voorfx.'Temperament, net de Spas»' fihe in Conferentie te koomen > ofte oock het lelve t' ee- nemaeltecleclinerenendeafteflacn, alioo hec felvedi- reaelijck ftrijdt met de voorfe Marginale Αροίΐιΐΐεη* ende den inhouden vande IMiffive vanden a8. December 1(^4-5. hier vooren vermeit, ende intonderheydt met de woorden, fpreeckende van decifie, ende dat tut- fchen parthyen in de antwoorde, gegeven op het voorfz g^roponeerde vande Spaenfche vanden α/. December ΐ(3φ<>. gebruyckt ; uyt alle welcke klaerlijck volgUt dat de volle üouverainiteyc niet abfoluytelijck is bedongen, maer dat de Spaenfche dien aengaende in hmp geheel zijn gebleven j ten ware haer Ho. Mog. goet vonden ovei de oc&ëninge vande Catholijcke Religie, ende hetgebf uyck vande Geeftelijcke Goederen inde Meyerie van 's licr- togenbofch, Marquizaet van Bergen op ZoomiBaronnie van Breda, ende't Landt van Cuyck, teverdiagen fit Maenden na de Conclufie ende Ratificatie van 't Tra- <3:aec van Vrede,op welck Point,als waer op de Handeling mee de Spaenfche ftont, af,of aen te gaen, alioo de Hee- ren Plenipotentiarifen van defen Staet by de voorlz Mif- five yan den a8. December haer Ho. Mog. laftendereio- lutie zijn verloeckende dat de Heeren Staten van Zee- lande hebben verltaen, gelijck haer Ed. Mog. zijn doende by defen, dat om «en de Spaenfche alle hoope en impres-, fie te benemen van oyteenich Temperament in 't Eccle-, fiaftijcq over de voorverhaelde Quartieren te fullen kon- nen bekomen, dat de Heeren Plenipocenc. van defeni Staet behoorden aengefchreven te worden j dat hare Ho. Mog. by de Refolutien voor defen hier opghenomeni preciftlijck ende anveranderlyck zijn perffierende.eadsdictx- volgende verftaen, dat de volle ende abfolute Souverai- nitéyt, heyde in 't temporeel ende Spiritueel, ionder eeni- ge conditie ofte referve moet werden bedongen ende vaft geftelt voor defen Seaet, ende dat niet alleenlnck over de voorfz Meyerie, ende andere voorverhaelde Quartieren, maer oöckgeneralijck over hec platte Lande, wetck uyc krachte van het Traöaetvan Vrede, ende deLimitpa daer byte ftellen, onder defen Staet fai komen te reforte- ren, ende dat dit alfoo explicite > met klàre ende naeckte woorden in't bewufte derde Artijckel van alle margina- len ende apoftillen gefuyvert zijnde, fai werden geexpref- feert, en dat daer nevens hetrbeergenoemde gefchrifee van den ay.December id^ö.uyt handen vande ipacnfchc fai werden ingetrocken ende gecafleert.
Waer mede komende tot de extenfie van het y. ende 6. Artijckel,raeckende Ooft ende Weft-lndien,teggen de voorfz Gedeputeerden van Zeelant, dat foo haeft hun- ne Heeren Principalen kenniOe^iadden bekomen dat de voorfz Artijckelen niet conform d'InftruiSie waren ge- adjufteert,maer dat tot smpliatie en reftrindie refpeàivè daer by waren gevougC,eenige woorden van confideratiè^ haer Ed, Mog. terfi:onC inftantie hebben gedaen dat hec felve foude werden gercdreflcert, ende aengefien haer Ed. Mog.oordeelen, datbyd'Inftruiaie felifevoor de Weft- Indifché Compagnie niet na behoren wasgerorgt,hebbeti daer ncvehs yerfocht, dat bet 6. Art. hier mede foudé werden giïami)lieertj dat de Spaenfche generaltjeien jh'id^ ■ moeten biyven uyt aUe de Vlaetfen die de Portugjfen onder 'dé Limit en vande voorfttWeft-lndifiheCemp, zijn itfittekdt. Sedert haer Ed. Mog, bekoiDen hebbende de Arc.iclfsi ende de formele extenfie vandi: felve rypelij'ck geéxatni^ neert hebbende, hebben haer Ed. Mog. geoordeelttiatdë
..........Cc 3 " mi'* |
-ocr page 307-
Tweede Deel, van de
voegen als boven, fullen'moeten werden gheobtineeii
ofte andeis, ende by faute van dien , dat haer Ed
tot gene conclufie van Tradtact van Vrede fulleu konne
verftaen* '
Wat belanght de beUfiinghe vande Havens van Vlaej
deren tegens de Reviere de Schelde, ende andere Canalen
in't vijftiende Artyckel vermeit, hebben haer Ed. Mo»
welgefien.dat het voorfz Pointisgeobtineert, ende^
flrelt foo het laelt de Heeren Plenipotentiarifen vanj.
(en Staet in lall is ghegeven, doch dat haer Ed. Mog j/
tentie niet is geweeft, ghelijck oock mede niet, f^'
haer Ed. Mog. ve» trouwen, van andere Provintien, d»
över den voet ende taux van belaftingen te convemereT
ende verdragen foude werden ghedifficulteert totmil,'
Conclufie, veel min Ratificatie van bet Tradlaetn!
Vrede, maer oordelea haerEd.Mog.dat te vcoreniS
minften provifionelijck na de conftitutie van fgfeen, t»
dient te werden beraemt om met den inganck vaniL
Vrede inde poflèffie te komen van de voorfz egaale bdj,
ftinge,ende dat voorts met eene werde vaft geftült de fci,
me ende voet die fai werden ghehouden tuflchen defea"
Staet aen d'eene zyde, ende de Spaenfche aend'andeit
zyde, foo wanneer by veranderinge van tijdt endeÈken,
aengaende de opgeftelde belaftinge, oock veranderioght
fai moeten werden ghedaen, als oordelende haer ld,
Mog. met ende nevens de Heeren Staten van Ho|.
landt ende Weft-Vrieilant, dat niet wel yet pettnaneiiii
ende dat ghelijck het Traöaet felfs alle-tijdis fouij
konnen duyren, defen aengaende vaft fai konnen woida
gheftelt.
Doch aengefien de intentie van defen Staet in 't bedij.
gen vande voorfz eguale is geweeft, de bevoi.
deringe van de Commercien, ende dat als nu gcooidctlt
wort, datdeminfte belaUioge vande Sc/fefWe, teghenide
voorfz Havens, noch dienftiger foude zijn, ende datgkc
looft werdt, daer in by de Spaenfche nu geen difficulitjt
fai werden gemaccktjDwye/tiW/te» inde macht van Vrank,
rijck gekomen, ende daer door een merckelijcke vera,
deringe in dit ftuck gecaufeert zijnde} Soo verfoudta
haer Ed. Mog. dat de Heeren Plenipotentiarifen vande
fen Staet in laft werde gegeven, hierover met de Spia·
fche te handelen, ende alle moghelijcke devoyren aeo tt
wenden, om het felve te verkrygen, ende met eeneopdtt
voet ende tauxt vande belaftinghe yet provifionelijdiit
beramen.
Ten vierden, hebben haer Ed. Mog. gefien. datwelb;
het vijf en leftighfte Artyckel is geaccordeert, datMy·
ne Forten ontrent Slup/uilen werdengedemelieert, dochil·
foo niet wert gheexprefleert wat Forten in fpetie foudei
werden geile.ht, ende dat het felve noch werdt gereitrin-
geert tot eene reciproque demolitie van defe Zyde, watt
over men figh hier naer foude verdraghen, hebben te
Ed. Mog. verftaen, dat de voorfz. demolitie aifduuHi
behoorde bedongen, fiwà^ voor de Conclufie van het 1«·
öatt vaft gheftelt te worden, fonder het fel ve open téli-
ten, endetediffereren, als zijnde den Staet in't gene-
raci, ende de Provincie van Zeelandt in 't particullerteii
de voorfz demolitie in yerfcheyden refpeóten fonderlii·
ge gelegen.!
Ende ingevalle de Spaenfche op eene reciproque de-
molitie fouden bly ven Infifteren, meynenhaerEd.Mog.
datmen uyt de felve behoorde te verftaen, over mt fit-
ten de voorfz. demolitie foude gaen, om daer op beboor-
lijcke confideraiie genomen, ende voor de Conclufie viD
't Traöaet gedifponeert te werden.
Ten vijfden, hebben haer Ed. Mog. gheóordeelt, i)>t
aengefien ghefproocken werdt van een abfoluyte Vrciit»
ende dat alle het gene daer by niet fai zijn bedongen,voor
altoos fai worden gehouden voor geabdiceert, dat daeroo
de Limiten,ende hetreCTort van defen Staet naerderende
exaöer als wel by Trailaet van Tre ves is ghefchiet, die-
nen geexprefleert ende geextendeert te werden,ende aet
namen dat aen het VryevanSltqs fai worden ghebracit»
ende bly ven het geheel Oofi <juartier, foo, ende als het v»
outs onder het Frye tot Brugge heeft ghehoort, ende jO
fpecie foodanige Dorpen, Gehuchten ofte platte Lw»'
als den voorgaenden Trevesbytoelatiijghe van haer Ho.
Mog, coniliventie ofte anderfints onder bet gbefacb
dcnvyandtiigclateq, ^^^
Woorden, ( tuie aie andere ) in 't fefte Artijckel verraélt,
daer in niet kennen ofte behooren gheleden te worden,
alfoo daer uyc foude komen te volghen dat den Kooingh
van Spangien inde Indien Plaetfen is poflSderende, daer
bygeneKaftelen, Forten ofte Loges is hebbende, ende
foude daer mede gecorroboreert worden de fuftenue van
den voorfz Kóningh,dathy uytkrachte vangifce van den
PausTytul hebbende vande Weit-Indien, ende niet ge-
dogende dat yemant fonder fijn permiffie op de felve va-
ren ende handelen foude mogen» in poflèffie ,en befit van
alledefelveis.
Ten tweeden, hebbeü haer Ed. Mog. geconfidereert,
dathetlaer itf^r. in'tvooriz. <5. Artyckel buytend'In-
ftrudtie geftelc, zijnde eene limitatie ende reftrindtie, en
waer by de Baye wert geexcludeerr, oock daer uyt gelicht
moet worden, als tnede de woorden (/oo lattge defeive on-
der de Portugyfen &yn fuüeh) alfoo de voorfz woorden niet
alleenlijck relatijfgemaekt konnen werden tot alle diean·
dere Plaetfen, die defeive Portugyfen tegenwoordigh be-
lïtten, maer oock tot die Plaetfen die by de Portugyfen
defen Staet zijn afgewonnen, waer mede de intentie van
't fefte Artyckel foude werden gecnerveert j Infonder-
heydt als men foude inCfteren dat den Koning van Span-
gien met macht van Krijghsvoick foude mogen koomen,
dat fijne Onderfaten by Tradlaet van Vrede, den Handel
ende Traffique fai zijn verbonden. Ende wat belanght de
claufule in 't eynde van 't voorfz fefte Artyckel gheftelt,
( fonder dat het voort^aende Artikel fai mogen derogeren dit
tegetmoordigh ) dat haer Ed. Mog. verftaen dat de felve
oock aldaer geroyeert behoort te worden, ende dar over-
mits het vijfde Artijckel tot voordeel van defen Staet
gaende, breeder als het voorfz fefte, ende met namen
ipreeckende van de Plaetfen diemen fonder infraöie van
't Traélaet hier na foude komen te verkryghen met de
voorfz claufule foude werden gereftrirgeert. Ende kon-
nen haer Ed. Mog. uyt alle bet felve niet anders afnemen
dan dat hier na by de Spaenfche uyt d'extenfie vande
voorfz Artijckelen foude konnen werden ghefuftineertj
dat gelijck defen Staet heeft bedongen dat de Spaenfche
inde Ooft-lndien moeten blyven by haer Vaert, fonder
fich te mogen extenderen > dat alfoo reciproce ende van
gelijcken deien Staet fai moeten doen inde Weft-In-
dien.
Dochaengefienwerdtghefeghtdat, de Spaenfche de
voorfz. laetfle claufule hebben verfocht achter het voorfz
fefte Artyckel gevoeght te werden, op dat de Ooft ende
Wert-Indiiche Compagnie uyt krachtevan'c vijfde Ar-
tyckel niet fouden konnen fuftineren by hun recht, hun
by Oàroyen gegeven, gelaten te zijn, oordelen haer Ed.
Mog. dat het voorfz Artyckel hier mede foude konnen
werden geemplieert ( met dien verfiande j dat de voorfx,
OSroyen «iet zijn eontrarierende het tegenwoordig Tradaet
van Vrede, ende dienvolgende dat defeive hun niet fuüen koo-
men te extenderen tot de Havent ende Vlaetfen alwaer den
Koningh van Spangien Kafitlen, Forten, htriJdiHie ofte Ge-
hiedt is hebbende.
Ende dat om alle duyfterheyt ende mifduyden voor te
Itomen, ende dat hier na over den rechten fin ende ver·
ftant van 'tgeaccordeerde over d'Ooft ende Weft- Indien
ghene difpuyten ende queftien foude moghen ontftaen,
oordelen haer Ed. Mog. dat het voorfz vijfde ende fefte
Artyckel heel klaer ende liquide behoort te werden ghe.
ftelt ; Tot wekken eynde haer Ed. Mog. hebben gedaen
inOitWcn het nagaende Cencept, accorderende met den ύη
ende oock foo veel mogelijck de woorden vande Inftru-
öie, behoudens dat daer by is ghevought 't gene haer Ed.
Mog.altijts hebben verftaen,dat boven dien behoorde be-
dongen te werden, als te weten,dat de Spaenfche generalij(k
fêuden moeten bly ven, uyt alle de Piaetfin die de Ïortugyjèn
ander het difirili endeLimiten vandeWefi-lndifche Compa-
gnie befittenàe, finder daer in met macht vanKrijghs.
volckj ofte om Handel ende Negotie te dry ven, « mogen ko·
men\ Vèrfoeckende hare Ed. Mog. dat het voorfz Con-
cept by haer Ho. Mog alfnoch mach werden aengheno-
men, ende dat vervolgens de Heeren Plenipotentiarifen
van defen Staet in laft werde ghegeven, devoorfchreve
Artijckelen in dier voughen vande Spaenfche te obti·
peren,
Welcketweepoiaiftenhaer Εφ Mog. verftaeo, dut in
-ocr page 308-
Nederlandfche Vrede -Handelingh. 314
Ö-. Β 07
ende befittende,daer onder fpecialijck begrepen de Plaet-
fen by dc Portugyfen deien Staet afgenomen etde geoc-
cupeerc,mitfgaders die gene diede gemelte Heeren Sta.
ten hier namaels fonder infraöie van hec tegénwoordigh
Tradlaec fullen komen te verkrygen, ende beCtcen, endo
voorts generalijck alle andere Placcfen, die de Kroon van
Porcugaeljofeenige Portugyfen onder bet voorfz diftriét
vande Weft-Indiiche Compagnie zijn hoüdende ende
poiTederende j fonder daer in met macht van Krijghs-
volck ofte om Handel ende Negotie te dry ven te mogen
koomen.
In 'c midden ende fwaerfte van defe Deliberatien i»
eyndtlijck overleden den Princevan Orangien, Donder-
dagh 's morghens den 14,. Marty tuflchenvieren vijfuy-
ren. De welcke hoewel in ftrijdtbaerheyt aen geen Prince
van fijnen tijdt to^evende, nochtans vende Vrede-han-
delingh, foo in 'tiaer \6l%, ende 1635;. als nu,
( zedert Mey 16^6. ) aóyt is vreemc gheweeft, alfmen die
eérlijck endeverleetkerckondekrygen, gelijek hyzederc
een laer herwaerrs dickwilt hadde gefeyt : JUea moet Fredp
maecha, HoUandt <wil Vrede hebben.
©Eitieefieenlif BpnagöEt)upr<Bc95ifo{8neg ÉnbebW
fpupmiöaööeracnmctïie fêceciimfaafïaöcuc Servient
cibfc be <0uawntiF. ©p 't todcfte in 't epnacüan jBac»
tiumban taegcn tollattù enbc Scflanbt 3ön inBtöiacijt
cefpcctibe befe bolflcnbf bbpfen.
Tromnctael advijs van HoUandt.
De Extraordinaris ende Ordinarie Gcdepuceerdeii
van de Provincie van HoUandt ende Weft-Vrie^-
landc, hebben eer Vergaderinghe van haer Ho^
Mog.aengaende de Guarancie van de Kroone van VianK-
rijck te prefteren, verklaert, ende verklaren by defen het
advijs van hare Provincie te wefen, datmen van weghen
den Staet niet vorder aen hooghft-gedachte Kroone en is
verbonden, als aen de felve te guaianderen effe iiet geené
by Vrtmckrgck Aimo bcfetgheveeHi ionder diftin-
öie van Plaetfenj mitfgaders dat van wegen de felve Kro-
ne, zedert in de Nederlanden is geconquefteert, doende
dien onverminderc Verklaringhe j goet te vinden dat de
Conferentie met den Héér Graef werde hervat»
ende aen den felven het gene voorfz is, weder kennelijcfc
werde gemaeckt, met dedudrie vande redenen ende mo-
tiven daer toe dienende, mitfgaders vande inconvenien-
cen die men van wegen defen Staet te genioet fiet i te ful-
len oncflaen, in cas van eenegijiewfe indefinitlve Gnara»'
tie, in voegen als de felve by welgemelre Heer Graef van
Servient is voorgefligen, ten eyndèj by occafie, van dé
voorfi Deduöic, mach worden gehoorjc, Oiat prtecautien,
refiriüien, of andere confideratien by ineer-ghenielte Heer
QndServient fullen werden by-gebrachc j waer deur de
gemoveerde inconvenienten fullen mogen werden wegh
genomen, ten eynde om de felve Confideratien gehoorc
zijnde, daer van te mogen werden geiêfercert.
Trovinciad advijs van Zeelandt.
De Heeren Extraordinaris ende Ordinarie Gèdé^
I puteerden vande Provintièvaó Zeelant, inbren-
gende hét advijs van hunne Hééren Principalen
op het ftuck vande £.1^1»? Guaraptie, hebben verklaert,ge-
lijek haer Ed, Mog. vei Klaren by dèfen , dat de Heeren
Scacen, 's Landcs ende Graeflijckheydt van Zeelandc, In
haer Ed. Mog, Vergaderinghe op het ftuck vsnde tigni
Guarantie. ferieufelijck gedelibereert hebbende, hebben
geoordeelt ende verftaen, dat aengefien by het Traiftaet
van den lare pp de vopriz Li^e i? ghedifponeert,
als mede by renovatie ende confirmatiè vandé Articulert
daer van meldende by het préliminaire Tratìaèt van den
late 10+4. dat ^^t onnpdigh ende.ohtydlgh is daer over
als nu van nieuws tecottferterén ehde handelen, maerdat
hetgenouch is dat men de Kroone van Vranckrijck ver-
! feeckere, dat defen Steétde Tra&aién metdefelveèenge-
raen evdeghemaeckt>oprechtel^ck fai óndérhóuden, ende alt
tromse Bondtgenootendefelve pun&nelgci exemteren > ofte
vetdiergelijclcsin fubftantie, waer mede ingevrile by den
. Cc 4, Heer
Dat mcJe Stade Sluys fai werden herftelt, ende gers-
dintegeerc i inde poflellie ende exercitie van '(Water-
■Rtihti de fclve competerende, ende dat foo ende als het
vooriz Recht voor den Oorloghe ende Troübelen figh
L jftgeftreckt, ende dat tot dien eynde werde opgheno-
inen code geweeft den Oam, die eenighe Jaren gheleden
door de Sante i omtrent Sc. Donaes is ghelïcht, ende dat
voorts werde uytgedruckt, hoeverre weder-zijts Refort
„dl Limiten figh onder de Forten, ende Steröen van
d'eene ende d'andere zyde ghehouden, fai koomen te
^'Ëy^elijck feggen de voorfz Gedeputeerde van Zeè
landt, dat hunne Heeren Principalen ghefien hebbende
jjg; gene van weghen hec Vorftendom Gelderlandt ende
GraeflchapZw/i'&ffeden i4.February, endeeerftendefer
ioopende Maenc j ter Vergaderinghe van haer Ho, Mog.
fchriftel'jck overgeléverc, raeckende de Confelidatie van
't Over quartier.bact Ed. Mog. daerop hebben goet ge-
vonden te verklaren, dat haer Ed. Mog. wel hadden ghe-
wenftj dat het voorfz Point mee den aenvanck vande
Munfterfche Handelinghe> ende met namen mede, foo
wanneer de fel ve van eenen Trevesin eenen Vrede zijn
geconverteert, in diervoegen, gelijek alsnuopgheno-
meDjgeapprehendeert, endegepouffeerthaddeghewor-
den, doch hec fel ve niet zijnde ghefchiet, dat echter haer
Ed. Mog. fich als goede Bontgenooten willende quyten,
ende niet onderlaten, welcknadetegenwoordighe con-
Itiiutievantijdt ende faecken fai konnen dienen , om de
ToorliCi»/i«i^iieceobtineren, hebben verftaen dac de
Heeren Fknipotentiarifen ven defen Scaec in laft behoort
gegeven te werden, daer, ende foo het behoort, alle m o-
gelijcke ilevoyren ende middelen aen ce wenden, ende
dacr by tot den uyterften toe te perfifteren, dat het voorfz
Ovtr juartier niet blyve gedemembreert, macr dat het
felve by hec tegenwoordighTradlaeC van Vrede, aen de
àie andere Q^rtieren gehecht, enalfoo 'tvoorfz Vor-
ftendüni werde geintegreerc.
Aldus mondelinge geproponeert ter Vergaderinge van
bier Ho. Mog. den ij.Marty li+y. ende denay, daer
len by gefchrifte overgele vert.
Het Concept, daer van inde voorgaende Propofitie
ende advijs van Zeelandt werdt mentie gemaeckt, luydet
alsvolghc:
De Navigatie ende Traüque op de Ooft ende Weft-
Indien fullen voor de Ouderiaten ende Inwoonde-
ren van de Heeren Staten werden ghetnaintineert,
volghens ende in conformité van de Odroyen daer toe
«Ibercyts gegeven, ofte noch te geven, met dien verftan-
ile,datdefelve niet zijn contrarierende het teghenwoor-
dig Traftiet van Vrede, ende dat dien volgende de voorfz
Oaroyen hun niet fullen koomen te extenderen tor de
Havens ende Plaetfenalwaer den Koning van Spangien
Caftelen , Forten, Jutifdiftien ofte Gebiedt is hebben-
de,&c. daer onder fpeclalijck begrepen de Plaetfen by de
Portugyfen de Heeren Staten afgenomen,ende gheoccu-
peertjofte de Plaetfen, die fy hier namaels fonder jnfraöie
van dit tegenwoordigh Traöaet, fullen komen cever-
krygencndebeGtten,&c. Is voorts befproocken ende be-
ftipuleert, dac inde Ooft-Indien de Onderfaten ende
Inwronderen van den Koningh van Spangien, lullen
blyven by hunne Vaerten, infuicker voegen,als fyde
felveals noch fijn hebbende, fonder hen verder te mogen
eïtenderen, ende dat aen de andere zyde, de Inwoonders
ende Onderfaten vande Heeren Staten haer fullen ont-
houden vande frequentacie vande Caftiliaenfche Plaetfen
inde Oul· Indien.
Ende wat belanghc de Weft-Indien, de Onderdanen
endfclnwoonderen der KoninckUjcke Provinciën ende
Landen der voorfz Heer Koninck ende Staten refpedi-
ve, fullen hun onthouden van Trafiqueren, oftecenich-
unts le bevaren de Havens ende Plaetfen,daer d'eene ofte
andereparthye,Kaftelen, Forten, lurifdidlieofteGhe^
Diedtishebbende.ils te weten dat de Onderdanen ende
Inwoonders van den voorfz Koningh niet fullen moghen
Trafiqueren ofte eenichfints bevaren de Havens ende
Wietien die de voornoemde Heeren Staten onder het
Wftrift vande Weft-IndifcheCompagnie zijnhebbendc
-ocr page 309-
308· Tweede Deel, van de
Item, dat de Heere Grave van Solms, &c. tnede L·
grepen fai worden in't jtf. Artyckel ghelijck de Gm,
van Naffouw.
Datbydegeadjufteerde Artyckelen ende by'teheiiê
vorders noch met de Spaenfche PlcnipotentiariicnH
werden geconvenieert, gcvoeght fai worden het 70 Λ?
tyckel vande Inftrudlie der Heeren Plenipotentiüifcó
van defen Staet fonder'tfelve te mogen achtei-we»hcn
laten, tot dat volgens ordre vande Provintien het te mj
ken Traétaet finalijck fai zijn gheflooten, dat alfooch aUe
moghelijcke devoyren aengewent fullen worden tot re
ftauratie van den Ceurvorfi Palts. in alle fijne Landen'
ende digniteyten, ende dat de Gereformeerde Kerckcn
in Duycilandt moghen worden herftclc in foodanighen
Staetalsdefelve waren Anno i(ii8.
Ende alfoo men in conformité van voorige Traöjtei,
inionderheydt van den jare idj^. ende 164.4,. met de»'
Koninck van Spangien over de Vrede of Treves niet va.
mach te handelen als ghefamentlijck, ende met gheniecii
confent van fijne Majefteyt van Vranckrijck, lullen afe
dieleteyckene Artyckelengheen effeö: hebben vanttil
Trutìact, ten zy Vranckrijck oock heb'be behoorlijci
contentement.
!©i^0intc«0bfc0cicbfct tee Becsaöfrinflc ban fjaer
j^og. Den 27. JEactd ban tQCgcn i)e|^?obintie ban
Uytrecht om in tic iCcactaten tot Muniler ban
De ^yacnfcDe gcobtiiiecct te moeten b)o;Den.
EErftelijck , verftaen ende refolverenhaerEd. Mog.
by defe dat het derde Artyckel vande Inftruöie der
Heeren Plenipotentiarifen van deien btaet ter Plaet-
ibndaerghefproocken werdc vande Souverainiteyt vande
Me^rrye -van 's Hertogenbofih. é"'· geamplieoi t fai worden,
met de woorden, { SooGeefielyck alsiVereltl'ijck) fonder
eenich temperament, modificatie, limitatie ofte reftriétie
fonder in fubftantie van 't ghene voorfz is, nu of immer-
meer hier naer van weghen defe Provintie te moghen
wijcken.
Mitfgaders, datalfnoch devoyren fullen aenghewent
fullen werden om de drie bartieren van Over JUaze, te
weten , Valckenhurgh. DaUmnndz 'sHertogenrade voor
defen Staec te bediugen, ende incas'tfelve nieifoude
ionnen geobtineert worden, dat die faecke alfdan fai wor-
den gerenvoyeert aen de Chambre Mipartie, om aldaer te
worden gedecideert, inficht nemende op den Staet in de-
weicke de voorfz Quartieren hun fullen bevinden ten
tyde ende Ratificatie van 't Traftaet.
Dat belangende de Weft-Indifche Compagnie fai wor-
den ghebleven by't gene met eenparighe toeftemmicge
van allede Provintien diesaengaendeop den 17. ip. ende
20.November id+d, ftilonovoisvaftgheftelt, endede
Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet voor Inftru-
öie medegegeven, of foodanige vordere avantieufe .con-
ditiën voor defelve Compagnie fullen worden bedongen
als doenlijck fai fijn.
Datmen om 't Over-^iutrtier van Gelderlandt te bedin-
gen, die vanGelderlancmetvigucurde handt fai bieden·
Aengaende de Forten ten weder-zyden te demolie-
ren , dat de felvealvorer^enomineertfullen worden.
Datmen in dit Vredens Traibet mede begrypcn fai den
Heer Ceur-Vorii van Brandinborgh, als Verft ende Hee-
re van Gulick, Cleve, Bergh, Marck, Ravefteyn, de
luondt-Gravinnevaniielfen j mitfgaders de Graven van
Oofl- Vrieflant, van Benibem, van Tetckeknhurgh ende van
der Lippe, de Staet ende Stadt JLvyr^ de Anze'Steden,
Lvbeck, Bremen, Htmburghi niet alleen tot onderhoudin-
ge van goede vrundtfchap ende correfpondentie, maer
oock tot vermydinge van onluften ende Oorlogen op de
froDCicren defer Landea.
Hei TrovinciaeUdvijs van Vrtefiandt,
De Staten van Vrieflant, gelefen ende rypelijckglil·
examineert hebbende het rapport vaude Hectej
haer Ho. Mog, Plenipotentiarifen endeExtraoN
dinaris Arabaflàdeurs na Munfter ( tot de Vredens iti.
öaten aldaer aengeftelt, Gecommitteert zijnde, cndj
haer Ho. Mog. onder dobbelt toegefonden) hebben i
73. Artycken,proviConelijckmet dePleniputentiarifcs
ende Ambaffadeurs van Spangien gheadjufteert, oock
verteeckent, geconfereert met de Inliruftie, we^gll^
melte Heeren Plenipotentiarifen ende Ambaflàdeursml·
de gegeven.
Verftaendatde Aftenadeteeckenlnge by deAmbii·
fadeurs van Spangien ingeftelt, ende by de Heeren Pb
nipotentiarifen van defen Staet den 17. December
mede verteeckent, raeckende 't Point vande Religie, gfr
not der Geeftelijcke Goederen inde Meyerye van 's Her·
rogenbofchtetiifputerenfes Maenden na de ghedaneij·
greatio, behoort icgetrocken, ende vernietigbt te woi*
den, als wordende verftaen pars Centre&us, komendeM
fondament van rupture veroorfaecken,ten tyde ais Span-
gien eenige avantagie ten Oorloge op defe Landen fouili
mogen hebben, 't welck doch by alle weghen vermyte,
ende voorgekomen behoort te worden, want oftewdia
't eerfte Artyckel dergheadjufteerde Pointen, deSouvl·
rainiteyt den Provinciën opgedragen, is nochtansdcgl·
paiTeerde Adte een limitatie, reilriïibie, ende reniiiSetot
het felve ghepaflèerde Artyckel, en foo verre oock een
fuftenue van Spangien onderworpen, tot een naerderon·
derhandelinge, In welcke weder-zijts partyen fatisMic
fnl moeten wórden gegeven,ofte dat 't felfde Point0Ilg^
decideert blyvende, alteratie kan geven, ilscondilioè^
dens àcontraéìu zijnde f en voor fulcx by de Contrano!"
ten verteeckent opgenoómen konnende werden, neffem
't Point vande Oeffeninge vande Catholycke Religiey end:
^tgebruyck der Geejlelycke Goederen, en dan niet konnende
in der vrundtfchap by-geleyt worden, ten laetften maifc
Wapenen getermtneert fa! worden, foo niet continenti)
dan, foo wanneer van Spangien meerder en beterghelc-
gheijtheydt fai werden ghebooren, hic mihiturbattn}'»'·
enfaldanhetrechtzijnaen dieghenedie 'tlanghfigcf^
heeft.
Wes de Staten van Vrieflandt verftaen, dat betfcl«
Point voor de finale fluytinghe ende publicatie afgediWi
eadegederogeert moet werden ; te meer oock in'cda*
de der geadjufteerde Artijckelen, in welcke by de Inftra-
öie en voorige Artyckelen gheftaen hebben, efiFeÖiw
toegeftanden te worden de dri* bartieren van Ovens»!'*
te weten , Valckenbnrgh , Oakm ende 'sHertogtmrt«i
welcke nu in fine van 't felve Artyckel in onfeeckerbcy»
worden geftelt en ghelaten, als in defen tegenwoordig*®
State. En in cas van queftie, gebracht tot decifie
Chambre i/ypartye}Wlcke Qu^irtieren men nochtaoï vcf'
ftaet, feedter ende onverbreeckelijck aen defen Sta«
I-ïeèr Grave van iervìent geen contentement en wert gc-
toomenj-meer dat fijne Excellentie op eennaerder en fpe-
ciale Verklaringeeode Eiclalrciflement bleveaenhouden
datmen in fulcken ghevalle fijne .Excellentie rondelijck
ende confidentelijck, in beleefde termen behoorde te ge-
moet te voeren de redenen ende motiven, waerom men
niet kan verftaen, dat defen Stact in foo gtneraUrt ende on-
gelhniteerden Lfgue Guerantie is ghehouden. als by lijne
Excellentie bygefchrifte den i8. lanuary 164.7, aen
Ho. Mog.overgeleyert, wertghefuftineert, maer dat ter
contrarie den teneur ende intentie van *t voorfz Traélaet
van den lare Ki^j-.als mede het piaeliminairTraftaet van
den lare ende met namen het ghenein 'taengaen
ende maecken van 't felve, tüifchen de Heercn Ambafla-
deurs van Vranckrijck endehaer Ho, Mog. Gedeputeer-
den alhier in den Hagcisgeconcerteert, wel gheexami-
neert, ende befonderlijck ingefien zijnde, men fai bevin-
den, àitàttLigueGaerantiemct verder kan geextendeert
werden, als tot het gene Vranckryck ende defen Staet ten tyde
'van^taengaenvanhetνοοφ,Τταίϊαβΐναη den ^ur* löjf.
-waren befittende, ende poederende fonder diftinftie van
Plaetfen, daet onder ghecomprehendeert de Steden ende
Sterckten die. boven dien van defer zyde metKrijghs-
volckbefet werden ghehouden, endedaer nevens tot de
Conquefttn zedert den voorfz tijdt inde Nederlanden
igedaent,en(le voorts tottet ghene by Traétaet van Vrede
ofte Treves, in ende over Nederlandt vaa d'een en d'an-
dere zyde fai werden bedongen, met verfoeck dat van
wegen de Kroone van Vranckrijck met defe Verklaringe
mach worden genomen contentement. Aldus ghedaen
endeter Verg'.dc inge van haerHo.Mog. overgelevert
den zj. Marty i6àfj.
-ocr page 310-
Nederlandfche Vrede-Handelingh. 309
moet verblyen, fonder in difpuyt gelaten te worden,het fglck dan oock allefints naerder difpuyten vereyfchc, en materie van lupturekao vcroorfaken.
Endcdewyleden Staetdefer Landen loo grootelijcks Eeleeenis aea 'iOver-^uartiervan Gelderlandtj gelijck by de Heeren Gecommitteerde des Vorftendoms Geldre ende Graeficbap Zucpljen, met bondige redenen is gede- (iucecrt)ende defamentlijcke Provincifa gehouden fijn, uytkragtvande l7»/> ende gemeen Intereft 'tfelve nae. der te behertigen,ende niet foo ligteiijck laten glifleren ; Soo vinden de Staten van Vriefland ten hooghften noo- digh, dat naerder ferieufe Inftancien tot de reduöie van 't Mooiiz-Over-quartier(allen werdenaengewent, en dat met allemogelijcke devoyren inftantelijck het felve ver- volgt dient te worden, dat oock de Committeerde van deftn Staet 't felve poinit niet fullen mogen verlaten.
Sooom de natuyriijcke gelegentheydt van de Quartie- jjPibrquaemheyt tot de verfetckeritigh van 't Landt, de bevMJeringh der Commercien,door 't affchafFen van de Tollen ende Licenten , nu wel omtrent de vier honderdt iuiftvt C*rolusgulden bedragende, ende de voldoeninghe van de Unie,
Voort wordt in het ^oArtijciel der Provifionele ge- jdjufteerde Artijckelen geiegr,i/ai de voorfz. Heer Koning jif^hverimdteffeSiiveltjckup te wercken de continuatie en cifirvutievaadeNeutraliteyt, Vrundfchap ende goede Na· itjrfchipvimiDegenfijnKeyferlyckeMaje/leyt en 'tRijdt metdevoorfz. Heeren Staten, ende daer op volgben ial èronlirmatie van fijn Keyferlijcke Majefteyt binnen den tijdt van ftpee Maenden, en weghen het Rijck binnen tt^tr na het fluyten ende ratificatie van 't teghenwoor- dige Traflaet : Soo fouden de Staten van Vriefland goet ende noodigh achten, dat al vocren/oo niet van 't Rijck, tenrainllen van Keyferlicke Majefteyt deeffeébive ver- klafinghen goedt-vindingh by Keyferlijcke Majefteyt tot Muiifter of Ofnabrugge prefent zijn,en de verklaring endegoet-vinding fullen konnen doen tn uyt-brenghen eenpaetlijck met Spangien, fonder de gheartyckeleerde Maenden op een onfcecker af te wachten.
Wat wyders betreft de Ligue Guarantie· ofte SatisfaHie leo Vranckrijck te doen, blyven de Staten van Vriefland bydeContraften ende Tradtaten vooren opgerecht,foo de Anno lógy.als 1(^44. Soo nochtans de rupture van Vrede door Spaiigien gefchiedende, Vranckrijck ende de Geünieerde Provinciën in Oorloghe fullen komen ende blyven , tot dat de rupture falwefingerefareert,, doch dat fulcx niet wyders behoort geexcendeirt te worden, als tot diplaetfia onder Vranckrijck reforterendo) endj^ten tijde va» it TToSateneygengespeefi zijnde,en oock 't ledeit in Beur in de Jeventien Provintiengecoti^ue0eertj en eygen zijn, fonder daer in te beklemmen de -aijdgelegene Gnpf^f».ende'tgeneSyne Majefteyt't federt in Icalien MdeCatalogniengheconquefteertheeft; Soo nochtans dat in Cas van rupture door Spangten inde verre geiege- ne Plaetfen te doen, de Provintien fig verbinden om een fuifimabelfubltdie van volck of geit te doen aen de Kroon J^n Vranckrijck, onvermoedelijck van Spangien met Oorloge fai worden befpronghen, fonder dat occafie by mnckrijck fai fi] η gegeven ; Edoch fo de gefeyde kroon Mrfiecke en infradlie moghte geven, dat in dien gevalle de Heeren Staten van hun beloofde fubfidie van geld en
volck bevrijdt fullen zijn.
„^'•'"sgerefolveert op 't Lants-huys den 4. Martij 1^+7 Under ftondt geteeckent, voor Ooftergoo, J.van Roerda, i.w» Rofetm, voor Weftergo, A. van Waltingaj Bruynf- w«>voordeSevenwoldeD, PredricivanRoorda, ΗφΙ '""tSmima. voor de Steden, H. JMeynfma, F. Gauma.
Aaordeertmetde principale Refolutie, in kenniffe «nayi ende was geteyckent
Ό. L. ScheÌtii^a.
ASUfbcfei^joljinciale ?iMipfm ban Gelderlandt, Hollant, Zeeland, Uytrecht, Vriefland, en Stadt in-oSefeomen söntie/ fgn tee S««'nal) ban fiaec Jgq. «ofl. edefen/ m bebonDen |
Den 11 gütcacBt be fclbe foo bfrt moflödörtt te ac= cojöeccnrnti'eenb'anöccconcfntemfnttcoeöcn : Dor!) tcbfCBcef^. ^Hïcii^i^Df^nntieccn Cacfllj^ toeDfroiJc- tentcect; al^ toannecc in bc bccgabccins ^tact^ actcüs^ 5ön Of compacecrt be (Jcf er η Staten ban J^cllanb ende ildrfl- Bjirflanb en {jrbbrn boo; ben mant ban ben #rrc Cats, bet fclber ïïacbt ©enflonaci^/aen öacc Ho. JSDog. ban nlcubj^ genoaficeect / enbe hrnnelgch gfimiarclit/ geen appacentie tee b)cce{t te toefen/battet ban Uicgijcn be gemelbe p;obincie ban il^ollenbt tot bet upt-bjengrn ban een ©elbt-ïegec foube toojben bctoilligt / of petg tot De Compagnie gecontcibueect / maec bat ol^ noc() op 'c emfligf)fieeenaltcbefe^anbetep;abinctenin gct gt)e· meen/enbe ban pebec bec fefbec in't bpfonbec ban tti^en bemeec-gl)emelbeP;oblncieban ilolianbt enbeSüicfl- 3^;iefIanbtb]ec&tbecfogtf!c(ieI^nocgop be openflaen» be biffecentiale poincten coecenbe ben Iianbel / te tufl(enconfb;meccnmet i)ccabb|j^ J^jobinciael ban be mrci;gempIbe]^?obinciebanfi?oIIanbt en lanbt, i)ulc)c al^ öet felbe fo monbeling al^ fcöjiftelicit/ ben 19 febjuacii (eHleben toa^ obec-geb;ag{)t en tot na=> betfetintatiebanbeeenpacigdeptbec opgemelbe 1^20· bincien/en becbolgcn^ tot boibecing ban ben fangD gbe· toenfcOten ©?ebe/öebbcn be meec gemelbe igeecen ^ta= ten bccl^Iactt / bat in geballe be ]^;obincien fouben mo· gfnftomen tecefolbercn/ommct ecnbiagljtigeabbpfcn beneben^ idollant te geen tot bcflupt ban be boojfs. obe» tige poinrten/ cnbe bp gtjeboigije ban Bet fficactact ban Bjebe/ bat be ïeöen ban be meec 0p gcmcibci3?0bin:= eie ban i^ollanbt en iQefl-39;iefIanbt alle eiScatieufe de- voyren fuHen acntuenben bp fiace cefpectfbe p;(ncipa< len/ten epnbe ^taet^-getoijfe bafl moge biecben geflclt/ bat ban totgijen be felbe/tieneben^ be famentltjche btntfcn/ be®Ienipatentiacifenbanbefen ;&taetful(rn toecben gelaffen geautijocifecct öet toetcft tot JKunfiec baec Benen te beiepben/ bat be volle ende abfolute Sou- verainiteyt over de Meyerie van 's Hertogenbofch by het Vredens-Tradtaet fai moeten werden bedongen ende vaftgefteldt voor defen Staet, cnbe bat niet alleen obec beboo;f3. iQepecpe/ nemaecoocb genccalijch obetbe anbete <@uacttecen enbe platte 3Eanben / bie upt Ittactjt banBetop-genielbe€cacteetonbet:befen ^taet fullen homtη te cefo;tecen / toel becflaenbe bat gaec 10. H^o. upt fjun feibtn/ nae bec felbec gewoonlijcker gocdertie- rentheyt fullen confentecen/ bat be ]^aepfr{]e <$refleIicR' Bept ban be boojnoembe lÉepecle / bupcenbe bec feibcc leben foube genieten beBoo;li)cItc alimentatie of redelick onderhout ; j®pbec^/batbc €o?pora/ cnbegoebecen bie buptrnbe feibelSgepecpeinanbcccgebirfiensSn ggele^ gen/ met alle ^ecBten en p^e- eminentie baec toe gcBoo· tenbf/ gfjelijcfi be Co?poca onbec ben l^panbt bp ®cac« taet te cefonecen / fouben bolgen foobanigge goebecen/ al^ bc fcIbe m bc boo?f3..f®cpecpe Bebben leggenbe/ooclt metaHececBtcn pje-eminentten baec toe fpcctecenbe/ bat becbec ban bjcgften befen ^tact alle moQBfiöt^e be« bopccn fouben taiecben gcbaen boo; biel gemelte i^eecen pienipotentiacifen om te behomen bc gebeficeecbe Con- folidatie ban 't «@bcc-guactiec met beb|ie anbec (@uac· tiecen ban (t3elbeclanbt/ bocB in bieu men 't gunt boo;f5 i^ (alle upttecfte bebopcen aengetoent Bcbbenbe) foo ab· foIutelöcfibanbe^paenfcBe nieten foube jftonnen bcc<· Itcjjgcn/ bat ben toegen befen ;&taet mogt toojbcn boo;- geflagen/ bat men bmnen ben tgbt ban lès Maenden na 'tbefluptenaggceatiebanBet op-ghemdbe €tectaet/ foube acnflcllcn een Confecentie tuffcBen tDebcc-50bti Commiffacifen/ om eenigb squivaient bp fo^ne ban toiffeiinge tegen^ Bet boojnocmbe ^uactiec ban eenige #actpe aen be ^paenfcBe te p;efentecen. €n in haé bat be pactpen ten tbebec- jgben/of aen be eene Kant alleen/ teBoogBmogBtentoecbeningefleIbt/ batbe Chambre my partie noopenbe be cecfite biaerbeecinge ofte xfiima· tic ban bicn / beci|ie foube Bebben te boen binnen feeche· een tbt/bjaei;op gebclibcccettspbe/ Bebben beeiO:· bincien ban Gelderlandt,Zeelandt,Uytrecht,Vriefland, enbe ^tabt en Lande bechlaect boo; al ηοφ te pecfifie* cenbpbecfelbec cefpeetibe p^obineiale abbpfen/ bocB bienonbecminbectbecfogt/ batbe meec biel-gBemelbc Heeten staten ban ©oHanbt en I©e|i-®jieflanöt bec felbec »»?oponeecbe bp gefcBjifte tcc J^ccgabecingB
icn |
-ocr page 311-
310· Tweede Deel, van de
Icn inletìeten / om al^ ΐβη öaec ban 8Öe·
noracti/enDcaenOecfdbccJleecen rcfpfctibe 0?intipa:
Irngpcomnmniceect tetao?ben ; <l5nDe öfbben bcop-ec·
mcfee Hecrcn i»taten tian toUant en J0f(l-©?iefianöi
arnBcnomm bet fleDeficcccDe aöfftÖJ'fif«'lfη tnbjens
Bfn/DüCöl)ccftiJc®?oüinclebanOver-Y£relüetMaecÖt/
cnijiec op laten acnteecRenen/ ouöEC beneficie öanDat
De meec op-gemeltie' igeecen Staten öan ï^oHanUt enbe
a©cfl Bjirpant fouben tn6|engcn Dee feibec p?otónciaeI
confentop'tfiucittoanöebooiTs. «epetie endeanDece
(•^uatttecen ban üie natuce/in boegen boocrn beraadt/
al^oocftopDegeDeHceetbeConfolidarie ban 'tboo? ge=
noctnöe Over-quanier, Dat ^ öaec conpojmecen met en
«effent meec gcmelDe i^eerenStaten ban foUanDt / te
gaentotbeflitptban bedptn ftaenDe Difeeenttale poin·
ten/cahenDe be banbel biet boben aengetoect/ en
öp gebolge tot het (€cattaiet ban b2eDe/ fonbec Dat nocö'
tan^DemeetgDcmelOel^obincieban Over-Yflel aen»
neemt o^grfianDt Doet De notificatie bp De meec gemelDe
ft^obincte ban ^oiianDt giec boben gcDaen/ ten ceguat;
De ban't uptbiengen ban een Velt-Leger,of Daec toe niet
iebetìJiHigenoftpettotDe Campagne te contcibuecen.
l^eec <23;aefban Servient fag tocl Dattet Dien ban
©oHanoternfitna^/ om tot befiupt Dee ®?eDe te fto>
men : fonDec eenige appatentieban Campaigne/nocb<
tan^fouDebpniet gretne fonDec De nirntoe Guarantie
fiebben tpillrn bectctcfien / Dte^ DeDe Ijp Den 14· ?lp?il öe»
fenboojflagt}.
AYantefléconvenud'une Guarantie reciproque,
qui foie generale, 6c fans limitation,pourtouctes
les placcs & Eftafs, tane anciens que nouvelle,
ment conquis, en quelques lieux qu'ils foitnt fitués, de-
quels Ie Roy,& Mcflieurs les Eftats demeureront en pof-
iedion par le Traitte,qui fera faitjtant en vertu de la Tre-
fue, qus de la paix , ce qui fera plus particulieremeoc ex-
piiquéen drelTant le Traitté de garantie.
Oneftlrae que fi MeiTieursl rs Eftats croyent quel'o-
bligation portee par le 9 Artide du Traitté de ifigy. de
rompre conjoiHflemtnt, en cas qu'aucuneedesconditions
accordées par la Paix, ou la Trefue du Traitté qui fera fait
foient violées ou enfraintes par les Eipagnois ou Jeurs ad-
herens, foittrop generale &fubjette à trop d'inconve-
niens,lcurs Majeftésfepourrontdifpoferà convenir que
pourtoutes lefdittes infratìions qui ne confifleront point
- · ■ ' Le
en attaque:furpfiJe,ott invafionsdepays. ou de places
Roy & MeflHeurs ks Eftats delibereront & conviendront
enfemble de ce qu'il faudra faire avant qu'eftre obligés de
reprendreconjoindlementlesarmei, étdevenir de part
& d'autre à une rupture ouverte.
Leurs MajeftésfedifpoferontauflTy pouf donner plus
decontentementàMeflìeursles Eftats de regevoir une
aflìftance de cinquante VaiflTeaux de Guerre, bien armez
& cquipés,entretenus aux defpens de Mefficurs lesEftats,
oti il y ayt du moins quatre mil hommes de guerre ffans
les Matelots & Officiers) qui puiflent eftre mis en terre,
en cas de befoin , au lieu de l'obligation ou Meflieurs les
Eftats euflênt efté de rompre, en cas qu'apres la Trefue
de Catalogne finie,Ies Efpagnols refufent de la continuer
pour Ie mefme temps qu'elle fe reprefente eftre accordée
acondition toutefoisque fi ladice Trefue eftrompuë par
eux pendant la durée du premier terme, MeiSeurs les
JÈftarsromprontà guerre ouverte contre les Efpagnols,
iùlvant les termes expres du Traitté de löjy.
VErdragen geweeft zijnde van een reciproque gua-
rantie,die algemeen en fonder bepaling zy, voor
alle de Plaetfen en Staten, foo ouden als nieuwe-'
lijcks verovert, in welcke plaetfen zy geleden zijn, van de
welcke den Koning, en mijn Heeren de Staten in befet-
ting fullen blyven,door hct.Traflaet, datgbemaeckt fai
worden,fo uyt kragt van deTreves,als van de Vrede, liet
welck particulierlijcker uyt-ghedruckt fai worden in het
maken van het Traöaet van Guarantie.
Men acht dat,ioo mijn Heeren de Staten gelooven dat
d'obligatieen verbintenis, begrepen in 't mgendt Aitijc-
kel van 't Traflaetin't Jaer i<Jjf.gemaecktjvan^^/ewief-
^Viè te breken,in gbeval dat eenigen der conditien,verac·
50r<iecrt door dc Vrede of door de Tre vee van iict Tra.
€ ï^eerenban©0llanDtfulc)cb0i^ bp gambi/
' ;bbcn Den ιί- tet a^ecgaDccingt) bun ^
0. toeDecom behcnDt gemaetht Q{ene;<
pacentie tee toecelDt te toefen Dattec ban tnefltn De ftiiK
©iObintietOt bet uyt· brengen van een Veld-Leger jiii
De toojDen betoiliigt / ofpet tot De Campaigne otcotite
bueert/ maec Dat aï nocö op 't ecnfligöfle ban af tefi»
bincicn in 't gemeen/enijan pöec Dee felbec itf tfipfontó
ban biegen ai^ booeen toeeDe bctfogt/ fig op De ai^ ηκ)
openfìaenDe Difcecntialepoinctcu coecenDeDe ®jttK·
#anDei tetoilien conformeren met b^t aDbtj^ Éebiiv
ciael ban baec dBD. <i5c. J©o. fulo; al^ 't felbe fo monJf
lingb fcbjiftelijc&aen baee i|o. lüo. boo; Defentoa^
obec gebjagljt/ chnu toeDctomaenDe^jobincieitto
fien&ebanDtcepcItt. ünDetotmeccDee faciitteptbaitlit
cenpaeigbept Dee op gemeibe Pjobincien / enDcbctliot
gen^ tot bojteingge ban ben langO gctofufcötenJpt
^00 bebben baec €0. IBo. betftiaccDt / ί«·
geballeDe g|obincien fouDen mogben ftomcn tecifolb»
een/om met eenbjagbiigc aDbpfe» ncbEii£S l^ollanöitt
gacn tot befiupt ban be boo|f5. obetigbe poinctcn/tni(
grbolge ban bet iCeactaetb'an B;eDe.
^atDe S.eDen ban De op -g{jemcIDe IDjobiiicii; bw
ï^olfanDt enDc3©c(i-©?irf]anDt/ allerfficatieure Den®'
een fouDc» aen-toenDen bp baee ccfprcttde ®?ίηπριΛιι/
tenepnDeg>taet0- gebJijfebiiflmorbt too|öcu gljill'te
^at ban boegen De feibe / brneben^ De fainrntì|j(^
)^jobincienbanDefen^taetern De i^rreen
nae. ^embaffaD. en ©Icnipot fouDe too|Oen griafl t»!*
geautöoïifeeet bettoeccft tot JBunflee Dare ÖffliW
belepDen/ Dat De volle ende abibluce Souverainiteyio»"
deMeyerievan 's Hertogenboich, bpbit ©jeÖClCW
taeifouDe moeten tJoojDen beDongtn enDe baftgWW"'
booi Defen^taet/en Dat niet alleen obcc De boo;f3.i^Pf'
eie/ nemaeeoocfi gencealtjcR obec Deanocr <©uoctii^
enbe platte ïanDen/ Die upt hcacbt ban bet op geiW'W
CeactaetonDeebefen ^tact fouDen itomcn te ceiojtt»
tceen / toel beefïaenDc Dat baee J^a.HSo.upt bun fciw
na Dee felbec gbetuooniijche goebeetiecentbepbt fouf»
confenteten / Dat De Paepfche Geeftelijckheydt ban»
boojnoemDe JEepecie / gbcDupernDeDfc frïbcr|cto«/
fouDe gbenfeten btbao^Itjche alimentatie oft teOdgw O"'
DeebouDt.
i a^pDet^ Dat De Corpora gelegen^ binnen De flàWMJi
'^HcctogfnBofcö /'cnDe De JDepme ban Dien
Dén boigen Degoebecen/ Die bupicn Dt felbe J^n·'^
in eenige getueflen 30n gelegen / mettile cecbtenenPi»
emineutienOaec toe gebootcnDi/BtlöcftoocftOeGorp·"
flaet, 't welck men maken fai, gefcbonden of ghebrokai
worden door de Spangiacrdenjof door hun adherenten
al te algemeen en te veel inconvenienten enonghevallea
onderworpen zijn, hun Majefteyten gedifponeertlulljj
konnen worden, om te verdragen dat voor alle de gefeji
deinfraétien en breeckinghen, die niet fullen befiaenin
aentaningtn, ove^aUingen , ofinvallinge» van Landta, q(
van plaetlèn, derioningh en mijn Heeren de Statenfiij.
len delibereren, en ghefamentlijck verdragec in 'tgeen,
dat men fai moeten doen, eer men verplight fai zijn ge^,
mentlijck de wapenen aen te taften, en van weer-zljdt^
tot een rupture en brebingh te komen.
Hun Majefteyten fullen fich oock difponeren, ο®
meer vernoegingh aen mijn Heeren de Staten te geven,
t'ontfangen een afliftentie van vyftigh Oorlog-Schepen,
wel toe-geruft,onderhouden op ae koften van mijn 0«,
ren de Staten, daer, behalvende BootfgelellenenOi.
eieren, ten minften 4000 Krijgs lieden in fullen zijn^ij
aen Landt gefet konnen worden, indien de noodt luicfa
vereyicht, in plaets van de obligatie en verbintenis,ds»
in mijn Heeren de Staten fouden zijn, om te bieken,iB
geval dat, na d'uytgangh van de Tfeves van Catalonici,
daSpangiaerden weygheren hacr te continueren ende te
verlangen voorde felve tijdt, gelyck die tegenwoordig,
lijck veraccordeert wordt, op conditie nochtans dat, Ioo
de gefeyde Treves door hen ghebroken wordt in de bop
van d'eetfte termyn, my η Heeren de Staten in openbjjj
Oorlogh tegen de Spanjaerden fullen uytbarften, volgcti
dc uyt-gedruckte Termen van het Tra<Saec, inhetjao
idif gemaeckt.-
-ocr page 312-
Nederlandfcìié Vrede-handelingÌì. 5 t i
"'nlÜti'tetiöe Confolidatie van het Over-Qüartier met
D;SnnDctE»i2uactiErentìan (0elbfrianbt/Doc& inöien m<ïi'taunttn)o?fs. (alle upttecflebebopcEnaenaÖe' S nDtliebfttnöe) fpo abfolutelijcft ban be gipacnfcBe ® foiitjf ijonncn bcrfirijacn; ^oo foube ban toegen be» ffnfeWEttóftiicnüaoigcflaaöfn/ bat men binnenben mhfban rf^ JQaenben naec 't befTtipt en aggceatie ban hftoDflfintiCieCcactartfoubeaendellcn een conferens rt lUlTcöcn toebec5!)b^ 'iommiirarifTen/om eenig «qufc halEiitbpfojttif ban toifTcUngetegbm^ 'tboojnoembe üuaciicc/üan eenige partöpen arn be ^paenfcfie te pje^ fTiittrcn / cnöe in bat be l^artljpcii trn toebec 5i>« L/ ofüenö'eenhantalleen/ te öoqgö mógöte tao?» ' DtnliiflhfliflOt/ fouöebe Chambre mypartie nooprnbe bftfcIititoatcDefcinQbeofteefiiniQtiebanbifn;' becifie > pciiteDofii/ binnen feecftccentijbt bacctoetcpjefi'
"©'ïtmDaffabfUcServientflenbebat ï^ollanbe oocft |v inctliaccp^rfcntatirnnirthontie bao;t-Itonten/ ambe I itttfüliiptöfpbt enbe bifeccpantfe ban oe anbere ®?obin= titn/ m cnöE onöec be VueïcUe ijp eenige intelligentie öabt Λmffcmacchie/ Ijccftöen 17 ?l!p?ilingegebrnnai f bolgljciUïcineinorie: toaer op fcljtec / gelijch meed alle p: (ijnanöiK / niet Bofïe (om be bifccepantie) gebaen too?» I Dm al^ öattcc be J^jobineicn Coppe ban ipfcfjten.
H τ 'Arabafladcur deFranceapreste long séjour qu'ila fiiticy ) ne peuvant pas le^continuer plus long- tempS)fan8 en regevoir quelque forte de prejudice, tftintdeftiné, comme il eft , a fervir leurs Majefte's ail- i leurt,tftobligéde fupplier Meflieurt les Eftats Gencraux ξ des Provinces Unies,de vouloir conOderer par leur gran- I depiudencecombien il eft neceflaire en lafaiionoul'on tftdefiaarrivé, de prendre pruniptemcnt,refolutioni fur I lispoints fuivants, & la faire fgavoir sudit Atnbaflfadeur ] poar en informer leurs Majeftés afin qu'elles prement iurs mefures > & puiffent former leurs delTeins fclon que liconftitution des affaires Ie requerrera.
: Pri«;>rfwf»fquepourpouvoir advancer Unegoda- tion de la paix à Munffer, fur quelque fondament certain. 11 plaifeàleurs, Seigneuries declarer leur intentionfur l'cxecutioD du 8. Articleda Traitté de 1644. toucbantla feuretédeceluyqui doiteftre fait avec l'Ennemy, & l'o- bligayon ueneraie de reprendre les Armes con^omlttment contreluy, aucas qu'ilcontrevienneauxconditions de la paix,OU de laT)efue,qui fera accordée, Ledit Ambai- fadeurayantmonftréclairementqu'onne peutapporter ; aucunelimitation à ladite obligation,fans contrevenir di- : teöement aux Traittés fur ces faits, & ayant propofe tous R 'k temperamens qui peoventeftre apportcspourl'entie- i reSatisfaftionde L.S. Surquoy il n'euft point de nou- i veiledeliberation à faire puisqu il y a delia fi long-tetnps, R qu'on a fait prefenter à L. S, les polnts fur lefquels on de- maade maincenant leur refolutioD.
II.
Qu'en attendant Ie Condufion du Traitté general,qui eoit eftie fait conjoimtement avec l'Ennemy, II ioit prom- tementconvenudesmoyensdeiOTiiweir les hofiilitét de part & d'autre, faivant l'obligation pprtée par Ie Traitté I « 1635;, pour redire l'Ennemy à venir pluftoft aux ςοη- I aitions de paix, qui luy ont efW propos&s.
execution de l'Artide precedent il plaife à icursbeigneuriesdonnerordreaux preparatifs neceflai- res, pour la Campagne prochaine, la iaiion eftant defia fy aavancee, comme elle eft, &concerter,promptemeDt les moyensd'attaquerl'ennemypourn'eneftre pas pre- yenu, & pour en dbnner plus de facilité à L.S. leurs wajeitez confentiiontjifΛ tei E/tfi fuiJTe otta- ïZi^H""'· Jfrreuvent dtnsle ftrtege duRej. * que L. Ò. demeurent en poflelEon de ladite place, fi
-hcr öiti ©uanDt bp ^tactar t te ccrojtcccn/ fullcn tìal= ifLöa&iiaEÖfccn/ al^ De felbe in tJe iSeprcpen
Sljcii lefloDfUOf / oofï' flW'' fWl»® |
elle tombe en leXir Pouvoir , à la charge que Ia toefmé chofeferapermifeauxarmesde fa JVIajefté δε que fi k raifon de Guerre la convie d'attaquer une des places du partage de L. S. elle demeurera auffi a fa Majeftc, fauf dè convenirenfembleepres l'exccution du Traitté* de ce qui feratrouvc raifonnable de part & d'aUttcs.
IV.
Que fur les ad vis qu'on rcgoitdetoutes part des grande preparatifs, par mer quefaicl'encemy. 11 plaife auffi a L. S. Ordonner Ie nomhre ie Vaiffeaux qufelles font obligées de tenir à la mer par les Articles 8, & dou- iiefmedu traitcé de 1635·. Le Roy ayant tofijours non feulement fatisfait de fa part a ce qui eft porté paf ledic traitté, mais entretenu une puiflànte Flotte qui a oc- cupé &divertytouttes les forces de l'Ennemy j Γ a fou- vant attaqué dans fes Havresfic coftesj en forte que les mellleurs Vaiiïeaux de Guerre qu'il entretenoit dans les ports de Flandrcs, & qui faifoient tant d'hoftilitez & Pyratteries , contre les Sujeös de L. S. ont tofi- jours eftéemployezailleurscontre les forces navalles da falMajeftéau grand foulagement de leur Eftat, ofFrant neantmoins fa Majefté pout ia defcharge finances de L. Seigneuries decontribuer quelque pottion de ladefpenfe de fuwze Vaiffeanx qui doiventeftre joints à ceuxde fü Majefté par ledit Artide iz. pour leur entretienne- ment,& par forme de gratification pendant qu'ilsferont dans Ie fervice.
V,
Ledit Ambafladeur attend auffi la refolution qu'il aura più à L. S. de prendte touchant lafublide, a fin qu'ii puiflè informer leurs Majeftez fi L. S. ne lts defirent point, OU fi elles ont intention de regevoir encore cette année, cetteprtuvedekbonnevolóntéde leurs Maje- ftezàl'endroit de leurs Seigneu 'ies. *
FaitàlaHayele ly.Avril 1547. fignéSerVien.
De AmbalTadeurvan Vranckrijck, naehet larfeh verblijf, dat hy hier gedaen heeft, niet konnende het langer tijd continueren,fonder eenige foorte van prejuditieen nadeel daeraft'ontfangen, gedeftineerfc zijnde , gelijck hy is, om hun Majefteyten elders te die- nen j bevindt fich verpHgt Inijn Heeren de Staten Gene- rael der Vereenighde Nederlanden te bidden dat het hen gelieft te confidererèn en t'aenmercken,door hun eroote voorfigtigbcyt,hoe noodfakelijck het is in de tijd,daer ia wy aireede ghekomen 2ijn,vaerdighlijck refolutieen be- fluy t op de volgende punöen te nemen, ende die te doert wreten aen de gefeyde AmbaÌTadeurjom hun Majefteyteti daeraft'informeren, opdatzydaer naer hun mate mo- gen nemen, ende hun defleynen formeeren naeirdatde conttitutie en ftandt der faken vereyCTchen fai,
Eerifelyci, om de Vrede handeling te Munfter op ee- nlgh feker fondament te mogen avanceren en vórderen j fai 't aen hun Ho. Mo. believen hun intentie te verklaren op d'executie en uytvoeringh van't achfte Artijckel des Trailaetsvan'tjaer 1^14. aengaendedèfekerheydt van de geen,die met de Vyandt gemaeckt fai worden, en d'al- gemeene obligatie en veibihtenis om teghen hem ghefn' mentlijtk de Wapenen weder aett iè taflen. in ge val dat hy de conditiën en voorwaerden van de Vrede of van de Tre- ves, die gemaeckt fai worden, overtreed : dewijl de ghe- feyde AmbafTadeur klaerlick getoont heeft,datmen geen limitatie of bepaling in de gefeyde obligatie en verbinte- nis kan maken,fonder diredielijck té doen tegen deTrac- taten,dle hier op ■ gemaeckt zij n, èn aéwy ! hy al de Teni- peramenten en bemiddelinghen voor-geftelt heeft, dié tot de volkomen fatisfoüie en voldoenlngh van hare HÖ. Mog. konneh by-ghebraght worden. Op *t welck geen nieilwe deliberatie en beradingh is te doen, dewijl inen al over lange tijdt aen hare Ho. Mog, heeft doen vertpo^ nen de ponften, op de welcke men nu bun refolutie be- geert.
Ten dat men verwagtetide het befluyt van het algemeen Traftaet, àaigefamentlìjck met dc Vyandt gh'e- maeckt moet worden 1 vaerdighlijck verdraeght in de mviiàt]RQìVmàihf^iliteytenteemtiniteren en te volhar- den van weer-zyden, volghensd'obligatie en verbintenii van 'C Traü»et,iQ 'c her ié. gemacckt, om de vyant te
tiwingcé |
-ocr page 313-
319· Tweede Deel, van de
dwingen eerder tijd tot de conditiën en voorwaerdcn va»
Vrede te komen, die hem voor-geftelt zijn.
Ten derden,à^t, in d'uytvoeringh van bet voorgaende
Artyckel, het aen hnn Hoog Mog. beheft order teileilen
ruytucijui-iii^.j »---j,----^-----
jn de noodtwendighe toe-ruftinghcn voor de aenftaende
Veldt- mht, de wyl de cijd, ghelijck men fiet, aireede foo
genadert is, en vaerdighlijck te verdragen in de middelen
van de vyandc aen te taften j om niet van hem verraftte
worden,en om meer bequaemheyc hier toe teeeven>iul-
len hun IVJajeftey^en confenteren en toeftaen det het heyr
vandefeStaeteen der plaetfen j die in departage en deeRngh
des Koninghsgevonden werden, magb aentafien, en dat hun
Ho. xVIog. in de bedctingh van deghcleyde plaets fullen
bly ven, loo fy in hun roaqht valt : op conditie dat defghe-
lycx aen de wapenen van fijn Maj. fai toe-gelaten zyn i en
lo de reden van d' Oorlog hem noodigt om een der plaet-
fen van de deelingh van hun Ho. Mug. aen te taften, foo
fai fy oock aen fijn Mijefteyt blyven,behoudens dat men
na d'uytvoeringh van 't Traiitaet, ghefamentiyck lal ver-
dragen in 't geen, dac van weer-zyden redelijck ghevon-
den fai worden. »
Ten -vierden· dat, op 't ber/gt,*t welck men van alle zy-
denontfìingCvandegroQcetoe-ruftinghterZee, die de
vyant rsaecktjhet oock aen hun Ho, Mogende geliefe het
getalderSchepen t'ordonneren,dat fy verplicht zijn in Zee
ie houden, volgens het achtfte en twaelfde Artyckel des
Traöaetsvan'tjaer i639.dewijldeKonitigh a tijd niet
alleenlijck van fijn zyde heeft voldaen in 't geenidat daor
't gefeyde Tradaet bedongen was, maer oock een mach-
"" ^ ~ —die al de krachten ven de
uga
exprefle Articulen in't Traftaet gedreffeert, de Spiet·
fche daer inne groore difficulteyten hadden ghemaeckii
fuftinereijde foo by de Mediateurs als by de Imerpot·
teurs voor'uyt bedongen te hebben, dat Fertugielkf
ten het Traflaet foude ghelaten worden, ende ingett·
derleywyfe daer over yetwes te konnen CapituleercD,
doch dat evenwel op het een ende het ander eenighe 1*·
quameexpedietitenvoor-gellagen, ende de felve èotk
by de Heeren Mediateurs (dienaefteenighentijdthiii
hadden geemployeert omme de befoignes te helpen F)·
cilitercn)ghefccondeert waren, ende daer door ee#
nader apparentien tot accommodatie van bey de Kroo-
nen figh hadden verthoont, maer dat in het venol·
ghen ende uyt - wercken van de gi^eprojedeerde espi·
dienten, hy verhindert was geweeft te avanceren » dooi
een onvermoedelijcke bejegeninge van den Heerefl^·
toge van Longueville hem gerelateert dòn
tigfien Marty voorleden, van datl^n Hoògheydt ghil'"
was met hem, Heere van Hemflede niet vorder te con-
fereren. ·
Welckenonverminderdt hy nochtans erofteliAi"·
gehouden en bearbeydt hadde, dac dacromme de Tn-
öaten niet op-gehouden, veel min af · ghebroócto)
maer door de Heeren Mediateurs ghecontipueert roog»·
tenwtrden, tot <kt haer Hoogh Moghende'haer die»·
gaendc foude hebben gfaedeclareert, ƒ^lcks de voodi·
Mediateurs de felve middeler- tijdt in haode.n hadden p'
nomën,maertotfijn vertreck toe, daer inne weyi!|"
^evórdert, hebbende alleen op de eerfte twintigb ef
tic^ien befoigne ghemaêckt ghehadt, daer iene zi®
ooiik notable difficulteytén haddee gheopenbaert j f»
mede op het ftuck vian de Procuratieri, ende daer - W'
bóven dat de Heer Hartoghe de A^bitragLe vjn
Hoogh Moghende by de Spaenlché geofitrW't
de gédedineert ende afgefey t > ende aengaende de vor ^^
tige Vloot heeft onderhouden,
Vyandr befigh gehouden en gediverteert, en dickwils in
fijn eygen Havens, en op fijn eyghen Kuften aen ghetaft
heeft; in voegen dat de befte Oorlogh fchepen, die hy in
de Havenen van Vlaenderen onderhieldt, en zoo groote
vyandfchapen Zee-rovcryen tegben d'onderdanen van
bun Ho. Mog. bedreven, altijd elders fijn ghebruyckt
tegen de Scheeps-krachten van lijn JVJajefleyr, tot groote
verlichtingh van hun Staet. En nochtans bied fijn Maje-
fteytr.en, totontlaftinghder finantien van hun Hoogh
Mog.te conrnbueren eenigh deel van de koften van vyf·
tien Sckepen, die, volgens het geieyde twaelfde Artyckel,
by de Schepen van fyn Majefteyt gevoeghc behooren tc
worden; op hun bekoftingh, en oy forme van gratifica-
tie, terwyi zy in dienft iu len Zyn. *
Ten vijfden, de gefeyde Ambaffadeur verwacht oock
derefolutie, die hun Ho. Mo. fullen believen te nemen,
aengaende de fubfidie en onderftandt, op dat hun Maje-
fteyten mogen informeren of hun Ho. Mog. die niet be-
geeren, danof zyghefint zyn noch dit Jaer defe proef
aen de goede wil van hun Majefteycen tegens hun Hoogh
Mog. t'ontfanghen. Gedaen in den Haghe ,den 17. van
April i(i4-7. Getekent ie^wM/.
©«DeciuffcöcnDcïlffc ban Heemfiede ban Jl^uns
fi fr {jrrtoarrt^ OÖ^fiomcn/ enöe tet ©rtoaticcinaDe ban
öacei^ci j!föoö.bpbeil«cfn g>tatcn ban ©ollanbtm
ΜΦ 3^2kflanbc gcintcobuceect ;f)ntie / (jee ft gecapyoj=
teect / bat febcct fiet bcnrecH ban De ^ecccn fijne Colle»
flicnbanlSunftcc/ wrfi firm pnDebm Doniate
famcn/ enbc naec be^ fdf^ be?tf nfen nac ®?i£flant/!iem
a«ecn / genomen Bcbbe nbe tot flfn afftPcntie ben ^eccei
taci^ban bet ^ucaö tuffcBen ®?ant6c0cti enbe ^pan=
gien ban turgKien De ^egotietie tuffctirn be pie η jptt
tentiaclfen ban jltpangten enbebie ban ftaec
enbe oocft belangenbc be uptljermfiije faecften/ mecfl tot
Ofnabrugge jjecljanbelt/ boo? gekomen toacen becfcljep·
ben ^lotabie enbe ^mpojtanteflffaictn bie bp göcoo?=
beert biabbe te mecit-ccen bat tjacei^oogt) H^ogenbeom^
flanbelMimoggtenenbebegoo^liente ivecben gereixje·
jenteret. ;·
Eetftdatindelnterpofitïetuflchende twee Kroonen
VranckrijckendeSpangien, by hem en den HeerJJonia
gecontinueert lijnde, verlcheyden fwarigheden j-van tijd
tot tijde, jfoo van deeene^s van de andere fijde haer had>
den geopenbaerdt, die zy gemerckt hadden, dat tot uyt
tetlijcko rupture waren tenderende , ende daerom by
hem ende den Heer Dania. ende vervolgens nae deffelfs
ebfeotie « by hem alleen met alliftencie vatt den voorfz.
Secretaris alle officien ghecontribueert warén, ten eym!»
de hooge parthyen eickanderen moghten naderen,
infonderheydt dat de eyndelijcke rupture tuffchcD h!
felve moght voor-ghekomen wordrn, welcke oockgi),.
fchapen foude wefen figh te trecken , een totale ruptuji
van de Handelinge tuflchen Spangien ende hare Ηοωκ
Mogende. ^
Endealfoonadeover-leveringhc ende verwiffelioji.
van de projeéten van d'lnftrumenten tot Vrede in.g|i5.
ftelt, endehetguntdaeropisghevolght, waer vand'o.
verneminge niet fonder moeyte is te we^e gebright,vm
wegen de Heeren Franfche Plenipotentiarifep piincira,
lijeken wierdegheinfifttert omme te hebben Contfnie,
ment van vi/f importante ende elTentiële poinflen,^,
mentlijck.
Aengaende de overgifte ende Limiten vandegeocci;,
peerde plaetfen in Nederlandt en in Bourgongien,
Item, op ende aengaende den iVeves in Catalonin Btt
»de ftreckinge van de Limiten van Rofas ende Capdjqm,
tot aen het Pireneefchegheberghtctoe,endeop'tllu(^
van de Communicatie tuflchen de Catalanen, end
Onderfaten van Spangien te houden.
Item, op de bewaringe ende verleeckeringh van Ctfd
Item, op de cclEe ende over gifte van Piomiimnk
Vertolmgone.
Daer by mede gevoeght is, dat een generale Ιψ
guarmtie in Italien Ibude moeten gemaeckt worden, ίο;
Confervatie ende fecuriteyt van het gebeele te maeckta
Traöaet.
DeSpaenfchePlenipotentiarifencae vele Conferei·
tien over ende weder over - ghehouden eyndelijck ïb·
klaert hadden om alle difficulceyten te furmonteren, dt
voorfz. poindten te willen remittereii aen de βτϋΐψ
van haer Hoog Mog. behoudelijck dat aengaende deLijit
in Italien, de geintereflêerde Princen aldaer, dier v®
fouden hebben te determineren als fijnde een fake liiti
betrelFende.
Waer naer van wegen Vranckrijck iterative Inftaé
ende ronde verklaringe gedaen fij nde, op 't ftuck mk
aiSftentic by de felve Kroone ghepretendeert aen fmi-
^aelte moghen doen fonder dat het tc maecken Trite
daer door foude mogen geinfringeert worden, ende ώ
daer-en· boven een Jaer ftilftandt van Wapenen m
Portugael foude werden gheaccordeert, ende hietviü
-ocr page 314-
Nederlandfche Vrede-handelingh. 313
de Heere Hartoge affcheyt te nemen ,"gelijck hy genoo. mjn , ende de Contravifite van alle d'andere Ambaffa- deursentic mede ontfangen heeft, maerdat fijne Hoog- heytfijD vifite op deordre van't HofFwederom hadde oeexcufeert, fulcx dat hy de Traftatea tuilchen de twee ^ruonen ia een gheheel dubieufen ende onteeckeren
ftaet hadde gelaten.
reInterpoCtie van haerHoog Mog. Plenïpotentiarifen datbemfoodanighe propooften voorghekoomen waren, dat by reden hadde te twijfFelen , of die oockvoorcaen van de Franfche zyde foude aenghenoomen worden; iettemin dat by op fijn vertrcck geoffereert hadde
Belangende de Negotiatie van defen Staet>dat deHee- renSpaenfche Plenïpotentiarifen over een gheruymen tijtjhem ende de Heer Donia hadden geinfinueert de ag- . ----:„---.f.—en tehebben , op't gheenc
tuffchen defelve ende de Plenïpotentiarifen van haer Ho.Mog.op'tftuck van de Vrede was geconvenieert, endedatfydaernaer , vermits hyhem excufeerde met haerin vordere Negociatie dienaengaende in te laten, hem hatóen voorghehouden ende overgeicvert feecker geichrifce by baer vervolgens geteyckent ende gecachet- KcrCt't welck hy aen haer^o. Mog.overgefondcn hadde ende verfcbeyden reyfen gefommeert ende gevraegt was> ofby daer op geen antwoorde hadde bekoomen ende on trent lijn vertreck dat fy bem formelijck hadden gevifi- teert ende geprefenteertghelaft te wefen,omme de finae- li Antwoorde van haer Hb. Mog. te preilèren, ende daer toeeenen expreflëa Courier waren ophoudende ten erode de uyterlijcke Refolucien aen den Koningh baer Mëlllerte mogen adverteeren , prefenterende ais noch devoorfiAggreatie, diefyfeyden in beftendige Forme in hare Hinden te wefgn met haer Ho. Mog. te wiflelen, endeaifoo het Traöaet te befluyten,ende by weygeringe of vorder dilay daer van te fcheyden , ende op haer facc- fcen fulcï te verfien > ghelyck fy fouden bevinden te be- liooren , verklarende uytdruckelijck niet langer in on- feeckerhey t te konnen biy ven noch gehouden te worden, ende niet te weten, wat reden haer tioog Mog. konden hebben omme het Oorloge langer te continueren nadien liaeralleswas geconcedeert, 'tgunt haer Voorlaten im- mermeer hadden gedefidereert , daer-en-bovendatden Koning van Spanjen aireede fijne Havenen voor de On. derfateo van defen Staet hadde geopenc, ende fy defelve vryelijck fouden mogen bevaren,on-aengefien netTrac- tMtnoch nietgeperficieert was,endeingevalle dien allen niet-tegenftaende haer Hoog Mog. fouden mogen ver- ftaen in't Oorloge te continueren of de faecke langer in onfeeckerheyt te willen houden dat fy onfchuldig fouden wefenvan de wijdere Calamit^ten ende roiferien oock ewnementen die het vordere Oorloghe foude moghcn nede brengen, daer by fy hadden gevoeght dat het den KoniDEhaerMeefter aen geen middelenen foude ont- breecken, omme des goetvindende of benoodight fijnde bet Oorloglie op een ander wijfe het fy by lyaitaitvan iimtlijck mt ctffe van fijne Nederlanden, ende oock van fij- ••HASie op de Ureenigde Provinciën aen Framkryck te koa- je termmerert ende daer voor andere notable voordeelen en- 'fftecierheyden, iy ende omtrentfiine Rijcken te bedingen ·, daer toe ly feyden haer Koningh lange aengefocht te we- jeDjende hem oock eyndelijck foude konnen refolveren, "idien hyhem verleghen mochte vinden, ende dat men •en de waerheyt v«n 't gunc voorfz is,niet hadde te twijf- elen , nadien fy foo nu ende dan daer van aen de ghefa- ®entiijcke ofte aenwefende Plenipotentlarifcn van haer "Oog.lVlog. voor defen foodanige openinge wel hadden pdaen , ende men dueromme ren eenen ofte ten ande- ren fouden moeten refolveren, op dat den Koningh inf. P«ii]cks op fijne faecken nae fijne ghelegentheyt foude «logen voorficn daerop,fy yerfocht hadden, dat hy Heere '^'«titnifiede deopeninghe ende Communicatien hem aeien aengaende met vericheyden Circumftantien gbe- öaenloudewillen refereren, ende uyt baren montfeg- gen,d«tet nu langer gheen tijt was van te fpreecken ofte te Handelen, maer van te doen ofte te laten, dat fy oock gaerne hadden gefien ende noch wenlchten, dat de Trac- taten te ghelijck tuflchen Vranckrijck Spagnienende nare Hoog Mog. mochten worden gheconcludeert ende daeromme foodanige ofiFren hadden gtdaen, dat d? Im- portantfte differentiale pointen by haer waren ghedefe- reert aen de arbitrage van hare Ho. Mog. Omme daer me- de te betoonen dat fy geen feparate Handelinge iochten, maer indien Vranckrijck daer in difficulteerde , ende niet-tegen-ftaende alle redelijckcprefentatien (foo fy die noemden) in bet Oorlogen begeerde te conttnuerenidac fy te vrede waren met haer Ho. Mog. alleen tot conclu- fietekemen , cndeniec te minai» Vranckrijck totdc Vrede,foude inclineren de inctrpofitie van hare Ho. Mo. ajsvooren fouden aennemen , ende foo veel defereren dat daer uyt altijt een goet ende beftendig Traöaet foude konnen verwacht worden, eyndelijck dat de voorfchrevc SpaenfchePlenipotentiariflèn ernftelijck veriocht had- den dat alle 't felve haer Ho. Mog. metduydelijcke woor- den voorgedragen,ende haer tenfpoedigften daer op een finale antwoorde ende Refolutie mochte ghcgcven wor- den of tot voltreckinge of tot rupture van de Handeling { daerinne fy fuftineerden by haer ordentlijck ende ter goeder trouwen geprocedeert, de procuratien van we- der-2ijden goetghekent,de geconvenieerde Artijckelea van wederzijden geteyckent,ende alles tot Conclufiege-" prepareert te wefen , daer toe fybereyt waren te treden, gelijck mede dat fy van haer fij de in gheen gebreecke wa- ren geweeft, ende noch te vreden waren, omme Vrank- rijck na alle reden ende voorgaende Ëxempelen te vol- doen. |
Onder de voorfz difcourfen hebben de voorfz Spaen- fche Plenïpotentiarifen mede mentie ghemaeckc hare meeninge niet te wefen, omme yemant te gevalle te ce- deren of over te geven, 't geene den Koning haren Mee- fter in de Phalts imfio ^ onerofo titnlo ( foo fy deduceer- den) was befittende ende't felve teghen eenen yegelijck te fullen mainteneren, maer nadien van wegen haer Ho. Mog. diverfche Inftantien ende interceflien waren ge- daen,teneyndefyhare Conqueften in de Phalts ten be- hoeve van denCeur-Vorft fouden willen afftaen ende inruymen , foo hebben fy verklaert dat fy by voortgangh van'tTraBaetmet hare Hoogh Moghende te vreden waren inConfideratieva» defelve volle oatrayminghe van aüest» doen.
Laeftelijck heeft hy hare Ho. Mog. vertoont, dat niet tegenftaende allerefptftby de Heeren Plenipotentlari- fen fyne Collcguen ende oock by hem aen de hoge Mi- nifters van Vranckrijck betoont, ende alle mogelijcke Officien totdienflvan defelve Kroone gecontribueert by mee verwonderingeende Icetwelen hadde vernomen dat de Heere Grave van Servient Extraordinaris Am- balTadeur van de Alder-Chriftelijckfte Koningh onder- ftaen,heefc de Heeren Plenïpotentiarifen van hare Ho. Mog. in 'c gemeen ende eenige van dien in 't byfonder, ende onder defelve mede fijn Perfoon ende de a&ien by bemin fijneMiuilterio vanweghen den Staetgepleegt» in fulcker voegen te taxeren. dat h hem ten allerhoogften daer by bevint gegraveert ende verongelijfkt, foo in fijne CommiiSe die hy ten dicnfte van den Ütaet heeft bekleet ende gefocht in all« getrouwigheyt ende naerftlgheyt uyt te voeren , als io fijne Eer* ende goede Neme àichy^et' hoopt met fijne meenigvuldfge en langhduerige dienften aen den Staet bewefen , geacquireert tehebben , ende daeromme nader Communicatie mel>d^ Heeren fijne Collegue daer op te houden , niet te fullen konnen ledig ftaen,hem dienaengaende Publijcquelijck te decharche- ren ende aen baer Ho. Mog. van fijne Proceduyren ende Adüen reeckenfchap te geven, ende te doen blijcken dat byhemnergensenisgeexcedeert 3 maerdat hyhem als een goet ende getrouw Minifter heeft gequeten , endeden Staet in alles na behooren heeft gecfieut, ende hem over fulcx het contrarie t' onrechte ende met het grootlle ge- lijck is gcimputeert.
GedaenindenHage den xo. April des laers 1^47. ende vervolghens overghcleverc by hare Hoogh Mo- gende.
Onderdanige ende getrouwe Dienaer>
Adrian Pam».
m |
-ocr page 315-
Tweede Deel·, vari de
D®n 19. ?Ιρ?ίΙ Bebì&en be ï^eicm ban J^oflanM/ (ïcnöe gbern anDec miDDfl noci) upthomfip/ tee • ©f rsaOecinaB bf cftïacct/ Dat ft» tìtcflonDeii / ο ver- vloedcJijck aen Vranckrijck volgens Tradiaten voldaen ce hebben, cnùe Dat mcti nict tneec b£l)oo;(ie otti te fien / tnaec met ^paBnicn te flapten / entie om oocft baec toe t'tn&uceteii b'anDcce |D;obincien foo tjebbenfpgecom· mitteect De i^ecren ban Opdam enDe Den©en|ìonati^ Ruyfch nae <0elöctlanDttnOe<©bec-ilTel/ Oe^eewn Keyfer enDe üceiiüighwerf ^enfionacifen ban fgoojn enDe JQeDenbfìcft ccfp^ctibenaeS^^eflanDt/ <tB>?oenin= Ben &c. De Üeecen Bickcr S^ojgemecfiec tot ^tmftecs Oam/ enDe Den i^eec Nieupoorc ^^enfionati^ ban ^cfties Dam enDe üïentineeflec ban l^oIlanDt nae ^ee· ïanbt / De ^eeten Kinfchot enDe Boreei cefpectibe 9en= fjonacj^ bali ^elf en ISmflecDam nae Htcccgt.
^e üeec ^ntbaffaDeuc ScrvieotoinDefebefenDinge cnDe intentie ban ï^oHanb bjucijteloo^ ic maften fcDïeef acn alïe De^iobincicn/ uytgenomen HbiUndc, Defen fcöerpen enDc nicttaepni0ö offenfiben
Messieurs,
JE ne doute pas que Meflieurs Vos Deputés n'ayent fait de tetnps en temps un iidelle rapport àVos Seigneuries de toutes les ouvertures quc j'ay faites à Meflieurs les Eftats Generaux>ou à Meflieurs leurs Commiffaires, qui onc tratttéavec moy,' pouravancer la conclufion d'une Paix feure & honorable, tantpourcétEflatquepourla France.Cette croyance m'enjpefchera de vous en faire u- ee redite j qui nejpourroit eftre que importune. Et je me contenteray de vous reprefenter, Meflieurs, qu'aupres m'eftre accommodé, autant qu'il m'a eflé poiBble, à Ia conftitution decetteRepubliquequi ne refout d'ordinai- reles&ffi\ies-qu'avecunpeu dt longueür, j'ay cü toute la pa- tience imaginable depuis prés de quatre wo«quejefuis icy, pourjattendre unerefolutiontellequejeladoisefpe- rer: jen'ay jamais peu douter qu'clle ne fut tres favorable, n'ayanc rien propofé qu'enfuitte de VAhtance » ^ des late refis communs, qui obligent la France & céc Eilat > de finir conjoindtemenc une guerre, qu'ilï ont fi heureufement faitc enfembk contre un meime ennemy,afin de lui ofter I'efperance des advantages qu'il cherche dans les di vifions &jaIoufies qu'il cafche de jetter entre neus j mais, Mef- lieurs, je me trouvéextrémement furpris apres tane de de- monftrations de coniiance,dont (aMaj. a ufé enyers Mef- fieurs les Eftats Generaux, tantdesProteftationsreïce- rées, que je leur ay faites de fa part d'une parfaite & tres- fincere amitié, & tant de preuves qu'ils ont receües d'une iidelle correfpondance, entierement conforme Β ce qui eft prefcrit par les Traittez, de voir qu'on n'ayt pas encore pris la peine de refpoudre à divers memoires que j'ay prefentésencore qu'ils foient rempHsde plufieurs propofitions importantes, au bien &advantagedecét Eftat} je voisau lieu de cela, que les bonnes intentions de fa Majefté , font non feulement peu confiderées, mais malinterpretéesdequeIques^ri/iftf^i>«BfMi qui cut efté en horreur à vos devanciers, prefcbant hardiment parmy vous l'afFe^ion & la fincerite de voftre ennemy, & travaiUent oavertement à rendre fufpeSe la conduite ^ ü foy irtviolable'de vos plus ajfeurés amis : afin de rompre far des Confeils violeits ^ precipités une confcederation fi faintement cultivée de la part de la France, & qui a eiïé la principale caufe desprofperite'squiaccompagnentau jourd'huy vos afl&ires & les noftres Ie me promets, MeiCeurs, queconfideranslesdangereuxprogrez, que l'Ennemy a defia faits par céc artificepour vous feparer de la France, & caufer de la defunion parmy vous, & fai- fans reflexion fur \sr\om\>i&àespartifansqu''iì«defaac- quis dans vofire paYs ^ avant m'efme ffue la guerrefoitfinie , vous ferez revivre cette ancienne prudence de vos Peres, qui oDCtoùjourstrouvé la plusgrande feuretéde cét Eftat dans un jufte refentimen;: des injures qu'il a receus des Efpagnols, & datis une fage défiance de toutes leurs sfiiions & de Cous leur deflèins. L'on ne peut pas appren- dre fans eftonnement, que ceux quipourfavortfer les in- tentions de pEnnemy, voudroienc rompre la conftance union, qui a duré fi long-tempsentrevoftrenation & la noftre, ayent defia oublié, qu'il n'yàprefquepoinc tir leur cruauté. qui n'ayt aufli eflé ««gy^/j*^, Francois ont rfT^W» pour voftre fervice, s'ile croycot" qu'il vous refte encore quelque fouvenir des choff paflëes, je ne fgay comme ils ofent fe rendre Autheun d'un' nouveauté fieitrange & fi perilleufe j &commeil5i)'J prehendent poitft que les inconveniens qui peuy^J] naiftre d'un fi notable changement qu'ils propofej,' n'obligenc quelque jour Iapoflerité de leur demander reijl d'une conduite fi mal fondée, qui eend à faire cefc l'averfion hereditaire cotAk les Elpagnols, quevospie, deceüeurs onc laiffée commeeB/ier/a^ea leursEnfjuj" & à vous rendre fufpeöe une amitié, qu'ils ontcreuij' plus feur appuy de cét Eftat. Cequiparoiftdeplusgj,
de lieu dans ces Provinces, ou les Efpagnols ayantfait feu- temperamment en faveur de la paix, ils fe |
traordinairedansledeirein</i»ofErt»e«?/V, eft qucpoj,
rendre iesimpofinres qu'ils ont forgées de concert aveda Miniftres d'Efpagne plus efficaces, &pour leur donna moyen de faire plus d'impreffion dans les Efprits, ilso,,; exigé par ferment qu'elles demeureroient fecrcttes, alu qu'on n'en puiiïe pas faire voir la faufleté: & que Ie viniu ayt fon efFet avant qu'on aye loifir d'y apporter du rene- de. Gomme fi l'accufation d'un Eonemy rappoiiéepj,
un de fes partifanseftoitiuffifantepour faire condaniDM
OU foubgonner un ancien allié, & comme fi lajufticc autant que la prudence n'obligeoit pasd'examinerfoi, gneufement les chofes de cette imporcance, & d'oüirlei raifon« des interefles avant qued'yadjoufterfoy, pan, ne tomber pas dans les maux qui naiflent ordinaircmeiit d'une réfolution prife avec precipitation, & fur desfjuf. fes prefuppofitions. Mon devoir m'oblige, MelEtun, d'avertir vos Seigneuries de bien ou vrir les yeux en eet» rencontre, qui peut avoir beaucoup de fuites dangeteu. fes, & de vous prier tres-inftamment, deneprendii point de conclufion, fur ce qu'og pourroit vous donati à entendre jufques àce que j'aye eu communicationdeli part de l'Eftat felon la raifon & la couftume de teut cefi a efté avancé, ou Ie fervice de fa Majefté peut eftre ine· refle&desconfiderationsqui y ont efté faites,j'of{bii!ii promettre qu'apres cela jedonnerayunentierefclaiidf fement fur toutes les doutes qu'on peut avoir pris, &q!ii je feray paroiftre à defcouvert la faufleté des calomoie que nos Ennemisonteul'audacededebiterenpreftw de vos Seigneuries.
Quand je voy qu'on effaye de perfuader, queltsUé fires du Roy s^cppofetêt aux avantages des Efiats, ρηΐιβα damPAllemagne: que fa Majefté empefihe la paix é^mjtl· haitequelacontinuatioHdelaguerre ; qti'elle fait desÏni· tésfecretsavecl'Efpagne, al'iuffeudejès AUiés·,é'qt^fi" aigrirlespeuplesdecepaïs, ot fuppofequeceuxdelmïé gionfint traittés rigoureujemeitt en France é" aux etritiiif droits de la domination du Roy : je ne m'eftonne pas, qiK ceux, qui fuyenc la lumiere de la verité tombent dsusili fi grands aveuglcmens. II me ferabie que la Franceajmit trepris une perilleufe guerre dans 1'Allemagne mm reftiblirlesPfincps, Proteftans anciens alliez de la Cw· ronne, lors que leurs affaireseftoient entierementrui· nées, δε 1'ay.ant lì couftamment foufteniÌs avec ιω perte d'hommes &unedefpenfeincroyable, merìtm autre retormei^me que de repro(hes\ Apres avoir óbieiiil par les armes conjpintement avec la Couronne de Suedi le reftabliHèment de touslesopprimés, fielleconleiUe aux proteftanspour faciliter la conclufion de lapaixjdew porter pas les chofes dans l'extrémité&d'eftrefagesaüi defpensde i'ennemy, qui aruinecy-devantlfisaftoo pourn'avoirpasufémoderementdela Vidloire, fi A tefmoignefranchement qu'on n'a jamais entendu defti" une guerre de Religion dansl'Allemagne, &qu'aysin pris les armes pour la dffenfe dè tous les Princes de ΓΕο" pire efgalement, ce feroit travailler contre la fin q""" s'eft propofée, fi ceux qui font reftituez dans leuri bietó & dignite's, n'en eftans pas contens, vouloiefltoppn· merlesautres, & que ce feroit éterniferl^uerre»uli£" de Ia fitjir : Chacun advoüera que c'eft un Confeil quie» plus digne deloüangequedeblafmê; &qu'iiitnoinsiJ ne devroit pas eftre cpnfuré par ceux qui foubaïtent uf' dammene le repos 5 ils ne prennent par garde anx coitn· diéllons ou ilstombent, puisquefiontientfermepo"' l'Intereft de quelque allié, ils inferent dela qu'on ne «ut point de paix, & que fi on perfuade de prend/e queiq«^
rj»mri0«>atYtm^nf ΡΠ faViaiir I4 naiv . . «Ie frnlaiffneDtW' |
-ocr page 316-
Nederìandtche Vrede-handelingih. à ì
niion qii'on abandonne les Alliés, ilen arrivéprefque de ^efinedjns h ntgociation avec i'Efpagne ; l'on fuuitiént Fraiice veut la conUnuatim de la guer· dkqu'tlìe fatt lifaixfecrettemeiit ^^f£/'KwfW>'lly àquatre moisquej'ofiFre de faire voir à cous ceux qui voudront entrer en conference avec iDoy, qu'tntouslcs Articles du Traitténous nousfom- mes porrés dans tous !es cemp iraméts, qu'on peuc delircr aifCcraifon.Suppofe quc Jes Ennemis executent de boti- ne foy,quacreou cinq des prindpauxpoincs , dontnous croyors eft'e d'accord avec eux jà fgivoir celuy de ne rieh fiiiàeiopir^ ny d'autreencre laFrance& TEfpagne, & mi:,éttmà"'>e»retniojfe^tortàe «3«'»/ tim , avec les dépendances & annex j lì ce n'eiì qu'on enrreen reftitu- tiondesandenncs conqutfftes,aulIi bien qui des nouvel- Jes j Celuy qui concerne iafìuretéde Cajot, pour empef- cherqu'il nepuiiTc jamais comber entre lesmdiiisdes Ennemis, lors qu'ii aura cflé rendu à Monfieur de lAan- /5»i,iiiant la moindre recompentè qu'on puiiiè precen- iredetrois BetaìUes, & de dix Millions d'Or, qui ont efté èépttki pcur luy cornei ver cetce importante place ; ce:- \\i'jàilaCiitihgne,'po\ir prevenir Ics prartiques qui pour- loknteltrefiitcsd'un code ou d'au:re capables d'inter- rjmp eiapaix & do!:t ies iìipagDoIs ont promis de cun· ver,ir pa-l'entremife devos Flenipotentiairesj & celuy i(\ifeiirets du Traini parie moyendes Ligucs &Ga- . Kriues reciproques quidoivtnc eltreaccoruées, Suppo- ^ (cdisjcque les Ennemis executent de bonnefoy toutce qui a defiaefte'concertò fur Icfdi'.spoints. Le Roy à tant dcconfiiDce en IVfFedtion & bonne Juftice de Meflieurs JesEllitsGcneraux qusfaMsjeüéne rcfulera pasdeie conforraer pour le rette de diflerens qui font encorein- dds,àcequ'iisjugeront raifonnables. Au lieude travail' Ier fur une propofiiion fi jufte > qui avoit peu produire la pjisil y à ieux moÌ5,ceux qui pour des interetts particu- ]iejs,que chicun pcut connoiftrej δε que le tetnps décou- vriraplusclaireraent, veulentcaufer des divifionsentre la France& cét Eftat,aiment mieux de perfittei dans une fauflò opinion que deconfentir, qu'onfaflelamoindre diligence pour s'efclaircird'uneveritédefi grandecoa- ftquiDce, Ccpendant comme fi onvouloit fermer la porte d'uü lleu ou Γοη à envie d'e ntrer,on fait des decla- (ations, tantoft de ne fi pouvoir point mettre en Cempagtte, \intoüd'awirdroit detraitterfeparemtnt 1 fans vuuloir prendre girdc, que ce font autanc d'obftacles, qui empef- chcnt J'fiDr.emyde venir àlaraifon, pour voir fi les in- clinations ouconfiderations feronc changéesenrcfolu- tionsjou fi Ics menaces feroDt fuivies des efftüs.
Qiand uux pretendusTraittez. de mariage cu d'efchan- gcs,c'efl: mcfourèe fi groflicre, qu'il n'y à point de per- foane ÌDi£)lige;ice dans les affaires qui ne connoiflè, qu'il yauroit autanc d'iraprudence, que d'infidelité d'enten- dre prsfentement à des femblables propofitions, AuiE n'a on oféproduire autre preuve de cécce fuppoiition,que des Ler/r«qu'on dit avoir efté etcùiesparieRoyd'Efpagnii «parles Miniftresjöc celuy qui les à prefeaiés a ette con- iraintdeconfeilèr publiquement qu'il n'avoit rien veu qui vient du cofté de la France. Encore qu'il n'y ait pas 'leudedoufaler pour cela desafleurances quiontcy-dé- vantefté données par les Miniftresde fa Msjefté. le pro· tefte de nouveau à vos Seigneuries fur ma w»w«r,quecefont des fauffetez maiicieufemenc inven- «es par les Ennetnis; & quejeme loümets deperdrel'un «i autre,(5 on peut monttrer que de la part de la France onyayijamaislemoiDS du monde prette l'oreille » ny 9» on foit entré en aucu ne negociaciö fur ce fubjet. Mais «ftesjilferoit bien jufte, que rimpoftureeftantdefccsu- th"^' Exemp/airemintceax quiehfoiit Au-
Fot R, 1 l'audace d'attaquer par ccs celomnies h
bliQ d'un grand Roy amy de ccitfe Repu ·
„ j ΐε ne refpondray ricn fur le mauvais traittemmi nn , c 5 ί «soi vent ceux de voftre Religion dans les ïloli r "'''■"'"ance de fa Majefté. Il y en à qui aglifënt fi arm^" à voftre velia dans le comtnandementdes de iw ' · Royaiime jciiiflentaüjoürd'huy
Qu iw"'"'^® de leur RelJgion dans bnefi heureUfe tran- « ^ ® je ttj'eftonne, comme oh öfe dite le còntral- Quel. é Pübliqüe. Il parroift bieni |
^ «'«^fiferide ccsfrtuffes nouvellQÈ ont dcffcin de rendre le Gouvcrùeràentdela france odiéux'à vò» p u- ples pour commaucerà leur rendre agreablc celuy d'Ef- pagiie, quo/ qu'elle perlecute en tous lieux ci ux e vo- Itfccreancc pur les rigoureii/es pouriuitres de/' t/oa,&c par des ctuau és donc il y à ptu desfiimilles p»i my vousjqui fe loyent exempétes, avant que vos Armes & l'affittance de vosamisvous ("ùflentafttdnchis dela Ti- rannie, touttescescbofes&beeucoupd'autrKS, qùcj'y pourrois edjoUlter feroyent beaucoup mieux eftiaircieS dans des Conferences que dans une Lettre i fi l'on avoic de toùics part autant de dcflein de bien connoiftre la veri- té par U touche des Àmis , ^u'on eft facile à efiouter le rnvH- fonge de celle des Ennemis- En attendant qu'il plaife à Meil; les EttatsGeneraux depiendrc fut ce lujet larelolution que l'on doit atcendre de leur grande prudence. J e fupplie vos Seigneuries de faire une icrieufe leflexion Air cc que labriéveiedu terops me permei de leur reprefcmcr àia halte, qui ne tend, qu' à prevenir les mauvais ÜiBces de ceux qui ne craignentpas de faire du mal à la patrie, pourvet* qu'tls nous en fafftnt 6c à deltourner les làtneufes delibe- rationsqu'on voudroic vous faire prendre fur dcs prefup"* pofatioiis trts-faufles. Ma penice eli bien tfloignée du ùeiiiein,d'exciter,ou defomenter aucune /erte de άιν'βοη dant cét Eftat. Le Koy en a toùjouis aeliré ia grandeur & la prufpeiité que fa Majefté connoift tres-bien de pendre principalement de l'eftroite Union des Provinces, & de la bonueinccÌiigence, qu'cllesentr.cciendroncavccleurà anciens Amis,j'cmp!oyeray de bon cccur, fuivantlesor- dres de fa Majefté,cous mes foins pour tonferver öc aiFcr- mir celle qui doit eftre entre la France & tèe Eftac , tfia defàire connoiftre par mesaüions mieux que par mei paroles, queje luis veritabìement, 6cc.
Sig»/
A. Servieni
Myn Heeren.
ICk twijffelniet ofmìjn Heeren uweGedcputeerdeii
hebben van tijt tot tijt, een getrouw rapport acn u Ho.
Moghendeghedaen van alle d'ouvertures en openin- genidie ick gedaen heb aen mijn Heeren de Staten Ge- neraeljof aen mijn Heeren hun CommiiTaHiren, die met roy gebandelt hebben,om de Conclufie en 't befluyt vati een ieeckere en eerlijcke Vrede te' bevorderen » foo voof defc Stae: als voor Vranckrijck. Dit geloof fai my belet- ten een herhaling hier af te doen, die niets anders dan ia imponun en kftigkanzijn. £nick fai my coiitentercil en vernoegen mijn Heeren, met aen u te vertoonen,dat ick my gevergt hebbende, foo veel my moghelijck heefc geweeft,naer de conftitutie en ftant van dele Gemeente» dieoidinarelijcU dc iaecken niet befluyt,dan met eenweï' nig langfaemhejt, federt by na vier maenden,à:\& ick hier ge- weeft heb,alle gedult die meo fich inbeelden kan,getoont h!;b om foodanig een Reiolucie, als ick behoorde te ver- hoopen. te verkrijgeri. lek heb noyt konnen twijffelett of dit befluyt fou heel jonftigh 2yn,dewijl ick niets voor- geftelc heb, dan in gevolg van d'Alliantie en gemeene lete· rcfien,<\ic Vranckrijck en defe Staec verplichtcn,te weteii geiamentlijck een Oorlogb t'cyndigeo, die zj foogeluc- kiglijck te f&men hebben gevoert tegen een iel ve Vyanti om heca vaade hoop der voordcelen beroven ί die hy foeckt inde verdeeliogen en jaloufien, dewelcken hy tül- fchen OBS tracht ti; werpen. Maer,mijn Heeren,ick be- vine my boven maten vctbaeft, na foo veel dertiohftra- tien,betuyginehen, die fyn Majefteyi betóónt heeft aed mijn Heeren dé Staten Generaci, na veel geite'reei-de eii herhaelde proteftatien,die iclt van fijhént wegen aen hed ghedaèn hc-b , van een volmaeckte en oprechte vneht- fchap, epnafoo veel proeven en blijcken i dieiy^^d een ghenbuwe coirefpondentie ontfan^en hebben ge-, heel conform met het geen,da't door de Trapten vaör- gefchrevenis , om te lieo dat men noch niet demoey- tenghédÈeh beft van op verfcheydt memorici'àttféeor- dethdie ick geprefenteert heb,icnppn zy ver vult zijn met veel importante pröpofitiencn vóorfteUïngben, tot wél- ftant en voordeel van dele Staet. Ick fie , la plaCts vaa dit,dat dé jgoede intèntieri Van fijtt Majcftéytnièt allcieü; lijck weynigh geconfideieert cn aengetnèrckf ,thaer oötfe qualijck bediet werdcm Üoürcehigbe |
-ocr page 317-
/en.diedoor een Handel > dewelck iy uv' Voorfattn een Mr/i/tgheweeft fou hebben, onder u Itoutelijck vcrkon- dighend'affddieeD oprechtigheyc van uw' Vyanc , en opentlijtkarbeydenomhet beleyt end'onverbreeckelijckege- trouheyt vet» uw' feeckerfle Frieaden JuJpeQ en verdacht te maecke», om doürgeweldtghe en rotikeloofe raden te breecken een confederatie > die van de zijde van Vranckrijck foo beyliglijck onderhouden heeft ghcweeft, en die de voor- naemtteoorfaeckder voorfpoedenis , die heden uwe en onfe faecken verfollen. lek beloof my mijn Heeren,dat gy,confidererendedegevareiijke progreffen en winften, die de Vyant airede door defelift gedaen heeft,om u van Vranckrijck afte fchcyden, en oneenigheyt onder u te veroorfaecken, en dat ghy, overwegende het getal dei deelgenoten. die hy aireede »» wai Lant verkreghen heeft,eer d'Oorlogh mchgeeyndight is, gy defe oude voorfichtigheyt van uwe Vaders weer fulc doen leven, die altijt de groot- fte feecKerheyt van deien Staetgevonden hebben in een gerech ig gevoelen en wraeck der ongelijcken,die zy van de Spanjatrden hebben ontfanghen, en ia een wijfe mif- vertrouwen van alle bun weicken>en van alle hun deflêy- nen. Men kan niet fonder verwouderingverftaeo dat de genen, dte, omd'ivtentien van de Vyant te favorifeeren, de bertandigcUnie en eenigheyt willen biekcn,ilie foo lang tuflchen onfe.en uwe Natie en Votcken heeft geduyrt,ai- reede hebben vergeren dat'er byna RUeen p'aers in defe Nederlanden is , daer de Spanjaerde» kunwreetheyt niet hebben doen gevoelen , en die oock niet heeft geweertgì verwt van 'f bloet. dat de Frenfcken daergeflort hebben tot uwen dienft. Indien zy gelooveti (iargy noen eenige ge- heugenis van de verlede dingen h' bc bchuuden.füo weet ick nxtlhoe fyfith darren maktn futheurs en Itichrers van foo vreemde en gevarelijcke uituwigheytjcn hoe zy niet yreefen dat de inconveriienteo en milvallcn, die uyt foo merckelijckeeri veranderitig;t!je2,y vooritelien, kenner» Ijiruyten, niett'eenigettijt^iieitowi//»£^fnrullen ver- plichten om feyfchenreden van een beleyt,dat fo qualijck gefondeert is,en 'c welck ftrecken fai om d'erff'elijcke haet en afkeer tegen de Spanjaerden te doen ophouden, die u voorfaten als indeelingb aen hun kinderen nagelaten heb- ben,en om een vri ,ntlchap,dic fy de feeckerfle fteun van defe Staet geacht hebben, fufped en verdacht te maken, 't Gheen, 't welck noch meer extraordinaer in 't deffeyn enfer Vyanden blijckt, is dat zy , om de bedriegeryen,ài»ì fy gefamentlijck met de Minifters en Bedienaers van Span- jen ghefhieed hebben : en om hen middel te gheven van meer indruck in de geeften te m iken, met Eedt verfocht hebben dat fy fecreetfouden blij ven,op dat men devals- heyt daer af niet fou konnen toonen,en op dat het Fenyn fijn wercking fou hebben, eer men tijt heeft om remedie daer tegen te doenjals of de befchuldiging en aenklachte van een Vyant, door een van fijn deelgenooten gedaen, geooechfaem was om een oude Bontgenoot te doen ver- wijfen,of verdacht te maecken.en als of de gerschiigheyt niet foo wel als de voorfigcigheyt, verplichte forgvuldsg- lijck t'examineren en i' onderfoecken dt dingen, die van foodaaig belang zyn,en de redenen der geinten fleerden te hooren eer men gheloof daer aen geeft, om niet in de quaden te vallen, die gewoonelijck uyt een Re(oIuticen befluyt fpruyten, dat met verhaeltingh en op veliche pre- fuppoliiien genomen is.Mijn dcvoyr en plicht mijn Hee- ren,verplicht my uw' Ηο,Μο. te waerfchouwen hun Oo- gen wel t'opcnen in defe rencontre en voorval> 't welck veel gevareujcke ghevolgen kan hebben,en u feer inAan" telijck tebidden , gheen befluyt op't geen tencmen,dat men u fou konneo te verftaen geven,tot dat ick commu- nicatie hehadt heb van wegen de Staet, naer de reden en gewooate van al 't gheen > dat voortghebracht is,daer de dienfl: ViO fijn Majefteytgeintereffeert kan zijn, en van de Coniideratien,die daer gedaen zy η lek durf wel belo- ven dat ick daer na eengebeele verklaring f&l gheven op alle de twijffelinghen, die men genomen kan hebben, en dat ick upentlijck fai doen blijcken de valfcheytderca- lumnien en lafteringen»dje onfe Vyanden,in (egenwqpr digheyt vannw'Ho.Mog. hebben darren voorbogen ftdlen. in |
Als ick fie dat men poogt te perfuaderen en ('overtre- den «b' deMinifiers en Bedienaers des Kovivghsfich tegen en vetrdtclm der State» fitUesst met t» DuytJ- lant te frotefieren en betuygen dat fijn Majefleyt deVreit h. let, en ntetsi»enfcht,dan de Continuatie en "vooortgaKghx.^ defeOorlog.dat hy fecrete Traiiaten met Spanjenmaecktih^ tea weten vanfjn Geallieerden en Bontgenoten,en Jetvue] omdeVoltken van dit Landt te verbitteren , fufponeertii, vooripent dat degeenenvan hun Rehgie in Vranckr '^ckttii d'anderegewe/len, van des Konings heerfthapgyfimgcL^ gehandelt -aarden ; Soo verwonder ick my niet dit nen,die 't licht der waerheyt vlieden, in foogrootebiint, heden vallen, My dunckt dat Vranckrijck,eengevareljjc. ke Oorlog in Durflendt aenghevangen hebbende, oiii(j( protefiantle Vorften, oude Bontgenooten van deKtooo te reftabileren en weer in te ièttcn,doen hun faecktngs. heel onder de voet laghen > en daer in foo ftantïafteljjtj volhard hcbbende,mct verlies van Volck, en mutongt. looiïelijcke koften,enj andere erkentenis. alsvenyij^ verdient.Indiea hy gefamentlijck met deKroon vaaSnt den de herftelling en weer infetting van alle de ïerdiiick. ten door de Wapenen verkregen hebbende,dc proteftju, ten raet,om te lichter tot het befluyt van Vrede teüoo, men,de faecken niet toe bet uytterlte te brengen,eottiji te zyn ten koften vande Vyandt, die voormaelsfijoiittj geruineert en bedorven heeft, om dat hy fijn verwinouj niet maetelijck gebruycktc,indien hy opentlijck ben dat men noyt verftaen heeft een Oorlogh van Religi ^ Duy I flant te voeren, en dat men de W spenen aengeuft hebbende voor de defenfie en befchermingh vaiullciie Vorften van 't Keyfehrijckte famen,teghen 't cynde,à men fich voorgeftelt heeft,atbeyden fou,enindiendcg(.1 iien,die weer in hun goederen en waerdighedeningeitt zijn, daer mee niet vernoegt zijnde , d'aaderen wildio vtrdrucken, en d'Oorlcigh, in plaets van die t'eyndign, eeuwig maken j foo fai yder belyden dat dit een raeiii^ii meer behoort geprefen dan gelaftert te worden, en dalli; ten minften niet behoort gecenfurcert en beftraft te wor- den door de gheenen, die de ruft foo vicriglijckbemiii. nende, gheen acht nemen op de contradiüien entegtt· Weggingen,daer Zy in villen,dewijl zy, foo men beftin^ blijft voor d'intereft van eenig Bontgenoot, daer uyite· fluyten dat men geen Vrede begheert, en foo memitt eenigh temperament tot faveur van van de Vredeteot· men, fonder reden klagen dat men de Bontgenóotenïff· lau Men fiet byna defgelijcx inde handeling metSpaija gebLuren, Men fuftineert en beweert blindelings, k Vranckryck de continuatie en voortgang van d'Oorlog ίψατ. Jamen Ic^idat JyheymelyckmetdeVyandtVreitmtà. lek heb alree over vier maenden aengeboden aen alIeA geenen te toonen,die met my in confernntie fuUeninl· len treden,dat,in alle d'Artyckelen van de handeling,«J alle temperamenten en befadigtheyt , die men mettti wenfchen kan,getoont hebben. Genomen dat de Vyaf den gheirouwelijck executeren en uytvoren vierofiiji der voornaemfte pundten, inde welcken wy achten ma hen verdragen te zyn,te weten van niets over tegemm weer-zijden tufl^chen Vranckrijck en Spanjen,en<to;w tn befitttn^ van Ίgheen dat hy heeft,fai blyven. raetdeilt· penuentien en 'tgeen dat daer aen vaft is, ten zy datnif» komt tot reftitütie en overlevering, foo wel deroudea der nieuwe conqueften,van 't geen dat defeeckerhtitna Cafalaengaetjom te maecken dat het niét weer indehf den der Vyanden kan vallen,als het weer gelevertftl»i'' aen mij O Heer van Λ/λλ/βλ,zijnde de minfte vergeld!^ die men pretenderen kan van drie Veltfagén.ea vanW" MillhenenGouits, diegedifpenfecrc en befteet zyn.om
deie importante en gewichtige plaets voor he© te b£Wf· ren, van Catalonim, om de praÖij eken te voorkofteD^i' van weerr zy den gedaen fouden konnen worden, cnM· quaemfouden wefen om de Vrede te breecken, en dj»
af de 3paniaerden belooft hebban door tuiTcUen-hand^ ling van u Voimachtighden te verdraghen, en dat ven»
r*e(kerhfyt-va»'tTra(laet , doormiddel vanonderlinp
Lignee epGarentien,die veraccordeert behooreo W den.: genomen fegh ick, dat de Vyandcng.etrouweup executeren en uytvoercn al 't geen , dat 'op de βί»®'')^ puntìen veraccordeert, is, fooheeftdeKoningfoog'"" vertrouwen in d'afièftie en goede gherechtighej"'." mijn Hewen de Staten Generael, datifijn Majefteyt^» lal weygerenjfich voor de overige der verfql)illen>die Dy ongedecideertcnonbcflecht zijn» teconfbxmercnw |
-ocr page 318-
Ncderlandtfche Vrede-handelingh.
, «een dat sy redelijck fullen oordelen. Io plaets ven 't ar- bsydcD op Coo gerecbtigh een propofitie, die de Vrede al over twee maenden had konnen voortbrengen , willen degene"' die om particuliere Intereften, dieyderkan kennen,en die de tijt klarelijcker ontdecken fai, divifien enverdeeitheden tuffchen Vranckrijck en defe Staec po- 2cn te veroor&ecken, liever perfifteren en volharden in «nvillcbe opinie en waen, dan teconfenterendatmen deminftcv'ijtdoe, om kennis vaneen waerheyt vanfoo groot belangh te krijgen. Ondertuflchen, als of men de deur van een plaecs wilde fluyten, daer men begeert in te gaen > m^eckc meadeclimien,m va» niet in 't Velt kgevetti dan van recht te hebben om affcheydeljjck te kuniden· fonder te willen acht nemen > dat die ioo veel verhifldemiflen zijn, die de Vyant beletten tot reden te doen komen,om te fien of d'inclinetien of confideratien inrefolutien, endedreygingenvan effëdten gevolgt ful- len worden.
Wataengaet de gepretendeerde Traöaten van iiewi- l^ti, of verwiflelingh, 't is foo grof een lifl, dat'er gheen mcnfch is,die eenige kennis van faecken heeft of hy be- kent wel dat het foo groote onvoorfichtigheyt als onge- tfouheydt fou zyn tegenwoordighJijck naer diergelijcke propofitien te luyfteren. Men heeft van defe fuppofitie Cl) verdichtfel oock gheen ander bewijs derven by-bren- pnidan Brieven, die men fegt door de Koningh van Sfa»- jm> en door fijn Minifters en Bedienaers ghefchreven te zijl); en de geen, die hen geprefenteert heeft, is gedwon- gen gheweeft opentlijck te belijden dat hy niets gheflen heefti't welck van de ïyde van Vranckrij ck komt,Schoon mendaerom geen oorbeek heeft om tetwijifelea aen de vtrfekeringen, die hier voormaels door de Minifters en Bcdienaerivan fijn Majefteyt gegeven iijn, foobetuygh ick nochtans van nieuws aenu Groot-Mog.ojnmi/nievepnj Mtówj»«r,dat dit valfcheden zijn.booiiaierdiglijck door devyandengeinventeert, endatick myfubmitteer en ODderftel,om'teen en 't ander te verlielenjfòo men too- nen kan dat men aen de zyde van Vranckrijck oyt eenigr insdaer naer hetft geluyftert, of dat men in eenige han- delinghop defe faeck getreden is. Maer feecker, het fou vel gerecmïgh zij α dat men, als 't bedrog untdeckt is, de geenen, die de ftichters daer af zijn, en die de floutheyt hebben van de trou en reputatie van een groot Koning, yrient van defe Gemeente, door defe lafteringhen aen te a(len,exemj>/are/i/ci dêefiraffen. Ick fai niets antwoorden op het quait 3>«il?«»iBi,dat gelijck men fegt, de geenen vanukeJigiein de Landen van de gehoorfaemhcytvan fijnMajefteytontfangen. Daerfijn'er, die, felfvooru
______ji oefFeningh van hun 6.eligie in foo gheluckigh
eengcruftheydt, dat ick verwondert ben hoe men, met hetvetmommen van fulck een openbare waerheyt, het tegendeel darf feRgen- Het blijckt wel dat de Stichters van defe valfche nieuwigheden voorghenoomen hebben het Gouveinementen de beftiering van Vranckrijck hatelijk by u Volcken te maecken,om te beginnetJ die van Span- jen aengenaem by hen te doen worden, fchoon fy in alle plaetfen de genen van uw geloof verdruckt,door ftrenge ïctvolgingen van iPlnquifitie, en door wreetheden,daer afweynie Huyfgefinnen vry onder u gevonden wierden, eer uwe Wapenen, en de Byftant van u Vrienden u van deTyranny hadden bevrijt. Alle defe dingeojen veel an- deren, die ick hier Ibu konnen by-voegen gouden beter verklaert worden in Conferentien, dan in een Brief, in- dien men van alle zyden foo wel ghefint was de waerheyt iw ie mont der Vrienden te kemtett > ah me» bereyt is om de 'menupde mont der Vyanden te hooren. Verwachtende d»t hetaen mijn Heeren de Staten Generael bj|μef op dit fubjeft de refolutietc nemen , diemenvanfiungroote voorfichtigheyt behoort te verwachten , foo bid icku GrOTt-Mog. een ernftig reflexie te doen op het geen dat de kortheyt van de tijt my toelaet in der haeit aen hen te vettooneni'c welck alleenliick ftreckt om te voorkomen aequadc Officienen dienften dergeener, die niet vrefen inteteen't Vadeflant te doen,foo g,y vtaer quaet aen ons doeni ora afte keercn de moeyelijcke deliberatien, die men ρ Η if nemen op feer vdfche prefuppofitien.Mijn SMachten zyn verre vervreemt van 't deflèin m tenighe |
317
fiorte van divifie en verdeeling in defe Staet te vtrvecken.of te voeden- De Koningh heeft altijt de grootheyt en voor- fpoet daer af begeert,die fijn Majefteyt heel wel bekent te dependeren principalijck aen d'eenige verbintenis defer Lantfcbappen, en aen dé goede intelligentie en Vrient- fchap, die fy met hun oude Vrienden Tullen onderhou- den. Ick fai uyt een goed hart,volgens d'orderen van fijn Majefteyt,alle mijn vlijt hefteden om de geene, die tuf- fchen Vranckrijck en deiè Staet behoort te zijn, te coa« ierveren en beveftigen, om, meer door mijn wcrcken, dan door mijn woorden, te doen bekennen dat ick ware> Iijckben,6cc.
Geteeckent
Strvient.
i^tfiojt bcecijpbangelfuflcnu &eci|eereni|onaitt< fcjbe^ (0(Tomniittrec6en in Oe refpecttüt fp^obintiale l^ecgabccfng bcfiont öecc in/ bat fp in '( lange beccaci» ben de gelegcntgept ban be -j^anbel tot JÉunfiec tufli^cn ®;anchcijcli enbe j&pagntm enbe ooch tuf» Γφη ^{laanten cnDeöefen^taet / cnbeintoatpofni ten bte flont / ooch Manglfenòe bie bp ®jenc&c0clï Qcp;etenbeecbe Guarantie cnbe toat baec ban bepcn» beecbe/ ^c. «tEnbe acnggefim boo? befen ^taet alceebe soebe Conbitfen ban biacen bebonsen/ baec me· betnencebe((jcR contentmient Oabbe te nemen fao(b gebben ooch in 't b^eebe becgaclt be Confïbecatien/ totaecomtne bejètaten ban l^oHant enbe ]@e(i B^ief» (antbecflonben / bat boo;f)et befle ban befen ;&taet/ eoet/ bienftiglf enbe noob^g toa^ / te gaen uptten loge /en bat ©jancRcQcit bienbe te toecbrn becfoctjt / cn^ be bp alle moselijhe mibbelen ban beboi? aebifponecct/ mebe tebiiHen betftaentot fluptfngf)ebanöen]9;ebe- S^anbal/nabcmaeï befen iètact boo?b' ^ntereflen batt j^iancRcffch / bpbe Ccactaten ban be Staten 1634·.
en 1644..niet betbec en toa^ betbonben als in de Nederlanden, obcc Uelcfte ^nteceflen Bjancltctjcfe Ibati^factiemofibetflaenbioibenaebaentefiin / gt)e' WcH ooch befeibe Sttoone ban ^ati^fac^
tie begoozbe te nemen noopenbe be buyten InterefTen» al^mebetKlangbenbe be Limijtfcheydinghe banfiace Connuefien/ fifnbebpSpagnicn tot acfiitragie aen be- fen ^taet gefubmitteect; bai| ggelgcKen / acnaefleti aen ©jancftcijcft taecfienbe be Guarantie , fuffifante p^efentatientaiacengebaen / felfi^goageicgaenbe al^be (3icactaten ïoacen mebe bjenggenbe : enbe foo betce fulcj; bp ©jancftcöcft gfjetoepgett tuetbe / bat be ©cecen Staten ban üoHentfoubengoetbinben / bat ban tóe· genbefen^taetberWatingebienbegfjebaen / dat men
verftont recht te hebben apart , ende affonderlijck van Vranckrijck te fluyten, enbe bat men goet bonbt 'tfelbe effectibelijcit in 't toeccR te fiellen/ om berftfjfpben p?eg=. nante cebenen y foo caecftenbe be €onflitutie ban befen g»taet ali anbct^. KHfoobecfocijten bet&aïüen be boo?f$ igcecen<i5ecommitteetben bat be l^eecen Staten ban b'anbcte©?obirttiencefticctibc / öaec mette antentlen enbe goebemeeningcn ban bei^reren Staten ban i^ol" lanbt enbe 30eft-39;ienant in befen toilben confojme- cen/omalfoototeenfpoebigg bcflupt ban ben ®|ebete mogen gecaecfìen toaectocbeConfiitutienbanfa&en/ enbe bectoop ban be f tnantien ban l^ollanbt/ enbe atw bete googeConfibecaticnpiefTeecben.
^a bat tnel opgemelbe Qeecen ^c^antfcge ®ecam« mitteecbe ioaccn toebec upt be^;obintien acnelKRoa* men / geeft men ban baegg tot baegfj getcacgteenigge confonantie onbec be ^;ob<ntia(e intentien enbe opi» nien te maeehen/ f^eeial^ch i^ men ben t8. j^ap (fpnbebetouc ban piefjbecen aenl&ollanbt : bie gaec ban befeoccafie enbe bicectiefoonu al^ooc&meetmaet bact natoel geeft ggebient gegabt) ggetcebenineen* (ligebelibecatieobecbe^ointen bonconfibecatte / ge* mobeect op fiuch ban be ©iebe ©anbelingge al ηοφ openflaenbe / tuffcgen befen ^taet enbe ben ftoningg ban ^panjen/toaec ban get cecfle »oint toai get |ïucft ban be volle ende abfolute Souverainiteyt ende Superio' liteyt foo in 't Spiritueel over de Meyerye van 's Herto, Ö 3 genbofch-t |
-ocr page 319-
318· Tweede Deel, van de
quàrtier te be&inQcii / bie ban (ScIbccIaitCit n»t biaueur
DeiianDt fai toerDcn aebooöen / rnöe öcbbenöEtótt
ren (©öEöEputcecöcn Dan tocflljfn Dc ©jobintic ^
Vrieüanndt cn Stadt en Landen , t)itC op latten Qfn,-
teechmen/ Dat fp Docc in niet betöcc cn confentccen/ató
op'tbejjaflen ban D'igeccen Decfelbrc tffpfctibe ©ij,?
cipalcn.
©p'tboojnoemöe derde ©oint / caccfienbe'tnmj
ban Dc ïBcfi-anDifclie Compaanie ijebbcn öaec i|ooBh
MoaöcnbebEchlacct / bat {jctfclfDetocit gelaten/li
DetDticbefofgneecDe ban be ]@eccen l^lenipotentten
tot J©un(iec / cnbe bat op baliep?efnppo|Ïtie / öatiie
P^obintien tot bebojbetingije moe fubiiflentic bande
Jl^elï - gnbifclje Compagnie in 25?aftl een noöbei
ende fulfifanc lecours fouben beboUUgben enCie um,
b;eno!)cn / enbe tiebben be Heecen ®i)eiicputeec(iiii
ban toeg^en be P;obintte ban Utrecht []iec: op Igi
ten acntcechenen/ Dat be Heeccn Penipotcntiati.
■fcn ban befen ;fetact / ijaec naopcnDe'tboajlcijjeiK
^oint/fouDcn |)(bbcn te ceguiccen naec be tefolutie uut
brn 17. 19. 20. II. enbe n. j^obenibec id-j-d. aifoj
fliie 't felbe bp alte be feben ^jobinticn toa^ ba|i Qtjéi
enbe bp pluralitept ban bicn niet en fìonbe gerctreatttt
toojben.
5E)an Debbtn Dc Pecten «©ijebeputcrrbeM ba« i{
i^iobintie ban Vrieiiandc I)iec op uerttiaert te inljcct
ren betfeibec boojeaenbe pjoteflaticn ten atnjini
ban de Ooft-ende Weft-Indifcbe Compagnie ijiitöi.
booreii^ temaegiftec gebaennotnleten/ enöeiiegtt:
ren <13|^cDfputeccbcn ban tcielcUen De ^jobintiEiiaii
Scadt en Landen , l)tbben ftiec op laten aenteetficniii/
bat fpbaet in niet berber en confentettDen ai$Sop'tbi
Ijagenban Defecten bunne ^jincipalen/ enbe bat nui
be nu booji^ boben b'^jDinari^ ^ubftDie ϋοο;ί«
booifs 3]c)etï ^nbifcije Compagnie taerbe Qljeöefinttti
inoetìaft gefielt een pjompc enbe fuffifant fccout^ luii
3^o!cliopoic<&agie ban'tSanDt tot alTiltenticbimK
felbeCompagnie. ,ί-,
©ρ 't boojnoembe vierde poinct/ Ijebben fiaet goie
IBogbenbe berlilaert/ batter felfoetDetbegDelatciii;
yctöycbefoigneerbe / bolg[]en^D'3|n|iructie/cn(ef<i»
ben baer na oe pjobintien met maUtanberen οηΟΑ
ge uptbinbenbeQuame mibbeten / ten boo^fs epiieliic
nenDe.
^r ... ^ ^ κ κ t. Ίί <©p'tboojnoambc vijfde ipoint/ÖebbenliaerW
tuer; fouDenbolflrfien be <!5oeDeren bie buyten Defclbe naogenbc berltlaert/ bat^tfeIföetoerDegö«iil)P
JEeperpe enbe <!2uartiettn refpectibe / elDer/ toa= i,etgDeaDju|iecrbe enbe gebefoigneetbeban Degmfli
Kngöelcgben / é· we banöebbenbe^ ©Icnipotentiarifcn enbe Cptraojbinari^
®ebeputeetbenban torgenbeï^jobmtienbanUcrecht, bjegijfn befen&taet tot jjsunflec / tn»
Vneilant, ende Stadt ende Lande , ilier op laten aen. - - - - ' . 1
genbofchjende in andere geweften ban gljeltjcficnatute
aengeeoert in Ijct Derbe ?ïttöchel öan Ijet geabjufiecrbe
tot.üiaunPer. , . ^
^et ttoeebe goint toa^ belangenOe be öerfocfjte Con-
folidatie uan't (^berquartier ban <0elOerlanbt/tQt enbe
met De b?ie anDere <!Suattieren ban befelbe ©jobintie/
onöer befen ^taet-
iietberbe / raecfienDcbe faeclten ban Weft-Indien
ecngeroertin Bet fe(ie?ïrtit6elban'taeaDjufieerDetot
JÊunfiec / Daer (onöerlinglje in ConfiDeratie toets
bengöenomenOefebuoojbcn/ tebaeeten / ende alle an-
dere , mitfoabersS oocR befe tooojöen/te J©eten/'t federt
hetlaer 1641. ^tem/foo lange als die onder de Portugij-
fen lullenzyn.
J|ct dlcrbe / aengaenbf De (Cape enbe egualifatie ban
De bcheide met bc anbere ©laemfcöe l^abenen.
ilet böföe Poiiit/ fpjeerltenDe uan be üjie ^iSuactieren
ban Over Mai'e, te Üietfn / Valckenburgh, Dalem,ende
.'e Hertogenrade.
©et fefie ®>oint/ carcftenbe bc Demolitle ban bc JFpJ'
ten omtrent öiuys in 3^1anbtren / grmentioneert in iiet
vijf-en-'t feftigftc bet geabjufieetbe ?irtöcftclen.
i^et febenbe @oint/ concernecenbc De c?;ttnfie ban be
Limiten in Vlaenderen.
ïi^aecop gljebelibereert jlinbe / i^ goet gliebonben
enbeberfiacn / batbeigeecen gaerl^oogitJH^ogljenbe
Jdlenipotentiarifen enbe «Sittaoibinari^ ^ttmbaffa'
Bent^ ban toegcn befen ^taet tot Munfter, op 't bO0i= ^
' noembe eerite goint/ bp ^nfiruetie p?ef tf^ fouben too|i
ben gelaP/ om in fiet Cractaet met ben ©pant te macc=
ItentebeDingen De bolle enbe abfolute^ouberainitrpt
fboin't<a3ec|tElöclteal^J®creltlt)cfte / obccDcgljemili
te Meyerye van den Bofch, enbe anbece plaetfcH bau
Bfljjclun nature / enbe Dat Dienbolgen^ ban be ^paen^
feöe ingbetrochen foube üJo^Dcnljet oücfcöjiftban ben
a7.3Decembet 1640. enbe bat fonoecöet felbe / gl)een
i^cactaet met ben JDpanDt en fonbe luerben gbcfloa:·
ten / boo;bet)ouDen^ noc|)tan# Dót fouDe mogben
toCgeflaen.VUOjben een redelijck onderhout ad vitaDj
l)oo?Dciegentooo|Digc©au(Tilpchc <i5eeficlijcfil)cpt ter
tifcreetc enDebifpofltieban fjaecilo.Hàogcnbc'ttoelcft
ïjp ?tctc apart foiiDe toerDcn göeflelt / toijDer^ i^
BÖerefolbcert Dat aen be Corpora flljclegen binnen
De i»tiiDt'éilertogenbofcD cnDc bc IBeperpc ban
bien / al^ ooch in aiiDere<@uartiercnbangelpcitena=
fouDe Dc ftenniffe Daec ban boo? de Chambre mijpjiiie
toerbengbenomen / gbelijcR beboo;f5b!ie(!Suaciiitiii
gebonbcn fouben toojben ten tijbcbanbct befluptW
bette maecltcnfflraetaet banS^^eDemetDcnSpaw
Danbebbcn Dej|^eercn (t^bcbeputeerben ban Miti''
^^obinticbanVrieflandt , bier op laten acntmlinicii
Dat fp bicben perfillecen bp baec fcbjifteliJcftoDtiil^!»'
fcji aengaenbe bier bebooren^ ingeb;agt.
©p 't boojnoeinbc fefte fioint fleBBen ftaec go. iBl·
gof t gcbonben enbe berflacn / bat boo| be iceren fio»'
potentiarifen cnDc <gi;irao?Dinari^1ïmbaflaDcuc?toan
toegben befen ^tact tot Munfter, foubni toojOW®^
getoenbt alle mogelbdtc bebboiren cnbc ^ndoncic"^
beg>paenfcb£ pcnipotentiarifen tot DemoiitiebanJ»
teecRcnen / bat be felbe baerin niet berber confente.
ren ai^ op 't behagen ban De ï|cetcn Derfelbec ccfpertibc
Principalen.
©p 'tboojnoembe tweede ©oint/ i^ goet aBebons
ben enbe berfiaen / bat be igeeren @lenipotentiarifrn
cnbc CptraojDinari^ ^mbaffabeur^ ban tnegben bc^
fen ^taet tot .Höunfïec etn|lelijcft fouben luojDcn
Qbclafi / om alfnocl) met alle moghelijcke debvoiren
te inHIÏeren bp De ^paenfcc plenipotentiarifen bat
het opgi)cmcltc Overquartier bp ben lÌtoningD ban
spaBnientoerDeberiaten enDcobergegcben/ om met
be bjie anbece (iSuatticren berüaclt enbe gljeconfoli-
beert te toojben; boel) ingljeballe tjctfclfbc naallegc^
bane bcboircn niet afolutelgh en foube toecben gbeobti-
neert/ bat infoobanigl)cngt)ebalbp!)cticgentooojbi=
gtte 3^?ebensi ^ractaet betoffTelingljeban bienjegen^
eeniglj anber cquibalent booj bet Hupten ban bet (Crac
tact foube too^Denballgbefielt/ enbe ingbeballcmen
(icbonberlingbc obec bctuaerbe enbe efiimatie ban bc
tc permitteren plaetfen / niet en foube bonnen berge·
oelijchen / bat bp be Chambre mipartie binnen ben tflDt
ban fe^ jQaenben / of anDercn nokten tgDt na De upt=
toilTelingc ban toebcrstjbt^ aggreatien / op bet tc maccc
fien®c0ctart Daer obec becijie foube toojben oftcbacn/'
banbtbben bej^ecrcn (fiSgebeputcerben ben ban toe·
gben be l^iQbintie ban Utrecht, gier op tarcn aentrchc'
nen / nirt tc hunnen tocpaen j)ct cquibalent boo^brt
booifü ©bcrquartiecban Gelderlant,bp permutatie/al^
Dacc toe geen lallbcbbenbc / maecDatin't felbe Over-
(iüp'ttoojnoembcfevendepoint / bccBIaetDen8^
©0. jjaoffbat bet fclfoe toicct «daten bp 6et <^4· ba» «
7?-iongHaeaDju|lccrDc3llrtÖcftelen / cnbiboo?til^
belangbe bet Water-gherecht derStedeSluysinnW
fonber/ al^oochitct opnemen ban ben Ï^amgb^W
booi^t.DonaesinbcScute , bcfc^ acngaenbc p»®
alle mogelticltc bebboiren tocrDen gebaen/boojD'fw"
baec to. I^lcnipotcntiarifcn enbc<ej;ttaojtim«»
limbalTaDcurss tot Munfter bp bc ^paenfcbe om t ffli'
be ban bun tc obtinercn. .
, ©e Écercn «©cbeputcctDen ban toeocn be faobi»"'
WH
Μ
-ocr page 320-
Nederlandfche Vrede -Handelingh. 326
hnit Uytrecbt Ijcbbcn op alle ÖEtboo?(iflcnöcaenotu= iffrW/ Dorn amtErchcncn Dat/ alfoo men in confo|= mifcüanöeüoorioöc^cactatcn infonDEtfiept baiiöen rtitf liif.fföe KiH.nwtöcnKonwfllJöan/ètjancicn ««DE ©jfcöe oftEiCtebc^ nietUmnoclKtcfjanDelcn
"jjgefamentlijck, ende met gemeen confent van fijne Maiefteyt vtia Vranckrijck, alle De tcpcItEWtl ?iCtiCU= " „ffncffErt foubenljEbbEti ban ceel (ScactaEt / ten iDflw ©jancftcijcR oocft öaöDe befiooilijcft contente'
(0EDf putecrDc ban Zeelandt, öEbljf η laten aen» ttfcötncti Dat fp TtenDe / bat i)Et be ©eecen ban ïloHant :„))(; ji)f(l ©?icfïanDt/ tegÖEntooojDial) tec©ecgaDe. jiufle tjan öaec i^oooDHaog. pjefiDecenDe / fiaDDeae-- licft Ditn mojflhcn bp overftemminghe tc ConcIuDe» 1(11 op tiE CEllccEnDe openflacnbe^ointen / caecftenbe L©,f{i)En^®cactaten totMuniter, niet alleenlijcft tciientì tiiüE biipten D ^inlicuctie / met eenpaciflö Boet- UinDtiiban alle Dei&jobintiEn Doo?D'i|eeEen®lenipo= «ntiatiffn ban Dcfen $>taet geaccefiecct/ maec oocB tcflfiis ö Hnie/ bp DEtDElcftefooDanieepoincten niet ge- meen öEinuecUt/ macc aen De cefpectibe^jobintten fpe» daltjcit ft)ngefererveert,t)eb&en niet lebiQl) toillen flaen/ mflfc öun t)erplic|)t sebonDen/ totconfecbatiebanDe 01ÌUE Dantictaiant / mftfgaDec^ betceclitenbecefpEct ^fiunne ^eccen ^Principalen / De gemelDe Heecen iwiigoIiQnbt al^^icfiDecenbe/ mitfgaDec^ Deanbece Mintieit in Ijet gemeen en&e bpfonDecfecicufelijcltte bccroEchen/ Dut De booj-becfjaelDe l^ointen bupten ^onclufiE niocgten biEcDEtigöelaten/ tot foonaubien tijDt/ DaEC op bolgen^ D'o;b;e bani9egietingt)ehonDe tottom geconcluDeect/ ofte anDec^enDebp fante ban liieii/ fiat fp ({ScDeputeecOen ban SeelanDt tegen^De
booifjonordentlijckeCoDcluCen , bpDefenbjclf);p?ef=
ftlijchfijn pjotedcEEnüe / niet fullenbc nalaten ban tjet HrpalfcerDE mEttEn eecften aen bnnne Jgeecen ®jincipa· ίΜΕΟιφο^ΐ te Doen/ DiefonDectb)tiffeIDaecobecfelf[j tititeMinge aenDel^jobintien/ ofte anbecfint^ gun rcffttitimcntfouDenbrtaonen/ mitfgaDec^baet;/ enbe foo 't bE^ooK / boen cepjcfenteten fìet uodif; gepafleecc· it/ al^ oocft De becDecepointen enDefaecl^enDieijaec €()c{e .iBog. fouDeii oojDeclen / Dat noottaaenbigl) Dien^ bm gcapp;c[)EnDeect enoeuaflgefielbt boo;enDea{eec ütfE lanaütmjliglje ©?cEDEn0-®cactaten tot een goet tofctclKcDt enöe Cöiiflelöclt bcflupt foubcn fionnen lDEeJ£n0l)Eb?ac!)t/ toaer toeöunnei|eccenp?incipa' len ban f)uiiiiEfgtiropccc|^telt)ch gemepntbiaten/' aU It^battnooflucfei^/ tecontcibuccen/ enbe öebbenDe
tcecficn banZedandt becfdtgt/ get bobenliaenbepjo te(l tE tofllEn intcecfien / enbe bp onflenteniffe ban Dien/ betfocchcn brfElbe fes f>;obiutiEnDaec ban Copie / Die bate in fooDanigen geballe / cefpectibelijcli toiecbt OmctojDrrct.
®tn 13 ,f®fp becfocBt be J|eec?ïmeaffaDcucSer- vicDt üiibEcom Dooj een6a;te Jü^emocie Datgaecllo. lEoa. bdiEfbe alle Ijacr3Fo?cc^ in 't©eltteb?engcn/ ttn minlicn om totboo?Deelban©jancfici)cRtecaufc» tEiiffniflEöibEtrie/ maec fulcici^fap^oaant plat enbe ïonfiflijchafgcflagen.
Mt tE min bebe fijn lioogBEpt in Defcn tpbtbeCi peptirn Compagnien teSoEt enbe te ^aecDe goen na Hult ende'tLandt van Waes: toatC ObectOt launftec J^patnfehlaegliDin: en beieeccnban||ollantbec> roci)tcn fDnil^ooggEpt Defelbe biebec te contcamanDee:: oclijtlt gefcDiebe. 3®Elgcbacöte teec ^Umbaffa^ «fuc öaööe ooEh bp Difcouc^ ficB laten on tballen/ toei te "OT't fijn tefubmittcccn aen |©e ©joutoc bellini «IteDouacicceban ©^angien bObecigftcbiffecenttale «omttm Daec na meccltenbe bat öaec ©oogfiepttec "wban bcBjcbeniet bjeemttoa^/ banfulcjjaente
"Su&it ^^
befelbE foubc ÜECibeecen vorens in ftrudie van den Heer SfÉcbiEcf®^^ toeich efcljappatoic befelbe fuBmifTic
, j^tw ban Meynertfwijck toa^ (nbefetpbt alleen : bepbe foo fcanfe al^ i&paenfe Commu» niiwotw öEm ban tpDt tot ttjbtinbjattetraini^Öaec |
BI9
falien flonben: elcftfilacsbeaenrDnsjjbe: tichbefcfiul·
DigDe DenanDeCvan niet voort te willen, van niet op- rechteiijck te gaen; Üeeccn JnaeDiateucg DeDen oocft öaec bEfie tunclien bepben/ fulcp alle^ abifeecbe be fêeec ban Meynertfwijck aen fgn i|cecen©?inEipalfn/ bol» gen^fönamptenanricuctie/ toac namelijcltbeboo^ flagen / epfc& / anttooojt / tuflTcljen-fpjcccitinBen foo bp monbe ali$ gefct)2tfce biacen. 't<6itbeucDcbac t)paen* gaenbebe noci) tuffen iSijanchcgch en ^pangien open· flaenDc Diffecenten en fpecialtjclicaitenDe Defahebatt ©ojtugael pet^ Babbe geabifeect. ©e ©eec Servient öaec ban Communicatie ficijgenbe gaf bp gefcljjEbEti üEemocic ben ly. msep aen öaec igo, iBog. in /
DEpuis ledit AmbaiTadeur ayant appris que Moo' fieur dc Mefntrfwig à donné quelques advis àleurs Seigneuries, ^iiomdirmentcontrairesaU-verité &àce Me/fieurs les Pltnifotentiaires de Frante ont efcritauditAmlaJfedeuri il fupplie L. S. detrouverbon qu'on entre aujour d'huy en Conference avec ieidits SieursCommifTairesipour ieur donner pare de toüt ce qui s'eft paffe à MuDfter,&juftifïer par pieccs authentiques , que les advis contraires ne vient que de 1'artifice des Efpa- gnois , icdesautrtsEnneniisdelaFrance.
DEgcfeyde Ambufladeur, federe verflaen hebbende dat mijn Heer van Meynertfwijck aen hunHo. Mo. eeniee advyien heeft gegeven, óï^direllel^ckflrydente gen de yiaerhett^en tegen ''t geen,dat miji Heeren deÏleni- fotentiarifenofybimachtigdenvanVranckrijckaeudegefeydè Amhaffadeur gefikrevm hebben i bid hun Ho. Mog.goec te vinden dat men heden in conferentie treed met de ge- ieyde Heeren Commiffarifenjom hen deelachtig te lüa- ken van al 'tgeen dat fot Munftergedaenis,ón döorau· tentique flucken te juftificerendatdeftrydigheadvyfen niet komen, dan van d'aitificie en lift der Spanjaerden > en der andere vyanden van Vranckrijck.
30e Üecc ban Meynertswijck 'tfelbe DecnecmenDe geert upt lElunflec ficb (φ jBifObe ban Drnxz jËcp bccbebigöt : Daec in feggenbe/onDec anbece bat 't booif; feggen ban Den i^eec ^ecbient toa^ een Caiumuie : dat hy hem ende andere Plenipotentiarifen oock in de pro- pofitie vanden +MartyhaddemalÌLÌeufelijck overtroc- ken. Verfoeckende effe&i ve reparatie van dele en andere diergolijcke meenighvuldige achterklap} die meer coC nadeel Γο van denStaetals van deflelfs getrouwcDienaers redundeerde, &c.
©en 14 JEep ijecflDe ï|ccc?tmbaffaDcucServicnc Uiebec op öet iluch Dee «aacantie ingegeben 'tbolgenDe.
SUr lePoint de Ia garantre Γοη propofe que les Trait- tes de id^yfic 164.4·· demeureront en leur force& vertu, puur eftre religieufement executezdc part & d'autrcjen tout ce qu'ils contiennent,cxcepté en ce qu'il fera convenu autrement par le prefent Traitté, lequel fe- ra plus eilendu, 6c plus particulierement expliqué, lors qu'iiferaconclud.
Le Roy promettra deromprecontrelesÉfpagnoIs& leurs adherens,en cas qu'ils attaquentaucunes des places, OU Pays, qui demeureront à Mcüieurs les Eftats, par la Traitté de Paix, comme auffi en cas qu'il contrevien- nent aux conditions du Traitté, en forte qu'une rupture generalle s'en enfuive cotitre l'Efpagne > & Meifieurs les Eftats.
MeiìQeurs les Eftats s'obligerontauifi de rompre, en cas que Ie Roy foit attaqué par les Efpagnols, ou leurs ad-, herens dans la France, en laquèlle la place de Pigaeroï & fes dépendancess'entendent comprifes, ou que les pu- tros places>Eftats, & pais, qui demeureront à fa Majefttf par leTraitté ou en fuitte d'iceluy dans la Lorrame.Boitr- roimjPaySiReuffllon^Cataioptt.peadint Ie temps de la Trefve,foient attaqués, en vahis, ou forpris par lefdits Ef- pagQolsjOU auties de leurs adherens, quels qu'ils puiiTeno eftre.
Et en tous les autres pays,hors do ceux, cj deflbs, fpe- cifiésjà fgavoh· en Allemagne,& Alface, y compris lipiboarg, commszuiü en Italie,&en Catalogne apres la Trefve expirée,en cfls que les Eipeg. refufent de la conti- nuer aux meitnes conditiona qu'cllcferaprefentemeot tE>D 4. accordée » |
-ocr page 321-
320
Tweede Deel, van de
accordés, MeifieurslesEftatsdonneront lesfecourscy- devane demandés, ou autres fembkbles, ou approchans, defquels on con Viendra.
OP het ftuck vande Garantie en onderlinge befcher- miogh proponeert men dat de Tradiaten van'tlaer iii^f. en van 'tlaer 1044. in hun kracht en ftant fullen blyven,omvan weer zyden religieufelijck ge executeert en uytgevoert te worden in al 't geen dat fybegrypen , uytgefondert in 't geen dar door het tegenwoordigh Tra- öaetanders verdragen fai worden, 'twelckmeer uytge- breyten particulierJijck verklaert ial worden, als het be- lloten fai zijn.
De Koningh fai beloven te breken tegen de Spanjaer- den, en tegen hun adherenten, in geval dat fyeenigen der plaetfen of Landen aentaften > die door het Tradtaet van Vrede aen mij η Heeren de Staten fulien bly ven ; ge- lijck oock in geval dat fy doen tegen de conditiën en voorwaerden van'cTraftaet: invoegen dat'er een alge- meene ruptureen brekingh tegen Spanjen en mijn Hee- ren de Staten uyt volgen fai.
Mijn Heeren de Staten verplichten fich oock te bre- ken, in geval dat de Koningh door de Spanjaerden, of door hun adherenten in Vranckrijck aengctaft wort, in *£ welck verilaen wort de plaets van Ptgnerol, en haer aenkleven begrepen tezijnj of|in gheval datd'andere plaetfen, Steden en Landen, die aen fijn Majefteyt ful- len bly ven,door het verdragh, ofbygevolghdaeraf, in l^otterinpn.BwgonUn.ììederlam.Roulfilien.enCaUlonhn, aengetaft,8cnge vallen, of overrompeU worden door de gefeyde Spanjaerden ,of door anderen van hun aenhang, hoedanigh zy mogen wefen.
En in alle d'andere Landen buyten degenen, hier voor gefpecificeert, te weten in Duyiflandt en Elfas,Phi- lipsburgh daer in begrepen, gelijck oook inltalienen Catalonien, fullen, na d'uytgangh van 't beftant, in geval dat de Spanjaerden weygeren dat te continueren op de- felve conditiën en voorwaerden,als bet tegenwoordiglijk veraccordeert fai zijn, mijn Heeren de Staten de fecour- fen gegeven, die hier te vooren verfocht aijn, of anderen diergelijcken, ofdiedaernagehjcken» in'c welck men verdragen fai.
^tn 19 Jl©fp Scbfifti be©eecen banB?icfïanöttÉi: ©erflaöecinab öan t)t>cc ©0. Jlföog. b«ftlaecr/i»at fp Oen, 18. ùefc^/ ont)cc antiecepotntenbanùejllgunflecfefa: 6en/ opÌ)ctti)£lbeDagm banùei^eecen gunne palcn/ mcùetopi bebbentoEflEfiacn De ConcIuneeenoa= tnen op De ConfoUDatie ban Öer Overquartier van Gel- derlant, Dan obEtmit^ f^ feüert ban De toeiflemelDe ten bunne p^incipaïen naDcc aenfcfjftftien^/ enbeupt' DjuciteliJche lafl ötbben ontfanoen/ om ijaec «CD. JSog. boojgaenOeÜirfo utie tenupttecfien te<nflflecen/ mbe 'tbOO?f5 Ov^crquartier te laten g iiFerenjfoo fjebben fp Upt Ia|i booren becfocgt / Dat bp naccDece Deltbecatie De< felbe p^obintie in Dat fltich contentement gegeben/enbe befe Ijare bcchlarfngc ten t^rgiflreacngeteecftent itiocf)· te toojDen / flcltjffi mitfDien geDaeη toett.
(Cbier Dagen Daci; naalfoobeideecenbani^oIIanDt cenigcn tpD gcleben berhiaect gaDDen Dat De ongecepac' tieetDeCottipagnien tot Denfeften Meyupt Dejpcanfe ^nbfïDien onOectjouDen/boo? Den tpDt ban ttaiee Jl^aen^ Oen ! in Dienfi enbe tot fioflen ban Defe EanDen fouDen taiecDen gecontinueert/ met Dien beciianDeDatmiDDe· lec tpDt op t)et emplop Decfclbec geDenbcceect fouDe tooj:: ben.
Dat Den borigen Dagt) De Heeren €iecommitteet;< ben ban De l^jobintle ban J^jieflanDt tcc BecgaDecingge tian bare l^o. JDèog gaDDen Dotn aentepcHenen / gclafi te fijn öet Overquartier ban ©elDeclanDt niet te mogen laten glilTecen/ maec bp gaceboocigecefolutietepec Ttfiecen/ toarc Doo; DanDel^anDelingebanJ^^Defou te Itonnen b)o;Den gecetacDeect.
^00 gaben De<aecommfttmDen ban be @20bintie ban Uytrecht boen p^ifiDecenbe / (laec Jlàòg. in be^ benchen/ of nietDicnftelüc&en ia nootfaecltdgcft boo; brn^taet DefecSlanben fouDe ;tjn/ om be cefiiectibe boo;f^ aDbijfen/ al^mebebegoebeincentiebananbece iPjobfntieti/ effect te boen fojtecen / bat b'ongepactieec^ be (Crouppe^ neffen^ een Contpetant getal ban b'ontif ceCompagnien in bien|ï DefccïanDcnjtjnbe/ οΓγρΤ. ra^ ban Difccepantie Dee ©jobintie cegacDe ban befcih, |
®roupe^/ een competent getal ban b'anDereCoijwa.
gnienalleen/ op'tfpoebigbfle bpeengebjacfit/ en^ recupecatie ban 't Overquartier ban ©elDecIant tiifnbÌ t'toecben ge emplopeett. ' f^e meec/om Dat gaec üo.lBog. ban anequattietm/ en felf^ ban be ^paenfe jijDe/geaDbecteectbjiecùen/tia be^teben gelegen in 't Overquartier, feenemaelvw fuffifanteGuarnifoen waren on''*'—*■ --
nu met tocpnigb moepten cnBofientotmtecftfiijtC bienfi / becfeecfeectfiepten eenigtjept ban befenW/ be boojf; «iSuactiecen fouDen bonnen behomm/ die bo« be^paenfe bp beHanbelinge ban 39;cbe biojbennhZ toepgect.
3|n toelcRen geballe be ©^be met meetbet eenuatij, bept foube biecbenbepbect/obeceen bomenDe mette (i7?ï«icul banb'andcuctie/ benteecenpenipot^ tiacifen titf IBunflec mebegepcben/meibenbebatfeii!
naehetbeUuyt enteyckenen van het te maken Travet van Vrede, de Hoftilireyt met Spangien, en defen Su« niet foude komen te ceflèren, ban bOOjen aleetDtÖÈ tificatie ban ben Meningi) ban Spangien in betiooito fuDUantie enfojme fouDe toefen uptgeb?acÖt/ enfeli- gen^ bieban ben ^taet befec aianben uptgebiffelt,
^Ile 'ttoeicbe bei^eccen ^ecommitteecben baniK ^^obintie ban Uytrecht, in gaec perfidio,dooM enbienfligD geacfit fiebben / Baecï^o.jlKog.tesniiitt te boeten / foo om be tebenen boojfj/al^ raebe/optiail b0O| een pbec / al^ mebe voor de pofteriteyt onfchBÖ mochten bly ven, ban Defe fo abbantagieufe en ban dw be i^eec benEanbe al^ aengeboben occafie ondaDckbia. lijckverwaerlooft, en bienbolgtn^ getcefpect/ tntmi bienfi ban ben feiben Eanbe niet naec beboocen betM te bebben/boaec op gebelibeceect enbe eenige ban be» toefenbe Piobintien gaec gtec op nocg nietboniunlit becblacen / i^ befe faeche opgebouben. i
^e)|eecen<tEiebeputeet;be ban toegeu be bart Zeeiandt, ijebben op bet boojfiaenbe gepjojienmii ban bei^eeten dSebeputeecbenban Uytrecht,iatenann teecBemn, batfpbecflonben/ inConfojmitebante gaenbe iSefoIutie en ^nficuctie aen be ^eeten Sim tentiacifen ban befen ^taetgegeben/ bat beiKiout^ ban be MUtie en Campagne niet en i^ becantei rati Öebben bienboïgen^ boqjgaen^ gepjefenteect / grfWfi alnocb toacen boenbe fooobecDe^ubfiDientotM nuatie ban 'taenbouDen betongecepacticecbeiScow pe^ / al^ oocR obec 'tfiucft ban be Campagne / bdierttf 'tgcbjupcft banbeboocigejaren/ inConferentietifiit men met ben ©eet; deptcaojb. «mbafF ban ©?ani6tp enbermit^futa; bpbaec io. iBog, alfnocftnietiniwi ^ngenomen. ^ btelben fp ieecen «tSebeputeerbenlen feelanbt baec oocB onfcftuIDigbt banonbienftöiiiffl ^taet befet 3tanDcn Dieftaege foube mogen oberBonw. _^a«||oHanbt toel raerchenbebatfuicjcnictanmt^ toa^ al^ flilfmögöen^ ben ^taet t'engagemn tott» Campagnie tegen^ bemepninge banbegeindto^i» bintie/Beeft bae? in niet toillen tceben.
® e Ifeer ban iVleynertfwijck becfï in befen tpH alKflt/ gelgch te boojoochmeermael^/ fijn l^eerenCoilcfle/ boo; cinteceli ban befen ^taet orooce beboit;#&M tegen ben gepietenbeeiben Wefer-Toll, bietie<®}flrf ban Oldenborgh febettöft!3|aec itfn. gabbe βοΐΑΛ®» gen upt tebibbenbanbeUepfec enl^euc ^ojfim/ beele Oï» Wie (bat bp arm,elendigh,eD in noot wts, dooi d'onderhoudinge van Dijck:dat hem deWefertoequiffli dat hy des Rijcx Gren fen tegen d'onfekere Nabuyrfcbep beweerde,&c, (fen beele op hatelijckepjefuppofititHjfl»' fijo Groot Vader eenige der VereenigdeProvintienbKi' de helpen ten dienfte van Ooflenrijck bekrijgen:dethïiii die Voetftappen navolgdeen navolgen wilde:dat defiW den Nederlanden, als meeft op deWeeferHandeleows meeft foude drucken:endattet foude fijn een retorfien» dat in de Vereenigde Nederlandeder Rijcx Onderdsno» met allerhande fwaere Impofitien,Tollen,Licenten» Ac· cifen, (fijn noc&tan^ bafebateenigÖöe>;<0nDftDW
meer ali b'^ngefetene/albaechjctt beiioaerO^^aaad^
üas werden belaft, ^e 4?2aefgabbe inben jatC ? |
-ocr page 322-
ÌSIederlandfche Vréde - handelinsh.
32 ï
i^agegcbnpcigri grbleben beDfec teboo; ootügcmelt?
Philippe JeHoy, IjoctaelbcÌlcccServient betfc&rpben
maelljfcft gljftcarijt bemtebocn ban (jiec Drflogeccn/
gcfijcfi öp Den ï^ecc Brun ban öicr gefteert enbe getocett
DaDbe.
«Dcfclüe Heet Ie Roy Ijeeft in lEapo een ejcpjcfTe cep»
fe gebaen acn Den HEct^-ilactogbettoonenbe ; aifoo de·
fc Staerjendeinibnderheyt Hollantjde Relolutie haddeo
genomen (tegen de veelvoudige àentnaninge ende fum-
marien van Vranckrijck) van niet te Velde te gaen, ende
alfoo ten minften tacité te verwilligen de non· Compag-
nie , of eene ftilftant van Wapénen te Lacde : dat wel
OQck billick waa dat van wegen Spagnien wierdt betoont
gelijcke Courtofie teW3ter.S[nfonÖecf|eptopdeVlaem-
IcheKuften: alfoo uyt Ooitende ende andere Vlaem-
fche Havens noch hier ende daer veel fchade wiert ghe-
daen. €nbe alfoo be honing ban Spagnien alcebe op
be ^paenfcbe lüuflcn Det;gt)elijc&e bcchlacingbe enbe
Couctofie babbe gbebaen etibe iaten publicecen : foo
totectteminfknacigbept gbcbönben / in'taccojbeecen
bangemeltcopboubingge banlloflilitept teS^atec op
befeiituflen.
Üoogb meecgebacbte }|cec fSoningblijcRefcanfcBe
^nibaffabenc Servient foo baefl bP ban bien ilanbel
becnam/öeeft ingegebcn nabolgenbe JKöemocie.
'AmbaiTadeur de France,ayant eu advis qu'on pro-
pofe & pourfuit de la part deiennemy commununt
neutralité ou fufpentiond'Armes fur la mer , ne
peut croire qu'une telle propofition foie efcoutée par
Meff. Iet Eftats Generaux, puis qu'elle eft direöement
contraire aux Traittez a'alliancc qui ne permettent pas
d'cntendre à des femblables Negociations que d'un com-
mun conientement, & qu'elle eft aulli contraire aux re-
folutions qui ont eité plufieurs fois prifeg,nonfeulement
dans l'aiTemblée generale de leuts Seigneuries. Mais dans
celles de leurs Eftats de toutes les autres Provincesjenfui-
te defquelles on a toüjours declaré aux Miniftres du Roy
& audit Ambaffadeur en particulier que la ceflation des
Hoftilités contre l'ennemy commun ne devroic eftre
accordée qu'en metme temps par la france & par cette
republique , öc apres que la délivrance des ratifications
auroit efté faite de part & d'autre 5 Neantmoins ledic
Ambaffadeur pour tie manquer pas à fon devoir & pou-
voipendre compta^ faMajefté de ce qui fe paffe dans
une'occafion de cette importance , fcpromet que leurs
Seigneuries auront agreable de luy communiquer tout
ce qui fe peut avo ir efté propofé ou traitté furcefujet, &
cepcndant fupplie leurs Seigneuries enfuit de l'Alliance,
qu'il leur plailé de furfcoir , la negotiation qui pourrott
avoir efté commencée jufi^iiies a ce qu'il alt fait entendre
lesinterefts de fa IV|ajeftf en cette rencontre ócqu'otl
ny puifle prendre reiblution conjoinöernent.
D' Ambaffadeur van Vranckrijck^ verftaen hebbendé
dat men proponeert, voorfteU en verVoIgtj^/mmfgff
degemsene Vyept.^ta neutraliteyt en fcjhorifing vaa
wapenen op Zee, kan niet geloven dat foodanig een pro-
potìtie of voorftel gehoortïydoor mijn Hecren de Scateti
Geaerael, dewijlïy dkedlelijck ftrijt tegen de Tradtatea
van Alliantie, die njet toeljten tor gheUjcke handelin-
gen te verftaen, dah met gcnieene toeftènimingh, en
dat zy oock ftrijdigh is tegeii de refolutién,die veel-maleii
genomen zijn, nietalleenliicjc lp d'^lgemgene Vergade-
rlngh van hun Ho.Mog.maer oock indien van hun Sta-
ten van alle d' andere Provintien : in gevolgh van de wel-
ken men aUydt aen delVltniftersenbedicDsersdesKo-
ninghs, en aen de gefeyde Ambaffadeur in 't particulier
verklaerdt heeft, dat d'ophoudingh en fchorffmghder
Vyandcfchappen tegen de gelncene Vyandt, niet dan ia
een fdve.tyd,veraceordeeitmoeft wor^ïn,door Vranck-
rijck, en door defe,Gemeente, en nadatdeleveringh
der ratifiqatien νω weer-wden gefchlerfquzyn. Niec-
te-Riin de gefeyde Ainbafladeur, om niet iti iijn plichc
te falen, en om aen fijn Majeftey t rèf^eningh van 'tgeeà
te Ifoniicn geven, dat ih eenyandufdaoìehbje^
jangh gebeurde, verhoopt, en belóóf aen fich dat huti
^ó. Mog. aen^enaem fulleo vinden wn bemCecom^
municeren al 'tgeen, dac op dit iu^e^^èpróponecü
jof v^rhuideldtmach wcfen, enbidoodeituffchienhuil
.......■ ■ " Hö, Mog;
vi/ffi/Ot^ brchccflcn ; mazifilvo fure
Ili fliDc mct Umitaticii Die bcConfEffictcntjccfccc.
'f'/fnccialtKft afneacnDc 0ε gjutifoictic ùec J©cfcc:
00^(10 rd Oföcoaöct/ infpEcic
^Qf uptD?ücftclöcft Daoù': Oc itcpfcc ϊίηηβ κίψο. Den
.fppjjcIcpDi / dat hy aule omnia bewijfen foude, dat
hem de Ovehgheytlijcke jurildjtìiie op de Wefcr toe
Lm niet oÖeöacnöcb&enDeoocfiin
ΛΡΓ üf utDiaij^Pt ftunnctiDe Doen (toam Oefelbe iucifi
. ; ftic acu ύε ^taöt 20iicrntcn flcboojt bolaöin^ i^iiJjile»
I df fn poitffie tian mefc al^yoojaecjcnDe geen uptitom»
I fiü fifnDf ίΊ· KClJt/ÜCCft tOtOfenbrugge gebuc»
rcnbc Dcfc ©fcaaöetinol) Doo? prady eken gefpctjt Dattet
moclitrncöc toecOengcinfECeectin 'ti»firut»mtePacis,
óm alfofl öQO? De ©ie&en^ öeflupt te begiftlflen enDe te»
rüinBCnfcCtfn Ijcm/ die noyc een Paarde roeden Oor·
bEhïeradelc, niaec fijn atanöi altijöt ©^p geöaöt/ na
fiiii tpgen Iu|i uptocfcbat / en Dacc öoo? öe mtöbclen üec=
htcacnijaböe ; om buyren Cours van recht tOtÖaft enÖe
mciTuccMii oefen ^tact enOc fijne j^aliupcfnenDc tot
mctDcrftinsc banDiccen t^ùtenDenicutoetcoubelenDe;
fin £01 tc boitJcccn / enDe in plaet^ Dat aile bp Den ©0?=
loolj op gcltoomenc bdafUngen enae Collen fouDcn op=
hoiiDeit Dod? Den ©^eebe; bat tee contrarie Defe/ een
ton De allfc onbjacaölijchiïf brfaaareniffen / enbe öie
nott) licupendenttta^/ in0f{)t to0?öenDD0|Iicacljtl)an
De BjcDeiiiöf boert.
3?tni7. fctjjeef tofl-gemelt>e!geec ban jJSep·
ii(tifi]]i)c({DQt ()p acljtev'bolgen^ Ijet bebelenbegoetbin:!
Ècii öan öaec #0. iBog. uptücö?iicht in öpcfelöec JEif=
jitiE bon tien ì6. befcc j^aDDe Den z^Defecbpbenileec
ècarf Dan TrautmanfdorfF. acnfletocnoet enDe ggeDacn
alle moflijciijche ©flFicien tenepnöe De ©jnef dan Ol-
deoburgh ten opficftte ban De gepjetenDeccDc i©efec-
dol / tcgcn^ be jfetaDt Bremen niet öEtOct^ mocbt toecs
tengcf^aliotifcect/ mate De faetfte gelaten in Dtrttetm·.·
ni^/ Oarc in brfclöe bolgcng iitrpfeclgche oojDecl Den 4..
Spjil 164.0. enbe Die DaecopuecojùincecbeCommifTte
toa^gefttit.
JBüIflfinclöe €>;acf met beel complimenten opnc»
raenoe Uegntecccfllie ban Ijaec foogij Jl©og. fepbemet
grooten pbcc enDe enbe affectie te Iiebben beiettigijt t)et
niltibclban accommobement tufTcbenbooif;pactpen/
Dacc bpboegenbefjpileec €it:abebpalbient)acci@oogl)
JQog. t)cbbenbc foo gtootrn ^ntecefi aenbe Conimettie
gp be Wefer- ftrooai, moct)tcn goetbinben De ^tabt Bre-
ncD Qcn te ratben be betalingge ban bie bp tjem tese
©ìaffboojBElIaaene twee hondert vyftig duylènt Rijcx-
daelders o{j ijjbelncRc tecmönen / te pjefentecen / be
boojfs |)tat)t befttetenbe aen Deautbonteptbanfiaec
§0. jBofl. bacc toe foube becfiaen / ooch be boojfj ]|eec
ban Oidenborgh, tot nocft toe niet minbec al^ vyf hon-
den duyfcntöijcïbaelbei;^ ijebbcnbe glje-epfcljt / foU'
be biOÌbcn gtiebifponeect / enbe baec niebe üct biffecent
Γοη opg!)c(jebcn : upt het bccbolglj ban toeich biffecent
Bp anb£C(ïn^ te gemoet fogf) nien we on lullen in · töijcfi/
bemctchenDe bat ben gemelben Heec (i^jabebanOldeo-
bu.'gh ()abbe aengancg (boojtnatpjactijchenenbefalfe
mippa|iticn/i^{)iecboo;'gefept; inïDupcflant en fa^
ixuc ban be nteefle ©o;flen : bp betoeltfoe be Itoningin»
ne banSweden, öebbenbe beel poflulaten tegen Bre-
aen, föuticn toeUaïIen.
©at oocB Bremen fiabDefabem;cnaenBantBfooBp
?ij«i/ enbe anbeceweuc enbe ©oilien/ oocfebetgéi
TO Collegium ber Stjci-enbe Iganfe g>teiien / en anOe.
m/ (jEöotö iwbicn öet ïtctoojt op ben boet aW boojfs
fletceft/ gp <is?aefin alle toegen fouDc
acoeptien omdciaeckete laten verblyven by hec voorfz
^e^erlijcke oordeel en Commilfie.
banj^oHanbt baecinbeelbenbeöatBjancftcfjcfi
™tD lange enbe tooefte Concepten ban ©ojlogi) {jabbe
cnw om be fcfjetpe matiiere ban boen öec fcanfcfte / Die
om D oube ©iienbtfcöap enbe gemaecftte ®tactflten al
(foo öaec bacijt ( toilben göe»
^fipcBcn iDicthm fin. {]oe meet gfienegbcn tot,
iBjanchrijcB: ^eil)peen«i
fomenteecben foo toel '(«ene(^>
■ · ^ s
ban Men ^^Sim in tori'
5
-ocr page 323-
Tweede Deel·, vari de
Ho. Mog. in gevolgh van d'Alliantie, dsc hct hen belieft dehandelingh tefchorflen, djemilTchtcn begontien is j tot dat hy d'intereften van fijn Majefteyt in ditgheval heeft doen verftaen, cn totdatmeogefameutlijckrefo- lucieenbefluytdaer in nemen mach.
aelcfen fP gaec I^o. ΙΏοβ- ttaecop
tioojanttDooitgcgcbfin
LEs Eftats Genqraux des Provinces Unies du Pays- B.is, ayans veu & examiné Ie Meraorial donné par efcrit duCompte du ServiencAmbaffadeur Extra- ordinaire du Roy Trcs Chreftien, touchant la propo-
c
delivrée de cette fi longue & langlante guerre, que par laceffation d'icelle, LeRoy, Monfeigneur, aittele- ment travaillé, comme encor è poinc fa Majeflé y defire contribuer tout ion poffible, Pourceeft-il, que nous defirans d'y cooperer dc plus en plus de la part de fadite Majefté & de lanoftre, &pour tantmieuxacheminer : cette bon ne intention, avons pourdesraifons à cenous' ïnouvantes, trouvéconvenir de déclarer, comme nous declarons bien exprellement par celles, de ne vouloir excrcer, ny fouörir que foit exercéc , premierement par mer, aucune forte d'hoftiiité contre les Inhabttans,' «es Provinces Unies, & ainfi avons interdit 6c defüsn'·
w^n " _________________ qu'ilsn'ontpasen
core connoifiTance du fujet mentionné &coE^nsdans ledic Memoria! ; Fait en 1'aflemblée des Eftau Ccneraux
fuidìtàla Hayele ly deluin 1647. •
De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, ghefien en ge-examineert hebbende het Memo- riaal , fchriftelijckgelevert door de Graef van Ser- vient, extraordinaer Ambaffadeur van de Chriftelijck- ite Koningh, aengatnde depropofitie, voorftel ende vervolgh, dat hy prefupponeertgedaentezijn Van we- gen degemeene Vyant, vaneenN.utraliteytjoffchorf- lingh van Wapenen op Zee, verklaren dat fy noch geen kennis van 'c geraentioneert fubjeö, dat in 'tgefeyde Memoriael begrepen is, hebben. Gedaen in de Vergadc- ringh der Staten Generael, hier voor gcnoemt. In den Hage, de 15vaalunius 1^4.7.
©nbectulTcöfη öt boojfj ©eere Ie Roy niet naccecla» ten tjFbbenDe Die fecrcte fufptntic te üo?Qcccn/ foo i|5. cpuöritidt in 't licbt gliciionirn be betltlacinglje ban öcn iScrtsS öertoBöe Leopoldus ocboutotop be ttoHc macljt ban örn fdben ban toegbtnQcnütoninglj Dacctoeaen &cm gcgiibtn boos fgncn ilabe ban ^tatc tot 25?u(Tfl cn öp bm boo?f5^ftt^-ltfrtoDe onbfcteecftfhtbcpöc&iec inebc bo(0cnùe.
Ltopolde GuïUatme far tUtgrace de ^Dieu Archiduc d' Auflrke 'Due de Bomgoï- gne Stirie Carinthie , Carniole & Wir- : tenbergh, Adminiflrateur general de la \ Milice de Hierufalem de l'Ordre Tou·' lonique de nofire 'Dame en Ψτη^β, & Grand Maiflre d'icelluy en Allemagne , ! Italie & outre mer, Evefque de Straef- bourgi Halùerfiadt, Taffau & dOlmitSy auffi adminiflrateur des Trincipautez ab- \ bat taks Herfchfeldj Murbach & Lude^ Compie de Tirol& deGorits rch. Lieute- nant^ Gouverneur & Capitaine General desTays Basé' de Bourgogne rch.
Ommc ainfi foit que par la bonté divine le traitté de la PaiJreft avancé, en forte que felon toute appa* rence laChreftienté eftentermes d'eftreen Brief du, comme nous interdifons&deffendons bien éxp«j· |
fément pat celles, à tous Admiraux, Vice Admittuji" Capitaines& autres OfficiersScgensdeguerredeMi/ de quelqiie condition qu'ils puifTeni eftre, d'ufe» aujy ' forted'hoftiiité, ou quefoitlaitaucun dommageou,,, tardement sufditslnhaoitans des Provinces Uuies, Fait au Campà Armentiersle y.de lum 1647.
Ende was geteeckent
LeopoMGutllaum,
Lager flont gefchreven, Far erdonnancefmAtufti En geteeckent
VERETCKEN, Ende was gecachetteert met het Cachet van denKo.
Diogh.
Leopoldus Wilhelm, door Gods genade Agriu Hartogh van Ooftenrijck-, iiartoghDm Bourgonjen, Stiermark, Carinihien,Ciu niole en ff^irtenbergh, AdmimfiratenrQt. nerael van de Militie van lerufalm^ vm de Teutomjche order van onje Vrom « 'Prtiyffen i en Groot-meejier daernj in Duytfchiandt, Italien en over de Zit, Biffe hop van Straesburgh , Halberfié^ Taffau endeOlmits, ooek Adminifiraim der abdyelijke l^orfiendommen van Herfé veldt, Murbach ende Lude^ Graef vm TirolenGorrits f &c. Lieutenant y Gm verneur enCapiteynGenerael der Kek' landeni envanBourgonjeni &c.
Lfoo door de Goddejijcke goetheyt het Tu&ti van de Vrede foodanigh ge vordert is, datnaerallt fchyn, deChrlftenheyt in ftaet is van in korteiijil verlofl: te woìden vandcfs foo lange een bloedige Ooi· logh, en dat, doord'opihoudinghdaeraf, deKoDlci'
mijn Heer, ioodanigh'^carbeyt heeft, gelijckfijn^ jcfteytnoch cegenwoordiglijck daer in al zyn vermogen begfcertte contribueren; foois'cdatwy, begeereDM) van wegen fijn Majefteyt, en van d'onfe, meer enow daer in mede tc wercken, en omfoo veeltemeEtdtfi goede intentie te vorderen, goetghevondcn hebbM) omredenen, die ons bier toe bewegen, te verklsrenp· lijck wy by defen wel expreflslijck verklaren, niet te wil- len exerceren ocfFenen, noch toe laten datterge eïM- ceert en gepleecht wordt, eerftidijck ter Zee eenipi· handc Vyantfchap tegen d'Inwoonders der Vereenigils Nederlanden; en hebben dieshalven geinterdiceertta verboden, geliick v/y by defen welexpreflèlljckintei; diceren en verbieden aen alle Admiralen , Vice-Admi· ralen, Capiteynen, en andere Officieren en Krijglis· lieden ter Zee> van hoedanigh een ftaet fyiDog®" we· fen, cenige Vyandtfchap te plegen, of dateenigefcDi·
de of verwylingh gedaen wot: aen de geieyde Inwoon·
ders der Nederlanden.
Gedaen in 't Leger t'Armentlers, deti vjft'mit'i^ lunis 16+7.
Ende was onderteeckent
^ Lao^oUnsGuiHoV* >
Lager ftont gefchreven, Ïar ordoneanct de fon Engeteecltcilt;
ν. UJit.1 '^-V,
. Ende was gecachetteert met het Cgchet van <Ìèn N"' ningh. ■ |
-ocr page 324-
Nederlandfche Vrede - handelinsh.
r
j)ofjj[)t Ijict be Boobcn ü«ÖafIï>e ©oUcmacljtopbc
gfCCji'billippoleRoy.
liopolde GuiUaume par h gr ace de Ί)ίβη, Archiduc d' Aufirice, Ttuc de Bourgo- gne, &c.
COmme Ia Ncgociatlon de Ia Paix entreleRoy, Monfeigneur d'une part, & les Eflats Generaux desProvinces Unies des Pays-Bas d'aucre, ie trou- ve iaadvancéen la Ville de Munfter au point qu'il eft no- toir ) & Ie P^ut recon noiftre par le traicé en fait, & figoé nar leurs Plenipotentiaires refpeöi vement, & qu' il im-, mrte iU Wen & ""^ΡΟ® commün, non feulemenc de ces pays-Bas & autres Voifins, inaisauffi de toute la Chre Ihcnié, qu'une oeuvre fifaincenefoitembaraiTéeoure· tjrdéedansl'accompliiTementdefadcrniereperfedionjà qudque caufc, occafion ou preteste que ce foit,mefme- ment d'hoftilité, qui fe pourroit cependant commettre d'iD cofté OU de l'autre)pour ceeft-il, quedefirantde contribuer teut ce que fepeut, ou fe pourroit attendre de la part de ia Majefié 5c de la noilre, Et nous confians à pliin de la perfonne, preudhommie & fuffifance de Phi- lippe Ie Roy Sieurde Ravel8Confelller& Greffierdes Domaines & Finances de fa Majefté, Surintendent des coitributions de France &c. 1'avons commis & commet- toDS par celles ) pour aveclefdits Eftats generaux traicter enirc fa Majefté & eux une ceffation d'armes par mer & k concluire & arrefter pour Ie temps & en Ia forme qu'il jugeiacpnvenir, & nous la pouurrons faire en perfonne, àqiioynous 1'authorifons & luy donnons plein pouvoir, & de faire au iurplus tout ce quiferaneceflairc, pour trainer, conclure, & arrefter ladite ceflation d'armes encores qu'il y euft cbofe qui requift mandement plus ijieciili que ne contient la prelente, Promettans en foy & parolle de Prince & for noftre honneurd'avoir pour aggreable ferme & ftable, & d'obferver in violable- niem, & de faire au befoin confirmer & ratifierparfa Majefté tour ce que par ledit Ρ hilippe Ie Roy iera conclu &arrefté en cét endroit, fans jamais y contrevenir n'y IbuSïireftre contrevenu dirediement, ou indireétemenc syautrementenaucune maniere.
Fait à Bruxel ious noftre nom & cachet fecret Ie + de May 1647.
Wasgeparapheert, Ro. Vt. ende ondertceckent.
Leopolduf GuillauÊe,
En gecachetteert met het Cachet van fij η Hooghey t, lager ftondt gefchre ven Par ordonmnce defin Alt effe.
En getekent
VBRErCKEN.
Leopoldus Vilhelm,door Godts GenadetAerts- Hartogh van Ooflenr^ck, Hartogh van Dourgonjeni &c.
ALfoo de handelingh van de Vree tuffchen de Ko- Dingh,mijn Heer, van d'een 2yde,en Staten Gene- , rael der Vereenighde Nederlanden van d'ander zy- «jïlrecde in deStadtvan Munfter bevonden wortfoo verregevorderttezijn, alskennelijckis, en als men be- sweken kan uyt het Tradtaet, daer af gemaeckt,en door O,!") PlenipotentiariiTen of Volmachtighden refpeitive- "JCK geteeckent, en dat het importeert tot de welftant cn ge^eciieruft, nietalleenlijck van defe Nederlanden,en wdcregebueren, maer oockvan degeheele Chriften- datfooheyligheenvirerck niet belemmert of ver- "aegt wort in de vervulling van fijn lefte volmaking, om watoorfaeckjgelegentheyt of fchijn dat het zy, infonder- neyt van Vyantfchap , dieondertuffchen van wecr-zyden lou Sonnen bedreven worden, foo is't dat wy,begeren- w te contribueren al 'tgeen, dat mogelijckis,of dat men 'an wegen üjnMajefteyt, en van onfezijde foude kon- "Wachten,.en onsvolkomentlijck vertrouwende Paepetfoon, oprechtigheyt en genoeghfeemheyt van |
ö"' m
Philippe le Roy, Heer van Ravels, Raets· heer en Grif- fier vande Domainen enFinantien van fijn Majefteyc, Super-lntendentder Contrifeutien van Vranckrijck,&c. hem hebben gecommitteert,en hem by defen committe- ren,om met de geieyde Staten Generaci te traöeren tuf- fchen fijn Majefteyc, en hen een fchorflingh van Wape- nen ter Zee en te Landt, en haer te fluy ten en t'arrefte- ren voor de tyt,en inde forme,die hy bequaem fai vinden en wy in perfoon haer fouden konnen maecken 5 daer toe wy hem authorifeeren en volle macht geven, en daer bo- ven al 'tgeen te doen, dat nootfakelijck fai zijn om te handelen, flu y ten en arrefteren de gefeyde fchorifing van wapenen, fchoon'er yets was,'twelck fpecialijcker uytge- drucktdiendetezijn, datdqfetegenwoordige inhoudt: belovende op trou en woort van Vorft, en op onfer eer > voor aengenaem te hebben, en vaft en beftandigh te hou- den,en onverbrekelijck t'obferveren ,en by noot tedoea beveftighen en ratificeren door zijn Majefteyt alles dat door de gefeydë Philippe le Roy hier in fai zijn biefloten en gearrefteerc, fonder immer daer tegen te doen, ofte lyden dat daer teghen ghedaen wordt, diredlelijck of indirc(3:elijck , noch anderfints in eenigher manie- ren.
Gedaen te Bruflel, onder onfe nàem cn fecreet iegel, de <j. dagh van May ^ 164.7. Was geparpheert, Ro. Vt,
En onderteeckent
Leofeldits GuiUaume.
Ende gecachetteert met het Cachet van fijn Hoogheyt, lager flont gefchreven Deord'ordonnantievanfitnHoog· heyt,
Ende geteeckent
VEREYCKnUJ.
η
Φηι DefefufDetifìetieltenttemaecHenaen tien foo Blnaö öeHeer Ie Roy jicj) aöbjeffeecen aen tK ]^ei:^;efit>ecen&e ban bientoeeche: aen toimttptaecu focÏite Die te bdiHenmebe nemen enbee^gfbecen/ maec baec Dbec bieten tuffcgen gun beelè bifcoutfen/ baec upt toeltemecclten taia^bat bPseenltenni^ ennioefie gefjabt l)eb6en ben bfe feccete i^anbelinoge/ «Spnbe^ beliich iietbembetoegen enbe&|ocf)tebfeinbeBec=> gabetinge banf)aceil|a.|@og.eltoaei; infgeKjc^cenige gebonbtn toiecben bie befe faecBeoft inbetbaetonbes fienbt tea^ oft baetinne niet en tuilben behenbt sttni J0aecpmme/ op'tfelbe/ benipaunpingebitntgeen anbec ttfolutie genomeny al^ batbpbe]^;obintien baec ban bftfocDt i^ Copiei JSefecbecenbe om baec op baer na naetbec te cefolbecen.
(£nbe baet bp i^ get^ebleben ; fcüantbooitaiaecbefe becUIacingge en biai aen bele niet bantengooggüm aengenaem : gtjebiel fulc?; om be Alliantie met l^jancBa ci)ch niet te altecewn/ met gene anbeceoogenmöcB· teluo;benaengefïen7 énbe mutbaecobecbpóliefcQjifte oftetefolntie ettiiggiebeniónfleatie banblpbtfeftatigges toont.
3]|>aec boo; bien aengaenbe oocK niet bp gefcg^ifte ofte cefolutie en toojt gebonben.
Cnbe nocgtan^ macgmen gelooben battec ecggen^ tael pet fetieup moet ban göefcgiebenfiaenbaecmebe bie groote faecRe teeipioiutlütft moet göebonben ffln geloeefl. 3@anc tetfioitbt baeC naet gieiben ban tee^ becspben alle j(|ofïi(itept teevee op j b'(0o;IogD pen ban befen quamen filup^ ; be geetie We t'llup^ tuacen en gingen Hiet meet; upt ; beiggenomene j^egepen foo ta)el bie inaBIaenoécen al^ in ^pàngi^n opgeb;acgt tataren (niet ΙοφηίςΙ) tn 'tgetal) ttiecben ge^ celaiceett; be <{5ebangene ban tbebecjt^ti'Ib^gdad ten ^ be #abenen ban Slaenbecen en toietben niet ttlerò befet met !»u(l-gtctiepen; enbé Cie l^cingfrtSSupffiti enbe Siffcbec^ liepen bipmoebigb in ^ee ; (Snbe bat meec i^ bie ban^eelanbt niét-tfegbenflaenDe' batfom' migöe ban {junlieben'tgnnt booiftfi^ben i^ / öWben boojeen bcb;irgecpe/ toacen beeecfiebieOunbanbefe fufpentie batectben boo; tjaecfóoopmanfegappenbief^ met bact j&r|epen boeren binnen De^
ben^ |
-ocr page 325-
324· Tweede Deel, van de
ben^ in l^Iaentictin en&i; (inbece oocR ggegeel tot fn
^paanten. <ènDe al f)oe-tDtl tlit benefuieinbeoogen
ban ù£({3rneFaliteptfcDee^8eItjcIt αίφ opgrDjonem te
hameiifaonacfitan^enltetetoKin'ttvfanùn: baec upt
niet fijn üoQ^oeel te tceclten/ enUebecboIgen^be ^taet
aachgelijchai^gcobligeecttetbojtien gct mijpjoque te
Doen.
gn 'tepnöe ban befe USaenùt begofi men toebccte
naecOeccn in 't fïucrt ban be Guarantie : ll^aec in be
bintientoonbennietongeneegentesiln em ootft Cata-
lognien raebe in Dcfclbe'te bcflupten : JiSacc becbec
niet/ enbe om een^ bcuc befe befoignetehomenbifec'
ben gliecommitteect betrcgepDen I^eecen om be gl)et)eele
tnatecie te cebigeecen in een fo;me ban i^cactaet : enbe
fulcjcai^ban ben ï^eec ?imbafTabeuc Servienc boo? te
Oiagfjen : enbe in ca^ f)ct acn nam s baec nae
be bifecenttalc f^ointen te «tSFamineren : toaec toe noo:
öigt> fonöe jijn bc tegöentooojbigjjcpbt ban cene bec
;&paenrcf)e penipotcntacifen ban 4l]gun|lei; Diect'ab^^
tnitteecen.
®en 28. ^unp quam een ban beniattogg
laTremovilleinfioubenDc&at be Coningl) gem gabbe
Qepecmitteett aen beSecgabccinggtot JQunfiectecec
p^efenteecenfjethlaec enbe i^ettiggcecbt bat bP fìabbe
bene ben Coning Frederick ban ^ccagon (ìjn tterapeul/
op get <9t)c[i ban Naptis : becfocgte bicnbblgen^ cecom·
manbatieaenbe l^Ienipotentacifen ban befen ^taet:
't fcoelcft öem geaccojbeect i^.
^e#;(nceban Talmont fijn ^one nam op bat f un«
bamentaenbeCitelban Piince be Tarante: enbe Het
boo?eengeb;uchtlISanifettbbei;aI beftent te maec6en
be beteöfen ban fijn cecfjt.
l|oe enbe op biat maniecgetbe^^obintieneen^ge'
loo^benjnnbenopcnbebe^iacantieaen 39;anc&njch te
pjsflecen/ i^ te nenuptbctbofgenbe. ^I^nameltjcR
0atbm4.SuIppoit prandium jgnbe trt p;efencie tiau
fïjnüooglieptnacgmeel^ getreben in belibecatfe ooü^.
iKcbofgen^ ingenomen bdfelfi^ hooggtDij^abbij^otuc
Set ftuch ban bebefoigne^ enbe fcb;ifteltic6e commrani»
catien geballen obec be Guarantie / bie men ban biegi^n
befen ^taet fouDe p?x(iecten aen ©?ancftnjcft/ tnbe
taebrtom ten cegacbe ban befen iètaet ban bc fttOOnc
ontfangen/ bo^cn^betgefcgjiftbie^-eengaenbe Inge^
ilelt(fn()et€certaetgiecna bo!ggenbe uptggcb^itt}
enbe ben ttoeebenbefec tee 39ecgabecinge ban gnet ί@ο:
Jl©o:ingbib?aggt enbe ghelefcn boo? be ©eer-^n Gent
enbe anbcce becfelbec <l&hebeputeecben in htocgt ban
gaeccefolutie enbe autgocfratie ban ben a8. ^inp lefi-
leben. goet gebonben te bechlacen / bat i)et boo^-
noembe gcfcgjift gegouben foube tboiDeii/ br«? ben uy t-
terflen terminus, enbe in biec boegen geatr cfïccrt / al^.
«ntefolutieban befen ^taet/aengaenbe't flutftbanbe
€>arantie/ omacnben^eec^jaefban ^^ecbient
tcaoibinaci^ ^mbaffabeuc ban ben (Tikjnin^ ban
Sj^jencftcgcltbooj-gegouben te tnojben tmoi beìleecen
Ijaeciloog: jiIàog:boo2gaenbe 4&ebeputmben bie met
gemgiecbebocen^inConfecentie toacctt geìnecfi/ be^
torlceebaecopfoubenfoecltenteberflaen be betfiladn^
flebanbe bjelgemdte iBcec^llmöaflraberic/ enbe in ca^
bat gp gem met opgemelte cefolutie ttoii gaet i@o: Mo:
qnamte tonfo^meecen / foube befeÌDt; met onbetUnge
cancectgeconbecteerttoojbenineenfCcactaet/ maec in
SebaUe ben meecgemelten $eec ^mtriaffabeucgem baec
met niet quam te confojmeecen enbe een te nemen/ of
gem baec met confoimeecenbe enbe get €cactaet bare
op te bolgen aennemenbe / bp enbeHan koegen 39;ancb:
i:§dlbie]^;ebcn^ Ccactaten quanien gebiiaptect/ enbe
baec<n0etecgibecfeect.te)])0}ben^ dat men in 0ίςπ ge-
vallen be3^;ebe-ganbelingtie b«ti tpeggen befen ^taet
tnet jbpdngien afionderlijek ende abfolutelijck foube
flupten / taiel tierfiaenbe bet jM-^ngien aen 3^;ant6c|jcl{
fOMbe moeten p?e(lecen/ het «sene dat by Vranckrijck
foude worden bewefen dat by b'pangien voor defen toe-
geftaen was >■ Voorts dat de Ileeren Plenipoteniiarifen
van defen Staet tot Munfter debvoiren fouden doen,
folbeect enbe bafl gefïelt / bat aen be Weft-indifch.
Compagnie een ceei enbe effectif fecouc^ ban fcoegcn tit
fen ^taet foube baecbcn gebacn/ enbe bat bacc bau mft.
ten aiber-eetfien fonbec eenigg töb becUe^ boo; ùe jjon:
gaenbeileecengaec J|o:|Bog: «^cbcputetcbentotb
a®efi-3!nbifcgefaei!ten ecnbunbige befoignefouùeC
ben aengefielt/ gefojmeett / enbe tot een goct ttó
ggel)?aggt; «iBpnbfltìcftgebbengaec ï^oog Hoitiii»
«oogg-gemelte Hooggcptobec enbe tee faecbe bat 4
feibegelieftgeeft bemoepte te nemtn ban bcopactntlt!
i@ooggtDicg(iìte belibetatien enbe €oncIu|len bp tebjoo,
nenbebanchc. ^e ieecen <iE]ctcao;binati^ ent)(i@>
binaci^ ^gebeputeetben ban be i^jobintie boti 2«.
iandtinb?entìenbegunnaecbecabb!i^ op be Liguec,.
rantie met be «tcoon ban BjancitcgcU aen te mi
al^meber^beipointtenbantoegen De i@eeccn jètatr
ban dolfanbt enbe 3]9e(i-]^;ieflanbt ggep^oponetm
fepben bat fp niet anbec^ ban tocggcn gunne.Jitetn,
l^iincipfiien toacen ggeteft/ aï^ bp gun te boo?hw^iiv
Bcbiagg/tenbegeopent/ boeg bat fpfienbebe inclinata
ban b'0«bece©iobintien enbe in bcgoo?lije6e acöttagfti
nemeritte get Hooggtoij^ abbg^ ban fijnJ^ooQlKptic/
al^mefjeomeenmael met eeniggepbt ban befeion^
bjpligf; belibecatie op 't (lucfe ban be Ligue Garantie ea
epnbe te maecBen / onder bet wel behaghen ban tit
i#eecenbunne©?inc^alen/ ende anders riet, öabïfj
sper ggebonbentebecBIacen/ batfp gct Concept ten
Sifiue «aacantiebpgaec ioogJiiaog: <0cbeputRtti!ii
gcubjuflecct enbe ben ttoeeben befeé tfc ©fcgateinuji
brm gaec J|oog HSog : obecgeb^aggt/ toaccn attuK.
menbeenbebaflflellenbe/ ommeaen ben i^ectCiaif
t^jan Servientgepjffenteect/baecobec met fijn (S);cdlciv
eie geconfcteect enbe pro ultimo term ino baec bp gtp
ftfieectte too^ben/ mit^ bat get boo^fs. Conccptin
(0atantie giec mebe foube Vuojben geampliecct/ tiat
foobianneecbeSttoonban ®;ancgdjcli foube niggla
bomen aengetafi te tao}ben / infooüanigeplaetfcniiin
.bebieIc6ebebOD;|^.(0acantieniet foube gaen/ batte
fen ^taet foube betoonen/ bat befelbe toa^ ejlittutai<
bebe ]^?tenDtfcgap/ ?CIliantie/ enbe ^ntecelien ban
be boo;f3. ISËoone/ enbe inggeballe ben <t3;acftiaii
Jtecbientmetbeboojfj. Garantie ggeen contenttnutit
bia^nemenbe/ of contentement nemenbe/ tieK[(ii)<
ne ban B?ancbri)c& get flupten ban be {^anbelitige md
j^pangien quam te bilapcten enbe tecgibecfeten/(at
men in fulelten ggeballe foube becKIaccn / bat mm W
(lont enbe gemcpnttoa^/ bantneggen befen fiettil)·
folutelijck*fluytenmet ^angien in befen btcltentii
nocgtan^ bat be iittoon ban ^pangien aen bic ban
i@;ancitrijch foube moeten p^cflecfn alle get geeneDtid'
be alceebeaen be i^oog-gemclce llttoonein be J^anw'
ge gabbe geaccojbeect enbe gcpjefieect/ niet upted®
beet/enbe bat men boojt^beistoone ban l^jancliciffi
Öe begulpetflcfte ganbt foube Weben / om obec be g»
ten/ onbec gun toebecstjb^ nocg queflieu^Jpf/»
boeneelangen cebelijchcontentement/ enbeingP^
be ftcoone ban ftpangien get boojfs. ewiwiifi®
enbe gepjefenteeibe quame te ejccufeeen / bat infuici«"
geballe geen Ccactaet ban ©?ebe foube too?btti me
geen. joaaec ben <@ojiogeggecontinueeettotf(ionau«
toen tijbt iiat bp ;i»pangien|getboo;f5.ggeacci>^nK
cnbeBgepiefenteetöefoubetoo?ben ggeflanbt
Ulfoofij/ 45ebeputeecbenbanZeeiaBdt/ fitÖWWf
boegen toacen edacgecenbefonbtelafi ban gunne lf^
cenpjlMCipalcn/ foabecWactben befelbemebe/ MW
gft beben onbec eïpjcfTe tfonbitie/bat be WeftJndiftw
Compagnie reelijk ende effedivelijk foube hJOjben W
(ifieett ban toegen get Eanbt / acgtecbolgenbe be oW'
oelfbeebe atöfïe/ enbe bat boo? get affenben bw be W
een l^lenipotentiacifen ban befen jbtaet nae
of bat anbeeg bit abbgi booj geen abbij^ f'^Ìf
ben ggegouben. φε fieecen (©ebeptueecben wn w
ia^obintie ban Wtrecht gebben op bebobenfleenbirflj
lutie/ boo? foo beel Concecnectt get (lucfeban be Cr^
tie,faten aenteechenen enbe bechlaect in be boojrs- ^^
--------- . . _____________^et'cnciieiiciiucucLnittKtt.inut·'·'·';!·'-
tencyndedemeerHoogft-gftmdieKroonevan Vrank- clufie foo bie lagg nietteconfenteecen/ «"β^δ^Ε
enbegefufiineew / bat men ten minflen obec be g^'i
lijckopdepointentuircheadefelveende die van Span-
gien noeti dififerentiael wefende moclit bekomen redelijk
2@pbec^^ebbengaec <|o: DSog; ane·
pieeebe (éacancie ban ben i. befee met l·. w»··
ban ^ccbient gabbe moeten confecicm / cnw
-ocr page 326-
Ncderlandfche Vfede-handelingh. ^ ì f
enbe gaf tod tf Bennen / batfjptotfïuptcw / op bfe
boet ccfolbeïcn enbe niet langcc tcainecen foube.
HpbnDbcbantijDttot tijbt ftentiiffe banbe difputen
ende ongereecheyt DeC iPjObintifn op Dat (iucfe ; Ctt bÖeC=
om toaftct bat f)P niet feci; fpoepbe : idlrsJopDoopebart
nocfttefiinen teturgebimaenbe Campaigne bàn bcfeii
g>taet. Jiföaetpenöe batbte Ijaoppbrltoo^ ( (jDetnel na
Sijnbertcrcö / al^beSipaenfcljefeectergibctfeetbenoïi
Ört fïurft ban't Getfteiijck enbe be Religie inbe jlàcpecp
enbe anbetegetDcften ban bie natnpr / biêbanü^ollana
een^ mijne maecfitenbiin nocB te ©ribctctDinrn) foo
t)reft f)P fict) geboegI)t : €nbe fonbet a! langg te boocrtt
gcbacnbcbben / ftaBbenbe^iobinticneecbetgenomert
bc cefofutie / Die fp ben 4. ïulp namen / feiec tcbooj
becljaclt. . .
#e aoningfjIijtfieifCtìrtfcBe aimbaKfabeuc laTbuil-
leriequaminbefetijatoocii toebecom upt ©lancteflcft
albiec / enbe gabbe j^ctggelucft ban ηοφ oocR mebe j^et
®cactaetban Guarantie te flupten. (gbocöïlcfptebe
i^anbelingt) nort) rot ben αρ. 3uid·
HSibbciecttjDt tiret fic|}be]|ect: Servient foobjclal^
ooch De iüoningfjlgche ^taieebtfcDé Sïcfibent Spieringh
aen i)et gene ijaec ï^o. ^og. boo^ame fjcIN utgeetben /
dat de l^oningb ioude belooven niet le füllen adifteren
zijne Gtaliieerden tegen de Vtreenighde Provinciën,
J©ant foo iuel Swcden ató Portügse! toaercn acn
Vranckrijck gcallieett ! <βηοΙ oDdpcft befcn gitoct mct
be Portugijfen in gcoote bertotjDrcingf) / (nfonbéclicpt
in Brafil iuatcn gccaetht enbe in >©o?loaÖ üerbet fcubtii
mogen geraeciien; atfoorouoecootb (ionnen gebeuceii
batmen met Sweeden obic 'tfcnof 'tanöec biffecenc
mocgt (it^bigl) toetben.
^oob'eenal^ b'anOec toonbrn ftrgecrigfj tejljn om
te loeten toiemen onbcc bat tuoojbt ban Geallieerde, bec»
flont. Ï^ocbalfoomentjiccongeliouben enbe ongefini;
baa^ op bat flucft te pacttculaciiecen / enbe men mee
(lilJtDijgen (gdyc& infoobanigeggcbailen enbebecfoec*
hen gcmeeniyctt mort gcfcl)irüen ) 'tfrlbe paffeetbe : foo
ijerft belleec Servient epntii)ch bipmoebigö ente gtjenea
ccufeiDcbbecblacctbemeeningbspn^Stoningb^ te ^tjit
nieinanbt t'eicipiecen / enbe foo mei Swcden algPoitu-
gaeiin't minfiegeen fecour^ te fulien boen / teanncrB
fcgoon befe ^tart in (i^o^Ioge tegen bc felbe Stcoonen ge^·
raecHte. i£nbe bat boo?t^ jijne JEa/eflept ftetfeibé
iCcactaet fonbe I)epligt)lijcii enoe celigtrufeltlclt onbeo
boui^en.
©en a8. guiij jijnbe nocljmael^ in bcUbecatiegöe*
bjactjtt)et rapport Die boorigenbagljeebam bp be ^ee^
een Geilt enbe anbcre ftaet |)o. JiDog. <l5ebeputcecDen
al^oocitbel^ointrnbaetupttefultecenbe / i^goetg^e:»
bonOen bat get project ban get ft:cactart ban <&uaéantie
foube gelaten Voojbcn geitjch get fagl) enbe bat be #eeceti
yaec i^o. Jll^og. booigaenbe <&ebepuceecbeOi«nboTgbcn^
i)et buojnocmbepjofret ban fScactaet met be i^cren
tcaojbinaci^ ^mbafabeut^ üan 3^;aHchr0cIi fouben
Hupten enbe teecl^cnen ; in brfen bccftanbe nocbtan^
batbeopgùemelte i^eecen voor het voornoemde fluyteni
cadewckeDen fouOen btcAIaccn / Dat betfltmfit ban
DefenibtaettDa^ / batbpnirutoete ontftanr <@p;Iogé
be^^abigatie enoe ComnKttienbefecÏLaiiOen eiibe oc
giiigefetenen ban bien / inbe JÉiöbelattbtfirBe Sec /
eoo2t^tboo;n.C»Ktaetben<$uacamie niet en fouben
tooïöEiigep?«iHöitcett /' netij getetatbfett / enw bat
be otig^tmelte iHccm^mbatfabcM;^ fouberi taio;Cim
becfoc^ / batjjpbanbr lKK^ie»nibe «iitfttai:fnQgr bàtt
Ittfen^taetonbetgnn SSttttiKfe ml» Jibtltfe biiflben
maetften tnbe Ijouben / tcnbe bebbopcett boen / b^
banvsegenjline jskalefl^tfioiobanigeisde beciaratoice
in be boojnoembe i»» j^tAlgatie etibe Cotti··
meccie in be boo^mbe iËib&«nembtfi$è miatgl
bDOiben uptgtb^ct}t> / boi^ bat eeti ben 0eirci? ban
Oofterwijcic βήίΕ üo. jiufi- -©ίβΐΐΜίΙί WmbafTabeuc
in©?ancï«öcfcfoube^to0i6Wi 0efafi e<eb«cfïantbaM be«
fen Staet nooprnbe be boojnoembe libcttrpt banbe ^a·
taighe eübe u niïitttUti ffOtii
enbeDaiCtteDoojlW·
hf bitc itine/al^ i»àe fubftOie cnöe noflj engeaccoitteetie
Ljnttfn / öitóDenbeöoormtcofbcnbföoo^lijche coits
/fiitctiicnr. ^MtnmaochDeConqueften vandeKroo
iie Vranckrijck IjflObc öefjoorïn üflfl te fltHeti enDc ^pai;
" ,f„ Djct toe te b/mgtten ύοα^ teùen of Wapeam enùe
MtOüo? öE contIu(iebanl)f£®rflttatt ban ©jccDemct
öcfcn .5>tact rnöc ^paigncn / fontiet emig^e mmcten
« ftoüneil tOcHarn / beaf-fonderlijcke Handelingemtt
aüoio""' / öitorichf Of boo?f5 (Becommittmbe om
r'öcneii üoo» öefcn ijjcccnialen bcc^adt / Deftn ^m ten
lioaeijlifn naeöf diaö ooibceïOcn.
!§e l&cetcn (©fconimitteccbe ban be i>job(ntie ban
Vrieilin^teel/ooft ijetaDbij^banOeÌ^eetettben Zeeland
hp'ttoclcB ÖOic «öö. btcWacen Ijet uptten bantjaec
OintiafeinicninfföeopbeDaeööen ban öecfribfc ï|men
aiincipaltn β'Ί'α'η / boojgeenabü^^ teacüten / ten
ftbeatiOicc boo? enöe narfi-lïniimcnöe f^^otónticn (icfi
nirDe lbo opConcept banDe (Sacantie / af^ op be
ioiiDitif üp De i^joblntic ban Jgollanöt öqjioponetct/' op
apmobatiebanöafc refpcctibe i^fcrcn Committenten
tffiltiftcn / oocfe booft^ gt}efien bc eenpatigljept enbe
tfcmpclen DfC anöere ©jpbintten / i)iec toe meöe niet
Ofla(i / cnieDaec bpoÖeconfïOrceectöeeroniejtoatiB»
Ptnüicbffcn^tact inbe t«Q|)rntt]oo?big[)e confittutie
iHUfaffftmobec'tiiooft jtoeben / ente Die bp toerioop
Uanmffcöectyöt nooDtfaethcIijcft baetupt moeten te-
fultccrt) / üonDen mede goet enbe betftaen / bat l)et
(Concept ban «©acantie / bepaenbe in fe^ tUctifuien / in
m msen al^ Öft Ifpt / torrOt scarrefleett funbec l»aer
inceclipte t)oen / euDe Dat befelbeaifoa ncöcteijetielt
jpiif / dllebojbere Delibi rotifji ban eyitnDicen / om^
lilifitettn / enne altccercn / t'eenemael eeffecrn. ©oo?t^
Darmfft-BÖemelte Contepr jijnc «GjcccUentie De ^eec
(Sjaffban Scrvienc met alle Cibilitrpt enbe aileflatte
l)a«r(ticnmboo?fleb?aBcn3ön0c / möeDfnftlüen bacc
laebcgecncontentement nemenbeof contentcment ne^
nifllDfClltiein'tfluyten met Spaignentergiverfeetende,
iiifcn^tartmctDeittcooiie ban ^paianen apact cnbe
iiiifoliueliltitflupte / be^batbcfen^taet bp Spaignen
boe Rebben aen be l^coone ban Vranckrijck
t^conMtien / biebefelüe tot JlgunflecrecOe ^gngbeat^
coibeettcntjctocgeflaen / enbebatinDeobecige ltupni>
pliebilfttentiale pointen tufTctltn be Ooogljfl Qbcbacbte
iicoonbclleeicen^lcnipotentiacifenbanbaec i|o.JiÌàog.
debvoirdoen, dewelcke het fluycenniet bcletcen, Dat
CitBianchnjcIttcbeltjcbcantentementbeliome/ alle^
opcatificatie Der ©ecren Staten ban Vrieüindt, fulcp
tiatocrdbcfjiet: innenict confentecenbe / bit abbij^ lu
icQatbban beboo^fj P;obintien nul enbe ban aeenbcc
toactbtn 30« fouDe / fonbec bat be <®c(duimitteetbe
iotiDc bct^anben tuojben gediiavoüeert te 5ί)η / enbe
tiit^i)itt bpQcboegbt teojt / becoecenbe be farcite ban
i ©efl-3»U)ien / bif^aengacnbepetriilecEiienbpboocioe
; p:ote|ica ^el^cecen<l3cbcputeetben ban isegiKU be
1 yjobintie ban Over- Yflfcl enbe Stadt en Lenden tefperti=
; te |)tb&iii becMaect enbe tjiei: op laten aentcbenen / bat
i [pin be conclufie ijiec booben e&cnomen ten cegacbe ban'
; ^t fluch banbe d^uarantie niet becbec en confeuteecbcn
W op't beüdgen banbe φ eecen bec feiber piincipalen.
Slnhcatljtcngebolgebanbitggecerolbeecbe / foo
«lid in tntlijche enbe ecnpige Coiïfeccntien b)e&(i»Hi gt'
W)tn met ben feec ïHmbaflTabeuc Perviene, ©ietoel
Dn^enbe batnten alliiet: nu een epnbe baec ban toUbe
maften / enbealiebilapenfouben afg&efneOenbJOibin;
WODttftöp bcfloflUcftbaecnactefcöicften : ©ocljflftf
™ öcufclje becmaninae aenbe geene bie ijcn befe faecöe
^^^""«ntie quamen boojbjagen enbe cateflonjcten
Wtooo^taf-bjagett / feggenbibooiecrfldatdslaeckc
'aoioodanigengcwichcewas, datfe meriteerde cenighc
i".' ®n<levcrfochtetljdt tofs anderendwghs fijn-
^aecnafepbelp/öocöbeleefödöcB/
n^I '."^'«^^^'''^«ckwnieaweTrfflaatcni foocnde
nademael men d'oude niet onderhiel : datde SpaenJfche
----u uuuc UiCtUUUWiuAvi * MOL ue vi^y»*··'··—
J":"®^eeDdcanaqueerdend'eene Plsets naed'andere,
ïwt ö'«tt#'i&attogö Babbi gtenfc
^cttÖcfegiornee) ende dathaerHo. Mog. haerntet
repten, liaer Volckin Garniloeühielden , alsofier
^ Oorlogbinoeh Traöaet en was 8iC. <Sb0Cfi bat in
wnant gefept ïjfö&möc/ quamtoetKi^ ojpOe Grttantie :
-ocr page 327-
Tweede Deel, van de
J^ct €tactaf t füpDe al^ bolegr.
Le Roy Tres-Chreftien par l'advis de la Reyne Re- gente fa Mere> & les Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pais Bas, ayans iugé ne- ceiTaire cant pour leur propre feureté, que pour Ie bien & repos de route Ie Chreftienté derendre les Traités, qui feront faits tant entre la France & l'Efpagne qu'entre 1'£- fpigneöcles Provincesuniesferraes& durableSj&com- merintentiondeft-Majefté & defdits Seigneurs Eftats eft d'obfer ver bonne foy tout ce qui fera promis & accor- dc de leur part, en vertu defdits Traittés, ayans aulli tres- grand Intereft, quelü mefmefoit faicdelapart du Roy d'Efpagne, ils ont creu tres à propos pour ces conlidera- tions, 8c pour affirmir d'avantage l'union bonne intelli- gence, 8c Amitié, quiaeftédepuisune fi longue fuitte d'Années entre la Fance & les Provinces unies , de con- venir enfemblè desprecautionseeconditione fuivantesf qui ontefté Traittées Sc accordées par MeiEve AbelSer- wfwfCompedelaRoche, des Aubiere, Confeiller du Royentousfes Confeils, Ambaffadeur Extraordinaire deiaMajeftéen Allemagne, & en Piovinces Unies, & Plenipotentiaire pour 1« Traitté de la Paix Generale & par Meffire Gaf^er Cognet de U TkuiUerie, Chevalier, Sei- gneur duditlieu, BarondeCourion,la Chapelle, Velle- pot,'& autres lieux, Confeiller du Roy en fes Conieils,& Buflï fon Ambaflad. Extrafrdiunire deldits Provinces u· nies au nom du Roy d'une & les Sieurs Jean de Gent, de- puté du roembre des Nobles de la Province de Gueldre ca l'Aflemblée defdits Seigneurs EftatsGeneraux,7ie»iJf ^<fcii»wSieurde Matheneflè, Rivier, Opmeer, Souce- veen &c. GuiUaume Boreel, Chevallier, Sieur de Duyn- beecque, Conleiller & Penfionairedela Ville d'Amfter- dam &c. laques Vèth Confeiller & Henfionaire de la Vil- le de Middelburgh en Zeelande, Gyskrecht vander Hohi. veux Bourgemaiftrede Ville d'Utrecht,Cor»i///efie«ie«, Bourgemaiftredela Ville de Sneeck-, lemdeiaBeecke à Dournick & Krijtenborch, Bourgemaiftrede la Ville de Deventef, Hyerofme Ejheu, Sieur ,dans Nyenhoven, Bourgemaiftre de la Ville de Groningen, Deputés ai| nom & du Corps defdits Seigneurs Eftats d'autre part, en vertudeleursPouvoirsrcfpedtifs qui leront ci apres in- ferés.
I.
Premierement il a efté convenu & adcordé qui le Roy Tres-Chreftien fera obligé de rompre gencralement à Guerre ouverte contre le Roy d'Efpagne ou .l'Empereur cu qu^lques autres Princes de la Mailon d'Auftriche en cas qu'ils viennent, les premiers conjontement ou fepare. ment attaqueràforce ouverteaucuns desPais ouplaces queles Seigneurs Eftats poflèderont, ou de celles οίι ils tiendront leurs garnifons lors de la conclufion du Traitté dePaix, ouqu'llspourront encoreobtìniren venu d'i- celuy : Gomme auilì en cas que le Roy d'Efpagne Vienne cl-capresàcontreveniraux conditionsduditTraitté, ou à aucune d'icelles i en cas neanimoins que de laditte atta que, ou attaques, ou controventions s'enfuive une ru/tu re generale entre iedit Roy d'Efpagne & lefdices Provin ces Unies.
Μ.
Lefdits Seigneurs Eftats pometteront pareiilement & feront obligés de rompre generalement à^uerre uuverte conu-e Ie Roy d'Efpague ou l'Empereur, ou quelques autres Princes de la Maifon d'Auftriche, en cas qu'ils viennent les premiers conjoin^ement ou feparement à at- tacqucr à force ouverte aucuDS des palsou places qu) ap- partiennent audit Seigneur Roy Tres-Chreftien ouqui demeureront à fa Majeilé par Ie Traitté de Paix, on en confcquenced'iceluydans tout leRoyaume de France, y compris Viperai, commc au<E dans Ie RouiBlhm, dans la Lgratne, fic dans toutces les conqueftes du Pais Bas, en cas neantmoins que deladite hoftilité, ils'en enfuive une rupture Generale entre les deux Couroones.
Lefdits Seigneurs Eftats promettent auQ!, 6c feront o- bligés de faire tupture generalle, cpmme il eft dit ci-def- fus, en cas que pendant, la Trcfve de trente-ans ^ifera accordée pour la Catahgnty IftRoy d'Efpagne ou 1'Ëmpe' teurouquelques autres Princes de la iQgifoo d'Auftriche viennent à attaquer les premiers à force ouverte aucui des places dudit Pais,dont ledit Seigneur Roy Tres-cC ftien demeurera en poffeflion par ledit Traitté, &quel' ladice attaque la rupturegenmlles'enen-fuive. ™ |
Sa Majefté& lefdits SeigneurEftatï pourprevenirtn» les manquement & fubjets de plaintes qui pourroyent J river fur l'excution du prefent Traitté, ont accordé&a, refté, queceluy d'entreeux, qui ferale premier attaqut en la maniere & aux lieux ci-deffus fpecifiés 1'ayantV fgavoir àl'autre, celuy qui ne fera point attaque jvZ qu'cftre; obligé d'entreren rupture ouverte contre Ι'Γ grefleur, pourra s'employer pour faire reparer 1'attaql" OU attaques, quiauronteftécommifes; &meInag»Qg accommodemententre 1'attacqué, durant l'efpacedcfij mois ; mais en cas que ladite attaque ou attaques ne Γοίω reparée promptement j & que ledit accommodeatEt n'aitefté fait dans ledit temps', celuy qui ne fera poi,, encore en guerre, feraobligéd'yentrerècde rompreijt. neralement contre l'Ennemy en faveur de fonCoDfced^^ auffi-toft que ledit dilay de fix mois, fera expiré (j^jQ. cune remifeec d'agir contre luy hoftilement, comnssii aeftédiaci-deflus,
V.
Etpouraffèrmir d'autantplus l^UnionSceftroift^; mitié qui doit demeurer à l'advenir entre le France &lcj Piovinces Unies, Ledit Seigneur Roy prometA^, ftereucundefisjlUiéscovAxeYE&&tàQS Provinces Unie, Et lefdits Seigneurs Eftats promettent auiS den'alMct ducuns de leurs Alliés contr^la Coujonne de France.
Les Traittés ci-devant conclus entre la France & !'£. ftat des Provinces Unies demeureront en leur force Jt vertu, pour eftre de part & d'autre religieufementeiecu' tés, lesPeinis, quifetrouverontfinisouaccompliSjM ccuxaufquelsilauraeftéderogé ouchangépar leprefctt Traitté.
VII.
li efté encore convenu & accordò que le prefent Tni;· té commancera feulement d'avoir fon elFcdt, lors fu ir Vraitté de Paìx entre lef Cewonnetde France ^ d'Effe firaConcludié'fignéeMunfier.
un ^mctoet lupDt in't jieDetbuptfcg al^ bolg&t.,
De Chriftelijckfte Koningh door 't Advijs aen(ie Koninginne Regente üj η Moeder, en de Heetcn Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden no. digh geoordeelt hebbende, foo tot hun eyge fekerliejit,ali tot welftanten ruft vandegeheeleChriftenheyt, deTia· daten,diegemaeckt fullen fijn, footuflchen Vraockrijci enSpaignen, als tuflchen Spaignen en de Vereenighde Nederlanden, vaften geduyrigh te maken, en alfppd'ir· tentievanfijnMajefteytendergefeyde Heeren Stateoit getrouwelijck t'obierveren en t'onderhoudenal'tgeen» 'twelck belooft en veraccordeert fai fijn vanhuniydcjuyt
' · - ' - " ' " .... jgfj.
dat f^ hooghnoodigh geacht hebben, om defe confideratien en infichten, en om te πletrtδb^ vefl:igen de eenigheyt,het goet verftant,en de yriemfchap die federt fo lang een gevolgb van jaren tuffchen Vranck- rijcken de Vereenighde Nederlanden heeft geweeft)00
ghelkmeDttijckte verdragen in de volgende preciutien, verfeeckeringen en voorwaerden, die verhandelt en vtt' accordeert zyn door mijn Heer AbelServunt, Graefdel* Soche, des Aubiers,Raedtsheer vanden Koninghen^e fijn Raden, extraordinaiis Ambaffadeur ivan fijn iVlijC ftey t in Duytflandt en in de Vereenighde Nederlaecien » en Plenipotentiaris ofte Volmachtighde voor het Tra· öaet vand'alghemeene Vrede, ende doormijn Heer GafperCoignet delaTmUerie. Ridder, Heer van<leg«' feydeplaets, Baron van Courfon ,1 a Chapelle, ville- pot, en andere plaetfen, Raetsheervanden KonW en fijn Raeden,enouckdeirelf8 extraordinare Ambafli· deur in de gcfeyde Vereenighde Nederlanden inde nee- me des Koningbs van d'een fyde ende de Heeren Ut van Gent, Gedeputeerde van't Lidt der Edelen vw Gelderéandc inde„Vefgaderlngh der.Bhefeyde |
-ocr page 328-
Γ
Nederlàndiche Vfede-handelingh.
treden, en generalijck te breken tegen de vyand in faveur
van fijn geconfbedereerdeen Bondgenoot, foo haeft ali
degeieyde uytftel van fes maenden verftreecken fai fijn,
fonder eenighe verwylingh, en tegen hem vyandelick te
wercken, gelyck hier voor gefeyt is.
En om te meerder te beveftigen d*eenigheydt,en enge
vriendfchap,die voor't aenftaende tuflchen Vranckrijck,
en de Vereenigde Nederlanden behoort te blyven, fo be-
looft de gefeyde Heer Koning nittnandt van Jijn Bündpgf
nooten te αβββτιτ* ^ tegen de Staee der Vereenigde Neder-
landen : en degeieyde Heeren Scaeen beloven oock nie-
mandtvanhunBondc-genoocen teghen de Kroon van
Vranckrijck t'aflifteren. ^
De Traftaten, hier te vooreti gheiloten tuflchen
Vranckrijck en de Staet der Vereenighde Nederlanden $
fullen in hun kracht ende waerde blyven, om van weér-
zyden religieufelyck geexecuteert en uytgevoert te wor-
den,uytgefondert de punten,dicmenalreêge-eyndigt of
vervult fai bevinden, of de genen, die door het teghen-
woordigh Traftaet gederogeert, vermindert, of veran-
dert zijn.
V I L
Noch is verdraghen en veraccordeert dat het teghen^
woordigh Traitaecalleenlijck fai beginnen fijn wercking;
te hebben , als het Tradiatt van Vrede tujfchen de Kroouei*
van Vranckr'^ckenvan Spangien U Munfier fai ayn ieflote»
engetekent.
©toboIoB&enbccefpfrtibc^oubofr^ : bat ban öcn
ftonitiff/ eeöatccct ©acij^ Den 3|anuacö li+r-en Dat
ban be i^cecen Staten/ in dato Den 29. gjnljj 1547.
DAer na Enfoy de quoynous Ambafladeurs
fufdits& deputés en vertu de nos pouvoirs refpe-
ftifs,avons figné ces prefentes de nos feins ordinai-
res & à tcelies fait pofer les cachete de nos Arn)es,& pro-
mettons, en fournir les Ratifications de fa Majefté & deP-
dits Seig
neursEftats, enbonne&dcüe forme, dans Is
temps de deux mois, ou pluftoft, fi faire fe peut, apres la
conclufion du Traitté de la Paix fufditte, entrc les Gou-
ronnes de France & d'Efpagne: A Ia Haye en Hollande
ce XXIX. de Juillet, mil fix een quarante-fept. Eftoit figné
& cachette com me s'en fuit. ServienJe la ThmUerie, I. de
Gent· lean de Mathenejfe, Gf. Bareel, lacob Veth, G.van dtr
Hookk C.Hauhff, lean vdn der Beeck, H. Eyhen.
Dïicc na fionb : Tot bevefting van *t wélk wy Voor.
genoemde Ambafladeursen Gedeputeerden, uyc
kragt van onfe refpedii ve Pouvoirs en magt-brie-
ven,defe tegenwoordigen hebben gerekent met onfe or-
dinare msrcken,en onfe wapen-zegels daer aen doen fet-
renj en wy beloven de Ratificatien van fijn Majefteyt, en
van de gefeyde Heeren Staten ee formeren cn leverÈn in
goede en behoorlicke forme, binnen de tye van % maen-
den, of eerder indien 'c gefchieden kan, nae de fluytingh
van de voor ghenoemde Vrede-handelingh tuflchen de
Kroonen van Vranckrijck en van Spangien.In den Hage
in Holl3nc,defen 29 lulius 164.7. Wasgetekenten geze-
geld gelijck volgt. Servient, de la Thmllerie, I van Gent,
lan van Mathenejfe, G,Bareel,lacob P^eth, G.vandtr Hoolké
C. Haubays, lan van der Beeck, H. Eyhen,
Dgit itractaf t alfao boltcocRen en artcfirnt jijnbe
ben 19 fSuItj/ fo Beeft be ï^ecc Ser vien t br^ anbe=
een baeg^ alle bei^eecen Die gete&ent t)et)Dcn gr»
noobist op be ^aeltgbt/ maec be Heeccn ban ^olianbc
(Mathenes cn Boreel) Rebben 't fleepcufcect. ©C OOifafte
toa^ : <!^mbat(ig{|oUanbtgcoffenfeect gielbtobeebe
S52iefbieb'ISmbafrabeucServient{)aDt gefcf»eben aen
be p;obintien tot offende ban ^oUant.^aecont ooh
gepjoponeettttUecbt bp Den @?efibent omfiemtebocn
~tgetooanIiic6pjefent ^oHanDt alleen fulcic geeft belet.
39an De Oiffecentiale pointen tuffcfìen B;ancht;ijcft en
gipangien / niet meec noth bp be jFianfeije / nocfi bp
Dfe ban befen ^taet getcpt gbebjeefl / be Qeec Servient
Öeeft met Den ^eec la Thuilkrie ( ftoetoel jbefe lu'et bcc<
toofl Den 30 ^Mlöstjnaffcftipbt genomen tee ©ergaDe.
<2e » cing;
Generaci,ίΛ» vanMatheneJfe, Heer van Mathenef·
Dider Opmeer,Souceveen,&c. mUm Bor«/.Ridder
Η er van Duynbecken , Raets-Heeren Penfionaris '
V^ftadc Ainftcrdam,&c. lacob Vetk, Raeds-Heer
ρ fionaris van de Stade Middelburgh in Zeeland, Gi/f-
ulktvamierHoolck, Oud - Burgermeefter van de Stadt
Uvtrecht, Cornelis Hauiois, Burgemcefter van de Stadt
Sneeckiii"» van der Beeck, re Doornick en Trytenburgh,
g -emeefter van de Stadt Deventer, en Hieronmus Ey-
HcerinNycnhoven, Burgemeeftef van de Stadt
Groéningen,Gedeputeerde,in de naem en van't lichaem
. , oefeyde Heeren Staten van d'andere zyde, uyc kragt
van hun refpeifti ve pouvoirs en magc-brieven,die liier na
geiofcteerten ingevoegt fullen worden.
E Erilelijck is verdragben ende veraccordeert dat de
Chriftelijckfte Koning verobligeert cn verplight
fai fijn generalijck te breken met openbare oorlog
(«en de Koning var Spangien, teghen de Keyfer, of te-
„neenighe andere Vorften van 'fhuys van Ooftenrijck,
Lgevaldat zy d'esrften,gefamentlijck,of van malkander
„fcheyden, met openbaer geweld komen aentaften ee·
Leder Landen of Plaetfen, diede Heeren Staten lullen
b{fitten,of van de geenen, daer zy hun Guarnifueri hou-
den inde tijdt van 'tfluyten der Vrede-handclingh,of die
jynoch uyc kracht daer af fullen mogen verkrygen : Ge-
lijck oock, in geval dat de Koning van Spangien namaels
overtreed de conditiën van 'cghefeydeTraöaet, ofeeni-
geüdaer af; doch niet-te-m in in fulck een gbeval,dat uy t
degefeyde aentaitirg,of aentaftingen,of overtredinghen
tcngneraleruptureen brekingh volgt tuflchen de gefey-
deKunirg van Spangien,en degeieyde Vereenigde Ne-
derlanden.
I I.
Deghefeyde Heeren Staten beloven oock, cn fullen
verpligtiijn generalijck te breken met openbare Oorlog
legende Konj^inh van Spanjen, tegen de Keyfer, of te-
gen eenige andere Vorften van *c Huys van Ooftenrijck,
in geval dat zy d'eerften, gefamentlijck, of van malkan-
der ghefcheyaen , komen met openbaer gewelt aentaften
cenigen der Landen of Plaetfen die aen de gefeyde Heer,
de Chriftelijckfte Koning,behooren, of die aen fijn Ma-
jefteytfullen blyven door'tTraftaet van Vrede, of in
gevolgjdaerafin'tgeheel Konirgrijckvan Vranckrijck
Pignerol daer in begrepen, gelijck oock in RouffiUon . in
Uttermgentm in al de cotiqueftien van Nederlandrjn iec-
te-min in die geval, fó uyt de gefeyde Vyantfchap een ge-
ntrtli mature en breking tuflchen de twee Kronen vólgt,
I 1 X,
De gefeyde Heeren Staten belooven oock, en fullen
verpligtzijn een generale rupture te maken, gelijck hier
ïoorgefegt is in geval dat, binnen de Treves van dertigh
Jaren, die voor Catalonien veraccordeert fai worden, de
Koning van Spangien, of de Keyfer, of eenighe andere
Vorften van 't huys van Ooftenrijck d'eerfte komen aen
tetafteDmetopenbaere gheweldt eenighen der plaetfen
van 'tgefeyde Land deer af de gefeyde Heer, de Chrifte-
lijcke Koningh, in poilellie en befittingh fai blijven door
het gefeyde Tradtaet, en dat uyt de ghefeyde attacque en
aentaftingh de generale rupture en brekingh volght.
SijnMajeftcyt en de ghefeyde Heeren Staten, om te
voorkomen alle mancquementen en ftoffen van klach-
ten,die fouden konnen gebeuren over d'executieen uyt-
voering van 't tegenwoordig verdragh,hebben veraccor-
deert en gearrefteert, dat de geen onder hen, die d'eerfte
aengetaft word inde maniere, en inde plaetfen hier voor
gelpecificeert, fulcx aen d'ander doen weten hebbende,
K^Pidie nitt aengetaft fai zijn,fai mogen, eer hy ver-
plicht is in openbare rupture en breking tegen d'o vertre-
oer te treden,fijn vlytdoen omd'aentaft!Bgh,ofd'aenta-
"ingen.dit bedreven fullen zyn, te doen repareren, en
eenaccommodement en verdragh tudchen d'aenvaller>
en de geen, die aen gevallen worde, te bevorderen, ghe-
aurende de tijdt van fes maenden, Maeringheval dat de
geleydeaenval, ofaenvallen niet waerdighlijck gerepa
j' "Orden, en dat het ghefeyde accommodement niet
nn k gemaeckt wordt, foo fai de geen, die
«oen mee in Oorlogh lal zijn, verplight wcfen dier in te
-ocr page 329-
Tweede Deel·, vari de
ïinsiWcommantniïcntieBetaccommoDctmnt met Por- tugael : cnOe Dat men tot Munfter nocb Ponutiael oocït compiil)EnDECf η in Öe iCcactatcn : ten minflen om booi Ö£t fclüetf öcBomcn eeiï öEwüc^ ban tocpniglje Siami.
«èe éff c Ser vient tecflonDt Dacc na tueöic bECtroc= hm na|Eun(ìtc.i5n bp bie ban jdollant tDiect eeucflecct betb£ pknipotentiacifen ban befai ^taec ten fpoebig^ fienmoflötcntoecöEn tocbec bectoafct^ afgebfetDigljt· j^aec b'anbfi; )^jobinticn/En bpfonbrc Zeeland begccc· ben / bat cccft^,fEcour0 nac 25?a(!l foube toctbEn bafï BEftElt. befe bplgenbe bagen 't toECcR ban j!©nn= fiïc/'t bEttCEth en öe ïa|i bec pienipotentfacifEn iet bane ictDEEfl/ baïlenbe beel bebat of be lafl om te fïupten foa· 5e lijn ontuebEjcofpelöEft: ^tem. ?ilfo men betÜont bat ooth aen ©lanchrijtft morfi toojben gljepiotuceett t;eDt= Iflthc Satisfaöiej fo blei beel bjfpUtE/aen wie zoude flaen dat oordeel, en of'c niet zoude moeten weder om komen aen de PiOvintien.
MoilandtDa^bpRan^ b'EtnfoBfle bie'ttoeccft b?fff: Zeelandc en Utrecht tEC conttaciE : b'attbeccbjacen feec inb;ffi'CGnt.({Bn mogte men toel feggen/bat gl)ebuptenbe en in bcfe jpunfiecfcge HanbEUngen/ be litontngf) ban ^pangiEn ontfing b'allecgtoottle Otenfl en bifenofcliap ban Γιίη aHetbittecde en onbecfoenliftfie bpanben: toant onbrc alle ^pangien^ Vyanden toa^ nÌEmant al^ deien S(aet,bie langec cn fcbEcpec^oiloa fjaö trgm ^pangien gcboECt/en onbtc olie ïcben ban öefEn ^taet toa^ geen pbitigEC tegen ^pangiEn al^ Zeelant.^elijch nacfjtan^ befe geöcele ^tOCt / om niet te ver vallen op de Nabuyr- fchap van 'c magtïg Vranckrijck, gcnecalDCft met^pan= Bfen (Imbolifeecbc tot©?eDe/fonbec t'iicgeccn be demiere expulfiondesEfpagnols hors du Pays Bas, bafC op bc ^canfrfje feec Djongen/enöe 't todtlt nae be Hettec bp bc (SEcactdtf η bECaccojbeECt toa^/ en baec beuc aen ^pan= Bien gaf ren gi'oot abantage : ^Ifo bebe Zeeland in befm ttjbEEnfinguliecenen ontoaetbeedijcftenbiEnft (Ijoetoel tegen (jaec meening en accibEntelijot/niet uptliefbeban ^pangien) aEnbengcenenttjien^ïlartfp te boojtoel dabben ïDÜIen met tanben becfcljeucen/ te toetEn aen èpangien. aaameUjcït bat fp na geen aecommoDement met #o?tugatI toilben inpPecen/maec toilben p^etpfc. Idtfi ött fenOen ban be fes duy fent Man na Brafil,om met beJl^apenen befc&abEban be J©f|ï-3nbifcl)e ilompa· onie (toaec <n fp/tot 3®EbutoEn/3©eefen en p^eDïcanten incfup^/ntacijtig toacen gEintECefTeectJ te cepacecen.
^Efe Eeeufege pbec tegen po^ugael namen bte ban Hoilandt tot öaet boo|becI/ en totlben niet toeftafn 't ge- nielbe fetoncé/ ten tnace gEËlant pari paflu toEfïonöE 5et bertcEcB/enbe be lafi tot flupten aen be ïgeeren ®iIenipo= tentiatifen. ïPaEcmeöebcbeucgeopent toaiecbttotben tffonderlijeken Vrede met ^pangien/tot tenbetfement ban 't ntcubi^ ggEfloten Ctactaet ban <0uacantie ( (ïrt Öftlefie^lIcttjcfteljentietotgcnoEgfjfamc fepacatie ban alle oube 39jienbtfcl)ap en tSlüancen met S^janchctjclt.
igoe en tn boat manieten na bele ttacquetten be faecRe notD tee nebecgefïelt cn gecefolbeect/ upt 't bolgen= be te fjen. ©en 7 .ïingiifltj fijnbe bp be i^cecen iSptcao?: binaci^ enbe(@;Otnaci^(0EbEputeecùen ban toeggen be ^jobintieban Zeeiantin{)aet:ii|a.lËo. J^ecgabcclngge Bcmobeert eenigc Confjöecatfen obec be aefolutien/ ben 18. jÉep lEfileben genomen op Domeftique f^ointen/ na baojgaenüe belibecatie goEt gebonben en becfiaen/ te pEcfifletenbp beboo;noembei3efolutie;in befcnbecfìan· be nocfitan^ bat in't eecf!e poinct caftenbe be te bebtngcn abfolute Souverainiceyt fo in 't Geeftelyck ol^ Wereldc- lijck boo? be tDOO?ben/en andere Plaetfen van gelycke na- tuere, fouben ïDojben btcfïaen foobanige plaetfen al^ in 't ?. ?llctic. ban be 7 3. ?ïcticulEn binnen nannflec geabs iullCECt fiaen BÖECiPJElTeErt/en bat op be extentie van de Limiten in ©lacnbecen / bp be teecen ®letiipotentiaci= fen ban befen ^taet beboicen foubentxiojben aengebient ombebooifï.r)ctrntic teobtinecen ; €n toat aengingj) bebo|bEceCon(1becatienbpbeop-gemeIbe Ifeeten <!S]c= tcaojbinari^ en <@;binari^ (^ebcputeetben ban Zeeland HemobeEït/bat baec op foube ceguacb genomen tooiben/ fo toanneec br B;ebe tulTc&en ^pangien en befen ^taet foube pjn ball geflelt/raio^bat becbolgflen^ nabec foube toojbengebefinicettenoacRbafigefielteen reël eneffe- öiffecours voor enten behoeve van de Weft-Indifche Compagnie. |
39ftt 10. ?lHBufi{|. ^ïfo De ©omrfliirqtte poInttiH anbere falitn cabenOe öe ©jrbfljanbclingb tot ® ηηπ!? 1)P be Öcfolutien ban bsn 18 jlSap /+Suip bepDc ff ben En ben 7. befe^ afgeDaen cn bad grtielt toactn-in ω na boüajaenbebEiibecQtiegoEt gebonben/ bat beétw.» ©lenipotentiatifEn En €]i;icao?liinaci^ ^imbafTatiZ ban toegen befen ^taet ten fpoebigljllen naec |βη»η ' foUbEn bettteclJEn met volkomen en abiolutekfton ', €cactaet ban ©jtbe in Confojmité ban be booinotmn iiïefoïutieflnalijEfi te flupten/ gljeljjeft mebe hjtrttij» (ïacn/batbefelbeöefoIutienniEtfoubEn ujojben betani bect/ai^ met eenparig bewys van alle de Provintien.fnti,
toect bien boIgfjEn^ ten beljoebe ban be Compagniemitfbien toe-flcfiaen odcItbaflae|ielt/«a
fecours in geld, in Volck, en in ordre ,■ in geltj tiitt a[|t(H tee fomme ban drie hondert duyrenc gulden boo; Do, eetflen/ maec OOCB drie hondert duyfent gulden tJOOJto ttoee ben tecmijn/ bolgen^ boojgaenbe aefolutien /mfc baec-en boben iiocB fo beel upt be cefiecenöe negen hon- dert duyient gulden fcan be betoufie vyfthien hoadtit duyfent gulden, al^ ben bienfì ban be opgemelticiioiiii pagnie foube bebonben toojben te betepftïjcn / §;« toicct bafi gefielt bat met Communicotie en atibi Um fijn HoogljEpbt fes duyfent Man uptbe Militie banöfii 0>teet befec Eanben / en tee ;6olbie ban ben fclbetitoi ben tijt ban een Süaec fouben toojben gBenometi/ «n te ban boen af niet Communicatie enbe abbij^at^ boottn booi b'^ÉEtEn Huygens en anbere flace ©0. J®qj. bi® gaenbe Commiftarifen 'tbooif?. ©olth foube Uiojtidi beecbioB gemaecRt/om fo ijaeft bOEnlijcft toa^/ na Soiit liltetoecbcnaöefonbEn/ beojt^ batbe befoigm^opiie fubfliïcntie/üjbiebanbe bicectie / enbe tebje^ ban in meet genocmbe Compagnie fouben toojbtn ebfbojiKtt öoo? bOpaemelte teeten Ijaet; ©oog HSog Comtnifl· cifcn / bie baec toemitfbien toecben aen-jaeraa(nt)tiii(i becfoech enbE bEgeectc ban baec inne te continurteti/iot bat be ff Ibe befoignc^ ten goebEU en bjucfttbacigEti cpn· De fouben jijngcbjagt. Φω i^.^Sugufìmmtietm' ftntiebaniijn tioogheyc gfjecefumeECt be ConcEpteS!; folutie ban ben 10. befec caRenbe Oe fafitn ban öe Bjöif· ©nnbeling binnen jllSun|iec aengeflclbt en be ï0f|i Sit biffile Compagnie cefpeetibe/ oocfi baec op gEBoojDtDii felf^ Boogt)-totjéabbiJ^ en Conflbecatien / öfDbfniiiKt ©0. JBog. be boojfj. ConcepteKefolutie gea?re|lttctin bali gfdflt/gelgEb fjate i^o. JEo. be fclbc ajCEliecnifn bafï fielben miDf bien/en toiect onbecnu'nbect ben bui?' gang ban be boojf;. öefolutie goet gcbonöen en bftHain bat gEfcöJEben foube too?öcn aen be®?obintie bnn Vriü- land om öaec mette boo?f3· Conclulie boo? foobfflit boo^fS.faetlt ban öe boojfs. J0e|i-ginbifcl)e Compagnie fjaec concECUEcenbe/te toillen confo?mecen/ booji^ uiiitt bcjgeec HauboysbEcfogt/öaEclgo.Jöoo goffe trifiiiiig cn intentie in be fElbe faheban öeil|>e(i-gnbifEÖcCüin' piignie met fijne patticuliECebEbboiccn en goiDe 6(P' cicn bp be ieecen fijne i^jincipaltn te toillen fEContowi tottoeltliEnEpnbeöpbecficn toifcbt met SSjiebcnbaB Ccebemie ban Baec ©oog .^og : cube fijne iooBÖ#' melte ïloogDEpt cefpeetibe.
3&an öEbbcn bc i^cecEn (©BebEputfetbcn ban bintie ban Uytrecht bEcltlacct tot Bet nemen ban foof®· nige Conclufie ongelafl te jgn / en baec inne nietiefie»' nen confencccen / tnbe bat in allen gcballe met ^Ρ^"· gien geen Ccactaet ban i^jebcbeBooibe te toojl^naö^ floten / baninConfojmitéban be Ccnctateu met De Kcooneban ©jancRcBrfi gemaccftt/en bicn botocn^mf' be bp gtpangien aen be ticoone ban ©jancfttp OÖtlf
ten de Conqueflen, daer van de felve Kroonetentijde van het fluyten dei Vredens TraiSaten tuflchen Vranck- rijck cn Spangien in poiTeiSe foude zijn,cn bat artgfUf £jp be Plenipotentiacifen ban befen ^taet fouöe toi»öfn Beteecftent/ foube toefen fonbec effect ban reè! Traöijt, tot bat ©lancftctjEft cn befen i&taet op cencn tijöt öDn» mentlöclt tnet ^pangien ge floten fouben ÖfB&fW / catificaticntefpectibcbaecopfijnBeboIgDt/ en Baaw^ neffen^ Bet Ccartaet ban ïigue (©uatantie tufTcOf lttcoone©?anchcijcfe cnbe befen ^tact gDemaEclitboiS Bet boo?f5.fluptcn aen öe ©lenipotentiacifen bani^P»'' gientoecbegeinflnueect. ,
fêfcc te öooi meecmaei^ bicmelc/Bof liat be ito Jg |
-ocr page 330-
Nederlandfche Vrede -Handelingh. 329
lïifBc iranfcije ïim&alfiitifucServient in fijne foo afte. f/LhtncflliS aijföjncfite Jïiacmocicn enbe Difeoncfcn ct> iKieDfctcfCen ©lenipotentlarifcn fece te nae fpjacft. ®%antoUanötbeüinDenöcfulch^ te jtjn fonbcc ^noffanöamcnti)clibcnaenöei|eecen ban Mathenes
tnDE οαπ Heemftede geflcben De naboIgenDe ?tcte.
»
De Staten van Holland ten Weft- Vrieflandt heb- bende van cyd tot tydcgefien en befpeurt de goe- de y verige en getrouwe Officien en devoiren,die de Heereo van Idathenejfe en van Hetmfiede. Plenipo- tentiarifc" ^an hare Gioot Mog. op de Generale Vrede- Handeling tot Munfter hebben aenghewendt, tot uyt- ïoeringe van hare op-gheleyde Confimiffie, ende ten meeftendienfte van den Lande, midfgaders gehoort de Moporten ende luftificatien by de felve gedaen tegen het eenedeHeerGraefvanSimiwf Ambafladeur van den Koning van Vranckryck, by publijckeende naderhand eedfuckte remonftrantien tot lafte van de felve gefocht heeft t'allegeren ende in te brengen, hebben nae rype de- liberatieverftaeo enverklaert, gelyckbaer Groot Mog. verftaen en verklaren by defen dat de voornoemde Hee- ji^fvanMafkenefendevmHeemfiedetei&raen ende by- fonder hmi^sgoeiielengetrowweMinifiers van den.Staet, iudeoockvin de Provintie van Holiandc ende Weft- Vticfljndt hebbcn^jliCoraporteert, fonder in het min- fteyetwes ghepleeght te hebben daer over de zelve met reden kondïn of behoorden gereprocheert te werden, mset dat de zelve veel eer haer in ailss hebben ghequeten tot meeften dienfte van den Lande ende fonderiingh Contentement van hare Groot Mog. daer over haer GioatMog: de felve fyn bedanckende, verftaende en- de begeerende dat de voornoemde Heeren oock voort- aen (uilen Conti nueren ^ ende het voorgenomen werck tengewenfteneyndefoeckente dirigeren, gelijck haer Ho. Mog. de felve gantfchelycküjn toe vertrouwende, endéliaerinderzehergoetbeleyt, vroomheydt, ende affedie ren dienfte van haer. Vaderlandt volkomentlyck geruft ende verfeeckert houden , belovende haer Groot Mog.devoorfe. Heeren hare Plcn,|poteptiarifen teghen alle ende een yegelyck in haren goeden Naem ende rep»· tefullenmainteneren, endede ielve alomme als getrouwe Minifters en goede Patriotten te doen en laten lecognofceren tol hare meefte feeckerhey dc ende geruft- heyt.
Gedaen in den Hage, onder onfen grooten Zegel hier aeagehangenopden ly. Auguftij 11Ì47. Ende was gepa- rapheert 1. Cats, op de Piyque ftond. Ter Ordonnan- tie van de Staten, ende was onderteeckent H^rifri van itamont, fijnde bcfegelt met een groot Zegel in rooden Waffche, in een dubbelden Frangijnen ftaert,onder uyt- btngende.
D€ i^eecen ^enipotentiacifen namen ben 13· «ufluflijaffcöcpt/ enbe tot IBunfiec Bomenbe bonben be ;&paenfc[)e boat becBout in be ]^anbe< 1Π8. Penerandaö|)cb?upc&tebe^paï©atccen: bidbt itt) op een i^up^ ttuee npcen bupteu be ^tabc. ^e oo;> Qtchc ban befebechoclingebin^; om bat b'3{ei't^-i|ec> toflOin^cbcrlanbeeniaeabantaaie gabbe bctftcegöcn OPMfcanfcÖe;jptoi(lenoocftbat bc Guarantie, met Oen |ccc Scrvient gefloten/ ip 't lefle Wcticul contineec= f ten Ciaufule/bie be gegeeie «©nacantie in tpt en toijle iwot omfiooten ; en bat Igollanbc be boo?naemfle Wntie t'eenemacl be ©?cbe begeecbe. ban be J^eecen ficnipotcmiacifen ban befen ^taet bolggen^ nieutoe inptwtie / in be opgemclbe cefolutien ban ben 7.10. i a. « bccmclbet / eenige nienboe bingen fepben te fuls f. (iellen ; foo toonben be ^paenfcge gaec
If hK D van den Koning ontfangen te
MDöen Ratificatie ende approbatie van 'tgeadiufteerde> " verwagt te hebben defgelycks van defen Staet : bereyd njnde aendePranfchete laten alles wat voor defen tot •-evorderingder Vrede was toe-geftaen.
mS becgaeïbe gaec be <©iaef ban ©ennecanbe ""^«-Steden te gebben ggefloten enbe ggetepc= ««ntöet^cactaet ban Commedie i baec ban al booj |
befen tua^ bp be heeren f^lenipotentiacifen ggèfcgieben enbe berfoggtggetorrfl gaec t?oogÖ JEogijeaOe tnten= tie : ji^accbcc blijchenQe upc gec bolggcttbc b<cgael·
©e ©uptfcge llanje-ftttebcn enbe fprcialuch Lu- beck> Ì3remen, Hamborti,boo?bccnirubf (ïcactaienacn beftn^tactgealliccrt/ gebben tot becfcgepben toben (aten acngouben om ooch in be met ^pangicn te marc^ ftenbjcbrtemooöcnmfrbcngeinclubeect. ©aec in bp bie ban ©oHanbt / get 5P tipt jaioufie bec Commcttien/ ofombatmcnnictbontie toeren biat bacc onbec gge^ meent b3iect (gclgch boo? befen oocft om bie ceben gare 1^0. Jlföog. lang gebbrn g^ebifficulteect in b'inclufle ban be felbe ^rrbcn in be b;ebe tuffcgen ;s>b]ecben en ü^rne* maccft ?llnno i(i4y.glJcniaBcht) fieeb^toa^ggebifficul» teect geineefl. ?&efc bifficnltept toiecbt te gcootec/ tnan. neec baec nae door my ban hieggen be fetbe tuecbt becs focgt bat ooeb be felbe ^teben iti be te met ^pangien te maeeltene i^cactatcn moggten toecben geccixquecrt en gcë^alifeertmet bic ban Defen ^taet in get fiucR bec Commeccien in ^pangicn en .^paenfcge llgciten/ enbe be befujacenllfen enbe bjpBebcn cefpeetibe ban bien. 3@antget niet ban noobcn fcgeen/ foo tuannecc pet^ toc boo;beeI enbeabantage ban be ^ngefetenen enbe ttafl^ qiiecenbe ban brfen ^taet bjiecb bcbongcn enbe geobti:> neert/ bat fulcc tecflont oocB aen anbcce / bupten bffcn ^taet/foube toecben bcelacgtigg gcmaecftt.ï©acc tegen lek te Rennen gaf bat De ^paenfcge bupten alle ttogffel inclinatiefoubcngcbben om niet alleen focbanigge coa:- quatie. maec oocfi meec aen bc ggemclbe ü^anse flcben/ ai^ aen bie ban befrn^ètact te gunnen / om ceben bie menlicgtelgchfton&ebencRruj toatit niet tepiefumcs ccntua^ bat be^paenfegc befen ^tact / atcecbe al te gcoot/ in gaec oogficn fljnbe/iiocg gcootec foubcn tttaec^ Ben/ beuc inegalicept in 't fluch bcc Commeccicn : <iSn bat baccom gate ©oog iBog : moeflen bjccfcn/|nbicn fp bcfe coasquatie niet loc fionbcn enbe becfojggben/ bat be felbe fêanfe fttebenbpbei&paenfcjhe apart foubcn obtf» necen gcootec abantagebobcnbe !i|nggefetene banbe» feng>taet. 9ïl^fljnbeconftbecabelibatbc felbe ^tcben/ tnfonbecgept Lubcck, Danfick, enbe anbece aenb'(©of{
^ Collen in f^^ct toacen/cnbXnflgc^^^ te boen gabbcn / ooch fbiaccbcc gemeenrly cB bemanbt / enbe betnapeiit / eguippcecben / baecom 3p met bic bati befen ^caet geen maccBt Bonncnbe goubcn / in alle ma» nieten metiteccben gecoacqueert, foo niet gepr®fercert, te toecben/ fulcB^ naecbec bp gace.Hoogg H^og. in beli:: becatie ggeicpbt cube becnomen jgnbe bat befe faBe booi beHeecenl^aujefcge ^ifggefanbten Gloxin,Koch,eiiOe Meurer tot JBunfïec tuiecbt gcD?eben/i^ ggenonien befe nabolgenbeïïcfolutie.
Is ter Vergaderinghe andermael Voort ghebraght een Brief van de Heer van Meynderfivyck ^ een van haere Hoogh Mogende acht Plenipotentiarifen tot Munftef gefchrevcn, aldaer den ttuee en fwiftiighiÏefti ende dea fes-en-tn>tntighflen]\ixsï) laeftleden , alhier ontfangen^ houdende onder anderen in cffeft, dat de Heer de Brun by hem isgekomen, feggendedat de Spaenfche Pleni- potentiarifen worden aen - ghefocht van weghen de Hanze-Steden , omme met de lelvc te maecken et-a Traftaet van Commercie, in gelijckheydt ende op den VoetberaemdtindegheadjufteerdeArticulen van Vre- de tuQchen haer Hoogh Moghende, ende den Koningb van Spangien, verfoeckende hy Heer hrun te verftaen de intentie van haer Hoogh Moghende van meeninghe waren, of hadden ghereiolveerdt da Hanze-Steden in het te maecken Tradaet van Vrede met Spangien te be- grypen ; Daer nae fy Heeren Spaenfche Plenipoten- tiarifen haer wilden richten ; Oock is hier nelFens ghelefen feecker Memoriael aen haer Hoogh Mog : gheprefenteert by de Heer Leo van Aitzema , Refi- dent der op-gemelde Hanze-Steden, by haer Hoogh Moghende, daer by hy verfoeckt om inclufie der Han, ze-Steden, ende fpecialijck van die van Luieck, Bre* men ende Hambargh, in het tot Munfter te maecken Tradaet, en datdelngheiecenen van dien met dié van defen Staet mc^hen werden gecoacjueert in het ftuck dér Commerclen in Spangien j waer op gedelibérecrC ^e ί zijnde 1 |
-ocr page 331-
330· Tweede Deel, van de
zijnde t Is goet gevonden ende verftaen, dat de voor- noemde famentlijcke Hanze-Sceden fulleh werden ge- compi^hendeert in hetTraélaet van Vrede, datmflchen den Coningh van Spangien ende defen Staet tot Munller fai worden geflooien, ende dienvo'gcasgecoafueert in 't ftuck der Commercicn in Spangien 9 roet ende neffens d'ingefetenen defer Landen, mits dat de voornoemde Hanze-Steden , noch der/elver Ingeiècenen in Span- gien , ofte de Rijcken van dien, niet en fullen vermo- gen te gebruycken', gauderen ofte veifoecken eenige voordeelen ofte prerogaci ven, boven de Ingefetenen de- fer Landen.
Spt Itcacbt ban brfe ^folutie eemaent get feQien- de^cciculuaii liet B;eOen^-€cactaet tuffctjen ^pam gien enbe te J&etemigòùe gffobimiea Oea^o.^mueu tp 164.8. ai^oocttb'inclüfteinfjet 7i.?llct<culin t fdbe (Cractaet.
Hei TraBaet van Commercie tu/fchen de Spaenfche ende de Hanzefihe tot tjiiun- fiergemaeckt, luyt als volghi.
N' Otum fit omnibus ,quod > cum ex parte nobllium Civitatum Hanfeaticarum per Deputatos cxpref- fos Regis Hifpaniarum,ad pacis,generalis con ven- tus, piena cum poteftate Legatis Monafterij Weftphalo- rumdegentibuB, multotiesreprefentatumfuerit, earun- dem Civitatum Commercia, per Majcftatis Catboiicw Regna, ditionesSc Status, qusealiasnon fine mutuo u- trinque frudiu dc emolamento, florueranc, ab altquot an- nis injuria vel infelicitate temporum, 6c belli calamitati- bus, cum maximotam Hifpanicorum quam Hanfeatico-
lum Civitatum remed'ta quamprimum 8c feriò adhifaeri inftanter urgebant, idem quoquetotius Imperii nomine comitiorum Generalium, tarn Monafterii quam Ofna brugsccongregatorum Ablegati, peneseofdem Hifpania: Regls Plenipotentiarios voce Be fcripto efflagitabant, quibusauditis & Confideratis,cum primarius eorumPIe- nipotenciarium , Hifpanicorum Legatus, CtmesÀPene·· randazà Regiam Majeilatem Catholicam refcripfiOret,& esemplarla prsediólotumgravaminum, nee non earun- detn Civitatum Hanfeaticarum literas, circa Commer· cioruminftaurationemtranfmififfec, obtentis benignis ac Favorabilibus refponfis, quibus bcnavolam fuam in Hanfeaticas Civitatcs,carumque poftulata propenfionem Regia MajeftatasCatholicaabundè& luculenter conte- /lacur, nee noa potefiatem facit prxdiótis fuis Plenipo- tentiariis, in hacCommerciorum reftauratione, grava- minumcceàtioneagcndi, &modis omnibus antiquam amicitiam, navigationem & mercimoniorum exporta- tionem, venditionem, empiionem, inter Hifpanicas '& Hanfeaticas Provincias, urbes & populos facüitandi ac ftabiliendi, inita iterum cum infra fcriptis Deputatis & Ablegatls Civitatum Hanfeaticarum, fuper hoe negotio amicabili 8e fpecifià conferentià, ac Confultatione, inter utrofque Provifionaliter, βε fubfutura fuse Majeftatis Ca- tholicsB, Hanfeaticorumque MagiAratuumapprobatio- ne, 8c ratihabitione convenmm ett.
Qi^od antiqua Civitatum Hanfeaticarum in Regois & ProvinciisHifpanicisacquifita Privilegia 8e immunita- tes, iróprimisetiamTraétatus Anni lioy. cumannezìs fcriptis , Privilegia , eorumque extenfionem Regiam continentibus Quorum tenor fub manu utriusque partis Legatorum ad Calcem prscfentis conventionis inferen- dus vim authemici habébitj hoc ipfo conceiTa,confirma- ta, ex iiitegroque renovata, ad annuiEm ac bonà fide, u- trinque 8c deinceps obfervabuntur, iis exceptis, quibus per mbfequenteeArticulosquippiam derogatur,Iroprlmis verò] ut ceflànte inter Regiam Majeftatem Sc Provincias Uniti Belgiì hoftilitate, uve per Treugam, fivè per pacis compofitionem idfiat, eaomnia, quasadverfustudas Provincias, eorumque incolas £e fubdicos inpra^ato |
Traiìatu Anni iCoj. cauta erant, pariter ceffent, ac fiik ti fiot, durante pace & Treuga :
Et fi quid amplius in i!lum eventum dlfiarum Provin, ciarum Uniti Beigli fubditis,ration6 mercimoniieamm' que rerum, qua: ad ejufdem mercimonii fecuritatemic libertaccm p«tinent, conceffum fit,quai» olim Hanfe», ticis competierit, vel datum fit, id orane 8c vihujusTu' (%atus HanfeaticiscoDCeiTum intelligaturicumprefenj^ praecipuas ifiarum Provinciarum Civitates, featicas focietatis membra eOe conftet : Belli vero [ειβρο.
re ea, quse in fequentibushujuscottventiotiisÀnkuiì
difpofita, obfervabuntur. '
IL «
Novi certificationum modi ab aliquot aùnSs contn vei extra prscferipcum Tradtatus Anni i6oj, ihtrodu^ tollantur, ftabiturqueiisfolisinquireódiec cettificiadi rationibus quas prxcedentibus Ttad:atibus expritnuQtur, ad priftinum ilatum omnia reftitucndo, adeò, ut Mlp. ftri navium unam duntaxat eertificationem, cuoi fpeciS; camerciumad veélarum defignatione, juxla formului ditìi Trafitatus Anni 1607.de fingulis navibue exhibae Tcneantur, quò magis &fecurius inter futeCatholia Majeftatis populos amicitis Se commerciorum juts coi· lefcant. CeiTante autem cum Belgio unito hoftilitate ni hil amplius certificandum, quam quod mercimonii id nullos eorumpertineant, qui vel Hanfeatici non fiot, vel iifdem cum Hanfeaticis Privilegiis 8cjuribus in Re· gix Majeftatis regnis ac ditionibus non gaudeant.
in.
Donec veròRegiae Majeftati cum Ordinibus & Pro. vinciis Uniti Beigli vel aliis qutbufcunque inlmicis io- tercedit hoftilitas fruantur Hanfeatici Neuttalitate,qiit ipfisàfuà Majeftatis boftibus non negaiur: Ide^quèfg· perioribus omnibus Hanfeatic® focietati conceiEs, fi!· vis, libera fit eidtmomci tempore cum Belgis Unitlf) aliifque quibufcunque Regix Majeftatis hoftibus Con· mercandi, eorumque terras adeundi & relinqueidi,iliti· ces terrà mariqueinferendi& exportandi facultar.Ei· cepds iis, qua bellico ufui coDveniemes,exdititiik Hijpanidf provererint.
^ainrejneullusfubfequxturdolus, eaqu^e AiMf. dlöi Traitatus anni 1607. de mercibus in diüas Uolii Beigli Provincias non tranfuehendis, dequè obligtiio· nibus de fuper exped iendis ftatuta funt, quoad omniilo· ca hoftilia, circa modò didlas merces, deinceps obfei»· buntur.
IV.
Omnem ubique Hanfeaticse Civitates bencvolentii teftificationcm Regi Catholicojcjufquefubditlstc fiiti- bus exhibebunc, ée prastereatam navium quamonni» nautica fuppelleélilis inftruendarumque navium appan· tus, pro cujufque loci confuetudlne, liberum, juftumque fu» Majeftatis CathoUcas Miniftrisapudiptaserìt Cora· mercÌU0i,unàcum monibusaliiscommoditatibusiquu cuipiam alteri Principi & ftatui Neutrali, acamicoquo· vis tempore Se loco funtconcefliiiae.
Quas ante diöas paftionum legcs , Legati Hifpini· ci, ex unà parte, 8£ Deputati Hanfeatici ex iUìi n»: nuum fubfcriptionibus Se figillis muniverunt, aique pro raajofi robare Regise Catholica Majeftalii &
Ipeftive Aiorum fuperiorumratihabitionesdefuperio- tra qu^uor menfes, bine inde procurare & extnaere receperunt.
Aflum Monaflerii ;^Septemb. AnnoChrlfti
El Cendt de TenneranJa Vraf lofiph: Jreff''^^^'. tmBrtm David Gloxiìim J>: & SgndiLttkii· G»»"' Coth D. Senat : «φ : é(emlohamis Chf tfie^ti WW*
Het TroÌiaet van Commerck tuffchen à Spaenjche ende de Hmzefche tot gemaecktthp als volghi, γ
E En yder fykennelijckdat, iHao vandezydcdt'^
deleHanze-StedeaidoorexpfefléGedepuKerj» |
-ocr page 332-
Nederlandtfche Vrede - handelingìl. 3 3 i
r
aende Àmbaffadeurs des Konings van Spanglen^teMun- fter reCdcrsndejtnec volle machc tot de Vergadering van d'aleemeene Vrede,dickwils vertoont is dat de koopban- del eti Scheepvaerc der geleyde Steden in de Koningh- jiicken j heerfchappyen en Staten van fijn Catholijcke MijeilcYt f die cértijts met onderlinge vruchten ghewin '^eer-zyden ghebloeydt hebben, federt eenigc Jaren Joor dé fmaed of ramp der tyden, en door d'ellenden van d'Oorlogh, met foo groote fchade der foo wel Spaenfche jls Hanze-fteédfche vólckén, verviallen, en deTrae- taten,opde feive Koophandel ghemaeckt, verdwèeiièh jijn, met aenwyfiogh van veel lafteii eh fwarigheden, tot dewelcke zy> in de riaem der voor genoêinde Stedéii)in· ftanteli ck urgeerden en drongen om fpoedighlijck éndè ernftig yck remedien hier toe aen te wenden,gelijck ook dcfgelycks.inde naem van 't geheele Rijck, d'Afgeftnteri deralgeraeene Vergaderingheo, foo té Ofénbrughalste WuDtter vergadert,ernftclijck by ttjondeén gefchriftaen deftlveVoImachtighdeh desKonin^svin Spanjèn heb- ben verfoght; alle 't welck gehodrt eri overwogen zijnde, lbo heeft d'eerfte ende de voornaemfte Ambafladeur def Spaenfche Volmachtigden, Λ Gràefvm Pentrànde ; dit scn fijn CatholijckeMajefteyt over-gefchreved,en d'acn- ffyfingen àet voor-gefeyde fwarigheden, niet de Bridven (ierfelveHanze Steden; wegebsde oprechtingh van de Koophandel, ghefondtn, en vriendelijcke eh gunftighe iiiiwoorden daerop gekreghen, door de welcke fijn Ca- iholyckeKoningh ijckeMajefteytfijh goede en giinfti- gegenegcnthf-yt tot de Hanze-lieden, en tot hun verfoek overvlocdighltjckenklaerlijckbetuyght, ende aen fijn voor genoemde Plenipotentiarifen of Volmachtighden migbtgeefc om jan defe rellauratiecn weer-oprechtingh node Koophandel, en van deophoudingh enkeeringh der fwarigheden te handelen, en door alle middelen, de oude vriendfchap, Scheepvaert en uytvoeriDgb,verkoo- pingh en koopingh der Goederen en Waren tuflchen de landfchappen, Steden en Voicken derSpangiaerden en der Hin'ie-ftcden lichter te maken, en ftant te doen gry- pen,en weer met de onder-gefchreven Ghedeputeerden cn Àmbaffadeurs der ghefeyde Hanze-fteden over defc fjeck een vriendelijcke en aenfienelijcke conferentie en confultaüe aen-gevangen zijnde, foo is by provifie, en opdeepprobatieen ratificatie van fijn Catholijcke Ma- jclieyt, en van de Hanzc-fteedfche Overigheden, tuf- fcheu beyden verdragen,
DatdeoudePrcvilegien en vryheden der Hanzefte- don, in de Koninghrijcken en Landfchappen van Span- gten verkregen, gelijck oock de Privilegien van het laer j6o7 metdefchiiftendaertoebehoorcnde, endeKo- nmcklijcke extenfie en uyc-breyding vervatende, {wek- kers Inhoudt, die onder de hand der Gefanten van weer- zoden onder aen dit tegenwoordigh TraÖaet geinfcreerc en ingivoegt fai worden, suthentique kraght fai hebben) hierdoor geconcedeert, beveiligt ende opregtelijck ver- nieut, ghetrouwelijck en oprechtelyck van weer-zyden fullen worden geobfer veert en onderhouden, uytghefon- dert de genen, die door de volgende Artijckelen eenigh- uns afgefchift en vermindert worden i en voornamelyck dit, dat doot 't ophouden van dc vyandfchap tuflchen fija Koninglycke Majeftf yt en de Vereenigde Nederlanden, tiy door Trevesjofdoor verdrag van Vrede,al het geen, c welck tegen de gdfeydc Nederlanden,en tegen hün In- woonders en Onderfaten in het voor-verhaeldt Traöaet «n tlaer i<Ìo7,ghbmaeclft was, oock fai op-hoUden, wde te niet ghedaen gorden gheduercnde de Vrede eó
^^ Hanie^ fteden toe-geftaen ial iijn, cytaewyitnen bevindt dat de voornaemfte Sicuca uc- hL, "ηΤ^ΡΡ®·» oock Lèdea van de Societeyc der Maer in tijdt van Oorlogh fullen de ^"gen, die mdc volgende Artijckelen ven dit verdragh e«teit zijn, geobforveert en onderhouden worden. |
I i.
Hetnfeüghebrüyckvancèrtificatien en bewjrs-brie- ven, fedeit eenighe laren tegen of bUyten d'lnhoudt deè TraÖaeis van 't Jaer ι (ÌÒ7. in gevoert, fai wegh ghedaen en afgefchaft worden, zonder eenigh ander onderfoeck daer in te doen, dan met foodanighe redenen, die in de voorgaende Traélaten uytgedruckt worden, met alles te reflituerenentebrenghentotdevoorgaende Staét : jaè foodanigh, dat de Scbippérsnietghehoudenfullenzyn tneer dah een CÈriificatièi met een gefpccificeerde vragt- briefdèt Waren, hier dë füriti van 't ghefeyde Traöaw van ':]ier ι6ογ. van yedér Schip te vetroohen, op dat dé Rechten van de Koophflri^él meer krachten feeckefheyc onder dé volckeh van fijh Catbolycke Majeftevt foudeii
reenigbdt Neder- iwyfenjcii
ner toe-behooreh, die niet van de Hanze-Steden zyn i of in de Koninghrycken énde LSÖdfen van zyn Koning- lijcke Majefleyt geën gélycké Fìechteh ende Frivilegieli als de Hahfe- fteden hebben.
1 I I.V .
Soo langh als fijn Kòhìngjyckè Majèfteyt met de Staï ten der Vereenighde Nedeflaridêfii, óf met eenige andere Vyanden, wie zy oóck fijh, vyaridtfchap heeft, foo ful- len dcinwoonders der Hanzè-Stéden de Neutraliteyt genieten, die zyn Majefiëyt oock niet aen fijn Vyanden icifeygherdt, en dieshalven heeft hy al dit voor-verhaelde aen de Hanze-Steden toegeflaén , behoudens dat het aen den felven vry ftaet in allè tydeh met dc Vereenighde Nederlanders, ende met andér'é vyanden van fijn Catho- lyeke Majeileyt, fy zijn foodanigh als fy fyn,te handelen, hun Landen aen te doen, daer af te fcheyden, en hun wa- ren ter Zee en te Landt in tc brenghen en uyt te voeren, uytgefondertdegenen,die tot 'tgcbruyck van d'oorlogh diendig, uyt de Spaenfi üeerfchafpy gekomen (uilen fijn. £n op dat in defe liieck geen bedrogh gepleeght Tirade
D^ciCcattMt/ fioetoclfoo b nelfjchgljemaecBt/ többbe eopb
worden,fo zyn de dingen,die in't elfde Artyckel desTfa- dtaeis van't laer feftienhondertfeven van fuicke waren in de gefeyjle Vereenighde Nederlanden niet te voeren^ en van de obligatien, daer boven f ejcpedieren, vaft ghe- ftelt, de welcke voortaen in alle vyandlycke plaetftn vaà de voor verheelde Waren onderhouden fullen worden.
IV.
De Hanfc-fteden fullen alle ghetuyghehis van goedé gunft aen de Catholycke Koning, en aen fijn onderfateti en Staten betoonen,en fijn Majefteyt fai oock,naer 't ge- bruyck van yder plaets, vryc en gerechtighe Commercie en Koop-handel met hen hebben, foo van Schepen, als van alle gereedfchap, dien ffigotn Schepen toe te ruften, met alle andere Commoditeyten,dieiméh aen éentgh an- der Neutrale Vorft en Staet, ja oock aén een vricndt ia alle tyden en plaetfen toeftaen fou.
Welcke voorwaerden vsn verdragh d' AmbaÖadeurS van Spangien aen d'eeri zyde, j èn de Gedeputeerden der Hanfe-iïeden van d'andcre fijde met d'onderfchryvingh van hun hand,en met hun Segels hebben bekrachtigt, eo tot racer beveftigingh aenghenornén de ratificatie van de Catholycke Koninck'yckë Majefteyt, eh van faun Mee- fters refpeaivcfycli binnen vier maenden te levéren.
Ghedaen te Munfter, den eerfieri Oiide, en den eifde^ Septerober,i*:«i»wi-j^7.in 't laér Cfirlfti 1^47. ËlCondé dePenHeranda, iray Jofepht Arch. CbaniBraf, Bron David Gloximtu Ο.φ Synd/Lubee. GtthardCoch D.SeniitReif, Brem hhames Chri^ophoriis Meurer D.é' Syitd. HamL
ibeiÖcRenDcfoIfiti?
-------------- _ „ ^pamfcSe qualiiclï
. jfecbcett: flfmjebpDe^&paenfc&e in SPIaen^ 6ctmfrotecfiaRbt el^ itiOe S^ceti 164.8. mbe te^i Hete aait becfc^efibeit ;6c6epen ban Hambojob entui anOetcgDenoomen ; cónttartegetfelDe €cattaec : feii iiat in gttlaetfh bon get Siart duyfent fes honderr negen en-veertigh, foobali toefen De^tabt]g)amlba;(tj[)al^
twm toeg&en 6e fementmeSanje-^ftteben icb ben aöf' fonben gctoeeft na ^ffelaen bm tlects- i^attog ptdDtt^enaenbeh ban ^cnnccanbe/ ont óbrc Die non-obfervamie ban ftet frfbe iCtactart te Wagni/fc
ràeec otfo fp i)e bart be BËcecnisbc|>;öbiti((rri/ ö e 4 btc
onder dé volckeh van fijh Catbolycke krygen ^ tòàér als d'Öoflóg tnét dé Vereeiiigbdt landen ophoud, foö hebben zy niet anders te oev . te Certificëren dah dat dis Waren aen niemandt der gce- |
-ocr page 333-
3 3 Tweede Deel, Λ^απ de
bit bp iiafc partiruïiec €cdctoit oftc èrtimi bari Coni»
■ raeccie(fcftot)foiitcnDcopfcIjjocbrn flaenöc) nirt foo
beri ùEòonoen IjaDOcn / QliS öit tjoojgaenöe iCcattact be=
ttelfl / lirtcn tì?p cnöc b^anch tìarrn inet öc fclöc 30acf η
cnbc ηα bc fclöe If aücneii Dare ùic öan De Ujel-flljemcIOe
llanje-IIeDcn boeren,
iïnbe öorbjel be J^eec <ectt5-©crtofl en be <i5?atfban
Penncrande bp IQonbe enbe bp^crcDjifte aanofreerDcn
'i fclöc («Eractaet belobenöe al noclj 't felüe te fuUen boen
obfcrbecren / oöddtf» fulcF ooch bp Ijet i6, ?ictöcBelDec
©jebe tuffröen ^panoicn en befen ^taet belooft toa^/
oli batfe eealgcft met bie ban befen ^tact fouDen tuer»
ijcn gcttacf eect'! foo öebben fp ccfjter niet toillen boo? al^
noti) ofb?p betWacen Ijet ^cBip of i&c[)epen
bp haer acn geljouben/ goebiel 3P be üoUanbfcfje ^cge-
pcnin be felbe ©loote/ met öe felbe ï®aten/ enbe nae be
felüej^aben^loopenöe/öe&tifn laten baren : 3|ae met
Ucrhlarinfllje öan ïjét g>paenfcö of ©laemftft ^cfieep^-
3ao|cftbat5pla(iljabb£nDeliollanbcr^ b?p te laten en
jbei(©o(IerlinaDenaentei),ouöen. 3ïlletefli)en fjetappa'
rent interen/ intentie/ enbe bienfi öacr^ fóoning^ : al^
eenpeberlirbteltjrhftaabentften ; enbe fonbeceenia&e
imaflinable reben/ al^ bat fp ben toUanbec^ bjeefben /
enbe ben üanjc-^teben niet.
iloebanigt) Ijct partirulier ^rticul op get fiuch ban
Commercie of €onttebanbc/ met bie ban be beceenigbe
Pjobintien gemaecht lept/ fai öiet na bolgen. ^ulej; i^
naberljanbt / naemclfjcft in 't fïaer 16^0. boo? een naer=
becafialcmentmetben ütoninaDIÖcften ^dmbaffabeuc
Bi un, enbe ben l^eerbelìtoite ar-ricplic«tt enbe oorft
öupbclijcfjenoDfampi»""/ al^ sönbefeettioncRecBe.
ilelöt.
^^e glicljeele H^acnbt ban j&eptembec bebben be
ï^erren ^lenipotentiarifentoe-sebjacljt metfjet efclait'
ciffcerrn üan De 7 poiJiten bic ben 8. Qaniiarij lefïleben
toaccngcteechrnt/ enbe 'taDjufieerenoanbeobetlglir
bier pointcn / al^ eerfielilch bat befe ^taet begDeerbe be
abfolute;boubetainitfptfooint)et (©eeftelijch al^ in't
aBcceltlijchoberbe j®fpcrpe/ enbe anbere göehjfficn
ban aelijchenatnpj/in 't Hlrticulaee)cp?imeert/ bien
bolgensi bat be ;?>paenfcöe ?im&affabeur^ fouben toe.
bec «eben aen öe ^taetfcDe liet gefcöiift ban Den 17 ©e»
Cembee 164.6. aenaarnbed'Exerdtievan de Catlioiijcke
Religie,énde Geeftclycke Goederen, gtcm aengaende
de drie Q^artieren van Overmafe. iSTen tbjceben begeer·
ben be Confialitiatic üanljetOver-Q^artier ban ©el»
berlant. α. 3&eDemolitiebet jFo?tenbp^lup^ 4..?ieni
saenbc fjet Water-reeht by j&lup^. 25eöalben eeniglje
©ointcn ban particuliere.
^e meefiebifpuptetoaé op fjeteerfie point: toillenbe
be^paenfclje niet aftotjchcn ban 'taemelbe <!5efeö?ift.
©jeefbcn foo toclbOo? ftaer felf al^ boo? be ülonina/ in=
bien 3P nae aabeneenpoinctbatfoo fcnfibel taa^: na=
mdijcft De openbare Cjcercitie ban Öeligie enbe bcï)ou=
beniffe ber fóercfteliclte «©oeberen in foo een groot aental
florerenbe lÌterclteR enbe ®o?pen / albtaer nautoelgch^
eenbanbe<(3erefo?meecbe Ueliaie gljebonben toferbt:
ijnbe te bjeember ; om bat fclf in 't Ijeetfie ban ben ©0?.
ogl)e De Catbolijchen foo in b'€]ceccice ban iSeligie
in lltercltcn / Utloofier^ en (l5ee|lel0cBe (eoebeccn toacen
gemainteneertgetoeefi.
lüengaenbe bebjteÉanbenban Overtnafe^ quam get
een meefï op be ^offeffie / alfoo bet foo biel befe ^taet/
al^b'^ert^Hartogl) in befen tijbtbeben enbe Doen Ife^
ten becfc&epbe ?teten ban poffeffie rtbaec : met op enbe
aengalenbaneifitieren / met publftiecen ban placca^
ten/enbe anbcrdn^. .ïBenfcfcEefaeirben dpjaefban
;&olm^/ Dat l)peeniBö<!3uatmfocn ofCroupenfouÖe
fcpnben en Doen logeeren in De gebemoUeetbe Utafieelen
of fleDehen^ ban Valckenburgh en Dalem. JlSaec ÖP
-fcöjeefDatöctonDaenlijchtoaö / ten toarc|jetmcteen
hlepn bliege nb ateger toierb gfiefuflineect / toaec toe Öp
niet liEroupen genoeg!) babbe.
?ficngaenbe De Confolidatie ban 't <©bct-quaciiec/
bjaren De^paenfcgeniet tebecfetten. (SebuprenDealle
öefe laetfie Conferentien / fooquamentoepnigabbpfen
acnljaeci^o. IBog. enbantecsijDengooibemen bat De
^paenfciie onbeb}eeal0clt bleben op get fiucit banget
<t^eei|{eltjcft in Dc I6eperpe/en 't gemelDe<@bet-quactier
Philippe le Ruy oocfi; bie allc Defrn tijt in bm ^ofittfrn
bceröe/ cn ban tijat tot tijDt fgn i^afpoo?t Sfp?olonjrm
Itreeg/ liet (Ig Üoog enbe Dier bp peber een bccliipùfacfl
be ftontng geenfnu^ fouöe laten baren Ijet flucB ömifut
Geeftelijck in be JBepetpe/of ®fniperamcnt ban bien'
bat fulch^ fouDe (ijn niet alleen onbiliflch in (ΐφ fcif / q».'
boo? aengctoge'ne rtben/maer oocH onboenliich cnbc on'
geraOenboo?benll0ningD/ al^fullenbe Ijem maccStn
t'eenemael betftaebt bp Dc ge&eelc dScefïelöclibcpbt · hi
toelclie in al 3ijn i^tjchen maecht ùct eerfie 3liDt ban h
^taten/fullenbe bp be felbe gefegt en bp ccn pber gelooft
toec0cn/batbe$loning& of niet toil of niet ban bcfchtt,
men Dc (13eefielijchl)epbt en cjcercitie ban ftjne Ueijm./
felf niet in plaetfcn baerfe in 't beetfic ban ben ©οώ
i^befcgermtgctaeefl. IBaer boo?DeStoningöeclier(t,b
alle (CccDijt bp be aScefïclöclt&ept / nootfaftelijch tjanne
felbe foubetocrben gebecrieert/en pcröcftel loopcn Datiti
Sermoenen en anbecfint^ De <&cmeente fouben ορ οΐκ,
Ditfet/cnbe afballigö gemaecfit tocrben: om fiacr obettf
gebenaen ©?anclirtjcft / totbJelcfienepnbc tuffcfitnl»
JTranfcfje cn jiSebeclanbtfcöe «©eeUclijcben beel Cmtrf.
ponbentie geftouben toiect.<©m 't toelch boo? te fioititn/
cnfoobanigebefpcratieinfïlne (@nberDanen te bet^ob
ben/ be liioningö foube genootfaecht toojben op anDw
mibbelen te Dcnchen / en met ©?anclttycft öet tcanfr»
cnDe permutatie ban ^eberlanbt en (Cataionicn niEtof
fonbec JlubJeliJcR te flapten.
JBen ftabbe aen tocl-gemelbcn Philippe le Roy
te boo? lijn |Pafpoo?t toebrr berlengt / mee|i Deutps
ban Hollandt,tegen't abbij^banZeelanden Uytrecktj
maeral^biebani^ollanbtbecnamenbat De ^paniltb
tot jffiunfier foo feec teraibctfeerben/ enbe bat Phiüppt
Ie Roy alljicr genoegöfaem affneebt alle fioop ban fat|·
factie op bat fïucb ban 't <l3ecftelich in be iBepcrpe
^00 toonben fiaer Die ban HollanOt alfo pbeciggaiést
anbere : boenbeb]cbertntreclicnt)etïPafpoo?CQenPhi<;
lippe Ie Roy op biet j®aenbrn gcpjolongcert j ficm Iji
tenbC bjeten dat hy binnen veerthien dagen foude heb-
ben te veitreckcn, indien op dat iluck ghcen content:]
ment en volgde.
gn Het begin ban (©ctober fcBjeben be ï^eeren pttii»
potentiarifenbatfpöabbenmetOe ïleetcn ρΐεπίρ»
tiarifen br ^ Stoning^ ban ^pangien in biberfelie
rentlen/ foo monbeltjca al^ fcl)?ifteltjcit berganbctt/ale
'tguntfiaer {^oogOIËogl). bp tiare jitefolutienbniiÌifli
18 41©cpf.giulp7. IO.en ij.^Cuguflp öaec totlifto
beringt) en öoltreclting ban be]^?ebe-%anbeling gditft
Öaöbe te bebelen/cnbe niet tegDenfiaenbe öaer inbcnbf
glnne enbe berboïgben^ berfcDepbe bifficultepten wn
bejegent/Dat fp ebentoel met trappen dan op't eenf/öaii
op 't anbere Point foo be?re geabancecrt baret» / batfp
in be laetlie Conferentie ban boorigen baegli^putn
bebonben met be boo?noembe ^paenfclje ρΐίηρίην
tiarifen op alle De Differentiale poinctcn/ bienofOaffl
De©?ebe'©anbelingöere(lecrbcn/ te fullen eEnjifioif
nentDO?0en/ brljalbcn alleen bat op öet point Dan te
Meyerye enbe anbere (iSuartiercn ban geltjclicn netucte
noch yetwes fn berfcöil toa^ ober göebleben / om öfltfP
Deacfolutien ban {jaer j^o : jEog : bien aenflntnDf nw
p?ecifé en ad literam Ijabben Ronnen upttocccf«ii/fi"
^aenfcöe De tooo?ben/foo in 't geeftelijck, nietfienDctt
abmittccen/ maer te b?eben toaren fjaer J|o. JBofl·
anbere tooo?ben of manieren ban fpjeecftentctiolooen:
enbe nae bat öier ober bele ^effien cn Dagen toe SCDjaflt
toaren/in en gebuprcnbe betoelche'bp be ifcicfni&pani'
fcöe alleröanbe boo?flaacn gebaen enbe Concepten 0«}
gcbjagt fiin / cn ;p pbcrmael bp öaer lafl blebm ·,
bebben De boo?noemOe^paenfcöe upttcrlijcli bnUlatn/
öaer abfolupt onmogödöcft te toefen nae be ConlJitnw
ban öare^taet enbema);imen öiccgelöcltc manier üffli
ftj?eften al^ be gitaetfcl)e / te toeten ban oe Souveraini-
teyt in 't geeftelijck te gcbjupchcn / cnbe Dat fp Daec niR
be faeclte felfiS enbe D'effectm ban bien/toeme in Da"^
ban öaer^o. j©og. fouben toefen / bel)oo?DcH tecon^
tecen/fonber ftaer teaflringeren tot eeniglje ""P"'''^»
tepten in een materie Daer in De gronben enbe mr ϊ'®'"
ban b'een en b'anbere ^taet bifcreperén ; ^a foo
Dat fp met l)ooBetooo?ben enbe genoegfaem bp Jr^^
Jen <ÖiDe affitmecrben niet bo?bec te ftonnen ^^
-ocr page 334-
rnrt te moetcnfaIbe«ntc0rjcnticöcne/ ble anbecfint^ S ncmcii {jacc te niinecen/ cnDe beBantfctìcSc. Ssljc öan öacenïionmaljterfnljccficcn; enDe al^ S/Sen fetoEtfclje l)p tjaccc fufienucn fouDentoüIcn Sfctn / DatDctiCcactact/ nufoó bcrccacb?acljt/ fnuD mortEtina-blpbm/ mDe be gcljeeïe faeclc φοΟί « nE üoiOete uptiiomflE ban ùen >©o?losBi·/ 'ttoelcft Xn nootfarcfteltìffe / cnöc op ahöece pjefuppooöen hooj Dcfai / foube moeKn continueren/ bebolcn Icbtn ; tn bat Ijet ntct anbcc^ al^ boojecnfatalitcpt S tttcben Böeöoubfn/ bat <!5obt Wmacfjtiflb be Snftetoaifcöte ©?ebe nocünietflljeWefbetc flunnen/ Sn ncencn/ bie befelbe ban toebcc-jpbcn fcljccnen te hnetten/ enbeftoofllj-nobiflö teficbben: fcpbenbacc rnbomJ bat be ^Snacfetcnenbanbeboojfs^epccpe/ ffliiE anDtce oftebjcfien belibcctfpt ban Confcientie üp h t iEtactaet ofte pacticuiiece ?lrtpcftel biijoojbegftei iontcDKtt/ enbe af^fp bare inne foubrn bjccben Qije^ trouliltett Dy Dart Ifoog .ülSoQfnbe bare trafjcn^ aile tehooilijcfie boojneningljc sebacn te toojbcn. Jia bat san fp |)tae(fctje na alle upttctlijcKe bebboiccti enbe inllanticnWaecIjjcfiljabbcnbcfpcuct / batftfteantfcbe Ctattatt / foo na Bcpecficieett/ bitc op foube moeten (ituutcn enbe afgebjoocftcn toojbcn/ öcbben fp'tfclbe" jnhacrmct becbcn nemen / maec beel eec Bbeacöt' latt Dfboic te toefen ijaec fêooa jaàogenbcaUc 'tsunt' looifj te rep^éfentecen / enOetebccfoechen/ nabien fcflljctii anDt ce upthomflc boo? Ijanbenfagben / aï^ iattjttCcaetaftbanBjebenagöelaten / ofte in befen' OfttiDerpartljpepEttoiè foube niortm tegemoet β je; namtoojöen / foobitfocfjreufp Dat {jaecì^oog JUSog. |i(CopfccieufelöcIt/ inbeten aloeifpoebigljllengljeiicf; bnitctiotu belibecerfn / eubeijafc foo hoit' alpboen^ lp/ immetp binnen veerthieu Dagljcn/ bare goebe nitcninBljc te laten Vuecten / ten ipnDe booj meecbec tiiw-tolupbetegenüjoojblge occafiemeten ü)ECbebii;= looccn I ofte boo; becaiibccinge/ bicc i^nbe baec boo; te ballen / bc factfte ban tegentooojbigb in foo goebe pointen5tjnDe / in bertupbicingbe mocöt hoornen te Blltcaeclicn/ 'ttoelcft bocb bc JlE>ccflbtfcbe / enbe fonlJEtöEpt foo groote faechen / boojgaen^ onbectoo?; ρ jp/ enbe be e^petientie ban boo;gaenbe ti)üen/ fdf^tnben intact ban baec igoogb JSogenbe toelbab&e fltlectt.
23ilanBl)enbe be ilanbelingBe tuflcben Vranckrijck cnöe Spangien, toaccn be boogbe pactbpen booj tuf» ftljtn fp.2cecfie» ban be jjaebiateuc^ eicH mbe twintigh cetile ?lictpcfiflen/ enbe baie na nocb in chien anbcce bttgdcechcn / enbe alfoo be gcootfleenbemeeHebiffe^ ttntlalc pointen nu te becbanöelen fionben/ foo babs timDe Uteccn ^paenfcbe bacc conbelijclt berhlaect/ alle 't gtne boo? befen aen Vranckrijck Doo? Baec ^nter. pofitic tea^ toegefiarn / niet alleen gbcflanbt te boen tnoetffcttte fullen laten fojtecen / maetoocft tebje» öcn tc toefen / be meefie impojtecenbe pointen booj Ijaetacbitcage enbe bemibbelingbe te laten bccbanbci Itn/ fuith^ fp baec inne met alle blijt enbe neecjïig= mtl bolgcn^beöefolutie ban fiaec toüg.ïBogenbe ΜΠ 6tn vierden ^uipboo^leben fouDcn emplopecen/ op Doope bat be uptliaenbe biffecenten tuffcben be ttoee «tooncnniebe gljebonbrn/ enbe alfoo bepbebe iCcacs
beflupthonnenge»
JBet befe/ boctocltoijbtlopigb enbe omfianbfge ^η^ [ojmatte/ toarenecbtcc bace l^oogb l^ogcnbenict te ? al^becnemenbe ban tee jtjben batalïe^ abfo= l^W'DCB obebaentoa^/ enbe bat eenige ban bei|eecen *'"^«ntiarifen ftonben om ftectoaect^ te hoornen/ fo hrS" gntcrpofïtie tebeclaten : bie^ fcbjeben «©etobji^ toebec ernPelflcft aen be ©eeren r'Wwiacifen/ bat befelbe tot «öunflecfapmal» if" Öfbben te becblpbeny enbe alfnocbupti anShïH öe i&paenfcfje een nette eribe Categociqne 18 Sy opbenlaflbiefpöaecbp Öefolutiebanben 7. IO. 17. 3ïugufip cefpectibebati. fahm^r"®"' baecinne eenigöebecanbecingö bm · &· om bet toecch een nabjuchte ge. fe^ht/«^ "^^fön«oogbepot boen abfentjönbebcc |
'«flt/ om in ijinfêaBöe te hoornen/ enbe belpen gen. ^ie bah SeelanDt babben green (ip piuraiitept be Campagne ban boen af gecefolbeett enbe bafi gbi ti^It : maec Hbllanbt bielt b^t op.
saelangenbe be J^anbclingb tufTcbtn Vranrkrijckcn Spangien. foo ccftetcDcn in befe t)ïbc befe biffecentiele 5, boöft-pointcn : ·
I, i.
®e©CCRIacinge obec'tbecoei's tiedoenaen Portugael, en b^t ùnteceli ban ben ü^ectogbe ban Lotteringen» toclchebepbe pointen 5tjn uptgr^elt / totbrfluptban 't®cactaet.
i'
©e Fortificatiën gebuecenbc birtl dertigh-Iarigen Tre- vcEtemaecheninCatalonien, cnbebetSietenfìe bec Ei· miten tuffcfien 6epbcc-3öt^ jfojtificatien.
4·.
i^eLimitenin NederlandtenBourgonge, obfC'irei
glement ban betoelche foube gbemaechttoo;benerngee nerale bafte boet/ om bienbolgrnbe booi Commiffa* i;ifen ban bepbe jb&fn te tecminecen/ toeichen baflen boetgemaecbtjbnbe/ be boo^fj i^eettn picnipotentia» cifenban©|ancftcöchbechlaect bcbbcn te fubmittecen aen be ^lenipotentiacifen ban gacc Üoos ADog. bet becfcbil bat in bctbecibcccnbanbeboojfjEiniitinfou* be mogen ontflaen.
i^etiftoacinge ban Cafai'i enbecfeccftccingfie om te bipbrn aen 't {^up^ ban Mantua, fonbec te mogen ballen aen 'tJIup^ ban Spangien ofOoftenrijck.
^c à>paenfcbe toacen bereptbfe te flellen tot atbitca^ ijebanbe jj^eecen jpienipotrntiacifen ban befen ^taet: ttoclchbpbelgeecenjFcanfcbe beleefddijck wiert ghe- deciineert: nocbtan^ toel mogenbelpben/ bat fpinbe antecpolïtie fouben boojt bacen.
^elleecen^taetfcbemetbei&paenfcbe/ niet becbcc honnenbe hoornen / bebben goet gebonben eenige te fen» ben/ ommonbelingbcappojttebotn/ gbelDchbcnxu <@cto&ecgefcbicti^/ al^bolgbt:
;s>ommiec ban 't gene be Jleecen ban Heeoiflede enbe be Knuyt, mebepenipotentiatifen ban baec ilo. jüog; afgefonben ban be anbece ìfeeten pienipotentiarifcn upt Jiennflcc tee J^ccgabecingbe ban baec üo. Mog. btbben gecappojteect ben α i. (©ctobcc 164.7,
N' A Verhael van alle 't ghene foo mondelijck als fchriftelijck , tuCTchen de Plenipotentiarileri van haérHo. Mog. 'credere der fel ver laetfte Wedei- komftetotMunller, met de Plenipotentiarifen des Ko- nincks van Spangten in verfcheyden Conferentien figh toegedragen heeft , by 't welck de voornoemde Plenipo- tentiarifen getracht hebben de laft haer by baer Ho. Mog; aenbevoolen, ten vollen uytte wercken, hebben de felve gerapporteert, dat fy eyntelijck op de refterende contro- verfe Pointen, ende natnentlijck mede aengaende het Over-quartier van Gelderlandt > met die van de andere zyde waren over een gekoomen.
Oock dat alleen ten reguarde van deMeyeryevan den Bofch overgebleven was de Conclufie, om dat het woorc Geefielytki by de Spaenfchc omme verfcheyde conQ- deratien haer Staet ende Regeringhe particulierlijck con- cernerende, was geexcufeert, ehdé dat in plaetfe van dien, by haer van tijdt tot tijdt, verfcheyden voorüa- genwarenghedaen, daertoe ftreckendeommeaenhaer Hoog Mogende de abfiluytt ende indiffutabU Souverei- niteyt te laeten verblyven, met verfoeck, dat d'lnge- fetenen aldaer, ende in andere Quartieren, alwaer do Roomfohc Religie voor defen was ghepermittecrt i mochte toegelaten worden Vryheyt-vanConfcimie t vol· gende de Formulieren van wegende Heeren Spaenfche gedi3:eert,ende hier achter aen gevought.
Ende hoewel hier op verfcheyden confideratien wa- ren ghevallen, tot confirmatie van de Souverainiteyt< luftificatic van de maximen ende Wapenen van defen Staet, ende voor de algemeenegeftabileerdefecuriteyt van de Ingefetenen, relorterende onder dé Vereenighde Provintien t dat echter de Plenipotcnt. van tijdt tot tijde
ende
Nederl^ndfche Vrede-handelingìì.
bemm op ffnieft blicgcnb àcoft ί« Campaöine te ftjcui
(Tfti. tia'n h;ihhi!n fTPprn (in iiltmiitfrtir |
-ocr page 335-
334· Tweede Deel, van de
endenamcntlijckopiietjoDghfte aenfchryvens vanbacr > HoogMog. fcrieufe Inttantien by de Heeren Spaenfche ' hadden ghedaen, omme deien aengaende van haer te obtineren een ronde Cathagorique ende ongelimiteerde Verblaringhe, waer toe de Heeren Spaenfche oockeyn- telijck hadden gecondefcendeert ende te vreden geweeft te laten het j. Artikel, gelijck het hier bevorens volgens den laft ende Inftrudirie van haer Hiiog Mog. is gecon ve- nieert, ende te rcftitueren, dac aengaende het voorgefla- gen Temperanienr op den 17. December 1647. afion- derlijck geteyckent.
Deer by de voornoemde Heeren Spaenfche ten ovei- vloet noch hadden gheprefenteert indien haer Ho. Mog. daer en boven een ige nadere Verklaringe van volkomen afftant ende Ceflie van den Koningh van Spangien fou- de begeren, ofte meenen van nócden te hebben, dat fy defelve bereydt fouden wefen te paflreren> mits alleen het woordt, Gfe/Ff/y'cii, buy ten haer vermogen zijnde, daer uyt werde gelaten.
Ende alfoo bier mede defe Controverfe faecke gbe- noeghfaem in handen van haer Hoog. Mog. was gheftelt, ende aengaende de Negotiatie van wegen defen Staet niet anders refteerde te doen, dat dePlenipotentiarifen van baer Hoog Mog. tot voldoeninghe van alles hadden goet ghevonden haer Hoog Mog. hier van, ende van alle cir- cumftantien , voor ende na voorgevallen > mondelinge bericht te laten toe-koomen, ende hier op te verioec- ken der felver goet-vinden te moghen verftaen, ende namentlijck, ofmen het foude mogen laten by 't dertien- de geconcerteerde Artijckel,met intreckinge van 't Tem- perament, 'twelck daei mede, als oucïc alle vofdere {n^^wiGa^VRGeeflet^kheydt. exercitie van contrarie Re ligie, mitfgaders van voorgcftelde//'iirieyi 'vanconfcien- tie foude kuraen te cefleten, dan of haer Hoog Mog. ten overvloeteenighe vordere ceflie, afftant, ofte ο vergif te van den Koningh van Spangien, in, ofte neffens 't vooriz, Artykel fouden begeren.
Daer na hebben de voornoemde Plenipotentiarifen in'tlanghe gededuceert in wat ftaet fy deopenltaende differenten, tuflchen de Kroone van Vranckrijck ende Spangien, op bareaenkomftehebben gevonden, en in wclcker voegen beyde de hooge parthyen, alsoückden AmbalTadeur van Venetien als Mediateur haer h bbende geinformeert, fy ghetracbt hadden alle bequame OfE- cien tuflchen beyden te contribueren, omme de hooghe parthyen tot vereeninge te brengen , ende alfoo tot ghe- iamentlijck befluyt van beyde de Tradiaten te mooghcn geraecken.
Dat ten weder-iyden debvoir gedaen zijnde, de Hee- ren Spaenfche hadden verklaert geftant te fullendoen al 'tgunt fy aen de Heeren Franfe daer bevoorens by In- terpoiitie van de Plenipotentiarifen van haer Hoog Mog. hadden geconcedeert, ende dat fy volgende voorgaende aenbiedinge nochmaels hadden geofiereert te vreden te weien , verfcheyden notable differentiale Pointen te fubmitteren, aen de arbitrage van de PJenipotectiarifcn van haer Hoog Mog. daer van fy defelve ghegeven heb- ben een exprefle ASte, fonder verminderinghe van de Aéte van iubmiflie, in December des voorleden laers aengaende de Limiten van Nederlandt ende Bourgoigne by haer mede vrywillich overgegeven, ende dat fy alle 'tfelve de Heeren Mediateurs mede hadden bekent gbe· tnaeckt.
£nde belangende de difTerenten van lattharingen ende de forme van afllftentie aen Fertugeelte. doen , dat de diflFerenten by onderlinge bewillinge waren geremitteert tot het eynde van 't TraÖaet.
Dat de Heeren Plenipotentiarifen allegenegentheydt ghetoont hebbende , tot voltreckinghe van de Vrede haer in verfcheyden Arcyckelen, ten reguarde van de Heeren Spaenf(±e hadden geaccommodeert, ende door dien haer Hoog Mog. met Vranckrijck in Alliantie ende geobligeert waren de intereflèn van Vranckrijck te hel- pen mainteneren, gheoordeelt hadden beter te wefen dat de Plenipotentiarifen van haer Hoog Mogende door middel van de interpofitie tuffchen de hooghe parthyen fouden ageren ende trachten defelve te vereenigen, met toefegginge datfy infgelijcx de intereflen van haer Ho. Mog.teauytter&ea fouden helpen mainteneren, ende |
daer door de partye aldetbeA tot reden ende tot eenkott befluyt konnen gebracht worden.
Dat hier op verfcheyden communicatien ende bi. foignen waren gevallen, ende ten aenfien vandeLimji ten van Nederlant op defelve, in conformlteyt van vqqiì gaende geftabilieerde maximen, of regel by de Heeren Freniche mede fubmilEe iWas aengebooden, ende du wyders omtrent de faecken in Catalegnien ende itdta voorflagen, ende eenighe naderinge waeren ghedien methoopevan wyderfucces ; alfoo beyde dehoogepat! thyen inclinatie, meer ende meer tot bevredlnghehij. den getoont, ende namentlijck de Spaenlche hare voor. geflagene fubmiflïe daer toe doorgaens geallegeett, eo^ de Heeren Franfe verklaert in alle manieren ghenegente wefen, met ende ne£Fens haer Hoog Mogende tefluj. ten, fonder haer van defelve te laten fepareren, foo wanneer fy maer alleen met contentement konden w»· den bejegent, oock te kennen aen de Spaenfche haddu ghegeven, omme met, of fonder den Keyfer tot bt. fluyc te koomen, ende dat van weder-zyden verfochtwa fuicks aen haer Hoog Mogende fouden worden fenteert, ende daeromme de Plenipotentiarifeo oock verfocht waren ten fpoedighften wederomme tewillrö keeren, dies fy ghelijck te vooren, alIeOificienhiddw aengewent. oock vervolgens tuflchen de hooge patthyd fouden trachten te continueren in conformiteytvsodc Refolutien van haer HoogMog. haer ten felveneyait gegeven.
Hebben overfulcx de voornoemde Plenipotentitifa verfocht, dat ten fpoedighften met Refolutie van ki Hoog, Mog. op, ende aengaende't befluyt van'tdeiJt Artyckel in manieren vooren vcrhaelt, mochten wetdca geexpedicert, omme gelijckelijck te mogen compiutita tot vo.trcckmge ende bevorderinge van het een endem· dere hier vooren vcrhaeh, foo veel in bacrvermoghta ioude wefen.
Daet beneffens die voornoemde Plenipotentiarifa mede hebben verfocht, ghelijck by de jonghfte.Miffifi van den derden defesuyt Munger mede is ghedaen,ώ de concepten van Agreatie tottet te maecken Trafli» van weder-zyden dienende, haer infgelijcks mocta werden ter handen geftelt, ommemetdeSpaenfcbeàtt over te concerteren , ende alles te prepareren 'tmld tot voltreckinghe van dien foude moghen van nooib wefen.
De voorfz Plenipotentiarifen hebben daer faeneSm over ghelevert de antwootde van de Heeren Spenicbei ende hare Replijcque, die by haer Ho. Mog. zijngedeü· reert, mitfgadeis het geconcerteerde Artyckel aengaenilt het Over-quartier van Gelderlandt.
Ende verhoopen hier mede de intentie vanbaetBoi Mog. op huyden mondelingh aenbevolen te hebben rol: daen. In den Hage den ai. Odober 164.7.
φ? Concepten obet ftet fiuch bet βεΐίβίε enbe®» fieïycfie <l5oeDecen inbe J©epetpe/al^ oocftD'fpfrll/e't· tDDo;&t/ enDc iïepitjcQuc noopenbe b'apenfiaen&c^oiix ten of nieutoe po/iulaten (baec ban in cappojttooibtaemelt) synbebolgenbe:
Aengaende de Religie in de LMej>erjii)&^'
I' A Artide trofiefme demeurera comme Π ?
ΖΛ adjouftant que neantmoins par voye de concel· ·*·βοη & gratification, MeiCeurs les fifrats ρ mettront que les habitans des lieux j de nommés dem'"' reront en leur lièerté de tenfcience, fans fouffdr quW f foyenttroublés&inquietésà charge que ijl!
fe comporteront comme bons & fidelcs fubjets de^ SeigneursEftats,&fans que telle conceffion&grtiti^ tionpuiflèenriendérogerà Ja Souverainetéque leK ï d'Efpagne transfere entierement avec tous 'cs drow authorités qui Iny pourroyent appartenir aufditï fans en rien exceptei ny referver.
Ofaldnsi
Que par un Art particulier, laiflànt le 5, commp il f^j |
-ocr page 336-
Nededatidfche Vréde-Handelingh.
«r^irHitouedepuis à larequifitiondesAmbaCTadeuiiSc pienipotentiaires ë'Efpagne & fur la/upplimion des ha- h tants des Hcux exprimes audit?. Artide Meflieurs les pftatsleurontoÖroyé dedemeureren leui^litertêdecm- riiMie &déclarcscivouloir maintenir, a charge que de Wcoflé ils vivenc & fe comportentcommefiddes& obtïlTaDS iubjetsdeidits Seigneurs Eftats.
HEc derde Articul fai bly ven ghelijck het is > daef by voegende alleenlijck, dat niet te min, door middel vanconfeifie, toeitaningen, believingh, mijn Hee- ,en de Staten toelaten fullen dat d'Inwoonders der Plaet- i,. ^er^enoeiat in hun wyheyt van gemeten fullen bly- ven , fonder te lyden dat fydaer getroubleert en onttuft worden,op conditie nochtans dat de géfeyde in woondérs fich fullen dragen als goede en getrouwe Onderfaten der Ecfeyfeyde Heeren Staten > en fonder dat foodanigh een conaffiej toelatiogh en believingh yets fai verminderen, van de Souverainiteyt, die de Koningh van Spartgien ge- hediick tranfporteert en overdraeght, met alle de recbten en luthoriteyten, die hem in de g6feyde Plaetfen konden loebehooren, fonder yets daer afte accepteren en uytte fonderen. * *
Of aldus, dat door een nieuw Artijckel, latende het derde geiijck het is, gefeght zy dat op 't verfoeck der Am- baffadeur^en Volmachtighden van Spangien-, en op de bedederlnwoonders vande Plaetfen, in't ghefeyde der- de Attyckel uytgediuckt, mijn Heeren de Staten aen hen bebb»n geodtroyeert en toegelaten in /hu» vryheyJc van |npf/wtcb yven,tn verklaerthen daer in te willen main- lineren en befchermen, op conditie dat fy van hun zyde fullen leven, en figh drseen als getrouwe en ghehoorfame Onderliten der gefeyde tkeren Staten.
itmwe Tropojitie vande Heeren Staetfche Tlenipotentiarifen.
LEs Eftats Generaux desProvinces Unies du Pays Bas,ayans eu rapport de certainS festante trois Ar- tide! con venus Proviiìonellement entre les Ambaf- fadeuts Excraordinaires*& les Plenipotentiaires du Roy d'Efpagne d'une & les Ambaifadeurs Extraordinaires, & PlenipotentiairesdefditsSieurs Eftats d'autrepart, pour tftreinferédansleTraittéquifeferaà Munfter, comme Wüi fiftaiue troit Artkles font Compris plus ample- ment en troii divers papiers en date du ly. i8. ficiy. De- cembre itf+i.rcfpeÖivement fignés de part & d'autre. - Pcrfiftans en leurs drojtes & finceres intentions que la longue ruïneufe Se fanglante guerre fufcitéé depuis tant ί d'années és Provinces du Pays-Bas & eftendüj en autres Provinces & mers lontaines, foit au bien commun def- ; dkes Provinces, δτ foulagement des bons fubjedts d'iceilcs ί «uopiéeparunebonneecdurablePaix^
Β ^P'" deliberai ion & refolution iur ces prifes dans les rrovlDces, ont donné en mandement fpecial à leurs dits Plmipotentiaires que pour pirvenir à la Conclufion fina- e «pour plus grand affermiffement de ladite Paixfïfa- lutaire&fouhaitable.
""ys'^t à concerter & convenir avec les fufdits Sieurs flnbiffddeurs Extraordinaires & Plenipotentiaires dudit iiwrRoy d'Efpagne àcequelesfufditsyj/iWBW trois Ar- 'KiKconvenusprovifionellement Se flgnés corame def- r> ff Λ ' Pointsefclaircis 6e dreflés, en forte
Jj '"««jvementfolent prevenus & divertis les inconver O Ms& difficultés, qui cy-apres'fe pourroieptjrencontrer '"V 'itctfretatioft ou en la prattique d'ice^x : Et qu'en ' „ Ì.P" «flfus ledit efclairciflèment 6e redres foient con* fufdits Sicure Ambafledeurs Extraordinai- cHn» Roj d'Efpagne &adjuftésau-
' £ Artidcs, tous en la teneur qui s'enfuit.
, Souverabitéentiere 6e ÜbfoHie, XAatmfpirituel Ln ώ Mairie de BotdufM fur toutes & quel-
ρ®'«autres PUces de femblable nature, lefquelles -■'»«« font exprimées au treifiefm defdtt» 7 j. Aitidts ad- |
juftés dans Munfter commc defTus, fera reftitué&de- meurera effeftivcment auxdits Sieurs Eftats: £t qu'ea fuite fera reftitué par lefdits Sieurs Ambafladeurs Extra- ordinaires iSc Plenipotentiaires du Roy d'Efpagne i i'ef- criten datcdu ay.Dtcembre κί+ό. touchant Ji'exercice de ia Religion Catholique & joüifTance des blens Eccle- fiaftiquesdela Mairie de Boldut, Marquifat de Bergnes» Baronniede BrfJi.&PaysdcCxvi/è. ·
Bien entendu ^u'aux gens d'Eglife Catholiques d'a· prefentferaaflignéepenfionraifonnable leur viedurant» & ce àia difcretion & difpofition defdits Sieurs Eftats, dequoy fera fait aöe à part.
Et que les biens & revenus affis hors ladite Malrie & autres quartiersdefemblable nature exprimez audit^ro/- fiefine Artide, & appartenans aux Corfs des Βφ/es , Con· vens, Colleges, & autres lieuipieux, affisdans la Ville 6e Mairie de en autres quartiere de femblable
namre, exprimés ^wéxt troifiefine Artide, demeureront aux^es£g/</«. Convtns, CoUeges, & autres lieuxpieux que*nus, pour en joüir efiFeöivement & fans aucuQ deftoUrbier ny moleftie Scviceverfr.
Quant aü point des /ro/V d'outre meufe fga-
voir Falquemont, Dalem, & Rode Ie Due : il en fera ob- fervé ce qui eft exprimé & con venu à la fin dudit iroiftef- me Artide, bien entendu que cognition en fa prife par la Chambre my partie felon qu'ils feront trou vés, lors de la conclufion du Traitté de la Paix.
II.
QuelehautQuartierde Geire avec toutes les Villes, Forts , & tout ie leflTort d'iceluy fera delaiffé & cede par ledit Sieur Roy d'Efpagne, pour cftrc uny & confo- nde avec les autres trois Quartiers de la Province de Gelre.
UI.
Que les Forts aflis prés & és environs de fEdufe. Se furleiwj/wrefpedivement, feront demantelés ducofté dudit Sieur Roy, feront nommez ceux qui recipro- quement feront demantelés du cofté defdits Sieuis Eftats pour encon venir.
IV.
La Jurifdidion fur les eaux fera laiffé à Ia Ville de l'Edufet ainfi qu'elle luy appartient & fera ofté & ou- vertedêlaDique, traverfanf & bouchant Ia Riviere dc Soute, pres de ίί. Donaes, & qu'aux autres limites en Flandres & ailleursTeront delivrées les informations pour les reglerconformémentau<Ì4..'des.iiri/f/« convcnus& fignés comme deflus. ·
Oultre ce que deffus lefdits Plenipotentiaires ont char- ge de propofer quelques Points, touchant les atìfàires des particuliers, ftïr lefquels fera à propos de convenir.
Fait & fignéa Munfier Ie ii. Septcmbre li-j.;.
Eftoit figné
BmholtvanGwt.lohan van Matheneffe , Adn'ae» Pauw, l.deKmjt, e.-ven Reede, P. vanDoniat
♦ W.Ripierda. AdriaenClant.
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den , rapport endebefcheyt hebbende van fèec- kere;?, Artijckelen, provifionelijck verdraghen ènde veraccordMrttuiTchend'Extraordinaris Ambaflad. en Volmachtighdén van Spangien van d'een, ende d'Ex- traordinare Ambafladeürsen VoImachtigÏden dergeiey- de Heeren Staten vati d'andere zyde, om geinfereerten ingevoeght te worden in 'tTradlaet, datmCn tot Mun· fter maecken fai ; ghelijck de ghefeyde 7j. Artyckelea breder begrepen zijn tn drie veHcheyde papieren, in dato vandenifi iS.' en 27. December idf7.'refpedl:iveljjclc vanvanweer-zydengeteeckènt. --- t - Perfifterendeenvolherdendein hun rechte en fincere |
-ocr page 337-
Tweede Deel, van dc
Soo hebben fy na deliberatie en beiluyt, hier op in de Lantfchappen genomen, tot een fpeciae) en befonder be- vel aen hun Volmachtighden gegeven > dat om tot een fi- nael en eyndelijck befluyt te koomen, en tot grooter ver- feeckeringh van de ghefeyde fou heyliameen wenfche- lijcke Vrede.
Sy hebben te concerteren, accorderen, en te verdragen metdegefeyde Heeren Amba0adeursen Volmacbtigden van de gefeyde Heer Koningh van Spangien,dat de voor- verhaelde 73. Artyckeien, provifionehjck verdragen, en geteeckent als boven, in fekere Punten verklaert enghe- dreffeert worden, foodanigh, datmen efFeótivelijck voor- komt en wegh neemt d*inconvenienten en fwarigheden, die men namaela foude mogen vinden op de verklaringh, of in de praiftijek e» 't gebruyck daer af : en dat boven de gefeyde verklaring en redws met de gefeyde Heeren Ex- iraordinare Ambafladeurscn Volmachtighde van de Ko- ning van Spangiengeconcerteert, veraccordeert eo.ver· efiFent worden eenige andere Artijckeien, alle van ^vol- gende inhout. ' *
Den Volmachtighden der gefeyde Heeren Staten vet- flaende ende referverende dat al 't gheen, 't welck bevon- den Γ1Ι worden voortij ts aen Vranckrijckgeconcedeert en toegeftaen te zijn, en 't gheen, datmen redelijck aen haer behoort t'accorderen, oock vereenight en beflooten fai ^ijn.
Dat de ghebeele en volkomen Souverainiteyt, fooin 'i geefieljjck als i» 't wereltlijck φ Je Meyert van 't Iferfo- genbofch, en ·ρ alle andere Pleetien van ghelijcke natuyr, (welhe Plaecfen uytgedruktzijn in 't derde van de gefeyde 73, Artijckeien, vereffent binnen Munftcr als bovenj eiFedivdijck aen de ghefeyde Heeren Steten fai zijn en blyven, en dat in gevoigh door de ghefeyde Keercn Excriordinare AmbalTadeurs en Volmachtighden des Koninghs van Spangien gereftitueert en weergelevert fai worden 'tgefchrift van den 17. December !647.aengaen. de d'exercitie en oefening v»n de Catholiicke Religie, en befittingh der Geeftelijchc goederen der Meyery van 'i Hertogenbofch. 't Marck-Graeffchap van Sergeai» de Ba- lonny van Breda, en 't Landt van Kuyd.
Wel verftaen zijnde dat aen de Catbolijcke Perfoonen van de Kerck van pu af geaiSgoeert en toegewefen ial worden fekere redelijcke penfioen en onderhoudifigh,foo langh ais fy leven, en dit ter difcretie en difpofitie der ge- feyde Heeren Staten, van'twelck befondeilijckeAtte gemaeckt fai worden.
En dat de goederen en inkom ften, gelegen buyten de gefeyde Meyery en andere geweilen van gelijcke nacuyr uytgedruckt in't derde Artijckel, en behuorende tot de Lichamen der Kerckea, Conventen en CoUegien. en andere Religieufe Plaetfen, gelegen in de Stadt en Meyery van Hertogenbofch, en in andere quartieren van ghelijcke natuyr, uytgedruckt in't gefeyde derde Artijckel, fullen blyven aen de gefeyde Kcrcken, Conventen, Collegien, en aen andere Religieufe Plaetien, als voor verhaelt is, om die eÖeéïivelijck, en fonder eenige verhinderingh of pioleft en vite verft te genieten.
Aengaende het Punt der drie QjJSi^ticren over M^i, te weten Valckenburgh, Dalem en 's Hertogenrade, men jfal daer in obferveren en waernemen 't geen uytgedruckt en verdragen is in 't eynde van 't gefeyde derde Artjckel : wel verftaen ziindedat kennis daer af ghenomen fai wer- den door de Chambre mypartie, of midgedeelde Kamen naer dat fy ghevonden fullen worden, in de tijdt van'de fiaytinghder Vrede-Haodeiingh.
Π·
Dat het Over-quartier va» Gelderl/mdtt met alle de Ste- den VeAingen en toebebooren daer afgelaten en overge- geven fai worden door de ghefeyde Heer Koaingh van Spangien , om vereenight en gevoeght te worden, iqet d'andere drie Quartieren veo Gelderlandt. ^
DatdeSchanflen, gheleecnby» eo omtrent f/vy^^ op refptélivelijcKgedemanteleerten geilecbc fullen worden , van dezydevande ghefeyde Heer Koningh, en men fai degenen noemen, die reciproquelijck van de zyde der gefeyde Heeren Staten gedemantelecrc en ghe- flecht fullen worden, om deer ia te verdragen. |
IV.
Het recht van de Naturen, fai aen de Stadt Sfe^igeW worden, ghelijck aen baer behoort, in tnen fai de Dijcl die de Revier de Soute by St. Donaes ftopt, Wech nemet' en openen ; en aen d'andere Limiten in Vlaenderen, fti elders fullen d'informatien ghelevert worden. om hen te regelerën conform het 64. der Artijckeien, verdragca en geteeckent als boven.
Behalvenditvporverhaelde hebben de ghefeyde Vol. machtig'
leneeni„- . , ...........
perioonen, opde welckedienftigh fai ZJjn te verdrag^,
Gedaen en geteeckent te Munfier de twaelfde van Scp^ tember, »^47.
Was getekent,
BtrtholtvanGent, lohan va» Mathenejfe t JÌit'un Paeuw, I.deKnuyt, G ■ va» Reide. F. va» fijsijj m W, Rif perda, AdriaenClant.
' Refponded'Efpagne.
L £efoubfignésAmba0adeurs& P/enipoteiftiairtsJu RoydT' ' ' ' ^
_ _ le, furl'Efcrit à eux preftntéparlö Sieurs Ambadadeurs £cPlenipotentiairesdeMa· fieurg les Eflats desProvinces Unies du Pays&sendiH du 17. Semtembre de l'An prefent 1Ö47.
De Ondergeteeckende Ambafladeurscn Volimd- tighden des Konings Van Spangien, op 'tgefchiili aen hen ghetoont door de Heeren Ambaffidew en Volmachtighden van mijn Heeren de Staten derV«· eenigbdeNederlanden, in dato vandeni7.&pteinbtf van het tegenwoordigh jacr van i ÌÌ47.
QUils n*attendo}ent point d'autrc efait de lipiif des Seigneurs Eftati, qu'uiv Ratification du Tuk· ié, ijgné en ce litu de Munfter Ie i. lanvierderaler, par Meflieurs leurs Plenipotentiaires, lefdits fouCjiiii ayans fait venir celle de fa MajeftéCatholiquej.laquelli nepouvant eftre appliqué qu'aujt Articles precedci« arreftés, conclus, «flipulésparlesfignaturesdesjmna deüement autorifées & fondées en PouvoirsiuffifaDsS legitimes, il ne lemble pas convenir de la rendre àptefeet illufoire par la propofition d'aue l'unes neuveaut/imlw· ret À Pokjervatim quidoit efire invìoìahìt, chofis eii del'J de ce qui a#ftc fi meurement déliberi de part & d'auM & à la fin Traittii refolu entre parties de cettequéi & reprefentation. «
.Ce qu'eftant permis, on dit au régard du prAnier Aiti· cfè nouvellement propofe en ce melme efcrit du li &p· tembre, touchant la Maìerte de Beis le Due. Marquiftetw Btriuef.BìroTimsà^Breda. PaysdeCeyiiè, Sfgutwsfto fpecifiquemeot déclatés en l'Artide Drbifie!ft^, i"!l« Traitté du 8. lanvier demier, conteHant 'ΑχΜ^ι # ce qui en eft conclu audic 3. Artidede(Tieur^hien^ tier, en y;demeurant auffi lacondltiònfòijii|#!ls»' eftéainficoncéu, fjavóir de convenir 6: mols àpfeiJ»· dite Ratification 4u Traitté de l'exercïcé de la Rell'W CathoKque en'Iadite Λ Bol^c, Μϋ'β^ϋψ ®
Ber^ueu BaronnicdeB<;ii/d!. Pays.dec»j'ii/ de bjen?"Ecdelìaftiques { ouèn caslefdics Seigoeursm
y procèder· auffi: futóiit'de ctoire' I*lijnÌ|otentiaitt . ederiài; i?£ fe fqü wia^; ■ Wpa iaditì? •eftwonnjie dé" Bre^i
Refpondent. |
-ocr page 338-
Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5
cvapres grand nombre d'habitans deladiteRe Monaux meimes lieuy fubfifterd'autreforce, nyeftre ( ceica leurs confciences ; ce qu'ayanc efté obfervé juf- its il prefencjiln'eilpas imaginablequ'on vouluc parie wende la paix leur ofter cc qu'on ne leur à jamais oflé fv pendant laTrifves,ny pendant la guerre,& lesTraitter pliis rudement au temps de la reconcihation avec i'Efpagne P' lorsqu'oneftoken /&e/?<//Vemutuelle, Ceferoitauf- r une chofe eftrange que Ia Conceffion & tranrporc, que fiMajefté Catbolique feroirpour lebien&amouriiela «iïdefditslieux fufnomme's audits SieursEftats, ope· aft un effettüuc contraire àceluy qu'on s'en eftpromis & qui joint à la confideratlon de Ia tranquiliité publique, Γείΐέΐε vray & fcul Fondement d'une telle Conccflion : Lvoirla confervation defdits habitans en leur anciene Relieioöj & exerciced'icelle, lequelpoincnedemeu- rant pasaffeuré, ladite eonceflion nelepeuteftrenon plus comme faire pource fujet ; 1'un nepouvant eftre re- voquéen doute fans que i'autre Ie foit pareillement, ainfi queiesipubfignésl'onttoùjours donné à entendre &le dcclarent encore preientemen t. ·
Adjouftantneantmoins, qu'ils fontpreftsd'entreren toutc forte temperamem raifonnabies, & qui fans preju- dice à Ia confcience fe puilïènt accommoder tant au gou- veraement defdits Seigneurs Eftats qu'au bien & feurete' dci habitans defdits lieux ; pouf de tant pluftoft parve- uiriilapaix, &mefmeàeviter ukeiieuresconteftations onferemettradesdifEcukésquipourroientfurvenirtou-
chant la forme dudit exercice & jcüiffance des biens Ec- clcfiafliques àia Chambre My-panie, cu les raifonsie- rontalleguées de part & d'autre,fans que rien puiflè eftre inDovécependant, ains toutes chofes laiflées en eftat pai- fiblcfanstrouble ny inquietude.
(iujnt w^om de troisquartiers d'autre Meufe, dont eftparlé afin dudit premier Artide, auquel on refpond prefcniement ; On eft content d'en demeurer aux ter- nes du 3. Artide contenu entre les 7 3. figue Ie 8 Janvier lans y rien adjoufter ny retrancher, les foubfignésn'ayant pouvoir pour y rien cbanger, ny moyen de rien propo- fet fut ce fubjet à fa Majefté Catholique pour eftre leur commisfion expirée par le moyen de Ia Ratifica-
uon
OD
Aüfectmi, touchantle haut quartier de Gueldrs! refpond de mcfme qu'au precedent.
Sur Ie troifiefme. au regard de la demlittttt des Forts de part & d'autre, la declaration fe pourra faire recipro- quement en forte qu'il y ayt efgalité, & dontoncon- ïiendta: cu 1'on Ie referera à ladite Chambre My-par-
Pour Ie quatrïefine on oe pretend Point déroger aux droits de la V ille de CEjHufe, ny d'aucune autrc, poflede pir Meflieurs les Eftai s, & quant à l'ouverture & deftru- öion de la Diquc de St Oonas, on remettra. femblable- ment à ladite Chambre my 'partie de j uger ce qui en ce vra eftre fait. En fuitte du 64 des Articles eoo venus & figne's Ie 8. lanvier {jìet hiervoor op den 18. December 1646.) i'on eft content que les informations fedonnentpourlesli- niites de Fiandre &ailleurs.
Ce quiacfté adjoufté audit Efcritdefdits qnatre Arti- w fembie fuperflu, puis qu'au regard de particuliere, j^en a eflé fufElamment traitté ficconvenucy-devant, fit en ce qui touche 1'accommodement de I'Efpagne awc la France, on a efté toüjours preft, commeron
encore, deleterminer, iansquede lapartdesfoub- ignés on ayt contrevenu à aucune chofe de touttes cel- es cy devant, promifes & concertées à ce fujet par dee SicursAmbulTadtìursdeMeffieursles
Eftoitlìgné.
^^^oniéitfemeranàa, Irtr: lofeph Arehep: de Cam- Fait à Münfter le ai Septembre 1647. |
Antwoordt.
D Ac fy vande xijde der Keeren Staten geen ander gefchrift hadden verwacht dan een Ratificatie van 'c Tradlaet, geteecfcent in defe plaets van Munfter, detfiiy?flanuariusleftleden,doormijn Heerenhun Vol- machtighden, vermits wy ondergeteeckende de Ratifi- catie van fijnCatholijcke Majefteyt hebben doen komen,' die niet kan geappliceert en toegevceght worden, dan tot d'Articulcn, hier voor gearrefteerr, beflooten en gefti- puleert, en door de fignaturen en teeckeningen der par- tyen behoorlijck geauthorifeert, eogcfondeertopfuffi- Sante en wettelijcke pouvoirs en macht-brieven: in- voegen dat het niet betamelijck fcbynt haer teghen- woordighlijck illufoir en vruchteloos te maecken door de propofitie en 't voorflel van eenighe nieuwigheden, ftrydigh tegen d'obfervatie en onderhoüdirgh, diein- violabel en onverbreeckelijck behoort te wefen, dingen, buyten 'tgeen dat van weerzijden foo rijpelijck gedelibe - reert en overwogen j eneyndelijck getrafleerteo beflo- ten is tuffcheq parthyen van defe qualiteyt en hoedanig- heyt.
Dit 2y dan te vooreo verhaeldt. Men feght dan, ten opficht van 't eerfte Artijckel, nieuwelijck geproponeerc en voorgeftelt in dit felve gefchrift van de twaelfds Sep- tember aengafcnde de Meyerye vatts'Hertogertbofch, het Marck-Graeffchap va.n Bergen, deBaronny van Β^ώ, 't Landt van Kuyci, en d'andere dingen, uytdrucke- lijcker verklaerdt in 'c derde Artijckel van 't gefeyde Tra- daet van de achtfle lanuary leftleden,vervattende 7? Ar- ticulen,dac het geen,'t we ck daer af beflooten is in 't ge- feyde </WtfArticul,in fijn gehel fai blyvec,blyvende daer oock de conditie, onder de welcke het dus ontfangen en aengenomen is, te weten bin nen fes maenden na de ge- feyde Ratificati van 'tTraftaet in d'cxercitie en oeffening
inde genietingh c____
fittingh der Geeftelijcke goederen te verdragen. Of in geval dat de gefeyde Heeren Volmachtighden van mijn Heeren de Staten alreedenu willen verdragen inde gefey- de exeidtie en oefiFeningh vandc Catholijcke Religie, en inde ghefeyde genietingh en beGttiogh der Geeltelijcke goederen inde voorgenoemde plaetfen , om de gefeyde Conditie,onderde welcke het gefeyde^ri^u Artijckel ge- ftelt is, fonder wijder uytftel af te doen, foo falmenvan wegen Spangien daer mee oock in handelingh treden ; tot het welck men geen fto£Fe heeft van te ghelooven dat dé ghefeyde Heeren Staten, ofmijn Heeren hun Volmachtighden eenighe fwarigheyt fullen bybrengen als men overweeght en ghedenckt.
Dat inde gefeyde Mcyerie van '« Hertogen-Bofch, in 't Marck-Graeffchap van Bergen , inde Baronny van Breda, en in 't Landt vanKuyck d'exercitieenoeffe- ningh vande Catholijcke Religie altydt heeft gheduyrt; invoe^Q dat het groot getal van Inwoonders vande ge- feyde Religie inde felve plaetfen niet kon, en namaels niet fai konnen daer anderfints fubfifteeren en blyven, noch in hun confcientie gedwongen worden: en dewijl dit tot aen heden geobferveert en waergenomen is, (bo heeftmen niet te dencken datmen doorjmiddel van de Vrede hen van 'cgeen wil beroven, 't welck men hen noyt benomen höeft, noch geducrendede Tfevws, noch geduerendedOorlogh, en hen ruwelijcker lal handelen inde tijdt vande verfoening met Spangien, dan toen mea in onderlinghe Vyandtfchap was, het fou oock een vreemt dingh zijn dat de concelCeen overdracht, die fijn Catholijcke Majefteyt fou doen van de voorgenoem- de plaetfen aen deghefeyde Heeren Staten, om de nut- tigheyt en liefde van Vrede, een werck fouwuytwerc- ken, 't welck ftrijdigh fou zijn met het geen, 't welck men fichvoorgh>;fteldt heeft, en dat, by deconfidera- tie en overweging van de gcmeene ruft ge voegt,hetware een eenigh fondamety: van foodanlgh een overdracht heeft gheweeft: te weten de confervatie en behoudenis der ghefeyde Inwoonders in hun oude Religie, en in d'oe&ningh daer af; en indien dit punt niet feecker blijft, ioo kandegeleyde overdracht, als hier om ghe- $ f dacn , |
-ocr page 339-
daen, oock nietfekerblyven,in voegen dat het een niet ïo twijffeling getrocken kan worden, fonder 'tander, ge- lijck d' ondergeteeckenden ahydt te verftaen hebben ge- gheven, en fulcx noch tegenwoordighlijck verklaren.
Niet-te-min daer by voegende dat fy bereydtzijn in alderhande redelijcke Temperamele» en bemiddelinghen te treden, die fonder quetfingh vnn 't geweten geaccom- modeert en ingefchickt kohnen worden, fooin 't Gou- vernement der ghefeydeHeeren Staten, als tot de wel- ftandt en feeckerheyt der Inwoonders vande ghefeyde plaetfen : cn ora te eerder tot de Vrede te geraecken, en oock om wydere conteftatien en twiften te ichuwcn, ialmen fich vande fwarigheden, die overkomen kon- "nen, aengaende de forme van de gefeyde oeflfëningh en befittingh der geeftelijcke goederen ghedraghen aen de Chambre tny-panie, of mid-gedeelde kamer, daer de redenen van weer zyden bygebracht fulen worden, fon- der dat men ondeituffchen yers vernieuwen fai; invoe- gen dat alles in vredige ftaet, fonder ontruftingh en ver- waringh gelaten fai worden.
Wat aengaet het punt der drie §j^rtieren over de Maes daer af op 'c eynde van 't gtfeyde eerfte Articul is gefpro- ken > op 'twelck beden geantwoort wort. Menisver- noeght daer in te bly ven by de woorden van 't derde Ar- tijckel, onder de75 begrepen, geteeckent van
lanuarius, fonder yets daer by te voegen of af te nemen: dewijl d'ondergeteeckenden geen macht hebben om yets daer in te veranderen, en oock geen middel van yets op dit fubjeft aen fijn CatholijckeMajefteyt te proponeren en voor te ftellen, om dat door middel van de Ratificatie hun Commiflie verftreken en uytgedient is.
Op het twede poinöjaengaende het Over quartier van Gelderlant > men antwoort daer op, als op 'c voorgdende.
Op het derde x>oÌT\(k, aengaende àe demolitieenflech· tinirhder Schanffènvan weer-zyden , men fai reciproke- lijck daer af verklaringh konnen doen, in voeghen dat'er gelijckbeyt zy, en gelijck men verdragen fai : of men fai fich gedragen tot de gefeyde chambre My-partye, of mid- gedeelde kamer.
Wat het vierde aengaet, men poogt niet de rechten vande Stadt Sluys^ of van eenigheandete plaets, door mijn Hoeren de Staten befen , te verminderen. En wat d'openingh en weghnemingh van de Dijck van Sint J3onaes sen gaet, men fai fich ootk gedragen aende ge- feyde Chambre My fartte, of mid gedeelde kamer, om 'tgeen, 'twelck behoorelijck fai zijn, daer af tevon- nilTen. In gevoigh van het<i4 Articul, (fiethiervoor op den 18 December 1646) verdragen en gcteeckent op </'<icity?eIanuarij,men iste vreden datd'informatieo voor de Limiten van Vlaenderen en elders gegeven worden.
't Geen, 't welck gevoegt is by't gefeyde gefchrift der gefeyde wVr Articulen, fchijnt fuperflu en overtolligh, dewijl ten opfigtder particuliere perfoonen genoegfame- lijck daer af hier voor gehandelt en verdragen is. En wat d'accommodement ende byleggingh vanSpanjen met Vranckrijck aengaet, men heeftaltydtbereytgeweeft, gelijck men noch is, omdat te termineeren en beflech- ten, fonder dat men vande zyde der ondergeteeckenden yets gedaen beeft tegen de dingen, die hier voor belooft, en op dit fubjeét verdragen zijn door d'interpofitie en tuffchen handelingh der Heeren Ambafladeursvan mijn Heeren de Staten. Was Geteeckent ElCondedePenne· rande, Frer- lofephArchep deCambraf, j^.Brun, Ge- daen te Munfter, den ai van September 1647.
Rephjckevande Staetfche.
T\' Extraordinaris Ambafladeurs ende Plenipotentiari- ^ fen van de Staten Generael der Vereenighde Neder- ' landen, hebbendegheGenende geccnfidereenhetghe- fchrift vande Heeren Extraordinaris AmbaiTadeurs van Spagoien (fijndc antwoort op de propofitie van den zz September 1^47) verklaren.
Datte voorfzHeeren Staten hebbendegehoorc het rap- port van de 7?. Articulen ProvifionelijCk overkomen ende ten weder-züden geteeckent, hebben goetgevon- den dat devoorfz 7? Articulen na haer forme ende in- houdt fullen worden geinfereert in bet Traftaet welck gemaeckt fai worden binnen Munfter. |
Maer datte voorfz73 Articulen overkomen engetey- bent als vooren niet bonnen worden gehouden voortf. rellTraaaeten isbuyten propooftopdefelveteapp™ ceren eenige andere Ratificatie, ten fy alfvooren wcrdi gemaeckt heteyntelijck befluyt van'tTraftaetin W ke devoorfz 7 3 Articulen fullen worden geinfereert, 5» die forme van Ratificatie worden gccon^urteert mffcïim de party eri.
Sijnde boven dien noodigh ende behoorlijck dat voq, het eyntelijck befluyt worden afgekeert die inconvenicu. ten ende Swarigbeden die hier naer mochten voorvjj. len opdeuytlegginge of in de praöijcque van deielve ende dat geconfereert ende geadjuileert worden die At! ticulen die buyten devoorfz 7; Aniculen fijnongedl· cideert gebleven gelijck in conformiteyt vandeRefo. lutie van de voorfz. Heeren Staten al'es breder is uy(g{, drucktinde voorfz Piopofitie van den tz. Septtmb»,
In gevolgh van 't weicke aie voorfz Heeren Exujoi. dinaris Ambaflad. urs ende Plenipoter.tiarilèn dcsKo- ninghs van van Spangien worden verfocht tegtdentkeii dat het Aiticul rakende die St uverainiteyt van deMtje. iye ende andere plaetfen aldaer benotmpt is geaciw. deert den ly. Decembris 1^46. puerbjck ende Cmpe- lijck fonder eenige conditie , ende dat het fcbjjfttaec.
, kende d'oeffeninge vande Catholïque Religieende'igt
j bruyckvan deGeeflelijcke Goederen niet fijr.deaengl·
1 nomen geweeft in't getal van de voorfz 7fArtitulintn niet hebbende de prtiace (te worden geinferecruiiiiet Tradaet 'c welck geniaecktfal worden binnen Mualltj) isgeproponeert den 27. Decernber 1640 voor devooifj Extraordinaris AmbaiTadeurs van Spangien om [ew«. den gedicideen 6. Maenden naer dc Conclufie endeti· tificatie wan 't Trailaet.
Welke Propofitie de Plenipoteotiarifen van dcToorà Heeren Staten hebben verftaen enopghenofflente% gedaen niet om aen den Koningh van Üpangien terifc. veren eenige Superioriteyt 1 den jy. December daerit veoicns gedecideert, macrtefijnghcdaeninfaveurva de Inwoonders van de Meyerye ende van de drieai· dere plaetfen in 't voorfchreve ghefchrift van dcDij, December, deweicke menp-efupporecrdetelijneiiiit te blyven onder deSouverainiteyt vandevoorfzHfr ren Staten.
Sijnde fonder datkennelljck gepraöifeertfoDiierti gerjfpreken van d'een en d'audere zijde, endeeïctiiplffl daer van operbaer fijnde fe'fs van die gene diegiwetS fijn voorden Treveseu beveftight fijnde door hetj.Ai· ticul van den Treves daer op gevolght, dat die Mette is van de Stadt door 't fclve middel Meefter is van 'tphlie Landt daer van dependerende.
Sijnde mede verftaen ten beyden fijden dat alles watii! voorfz Heeren Staten Generael doenmaels hielden en in 't befit hadden, in Brabant, en Vlaenderen foowelali in andere Provintien aen haer foude verblyven iniH» recht van Superioriteyt, felfs oock het Marquiraetnn Bergen, die Baronnie van Β^ίώ, Grave Λα àmtàa aen en toebehoort, met alle Vlecken, Dorpen,Gehuch- ten en Territorien daer van dependerende, gelijck als® fien is uyt de verklaringhe daer uyt gedaen den y.^F
löop. door d'Ambaffadeurs van Vranckrijck en Grooi
Brittannien. ^
In gevolg van welck gebruyck en verklaringe de roorli Heeren Staten aenftonts na de reduftie van'«Hertogen· bofch gefch iet in't] acr 1heblien gpordonneert de p"; blijcque oefFeninge van Religie en Politie in
Daer tegen den Koningh van Spangien, fitie ghedaen door contrarie beveelen, dewe'«®" ' dende geopiniatreert d' Inwoonders van de Meye'j vreefende dat defe confufie foude uytvallen tot haer W" derfby requefte hebben verfocht ende bewoogen ®
vooriz Heeren Staten met Gedeputeerde van de voow
Heer Koningh te houden verfcheyden CoDfereDj totTilburgh ende elders, dewelck niet hebbende .w;
kenfucces, als men fich daer van beloofde, de retorfe-, door deweicke foo wel de Predicante» de Gereformeerde Religie, als die Prelaten, Fn^V ende andere Geeftelijckheyt blyven uytgejaegbt»^ d'Inwoonders van de voorfz Meyerye blyven im toe gefruftreert van de Publijcke oefieniughe vm en andere Religie. ^ |
-ocr page 340-
Nederlandfche Vrede - handélingh.
Dit nù <Je Meyerye dependeert van 'sHertogenbofch IsHooft-Stadc tonder daer vantefijn gcieparecrt, men «nDorteert fich cotce bondige en onwederleggende rede- neodie vanwegende voorfzHeerenStaten fijn gealte- «ueeri en gededuceert in de voorfz, Conferentien totTil-
hureh ende elders.
Alioo dat de Stade 'sHertogenbofch fijnde gereduceert onder die Souverainiteyt van de voorlz Heeren Staten, ' eode bcvrydt van de Souverainiteyt des Konirghs van Spangien niet het felfde middel ^ /«reprojtrio de Meye- „(isgereduceert onder die felve Souverainiteyt van de vuorfi Heeren Staten, waer van alleenlijck de oefFenin- ge is belet door àcretorfit, ende die beletfel wordende wcch genomen die üouverainiteyt wort beveftigt in haer eerfte weien , fonder dat noodigh is byTraftaec over te gheven aen de voorfchreve Heeren Staten het geene fy aihadden aengewonnen en ionder dat den Koningh bshoeftovertegüvenhec geene by al hadde verlooren.
Raeckende het Marquifact van Bergen, Baronnye van Breda, Landt vanKuyck, boven 'cg;eene hier vooren jjgefeydt te fijn overkomen in hec j. Articul vanden Trtves ende tot verklaringhevandicArtJCultefijnbe- tuyght door d' AmbaiTadeurs van Vranckrijck ende Gtoot Brittangien,rtaet teaenmefckcnjdatopinftande vin de prefident Jewii/» Ambafladeur van Vranckrijck byfpedale refolutie van de Staten Generaci aen de In- woonders van defelveplaetfeistoegeftaen d'oeffeninge ïandeCatbolicqücReligie, tet welck he: recht van de voorlz Heertn ütatcn fc» veel meer is co .firmerende, gelijcii dan oock die voorfz Heeren Staten aen heer heb- ben behouden het recht van midi^elen indefelveplaet- fenieve'pachten , en andere diergelijcke, cndiefclve liïbben ge-exerceert, en exerceren. ,
Ditte vooi fz Heeren Staten hebben toegelaten aen de Pallnors ende Priefters in de voorfz plaetfen te bly ven skt dfo.'utelijck maer onder conditie, dat in alle Poli tijcqus ende wereltiijckc faecken fyluyden fich fouden dragen, foo ais alle andere Onderdanen fonder te heb- ben eenigh recht van recherche norh fonöie of oeSè- tiDge van Hierarchie of Geeftelijcke lurlfdiöie ; en in Ksvan contraveotie fijn defelve gecalangcert en geilraft door den Racdt van Brabandtaen defrzyde.
Ende dewijl die exempelen en praöijcque wereltkon- diph is dat alle Souverains difponeren over de Publijcque otfFcningevaDde Religie in haer Landen ende Heerlick- hcden, ende in verfche gedachtenis is dat de cerfte In- trodudie, Hierarchie der Biffchoppen heeft ontroert de Provintien ; ja de Prelaten felfs die Waren onder den Ko- ning vàn Spangien,om fich te ftellen tegers de vooriz in- troduaie,als contrarierende die Pri vilegien van hetLant.
Seyimen met goedt recht drt aen de voorfz Heeren Staten als Souverains tof ftaet te difponeren ovêrdie rubiijcque oeffeninghe van de Religie in de Meyerye en alle andere plaetfen boven genoemt. endein'iHw- ' , Breda. Grave. met alle die Landen, Vlecken, Dorpen, Gehuchten, Territorien daervan dependercnde fijn aen de Heeren Staten in alle rccKt van Souverainiteyt als voorfz,en dat men is opden wech van le maecken een goede durable Paix,
Is het buyten propoofle te behoudetì of teimaglneren len opfi^te van de voorlz Heeren Staten in de voorfz riaetlen eenige Hierarchie of andere Souverainiteyt,ge- ^^'"^^"ofte gefepareerc van de Souverainiteyt van de voorlz Heeren Staten en welke eertijtsdie Provintien en ^'tiaten die waren onder den Koningh hebbien gehou- w Τ de Privilegiën van den Lande,
welck IS een Point ióo fenfibel en daet van alle Sou- "j" foo jalours, dat men is geobligeert te verkla- hoor voorfz Heeren Staten niet konnen en niet be- j, „ " confenteren datte voorfz Souverainiteyt fo in en anH '' Weréltl^ck over die voorfz Meyerye
PoHir» Plaetfen boven genoemt , tegen haer worden t"'iputeertdoor den voorfzHeerKoning van Spangien, itïrif, «'«'■de de reftitutie van 't voorfz Gc-
Van d- "''r Gouvernement en Regieringe
metallo Staten is getmpert en voorfien
Weet en en matigbeyt. en dat, gelijck een yder
=0 uet, iy mee opleggen eenige confcientic dwangb |
op hafer Onderdanen of opdie Perlooncn Van wat quali- teyt ofconditiedie zijn,om die voorfz Plaetfen en Quar- tiercn uyt te roeyen ofte te verjagen, niaer mededogcnt- heyc hebbende fijn metten bedroefden toeftatidt van al 't Vükkin de Meyerye datfedertden aenyanck van de retorfie tot op deieuyrefich bevintgefrüiteert van alle Publijckeocfïeninge van d'eenen vand'andere Religie.
Conlenteren dat conform het voorgaende Gefchrifc van den la. September aen de tegenwoordige Roomfc Catholijcque Religieufen ial gealligncert worden een redelyck onderhout haer leven lang geduyrende,en(ulc^ ter dilcretie van de voorfz Heeren Staten, daer van ai^e sjpart fai worden gemaeckt, en dat de Goederen gtlegeti buyten de Meyerye en andere plaetfen boven genoemt ψ ^ vke ver/a, fulleo gereguleert worden in conformiteyc van 't geene daer van breeder is geilelt in het voorgaende Gefchriftevanden laSeptember.
Ende alle d'Inwoonders, van wat qualiteycen condi- tie die fijn blyvende indeghehoorfacmheyttndeichul- dighe plicht van goede getrouwe Onderdanen, fullen leven onder die publijcque tiouwe, verfeeckertheyt» protcöiejen fallen fonder belet genieten alle iulcke vry- heyt vanconicientie als naer die Wetten en Ordrevan 't Landt is toeghelaten en gepraöifeert wordt in alle die Provintien, Steden, en Landen fijnde onder die voorfz Heeren Staten.
Ende by aldien die voorfz Inwoonders getroubleerC worden in de voorfz vryheyt van Confcientic, fuilen fich addrefTeren aen de voorfz Heeren Staten, die als Souverains daer in fullen itclien alfulcke Ordrealsby bewaringe van de'vodrfz vryheyt van Conlcientie fai be- vonden worden te behooren.
De Plenipotentiarifen van de vobrfz Heeren Staten vertrouwen , indien de Heeren Extraordinaris Arh- bafladeurs ende Plenipotentiarifen van Spangien gelicfc met een rechtmatigh en ongepafliioneert gemoct te confi- dereren de bondighcydtvande boven-gefchreven rede- nen en perfiileren by haer voorgaende genegentheyt tOC Vrede, fy fuUen oordeelen , dat dit is bet eenige ende rechte middel om teghe!aecken uytden Doolwech-van verwerringe, die als contrarie die Privilegiën van den Lande heeft verweckt die eerfte beroerte tn de Provin- tien ende den Prelaten felfs heeft veroorfaeckt fich te ilellen tegensden Koningh van Spangien, als boven gf- feyc is , ende dat dit is het middel om te Itomen tot hee eyndelijck befluyt van dtn Heylfame endegeweniiïhte Vrede.
Ende tot vaftigheyt endeonveranderlijcke'bewarin- ghe van de felve noodigh is ghefepareert te houJea het geene dat niet kan hebben eenighe ghemeynfchap en iti fich felfs heeft een incompatib!e vcrfcfaeydent- heyt. .
Ende dat dit is het rechte ende eenigh temperment Het welck fonder quetfingc van confcientieen tonder preju- ditie van de Souverainiteyt refpeólivelijck kan ghe- paft worden op het Gouvernement van d'een en d'an- der.
Aengaende de drie ^artiere» van Ovérmafc, men per- fifleert by 't gene is uyigedrückt én overkoomen in de 73. Articulen gëaccordeiert ende gheteyckcnt als voö- ren.
In confortoiteyt vàn dewelcke dewijl het Oorloge continueert, ende de werckelijcke valediieyt Vfttt de Ar- ticulen felfs fich rapporteert tot bet befluyt Van 't Tra- d:aer, die natuere van defaecke betoont^Iaerlijckdae dekenniile te nemen door dië Chambre hiypartiemoec worden gereguleert tot bet befluyt van 't Traftaet gelijck gefeyt is in 'c vodrgaendegefchriftvan den ix Septem- ber.
Aefagaefade het Over(Juartièi· Vaii Gelderlaftt daer van is geconcerceert ende is buyten de 37 Articiileti gebleven in ftaet.
Ende is te Cohfiderercn dat in kracht van de Unlè dé i^rovintien fijn verbonden de afghefchey^ene Lëdcó elck te herilellen en te cönfolideren aen het Lichaem van fijne Provintiei verftaendpdat fonder defe herAel- linghe Ën confolidatie niet kan ghevondeil ) Ènde fchoon ghevonden fijnde niet kan onderhouden wor· ■ den j een goede ende cerlijcke Vrcede i om wcicke JPfi tcw- |
-ocr page 341-
340· Tweede Deel, van de
te Verkrijgen > ende om voor te komen alle haer ende oc- cafie van nieuweonluften, men arbeyt.
Sijnde de voorfz Heeren Staten bereyt te confereren over die middelen van een redelijck temperament ^ welck tenopfichte vandefe confoUdatïe foude dienftigh fijnte gebmycken.
Aengaende de kleyne Forten op het omtrent SluysiAe flechtinge der felver aep de fijde des iConinghs is gheconferveert in 't (if. Artijckel onder conditie van re- ciproque aen de fijde van de voorfz Heeren Staten , tot welcken eynde noodigh is dat van wegen de Koning van Spagnien worden ghenoemt die Forten die aen de zyde van de voorfz. Heeren Staten fouden worden gederaan- teleertomdaerover te vergelijcken.
Dat in conformiteyt van àtgenerale reflitutie van Goe- deren ende rechten die by macht van het Tradtaec fa! ge- daen worden van d'eeneend'anderezydewordeher- Iteltinfijn gheheelende bewatn bet Jfiter-recèt van de StadtSluys . foo als het van outs aen de Stadt heeft gecompeceert en 'c ghebruyck van dien is belet gheweeft door dtn Oorloghe ende de Dam geflagen in deSeute by 't Fort St.Donaes.
Sijnde als mede noodig dat voor de vrye hanteringe, ommegangh , ende Commercie tuflchen die refpedive Onderdanen overkomen in het n. van de voorfz 73. Artijckelen, den voorfchreven Dam worde opgenomen : 't welck voornamelijck fai ftrecken tot groote avantagie van de Stadt Brugge, en andere plaetfen grenfende aen de voorfz Canael de Soute.
De overleveringe van informatie raeckende de L/aw'- ten isgeaccordeert.
Raeckende d'afiàires van eenige particulieren,is dien- ftigdaer over te vergelijcken daer in men fich fai gedra- gen in alle billigheyt,
Verftaende de Plenipotentiariiên van de voorfz Hee- ren Staten en referverende uytdruckelijck dat itnVranck' r^ck reeljjck en metter daet fai worden gelaten aüts vat be- vonden luert voor defen tefijn toegeftaen, tot welcken eyn- de de voorfz Heeren Plenipotentiarifen van Spagnien gelieven fai fichklaerdér te expreiTeren op'tghenedaer van by defel ve is voorgeftelt op het eynde van haer Ge- fchrift van den 21. September i&^y.
Ende verfoeckende dat de Pointen welcke tufTchen die Kroonen fijn ongedecideert gebleven, worden afge- daen en beflooten in reden ende billigheyt.
Aöum Munfter den 18. September 1547.
Was onderteyckent,
Cent, Mateneffty Fauwj Knuyi, Keede, Doma» Rif· perda, Clant.
ïicnaaenöe ©jancBtijcft toa^ bebecftlatinflö bpDc gipacnfcfic flcDa?η in Defc bolBenöe maniere.
Hiti il·
i
il
fi
im
fi li··'''
ΊΜ
ON laiflera toutce que l'Efpagne à defta concedée ; & les points demeures indecis, de ceux qui ont efté concertcs, comme les limites de CacaIoigne,le tem- perara ment au regard de Portolongone & Piombino,de mefme Ie temperamment touchant Cafal, Ie point tou- chant Ie payement de l'infante Catherine de Savoye,tout cela eft remis à 1'arbitrage des Seigneurs Ambailadeurs de MeiGeurs ks Ëftacs £cc,
Eftóltfigné: Pemeranda ; lofeph A. de Camiray :
Μ En fai al'tgheen't welck Spanjen aireede toege- ftaen Ijceft,laten ; en de Punten, die te voorfchijn zijn georacht, fullen ongedecideert blyven,gelijck de Limiten en grenspalen van Catalonien, de tempera- ment en bemiddeling ten opficht van Portolongone,en Piombino, oock de temperament en bemiddelingh aen- gaende Cafal,het punt van de betaling van d'Infante Ca- therina van Savoyen, Dit alles wort geAelc nen d'Arbi· trage en bemiddelingh van de Heeren Ambaffadeursva» mijn Heeren de Staten,&c. Wasgeteeckent |
El Conde de Petmerande, lofeph A. de Canbrtf,
?IenBacnbe 't ©berquactiec ban «©elberlant / iönh, concertecctöetbolaenöe: eDocjj in flatu / enDebimb» Deij-mtijcheïenfleWcbefl. '
Τ 'On efl: convenu & accordé de changer Ie haut quir. •'-^tierdeGeldre , moyennant I'equivalence, daotoo conviendra dans dix mois apres la concluGon dece Traitté; &en cas qu'on ne puifle tomberd'accorddi ladite equivalence; on s'en remettra à la chambre m». partie.
En is verdraghen en veraccordeert het Overquattin ^^-^■vanGelderlandtte verwiflelen , mitsgelijckcqui, valentie en overdracht,daer af men verdragen lal binnen tien Maenden na de fluyting van dit Traöaet ; en ingl· val dat men niet verdragen kan in de gefeydeEquivaltn. tie , foo fai men fich daer af ghedragen aen dc Chambre mypartie, Mitgedeelde Kamer.
^eltoninslöcBe ffcanfcfie HJmftafTaDeurélaThui!. lerie bcrnetncnDe I)oe bappec Ùe ^paenfctje enöe bitban öefen i&taetnabeciten/fiaööenbfn ij. (©ctobjiéauoinn tie enùe piopomctte 't geene öolflt.
Messieurs,
Uoy que il euft efté à defirer pour l'avanccnaii des Traittez de Munfter, que tous Meffieuruoi Plenipotentiaires y fuflènt demeurez , ilfemble
neantmoins que Dieu, qui dirige les grandes affaires,aji )ermis que quelques- uns d'eux foyent venus en cettevil· ,e , pourrendrecompteà vosSeigneuries del'Eftatw· quel le trou ve Ia negociation de la Paix, afin qu'en eflini informées , Elles y facent les refieftions convenablcsS rabattentenfuittelesbruits , quicourentfipeuvrayiiJt li contraires les uns aux aucres, qu'on ne fgait auqueli'ai· refter 5 Puis que d'un cofté l'on dit que nous ne voutom point de Paix, & rejettons touttes les propoCtioDSf iy conduifent, & de rautre,que celle d'entre les deuxCou· ronneseft faitej EtquefiMeflìeurs les Eftats ne Ìchi', ftent,là leur demeurera en artiere.
Ainfi Meflìeurs, je me fens obligé de venir à vos Sei- gneuries, pourPremierement lesaffeurer, que, noui voulons la Paix, que nous faifons touttes diligencapof· fibles pour la condurre, & que notis eftant offerte & leu- re , & efqu itable, il n'y à point de party propre à mefa! fin à ce grand oeuvre, que nous n'embrafiìonsdebon Cceur; Enfecondlieupourvousconnoiftre, quebitn loin d'eftre d'accord avec l'Efpagne, Nouslefomm" aufiì peu des pointseflentiels, quenousPeftionsilyi^i mois ; Et que fi quel qu»un public le contraire,Λ/«"fi· veur de ms Ennmìsà deiTein de nous broiiiller enfemble, & nous defun ir,s'il fe peut,pour fe fauver du peri), do"' noftre Union les menace, Et s'en eftans fauvés,vousle- nir ou à nous (fi nous eftions fi peu providés que<k nou» divi ter) les conditions,qu'ils nous auroient proffllfe ^^ tant que le bien de leurs affaires le pourrapermcttre» « finallement pourvous rafraichirla memoiredes obltgi* tions reciproQues de la France & de cét Eftat.
Quenous VoulionslaPaix}Iaionguedurée<lel«B"?'' re,tant de fang refpandu, & tant de trefors confomm»» doivent faire compreDdre,qu'il eft tempsdelafinirj U
prefence & demeureaauelleàMunfterdeMiniftres® Franje, monftrenfaiTeZjquec'eftnoftrepenfé, leure Majefté ne voudroient pasy tenir unPrincede» haute qualité de fon Alteflède Longueville.ny Wejuw^ lesComptes d'Avàux ficdeServientficonfommefii:» les afiàires, & fi utiles ailkurs fi le defir de la Paix nep^ valloit fur tous les autres ; Ajouftés à cela les diljgen»» que nousavonsfaitesaupres deMeiSieurs les Wea^'" pour les porter à efmouvoir l'efprit de nos parties,» donner celuy de Paix: leè pelnes qui Ont prifefitraw'S en vflin jufques icy ) Meffieurs vos PlenipotfliM';" aufquek üfembloit au dire de «ux-d'Èiìiagne » |
-ocr page 342-
Nederlandtfche Vrede-handclingh.
(.Èvouluffentrienrcfufer; Les ioftancesque Monfieur ! Compte de Servien &inoyvous ^vonsfaittes, Mef- f urs auffi-toft apres Ie Traitté eieGuaraDtie conclu, de Morendre au pluftoft la negociation de celuy de la paix, flui avoic en queJque ίβςοη efté interrompuë, & pour ce de renvoyer mefdits Sieurs vos Pleoipocentiaires à Muü- fter ■ Celles de nos Ennemis au contraire » fondé<.s fur la " 'moJitéd'une feule perfonne, que ne 1'euft pas trou- vée moindre à la Ville qu' à la Campagne,s'il n'euft en deffein de la laiffer couler fans pariet d'afi&ire, pour voir, fi elle feroit plus heureufe à fonMaiftre;que les preceden- te &fielleeuftefl:itelle,enmeltorerfacondition j Et vousferéscontraintsd'avoüer,Meffieurs j que nous vou- .gP5lapjix,àquedeIenier, c'eftinjuftement vouloir reietcer iurnous Ie blafme de la continuation de Ia guer-
. Et de cc que deffus, nous ne voulons pour teftnoins flue V. S. & l'Aflembléede Munfter toute entiere.
Quant al'£ftat,auqueIeftnoftreTraitté avecl'Efpa- ene, Mel&euTS Pau & Keuyt.k peuvent dire à V. S. ce- Mfldant je leur avoiisray que fi c'eft elite d'accord de convenir de plufieurs Articles.i nous avons tort de dire, que nous ne le Ibmnies pas : oiais quand onfgaura > que c'elide ceux-là feulement de nulle confequencc,qui font reciproques,& autant & plus à 1'avantage de nos Ennemis qu'au nüftre,iuiquels encore les Mediateursonteü peine Jles faire conleütir,& qu-iles importans,qui font ceux, qui forment Ie Traitté, ils les refufent ou les retranchent, QU les expliquent à leur mode j Elies avoueront j je croy, auffi, que nous fommes fort cfloignés d'accommode- tnent : £c affia, Meffi -urs, que je vienne au deftail} Vol- cy les Points fur Icfquelles nous fommes encores en coDteftation.
Cduy de Portugal,dontMeflïeurs les Miniftersd'E- fpagne rejeitent l'exprellion à la fin du Traitté, pour fe itiemt un moyen de rompre.
Celuy du Due Charles, dont ils ne veulent point parler, ice n'eft à ion avancage,quoy qu'il ayt efté dit plufieurs fois par des perfonties de qualité > & qui ont grande part tU! affaires, que quand il ne reftoit que celuy là il n'em- pefcheroitpaslapwx» & il eft de telle nature, que de le pafler ious filence ; c'eft la faire & ne la faire pas, ou pour mieuxdire; C'eft faire la paix d'un cofté pour recom- manccr la guerre de l'autre.
On ne parie pas net dcs conquefiest que l'on veut redui- le auCoips desplacesprifes, nonobftantladeclaration que nous avons faite de ne les demander qu'en la Aef- me forte que les Efpagnois vous accordent les Voftres.
Les limues & les Fortifications du Uoujplhn ^ de Cata- logne reftent encore à regler, Sc nos Ennemis n'y refi- ftent qu'à fin de nous obliger à y tenir un corps d'Armée, ce qui ne (e peut faire quelque diligence, que l'on y fa ile fancquelque petit deiordre, paroiiilsefperentdechan- ger l'humeur de cet peuples, en leur promettane de les laiflër vivre dans une entiere liberté,
Pouiintolongone é"Fiomhino, ils parlent d'ufl tempe- ramment, quoy qu'il n'y co ayt point d'autre à prendre que de les laiiTer, puis que ces deux places font partie des Conqueftesqu'ilsofFrent ;
Ilsnous veulent faire fortirdeC/j/j/fansconfidererles biuillei, que nous avons données pourléconferverà fon Maiftre, & les Milions, que nous a coufté cette CMrité,& il leur deljplaift qu'en le quittant,ainfi que nous ro5roDs,nousprenionsles precautions neceflàires pour empefcher qu'elle ne tombe en leur puiflance, croyant Bouj beaucoup fatisfaire eo difant qu'ils quittent Verfeil, comnies'ilyàvoitdel'efgalitéentre nous pourcepoinc ti, non plus qu'en beaucoup d'autre».
11 y en à encores c#»j oufix autres moix importans à la *«ite,mais qui neantmoins ne le font pas fi peu,qu'ils ne PuiQent artcfter un Traitté, & fàire comprendre à V. ^iue«tte affaire eft bien encore dignedeleursfoins> « caj^le de procurer à cét Eftat la gioire (en Cas qu'il y waillc ic fe ferve des moyens qu'il a dans les mains,tous
mp öcaceuxdeiav-nreitientemci-
Uutre cette confideration qui doitchatoUillerles " ames.Voueledevez,Meffieurs,& yeftes tres- Pfeucment obligés par les Traittéj, que vous avcs avec |
HI
la Prence ; par deflus lefquels vous ne fgsurois pailer fans oublier ce, que vousavcz promis, ou je ne croy pas que vous vouliezy venir: Eticy vous mepermetttéz, Mef- ficurs,de vousen rcfraifcbir la merauirc ; je ne vcus par. leray point desTiaittés cy-devant faits avec la Franco j & depuis aulfi long-temps que voftie Eftat fubiìflé j je m'arrefterayà celuy dei 64.4 quifert de dirt<auirt;à l'af- faire qui eft maintenanc (ur le tapis, &eftconfirrnépar celuyde ι6^ή. Il nous oblige,MeiIìtuisà faire marcher d'un pas efgal la negotiation de Paix : à nous entre· ayder à conferver touttes nos conqueftes, à procurer de touttes nos forces la fatisfadion l'un de l'autré j Et nous d|pind bien nettementde conclure,que conjointementjoi d'un comtnunconfentement; avec<lCtteclaufe,quiyeftap- )ofée, que fipouravanceroii retarder le Traitté, l'on à Jefoin de déclarer à l'Ennemy nos obligations recipro- ques , on fera tenu de le faire touttes les fois qu'on en fcra requis; Vous f5aves,Me6fieurs, TEftat, auquel nous fom- mes, parcequejevi^nd'avoir lebiendevousdire, Et jufquesàquel point vous eftesavancésj Ainfi, Meflìeurs, je vous deniandeiau nom du Royjqu'Cn executant les iuf- dits Traitte's, Vous ne pajpesi pas outre.juf^ues à ce que nous nous avancions aujp j Qye vous facies unedeclarationaux Ennemis de ne pouvoir conclure, afEn de leur ofter l'e- fperanceoùilsfontde nousdefunir; Et que vous conti- nuez, s'il vous plaift, Meffieurs, à pretter bonne main , àce qu'ils tiennent leschofes, qu'ils nous ont promifes & oftèrtes, En revanche dequoy je vous aOèure de la pait du Roy & de la Reyne Regcnte fa n^ere, que leurs Maje- ftez ne concluronc aucun Traitté avecl'Efpagne, que conjointement avec vous: qu'elles font preftes de luy faire telles déclarations, que V.S.adviferontboneftre: En un mot qu'elles vousciendront franchement &loy allement les parolles qu'elles leur ont données, corame la chofe du monde qui doiteftrelapluschere auxSouve- rains ; Et quand par voftre interpofition, Meffieurs,Ics af- faires feront reduites en bontermes; Etquevousaures porté les Efpagnois à nous faire voiv qu'ils veulent, auffi bien que nous, fincerementlapaix ; Nous tefmoigoe- rons à V,S. laconfiance, que nous avons en EUes,dcle defir,que nous avons de conferver leur Amitié.
Fait à la Haye le 1 j Oftobre 1Ì47, Signé de
ia ThuÜerie.
Myn HEEREN.
HOewel hct te wenfchen hadt geweeft voor de Vor- deringh derTratìaten van Munfter dat al de Hee- ren uw Volmachtighden daer waren gebleven, foo fcbijnt het nochtans dat Godt,die de groote faecken diri- geert en ftiert, toegelaten heeft dat Eenigen van hen in defe Staet zijn gekomen, om aen uw' Hoogh Mogende Reeckeningh te gheven van de ftaet, in dcwelcke de Vrede-Handelingh gevonden wordt, opdatghy, daer afgeinfoimeerten onderrecht zijnde, die behoorelijck foud overwegen en in gevoigh de geruchten dempen > die met foo weynighwaerheyt lopen, en foo tegen mal- kanderen ftrijden , dat men niet weet wjier aen men fich houden fai, dewijl men van d'een zijdefeghtdat wy geen Vrede begeeren, en al de propofitienen voor·· ftellingen, die daer toe ftrecken, verworpen, en van d'andere zyde dat deVreedetuflchendetweeKroonen aireede gemaeckt is, en dat, foo mijn Heeren de Staten fich niet haeftcn, hun handeling achter blyven fai.
lek vind my dieshalven ,!mijn Heeren, verplicht voor uwe Hoogh Mogende te verfchijnen, eerftelijck om htn te verfeeckcren, dat wy Vrede begeeren dat wy alle mo- gelijcke vlyt aenwenden, om haer tefluyten, en dat, foo ons diefeecker en billijckaengeboden wiert, wy niet foudeo narren met een eynde van foo groot een werck te maecken, en dieblydelijckt'ontfangen. Ten twee- den, om u te doen bekennen, datwy, verre van met Spangien verdr^é te zijn,(00 veel verlchillen in d'elïèo- tiele cn wefentlijcke punten,\Isover 6. Maenden;en in- dien jemanc het tegendeel uytftioy t > 'c is tot (aveur vsn JFf 3 οηίβ |
-ocr page 343-
342· Tweede Deel, van de
onfe vyanden > met voornemen van ons te verwarren, en ons van malkander te fcheyden , indien'tmogelijck is, om hen van 't gevaer te befchutcen, daer mee oi^e Unie en verbont hen dreygt, enfichdaer af befchut hebben- de, de conditiën: die fy ons belooft fouden hebben , aen u, of aen ons öndien wyr fo onvoorfichcigh waren, dat wy van malkander fcheyden) fodanigh te houden , als de welftanc van hun faken toelaten lal, en eyndeljjck om voor u te vervarffchen de geheugeniB der Obligatien en verbinteniflen, die Vranckrijck en defe Staet onderlingh metmalkander hebben.
wy Vrede begeeren; de langdurigheyc van d'Oor- Jogh, fooveel uytgeftortbloedt, enfoo veel beftcedc fchatcenbehooren teddienbegrypen, dat het tijdt is om deOorlogh te eyndlgen. De tegenwoordigheyt, en'C werkelijk verblijf der Minifters en bedieners van Vrank- rijck te Munfter,wijfen genoegh aen dat dit onfe gedach- ten zijn, en daC hun Majeftey ten daer niet fouden hou- den een Vorft van foo hooge qualiteyc en Staet, als fijn HoogheytvanLongevillej noch oock mijn Heeren de Graven van Avaux, en van Servicnt, foo fchrander in faken,en dieeldersfoonut fouden zijn, foo de begeerte van Vrede niet meer woogh, dan alle andere dingen. Voeght hier noch by de vlijt en neerftigheyt, die wy ge- daen hebben by mijn Heeren de Mediateurs en Midde· laers, om hen te bewegen totdegeeft onferpiityente vermurwen, en hen dien van de Vrede te geven ; de moeyten, die (maer oock by na vergeefs) mijn l· ieeren uw' Volmachtighden gedaen hebben, aen de weicken 't fcheen, naer 't feggen der geener vari b'panjen, dat iy nieta wilden weygeren ; d'inftantien die mijn Heer de Gracf van Servient en ick aen u, mijn Heeren, hebben gedaen, foo hacil het Traöaet van Guarantie en onder- linge befcherminghgeflooten was, van fpoedighlijck de Vredt- handelingh weer aen te vatten, die in eeniger wij· fe afgebroken had geweeft^ en om hier toe mijn Heeren uw Volmachtigden weer naer Munfter te fenden ; dien van onfe Vyanden in tegendeel j gefondeert op de com- moditeytcn bêquaemheycvaneeneeniph perloon, die haer niet minder in de Stadt, als in 't velt gevonden fou hebben. Indien hy niet voorgenomen had gehad van haer te laten voor by fluypen, fonder van faken te fpreken, om te fien offy geluckiger voor fijn raeeller fou zijn,dan de voorgaenden, en offy fodanigh was dat hy fijn Staet daer dour kon verbeteren : enghy fultmijn Heeren ^ ge- dwongen zijn te belyden dat wy Vrede begeeren, en dal de geen, die fulcx lochent, ongerechtel ijck de Lfter van de continuacie en voortgangh van d'Oorlugh op ons wil werpen. En wy begeeren geen andere gctuypen van dit voor-verhaelde, dan uw Ho. Mog. > eo degeüeele Ver- gadering van Munfter.
Wat de Staet aengaet, inde weické onfe handelingh met Spanjen is, mijnHeeren Pauwi enKmyt, konnen 'c aen uw Ho. Mo. feggen. Ick fai hen ondcrcuffchen btly- den dat, indieh men de faeck eens is, als men in veel Ar- tyckelen verdragen is,wy met onrecht feggen d»t wy niet veraccordeert zyn. Maer als men verftaen fai dat wy al- leenlijck zijn verdragen in de geenen» die van geen be- langh,en weer keerende zijn, enfoofeer, of meer nut aen onfe y yanden > dan aen ons, tot het welckde Media- teurs en middelaers hen noch naeuwelijcks hebben kon- nen doen bewilligen , en_dac fy d'4mportante Artycke. len, namelijck de geenen, die 't Traftaet forroeeren j weygeren en aftrecken, of die naer hun wy fe expliqueren en verklaren ; foo fullen fy, gelijck ick geloof, oock bely- den dat wy verre van Accommodement en verdrag zyn. Enomtotbewystekomen, mijnHeeren, fiet hier de punten, opdewelckewy noch in conteftatie en onee- nighzyn. '
Du. vm Portugal» daer afmijn Heeren de Minifters en bedienaers van Spanjen d'Exprellie en uytdruckiugh in'teyndevan'cTraétaet verwerpen, om een middel van te breken voor fich te behouden.
Dat van Hertogh Karei j daer af fy niet willen fpreken, dan tot fijn voordeel, fchoon dickwilsdoorperfoonen vanqualiteyt,endiegroocedcelgenooten van de hande- lingh zyn, gefeght ii, dat, als'er niets, dan dit, overig was, het de . Vrede niet fou beletfen : cn bet is nochtans fooda- nigh van Datuer,det dit metfwygea te laten deurgaen, is |
Vrede maken cn niet maken, of, om beter te fpreken,'ti, V rede van d'een zyde inaken, om d'Oorlogh van d'an(i^ re zyde weer te beginnen.
Men fpreeckt niet klarelijk van de Conque/lft>, die men in 't Lichaem der veroverde plaetfen brengen wil, ni^ tegenftaende de declaratie, die wy gedaen hebben, hen niet anders te feggen en begeeren, dan de Spanjjtt. den d'uweo aen u toeftaen.
De Limiten cn grenspalen , en de fortificatiën tn RouJJillh» en va» Catoknien zy η noch overigh te regelct). en onfe Vyanden ftaen daer niet tegen, dan om onsfo.' bligeeren en te verplichten daer en hier te houden' 't welck nietgefchieden kan, hoe groots neeriHgheydj men daer toe doet, fonder een ige kleyne wan-ordeniig, daer door fy verhopen de humeur defer volcken teïn, anderen, met aen hen te beloven dat fy hen in volle vtj. heyt fullen laten leven.
Wat Pertolangone en Piomimo aengaet, fy fpreken m een temperament en bemiddelingh, fchoon ditter g«5 andere bemiddelingh is, dan hen te laten, dewijl dé twee plaetfen een deel der Conqueftien maken j dief; aenbieden.
Sy willen ons uyt Cajal doen trecken, fonder tecoall. dereeren en t'overwegendeveltHagen, die wy gelewc hebben, om dat voor fijn meefter te bewaren, en demi], lioenen, die defe meedoogentheyt aen ons gekeft heeft; en her mishaegt hen dit wy, defeplaets verlatende,celijcli wy aenbieden,denootwendige precautien enverfekeriii· gen netren, om te beletten dat fy weer In hun macht vilt, Jaty gelooven dat fy ons de maet volmeeten, als fy feg. gen dat (y Verfeii fullen verlaten, als oPer gelijckheyöi tufTchen ons voor dit punt was, niet meer dan iavcd anderen.
Daer zyn mchv^foffesmAen punten, wel vanniiii. der importantie, maer nochtans niet foo kleyn, duij geen Traftaet konnen doen ftuyten , eb aen uwe Hocj Mog. doen begrypen dat defe faeck hun vlyt en neerffij- heydt noch wel waerdigh is, en bequaemomaendtó Staet (in geval dat fy daer aen arbeyt, en de middefcnp· bruyckt, die fy in handen heeft, heel anderen, danna foodanigh een atbicragieen bemiddelingh , als de vyit den ons aenbieden)de glorie te bevorderen van te heota gecontribueert tot de ruft der tweegrootfteKonirge van de Chriftenheyt, en aen de geenen van de Chrlliel· heyt felf.Behalven defe confideratie en infigt,diedehter< lijcJffte zielen behoort te kittelen, zytghy'tfchuldigk, mijn Heeren, eniaextotuytdruckel^kverflichtΑΰΰήΐ Tradtaten, die ghy met Vranckrijck hebt, daerghy nitt fult konnen overtreden, fonder 't geen, 't welckghybe. looft hebt, te vergeten,en ick geloofnietdatghy hiertoe wilt komen. Ghy fult my hier toelaten, mijn Heerenidi geheugenis daer af in u tcgenwoordigheydt te ïcrm· ichen. Ick fai niet fpreecken van de Traöaten , tier voor, en foo langh als u Staet geftaen heeft, met Vranck- rijck getèacckt. lek fai my aen dat van 't Jaer itf+f hou- den, dat tot een rechtfnoer van de faeck dient,die nu wi- handelt wordt, en door het Traöaet van 't Jaer itf+y. veftight is. Het verplicht ons, mijn Heeren, farìf4*ì meteen gelijckegangh inde Vrede-handelingh voort te gaen, malkander te helpen in 'tconferveeren en bewwen van alle onfe conqueften en veroveringen, en uytaHe onfen krachten de fatisfaöie en voldoeningh vso d'een en d'ander te bevorderen. Het gebiedt ons wel klareliik niet, dan gefamentlijck en met gemeene toeflemmiDgl» te fluyten; met defe claufie, die daer by gedaen is, dat.in- dien men, om de handelingh te verhaéftcn. of te dm
vertrggen, van noden heeft onfe onderlinge obligatien
en verplichtingen aen de vyandt te verklaren < men ge- houden fai zij η fulcx foo dick wils te doen. alfmeD latf toe verlochtfal zijn.i Ghy weet. mqn Heierto- deftiet? daer in wy zij η. om dat ick u dit voorgedragen heb. en tot welck punö ghy geavanceert zijt. Ick bid u dieshs·- ven- mijn Heeren, in denaem des Koninghs, voor-verhaelde Traöaten onderhoüdènde > nitt ^ gaet, totdat wy oock voortgangh krygen. «ift gy aende Vjfffl· den een verklatingh doet, van niet te konnen "UJ"®®' om hen de hoop^ van ons te fcheyden, i daer fy in lijo » " benemen, en dat ghy continueert en voort vaert > fw u belieft, mija Heeren, mee de handt ce ieenen· offlW» |
-ocr page 344-
Nederkndfche Vrede · Handelingh. 943
,i:_gen te doen houden» die fy ons belooft cn aenge- hnln hebben. Tot vergeldingh van'c welck ick u ver- f kcr van wegen de Kon ingh, en de Koninginne Re- pnte fijn Moeder, dat hun Majeftcytcn geen verdragh Spanjen fullen fluyten, dan gelamentlijck met u, ^itfybereytzfjnomfoodanige verklaringe acn hem te Iiten doen, alsU Ho. Mog. fullen goet vinden : in een oorc. dat fy vryelijck en getrouwelijck de woorden fui. un houden, die fy aen u gegeven hebben, gelijckhet tfeeo, 'c waerdfte ter wereldt aen de Souverai-
jn behoort te zijn. En als, mijn Heeren, door u inter- " gfjgentuflTchen-fpraeck, de faken in goede termen Ρ n-jetgebraght fullen zijn, enghydeSpanjaerden be- ® gen bebt aen ons te toonen dat fy, foo wel als wy, op- redteiijck de Vrede begeeren, foo fullen wy aen u Ho. Mog. betuygen het vertrouwen, dat wy in hen hebben, jj jj begeerte die wy hebben, van hun vriendtfthap te jonferveerenen te bewaren.
Godaen in den Haegh den α j. van OÖober, i(J47.
Geteeckent,
de la Thuillerie.
iBarr βοε taepnfaii fulcF in cdnliDecattc quatti bltjcht ïMtupt/ DatopbenfcltiEnöaaD/ iiip?£fentieban fijn Biio8[)cpttec©rc0aö ctn3lit)anöaccJêo.|lèoa. tocöt
inatbia8[)tcenaDtìi)0i>pDietjan IfoIlanOt ; 'ttoElthin
Elftctalleiappjobeitöctuat bp be i^eetta plenipotins tiatifcnsebaentoa^i l^amriycltDatiicttaeccit ban Oir BitOe ijanDcIinalj bolae»'^ 0« "rn a i. ©ctobji^ Qcbaen tappojttoa^ afbjaflöt in ®ointen om tpuDiigcb acfïoo»
*ή maften *
^atacen fteccftec of nieutDetecmm of nicutac Clau fiiltn nooWiÖ toarcn om bc abfoïute ^ouurriiiiHtmT; tantie Meyerie ban bm S^ofch cnbe anbccc ban atiötnc natute sUnCie/ beo: Den ^taet te bebinacn. 33atbct3.1PoiritbanOeBeaDju(lcccöc 3irticulen al- le 't B£fη ter boojfj. materie oia^ bienenbe/in gocOe cnöc
netbtufe tatqen toa^ bcljrlfenöe.
©at&Etfclbe^oint toa^ een macrbient ban bOtfoi= nele ginftcuctie bc fcecen ©lenipotcutiacifen in lafl ocflfbcn.
©atöftfcIbebpaUeöepjobintienten tpöe ban fiet otredccmibanbEopgcmelteginllcuctic niet aaecnlijc= ficgoct i^aebonDen/maec baec-en-bobcn bp atecatibe Kfoluticii.
©at noopcnbc ört Geeftelijcke in bc boo?f5. BEtoe|im ytttcfc00£iibpöeiïeeecnnBenopt aacbt rn ttia^ gbe-- boiiDcn/ macc bp occafie ban be betoiilïc acte ban lifn i7.®fccmbii^ Ic(ï-Ieben noopenbe Ijct /Cemptca» mmt/bpbé^pacnfcgepienipótentiactfin op be banc Qcbjaa^t
^atDcfcIbe acte nu foube tDo;ben inaetaoaen enbe bttnlttioljtaelijch balacné öetaebacnrappoit löect bc= pitfmtcect / tjct todch be l^ceren ^Icnipotentiarifen initfüitn fpccijlijch in Ia(i tofct acaebcn / enoe bat fuicjc gctiacH jijnbE / De faechen baer mcbr sebjaat foube tDo?= öfn in termen ban be eeclie ^nflcuctle ban Der opatje. ιntite^?^lct^|μI/ batl^adipiiflimafui Prindpubpalfe Jeljotjinticnmeccmalen aoct gebonbcn/ 'ttorlch bp fiaet (CD. i!Bo. met ecnparia aDbpfen ban alle be Eeben fnfegitcDenbccflacn. ^atbQpbec^ bolaen^ be lafl BDfnom^ne cefolutfen eniiebojbeceünilcuctieban be dceren J^Icnipotcntia» tiimtotboltcechinaeban bebetobfle üanbelmae fouDe mo;licngepjocebeect/ enbe*ta]pbec^ in ganbenbanbe KHJctoojbtn tóeflelt Öe acte ban aaaceatie ombietot iöWiVlet met bc ^pacnfcöe JlSiniftec^ te abiufferen.
«enotDatoemeecBcmelte ^lenipotentiarifen foubcn «ojofnuerfocbt / ficö met ben albeceecften taeberom iiarc ^nnlicrtcbecboeaen/ om in bocacn alg booten «^mael brflupt ban 't toerclt ic maecftrn,
ieactopacbflibececct oochüecfoc!)t 3Önbe>eet Hoog' m aöbtj^ tian fjin ©ooal)cpt / foo fjeeft befelbe ftrt) a^ gntwtccttmct l)ct boojfs. i^?obincfael abb0g ban be ®»bmcicbaneonanbtenbel©efl ©jicfianbt/ tnbri^ wntJoIacn^ aoet-aebonoen {nbeDetflaen./ mitiWente bcffofcRenb'anöccc p^dbirtcieti/ öat bcfdbe met ben eecficu enbe foo f)ac|l üaciiit)c&icn (anallen binnen acgt baaen, {)aet; i>^iUinciac( ebb0^/ op 't geene bot^fj. tuil» Icn inb?tneen. |
^et abbij^ ban ^elbstlant / bacc na inge b?aa&t toai batcaechcnbr!)ctpoinCban be Meyerie ban {|ecto> BenbofcDmetOenacuhlcbenbanbien/ enbe alle aubecc plaetfni ban Bflijthe nature/ uptecb?ucftt bp'tbecbe· ^cticul ban De D?ic-en 't febéntiab/ al^ooch in oe naoc* re fSefolUcieöan öacc ©o. |®o. ban ben i8 Mep 16+7, met öct öecbe ban bc lae£ ft aeabfaftcerOe Kcticulen foue be laten foo al^ gct lag / fulc]c bat bp ofte ban toeaen Oen fóonina!) ban |>paneten accebeect enbe actenuncicecC jijnOebatibeatifülute^oubeceinitcpt enbe appenben* tien enbe bepenbcntien ban bien / fonbcc eenige cefecbe/ enbe fjrt <(3|)cfcl);ift ban 't Cempecamcnt boo? befen obecaeacben/ ingetcocfien/ bie tooo^ben / in 't Geefteiijk ende Wereitiijckfoubenhjo^bengeöpubcn boo? gclicljt nptöc/ongöfleginilructicenOclafl/ Oen deecenfiacc {^0 Hào. i^Ienipotcntiacifen enbe (tEjctr^jbinaci!^ ^m» baffabcuc? bien aengacnbe meöe gegebcn.
^em. Sobcmbji^ Oe refpectibe teecen (Dgebrpu* teccbm/ban ttjegen be ^jobincie ban Ζ -elant, w trecbt, enbe O /er-Yild berfocöt Sönbe / om opcninae te toillen boen ban l)unne refpectibe f^jobinciale abbpfenop t)ec ftiicltbanOe ^boubecainitrpt ban be Meyerie ban ben S3ofcO/ al^ ooclt ober anDere <(9cit)ef{cn ban aelijche na* tare bjeeber gemenejoneei;t inüetOetOeban oe bebmfle b;ieen'tfeb?ntiaO ^rticulcn binnen jaSunflec geaOju* flcect/ φ bpftel|eeren<(?eOcputeerOebanO'opaemetce Pjobmcteban Zeeiandtopenmac aD^baen monbelinal) ioant)uup2DbincieeI abb^^ op'cboojnoembe fubject/ toacrmftb'i^efcen^eöepuicerOcnban bc opaöemelte P;obintieban Wtrechtgaer boo^al^nocD fiebbeii gtfc» coiifoimeerr / enbe bp bc i;^eccen t0eOrputercDen ban bc ai%nndtep?obintiebanOver-Y(relooc6 opcninae gce barn bjefenbe ban gun ^lobinciael abbij^ op 'c boo?!^. fubjectftcfaben'tfelbein ®ffc[)?ifteobecBrgeben} taaec ban b'an :crrl^;obin(irn bcbben berfocbt Coppe bie gaei; UB. i^al)carco;bcert / cnbetoerben bOpaemelte ìleercti (0rbepuceerOen ban^eelanDt brrfocljt gun abbici oocti bp<0cfcB?ifttcö)illenobetlebcten/ om baer ban oocft Coppe boo.ib'anbeceiP?obintienBfmaecltt te toerben/ tDelc&coberleberinacbcmecraemdtcdceren ban Zee^ lant aengenomcn Ibcbben re boen.
^ie ban ti^tcecQt abbifeerben cn berftonben bat geen Cractaet ban B^cOe met ben lÌloningt) ban ^pangien fonbc toojben gbeffooten/ ban in| Conformité ban be ®taciatcn met be ïtcoone ban ©jancltcijclt gcmaccftt / enbe blenboigrn^ mebe bp ibpangicn een be fóroone ban B?anchcijcB gelaten öeCunqueften/ baer ban Oce fflbc iücoone ten tpbe ban ijet fluptcn bec ©jebcn^- fflractaten tulTcfjcn ©jancftrijcfi enbe ftpangien in pofs fftfie foube 3ijn / enöe bat alle 't gecne bp be ïpicniporens tiacifen ban befen Staet foube toojben getcechcnt / fbu· be toefen fonber effect ban teel €cactaet/tot bat ffi^anfii rijcftcnbebcffn^taetopecnentijOt flefamentlfjcft met ^ipangiengörflootfn fouDen hebben/ be öatificatien cefprctibebaeropjijnafjcbolaijt/ enbe baer Bencffeni Öct €cactaet ban be Ligoe Garantie, tuffcbcn be lüroo» ne ban ©?ancRrijrfe enbe befen |jtaet ncmaecftt / booi 'c boojfs flupten aen Oe Penipotcntiorifcn ban ^pangtcn ton^e aeinfinueert.
©c^tatinbanBjienanbbetlilaerbenbatfp gelcfeti gebbenbe'tcappojtbpbe i^eercn ban Heemitede enbe bcKnuvt ttoec ban Ijaec i^g fEiog. <C>:trao?blnorii tSmbaffabeur^enbe ipicnipotentiacifen tbr be <{9eneca· Ie ©;ebe ]|anbrlinge binnen Munfler aengefïdt in gaec mog. ^crgaDerinae monbclinag gebaen cn bp (tSen f(l);iftc ingebifnt / caccftenbc ben toeflanbt ban be beHnactuflcöenbcnRoninaöban^pangien tct eenre/ enbe bcfcn ^tace ter anbereit 5pbc/ al^ ooc& bc gelegenb· l)rpt ban Oe ncgottatie tuffctien ben füonina ban rgch enbe bm lioninaf) ban ibpangien/ €nbe bcbln* Ocnbcbeneff^fictbccbcban bc gcabjutieerbc b;ic cn- 'tfebentigli^trriculcneeniae bubietcpten^e ballen toer? flonben/ het derde van de voorfz. drie.en-'t feventigh tot Munfter geadjufteerde cn toeDctJpb^ gbctCccBenbe KcttcuUn Qcnoegöfatm te 3i|n ommc loecg te nemen be
3Ff4· berfcöO» |
-ocr page 345-
Tweede Deel·, vari de
li
BH
il
toecfrtjiUmfoo (€bocBonrjcïtoatI)teti fonbcc appocenc tie) fouDe moaen ontliaeti in bet poin: üan De ScligiE «ti öE gJjcnoiiiiiiKcDe <isuact<fcrii / en Dien bolaen^ounooi öigt) te tDcfcntopDec^Detboo?f5. öecDe mticül te clan· fuiftenfnDcIimitecen/ öetopIeDcoöeraeiiaaetieeu a- öffcdeabfoluteentiolftortieneSouverainité en Supeno-
rirè nift^ eiclubfcrt ofte ceftcüeftt 't 5P in ^oUtöcq ofte •«Sccltflafiijcq en DetienDentienbanbicn/ öanDc^taet DeffcSianörnpuceaeeft'tfelbececljttociche hace fêooa .lil^og. tcrDe gebbenbe üt be anbece bate Stjobincicn foo nacJjtan^bat innetrofftfncneeannullecct foube tBo?öc b'actc üan Den ©tcembec 16^7· op bat fubjcct (laciibr.
l^ablpbenbeboojt^be Staten ban l^iteflanDt bp be (^cnctatennietBjanchcijciiopggerecbt enbe be Et0ue «Öacantie Ifinno 1Ó47. bare op fltbolflet. ©ecfoechcnbe öat aïlc moaelijRe beboicen inocïjtcn too?ben aenfletoen» Det/enbe begooQe pactpen geinbuteect tot fpoebtge af- ÖanDcImge ban' be Oiffeccntialc iPuinten / 't 3P boo? bitec^ ofte Dp anbece bjege bie al)fbofSÖIöcli(l bebonbcn faubcn mogDen too^ben / mf^ oac^ ^pangicn acn ©^anchctjclt pjefïf ece be «Conbitirn booj befe tocgeftaen.
ιΐΐΐεη epnbe be iP;obintien niet mocUten becooifaccht toojbenbp lanob^ntcain ban ti^bt op anbece gaei: bien^^ fiioe niibbclen te bentben.
iJDieban Oi^er-Yffelabifeecbcnben 7.,#obembec Dat ingfjetcocltcn en btcntetiggt foube bQojbenaiiefUiclten enùE fcfj^iften bie tufTctjen be ü^eecen ^paenfc&e tnbe ^taetfcfie S>Icnipatenttatifrn onbeclingc oetuiffrlt toa· ten/ op en 't fcbect Oen a 7· ©cccuibec lù+à. caetfienbe bfC ^pacnfcfjc i^jettnfe temperament In be Ifêepecie ban ben 23afc{jcnbe anbece quactiecen ban geiyche na^ tupte/ rnbe bat tuflcDen ^pangu η cnbe bcfen |>taet al- leen boojt bunbigO enbc bafi gfjeftflt foube bjojbtn l)ft j.'Jicticuiban be bjie-en-tfebentigi}/ alleen battec acljtec bie iuoojbcn/ in alle ende defelve Rechten Tan bouverainiceycgeinfcccecttoecbe/ niet uytgcfonderc en evengeiijck,ai^fP5tjnI)oubmbebe #?obintien ban be ©ecicnigööe jJcDeclanaen / f c.
® oejt^bat men Itojt^ na be publicatie ban be 39?cbe incbcinbeboo^tnaembrquactiecen foube boen puUIicc^ een bie piaccatcn / bie boo; bcfen in be<0runieecbe binticn tegen bclpubiijcque eieccitfe ban be öoomfclje iSdigie/ jijn ge- emanecct i en Dat fulcpban boen af bp cefolntie ban befe iSegeeringe foube bafl gefirlt biecben.
^nbecenbaegb^ bcbben bie ban Srelanbt baec ab^ bij^lngcb?aahtbatfpgebclibceectt)rbbenDeop Ijet cap^ pojt bp be Jseccen ban Heemilede enbe be Knuyr tb]eebanbacc{|oog H^og. (tS^^tcaojbinaci^ ^mbaffa^ Druc^ enbe l^Icnipotentiarifen tot iQunfiec br η 11. Φα tobrc itf+7. tee©tcgabecingöeban Baecio. JBog BÖr= barn/cnbe bpgcfctoifteobecfltfcbect/ enbe met namen op ött οεεί'ε üja^ Concecncecrnbe De Souverainitcyc over de Meyerie van den Bulcb enbe auDece quactiectn/ Oemcntionecctinfjetbecbcbanbe b?ie en-tfebentig ticuIentot.fiIliun|lecgi'abiu|lcect/ babben gort gebon· brnteUrcMacni/ bat aengeficn na foo lange enbe mee^ nigbüulöige fïcienfe belibccatien / epnbclijctt met eenpa= ngbgoebt-binben ban alle be l^joüintien bp cefolutien ban beu i8.|®ep/ 7.10. enbe ig.ïiugufti alle laefife Den/ toaiJ becfiacn / bat in bet iScactaet ban ®;ebe met De ^paenfcbe te maecltcn/ foube moeten toreben bebon^ gen/ de volle ende abfolute Souverainiteyt foo in bet <I3ee(Ïe!ijt&al^ tocccUiijcIte obet be J|@epetie ban Den SSofcb enbe anbece plactfcn / gfie-cppicffeett in 0« boo;f^. i- detieni /. cnbe bat birnbolgenbe foube toojbcn ingetcoclun [)et(0efcb?ifte ben i7.^ecemlicc i64($.enbe Dat fonbcc bet felbe geen (iEcactact met ben Bpant foube tuecben gcflooten/ Dat baer itine geen becanbetinge biec^ De gebaen/ al^ met eenpacigb aDb&^ ban alle be p^obin· tien/ m^os becflaen babbcn/ Dat bp bc
boo;f3.c(foluticnp;ecifelijclibeboo;bete b)ccben Qtpet:^ njlecct.
^e piegnante cebenen bie gacc <i5b. jS^og. baectoe gabben bcbiogen toacen Defdbe Die gacc Ji^og. bec= tcoutDben ooclt be anbeire p^obintien babben gemobeect itietaUeenljjchrimpeltjchto be boo^f;. Qefoldtien bafl ce flellen bet behingen van de volle mach; ende abfoluytc Souverainiteyt obec De boojfs. JE^cpecU enbe anbece •auactieccn/ met intentie cnbebecflant bat betfcRjife» tUEl Ijet fpicitucl al^ tempoceel toa^ Inclubeecenöe/ tZ Dat men gemtpnt tua^ bft ecnlenbe anbece te efcccfttm macc eat baec neben^ tot meecbec bfcfcecaccbtpt iZ bafiigbeptbanbft<Öecllcltjcit/ fpeciale cFpjcfRefeZ üjccbtn gebaen. |
A Ls te weten emme alle misduydlnge ende finifl» interpretacien voor te koraen, die in tyden ende wylen van wegen de Spaenfche ende andere foude uo. gen werden gefileert, dat Je ώβ>οβιϊβ over het Ecchjuf iu van het Wertltlijck loas ghefepareert i ende dat oniit^ Souverainiteyt bet voornoemde Ecclefiailicjniefwas g^n^, prehendeert.i
I I.
Overmidtsde Spaenfche iterativelijck hadden vet· klaert, ghelijck den Brief van de Heeren Plenipotcj. tiarifen van den a8. December het felveuajj braght, dat den Koningb van Spangien op gbeeoen u, deren Voet alle fijn recht ende gherechtighedenovsdt Meyery e van den 0ofch hadde ghecedeert, ofte als ηκ|ι foude konnen cedeeren > dan midts conditie dat ten op. fichte van het Geefielyck een expediënt ende tempaj, ment foude worden ghevonden > tot contenteruent vis d'eeneende andere zyde.
ΙΠ.
Overmidts de Spaenfche hadden ghefuftineert, dn de difpoiitie over het £ccleiiaiticq niet buDOeo Ko> niagh > maer den Paus van Romen wascompeterende, weicke iuftenue men foude komen te adquirccra, in gevalle van weghen het fpirituel geen expreffie wietdj gedaen.
IV.
Overmidts onder de Qjwrtieren in het voorfz. j.it; ticul begrepen j foodanige waren, waer over defenSixt Ïen voorgaende Trefves in hctEcclefiaftlcq geene volle difpoiitie heeft ghehadt j immers fijn recht niet hai ge exerceert foo ende als men is doende in endeoveï Geünieerde Provintien, ende dat daeromme fonde(di voorfz. fpeciale expreilie foude fchynen, endebyï Spaenfche konnen gefuitineert werden, dat baerHoojk Mog. de voorfz. quartieren op geenen anderen voetb/t Tradtaet van Vrede fouden hebben en houden , alslwt Ko. Mog. de'fel ve den voorgaenden Treves hebben 1». feten, en dat te meer, dewijle gefuftineert werdt j daidi meer- genoemde Qi^artieren in het Ecclefiailicq vaniD· dere conditie zijn,als de Meyeiye,welck onder't Bifiii® van den BoCch ftaet > daer ter contrarien de voorfz, Quif· tieren onder den Biflchop van Antwerpen zijnde, oodii het gebiedt van den Vyandt behooren.
V.
Endeeyndelijckopdatbyhet voorfz. Traöactfotiiii confteercn, dat de intentie van defen Staet was, ovtf dt vooriz. Meyerye en ander Quartieren in het EccIefiaHici foodanigen ordres te ftcllen, alshaer Hoogh Mogh.ende de Staten van de Provintien over de Geünieerde Pro- vinciën ende gheaflbcieerde Landtfchappen fteden μ Leden van dien refpe<aivclijck zijn, fonder inhetEc- clefiafticq eenigh Temperament ofte expediënt te ii' mitteeren.
VI.
Welck des te meer noodig was,overmidlby de Provi* fionelijck verdragen,en getekende Articulenden IT 164.6. albereyts een temperament was gheaccordeett, ea dter aen de Souverainiteyt gereitringeert.
iille toelcfie cebenen tegbentooo^bigöi'WelleeniP niet ccffeecben / maec Webfn eenigöe ban befelbe alpw infortioribus terminis militccccnbe / bctople in plaftf ban gebieefbe mi^bupbinge / bie in gebolge ban öi"» ^ tófen^taet op bc cene enbe anbece bjpfe in bc ti"^^ ban bun gefagh obcc het fpicituel foube triogen ttftOT
ghebaen/ bc ^pacnjcbefelf^booïbetioncludeban^
Ccactact uptbjncftelijch taacen fuftineeccnbe/ tot o"^ be bolle ^oubecuiniteptbcbifpofitie obccUet fiicq niet bja^ begrepen / cnbe bat nic^Öên ^wU?^ eeüjcft ben ttoning ban ,§>pangicn obfc bc boojls· Φ·^ tiecen tDa^gbrtocefï) maec ben ©au^ftet obcf^gft oöfc coinpetmbc/ todclic fu|ìent« meniiotoicisw'w |
-ocr page 346-
hcfO'CoBorcei'in/enbcabquiefcffCcn/ jngBebalicop De iinmft fufienuetimDÈùe infrantie bp Dc ^paenfcljc op fanDaincnt aeöacn / ïjtt toao?t Ccclefialiiciimpten lift kcflctarttoctDeabflaten/ enDeupt Df ïa(l tìan De tìffcrn ©lenipotcntiacifcn gelicljt.
lijnDE füuDe fict fclüc Dp nooDttoenDigöepbt Confc» flucniie op f)ct (!?ccicfia(ticq otiec Oc (©cunieerDe tifnfrintcHiÏtcDeiiiieii/ enDcDaecbpDe Hiërarchie Die DEH éaii^ üan Öotnen toa^ pjctenOeecenDe / cnbe tcacij. tm te Dotten/ t'eenrmael tPccDen cefonbcectenDe oefla»
'"'©"contrarie reDencn Die tnecDen cealleecctt/ omme ïjuptlatingcban i)et tooo?! fpirituei finaecheltjcft te ma» jiin/tnIionDen öaec <i5ö. JKSog. niet btbinOen fpoDatiigb tcnjii/ Dat DcfelbefanDaraentöaDüeti ofte confiDeratie toarcnniccitetcenDe. j0nntiwo?eccfitetoilleii fega^n/ öat be mte ban 164.6. inflljetcoc&cn sönDe/ enDe Dit eb<^oDjufleecDe in
h(t Ïdrtictii Dat Daer meDe Defe faech uiecDe ggebias^t sd ipiiffima principia, Daec tegenituecDe obefegfit / bat ontme De teDenen t)fer booten gealtegccct De boo^S· fa&e tfscntQOojDisIjeeiianDccaenfienenDe infiggt gejicegen ^cbbenDe/ fonDec tiototce enDe taftelDcËe pjcjuDitie/ enDe fonDctOcabufibe^paenfcDefulìenuentoe te fïacn/ bp ìitai)taDiu(ieetDE niet mocijt bipben/ gclijch (jaec ioog jBog,bpDebooif5.iïefoIutie ban Den 18. JBcp 1(547. (ctftiüeooch alfoo gaDDen berfiaen / al^ j^nDe gocbt gpon&tn Dat niet aUeenlyeti De boo;f3. ^cte ban itnay, Sl^eccmDtc 164·^· fouDe toetben ingljetcocBen / manöat Dacc-en-boben ooch eitplictte be ^oubecaini· tcitobec get ^ëpirituel fouDe toojDen bebongen. ISflcItD'i^eerenpienipOtcntiacifen ban Defcn ^taet οοώ toel t)ebben gtjeconftDececct / foo toanneer {jaec <i£D. lp !)iin eetjie (©efcöjiftÉ aen De ^paenfcöc tot USunflec ((fematetiecaechenDeobcc gb^iebert/ (toanneec noci) ittilcteöanDen 17, ÏÖecenibec nirt toaö göepafleect) Dc Dolle enbe abfolute ^oubccainitrpt foo b)d in |)et ®cc|ltl!jfl{oberDeboo?r5.,fl@rpeciecnDe anDece tittcnbabbenUiilIenflipulcetcnenDe bp iCcactaet bafï ficlUn.
SttaiQumenttoelcBmen tracgt te tcecfien upt {let gcabjulïcEtbe ban Det eecfie 'articul : met De ^paenfcDe tot Bunjiccbecti;agcn / fpjeecl^enDe ban De ^^oubecai- nitcpt befec ïanbcn / al^ of alDacc ban Ijet fpirituei of= te <ecriffja|iicq flcene mentie gemaccfit jtJnDe exidenti- tate rationum bacc upt foube liomen te bolgen/ Dat oocft nictnooöiöDtoa^ Dat in Ijet DerDe 3ïctiral öet boojfs. Spimuei tuerbt uptgeDjucht / en mecitetrt niet/ alfoo De J)ao?f3.f):pjtnietofcDtgöecequiceect/ oüecmit^ niet afc icenlijcft be ^oubecainitept ober be JEepecie ban Den S3ofc{)befen^taetDifputabeItDa^ gb^maecht/ maec DochInfpcciebanbifpofitieobecöEt «Ecclcfiafïicq/ enDe Dat mtn baet ober een ejcpcDient enDe temperament tot contentcmcntbanD'eeneenU'anDete paetpe öeeft gijes Pjctfiibectt / enbe bat fonDec {jet felbe Den lüoningfi ban ppangienbanbe boojfj. JBepecie geenaflianDt fjeeft ttillcu boen enbe aen De anbete jpDe obecmit^ in De 25ar tonnic ban 25jeDa / jIDarqnifaet ban SSecgBen op wom / . tjn (jjj foobanigen ojb?e niet
wiip acpclt/ al^ ober De <15e«nieecDe ®?oüintien / emme ωπ£ΐ« tebcnen oocli De boojfj. Hàepccie enbe anDece ^«atticcen in Ijet meer- gcnocmDe DecDe SOcticnl nomi- naum ende fpccificatim jtjn uptgeDjucftt/ toelft niet toa^ » 3.?icticuUnccflacDtban De wntobe^jobintien.
Vf.^^'^pofl'biiiteyt Die Dp De ^ip^enfcBe toecDt gepiete^ DffrthjecDen gealle» tofe&f" Öunnen ttoningïj in fiet Sfiöan De tnoojDen ban öet Spiritualtjf Ecclefia- TOant toojDen geaDmittem /jijn t'eeneranel
EleSfr^"?^ ίε fmea/ dat d en KoniDS van Span- ftica j difpofuie hebbendeover het Ecclefia-
cedeien ofte eenigh recht
iceTöJctfTZ^?®"^'^"^^^^ of' |
naotobecDe JEepecie ban De anDcce quaciiercn com· pcteerenDe/ bp ijet Ccactact ban ben ©jiDebafl enbe bupten alïe Difpupten toccDe gefielt / enDe Dat in gcbolge ban Dien Den tioningt) ban ^pangicn home afte Doen / alle ijtnDecnifTen enDe troublen Die gp aen Defcn ^tact tot noci) toe DaDbeggeDaen/ in De ocffeningfje ban |[)cC boa?f5. cecljt ban De ^oubecainitcy t/cnbe met namen in get Ccclefia^icq.
nu niet den Koningh van Spangien, maer den Paus in defen de difpofitie over het Ecclefiafticq foudc hebben, taia^ t'ecncmael ongefonbecct / alfo notoic toa^ enDe bp alle^olititque ^aibenten fclf^ ^paenfct) toect geafficmeect/ Dat biegeene Die De^oubecainitepttoc ftomt/ Defclbe compcteccti)ctgefagtjobci;Den#ubliCi quen<0oDt^-Dicnfi/ enDe Dat DienbolgenDe niet honDe too?Den ncDifputcert /Dat Den Itoningf) ban i&pangien gt)e{)aD gebbenDe De ^oubccainitept obet De JStepecie ban Den 25ofcö/ f c, 2tlen öefclbe fteefr bcDoojt De Difpofis tie ober Den upttecliiltcn (lant ban De Sïeligir/Doojgacn^ Bebbenge-ciceccecrt/ al^blijcfitbpfietgiiitccimbp Dcit ftepfecltlacelDebijfDeopgBccicljt/ bp Dc €Dictni bp Dc «oningen ban ©jancfttijcft aen Die ban De ©ö tffo?» meecDe Qeligie bergunt.
S3p De (Collatie ban De ©ecflcUjcfte SSencRcirn cnDe Depiecifeconferbatieban öet rec&t Daer ober notoirltjcit concecneecenDe Den f^ublicquen (@oD^Dienfl cn Dc ttanf> actiën Daer obec bp lülractaet fonDec intctbentie ban Den gemaccht.
(QijeUjch noci) onlangl)^ boIgen^f)etcappo;tbanDe J^ceren ban Heemftede enbe Knuyt tuffcöen Dc JFran» fc6ecnDe$»pacnfc{)cobccOe (Öpifcopale ^uci^Dictie in Catholognien tot JEun/lcc toa^ gcaccojDf cct.
€nDe oocft tnflcöcn Den ISepfec cnDe lacoone StoeDcn/ obec De obccgifte cnDc permutatie ban gftcöccl 25iöbora enDe anDcre «^eeflelijche Stiften toctbe gcfjanbt Ir / enDe upt anDcre ejccmpelen meec giec te lange te bet galen·
(«BnDetoatbclangDe Den Paus, bcfelbe beeft secn fum- mum imperium extra Romaniam,tnatc alleen dBcclcflao fiique SfUri^DictiC in ordine ad fpiriiualia obCC Be StanDcn jijnDe gem toeggeDaen ; upt ftcacgte ban be Vuclcbe t)p i^ DeftniecenDeDej^ointenbanDeSLeeceenDe 0}D;e flellen:: De op De Cecemonien enDe i^iecaccöie / maec öeeft geena fïn^betcecbtban becfo^gingge enDe pjotectie ban Den @ublicquen<@oDfDienft/ tuelcRi^ betioocenDetot Den J&oubecain.
^n boegen Dat De fjucif Dictie ban Den^au^ αΠίεϋι* lijcftacciDcnteeljijnDenotoirlijcR bcfelbe quam te ccflce» een /foo iuanncec De ileccfcbapppe ban De boojf;. San» Denjure<ucceflionis belli ofte anDerfmt^ obcrgingb toe fooDanige ^oubecain Die een of hcec geeft ban De fSoom? fcI)e<29aofDicnfI.
SijnDegantfcb oingecgmt/Dat bp De ^paenfcge toierc gefuf!ineect/bat na be conflitutie ban gunne föegeecinge De baooiDcnSpirimel ofte Ecclefiafticq in gecnc (SEracta< ten mocgtentoecben gcbiupcftt/alfo tee contrarie bigf»/
tepchenDe ^ïcticultn / toeï uptDjucfiéïflcft turrt gcfcggt / Dat ten opficöte ban get Geefteiijck ober De JBeprcie banbcnSDofcgeen temperament cnbe e);peDicnt fouDe toecDen gebonDen tot contentcraent ban cene cnbe onDc» ce partpe/ De j^eecen ibtatcn cnDe ben Koningh ban ^pangicn enDe anDeccn niet Den Paus,
meDe Dat in Delete ban Den 27.^ccembec ftlaerigcit fiaet / bat obec De oeffeninge van de Catholic- queReligie, enDegetfjupd^banDetÜ^eeflelijcfte (6ocDe« ceninDeJPepeciebanDen SSofcg/ fc· fouDetoecben berbjagen 6, Hgaenbcn naet De (Conclufie enDe iSetifica* tie ban get iCcactaet ban 3i)èbe.
StomenDeDoecnpttetoIggen Dot niet aüeenlfich be iooojDcn Spiritaci, mgettSTcoctaettodgebbetiftonneti geaDmitteect teecben/ maec oocft infonbecgepbt Dat Den «oninggbanj&pangicnbientoillcenDeraacgt geeft sp" gaDt/omme obec get b'pirituei te tcanftgeeccn enDe bif· poneccen/ of anDerfint^ gicft men Defen ^tact oettacgt t'abufeecen.
Mpt alle ü)clcheD'i(^ceceni&taten ban ^eelanbt niet anbrc^IionDenbeflnpten/ DanDatDefaecfienietop ee> tiige (Sropelc woorden ftri jdt, gcigcR bao?segeben toert /
ofte
Nederlandfche Vrede-Handelingh. 345 |
-ocr page 347-
Tweede Deel·, vari de
ofteïittcraïcpiefifitfpt toog OeriifienDc / niafc battct contrarie De ^paEiifctje Difficultciu marchcitbe dcfeii ^tart m£ttooD?öfntE laten ftaeccccljt Oni felücn coui- Pf trrinDc / Dk intentie niet en toa^ t)aec Ifoofllj iSogcn· öettlatrnBljeniftcn öct cffcct ofte lequibalrnt ban De luoojfs.tooojDcn/ enbe met namen bcDifpofitic obtc Ijet «Scchriflftifa / nafï öac tiirii tet tontcarie eöcmrpnr toa^/ opoeemcoftcanttece mantrte öct öoojfs. effect teeiuDeceninbcobecbe boojfs· guacttecen te confccbc! tcnoEoeffenmgijeuan De ©oomfctie ïÏEltBte/ Böclijcft Bet fdüe npt t)ci oljföcflc sÖ«&a«DcIöe oöecbe boo?f5. jllitpccpccnOcanbccctSuacttecen tot JÊunPec/ cnöc nut namen i)et«i&Ijefft)|ift bp De gipacnfcljf Den ttoee- en-ttuintiQljlIe ^eptembcc le|l leùen bbecgbelebect / iiaècfiteljjclite ptnUia^/ oDelijcit mebe tot geen anDe» ten epnbe en ftan toojbrn berfïaen te tenbeeen De üecfila= tingljcn Die ban tergden bcfen^taetfaube toojbcn Q^e- baeti/ nopcnöcOcüipijepütbanOe fonfcientie bolgca^ b'lnlïantie ban De ^paenfc&e/ alfaorooDaniB|jetìec= ftlacingüe bp '^cteapact te stjeben/ enbe bat bpfo?: tne bau gcatificafte Oe ^tigtiefetenen ban De boo;f5. .ïiKepecpe enöe anDece ^uartiecen/ abelijch oocfe alle tie I@ecdt fouDe öojDeelen enbe becflaen/ Dat bpDr >JO0jf3. ünaücfctcoen ban be ©euuieccDe p^obintien act)tccboigl)cnDe bc φ^ϋμ ban gct 3LanDt tuaren gt)ce iiietenöe/ söeiijthfmcynaetbecTouöe honnen üjecoen Bcöebucecct.
©rame alïe toelcfie ceDencn b'i^eecen ^tatfn ban ^eelatWtnietitannentjnfleen/ ùatmbebao/fi. iHefo^ lutien ban öen 18. .!il3rp 8. io. enöc 13. liugufìi enbe ben laft ù'ìieecen ©lenipot;nttatifen ban Dcfen ^taet in ge- boige ban Dien gcgi Ot'ii / rentge bccanDeetnge bettmOe tetoojbengcbaen.
naacc brn 14. jSobi Bcbben fp fiaec op tje crafii^ ge injlantie Oer teecen uan üoUant naetörc bcttilacct
enDe namcUjcft üoo? eccfi op öEt Spirituel obec be iBrpe- nJcüanöen 23ofcö enOe anDece behjuHe iSuactieren/ fcggenDe/bacfootuannrtc bp eeiipatige Befolutie ban aiie De p?obintifn fouDc 3tjn gocigcbonDen enbe kiafl ge- (ielt/üat öft betöe ^fiiciJi öan Df 7 3. tar I8un|lei; geaD- iuHcect in De bolgljcnùe maniere füu&eü}ö?bcngi)cam= plieect / al^ te toctiu öat acfttec De tooo?Den m wat ma nicrcdat het zy , fouDc ÜiO?üen göfbofgftt direöeljck nochteindiieótelijck, env'eacfitec alle bifelbe Örcöten f fiD£ deelen ban ^oubecainitcpt enbe ί\ίρει iqc itept even
als,, fy zijn fonder, &c.
' Bei booifj. 3icifc«l <n Wee borgBen eÖc-fIu= cibeect enbe göEaccoiöccct jijnbe/ De ^pacnfcöe ©le^ nipotcntiarifen tot JiiDnnfiei; Doo; be llceccn fplenipo^ tentiacifen ban Defm ^taet conbelych fouDetoer- 6in acngljefegljt / Dat men onDic be tooojDen ban Souvtramiteyt ende üuperionteyc In alle fijn Rech- ctn ende Deelen bcrflaet ftet «0eef]elijcïic fpecialijcft Oljccoinp^ejjcnDeert te sijit / rnbé baf wen göe-' mcimt toa^ / De Difpojitie Daec obcc abfoluteïöcft te rieccfcen.
^at tot Dien epnbe tet;flont na De l^ublicatie ban I)et (ScactaetbanBiebt: be piaccaten teggen^ De l^aep^. <£5r(ìnbege emaneert/fonbentoojDengecenobeett/ ge» publiceert/ enbeneDacrfojmeen&eint}oubcn alomme Be-eFccuteect/ en&e met namen oüec De Mcpetpe ban Den Bofcb, jiSìiatguifaet ban Bergen op Boom/ SSacon· nie ban Breda , &c.
TDatmebetcrgonDtnaebeboojf;. ^ublicatfc/ befen ^taet ficp fouDe (Icïlen m De effectuÊle ©oflèflTie ban alle De üieccften / enbe Dat ten bcfjoebe ban Die ban De (Dge^ cefojmtecDe ïSeligie/ al^ mebe in ïjct Privative g^e: fagö ban alle De ©eePelöcfte enDe fteccïtclOcfie «f&ueberen in be boo}f5· <!^uactieccn gbclegiien / fom Der (n het cegarbt; ban De oeffentngBe ban be iSoom^ fcljc öcïigie cnDe (©eefïejgcfte ©oeöecen bnpten De Qljeacco^beec&e alimentatie ad vitamboo; De Parpfebe ©EcflclöcHöepöt nuofteöiec naecmacï^ eeiiigö tempi= ramentteaDmitteten/ Ja fdo bette öat daer over geen Propofitiein haerHoog Mogende Vergaderinge foude mogen worden gedaen, beelfmin Dat Dacc op toojDcn geDifponeect. |
guatane öct felbe jönDe bafï oöeflclt/ fiöeüjcB Oiec boocen ii sefegöt / be d^cDeputeecDe ban ^celanDt Dun (jiecmcbc fouDen iiomien confójnieccn/ bat betooüb Oen Spirituel ende temporeel upt Den ïafl ban De^tcttii pienipDtrntiariffnüan bcfen ^tactgrlicljt enbe bctijoi- Qcn^ npt (jft ®ractart ban ©?cbe laerDe gelaten.
»ί5ηθε toat beiangljDe {jet ttotcDeban {)ct boojfj. gfi(, OaencappojtcaechenDcben^taft ban be opcnltatrit» öiffcrénten tnflïöcn ©janchctjcft enbe ifepanaim/ toaec op nooDttuenDigt) in glicbolgfie banbe0tfò|«. Jutie ban ben gulp laefl-leben in Bet btpugt ban k (iEcactaetban ©?eDe/ ban bcfen ^taet cefificie lüoiDengÖenomen/ öecBIaecötnöatDeilecccn actitoti fenöe ^lenipotentiacifen ban bcfen ^tact bel^aoitit fte ïuoiDen gijelafi ficl) op 1)« fpoeDigBfie na lEuniiti; tebecboegI)cn/ omme m confo;mitept banBunne^n, (Icuctie euöe be ïSefoluticn becbolflöcn^ aöcnonitii/ met De ^paenfcge te berBanbelcn enbe af te bocnot Ie Bet gBcetie aen get iCcactaet ban l^jebemocD tija^ reliccenCie/ fonbcc nocötan^ Bet boojft. aitacta«iii)i)! al^ nocB finaelgtit te flupten enöc tepcftenen / ιη® foubeti al boocen^ alle moglielijche beboicen acnto Oen tot accominoD^tnent ban be DocB' cedeteti!» openfìacnDe Diffecenten tufTcBcn ü^jancBctjtb cdìk ^pangien/ enbe bp fubmiffie / arUitraiale / inittim, iitje / ofte anüccfint^ / ornine alfoo BBtltitRtlp enbe pari paHu bcpDe De ^rnctatcn ban B^eDe teptti ficicccn.
©oei) in gtjcbaHe nae alle mogBdÖcItt aenaficto De Debboicen/ Deboo^fs.biffecrnten ntet Bon&cnUiti Den bp gBeltpbt/ enbe bat be l^cecen ^lenipotcnw cifrn ban ©lanchcijcfi enbe ^panairn gBebjati 3ijnbe / CatBegocicc guamcn te becftiacen / tiai||(t bupten alle appaccntie toa^ pat De ttoec l^icoowntffi f^nbeccn op De refpcctiüe openjiaenöc ®oint£n ((» Den hennen ucrflaen/ Dat in fnlcb^n gBcbaUcbi»' een Dlcuipotentiatifen ban bcfcn ^taet op i)tt fp«i oiflBllc ccnigfje Mpt ben Bubncn Becöjacct^ (btitiinif· fcnüen / onrnie aen Baer i^oogB .fl^ogenbe ban allii
oentebfBoor^n.
©ciche öefolutii op bat foube tnogSen rcert toojbcn / Dat De {|eeren ]plenipetentiacifentian Defen ^taec tot jüSuntiet: Baci; itooglj IQosP al^ mcDe pbec enbe felf be S>tatcn ban Dc ΐίο» tien / upt Detoeiche fp 5ijn ©Bföcpiiteect / öaii i le^ bicecteiflch fouDcn ücrtoiitioBcn / enbe mtt 1» Hicn ban ben tijDt/ iuanneec Bunneaftcfctiöfnw legicn in Den fêagbe fouöen jijn / ten epnOe Cifftlie üunne Ol&IjcDeputeecöcn boiitomentliich cnDi fllifuto telijcft mocötcn antöociferen enDc af fenben / oitiins fonDec rngge-fpjaici op öct BljcDa£ncappo?tfinflP te ceföiberen,
«gnöecmmcDcförooncbfln ©?ancfirgcli te öiW ccn fonbcE beroer bilap / tot-Bet b; flupten bnn öc W tepiotcDeccn/ Datbanbocnaf bcotifWilte Ktooiic »? eene tod flBcraifoneecDe miffibe (oube toccDcn tf 0 moet gBcboect / De reOencn toacromme bcfcn ^taft ficÖfl&tntcefritrettbonDttoan bcfe Iangi)topli# I's"' Deliiige tot J39unfier ecnmacl een epn&c te ti^'^ ften enDe tot Clonclnfie ban ött fltractact bon Deiegacn.
?3atDefeIbereDenenoocft fouöen toojben flrttpitfc» teert aen De ipranfcBe Jplenipotcntiarifen tot jBunlOT DooibeSceccni^lenipotenriacifenban bcftti baec/ upt firacöteban fpfcialeladcnDecCftifniKiwii öacc itoog JEog : ten fine al^ boocen. .
igpnDclöefi bffibcn De boo?f3, ©öft>cputfrtö«n uan geelanDt gBifegöt / bat alfoo in ftet nemen ban ^ Öefolutie ban Den 10. ifiugum laeH lebcn oP öc ^ mcflique Pointen enbe anbcre faecfien iTonccrncw De De itanDeifngöe tot Jffiunfïec rtocIcR teecben betfionbcn in fijn gtjcBeel te Wpbcn / owrof nae fijne foime enDe inöonben ge-e)cec«tccrt te icoi^j; ©oeBiua^toegcfiacncnDe bafigljcfïelt/ «n r"' fuffifant ftcours voor de Weft-lndifche Compag»«»
ommefoo öacfï DoenlijcB na 23?aritaftÖéfonDcn te ^ Den; batört BoognooDig toa^/ Dat tot öct afö^n/flJ^ berttctfe ban öft boojfj. fecout^ronDerifniflÖ ww^J^ |
-ocr page 348-
Nederhndtfche Vrede-handelingh. 347
tfiDt b£clif alfoa Dct ^&aifoEii alDcccpt^ ttiacc al te „ tnaégraDbancECCt/ Dc nooDiae o?ö?£ tofclie gcaeben/ tiiDc Dat bccboiacné iiict aHeenlijcfi teecDen oetofcct alfe MliinöainBencn&e Srletrdcn/ Die fn Defen albeccpDti toaccnoftenocötecDECinDrlucöDefciube moQ&en toec Dcnecico&t/ mafCOOcftÖatfonöccDilaplad taccbe ae· ncbcn tot öet bfcUcccbigcn enDe aeccet raactfien ban alle Μ aD«nc toi Ö^^ af-gtieii ban bet boojfs· fccouc^ toecDt ntocquiCCiCt/ al^Daectoa^Det Concipiëren ende Ar- refteereo van de Generale ende Particuliere Commif- lien ende Infti uitien, het prepareeren van de Ammoni- tie van Oorloghe ende Trains behgeften, het voorfien code in Zee brengen van de Galiottenj &c.
(0u fllif bjclcïtc i^ointcn fp becfïonDen / Dat aötlöcfie atfolutic fouöf tuei-Dcn gljfnomen / ofte anbec^enDe b ρ foute uan Oicn / bccfilaccDtn Dat Öun abbij^ op De anDes [(^i]iiitmlngf)e&?agbtboo;gecn abbi)^ foube toojDen
eehotiticn.
op gl^ebolgbt be finale rcfolutie ban Den toiftfiicnbcn j3obrmö?i^ / al^ namclijcït ! bat fioebt ohrijonbcn cnbe bccfiacn toiecDt eipjeiTcltjcft te laficn tniK autborffeecen be i^ercm pienipotentfacifen enbe ijctcaoibiiui'i^ ?lmbafTabcm·^ ban toegljen Defen Itacttot Jffinnflec/ bat fti albacc bp be ;&paenfci)e sicnipotcntiactfcn enbc d^jctcaoibinaci^ ^mbaffabeuc^ fouDcn ()rbbra tcbrbojbcren enbe Dan befeibe p|cct|fe obiincccntbatöctbctbebanbebjie-en tfebentigg Iteti' ralcntiinnEn Muniterboojnocmtöifcbeboown^ gljeabs jiilictct/ toerbe gcccb?e|Trctt / üccbat enbe ncbcc flcfielt / tnUocoen [jiec na bcchlaect/ te loeten.
Eenyegelijck fai behouden ende datelijck gebruyc- kcD, de Landfchappen, Steden, Plaetfen, Lahden ende Hecriickhèden die hy jegenwoordigh houdt ende bezit » fonder daer in getroubleert ofte belet te worden diteite- lijckofte indireótelijcke, in Wat maniere dat het zy, daer cader men verftaet te begrypen> de Vlecken, Dorpen, Gehuchten : ende platte Landen > dependeerende vaü de vooriz. Stadt ende Meyerie van 's Hertogenbolch, Stadt ende Marquifaéc van Bergen op Zoom, Stadt ende Ba- ionnievan Breda, Stadt van Maeftricht 't reflbrt van dien, alsoockhet Graefichap van den Vroonhoff, de Stadt Grave ende Landen van Cuyck, Huift endeBailla- gie van Huift, ende Hulfter-Ambacht, alsoock Axel- Ambacht, geleegen by Zuyden en benoorden de Geule, mitsgaders de Forten die de gemelteHceren Staten je- genwoordig in hebben in 't Landt van Waes, en alle an- dere Steden ende plaetfeD, dewelckc de gedachte Heeren Staten houden in Brabandt, Vlaenderen, ende elders, blyvcnaendevoorfz Heeren Staten in alle ende defelve Rechten en deelen van Soiiverainifeyt erde Superiori- teyt nietuytgefonderf, en even gelijck alsfy fijn houden- de de Provintien vau de Vertenighde Nederlanden, wel verftaende dat alle de refte vari 't Landt van Waes, uyt- genomen de voorfz. Forten fai bly ven aen den Koningh van Spangien, Wat aengaet de drie Qu^rtieren van Over-Mafc, te weten Valckenburg, Dalem ende 's Her- togenrade, defelve fullen bly ven in den Staet in de welc- kedie Gch tegenwoordig vinden, ende in cas van diipu· teendecontrovcrfie, fai defelve gherenvoyeert worden aen de Chambre mipartie, ommealdaer te werden ge- dEcideert.
Eyben aenbiefenbe<Cebeputeitbe ban bjegen wPiobmttE ban g>tabt enbe 3tanben/ ficeftijittop la·^ «iiatmchencnbanDie ürecen fijne pjjncipalen alnocfj iaccntftitctaletifohitieoftelafl ontfangen te Ijebben/ opn: t ïcöicffeercn ban 't bobenpaenbc 'actirul. <Sbocj) conribtcecwnbe Dat f)£t gcoote tocccit ban De ©jcöe- Munftef enDe Daec ban Depenbeerenbe ÌÌK^"®^'"^arrtnictlangecen biencn opgeijauben i,n^°^''^"'^'"'beritIaccbeDegemcItf!|ecc Eyben tjet hS geccb?emccDemticuI in boegen 't felbe Ijiec toft nebcc geftelty te fuUen laren gaen/ enbe't fel» btöagöeu ban be fêeecen
Öaec mos U^ogenbegoebt nBebonr Κ LV'·^'^®™ mitfbcffn te lafien be opghemelte «cfitn flenipotentiatifen enbe <C);tcaoibina«i ?ïnii |
Iiafrabenc^bantocgBenbefcn^taetDat fp upt Ijanbm banDei)pacnfcDetot Munfter fouDcn ricöten/ intere:: Ren enDe beijoyben b'Stcte ban ben aj.^ccenibec 164.6^ Concecnecenbe öet alfban boojgijeflagbcn Tempera- ment, enbe bacc neffen^ monbel nglje becftlacen bat bacciloogJIIDogenbe bccfiacn te tjoubrn enbe gebjupc^ ften be bolle Souverainiteyt ende Superioriteyt ih 't Gee- fteiijck ende Wereltlijck metten gcbolge cnDe aenWfbrn banbien/ binnen be JlKrpetie ban 'β J^ectogenbofcB/ enbe anbcce gehjefien gementioneect in öet betonfle bct« De?lcticuIbanDebjie-en-tfcbfntig& geabjnfleccbe m» ticHlentotMunfter, enbetoccDt Dare inebe/ al^ oocft mettct göcene boojfs. t^ / göefjonben boo? boIDarn/ be Ciaufulen begrepen in öaecif oog H^ogbcnbe iDefo' iutie ban ben n. JlBep leUicben/ bietecenbe bat in Ijct fficactaetinetOen©panDttemaecRen bebongcn foube toojDen De vojle ende abfolute Souverainiteyt foo in't Gceflelijck als Wereltlijck obCC be g^cmcltc .fSSepeciC
ban Den 25ofcö enbe anbcce glaetfcnin 'tbooifs· Decbe wctinri gcigentioneect enbe gefpecifieeect.
gtcm i^ göecefolbeett enoe bafl göefïelt / g&elijcft gljecefolbecït enbe bad flljeflclbt toecbt miifbien/ Dat bepiaccatenboo^befcnbantaeggen gare il^oogb JISo^ gÖenöe glje cmaneect enbe ©Ijcpub ieeect jcgtjen^ be l^an^ <I3ö^finbe/ baoelijch naee Öet btflupc ban De öatificatie cnDe ©ctiionOingöc ban öet tc maechen ©jeDen^-Ccaetact tuflföcn ben Itoüinoft ban êpan· gicn enbe bcfen ^itact / bp ©ublieatie foube totcDen betnieutot / enbe becbelgöen^ nacc öaec fo?me enbe in» ÖouDcngÖe cjcceutrcct mrDe in be booinoenibe Jiicpe' eie enbe anbcce piartfcn in öit mecr-göcnoembe DecDc ?ïC£icuIgötmcntionecctcnbcgBefpccif{cccctcnbe Dat in gljcbolgge ban Dirn baDeiyeli rffcctuëje po^eflle upt Den igaem enDe ban torgöen öaet lloogö MoaöenOe foube toccDcn göcnonien ban aile De öerehcn/ tot oeffeniugöe ban Dc <!51)crefo?meccDe ïieligie ; göclijcft ooch mebe tffectuHe ©offcffie foube toecben gljena· men ban alle bc lacccheltjchc enbe anbece <13eeficliicRe (DoeDecen in De meec göenocrabe Mcpccieenbe anDc^ te göebjcflenöiec booten ggrnientioneect om Daec ban göebifponeect te biecDen n^e beöooccn / fonbcc in alle'tgeene boojfs· i^/ cenigD tetnpecaraent te fuUen abmitteecen/ banöcbben De i^eeccn'<0öeDeputeetOen ban toegöen De ]^{obintic ban Z^eiandt öiec oplaten aentecc&enen bat boo| De boojf^, booojDen te luliea admitteeren, beÖOOJtgÖebOCgÖtteÜJOjDen/ oyt of im- mermeer.
SItem i^ goebt Qöebonben enbe ggetefolbeect bat De fêeecen ©lenipotentiarifcn ban Defen ^taet/ iegcn* bjoojbigi) binnen 'fi SLanbtjSbtefenbe op 't fpoibigöfié nacc Jl^unficc fouöen bcctctcften/ om öacc met cnbé ncffenö betfrlbec CollegucH albact lucftiiDc te cegnle. ten bolgöen^befe enbe anbcce boojgaenbe iSefohuien/ te tijeten bie ban ben 18. ji^cp iefl lebcn öiec bebao«< een göcnoemt (boo; foo beel befelbc in Defen niet eri toa^ gijc-'clucibeect: ) ai0 mebe bie ban Den 4.. ^ulp 7» 10. enbe 13. 3iluBufii Icfi Icbrn / enbe bicn-bolg{jtnp Öetboo;noeinbe€cactaeiban tuffcöen Den {to· ningöban Spangien enbe Defen ^tatt in confurmité ban be boojfs. ïSefolutim fiiiaiijcft te flupten / enbe bolggen^ befeibe i^efolutirn/ booj Sjancttcgcltale uyc- tqrfte ende efBcatieufe dtvoiren aentoenbeu om Öet etcactaet tuffcöen be litcoone ban @iancltcöcft met Spangien ten epnbe te b;cngiicn/ banöebben D£ φεε:) crn<t3(DcputcecbenbanDef);ijbtntieban Zceiandt öiec op laten aentccchencn Dat fpjijn acquieferecenbc be bo> ben-genoembe0efolutienbanocni8. jèfp 4. ^uip 7, 10, enbe 13. ?ingu|ii alle lefl-IcDfrt toci mogtjenDe lijben Dat De Heecenöarelloogö JHogeube pienipoten^ tiacifentotHSnnflecöundaemaprjt ife cegulectn enïe bat tot bien cpnbe be boo;f3. eefoluticn alöiec ttiec* Den göcöoubcn ban taooibe te tuoo^ göeinfcceect ; fonbccbatfpi^eccenbanS^eelanbt öun göelafi binben eeniOÖiftucks gewyfeillatienofre additien te abmitte^ een. ^an gebben bc i|eetcri <^öeDcputeecDcn ban be P^obintiebein Wticchtin fiaec i|oog HSog. ©ccgabe· cinge op 't geene boo^fj. i^ / in ftcacöt ban becfelber fpe* ciale lafi ban be iHeeccn Decfelbec ^;ineipalen Öiec op (a^ ten aentfftenen/ DM fpbecfiaèn Dategecn ®cectact ban
©lelrü |
-ocr page 349-
Tweede Deel, van de
ïDjebf met Uit! Rotimsii ban ^pagtiieti fouDctoojDen
BCfïOOieil/als inConformité van de Tratìraten met die Kroonevao Vranckrijck ghemaeckt, enbc Öl'en bolgen^
Hiföe bp ^pagnicn aen Öe fócoone ban ©janc&cöcK Be= laten OeConquefienDacc ban De fclbelticoonetfntö= öe üan Ijct fïnpten öec ©jebcnl-iaTcartaten tuffc&en BjancRcfiicft enDc ^paonicn in polfclTie fouDc fijn/enDe öat alle 't söeene bp De i^lcnipotent. ban befcn^tact foubc too^ben flcteecftent/ fouöe toefen fonder eiietì reël Tradiaet.tot Dat ©?anelicöcft cnDe befen^taet op cenen tjjbt oefamentlijcU mct^paanicnaeflootenfouDeijcb' tien/ cnDe De lïatificatie cefpectibe Daec op ftìn aebolgt/ rnbe Daec beneffen^ Ijet Ccactaet ban De LigueU uaran- cie tuflTcïjen bc llcoone ban ©?anchcgcft enbe befen ^taet sDemaecItt booj'tboorfs fluptenaen be®leni= potentiacifen ban gtpaanien toojDcn gljeiiifmueect· ©e ^eecen <0i)fbeputcecDe üan toeacn be J^jobfntieban Vrieilandtinfjaecto· JlKoo- ©ccaabecinfleficbticnop alfe 't geen boojfc{)?eüen i^/Iaeten aenteechenen / bat fp !)unbeConc[ufienbie^ aengaenbe genomen/bienaten oebailen/be^ Dat ^pagnlen pjefïece alle 't geene bp önn aen ©jancfiiijcïi ii^ belooft enbe behiefen ftan toojDen/ tnöe Dat alfnocij alle mogöelijcïte öebüoicen bjecDen aengetoent/ Dat Dettoee öooge pactpen obec een toojben oebfacöt / enbealfoo Dctböeelllroonent'inbucecentot fpoeDigc afïjanbdinglje ban önn Diffecentiale ®ointen/
'£ 3p Doo? arbiter^ of anDece ttegen/ Die geboegelgclt bc» bonben fnllen toojDen/ alle^ confojm boojtge iSefolutien Die^ aengaenDe ingebjacgt.
«ÖpnDelucfti^BDfcefalbeert Dat De ©loot banDefen ^taet geDeflüiccct naei;25?a3Ü tot fecourg ban De J©efï- iJnDifcöc Compagnie enbe ceO?e^ ban Drcfelbec becbal· fen faeeiten alDaec/ ten fpoeDigfien fouDe toecDen afgöe= toeecDtgtenbcinSeegebjaclit / bat toe Dien epnDe alle noobige enbe redcrenbe pjepacaten / begcepen in bacc éoog J©og. öefolutie ban ben 9- Defe^ / fonbec cenigb uptfiel tee ©anbt fouDen toojDen glienomen ! cnDe Dat niit^Dien toetDcn geconfenteect De biec^ointenbegce· pen in be boojfj öefolntie ban Den 9. befe^. tc ge. bjupelten 6p D'opaöemelte Compagnie bolgDen^öaec t^oogöJJSog.Öefolutien öanOen ao.enDe 2 3.?&eceni= 6ec i<)4-y enDeop-Dc Commiflien enDeanficuctien/ Die confojm Daec toé bp fijn toog&ept cnDe öaec ©0. jeo. <!5eDeputeerDen in tc flellen/ foimccen/ cnDc acccilcten onmeDepcfcöeett tc too?Den.
^an gebben De ^IbcDeputeecben ban taeggen bc ^jobintie ban Vrieflandt op 'tboo^feljjetienfiuchcon icecnecenDc Dc 3®efi-35nDifcl)e Compagnie laten oens tceclienen Dat fp öaec Dic^aengaenbetoacen aeD?agen= De tot De ïïcfoliitie op Dat fubjcet bp Dc ©ween bctfelbec IPiincipalcn genomen / mit^acniftfubcfjeteffectban öefelbcöefoiutic.
^e^eec Eyben geeft giec op laten aentcecbenen ih beConcIunencaecBenbeBet fluelt ban Dcï^eflünbi^ fcöe Compaanie tc confentecen op 't beljaacn banbe 3|eecen (line ©jincipalen.
©an ^tabt en SLanben ( alfoo bc i^ecc Eyben {jaöbe inbcConelnnen ban be boojfÏaenbe lEtefolntie gabbe gfjeconfenteect op 't befiaaen ban fijn Hccccn Pjincipa' len) qnam naDcrganbt in ]9cfolutic toaec bp fpabo> peecben cnDeconficmcccDen'ta&ccnc bpgem ggebaen tua^.
Op denfehen daghinamelyck den 15·. Novem- brüyüls de gemelde finale Refolutie gheno- men wiert,gaf noch de Koninglycke Fran- fche Ambaffadew la Thuillerie in volgende KjHemorie. |
E Sieur de la Tuillerie AmbalTadeurs Extraordi- naire de France ayant apris que Meffieurs les Eftats 'eftoyent fur Ic poinc de renvoyer MefSeurs leurs Plenipotentiaires à Munfter pour niettre fin à leur Ne- gociacion avec 1'Efpagne ; ou il entend qu'il ne refte plus que la fignature a jugé à Propos de faire fouvenir vos beigneuries qu'il euft denierement Ie bien de leur parler, iur ce fujet leur dire les obligations reciproques qui font entre la France & cét Eftat, & les inviter en fuite à y de. meurer ferme, Comme Ie Roy fon maiftre & ia Reynè Regente fa Mere y èftoyenc refoluc de leur part,(ur quo» jufques-icy tln'à eü aucune refponce , quoyqu'ileyj pluà VosSeigneuries de laluy piomettre, &qu'ellelü» foit cres-neceiraire,afin d'en pouvoir donner avis àleu^ Majefte's, & faire fgavoir à Meffieurs les Plenipotentiai, resde France,qui font à Munfter,ce qu'ilspeuventefp«. rer de voftrcentremife, particulierement a àetteheure que les Efpagnols flattés de Tefperance qu'ils om con. ceüedefeparer ccc Eftat de la France , feiontdeclares (quoyqu'lls afFeélcnt defe monftrer faciles où iln'y, Point de difficulté)de ne vouloir conclure fans l'Empite, avecdeffein appaxemment de recuier noftte Traitté& de porter vos Seigneurics de finir le l«ur avec eux , 0: comme decebiais il peut arriverdes longueurs quim doivent paseftreimputées àia France , qui jufquesicy» fait toutes les diligences poffibles pour avancer unbleo fi univerfellcment defiré de toutc la Chreftienté, ainfiü a creu devoir revenir à vos S. S. dans la conjoinfturcqui s'ofFre,où il s'agift de l'obfervation ou inobiervation da Traittés , voulant efperer de leur grande prudenceà loyauté accouftumée, qu'ils nerenvoyerontpointmef. dits Seigneuries leurs Plenipotentiaires à Munfter, qu' avec des ordres conformes aux obligations fufdites, iiià l'ancienne amitié qu'ils ont avec la Francp.
Fait àia Haye le ly.November ifi+7. '
Jela ThuiHerk.
FNE Heer De la W»;7/iw,extraordinaer Ambaflad, η ■'-'Vranckrijck j verftaen hebbende dat mijn Heerea de Staten vaerdigh ftpnden om mijn Heeren hun Vol- machtigden weer naer Munfter te fcnden, om eeneyndj van hun handelingh met Spanjcn te maken, daeraen,gfr lijck hy verftaet, niets meer gebreeckti dan de figoatuyie nature en tekeningh, heeft geraden gevondenaen um Mog. te doen gedencken dat hy onlanghs d'eéf heeftgs. hadt van over defe ftoflè met hen te fpreecken, enb te vertoonen d'onderlinge obligatien en verbintenifffflj die tuflchen Vranckrijck en defe Staet zijn, eninglit· volgh hen te noodigen daer beftandigh by te blyven,g{. lijck de Koning fijn Meefter, en de KoninginneRegea- te fijn Moeder, van bun zyde daer toe gerefolveeitwi· ren : op 't welck hy tot noch toe geen antwoort heeftg^ kregen,fchoon'taenu Ho. Mog. belieft heeftfulckitm hem te beloven,en ichoon'thooghnodigh aen hemfouw zijn , om advysdaerafaenhunMajefteytentekonnea ;even, en om aen mijn Heeren de Volmachtighdenvan ranckrijck,die te Munfter zijn, t'ontbieden wat zy vin uw tuflchen-handeling hebben te verhopen voormme- lijck in defe tijdt, in de welck de Spanjacrden, gbevlold van de hoop, die zy ontfanghen hebben, van defe Stut van Vranckrijck af te fcheyden,verklaer£ hebben(fchooii zy veynfden gebüyghfaem tezljnterplaets, daerghecn fwarigheytis) niet te willen iluyten,fonder't Keyferrijck» oogecfchytielijck met voornemen van onfe handeling^ te vertraghen, en u Hoog Mog. te bewegen tot uw han- delingh met hen refluyten. Alfoo uyt defeverkeert- heydt langhwijligheden konnen koomen, dienietae» Vranckrijck aengbctoghen moeten worden , 'cvKick tot hier toe alle moghelijcke vlijt aenghewendtbeeftom een goet te bevorderen, dat foo alghemeenelijck van de gehecle Chriftenheyt begeert wort ; foo heeft hy gelooft dat hy weer vooru HooghMog. behoorde te verfcby nen, in de.conjundure en gelegentheyt, diefich d" vertoont, daer in men handeldt van d'onderhoudiDg» en niet onderhoudingh der Traöaten ; willende verho- pen van ^un groote voorfichtigheyt, en van hUDgbe* woone getrouheyt, dat fy coijngefeytje Heeren· bue Volmachtighden, niet weer naer Munfter iullen fendM» dan met foodanighe orders, die conform zyn nietw voorghenoemde obligatien en^erbinteniffen, co®® d'oude vrientfchap, die zy met Vranckrijck hebben.
Gedaen in den Hage den ly November Kf+Z-
Geteeckentj
Je/aTMlÌerie^^ |
-ocr page 350-
Nederlandtfche Vrede «handelingh.
349
cnbefibienbofgfn^bccfiaEn/batanefictBecne/boIgcni
bet nieec olJcnacmOe eerfie M-idt ban i}et boojfcijjebe
drie-ende-veercighfte ?CrtpcheI ban tocgtjen^ be mccc
fioocggemelte {^erc J^jince ban <@^ngti' met bie ban be
andece ;pbe albecepb^ toa^ getianoelt/ ofte noct) becbec
geganbelt foube mogen too;ben/ gebupccnbe iirt Sitac:>
taêttotlBunliecbac alle tiecfelfbe foube 5|)η enbcbip*
benban foobanige bcacgt enbetoeecbe / al^ of (jet ge·
Ijanbelbe in 't generaci enbe pbec ^oinct ban bien in
'tbpfonbec in bet bcflupt ban get ^cactaet ban B;ebe
tuffcben ben boo;fcl);ebenttoningb ban ^pagnicu en»
be befen ^taet ban tooojbe tot tooojDe toaec gljcinfe^
ceect/in befen betpanbe nocgtan^/ bat banoe boo?rcf)?c»
be$anbclingeacn beOcgietinge atbiec opeuiiige foube
toojben gebacn /foo toanncec al^ öct gemcibe iCcactaee
ban ®?ebe Jjictoacct^ getcpcUent fouae obctftoomen/
omaipan bp tjaec ïooglj .IlSoaljcube met enbe nef»
fcn^brtfclbcCcactact ban ©jebe oocfi gecatificcecttc
toojbcn. «tSnbe bat befe b^ec i^oog IBogenbe Qefolu*
tic gefonben foube toojben aen be j^ercen bet feibec ipie«
n^otentiacifen tot IBunfiec om befeibe Qefolutie bp
beileecen ^paenfcbe pienipotentiatifen ooc!^ eibet^/
be^noot-toefenbe / bolhomen effect te boen fojtecen/
enbe ten bien fme bet meecgljenoembe drie-ende veer-
ttghfte ^lIctpcHel baec mebe te boen amplieren / ofte toel
een ISctpchel apact in bet meet genoembe i^taccact ban
S^jeebeybie^ aengaenbe te infececen.
Woo mentecflont in bet begin ban bitflaecTefticn
hondert acht-en-veertigh mecchte bccaccoojt te Jöt»
batbebjie Sanben ban «i^bec jl@afe fouben hoornen
aenbegbeene bieten tijbebanbe teecbeningbe toa^in
poffeffie; enbe bat be^paenfcbe tsaecfeec bemorpùen
om boo} l^Iaccaten / <ei^actien / inlegeringen enbe
anbecfint^ bepoffefTie aen boer tetreciieni ^oo beefc
be^eec Veth ben eecflen ^anuacii tec^etgabetinge
Kefibecenbe aen fiaceü^oogb i^ogbenbe s^communi·
ceect fcecRec <l5ictcact upt een Söjief gbefcbjebcn tot
iWaeftricht; toaec upt bleecftenbecfcöepbenfoo!janige
9icten al^gefept i^} tebetfoechett fpn j|oogbcptcnbe
benisaebt ban^tate / om ten fpoebigbfUn te fcb}p<
ben aen ben ((5;eef ban Solms 4?ouberneuc tot Ulae»
firicbt / al^ oocKaen be ^joffacb^ / Ccntemeeflec^
enbe anbece politigue Officieren ban Defen j&teet in
be Eanben ban «abec-Hgefe bat f^ fouben bebbeti
te p;ocebecen met be (iecche )|anbt bp cetojfie te»
gben^bebooifcb?ebe©?ocebuecen/ enbeinbwcbt/ bie
be^paenfcbe albaec babben bp beHanbt gbenomen/
ten eynde dat de poifeflie van de felve Landen vaa
Over-Mafe voikomentlijck mocht blyven ghemaiote-
neerc aen deren Staet. φβη bebben be ]geecen 0ebe«
puteecbe ban toegben bc ^jobintie ban éoUanbt in
baec i^oogb Ji@oogbenbe®ecgabecfngbe sbecetieteect
baecboocigbeaenteccheningbe ben jo. ^ecmbji^j^e'
baen/ ban niet te bonnen confentecen tot eenige ^c·
Igchbept.
^e^ onaengeHen beeft fïln l^oogbcpt ggefontien
ben Rhyn-Graefmet een fuffifant oetaltcgeecbeenbe
te33oei ; nm te gaen logeeren in get Eanbt ban
Ober-j|@ae^; enbealbactteblpben leggen j foolaiv·
ge tot bat be©?ebe / 'ttoelche men toef mercltte
banbentestjn / foubegctepcbenttoefen, ^ej&paen·
fcbe babben omtrent Namen enbe in bet ^bcrquac·
tier oot&Iang^ ben ^eemet notable tcoupcn: enbe
fouben licbteirjcb be^ gbtlifch^ bebben ftonnen al«
baec logeereni of ben Rbyn-Graef, foo bp ficbniet
bpeen toocb / afi^ontecen. Jlfòaecf^ bct>Benbeet: te
beel laten gbclegen sbn / om bet gcoote toerch bec
affonbetlijctte J^jeebe baec boo; gbeen hrach te gbe»
ben.
iPe afbanbelingbe banbr cefieerenbe f^oincten taf'
f4)en befen ^taet enbe be ^paenfcge tot Jl^unfiec i^
eenige bagen gebouben in futceance/ om onbertuffcben
met be^ te meer bigueuc te bojbeten bet abjufiement Det
biferentiale (lucben tuffcbenbe fócoonenbptoegetwn
interpojitie.
,fi@aerfulcpb;ucbteloo^3ijnbe / foo i^toebec ^bec
banbt genomen bet toetcb tuffcben befen ilitaet enbe
^pagnien ; toaec in foo becte geabanceett i^/bat in befi
begin ban btfe maenOt alle be oberige poincten bolgen^
intrtif
ffiflcc aifooniieenmael beboo?f5 ïïefolutiebaflae-
(jfiwfiiDc 't fdoe mctnocic niet iaa^ βΐφ petit h prmipu·,
Kcf fc nun 't fclüc met flilftnijaen bfanttooojt.
©en i9· Boöembji^ fcoiect soet oibonben t'aiitBo·
rifrtcn DcöfCfenPfniPotciitiacifcn Dan Defm ifetaet
nmirift öc ^pacnfcfje tot iBunflcc te concipiecen cn
j' è Mieti De fo?tnuliecm ban Ratificatie op tjette
iMKftcn®tactaftban©?cbe / omfulocgeOaenfijnDe
' fdttcoöfttefcnüÉnöcctpaect^/ cnDacc opbecftaen
' - -intentie.
«((tnalfooalceebe ticbonaDcn tuaji Dcbemolitfeban
ffmacirojten bp^ilup^ Die men ücocccbe ban be^paen»
ftte acöacntcöcbben·. footoiect goet oöebonben enbe
Kflflcii Dat be teecen Ijacc ©o. JBaoa· «5]Ctcaojbinacii
«mtoffaDEW^ cnöe ©lenipotentiacifen fiaenbeop Ijao:
bmtrcBnaei; U^unllet; foubenmebe nemen be jgamen
uanficfoiten/ stjnbebefelbcbefc/te toeten / St.Job,
S DonaeS)Sterrelchans,Terefe,FrederichsFürt,St. PauU
cfldedeRedouce de Papemuts, ombemolitie&aecban
mtifliEie ncfen^ anbece {^eecen OeceCoIIeQlentebei:
boMen bolgen^ enbetnconfo;mite ban bet gecnetot
Mllfc boojnoemt albccept^ met be ^paenfcfje bie^
flineacnöc geconbeniccct eyoe becbjagen.
^cfc tbtie ipoincten quamen boo^t upt bie ban Etc
lanttt/ tnDe Dabbe beappacentie bat fulcj: be Jgaubelin--
otfiiDe (luptinge nocf) meet foube acccocöerren ; toant
Defojintilicccn tiecbiaect^ Ëomenbc fouben ban l^onnen
totötnoöefonben eecflln be^jubintien/'ttoelcftbeel
tpfouDc nemen. «Énbeflonttegiloobenbat (alfoo
araccinmael geabjufieect toa^ bat men na grecati·
fimttic l^jebe foube conbeniccen ubec be bemolitie
tafoiten ) be g»paenfcöe befe cipitflie bec ^ojten
fmitim nemen boo; een nieutotgljqit· men
niet ecmcctUt bctft bat op bcfelbc naccbrt cefolutie
tiptK^cci^cn pienipotentiacifen eenigb cegacb fpge=
i nomrn.
^e j^eccen ^lenipotentiacifen bectrothen enbetot
; iBunftctacngefioomcflJönbe/ öebbengcbuptenbe be
OtWe ffiaent ban®cterabec niet bed aen öaecï^o.
AiogmticQeicIjKben : een^beeijSom eetfipet^feecBet^
; footulTct)cn©iancItcöcHenöe^pagnien/ al^tuflcljen
ÒEfm&tacteribcg»pagnienba(l teflellenj anbecbeel^
(imlKio?l)acci©itT!bengecn nieubiefioffetegebenban
(mige bccanMnge/CebilIatie/of^nnobatten in gaten
la|l.
; g>ooüani£ic öacr (iilftopgentöept tofect bp eenige ge·
taipDt / Dat fp al te fecc tot be fluptinge toacen fpoeben^
t>e ; bic^ baec ccn|ieltjctt toebecom aenggefcgjeben
biittt I met becfaech om ban tgbt tot tgbt neecfii:
Qtc teabbifetenban gaecj^egodatienj toant fooupt
tw ftftjet fttiftupgcnfjepbt al^ upt 38bbpfen ban tee 5P'
l· temen gcnocgö becflont bat alle^ metbe i&paenfcfie
I DeaöjuHeetttoai.
I 33fn :7. ^ecembcc öefr be l^eec ban Wimmenum
i; wtSecaabetinge pjeiibectnbe aen Baeci^oog&iBog.
ί tojgtDjagen / bat Oet eecfle 2.ibt ban het drie-en- veer-
ά tighl e Dcc drie en t'fevencigh ïtctpcfeelen tOt UaunffeC
tulTcIieii Den doninoli ban ^pagnitn enbe befen ^taet
Scatquliecet / in effect toa|iuebcb?engcnDe / bat aen·
pacnDe De pjetenficn enbe intecejlen / be toelcReben
f «ce ^jincc ban ^jangie foube mogen tjcbben ten op»
Wote ban eenige pattpen bic üp niet en toa^ bepttcnbe/
oatDacc obec bppacticuliete JiJanbelingöe bccbiagen
pottoojbtn/ totfati^fjctiebangebacbte®eecf(jince
jlellenbe niit^ bien be gfiemclte feeet
PWtetenbe öaecl^oog^ JEogenbe inbebencftcn / of
w nöEniet en fouben feonuen goet binben batöetgcs
•K/oatbolgEn^ het booiuoembc eecfleaibt ban &et drie-
*«"tigfte^ttpchelboo?noerat / upt ben naera en=
K^^" bentjoogi) geraeltel|efcepj(ncc / met
fn„^" anbece jpDe toa^ berftanbelt / of ηοφ betbec
^uoe mogen gejjanbelt toojben / dat het felvegehouden
rno^t worden van gelijclte kracht ende weerde,als of bet
'eifdein hecTraöidet van Vrede tuflichen denKonlngh
?in bpignien ende defen Staec, van woorde te woorde
hair toaet op gebclibeceect 5Önt>c / ÖeWötn
BH Oeconfentecct/in Ijet boojnoembe booï=
««op Oen meec-g|)emelienj&ecc PiefibetenöcaÖetiaen/
-ocr page 351-
350· Tweede Deel, van de
tntcntfe ban gafcl^oog jlSogentte inbeQefoIutieban
brn if. j^obrmbec uptgljeD;uc&c tuaccn aücQt'iu·
fïceri enöe gcbiacöt in ^tact Dtn neffeii^ De tjoojgacnOe
gctrpclNenOe^ctpcl^elen te tuccDcn geceOiaeecc in fo;nie
banCcaccaet.
antoatmanfeccnnu cnW0cftt>e tcpcltcnfnafie enbc
fluptinoe 0efcl)iet fulcic fai naccfttrlncft te hennen ge»
ben naebolgenöe bectjael.
©e onfeccftetljept Daec inne De jSegociatien veer-
thien Daflöen (nanicntltjcfi feDett De toeOec Romfï tot
IBimliec ) Ijerbjacctg fjaDDen gijebecfeect enDc De
anùECinge Dagcigcp Daec inne boo; geftotnen / entie in·
fonDetljtpl: in 'tgunt De ©eeccn ïimbaffaDeuc^ enDe
IPtcnipotentiacifcn ban Defen ^taetUiiecDenaen De een
jpDcban DeJFtanfcöe becfocDtom bp öaccantccpofii
cietetDilIen continueren / enDe inca^Defeibenabien·
fci)inaljenietfouDefucccDrtenöaec®cactaet / alceeDe
iotflupten^toegepjepaceect/ ingitatetclaten/ enDe
banbe anDece ( naineincft ban De^pacnfcije) ;pDe/naec
Dien bpget boojfclijebeiCcactaet alle^bia^betDjagiÖcn
tot contentement ban liaec j@oogb J&ogcnDe 't felbe te
Inillen pacficiecen met bolhoomen beflupt enDe ligna·
tute / of an&ei;nnti Dat men ficl) ban De anDec jpDe Daec
aennietbecDccfouDe {tonnen tiouDen / enDe gljenoot^:
faecht toefen De onifangened&efctijiften teceftituecen/
enDebegelebccDeboeDecomte omfangen / enDe alfoo/
fonDec elchanDec^ lefïe / affcijept te maeclten/te bectcci;:=
Acn/cnDe {>ct bojDec ({?oDt te bebelen / om Dat men bol·
gen0 De ejcp^effc ojDje enDe becfcfjepDen toicijtigfie conll::
beratiennietlangljecin onfeechecOepDt honDe bipben/
tnaecfboDaniflbe upthom^e moeten nemen } Die men
foubebinDcnfo^tabel enDc na pcDccj$ ceg!)entDao;Dig()e
ODeïfStntöept applicabrl te toefen ; ?&it aUeg/fogö icft/
oojfaeche göetoccfi Dat De l^cecen ©Irnipotentiacifen
gaecingtoote petpirpitept l)ebben gebonDen / mlt^fï·
tén toeberspDcn geen bequame ttptfioinfle honDcn bin>
Oen nocbte aen giaec i^oogf) jlQogDcn&e pet^ feechec
dDbpfecen/ te meec om Dat DagtjcUjc^Dibetfe bciegmin»
gen enDe bo?Dece «ptiiomflen / banDe toelthcfp felf^
niet honDen oo?DerIen ! enDe beel toepnigcc tiai c if oogt)
jnSogenDef enige oöetoiffe aobpfengeben / Daet op De
(ïlbeliaetmaetiien / oftecrflc^ie fouDen Iiebbenhon·
nennemrn ; i^ae Dat Dan öet alfoo nae alleupttetfle
Oebopcen enDe geflaDige bcfoignen ban Dagg tot Dagt)
Qecotttinurect/foo becce toa^ gehomen/ DatTp/ bet gbe^^
fterïefiuchBÉbbenbe Dooifïm / etrnDelijch een feechece
upt&omtle ten cegacDe banDe jlegociatien ban t)atc
©οοβΒ jDogenDe öebbcn bccacmt enDe getrofftn/ Daec
banöetfbmntiectoag; Eeiftelijck Dat fp met De ï|re=
ten ^paenfcge pienipatentiacifen obec aUefioinctcn
gaeC bp fiaeci^oogD jü^oofX'nDe aenbeboolen obrcern
gecupmen ti)Dt bolKoomentlijcft een^ grtoojDm jpnDe
ietfinael tepcftenen ban tjrt €ractart met Drfelbe al:
leen gebben geDelapeect/op I)oopc Dat fp bepDe De ticoo=
nentot accommoDatie ban De onDeilingöe DIffccenteii
«iDe tot een ecnpàtigl) brfluptfouDen l^ebbrn honnrn
bjengen/omDat Defclbegeliefoe aenfjaet^ntccpofltic
toelgeballen te némen / enDe ooch Dare aen ten rrgacDr
banöaecjl^oogölBoflenDc bcleteDefececrn / fclf^ tot
fubmiffie enDe atbitcagie ban brcfc&rpDeiPoincten tuf:
fct)cn De ttoee IScoonen openflaenDe enDe niet lionncnDe
boo? De boo;fc&3cbe bemiDDelingfje gj^eaccommoDeett
ti}o;iDeti.
Verduyn Dp Den Ì|ertogI)e ban Eottfle cingcn iö nt*^
Deert) een boojfiacögcDacnsdnDe/ Dc felbe bpbcS
l)oogDe®actpennietig bectoojpen / Danbcbbrn /L
#eecen ©lenipotentiacifcn ban ©jancficöcft uptitrf
becfoeöt ban veerthien Dagljen / omme Oaec obre i,
l^obetemogBenfcD?pben / enDeftaec boojgOthonj"
Dat fpmiDDelcctijDt öet beflupt bangaec CcattoetZ
^pagnien fouDen toillen oplviuDenyenDe aen be anbc»
3p6e gebben De ^pacnfeije becfiaen in tjaec gcberiu
toillen betbipben / oni©?anchci)cli bp uptfeomji J
toeeomenDefaecItengbeenabbantagie tegeben / n^
iiaec bare en boben gcp;etfeect ijet €cactaet inrt btttt b
toillen boItcecHen fonDec bojbecDilap / DaecijpfnJ
elleennotablepjejubicienailegeecDtn / maecoachbn
illaecDen fooDanig dilay voor refus ende lupture temo,,
tenJhouDen.
cnDe naerDien fp tuffcgen Defe ttoee Stcooncnooti
baDDen geganbelt op DeeafTatieenDe tetcaicte bost»
ï©apen^ in gtalien / niet fonDec l)oope ban goetfuwj/
tebben fptoel hunnen befpeucenbattjetbccfojtcui^
fiel / nieutoe enbe gcootec Difficultepten tuff^tti^
ttoee ftcoonen in ïitalien fouDe bonnen bao?t iijcnp/
enbe fp Dooj De onfeecltecliept arngaenbe Hottt^inifii
tuffeijen ©^aneftrijclt enbe^pagmen uptliacnbenait
veerthien Dagfjcn De felbe ïicoonen in gtjelijche difpatt
tept fouDen bannen binDen ; !3infonbeci)ept btcmlii
een nieutoe Different aengaenDe De Demolitic ban Nan-
cy tuffcfjen Defclbc tofl^ ontliaen / toelcfie beocliKii
Öoope ban accommoDement gefeljapcn toa^ te abfot
becen enDe te becnictigen/ euDefpmitgOientulfciitiiif
ttoee fócoonen niet en fouben Debben geabanccmeÉ
effect ban Ijaer (ilcactaet honnen bechcpflcn. ^in
ommeijebben fp Daec becfcDepDen cepfen bpiJefian:
fclje 9 enipotentiacifen geboegt enDe Defelbebmmi
batl)ace ^ntecpofltie Den^taet ban ()acclioogfi»
genbe niet fcöabelÖtit beljoojbe te toefen / cnbefpiia
Doen of tot beflupt banbaeci^cactaet fouDen bcttootni
te hoornen/ enDe niet te min becept toaecen te contiiion
ren in alle Debopcen alceeDe aengetoent enbebcftllK
tenupttecfïentoetepDUCfliibecen. '' .
Ï@accinne DeSipaenfclieBaec bethlaectficbEienmIt
te bjeDen te toefen/ enDe Dientjjalben ben jfetattliaii
gaec Üoog Jl@ogcnDe niet minDec / maectodnii»
Decteflillcn Dffeceren,· 30ocÖ alfoa Defe boo|(iiiv
ge De ©eeten Jcanfelje ©lenipotentiacifen tilct to
IjaegDe / Dieteccontcacie becfocljten / iuDien |>|ui!>
nien fïet} metfiaer niet toilDe aecommoDeren / iatip
(^taetfcije) baeciEcactaet niet fouDcn boltceclitiii m
De in allen geballe aftoacijten Den tpbt ban veenhitg
Dagen / tot Datfp mutooojt upt ©janchcijcfi feiita
licbbenbehoomen/ enbe aen De anDece 5pDebei|((tai
^patnfeöe BaecfeecqualijchfjielDcn / Datfp bantp
tot tt|Dt op onfeethece Boope ban gaec toiecbcngeüi·
lapeect/becfoechenDe mit^Dlen öaf c Catïjegotipcïif
hlatingeban doen,ofiaten fom baec na De (ffonfWntit
ban ftacen ^taet te mogen reguleren j
^00 jfjn fp epnbelijch genootfaecht De i^eeren ftan»
fcljepienipotentiacifenmctallebeleeftöept iectp;#
teren/De Debopcen bp Baec gebaen / enDebieftWtiirt
tenoberbloet becept toaren te tontinuecen; man^ont
groote ende importante Confideratien , ftaCfnÌMrt
betrefenDe/niet te honnen toelactcn / Dat Dcti&attart
tuffcBtn De ^aenfcBe enbe Baec foo becce stbimi
foube toecben nfgebjoochcn j naecbienfp in geen®»
BanDe Debopcen Bobben geman queect ; enbfbe W»
ceuptRomfteaenBaft niet Depenbeerbe / enöenlrtK
min bat fp Bet uptterfie beflupt enbe tepchcnenjoe
lange fouDen Diffececen al^ Baec mi^el^ch foube tóffffl·
tgnbe Bebben fp boojt^ aen De l|ceceh;6paenfcöi
De anDfCe jpbe bectoont Bace genegentötpt
Öace bojDece ©ffieien niet inficuttueui beiJoojBEK
maechen / enDe jpn fp na beele conteflatien mrt «
felbe ï?eecenSpaenfche foobecre gehoomen batjpK
minuten ban De Ccactaten ten toeDecspben in om
De ®aelen gecoHationeett enDe geacceficfct ftcfiwn/
ooih geaDjupeect De agceatien baec op naecbeftn κ
geben / met belofte bat bpbeiarcactatennietöwo^
af foube motóen flfbarn enbe be fo?muliece ban bi»»
tificotien pjomptelgch obec göefbnbentoojbrn mrtw
©angöelioomen jpnbe op ijeti^oinctban Lottrin-
gen i toaec op banDe j&paenfcbe^pDe De cefiitutieal^
ban anDece <t3eaUiFrtDe i^ gep;etcnDcect/ enDe toe gen De
S^eeren ffcanfcöe^lenipotentiacifcn gcfuflineett/ Dat
öiefaecfie tot De Munfteriche ©ergaDetingöe niet en
beÖoojDe/ enDe Daec ban görfepaceett toa^ geljouDen/
niitégaDer^ Doojgaen^ gefuflinrect Dat^pagnienfou
be moeten belooben Den i|rcrogt)e Charles Dicectelijch
nocbinDicectelijcfi niet te fullen affifletcn/ ftebben fp
|)aecbeeieDagi)en moeten occupecen eet fp Ditfinclttot
eenigbe geboegl)Ittcht)ept tuffct^en De booggepactpen
|)ebben toeten ceceDigecrn/ Doc()i^^et felbe Doo^beelc
bouDigöe enOe moepeiychegnteccefTien cpnDelijcR foo
becce grb;act)t / bat op De cePitntie ban Hottfiacingen
(met affonDecinge ban Den«Z^ucDe ban 33ac/enDeban
alle get gene banoe S3i^Dommen ban Meet. Toui enDe
-ocr page 352-
Nederlandtfche Vrede «handelingh.
.imrtfttiiWcB BetoilHeiHfle cnöeüccfeccftcrinflrjebctcpci IScUanaefeltìe latcactatcn tìoo? veerthien Dagljcn/ SüoojOen uptaanöötjangianuaciui iM· fouö® Sf η te ejcplrecen / fouöcn moaen opftouDeii / om Öe ffihf alö öan pjcdfe aetwcbent cnbc affloottn te too?· L π / fnae Dat miDDelcc tijDt ftct floft binUen ban {jart ö'oflfi JiBoalJcnöe op De fojmuliecett ban aggccafic SntDaJfltn bcctoacöt cnbe hectoaert^ obccflljcfoiii ïï flinailijc&clöcft neben DeiCcactaten tentoeÖ£CiP= hmfittioiDenafflebeecbiat / ftaecenöe fulcp {jct fouöe j boIslien^toeJcRe affcöept ! 'ttoelcR fptot fflcrtüftoolöocnihBÖe ban ©lanciuetjcft met mocpten tebbfn tc ttieae ec&iatÖt f«Of aeöwpcenöe toelcften tijöt h niet fietilien naaelatcn aHe bo;Dccc beüopcen enöe ^fficien tuffcljen Oe ttnee tlcoonen te concetbuecen na fiafc öfflebetmoaen / foubenfp aen ftaer ©ooab lÊoaeiiöebeacaDjudeecbc fojtnuliecen baiiDeaaarea. ricn'intojtflccfn öan üjclche fp op be egaliceyc enbeal= Econtteiiawctfrmcn fonbeclingüeljbetiBtlet / enbebe öjjjfn^paenfcijehacr veel hebben ingevolge, oeltjcR
Locfi mccnbcn be fcibe te fullen bonnen aebifpotieecc i^ilicn^tn be aaa^eatÌe ban l)aer Iftoningt) in be Fran icheTaletep?ocucecen / om te öetec op Öet ®cactaet ttffloocn püffen / inbien fiaet i^ooa fuicjc uptec:^ mcb foiiOm beaeecen ; Dan nate Dien fp met bede mocp* tm cn facöücie bcfcn mibbfltoeaö öatiöf« uptactojorljt/ boojnaiiicntltjcR om ®;ancRcgcR mctupt|lel ban foo UftltijDt^tebcllebcn / foafcf)?ebenenbe babenfpgace loooijJBogbcnbefeet ceuerencel^cR üaec goetbinben iipi)cbao;f5 fo^muliecen ban aggcratten foo jaefl Doen' lijcbtc loeten toekomen / ten epnbeDe felbe ten langflen ttuffDaoöf" boo? De cppicatte ban Dien Jlföaenbt tne. üttom albacc mocöt toefen / op bat fp ineen faccftal· iKiibtHacniK infojmalitept ijacciöoojt mocötcnpic=
©cgift ban jaeöetöojH De ecnigfiegöctoeell / Die ftrariüöcptmafchteinbctepcftininge/ enbe IjeeftDaec bangeflcU cnbe aen fpne ileecen mebe )^lenfpotentiaci« ftn fngegeben Defe nabolgenbe tcDenen.
<M)nHeeren Collega,
DOor dien't myne quadc difpofitie niet toe en leec, wetde ick belet in u Ed, Vergaderinge tegenwoor- dig te vcrfchy nen. ende alfoo ick hoore dat de uy- rebeftemt is,om een afgefondert Traftaet van Vreede te teyckenen , met dePjenipotentiarifen endeAmbaiTa- deursvan de Koning van Spag' ien, heefc mijn goet ge- dacht U. Ed, voor oogen te ftellen defe volgende iWarig- hedcDideweickeop hec hoogd in deie faeck in confide- ntie koomen,en myn gemoet befwaren.
Eetftelijck, dat de Plenipotentiarifen ende Ambafla- deursvan Vranckrijck,naerclatde Plenipotentiarilen van den Koning van Spagnien , de fubmiifie vandequeftie van wegen Lottheringen onder conditie, ly de Franfche voorgedragen,verworpen hadden,hebben iy de voorfey- dequeftie , fuy ver ende eenvoudelijck opgcdraghen en Wifcit aen'toordeel van fijn Hoogheyt den Prince van Orangién , met byvoeginghe van eenighen van onfen StKt; Maer als fy verftonden dat iulcx den Ambafla- Mursvan Spagnien oock miahaegden, zijn fy te vreden ieweeft,indien de Spaenfche > eenige uyt den Onfen, als Middelaers wilden verkiefen , dat fy het fel ve oock fou- dendoen.
Ende dat mede vànde Spaenfche Ambafladeurs gere- JulMrtzijnde , welcke eene dadelijcke preientatie ver- ochten j Soo hebben de Franfche AmbaflTadeurs uyt «tde tot de Vreede, haer meyninge foo duydelijck ver- «laeMatwjTvryelijck mochten gelovéh , dit oudt Let- 'wwiwfoudegereftltueert worden , by «Idien die de ^Paenfche wilden toeftaen, dat mende Fortenfoudede- «oiieren: IVIaer met defe aenbiedinghe de Spaenfche ° „, te vreden zijnde,hebben »t felve mede afgefla- ««^feggende geen laft daer toe te hebben.
Als byeenighe van Ons voorghefteltwas, ^len de AmbaflTadeurs van beydede Kroonenelle- iwraen , geen laft te hebben over het</«»e/»iri»vande "Tüficaticn, dat de fclve iaeck tten beydc de Koningen |
35i
foude gedefereen worden, en dat men daer op antwoort te ghelijck met de Ratificatie verwachten foude 5 waer van ick verieeckeit ben , dat de Franfche Ambafladeurs het tuegeftaen fouden hebben, op die conditie, indien de Koningen niet wel overeen en quamen, dat de Koning van Spagnien den Hertog van Lotcheringen geen Subfi- die foude mogen toefendcÀ, dat (y dan te vreden fouden zij n, met Ons te teyckenen ; weick alhoewel de Spaenfche mee recht niet en hadden behooren ce.weyghcren , foo heeft het haer evenwel goet gedacht j defe wettelijcke ea goede voorflag te verwerpen.
Waerom men (mijtie deels) geenfins kan feggen, dac de Ambafladeurs van Vranckrijck ergens in ghe-eerfeJt hebben,maer alles gecontribueert, dat niet eenige rede- nen tot een eenparighe Vrede foude konrien vereyfcht worden, ende over fukx moet men wel overwegen, of men in fulcken gheval Onfen ghetrouwen Bontghenoo> ten , en van jonghil aen Onie ghetrouwfte Vrienden welcke nevens Ons de Fondamenten van onfe Repu- blijcke foo vaft geleyt ende geftabilieert h€bbcn,bchoorc te verlaten,cndetfj^i^»</er/ van haer, in lilleken gewich- tige faecke te handelen ; als door welcke dc groote Godtj onfe Republijcke in fulcken geluckigen Staet gheftelc, ende tot foo hoogen ende grooten Eere verhèven heeft, in welcke faetk ick groote fwarigheyt ghevonden heb- be,ende oock niet machtig ben fulcken iaft te draghen, foo heeft myn beft ghcdocbt de waerheyt vande faeck ende Handelinghen aen myne Principale te kennen te geven, op dat de faeck wel verftaen zijndejde refpeöive Frovintien tot welvaert van deRepublijck moghere- folveren; Voornamelijck , ailoo de gtheele queftie (chijnt te beftaen inde reftitutie van Lottheringen fonder demolitie van de Fortificatiën ghelijck de Ambafla- deurs van den Koningh van Spagnien verfoecken, wel- ke demolitie nochtans Hertogh Carel in fyn Tradaec vanhetjaer 164.1. In's Koninghs welbehaghengheftelt heeft.
Hier komt noch by, dat het Verbont met den Aider- Chriftelijckften Koningh gemaeckt, niet geabrogeert, veelmin ( mijns bedunckent) met ghemeene toeftem- minge gelnterpreteert is , ende den Eedt des Verbondte waer mede wy aen hem verbonden zijn,noch niet wech en is genomen.
Hierom is het dat ick voor Oaijn beter ende geru· fter geoordeelt hebbe, tot noch toe te excuferen de afge- fonderdePeyste onderteyckenen , ende liever te ver- wachten na de Ratificatie van de Geünieerde Provin- tien , op welcken tydc het voor de Provintie van Utrecht nochtydts genoeghwefen fai te teyckenen: Ondeituf- fchen vertrouwe dat Godt een wegh fai wyfen , waei door» ofte voor, ofte gelijck met de Ratificatie by den Koningh van Vranckryck toegeilaen,de gefamentiijcke Vreede volbrocht, of op een ander manier den Alder- Chriftelyckften Koning voldaen mach worden.
^ccgelgche Debuctie geeft {)p oocR gefonbcn aen gaet J|o. .ίΒα m fiet lange becbalenbe 't gunt jongfi tuflcöf η De fcanfcbe enbe ^paenfefje noopcnbe benocb open» fïaenbe hofneten bia^ boojgeloopen : ^aec op Ijp cpn^ Delijch bet^faetbe Πφ in Defe faeehe te binben ten gooo' flenbebommecti toantfepbe^pi
Alsickinfiehet hondert vjf/riieA Artyckel Van onft Inftruöie meldenjje dat wy behoorlijck regard füllen ne- men op het Traöaet Anno Ififij., met Vranckrijck ghe- maecktjdaer op den Eedt is gevolge, foo en kan ick mijn gemoet niet voldoen in hetteeckenen de feparate Haa' dellngedie voor handen is.
Want derefolutie van den wWeJuly 1Ì4-7. 't voorfz Artyckel niet expreflelHck derogeert, nochdeTraöa- ten fpreeckende vande Conquefteii nieten limiteert ofte interpreteert,maer alleenlijck feyt, indien FroHtkrijtk de Vreedens Travaten komt te dilayeren ofte daer inne tergiverieert dat inen dan affonderlijck fai fluyten.
Nu kan immers nietgeieyt worden, n^er mijn opinie datyranckrycktetgivcrfeen ofte dilayeerc, terwylende H'eeren Ambafladeurs van Vranckrijck alle harePoin'· ten hebben ghefubmitteert , Lcrramm incluis , ende groote hoope ghegeven hebben toe de reAitutie^an |
-ocr page 353-
352 Tweede Deel, van'de
Lorra'men met de demolitie van de Fortificatiën, hoewel fy verftonden hare Conqueften met foo goec recht te mogen behouden als onfen Staec de hare doet,en dat de felvegehouden was daerinne volgens deTradlaten haer te feconderen.
Devoorfz Heeren Atnbafladcurs hebben daer by ge- voegt,indien fyn Ma)efteytl.erw;'se» refolveerde tere- ftitueeren j dat de felve meer rechten reden tegens fynen Vyandt tot verfeeckerheyt van fyncn Staet haddc om de ftercke plaetfen VanLorryee» metGuarnifoen befet te houden, als U Hoog Mog. tot verfeeckrheyt van haren Staet recht hebben tegheos haren Vrlendt en Geallieer- den de Steden op den Rhyn en Maie , den Hertog van Brandenborghcompeteerende, metGuarnifoen te ver feeckèrcn.
De volgende woorden inde Refolutie voornoemt van den vierde July vervat kan niet begrijpen foo verftaen te inoeten worden , ais Sfagnien aen Vranckryck fai prefieren het gheene Vranckryck fai iewijfea by Spagnien ghecmfenteerttezyn , om ν ranckrijck daer mede niet te vreden zijnde , dattet felve voor een tergiverfatie ende dilay te houden, en confequentelijck affooderlingh teyckenen.
My gedencktdat ick meermalen inde Vergaderinghe van U Hoogh Mog. heb hooren rapporetren dat Spag- nien aen Vranckrijckalle hare Conqueften,daerVranck rijck Lorreinen mede onder verftaet > haddegeconfen teert, en over fulx hebbe redente geloven datderefpe öive Provintien op dat prefuppoft de voornoemde clau fule inde voornoemde Rcfoiucie van den vierde July ver Vst hebben toegeftaen.
Voorts,dat inde andere ongedecideerde poinöen men efficatieuieen uytterfte devoyren foude aenwenden om Vranckrijck te doen hebben behoorlijck conteotement, fulcx is by my foo opghenomen , dat het ielve verftaen is éoven de Conqueflen. om dat het behoOrlijck contente ment moet gereguleert warden volghensdeTraÖtaten; die ick niet en fiedat byde voorfs Refolutie expreffe-
lijk zijn geretraöeértjgeinterpreteertjof daer by dies gaende van onien Ee$,dib materie belangende, lija
lugen.
Wat de devoyren aengaer, defelve zijn efficatieus ghe- weeft ten regarde van Vranckrijck ; fae dickwils met drey· gementen vermengt vantefluyten met Spagnien indien fy haer niet en konden accommoderen.
Dan by Spagnien heeft niet anders konnen gedaen werden, als de antwoorden van tijde tot tijdt over te brengen, met verfoeck ende verfcheyden perfuafie goe- de redenen,omme haer ghevoeghelijck te willen ftellen ende de fubmiflïe Lorrainen, of de reftitutie van oudt Lorrainen roet dedemoiitie van dien aen te willen ne- men , doch dewyle de voorfz redenen haer gheen Vreefe konden aenbrenghen , ende dat onfe Heeren Collegien fuftineerden gheen laft te hebben eenige com- minatoire redenen te ghebruyckcn van anders niette konnen fluyten of aen onfe Principalen alles te fullen re- fereren.
• Soo hebbe Ick daer tegen ghemeynt ende geopineert, dat men U Ho. Mog. vande gelegentheyt van deie faec- ke alhier kenniflè behoorde te doen hebben omme te oordeelen , ofVranckrijck tergi verfeert of niet, of het niet redelijck is dat Vranckrijck hare Conqueften be- hoort te houden,ofVranckrijck behoorlijck contente- ment heeft of niet, en of wy cfficatiètjfe devoyren daer toegenoefaem aengewent hebben af niet, naer wekkers oordeel hem dan een yeder precifelijck foude hebben moeten reguleren.
^etepcRminse ïip febml^eeceti metbe^paenfcge ogeDaen 30nùe : foo jgn be fdbe / uptolietioinen de H^eec Donia, bie aKeen tot USunfiec ^ gebleben / na Om i@aBf)e getcocRen / altoaec fp Den ttoaelfbe ^ebjtia· cp ijEbben t£C 3^etgabecingbe ggecappoiteect alle get göeenefebectbetfelbetlaet^e bectmbupt ben l^ag&c enbe janabde aenbomfte tot jÜSunflec 3ijnbeben feet° fien jgobembec be^ boojleben totbennegenbe befft JBaenbtfebcuacp / ten bjelcfeen bagfie fr Uan Mi^fter3pnbectepfi/bp6aecfuccefiit]ieiöc»<il0ebefots· nffci / op enbe aengaenbe öe biffctintcn tufTdithk. tóroontn ©^aticfittjch cnöe ^paonitn uptfìacnbt ; fpboiimiacl^ bpiiain bmftiütn^iaetljtbbtnnthr ben al^bÌEeciijge.fiBaenbcn tctooocen VuaccnaehjttT cnbeintoat boegècn De felbe prnipottntiacifentoBii nucccnöc ïjaece UoocigUe antetpofitie tuflcömiiffZ UtoonenalöecijanDtenöe QtjefiaDiae öeöoptcnhaóöffl aengetoenDt/ foo in ftet gemeen al^ tiecbolaen^bpov brputeecDeomme CoojbinijcftetoDOjflagijen / fetuj |
aenmaningcn / Ueelboubige öecommanDatien/tnDttt
fpcctueufenecfoeclten/ bebob;f3 i)00QC]pat;t(ic)itcL, bucecen enije te betoegen / fiaccinec ben anDerenicM len accommobecen obec be tefieteiibe bifftttnjtii; ^oincten/ ten epnbe bet (ÜDcactaet ban ©jcebi tute befelbe neffen^ ()ct iS^cactaet tuffcben jÈtpagnientM, Öaecï^oogilSog. totbeflupt gbebiacfit / enbeaifM^ getoenfcöte©ieDe tuffcben be ttuee Jilcoontnenticiitj ^taet ban baec fópogb AQogenbe te gbelijch fouHe^, ben mogen getcoffentoojben ! baetinne be baojfcii^ Heecen ©lenipotentiacifen fepben te bebben gtto. beert met Communfcatie enbe CojtefponOentic ^ be©eec?imbaffabeucban®enctien / sijnbeetiiBani, JH^ebiateuc^ Die ban fpne jpbe geiijctte Co^ccfpontKoii, metbepenipotemianfen ban becei|oog|gos.i(ff| onbecjiouDen.
«enbenabatban tijbttottfjbt albecïeptofgfifiitiii, mibbelen tuffcben be booge pactpen toacen gctciibttti cnbegemecnthsecbe / bat menoolgben^öe öefoiutjt ban bate i^pogb .JiKogbcnbe met De gebOancÖcboptra mocbteenDebfboojDe tebolfiaen ; OEbrntofl tenoto bfoet rnbc tot meecbec bojbetinpbc bare in bia^gecoit tinueecc / enbe in bet iaetfie bon ©ccembec een fc^i; lijch boo?fIt!f ö gcDacn/ Daer op De cefpectibe boogt Ι» tpen/baec üf cfcöepbenlycb bp JHonöe rnbc <©1)Είφ)ΐίΐ( babben becftlaect / enöe bet fpnelijcli fictj bictooniit ofbet albecraeefl op be ce|titutiebanLo«Awiig«|iic, be niogben acn^omen / toaec onbec be ï|eecen fcbeupifielban vijftien bagbenbegeecben/ nirtitp fïaenbeDel^lenipotentiacifen ban (lecei^oogjiop De tot bet epnbe ban bace j^egociatie met üe|(tr(ii ^pacnfcbeiDacengeiiomen/ enbegcDupren&e/ miti· gaOer^trgben beejcpicatie banbë fFlbevijfrienteiilitii anbece Dtfccepecenbe oubectucenfooacnbeboo^rsffi' nipotentiarifen al^ aen be ieeren .f®ebiateuc^ toat^ cengbeDaen / baecupt meniionbebcfpeucentiEliMif) gbtpKtenbeecbeceflitutte ban Lotthetingen inpliuifi ban naecbccingey tot becbec brttopbecinge tofertieolK' bjacbt/ enbe ben boojfïagblefieïöciigcbaen/ omnitli refiitutie ban Loctheringen allten in bet (ScacMtit! compjeöenberen/ enbe bet biffecent aengaenDe iitmé tic ban Nancy enbe anbece ©efiingen tecrinitttrrii/ aenbipDcbcKoningbcn / omboojDcöatificatifflMf commobeect / ofte anbetfint^ bp fubiniffie gijrtctiiii' neecttetoecbcn / bp©?anchiöclt afgcflaflben W/ enbe baec boo? mit^gabec^ boo? bepatticntoeJIaniii» inge / toelche geftpc toecbe met J^ectoge Charles ole b^ebente too^ben / alle bopt ban tot beflupt ban iKt Ccactaet tuffcben be ttoee tócooncnte niogenΙιοβηκη/ toecben belet/enbe bp be Mebiateuc^ oocftgcooiiwlt/ baec toe boepnigb appacentie te toefen.
S5ebalben bat op bevyfcefïecenbebifferentfaffjjoto ten enbefubmiffie obtc be felbe gepjcfcnteect/Sio WW \ttàfits pofitie ban Ijet gunt gefubmitteectfouWtojt' Ïjeh/ at^obecbetCcbiicc^ / aenbetaeicfteDefubnnp
fonbegebaentooiben/biffccenteCenfìDecatien / foj'" Spagnien ai^ j^ebeclanbèn bielen/enbe aen öe tcuc^aepïoponecrttoecben / baccinnewocBfotntóF" iniecbegebacieect.
«enbe mtbDelectgbt be i^Ienipotentiavifen bmìliirt Ho. tot bibecfc&e ccpfenbanbc©eccenÌ>pM^ cbefeecfecieufelHcft toacen aengberaaent / ommc?» fCcaptwt metbefelbe te pecflciecent / ofle mctrefiit"» bmtaDebecjpbt^papiecente laten bacen.« ■
^00 toaecen baecom be boojfi:b?ebe ^eeten Λ iwtentiacifen bolgben^ be öefolutien «αϊ .SlBogbenbC ban ben vierden^ulp^ vijfthienden ί?^ bembec «nbe anbece / baecitccatiöelöcftacn&eüoMfw göenootf^ecfit gbitoojben tot finaei befluyc iAkj |
-ocr page 354-
Nederlandfche Vrede-Handelingh. 360
hnnsfcfizcbc iicccfn ^paenfcDe te Boomcn/ bcbbcnöe al
S„oe<ioniinuatie üanljawgntetpoptie aen bep.
Tf bt hooac partpcn acnoEbaoDeii/ oocft na De Conclm
fifhaii Iicti^Tcactact meermalen gbcceticecrtenDeöan
1' rvfceii ^gjpacnfcöecenftcteüanCanfent entwr ob».
natóic iipt0fb?acöt / enöe öe pjincipale afjetepcfient en.
wofcaclicttccct dectoont / Docb Datbecmitg l)ctbec=
trtcitcn uan Oe ©eece Hcctoflbe ban aonfluebille De
MDoifcb?tbc i^Ienipotentiacifcn ban öe Ifcicen pieni»
mtcntiacifcn ban ©^anchctjefi / tot HBunflec aöeblc=
U / ahcenCatbasociqtie bechiatingge baDDen lion;:
ntnticfiootnen; Maectec contcacie becnomen / Dat
men gtieniepnt fouDe toefen tee Becoabecinsöe ban
hl» loog l^osbenDe enbe elDec^ contratte bectoo·
ntim te laten boen tot pjejuDicie ban De j^egotiatte
mtt ίε tffCfη ^paenfcbe / in boegen al^ boocen gcpec«
fitifftt.
fttbolcten^ bebbenbe boojnoemDel^Ienipotentiaci'
fmtiareioogb l@og. bectoont Datfpmetöeileecen
Wiifcb^De^rgotiattebaec aenbeboolen foolangbe
getcaineett/omme miDDeler t^t baec
niffc^cn De tbjee Stcooncy met betece efficatie te mogen
tinp opeten/ enDe fp alleeng^ften^ met tcappen in con»
fomiite ban Den lafl baec gegbeben met De ||eecen
àpacnfdjf obcc alle ©oincten bcïD?agcn jpnDe / ecbtec
httfinadiiclluptban bet ®cactaet lang baDDenopse=
houDtn / niet tegenfiaenDe becfcbepDe fommatien aen
hactgtieOaen ban te baillen concluDecen enDe baec upt:=
tttlnch Occlacecen met Jae ofte Neen , enbeDatfpbe·
mcctltenDe De i(|eet;en ^paenfebe gaec upttecden
tijDt/ foofp boocbafficmeecDen / baDDenafgelnacbt/
ttiDcbp langbec cetacDement De llanDelingbe fouDen
pbmafgeb^oocltenenDe b^^c ban .]!ISun|tec Dateltitlt
ijftttothen.
ünDe acnDe anbece jpDe sb^nieccltt gebbenDebe
groote onfeecltecbept Daec inne bctiCcactaet tuHcbcn
ftanchrtjcftenDe^pagnien nocb bccfeerDe / enöein-
üitnbcplieDeboogeVactpen totDe3^;eDe genegen toa·
ten binnen Den tflbt ban ttoee jsaaenDen tot De ïEiatifi=
catietoe nocb fouDenfionnenpetficiecen / enDe allei
iionnen gb^tiomen enDe gbrbouDen tooiDen / al^ of
te Ccactatcn op eenentöDt enDe te gbeltjcR boaecen
Stcomluüeett / fp obec fuif ρ geacbt baDDen baec Debopj
tetoefenommebet (iEcactaet met De Heecen^paenfcbe
lanoetebooïtnacpjepaceect / bccleectotContlufïetc
hoinenyal^b^tfclbeteabanDonneccn enDe te laten bec»
loocrngani.
^Sacrinfp ban Den &ectigbden^ilanuacDneben^De
I^tecen^paenfcbe toacen getceben enDe ten felbenba^:
gtgtjctccchrnt enùe gecacbetteect baDDen vieraüeens-
laydendelnftrumentuin, twee inde Nederlandtfche en-
de twee inde Franfche Tale , toaec ban De lieecen
|)parnfri)e ttuee enDe De boojnoemDe i^Ienipotentia^
cifenticanCierttDeenae baec bobben genomen / bocb
öat ie i^ccteban Nedcriiorftbem ban bet beflupten^
tKriQnatuceban betboo?f5 €cactaet baDbegheabfen^
tfttt tnije oeeiccufeect / enDe gebben be boo|fcb?eben
f Itnipotentiactfen ttoee autentpche Cwpen ban bet
booifclKebe €cactaet in bepDe De l]oo;fcb;ebe ^alen
met alle tifboojlijcfie cefpect aen baec ï|oog|Bofl. nbe·
Ktfenteect.
ffiiDtj^aabtc^Daec «effent obecgelebettbiecancen^·
wnöe ?icten aengbaenDe ftet Temperament in de
Meyeryevan den Bofch bOO| Dcfen met De ;6paenfcbe
Bttoncectcctt enDe geteecBent in^ecembec ieftien lion-
«tt (es-en-veertigh, toaec ban fp De ttoee onbec be Jgee·
toi^paenfcbebctufi bebbenbe / bolgen^ intentie ban
poet iloogbiaogenDe ban befelbe jbpaenfcbebebDen
'wtochen.
®act beneffené bfbbenbe booifcfoebe Iplenipoten--
™5«n>'tt|)aelt / alfoo tentegacDeban bei^abigatie
TOOfcommeccieopDeöüchen enDe JlanDenDaecmTOe
353
enten boojgbeballen toacen / rnDe Daec nare tuffcbm
39;ancbctjcl{ enDe Defen ^taet op De IfêiDDclanDtfcbe
^ee/enDe in boo^tpDrn tuffrben Engeiandt enDe De Han-
2,ee Steden enDe Daccom nooDigb toa^ gbeacbt Dat Daec
tegben^in töD^mocbtetuecDtn becfjen / baöDenobfc
fuic]c Deboo;noemDe ^lenipotentiacifcn biec obec met
De Ifeccen ;ìpaenfcbe een «cttjchel op bebagbenban
baec üoogb jl^ogbenDe geaDju^eect i met fulchrn bcc-
llanDe/ inDienbet De felbeboa^aenggenarmmocbcen
opnemen / Dat bet fHbe ^ctpcfiel op baec bDcbecbonu
fietot.)lSmifiectentDeDet;pDcn meDe getepcltenr/cnDc
becbolgen^ inbetbpfonOecgecatificeectfoube isojDcn/
toelcHe 3irtpfliel Dì boojiioemDe pienipotentiaciffn
bp Concept biec na boIgcnDe bebben obccgelebectenDe
De minute ban bet ^paenfcbe Concept Daec neffen^
geepbibeect.
ïefielgcü bebben De boojnoemDepienipotentiacifen
gbeDcDueeect / Dat Deü^eeccn^&paenfcbe baec baDDni
bechlaect eenige C)i;emplaccn ban bet gemaecfue (ücac
taec obec Dibecfcbe toegen aen Den Sioningb ban ^ipag»
niengefonbe te bebben / ommeDeffelfjSöatifïcatieOacc
op binnen ttoee JH^aenbcn te mogen uptbKugeη j Φη=·
De bOEboel bet göeconcipieecDe fojmuliec ban agceatic
ban baec l^oogjQog. niett&cuggetaDa^gefonDen / be
^lenipotentiacifen De^ gefonDeectjijnDe/ baec Daec op
niet ÉaDDen honnen Declacecen > niaec gcloofDen Dat De
booinoemDe fêeecen ^pacnfcbe baec ban bet boo?f$
ffD?muliec geDientenbe met ampliatie ofte infectie ban
ijettnoojDc Vrye Provintieo bebben geconfo?meect.i2na
De Dat De felbe ^paenfcbe De boo;noemDe ]^tenipotcn:>
tiacifenbaüDcn becfocijt ten epnDe De iSatificatie ban
bace i|o.4i©og. óoeh binnen ttoee maenben uptgeb^acbt
enDe met baec tot Jllöunfiec bectoiffelt moc0ten toecDen/
tottoelc&tn epnb^fp becepttoace» alDaec foo lange te
becblpben/ al^ meDe omme bet iCcactaet met ©ianch»
töcbtecontinnecen.
©atcen boben Dat De fêeeccni&paenfcBe baDDen te
Bennen gegeben / Datbccbolgen^opbetbeftoeecenban
jetbooifcbjebe iCcactaet ban eeutoigbe ©lebenaege»
bjupch ban anbece koningen/tejincen enDe Staten/
enDe op fietpublicecenban bet (Sibc DenBoet enDe 01=
DjefouDe moeten genomen tooiDen/ enDe fp nae gcDaenc
bectoiffelinge tebjeben fouDe toefen öaecStcfoonlöcft
bectoaect^te begebenenDe intefiellen ommeDebowfi
folemniteptennae beboocenteboltceefien ,· raiDtfi ban
togben baec ©oog MogenDe baec infgelöc); eenige ten
bollen gbeautboclfeectini&pagnien ten epnDe atóboo·
een fouDe pjefentecen / enDe inDien om De Difïantie ban
Deplaetfe betfelbefoo baeflnietfouöe ftonnen gefcWe»
Den/Dat Den boogöpgemelten litoningb ^tutfiocifatie op
Den<ectibectogbe ïeopolD tot S5?u(TeI fouDeftonnen
geben/ omme upt fijnen ilame ben «SeDtbantoegben
öace ©0. Mog. te ontfangen enDe op te nemen / ban De
geene Die Daec toe beöoojlijcft fouöe toefen geautbocifeect
enDe op gbeldcRctöDt baec tottSjuflelgbebonDeninte
flellen/toaecopftbecfocbt bebben De intentie ban baec
Ilo. J@og. te mogen toeten/ omme baec Daec naec te ce»
gulecen / enDe tpDeljjchDe booif3«HtbocifatieopDen
<ect^öecto0bctemogbenp?ocucecen / al^mcDeopbet
(lucltban DetcDoenepublicatieteconbeniecen.
pattopbec^ be felbe ©eecen i)paenfcbebecmaent
baDDen Dienfitgte fullen toefen tot betec onDecbouDinge
oanöetgemaecfeteiaicactaet / Dat «mbaflabeuc^ ofte
publitclie IlSïinifieci ini&pagnien tot SS^uffd enbeal·
biec ban toeDecspDen moebten toecDengbepIaciect en
oocB in eenigge principale plaetfen in^pagnienCon>
ful^geflabilieect omme alfoo alle MacbtenenDeincon^
benienten te betec te mogen boo^oomen.
^at om alle bet gunt boojf$ ^ ban bace jpDe te pje*
pacecen miDtfgaDec? omme ojD;e te fiellen opbee);e«
cutieban becfcbepDe poincten upt bct^cactaetceful·
tecenbe/al^ meDe omme te confuftecen op betfcbepDen
pactieuliece faechen aen baec bolgben^ laft ban baec
$oogb J©og. gececommanDecCf/ enDe lefieljjch omme
De faee&en metS^ancbcbelt uptfïaenDe enDe nament^
IDchop bctfiuchbanXottbecingenbontomentlOcft ge»
inflcueect te mogen toefen/bp baec goet gebonDen toaö/
Dat ben ©eec De Brun ttoeeDe ^paenfcbc ©lenipotcntia»
cifen een Reec naec SPjulTel foube Doen met intcmie om
<15 g 3 tegen
-ocr page 355-
354
tcai)fn of omtrent ben cctflfn jlBacrt tocbecom tot liaunpcc te tucfeii/cnDc beu (Ö^aUe Oan ipignecanba al=
DarcfauDetJfCblpürn.
llDaccep be iàicnipotcntiarifcn ban öaec i^o. ΙΒοβ. oroojDeelt Ijabben DateeniBtje uptfjetmibbclüanbefel- Uemebetjectoaect^ een ftecc foube beljoocctt te boen/ otntne üacc i|ooQn JBog. aHe ijct Qunt üoo?f3 na be toaecftcpt te mogen cappo?tcn / enOe baec op aecfclbec Uebeelen ontfangijen bebbenbe / fiacc infaelpo; tegben of ontrent Den cerften Maert tacberonmie tOtMunlter in te itfllen / enbe fjaec niet alleen topbet^ tnffefjen öe tbee iftcoonen te interponecen / inütcn t)et bepbe aenaöenaemmocbte toefen / maci oocfit)etob«netot uptboecinfle Dan |)ctQemaechtc(iEcaetactnooDiabfoH= Dcgebonbentoojben met Del^eecen^pafnfcöe te cons cecnecenenDe tep^cficteccn tot tocI-siDebaUen öanöacc ||o..JI©ofl. , , , „
Jliit^ toelchen be boo2noembe pienipotentiacifen berfoebcen Dat bare i^o.ilöag. op be ©oinctrnbJec in^ nebecüattefïcpie enDe fooDanigc öcfoluilc geliefbente nemen baec mebe ben ^tact ban betSLanbt foube fton^ nen toefen gcbtent / enDe be uoojnoembe ^^ienipotentia: cifen tegen oen bc^emDen tijbtmet to^uebt enDe bien|i toebccom honbenüectceclun»
©oeb nabien ( fepötn be toojnoembe J^ïcnipotentffli tifen baectotbectoonbectngbe enbe bupten becmorben boo; gcKoomen toa^/bat bare i^oog jagog.eenigefcb?if' telijcheccbencnlngeDienttoacen / toaecommeOe|#eec ban Nederhorft bet Ccactact niet fouOe ücbben gbé· tepchent / toeich alreebe in bjueft toaeccn uptgeBbe» ben / enbebe boo?noembcglfn»potcntiacifenüectcou= toenbcalle^na beboocen tot meffitn Dienfl ban baec Hoog Jlfêogenbe in acbtinge g^enonien te bebben/on> gaecne foubcn (ten bat tcgeti^ emigbe p?r juOicie tot nae= Dcfl ban bare 45egociatien gbelept ofte acbtecbencnen foube genomen tof cben ; ^ootJerfocDtcnbefclbebatbp ban baec ©oog JiBogtnbe bate foobanig gbrfcb?if= te in öanben mocöte gbeftelt toojbcn/ omme baec ©oog j®QgbenDe begte betecop alleate mogben bettebtcn/ baec toe fpbecmecnben dEebt enbe^mp.0 balben bec« plicbttc toefen.
dSeltjcft mebe be boo^noembe ^lenipotentiacifen ber» focbtenOaiopbejonoflei^etitie om confentban hon- derc duyient gulDen tot betbaiiinge banbeonltofien ban be JlBunfiecfcbc 3tegatie/oc noobige üefolutien in tijbti nenoomen rnbebe confcntenpjompteibch gefbucneect mocbtentoecben / tenepnbealle^ buptenbecloopgbei jgouben / cnbeteccecenbanbetHanbtmocbtuptgbe· boert bjojben.
Sequatur ficRefol. iS.Febr.
Artide particulier^ touchant la Navigatimi & Commerce en fuite du Traitté de TaiXy concia & arreflé entra les Ambaffadeurs Extraordinaire & Ψlenipotentiaire du Seigneur Roy de Efpagne, & les Ambaffa· deurs Extraordinaires & 'Plenipotentiai- res des Seigneurs Efiats Generaux des *· 'Provinces Unies des 'Pays-Bas. |
LEs Sujéts & hàbitans , des Provinces Unies, pour- ront naviger & trafiquer en toute Uberté & feurecé dans tous les Royaumes, Eftats, & Pays qui font ou ferontenamitiéou ncutralité aveal'Eftac des Provinces Unies ) &nepourrontj eftrecroublezouinquietésen leurNavigation &Trafiqüe fufdit à l'occafion desho- ftilités qui fc'rencontrent, ou poürroient rencontrercy- aprez entre ledit Seigneur Roy d'Efpagne, & les iuldits Roynutnés , Eftat, ou Pays,ou aucuns d'iceux, quife- roient en amitié ou Neutraliré avec les fufdits Sei- neurs Eftats commedeffüs, fans toute fols qu'il fcra per- mis de porcer aux Ennemis declarés dudit Seigneur Roy marthanJifes defenduës, ou ie contrehande ; Ecafin d'y ob- vier,& de n'intcrrompre le ceurs du commerce t ils fe ront tenus , eftans entrés dans quelques Havres dudit Seigneur Roy, & voulans aller de la aux Havres desco, nemis, de monftrer leurs pafleport, qui contiendrom I] fpecification de la charge de leurs Navires, atteftée» & merquée du feyn ordinaire , 8c connu des Officiers de l'Admirauté du quartier d'ou ils feront partis, ic ne pour. ront en utre eftre vifités ou recherchés,& moins detcnus fousqueiquepretextequeiefoit; Comme auflycftamj en pleine Mer,ou venans en quelques rades, fans vouloit entrer dans les Havres,ou rompre leurs charges, ils nefe. rontfujetsde rendreaucuncompte de la charge deleurj Navires ; Bien-entendu queltsSeipeursEltatsferciit défenfe expreire,que nuls de leurs fujets pourront potter des marchandilès de contrebande aux Ennemis dudit Seigneur Roy , &donneront des contremarques, pont, au moyen d'icelles, d'autant mieux reconnoiltre la Vali, dité defdits Pafleports de l'Admirauté,afin qu'ils ne puif. fent eftre falfies; fouf toutlesfois quelaNavigation& Commerce des Sujets des Provinces UniesfurlaFraim, & reciproquement fe pourra coniiauer,comme dy-Jevm, en s'abftenant de porter en France marchandifes prove, nans des Eftats du Roy d'Eipafhe , qui puiffent fervir contreluy, & lefdits Eftats, &encas, quedanslefdiis Vaiffeaux fetrouventtels biers,marchandifes,oudetréej qui font declarées defenoiiss & de contrebande, lef. ditsbiens> marchandifes, ou denrées defendücs & de contrebande, tantfeulementferontcalangées, &coii· fifquécs, fans que pour celà le Navire» ny les autiej biens , marchandifes» ou denrées eftans au Naviie, pourront eftre moleftées, inquiettées, ou confifquéeseo aucune maniere, & reciproquement auront les fujetsdu- dit Seig. Roy femblable liberté de Nauigation &T[)S. que, en cas qu'ilfe rencontrer, ou ie pourroit lecoii· trer hoftilité entre leidits Seigneurs Eftats, & les Royiu· mes,Eftats,ou Pays,ou aucuns d'iceux qui font,ou feront en amitié , ou Neutralité avec ledit Seigneur Royd'È· rpBgne, & ce confocmément aux fufdittes conditionsji reftriöions exprimées en cétarticle.
Le preient article fera obfervé executé & tenu comm! inferé dans Ie Traitté de Paix » & i2:iiìé parie Seigneur Roy d'Efpagne & les Selgneuïs Eftats Generaux to Provinces Unies desPaïs-Bas , comme ledit priudpal Traitté dans deux mois apres l'efchangefaitde ratifia· tions dudit Traitté principal, conclu & fignéle ^ojao- vierde 1'an prefent 1^48. ou fi-toft qu'il ferapmle apres ledit efchange, &c feront les ratiHcatioit déiivtéei& efchangées de part & d'autre, en deüe & vallable forme.
Fait arrefté, & figné par lefdits Ambafladeurs Exttaoi· dinaires & Plenipotentiaires du Seigneur Royd'Efpi· gne, & defdits Seigneurs Eftats Generaux desProvincci Unies du Pais Bas. A Alunfterce4.. Fevrier 1^46.
Signé & cacheté,en deux Colonnes.
E/ Condede Veneranda. Α. Bruu. Bartoldde GatA» de Mathenef,Adrian Pauiu, Gadert de Reede,^. ven Om*' G.Rtpperda.AClant.
Tarticulier Artyckel, aengaende deSéeip- vaert en KoophandeUin gevolg vandefre- de-handelingi befiooten en gearrefieeft tuf fchen d'Extraòrdinare Ambafidewr^ ^^ 'Plenipotentiarifen van de Heer Kmngh van Spanjenicn d'Extraord, Ambafadeuri en hlmachtighden van He Heeren Statili Generael derpereenigdeNederlanden-
DEOnderfaten en Inwoonders der VercenigWe Nederlanden fullen mogen varen, zeylen en W" delen In alle vryheyt en leeckerheyt in all^deK^ ninghrijcken, Staten en Landen, diè in Vrientfaapw DCUtraliteyt met de Staet der Verenighde Lantfcnapp™
zyn, of fullen wefen , en fullen in hun Scheep-vaert^
Koophandel niet mogen getroubleert of ontruft woroen by gelegentheyt van de vyandelijckheden, die '
den worden,of hier na lullen worden gevonden |
-ocr page 356-
àCacMs Heer Kocinck van Spangien noemdeKoninckrijcken, Staten, ofL (Tjn van dien,die in vricntfchap of in neutraliteytmetde voorgenoemde Hecren Staten zijn, fonder dat het noch- tans veroorlofc fai zijn aendegenen die wyandcn van de eefeyde Heer Koninck verkhertz\}a,-verieiie>tKoopman· fckippi" te brengen. En om daer in te remedieren, en de voortgang vande Koophandel niet af te breken, fullen ly in eenige Havens vande gefeyde Heer Koninck ge- komen,en van daer naer de Havens der vyanden trecken willende, gehouden zij η hun pafleporten te toonen, die de fpecificatie vande laft van hun Schepen fullen begrij- pen, geteeckcnt met het ordinare merck,dat bekent is by d'Officiercn der Admiraliteyt van 'tgeweft,daeruytzy veritocken iullen zijn: en fy fullen niet wydersgevifi- teerten ondeifocht, en noch min aengehouden worden, onder hoedanig een fchijnhetoockzy. Gclijckfy oöck, in volle Zee zijnde, of op eenige Reeden komende, fon- der te willen inde Havens zeylen,of bun laft te breecken, niet gehouden fullen zijn eenige reeckeningh van de laft van hun Schepen te doen. Wel verftaen zijnde dat de Heeren Staten exprefle defenfie en verbodt fullen doea > ditniemant van hun Onderfaten fai vermogen verboden Waren en Koopmanfchappen aen de Vyanden vande gefeyde Heer Koning te brengen, en tegenmercken ful- len geven, om door middel daer af beter te bekennen de ïiliditeyt en waerdigheyt der gefeyde pafleporten van d'Admiralitcyt, op dat zy niet vervalfcht fouden konnen iijn:uytgefondert nochtans dat de Scheepvaerten Koop- hendel van d'Onderfaten der Vereenighde Nederlanden op Vtanckrijck, en hier weef fai mogen, ge/i/ci tejvoere» gecontinueert worden , met fich t'onthouden van in Vunckrijck Koopmanfchappen en Waren te voeren, die uyt de Staten vande Koninck van Spangien voort- komen ,en te^en hem,en tegen zijn gefeyde Staten kon- nen dienen. En ingeval dat inde gefeyde Schepen foo- difligeGoederen, Koopmanfchappen en Waren gevon- denworden, die voor verboden verklaertïijn, foaful- IcD degefeyde verboden Goederen, Koopmanfchappen en Waren alleen aengetaft en verbeurt gemaeckt wor- den , fonder dat daerom bet Schip, of de andere Goe- deren , Koopmanfchappen en Waren > in 't Schip zyn- de, fullen moge» in eenigerwijfegemoèyt^ekommert en verbeurt gemaeckt worden, en reciprokelijck fullen d'onderfaten vande gefeyde Heer Koninck gelijcke vry- heyt van Scheep-vaert en Koophandel hebben, in geval da men vint, of fou mogen vin den vyantfchap tuüchen degefeyde Heeren Staten, en de Koninckrijcken > Sta- tenen Landen, of eenigen van dien, diein vrientfchap of neutralitey t met de gefeyde Heer Koninck van Span- gien zijn, of fullen wefen, en dit conform de voor- verhaelde conditiën en reftridlien, in dit Artijckel uyt- gedruckt.
Hettegeowoordigh Articul fai geobferveert, ge-exe- cuteert en ghehoudén worden alsgeinfereerten inghe- voeght inde Vreede-handelingh, en geratificeert door de Heer Koninck van Spangien, en de Heeren Sta- ten Generici der Vereenighde Nederlanden, ghelijck Mt gheieyde princjpael Traöaet, binnen twee maen- oen na de wiirelingh<Ì!er ratificatien van 't gefeyde prin^ cipjel Tiaftaet, gheflooten en geteeckent den 30Ja- nuifius van hec tegenwoordigh Jaer id+B.offoohaeft ils tmogelijckfal zijn na de gefeyde wilfelingh: en de 'itincatien fullen van weer-zyden in behoorclijcke en waerdige forme geleverc en yerwiffelt worden. Gedaen, gearrefteert en geteeckent door de gefeyde extraordinare flnibairadeurs ende Volmachtighden vande Heer Ko- van Spangien, en der gheièyde Heeren Staten ^cnetaelder Vereenighde Nederlanden.
d^e vierde van Februariui Jiftienhon-
Getekcnt en gecachetteert in twee Collommen.
^^^ottdé de Teneranàa, Λ Bruaj BartpltvmGent i van Mathenefe , Aàriàen FaeuWt Godert fUe»
Rude. L.vanOmiat G.Ri^ferdt, A-Clant,
, endevoorge- , Staten, of Landen, of ceni- |
355
91Ifoo ooclt beel cnüe becfcljcpùfne efftneit entic öe^ bopceii ban toeacn3^;ancftcgcti3tjiibao;fntiei]accse< Dacn : cnDc te togtloopiglj foiibc 3ijn aiïf^ tc infercccii ; of ctti cnDe De fdbc nrauincntcn / Die ban rijDt tot tijöc met bcrfcljepDcn tooojDen toiecUfn QcpjoDuccftt/ foo ifchtoil^ te tocDctöalen : foo fai iclt alleen nu alfjicc boo? 0« laefie bp bjengen öe 2B;icf De^ ftonincitg i cnDc De ^jopofitte ban Den ^mbajTaDeuc Daet op ocDaenj Den derden JBep.
' I Res'chers grand Amis Alliés & confocderés, Neus
JL avons appris avec tant d'eftonnemencccqui c'cft faffé à Munfifr le^o Janvier ou fa plus grande par- tie dc vosDepurés ont (igne xinTraittepafticulier&vec les Miniftres d'Efpagnes, que nous n'avons pQ nous per- fuader qu'ilsayent agyencelà, felon voftreintention, ne doutons nullemest qu'auili-tQft que vous en aure- zeü GonnoiiTance, vous n'ayez donne tous lesordres neceiTaires, pour remedier à ce qui aeftéentrep^risau prejudice tant de Traitte's folemnels, que voftre fiftat à raits en divers temps avec cetteCouronne, qui veulen? que la Negotiation, de la Paix marche toùjours d'un pai êjgal, & qu'on ne puifle condurre que conjoinftement. Nous nous promettons d'autant plus de cette marque de noftre fincerité & de noftre fox, que vousauresefté avertis des facilitées quo nous avons apportées, &de noftre part pour avancer la Paix, & qu'elles n'ont pro- duit autre efifet en nosEnnemis que de les en faire d'avan- cage efloigner, fur quoy nous remettentà noftre Am- baflàdeur Extraordinaire fur diverfes chofes que nous l'avons chargé de vous reprefenter de noftre part en une rencontre d'affaire fi importante, nous vousconjurons de luy donner entiere creance, & prions Dieu ccpen- dant qu'ils vousayent, Trcchers grands Amis alliés & Confocderes en fa Sainte Garde.
Eicrit à Paris le 1+ jourdcFevrier KJ+S.
Eftoic figné voftre bon amy Se Confodere
LOÜISM
& plus bas
öe Lomeink."
La Superfcr'ift ion,
A nos Tres-chers grand Amis, allies Se Confoederée les Seigneurs Ics EftatsGeneraux desProvinccs Uoies desPais-bas.
WAerrite groote Vrienden, Bontgenóoten ende Geconfidereerden, wy hebben metfoogroiote verwondering verfUeo, bet geen te Munfter ge- beurt is op de 30. van Januarius, daer het grootfte deel uwer Ged^uteerden eenpertiatlier TraSaet met jde Ml· nifters en Bedienaers van Spangien gctekent hebben, dat wy ons niet hebben feonnen inbeelden dat fy bieren n^ec uw' fin en intentie gedaen hebben. Ia wy twijfelen geen- fintsofghy fult, foo haeftgby kennis daer af hebtgekr^- gen, alle nootfakelijcke ordre» ftejlco, om het ^en te re- medieren, 't weidt aengevangen is tot prejuditie«D In- deel vany00v;;/folemnele7>-<i(9e/f«jdieuw'S;aec in ver- fcheyde tyden met deie Kroon gemaeckt heeft, dewelc- ken begeeren dat de Vreede-handelingh altydtpaetjeep gelijcke feti voort gaen, endstmenoiet, dangbe- famenilijck, fa:l koenen fluytMi. Wy veraauw^ te meer op dit bewijs van onfe oprecbtigheydteBgetroM- heydt, om datghy verwittight zijt vandefaciliteytenj bequame middelen, die wy v»n onfe zydc bygebraci» hebben, om de Vrede te vorderen, eo dat zy geen an- dere uytwerckingh in onfe vyenden hebben vourt-ghe- bracht, dan hen verder daer af te doen verwyjfiercd. Wy refereeren ons hier in aen onie Extraordinare Am- bafladeur op yerfcheyde dinghen, die wy hem belaft Iwb- ben van opfent wegen aen u te vertoonen in een rencon- tre en voortkomingh van foo veel faechen » en \Krfoec- ken dat ghy volkoomen geloof aen hem fult geven, ter- wijl wy Godt bidden > dat hy α waerdtfle groote V«en-
4 den,
Nederlandfche Vrede - handelin2;h. |
-ocr page 357-
356· Tweede Deel, van de
den, Bontghenooten en Geconfoedereerden , in zijn heylige bewaringh wil nemen.
Gefchreven te Parijs, op den i4dagh van Februarius 164.8.
Ende was getekent uw'goede Vriendt en Geconfoe- dercerde.
LOUIS.
£n lager
DE LOMEKIE.
'tOpfipjrift was.
Aen onfe waerdfte gronte Vrienden, Bontgenooten en Geconfoedereerden, de Heeren Citaten Generae) der Verecnighde Nederlanden. ,
MeJJieurs.
DEpuis Ie temps quej'ay l'honneur d'eftre employé dans les affaires, Ie n'en ay rencontré aucutie qui miayt paru fi importante quexellequim'invit«à venir devant vous puis qu'elle m'obÜgc, Meflieurs, àvousfairedesplaintesSca reprefenter à vos Seigneurs Ie veritable fentiment que doit avoir Ie Roy βί la Reyne fa Mere de la Signature de Vbfire Traitté avec les Eipa- Enois, & de ie voirabandonnésparceux-làdeleurs Al- liésfur Jerquelsraiionilsavoient mis Ie plus fort de Jeurs efperances, & defquels lis attendoient dans une conjun- öure pareille à celle en laquellcnousiommes, Ie reci- proque des afliftances,qu'en vos belbinsils vousavoient données.&lesreconnoiflances qu'ils eft innoient qu'on deuft avoir de tant de millions defpenfés, de tant de lang refpandu pour la caufe commune ; 8c de tant de perte® & de peines foufFertes en une guerre veritablement en- treprife pour reprimer la trop grande ambition d'Efpa- gtie, mais aufly, Meffieurs, à voftre follicitation Se pour vous rendre moins pefant Ie faix de celle que vous aviez à (buttenir contre vosEnnemis que nousfifmes déslorslesnofties.
Vous fgavcs , MclHeurs > l'Eftat auquel nous nous trouvions 1'an 1634 lagenerofitéavec laquelle nous de- clarafmes la guerre àl'Eipagne, 1'an lijy.lesconven- tions particu leres du Traitté que nous fifmes en cette mefme année vous font connuë, auffi bien que nos obli- gations mucutlles,yi »e jamats ijuitter les armesque/es Efpignohnefuffentmisdehorf desVaysBas-y & que nous nous y ioyons vigoureufement employés, yos Seigneurs enferontlesluges.
Si nous avons bien fait la Guerre, nous n'avons pas avec moius de foin travaillé à laPaix; La patience & I'afliduité avec lefquelles nous agifmes pour les Traittes preliminaires en font une preuve, & celuy de un bien autentìque de la tonfiance que leursMijeftésont toùjours prife en vos prudens Confeils, puis qu'aufly- toft apres eftre convenusdela VilledeMunfterpourle lieu d'affemblée, & du temps auquel on s'y devoit trou- ver, elles ne fe contenterent pas de vous donner avis du choixqu'iis avoient faitdeleursPIenipotentiaires &du temps de leur partement pour s'y rendre, mais encores voulurent qu'ils paffadent'icy, pourjoindres'ilfepeuc dire, aux inftrudions qu'elles Icur avoiQnt données, celles que vous leur voudries donner, & condurre le- dit Traitté de i(Ì44.«pour nous fervir de direAoire en une negociation li importante , marquer Jufques aux piis que vous Gc nous aurions à faire > eftans arrivez à Munfter; ou MeiTieurs les Plenipotentiaires de Franco furmr fi Religieux obfervateurs des choies promifes qu'ils y demeurerent vingt &un mois entier en ettendant les Voftres,lans vouloir entendreaaucunepropofition; & de fait, quand iisy arriverent, àpeine avoient ile efchangé leurs pouvoirs. |
De cotnbien o'artifires lors & depuis fe fervirent les Ennemis pour fure brefche à noftre Alliance, il eft fu- peiflu de le reprefenter. Le dtfcours en feroit trop·long, tanroft llspublientun mariane duReyaveel'Infante d'E· fiagne. qui le doit rendre maiftre de tous les Pais-Basj d'une autrefois ils parlent d'une^i&ee^idutnefmepays avec la Catalogne j enfin fcntant que cela ne fajt ρ,, une impreffion aflez forte, ils vous Ìom fourdenL· fòrtune·, ils exagerent lapuilÌanccdeFrance, & diari' tablement vous advertiflent du danger qu'ily àdenous avoir pour vos voifins, comme s'il eftoit concensble que les profperités d'un allié, quiw'a jamais manmidt foynyde faroltf puftou deuitdonnerjalouficàPautte à la grandeur duquel il a toùjouis fincerementcontri!
bue.
Quoyqueces artifices, ayféesàdefcouvrir, peulTcni fervir contre eux, nous ne laiffons pas d'en fouffrir : uf, moinla y^wefwredecertains articles, dont nousaviots tort depailei, bien qu'ilsfuifent leprognoftiqueindu. bitable de ce que nous voyons, &qui donnerentlieu^ Meffieurs les Minift'cs d'Eipagne a'exercer leur Retbo- rfque, qui enfin s'efttrouvéfibonne & fiperfundenic
?ue nonobftant noftre Traitté de Gnarantìe cocci uen uillet del'année derniere qui confirme lesprecedecs, nonobftant dis jeleditTraitié & tourteslesavancesque nous avons faittes pourfalre noftre Paixenfemblc, & nonobftant encore la remife de nos points indicisav« l'fifpagne au jugement de vos Seigneurs ou de MonCeuis le Prince d'Orange , cocjointement avec ceux quHj. roient choifes de l'Eftat, nous voyons unTraittéjvec i'Efpagne figcé le3oIacuier, qui eft celuy dontjeme plains; & ilnes'en faut rien , quetoute l'affemblécde Munfter auffi ne le fafle, puisqu'illuy oflel'cfperaiice qu'elle avoit legitimement concciic de voirlt; rcposcfla· bly dedans la Chreftienté.
LeursMajeftés toutesfois confideré ce traitté abfolu· ment con traire aux autr; s^ont j'^y fait mention cy dtf· ius, SÌfjachant que parmy vous mefmcs, il n'eilpa dans une approbation univerlelle ,& s'il m'eft permisde le dire, qu'une telle aàion blefleroit la candcur qtic cette Republique profeflè > elles peuvent croireqaece qui aeftc fait,ayt cfté l'ordrede l'Eftat, &que tantde gens de bien & de braves Perfonnesqui lecompofenti ayent voulu non feulement contre lefdits Traitté 1 Mais eufty contre les Refolutions prifes dedans cette ιΓ· femblée, donner cét avantage à leurEnnemy, deles avoir puporterparfineiTé, jusque furie bord deroupre uneUnionfi jufteSc fiutile, que la noftre; ainfyeto efperent & ont telle confiacce en voftrej)robité > qu'elles ne doutent point que vos Seigneurs connoiiTaosceiiiai) qui peut avoir de facheuies fuittts, s'ils n'y appliquentle remede convenable, tei quenouslepouvoDsdefirerde bons Fidellés, & anciens alliés.
Ie le vous demande, Meffieurs, aunomduRoji: de la Reyne Regente fa Mere, & n'eftime pas que touì melepuiifics defnier: vous le devés a?tos1>aittii>Mif' fieurti é" encores plus à vous mefmts : Tous lesgiamif Princcs de l'Europe attendane la fin de celuycy, pom regler, ceux qu'ilsaurontdorefnavant à faire avec vdi». Les chofes font enieur entier, vosRatlficationsnefont point efihangés, & vous les pouvez refufer aux Mini· ftresd'Efpagne, jufquesàcequ'ilsnousayentdonnéua legitime contentement, nous l'attendons, MeflicurSi de voftre équité, de voftre foy, & de voftre reconnoii· ience, qui fans cela ne feront point à couvert de blafnii quelques offices quo vous ayesp^aireaupresdesEipa· gnols,puis que vous eftesnpsallies, & par confequw' obligésà plus qu'àdesparolles. le fouftiens doncawcle refpeö que je dois à cette celebre aiTcmblée, quevou» ne pouves pafler outre, & que vousflc nousavonsl" roainsliées, fi ce que nous faifons touchantlaPaix»vec I'Efpagne ne fe faia de Concert.
Faià àia Hayele 3 Mars
Signé
" dè/a THUILLESI^·
Μβη Heeren. j
SEdert de tydt inde welck ick d'cer gehadt heb νω d'afFairen gebruyckttezijn, hebicknoyteeplF.® faeck ontmoet, die my foo important en gè"»™"» heefb gefchecnen,als defc, die my nodight |
-ocr page 358-
Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5
ichynen' dewijl xytny, mijnHeerenj verplicht heeft om aen u te komen klagen , en aen uw Ho. Mog, te ver- tooncn het ware gevoelen , 'twekk deKonirgh en de Koningin fijn Moeder fat hebben, van de teeckeningh ^j^finiaturevanuif^lVaclaetmtidz Spangiaerden.en van MVi fich verlaten fien door de genen van hun Bontge- nooten, op de wekken zy met reden hun grootfte hoop hadden gefteldt, en van dewelcken zy , in een gelijcke ^opjunólure als defe, daer in wyzijn. verwachtende weerkeringh der byHanden, die zy in uw' noot aen u (jedaen hebben > en d'erkentenilïen die zy meende dat- men hebben fou van foo veel beftede Mil ioenen, van lbo veel bloet, om degemeenefaeck uytgeftort, en van foo »eel geleden vedies en kommer in een Oorlogh, wa- relijckaengevangen om d'al tegroote verfucht van Span- dente verdi ucken; en oockjmijn Heeren,op u vcrfoeck cnaenhoudingh > en om u de laft van d'Oorlogh te ver- lichten, die ghy uyt teftaen had tegen u vyanden, die wy toenoock onfe vyanden maeckten.
Ghywettmijn Heeren,deStaet, indewelckewy ons bevonden in'tlaer liiq-fd'edelmoedigheyc, dewelke wy denSpangiaertd'Oorloghaenfeyden in'tjaer 1635·. De pirticuliere conventien en famenkomften van 't Tra- dtaet, 03t wy in dit felve Jaer maeckten, fijn aen u be- kent, gelijck oock onfe onderlinge obligatien enver- bintem/ren, van nimmer de wapenen Wverlatennoer dat JiSpnUfriaerden uyt de Neder landen gebracht waren i en dal wyunsvigoreufclijck daer toe geimployeerc hebben,daer iif iullcn u Ho. Mog. de Rechters zijn.
Schoon wy d'Oorlogh wel gevoert hebben, foo heb- ben wy nochtans met geen minder vlyt inde Vrede gear- beyt. 'iGedult en de voiftandigheyt die wy betoonden in'tmaken vende preliminare Traélaten, zijn een bljjck daeraf, gelijck oock dat van't laer κί^-ψ. een authentijck bewijs van 't vertrouwen, 't welck hun Majeiieytcn al- tijtgchadt hebben in uw voorfichïige Raden » dewijl zy, foohaeft als men verdragen was ia de Stadt Munfter tot depiaets van de Vergaderingh, en de tijt, in de welcken Vj daer foude verfchijncn, niet vernoeght waren met u te verwittigen van de keur, die zy van hun Volm ich tighden gedaen hadden, gelijck oock van de tydr van hun vertteckiom fich daer te vervoegen:maer zy wilden oock datV.un Volmachtighden hier fouden door trecken, om, indien tr.enfoofprekenmagh, byd'inftruftien, diezy »en hen gegeven hadden, de genen te voegen,die u foud believen aen hen te geven, en 't gefeyde Traftaet van 'theri(Ì44tefluyten. op dat het felveaen ons fou die- nen tot een rechtfnoer in foo gewichtigh een handeling, cn om oock de treden aen te ipijfettj die ghy en wy te doen foudcD hebben, als wy teMunller fouden zijn gheko- daer mijtv Heeren de Pienipotentiariflen van
men
Vranckrijck fo religïeufe obfervateurs en onderhouders van de beloofde dingen waren, dat zy daer gheheele een tn tvintigh maenden verfleten met de komft van uw Volmachtighden te verwachten, fonder naer eenige pro- pofitie en voorflel te willen luyfteren. En feker, toen zy daerquamen, en naeuwelijcks hun pouvoirs en macht- brieven ver wiflelt hadden..
Hoeveel liften hebben de vyanden toen en federt ge- bmyckt, om een krack in onfe Alleantie en verbont te geven.''t is ο vertolligh dat te vertonen ; en 't verhael daer affnu telanghzijn. Somtijtsverkondigenzy eeniewi- ZjliUi» Λ Ko»i»gi6 d'Infante van Spangien, 't welck hem meefter van alle de Nederlanden fai maken jfomtijts fp'cken zy van een verwiflelingh van defclve Landen HftCetalonien j en eyndelijck, gevoelende dat die geen Indruck maeckt, die krachtigh genoegh is, maken zy u Inreefl voor onsgeluck. Sy moeten dc kracht en 't vermo- gen van Vranckrijck ten breetften uyt, en verwittigen uuyttnedogen van'tgevaer, 't welck men vintin ons tot uw gebueren te hebben,als of het betamélijck was dat oevoorfpoet van een Bontgenoot, die neytìnfjn-wBort « trouv gefaelt heeft > kon of behoordejalouze aen d'an- tiertegeven, tot welcksgrootheythyaltijtoprechtelijck gecontribueert heeft.
H(»wel defe liften,die gemackelijckt'ondecken zijn, l^en hen konnen dienen, foo laten wy niet daer af te ly- ietuyght deTigadiere en teeckeningh vanfeeckere «fticulen, daer af wy t'onrecht fouden fpreken» fchoon |
fy d'ontwijfFelijckepronoflicatieen voorfeggingh waren van 'tgeen wy fien, en die plaets gaven aen mij η Hee- ren de Minifters en Bedienaers van Spangien hun Re- thorica en welfprekentheyt t'oefFenen, die eyndclijck foo goet en aeft-adelijck gevonden is, dat niet tegenftaen- de ons Tradlaet van Guarantie en onderlinghe befchèr- mingh,gel)ooten in lulij van 't left verleden jaer, 'twclck de voorgaenden beveftight, η iet tegenftaende, feg ick, het gefeyde TraÖaet, cn alle d'avancen, die wy gedaen hebben,om gefamentlijck onfe Vrede te maken, en niet tegenftaende d' overgevingh van onfe gedecideerde en onbeflechte piftiten met Spangien aen't oordeeel vanu Ho. Mog. of van mijn Heer de Prince van Orangien, ge- famentlijck met de genen die vande Staet gekofen fou- den zijn, fien wy een Traöaet met Spangien getekent, opóen dertighfie» vanlanuaris, 'cweick het geen is daer ick overklagh: ja het fchiicweynigh of degeheele Ver- gaderingh vanMunfler doet defgelijcx, dewijl dit haer de hoop beneemt, die fy wettelijck ontfangen hadt van- de ruft: inde Chriftecheyt opgherecht en beveftight te zien. .
Hun Majefteyten confidereren en aenmercken noch- tans dit Traöaet volkomentlijck ftrijdigh met d'ande- ren , daer af ick hier voorgewagh gemaeckt heb,en, we- tende dat onder ufelven geen univerfelleenalgcmeene approbatie is, en, indien 't my geoorloft is dus te fpre- ken, dat foodanigh een daet de luyverheyt en oprechtig- heyt fou quetfen, daer af defe Gemeente belydenis dciet, fy konnen niet geloovendat hetgeen > 't welck gedaen is, d'order van de Staet heeft gheweeft, en dat foo veel vrome lieden en llatigc perfonen, daer in zy beftaet, ge- wilt hebben, niet alleeniijck tegen degefeyde Traöatcn, maer oock tegen de Refolutie en 't befluyt, in defe Ver- gaderingh genomen, dit voordeel een hun vyanden ge- ven, dat zydoorfchalckheyt hen hebben konnen bren- gen tot op de kant van een foo gerechtige en nutre Unie, ais d'onfe ie, te breken. Dit verhopen zy,en hebben foo- danigh een vrtrouwen in uw oprechtigheyt, dat zy niet twijffcIenofU Ho. Mog. konnen dit quaetj'twelck/oo laftige gevolgen kan hebben, foofy daer toe geen beho- relijcke middelen, m foodanigen, als wy van goede, getrouwe en oude Bontgenoten konnen begeren , aen- wenden.
lek verfoeck dit van u, mijn Heeren, in de naem vaa de Koningh, en van de Koninginne Regente fijn Moe- der; enii k achtdatghy my dit niet fult kontjpn weyge- ren. Ghy/ψ dit verplicht aenonfeTra^ateni mijn Hee- ren , en noch meer aen u felven. Alle de groote Vorftc n van Europa verwachten *t eynde van dit, om de genen te regeleren, die zy voortaen met utemaecken fullen hebben. De faecken fijn noch UwRa-
tificatien zijn noch niet •vercpiffelt ; cn ghy kont hen weygeren aende Minifters van Spangien , tot dat zy wettige vernoegingh aen ons gegeven hebben ; 'cwelck wy, mijn Heeren, 'uanitwbillickheyt,tronen erkentenis verwachten. die fonder dat niet vry van lafter fullen zijn: hoedunige officien en dienften ghy by de Spangiaerden hebt konnen doen, dewijl ghyonsBontgenouten zijt, en bygevolgh aen meer, dan aen woorden, verplicht, lek fuftineer en beweer dan, metd'eerbiedigheyt, die ick aendeiè vermaerde Vergaderingh verplicht ben, dat ghy niet verder mooghtvoortgaen, en dat uween onte handen gebonden zijn , foo'tgeen'twelck wy doen aen- gaende de Vrede xnet Spangien , niet eeodrachtelijck ge- daen wort. ^
Gedaen Inden Hege, op den 3 van Maert 1648.
. . u .
Get«ckent Η de ί» THDILLERiJE.
S^at j^tabbij^tjoiiéolIanMtieer op s&ebieefi fjl bolgtjen nae ^ tol-eemelDen
^eec ^l^affaDeuc setoen.
Ï^eti fefien ft^ct^ {fecft be I^eec Roordatcc BecgO' betingc PiefiöreenDe/ Baec J^o. möoe. iipo?<^B6cn / bat be felbe ben feven entn^ntigtben ^fcetnbcc iaeftiC' bni|)abben{i9et acDontciifntie tocfUk»/ tot aliefìec
ficn |
-ocr page 359-
i
358
Tweede Deel, van de
QfncljOlgensSÖetmfie Eiötban ftftdrieenveertighfte DecdrieenfeventighltEticuIcn/ Dacilmacl^ olbcceptp tot JlSunflec tiilfcben öcn «οηίηαΟ ban ^panglf π / en öefen ^taet gcabjufieert bantocsentifn licere ©jincc ban (©jaiiairn / met bte üan De anbecc albctfpötg tDa^UÖe&anDcIbt/ ofte nocbboiDec oijfÖanörlöt fuu De mosöen toojDen/ flijcDuprenOe tjct ®cactaft: tot JEimltrc boojnoemt / Dat aïle öft felbc fjuDe 5ijn fnöe bipücn ban loodanigen kracht ende weerde , als ofhet gehandelde in hecgeneraci eodeyder poindt van dien in hec bytonder, in het befluydt van het Traótaet van Vre- de tuflchen den voornoemden Koning^an Spangien en defen Staet, van woorde tc woorde geinfereert ; ^Π
Defen becflanDe nocgtan^ / Dat ban De boojf5 ianDelin- BtacnDefieatwinae alftiec openinge fouOetoojDengei Dacn fot) toanneec al^ öet (aTcactaet ban ©«De ttet' toaect^ göeteecftent fouDe obccfioomen. <CnOc öeeft DegöemeïDe ©eccKefiOecenDe / tot boIDoeningöeüan Bet laetRe ttiOt ban ftaec l|oogfj .fiaog. boojfjgocDe tnecninge enDeintentie/ tenbecfoechebanfflnelSoog· ftppt gfte ejjfiiBEett/ oocR bccbolgen^ laten Ieefenfeec= hete ttbee originele iSontcactcn banbiegen fijn <S. met Die banbe anDccejpDetot JlBunlIecboojnoemtgeflaoi ten / tenepnDeö-aec MoQ. ban DeninöouDenban be fclbe ftenni|TefouDenmagl)t'n gebben; toaecopge^ bcltbeccect jijnDe/ ftcbben öacc l^o.il^og. fönöoog. abemflDe ï^oogljept obec De boo?fcb?cbe Communica- tie beDanc&t/ enDe (|cböenbe#;obintien banbe booifs tbJccContracten Uerfocfitiioppen/ om in Denbaren bjeebft flOecommunicetrt te toojöen/ Dfel)aiC<ÖD.ce. fpectibrlijchtoierDen flcacco?Dcecc: <i5nDeb)ier0t0ege= melDc fêeec Koorda becfocljt De meeninge enDe intentie aenfijn Ijoogf) gficmelDcfêoogbept noopenDe bet obers iuecen Dcc boojfcbicbe Coppen tegemoet te boeren/ jft toflcK fijn <e. aengbenotHfn Beeft te boen ; ®oo?t^ jebben baec i^o. J!Dog. bp DefeoccafiegBerefolbfert/ Dat alle brt gecne ban bsegöen Deni@eere(&rabeban Fiodrof, al0 ooch ban toegm Den ^ett RurgerHuy- geos, met Die banüe anOece 3pöe tot 4H3unjiec albe= tepDti gebanDelt/ ofte al nocb geBanDeltfouDe moabcn biojOen / te fijner tüDt obch albier ter ©erga· beringe foube moeten b)o;Den ge-cphibcert bertoont/en bftbolgrn^ gelefen / om bp De Pjoblntien De^ begeecen. be/ Daer ban Coppe genomen te tbojDen.
felbe Contracten lupDenbe al^ bolggt.
COmme Ie Seigneur Prince d'Orange pardeflusles parties, defquelles fera parie &difpo(é au Traitté de Paix, par les Extraordinaires AmbaCTadeuis & Plenipo- tentiaires de fa Majefté d'Efpagne , & des Eftats des Proviöces Unies, pretendent encore d'avoir plufieurs adions &pretentions furlefquelles il n'aeüjufques àcét heure aucune fatisfadlion, &partantavoitpeniëdeles avancer audk Trsitté, mais comme icellcs confiftent en diverfes parties des Coraptes & liquidations , def- quelles on peut plus facilement vuyderen particulier, avec ledit Prince paradvis des AmbalTadeurs Extraordi- naires & Plenìpotentialres des ProvincesUnies, trouve bon d'en traitter à part avec faditc Majefté, & en procu- rerlafatisfaöion.
Enfuitedequoy DonGa/farde Bracemouteé"Gifi^nn, Comte de Petiaranda, Gentil-homme de ia Chambri de fadite Majefté duConfeilde la Chambre 6c de lufti- ce ; Son Ambaffadeur extraordinaire en Allemagne & ion premier Plenipotentiaire pour leTraittédelaPaix generale &c. de la part & au nom de fadite Majefté, & Meifire Je*n de Kmyt Chevallier, Seigneur de vieux & nouveau Vofroar, & reprefentont les NoblejàPaf- femblée des Eftats de la Province de Zelande, Ambaf- Cadeur extraordinaire fit Plenipotentiaire des Eftats Ge· neraux des Provinces Unlespour Ie Traitté de Ia Paix, 6c Confeiller duditPrince d'Orange,de la part & au nom d'iceluy Prince. eflants entrés en conference & diver- fes propofitions faices, fe font fioalenienc accordezen ja maniere (]ue fenfult.
A f^avoir qua pour efteindre entierement toutes «éltionsScpr^teationsquepourroic avoix le4üSe]gueur |
Prince envers fadite Majefté elle reroettra& cederà ju dit Seigneur Prince, ou s'il vient àmourirdevantji concIuGon&Ratificationdufufdit Traiité de Paix ^f' hoirs & Succcffeurs, ou ayant caufe , lesterree&Sei gneuries dsMontfort fuuée à lentour deRvrmouJe, & dcTUrnkout i fituée en Brabant avec touttesleuisapMn- dences, droits &lurifdiftions, rien refervé, &coin! me l'on croit que Ie revenu de la fufdite terre de Λ,,ι. far/pourroit anr uellement monter jufquesàx);e^(.„·" mille florins , öt celuy de Turnhout à douze milit flj. rins, eft conditionnc en cas qu'il yeuftcourteirejui! dits revenus, que de la part de fa Majefté fufditjonlej augmentera julques aux fudites fommes de 'vlngt t\„ miüt é' douze mille florini {er an, refpeflivement : & cederà outre & encores fadite Majefté au profBt de la Dj. me Princefle d'Orange, la Ville & Seigneürie de Sevt». iir^eavectousdroits, lurifdidtions, & revcnusendi» pendans, promettane fadite Majefté de contentericii. tisfaire à tous ceux qui pouvoyent avoirquelquedroit fur lefdittes trois terres, Ville & Seigneuries ou en pof. feder quelques parties, & fadite Majefté s'obligeauj» àdefcharger lefdites parties de touttes rentes à rachat· deniers à Intereft, engagements, & tout autrescbarl ges, afin que ledit Seigneur Prince & ladite Damefi Compagne Prince d'Orange, leurs hoirs , &fuccef. feurs, OU ayant caufe, comme dit eft, en puiflTemjoiiit librement & plainement, fans controverfe ou aucuneo. gagement.
Le tout à charge & condition detenlrenfieftomte lefdites terres de fa Majefté exceptécelles tenües enfiti d'autres j & que la Religion Catholique y folt aul; maintenüe, commeelleyeftprefentement&lesEcdc· (iaftiques en leurs bieos, fonnions, libres exercices immunités.
Moyennant lefquels tranfports , ledit Seigneur de Knuyt au nom dudit Prince , & en cas qu'il vienti mourir devant la Ratification du fufdit Traitté de li Paix, au nom de fes hoirs, fucceffeurs, ou ayantcau· fe, promet de ceder, &quitertouteadlions «preien- fion, que iceluy Prince pourroitavoiràlachargedeù Majafté ou de fes fubjets. ·
Et encore que par le 24. Artide de Paix fera condition. né que ceux fur lefquels lesbiensonteftéfaifisfiicon- lïfques àl'occafion de laguerre, ou leurs heritiers j oa en ayans caufe, joiiiront d'iceux biensdurantlaPaiij & en prendront la poffeiTion de leurauthoritéprivà) & en vertu du prefent Traitté, fans que leur feri Im· ioin d'avoir recours à la luftice nonobftant toutte» incorporations au fifque, engagement, doDsenfsitS) rraittés , accords , & tranfaélions, quelques renon- ciations qu'ayent efté mifesefdites tranfaélionspourex· dure de partie defdittes, bien ceux a qui ils doiventap- partenir.
Ce nonobftant eft accordé, que ledit Prince, oueo cas qu'il vient a deceder devant la Conclufion & Ratifi- cation du fudit Traitté de paix, fes hoirs, fucceffeurs, non ayant caufe, demeureront en pofleffion &joüiffffl· ce du Marquizat de Ber^ues op Zoomt pourautantqM ledit Prince le poflede à prefent; Corame auflyledit Prince ou fes hoirs; coramedit-eft, ferontmisdep» fa Majefté dans la pleniere pofTeiEon&joiiiflancedeia part, & portion reftante dudit Marquizat deBergtts* dont iceluy Prince n'eft pasen pofleffion; Ètceaufly foft que le Traitté de la paix fera ratifiée : Al'encontre de quoyj & pour fatisfaire à l'importaóce dudit Mar· quizat, fa Majefté fera mifedans la pleniere poflèsuoO étjoiiiflince des parties lui vantes desbiensappaftenaoS en proprieté auditPrince; A fsavoirdela ViilefiE^ ronnie de Diefl. Item de la tene & Ville deSicbem» Montagu. Item de la Franche Seigneurie daMeerheut» de Vorft. Item de la Franche Seigneurie de HìtM Item de laBaronnie deGrimberge. Item deiaVille»
BiToaoiedeWameto», avec touttes appeodences& or
pendances d'icelles. Item de la Jliaifi»dadÌtPriaceea Bruxelles, & ce jufques à ce que de la part » de fi Ma- jefté fera procurée l'effeftive permutatlon dudit MwU"' zat avec tout ce qui en depend contré 1« fufdits bicnso^ dit Princc : & ladite pe-mucation faite , demeurOT pour toùjours ledit Marquizat audit Prince, |
-ocr page 360-
Nederlandfche Vrede ^handelitigh. a
/ucceffeurs, ού ayant caufe: & les autres ditsbiensà faMije^é ouàceluyàqui ledic Marquiiat devoit com- oeter· promettaot ledic Compie àePemarande qncde la part dèfaMajefté la dite effeaive permucation fera procurée de dans Ie terme dc/Z/Kwewj apreslaRatifica- lioDduTraittédepaix.
Seront aufly de la part de raditeMajeftéfaitsdevoir tffcÖifs en vers fa Majefté Imperiale, afin que Ia terre de Mevr! appertenante audit Prince puiflë eftre augmeo' Itede quelquc place de l'empire à l'entöur de la fituée, yjjllanteparun jufquesad/xiniBe florms, Sequele touc enfemble, eftant erigé en Duché, puifle dores navant eftre tenu en fief, &relcver de l'empire.
Le loutàconditioD que jufques à la copdufion dudit Traitté de Paix ce prefent accord ne fera obligacioné, maÌsiadite conclufion eftant fi(it, iera la prefenuccord entierement & punauellement accomply, eSèélué & obfervé) 6c de mefme valeur comme lefufdicTraitté deprix.
Faiilà Munfterce 8 lanuier 1647 Signe
ElConie de Vemaranid, Frert lofefh, Archev. de Chmb. l.deKmyt.
ALfoode Heer Prince vari Of anjen, boven de par- tyen > van de welckeo gefproken en gedifponeert fai worden in de Vrede-bandeling door d'extraordi- mreAmbafladcurs en Volmachtighden vanaijnMaje- fieyt van Spanjen, en van de Staten der Vereenigde Ne- derlanden,noch pretendeert en voorwend veeladienen pretenfien te hebben op de welcken hy tot aen defe tijdt noch geen voldoeningh heeft gehadt, en dieshalven ge- dachtheefthen in 'tgefeydeTraélaette vorderen. Maer ilfoodiebeftaen in verfcheyde partyen van rekeningen, Liquidatien en verefièningen > tiie men licbtelijcker in 'iparticulier kan beflechten met de gefeyde Prince, door ladvysder extraordinaris Ambafladeurs enVolmach· tlghdc)) van de Vereenl^bde Provintien ί foo vind by geraden daer af befonderlijck met fijn gefeyde Majetteyt lehandelèn, en fatiefailie en voldoeningh daer af te be- vorderen, l.. , In gevoigh van 't welck Don Gajfer de Braccmonte en Giifmnt, Graèf van Penerande Edelman van de kamer, van fijn ghefeyde Majefteyt van deRaedt fijn kamer, en van 't gherecht, zijn extraordinaer Ambafladéur inDuyiOandt, en fijneerfte volmachtighdetotdehan- dclingh van d'algemeene Vreede, &c. van wegen, en in de naem van fijn gefeyde Majefteyt; en mijn Heer, de Kmyt, Ridder, Heer van d'oude en nieuwe Vofmeer, en ^ertoonende d'l^delen in de Vergader 'Ingh deStacen van de Provintie van Zeelandt, Extra- ordinaris Ambafladéur , en Volmachtighde van de Saten Generael der Vereen ighde Landtfchappen, tot Vreede-handeliogh, en Ractsheer van de ghefeyde Pfins van Oranjén, van wegen eri in de naem van de- lelve Prince in conferentie en gefpreck getreeden fijnde w veel Propofitien en voorftelllngen gedaen hebbende, cyndelijck in de volghende mabiereen wijfe veraccor- dtmen verdragenzijn.
Teweten, dat, om geheelijck te vernietigen en wech te nemen alle adlienende pretentien, die de ghefeyde Prince by fijn Majefteyt fou mogen hebben, de ge- ''yacKoningh remitteren en we,er overgeven fai aen de ÊMlevde Heer Prince, of, itidiénhy komttefterven voor het beflüyt en de Satisfadlie van de voorghenoem- «e Vrede-handelingh, aen fijn wettige erfgenamen, en oakoomelinghen, ofaendegeenen, die rechtdaertoe o^oen, de Landen en Heerlijckheden ymMmfoort, gelegen, en van lumhe»rt, gele- P'^oant, met alle hun dependencien, rechten en ™°2ppyen, niets uytgefondert : en alfoo men ghe- wtt dat d'inkomft van 't voorghenoemde Landt van «w/iflri jareiiicks lyooo gulden fdu konnen bedragen, van Turnhoudt ιαοοο gulden j foo iü geconditio- bedongen dat, ingeval datter korting en vermin in de cef ■ " |
fijde van fijn gefeyde Majefteyt fai vermeerderen en ver - vullen tot de ghefeyde fommen van Jarelijckr i/yf ίΛ twintigh duy/ent ende tiuaelf duyfint gulden refpeöive- lijck. Sijn ghefeyde Majefteyt lal noch daer-en-boven cederen ende overgheven, tot profijt van MevroUw de Princefle van Orangien, de Stade cn Heerlijckbeyt van Sevenbergen, met alle de Rechten, Heerichap. pyen ende Inkomften, die daer toe bchooren ; fij α ghefeyde Majefteyt beloovende alle de geenen te con- tenteren, en te voldoen, die eenigh recht foudenmo-
fben hebben op de ghefeyde drie Landen, Steden ende
leerlijckheden, ofeenige deelendaerafbcfitten, Sija gefeyde Majefteyt verobligeert en verplicht fich oock de gefeyde deelen t'ontlaften van .'alle rentfoenen, interefl·* gelden, verpondingen, en alle andere belaftinghen, opdat de ghefeyde Heer Prince, en de gefeyde Vrouv/ Princefle fijn Gemalin, hun wettighe Erfgenamen, cn nakomelingen, of de genen, die recht daer, toe hebben, gelijckgefeght is, die vryeliick en volkomentlijck'mo- gen genieten en befitten foncler tegen-ieggingh qf eenige belaftingh.
Alles op conditie cn voorwaerde van alle de gefeyde Landen te leen te houden van fijn ghefeyde Majefteyt, uyrgefondert de genen, van anderen te leen gehouden , en dat de Cacholijcke Religie daer oock gemaintineert en onderhouden fai worden, gelijck zy daer tegenwoor- dighlijck gepleegt word, cn dat de geeftelijcken in hun goederen, bedieningen, vrye oefieoingen en vryhe- denfullen blyven.
En op conditie en voorwaerde van defe Tranfporten en overdrachten belooft de gefeyde Heer de Knuyt. in de naem van deghefeyde Prince, en in ghevai hy komt tel fterven voor de Ratificatie van de gheieyde Vrede-han- delingh, in de naem van fijn wettige Erfgenamen, na- komelinghen, of de geenen, die recht daer toe fullea hebben, te cederen ende over te gheven alleaöieea pretenfie, die de ghefeyde Prince fou moghen hebben ter belaftingh van fijn Majefteyt, of van fijn Onderla'' ten.
En hoewel door het 14, ArticulvandeVredegecon- ditiobeert fai fijn dat de geenen, op de welcken de goe- deren aenghetaft engeconfi(qneertzijnbyghelegl)ent- heytvan d'Oorlogh, offelvcn, of hun Erfgenamen,of degenen, die recht daer toe hebben, defelve goederen fullen genieten geduerende de Vrede, endebe^ttingh daer af fullen nemen uythuneygenauthorlteyt, en uyt kracht van het tegënwoordighTraftaet, fonder dat f]^ fulleo behoeven hun toevlucht tot het Gerecht tene· men, niet teghenftaende alleincorporatien enitjlyvin· gen in 'tFifcus, ofinde Vorftelijcke Schat-kift, ver- pandingen , giften, die gedaen zijn, Traslaten, accoor* den en overdrachten, hoedanige renunciatien en affeg- gingendat gefteltzijninde gefeyde: overdrachten, om de genen aen de welcken fy fouden mogen toebehooren« uyttefluyten.
Soois, dit ifiet tegenftaende, veraccordeert en ver* dragen dat degefeyde Prince, of, in geval dat hykomc ['overlyden voor het befluyt en de Ratificatie van dè ge- feyde Vrede-handelingh, fijn wettighe Erfghenamen j nakomelingen, of de genen, die recht daer toe bebben f fullen bly vén in de genietlngh en befitting van 't Marck- graeffchap van Bergen of Zoom, voor foo veel als de ge- feyde Prince dat tegenwoordighlijck befit. Oe gefeyde Prince< offijnErfgenaemcn, gelijckgefegtis, fullen» van wegen fijn Majefteyt, geftelt worden in de volko- men genietingh enfeefittingh van *t overigh deel yan het Marck-graeffchap van Bergen of Zoom, 't welck niet in 't befit van do gefeyde Prince van Orangien is; en dit Γθ haeft als de Wède-handelingh geratificeert (Üzijn. In tegendeel van't welck, en om d'importantie van'tge- feyde Marckgreeffchap te voldoen, fijn Majefteyt gne- fteldt fai worden indevolkoomenbefittinghcnghenie- tingh van de volgende partyen en deelen der goederen* in eygeodom den ghefeyde Prince toebehoorende : te weten de Stadt en Baronny van Diefi. het Lanten Stadt van Skhem ende MoMttg». de Vrye Heerlijckbeyt vaa Meerhout, en van for/?, de vrye Heerlijckbeyt van Kir- de Baronny van Grimbergtn, de Stadt en Baronn/
. „ ____________„ - -- ftal___________, _
gefeyde inkomften was, men die van de 'van Warmten, met alle de appendentien en dependen
ti«A |
-ocr page 361-
3· Tweede Deel, van de
tien daer af ; Ooek het Huys van dc gefeyde Prince bin- nen Bruflèl, en dit cocdatvan wegen fijn Majefteytgc. procufccrt en bevorderde fai zij η d'effedliveMrmuratie en verwiflelingh van't gefeyde Marck gtaef/chap, niet al't geen, dat daer af dependeert, teghen de voorghe- noemde goederen van de ghefeyde Prince: enalsdege· feyde verwiflelingh gedaen is,foo fai het gefeyde Marck- graeffchap voor altydt aen de ghefeyde Prince, ofaen fijn wettige Erfgenamen, nakomelingen, ofaendege- iie;i blyven, die recht daer toe hebben ; en d'andere gefeyde goederen aen fijn Majefteyt, ofaen de geen, de weick het gefeyde Marck-graeffchap fou konnen eyflen : de gefeyde Graef v^n Pennerande beloovende dat de ge- feyde effeöive en dadelijcke verwiifelingh geprocureert en bevordert fai worden binnen de tydt van lo Maenden na de Ratificatie vande Vrede-handelingh.
Van wegen fijn gefeyde Majefteyt fullen oock gedaen worden efFedlive devoyren by fijn Keyferl. Majefteyt op dat het Landt van Mturs, den gefeyde Prince toebe- hooren, vermeerdert mach worden naet eenigeplacte van 'tKeyferrijck, daer omtrent gelegen, bedragende jarelijcks tot de fomme van loooo guldens, en dat dit alles gefamentlijck, tot een Hertoghdom opgerecht van nu voortaen gehouden mach worden voor een Leen van 'tKeyferrijck.
Alles op conditie en voorwaerde dat dit tegenwoordig verdragh niet verobligeren en verbinden fai tot de fluy- ting van de gefeyde Vrede· handeling,maer dat,als het ge- feyde befluyc gedaen is, het tegen woord igh verdrach volkomelijck en punftuclijck vervult, ge-effeöueert en geobferveert fai zijn, en van gelijcke valeur en waerde wefen, ais de gefeyde Vrcde-handelingen.
Gedaen te Munfter, defen 8 lanuarius, in 't laer 15+7.
Getceckent
ElCmJeVennerande, Frat. lofepb, Afchiep, van Ca· mtritki l.deKnuyt,
«
LEs Soubfipnés Archivefyue de Meltnet , Ew/fw i'Anvers (^Prelati, tous en qualitéde membres du premier Eftat de la Duchéde Brabant, ayants veu & examiné Ie Traitté ficaccord fait à Munfter au mois de lanuier dernierement paüé entre Ie Seigneur Comte de Pennaranda comme Ambafladeur extraordi- naire & premier Plenipotentiaire pour la paix generale, Bu nom de faMajeftéd'une part,öc Meflire Jean de Knuyt Chevalier Seigneur du vieu & nouveau V*Jmar, Ambaf· fadeur extraordinaire & Plenipotentiaire des Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies pour ledit Traitté de la paix, au nom du feu Prince d'Orange d'autre, eftant ledit Traitté couché cy deflus, & figné tantpar lefdits Seigneurs. Contradans que parli Seigneurs ^r- thevefyue de chamiraj, aufly Ambafladeur extraordi- naire & Plenipotentiaire de faditeMajefté iceux fub- fig iés à la requifition duSereniflime Prince Guillaume Archiduc d'Auftrice &c. au nom de fa Maje- fié comme fon Lieutenant & Gouverneur General du Fays-Bas & de Bourgoigne, ont promis δε promettent par cette de procurer que fa Majefle^ accmpliffè U fufdit TVaittiifehn fa forme φ" teneur.
Fait à Bruxelles ce jod'Aouft 1647
Jacfues Archevesqu* de Malines, Ga/per Eveique d'A»· wrs. chrjfo^ome Abbi de St. Michel, Chrifi. Ahéé de Grimi Augufiin Abbé de Tongeer ho > Marin Abbé de Deitgem, Wnand de la Majeüe . Abbé de St. Gertrude.
D'Ondergetekenden AertbiJfchopvanMechelen, Bif- fchopvan Antwerpen, enPrelattn> alleinquaiiteyt en hoedanigheyt van Leden van d'eerfte Staet des Har- toghdoms van Brabant, gefien, geexamineertenover- woghen hebbende het Traöaet en verdragh, gemjeckt te Munfter in lanuarius leftleeden, tuflchen de Het» |
Graef van Vennerande j als extraordinaer Ambafladeur en eerftc volmachtighde totd'algemeene Vrede, imjj naem van fijn Majefteyt van d'een zijde, en mijn Hm, Jan de Knuyt. Ridder, Heer van d'oude ennieu»e Vofmeer, extraordinaer Ambafladeur endeVolmadi. tighden derHeeren Staten Generaci van de Vereeaigdt Nederlanden tot de ghefeyde Vrede-handelingh, in j. naem van wijlen de Prince van Orangien van d'andwe zijde, het gefeyde Traólaet hier voor ghefteldt zijnde en geteeckent foo door de gefeyde Heeren contraöeurj' als άοοτ A^Hctt Aerts-Btjfchep van Camerick^ oockcj! traordinaer Ambafladeur en Volmachtighde van fijng^,
feyde Majefteyt ; foo hebben defe ondergeteeckenden
op 't verfock van Sereniiïime Wot&Leopoldus Wilktk' Aerts-Hertogh van Ooftenrijck, &c. in denaemvaj' fijn Majefteyt, als fijn Lieutenant en Gouverneur Ge, nerael van Nederlandt en Borgonjen, belooft en be· looven by defe te procureren en te bevorderen ώ///) "-' ^eyt vervuUehetveorgenoemtTraiiaet naerdefam
mt.
Gedaen te Bruflel, deiejo van Auguftus, iD'tJar ιί+7·
Jacob Aerts-BijfchtpmnMechelen·, GaJperBìfilitf van Anttoerfe» , Chrifofiomus AbtvaitSt.Mi· chiel, Chrifi. Abt van Grmbergen > Augiifim Abt ven Tongerloo, Martinus Abt van Otligm, Wynant de la MayeÜt, Abt van 5t. GertruL
boegen en&e maniecen giec ijoocen s&eM Ν Obemaecbt/ enbe boo; &e3p;elaten/ gtitltjch al^g^ cautïonneect ftet pacticuliec Ccactaet} maai onto tuffclien fijn i^ooggept ^enùetich jtjnbeotietto
gecenobeect enbe bctanlw^t al^ bolgt :
COmme Oon Gafper de Bracamonte & GuKnu,' Conyjte de Pennaranda Gentilhorome de & Mije· fté d'Ëfpagne, du Confeil de la Chambre & lUfUcct foe AmbalTadeur extraordinaire en Allemagne £e Γοο premier Plenipotentiaire pour Ie Traitté de la pix Mi- rai, de la part & au nom de faditeMajefté, ecMcffiie JandtKnuyt, 6cc. Seigneur de Vieu&80uvetuVoi- mar, & reprefentenant les nobles à 1'aflemblée des ËfiiB de la Province de Zelande, Ambafladeute extraordioü' re & Plenipotentiaire des Ëftats Generaux desProvio* ces Unies, pour Ie Traitté de la paix, ScpremierCon· feiller du feu Prince d' Grange, de ia part &aunoD d'iceluy Prince, ont fait certain accord en detedui. lanuier ι6<ι.γ. tochantles pretenfions, qu'iceluy PriH" ce pretendoit avoir à la charge de fadite Mejelléi &
que dudepuis ledit Seigneur Prince eftvenuèdeceder» ont les fufdicsContra^ns, à fgavoir Ie fufdit SeigDCDi Compte de Pennaranda, au Nom de faditeMajefté ledit Seigneur de Knuyt, au nom du SeigneurPfin» d'Orange, i prefent derechef convenu &accordéque Ie fufdit accord du 8 lanuier 1Ì47 demeurera eo fon^ tiere force & vertu , pour eftre pundtuellemeot fervè, & executé en touts points, horfmi! Ìcexcep· té ce qui fe trou ve changé par ce prefentaccord t comuni s'enfuit.
A {qivoÌT que pour efteindre entierement tontte aöions & pretenfions que ledit Seigneur Prince WW* roit avoir en vers fadite Majefté, elle donncr» & cedei abfolument audit Seigneur Prince, ou s'il vlent à tnon- rir devant la Conclufion & Ratification du fufdit TitótJ de paix, à fes hoirs & Succeflèurs, ouayaoscaule» terre & Seigneurie de Montfort, fituée à lentour ƒ Rurmonde, avec touttes appendances & depeuaauw' droits &Iurifdiaiond'icelIe, fans Hen referver, ^ mettent faditeMajefté de faire augmenterlesre^ de Ia fufdit terre 8e Seigneurie par «Jespiecesout^ d'alentour de là,fituées jufques à trente deuxmUt^^^ paran, fansdedudlionoureferve. , «* · ftéio
Oonnsra & cederà outreceencore proflìt dc la Dame PriDceflê d'Orange |
-ocr page 362-
Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5
jyjjtSeigneiirPrinced'Orange Ia Ville & Seigneurie ijj^j^jaifr^iavectousdroits, Jurifdi£i:ioni> Strevenus en dcpendfins fans rleo referver.
Item cederà & donnera encore au profit de hdite Da- me Doiiarierc la Terre & Seigneur ie de Turnhout fituée en Brabant, avec Ie Chafteau Bancqde Schoonbroeck, ictoutes autres appendances & de pendaoces, droits icjuniiiidions, fansrien refervcr, promettant fadite Majeflé de faire fuivre, aveclafudice ceire ficSeigneu- j\iàiTiiTnhout à ladife Dame Princeffe Doüarierc les Villages & hatneaux & autres droitò que d'ancienneté 0Dtdépendu& appartenu à icelie terre & Seigneurie cotnpris ceux, qui par cy-dewant ont efté vendus & démembrcs par ladite Majcftés, obligeant la Majefté de ]£5 fjire rachecer & d'employeraudit rachapc, jufques àia iommede vingtou vmgt-cinq mille fiorini, & non plus.
promettant aufly fadite Majefiéde contenter & fatis- fairetous ceux qui pourroyent avoir quelque droit ou poflèJentqucIquespartiesiur Icfdites trois terres Villes JcSeigneu'ic deMontforti Sevenùergee, Turnhout} ^enouiiefa Majeités'obligeauiTy à dechargerlefdites pirtiesdetouttts rentes àracbapt, derniers à intcreft, eogagtmers, &touties autres charges > fansrien refer- ïer, afin que ledit Seigneur Priócc, & ladite Dame Princeirela Mere, leurs hoirs, iuccellturs, ouayans aufe, comnae die elt, en puiiTenc joüir libreraent, purement & pleinement fans aucune controverie ou en- gigement,
Lcioutàcharge & conditionde tenir en fiaftouttes lefdliesterresdefeMajeflé excepté celles ténuës en fiêf d'iUMS, & que la Religion Catholique y ipit hUlFy main- ter.iii, comme elle y elt prefeniement, & les ÉccleQ· alliqueen leurs biens funitions, libresexercices & im- munità.
Moyennant lefqucls tranfports ledit Seigneur àtKnuyt lu Dom dudit Seigneur Prince, & en cas qu^il vint à mouiir devant la Ratification du fufdic Traitté de la Paix, aunom de fes hoirs, Succefleursou ayanscaufe, piomet de ceder &quitter touteadtion & pretention , qu'iceluy Prince pouvoicavoiràlachargedefa Majefté oudefesiubjsts, auregard des pretentions > fur lequel- Icionttaiiteicy.
Etencotesqueparlea4. Artide de la paix fera condi- tionnéque ceux fur lesquelsonc efté faifis & confiquez ! lesbiers, à 1'occafion de la guerre, ou leurs beri tiers, ' OU en ayans caufe, joüiront d'iceux biens durant la paix, &cnprendront lapoffcillon de leur autboncé privée, & envertu duprefent Traitté, fans qu'il foie befoind'a·, yoirrecours àlajuftice, nonobftanc routes incorpora- tlonsau fique,engigemenf, dons en fai;s, Traittés, Ac- cords & Tranfadions, quclques renunciations, qui ayemeftémifes efditesTraniadionsj pous exclure de partiedefdits biens, ceux à qui lis doivcnc appartenir; Ce nonobftaut eft accoidé que ledit Seigneur Prince, ou en cas qu'il vint à deceder de devant la Contlufion & Rati- fiation du fuidicTraitté de paix,fes hoirs,SucceiTeurs.ou ayanscaufedemeurerunten pofléflion & joüiffance du Uopizat nan Bergm op Zoom > pour autant que ledit Seigneur Prince Ic poflede à prefent. comme aufly ledic wgneurPrince, ou fes hoirs, cocnme diteft, feront luisde li put de (a Majefté dans la pleine pofjféffion & JouiOincedelapjirt&portiohreftante dudit Marquizat ^Birgesj donticeluy Seigneur Prince n'eft pas en pof- fcljion. Et ce auffy toil, que Ie Traitté de paix fera ""né; A rencontre dequoy&pour fatisfaire à 1'im- Ponante dudit fa Majefté fera mifedans la
>l«ne pufleffion & joüifl'ance des parties fuivantes des '•ensappertenansen proprieté audit Seigneur Prince, A'ïMoir dela Ville & Baronnie de Item dela
Krre & Ville de Sichem & Montagu. Item de la Franche «igncunedeAii.pri'flwi & de yorfi. Item de la Franche ^fi^neuriede Berfial Item de la Baronnie de Grìmber- p «em de la Ville & Baronnie de Ifirsifon. avectout- les appendanccs & dépendances d'icelles : Item dela ^"•Jon dudit Seigneur Prince à Bruxelles, 6c ce jufques que de la part de fa Majefté fera procurée 1'efFeöive Ξ"'""»» dudit Marquizat, avectout ce quiendé- a rencontre des iufdiis biens dudit Seigaeur Pria- ce:&)adicepermutation faite. demeurera, pour toù- jours ledit Marquizat audit Seigneur Prince, fts hoirs & -.ucceiTeurï, ou ay<intcaufc,& les autres dits biens à fa Majefté ou à celuy à qui ledit MarquizntdevrojtCompe- ter, promettant ledit Seigneur Comte de Peraranda quede la part de fa Majefté laditc effedlive permutation fera procurée dedsns le terme de fix mois, apres la Rati- fication du Traitté de Paix. |
Seront auiTy de la part de fadite Majefté faits devoir ef- feöifs envers fa Majefté Imperiale, «fin que la terre de Meurs, appertenanteaudit Seigneur Prince, puifleellre augmentée de quelque place de l'Empire, à l'entour de lafituée, qui vailleparan jufques ài//*florins, & queletoutenfembleeftantcrigéen Duché, puiflc do- refnavant eftre tenu en fief, & relever de l'Empire.
Le tout à condition, que jufques à la cot>clufion & Ratification dudit Traitté de Paix, ceprefent accordne fera obligatoire, mais Jaditeconclufion & Ratification eftant faitte, fera le prcfent accord entieremenc & pun- fluellement accompli, eflFtftué&obfcrvé, & de melme vakur, comme le lufdit Traitté de Paix.
FaitàMunftèr ce 17. Dicembre 1Ì47. eftoit figné El Ctnde de Penneranda , Brun. érj de Κ nuyt.
ïupöenbc in {jet .ï^fDccDuptfcl) al^ bolaöt.
AL(oo Don Gafpci de Bracamonte ende Gufman > Graef van , Edelman van fijn Maje-
ftcytvanSpatjcn,vandeRacdtvan fijn K-amer en Gerecht, fijn Extraordinaer Ambaffadeur in Duyts- land,en fijn eerftc Voimachtigdetotde Handeling van de Algvmeene Vrede, van wegen en in de nacm van fijn gcfeyde Majefteyt, en mijn Heer lan de Kfiuyt. &e. Heer · van de oude en nieuw Vofmar j en vcitoonende d'ede- len inde Vergaderingh van de Staten der Provinticvan Zeelandt,Extraordinaris Ambafladeur, en Volmaditig- de van dc Staten Generaci der Vereenigde Landtfchap- pen tot de Vredehandelingh, ende ecrfte Raedsheer van wijlen de Prins van Orangien, van weghen, ende in de naem van de gefeyde Prince ghemaeckt b^bcn feecker accoordtenVerdraghindatodenachtften Januarij 164.7 aengaende de pretenfien, die de felve Prince pretendeer- de te hebben tot de belaftingh van fijn ghefeyde Maje- fteyt, ende alfoo fcdert dc gefeyde Heer Prince is komen t'overlijden, ioo hebben de voor-genoemde Contrac- teerders, te weten de voor-genosmde Heer Graef vaa Femerande, in de naem van fijn gefeyde Majefteyt, ende de ghefeyde Heer de Knuyt, in de naem van de Heer Prince van Orangien, tegenwoordigh wederom verdra- gen en veraccordeert dat het voor-gcnotmde Accoordc cn Verdrach van d'achtfteJanuarius ι6\ηΛη fijn geheele en volkoomen kracht fai bly ven, om pundtuëlijck ghe- obferveerten onderhouden , en in alle punÖen geexer- cecrt en nae gekomen te worden, behalven cn uytghe- fondert hetgeen, 't welck door dit tegenwoordigh ver- diaiih veraifdert gevonden wordt, gelijck völgt.
Te weten, dat om geheelijck uyt te bluflchcn ende te dempen alle Adien en Pretenfien, die do gefeyde Heer Prince foude mogen hebben by fijn ghefeyde Majefteyr> de ghefeyde Koningh ablolutelijck fai cedeeren en over- geven aen de ghefeyde Heer Prince, of, foo hy komt te fterven voor de fluytingh en Ratificatie van de voor- ghenocmde Vrede handelingh, acn fijn wettige Eifghe- namen, Nakomelinghen, of aen de gcenen, die recht daer toe hebben, het landt ende Heerlijckheydt van Montfoort, omtrent Roermonàt, gelegen, met alle ap- pendentien endependentien , rechten en heerfchappyen daer af, fonder yets uyt te fonderen 5 fijn gefeyde Ma- jefteyt beloovendede Inkomften van bet voor verhaelde Landt en Heerlijckheydt te doen vermeerderen , met fluckenof Landen daer omtrent gheleghen, tot tiueeen derttghduyfentgu\àta]MÙi\cks, fonder afkortingh of uytfonderingh'.
Sijn gefeyde Majefteyt fai noch boven dit cederen cn overgeven, ten profijt van Mevrouw de Princeffe van Orangien Di üsgiere Moeder van de gefeyde Heer den Prince van Orangien, de Stadt en de Heerlijckheydt van Sevenberghen, met alle de Rechten , Jurildidien en Inkomften, die daer aen dependcrende, fonder yets uyttefoadeicn.
ö Hy |
-ocr page 363-
36· Tweede Deel, van de
Uy fai oock, tot profijt van de gefeyde Vrou Domgie rcjcederen en overgeven het Landt en de Heerljjckhcydt van Tu^nhffuft in Brabandt gheleghen, mee hec Kafteel BanckVan Schoonbroeck , ende alle andere appenden- tien en dcpendectien, Rechtenende Jurifdlitien» fon- der yecste refcrverenende uyt te fonderen j fijn ghefey- de Majefteyt beloovende oock, met het voor-verhaelde Landt en Heerlijckheydc van Turnhout, tedoen volghen aen de ghefeyde Vtouw Princefle Douagierc de Dorpen en Gehuchten, en andere Rechten > die van ouds güe- dependeert en toe behoort hebben aen dit Landt, en aen defe Heerlijckheydt, daer in begrepen de geenen, die hier voor door fijn ghefeyde Majefteyt verkocht en daer af ghetrockenzijn; Sijn Majefteyt fich verobligerende en verbindende die te doen weer-koopen, en tot de ge- feyde weerkoopingh te hefteden de forame van twintigh of vijf en-twintig duyfens gulden, en niet meer.
Zijn gexeyde Majefteyt belooft oock alle de geenen te conrenteren en te voldoen, die eenigh recht fouden mo- gen hebben > of eenighe deden befitten van de drie Lan- . den, ftadt en Heerlijckheydt van Müotfoort, Sevenber- ghen en Turnhout. Zijn Majefteyt verplicht figh daer- en boven oock de ghezeydedeelen te ontlaften ven alle Renten, Intereft · penningen, verpandinghen en alle andere belaftiiigen, zonder yets uyt te fonderen, op dat de ghefeyde Heer Prince, en de gezeyde Vrou Princefle fijn Moeder,hun wettige erfgenamen en nakomelingen, of de genen, die recht daer toe hebben,gelijck gefeght is, die vryelijck, fuyverlijckenooverbreeckelijck moghen genietenen befitten, fondercenige tegen-feggingh of .verpandingh.
Dit alles op Conditie en Voorwaerde van te leen te houden alle de ghefeyde Landen van fijn Majeft:eytsuyt- gefondert de geenen die van anderen te leen worden ge- houden ; ende dat de Catholycke Religie daer ghemain- teneert en onderhouden fai worden, ghelijck zy teghen- woordighlijck daer ghemaintineert ende onderhouden wordt, endedatdeGeeftelijcken oock in hun Goede- ren, Bedieningen, vryeocflèningcnen Vryhedenful- len blyven.
Door middel van welcke Tranfporten en overdragten de gezeyde Heer de Knuft, in de naem van de ghezeyde Heer Prince, en in geval hy komt te fterven voor de Ra- tificatie van de gefeyde Vrede-handelingh, in de naem van fijn wettige Erfgenamen, nakomer», en de genen die recht dae» toe hebbcB, belooft te cederen en over te ge- ven alle Aftie en Ρ reten fie, diede geieyde Prlccezou konnen hebben ter belaftingh van fijn Majefteyt, of van fijn Onderfaten, ten regard der pretenfien,van de welken hier gehandelt word.
En hoe-wel door het vier-en- twintighfie Artijckel van de Vrede geconditipneert en bedonghen fai zyn, dat de genen, van de wekken de goederen aengetaftcn gecon- fifqueertzijnbygelegenfheydt van d'Oorlogh, of hun Erfgenamen, of de geenen, die récht daer toe hebben, de felve Goederen fullen genieten ende befitten, geduy- reiide de Vrede, en de befittingh daer af fullen nemen nyt hun eygen authoriteyt ; en uyt kracht van het tegen- woordigh Traöaet, fonder dat zy behoeven hun toe- vlucht tot het gerecht te nemen, niet tegenftaende alle ïncorporatien en inly vingen in de Fiskus, of Vorftelijcke Schatkift, Verpandingen, Giften, diedaeraf-ghedaen zijn, Traftaten, Accoorden en Overdrachten, om de geenen, aen de wekken zy behooren, ten deel derghe- zeyde goederen uyt te fluyten ; Soois, dit niet teghen- ftaende, veraccordeert dat de ghefeyde Heer Prince, of in geval dat hy komt te fterven voor de fluytingh en rati- ficatie van de voor verhaelde Vrede-handelingh , fijn wettige Erfgenamen, Nakomelingen, of de genen, die recht daer toe hebben, fullen blyven in de befittingh en genietingh van 't Mankgraeffchep -van Berghen op Zoom, voor foo veel als de gefeyde Heer Prince het tegenwoor- dighlijck befit, gelijck oock de gezeyde Heer Prince; of fijn wettige Erfigenamen , gelyckgefeght is, fullen, van wegen fijn Majefteyt, geiet worden inde volle befitting en genieting van 't overige deel van'tgefeyde Markgraef- fchttf van Birge»,daer af de ghefeyde Heer Prince niet in betitting is, en ditfo haeft als de Vrede-handeling gerati- ficcerc fai fijn. In tegendeel van 't welek, en ora d'impor- tantie van 't ghefeyde Marckgraeffchap t6 voldoen, fiji, Majefteyt geftelt fai worden inde voile btfiitingh en ee, nietÌBg van de volgende partyen en deelen der goederen in eygendom aen degcfeyde Heer Prince toe-behootfn! de : te weten van de Stad en Baron π y van Diefl, vaahft Land en de ftadt van ende ΛίοηίΛ^» . vandeityj Heerlijckheydt van Meerhoui, en van Vorfif vandevrl Heerlijckheydt van Herfiel, van de Baronny van Gtió. bergen, vandeStadten Baronny van Warneten, mg alle appendentien en dependentien daer af, eo oock vu 'thuys van de gefeyde Heer Prince re Bruflel, en ït|« dat van wegen fijn Majefteyt geprocureert en bevorden fai worden d'efFeöiveverwifleling van't gefeyde graeflchap, met al 't geen, dat daer aen depcndeert, tega] i de voor-verhaelde goederen van de gefeyde Heetpfince |
___I__________>->«·Μ.-fA C^— r\ '
melingen, of aen de genen ; die recht daer toe hebbto, en d'andere gezeyde goederen aen fijn Majefteyt, of^u' de geen, die eenige eyfch op het gefeyde Marckgracf. fcbÊp foude konnen hebben ; de geieyde Heer Graefvn Penerande belovende dat van wegen fijn Majefteyt d'ef. feftive verwiflelingh gheprocureerten bevordert fslzijj binnen de tljdt van fes Maenden na de Ratificatie vandt Vrede-hindeling.
Van wegen fijn gefeyde Majefteyt fullen oockeffeöi. v·devoiren ghedaen worden by fijn KeyferlijckeM8j^ fteyt, dat het Landt van Menrs, den geieyde HeerPtitM toe-behoorende, vermeerdert mach worden meteenigln plaets van 't Keyferrijck, daer omtrent gelegen jjaerlija bedraghende tot thien duyfont gulden, ende dat dtaltt famen ,tot een Hartoghdom op-gerechtj vooriaenvai'i Keyferrijckteleengehoudenmachworden. '
Alles op conditie en voorwaerde, dat, tot de fluvlif^k en ratificatie van de ghefeyde Vrede-handcling^i ditte· genwoordigbTraöaetcn Verdragh niet verbindenfili maer als de geieyde conclufie en rarificatie gedaen is.iw fai hettegenwoordigh verdragh gheheelijckenpuriöuë· lijck vervult, geefife&ueerten geobferveert worden, en
van eeJijcke waerde zijn, als hanoelingh. '
Ghedaen te Munfter, defe feven-en-twintjghfte nn December,in 't Jaer 1547. Wasgeteeckent ElCcnitit Veneranda. Brun^ eHj deKnuyt.
?5mfebenben.l®actöbcï|cfc Roorda tet ©itfiatt' citiQepjcfiaecentic/ gcc^aengaec {lo.lQog.gicep teect / bat gp bolsljen^ öcc felDtc iSEfotutte ban 0 " een 3ϋη {^ooQgcpbt gabbe gecammunicecct gacei 13300. intentie enbebefic tot beCoppen ban De nele Contracten ban toegen jtjn in get bpfonbnnut bic ban be anbece stjbe gb^niactHt enbe gfjementiotKeK fn get vier - en - veertighfte cnbe vyf-en-veertig· ile 90cii)cKeIban|het€caetaetban3^?ebe ben dertigb- ftren ^anuaci) lefHebén binnen IBunfier geflooten/^»' be bat 3{jne $oogö gjgemelbè i^ooa&epbt baec op W geanthDoo^bt / gantfcg geene confibciatien bucttrgw tefiebbcn/ batflaer aSog. gebittitmogDtentort' benmetCoppfn ban biea / toaec op gjeDdiwtf^ : ibej 9[^gocbrgï)cbonbenbat bcpbe be (jooinoemw aacticuliece Contcacten ban 30nl^oogl) gemene f iiept geïangt fouben toojben inbe ©jiffte ban Öaet maog. omalDaec gecoppeect te tbojben booj Oe f^ bincien be|J begeeccnbe ; iEnöe fouöe be (©ifffiec W® baecnaebefclüe<©ciginele Contracten Bebfien te wt' ganbtcepcHen oen fdn tnecc ^oogggemelte 0oom(/ 't fctielcR ben boo^nocraDen (i^iffiec op be cefumpt» wi> öefcn gecappojtEcct fieeft gebaen te öcbtoi.
©en 17 Martij. öccft be ttoninglijcfief cffliffSe^' bafTabeiir/ tocOec gebaen nabolgenbegiwittt·
Messieurs,
IL me pouvoit fuffire de reprefentcr à Vos gneuries, eotnme j'ay fair plufieurs fois» lo"" gation dc nos Traittce
■&ïai0er agir à ftj^· |
-ocr page 364-
Nederlandfche Viede-Handelingh»
j vray He" po"' "aitter de la paix,Me(Iieurs les Pieni- Munfter, de ware plaets om van Vrede te handelen t të
tentiaires de France ainfy qu'üs croyroient pour Ie laten ageren en wercken mijn Heercn de Volmagtigden
P®;.,,,. & par les moyens qa'ils eftimeroient les plus pro- van Vfanckrljck,gelijck zy beft fouden oordeelen, endö
nres ï ni«tre fin à cc grand bien & frfort defii é.
Le Roy neantmoins, MeiEeurs > & la Reync Regente
f Mete j confiderant que la plus pare des propolition
^.jlsyoDtfaites de leur part, quoy que tres-nettes, &
MD fujettes àaucun equivoque, ont efté ou malfrifes ott
devantqued'arrlvef jufquss à cette aflemblée>
Mur de plus en plus tefmoigner à toute la'töire les faintes
kenrions qu'ejles ont pour l'eilablifletnent du repos de
Lchreftienté. & faire connoiftre en particulier àMes-
fieurslesEftatsGeneraux, que les difcours qui fetien-
nent icy ι de ce qui s'eft paffé depuis peu à Muoftef dans
h Ncgociacion ^e ladite paix «ìfint pasfaidfiHcètes j &
auec'eftàtortqu'on à vpulii irtìpUtdr à la Franche lèi
tjrgivcriations, les luites, & les vaiiatiofls, dont le par.
ly Contraire eft (eul coupable.
LeutsMajeftezdisje; MeiBcurs m'ònt dontìé chsrge
de deciarer a Vos Seigneurs deViVe voix & pai efcrit,
quepour faire joiilr plus promtéinient les Provinces U-
oiesdu repos qu'ellesfouhaitent, &rie leur pas döniier
fculementmoyend'eviter k'sdàrigtìreux piÊgè's, óü les
Efpagnols ont deffein de les fairé cotnber, en les fepàratit
d'une Cüuronne, qui depuis fi long-terrfpsa ctìtìtribué
toutcequieftoitdelónpouvoir pòur leur bien leür ag-
«jndiflément & leur Satisfadtion; Mais encOre léur prd-
cureilagloire d'eftie comme tfibitrës de la tranqiiillité
publiquO) danslaquelleellestroüveront la leur particu·
liere ivec plus d'avantage & de feureié.
LeRóyi Meflieurs, & la Reytie fa Mere en prie-
(tiierlicudemeure formellementd'accord, de ce dont
mefdits Seigneurs les Plenipotentiaires de Fiances s'e-
ftoientlaiffés entendre à Munfter à ceux de Meffieurs
iKEllats; Igivoirqu'ilsrendrontl'ancienne Loreyne à
Monfieur Ie Due Charles, les places en eftant dmolies j
en quoy) pour plus grand eiclairciffement , comme
ducunfoic, Ie Comtéde ClairiTiont> &les Places de
Slenay &Jamets ne fe trouvent pascomprifes.& demeu-
teot Ì Sa Majefté avec Ie Ouché de Bar Sc ce qui depend
d» 5,Evefchés.
Etpoutlesy.pointsduTraittéavecl'Efpagne qui re-
ftent indecis ; lefquels Meflieurs les Plenipotentiaires
de France avolent offert par l'efcrlt qu'ils donneront Ie
10 lanvier à ceux de Meflieurs les Eftats de remettre
iu lugement des arbitres, leurs MajeftcZ font preftes &
confententdeles foùmettre au jugement de ^effieurs
les Eftats & de Monfieur Ie Prince d'Orangé > en at-
tcndant neantmoins que les ofiFres cy-delTus n'auront
lieuquejufqueàl'efchangedes Ratifications du Traitté
de Vos Seigneuries avec 1'Efpagiic & feront tenües pour
non faites, en cas qu'au prejudice de l'alliance''qui eft
entrela France & les Prövinces Unies ; Elles ratifiaCTerit
leditTraitté. Cequclcu'rs Majeftezne peu vent croire
nyapprehender: notamment, apresque paria prefen-
tedeclaration&remifedela Loreyne, dont'jufques icy
cllesn'avoientpas, &avecraifon , voulu entendre par.
& pourlefqueIlesles Enneinis & quelqtres uns de
Meflieurs les Plenipotentiaires t'.e cét Eltat mefmes af-
feuroient ^ue la Pmm ne fera pas retardée un jour : 1'on au-
^pu toucher au doic Ie veritable defir qu'elles en ont,
»'«facilitàqu'elles y oatdetout tempsapportés,-par
Kpourmotif de leur pafllon, pour Ie bien publiqué,
ion obftaot que felon apparences, elles ayent beaucoup
^usàefpererqu' à craindre dans la continuation de la
pwe, fi ce qiiclles contribuent de leut cofté pour Ia
'aire ceiïer, nepeutproduire l'accompliiTement de Ce
FaiökIa HaycIe 17 Mars i<i+8.
Signé
Hl Et kon my genoeg zijn aen U Ho: Mog; te ver-
toonen ,gelijck ick dickwils gedaen heb, d'obli-
' gatie en vcrplkhting van onfe Trailaten, en tot
door ni iddclen die zy de bequaemfte fouden achten , om
dit groote goet, dat ioo feer begeert is,ten eynde te bren .
gen. De Koning niettemin, mijn HeerenendeKonin-
ginne Regente fijn Moeder, confidererende en aenmer-
kende dat het mceftendeel der propofitien en voorftel-
lingen,die fy daer van hun zijde gedaen hebben, fchoon
heelklaer, engeentwijflfelachrigheydt onderworpen of
qualyckgenomen t of verkeerdeljjck Miedïijn, eer fytot
aen defe Vergadering fijn gekomen, om al meer en meer
aen alle de wereld te betuygen de Heylige intentien, dié
fy hebben, tot opfechting van de ruft der Chriftenheyd,
en in 't particulier aen mijn Heeren de Staten Gencrael
te doen békenheo, dat dé dircourièn en redenen,diehier
gehouden wordeü van 't geen,dat onlangs te Munfter ge-
beurd is in de hahdellijgh vati de gefeyde Vrede, niet of-
rèchtelijtk zijn gedaen. eh dat men t'onrecht aen Vmnck-
rijck heeft willen aentygeii de Tergi ver/aticn, uytvluch-
ten en veranderingen^ daer oüfe tegen party alleen fchul-
digh is.
Hun Majefteytèhi fegh ick, mijn Heeren, hebben mjr
belaft aen U Ho. Mo. met levendige iiem, ende by ghc-
fchrift te verklaren dat,om dé Vereeriigde Landfchappen
de ruft, die fy wènfchen , vaerdiglijcker te doen ghenie-
ten, enombemnietalleéDlijck middel te geven van de
gevarelijckeftrickentefchuwen, daer in de b'pangiaer-
den voorgenomen hebben hen te doch valkn , met hen
vaneenKroonaftefcheyden, diefedert foo lange tijdt
gecontribueert heeft, al 't geen, dat in haer magt ftont,
um tot hun welftandt, vergrooting en voldoening, maer
noch voor hen de glorie te procureren ende bevorderen,
van als Rechters van de gemeene Ruft te zijn,in de welc-
ke fy de hunne particulier, met meer voordeel en feker-
heyt full en vinden.
Mijn Heeren> deKoning,ende Koninginne Regen-
te, fijn Moeder, blijven voor eerft fgrmelijck verdragen
in'c geen, dat de gefeyde Heeren, de Volmachtighden
van Vranckrijck te Munfter aen de Volmachtigden van
mijn Heeren de Staten lieten hooren : te weten dat zy
weerover fullen geven 't Oude Lotteringen aen mijn Heer
Hartog Karei, de plaetfen daer af gedemolieert ende ge-
flcgt zijnde; in 't welck, tot meer verklaring, gelijck yder
weet, het üraeffchap van cUermonti en de plaetfen vaa
Stenay en lamets, niet begrepen ghevonden worden, en
aen fijn Majefteyt zullen blijven, met het Hartoghdom
van Bar, en 't geen 't welck dependeert Van de drie Bil-
dommen.
En wat aengaet de vijf punten van de handelingh tnet
Spangien die noch ong^dtdiceert en onbeflecht zijn , de
welcken mijii Heeren de Volmachtighden van Vranck-
ryck aengeboden hadden, by het ghefchrift, dat zy op
àe^thfenden lanuarius gaven aen de Volmachtigden van
myn Heeren de Staten, aen het oordeel der middelaers
enfcheydsliedentegeven ; hunne Majefteyten zijn be-
reyd, ende confenteren om die te ohdéiftellen aen het
oordeel van myn Heeren de Staten, ende van my η Heef
den Prince van Orangien s Wel verftaende nbchtane
dat defe voor-genoenide aen biedingen geen plaéts zul-
len hebben, dan tot de wiCTelingb der Ratificatien van 't
TraiJtaet uwer Hoogh Mogende met Spangien, en voor
ongedaen gehouden fullen worden, in geval dat zy, toe
prejuditieen nadeel van d'alliantie etide het Verbondt}
't welck tuflchen Vranckrijck en de Veieenigdé Landt-
fchap is, bet ghefeyde Traöact ratificeten : het welck
hun Majefteyten niet konnën ghélooven noch vreefen t
voornamelijck nae dat door de te^nwoordighe Verkla-
ringhen overgeving van Lotteringen (van het welck zy
tot aen defe tqdniet, en met recht, hadden willen hoo-
ren fpreecken, en om dé welcken de Vyanden , endd
eenigen van mijn Heeren de Volmachtighden van defé
Staetzelveveiffeeckerden, dat de Vrede niet een dagh
vertraegiiten verachterΓfa^ zijn ) men ale met'de vin-
ger fai konnen gevoelen de ware begeerte,diefydaef
toe hebben, ende de faciiiteyten «n bequame midde-
len» die zy van alle tijden daer toe by gebracht heb-
ben , uyt bewegiogh van hun pEiflieengenegentheyt»
en totdeghemeenewelftand, met tegeoftaende dat zy
IIÖ 1 fiaer
-ocr page 365-
Tweede Deel·, vari de
naeruytterlijckefchijnmeer te hoopen hebben, dante
vreefen, indù continuatie en volharding van d'Oorlog ,
foo 't geen,'c welck fy van hun iyde contribueren om de
oorlogh te doen ophoiidcn > de vervullingh van dit groot
Werck niet kan voort· brengen.
Gedaen Inden Hage, op den 17 van Maert 1648.
Geteeckent
i/e /a THÜILLERIE.
De JgcctmbQti ©ollanut ficbbm tf oÖfM en in ant»
tooa?tüflnDEfclfDef?opo|ïticn Den 23. JUSacttj
bsrhlacct ofgeaübffeect Dat bechlarcDc bcIjoojOe
te tod}ben/Dat gaec jj^o.^oe, seen faite tneec cn tjaODrn
aclucnfct)t en niet Ifeoec gefien / al^ Dattec een iCcactaet
ban ©jeDc &aD mogen aefloten toetOen/tufli^en De ttoee
Hoogc pactpcn / gcltjchelgch met t)ct ^cactaet ban tue·
oen Oefen ^taet met^Spangien aengegaen/om becfcfiep»
De pregnante ceDencn inDe faeche felf^ aefiDecenöe.
^atOaerombanteegbenbefelbe alle beDenchelficite
cnmoggeliicftebebopcenbp De pienipotentiacifen ban
Defcn §ttaet biacen aengetoenDt/ om De opgemelDe ttnee
J^ooge pattpcn tot ©ecD?agi) te bïengfjen / Docö Dat alle
De felbetot lecDttoefen ban Defen ;&taet tot noet) toe
jgnupt-geballm.
^at Dienttialben tot JBunfiec niet meec ten epnDe/
al^ bodcen/ tee i)anD en DaDDe Itonnen toetDen genomen
met eenige ^pacentie ban goeDe uptRorafle in 't boojfj
tocccfi/felf^ naec ïjet oojDrel ban De §eecen Ji®eDiateut^
CMDe anDfce De^ Ìtcnnl^ftebbenDe.
^atbetcci'^niEMfraDeuc^ecbientten tgDe gfectn
<i5;abent)aae toert gctcacteect in 't fluch ban de Gua-
rantie, ^tecatibe l^ecdlaringe DaDDe gebaen/in ea^ ban
onbecling ©ecöjagl) op 't boo^fs, fubjeet men in vier-en-
twintig uyren daer nee den Vrede foude kennen fluyten.
ban ^pangien aï^ ban Defen ^taet liebben bechlontit/
datGodt Almachtigh ootmoedelijck loofden en danck-
ten van hetgoedt fucces ende gheluckighe uytkomHebj
fijne Goddelijcke Majefteyt over het gbemelde Triflael
van Vretiii verieendt.
©eblirntoöDec^Ijacemeec gcmelbe ©rcnipotenttofc
renen Ifimbaffabcur^ (ffiFtcaojbinaciji oc üetctnljaii
Mathenes cnDe ban HeemAede, enbe ban geljjchcnDt
anDece l^cecen / [jace jaaog. «mbaffaDeur^ βϊίΐ»'
o^inaci^ enpienipotentiacifen Diegbetepcl^cntiiatilKn
Doogliich bebanrhtobecDecfelbecgebanc moepte toi^
beicpDt/ goeDe officien/en Debopcen in alle 'i gunt öooif}
li atn-getoenfcljt en in 't totwh gefielt.
«enbe tjebben topDec^ get opgbemelbe €ceetart t»in
©?eDe nae ftjne fo?me enbe Ünljouben/ en De toücn φ
coecDe befonöece cte/toecenDe De Commecrien met w
PjincenenDeXanDenin^panDtfcbap (laenDe tnetKtn
iSoningI)ban ^Itpangien gelauDeect/geappioteect/rnDt
gecacificeect/ metDien becfianbe / Dat in gcbolfliijen ^
cefelutiebanöaceï^D. jaaogb- ban Oen ieven-en-iwin-
tigften 5&ecembcc itf+y. ban bet gecontracteettie otti»
gaenDe fijne J^oogbept Den ©eece ©jince ban ©tanflie
ban^cangie in De vier-en-veertigh enDe vyf eo-vecr·
tigh?ïct0cfteltnDe^boo|f3. Ccactactigiiémfntionmt/
boo; bet finael flupten ban Dien/aen De^jobincien/fult?
becfoecSenDeopeningbegeDaen / enDe bp De felbe notitie
gebouben toojDen fouDe.
faDeucé enDe ^lenipotentiacifen ban Defen ^ . ^
mogöettjcSe Debopten fouDen aentoenOen /ten epnbe w
Diffecenten tuffcben De ttcoonen ban ®?ancftcijc6 enDe
S»pangien uptftaenDe/al^ nocb tot ©ecOjagb tnoaljtfi
toecDen gebjacbt. ,
5&at mebe De «©jDinaci^ AmbaflTedeùrban brfen (w^
toebee fouOen tooiben afgefonben nae Vtnuckrijcii, t«
>i Λ boun*
tarcn tiilTcgcn öe.iicoön ban B^anchcdth enbé bcfcn
iètaet Dooi De faecftcn/alceeDe gepaffeett/genoeg gedaen
te wefen.
3&at Die faeche ban De ©?eDe- J^anDelinoÖ tuffctjen
i»panflien en Defen ^taettoecDtngöebouDen voor een
gedaen wetck, εη Dat ftet Publijcq geloot ban De j^ectcn
i)Icnipotentiacifen tot JËun^cc geengageert/ toletDt
becfiaengelIanDt te moeten toecDengrDaen en effect te
mogen fojtecenten Dage Date toe gepjefigeect.
^at Dien onbccnitnOect De fjooge ïlegeectnge ban be«
fen ^tact/ al^ noci) ten bollen gecefolbeect toa^ tot con=
tinuatie ban alle imaginabile en raogelijcfte officien enDe
Debopcen/ ten epnDe toel-gemelOettoee Ijooge partftprn/
tot een finael BecD?agIj enDe onDecIinge becgelgcinnglje
mogljten toecDen gebjac&t.
mat Dace ©0. JHog. ten felben epnDe öabDcn goetgc::
bonöen/Dare glenipotcnt. einfieltjeli tebecfoecften enDe
(inchteIljffttegeia(lenhaerophet fpoedigfte wederom
naer Muofter te vervoegen met fecieUfe cecommanDatte
cnDe lafl De beb^eDingtie ban De boojf3. l^ooge pactl)pen
ten eecflen Doenlijcb biefenDe te betjectigen.
^atDaecI^o.Aog. nietgoeDten hon&en binDen De
iubmiaìebpmeccgemetDe@;opofitiebanDe ^eec ^m-
baffaöeucdelaTbuiiieriebaoi gefleg{)en aen gaec
jlQo. enbe fi)n $oog()cpt Den fecce ^ince ban φΐααφε
te Doen; SecmiD^fooDanigen fubmiflie lantoptiggepc en
anDece inconbenientien tot nabeelban De boo^geflagen
J^cceeningefouDe homen tebetoojfaben.
^at niettemin tot betec bebo;Decing ban get boojf^.
tuecch&aecilga meg. DePenipotentiacifen ban Defen
litaet baDDen mauthocifeect te moggen acceptecen foo=
lanigen iubmiffie al#aen De felbe bp toel-gijemeioe ttoee
il^ooge pactpen fouDe mogben toecDen geDefeteect/ aen::
gaenDeDeobecigebi(fetentiaIepoinctentufcf)en De fel·
be nocÒ ppen-f{aenDe / met Dien becflanbe Dat getupt-
toiffelen ban De cefpectibe iQatificatien obet 't Ccactaet
ban S;eDe tuffilien De ipienipotentiacifen ban ^pan·
gien en Defen jbtaet gDeftooten Doo;t)et gunt boojf;.
geenfint^ en fouDe toojDen gecetacDeect.
® at Daec en boben baec üo. Jll^og. goet gaDDen gr^
bonDen Daten 0;Dinati^ ^mbaffaDeuc aen De ftcoone
ban ®;ancftrijc&/ tegentooojDig Diec te SanDe toefenDe/
te get^fien (leb pjomptelgeb na ^acil^ te fpoeDigen/ om
tot bojOecing ban 't gunt booig. W bp siine iee|e|iept
cn Daec becDec^ fulcj· tieI)oo?i alle fböDauigc offidrà bp»
te toenDcn / aljS ten booifs. epnbe fouDe geoojbeelDt C
Den bcquaem te toefen cnDe te mogen Dienen.
©otcpnDclijcf» fijne JBajcficpt enDe alle Jioojie ter
nifiecp ban ©;anc utjrhbaji toegen Defen ^taet ob hrf
alDec icnftigöPE toecDen becfociJt ten gocDe ban öe X
tjcele CBjifien J©ecelOt foo bcel te toillen €ontciöi«R8
' 'öf' OÖenultj
κ . .. , <Cb?ilïeIiJcftEnC
Dc^inclin«t^en genegen «toefen. ^ ^ ·"
betljaeltbp forn^^vanantwoorde in De jptanfeftefc
gtlielt/ Den J|eec de la Thuiiierie fouDen toecDen te
Digöt/ DOO? Den Eigent van der Burgh, ofanDfC^ Dc]f
men getooon i^ aen ^mbaffaDeur^ ban anDece j^iinC
fc!)2ifte(!)ch anttooo}Den ban liaec JS^og. te Ooent^
felbe meDe fepDt te moeten gefctjieDen.
3@eI-gemeIDe^eecenban i^ollanDt gefioojtgebgen.
Degtt aappojtbanDe üeecen penipocentiacifen Μ,
ben naec getiouDene Delibecatie Den fclben beDancbt/ ab
le^ bolRomentlijch ge^pjobeect/ enDe boo?ti geDuptiflii
beei Debopcen ggeDaen om De anDece ï^?obincienM
IiJch^teinDucecentotappjobatiei omeenmaei uptb»
SabpcintËbanDereDifputen/ enDe ^cccfplutientelio;
men.
^U fcg ieii toa^ baec met>ninge aengaenbe get gtm
men be|bou;De tot anttooojDt t e geben op De t^jopoiin
bp Den ïüoninglflchen f canfcljen ^mbaffabeuc ocDaa
<Cn ae ngaenDe ftet gtoote toerei» / of geteecltenöe negtn.
en tfeventigh lïctijcltElcn felf^igteni De Deboprenl)|Hi{
üeecen ?lmbaflaDeucé ban Defen ^taet tuffcfimiK
Ülüoge partpen acngetocnbt: Sitem ge&oo^tfietefciait»
CifTement ban Dc feventhien,vijf-en-veertigh en vier-en·
ieventigb Mctijcfielen/ al^ celatfjf tot anbere €coctatiii
Daec in becmelt: Stem Ijct fepacaet mtijcïtel ban to
mectie/ oocftteboocenbpöacc €D.<©|ootmofl. |iji{
gepen/enDe bpcefoIutiegoeDtgebonDcn/ De cefiieetil»
-ocr page 366-
Nederlandtfche Vrede «handelingh.
i,«nirt iidndtufilit banöf ccbcneti w motiüen toaccom
?Stcnüan!)Et®ractaetüan ©jeeDé tufrcfien tien fenn na ban^panoim enbe öEfcn ^mt / niet langöïc
„„t'ncftclcmljabDcRonneiitoecDcn.
mat aenflins ben €eÖt op 'tbooi gemelöi tracs ,.rteii©uWicattEöan'tfelüetclioen fiebben öacc €ö. λγ jSaa. goet s^onbcn / Dat Ocn op-gBctnelDm «Ceöt Sfiufcbcn fleoamfooölecin«©jaben-Jfas&e/ ali O jsjufrrf/opemenDeDmfelöentdbt. ■
dJiiDc toot aenains öe fojmalitepten te aeb?upc6m in teaublicatiebartöetmeccoemcioc liteactaet/ toiectie ^QctjonDcn Dat De ^jobtncten becbalben naccDec on> Knf fiillf η confcCEcen en conbeniecm. " Uojtéoaccnaec Dabben oocboiebanjètabten Ean» ten OP Of fclbe poincten ingebjacijt öattiaDbp^ : Dat fa/ücttcautDtnöeDatbeBcecen <SFttao|Dinaci^ ?fim· hairaDtiic^cnflih'PoifntW'fo'ban Defen jfetaet bot ^ nrt iEwccatcncnOeïicfolutifn alle Dibopcen fouDen i h(i)briig!J(baen om De iütooiipn 3^^anr(ic0cft en ^pan· nirntctìtccenigljfn/ cnDe Date inainócljfouDcncontf= nutcfti/ tjabOcnaDeappjobcert fODeaecatificeettalIfi iiuttcc acnaaenöe bc SE'nelbc poincten aebacn toa^ / ce= fttctcn&djaetaengacnbeoe bojbeee fòkmnitepten tot Dröifpo(itieümiöacrl|o.Jl©08 S jii tiif0cn De ^jobincic ban ^ptcecgt biecbt be feite tujtlioogcc enbc lanaDfamec opaenontcn/ alsJ comniit» irttiiDciJf iceren Arene van Kuylenburgh,Anton.CareI Piimeritier, lonckcr Rutger WeflTel van den Boerielaer jjfctt tot liangccncït/ Obec Heeft / Joncker Gerrard van Kefte gfecE tot «©?aeeften(Ïipn be ©fuc^ / loncker A- dim van Lochorft, Heece tot gnplcn/ êitoefec/ Cngge/ JDtHbJoccIl/ eiiDe locfjojfl gijccecijt / Mr. Comelis van Deuverden S25ucgfnicc|lcr Dei' fetabt Hpttecftt / Johan vanderNieuport (©HDt-25utgt:mer|lec Dcc felbec ^taD Willem van Uam©ubt - 25ucafjemec(lEC Dec ^teDi amrgfojt / om tcc bccgabccmae ban öacc Üo. jiöoalj. ftlTiEtcncmen/ te befoigneren/ beipen abbpfeccn / enbe ttfolürcenfict acne tot oo;baec ban be feibe fabebebon^ DnifoiiöcijDecbEnreficecIten.
^c fdbc i)cbben in bet epnbe ban IHott^ ingeb^agt/ oIs'öatsiiijocij-bpgaenbebEConfibecattenbie b<)ec oSb. iiatiEii op btcfcbepbe Ifictijchelen ban 't ®cactact / tjec= mlt^DcfeiüetEaEnbioojbigbfonbei: eenigbe b;uc()trau' limttiosDcngtmobi-ect/ aipjbnbeboo; befetiOri|eecen picnipotcntlatifcn boo; inflcitctte nae Munfiec mebe ötOflJcn/ En&e öicn bolgen^ bp alle be cefpectibe ©iobin= tirn üoo^ gofDt gijehent/ bEcftiaecben booj ö^ec #jobiii= tiacliiöüjj^/ gjjecnfint^ te honnen toeflaenört echt-en- feftighfte iüttijcficl/ fooal^Det laglj/ al^ boo? befen ^tactonlpöelijclt/ enbe Daecomme niet te confentccen in bcöi'inoiitif öan be f o?ten op Det Pas üan Siuys, cnDc iiil]rti:pl.«ìi)tbanCadfanc, alfoo (fcpbenjp) Dcfelbc f Qitcn niet nnbEc^ en toaccn./ Dan tot een nooDtoEnbiae otfciifK/öli? fonbec rafcrbrlijche onbienjï ban Ijct Hanbt nittm foHbcu ftonnen toojben geabanionneett ofte gc= titmtilirert.
<t!ii&ebctü|jic()Qec«(BbcIcbebonbcn/ bat alle bep;o> J'iiricn üaii opinie toacen / bat alle bebopcen befjoojben ttoojötnacngctofnbt/ tenepnbebe openfiaenbcbiffei tmtcn Dft tbjce ftroonen moahten toojben geaceommo^ ««tt j ftooaabfnDeboo?noEniDeii?cecen{jaec l&oogö «ooöcnbein brbenehen/ of öft niet bienfiigö foube Ml Dat men a!t)in; foobantoe eppebientenactcfïeetbe/ ™iiimctennc|fcng|)et®ractaetban ®?eebe bali fiel= w 'Daet acnbe Rcoonban ©ianfbcQehftonbe nemen """"tcmcnt/ omboojfooDaniaberaibbei; en fonbec SftSbtbEClieg / een feeeftece enbe gecufie ©?ebete ™TOctia{)cnietcn. 3^0? Bfijonben^ nocbtan^ &acc bfln ίΐε öatificatie feïüe/ enbe be fojme
bt»^. töbt/narael|jch Den dertigften iBartp &eb= öan geclanbt tot eïucibatie enbe ececutie
öcSf K^P^ tie Jlabigatien en Commeccien op fan7fn„N föoningb ban ^pongien in ©o?·
woifoutie mogen 5ön/inaeb|acbt.
Vf^^^'ili'ftprochemiutiibàn |
36?
Boojöe te tnetben gejieït/in boegben ahelijcft in be ©otu bop;^ enbe fo^miiiieren ban {{atifieatietoa^ gefcbiet.
®at obfc ai üjaec in fiet iCcactaet bet tDoo?bt Jl^aiea pept torrt gebjnpcfit / ueboo|De te tnccbm göefleibt Drti Heer Koningh vanSpangicn > ofte wclfijncMajeftcyc vanSpangien. .
^at in bet becDe ^ctijcbel bet tooojbt Axel bOD) Axel-Ambacht beboojbe te toojben gefielt.
^atomme te betoonenbe intentie ban licfen j>taet/ Caeel^enbe be drie Qu^artieren van Over-Mafe aen be igtpaenfcbe beboo;b te uoojben bec&laect/bat befen^taec gemepnttna^bcpotfefneobecbe boojfs.bjie «tSuactie'^ een te mainteneren / fonbECbe felbe tee becille ban be Cliambre My-partie te fieilen.
^at tot naecbec beclianbtenbe bechlacinge ban bet □ëgenthiende VcttlcHef melbenbe ban b^t geben ban febanbalen in bet fnieh ban De pnblgciie oeffeninge ban be ^eIigie/betboo;f3. ^ctgchel in befet boegen bienbe te tpecben geelueibeect/dat voor geen fchandael foude wor- den gehouden, ingevalle yemand op de ftrateofce ip bet Velde,aen het Sacrament ^ ofte andcrfints gheene Godf- dienftige reverentie quame te doen
<©at boo? De öatifieatie ban bet ®cactaet ban ©?ee· be/iop De cefiDentie ban De Chambre iVly-panie. 3|teni op De 3n|ituctie enbe <Sebt/toaei; op be boo;f5.Charabre foube Dienen enbe ceebt boen / bienbe te too^ben gebifpo* neect.
©atbegieten enbe Conficmatien ban be ^EUtcali» tept tuffefien ben litepfcc/enbe befen ;6taet/bienDen upt· gebiacbt enbe getoiffeit boo? Decatifieatie ban bet Ccaci taetban©?cbe.
©at bet^tuch ban be Eimiten in Slaenbecen/ enbe elbet^ / boo; De ratificatie ban bet iCtaetaet ban ®?ebe/ beboojDe te toecDen geceguleect / en Dat met namen bet gebEcl Ooft-quartier van het Vrye onDeC Df fcn ^taet bc= bao;be te toecben geb?acbt·
3&atb£efftctibedemoiitie ban be Forten omtrent ^inp^ / bp(Cractaetban@?eebebeboo?bcte bio;ben bafigefielt/batGonberbegrepeninbetVueeren en opne* men ban ben Sas liggcnbe aen be Conttafcbarp ban bet jpojt liabeile.tegen^ b^t Swijn; ((Enbe ioat belanggt eene reeipjoque flecfttinge ban eenigbe Jpoiten ban bcfec jijbe baertegen^/ Dat baer ober met De ^paenfcbcfinaiOclft becb;agenenbegeconbenieertfoube biojben boo? Deca· tifieatie ban bet (Cractaet ban ]9?cebe / fonbec bat tot bien epnbe in eenige Confiberatie ofte bebcnchingen fuu> ben ftomenbe Paffen ober Siuys. enbe be fo?tcn in {jet «iEpIanbt ban Cadfantj betoelche Daeeomme upt bet «8. ifirtijcftelbanbet Craetaet beboo?Den te toojben Bbe= ligt; dSnbe ingrbaile men ban DefejtjDc tot be Demolitie ban be JFoiten aen be <@ofl jQbe ban De ^cbelbe / Slillo e):elup^ foube mogben berfiarn / enbe bat in ftilcfien glicbalkSantviietoocrtbeboojbe teiserben gbebeman· teleect.
^at ben Dam omtrent 5.Donaes beftoo?betetDecben opgbenomen/en bat niet aibaer/ maer elDer^ / een ^a^ foube tsecben gclegbr/ foo / enbe al^ men met bie ban De anbere 3Pbe befi foubé Ronnen conbeniecen.
^at in bet reglement bp be ^eeren ]pIenipotcntiaric fenban brfcn^taet/opagareatieban baeci^o. ASogh. geeoi^pieect rot berfeechertbept ban De j^abtgatic ettbe Commercie beboo?be/te ta)o?ben gee)cp?cffeert b)at fooite ban goeberen/boo? waren van Contrebande, foban toe« genbenStoningijban^pangienal^ befen ^taet faw bentoerbengbebouben j bat mebebe ]^?pbeptitbanbe Conimcrcienop3g?anchrijchtDat naerbec en hlaerbec bienbe te toeeben upt-geb?ucht / enbe met namennat ;6paenfcbe3I9acennal^anc&r^cfiniet fouben mogen
gienin <i@o?Ioge fouben mogen
^c^ onber en baegb^ bebben 5p berblaert bat gbebeliü beteert bebbenDe op bet iSractaet ban 39?eDe: tuflcben Den fttoningb ban ^pangien enbe befen ;&taet / Den jo. 3anuarö lefHeben tot Jlunfler geteBent/ met bet geene föεrbαnbφenbeert / alé mebEopbep?opDfitie bpbe $eer ^mbaffabctir be la Cuilleric/ben 13 .befer tet@er« gabering ban boer {|o. j@o.geDaen/en bp gefebjifte ober gelebcrt/ Dat boo? en al eer bet i^ractaet ban ®?eeDe te cotificeeren/ baerllicerenpjinctpalettberfionben/ bat Ui) 3 ban |
-ocr page 367-
66
Tweede Deel, van de;,
bantafsenbefen^taet alle tnoaBelfjcIie miböelen be.
6οο?0εη amgeüjent te tnojDen/ foo Doo? befenDfngöe al^
anDrcfinti!/ om acn Oc fïcoonban ©^aticficijth te getirn
neQec contentement / en Dat bkn bolgen^ ooch al boren
tmc ecnfi Daet narc begooibe te toojDcn gctcactit/ Dat De
tcpcrenDeopen - fìaenDe Diffetenten tuffcfienDietbJee
i^ooge pactpen mogtenbJecDen geaccotnmobeect/ en
betbo^en^ b^t Crattaet ban l^jeDe gefloten / aenbien^
benDe alle mogeldelte Debboicen en l^ecfuarien/omine De
boojfj. #ooae ©actpen tot accoojb/ofte toe! tot eene ge·
netale entie ebfblute fubmijfte te bebicgen / enbe tot Dien
epnbeempIopecenDepjefentatien in De p^opofitie ban
ben ^bafjabeuc de 1« Thuiiietic ijtec boocen bemielDt/
becbat.
m cebenen Meöaet Cb. JBogBenbe oojbeelen in be»
feninConnuecatietehomen/ enbe ftcacötigö te mili·
tecen. <
^acen boo; eecfi be gcoote enbe menigbulbi^e wel-
daden, b(e ben;btactbcfer3lanbenbanbe fócoonban
©?anc6cijch öeeft genootcn : ibi becaïactben öaec baec
op niet te fuHen eietenberen/moec aHecnlijth te feggben/
batbefdbefoobamgüuiacen/ bat bp be pofiecttcpt be
Hifiocten geengeioobe enfouben metitecenin {)et geene
baec ban met toaectjepbt foube jtjn gcfcbieben 5 3|n ce»
compenfe enbe tot bancbbaecDepbt bantoclcfte ta)elba=
ben/enbe bencriticn / foobanige officien en btbapcen een
ban be minile ethentcntffc be^oojDcn te jijn.
®at be foobanige bebopcen naec te laten / en tegaen
tot öeConelufle enbe ^aiificatie ban een afionderiijclc
TraiStaec ban iD;ebe bia^ / brbiecen enbe afioöc&en ban
l)fteecflcenbe©ci0(neel bcffepnenbe bp een bomfltot
Munfter,baec toc aenaeflelbt/ omme cene generale cufle
te binben in öet «ramcc^ gelijchelijcft met
Vfanckryck.
^at be Cf cactaten en ISecbonben met be iKcoon ban
)9?anchcijclt opgececijt / baec mebe t'eencmael quamen
te cojt«ëcen/rn oefen Ì>taet bupten alle ?eiIiantie/Con=
fibentte / en gocbc Cojcefponbentie met be felbe Stcoonc
te berballen/Dicecteltith tegen^ bt oube en fonbamenta»
Ie ma)cimen ban befen ^taet / biaec bp menftg tot noci)
toe biel gabbe bebonben.
^atfoobanigen affonbeclicÏten iCcactaetfoube tsrC'
, ben acngljegacn met offenfibe ban alle onfe oube ©jun.
ben engcailieecben/ bicecteltjrfo ofte birl bp nootbjcnbtge
ccflcyi/ confeeuentelöchbaecbp jtjiibe gtjcinteccffeett/
enbe Dat fimpelDcH op l^anbt enbe Veglici ban ben itto^
ningfi ban ^pangicn fonbrc eenigt) anbec guacanb ofte
becfeechertbepbt ; bicicli men nocbtan^ in öei maechen
banbeniCcebt^ in bendate 1(^09. foo noobigg babbe
gcoo^beelt / enbe toanneec lactfl ban be conbrcfle ban be
ilanbelinobc bw^ gbefpjoocften tegben^ baec i^reren
pjincipalen tot een pjincipael niotöf toa^ge-empIop=
reet/ omme be felbe tot bet maechen ban eei^cac^
taetban ©jeebetebifponecen/ at^ te bieten / Satan-
becfint^ befen ^taet bet guacanb ban ©jancltcbch fou·
DeiJomcntcmiflTen.
©acingbeballeben ®?eebetnffcben bcttocefêoogbe
l^actpennictquamtetoecbingeilooten/ maec bat be
felbe in ben «iÈ>o?IogtjbIcben continueten/ befen ^taet
het effect enbe be gbetocnfcbte bjucbten ban ben ®?ceDe
niet foube homen te gbenieten / al^ fullenbe noobt:
toenbigb nae alle tegulen ban ^tarc / in pofiupce
ban (@o)Iogbe/ enbe gebiapent moeten bltjben /. of·
te bie llcb biillenbe bifacmecen / ben ;&taet in bet
upttEtflc pecitm (lellen / ban t' cenigbec ttjbt op De
eeneo tebeenbetctoijfcobejcompeltenbe obrctoQen te
toecben.
^aecbpltommbc/ batbe Commeccien enbe j^abi--
gatienbeelflnt^gbetucbcect/ enbr boo;namencIbch op
Ïl9e|ien t'eenemaclgecuineectfouben tDo;bcn/ enbr bac
baec boo; aenlepbinge tot becbcc becbipbccingbe fouben
bio^bengegeben. ·
<@mbidcltet^<-gnanteccbcnenenbe conlibecatien fp
fepben bat baec j^ixcen f^jfncipalen boogbnoobigti bab·
ben gbeoo;bcelt / bat boo; be ïSatificatie ban bet boojfj
ghfrfpclttnbe iScactaetban ©icebe/ foobanigbe beboy
cenbebao;binacngeb>enbtteb]Oi{bcn/ al^biéc boocen
biaiJbetmelbt.
(SnbealfoQfi? tuificn batgiec teggen^ gDrobflcieet
biiect/ bat bet boo?f;. Ccactaet biel enbe nac beboottn /
in confojmitept ban gaec Ho. jaapg. cefolutien Bedottn
3ijnbf/beiaatifieatienoDbtbitnDÌ0ij baec op moeftbot
gen/ foo fepben jp baec op / biel biaec te jgn/ bat fiait
l&eecen^iincipalen/ boebiel ongecche/ enbebaccte
getcocben enbe geneceflïteect sfjnbe / in bet nemen bm
be cefolutien ban ben vierden jfeap / thienden enbf det.
thicndeD 3llugu|10 babbengbeconfenteect / enbe öatou
bafl benxoUbien.enbe gegebcn impjcfHe / bat fulcj; fj
be Dienen tot een fpoo; otnme De tbiee boöge paccptn tct
een accommabemrntteb;engbcn/ enbe niet bat nten
eenigbflnt^becbiacbte ofte te genioet fagb bat baecbom
Denbiegb tot een feparaet Traöaec foube totCOtnot,
baent/ birlch baec Heecen f^^incipalen alle tijbt bunttij
alle bebencRen babben gbelieibt/ al^ bebbenbe bate «Sb
Haog. alle tgbt becflaen enbe geoo^beelt/ gbelbtli jn aij
nocb biacen boenbe / bat geen fCcactaet ban J^^cikqiì
conjoinöemeDcmet^ianc&cgchmet bien|l en Γ '
bonbc ofte beboo^betcbiecben acn gegaen.
®ocb en foube inen niet bebinben/ fepben jp / dat
baec iHeecen p;incipalcn opt babben becflaen enbe ΐΐφ
hlaecbt/ bat bet 00;bcel ObeC be tergiverfacie van Vtark·
rijck. enbeDaecopbetmaechen ban een affonbetp
^cactaetmet^pangien/ biaec mebe alle be ifcacte^
ten met be IKcoon ban SDjancijch gbemaecht / cnbc fd^
be Xigue <t^uacantie quamen te cojtuecen / zoude Aaea
aen de Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet,eiilif
batbefelbebp obecflemmingbebaecin fouben mogj^
gaen/geli)ch in befen biaé gefcbiet.
(3Let contcatie foo toanneec be ^eecen (ISbcI>it>utnri
benbanUytrcchtobecbet«[^o|beel ban be boo?fctu(ti(
tecgibecfatie een e);plicatie ofte bechlacingbe gaDöm
becfocbc; ^00 babben be i^eeccn 43rbfputeecbcn tian
Zeeiandc bcchlaecbt/ bat fp bun bonben ongclafl/φ
be ongequalificeect / omme baec op te abbpfecen/ tule
bat bunue intentie niet anbec^ bia^ gbebicefi/
boo?f3.oo;bi-elaenben^taet tecefecbecen/ blijchtiite
hlarclbch baec upt ) bat fo bianneec in 4gobetnl)!f^ \φ
Icbcnopbetbectcechal^boenban be l^eecen ίΐφ'
tentiacifen na IBunflec / biiecbe gbebelibeceect/ bp t«
(©cbeput. ban Zeelandt,Uiel epp^eflelbii toa^ betWattt/
dfit in ghevalie de reflercnde open-ftaende difFerenien
tuflchen VranckrijckenSpangien meekonden weidiD
by gelegc, dat in Inkken gevallede gennelte HeerenPlfr ',
nipotentiarifen geen Traftaet zouden fluycen j roaeiK·
nigc uytten hunnen afzenden omme rapport te doesjcn
naerder laft te outfangen.
i@eih alboebicl bp De anbece J^jobincien nietcntnift'
be geabmitteect/ foo fai men/ fepben jp / eefitcc niet it»
binDen/Dat De boo?f3. fufienue / ban toegen Zeelandiii
afgegaen / enbe barcomme al^ ben negenthiendeo ^
bembccbiecbebecflaenbac be 0cecen jpieiifpotcntiiii1<
fcnbectrechenbenaccjHEiunllec/ bun fouben croulftM
nae be cefolutien ban brn achtbienden IBap/ vierdfn
5l|uI0/ levenden, thienden enDc derthienden
Icfiieben/met plucalitept ban flemmen baec bp bJictöot
giboegt befe illatibe bjoojben/ cnde d ien volgens '1 Tr»·
öeet van Vrede tuflchen den Koningh van ÜpngienM
delen Staer, in confoi miteyt van de voorfz, refolutien π·
nalijck fluyten ; ^00 bebben bc ^cbeputeecDeWn 2««
lanbt bun bate tegen geoppofcect/en laten aentfftttK»/
dat zy hun ongclaft vonden eenigbe illaiien ofte fiuc»'*
gewyfe additien te admitteren.
^at fulcj: ooch be intentie ban be Üeecen jfetatmtOT
Holland foubt mogen jfln getoeefl/ han baec «Pt
nomen toojben / bat naec bet nemen ban oeboo?f3 »w'
folutieban ben ' ierden 3iullj feftien-hondertfevenw
veertighbaec€b. JEoob· (foofpfepbenfeciflbt»^
ben ) cene beclat atoice cefolutic babben gbenomw/ tn«
baecbpgebefinieect/ waermetmenfoude verftacDo»
de Kroon van Vranckrijck was tergiverferende.
Sn boegen bat bet oojbedobec bc boojfs-
tic aen ben^&taft «jnbe gebleben/be ©eecen iiWtf ■
geelanb op be miftiben enbe fcbjiftdijtSc ^ίΦΡ"?""^
be teeten ^leniporentiacifcn/ aI#niebeopDe©^
fjticnenöe<iBbcfcb?ifccn ban be©eccen«nibap^
ban Bianchcöch fecicufeitirh obelcr bfbbenDe /
beh gbelcr bfbbenDe / ^
benbecflaen/ bat/ omallrbectopberingb
cnoe te beöoubcn De
liMmilrTfi 1
-ocr page 368-
Nederlandfche Vrede-Handelingh. Β
«Λί «niantif itietöefdtoeitcoonE/ al^ nocb met aHe Scfte ocüopcenmouctien / enöe pitfuaficn / De S tìopar pactpen tot eciiaccomtnobement Dirnbcn
ïiSn limm 1Ï''
®ln iwii 0« (Ccactaet tìan ©leDe üoo? alfnoc&be. SetéU3O?0cnaefuperfeDctct. »
" tìofljté öcöbcn De J^eerrn (©efteputeccbenbanZee- landtgcffÖÖt/ flelafl «"ί® Cpnfi=
Γα urli tJen ftwnne i^eccen ©?mc»paleti op ftet (Ccactaet Mrt ©liDf frffjS/Dimenbe tot eluriOatie cnùe epccutie Iban Jmiflf uan De «ctpcfeelen ban b(en/ foo enbe al^ alJe fiet ZinjjrtaffcÖiifteÖiecboocen^flaenbe ! naecOet &I/ti" fpnöe DOOI be «atificatle Daec op aelct/ enbe ^brtwoïfnfouöemoaentooïDenoeWfponectt. _ ■ ©tnTcrften ?ip?il jijnbe tee .©etsaa^cinae afteUfin ti{ ^luiftddcBe Confjtwcatfen op jjet ®cactaet ban
M / boociaen baegb^t»®ec0aDettnee eeepgibecct tv teiifteimiebfputeeiDcn ban be ©joWntie ban Zee- k Jt. gitem/De fcjHiftEltjcfte <Ì onfiOecatien op {jet felf» iiffubiict/ hupbenaec);!)ibeet:t/ bpenbe ban toegen be SQliintiebanÙytrecht, baec bpfp beUceetbennaDece Mattó ban 6e be bopcen enbe ©fficien Die aenaetoent fDUOT iijn tot Munfter, bp Dc fecectn ban Öaei: ΙοοβΙ) ftioo.fUnipotentiacifen/ prabettoeeöooae ©actpen κWftnlflcn/ MoopcnCe öe rcfirrcnöc / enbe onbec fiUh ottUtningy openflarnDe Diffetentieri} ^oo jtjn bp be biitmbanMathenesi enbedcKouyt) Ciooibenmont wnDm ©cete ban Htemftede {b?ie ban fjaccfêooflö rooa.eiEUipotcntiaciffn ) in ijet lange enbe bicetiegcr WuKcrt tnùe bftöaeItöeDebopccnenbet©jficicnbpöe BfettnljKcioofl |©og· i^lenipotenfiatifen cnpe Hp tcaoìWnaci^ «inbafTuDcuc^ tot Mu· iter fucccffibetMf= fchen opflbcmelte tjooglje ©actpcn acngetoent ten fine l)oo!f3. ©atc nicDc bje ^effte BÖtpaflTeert 5i)nbc / bt^ flnöetmöatoö^brföccfictocbcc opbettapgt gljcbjacBt/ Difcopljaecot^eecen ban Uytrecht nucljanoec^nirt !)(l)bfnöecMacct/ al^Datfpbfcfocbtcnbatbefêettban Heemftede, enbeanoite acntoefenbe J^ceten pienipo; tenilatiff u bp gcfcbjifte göeltef Oen te fìcllen be ©otaten/
wtófinuedewel geieyde Heeren hebben verftaen» dat Vranckrijck heeft getcrgiverfeerr» mitfgabct^ bacC toe Éfttcletìctenfiacc cbebouben©PcBael ; toaecop bec fi!)fpt)enbifcouc(tfngEballentocfenbci gofigebon» (mtuHelibtcatleopgetboojfjfubject upt te (lellen tot itti tjolgcn&cn baab / ornali Dan oochfijntooBiifpöt beo? ben IStix pjtfiùecenbe te toojben berfogöt / De ©eï· saltttingc ban j^acc ]|a. iBog. te toillen bp tooonen met Γρ boogö abbij^ enbe ronfibecatien/ om De binden tot eenparigljept te bjetigen.
Hortten 4Srtceu;binact^ «Siebeputcecben ban be f?)i)iitdf ban Zeeiandt in öaec Jgeog JlKog.^fcgabe^ iinebi / brefocijt enbe aengemamt toe|enbe naccoece t^ciiinge re biillen boen ban bcc filbec 1α(ΐ/ noopcnbe gct i Put&banDcöatificatieop&et(3lra«aetban©?€Dc/ al^ oKh banöe ConfiDecatien bp öun aöcmobeect op |)ct Ctactaetfflf^y bcbbenbechlacctalbetepDi^openinglje pöttiacn te Ijebbcn ban bun lafl op bet boo;nocmbe fub^ 1««; biet naet jec^ be ®eec ban Heemftede in Den naem mtif ban tocgben be f^obintie ban ilollanbt gljcgebtn mbclinae becicbt op beCcnfttieEatienbp Degbemelte Wintiebcn Zeeiandtghemobeect op ijetboojnocmbc Wett/ met toefah bccicöt baec bc ©jobincienljebben WttnloilBtnoegen.
ftonintfeigcfie ffcanfcbe UmbaflàDeuc Rceecb "ot&algtenanttaioojbti bie^bpOent^^tben boe- «tom üi gaf befe nabolgenoe j®«mocie :
'' A Extrordinaire de France fe fent obli- |
gì de rafriihir la Memoire à vos Seigneuries, de la riopofitionqu'il kurfitleij. du moispafle, & quelorstouttel'airembléelaluge«r.tImportantej Uluy il" ? par Monfieur de Gent. qui prefidoit au noro Province, que Meffieuis les Ëftatsla metcroient ^ deliberation, & !uy fcroient eu pluftoft une refponfe fV^'^^^'jfl'fitiifaaicn Ju Eof ion ΜλϊΆκ, de celle de i^i^ie degente, taMere, & de la fienne auffi Or, ΒνΓ j' <iepuiscetemps-là, qui eftaües long δΐ en- ituï a des Perfonnes qui ne iouheittcnt lien tant que dc fortir d'afiàires, & qui ne negligent aucun expedienc, quy y puilTé fervir, & procurer le rcpos public. Il a prend que Meflì.urs Ics Deputés dc tou'tes les Provinccs unt fouvent efté en conference, fans ( au moins dc fa cognoif- lancej qu'il aie efté refolu aucune chofe fur fon fujeCy auffy il fupplie vos Seigneuries de luy vouloir donner par une declatation precife de leurs intentiòns, moyen de faire Ì5avoir à leurs Majcftés ce qu'elles peuvent attendre de la bonnc voloncéque c'ét Mat leur àjufques icytef- moigné.
Signé
de la Thuillerie.
d'TP Xtraordinare Ambafladeur van Vranckrijck gh&;
JLlé voelt figh verplicht om acn uw Ho.Mog. de gcheu- genis te ververflchen yande Propofitie ea 't voor- ftel, dat hy aen hen dedeop de feventiendevande voor- lede Maent,en dat doen metgoetvindingh vandegeheele Vergideringh aen hem geantwoort wiért door mijn Heer van Geittj die de vooifirting had in de naem<v8n fijn Pro- yintie, dat mÜD Heeren dc Staten haer in deliberatie en oerading fouden ftellen, en op 't fpoedigfte een antwoorc aen hem geven, die welen lQ\xàttotfatisfaaieenvertioe' gtngh vende Kemnghƒ/» Metfier. vande Koninginne Re- gentefijn Moeder,en oock tot de fijne. Nu mijn Heereo, hy heeft zedert defe tijdt, die langh genoeg is, en verdrie- tigh voor Perlbonen die niets foo feer wenichen > als vaü faecken ont/aft te eijn, en die geen middel verwaerlofen, diedaer toe dienftigh kan wefen, verftaen dat mijn Hee. ren dc Gedeputeerden van alle de Provintien dickwils in Conferentie eu gefpreck hebben gheweeft, fonder datter C ten minften by fijn weten ) yets gercfolvecrten befloten is, dat hem aengaet. Hy bid dishalven uw Ho. Mog. om hem, door een preciie verklaiiogh van hun intentien, middel te willen geven van aen hun Majeftcyten te kon- nen doen weten 'tgheen fy verwachten moghen vande goede wil, die defe Stact tot hier toe àen ben ghetuyghc
Geteeckent
</i /a Tuillerye.
311lfe befe boojgaenbe bagben btelen lange enbe fbote belibfcattcn enbe befotgncn obec bet fiucft ban l^jeDe: enbe mocbten met m()t feggen/ batata ban be^taet geitje)^ al^ in acbcpbt toa^/ om bat gcoote toeccfi tcc toe* telbtte p^abucecen enbe lebaecen.
ünfon&ecbept ban|@aenbagb ben drie en twintigh- ilen JStactijaf/ al^ toanncec i^oUanDt pjeftbecenbe / enbe bien tbbt In acbt nemcnbe/ be faccbe feic poufTcecbe; bnpcenbe be Becgabecingge beucgaen^ tot D^if/ bier up· een naet bemiObagb. ^ön ©oog&ept fcif^ berfcbepbcn marl inbe ©ecgaöeringbe ftoomenOe/ cerommanbectbe gefïabfgt) Defe D;ie Dingen : cerfielUcb be eentcbrpt onbec De P;obtncien cnDe 3LcDen ban Dien / al^ bet fonoamenC niet alleen ban ben ^taet enbe gelutltfge föegecinge ban bien/ maecooch/biaec De ®;eDe met^pangienmoeH tsojbenopgeboutot/ beboltcecliinge ban be^ebe mcC ^pangien. Centtoreben/ ^ijni^oAgbcptoocbcecom* inanbeetbe enbe gort bonbt/ al^ fuIlenbesOnbelÌtcoone banfooftoacenblorbigben/ enDe nocbtan^ bictocleufeii tacbtich-jarigen (@a?logb : eDocbalfoo/ Dattcnbetben/ ooch De 3^;ebe enbe 3^}ienbtfcbap met Vranckrijck niet mq^t toecben becloocen/ of tcc jpben gefct
]@at enbe boebanige Ài&mtjfie Vranckrijck pijeftnteeci· be/ te (ien uptbefPjopofitiebr^^mbanabcur^ban ben fe ventienden jeactö btec teboocen geftelt. <EaUge Dagen tuicct tee Idecgabecinge bet i^eecen ban l^oKanbt geIcrcneenS3;iefbanben(0;abeben Pennarande, toacc in bP oot{i p^fenteecDe De fubmifHe Dee vijf behenbe pointen tee Decifìe (niet ban ben^taet'fclf^) ban De lleeeen f^lentpotentiarifen ban befen ^btaet tot Mu^ftcr, fullenDeDe fubmiffie aen baec i|o. ttog. felfï^/ of aen De l^jobintien al telangb-topligb/ ooch tefeec totaban* tagejbnDan Vranckrijck. el^be(>benDebeecJ[@inifier^ in Den ilage/ die gbeen ^paenfcge l^iniftec^ alDaec toil* (MittoIetfceQ. , |
-ocr page 369-
3 ÓS Tweede Deel, van de
^ei^mmtian )|anant)t gabtien albanbm een-cn twintighften jasattp af/ ocecne Bfieflcn Datï«aecoiniie ï^Eiccn öa» Machenes, enDe ban Heemftede, toaccn too0cnnaEC|Bun|iÉc/ macc fe Bcbben Beallegectt / öat fynict iaiifìcn laat te Doen alDacc/ tenminflen öat fp nioc(lcnbtjfflecc&30n.
<Dc iP?c|lDentrcl)ap ban ]|oHanDt/ al^ Qcfept/i^ tncn ;t}nl>e/ foo j|@aenùaglj enDe ^inofoasD f^^c ee^ acbcpt om te homcn tot eeneconclufie/ enDe cpjiDeltjcRe cffolutie : al^toaccmeDe De ©eecen jpienipotentiacifen fouöcn nioacn bectrccfeen / enoealïeöetrcjierenDe (Bc= jiaenDe in fojmalitepten ) tot JI©unfiec boltcecfien.
3©ocnii)aaöDrn vijf-en-twintichften j©attp7 {jebDen fj,i öcconcluDecrt/ of afpooflijt te concIuDeten ai^ bofflbt : uamclijch/ ten eecfien te bechlacen/ Dat beSefolutien Öicrbeboorcn^acnoomen/ belangenOe BetbectcecIiDec Üecccn '^Icnipotentiacifen binnen '^EanDt^ toefenDe/ batDefetbetuecDen selaten in Dact e{)e!)eel. i€en«nDe^ ten/ Dat aen Den i|?eet ban IVleynderiwijck, enDe De l|ee= ren jpicnipotentiacifcn ban toegfien Defen ^taet tot jRaunfiecbjefenDe/ fouDebiecüen agenotificeectinlbat poiuccen Datget flucfe banDe flatincatie banDefecjpDe optjct ®cactact DendertighftenganuatfjIefileDenmet De ileÈcen ^paenfche Penfpotentiacifen tot JEtun^et geflaotcn/tionDe. €rn DctDen/Dat fpalDaed^omenbe/ foUDen gebbcn te continutctn Debopcen enDe (©fficien tot tieceelücliingt)e Dee incoonen ban Vranckrijck enDe Spangien, obec cnDe tec faec&e ban Dee felbec cefietenDe cnDe openfÏaenOcDiffecentialepointen. CenbfecDen/Dat Dc p^üUincicn mcpnoe» Dat Den Daflij Brtjjefigeect tot De Mpiiüift'dinalje ban De ïïatificatie/ opl)etboo?noeinDe üÏractaetbiljoojDegeobfecbeettenDe nae gjieboomen te toojDcn/ oni telibececen öft pubiijq Woordt, bp De i^efcen J^Ienipotentiarifen inliracijtban Dee felbec 3In= fiructir tot Jtliunfiec ae-cngaacect.
.f®aec De ï^eeten Hollandt pjefiDerenbe / öaDDen geen srbolQl) al^ ban üie ban Gelderlandt. . 511»ic ban Zeelandt, Utrecht, Vriettandt, Over-Yiïel, cnDe Stadt eode Landen, Ucten Doec tegen/ of bp aentefc= henen al^bolgljt:
^I^eetl}eIiicIiDe<©;Dinart^eentbefenDe üeeren <i3e' cotnniitteecDe ban De P;obtnt<e ban Zeeland, Dat fp na^ mentlijeft ( oöemeccht De Ü^tmn J^taten ban Defelbe £i;obin! ic gacr Principalen / nu ecnige Daggen ^taet^- oeb}!}^ toaten bccgaDect/otn te Delibececen enDe cefolbe· een obcc öet finii banDe Ratificatie ban 't ®cactaet ban ©?eDe/ niet Den aöebolge enDe aenftlebe ban Dien/ enDe be aenftonifle ban Dee frJbei; fêeeccn €]ctcao?Dinaci^ Φγ» beputeetDen met De f>;obincialeiiiefo!utiebanupcetot tipte toecDcn te gemoet gefien / De bobenfiaenbe €onc(u= fie tegen 't aDbij^ ban bflf ©iobincien genoomen/ gern^ jlii^ lionDen tocflaen. iBaec tec contcacie ijaec genoat< faecht botiDen De felbe in alle fi^ne EeDen tiiel cjcpjcfTe' lijcfi tegöin te fpjeecften/ tenepnDe aenDepjobintiale €on ji Decatien enDe folutien ban De opgemelDe Heecen fiate principalen <n foo een Booclj-toictjtifle faeche gten Picjiibicie en toecDc gelept.
iiE>eii|ercban AndréebethlaecDe toegj^en Vrieflandc, Dat fijn €D. aite Dagen De iafi enDe cefolutien fUnec Hee^^ ren ftjincipalen/noopenDe De QatiHcatie/bia^ bectnacg:^ trnDe/Door Dien De ]|eecen Staten Dee 9;obincie al eenigcn tt|Dt gj^eleDen metDeDelibecatieoptietfenie pointbiacengeoccupeectgeteeeft / KonDeDect^albenniet confcntecen inDe Conclude bp ttoee e;obincfen / teg{)en ItetaDbti^enDegoetbinDenban btjfanDece ggenomen/ tipDctolcketaDccDtbeclilaect/ Dat Den baggtot Deupt^ toiffelingliefauDe moeten tnecDen piecife gl)eobfecbeect/ ten Deelebetmit^ Bet felbe De faecfte tenKtnc^ale fouDe prcfuDicecen / ten Deele becmit^ tegen get sfiebrupcft i0/ bat De ]3atifìcatien lupfl intra terminum confiitutum tuecDengelebect.
^e(@eDeputeecDe banDe Piobincie ban Utrecht pjo:: tefleerDen tegen De Conclufle bp Den )|eec ban Wimme- nnm, al^ PrefïDent g{)enomen / al^ sünDe tegen^ De aD^ bpfen ban bijf Pjobincien.
^e <$eDeputeccDen ban be P;obinde ban Over- Yflei bccfilaecben Defgelijcfi^ niet teïionnen in bie €on= (lufïe/ met ttoee Probinci^n genomen/confentecen/enDe ^ecItpnDmDat De aDbpfen banDe ^eDepiitecDebanDe bcficiecenDe ©lobincien op öetpoint banDe BatificBfir genomen/ Die fpfepDen alle Dagen tegemoet teficn/ettif ycf)oo|Dc«tetoccDeningeb?ac{)t. |
^eüecc Ëyben d^eDeputeecDe banbeprobindehan Stadt ende Lande, lid aenteecgenen / allioebiel DatT
aelïelöe t0Dt tot De Ratificatie bjerpjecïfelfjchbclieojtt toaec-genomentetoecDen / Datniet teminDefeCoiWM. (lebcboorDetetoecDen opgegouDen; alfoo tioope tDccòe Bbegeben Dat De Pjobfncien ban Zeelandt, UytrechN VrieQandt, bate]^;obincialei3(folutien/ obecfiet bau De lüatincatte binnen toepnfgl) Dagen fouDtn bomtn in te brengen.
3&e©etBabecing&eban Hollandt enDe eetiiac ïtimi ban Dien / DeDen iai De bolgeuDe Dagen befec toeecfotictl moepte/omten minflen met bfec Problncien te ttimiuii cenigfiéConclupebpplucalitept uptbrengen. Sjacfd»; donbagb Den nraen-en-ttDfntig(ten jeattt) / jijmj, BecgaDecinge/ fjebben fp getcact)t te concluDeccn : tnw fp gofien De plucalitept nietHcpgen. 3@ant of ttielk opprobatoice aDbpfen op fiet geteecfeenDe ban Gelderlandt, Hollandt, Over-Yflel, epDe ütedt«ile Landen toacen ingekomen/ foo becflonDen noe{|ten^ij( ban Ovcr Yflel enDe Stadt ende Landen niet öainifli n«t obeclïemminglje in Defen beBoojDetegaen. Hifoo liepDefetoeec6egBenoegBbrucBteloo^ B»n; enbeaifog J®aenDaecö^DÉnaertichften JH^actp Die ban Zeekidt
φι (φεη ooclt al^ fatad/ Dat in Defen tijDt&etptiÉii ge quam ban ört obeclpDen De^ $loninc6i banDine. marck, gePorben Den acht-en-twintigfteti 3Ffi>?uatfii)fi abont^tenbüfupcen. 31^ant De felbe ftonincfe Of eocj. naemfleenDeeecfite IBeDiateuc üja^ getDeefliuffc^u BoogBe pactpen / enDe ^clepbec ban DeSetgaüecitip enDe BrrDe gauDel tot Munfter enDe OTnabrugge, infuni DerbepDtaengaenDeDe Prsliminaria, biien^ οΜίΜ DanmeninbefetBDtBaDDe mogen nemen al^ een ^uatt Omen, al^ Dat De ©?eDe BauDeiinge fouDc met öraitw· Dtopnen. ^dnDe nu ooc!t ban Munfter bettcocboik «ieec (0raef ban Avaux, een Dee litonincei^che McjK plenipotentiaeifèn ; 30nDe De Qettoggban LongueviiK alceeDe te boor beetoogen/ alfooDatDei&raeftian^· vlen alteen bleef.
JDl^aee Bet gemeen fpreech-b]oo;Dt fegBt/ «Is de Pte rijp is valtfe van felfs. Gelderlandt,Hoilandt, Orer-ïfftl) Stadt ende Landen biaeen met De iSatificatie Hpt Vrieflandc toerDt ben dertigbften Jffiattij tlOOjiK» ©eec ban Andrée ingebragt DitbolgenDeaDboi.
^e J^ecc ban Andrée, Beeft bp laP ban De^fftoi g>taten ban Vrieflandt, ftjne Principalen tee tinge openinge gBeDarn/ laten lefcn/ enDebrtbDip? Dbergelebert fiaee αίΟ. JEog. fcBriftelijcit aDbijs! op Bet fluch ban De Qatificatie/ noopciiEu ρ ®cactaetban©reDebcudeitighften gaunarfl Ιί(Η«ΐίΠ binnen Munfter gBeflooten ; gBelflcft Bet fritjeDinw boIgBtgeinfereeet; enDe Beeft Date neffen^ moflDfM betfocBt/ ooclifcetcufiltìcli aerecommanDeett/ öatop Bet lelie EiDt ban Bet^lbeprobinciael abbp^/ ΙκΙβη' genDe Bet Diffcceeen ban De publicatie ban Btt öooruofnf De (Ccactact/ beBoorlöch bp De anDece ProbindfH toorDen gelet enDe gcDclibereect/ toaee op göebdfw»" SÖnbe / Bffiben Baee Ho.naog. Den gemelten fffE,"^ Andrée, obec enDe tee facc8ebanDemoepteiipoii''W
genomen beDancht.
B Y de Staten van Vrieflandt ten Ordinarii Linda- dage Vergadert, gefien, geleien ende gfexanunwt wefendehet overgefondeneTraftaet van VrMe,w ftaende,in negen-en-feventich Artyckelen tot Mun^ tuflchen de Extraordinaris Ambafladeurs ende PleniJ»· tentiarifen van defen Staet, met de Ambaff»deurs Plenipotentiarifen van den Koningh van Spangien ^ maeckt, ende aldaergeteeckentden</w/igi/» J*"^/. leftleden, mitlgaders de annexerende projeöeo wm ficatie weder-zijts uy t te brengen ende te wiffelen wo» den tijde van twee Maenden, omme fulcksgedaen
de, wyders neffens de Publicatieghediiponeert tew
gen worden vinden in de felve gheen iwarigheden» ende ter contemplati van welcke de felve niet louden J» |
-ocr page 370-
Nederlandtfche Vrecie^Ìiandielingti. ièf
^n oft behooreo geapprobeertendeagreert teworden, 1 iikimenJe de Provinciën niet alicene het eynde van f bloedigen, langen Landt, ende alles verdervenden Onrloge, Λ» mede de volle e?tde ahfolute Stiuveraiteyt van y „rtsive Provinciën , Geojfocieerde Landtfchappen en tidl»· op weicken den Koningb niet pretendeert, noch u ufte natnaels , voor hem > fijne SucceÌTcuis ende Nakomelingen, immermeeryeislal pretenderen) dan ™ met de Landen als vrye Landen getra<fteertteeft.
Kooroende in defen alleen te confidereren , dat het Traflaet van Vrede by de Excraordinaris Ambaflàdeurs Hide plenipotentiarifen van defen Staet, fonder ende buviendeKroonevan Vranckrijckgearrefteert, en ghe- Mckent iouden zijn » daer nochtans de Traöaten met Vrancisrijtk daer op fcheenen uyt te loepen, dat de Vrede
met Vranckrijck en Hpiogien pari pa fu, anjointement, & » , (omm»n confentement ^ moeiten geavanceert ende ihctecckent worden , waer op van weghen defen Staet oock altoos reflexie is ghenomen, in voegen van tijdt defaecken met de Kroone Vranckrijck zijn gecommuni-
cccrt geworden.
Wes haer Hoog Mog. tot narichtinge goet ghevonden ha-idendedevoyren vande Heeren Extraordinarie Ara- li,ïideursende Plenipotentiarifen van defen Staet, nef- f(M Vranckrijck ghedaen, wel te examineren, omme te weten, of de fel ve Officier, in debita forma, en ghenoech- faemgedaen waren, als blijckt by haer Ho.Mog. Refolu- tien vanden tmaelfden, Jeventienden màtachttendenFc·
braaryleftleden.
Doch alles by vcrvolgh naerder gheexamineerc zijnde, ende ghehoort wefende de mondelinghe advyfenende fclirlftelijcke onderrechtinghe van wel-gedachte Heeren Eïiraorciinai-is AmbaiTadeu/s ende Plenipotentiarifen, en fpecialijck hier van den Keer Prans Van Dania, uyt defe Provincie Gec< mmitteert gheweeft zijnde , ende merghcGen zijnde der felver Journalen van deghedane OfficicD neffens Vranckrijck i mede relatijf tot Verkla- ringe vande Heeren Mediateurs ; Is bevonden, dat de fliiytinge ende teeckeninge gedaen is volgens haer Hoog Mog.Refolutien van den achthiende» Mey,u«r</é»JuIy, fimdm^ thienden ende derthienden Augu&y, code vyf- Afli^e»November 16+7. By welckede Heeren Pieni- pjtentiarifen tot fluytinge ghelaft worden? hetwelcke dan vervolgens heeft moeten ghefchieden, dewyie alle deaöienvandeMinifters (ofteeenighec'erfelver) vA Vtmckrijckdaerephetienuytgeleopen. dat di Kroone niet |ffflfjc» IS gkewee^ voor als noch uyt den Oorlogbe tefihej- in, em redenen de Kroone bekendt we/ende , het delen Staetonmogclijck langer inden Oorloge te continueren, om redenen by andere ghelegentheden de Kioone van Vranckrijck tegemoet gevocrt.
Hebbende oock Spangien door het beleyt van de Hee- renGecommittecrdep aen Vranckrijck geftantghedaen ùkdepromiJla^Traiiata, voormaels geoffereert, buy- tenwelcke l'raaaten van defen Staet metSpagnien niet foude wefen gheteeckent, volgens haer Hoog Mog. In ftruflieD.
Sooift, dat de Staten van Vrieflandc naer rype delibe- ratie de Tradtaten tot Munfter gheteeckent den dertigh- fi» lanuary.in negen en feventigh Artyckelen befteende, l'i tonform der Heeren Plenipotentiarifen InfiruSie ; roede nebben gbeapprobeert, approberen ende aggreerende- ftlveby defen : Gelijck haer Ed. Mog. mede approberen
apart Artijckel nefiFens de Navigatie met Spangien ge- floten den vierden Fcbruary.1648. emme inallevry- «ydtende verfeeckeringe te moghen varen ende handc- en op alle Havenen ende Landen met defen Staet in Al- «'ntieftaende , Ichoon defelvein vyandtfchapmetde IvrooD van Spangien waren ftaende, ofte mochten koo- «enteftaen. ,
En wortmitfdien de Heere Frans van Donia, Gecom- bèd "k ^ vande Provincie, wegen fijne goede devoyren
Edoch dewyie de Miniftere van de Kroone van Vrank- geen vernoegen fchynenie fcheppen indeteecke- ^ne met Spangien ghedaen ; vinden haer Ed. Mog. |
ende noodigh i dat ter eeifter ghelegentheydt een «mbaffadeur, het zy Ordinari® ofte Extraordinaris by eacn Staet worde ghefondennaei Vranckrijck, omme fijne Majefteyt volfcoriiehre informeren vande rédéneà endemotiven, dooriVelcke defen Staet bewogen is ghe- worden , omme de teeckeninge te doen ) 'én wegh té nemen alle ombragien teghensde teeckeninge geimagi- neert, ende voor fatisfaélie te geven, neftèns het ghé- fchepte mifnoegen, roet verthoöninge van «Ile doehlijc- ke ende indefefle Officien tot vereeninghe van beydé Kroonen aengewent, ende tot fluytinge te brenghen, irt welcke, niet de Ambaflàdeurs ende Plenipotentiarifen van defen Staet alleen , dan mede haer Ho. Mog. felvei by ghevolge ende alle weghen fullen contribueren alle doenlijeke Officien ende liiogelijcken arbeydt endein- duftrie, fonder intermiffie ; ende dewyie by den dne- en vijftichften ArtyckeldesgeieécketidenTnöaets} iÜjii Majefteyt van Spangien hem efièétivelijck verbindt uyt tewerckendecontinuacicenobfervatie vànde Neétrali- ieyt, Vrundtfchap fade goede Nabuyrfchap van Weghen fijrt Keyferlijcke Majefteyt en hctRijck, met deién Staet* vinden dienftigh, dat middelen mogen worden aenge- wendt, dat fuicks op het fooed ighfte moge worden ghe- daen i te meer de Ambafladeurs van Keyferlijcke Ma- jefteyt en'tRijck , tot Munfter ofte Ofnabrugge pre- lent zijn.
Wat de foiemnele Publicatie van dén Vrede aènéaetjet» of defélve tot meerder contentement van VrancKrijck» omme in middelen tyde met Spaügien te fluyten voor een geringen tijdt foude moghen worden i»/i»yj>ftefghe- houden, fullen de Heeren Gecommitteerde van deffea Staet inden Haghe wefende, met de andere Provinciën moghen communiceren en fluyten , foo den meeflea aienft van't Landt vereyflchenial, foo nochtans, dat de nieefte verfeïsckeringe tot obfervantie genomen worden, doch foo in defen de Provintien quamen te dilfcorderen* (uilen de Staten Van Landtad viierea t ende de Piovin·· tiale Refolutie hebben te verwachten.
Onderftont, aldus gheteeckent qp 'sLants-HÖysdcii 17. Marty itf+8. Vcrteeckent voor O oftergoe.
T. van Aylva, Abrahdpt Reorda, Voor Wefter^ » goe, ijallmgva»Ey^nga. A.Haerfma. Voor de Steden, Oiphardus Hindema. Aefge vàà Topma. Lsgherftonti Accordeert mette prin^ cipale Refolutie. lu kenoiflè van ifay Secrci taris, geteyckent
b.t. Scbeltingà.
XDartnabiebanHoiiandttoetietom Iteaoffen tcti;iri> BCn: niaet Zeelandt pJcfiDeKnDe / enöcDoojUytrecht aeffcunDeccttoojDenDe/ ftctfc inpIaet^bancatifìEeren/ ingcbja^t ftlbe boojarfietc bwcconriDccaticntocfiucl· batle/footudal^totdilatieuanfjct QcabjuflercOc : obe* l^ch biet booj gefcpt enOe Qcflrlt. @arc tticDe/al^ oocit inetbetebüi^banUytrecht, tteJI^aenDaol) rn39ingf< bagb obepafrecct / ende ΐ@ύ(ηΠ)βσ& bcuc be ^Ffccn bait Mathenes olbe ban Heemftede bccictjt Qc&am jtincc öart be tergiverfatien bec jFranfc{}ccnb£l>Qn ftartbrtjoprert tufTcgnt bc gooQC iiat^en oebarn/ bacc ban in booricé cappo;teii bDÌ)!<t(ooptctj ae(p;oocItcn / foo ^onOccbagi Den tweeden,ban bieban Uytrecht bcrfnrgt/ Dat be biel» gemelbe^eecen morgc biccbfn brlaft om gaccbertiarl të (lellen bp Q()efclj;ifte/ met bpbocQinge bonbc i^ointni DaecinbeJpcanrcIjefoubcn JjeBben getergiverfee» ©lï fulc&ienbe'twflecenöctebelibetecen/ l^uptaeflelt tot 'i anbecen baegD^/jtjnbe S;pöagf) ben 3. 9p;ii/met ber^ forcBaenfdnJ^oogöept/ om aljoanmebetecSecgabei tingi) te tompotcrcn.
©jpbagö ben ?ïp?il/ getfl be ïgeifc de Knuyt tcg J^rtgabecingg p^cjfÏbéccnbe tee pjefentte banfüni^oaB» hept/ tot tnlepbmgöc ban be beliteatie oecepjefcbtefrr/ fn tnat tecmini^ |)et fluc!t ban bc iSatiflcatlettie^gbee biatljt/ bebuceccnbe ïjici ncffen^/ bat cenigei^jobintien oo^beelOen/ bataenB^nchcöcfi genoegfiatòaentaail/ enbe bat be anbece ^jobintien get conttacte ban bicii toaten fuflinetenbe/eiibc geeft bt gemette $ecc de Knüyc bienbolgen^ in belibetatte gfjeftelt befe liaetbolgenbci drie ^ointen/ te tqeteii/ hoe de Kroone van Vranck- rijck nader conrentement foude Werden ghegeven. Teli tweeden, hoe de Provintien beft in cehigheydt foüdcH werden gelyjuden ende veibly ven^ Ten derden^ hctemt d
ovei· |
-ocr page 371-
3 ÓS Tweede Deel, van de
B10
over 'tftuck van de Ratificatie beft onderlinge foude convenieren ende befluyten. ©ccfacchfUDE Dc gljcmclte I^Cfi; pjcfiDccenbe/ Datfön öoosö-gcniclte Igooaöcptit Bitrop fouüÉ göElIcbtnte aeöw fö» i)£>o0 lufi^ aöbÖP enDc colinDecatien. 3Pacc op Dcfclüe Dccfï becrUactt/ öotmcn in Dcfe Ijooaö-toic&tiglje belibccatie foubc bt-- ftooctn ce oaen met ouöerlinflije ecnioljrpDt enbe eenpa^ tigbept ban De lp?oöincicn/ enDc Dattcc naDefcccnias Dept niet flctóichtiaei· en toa^/ al^ Öe faecii üan Öe fócoon Uan ©janchcijcft in acljt te nemen/ foo ten ceQuatöe ban öe ouDe bjuntfcijap/ öeele Qtoote beneficicn cnDe UlWane tie/baie met Ùefcn^taetaen Defelbe ïitroone toa^ bec· {uiocijt: enbebatmenobecfnlclt^ in Oelibecetiebel)oo|' öe te leflgen/ toat naöec contentcmeni men aen ©lancfts i^cU fouDe bebooccn te boen/ om tehomen tot een eenfa^ mentiöehe Conclufïe ban ©jebemet^paneien/ enbe in ca^ bat fulcfe^ niet en gcbeutbc/ maec batmen ban toe= oen Defi η ^taet met ^panflien apact quame te flupten/ &at contentement men alfoan aen J^^ancl^tgcft ooch foube be^ooccn te geben / om gcramentlHeh baet op Qijc cefolbeect/ enbeocconclubeeci te toojben/ biaec na bp be cefpectibe ©jobintien geupttet toefenbe becfelbecabbö^/ oocR bibccfelje bifcoucfen Beboert ; SSé goet gebonben be becbece belibccatie op be boojf; ®ointen enbe faec&en upt te Pellen tot anbecen baegtii. <enbe ïjeeft be meec= oemrltei^eec tp^epbecenbe/ fijne meec-fioogö-aöemelte ï^oog&cpt betfocbt/ bat fijn €. fonöe gelteben be raoepte te nemen ban affbaninljaetJ^o. JBog Birgabecingtic Incbec te bccfcljpnen/ enbe beboojfs bclibecatienbpte tuoonen.
^atecbagö brn+ ?Ip?iIgefiomen/ enbe bjoegBinbe ©ecflabecinglj jijnbe/ öeeft toel-semelbe i|eec de Knuy c ^jcflbetenbe/ totinIcpbing{)ebanbeberoigne^ aenTijn ï^oogöeptflecep efenteect/ bat befelbe gilleren fiabbege= !)oo?t b'opcning je ban b'abbpfen ban öe ccfijectibe ©jo^ bintiennpbepointentenfciben Dage inbelibecatiegbe- ti?acljt/ enbe baec upt gbeliebcn aen te mecchen De öifere· paniiebiein befelbe aDbpfenflacft/ bicfoutftenbebegjjc mclte öeet de Knuyt fflne Dcocftgemelte toogljept/ Dat Defelüe foube geliebenpetttiepp te biengen/ oftebooi te flaen/ baec Doo| be famentlgc&epjobinctentoteenpao
- ■ ' —.......'-iben fionnen
_ ïcö Böcmelte
............ .....- - mepnbe batmen
niet en behoojöe tep?ocebei;entotoverftemminghe, tn faccften ban foo flcoüten importantie / maec bat men be ©jobintieban Zcelandt enbe Uytrecht cefpECtibe/ Die ban b'anöece ©jobineien toacen Difccepecenbe / foube Bonnen geben ben tybt ban acht a thien bagöen/ om on» öectuffcljfnmftbeieecenberfdbec cefpectibe 3p?incipa. ïen te fp^eecRen/ enbe ban alle^ info?mecen/enbe öatmen ben boo?ft tijöt obetiicecclien toefcnbe / aifban finaijiclt foubeconclubercn: boet) ijcbtien be#eecen<©eöeputeEC. Den ban toeaöen bei»?obincie ban Uytrecht giet bp gl)e< boeght/ bat ft" boo? Oaec geen nptfielbantijbtenljab. Denbecfoc&t/nocDtealfnoeöenbecfoctitcn/maccöebben necepeteect öaec becfoeeft booibefengfiebaen; enbebp albien ban nu af be ïïatificatie ban 't €cactaet ban S^e<> üe onbecanbeclijch toecbe bafi eöefielt/ bat fp ftaecBp be cefnmptie op morgen biefaengaenbe fouben bec&Iacenj enbe by be i^jobincie ban Boliandc itecatibe pbetige lm flantie gföaen toefcnbe/ tenepnDeDatbei|eecp?efjbe
DO;b;e banbeeegecingf)e/ op De fointen giflecen in DeL Becatiegebjacljt/ öeeftbeipiobmcie ban Zeelandtbec- Maecr/ bat in f00Dantge{)0óg(i-b)itf)tigBefaecrteegeen overilemminge en biel/ Datfb oocli op't^iicRban De iSatificatie niet babben geabbifeect ; bipbenbe boojt^ Dif: ficulteceninDetfojmecenbanbe Conelufie opbeboojf; éointen/ niet tegenfiaenbe bat baec op bp De opgemelte ÏP^abintie ban Hoiiandt foo infiantelöcB enöe fecieufcs @cRtoiecbegew:geect. |
XÊaec na De i^eecen ban Hollaodt binbenbe vacant de Prefidiale Stoel, fjeeft De l|eeC ban Wimmenum (Igg baec in ggefet / enDe i^ becboIgen#bpDe#jabinc{e ban Hoilandt geconcluDeect / Dat bp vijf Conforme abbpfen ban De vijf ^jobincien bia^ gecati^ceectget€cactaet ban J^jebe Den 30. ^anuacijteflleben binnen Jl^unftec QetrpRent/ boo^t^ Dat bolgen^ ttetfiooQ-tod^ aDbij^ ban betuo?Den/BcIijcftfön€.geaeben ïBiect mitfoicn/ S tybt ban achc athien Dagen / enbe bat na 't Dbecflt/irS ban bien tijt alfban be fmalc cn gcnecale Couclurii/fl bec lauflcc btlap op be ratificatie foube bjecben getto nm tiec op öeeft fünHieec booclj-gljemelte lIoocDetòtS ί^ο. IBog. inbebencftengijegeben/ ofbefelbenittnS cn foube honnenuinben/ Dat ban befe tjaecèo lann Kefointieiten fpoebieöfïen notifatie toecbe aljeff-' ^ Den tftc de laThuiiierie «ffiitcaojbinaci^ ?iml.m,«0fir· banben«oninBi)ban©iaBchcöcri / enbe baec nWS op Öem becfocïjt/ te toillen bechlacen/of bp eeninc tó Dece lafi ban fön JlKajeflcpt mocbt Ijebben be&ooS bet Puchban't(Ccactaetban ©jebetuffcbenbiffttM. ne enbe bie ban ^pangien concecnecenbe/ encie ban oaT ninge tt toillen boen / enbcinta^batbpalfnoclifook nigen laflniet en mocbtbcbben/ alfban baec toe to bopcen enbe «©(ficien te toillen boen enbe bc(leDentc|j
3©aec na bp öèpjübintie ban Hollende aldbootfli oocft i^ geconclubeeci/ Dat be bobenflaenbe tjaec ©ocaft IBogenbe ^efolutie gefieltfouDetoojDen inbanbcntuu De üeecen banbec Capelle tboRijffel, Wimmcnumerde Andrée, om befelbe raonDelingbe ùefient te maecfien atn benopgemeltenl^eecKlmbafrabeuc/ enbe fbn ig. baii neffen^becfoecRen/ batbe felbe onbeftoaect toilfejijii alfiiocb alle goebe i^fficien enbe Debopcen in betM· gemelte iof ban J^jancftcgcR boo| fcöjpbcn^/etóïi. brtfint^ te Doen / opbatbettcoone ban bat Sijcfi/iie jgeecen Dee felbec ©ïenipotentiacifen/ enbe «Stttak naci^ Umbaffabeuci tot JBunfiec/ aöeliefben te Mml De begonnen i^cactaten met Die banto
gienteboibccentoteenepnbfliicEt/ enbe gDfïutfitoht». (ïupt/ betoplenocbbjietoeecRenfoubenloopeu/ tccttt. Renen ban Dien bact) af tot upttoifTelingbe ban be JSaiifi· catieban^pangien/ enbe Die ban Defeni&taety Dpht boojnocmbe gbetepcRenbe iCcaetaet / enbe baet m· DobennocbanbEcebjie tosechen al eecbepuWicatitta 't felbe Ccactaetban befec jpbe foube toecbennlifDant/ topbec^ i^ nocb gbecefoibeett / bat Den Heerban θα- fterwijck öaec «icogb jnsogenbe ©jbinaci^ Deuc in ®?ancRrijcR/ enbe boen fiicc te atanbertiwi buptenben tage toefcnbe/ foube tooibenaengefcjBited bat bP Bftti tenfpoebigfìcn eeceft mocbt maecften/fnii Ittiiuamen pi fijneccpfe ccpfe na 't boogb gfieraeltelof ban©?ancRcocR/ om albaec upttc toeccRen fooöanioiii ïaji m B«n bp Sjnfïcuctie foube toetben met oficBfbfn/ ofce na geleaentbepbi banfaccRcntorgefonbeni éM toetben D'opaemelte ©cecen ban bec Capelle, WimiM· num, al^ OOCR be ^eecen Machenes, FJeemftede, de Knuyt, Nederhorft, mitfgabfC^ bcn öBeraelten |fit Andrée, cnDe ben (©jifficc Muich, mitfïiien üecfocili enbegcautbocifetct totte bcfoigne^ dbcc'tinHellcnw öe boo?f5 gnficuctie ; enbe Datgefcöieben fouöetüwörti aen De ieecen Donia, Ripperda, Ciane, Dat fp noci) ten fpoebioDfien toilbcn begcben na IBunflftV μ albaec be boben-genormbc fiefolutie/ CKeeRenDe 'tfliK» ban De iSatificatie / tê communicecen fuIcR^enteftait 't biöoo?be / enöe boojt^ continuecen te beatbepiOT enbe neffen^ Den igieec ban Meynderfwijck, oiDeanDtEt gaec jHooab JS^. ^lenipotentiacifen bie fo» Den Romen/ten epnbc be Stcooncn ban ©lancficilcB «öi gipangien/ noopenbe be bobenflaenbe obftöe®oin^" toerben becOiagen / be^ bat be pjefente
pienipotentiartfen enbe iE]dtcao?öinaci^ Hiw fabeucé bp abfenticoftt ongeïegentbepbtban öfnetnM of ben anbecen ban DtHi fouben in ben arbepbttccöfi)/ cnbeboojt^ baten. CpnbelöcRi^aÖfcefolÖfirt/bat»
boben-genoembeÖefolutien'^anbeccnCafB'ö^/
^onbaab 50nbe/Jpubcn toojben aecefumeecï/ enöe w ben De ©eecen ©ebeputeecben^ban Uytrecht betfotF. Baec alfban biefaengaenbe nabec te toillen bec6l0t£ii/wj toelfRe öfböcn laten aentHunen bpbebooifuffuttiiww Dat fp/ om De RojtBft'Cö«^ tat^/barcboojfs ©ctW^f ' olfnatbnietRonbenüoen/ maec biefaengaenbe Β
te söiïom öaec baec toe te bequamen ; De ileecen < puteecDenbanZeelandtbébbenbecRIaECt/ batfp, · bmn baea^ f^liptilöcR fouben boen aentfRene»
booafsöefolutien/ al^ ootRopDefoimcenbeniaiiiwj |
-ocr page 372-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 378
vitftnentjaii bicn ocD?uiicht / 't 0fticfi»fouöftt mfpncn vtfcijt toan Dc i^cccen Dcc fcibec Jiiincipalcn te Sfii ctiöe Oicncn. ©cfc ®ECBo!icti«Bt) öuccOc ban !' no'ncné tmneccn/ totfabont^ Deftlocft Dalfacijt.
anöctcn-öacg^/ öoitDcli»onDaslj ■MC/ mie" öcöaeii/ cnöE lupDe al^ üolabt.
cnDe «©e»
h-öutfttDc tìa« öê i^joöinric ban gKïatrt>t/|if ηίιε Dat öet ï'Wen bon j^DlInnOt haDDe edfeft/ fonder daer toe, fltó liirtll tct ©eccaUccinoDc <©Èp?flibcert fiebtrenDe / 6p
MinncnDe omme-bjaee enDe tefofutiegequaiificeertce
ToüP oüccflEmminatjiV tegetii enbe buptcn fiet {jooQfj- LLatrtjijiSbanfdnciloodjfpiSi/ tc CbnduöÉCcn Dat op brfifltificatieban ört ®rattaetban®?Ete/ na be Ερρι= ratii tìan achtathien Daflïien«me fmaleenbegenfcöle iijtitlulie fouöe tDErbirt.D&enoonJcn'/ al^mEbebat be ^o^ftöEfDlutif ben ï&etc^mtiairaDEMC ban ®?ant6= ritcft DooJ (©ebEputcecbe foube toecDfn obenotificeect/ - - ortgrbonDentebfcRIaCfn/oflDhfptoacenbom;
fioogfiept öaDDe Brtieft te nemen t>an tcc ©ecgabecinge ifli!)acc©0.Jl©0B. te betfcljpnen/tie ®?obintien tot tniiflötpt tnöE eenpacietjept te taben/ enbe tot bien epn· Df nafgne Dooge 3®öfi)fpt boojpagen tc boen/toaec obec fpfijne öoocö gemclte toogJjcpDt gebicnfiigb toaccn be= tancftfflDe/ Dat alfoo aenbe anbtce 5pbe fptotarquöt ban iun biboic / enbe op bat bunne li^eecen ®;tncipalen infofitiDogbliitcbtige betibeeatfen gbeen p?e/uo(tie fouDe totbenBElEcbt/ bungenootfaetitt bonben te laten aen-
ttttficncil / dat fy devoorfzRefolutieencieCondufieD, endedeforràedaerinneghebruyckt, als ftrydende met dtnlaft van hunne voorfz Heeren Principalen, endeor- dreviD het Landt, endeicopHcerende van nuvooralfdan «neRatificaiie vaneen affondetlijck Traftaet van Vre- dC) met den gevolge endeaenkleve van dien, binnen fe- kerenprecyfengclimiteerdentijdcgeenfints konden ac- cuieicercn, maer daer tegens waren protefterende, perfi- flerende voorts by hun eerfte ende origineel advijs van hunophecTraöaet van Vrede, met het gene daer van dependcett denqi. derverlede » ende den eerfte defer Maent by gefchrifte overgelevert, welcke ende yder Lidc van dien (y in defen hielden voor gerepeteert. ^eggenbe boo^t bat fp dSebEputcecbcn niet na laten fonben ban It^tcoutDcappojtteboen/ tenepnbe 6p gunnemeecge· noemüePjinnpalenbaec op foobanigen conftbecatie en ttflfrlroöcnaoinen/ enDebecboIgeniSsetefolbeect foube Mfllifn toojöEn/ bet gecne ben meefien bienji ban b£;n lanbe DebonDen foube bjojben te becepflcben.
Cnbe anbecen baegb^ ujebecom/becblaecben bat fp ftcttti «Bjctraojbinaci^ enbe (0?binaci^<i5cbeputeetbe cao öc pjotiintte ban Seelanbt baDben bectcoutot / bat "P bc^rfcieufe ©etWacingbe enbe p?ote(i bp bun ban toe. itn Dunne i^eeten Pjincipalen op^atecbagbsbeöaen/ op gliiccen bp gefebjifte obecgelebect/raet bet geene JiJnMinDiiebrcbec baec bp toa^ gbebongbt/ bat bet be watiitCE©jobintienfoube beb&engeiieft/ nietalleen= PtepEtfIfÌECcn fap be abufive ende nulle Condufie op W nuclt ban be Ratificatie ban Bet Ccactaet ban ®?ebe Wbtnjifbolgeenbeaenfilcbe ban bien/ bp obecflem= S Ogenomen / maec oocft op becefnmptie be boojfj ^^lulic met bcrfcöepDen notabie enbe donpDecable ™itfn/ biein geen^?opo(itiecnDeomttie-b?agbetoa» I ™ p?ac!)t / enüe toaet op fp dSebeputeerbe ban See. 'fflot nitt babben gbcabbifeect te ejitenbecenenbe am= }!'««"/ mbe bet cene enbe anOcce / a!^ een Staecfgewyfe «veioiutie te bom cjcecutfCcn/ bocb nu fienbcbetcontra= nittfionbcn leDigb fiaen tegbeng alfe bet felbe van
teprotefteren, gelÖcRfptoacen
h"„"Ji''Pöcfcn/ enbe bot fp niet naerïatm fonben bier pÏ ^^ tappojt tc boen aen fiunnc ï^eeeen pjinci.
tfSlf^^^^^i^fwojbinacii enbe <©?binatii<i5cbepH» TO ban be»?obintiebanaptcecbt/ in bacteoog bm η btbben tenfelben bage ten Segifler
Wn u" fcbjiftelijcfee Conpbecatitn op bft Rrfn m. u " ! gemtmtoncett in öaec.$o. HBog.
fp l&cetenti&ebeputeicben ban be©?obintie ban |
371
öpfrecbt öabbm gefioopt enbe gaern ofiefìc»/ iïat Cractaft iTan©?cbetoiecDe gbfflooten conjoinöement met ©janc&cgefi/ bolge n^ hacc opcnmae öacc ban alfli; c tccBergabecingeopbibfcfctie rtpfen geDarn/ bic^ mc tegenHaenbe confibececenbe/ batinbebeliürcatienban 't©ieDeni ®cactaet met ^pangicn/ b%ccen fiacce ©jincipalen/ bolgenjibe fiefoiutie ban baec ban ben 17. Jpebjuacp lefileben / betüjacljt Babben naec » becelucibatte/ boo? betoclcfte baec gcnoccBfaemijabbe ftonnen blfjchen ban be Debbopcen bp be famentlijciic ©Icnipotentiarifen ban befen ^taec aengetoent/ten epn- be b'openfiaenbe biffecenten tuffcöen be Kcoonenban ©jancficijcft enbe ^pangien macbten tbojDen becgelcec» &tn/ enbe alfoo bie ttoee booge pactbptn mebe tot ©?eDe gebjacbt/ enbebaecomme oocli nietbolltomentlócH bab^ ben lionnen ao;Deelenban Detergiverfatie bie aen be 5pe ban a^jancftcijcft foube toefen gepleecbt/ sünbe 't felbe in 't (ïucft ban be Ratificatie ban't boo?f5 ®cactaet confi» becabel/fouben becfouchen/ DatingbebolgebanDaec ì^· Jföog.öefolutieenbe o|b?e/ b'aentoefcnbc iöeercn iplenipotcntiacifen / confojni baec geboubene ©etbalrn/ geliefDen tc elucibecen bace ©fficien enOe Debbopcen/ tenfinebooifjgbebaen/ opDatbpljaccneffen^b'anbcce ©iobintien op DitftDdectoicötigb point/ metbolftoomen ftenniffebanfaften/ nocbtan^fonbecbilap/ fulcjcmocbt toecben geabbtfeect/ al^ ben mecfien bienfl/ cufl/ eenig= Öept/ cnDe becfeecftettbept ban ben ïanbe foube bcc= epftben.
fSn gebolgbbanopgemelte Sefolutie ban Den 4. Itpjil bebben be Üeeccn ban den Capelle, van Wimmenum, enbe ban Andrée Den Jfinibaffabencban ©ianchcöcft ges bilïteect/ enbe alle imaginaWe cebcn ggegeben/ ttiaccom men befe Conclufïe enbe iSatificatie niet langecbeefc iionnen uptfiellen ofte bctfcbupbcn/ alfoo Degfielegenti beptbanbefen ^taetnietltoeen Itetinbefe gcDupcigbe onfeftetöepbt te blpben (ieRen. ®e igcec 3Cni&affabcuc fepbe baec : dat hy verwacht haddc een antwoordt op fijne vericheyden gedane Propofitien endeMemorten,als oock op den Brief des Koninghs, ende nu^verwondertwas van haer t'ontf^ngen eene Notificatie van de geteeckende ende geratificeerde affonderlijcke Vrede : ghy begeert fepDeöP/ datick aen den Koningh fai recommanderen de gefamentlijcke fluycinge ende voltreckinge der Vredej ende ghy hebt airede gemaeckt, geteeckent endegherati- ficeert eene feparate, wyfouden, fepDebP/ alreedevan laeren dach de gefamenthjcke Vrede hebben gebadt, foo ghyaendeSpaenfchehaddetgheperfifteert te verklaren, dat ghy niet kondet, noch foudet apart handelen met de Spaenfche. Nu, ende na dat ghy hebbet gherefolveert ce fullen alleen met de Spaenfche Ratificeren, ij ons uwe in- terpofitie niet meer nut.
men fepDe baet op/ batbem niet onbeRent toa^ b'on· mogel0c6bept enbe b'entumigbept om langec in 't Φφ logb te blpben : enbe in allen geballe batmen niet gebou» toa^/ om in Campagne te gaen/ gbelDch ban alcebe een een gcoot aental ^nfantecpe enbe Caballerpe boo|lebeii ^QomecbiacenafgeDancht: foo batter tot cenigbbo?' bet offenfiif (©o;logb geen appacentie en tua^. «Z^e falte ban alfoo leggenDe/ eiiDegbeconfibeceect biecDenDe bat Sjanchcijch ban Defe ^taet (blpbenbe bupten «Cam· pagne/ enbe in een bloote Defenfibe ) gb^cn bienfl honbe genteten; al toafi fcftoon batmen fimbec boltcccfiingö ban be ^ebe in <i^ajlogb vel quafi continueecbe/enbe bac onDectuffcbenbefe ^taet gep;tbcetc bleef ban te mogen becftellen bace jpinantien bruc een gepjoponeecbe mena» ge/ foo becfocb^ fp arn ben ütoningb^i^anig cappojt tebJillen fcbjpben bat f^ne HàaKftcptraocbtcontentr» ment nemen: gelijcbfpoocRbechlactben tot bien epnbf alceDebollioniene'3n(lcuc(irgcteettebebben/ om baec mebe ben (@^inact^ Ïdmbaffabcuc ben i^eecbanOo- ilerwijck, of/ foo bp alfnocb baec ban bleef ejpiUfctenbe/ om fjjne inbif^ofltie/ een anbec «Sptcaoibinaci^ te fcnben na©?ancftcöc6.
b'<^gemelbe 8. η 10 bagen loopenDe/ bcoben be i^tei> een ban Seelanbt op bacc ïanDt- Dacö gefloten/ gbefioj, meert cnbecbolgcn^obecgtfonbentiit bolgenbeabbbi.
DEStaten'sLandtsende GjaeflTelijckheys van Zee- landtj na voorgaende Poini van flefchryvinghe, (ü-
• rieu- |
-ocr page 373-
^ητ
Tweede Deel, van de
rieufelijckgedelibereert hebbende op het rapport van de Héeren haer Ed. Mog. Extraordinaris Gedeputeerden, jongil gheweeft hebbende m Hollandt, omme ter Verga- deringc van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci by te woohen de Dcliberatien ophetTraitaet van Vrede den go.January leftleden tot Munfterghetcyckent, met den gevolge ende aenkleve van dien, hebben goet gevonden te verklaren, ghetiick haer Ed. Mog. verklaren by de- fen, dat haer Ëd. Mog. voor eerft hebben gelaudeeit endc Rcapprobeert, ghelijckhaerEd. Mog.lauderen cnde ap- proijerenmitfdeien, aUehet gene haer Ed. Mog voorfe Gedeputeerde op de νοοιΓζ materie hebben gcadvifeert, gehandclt; ende gebefoigncert, endein fpeciedetwee proteften by defelve den 4. ende 5. defergedaen, ende ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog· overgelevert. Ende hebben haer Ed, Mog. de meergtnoemdc Heeren Gede- puteerden in het gemeen, ende byfonder, over hunne ge- dane debvoiren bedanckt.
By welcke occafie haer Edele Mogende niet kennen ledich ftaen, tefeggen, dat haer Ed. Mog. vreemt ende onverwacht is te vooren ghekoomen, dat haer Ed. Μ og. voorfz. Gedeputeerden, koomende van een Souveraine ende Independente Provintie, zijnde een integrerende Lidt van de Generalitey tende Unie> endeaen niemant, vanhundoen, indiequaliteyt) als aen haer Ed. Mog. al- icene ende privative, als hunne Heeren Principalen ende Committenten, rerponfabelzijnde, dat echtereenighe van defelve, jeghens atteRecht^ fatcoenendebeieeftheydt, 'cwelck de Gvdepureerde van de refpeöive Provintieu den anderen in de ghefamentlijcke btaets gewyfe de libsratien fchuldigh zijn , in hun particulier in haer Ho. Mog. Vergaderinghe, by eenige Heeren comparan: ten gantfch onbehoorlijcken zijn bejegent, ende dat daer- om haer Ed. Mog. niet konnen neerlaten hun reffentl· ment daer over te betoonen, ende daer nevens haer Hoog Mog. te verfoecken, dat haer Ho. Mog ghelieven fooda- nigen ordre te iiellcn , dat l'ulcks voor het toekoomende mach worden na[?elaten, opdat de ordre ende Vryheydt van de Regeeringhe ghecn indracht koome te lyden, ende alle fchadelijcke vcrwyderinghe, die daer uyt fou- den koomen te volghen, moghen voorgekomen wor- den.
Voorts konnen hao' Ed. Mog. niet ledigh ftaen te feg- gen dat haer Ëd. Mog. met groote verwondering en mil- noegen uyttet voor(z rapport , ende de extenfie van de conclufie den 4. defer ghenoomen , hebben verftaen endc gefi'jn , dat, fonder de differentenaen hethoogh- wijs advijs ende voorflagen van fijn Hoogheydt, tende- rende voor al tot onderhoudinge van de eenicbeyt onder de Provintien , ende dat totgene overftemminge in foo hooge pointen dienden te werden gheprocedeert, ende vervolgens tot confervatie vande Viundtfchap, Allian- tien, ende goede cortefpondeniie metdeKroone van Vranckrijck , ghelijck het felve ten Regiftre van haer Ho. Mog. van den i/cri/e»cnde wWe»defer naerderftaet geexpreffcert, fonder oock eenige reflixie te nemen op de ghewichtige redenen ende motiven van weghen haer Ed. Mogtinde door de Heeren hunne Gedeputeerden haer Hoog Mogende op het voorfz fubjeót den gi. der voorleden, ende eerfte defer Maent, foo mondelinghe als fchrifcelijck te ^hemoet ghevoert : lafelfsnietplaetfe te willen geven de billijcke ende wel ghemeende pre- j fentatien, by defelve Ghedeputeerden voor het nemen , van de Conclufie ghedaen, van overmits t'effed van ' eenighen naerderenlaft, als by hun was verklaert op het jfpoedighfte een keer na haer Ed Mogende te willen doen, ende de faecken tot eenparigheydt ende conten- tement van de andere Provintien, te fullen helpen di- rigeren, by haer Hoog Mogende fonder oppofitie is aen- gefien dat het de Heeren van Hollandt heeft ghelieft ey- gener authoriteyt, fonder daer toe, na voorgaende om- vraghe ende Refolutie, als Jactft gheweeft hebbende Prefiderende Provintie , gheauthorifeert ofte gequali- ficeerttezijn (ghelijck in allen ghevalle alsof haer Ed. Mogende Gedeputeerde op hunne Toer de Prefident- Stoel bekledende buyten radenen, m tmtra en ghebreck hadden ghebleven te Concluderen, des neen, tot na- kominge van haer Ed. Mogende Refolutie, ende d'or- dre'vaD het Landt, ende omme alle coofufie voor te koo- roen, hadde behooren te ghefchleden ) te ConcWi· ren by overftemminge van twee Provintietijbuyteocnd ttghenshet hoogh-wijs advijs van fijn Hoogheydt, nJ |
mede figh vier Provintien fimpelijck hadden ghecoufot,
meert, welckedienvolgende het eenighe ingrediemy.' de voorfchreve Conclufie mofle zijn, dathetTraSi,: van Vrede den ^o.'Ianuary lelileden totMunfter teeckent, met vijf confonante ftemmen van vijf vintien is Geratificeert > voorts dat volghens het hooiC wijs advijs van fij η Hoogheydt, aen de Heeren van landt ghegeven foude werden den tijdt van achtetkii, dagen, ende dat na het ovcritrijcken van den fdvn tijdt > alfdan de generale ende finale Conclufie foQ^f, diJay op de Ratificatie foude werden ghenoomen, £χ. tenderende voorts de voorfchreve Conclufie onder au, deren met het vafl; ftellen van den tijdt > binnen welckj de Ratificatie hitte indé uytgewiflelt, ende de publiatj van het Traöact van Vrede foude werden ghedaeni dia inne comprehenderende ende beiluytende de thin lit. gen die haer Ed. Mogende Gedeputeerde werden gfot ven, fonder te feggen tot wat eynde , in allen fcbijii als of haer Ed. Mogende geenevrye deliberatie cp dc voorfchreve Ratificatie van het Tradtaet van Vrcdiet ware open ghebleven, ende datdaeropgeeneRefolutit meer wierde gerequireert, amplierende daer en bovej op de refumptie die den 5. defer op Sondag tegheosvoot. gaende haer Hoog Mogende Refolutien is ghtìdaen ,à voorfz Conclufie met meer andere cónfiderablePoiu. ten. op alle welcke haer Ed. Mogende Gedeputeenje, ende die van de andere Provintien niet zijn ghcvraecfc, veel min daer^op hebben gheadvifeert, ende ditaibii faecken van de hooghfte importantie, ende by de met.' dere Unie van Uytrecht aen de refpeitive Froviniki fpecialijck gereferveert, al^concernerende niet alto lijck een eyntelijck ende finaei bcfluyt opeeneabloliiyic Ratificatie van het Traöaet van Vrede met Spangitii, weick Traftaet haer Ed, Mogende fuftineren ende dl· monilreren dal niet punftuelijck > achtervolgende di Inftrudie , ende de Refolutie deer na met ghemeeiie Stemmen, ghenoomen, geadjufteert, geflooten.enile daerommc by haer Ed. Mogende op deRatlfiatiem dien niet geadvifeert, veel min confentgedragenzijo· de, dat notoirlijck by overitemminghe daer opgtaii Conclufie heeft konnen worden genoomen, maetoocl vermits van foodanigen Ratificatie is dcpender«nde bci aengaen van een effonde rlingh Traöaet, endedstèa mede koomen te concurrueren endevernietighttewet· den de Traftaten van Alliantie , ende met namen d( Ligiie Guaravtie tot weder-zijdts verfeeckercbeytmetde Kroüne van Vranckrijck opgericht, wacr uytnietan· ders dan verwyderinghe ende onluften, in plaeifcra goede Viundtfchap cnde Correfpondentie , die lii(· Ichen de ghemelde Kroone , ende defen Staet 1« noch toe is gheweeft, te ghemoet konnen werden g£· fien.
Welcke alle by haer Ed. Mogende rypelijck, éodeDi fijne importantie overwoogen zijnde, ende infonda· heydt ghelet htbbende , op het gbcvolgh cnde feqi"· len, diefoodanigen maniere van doen, mitigato® faecke felfs voor het toekomende met figh wude Ik· pen ; Soo is dat haer Edele Mogende perfiffcrende, bf hunnevoorgaendeRefolutien, inhererendeende reno- verende de proteften hier vooren vermeit, hun gw- nootfaeckt hebben ghevonden , te verklaren dathaw Edele Mogende gheenfints konnen gdquiefceren dJ voorfchreve pretenfeende nulle Conclufie. Maerdatw contrarie haer Edele Mog. daer teghens wel cxpr?®* lijck zijn protefterende , ghelijck haer Edele Mc^^ de zijn doende by deien , mitfgaders teghens alle W gene in ghevolge ende uyt krachte van de voorlcm^ ve Conclufie albereydts ghedaen, ende voorgcnoowia
is, ende noch verder ghedaen ende voorgencmenl^
de mogen worden, houdende alle het felve krachtei^ ende van onwaerden : zijnde daeromme cod Edele Mogende geenfinte ghemeynt, voor ende haer Edele Mogende over de voorfchreve Concl"^ endede forme in het nemen van defelve hoorlijckcontentement fai zijn ghegeven, den ^ Kmjt van wegen haer Ed, Mogende als JExtraoW'D' |
-ocr page 374-
Ncderlandfche Vrede - handelingh. 380
, jpfjjlfadeur ende PJenipotentiaris tot de Vredens-Tra- flaec Ghedpeutecrc zynde, nae Munfter te laten ver- irecken,
Ende dit alles met oprechte ende fincere verklai-inge nochtans,dacbaerEd;Mo:gecnfints gemeynC zyn het Traftaet van Vrede, gelijck haer Ed: Mo: fchynt na ge te worden, te cluderen j nochte den voortganck van bet felvebuyienbehouren te retarderen, alszynde haer Ed : Mogende eenighfte ooghroerck ende intentie, te vieileren? dat voor ende aleer het Traftaet van Vre- dennalijck geflooten, ende de Ratificatie vaft gheftelt faliynj dat mach worden gbeobtinecrt ende bedongen illc het gheenc ten dienfte van den Lande by voort- mnck van Vrede werdt gherequireert, ende dat aen de andere zyde nevens de uoodighe cenigheydt onder de Piüvintien, oock de Vrundtfchap, ende goede Cor- refpondentien met de oude Vrienden ende Geallieerde vandelenitaet, na hehooren mach werden geconfer- veert ende ghecultiveert, Verfoeckende haer Ed: Mogi verkUringe ten Regiftre van haer Ho: Mogende werde geinfercert, ommc te konnen dienen daer ende foo het bthoort.
Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van dewdgemelte Heeren Staten in "c Hof van Zeelandt tot Middeiburghden ii. April 1648.
Ter Ordonnantie van de Staten voornoemt Geteyckent,
Λ Bruee.
Butt isie ban IDt cccgt [leblicn I)aei; seaccotnmoDefct t(ni6.1tp2iiopDo(geni)e mtfie.
De Staten van den Lande van Wtrecht gefien ende ghe-examineert hebbende het Traétaec van Vre- de, beftaende in ueghe» enfeventigh Articulen, (uffchen den Koningh van Spangien ende defen Staet, opden<ie«;gèy?f»'Jaiiuary 164.8. tot Munfter gheteyc- kenti verklaren dat haer Edel Moghende altydts ghe- wenlcht , ende niet lievers ghefien hadden > dan dat de Kroon vaa Vranckrijck ende defen Staet ghefament- lijck, ende op eenen tydt, een Traiitaet van Vrede met Spangien hadden gheflooten, Ende dat daer toe ge- tendeert hebben haer Edel Mogende refpedtive Relo- lutien, ende Provinciale advyfcn continerende > dat alle'tgunt tot Munfter by de Plenipotentiarifen van defen Staet foude werden gheteyckent, foude wefen fonder eiFeit van reël Tradtaet tot dat Vranckrijck code defen Staet op eenen tydt ghefamentlijck met Spangien foude hebben gheflooten, waer mede voor- ghekomeo foude zyn gheweeft, alle dein convenien- tenendeonheylen, dewelckeuytde feparate Handelin- ge foudenkonnen verryfen, van welcke haer Ed. Mog: iltydt vry hebben willen zyn , ende als noch willen blyven, dan gheconfidereert dat vijf Provintienin de Ratificatie van de voornoemde Articulen alghereets iebben geconfenteert ende geconcludeert, ende om oeerder inconvenienten endeoneenigheden te voorko- aea, hebben haer Ed : Mog : om 't gene vooren is ver- welt, haer ghenootfaeckt gbevonden, devoorfz. Ar- üculen van Vrede mede te Ratificeren, gbelijck haer ω: Mo: die Ratificeren by defen, als mede'tbyfon- der Articul by de Plenipotentiarifen van defen Staet aetdeSpaenfchegeconvenieert, aengaende de Com- eerdenmetde Koninckrijcken, Staten ende Landen roet den Coninck van Spangien in Vyandfcbap zyn- de , ^ -verfa, mitsgaders 't Concept «van Rati-, «tie , foo als 't leydt , ende 't ghetradeerde van weghen fijn Hoogheydt , ghementioneert in ' fg/- n-vetrtighfie Articul, ionder nochtans toeteftacn> 'iiümolitie der twee Forten in 't Landt van Caliant endede twee op het pas voor Sluys, Alles met dien Terftaeode , dat alfnuch by de Plenipotentiarifen defen Staet tot Munfter alle debvoiren fullen Worden aenghewent, om de twee Kroonen te ver-' ghelijcken, ende mede tOt den ghewenfchten Vrede tö brenghen. |
Ghedaent* Wtrecht den Ji, Marty
Was Geparaphreert,
NicolaesvanBerctit.
Ter Ordonnantie van myne vooreoemde Heereo die Staten
Geteyckent,
^//f. van Hilten.
g&m 17. SönDc©ipbaoö88fRom£n50ntiÉ/ fipcfttié
ï^ecc ban Andrée öaii toesen ©iieflant rcc ©fBaDftinBft P|ae|lüEcenbeDeb£foieneöan ijet toicljtifl&e ©oint DeC Ïiattf icatie Dc^ f^cactact^ ban 30. l|anuacEi
binnm DSnnliec eeteecitent/ balgen^ faefotutie Or^ boo> eigen &aeg();Stoebecom tee ijanDteenomenentie booj
ban Oen fdbcn ideet: l^jefitiecenDe οΙίεΙεΓεη De üte» folutte ban oen biecben bei: fetbEC Maent / mcbe be CEfpiCtibe ®?obit»ciaIcabbpf£n ban be dEb: jffio: fêtecfn g>tatenban Zeelandt enbc Wtrecht ccfptctibÊ 'j^boori· gen baegtj^ Ido fcöjifteïijch ai^monbEliJcRingEbjagöt fnbebienbagtjgrceiutnFcct; enbe iipt bt boo^noEmbe tacfoIuticnbrcflacnenbEbcbanbmbatbc thien bagfjErt baccinflöicjcpiefrecttnucupnmjatrrn bccloopcn/ cnoe oatnaobecfictjcfienbanbifdbe öe jFtnalEenbe «©Ene» ralt Concltifjt fonbcc langet bllap moEfl too?bcn gheno» mrn op be Siattftceaegfcc booren bECfjaelt : bienboigen* bE iDEct be gfconcipiEEcbe Ratificatie/ (met aenroepinge ende in den Naem der H. Drievuldigheyt,) bafl g()Ef}eIC tnoe bfcbec goebt gebonben enbe BECcfoIbcect bat b'Cjc» tcabitie enbe ©ectDiffdingb bec ©atéficatien brg boben- gebacijten Ccactatt^ tuffcfjen be ÜEECen ©lenipotena tiacifen bc^ iÌtoningt)^ ban Spangien enbe bie taan befen ^taetfouDe gcfctlicbenmOenttjbt ban drie weecken, teceechenenbanbrn 4. berr^ booren becbaelt/ Cnbe be ©ublicatieban Jjei meecgemeltc Cractaec drie weec- ken baec na : JIÌel-becfìaenbEbat in mibbelen tnbe be ïïeccen <teirttao|binati^ fimbaffabenc^ ban befen ^taettot JIISunfiecal^nDcb alle ecnfHge pbeciffe enbe bebcntheltjche bebopcen fouben aEntocnbrn ten epnbe be openltaenbe obecigöe enbe bjfccepecEnbe Pointen tuf» fcljEn bE booflbe pactbptn mocbtcn toctbenbEcefltnt/ cnDebeliicoonc ban ©ianchrtjch contentement rclan^ Bbcn: J^ojt^batfoabaeflimmrcmercmogbelbch een ?tmbaflaDcuc 't 3p »©?binaci^ of «i5j:tcao?binactó ban befen ;&taEt aen fijn JHaajeflcpt ban ©?ancitc0Ejt fouOé toetbengbefonben/ ombefelbe bolhonientljjch finfofc niECen ban be tebencn enbe motiben öie befen ^taeÉ babben betuoggen / be iiieec - becbaelbe 39;eben^- iCcactaten epnbïijch te flupten enüe te Öatfficeetcn / metafnbiEbinabcban aiïe «©ffirien/ continuane bart ©junbtfcbap/ bjcebette bebuceren in be gnficuctie / ben?tnibaflabeuc biebertnaett^ foube gaen/ te beban. bigbcn ; <Snbe Uiiecben be l^escen ^ienipotentiacifen tnibtfoiEngbefafi om nooprnbebe demolane der Forten met bie ban b'anbece 3pbe tefpjEecfien enbe te öanbelen/ enbe ooefo te betrfiiacen / bat bet 44. en 47. ÏIcticut ban fjet boojnoembe ®cactaet toctbe Bbracceptettt / onbecminbect enbe ongbrpjejubiceect be ^oubecaini· tcpt ban befen ^taet / ai^ oocft be Religie, niiti= gaber^ be GeeftelijcfceGoederen, 't emplop / cube ?ib> mlnifïcatietoantten. a©acc naciioc6niacI^tec®ecga=· bEtingbe gbelffm toefenbe be Concepten ban be^Ucten banfiiaiincatiefoo in te jp^an^e al^ ^betlanbtf^i! UTalecifpeaibe / btbbenfjaec Ι|ο: gecefolbeeci bat befelbeinbcpbeOeffiaienopbct <&?iBineel €reet(i| in befclbettoee ®alen tefipectibelijcfi fouben tuecben^be. pefcöeert/ gepac^ieiëct / ufteteecBmt / BiJeSegeït enbe uptgegeben / gndcn ooc& beUcte ban iSatiftcatie a« patt foube bn>?6en5eoepefici|cect/ Btteccïient / sö^ffif It enbe uptgegeben/tp be byfonderc Conventié canenbe Öetpuchban te Commercie rabe^abigatie / ^ttDrfift i)'aenttefenbei|fifen®Ienipotcnt(atifënttmfWfniieia|i
enbe |
-ocr page 375-
3 ÓS Tweede Deel, van de
374
cnDc8fti?bdnnecït toiert/ oetiRmt te foucneccn onbfc Öacc l^o: iBoa : aDtlijcii Öun ooch oljiiilt laot jjcoiOoii lieert tocrDtonDcc Drfelbe oocft te foucncccn Ijct ocigl= neel Ccactae t in bcpDe Öe tJoo?f5. €alen Oen 30. gianua- rp leflieöen binnen JBunficcaÖiteecftcnt; 'ttDclcftDe ©eecen ban Mathenes, Heemftede, ende Ciane, (iaeuDe ©eraabecingeljcbben eeöaeni <iBnDe bat Drfc ^eeccn aigoocUDeanbeccïIcei'en becfelbec «ioUeguen foo öiec al^eloec^ noci) binnenlianbt^ toefenbe/ be boo?f5. cefpcctiüe öepffcö^^ bchomen Ijebbenbe/ fauben öaec baecmettefamenenbeelc)cin'tbpf0nbec ten ftJoebi0D= flen na Muniier öebben te üecboeoljen / enbe be Ratifi- catien bflauflöcube ijet meecgbemeibe iCcactaettentDe' becspbcn obcc enbe toebec obec upt toifTelen. ©an l)eb' benbei|cccen<©ebeputeecbeban toeflen O'opeöemclbe ©jobintie ban Zeehndt op't gene boojfs. i^ / eecfi mon» belinabeiftlaectenbebecboïflöen^ op be cefutnptie een oefcöjifte obecflbelebect biet na bolaenbe te toeten/ d»t iy Ghedeputeerde hebben ghefien in wac|voegen deur de gheme de Heer Prefiderende by overftemminghe was geproccdeert, in het nemen van eene Condufie op het hooghwichtigh Point van Ratificatie van een Traöaet van Vrede, ende dat defelve Condufie fonder oppofitie by de andere Provintien was aenghefien > feydenom de redenen virydloopig vervat in de voorige Provinciale ad- vyfen van de I4eeren hare Prindpalen, te perfifteren by hacr voorgaende rcfo!utien, mitfgadets 't inhereren ende renoveren de Proteften op den 4. y.ende 16. defcs vol- gens fpedale Refulutie>van haer£d: Mo: van den ix.de- fcs Maents, noch defe loopende weecke ter Generaliteyt ingelevert.
^et^eecen^jbinaci^ (agebeputeecbe ban toeab^n b.'P?oüintieban Wtrecht Rebben op be cefumptie bec= fiiaect aengaenOe be overftemminge , of defelve in de- fe faecke plaetle heeft of niet ? fulcp B&^beelDCit te laten aen'toojbcel bec ï^eeren öace ©jincipalcn/ enbe btc· felbcc aobij^ bicn-nengaenbe b?p enbe onacp?£jubicieett te IjouDcn / binöcnbe Daec beneffen^ alfnocï) ten öoob!)= fien bienlliab / bat be ^iobintie ban Zeelandt toecDe be. fonben / ten epnbe befe Ijooafttoicljtiae faech met ecnpa= cigijeptban alle be cefpectibe «iSeunieecbe f^jobintien toecDenboltcocfien.
^efii^#jobtntienairoobeteen^ jgnbe ontbiach at reen Zeelandt, oni taiiche ©jobintie te bifponccf" ^nbe alle moabeltjclse Satisfactie te geben/ enDe bacc boo? toccö te nemen b? Cabillatie al^ of niea teaöf"^ b önie Öabbeeep?occbcect:: fooitjn bectoaect^ aftffonben be ^eeccn ban Gent, ban Kinfchotj de Graef, vander Hoolck , van Haubois , ende vander Beecke , bie öcn acht en twintighften?ipjil tec ©ecaabecinaö ban bcicecen^&tatenbanSerianDt/ ijfbben acbaen naec bolaenbe p^opofltie.
Edele i tJMogende He eren,
MYn H:H.· de Staten Generaci Onfe Heeren Committenten hebben onsgelaft UEd. Mog. te begroeten > met aenbiedinge van alle vruntfcha~p, nau»ecorrefpondentieen toewenfchinge van langduy- rigewelvaertenvoorfpoedigeRegeeringe , Ende heb- ben haer Ho:Mo:Onsgecommitteert te verfchynen hier in U Ed: Mogende Vergaderinge ten eynde aen deiel- ve voor te dragen een faecke van Importantie > waer toe Ons Credentialen iyn mede ghedeylt, fijn Hoogheydt mijn Heere de Prince van Orangie heeft de Motiven van defe befendinge mede ghevonden van foodanighen iloilè, dat defelve oock heeft ghelieft ons te feconderen metdeflelfs ferieufe Brieven van recommandatie, ge- lijck U Ed : Mog : uyt defelve fullen hebben gelieven te fien, Hec Point van importantie en groot ghewichce, Ed ; Mogende Heeren, in Onfe verlefen Crcdentialen ntioneert, is de Vrede, een van de grootfitihefie, ende |
•ojmijckfle goederen die by y emandc konnen werden ge ■ nooten in dit tydelijcke leven j hoe feer hacr Hoog Mo- gende hier naer van herten wenfchen en verlanghen be- tuyghen de langhduyrige deliberatien t gheduyrighe be- foignes, koftelijcke Vergaderinghen ende befendingen foo binnen als buyten 's Landts > nu eenen gheruymen lijdt herwaerts mee allen y ver aeaghewendt : in voeghcn dat het Gode de Heer oock ghelieft heeft dat Chrifteliic kewerckfuicx te zegenen, dat'tfdve met het uytwir leien van wederzydts Ratificatien en daer op te volghi Vredens-Publicatie t'eenemael kan werden gheperfi" cieert ; alles wat haer Hoog Mogende hier by hebben te defireren isd'eenparigheydt van alle de reipeftive Pm vintien het eygentlijck fubjedt van defe hare Hoog Moe' befendinge, want gemerckt de fes andere Ledeo van dé Unie in't gemelde iluck van Ratificatie over-een-ftcm mende zyn, foo betoonen haer Hoogh Moghendedoor" defe folemnele deputatie hoe feer defelve U £d .· Mq, gendefingulieredifcrepantieter herten zyn treckeadc Defelve hebben met groot leedtwefen aengefien, dat in plaets van de hoope die men had gheconcipieett van dat fich U Ed ; Moghendefedert het jonghfte vertreck van haer Extraordinaris Gedeputeerde uyt den Hage met de Confonante Provintien fouden conformeren, ter con trarien U Ed : Moghende fich hebben laten ghevallen klachten ende protelten over te fenden ende te laten ij. kenen ; Ghelijck dan fultx ghefchiedtis dooreen Refo. lutie den ix. April in U Ed : Mo: Staetfgewyfe Vergsde- ringe alhier genomen > ende op den i δ. daer aen volgen- de door begeerte van derfelver Ordinaria Ghedeputecr. den ter Generaliteyt in 't Regifter van haer Hoogh Mo. gende Refolutien geinfereert in 't beklagh van de onftt· (oenlycke evde onbeleefde be]egeninghe die aen eenighe van U Ed : Mo : Gedeputeerden door eenighe comparanten gantfch onbehoorhjck foude Zyn ontmoet. Ten tweeilin, in'tmi^nocghenover 't occuperen van den prcfidialtn Stoel door de Pro vint ie van Hollanc op den 4. defes loj- der voorige omme-vr8ge,Ende te» derde»,du men foudc hebben güeconcludeert met de piuraiiteyc fondervooi· gaende deliberatie op de grieven by U Ed : Mo : nopen· de 'c contentement van de Geallieerdej als op de Trsöi· tenfelfster Generaliteyt gerepreftnteert, Ορ'ίιφ, Ed : Mogende Heeren , lullen wy kortelijck verltlaien datd'lntentie van haer Ho. Mog. noyt is gheweeftom U Ed. Mog. Gedeputeerden in eeniger manierea nht- Itefdelyck terefcontrere», gelijck wy oock nieten weien datfulcxibudemoghenzynghefchiedtj Vïel is waer dit in foodanlge hooge ende gewichtige deliberatien fom· wylen door den eenen of den anderen de faeckenwjt yverich tot dienft van't Landt worden aenghtbondeni fonder intentie nochtans yemandt daer door teledereiii maer ons is onbekent van foodanige woorden die U£d. Mog. fouden hebben gepermoveert de faecke fooboojh op te nemen ; blyvende haer Hoog Mogende ghemeynt U Ed. Mog. Gedeputeerden ten allen tyden met fukki refpedl te ontmoeten als tuflchen fo goede Bontgenoten en nauw verknothce leden behoort en betamelijckis.
Op het tweede nopende 't innemen van den prefidialen ftodishet/ulcx, dat naer dat de Heeren van Holiandt meermalen hadden veriocht, dat de H. H. van Zeelandt fouden willen Concluderen, ofte de iloel ruymen vol- gens coiluyme om tot een eynddijck befluyt na ingeno· mene ad vyfen van de Provintien te komen, zyn de H.H, van Zeelandt uyt de ftpel ghetreden ende in de vertredi Kamer gegaen, 't gunt de Provintien oordeelen te zyn ghefchiedt om met Fatfoen de lloel te quiteren, ende het oude gebruyck van haer Hoog Mogende Vergaderin- ge ftandt te doen grypen. Op htt derde Ed. Mo.Heeren, Soo ift fulcx dat de Heer Raedt PenfionarisCi/rfoec- kcndeaende H.H, van Zeelandt alle contentement te doen op derfelver grieven foo noopende de Gheallieer- den als op het Trailai tfelfs van wegen de Proviniie van Holiandt, Articulatim Confideratien daertegens beeft teghemoedtghevoert, waer na die als dan ratificerende Provintien defelve confideratien gheacquiefceert ende dienvolghens ghenoeghfaem hebben gheapprobeert en daer beneffèns de Heeren van Zeelandt verfocht daj' aen te willen nemen goedt ghenoeghen eb fich met at coeftemnfende leden te Conformeren - Soodat bn werden ghefegtdat de flemme van den HeerRaedt PeO' fiobarisCtf/iisgheweeft de flemme van de voorgaende geratificeert hebbende Provintien, wy en twijffelcn nin of UEd. Mog. Extraordinaris Ghedeputeerden en heb· bende voorleyde teghemoEt-voeringhefüo wel ingW' noomen , dat wy Ons met derfelver perroiifie lul- len difpenferen van defelve op 't nieuw te rememojeren, |
-ocr page 376-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 382
,en ware U Ed : Mog : immers daer mede wilde gedient fvD foofaliulcxopderlelver gbeliefce in Conferentie mecGedepurecrdensbequaemlijckkonnen gefcbieden, ^sledieux zijnde hier in 't lunghe defelve indefeaen- fienliiclte Vergaderinghe te repeteren. Doch fullen wy vertrouwen, dat U £d : Mog : met Ons fullen oordee- ijn, dat fulcx beter waer ghedeglineert , om gheen dibatten te veroorfaecken daer de cenigheydt wierdt
^'^Eei^o'ot onder allen fullen wy alleen aenroeren in *t weicke haer Hoogh MoBende hebben ghemeynt daer by U£d:Mog:zichmeefthebben geinterefleert ghevon- ,Jen:Naroentlijcltedeiferoe/;>i> van de twee paffe» ende fjr(» m Cafant > Hier op hebben haer Ho : Mog : gere- folveerc en vali geftelt,dat de demolitie derfelvcr gheen- fincsial werden gedacht f maer zyn de H. H. Plenipocen- tiarifen gelaft om nopende de Demolitie der Forten met die van ile andere ïy de te fprcecken ende te handelen, fulcïdatwyUEd:Mog:opd'aldervruntlijckfte en fe- lieulte maniere verfoecken, dat defelve die foo hooghnoo· tuffchen de famentlijcke leden van de U· me in foodanige achtinge ghel ieven te nemen, dat defe booghwichtighe faecke met eenparigheydt mach werden geperficieert, op dat alfoo defen Staet door eenigheydt nadiblyvenwiite^Aby hemfelven» onfechl^kb^ del- felfsquaetgunilige , cnaevfienlyckhy àtnùh Vrundeni wtruendü in disr voeghen met den Vrede van buy- ten ghekroont ende met de eendracht van binnen be- veftight.
Aldujeerftghefproockenende daer na overghelevert by O s onderghefchreven op den aS. April 1548. was ODderteeckent, I, van Gent , Nic: van Kinfchot-, C.deGrjeff, G. vander Holck , C. Haubois , Jean vaaderBeeck.
CotnnttDoo;Dten&e»foIutiegebEicn fp ggeltceslien
'tgcenebüloilt.
De Staten'sLandtsendeGraeflFfelijckheyt ven Zee- hndt, rji/iW^Vighedelibereert hebbende op de Pro- pofiten den atnt-eu-1 wintighfte der ν oorleden Maendt in hier Ed: Mogende Vergadüiinghe ghedaen» ende daer Daebygéfchrifceoverghelevert, Bydewel Edele, Ge- ftrengcj Erentfefte. Hoogh· gheleerde, Wyfe , ende feer Voorfienighe Heeren, Joha» van Gent, Nicolaes Kmfihot Reedt ende Penfimaris der Stadt Delfi , Cerne- lil de GfMtff, Heere in teelsiroeck Burgermeejltr der Stadt Anjttrdam ende Ghecommitteerde Reedt van Hoüandt itttWefi Vrieflandt. Gijj hecht vender Holck Oudt Bur- gtmte^tr der Stadt Wtrecht, Cornelis van Haubois Bur- liraiefter der Stadt Sneeck, Jvhan van der Beeck tot Dar- niikmdeCrytenburgh Burgermeeper der Stadt Deventer, refpsflive ücdepureerde ter Vergaderinge van de Hoog Mogende Heeren Staten Generaci, van weghen de Pro- m>tD Viti Gelderlandt, HoUandt, Wirecht , Vrieflandt ndiOver TJfel, ende dat uyt kracht van hunne Brieven vjnCredentievanbaer Hoogh Moghende in dato den twee^D twintighfteder voorleden Maendt j als mede iD lerieufeachtinghe ghenomen hebbende d'inhouden vindc Mjffive van fijn Hoogheydt den Heere Prince VinOrangien van den felven dato, hebben goedt ghe- fonden te verklaren, gelijck haer Ed: Mog: zijn doende misdefen. dat haer Ed : gantfch vreemdt ende met ver- jfonderinghe te vooren is komende, dat in plaetfe dat nier Ed ; Mogende hadden verwacht ende vertrouwt dat fl andere Provintien overwogen hebbende de peremp- toire redenen endemotiven/gefondeertopde Unie,or- * i ®°i®'®chtvanRegeeringeende haer Hoog Mog: yenen Refolutien, van wegen haer Ed : Mogende op y.der voorleden Maent, mondelijck ende acmiftelijck ghededuceerc, als Infonderheydt die ver- wtzyn in haer Ed : Mc^ : Refolutie ende verklaringhe ««n 16.derfelwer Maent overgelevert, daer door gedif- ^"'ertfouden hebben gheworden de atufioe ende nulk den der voorleden Maent op'tftuck van de ^ψ'ίη van'tTraflaetvan Vrede, met den gevolge J^e aenkleven van dien ghenomen, te altereren ehde f^«cren, ten ejndc de ftecke io haer ghcheel ghe- fteltzijnde, van nieuw foodanighe Refolutien foudet» mogen werden genomen, als men met gemeeoen advyie foude bevinden tenmeeften dienfte van dsn Lande te bt-hooren ,immersöatmende voorfz. Conclufie gelur·. feertende ongc executeert foude hebben,tot loo nauwen tydt dat haer Éd: Mog; op de grieven ende befwaernif- fen by haer Ed : Mog : op den ^o. Marty ende i. April» lisop'tftuck van de voorfz. Ratificatie gemoveert, be- hoorlijck contentemenr ende Satisfaöie ioude zijn ge- daen, ende alfuo de faecke tot de noodige eenparigheyt endeeendrachtgJiebraghtjhaerEd: Mog; ter contrarie moeten fien ende veritaen, dat het de voorfz. andere Provintien heeft gelieft, hun te laten welgevallen niet illeenliji k by de voorfz. Conclufie van den 4.. April on- veranderlijck, en of defelve een Stak Wet ware, te perfi- fteren, defelve te doen executeren, Maer felfs buytett eode boven de voorfz. Conclufie op gantfch importante endeeflentieelePoincen, waerop van wegen haer Ed : Mog: noch ter eenre noch ter andere zyde is geadvifeert: foodanige Reiolutien te nemen, die haer Ed : Mo : oor- deelen met den dienfteere ende hoogheyt van den Staet niet over een te komen. |
Ais te weten, dat het Traöaet van Vrede, tot Mun- fier, alwaerdefen Staet geen 7erri'eni»w, gefagh otghe- biet is hebbende, wederzydts fai weraén befwooren, ende datfulcx van wegen deien Staet door de gefamentlijcke Heeren Plenipotentiarifen ofte het meerendeel van dien foude werdeii gedaen, daer ter Contrarie foo iolemne- len adlie includerende ende demonftrerende eene erken- teniffevandeSouverainiteyt, van wegen den Koningh van Spangien in volle Vergaderinge van haer Hoog Mo: ghecompoieert uyt Gedeputeerde van alle de rcfpeÖive Geünieerde Provintien behoort te ghefchieden , gelijck aen de andere zyde van weghen defen Staet den Eedt in het ghebiedt van den Koningh van Spangien in handen vandegt^ene die daer toe fouden zijngheautborifeert, door volmachten ende Ambafladeurs van defen Staec met de ghewoonlijcke folemniteyten in gheljcke ghe- legentheydt ghepradtifeert , behoort te werden ghe- prefteert.
Zijnde de voorfz. bedenckelijcke Refolutie genomen, fonder dat de Provintien, immers haer Ed: Mog: heb- ben gefien , veel min contentement gehadt over de Vol- machten ende Pouvoirs tot dien'eynde foo van weghen Spangien als defen Staet te verleenen, oock niet over het Formulier van Eede, waer op de befweeringe foude werden gedaen , waer op ten inbchte van diverfueyt van Religie ende anderfints eflentieele Confideratien zijn vallende.
Dit over't inftellen ende arrefteren van 't Formulier van Publicatie van 't Trad,iec van Vrede (Conijprne- rende defen Staet alleene , ende in het weicke tot pre- miflen ende inleydinge Claufelen konnen werden gbe- bruyckt, op d'Afte van defe zyde quadrerendc, diede Spaenfche niet fouden willen admitteren) met de Spaen- fche Plenipotentiarifen fai worden gbeconferteert j ende dat men in de voorfz. faecke , bet Traftaet felfs niet Concernerende, iich na der fclvcr welgcvotgcn fai laten reguleren.
Dat niet alleenlijck tot alle het felven de Plenipoten- tiarifen van defen Staet is authoriferende, fonder dat by haer Ed : Mogende daer op is ghedelibcreert oock niec gheadvifeert, veel min dat daer in is gheconfenteert, Maer dat boven dien het drie Provintien heeft gheliefc aen de Heer de Knuyt in foodanige Termen te fchry ven, alsof hy van wegen haer E'd: Mogende als mede Plenipo- tentiarifen van defen Staet totte Vredens Traftaten ge- committeertzynde. daer door heer Ed: Mogende Juris- diftie foude zyn ge'ìximeert ende door die qualiteyt als fercaraflerenfndiielemha.e:THoogMog·. bevelen aUeene ende privative onderworpen ; ende dat in faecken, waer toe fijn Ed : gelijck oock mede de andere Plenipotentia- rifen noch by Inftrudie , noch by Pouvoir ofte vol- machtmet eenfarigbeftcmmen van alle de Provintien ghearrefteert niet is ghehouden ofte gheauthorifeerr ; Ende dit alles teghens ende buyten confent .van haer Ed : Mogende,
Vindende aen de andere zyde haer Ed : Mogende de ReiolWiC t&zckeadcdedemofitie van de Fmttt oiiitrenc
li 2 Sluy* |
-ocr page 377-
3 ÓS Tweede Deel, van de
Sluys, als mede het auchoriferen van de Plenipotentia-
rifen van defen Scaet tothecaennemenvan delubmiflie
over de tcfterende differentiale Pointen tuflbhen
Vranckrijck ende Spaignen , waer mede men fchync
haer £d: Mog: te gemoec te willen gaen, foodanich,
dat daer mede het aenghewefen grieff, weicke in her
gheadjufleerde van het 68. Articul licht, niet ghefe-
pareert, noch aengaende de voorfzdemolitic yet vaft
gheftelt wort > cnde dat aen de andere fijde dour de voorfz
BUthorifatie tot het aennemen van fubmiffie in plaetfe
van de Kroone van Vranckrijck Contentement te geven
ter contrarien defelve daer door, als hebbende ioodanige
fubmiffie gerefufeert, meer ende meer wert geirriceert.
Omme alle weicke redenen ende Motiven, mitfgaders
die geene die verder vervat fijn in haer Ed; Mojvooriz
verklaringhen ende Proteften van den 4. 5·. ende ix.
der voorleden Maent , haer Ed: Mog: verklaren in
geenderhande manieren te konnen tocftaen de Con-
clupen den 17. der felver Maenàt ter mrgaderinghe van
hasT Ho·. Mo: op 'i importante Paint raeckeitde de Ratifi-
catie op het Treéaet van Vrede ghenoomen, maer defelve
als in forme ende materie laborerende , nochmael teim-
proberen ghelijck haer Ed: Mog:oock fijn doende de
vordereabufive ende defeÌiueufe Refilutien tnde befoi-
gnesdieden 14.. ende z6. der voorleeden Maent fijn
gheformeert, ofte noch gheformeert fouden mogen
worden, inhererende ende perfifterende tot dien eynde
by de iterative proteften hier voren vermeit üjnde haer
Ed: Mo: geenfints gemeynt foo lange de grieven by
haer Ed: Mo:byde voorfz proteften , ende defetegen-
woordighe antwoorde aengewefen naer behooren fullen
fijn gherepareert tot de voorfz, Ratificatie eenigh con-
iciii [e draghen, ofte tot eenparigheydc ofte confor-
miteyt met de. andere Provintien fich te laeten per-
moveren.
Ende aengefiqnhaer Ed: Mo. dagelijcx meer ende
meer in ervarcntheyt fijn gekomen, dat het gene van haer
Ed: Mo: op verfcheyden ftonden 'tfederthet aenvangen
van de Munflerfche Handelinge voor hunne Provin-
ciale advijien ter Vergaderinge van haer Ho: Mo.· is inge-
bracht ende dedevoiren die by haer Ed; Mu: Gedepu-
teerden fucceffivelijck fijn aeneewent, omme haer
Ed: Mo; intentie ten dienfte van den Lande uyt te werc-
ken, by eenigegantfch verkeerdelijck endeodieujfelyci wGt·
den opgenomen ende getorqueert in allen ichijn of haer
Ed; Mog: in alle het fel ve yet anders voor hadden als
wei uyterlijck wert gepretexeert,· fo konnen haer Ed : Mo·
ghende nitt ledigh ftaen rondelijck ende oprechte-
Ifjck te verklaren dat haer Ed: Mog: eenigfte with, oog.
merckende innerlijcke Intentie alle tijd is geweeft ende
noch is, voor endeinde hanJelinghe met de Spaenfche
vaft tfi ftellen ende te bedingen het geen^ haer Ed: Mo:
hebben geoordeelt» tot behoudeniffe van den Staet vande
ware Gereformeerde cnde tot confervatie van de
vriendtfchap, jiUiantie ende goede correfpondentie met
de Kroone van Vranckrijck ende andere Geallieerde
noodichte fijn, fonder daer toe door eenighe particuliere
infichcen geperfuadeert, veel min eenigeandere influen-
tiengepermoveerttefijn ; ende alfoo alle'tgene haer Ed :
Mo : op 't ftuck van de Handelinge tot Munfter, hebben
geadvifeert cnde ingebracht, immers op de principale
pointen van deliberatien van wegen haer Ed :Mo : by ge-
fchrifceis overgelevert ende tenRegifter van haer Ho:
Mog : geinfereertjfoo moghen haer Ed : Mog : wel lyden
dat hec felve werde naegefien ende ge-examineert ende
met Namen 'tghene by haer Ed : Mog : voor ad vijs is in-
ghebrachtopde preliminaire Pointen raeckende de t/w/i
ende Religie , het Converteren van de Handelinge van
eenen Trefves in ecnen Vrede·, het ftuck v^rPt Spirituel
over de Meyerye van den Boich « hét affonderlijckJiuyten
ende teyckenen van 't Traöaec van Vrede, het geadju-
fteerde nopende Οοβ e»deJVeff-Indit»i<ie Dtmo^tie van de
Forten omtrent Sluys, ende het excenderen ende vaft ftel-
Jen van de Limitea van defen Staet, coetmueren van Hoffi-
liteyt te Water ende te Lande, totdathetTradaet van
Vrede foude fijn geratificeert als anders, fullende niet an-
ders werden bevonden dan dat alle 'tfelve in reden is ge-
fondeert, ende met den dienfte van den Lande ende ou-
de fondamentele maximen vandcnStaec over een komen,
Verfoeckende haer Ed : Mog : tot beflayt, de Heeren
haer Ho : Mog : Gedeputeerden van defe haer Ed :
! Refolutie ende antwoordt daer ende foo het beboortfji
vorabel rapport te willen doen, Ende ghelijck deghetnd.
de Heeren haer Ho : Mo : Gedeputeerden van d'anderj
fijde de moey te hebben gelieft te nemen vanfich icdeft
befendingete laten employeren , om haer Ed: Mo: (of
; eenparigheyt vande andere Provintienteperruadcreo
' waer voor haer Ed : Mo : defelve by defen gaatfch vrlej'.
delijck fij η bedanckende, dat het alfoo derfelver goedeg{.
liefte fy de faecke ter Vergaderinghe van haer Ho ; Mog;
ende by de refpeólive Provintien daer na toe te helpen(j,.
rigeren, dat haer Ed : Mog : over hunne hier boven gbe.
moveerde grieven ende befwaerniffen alle redclijcke
contentement mach werden gedaen, opdat alfoo info
hooghe wichtige faecke den meeften dienfte van den
Lande met cenigheyt mach werden betracht, endedcfe
langwijligedeliberatien onderden zegen vanGodtA!-
machtigh met eenen gewcnfchten ende ghezegendtn
Vrede bekroont.
Aldus ghedaen ende ghearrefteert ter Vergaderlngbt
van de wel-gemelde Heeren Staten van ZeeleeJtm
Middelburgh den eerfien Mej feftienhondert echt ιύ
veerti^h.
Onderftont,
Ter Ordonnantie van defelve.
Geteyckent
DE BRUNE.
inetbcfcnanitooo?t enöcöcchïattngcsijn be ^ttttn
©ÖcbcpnteEcbiT üan Ijaec i^o: jKogöcnbe bm 3. iStp
tajcbtc in ben üatiüe Qlirhomcn : cnbe beben &cn4 ΐφ
pa;t. ^ifoa noci)(an^ men oaccnc be f^jcbintfelia
^edanbt fouben bjcnggen tot ccnpacig(jcpc;faatoitt
ecniQöc boDÖfn baa na bp occalie batfön Jlooö&fpDtlif
i^eec ©jitice ban ©?angicn ftonbt om een ccpfe it
boen na 25?eba / boojjjrflaarii befflkjc te üerfofCBEnioni
mrt bo;bec te gaen na Seelanot enbc be üeccen ban tii(
P^ümtie ten bellen enör ten boo?f5. epnbe t'in&Utmn.
litjn ©oogljepbt baec ouec beuc ben J^eereii fiuP'
gen^ enbr öupfeö aengljefpjoocftcn jtjnbe enDc öf»
S) in be ©crgabcc(ngl) gehomen jijnbe öeeft bftStoc
üercpbt te jijn ten bieufie ban ben ^taet enbc tot Dojfc
cinflb ban bat gcoote tocccft be cepfe te boen. J®acc al'
foo bie Dan Scelanbt ftaec tneefl flieten aen Örtnon-
contentement'ttoelchmen gaf aen ©jancfictjcB : Ρ
fìelbe rijn J^oogljepbt <n bebenchen of enöe ömnitn
bien ban Seelanbt baec tn foube tnogen te g[)cttioet tte^
ben. iöaec op be fe^ ^loüintien apart mettefl
becen gijeabifeert Ijebbrnbe / fjebben fijn ï^ooflÖ^M
tiebancltt boo^ be gbenomene moeptc/ enOe infienof/
bat öftgljemclbe contentement boo| ©janchcP W
tefoecften / goebt Böebonben afte toac[)ten SJiicwn
ban öaec i^oogfj Uàogijenbe (Cjctcoojbinati^ ünioap'^
beuc^enbe^^lenipotentiacifenban IBunflec: öopenw
bat bie iouben inljouben fïoffe / toaec beuc Oe öooji
naemfïe gcieben ban bic ban ^eelant fouben mogen tto>
men te ceffcren. <0f)eli)c& ban oocft baec be fiatifiMW
enbe publicatie in ^eelanb ban felf geboliöt; ^D"J;
Öatc oeenfmt^ te caöcn göetoecfl om baec fclf buptcn w
©n-aenaefien enbe foo boo? al^ gebucenbe befdöe
fenblnge een bie ban geeianb fjebben Da^f ϊ^οοί Jioa^
ceeWtoa^.
®ot toelcften epnbein beliüecatieqnam intoat ma^
ce enbc op toat tobt enbe plaetfe men foube boen be ;
-ocr page 378-
Nedeflandiche Vrede-handelingh. 5 77
iiiiatlf/ n^f öat b'npttotfleïiH0b bet ©cactatcn cntic
fiatificatirnfum'e gfjcUam 31)11 : atcm nenaafnDe Dc ;lt,(niiinhfümifoafolcmnc£icn eeutoigcnffiicDc: Dcuc ffliciietiöctüaccDcn CeötfouDEtDicDnigEüani. ffinec
DB n&fccfo""'^'^' pubticatic / üoIoöo'SS fojmu» wc/ naiiiacI^8Öcö?ucöt/ fauüeüjccDm flcbacn aiom η D" ©««"'OÖöe ©jobmcicn cnDe Cfflbjt üan bien; atóoocli toc JBunflcc. ©ceccn ©Icuipotcntiacifen ^ctirii oo((< O^iaH oiti moarη aennrmcn b'acbitca^ de ban Oc Difercntialc PoiiUfii tulfctjEti be Iitcooncn 5an©janchcDcfi fnfe ^pangicn nociiobECÌQÌ) c«bc on- aferöarn jijnbc; tnùicn ürfcltie aen {)aet: toictt acfubmtt'
Uftt/enD'.giOicficcct.
Bo3!t?oatDciiöttücn JBocn^bagi) nae be ^puMica:' citöiiiüfiüifbe fouOc tofcben (ftcccleiJcceert met jifit/ ©loocn/ cnbE®anchfcflgenobfcbe qöfnafcft·· tcSieOc/ otntcöfrftcpgöen «t&obf^ ©abccltjcfte See= flfiiobccörfdoe: ©ciHentpotcntiacifmtDiECbi-il ooch oh.M|i acnflariibe be ocmolitie toait t3Ctfc{)fpDni foj» uil. jBa«t fonbec Élfect. «üjpnbmjchtoicrbttjerflacn/ tiatfpüoojt uptüJifleien Dan De tefpcctitK iSatificaticn fltn DE ^«CfH ^paenfctie fouöcn btclilacen bat in 't icattnctüail ©^ebe de vier-en-twintighfteenvijf-en- veeitighikArticulen enbe be iCcactflteii baec in bróce- pgijEfiifiii^ cn foubcn pjejubicieren nocftbe^ube-- taiiiitciitbaii Den aianbe/ noci) tjet einplop eube ab? miiuriratictìaiibc cBccinaftique enoe (0Ee|iclijc!ie goe^ dittii: marr Dafte ^taet biui-acngaenbefoubeblpbrn in ijn gijcljcd cube onbecict / bat oocti inEecg|)emc{: itfcfirii pifiiiputcntiatifen bfboii'en foubtti boen om tc bchoDiiit'ii uan be ^paEnfclje ^tnibafTabeuc^ ten ?trte appjobatoic ban 't gljcrne boojf3. : boef) bDoiiticcntciii^ ban fulcj; Dat fp foubrn ban be ^eecen ^pamfcljE tiEinfn %cte / bat b'opol)cmclbe Beclila' tiiisjljüp ijcnlupöcn Uia^ gtjcbaen booj 't uptluifTelcn toiDEctfpcctiDEilctenban Satifitatien om befelbe te moolltn oiEiiea baeccnbe foo bcbonben foubcn luojben tEbrtjOüccn.
i0cnies-en-twintighfte?lpjiIin bclfbftatie flctijagtit Jrifiiich ban beu ^ebtfooactibeal^pofTioebp De 1$ett rmpEnipotcntiacifenenbc <i5Ftcao?binact^ 'a!ni&afra= Drnc^foooanDcnlüoningtiban ^pangirn alp bieban teren^taccccfpectibete boen lot confitmatic ban (jet Ccactact ban ©jcbe ben dertighfte ^ianuacp lefHeben binnen IBunIìec gljEflaotfn; ^^ goebt göeöonben te Ïut{)otirctcnDei|ccccn@ienipotcntiattfEn ban Vuegen btfrn ;6tact binnen .jBunftfi; öoo?noErat/ om te fa-- mniof'tnufccnbeelbanbicnbpabfentic ofte onoöele^ Bcntöcpötbaneenigliebccfelbf in ben jSame fube ban tofll)enDcfE,©icecnigl)bc .ï^ebeclanben öet booinoem-- i)c€cactaetbaj>©jebEmetenbe nrffen^ b'upttDiflilin- Oljcbantocöccjijbt^ratifieatien op t)tt fcïbe (Crattaet binnen lïïuniiec boo?noenit met folemnelen (Êcbt te bfbcliisben öl^ ooeft Ijet partieuïiec ^cücul beroeren: DC tiE ^abigatie enbe Commcceie tn göebolgfte ban set fclbc €cactaet gljcniaecht. ©oojt^ bat b'opgtie^ njelteHtttcn tjaec Hoogï) jBogenbeflcnipotcntiatifen ofte Det mcctenbcel ban birn bpabfentieofteongljele. BcntÖEpbt ban eemglje betfelbec oïjelucfien Eedc, in oneflcn manifte enbe ten tpbe al^ booten/ in ben Baem wiiDcffnfttaEt foubcn nemen enbe jiabcn ban be üee: '^t'inipotenttaciffn enbe (!Ej;trao?binatig ^tmbaffai WöanbEntoogi)-gbemelten«loninnl) ai^ oucft in Dra Bacm enbe tìantoeghen fijne ^ucccfrcuccn in een wmitc ban be ©joeutatieenbe ©olmacftt bir befelbe gOTcn ©fenipotentiarifen enbe «Cittaojbinaci^ 3£m= ^aöcuc^ ban fgne JEajedcpt jfjn ftrbbenbe/ toaec ®?ocucatie ban befec 5Pbe booj enbe ten öan be bacl-gljemelte ®eece)i iJlenipotentiai '"öe «itcaoibinari^ ?ïmbaiTabeur^ foube too?' omahcücpffctjeect/ ujiecbe mit^ijien ingöettoc- „ïï c i}ooglj iBogöenbe Öefolutie ben h· beff^ ^tuucftbanben €cbt cefpeetibe tot Bruflei enbe in "^Haghete boen / gljenomen ; topbec^ i^ göecefol-- wTOaatbepöebec);empIaren ban l)ct origineel ®rac= / al^ nocR bet ej;emplaectoan8etboor. K^P^nculiftSitticulgljefleltfoubcntoo?bcn/ ge= ί ^ ebePelt toiecbt mitgbien in J^anben ban 'wntocfcnöefeccctn&ace ΙβοοβΒ «oflenöc ©Icnipo= tenriatifenomtDebccnaec JBuhfïir gijeliiag&t té toer* ben/ enöe alDaec te bicnen enbe flrr f fitn fiilc)C nibi bacrt be()oo?t / be^ bat b opgljrmrltc Igeetrn aentuefi'nbe picnipotcntiarifen ofte ten ban bien bacc boo? foube gci ben fguetcccpiffc/ met belofte bat bebooifj. rcfpectibe evempiacen bau 't ©jigineel enbè ï^rticnlirt (iTroca tact ban Jiiunflec tBcbcr bettoaecbt^ onbtc Ijacc l^oogl} JËogenbefouDentt)o^bengl)eb;acl)ti toacrop beiate' 3tn ban Mathenes, Heemftcdc enbe Ciane , l|acc af* firi)epüc iiebben gl)enomcn om anberen bargl)^ ban Öicc te fctjepbcn enbe gaet naeüDunllcttcbroDcbcH/ mrtaenbiebing|)ebanl)unniEn bienfi tot beboibrriiigtje ban faecften tiet g^emeene befie Concetnccenbc/ bacE op öun glielueft op Decfctbec tepfe i^ grjetocnieöt 5 €ph« beltleh bcbben |[)aec ^ocgl) H^ogenbe gecefolbefrt / Dat aen be i|cecen Knuy c, Doma, cube Ripperda bp JBif' fioetepectibelijcBfoube toerben behent goemaerht [jet betttechbanb'opg()cmEÌteb;iei9cci'eu bctfelbcr Coile» guen ban Ijtec met bcrfoecb/ enbe begeecte/enbe nac-tc- min beWel / bat befdbe aenflen^ ficd S3;iefi! ooeEt fouben f)ebbeirtebetboegennae.iiI^uiifler ambe bcccere brfoi« gue^ aloatt bp te ixiooncn enbe gelpcn bolicccften ai^ coiibepeubentban Ijarr 3;utlrui;tif bic fplieben cefjjccti· bclüch öabbcn bestoooten / tnbc bat in ben 2e?tcf acn ben gemelten Jgect be Knuyt fptcialtjchen foube ttuoiben geinfcreert / dat niemandt buyten haer Hoog Mog; iiem daer van en konnen ofte en vermogen te difpenferen, cf* te eenigbe bevelen ter contraile van dien te verieencn» |
om bat be <lSb : JIBog: i|>ecren Staten bon Zcelant tticc enbeneffen^b'auDjigi^obincicnbartin tjaODcn geeon* fenteertfonOececnigljereferüc/ cHüeinea^&p ©eec De Knuyt bobert becmoeöcn baec ban foube mogüen bipben in geb;eec[te / bat ()acr iloogij jS^o : Dem baec ober fous ben bonnen enbe bei-mogl]cD aen te lien, enbe bat ijaec ilo; Hao: obecfulcj; bcctcoubjbcn/ Dat öp l^ecc be Κ η uy t fuicjc In beboojlijcfte acbtinge foube nemen / enbe bat bc boojnoembeSöjieben fouben afgaen fonbcc boojgacnbc cefumtiebanbieni Aanhebben be l^eecen (6t)cbcpu:< teetbenban iuegbenbe Pjobineieban Gelderiandt (jicc op (aten aenteeeltenen / bat fp be Conelufte nopcnbe Öet boen ban ben oEebt niet enïtonbentoe|iaen/ al^ jgnbe ban be ï^eecen becfelbeci&jiucipalen onbcr^ glje» la(l/ «Cnbe toat belangöt ben 25?ief oöcfcDjebcn aen ben tSeec be Knuyt fonbet cefumptie / fcpbtn be i^eeren (6ebeputeetbcbanGeideriandtbat bit ©oint in gljeen omb}age bjasS geb»:e{t / enbe mepnbeu bat men acn be bOD?nocmbet«cbeKnuyt^ncgeenanbcce termini^ cu gabbe bcbooren te ftt)uibcn al^ aen beanbete decreti piinipotentiarifmban Defen ^taet bimieu SlaHbt^ bjefenbe/ gOefcliieben tDajì/ enbe bat fp ooch nicttoii» bcnöÖ>l)ouDcntoffntnbeClfl#icuin Cen 2l5?icf upt' göcbjucltt. ^e ^ecc <©lKbcputrecbc ban üjrgbcu De 5>?obinciebanZeeiandtin!)afcïDooöfj jlEogenbe ©cc^ gabetinge öeeft getcitereert b'actüert ftcninfllje enbe ber» lilacingcn Ijiet bebooten^in beu 3!5aetntnbe ban toegen De l^eecen fijne ipjineipalcn cp 't fluch banbe3i&?rbe- i^anbelinge ban .^unflei; gljebaeii/ enbe bat fp berfloii* ben bat acn bengetpcltcn dece be Knuyt in allen gcbaU Ie niet anber^ en foube biecben ggefcljjebcn al^ aen beu ügrec Donia eube Ripperda cefpcctlbe.
5©e©eec«ai)ebepmcccb£UanJ©trecBt fi.eft bifc op ten tpbe ban be retumptie ban be booauomibe fit» folutie (aten aenteeeltenen bat acn be I&ecc Knuyt niet anber^ en öabbe bcijooten göcfcljitben te biJo?« ben al^ aen be gemelle ©fee Donia enbe Ripperda, Difêccc Muiardt l)Eeft berhlaett bat Ijp opentlncft en Clara voce gjjefonclubccct [jabbe Dat in fecc fetieufe Cctmen aen ben Heer be Knuyt foube inojben glje* febjeben/ enbe bat ben 25j(ef fonbec be cefumptie foube afgaen / enbe bat bP p;eftbeccnb£ bienbol· gen^ b^m b'c;;tenfïr ban ben ®}ief babbe (aten bebclcn / ooettgetepcHent.
ji^iet-tegbcnfIaenbtbefeiRefolutie(baecban be l^re^ cen ban Seelanbt in bofc ^^jobiticiale l^crgabecingg benni^ &cegben nocb aleec fpantbioojbtgabcnaenoe ©eecen «©bfbtpieerben ; baecom fp in be gtjcnulbe bier boo;-gbefl((be anttooo^bt ooelt ecnigbe Ipointen ban bien tDeberfp;eeclien enbe cefuteccen) enbe aenfcb?pbin« gbe t foo (jeUben etijtcc be j^eecen ban Zeclandt &rn
2l!i 3 i?ftt |
-ocr page 379-
3 ÓS Tweede Deel, van de
i^cec t)e Knuyt niet toillm toeDecom laten gacn nae fiaunfkc. Haaccalic anDece jijn öecluaect^ ociosf»/ tiiöe alDaf c Οεή y, JüScp ftomeiiDe ÖEbbcn üoo? cEtft enDc allen Dingen fojse gcbjagtn om te acdcpOen tot ticDecIcg* Oinge ban be Dijfecencen tufl'cD^ti De iicaoncn. Cot toelc^ fini cpnDeuptljaec allee iSamefletogcni^öe i^efc ban Meynertiwijck : nac ben $ecc(0;acf ban Perviene illo: ningölDcfte ^canfclje ÏfimbafTaDeuc / bci» ttiet alle be> IcffDe enöetcfpecmeufe tecmrn ijDD?D?agenbc / Dat fp als boccntnetDe^eecen ^paenftt)e pienipotentiarifcn te cpnfececen / obcc Den lalï Die Ijem beftent toa^ / tjaec tot tcechinge ban !)et (^actaet ban tictegen tjaec te
SijnmcDegegcben tiaDDen goebt gcbonDen ijein i^eece ban Perviene Doo^Defe ej^p^effe befenDingge te Doen be^ gcoeten / enDe bccfeechctcn ban (jaec j[|o : Jl^o : goeDe en opceci)te'3!ncentie / omDeopenfiaenDeDiffecentientufs fcgenDeilccKinen te beceffmen / BecforciienDe bat bP nietgeitjc&eConfiOentie b]ilocbet:{tIacen fijne upttecln:: begoebeincpninge/ obcctjetbeceffenenban be boojfs. biffeccntcn baes toe men be ^eeccn jfepaenfcbe nvt alle mogelyche ntiooi Ιεη / tot t)et meep Contmtemmt ban ®?ancftci)ch fontic faccBen te pcrmobccen.
©efc ^joporitic öceft öp met Complimenten ban Be= ba^hinge opgenomen enoe bccfocbt m De aengljebobcn <©fficienteconcinuEten. iebocl)/fepbe/ Datnaeb'upt= toitTi'Iingl) ban bc fiatificatien bcc feibcc ^Ifiden fouDen 3ün ban minbec effect, ©oojtgbifcouceetbein generale termen ober be vijf noci) openfiaenDe bijfecentiale ©oin. ten. (finbe aengaenOe atottcingen pecfifteerbe öp De politie ban De i^eec DelaThullerie, tf cefiituecen out JLücuIngen, brI)OUDenbc Clermont, Scenay > Jatnet gct i^mogljbom Bar, enbrpenbance^banbe^i^Dommen en ©emoliecenbe be pjincipaelfïe JFojtceire^ ; ttielcfie InoojDcn Priucipaelfte FortreiTes foube jijn eert feccete lalt boben 't gyene in be fP^ipofitie ban begeer bela Thuiiierie toace gefcpt/ en toelcHe plaetfen ©jancficijeh altijöt öabDe becRaen te ©emoliccen/ en met be ?&emo> iitte ban Nancy alleen niet tuare te bjeben getoeefl j ban obecbcncftenbebe^liitoningb^o^b^e en la(l becbat in be boojf3.^;opo|1tie ban be^eec bela Thuiiierie, bat nae npttoifleling ban De öatifieaticn fouDe ceffecen De boo?f5 aengcboDcne reflitutie ban Out Loccringen met ®emo· littebanbeplaetfen/ enomDatbe^paenfcben tiabben gebiepgcctomtei^cactctengebucenbeben tijbc bie tot uptb)i|fe(ingbbanbel9atiricatientoa^ ggeflelt in gaec jSicö^ift ban Den p. !3anuacp/foo Itofte met bjucgt niet al^ vour befelbe upttDifTeling taecben geganbelt.
j@ici: op ;t)n te ggemoet g^boectenbe gt)ecepete«tt in Ito;teDe pjtncipaelfle boo;fIagen / bie obec De boo;f5. vijf biffecentialej^ointenin becfctjepben tijDen toacen bec= Öanbelt/bie alle te becgiif^tDacengetuceft/ en bupten öctocIChemengeenanbecenljabDe ftonnen bebcncften/ tnbirnbe i)artpen gcflnt b)ai:en te ftomen tot B;rbe/ bat bIpbenDe befelbe pointrn foo en baec bie toaten göc- laien fonbec nientuebp tebjengtn/ ofafgeüaneop teba^ len/ men ten bepDen 5trt)en (ίφ foube moeten naebcrcn/ fonbec bp boo^oarnbe bcchlacinge/ te opiniafÏceccn/ an^ bcEflnt^ bat alle I^aubeUngen te bergeef^ fouDen jtjn en allel]oope ban B^ebe bccbtopnen/ bat De ;&paenfcf)e in 't boo^fs- fcljiiftban ben 30. 'Januacp {jabben beloof totbeuptkDifTeiingbbanbelSQitifieatien toe/ geftantte boen al boat bp intecpofitie en Doo; be iü^ebiareuc^ toa^ belooft aen idjanclKgtlt enbe ten opficbte banLoccbrin. gen te aenliooccn beboo?fiagen booj baec Ilo: jQo: l^te^ nipstentiacifen te boen om befelbe te tappo;tecen aen be Sloningen cefpeetibe / en bat be ^paenfelje becftlaet» ben / tenop|1c()tebanLotthringencnbe9^emolitie/ te {jebbcn contraete lafl ban ben {toning / enbe aen be jpbc ban]9;ancItct^b{)et^ointban Locthringe' tesijn ge= fielt in anbere tecme^ / al^ baer op fp bi ^ !Ìloning0 lafl {jabben bet;focI)t/ bat bici boo| be ^paenfctje ben i 9!p;ii icflleben fteltjch tnare betfìlaect nirt te biillen ban^ beien boo; upttoiffelingl) ban be Itiatificatien ooch be reliitutiebanouc Lotchringea in be boojf;. ]^;opafitie ban De i^eec la Thuiiierie toaren göeiiuteteect tot De boo;f3. upttoifieIinggbani3atification^]iet-<e minb)a« ce naer ben 11llp{iIboo?f3. en boo; be upttbiffeimg ban be Satificatien met eecip?ogue obeclcbecingl) ente bccla· catiebanbe ongebecibeetbe @ointen Oe igenbeiinge in bec baeDt gaenbe gefjouben / enbe be fattfte geblcSjcn in befclUc€ccmré/ al^ Die te boren baöbcn gebjtcfi / ,„ tni opficljt ban 't göecne boo? ben 30, gannacp adi ©?anchtijtfib3aretücge|iaen/ geen topDet IjanDtlinnh tuajSbannooDeglictoeert/ en u met alle beDenclultjcüE mibbelm toetDen gljcfocljt opfiiingb ban De upttecRj (»= tentie ban j^janchrijch en ban ^pangien ) om upt ctt latieban befelbe te binbcn benuptlTagt) ban Qccommoii,, ment/ baec toe öp J&eec ban berviect berbopEmliirà naerber lafl foube Bebben/ of ficb Do^ben eflargccin tii ben lafl ober beaenbicbinge ban out Lotchnn^en ìq nt boo?f5.g?opojïtifbanbe (leer la Tbuilletie oiiettdciii; geert tot bc upttuiffelinge ban De iïatificatic/ «acbclnjj uptteitffelingc boo; brn lÌtontng foube tsccben geliantgt, baen; ijabbebenboo^fs-i^eec ban Servient berÈloici/ battenoplÏcbte ban Lotchringen biace afgtiebjoqciun alle ^anbelingb met ben {|ectoge in Bjancltrijclt gcjjou: ben / entefullenaftuacfìten ben uptflagt) ban De ^α», belingeninbefe ^tab,- maec ebentaei Dien aensanitK nietanber^ te hennen boen al^'t gene conform Den fccu: ten lafi bier booj bergaelt/en al^ ben foube imn: nen gemaecfu biojben / tefullen den ofüp Den lafl » gec maten ffauDe bonnen eyceDeren / en te nejooötn Dat Den Stoningl) be boojfs. e^itentiebantiJDtfouDegciiaiit boen : €n ten opflcgt ban be boo^f;. vijf Poioten, fiabtü ben boojfj. ©eec ban Servient bechlacrt/ bat DeDiffftttn ten tuffcfienïüoningen enbe ^jincen by arbiitagt nitt fionben g&etetmineect b)o?ben / foo een tuf. fcben particuliere £>erfoonen ; Jl^acr bat ^cbitec^ tufi fcben lloningen enbe ^^incen al^ bp maniere tian Uixu^ flag mofien feggen jfjaer geboclen/om alfoo be ^acilip |
t^trechen tot baer opinie/ enbpalDien De jpienlpoicnt tiarifen ban baer ^0: .f©o: op elcj; ban be vijf ^chciilni toilben boo;fÌeÌ(en/in boat manier fp mepnen Dactitfeltt fouDen mogen geabjufteert bio^öen / bP foube ItcÌiKlp met b^t een of met bet anDec ficb confojmeren/ ofnin aeHncraelijch jijnbe / ftlaerlijcfe fcggen De ceDen Ijantc cufatie^ '^lle bet toelcfìe foo ali boo^fj. in ben tijDtta ttoeebagentotOfeobrugh in berfcbepDen «ionfwtiin^ gepafftert sijnDe / fepDe be boojfs. ©eer ban Servient in betaffcöepDttefullentoeberliêeren nae IBunflet ni De acutDcfenbe pienipotentiarifen ban baec Ι|οο3ΐ@<Φ(ί fulleufpjeetUen.
f^irtuplen De gemelte I^eer ban Loenen met De timi; negotiatietotOicnbfughbefiglji^ getoeefi/ bcSfifnl ne {|eeren Collega: met be i^eeren |>paenfcbe f itV temiatifen op enbe aengaenbe nocb uptflaetioc Difc centen gbebefoigneert bie cerji bebben gbehloeflfit/ ω plaecfedie haddenbehooren vermindert te werden, da! defelve waren vermeerdert bOOJ feecltec gefc&JÏft BP ίίΠΙ Heeren^jabeban Servient aen ben meergöfWftniitn §eecbanLoeuenboD?f}aer aenhomjle etoer gtjeaeBW enbe gbecommuniceert / baec op fp oocft fctjsiftelDtB öabben göeantbjoojDt enbe begcetben ban baectebic; fïaen/of fp bic faecfte noc& tn benfelben g>taet feiJonDdi/ enbe toilben nemen / al^ fp bie bp baer bettrech ban Munfter babben gbclaten / of bat men bie op een antot J^oet foube meenen te ber nemen / enbè boebjelfp oP fonbamentltjclt boo; be bieberliomfte enDe rappo^ li^ bemeergbemelte©cecbanLoenen niet honDcnfc00W· j&oo öebben fp nocötan^ op bet pjefuppoafl Dat mrn Μ faecfte foube moeten ïjecbatten baec ni 't janApi·)'» opöaerbertrecR toa^ gbelaten / b'tcecen ίρβίηΐίρ berfocöt te fonberen ofwbe toat bp baer bien-aenowii· bc foube honnen te toeglje gbebjagljt toojow > al boe toel b ieeren ^«paenfcbe baer g|)e(ioi«t toem ben / bat fp baec epgene faecfte fcbeenen te poS.Rf enbe b'anoere focbten te abanceren 5 i&oo Ö^r-„K niet-te-mineerfl in'tgcnerael enbe baer naei; «J tW cnlier ban baer berfcijepbe ouberturen ontfan0P« /7, fp berhoopten metter tiibt tot aoebt fucceö te fwlwJz
tien uptballen. ^l^ een eerilên bat fp aïnocb te toacen alle^ gefiant te boen 't gunt befdbe bier oi booïbare jjiegotiaticcnbegntecpafïtie fiaöDen tofö'P fiaen /niet-tegen-flaenbe baec faecften eenigft ware»'"· .ï^apel^ toacen gemelioceect / bocö baec niet breoff a^ tot bat be Itcger^ ban tocDccstiben in 't ©eit ffltt^ men toefen te honnen obligcren/berftlacenbeenpep^ fïecenOe opcecöte genegentbept fo tori nu al^ PP? » ^ |
-ocr page 380-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 386
rrti tot De pacificatie met JSiancBcjjch te fjcbbeii. Ten jndeien Dat fp tc üjeöen toareti / Dc vijf contcoberfe Oointcn / al^ nocf) ùoo; t)acc acbitragie te laten af-ljan^ ^cn / ofte foo S^ancttctjclt Daec in ùtfficuUeecbe boo; ,,,«mo(]t(cent)ciuiiJDeltiiöPÖtfeftjepjomptclf)cfi en l)oe 'jrhoclicbccte faten öeflecöten. <!5nDe belangenDe De fflfcfte kjan Lotthringen Uefelbe te Deciieintn op ben Ljnagö Die fp ban öaec fjaöDen ontfangen / Die fp aen hcnlioninflD iJaec USeePec DaDbcn obfcot)cfcl)?eb£n / ffltteOatcopfpanttoaojOe ijaDDen ontfanaften/ fonDec hjtfpgdafi ftonDen iufifen op anDere boojflaa&en na» DfChanDt geDacn / toeltBe fp fepbeη te toefen / de reftitu- [ie van out Lotth ringen elleen, met de deroolitie van alle de Sterflten : ©aet men ftflec te ijooceii bpn De cefiitutie uanËottcinttcnin'tflenccael/ fonbec Bar cnDe a'Efe- {ché5 : cnDc ban Qe Demoütie bon Nancy alleen {)a&iie ge: fpioteti· ,ίϊα De toebecftamde bah örη <©?abe tiari Scr- vW,öelJUrnDf fljntffijcccHentiegeUfftaen ftaet D'eerfïe bifitf tE Doen/ enoe fp öaec op br Contea bifite gjjebam / tnocbtcbolgen^toebecomecnj^ifiteoan lijn Cirencni tic iintfaiiDe" ! bebben fp bp alle be boojfs. occaficn gbe= iractecttOemateciebanDeopenfiaenbe biffecenten tuf: fcl)tti De ttoee öcoonen/ enbe jjaec gjnterpofïtte ban toe» ltn öafc Jl&og: noefimaeliS aengeboben ; fijn Cjrcel· [nriebfftlaEglJbe flcö m 't eecfie/ bat be J^eccen ^paen^ fcÖcinabfeiiiicbanDe^tattfclje flOe-epcufeett babben boojt te Qaen / «uiube baec boo; foo bcel tp^ toa^ betlo- ctii/bccnian-..ï)·· tian feecltec flefci)?ift/ 't toeich / foo be lüfDiateuci» öfti f.pt öaböen / Bp Daec aen be fêeecen ^p,vnfc|)efouae3i)n gijegcben ofte göebicteect/ baec Sianchcljch geenc hcnntfTe ban fiabbe / enbe fcpDe kfiC' l!)c6Dat©?anc&röcftnocöbefelbt mtrntie toa^ f)ebbcn= iti enDe !)P geigche iafl / om met jfep^nsicn tc pacififce:: nn/Docü geen anbec acbittage ai^ tjaec i|o: it^g: bie Ì)ouvc:raiDen banben^taet noembe / te&onnen aDmlttccen/ boeijmebetoel te bjeben te toefen / bat Die opcnliaenDe fahen / boo; b'intetpofliie bcmibbelt mocb' tmtoKDcn : 't JBelcft fj)n φ. fcpöt op 't fpoebigUe enbe j)oecccDec öoe Jiebec te moeten gefeijieben / Cwbebelan· pDebefadeban Lotcringcn bat ft)n te b;eben toa^ taEBfnjFjancftrgcftteiieloben/ batgebupcenbebe Be- flotiatie alDaec upt ©jancftcijch birectelöcft met Jgecf ogt) Cljacle^ niet g[)el)anbeir foube toccben om ^pangtcn DaccineDcaUcombiagieii te benemeii. <©p be bo?Dece Bointenüpljemtienileereban Loenen tee banben ge» (lelt/ DieDe^eecen g»paenfcl)egbefepbtbabbennieutoe fointen te toefen/ frpfle befclbr alleen opgetjeben te öeb» bcti/ op Dat men foube toeten 't gunt tuffcbcnbepbe {tcoonennocbopc^ipenbe toa^/ fonbec bem baec aen p?ttöi te tolllen tefüingecen / <!Enbe flijelijcU bf l|cccen ^paenfcbe Ijaec faebenften op b'?(lcticulcn bp fijn <S.eec(ï ouecaelebctt ^cbjiftdtjcft babbe ingcbtent / olfoo babOe l)p]^ctc<15?abc toan^becbient baec baec op fijn contca- bcticöt mcDe fefciftefijcR toi gefonbeni enbe baec neben^ fijne ccDenen/ toaecombpmetbetupttoiflelen ban be Satlficatim niet fouben beboocen boojt te gaen
©Pi)et8eenebcnmeecgemelten©ccc ^ecbicnt fjaec «lonDclijch öeeft geftpt / bebben fp ftjn ge piefenteect D'offccn Die boo; baec bectcech bobben gebaen ban aU Daer in competenten getal te toillen becblpben/ enbe ooB fiaec fcöjiftelöcfte boojfïagen ten toebec5pben obec te ge. ben/Dan Dat bet boemaefp niet aengenaem getoeefl 5gn> Defpmet baec bojbcce intecpofïtie enbe oberiebecingbe Dan gefcö?iftcn / babben moeten fupecfebecen / niet tee oenilaenDe be {feecen ^pacnfcben baec baeconime fe^ titufclüchaengemaentbabben/ enbefpobecfulqc geen amnife babben ban eenigb 0ÖeftÖi>ft ac" öe fêeecen fpacnfcbegegeben/ ofte ban eenigebictatie aen befel. DcQebaenbatmibbelectptbcbooiflagen ban B^ch' njcnbp ben ||eece Ia Thuiilerie aen baec i|o: Mo: enbe |Oaec Doo? be ï^ecen H^ebiateuc^ aen be iieecen ^enfcbe toacen gebaen / Haeec baec op niet toa^ ge^ oolflöt / enbe inbien men &ct gepaffeecöe boojl^ gaenbe/ amoti) tot De ©;ebe ban toebec5pben met opcecbte mep« toa^ geintentioneect / bat be faeche toel te binDen oufe toefen/ enbe fcfteen fijn<C.baettoemeb£epnbe. TOteConbefcenbecen.
jM bat ben JSaapmet t»e ifepaenfcfie tot 3©uni Qeobjufieect O'upttoilfclinge ban De iSatifiai' |
tien/ en 't p?e(iecen ban diebt öm if. J©ep te born fn be grootr^aleban 't ^tabtgup^ met opene beucen/ en baeg^ baec aen bolgenbe be Oublieatie ban 't ibtabfjup^ booifs. ^00 jtjn ben bolgenbe bagb omtcent aebt upcen be l^eecen ba» Loeoen en ban Heemftede eecfl flebaceii nae't^tabc bup^/ bcbinbenbc0p03bjebanbc.(liaaat= (Icaet/en ban ben Commenbant be ^tcaten/cube plaet^ feboo; bet i&tabtbup^befct met S3o3gcc^ rnbe ^olba· tcninlPapenen/ enjijnbanbepDebe 23o?gecm>cflcc^ booi't^tabtbup^bectoiilehomt/ engbelepbttotin be gcoote ^Ic ban 't ^tabtbup^ / baec gefet toaé een ron» beiiEafelmcteenflCoen jFlutoeele ftleebt en jriutoeelen Stoelen ; <Stt ban baec bot^ts^gbegaen in een 30ectcech· lüamec/ baec een iCafeJ toa^ met een toit ©amafl BleeC beiepbt/ toepntgb baec naei^gbeltomenbci^eccBiuii bectoilleRomtengbelepbtbooibe S3urgecmte|let^ al^ boojfj. / i»beboa?f5.©rctcecit fóamec 5 inbetotlcftcbe ileec Brun eecfi ingacnbe/ beeft menaengebangen bcp« becspbt^ Öatificatien ban 'i (Scactaet / al^ meüe ban 't ©acticuüecftctöcheJbanbe Comfnercie cn be fojmu» iieccn ban be cefpecttbe €ebt te Collationecen.
©ntcent een upce baec na jnn op 't ^tabtbup^ geftoa men be anbece baec i|Q:iBo:picnipotentiacifcn bectoil* Icitomt enbe ingelept al^ tJQojf}, / rn baec na i^ gelionien bc <0jaef ban Pcneranue boo? ben lleec Brun, cn booj be S3o;gecttiee(Ïec^ bectoillehomt en inobelepbt tot iu bc gtoote^ael/ en oooj be fameiitlycdt· pienipotentiaci' fen ban baec toog JiTSog : booj bc boo^fs: ©tcicecü tta^ met' bectotllcfiomt/ en mafhanorcen ge-erob?d(fcect beba benbe / fijn eccft be booifs. bepbe i^eecen Dlcntpötentia^ cifen en baec na bcpienipotentiacifenban baeclgooa ilSogtgegaeninbe uoojfs. ©ectcecb-öamec j <en na bat be boo^fj CoIIotie toa.é ge- epnbigbt in gelijcitr o?bic in be gcoote ^ael aen be boojfs conbe €afcl aengcfetcn; beeft be Üecc Brun obeclupt in aatgnfcbe (iEale gefept / in effect / bat ben iSoningb bcbbenbe gebabt bifie en cap» po?t ban 't gemaeclttc iCcactaet ban ©icbe / 't felbe met b^fugbbe opgenomen / en aenflonti^ binnen ben beboo2« lycïicntöbtbabgbecatifieect/ enfpïjeicen ft^paenfcbc Plenipotentiacifen gbeceet toacen om be Öatificatien uptictoiffelen/ en met (ffongcatulatie obec ben flbe= maeefiten ©jebe Bbebiaegöt of be Öatifïcatien ban baec fêo: JÜSo-.mebegcccrt toacen / om Hpt te toiffcicnj €u metcecipjoque Coiigcatulatie in aiattjn beanttooo;bc Sbnbe/ battjet Ccactaet ban baec mo. met geiijche bjeugöDe opgenomen enbe gecatificeect toai / en geceet om upt te toiflelen; ^^ met opene oc neen en gcooten toe. Joop ban mtnfcöenopgclefencecll bet (ïcactaft/ baec na be^ ftoningb^ Ratificatie in 't f rangoig / cn be Öati^ ficatie ban baec i|o: naog : in 't jfcanioi^ / becbulgen^ l^gclefenbet pacticuliec Arrijckel van de Commerccs met^öatificatie ban baec Jgo: Moi baec na gelefen ecnwteomigatoicombel9atificatie,en p?ocucatie tot bet bejtoeecen ban bet boojfj, Articul binnen ttoec Hàaenben in ben ^agbe te (ebeccn be^ Clontng^ P^ocu* catie tot bet bestoeecen ban 't Ccactact / cn be ©jocuca- tie ban baec toij©og: ten felbenppnbc; na be lectuce bantoelcftefiuclieni^bebooifs. ©eecen i&paenfcbe af- gebiaegbtinbeXatUnfcbeaiaic/ of baec beliefde m be jöame bei fóoningbii confojm be boojfs. boojgelefene »?ocucaiicbet ifcactaet fojmelflcii te bejtoeccen/ en boo? bc felbe geanttooojt jijnbe / Ja; i^ boo? ben ©jieflec be^iöiabenijan Penerandaacn ben felben/ en een be Jleec Brun booigeboMben een gcoot SSoech met fiutoeef len omflagb / SbnDe be <£uangcfien / baec op toa^ giepc eenenfllbecenticup^/ en be bepDe i|eecen i)pael!fcbe ]^ienipotentiacifenobrccnn&c(iacnbe/ enboubenbe be cecbtecbanbtop betboo?f5. fflbecen föcup^ / beeft ben <0?aefban Penneranda gelefen bet fojmuliec ban €ebc in ^paenfcbe ®ale / en gelwmen jijnbe tot De toeoïöeii nemende Gode tot Kichter^acc. igebbenbe btpDe i^ee* een De «etötecöano (^gefieecften en bet «cupi geliu|l / Sbnbe be gcooifie foiemnitept bantfSebt bie boiaenfi baec (^jbjetoecbtgebaen/ naDoorben <6;abe ban Pcoaeranda geb}aegbt/ offp jgeecen pien^otentiacifen ban befen ^taet toegen baec IBog: in confo;mitept ban becfelbec P;ocucatie bet^attaettoilbrnbestocc^ cen/enceanttooo|t jgnbe/Jaj en fp alle obec epnbe naen· De/enDcttoeeboojfte Wngccilfn opflebrnbe/ Ooo; be
SU |
-ocr page 381-
Tweede Deel, van de
©ctc ban Loenen Qösïifctt Dct jFojmuIicE ban <SeDt in Jfcangoi^/ cn boo? öare alle gefe^/ Ainfi m'aude Dieu.
©dcc na 5ijn uptgetoiffglt DepDerjtjb^ ociginric cucatien om te fflcacteccn en te Uejtoeccn ijet ®cactact/ De (©ciaincle fìfltificatien op Bet Crateact/ Oe ©tigenC' IcÊïatificatieöaaDaccïlo: iDovop bet pacticulicc tpfl ban De Comitiecce^/en acte obligat oic tot l)ct bjcngbcn ban flattficatie eniP?ocacaticoml)ctboo?f5. patticuliec IHttUul te bestoeten / ecu^cte uecbattcnQe tie cï^aemen bie αεη De 3pöe bc^ litoning^ ban ;&pangien ttJojombcgtcpenln Bet Ccactaet een contee-Siete op tjct 4+. en -fy. Hcticnlcn ban jjet f2tcactaft/ een ?lcte ca» Itcnùe Oe ^eniolttie ban ^ojten en ban 't jt up^ Leuth, be fücte ban #ubUraUe.
^e (ÏucUen en ^aptecen ban biegen fiaec Hiog: jtjn obecgdebect in een coot jpluWeele Coffee/ en ban ùe ^paenfcbe in een coot f lutee eie Coffee met fïlbetcn bc» flacb ontfangen ; bJaec meDe opgeflaen enöe ten bcpDen SOCurn affcöept genomen jijnOe/ be ^paenfctje eecfl / en Oaec naOie ban öefen ^taet jijn af ggegaen / boo; öe 23ucgecmeeftec nptgeiept tot bupten |)et ^tabt!)up^/en be boo2f5. i|eecen ^paenfcge/ en fp elc;c Jijn st)e epDt tot aen fjaec a.ogcment boo; een Compagnie en
een Compagnie ^olbaten; en sijngebaenbjiefalbe^ en get eercgnt opbe Ïl^aUen geloft.
€fgen ben boïgcnbcn bagf) öeeft be USagifitaet boen maften boa; De ban 't ^ta&tljtip^ een gcoot ^on^ neel / gebecht / belept / en be{)angf)en met Capiffecien/ enom.Datbe#oo|t ban't ^taDtöup^ too^öe gfieflopt boo;t)ct(iEonnee|Dornmaecheneen anbec ingancH ban be ^tcaetofbeleptenbeöangcnmet ®apifTecien tot in een üiamet op bestrate en op Ijet i^onneel uptfienbe/ bte mebc met iCapiffecien belept en bettangen.
©en lii, 5ön eecfi be ©Icnipotentiatiffn ban fjaec ©oog .fUogenDe Daer na be J&eeceti ^paenfctje acn 't étaDcijup.tJ gcgacn jQnDe be ^tcaten ban be Ilogemen- tenoeccefpectibelleccen ji>Ienipotcnt(ariffntot aen t)et g>tabljupibft)angcnmetiEapi|fecicn/ <i5ouÖe 3Leei;sn cnanDec^/ en metgcoen beflcopt/enjijn Debooif?. cef: pectibe #Ienipotenttacifenbant)ct1ltogQementtot aen Öet .titabljup^ gelepDt / Dooj een Compagnie SSojgec^ en een Compagnie ^oibaten / en boo|t ^tabfinp^ ont· fangenbanbe^ucgccmeefiec^engelepbtin be boojfs- lltamec/ altoaecDcboo|f5,bepOe ^ucgcrmeefïec^ 30η berfoc&t getocefibe Publicatie mebe te affifieren; φη nae bat b|ie cepfen bKi^ fïgnal gebaen boo; feben iCcom? petter^eneen litetel (Scom/ boojalle bé omftan· bcc^ in gcootc meentgöte in 't Ì>tabl)up0 / op be ^tca^ ten / en in be l^enflec^ (iaenbe opgl)clefen |)et Cractaet inSEJuptfclie ®ale: i©aec nae be Ratificatie be^ lÜO' ttincic in ^paenfr|)e/enbe be Hiatificatieban baec #oogD j®Ofl;in©uptfcöeiCaiei bccboigljen^i^göelefp Ijet pai'ticuliecStcticulbanCommeccie met be Ratificatie ban {jacc üoog Jüog: en De ^cte obligatoic tot {jet upt:" bjcngcn ban Ratificatie en 't besbieten al^ boo^f; / (e^e· Itjfh i^ göeiefen be ?tcte ban publicatie in bel^canfcije (Caie / alle^ boo? enbe in 't bpbjefen ban toebetspt^ ccctacifen. g^aec mebe jijn in gljtlöcfteojb^uptgfiei gaen/ boo?be25o3gecmtcPcc^gelcpbt/ enmetgeUjch grbolgl) ban 23o;get:^ enbe ^olüaten tot aen be cefpcc» tibc 3togementen/en jijn toebetom gebaen bjie i&albeg/ en (iet <i5efc0ut op be 2@ailengeIofl.
35eigeec ban Nederhorft, bie aenfionbt^ nae (gne toebetliomf}ebaneen3b)ai;e fiechte ggeflabigt) beblege^ cigl^^a&ebleben/ (leeft be boo;f3. actiën niet honncn bptaoonen/ enbaecomben^ebtniet gebaen noci) ge; teeehent/ marcöctCtactaet e&'teechent gebbenbe i^ tuebecna 3@ti;ect)t getepfi/ enbe baec na befec 3@et;eltobet:{eben.
Hlie be boa?f^. porabe en €qiiÉpage ban get Conneel i^gc$cÌ)iecopo|Djeben be JElagijkaet/ bie tot gcoote Cae (iebben opggenomen bat get Ccactaet in fjacc ifetabt gcmaecfit / mebc albaei: ina^ 8&epubliceei;t j (fin nanilbbag i^ ben (0jaef ban j^affauto Stepfeclyche ]pie> nipotentiacifen bie ban befen ^taet obec ben gg^emaec&^ ten 39;ebc homen Congtamlecen ; «^geltjcH mebe be
mtfaijifei |
boojfs. gcecen^paenfcDepent'poteniiacifen Congi:a> tnlatie gebaen/ en taec tegg^en ben boIgI}enben bagb tei; d^adtijttt iiebbeu be^foc&t/ «nbe 39» Ié iien 17. bcfec be^ mibbaeg^ten ^upfe ban ben <l5?abe ban Pennerandj g tc attecct niet gcoote J^orape/ gtjclnpt ban Ccomptt, ten/falbe ban Bofc^/ cn<i&ffe{)ut/ op bjieSofchcnto ftjn Eogcment gcfielt/ en op bepDe bagen opmtltjclt ota begenupnteaKijnmctoptne ©aten laten iiytlooptn/ ennutbjanbcn/ fcöuten/ enQnDetfint^becicljcpöfné teechenen ban 3^?rugt)ùe gebaen ; 't Ù^elcbe bic ban be· fen^taet boo? boen noctj niet toetenbe ö'iutcmie ban öacc to: 4©o: öebben gepaffccct.
gebben be notificatie ban be gemacchte be acnbjcfenbej^oogejiiainifiecifin be ^taöt Munfo oocb Ofenbrugge laten Doe« / baec ban fp be tetipiome Congcatulatie Debben ontfangen.
Formulier s ende AEim van Eedtendean^ dere^ daer van in *t voorgaende PerhaH werdt mentie gemaeckt j volgen hier.
Geldre a l'affemblée des Sieurs Eitats Generaux, iti^jf MatheneJJe, Sleur de Matheneffe.RivierejOpmeer, Sou. teveen,6cc. DepatéauConfeil Ordinaire de HoilandeSc Weft-Frife&al'aflamblée des Sieurs Eftats Generaux de la part des Nobles de ladite Province, Confeillef& Heimrade dc Schieland, Adriaen Pauw, Chevilier, Sieur deHtìemftcde, Hoogerfmilde, Rietwijck, Nieuwei· kerck, &c. Premier Prelident Confcilier & Maiftre des ComptedeHoIIande & Weft-Friefe. & deparladiie Province Deputé a Paflemblée des Sieurs Eftats Gens· raux, Vranfois de Donia, Sieur de Hinnema & Hielfum, Deputé a l'aflêmblée desSieurs EftatsGeneraux de ja part de la Province de iii[G.GuiUaumeRippêrda,S\t\it deHtn- gelo, Boxbergen, Boculo 6c Ruflenbourg, &c. Dcputó de la Nobleffe de la Province d'Over-Yiïèl a l'aflemblés des Sieurs Eftats Generaux, Adriaen Clant j deStedum, Sieur de Nitterfutn,&c. Deputé Ordinaire de la Provin. ce de la Ville de Groeningue & Onamelandes a l'aflem· blée des Sieurs Ëflats Generaux, tous AmbaffadeursEï· traordinaites & Plenipotentiaires des Sieurs Eftats Gfr neraux des Ρ rovincee Unies du Pays- bas pour Ie Traitti de Paix entrc Ie SeigneurRoy des Efpagnes & lefditsSei. gneur Ëftats,munis de pou voir fufBfant, dont nousavoni fait apparoir par l'efchange des Originaux en conformiié dudit pon voir iuronsfolemnellment au Nom deldits Sei- gneurs Eftats, que par eux & de leur part feront pleine· ment,reëllement, & de bonne foymccomplis, obfeiv® & execucez tous & un cbacun les pffnts & Articlei avcc Ie contenu en icieuxdudit Traittéde Paix, fait, Conclu, ócSignéle 30. Janvier, comme auffi l'Artide particulierj Fait en conl'equcnce dudit Traitté & conclu le+.Faviier de 1'gn prelent,mille fix cent quarante huiftjéc Ratifiéde part öcd'autre en bonne & deüe forme, comme il sppa· roit par l'efchange des Ratifications qui vient d'eftre fait· te de part & d'autre,auquel pour plus grande Validità par communconfenteraentdes Partiesa efté à 1'Inftantad· joufté l'atSe prefént & folemnel de hprefiatmdvfermnt que leldits parties par leurs Ambgfladeurs & Pleoipoten- tialreSontfaitreciproquementen prefence 1'un dersu- tre, prenant Dieu pour juge, de la fincerité de leursp'O^ mefles, pureté, & formeté de leurs intentions à Ics maia' tcnir invioleblement, Αίηβηοια aidt Dieu, Fait i Mua·; fter en la Grande Sale de l'Hoftel de Maifon de Ville pU' bliquementàportesouvértei, &en prefence de grand nombrede Perfonn^, taotde ladite Ville j qu'autresqüi ontaffiftéalaSoIemnitédudit Adle, lequiofiefme M«ï de 1'an mille fix cent quarante huidl, Eftolt figoé & O" chetté. Bartolt de Gent.lean de MatheneJjfe.Adriutt P.vanDmia. WRipperda. Adr. Clant.
Nous Con Gafpar de Bracanonte ér de Gufmtn Coöti de Penneranda, Seigneurs de Alderfeca de la Frontera » Chevalier de 1'ordre de Alcantara. Admitfiftrateur^f petuel de la Commanderie de Daimiel de l'ordre de Ca- la trava,Gentilhomrae de la Chambre du Seigneurs Roj des Efpagnes, Confeiller en fon Confeil d'Eftat, delpa Confeil&:Chambre, fonAmbafladeur Extraordinure vers ùk Majefté Imperiale & fon piemicr |
-ocr page 382-
Nederlandfche Vi'éde-handelingk
Pennêranda. A. Brun, Bartoli de GentAean de Matheiteffe^
^driaev Pauw, C. van Reede, F. van Doma, W. Ripperda »
Adr. Clant.
Comme ainfi foir, que par le 4.4.4y. Artide dü Trait-
té de Paix entre Ie Seigneur Roy des Efpagijes, &c. öt les
Scigmurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pais
Bas, ait efté dit que Ie contcnu dedeux divers efctits,l'un
du 8. fanvler, 1'autre du %η. Decembre de 1'an lö+y.
faics & figncs entre Seigneurs Ambafladeurs Exttaordi-
raires & Plenipotentiaires dudit Seigneür Roy des E-
fpagnea, & Ic deputé pour & au nom dil Sieur Prince
d'Orange, iortira, fon entier efFet, ny plus ny moins,que
fi tous les points y compris en General, ou chacun d'eux
en particulier de mot en mot eftoyent inferez audic
Traitté de Paix,non· obftant aucunes claufes dudit Trait-
té à ce contraires, lefquelles claufes, oh entend deroger i
comme elles font derogées expreffement par ledit
Artide, &lefquellesclaufes au regard des fufdits deux
efcrits font, & feront, tenues pour non faittes.
Et que de la generalité des fufdits mots, & claüfes pour-
royent cy apres fur venir quelque doute, ou mes-intelli-
gence,lcs AmbaifadeutsExtraordinaires & Plenipoten-
tiaires defdits Sieurs Eftats Generaux, par otdre expres
d'iceux Seigneurs Eftats devant l'cfchange des Ratifica-
tions dudit Traitté de PaiJc, ont declaré au dits Siciirs
AmbaiTadeürs Extraordinaires éc Plenipotentiaires du
Roy des Efpagoes, &c. Et declarent par cette n'avoir
confenti que l'adjuftement defdits deux Articles au
Traitté de Paix, fe fit àaurre fin, que pour faireaccom-
plir,&cfFd(auerentierement Ie centenu d'iceux , fans
que pourtant fe doive entendre ny inferer, que chofe au-
cuueayt efté Traitté nyaccordée, par laquelle maintc-
nant, ou cy-aprespuilTeeftrederogé, ou prejudicie auca-
nementa la i>ouverainité& Superioiité dts Provinces
Unies du Pais Bas en General, ou en particulier, ny à
i'ordre de la Relie ion, ny à 1'employ, 6c tdtniniftration
des biens Ecdefiaftiques en incelles , mais que ΓΕ-
ftatdesProvinccsUniesdemeureraöefera cenu à ce re-
guard en font entier, & fans prejudice ; auquel reguard
les AmbaiTadeürs Extraordinaires & Plenipotentiaires
defdits Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies
devant 1'eichange des Ratifications, ont infinué cette de-
daration, &l'ontdelivré aux dits Sieurs Ambafladeurs
Extraordinaires & Plenipotentiaires dudit SeigneurRoy
des Efpagnes, &c. figné de leurs Mains, & Cachetté du
Cachet de leursArmes. Fait à Munfter Ie ly. de May
1(54-8. Eftoit figné & Cachetté Bart lot de Gen, lean de
Matheneffe^ Adr.Pauv) ,G.van Riede, F. va» Doni»»
W.Ripperda, Adr. Clant.
Nousfoubfigntz AmbaiTadeürs Extraordinaires Ple-
nipotentiaires du Seigneur Roy des Efpagnes, &c. Cer-
tifionsquecejourd'huydattédelaprefente les Ambaira' ,
deurs Extraordinaires & Plenipotentiaires des Seigneurs
Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays-Bas
devant l'cfchange des Ratifications du Traitté de Paix
entre lefdites Seigneurs Roy & Eftats, nousontinfinué
l'efcrit cy-defTus inferé, figné de leurs mains, & Cachetté
du Cachet de leurs Armes,qu'aprcs la ledlure ils nous onc
délivré, & nous avons regeu de leurs mains, en foy da
quoy nous avons figné eet adé, & y avons appoie le
Cachet de nos Armes. Fait à Munfter Ie ly. de May
i(Ì48. Eftoit figné & Cachetté. EiConde dt Fenneran-
daA.Brun.
De la part du Seigneur Roy d'Efpaghe feront coiDpris
en ce Traitté de Paixfentre ia Majefté & les Seigneurs E-
ftats Generaux des Provinces Unies du Païs Bas, Ie Sei-
gneur Empereur, Ie Seigneur Roy de Boheme &de
Hongerle, avec Ie Seigneur Archiduc Leopold Guillau-i
me, Frere dudit Seigneur Empereur, mefrac en quaiiti
de Chef & grand Maiftre de I'ordre Teutonique, les
Seigneurs Eleöeurs & Princcs, Villes & Eftats du fainÖ
Empire, Ie Compte de Oldenburg, avec les Pay s, Com-
tez, Baronnies, & terree àluy apparcenans, le Compte
de Swartzenburgh, enfemble fa Terre &Seìgncurie de
Huiren,& les Villes Anfeatiques; fans Prejudice de Pou*
voir encore nommer tels autres de Ia part dudit Seigneur
Roy qu'il trou vera convenir dcdans le terme porte au 7n
Artide dudit Traidé.FaiftàMunitcr ce if.May
tiri auiicjjari. γaill·a ivjuiiiiei uc jhjw-
lilint W® prefent,mille fix cent quarante-huid------------------------------------------,.....,
«•«oit Cgné & Cachctté«</e«x Colomnes, UlCentt dt Eftoicfigné&Gachctté.E/CiwiirffPftiiffwWf/ÌjBr»»».
Lw
•ire prurleTraïttéde Ia Pais Generale, Ec Mellire
" L;fV««,Chevalier, Confeiller de fadite Mijeité
(■athü'iqutcn fon Confeii d'Eftit & fupréme, pour les
ffaires des P.ïs Bas & de les Bourgogne prez de ia Per-
' pg fon PlenipüCerjciaireiiuxTraitcezdela PciX Ge-
erale', Ec rousdcux AmbaflaHeurs & Plenipotentiaires
dudit Seigneur Roy-pour'ie Traitté de Paix entre luy
Si Ks Seigneurs Eftats Generaux des Provir:i:ïs Unies du
Pays Bas rounis de pouvoir Juffifammenc donc nous
avons faif apparoir &c donoé Copie Aurentiqu». en con-
formitédudit Pouvoir, JuronsfolemneUernent au notn^u-
ditSeigneur Royfur la öainteCroix& les Sainte Evan-
pilesparnous reëllement & Corporellennent toucheZjen
loutainii que (iluy riictne y eftoit preient & afliftoit per-
foi ellemcnt que par luy & de fa part feront p'.einetnent >
itë en'nt» & de benne foyaccomplis, oblerves&exe-
cutestous Sc Uil chacün les poinrs & Articles avec Ie con-
letiu cniceuxdudit Traitté de Paix, Faift, Condii, &
fri·,é ie jo.Janvicr de 1'an prefent,mille fix cent quarante
huift & Katifié de part & d'aucre en deüe forme, comme
jijpp.roic par l'efchans des Ratifications qui vient d^eftre
fiireilcp^rc&d'autreauquel pour plus grande Validiié
fjrcommunConfentèmentdes Partiesa efté à 1'inftant
[jjuuUé ftcprcfcm&folemneldela prellation du fer-
if_(.„iquclerclits Parties par leur AmbailadeursSc Pleni-
weniuites ont fait reciproquement ne prefence 1'un de
'.urre, premM Dieupour juge de lafìnceritr de leurs fro-
iiijfei fUretéé' fermeté de Uurs intentions à les meintenir
kvioldlemeht· Fait à Munfter en la grande Salie l'Ho-
itci&Müi'on de Ville Pubiiquement,a portes ouvertes,
iccn prefence de grand nombre de Perlonnes, tanC de la-
dia'Villequ'iUtresquiontairiftéalafolemnité dudit A-
tìc,lcquiiilie(medeMayderanmillefix cent quarante
huift, tltoic figné & Cachecté : ElCotide de Ïenneranda.
Λ. Bik».
Gomme dnfifoit que par le Traitté de Paix entre Ie
Seigneur Royd'Efpagne d'une part & les Seigneurs E-
il .IS Generaux des Provinces Unies 'u Pays-Bas de 1'au-
üe, hit, Cunclu, & figné à Munfter Ie trentiefme Jan-
vier de 1'an prefent, mil fix cent quarante huift,ü foitdidl
cnrAüicic Lxviij que de la parr dudit Seigneur Roy. fe-
ront démolts^prez & és environs de I Efclufe les Forts
Smt Uh. Saint Dojias, Ie Fort del'E/loiUe, Ie Fort Saint
ierefe, k Fort Saint Fredric, Ie Fort Seint Ijabelle , Ie Fort
Sant Pad, la Redoute Pepemuts, du cofté & de la part def
oirs c ieuts Kllats feront demolis les deux forts en l'lfle de
Cafnd iWxnmt&Oranges Frederic, les deux de Pas, tvus
tiuxjur la Riviere de lEfcaut, du cofté Orientai excefts Ltl
loti· Ie Fort à Kieldrecht apfellé Spinola : de kqueile de-
moliiion à f.irereciproquement leroit convenu entre ks
pMiies pou: en rrgler 1'Équivalent ; furquoy n'ayact pcu
ti mberü'accord, il eftdemeurédepuisrefolu entre eux ,
«juedelapart defdits Sieurs Eftats ne feront pointdemo-
lis iefdits forts dei'] fle de C<iy«»y, nyàu Pas, maisbien
ceux (ur la Riviere de l'efcaut, du cofté Orientai excep-
tcLi/Zoen efchaune, desquelsonteftécfFerts pour.demo-
lif de la pan dudit Seigneur R oy, ceux de nommés audit
Artide LXVllI. exceptez Saint lot, Saint Donas & Satnt
Habelk, au licu defquels fera de plus demoly de la partdu-
dic Seigneur Roy Ie Fort de la Ferie, & fur Ie teut fera
convenu uiierieurement entre les parties un mois apres
Matte du prefent Afte.
Etcommeauffidansledit Traitté de Paix en l'Artide
ΓΚ ft ' ^ reguard de la reftitution du
*-Mftcau de Leut avec les biens qu'on pourrbyectdé-
Ptndte à faire au Comptc de Flodrofde la part dudit bei-
iicur Roy, il fcroit pourveu entre la condufion du
•t,'aitte & la Ratification d'iceluy, fur 1'entretien d'une
^uarmion de la part dudit Seigneur Roy, ou fur la dé-
u7"°odesnouvdIesFortifications, faites depuis que
erf" 3 efté occupé,a efté convenu & arrefté que
wu Lhafteau fera reftitue fans y laiffer Guarnifon, mais
que lefdites nouvelles Fortifications feront demolis
osieux mois à compier dez Ie cinquiefme du mois de
p'*P'"chain&del'an prefent5 auqud fe doit faire la
''«"on dudit Traitté de Paix aux Provinces du Pais
' uö & de 1'autre part. Faift à Munfter ce quin-
-ocr page 383-
Tweede Deel, van de
LesSoubfignés Ambaffadeursfif Plenipotentiaires du | Roy li'Efpagne au Traittéde Paix entie ledit Seigneur Roy& les Seigneurs EftarsGeneraux des Piovinces Li- nies du Pap Bas, promittent&s'obligent au nom ductit Seigneur Roy dc faire dans moü ratifier par luy l'Ar- tide concernant Ie Commerce & Navigation entre fes iubjeds & Vaffgux, & ceux defdidts Seign ur Eftats, Conclu, figné & arrefté, reciproquement Ie 4., Fevrier de l'en preian: 164.8. &d'eDproduire&exhiber la Ratifica- tion en bonne forme, pour Ie fufdit tempsàla Haye, Comme aulli pouvoir entre fufHfant de jurer δε ailer- me neer de là part de faMajeftél'obfervation fidelle & in- violable, du contenu dudit Artide, & en vertu dudic pouvoir de prefter Ie ierment feit par eux lefdits Ambaf- fadeurs& PlenipotenciaircsconfigBez, foie por 1'un d'i- ceuxoutelautreMiniftrequ'ilplaira à fadite JVJajefté à cecomraettre de deputer.
Enfoy&aflèuiance de quoy, eux lefdiÖs Ambafla- deurs & Plenipocentiaire» dudit Seigneur Roy ont muny leprefenc Aöe Obligatoire de leurs Signateurs & Ca- cbets. Fait à MunfterIe quinfieime de May 1'an 164.8. Eftoit figné El Conde de Penneianda Brun.
Formulier s ende ABen 'uan Eedt ende an- dere ^ daer van in *t -Ooorgaende Verhaei werdt mentiegemaeckt » njolgenhier.
WY Battole van Gent, Heer van Loenen en Meyo- derfwij^k, Senelchal en Dijckgraef van Bommel, Tieler ^n Bommelerwaerde, Gedeputeerde van d'Adel van Gelderland in de Vergaderingh der Heeren Staten Generaci. Ιλ»Hill» ΛίΛ/^f»?^, Heer van Mathe neiTe, Riviere, Opmeer, Souteveen > &c. Gedeputeer- de ind'ordinaireRaedtvan Hollanten Weft-Vrieflant, en In de Vergaëetingh der Heeren Staten Generaci van wegen d'Edelen van het gefeyde Lantlchap, Raetshcer, en Heeraraed van Schielandt, Adriam Pa*uw Ridder, Heer van Heemftede, Hogerfmilde , Rietwijck. Nieu- werkerck, &c. eerfte Prefident, Raedten Reken-mee- fter van Hollandt en Weft-Vrieflandt, en van wegen de gefeyde Provincie Gedeputeerde in dc Vergadering der Heeren Staten Generael, Francois van Dania > Heer van Hinnema in Hielfium, Gedeputeerde in de Vergadering der Heeren Staten Generael van wegen Vrieflandt, Wil- lem Ripperda Heer van Hongelo, Boxbergen , Boculu en Ruffenburgh, 6cc, Ghedeputeerde van d'Adel van de Provincie van Overyflcl in de Vergaderingh der Heeren Staten Generael, Adriaen Clant van Stedum, Heer van Nitterfum, &c. Gedeputeerde ordinaer van de Provin- tie der Stadt van Groeningen en Ommelanden in de Vergaderingh der Heeren Staten Generael > alle extraor- dinare AmbalTaneurs en Volmachtighdevan de Heeren Scatcn Generael der Vereeenigbde Nederlanden tot de VredehandelinghtuflchendeHeerKoningh van Span- jen, en de gefeyde Heeren Staten verfien met genoeghfa- me macht, die wy vertoom hebben, door de wiffelingh der orginale fchriften, in conformiteyt van de ghefeyde macht, ZweerenSolemnel^ck, indenaem der ghefeyde Heeren Staten, dat door hen, en van hnn zyde volkome- lijck, reëlijck en ter goeder trouw vervult, geobferveert en ge-executeert fullen worden alle de punten, en artyc- kelen, en elck in 't befonder, met d'inhoudt daer af van de gefeyde Vredehandelingh, gemaeckt, gefloten en ge- tekent den Jartighflejiimmus, gelijck oock het particu- lier Artijckel, gemaeckt in ghevolgh van 't ghefeyde Tra- öaetj en gefloten den «wri/ewFebruarius van het tegen- wooreigbJaeri648.envaQ weerzyden pheratificeert in goede en behorelijcke forme, gelijck blijckt by de wifle- lingh der Ratificatien, van weer-zyden ghedaen, aen 't welck ) tot meer bekrachtigingh door gemeene toeftem- minghjder partyen teriloot hfcr by gcvoeghr is de tegen- woordige en folemnele afte vac pre/atie en beTpyfingh van tkn Eed, die de gefeyde partyen, dour hun AmbaQadeurs en Volmachtighden reciprokelijck en ondsrling gedaen hebben in tegenwoordigneyt ven malkander, nemende Godt tot Rechter van d'oprechtigheyt ^an hun beloften, fuyrerbcyfcubefUndigheytranliua.iQtentien, om die onverbrekeiijckte mainteneren en t'onderhouden r help ons Godt- Gedaen te Μ utifter, in de groote Zael v'a > Stadthuys, opentlijck en met open deuren , en in tege ' woordigheyt van een groot ghetal perloanen, foovand' gefeyde Stade, als anderen , die by de folemniteyt vand? gefeyde Aöe gheweeit hebben, den vyfthiendeu dag van |
May, in'cjaer 164.8. WasgetekentengezegelCjSirJi
vaa Gent, lan van Mathenejfe, Adriaen Paur», P. yan Dì· nta, IV. Rifperdai Adriaen Clant 1 rt
Y*/ Y Don Gaf er van Bracamonte.en van GufmnSjtiti * » van Penerande, Heer van Aldeafeca de la Fronten Ridder van d'Ordér van Alcantara,eeuwig Adminiftreu',
en bedienaer van de Commanderie van Dairaie! vaa d'Oider van Calatrava, Edelman des Kamers van de Hen Koning van Spanjen, Raetsheer in fijn Raet van Stuet van fijnRaet, en Kamer,fijn Extraordinaer Ambaffadtiü by fijn Keyferlijke Majefteyt,en fijn eerfte Volmachiiidt tot de handelingh van d'elgemeene Vrede, en mijn Heet Anthonie Brutty Ridder,Raecsheer van fij η gefeydeCath j. lijcl^e Majefteyt,in fijn Raedt van Staet,en in fijnhoogen Raet,voor de faken van Nederlant en van Borgonien bj fijn perfoon, fijn VolmachtighdeindehandelingeDvm d'algemeene Vrede, en alle beyde Ambaffadeurs en Vol- machtighden van de gefeyde Heer Koningh tot de hm. delingh van de Vrede tufTchen hem en de Heeren Stiten Generael der Vereenigde Lantfchappen van Nederlant, verfien met ghenoeghfame macht, daer af wy autentijckc Copye hebben doen blijcken en gegeven, in conformi· reyt van de gefeyde macht,Sweerenfolemnelijk,initma van de gefeyde Heer Koningh, op het HeylighKruyi,t5 op de Heylige Euangelien, door ons warelijck en llchi. melijck aengeraeckt, en foodanigh, als of hy'er felf tegen· woordigh was, en perionelijck byftont, dat door hemen van fijnent wegen volkomelijck, reëlijck, en tergoedet trouw vervult, geobferveert en ge-executeert fullen wor- den allede Punten euArtijckelen, en yder daerafmn d'inhoudt van dien van de gefeyde Vredehandelingh ge- daen,gefloten en getekent op den dartighfien vanjanuajy, in'ttegenwoo.'dighjaer van 164.8, en gheratificeert hd weer-zyden, in behoorelijcke forme, gelijckblycktdooi de wilTehogh der Ratificatien , die nu aen weer-zydto gedaen is, aen 't welck, tot meer bekrachtigingh, duot gemeenetocftemmingb van weerzyden, terftondtby-ee- voeght is de tegenwoordige en folemnele afle vanprelta· tie en bewy fingh van d'Eed, die de gefeyde partyen, doot hun AmbaiTadeursen Volmachtighden, onderlingh ghe- daen hebben, in malkanders tegen woordigheyt, nemen- de ir ww d''oprechtigheydt vanhunhhfiu, fuyverkeyt enbefiandigheytvanhun intentiiniomdietnw· brekelytk te mainteneren en t'onderhouden. Gbedsenfc Munlttr , in de groote Zael van 't Stadthuys, opemlijcli) met open deuren, en in tegenwoordigheyt vaneengro« getal van perfoonen, foo van de Stadt, als anderen, die by de folemniteyt en plechtelijckheyt van de gbefeyd' daet hebben geweeft,den vyfden van May,in 'tJaer Was gheteeckent en bezegelt : El Conde de Kntrtnih A. Brun.
39itairooto£JiBun(l£tgcpa|rctrtie am ftaa ^jjllö IBofl-.gcnotificecrt cnbc oöecaefc{)?cUcn jtjntif/ ÌIìwJ" De J^ecccn ban i^ollanDt tiEfleect Dat sheicftifn nwcBt fcaoiDen in tielibccatÌE obcc ben ©ort en <0iD?e üa" cutie öan (iEcactaet oan BieOe Oen 30. Scmuatp le)iieöentot JDunficc Börflocen. JiEaecalfootic KnuytbantDfgen geeIanbtp?aefjOeccnüiöffft ficuitecct te Pjoponctrn enöe tcConiIiiOccrti foo ÖcüW öEff^anbfccïJjpbiHticnnaöcöanc omb^afaiJ öfww" batöePjobimu· ban ©oIIanDt iaefi ofifW·"^ öcböenüe fulcj; fouOcborn; jjelijcft blcnbolgin^ öfUï » l^Ect ban vvimmer.umi^gcbacn^^ingBfbaaö oen ^ J3ap / ai^ toaimecc fijn i^ooaiiepbt cnbc ben fiacM»^ ^tfltc 5ön berfctjccncn in bc ©rtaaCuring : Cf folbett t tiiBi: goeöt gebonOrn bat Oft fe?""»"'".»?» I^ubi'cniic Dfc boojfj. ©iebr / ben büf fn-ttointigW^'^ Stpjiliig irfiifben tfC^ecgaDecingegcacccPccM/ bf ttrcrt foube too?bcii in cc η acte bati f>"Wicfltic / ^ becboigcn^nabcljooccnghröjEfficct/ Docö bac oeit^ acte fottbe tooibcn gfjcauanieMectt/ cube ire |
-ocr page 384-
Ncderlandfche Vrede - handelingh. 390
Ra-
Vüornoemc
m wêderzyden binnen Munfter in «ie voorfz, Zale was ' yteewillelt > oock folemneltjck beiworen , ende dat van dknilag^"^ Aften van Hoitiliteyc ten wedtuzyden wa- en komenteccflcfenendeopte houden, ende djt de üDorfe· Publicatie binnen dele Landen foude gefchiedi η Hen ί nacftkomende,nideten f.ïöcn DagcDc ÖIoc- ifngclupt/af^wpitt^n^eaiiDECc tcpcftcncn ban 23IöDti ttopnaoiiocc gctooontrngctooiu/ enDcöat bate ban notiticatic/al^ ooch acnfcD?püingercfprctibe foubctoo?= UacDacn acn alle Dc Jpjoüincien/ Dc Colleaicn tcc ICb» mitalitfyt/iJrnS^uVt.^Dm.Tromp, fnöc acn alle De Oitinianöfucg euDe CapitEpiiEn tcc Ecc. gtcm αεπ Dc nEfllTBCWcDcataiiötrcljapycncnDc ;&tEOEnal<S oocö acn flllcéoitöcrneuc^ niDc Commanö. ban αΙΙε öe JFjoI' [itc-êtcDcn cnöE ©laEtfcn Dffcc aianbEn / mst bfcforcït tnDE bcflf «tc cf fpcctiUE na pcDf c^ qIji IrgEntiiEpt ban öc I,pg2f3.jg)ublicatic/ Bupcingijecnbc bEnionjlratie ban ttHclicncn ban faljjbfcljap cclpcctibc ten boo?f3. bagljc ie OiKit j oocU lö gccEfolUEECt Dat boo? l|EELEn (©cbcpiitcECi jEHOtificatie gtjebacn foubE bJojDcn ban bc boojnocrabc fltmacclitc / gtjEcatificEccbe / Enbc gtjcpubliccccbc ©?cbe binnen ,lBun|lEC/ acnallEbEÏ|cEccn Ambafladturs cnbE fliiDcccnimdcre Miuifters ban HptöEcmfdjE tóoningcn/ Sitaceli/i^ot£ntatenEnbc«cpubIijct«n/ alljicc rcijbci [tiiDr- cube bat in nianiccE ban notlficatic gEl)oiibcn tau= D£ tüojDcn brn gcbjoonltjcftcn ©oet / bat oocB abbcctcn· iitfauocgcbaEn toojbcn by fct)?PbcusS ban 't gene boojfs \il ambe Minittcrs ban ÜJcgtjcn bcfcn/fetaetbuyten 'sLandsct(iDcccnbc/ mct lafl om bare ban fiilci cnbc datc'ti3cijoo?t notificatie tc boen/ ehDc ooch te JDupccn/ ciuciiclicn ban ülöbfcöap te bctoonEn. ilSpbEt^ 1)ειιυεη baci ιίο: Jiöog: glieccfoibeect / bat de boo?nocniöE ?ïcte tongublicaticgcbjucftt foubE bjojdrn in be j|icbcclanb= ft|)c€aic/EnbEl)et®cactaEtbanB?fbefElf§: ui bc jÉie-- ianDfclje/ al^ oocit f ?anfcIjE (ΦαΙε/ tnct De ccfpEctibE tucticrjtjbt^^oubotcpi/ cnbc'^ctcbanilatificatic bacc opflacnbc ehDe gljcöoocEnbc / mii^gabet^ be wtic/ ciiöc bat ban tjet fclbc (CractaEt ban ©jcbebc cbtfijutute €)ccniplacfn t'fünEc tijbt bE jd?obin;iErt/ als ooclt De «©tjeaffocicccbc aianbtfcöappEn inbE ^te· Dtn/ miöt^öabft^ bc JIÊiniftcisS ban vurgljcn bcfcn fttQctbui'tcn 'ss aanbt^ tcflùcccnbc fouben toojbcn toc^ BijcfonOfii. gttcni bat ooch acnfcij?ijbingl)e fonbc Uio?> dfii oöcdjcn ban Dc boojfj. 39jEbE / cnbE ï^nblicatic at» ic (0o(i cn ï©c|i ■ ^nbifcdc Conipagnitn Dcfcc ïandcn / gtctn ain ben «öoubccncuc (©tncrad in ©oh fnDicii. gjtcmacn bcn^jcfibent enoe i^oogfjc badcn/ alp ooch öcn aiiEutcnont «©cnccacl obcc De .ildi: litic in JSiafil/ gteui acn brn Mbmicael be Witte, gitcm ambcnCoinnianbEHcopbElluliban φηίηεα/ Sitcm acn Dc ?Btccctcuc^ in Eoanba bc ^t. ©aulo/ cnbe st. Cbonic/ gteni acn bc «©iccctcuc in jDieulo iseöccr laiiö. €pnbcltjcft ftcbbcn Ijacc l^ooglj .l^ogcnbc gt)cce= [oiücctct/ batal^nubolgöenjJcnbein€onfo?inité ban daec0ooa,Ji)og:0cfolutiE ban ben 14- ^ipjiHi^ Icftlcs «nfoubeafgacnb'uptfcö?pbingljE ban ccn ©a(i cnbe ©eocii Daoljjcgcn^ Den thienden Juny, omnic ©obt ainwcljtifl!) ten fclbcn bagcn pbcclöh enbe öectgconbc. lötiucüanciicn obcc b'onbccöicnbc <©()cnabe bie fijne ©oööelijchciEajEflcptacnbcn ^tact Defcc aianbcn/ rait|(oaöct^ ©caftbcieccDc Eanbifcljappcn cnbc ^tcbcn Pftbetoefcn / Dat bc PanDclinglj tot Munfter boo? bcf« mtSBOEbccticcen Scgöcntoa^ 0l)cb?acljt tot bcjlnpt/ «atificatie cnbc publicatie ban ben ©?eöe. ®cn anbc= «y om (0Dbt ?llmacl)tigi) ootmocbelüch tcbibbcn/ wnepnöEfgn ©abEclijcftc gocbcciicccntbcpDt ben gbc« "iacciitcn©jebEocnabcfijchtoilbc gcgcncn/ cnbe ten ®,™"'''Qnbcn;fetactDcc ©cceenigljbc ^cbcclanbcn / rh « infen fclbcn / mit^gabec^ gbeaffo^
onh ^'ί'ίίφαρρεη/ cnbc ^tcbcn ban bicn/ tnbe allen Zm"' Öet boojfj. toccclJ caccftenDe / laten uptballen / nZ , algemeene gcscgcnbe ©jebc
c OcljcEl Cljjilicncflch nacc boojgbcmcltc onfe ©?cbc ben albcccccficn boojgcltjcfte gcnabe ban ftp» fnöE ?(imoobfnben <0Dbt mocbte boU |
bcbtien De ©ccccn «©cbcputcctben ban tbcgcn w Kobmtie ban Zeelant, tn picfentie öan fijn fêooo 8e= iTicïtclfoDgbept/enbetodgemcItcntïdcbt bah ^tatr/ bicc op laten acntcccftcncn Dat Dcfclbc intjcrcccbcn/ ooclt ccnobeccDcn Dc JDjobinciale bccUlacingEn cnbc ® jote fta» tien bicc bcboocrii^ tot niccrtnaicn ban bjcgcn be tOElge-- mfltEi|)?obintJcban SEeianbt gcbaen/ obergbcicbcrt/ ooch acngbctecchcnt/ cacchenbc bet |iuch ban bet booi= nocmbe©jebe-(iEcattaEt/nictbcn gbebolgc cnbc ocuhlc= ben ban bicn.
rtlictfc gni'ffïffrt dat op de voornoemde Vrede de Jiticatieinbchuarlijcke forme den if. üefcs voornc
g»ijn ©oogöept beeft aen ijacc io: JlBogi ten Jloogb^ ficn gccEcommanOccct / Dat op miDbclcn bcbocljt nioctjt üjojDcn toaec boo? gcobfccbecct/enDc grcultibccrt/inogt boojbcn noodighe eenigheydt ban binnen tuffcben bE ce· fPECtibe ^jobintien al^ ooch be J^junbtfcbap cnbc gocbc «ioicefponbentie Die tuflcöen Den fóoningb ban ©janch» cijchenOcDefcn^tactDoojgaen^ i^gcluccfi/ gccoHfcc= becct / üjaec op fijne J^oocbgcmdtc Igoogbcpt afgfjc· gaen/ gelych ooch afgegaen i^ Den QacDt ban ^tate/πα bat Defclbe obcc enbe tcc facche ban Dc niocptc bp bun te- fpcctibclijch genomen toacen bebancht.
©efe cefolutie i^ ooch aen De ^|ccccn ^rcnipotcntiaci· fen tot Munfter gcfonbcn / om bacc bacc na tc ccgulce. ccn. ^c notificatie acn ben Am baliade ur ban J^jauch· tijh enbc ban ì9o?tugacl cnDe acn Dc llcfibcntcn ban ge» hcoonDeJgoofbcni^gcfcbift brucbenl^ecctn banj Gene enbc ban Haren, -acn ben IgCCC ÖiDbCC Wickefort, cnbe my al^ cefpcctibc llcffifebe tnbe i^anfc ^tecbtfeljc Refidenten iflct gcfcbict bciic Den ^ïgenc ©erbojgb : al^ ooch acn Dc iicfpcctibc aentuefcnbe Hccccn iviinifteis ban Den 45?aef ban <0o)t ©iicfïant : ^tcni acn Dc E>cc« ccn banbcc l©ccchcn / liuplcnbucob / Iftinfcöct rrfprc^ tibe Cbuc-Colnfcbe / Jp. .jUpbojgüfcbc cnbc <Öc. <01. Dcnb.'itlgcntcn.
©e Honingb ban ©;anchcijeh oni tc tooncn fijn on^ bccnocgbUjcptcnbemlpballeninbc aftonberlijchc Bjc- be ban bcfcn i>tact; beeft fijn ItmbnfTabrnr? ben fêcrc deiaThuilIericbp&jicbcnDan bcn 8. jjaap obfCcba= ccect : Die ficb bicnbolgcn? gcfpoeiu beeft on» ban biet tc jtjn ccc bc publicatie bcc ©?ebE / acngelìclt ben 5. ^unp gcfcbicbe. j^p nam fijn affcbept tee ©ecgabccingij ban bacc JÜ^o'.ben i). jHèep : met notificatie bat boo;t aen fijn JlOajcficpt jljnc bcbclcn albiec fonbc abbjefTccen acn Den i^ecc iSefibEnt BraiTec, JBen beeft tccflout o;b?c gc(ieltomaEnbfmt|cec ?tmbaffabeuc te boen bcbbtn bc getaoonltjchc cecccbentie / 3|tem Pafpoojt booj (ijn 25agage Cacoffe cnbc paccben / gtcni i^ ccn 23oepccgbeüuectop'^3Lanb^hoHcntot tcanfpo?t ban fulc); enbc tot bececcingb i^ ftem gebjacbt ccn goube Iftet' tingtccbjaccbcban6000.guldens, cnDeboo? fijn ^c» ccetaci^ ccn ban 600. guldens, cnbe bcm abcp?efe"tecct 3ijnbc uptgelepbt met Carofffη tot aenöcil^oojnbjucgc Ijetfc fulep bclcifoelijch gtcccufrcrt. i^ct i^ ooch öaec na ban tee3i)bcn grnocgbfaeni tc becflaen gb(0Cben bat be liloning/mgccngEconfiEbiccccbc Co?ccfponbentic met Dcfcn^tflctliaenDe niet ban nooben babbc of göcfint toa^ ccn ?lnibafTabcuc albiec te boubcn niacc ccn acfl' DentQcnocgljtesijn,
j||iec boo; gefcpt boe bat bic ban Ecclanbt ben {^cec Knuytnietbcbbentoiilfnlatengaennac Munitcr, om te catificecen bet fficactact ban ©jebe foo aIsJ bet lagb / om ccbenen biec tc boo? toijbcioopigb bcrbaclt : Dc^ on· acngefjcn fp ben dertighiten j©ap geccfolbctct / te bccs hlacen / bat bocboel fp ooch met publicatie ban bet boo;f3. Ccactact boo; alfnocb fouben bebbcn honnen fupecfcbccen/ alic^ op Γ>ίη beloop laten cnbe beupt· homfle bacc ban bc gbenabigc bcflicduge ban <©obt ?lll« macötigUbibelcn / bat Ijaec <δύί iBo: ccbtcc in fccieufc acbtinge genomen bcbbenbc bc gantfcb bchommeclghe (ionfìttutic ban tijD enüe fahen/in Dctoclchc men (leb tc= genb)oo;Disbtua^bcbinDcnbe/ al^mebe beonfccchcc» bepbt toaecinne oen #>taft toa^gcb?acbt/ cnbe ooch boe bcel bacc aen gelegen toa^/ batboo;hct macchen ban be BjcDe ban bupten / De cenigb^pbt Binnen 3lanbt# cnbe OeHnie onDcc bc ©jobinticn tcgcn^ baec <eD:fBo: goebe intentie niet toccDc gcttoublecct / ofte gcaltce ceect/ bat t)Qeci|o:Mog: DaccDooigemobccttjages necefflteect toacen gbetoOjDcn de Publicatie van Vrede mede in haer Ed: Mo: Provincie te laten gefchieden, ful=
icnDebcfelbcbiecbcnge&aentenbeficmben bage op Iji't ^Oimulii c öp bc Jgooa 4©0fl: tccccn ifetatcn ©cUErael
O.léB |
-ocr page 385-
3 ÓS Tweede Deel, van de
öacctoEöfjcnrrffifcct ciibc Dat bc rcfpcctibr aicDcn öe üDojfs. jFoamulicccnfouDrnttieröentocflöcfonöcn/ nict een JlliiitliUc rcc materie cnDe ^lUcmie üaii De Igcectn graten ban ^eclanbt Otcncnbe.
i)oO?tiSpruLeHeerdenl300?i!5obt cnbE al ÖC JDcrtlöt bac fp onfcbulbigt) b)i[bcn 3|)ti riiOe b!i)ticn ban alle Stuartgbebeii enbe outjcplcn öie upt be gneütn by tjarr tot bccfcljepOfη tijöcn göcmobccct öcfrn Stanben foubc moaljm obccHoinen. Jieitbctbcc bclilntinoöe bat fp nicc bet toefiaeii ban bc publicatie niet üiacen acquir^ icfcenbebeabulibcenbcnulle Concluficnbp be frg an= Dcccp?obintlen tebecfcljepbcn tpDen Benomen : JllSatc bat jjaec liib : jilio ; befelue / als noch i;, furma ende ma terie laborerende, tijactn bifabbobcccnbe enbr bafc te= Bcnp toi fFPJfITflrjcli pruteilcrende, bectroulucnbe Dat be QiiOece jdjobintirn luci cpnbelpch be crben plaetfc gcc Uenüf / Ijacc viiü-.lföo: bacc obtc loube laten taebccbarrn foo laiiifle fatigfactie rnbe contenrrimnr/ oip na be gele; ürntöcpot ban fatten bolgen^b'iïnieenbcójbje ban be itegli ctng^e oiiücc goecie 23onbt-gt)cnooten tuecbt becepfetit.
€nöf alfoo öaet: (!ED: jEo: alttjb Dabben becfiaen bat Oerii (Siactact ban B^eOe met bc Sipaenfcftc foube iuec· ben acnijtgain affonbctitjch οαη ©^anclictjch / imniecp nietbDojrn aleer öaet -Co: HSog; boihotncntiijch foube Sün geblecchen/ bat bc llcoone ban Bianchi tjch tua^ trc^ Oibrifctcnbc Ijarc liEractact met ^pangien mebe ten epnbete bjcngfn/enoc bat alfmen algcnootfaeclii foube tocrbei!totecnaffoiiOrilijcft(3ri actaei te berflaen/ bat in fnlfiiengebailearn bcgcnielte liroonealle inogelpehc Contciitenicnt fouae toecben glji baen/ enöe bat alle bet felbeinbcfennlet üia^ gefcljiet / foo berfïonDen fp bat men be anbece pouinticn alfnoclj (ecieaidijU foube bec: forchenenbisienihacncn/ opoatöetöoojfs. Contentfi ment aen be ïltroone ban ©?qnchctjc& te Doen / nae be^ Jjooien üljelet enbc fonbcc upt|ieIg|jebifponeecttnocl)t iaeiben/ mccbcrlilat:ingcbati)aecèb;J©o: gtjenegrn enbegljcniepntVoacenbp be Ctactaten met be boojfj. llcoont opjeiegt te ülpbcn/ cnbe niet cnbe neben^ D'an= bereSLcbtn ban bcHnicbeLigueGuarantie |)aec etfect te laten fo?tcccn/ foatoanneccbcttoee^ooge ©attpen Dbccbaiecellerenbebiffcrentcnbcceenigötcnbe tot een occommobementfouüen 5ön oeUjaröt.
3ï>e J^eccen ban Zeelant alfoo oocft mebe be ©jcbe Qt- ratificeert cnbe Bfpubïiceect bocö niet gebnpct tjebbenbe (geli)ciioocUDiebanLeyden nietgcbacn Ijetitien) foo èeeft ftct VBCïclt fijne bolle 3tebcn gehcegen.
Oïiat Bjienben bc $iontnglj ban ^pangien öeeft gl)e= bacn iiiclubeccen upt boo?ganibe ?l)fte te fïen. ®e Bljecomp?cljfnbeccDe ban torflbcn t)aic Igo: JBo: jijn te run in f)et 17. '3ïcnjc!tel ban IjetBjcben^- ffl;cactart. JDacr na oocft Dp iiefoiuticn apact op {jaec berfoecft 3tjn Decomp?ebenbeett be ^eeren Churfurft van Branden- borg, be<©caben van Bentbtm, Teklenburgh; Item de PrinceJohan van Anhalt tot Setbft ©jacf ban 01- denbo'gb i)eeft btfgelijcU^ bcuc cjrpjcfTe befcnbingc göe. tracftt aiftiec om te BjerOcnacinclubecnt in bit €cactatt ban ©?cbe i B&flücfi Ijpfebect bed garen ijcrtbaectsS fecc fojgbulbiglj getoerfi om acten ban ,f|cuii:alitcpt ban befcn^tact te behomen.Sil^ bodboojfjcnbe batepnbelijft Det cené aen Dcnbagij foube Uomen bat f)P ban ben ^aec lóii.afbaöbe ban ben iüepfec uptgfitBeben een ®olopbeï©efec; enbc om be fclöe fijne uptbiobinfllwr fmahelijcft te maften uptbjucftelijcft in fijn 0eque(l gtje- ficlt; bat hy begeerde defen Tol als een recompens van dat fijn Heer Groot-Vader al eer met goet endc bloet ee- nige van defe Vereenigde Nederlanden badde helpen be- llryden ende bükrygen, ende dat hy indie Voetftappen van fijn HeerGroi't Vader wilde treden ende navolgen. ^tembatbefenSTolbcn ©ccecnigi)De Nederlanden ia haer Navigatie ende Commercien , als tneeft op de We- fer handelende ende varende meeft foude drucken ; cnbe battet beftent cnbe opcnBaec toa^ Ijoc fecc men in bc ©erecnigbe Nederlanden des Rijcx Onderdanen('t welk nochrar s niet loo en is) met nieuwe Accyfen Licenten, Impoften, Tollen endc dierghelijcken ( bit tuacen fi)ne foinialia) befwaerde.
g>oo lang Iiaec l^o: iiföag: ban fulcie fienni^ ftab^ ben/[)ebbenfps£cnfu]aciali^t>t g&emaec&t alfe soeOe |
.l^abupifcöap enbc^liUtcaUtcpt ijcm te Bfiegchmyta Luujc ijEiu oofi in be i2tcactatm bic bcfe ê>tatt mct^tu ncmarclienltn. 164^. maecftte/mebe ingeflooicniiMatt 3tjnbe naoerljanb 'Jlntcnttjclte cnOe bp ben tócpfitimi,.,, tìegiftrateuc bcbcfìigbe cnbe onbertehenbe Copie öa^ '. gcmelae öequeft enbe if-olsS-motiben aen öaec tjarc öo· 4® 0: getoont enbe l)etoefen 't gene boojfs. i^/foo tój Ijaec Jiao: bcm d'mclufie in bcfe B^ebe nictltrnnennoth üjillen toefiacn: »acc bp cjcpjcfTe cefolutie UechlaettOat men ban boenafcefolbeecDeöetfelDcfijne (iEol-gcfo(tj tefullenttiettecbaet beletten enbe cegen^gaen, ^ulci ben i+.gutp bcfe^ ^acr^ gcrefolbeect stìnbe ijS deucì),J ?lgcnt Verburgb aen benalötccaentDcfcnbcn «©jatto, licn ©Ibenbojafcljelfötniflcc ben SLicentiaet Heiicrfo ben 16. geinfinuectt/ in plaet^ ban fijne bccfocbtcinciu. <ìeinDe33iebe/ «Cnbei^bp b'«iSbele <©?oot.fKoo; èfl· een Staten ban (lollanbt bp iticfolutie ban ben 14, cnDt I y.9|nlp geabifeert enbe ber|ìonDcnbat aen ben %f ban o.decburgh fpuöe iuecDen gefcl)?eben bat incn boo; JjCtiegcngaen, weerenende beletten (toclchc bioojùtii inbeiScfolutiengebjupcfettoccbenj biclïont Fcyiii,ckc oppoüiie, (0p oat immtc^ be l|eec <i5jaef mocbttettni gDe berfiacn tuat be cecbte mccningtje tba^banfiefm ^tact / cnbe ijoc fenfibel 30« ®ol-gcfoerit / upt öaetm tot üecbincltinge ber Commetcien fpecialtjclt ban Dtffo ibtaet uptgebcbcn / totecbt opgenomen.
2Ö»bebieemtenbe ongbeljoojt/ bat een faccfte/ öii ccclitöanblgb cua^/ ex thrano jultuia ( jbcbjci' Ijft Coli legium Oec i>tcben tot (©fcnbjugge/ ni baci ®?otc(ieti( tegen b'inteniie ban bat fiincfsenbe iCol gefoecft fpjiKii) toiectgctucht cnbe in inft umento Pacis beuc pjattgt' Iteugbciiifeceert : bat ccn <i5?acf bic nopt pet bpbtftii langOuptigen ©ujlogb öabbc gcleben in 't epnbc tot te StDarcni^ ban ijet arme uptob£>natgclbe ©uptflanH toert gebencficeect met foo holielijchen cegachiwt/tiiw alle üp ben <©o;logb opgeltomene enbe mgeflopcnciCiit len/ aiicentcn enbe be3U)accni|fcn toicrbenafae)lelt/tiff! ii3jaef met een niciitoen nopt boo? befen geboojDtn fio! foube iucrben brrccrt : bat foo bcel groote i^taniitn ^ ööc); notabile fluehen ban bacr atanbt enbe auplmi moeftcnobcrgeben/ om ben litbcn Bjebe te fioop/ enbe bat befrn <©jacf/ bie niiitcacl gcblcben enbeiatial: lepartöpenbecfcboonttoa? foube onbecföne contrite tic enbe arbitrio lirggbcn bc gbrbcclc jföabigatit nifc Commercie ban befen ê>taet/ ban ©up flant enitba» ben. bucigeögclicn/ boojfoo beclbcfelbeoptieïDtfit gebjebcn tticrbt.
Tranftaet van voorige fiucken Se op en in 't Frans alleen ge fieli -waren.
Λ Lio door het TracStaet van Vrede,tuflchen denHw Koningh van Spanjen van d'cTn,en dc HeerenS»· ,ten Generaci der Vereenigde Nederlanden van d'aBtfcfe z,yde, te Munftcr gemaeckc, gellaten en geteeckeot op dc van Januarius van hetteghenwoordigb Jaer 16^· gelegt is in het acht-en-tfeftighfte Artyckel > dat van ® z.yde van de gefeyde Heer Koningh gedemolieertengc- flecht fullen worden by en ontrent de Stadti/*/'» ^ Schanflen van St. loh. St.Denas, de Starre-Jchafi^ Schans St. Ferefe. de Schans St. Fredrick, d( Schens 5(·ψ· belle, de Schans St Vaultts. de Ronduit zydecn van wegen de gefeyde Heeren Staten gedem<^ liec tengeflechtfullen worden de twee Schanflen^®^ Eylandtvan Cajand, ghenaemt Oranjen en Fridr^i* twee ven U Pas, al dejchanfen op de Rivier-de SfhtW,''* cPOofl %fdt. vytghefmdert Lillo, en de Sthtuts of drecht j Spinalagejtnemf. van welckedofnoiitiee® '^'^ tingh,recipoquclijck te doenjtuflchen pariyen verdn^
iouw zijn, om de gelijckwichtigheydt daeraf tcrtgc^"· Maer altbc zy hier in niet eenigh konden worden_, V is federt tulTchen hen gerefolveert en boflooten geWev» dat van de zyde der gefeyde Heeien Siateo niet lieerten geflechtfullen worden de ghefcydeSchao®" van'cEylandtnoch van'*Pii'maerweldege^ nenopde Rivier oe Schelde aen dOuil-^yde , um^· fondert LiUo ; tot verwifïe^ίng van de welcfeenac^e^' den zyn, om van we^en degefeyde njolieertcn^eflechc-te wordendegcenen,'dlwn |
-ocr page 386-
Ncderlandfche Vrede - handelingh. 385
in drie- vande
Reitiiucie en ovei levering" vuu I uuys vaii j met
d^Goederen , die daer aen fouden mogen dependeren, jedocn aen deGraef van Fhdrofvan wegen de gefeyde Heer Koningh men verfien en beforgen fou tuffchen , Q^jyting van't Tradaet , en de Ratificatie daeraf,op j'oDderhouding van eenGuarnifoen en befettingh van wfgcn den gefeyde Heer Koning, of op de demolitie en Ikchiing der nieuwe Fortificatiën en Sterckten , ge· maeckt fcdert dathetghefeydeHuys ingenomen heeft eeweeftj foo is verdragen en gcarrefteert dat het gefeyde Huys gereftltueert en overgegeven fai worden, fonder dier Guirnifoen of Befetting te laten, en dat dc gefeyde oituwe Veilingen gedemolicert engeflecht iullen wor- den binnen twee Maenden,te reeckenen van de vijfde inl,UttStslvtiiuS!iQi\koomtDàe,en van het tegenwordig her,op welcke dag de Pulicatie en afkondiging van 'tge- ieideTraftacc van Vrede in de Landtfchappen van Ne- derlantvan weer-zyden gefchieden fai. Gedaen te Mun- ^aM^v'^e van May. van 't tegenwoordigh Jaer van iii+8 Was,;etekent eti gecaccbetteert in twee Colommen. llCmdedePexiieranda . A. Brun, Bartold iian Gent, lau ,j)nMethmefe,Adr>aeft Pauwj G.va» Rede^W. vait Dania, ïf.Ri^^inlii, Adr. Cknt.
A Lioo door het vier-en-veertighfle en vijf-en-veertigh- ^/sArtyckel van deVrcdehandeling tulichen de Heer Koninghvan Spanjen&c. en de Heeren Staten Gene- rati der Vereenigde Lantfchappen van Nederlandt ge- Ì!jt is dat d'Inhou t der twee vetfcheyde Schriften, 't een vaodenachtftejanuaryjcn 'tander vande feven-en-twi»· December van'tiaer 1^47. gemaeckt engeteec- kent tuffchen de Heeren Excraordinare Ambaffadeurs enVolmachtigden van de ghefeyde Heer Koningh van Spanjen, en de Gedeputeerde, voor en inde naem van de Heer Ptince van Oranjen, geheele en volkoome kracht lalhebben, noch meer noch min dan of al de Punten in 'igenerael daer in begrepen , of yder daer af in't befon» der van Woort tot Woort in 't ghefeyde Tradaet van Vrede geinfereert cn ingevoegt waren , niet tegenftaen- deeenige Claufulen van'tgheleyde Tradaet hiermee lifijden,welcke Claufulen men verftaet te derogeren,ge- lijckiyoockexprefletijck er uytdtuckelijckgederogeert zijn door'tge(eydeai^f e» weri/gè/e Artyckel, en wel- ke Claufulen tenregard der voorghenoemde tweeGe- fchriften vooraengedaen zyn gehouaen,en ongedacn ge- iouJen fullen worden.
En alfoo uytdc Generaliteyc en Alghemeenheyt der Toorjienoemde Woorden en C lau luien namaels eenige Wyffelingen ofmifverftanden fouden mogen overkoo- nen/oo hebben d'Ëxtraordinare Ambaffadeurs en Vol- nuchtighden der gefeyde Heeren Staten Generael,door RpieiTe en uytgedruckte Order der felver Heeren Sta- len Geaerael , voor de wiffeling der Ratificatien van de ?e(eyde Vrede handelingh , verklaertaen de ghefeyde ™eien£xtraordinare Ambaffadeurs cn Volmachtigden «'«Konings vanSpanjen , &c. en verklaren door defe Kgenwoordige, niet geconfenteert en bewilligt te heb- jien dat de vereffening der twee ghefeyde Artijckelen in ' iractaet van Vrede toteenig ander eyndegefchiede, wnomgelijck d'lnhouc daer afte doen vervullen en ef- caucren , fonder dat men verftaen en infereeren fai ™ er yetsgehandelt en veraccordeert is , door'twelck ^■•ot namaels ycts gederogeert, of geprejudicieert mach "pen aen deSouverainitcyt enSuperioriteytder Ver- "'gde Lsntichappen van Nederlant in't generaci , of jn t prticulier, noch aen d'order van de Religie, noch «belteding en bediening der geeftelijcke Goederen DenHk' deStaet der VereenigdeLandtfchap-
^nia blyven en ghehouden zijn ten defe regard in fijn
en fonder prejudicie of nadeel: in welck regard
I, Artijckelgenocmt zijn,uytgefondert
\. l.Ut.Donaes,cn St.lfahelle, in plaetsvandewelc- t η n'och gedemolieert cn gheflecht fullen worden van «jehende ghefeydeHeerKoningh , àsTtierk-Schans, η OD alles fai wijders tuilchen de parthyen verdraghen worden een Macnt na datum van defe teghenwoordige
Ed alfoo in 't gefeyde Tradaet van Vrede (« fW'g/?^ Arcijckelgefegt is, dat, ten opficht va Reltiiucie en oveileveringh van 't Huys van Leut . |
d'Ëxtraordinare Ambaffadeurs en Volmichtighden der gefeyde Heeren Staten Generaci der Verecnighdc Ne- derlariden, voorde Wiffeling der Ratificatien,defe De- claratie hebben geinfinueerc, en gelevert acn de gefeyde Heeren Extraordmare AmbaiTadeurs en Volmachtigh- den van de gefeyde Heer Koning van Spanjen,&c. Ge- teeckent met hun Handen,en bezegelt met hun Wapen- zegels.
Gedaen te Munfter, den <uj//ifc/W(?!van Mey , 1^48, Was geteeckent en gecachetteert Bartold van Gent, lan van Mathenejfei Adrtaen Vaeuw, G. va» Reedtj F.va» Do- nia.W.Rifperda. MriaenClant,
WY ondergeteeckende Extraordinare Ambaffadeurs en Volmachtigden van de Heer Koning van Span- jen, &c. certificeren dat op defe dagh en tegenwoordi- ge datum d'Ëxtraordinare Ambaffddeurs en Volmach- tigden der Heeren Staten G^jierael der Vereenighde Landtfchappen van Nederlandt, voor de wiffelingh der Ratificatien van'c Traólaet van Vrede tuiTchen de ge- feyde Heeren, Koning en Staren, ons geinfinueert heb- ben het Gefchrift , hier voor geinfereert en ingevocght, geteeckent met bun handen, en bezegelt met hun Wa- pen-Zegels , dat zy na de lefing aen ons hebben gelevert, en dat wy 't uyt bun handen hebben ontfangen. Tot be- veftiging van 't wclck wy defe Ade hebben geteeckent, en ons Wapen-Zegel daer aen gevoegt.
Gedaen te Munlter, den o/y/r/Wiw van Mey, 1648. Was geteeckent cn bezegelt Condeàe Venerande, A, Brun.
Y^Anweghen de Heer Koningh vanSpanjen fullen iti * dit Traftaet van Vrede tuffchen fijn Majefteyt en de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden begrepen zyn : De Heer Key fer, de Heer Koningh vaa Bohemen en van Ongeren > met de Heer Aertz-Hertog Leopoldus Wilhelm, Broeder vande gefeyde Heer Kcy- fer, felfs in qualiteyt en hoedanigheyt van Hooft-ea Groot-meefter van deTeutonifehe Order, de Heeren Aertz-Hertogen,fijn Neven, met hnn Vorftendommen en Landen, de Heeren Cheur-Vorftenen Prlncen, Ste- den en Staten van't Heylig Rijck , de Graef van Olden- burg, met de Landen, Graefichappen, Baronnyen, dia hem toebehooren, de Graef van Swartzburg, gefament- lijck fijn Landt cd Heerlijckheyt van Huffen, en d'Han- ze-fteden, fonder prejudicie van noch te mogen noemen foodanige andoren vande zyde van de gefeyde Heer Ko- ning , die hy bevinden fai te behooren binnen de Palen» 'mtwee-enjeventighfte ArtyckeJ van't gefeyde Tradaet verhack.
Gedaen te Munfler,defen vyfthknden van Mey, 1^48. Was geteeckent en bezegelt, ElCondedeÏenerende, Aé Brun.
T^'Ondergeteeckende Ambaffadeurs en Volmachtig- ■•^den des Koninghs van Spanjen in 'c Tradaet van Vrede, tuffchen de gefeyde Heer Koning,en de Heeren Staten Ghenerael der Vereenighde Landtfchappen van Nederlant, beloven en verbinden fich inde Naem van de gefeyde Heer Koningh binnen twee Maenden te doen ra- tificeren door hem hetArtijckel , aengaendede Koop- handel enScheepvaerttuflchenfijnOnderfaten en Vaf- falen,en de geenen der gefeyde Heeren Staten, befloo- ten, geteeckent en gearrefteert reciprokelijck op de nw- de vanFebruarius in't tegenwoordiglaer van 1^48.00 de Ratificatie daer af tc voorfchyn te brengenj en te ver- toonen in goede forme voor de voorgenoemde tyt in dea Hage ; gelijck oock genoeghfame macht van te fweeren en te be-eedigen, van wegen fijn Majefteyt, de getrouwe en onverbreeckeUjcke obfervatie en onderhouding vaa d'Inhout van't gefeyde Artyckel , en uyt kracht vande voorverhaelde macht d'Eedc te doen , 'tzy door hen jde gefeyde geteeckende Λ mbaffadeurs en Volmachtighden, 't zy door een van hen, of door foodanig ander Minifter en Bedienaer, die fijn gefeyde Majefteyt believen fai hiei toe te committeren of deputeeren.
Tot vaftigheyt en verfeeckering van 't welck fy, de ge- feyde Ambaffadeurs en Volmachtighden van de gefeyde Heer Koningh defe teghenwoordige obligatore en ver* ft ft plichten- |
-ocr page 387-
plichieodc Ade gemunieert cn beveftight hebben mee bun Mt rcken en'Zegels.
GedaenteMuniicr , àc vijftiende van Mey, in't Jaet ii+8.
Was geteeckent El CondeJe Venerande, Α. Brun.
(Cot bcf/üüt U0lgi)t alijicc öct ®ractatt ban Vrede fclffooaléijfcDfnso.ganuatpacteccftcnt/ ötn iS.Uli pjiUccBccgatJECinoÖüanöaec i|o: JBo: aöeratiftcecct ùrti ly. .UScptiiotuptgitDifTcIt/ örn 19, Ιβφ brthon^ DiaUt/ ùEiiy. flunpgljepuWimct rnoe Den lo.^mip Deur etn alsrmi-fiie j©£öc cn <©ancftri;0flinöb-ÖaoÖ folcmnifEcttEnDcafn<i5oöt%lmaci)tiaöop flcoffcrt i^. tf η iatc ijEt fjclj tot alk tijiif η aetiflcnacm ε η aenbcöolcn 3Ìjn. Amen.
Tra&aet van Vrede , tujfchen den Tioor- luchtighflen en Grootmachtighflen ψ vin- ce 'Philips de Vierde van dien Name Koningh -υαη Spagnien , &c. ten eenrcy ende de Hoogb tMoghende Heer en Sta- ten Generaci vande Gelinieerde Neder lan- den,ter andere zyde, Befiooten den 30. Ja- miary Anno 1648.
INden Name ende tereeren Gods, Kennelijck fy aeo eenycgtlijck , dac na een langduerigh vervoJgh van bloedige Oorlogen , die ioo veele laeren hebben ge- drucktde Volckeren, Onderdanen , Koninckrijcken en Landen fijnde onder de gehoorfaemheyt van den JHeere Koningh vun Spagnien, cnae de Staten Gcnerael van de Vereenigde Nederlanden , de voorfz Heeren Kioningh ende Staten bewogen met Chriiteliji-ke medogectheyc, en verlangende te maecken een eyi de van de aJgemey- ne ellenden, en te fteuyten het bedroefde gevolgli , on- heyl , ichade en pertculen welcke den wijderen voort- ;angh vande voorlchreve Nederlandtiche Ourioghen .oude kennen na fichtrecken , felfs met uyibreydinghe over andere Stenden ende Landtlchappen en Wijc afge- legene Landen en Zeen , en de quade eiFeöien van de feive ten beyde zyde te veranderen in aenghename, goede , en oprechic Vrede en loete vruchten van vol- komene en valle rufte tut veitrooftinghe van devoor- fchreve Volckeren ende Landen fijnde onder hare ge- hoorlaemheyt , en reparatie van geledenefchade, tot al- gemeyne welvaert niet alleen van de Nederlanden, maer oock vande gehteleChiiftenheyt , noodighende ende biddende de andere Princen en Potentaten fich door Godts Zegen te laten bewegen tot gelijcke compaiTie en af-weeringe van ongeval, verderf, en dtl'ordres welcke defware plage van Oorloghe foolaoghe tijdten ioobe- fwaerlijck heeft doen ghevoelen. Om te geraecken tot foogoedeneyndeengewenfchte oogmerck, hebbende voorfchreve f^eeren Όοη Philippe de vierde. Koning van Spagnien ende de Staten Getierael vsin de Vereenighde Nederlanden gecoramiiteert en gedtputecrt. Te weten den voorfchreve Heer Koningh Don Gaffar van Bracca- monte en Guzmatt,Grave wn Peneranda, Heere vanAldea Seca de La Frontera, Ridder van de Or drc van Alcantara, gedusrighe Adminiftr„teur van de Commandene van Oaymiel van de Ordre van Calatrave , Edelman vande Kamer van fijn Majc-fteyt van lijnen Radeen Kamere, Extraordinaris Ambafladeur aen CjnKeyferlijckeJVIa- jefteyt, en eerfte Plei.ipotentiaris op de generale Vrede- handelinge ; Heere Antany Brun, Riddei,Raet van fijne Cathol que Majefteyt, iniijnen Rade van State cn hoo- gen Rade over de faeckcn van Nederlandt en Bourgo- gne omtrent fijn Petfoon, en fijni'knipotentiarisopde Traitaten van Generale Vrede. Ende de voorfchreve Heeren Scaten Generaci van de Vereenigde Nederlan- den. H'.-ere Bartolt van Gent , Heere van Loeneneo Jtieyner^piffiié'c Ampman en Dijckgrave van Bommel, Tielre, en Bommeler-veerdea. Gedeputeerde ter Verga- deringe van de Heeren Staten Generael uyt het Lidt van de Ridderfchap en Edelen van de Provlntie van Gelder- landt ; Heere loha» van Matheneffe, Heere van iHetU. nejfe. Riviere, Opmeer, Soutevee», <érc. Gecomtnittccrijè Raedt en Gedeputeerde ter Vergaderinge vande Hee- ren Staten Generael uyt d'Ordre van de P-idderfcbin ende Edelen van Hollandt ende Weft- Viitflandt, hoo» Heemraet van Schielandt; Heere Adriaen I'auw , Rid. der, Heere van Vleemflede, Hoogerfmilde, ^c. eerfte preO, derende Raedt ende Reccken-mecfler des Gracfftlijdt! heydts van Hollandt ende Weft-Vrieflandt , ende van wegen defelve Provincie Gedcputeert ter VergaderinK van de Heeren Staten Generael, Heere lohandeKmt, Ridder, Heere van Out en Nieu Vojmar, eerfte ende;e' Jrefenterende den Adel in de Staten ende den Raet van iet Graeffchap van Zeelandt ende ter Adtniraliteytal. daer, eerfte Raet van Syn Hoogheydt den Heer Ïrimtm Orangie Ordinarie Gedeputeerde ter Vergaderinge vjn de Heeren Staten Generael ; Heere GodartvanMi Heere van Nederhorft, Vredelant, Cortehoef, Qvtnm, Horfiwaert, ére. Prefident van de Heeren Edelen cide Riudeiichap des Lants van Utrecht, en in derfelvernj. mecompareiende ter Vergaderinge van deHeerenSia· ten Generael ; i ieere Francoys van Donia Heeretotf)«. nema /» Hieljum.^c. Gedeputeerde ter Vergaderinge van de Heeren Staten Generael van weghen de Pioviniie van Vrieflqndt Heete^ Wilhelm Ripper da . Heere lot Hf»· ge/00, Boxltergen,BoculoomócRuj/e?tèorch, Gedepu- teerde ter Vergaderinge vande HceienStatenGeneiitI uyt de Ridderfchap ende Edelen vande Proviiitie van Over YflTel; Heere Adriaen Ciani tot Stedum,Hetiem Nitterfum, aire. Ordinaris Gedeputeerde ter Vergade- ringhe van de Heeren Staten Generael van weghen de Provintie van Stadt Groeningen ende OmnielaDdeii, alle extraordinaris Ambafladeursin Duytflant, enPIl· nipotentiarifén van degemelte Heeren Staten Geced op de algemeene Vrede-handelinge. Alle veffieDintt volkoomenc Procuratie., geinfereert aen het eyndevu defen, dewelcke vergadert binnen de Stadt Munftetia Weftphalen met gemeyne bewilligingh beraemt totdt handeliiighe van alghemeyne rufte inde Chriftenheyyn kracht van hare voorfchreve Procuratien voor ende in naem vende voorlz. Heeren Koning , ende Suiea hebben gemaeckt, geflooten ende geaccordeertdewii: volgende Artijckclen, |
IN den eerften verklaertdenvoorfzHeerKoningb ende erkent dat de voorfz Heeren Staten Gened vande VereenighdeNederlanden, en dercfpeöm Provintien van de ielve , met alle haer geaffocieadi Landtfchappen, Steden en aenhoorige Landen, lijn viyt ende Souveraine Staten Provintien, en Lauden, ορώ welcke, noch op haer gealTocieerde Lantfcbap^Hi Steden en Landen voorichreve hy Heer Koningh 01« en pretendeert, noch nu ofte namaels, voorhemfel· fijn Succefleurs en Nakomelingen imtnernieti
ven
yets fai pretenderen ; ende dien volghens te vredenic zynmetde fel ve Heeren Staten tetracSeren, gelijckti doet by defe jegenwoordighe EEN EEUWIG^ VREDE, op de Conditiën hier naer bcfchrevcnen verklaert.
II.
Te weeten,dat de vooorfchreve Vrede Mvefetigoe, vaft, getrouw, en onverbreeckclijck, en dat dien vol- gens lal zyn ophoudinghe van alle Aflenvan HoftUi"
teyt , van wat fatfoen die zijn, tuffchen den voorfchfi·
ve Heer Koningh ende Staren Generael foo ter Z«i andere Wateren, als te Lande in alle hunluyden κΙΓ dive Koninckrijcken, Landtfchappen, Lenden m Heerlijckheden , ende voor al haerluyder Onderfitw en Inwoonderen van war Qualiteyt ofte Conditie f"
zyn , fonder uytfonderinghe van plaetfen ofte ΡεΓίο""
nen.
III·
Eenyeghdijck fai behouden endate!ijckgebruyc«" de Landtfchappen , Steden , Plaetien, Heerlijckheden die hy tegenwoordigh hout en DW fonder daer in ghetroubleert of belet te wow^^ direftelijck noch indiredlelijck in wat manieren ^ het zy, daer onder men verftaet te begrijpen de vi ken , Dorpen , Gehuchten en platte Landen aieo»^ |
-ocr page 388-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 387
mn dependere'i i Ende fullen dienvolghens degeheele Lcyerie van's Hertogenbofch , alsmede alledeHeer- liickticdcn . Sceden, Cafteelen> Vletketi) Dorpen, Ge hrhten en platte Landen dcpendercnJc vande voor- icbreveS"*^' cn Meyeryc van 's Hertogenbofch Stade j^iI-rquiCaet van Bergen opZoom,St3dten Baronnic jjiedB) Stade van Maeftricht, 'trefort van dien,als oock hM Graeffchap van dan Vioonhoiï de Stadt Grave eo Landt van Kuyck, Huift en Bailljuage van Huilt en uylHer-Ambacht, als oock Axelc-Ambacht , gelegen : b fuyden ende benoorden de Geule, mitfgaders de For- I tcD die de ghemelte Heercn Staten jeghenwoordigh in | hebben in 'c Landt van Waes , en alk andere Steden en , piaeilen dewilcke de gedachte Heercn Staten houden in Brabundt , VJaenderen en elders , blyven aen de voorfcbreve Heeren Staten in alle ende de felve rech- tencndselen van Souverainitcyt cn Superioriteyc, niet uytgcfondert en evun gshjck als fy zyn houdenda de Proviotien vande Vereenighde Nederlanden ; Wel- ïcrftaonde dat alle de relte van't Landt van Waes uyt- «noomen de voorichreveFonen, ial blijven aen den Koningh van ■-•pagiiien. Wat aengatt de drie Quartie- ren van Oveί-Μιζ .·,ce weten Vrtlckcnburch , Daeihem en's hi-noghen rade , detelve fulieu blyven in den Siaetindtwel.kediefich jegcnwoordigb vulden , ende in casvaiiClifputeencontrovc;fie , laldeCtlve gheren- vcyeeic wurcieii aeu de chambre me partié daer van hicrnavvoft gefproocken, omme aldaer te woiden ge- decideeit.
IV.
DeOnderfaten en Inwoonderen van deLandifchap pen vanite voorfz HeerCii Koningh eude Staten lullen ilL· gi.ede correipondentie en Vriendtfch;p (amen hcb- ben, londei tog'-.dencksn de OfFtnlien en fchaden die iyluydenhiervooren hebben geleden , lullen oock mo- gen koomen ende blyven inde Landtichapptn d'een van dc andere cn daer doen haer triiffique ende Commcr- cieiD alle verfceckertheyt, foo ter Zee andere Wateren ète Lande.
V.
De Navigatie ende Traffiquen op de Ooft ende Weft- Indien lullen worden ghemaintenecrt volghens ende in conformité van de Oftroyen daer toe albereyts gegeven ofte noch te geven j ende tot verfeeckertheyc van dien lalrttecken het jeghenwoordighe Tradbaet er.dedeRa- lificatiö ten wederxyden daer op uyt te brenghen ; fcnde fullen onder het voornoemde Tradtaec b .grepen wor- den alle Po'entaten , Natiën , ende Volckcrcn , waer mede de voornoemde Heeren Staten of die van de Ooft ende Weft Indifche Compagnie van haren twc- ge . binnen de Limiten van hare Odroy in Vrundfchap ende Alliantie ftaen ; Ende fai een yeder tc weten de lioogft-gemelte Heeren Koningh ende Staten refpeöi- ve blyven bcfittcn en gauderen foodanige Heerlijckhe- «len, Steden Cafteelen , Sterckten , Handel-, ende Landen in de Ooft ende Weft-Indien als oock Brazil, mitfgadereopdeKuften van Afta, Africa ende Ameri- ca refpefti'-e , alsdefelve Heeren Koningh ende Staten refpeöiveiijck fijn hebbende ende befittende , daer on- ipeciiliick begffpKn de p^atfen by de Portugylen tlcdeit den Jare fèfiim hondertem-m wirWgA den Hee- '«■Jtatenafgenotnen en geoccupeert, of de pisetfen die lyhier namaels tonder infradic van 'cjegenwoordigh ^mctiet fullen koomen te verkrijghen cn tebefitten; Mdefulleu de Bewinthebberen , foo van de Ooft als Weft-lndifche Compagnieder Geünieerde Provintien, ® M«oifters,hooge als laghe Officiers, Soldaten «Me Bootfgefellfn in Aöuëlen dienft van d'een of 0 '"der dei voorlchreve twee Compagnien wefendc of gewf^ftzijnde , als oock die uyt der felver refpeöive «eniten, loo hier te Lande als in 'c diftrid der opgemel- jr^^pagnien alnoch continueren ende naer defen ^ geemployeert mochten werden, vry en onbekom- ? alle de Landen ftaende onder deghehoor.
emhcyt van den Koning van Spagnien in Europa,ful - ^ mugen rcylen, bandelen en wandelen, als alle andere Sto van de Landen vande voornoemde Heercn ' befproocken ende gheftipuleert dat de |
i««niaerden fullen blyven byhare Veereen in toodani- ger voegen als fy de felve inOoft-Inden alnoch hebbctl fonder hun verder te mogen extenderen , gelijck oock mede de Ingefetenen van de Vercenighde Nederlandert haer fullen onthouden van deficqueniatie vandeCalli- liacnle plaetfen tn Ooft-lndien.
VI·
Ende wat aenbelanght de Weft· Indien de Ónderda - nen en Inwoonderen der Koninckrijcken , Provinciën ende Landen der voojfz Heeren Coningh ende Staten reipeöivelijck , fullen haer onthouden van te bevaren ende trafiqueren in alle de Havenen en plaetfen met Forten, Logieo , Cafteelen en alle andere by d'een of d'andere partye befet en gepoffideert, te weeten de On- derdanen van dc voorfchreve Heeren Koning en lullen niet bevaren en traflSqucren inde Havenen ende plaet- fen , de welcke gehouden worden by de voornoemde Heeren Staten noch oock de Onderdanen vande voor- fchreve Heeren Staten indie geene dewelcke gehouden worden by den gemelten Heere Koning, ende onder de plaetfen die de voorichreve Heeren Staten fijn befitten- de,fulleu mede beg epenwefen de plaetfen die dePor- tugyfen federi den J ^re feflhieu hondert een en veertigh in Brafilicn vande vootlthreve Heeren Staten hebben genomen, als medealle andere plaetfen die defelvejcgcn- woordig buütten, loo lange als die onder de Portugylen fullen zyn, looder dat liet voorgaande Ariijckel fai moghen derogeren aen den luhout vanditjegunwocr- digh.
VII.
En terwylecoodig is een goeden langen tijdt , om te adverteren den geenen die buyten dc voorfchreve Li- mitcn met macht ende Schepen fijn , om te defifteren van alle Atten vauHoftiliteyt , is gcaccordeert dat de Vrede binnen de Limiten van het Oótroy hier bevoo- reps aendeOolt liidilche Compagnie dee Veieenighde Nederlanden verleent, ofte noch by continuatie te ver- leencn, nif;t eer en fai beginnen dan een lacr naer dato van het bfilluyc vaude jegtnwoordige Vrede ; En wat belangt dt Limiten van het Oftroy hier bevoorensby de Heeren Stutcn Geiierael gcaccordeert , ofcc noch by CoriiDUi.cie te accurderen aende Weft· Indifche Com- p.giiit,dat de Viede ajiiaer niet eer en fai beginnen, dan een half laer naer dato als vooren ; Welverftaende dac indien v.inwcghen'tpublijck ten wederzyden factadvys van meer-gencemde Vrede binnen de voorfzrefpeöive Limiten eer fai welen ghekoomen , dat van alfdande Vyantfchapdaer ophouden fal,maer indien nadevoorlz tijdt van een lacr ende half laer refpeöive binnen de voorfz Limiten der vourfzOörtiyen eenighc Aöen van Hofttliteyt daer fai zyn gedaen,dlefchaJe lal fonder uyt- ftel worden gerepareert,
1 VIII.
De Ondcrfaten en Inwoonderen vab dën Landen van de voornoemde Heeren Koningh ende Staten doende tr&ffique inde Landen d'een van d'andere fullen niet ge- houden wefen te betalen meerder Rechten cn Impoö- tien als de eygen Onderdanen rcfpcdi vc. In voegen dat de Ingefeteneo en Onderdanen van de Geünieerde Pro- vintien fullen zijn ende blyven geeximecrt van faecker twintig par cento,ofte oock diergelijcke mindeie, meer- dere, oftecenige andere Impofuie die den Koningh van Spanjen geduyrcnde deu twaelf jarigen Trefvet geheveh heeft, ofte hier nadiredlehjckofteindireöelijckfoude willen hefïen op dc voornoemde Ingefetenen ende On* derfaeten van de Geünieerde Provintien, ofte tot lafte van de felve boven,ofte meerder als op fijn eyghen On- dcrfaten.
IX.
De voornoemde Heeren Koningh ende Staten en fullen buyten haere refpeöive Limiten vandep&ileren- de goederen > noch te Water noch ce Lande. geen inko' mende uytgaende ofte andere Laften vermogen te onc- fangen. ^ ί -
De Onderdanen van ds voornoemde Heeren Koning ende Staten fullen reciproquelijck genieten inde Landen d'een van den anderen deoude Vryhcyd van de "tollen van de welcke fy in Vredelijckepofleffiegeweeftfulleii fijn voor het begin van den Oorlogh.
ι XI.Di |
-ocr page 389-
3 ÓS Tweede Deel, van de
XI.
De hanteringe, ommegangh ende Commercie tuf- fchen de refpcétive Onderdanen en fai niet mogen ver- hindert worden en indien eenige verliinderingen moch- te gebeuren, defelve fulkn reelick en metter daet wer- den wech genomeq.
XII.
Ende vanden dagh af van 'tbefluyt en ratificatie van defe Vrede > fai den Koninck doen ophouden het heffen van alle Tollen op den Rhijn ende Maze , die voor den Oorlogh gheweeft xljn onder het reiïort endedi- ftridt der Vereenighde Nederlanden, fpecialickmede den Zeeuwfchen Tol, in voeghen dat defen Tol niet gheheven fai worden van wegen fijne voorfzMajeiteyt noch binnen de Stadt van Antwerpen noch elders; Wel- verftaende en op conditie dat vanden voornoemden dag af de Staten van Zeelandt reciproquelick t'haren laefte fullen nemen ende betalen eerft en voor al vanden felven dagh af de jaerlicx Renten die voor het laer 'vyfthien-hon- dert tTPee-en fevevtigh op den voorfchreve Tol zijn ghe- veitight gheworden, en van dewelcke Eyghenaers en RenthefFers in befith en ontfangh zijn gbeweell voor het begin van den voorfz Oorlogh ; Het welck van gelijcken fullen doen de Eyghenaers vande voornoemde andere Tolen.
XIII.
Het witghefoden Zout komende uyt de Geünieerde Provinciën inde Landen van fijne voorfz Majerteyt fai aldaer ontfangen en geadmitteert worden, fonder hoo oer als het giof Zout belaft te zijn; Infgelijcken het Zout Kermende uyt de Landen van fijne voorfz Majefleyt inde Vereenighde Provintien fai worden geadmitteert ende vertiert , fonder dat bet felve hoogher befwaerdt fai moghen worden, als hetZoutdervoorichreveHeeren Staten.
XIV.
De Riviere de Schelde als mede de Canalen van 'tSas, Swijn en andere Zee-gaten daer op refponderende,fullen van de zijde van de Heeren Staten gefloten worden ghe- houden.
XV.
De Schepen en Goederen komende in en uyt de Ha- vens van VJaenderen relpeöive, fullen met alle fooda- nighe Impofitien en andere lallen by den voorfz Heere Koninck moeten befwaerdt worden endeblyvenalsde goederen de Schelde en d'andere Canalen in het boven- ftaende Articulbegrepen in'topendeafgaenrefpeöive befwaert worden ; Ende fa! hier nae gecon venieert wor- den tuflchen partyen wedeizijts, over den voet vande voorfz Efgale belaftineen.
XVL
De Hanze-Steden met alle der felver Borgeren, In- woonders ende Landtkhappen fullen in 'c ftuck vande Scheepvaert en Commercie JnSpangien,Rjjckenende Landen van Spangien, genieten alle en defelve Rech- ten, Vryheden,Immuniteyten en Pflvilegien, dewel- ke door het tegenwoordigh Traftaet zijn geaccordcert, ofnaer defen mochten gheaccordeert worden voor en ten opfichte vanden Onderdanen en Inwoondera van de Vereenighde Nederlanden ; En reciproquelijck de voorfz Onderdanen en Inwuonders vande Vereenighde Nederlanden, fullen genieten alle en defelve Rechten, Vryheeden,Immuniteyten,Privilegien enCapiiulatien, foo over het ftellen van Confulsin de Hooft of Zee-Ste- den van Spangien eneïdersdaer van noode fai zijn , als voor de Koopluyden, Faftoors, Schippers, Matroo- fen of anderfints, en even ghelijck als de voorfchreve Hanze-Steden in 'tgeneràel of in't particulier hier be- voorens hebben verkreghen ende gepraöifeert of bier naemaels fullen verkryghen ende praöiferen voor de feeckerheyt, voordeelen en advantage vande Scheep- vaert ende Commercie van haer Steden, Koop-luy- den, Fadtoors, Commifen en andere die daer van de· penderen. . .
.'XVIL
Sullen oockde Onderfaten en InwoondersvandeLan- den vande voorfz Heeren Staren hebben defelve ver- feeckerheyt ende vryheyt inde Landen vanden voorfz Heer Coninck, die geaccordcert is aende Oaderfacten
- •■■■'i |
vanden Koning van Groot Brittangien byhetlefteTra. daet van Vrede ende de fecrete Articulen gemaeckt met den Coneftabel van Caftilien.
XVIIL
De Gemelde Heer Koninck fai metten |eerftennoo; dige VGorforge geven, datter eerlijcke plaetfen geordon. neert werden tot de begraefiFenis vande Lichamen det geenen die van der voorfz Heeren Staten zyde fullen komen t'overlyden onder deghehoorfaemheytvaaden voorfz Heer Koninck.
XIX.
De Onderdanen en Ingeietenen vandeLanden vanden gedachten Heer Koninck komende inde Landen vande voornoemde Heeren Staten fullen haer ten opGchtevan de publique oefFeninge van Religie moeten gedragen ìq alle fedigheyt fonder eenig fchandael te geven met woor- den of met wercken en fonder eenighe laileringetefpre. ken ; En het felve fai worden geobferveert by de Onder- danen en Inwoonders vande Landen der voorfz Heeren Staten komende inde Landen van fijne Majefteyt.
XX.
Van gelijcken en fullen de Koopluyden, Schippers, Piloten , Scheeps-volck , hare Schepen , Koopmsn· ichap. Waren en andere goederen haer tocbehoorende niet moghen aengeflagen nochte gearrefteert worden 't fy in krachte van eenigh bevel generaci of particulier, ende om wat faeckc dattetfy, van Oorloghe of ander- fints , felfs niet onder pretext van fich daer van te willen laren dienen tot confervatie en belcherminge des Lanisj Daer onder men nochtans niet en verflaet tebegrypeo de aenflaginghen ende arreften vande luttitie doorde ordinarie weghen ter oorfaecke van eyghen fchuldeoi Obligatie, ende bondighe Contradten, van den gee- nen teghens den welckeii de voorfchreve aenflaginghen fullen zijn gheciaen, daer inne geprocedeert fai worde: gelijck gebruyckelijck is na recht en reden.
XXI,
Daer fullen ten wederzyden eenigeRechters ingelijck ghetal worden gecommiteert by forme van CÌ/min mi-partte, die hunne refidentie fullen houden in deNl· derianden , en op alfulckc plaetfen als behooteti fil, ende fulcx by beurten, dan onder hetghebiedtvande eene, dan van de andere nadatfuicxbyonderlingebe- williginge fai goedt ghevonden worden, weicke weder- zydts ghellelde Rechters volghens deCommifliceDdi Inftruaie hun te geven, ende op de weicke fy fullenEeJ doen, volghens feecker Formulier daer toe ten weder- zyden te arrefteren, fullen opficht nemen over de han- delinghe der Ingefetenen der voorfchreve Nederlanden ende Laflen en Impofitien die ter eenre en ter andeie zyde gheheven fullen worden op de KoopmaDfchaP! Ende indien de voornoemde Rechters komen te bevin- den dat daer in ter eenre ofte ter andere, ofte wel ΐω beyden zyden exces werde bcgaen, fullen't felve ex«' reguleren en modereren. Voorts fullen de voorfchteve Rechters esamineren dequeilienoverdenonexecuiii van het Traélaet, als oockde Contraventien vandiea die intyden endewyien fouden moghenkomcniery- fen, foo inde Landen van herwaertsover, ilscJOckiR de verre af-gheleghen Koninckrijcken, Landen j PW" vintien endeEylanden in Europa ende daeropfomn^ rie en de plano difponeren en uy tfpreecken tgeene fy ω conformiteyt van het Tradlaet bevinden fullen tebe- hooren. Ende fullen de Sententien en difpofitievwoe voorfchreve Rechters ter executie worden ghefteltdoOt de ordinarisluftitie, ter plaetie alweer decoatreveaoe isgefchiet ofte weljeghens de Perfoonen vefdeContfi' venteurs, nae dat fulcx naer ghelegentheyt fai wetde» gerequireert, Ende en fai de voornoemde ordinarli lU' Ititie in geen gebreecke moghen blyven de vooreoem- deexecutie te doen, ofte laten ghefchieden ende ωη·
traventie te repareren binnen den tydt vany*/ Maeo·""' naer dat de voorfz ordinaris luftitie daer toeialwö® verfocht. >
XXII. ■
Indien eenige Sententien en Vonniffengegeven w ren tuflchen Perfonen van verfcheyden partyen otó^' defendeert wefende, 'tzy in materie Civijl ofte
mineel, die en lullen niet mogen ge-®cecuteertworo^ |
-ocr page 390-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 396
. „nsdeperfoonen dergecondemneerden, nochceha-
goederen. Ende en (uilen gene brieven van Marquen
pfeffalien geaccordetrt worden, ten ;Zy met ken-
ifle faecken, en in faecken in-dewelcke (ulcx is
° glatcD by de Keyferlijcke Wetten en Conftitucien ,
èÏÏaedeordregeltdtby^drfeive.
Men en fai niet mogen aenkomen, inkomen ofte bly-
vsninde Havenen, Bayen, Playen ofte Reeden vandei
Landen d'eene van d'andere met Schepen ende Volck
vin Oorloge in geial welke foude mogen fufpicie geven ,
fonder verlof en toelatinge vanden genen onder dewelke
.jyoorf2.)Haveoeii,Bayen,Playén en Reeden lijn, ten
ware men gcdrevenwerde door tetnpeeft ofte gedrongen
'tfelve ce doen door noot, en om te fchouwen eenige pe-
timleavande Zee.
" . XXIV,
Degeene op deweickè de goederen fijn aengeQagen
engcconfifqucert ter oorfaccke vanden Oorloghe» ofte
hare Erfgenamen j ende die haer recht hebben fullcn
ehcbruycken defelve goederen, ende fulien de poiicffie
vin dien aennemen byhaereyghenauthoiiteytendein
kracht van dit Traöraet > ionder dat ran noode zy te heb-
ben lecours aen de luftitie, niet teghenftaende aliein-
wporatien voor den Filque, Verpandinghe, ghedae-
nsGifcen , Tradlaec, Accoorden ende Tranfatìien ,
en wat renunciatien inde voorfchreve Trinfaftien fou-
denmoghen ghefteldtzijn, om uyttefluycen vaneen
ghedeelte van de goederen den gecnendiedeielve be-
hooren toe te komen j £nde alle goederen ende rechten
die volghens het teghenwoordigh Tra<3::ict reciproque
lick den ouden propriecarifleii haren Erven ofteAöie
van den felven hebbtnde j z,ijn ghereftitueert, ofte
nochiiercftitucert moeten werden, lullen by den iel vei·.
Proprietariffen nioghen verkoft worden fonder dat var:
Doodeo (al wefen daer toe particulier confent tt ver-
werven. Ende fai dien volghende vatrden eyghen·
dom van Renten die van weghen den Fifque in plaets
»ande verkofte goederen fullen wefen geconltitueert >
midtfgaders de Renten ofte Adien flaende tot lafte
vande Fifquen reipeftive by de Proprietariffen van dien
oock moghén worden ghcdifpoueerc by verkoop in-
ghcof anderfints als van hare andere eygcn goederen.
XXV.
Het wdcke oock plaetfe hebben fai ten profijte vande
Erfgenamen van wijlen den Heere VrmcsWilhelmvtm
frangi, felft voor de Rechten die iy hebben inde Salines
ïsnhet Graeffchap van Bourgogne die hunluyden lullen
wedergegeven ea gelaten worden met deBoflen die dacr
vandependeren, ten opfichte van 'c geene niet en fai be-
vonden worden dat foude fijn gekocht ende betaeltvatj
wegen fijne voorfz, Majefteyt.
• XXVI.
Daer onder men mede verftact begrepen te zijnde
verdere goederen en rechten gelegen in de Graeffchap-
pen van Bourgogne en Charolois en 't gene volgende
hetTraöaet van den fitgtndeit A^t'ùisjefiten hondert ne-
gtn, enden/ïvewiewlanuarij 0ienhondertth$enieipe-
öivelijck noch niet en isgereftituecrt, falaendepro-
prietariffen, hare Erven ofte Aöie vande felve hebben-
da, van beyden lijden alonime metten eerilen ter goe-
der trouwen worden gereilitueert.
XXVII.
Gelijck t>\ede verftaen worden daer onder b^repen te
«m de goederen en rechten die nae uytganck vanden
<»«/ƒ jarigen Treves by Sententie van den bogen Raed
"an Mecbelen tot nadeel van den Fifque fijntoeghe-
*efen aen wijlen Graef Je» vau Νφοί. ofte in wat roa-
niere de vooifchreve Graef de pofleffie van dien beeft
verkreghen, in wat Plaetfeni Landen of Heerlickhe-
«n defelve toeghewefen Goederen Rechten moghen
gneleghen , en door wien defelve moghen gepoffideerc
, welcke Sententic by macht van dit Traftaet is
«n^e wordt ghehouden als niet ghewefen, ende alle
daen"' poffeffie als voorfchrcwe is ce nietghe-
p , XXVII.
unde wataengaethet proces vin Chaffel^lm, «ein-
«nteert by het leven van wijlen den vooriz, Heer Pirw«
vanOrangèvootdeti Hoc^hen Raedt vati Mechelente-
ghens (jen Procureur Generaci van den Kocinck van
Spangien ; dewijle het felve Proces nieten is ghetermi-
reert gheweeft binnen den lydt van een laer na het ver-
vol(»h daer op ghedaen gbelijck als in'tveerthiènde Ar-
tijckel van den twaelf- larighen Treves was beloofde
te doen 5 is verdragen dat aenftonts nae 't ilayten en Ra-
tificatie van het teghenwoordigh Traöaet den Fifcus uyC
den naem van Sijn Majefteyt, ofte uyt wiei^s naem
fulcx eenighfints foude TOoghen wefen datelick afftant
fai doen van alle de Goederen inden voorfchreve pro-
celTe ghe-eyfcht> ende by wien ofte uyt wat recht de-
felve foude moghen befelen worden, oock renonceren
in naem ende van weghen als vooren j van alle Aöien
en pretenfien die de voorfzFifcus op de voorfz goede-
ren eenighfints foude moghen hebben ofte konnen pre-
tenderen , om door den tegenwoordigeo Heer Frince
van Orêvge fijne Erven en Nakomelinghen of fijns rechc
hebbende, datelijck trae 'c fluyten ende Ratificatie van
dit Traétaet ende uyt kracht vaa 'tfelve en fonder re-
cours aende Xuflitie, te worden aengheveert en gheno-
men in vrye en onbekommerde poueffie, Mits dat die
opghebeurde en ghenootcn vruchten met de laflen van
dien, tot den dagh van het befluyt van dit Traftaét ful-
len blyven tot prcfEjt vanden Fifcus.
XXIX.
Indien in eenige plaetfe difSculteytwierde ghevondeo
op de reftitutie vande goederen en gerechtigheden die
gereflritueert moeten worden, fai den Rechter vande
plaetfe fonder uytttel de reftii'jtie doen effeö hebben, en
daer inne den kortflien wech nemen, fonder dat ondeft,
pretext van onbetaelde Capitatien of anderfints dc refti-
tutie uytgeftelt fai mogen worden.
XXX.
De Onderdanen en Ingefecenen der Vereetiigde Ne·'
ierlandtn fullen over al in de Landen onder de gehoor-
faemheyt vanden gemelde Heer Koning zijnde fich mo-
ghen doen dienen van alfulcke Advocaten > Procureurs»
Notarifen, Solliciteurs en Executeurs die het haer fai
goetdunckenj waer toe oock defelve fullen worden ge-
committeert by de Ordinarie Rechters » wanneet het
noodigh wefen fai, en delelve Rechters, des lullen ver-
focht zijn ; En reciproquelick de Ingefetenen en Onder-
danen van gedachte Heere Koning komende in de Lan-
den vande gemelde Heeren Staten, fullen gelijckeaiE-
fteutie genieten.
XXXL
Indien de Fifque heeft doen verkoopen van d'eene of-
te andere fijde eenighe geconfi'queerde goederen , de
gheene aen wien de felve uyt kfachte van dit Traclaec
moeten toebehooren fullen ghehouden wefen ha'er te
contenteren metten Inteieft van den prijs jepensden
penninck fefiien omme daer van t'elckenlaiebetaeldttc
worden op dc naerftigheyt van de geene die de voor-
fchreve goederen befitten , anderfints fai hunluyden rc-
oorloft fijn hun te addrefleren aende verkofte Gronden
en Erven, met dien verftaende, dat in plaetfe vande
verkofte Goederen,afgclofl:eRenten, ofte het Cspitael
vande felve door enuytren naem vande refpeöive Fif-
ilk
quen op«neBrieven fullen verleeden worden ten profijte
van de Eygenaers, hare Erven ofdes Aólie hebbende,die
bun lullen dienen tot bewijs declaratoir in conforoiiteyt
van hetTraiSaet metaflìgnatie vande laerlijckfe betae-
linge op eM Rentmeefter inde Provincie daer die ver-
koft ofte afgheloftzijn, welcke Rentmeefter daer inne
fai worden ghenaemt én fai den prijs ghereeckent wor-
den nae de cerile verkoopiiighepubliquelijck of ander-
fints ghedaen fijndc nae bebooren » van welcke Ren-
te bet eerfte laer verfchynen f«l een laer nae dato vaa
bet befluyt en Ratificttic van dit teghenwoordigh Tra-
aaet.
XXXIL
Maer indien de voorfz verkoopingen ghedaen Waren
gheweefl: faylufiitie voor deughdeliickecn wettelijcke
fchulden vande gheene aen wien de voornoemde Goe"
deren plachten tegehooren voorde confifcatic>'t fai hun-
luyden öftefaare Erven ende recht van de felve hebben-
de , gheoorloft zijn die na haer te nemen j betalende
den prijsbiaojïn een laer, te reeckenen van den da^h van
m 3 hut
-ocr page 391-
3 ÓS Tweede Deel, van de
daen, ghelijck mede de verkoepingc gedaen vooth»
felve befluyt tegens de verdragen of accorden meteenies
Steden in 'c particulier gemaeckt. ®
XL,
voor veele laren fijn ghemaeckt) fullen expireren met
het laer van 't befluyt van 'tTraftaet nae 'tgebruyck
vande plaetfen refpedive daer dc voorfz Goederen ful-
len mogen fij η gelegen , ende fullen de Huyren verfche-
nen daer den dagh van 't befluyt van 't TraAaet, gelijck
gefeyt is betaelt worden aende Eygenaers ; WelverHaen-
Itaende ludien den Bruycker der gefeyde Goederen voor
't was van dien lare eenige onkoften beeft aengewent dat
defelve onkoften by de Eygenaers aen den Bruycker ful-
len worden betaeldt naer coftume ofre difcretie vanden
Gerechte vande plaetfe daer defelve Goederen fullen fijn
gelegen.
XXXIX.
De verkoopinge van gheconfiiqueerde of aengeteyc-
kende Goederen ghedaen federt het befluyt van 't Tra-
<taet > fai ghebouden worden nul ende els niet ghe-
De huyfen van particulieren, diegereflitueertiijn
ofte gereftiiueert moeten worden , volgens hetTra^!
(ftaet, en fullen reciproquelick met garnKoen of ander!
fins niet anders ofte hooger belaft worden, dan de Huy"
Jen van andere Inwoonderen van ghelijcke gheleghenti
heyt.
XLI.
Niemant en fai ter eenre ofte ter andere zijde j dire,
dtelick of indiradlelijck, in't veranderen van fijne woon.
plaetfe beleth worden, mits betaelende de rechten daer
toe flaende, ende indien eenighe beletfelen fedêrthet
TraöaeC gefchiet waren, fullen datelick wordeo afg;.
daen. ^
XLIL ^
Indien eenige Fortificatiën ofte publique Werctei;
ter eenre ofte ter andere zijde, met toelatinge endeau.
thoriteyt van de Overigheyt gemaeckt waren, inplact-
fen waer van door het teghenwoordigh Traöaet reftim.
tie fai moeten gefchiedendeEygenaersvandienfulko
ghehouden wefen haer te contenteren met de eftimaiie
die daer van ghedaen fai wefen door de ordinarisRech.
ters, foo vande voorfz plaetfen, als vande lurifdiflje
die -fy daer ha'dden, ten ware parihyen daer over onder-
lingh accordeerden j Gelijck mede fatisfadtie fai gte.
daen worden aende Eygenaers vande goederen'die tot
Fortificatiën publique wercken ofte Gods-huyfculijQ
geappliceert.
XLIIL
Aengaendede goederen van Kercken, Collegien,
ofte andere pieufe plaetfen, ghelegen inde Vereenlghde
Provinciën , dewelcke leden waren , dependercndt
van Kercken, Beneficiën en Collegien, fijndeondct
de gehoorfaemheyt van de voorfz Heer Koningh, het
geene voor 't befluyt van 't tegenwoordigh Traflactniet
en is verkoft geweeft. fai hunluyden weder gheghe·
ven enghereftitueert worden, en fullen in'twlitïtn
dien komen, oock by haer eygen autoritey ten (onder
huipe vanluftitie, om defelve tegebruycken, fonder
daer van temogen difponeren, gelijck als bier voeren
isghefeydt, maer voor de geene die verkoft fullen we-
fen voor den voorfchreve tydt j of by de Staten vao
eenighe vande Provinciën inbetalinghe fullen gegeven
wefen, de rente vanden prijs fai haer jaerlijcxbitjeldt
worden teghen den Penninck feflien by de Provincie
~die de voorfchreve verkoopinge fai hebben gedaen » of
defelve goederen in betalinghe ghcgeven, ende oodi
in diervoegben geaflïgncert dat fy daer van mcghen
wefen verfeeckert, van ghelijcken fai ghedaen en geob-
fer veert worden vande fijde vande^emelde Heer Ko-
ningh.
XLIV.
Aengaende de pretenfien en intereffen dewelcke den
Heere Prmce ven Orangie foude moghen hebben, ten
opfichte van eenighe parthyen die hy nieten isbefitten.
de, daer over fai by particuliere handelinge verdragen
worden, totfatisfaélievandeghedachtetieerPriWViH
Orangie 1 maer wat aengaet de Goederen en andere ef;
feiten waer van den voorfz Heere Princeisinpoflcffie
by Oöroy ende ConcefSe der voorfz Heeren Staten
Generaelin deBailliage van Hulfter-Ambachtcn elders,
daer van hem de voorfz Heeren Staten t'federt korten
tydt herwaerts de confirmatie hebben verleent, alle de-
felve partyen fullen volkomehtlijck in vollen eygend?®'
blyven ten den voorfz Heer Prince, fijne Erven ea fuc-
cefTeuren, of des recht hebbende, fonëer dat yecs fai
konnen gepretendeert worden op de voorfz goederen
uyt krachte van eenige Articulen van het tegenwoordige
Traflaet. ,,
XLV.
Aengaende feeckere andere poindlen die boeven den
inhoudt van het voorgaende Articul affondcrlick nin
getraéieert en overkoomen en geteyckentin twee ver·
fcheyde Schriften, het eene van deaadf/fe»hnuariit
het ander van den feven-en-twintighiten December
ftien hondcit fevea-en-vecrtigh , voor code ^ "
het tegenwoordigh Tradlaet, na wekken tydt fy luydeo
daer roe niet meer en fullen ontfanghen worden , ende
de voorfz aenneminghe ende herkpopinghe by haer
gedaenfijnde, fullen iyluydendaer van moghendifpo-
fieren, ghelijck haer goetduncken fai fonder dat van
noode fai wefen e^nige andere toelacinge daer van te ver-
werven.
XXXIII.
Men. vcrftaet nochtans niet de voorfz na haer nemin-
gé plaetfe te geven voor de vefkofteHuyfen gelegen in
de Steden te dier oorfaecke verkoft zijnde, om de groo-
teincommoditeyt, en notablefchadedie de verkrijgers
ontfangen fouden tercaufe vande veranderingen en re-
paratien die fyluyden inde voorfz Huyfen fouden mo-
gen gedaen hebben, deer van de liquidai ie te feer langh
CD befwacrlick fouden wefen.
XXXIV.
Ende foo veelaengaet de reparatien ende vcrbeterin
ghen ghedaen aen andere verkofte goederen, daer van
de verkoopinghe is toeghelaten, indien die worden
geprctendeert, de ordinarii Rechters fullen recht doen
met kennifle van faecken, blyvende de Gronden «n
Erven gehypotequeert voor de fommedaer toe de verbe-
teringen fullen worde geliquideert, fonder dat nochtans
geoorloft fai wefen aen de voorfz koopers tegebruycken
recht van retentie omdaervanbetaeldtendevoldaente
wefen.
XXXV.
Alle verfwegen Goederen en Rechten,roerende, on-
roerende, renten, aftien, fchulden, crediten eoan-
*dere die by de Fifcus niet aengeflagen fullen zijn ghe-
weeft met behoorlijcke kennifle van faecken voor den
digh van het befluyt ende Ratificatie van dit Tradaet,
fulJen blyven tot vrye ende volle difpofitie vande Eyge.
Tiaers, hare Erve, of des recht hebbende, met alle de
Vruchten , Renten, Inkumilen en Vordelen j mede en
fullen degene die de vootfchreve Goederen en Rechten
fullen verfwigen hebben nochte hare Erven daer over
mogen worden gemolefleert vande Fifquen refpeflive,
maer (üllÈn de Eygenaers, hare Erven of des Recht heb-
bende , ten opfichte vàn dien, adlie heoben teghen een
yegelick als voor haer
De Bonmen afghehouwen nae den dagh van het be-
fluyt van dit Traöaet, en die ten felven dage noch op
den grondt fullen gelegen hebben, als mede de verkofte
Boomen die ten voofchreve dage naer't beiluydt noch
Tiict ghehouwen mochten fijn fullen blyven aende Ey-
genaers, niet tegenftaende deghedane verkoopinge, en
fonder dat fy gehouden fullen wefen eenigen prijs te be-
talen·
• XXXVII.
De Vruchten, Huyren, Pachten en Inkoomen van
Heerlickheden,Landen, Thienden, Viflcheryen, Huy-
fen , Renten ende andere Opkomften van Goederen
die volghens het Trailaet moeten gherefliiueert wor-
den, verfcheenen nae den dagh van 't befluyt van het
Traótact, fullen voor het geheele laer den Proprieta-
riffcn, hare Erven, of Aóbie vande felven hebbende,
volgen.
XXXVIII.
De Huyren dieghemaeckt fijn van geconftfqueerde
af aengeteyckcnde Goederen ( niet teghenflaende die
-ocr page 392-
Nederlàndfche Vrede-hàndeliiigh. 391
Mnden voorfz Heere Vrince vàn Grànfie, de voorfchreve Shriften» enalleden inhoudc vandeièive fullen eiFed: fhenieten en worden gsconformeert j voltrocken ende xccuteen na hare forme en teneur, min noch meer ^rofallede voo. fz Pointen in 'c generaci of een yd^r van dien in'cbyfonder van woordc toc woordc ware geinfe- jjrtin di: tegenwoordigheTraöaet. Niet tegenftaende éenigerhande claufuleti van dit tegenwoordige Traftaet di-fcn ter contrarie, WelckeclaUfulen raen verftaet te de- lo'ecreD» en worden expreflelijck gederogee'rt door dit [Picnwoordige Artycke . en welcke claufulen ten op- ficbte vaöde voorfz twee Schriften zijn en fullen gehou- den worden als niet gedaen, en fonder dat ter oorfaecke in defelve het effedt, voltreckinghe ende executie vsndevoorichreve twee Schriften van den achtfien lanua- eade van den feveu en tiumtighfien December Jefihiett' iiJirtfifi» en veertigh fai moghen belet j of in ecnjger- hsndemanierc opgehouden worden.
X L V 1.
De gene aen dewelcke de.geconfifqueerde Goederen niostefl gerefticueeït worden ^ en iuilen niet ghehou- deo'welen te betalen de achterftallen van Renten laften ende debvoiren fpecialick geaffeileert ende geaffig- Dcert op defelve goederen, voor den tydt dat fyluyden disniec en hebben ghebruyckt. Ende ioo fyluyden daer over vefvolght ende ghemoeyt worden , van d'eene ofd'andere (ijde fulkn Worden gerenvoyeert alsgeab- folveert; Ende daer kennelijck bevonden wort dat alle Goederen van yemandt van d'eene ofte de andere fijde geconfifqueertt ofteaengheieyckent fijn geweeft, foo dit denielven geene middelen heeft behouden daer uyt hy de Renten ofte Intereflen van fijn ichulden verval- len gheduerende de confifcatie ofte annotatie heeft kon- cenbetaelen , defelve en fai niet alleen vandereële liften ende Renten, volgende het Traöaet, maer oock Vin de generale ende perfoonele belïftinghen van de Rcnteu ende Intereften inden voorfz tydc vericheenen, beïivtwefen.
XLVII.
Menen fai oock niet mogen pretenderen van de Goe- der»D die verkocht ofte geaccordeert zij η om me gedijckc ofte herdijckt te worden, anders als de opftalkn daer voo- reDdePoircflèurs figh hebben verbonden by de Tradta- teo daer toe ghemaeckt, met den Intcreft van de gelur- neerde Penninghen, indien eenige gegeven zijn, oock ! user adveoant van den Penningh feftien, als boven. XLVIII.
De Vonniflèn ghegeven omme de Goederen en Rech- ten gheconfiiqueert met par thyen die gekent hebbenden Rechter, ende wettelijck zijn gedefendeert ghewecft, fullen houden, endeen fullen de gecondemneerde niet oDtfangen worden om die teghen te fpreccken, ten waere deur ordlnaris wegen.
XLIX.
De voorfz Heer Koningh quitteert en renonceert aen illépretenfiea van de Redemptie en alle andere Rechten enpretenfien die by foude mogen hebben ofte pretende- [tn, in cenigher manieren op de Stade van de Grave, Lsndt van Cuyck zijn aenbehooren en dependentien, oude Baronnie van Brabandc, hier bevoorena in pandt ™«Pghehouden van wylen den Heere PrincevanOran Vh van welcke pandtfchap de redemptie is ghequiteert " gHeconverteert in eygendom , en overgelevcrt ten P'ffijte van wylen de Heere PrimeMauritiin December, mtnhonJerte» elf, by de Heeren Staten Generael der Vcfeenighde Nederlanden, als Souveraine der voorfz
mede en renonceert ghedachte Heere Ko· , iu aen alle ende yegelijcke Rechten en Pretenfien, ccflSe, op anders die hy in eeniger «icre foude moghen pretenderen op de Stadt > Graef. |
fchapenHeerlijckheydtvan Lingén, ende vièrKerfpè- len , en andere Gerechtigheden daer toe- behooréndei als mede op de Steden eri Heerlijckheden van Bever- gardeen Clopjienbürgh, en andere pretenfieiJ, op eii tL'gens wie het foude moghen zijn, om reëlicken Inettéir daedt voor altijdt te blyven aende voornoemde Heere Prime van Orange , fijne Erveh ende Succefleuren » öf des recht hebbende, in vollen recht van eygendom, vol- gens de Hieven van Gifcc en Vèrley van Keyfer Karei d6 V. ìnàìt^àen derdentioy^rahcTv^hien hondert Jes e* veertigh i endaernaghemaeckte Verdragh tulïchen den Graef van Buyren , ende den Gi-aef van Tecklenborgh, in date den v'^en Marty vyfthien hendertacht tnveer- tighi en leftelijck volghens de ceflie dafer van ghedaen in November vijfthien honden acht en feventighj welckedls voornoemde Heer Koningh. voor foo veel hem mochté raecken, heeft geconfirmeert, en confirmeert by het te- genwoordigh Traftaet.
De voornoemde Heeren -Konigh en de Staten fulleà committeren elck in den fijnen de Officieren en Magi- ftràten tot de adminiftratie van dejuftitie ende Politie in inde Steden ende ilercke Plaetfen, dewelcke door hee tegenwoordigh Traöaet behooren gereftitueert te wor^ den aende Eygeïiaers om die te gebruycken.
Het Over-Quartier van Gelderlandt fa! worden ghes wiflilt jeghens een equivalent ; ende in-ghevalle men figh onderlingh niet loude konren verghelijcktn over het voorfchreve equivalent, ial'tfelve gheftelt worden atsndeCkemère Mtpariie, om binnen fes iVlaenden naö het befluyt en Ratificatie van het Traflaet, te worden gedeci deert.
LIII.
De voorfchreve Heere Koningh verbindt !5ch efïèö;i- velicküyttewercken de continuatie ende obiervatie vaó de NeutrüUteyti Vrundtfchap , ende goede Nabüyr- fchap van weghen fijn Keyferlijcke Majeiteyt, ende het Rijck, mette voorfchreve Heeren Staten j tot welckte continuitie ende obfervatie , de voornoemde Heeren Staten.figh infgelijcken reciproquelijck verbinden, ènde fai daer opvolghen de confirmatie van fijne Keyferlijcke Majeftcyt binnen den tijdt van twee Maenden, ende van wegen-het Rijck binnen een laer na het befluyt ende Ra» tificatie van 't jegeuwoordigh Tradaet.
LUII.
De Meublen die gecotfifqueert, en de Vruchten die vervallen zijn voor het befluyt van het tegenwóordiüh Tradaet, en fullen gene reltitutie fubjeói wefen.
LV.
De adien mobilair, dewelcke by den voornoemderi Heere Koninck ofte Staten geremitteert fullen iijn tot profijt van particuliere Schuldenaers voor het befluyt van het tcghenwoordige Tradaet, fullen uytgedaen blyvea van d'eene en d'andcre zyde.
LVI.
Den tijdt die gheloopen heeft geduerende den Oor- logh, te beginnen zedert den liteniyfiten honden fevea en fefiigh tot den aenvangh van den twaelt jarigen Tre- ves. als mede den tijdt die gheloopen heeft zedert de ex- piratie vande ghefeyde Treves, tot het befluyt van dit Tradaet , en fai niet worden ghereËckent , om ye- mandt daer mede te verkorten , ofte anderfints te preju· dicieren. ' ü.
. ί LVII.
Den geenefl die geduerende den Oorloghe vertrockeö zijn in Neutrale Landen, fullen ghenieten de Vruchten van dit Tradaet, en fullen mogen woonen daer ■ t hun goet dupcken (ai, felfs weder keeren in haer oude woon- ilaetfen, omtiie aldaer te woonen in alle verfeeckcrC- leydt, onderhoudende de Wetten van den Lande, fon^ der dat ter oorfaecke van hare Wooninghe ( die fy ful- len houden in Wat plaétfe dattetzyj haregoederen fullen mogen worden aengeflagen, of fy-itiyden geptiveert vati 't gebruyck derfeiver.
LVIIL l\
Men fai gheen nieuwe Forten veripogeo ie maëckén inde Nederlanden, hoch aen d'eene iMch aen d'andére zyde, oock gene nieuwe Vaerten ofte Grachten graven*
506 4 daei |
-ocr page 393-
daerdoór men d'ecnc of d'andere partycfoude konnen fteuyten oft weeren.
LIX.
De Heeren vao den Huyfe van Najfaüwi ghclijck mede Graef lan Alèertvan Solms. Gouverneur.van Macftricbc, cn fulien nicc moghen woiden vervolgbt noch ghemo- lefteertinhaerePétfoonenofte Goederen over eenighe fchulden, ghecontraàteerc by wylen den HeerePrince Wilhelm van Orangie . ledere den jzievyfthien hondert /evt» en fefiigh j toc fijn overlyden toe, noch over de vervallen laitcn geduerende het faififleroent ende anno- tatie der goederen die daer mede waren belaft.
Indien eenighe contraventie van ditTradtaetghedacn ware door eenighe particuliere , fonder bevel vande voorfchreve Hceren Coninck ofte Staten , de fchade ial werden gherepareert, felver ter plaetie daer de Con- traventie fai welen ghedaen > indien fy aldaer worden achte.'haelt > ofte wel tot bare woon-plaetfen > fonder dat iy-luyden elders fouden tnoghen vervolght worden in haere Lichamen ofte goederen , in wat manieren dat het zy. Ende fai haer met geoorlooft zijn te koomcn tot de Wapenen, of breeckcn van Vrede, ter ooifaecke van dien} maer wel fai toegelaten welen ( ingèvalle van openbare weygeringhe van ) uftitle) hem te vuorfien, ge- Jijck ghcbiuyckelijck is, by Brieven van Marqué of Re- preflklien.
LXI. ·
Alle ont-effeniflen ende difpofitlen ghedaen in haet van den Oorloghe, zijn verklaert nul, ende ghehouden als niet ghedaen i ende onder ont-crffeniffen gedaen in haet van den Ourloghe, worden verftaen begrepen te zijn de geene die gbcichiet zijn om eenigher oorfaecken, waer uyc den Oorloge is ontftaen > ende d ie daer van de- penderen. ·
LXII.
Dc Onderfaten ende inwoonderen der Landen van ghedachte Heerc Koningh of Stateni'van watqualiteyc dfte conditie die zijn , zijn verklaert capabel omtefuc- eederende cene de andere, foo doorTeftament als fon- der Teftament, nad? coftumen vande Plaetfen, ende indien eenigelucceflien hier bevoorens vervallen waren aen eenighe vandefelve, fy lullen daer innc werden ge- hsnthaeft ende geconièrveert. .
LXIIL
Alle gevangens van Oorloge fullen pntflagen worden tandeeene ende andere zyde, fonder te betalen eenigh ramgoen, fonder diltinöie ofte referve vande givangcne die buyten de Nederlanden ghedient hebben, en onder andere Standaerden, en Vendels als die vande Hceren
LXIV.
De betalinghe vande achterftallen der Contributien, die ten tyde vande conclufie van het Traftaet refteren fullen betaelen ten opfichte vande perfoonenende goe- deren van d'eene eo d'andere zyde ki geregulecrt en ghe- determineert werden by de geene die aen d'eene en d'an- dere zyde de Supcrintendentic hebben over de Contri- butifen. L X V.
Ende en fai niet flrccken noch eenichfins moghen uyt- gelecht worden tot voordeel of nadeel van yemandt» di- redìelijck of indiredlelijck, alle 't geene geduerende de Handelinge van d'eene of d'andere zyde mondelingh of fchriftelijcke fai wcfen voorgedraghen of geallegeert, maer fullen foo welde ghemelce Heeren Koningh epde Staten Generael, en particulier als mede alle andere Piin- cen, Graven, Baronnen, Edelluyden, Borgeren j en an- dere Inwoonderen vande Koninckrijcken en Landen re- foedlve, van wat qualiteycofdieziin, bly ven in haere Rechten, volgens den inhoudt van het TraöaAenhet befluytvan'tielve.
L X VI.
De lowoonderen ende Onderdanen vande voorfz. Heeren Koningh en Staten refpedive » fullen reëlick ghenieten het effeft van Vi/^i^/iwAArtijckd vande ge- expireerde Tmaelf-laerigheTtcvesi cn het efféól van het thiende Artijckel van 't Verdragh , daer op ghe- volght den fevende» January < f^him kmdert tnde tim » ende dat voot foo veel » als gheduerende den |
Termijn van den voornoemden Treveshet voorfchre» eiFctì: niet en is te weegh ghebiacht van d'eenofd'an' dere zyde.
LX VIL
De Limiten in Vlaenderen en elders fullen geregelejf. worden in foodaniger voegen als men bevindenfa|(k zy ghehooren onder het rclTort van d'een of d'andere j», de, waer op men fai verwachten en fulien ghelevertwi'
den de Informatien, om'tzyncrtijdt de gemelle Limil
ten te reguleren.
LXVIII
Van wegen en aen de zyde van den voorfchtcven Hea Koningh van Spangien, fullen worden gedemolieertdj Forten by en omtrent Sluys, te weten St. job, StDo. naes, Sterre-Schans, het Fort St. Terefe, St.Fredricj. Fort, het Fort St. Ifabelle , St. Paul, de Redoute Pj." pemuts. En aende zyde, cn van wcghen deghenielij Heeren Staten, fullen ghedemoliecrt worden de nau, volghende Forten, namentlijck , de beyde Forten iï 't Landt van Calant, genaemt Orange en Fredcri.k, ^ twee op 't Pas, en alle die gbene die ghelegen zijn op dt Ooft-zyde van de Rewiere de Schelde ( uytgezpndoi Lillo) en het Fort op Kieldrecht, genaemt Spinola, welcke ten weder zyden te doenedemolitietulTcheDpai. thyen fai worden overkomen omme het evivalemiett guleren. , ' · '
LXIX.
AllêRegifters, Charters, Brieven,"ArchifivenenPi·· pieren, als oock iaecken van ProceiTen, cuncerDeieodc refpedlivclijck eenighe vande Geünieerde Provintien, Geaffocieerde Landtfchappen , Steden of Leden m dien, of oock eenighe particuliereIngefetenderfelm, beruftende in de Hoven, Canceleryen, Raden en Ki· mers van Policie, luilicit;, Finantien , Leeoenok Archiven, het zy tot A vennes, Mecheleo ofte andere Plaerfen onder de gehoorfaembeydt van den voornoem- den Heere Koningh > fullen ter goeder trouwen ghelc vert worden aen die gheerie, die van de zyde der vooi- fchreve Provinciën reiptdive Commiilie lullen hebbai omdefelveteeyfTc^en. Ende f<l van gelijckenghedm worden van de zyde der voorfz, Heeren Staten, leni»· hoeve valide Provinciën, Steden, en particulier ondet degehoorfaemheyt van de voorfz Htiere Koning gelii»; rende.
LXX.
Het Water-recht fa! gelaten worden aende StsdSiuyfi foo als het aen defelve toe· behoort.
LXXI.
pen Dam geflagen by St. Donaes, totfloppingevindi Riviere de Some, fai wech ghenomen ende geiment eoi· den, mits aldaer leggende en maeckendeeen Zes, 0»° de bewaringhe van welck Zas fai worden vergeieedeeoi gelijck hier vooren is ghefeyt ten opfichte van het demo; lieren der Forten.
LXXII.
In het tegenwoordigh Traótaet van Vrede fulienie· grepen worden de ghcene die voorde wiffelinghvandi Agreatie of Ratificatie, of drieMaendendaernafüta worden ghenoemt van de een ende de andere zydei bio" nen welcKcn Termijn den voorfz Heer Koringh f»lnoe- men de geene die de felve fai goet vinden. VsnW^bf de voorfz Heeren Staten worden ghenoemt dea rrin« Landt-Graef van Heffen Caffel, mitfgidc;« fijne Sten· den, Steden ende Landen. De Graef ven Ooft-Vritf· landt, de Stadi Embden, de Graeffchap en LandtW van Oott-Vri?flaridt ; De Hanze - Steden » en pat»' culierlijck Lubeck , Breemen , Hamborgh; en reltf- veren de voorfchreve Heeren Staten te nc^men binr^ den voorfz. Termijn allüicke andere, als fyfullenü» vinden.
LXXfll. j rf
Aengaende de pretenfie van den Graef van om de reftitutie aen hem te doen van het HuyiW"^ met de Goederen die daer van mogen dependtren, ^ alle hare Goederen ende Dorpen die hem daer ointr^ mogen toe-koomcn j en gefaiieertzijn van voorfchreven Heer Koningh, de voorfvhrwve f®"'™^ is hem toegeftaen, ghehjck mede van hec Huy« » behouden, dat tuflciwn het befluyt vaodittcgeni^^ |
-ocr page 394-
Nederlandfchc Vredc-Handelingh.^ ^g^
„. g'j-jjilaet cnde Ratificatie van dien over het onder- Sidtvao Guaroifoen van wegen den voorfz Heere Ko- eh ofte over de demolicie van nieuwe Fortificatiën Saécktzedert de befettinge van 't fclve Huys ftl wor-
^^engaeide het gene den achtfien December feflhien i..jfrtfisen'veertigh is gctraéieerc en overkoomen tul- IchendeExtraordinaris AmbaiTadeurs en Plenipotencia- jfjn vande voornoemde Heeren Koningh ende Staten reckende Rutger Huygens, voor ende in naem van fijn Huïfvrouw Juffrouw Anna Margarieta van Stralen, het felvefcl hebben foodanighe kracht en eflFeit , en fai vol- brichtende geexecuteert worden in allenfchijn of het felve van woord tot woord ware geinfereert in he ttegen- woordighTrait|et.
Ende ten eynde het tegenwoordigh Traöaet te beter magewordenonderhouden, belooven refpedtivelickde voorfcbreve Heere Koningh endede Staten de goede handt te houden , ende haere macht ende middelen te ghebruycken, een yegelijck in het fijne, omdepafla- cien vry te maecken, ende de Zeen en Rivieren naviga- te! en feecker jugens de Incurfien van Muytmaeckersj Leroo.ers, Loopcrs, enStroopers, ende indien fyluy dendiekonnen apprehenderen, det'eivetedoenftiaiFen
LXXVI.
Belooven boven dien niet te doen jeghens ofte in pre- juditie van dit tegenwoordigh Tiadlaet, nochteghedo- genghedaen te worden , diredelijckof indireöelijck, enJeindien'tghedaen ware, 'tfelve te doen repareren, fondereenighe fwarigheydt ofte uytftel. Ende tot onder- houdinge van alle 'tgheene voorfchreve is, verbinden ly henlieden refpedlivelijck ( felfs de Heere Koningh, : enne fijne SucceiTeurs) en voor de bondigheydt Van de- ; fElverabinteniffe,renuncierenaen alle Wetten, Coflu-
: men, ende alle andere faecken daer jeghens firy-
dcnde.
LXXVII. HetjegenwoordghTraöaecfal eeratificeert en gheap- probeerc worden by ghedachte Heeren Koningh ende Staten, ende fullen van weder-zyden de Brieven van Ratificatie vau d'eene aen d'andere worden overgele- vett in goede ende behoorlijcke forme, binnen den tijdt van twee Maendcn ; ende ingevalle de felve Ratificatie ctider mochten koomen, lullen van dien tijdt af cefle- len alle Aften van hoftiliteyt tuffchen beyde parthyen, fonder de expiratie van den Termijn af te wachten. Met ditn vcfftande, dat riaer 't befluyt en het teycke- icn m het jegenwoordigh Traöaer de hoftiliteyt ten Weder-zyden niet en fai konnen cefleren, voor en al- gide Ratificatie van den voorfchreven Heer Koningh van Spingien in behoorlijtkc fubftantie ende forme fai «efenuytgebrsc^t. endejeghensdie vande voorfchreve Heeren btaicu der Vereenighde Nederlanden uytge- wifleit.
L X X V111.
Sulcksdatondertuflchende faecken ten weder-iydeö Oliën blyven in foodanigen ftaet en toeftanc, als defelve en tyde van 't befluyt van 't jegenwoordige Traöaet ful- 'Mworden gevonden, en dat ter tijdt toe dat deboven- f^®™® weder· zij ts Ratificatie uytgewiffelt en overg?-
L X XIX·
HetghefeydeTraöaetfalalomme, en daerfulcxbe- "W't, worden gepubliceert, terftont na dat de voorfz „"'"""enten weder-zyden iullenzijnuytgewiflelt en en fultón van alfdan cefleren alle Aften van
7iDdtfchap,
den hhout van de Trocuratie 'üoor de ^ienipotentiarijen van den Heere Koningh "^^^Spangien. ; ^
] j9" Phelip por la gracia de Dios i^ey de Caftilla, «c Leon, de Arrsgou, de las dos Sidlias, de Hicru- laiem, dePortegal, deNavarra, deGranada, de |
Toledo, de Valencia, deGallicia, deMallorca, deMi- norca, die Sevilla, de Cardena, de Cordua, de Corzega^ deMürcia, de Iaën, delosAlgarvesjde Algecira,deUl- hralcar, de las Ifles de Canaria, delaslndias Orientales y Occidentales, Ilias y tierra Firme del Mar Oceano, Ar- chiduque de Auftria, Duque de Borgpgiia, de Brabantc y Miian, Condede Abfpuig, deFlandres, Tiroly, Varze- lona, Sefiorde Vi2cayaydeMalina,&c. Porquantopor lo Mucho que defTto encaminar el repoflb y tranqullidad delosfübditos, yhavitanrés de las Provincies de losPay- fos Vafos, para que dezcanfen de tan larga y cruel guerra parallegar tanto mejora unapaz general en Europa en bien de la Chriftiandad y haviendoze de comuny mu- tuai conciertoefcogido,y fenallado.laVilladelMunfteren Weftfalia para el congreflb, y negociacion de la dicha paa de hallado, por con viniente nombrar perfonas que en mi nombre hayan de afliftir con toda autoridad y Plenipo- tencia al dicho congreflo y fpecialmente con los Efta- dosdelas Provinciaslibresde los Paifes Vafos Unidos /o/ fus Embaxadores y PlenïMtenciarios en particular au- tori fados y Deputados j Teniendo confideracion à Ia fufficiencia, integridad, providencia, experiencia,in- telligencia, y Zelo de mi fervicio ydel bien yrepoiTo Univerfal de la Chriftiandad, qui concurren en las per- fonas de Don GASPAR de Bracamonte, y GÜZ- MAN, Cotide de Peneranda , Gentilhombre de mi Camara de mis Confejos, deCamara y J ufficia, ymi Embaxador Extrsordinario en Alemania. FRATJO· SE PH de Bergafie Arcobifpo de Cambray, y AN~ TONIO BRUN^ de mi Confejo fupremo de Fian- dres, y por la fatisfacion qne fiempre me han dado en differente» y grandes Negociosque les han fido encar- gadosy porellosrefpeftivameate manejados. Por tanto confiundoenteramente que todos iuntas, y cada uno ea particular, enaufencia /o/ incommodidaddeluno/o/ del otro tendran attencion al mayor bien de la Chriftian- dad, y demisintereflèsparticulares} Los henombrado por mis Embaxadores y Plenipotenciarfos, yenvitiud de la preiente, les doy a rodos luntosy a cada uno ca particular en affencia /o/ incommodidad de qualquier dellos entero y abfoluto poder para haaer avertu ra los Eftados de dichas Provincies libies, de los Payfes Vafos Unidos /o/ a fus Embaxadores yPienipotenciarios que efpecialemente fucren autorifados y conftituidos pare elio, corno tawbiün oyr lo que mitare à apagar la fobre dicha kiga y ouel guerra fuzitada en les Provinciasde los Payies Vafos y las qae de ella fe han originadocon- tra lo^dichos Eitados Generales en otrosle os Payfes y IVJares y en confequencia defto con los dichos Eftados Generales de dichas Provincia® Unidas libres / ο / con los dichos fus Embaxadores y Plenipotenciarios entrar ennegocion, conferir, proponer , convenir, capicu* lar, y concluir, uno bueno firme y inviolable Tratacfo de repoflo, feadepaz /o/ de Tregua, Prometiendopor- mi y por mis fucceflbres de tener para fiempre por firme y valido precifli, y punöualroeDte, fin fatta alguna todo lo que por mis dichos Embaxadores y Plenipotenciarioe luntos /o/cada uno en particular en aulTencia /o/ In- comodldad deslgUDodeellosfuere convenido y capitu- ladoen ci dicho Tratado, con los dichos Eftados Gene- rales / ο / los dichos Embaxadores y Plenipotenciarios de las fobre dkhos Provincias Unidas libres, y aflìmifmo de aprovarioy ratificarlo dentro del termino que reciproca- mente fe Sevalare con confirmacion de luramento, y to- das otras folemnidades en tal caio neceflarias y accoftum- bradasj En fee de loqual, mande dcfpachar la prcfente firmada de «nì mano fellada commi fello fecreto y reften- dada del Infra fcripto mi Secretarlo de Eftado,
Dada en Caragaa a /lefe de lunìo de mz/ji feti cint· tetj quarenta y /eis anos.
ΫΟ EL REY.
Fedro Coloma.
Cachettédu Cachet d» Roy en auhlie mge mvert de fafier.
Vellhi |
-ocr page 395-
394-
Volghi den inhoudt van de Trocuratie voor de Tlenipoientiarifen vm de Heer en Sia- teti Generael.
E Staten Generaci der Verecnighde Nederian- 1 den, Alien dengeenendiedeieniullenfienofte
--hoorenlefen Saluyt. Doen Te Wëten,
Alfoo wy ons hier bevoorcns by alle geleghentheydc met een oprechte fincere wille ende intentie feer geneghen hebben getoont ; Dat het langduerigh Land-verdi^rffe- iijck ende bloedigh Oorlogh in de Nederlandtfche Pro- vinciën om veele laren verweckt » ende vervolgens tot noch toe gecontinucert, ter neder geleydt foude hebben mogen worden tot der Telver Provinciën gemeene befte ende foulagement van de goede Ingefeienen van dien,en dien volgens Ook komen te vervallen en te verdwijnen d'Oijrlogen in ander verre afgelegen plaetlen en Zeen, die uyt dea voorfz. Nederlandtfchen Oorlog jegens onie weder partye haren oorfpronck hebben genomen j Ende lijnde met onderlingheAccoordtuyt-ghekofen dc Stadt Munfter in Weghalen > tot een verfamelinghe en han- delmge van een Generale rufte in de Chriflenheyr, heb- ben voor g'iet geacht te noemen, Perionnagten de welc·
ke met alle Aucboriteyc en Volmacht, fuüen aHiftercn de
■ ■ j-i;-----
Kcu cn bloedigen Oorlogh...--------------------
cien ve< weckt. Soo ìs't; Dat wy ons volkomentlic ke betrouwen de op de Wijsheyt, Voorfigtighi.'yt, Erva rentheyt, Intelligentie Ghetrouwigheydt ende Yver tot dendienftd.rop ghemelde Vereenighde Nederlanden, van de Heeren Bartholt van Gent. Heer v^n Loenen en Meyncrfwijck, Amptmanen Dijckgraef van Bommel, Tielreen !e Bjmraelcrweerden , Gedeputeerde jn Oöic Vergaderingbe uyt het Lidt van die Edelen van de Pro- Vi ntie van üoldcriandtj Heer lohatt van MatheneJJi. Heer van Mateneffe, R.iviere,Opmeer,Souteveen,ecc. Ghe- committeerdeRaedtuytd'Ordre van de Ridderfchap en Edelen van Hollandt ende Weft - Vrieflandt, Hoogh - Heemraedt van Schielandt, HssrAdriatn?aim, Rid- der, Heere van Heemftede, Hoogerlmilde, Riedtwijck, Nieuwerkerck, &c. Eerlle Prefiderende Raedt ende RceckenmeefterdesGraeffelickhcytsvan Hollandt en- de Weft - Vrieflandt; Heere lohandeKmyt,Κίάά^τ Heere in Oudt ende Nieuw Volmer, Eerftc en repre ien terende den Adel in de Staten ende Raedt van het Graeffchap van Zeelande, Ordinaris Kaedt van.Sijne Hoogheyt den Heere Frince van Orangie, Heere Godart *υαη Reede, Heere van Nedcrhorft, Vredelandt, Corte- hocff, Overmeer, Horltwaert, &c. Gecommitteer- de in Onfe Vergaderirtge uyt de Ridderfchap cn Edelen van de Provintie van Utrecht; Heere Frans van Denta, Heere tot Hinnema in Hielfum, Htesi Wilhelm Rip- ferda, Heere tot Hengelo, Boxbergen' Boculo ende AuiTenborgh, &c. Gecommitteerde in Onfe Vergade- rlnghe uyt de Ridderfchap en Edelen van de Provintie van Over - YlTel ; Heere Adriaen Clant tot Stedum, Heere van Nitterfum, refpeftive Ghedeputeen^en in Onfe Vergaderinghe ende Extraordinaris Ambaffadeurs in Duytfchlandt ; Gevende de felve te famen, ofte ten minften't meerendeel van dien (by abfentie ofte onghe- legentheyt van d'andere) volkoomen machtjAutoriteyt, Generael, en fpeciael bevel, omme uyt den Neem ende van onfen twegen in qualicé van Plenipotentiarifen van defen Staet binnen de voorfz, Stadt Munfter te hooren en verftaen van de Heeren PlenipotentiariflTen van den feer Machtigen (-nde feer Excellenten Prince Don Vhi· Koningh vanSpangien, de opening van hetgeene de fel ve Heeren PlenipotentiariflTen van den voornoemden Koningh fullen aen-brengen tot wegbne- minge van den voorfz. iangduerigen Landt-verderffelic- kenende Bloedigen Oorlogh in de Nederlandfche Pro- vinciën verweckt, ende die daer uyt haren oorfprongh jegens On(è weder-partye in ander verre afgelegen Plaet- fen ende Zeen hebben ghenomen, ende dien volghens met de felve Heeren Plenipotentiariflen van den meer- genoemden Koningh treden ia ondcrhandelinghe ende |
Trsderen, oockbefluyten, cengocdt vaft oprecht ^ onverb.ekelickTraftactvan Rufte, gelijck alsSyH;e, ren Plenipotentiiriflen van delen Staet tnt den mt.t.((j„' dicnftende verfecckeringhe van de Vereenigiie Nedc,. landen, der felver goede inwoonderen , als oock van hare Geaflbcieerdeende GeintereiTeerden in de voorfj langduerigerefpeótive Oorlogen fullen bevinden tcbt! hooren. Ende hebben belooft, ende beiooven midif. defen , ter goeder trouwen ende onder Obligatie vaj Ons ende Onfer SuccelTeuren in't generaci eade pj,. ticulier, voor altijdt, goedt vaft, ende van waenleo te' houden het geene by Onfe op - ghemelde Heeren Plenipotentiariflen defes aengaende gheaccordeert ende beflooten fai worden, 't felve te Ratificeren onvetbie. kelijcken te onderhouden , ende doen onderhouato, fonder daer jegens immermeer te doen ofte ghedoogbeu gedaen te worden in eenigher manieren direitelick ufe indiredirelick. Des ten oirconde hebben Wy defeiidoca Parapheren,, met Onfen grooten öegel doen Zoghelen, ende by Onïen Griffier doen teeckenen. In onfe Ve;gi. deringein 's Graven-Haghe dtn twee-en twintithllcn Martij ftfthien- honde't (es- en-veer igh. Wiisghipm. p^eert Ιβ^Λ» Ί/ΛΛ Bfeie· vt, Opdepiijtque ftotidt, fci Ordonnantie van de Hoog-gemelde ; iieren StatcniJe· r\erael, ende gheteeckent Corneds Mufch, Htbbendeun· der aenhangen het groote Zeg 1 van de Staten Geneiiel in rooden Waflche, aen een dobbelde gevloghte kowdi van Goudt en Roode Zyde.
In kenniiTe van alle 'tgeene voorfz is, hebben wy Ao· baffadturs Extraordinaris en Plenipoteutiariflén vaniii voorfz. Heeren Koning van Spangienj&c. Eodeüeiii. ten Generael der Vereenighde Nederlanden, io ktaaie vanOnfe refpeöive Procuratien,dit tegenwoordig Th· ftaec onderteyckcnt, ende met het Cachet van OdÜ! Wapenen beveftigr. Gedaen tot Munfter in Wdphi· Ien den dertighfien januari) JeflkUn hondert tcht-n- veertigb.
Was geteeckent ende gecachetteert, ^ . .
('L. S.) Eüe conde dt Ven^'. (L. S.) Bartoh ν/ηώ.
CL.S.) A.Brun. (L.S.) ΜαανβηΜίΐηφ
(L.S.) Adrmn^m.
(L.S.) I deKnnyt.
(L.S.) G-mnRtidi,
(L.S.) F.v.Dtnh.
(L. S.) Wilhelm Kiìttlt·
(L. S.) Adr. Clant.
Volghi de Ratificatie van den Koning van Spangien
Don PHILIPPE de Vttrde, van Godo genade Koningh van Caftilien, van Leon, van Arragon,vanbeydeSicilien, vanHieiula^» van Portugal, van Navarre, van Granade, vanToIedO) van Valencien, van Gallicia, van Majorca, van Minoi- ca, van Sevilla, van Cerdegna, van Cordua, van Curifr gavanMurcua, vanjaen, vande Aigarbes, vanAlgt' eira, van Gibralter van de Eylanden van Canarieo, Ooft en Weft - Indien, Eylanden ende verte Land^ van de Oceaenfche Zee, Aertshertoge van O"'^'?!!] „ Hertoghe van Bourgoigne, van Brabmdt, van Mi f " Graef vanHabfpurgh, van Vlaenderen, Tirol,^ Ione, Heer van Bifcayen, en Molina, &c. AUen«' geenen die defen fullen fien, Saluyt. Alfoo om de wc^ derlandtfcheProvintienteontlaften van den OorWg- waer mede de felve foo vecle laren fijn befwaertgewe"'; die te verloiTen van alledeonghevallen en ellena®"'" ' uyt fpruytende, ende te helpen brengen tot Rufte » w ^ |
-ocr page 396-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 395
lijr VoorCpoeCjCnde Welftsndjalsoockom teaiToupie- ende Oorlogen uyt gebreyt in andere verre afgeleghen Landen en Zeen , Wy overlangco tijdt hebben geweoft te komen tot een goede Vrede met de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden, to: verlichcin- gjvanalledegeene, die van wedcrzyden deonheylen vaD de vooriz Oorlogen gevoelen, ende met gemeyη en onderlingti goedvinden, gekooren gewecft zijnde de ftad Munfter in Weftphalen, tot famen-korafte ende bande- linge van Vrede : Soo hebben de ftecken aldaer foodae- nieen geluckigen fucces erlangt, dat Onfe Extraordinaris AfflbalTadcursen Plenipotentiarifl'en, in kracht van onfe Procuratie met de Extraoidinaris Ambafladeurs, ende pienipotentiariffen van de voorfz, Heeren Staten, heb- beogemaecktcndebeflooten het Tradtaet van Vrede, hier nae van woort tot woort geinfereert.
Welck Tradlaet hier boven ftaende gefchreven en ge- infereert One gereprcfenteert wefcnde door onfe voorfz Estraordioaris Ambaffadeurs ende Pienipotentiariffen, en hebbende alles ghefien ende van woordt tot woordt in Onfen Raderypelijck geexamineert, hebben wy 'tfelve Traitactvooronsen onfe Erfghenamen en Succefleurs, oock Vafallén, Onderdanen j en Inwoonderen van alle onfe Koniockrijcken, Landtichappen ende Heerlick- beden , foo in als buyten Europa, geen uytgefondert in alle fijne Leden en den geheelen inhouden van dien, en eick poinft van de fel ve in 't by fonder, voor goed ; vaft, en bondigh aengenomen, geaggre-eert, geapprobeert mdegcratificcert, aennenaen, Aggreeren, Approberen en Ratificeren doordefe tegenwoordige, Beloovende by Konincklijcke ende Princelijcke trouwe en woorden voor Ons, onfe Succeffeuren , Koningen, Princen, en Er^enamen , oprechtelijck ende ter goedei- trouwe , al- Icsonverbreeckelick endepunöuëlick nae fijne ferme en inhouden te fullen nakomen, onderhouden en voldoen, oock doen naekomen, onderhouden en voldoen, in al- Itivoegen, of Wy hetfelvein eygen Perfoone hadden getraöeert, fonder in eenigen deel daer jegens te doen, of laten doen , direételijck, of indiredtelijck, noch ge- doogcn, dat daer jegens, in eeniger manieren of fatgoen werdegedaen, hoe't felve oock foude mogen ghefchie- dtn, Ende indien eenige Contraventie daer tegen ghe- fchiedtware^ ofgedaenmochte worden in eenigerhan- de manieren, 'c iel ve te doen repareren, fonder eenige fwaricheydt ofuytitel, oock de Contravcntinrs met alle rigueur ionder eenige gratie of genade te ftr^iien, ende doenftr-dffeH ; verbindende ten felveneyndealle enye- dervanonleKoninckrijcken, Landen en Heerlickhe- den, als mede alle onfe vordere Goederen tcgheawoor- digeendetoekomende, oock onfe Erfgenamen , Succef- feursende Nakomelingen, midfgaders alle onfe VaiTal- lEn,OBüerdanenenInwoonders van alle onfe Koning- rijcken, Landen en Heerlickheden, op wat piaetfe de felve, ibo in ais buyten Europa, mochten ghevonden worden, geeu uytgefondert ; Ende voor de bondigheyt van de fclve verbinteniffe, renonceeren Wy aen alle Wetten, Coftumen, en alle andere faecken daer teghen ftrydende.
In Oirkonde van alle 't geene voorfz is, hebben Wy bevoelen defejegenwQordige te depefcheren, gheteyc- bent met onfe Handt, gefegeldtmet Onfe fecretenSe- geljende onderteyckent door Onfeondergefchrcven Se- cretaris van State, Gegeven ....
Volghi de Ratificatie van de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael. |
De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den. Allen den genen die defe opene Letteren . fulltnfien, Saluyt. Aifoo Wybyalleoccurren- t'endaernahebbengetracht , dat den Langhduyrighen, ^indt-verderffelijcken ende bloedigen Nedcrlandtfchen enrf lytgebreydtin andere verre afgelegene Landen "ie iieen, raochte werden geeyndight en uytgeblufcht «feerenGods, Vader, Autheurende Verforgher van l^^de, ende tot vertrooftinghe van foo veel arme ende toefdezielen,die jammerlijck gedruckt worden,door 1 i'^°"'moditeytenende befwaerniflen van den Oor- ende de biccerbeyt van dien fijn (maeckende, midf- gaders dat de Nederlanden mogen worden herfleltin ru- ftel,uyfter,ende Welvaren, ende met gemeen onderling goet- vinden van alle geintereffeerden, fijnde verkoofen gheweeildeStadcMunflerin Weftphalen, tot by-een- komfte ende handelinge van Vrede. Soo heeft het Gode Almachtigh gelieft den arbeydt en moeyte, welcke onfe Extraordinaris Ambaffadeurs ende Pienipotentiariffen van den Koning van Spangien, &c. Den Philippe de vier- de, iulcx genadelijck te fegenen, dat na verfcheyden con- ferentien en by een komften, over ende weder ghehou- den, fy hebben ghemaeckt ende befloocenhet Tradlaet van Vrede, hier na van woordt tot woordt geinfereent.
Welck Traitaet, hier boven ftaende, gefchreven ende geinfereert aen ons gereprefenteert, ende van woordt tot woordt by onsgeconfldereert zijnde, Wy na rype delibe- ratie in naem ende van weghen den geheelen Staet der Vereenighde Nederlanden, Geaffocieerde Landtfchap- pen, Heerlickheden, Steden ende Leden van dien, oock voor alle de Landen, ftaende onder Onfe ghehoorfaem- heyt; Vafallen, Onderdanen, ende Inwoonderen, foo in, als buyten Europa, geen uytgefondert, het voorfz Tra- öaet en den geheelen inhouden van dien, ende elck in 't byfonderinallefijneLedenvoorgoed,vaft, ende bon- dig hebben aengenomen > geagreert, geapprobeert, en geratificeert aennemen, agreeren, approberen en rati- ficeren door defe jegenwoordige ; Belovende oprechte- lijck ende ter goeder trouwe 'tfelve onverbreeckelijck, ende punüuèlijck na fijne form ende inhouden naer te komen, onderhouden ende voldoen, oock doen nae- koomen, onderhouden ende voldoen in aller voeghen, of wy het felvein onfe Vergadeiinge Staets gewyfe had- den getraétcert fonder yetwesdaef tegen te doen, of te laten doen in eeniger maniere, noch te gedogen dat daer jegens werdeghedaen, direótelijck noch indire<aelijck, hoe het felve oock foude mogen gefchiedenjEnde indien eenige contraventie gefchiedt ware, ofte gedaen moghte worden in eeoigerhande manieren, de fclve te doen re- pareren , fonder eenige fwarigheyt of uytftel , oock de Contraventeurs met alle rigueur fonder gratie of genade te ftraffen ende doen ftrafFen. Verbindende ten zeiven ey nde alle ende yder van de Vereenigde Provinticn, Ge- affocieerde Landtfchappen, Heerlijckheden, Steden en Leden van dien, gelijck mede alle Vaffalen, Onderda- nen ende Inwoonderen daer van dependerende, foo in, als buyten Europa, geen uytgefondert, en voor de bon- digheyt van de felve verbinteniffe, renonceren aen alle Wetten, Coftumen ende alle andere faecken, daer tegen ftrijdende. In oirkonde vaa alle 'c gene voorfz is, heb- ben Wydefejegenwoordighe doen depefcheren onder Onfe Paraphure ende Siglature van Onfen Griffier, en met onfengrooten Zegel doen befegelen, in onfe Ver- gaderinghein den Hage binnen de Provintie van Hol- landt, den achthienden Aprilis fiStienhondtrt^natht-tn- wertig, Wasgeparapheert, Ie. j4ndrée,n. Lagerltond, Ter Ordonnantie van de Hoogh gemelte Staten Gene- rael, ende onderteyckent Hebbende on- der uyt hangen aen een ghevlochten ftrick van Goudt en Roede Zijde, het Wapen van de meer-hoogh-gemelde Heeren Staten Generael, in rooden Waffche, g<:floten in een filvere Doofe, op 't deckfel van *t welcke was ge. fneden een Leeuw met ieven Pyleninde lincker> ende een S waerdc in de rechter Poot.
ΤÌt meerder eere 'υαη ons Hef Faderlandt j eU" de v&fligheydt der Prede ^ dient hier ghe- fieldt de eerfie 'Propofitie ende Brief van Credentie des Koninghs van Spangien refpeEiive geexhibeert en gedaen by dejfelfs Ambaffadeurint volgende Jaer. Zijnde te noteren dat de Brief was in Fravfche Tale gefchreven^tdaernochtans den Koning over alofmeefidoet gebruycken de Spaer^chc^.
MESSIEURS, Τ 'Année pafféeln ce mefme mois icy Ia Tain j qui re- DOit d'eftre heurcufement achevée entre Ic Roy mon
Maiftre, |
-ocr page 397-
3 ÓS Tweede Deel, van de
r
Maiftre; & ce Haut & puifTant Eftat, fuft folemnelle-
ment public de part&d'autre, svec un concours mu-
tuel d'accJamations & applaudiffemens extraordinaires
maintenantjepenfearriverencoresàtemps δε à propos
pour cclebrer avec vos bcigneuries 1'an revo!u, cu anni-
veifaire decetteagreable Feite Sctéjouiffance publique ;
Mcprefencantàcette grande, & Celebre Compagnie,
pour rcnouvcller avec elle par Union de cceur & de
voeus ledoux fouvenir de ce bon-heur commun ; £c à
fin d'y contribuer d'aucant plus, & y concourir d'autant
mieux de mon coftéj j'apportc & produis, à men entree
en ce lieu, la confirmation des bonnes volontés & droi-
tcsintendonsdefa Majcfténon feulement à faire pun-
tìuellcment & religieuftmenc oblerver en toute l'eften-
duëdeladomination, ce qui a ellé convenu de fa part
avec cettc Haute & Puiflante Republique j mais encores
à exciter & maintenir partousmoyens honneftes une
bonne correfpondance , voire melme une fincere &
Ïrateweüe amitié entre les Peupies de 1'une & l'autre
Souveiaineté, printipalemcnt dans les Provinces Belgi- eflrangers parmy nous, aveacquoy nousattireronsieci·
qucs, en forte que leur repos s'enaiFermiiTe, leurcom- | proquementlesbenediöionsduCiel, & toute l'Europe
mtrces'cnaileure, êcaugmerite, &que tous les autres i connoiftra,qu'ilyaplusàattendredewwiirtiientrenoas
advantagcsenrcfulcem, qui fe doivent attendre de la queceuxdela courtoifie, & des bons offices, que nous
communication Sc tranchifc reciproque de bons voifins. tafcherons de nous rendre reciproquement, necomc-
AcéteftedlfaMajeliéaiugé convenir d'envoyer&efta- ; ftant plus que par une loüable emulation, à qui miiux
blirun fien Ambajfadeur ordinaire par de9a comme elle gardera la benne foy , qui fera un heureux changement,
faicaupresdLsautr(;spuillance6Ìw</ppe»i/ii»fw,&quiluy ^ öcnon moins admirable, par le fruit favoureux d'une
fontamies; cnquyy iaMajeilé, outre la confideration faindlereconciliation, queceluy quecherchentlciAI-
que dcflus, acticorc celle dc rhonneurύ"digttité de cét chimiftes dans la transfubltandation des metaux, lot!
Eftat, versicquel ce dtrnier Adle de larèfideme d'un qu'ilspenfent convertir le/irf»e?·,qui eft unecotnpani·
cCEfpague iemblc achever lechef d'seuvre : loudontjemefersvoloatiers encefujet,pourcequeies
àeViPaix, &eltre comme le grand f9eau, 1'emologa- j anciens ont defigné Ie tcmps de Ia guerre fous Ie nom du
tion , &en regiftraturede toutes les conceflions & re- j fieclede/i;·, &ccluydelaPaix, fous Ie nom duliede
norciationsfaites en voftre faveur, ainfique par voftre d''or. Dieu vcüillequelanofticfoitfolide , coraraece
prudence ordinaire, & judicieufe prevoyance vous Ie | richemetal, &queparfon efclat rejaliilànt, ellecom·
r^aurésmieuxconnoiftre, &juger , que mojfVousTex- ; munique l'envie de pafferàune autre plus UDiverfelle
pliquer, feulementpuisjedireentouteverite qui enee entreksdeuxCouronnes, àquoyietrouvera toüjours
deflèin fa Majefté a eu pour but principal voftre conten- toute difpofition de la part du Roy mon Maiftrepour·
tement & fatisfadlion, la commodité & foulagement j veuqu'ellefoitjij/ieé'/ixiwne/e, quieft Ie vray moyeo
desfuictsdel'un& l'autre party, & la gioire de cette ......- ' ' '
Republique, dontlesintereftsluyferont toüjourschersj
ainfi qu'il lachera de Ie faire voir en touttes occafions.
Parmy grand nombrede Perfonnages & iVJiniftres be-
aucoup plus meritane que moy Ie Roy mon Maiftre a
daignémechoifirpourun employ fi relevé, & que je
preferoisdemoy mefmeà tout autre pour 1'efpoir que
j'ay d'y gagner quelque part en vos bonnes graces ; Ie mo-
tif leplusprciTantàmon advis de ce choix, qui a efté
fait de ma perfonne & la connoiüance que l'on a du Zele
veritable d5c des foinsque j'ay contribués à noftre com-
mun accommodement ; Sa Majefté croyant que j'ap
portcrayla mefme fidcliié& fcrvcur pour la conferva-
tiondelaPaix, quej'ay fait pour fon eftabliflTement, à
quoyjetafcheray decortefpondre à mon mieux, & de
lendre ma conduite aggreablcà vos Seigneuries & utile
à leurs fujefts, auffibienqu'à ceux du Roy mon Mai-
ftre, felonmesinftruftionstrcs-advenantes & confor-
mesàmfispropresinclinations; en fuite de quoy toutes
mes injlances Sa foUicitations aboutirontcy apres au feul
accompliiTcmentdece qui a efté reciproquement pro-
mis, me rendant Porgane &rinftrumentde tout ce qui
pourra concourir à 1'obfervation tant du principal que
desdependances&accefloired'un accord fi jufte, &fi
meurementdélibcté, commeeftIe noftre, & embraf-
fant eigallement les interefts de vos peupies & des noftres
en ce où ils trouvcront legitimement intereflés.
Que fi vos Seigneuries furUe bon exemple que leur
donne Ie Roy mon Maiftre, prennent refolution d'en-
voyer aufll quelqu'un de leur part en Efpagne pour faire
]a mefme foiiÖion & occuper ie mefme pofte j que celuy
dontjeprendsaujourd'huy pofTcilion en cette grave &
infigne aflcmblée 5 ce ferale moyen Ie plus court, & le
plus aflèurc de prevenir & empeicher toutes les difflcul-
tés, attentai!, ou infrailions qui pourroyent tant foit peu
blelTer ou altercr le Traitté de Munfter ; le mefme Mini-
ilre qui fera envoyé de cét Eftat, pourra eftre fidel &
tions, mais tout remply de wr/V/é-i/f fincerité) queje
finis par les offres de ma perfonne & de mon ferviceà
vos Seigneuries & à tous les membres qui compofc li
corpsfloriiTantde cét Eftat.
Tot meerder eer e van ons liefFader landt ,ιϋ·
de vafligheydt der prede ^ dient hierghi·
fieldt de etrfie Tropofitie ende Brief vm
Credentie des Koninghs van Spmii^^
refpe6iivegeexhibeertengedaenby
Amba(fadeur int volgen de Jaer. Zijndett
noteren dat de Brief was in Franfche Tak
gefchrevenidaernochtans den Kovi%
alofmeeftdoet gebruycken de S^menjchz^·
Μ YM HEEREN,
IN't voorgaende Jaer, in dcfe fel ve Maendt wjert hin
de Vrede geluckelijck volvoert tuffcben de Koning"
mijn Meefter, en defe Hooge en machtige Staec,
lemneelijck van wederzyden gepubliceertenaigheKoo
dight met een onderlinge toevloeyingh van extraordiD»·
retoejuygingen en vreughde-geruchten Ic^
noch tydelijcken bequamelijck te komen, om met u*
Ho. Mog. de verjaringh van defe aengename feeft en κ
meepeblyfcbap te celebreren cn vieren j
_ . _ ----------------------------------------- groote en vermaerde Vergadering vertoonende,oni p»
aflidu ternoin , de la fincerité&candeurde fa Majefté. hacr, door d'eenigheydt der harten en willen,te verni-J
En l'accompliiTementdefes Promeifts & de fon afFe- wen de foete gehcugcnis van dit gemeen gelijck. Eno®
öion cnvets Ic general & les particulicrsde cette Repu- bier toe ioo veel te meer te contribueren » en van W)
blique, & fa Majefté d'autre parts'éjoüirad'avoirmoyen
& occafion dc fc revenger en la Perfonne de l'Ambaf.
fadeur de vosSeigneuricsdubon accueil & reception
dontellesont voulu me favorifer, dequoyjecommencé
àlcurrendredegrandes adtionsde grace j attandanc que
je puifle mieux reconnoiftre les obligations qui m'jj
demeurent. & Ie Roy mon Maiflre, que j'en advertiray
incontinent, en te/moignerfa Royalle gratitude : j'^
donneray pareillement avis au Sercniflime ArchiducLit.
pold, qui en mon palTage pour venir icy, m'aenchargéde
faiüer vos Seigneuries de fa part, & les afleurer qu'i|
veutbien voifiner avec elle, & concourir dans fon gou-
vernemcntauxfainitesintentionsdefa Majefté pourij
perpetuellc durée de noftre accommodement , je c(
doute point aufli, Meifieurs, que voftre Juftice &
équité, nes'eftendent (lorsqu'i enferabefoinjàl'en.
droitdesfujets du Roy mon Maiftre, fans diltinijion
de Perfonne, delieuxnydenations; vous protnetiant
queceuxdepardcgà, neconnoiftroncpas qu'ilsioyent
de la rendre duiable. Les Lettres que je vay prefenrerà
vos Seigneuries de la part de fa Majefté coofirmeroDt ce
que je viens de leur dire en fon nom legitimerontlaqiu·
lité, aveclaquellejefuisvenuencelieu, & ouvriiont
lacreance, que vos Seigi euries ont peu prendre,&
prendroEt, cy-apresen moy, queje viens en partieie
remplir par un dilcours vuide d'ornement, é" d^affeU»·
-ocr page 398-
Nederlandfche Vrede » handelingh. 404
''docnobfeivcrenenonderhouclenln de gheheele Leh van fijn Hecrichappy 't gheen van fijnent weghcn diüghenismetdeieHoogeen Mogende Gemeente j Leroockom te verwecken en t'onderhouden door alle "ilijcke middelen een goede correfpondentie, ja oock »{„ oprechte en Breederlycke vriendtfckep , tuffchen de volcken van dVen en d'andere Souvérainiteyt, voor- rimelijck in de Nederlanden ; in voegen dat daer door L luft beveftight, hqn' Koophandel verfeeckert en vermeerdert wordt , om alle d'andere avantagien en voordeelen daer uyt fpruyten, die men van de ghemeen- (chap en onderlinge vryheyt van goede gebueren behoort tt verwachten. lot defen eynde heeft fijn Majefteyt dienftigh eo be/ioorlijck geacht derwaerts een Ordimer j^roiijirfiwrtefendenenopterechten, gelijck hy doet ui'wAwlndependante mzchimt en die fijn vrienden lynJn't welck fijn Majefteyt, hovende voor-verhaelde coDlideratie, noch defe gehad heeft, namelijck van d'eer η wmrdigheyt va» defen Stm> by He welck defe lefte aöe naJerepentieva»een Amhajfadeurvan Spanje» fchijnt volkomen te maken het proeHtuck en Hooft-werck van it Viede, en te zy η als het groote Zegel, beveftiging, en legiftreringhvanalledcconcefficn, renuiiCiatieii en af- (tg^ingen, tot onfe faveur gedaen, gelijck ghy'door uwe ordinare voorfieDigheytjen juditieufe voorfienigheyt be- letfultkonnen kennen en oordeelen , dan ick u fai kon- ten verklaren. Alleer lijckkan ick metalie waerheyt feg- ehendat in dit deffein en voornemen fijn Majefteytuw vemocging, contentement en voldoeningh tot fij η voor- Daemfteoogemerck heeft ghehad ; gelijck eock de com- moditeyten verlichting der onderiaten van weer-zyden, endeglorie van defe Gemeente,daer af d'intereften hem iltijdtlief en waerd fullen zijn,gelijck hy in alle gelegent- tedenfal pogen te bewyfen.
Onder eeti groot getal van perfonen en bediepaers, die meer verdienen dan ick, heeft de Koning, mijnmeefter, terwaerdigt my ts kiefen tot foo hoogh een befigheyt, en die ick van my felf fou ftellen boven alle andereAmpten, omdehoopdieickheb, van daer een igh deel in u goede jiinftenteverkrygen, naermijn oordeel de dringenfte bewegingh van dele verkieiingh. die van mijn perfoon gedaeti is,en de kenniffe die men heeft van de ware yver, en van de naerftighey t, die ick tot onfe gemeene accom- mòdement gecontribueert heb ; dewijl fijn Majefteyt ge- looft dat ick defelve getrouheyt en yver fai meebrengen lotdeconfervatieenonderhoudinghvan de Vrede, die icktotd'oprechtinghdaeraf by-gebracht heb, Daer op icknaer mijn vermogen fai trachten te correfponderen , en mijnbeley taengenaem by u Ho. Mo. en nut by u On- deriaten , foo wel als die van de Koningh mijn meefter, temaken, naermijn Inftrudlien en onderrechtinghen, heelbehorelijcken conform mijneyehen inclinatien en genegentheden. In gevoigh van 't welck alle mijn infia»- iiVeen/oBicifififenamaelsiullen ftrecken tot d'eenighe vervullingh van »t geen dat reciprokelijck en onderlingh biloofc is, maeckende my 't inftr^ent en 't werktuygh vanaPtgeen, 'twelckdienftigfaWonneniyntot d'ob- fetvatieenonderhoudingh, foo van'tprincipaelals van dedependentien,en toegangen van foo gherechtigh een Accoort,datfoorypelijck gedelibereert en oveiwoghen gelijk het onfe,en behelfende gelijckelijck d'interefl:en uwe en onfe volcken in 'tgeen, daer in fyfich wet- 'tujck geintereffeert fullen vinden.
Indien U Ho. Mo. volgens'tgoet exempel en fbor- ^'t, 't welck de Kon ingh mij η meefter hen geeft, re- lolutie nemen van OQckyemìint van hunnent weghen in ^PanjcD te fenden ,om een felve Ampt te bedienen, en ^."ffilve befigheyt waer te nemen, als de gene is, daer "ick heden poffeffieen befittingh neem in defe ernftige «1 trcffelijcke Vergaderingh, foo fai dit de ko/tfte en fc- «"fte middel zyn om te voorkomen alle fivar^eden, '•'^tetm.ofinfraaiett, die het Tradbaet van Sfunaer '"ighÜDs, hoe weynigh het oock was, fouden moghen HUttlen ; en de felve Minifter en Bedienaer, die van de- 'eaetgefondcn fai worden, konneo een getrouwe |
397
en gedurigegetuygh wefen van d'oprechtigheyt en fuy- verheyt van lijn Majefteyt in de vervullingh van fijn be- loften , en van fijn affeólie en ghenegentheyc tot het alge- meen, èn tot de befonderfi lieden van defe Geipeente; en van d'andere zyde fai fijn Majefteyt fich verblyden van dathy middel en gelegentheyt fai hebben om , indg perfoon des Ambaffadeurs van u Ho. Mog. te vergelden degoedeontfanginghenoDthael, daer mee het hen ge- lieft heeft my tela voriferen, van't welck ick begin hen grooten danck te bewyfen, verwachtende dat ick beter erkennen kan d'obligatien en verplichtingen die my daer af by blyven, en de Koningh mijn meefter, die ick tefftont hier af verwittigen fai, fijn Konincklijcke dank- baerhey t daer af te betuygen. Ick fai oock hier af verwit- tigen de Sereniffime Aertz Hertegh Leopoldus, die in myn deurtocht, om hier te komen, my belaft heeft U Ho. Mo. van fijnent wegen te groeten, en hen te verfc- keren dat hy in goede gebuyrichap met hen wil leven, en in fijn Gouvernement bevorderlijck zyn de heyligc intentien van fijn Majefteyt, totd'eeuwigeduringh van * onfeaccommodementengerijf. Icktwyffel oock niet mijn Heer, of tt gerechtigheyt en billickheyt fullen (al« de^oodtjfulcx vereyfcht) fich oock uytftiecken over d'Onderfaten van de Koningh mijn meefter, fonder dl- ftinflie of onderfcheyt van perfoonen,van plaetfen noch van volcken; Ubelovendedatdegeenenvan herwaerts niet fullen bekennen dat fy vreemdelmghen onder ons zyn, metdewelcken wy ghefs^mentlijckdezcghenirgen desHemelsop orsfullen halen : en geheel Europaiul be- kennen dat'er voortaen geen andere/rr^» tuffchen ons te verwachten zyn, dan die van de heujkeydt, en vande goede oflicien en dienften, die wy poghen fullen onder- lingh aen malkander te bewyfen, nu niet meer conte-
■fterende en twiftende dan door een loffelijcke krygelhey t aio tuie de goede getroumheyt beter beviate»; 't welck een geluckige veranderingh lal zyn, en niet min wonderlijk, doordefmaeckelijcke vrucht van een heylighe verfoe- ningh, dan de geen, die frAlchymiften foecken in de tranffubftantie en over-felfftandigheyt der Metalen, als fy 't rfer en Gout wanen te veranderen ; 't welck een ver- gelijcking is die ick gaerne tot defe faeck ge^uyck, om dat d'ouden de tydt van d'Oorlogh onder de naem van Tfere eeuw, en die van de Vrede onder de naem van Gea- </e eeuw aengewefen hebben. Godt geef dat d'onfe vaft enbeftandighzy, ghdijckditryck en kofteklijck Me- tsel , en dat fy, door haei glans weer- ftralende, begeerte ontfteeckt van een andere en algemeener Vrede aen te geen tuffchen de twee Kroonen j tot het welck altijdt alle difpofitie en ghewilligheydt van de zyde des Konirghs, mijn meefter, gevonden fai worden, foofy terlijckenge'· rechtigb is, 't welck d'eenige mtddel is om haer gcdurigh te maecken. De brief > die ick van wegen fijn Majefteyt aen U Ho. Mo. fai vertoonen, fai 't gheen beveftighen , 't welck ick in fijn naem tot hen gefeght heb, en daer be- neffenswettigh maecken de qualiteyt en Staet, met de- welckeickindefe plaets ben ghekoroen, en openingh doen van 'c geloof, 't welck U Ho. Mo. hebben konnen. enhiernaefullennemeninmy, dat ick koom ten deel om door een difcours, fonder eenige vercierittgh en effe- itati», maer geheel vol van vaerheyt en cprechtighep, te vervullen dat ick eyndigh door d'aenbiediughe van mijn perfoon, en van mijn dienft aen U Ho. Mog. tn aen alle de Leden, daer in het bloeyent Lichaem van defe Staet beftaet.
' Letin de Creance du Roy d^E(pa^ne prefen^ téeparUonfieurl'tylmbaJfadeur deBrm.
TRes-chers & tres-grands amis, les occimations fi precifesdenoftiefervice, aufquellesle Confeiller Autoine Brun a affifté à Munfter, l'ayant empefché de s'en aller pluftoft fervirl'Ambaffade ordinaire, à quoy l'avions depucé, pour demeurer aupres de vous ; & l'ayant defia demeflé de ces occupations-là, luy avons commandé s'en aller vers vous fans aul cun dilay, fie 1'avonsauiE enchargéparciculierementdetoüjours 1'afli- fter, & contribüer ; àlabonne direöion de tout ce qui pourra regarder vos plus grandes convenieüceg > & fatis-
fa<^ions |
iÉii
-ocr page 399-
Tweede Deel, van de
faftïons commc nous Ie defirons, & à la confervation convenable de noftre commune amitié, & bonne cortei- pondance. Ec nous remetcans à ceque ledic ConfeiJler vous rapportera furcerujet; feulementadjoufteronsicy qu'iJ nous fera Fort aggreable, fi luy donnerez eatiere foy, &creance en teut ce qu'il vous pourra dire en noltre nomRoyal, commenous nous afleurons > & que luy ferés auffi toute forte d'honneur , 6c bien-vueillance> comme à noftre miniftre, &duqucl nous nous confions entieremfnt, futqu y nous prions Dieu qu'il vous ait tres-chersSegrancsamisenfa fainte garde > de Madrid Ie IJ. Deccmbre κί+δ.
Signé, VoflrcbonAroi PHILIPPE.
Soli Deo Laus & Gloria.
Credentte-Brief des Koninghs vnn SpanJ^t geprefent eert door mijn Heer ^Amb oma- dem de Brm. |
SEer waerde en groote Vrienden, de foo precife occu- patien en befigheden ven onfe dienft, iö deweicken de Kaets-HeetijiutiiortieBrua.te Munftergeafliftectc en geholpen heeft > hebben htm belet Ipoediger waer te ne- men en te bedienen d'ordinare Ambaffade, daer toew» hem gedeputeert hebben , om by u te blyven. En alfm hy fich uyc die befighedeo ghered heeft, foo hebben wy hem bevolen fonder eenigh uytftel naer u te trecken, en particulierelijck heA belaft altijdt t'affifteren en contri·
konnen Detretren ) gnenjcK wy lucgccrcn) entotbe- hoorelijcke conlervatie en onderhoudingh van onfcghe. meene vriendtfchap en goede correipondcntie, en om gedragende aen 't geen , 't welck de geleyde Raets Heer U op defe faeck rapporteren en aenbtengen fa!, foo f^i. len wy hier alieenlijckby voegen , dat het ons heel aej. genaem fai zyn, foo ghy hem noikmen CrtJentie tti ttï^ /eo/geeftinal 'tgeen, 't welck hy in onfe Konincklijc· ke naem tot u fai konnen f ggen, ghelijck wy ons ver. feeckeren, en dat ghy oock alle eer en goede gunft ato hem fultbewyfen, ghelijck aen onfe Miniftertn fil· dienaer, enopdeweickwy ons geheelijck vertruuwen. Daer op wy Godt bidden dat hy u, waerde en grooij vrienden, in fijn heylige bewanngh neem. UytMadiid. de detthiende van December, ι<ί4·8.
Geteeckent, U goede Vriendt PHILIPPE, Soli Deo Laus & Gloria. |
Ν
Vi;,·,
-ocr page 400-
REGISTER
ί.„
' ν A Ν D E ^ ^^
VOORNAEMSTE STUCKEN
Β E G RE Ρ E Ν I Ν D E
V R E D E -Η Α Ν D E L I Ν G H.
l'i. ν
A.
Ccoord tuiTchen defcn Staet en den Grave van Swartfenburgh, Af- gefant van Brandenburgh, io. Tuflchen defen Staet en den Franfen Ambaflàdeur d'EfpefTes, wegens het Employ van de Sche- pen onder den Admirael Haultain, i2. Tuf- lchen defen Staet en Denemarcken wegens'tfen- den van een Regiment daer na toe, 50. Tuflchen defen Staet en Engelandt weghens 't conjungeren Vin zo. Schepen by de Engelfe Vloote van 8z, Schepen, om te conquefleren Calis Malis in Span- gien, 50. TuÖchen defen Staet en Vranckrijck, wegensdeWefvingeen onderhoudinghe van eeri Regiment Franfe Voet-knechten, en een Vaendel Ruytery,&c. lor. Gemaeckttuflchen beyder zijdfe l'lenipotentiarifen op de Vredehandelingh tot Munfter, 2 jz. Tuflchgn Vranckrijck eri defcn Staet tot Breda gemaeckt, 247. AdebydeSpaenfegepaiTeert op de Munfterfe Vre- dehandelingh, 233. VanHoIlandtaenMathc- neffe en Heemftede weghens de Franfe Ambafla- deurServient, pp. t
Advijs van den Prince van Orangie wegens de Vre- dehandelingh met Spangie, 93. Van den felven Prince op eenighePoinöen van Confideratie we- gens de Munfterfe Vredehandelingh, xoï. iVan Hollandt weghens de Volmaght der Spacnfe Ple- nipotcntiarifen op de Munfterfe Vredehandeling, ^-i· Van den Prince van Orangie wegens'tfel- Van deFranfc Plenipotentiarjfen dat- "ιεη inde Munfterfe Vredehandelingh fai voort varen , niet tegenftaende datter inde Volmaght ghcvonden mochte werden eenige miflagen ofte abuyfen, ζιη. Contra advijs van die van Hol- «ndt, 117, VaneenieePlsnipotentiarifendefes Stae^s ghekoomen zijnde van Munfter op de,ü»^^, jö^ieen Fropofitie desFraniën Refidents en Art- «ffadeurs, ijj. 254. VanHoUandtop'cfelve |
fubjeii, 254. '' Van Hollandt wegens de Mun- fterfe Treves-handelingh te^veranderen in een , Vredehandelingh, zj/. Van Zeelandt op't fel- ve, 25·9. x6o. Van Hollandt op't verlöeck
van Servient, koomendevan Munfteriii den Ha- ge, 295. Weghens de Munfterfe faecken, 301. Van Z'eland, 504. 371. Van Hollandt wegens deGuarantie van Vranckrijck, 507. VanVries- .landt, 30^. : Aerflens Brief van den Audiencier jVerreyckcn aea den.felven weghens 'tfenden vanden Canceljicr Peckius nà den Hage, 3. '
Affcheyt vandeSpaenfe Vredehandelaers aen defca Staet, 96,
Aggreatievan defcnStaetop de Alliantie met Dene- marcken, 7. Van defen Staet op hetTraflaet yan Compejgne. 17, Van Vranckrijck op'tfel- ■"ve TraiSaet, 18; met infertie van het Tra' ftaet door den Baron Coupct ghemaeckt, 19, ^ Van defcn Stak wegens de ciffenfivé ert defen fivtf Alliantie met jEngelandt gemaeckt in Zoütiiim-. ton, ^4.. ' ;, ■ '
Aitzema. Declai-atie van den Kcyfer ghcgevcn aen , defelve, 128. - ' ,,
Alliantie. Pf-ócÜratie van defen ^taet voor de Ge- committeer^ tot de A lliantié mét Denemarcken, '7. 'Aggreàfieop'dé fel ve Alliantie,, 7- 8 Ag- greatie van deièn Staet op de offenfive en defen- live Alliantie tiiét Engelandt ghemaeckt inZou- ' jthamton, 54. Alliantie tuuchen defen Staet en ^'dén Èngeilfchen en Deenfchen Koninck, 40. ' Mesnorie.aenj^endedefejve Alliantie, 45. 'Ρίο. "^''jedl van 'eeri^ Alliantie tuffcKen défen Staèt\cn - 'den Prince'vM Tranfilvanièni '4.6. " Vernj^- ' ' ''wlnghe vin dè Alliantie tulkhen defen Staet'en
AmbaflàdfeuEsf Summunicatlé ghedàen door deien ^ f Staet aeri (ié Kdinfê, Engel (e en Deèrtfe Ambafla- ^ 'déursj^c. V^in 'de Propofitie gedsen door dèn ' 'Cahcelief Pëckiils, en van het Antwoordt op de J'ffelyé,'· ^."PMeiqcirie van den F'rtófchen Amba0a. "" iléiifdeiairüilleryê, gaendenaer Hollandt, 14.5.
* 2 · — ifleh- |
i.-iiïff-'rf
-ocr page 401-
τ
R E^G I S Τ E R.
Aenkomfl en ontfahg van Me Franfche Ambaflà- deurs Avaux'enServientin Hóllandti i65. Haer Credentiael , Metnoriael aeo defelve
overghelevert, 168. Affcheyt en Propofitie van de felve AmbaiTadeurs weghens de Papiften in defe Landen, 167. Refolutie van defen- Staec dies aengaende, 177. Prefentenaen de- felve Ambaiiadeurs en haere Secretariflen ver- eert, 177. 178. Befoignes mecden Ambaila deur Thuillerye , gaende na Sweden en Dene- marcken, 178. Wederkomfl: vandefelveindcn
Hage, 32 i.
Antwoordt van defen Staet op de Propofitie van den CancelierPeckius wtgcnsden Aerts-Hertogh iniden Haghe, j. j ^yV,an de'Sp^nfche op de Poiniten defen Staet voor - gheftelt weghens de Vredehandelingh, Ì^i· Van defen Staet op de Propofitie der FranfeMiniftcrswiegens de Sp^n- fche Vredehandelingh, 118. Van defen Staet op den Brief van den Marquìs de Caftel Ro- drigo wegens de Munfterfdie Vredehandelingh, iiy. Van de Plenipotcntiarifen defes Staets op de prefentatie van de Spaenfche weghens de MunfterfcheVrfide-handeJingh, 134. Van dèfen Staet op de Propofitie van den Franfchen AmbaflàdeurThuillerye, 255;. Varf de Fran- fche Plenipotentiarifen tot Munfter op de Spaen- fche Prefentatie, 279. Vali Zeelandt op de Propofitie van de Gedeputeerden defes' Staets, 375·
Artijckeien van de ïntereften die den Franfchen Koninckmet de Spaenfche heéft te redden, 105. Volgjens dewelcke de Plenipotentiafilen van de- fen Staet zijii overekoomen raet de'Spaeniche op de Munfteriche Vrede-handelihgh, ayx. |
c.
^ Alis Malis. Accoordt tuffchen defen Staet en Engelandt weghens 20. Schepen te voegen by de Engelfche Scheeps - Vloote van 82, Schepen, om te mogen conque,fleren Calis Malis in Span! gien, 30.
Ceremonie. Propofitie van den Colone! d'Ellra. des aen defen Staet wegens eenighe Ceremoniale .T'oinSen, 181. Brief van den Fraqfchen Koninck aen defen Staet weghens defelvefaecke, 182.
Concept over het ftuck van de Religie en deGee- ftelijcke Goederen inde Meyerye van 'sHerto· ^enboffche, 534· C»nfidcratie van den Autheur op de Propofitie van den Cancelier Peckius, en ophet antwoordtvan • ^fen Staet op de felve, 6. ,, Contrad Rjoorda communiceert aen haerHoogh Mogende twee Cóntraöen wegnens den Princc van OrangietotMunfierghemaeckt, 358. Ver- anderinghe van deielve Contraden naerdedoodt van Prins Hendrickmet Prins Willem fijn Soon. 360,
Credentiael van den Cancelier Peckius aen defen Staet, 3· Afvorderingh cn overleveriMhvan de felve, 3. Van de Franfche Ambafladeuis Avaux en Servient aen defen Staet, 167.
D. |
B.
JïEfendingh van defen Staet naSwèden cn Dene-
marcken, 180. Brandenburgh. Tradaet tuiTchén defen Staet en 't felvé, 8. .Naerder Verklaringhe van Swart- iènburgh op 'tiélve Traéèaet, io. Accoordt tuffchen defen Staet en den Brandenburghfchen Afgelànt Swartfenbui-gh, 10 ^ . Brief yan den AudiencierVerreyckphaen den Grif- fier AeriTeris.weghens 'tfenden van den Cance- lier Peckius in den Haghe, j. Van defen Staet aen de Stadt Maerlen) weghens de Vredehande- lingh met'Spingié, 5}. Réfoluùe van Haer- ]em op den felven Brief, J 5 · Van ^efen Staet aen den Nederlandfchen AmbafladeurinVranck- fijck wegens de Vredehandelingh'met 5pangien, 73. Van den Fr^infcheiTi Koninck aenclefen Staet weghpns eenighe Ceremoniale Poinàen, j. Vaojiden Marquis de Caftel,Rodrigo aen defen Staet weghens de Munfterrcbe .Vrede-han- delinghe, xi^. » Antwoordt.van defen Staet op .den felven Brief, 215. Bri^jan den Marquis de CiÌlel Rodrigo aen defen Staet weghens de ilil-ftandt der Munllerfche Vrede-handelingl·!, agi. Antwoordt.van defen,Staet op denfdven ,Brief, IJl. Vati den FraafcHen i^oninck aen aen defen Staet, 355. |
Eclaratïe des Franfchen Konincke, dat het Tradaet van Vrede met den Vyandt fai wei- den vokrocken in de Vereenighde Nederlanden, 10;.
Deduöie van Zeeiant wegens de MunfterfcheVre· dehandeliiigh, 198. Verklaringe van haerHoog Mogende tot antwoordt op defelve Deduflie,
>99· , .
Denemarcken. Communicatie ghedaen doordfr fen Staet aen den Ambaffadeur van Denemarc- ken, &c. wegens de Propofitie van PecWus, ω het antwoordt van defen Staet op de fclve, 5· Procuratie van defen Staet voor deGhecommit" teerde tot de Alliantie met dé felve, 7. Aggra· tie op de felve Alliantie, 7. 8. DenemarcJcai : beledight défen Staet door fijne Thollen 1 «nan- derfints, 136. Dimiffie wegens defen Staet gegeven aen deSpiW" Tche Vrede-handelaers, 76.
7
E.
P Edt te doen by de Plenipotentiarifen van àéa ~ Staet gaende op de Munfterfchè Vrede-bande 'Ilingh, 114.' ^ '
Eyfch van de Plenipotentiarifen defes Staece op ' Munfterfche Vréde-handelingh, 234· , Engelandt. Communicatie ghedaen door |
-ocr page 402-
Staet aen-den EngelfchenAmbafladeurj^&a we- ide propofitie van Peckius, en het Antwoordt
grn:
vandefen Staet op defelve, 5 j , , .
Equipagie van 42. OorJogh-Schcpen na deSórtat,
Accoordttuflchèn defen Staet en Hen
^Fran^hen Ambaffadcur d'Efpefles wegens; hét Employ van de Schepen onder den Admirael
jiaultain,
! ft;ib
^ ji.'f fiff.'i;··.-·! G. ,
.-:τ·Γ;··:ίί' !
en dat den Spaenfchcn Κοηίηςίί (ie giiritTj;he Vrede-handelipgh ftel<fe in handed van iijp^Su- fter de Regente van Vranckrijcki i ii- 'tWelck by de Fianfe Ambaffadeurs ^ïot, Ìviunftsr,,\ferdt ontkent, 114.. „ .,,,,,ι, ......Ij^j-g.
Gefchrift van de de Franfe Pleriipotentiàriffi^tòt Munfter teghens de overkominghe yaa dé Pie- nipotentiarifen defes Staets .ojej!. de 173. Van defelve Plenipotentiarifen overge- levert naer de aengenoomen Mediatie van defen flaet tuffchen de Franfe en Spaenfche , iSy. Van Gelderlandt weghens de Munfterfche faec- ken, 30J.
^^ fii iiiv. ■ A
H. --^Ιε-ί ^:·.' J:;;,: d^nil |
Memorie aeogaende het Tmétaet tan. defen jflaet roet Engekndt en DenéiRarcieni 45 - i Senio- ri e ghelbnden aen de Muiiftérs van defen iiaet refiderendc buyten^ Laritits wegben5,4ff%^«n- f' fche Vrede-bandelingh, 94. .iiMmo^iaen den Franfchen Ambasiadeuii de tel Thttilkrye, gaende nser Hollandt^üi^j. · Memoriael acn t b 3e Frànfché Abbas/adeurs Avaux !?η Servient, " ' '168."^ "(Van 'den Pranfchen Refident Brasfet 3 aën defén ft^t, ζ J1/ . ii Van den Franfchen Am- basfadeur Kervient aen défen ftaet weghens dè ; Murifterfchii Haödelinghei Ì311·' pp. 321, ·· 'VaiJ àifì F-ranfchen.Ambasfadeur'de la Thail-
leWè aeo'-^eien itaet, 548i,rjÖ7. · 3 .j Mifnoèghlnt der Franfchè-Plenipotéiitiarifen tot '^^· MünftörjOVÉr dc)Verklarjnghe dewelcke de Plc- nipoiéritiarifen van deifen' ftaet h^bben^gbcdaen tot ö\'eifeóomirige metile ;Spiénfche, 1473.:- r-v' .'(%· ijhml'ulmV r.:·:· T.c<J ùb
. Λ
(iviib, o5ia ,ϊ^βίτίο'·!
«Τ b.F ! ^ àiga^e'vU^défeo'iiiaetvoo
^U .fyttMt-'jumv r,·': 'ji.Ci.; liü ■jb «;t3rf;j3w· J5Bjà ώ^ο-ιηιί mf)ioiln a,r.ej'-i yy innt Vjfrft .Jii
...i! ,at3rtoq0-.«ï.οϊώ.■ aH'i.:-·} nii'f ralsb ncv- .·«" I < iWtó «öfjtb noi: · ΕώίίφίΓ·.': ύ> 'itsV
N' EdeilÌioiit.^ Rëdlenên '^etbai deMèér^anNe- |
UAerlem. Brief van déÌén^ftWlaen <^,St:»dt
Haerlem weghens de Vredi handelipgbinejC
Spangien, f j. Refplutié v.anHaerleni.ppideri
ielven Brief; I3, ' '"ΧΓ. r-i^ 'r'd
Haultain. Accpordc tusfchqn. defen S^aW ρρ,αβπ
Franfchen Ambafladeur d EipeiTe^iWeghenSj ljet
Employ van de Schepen' ppder idM A.dwrpel
Haultain, az,., . .-u'.ij-
Heemilede, Sijn aenbrengéavan J^imft ζύγ
■ . «y iïjsv MlCiin·!'i ."i
■■ (,: f, ;,;HÌ fisv iit^'iuii 30ΓΛ
. rirfui.i
'J
A;:·/fif oiriov i
jNitantie van die van Gelderlatldi'.pp di? M^n- fterfche Vrede-handelingh, 1451^ . .'(i xlf.i^iH Inlhuaie van defen ftaet ivpor de PlcpjpQt(?niia- nfen op de MimfterfdedV;rede-hind.4Ìn|b,
*®4· ' .,ΕαΓ..;·', .τ.! mtz nibL rodilìwT ■ y ifO j^jud t::i}ai> c^rf^iiijT
ovIln-vRo ■ f ufi'.' ìhjnibnEtV oa '·. fiüfbïo'V .ì-uiaulivi LEopold Aerts-Hcrtogh^ji éh desfelfs VeHtla- linghe, 3-22,^'··- " ^ .Sir ,ii;:<!ida5b !ƒ- ili f ίίί^· ί··'Γ ί ■,£i3basw<{'
; ' wiif ·ί» .Sft 3ΐ>^;ί·»π6ΐν
■ ■^l'ib-rq Tidì:.. iM. , l3t|«i:{0ti ..
■ ' ' · -b χά 1': V/ -, 1fl'g3i3S-cjf> HyodfncH ■
J^Ediatiê vali de PlenipotenSaiiren dèi^ï fl^ets tuITchen de Franï^ïr=SpaenrcIiSr'ï>tóni- Potentiarifcni^a;?. r i^h ib |
den
.ineiii Sfn Βίίςίγιίη
van defelve, 3. SijnPropoutie, ft^i^pprc
.uiheur op deleMa^ lingh, 6. ' ' "
Philippe le Roy, Raedt en Officier der Finantiedes Spaenfchen Conincks' komt in den Maghe , 2-77· .
Prefentatie, pe Spaenfche repeteren pp amiJll^-en |
«ÀÉàÉi
-ocr page 403-
.R E G I S J E R
Vrede-handeliftgliirieiSpangie, ^jvr - Concept
"'èn deiTeyn cuiTcnenden felven Princeen ?len Gar-
^ ••dinael inVrSinckilqcki'. ijy. - i rijbrn-t:. I:!
Próeüratiê vatì de^'enitaet ifroon de Gècommiiteer-
- de totdeÀlliantiejnpt.Dénemarcken.iy.. Van
'Vranckrijck op hetirratìaet van eompeigncmetl
13 defenStaet. 14. Vanxlefen Staetop.'tfeìve, 16.'
Projeft t'fanién ghèvoegtit uyt de Advyfenjvap de
.. Leden volghcns dè Réfolutic ider Staten van
..iHolJandt weghens 'dc Vrede-handclingh met
; Sparigic, |6,i· ίΐϊ^ίΚ TOK ■ . i^yL·:
Propofiiie van Peckius weghéns den Aêr;ts-Herrogh
. t aen defen Staetï · 4.1,xt;HAntwoor4t op de felve,
y. Communicatie Yan dien.aenid.e Ambaffa-
roi^deMi^vanVrancirijclsi.EngelandtQenerowc-
-jìkert eiirandérèn', ■5Jiil;Ii3CQnfider.3ti^jy3n 'den
n^Autheur óp ide felve.y:'(S.-ri fVan itjf.n Aerts-
Biflchop van MecMlethaea defeti; we^hens
de Spaenfche Vrede-handelmghe, 75. Van
de Franfc Minifters aen defen Staet weghens de
Spaenfche Vrede-handelingh, iij. Antwoord
van defen Staet op 'dt lelve Propofitie, ir8.
Van de felve xMiniflers aen defen Staet, 119.
„ -Aptwpordt vi^a de(?n..Staet op dc f^je Propo
'vaux cn ScrvienUen ^fen,.Staiei weglipnsde Pa-*
piften, ij6: ' Van''den Colloi el d'Eftrades
aen defen Staet wej^hens eenighe Ceremoniale
Poinftco, 181. .Vin den iranfen AmbaflTa-
deur ae i defen 5taet koomende van Breda,
zji. _^Van den Franfen Ambafladeur Thuille-
' ryè'sie\rderen Staetr^ìHo. J'ìff Der
,Ge(^utccrdcn_ van delen St^èt iii-'^ecla^dt,
Het ^ raàaét'tuirchèiì-Ìefen Siàet éiìOeiàèàài-c-
R?
Rejirèiilién^ ; Ìdèh Κο-
"''nittCk'over het''intrpiiitên' der''ftepref4ién"
-^tl^'liè'NederìSri&lciiS Obft - tnd» ^Cèm-
Ïtëföliïüe=Van" deipn ,$caet i' ÌiÌiinfter-
.h ,rif|rtil
b lyiatHO r» jh^pH elsqqtitd'I
CA S/ i-iiao'^ iïSihlnirqH
■i · - · ■ ■^'■'•,·'
"de SpaénrchV'ên Ne^eMandtfche!PleQj|?ótêÓ^
iji^nri^^Muni^er vaftjigbefteli,
Servient. Vertreckjvan den Grave van Servient
jPlenipotenriqris weghen Vranckrijck tot Mun-
iter nae den Haghe , Z77. Sijn Audientiè
(jL cn^vprfoÊck j, Advys van Hollant day
op, 293. Sijn voorflagh aengaendedeMun.
-^;fterίclle Handelingh , 310,
Staten i Generael der Vereenighde Nederlar.deii
i j Antwoordt van defen Staet op de Propofitij
van Peckius weghen den Aerts - Hartogh in
den Haghe, j. Procuratie van defen Staet
voor de Gecommitteerde tot de Alliantie met
Denemarcken, 7. Aggreatie van defenStaet
op de felve Alliantie, 7. 8. " Traftaet tuf.
_^fchen.delen Staet en Brandenburgh,8. Naer.
'^■^ér^erkWirighé op het felve Traftaet. iq,
ÀcCOordt tuflchen. defen Staet en'Swartztn!
" burigh "Àfgèfatìtj'Wt'g^cn Brandenburgh , ig,
vari' Compeigne tuflchen"'defen Staet
én'Vranckrijck,' ii. Procuratie en Agprcatie
-^^fegéH'VffelVer'ift'fi?. ■
Subftixutie van den. Grave van PeneranHa op den
- ëiflchóji Sayèdi-a en de'Bfoyri weghéii
"^'^Munftei-feK^ handelingh2 ipT Rt-
^ mk?qués.op dc fdi^êiubftitutlé, '2'19;'·" ϊ^ρη
fi^air ;
: L
'Y^Ekeninge . Redenen waerom de" Heer van
■"· Nederhorft jn de Munfterfche Vredehandc-
lingh niet en hadde geceyckent, 294, A^·
vijs en Confideratie van Zeelandt weghen de
^j_^fci,ye.Teyckeninghe , 295.^ , . Verklarijige van
Stoere eri. Landen dienaen'gaende, i'jéi
Tià'éàertiifrchen defen'SuetÏn; Brandfe^^^^^
verlifdiiiighi· van" Swar|zc;riburgLop
|iet felve , ip., Tuflchen^defen'Staet eiide
I Wiricicri|ck"'vah' Coinpeigne';^:'iT;''- P^òcuwie
l'-^vart'.Vranckrijck
''•'■raiÌèVàn'défen-SÌaWìVegén
ticuliere Arqjckelen daer aefFens'ge3C(iór<I«it.>.
17P ' ■ AggVeaHe'^^ii deferi' S'tàét b^'tftlicy
Aggreatie van Vranckrijck op'tfelve, 18.
Met infertie van het Traituet door den Baron
Coupetgemaeckt , 19... Tuffchen defen itaet
en Jacob Koningh van Engeland, 24. Ρ™'
vifioneel Tradlaet. tulTchen Brandenburgh en
-fiitiièirfjbrgh ϋί'47'.πΙ.[α Τüflcheri) dflfen'StWt· éÌ
Nieuborgh, r!'3"üilcheri-'d«feri-Staetjèii
-tVWtfckrtjcfc' tot feGóürS eh byftkd: Van
t ijydèft' èH tot'fekefhéyt vansdfÉïikobphancielijS·
Tuifchen defen Staet en Brandenburgh joCp·
Tuflchen defen Staet en Vranckryck voor de"
tijdt van 7. laren, pgr. Tuifthendefen Staet
en Vranckrijck van téti ofFenfive en defeniive
Liguc, 107. Tuflfchen defen Staet en Vraiick-
-fiilljslf, aïiSt, b rWugÜhen idefeoi-SfeeiJen Braf
denburgh, 12«. Tuflchen.-d^ea
Sweeden, 130. Tuflbhen defen Staet en
Vranckrijck, 148. TulTchen defen Staet en
Portugael, 149. 'i Traftaet prsliniinair tot
Hamburgh op-gereght, v/aer by de Generale
j.,Vfdehandeljpghe „iot -Munljiir PR^
•'«iif'itlidü^
-ocr page 404-
R E G I S ' τ E R
floten ,158. Tuffchen defen Staet en Vranclc- riick tot Parifs door den Nederlandfchen Am- bafladeur, 161. Vernicuwinghe van het felve Traiftaet·, 14Ì, Tradaet van Campagne, 161). Van ligue Guarantie, 171. Traèaat tuf- fchen defen Staet en Vranckrijck, 1%. Tuf- fchen defen Staet en D£neniarcken,i88i. Tra- ftaet vanGuarantietuflTchen defen Staet en twee- den over het Deenfch'e Traótaet, 191., Pro- teft ende Verklaringhe op het uytwiflelen der weder zijds Aggreatie op het gemelde Deenfche Traftaet, 191. Tra^aet tuflchen defen Staet cndeStedenBremenenHamburgh, 19 j. Ant- pliatie van 't felve Traftaet metLubeck, 194. Provifioneel Traftaet tuQchen defen Staet en Portugael weghen de Controverfie over de lu- jifdiftie ende Territoir van het Fort Galla, 195.^ Jraftaet van Campaigne tuifchen defen Staet en Vranckrijck als oock van de' Marine, ζ27. van Guarantie , 3x6. van Commercie tuf- fchen de Spaenfche ende de Hanze^ftedeo, 350. van de Munilerfche Vrede tuffchen Spangièn cn defen Staet, 386,
Tranlilvanien. Projeét van een Alliantie tuiTchen defen Staet en de Prince vanTranfilvanien,46.
Trcves. Veranderingh van de Munilerfche Tre- ves-handelingh'in een Vrede-handelinghj25-7.
V.
VErhael, van de Handelinge tot Munftet ende watter is gefchiedt 't federt de Plenipotentiari- fen van defen Staet zijn ghebruyckt als Midde- keren tuifchen de Franfàe en Spaenfche Pleni- potentiarifen, 279, Verreyken , Brief van den felven aen den (SriiHer Aerifens wegen 't feynden van den CancelierPec- kiusindenHage, ,, |
Volmaght, van de Spaenfche Plenipotentiarifen op deMunfterfcheVrede-handelingh ,xi8. Fau- ten en Scrupulen in de felve, 218, 219. Re- marques van de Spaenfche op de Volmagt van de Ρ enipotentiarilèn defcs Staets, 220. Con- ferentie aengaende de felve^Volmaghten , 220. Advijs van Holland dien aengaende ,221. Ad- vijs van de Prince van Orangie dien aengaende, 2ii. Advijs van de Franfche Plenipotentiarifen dat men in de Munfterfche Vrede - handelinghe foude voortgaen, terwijl gehandeldt werdt van <le Fauten in de Volmaghten , 227. Contra Advys van die van Holland, 127, Vranckrijck, Communicatie van de Propofitie en antwoordt op de felve ghedaendoorPeckius aen defen Staet, aen de Ambaffadeurs van Vranck- 'ijck en andere, 5. Tradaet van Compie- gne tuffchen defen Staet en Vranckrijck , 11. Procuratie op 't felve, 14. Pa-^ticulier Artyc- kel daer nefFens geaccordeert, 17. Aggrea- Jif op het zelve, 18. Met infertie van het Traftact door Coupet gcmaeckt, 19. ^redetuiichen Denemarcken en den Keyfer../ 50. Handelinghevan Vrede tuffchen defen Staèt en 5>pangie, 5 r. Projeéi t' famen gevoegt uyt de Ad- ^fen van de Leden volgens de Refoluticder Sta- ten van Hollandt wegen de Vredehancfclingh met Spangie, 5<i. Handelinghe van Vrede tuffchen defen St^t en SpatÌgien, 71. Brief van ck- fen 5taet aen haren Ambaffadeur in Vranck- rijck weghen de felve Vredc-handelingh, 75. Propofitie van den Aertz Biffchop van Meche- len aen defen Staet weghen de Spaenfche Vreder handelinge, 75. Poinflen wegendefën Staet over - gelevert weghen de Vrede - handeliogh met Spangien, 80. Ade van de Spaenfche op de felve Poinden , 81. Antwoord van de Spaenfche op de· felve Poinften, 82. Poin- ften en Artykelen weghen defen llaet over- gelevert aen de Spaenfche om te hebben Cate- gorifche antwoordt weghen de Vredehandclin- ge , 88. Advys des Prince van Orangie weghen de Spaenfche Vredehandelinghe , 93. Memorie ge^^onden aen de Minifters van de- fen Staet refiderende buyten 's Lands jveghcn de Sqaenfcha Vredehandelingh, 94. Di- miflSe van defen Staet gegeven aen de Spaen- fche Vredehandtlaers, 76. Affcheydt van ' de Spaenfche Vred.handelaers acn defen Staet, 96.. Propofitie van de Franfche Minifters aen deiên Staet wegen de SpaenTche Vredehan- delingh, ii}. Antwoordt van defen Staet op de Zelve Propofitie, 118. Propofitievan de zelve Minifters aen defen Staet weghen 't felve , 119. Antwoordt van defen ftaet op de zelve Propofiti^, ixi. Paffepoor- ten wegen de Spaenfche Vredehandelinge, iji. Befoignes in den Hage wegen de Vredehande- linge tot Munfter . 164. PoinÖen dicmen behoorde v^ift te ftellen aengaende de zelve Handelinghe, Befoignes over de Be-
fendinge op de Vredehandelinge tot Munfter, 178, 179, 180, i8i. Haegfe Befoignes over de onkoften wegen de Vredehandelinghe tot Munfter, 186. Confideratievan de Ne ' derlandtfche Ooft en Wcft - Indifche Compa- gnie dienende tot de Munilerfche Vredehan- delingh, 186, 187. De Gefanten van de- fen Staet werden verlbght tot Munfter te wil- len komen op de Vredehandelingh, 187. De- duftie van Zeelandt weghen de Munfterfche Vredehandelingh, 198, Poinöen van Con- fideratie weghen de Munfterfche Vredehande- lingh, zoo. Advys van den Prince van O- rangie op de felve Poinden , 201. Ade van Indemniteyt ende Pouvoir wegen de Munfter- fche Vrede - handelingh by defen Staet gepaf feert, 201. Befoignes met die van Zeeland over de Inftrudie tot de Munfterfche Vrede- handelinghe , io4-. Eedt dewelcke raoeC werden gedaen door de Plenipotentiarifen van defen Staet gaende op de Munfterfche Vrede- handeling, 214. Brief van den Marquis de Cartel Rodrigo wegen de zelve handeling, 214. Antwoord van defen Staet op denzelven Brief,.
215. Vertreck van de Plenipotentiarifen de- fes Staets na Munfter op de Vredehandelingh,
216. Pouvoir van de Spaenfche Plenipoten- tentiarifen op de Munfterfche Vrede - Hande- ling, 218. Haeghfe Befoignes over de Mun- fterfche Vrede-Handelingh, Accoordt
gemaeckt |
-ocr page 405-
gemaeckt tuffchen beyder-zydfe Plenipoten- tiarifen op de Vredehandelingh tot Munfter , 23Z. De Treves Handeling tot Munfter wert veranderde in een Vrede - handeling, 157. De Plenipotentiarifen van defcn Staet vereeniehen met de Spaenfchc ia de Vrede ■ handelingh tot Munfter, 272.
Uytrecht, Poinden over-geleverdt ter Vcrgadc- ringh door de Staten van Uytrecht, }o8. |
w.
WEft. Indifche Compagnie. Confideratle van de Nederlendtfche Weft- Indifche Compi" gnie dienende tot dc Vredehandelingh vanMun- ftw, X87. |
Ej»de van V RegiHer van de Vrtde-Handel