-ocr page 1-

SAKEN van STAET

In , ende omtrent dcL. ^

VEREENIGDE NEDERLANDEN,

«f Η s e a

I E Ü W E van A I Τ Ζ E Μ A,

fSeilen Decls ^ Tmede SmcL·

IH 'sG R A V E N-H A G E

ΟΗΛΝ VE-ELIT, JOHAN ToNeEKi,oo,endejASPEa OoLt^

Boeck-verkoopers, 1672,

ί ·

^ ψ ^

■ W -

-ocr page 2-

ν E R Η A E L

V A Ν D E

NEDERLANDSCHE

VREDEHANDELING

Op nieuws gecorrigeert, en lìiet eenige ftucken

vermeerdert,

DOOR

L I EU WE van A I Τ Ζ E Μ A.

In 's GRAVE Γ^Η AGE,

By JoHAN Veely, JoHAN ToNGERLoo, cndc Jasper Do£tj,

Bocck-verkoopers, Annoió/i.

-ocr page 3-

GUNST I G E

/

E E S E

Erfchcyden Gefchrifren, raeckende de Ne-
derlamfcheVrede,zijn,foo vooralsna,uyt-
ghekomen. Maer verftaende dat veel vra-
gens was nae y ets dat deHandelingh van foo
gewichtiger!, memorabilen ,endevoorons
lief Vaderlandt hoogh-lofFelijck ende gewenfchtwerck
van tijdt tot tijd watparticulierlijckaenwees ^ foo hebicfc
my bevlytightbyd'eenofd'anderfooyets te bekomen,
ende bekomen hebbende u mits defen tot mijne laft ende
koilen willen metdeelen. Verfcheyden Traélaten met
Nabnyrige Koningen ende Potentaten fijnde nu ende
dandaer onder ghekomen, hebben gheftreckt om den
Oorlogh te eerlijcker, ende de
Vrede te voorderlijcker te
maecken. d'Eene fai oordeelen dat de felve den
Vrede heb-
ben verachtert: de andere het contrarie. Hetwerckoock
falfommige te langh ende wijdloopigh fohijnen : andere
fullen noch meerder foecken als zy vinden ·, ende dien
fai het tekort duneken. 'tis onmogelijk een yder genoeg
re doen^endealfo het principael oogmerck van defen ar-
bey t niet is als om eere , en danck te geven aende goede
Regeering,die naeftGod Almachtighfoo grootenfaecke
hebben uytgewrocht : So fai 't genoegh zijn als maer die
't felve ten beften, ende in haer befcherminghe nemen.
Vertrouwende gelijck dé Vrede is het hooghfte goed op
Aerden, dat oock alfo een wel-gemeynde,hoewel flechte
ende eenvoudige af-beelding vande felve, niet kan noch
fai onaengenaem zijn, noch qualijckgeduydetworden.
Ende gelijck men lange gewacht heeft dat yemandt yets
van defe materie voort brachte : Soo fai men geerne fien
endehoopen dat dit een fpoor geven aen andere om beter
te doen.
 Vaertwel.

-ocr page 4-

ν E R Η A E t

VAN DE

NEDERLANDSCHE

VREDE-HANDELINGR

]%lt ìiit ììt gelegent^

Ijcpùt bait DeDeccmigftOej^e»
beclantien ftennen/ moeten oo;<
Dcctfη / Dat fp / ptoeccHöe booj
fjaec ©jpöcpDt cnbc fieDouDe"
πί(Γε/ riiecc fletoapcntenbe in
Uccie alé in tufi bcfioocen te
hjcfcn. ^^f^onaenoSefifnljrö»
ben |)acc nopt getoont Bpanbt
ban éen
ecrlijcke entie vcrieec-
kerde Vrede.
JEaec Ijoe / toacc / enöc tpannecc fp Ùe»
feloeconöitienöcböfn lionnen bebinflen ; oocfttoat^
©anbclinalj eebojbect ofbccljinticct fteefc : fuIcR^ maflij
nicn af-ncmenuptbolgcnt>e]^ec0eeI·

T<Cgcn'tuptaacn ban ben bootioen ®cebe^^n:
no
fcftien hondert een en twintigh ben achtien-
dsn
naacct /eaf bcfêeec <!5?iffiec Aerflen aen Batc
fêoogj®oaenietc Itcnncn/ ontfangen teljebben Wen
ino
?0ijcnonit«nt negen ucen een 25j<ef ban ben
bicnciec
Verreycken , giiefc|)?eben boo| lafl ban Den
<iIi
«5-i(|ectofllj/ Doo? eenemeflien 95ot>c ban bendes
ccetrn iïacbt tot
Bruflèl, lupbenbc al^ bolgljc ;

LMofì/ìejify

On AltifTe m'a comtnandé de vcus faire ce mot,
pourvousdireque
d'icy airflwoujwafrijours, par-
tirad'icy vers lu Haye Monfieur Ie Chancelier de
Brabant, pour y Traitter avec Meffieurs les Eftats des Pro-
vinces Unies, certain affairedont elle l'aenchargé, afin
quo vous vcüillesles en adverdr. Ec fur ce recomtnan-
(ié, trt-s afféftionnement à vos bonnes graces. Je'prie
Dieu vous a voir, Monfieur, en fa fainte garde. De Bru-
xelles le
feiziéme jour de Mars milpx eens vingt & uTi.

Voftre tres-aSèdlionné Serviteur

Sigaé

H. Yereyc'KE.

La Superfcriftien φΗ·. A Monfieur,Monfieu r^w^i
Greffier des MelFieurs les Eftats des ProvincestTnies. . ? ί
RGcenÌQdixhuii^^ê^nel·ΛΆtsmtlβxcensvìnte&utt. , !

■ - :: j

tJïïijnHeer,

SYn Hoogheyd heeft «en my geboden dat ick aen u
verwittigen zou dac mijn Heer deCancelier van Bra- ^
band, binnen
drie & vier dighen van hier naerden
Haegh vertrecken zal, om daer met mijn Heeren, de Sta-
ten der Vereenighde Landfchappen, zeeckere faeck, die
hy aea hem belooft heeft, te verhandelen, op datghy hén
daer af zoud verwittighen. Ick beveel my hier op heel j
toe-genegen in u goede gunft., en bid God dat hy u, mijn
Heer, in fijn heyligebewaringh houd. Uyc Bruflel den
fefiien4en Maerc in 't Jaer fφien htmdert em en twintigh, a'

Uw toegencge Dienaer, r

Ctteeektnt ./.vii

Η. Verretcjce.

'tOp/chriftvMS : Aeninijn Heer, mijn Heter^iryéw»
Griffier van mijn H^ren StatenderVereenigde Land-
fchappen.

Ontfangen dett achtienden ψακ Meert fefticn hondert
een en twintigh.

Wm op Qgebelibereect oocU met Den^eece^jin»
ban^^cange gecommunicffct SDnbc/ Doo; be ^ee^
een <l5ecommitteeclie öaben ban ifolfanbt örRelt Bet
ï^up^banDen©ecc
Heimonts mDe ®laniingö-(itatc/
om Den Canceliec ban S9;ebant)t te logceten : enbe
oochbecfc^epben abbijfen bleien ofment)emoocftfou'
be boen eemgge cecepcie enbe Defcapement : foo i^ bp
plutaiitept ban hemmen goebtghebonbcn te jenben ben
fêofmeeflec
Mortaigne nae ©elf< om albaec eenige bet·
bfcbtc Jbclfuptett gecert tc born niuechen/enbe baec mee
De ben Heec Canceliec te biengen tot be ©oojn-b^ngget
om albaec fiembooi
ftjn Excellentie PrinceMaurits te
boen ontfangöen enDe gelepben met een goebt getal €a«
ïoffenaen Ijct gBebeflineect llogement:
öoé toel tee
Diftiofltie ban ben teecgjincc gelidi toa^/ of βη «ffij;·
celltmie felf/ ofboo? Piince
Hendrick, of ben pjince
banPortugael of pemanbc anbec^ beliefbe De receptie
te boen. jllgaectentoiecb niet goebt g^bonben bat pe^
manbban be S^ecgabecingD beni foube gaen ontfangen:
JUSaec tael te boen Complimentecen/ ai^ Dp In 't ILoge»
ment foube s^naen-gehomen; cnbr Dien enbe ben bot·
genben bagg te tcactecen met ^ifcg.

® en drie en twintighften j©acct in belteati'e ge<
IepD5!jnbe/ öoebatmenbenCanceliecban SSjabanet
tee mubientie foube Balen enbe bjengöen ; ij! met abbijS
ban fjjn €)cccllcntie beclïaen enbe getefolbeect/ bat men
Bem foube tcactecen alleen Gufante, enüe btenbolgenö
tee ^ubientie Balen enbe inebecom te Bnp^ bjengBen |bp
twee ©ebeputcecbenuptbe^tcgabecingBe/ met twee
Catojfen/enDetcacteecen/ tot la(ldan'taanbt/tot
nabee la|l: enbe fijn ten epnbe boo;fclj;ebe grcommit*
teect be
i^eeccnBootfeierciibcEuflumombpbtnbooi=
fcöicbegeecCancelieeteneeten te mogen ttgben/ bp
foo
bette ^jn €D. batbecfoctjt. USeec toietb goebt ge^i
bonben al-booeen^ Bem tee Stubientie te taten / bat men
boo? be €Iecq
van der Burgh öcm foube laten af-epffcBcn
fijn 25?tèf ban Ccebentie / om Daec upt t« ftcn Boe
bat Bate doogBeben Baec {|oog Mogenbebaee bp qua>
üftcreen enbe teactecen/ bienboIgBenbe Beeft De boo;«
fcüjebe Verburgh ban ben bowfcBMbeiliec Canceliec
ben 23!ief ban.Ccebentie ontfangBen / enbe tee mv^
gaDeeingB obeC'gBeb!agBt:IioiàienOeb'(i9pfcB?Ìft:
Aea
onfe feer waerde cnde goede Vrienden, de Staten Ge-
neraci der Vereenigde Landfchappen : enBctinljOUbcn
al^bolgBt. '

'Zes Archiduci^

Tres-chers et Bom Amis ,

N Ousenvoyons devers vousiMeOjre Pierre Feci
kius , Chevalier, Sieur de Bouchbaute, &c.
de noftre Confeil ii'£tat i& GJiancelier de Bia-
bant, Porteurdecette., pöur traitter ^vec vous certaini
afi*irequ'ilv.ous dcclarera;,(i?eft poMrqugy nous.voUi
^ X faifons


-ocr page 5-

fiifons la preferite, vbus requiransdc non fculcment
luy Touloirdonnei bonne audieince > maisailfli eo ce
qu'iUousen dira dcnoftreparc entiere foy & Creance.
A tant tres-chers & bon am is,noftre Seigneur vous ait en
fa fainte garde. De Bruxelles le
feiuérne de Mars milfix
ctnsvinp&ua.

Efloitfigné,

E. ALBERTUS. A. ISABELLE.

Et plus bas

Vereyckkìì.

d't^erts-H^rtogfn.

Seeh WAERDE εκγ goede Vbiendkn,

WYfcnden derwaerts aen u de Hta FctrtìsTec-
Ridder, Heer van Boeckhöute, &c. uyc
onie Raedt van Stact, en Cancelier van Bra-
brahd» brenger hieraf, ómlnetu feeckerc faccit, die
hy aen u openbaren fa!, te verhandelen. Wy fenden
dieshalven dit tegenwoordighe aen u, met verfoeck van
hem niet alleenlijck goed gehoor te geven, maeroock
hem in \ geen» 't welck by van onfent w^en aen u feg-
gen fai, volkomentlijck te ghelooven. Niet meer, feer
waerdi en goede Vrienden, dan dat onfe Heer u in fijn
heylighebewaringh neemt. Uyt Bruflel deyi/rw^van
Mnen/i/F/e»
hendért een en twietigh. ι

Was onderteeckent
E. ALBERTUS, Α. ISABELLA^
,Εη lagerftont

VERErCKEN.

Φίη booifcBitbcn SSjicf adclcfeii enöe 't inijouöt tee*
iiomcnjtjnbe/ floebt Bfteöonbenbatbe boojfcDjebc
Bceten Dan
BoetfeiercnDe Eufum ben tooojfcö?eöc Hete
Canceltec tccSecgaDecinaö foubcn Ijalcn cnDe bjengen.
i^ifCnael
^Sijn Excellentie tec ©eCBaDctinslj BCCOm=
jjacecct / cnöe een tofpnlgl) bacc nae oocft be boo?·
fcljjebe fêecc «ffanctlicc ; cnDe fonbec al booccn
te bofu

eentae Complementen van groetenis of anbecfint^ IjECft

ftin 0bcp?0penectt oeltjch bP bat baec bp oefcöiiftc/
6püfni Ijctftobec-Btfonben/ ^ί£cnabol·

OenDε ; Oaecop rön<ie-inf9rtöcï»^fonöecemiae€om=
plimentenii gÖEatltlMOOJbt/ dat bare Hoog Mogende
opfijn geproneerde fullen letten cnde nemen alfulcke
Refolutic als de felvc voor den dienft endc welftandc
vanden Lande fullen bevinden tc behooren.

D

EiL (JHogende Heentii

Efe laetfte 'dagen van het twaelf-jarige Beftand-
van Nederland, ons gemeene Vaderland, ilel-
len ons voor oogen de
droeve Verendtrh^e die
nser hetiyaà'vanfukke tifJlijcke Auoorden geveorilyck is
U volghen.
ende daer^f de bereydfelen van ais nu wor-
den gevordert, foo aen de cene , als aen d'ander zijde
Maer het is alfoo, dat hebbende ondertuffchen de Door-
luchtightighfte Aertz-Hertogen hunne medelijdende
oogen ghefligen op de fware cnde uytterfte inconvenien-
ten , daer inne de Landen door defeVeranderinge we-
derom fouden komen te vervallen, en hebben niet wil-
len nae-laten in bedenckinge ende groote Confideratie
te leggen de middelen , die fouden konnen dienen tot
verhoedinge cnde af weeringevan dien, fonderlingh tot
dit
Sali^^h voornemen beweeght zijnde, door hunne
natuyrlijcke geneghentbeyd tot Vrede, cnde door hun-
ne y ver ende afFeótie tot het gemeene Befte, dewelc-,
ke oock zijn ghe weeft de Prindpaelfte Moti ven dat,
hare Hoogheden hen hebben gherefolvecrt tot het voor-
geroerde Beftandt, als een beginfel fan de geheele ge-
wnaflede bjuQugbe(le«broeds van Oorloge; daerinoe
fyt'heursn aenkomftedefe Laeden htbben gevonden,
meynendedat binnen den tijd des fcifs Beftands
.<i(S/e»inighelijcksgcnoegh hebben bctuyght, endeuyt-
gewefen de feeckerheyd van hunne goede intentie,
ende voor deten toekomende tijd, ende hebben hun-
ne Hoogheden, niet meer ter Herten, als teweghete
konnen brengen het mcefte voordeel van defe Landen
in't Generael, de weickc daer inne fouden fchijnen
te confifteren ,
dal alle de Partyen ende Leden van de Ne·
derlmien "aederom jouden vergaderen in een Lichaem, ende
onder een Hooft
j iujnde feerapparent, datgelijckfc voor
de Tfoublen van onfe tijden waren in vreedfamc Eenig-
heydt, endegherufte Voorfpoedigheyd, zydieinmeer^
der fouden komen te genieten, indien de Provinciën
van defer zijde hun lieten verwilligen tot een goed, be-
quaem, ende yaft verdragh
onder bikeateni^e van de
na tuyrlijcie Princen.
Dit is het punö 't welck harr Hoog-
heden my belaft hebben » U Edele Mogende voor te
dragen ende vriendelijcken te prefenteren, gheacht heb-
bende dat hun toe-ftond neffens defelve, voor alle nieu-
we breeckinghen van Oorlogen te doen dit Officie van
goede Princen, foeckende etide behertigende uwe eyge-
nen gheduyrende welftaödt, ten eynde daer op werde
gelet, endegenomeneeh Vruchtbare Refolutie, by de
weicke alle Bloedftortinge, cxceffive belaftingen, ende
andere Ellenden, die defc Nederlanden foo langhe Jaren
hebben moeten onderftaen , eens voor al mogen wcgh
ghenómen, ende verhocdet worden. Ende daer uwe
Mogentheden
op defen voorflagh fouden begeeren te tre-
den in Comünicatie vanAccooidt, fullen haere Hoog-
heden in fuicker voeghen verftaen tot alle billijcko
cnde redelijcke Conditiën ende Capitulatien , dat de
felveuwe E. Mogentheden alle oorfaecke fullen hebben,
van vernoegen, ende niet alleenlijck fien de efftften
van den goeden wille van haere Hoogheden, maer oock
de oprechtigheydt ende finceriteyt die zy al den tijde in
fonderlinge recommandatie hebben gehadt, ende toe
noch toe doen blijcken by de
FunSïueie ende Beligieuje
onderhoudinge
van alJe hunne Handelingen, ende belof-
ten, foo hun 't felve volkomentlijck magh toebetrouwt
werden, willende U E. Mogentheden oock wel verfe-
keren, van gelijcke goede ende oprechte intentie van
deCaiholyckt Me}eJleyt,enóid2Xd(iü\ve fai voorgoedt,
vaft ende geftadigh houden, alle 't gene hare Hoogheden
defen acngaende, fullen hebben ghetraileert ende bc-
flootcn.

Ende was onderteeckent

P. PECKH7Ï.

35efe ©jopofliie noiö öieti fdbrrt baaö oöcicfm
5ijnDc
/toi«b oefïelt in tianbcn ban brn ρ^ίπ^
Maurits, om te iettcntcat baecop foube bienen gljc;
anttaso;bt / tot birn cpnbc oocl^ de i^crcen
raittcecbi ban J^oHant Ijct obrcnamen/ om fn ftaere
a^rgaDcringg ern abbij^ öaec op
te fo?müCf n. ζ&ε fclbc
IjebbenOcn bolgcnbcn dagö fn-gebjagDt een Concept
ban anttooejbt op be gBcmelbc #jopo(itte : brrfila^^
wnbcbatfiaec «Sbclc JEogöenbc't (dbeconcrptnlfoo
liabbcn gocb gti^bonben cube [lun gbelafttcc
becinge ben gacc {^oog. Jüog. boo; (jun abbtj^in tc
ftjengen / onime albaec gerefumeect enbc gbecyauii.
netct/ rnöebaccop met gemeen oDbH^ gljecefojbiett
tclDO?ben/ 'tgcnebooi brn meeflcn Dienfï/ maintenee
ment ban
beSouvereyneVryheyd, Rechten ende Ge-
rechtigheyd van de Vereenighde Provintien
foube bc=
bonben toojbtn te Beiiootcn. 't ©oogfj Concept gfjcfe
fen rnbe geepamineectnjnbe&ebbcn b'anöccc )i)?obin«
tien gaceabüfeit enbe belangen bpec op becblaett : foo«
penbe al te famen baec op bat be Claufulen ban
tuebers
om te Vergaderen onder een Hooft, enbe onder beken-
tenis van de natuyrüjc ke Princen, onbjaeoDljjcft ton»
een} enbe met bigoceufe tCecmen bcIjoo^Ocn te tv^Oru
toebecfpioacRen,

©en vieren twintighften nfïmiööaail (ÌÌn<ÈCCiTi
lentie Prins Maurits tep ©etgaberingl) ijjecomparccK
enbe'tboo)rcb;ebe Concept ban anttooo^bt taoebrrotit
jSelefcn tnüe Be^efiimcertenbe baec op geconfcctrert/

Qsöe·

ν E R Η A E L


-ocr page 6-

Van de Nederlandfche Vrede- handel.

DÈbeïiDercEEt ettUe snaDbifcttt cnOc 'iaDbtJiS üan fijn
cdlcnticöEboojt/ opallesj cypclijcft met alle ConfiDe»
ratiEngtjeletstjuDe/ flOfDt oetionOEnDat men'tboojfj
Concept öoiöcn^ bc ucrfilaecöe aDbijfcn fouOe öicffe»
ten / cnbe
^'anöccen Dacgö^ b?oegb tee hlocBe feven
upcenDaecop toeDecom UecgaDccfn omtne Ijet eÖPt)?pf=
fefcöe flljecefutneect üJefenDe / De boojfj anttoooiöt
epntlijcftt'accEpecen.

g^en vijf en twincighflen Excellentie boigeng
iSefüIutte ban gificcen uicDecom tcc Bccgabetinge
CDtiipaceect/ enbe gbccefumeett lïjnbe öet Concept Uan
anttooojbe op
tt gfjeDacne ^jopofitie ban ùcn i^eec
Canccliec banS3;a()anütgeceO;ejteectboIgen^ b'aDüö^
fen ban b£P;abintieu brp boociggen baeg{)^ baec op
bechlaect/ i^naKtjpe Oeli&ecatie cnDegebaneomb^age
beboo;fsantinoo;becpnteiiicltggecerolbeect enbe
itilcect / gcitjch
befelbe tjiec na bolgtit. <8nDe boo;
BeHeccen
Boetiéler cnDcEuifumbe^naemiböagfj^ acn
ύεη #eec Canceliec t
^bc{)anO(gf)t. ^^ie bacc op ntet
fonberlingj)^
tjECfi gecepliccect/ als dat hy haer Ho.Mog.
dedc bedancken voor lijn goedt Logement, accommo-
dement ende Tradlemenc.
«SnÖe alfao <n't flcnfiomen
tot ^elft cenige Canailie onOctfionbcn be fgniglie qua>
Itjcft te bejegenen met toepen enöe fltjch te toetpen / foo
j|Doo;bmj(|eecPrince cnbelBegiliteet alöaec in fijn
toebec- tepfe tegen fulrj; ojbje gc|lclt.

De antwoordluyde alsnjolght·

E Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
gehoorc ende gcxamineert hebbende de Propofi-
tie van weghen dc Doorluchtighftc Aerts-Her-
togen in Brabandt, in haer Hoogh Mogende Vergade-
ringhe
ογ ómdrie ent-wmtighfieu Maerc eerft by monde
ghedaen, endedaernaeby gefchrifcc overgegeven» by
fJeere
Pem Feckio Ridder, Heere van Bouchouce, Can-
celier van Braband, uyt krachte van de Blieven van Cre-
dentie van de Hooghft-ghemelte Aerts-Hertogen > ge-
dateert binnen Bruiïel den
Jefiieiìàen defer Maendt, ver-
klaeren dat de
Hoagheyd ende SouvermntUptimdt Geü-
nieerde ÌHederìanien ougetieyjfelt ende èufte»-diffute. ü Èy
haere Hoogh Mogeitde ende de Staten van de rtfpeiiweFro-
•vintien,
dac 2y de felve altijdts Religieufelijck hebben
ghcmainteneert, tegensallede gene die defelveeenigh-
iints in. twijffel hebben willen trecken, oftedaeropyet
voornemen, ofte defelye
een'^e andere Priace» tee-eyge-
'■tienf dat [y dienvolghende oock noyt en hebben willen
toeftaen eenighe Traöaten daer by de felve eenighfints
in twijffel foude moghen getrocken werden, daer af
zy
cxprefle Verklaringe hebben gedaen, aen den Keyfer,
Cheur ende Furften, ende andere Potentaten ; Mitfga-
dersaendeHoogh-ghemelte Aerts-Hertogen felve, dat
hare Hoogh Mogende
veer eenen Souvereynen, ende hare
Landen
veor vrye Landen gehouden ende bekent werden,
by de grootfte Monarchen, Koningen, Potentaten en-
de Republijcquen, dewelcke alle in die qualiceyt tnet hae-
re Hoog Mogende veele ende verfcheydene groote Tra-
öaten ende Alliantien hebben ghemaeckt, hebbende
*c felve oocfe foo verre ftaende ghehouden > dac haere
Hoogh Mogende noch met deHoogh-gemelte Aerts-
Hertogen', nochtemetden Koningh van Hifpangien,
eenigh Traftaet hebben willen aengaen, voor ende al
eer de felve mede verklaert, ende daer van Aéleghege-
ven hebben, datfe met hare Hoog Mogende trafleerden,
eh met vrye Landen ende Frovinciendaerophy niet en f re·
tendeerden :
Ende dewijle alle hec felve foo klaer als den
dagh is, ende voor alle de Wereld notoir ende bekent,
foo komt haer Hoog Mogende feervreetnt voor'tvoor-
fchreve gheproponeerde van den Heere
Cantelier Fec-
kio >
voorgevende dat het meefte voordeel van defe Lan-
den daer inne foude vefen ghelegen,
dataüedePrevin-
cienwederomfeudenvergaderenineen Lichaem, ende ender
een Hoeft ende datfe haer beten vermiUigen toteeugeedt,
Jbequaem ende vafiverdragb , onder hekentenijfe van de nU'
tuyrlycke Princen. Indiende Jelve Lauden of defea voor-
fli^h fiiüeniegeeren te tredenm Communicatie van Accoort
dat d'jierts-Hettogen in. folckevoeghenjpuden verfiiten tot
lillicke ende redelijcke Conditiën·.
Overmits dat den fel-
ven voorflagh, n«,et en foude konnsn dienen, tot ver-
hoedinge ende afweeringe van de fware ende uycerfte in-
convenienten, daer inne de Landen door den Oorlogh
wederom foude komen te vervallen» daer toe'c gepro-
poneerde fciiijnt voorgeftelt te werden, mser veel eer'c
Vyer van Oorloghe ial ontfteecken, om dat het felve
regel-recht gaet tegensdc voorfz
tekende SoHverainiteyt
ende Hoegheydt der Landen t
die haere Hoogh Mogende
totnoch toe foo lofièlijcken ende metfoofwaren OorloJ
ge hebben gemaintineertj ende voorts met Godes hul-
totten rjyterften toe te maintineren, met goedt endö
jloed, ghereiolveertzijn, ende dat oock de voorfz Pto-
pofitie is
erroaeiuende onverdraeghlyck hacren Staec, trec-
kende in difpute
defilve Souverainiteyt teghens de tunda-
raentale Wetten van defen Staet. Mits a le 'c welcke haer
Hoogh Mogende foo
onverwachte, enrechtmatighe, ende
onnaebuyrl^cki Prof optie
niet en konnen toeftaen , als
implicerende een onlijdelijcke
atrociteyt teghen haeren
Staet, ende
groote usfiw^voorallede Monarchen, Ko-
ningen , Potentaten, ende Republijcken, die met de-
felve, als eenen
Souverainen Staet hebben ghetraöeert,
maer nootfaeckelijck moeten verklaren, gelijck zy doen
mitfdefen ,
dat alle de gene die by eenige Profofitien ofte
andere 'n>egen 't Souverain Recht van dejè Landen pooien in
diffute te treckeni te imfugnerenofte eenige andere Prin·
een toe\te eygenen, ofte yet dat fuUxfmaeckt, gehoudenfuüeit
•werden voor instabil, omme in eenighe TraQaten by haer
Hoegb Mogende geadmitteert te worden,
't Welck zy den
wel-gemelten Heer Pwitw voegen tot antwoord, alleen-
lij ck daer
by doende, dat de hooghft ghemelte Aerts-
Hertogen uyt de menighvuldighe
klachten haer ghedaen
ende daer Of noyt eenighe fatiifaóiie
en is ghevolght, feer
wel weten hoe haer Hoogh Mogende verftaen dat het
Tradtaet van.Treves by defelve ende by den Koningh
van Hifpagnien
funiluelijcken ende Religieufelijcken (bude
wefen onderhouden. Ghedaen ter Vergaderinghe van de
Hoogh-gemelle Heeren Staten Generael, in 'sGraven-
hage op den
vyf entwintighfienU&zïtfiftienhonierteen
en twintigh,

D

Waegeteeckent

HEND. TER COULEN, vidit.

Onderfiont :

Ter Ordonnantie van dcHoogh-gemekc Heeren
Staten Generael,

Ende was onderteeckent

C. Aerssew.

mt ane^ onb«nabolaenDefeccrtc?Scteof«efoIut(e
ben fejben begt) genomen.

In de Vergaderinghe van de Hooge ende Moghende
Heeen Staten Generael benefiënahet arrefterep van den
antwoorde te geven aen den Heer Cancelier
Peckiui over-
wogen wefende dat men uyt de Propofitie van den fel»
ven Heere Cancelier Pee*»-ghewaer weid dat hy focht in
twijffel te trecken
't recht va» de Souverainiteyt der Fer-
eenighdeNeder/anden,
endepooghde de felve t'induce,»
ren om haer te begeven onder den Aerts-Hertogh als of
de felve met eenigen fchijn (tegen 't klare recht de Gene-
raliteyt endede 'c famentlijcke en eicke Provintie compc-
terende)noch eenighfints gehouden waren defelve Aerts-
Hertogh te erkennen voor haerennatuyrlijcken Heer,
foo hebben haer Hoogh Mogende
eenfiemmighvetHcn
ende gherefol veert, gelijck zy doen by dcfen, dat men
denfelven
ieckium lot gene verder of ander Audienrie
en fai admitteren ; ten ware zy te voeren aen fijn Vor-
ftelijcke Doorluchtigheydt den Heere PrÌnce van Gran-
ge volkomentlijck opende'tgeene daer van hyauilientie
foude willen verfoecken: om by haer Hoogh Mogende
alvoorcn té delibereren , of voor den dienil van de
Landenoirbaer ware hem vorder te hooren, ofte niet,
ende daer nae daer inne gedaen te worden fulcx als dc»
dienft.van de Lande foude vercyflchen.

©en fes eni^wintighftcntDecbensBccoramftteertfett
ΐφί ^elbecIanbtenbeeenupt^oUanbt/ omme ambe

iteecen Ambailadeurs ban ^janchctjcl!/<@^oot S^^Uian·

3 giert


-ocr page 7-

6

aiftt cnöe SDctiematcRfii / mitfaabtt^ ben Refident
burianitepicffntercn cnDc De&anDiflljcn Copie üanoe
pjouofitiE cnDc ban öc 5ïnttooo?Dt.

©ufootanifle^ioporitie cnbebctfocch/ RonUeflCfn
anb?canttooo?Ot ofcjcpebitie ballen. ©ccöalDen ttia^
'tnictbiecmt Dat Oe felbeijanbdina&in fjjiU! aebooitc
bctfnioD?Dc/ cnbebpftang tee gheeyndight ai^begoft
hia^. gchbeiten nocDtan^ Dattcc oocItanbece^anri-
Decaticnnie onftec-liEpfn/ biebefebcfenbinaebflttfec-
kius foo lto?t bebcn (lupttn. Pjin^ Maurits fiabbe altee»
be in
't gncc feftien honderc sa acht, bp 't maccuen watt
ben Uerloopenen gtnofBÜ OÖctoont fijn ontuille
cnöe nfhceciaDcpbt ban 't SSefianbr. ^ijn cc^ifiDe
öeboicrn foo bp raonbe al^ boo? 25?iel)tn aen be ateben
banbeu^tact/ Qabentboeneenoeabfaemte Bennen,
jöu / ηαε De bcmpinaeban be Semanllcantfebe pactp/
isrDiccccicbanbe ©eoeecinaeojtljeelflcfiin öanbenjbeb»
bcnöe ωΐύε niet tonnen eeniaüe oocttbeminfteoDenc»
ÒbcntDepbt tot btn ©?ebe/ om becfcljepbe rebencnl:
ücrftciijck, om in acEnbeclep manieren t'app^obecen
De mammen ban bic ben boociaen (ittcebe^ öabben sDe»
bjebrii / en bien Dp boenmael^ ftaObe tegen aefpioochcn.
Ten Twceden.om bat fijn Simpt meed JBilitaic fijnbe/
Ijetöcmeenebifreputatie foube atücnfoohp banj©ce=
bc bcc fp?eften.Ten derden : ©m Oat fijn Btfacl) bp
ioaö
nootfaccftelijcli srootec niofl toefen al^ bp ©jeöe.
Ten vierden: (0m bat bp be ©uptfcüe faeche / bieöp
fcec fabocifeccbe enbc aengecaben tjabbe / nieec aoct
uieenbe tc fullen boen/toannecc befen^taet tocDfC b?acft
met ^pangien/ esl^ in ©jcbe blpbenbe i fouDe
ootH in be
naell bfctoehcncn ^omec/ali
Spinola na bc ©altj toa^
0ctrocften met Oc tueefle macftt ban
gjpanQien / bcel
oöantaöieljcbben{tonnentoiiinen opoe ^paeiifc; in»
bien fjet
^©ojlooü toate 8£b;ff fl. ?tlfoo Doopte ftp »n/
Ccfru^taet in opcnbacc φοίΐοαϋ toebecom flellenbe/
fiibc tot betmecieecinal) ban öuptet^ enoe lUnecbten
obliacccnbe / brn Sjpaianacct mcec af-bieuehenbebc
©uptfcije tójotcr«ceiiöe iijincen / infonbecficpt ben
itoninchban20olje
!ncnfüng.ufifrs!$.oone Cbien fjp
boojnameltjcf» totbe ttcoon feecijabt gecaOfn ) meer
Ijulpe te
fulfen borri ; Ten vyfden : me ban ^edanbt/
ban fjcm in reaatli ban 't Eibt banben ifioel/^IifTmorn
cn ©eece fcec bepenbeccnbe cnbe bp ben IScjja!) booj be·
ff η Drter bacenbe al^
Bp ben flilfiant/ rieben fecc tot bif^^
continuatie ban ben ®cebeg.
Ten fcften : baec ^ guam
bc geijfele
Contra-Remonrtrantfe Party bie b'®0?l0aD

Picfeceecben/ai toafi maec omteconbemneten b'incli»
iiatie bie be contrarie partp in't jaer
feftien honderc
acht ftaböe a^toont tot beBjebe: fijnbe oocft eenege·.
iiiferie opinie / bat be tttieebjacljtin öietteJllanbefoo
in't
Policicq al^ Kerckelijck {jatr ecnigljjle oojfp?onclt
rnbc ©octfei fjabben g&enomEn iiptbe ®rebe^.©olaen^
fpwcfito00?br/
Ruit ick, fo reeft ick. Ten fevenden :
fijnbe oochüjacc bat bcfei>?obinticnfo boo? bcfmalsS
iiamaelii bp ben «©ojlogjö baren tutl Qcbaren/ keeper
ban be gcc cnbe .fiieaotie aetocefl ; bjctbenbe be boo?»
naem|lefoo1flDclijcRe2eo?Betlijch al^barenbc Perfoo.
ncn booj ben ©ojloalj geimplopcect/ gljeabanceect öec=
cijclit/ enbc gebeneficieert ; oocft gefiouben fn fecr goebe
o?biecnbc «Scnbjacflt: ©aer toe Daer b' upttoenbiae
bseefe acnoeaDfacni bliiongg : cnbe bie gbefcj^aepen/
cnbe oocft Debonbcn toarenin
Rail cndc Vrede te bec:=
flappen.

©aerbp quamooch tenacIjt|Ien{)et|^joiect of bef^
fcpn ban 't Ccigijeren bcc J©cfl-anbifcöe Compagnie :
toacr boo; men meenbe be €oni>ig{) ban ^pangien
te
fullen ben i^art aber affnpbm / enbe be S|noefeten|S al^^
(liecBeccgcften enbc ben ^taet bcrgrooten.

©accom Beeft Pjin^ Maurits cnbe beKcgeccinglje/
banljembepenbecenbe / nopt gebacgten gcftcegenom
f enigö aenfoecft te boen tot Continuatie ban 'tSSefiant.

b'(èrt!i-IÌ?crtogg Albertus al^outenbe ban j^abup?
ccn/ cnbe O' infante eenB;ou / toarcn meer tot facttt·
moebiggept cnbe ruft ggenegen. I^octoel be ^pacufctic
Slaebt boo? be Conqueflen in ^uptflanlb cnbe ciberà ge·
animeert/ {)aer gcoote bingtien oocft in jiSeberlanbt ( bp
continuatie ban <@03l0c!)) maren inbeelbenbe; al^toe·
tenbe De gepafTecrbe
Borgeriijcke twiften enbediipuyten
olljiec InOetSeiigiej bie toel becboofc Doei) nietuptge-
bluft toarcn.^p mccnben bed iicnnig b ön ο tifen ^toe t
gtlfgenrijepbt/finanticn/liumcuren/ (ituatic ficcate
bcn/JFojten/ ^troomen/ üiebiercnenbei|abeiicngc<
leert te Rebben / bie fp in be boo?gacnbe ©ojlogen |)ob=
ben geignorcect. 5&atrom befelbc merr genegen tot be
öupturc/ oo?faec6etoaeccniiat
Peckius toicttgöcfon»
ben met foo on-aennemelijcfte lafi cnbe bie men toel
ftonbe bencften bat terdonbt foubc tocrben gerejcctcert.

IHnber^toaccnrebenen genocglj toaetom menaltiiei;
niet gabbe bci)oo2cn plotfeldcft be slIanbHingl) af te
b;cecftcn. fc!)oon
Peckius fijn cpftl) foo ongecijniC
maccfttc: toant in 't begin ban alle ianbclingcn ongtjes
fcfjicfttc
Poftulaten boocftomcn : imquum pecitur, ui x-
quum obtineatur. <gnbebc<Ì5ngelfcÌ)e/feg0t/Philipusde
(Jomines,
plegen in alle Ijacr ®?ebe-i)anbelinge <net
J^janchrijcft / eerfiaItpbtt'epfc!)cHbcgeI)ecle$icoone
ban bat Oljcft.

23tpbc/ frgf) icB / foo tod be harde ende onlijdelijcke
Propofitie als de prompte ende moedige antwoordt>
wierden
bpbdebccrefienbe geacöttcfijn niet fe«©o-
litijcft oftoDflgcft gt)ebaen.
<Bm bat/ aen b'eene 3|jbe/
be^pacnfcbebpbenbooriggeniOirrebe^ beur bctfctiep'
bene Congueflen beel boojbed fjabben getoonncncnbe
bp bcdenginge ban ben iCrebe^ nocg meer mactjtcn
goopcn. . ^aci: fp ter contrarie ijaer nu in bit ftofl-baec
<@o|log()f!cccftenbe aen Bjancftrijcft foo tod al^ aen
((2ngelanbt be bcure openben cnbe ben torct)bacnbcn;
ominSttalien enbe Jglacnbercn fjacr t' attacqucrcn:
toetcnbf infottbetïifpbt be groote mactit cn oube jalcufie
ban3^;ancftcijrftt(g(n^t}acr: dBelycft fp ban binnen
toepniglj tpbt baerna be ruptuce ban nBnadanbt
benljal^ftregcn / cnbcna ecnigc^aerenoocti bie ban
©janchrijcii/'t toelcft bcpbc Ijacc niet foubc gebeurt fó'n/
foo fp acn be ©erccniaöbc ©jobinticn fiabbcn cctlöcftcc
Conbiticn ban 3^jebe gcgebcn : gbclgcit fp OLCftbaec
nacr in 't Sfacr
feftien hondert acht en veertigb nocft
epnblgcft {)ebbcn moeten boen.

acn b'anberc 3pbc oocft öaboe men / na b' opinie ban
bde alfiicr tod mogen tont meer Ccmpojifetcn/ bc faec»
Ite flepcnbe {jeuben enbc niet foo pionuelijcft bertocrpen
jicn Hanbdban f^jolongatie Oer is^rebr^ ; ai toafl maec
alleen actocrfi om oocft X>?ancftrijcft cube dBnacianbt in
be querelle t'^mbacqueren enbc acn benban^ teftrij*
gen :toantbepbc toa^ baec bed aen gbdegfjen bat
ibpangien mocljte toorbcQ ooo; bcfen ^tact gebifiro*
Dc«t.

aubicn ban fiate i^o. j©oa. fiabben JEinegcmaccftt
bantelupiicren na bc ^Sieutoc fêanbdingö banCre·
be^ : ©jancftrijcB cnbe «engdanbtfoubcnbanfdffijn
gcftomcnbare Alliantie en^ubfibie acn befcn^tacc
pjcfentecin. IBaer ficnbe bat top alrecbe be ©anùclingh
Dabben af-gljcbjcocfien: foo lieten fp φη$ acfiter aen
Ioopen:alfoo bat be befenbingljen aen fjacr op bat
ject gcbaen teriïont nae 't uptgaen ban ben (Crebe^/fiin
niet fcec bjncljtbaricl) getocefi. ga ©?ancftrijcfi öcrft
nopt min gcnegentbcpt getoont acn befen^tact al| bcs
tijot^/Öoubenbe ficl) ccnfoediJ nocö geoffcnfecct ober bc
Pjocebuccenalfiiccgeplcecöttcgcn
beRemonftraotfche
Party
i anberbed^ oocft nambe Stonincft bcfc occafk
(bat foo tod ^pangien al^ befen ^taet boo; ben
toen <©o?lo8l) toaren gebiliraDccct) in acljr/enbc bid bie
banbe<{3ecefo;meerbei9eIigic (bie anbcr^ niet alleen
Rpt befe IPjobintien/maerban /^angien fdf$$ mocijten

toerben gefaborifcert) op'taigf: Ijaec benemcnbcöet
meefienbed ban baet
Places d' aiTeurauce.

^efe;6tact banalfoo toeber in Ojpenbaer 4!^o;logg
geraecftcnbeenbe begroot}lc;ë>paen|cDc cnbe (ZDoflen·
tijcftfe J^μ)accfΓen tcgengaenbe / toictt allcncjiften^ ban
6'eenc cnbe b'anber beer in gefi|ift cnbe ge|Iercftt·

d'Eerfte, die fedcrt het uytgaen van den

Treves de Vriendtichap of Verbintenis

van deièn Staet liet aeniòecken, was dc

Koningh van Dennemarcken : die door

den Rijcx-Cancelier Ulefelt inden Hage

den veertienden May met haer Ho, Mog.

liet fluy ten dit navolgende.

V E R Η A E L


-ocr page 8-

Van de Nederlandfche Vrede-handelingh.

Traeuratie voor de Heeren Gecommit-
teerden tot voltreckinge -υande Allian-
tie met fijne CoMlifcke Majefieyt νάη
*J)ennemarcken.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den , Allen den geenen die defen fullen hooren
ofce
fiea lefen, Saluyt. Doen te weten, Alfoo
de Doorluchtigfte ende Grootmachtighe Coningende
Heere, Heere
chrifiiaen de Vierde tot Denemarcken
ende Noorwegen, der Wenden ende Gotten Koningh >
Hertog tot Slefwijck , Holileyn , Stormarn ende der
Ditmarfchen, Grave tot Oldenborgh ende Delmen-
borft &c. Ende wy dienfttgh ende goet go vonden heb-
ben, dit in conforroité van denaf-fcheyctulTchen Hoog-
ghedachte fijne Konincklicke Majefteyts Af-gefanten
Kijcx-Cantzelierende Raedtden Heer JacoèVltfeltzw
VrupAmptmanzu Neuburg, ende onfe Gedepmeei-
den by baer alhier in den Hsgeopden 14.. Mey leiUeden
geconcludeerde Tractaet genomen, beyferfijdrs Gefan-
ten, wederom by den anderen fouden komen, ende
daer toe by Hoochftgedachte fijne Conioglijcke Maje-
fteyt ghedefigneert is die Stad
Brtme» om van wegens fe-
kere openghebleven poinÖen in naerder Handelinge te
treden, tot voltreckinghe van een volkomen ende op-c
rechte Alliantie ende verbinteniiTe, Sooitt, dat wy ons
.vertrouwende op de bequaemheyt langhe cxperientie en-
de getrouwigheydt van de Edele, Gheftrenge, Erent-
fefte, oock Hoogh-geleerde Heeren , Reynier Pataw,
out Burgemeefter ende Raedt der Stade Amftelredam-
mc, Merck vanLijcklama tot Nieholt, Grietman over
StellingwerflF, Ooltende, Sveervan Haerfifte tot Haerft,
Landt Renimeefter Generael van Zallandt, ende
Goo-
/enSchafferts Uythuyfen , ende de Meden HoveUngh,
Raetsheerder StadtGroenirgen, alle Gecommitteerde
in onfe Vergaderinge, defelve Gecommitteert hebben,
endecommitteeren mitfdefen , otn iti onfen name ende
van onfeöt wegen met die Gefantea van fijn Konlnckl.
Majeft. van Denemarcken te treden in vorder hande-
linghe vande opengeblevene Polnöen : te beramen, bc·
•fluyten ende arrcfteren al foodanighe Articulen, als fy
met
hoogh-gedachte Gefanten toe bevorderinghe van
een vaile fincere ende volkomen verbinteniCfe fullen
bevinden te behooren, waertoe wy defelve volkomen
macht ende authoriteyc zijn gevende mitfdefen , ghe-
toovende alle 't gheene wat in defen by ons voorfchre-
vcn Gefanten ghehandelt ende geconcludeert fai wor-
den, Stede vaft ende onverbreeckelijck te fullenach-
tervolghen. Deien't oirconde hebben wy defen doen
Parapheren met onfen grooten Zegel doen Zegelen, en-
de byonfen Griffier doen teecbenen.

In 's Gravenhage den vegenden dach der Maent van
Augufty in't
li^jfefiitn hondtrt een en twintigh.

Aggreatie vande Alliantie ehemaeckt met
fijne hooghfl-gemelte KonincU. KjMajefieyt
van T)eneinarcken.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den, Allen den genen die defen tegenwoordige
fullen fien, ofte hooren lefen; Saluyt. Doen te
weten, Alfoo
opdeaveerfieitdeitMeykR-leden,
des fefthie» hondert een m twinlieh, tuffchen den
Edelen, Geftrengen
Heere Jacoh Ulefelt> zu Vrupdes
JDoorluchtighften ende Groot-machtigen Furften, Ko-
■ J- tu·.... nUriffiam de Vierde tot

------------LCI , ^tiuv w.i.w _______

ter andere zyde , feeckere Articulen van eeneiïncere
ende mutuele Vrundcfchap, Alliantie, ende Verbondt,
beraemt, geflootenende gearrefteert zijn op hetwelbe-
higen ende aggreatie van hoogbft-gedachten fijne Ko-
ntncklijcke l^jefteyt ende van ons, gelijck defelve Ar-
ciculen, hier nacr volgen :

AldewyledeDoorluchtighfte ende Grootmacbtighe
Koningh ende Heere > Heere
Chri^iatM de Vietde tot

' 1

Denemarcken ende Norwegen, der Wenden ende Gct-
then Koningh, HeitogetotSleefwijck, Holilcyn,Sior-
marn ende der Ditmarfchen , Grave tot Oldenburgh
ende Delmenhorft,&c. Ende die i^o.Mog Hecrco Sta-
ten Generael der Vereenighde Nederlanden, van langen
tyden herwaercs in goede
oprechte Naiuyrlycke frundt-
Jchap
ende correfpondentie geleefc ende gettaen hebben.
i>oo hebben bcyde deelcn r.u een tijdt
langh herwacrts
confidererende de
conflitutie ende gtitMntheyt van de je-
geniuooriige tyden ende faecken van de gèbeele Chriflenheyti
ende infouderheyt van 't Intereffe, foo die een aen des ande'
ren Status confervationem, welfiandt, ende profperiteyt is
hebbende, noch'naerder hy figh bedacht ende ovtrwogen, m
hun naeuwer ffemen te doen ende te verbinden
, begerende
uyt rechter zele ende Chriftelijcken voornemen ende
yver tot het welvaren van 't gactfche ghemtene
Evaa-
lifche-wefen,
ende beyder deelen eygene Staten tecontra-
óteren ende verdragen over cene iincere ende mutuele
Vrientlchap, Alliantie ende Verbondt, tot confervatie
ende defencie van hare rcfpeöive Staten ende Onderda-
nen, in voegen dat hoogft-gedachte ende hoogh-gemel-
de deelen beyderzijdts onlanghs na rype ende ernftige
deliberatie hebben ghegeven laft ende commiffie , te
weten hoogftged. fijne Koningblijcke Majefteytaen den
Edelen, Geftren(?en,
Beere Jacob venV/efelt za Vmp,
derfelven Rijcx Cantzelier ende Raedt, oockAmtman
tot Nyborgh, in kracht fijner overgeleverden Credents-
Bikf, in dato den e/fi/en Fcbruary leftleden ter eenre,
ende de Ho.Mog. Heeren StatenGcnerael der Vereenig-
de Nederlanden, de Edele Geftrenge, Erentfefte, Wyfc,
feer Diicrete HeereOiGi/^ertvanBoet^/aer.Erf-fcbenck
des Furftendoms Cleve, AnJtman, ende Dijckgrave tuf-
fchen Maes ende Wael, yacob
van Waffenaer ende Duy·
venvoorde,Heere
van Opdam, Heynsbroeck, Spierdijclf,
Suytwijck,&c. Luytenant Admirael van Hollandt ende
Weft-V rieflandt,
Hugo Muys van Hofy, R idder Bailliuw
ende Dijckgrave desLandtsvan Stryen. Reynier Paauv,
out Burgemeefter ende Raedt der Stade Amltcrdam,
JacobMagnusi Ridder,Heere van Berch- Ambacht,Meli-
fant,
^rent van ZvyhnvanNievelt, Heere tot Gere-
fteyn ende Reckop,
March van Lmklama, tot Nieholc
Grietman over StellingwerfF, Ooftende,
Baldewyn
SloethKemmeeSier
Generael van de Domeynenaes
Landts van Vollenhove^ ende der HeerlijGkbeyt Cuyn-
der,
etideGoofinScht^er. tot Uythuyfen ende deMe-
denhoveling, Raedtdcr Stad Groeningen, derfelver Ge-
deputeerde ende alle roede Gecommitteerde in hare Ho.
Mog. Vergadcringe. ter andere zyde, ten eynde defelve
fouden moghen confereren, communiceren ende deli-
bereren over de openinge, ende middelen dienende om
voort te fetten, endein'twerck te ftellen dithdylfaem
goet werck, cndc te brengen tot een goede conclufie,
tot welcken eyjide dan die wel-gemelte Gefante ende

»---------J--------U...» :--II--

behagen, verbeteringe, modificatie ende aggreatie van
hoogft-gemelicfijn K.oninlijcke Majefteyt ende Heeren
Staten Generael defenaervogcnde Poinaen ende Arti-
culen.

I.

Dateeneeuwighe goede Vrede, Eenigheyt, Corre-
fpondentie ende Vrientfchap, tuiïchcn denDoorluch-
tighften, Grootmachtigen Koningh in Denemarcken
ende Noorwegen,δα. endede Ho. Mog. Heeren Staten
Generael der loÉFelijcke Geünieerde Provintien inNe-
derlandt, ende alle hare Landen cndc Ondeffaten Jtreyht'
tes^futtiroi,ce water ende Lande oprechtich, fonder alle
gcferbde ofte archlift zyn ende bly ven fah
1 Ih

Die fullen eenes anderen befte, heyl epde welvaerc
ghetrouwelijck meenen,willen ende foecken, endedaci
toe tnet raedt ende daedt helpen , ende bevorderinghe
doen by alle voorvallende occafien.

Sy fullen niets, oftfelveft ofte dooryement heyrtie-
lijckjofteopenbacrTradleren, Handelen, doen ofte be-
willigen,
den anderen dtelgevaeritjck, fchadtlijck ofie in
emi*r mttn£rajudicierlyck^»kan,
dan veelmeer alle

-ocr page 9-

ν E R Η A E L

s

gen fai loop te nemen, gelijck oock van de reilitutie van
dien, ofdefelvebehooren lal te ghefchieden, ende hoe
verre. Ende alioo in de Confirmatie vermaen is gedaen
van
eenige Havenendneimen niet ghewoon en foude 2ija
te handelen, fai inde voorfzby-een-komfte mede getra-
dleert worden, omme defelve ten weder-zyden uytte
drucken,ende daer af voorts te mogen verdragen, fulcks
als ten meeften befte van beyde de parthyen bevonden ial
werden te behoren,fullende oock mede in de voornoem-
de by-een-komfte naerder Communicatie ende Handel
vallen over de Navigatien ende Traffiquen inde Ooll
ende Weft-Indien, daer vandewel-gemeite HeerGc-
fante mede meldingh heeft ghedaen, op wekken allcti
ghetracht fai worden by beyde deelen behoorlijcke fatis-
fadlie ende contentement elckanderen te geven , is
't doenlijck.

Aldus gedaen, geflooten ende geaccordccrt byonson-
dergcfchreven, geteeckent in 's Gravenhage op den vetr'^
tienden Mey in den latefifiien hmdert een en twintigh.

Soo ift, dat wy de voorfz Articulen ende Traftaetvan
Alliantie goet ende aengenaem houdende, 't fel ve ge-
aggreert ende geconfirmeert hebben . aggreeren cnde
confirmeren mitfdefen, belo vende't fel ve te fullen ach-
•tervolgen, naerkomen ende onderhouden, fonder daer
tegens te doen eenige contraventie, direöelick ofte in-
dirtitelick, in wat manieren het oock foude mogen we-
fen. Des tot oirconde hebben wy defe vereenigings No-
tul , met aenhanginge van onfen grooten Zegel,dc ge-
woonlijcke Paraphure, mitfgaders onderceeckenicge van
onfen Griffier doen beveiligen.

Gedaen in 's Gravenhage op den negenden AuguPj^ fi-
fiien hmdert een enfmintigh.

'tBoioentie Siaec ïiet beffleltjcfi^ öe CfHc-©öjfi
ban
Brandenburgh Deu? Oen<0?acfüanSwartfenbergh
met Baccio, jffioa. maecfien Dit nabolflenlje fflcacact
inUrn Hageben thienden jEactg feftienhonderttwee
en twintigh. (gnbebaec
na ?ίηπο feftien hondertvier
entwintigh
betl drie en twintigften <©ctObeC bfUC Öe»
fcibcni^jaef.

Τ R A C Τ 'A E T.

•1'

Gemaeckt met den Cheur-Vorfl van Éran-
denburgh.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den ; Allen den geenen die defen jeghenwoor-
digen fullen fien ofte hooren lefén, Saluyt. Doea
te weten : Alfoo tuflchen des Doorluchtighften ende
Hoogh-geboornen Vorften ende Heeren, Heeren
Genree
Wilhelm. Mixài-Grvìf:
van Brandenburgh, des Heyli-
gen Rüomfchen RijcksErtz-Camercrendc Cheur-Furft
in Pruyflen, tot Cleve, Gulick, Berge, Hertogh,&c.
Geheyme Raed, over- Camerer ende Gefante, den Wel-
ghebooren Heere,
Adam, Graef tot Swartfenburgh ,
Heere toc Hoogenlantsbergh ende Gimborn, Ridder
vande Conincklijcke Ordre van St. Michiel in Vranck-
rijtje, ter eenre, ende onfe Gecommitteerden ter andere
zyde, op den
thienden MartyleftledenfeeckerAccoord
van naerder [Alliantie ende Verbinteniflè op 't wel-
behaghen ende Ratificatie, van beyder-zijdts Heeren
Principalen, is beraemt ende gefloten, luydende 't felve
Accoordt van woorde te woorde als volght :

Alfoo veele Jaren herwaerts, tuflchen den Doorluch-
tighften Chcur - Vorflelijcken Huyiè Brandenburgh,
ende de Ho, Mog. Heeren Staten Generael der Veree»
nlghde Nederlanden, goede ende vertrouwde Alliantie,
Vriendtfehap, Correfpondentie ende Nabuyrfchap is
onderhouden gheweeft, die haer foo verre heeft ghe-
flreckt, dat hoogh-ghedachte Heeren Staten Generael
naer dootlijcken afgang, van wijlen des Poorlachtigften
hoogh-gebooren Furiien ende Heeren, lìGctJohanfPil-
helmtt Hartogen tot Cleve, Guligh, Bergh, Grave van
/ des

fulcke raedt, intentien, aenflagen ende wercken, foo van
yemandt, hy zyoock wie hy zijn mach, toc ghevaer,
l'chade cnde nadeel gheptadtifeeit ende voorgenomen
werden moghen by tyde , foo haeft men dat fai mo-
gen ervaren, een deel den anderen openbaren, ende met
allen vliidt verhinderen ende afweeren.

IV.

Die fullen in geener maten heymelijck ofte opent-
iijcft, met raedt ofte daedc, een deel des anderen vyan-
denj
fy zijn oock wie fy zijn konncn ofte moghen, die
lijnehoogft-gedachte JVlajefteytjmitfgaders de Ho.lMog.
Heeren Staten Generaci refpeitivelijck te Water ofte
Lande openbaer Oorlog ofte dadelijcke vyandtfchap ful-
len aen doen,»»
Rijcken «fte Landen, met Volck, Sche-
pen , Geldt j Proviant. Munition, of in eenigbe andere
roanieren heipen ofte ftercken.oock
niet toelaten daccene,
ofte anderdeels vyanden, eenige hulpe ofte afliftentie Pu-
blice ofte Privatim in bare Landen ende gebieden beko-
men mogen,danfal veelmeer in fulckegelegentheyteen
deel den anderen tot een goeteynde, ende uytganck ra-
den ende helpen, j ^

Sy fullen geene VerbintenifTen, Liguen ofte Tradta-
ten maecken ofte urgeren mctyemaotjegen elckander,
foo
coc eenige fufpitie, prejudicie, gevaer ofte nadeel Zijn
kan, endeofce vooren eenige VerbonteniflTen ofte Tra-
itiec met yemant anders geflooten ende ghemaeckc zij π
mochten, ofte hier nagemaeckt werden mogen, foo ful-
len alle fulcke Verbinteniffen en Traftaten, geenen deel
tot prejuditic,gevaer,fchade ofte nadeel zijn,ofte gereyc-
ken, dan fy fullen in alle manieren een oprechte, vaile,
volkomene goede Vriendtfehap ende Nabuyrfchap fon-
der eenigh miftrouwen endearchliftgetrouwelijck on-
derhouden , fai oock in kracht defes Tradtaets verftaen
worden, dat die Verbonteniflcnjfootuffchen der Ko-
ninghlijcke Majefteyt van Denemarcken, Nagebuyren ,
cnde de Ho, Mog. Heeren Staten Generael voor defen
gemaeckr,ingegienende geflooten zijn, infonderheyt
Anno fefiien koniertdertien, ende etlijcke naervolgen-
Rea de laren, of oock hier na geflooten werden mogen,
fullen noch mogen in gener manieren noch wegen pre-
judicieren fijne KoninghlijckeM^efteyt cnde deKroo-
ne Denemarcken in hare Rechten, Vryheden, Hooghe-
den , ende Regalien te Lande ende te Water in dc Ooft-
Zee,MariBalthicOj ofte Noord-zee, ofte eenige andere
fijne Koninckl. Majefteys gerechtigheyc cnde Hoogheyt.

Of yemant van beyder deelen Onderdanen ofte On-
derfaten figh eeniger maten cnde billijcker wyfe te ba-
fwaren ende te klagen hebben mochte, alfdan fullen alle
fulcke faken ende befwaerniffen door ordentlijck recht
Tradeert ende uytgevoert worden. cnde fai van beyde
deelen, goedeJuftitiegeadminiftreert worden, gelijck
pens ydern Ingeboornen ende Onderdanen , ende fai
doch daerdoor de goede vrundtfchap in allen onverbrc-
kelijck ende onverfeert zijn ende bly ven.

VII.

Defe Alliantie ofte Tradlraet fai niet opheven ofte in
ccniger manieren prejudicieren, ofte nadeeligh wefen
die Alliantien ende Traitaten^foo beyde deelen voorde-
len met andere Potentaten, Princen, Republijcquen
cnde Communiteyten gefloten, opgericht, ende jnge-
gaen hebben, fullende defelve in heurgeheel ende volle
yveerde blyven,
falvotameitprafinti fadtre.

Ende fai dit Traftaetoite Verbont behoorlijck gecon-
firraeert ende geaggreert worden door fijne hoogftged.
Majefteyt ende die Ho. Mog. Heeren Staten Gene·
rael voornoemt, in den tijdt van drie Meenden, ofte foo
veel eer als'tfelvc fai kannen gefchieden, ende fullea
beyde deelen metten eerften op een tijde ende plaetfe,
foo ende daer fijne hooghftged. Mejefteyc believen fai
met een ander in nader communicatie ende handel te
'treden, omme tc weeten met mt
macht ende mddtlen
de parthyen malkanderen fullenmoeten afliftercn, foo
wanneer d'eentof d'ander met openbaer Oorlogh in fijn
Rijcken of Landen aengevochten werden, ende op de
forme > maniere ende quantiteyt van dien, ais mede van
den tijdt op dewelcke defelve beginnen ende aenvsn-

-ocr page 10-

Van de Nederlandiche Vrede-handelingh.

dér Marck cnde Ravensbergh, Hesren tot Ravenfleyn,
&:c. hen gevocght hebben met haerKoBinghlijckc Ma-
jeiieyten van Vranckrijckende Groot BrittaDgien , endc
andere Cheur ende Furfteii,oni den Heere Cheur-Furft
van Braodenburgh met den Furften van Nieüwborgh
te maintineren ende dcfenderen ih haer geapprehendeer-
de pofïeiliS} van de voorfzFurftendommen ende Lan-
den by hoogh-gedachte Heere Johan Wilhelm nagela-
ten , tot dat gedccideert ofte verdragen foude weien, aen
wie de voorfzFurftendommen ende Landen n»er rechte
in eygendommezijn vervallen, waerinne alfoodeur ver-
fcheyden oneroorte incidenten tot noch toe niet en
heeft konnen werden ghcdirponeert, in vervolge van de
verdragen tuflchen hare hooghft-gcmelde endeboc^hft-
gedachte Cheur - Furftelijcke Doorluchtigheden ende
F. F. G. G. diefaengaeude op gerecht, maer dat öcnighe
Plaetfenzedettzijn inghcnomen ende gheocc'upeert by
vrcemdcj dieniet cn fijn verfochtgeweeft, om te main-
tineren die hoogft-gemelde ende hoogft-gedachte Cheur
ende Furften in haer voor aengheroerde polïeflie > ende
dat die Doorluchtighfte ende hoog-geboren Furfte cnde
l-tecre, Heere
George Wilhelm, Marckgraef tot Bran-
denborgh, dcs Heyllgen Roomfchen Rijcks Erts-Ca-
merer cnde Cheur-Fiirft, in Prüyflèd, tot deve,
Guligh, Berge, Hertogh,&c. Doorder felver geheym den
Raedt cnde Over-Camer-Heerc j den Wel-ghebooren
Heere,
Adam, Grave tot Swattlchborgh , Heere tot
Hoogenlanrsbcrgh, endeGimborn, des Koninglilcken
Ordeiïs in Vranckrijck St. Michaiis; Riddern, &c. Om
te voorkomen diergelijcke occupatien, ende tot confer-
vatte van fijne Cheur-Furftelijcke Doorluchtigheydts
hmtbaer heeft doen verdragen een handelinghe van
naerder Alliantie ende Verbintenifle, de voornoemde
Furüendommen ende Landej»Jfeeiatyck beroerende, tulTchen
iijn Cheur-Furftelijcke Doorluchtigheyt ende de hoogh-
gemclte Heeren Staten Generael, dev/elcke daertnne,
om verder te continueren goede Vriendtfchap, Corfe-
fpondectiei, ende Nabuyrfchap bewillight hebben. Soo
ift, dat by den welgemelten Heere Grave van Swartfen-
burgh, ende de Gedeputeerden van hare Ho. Mog. aen
het eynde van defen genomineert, beraemt ende opge-
ftelt zijn de naevolgende Articulen ende Conditiën op
het welbehagen ende Ratificide van beyderzijdts Heeren
Principalen, die daervan d'een aend'ander beftgelde
Aöe in behoorlijcke forme ftillcn fenden binnen den tijd
van drie Maenden na dato defes.

I.

Eerftelijck dat defe Verbintenifle ofte Alliantie alleen-
lijck
Defeitfif fel wefen , om fijn Cheur-Vorftelijcke
Doorluchtigheyd te helpen defenderen in fijnen kuntba-
ren Rechte totte Landen van
deve, Gulich Berge,Marck,
Mavemhergh ende Ravev/leyn
, met haren appendentien,
ten eynde defelve daer van niet verdrongen nochte ver-
ilooccn werden.

U.

Sonder dat haer Hoogh Mogende eenighfints hier
mede verftaen te willen
voor-gtypen alftilckedefenfie,
sis de Hoogbft ghedachte Koninghlijcke Majefteyten
van Vranckrijck ende Groot Brittangien, den Cheur.
Vorftelijcken Huyfe Brandenburgh, ende Paltz-Gra-
ven Huyfe Nieuburgh t'famen ofte elcks byfondcr be-
looft moghen hebben, vertrouwende dat haae Maje-
fteyten defelve defentie fullen laeted volghen tot re-
couvrement van 't Recht ende Landen daer af fijn
Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt jeghenwoordigh
voor een goedt deel is, ende^werdt verdrongen.

Dat defe Alliantie duyrenfaltot dat fijti Cheur-Vor
ftelijcke Doorluchtigheydt in 't volle befit van desfelfs
goede Recht tot de voorfz Landen fai wefen ghekomen
de faecken verdragen, ofte dat de fclvc mette preten-
snderfints vergeleecken fai wefen.

Ende by aldien fuickx by fijne Cheur - Vorftelijckc
Doorluchtigheydts leven niet en konde gefchieden, dat
dan defe Alliantie op fijne
Succejfeers mede ftrecken fel. ^

Oock by aldicn yemacdt eenigc plactfen die fijne
Cbcur-Vorftelijcke Doorluchtigheyd nu jegcnwoor^jgb
in de voorfchreve Landen befit, vyandlijck foude wilJen
aentaften, dat haer Hoogh Mogende in (uicken gheval 'c
felve fullen helpen afweeren met lulcken macht ,
als
haere η Staetal/Jaf> fai kannen l^den. ,

Ende fullen haer Hoogh Mogende fijne Cheur-Ver-
fteiijcke Doorluchtigheydt alle behulp doen, ten eynde
by gebeurlijcke maniere van doen de
ContriÈutien, Sthat·
.trnge»· gemente middelen ende andere op laghen mer eyfch
van faecken mogen werden aert-geflagen·, tngevoert ende op-
geheven in de voorfchreve Landen van cUvey Gulich, Berge,
Marck, RavertfiejTfj
code die daer van mogen dependercn,
foo langhe't,voorfchreve onderhoud van Krij^hs-vokk
fai moeten werden gedacn.

VIL

Daer tegen fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheyd
in den dienft van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael
fai onderhouden ende betalen
een Regiment Foet-kneth.
tenvandvyfent manmn,
verdeelt in echt Compagnien:
de Collopdle van
hondertftfiigh, endedeandercyirfa
Compagnien van
hoitderttwiHtigh koppen, tnàefòo veel
meer
als uyt de voor-verhaelde Contributien, Schactin-
gen^gemeene middelen, ende andere oplagen, die mea
fai konnen ofte mogen omflaen, invoeren ofte opfetten,
onderhouden fuUen konnen werden,opfoodanige foldye
ende voet van betalinge endc Wapeninge, als haer Hoi
Mogende van tijd tot tijdt haer Krijghs-volck fullen be-
talen ende wapenen, ende dat ioolanghe defe Alliantie
falduyren,

VUL

Ende daer en boven onderhouden voor den tijdt van
een Jaer, ingaende metten dato defes noch
v^f hoadert
Mannen, onderdevoorfetfiAf Compagnien:te weten»
onder de Compagnie Colonelle
fes enfefligh Höofden,
ende onder elcke van de andere/wiw Compagnien :
twet
ende tfefligh
Hoofden, daer onder fullen wefen ceneo
Sergeant ende Tambouriin.

IX.

Wel verftaende, dat goede en fuickeordre fai werden
geftelt, daer mede klaerlijck blijcken moge, dat de voor-
fchreve
Coatrièutie» , Schattingen, gemeene middelen ende
nadere oplagen lox. gene iaà&iGizcckm
en wercen gfiedi-
verteert,. maer allecnlijck bekoft tot onderhoudt van 't
Chrijghs-volck, foo vooren is verhaelt.

Gelijck dan haere Ho: Mogende foo veel haeren StaeC
eenigfinti|lijden^kan,alie vlijd fullen helpen aenwenden,
dat fijne Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
de helft
van alle Domeynen ende inkompften van aUe cnde ydtr
Rentmeefterien, in allen den voorfz Landerijen levert,
ende gene A mptlieden ofte comptable OiBcieren tot ha-
re bedieningen toegelaten fullen worden, dan die mee
believen van Sijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
fijn aengenomen.

XL

Dat d'ingefetenen ofte gehoorige onder dfeene ofte
d'andpre van de Heeren Contrahenten niet en fullen ver-
mogen eenige
Aühn te hoopen ofte over te nemen , om-
me die tot laftc van de Onderfaten van de andere parthye
anders als met gebeurlijck^n rechte in te vorderen, ter
jlaetfe daer dei naer rechten behoort, op peyne van nul-
iteyt. van de felve koopen : ende fullen geen van beyde
de Partyen toeftaen, dat
eenighgewelf > hedritginge, afte
reprefilienàafutoe
ofte anderfints werden ghebruyckt,
ofte den Cours van deordinarisjuftitie verhindert.

Ende by aldicn daer over ofte omme eenighe andere
faecken eenige meerdere mifverftaeden tuffchen beyder-
zijds Onderfaten mochten komen te rljfen, foo fullea
tot naerder bejegeninge van dien van elcke zijde vetkoo·
ren ende ghecommitteert worden
drie Ferfionen van aen*·
pen
, om defelve af te handelen ende wcgb te nemen maf;
Vriendtlijcke _accommodatie ofte mecrderheydt van
advijfen ; endé indien zy daer inne tnet maikandereti
niet en konnen over een komen, fullen t'famentlijck
verkiefen eenen
fupert^iiter, ende dan by uytlpraeclc
des meederendeels defelve decideren, 'twelckdanvaft
"ende ft;eedt blij νςη fai, endc by beyde partbycn moeten
gevolght worden, .

XIII·/


-ocr page 11-

10

ΧΙΙί.

Datde Landen van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluch-

tigheydt, ioo veel eenighfnts doeslijck, verfchoontful-
icn worden voor dosrtochteit, inlegerwgen ende inquarUe-
rime
van 'c Crijghs- volck.

^ XIV.

Ende als eenige noodlijcke inlegeringhe aldaer foude
moeten gdchieden, dat daer inne gehouden fsl werden
goede Ordre ende difcipliné, gclijck haer Hoog Mogende
ia haere eygen Landen gewoon fijn te doen, ende te on-
derhouden.

XV.

Endebyaldien eenighc Soldaeten tegen defelve Or-
dreendebuytendefelvedifcipline eenighe överlaft ko-
men te doen, fullen daer over geftrafc worden naer be-
hooren.

XVL

Soo wanneer fijn Ghcur-Vorftelijckè Doórluchtig-
hcydttotvreedfsmighbefitvan de vobrfz Landen ghe-
raeckt te komen 't iy
hy rechte, ofte by Traiate, ofte dat
defeive om eenige confideratiè fijn riécht tot de
felve qua-
men te cederen , foo lal defe Alliantie foo
Verre kracht
houden, dat fijn Cheur Vorilelijcke Doorluchtigheydt
ende fijne Succeffeuren verbonden fulleh blijven noch
Jaren langh daer nae t'onderhouden ende beta-
len , op den voec als vooteni/wi/«x/i»f Mannen onder
itoee Regimenten: dan indien defeivefi)neCheur-Vor-
tìelijcke Doorluchtigheydt mette pretendenten quamen
te vcrdra^hen , om te houden een ghedeelte van de
Landen voornoemt , fai nopende dit onderhoudt ghe-
vo!ght werden , die proportie van die felve Landen j die
lijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt als dan fai be-
houden.

XV IL

Indien de Heeren Staten Generael naer tijdt, gelegent-
hcydt ende Redenen goedt-vindenaen te taften eenighe
plaetfe van de Landen van
Cleef, Gnlhk. Berge, &(. Die
fijn Cheur-Vorft' lijcke Doorluchtigheydt nu niet mach-
tigh en is om defelve te recupereren ten behoeve van fijn
Hüogft- sediichte Cheur- Vorftelijcke Doorluchtigheydt
dat h»er Hoog Mogende de iel ve iullenmogetï doen
met
haer eygen Kryghs vokk aUeen,
fonder eenigh toe doen
van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtighéydt.

XV HL

Doch dat fijne Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
dacr tegen gehouden ende verbündèn fai wefen aen de
Hoogft-gedachte t-Jeercn Staten Generael te re^itueren
een gerechte derde part
van alle de exttaördinaris koiten
van de Belegeringen daer vooren te doen , boven de or-
dinare bcitalinge van het Volck van Oorloge te voet ende
te Paerdc, dewelcke in de felve extraordinaris koften
rieten fai werden ghereeckent, macr by haere Hoogh
Mogende alleen gedragen.

A ldus gedaen onder Signature ende Pitichaften van de
relpeöive Heeren Afgelanten ende Gecommitteerden
hier onder genoemt In't Gravenhage den/JsBi/?» Mar-
ty Stilo Ν O vo Anno
feüien hondert twee en tmntigh.

Was onderteeckent,

Adant Graef&u S-aart/en- Cysiert van Vnd zu Boetfelaett

burg, NkolaesvanBouckhorft,

Ή. Mujs van Hely. jilbertus Jeachinii.

Ende ghecachetteert mette voorfz Heeren Cachetten ia
rooden Lacke.

Soo ift, dat wy 't voorfz AccOord van naerder Allian-
tieende verbintenifle, gefien, geexamineeftendeover-
-wogen hebbende, 't felve nae rijpe deliberatie gheapprò-
beert, geratificeertende geconfirmeert hebben, approbe-
■ ren, ratificeren, ende confirmeren mitfdefen , belooven
ter goeder trouwen voor ons ebde otife Nackoirtelingen
't felve in allen haren pointen, claufulenetide ArtiCultìn
Stede ende vaft re houden j fonder daer tegens direöelijck
of indireöelijck yetwes te doen óftegefchieden te laten:
Des ten oirconde hebben wy defe verbintehiiTe doen Pa-
'rapheren, ende met aenhanginghe van onfen groótenl
Zegel, ende onderteeckinge van onfen Griffier bevéfti-
get. Gedaen in 's Gravenhage op den
vitrden]myfeflim
hondert twee en twintigh.

Naerder Verklartnghe van den Grave van
Swartfenburgh op de voorfz κΛlliantie.

N2tcl)i>cm Mc »nt) 3)iö<j«ni)i.i)m«n©cm»
taci <Sirtf<tt Dei; mtï unuïbenantcn scrfc^iijbm
ntù^lm fltttcguiii} ii^uti (affcn Daö m ixro »nfiim tato
Dtrt io)}irtctjj iitef«gi;((éUiuffinDcii /jiuijfcfieit
mir nl^ 2(t<j«fanfcn bti? iöurci)fcucl)fi8|ïen gurjifu
»nb .ζΐίϋκη / ©torg QBtl^elm / ïOïarcfgrafin
5u iSraiiDcnhirgi; / ì><i -^«Vltsen 9lom; SHeicbs Srn-
Cammcrcr »ub (S^turfuïjï tn ^rcuffiii 511 / ©ili
Iic6 / ^crsi)/ S^iïfmtni κ- «ι<ίη<δ @nat(<jlT<n ipcw
Kti t>ni) ^ocft'aRojjcn&e ©epiuirtcn vff ratijiV
cation / berrtmptcn 2(rttculiii »on 2tlliflii(ji ΐΐχϊΓφίη
»n&ifdpfnwcrDm folti» enbevifllltrtnffcn oNr 9Det'
fiintiniltcn liic «tva mif 3()rcr (E^ur-gnr|ï((iclKi:
®Hrcl)I. ober ïitrfilbiti iSatKr^oocfeioblidKc
giDflctitnuö alkin / oDcr mit i><n f(Smi)f(icl)cn '^iifitt»
ten »nt) gurjiin infgtfamjjt rttif3«nïl)(ct fe^tt
mocljtiu : i)i«tvci( iel) ^αn öarfliif »on -Oö^li^itU:
tttctnncm ©imDi()(ïeii S!}ur-§Hr(ïmi?n& Juinen ntcfit
3n(iniirei / aiicì) biefi »or3«Drt^)f< vntcrm öiit
ioO)ïarii;iiiifgcrtcl)tcte2lrticiiUii uon 2(iiiantg nictjc
njdterftcö ci'liucfen / ölö mifcie
ChvifchetnndGu-
Ikhjche Landen allei» : Θοο i)ab ίφ ^O^JCD. J^iÌTClt

©uicracl ©tfltcu itfudjt iDiiD gitctm/ catoon feitt
radbing 511 ([;«» / fonixvn αΙΙίη mtimn 2illianftcn «iib
«^crfcintiniffeii / fo ifit?a VDr{)(n «rgatigin o&«ï fluff
giricfitcf / 2;^rctti ivcrtf) flbfonbirlicl) jti i)alfcn v)nb
«crDleibcn jii lajfcn / mie t>cm»«ïfvre(^cn i>aê ïikfi jeuïge
2(rticiilen von ^tttian? 3i;ren .^oct) gWogenf. Kerenf»
f;rtiben jufeiiKn angejogen ^ver^en/ fon»

tetn berofelbch ï^tcrcnftön in tueiirt »<rtlii6cn
fötli/ gletdiwieftcgiwefiu »orten ï^nferm isato öe»
zehenden ^Martij fliifgcncbtcten 2Cr(iCU(en »011 ZU
iiiintg / Die tveii ίαηη .^ocb COïogcnt. tarmit
friiben getvefcn / fo {jdtici^biefe (irtejiaftou fcntuticc
êu mejr fiinfff<g<ï na^ricÏxttng gtbcn folfen. ©o gc#
f<Jkii<nin'i ©ra»eni)i»gi Den
z-ebenden Martij :i(nnö

Was geteeckent,

jidam GraffziU Swartfenbnrg^

Hier nae volgt het Tra£taetvan'tjaer 1624^

tyiccoordmet den Qrave van Swartfenburgh^
als t^fgefanie van den Cheur-^orfl van
Brandenburgh gemaeckt,

ALfoo naer dat fn den j&eTGfeftien hondert twee en
twintigh
op.gherecht was feecker Accoordt van
naerder Alliantie tuffchen den Doorluchtighften
ende Hoogh gebooren Vorft ende Heer
George Wilhelm
Marckgrave tot Brandenborgh ende Cheur-Vorft ter
eebi'e, ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten
Generael dér Vereenighde Nederlanden, ter andere zij-
den , eenighe difputen ghevallen zijn, daer door de
ghehoopte vrucht van de voorfchevre Alliantie tot
noch tóe iti veelen deélen is naer-ghebleven > ende dat
daer aèn fonderlinghe veel.gheleghen is , tot onder-
hbudinghe van allejoedt ende vaft vertrouwen tuflche0
Hooghft-gedachte yne Cheur-Vorftelijcke Doorluch-
tigheydt énde haére Hoogh Mogende dat de voorichreve
difputen wegh ghenomen, ende ten wederzijden de ge-

wcDfchte

V E R Η A E L


-ocr page 12-

Vm de Nederlandfche Vrede>handeIino;h. η

tirenfchte effeiten genoten mogen werden , mitfgaders
dat fijne
Ceur-VoillelijclreDoorluchtighaydc van fijnen
kundbaren rechte toe der Landen van Gu!ich,CIcve,&c·
ende't gene niet van dien niet langer werde verdrongen
ende dat de middelen van Contributien, die naer luyt de
voorfz Alliantie voordefen opgeftelt zijn, niet verwaer-
Jooft, nochtede Onderdanen van fijne Ceur-Vorftelijc-
ke Doorluchtigheytin de voorfz Vorftendommen, ende
andere daer toe gehoorige Landen > met gene al te laftige
middelen van executie bcfwaert en werden, ende echter
het volck van Oorloghein dienfte werde onderhouden,
gelijck in de voorfz Alliantie is verfproocken, daer op
verfcheyden Confetentien zijn ghehoudcn ; als eerfte-
lijck tot
Emmerick , ende daer naer weder tuflchen den
Heere van
Winterfeldt, als fijne Ceur-Vorftelijcke Door-
hichcigheydrs Afgcfinte j ende dicHeeren Gecommit-
teerde van haer Ho. Mog. hier in 's Gravenhage, ende ge-
dachte Hecre van
Winterfeldt. by ghefclyifte zijn mede
gegeven geweeft feeckere Punéten ende Articulen, om
vertoont te werden aen hooghft·gedachte fijna Ccur-
VorftelijckeDoorluchtigheyt die defelvein fijnen Rade
geexamincert hebbende , afgefonden heeft den Wel-
geboornen Heere
Adam. Grave tho Swartfenburg, Hee-
re tot Hohcnlansbergh ende Gimborn, Ridder des Or-
dens St. Michaelis in Vranckrijck, &c. fijne Ceur-Vor-
ftelijcke Doorluchtigheyt gheheymfte Raedt ende over
Kamer-heer, geauthorifeert ende volkomentlijck ghein-
ièrueerc , om over de voorfz Poinden ende Articulen
raerder met boogh-gedachte Heere η Staten Generaci
te handelen ende te befluytenj Sooift, dat na verfchey-
de communicatien ende onderhandelingen ghepleeght
tuflchen wei-gedachte Heere Grave ter eenre, ende de
Heeren
Nkolaes vander Bouckhorfl, Heere vffff Noort-
wijck, Bailhuw ende Dijckgraef van Rijn-Landt, Albert
ywi/f·/»» Ridder Heere tot Ooftende in Oedekenskerc-
ke,
Rienckvan Burmania, Grietman van Ferwerderadeel,
Sweer 'van HaerfoUe tot Haerfi, Land-Rentmeefter van
Sallandt,
GoeJJeti Schaffer tho Uythuyiëo ende de Meden
Hovelinckjendejfomi/iByff, Heer van Albrantfweer,
Treforier Generaci van de Vereenighde Nederlanden,
t'famen Gecommitteerden van de Heeren Staten Gene-
rael ter andere zyde , om te continueren allegoecver-
irouwen tuflchen hoogft-gedachte fijne Ceur-Vorfte-
lijcke Doorluchtigheyt ende hare Ho. Mog. ende te ko-
men tot beter effeft van de voorfz Alliantie, by forme
van naerderverklaringe, ende explicatiegheaccordeert
Zijn tuflchen den Wei-geboren Heere Grave,van wegen
fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt van Branden-
burgh, ende haer Ho. Mog. de Pundten hier naer vol-
gende. ^

Endeeerftelijck, hebben haer Ho. Mog. verklaert, ge-
lijck fy verklaren mitfdefen, dat fy continuerende in hare
voorigcgenegentheydt, om van harezyde te prefteren
alle het ghene daer toe defelve uyc krachte van de meer-
gemelde Alliantie verbonden zijn , ende infonderheydt
om te voldoen den inhouden van de
feUe ende thiende
Articule,
fullen helpen te wege brengen, ioo veel eenich-
fintsin hun is, dat fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluch-
tigheyt de vruchtbare effëaen daer van machghenieten,
ende aen defelve alle mogclijcke afliftcntie doen , naer
dat de gelegentheyt van tijdt tot tijdt fai toedragen, dat de
Contributien by fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig-
heyt naer luyt van de Alliantie uytgeichreven ende noch
uyt te ichry ven, als mede deflèlfs portie inde Domeynen
vande Landen van Cleve, Gulich, &c. met dat daer aen
kleeft, ende in den voorfz
tienden Articule meer is ver-
haelt , geefFedlueert ende op fijne Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheyts Naem moghen werden geinnet, niet
cegenftaende de Aöe van Neutraliteyt, onlanghs aen
dien van Gulich, Cleef, Bergh, ende aengehoorige Lan-
den vernieuwt, die haer tot het gene dat iGjn Keur-Vor-
ftelijcke Doorluchtigheyt aengaet. niet en ban ftrecken,
gelijck toekomende gene Neutraliteyt, Pas, ofte Sauve-
garden,foo hier aen verhinderlijck mochten zijn, den
voorfz Landen, ofte der felver Onderdanen met gedeelt
fullen werden.

ii.

Ten tweeden, om wegh tc leggen ende te accommo-
deren de difputcn ende differenten ghemoveert op het
voldoen van het
negende Artyckel vande vootfz Allian-
tie, ende op het beleydt, ende
AtAdmimftratie-vande
CùBtniuiien,
ende dat daer van dependeert, is verfproken
dat van wegen fijne Ceur- Vorftelijcke Doorluchtigheyt
aengeftelt lullen werden twee Ontfangers, wel gequalifi-
ceerde Perfoonen, dewelcke d'cxecutien bevorderen>
de inkomende Penningen ontfangen ende weder uytge-
ven fullen, ende hen gedragen in hare Ampten, ghelijck
hen ïn feeckere Inftruftie, wacr van welged. Heere Gra-
ve van Swartzenburghhare Ho.Mog.een gelijckluyden-
de geteyckende Copye toegeftelt, bevolen Tal worden, op
weicke Inftruilie fy oock fullen becdighr, ende fulcks al-
foo ghefchiet zijnde haer Ho. Mog. dat fel ve te kennen
gegeven werdén, fonder dat de Ontfangers van den ghe-
dagten Eed ontflagen fullen mogen worden,fonder voor-
gaende wetenfchap van hare Ho. Mog. En fullen daeren
boven uyt fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydti
Gulich, en Clevifche Regeeringe twee Raden Gedepu-
teert,ofteGecommitteertwerden, om dieinfpeöieen
direöie te hebben over de Ontfangers ende het jgeheele
werck van de Contributien, aen dewelcke d'Ontfangers
figh t'allcn tyden,ende als het van noodenfal wefen,hen
fullen mogen addrefleren, tot beter beleydt ende uyt-
voeringhe van hare Commifllen. Weicke twee diredto-
ren verforgen fullen,dat aen den hooch-gedachte Heeren
Staten Generaci alle Maent ghelevert ende behandight
werde eenen pertinenten ende oprechten Stact vanden
ontfang ende uytgeefvan de voorfz Contribotien, ende
dat daer van dependeert, onderteyckent by den Ontfan-
ger, ende alle laer een beftendige Reeckeninge vanden
gheheelen-ontfangh endeuytgeef van de voorgeroerdc
Ontfangers ingeftelt op den voedt ende naer het For-
mulier {«grepen in haer Inftrudtie.

III

Item, dat het Vólck van Oorloge, datin dienfte werdt
gehouden, kracht ende luyt de voorfz Alliantien, het
welck niet fai werden ghebruyckt buyten fij η Ceur-
Vorftelijcke Doorluchtigheyts Landen tot deflelfs on-
dienft, ghebracht zijnde in Eedt vanjfijne Ceur-Vorfte-
lijcke Doorluchtigheyt ende haer Ho. Mog, op het For-
mulier daer van geconcipieert> t'allen tyden, als het de-
felve óorbaerlijck fullen vinden, gemonftert fai werden
by den CommiiTaris van Monfterlnge van fijne Ceur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt ofte andere Perfoonen
daer toe tc committeren , ten bywefen van een Com-
miflaris van wegen haer Ho. Mog. die t'famen de Rollen
moghen onderteyckenen, gelijck oock in Plaetfen daer
Ceur-Vorftelijcke Brandenburghfche ende Statifche
Compagnien t'famen liggenide Statifche gemonftert ful-
len werden by een Commiflaris van haer Ho. Mog. ten
bywefen van een Commiflaris, ofte een ander Gedepu-
teerde van fijn Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt die
verfocht fai werden daer by te zijn, indien hem fulcks be-
lieft, ende mede met den Commiflaris van de Heeren
Staten Generael de Rolle mogen onderteyckenen, om
gclijckheyt te onderhouden, ende wert verftaen, datin
de Steden ende Plaetfen daer Guarnifoen zijn van de
Compagnien van fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig-
heyt ende van de Heeren Staten Generael > ghenomen
fullen werden de Officieren van de t'famentlijcke Com-
pagnien om den Krijgs-Raedt tebckleeden.

Endefullen in dienfte gehouden ende uyt de Contri-
butien betaelt werden
de drie htndert Teerden, ende de
/wae^Compagnien Voet-knechten, gefpecificeert in de
voorgeroerde Inftruftie van de Ontfangers, de Compa-
gnie Colonelle gereeckent tot
hondert vijfttgh.tndc d'an-
dere Compagnien tot
hondert tuiintigh iCoppen, onder
dejegenwoordige Officieren : des fullen teghens den «r-
flen January Jeflien hondert vyfen twintigh, noch tv»e
Compagnie Voet-volck, elck van hondert twintigh Kop-
pen van nieuws werden aengenomen.

Vorders om oock af tefnyden het mifverftant dattor
gefchapenisgheweeftteontftaentercaufe van feeckere
hondert dtiyfentKì]c:iàie\Acis by de Heeren Staten Ge-
nerael in den lare
fefiien hondert een tn twintigh uytghc-
fchreven over de Laoden vaa Gulich ende Berge by re-

torfift

r


-ocr page 13-

ίΖ

torfiecndetcrcaufevandealTillentien, dieuytte voorft
Landen waren ghedaen aen den Marquis Spinola, daer
van daer na ghecompofcert is op
hovdtrt viffiigh duyfent
guldens is verdragen , dat aen fijne Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheydc gereftitueerc fai worden de Obligatie
van
tvee hendert acht en veerti^h duyfent gulden, voor de-
fel ve op credijt.van de Heeren Staeten ghelichc inden
Tare
fefiien kondenfefihn. ende defelve gelibereert vande
Intereflèn zedert dien tijdt vervallen , tot denlaetften
Augufty leftleden, beloopeödeter forarne van
hondtrt
«Ifduyfint, tveehmdertvier gulden twee fcheüingt, acht
penningen, va» veertighgrooten,
ghelijck de vooriz Obli-
gatie aen den Heere Afgefantedatelijck overgelevert is,
ende fijne Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt daer van
ende vande voorfz verfcheenen Intereflen ghelibercert
werdtmitfdefen; dies fullen aen de Heeren Staten Ge-
neraci geaflSgneert, ende in folutum werden ghegeven,
gelijckhaerHo.Mog.tnifdefen geaffigneert ende gege-
ven werden in folutum vande voorfi Somme van
twee
hondtrt acht en veertigh duyfent. ende hondert elf duyfent
tviee hondert vier gulden tioee fchellingen acht fenningen,
t'famen drie hondert negen enyyftigh duyfent. twee hondert
vier gulden twee fchellingen acht penningen,
van veertigh
grooten 't ftuck metten Interefle, die verfchynen fullen
zedert den laetften Augufty,tot de efFeftuele voldoenin-
ge toe van de voorfz Somme, de gebeele refterende ende
loopendeContributien vande Landen van Gulicb,ende
de helft vandeportievanfijnChcur-VorftelijckeDoor-
luchtigheydt in de verfchenen > ende noch te vericbynen
Domeynen van de Landen van Gulich> Bergh ende Ra-
vensbergh ter concurrentie van de voorfz Somme toe,
met die te verfchynen Intereflen, tot deeffeftuelebeta·
linge toe, om die te innen door foodanigen Oatfanger,
alshaerHo. Mog. goet fulle:i vinden tot de inninge van
defelve te Itellen ende te committeren , die d'executie
van de voorfz Guückfche Contributien fai dirigeren,
(doch op den naem
van fijne Ceur-Vorftelijcke Door-
luchtigheyt, ende met goede correfpondentie ende ken-
niffe van de Gedeputeerde Raden ) ende de penninghen
daer van Procederende , als oock van de voorgeroerde
geasfigneerde Domeynen van Gulich , Bergh ende Ra-
vensbergh ontfangen, gelijck die fullen in komen, niaer
Inprefentievan een vande Ontfangers by fijne Ceur-
Vorftelijcke Doorluchtigheyt geftelt over het Contribu-
tie werck, ofte den Landt-Rcntmeefterrefpediive , de-
weickedecontribuerendequiteren, ende vandenOnt-
fanger van haer Ho. Mog· quitantie in minderinghe van
de voorfz Somme
wan drie hendert negen en vjjfttgh duy-
fent twee hondert vier gulden twee fchellingen ende acht pen-
ningen,
mette verfchynende Intereflen lullen ontfangen ;
ende (al defb voorverhaelde Allignatie, nochte de inninge
van de voorfz Penningen door toe doen van fijne Ceur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt oftedeflelfs Dienaeren,
den Heeren Staten Generaci niet onvruchtbaer werden
gemaeckt. Ende op dat haer Ho. Mog. van de Ratifica-
tie der voorfz Aflignatie van fijn Ceur- Vorftelijcke
Doorluchtigheydt foo veel te meer verfeeckert moghen
ïi] Π, (bo heeft wel-gtfdachte Heere Grave foo lange,ende
tot dat fijn L. gedachte Ratificatie haer Ho. Mog. fai in-
gelevert hebben, hem ende fijne goederen verbonden,
gelijck ali by defelve vet bint mitfdefen,

Leftelijck, omme te vermydendecontentle overde
betalinge van de Servicen, endeden Brandt ende Keer·
fen inde Corps de Guarden tot [Hiw^iye
eade Gennef,
is veraccordeert ende belooft, dat die Heeren Staten de
voorfz Servicen, Brandt ende Keerflèn,
tòtR/mefley»
wrforgen fullen, daer tegen wil hare Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheydt in hare Stadt
Ravefieyn laten invoeren
lydelijcke midtlelen van confumptie, die geheven fullen
werden,foo tot lade van de Soldùen als Borgerye,op den
voet ende maniere als die werden geheven inde nadilge-
gelegene Plaetfen, die befet zijn mët Statifch Guarni-
foen, alfoo dat nu metten eerften ende volgens na ghele-
genthevtjacrlijcks» ofte ^ halve Jaren, defelve fullen
verpacht worden van fijne CJeur-Vorftelijcke Doorluch-
tigheydt by eenen Commillkris van defelve in teghen-
woordigheydt van eenen Ontfanger, welcken haer Ho.
Mog. daer toe fuUea moghen ftcUea ofte commitceren»
aen den walcken die Penningen vanden Pachter ( foo
van den Ontfanger van haer Ho. Mog. behoorlijcke qui-
tantie nemen , ende defelve hare Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheydts Luyden in plaetfe van betalinge toe-
ftellen fai) iullengbelevertworden. Ende fai uyt defe
voorfz Penningen voor eerft ghegeven werden het on-
derhoudt van eenen Predicant vande Gereformeerde
Religie
tot vier hondert galden) ende het ondei hout van
eenen Schoolmeefter tot
een hondert gulden Jaerlijckt,
welckebeyde van hare Ceur-Vorftelijcke Doorluchtig-
heydt na defen aengefteltende onderworpen zijn, gelijck
oock de jegenwoordige, de Jurifdiöie van defelve, ende
ghehooren tot de Clevifche Synode j vorders fullen de
refterende Penningen toe de Servicen , Brandt ende
KeerlTen, ende indien na de gelegentheyt van tijdt wac
mochte overfchieten, fulcks tot hare Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheydts Crijge-Staet geemployeert worden,
fonder dat hier door eeni^everminderinge ofte verkor-
tingeaén fijn Ceur-VorltelijckeDoorluchtigheytsHoog-
hey t, ofte gerechtigheyt ghefchiede. Ende fullen de Ac-
cyfen, gelijck hoogft-gedachte Ceur-Vorftelijcke Door-
luchtigheytdiefelvetegenwoordigh aldaer is hebbende,
fooweltotlaftederBorgerensls Soldaten, continueren
endebipen onveriet tot voordeel ende proffijt van fijn
Ceur-vorftelijcke Doorluchtigheyt voorfz, Den Brandt
ende Keerflen op het
Huys van Gemip belangende, ful-
len hare Ceur-Vorftelijcke Doorlucntigheyt verforgen,
dat by den Borgeren^ ofte anderfintsdaerinne moge ver-
fien werden.

Alle welcke Punflen ende Articulen hier vooren ver-
heelt, ten weder-zyden ter goeder trouwen, ende on-
verbreeckelijckfullen onderhouden werden, ende tot
meerder vaftigheydtzijn bier van twee gelijck luydqnda
Inftrumenten ghemaeckt, daer van het eene voor fijne
Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheydts Afgefante by de
Heeren Staten Generael onder de Paraphure van den
Prefiderende, ende Signature van haer Ho. Mog. Grif-
fier, mitfgaders der felver Cachet, ende het ander voor
hoogh-gedachte Heeren Staten Generael, onder hetSc-
gel ende Signature van fijne Ceur-Vorftelijcke Door-
luchtigheyts Afgefante geexpedieert ende verveerdight
zijn,

In 'tGravenhageop Jen drie en twintighfen Oöobris,
feliien hondert vieren twintigh.

In\laer feftien hondert vieren twintigh,
'\tierdt men noch krachtiger tot d^Oorl^h
geanimeert-i foo deur Vranckrijck ah
deur
Engelandty Prmckryck maeckte met defin
Staet dit volgende, gheheeten het TraSiaet
van
Compicgnc.

COmmeainfi foit que Tres-haut, Tres puiflant, &
Tres-excellent Prince
l-ouis XIIL par la grace de
Dieu Roy Tres-Chreftien de France 5c de Navar-
re, ayant cy-devant efté prié & requis par fes Tres-chers
ficbonsAmis, Alliés&ConfoederésMeflieursles Eftats
Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, delesvou-
loir aflifter, fur ce qu'ils auroyent fòit reprefenter à fa Ma~
jefté par leurt Ambaflkdeursl'eftat de leurs affaires avec
les Confequences tres-dangereufes qui en peuventarri-
ver au prejudice General de la Chreftienté, & de ccux
mefmesqiiipenferoientenprofiter; Sadite Majeftéde-
firanttefmoignerauxditsSicurs Eftats fes Tres-chers &
bons Amis, la fouvenance qu'elle veut avoir de la boon e
volontà que le feu Roy Henry le Grand, fon Tres-faono-
ré Seigneur & Pere, que Dieu abfolve, leur a fouvent fait
paroiftrepourleurbien, repos & advantage, & conti-
ouer la fienne àfon Imitation ; attendant que fadite Ma-
jefté puifle par efiet aflèürer la tranquillité publique, &
particulierement celle des Païs Bas, tres-importante à la
manutention de Ja Paix Univerfele de la Chreftienté,
toufiours defirés & afiPeflionnée par ladite Majeftc,cora-
me doit faire un Roy Tres-Chreftien, tel que Dieu l'a
conftitué. Sadite Mijeftéànommé, choify, & depu-
ti Monfieur Ie
Düc dc Lefdiguieret Pair &c Conne-
ftable de Fraiicc >
Sc les Sicurt Marqui·. de la

rie».

V E R Η A E L


-ocr page 14-

Van de Nederlandtfche Vrede-handelingh. 13

Vhuvillti Chevalier des ordres de fa majefté, Confeil-
ler en fon Confeil d'Eftat, Marelchal de fes Camps &
Armées, l^un de fes Lieucenans Generaux auGouver-
nemenc de Champagne & fur-Intendant de fes Finances:
pouravec lesSieurs^S/e» Confeiller deöueldres&de
Zutphen,
Nicolaes de BouchorfiSicm àet^otPfiìickt &
Adriaen Pa»
Chevalier SieurdeHèemftede, SiGedeon
de Boetfelaer
& d'Afperen ftigneur & Baron de Langerac
ge du Saint Empire, au nom&enqualité d'Ambaffa-
deurs Extraordinaires de iVleflieurs les Eftacs Generaux
des Provinces Unies des Pays-Bas, advifer Η craitter des
inoyens plus convenables à cdteffec: Lefquelsrecipro-
quement en vertu des pouvoirs à eux donnés, dont Co-
pie fera infereéàla fin desprefentes; ont aprés pluileurs
Conferences convenu & arreité les Arde es quienfui·
vent.

I.

Que fadite Majefté fera fournir auxdits Eftats Gene-
raux,
far {refi i dans la prefente année {-.miUe fix cens
vingt quatre:) deuze cens mille livres.
Et pour les années,
mille fix tent vingtcin<} & vingt jpx en chacune d'icelles «»
MiUton delwres: Lefquelles fommes ferontfourniesen
chacune année auxdits Sieurs les Eflats en la Ville d'Am-
fterdam, és mains de
Pierre RealReceveur de la Provin-
ce de Hollande, moitié à iafindumoisdeluin> Scie
refte dans le Mois d'Odtobre.

II.

LesditsSieurs les Eftats s'obligeront auflì en bonne &
delie forme de rembourfer les fusdites fommes à fa Maje-
fté, ou fes Huccefleurs Rois ,
trois atts afrés qu'ils fermi
enTrefveouenpeix.
Et ledit rembourièment de chacune
année de preft fe fera pareuxendeuxannéesdelaPaix
cu Trefve faite 5 fqzvoìr la premiere de preft en deux an ·
nées y la deuxiefme en deux autres, la troifiesme en deux
Butres: faifant le touc en neuf années du jourdeiaPaix
ou Trefve.

III.

Le Roy n'ayant autre b\it qae l'Umofi φΊ'fff ot de ία
chreftienté,
Lefdits Eftat promettroDt avoir tout i'efgard
que leur feureté Icur pourra permettre , anx Confeils
qu'il plaira à fa Majefté leur donner fur ce fubjetj& s'obli ■
geront de bonne foy
de ne faire Trehe ny faixavec^ui
(tfoitfawt Padvìs ^ Vinttrvention defadite Majefii.

Secoureront de leur part fa Majefté en cas qu'elle en ait
befoin, & qu'elle foit en guerre,
de la Moitié des (om-
mes portées par le premier Artide cy-deflus» & ai^s
temps êcConditionsdeclareés par iceIuy:oubien
mes^ Vaijfeaux]\i{c^zs àlaConcurrenceduditpreft, au
choixduRoy, & aunaefmeprix de leur folde Ordinai-
re: Et ce en temps de Pai χ ou Trefve: oas'lsfonten
guerre,
aatant que la feureté de hur Efiat lef enrrafer-
mettre.

V.

Quant au Trafic des Indes Orientales Se Occidentales,
«n fera traitté fur leslieux par l'Ambafladeur de fa Maje-
fté , felon & fuivant les Memoires & luftruftions quiluy
feront bajllées àcéc effeét.

VI.

Lefdits Sieurs Ics Eftats conviendrontavec fa Majefié
dans ƒ* mois pour garantir la Mer du Ponent contre les
incurfions & depredations de ceux
d'^lgerérdeTunis.
Et cependant où il fe trouvera és Ports defdits Sieurs
Eftats aucunsVaiOTeaux ou Marchandifes Frangoifes qui
auroientefté depredées par lefdits Corfaire5<fji/i;irj ou
de
Tìinis en ladite Mer de Ponent : lefdits Sieurs Eftats
lesferont reftituer àia premiere Inftance qui leuren fera
faite, foit parl'Ambaflàdcur, ou parlesMarchandsfes
fubjeéls, quilesreclameront.

VII.

Les Sieurs Eftats donneront ordrequelesplaintesdes
fubjeéts du Roy foient terminées
da/tstrois mohm plus

ik

reiTés, pour en juger en dernier reiTort avec lefdits
Commiflàires de l'Admirauté. Et cependant lefdits pri-
fes demeureronc en bonne δε feure garde, fans qu'il ea
puifle eftre fait aucune vente : fi ce n'eft aprés avoir efté
convenu avec ledit AmbaiTadeur du temps d'icelle. Ce
que pareillement fa Majefté accorde pour les fubjeds def-
dits Sieurs les Eftats, pour tous les cas deflUs dits.

Vili.

Quant àia nomination eux Charges àtCoXontht CapÌ-
taines & autre Officiers desRegimensFran5ois, enferà
ufé à la maniere accouftumée.

IX.

Si le Roy a befoin desf^e/^aa*de troisà quatre cens
tonneaux, equipées en guerre : lefdits Sieurs Eftats en
feront fournir foit parachapt, ouparloiiageàprixrai-
fonnable.

X

Si fa Majefté eftant en guerre avoic befoin de rappeller
les
Regïmens Francois, qui font en Hollande : feront lef-
dits Sieurs lés Eftats tepus de les faire conduireàCalais
ou Diepe : pourveu toutefois qije lefdits Sieurs les Eftats
foyenteu Paix.

XI. ·

Le droit d'Auheìne ceflera reciproquement pour les fub-
jafts de fadite Majefté & des Provinces Unies, Sx-maì*-
levée fera donnée de part&d'autred'executerleefaifiee
faites au contraire.

XII.

Et fur ce que lefdits Àmbafladeurs auroient fait quel-
que propofitlon furie faitdelaNeii/gerw»,
'Trafic. &
Commerce
à l'advantage des fubjeftsdefa Majefté & def-
dits Sieurs les Eftats, en fera traittéparticulitrement par
l'Ambafladeur de fadite Majefté} Et cependant la liberté
de la Navigacion & Commerce auralieu de pari Ced'au-
tre.

ΧΙΠ.

Lefquels Articles δε Traittés pour les fufdites/w/Vi»-
nées, fi tant la guerre dure, feront retifiésbien& deiie-
ment par lefdits Sieurs le^ Eftats Generaux dans
deux mis
du jour & date des prefentes.& iceux avec la Ratificatlon
prefcntéa à fa Majefté par leur Ambafladeur Ordinaire
refidantprés icelle, pour eftre pareillement lefdits Ar-
ticles &Traittésratifaés par fadite Majefté quinze jours
aprés, & dclivrés auxdits Sieurs les Eftats.

In 'tjatr feftien hondert vier en twintigh
uviert men noch ÌQrachtiger tot d'Oorldg ge-
animeert y foo door Vrmckrijck als door
EngheÌaùdt. Wanckrijck maeckte met de·-
fen Staet dit. 'volgende : gheheeten het
Tra£iaet van
Compiegne.

ALfoodehooghfte, machtighfte cn uytmuntenfle
Vorft, Louijs de
dertiende , door Gods genade
Chriftelijckfte iioningh van Vranckrijck en Na-
varre, door fijn feer waerdeen goede Vrienden en Bont-
genooten, mijn Heeren d'algemcene Staten der Ver-
eenighde Lantfchappen, te vooren gebeden en verfocbt
is om hen hier in te willen helpen, dat fy door hun Ge-
fanten aen fijn Majefteyt fouden doen vertoonen de ftaec
van hun faken, met degevaerlijckegevolghen diedaer
uyt kennen komen, tot nadeel van d'algemeene Chri-
ftenheydt, en van de geenen felve, die hun voordeel
daer meê meenden te doen ; foo heeft fijn voorghe-
noemde Majefteyt, om aen de voorverhaelde Heeren de
Staten, fijn waertfte goede vrienden, te betuyghen de
geheugenis, diehy van de goede wil begeert te hebben,
die d'overleede Koningh Henrijck de Groot, fijneer-
waerdighfte Heer en Vader (Godt fy hem genadig) dick-
wijls aen hen heeft doen bewijfen, tot hun welftant, ruft
en voordeel, en oock, om, fijns Vaders voorbeeldt
volgende, in fijn gunft te volharden i dewijl fijn Maje-
fteyt waerlijck mach verfeeckeren dat hv deghemeene
ruft, en befonderlijck die van Nederla'ndt, feer ^e-
wichtigh tot onderhoudingh van d'algemeene Vrede van
de Chriftenheydt zijnde, altydt vicrighlijck heeft be-

geert.


-ocr page 15-

V E R Η A E L

Η

ren vindt, die door de gefeyde Zee-roovers van
of
liinisin de voor-verhaelde Zee genoomen en geroofc
zijn, foo fullen de genoemde Heeren Staten die weer
overleveren op 't eerfte verfoeck, dat aen hen gedaen fai
zijn, 'tzy door fijn Gefant, of door fijn onderfaten,
die hen weer fullen eyfchen.

VII.

De Heeren Staten fullen order geven dat de klachten
van d'onderdanen desKoninghs tenlanghftei;BW(f»i/r/>
Maenden <ioor de Commiflariien van d'Admiraliteyt be-
flecht fullen worden ; na dat de Gefant van fijn Maje-
fteyt, of yemandt anders van fijnent wegen gehoort fai
zij η j
Dewekken gein part of voordeel in de Schepen van Oor-
leght noch in ^t veroverde, dteaenhen fuUen tevonmjfen
ftaen, fullen mogen hebben.
En indien een der voorghe-
noemde parthyen verfoeckt ww^i van't vonnis j door
de gefeyde Raedt gegeven, foo fulien de genoemde Hee-
ren Staten aenfienelijcke Commiflarifen ftellen , die
geenfins hier aen gheraeckt zijn, om met de voor-ver-
haelde Commiflarifen van d'Admiraliteyt daer af, fon-
der hooger beroep, te vonniUen. En ondertuflchen ful-
len de genoemde prijfen in goede en feeckere bewarlngh
blijven, fonder dat men die eenighfinj fai mogen ver·
koopen, 't en zy men eerft met de voorgenoemde Ge-
fant in de tydt daer af verdragen is : 'twelckdefgelijckï
fijn Majefteyt toeftaet aen d'onderdanen der genoemde
Heeren Staten voor al de voor-verhaelde faecken.

VIII.

Wat Acnoemingbenverkiefinghind'Atnptenwan Collo-
nellen , Capiteynen, , en andere Officieren der Franfe
Regimenten aengact, men fai daer in de gewoone wijie
volgen.

IX.

Indien de Koningh Schepen van drie of vier hondert va-
ten groot, ten Oorlogh toegheruft, van noodeheeft»
foo iüllen de voor-ghenoemde Heeren Staten hem die
beftellen» 'tzy te koop of tehuer, voor een redelijcke
prijs.

X.

Indien fijn Majefteyt, in Oorlogh zijnde, van 000«
de hadt de
Vranfthe Regimenten, die in Hollandt zijn,
weer te roepen, foo fullen de gefeyde Heeren Staten ge-
houden zijn hen te Kalis, ofte Dieppenteddén bren-
gen, doch op voorwaerde fodegefeyde Heeren Staten
invredezijn.

XI.

• '/ Recht van Aubeine fai van weer-zij den voor d'onder-
faten van fijn genoemde Majefteyt, en der Vereenighde
Landtfchappen ophouden. En men fai van weer-zijden
macht en hulp geven, om d'aentaftingen, daer tegen
gedaen, uyt te voeren.

XII.

Wat hetgeen aengaet, dat de voor-genoemde Ghe-
fanten eenig voorftel op 't ftuck van de
Zeevaerten Koof-
handel
fouden hebben ghedaen, tot voordeel der onder-
danen van fijn Majefteyt, én van de voor- verhaelde
Heeren Staten,· men fai hier af befonderlijck door de
Ghefant van fijn gefeyde Majefteyt handelen : en onder-
tuflchen fai de Vryheyt van de Zeevaert en Koop-handel
van weer-zij den plaets hebben.

XIII.

Welcke Articulen en handelingen voor deboven-ge»
noemde
drie jaren, indien d' Oorlogh foo langh duert»
wel cn behooreiijck geratificeert en bekrachtight fullen
worden door de voor-genoemde Heeren, de Generale
Staten, binnen
twee Maenden van defe dagh af, en die,
met de ratificatie aen fijn Majefteyt, verthoont worden ,
door hun gewoone Gefant, by hemwoonendej opdat
defgtlijcks de gefeyde Articulen en Handelingen door
fijn gefeyde Majefteyt,
vyftien dagen daer na geratifi-
ceert en beveftight, en aen de genoemde Heeren Staten
gele vert worden,

Enfuit la teneur du Pouvoir defdits Steurt
Commijfaires defa Majefié.

LOi'w'par la grace de Dieu RoydePrance&deNa-
varre ; A neftrc treiiher δς treeamé Coufin le
Ohc de

LtfdigHiertt

geert, gelijck foodanigh een ChriftelijckfleKoningh,
als Gode hem geftelt heeft, behoort te doen ; foo heeft,

feghick, fijn voorgenoemde Majefteyt genoemt, ver-

koüfen en afgeveerdight mijn Heer de Hartogh van Lef-
Jigueres.
Pair en Cooneftable van Vranckrijck, en de
Heer Marquis
da'XiVieuviüe, Ridder der ordeninghen
van fijn Majefteyt, Raedt in fijn Raedt van Staet, Mar.
fcbal van fijn heyrenen heyrleegers, een van fijn alghe-
meene Stede-houders in de Vooghdy van Cbampaigne,
en Surintendent van fijn Finantien; om met de Heeren
van
Efe», Raedt van Gelderlandt, en Sutphen, Nico-
Ues vt» Boeck Ηοφ,
Heer van Noortvyijck, Adriaen
Pauw , Ridder, Heer van Heem-ftede, en
Gedeonde
'Boetfelaer
Heer van Afperen,en Baron van Langherack,
cn van 't heyligh Rijck, in de Naem en Staet van boven
gewoone Ghefanten van mijn Heeren, d'alghemeene
Staten der Vereenighde Landtfchappen van Nederiant,
vende middelen, die de bequaemften hier toe zijn , te
fpreecken, en te handelen: De wekken, uyt kracht
van de macht-brieven, aen hen verleent, (vandewelc-
ken copie een 't eynde van defe tegenwoordighe gevoegt
fai worden ) na veel te famea komfte, gefamentlijck
d'Articulen, die hier volghen, gemaeckt enbeflooten
hebben.

I.

Dat fijn voorghenoemde Majefteyt aen de ghefeyde
Generale Staten fai beftcllen
par prefl. of hyLeningh,
in dit xcgsnvioorà\g\\]a.tt ijeflien hondm -uier entivintigh
twaelfhoniertduyfent ponden
; en voorde jaren vmjiftitn
èondert vijf en tmntigh
en fes en t-mmtigh, in yder jaer een
Milltoeu pende».
Wekke iommen geldts in yder jaer be-
ftelt fullen worden aen de voorgenoemde Heeren Staten,
in de Stadt Amfterdam, 'in handen van
Pieter ReaeL
ontfangher van Hollandt, de helft in 't eynde van de
MaentJunius, en 't overige^in de Maent van Odober.

De genoemde Heeren Staten fullen fich oock in goede
en behoorlijcke forma verplichten de voorghenoemde
penningen aen fijn Majefteyt, of aen fijn nakomelingen,
de Koningen, weer uyt tekeerenj*ire»
nadatjym
ttfiandt. of in vrede fuüen zyn.
En de genoemde uyt-
keeringh ^an yeder jacr-luningh fai van hen in weeja-
ren van de gemaeckte vrede of beftandt ghedaen worden:
te weten de
Leningh van't eeiftejier in twee jaren, de
tmeede in twee anderen , en dei/ir</i weer in/wfi ande-
ren ; dit alles voldoende in negen jaren na de dagh van
de Vrede, of van 't beftandt.

III.

Dewijl de Koningh geen ander oogemerck heeft, dan
d'tenigheydt en ruft van de Chrifienheyt, foo fullen de
voor-genoemde Staten belooven alle acht, diehunfeec-
kerheydt hen toe fai laten, op de raden te hebben , die
fijn Majefteyt fai believen hen op die onderwerp te ghe-
ven. En iy Tu len fich ter goeder trouw verplichtengM»
itfiandt of vrede, met vie ^t oock %y, temaecken, fonder
*tadvtjs e»de tufchen-kom(l^^nfijn gefeyde Majefteyt.

Sy fullen oock van hun rijde fijn Majefteyt indienhy
fulcks van noode heeft, offoohyinOorloghis, helpen
met de helft dor fommen, in 'teerfteArticul hier voor
verhaeU i en in de tyden, en op de voorwaerden, die
daerin verklaertzijn : of met
Volck en Schepen tox.ge\\\c·
ke fomrae van degenoemdeLeningh ,nacr desKonin^s
verkiefingh, en ten felve prijs van hun gewoonebefol-
dingh: of, indien fy inOorlogh
iXya, fio veel, ah de
fteckerheytvan hunftaetfalt^Utett.

Wat de Koop-h»ndel van Ooft-en Weft-Indienaen-
gact, men fai hieraf ter plaets handelen door de Gefant
van fijn Majefteyt , naer en volghens de memorien
ende inftrudlien, die hem hier toe gegeven fullen wor-
den.

VI.

De voor-verhaelde Heeren Staten fullen binnen /is
Maenden met fijn Majefteyt verdraghen om het wefter-
lijck deel van de Middellandtfche Zee tebefchermen te-
gen de roveryen der gener¥an./tf/gif»-fen r»»;V. En in-
dien men ondertuflchen in de Havenen der voor-ghe-
aoeffi(k Hecica S(atea eeaigc Frtnfcbo Schepen of Wa-

i' ι
ί !

Si !

ί

I "

-ocr page 16-

Van de Nederlandfche

Ltfdiguieres Paìr & Conneftable de Francc & aux Sieurs
Mar^uis de la yieuviUe. Chevalier de nos Ordres,Confeil-
krennoftreConfeild'Eftat, Marefchalde nos Camps
& Arméesjl'un de nos Lieutenans Generaux au Gouver-
nement de Campagne & fur-Intendant de nos Finaoces,
deBullion Sieur de Bonaelles auffi Confeiller en nof-
ditsConfeils d'Eftac& Finsnces, Salut. Ayans confi-
deré combien fcigneuferaeniiefeuRoynoftretres-hon-
noré feigneur &pere, que Dieu abfolve, a Conferve

de fon vivant, labonneAlliance Scconfcederationqu'il

avoit Contradtée avcc le Sieurs lesEftars Generaux des
Provinces Unies des Pais bas, par plufieurs Traiftés faics
aveccux, que
nous avonsconfirraédepuisnoftreadye-
nement à Ia Couronne, par nos lettres de dedatation du
10. luin 1610. £t comme il les a Fe/w/^irmiwi affiftes
& liberalemcnt fecourus lors qu'ils en ont eu befoin pour
fe conferver &garentird'oppreifionjufqüesautömpsde
la Trefve, pour Jaquelie ilcontribuamefmefone»i?-i-
mife, afin de procurer la paix non feulement auxdifte
Pays bas, mais auflì à tonte la Chreftienté. Et vou-
lant fuivre en cela les bonnes & faintes inftrudtions de
noftredidl feu fdgneur gc pere, Nous avons jugérai-
fonnable de recevoir benignement les Ambaffadeurs
qui nous font venus trouver de leur part pour nous re-
prefenter l'Eftat de leurs affaires, & de les affifteren
ce qui dependra de nous, foit pour les maintenir & con-
fervci, ou pour leur procurar, fi
faire fe peut une bon-
ne & affeurée Paix, & àtoutc la Chreftienté, comtne
il eft du devoir d'un
ΈΠτκι Tres-Chreflìe*éfils#ifitède
l'Uglife.
Et par ce qu'il eft neceflaire de commettre
que ques perfonnes capables & experimentées de no-
Itre Confeil, pour entendre particulierement lesAm-
baiTadeurs defdits Sieurs Ics Eftats, ce qu'ils ont chai;
ge de nous dire & rcprefenter, & ce qu'ils defirent de
nous pour leur
ficours ér cenJervatìoH, «Sf à ce qu'ils en
puiilent convenir avec eux ,· & que nous n'y pouvons
employer perfonnes qui s'en acquittent mieux, & plus
dignement , & fidcllement , que vous qui avés une
particuliere connoilTance de nos plus importans &fe-
rieux afFdires: Nous pour ces caufes&autresà ce nous
mouvans, & pour l'cntiere confiance que nous avons
en Vous, Vous avons Gommis & deputés, Coramet-
tons & deputons par ces prefentes , fignées de noftre
main, avec pouvoir que nous vous donnons d^ vous
affembler avec lefdits Ambaffadeurs, aux jours&lieux
que vous adviferés, pour oiiir & entendre les propofi-
lions qu'ils ont charge de nous faire, les examiner avec
eux, & fur chacune d'icelles, & des Articles qu'ils vous
reprefenteront y prendre lesRefolutions, &fairelere-
fponfes qufi vous jugerés en vos loyautés &Confcien-
ces eftre raifonnables, & aux plus advantageufescon-
ditions pour noftre fcrvice que vous pourrés obtenir j
Et de tout ce qui fera Traitté & convenu entre vous,
faire ou paffer tels adles , Inftruments, Contrads &
promefles en bonne&autentique Forme que bdoin fe-
ra, Et nous obljger & nos fucceffeurs Roys pour le pa-
yement & entretenement des choles promifes aux ter-
mes que vous advifereseftre pour le mieux; &^nera-
lement faire en ce que deflTus, fes circomftances& de-
pendances ) ce que nous ferions & faire pourrions fi prc-
fent en peribnnc y eftions> ja^oit que le cas requift
Mandement plusfpecial, qu'il n'eftcontenuen fesdites
prefentes. Par lefquelles nous promettons en bonne
foy & parole de Roy d'avoir pour agreable & tenir
ferme & ftable à tousjours tout ce que par vous fera
fait, procure, promis, & accordé encétendroit, &
le tout ccMifirraer, approuver, & ratifier toutes & quan-
tesfois querequisen ierons, l'obferver, accomplir, &
cntretenir de point en point> fansjamais allerau Con-
traire direöement ouindireöementenquelque forte &
maniere que ce foit.De ce faire nous avons donne & don-
nons plein pouvoir, autorite, Commiffion & mande-
ment fpecial. Cartel eft tujftreplaifir. Oona&k Compie'
gne le dfx huitiéme jour d'A vril mtlfix teut vingt é· guatrt,
& de noftre Regne le ^uatorziéme. Signe Louis j & plus
bas. Par le Roy.
Poi/itr. Et feellé fur fimple de ciré
jaunc.

Vrede - Handelingh. 15

Hier volgt d'inhout van de pouvoir of machia
der voor-genoemde Heeren Commijfarijen
vanfijn Majefleyt.

LOuis, dpor Godts genade Koningh van Vranck-
rijck en Navarre, aen onfe feer waerde en bemin-
de Pair en Con-
neftable van Vranckrijck, en ajen de Heeren
Marquis dt
la Vteuvitte,
Ridder van onfe Órderen, Raeds-heer in
onfe Raedt van Scaet, Marefchal van onieheyren en wa-
penen, een van onfe algemeene Stede houders ia 'tGcu-
vernement van Champaigne , Surintendent van onfe
Finantien, en van
Buüitn, Heer van Bonnellcs, oock
Raets-Heer i η onfe gefeyde Raet van Staet,en Finantien :
Saluit, Aen-gemerckt hebbende hoe forghvuldighlijck
d'overlede Koningh, onfe eerwaerdighfte Heer en Va-
der , (Godt zy hem genadigh) in fijn l,even onderboudea
heeft de goede Alliantie en 't Verbont, 't welck hy ghe^
maeckt hadt met de Heeren,de Generale Staten der Ver-
eenighde Nederlanden, door veel Traftaten en hande-
lingen, met hen gemaeckt, die wy federt onfe komft aen
de Kroon door onfe Brieven van Declaratie van de lo Ju-
nius, 1610. bevefiigt hebben. En dewijl hen
by-gheftacn, en mildelijck gheholpen heeft ^ toen
fy
fulcks van noode hadden, om fich te befchutten, en
van verdrucking te befchermen, tot aen de tydt van 'tbe-
ftandt, daer hyfelf fijn tuflchen-handeliDghtoedeêom
de vreede te bevorderen, niet alleenlijck voor het gefey-
de Nederlandf, maer oock voor degeheeleChriften-
heyt, en dewijl wy daer in de goede en beylige onderwy-
iingen van onfe genoemde overleden Heeren Vader wil-
len volghen, foo hebben wyredelijck geacht en geoor- »
deelt vriendelijck de Geranten t'ontfangen, die van hun-
nent wegen voor ons zijn gekomen, om deftaetvan
hun faecken aenons tevenhooneri, en hen te helpen in
't geen,dat in onfe macht fel zijn,'tzy om hen te beichut-
ten, en te befchermen, of ; indien het mogelijck Is >
voor hen, gelijck oock voor 't goheele Chriftendom,een
feeckere en goede vrede te bevorderen, gelijck de plicht
van een
Chriflel^ckfie Vórfl enoudfieSoouvandeKerckis.
En dewijl hetnootfaeckelijck iseenigebequametnerva-
re lieden van onfe Raedt te belaften, ombefonderlijck
de Gefanten der voor-genoemde Heeren Staten te hoo-
ren, en te verftaen wat hen belaft is aen ons te feggeii ea
te vertoonen, en wat fy van ons tot hun byftant en be-
houdenis begeeren, op dat fy daer af met hen feuden han-
delen , en dewijl wy daer toe geen perfoonen konnen gc-
bruyckcn, die fich beter, betamelijckeren getrouwe-
lijcker daer in fullen quyten, dan ghy, die een befon-
dere kennis van onfe ghewichtighfte ende ernftighfte
faecken hebt: foo hebben wy, om defe oorfaecken, en
om anderen, die ons hier toe bewegen, en om't vol-
kome betrouwen, dat wy in u hebben, u gecommitteert
en gedeputeert, committeerenendeputeerenubydefe
teghenwoordighe, met onfe handt onderteeckent, met
macht, die wy u geven, van met de gefeyde Gefanten
te vergaderen, op fulcketydenen plaetfen, als ghy be-
ramen fult, om de propofitien en voorftellingen, die
fy laft hebben aen ons tc doen, te hooren en te werftaen,
die met hen t'ovei wegen, en op yeder van dien, en op
d'Articulen, diefy voor u fullen vertoonen, befluytin-
gen te nemen, en foodanige antwoorden te geven, ale
ghy naer uw getrouwheydt en ghewetenfultoordeelen
redelijck te zijn, en op de vorderlijckfteVoorwaerden
tot onfen dienft, die ghy fult konnen verwerven j en
van al 't geen, 't welck tyflchen u gebandelten verdragen
fai zijn, te maken of te pafleeren foodanige Adten, In-
ftrumenten, Contraücn en beloften in goede en Squa-
me forme, als van noode fai zij Dj en qps en onfe nako-
melingen, de Koningen, te verplichten voor de be-
talingh en onderhoudingh der beloofde dingen in fooda-
nige termen, als ghy beft fuk achten j en in *t algemeen
in 't voorgenoemde, ind'omftandigheden, en in d'aen-
kleven van dien 'tgheen te doen, 'twelck wyfouden
doen» of doen konnen, foo wy felfdaerteghcnwoor-
digh waren, fchoon de faeck uytdruckelijcker manda-
ment en laft behoefde, dan in defe gefeyde tegenwoor-
dige begrepen is. Door dewelcken wy ter goeder tiouw »

25 ζ CR


-ocr page 17-

en op 'sKonirtgks woordt beloven vooraengheDaem te
liebben, en t'alle tyden vaft en beftandigh te houden
al 'tgeen, dat doorughedaenbevordert, belooft, en
hier in toegheftaen fai zijn,
en alles te beveftighen, ap-
probeeren, en ratificeeren foo dickwijls, als wy daer
toe verfochc fullen worden, dat t'obferveeren, vervul-
len, en van itip tot ftip t'onderhouden , fonder immer
daer teghen te doen, 'c zy diredelijck of indireaelijck,
in hoedanighe wijfe en maniere dat het zy. Om dit te
doen hebben wy gegeven, en geven als noch volkome
machc , auchoriteyt, comiifie, en befond?r mande-
menr. Want het ons alfoo belieft. Gegeven tot
Com-
ftegne,
d'achtiende dagh vin A^xWj'JefiienhoHdertvUr
evfwintighen
van ons Rijck hcx. veertiende μζτ. Geteec-
kenc
Louis, en laeger far le Kty. Fetien en met geel
Wasgczegelr.

Enfuit la teneur de la procuration defdites
iieurs Ambajfadears.

LEs Fftats Generaux des Provinces Unies du Pays-
Bas ; A tousceux que ces ptefentes lettres verront,
faluc. Gomme ainfi feit que pour Ie bien & fer-
vice de noflre
Bepuilifue nous ayous befoin d'envoyer
des Ambaffadeurs vers Ie RoyTres-Chreftien, afin de
deiiberer, traitcer, & Condurre avec fa Majeftéune
Alliance
Offenfi'tie <iy Defenfive , ou Defenfive feule-
ment i & autres affaires qui fe pourront rencontrer
pour I'advancement du fervice de fadite Majefté &de
BOS Provinces; Et à cette fin pleinementinformesde
lafuffifance, prudence, fidelité ,& diligence des Sieurs
Henry d'Ejfen Confeille· de Gueldres & Zutphen,
Nicolaes de Bouihorfi Sieur de Noorcwijck j Adriaen
Pau
. Chevalier fieur de Heemftede, Nous avons fait
eleition de leur perfonnes pour de noftre part & en no-
flre nom & qualité de nos Ambaffadeurs Extraordinai-
rcs jointemenc
avec Ic Sieur de LangeratnoRte Amb^tÏi-
deur Ordinaire, traitter avec fadite Majefté, ou avec ceux
qa'elle trouvera bon de commettre pour cette befoigne,
de ces & pareilles matieres; Et que pour facilicerleurs
Kegütiations afin de les conduire au deffein & conclu-
fion convenable ils ayent befoin d'eftre pourveus de nous
de plein pouvoir, puiiTance, autorité, Commiifion,&
Mandement fpecial ; Nous i ces caufes defirans prevenir
& lever toutedifpute, qui fe pourroit mouvoir fur la
fuffifance de leur Crcance & autorifation, leur donnons
envertudecesprefentes, &àcbacund'eux en particu-
lier ( fi par ma adie d'aucun d'entr'eux ou autrement, ils
eftoientd'avantureempcfchés d'intervenir tous
trois en-
femble au Traitté) plein pouvoir de traitrer, con venir,
accorder & condurre avec fa Majefté, ou avec ceux qui
feront deputés de fa part une Ligue
Offen/ve ^ Defenftve,
ou feulement, ou tei autre Traitté & Accord

qu'ilsaviferontparenfembleutileau fervice de cofté &
d'autre. Etdetoutcequeferaainficonvenu & conclu,
faire oupafler tei ou teis Inftruraens, Contraéls Se pro-
meflesen telle bonne & deue forme que befoin fera;
Et generalement faire en ce que deffus & en fes cir-
cumftances & dependances , tout ainfi que nous fe-
rions Gu faire pourrions, fi prefens en perfonne y eftions,
jagoit que la chofe requill mandement plus fpecial, que
qu'iin'eftcontenuparcesprefentes, par lefquelles nous
promettons finceremenc öcdcbonnefoyavoiragreable,
lenir ferme & ftable àtofljQUrs, toutcequepareuxen
cette qualité fera fait, procuré,promis,convenu&cét
endroic l'obferver, Taxrcomplir^entretenir inviolable-
ment fans aller
ny venir au contrairedircélementouin-
direftement, en quelque forte & maniere que cefoit :
raafs le tout devoir ratifier, fi befoin eft, & en paffer let-
tres & Ìnftrumeos en la meilleure forme que faire fe
pourra, su contentement de fa Majefté. FaitàlaHaye
en noftre Aflemblée fous noftre gfand féd en ciré rougej
Paraphé & fous la fignature de nòtre Greffier le
dixhuitié-
wejour de lAix%mìlfixcentvingté'3»<'f^'· Eftancpara-
phé, HENRY TER Cl/YLEN,wV;>,
Et fur le reply, par Ordonnance defdits Sieurs Eftats Ge-
neraux. Signé
J.vanGoch. Séellé du grand feel defdits ,
Srs.Et»ts en ciré rouge pendant en queuc de foye bianche.

En foy dcquoy nous fufdlts CommilTaifes & Ambaffa-
deurs foubfignés, avons efdits noms fignélesprcfentes
de nos feigns ordinaire, Su à icelles fait appofer le Cachet
de nos Armes. ACompiegnecejourd'huy^w'fWJuiti
ηιίΐβχ eens viagt & ^uatre. Signé

De Lejdiguiirs j la VieuviUe, BuUion. Henry d'Ejfen,
Nìcolaes de BouchorSl. Adrìaen Pan > G. de Baetfeler ά'
à'Afperen.

Plus bas au deflbus les fignatureseftoit cachete desGa-
chets des Armes refpeQivcment defdits Sieurs Commif-
faires & Ambafladeurs.

HierOolght dHuhimd van de Trocuratie der
gefeyde Heeren
xAmba£ade»rs.

E Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
I l aen alle de genen, die defe tegenwoordige Schrif-
* ten fullen fien,
Sdup. Alfoo wy tot welftant ea
dienfl: yan onfe
Gemeente noodigh lachten Gefanten aen
de Chriftelijckfte Koninghtefenden, om te delibcree-
ren, tradeeren en te fluyten met fijn Majefteyt een Al-
liantie, of Verbondt,
Offenfijf&a defenfjf, ofalleenlijck
Oefenfijf, en andere faecken, die fouden konnen voor-
komen , tot vordering van de dieaft van fij η gefeyde Ma-
jefteyt, en van onfe Provintien, entendieneyndevoJ-
'komelijck geinformeert van degenoeghfaemheyd, voor-
fichtigheydt, gerrouwheyd en naerftigheydt der Heeren,
Hendrijck van Effen, Raedsheer van Gelderlandt en Zut-
phen ,
Ntcolaesvan BoeckkorB, Heer van Noordtwijck,
en
Adrian Paum, Ridder, Heer van Heemftede, loo
hebben wy verkiefingh van hun perfoonen ghedaen,
om van onlênt wegen, en in onfe naem, en in qualiteyt
van onfe extraordinaire Ambaffadeurs, beneffens de Heer
van Langerack, onfe ordinare Ambaffadeur te handelea
metfijnghefeyde Majefteyt, of met de genen, die hy
goed fai vinden tot dit werck te committeren, van defe
en diergelijckedingen; endewylzy, tot bevorderingh
van hun handelingen, om die tot een behoorelijck ooge-
wit en beiluyt te brengen, van noode hebben van ons mei
volle macht, vermogen, audloriteyt, commiifie, en be-
fondere mandamentvoorfien te zij η , foo geven wy, om
defe oorfaecken, en om alle verfchil wegh te nemen ,en
te ivoorkomen, 't welck op de genoeghfaemheydt vaa
hun credentie en audrorifatie fou konnen ryfen, aen hen,
in kracht van defe tegenwoordige, en aen yeder van hen
in'tbefonder, ( indien Zybygheval door fieckte van ye-
mandt onder hen , of anderfints belet wierden alle drie
te famen by defe Handel ingh re koomen ) volkomen
macht van te handelen, verdraghen, accordeeren en te
fluyten met Zijn Majefteyt, of met den genen , die van
fijnent Weghengedeputeert fullen werden, een Ligueof
Verbondt,
Offenfijfen Oefenfijf. ofDi/iw/y/allecn, of
foodanigb ander Traöaet en Accoordt, als ly gefament-
lijck ten dienft van weerzijden nut fullen vinden ; en
van al'tgeen, datdus fai verdraghen en bellooten zijn,
te maecken en te paffeeren foodanigh of foodanighe In-
ftrumenten, Contradten en Beloften , in foodanighe
go^e en behoorelijcke forme , als van noode fai zijn >
enin'talghemeenin'tgeen, dat hier voor ghenoemt is,
en in d'omftandigheden en aen kleven van dien , evcn-
eensfouden doen, ofdoenkonnen, foo wyfelvendaer
tegenwoordigh waeren, alwaer 't dat de facck fpecialer
mandement vereyfchte, dan in defe teghenwoordighe
begrepen is, door de welcke wy oprechtelijck en ter goe-
der trouw belooven aengenaetn te hebben, en voor a tijd
vaft en beftandigh te houden al 't geen, 't welck door
hen in defe qualiteyt ghedaen, bevordert, belooft, ver,
draghenenhieringeaccordeertfalzijn, en dat t'obfer-
veeren , vervullen en onverbreeckelijck t'onderhouden^
fonder immer daer tegen te gaen, oftekomen, dircde-
lijck of indireöelijck , in hoedanighe wyfe en maniere
dat het ïft tnaer alles te beveftighen en ratificeeren, zoo
van noode is, en daer afte paffeeren Brieven en Inftru-
menfen in de befte forme, die men fai konnen, tot ver-
noegingh van fijn Majefteyt. Gedaen in den Hage, in
onfe Vergaderingh, onder ons groot Zeghel in rood»
Was. Geparafeert en onder de fignature van onfe Grif-
fier,
d'gthttende van Maert fefiitn fjondtrt vier tn tvintigh.

Gtpa-

V E R Η A E· L


-ocr page 18-

Geparafeert lijnde HenJrici van Cuylan^\à\t, en onder-
ftondC) door d'ordonnantie der ghefeyde Heeren Sta-
ten Generaci.

Geteeckent

1. van Goch.

Gezegelt met het groote Zegel der genoemde Heeren
Staten in roodc Was, aen witte Syde hangende.

Totbeveftigingh van't welck hebben wyboven-ge-
noemde CommiiTariiTen > en onder-gheteeckent Am-
baffideurs in de ghefeyde naemen geteeckent defe tegen-
woordighen met onfe ghewoone Zeghels, en daer aen
doen fetten het Cachet van onfe wapenen. Te
Cem-
piegne ,
de thiende dagh van Junius feftien hondert
twee-ea-twintigh.

Gheteeckent

Vin LefJiguieres j laVieuville, Buliion, Hendrkkvm
Ejfen, Nicolaes van Boeckkürfi t Mriaen Pauw. eaG.Je
Boitfelaer van Afferen.

Laeger, onder de teeckeningen ftonden in behoorlijc-
ke ordeningh de Zegel-mercken der voor-ghenoemde
Heeren Commiflariflèn en AmbaiTadeurs.

Artide particulier arreflè entre lefdits Sieurs
Commiffaires & i^mbajjadeurs.

A Majeftéayant expreflement exercice^

laReligion Catkoliijiie fut libre à fes fubjeils, lefdits
Sieurs AmbaiTadeurs oat decUré, qu'en la Maifon
del'AmbaiTadeur de fa Majefté 1'excercicc defaReli-
gion fera permis àtels Chefs, Officiers de Guerre, Sol-
dats&autres Frangois qui s'y voudront trouveri fans
qui les
fubjeas defdits MeJJteurs les Eftats y puiffent eftre
compris.

Pour 1'obfervation duque! prefent Artide lefdits Sieurs
AmbaiTadeurs ont promis de Ie faireratifier en bonne &
deue forme par lefdits Sieurs les Eftats Generaux dans
deux mis du jour & date de prefentes, & en faire prefen-
ter la Ratification à fa Majetté dans ledit temps conjoin-
tement&feparementavec celie de autres Articles cjui ils
ont arreftéàIe 18. luin iói4..EftoltiìgneI,f/^
diguieres, Ch.Vieuville, BuUio») H. van Effen, Nicolaes
de Boeckborfi. Adriaen Pauw , G. de Boetfelaer.
Plus bas
audeflbus des fignatures eftoit Cachete de Cachets d'ar-
ines reipeftives defdits CommiflTaires&Ambaflàdeurs.

A efté convenu & accordé entre Meffieurs les Com-
miffairesdu Roy, & MefTieurs les AmbaiTadeurs extra-
ordinaires des Eftats Gineraux des Provinces Unies des
Paysbas, que fur Ie prcft que fa Majefté leur aaccordé
pendant la prefente année, & celles de lózf. & 1616.
feront refcrvees trente huid mi! livres par chique année,
pour eftre payé par lefdits Sieurs Eftats aux Chefs & Of.
ficiers de gens de guerre Frangois, qui iont en leur fer-
vice, felonl'eftatquieneftdrelTe, à condition expreiTe
que lefdits SleursEftats ne feront teous dc rembourier les-
dites fommes montani à
cent quatorze mil livretentrois
années, dont dés à prefent ladite Majefté les quitte &
descharghe. Fait & ariefté à Compiegne Ie 10 luin
1^14.. Eftoitfigné
Lefdiguieres, Ch. VieuvtUe, BuUim.
H. van Effen , *Ììicolaes de Bouckhorfi , Adriaen Pauw,
G, de Boetfelaer,
Plus bas au delTous les fignatures def-
dits Commiflaircs eftolt mis Ie Cachet d'armes de Mon-
fieurleDuc^
Lefdiguieres, & fous celles defdits Sieurs
AmbaiTadeurs Ie Cachet d'armes de
Monfieur d'Effen.

^Particulier ^ylrtyckei, tujjchen de gefeyde
Heeren Commijfariffen en Amhajfadeurs.

Ewijlfijn Majefteyt uytdruckelijck hee ft begeert
àtì.d'Oeffeninghvande Catholycie Kifigw aen fijn
onderdanen vry iou zijn, foo hebben de gefeyde

s

D

j
Λ

cn andere Fransoyfen, die figh der waerts willen voegen,

17

toegelaten fai zijn, fonder dat d''enderfiitm der ghefejdè
Heeren Staten άί^ΐ in
begrepen mogen zijn.

Tocd'onderhoudingh van dit tegenwoordigh Artijc-
kel hebben de gefeyde Heeren AmbaiTadeurs belooft dac
te doen ratificeeren en beveftigen iti goede en behoore-
lijcke forme door de ghenoemde Heeren , de Generale
Staten binnen
twee Maenden, van defe tégenwoordighe
dagh af te rekenen, en de ratificatie en beveftigingh daer
afindegeftelde tijdt aen fijn Majefteyt tcdoen vertoo-
nen > met en fonder de ratificatie der andere Articulen
àieiy ti Compiegne, deniS, vanjuniiis, in'tjaer 1624.
beilooten hebben-

Was gheteeckent

Lefdiguieres, Ch. P'euviUe , Bullion , H. van Effens
Nicolaes van Boeckhorfi , Adriaen Pauw, G. de Beetfe-
laer.
Laeger onder de fignaturen was bezegelt met dé
refpeflive wapenen der gefeyde CommiiTariiTen en Am-
baiTadeurs , φ

TuiTchen mijn Heeren de CommiiTariiTen van de Ko-
ningh, cn mijn Heeren d'extraordinare AmbaiTadeurs
der Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden
is verdragen en geaccordeert, dat op de Leeningh, die
fijn Majefteyt aen hen vergunt heeftin hettegenwoordi-
gejaer, en dat van i5ì4. en ι5ζίί. acht-en-dertigh duy-
fent ponden voor yder jaer gerefcrveert enuyt-gehoudea
fullen zijn, om door de gefeyde Heeren Staten betaelt
te worden aen de Hoofden en Officiers van 'c Franfche
Krijghs-volck, die in hun dienft zijn, naer deStaet>
diedaervangemaecktis, metuyt-gedruckte Voorwaer-
de dat de geieyde Heeren Staten niet ghehouden fullen
zijn weer uyt ce feeeren de ghefeyde penningen, bedra-
gende
èonierf e» veertigh duyfent ponden in driejaren ,
daer afvan nu voortaan fijn gefeyde Majefteyt hen quyt-
fcheld en ontlaft. Gedaen en gearrefteert te Compiega
ne, de tiende van Junius
ιδίή.. Was geteeckent Lefdi-
guieres, Ch. Vieuviüe, Buliion, l·!.van Effen, Nicolatt
vanBoeckhorfF, Adriaen Pauw, G. de Boetfelaer.
Laeger
onder de fignaturen der ghefeyde Commiflariilen wiert
geftelt de Wapen-ring van
mija Heerde Hertogh Lefdi-
guieresy
endeonder de fignaturen der voor-ghenoemde
Heeren AmbaiTadeurs de Wapea-ringh van
Mijn Heer
van Effen,

KAggreation de ^ejfjteurs les Εβαί5 CfnC'
raü^ du Traitié precedente

LEs Eftats Generaux des Prövinces Unies desPays
Bas. Atousceux qui ces prefentes verront, fa-
lut. Comme ainfi foit quele 10.
joitrde luin 1'an
lói-f. unTraitté d'Alliance & Ligue defènfiïéaytefté
fait & accordé encre les Sieurs Commïflai-

res du Roy Tres-Chrellien de France & de Navarre , &
les AmbaiTadeurs par nous envoyés à fadite Majefté, dont
la teneur s'enfuit»

Commeainfi foit quelet^es-haut, TrespuiffantérTret'
exellent Prixce Louis XIII. par la Grace de Dieu Roy
Tres-Chrefiien de Franco é" de Navarre . Af ent cyde-
vant

Nous ayans Icdit Traitté pour 'agreable en toüs & cha-
cuns fes points avec les articles particuliers y adjoint»*
avon» iceux points & articles en general Sc en particulier
acceptés, approuvés, ratifiés &coDfirmésj acceptons j ap-
prouvons, ratifions, iBe confirmons par ces prefentes»
promettane les garder, entretenir, & obferver inviola-
blement, fans aller ny venir aU contraire diredbemenc
ou indireitement, en quelque forte & maniere que cé
foit, fous 1'obligation & hypotheque de tous lesbiuns
ficrevenus des Provinces Unies en general & particulier
prefens & à venir. En tefmoin de quoy nousavonsfait
féeller ces prefentes de noftre grand f«'el i parapher &
figner par noftre Greffier. Ala Hayc Ie li. deluillet
1^x4. Eftolt Paraphé,
1, v. Broeckhoven'". foufcritj
par Ordonnancedefdits Sieurs Eftats Generaux. figné
JtVanGochi Et feellé du grand feel defdits Sieurs Eftats
en ciré rouge pendant cn queuë dc foyc bianche.

25 ? ^gf*'.

van de Nederlandfche Vrede-handel.


-ocr page 19-

E Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
Jden, aenalle de gene die defe tegenwoordigcn
' fullen ficn,
Saluyt. Alfoo op de tiende dagh van
Junius, in'tjaeri(iì4.een -T;aaaet vanAlhantie, Li-
gueofVerbondtDefenfijf te Compiegneghemaeckten
veraccordeert is tuffcheq de Heeren Commiffaniren van
deChriftelijckfte Koningh van Vranckrijcken Navar-
re, end'Ambaffadeurs, aen fijn gefeyde JWajeftcyt ge-
fonden,
daer af d'inhoudt is :

Aifoode hooghfie , nmhtighfle en uytmntenfie Vorfi,
Lüüisi/f derthiende. door Gods genade Chrifiel'^ckfleKenwg
vatiVrandrück enNavarre, door ére.

Wy, liec gefeyde Tradtaet in alle, en in yder van fijn
punten, met dé by fondere Airticulen daer by gevoeght,
aenghenacm endc in waerden houdende , hebben de
Plinten en Articulen in 't algemeen en in't befonder aen-
genomen, geapprobeert > geratiiceert ende beyeftight,
aenneraen, approberen , ratificeren en bevefligen die
door defe tegenwoordigen, belovende die onverbreke-
lijck te bewaren, onderhouden en betrachten, fonder
daer tegen te doen direftelijck of indireÖelijck, op hoe-
danigh
een wyfe en maniere dat het zy, onder verplich-
tingh en verpandingh van ai de goederen en inkomften
der Vereenighde Landen in't gemeen, en in't befon-
der, tegenwoordige en toekomende. Totgetuygenis
van 't welck wy defe tegenwoordigen hebben doen zege-
len met onfegroote Zegel, parafeeren en teeckenen door
onfe Griffier. In den Haegh» de twaelfde van Julius,
ι6ί.^. was gheparafeert y.v. Broekhovenj, en onder-ge-
fchreven doord' ordonnantie der gefeyde Heeren Staten
Generael. Getekenc
J. van Goch, en bezegelt met het
groote Zegel der gheieyde Heeren Staten in roode Was,
aen witteSydehangende.

K^ggration du Roy Tres.ChnflìendHTraittè
precedent.

LOwiparlagracede Dieu Roy de Franco & de Na-
varre Atousceux qui ces prefentes lettres veront,
Saluyt, lesCoromiflairesparnousdeputés&ceux
de nos treschers & grands Amis es Sieurs Eftats Gene-
raux des Provinces Vnies du Pays bas, eyans en vertu des
pouvoirs refpedlivement donnés , refolu & arrefté en
noftre nom & defdits Sieurs à les Eftats Generaux
a
Compiegfieìe lo.jour de Juin aufli derniersIeTraitté&
Articles d' Alliance & Confoederation qui enfuivenc

tyfggreatie van de Chrtflelyckfie Koningh ^
over de voorgaende Handelmgh.

LOüis, door Godts genade Koningh van Vranck-
rijcken Navarro, aen alle de ghene, die defe te-
genwoordighe Brieven fullen fien ,
Saluyt. De
CommiflàriiTen, doorons af gevaerdight, endienvan
onfe waertfte en grootfte Vrienden, de Heeren Staten
Generael der Vereenighde Nederlanden hebbende, in
kracht der Pouvoirs en JVIathten, refpeöiveiijck gege-
ven, beflootenen gearrefleert inonfenaem, en in die
van de gefeyde Heeren, de Staten Generaci, te
com-
fiegne,
de tiende dagh van Junius left-leden het Traöaet,
en d'Artikelen van Alliantie, en Veiboijdt, die hier vol-
ghen.

Comme ainfifoit éyc.

LEquel fufdit Traiöé & Articles ayants efté approu-
ves, Confirmés £c Rstifiés par lefdits Sieurs Èilacs
àIa Haye Ie iz. luilletenfuivant : Nousapres avoir
fait volr Ie tout en noftre Confeil pour fatisfaire a ce qui
eftrequisdenoftrepart fur cefubjedt avonsiceluyagre-
ableentous&Chacuns ies points& Articles qui y font
concenus & declarés, & iceux cn General & Puciculier
tant pour nous que pour nos heriters, fucccflcurs, Roysu-
mes, Pays, lerres, Seigneuries, 8cfubjedi:s, accep-
tcs, approuvés , ratiiiés & Confirme's acceptons , ap-
prouvons, ratifions, &Confirmons,&le toutpromec-
tonsenfoy & parole de Roy, fous 1 Obligation&Hy-
potbeque de tous & Chacuns nos biens prefens & a venir,
garder, obferver &: entretenir inviolablemcnt fans ja-
mais aller ny venir au contraire direöement ny indi-
reéliment, cn quelque forto & maniere que fe foit, Car
tel efl: noftre plaifir. En tefmoin de quoy nous avons
figné ces prefentes de noftre propre main , & à icelle
fait mettre&appofer noftre féel. DonnéàSt. Germain
en LayeIe 4 jour de Septembrc Γan degrace
1624,, Ec
de noftre regne Ie ly. Eftoit figné
Louis y plus bas par Ie
Roy,
EtügaéPolier.

\yiggreatie ifan myn Heer en de Staten Ge-
neraci over''t voorgaende Traöiaet.

D

18

K^lfoo de &c.

WElck voor genoemt Tradlaeten Artikelen geap.
probeert, geconfirmeert en geratificeert zijnde
door de voorfeyde Heeren Staten in den Haeg,
op do twaefde van Junius daer aen volgende ; foo is 't dac
wy, alles in onfe Raedt doen befichtigen hebbende, om
in 't geen te voldoen. dat van onfe zydo op defe faeck
vereyfcht wordt, fulcks voor aengenaen houden en ag-
greeren in alleen in yder vanfijn Punten en Artikelen,
die daer in begrepen en verklaert zijn, en die in't alge-
meen, cn in'c befonder, foo voor ons, als voor onfe
Erfgenamen, Navolgers, Koninckrijcken, Landen ,
Heerichappyen en onderdanen , aengenomen , geap-
probeert, geratificeert en geconfirmeert houden, enby
defenaenncmen , approbeeren, ratificeeren cn confir-
meeren, en belooven dit alles op trouw en Koninghs
woordt, en onder veiplichtingh cn verpandingh van alle
onie goederen in't gemeen, en van yeder in't befon-
der , tegenwoordighe en toekomende , na te komen ,
obfervceren en onderhouden, fonder immer daer tegen
tegaen of te komen, diredlelijck noch indireitelijck, in
hoedanige wyfe cn maniere dat het zy. Want het
on3
alfoo belieft. Tot getuygenis van 't welck wy deife te-
genwoordigen met onfe eyge handt hebben geteeckent,
en daer onfe Zege! doen aenfetten. Gegeven te S. Ger-
main in Laye, de vierde dagh van September, in'tjaer
der genade löi+.on van onfe Heerfchappyehec vijftien-
de. Was geteeckent
Loiiii. Laeger ftondc door de Ko-
ningh, engeteeckenc

Totier,

STotttiffcbec afDjeucft ban öe ^paenfcl&e /cnbc boojt^
fettingc bc^ bcDenocD öclioninag maeclten

een hirpii iScQctaet in Den Ùao; Baron de Cou-
pet,
obfc't equiperen ban een ©iootebanio.^cöepen
onbec Den 3CDmicaeI
Hautain. 3©elcltec Deffeinfl toa^
oni Genua te toatec tebenatttoen : tectuple De Connefta-
ble L'esdigueries
Ijet te XanDe fouDe Doen. JÉaec
'tfelbeSTcactaetenDe DeffeinQ toiect bccanDectöoojem
anDec Ccactact ggcmaecitt Dooi Den Itoning^
Ambafik-
deur d'Efpefles
in Dcn üagc Den ii. ^pjil Kiay. tegen
Monfieur de SoubizernDe tegen KocBelÌe : DieBaccin
Defen tijDt öegoiïen te betoegen/ tegen Den toninoli:
toacc Doormen op Die ban De ]SeIigiein33?anclit0citDen
fcgulttaiecp j ban belet te geb&engctgcootDcfTeingDe^
ïtoningf)^ in Sltalien. oïnDe ftoetoel De ïtoningl) mee
gulp ban Defe Blote oiiDec
Hautain een feec notablen
Dfenfl ontfing/ cnDe Die ban
Roebelle enDe Degegeele
üugeneotfclöepact)!] <n (tin^ScBonDecbia^t ; foo fijn
DocDI)aee]|o. H^og.feec qual^cft Daec ban betaeit enDe
geloontoebieefi ; b^ant toepnigb tyDt DaecnaDoo^fïjn
ütoningg^ofCarbinael^ bcbel een notabel acntal^ot
lanDtfcBe Üoopbaetbpe^cgepen mctgetajelttoiecDcnin
De jFcanfege üabencn aengegouben enDe al tefanien/
eenigenocgmetlabinge/ aneto enDetontoenin'tCa?
nacIbanRochellein De gcontgeöacBt/ bantoeichefoa
onRoflen Det 3^Ioote/ alé gefoncKene ^Depcnmenili
lange beeï 91 Jteu niet betaritaetoecfi; alsibpfïucRen
en u^oeften ; cnDe Dot noeg Dooj gcoote ^cceecinge enDe
pjefenten. i|et®eactaet ban
Couppet met D' aggceatic
al^oocltfiet boIgenDe met D'^mbaifaDeucaetnaccItt/
lU£iDenDeaI^bolgl)t.

iigre'

V E R Η A E L


-ocr page 20-

Jgreaüon du Roy de Fr mee avec inferi ion du
Traïtté fait a-vec Ie BaronduCotippett ie
quatorziéme Ttecemhre milfixcens vingt
& quatre.

LOUIS par Ia grace de Dieu Roy de France & de
Navarre : A tous ceux que ces prefentes Lettres
vcrront.Salut. Le Sieur de envoyédeU

part de noftre Tres-cher & bien-aiméCoufinleI>«ci&
Lefditukrety Pair & Conneftafale de France, versnos
Tres-chers & grands Amis les Sieurs Eftats Generaux
des Provinccs Unies des Pays Bas, ayant envertudu
pouvoir &l'Infl:tu
<a:ion àluy donnéeparnoftreditCou-
iin Ie Conneftable,refolu &arreilé à la Haye en Hollandc
ic
vixgt & quatrime Decembre dern ier avec eux, en pre-
fencü
fit avec noftre tres cherCoufin Ie Pr/»C(?JOr<i»£ff,
Ie Traittéóc Articles qui s'enfuivent.

Meflïeurs les Eftais Generaux des Provinces Unies
des Pays Bas, ayans iur la propofition faite en leur Af-
femblée par Monfieur de
BeSujon, de la part de Monfieur
)e Conneftable depucé aucuns d'eux pour entrtìr en Con-
ference avec luy, aprés avoir meurement examiné l'im-
pil-tance d'icelle, & ce qui eftoit porte en fon InftrU'
dien , ont en prefence,
&t avec Monfieur Ie TrimedO-
raiige accotdé ce qui eft contenu par les Articles cy-
apréi.

Pour feconder la bonne intention & 2ele du Roy de
France. &celuy de la Grande Bretagne, la Republique
de
Venitie, de Savoye & autres Princes ( nonobftant Ie
giand fardeau de guerre, fouftenue contre lapuiflance
£fpagno!le, tant par mer que par terre, à quoy tousleurs
moyens, & le iecours de Icurs Alliez, ne ptuvent iuffire)
ont accordé de fournir
w»ge Navtres des meilleurs 8c
plus
propres qui fe pourront recouvrir, deuëmeotequi-
pez de Voiles & autres neceifités pour i'efpace deβχ mois
au nioins : lefquels Navires armés & montés, comme
deffus , feront pourveus des Soldats δε Matelots ne-
cefl'aires, commandés d'un Admiral, Capitaines, 6c
Officiers avec gages, ordre&difciplineaccouftuméedu
Pays.

Et d'autant que tous les Navïres de cét Etat font occu-
pés pour ladeffenfe d'iceluy, pour feconder &faciliter
les entreprlfes des Compagnies Orientales & Occiden-
tales, lefdits Na^resdevronteftreequippés&ar-
jmés à cét exploit,
avetflus graadfrak, que d'ordinaire;
lefquels par eftimation pourront coufter à chaque mois
l'un portant l'autre, environ ««j
mtllivres ; En quoy on
fereglera felon la prattique ordinaire du pays, & avec le
menage que faire fe pourra.

Ledic appreft & equipage fera diligente dés à prefent
tant que poffible, en forte que cette Flotte ( fi le vent
veut fervir) puifle fortir en Mcr au mois de Mars pro-
chain, & plutoft s'il fe peut>
pourpaffer ΪΈβτοΗ de Gihal-
ter
, & fe rendre au Fort de hlijje & de Vtìle Franche, ou
que ledit Admiral recevra les commandemens de Mon-
fieur le Due de
Savtye^ ouàcMonBeutìeCoanefiaiÌe,
ou en leur abfence de Meflìeurs ks Princes de Piedmont,
ou de Monfieur le MarefchaideCrequy, pourfereglef
felon iceux.

Les Gages & l'Entretenement de cette Armée Navale
prcndront commencement avec le jour de noftre, & dés
que les Soldats & Matelots font eftibarqués ; eftant ac-
cordé, que Meflìeurs les Eftats fourniront les/rew pre-
miers mois de tout l'entretlen d'icelle, à conditioncou·
tesfoisqu'encasquelesdeffeinprincipal, projetté &icy
communiqué vient à reiiffireffet, lefdits/roi» moisd'en-
trecenement jSc tous autres dépens à raifon defdits
c 'mq mil
livres par mois ou environ, feront plainement rembour-
fc's auxdits Sieurs Eftats.

Le reftede tempsqueladiteFlottedeineureraen citte
expedition fans retourner en cét Eftat,fera purement aux
dépens de mondit SeigneurleDwifcie-viyf&ddMiJfl-
fieurle
Conneflairle, de forte ejue Meflìeurs les Eftats de
mois à moie feront rembourfes de
eettt wi/livres mon-
noye de France, és mainsdes
Sieuts Ph(liiert& Lue ïeurs
Banquiers à Lyon, ou autres à nommer par lefdits Skurs
£AaC$· Tellement ^ue Je ^wstnim oioit écherre» &

'P

fera rerais entre les mains defdits Banquiers, le premier
du mois de Juillet 5 le
cìn^aiéme mois le premier d'Aouft;
le
fixiéme mois le premier de Septembre prochain, &
ainfi de fuite dnrant le temps que lefdits wwgi Navires
feront dehors, jufques au bout de
huit mois pour le plus.

Et fi par avanture il pourroitarriver que Monfieur le
Due de
Savoye &C Mon fieur le Connefiable durant l'appreft
ou Voyage de cette Flotte, viendroient à changer leurs
deiTeins fufdits, ils ieront tenus d'en relever Meflìeurs
les Eftats, avec reftitution entiere de tout ce qu'il y pour-
roient employer à raifon defdits
cinij nìllivres par mois, à
compter depuis la montre 8ε l'embarquement deflusdit.

En outre eft accordé que lefdits vift^t Navires en eftat,
comme dit eft, feront ^/
wìih^//ìz par gens experts,
δε à cette fin deuëmentaflermentésjainfi comme il eft
accouftumé d'eftre fait en femblable cas, δε ce coutde
bonne foy. Et fi aucun d'iceux en combat ou afte d'ho-
ftilite fe viendroit perdre enrexecutiondudeiTein pro-
pofé, ou autre qui leur pourroit eftre ordonné par lefdits
Sieurs, 11 fera reparé felon le prix fufdit.

Auffi a-t'on jugécopvenable, pour feconder les bons
defleinsmentionnésen l'inftruàion dudit Sieur de
Bel-
ÌHjoit
. que cette Armée Navale paiTant δε repaffant les
Coftes δε Ports
d'Efpagn:, pourra par tous moyens cn-
dommager l'Efpagnol, lans toutesfois aucunement re-
tarder leur Voyage ; Et sH advient qu'ite fafl^cnt quelquc
prife fur les Ennemis, foit en l'Ocean ou en la Mer Me-
diterrannée, elle s'acquerra à ceux de la Flotte, δε auxdits
Sieurs Eftats.

Aprés l'expedttìo» fatte δε fi toft que les Navires feront
de retour aux Ports de ces Provinces Unies , il fera fait
compte δε liquidation detoutl'entretenement, fraisóc
defpences de cette Armée, à raifon de
cinq w//livres par
mois pour chacunNa vire, comme ila eflé dit au/f/ii;/-
me Artide, y déduifant &rabbattant tout ce que Mon-
fieur le Due de
Savoye, 8ε Monfieur le Conneffialle auronC
remis par change ou autrement fourny àl'Arrivée, eti
Argenc, Vivres, cu autres neceflìtés, 8c tout ce qui fe
trouvcra refter dudic Employà Meflìeurs les Eftats Ge-
neraux fera remisδε rembourfétotalement8εfeurement
entre les mainsdudit Sieurleur AmbaiTadeur,
ou autres
à nommer, dans fixfemaitìesapiés le compte fair.

Vùur la Satiifa&ion defdits deniers ^ ficpourl'accom-i
pliflement entier de ce Traitté, δέ tous Ics Articles y con-
tenus,ledit Sieurdu
Bellujon en vertu de fes Inftruaions,
pouvoir, δεProcürationexprefleycontetìuës, fignées,
δε cachett^s comme deflus > oblige par cettes tous δε cha-
cuns les blens de mondit Sieur le
CormfiahU à toutes
Cours δε furifdiöionsdu Royaumede France, comme
pareillement lefdits Depütés au nom des Meflìeurs les
Eftats Generaux, fuivsnt Ie poüvolf à (ruxdonné, lee
ont obligé δε obligent par ces prefetìtes à 1'obfervation
δε accompIiiTement du conteou aux Articles du prefent
Traitté, en ce qui ce concerne fous les foumiflìons re-
quifcsöcnecciTaires.

Et outre cela ledit Sleur deBii/cr/maproiïiisdefaire
ratifìer ce Traitté par Monfieur le
Due de Savoje, Se
Monfieur le , qui s'obHgerontiOüt deux, 6c

un pour tout folidement « àetfióy l'eAe fólemnelle fera
delivréentre les mains du Sieur de Lai^uerac, Amb&eÀ-
dear defdits Sieurs Eftats à
Paris ^ dans deuX mois pro-
chaifls; Eten foy de tout de que deflfus, Monfieur le
Prince
d Ofange a efté requis de fignei cét Aöe avec lef-
dits Sieurs Deputés; Et ledit Sieur de
Bèüujm qui fe
fotìt foubfigöés , δε ont afipofé leuts Cachete ac-
couftumés, ayans fait deux originaux dés préfens pour
eftfö gardé p&r cbacun deï psrties. Fait à ia Haye Ie
vingi ^ealtiéme Decembre ν/ίψίί eens vhsgt ^ quatte.

Ainfi figné,

MeurkedeNaJfaui ArMJi'RattJup'^ck,

Nicelaes de Boiukherfi, Sieur de Aea'ttu ï)nyek, Cönfeil·
Normifek Bailliu δε Dijck- Ier Penfionftijed'Hol-
gfave de Rhijftlande. lande.

Jacei AJagnm Sieur de Borg- " Antonie dt iLòde Riinckde
Ambacht δί Melifl&nt. Èumania, Grietman dp
SveerdeHar/oltehtìaatH. FerWerdcïadeel. δε
Paio Broer/matde Suithorn,de Ia part defdits Srs.les Etats.,
&
BeHuion rie celle de mondit Sieur le Cotmeftablt.

Β 4 Nous

van de Nederlandfche Vredeshandel.


-ocr page 21-

20

Nous aprés avoir fait voir en noftre Confeil Ic fufdit
Traitté bien memoratif> descommandemetisque nous
avonsdonnezfurcefujet à noflredit Coufin Ie Due de
Le/diguieres·, AVons iceJuy agreabJe en tous&chacuns
les points & Articles qui y iont mentionnez., 6c declatés
& iceux en general & en particulier, tant pour nous que
pour nos SuccelTeurs Roys acceptés,ratifiés & confirmés,
acceptons,ratifions &confirinons;Ec Ie contenu promet-
tons en foy & parole
de Roy, & fous l'obligation & hypo-
theque de tous &chacuns nos biens prefens & avenirjgar-
der, obferver & entretenir inviolablement, fans aller ni
venirjamaisau contrairedireftetnentou indircdlement,
en quelque forte & maniere que cc foit. En témoin de
quoy nous avonsfigné ces preientes, &àicelle fait met-
tre & appofer noftre Séel: Donné à Paris Ie
"viagt cm-
jB/cwejour de Février l'An de grace milfx ctns vingt chj,
lir de Dotre Regnele ^uinziëme.

Eftoit figné 3

LOUIS.

Plus bas, par le Roy, figné

POTIERS.

jlggreatie v^ndenKoningh van Pranckryck,
met infertie van het TraSiaet gemaeckt met
den Baron van Coupet den veertienden De·^
cemheritï^.

LOUIS, door Gods genade Koninghvan Vranck-
rljck enNavarre:
Aen al degene, diedefetegen-
woordige Brieven iullen fien, ialuyt. De Heer van
Bellujon, gefonden van wegen onfewaardfte en wcl-be-
minde Neef, de
Hertogh tam hsfiliguieres, Pair en Con -
neftable van Vranckrijck, naer
on(e feer waerde en groo-
te Vrienden, de Heeren Staten Generaci der Vereen igh-
de Nederlanden, hebbende uyt kracht van 't vermogen,
en Van d'Inftrudtie, door onfc gefeyde Netf de Gonne -
ftabel aen hem gegeven j beflooten en gearrefteert in den
Haagh in HolJandt, de w'er e» Xw/ni^gi^e» van Decem-
ber leftleden j met hem in tegewoordigheydt, en met
onfe waardfte Neef, de
Frince van Orange, het Traöaat,
en d'artijckelen die volgen.

Mijn Heeren, de Staten Generael der Vereenlghde
Nederlanden, hebbende op het voorftel, inhunVer-
gaderingh ghedaen, doormijn Heer van Bei/wjo», van
wegen mijn.Heer de Conneftabel, eenigen van hen ge-
deputcert, om met hem in handelingh te treden, heb-
ben , na dat fy de gewichtigheydt daer af, en 't geen, dat
in fijn Inftrudtie begrepen was, rijpelijckoverwoghen
hadden, integenwoordigheydt, en met mijn Heer de
Frince van Orange, geaccordeert 't geen, in de volgende
Artijckelen begrepen is.

Om de goede inficht en y ver des Konings van Vranck-
rijck, en die van Groot Brittangien te helpen, foo heb-
ben de Gemeente van van ^
λφο^?», en andere
Vorften ( niet tegenftaende de groote laft van d'Oorlog,
tegen de Spaenfche macht tegen-geftaen, foo ter Zee,
sis te Land, daer toe al bun middelen, ende byftand van
hun Geallieerden niet ghenoeghkonnen zijn veraccor-
deert/nx»//]?^ Schepen van de befte en bequaemfte die
xnen krijgen kan, tebeftellen, behoorelijcktoe-geraft
met 2eylen en andere noodwendigheden voor den tijdt
van
fis maenden ten minften i weicke Schepen, ghewa-
pent en gemonteert als boven, verforght fullen zijn met
noodige Soldaten en Boots-gefellen door een Admirael,
Capiteynen en Officieren geboden, met gagie, ordening
en difcipHne, volgens de gewoonte van 't Landt.

En dewijl alle de Schepen van defe Staet befich zijn tot
de befchermingh daer af, om ce helpen d'^nflagen der
Compagnien van Ooft en Weft-Indien, foo fullen de
gefeyde
twhitigh Schepen hier toe toegeruft en gewapent
worden
met boven gerwaom kopen y diebyfchattinghyder
maent mogen koften, 't een min, en 't ander meer, om-
trent
v '^f dnyfent ponden, Daer in men fich reguleren fai
naer 't gewoon gebruyk van 't Land, en met be befte luy-
nigheydtjdlemenbedenckenksn. , ^

De ghefeyde monteeringh en toeruftingh fai van nu
voortaen foo veel, als mogelijckis, bevordert worden ;
in voegen dat, foo de windtdienen wil defe Vloot in do
maent van Maertnaeft-komende, en eer, foo men kan,
in Zee fai komen , om door de Sctaet van Gibralter te
trecken, en fich in de Haven van
Nife en Ville Erancke
te vervoeghen, ofterplàets ,daerd'Aamirael debuvee-
len fai onifangen , 't zy van mijn Keerde Hertogh van
Savoye», of van mijn Heer de Cì7»»ì/?<7Ìì/, of in hun af-
wefen van mijn Heeren de Princen van
Fiedmont, of
van mijn Heer de Marefchal van Crequy, om fich daer
naer te reguleren.

De Gagien en onderhoudingh νεη defe Vloot fullen met
d'onfe beginnen, en foo haeft als de Soldaten en Boots-
gefellen te fcheep gegaen fullen zijn ; veraccordeert zijn-
de dat mijn Heeren de Staten de
drie eerfte maenden in 'c
geheel fullen bekoftigen, op voorwaerde nochtans dat,
indien het voornaemfteoogmerck, voor bedachten hier
geopenbaert, wel en naer wenfch komt uyt te vallen, de
gefeyde
drie maenden onderhoudingh, en alle andere
koften, naer beloop der voor-genoemde
vyfduyfent pon·
dtn
ter maent,of daer omtrent, volkomelijuk weer aen de
gefeyde Heeren Staten uyt-gekeert iullen worden.

't Overige van de tijdt, die de gefeyde Vloot op defe
tocht fai blijven, fonder weer in deie Staet te keeri#,
falgeheelijckenvolkomelijckzijnten koften van mija
Heer den
Hertogh van Savoyen. en van mijn Heer de
Comefiabel in voegen dat aen mijn Heeren de Staten
van maendt tot maendt
hendertduyfintpondenFtaT\{chs
munt, uytgekeert fai worden in handen van de Heeren
hun WiffelaersteLyons. of van an-
deren, die de gheleyde Heeren Staten noemen fullen :
in voegen dat de vwAMaend vervallen, en in handen
der gefeyde W ifl'elaers geftelt fai worden jop d'eerfte dagb
van de MaendJulius, de τ^ί Maend opd'eerftedagh
vanAuguftus, dey^eopd'cerfte van September naeft-
komende, en dus vervolgens, gedurende de tijd , inde
weicke de gefeyde/w/W/^^ Schepen uyt fullen zijn, ten
langhften tot aen 't eynde van
stht Maenden.

En foo 't by gheval gebeuren mocht dat mijn Heer de
Hertogh van
Savoyen, en mijn Heer de Conneflabeh ghe-
durendedetoeruftingh of de reys van dele Vloot hun
voor-geieydevoorneemensquamente veranderen, foo
fullenzy gehouden fijn aen mijn Heeren de Staten fuicks
t'openbaeren, met volkome weer-uytkeeringh van alle
'tgeen, datzy daer aen te keft leggen, naer beloop der
gefeyde n^/
duyfent ponden ter Maendt ; van de monfte-
ringh en voor-verheelde fcheep - ganingh af te recc-
kenen.

Daer boven is cock veraccordeert dat de gefeyde tvin-
tighichc^en
, foe-getuft zijnde, ^f/ï/jrfi ende gewerdeert
fullen worden , door ervare Mannen die ten dien eynde
behoorlijckbe-edightzijn, gelijck men gewent is dicr-
gelijcke faecken te doen : en dit alles ter goeder trouw.
En indien een ofeenige van defefchepen η den ftrijdt,
ofineenige vyandlijcke wercken komen te vergatn in
d'uytvoeringh van 't voorgeftelde voornemen , of in ee-
nigh ander voornemen, 'twelck hen door de ghefeyde
Heeren mocht worden bevoolen, foo fai fuicks naer de
voor-verhaeldefchattinghgerepareert en vergoedt wor-
den.

Oock heeft men dienftigh geoordeelt j om te fecon-
deren de goede voornemens, in d'inftrudtie van de ghe-
feyde Heer van
Beilujon verhaalt, dat defe Vloot, paffbe-
rende en weer paffeerendede kuften en Havens van Span»
gien, fai mogen door alle middelen de Spangtaert belcha-
digen, fonder nochtans hun reys eenighünts te vertra-
gen. En indien 't gebeurde dat zy den Vyanden yers af-
wonnen, 'c zy in de groote Oceanus, of in de Middeland-
fche Zee, foo fai fuicks voor de Vloot, en voor degefey-
de Heeren Staten gewonnen zijn.

Soo haeft ah dttotht gedeenii, en de Schepen Weer in
de Havenen van defe Vereenighdc Nederlanden gheko-
men fullen zijn, foofalmenreeckeninghen liquidatie
maecken van al d'onderhoudingh en onkoften van defe
V loot, naer beloop van
vyfduyfent ponden ter maent voor
yder fchlp, gelijck in 't
jevende Artijckel gefeght is, daer
meê in rekening brengende en aftreckende al 'cgeen, dst
mijn Heer de Hertogh van
Savoyen fin mijn Heer de Con.

r.eftabcl

V E R Η A E L


-ocr page 22-

a

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. zi

«(p/rféi/fullen hebben uytgekcert by wiflel, of anderfincs
in de komft op gebraght, 'C zy in gelt, vivres, of andere
noocfaeckelijckheden : En al
't gcen, 't wclck van de ko-
ften men bevinden fai aen mijn Heeren de generale
Staten te komen, fa! geheelijck en feeckerlijck uytgbe-
kcert worden in handen van de gefeyde AmbaiTadeur, of
anderen, die daer toc genoemt fullen worden, en dii bin-
nen
fis wcecken na dat de rekeningh gedaen is.

Tot voldoening^ei gefeyde penningen, en tot volkome
vervullingh van dit Verdragh, en van al d'Artijckelen,die
daer in begrepen aijn , verplicht en verbind de ghefeyde
Heer du
BeUujon, uyt kracht van fijn Inftruflien, macht
en uytgedruckte Procuratie, daer in begrepen, getekent
en bezegelt als boven, door defe allen, en door yder in
't befonder de goederen van mijn gefeyde Heer de
Come,
fiabtl
voor alle Hoven en rechts· plegingcn van'tFranfe
Coninghrijcki gelijck defgelijcks de gefeyde Gedepu-
teerden, in den naem van mijn Heeren Staten Generael,
volgens de macht, aen hen gegeven, de bunnen verplicht
hebben,en by defe tegenwoordigen verplichten, tot on-
derhoudingh en vervullingh van d'inhout in d'Artijcke-
len van't voorgenoemtTra<flaet,ÌB'rgeenhenaengaet,
onder behoorelijckeen noodige fubmifficn en onderfliel-
lingen.

Daer boven heeft de gefeyde Heer van BeUujon belooft
dit Tradtaet te doen ratificeren door mijn Heer de Her-
togh van
Savoye», en mijn Heer de Comeflahel, die fich
beyde en een vooral vol komentlijck vei binden ; van't
welck de lolemnele Aiteghelevert fai worden in handen
van de Heer vinLa^erackt Ambaffadeur der ghefeyde
Heeren Staten te Parijs, in de
twee naeftkomende maen-
den. Tot beveftigingh van al't geen, dat hier boven
ftaet, it mijn Heer, de Prince van
Oranget verfocht
geweeft defe A6te met de gefeyde Heeren Gedeputeer-
den te teeckenen, gelijck oock de gefeyde Heer van
Bel-
hjon
, die gefamentlijck dit ondergeteeckent, en hun ge-
woone zegels daer aen gedaen hebben, tweeoriginalen
van defe tegenwoordige ghemaeckt hebbende, om door
yeder van departyen bewaert te worden. Gedaen in den
Haegh,
dcvier en twintighfien dagh van December./i/i/i»
kendert vier en tmntigh.

Dusgeteeckent,

Maurits van Nafau > Arnold van Randvijck j

Nicolaesvan Boeckhorffj Heer Antony Duyci, Raedt Pen-
L van Noortwijk,Baljuw
en fionaris van Hollandt.
Dijkgraef van Rijnland.
yaceiMagnus,Heet vanBórg-
jintonj de RodejRienck van Ambacht en Meliflant.
Burmania, Grietman van Sweer van Har folte, à haerft.
Ferwerderdeel. en
PaboBroerfma vanSuythorn,

van wegen de gefeyde Heeren Staten ; En
Bellujon van wegen de geieyde mijn Heer de Connefiahl.

Wy, nae dat wy het voorfeyde Traöaet in onfe Raedt
hebben doen fien, en wel gedachtigh aen de beveelen,
die wy op defe faeck aen onfe Neef de Hertogh van
Lef-
diguieres
bebben gegeven, houden dat voor aengenaem m
alle fijndeelen,en inyderpuntin't by fonder,en in d'Ar-
tikelen, die daer in gementionneerten verklaertzijn, en
hebben die in 'c algemeen,en in 't by fonder,foo voor ons»
als voor de Koningen, onfe Nakomers, geaccepteert, ge-
ratificeert en gheconfirmeert, accepteeren ί ratificeeren
en confirmeeren de felve by defen, en beloove ghe-
trouwelijck, en op ons Koninghs woordc, en onder
verplichtingh en verpandingh van alle en yder onfe goe-
deren tegenwoordige en toekomende, onverbrekelijck
te bewaren, obferveeren en t'onderhouden, fonder im-
mer daerteghen te doen, direaelijckofindireöelijck,
op hoedanige maniere dat bet zy. Tot getuyghenis van 't
■welck wy defe tegenwoordige hebben geteeckent, en ons
Zegel daer aen laten doen. Gegeven te Parys, de
vyf en
tTv'migSïe dagh van Februarius,in 't Jaer der genade fèfittn
hondert v'^en iwintigh,&n van onfe Heerfchappy hiét vyf-
tiende.

LOUIS.

fotiir.

Was geteeckent
Lager door de Konbgb,
getekent

KAccord fait avec f Ληώαβαάεητ d'Epefies.
touchant t^employ des Navires fius tAd*
mrai Haultain.

COmmeainfi foitqu'ilaplü aü RoyTres-Chreftien
de donner charge à Monfieur
d'Efejfes, fon Am-
baffadeur Ordinaire, de demander aux Eilats Ge-
neraux des Provinces Unies, que les
vingt Vai(feauxt lef-
quels s'equippent en vertu du Traitté faicavec Monfieur
de
BeUu]on, foient mis au plutoft en Mer, & que dtuve
tficeux demeurans fous la conduite del'Admiral Hue/-
feroientcommandéspar Capitaines Frangois, &
combien que les Sieurs EftatsjugeoyentquefaMajefté
feroit mieux fervie par lefdits Navires commandés par
les Officiers du Pays ; Cc nonobftant fa Majefté conti-
nuoit en ladite demande, fieft-iÜque lefdits Eftats ont
trouvé bon de nommer & deputer les Sieurs ƒ
Noortwyck & Boetfelaer. püur entrer en Conference avec
ledit Sieur Ambafladeur : Lefquels apres pluficurs Com-
munications tenues fur ce fujefl:, finalement font con-
venus & tombezd'accord, ainfi qu'il s'enfuit,

Premierement, il e&convcrtnqMclesvittj^l^aijgìatix
partiront au plutoft, & que l'Admiral Haultain qui les
commandera , eftant venu à la hauteur de
Calait 8c
Douvres j en donnera advis aux Troupes de fa Maje-
fté eftans
m Havre degrace, afin qu'elless'embarquent,
& fejoignentà la Flotte pour enfemble prendre la route
de
Wiekt j OU qu'eftans informé du Heu oii Ie Sieur du Sou-
/yyefepourroittenir, & quelles forces il peutavoir, &
refolutionprifecommentonles-pourroitattaqucr, alorg
OU debarqueroit l'Infanterie Frangoife en deuze Vaifeau*
defdits vingt . lefquels deslors (eront commandés par
Capitaines Fran9ois fous la conduite dudit Admiral
Haultain , fans pour ce ofter defdits Navires, ny les
Capitaines, nylesmatelotsHollandois, maison ces que
1'on y feroit informé, que
\tdit Sieur Je Soutifishütoit
reduit à deuë obeliTance, ou que les douze Vaifeaux de
fiipplement foient arrivez, lefdits
vingt Navires Hol-
landois demeureront à PobeiHance de icurs Capitaines >
& les
dortze derniers venus Naviresobeïront aux Capi-
taines Fraogois, & alors les
v'mgf, felon Ie Traitté,
pourront paiTer, où il a efté convenu, moyennant qu'ii
fera au pouvoirdu Roy deretenirles</e«zedespremieri
de
vingt, & laiffer les douzt derniers pour eftre com-
mandez par lefdits Capitaines Hollandois à hiie leurdit
Voyage,

NeanmoJns attendu que leidits premiers font rebordez
comme pour la Mer de Levant, & que les
douze derniers
feront plus propres pour nos mers, fadite Majeflé fera
fuppüée d'avoir agreable que les ifowze derniers demeu-
rent aux coftes de France, & que les
douze premiers avec
les
huit failent leur route, oii &ainfiqu'ilaeftétraitté
au mois de Decembre dernier.

Mais comme ledit Traitte'porte,queMeilÏeur6lesE-
tats fourniront les
trois premiers mois tout l'entretien de
cetteFlotte de
vingt Navires, & qu'à caufe dee commo-
tïoas Am Steur de Souhife, à la requifition de fa Majeflé
icelle premierementdoiteftre employé contre luy : il
eftaccordéqueletempsque ladite Flotte demeurera en
cette expedition fera au depens de fadite Majefte'à com-
pier depuis la monftre & l'embarqnement de matelots
δ: gens de guerre.

£t fi à l'executìon du de^ein contre Sothife, aucun
defdits Navires au combat ou autre afte (d'hoftilité fe
viendroit à perdre ; la perte fera reparée par le Roy, feloa
le prix qui fera fait &taxé par gens experts & à cette fia
aiTermentées.

En outre e^comtHM fretouloiiagedefdits douzè
navires,
lefquels foient choifis par fa Majefté defdits vingtt
ou bien les dernier venus, fera entierement 6y)urement
aux dépens du Roy, & que fon Ambafladeur iufdit four-
niral'argentàcerequis, ou donneracontectement aux
maiftres defdits Navires, bien entendu que lefdits Sicure
Eftats enconformité du Traitté de
Compiegne ticnnenc
la bonne main, aiin que fa Majefté enpuifle eftre iervie
àprisraiionnable.
Et fioalemens ce tout à conditiën qu'il plaira à fa Ma-
jefté


-ocr page 23-

22

jefté de faire par fon AltcìTe de Savoye aggréer, δε prendre
en borine pare ce retarderaent cauié par ledift Sieur de
Soubife & confequemment pour le Service du Roy, fans
'promeiTfls par elles faides pour la reftitution des defpens.

En regard de quoy fa Majefté garantira lefdits Sieurs
Eftats tant du
rembourfement, comme aufll du payemenc
dudit equipage en conformité dudic Traidé faidl avec
ledit Sieur de ΒίΖ7»/Λ».

Lefquels Artides & traifié ledit Sieur Ambaffadeur
fera ratifier par fa^iajefté, de quoy l'aöe folemnel de
ratification fera delivréentreles mains du Sieur de Lan-
guerac Ambaffadeur defdits Eftats en France dans
deux
taois
prochains.

Ec en foy de tout ce que delTus ledic Ambafladeur
& Deputcs ont foubfignés cettes. Faift à la
Haye le ix
d'Avril»
ηίΐβχ eens vìngt é"

Efioit pgné

d'ErpeiTes, Henry d'Effen, N. de Bouchorft,
Glsbert de Boetfelaer.

Jccoordt, met d'iAmba(fadeur d'EfpeJfes
gemaeckt, noopende het Employ van de
Schepen onder d Admirael Haultain.

ALfoo hoc aen de Chriftelijckfte Koningh belieft
heef: laft te geven aen mijn Heer d^Efpsfes, fijn or-
dinaire Ambaffadeur, aen de Staten Generaci der
Vereenighde Nederlanden te verfoecken dat de
tmntigh
Schepen ,
die toegemaecbt worden, uyt kracht van 'c Ver-
dragh, met mijn
Heer Be)'ujon gemaeckt, ophetfpoe-
dighile in Zee gebracht fullen worden , en dat men
twaeif daer af, onder 't beleyt van d'Admirael Hdw/fa/n
blijvende, door Franfe Capiteynen fai laten gebieden ,
en , fchoon de Heeren Staten oordeelden dat fijn gefeyde
Majeileyt beter door de genoemde fchepen gedient fou
2ijti, als fy door d'Officiercn van 'tLand gecomman-
deert wierden , fijn Majefteyt, dit niet tegenftaende,
in'c gefeyde verfoeck aenhieldi foo is't dat de gefeyde
Staten goet gevonden hebben tc verkicfen en te depute-
ren de Heeren
■uanEjfen, NoortviyckenBoetfilaer ^ om
met de gefeyde Heer Ambaffadeur in Conferentie te tre-
den: dewelcken , nae veel communicatien, op defe
faeck gehouden , eyndelijck verdragen ïijn , gelijck
volght :

Eerftelijck is verdragen dat dc ticiniig Schepen op het
fpoedighfte fullen vertrecken, en datd'Admirael
Haul-
tain
, die hen fai commanderen, op de hoogte van Calis
en Uewiri»gekomen zijnde, fuicks aen de troepen van
fijn Majefteyt, te Havrede Grace zijnde, fai verwittigen,
op dat fy te fcheep fouden gaen, en fich by de Vloot ver-
voegen, om gefamentlijck hun ftreeck
op Hlcht te ne-
men , of datmen, onderrecht zijnde waer de Heer van
Seubife fich onthoudt, en hoedanige heyrkrachtcn hy
heeft, en befluyt genomen, hoemen hem fou konncn
aentaften, alsdan het Franfe Voet-voick fchepen fai in
twaelfvm de gefeyde trpintSchepen, die àangscom-
mandeert fullen worden doorïranfe Capiteynen, onder
't Beleydc van de gefeyde Admirael Haultain > fonder
nochtans daeromvjan de gefeyde Schepen te doen noch
de Hollandtfche Capiteynen , noch de Hollandtfche
Bootsgefellen. Maer in geval men daer geinformeert
wierd dat de gefeyde Heer van
Soubife fich tot behoore-
lijcke gehoorfaêmheydt begeven had, of dat de
twaeif
Schepen
tot fuppleraent en vervullingh aengekomen wa-
ren , foo fullen de gefeyde
twintieh Hollandtfche Schepen
in de gehoorfaemheydt van hun Capiteynen blijven ; en
de twaelfleftgekomene Schepen fullen de Franfche Ca-
piteynen gehoorfamen, en dan fullen de/"
ìu/»^^ , vol-
gens't Verdragh. mogen deur-trecken, gelijck verdra-
genis, öp voorwaerde dat het in de macht des Konings
fai zijn, de twaelf van d'eerften van
tmntich te behouden,
en de twaelf leften laten, om door de gefeyde Hollandt-
fche Capiteynen gecommandeert te worden, in hun ge-
feyde reys te doen.

Doch dewijl de gefeyde eerften verdubbelt zijn, als
voor de Zee van Le vanten, en de
twaelf leften bequamer
totonfe Zeen zijn, foo fai men fijn gefeyde Majefteyt
bidden voor aengenaem te nemen dat de
twaelf lefl«n op
dekuftenvan Vranckrijck blijven, en dat de/w-if^eer-
ften , met
à'acht, hun cours fullen doen ter plaets , eo
gelijck in de maendt van December left-leden gehan-
delt is.

%

Maer dewijl het gefeyde Tradtaet mede brenght f dat
mijn Heeren de Staten de
dne eerfie Maenden van de ge-
heele bekoftigipgh en onderhouding van defe Vloot van
twintighSchepevMleDbeichiSéa, endedewijl, uytoor-
faeck der Commotien van de Heer van
Ì3oubìfe,op't ver-
foeck van fijn Majefteyt, die eerftelijck tegen hem ge-
bruyckt moet worden, foo is veraccordeert dat de tijdt,-
dewelck de gefeyde Vloot op defe tocht fai blij ven, ten
koften van fijn gefeyde Majefteyt fai zijn, te tellen fe-
deri de monfteringh en fchepingh der Boocs-gefellea
en Soldaten.

Ende indien in d'uytvoeringh van 't defleyn tegen Sou-
bife
eenigen der geleyde Schepen inde ft;rijdt, ofinee-
nige andere Afle van vyandelijckheydt quamen te ver-
gaen j foo fai 't verlies door de Koningh vergoed wor-
den , naer de fchattlng en taxatie, die gedaen fai zijn
door errare lieden, die hiertoe be-eedight zyn.

Voorts is verdragen dat de huw der gefeyde twaelfSche.
pen,
die van fijn Majefteyt uyt de gefeyde twintigh, of an-
ders de left gekomeneo, geheel en al fai zyn ten koften
van de Koningh, en dat fijn voorgenoemde Gefant het
geit, dat hier toe vereyfcht wordt, befchickenfai, of
vernoegingh aen de Schippers der gefeyde Heeren Sta-
ten , volgens 't Verdragh van Compiegne , de handt
daer aen fullen houden, op dat fijn Majefteyt vooreen
redelijcke prijs daer af gedient magh zijn.

Eyndelijck , dit alles op voorwaerde , dat het aen
fijn Majefteyt believen fai defe Vertragin^h door fijn
Hoogheydc van Savoyen te doen Aggreëren , en in
't goedt te nemen, als veroorfaeckt door de Heer van
Soubife 1 en by gevolgh voor de dienft des Konings,
fonder prejudice ende nadeel der beloften, door hen ge-
daen, om de hcrftelling der koften.

Ten opficht van 't welck fijn Majefteyt de gefeyde
Heeren Staten verfeeckert, foo van de
weeruytkeeringh.
als oock van de betalingh der ghefeyde toerufting, ia
Conformiteyt van 't genoemde Traftaet, met de ge-
feyd e Heer van
Bellujo» gemaeckt.

Weicke Artijckelen en Traétaet de gefeyde Heer
Ambaffadeur door fijn Majefteyt fai doen ratificeren;
van
't welck folemnele Afte van ratificatie gelevert fai
werden in handen van de Heer van Langcrack, Am-
baffadeur der gefeyde Staten in Vranckrijck, in de twee
naeftkomende maenden.

Tot beveftiginghvandit bovenftaende hebben dege-
feyde Ambaffadeur en Gedeputeerden defen onderteec-
kent. Gedaen in den
Haegh, den twaelfden dagh van
April,
duyfent fes-hovdert vijf-en-twintigh.

Was geteeckent

d'espësses, Henrick van Essen,N.van
Boeckhorst, Gysbert de Boetselaer.

c/i^tf voor den Lieutenant Admirael Haul-
tain om te verdeelen de Franfche Soldaten
over de
20. Schepen onder fijn Common-
dement.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
Auchoriferen met defen den LieuEenaot Admirael
deH<»»//<«»als Generaci over de
twintigh Schepen
gedeftineert naer 't Weften, omme over twaelf Schepen
uytdefelve twintigh te verdeelen, foodanige Franfche
Soldaten als baer Ho. Mo. aen den Koningh wan Vranck-
rijck geaccordeert hebben op de fel ve Schepen geftelt te
worden, laften ende Ordonneren over fuicks alle Ca-
piteynen ende Voickeren die dit eenighfios fai aengaen,
wel expreiïelijck by defen, dat fy de fel ve Franfche Sol-
daten op hare Schepen nemen, volgende d'Ordre die
hun dien eengaende by den voorfz. Generaal fel werden

gege:

V E R H A EL


-ocr page 24-

Van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 25

ghegheven, fonder des te blyven in ghebreecke, ofte
eenighe weygheringhe , op pene van Caflktie, ende
deer en boven arbitralijck geftraf: te worden.Gedaen &c.
den 17 April lil5";

ilocBeöortfaem mm gitigfj afnuacnöe be Vredehof
Trëves-Handelingh,
te (ïen in 't DecDe 3CcttjchcI üan
'cTradlaecvan Compiegne: De fêfeccn ^SmbafTaiJcut^
gaDbenlafl/ foo beel Docniijcit loa^/ te ùcclincceti Qe
i^ecbfnbineebenbefen^taetin batfluch. (Sbocljbaù'
ben feccete iaft / inbien be iHoningtj geen ejccitft taotlbe

ecnnenien / te beloven by ratificatie te doen beveiligen,
dat men nieten foude treden in eenige Handelingh van
Paix of Treves fonder voorweten ende confent van
fijne Majefteyt voor foo langh fyne Msjefteyc foude
believen te continueren in fijn Koninckiijck notabel
fecours ten minften van twaelf macl hondert duyfent gul-
den'sjaers.

<{Snbe alfoo fp in 39|ancht(jclt in Hanbelingg of Conc
fccentie {tomenbe bebonbcn bat be tDonfngl) niet Ijoagec
al^totacDtmael öonbect bupfent guIDeniDa^tebjen^
gen boa; be bolgcnbe ^acen: enbe be {feecen ^niüaf>
fabcur^fcl)?cbcn om naecbec Ια|ί: foo iiceft men ijaec
tcfltec toegefc|)?eben / bat onaengefiEn be geniclDe ©£C=
minbccinqb fouben mogen beloben
niet te luiien treden
in Handelingh van Trefves of Paix Tonder voorweien
ende confent van fijn Majefteyt.
Stlfoo Wljcfti Upt ben
iCeict ban't fficactaet bat be ©eecen ^HmbafTabcnr^
meet liebben betlicegen enbe met min bccbinbtigche
tsoojben / ol^ fp tod / bolgen^ lafl / t)(dben I)onnet|
bom/ tuantbebioo^en in'tbecbe liict^thel/
(fonder
advijs ende interventie)
öefen ^taet noeö b?p lieten Vre-
de of Trefves
te maBen. ëoetoel be fóonincitliicfte JBi»
Milite^ gaerη bctooD?ben
(fonder confent) gegabtöab^
ben. ^temucgeecbenfeei; eenigl)9laet^l3anaflcucan<
tie/ 0t)eIi)cftboo?bcfcn€ngöclQnbtgf)fOab6aöbe/ al«
Öiec te mogen Bebben. Hüaec bepbe^ tniecD gfiebecli»
neect i enbe tDijflDcK· feif Maurits, boen
nocB lebenbe / aïg' oocft be öegentenbefegi i>taeti8«"=
fin^gecebcn bonben gacc fdf be Ijanben tebinbenom
Qeen te mogen mafìenal^ fp eenen
eerüjcken ende
fekeren
licnben behomen ; «i^nbe 't geben ban eenige
Iplaet^ ban
verfekcring toiect nocft bcel meec bcctoo?p,f n/
fll^ noci) jjebenclienbe met biat niocpten / l^oflen / enbe
boojficljtigbrpbt men be Bccpanbeplaetfenbjebec ufit
t'^ngelfclje J^anbcn ftab gl)eliicoÌ)in/ enbe toeltoe»
tenbe bat be
Franfche alfoo toel menfcöen bjacen al^
De
Spaenfche enbe b'een alfoo bjcpnigö te bectcoulaen
el^ b'anbec.

Upt Ijft boojgaenbe berljacl i^ te fien Boe feec ficB
Vranckrij ck liet gelegen jtjn/ cm on^ in «©ojlogc te tjou·
ben enbe bcuc on^ben
Spagniart tuecch te fnpDcn. 4|ict

coebelloning

dingh van Bohemen : bie niet alleen upt bat electgf Sto·
ningtijcit maec ooclt beoaegBt enbe gcp;ibeect toiecbt
ban fdn €cflanben enbe bignitept : baec bp quam be ja·
lonfie tegen b'al te gcootemacöt ban^paignen/ enbe
^oflencijcli.

jnaeeft gelijche Confibecatien Babbe oocK be Coningh
van Denemarck :
bie beuc ben Öflcjchanceliec Uievelt 01«
ceebeöeni4. .iBapx^zi. in ben HagBe liettnaechcn
een Hlliantie met bcfen ^taet : gBeltjcb Biec boo? te fien
i^· JBaecin't ^aec {jebben Baec foo
toelEn-
ghelandtende Denemarck, als defen StaetnocBcpgent=
I8chet:enbcnautocctefamen gebaen: (tBecflelQclt Deuc
fietCcaetaetben
7.^eptcnibec 11^15. totZowthamp-
ton
tuffcBen^ngBelanbt enbe befen^taetgljeflooten.
©aec na fijn be
Hartogh van Buckingham en de Graef
vanHoiiandt
upt (SngBcIanbt enbebefêeecen Uievelt
ende Tomefon
upt ©enemaccU erpjeg in ben i^agBe
DDchomen / enbe Bcbbcn nocB een naecbec ^cactact
tóemaecftt. ©euc Bet eecfle toiecbt eppjefTeliJch be
®?ebe te cuggöe obcflelt. ©eac Bet ttoeebe befgcltjc); /
Docö niet foo feec beuc'tï)?incipacl fficactaet/ al^benc
feechecpacticuliccgetecchenDe IBemocie. JSen Babbe
Saecn oocR ©jancltcijcfe baec mebe in enbe bp gBeflabt :
maectìfoo
Beyeren ten bcel beuc be^ €oningBggun=
tte enbe bemiDbeling toa^ ge&omen aen be Cfluc-jpucfl.
ificfte Wovitept} snö? i^gojt^ i^m töW tPt tööt feec

hjiftbt gijffabocifeertbcuc ïioogijfl-gcbacöteltoningö
foo öielt ficf) be jpcanfclje iSnibaffabew (lil / tnbe feceeg
geen lafi.

<2Bnbe fijn bepbe befelbe 3{lliantien gBctneefi ban toep*
nigt) effect enbe gljebolgf). SBant be
Koningh van En-
ghciandt
fiojt^ baec na cnecRenbe in <0ojiogö met
Vranckrijck, Ijabbe ficB filf onbrquaem gljeraaccfit/
omteBoubenenbe te pjsefietren/ toat Bp fooaendefcn
Staer als$ actl Denemarck belooft {jaöbe / foo bat'it OOCft
banbieuucaf bffen^taet b?p (lonbtte Jganbclenmet
^pagnienj fonbecacn teficn Bet (ilcactaet banZow-
thampcon : al0 'c iselcït beuc in oDferbantie ban ben
ningij
felf gBebjoocben tnaS : enbe be )^onincR ban
Denemarck maechtc fijn ©icebe in't ^acc 1619. fon»
beceen^abbd^ ban fijn J^anbelingB te ggebcuaen bc«
fen ^rart.

©cfelbe (aicactaten Bfb oocR goebt gBcbaefit alBiet te
(tcücn : om te toonen bat be grootfte fóoningen ban
copebenc Becc ^Ilianticn ben si^ojlogB ban befen ^taet^
Irgitimeecben ; enbe be met ^pagnien focbten te
beletten; om geen anbet inficljt ai^ onib'altegcootc
macBt ban ^pagnien te becnebecen : niet upt iirfbe
ban on^ Slanbc of ban onfe faeclte
: want alle Konin-
gen, Princen ende Monarchen in 't harte Vyandc fijn vaa
Repubüjcken.

iiEen (Scactaet pjepacatoic tot be 3tigue ©f enbe 30c«
fcnfibetoiectgOemaecht met
KoninghJacobbeny.üus
nij
1624. 't^aecbacracn bolgfibeBetiCcactaetOffen-
fijf felf / tot Zouwtharapten öcn 7. j&eptembcc löay.
enbe entlöcft be Eigue tnffcBen Eoghelandt, Dene-
marck ende defen Staet
in ben ben 9. f^ecem»
bec lózs. Die alle met Baec acn&ancft ich goet gbebaebt
Deb BiecDp te boegen: al^ fto?tcitjcftbao?oogenftelUn«
be be gebaente ban faBen in dSucopa in bien tijbt.

Traii^fé fait avec Ie Roj lacques à Londres Ie
27. luin. 1624.

COmm'ainfi foir que Tres-haut, Tres-excellent &
Tres-puiflant Prince Jacques^ par la grace Dien
Roy dela Grande Brecagne, France, & Yerlan-
de, &c. Ayeeflé à diverfes fois humbleraentrequis,
& recherche par Haucs & Puiffans Seigneurs les Eftats
Generaux des Proviaces Unies des PaysBas , fes bons
amis & Alliés, & depuis n'agueres par Meifires
Vran^oif
(PAtrJfen Chevalier . Sicur de Somelsdijck ^ de la
Piate &c.
Albert Joechimi Chevalier, Sieur d'Oftendede
üdekenskcrcke &c.
Sx. Noelde charon QhcitiMct j Sieur
de Schpnewalle &c. leurs Ambafladeurs Extraordinaires
&.0/dinaire, de continuer l'Aliiance de Ligue dcfen-
five, cpmmencée de longtemps & continuée parplu-

ongcltjcB ban fen Ko- fieurs années entre fes Royaumes & leurs Provinces, 6e

pour icelle aiTeurer & affermir davantage, de perraettre
auxdits Seigneurs Eftats de faire quelques levces d'hotn-
mesenfes Royaumes: fedite Majefté en continuation
des faveurs fiennes, & celles de fes predeceiTeurs auxdi-
tes Provinces ,
pour la prefervatioit , & fenreté de fet
Royaumes, é· defdites Provinces
λ é" pour tant flus facili-
ter Ie reftahlijfement de fon Tres eherGendreleFrieceEleC'
teurPalatia, en fes Efiets é" dignités,
a trouvé bonen
fon Confeil de faire traitter en fon nom avec eux, d'une
telle Ligue & levées fufdites, ayant à ces fins npmmé
&deputéllluftres& Excellens Seigneurs
George Due de
Buckingam,
Grand Admiral d'Angleterre &c. Jacquet
Marquis de Hamilton.
Grand Maiftre de fonHoftel&c.
GuiUiaume Cemte de Tenhroeck Chambcllan dudit Ho-
ilel&c. & Meffieurs
Edoüard Conwtj , un de fes pre-
miers Secretaftes d'Eftat,
Richard Weflon Chancelier de
fon Efchequier Chevaliers tous & Chacund'euxdefo^d
Confeil d'Eilat & privé fes CommiiTaires pleinemenC
authoriiés pour avec lefdits Sieurs Ambaflkdeuts Extra-
ordinaires & Ordinaire Conclure & arrefler ce qu'ilt
trouveront bon & convenable pour les fins fufducs,
Lefquels Seigneurs Commifiiaires δε Ambaftideurs, en
vertu de leurs pouvoirs, dcCommifiions, dontferaia-
feré Copie àia fin de ce preient Traitte, aprés plufieuji
Conferences fur ce tenues, ont finalement
coQVCiiu> con-
cio > & arrcilé les Articics qui enfuivent.

I. Pre·


-ocr page 25-

Ι.

Premierement il yaura une bonne Alliance deLigue
defenfive,
entrefadite Majefté & leidits Seigneurs Eitats
des Provinces Unies des Pays Bas , pouf la
Conjer-
■vatìen de fes Rtfyaumts ,
& de leurs Provinces relpec-
tiyernenc. ^ ^

Sadite Majefté confent que Jefdits Seigneurs Eftats
faflent Levée de
βχ ml hommes de pied fous leur Com-
miflion , & iceluy nombre fourniflent de temps en
temps
des volontaires en fes Royau mes tantque cetce
Alliance durerà, lefquels
βχ ml hommes hMaje&épet-
mettra d'eftre armés & portés auxdiéls Païs Bas dans fix
feraainesOUpluftoft, fi faire ie peut, aprés laconclu-
fion dc la prefente Alliance, pour ettre repartisen quatre
Regiments, chacum defqueis fera compoié de douze
Compagnie, & commandé d'un Colonel.

Sadite Majeftd permettra à telles perfonnesde fes fub-
jeftsqui feprefenteront, & ferontcnrolléspourlespla-
ces de Colonels & autres fubalternes auxdites leveés,
dejoüir& exercer fesdites charges & places, &Bprés
quelefditeslevées feronc defcendües suxdits Pays Bas,
qu'il foie difpofé des routes les charges & places de Colo-
nels, & autres qui viendront à mariquerauxditsRegi-
mens, felonl'OrdreobfervéauxditsPays, aurègarddes
autres Regimens des fubjedts de faditc Majefté.

Etferontceslevées gouvernées, traidées, &payées
éfxdits Pays Bas fous la raefme authoritê, conditions,
loix , &c couftumes que Ie font prefentement les au-
tres Regimens , compofés pareillement des fubjeös
de fadite Majefté. j ^

Les Colonels , Lieutenans Colonels, Sergeans Ma-
jors, Capitaines, OSiciers &Soldats, faifans Ie Corps
defdites levées, feront payés
felon l'ordre&Iapayeac-
couftuméeauxdites Provinces.

VI.

' Sadite Majefté promet de faire porferd'an enan j cn
quacre termes egaux dans la Ville de Delf, d'Amfter-
dam, oude quelque autre de la Souverainité defdits
Seigneurs Eftats, la
fomme totale à laqueUe fe monterà
lePeyement flenier defdites levées de βχ mil hommes. &
enferà faire l'advance de trois en trois mois, àcom-
mencerla premiere du jour de la fignaturc de la pre-
fente Alliance.

VIL

Laquelle femme fera de temps à autre delivréeen
bonnes efpeces, felon l'evaluation de lamonnoyedu
Pays, és mains du Commiflaire des payemens que
fadite Majefté trouvera bou d'eftablir, & faire refider,
au Pays d'Hollande , pour par aprés eftre par luy
diftribuée , roles les Órdonnanccs defdits Seigneurs
Eftats, & fur les róles de monftres de leur Com-
miffaires.

VIII.

Lequel Commiflaire fera auflì tenu de vulder
fes mams fur lesdites Ordonnances desdits Seigneurs
Eftats, de trois en trois mois , de tous les deniers
qui luy feront reftés des monftres non fournies ny
complettes, & fe contenterà ledit Commiflkire de
eens livres d'appoindtement par an, monnoye
d'Hollande pour toute pretention.

Lefdites levées de fism'tU hommes joüiront partouten
tout des mefmes Franchifes, libertés, & benefices,
que tous les autres OÉSciers, & Soldats des Regimcnts
des fubjeös du Roy , qui font prefeoiement au fer-
vice defdits Seigneurs filtats.

X.

Tous les Colonels, Lieutenans Colonels, Sergeans
Majors, Capitaines & autres Officiers & Soldats des-
dites levées , feront tenus de faire ferment de fidelité
CS mains defdits Seigneurs Eftats, du Gouverneur Ge-
neral & de tous autres qu'il appartiendra és mefmes for-
mes, termes, & devoirs que tous autres OfFiciers & Sol-
dats des Regimenis de la mefme nation. '

XI.

Sa Majefté permettra auxdits Seigneurs Eftats de faire
lesdits levées à la charge qu'cllcs feronc par eux reftituées
aprés que leur guerre lera finie par une bonne, & ferme
paix OU trefve de huid, dix, ou douM ans, en pareil
nombre d'années qu'elles auront efté par euxreceuè's,
aCTavoirdansIa premiere année de paix oude trefve de
huift, dix OU douze ans, ils feront rendre afa Majefté
l'advance faite la premiere annéedccetteLigue, &ainfi
fuivant d'an en an jufques au plenier payementj pour
l'afleurance duquel fera baillé à faditeMajefté un afte d'O-
bligation en forme, fous le léel & fignature defdits Seig-
neurs Eftats.

XII.

En reconnoiffance defquelles faveurs Royales lefdifts
Seigneurs Eftats, s'obligent de fecourir fa Majefte' promp-
tement d'an en an de
quatre mil hemmes, ou de leur folde,
àl'option de fadite Majefte fi à l'occafion dece prefent
Traitte',
OU pour autre chofe quelconque elle viene
à eftre aggreffée de fes Ennemis en fes Koyaumes par
guerre ouverte.

ΧΙΠ.

Laquelle folde ils feront payer aux quatre termes de
1'année dans la Vilie de Londres, donc auffi 1'avancefe
fera de trois en trois mois, à commencer dés auffi toft:
que fa Mejefté aura efté notoirement alTaillie, & aura faic
iommer lefdits Seigneurs Eftats de luy fournier lefdits
quatre mil hommes, ou 1'argent pourenfouldoyer, &
payer un pareil nombre.

XIV.

Etfeferacette affiftence pareillement à la charge que
fa Majefte promettra d'en faire la reftitution auxdits Seig-
neurs Eftats aprés que la guerre fera finie, aux mefmes
termes, conditions, & advantages que lefdits Seigneurs
Eftats
k doi vene fòire à fa Majéfté.

XV.

La prefente Alliance durerà pour le moins le terme de
deux ans à commencer du jour que lefdites levées au-
ront paiTé monftre generale delà la Mer, & par aprés
fi longuement jufques à ce que fa Majefté ou lefdits
Seigneurs Eftats enfemble, ou feparement trouveronc
• à propos d'entrer en aouvelles deliberations : auquel
cas l'infinuation
fufdìB fe devra faire fix mois devant
que cette alliance prenne fin.

XVL

Toutes lefquelles.con ventions & conditions de la pre^
fente Alliance de Ligue Defenfive , lefdits Seigneurs
Commiflàires & Ambaflàdeurs, promettentaunomde
fa Majefte & Seigneurs Eftats refpeftivement, d'ac-
complir & faire accomplir de bonne foy felon leur
forme & teneur, mefmes de les faire ratifier fi befoin
eft. Enfoy de quoy ils ont figné le prefent Traittédp
leurfeing ordinaire dans la Ville de
Londres, & icelui
muny&confirmé par l'appofitlon deleursfeauxlecin»
quielme de luin mil fix cens vingtx & quatre.

Tra£iaei met Koning lacobiden 5·. Imy 1624,^
tot Londen.

ALfoo de hooghfte, uytmuntenfte en machtighfte
Wor&Jacoèusf door Godts ghenade Koningh van
Croot-Brittanje, Vranckrijck en Yerlandt» 6cc.
verfcheyde malen ootmoedighiijck veriochten ghebeden
heeft gheweeft door de Hooge en Mogende Heeren, de
Generale Staten der Vereenigde Nederlanden, fijn goe-
de Vrienden en Bondtghenooten, cn onlanghs door de
Heeren
Franfoys Aerjjens, Chr. Heer van Sommelfdijck
en de la Piate, &c.
Albert loachtmi. Ridder, Heer van
Ooftende, Odekenskercke, &c. en
Hoelde Caron, Rid-
der, Heer van Schoonewal,&c. hun extraordinareen
ordinare Ambaflàdeurs, te contlnueeren het Verbondt
van defenfive Ligue, van over langh begonnen, en ge-
continueert veel jaren langh tuflchen fijn Koninckrijc-
ken, en hun Landtfchappen, en, om dat te meer re ver-
feeckeren, en te beveiligen, aen de ghefeyde Heeren
Staeten toe te laten eenighe levée en Wervioghen
van Volckinfijn Koninckrijcken te doen: foois'tdac
CjngefeydeMajefteyt,
toc continuatie van fijn en fijner

voor-

ν E R Η A E L


-ocr page 26-

van de Nederlandtfche Vrede-handelingh. 25

duyfent Mannen Jal klimmeni en fai de uytfchot daer af
van drie tot drie maenden beftellen, te beginnen d'eerfte
op de dagh der tekening van dit tegenwoordig Verbondt.

Weicke fomme van tijd tot tijd, in goede fpecie, naer
dewaerde van de Munt van'c Landt, geleveit fai wor-
den in handen van de Commiflaris der betalingh, die fijn
gefeyde Majefteyt fai goedt vinden op te rechten, en te
doen fijn verblijf nemen, inHollandt, om daer na door
hem uytgedeelt te worden naer d'ordonnantien der ge-
feyde Heeren Staten , en op de monfter-rollen van hun
CommiiTarifen.

VIII.

Weicke Commifiïris oock gehouden wefen fijn han-
den te ledigen op de gefeyde Ordonnantiën der gefeyde
Heeren Staten alle drie maenden van al de Penningen,
die hem van d'ongcdane en niet complete monfteringen
overgebleven fullen zijn ; en de gefeyde Commiflaris fai
fich vernoegen by verdragh met vijftien hondert gulden
jacrlijcks, Hollandtfche Munt, vooralle eyfch.

IX.

De gefeyde geworve fes duyfent Mannen fullen overal
en in alles genieten de ielveVryheden, Voorrechten en
Beneficien, alsal d'andere Officieren en foldaten der Re-
gimenten van d'Onderdanen des Koninghs, dietegen-
woordighlijck in dienft der gefeyde Heeren Staten zijn. '

X.

Al de Colonellen, Lieutenant-Colonellen, Sergeant-
Majeurs, Capiteynen en andere Officieren en Soldaten
der gefeyde Wervingen fullen gehouden zijn d'eedtvaa
getrouwigheydt in handen der ghefeyde Heeren Staten ,
van de Gouverneur Generaci, en van al d'anderen, die
recht daer toe hebben, te doen, in defelve formen , ter-
men , en plichten als alle d'andere Officieren en Solda-
ten der Regimenten van defelve Natie.

XL

Sijn Majefteyt fel aen de ghefeyde Heeren Staten toe-
laten de gefeyde Wervingen te doen, op voorwaerde
dat fy oock door hen weer ghelevert fullen worden, na
dat hun Oorlogh ge-eyndight fai zijn dooreen goedcen
vafte Vrede of Beftandt van acht, tien, of twaelf jaren, ia
gelijck getal van jaren, als fy door hen ontfangen zijn : te
weten, in'teerftejaer van Vrede, of Beftandt van acht,
tien of twaelf jaren , fullen fy aen fijn Majefteyt weer
behandigend'avancie en uytfchot, in 't cerile jaer van
defe Ligue gedaen , en dus vervolgens van jaer tot jaer,
tot aen de volle betalingh toe : tot verfeeckeringh van
't welck aen fijn gefeyde Majefteyt gegeven fai worden
een Aöe, in forme van Obligatie, onder het zegel, en
de teeckeningh der gefeyde Heeren Staten.

XIL

Tot erkentenis van weicke Koninghlijcke jonften de
ghefeyde Heeren Staten fich verplichten fijn Majefteyt
vaerdighlijck te helpen, jaerelijcks
mei vier duyfent Man-
nen,
of met hun foldy, naer de keur van fijn ghefeyde
Majefteyt, foo, uyt oorfaeck van dit tegenwoordig Ver-
dragh, of om yets anders, hy met openbare Oorlogh door
fijn Vyanden in fijn Koninghrijcken aengetaft word.

XlIL

Weicke Soldy fy fullen doen betalen in de vier termen
van't jaer, binnen de ftadt Londen, daer af oockd'uyt-
fchietingh gedaen fai worden van drie tot drie jaren, te
beginnen tbo haeft, als fijn Majefteyt opentlijck fai zijt»
befprongen, en aen de ghefeyde Heeren Staten fai doen
ontbieden hebben, dat men de gefeyde
vier duyfent Man-
nen
aen hem fai befchicken, of 't geit, om daer mee een
gelijck getal te betalen.

XIV.

En fai defe onderftandt gedaen worden op voorwaerde
dat fijn Majefteyt fai beloven de verfchoote Penningen '
weer in handen der gefeyde Heeren Staten te leveren, na
datd'Oorlogh ge-eyndight fai zijn, in defelve termen,
conditiën en avantagien, in dewelcken de gefeyde Hee;
ren Staten die aen fijn Ma^fteyt moeten doen.

Dit tegenwoordigh Verbondt fai dueren ten minftea
de tijdt van twee jaren, te beginnen van den dagh in de-
welck de ghefeyde geworve Mannen over de Zeed'alge-
meene Monfter fullen zijn gepafleert, cn daer nae fo lang,

C toe

Voorfaten faveuren aen de gefeyde Landcfchappen,

prefervatie ende fìeckerheydtfìnerKomnckrycken en der ge-
feyde Landtfchappe» , en om fo veelte meer te bevorderen de
re^abilijfement en •seeer-infettinghvan fi]n-waerdfie hekuv
deSoon. de Keur-Vorfi Falts-Graef in fjn Staten enïVaer-
dtgheden^
in fijn Raedc gocdt gevonden hecfr, in fijn
naem met hen te doen handelen van foodanigh een Li-
gue, en van de voor-gefeyde Leveén en Wei-vingen,
hebbende ten dien eynde verkofen ende gedeputeert de
doorlughtige en uytmuntende Heeren
Georg.Uertogh va»
Buckingam,
groot Admirael van Engelandt, &c. Jacobs.
Martkgraefvan
Hiro/7iow,Groot-meefter van fijn Hof,&c.
WMem. Groei van Ïeubrsech, Kamerlingh van 't gefeyde
Hof,&c.
en mi'jD Hteren Edurpard Conwey, een fijner
oerfte Secretarifen van Staet,
UichardWefion, Cancelier
van fijn Schaakbort,
alle Ridders, en yeder van hen uyt
fijn befondereRaedt, en uyt fijnRaedt van Staet, fijn
CommiflariiTen , volkomelijck geauthorifeert en ge-
machtight, om met de gefeyde Heeren extraordinare en
ordinare Ambaflàdeurs te fluyten en arrcfteren 't geen ,
dat fy goedt en dienftigh tot de boven-genoemde eynden
fullen vinden : weicke Heeren CommiiTarifen en Ambaf-
fadeurs , uyt kracht van hun pouvoirs , volmachten en
commifllen ( daer af Copy aen 't eynde van dit tegen-
woordigh Tradtaet by-gevoeght fai worden) na veel Con-
ferentien , hier op-ghehouden, eyndelijck hebben ver.
dragen, befloten ende ghearrefteert d'Artijckclen, die
hier volgen : ^

Eerftelijck fai 'er zijn een goede Alliantie van defenfve
tuffchen fijn gefeyde Majefteyt, en de ghefeyde
Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden,
tot confer-
vatie van fjn Koninghrycken,
en van hun Landen refpe-
öivelijck. ^ ^

Sijn gefeyde Majefteyt confenteert dat de ghefeyde
Heeren Staten
fes duyfent Mannen te voet onder hun
commiffie fullen lichten, en dit gttal van tijd tot tijd te
vervullen met gewilligen in fijn Koninghrijcken, foo
langh als dit Verbondt fai dueren : welckc
fes duyfent
Mannen
fijn Majefteyt toelaten fai gewapent en gebracht
te worden in de gefeyde Nederlanden, binnen fes weec-
ken, of eer, indien het mogelijck is, na de conclufie en
't befluyt van dit tegenwoordigh Verbondt, om in vier
Regimenten gedeelt te worden, yder van dewelcken ge-
compofeert fai zyn van twaelf Compagnien, ende van
een Colonel gecommandeert.

ΙΠ.

Sijn gefeyde Majefteyt fai toelaten aen foodanige per-
foonen van fijn Onderfaten , die fich fullen prefenteren,
en in-gefchrevcn fullen zijn tot de plaetfen van Colonel-
lenen andere mindere Ampten in de gefeyde Wervin-
gen te genieten en te oefFenen defe gefeyde Ampten en
Plaetfen, en dat, als de gefeyde geworve Soldaten inde
gefeyde Nederlanden gekomen fullen zijn, dat men dan
alle Ampten en Plaetfen van Colonellen en anderen, die
in de gefeyde Regimenten leegh worden, fai fchicken
naerd'order, in de gefeyde Landen geobferveert enon
derhouden , ten regard der andere Regimenten der
Onderdanen van fijn gefeyde Majeileyt.

IV.

En fullen defe Wervingen beftiert, gehandelt, enbe-
taelt worden in de gefeyde Nederlanden, onder defelve
authoriteyt, conditiën , wetten, en ghewoonten , als
tegenwoordighlijckd'andere Regimenten, die oock uyt
d'Onderdanen van fijn gefeyde Majefteyt beftaen.

V.

De Colonellen , Lieutenant-Colonellen , Sergeant-
Majeurs, Capiteynen, Officieren en Soldaten, 't lichaem
oer ghefeyde Wervingen uytmakende , fullen betaelt
Worden naer d'order, en degewoone betalingh der ge-
leyde Landtfchappen.

VL

... gefeyde Majefteyt belooft jaerlijcks, in vier ghe-
te doen brengen in de ftadt van Delft,
Amlterdara, of in eenige andere plaets der Souveraini-
gefeyde Heeren Staten,
de gheheeU fomme, tot
àxwtkke Λ wg betalinih der ieftyàt Wervingen vm fet

tot

-ocr page 27-

ν E R Η A E L

26

totdat fijn Majefteyt, of degcfeyde Heeren Staten, t'fa-
men, of afgcfcheyden bequaem fuUen vinden in nieuwe
deliberatïen te treden : in welck ghetal d'infinuatiejvan
ipaffegger fai moeten gefchieden fes maenden eer die Ver-
bondt eyndight.

xvi.

AlIewelckeCönVéntien en Conditiën van dit tegen-
Wöordigh Verbondt van Ligue defenfive de gefeyde Hee-
ren CommiiTaHfren en AtnbaiTadeurs belooven , in de
Naetn van fijn Majefteyt en der Heeren Staten refpeöi-
vclijck, te vervullen , en te doen vervullen oprechte-
lijck j naar hun forme en inhoudt, jaoock , foo'tvan
tioodeisj dietedoenratificeeren. Tot beveftiging van
't welck fy dit tegenwoordigh verdragh gheteeckent heb-
ben met hun gewoon merck in de Sradt Londen, en dat
verfterckt en beveftight door de byvoegingh van hun ze-
gels. De vijfde dagh van Junius, in 't jaer feftien hon-
dert vier-en-twintigh,

La Copie de la Commisfim de fa tMajeflê.

JAt^ues^^x la grace de Dieu Roy dela Grande Bre-

tagne, France & Irlande &c. defenfeurdelafoy : A

tous ceux qui ces prefentes Lettres verront , falut.
Gomme ainfi foit que depuis nócrc avenementà cette
Couronne d'Angleterre > Nous nyuns tousjouis eftéfoig-
neux enfuivant les erres de la feiie Reyne nòcre Tres-
chere Soeur d'heureufe memoire, non feulement d'en-
tretenii la bonne amitié, & intelligence, que Nous y
avoiis trouvée eftablie entre elle > & Meilìeurs les Eltats
Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, & entre les
fubjedts de part, & d'autre, pour Ie bien, confort &
utilitéqui provient mutuellemenr auxuns, & auxautres^
de leur bonne & procbe Voifinage , mai» aulfi ellreindrej
& ferrer de plus prés aux occafions Ie nocud de cette bon-
ne corrcfpondence avec lefdirs Seigneurs Eftats Gene-
raux, ainli que nous avons fait àdiverlesfois, tantpar
Jes bons offices δε tefmoignages que de temps en temps
leur avonsrendus de nóire bien veüillance, que par les
Traittés de confoederatioj! qui fe font paffés entre nous &
eux j Efèans encore pouHés de ce mefme defir , &
prompte afFedbion à embralser toutes occafions d'affermir
& eftreindre Ie Hen de cette bonne intelligence entre
nous, & iefdits Seigneurs Eftats , qui ont nouvellement
envoye leurs Ambafladeurs vers nous pour requerir noftre
affiftence j Se nous inviter
à une confcederation plus
eftroite, que nous n'avons pas à prefent avec eux. Nuus
avons volontiers prefté i'oreille à leur inftance, &con-
fenti d'cntrer en traitté avec eux, tant pour renouveller
les anciennes allances que nous avons avec leur Eftar,que
pour faire, &conclufre une Ligue Defcnfive > tantpar
Mer, quepartcrreaveccux : & eftant befoin à cét effet
d'employerdecötrepart des perfonnesdelaprobitc,, &
fuffifance requife , pour avec lefdits Ambafladeurs 6e
Commiflaires defdits Seigneurs Eftats traitter & rcfou-
dre d'un affaire de telle importance .· S5avoir faifons
qu'ayons bonne connoifl'ance,& nousconfians à plein en
la loyauté, preud'homie , experience & fuffifance de
noschers & bien amés Coufins 6c Confeillers
Geerge Due
Je Buckingam ,
Grand Admiral d'Angleterre , Jacques
Marquis de Hamelton
, nòtre Grand· Maiftre d'Holtel,
Guillaume Comtede Fembreeck nótre Chambellan ; & nos
amés
EdeardComsey Cbevalier, un do nos premiers Se-
cretaires d'Eftats,
Richard ïVefion Cbevalier, Chance-
lier de nòtre Efchequier. tous de nòtre Confeil d'Eftat
& Privé ; Nous avons pour ces caufes iceuxcommis,
ordonnés&deputés, comméttons, ordonnonsj &de-
putons par ces prefentes j leur avons donné & donnons
plein pouvoir, authorité&commiflion de traitter, con-
venir & condurre avec lefdits Ambafladeurs & Commif-
iairesde defdits Seigneurs Eftats (eftans garnis de pou-
voir fuffifant) d'une confcederation , 8c ligue defenfive
tent par Mer < que par terre entre nous eux, avec Ie
renou vellement de nos anciennes Alliances, tant pour la
bonne obfervation , entretenement de
Ventrecours, (è-
Cflwiwircfentre nos peuples, que pour Ia defeitceé'con-
fervation
mutuelle de nos Eftats, & de faire à cette fin
tout ce qu'ils verront eftre expcdienc&neceflàire. ainli
que nous mefmes faire pourrions, fi prefensen perfonne
yeftions, àquoy nous les authorifons par ces prefentes,
jagoitquele cas requift mandement plus fpecial ; Pro-
mettane en foy & parole de Roy, & fous l'obligation de
tous, &chacunsnosbiens, prdensj&advenird'avoir
agreable, tenir ferme & ftable, ce que par nofdits Com-
miflTaires fera fait, promis&accordéen cét endroit, &
Ie tout obferver, accomplir, & entretenir inviolable-
ment, fans aller direöement, ou indircélement aucon-
traire. En telmoin de quoy nous avons ligue ces piefen-
tes, & à icellis fait mertre & appofer nótre Cachet:
Donné à nòtre Cour à Theobals ie
quifiz.iefmed\iM.o\s
d'Avril. mil fix eens vingt & quatre.

Copy van de Commif/iefynertJìÌajeflejt

IAtoius, door Godts ghenade Koningh van Groot-

Britanje, Vranckrijck en Yerlandt, &c. Befcher-

merdesGeloofs, aenalle degenen, diedefe Lette-
ren fullen Gen ,
Saìuyt. Alfoo federe onfe komft tot de
Kroon van Engelandt, wy akijdt forghvuldigh hebben
geweeft, volgens de voet-ftappen van d'overledeiie Ko-
nir.gin, onfe waerdfte Sufter van gheluckzalige geheu-
ghenis , niet alleenlijck om t'onderhouden de goede
vriendtlchap en kennis, die wy daer opgerecht hebben
gevonden tuflchen haer, en mijn Heeren de Staten Ge-
nerael der Vereenighde Nederlanden, en d'onderdanen
van weer-zyden , om de welftandt » hulp en nuttig-
heydt, diefy onderlirghvanhungoedeennaby-gelege
ghebuerfchap ontfanghcn, maer oock om inbequame
voor-vallen de knoop van defe goede correfpondentie
mee de gefeyde Heeren Staten Generaci vaftertemaec-
ken, en dichter toe te trecken, gelijck wy tot verfchey-
de malen gedaen hebben, foo door de goede dienften,
en getuygeniflen, die wy van tijdttot tijdt van onfegoe-
dewilaenhen hebben gegeven, alsdoordeTradlacten
en Handelingen van Confederatie en Verbondt, die tuf-
fchenonsen hen gemaeckc zijn, zijnde nocbgedreven
van defe felve begeerte en vaerdige aiièaieom'tomhel-
fen alle ghelegentheden van te beveftigen en te verfterc-
ken de bande van defe goede kennis tuflchen ons en de
ghefeyde Heeren Staten, die nleuwelijcks hun Ambaf-
ladeurs aen ons hebben gefonden, om onfe byftandtte
verfoecken, en ons te noodigen tot nauwer confedera-
tie en verbintenis, dan wy teghenwoordighlijck met
hen hebben ; Soo is 't dat wy gaerne 't oor gheleenc
hebben naer hun verfoeck, en toegheftaen met hen in
handelingh te treden, foo om d'oude Verbondt, diewy
met hun Staee hebben, ce vernieuwen, als om mee hen
een Ligue defenfive, foo ter Zee als te Landt, temaec-
ken, en te fluyten. En alfoo 't van noode is bier toe
van onfe zyde te ghebruycken oprechte en bequame lie-
den , om met de ghefeyde Ambafladeurs en Commi^-
riflen der gefeyde Heeren Staten een faeck van foodanigh
belangh ce verhandelen en te befluyten, foo is'c dat wy
weten doen dat wy , goede kennis hebbende , en ons
volkomentlijck vertrouwen opdegetrouwigheydt, op-
rechtigheydt, crvarentheydt en ghenoeghfaemheydt vao
onfe waerde wel-beminde Neven en Raedts-Heeren ,
Georgi Hertogh man Buckingham , Groot-Admirael van
Engelandt,
Jacah^ Marckiraefvan Viamelton, onfe Groo^·
■Meefter van 't Hof,
Willem, Graefvaa PemBroeck, onlb
Kamerligh, enónfebeminden, EdmpardCo^veyyKid-
der, een van onfe eerfte Secreta'iflen van Staet, cn
RichardWefim, Ridder, Cancelier van ons Schaeckbort,
alle van onfe Raedt van Staet, en befondere Raedt, om
defe oorfake hen gecommitteerc, gheordonneert en ge-
deputeert hebben, committeren, ordonneren, en de-
puteren by defe teghenwoordighen , en aen hen volle
macht, authoriteyt cn commiffie gegeven hebben, en
noch geven, om te handelen j verdragen en befluyten
met de gefeyde AmbalTadeutrsén Commiflàriffen der ge-
feyde fieeren Staten (ghenoeghfacme macht hebben-
de ) een Confederatie , Verbondt, en Ligue defen-
five , foo ter Zee als te Landt , tuflchen ons en
hen> met de vernieuwingh van onfe oude verbonden,
foo tot de goede confervatie en onderhoudingh van

' d'biter-


-ocr page 28-

«fint meun en Koophandel tuilchen onfe Voicken , als om
à'ondeùm^e Defentie co confervatie vaaonicStacca ,
en tot dien eyde te doen al 't geen, dat fy fullcn fien nut
en noodigh te wefen, ghelijck wy fdven foudekonnen
doen, foo wy daer tegenwoordigh waren ; daer toe wy
hen authorifeeren door defe tegenwoordigen, fcboon de
faeck fpeciaelder mandement vereyfchte, beloovendeof
de trouw en 'c woordtdes Kooings, en onder Obligatie
van alle onfe goederen, cn yder in 't befonder tegen-
woordigeen toekomende, voor aengenaem tehebben>
cnvaften beftandigh te houden al't geen door onfe ge-
feyde CommiCTariflbn hier in gedaeo > belooft > en ver-
accordeert fai zijn, en alles t'obferveeren, vervullen,
en onverbreeckelijck t'onderhouden , fonder daer tegen
direftelijck of indireitelijck te doen, tot getuygenis van
'twelck wydefe tegenwoordige hebben geteeckent j en
daer onfe zegel doen aenfetten. Gegeven in ons hof tc
Thcobals , dc vijftiende van de maent April, feftien
honder vierrcn-twintigh.

La Copie de la Commisfim de tMefsieurs les
Efiats.

LEs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays
Bas : A cous ccux que ces prefentes verront,
fa-
lüt. Commeainfi (bit que pourlebien&fervice
der.òireRepublique, Neus ayonsbefoind'envoyerdes
Ambaffadcurs versie Roy de la Grand e Bietagne, afin
de deliberer, traitcer & condurre avec fa Majefté
AüiaHce offeufive, ou defenfi-ve feulement> ötautres af-
faires qui Ie pourrontrencontrer pour 1' advancementdu
fervice de fadtte
Majeflé & de nos Piovinces ; &àcette
Un pkinement iofoimés de laiuffifance, prudtBce, fide-
lité, & diligence de Sieurs
Franfois d'AerJJi'rt. Chevalier
Situr de Somelfdijck & de la Piate &c. &
.Albert loachi-
ra/auffi Chevalier tiicur à Ooftende & Oedekenskercke
&c. Neus ayans faid eledtion de leurs perfonnes > pour
denótrepartéc en notre nom, en qualité denosAm-
bailadeurs extraordinaires , joinöement avec Ie Sleur
No'éldeCaron, auffi Chevalier, Sieur de Schonewalle,
Eórre AmbalTadeur ordinaire traitter avec fedite Majefté
ouavec ceux qu'elle trouvera bon decommettrepour
cette befoigne de ces, & pareilles matieres ·, & que
pourfaciliterleurs negotiations > afindelesconduireau
deflein , & conclufion convenable , ils ayent befoin
d'eftre pourveus de nous de plein pouvoir , puiffance,
authorïté, Commiflion, & mandement fpecial ; ,Nous
àcescaufesdefirans prevenir & lever route difpute, qui
fepourroit mouvoir fur la fuffifance de leur creance&
authorifation, leur donnons en vertu de ces prefentes >
& à chacun d'eux en particulier, fi par maladie d'au-
cun d'entr'eux , ou autrement ils efloyent d'avanture
empefchés, à intervenir tous rois enfemble auTraitté,
plein pouvoir de traitter, convenir, accorder & con-
durre avec fa Majeflé, ouavec ceux quiferont deputés
de fa part,
imeLigue Offenfive ou Di/f»/wfeulement,
ou tel autre Traitté, & Accord qu'ilsadviferont enfem-
ble utile au fervice de cofté & d'autre, & de tout ce qui
feraainfi convenu, &conclu faire ou pafler tele Inftru-
iners , Contraéts,
Se promeffes, en felle bonne &
delie forme que befoin fera, & generalement faire en ce
que de^fus, δε en ces circumltances & dependances,
tout ainfi que nous ferions > fi preiens en perfonne y
eftions, lagoit que Ia chofe requift mandement plus fpe-
ciael,
qu'iln'eftcontenu par ces prefentes ; parlcfquel-
les Nous promettons fincerement & de bonne foy, avoir
agreable, tenirfermefic ftable à tousjours, toutceque
par eux en cette qualité fera fait, promis, convenu, &
accordeen ce'cen droidl; 1'obferver, l'accomplir, &
cntretenirinviokblement, fans jamais aller ny venir au
contraire, diredlement ou indiredement; en quelque
forte & maniere que ce foit : Mais le tout devoir ratiner
fi befoin eft, &en pafler Lettres & Inftrumens, en la
meilleure forme que faire fc pourra, au contentement
de fa Majefté.

Fai<it à la Haye en nötre Aflfemblée , fous nótre
grand féeien ciré rouge > Paraphé,
6c fous 1« Signature

derótre Greffier le neufviesmedeFevrier 1^14.
Eftoit figne'

G. Buckingam. Hamilton.
Ïevthroock Ed. Coymey,
Richard Wefion.

Gomme il cft porte au fecond artide de la Ligué
Defenfive
, faite le cinquiefme de;ce mois de luin,
entro
Ics Seigneurs CommiflTaires du Rmi de la
Grande Bretagne, 6ε les AmbaiTadeurs des Seigneurs
Eftars des Provinces Unies des Pays Bas, que lefdits
Seigneurs Eftats pourront faire lever aux Royaumes de
fadite Majefté fix mil hommes , & iceluy nombre de
temps en temps fournir & tenir complet fans qu'il y
ayt expreilement eflé declaré, àia chargedequi,
mede
quelle nature de deniers feferovt les recreües necej[aires à ve-
nir,
lefdits SeigneuisComiflaires & Ambafladeuspour
efclaircir iceluy Artide j & doute , entendent & onc
convenuparrefumptionj que toutcs telles recreües qui
ontaccouftumé fe faire par ordre j & auxdefpensdef-
dits Seigneurs Eftats , au regard des autres Regimens
desfubjeiiisde fadite Majefté, icelles feferonc pareille-
ment au regard de cette nouvelle leve'e de
fix mil hommes»
& feront payés des deniers qui par le huidtieime Artide
de ladite Liguc refteront, & procederont des monftres
non fournis ny complettes, & dont Ie CommiflTaire
aura vuidé fes mains fur les Órdonnances defdidis Seig-
neursEftats, fi rant cft qu'ils y pourront fuifire aux frais
defdidlsrecreües, pour tenir ladite leve'ede fix mil hom-
mes compiette^ que
fa Majefté fera de temps en temps
advancer & prefter tout ce qui en manqnera, pour luy
eftre reftitué aux mefmes termes , & conditions, que
Iepreftgeneral, fuivant 1'onziefmeArtide.

Ëtpourexpliquer plus pleinement l'onziefme Arti-
de, auquelil eftdiét, yefi
pour PaJJiuravce delarefti-
tutien des advancesfait es defiourffer parfadite Muffii fout
ladite Itvée. tlfera bailUe à fadtte Majefié un Aat ttObli-
gation en forme , fousleféel é" fignature dejdits Seigneurs
Efiats
; lefdits Seigneurs Commiflaires & Ambaök-
deurs entendent leur intention avoir efté & eftre, que
tel Afte d'Obligation fera depefché & del ivré àia charge
de chacune defdites Provinces Unies
ftpatement·, &>β
filiJum pulddiis
Seigneurs Eftats Generaux en Corps»
aumefme ftille, & forme que fut l'Obligation du
16.
deSeptembre i(io8. Ainfi fait & convenu cn la Ville dc
Londres Ie if. de luin 1^14..

Eftoit figna

G. Buckingam, Hamilton. Francois d' Aerjftn.

Ed. CoKvey. Alb : loachimi,

Rich. Wefion. tloéldeCaron.

Plus haut au deflus des Signatures eftoit Cachetté du
cachet des Armes refpeótives defdits Seigneurs Commif-
faires & Ambaflkdcurs.

Copy van de Commtffle van myn Heeren
de Staten.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlan-
den , aen alle de genen, die deie tcgenwoordi-
gen fullen fien
, Saluyt. Alfoo wy, tot de wel-
ftandt en dienft van onfe Gemeente, van noode hebben
Gefanten aen de Koningh van Groot-Brittanje te fen-
den, om te delibereeren, tradleeren en te fluyten rtiet
fijn Majefteyt ««
AUiantie en VerbondOffenfive,oÌalleen-
lijck
Defenfive,eti andere faken,die voor konnen komen»
tot vorderingh van de dienft fyner gefeyde Majefteyt > en
onfer Landtichappen, en ten dien eynde volkomelijck ge-
informeerten onderrecht zijnde van de genoegfaemheyt»
voorfichtigheyt, getrouwheyt en naerftigheyt der Hee-
ren
Francois ^«"/iw,Ridder,Heer van Sommerfdijck, en
Piate,&c. en
Albert loachimi,oodi Ridder,Heer van Oo-
ftende en Oedekenskerckj&c. fo is't dat wy van hun per-
foonen verkiefidg hebben gedaen, om van onfent wegen

Cl ei^

Fratifoi's ΛΆίτβίη.
.Alb. loachimi.
Noèl de Caro».

van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 27


-ocr page 29-

ν E R Η A E L

28

en in onfe naem, ίη qualiteyt van onfe extraordinare
AmbaOTadeurs , beneffens de Hecr
Noè'l de Caro» .
oock Ridder, Heer van Schoonewal j oniè ordinaer
Ambaffadeur, te handelen met fijnghefeydcMajefteyt,
of met de ghenen j die hy goedt fai vinden te com-
mitteren en belaften tot de handelingh van deCe en
diergelijcke Taecken : en dewijl fy j om hun handelin-
gen te lichter uyc te voeren , en die tot een betame-
lijck ooghemerck en befluyt te brenghen > van noode
hadden van ons mec^volle macht, authoriteyt, cora·^
miffieen fpeciael mandement verfieo te zijn» foois't
dat wy om defe ooriàecken, begeerende te voorkomen
en weghtenemen>alle difpuyt, die over deghenoegh-
faemheydt van hun Crpdentie en Authorifatie fou mo-
ghen ryfen j hen ghevèn > uyt kracht van defe teghen-
woordighe, en aen yeder van hen in't befonder» foo
door fieckte van yemandt van hen , of anderfins fy
belet wierden alle drie te famen by defe handelingh te
komen, volle macht van te handelen, verdragen, ac-
cordeerenen te fluyten met fijn Majefteyt, of metd·
ghenen , die van fijnent weghen ghedeputeert {uilen
zijn , een Lt£ue
Offenfive , of alléenlijck Όφηβνβ^
of foodanigh ander Trailaet en Accoort, dat fy ghe
famentjjjck fullen beramen nut ten dienft van weer-zy-
deni en vanire geen, dat dus fai bedraghen en befloo-
ten zijn, te maecken en te paffecr^n foodanighe Inftru·
menten, Contradlen en beloften , in foodanige goe-
de en behoorlijcke forme , als van noode fai zijn, en
Generalijck in't boven-verhaelde, en in d'omftandig-
heden en dependentien daer af even eens te doen, ge-
lijckwy doen fouden, foo wy daer teghenwoordigh in
porfüon waren, fchoon de faeck fpeciaefder mandement
vereyfchte, dan in defü'tegenwoordigen begrepan is,
door de weicken wy finceerlijck en ghetjouwelijck
beloven aenghenaem te hebben, en voor altijdc val^
en beftandigh te houden al 't gheen , 't welck door
Hen in defe qualitcyt fai zijn ghedaen , belooft, ver-
draghen ί en veraccordeert, dat t'obferveeren, na te
komen, en onverbreeckelijck t'onderhouden, fonder
immer daer tegen te doen, 'tzy diredlelijck of indi-
redlelijck, in hoedanighe wyfe en maniere dat het zy :
maer dit alles te fullen ratificeeren , indien de noodt
iulcks vereyfcht, en daer af te pafleeren ghefchriften
en inftrumenten in de befte forme, die men ftl kon-
nen maken, tot contentement van fijn Majefteyt. Ge·
daen in den Haghe , in pnfe Vergaderingh , onder
ons groot Zegel in roode Was. Geparafeert, en onder
de teeckeningh van onfe Griffier, de negende dagh van
Fcbruarius, 1614.. Was geteeckent

G. Buckiiigham: Hamilton. Francois Aerjjens.

jPemiroeck. Ed.Conwey. Alb.loachimi.

JLickardWeflon. Noël de Carott,

Alfoo verhaelt is in 't tweede Artijckel van d^Ligue
Defenfive ,
ghemaeckt op de vijfde van defe maendt
Junius ί tuffchen de Heeren Commiflarifen des Konings
van Groot-BrittanjeendedeAmbaffadeursderHeere Sta-
ten van de Vereenigde Nederlanden, dat de gefeyde Hee-
ren Staten fullen mogen doen werven in de Koninckrijc-
ken van fijn gefejjdeMajefteyt
fesduyfent Mannen, en dat
getal van tijd tot tijd te verforgen, en ^mpleet te houden,
ionder dai'er uytdruckelijk verklaert
isiot wiens btlafiing,
noch vanwelcke nadere van penningen de vervu/Zingen, die
Moodtfieckeltjck fullen myn, ehefihieden fuüm ,
foo heb-
ben de gheleyde Heeren Commiiïarilen en Ambaftà-
deurs, om defe twyfel, en dec Artijckel te verklaren,
verftaen en verdragen byrefumptie, dat alle foodanighe
vervullinghen , die ghewoonelijck by order, en ten
koften der ghefeyde Heeren Staten ghefchieden, ten
opficht van d'andereregimenten der ooderfaten van fijn
ghefeyde Majefteyt, oock dus fullen ghedaen worden
ren opficht van defe nieuwe wervingh van
fit dujfent
Mannen,
enbetaelt fullen worden van de penningen:,
die naer't achifte Artijckel van de gbeieydeLigueluU
len overbly ven, en voortkomen uyt de mqnftcringen,
die niet compleet zijn, en daer af de Commiflaris fijn
handen gheleeght (al hebben, op d'ordonnantien der
ghefeyde Heeren Staten, indien fy anders ghenoegh-
faem fijn tot
de koften der ghefeyde volmakingben,
om't ghefeyde ghetal van fes duyient mannen voleti
compleet te houden, die fijn ghefeyde Majefteyt van
tijdt tot tijdt fai doen voortkomen, en al 'c geen leenen >
dat daer toe ontbreken ial, om aen hem gereftitueert te
worden in de zelve termen cn conditiën, alsd'algemee-
ne leeningh, volgens 't elfde Artijckel.
• En om het elfde Artijckel volkomelijcker te verkla-
ren, daer in ghefeght is ,
dat tot ierfeecktringh vond*
reflitutie der uytghefcheote fenntnghen, door fijn ghefeyde
Majefleyt tot de gefeyde vervinghe ghedaen, aen fjn ghe·
feyde Majefieyt gegeven Jal leerden een AEle van Ohliga·
tie in forme, onder 't Zegel en de teekeningh der ghefeyde
Heeren Staten-,
foo verftaen de ghefeyde Heeren Com-
miCTarifen en Ambaffadeurs dat hun intentie gheweeft
heeften is, dat foodanigh een Aöe van Obligatie ghe-
maeckt en ghelevert fai worden ten belaftingh van yeder
der ghefeyde Vereenighde Landtfchappen,
affcheydelyck
en in folidum
, of in 't alghemeen, door de ghefeyde Hee-
ren Staten gheiamentlljck, op de zelve ftijl en forme,
alsd'Obligatievan de feftiende September, liog was.
Aldus gedaen en verdragen 1 in de ftad Londen, de vijf-
tiende van Junius Was geteeckent.

G Buckingham. Uamebon. Vrantois Aerjfev.
Ed.Comcey. Alb.loachimi.

Rich, IVefion. Noël de Caro».

Hooger boven de fignaturen was gezegelt met het Ze-
gel der refpedbive wapenen der gezeyde Heeren Com-
miffarifen en Ambaffadeurs.

Obügation des leun Hautes 'Puifsances &
les refpe6itve Trovmes four k'Roy d'An-
gleterre.

LEs Eftats Generaux des Provinces Unies, comme
auffiles Eftatrde Gueldres &ComtédcZutphen,
d'Hollande & Weft-Frife, de Zelande, d'Utrecht,
deFrife, d'Over-YiTel, & de la Ville de Groeningen
& Ommelanden. A tous ceux qui ces prefentes verront,
Salut. Comme ainfi foit que par le Traifléfaidentre
les Seigneurs Commiffaires du Sereniffime Roy de U
Grande Bretagne, France, & Yrlande, à ce par fa
Majefté fpecialement coromis j Afgavoir , les Illu-
ftresSc Excellens Seigneurs
George-Duc de Bueiingam,
Grand Admiral d'Angleterre , lac^uet Marquis d'Ha-
milton .
Grand Maiftre de l'Hoftel dudit Roy, Guil-
laume Comte de Venbroock,
Chsmbellan dudit Hoftel,
& Meffirei
Eduwart Conreey, un de fes premiers Se-
cretaires d'Eftat,
Rithart Wefion , Cbancclier de fon
Efchequier, Chevaliers, tous & chacun d'euxdefon
Confeil d'Eftat & Privé d'une part } Et les Seigneurs
Tranfois d'Aer^en Chevalier, de Sommelsdijck &dek
Piate &c.
Albert Joachìmi Chevalier Sieur à Oftende,
Odekenskercke,
Sxc.é'NeéldeCaron Chevalier, Sieur
de Schonewalle &c.NosAmbairadeuisExtraordinairts&
Ordinaire, d'autre part, le 5·. de luin dernierPiz/i!»
Feteri il a eflé traitté, con venu & promispar l'onziefme
Artide dudit Traitié, auffipar l'explication dudit Ar-
tide, fatte le
16. dudit mois de Juin par un autre par-
ticulier Traitté,
que pour fajjiuraftce de la reflitutiondei
avances fitites defbourfer par fadtte M^eflé ptitrla levie ,
entretenement, t/y recreués de βχ mille Soldats à pied»
il fera baillé à fadite Mdjéfté un A£te d!obligatim e»
forme , fius let feaux ^ pgnatures de nout en Corpt .
éf de chacune defdites Provims Unies fiparement & i»
filidum . en mefme fiile ér firme, que ^ l'Obligatiom
du
17. de Septembre, i(io8. Si eft-il, que pour fatis-
feire de nótre part an contenu d'icelui onziefme Ar-
i ticle, & de Pexplication enfuivie; Nous avonstant
en general que chacun de nou» en particulier promie
& affeuré , promettoos, öe affeurons par la prefen-
te de reftituer & faire reftituer au Roy , ou à fes
Miniftres, à fes. hoirs & fucceffeurs, ou à l6urs
Miniftres , toutcs avances & deniers i- qui fe de-
bourferont & auront efté debourfés par fa Majefté
pour ladice lev^es:> &diftribuées. par le Cemmii&ire de

paye


-ocr page 30-

payement cftably^, fur nosOrdonnances&Iesróücsde
Monftres de nos Commiflàires fuivant Ie C^ntenu du
feftiefme Artide dudit Traiflé : Obligeans^ cetcefin
toutes lei Provinces Uniesöe chacune d'icelles,
'mfoli-
i/wwtoutesles Villes & ftibjeös d'icelles, tant en gene.
ralqu'en particulier Nos Öe leurs Perfonnes & tous&
quelconques, nos Scleurs biensj meubles dcimmeubles,
prefeos éc advenir, nuls d'eux excepcés, Renonceants
pour cét efifêt par certes expreilèment 8e
in vim ραβί à
cous6c(^elconquesPrivileges, exceptions & benefices
de droia» non
nuntéret* pecuniai nomfailieut celebrati
tontraHus , rtiwmgefie, dtìinali fraudis, PriwlegHfirh
( lefquels nous cenons icy pour inferés ) qui aucune ma-
niere pourroyentderoguer, & prejudicier àcesprefen-
tes, mefmesaubencwe» difant)
^e la generale renen·
natio» ne vaut, β la /pedate ne precede}
Le touc fans
fraude 6e laalengien, en lefmoin de quoy nouslefdits
Eftats Generaux, & noui les Eftats de Gucldres & Com-
tédeZutphen, de HoIlaodeec Weft-Frife, de Zelan-
de, d'Utrecht, deFrife, d'Over-Yffel, & de la Ville
de Groeningen & Ommelandeo , avonsfaiftféelerla
preTente de nos grands feaux & figné de notre Griffier 6c
Secretaires refpedlvenient, & nous les Eftats Generaux
le dix fepciefme d'OÜobre tnii feize cens vingt & quatre.

EftoitParaphé

WcoketvanierBoHckhorfi,^, fur le p!i eftoitefcric
parOrdonnance defdits Seigneurs Eftats Gene-
rauX]& figné
I.vaitGoch. Par Ordonnance des
Seigneurs Eftats de
la" Ducbé de Gueldres, Se
Comtédp Zutpheoj figné l.Sluysken. ParOr-
donnancë de Sieurs Eftats de la Comnté d'Hollan-
de & Weft-Frife, le quatrieftne Novembre
mille
^ cens vingt ér quatre.
Signé C. vender W»/f.
rar Ordonnance de MeiTeigDeur» les Eltacs ce
Zelande , figné
I. Boreel. Par Ordonnance de
Mefleigneurs les Eftats de la Province d'Utrecht
lequatorziejme, d'Avril neuve, & le wi^i
ύ' yuatriéme wViffefUjl.Signé jiat· van Hilten. Par
Ordonnance des MelTeigneurs les Eftats deFrife
levhgt fixiefme Avril iday, Deufve,&le/je;i/w
May vieillettijl, (ìgné A. Aifina. Par Ordonnance
dei Sieurs Eftats d'Over-YiTel/i
dcuxiefme Mzy
PAn ïfiaf. neufvc, 6ε le deuziefme d'Avril vieiUe
ftijl. figné Roelinck. Par Ordonnance des Mes-
feigneurs les Eftats de la Ville de Groeninguefic
Ommelande
le vingt é" buiSiefme Avril l'An
igij. figné
Eiffinge,

Obligatie vanhaer Ho. tJUog. ende refpe^i-
ve Trovintien voor de Kmìngh van En-

DE Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
gelijck oock de Staten van Gelderlant, en 't Graef-
fchapZutphen, van Hollandten Weft-Vrieflant,
van Zeelandt, Uytrecht, Vrieflandt, Over-YlTel, en de
Stadt Groeningen en Ommelanden : aen alle de geenen,
die defe tegenwoordige fulien fien,
Sahyt. Alfoodoor
het Tra£tact, ghemaeckc tuiTcben de Heeren Commina·
riffen van de Sereniilime Koningh van
Groot Brsttangie,
VranckryckenXerUndti^c. fpedalijckdoor fijn Majefteyc
hier toe gecommitteert, te weten, de Ooorluchtigbe en
^tnemende Heeren,
Georg, Hertogh van Buckingam,
Groot Admirael van Engelandt, JacobMarquit van Ha-
tnilton.
Groot· meefte van't Hof des gefeyde Koninghs,
WiUem Graefvan Fembreeci, Kamerlingh van 't ghefeyde
Hof, en mijn Heeren
EdimardCmw^f, een fijner eerfte
Secretariflèn van Staet, en
Ritbard Wefion, Cancelier van
fijn Scbaeckbort, alle Ridders, en yder van ben van fijn
Raedt van Staet, en befondere Raedt van d'een zyde, ea
de Heeren
Trentojs Aerjfens, Ridder, Heer van Söm-
merfdijck en de Piate, fiec.
Albert loachimi. Ridder,
Heer van Ooftende en Odekenskerck»6cc. ΕηΝοϊ/Λ
Cero», Ridder, en Heer van Scbonewel, Sec. onfe extra-
ordinate en ordinare Ambafladeurs van d'andere zyde,
op den vjjfdmJixtiMt leftleden naer d'oude ftij!, ghetra-
iftecrt,verdragen ende belooft is,volgens het#^e Artijckel
van 't gefeyde Traöaet ,en oock vqjgens d'explicatie van
't genoemde Artijckel, de
feflieude van de gefeyde Maenc
Juaius gemaeckt, dooreen ander befonderTraöaet,
dat
tot verfeeckeringh der reflitutie van d'uytgefihote Penningen,
doürftjn gefeyde Majeflejt tot deWerving, enderhoudingh en
vervuUinghvanieiùìi^jtentMamentevoet ghedae» , aen
Jijagefijde Majefieyt gegeven fat vorden eenASievm Obli-
gatie in forme-, onder de x,egels en mercken van «
im tn 't alge-
meen, enytder der gefeyde Vereenighde Lamltfihafpen afge·
fcheydel^ek, eninfolidum, ineen felvtfiyl en forme als d'Q-
bligatievandefeventiende September ftfihien hondert acht
wat.
Sooift, datwy, om van onfe zyde te voldoen d'in-
houdt van'/ff^i/i Artijckel, en d'explicatie, die daerop
volght, foo In 't algemeen, als yder van ons in *t befbnder
belooft en verfeeckert hebben, beloven en verfeeckerea
door defe tegenwoordige, te reftitucren, en te doen relli-
tuerenaendeKoningh, of aenlïjn Minifters, aen ^a
Erfgenamen en Navolgers,of aen hun Minifters al d'uyt-
gefchoote penningen, dieuytgefchooten zijn, en uytge-
fcboten fullen worden,door zijn Majefteyt tot de geieyde
werving, en verdeelt worden,door de Commiflarisjtot ds
betalingh opgcrecbt,op onfe Ordonnantiën, en de Mon-
fter- Rollen van onfe Cooinyflkriffen, volgens d'inhoudt
van Vyêvewi/fiArtijckel van't gefeyde Traótaet: vero-
bligerende en verbindende ten dien ey nde alle de Veree-
tiighde Landtfcbappen, en yder daer af in folidum, al de
Steden en Onderlaten van dien, foo in 't algemeen, als
in 't befonder, onfe en hunne Perfoonen, en alle en eea
yegelijck, onfe en hun Goederen, roerende en onroe-
rende, tegenwoordige en toekoomende, gheendaeraf
uytgefondert j renunderende ten dien eynde, door defe
tegenwoordige uytdruckelijck , en tot bekrachtigingb
van 't Verdragh, d'algemeene en befondere Prlvilegien,
exceptienenbenefitien van Recht,
non numeratmpecw
nta, nonfailiaut celebrati contraSus, rei nongefia, dolt nu-
li, fraudis. Frivilegiifori,
(die wy hier voor ingevoeghc
houüen) die in eenigerwyiènfouden mogen derogerea
en prejudicieren aen defe tegenwoordige, felfs in de be-
nefitie, feggende<&i
degenerale renuntiatie niet geldt, fo»
de befondere niet voort gaet.
Allea fonder bedrogh en er-
ge Uit. Tot getuygenis van't weick wy, de gefeyde Staten
Generael en wy de Staten van Gelderlandc, en 't Graef-
fchap Zutphen, van Hollandt en Weft- Vrieflandt, van
Zeelandt, Utrecht, Vrieslandt, O ver-Yflèl, en de Stadt
Groeningen en d'Omme-landen, hebben doen zegelen
defe tegenwoordighe met onfe groote Zegels, en ghe·
teeckcncmet onfe Griffier en Secretariflen refpedive.
lijck , enwy de Staten Generael.
Defeventiendivêm
Oftober fefiit» hondert vier tn twmtigh. <*■
W«8 geparapheerc
Nkolaet vonder Boeckhorfi. Onderftont door Or-
donnantie der ghefeyde Heeren Staten Generael»
engeteeckent
l.vmGocb. Door Ordonnantie
der gefeyde Heeren Staten van 't Hertoghdom
van Gelderlandt,en
*t GraefTchw Zutphen, gbe-
teeckent 1.
Slnysken. Door d'ördonnantie der
Heeren Staten van't Graeflchap van Hollandten
Weft-Vrieflandt , de
vierde van November,
feflien hondert v'ter tnpaintigh, Gheteeckent C.
vonder Wolf. Door d'Ordonnantie van mijn
Heeren de Staten van Zeelandt, gheteeckent
2. Boreel. Door d'Ordoanantie van mijn Hee-
ren de Staten van e Landtfchap Uytrecht, den
tweeden nieuwe, ende den pmaelfden van April
feffien hondert vijf en tvintigh oüdc flijl, geteec-
kent
Ant. van Hilten. Door d'Ordonnantie van
mijn Heeren de Staten van Vrieflandt , den
fit
en taintighfien
April nieuwe , ende àsafefieé
Mey oude iüjl, in 't Jaer fefiien hondert vWea
twintigh.
gheteeckent A. Aijmt. Door dOr-
doontntte van de Heeren Staten van Over-
Yflel

den veertienden Mey mtuWf ende dén vière»

twintigen oude ftijl, in't Jaer/e/,« hon^rtv^
en t-wintigh^et&edktat Roelinck- Door d'Ordon-
nantie van mijn Heeren de Staten vande Stadt
Groeningen en d'Ommelanden , den
acht e»
tmntigften
April, fifiim hondert vijf en twintigh.
getceckent Ei$nge.

€ Ì

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. 29


a

3

-ocr page 31-

V E R Η A E L

30

g[n De nae|i-bolgcnbc3©iiitcc toicct bact op gcmaccfit
Bet®cactaet tuffcften «tEngdanöt / g^cncmnrcft cnDe
öefcn ^taet 5 cDogf) alfoo De iSoninoU uan enemaccft
ng[)m(alreeDein«@o2logc ga&Dcbcgcbcntcgcn bei^ep^
fttfcljei foo
tjECfoctjtÖP fecft beuc ben J^eec Akzema
Refident van delen Staet, bp be S(|anfc'^teben/enDe baec
na beuc De Igeec
Rijcs Canceiier Ulefelc ecnige pjobi|ìo=
ncle flulpe / toaec op gcraae cht Dit laolgenDc ?lccoo?D :

Accoord tujjchen de Gefante van 'Dene-
warck ende haer Ho. CMog. Gedeputeerden^
smaeckt op Η fendenvan een Regiment naer
iDenemarck.

ALfoo de DoorluchtJghfte ende Groot-machtighe
Kówm^ChrifiiaeHdeIV.ymGoàes genade tho
Dcnemarcken, Noorwegen, der Wenden ende
CotthenKonÌDgh,HertoglithoÌ>Ieifweieh, Holfteyn,
Stormarn ende der Ditmarfchen , Grave tho Oldenborg
ende Delmenhorft, &c. heeft doen verfoecken de Ho,
Mog. Heeren Staten Generaci der Vereeniglide Neder-
landen eerft door der fel ver Heeren Ordinaris Refidenc
by de Hanie-Steden
FoppinMvan yiitzema j ende daer na
door fijn Majetteyts Af'gefante den Heere ^Λίβέ
ZuVrup, Rijcx-Raec ende Cancelier, Amptmantho
Nieuwborgh ; volgens der felverrefpeótive Brieven van
Credentie, d'eerfte van den
achüenden Augufty , ende
d'ander van den
vierde» September ieilleden, dat haer
Ho, Mog. in dcfe tegenwoordige conftitutie hooghftged.
fijne Majefteyc met een JRuyter-dienft willen by fprin-
gen. Soo is tufiTchen den wel-gemeken Heer Gefante
ende de Gedeputeerde van hacr Ho, Mog. afgefproken
ende gesccordeert ; ghcUjck by defelve afgelproocken
ende geaccordeert werc mitfdefen : dat by haer Ho.Mog.
in Eedt en dienft van hoogft-gedachte Koningh ghefon-
den fai worden het Regiment van den OverftenH^iiwA,
beftaende in
v'^ien Compagnien, elck van wet hondert
Koppen, ende dat hetfelveby haerHo. Mog. in Soldye
onderhouden fai worden voor den tijdt van
drie loopende
maenden, inganck nemende foo wanneer 't felve Volck
op de Wefer aen de Vegefack fai zijn gearriveert, Om te
konnen Landen, dat oock haer Ho, Mòg. tot het trans-
port van 't felve Volck de Vivres ende Schepen fullen be.
ftellen , des fai hoogft-gedachte Koningh gehouden we-
ien de voorfikoften vanSoldye, Vivres ende Scheeps-
lïoften aen haer Ho. Mog. wederom te rembourfeten,_tot
derfelver contentemenc, foo wanneer fijne Majefteytüyt
den tegenwoordigen Oorlogh fai zijn ghefcheyden , tot
onderhoudinghe van't welcke is dit Accoort by wel ge-
melten Heer Canceiier ende haer Ho. Mog. Gedeputeer-
den onderteeckent op den/f7?i«
O&ohiìsfefiie» bonden
vii feu twintigh.

' WasGetceckent

Iih Namen ihrer Konig- Tloris Grave van Culen·
iijckeMajefteytmynes aller- borgh. A va» Rontwijck.
gnadigften Koninghs und Fred.dtFry. G.van Har-
Hern ' ttvek. Fred, van Interna,

S. van Heer feite,

JaloiVlefelt.

G.SchafTer.

Avec Ie βϊεην Carleton Ambnjfadeur
f^Angleterre futenfiiiteduTraitté conclu a
Londres Ie i^. Juin encore arreflê Ie
fmvant Accordarla conjunöiion de
2 o. Ka-
vires àia Flotte Angloife de 82. Navires étant
alléia à laconquefle de Calis Malis en EJpa-
gnèl 'fàfls avoir rien executè.

COmme ainfi. foit que Ie Sereniflïme Roy de la Gran-
de Bretkgjte,
aye fait equipper une Flotte de oélavte
. Navires de guerre, fournies d'artillerie, &

toute forte d'àmmunitions & vivres neceflàires, fous un
Aciiiiral, Vice-Admirj»t& autrcs Capitaincs & Officiers,
avec grand nombre de gens tant de marine, que de guer-
re ; à laqiielle Flotte Royalle les Sieurs
Εβαΐί Generaux
des Provinces Unies, ferontjoindre vingt autres Navi-
res , par eux fait equipper, armces
δε pourveiies ausG
d'artillerie , & de toutes fortes de munitions & vivres
neceflàires, avec leurs Commandeurs,Capitaines & Ma»
telots de qualitéfie nombre convenable, pour eftre ces
deux Flottes unies & envoyées en Mer à certain voyage
& delTein deftiné par fa Majefté, au dommage des Enne-
miscommuns, &quebefoineft, que teut foit conduit
en bon ordre
δε avec correfpondéncè, pour entirerle
. plus de fervice, que faire fe pourra , fans deftourbier, def-
ordre ou confufion, aprés communication fur ce tenüe,
entreleSicutsD«i//iyCWr/i?;ee Chevalier, Ambaffadeur
ordinaire dudit SieurRoy, ficle^Jeputésdefdits Sieurs
Eftats, eft accordé
Sc convenu, que lefdits vingt Navires
des Sieurs Eftats
feront un Efquadre apart, &lerontcon-
duittes öc Commandés par leur Admiral, Vice Sc Arrie-
re-Admlral, fousleurs Banleresou pavillons, felon I'or-
dte êcl'ufage des autres Flottes
δε Navires de guerre du
Royaumed'AngleterreöcdecésProvinccs; Aiufi tou-
tejfois que ledit Admiral recevra & fuivra les ordres 6c
commandemens de l^dmiral ou General de la Flotte
Royalle , lefquels il departira auxdits Vice & Arriere-
Admiral, öc autres Capitaines,
Sx. Officiers defdiis vingt
Navires.

Q^e l'Admiral Sc Vice-Admiral defdits vingt Navires
surontieanceecvoix deliberative δι refolutive auCon-
feil de la Flotte General Ie, ledic Admiralaprés,
δί Ie plus
proche de l'Admiral des Navires de fa Majefté,
δ: le Vi-
ce-Admiral en tel lieu,
δί ordres apres Ie Vice-Admiral
d'Angleterre, que paraprésluy fera convenablementöc
felon raifon attribué, quand tous les Officiers de la Flotte
Royalleferontenfemble. Que des Gonqueftes qui
fe
feront en Mer, ou dans les Ports & Havres des Ennemis»
de Navires, leur equipage 6c appartenances, deipoüilles.
Or, Argent,Marchandifes, & autres tels qu'ils foyent.
lefdits
vitigf Navires auront pour leur partage la cinguii-
mpartie. Ainfi accordé διconclu àia Haye entre ledit
Sieur Ambafladeur
Carleton δί lefdits Sieurs Deputés ;
En tefmoin dequoy céc afte par cnyiiigasitdeuxitfme

Dudley Carleton, NicolaesdeBouekhorfi. S.va»
Beaumont. Gisbert deBtetfelaer. S.vanHaer-
filte.

iMet den Konincklijcken Engelfchen Am-
baffadeur
Carleton wierd in gevolgh van het
TraBaet tot Londen den
vijftienden Juny
iêftien hondert vier en V^xxAs%geflooten^ noch
beraemt dit volgmde t^ccoordi op 't conjunge-
ren van
twintigh Schepen by d'Engelfcbe Vlo-
te van
twee en tachtigh Schepen, diegegaen
zyn om te conquefleren
Calis Malis in Span-
^triy doch niet uytgerecht hebben,

ALfoo de Sereniflïme Koningh van Groet Brittange
heeft doen monieren en toeruften een Vloot van
tipee en tachtigh Oorlogh Schepen, verfien met Ge-
fchüt, en met allé andere nodige Amtounitie en Vivrei,
ondereen Admiraelj Vicò-Adniirael i en andere Capi-
teyneti ende Officieren, mét eén groot ghetal van Zee-
volck en Krijgs-völck, by welcké Konincklijcke Vloot
de Heeren Stateri Generaci der Veieenighdé Nederlan-
den fullen doeri vöégén en bykoniien èéh Vloot van iwi».
iigii andere Schepen, door hén doen toeruften, en arme-
ren en verfien iftét Gefchüt, en àlderhande noodige Mu-
nitie , Vivres, fnet hun Comtiiafadeur, Kapltéynen, éh
Matrofen, van behoorelijckèqüaliteyt én ghetal, op dat
defetwee Vlooten vereenight foudeii worden, en in Zee
gefonden,tócfeèckèrè Voyagie en gedefliinecrt defleyn
door fijn Majefteyctot fchadeeti nadeel derghemeeae
Vyan den, en alfoo van nooden is dat alles in goede orde-
ningh en metcorrefpondentiebeieyt^, om demeeftc
dienft, diemen fai konnen daer af te tfïckénj fo tider diiC-

order,


-ocr page 32-

order,confufieenverwarringh, foois't,dat nahierop
gehoudenecommunicatie tuflchen de Heer DudtcyCar-
Ridder , ordinaris Ambafladeur vandeghefeyde
Heer Konlngh, en de Gedeputeerden der gefeyde twin-
ti
^hSchepeK dergefeydeHeeren Staten een befonder Efqua-
dronfutten matcken,
en beleyd en gecommandecrt worden
dourhun Admtrael, Vice-Admirael en onder-Admirael,
onder huneygeVlaggen,naerd'orderen'cgebruyck der
andere Vlooten en Oorlqg Schepen van Engeland,en van
defe Nederlanden ; doch echter foodanigj dat de gefeyde
Admirael fai ontfaogen en volgen d'ordrcs en comman-
dementen van d'Adroirac! of Gcnerael van de Koninck-
lijcke Vloot,die hy aen de gefeyde Vice-Admirael en on-
der-Adftiirael, en aen d'andere Kapiteynenen Officieren
der gefeyde
fmìmigh Schepen deelen fai.

Dacd'Admirael en Vice-Admirael der gefeyde twin·
tigh Schef en
fulien hebben fittingh en placts > en oock de-
libererende en refolverende ftem in den Raedc van d'al-
gemeene Vlootjdegefeyde Admirael na ennaeft d'Ad-
mirael der Schepen van fijn Majefteyc i ,en de Vice-Ad-
mirael in foodanigh een plaets en or der na de Vice-Ad-
mirael van Engclandt, en daer na aen hem behoorelijck
. en naer reden toegewefen fai worden, als alle d'Officie-
ren van de Konincblijcke Vloot te famen fullen zijn. Dat
van de Conqueften, die in Zee, of in de Havenen der
vyanden, van Schepen en hun toeruftingen toebehoren,
van roof, Gout, Silver, Koopmanfchappen , en andere
diergelijcke dingeojde gefeyde
Schepen voor hun
part het vijfde deel fullen hebben. Aldus veraccordeert
en beflooten in den.
Uaegh, tuflchen de ghefeyde Heer
'Ambafladeur
CarUion, en de ghefeyde Heeren Gedepu-
teerden. Totgetuygenisvan 't welck defe AÖe door hen
geteeckenc is,,de twtede dagh van Auguftus,
Jefiien hon-
üert vijf en ttuintigh. ·

Oudley Carleton> NkelaesvanBoeckherfl. S.-van
Beaunionti Gphert de Boetfilaer. S. vanHaer-
folte.

\flggreation pan leurs Hautes Ψηψαηοεί de
fAlltance Offenfive & Dfenfive du f.
Decembre 162^.
faitàSonthìtn^toni en-
ire les Steurs €ο·ιηηιιβατί$Ρ6$ de fa Majeflê
Royale d* /ingieterre & VAmbasfadeurs
'des leurs Hautes Tuisfances.

LEs Etats Generaux des Provinces Unies du Pays

Bas ; A tous ccux qui ces preientes verront. Salut.

Gomme ainfifoitque Ie 7. jüurdeieptembrel'An
unTraittéd'AlliancedeLigue Offenfive &De-
fenfiveaytefté fait& accordé
\Zouthampton , entre les
Seigneurs CommifiTaires du Serenisfime Koy de la
Gran-
«iiB«/«^«?jaunómduditRoy& fes Royaumes: Et les
Ambaffadeurs par r.ous cnvoye's à fadite Majefté en no-
Jlre nom & de noilre Republique,dont la teneur s'en-
fuit.

Gomme ainfi foitquepour d'un commun efFort rot»·
fre lesfregrês des in]upes ufurpations du Rey d'E/pagne, ^
fis amèttieujes entreprifes
par lefquellles il troublejoul-
Bcllement Ie repos & Eftats des Roys & Princes de l'Eu-
lope, & particulierement celuy des Provinces Unies des
Pays Bas 5 Tres-hautjTres'excellent & Tres-Puiflant
Prince
Charles par la grace de Dicu Roy de la Grande
BM/d^f,France&Yerlande, DefenfeardelaFoy, &c.
Auroit efté inftamment requis de la part de Hauts &
Puiflants Seigneurs les Eftats Generaux defditcs Pro-
vinces Unies des Pays Basj parie moyendeMeflires
Francois d^^erjen, Chevalier Sieur de Somm^rfdijck, de
h Piate ;
j^Iiert Joachmt auffi Chevalier Sieur à Oftende
'& Oedekenskercke, &
'Riemk de Burmania à Fervert
Grietman de Ferveradeel, Ambafladeur vers fadite Ma-
jeRé de k part desdits Seigneurs EftatS) d'entrer avec eux
eh une Confoedcration plus eftroiÖe, &
en Ligue Offen ·
five & Defenfive
, contre ledit Roy d'Epagnc & ies ad-
herans; fadite Majefté de la
Grande Brettagne, é>'c. En
continuation de Tagedtion êcfoin que les Roys 8c Rey-
nes fes predecefleurs, & notamment Ie feu Roydeglo-
rieufe memoire,fon Tres-honnoré Seigneur & Pere,ont
toufiours eu de la confervaiion & fubfiftence defdites
Provinces Unies, contre ledicRoy d'Efpagne ScEnne-
mis de leur liberté j comme auifi des asfiftences & grande
fecours qui leur onteftédonnésde tempsentemps, tane
par la Dame
Reyne Elìzaieth, que par ledit Seigneur Roy
Pere de fa Majefté à l'entier reftabliflèment de fon Tres-
cher Frere
Frederick Serentffinte Prince Eledeur Palatin d»
Rhin é-Jis Eftats, FoJfeJJions, é" digmtts herednaires.
dont
il a efté injuftement depofledé par ledit Roy d'Efpagne Sc
fes Adherens : fa Majefté ayant nommé & conftitué les
Seigneurs
lajues Baron Ley fon Grand Treforier d'An-
glecerrej
George Due de Buciingam, fon Grand Admiral
d'Angleterre;
Guillaume Comtede Pembroke Chambellan
de fon Hoftel,
JaquesComte deCarlile , Henry Cernie·
d'HoUande, Eduart Baro» Cenwey
premier Secretaire d'E-
ftat,
Fulcke^aronBroocke, Robbert Naunton Chevalier,
Maiflre des Gardes Nobles, Albert Maurtan, n'ageurét
Chevalier & l'autre des premiers Secretaires.é'R'chard If^e-
ββη
Chevalier Chancelier de fon Exchcquìer,oufix deux,
tous & un chacun d'eux Confeiliers en fon Confeil d'E-
fl:at 6
e privé, & iceux garcis depouvoirfuffil'antdont
Copie iera inferée à la fin de ce prefent Traicté,pour avec
lefdits Sieurs Ambafladeurs defdits Seigneurs Eilats, mu-
nis aulli de pouvoir fuflSfant dont Copie fera pareillement
infere aprcs celle defdits Seigneurs Commiflaires de fa-
dite Majefté, traitter, convenir, & condurre d'une
lAgue
Offenfive é" Defenftve,emT^hànG
Majefté & lefdits Sei-
gneurs Eltats,contre ledit Roy
d'Efpagne & fes Adherens,
lefquels Commiflàires de fadite Majefté & Ambafladeurs
deidits Seigneurs Eftatsj apres plufieurs alÌemblées, &
deliberations tenues fur ce fujeél, ont convenu, conclu,
& arrefté les points & Articles qui s'cnfuivent.

Premierement il y aura Alliance de Ligne Off'enfive é"
Defenfive
entre fadite Majefté d'une part, & lefdits Sei-
gneurs Eftats d'autre parr,afin
d'ajfaillirle Roy d'Eipagne
à guerre ou verte en tous ics Royaume,Terres,fujcas,&
droits en tous lieux, de^a & delà k Ligue par Mer 6c par
Terre. ,

II.

Laquelle dite Alliance durerà fi longuement jee k Rof
dEfpagne continuerà de pretendre, par guerre, voyes de fait >
ér autresamhitieujésmenéesfuriaiibertédroiSs iefditt
Provinces Vnies, ^ que la dignité EleSlorale, Terres, ^au-
tres Eflats Patrimoniatfx du PaUtinat demeureront occupa
par luy ou par fes Adherans, au moins pour le terme de quin-
xeans.

in.

EtnepourrontfaMajeftédela Grande Bfctagne,&c.
ny lefdits Seigneurs Eftats traidler avec Iqdit Roy d'E-
fpagne nyfcs Adherens dans ledit Terme de quinzeans
prochain venans,à commencer du jour de U preiènte con-
vention, de Paix, Trefve, fufpenfion d'armes,Dy entrer
enaucune autre Negotiation tendantà pareillcfin, di-
retìementouindireàement:, ny aufl] quitter ou renon-
cer àia prefente Alliance,
que de l'advts érconfetttement
commun,
& feront fadite Majefté&lefdieSeigneursE-
Itat! tenus fe declarer fur la continuation del»prefente
Alliance, un an auparayant que ledit quinze ans vien-
dront à expirer.

IV.

Seront rcceus en eette Alliance tous tes Roys, Prin·
ces, Republiques, Villes & Commun autés intereflie
en cettecaufe qui le defireront àcondition cquitable, lef-
quels feront requis folemnement pardeputation expreflè
de ce faire par ladite Majefté & efdits Seigneurs Eftats,
feparementjouenfemblement, dans trois mois apres la
conclufion du prefent Traitté , & plutofl: fi faire fe
peut.

V.

Van de Nededandfche Vrede-Handelingh.

Ilyaurabonne&fincere correfpondence pour la de-
fence mutuelle des Royaumes, Eftats & fubjeasjl'un de
l'autre,entre fadite Majefté & lefdits Seigneurs Eftats qui
demeureront refpeftivement tenus de procurer à leur
poffiblele bien,feureté, & advantage l'un de l'autre com-
me iusfid'advancerledommage, afFoibJiflêment & mi-
ne dudit Roy d'Eipagne leur Ennemy comtnun.

C4

Lequel


-ocr page 33-

V E R Η A E L

VI.

Lequel coramun Enncmy fadite Majeflc & lefdits
Seigneurs Eftats feront obligé d'atcacquer
de tonte leur
pui fame,
par Mer & par Terre, & feront à cctce fin tous
ics ansequiper & entretenìr une, deux ou plufieurs Flot-
tes, aumoyen defquelles ils Ics feront invahir & infeftir,
pardefcented'armée en Terre ferme, enper autres ag-
gresfions en tous fes ports, & Ifles, avec tant de vigeur gue
la communication de la Mer,le Commerce parmy l'Eu-
rope, le negoce des deux Indes, & principalement le re-
tour annuel de fes Flotte», luy en puiffe demeurer coupé
& retranché.

vir.

Et enfin d'entreprendre tei deffein avec ordre & une
defpenceregicedcpartagée, fansla lai0er toute àia char-
ge de fadite Majefté ou defdits Seigneurs Eftats feuls, il a
efté dit, & con venu quc fadite Majefté de la Grande Bre-
tagne,&c. Tiendra un bon nombrede Vaifleaux equip-
pes, &armésen guerre, aux coftes & IQes d'Efp^ne
pour tenir d'ordinaire bouchées les entrées des Rlvieres
àaUsèonesàeSt. Lucasi &c \&BayedeCadif, autaat que
fàirefepourra; comme feront pareillement lefdicsSei-

fneurs Eftats tenus de leur part , de faire aux coftes de

landres , pour tenir les ports fermés&la Mer libre de
pyrateries, à leur posfibl^ ^ ^ ^

Mais fi en outre il eft trouvé bon » pour faire une plus
gaillarde impresfion, & occupcrplusfenfiblementledit
Roy d'£ii)agne en fes propres Royaumes & Eftats, de
mectre une grand Flotte en Mer, avec un deflèin reglé &
concertéentre fadite Majefté & lefdits Seigneurs Eflats,
en tei cas lefdits Seigneurs Eftats feront tenus de contri-
buer une
quatriefine fartk du nombre des Vaifleaux que
fadite Majefté àcette fin fera armer, & jetteren Mer,
montési δε munitionnés pour pareil temps 6e propor-
tionnés àia meime grandeur & port de ceux de iàMajeilé.

1

Sa Majefté aurt le commandement fur toute tclle
Flotte, par fon Admiralou Vice-Admiralfubfecuclve-
ment j toutesfois il a efté convenu & accordò, que l'Ad-
mirai & Vice-Admiral qui commanderont la Flotte def-
dits Seigneurs Eftats, quand ils feront conjoints avec
celle de fa Majefté pourront arbòrer une feconde Banie-
rp, asfifter avec quelquö vieux Capitaines, & a voir voix

à toutes les tenuès, & deliberations du Confeil de ^erre>
& que les commandemens qui fe feront fur ladite Flotte,
defdits Seigneurs Eftats par l'Admiral ou Vice-Admiral

de fadite Majefté fe feront mediatement, & parl'entrc-
mife de l'Admiral ou Vice-Admiral defdits Seigneurs
Eftats : lefquels dits Admiral ou Vice-Admiral defdits
Seigneurs Eftats aurontausfi toute JuflJce fur leurs Offi-
ciers, Soldats & Mariniers, quand ils auront difpute entre
eux , mais s'il arrivoit quelque difpute <ou controverfe
entre quelques· uns de la Flotte de fedite Majefté & celle
defdits Seigneurs Eftats, lediflFerent fera examité & de-
cide felon les loix & Ordonnances, par l'Admiral ou
Vice-Admiral de fadite Majefté au Confeil de guerre,
t Xt

Aux exploits de guerre qui fe feront pour forcer quel-
ques havres monter des Rivieres, aflailir les Navires En-
nemis, ou aux autres ailions de pareil danger. Se nature,
il fera gardé cét ordre : qu'ilne fera employé plus grand
nombre des Navires defdits Seigneurs Eftats que propor-
tionné à celuy de fadite Majefté felon de laquantitédu
Tecours 5 fi d'un commun confentement des chefs de
pare 5c d'autre, il n'eft autrement refolu.

XI·

Si rune ou l'autre Flotte venoit en Mer à avoir befoln
d'aide & aflìftence de Vivres, Munitions, Voiles, ou
autres apparaux : les Admlraux les én feront fecourir,
s'il y a moyen, à priz raifonnable, ou à la charge d'en
Faire rendre autanc au retour
de Flottes à l'optioQ de ceux
quil'aurontdemandé. jjj |

Si ce; Flottes ainfi conjolntes & armées, font quelque
prife fur les Ennemis communs en Mer ou
à Terre,
<lΉommes,dd^ίavires, d'Or, d'Argent, deMarchan-
difes & d'autres Meubles ; fera incontinent fait un£ftat
&Regiftrede toutes telles prifes, enprefencePeparle
moyen des Officiers des deux Flottes enfemble de ben-
ne foy, & fans en rien cacher ou deftourner : lequel*
feront par aprésequitablementpartagés à poportion du
nombre j & du port des Vaifleaux que fadite Majefté fic
lefdits Seigneurs Eftats auront reëUement,& de fait four-
ny, pour performer leur Flotte commune, nonobftant
qu'il pourroit arriver que lors de la prife, nul des Na-
vires de fa Majefté ou
VUeverfa defdits Seigneurs Eftats
s'y feroic rencontre : pourveu que telles prifes ayenc
eué faites par une portie des Vaifleaux de la Flotte com-
mune.

XIII.

Mais fi fadite Majefté de la Grande Bretagncj &c.
Trouvoit bon de faire embarquerà fes defpens une bon-
ne Armée, & la defcendre quelque part à terre au pays de
l'Ennemy > afin d'y faire invafion £c occuper quelque
Ville, cu aifiette forte à yloger fadite Armée en feure-
té, &]ieu commode, pour advantagerfes defleins: il
eft accordé que les occupations qui de cetre forte fe fe-
ront en Terre ferme, appartiendront & demeureropc
purement & Gmpkment à fadite Majefté j nonobftant
que la Flotte defdits Seigneurs Eftats y pourront avoir
aflifté£caidé>

XIV.

Bien enteodu toutesfois, que fi à telle defcente,& exe -
cution les fujefts defdits Seigneurs Eftats entreviennent,
qu'ils auront aufli leur part aux Butin & Meubles, pro-
portionnée de leur nombre àceloydes fubjeéts de fadite
Majefté, àlaquellefeuledemeureront toutsles acqueft*
immeubles des liles, Villes & Terre®.

XV. Λ

Ceux qui auront CommiiSon de fadite Majefté de la
Grande Bretagneou defdits Seigneurs Eftats, pourront
envertudecetteAliaiice, pourfuivre, combattre, pren-
dre, & emmener par tout leurs Ennemis, en quelques
endroits qu'ils vlennent à lesrencontrer ; mefmesaux
rades^emboucheurcs, & Rivieres, fie aux ports de merde
part & d'autre : à la charge que ceux qui auront efté pris
auxrades, emboucfaeures & auxdits ports, ne pourront

ouvettsScIibtes aux Navires de guerre 8e marchandsde
part & d'autre, qui y pourront entrer, demeurer, fortir
& rader fans nul empefchement : fe regleront neant-
moins iceux Navires ielon les loix, droiAs,& couftumes
desiieux.

XVI.

Sipartempefte,pourfuite de pyrates, ou par quelque
autrecontrainte', & michiefaucunsnavires marchands
prennent port dans Ie Pays l'obeiflànce de Ikdite Maje-
fté, ou defdits Seigneurs Eftats, iceux s'en pourront re-
tirer librement à leur volonté, fans pour ce eftre tenus de
defcendre, troquer, ou vendre leur marchandifes, ny
d'cn payeraucuns droiös.

XVII.

Les Capitaines commandans les Navires de guerre de
fadite Myefté ou defdits Seigneurs Eftats, & envoyez en
meravec lesCommjifions privées de leurs Souveralns,
eftans.point compris au Corps de ladite Flotte commune,
pourrent pareillement en toute feureté,mener aux ports,
& rades de fadite Majefté & defdits Seigneurs Eftats,
leurs prifes, faites fur les Ennemis communs, & les en
retirer par apres Franchemept à leur plaiCr, pour les con-
duire au lieu qu'ils dolvent par leurcommiffion , fans
eftre tenues de notifier leurdits prifes aux Officiers du
lieu, ou leur en payeraucuns droirs, mais àia charge
toutesfois de montrer leurs commiflions, t'ils en font re-
quis par iceux.

XVIII.

Si durant la preiente Confoederation aucuns Navires,'
par tempefte, ou autre mefadventure viennenc à
s'ef-
choüer,oufeperdre fur les coftes de fedite Majefté de la
Grande Bretagne, 8cc. ou fur celles defdits Se^neursE-
ftats, tels Navires ou leurs dcbris pourront eftre rect^-
més, & repetés dans 1'an, par ceux aufqucis ils appartien-
dront de droit,ou en ajanscaufe & procuradon d'eur,
& leur feront rendus, fans autre forme de proces, payaos
felon les droits, Sc couftume de? lieu}?, '


51

-ocr page 34-

van de Nederlandfche

XIX.

Si fur felle OU pareille occurrence, il arrivoit difpute
cntre les fubjeits de part & d'autre, les Officiers des lieux
ieront obligés de leur faire & adminiftrer bonnc &
courte juftice, fans trainer & entretenir les parties en
longeur, par aucune formalité de Proces.

X X·

Toutes Marchandifes de contrebande, corame font
munitions de bouche & de guerre, navires, armes, voi-
les, cordages, or , argent, cuivre> fer , plomb, &
femblables, dc quelque part qu'on les voudra portcr en
Efpagne, & aux autres lerres de l'obeiflance dudit Roy
d'Êfpagne & de fes adhcrens, feront de bonne prife >
avec les Navires & hommes qu'ils Ie porteront.

XXI.

Sadite Majefté fera inftancc envers les autres Roys,
PrincesjEftats,Villes, Communautésneutres, defairc
defence à leurs fubjeösdetrafiquer, tantquelaprefente
guerre durerà, avec les Royaumes & autres poffeffions
dudit Roy d"E(pagne& de fes adherens, afin de ne leur
laiiTercncourir, àleurefcient, aucune dommage.

XXII.

Ce que ne venant à s'obtenirdeleurgré, 11 efl: con-
vcnu, que les navires qui fe trouveront à la roer, fufpeös
dcprendre leur route deversl'Efpagne, les Ifles, ou au-
tres Eftats dudit Roy d'Êfpagne, & de fes adherens,
feront obligés de s'arrefter, pour eftre reconnus & vifités,
fans pourceks pouvoir retarder, ou endommager.

XXIIi.

Le Negoceou Commerce fere cependant ouvert &
permis par tout ailleurs aux Royaumes, Villes, terras,
& Paysdes Alliés, & des Princes& amisneutres, fans
intcrruption ny deftourbier.

XXIV.

Pareillement pourront fadite Majefté & lefdits Eftats,
fe faire fournir aux Pays 1'un de 1'autre, de toutes fortes
de Munitions, d'Armes, Cordages, Voiles, & Viótu-
ailles, pour Ie neceflaire equipage de leurs Flottes , fans
pour l'acbapt, ou tranfport eftre tenus payer d'avantage,
que ceux du pays auque^M achapts auront efté faits.

Sa Majefté traïttera lefdits Seigneurs Eftats en Amis,
& Voifins, Alliés, avec elle d'une Alliance eftroite, en
ce qui concerne Ie traficd'Artillerie & balles ou boulets
à Canon, leur permettant d'achetter 6g tranfporter hors
de fes Royaumes & Dominions, telle Provifion d'Artil-
lerie, & àtei prix&conditions que les autres Alliés de fa
Majefté, ou fes propres fubjeös foni; accouflumez de
l'avoir.

XXVI.

Et avenant que par cy-apres, fadite Majefté 8e lefdits
Sieurs Eftats feparement, ou enfemblement viendroient
à defcouvrir des nouveaux moyens, &expediens pro-
pres pour endommager plus puiflimment ledit Roy d'Ê-
fpagne , par mer, que ceux defquels il eft convenu en ce
Traidlé, & demandoient d'ajufter leurs entreprifes avec
commune deliberation, & ad vis: il eft accordé qu'ils
encommuniqueront fic concerteront parleurs AmtiaflTa-
deurs quand bon leur femblera, ou par deputation & en-
voy expréss'il eft trouvé utile & à propos.

Et corame il a efté dit qu'il faut entreprendre & affaillir
Ie Roy d'Êfpagne à guerre ou verte,& à toute outrance par
mer,6c par terre,fadite^Majefté& lefdits Seigneurs Eftats
feront tenus de fairdpiacun feparement, δε à ies frais
Scdépeos, une forte armée de gens de pied, &deCbe-
val, artillée conveoablement, & fournie plantureule-
menC de tout ce qui fera neceflaire, pour la fouftenir
&la rendrecapabled'aflaillirl'ennemy commun, tant à
la Campagne, qu'en fes Villes clofes, par fieges, iurpri-
fes, & autrement.

XXVIII.

Laquelle dite Armée, du cofté de fadite Majefté de
la Grande Bretagne &c. Ne pourra eftre moindre de
vingt tìtiq à trmte mil kommet de pìed, wmécsde mouf-
«juets, Scpiquescompletement, ècdcquatrtò. dttj mìBe
Culraflìers, avec un train d'Artillerie, d'attelego > cha·
riage, & de munitions bien propoitioqn^

Vrede - Handelingh. 3 3

XXIX.

Et feront lefdits Seigneurs Eftats pareillement eflfjrt
de leur 'cofté de mettre auffi enfemble un Corps d'ar-
mée de pareil nombre d'Infanterie & de Cavali^, avec
un plein attirailde Canon & de fes fuittes, & d^endan-
ces ordinaires & neceflaires.

XXX

Sadite Majefté & lefdits Sieurs Eftats adviferoijt cy-
apres entr'eux, dutemps qu'ilconviendrafortirfembla-
blement leurs armées aux champs, &à certe fin s'entre-
communiqueronc leurs defleins l'un & l'autre, pour d'au-
tant plus commodement divertir ficdiftraire les forccs de
leurennetny, endiverfes lieux.

XXXI.

A ce fairc ils promsttent de coflduire chacun fes armes
de telle forte, qu'à leur meilleure efcient ils en procu-
reront la feureté, ftcilité, & utilité l'un de l'autre, en-
tretenant à cette fin une ordinaire fic tres-coofideote cer-
refpondence par enfemble.

XXXII.

Cas avenant que pour le tranfport de fon Armée & fon
attirali, fadite Majefté venoit àavoirbefoindequelque
nombre de Vaiffeaux propres à ce faire : lefdits Seigneur»
Eftats feront devoird'en faire promptement accommo-
der fadite Majeftéen payant, à condition raifonnable,en
eftans advertisentemps, pour en faire convenir avec
les proprietaircs.

XXXIII.

LesConqueftes qui de l'uneou de Pautre Armée fe
feront, demeureront entieres à celle qui les aura faites.

XXXIV.

Et fera fa Majefté à fon befoin, & defir fervie dedans les
Provinces Uniet hors dc Magafins, & autrement, de na-
vires, d'Armes & Munitions de guerre, fleVivres, ma-
teriaux, & autres neceifités, en payant.

XXXV.

Ces Armées re feront retirées de la Campagne evant
le temps que fa Majefté & lefdits Seigneur» Eftats en-
femble adviferont, ny auifi retranchée, que d'advis com-
mun, mais le chefs de part & d'autre, feront tenus dele
tenir fortes, &complettes, &les lefraichir de temps en
temps, de nouvelles recreiies.

XXXVI.

Si l'Ennemy venoit àtourner toutes fesforces contro
un feul des confccderés, l'autre (era tenu de bougerfon
Armée aullì-toft, fiellen'eftengagée, & Pembefoigner
aupays, & à l'endroit oii fe pourra falre plus fenfible
dommage audit Ennemy, s'il n'eftime plus ieur, & n'ai-
me mieux marcher incontinent avec fon armée au fe-
cours de l'autre, pour ferrer k'il eft poiSble l'Ennemy
entreles deux armées,

XXXVII.

Π fera cy-apres traitté entro fadite Majefté & lefdit·
Seigneurs Eftats, fur l'ordre des contributions qui fe le-
veront aux pays, & EftatsEnnemis.

XXXVIII.

l'Une ou l'autre venant à eftre frejfée,ii. Majefté &
lefdits Seigneurs Eftats, s'entrevoyeront dufecours , fi
faire fe peut, de tant de gens que leur propre feureté per-
mettra.

XXXIX.

Toutes lettres de rtfreffkiïïes, marqee, arrefis, &au.
tresfemblabes, qui ont cfté cy-devant odtroyées & de-
cernéescontrelesfubjeöe del'an ou l'autre des confcc-
derés, pourqueljiuecaufe quecefoit, n'auront lieu de
part & d'autre, ains font dés maintenant, & demeureront
nulles & de nul effeö, & pour l'advcnir n'en feront
aucuns o<aroyécs,maisjuiHce fera renduë i5e adminiftrée,
ainfi que de droid appartiendra.

XL.

Parlaprefcnte Alliance, ny paraucuneeparolesycon-
tenus generales ou ipeciales, n'eft pas compris ny en-
tendu qu'il y ait aucune
innovation à interruption , ««
thangement en la liiertéde la ]Slavtgfltim& Commerce, ét
Royaumes, Eftats, & pays de fa Majefté audefdits Sei-
gneur Eftats, & autres Roys, Princes, Villes, amis, Alliéi,
Scneutres, ny auffi auxloix&couftumesdesAdmirau-
tés, payemensde daces, Impofts, Subfides, devoirs de
part & d'autre, ry aux droK^ appellesCouftumes en

Angle-


-ocr page 35-

V E R Η A È L

34-

Angleterre: ainsaefiéexpreflemctit convcnu &accor-
déqueladiteliberté, droidl, daces, Impofts, loix, cou-

ftumesi&payemensfufdicsdemeureronten leurpleinc,

&entleie force δε vertu cotnmeils eftoyenc le jourpre-
cedentele Is Conclufiondu prefent Traitté.

Lefquelles conventions, paftions & Articles cy-deflus
con ven u, & chicun d'iceux ,ont efté traktés , accordés,
êcpafleseDtrelefditsCoratnifliiresde fedite Majcfté &
lefdits Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs Kftats Ge-
neraux: Promettans de benne foy, & s'obligeans en

vertu de leursCommisfionsrefpcftivement, qui feroot

inferécs à la Ho du prefent Traitté , que dans trois mois
prochainement venans, pu plutoft, fi faire fe peut, ils fe-
ront fournir ; f5avoir les Seigneurs Commiflaires de
fadite Majeftéaux Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs
Eftats, &lefdits Sieurs Ambaflàdeurs defdits Seigneurs
Eftatsaux Seigneurs Commiflaires de fadite Majeftéla
J Jeclaration fpeciale de la volonté de leurs Souverains fur
iceluy Traitté, cu lettres de Ratificatien en forme iuiB-
fante & vallable.

£n foy & tefmoignage de toutes lefquelles padtions,
conventions & Articles, lefdits Seigneurs Commifl^aires
& Sieurs Ambafladeursontfignéce prefent Traitté, &
à iceluy appoféle féel de leur Arraes. Faic en la Ville de
Smhemptea ce feptiefme jour de Septembre > l'An mille
fixcens vingtcinq, itile d'Angleterre.

Enfuivoit la teneur des Commisfions. Charles par la
gracedaDieu,&c. OnétTichfield^ei.·). à'hoMÌt lóaj·.
& plus bas
CharfesRex. Puis fuivoit le pouvoir ou
Coromisfion des Eftats Generaux datée àlaRiyele la.
Juin itfiy. figné
Beaumont vidit : Etίurlereply,parOr-
c^onπance defdits Seigneurs Eftats Generauï.
J, ·υαη
Goch,

Signé & feelé comme s'enfuit

Fraufois ^Αίτβΐιη,
Ali. Joathimi.
R. V. Burmania.

D

James Ley.

G. Buckingam.

Fenbroke,

Carlile.

HoUande.

E. Compey.

RicL Wejion.

La Ratification des Seigneurs Eftats Generaux efloit
fignéàlaHj/fle 14.Decembre
i6ìy. Paraphé Verwar
vidic. Et fur le reply eftoit efcrit, par Ordonnance defdits
Seigneurs Eflats Generaux,

figné

J. vanGocb.

La Ratification du Roy, efloit figné le 10. Decemb.
iézf. fignée
Carew. Plus bas

Charles R.

Aggreatien van haer Ho. CMog. van de
AUiancie Offenfive ende ^Defenfive den
fe-
venden Tyecember , ièftien hondcrt vijf en
twintigh,
tujjchen de Heeren Cornmiffarifen
van fijne Koninckltjcke Majefleyt van Enge-
landt, ende de Heeren haer Ho. Mog. K^m-
ba^adeurs in T^ontham^tongemaeckt.

E Staten Generael der Vereenigbde Nederlan-
den, aenallede ghenediedefe tegenwoordigen
fullenfien, Saluyt. Alfoo op den fevenden dagh
in September van'tteghenwoordigbjaer
feftien hendert
vyfen twintigh
een Verbondt Traftaet van Ligue ofièn-
five en defenfive ghemaeckt en veraccordeert is te Zw-
iiawpfOBtuflchen de Heeren Commiflàrifen van deSe-
reniffime Koning van
GrootBrittangie,ìri de naem van de
ghefeydeKoningh,en van fijn Koninckrijdken, ende
Gefanten, door ons gefonden aen fij η gefeyde Majefteyt
in onfe nacm, en van onfe ghcmeente, daer af d'inhoudt
volght.

Alfoojommeceengemeenepogingh de progreljeti en
vorderingen der ongerecktigt Vfurpatien van de Koningh
van Spangien, en fijn eerfuchtige aenflageii,
door de welcke
hy dagelijcks beroert en ontruft de ruit en Staten der Ko-
ningen en Vorften van Europa, en beionderlijck die van
de Vereenigbde Nederlanden, de hooghfte, uytftekent-
fteen Machtigfte ^oi%KareL· doorGodtsgenadeKo-
ninghvan Groot Britt/tngie , Vranckryck enXrlandt, Be-
ichermer van 'c Geloof, &c. Ernilelijck verfocht is van
wegen de Hooghe Mogende Heeren , de Staten Gene-
rael der geieyde Verecnighde Nederlanden, door mid-
del van de Heeren
Francoys Aerffens·, Ridder, Heer van
Sommerfdijck, endePUet, &c
Albert Joachimi, oock
Ridder, Heer van Ooflendeen Odekenskerck, eviRmk
deBurmania, vanFerwerc, Grietman van Ferwerdeel»
Ambofladeurs aen fijn gefeyde Majefteyt van weghen de
ghefeyde Heeren Staten, om met hem te treden in een
enger en vafter Confederatie en verbintenis, en in
Ligue
offevfive m defenfive,
teghen de ghefeyde Koningh van
hpangien en fijn Adherenten : Soo ift, dat fijn ghefeyde
Majelteyt van Groot Brittangiej &c. Tot continuarle
van d'affedlieenforghdie de Koningen en Koningin-
nen fijn Voorfaten, en voornamelijck d'overlede Ko-
ningh van geluckzaligergebeugenis, fijneerwaerdighfte
Heeren Vader. altijdtgehadt hebben voor dc conferva-
tie ende onderhoudingh der ghefeyde Vereenighde Ne-
derlanden tegen de gefeyde Koningh van Spangien , en
vyanden van hun vryheydt, gelijck oock voord'asfifteri-
tien en groote byftanden^die van tijd tot tijdt aen hen ge-
geven zijn, foo door Mevrouw de
Keninginne Elizabetbt
als door de ghefeyde Heer Koningh, Vader van fijn Ma-
jefteyt, tot de volkomen reftabliffement van fijn waerdt-
fte Broeder
Frederick, Serentjpme Keur-VorSi, Valtz graef
aen den Rhyn tn f)n erjfelijcke Staten, fojfejjien en digtti-
teyten,
daeraf hy ongerechtelijck verltooten is door de
ghefeyde Koningh van Spangien en fijn Adherenten ;
Soo ift, dat fijn Majefteyt verkofen en geconftitueert
heek à^tìcacalacob Baron Ley, fijn Groot Threforier
van Engelandt,
Georg Heer va» Buckingam j fij η Groo-
te Admirael van Engelaut,
WtUeta GraefvanFembroetk,
Kamerlinck van fijn Hof, lacob Graef van Carlile. Ben-
riek Graef van HoUandt, EduTPard Baron Comsey,
eerfte
Secretaris van Staet,
Fulke Baron Broicke, Robhert Naun-
ton Ridder,
meeiter der Gardes Nobles, Albert Maur-
ton, oock Ridder, en d'ander der eerfte Secretariflen, en
Richard Weflon, Cancelier van fijn Schaeckbort, of fes
van hen,
alle ende een yder van hen Raedts-Heeren in
fijn Raedt van Stact> en befondere Raedt, en defever-
fien met genoegfame macht ( daer af Copye aen 't eyn-
de van dit tegenwoordigh Tradaet gevoeght fai worden)
om met de ghefeyde Heeren Ambafladeurs der ghefeyde
Heeren Staten, oock verfien met genoeghfame macht
( daér af oock Copy aenghevoeght fai worden na die van
de ghefeyde Heeren CommifiTariflèn van fij η ghefeyde
Majefteyt) tetraöeren, verdragen en fluyteneeni/gw
offenfive en defenfive tuflcheri fijn gefeyde Majefteyt, en
de gefeyde Heeren Staten , tegen de Koning van Span-
jen en fijn adherenten : welcke Commiflariffen van fijn
geieyde Majefteyt, en Ambafladeurs der gefeyde Hee-
ren Staten, na veel vergaderingen, en deliberatien, op
ditfubjed gehouden, verdragen, beflotenenghearre-
fleertihebben de punten en artijckelen, die hier vol-
ghen.

I.

Eerftelijck falder fij η Alliantie van ligue offenfive e-a
fenfive
tuffchen fijn gefeydeMajel^c van d'een zyde.en
de gefeyde Heeren Staten van d'ander zyde, om meto-
penbare Oorlogh de Koning van
Spanten te befiormen in d
fijnKoninckrijcken, Landen, onderfaten en rechten
in alle plaetfen, aendefe en gene zyde vandeligneter
Zee en te Landt.

Π.

Welcke gefeyde Alliantie foo langh fai dueren, als Je
Koningh van Spanje» fai contmueeren te pretendeeren door
Oorloghen, middelen van dadelyckheydt, ende andere eer'
fuchtigheMeneenen belaginghen βρàe VryheydtenReihte»
der ghefeyde Vereenighde Landtfchappenj en als de Keur-
Vorflelyekt dimiteyt t Lande» ett andere patrimoniale Sta-
ten vanU Palts-Grafffchep door hem, ofttdoorAdhe-
renten.


-ocr page 36-

rmtenfeUengheoccupeert Hyven^ ttnmmfle voorde tydt
van vijfthienjereM.

En fullen fijn Majefteyc van Groot-Britan e , &c·
DOch de ghefeyde Heeren Staten niet moghen handelen
metdeKoniaghvan Spanjcn, noch met fijn Adheren-
ten, in de ghefeyde Terme van vijftien naeftkomendc
jaren, te beginnen van de dagh van het tegenwoordigh
verdragh , van vrede , beftandt , fchorflingfa van Wa-
penen , noch in eenighe andere handelingh treden, ton
ghelijcke eynde ftreckende, direöelijck of indireótelijck,
noch oock dit tegenwoordigh Vcrbondt verlaten ofaf-
feggen, dan
met gemeit advijs en teeSiemmingh·. en fijn
ghefeyde Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten ful-
len gbehouden fijn fich op de continuatie van defete-
genwoordighe Alliantie te verklaren , een jaer te voo-
ren eer de ghefeyde vijfthlen jaren verAreecken fullen
zijn.

IV.

In dit Verbondt füllen oock ontfanghen worden alle
Koninghcn, Princen, Gemeenten , Steden en ande-
ren , die in defe faeck gheintereffeert zijn , en fulcks
op billijcke Voorwaerden fullen begeeren ; dewelcken
folemnelijck door expreffe deputatie hier toe verfochc
fullen worden, door lijn ghefeyde Majefteyt, en dege-
ieyde Heeren Staten, yderin'Cbefonder, ofgefament-
lijck, binnen drie maenden na het belluyt van'c tegen-
woordigh verdragh, of eer, foo'tgefchiedenkan.

V.

Daer fai goede en oprechte correfpondentïe Zijn tot
d'onderlinghe defenfie cn befchermingh der Koninck-
rijcken. Staten en Onderdanen van wcer-Zyden, tuf-
fchen fijn ghefeyde Majefleyt, en de ghefeyde Heeren
Saten , die refpeftivelijck ghehouden fulien zijn naer
hun vermoghende welftandt, ibkerheydt, en voordeel
van malkanderen te bevorderen, gelijck oock dc fchade,
verfwackingh cn ondergangh van de gefeyde tioning van
Spanjen hun gemeene vyandt, te betrachten.

VI.

Sijn gefeyde Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten
fullen ghehouden fijn defe hun ghemeene vyandt aen te
t?&ea met al hun macht, ter Zée cn te Landt, en fullen
tot dien eynde alle jaren doen toeruften en onderhouden
een, twee of meer Vloote, door middel van dewelc-
ken fy hem fullen aentaften, en infeftceren doorlanding
van Volckin'tvafle landt, of door andere Agreffienin
alle fijn Havenen en Eylanden, met foogroo'te vigeur,
dat de communicatie van de Zee, de Koop. handel in
Europa, de Negotie der beyde Indien, en principalijck
de jarelijckfcheretour van fijn Vlooten hcmaf-g ;fneden
cn geretrancheert magh worden.

VII.

En om aen te vanghen foodanigh een deCfeyn .met or-
der , en met een gheregelde en verdeelde befeoftingh,
fonder die geheel ten belaftingh van fijn gefeyde Maje-
fteyt , of der ghefeyde Heeren Staten alleen te laten, foo
isghefeght en verdragen dat .fijn ghefeyde Majefteyt van
Groot-Britanje, &c. een goedt getal van Schtpen, ten
Oorlogh toegeruft, opdeCuften en Eylanden van Span.
jen fai houden, om gewoonlijck foo veel, als mogelijck
is, de monden der Rivieren van ti^iö»,
S.Lucas, en
dtBajva»Cadii gheftopt te houden; ghelijck oock de
gefeyde Heere Staten van hun zyde gehouden fullen zijn
defgelijcfesopdeCuften van Vlaenderen re doen, om ,
foo veel ben mogelijck is, de Havenen geilcjoten, en de
Zee vry van Zee-rooveryen te houden.

VIII.

Maerfoodaer-en-boven goedt gevonden wierdt, om
eentreffelijckerfpronghte doen, en de gefeyde Koning
van Spaojen
la fijn eygen Kóninckrijcken en Staren ghe-
voelijcker befigh te houden , een groote Vloot in Zee
re brengen, met een deÌTeyn, dat tuffchen fijn gefeyde
Majefteyt en de ghefeyde JHeeren Staten geregelt en vaft·
ghefleltis, foo fullen in foodanigh een gevaJdegefeyde
Heeren Staten ghehouden zijn tccontribueerenenopte
bréngen een «/«-Λ i/if/ van't getal der fchepen, die fijn
ghefeyde Majefteyt ten dien eynde fai doen toeruften >
en in Zee brengen, omtrent even groot, evenwel toe-
geruft, en voorfoo langhe tijdt, als die van fijn Maje-
fteyt gemunieert

IX.

Sijn Majefteyt fai het commandement hebben over
foodanighe gheheele Vloot, door fijnAdmirael, of in
diens ftede fijn Vies-Aimirael. Doch echter is verdra-
ghen en veraccordeert dat d'Admirael en Vies-Admirael,
die de Vloot der gefeyde Heeren Staten fullen comman-
deeren. als fy met die van fijn Majefteyt geconjungeert
zijn, een tweede Vlagh fullen moghen opfteken, meC
eenige oude Capiteynen by alle deliberatien van Krijghs»
raet verfchynen, en daer In ftem hebben ; en dat de
commandementen op de ghefeyde Vloot der ghefeyde
Heeren Staten door d'Admirael of Vies-admirael van
fijn ghefeyde Majefteyt mediatelijck gedaen fullen wor-
den , en door intermiffie van d'Admirael of Vies- Admi-
rael der gefeyde Heeren Staten : welcke gefeyde Admi-
rael of Vies-Admirael der ghefeyde Heeren Staten oock
alle recht fullen hebben over hun Officieren, Soldatèa
en Matrofen, als fy verfchil onder hen hebben. Maer
indien'er eenigh difpuyt of verfchil quam tullchen eeni-
gen van de Vloot van fijn gefeyde Majefteyt, endievaa
de ghefeyde Heeren Staten, Ìbo fai 't verfchil ge-exami-
neert en gedecideert worden nagr de Wetten en Ordon-
nantiën , door d'Admirael of Vies-Admirael van fijn
ge-
feyde
Majefteytin de Krijghs-raedt.

X.

In d'exployten van Oorlogh, die gedaen fullen wor-
den, om eenige Havenen te overweldighen, Rivieren
optezeylen, en de vyandlijcke fchepen tebefprlngen,
ofind'andere wercken van gelijck gevaer en natiicrfal
defe order onderhouden worden : datmen geen grooter
getal van fchepen der gefeyde Heeren Staten fai gebruyc-
ken, dan naer advenant van dien van iijn ghefeyde Ma-
jefteyt naer de grootheyt van de byftant ; 'tenzydatmec
ghemeene toeftemmingh der Overftcn van weer-zyden
anders gerefolveert wort.

XI.

Indien d'een of d'ander Vloot In Zee byftant van Vi-
vres. Munitie, Zeylen of andere toer uftingh van noo-
den hàdt, foo fullen, indien 't mogelijck is, d'Admi-
ralen aen malkander onderftant doen, voor een rede-
lijcke prijs, of op Voorwaerde van ghelijcke weerleve-
ringh in de weerkeeringh der Vlooten, naer't believen
van de genen, die fulcx verfocht hebben.

XII.

Indien defe Vlooten, dus te famen ghevoeght toege-
ruft , in Zee of op 't Landt eenige roof van de gemeene
Vyanden krygen, 'tzy van Mannen, fchepen^ gout*
filver, Koopmanfchap , en andere roerende.goederen ,
foofalmen terftondt een ftaet enregiftervan allefooda-
nighe roof maecken, in tegenwoordigheydt, cn door
middel der Officieren van de beyde Vlooten, ter goeder
trouw, en fonder yets daer af te verbergen, oFweghte
flepen: dewckkedaer na gherechtelijck ghedeeltfullea
worden, naer de proportie van'tghetal, engrootheydc
der Schepen, die fijn gefeyde Majefteyt. en de gefeyde
Heeren Staten fullen nebben toegheruft en bygebrachtj
om defe ghemeene Vloot uyt te maecken, nietteghen-
ftaendedatghebeuren kan dat, ten tyden van de roof «
geen der Ichepen van fijn ghefeyde Majefteyt, ofviV*
wryS der gefeyde Heeren Staten daer by was : op Voor-
waerde dat foodanighe pryfen door een deel der fchepen
van de gemeene Vloot gedaen zijn.

XIII.

Maer indien fijn ghefeyde Majefteyt van groot Britan··
je, &c. goedt vondt te doen fchepen op fijn koften een
goet heyr, en dat aen eenigh vyandelijck lant op te fetten ,
om daer een inval te doen,en eenige Stadt te veroveren,
of eenige ftercke gelegentheyt In te nemen,om daer fijn
gefey t heyr in fekcrhey t en in een bequanie plaets te lege-
ren, tot vordering fijner voornemens} fo is veraccordeert
dat d'occupatien, die in defèr voege in't vafte lant gedaen
worden, gelijk cn volkomen aen fijn Majeftiyt iallcn

hoorCB

van de Nederlandfche Vréde-Handelingh.


'I

-ocr page 37-

hoorenenblijven, niet tegenftaende dat de Vloot der
gefeyde Heeren Staten daer by geweeft, en daer toe ge-
liolpen fai hebben.

XIV.

Wel verftaende nochtans dat, indien b foodanigh een
landingh en uytvoeriogh d'onderdanen der gefeyde Hee-
ren Staten, oockhierby ^omen , fy mee bun deel van
de
roofen roerende goederen fullen hebben,naer propor-
tie van hun getal met dat van d'onderfaten van fijn gefey-
de Majefteyt aen dewelck alleen al d'onbeweeghlijcke
conqueilen, Eylanden, Steden en Landen fullen blijven.

XV.

De genen, die Commiflie fullen hebben van fijn ge-
feyde Majefteyt van groot Britanje of van de Heeren Sta-
ten , fullen mogen, uyt kracht van defe Alliantie, vervol-
gen, beftrijden, nemen, en overal mee voeren alle hun
Vyanden, in watplaetfen fy die oock ontmoeten ; ja felf
op de reden, monden en rivieren, en in de Zee-have-
nen van weerzijden ; op voorwaerde dat de genen, die op
dereden, inde monden en in de gefeyde havens geno-
men fullen zijn, niet fullen mogen meegevoert worden
voordat fy de rechten, fchattingen en coftumen aen de
genen, dien fulcks toebehoort, betsek fullen hebben :
welcke havenen en reden van fijn gefeyde Majefteyt, en
der gefeyde Heeren Staten open en vry fullen zijn voor
d
'oorloghs-fchepen en kooplieden van weerzijden, die
daer fullen inkomen,blijven, uyttreckenenanckeren,
fonder eenige verhinderingh. De gefeyde Schepen ful-
len fich nochtans regeleren naer de Wetten, Rechten en
Coftuymen derplaetfen.

XVL

Indien door ftorm,vervolgh van Zee-roovers, of door
eenige andere dwangh en ongeluck eenige Koopvaerdy-
fchepen haven kiefen in de Landen der gehoorfaemheydt
van fijn gefeyde Majefteyt, of der gefeyde Heeren Sta-
ten, foo fullen defeWenvryelijck en naer hun believen
van daer mogen vertrecken, fonder daerom gehouden te
zijn aen landt te komen, hun waren te vermangelen,
te verkoopen, of eenige rechten daer af te betalen.

XVIL

De Capiteynen , commanderende de Oorlogh-fche-
pen Van fij η gefeyde Majefteyt, of van de gefeyde Hee-
ren Staten, en in Zee gefonden met privees en befon.
dere Commiflien van hun Souverainen, niet begrepen
zijnde in 't lichaem van de gefeyde gemeene Vloot, fullen
oock mogen in alle feeckerheydt hun Prijfen,de gemeene
Vyanden afgenomen, in de Havenen en Reeden van fijn
gefeyde Majefteyt, en der gefeyde Heeren Staten bren-
gen , en daer na vry en naer hun believen daer weer uyt
voeren, om die ter behoorelijeke plaets, volgens hun
Commiffie, te brengen, fonder gehouden te zijn hun
gefeyde Prijfen aen d'Officieren van de plaets bekent te
maecken ,
o f eenige rechten daer of aen hen tebetaleili,
maer nochtans op conditie van hun commiflSen te too-
nen, foo fy door hen daer toe verfocht worden.

XVIU.

Indien, gedurende defe tegenwoordige Confederatie
of Verbondt, eenige Schepen door ftorm, of door ee-
nigh ander ongeval komen tebrijfelen, ofte vergaen
op de kuften van fijn gefeyde Majefteyt van groot Bri-
tanje, &c. of op die van de gefeyde Heeren Staten,
foo fullen foodanige Schepen, of dewracken en broe-
ken daer af binnen 't Jaer weerge-eylcht worden, en dit
door dengeenen, die fy van rechts-wegen toebehooren,
of die caufe, en procuratie van hen hebben : en fy ful-
len hen weer gelevert worden, fonder andere forme van
proces, betalende naer de rechten en coftuymen der
plaetfen.

XIX.

Indien op fodanigh of gelijck voorval eenigh difpuyt
en verfchil rees tuflchen d'onderfaten van weerzijden, fo
fullen d'Officieren der plaetfen verplicht zijn goedt en
kort recht aen hen te doen, en te doen bedienen, fon-
der de partyen , door eenige formaliteyt van proces,
langh op en flepende te houden.

XX.

Warea vaaContrebande, gelijck fijo^unitien

ift.

van Mondt en Oorlogh, Schepen, en Wapenen, Seylen,
Touwen , Geut, Silver , Koper, Yfer , Loot, en
diergelijcke dingen, van welcke plaets men die naer Span-
jen, en naer d'andere Landen, onder de gehoorfaem-
heydt van de gefeyde Koningh van Spanjen, ende vaa
fijn adherenten ftaende, fullen met de fchepen en man-
nen , die fy voeren, voor goede Prijs verklaert worden.

XXI.

Sijn gefeyde Majefteyt fai inftantiedoen by d'andere
Koningen, Princen, Staten, Steden en Gemeenten ,
Neutrael zijnde, om aen hun Onderfaten te doen ver-
bieden , fo langh de tegenwoordige Oorlogh fai duren
te handelen met de Koninckrijcken en andere pofleffien,
van de gefeyde Koningh van Spanjen, en van fijn ad-
herenten , om hem met hun weten niet in eenige fchade
te doen vallen.

XXII.

Indien men dit nietgewillighlijck kan verwerven, fo
is verdragen dat de Schepen, die in Zee gevonden wor-
den, cn die men vermoedt dat fy hun Cours naer Span-
jen fullen nemen, of naer d'Eylanden en andere Sraten
van de gefeyde Koningh van Spanjen, en van fijnadbe-
renten, verplicht fullen zijn ftil te houden, om bufich-
tight en befocht te worden, fonder daerom heu te ver-
tragen , of te befchadigen.

XXIIL

Ondertuflchen fai de Negotie en Koop-handel overal
open en toegelaten zijn in de Koninghrijcken, Steden
en Landen der Bondtgenooten, ende der Vorften ea
Vrienden, die neutrael zijn , fonder bedrogh en lift.

XXIV.

Defgelijcks fullen fijn gefeyde Majefteyt, ende ge-
feyde Heeren Staten vermogen in de Landen van weer-
iijden te doen maecken en koopen alderhande Munitie,
Wapenen, Touwen, Seylen en Lijftocht tot noodige
toeruftingh van hun Vlooten, fonder verplicht te Zijn
voor de koop of uytvoeringh meer te betalen, dan de
genen van 't Landt, in 't weick defe koop gedaen fai
zijn.

XXV.

Si η Majefteyt fai de gefeyde Heeren Staten hande-
len a s Vrienden,en Gebuuren,die met hem in een engh
Verbondt verbonden zijn ; voor foo veel de Handclingh
vanGefchut, en groote Kogels aengaet, aen hen toe-
latende te koopen en uyt te voeren uyt fijn Koninckrijc-
ken en Heerfchappyen foodanighe voorraet van Ge-
fchut, en tot foodanigh een prijs en conditie, als d'an-
dere Bontgenoten van fijn Majefteyt, of fijn eyge On-
derfaten gewent zijn te hebben.

XXVL

Ende indien 't hier nae ghebeurde dat fijn gefeyde
Majefteyt, en de voornoemde Heeren Staten befonder-
lijck of alle te famen nieuwe en bequaeme middelen
quamen t'ontdecken , om de gbefeyde Koningh van
Spanjen krachtighlijcker ter Zee te befchadigen , dan
de genen zyn , van dewelcken in dit Traétaet verdra-
gen is , en verfochteh hun aenflaghen met gemeene
deliberatie en advijs in 't werck te ftellen; foo is ver-
accordeert dat fy daer af fullen handelen door hun Ge-
fanten, als fy 't goet vinden, of door deputatien, en
uytgedruckte befendingh, indien het nut en dienftigb
geacht wordt.

XXVIL

En alfo ghefeght is dat men de Koningh van Span.^
jen met openbare Oorlogh, en met alle gewelt ter Zee
en te Lande fai beftormen en aentaften, foo is 't dat fijn
gefeyde Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten gehou-
den fullen zijn yder in 't befonder en op fijn eygen
koften op te brengen etìii groot Heyr van mannen te
voet en te paerdt, behoorelijck toe-gheruft , en over-
vloedighiijck van al 't geen verfien , dat noodigh fai
zijn om haer te fuftineren i en bequaem te maecken
tot de ghemeene Vyandt te befpringen, foo in *t ope
Velt, als in fijn beflote fteden, door beiegeringhen,
overvallingen en anderfints.

XXVIII.1

WeUk ghefeyde Hcyr yin fijn Majefteyt van Groot

Bti-

ν E R Η A E L


-ocr page 38-

Brittanje, &c. nier minder fai moghenzijn, dan van
vijf en twintig/) tot dertigh duyfe»t mannen te voet > vol-
comelijck met musketten cn pieken ghewapent , en
van 4 tot yooo Curafliers i met een behoorelijcke
train van artillery en andere noodiglie dinghen naer
advenanc.

XXIX.

Ds gefeyde Hcercn Staten fullen oocb pogen van hun
aydeeenheyr by malkander te brengen van gclijck getal
van voec voick en ruytery, roet een volle attirai van Ca-
non, en van alles, dac daer ghewoonelijck en noodt-
facckelijck by behoort.

X X x* ^

SijnghefeydeMajcfteyt, en de ghefeyde Heeren Sta-
ten fullen hier na ghefamentlijck de tijde beramen , in de
weick fy gheraden vinden te faraenhun heyrenin'cvelt
tebrenghenj én fullen tot dien eynde hun voornemens
en defleynen aen malkander openbaren, om foo veel te
faequamelijckerde heyrkrachten der vyanden te diverte-
ren , en in vcrfcheyde plaetfen te trecken.

Ì XXXI
Om dit te dpen beloven fy yeder fijn heyren fooda·
nigh te bcleyde^;·» datfy naer hun befte wetenfchapde
feeckcrheydt > ftheniack en nuttigheydt van malkander
fullen procurerMn en bevorderen, onderhoudende ten
dien eynde een ordinare en feer ghetrouwe correfpon-
dentie te famen.

XXXII.

Indien 't geviel dat fijn gefeyde Majefteyr, tot d'over-
voeringh van fijn hcyr j eenigh getal van fchepen behoef-
de , die bequaem waren om dit te doen, foo fullen de
gefeyde Heeren Staten hun beft doen om fijne Majefteyt
vaerdighliick t'accommoderen , mitsibetalende daer
voor een redelijcke prijs 5 Doch fai men Hen in tijdts hier
afmoeten verwictighen, op dat fy tijd fouden hebben,
om met d'eygenaers te verdragen.

XXXill.

De Conqueften cn veroveringhen, die van 't een of't
ander heyr gedaen fullen worden. (uilen geheel aen dat
blyvcn, welck dc Conqueften en veroveringhen ghe-
daen heeft.

XXXIV.

Sijn M^efteyt fai naer behoefte en begeerte in de Ver-
eenighde Nederlanden gedient worden uyt de magezy-
nenen anderlins, van Schepen> wapenen, en muni-
tiën van oorlogh en Vivres, materialen en andere nood-
faeckelijckheden < mits betalende. t

XXXV.

Defe heyren fullen niet uyt het velt getrocken worden
voor de tijdt, die fijn Majefteyt cn de ghefeyde Heeren
Staten te famen fullen beramen, noch oock vermindert
worden, dan met gemeen advijs, maer de Hoofden van
weer zyden fullen ghehouden zijn die fterck en compleet
te houden, en die van tijdt tot tijdt met nieuwe wervin-
gen te ververflchen.

XXXVI.

Indien de vyandt al fijn heyrkrachten quam te keeren
tegen een alleen der Bondtgenooten, foo fai d'ander ge-
houden wcfen fijn heyr oock terftondt op te breken, foo
het niet ergens vaft leght, en in 't landt, en ter plaets te
brenghen en ghebruycken, daer men de metjfte fchade
aen de gefeyde vyandt fai konnen doen, foohy nietfeec-
keracht, en niet lievfr wil terftondt met fijn heyr tot
byftiant van d'ander trecken, om, indien het moghelijck
is, de vyand tuffchen de twee heyrlegers te fluyten.

XXXVII.

Men fai daerna handelen tuflchen fijn ghefeyde Maje-
fteyt , en de gefeyde Heeren Staten op d'ordre der Con-
tributien, die in de Landen en Staten der vyanden ghe-
licht fullen worden.

XXXVIII.

Indien'ceenof 'tanderheyrleger quam geparfltage·

te worden, foo fullen fijn gefeyde Majefteyt, en
de gefeyde Heeren Staten, foo 't gefchieden kan, by-
ftandt van foo veel volck fenden > als hun eygcn feeckcr-
heydt aen hen fai toelaten.

XXXIX.

Alle Brieven van Tieprefalien, Marqués t αηββί^ en
sndere dierghelijcken, die te voren geoftroyecrt en ver-
leent fijn tegen d'onderfaten van d'een of d'ander der ge-
confedereerden , om wat üorfaeck hei oock is, fullèn
van weerfyden geen plaets hebben , maer fijn voortaen,
en fullen voortaen blyvcn Nul, en van geender waerden,
cn fullen voor'c aenltaende niet meer gheoilroyeerten
vesleent worden, maer men fai gerecht igheydt bedienei\,
en verlecnen jgelijcknaer recht fai behóoren.

L* *

Door dit tegenwoordigh verbondt, of door eenighe
woorden, daer in begrepen, in't algemeen, of in'tbe-
fonder, wordt niet beflootcn of verftaen dat'er is eenigö
in?>ovatie of vermeuvtngh , interruptie of afbreetk , of
veraiiJmngh in de vryheydt vm de Scheepvaert en Koop-
handel
in de Koninckrijcken, Staten cn Landen van iijn
gefeyde Majefteyt, en der ghefeyde Heeren Staten, cn
andere Koningen, Vorften, Steden, Vrienden, Bond-
genootenen Neutralen, noch oock in de wetten en co-
ftumen der Admiraliteyten, betalingh der tollen, lm-
poften, Subfidien, devoyren van weerfyden, noch in
de Rechten, in Engelandt Coftuymen ghenoemt : maer
is expreffelijck verdragen en veraccordeert dat de gefeyde
Vryheydt, Rechten, Tollen, Impoften, Wetten,
Coftuymen en betalingen boven-ghenoemt in hun volle
en geheele kracht fullen blyven, ghelijck fyindevoor-
gaendedaghwaren, eer dit tegenwoordighverdraghge-
flooten wierd.

Welcke con ventien, verdragingen, en Artijckelen,
hier boven verdragen, cn yeder daer af, fij η gctrafteert,
geftipuleert, veraccordeert cn gepafliert tuflchen de ge-
feyde Commiffarifen van fijn geieyde Majefteyt, endc
gefeyde Heeren AmbaiTadeurs der gefeyde Heeren Sta-
ten Generaci, belovende ghetrouwcJijck, en fich ver-
plichtende , uyt kracht van hun Commiflien refpedtive-
lijck, (die aen 't eynde van dit tegenwoordigh verdragh
ge voeght fullep worden) dat fy binnen drie ccrft-komen-
de maendcn , of eer, foo 't moghelijck is, te weten de
Hcercn Commiffirifen van fijn ghefeyde Majefteyt aen
de Heeren A mbalTadeurs der gefeyde Heeren Staten , en
de ghefeyde Heeren AmbaiTadeurs der ghefeyde Heeren
Staten aen de Heeren Commiflarifen van fijn ghefeyde
Majefteyt fullen beftellen
de Dtclaratie fpeciale van de wil
van hun fouverainen opdit verdragh, of brieven van Ra-
tificatie , in genoegfame en beftandige forme. .

Tot beveftiging en ghetuygenis van alle welcke Con-
ventien, padien en Artykelen de gefeyde Heeren Com-
miflariflén en Heeren AmbafiTadeurs dit tegenwoordigh
Traftaet hebben geteken t en hun zegel daer aen doen fet-
ten. Gedaen in de Stadt van
Southampton, defe fevendc
dagh van September. in 'tjacr/iy?«»
hondert vijfe» twin-
tigh
naer de ftiji van Engelandt.

Hier volght de inhoud der Commiffiett.

Karei, door Gods genade, &c. gedateert Tïchfidd,
de
vyfen-twintighpe van Auguftus, liiy. en laghcr
Charles R. daer daer volgde de Pou voir, macht of Cpm-
miflie der Staten Generaci j ghedateertin den Hage, de
twaelfdev&a]niàw, S. Beaumantvidkiondet&oat
door d'ordonnantie der gefeyde Heeren Staten Generaci,
1. van Go(h, Getekent en gcfeeek gis volgt.

Fratifoys Aerjfens.
Aib.Joathimi.
R,
V. Burmania,

James Lej.

GBuckiitgam.

Penbroke.

Carilile.

HoUande.

E. Cenwey.

Hich.Weflon.

De Ratificatie der Heeren Staten was getecckent in den
Hage, de veertiende dag van December, itfzy. Gcpara-
phecrti^wir vidit; en onder was gcfchreven, door d'or-
donnantie der gefeyde Heeren Staten Generael, getekent

I. vanGecb·

Dc ratificatie van de Koningh was getekent de twio-
tighfte December, 1615·. ghedatcert Careno. Laeget
Charles R.

D Pre-

van de Nederlandfche Vrede-handelingh. 37


-ocr page 39-

V E R Η A E L

19

Protestai ion du Roy d'Angleterre fur la re-
tent ion des Lettres de Reprefsalies, cy^de-
•vant o£iroyé cantre la Compagnie des Indes
• Orientales.

COmme ainfi foit qa'il y ait €u un Traitté entre nous
& les Seigneurs Eftacs Generaux des Provinces U-
niesdcs Pays Bas, en date du
7. jour de cc prefent
mois, auqueliliè feroit traitté dc piufieurs pointstou-
chant la deience mutuelle de nos Royautnee, 6c de leurs
Eftats , comtne sppart plus amplement par ce qui eli
convenuaudlt Traitté: ijachant tous, qu'ayans par piu-
fieurs fois fait demandar & avec beaucoup de patience
attendu l'execution de luftice defdits Seigneurs Eftats,
furleurfubjedls de la Compagnie des Indes Orientales >
pourles excés comrais auxdites Indes, fleparcillemenc
en Amboyna , par ceux de ladite Compagnie fur nos
fubjefts , Jerquels ils ont
cruellement misàmort, &r»vt
leurs biejK dr manhandifes
: dequoy ayans demandé J uftice
longtemps avantle commencement dudicTraiilécom-
me aulTi des autres pertes, dommages, & ofifences fouf-
fertesSc endurées par nos fubjeils, & defquelles non-
obilant leurs inftances & juftes plaintes , ils n'ont pù
jufqu'icy recevoir fatisfatìion : a raifon de quoy nous
aurions fait par cy-devant nos pfoteftes , que nous
n'eftions aucunemcnt fatisfait & que nous n'entrerions
enaucun Traitté avec lefdits Seigneurs Eftats, ^upjWh
ce ^ue nous eit eu0ons eu reparatiea , comme de droiö
appartiene , principalement entre fi prochej Voifins,
Amis 1 & Alliés ; Sur quoy les Ambaffadeurs defdits
Seigneurs Eftats prefercient tousjours àtoute autre chofe
lerefpeilqui nouò eft deu, & n'avoient rienà fi grand
foia & particuliere recommandation , Me de trouver
]es moyecs de nous fatisfaire cn cét enaroiö: , aprés
quoyilstravailleroyentde tout Icur poffible, &necefle-
royent jufques à ce qu'ils nous y auront fait bonne luftice ;
& ce qui leur en auroic fait diflferer l'execution jufques
icy, ne provenoit pas de malica ou opiniaftreté , mais
de l'cftat prefent de leurs affaires » & dela conftitution
deleurEftat; qui ne leur permettoit pas de faire autie-
ment ; join ö à cela la diftance des lioux, d'où ils avoyent
à recevoir leurs Informations , avant que de pouvoir
pafler outreencetteaffaire : Et partant nous aurions fup-
5lie, que CCS Confiderations particuiieres n'empefchaf-
fentpas le bicn & avantage de la caufe commune ; Et
qu'en cas qu'on ne nous fift bonne luftice à noftre con-
tentement > ils nous feroic tousjours licite & libre de
nous faire raifon , & contraindre ceux de leurdite Com-
pagnie deidites Indes de nous donnerfatisfadlion , ians
entrcr polircela en rupture avec lefdits Seigneurs Eftats
Gcneraux : Pour ces caufes & autres contenuè's audit
Traitté , nous avonsordonné quelques Commiflaires
d'entrer & condurre ledit Traitté avec lefdits Sieurs Am-
baffadeurs, mais avec cela avons protefté &proteftors
par ces prefentes , à ce prefens lefdits Sieurs Ambafla-
deurs, lefquelles nous entendons de voi r eftredeclarées
auxdits Seigneurs Eftats, & voulons eftre notoires à
tous : que fi lefdits Seigneurs Eftats ne nous font luftice
dine dixhuid mois prochain venans, de ce jour Sedate,
dece que nous avons fouffërt en nótre honneur, &ne
font faire reparation à nosfubjeAs, aufquelsnousfom-
mesoBligezdedonncr protedion en leurs vie» écbiens,
il nous fera tousjours libre de nous revenger des vies &
biensdenos fubjedts, &foit par lettres deReprelailles
que nous donnerons à nosfubjeiSs, ou immediatement
par nos propres forces,pourtirer laraifondes dommages &
outrages qu'ils ont fouflèrts en ^btytta, & autre pare
degàoudelà la lìgne, nonobftant aucunes claufe gene-
rales ou particuiieres, conteniies audit Traitté de l'ob-
fervation defquelJes. nous fentons ^ declarons iiiret
é-defchargésence regard, devant Oìeu^ieshommes, &
à cécefFetnous avons fait donner ce nòtre protette aux-
dits Sieurs Ambaffadeurs, pour eftre reprefenté par eux
auidits Seigneurs Eftats, & avons commande' à nOtre
Ambafladeur le Chevallier
Carleten de faire le mefme. Et
pour le lendre d'autant plus ferme , & formel Pavons
fait enregiftrer en nos Regiftres. Faità Tichfield

Ï

ce neufviéme jour de Septembre mil fix cctis trente οίοή.

Cét icy la vraye Copie du Pioteft de fa Majefté, donne
aux Sieurs Ambailadeurs de Moffeigneursles Eftats, &
foubfignée par eux l'an & le jour fufdits,

Eftoit figné.

E: CoNWAY.

Trotefi van den Koningh van Engelandt
' over het intrecken van de Brieven van
Reprefalien , tegens d' Οοβ-lndifcbe Coni'
pagnie voor dejen verleent^

ALfoo men een Traiïaet gemaeckt heeft, tuflchen
ons, en de Hceren Staten Generaci der Veree-
nighde Nederlanden, in dato den reveodedagh
van defe tegenwoordige maent, in welck van veel pun-
ten gehandelc wordt, d'onderlinghc defenfie van onfe
Koninckrijcken en van hun Staten betreffende, gelijck
klarelijcker blijckt door 't geen, dat in'.Tghefeyde Trac-
taet verdragen is, foo is'c dat wy aenÌMlen kennelijck
maecken dat wy dickwils hebben doen^erfoecken, en
roet groot ghedult hebben verwacht d'uytvoeringh van 'e
gherechtdergefeyde Heeren Staten over hun onderda-
nen van dOoft-Indifche Compagnie , om d'exces en
overdaedt, in Ooft-Indien bedreven, enbefonderlijck
in Amboyna door de genen van de gefeyde Compagnie
over onfo onderfaten, dewelcken
{y-wreedel^k ter doodt
ge Lr acht. en van hu» goeder»» en Koopmanfihap berooft heb ·
hen,
daerafwy lange tijde voor'c begin van'tgbefeyde
TraSraet recht hebben verfocht, ghelijck oock van d'an-
dere fchaden, verlios en onghelijcken, door onfe on-
derfaten geleden verdragen ; van 'c welck fy, niet tegen-
ftaendehuninftantienengerechtigeklachten tot hiertoe
geen fatisfaöie hebben konnen verkrygen ; dieshalven
wy hier te voren onfe proteften hebben gedaen, datwy
geenfins vernoeght waren, en dat
wy in geen handelingh
met de gefeyde Heeren Staten wilden treden,
tot dat-wy
reparatie en vergoedingh daer af Jouden hebben, ghelijcic
naer recht behoort, yoornamelijck tuifchenfoonaby-
gelege gebueren, Vrienden en Bondt-genooten|: daer
opd'Ambafladeuri der gefeyde Heeren Staten altijdt bo-
ven alle andere dingen fielden de refpeö en eerbiedig-
heyt, en niets meer ter herten namen, en foo feerin
particuliere recommandatie hadden , dan middelen te
vinden, om ons in dit fluck te vergenoeghen , naer
'c welck fyuyt al hun mogelijeke vlijt arbeycfin, en niet
op fouden houden, tot dat fy daer in goed recht aen ons
fouden doen ; en dat het geen, 't welck hen d'uytvoe-
ringh hier af tot hier toe hadc doen uytftelien, niet uyt
boosheyt of hartneckigheydt fproot, maer uyt de tegen-
woordige ftaet van hun faken, en de conftitutie van hut»
ftaet, die hun niet toeliet anders te doen. Hierby-ge-
voeght de diftantie der pUetfen, daer af fy bun informa-
tien hadden te verwachten, eer fy in defe faeck mogh-
ten voorgaen, en dieshalven ons baden dat defe particu-
liere confideratien de welftandt endevorderinghvandc
gemeene faeck niet fouden beletten, en dat, foo men
geen goed recht tot onfe vernocgiogh deê, altijd vry en
toegelaten aen ons ibu zijnreecbininghaenonsfelvente
doen, en de genen van faun ghefeyde Oöft-Indifche
Compagnie tedwingen latisfaiStie aen ons regeven, ibis-
der dat in rupture met de gefeyde Heeren Staten Gene-
rael te treden : om defeootfaecken, en om anderen, in'c
gefeyde Tradlaet begreepen, hebben wy eenigeCom-
miffariffen geordonneert om met de ghefeyde Heeren
Ambailadeurs in handelingh te treden, en tefluyten .-
Maer wy hebben echter daer by geprotefteert, en protc-
fteren door onfe tegenwoordigcn »en defe tegenwoordi-
ghe ghefeyde Heerea AmbaiTadtears, die wy verftaen
te behooren aen de ghefeyde Hceren Staten verklaert
te worden , en aen alle bekent willen hebben , dat<
foo de ghefeyde Heeren Staten gheenf goedt recht
aen ons doen, in de tijd van achii^eerRkoracnAematn-
den na defedagbco dijto·, van 'tgeen, dat wy in onfe eer
geleden hebben > co geen reparatie eo verdoeniagh aen

oafe


-ocr page 40-

van de Nederlandfche Vrede handel.. 39

& Penfionairedela Ville de Middelbourg, Gijsitrtde
Htrievelt, Chrifliaen Oofiemee
Grietman de Lemfter-
lanc,
Thomas Pareer, Bouigeraaiftre delaVillfedeDa-
vénter,
Goojfe» Sch.xfer , Seigneur en Uchuyfen & Me-
den, leurs Commiüaires; lefqueis ayans efté plufieurs
foisalïembiés icy à la Haye fufdite pour trai[cer&con-
venir fur 1'ordre βζ remede neceiTarie, pour parvenir aux
fins fusmentionées, font accordés ficconvenusentt'eux
desAniclesluivans.

I.

Premieremetjtqu'il y aura une Alliancefertne, ftable,'
ic permanente enfrc les Sercnifsimts Roys de k
Grande Bretagne & de Denemarc , & les Seigneurs
Eftats Generaux des Provjnces Unies du Pays Bas.

Que pour remedieraux mai^x fufdidlsjf? Maiefte deDe-
nemarc tiendra fur pied fop artnée ^ & la groisira
t>i«£t
huiUhtrente nil Soldtìs à pied, & de fept à huid milk
cheval,
moyennant qu't;lle foit deUement ^(fuffilam-
menc afsiftée des Confocdere's.

UI

Que fa Majefté de la Grande Bretagne afsifteralcRoy
de Denemarc
detrois (efis pttlflorinsper mk » à payer en
la Ville de Hambourg, de mols en móis > precifement &
à conter
trente deuxjompgur nn maïs j

I v^*

Que fa Majefté de la Grande Bretagne en fu ite de l'Al-
liance contradée entr'elle & lefdits Seigneurs Eftats Ge-
neraux, &felonles conveptions d'jcelje mattra en mer
une atttre Vlotte, po ur feconder celle qui defia eft en mer >
afin de par ce moyen divertir &eropefcherlesForce$de
la Contrepartie.

V.

Que lefdits Seigneurs Eftats Generaux aCTifteront ft
Majefté de Denemarc de cinguanfe milÏlor 'mspér mis, à
comptercomniedeffus, &outrece, en cas que leurs af-
faires Ie pourroyent permettre, & que lesforcesdckur
Ennemy s'advangoyent contre l'Armée du Roy de Dene-
mare, teront en faveur de
kdiieumée une iopnecaval-
cade,
pour divertir ledit Ennemy, &encorecontribuc-
loatleur part ila fufdite Plotte du Roy de ia grande Bre-
tagne tant d'Infanterie Cavallerie, qu'il leur fera pof-
fible, pour faire un
ion campi & empefchcr queleurg
Ennemisn'envoyentde renfort contre ladite Arnjéc du
Roy de Denemarc.

VI.

Que nul des Confoeiere's nepourra fortirde cette confx.
der at ion, devaetquel'onaye, parlagracedeDie»·, phtenu
Ie refiablilfement Juf dit en Allemaen*.

VII.

Qu'auiTi nul des Confosdere's pourrarefevoir ouvertures
du parti contraire,
fi non Cellesi qui ferontpreientées par
efcrit, auiquelles auiTi nulle rcfponce eflentiellepourra
eftredonnée, jufques à ce qu'iceiles feront communi-
quées aux Miniftres de tous les Confccdcrés, Refidens icy
à la Haye, &
fins Ie confentement commun.

• VIII.

Si l'un ou l'autre des Confoedercs fe trouyoit cy-apres
fiireaement on indircdlement molefié, iaquifeté, ou op-
D--------- n-..- . pu Villes, par

preflëcn leprs Royeumes, Pay*, Dijnitts. c
Mer
ou par terre à m»/ê de cttte confideratim , lesaùtrei
feront tenusde
Paffifter, foit pjr Mer on par terre,desfor-
ces & moyens par Ae» iQpnfoderé? j wtxordée, ou de touc
leur pou voir,afin d'aider à le^rentir dèfditee oppfefsions.

Tous lefqueis points 8c pa<Aions font &;feront obliga-
toires, mefniei au regard de fa Majefté de Denemarc,
moyennant q^e Pajpflfkce fuff^/mte lny ^oit fiwmpUt tnfal·
liblevmt.

X.

Et d'autaot aplö au Sereniflïme Roy Tres Chre-
ftien de Francetdeiaire faire,ferieu,ies Inftances au Roy
de DenemarCi meftnes par .l'envoy de deux fiens Mini-
ftres , afin dele difpofer
pour prendre à lamam le remede
contre lespernicieuss mnées φ· ppfrefftmffnl'Empire
. ac-
compagne'es lefdites Inftances at p.lMfieMrj t^res &aides
pour ppuvpir fpiifteplr ce faijc : la ,M^t;ft« dudit Roy
Tres-Chreftienfera au plufl:oft requifede.vouloirmain-
tenaocemier en cette Alliance, ou bien dcfubvcnirà

D a l'en-

onfeonderdanen laten doen, aen de welcken wyver-
plicht fijn proicdtie en bcfchermingh van hun goederen
en leven te gheven > het aen ons altijdt vry fai Itaen ons
van de levens en goederen onfer ondcrigten Ce wreecken,
en, 't Ty door brieven van reprefalicn, die wy a^en onfe
onderfaten lullen gheven, of immcdiatelijck door onfe
eyghe krachteii, reden te trecken v«n de fchaden en ver-
lies. die fy gheleden hebben in
Amiona cn elders aen
defe en gene fyde van de ligne ; niet tegenftaetide eenige
alghsmeeneof befondere clauien , in't ghefcyde Traq-
taer begrepen, van wekkersónderhoudingh wy
ons^he-
<votlen en verklaren vry en OHtiafi, ten defe opficlstvearQod
ex de Menfchen.
En toe dien ey nde hebben wy doen ge-
ven defe onfe proceft aen de gheleydc Heeren Ambafla-
deurs, t)in door hen aen de ghefcyde Heeren Steten ver-
toont te worden, en hebben oock aen onfe Atnbaffàdeur,
de Ridder
Carteton gheboden defgelijqks tq doen, en oni
dit foo veel te vafter en formelijcker te maecken > WO
hebben wy dit doen reglftereren in onfe regïfters. Ghe-
daen te Tichfield > defe neghende dagh van Septem-
ber, lizf.

Dit is de rechte Copy van't proteft van fijn Majefteyt >
gegeven een de Heeren ArobaiTadeurs vantïiijnHeeren
de Staten j en door hen ondcrtceckent in 't jaer > cn in dc
dsgh, hier voor genoemt.

Wasgeteeckent,

e CoNWAy.

Alitane e fatte entre les Serenifsimes Roys
de ia Grande Bretagne, & de Tienemarc,
é- les Seigneurs Eflats GetierauxdesTro'
vinces Unies du Tajs Bas.

COmme ainfi foit que d'un commun confente·
ment, &en confideration des
mauvaifesé-tref-
dangereufes mettées, outrages, l^iolences air o^pref-
ptms,
léfquellcs depuis quelques années juiqucs à pre-
iene, non feulement fe font tnenacées > mais auilì par
guerre
OU verte & de fait executées, contre Ia pacifica-
lioneftablie&confirmée de temps en tcmps lucceiSve-
ment par les Etnpereurs mefines, & contre les au-
tres conftitutions Fondamentales de l'Empire, & les
capitulations jurées , touc ce qui concerne non leu-
lemenc les >
Priticesj killes & Effats d'A/le-

magne , maisaufli par une inevitable eonfequènce les
S.oys. Frinces, ér E fiat s^ -Ooifins , Amis é" Alhès, à
caufc
l'intertft qu'ils ont de la confervation defdites Paix,
conftitutions, capitulations, & confirmaiions, on a
eftépouffé&contraint, pouren temps obvier & empe-
fcherles
cours trop violensi ^ infupfortables de cesmau-
vaifes intentions, ύ· offfeffiens ^ ^ foar lerefiablijftment
^ Confervation de ladite liberti, droids ó' confiitutions
de l'Empire,
defe oppofcr à une fi evidemment appro.
chantcruine, & à tous ceux qui maintenant ou pour
l'advenìr en ieront les auteurs. £t que pour lefdites rai-
fons le Sereniffime Roy de la Grande Bretagne, a envoyé
icy à la Haye en Hollande, les Tres-illuftres Seigneurs
George Due de Buckinghem, Grand Admiral d'Angle-
terre &c.
HenryComte d^Hollande^c, fes Ambafladeurs
Extraordinaires. & le Seigneurs DeiZ/i/Curr/rtra, Che-
valier, fon AmbaiTadeur Ordinaire prés les Seigneurs
Eftats Generaux du Pays Bas ; & aufsl Ie Sereniisime
Roy de Denemarc , les Seigneurs
Jacques ϋΙφΜ de
Vrup,
Chevalierdu Royaumede Denemarc, Gouver-
neur de Niburg,
Sc Chrifliaen Thomas de Tomme Rup,
fes Ambaffadeurs extrSordinaires ^ & que lefdits Éftats
Generaux des Provinces Unies du Pays Bas, ontcom-
mis&deputéslesSieurs
Floris Cmtt de Culenburch, Ba-
ron de Pallant, Witten, Weerde, Seigneur de Leede,
Lienden, Wildenburch , KenCwieler. Ëngelsdorp ,
Vrechem, Bachem&c.
iHiulas de Bouchorfi Sttgnw de
Noortwyck,
Bailliff & Grand maiftre des levées de Rijn-

6e PenfionairedesEftats
d Hollandc & Weft-Frife,
Simo« dt Beeumo»t Confeiller

-ocr page 41-

40

l'entretien dcl'Arméedu Roy deDenemarc, d'un bon
6c liberal iubfide , feìon fes ofFres Royaux, & à l'elgal des
autres Confcederés, qui s'engagent pour le bien public.

XI. ^

d'AutanCauflì que le Serenifsime Kof de Suede, a
faic divers offres, & declarations de fa bonne inclina-
rionàcetce Allianccf fa Majefté fcrafemblablement re-
quife d'y vouloir encrer, & la feconder ea conformite
ccfdits offres.

XII.

Serontaufsi requis la Serenifsime Republique AtVe-
nifti
& le Due de Savoye à y encrer, & piendrepart
à tcelle.

ΧΙ1Γ.

Seront femblablement requis les Princes Elefteurs
d'Alemague&tous autresPr;»f«,
Efiats, é'VtlUsinte-
reJTées à
entrer dans la tnefme Alliance.

XIV.

Cette Alliance fera auffi notifiée auPrincedeTM»//-
vanie, pour entendre, fi fon Altefle trouvera bon d'y
encrer, & faire pour le bien d'icelle ce qu'il conviendra.

Cttte Alliance ne donnera mcme iKvovathrt j nyal-
teratioH aux Allianccsque fa Majefté de la Grande tire-
tagnea parclculierement contraftées avec lefdics Seig-
neurs Eftacs Generaux, lefquellee l'on entend que feronc
gardées en Icur entier» felon la forme qu'elles (on con-
cilies &arreftées.

Ltfquelles conventions, padlions 8e Articles cy def-
fusconcenusi & chacun d'iceux ont efté traiités, fti-
pulés, Bccordés, & paffes entre lefdits Seigneurs Am-
baflàdeurs de la Grande
Bretagne & Denemarc fous
le bon plaifir de leursdites Majeiiés & par les Com.
rniffaires defdits Seigneurs
Efiats Generaux j aufsifous
le bon plaifir de leurs Superieurs, prornettans de bonne
foy , & s'obligeans en vertu de leurs Comtnifsions
refpedivemcnt, qui feront inferées à la fin du pre-
fent Traitté, que dans le
vingtiefme de JMars prochai-
nemenc venanc , ou pluftoft , fi faire fe peut , par
ceux qui onC leurs principaux moins efloignés , ils
feront fournir icy à la Haye., fgavoir les Seigneurs
Ambafladeurs de la Grande Bretagne, aux Miniftres
de Denemarc , & defdits Sieurs Eftats, & lefdits
Seigpeurs AmbaiTadeurs de Denemarc aux IWiniflres
de la Grande Bretagne, & Seigneurs Eftats, &r aufsi
les Sieurs Commiflaires defdits Seigneurs Eftats, aux
Miniftres des Roys de la Grande Bretagne & de Dene-
marc, "la declaration fpeciale de la volonté de leurs Sou-
verains furiceluy T/aitté, ou lettres
Acratificationcn for-
me fuffiante & valable.

Enfoy & tefmoignage de toutes Icfquelles pnöions,
conventions &: Articles lefdits Seigneurs Ambafladeurs,
& Sieurs Commiflaires , ont fignés ce prefent Traitté
& à iceluy oppofé le féel de leurs armes. Fait à la
HayeenHollandece neufvieime de Decembre l'an mil
fix cens vingt Sa cinq. «

^yiUiantìeì gemaeckt tujfchende Serenìjjime
Koningen van Groot Brittanje en van Ί)ε-
nemarcken, en de Heeren Staten Generael
der Vereenigde Nederlanden.

fideratie en aejfmerckingh der füt^e en/eergevaer-
^ Ijjckemene'en y overlafie», violentienenverdruckin·
gen,
die federe eenighe jaren herwaerts nietalleenlijck
gedreyght hebben, maer oock door openbare Oorlogh
enmetdadelijckheydt uytgevoert zijn, tegen de pacifi-
catie en vrede makingh, van tijdttoc tijdt mcceflivelijck
opghcrcchten beveltight, door de Keyfers felve, en
tegen d'andere fondamentale conftitutien van 'c Keyfer-
rijck, en de gefwore capitulatien, al 't welck niet alleen-
lijck betreft de
Kturvorflen > Vorfien, Steden en Staten van
Duytflandt,
maer oock door een onfchuwelijcke confe-
quentiedeKew/jstgwi
νβτβίη, en Staten yhunghehueren,
Vrienden en Bontgeneten,
uyc d'oorfaeck van d'Intereft,die
i'y hebbeu » in dc confervatie en onderhoudinf der gefey-
de vrede, conftitutien, capitulatien en conformjtieo :
zoois'cdatmen gedreven en gedwongen hepfcgeweell
omintijdtsdaerinte veifien , en te beletten de
weldige en onverdragelycke votrtgangh defer quade intentim
enuerdruiktngeni en tot de weer-eprecht 'mgh en confervatie
van degejèyde Vryheydt, Rechten en Confiitutten ναηΊ Key.
ferrijci
, iich t'oppoferen en te ftellen tegtn foo baerblijc-
kelijck een aenftaende ondergangh voor al degenen, die
of nu, of voor'taenftaende, de Stichtersdaeraf zijn,
endatomdeghefeyde redenen de Sereniflime Koningh
van Groot-Brittanien hier in den Haegh in Hollandc ge-
fonden heeft de doorluchtighfte Heeren
Georgh, Hertogb
van Buckingbam ,
Groot-Admirael van Eogelandt, &c.
Henry ei f Graef van Hol/andt j éfc. fijn extraordinare
Ambafladeurs, en de Heer
Dudley Carleton, Ridder,
fijn ordinare Ambafl^adeur by de Heeren Staten Ghe-
nerael der Nederlanden } en dat oock de Serenif-
fime Koningh van Deenmarcken herwaerts afghevaer-
dight heeft de Heeren
Jacob XJlefeltvan Urup. Ridder
van 'c Koninckrijck van Deenmarcken , Gouverneur
vanNiburg,
caChrifiiaen ThomasvanTovtmeRupt fijn
extraordinare Ambafladeurs, en dat dc gheieyde Staten
Generael der Vereenighde Nederlanden gecommitceerc
en ghedeputeert hebben de Heeren
Floris, Graefvam
Kulenbnrgh,
Baron van Pallandc, Witten, Weerde,
Heer van Hoede, Lienden , Wildenburgh , Kenf-
wicler,Engelsdorp, Vrechem, Bachem.&c.
Ntcolaes
van Boeckhorfi
, Heer van Noortwijck, Baljuw en Dijck-
graefvan Rijnlant,
Anthonie Duick Raedten Penfio-
naris der Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt,
Simon
van Beaumont
Raec en Penfionaris der ftadt Middelburg,
GystertvanHartevelty Chrifliaen Oofterz.ee, Grietman
van Hemtterlandt,
Thomas Varaer Burgermeefter van dn
ftadt Deventer.
Gooffe» Schaffer, Heer in Uythuyfen
en Meden, hun Commiflkrifen : de wekken, dick-
wij!shier inden Haegh voorgenoemt vergadert, om te
traileren en te verdragen opd'ordreen noodtfaeckelijcke
remedie, om ten boven genoemde eynden te gheraken,
onder malkander fijn veraccordeert en verdraghen op dè
volgende Artijckclen.

Eerftelijckfalder fijn een vaft, beftandigh en gedue-
righ Verbondt tuflchen de Sereniffime Koninghen vaa
Groot-Brittanje, en van Deenmarcken. en de Heeren
Staten Generael der Vereenigde Nederlanden.

11.

Om te remedieren in de bovengefeydequaden fai zijn
Majefteyt van Deenmarcken een heyr van
1% of 30000.
foldatentevoety envΛnη of Zooo. te poert in't velt hou-
den
, foo hy behoorelijckengenoegfamelijck van de ge-
confedereerden bygeftaen wordt.

Zijn Majefteyt van Groot-Brittanje fai de Koningh
afsifteeren met
300000 Florynen ter maendty te betalen
in de ftadt Hamburgh van maent tot maent precyfelijck,
en jx.
dagen veoreen maent te rekenen.

IV.

Zijn Majefteyt van Groot-Brittanje, volgens't Ver-
bond , tuflchen hem en de gefeyde He eren Staten Ge-
nerael gemaeckt, ennaer d'inhoudtdaeraf,
M een απ-
lo Zee brengen, om de gene, diealreeinZee
is, te feconderen, om door defe middel de krachten vaa
de Tegen-parchy te diverteren en beletten,

Deghefeyde Heeren Staten Generael fullen fijn Maje-
fteyt van Deenmarcken aflïfteren met yooo.
Florynenter
maenty
tereeckenengelijckboven. Daer-en-boven. in
ghevaldat hun faecken het toelieten, en dat deheyr-
krachten van de vyandt naerder quamen, en aentrockin
tegeo 'c heyr des Koninghs van Deenmarcken, ioo fullen
fy » tot faveur van 't ghefeyde heyr,
een goede cavalcade,
5)f Ruyter-tochtdoen, om de gefeyde vyandt te diver-
teeren. Zy fullen oock contribueeren en opbrengen huq
farttotde iovenghefiyde Vloot des Koninghs van Groot-
Brittanje 3 en in d'aenkomende Zomer oock foo veeS
Vpet-volck en Ruycery, als hen moghelijck fai zijn,
In 'c velt te brengen, om
eengoet Leger te maken, en te
beletten dat hun vyanden geen verflerckingh tegen'c ge
feyde heyr dej Konings van Deenmarcken lenden.

VI. Nie-

V E R Η A E L


-ocr page 42-

VI.

Niemandt der Geconfedereerdenyà/ vermtgen uyt defe
tonfideraTie te treden voor dat men i door Godts genade, ver-
ireger» keeft deiteer-ofrechting-veor.genoemt ia Duytflandt-

Vil.

Niemandt der Gheconfedereerden fai oockvermoghen
t'ontfangen ouvertures en openingen vaudefirydtghefarty,
dan de genen, die by gefchtifc geprefentécrt fulleo wor-
den; àenden welckcn oock geen eflentielloantwooi-dt
fai mogen worden ghegeveii, toe dat defelveiullenfijn
gecommuniccertaen de Miüifters en Bedienaérs van al
degeconfedereerden, réfiderende hier in den Hàge , en
fonder gemeenetoefiemmmgh.^^

Iiidienyématìtder Gecoiifedelreerdeii Gchhiernabé-
voödt direftelijck of indlreöélijck geinólefteerc, óntruft
of verdruckcin fijn Koninckrijcketi, Landen, Digni-
teyten, of Steden ter Zee of ce Landt»
uytoorfaeckvan
Jefì confederatie Aoo
fulléii d'abdereii gehouden fijri hem
tyte flaen. 't-zy ter Zee of te Lafidt, ihét de krachten
en middelen daer de Ghecontedereerden alree veraccor-
deert , of uyt alle hun vermogèil, om hem te helpen van
degeieyde verdruckiogen ce befchutten.

IX.

Alle welcke punten Obligatoir zijn en fullen we-
fen> felf tenopficht van fijn Majefteyc vanDeenmarc-
ken ,
ty fio verre de fuffifante nffiflentie hem ontmfelijck
vervultfy.

En alfoo 't den Sereniffime Chriftelijckfie Koilingh
van Vrinckrijck belieft heeft fcrieufé inftantie te laten
doen acn de Koningh van Deenmarcken i fclf door de
befendingh van twee fijner Minifters en Bedienaers, om
hem te difponeeren en te bereyden
tot in handéntene·
men de remedie tegen de fchadel^cke Menéèn enverdrwkin-
genin
't Keyferryck > welcke inftantien verfeit waren met
welaenhiedingeu^n hulpen, omdefelafttekonnen dra·
ghen : foo fai de Majefteyc van de ghefeyde Chrifte-
Jijckfte Koningh op 'C fpoedighfte verfocht worden om
nu in dit Verbondt te willen treden, of ónderftandt te
bewyfen > tot d'onderhoudingh van 't heyr des Konings
van Deenmarcken, met een goede en milde fubfidie,
naer fijn Konincklijcke aenbiedingen , en naer de ge-
lijckheydt der andere geconfedereerden > die fich voor
degemeenewelftandt verbinden.

XI.

En alfoo de Sereniffime Koningh van Sweden verfchey-
de aenbiedinghen en declaratien van fijngoede inclinatie
tot dit Verbondt ghedaen heeft j loo ial lijn Majefteyt
oock verfocht worden, om daer in te willen treden,
en dat te feconderen naer de conformitcyt der gefey-
de aenbiedingen,

ΧΠ.

De Sereniffime Republijck van Venétien, endeHer-
togh van
Savoyen fullen oock verfocht worden om daer In
te treden > en deel daer aen te nemen.

XI IL *

De Keur-Vorften van Duytflandt, en alle ande.
re
Vorfien , Staten en Steden , die hier by gheinte-
rejfeertiKycii fullen oock verfocht worden om in't fel ve
verbondt te treden.

XIV.

Dit Verbondt ial oock kenbaer ghemaecke wor-
den aen de Vorft van
iranfylvanitn , om te ver-
ftaenoffijnHoogheydt goedt fai vinden daer in tetris
den, en't geen, datbefioorelijck fai zijn, totwelftant
daer af te doen.

XV.

Dit Verbondt fai gheen ïmovaiit noch Ahmttt
E^even in de verbonden , die zijn Majefteyt van
Groot - Brittanje befonderlijck ghecontraöeerc heeft
^et de ghefeyde Heeren Staten Ghenerael , dé wek-
ken men verftaet dat in hun gheheel fullen bewaert
worden, naer de forme . in deweicke fy beüoceil en
gearrefteert zijn.

Welcke Conventien , Paöien en Ardjckelen-, hier
voor begrepen , en yeder daer af in'c befotider ghe-
tradteert y gheftipuleert, veraccordeert en ghepaf-
feerc zijn tuUchen de ghefeyde Heeren Ambafladeurs
van
GrootSrittanjen en Deenmarcken , naer'c belie-
ven van hun gheleyde Majefteyten, endoordeCom-
miiTarifen der ghefeyde Heeren
Staten Generaci, oock
onder 't believen van hun Overheeren, belovende ter
goeder trouw j en fich verplichtende, oyt kracht van
hun Commiflieh refpeöive ijck , (die aea'ceynde van
dit iéghenwoordigh verdragh by ghevoeght fullen wor-
deh ) dat fy binnen de twintighfte dagh van MaerC
naeftkomende of eer, indien 't mogbelijck is , door
de ghenen . die hun Principalen niet
foo verre van
hier hebbeh , fullen fourneeren en beftellen hier iò
den Haghe , te weten de Heeren Ambafladeurs van
Groot - Brittanje acn de Minifters vàn Deenmarcken,
en aen dien van de ghefeyde Heertn Staten , en de
ghefeyde Heeren Ambafladeurs van Deenmarcken aen
de Minifters van Groot - Brittanje , en aen de Hee-
ren Staten , eù de Heeren Coinmiflariien der ghe-
fejrde Heerèn Staten aen de Minifters van Groot -
Brittanjei en van Deenmarcken
, de fpeciale Declaratie
van de wil van bun Souvorainen op dit Tradaet, of
Brieven van ratificatie in ghenoegbfamè en behuore-
lijcke forme.

Tot beveftigingh en ghetuyghenis van alle welcke
Paöien, Gpnventien en AnijckelendeghefeydeHee-
ren Ambafladeurs en Heeren CommilTarifcn dit te*
genwoordigh Traélaet hebben gheteeckent, ende daer
hun Zeghel-wapen aenghedaen. Ghedaen in den
Haghe ih Hollandt, defe neghénde dagh van Decem-
ber j in'tjaer j(iif.

Enfuit la teneur du pouvoir defdits Seigneurs
KAmbaffadeurs EKtraordinairesdu Roy de
la Grande Bretagne.

CArolus Dei Gratie Magnse Britanni®, Francix &
Hibernisi Rex. Fidei defenfor &c. Omnibus
ad quos praefentes has literas pervenerint, (alu-
tem. Multae & graves admodum Mufse noftra pariter
Se publica fpedtantes oom moda , Illa vero prascipuè
quÈ pro amicis & confoideratis noftris nobis incum-
bit cura, quorum falutem fummo noftro cum luftu
periclitantem ceanimus, perfuafere Nobis, amicos,
affines , & Confoederatos noftros non foliim per li"
teras monere , ut fuae Publicaeque profpiciant faluti,
fed etiam per Legatos & Deputatos noftros tentare,
& ad fcedus contra
communem hofiem nobifcum in eun-
dum invitare , ut fcilicec communi auxilio confilio-
que maturò obviam eatur tam late graffanti malo , &
jam Univerfo Chriftiano orbi frccna jugumque mini-
tanti. Hac de caufa ac profummi illà fiducia , quam
in pra;dileélis & praecharis confanguineis&Confiliariia
noftris
Georgia Buckìnghamits Duce , fumma Regni
noftri Angliae Admiralio &c. &
Henrico Comite Hol-
landie ,
quorum non femel probitatem , induftriam
pruderitiam ,
Se providam animi circurofpe<aionem
in rèbus noftris gerendis experti fumus, ipfos noftros
veros,
certosjj & indubitaros Legatos, Deputatos,
& Commiflàrics noftros , tam ad Serenifsimum Fra-
trem noftrum pracharifsimum
Ludavicum Regum Chri-
fiianijfmum & Magnificat, (fy-Spea^tilef
Unitarum Belgil
Brovinciarum Ordines, Àmicós noftroS charifsimos,
quam ad quoftutiq'ué Reges, Brincipes, StatusLberos
&quofcunquealios aniicos, atfiöés, & Confoederatoe
noftros, hac in parte fecirous , conffituimus, & or-
dinamusper pr«féntee, datìteS,' & teriow prKfentium
concedenïeseis plenàm, fufficientem & Omnimodam
proteffatem par^iVérac fàèultàtem pro tiobis & lioftró no-
mine cum praefatis Serénlflimo
Rege ckritlianijfmi ,
Vnitis Belgi) Vtovimdrihn OrdMìbus
, vel cum quóh-
betR^e, Princijpe, Staiu Libero auc aliis quibuf-
que cujuscunqùè (^dinis. Status, auc dignitacisfùe-
rint,
centrd dmum Aufiriatani , liij^amarum Regrm ,
aut allquem aliüifi eis faventem & ab eofurà parti-
bus ftatfteitì j ÌoecfuS , Lìéam Ìt Confoedératiòneni,
quaracuriquéoffenfivam & défenfiiatà iiieundi &àon-

D ; crahendit

van de Nederlandiche Vrede-handelingh.


-ocr page 43-

ν E R Η A E L

42

trahsndi, L'gas aut Confoederationes quafcunqueante
hac habitàs coiroborandi, iis adjiciendi, auc detrahendi,
Tradatus cum quocunque ineundi , propofitionibus
conlentiendi,proponendi,ftipulandi , conveniendi, &
noftre nomine concordandi, promictendi & concludea-
dij acque iifdera promiflìs, ftipulationibus, &conventio-
nibus lubfignandi, omnia denique & fingula agendi ,pra-
ftandiquejquiEpraediaiLegati, deputati, &Cotntniira-
rii noltrinobis Regnifqiienoftrisutilia, convenicntia &
necefl'aria judicaverint ,
& quECCunque ipfi agere aut
p aiflare poflèmus, fi ipfi pr^fentcs &in perfonis noftris
adeiTemus, prdmittentes & verbo Regio fpondentes,
qu^ccunque à prarfatis Legatis, CommilTariis. & Depu-
tatis noftris ada, gefta, Conclufaqueinpraemiflrsfuerint,
Eos nata , grata , δε firma habituros , & inviolabiliter
obfervaturos, & fi opus fucritRegiinoftràmanu,&fi-
gillo noftro firmaturos. In quorum teftimoniumhifce
literis noftris manu noftra fignatis, magnum noftrum
figillam apponi fecimus, apud
novamfarum decimo fep·
limo die Odobris, Anno Regtji Noftria primo» fig-
nata
CaroiHs R. 6t feelé de ciré jaune du grand feau.

Hier volghi d'inhoudt -υαη de Pouvoir of
Machc der ghe/eyde Heeren Ambaffadeurs
Extraordinaer des Koninghs van Groot-
Brittanje.

KArel , doorGodts ghenade Koningh vanGroot-
Bfitanje, Vranckrijck en Yrlandt, Bcfchermer
des Geloofs, Sec. Aen alle de genen, die defe
tegenwoordighe fchriften fullen fien,
Salnyt. Veel en
zware oorfaecken, ghpüjckclijck onfe en deghemeene
nuttigheden treffende, maer voornamelijck defeforgh,
diewy voor onfe Vrienden en Gheconfedereerden dra-
gben, welckers behoudenis en welftandt wy, tot onfe
grooce droefheydt, ghevaer, fien loopen, hebben ons
aenghetaden onfe Vrienden, Gebuyren, en Geconfe-
dereerde niet alleenlijck door Brieven te vermanen dat
fy voor hun eyghe en de gemeene welftandt forgh fouden
dragen, maeroock door onfe Ambafl'adeurs en gedepu-
teerden aen te portin, en te noodigen tot een Verbondt
regende
Gemeene Vyandt met onsaentegaen, nameot-
lijck om met gemeene hulp cn raedt in tijdts dit quaedt,
dat fich foo wijdt en breedt uytfpreyt, en alree gheheel
Chriftenrijckmetde breydel en'tjuckdreyghc, teftut-
ten en teghen te gaen. Om defe oorfaeck, en om het
hooghfte betrouwen, dat wy in onfe waerdtfte en be-
mindtfte Vrienden en Raedts-Heeren hebben,
Georgh,
Hartogh va» Buckingham,
groote Admirael van ons ICo-
ninghrijck van Engelandt, &c, en
Uearijci, Graefvan
BoUandt.
welckers oprechtigheydt, naerftigheyr, voor-
fichtigheydt, en forghvuldighe omfichtigheydt des ghe-
moedtsin'tuytvoerenvan onfe faken wy meer dan eens
beproeft hebben, foo hebben wy hen hier in verkofen
tot
onfe ware, feeckereen ontwijfFelijcke Ambafladeurs,
Gedeputeerden en CommiflariiTen, foo aen onfe waert-
de en Sereniffime Broeder j de
ChriHelyckiie Komttgh
Loüif
, en aen de Hoogh Mogende en Aenfienelijcke
Staten der Vereenighde Nederlanden , onfe waerdtfte
Vrienden, als aen alle andere Koninghen , Princen,
Vrye Staten, en alle andere onfe Vrienden, Magen en
Bondt-genooten, ftellenen verkiefen hen door defe te-
genwoordige , verleenende hen by defen volle, genoeg-
fame en alle macht en vermogen, om voor ons en in on-
fe naem met de Sereniffime
chriHèlyckiteKonmgh, en
met de Staten der Vereenighde Nederlanden, of met
alle andere Koningen, Princen, Vrye Staten, of met
alle andere, van wat Staetofwaerdigheydtfy zijn, tegen
'i
Hup van Oofienryck, en de Kom^h va» Sfanje», of
tegenyemandtanders» henbejonftigende, enhunzyde
houdende , een Verbondt, Ligue en Confederatie,
ioowelofFenfijf als defenfijf, aen tegaen, entetradtc-
ren, en alle andere Liguen en Confederatien, hier voor
gemaeckt, te verftercken, daerby te voegen, of af te
nemen, Traftaten met alle anderen te maecken ; in de
Propofitien toe te ftemmen , dievoorteftellen, tefti-
pukereOi verdragen» eninonfe naemtebewiUighen^
belooven en befluyten, en die mef.beloften, ftipulatiert
en conventien t'onderteeckenen ; en eyndelijck alles,
en yder in 't befonder te handelen en prefteeren, 'c welck
onfe voor-genoemde Ambafladeurs, Gedeputeerden en
CommiflariiTen fullen oordeelen nut, betamelijck en
noodigh voor ons en onfe Koninghrijcken te zijn, en
al 't geen, 't welck wy fel ven fouden konnen handelen cn
prefteeren , foo wy felfs daer teghenwoordigh waren.
Belovende ( daer voor wy ons Koninghlijck Woordt te
pandt ftellen) dat al'c geen , 't welck van onfe ghefeyde
Ambafladeurs , CommiflariiTen en Gedepute.erden in
ditboven-genoemdegedaen , ghehandelt en gheflooten
fai zijn, van ons vaft, beftandigen en aengenaem ghe-
houden fai worden, en dat wy 't onverbreeckelijck ful-
len onderhouden, en, indien't van noode is, met on-
fe handt cn zeghel beveftighen. Tot ghetuygenisvaa
't welck wy ons groot zegel aen defe onfe Brief, die mee
onfe handt geteeckent is, hebben doenfetten.
By Na-
vamFarum, opde, fiveatienJedaghviüO&oheif
Ìn'6
eerftejaer van onfe Heerfchappy.

Geteeckent

Carolus R.
En gezegelt met het Groot-zegel in geel was. '

Enfuitla Teneur de la Trocuration du Steur
Dudley Carleton , Chevalier AmbaJJa-
deur Ordinaire dudit Roy de la Grande
Bretagne.

CArolus Dei Gratia Magnae Britannias, Franci®,
& Hibernia: Rex, fideidefenfor&c. Omnibus ad
quospraufenteslitersepervenerint, falutem. Cum
mult£e&< jraves admodum caufx, noiira pariter & pu-
blica fpeflantes commoda , perfuaferint nobis Traöra-
tum & deliberationem inire, cum Sereniffimis ΏαηίΛ
& Succia Regiius, EUSore Brmdenburgtco, ^ allis Prl»-
cipiius Confiederatts noilris (
PubliciE utilitatis impri-
mis ftudiofis ) fuper iis, quse in hoe rerum flatu noftro
communi Chriftlani Urbis bono utilia videbuntur ·
cumqua ad id praefati Reges, Principes & Confcederati
noftri Legatos & Deputatos fuos Hagam Batavorutn
tnifliiri & deputaturi funt, aut jam miferint vel deputa-
rint, utcum noftro aut noftris in & de praemiflìs&om-
nibus ea Concernentibus deliberent, conveniant & con-
cludant, Sciatisquodnosde Fidelitateêcprovidaanimi
circümfpeö;ione praedileöi & fidelis
noftri Oud/ejCar-
leton
Equitis aurati, Oratoris noftri Ordinarii apud il-
luftriflimos Unitarum Belgij Provinciarum Ordines,
apprimè confidentes ipfum verum, certum, ligitimum,
&iadubitatum Commiflarium & deputatum noftrum ,
hac in parte facimus, conftituimus, & Ordinamus, ei-
demper prsefentes dantes& Concedentesplenam & om-
nlmodam poteftftem &authoritatem cum priediélis Re-
gibus. principibus & Confcederatis noftris, vel eorum
Legatis aut Deputatis, fuflicientem> ad id authoritatem
habentibus deliberandi, conveniendi, & concludendi
pro nobis & noftro nomine de & fuper ligis, amicitiis,
& Confcederationibus, quibufcunque internos&prie-
fatos Reges principes & Confoedératos noftros, auxilia-
que mutua concipiendi & Concordandi, & pro nobis
& noftro nomine promittendi, & firmandi, paftionef-
quequaflibet & conventiones ineundi &contrahendi,
caïteraque faciendi quae in pricmiflis vel eorum aliqua
concernentibus utilia aut neceffària judicaverit, promit-
tentes boni fide & verbo regio fpondenteS, qusecunque
àprxdiitóCommiiTario & Deputato noftro in prsemif-
fis aut ea quovis modo Concernentibus, adta, gefta pro-
mifla, &ConcIufafueiint, Nosea omnitìrata, grata-
que habituros, & inviolabiliter obfervaturos. In cujus
rei teftimonium his literis noftris manu noftra iignatis fi-
gillum noftrum magnum apponi fecimus. Datis apud
Palatium noftrum Weftmonafterii vicefirao tertio die
Aprilis, Anno Regni noftri primo, Subfignatum erat
Carolus Kex> & feelé de cirejaUne du grand feau.

Hief


-ocr page 44-

Bier volghi i'inhoudt van de Trocuratievan
de Heer Dudley Carleton ^ Ridder ^ ordi-
naet Ambaβadem vande gefeide Koningh
van Groot Britange.

KArel > door Godsghenaede Koningh van Groot-
Britange, Vranckrijck en Yerlandt, befchermer
des Gcloofs &c. Aen alle de geenen, die defe
tegenwoordige letteren fullen fien.
Sakyt. Αΐίοο veel
en feer z,ware faecken , gelijckclijckonfe ej'gen , en de
gcmeene nuttigljeden crefFende, ons aeogeraden hebben
een Traétaec en Deliberatie aen te gaen mee de Serenif-
iime
Komngea van Deenmarckee e» Stuede», dtKeurvorÜ
•vanBrsndenburgh. en met andere Vorfien, en onfe Gecon-
federeerde».
dievoornamelijckde gemeene nuttigbeyt
benaerfligen, over ibodanigc dingen, die in defe onfe
ftaet der dingen, en in die van d'algemeene Chriften-
heytgoetende nut fullen fchijnen, en alfoo hier toe de
voorgenoemde Koningen,Vorften en onfe Gcconfcede-
rcerden hun Gefanten en Gedeputeerden nae den
Haegh
iaHollandt
fouden fenden Ènafvaardigen , ofalredege-
fonden en afgevaerdight hebben, op dat fy mee d'onfen in
en van het voorgenoemde, en in een vande dingen j die
daer toe bshoorcn , fouden delibereren , verdraeghen
enbefluyten : foo is't dat wy doen te weten dat wy, ons
fonderlingh vertrouwende op de getrouheyten forghvul-
dige omfichtigheyt des ghemoets van onfe feer beminde
enghetrouwe
Dudley Carleton, Ridder, onfe ordinare
Orateur en Amiajfadeur by de Doorluchtigfte Staten der
Vereenighde Nederlanden, hem onfe ware, feeckere,
wettige en ontwijffelijcke CommiCTarls en Gedeputeer·
deindefendeelemaecken, conftitueren ende ordonne-
ren , aen hem door defe tegenwoordighe gevende ende
verleenende volkome en genoeghfame macht en autho-
riteyt. om met de voorgenoemde Koningen, Vorften ,
en onfe geconfoedereerden, of met hun Ambaffadeurs
of Gedeputeerden, ghenoeghfame authoriteyt hier toe
hebbende te delibereren , verdragen, en te fluyten voor
ons, en in onfe naem, van en over de Liguen, Vriendt-
ichappen , en Confocderatien, die wy hebben tuffchen
ons en de voorgefeyde Koningen, Vorften, ende onfe
geconfoedereerden : oockom onderlinghe byftandt te
concipieren en toe te ftaen, en voor ons en in onfe naem
tebeloovenentebeveftightfn, alle accoorden en over-
een, komingen aen te gaen, en te contraheren , en alle
andere dingen te doen, die hy in't boovenghenoemde,
ofineenige andere dingen, hier toe hehoorende ) nut
ofnoodighoordeelenfal : beloovende ter goeder trou-
wen ( daer toe w y ons Konincklijck woordt verpanden)
dat wy al 'tgeen, 'twelck van onfe voorgenoemde Com-
miilaris en Gedeputeerde in't voorgefeyde, of in't geen,
'twelck dit eenighfintsaengaet) gedaen, gehandelt, be-
looft en beflooten fai worden, voorfeecker en aenghe-
naem fullen houden, en otiVerbreeckclijck obfervereji.
Tot getuygenis van welcke faeck wy ons groot Zegel aen
defe onfe Letteren, die met onfe handt gheteeckent is,
hebben laeten aendoen. Gegeven by ons Paleysvan
Weft-Muofter,
o^^ Acndrieentwinttghftendi^ van^-
pril in't eerfteiisi van onfe Heerfchappy. Was onder-
teeckent
KarolusRex, en gezegelt met het Groot Zegel
in geele was.

Enfuit la teneur duTouveir defSts Seigneurs
t^mbajfadeurs Eyitraordinaires du Roy de
Denemarc,

CHriftianusquanus Dei grati®, Norwegi^, Vao-
dalorum, Gothorumque Rex , Dux Slefuìci ,
Holfatia;, Stormani® , ac Ditmarfiae, Comes
in Oldenburg & Delmenhorft ; Omnibus &fingulis qui-
bus hE noftrac exhibentut litterie, pro Status ac dignità·
tis ratione , poft officü , benevolentise , favotis ,
ac
grati»noftr® Regia:, Teftificatiohem condignam, a-
micèbenevolè acclementiffimèfignificamus, cum hoe
tempore
ϊηκτpraeìfuos alipot Europa Beges, principes,
ac Statili tìnga Batavorumj
perlegatos iltiic mittendos,
conventus haberi,
ac de mediis, per quSBaffliÖB , at
perè opprefla Germania in priftinum ftatum ac tran-
quiJJicatcm reduci poffir, matura deliberatio inftitui de-
beat, Nospro eo ftudio & Favore, quo erga bonum
publicumrenemur, piohuic&laudabihpiopofitio mi-
nimèdeeiTe voluiflc, &propterea Generofos acNobi-
les , Regni noftri Cancellar urn & Senatores , prsfe-
öu m arcis Niburgenfis dileöros nobis fideles,
JacoLum ü-
lefeldium in Urup, & chriftianum Thm/e in Tommerup
Haereditarios, quoriim prudentiam, fidem ac diligen-
tiaminmultisgraviffimis rebus experti fumus illucno-
ftro nomine àblegaflè , quibus vigore pra^fentium da-
mus & Concedimus plenam ac oranimodam poteftatem
cum Regibus, principibus & Statibus predidtis, aut
eorum Legatis , fufficientem itidem adidCommiCRo-
nem habentibus, conveniendi, deiiberandi, & noftro
nomine concludendi, de iis omnibus, qua> adprasdi-
Öum fcopum neceiTaria aut expedientia videbuntuV ,
confìederationes, item Cêntreilus aliafque litteras aut In-
ftrumenta fuper iis erigendi & firmandi > fpondentes Sc
promiitentesin verbo Regio^nos ea omnia, quseprsedidti
Legati & deputati noftri ita gerent & promittent, rata &
grata habituros : in quorum pleniorem iidem prsfentes
manus noftrs Regiaefubfcriptione roboratas, Sigilliap-
pofitione muniri curavimus, dabantur Nieuburgi 31 Ó-
ftobris Anno i dif. Signatu
Chrifiian«t, & cachctté d'un
Cachet en ciré rouge.

Hier volghi d'inhoudt vande Touvoir ofie
macht der gefeyde Heer en x^mbaffadeurs
Extraordinare van ^)enmarcken.

CHriitianus de vierde, door Gods genade Koningh
van Denemarcken « Noorwegen, der Wanda-
len ende Gotthen, Hertogh van Slefwijck, Hol-
fteyn, Stormarck en Ditmarflen, Graef in Oldenburgh
en Delmerhorft, aen allen en een yder, aen dewelcken
defe onfe Brieven fullen vertoont worden, naer vereyfch
van fijn ftaet en waerdigheyt, naer behoorlijcke betuy·
genis van onfe Konincklijckedienft, weldaet, Jonft en
genade, foo maecken wy vriendelijck, jonftelijck ende
goedertierentlijck bekent. Dat alio in defe tijdt tuflchen
eenigeveontameConittgen, Vorjfen en St.aten in den Haegh
inHoUandt,
door Arabafladeurs derwaerts te fenden ,
Vergaderinghen gehouden fullen worden , om vande
middelen j door dewelcke het bedroefde en by nae ver-
druckte Duytfland in voorige ftaet en ruft gebracht foude
konnen worden , te handelen, ende alfoo men tijdighe
deliberatie daer toe behoorde in te ftellen, foo is't dat
wy, omdefe naerftigheyt enjonft, daer mee wy aen't
gemeene nut verbonden zijn , geenfints in dit godt-
vruchtigh en loffelijck voorftel in ghebreecke hebben
willen blyven , ende dieshalven derwaerts ghcfonden
hebben d'£delò en kloeckmoedige Heeren, onfe Can-
celier van'tRijck, en Raden , d'Overfte van Nieuw-
burgh, onfe beminden ende getrouwen,
Jacüb Vllefelt
Erf-Heerin Urup, en Chrifliaen Thomas, Erf-Heer in
Tommerup , welckerï voorfichtigheyt, ghetrouweyc
en naerftigheyt wy in veel zware faecken hebben be-
proeft , aende welcken wy, uyt kracht der tegenwoor.>^
digen, geven en verkenen volkoomen macht om met
degez^de Koningen, Vorften en Staten, of met hun
Ambauadeurs, genoeghfame Commiflïe hier toe heb·
bende, te vergaderen, delibereren, ep inonfenaernte
fluyten alle foodanige dingen , die tot het voornoemde
ooghmercknutofnoodigh fullen fchijnen;
Confedera*
tien. Ctntreaen
, en andere Brieven of Inftrumenten
daerovertemaecken, en te beveftigen : beloovende»
en ons Koniacklijck woordt verpandende, dat wy alle
'tgeen, 'twelck onfe voorfeyde AmbafTadeurs en Gede-
puteerden dus fulleo doen en belooven, voor aenghe··
naem en vift te houden. In welckers volkomender ver-
feeckeringhwydefe teghenwoordighen, door d'onder-
fchrijvingh van onfe Konincklijcke handt verfterckt ,
door d'aendoeoingh
vanoBS Zegel hebben doen beve-
ftigen. Gegeven te Nieuburgh , op
tTeen en dtrtighfie
dagh van Oliober in't J aer fefiie» hindert vyfen tmntigè,
Geteeckent Christian us, en met hec Zeghel ia
roodewas gezegelt.

D 4

ν E R Η A E L


-ocr page 45-

44

Enfuit la teneur de la Trocuration àesSìeurs
Commiffaires des Seigneurs Eflats Ge-
neraux,

LEsEftats Generaux des Provinccs Unies du Pays

Bas : A tous ceux qui ces prefenccs verronr, Saluc.

Gomme ainfi foie» quo pour d'un Commun con-
cert
tornare le progres des mauvatfes, ér tres-da«gereufis
menées i outrages. violances > ér opprejfions, qui fe font
par guerre ouverte ér vo^f de fait contre lapacification > een-
βitutions fondamentales, ér autres capftulaiions de l'Em-
pire , confirmies par les Empereurs meimes ,
auroit efté
trouveboüj
parladin&ienéràl'infiànce duSereniHÏme
Roy de la Grande Bretagne, de tenir icy en la Haye une
sllêmblée des Ambafladeurs & Commiflaires defdits
Roys, Princesse Potentats, incerefles en cetrecauie,
comme aufli de nos Deputés, pour conferir, traitter >
&conclure une ferme AlJiance de
LigueofièDli»e& de-
fenfive, contre tous ceux qui maintenanc oupourl'ad-
venir ieront Autheurs deidites menées, outrages > yio-
ienccs & oppreilions > Et qu'à cette fin feroyent arrivés
furle lieules Tres-illuftres Seigneurs
George DuedeBuc-
kingkam,
grand Admirat &c. Henry Comte d'HoUande,
AmbaiTadeurs Excraordinaires du Tres-haut) Tres-ex-
celJenc & Tres-puiflant Roy de Ia Grande Bretagne,
comme aufli Ie Sieur
Dudlef Carleton Chevalier Ambaf-
fadeur Ordinaire de fadite Majefìé en auroit charge 6c
CommiiEon Ipeciale , & qu'auffi ieroyent arrivés fur
lelieules
^eignmrs Ja^uesUifelt àe:Ot\ipt Chancelier
du Royaume de Denemarc , Gouverneur de Nieu-
burg,
èzChrifliaenTonaJfejt deTommerup , Ambaf-
fadeurs Extraordinaire·: -du Tres-haut, Tres-excellent
δε Tres-puiffant Roy de Denemarc ; Pour ce eft il
qu'ayans entiere confiance de la preud'homie, longue
cxperience és afiàires > fidelité , fuffifance & bonnes
qualités des Sieurs ,
Floris Comte deCulevburgi Baron
de Pallant, Witthem , Weerde , Sieur de Leede,
Liend^n , Wildenburgh, Kenfwieler, Engelfdorp,
Vrechem, Bachem &c.
Nicolas de Bouchorft Sleur de
Nookyifijck , Baillif j & grand Maiftres des levées
de Rijnli^t, Confeiller, & Penfio-

nairedes gttats d'HolIande & Weft-Frife , Simon de
Beaumont
Confeiller & Penlionaire de la Ville de Mid-
delbüurg
, Gijsbert de Hertefeit , chrifliaen Oeflerzee
Grietman de Lemfterlant, Thomas Varwer Bourge-
maiftre de la Ville de Deventer
, ér Goolfen Schaffir,
Sieur en Uthufen & Meeden &c. avons iceux cora-
ni is, ordonné , & deputé , Commettons, ordon-
nons, & depucons par ces prefenres , pour en nótre
Nora , 6e de noftre part , fe.trouver en l'aiTcmblée
defdits Sieurs Ambafladeurs Extraordinaires & Ordi-
naires defdits Roys, &
des autres Roys & Potentati,
lefqueiss'y joiudiont encores, leurdunnantpleinpou-
voir & authoritéde traitter , convenir , & conclure
avec eux une
ferme Alliance ér Ligue Ojfenfve ér De-
fenfive
contre leidites menées , outrages & oppref-
ÌÌ011S ; E^dfiiout ce qui fera convenu & conclu, faire
OU paiT^ iel ou tels Inflruments , Contraéls & pro-
meflès, que befc^in fera, & generalement faire en ce
que deffus, tout ainfi que nous ferions ou foire pour-
rions fi prcfens en perfonne y eilions , ίβςοϊί que la
chofe requift mandement plus fpecial, qu'il n'eftcon-
tenu par ces prefentcs i Promettans fmcerement &
de bonne foy avoir agreable , tenir ferme & fìable à
tous jours ce qu'en cette qualitc fera fait, procuré, pro-
mis , coi|venu, & accordé par nofdits Oepucés en ce
que deffus, 6e qu'en depend, 1'obferver, i'accomplir
&entretenirinviolablement , fans jamais aller ny venir
au Contraire direöement ou indireöement, en quel-
que forte ou maniere que ce foit, mais Ie coutdevoir
j^atifier , fi befoin eft au contentement defdits Roys
& autres, qui trouveront bon
y entrevenir ou fejoin-
dre. Fait à la Haye en noflre Aflemblée fous noftre
grand féel, Paraphure & fous la fignature de noftre Grif-
fier. Le
-vitigt hui&itfme de Novembre Van mtl βχ
cent viagt ér cimi.
EItolt Paraphé Gysiert de Bwt'
felaer\ Etfurlereply » par Ordonnance defditsSeig-

L.S.G.Bucktngham.
L. S. Hollandes.
L, S. Dudley Carleton,

L· S. Floris Comte de Culenèurg.
L. S. Nicolas de Bouchorfl.
L. S. Ant. Duyck.
L.S. S. de Beaumont.
L.S.G, van Harlevtlt.
L. S. C. van Oofietzee,
L.S. Themas Varwer,
LS.G.Schaffer.

Hier volghi dHnhoüdt van de Trocuratie der
Heeren Commijfartfen van de Heer en St&^
ten Generael.

met een gemeen ( _______

te breken de progreffen en voortgangen der quade en fier
gevaerlycke meneen, overlafien, gewelden j en verdruckin-
gen, dte gedaenvorde» door openbare oorlogh en vegen van
dadelyckheydt, tegen de pacificatie, fondament ale Conflitu-
tien 1 en andere capitulatien van V Keyfirrijck, door de Kef-
fers felf geconfirmeert,
goet gevonden is door de direUte >
enopd'infiantie
van de Sereniffime Coningh van Groot-
Brittaoje, hier in den Haegh te houden een vergaderingh
der AmbaiTadeurs en CommiiTariffen dergefeydeKonin-
gen, Princen en Potentaten, in deiè faeck geintereiïeert,
gelijck oock van onfe Gedeputeerden, om te confereren,
traöeeren en te fluyten een vafte Alliantie van Ligue,
oiFenfiveendefenfive, tegen alle de genen, dienuzijn,
of voor 'c aenftaende fullen wefen Autheuren der gefeyde
Menéen, overlaften, geweiden en verdruckingen, en
alfoo ten dien eynde ter ghefeyde plaets fijn gekomen de
Doürluchtighfte Heeren
Georgh, Hartogh van Backia.
gami groot Admirael, &c. Henrijck. GraefvanHot-
landt,
Extraordinare AmbaiTadeurs van de hooghiie,
uytmuntenfteen machtighfte Koningh van Groot-Brit-
tanje, gelijck oock dat de Heer
Dudley Carleton, Rid-
der, ordinaer AmbaiTadeur van fijn gefeyde Majefteyt
daer toe fpeciale laft en Commiffie heeft, en oock dat de
Heeren'Jjco^
Ulefeit van Urup, Cancclier van'tKo-
ninckrijck van Deenmarckcn, Gouverneur van Nieu-
burgh, en
Chrifliaen Thomaffen van Tommerup, Ex-
traordinare Ambaffadeurs van de hooghfte, uytmun-
tenfte en machtighfte Koningh van Deenmarckcn ter
plaets fijn gekomen : foois't dat wy, volkome betrou-
wen hebbende in d'oprechtigheydt, lange er varentheydt
van faken, getrouwheydt,genoegfaemheydt en goede
qualiteyten der Heeren
F/owj Graef van Culenburgh ^
Baron van Pallant, Witthem, Weerde, Heer van
Leede, Lienden, Wildenburgh, Kenfwieler, En-
gelfdorp, Vrechen, Pachem, &c.
NicolausvanBoeck-
herfi.
Heer van Noortwijck, Baljuw en Dijckgraefvaa
Rijnlantj
Antonie DuicJf, Raet en Penfionarisder Sia-
tenvaa Hollandt ep-^eftvrieflandt,
Sytvon van Beau-
mont i
Raeten-Pénfionaris van de Stadt Middelburgh,
GysiertvanHarteveltj Chrifliaen Oofierzeci Grietman
van Lemfterlant,
ThomasFarwper jBmgctmee&CTv^Ln de
Stadt Deventer, en
GoojfenSchaffer> Heer in Uthufen en
Meeden, &c. hen hebben gecommitteert, geordonneerc
en gedeputeeftj committeren, ordonneren ende depute-
ren hen door defe tegenwoordigen, om in onfenaem, en
van onfent wegen te verfchyncn in de vergaderingh dcc
gefeyde HecrenExtraordinare en ordinare AmbalTadeuri
der gefeyde Koningen, en der andere Koningen en Po-
tentaten ,■ die fich hier noch by fullen voegen, aen hen
gevende volle macht en authoriteyt, om te traöeren,ver-
dragen en met hen te fluyten een
va[le Alliantie en Ligut
offenflveendefen/tve
teghen de ghefeyde Menéen. over-
laften , ghewelden en verdruckinghen , en van al
't geen, dat verdragen of geflooten fai zijn, te maken,

ofte

v E R Η A E L

figné jF. van Goth, feelé dU

neurs Eftats Generaux ,
grand feau en ciré rouge.

EftoitSigné.

L.S.JacohUlefelt.
L. S. Chrifliaen Tomajfm.


-ocr page 46-

oftepafferen fulcke inftrumenten, contralenen belof-
ten , als van nooden fai zijn. En generalijck in 't boven-
ftaende te doen even eens ghelijck wy foudendocn , of
kennen doen als of wy felf daer regenwoordigh waren,
fchoondefaeck fpeciaelder mandement vereyfchte dan
door dele tegbenwoordighe begrepen is; belovendeop-
rechtelijck en ter goeder trouwe aenghcnaem ic hebben ,
en
voor altijdt vaft en beftandigh te houden al'tgeenin
defequaüteyc fai fijn ghedaen, geprocurcert, belooft,
verdragen en veraccordeert door onfegcfeyde Ghedepu-
teerdenin'tgeen, 'twelck hier voor ghenoeratis, en
daer aen kleeft, dat t'obferveren, vervullen, en on-
verbreeckelijckt'onderhouden , fonder oyt daer teghen
te doen of te laten doen, diredeiijck of indiredtelijck,
in hoedanighe wyfe en maniere dat het zy, maer het alles
te ratificeeren , foo't noodt is, tot contentement en
vernoegingh der ghefeyde Koninghen en anderen, die
goedt fullen vinden hier by in te komen, of fich daer by
te vcrvoeghen. Ghedaen in den Haghe, in onfe Ver-
gaderingh, onder ons Groot-Zegel, geparafeert en on-
derde teeckeningh van onfe Griffier. Den a8. dagh
van December , in 't jaer lóif. Was gheparafeerc
Gysbert de Boetfeler Onderftondt door d'ordonnan-
tie der ghefeyde Heeten Staten Generael } pheteec-
kent
J. vanGoch, Ghezegelt met het Groot. Zegel in
ïoode was.

Wasgheteeckent

X>. S. G. Buckingkam. L. S. Jacob Ohfelt,
Z. S. Hollande. L·. S. Chrifliae»

L, S. Dudley Carleton. Thomaffeu.
L. S. Flerh, Graefvan Culenburgh.
i. S. Nicolaesvaa Boetkhorfi.
L.S.j^nt.Duyck.
L. S. S.van Beaumont.
L.S.G. van Harteveit.
L. S. C. van Oofierzee,
L.S- Thomas Varwer.
£■ S.G. Scheer.

Mmoire touchant Ie Traitté fait à la Haye
entre les Sereniffimes Roys de la Grande
Brttagne & de OenemarCi & les Seig'
neurs
Efiats des Trovinces Unies des Tays
Basle^.'Decemb.

Ad referendüm.

ENcoresque Meflieurs les AmbaiTadeurs&Deputés
qui ont traitté, ayent trouvé apropos
dele coucher
en termes plus gencraux pour plufieurs refpeös,
& confideratioDS : fieft ce qu'il faut prefuppofer que Ie
PalatwatHaut&Bof^vec toutes fes Dignités & depen-
dances doiceilretenu
pour comprisexpreffement, àce
que les Confoederés foyent obligés d'cn procurer & ob-
renirpar toutes voyes poffibles la reftitution au
Prime
E/eSeur Palati»,
& à fes enfans, puis qu'on les en a
depofledés
injuftement, & que lefdits Cor.fcederés n'en-
trerontpointenaucun accorda vee la contieparr.ie> fans
y comprendre ledit Seigneur Eledeur.

Que Ie fubfide d'argcnt que fa Majefté de la Grande
Bretagne contribue
de trois eens mille FlorÌ7is far meis à
l'ArméeduRoyde Denemarc, fera continuéjufquesà
cequepar
uttevive^ gaillarde divefJton> quefaMajefié
de la Grand Bretagne fera par une autre Aimée par terre,
auflìbienquepar fes Flotces iur Mer, Ie Roy de Dene-
marc fetrouvera par
eSezfìus aJPiflé que far ledit fubfide
d'argcnt,
qu par d'autres fubfides &contributions fa Ma-
ieftéfera rendu capablede mainteiÌ5|fon Armee.

Qu^en cas que ie Roy de la Grande·Bretagne, de-
fire^envoyer de
(es propres fubjeils fix mille hommes de
pied à ladite Armée,
& d'entretenir mille Chevaux à fes
gages, mais felon la proportion de la paye de {a Ma-
jelté de Denemarc i il luy fora libre d'en faire ainfi au
bout de trois mois, comme il eft oti fera accordò entre
kursiVlajeftésdela Grande Bretagne & de Denemarc,
par l'entremife du Chevalier
jSmfireuther, & que la paye
defdits gens fera, par voye de rabat,.de lafommepro-
miCe de trois eens ?»ille Florins par mois, lerefteduditar-
gentaüantaux autres fraisdeladite A>mée.

Quel'Arméedu Comte dc Alansfelt tandis qu'elle de-
meureraconjointe, ou en la difpofition du Roy de
De-
nemarc, (comtne elle eft à prefent, &s'entenddcvo>r
continuerjuiques à une autre refolution, piife par leg
ConfQEderés)doiteftre prife & mifeen ligne decompte
du nombre de gens, tant de Cavallerie que d'Infanterie,
fpecifiédansIe deuxiefme Artide dudit Traitté ; Jïnten-
dant que ledit Artide, ne ioit point duiement intie-
prete, jufques à ce que les moyens feront augumentés par
d'autres contributions, point encor fpecificés dans ledit
Traitté', pourfubvenir i 1'entretenement de ladite Ar-
mée de fa Majeflé de Denemarc.

Que 1'on entend aufll que nul des Confosderes fle
pourra envoyer , ou laiflèr porter diredlement ou in-
diredementauxEnnemisou euradherens,
desAmuni'
tionsdeBoucheoudeguerre, ou bien de mafts. cordages ou
queliues autresneoefités.
foit de guerre, ou pour armer,
OU baftlrdes Navires, paisl'empeicheront&defendront
àleurpoffible, tantà leurs propres fubjedlsquetousau-
tres, à peine d'eftre tout de bonne prife.

Puis que par le Traitté de Confaderationfufdit, eit
promis que les Seigneurs Ambafladeurs des Roys de la
Grande Bretagne & de Denemarc, & les Deputcsdes
Seigneurs Eftatsferonc fournir icy àlaHayelaDeclara-
tion de la volonté de leurs Souverains fur iceluy Traitté ,
dans le vingtiefme de Mars prochainement venant : Pro-
mettant lefdits Seigneurs Ambafladeurs & Deputés en
mefme terme &lieu, auilì fournir la Declaration de leurs
Souverains fur les points & Articles compris enceprc-
fent Memoire. Eftoit fignc & feelé, comme s'enfuit.

Jacob Ulefelt.
Chriftiaen Toma fin.

G. Buckingham,
Hollande.
Dudlty Carleton.

Floris Comte de CulevbuTth.

Nicolas dtBauchorfi.

Ant. Duyck.

S. di Beaumont.

G. V. Her/evelf.

C.Oo/^erzee,

Thomas yarmer.

G.Schaffer,

Memorie aengaende het Τ'^aÌÌaetygemaeckt in
den Hage, tuffchen de Serenijfime Koningen
van Groot-Brittanje, en van T>eenmarkeny
en de HeerenStaten der Fereenigde Neder-^
landen. T>en9. December^ lózf.
i^d referendum.

Λ LhoewelmijnHeerend'AmbaffadeursenGedepui
teerden,die getraiteert hebben,goet hebben gevon-
den dat in generaier termen te flellen, om veel rei-
peöenenconfideratien; foo is'tdatmen prefuppoferen
moet dat
d'Opper-en Neder-Paltz, met alle fijn dignitey-
ten en aenkleven expreflelijck moet fijn gehouden, dat
de eheconfedereerden verplicht fijn door alle mogelijcke
middelen de reftitutie en herftelling daer af te procureren
en te verkrygen voor de
Keur- Vorfi Palts Graef, cn voor
fijn kinderen, dewijl men ben ongerechtelijck daer uyt
geftootenheifc, en dat de ghcfcyd? Geconfedereerden
niet in eenigh,vcrdrach met de tegenparthy fullen treden,
fonder daer de gefeyde Heer Keur-Vorft in te begrypen.

Dat de fublidie van geit, die fijn Majefteyt van Groot-
Brittan je contribueert en opbrenght, van j 00000. Flerf.
ne» termaetit voor't heyr van de Koningh van Deenmar-
ken ial gecontinueert worden, tot dat door een
levendige
e»geeftigediverfie,óib
fijn Majefteyt van Groot-Britcaoje
met een ander heyr te landt, gelijckoock met fijn Vloten
in zee, de Koningh van Deenmarckenfich met'erdaec
fai bevinden
meer geaftfiem dan door de gefeyde fubftdit
■uatf geit :
of fijn Majefteyt fai, door andere fubfiditn ea
contributien, capabel ghemaeckt worden om fijn heyr
t'onderfteunen.

Datiio gevaldeKoning vuiGroot-Brictoje van fijn eygt

tttilcr-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh, 45


-ocr page 47-

46

ondereten6000 Mannen te voet naer't ghefeydehej/rbc-
geerc te fenden, en 1000 Paerden op Cjn gagie t'onder-
houden, maernaer de proportie van de loldy van fijn
iVJajefteytvao Deenmarlcen, het aen hem vry fai ftaen
dusdaerintedoenteneynde vandrie maenden , gclijck
veraccordeert is, of veraccordeert fai worden tuflchen de
Majefleyten van Groot-Brittanje, en van Deenmarken,
door d'intermillie van de Ridder
Amflruthery en dat de
betalinghdergeieydefcrijghs-Iieden ial zijn door middel
van rabat van de beloofde fomme van 300000
Ïloryaen
ter maent ; 't overige van 't gefeydegeit gaende »en d'au-
dere koften van 't gefeyde heyr.

Dathetheyr van de Graef van Mansfeit » terwijl het
vervoegt, of in difpofitie van de Koningh van Deenmar-
kenfalblyven, (gelijckhgt nu is, cn verftaet te behoo-
ren te continueren tot aen een ander befluyt, door de Ge

llUUblktiJ llWb VVTVWMW .... —- u ^

wel verftaende dat het ghefeyde Artijckel niet ftrenghe-
lijck verklaert fai worden > tot dat de middelen vermeer-
dert fullen zij η door andere contributieli ^ noch niet ge-
fpecificeert in 't ghefeyde Trailaet, oth te hulp te komen
tot d'onderhoudingh van't ghefeyde heyr van fijn Maje-
fteyc van Deenmarken.

IVIen verftaet oock dat niemandt der geconfedereerden
fai mogen fenden,
of doen ienden ^ direöelijck of in-
direilelijck, aen de vyanden, of aen hun Adherenten
eonige Lijftocht, of Ammunitie van oorlagh ^ ofmaflen,
touTPem of andere noodt/akelijcke dingen,
't zy tot d'oor-
logh, of om Schepen toe te ruften ofce te timmeren,
maer dat fullen beletten en voorkomen, foo veel als hen
mogelijck is, foo wel aen hun eyghe onderfaten, als
aen alle anderen j op verbeurte van voot prijs verklaert
te worden.

Dat door hei Tradlaet van Confederatie voorgenoemt
belooft is dat de Heèren Ambafladeurs der Koninghen
van Groot-Brittanje, en van Denemarcken, en de ge-
deputeerden der Heeren Staten fullen beftelten en doen
komen in den Haghe de declaratie van de wil van hun
Souverainen op dit Traöaet binnen de
twintighfie dagh
van Maerc eerft komende ; belovende de ghefeyde Hee-
ren Ambafladeurs en Ghedeputeerden, in een felve ter-
me en plaets oock te fourneren en te leveren de declaratie
van bun Souverainen op de punten en artijckelen in defe
tegenwoordige Memorie begrepen. Was geteekent en
befegelt gelijck volght.

;

JficohVlefeh.
Chrift'taen Thomajfen.

G. Buckingam.
Hollande,
Oudley Carleton

Tlorii , Graef van Kulenèurgh.
Nicttlaet van Boeckkerfi-
Antonie Duick,
S. van Beaumont.
G. van Harteveft.
C. Oofienee.
Thomas Vervar.
G. Schaffer.

à'Aggreatìe des Coninghs van 'Denemarck op
bey defoo TraSiaet als Memorie -^asgheda-
teert Wolfenbijttelden
2 8. Febr., 162 β,

'iDaerwierdt oock gemaeckt een onvergancke-
lyck ontwerp van AlUance metdenTrince
van Tranfilvanien, luydende

Λ Lfoo de Doorluchtige ende Hoocbgeboorne Vorft
JriLendeHeere, Heere Gtfir/e/dce heylighen Room-
fchenRijcxendein Sevenburgen Vorft &c. Heer
vanetlijckedeelendes Coninckrijcx van Ungaren, der
Ziecklet Graef, Hertoch tho Oppelen ende Ratiborn j
doorzyne Furftelijcke Doorluchtigheyts Ghefante den
Heer
Matthias ^luadt ten W^tckrodt cnde ZefpenBrugh uyt
kracht van deOèlf» Procuratie « ghedateert den
18. April
leftleden, heeft doen verklaren gerefolveert te zijn fich
in de bovengefz Alliancie te begeven.

I
1
li

I
k'··

i

Zoo is 't , dat de Heeien Staten Ghenerael der
Vereenighde Nederlanden verklaeren te vreden te
weien op 't wclbehaghen onde goedt vinden van de
Konincklijcke Majcfteyten van
Groot Bretaigne» ende
Denemarcken
met den voorfchreven Heere Ghefante
te accordeeren ende verdragen, gelijck zy by provifie op
believen van de zelve Msjefteyten accorderen, verdra-
gen cnde beiluyten mits defen dc Conditiën cnde Artijc-
kelen hier na volgende.

Dat Hooghftged : Vorft in de boven ghefchrcvea
Unie fich ial begheven ende hem daer in begheefc
mits defen , gelijck hy oock van de geconfedereer-
de daer inne op ende aenghenomen wordt, in fulc-
ker gheftalt als of fijn Vorftelijcke Doorluchtigheydt
aenvanckelijck defelve Unie hadde helpen traöeren
ende ftnyten.

Zijn Furftelijcke Doorluchtigheydt fai een armée
formeeren , ende daer mede felfs te Velde komen,
tén miftften met
vijfthien duyfent Ruyteren om apart
ofte met de troupes van de andere geconfedereerden,
daer by te voeghen , te invadeeren de Landen vaa
de ghene die defelve Gbeconfcedereerde foeckt te be-
fchadighen.

Ende dewyle defe invafie werdende ghedaen fyne
Furftelijcke Doorluchtigheydt verfcheydene fware be-
fettinghen op diverfche Frontieren ende paflàgien fai
moeten doen, om daer door geen inval te lyden, ende
tot dien eyndé onderhouden een groot aental Volcks vaa
veertigh of meer duyfent Mannen.

Sullen de Gheconfedereerden ter Maent van 34
daghen , voor de Maenden dat fijne Furftelijcke
Doorluchtigheydt efiFeauelijcken . in voeghen als
vooren , te Velde fai wefen , hem aflifteeren met
veertigh duyfent Rijcxdaelders te betaelen , de helfie
daer van by den Koningh van Groot Brittagnien, een
vierendeel by den Koningh van Denemarck ^ ende aen-
gaende 't refterende
vierendeel, fullen de gefamentlijcke
Geconfedereerden haer fterckmaken, dat het felve oock
fai worden geprefteert.

Ende daer-en-boven by defelve fyne Furftelijeke
Doorluchtigheydt te Velde fchicken ende onderhou-
den
acht oft ihie» duyfent Man te Voet , cnde twee
duyfent Paerde»,

Ende fai debvoir worden ghedaen by alle Konin-
ghen , Princen ende Potentaten binnen ende buyten
Europa, dat hun defelve mede in de Unie willen be-
gheven, 't fy dat iulcks ghedaen fai worden door d'ordi-
naris AmbaiTadeurs in de refpetìi ve plaetfen refiderende,
of dooreen Extraordinaris befendinghe, foo als't felve
beft lal werden gevonden.

d'Andere Artijckelen van de voorfchreven Alli-
antie werden verftaen bundigh epde vaft te bly.ven,
ende defe tot naerder verfeeckeringhe daer by te
komen.

Ghedaen in 's Gravenhaghe op't welbehaeghen van
Hoochftged : Koningen den 18. September i6z6, On-
derftont, Ter Ordonnantie van Hooghgemelde Hoe-
ren Staten Generaci.

Was gheteeckent

2. van Gocb.

V E R Η A E L

By voorgaende Travaten met Chur-Brandenbuigh
in de Jaren
i6%i. fende ghemaeckt, was aireede
defen Staet wel niet uytdruckelijck, edoch nochtans in-
dire(2elijckende by j^evolghe verbonden tot Oorioghe
of continuatie van (Pn teghen den Koningh van Spaig-
nien die d'Ooftenrijckfche ende Furft-Nyburghfche in-
tereften voorftont. Defe Staet ter contrarie de Chur-
Brandenburghfche. Daerom fai oock noodigh fijn hier
weder te ftellen het Traöaec van provifionele deylingh
der litigieufe Furftendommen ende Landen tuflchea
hooghftgemeke Cbur ende Furften.

Previ'


-ocr page 48-

Trovifioneel TraEiaet tuffchen imre C. en*
de F. Φ. -van Brandenborgh ende Ny-
borgh ilhgheflooten ^)uffèndor^ den

ALfoo tuflchen de Doorluchtighfte Chur, cnde
Furften Heere
Giorg Wilhelm Marckgrave toe
Braodcnburgh des H. Roomfchen Rijcx Acrtzi.
Camerer ende Chur-Furft, in Pruyflenj totGülick,
Cleve, Berghe , Steiin , PomCren j ifcr CaCfuben
cnde Wenden , oock in Sileficn toC Croffen ende
Jaghendorp Hertoch t Burghgraeve tot Nurenbergh
Èncle Fufli tot Rughen , Grave totter Marcfc ende
Ravensbergh, Heere tot Raverifteyn &c. ende Heere
WblfgengWilhelnt Faltsgrave aen den Rijn, inBejern,
tocOulick, Glcve ende Berge Aerts-hartogh, Grave
tot Veldentz, Spanhetmb, der Marck, Ravensbergh
cnde Moiie, Heere tot Ravenfteyn &c. allerhande ftry-
digheyden cnde mifverftandt geweeffizijn, over de ad-
minittratie cnde ghenietinghe van dé Gulicb , Cleéf
ende Berghfche Hertochdommed > als oock van de daer
toeghehoorigheGraeffchappen ende Heerlijckhcyden,
cnde andere Leénen ende daér van dependerende appar-
tencDtien, ghelijck defelve den Doorlucbtighen ende
Hoogbgeboren Furft endei,Heere, Heere Johan Wil-
helm, HoochloflFdlijckcr Memorie Hertogh tot Gulich,
Cleve, Berge, Grave totter Marck, Ravensberg, cnde
Morfe Heere töt Ravenfteyn &c.
by tijde fijns levens ge-
püifideert heeft.

Waerommebeydehare Chur: ende Furfle; D: D:
rypelijck ten ghemoede ghetrecken thebben, by al dien
iooianighe vcrde-nytfiende periculeufe diffcrentien,
nocb langer ghecontinucert worden Ibudcn ■, datnietal-
leenlijck hare Chur ende F : F: D : D : felfs in ghefta-
dighedangbereufeontufte fitten, maer oockbeyderfijfs
onfchuldige Landt Standen ende Onderdanen in't hoog-
fte verderf ghebracht, de Landen gantfchlijck ghe-
deftrueert, ende eyndlijck van de rechtmatighe Erf-
ghenamen,
Ja vel heel van htt Roomfche Rijck afgetroc-
ktn werden mochten.

Om ditailfsnu voor te komen, endeinconfideratie
van de Verwandlchap ende Bloedts vriendifchap, waer
mede hare Chur ende F : F : D. D. malkander foo na
beftaen, endeuyt ichuWlghe liefde totteOnderdanen,
foo hebben hare Chur : ende F : F : D. D. met malkan-
deren een provifioneelaccootd van
vyfen twintighjaer
Ianck(by foo verre voor den uytganclc van defelve, de-
fen ftrijdt van SucceiTie niet in 't goede, ofte door rccht
behooriij ck vergeleecken ofte gedecideert wordt) opghe-
recht, in manieren als hiernaer volgt.

L

Tenecrften. Prascaveren beyderfijts hare Chur: en-
de F;F: D.D. dat dit accoord noch haer felfs, noch
andere, dieopdefe Landen pretenderen, niet en fai na-
deelijck, ofce hinderlijck zijn, aan 'c geene wat een ye-
ghelijcken van rechts wegentoebehoort, ofte by ordent-
lijcke Declaratie van rechten toeghekent werden mochte,
ende derhal ven oock van geenen derden, teghenshare
Chur : ende F : F : D. D. felfs, ofte anders tot prejuditië
aengetrocken worden.

ir.

Daeromme willian hare Chur : ende F : F : D. D. t'fa'
menderhandc, aen de Rooolfcbe Keyierlijcke Maje-
fteyt als zijnde haren
allerghenàdighftea Leetf-Heeren,
ende hooghfls over-Hooft fcbuldigh- reipeftdragen ende
derfelven dit pröVifioneel accöörd allöï onderdanighft
notificeren, met het allÊtondei-danighft betrouwen , de-
wyledaerdoor niemandtaen fynen rechte géprejudicifierc
en wordt, maer daer en tegens door dit middel de Lan-
den by het Rijck behouden, oock de Onderdanen in
vrede ende rufte gheftelt Wordeni, dathare'Keyferlijcke
Majefteyt het felve allerghenadighft ende geeiütWer-
den vernemen.

ΙΠ»

Ten anderen willen hare Chur: endòF-.F: I>.D.dlt
«ccoord communiceren aen de Konincklyke Majefteyc

tot Hifpaniem ende de Set"· Infanta, ali mede aen de
Hoog Mogende Heeren
Staten Generati, ende verfoec-
ksndatryallerfijtshaervolck, dewykhareChurf : ende
F : F ; D. D. nu met malkanderen veraccordeert zijn »
uyt alle plaetfen défer Vorfténdonimen énde Landen af-
voeren 5 ofte
doch ilckdeylhoven ienéflaetfe niet hjetbow
denj ende in defelve de Soldatefca fich binnen de Ste-
den cnde andera allerdings neucrael hoeden laten willen t
dat fy oock alle HoAiliteyten, RepreiTalieà ende dade-
lijckheyden hoe defeive üftmèn Hebben mughen, van de
Gulichfclitì Furfteftdommen Graeficbappen ende Lan-
den > ende allen derfelvet- Inghefetenen ende Onderda-
nen diverteren, éfide ùfftéllen éndé byaidién nochee-
nighe uyt dei&Littdfiti in dfe Garnifoenen ghcarrefteert
waren , dat dêfelve foiidèr ontgeldinghe gherelaxeerc
ende los gheliten werdén: dat fy oock door fchriftclijke
refolutiones, foowelhàre Chur: ende F;F:D.D.als
oock haer onder malkanderen felfs verfeeckeren willen ,
defe Landen met nieuwe Inlegeringhjsn endeAlMiggen
gantfchelijck, oock met doortocbtén foo veel als moge-
Jijckteverfchoonen, end foö diergbelijcken noodtfaec-
kelijck ghefchieden mofie, fich als dan in 't Land niet op
te houden, ofte foo >mtnërs eeiinachc-Legcrdaerinte
nemen noodigh, fich met otiderhoudinghe van goede
Krijgfch-difcipline, ende zonder befwaürnillê oftelaft
van de Onderdanen, volghens des H» Rijcx Conftitu-
tien, ende de Pas-Ordéninghé < mette voorgaende Fur-
Iten opghef icht, te draghên, ende die lenigen foo daer
tegen bandelen, exemplarelijck te ftrafièn, ende tot be-
hoorlijcke refiitutie ofté afdracht aen te houden j de On-
derdanen nochtans Ondir géén pretext hoe het feite na-
men hebben mochte, met exaétien ofte in anderen ma-
nieren te 'befwaren, meer haer by alle occafie, rechte
neutraliteyt ghenieten te laten, ende by aldien eenea
ofce meet, fich tegen des eenen ofte anderen dey Is Sol-
datefca, ofce tegens de Neutraliteyt verloopen ofce ftraf-
baergemaecktte hebben bevonden wierde, deanimad-
verfieende fatisfadtie daer over hy haerwettigbe Ove»
righeydt, wacr onder fy ghefeten zijn, behoorlijck te
foecken.

IV.

Verder fai bybeyderzyde Ajftfitnte» met fonderbaerö
diligentie gbefocbc vrofdën, dat fy hàer niet onderne-
men willen, eenlgheplaetfòn in defe Landen roet Gar-
nifoen te befetten, ofté te occuperen, ofté eenighen
aenflagh daer op, ofte óp perfoonen van bare Chur :
ende F: F: D.D. Ridder Khap én Steden, Landen en
Luyden, Raden, Officiers, ende Dienaers te maec-
ken, ofte diergbelijcken haren toebehporlghen toe te
laten. Maer foo verre fy felfs, ofte eenighe van hacre
bedienaers cnde Inghefeterten, in
Pnilico ofte Private
teghensdefeLandén, oftederfelverbcfitters, ende On-
derdanen , ende inghefefenen, ofte teghens de Land"
Standen in 't Generaci ofte Particulier yets te pretende-
ren hebben mochten, dat het felve niet afftellingbe van
alle dadelijckheyden, repreflalien, en anders niet aU
door goetheydt ofte ordentlijcW Recht, volgens de oude
Paila ende Concordaten, behooilijck géfocht, gedeter-
mineert eöde uy tgevöert wérde.

V.

Ghelijck fy dan oock niet en werden difScuIteren te
refolveren, dat fy geenen van de poflèderende Chur :
ende Furften, inzyne, na het uytvt^fendesaccoords»
hebbende Lands Furftelijckc Jurifdiaie, Regieringhe
ende Verordeninghen ofte oock aenghenietinghe fyner
Renten ende Inkomften, onder wat fchijn ende pretext
het oock ghefchieden mochte, ghcen indracht oftebe-
hinder inghe doen, ofte door hare toebehoorighe het zei·
ve doen laten zullen.

VL

Daer-en-tegens hare Chur : etide F : F : D. D. de beyi
de Oorlogende partbyen finciéérlijck zullen verfeeCke*
ren , onaengheficn dat eéil dézen, het ander dén andé-
ren Chul·; ende Furften affifteert, dat fyfich doch je-
gens beyde deelen, in 'tghémeén ende af-zondérlijck,
benefiëijs hare Landen eh Luyden willen betoonen, ge-
lijck tirauwe nabuyren töeftaet, tot oprechte Neutrali·
téyt bevlytighen , ende iii yöorvallendé difierentien,

Vr Dacf

van de Nederlandfche Vrede-Handclingh. 47


-ocr page 49-

V E R H A E L

fich naer inhoudt van de oude Ραίία ontfcheyden laten >
endc van allecuncrarieteywnabitineren.

Het fai oock allerfijdts alle 'cgene wat tot hier en toe
tuffchcn beyde Chur: cnde Furft: ende derfelvertoe-
bihoorige ghepaffeert is ende tot onwille oorfaeck gege-
ven heeft, een yegelijck vergeven zijn, ende op nie-
mande verhaelt worden-

VIII.

. Maerdaer-cn-tegens willen beyde nu provifionaliter
veraccordeerde Chur : ende Furften een den anderen
totter uytdracht van de faecke trouwelijck ende Furillijck
meynen, cnde gheducrende den tijde van
dit Interim >
fonderlijck tot Confervatie van heyierfiitsf offese fterck te
famenhouden, ende tegens andere metten rechteftry-
dende, Vyandlijcke ende dadelijcke pretenfien, een den
anderen met conjundlie van hare Standen getrouwelijck
ailifteren.

IX.

Soo wanneer tuiTchen hare Chur : ende F : F ; D : D :
ofte derfelver Raden, OiBciers, Dienaers, ende On-
derfaten, eenigh mifverftant komen mochten , waer
voor men figh doch allerfijts met hooghften vlijt, ende
y ver getrouwelijck wachten fai, foo fai men tegen mal-
kanderan niet
de faüo procederen, maer na ghelegent-
heyt van de faecke, eerft de Officiers ende Raden by den
anderen doen komen , ende nacr billickheydtdegerefe-
ne abuyfen ontfcheyden laten; maerfouden daer immers
foo groote diiBcuIreyten voorvallen , dewelcke by de
Officiers ende Raden niet ontfcheyden werden moch-
ten, (00 fullen fchickelijcke endegenoeghfaemegequa-
lificeerde luyden , inghelijcken getal van beyden zyden
geUoofen werden » die daer tuilchen handelen ende in
dergoetheydcdc iaeckcn afdoen, ofte anders by faulte
van dien, door een expedijt , onpartydigh ende kort
proces ( waer in jegelijcken deel meer niet als twee, ende
alfoot'famen maer vier fchriften toe te laten ) ende het
felve ten langhften binnen den tijdt van een Jaerafhel-
pen ; tot dien eynde dan die gene foomenbeyderfijdts
hiertoe kieft, inaffonderlioge be-eedinge om onpar-
tydigh in de faecke tefpreecken, genomen werden ful-
len: endeialbetby 'tgene, wat hierinperlVIajorage-
jftatueertwort, tot te rechtmatige decifie van deHooft-
faecke, verblyven,· maer hadden fy
Paria Vota, alfdan
ia! jegelijck deyl eenen onderpartydighen
Arbiter nomi-
neren , ende uytdefelveeenM door't lot gekoofen ende
alfulckeniofghelijcx ais vooHz daer toe behoorelijck be-
cedight worden.

By aldien oock den eenen ofte den anderen van de te-
genwoordige Hceren Tranfigentien, ofte Heeren Erf-
genamen , door den wille Gödes voor d'expiratie van de
vijf en fmintighlwa, ofte eer dat de Hooft-faeckeeyn-
dclijck in't goede oft door recht ontfcheyden is, mette
doodt afgaen mochten » endc deffelven Succeflèur ofc
Brfgenaem de Regieringhe defer Landen voor fijn deel
aenvacrden, endedeHuldinghe van de Standen , ende
Onderdanen nemen wilde, foo fai het defelve elcke rey-
iè den anderen noch levenden Chur : ofte Furften ofte
des felven nakomelingh , drie maenden van te voren
te weten doen, op dat den felve fijne Gefantenfchicken
eride toefien magh , dat daer by nietalleen nietenghe-
fchiede'twelckdit accoordt tegen ofte fynen Heerpre-
judiciabel) maer dat den felven oock behoorlijck gedacht
werde, ende de Standen Onderdanen figh aen den fel-
ven by alfulcken Huldiginge te gelijck verbinden, ghe-
lijckalsdan de Huldiginghe, volghens gheconcipieerde
form, gefchiedén fai, ende fai den Gefant by den Furft
die de Huldiginghe ontfanght behoorlijck verplicht wor-
den.

XI.

Beyde hare Chur : ende F. F. D. D. ende hare fuccef-
feurs fai tot te decifie der faecke toe ofte tot een ander
Principael e nde perpetuel accoord, oft tot ten uyrganck
van óevijf-en-tviintisih Jaren, den geheelen Tyteiende
de Wapenen van de Hertogen tot GuUch, Cleve, Bergh,
mitfgaders van de toebehoorighe Graef-fchappen ende
Keerlij ckheyden ghelaten worden, ende fy felfs willen
d'eee dgn anderen, het felve foo in 't fpreeciien als in 't
fchryven ghevcn, ende belaften dat de Onderdanen ende
de Cantfelryen diergelijcken doen iullen.

Xll.

Wat dan de Provifionele deylinge, adminiftratic, Re-
gieringe, ende genietinge der Landen (jfcigaet, foo fai
aen fijne Chur; 0oorl: &c. blyven ende derfelver roc-
geeygent worden, dat Furftendom C/ew,
mde de beyde
Graef/chappen
Mank en^e Ravensbergh, met alle ende ye-
ghelijcke hare Regalien, lurifdiélien, recht ende ghe-
rechtigheden.

XIII.

Infgelijckjip fullen aen fijne Furflelijcke Doorluchtig-
heydt, blyven ende derfelver toe-ge-eygent worden , de
Furftendommen
Gulich ende Berge, oockde Heerlijck-
heydt
Ravenfleyn ende Breskefsnt, met alle ende yeghe-
lijcke Regalien, lurifdidlien recht ende gerechtigheden.

XIIIL

Gelijck oock fijne Furflelijcke Doorl; figh voorbehou-
den doet, de uytvoeringe van de Adtie, op allen refte-
rcnde Landen, Heerlijckheden ende Leen-goederen, die
Hertogh
Johitn Wilhelm tot Gulich, hooghloflijcker me-
morie, nagelaten oh oyt gehadt heeft, maernu ter tijdt
by andere gepoffideert worden.

De ordinarie Imkomften ende Renten, als oockde
extraordinarie, dewelcke aen Vruchten, Contributien,
ofte in andere manieren in de beyde Furftendommen
Cleve ende Berge, nadatodes eerften May toekomen-
de vallen werden, fullen in een gemeeneCaiTegelevert,
ende het daer mede als hier na volght gehouden werden.

XVL

Want al-hoe-wel fijne Chur. D, tot Brandenburgh het
Furftendom Cleve met de Landts-FurftelijckeOverig-
heydt, ende andere recht, gerechtigheyden ende rega-
lien, by dit accoordt is ghealïigneert, endeopghelijcke
maet ende wyfe, het Furftendom Berge aendcsHeeren
Palsgraven F. D. verblijft, foo fullen doch in beyde Fur-
ftendommen Cleve ende Berge de ordinarie ende extra-
ordinarie Inkomften en Contributien, ende der Land-
fchap verwillingen, oock aen breucken ende andere in-
traden, foodieghenoemt zijn, ofte ingebracht werdea
konnen tuflchen beyde hare Churf. ende F. F. D, D. gh^
lij ck gefey c werden.

XVIL

Maer dewyle fijne Chur-Furftelijcke Doorluchtigheyt
tot Brandenburgh uyt feeckere refpedt, even foo geerrae
het Furftendom
Berge, als het Furftendom CleveÌondc
hebben willen, ende het doch tot fijne Furfteüjcke DoorL
eleftie geftelt is, ende defelve figh foo haeft niet en heeft
refolvceren konnen, foo is aen fyne F. D. à dato defes,
hacr noch een Jaer tijdts te bedencken, toegelaten,ende
ingewillight, alfooende in defemaniere, datwanneer
fijne Furfteüjcke Doorl. figh voor uytganck van't Jaer
refol veren ende het Furilendom
clevehQgQrea ende daer
enteghens het Furftendom
Berghe fijner Churf. Doorl,
afftaen werden, foo fai de voorliz ghemecnfchap van de
Kamer Renten aen ordinarie ende extraordinarie In-
komften ende toekomende Contributien cefleren. ende
fullen blootelijck de beyde Furftendommeii teghen dea
anderen omgewifiTelt ende
hinc inde malkanderen pari paf-
fit ingeruymt worden, fonder eenighe vordere Traftatie
oft Conferentie, dan fijne Cbur. D. het Furftendooï
Berge, ende fyne Furftl. D. het Furftendom Cleve, ende
alfoo op fulcken val, fyne Chur. D. het Furftendom
Ber-
ghe
ende beyde Graef-fchappen Marck ende Rawnsbergh >
ende fyner F. D. behalven de refervatie van de Adie, op
de refterendeby andere gepoflideerde Landen ende goe-
deren , de beyde Furftendommen
Gulich ende Clene, met
de Heerlijckeydt
Kanjtnfieyn ende Breskefant, met alle
Overigheydt, nuttinge ende intraden. te Adminiftrereo
ende te genieten geaifigneert, gelaten, ende ingeruymt
worden.

XVIIi-

Ende dewyle de Collatie van de proftdyen ende andere
Gepftelijcke Beneficien op de Collegial Kercken,
oock
van de Vicarien in andere Kercken niet even de Landt-
Furftlijcke Overigheydt aenhangt, foo fullen defelve in
alle voorlz Furftendommen ende Graef-fchappen > bf
de Maenden , van beyde Furften gegeven worden, iu

fooda-


-ocr page 50-

foodanigervoeghen, dat op de geneftichten, daeralle
Collationes den Furft volkomclijck toebehooren fijner
Churf: DoorI : te vergeven toeftaen de gene beneficia
die in
Jattuario, Marti», Mm, Julia, Sesterni. & Novem-
ifrj vallen eade adtueuus Phnofum getcRgnccrt worden,
infgelijcken oock fijner Furft. Doorl. de Rene, die in
Fe-
irmrio. Afrih. lumo, Augufio, O&obri^ Decemb. valletti
maer opde gene lliften, daer de overledene Furften maer
/êxMaendenghehadc hebben, voorden voorjegelijcken
Chur, ofte Furften
drie Maendcn gherefervcert, foo dac
fijner Churf. Doorl, tot Brandenburgh op defelve plaet-
ien in
Jattuario. Mayo & Septembri ende fyner Furftc-
lijcke Doorl. tot Nieuborgh in
Martio, iunio, ^No-
vembri de
Collatie toekomt, ende fullen de decani ende
Capituleren > over al van 't gene wat defes pundles hal-
ven veraccordeert is > beticht ende vermaent worden,
datfyfoodickwilsals eenige plaetfen vaceren, hetfelve
terftont aen beyde Chur. ende Furften, ofte hare veror-
dineerde Raden omttantlijck notificeren , ende haree
deyls nakomen 'tgene wat hier over vergeleken is.

X1 JC.

De Regeeringhe van defc Provi fionaliter afgedeelde
Landen, ial een yeghelijck van de beyde Chur, ende
Furften t'fyner plaetfen alfoo aenftelien , dat het Furfte-
lijck en loifelijk oock den Priviiegien endelmmuniteyten
van de Landen comform , ende voor Godt > by de
Keyferlijcke Majefteyt ende de pofteriteyt te verant-
woorden ftaet.

XX.

Maer als de vijf-en-twintigb Jaren ghe· expireert 2.ijn,
ende daer-en-tuflchen geene rechtmatighe decifie ghe-
volght , oft andere naerdere vereeninghe getroffen en
ware , foo ftaet jegelijck deyl t'eenemael wederom in
lijn volkomen rechte.

XXI.

De archiven, Regiftraturen ende Oorkonden > ful-
len na ghelegentheydt van de Furftendommen, Gràef-
fchappen ende Heerlijckheden, die eeoen jegelijcken in-
geruymtiijn, getrouwelijck overgelevett worden.

X X1L

Maer foo dickwils als den eenen, ofte den anderen
Chur: ende Furften eenighe
documenta Mytàei anderen
Cantfelrieofte regiftrature noodighzijn, endedaerom
verfoECk ghedaen wordt, foo fai een deyl den anderen
defebe gelijck het de nootdtuft vereyfcht in orginali ofte
inauthentique Copie volgen laten, endedaerinfonder
fraude gcgaen worden,

XXIIL

Den Pas oock de Commercien > handel ende wandel j
te Water ende te Lande, fai niemandt gefloten, maer
over-al vryghelaten worden, in alle manierenghelijck
het in den tijd van de voorgaende HooghloflFelijcke Her-
togen gcobferveertwierde.

XXIV.

Wat de ghemeene Rijcks ende Creyts Onera aengaet
daer draeght een yeghelijck Furftendom ende Landt-
fchap fijn acopaert, niec tcgenAaende de provifionale
repartitie.

XXV.

Ten Oorkonde van dien » ende tot deffelven vafte ge-
ftadigeende onVerbreeckelijcke onderhoudinghe, heb-
ben Hoogftgedachten Heeren Paltfgraven Furft. Doorl.
voorfigh, inplaetfeende uytten name van fijne Churf.
Doorl. tot Brandenburgh derfelven hoogh-aenfienlijcke
Gefanter, den Hooghweerdigh, Hoogh endeWelge-
booren Heere
Adam Grave tot Svartjeniurgh, des Rid-
der! ijcken St.Johans Ordens in de Marck, Saxen, Pom-
meren ende Wendtlant Meefter, Heere tot Hofen-
lantsberghendeGimborn (in krachte van geprefenteer-
^ Creditive, ende Conftitutie , oock van de beyde
Originale by fijne Churf. Doorl. ghedepefcheerdeCom-
miffien ) dit Accoord met eygen handen onderfchreven,
ende hare Zegels hier onder op gedruckt.
^Geda^eert ende gefchiedt tot Duflendorp den 9. Marty

Geteeckent

Wolffgeng mihehn
'Adam GraeflFzu Swatfenbergh.

Op de deylirige in dit TraBaetgeflelt,. volgh"
de in 'tnaefle Jaer een ander met den Har·
togh van Nyborgh over de kiefinge ende
elette : luydende als volghi.

N Adien op den neghenden Marty feflien hondert
neghen-en-tvintigh
binnen de Stadt DuiTel-
dorp tulTchen den Doorlughftighften Chur-
Furft Heere Georg Wilhelm JVJarck-Gfaef tot Bran-
denburgh des Heylighen Roomfchen Rijcka Aeris-ka-
merer ende Churfurft, in Pruyflen tot Gulich,Cleve
ende Bergh, Stetin, Pomeren, der Cafluben ende Wen-
den , oock in Silefien , tot GroiTen ende Jagrendorp
Hartogh , Burgh-graeff tot Nurenborgh ende Furft tot
RugenGraefFtot der Marck ende Ravensbergh Heere
tot Ravenfteyn &c. Ter eenre, ende Heere WolfF-
gang Wilhelm, Paltfgraefby den Rijn, inBeyeren, toe
GulichjCIeefen Bergh Hartogh &c. ter anderen fijden
opgerecht ende gefloten is feecker Provifioneel Accoord
ende verdragh van ly. Jaren ( ten ware voor uytganck
AttkUtihttdifpuyt van fuccejjte metter minne of ty recitto
na beheoren tuerde vergeleken of anderjmts efgedaeu ) over
de verdeelinghe ende befit der Londen van Gulicb. Cleef
Bergh ^ Marck , Ravensbergh .RavtnfleynendcBreskens-
fant,
alles breeder blijckende by het voorlzverdragh»
daertoeomkortsheydt willegerefereertwert, houden-
de onder anderen dat aen de keure ende optie van den
Hooghgedachten Furft van Nieuburgh geftelt ende ge-
laten was om binnen een Jaer na date van't felve ver-
dragh te mogen verklaren, of fijne Furft. Doorl, begeer-
de dat Furftendom Cleve, ende daer teghen^ aen den
hooghftgedachte Churfurft af te treden ende interuy-
menhet Furftendom Berghe, of dat fyne Furftelijcke
Doorl. de verdeelinghe der voorfz Landen foude laten
verblyven gelijck defelve in 'c voorfz accoord aenvanck-
lijckwasgheftelt, maer alfoo figh eenighe difficulteyten
ende zwarigheden hebben gheopenbaert belangende de
voorfz keure ende optie deweicke by continuatie den
voortganck ende het efièft van het voorfz provifioneel
verdragh grootelijcks fouden hebben verachtert, ende
geincommodeert
; fOo hebben de Heeren Staten Gene-
raelna voorgaende advijs van fijn Excellentie den Heer
Prince van Oranae door derfelver Heeren Gedepu-
teerden doen houden verfcheyden conferentlen met fij-
ne Hoogh - ghedachte Vorftelijcke Doorluchtigheydt
van Nieuborgh ende roet d'aenwefenden Heeren Af-
gefanten van fijn Churvorftelijcke Doorluchtigheydt
van Brandenburgh ende in defelve conferentie na voor-
gaende communicatie met den Hoogh-gemelten Heere
Prince van Orangegedaen verfcheyde voorflagen, ende
met redenen onde induöien de faecke foo verre gebracht
dat partyen wederfijdts figh fouden laten bevallen, dat
fijne Hooghged. Churf. Doorl. byproviCe voorden tijdt
van ay. laren ( ten ware voor uytganck derfelver het dif-
puyt van fucccflSe metter minne of by rechte na beboo-
ren werde vergeleken, of anderfints afgedaen ) foude
befitieo het
Vurfiendom deve ende '/ Graeffihap Marck
in'tgheheelendfi
fijne Furft. Doorl. van Nieuborgh het
Furftendom
Gulich, Bergh ende dt Heerlickhejdt va» Ra»
venfieyn ende Breskeusfant &e.
mede in 'c geheel f bly*
vende voor hare Chur ende Furft. Doorl. in gemeen en-
de onverdeelt yder voor de gerechte helft het Graeffchap
Ravensbergh foo welinHoogheyf, lurifdiélie, alsop-
komfte ende werdt wyders verftaen dat het voorfz Ac-
coord in alle fijne vordre pointen fai blyven onvcrandert,
in
allen fchijn of dit jegenwoordigh naerder verdragh niec
en ware ghefchiedt : 'twelck fijne Furft. Doorl. van
Nieuborgh heeft aengenomen ende gheapprobeert ghe-
lijck hy 't felve aenneemt ende approbeert mits defen.
Maer alfoo de Welged. Heeren Gefanten figh dus verre
vinden ghelaft, hebben dien on vermindert op de goe-
de vrunt en Nabuerlijcke vermaninghe van hare Ho.
Mog. aenghenomen den felven voorflagh in Perfoon
aen fijn Churfurftelijckc Dooiluphtigheyd·; roet de re-
denen ende confideratien dter toe dienende, terepre-
ienteren ende fullen bare Hoogh Mcghende niet on-

(g derlaccn»

van de Nederlandfche Vrede-handeli-ngh. 49


-ocr page 51-

V E R Η A E L

50

derlaten, 'cfelve met alle mogelijcke devoiren te feconde-
rei! , ten eyndedat fijne Hooghged. Cburf. Doorl. den
vooriï voorflach fich mede late gevallen ende fijn ver-
klaringc daer op uytge ve > binnen den tij t van 3. of uy ler-
lijcke vier Maenden na date defes : wel verttaende noch-
tans, inghevalle fijne Ceurvorltelijcke Doorlucht, van
Brandenburgh boven vermoeden quame te maken eeni-
ge fwaricheyt in 't approbcren ende ratificeren van de-
fen voorflach , dat in fulcken gevalle fijne Vorftelijcke
Doorlucht. vanNieuburghfal blijven in fijn geheel by't
recht'cwelck hem opgekomen is in krachtê van'voorfz
Traétaet vanden 9. Marty 1619. des ten Oorkonde ende
tot meerder beveitinge yan dien heeft fijne Vorftelijcke
Doorlucht, van Nieuborch ende de Heeren Gedeputeer-
de van hare Hoogh Mogende deien met eygen handen
ondertekent , ende met hare refpeöive Piclchiersgefe-
gclt,op den 2(5. Augufti lijo.

Wolffgafig Wilhflm.

Floris van Culenborgh.
Nicolaes vander Bouckhorfi.
lajper van Vosbergen.
I. van Eyjjinga.
S.vanHaarfilte.

ilptbcninDoubtbanbitopflarnbe naecDcc becDjac[)
ftaii nicn ficn aai öefe ê>iaet Den J^actocl) tìan ^pbojgD
niet Qcecnc tot nagcbuec fjabbc ; enbc baecotn oe fticfin·
Ite ban 't ©o?ftcnDoin «iliebe/ ('t toelch alcecbe tìoo?
ficbDaöDi genomen) öEinbeöenquitcectn: !)enibaecte=
oen uicorc üCCüminoOetenbe metb'dSüacuatieenbEDe
JJöiliticüanalleflefortifieeccöe jplattfen : upigenomen
Wefel , Emmerick, Rees aen bEfenÌbraetcnOeGulick
Orfoy,Sittcrcarn öc^paenfcöeteülpücnDefet. «BDoclj
bacc en-boben noci) toe|}acnDe be befetcmge enbc fub'
filïcntic ban üc l^pjtificatie fijncc eefiöEnt^ ^tabt
Dunèldorp.

iSkbcclialenbjatpboIgbin'tfincft be^ ©o?log^be=
fcCEcactatenljiDben a[)cl)aDr/fuIc)c fouöealöiccniette
jpiopoii fijn/toant mtjn boo^ncnif η niet ijS aï^ om te toy=
fcn/hoe ende door wie ende wat intereften de Vrede in
Nidcrlant is belet geweeit©e begeerlijckheytdcrSpaen-

fcheotn üe ©£t:eeni3Döe pjabintien tucDfConöccöaec
te bjengcn toa^ toel Oe ^jincipatljie : maec be jgabup.
cige llioninacn enbe ^lotentaten upt ialoufie iesen
't i^up^ Oftenrijck Contucceccben öaec in. (Snbe Defe
^tact toüöe oocït nopt Inpflecen al^ na ccmbitlen Die
een eerlijcken enbe feeckeren ©^ebe fonben flcbrn.

<l5fbnptcnDe !)« Ccactatt banCompiegneiflétban
©jcbe l^aHöeling gant^ |iil gctoecfì: Ijoc tod men alljiec
hlacgbebatcetfub^icDaetin belooft niet tod cntoiect
brtaeit.

©aer na/aï^gt'fept f^/facfjmctt oocft bat Vranckrijck
fnbcËngelant
omljacc pacticnlice quecelltn DenSpag-
niart
oenocflö t'eenemael nut ©jebe Iieten..g!a Vranck-
rijck
itcactfecbe metSpagnien tttbe hcEfaö renau);ilta=
te Dlote ban
baec. ognbc tnfTcÖen Eogelant enbe Spag-
nicntua^uirectolccamte enbe coHufte / aiji (&o?Iogö.
©c Jitoning ban ©eneniacdi Debe tod fön befle : maec
tuirrt booj ({Sngdant nictgereconDcett

^efc ^taet alleen toonbe .een goeDt j^aDupc/cnbe ge*
tconü) SBontgenoot te ftjn : ftjnbe/ naejl (©oDty oo^fahe
ban be bcljoubcni^ ban
Luckftad. ^e^ onaengefien
inaecrite De itoning ^nno 1619. f(jne Ipattfculiece J&ie·
be met ben tóepfec : fonDet eenigö aDbi)^ of communica»
tie baec ban te laten Doen aen Ijace J|o. HSog. alfoo bat
aiöiccnocl) D^ieniaent ^ubflbfe tee fomme ban
feftigh
duyfend Rijcxdaiersgeccet
flonben/tnbe fouDen obecgcs
tnaecht fün getoeefl $ toace niet eben op Dien tijbt abbij^
oehomen Dat be
©zebe tot Lubeck gefloten/ gereecfient/
enbe met afb^anbcn ban't Canon toa^gefolemnifeett.
«iBnDc tolect bp Defeibe niet alleen (lilfmpgen^
betbp gegaen be
Ccurpalts.enDe toat Daec aen bafi toa^ j
inacc ooch fdf be Hartoghen van Mecklenborgh : Dic
bacconi ban Daec €c|Ïanben toietDen gefpolteett / enbt
cenige31acen hommetlljcis tot
Lubeck ficbben geïeeft.
tot
bat beConincft ban&bicben gaec epntldch geclielDe.
3(tlfoo fpn «Penemaccft in 'tSlaeciiz?. enbe een toep»
tiigfj Daec na ooch Cngelant gefcgepDen uptget<@o;la>
gen fonbet beel tegacD te iicemcn op be geallieerbe enbe
gelntfrcfiftrbe.
©cfc ï)?obmtien tee contratie : bie fjoe tod 5tnna
(al^ uptfet bolgenbe fai blytlun; fp tjabben hoii=
ncneeclijdujptbcn«i)ojlofl&fiomen/ noc{)tan^/ nicefl
ten aenfien ban be onderdruckte ende vrybeyt foeckende
party in Duy[üantjnlct IjrDbtn toïllen batt na liipficten:
maec öei^anDclina afoeDjoocften : enoe De j^obo 3Snna
1630. met ©jancftcOift (algi öiec na fai bolgen) Date
©ecbonbtn tot <i0o?logB. betfiael ban Die J^jefians
Ddingbt^al^bolgDt.

i

I

3inno i6z6. toojDfnbe tot MiddelborghfnBIaenbca
ren obec eenige generale loflacinge ban<{3ebangcn^te
i©atecgeöanDdtbpï®iffdingBe/ bp DeSöucgemcc»
fier Berckel enbe De j®"·"—· ----------

I----------IW --------------

De tot Deboojfsa^iflelinae aen ftjn «ipcellentie gcrap.
pojteect/bat
Keflclaer Heer van Marquette ©ccommit»
teert ban De
Infante bed Dlfcoucfen Baböe gemaecfttvan
de Oorloge met een Vrede te eyndigen : hoe feer d' In-
fan te daer toe ware genegen , ende dat d'occafiegeduy-
rende hare Hoogheyts leven waer genomen moft wer-
den :
φε bOOjfj Berckel en Slachmulder fijn bp fpn (JSt*
cdlentie gcautljojifeert Dat ft DeDifcoucfen enbe boot
flagen ban
Kefleiaer fouDen mogen Ijoojen / bocft niet
anberé Dan al^ partieuliee/ fonbec Baec berber in te laten
oftContenance te toonen 't feJbete Doen met henniö
ban pemanüt ban De iSegeering.

©efe Difroucfen met eenige boojlielïfnaen (Die bupten
alle apparentie toaren / ban in confiberatie genomen tc
hunnen toojben ) ftjn nu enbc Dan gecontinueett / fba
op'tberbolgöbanbe^anbeling totJlSlbbdbbjgl)/ old
baec na tot öofenbael/ toanneer na 't oberlpben ban ben
jpifrael
siachmuller ingelöcfte befoigne ban JBiflcIing
ban göebangcn^ neffen^
Berckel <0ecemmitteett id/ be
20ncBcmec(lec
Vander Hooge. g^e boojflagen Diebp
ben Heere ban
Marquette toerDen gebaen ( alfoo bie
boo^fs €5etommitteecDen aen fijn ^pcellentlc rappor
teerDenj toaren in effect
DatdeConingvanSpagnien
eenige recognitie uytde Domeynen van de Provinciën
Jaerlijcx fouden volghenj
Dat |)p foude werden gealTi-
fteert met eenige Schepen 5 dat den Catholijcken of
Roomfgefinden foude werden toegelaten exercitie van
hun Religie ten minften in eene Kercke in de groote oft
principaeifte Steden, de Riviere van de Schelde tot Na-
vigatie ende Gom mercien 'geopent.

JBelcfte boojflagenDe boojf5<©ecommitteetDeDicci.
felijcR enbe abfolutdijcft becWaert Ijebben bupten alle
apparentic te fijn/ enbe öoetod be i^eece ban
Marquette
baec oö eenige moberatie focijte bp te bjengljen/ ijj Daec
op foo bipben fïaen / tot Dat De tanDdingö ban De ï©if=:
fdingb boltrorften
toa^ : alfo norfitan^ Dat bp ijem ber.
fcfjepDen 25jieben f<)n gefcijjeben ban tijb tot töD aen ben
apurgcmceficc
Berckel ombittoercft lebenDigt) te öou-
Den/altijb^ pjefenterenbe onbecgeDeguifeerbe termen/
Dat ban 't
fwaermoedigh Proces ban Dc Ì©eDutoe enbe
«Srfgenaemin ban
Slachmulder, toaecmebebeOorlo-
ghe
toerbc berfiaen/bp Verdrach een cpnbe mocfite toecs
Den gcmaecftt/enDe De occa|ie ban De goebe toiUein 'tlei=
benban De infante (Die öpnoemDe De Weduwe ofte
groote ©jontoe^toatrgenomen. ,

»©P'ttodc&e bp De ^urgemeefïec Berckel nu enDe
bannaegoetbinben ban ftn «iBicceltentle fioit enbeajc»
cö^geanttoooit i^/altijb in De gebeguifeetDe boojiaetec»
men ban op fooDaaige boojflagen niet tefionnentoojd
Dengeletö·

3®o?DenDeüptDebooife Difroucfen enDeaSjiebenon^
Dectufrcöen oocftberlJaen/ DatDlt toerch neffen^d'in-
fante bdepDt/feec beÖactigöt toa^ bp Den naarqui^Spi-
nola, foo öiec ali na Dat Bp in g»pagnlen toafi getocefï
bp Den Coningö / enbe Datgeene anDerebanDe^paen.
fcöe öegiecDetö fiennf^ Daec ban öabOen al^ Den ^ecce»
tari^ Don Pedro de S.Juan. ί»- ι

(^otDatepnDtliicftDitSlaer itfaj.Dc^eereban Mar-
quette
gefcfijeben Deeft/ Datter abfoiute macöt cnDe Pia=
cucatie op De infante ban Den Coniugi) toa^ gebo»
men / enbe Dat fooöane onbecture foube toecben ge»
Daen / Die gp niet en ttoilffelbe of fouDe toecben ge=
accepteert / aeöenDe fiiaetlijcft genoccö te Rrnneii

Dot


-ocr page 52-

bat ban δε recognitie uyt de Domeynen, affiftentic
van Schepen, exercitie van Religie toecDcO SCDcpfiCCCi/
uoufrcrenDEJ
)oo?totn ceniflc ant»oo?t ofocca(Ïe üan lip
Knïtoinfic / met op bp bc 23ucgöemcc(ïn:
Berckel
Diclitoitönict/ enöe cpiulöcR ren of ttoee mael bpfo?»
me bau rxcufe enDc Dilap tot bctcc ofjelegentDcpDt Qeant=
tuooit ié.

|©acialfüoncIj Bcfcn bccIcDcn ^omectDebfCoccafïc
banbp ctnfiomlic tot iïofcnöad op't fubjcct al^booi
CEtl pJCfcntCCCDe ; foo Öceft Dc J^CCC
iWarquette alDaec
öefe Materie toeDcc opacöcben acn De Söucgcmeetifc
Berckel ucctooncnDc cnöc te lefcii acbcnDeDc©?ocHca=
ttcbanörnilloninQB ban g>paBnienopb'31nfanteaiJc»
öatecct öen la. ^anuacp i6%9. initfgaDec^ een acte
ban fubliitutie ban D'infante op Öem
Marquette, Doen^
ecfecccmfiialjniDe cffectueufe 3in(iantietotöcnboo?t=
BancfttnDecefuniptie ban Ijet ouDe €cattaetban®ce»
Ije^alé booten / alleen picfenteecDe
de openingh van de
Schelde
; om met bat point De ceputatte ban ben ttO'
ninflötefalbccen : 'ttoeltft alfoo't bp
Berckel sBeflelt
toiccOe bupten alle appacf ntie / Derft epntlijcft met flroD=
tealtecatie flcfepti ïil^öct anbct^ nlctmocfjtfc toefen

dat fy dan te vreden waren den voorgaenden Treves te
vernieuwen fimpeiijck
: Ijceft bienbolBenbc acn Den
SSuraemeefiec
Berckel actoont een Concept bcfiaenDe
In ttofc ïirticuïcn ; D'eecfleiHljoiiDcnDe cenobatle ban
ben boojflacnDcn ®ccbr^ boo? Den tjJDt ban
vier-en-der-
tigh Jaren
, enDc t)ct anDec fpjcRenDe ban ecniflD naec»
b£C Communicatie coecenDe De
openinge van de Schel-
de
; fll^ l)icc na bjrcDcc fai toerDen aeffOÖt·

^onDcc Dat Ijp Dacc ban Coppe toiïDe geben / feg:;
genDcDnt {)p fulclt^ niet en becmocbte te Doen/ maec
ïlct De 23ursifmce(lcc
Berckel toe bat ÖP bc fubflitutie
tDoojDcn ban bepDe upt cjctcaBeccDe in jijn fflablette /
ep
pofiulece»beboa?t^/ oüccmit^ öp altoo^ In bcfe faecite
oegaenljaDDc met optecljte pücc/ enbe ootft gijetoont
metetbibitiebanbe boojfs ^jocucatie jjjn quaïitept en»
ie macfit.

^atbei^eece Berckel tee contrade niet anbec^ban
oï^pacticuUcc Iiebbenbe gijefpjofien/ fonbeccen(geau=
tflotifatiete toonen / Ijp ten naefien foubefiomenmct
befcIjepDt of ?l!cte ban autljorlfatie enbe dualificatie/
bare met
I)P mocljte acn fijne ©jincefle fulcÏJ^ becfeec=
fietcn Dattec tee goebcc tcouvuen bjccben gfjipjoce·
beert.

iDeaSuegemceliec Berckel geeft ban allen befengfie»
bacil cappojt acn fijn iSjrcellcnticDoentocfcnDemetJun
Sleoöcc boo? J^rctogenbofclj / Dctoelclle fiem gbcfon'
benljeeftna Den J|age/ cnDe met een HSiftibe ban fijn
cpflcnljanDt gl]cabD?fflecrt oen Dc ©ecce
Duyck CiaeDt
peiifionaiisiban JgollaiiDt/ DegecceuDe Dat Óini5)ccel=
lentie enbe eeniglje anöccc <l5cDcputefcbenban bc^?o=
bintieninDe boojfs lËiffibe gementfoneect toilüen ijoo?
cen'tgljcacDc boo
?f5 Berckel foubc cefetcccn; 't fclbe
cpaminecen / cnoe fjacc goetbuncften |Ijn «JEjccellentie
toeitomeit laten.

35icnboïgfnjS bp ben Jgeece Duyck eenbpecnïtomfie
ban De ({3ebcputeccbe brIcyDt enbe bp Den S3urgcmccf}ci;
Berckel becflacl ban't gene boo3f5i^/ gcDaen sijiiDe /
bp een ban Dc<©cDcpHteecDEbaiiïi)onanötgljcmobcei:t/
iiabicn bc ©ecccn g>taten fjarc i^jinclpale ©ecgaDect
biaten / oftctaenbefelbe nift enl}eöoojDetctDecOenge=
rappo?tectt.

ifeellefcc Beaumont lucfenDc onbec beboojfj <©ebcs
putcecbc fjeeft bacc op gcfcpbt al^ fulcfi^ foube af)cfcijie=
ben/ bat(ip ten aen|Ïcn ban be Staten ban Eeelanbt
3pne ^2iiicipalc HBccjiet^ mofie gaen
pari pafTu nelfen^
bci^eercnban HoHanbt/ enbe {jem tecfionbt acn Bacc
«ifb. HBog. fonbe bccboegen. toclche/ enbe gecon:^
fiberccct batter geen belibecatien en bielcn / mact alleen
acnbjcngtban
een ouverture en maet tie(lflenbein h3oo?=
ben enbe fonbctgcfcfjjiftc; bic flibbcriglji onbafl/ enCc
bcronbrcinalj of mifDiipbinge fubjcct toa^ / bp be glje.
fantrntlü'cise ©cbcputcetbe boo? bcfi gljeoojbcelt/ bat
bDOj aïfnocö geni rappo?t bojbct en foubc lDctbengI)e=
öaen/ enbe op bc l^iffïbc ban bctfocchban|ijn€)cceli
lentie goebt gljcbonben t'anttoooibcn bp fo?nje banbe^
benthingl)e / Dat om befclüe Confiberatie
Bèrckel toer
bet tot öofenbari ftomcnbc toel mocftte ban
Marquet-
te af-epfcgen Coppe ban bc 3P?otucatic enbe be ttoee
geconcipieccDc ?irticulen / cnbc bat jijn aiiccfllentie
Üem bacc toe gabe een '^cte ban Ccebcntic of aiu
töocifatte.

50iti^alfoogcfcDicbt/ cnbcbe i|ccce Berckel tuebec
banöoofenbael feomenDe ecrfi oen fijn «SpcfHcntieeni
De Daec nae met een anber JKDifTlbe ban 0)n (iSjccelleniie
oen De i^eet:
Duyck in fo^me enbe ten fine al^ be boo;·
gaenOc / fteeft aen be boo
?f5 ©cbcputectbc obrtgbc>=
b;ac|)rCopaenban be boo2f3 procuratie gcaut()ottfccrc
bp be banDt enDc jgignature ban
Matquette, Daerbp
bcrtjalcnbebat iip (jabbe belooft bp jgn |)anbt een
JlEan met eeren / bat geen Coppe bacc ban fouDe b3cC'
bengcmaeclu nocb gScgouben / enbcbcfclbe<&efc!];if·
ten tot ben bellcmben bagij aen ben i|eer ban
Marquet-
te
gecefiitueert. ^c pjocuratie ban Den Honing!) ban
^panjcntaja^gefcjjjcbcn in^paenfctjeffialc/ öouben·
Dc in fubflantic.

Dat de Coningh regardt nemende op het verderf ende
fchadedie zijn Konioghlijcke Landen ende Onderda-
nen overkomen tot nadeel van't geheeleChriftCnrijcfe
door dc Continuatie van de Oorloge,met de Geünieerde
Provinciën j ende willende defelvedoen ophouden ende
remediercn macWigh maeckt de Serenifììme Infante om
met de Staten Generaci te Trafterenj ende iluyten een
Treves van langhe Jaren met mach: van fubfli;utie ende
excenfie van alle Claufulen van Ratificatie, obfervaiie
ende voorts in forma, dat de voorfz, procuratie gheoor-
deelt foude worden gocdt ende valabel te fijn ghedateert
den ïz. lanuary idij».
bc ?llcte ban befub|litHtiebpbc
ginfante gegcben aen be Üeecc ban
Marquet, tn 3Fran=
ce®alecelatif tot be boojfj pjocuratic taasJ foofolcm»
neel niet/autöoriferenbe alleen
omme metteGecommit*
teerde van de Staten Generaci der Vereenighde Neder-
landen ende d'Onderdaden van wederzyden een Treves
van 14, laren op alfulcke Voet ende Articulen als dea
Treves geOooten hadde geweeft tuQTchen de Erts-herto.
gen ende Staten Generaci Anno
1609. te malten.

®cnttoeeben alfoo be Konfngö ban^panjcngaern
facD Dat bc.ïöabigatie enbe Commercie op bc^cbclbe
tuebec baren €repn enbe Couc^ bebben mocbte^
dat om
daer over te handelen, ende, ware het mogelijck, t'ac-
corderen, tot feeckere plaet/e ende daghe daer toe te be-
ftemmen, Gedeputeerde van beyde lyden by een andef
fouden komen ; met dien verftande ende verklaring daC
by foo verre daer over geen accoort wierdeghetroffen,
dien onvermindert het ghemaeckte Beftandt fubfifterea
foude.

59c gclamentïijcfte ©ebcputeecbcn bcbben geconfiDei
reert bat bp Ijaer niet berbcc cn ftonbc tocrben gbcbaen /
ban Dat Defer fafte bp gelcgcntbept uiocbtc tocrben boojt<
gebiacbtaenDeJ^efccn Staten (©cnecael/ cnDeacnDe
acfpcctibe pjoUincten/ Die De beliberatie Daec ober
compcterenbc/ enbe bebbcti ober fulcft^ aen (ïjndijccets
lentie bpMiflïbe in bcbcncften gbe|ïelt/ ofbcfclbeniet
foube belieöen be Staten <i5entrael te bcrfoccftenbooi
een ftojte tijbt tot
Bommel te Bomen / om aen bate l?o·
U^og. be ouberture te toecben gebacn.

<t5)ccellentfe beeft befen boojflagb ten aenfïen
banbebelcgecingc ban ben
Bofck bebcnchehjcrt gebons
ben / enbe beter Beoojbeclt battei niet al te rucbtbaec en
toecbegemaeclu/ macc certi bene be49cbeputecrbege'
fonbcert be inclinatie in be ©?obincicn ; toacc op be <l5es
beputeerbeban üoUanbt bet boojgeboubcubebbenacn
eenigcbanbe^cgeccingbeban baec P^obincie : enbebe
j^cec
Beaumont beeft tjem met goctbinben ban fijn
cellentie ten felben epnbe getcanfpojteert in Eeeïanbt
ttu
bc geeommuniccect met eenigc l|eccen ban bc ficgcerin»
ge tot bien epnbe / bat &aec <Sb. ^©og. tOo?bcci ban fijn
€):cellcntie beliefbe t'infojmeren met bace Confibecaticn
obccbe inclinatie ban begemoebecen in ^relanbt ; enbe
ofcct in beliberatie ban be igeccen Staten foo (©enccaci
al^ ^?obindae{ mocbt toecben gebracht : ban toelche be
üoo
?f5 Beaumont tod impojtance Confibccatiengeboojt/
mnec niet feedler^ aen jpnc Cmncntieteceenceofan»
bece spben beeft ftonncn cefcrecen.

lEibbcIertijbt i^ bc ©panbt b'gffd Romen te pafTcccn
enbe (ïgb op be ©clutoe gdogecct/ enbe
Amersfort ingc.
nomen.

^ a ©cn

van de Nederlandfche Vrede-handelingh. fi


-ocr page 53-

V E R Η A E L

19. ofio.^iiiaufïi / toanneee De tijbingc ban
WefeitoQfJ Bfftonicn/ i^bei&tateti toan iollatitope.
ning Da» alle't
qtem boo^fs boo?acli?a3cn cnDc oocR
aen Die ban
Zttìant / cnDe Dacr na Doo? Den ©en.
fìonacig Duyckaeu De Staten ©enecacl / toefcnDealf.
öaentotïttteflir.

dScnige tijDt Oaec na De Ber^aDccingg ban De ^ta^
ten (öenecael tot
Bommel cnOe ban Daec in'taegec
Qciiomen
j bocfenDe Den Bofcb nu tn ;&caet ban Qppoin>
temcnt.

®c aSuiaecnicritccBerckel bocn Daec meDe oefiomcn
fijnDe / communiceecDe De ©ecaaOetina 25?icben/onts
fangen ban
De fêeere ban Marquette ban Den 14. enDe
i7.|feb?iiatp i)ouöcnbc nocf) De boojifle ecnflise indi·
natie tot D'afooeninaöe ban
't iwaermoedigh Proces, en.
be Dat aHe 't flljene toa^ aeoffetecct / fouöe tutcDen qc«
pjxficect.

'tJ©cIcit in Deliberatie genomen enDe met fijn
ccllentiein Communicatie aelegt/ i^ metabbtj^ ban
bcfelbe ecnpaeclijch bp De ©ergaDccine ban Deigeecen
Staten dSenecael soetgebonDen Dat De ^ucQrtmeeRec
Berckel tot öofenDael cefolutelöcft afbjagen fouDeofDe
nwninflebanDeinfante niet entoa
^datde Vyandc van
de Vcluwe aftrecken,d'iflël repafleren^endedepas quite-
rcn foude , dat anders in geen deliberatie konde werden
getreden,

<©en 29. ^fptemb.i^in De ®ecBabecina&Beconipa=
teert aenielDe l^eec
Berckel enDefieeft gecappo?teert Dat
ÖPbolofn^ Öaec ©β. JBog. Kefolutie ban Denai. eer·
BifletenDaDDeaefpjoften met ben i^eet ban
Marquette
tot0ofenDad / enDe Dat t)p f)em boo;seDoui)cH ÖaDDe/
gacci^oogb H^og. meeninge obeCtaftDijclten ban Den
39pantbanDc3@eIntDe/ enDe'tberlaeteh ban Den pa^
obecb'llfTelbpboojtBancft ban DenJlanDeibanDebe»
BcnDcfaeeitc/ cnDeOatDe boojnoemDe
Marquettein't
eerde
ficlj Daer ober fìeei qualgcfì giel ; enDe naDerbanDt
bjaeebe of bpBetckei niet oelaHientea^ pettaoe^ Daec
jesen^ten beboebe ban DeanDete fi/De mte rupinen:
al^ftìnDe De f oitenop De^elutoe enDe Kfel met eroo-
teBofïcnenDe arbept opsebjojpen enDe Depa^berfeec·
ftert/bjagenDe in fpecie of Daec i^oogij .TOoa. in fuIcBcn
oebaHe De ^tabt
Wefel in öanDen ban Den Hartogh van
Nyborgh fouDen hjillen (lellen / enDe Dat Bp Berckel
t' eIcCienmacI DaDDe eeantboooit Dat fip geen iaft en gaD«
be om Daec tegen pettse^ te beloben ; bechlarenDe Dat
fonDec Defelbe conDitie geen 6oop en toa^ tot fncce^ ban
be be&enDe faecfte ^mepnenDe gaer I^oogg 3Bog. anDere
miDbelen te (jebben / om Den ©panD ban De J^elutoe te
bjpben/enDeoenboo;f3pa^tebaenberIaten / enDe bat
beboo;noemDeMarqaette Daer op ti|t genomen gaDDe
ban een galf upc omficg te beDencften i betDelc^ebp
jgem toeDer homenDe fepDe/niet gelali te fijn op be booj^
gepjoponeerDe faeclte/ maer Dat Dp in alie^ pi na SSjuf'
felfouDebertrecFten / enDe Dem DemepningebanOaer
lloogtjeptoplBaenDageecfl ItomenDe Diec obec laten
toeltomen / Dan bat DP meenbe enDe boopte t)at bp De be·
geecDe faeche Dacr l)een fouDe beIcpDen/ Dat gaec igoogb
jQog. Dte^ aengaenDe (puDen bebben contentement ;
boegenDe Daec bp bat bP
Berckel Die faecfìe fouDe mogen
bouDcnal^booj gebaen.

^en ttueeDen^ctobji^ pjoponeerDe be Heer Bas tee
BergaDcringb pjefiDerenDe Dat De ©ere
Berckel be^
boo^igen baeg^ baDDe ontfangen antbooojt ban Den
ï^eer ban
Marquecte ; fiouDenDe in effect Dat aen ®p»
ant^fÖDegecefoIbeert toa^ bat men fouDe quiteren De
Veiuwe enDe Den pa^ aen D' ^ffel foo baeli De booft que»
lliefoubebeflociten enDe geteeclNent toefen / enDebatfe
oocb DaDelflcIt alle Dat b?eemt enDe anDec 30oltlt ban bie
quactieren fouDen Doen bectcecRcn / enbe alle^ op fijnen
boo^igen bjpen boet (lellen; aDbpfecenbe baecneben^
batbp
Berckel (icb feecherlijch enDe ba(ielijelt mocbt
berlaten enDe fu c]c aen baer üo. Ji^og, affeurecen ; entte
batbemeeningbban baec i^oogbcpt toa^ bat men Dit
alle^metben eecflen enDe fonDec becDec uptdel fouDr
arcederen enDe beflupten/enDe Dat De gemelDe
Marquec-
te cnDe Berckel tot Dien epnDeop «^onDag^ toehomenDe
beny.Defe^toeDecom totiiiofenDael baer fouDen laten
binDen / om De faeclte ten !l>;incipalealfoo te concipie»
ren enDe te (lellen
t Dat men 't Daer na.Dooj folemneele

Deputatie ten toibcrfjjöen fcube ftonncn onterf icciie-
nen cnöe bolbffngen. Jl^aecop gebelibececrt föKDe/fijn
De!|eerenpcn(jonari^
Cats fnDe23ucgerniet(lct Berc-
kel
Bccommittrrct enDe flcfonDen na 't SlcBcr om al»
Daec met fijn (Êrrrlitntic Degcberlc faetlieteConimu^
ntrrren tnbe Detfcibe gocDe meeninse te becflaen

^ei^ecre Cats cnDe eenigbe «écDeputeetbe in Den
J|age upt Bet Ecncc BcBotnen fgnDe/Debbcngbecappoj!·
teert Dat fijn c
£;ccT!tntfeDifront|bi|jfe {jaDDe Befeobtin
fllbflantie
/ dat ioodeHeeien Staten by Tradlaec een
eynde van Oorloge goetvinden te maken dac hetfelvc
met geen nieerderof grooter reputatie onde avantegcen
konde gefchieden nis nu. Soo niet^dat men mollegerc-
folveert fijn tot de Oorloge ende tot het dragen van de
confenten; ende dat d' Oorloge niet mofle wefcn Defen-
fijf maer Offenfijf : alfoo de Defenfive de ruyme van
't Landt was.
^pn oEjceelIcntie met naecDec ^njlontie
becfocbtftjnDeftjnaDbt)^ BlaecDecenDe refoIupttefeg=>
gen/baDDe 't felbe anDecmael berbaelt ; Dacr bp geboegt
bjaeg^-iDijfe
wat de Heeren begeerden dat by meerder
foude of konde feggen ?

Φρ Dit rappojt bp De l^eercn «Staten <i5entrarlien
felbm bage gcccfolbeect Dat De uptfcDjöbinoe am De
IPjobintien fouDe gcDaen too^Den/ om op een faeclte ban
groote importantie enDe Den ^caet ben ben SLanDeten
bocBbfitn impo?ferenDe / fo aï^ batr €D,^iBog.upt
iare (DcDeputeerDe tot Dien epnDe tebup^ ItomciiDe/
fouDen bernemen / beer SecgaDeting ban Staten te
toillen leggen/ enbe fiace Sefolutien in fenDeη tegen Den
a y. ban De USacnt JFebjuacp. («ïTen fdben Dage/na Dat
De lacere ban
Marquette foofeec piiffeecDe / toert De
2!5ucgemec(lec
Berckel belafl t'e)ccufcren ftctHooDiaö
DilapopbeConDitiebanDeSlegeecinge / aen Dctoelebe
De Deliberatien mofïe toerDen gcbjacbt enDe Dat bi)
fcbiöbcnDe
als particulier boopte Dat het wel ten goede
uytvallen foude.

l^ereenigbe ]^|obintien enbe ^[ngefetenen ban
Dien toaren Doo? De ]^lcto;ien ban
's Hartogenbofch enbe
Weefeifoo fleanimcett/ enDe Doo? ben inbal ban De ltep«
ferfcbe op be
Veiuwe foo berbittert ì Dat De <t3ccommit<
teerDe ban baec HoogbHSog. na be cefpectibepjobin"
ciengefonben toecDenDe/ alDaertoepnigbgeboojofgr?
negentbeptbonDen.

SInCloIIant / beleben enbe ;i»teDen ban bientoacen
bccfcbcpbene bumeucen enbe inclinatien : De pactp^
febap ban
Remonftranten ende contre Remonftranten
toa^ noeb niet uptgefÏo}ben. ^n eenige ^tebcn toaren
b'eecfie nocb be meefie of be boojnaemfle. «SnDe be ëcec
i>jin^ban<{^;angien babftebeel enbe becfrbepDenban
Diegefintbept biecenbe baec toebec in be|Bagi|iraet
geb;acbti enbe Daer booi becKcegen De reputatie / bn
D'eene/DatbPfocbteb'onDecIinge
liefde enDe vertrouwe-
lijckheyt
onDerb'lngefetenetcberfïellen; bpD'anDecc
DatbPfocbtebe Kemonflrantfe partptoebccom meet
(Ier te maften ( fïjnDefeer befinaerlijcft / alfoo te Doen/
battetallemenfcbenbebage) bie baec in te meectoiec·
Den geconficmeect / om Dat bpDefefecrete^anDeling/
fonDerfienni^ban'taiicbaera ban ben^taet / baDDe
geboebet/enDe baer na uptftomenDe / meec boo;/ald
te»
genfpjaclt: geldcKoocItDebenaUe^teben/ Daer in be
iQemonfIcanten eenigb gefaeb babDen.

^e j^ublijcfie Sterchen noebtan^ ober al metCon«
tea lüemonflcautfcbe i^iebicanten/ enbe De iSaeD-I^up^
fen in Deuieefie ;^teDen met fooDanige H^agifiraten be«
fctenbe beWeebet f^nDe/ foo boojDe men obecalfeee
tegen Defe {^anbeling p^eDicften / enbe fpjefìen : foofeec
Dat De Slefolutien enbe aDbbfen ban eenige ^teben / em
DegipecialöcR ban
Haerlem fcbecp tegen Defe ïlanöe»
linghenDetoat fpmeenDen baec aen te ftleben / ingei
b;acbttoiect. D'^enfcb]fjbingb enbe baecopgebolgb^
be Qefolutie fai liebt geben aen De gelegentbept ban faec^
rtcninDientijbt.

MIS-


-ocr page 54-

MISSIVE.

Eerfamen, Wjj^e, J^oorftenige feer "Difcrete
Heeren.

NAer dateenigen tijd te voorenjtuflfchen den Hee-
re van
Marquette van de fijde van de Ertshartogin-
ne ende den Heer Burgetneefter
Bmkeimet voor-
neten ende Communicatie van fijn Excellentie den Priece van
Orangien ende eenige van de Ho. Mog. Heeren Staten Gene-
rael,
was gefproocken van een Trefve ofte Stilftanc van
Wapenen voor lange Jaren,iseyntelijck in de Maent van
Sepiemberdaervan gedaen ouverture in onfe Vergade-
ringhe, ende de faecke gebracht ïn deRefpeflive Vroet-
ichappen , om geexamineert ende fulcx daer op gelet te
werden, als voor den dicnft van den Lande foude wer-
den bevonden tebehooren. Defcfakegepondereert fijn-
de, gelijckdicinderwaerheytis, als eene vande impor-
tantfte die fouden mogen voortgebracht werden , fijn ter
eener ende anderer fijde daer op gevallen verfcheyden
CoDfideratien, doch by de meefte Leden verftaen, datals
men den ande.'en concentement kende doen op de
Regee-
binnen ende buyten de Provincie ende op de Relt·
gieidit fy niet vreemt vande voornoemdeTreve ofte Stil-
Itantvan Wapenen fouden
Cì\n,behaìvcaUwer Ed. Staets
Gedeputeerden ende eenige andere Leden , wefende verre dt
ninfieAie
den voorfz Trefve ofte ftilftant van Wapenen,
om de redenen by haer geallegeert , plat'uytgedifEcul-
teertjcndeafgefeyt hebben ; Endedewijle als nu een ge-
ruymen tij dop de vooriz faecke Ì5gedelibereet,endedat
devoorfzU. E. Stads Gedeputeerden verklaren geenen
anderen laft te hebben, ende nochtans de faecke ter eener
ofte ter anderen fijden dient ten eynde gebracht te wer-
den, de wij Ie lange deliberatien opdeie faecke niet anders
als prejudiciabel voorden Staetkonnen wefen; fohebben
wy niet konnen nalaten U. E. vriendlijck te verfoecken,
datd'felvenaharewijsheyt rijpelijck willen examineren
'tgunt in dcfe importante faecke in confideratie liomt,en-
de voor ecrft dat mits de langdurige Oorloge,
de Finantie
vatt't Lant is gebracht in die poinBen, da$ niet mogel^k eH it
op den voortgen voet den Oorlog langer
tt continueren > fonder
te vallen inde Ufterfie confufte.
Hoe het te verantwoorden
ioudc Gjn, dat wy mogende uyt het langdurige bloedigh
ende befwaerlijcke Oorloge geraecken, met Conditiën
dïcGoddelijck^ndeEerlyckGia , daerinne fouden blyven
continueren, ende fonderlinge alswy in confufie ofte
andere calamitey ten die den Oorlogh mede brengt, fou-
den komen te geraecken, geven wy uwe E. na hare wijs-
heyd te bedencken^
Goddelijck konnen wy uyt de Oorloge
geraecken; behoudende de ware Chriftelijcke Gerefor-
meerde
Religie, ende niet int minile toelatende dat fou-
de dienen tot voorftant vande Roomfche Afgodifche
Superititien.
Eerlijck : mits in 't minile niet toeitaende
tegens het Decreet van de Ho. Mogende Heeren Staten
Generael ; daer by fy haer verklaert hebben
ontjagen van
de Heerfchappye 'van de Coningvan
Sf<ijg»;f», ende in dier
qualit^t haren Stact geniaioteneert, ende daer voor fy
by de Coningen ende Potentaten hare Nabuyren gere-
cognofceert werden. Wy meynen niet dat Uwe E. noch-
te eenige vande goede Ingefetenen meyninge is, in de
Oorloge te bly ven, als men daer uyt als vooren gefey t is.
Goddelijck ende EerlyckMzn geraecken. Ende fulcx de mey
ninge niet wefende, foo en kan 't felve niet beter gefcbie-
den,dan als men fulcx kan doen met eere ende reputatie.
Endedewijle God Almachtigdefen Staetmetde Vidlo-
rien ons den voorleden Jaer gegeven , fulcx heeft gere-
drefleert, datonfen Vyant ons
redouiteert i ende onfe
Vrienden ons rej^fffiree j foo en kan't felve niet beter
nochte vorderlijcker gefchieden alstegenwoordigh, de-
wijle wy als nu tegens onfcn Vyant de conditiën fullen be-
dingen, daer hy te vooren niet van foude hebben willen
hooren,ofte namaels foude willen hooren. Wy weten wel
datdefe faecke aenkomtop de
verfeeckeringe , ende dat
den Vyand ons ter goeder trouwen houde dat hy ons be-
looft. De
verfeeckeringe moet wefen in de macht van
't Landt endt onfe Wapenen. die men fulcx kan reguleren,
dattet
meerendeel van de kften van deOorloge te Wateri
ende
byna de helft van de laften van de Oorloge te Lande
konnen vermindert worden, ende eyndeüjck de faccken
metgoet beleytin diepuinélen geftelt,dat wy onfe groote
adnerheydt, ende delaften daerinnewy fijn vervellen,
fulcx konnen redreflerenjdat wy tot allen tydcn bcquaeni
fullen fijn, ons tegens onfe Vyanden in pofture te ilellen >
ende te defenderen , Uwe Ed. derhalven verfoeckende
haer met de meefte leden te willen conformeren,immers
met de gene die den voorfz Handel fijn toeftaende,als de-
fel ve
metfèeckerheydt ende vafiigheydt van Regeeringe endé
KffZ/f/e fai betoont werden te konnen gefchieden , ende
U. E, Gedeputeerden te laften met ons te helpen be*
foigneren, opdepoinften diemen d'Erti-Hartoginne
foude mogen voorfteUen, ende daer op menden ande»
ren binnen ende buyten de Provintie contentement fou-
de mogen doen, waer toe wy ons verlatende, ende

Hiermede

Eerfame, Wijfe, Voorfienige , feer DifcreteHee-
ren, U. E. in de genade Gods bevelende. Hagedenii<
Januarij κί^ο.

Ter Ordonnantie van de Staten

C. vander iVo^,

De Superfcriptie was,

Eérfame, Wijfe , Voorfienige , feer Dlfcrete Hee-
ren j den Burgemeefteren ende Vroetichappen dei
Stadt
Haerlem.

RESOLUTIE.

By de E. Heeren Raden ende Vroetfchafipen
der Stadt H^sikm genmm op de voorjs
Mifive.

De Raden ende Vroetfchappsn der Stadt Haerlem;
in heure Vergaderinge gelefeo fijnde feeckere
Mifilve aen heurluyden gefonden , van de Ed.
Groot Moog. Heeren Staten van Hoilant ende Weft-
Vrieflandt tendeerende
omme heur mede te ivilJen conforme·
ren met die Leden die den Handel van den Treves fijn toe ^
flaende > als defelve met feetkerheyt ende vafiigheyt van de
Religie ende Regierieringe foude konnen gejchieden, ende
dat fy heure Gedeputeerden mede fouden villen belafien , om
te helpen befoigneren op depoinden die men de Erts hartogin·
ne Joude mogen voorSiellen, daer op men den anderen bimtett
ende buyten de Ïrovintienfoude mogen geven contentement,
ende by defelve Raden ende Vroetichappen gelet fijnde
op dé redenen endeMotivcn in defelve JWiffiveverhaelt,
(oo hebben fyluyden over de ecne fijde feer wel konnen
verftaen, datdenfi-ii/ealderleyfegen endevoorfpoetin
de Kerckc, in de Politie ende de tijdelijcke hanteringen
is toebrengende, daer ter contrarie den
Oorloge in defel-
ve Kerckelijcke in Wereltfche faken alderley jammer,
ellendigheden ende iwarigheden caufeert, fulcx dat in
alder man ieren den Vrede ofte Treves voor den Oorloge
behoort geprefereert te worden ende fy luyden oock niet
lievers fagen, dan dat defe langdurige bloedige Oorloge
met eenen goeden verfeeckerden Vrede ofte Treves fou-
de mogen werden voleyndt.

Maer als fy luyden over de ander fyde wederom con-
fidereren, dat den Coning van Spagnicn met den wek-
ken wy te doen hebben >«
een troulo^en meynedigen l^raHt
die noch woordt,noch beloften,noch Eet en houdt ^langer als hy
fijn profijt daer mede weet te deen,die ons alffemen voor Re-
bellen heeft verklaert t endet» Vurende te Swaerde heeft ge·
condemneert, die de Ketters
(voorwelcke hy ons houdt)
geen gelovefibuldig is te houden, noch oock kan houden.die i»
alle Onderhandelingen van Vays of treves met ons gehouden,
fijn trenlooskeyt , valjthep ende btdrogh heeft beviefen,

atf

van de Nederlandfchc Vrede-hafìdelingh. fs


-ocr page 55-

V E R Η A E L

54

ahmtmfienendetneenigheden faftnie, als d^n heek "Pro-
vincie» afwüigh maeckende
, fuo dac de ervarentheyc
ons heeft gcleerc, dat aifdan onfen Staet feeckerfte is
bevonden als wy in openbare Oorloghe tegcns den-
ielven Coninck van Spangien fijn ghcwcefl: , dats

" Ten anderen foo ift waerachtigh jdac als doen de Lan-
den in het meefte fleur ende welvaeren fijn geweeft , de
Kercke in de meefte rùfte cnde Vrede , ende de Regen -
•tendesLantsmet deMagiftracen der Steden in de mee-
fte eendracht,
a!s defelve Landen in de fwaerfte Oorloghe
tegensden Coningh van Spagnien fijn geweeft, maer foo
haeft en is den
Trevesniet uytgebroedt geweeft,of terftont
heeft men de vruchten daer van vernomen, de Neringen
fijn vermindert,Z«</e»i is in d' aflche geraeckc, verfchey-
den Arreften fijn in Spagnien gedaen van OnfeSchepen
ende der Koopluyden goederen , totgroote onwaerder-
lijcke fchade derielver,cnde geen kleyne krack der Com-
mercie : vermits 't verloop van de Oorlogs-Gaften te
Water, heeft de Zeerovcrije in de Straet toegenomen,
cnde heeft oneyndelijcke fchade onder de Koopluyden
gecaufeert,
Wefilis oTtderdruckt.Cìeefenàsàsn Palts gein-
corporecrc, ende On(e goede Bontgenoten verdorven,
binnensLants is door't pafleren ende repafleren van de
Jefuyten ende Papen uyt Brabant ende Vlaenderen
't Lant hier vol Papiften gebroedt, veel geit uyt het Lant
derwacits ge voert, ende metheure oproerige Predicatien
't Volck tot onwilligheyt opgeroeyt ende van heur fchul-
dlgegehoorfaemheytafkeerichgemaeckt,
deWefi-Indi-
fche Compagnie is
verhindert geweeft,die foo veel (choone
voordeelen ende profijten 't Lant , ende de Inwoonders
van dien foude hebben gegeven, endedeConing fulcken
merckelijcken afbreuck foude hebben gedaen,foo nu he-
den aen den dagh blijckt , ende dat het Principaelfteis,
foo is
de Kercke-ende't Lant-bederffLlijcke-fchadtiijcke
jirmìniaenfche fafiie inden Trevesuytgebroeyt , diede
Kerckenfoo jammerlijck verwoeft ende de Politie foo
fchandelijck bedorven hadde,datter
Bedieningen i^tBedie-
ningen , TLegieringen in Regieringen, ende Staten in Staten
waren gettelt, ende fo verre gekomen ^as, dat het op't
point ftont om den geheclen Staet gerenverfeert ende
't Lant in een bloctbadr geftelt te worden, ten ware door
de genade Godes,ende de voorfichtigheyt van de Heeren
Staten Generaci ende 't kloeckmoedigh beleyt van fijn
Excellentie HooghlofFelijcker Memorie 't feive ware
voorkomen geweeft.

Dit fijn de fchadelijcke vruchten van de voorgaende
Treves geweeft, ende behooren ons alleen genoegh te
fij η ,om alle Handelingh met den Vyant af te flaen, ende
een afkeer te hebben om wederom van Treves te Han-
delen.

Te meer dewijleden Vyand Onfekan , ende
TaJJiea weet die onder Ons in fwange gaen , ende dat het
hem aen geen Ceraturen ontbreecken fai, om defelve te
voeden , endealle vordere twiften endeoneenigheden
onder ons tc faeyen , om van tijd tot tijd onfen Staet in
meerder confufie ende verwarringen te brengen: fijn
Sprinckhanen,de Jefuyten, fullen gins ende weder vlie-
gen als Arenden, om de Papiften ende andere quaetge-
finde van den Staet op te hitfen, ende tot oproerighey t te
verwecken, cnde dan by gelegentheyt als wy over hoop
fouden moge leggen , ofdatwy door forgelooshey tende
nalatigheyt niet bequamelijck op Onfe defentie fouden
mogen fijn : alsdan onien Vyant van buyten cnde fijne
Creaturen van binnenons onvetfiens op't lijf vallen,en-
de alfo een eynde met ons maken , foo fy maer konden,
waer van wy den voorleden Somer, als den Vyant in de
Veluwe was een merckelijcke preuve in ons lieve Vader-
landt hebben befpeurt, hoe dat onfe Papiften ende ande-
re quaetwillige
't hooft opfiaecken, ende vry uyt met drey-
gende propooften dorften feggen,
dat nu den tydwasge-
komen, dat den Coningh meejler van Jyn Land Joude wer-
den, ende fijn Rebellen firi^en
, 't welck ons wel een
waerfchouwiiige behoort te fijn , dat wy niet alleen
een waeckent Ooge tegens onfe Vyanden van buy-
ten, maer oock tegens die van binnen behooren te
houden.

Datmen bier tegens feyt > datmen de Religie ende Re-
gieringe βίναβ fetten
, ende inde Miilivevanhaer Ed.
Groot Mogende
dat men m 't minfie niet fai toe laten dai
foude dienen tot voorlandt van de Roomfche fuperfiitten,
dient tot antwoort, dat de Religie Regeringe voor
de twee principaelfte Fundamenten van den Staet altijt
fijn gehouden cnde befchermt, ende noch moeten gé-
bouden ende befchermt worden , ende dat het wat
nieuws fouden fchijnen te fijn, datmen defelve nu eerft
foude vaft ftellen, maerdat het daer voor moet gehou-
den worden, gelijck'toockinderwaerheytis,
datdefel·
ve Religie ende Regeringe aireede vafl geflelt fjn,
ende
oock vaft geftelt moeten blijven. Ende dat alle de macht
van't Landt bereydt moet fijn, omme defelve teCon-
ferveren, gelijckfulcxbyverfcheydenRefolutien, foo
van de Heeren Staten Generaci, als oock van d' irJee-
ren Staten van HoHant ende Weft-Vrieflandt kan blijc-
ken, ende infonderheyt wel uytdruckelijck in den £ei/i
ende CommtJJie van fijn» Excellentie Hoochloffelycker Memo-
rie als oock mede in den Eedt ende Commiffie van fjne Vorfie-
lycke Genade den Frince van Orangien nu Gouverneur ende
Capiteyn Generael verhaelt fiaet,
doch ilatmen eenige
bcquame middelen voorilaet ende pointen vaft fteit,
endedefelve heylichlijck den ander belooft t'onderhou-
den, om niet alleen de Religie ende Regieringen ia
goeden Vrede t' onderhouden, maer oock om dat de
Leeraers en Predicanten , mitfgaders der Regenten
ende de Magiftraten onverhindert ende veylichlijck
hen Bedieningen ende Ampten fouden mogt n uyt-
voeren, dat is ieer goet, foo wel nu als by tijde van
Treves.

Maer wat apparentie is hier toe om daer toeteghe-
raecken, dewijle men het Contrarie in eenige Steden
fiet pradliferen want
alfiaen de Vredicanten ende andere
eerlijcke luyden, begint uyt de Steden te fetten , d'Armi-
nianen in de Regieringt te trecken, de Papiflen in Ampten
ende Off eie van de Schutterye ende andere Bedieningen te
vorderen , d'ArminiaenJche Ïredicatnn , ipaer door veel
onluflenmtflaett, niet en-weert, maer veel eer befchermt,
ende dat men dagelgcx d'onluflen tnde onruflen
fiet toe nemen
ende dat men na voorflaghen van hevredingen «iet ■willuyfle-
ren, maer met refoluiien hen daer tegen kanten. Item, alf-
mend'uytgefette ende gebaunenPrediianteu opentl^ckcon-
trarie de Placeaten
( tegens hun luyden gemaeckc ) laet
gaen, -woonenendu prediken·, iafelfs Predicanten toUereert,
die in cm van deltd fijn gebannen, ende die de Principaelfle
Authiurs ende beleyders van de fchadelijcke Arminiaenfche
faaiefi]ngeweeft. Item, alfmenPapsfleninde Regieringe
neemt , ende feeckerlyek -aeet dat de Jefuiten ende Papen
't Landt door reifen, rotfen ende draven ejide d^ Inwoon-
deren by fonder by diefy geloof hebben, alle quaet van heure
wettel^ke Magiflrattn indrmken , ende tegens defelve op-
hitfen (dit v/eet men
dat al t'famen waerachtigh is, ende
hier wort niet tegen gedaen ,
even of daer geen Coningh i»
Ifraelen-ware,
ende dat elck toegelaeten ware te aoen
wat hy wilde) wat apparentie is dan daer toe, datmen
den Staet van binnen,foude konnen vaft ende verfeec-
kertftellen? de Raden ende Vroetfchappen defer Stede
en konnen dat niet bemercken,of de faecken moften hen
anders toedragen.

Veel weyniger konnen fy luyden de verfeeckertheydt
van buyten apprehenderen, want behalven dat onfe par-
thye is
een trouvlooftn meyneedigen Tyran. die op fijn voort,
beloften, noch Segelgheen flaet temaeckenis, maer by alle
gelegentheyt ons fai foecken te bedriegen daer hy, kanen
mach,
fo hier boven is aengewefen, fo fullen wy oock
geen verfeeckertheyt konnen bekomen met d'Aden van
denKeyfer, ende Catholique Liguc,
dat fy ons geduren-
de den Treves geen Oorlegh fouden aendoen
: want men
moet dat vaft houden, dat den Keyfer ende Coningh
van Spagnien fijn
twee Hoofden j» een Caproen, dat den
eenen ons niet meer fai fparenals den anderen, alffc maer
eenigh voordeel ofte proffijt op ons fullen fisn te doen,
datfe een Biecht-Vader hebben , ende dat die den eenen
toeftaet,
de Ketters gheengeloovetehouden, den anderen
•melabfolveren fai, als hy βίαβ foude hebben gedaen.
Viel
het dan noch loo uyt ('t wclck onfeecker foude gaen ) dat
den Keyfer foude mogen woord houden, den Coningh
ftaethet altydvry, te breken als hy wil,
rtant hy is niet
gehouden
( foo fijnSpaenfche Schrijven ons gctrou«-e-

lijck


'i

-ocr page 56-

van de Nederlandfche

Jijckgewaerfchout hebben) fijn gewapende Onderdanen,
Woord. Eed.
ofie bflofteUhouden , De Coning brecckt
dan alshy fijn adem fai hebben herfchept ende vqordeel
oporisfiet, de Keyfer affiftecri: hem met groote macht,
't welck wy hem niet konnen belecten, wat fai dan d' Ac-
te van de Keyfer ende Catolijcke Ligue ons helpen , ais
hy onder den naem van den Coningh van Spagnicn ons
mede op't lijf valt, foo wy inden vooriedenjareinde Ve-
luwe hebben gefien.

Dat de Staten vaade Verkeerde Provhtien, èeneffertiden
Coningh ende d'lnfante'tCowtrail va» denTreves mede tot
-verfieckerthepfouden teyckenen , dat fuUen Jy gaeme doen.
vant fy haecken ende verlangen na den Treves alseenVtJch
veer
V Water : Maer wat verfeeckerthey t kan ons dat ge-
ven, alsden Coningh foude willen breken, wat fouden
fy daer tegen konnen doen, fy fijn verhecrt ende met
üuarnifocn befet , ende als den Coningh .fulcx in 't fin
foude hebben te doen, foude by hacr loo wel weten te
breydelen, datfe hen niet fouden konnen reppen noch
roeren.

Het demanteleren van Linge» , Santvliet , llooge-
Tperf. é-c.
kan mede geen venccckertheyd geven, want
is'tdatwy vanonfe fijde eenige fterckten van den Vyaot
bedingen die ons in de wegefijn de Vyantfaloock van
gelijcken foeckcn te bedingen, ilerckteendeFortreflèn,
die ons nadeeligh ende bem voorderlijck fullen fijn, ende
derhalven'ttr expiratie van de Treves? met groote ende
exceflive koften , wederom byocs gouden moeten wer-
den hermaeckt, of andere btquame voorichanffen in
plaetfe van defclvegeleyt.

OsxàcWefi-Indifche Compagnie foude blyven inheur
geheel, kan ons mede geen verfÊeckertheyt voor de
Compagnie geven, dewijle den Coningh alle fijn macht
diehy tegens ons te Water ende te Lande heeft ge-
bruyckt, tegens heur fai aenwenden om beur te vermee-
lleren, wantdaerleythcm den Knoop, waer door dan
geen profijt voor deielve Compagnie maer fware Equipa·
gie,groote toeruftingea, ende eyndelijck ondergang te
verwachten itaet-

Hetwelcke alles byde Raden ende Vroetfchappen
voorfz Welgeconfidereertfijnde, en konnen fy niet be-
merckendat uytde voorfeyde pointen volkomen verfe-
k^rtheytvoor den Staet te bekomen is, maer oordeelen
dat de
beile verfeeckertheyt voor den Staet is den li-eves af
teflaen.ende in Oerloge te blyven.

Het is wel waer, dat de Vitiantienfulcx fjngeftelt > dat
het ons enmogelijck if op defenVoet de Oorloge te konnen co»
tinueren,
maer het is oock waer , dat 't federt 't verlies
van Breda, den Vyant ons tot geen Oorloge heeft ge-
port,
maer dat vy hemfelfs devsarckt hebben gejet , ende
tot den Oorloge gedrongen, daer door wy in't achterheyt
van ettelijcke Mihoenen fijngeraeckt: fijn de Finan-
tien nu daer door fo feer verloopen ,
datter gten macht is
om langer Oorloge te vooren
, foo haddet veel beter gc weeft
wat minder gedacn, endeden Oorloge
naer onfe inkomen
tnde vermogen
gedreffeert te hebben. In 't voorleden
voor-Jaer warent geen Patriotten , die den Oorloge,
vermits de fchaersheyt der Finantien difficulieerden,men
faegfe fuyr aen, ja men dreyghdefegenoegfaem die daer
toe niet konden verftaen; nu waeyt den Wint uyteen
ander hoeckj nu iffer geen geit, nu kanmen geen Oor-
loghe langer voeren, nu moetmen Treves maecken :
maerwanneer, endeopwattijt? op den tijt als den Vy-
ant in onmacht leyt, els wy hem fijn flercktte Steden af-
handigh maecken, alswy hem de Hertaderen van fijn
fchatten affteecken, als lijn Finantien uyc geput fijn, als
Vlaenderen, Brabant, ende andere Verheerde Provin-
tien op't point van revolteren flaen: ende in fumma,
als hy een Generael verloop , verderf ende verandering
van alle lyne faecken als in een Spiegel klaer voor Oogen
fiiet.

Waer toe fai defen Treves doch anders ftrecken, dan
Omdat den Vyandt.fijnademjal verhalen.
fijn fchaden by
de Nederlantfche Ootloghe geleden redrcflèren, hem
Meefter van de Nabuerige Landen, Duytilant ende
d'Ooft-Zee mas eken, ende dan voorts ons op't onver-
ficnfte op 'c lijf vallen, ende van kant te helpen.

Vrede-Hàndelingh»

Dit moeten wyonsvaflelijck inbeelden datCjnóogh-!
meickis: ende daer omme moeten wy op onichóede-
fijn, ende dat voorfeecker houden , gelijck hare Ed
Groot Mogende in heure MÌflìve fetr wel Oordeelen,dat
àe beBe verfeeckertheyt vaa den Staet , ieflaet in de maiht
van 'i Lant ende onfe If^apenm.

Is de faecke nu fulcks I gelijck 't in der WàÉrhejit'is^
datmen onfe Vyant niet en mach betrouwen, endedac'
men by tijde van Treves evenwel foo een merckelijclt
aental van Ruyters ende knechten voor overval foude,
moeten houden, foo kanmen immers wel in d' Oorlbgh'
blyven, is't niet β
Ρ offenfive ^ 't is defenfive. of naer
gelegentheyt hem de iaecken fouden toearagen , ende
dat met dc meeflie mefnagc men eenigfintï loude kon-
nen, ofte mogen, affnydende alle'tghene men eenig-
fints foude mogen miilen. By tijde van Treves fullen
onfe Handen ende Voeten gebonden fij η, ende alle goe-
deavantage die wy te Waterende te Lande óp den Vy-
andt foude mogen fien, moeten laten voorby gaen , en-
de onfe goede Bongenoten den
Coniug van Bo/iiiwi»,ende
andere meer met onfe Wapenen niet mogen aflllteren >
d'welckwyin Oorlogh fijnde wel fullen mogen doen.-
kan't de Finantie niet toe dragen ,
laet ons alle de nieuwe
middelen in befchryvinge gebracht .
ende als noch nicc in
gc willigt)
confenteren , de ettde middelen wel bentficeren·,
waer toe de verantwoordinge van de vyf (jiecien feerdien-
ftighJal fijn. Laet onsExtraordinamcne middelen in-
willigen , de goede Ingefetenen fullen goetwilligh fijn te
contribueren, foo wy maer in Oorloge blyven : maer
foo wy tot Treves vervallen , men fai de goede Luyden
tot geen geven konnen difponeren. Boven dien iflcr
geltsgenoegh in't Landt} 't^ant heeft (den Heerefy
gelooft)
noehgoet credyt, do loopende mkldelen fij η naert
eenigejaren herwaerts ettelijcke Tonnen Gout 's Joers
vermeerdert, 't fai on« aen geen geit gebreken, maer aeo
onsfelven , dat wy niet konnen middelen inwilligen
daer geit van komt, daerom laet ons een Lijn trecken,
ende geen fwarigheyt maecken in den Oorloge te conti-
nueren.

Het is waer, dat de faken van d'Oorlogen verander-
lijcken fijn , ende dat deq genen
die heden hoven ley t.mor-
gen de Fortuyne tegen gast.
dat eock de Keyfer dtcht up ονβ
Grenjenleyd, ende limelijck eenige invafe kan doen m:t<i>
daerom moeten wy Viec vejflauwen } wy hebben cea
rechtvaerdige fake, wy voeren een
wettelijcke welgefon-
deerde Oorloge
, wy hebben een kloeckmoeuigen Krijgs-
Heldttoteen Velt-Overfte, veel ervaeren Colonellen,
Capiteynen, Ruyteren ende Knechten , Ammonitie
ende alle andere gereetfchappen van Oorloge geen ge-
breck,aen tr iddelen van geit lal 'c ons oock niet gebrecc-
ken, foo wy maer felfs malkanderen wel konnen ver-
ftaen ,
ja Godt felfs ment midden onder onsmet fjn Heyligh
Woord,
hydrefleert alle onfe aiiien, hy fegent alone
doen, ja hy krygt felfs voor ons. Is 't niet klaerlijck ge-
bleecken aen fo vele Heerlijcke ende fchoone Viftorien,
als degoede Godt van rijt tot tijt ons foo genadelijck ioo
te Water als te Lande, tegens onfen algemeynen Vy-
aridtden Coninckvan Spagnien heeft gegeven , ende
infonderheyt in den voorleden Jare als fijn Exellentie
voor den Bolch lagh, ende dat den Vyandt
in 't herte van
onsLanit
ons aen tafte, hoe onvoorfiens dat degoede
Godt ons de Stadt
We fel in Handen heeft gegeven, ende
daer mede van alleonheylen ende fwarigheden verloft,
die ons over't Hooft hingen? fouden wy dan noch kon-
nen twijfFelen dat God fijnen genadigen fcgen aen ons
niet foude continueren ? neen : maer laet ons 't exempel
van de ons felven voorftellen > dewcickenaeca
langdurighe Oorloge haer felven
vry hebben gevochten.cn.
de laet ons op God betrouwen dat hy ons mede een goe*
deuytkomfteghevenial,wanthy die tot noch toeonsfQo
genadelijck ende V«derlijck heeft bygeftaen, ende ujrt
alle onfe nooden , periculen ende fwarigheden geholpen
heeft, die fai ons wel voort helpen, daerom laet ons den
Koningh van Spanj en ,
die ons na Joeckt te bedriegen, geen
gehoor geven , ende de
macht van den Keyfer niet vree'
ftn, maer laet ons Godt vreefen ende alle onfeaöien
riaer fynen Heyligen wille deligeren, foo en fullen geeii
menfchen, hoe machtigh fy oock zijn , ons moijhea

ΰ 4 Jcrcne»


-ocr page 57-

56 V E R Η A E L

krencken noch .deeren j want Godt fal 'onfe Befcher-
mer ia, ende Verloffer uyc den Oorloge bevonden wer-

Het welckc alles by de voorfz Raden ende Vroedt-
fchappcn, wel overwogen ende gheconfidercert
zijnde,
en koneen fyluyden geenfims vcrftaen, hare Gedepu-
teerden te belaften, datfehaer fouden conformeren met
die leden, die den Handel van den Treves eenighfints
fouden kennen toeftaen , veel min datfe fouden conien-
teren, dathire Gedeputeerden mede fouden befoigoe-
renopdepoindten diemen
d'Erts-hartogin ne foude mo-
gen
voorftellen, maer perfifteren by hare voorgaende
Rc[ò\aύse»ί^eβae» den Treves af. .

Aldus geadviieerc ende gcrelolveert > in deVergade-
ringheder Heeren Raden ende Vroedifcliappen voorfz
den nSJanuary

EndeSchriftelijck vervat, gelefcn endegeapprobeert
in dafelve V^rgaderinghe den laetften lanuary daer aen
volgende.

My prefent

H. Steyu.

%0 J E CT,

f Samen ghevoeght uyt de Advyfen van de
Leden volgens de Refolutie van har e Ede-
le Groot Moghende van den negenthkn-
den January K^mo feUten horidert der-
tigh.

ALfoo van weghen den Koningh van Spanjen ende
deErts-hartoginnevan Ooflenrijckaen de Veree-
nighde Nederlandtfche Provinciën aenbiodinghe
is gedaen van een flililanc van Wapenen voor den tijde
van 34 jaren, op de fel ven voet ende Conditiën als in
den lare 11Ì09. wasgeaccordeert, ende dat daer over by
de Ridderichap, Edelen en Steden van de Provincie van
flollandt ende Weft-Vrieflandt, alreède ecaigen tijdt
langh is gedelibereert geweeil, dA medeeenige notable
Leden, geduerende defel ve deliberatie f onderanderen
de Vergaderinghe van hare Ed. Mog. meermalen hadden
voorgedragen, alsdat hare HeerenPrincipalenfighten
hooghften vonden bekommert, ende van nuafteghe-
moote waren fienrie, dat uyt de
kalmte endeflilligheydt,
[onderlinge i/an foodanigen Ungkduyrigenβίΐβαηΐ van Wape-
nen , èy eenige ketelachtige ende ongerufle Geefien. wel oor-
faeckenfoudemogen loerden ghenomen, omroederomeenighe
TiieuTvigheyden ende veranderinge in da fuyvere Riligie, ende
hy gevolge mede in de loffelijcke Regieringe defer Provincie,
tefoHken,
gelijckdati (oodaniga ghelegentheydt van ty-
den, lichtdijck , tot fuicxaenbiedingeplagh te geven,
als de droeve ervarentheydt voor defen niet dan al te wei
heeft gheleert ; waeruytdan niet anders als oneenighe-
den, fcheuringen , faöien, verbitterheden , ende al-
lerley onheylen , foo in de Politicqueais Kerckeiijcke
faecken ; mitrgaders tuffchen de Leden ende Steden ,
als mede onder de particuliere Ingefetenen van den Lan-
de , foude fijn te verwachten, het welcke lichtelijck ( de
praüijcquen van de Vyanden defer Landen daeronder
fpelende ) een notable ruine ende ondergangh van foo
floriflanten Staet foude komen te veroorfaecken. S O O
1S Τ , dat de Riddèrfchap, Edelen, ende Steden, re-
prefenterende de Staten van den fel ven Lande, derufte
ende eenigheydt van hare goede Ingefetenen in de hoog-
fte recommandatie hebbende ende tegens de voorfz fwa-
righeden in tijdts willende voorfiet^, hebben goet ghe-
vonden Staets-ghewyfe te arrefteren ende beftuytea
mitfdefen , de poinflen endo Arciculen hier nacr
volgende. ^

Dat alle de Leden van haer Ed. Groot Mog. Vergade-
ringe, van wegen hare Refpeöive principalen, behoor-
Jijckdacr toe gemachtight zijnde, malkanderenfolem-
nelijckendeheylighlijck, onder Eede, fullen beloven,
de
Regeermge, foo die tegenwoordigh is geconftitueert,
mitigaders de
Religie, ghelijck defelve in de publijcke
Kerckén te defer tyden wertgeleert, ende by de Synode
Nationael tot Dordrecht ghehouden, isbeveftight, te
fullen mainteneren ende handhaven, fonder eenige ver-
anderinge in d'eene of in d'andere te doen, ofte te laten
geichieden.

Π.

DatdePlaCcaten teghens de faiiie derRemonfiranten-,
voor defen ge-ëmaneert by Publicatiejfullen werden ver-
nieuwt ende efFeftuelijck ge-executeert.

Ili.

Dat alle Gebannen Tredicantev uyt de Provinciën fullen
werden gewcert, mitfgaders gene
RemonfiantfcheTredi·
centen
in defelve fullen werden gheleden, als de ghene
die dc Afte van ililftant onderteeckent fullen heb-
ben.

IV.

Dat alle de gene die tegenwoordelijck eenigh Ampt
van Regeeringe ofce van luftitie fijn bedienende, hoofc
voor hooft, onder folemnele Eede fuilen belooven, de
Regieringhe ende Religie als vooren, te fullen main-
tineren , ende dc voorfz Placcaten ter executie te
doen ftellen.

• V.

Dat niemsnt voortaen tot eenige Publyque bedien inge
van Regeeringe ofte Juflitie fai werden ghevorderc, als
doende profeflie van de voorfz fuyvere Gereformeerde
Religie, ofte defelve/as^fiiieswefende, mitfgadersten
aenvange van fijn Oificiedoende foodanigen Eedt als vo-
ren is gefeydt. *

VL .

Dat al-om me in alle Kerckeiijcke faecken fullen
blyven ende ghehouden worden de Ordre die by
de refpedllve leden in tegenwoordigheydt wordt ge-
bruyckt, fonder eenige veranderinge daer ingemaeckt
re werden.

VIL

Dat hier van, onder 't groote Zegel van Hoilant ende
Weft-VrieQandt, voor yder van de leden een Aflefal
werden gedeptfchecrt in ampliiTima forma.

Öpt 'tgene boojfs |j«ftmrti ftcnncn obecbloeOfIfjrft
flcn ö'aroumrnten cnDe ceDcnni/ öic pro & contra
üjïctömBöcbocct. ©an; Dp nocB m fannöecaiicqua«
uim nietji
De pointcn : toouSimen ttiatchfti
öattctnicicllESijn. i. <©fuyt noodt ban Dcfcn;&tait;
<©f.
-i. Om voor te komen bat b)i Continuatie ba»
ben ©ojloflö Vranckrijck nfft ttiocljt fojmiDabd IIIOJÖCH
gclijcR Spanjen toa^gctecfi, mt laffletoa^ noch bti>
cetEforcliEn.

©et eerfie/ of öc noodt ban öefen ^taet/ toa^nu
bDOibp / cnbe aöfpaftecrt ; ben Bofch , enDe Wefel,
ttPccnwcI)tiacboo?toccciten fletoonnni : be&nanjant
injijn ^ilbec ©loote aïfoo toel/ ali§ insprfeccptuatie

flcfl.iacn : ©e^paenfcïjc ji^EbecÌanDm boojeen Vrouw

ocrcgeect ; Dc ^paenfcfic in aSjabjanOt feee gehaet ; öe
j|eberranöerébecfcöoben; beftoningl) qualtjcisscDient.
3|n ?&uptfcöianötï)aöDe toel be «epfec een niacïjiia&
ategec/ enöe toa^ alleen setoapcnt/ cnbe De föoningïj
ban^enemaccft Ooo^ öe ©?cbe acnOoftenrijckgcobi<=
gee^t : maec nocötanjs taa^ albacc een gcoot mifnoegea
otibecalle pjateflantji gijefìnbf tegen bc onbjagelijcfje
epacticn bec Contcibutien / Die Den liepfec in 30uDtfcb=
lanbtDeöe ; enbe cene jaloufie felf onbec bc fìoómfch
Catöolijcfien tegen b'alte fcec Formidable grootheydc
ban 't l^upé ©Ofiencficft. ai9elcit mifnoegen bcc
tcfianten enbe jaloufie Dee CatDoljjchen bepDe onlangDi
Daec na uptbarfïeDen : De jaloufie bec Catholijckcn
öooj'taf-ftelfen ban Walfteyn : Daec toe beïtepfccoji
Den ïiijCFDagIj tot Kegen^bucgb toiert geDtooJigcn Doo|
Beyeren , cnDeanbcce ateDen Dcc Catijol/jcfieatigur;
enbe fjft mifnoeghen der Proteftanten Doo) Defnba/if
De^öoningö^baa^toeDrn in^uptfcijanöt/ met ben
toelcfitn meefi alle J^jotcgerenbe jpucflen enbe ^ten-
ben aenfpanöcn : bfpbE tot groote af bjeacli ban t giip^
^oflenstjclt.


-ocr page 58-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

ginbienbcêpacnfcBe ceniaen tijt te boo? / Dembc
©joöintitn tn noot/<n ö?ecfc / f nöf acnoecljfacin Dupten
(ttrcbittoawn/infonöerljcpt tcrftont na'tUmemmiwn
93jeDa/öcfen®tfüf si Babbelt BcpjEfcntrect ; mcnfoube
becet bacc nn flclupflett fjcbbf n. jBaec nu be noot om
toa^/tnöc men tJOOjfacD d'opgemeltc verandenoge m
Duytfchiant ; Doen iionbc öe (ilceüe^ niet fmahelöcU fijn.
©acc Bp qnam tccflont/bat be öonlnaB tian ©jancfei

ciich ïDecflccüanRochelic, EnbebanbegeDede J|uBe=

nofche partp ir> ft)" 3lant Ttìnbe / fïct) t' eencmacl Reecbc
oni&upten^ 3lant^ ben Spaenfchen enbc Ooftcnrijck-
ichente verkieynen. iönbe (lenöe bat öp Daecinnet=
rtcnó beter aljJ bcuc befcn i>tact honbc toecben gefwon»
Decct/bcbe metmac&t acbepben ombefefltrcbe^ ^au.
belino!)
te renberfecen / enöe^n^ in <©o|loflD te Bouben.
(gnbe in plaet^ bat ^nna 16x 8.befe j^taet Den ConinaD
Dooi eipjeffe befenbinnlje niet öabbe feonnen betoegeti
toteeniflcairifientieof ;6u&|tbie ; fooiiet öpn« inöefe
conjunctuce be BecoaberinaB / nocö tot Utrecht (om be
inbafte in be J^elubie) fnnbe boo; Den SSmbafTabeuc
Baugij befoucken, van de Vrede afmanen, fubfidie aen-
bieden , cnde tot Continuatie van Oorlogh nodigen,
30eïchc ©anbeïingb Daec na in ben Hage flccontinueect
tDo?benbe tpnbeiijch in ünnioiidjo. i^ geflootenboo?
feben naeflbolgenbc gjacen : gtbupccnbe toelche Defe
êtaet beloofbe niet te iraüeren Payx noch Treves met
hare Vyanden, dircftelijck noch indireaelijck ionder
advys van fijne Majeftcyt gelijck oockby fijne Majefteyt
niet foudenmoghen gcmaeckt werden eenighTraftaec
tot prsejuditie vin defen Staet.'ïïlfo ttect DietOtSoofeni

Daeï gebjebene ®cebeé-i?anbel ge-epnbigt/ enbe al^ bc=
flrabenboo?'t®cactaet in 3|unio
kìjo. met ®?ancB<
cijeftgemaecRt. ^ ^

©oei) om gconbelijcfiec te fiomen tot becfiantban
®cartaet : moet alfiiec toerben ijerfiaelt : bat tetpont te«
gen Bet uptgaen ban Bet ®cactaet ban Compiegne
mengetcacöt Beeft om Bet fdbe te betnieutoen oftetc
beilengen/'t befle men ftonbe: enbe om fulcji te boen met
bemingecugBte; foo Beeft menlapgefonben aenben
Baron van Langcraq ^mbaffabeuc ban befen^taetin

'^^bS^tbb gebencbent een^beel^ boojDepicantctien
tnffcBen De öefpeetibe gcoote jFabotiten Richciieu in
©jantitrijcft / enbeBuckingham in<tEngeIanb/anbcc=
beel^ booj ben (@o;IogB tegen Utoegelle / bat befelbe
Ccoonen in cep;e(raillen/ ban cepieffaillen totopenbaec
o?1obB getaecitcen. €nbealf00©?ancitcöeiialceebe
boo? «ocöeire te ïBatec feec baai geineommoDeei:t/ enbe
nu booj «Sngelanb nocB meec geincommobeect foube
tsojben ; foo maecRte be ConincMBcbe |@inif{ec^ taiep=^
nicBftnacigBepbt in'tfpoebigen ban een nieutoCcac-
taetban^ubfibie/ baecin ®^ncIu;t|cItteboo;/aI^ge'
fepti^/feectcaegBbJa^.

Woobatmet 31^elgemclbe J^eec^mbaffabeutop't
IPapiec gebjacBt biiect 't gene bo gBt.

r \ A I TT É.

DeConfaderathn & Alliancepour neuf ans
entre Loüi xiij. Roy deFrancCy é'lesE-
fiats deVrovinces Unies des Tays Bas,far
lequel ileftconvem de fecours de part ér
^autre,&de la Seureté pourle commerce
& Trafic de leursfubjeöts. tyÌ Ψ ar is Van
\€%'j,le i^.Aoufi. Mais il a pas eflé ra-
nfie , aìns changé à" redrejfépar celuy de
Van 1Ö30.

COmme, ainfi foit que le feu Roy noftre tree-hon-
noré Seigneur & Pere,que Dieu abfoIvc,eur voulu
iïirecnl'an i5o8. une Ligue defenfive avec les
Sieurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays
Bas,pour obliger ï faire Trefve avec les Archiducs,qu'ils
ne vouloient ftircftns afleurance de garantie, & defence
de noftre dit Seigneur & Pere : & que par ladite Ligue il
» f oK porte qu'elle doit eftc
ptrf et vette entre nous é· lts Fra-
vincesünies.
Son intention ayant tousjoursefté,quenoui
la confirmaflìons 6e continuaffions,Nous defirans en tou-
teschofes de fuivre l'exemple de noftredit Seigneur &
Pere,& nous conformer à fes volontés j Confiderant que
plus lesdits Eftats auront afleurance de noftre part, moins
ils fe peneront pour trouver leur feureté par d'autres vo-
yes,&des extremités capables detroublerlereposcom-
mun: defìreux auflS de conferer autant qu'il ncus fera pof-
fible à laPaix entre tous les Princes,fadite Majefté a nom-
mé, choiTi,& deputé les Sieurs de
BuÙim & de chafieaw
»«ƒ Confeillers 8UxConreilsd'Eftat& desFinanccJ&
Cfaancelierdefes Ordres > pour avec le Sieur
deieonde
Boetfelaer ér tP^Jpere»,
Baron de Langerac de Lovigny
& du Saint Empire, Chevalicr de l'Ordre de St. Michel
de fa Majefté, au nom & en qualité d'AmbaiTadeurde
MeiSeurs its Eftatsdes Provinces Uniesdes P«is Bas,avi-
fer & traitter des moyens plus convenables à cét ciFedt,
lefquels reciproquement en veri u des pouvoirs à cux don-
nés (dont copie fera inferécàlafindes prefentes) ont a.
prés plufieurs conferences convenu & arrefté leschofes
quis'enfuivent.

I.

Premierement, que fa Majefté fourniraauxdits Sieurs
Eftats Generaux neuf ansdurantla fomme d'unA//to«
desLhres,piyah\e de 6 mois en 6 mois par chacun «n,fi la
guerre, qa' on leur fait à prelent, dure autant de temps ·, à
commencerdu premier Janvier paisé

Durant lequel temps lefdits Sieurs Eftats Generaux ne
traitteront Paix »y Trefue avec leurs Jinnemv direliemmt uy
indkeiiementyfans le Jceu & avis de β MejeSiìfCommcmi-
fi de la part de fa Majefté ne fe fera aucun Traitté au prc-
judicedeleurEftat.

III.

En reconnoiiTance du fecours qu'il plaift à fa Majefté
accorder auxdits Sieurs Eftats par le prefant Traité, & lei
autres grandes faveurs qu'ils ont receu de la France,ferone
tenutjfi fa Majefté eft en guerre aCfaillie en fesKftats,d'em-
ployeraprés qu'ils en auront efté requie , contretousöc
quelconques la moitie de la fomme,que dans un an ils re-
cevront de fa Majefté, fi mieux fadite Majefté n'ayme le-
dit fecours en hommes ou Vaiffeaux du port de deux a
fix cens tonneauxjjufques à la concurrence de ladite fom-
me. Auquel cas on conviendra de la foldedes Soldats
Se
prixdes VaiiTeaux , felon le prix ordinaire &ufitéaudit
Pays, duquel des à prefent fera faiteftat particulier, qui
fera tenu pour Artide du Traitté ; comme auflì lefdits
Sieurs Eftats ne donneront direélement ny indireàe-
ment, fous quelque couleur que ce pulfle eftre,aucun fe-
cours & aiTiitancc contre fa Majefté.

IV.

Si en putre il arrive que fa Majefté aie befoin des Vaifr
feaux pour nettoyer les mers, foit pour s'oppofer aux at-
taques&entreprifesqu'on pourroit fiiire contre fcsEflsts»
ou quelque chofe femblable: fa Majefte' pourra à fa voloo-
té faire^chetter ou frettex lesdides Provinces Unies, juf-
ques à la quantitéde 15. vaifteaux : Auquel cas lefdits
Sieurs Eftats promettenc de feconder l'intention de fa
Majefté de bonne foy, pour les luy &ire avoir au pluftoftr
& au prix raifonnable & ordinaire dudlc Pays.

Lefdits.Sieurs Eftats conviendronC avec fa Majefté
dans fix mois pour garentir la mer du Ponent, contre los
incurffions& depredations de ceux
d^ Algeré" deTunk,
Etcependantoü il fe trouvera és porte defdits Sieurs les
Eftats aucuns vaiifeaux ou marchandifesFraogoifes, qui
auront eftédepredées, lesdits Sieurs Eftats les ferontre-
ftituer àia primiere inftance qu'il leur en fera faite, foie
par Γ AmbaiTadeur du Roy, ou les marchands defcs fub·
je^ qui les reclamenc.

VL

Ne pourront les fubje£l:s de fa Majefté > ny ceuxdes
Sieursles Eftats exercer aucun aéled'hoftilitél'un contre
l'autre en terre en mer,ou Riviere, fous quelque pretexte
quecepuiiTeeftre. Etlesdics Sieurs les Eftats donneront
ordre que les plaintesdcs fubje£ls du Roy feront termi-
nées dans 3.mois au plus tard,pir les Confeillers del'Ad·
mirauté, aprésquel'Ambaffadeurouautrede fa part au
raeftéouy: leiquels ne pourront avoir aucune partny

pro.


-ocr page 59-

65 V E R Η A E L

profil: dans Ie navires de guerre,'ny és prifes qu'ils auront a
juger.

VII.

Et en cas que l'une deidits parties demandaft revifion
dejugement
donne par le dit confeil, lefditsSieurs les
Eftats commettront des perfonnes qualifiées & nulle-
ment intereflées, pour en juger en dernier reflbrtavec
lefdits Sieuis Confeillers de l'Admirauté. Et cependant
ïefditsprifesdemeureroht en bonne&feuregarde, fans
qu'ilen puiflè eftre fait aucune vente, fi ce n'eftapres
avoir convenu avec Icdit Sieur Ambafladeur dutemps
d'icelle. Ce quc fa Majefté accorde pour les fubjeös def-
dits Sieurs les Eftats, pour touslescas fufdits.

VIII.

Quant àia nomination aux charges des Colonels, Ca·
pitaines, & autres Officiers des Regimens FranQois, en
fera ufé à la maniere accouftumée.

IX.

Si Sa Majcftéeftanten guerre auroitbefoin des Regi-
mens Frangoisque font en Hollande, feront lefdits Si-
eurs Eftats tenus de les faire conduireàCalaisouàDiep-
pe; pourveu toutefoisque lefdits Sieurs les Eftats foient
en paix OU en Trefve.

X.

Le droifl: d'Auieine ceflera en fuite des Traittés prece-
den tes en tout pointi Et fera par fa Majefté mandé à tous
les Pariemens d'en faire joüir lefdits Sieurs les Eftatspure-
menr & fimplement, fans autre forme de luftke, & fans
qu'il leur foit neceffaire d'impetrer lettres de neutralité,
commeauflï de leur par lefdits Sieurs les Eftats ferontite-
nus de donner pareil ordre au regird des fubjeftsde fa
Majefté. XI.

Toutes Lettres de repreflàilles, marqués , arrefts &
autres femblables, ferORtnulles & de nul efïeö: en vertu
du prefent Traitté ; mais Ia luftice ferarenduë&admi-
ïiiftrée à un chacun felon qu'il appartiendra.

XII.

En confequence duquel Traitté les fubjcdlsduditSei-
gneur Roy & defdits Sieurs Eftats,vi vront en bonne ami-
tié, Scauront trafic libre entre eux, & dans l'eftenduë
de Eftats δε pays del'un & del'autre, tant par merque
par terre, de toutes denrées & marchandifes, dontle
commerce n'eft prohibé & defendu par les Ordohnances
qulontlieu ésdits Eftats & pays, fans qu'ils foient tenu
payer plus grands droifts pour les denrées & marchandi-
fes,
qui entreront ésdits Royaumes, Pays & Eftats, ou
quieniortiront, quiceux qui fe payent par les naturels
habitans & fubjeóts ou Ie Trafic & Commerce s'cxercera.

XIII.

Poureviter les depredations qui arrivent fouventfur
les fubjeös, tantdefa Majefté que les Sieurs les Eftats,
pour lafacilite'quelesEnnemis des unS & desautresont
de fe fervir des ports & havres de fa Majefté, & des Sieurs
ïes Eftats : üspourront pourfuivre les Nayivres de leurs
Ennemis, defquels ils auront eftédepradés , jufquesà
uneportéede Canon des ports & havres de I'un &de
1'autrc. Et fi toft que les navires des Ennemis feront en-
trés dans kfdits ports & havres avec les prifonniers & mar-
chandifes depradées, on fera mettre les prifonniers en
liberté, öclesbiens, marchandifes, &Nayirespareux
depradés feront rendus &delivréjaux proprietaires.

Ne pourront auffi les Navires des Ennemis attaquer ou
endommager lefdits Subjeóts de fa Majefté, &des Sieurs
les Eftats que 14. heures aprés qu'ils feront fortis defdits
ports & havres : autrement feront declarés demauvaife
prife & fera procédé à Ia reftitution d'icelles,que dés à pre-
fent comme des lors font tenus pour accordées au profit
desintereffés : &les Capitaines defdits Navires pourfui-
vis comme inftaöeurs d^a^aix publique.

Tous les Traittés faits par fa Majefté, & lefdits Sieurs
les Eftats avec autres Roys , Princes, δε Republiques
dcmeureront en leur force & vigueur ; fors & excepté en
ce enquoy il eft derogé par^e prefent Traitté.

Pour l'execution δ£ obfervation des prefens Articles, fa
Majefté fera expedier toutes lettres & declaxations ne-
ceiTiire,

ϊί

ÌV

ÌiiSi:

;;Hï|ii

, ■

ïlt
.1

•μ

il
fk

XVIL

Lefquels Articles 5c Traitté pour lefditesjannées, fi
tant la guerre duré , feront ratifiés bien & duëment par
lefdits Sieurs les Eftats Generaux, dans
6 femainesdu
jour öc date des prefentes j Et iceux avec la ratification
prefentéàfa Majefté par ledit Ambafladeur, poureftre
pareillement lefdits Articles δι Traitté ratifiés par fadite
Majefté ly.jours aprés,ficdelivrésauxditsSieurs lesEfets

Τ C Τ Λ E Τ

Vm Confederatie en Alliantie voor negen ja-
ren^tuffchen Louis de XIII. Koning man
pranckrycki en de Staten der Vereenighde
Nederlanden, tot fecours en byflandt van
weer-zjden, en tot feeckerheyt van de Tra·
fijck en Koop-handeÌ van hun onderfaten.
Te Tarysin'tjaer i6zy. den 28. van t^u-
guflus. Ti och het isniet geratific£.ert, maer
verandert
en geredrejfeert door dat van't
jaer 1630.

Λ Lfoo d'overlede Koningh, onfe eerwaerdigfte Heer
XX en Vader, ( Godt zy hem genadighjin't jaer 1608.

heeft willen maecken een Ligue defenfive met de
Heeren Staten Generaci det Vereenighde Nederlanden,
om hem te verplichten tot Beftant te maken met d'Ertz-
Hertogen, *t welck fy niet wilden maken fonder verfeke-
ringh van befchermingh en defenfie van onfe ghefeyde
Heer en Vader, enalfoo door de gefeyde Ligue befpro-
ken is dat fy
eemigb tuffchen ons en de Vereenighde Landt·
fchappen{a.ïzi]n
, en fijn intentie altijdt heeft geweeft dat
wy haer confirmeeren en continueeren fouden : foo is 'c
dat fijn gefeyde Majefteyt (begeerigh om in alle dingen
het voorbeelt van onfe gefeyde Heer en Vader te volgen,
en ons naer fijn wilteconformeeren, overwegende oock
dat, hoe de gefeyde Heeren Staten meer verfeeckerïngh
van onfe zyde hebben, fy minder fullen trachten οΛ hun
fekerhey t te vinden door andere middelen, en door Ex-
tremiteyten, die machtig zijn om de gemeene ruft t'ont-
ruften, en oock begerlgh om, foo veel ons mogelijck fai
zijn, devredetuflchende Vorften te bevorderen ) ghe-
noemt, verkofen en ghedeputeert heeft de Heeren vón
Buüion, en van Chafieauneuf, Raden in de Raedt van
Staet, en der Finantien, en Cancelier van fij η Orderen,
om met de Heer
Gedeon de Boetfelaer, en van Afperen,
Baron van Langerack, van Lovigny, en van't H. Rijck,
Ridder van d'Order van S. Michiel van fijn Majefteyt, in
denaemen qualiteyt van AmbaiTadedr der Heeren Sta-
ten van de Vereenighde Nederlanden t'advifeeren en
tradteeren van de middelen, die de bequaemften hier toe
zijn : dewelcken reciprokelijcfc, uyt kracht der
Pouvoirs
en machten, aen ben gegeven, (daer af Copye aen't eyn-
de van defe tegenwoordige by gevocght fai worden ) nae
veel conferentien de dingen > die volgen, verdragen en
gearrefteert hebben.

Eerftelijck dat fijn Majefteyt aendeghefeyde-Heeren
Staten Generaci, negen jaren Iangh,fal fourneeren en be-
ftellen de fomme; van een
Milioe» fonde»]iei\ï\ckS) alle
yêrmaenden te betalen, foad'Oorlogh, die tegenwoor-
dighlijck hen aengedaen wordt > foo lang duert, te begin-
nen van de eerfte lanuary voorleden.

Π.

Geduerende welck e tijd de gefeyde Heeren Staten Ge-
nerael
niet fuüen handelen vrede noch hefiandt met hun vyan-
den direBelycknochindireBelijck, finder -weten en adv'^s van
χ,^η JHajefieyt i ghelijck oock van de zyde van fijn Maje-
fteyt geen Traöaetgemaekt fai worden tptprejuditie vaa
hun Staet. III.

Tot erkentenis van 't fecours, dat fijn Majefteyt belieft
door dit tegen woordigTraétaet aen de gefeydeHeereSta-
ten t'accorderen,en de andere grootejonfteen faveuren,
die fy van Vranckrijkontfangen hebben,fullen fy gehou-
den zijnjfo fijnMajefteyt in oorlog binnen fijnStaten aen-

gecaft


-ocr page 60-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

ghctaft word,te befleden,oa dat fy daer toe verfocht zijn,
tegon ellen en een yeder,de helft van de fomme, die
fy in
eenjaervan fijn Majefteyc fullen ontfangen,'cenz.ydat
fijn gefeyde Majefteyt de ghefeyde iecours liever begeert
in volck, of in Ichepen, van twee tot
doo vaten groot,tot
de concurrentie en overeen-komitïgh van gefeyde fem-
me. In wekken geval men verdraghen fa! in de foldy
der folda£en,en in de prijs derfcbepen , naerd'ordinaic
prijs,die in 't Landt ghebruyckt word i van 't welck van
nu af befondere ftaec ghcmaeckt fai worden, die men
vooreen Artikel van 'cverdragh fai houden ; ghelijck
oock de gefeyde Heeren Staten dirtélelijck noch indi-
redtelijck, onder wat fchijn het oock magh wefen, gheen
iecours en affiftpntie tegen zyn Majefteyc fullen ghe-
ven.

IV.

Wijders, indien't gebeurt dat fijn Majefteyt Schepen
van nooden heeft, om de Zeen te fuy veren,'t zy om iich
tegen d' aenvallen en aenflagen te itellen,die men teghen
fijn Statenfpumoghendoen, ofyetediergelijck, foofal.
fijn Majefteyt vermoghen naer fijn believen te doen
koopenof toe te ruften in de gefeyde Vereenighde Ne-
derlanden tot een getal van 1 y Schepen: In welck geval
de gefeyde Heeren Staten beloven d'intentie vàn fijn
Majefteyt ter goeder trouw te fecondeeren , ora die op't
fpoedighfte,cn voor een jedelijcke prijï,die ii} de gefey-
de Nederlanden ordinaer is,te beftcllen.

V.

De gefeyde Heeren Staten fullen met fijn Majefteyt
binnen fes maenden verdraghen om het wefterlijcke
deel van de Middelandfche zee te befchermen teghen
d'invaiien en roveryen dergener van
Algiers en Dmis,
Enondertuflchen , indien in dc bivenen der gefeyde
Heeren Staten eenige Franfche fchepen of wareii gevon-
den worden, die gerooft en wech-ghevoerc zijn ; foo
fullen de gefeyde Heeren Staten hen doen reftitueren op
d'cerfteinftatie,die aen hen gedaen fai worden,'tzydoor
d'AmbafTadeurs van de Koning, of door de koop-Heden,
fijn onderfaten, die hen weereyfcben.

VI.

d'Onderfaten van fijn Majefteyt, en dien der Heeren
Staten fullen niet vermogen eenighe Tyandelijckheyd te-
gen malkander te pleghen, 'c zy te Landt, ter Zee,ofin
eenighe Rivieren, onder hoedanigh een fchijn dat het
oock magh wefen. En de gefeyde Heeren Staten fullen
order geven dat de klachten des onderdanen des Konings
tenlangften binnen drie maenden getermineerten be-
flecht fullen worden door de Raets-Heeren van d'Admi-
ralitey;t, na dat d'AmbafTadeur, of yemand van fijnent
wegen verhoort fai zijn ; dewelcken gheen deel noch
winft in d'oorlogh fchepen, noch inde veroverde goede-
ren,die fy te vonniflen hebben, fullen bebben·
VIL

En in geval dat d'een der gefeyde parthyen revifie van
't vonnis verfocht,' welck door de gefeyde Raedt gegrien
is , fo fullen de gefeyde Heeren Staten gequalificeerde
mannen , die geenfins hierby geinterefteertzijn,com·
mitterenjomdaerfif, fonder hooger beroep, met de ge-
feyde Heeren van d'Admiraliteyt te vonniflen. En on-
dertuflchen fullen de gefeyde prijfen en geroofde goede-
ren ia goede en feekerc bewaringh blijven, fonder dat
men die fai vermoghen te verkoopen, 't en zy men eerft
met de gefeyde Heer Ambafladeur van de tijd daer af
verdragen is. 't Welck fijn Majefteyt oock accordeert
voor d' onderfaten der gefeyde Heeren Staten,Toor cn in
al de voorfeyde toevallen.

« VIII.

Wat de noemingh en verkiefingh tot d' Ampten van
Colonellen, Capiteynen, en andere Officieren de Fran-
fche Regimenten aengaet , men fai dé gewoone wijfe
daer in volghen.

IX.

Indien fijn Majefteyt, in oorlogh zijnde, de Franfche
Regementen, die in Holland zijn, van nooden had,fo
fullen de gefeyde Heeren Staten gehouden zijn hen
tocKalis of totDleppen tc doen brenghendoch opde-
fe conditie, fode Heeren Staten in vrede of beftandt
ïijn.

X.

Het recht vanMeiae fai ophouden , in gevolghder
voorgaendeTrailatenin in alle deelen. Én fijn Majefteyc
fai aen alle de Farlamcnten doen ontbieden, dat iy die dö
gefeyde Heeren Staten fuyverlijck en oprechtelijck ful-
len doen genieten , fonder andere forme van Juftitie,en
londer dat fy behoeven te verkrijgen brieven van Niutra-
hteyt; gelijck oock de gefeyde Heeren Staten van hun
zijde gehouden fullen zijn gelijcke ordpr te geven ten re-
gard der onderfaten van fijn Majefteyt.

XL

Alle Brieven van Reprefalien, Marcken, Arreften, ert
andere diergelijcken fullen nul en van geender waerden
zijn,U7t kracht van dit tegpnwoordigh Traöaet : maer de
gerechtigheytfalaen yeder gegeven en toegedient wor-
den,naer dat het behooren fai.

XIL

In coofequentie van welck verdragh d'onderfaten vati
de gefeyde Heer Koningh,en der gefeyde Heeren Staten
lullen leven in goede vriendfchap,cn vrye handel hebben,
tuffchen hen , en in de Staten en Landen van d'een en
d'ander,footerZsea!steLandi van alle waren en koop*
manfchappen , daer af de handel niet verboden is door
d'ordonnantien , die in de gefeyde Staten en Landen
plaets hebben, fonder datfy gehouden fullen zijn grooter
rechten te betalen voor de waren en koopmanfchappen,
dir in degefeyde Koninckrijcken, Landen en Staten ful-
len komen,ofuyt-ge voert worden , dan vand'eygheln-
woondersen onderfaten ter plaets, daer menden handel
doetjbetaelt word.

XIIL

Om deroveryen te voorkomen,die dickwijls gepleeght
worden , foo aen d'onderfaten van fijn Majefteyt,alsaen
dien van de Heeren Staten, omdebequaemheyd j en'c
gemack, 't welck de vyanden van d'een en d'ander heb-
ben , in'tgebruyckender haven en reen van fijn Maje-
fteyt,en der Heeren Staten, foo fullen fy de fchepen van
de vyanden, van dewelcken fy gerooft en geplondert zijn,
tot op een Canon-fcheut aen de havenen van d'een en
d'ander mogen vervolghen. En foo haeft de fchepen
der vyanden in de gefeyde havens en op de reen gekomen
zij η met de geroofde waren, en met de gevangenen, foo
fai men de gevangenen in vryheyd doen ftelleni en de
goederen,koopmanichappen en fchepen , die fy gerooft
en genomen hebben, fullen weeran d'eygenaess geler·
vere worden.

XIV.

De fchepen der vyanden fullen oock niet vermoghen
aen te taften of te befchadigen de gefeyde onderfaten van
fijn Majefteyt, ende der Heeren Staten, dan
ï+. ureù
naedat fy uyt degefeyde havens ende plaetfen vertroc-
ken zijn;want anderfints fullen fy qualijck genomen ver-
klaert worden 5 en men fai tot de reftitutic daer af proc&-
deeren, die foo wel nu als dan gehouden zijn voor venw-
cordeerten toegeftaen tot profijt van de gcinterreffeer-
de. En de Capiteynen der gefeyde fchepen fullen ver-
volght worden als infrafteurs en breken van jle gemeene
en openbare vrede.

XV.

Alle Traftatenjdoor Ojn Majefteyt en degefeyde Hee-
ren Staten met andere Koningen, Princen,Republijckea
en Gemeenten gemaeckt, fullen in hün vigeur en kracht
blijven behalven en uyt-gefondert in 'tgeen, In 't welck
fy voor dit tegenwoerdigh Traitaetgederijgecrt cn ef-ge-
fchaft worden,

XVL

Sijn Majefteyt fai alle noodige brieven en declaratie
doen afvaerdigen, tot d'executic en oWervatie der tegen-
woordige Artikelen.

XV XL

Weldie Artikelen cn Traftiten voor de gefeyde ne-
gen jaren, indien d' oorlogh foo langh duert, door de
gefeyde Heeren Staten Generaci wel en behoorelijck
beveftigt fullen worden binnen fes weken, van dete-t
genwoordigedaghendatumaftcrekenen, endie, met
de ratificatie, door degefeyde AmbafTadeur aen fijn Ma·
jefteyttevertoonen ; op dat defgelijcks de gefeyde Ar-
tikelen en Tra&aten , vijftien daghen daer na door fijn

gefeyde


-ocr page 61-

67 V E R Η A E L

gefeyde Majcfteyc g=ratìficccrc, en aen de gefeyde Hee-
ren Staten geleverc iouden worden.

§liiatre Arttcles Secrets arrefiés entre les
Comni^airesdu Roy & Γ Ambaffadeurs de
fioUande, pour^ avoir pareille furcey com-
me s'ils eiioient inferés au Trincipal
Traitté. Fait à Taris Ie
vint & huiciefme
Αοίΐβ mil fix eens vingt & fepc.

I.

AEilc convenu & accordé entre Meffieurs les Cotn-
niiffairesdu Roy , & Monfieur l'Ambaffadeur
des Meffieurs les Eftatsparie prefert artidefecrec
ilequel aura pareille force comme s'il eftoit infere au
principalTraitté, Scfera ratifié de part &d'eucredans
deux mois ) que nonobftant qu'il ne fòit porté par le
fecond Artide dudit Traitté,fmon,
que les Sieurs Efiats ne
traitterottt Vaix ny Trefüe «vee leurs Ennemis dire£ieme»t.ou
indireSiement fans Iefiiu éf advis dt[adite Ma]eflé :
Nean-
moinsenconiiderationderaffiftance qu'ils re5oiventde
AditeMojeftéj/f/i/iVj Sieurs les Eflats neferont aucunTraitté
de Vaix ou Trefvefatis l'aggreation ér intervention defadite
Majefiê :
laquelle ayant premis par le fecond (ufdit Arti-
de ,
deve faire aucun Traitté qui fuiffe prejudicier à Mef-
fieurs
les Eftats, ils ont auffi premis de leur part que/
pendmt laliguedefenfivede η, ans, ie Roy vemit à entrer
0Πguerre(Oiitre VEf^agne, Ïlandres ou autresdelamaifon
d'AuJlriche : le/difs Sieurs les EJlats nepourroat faire Tref-
•venyPaixaveclesfufdits, tandis que Udite guerre durerà.
"Bait
Λ PdW /e α 8. Aoufl iöiy ·

A eflé convenu & accotdé entre Meffieurs lesCom-
raiffaires du Roy, & Monfieur l'Ambafladéur par le
prefent Artide fecret ( qui aura pareille force comme s'ils
eftoit infere au Prindpal Traitté , & fera ratifie de part
& d'autre dans deux mois ) que nonobftant que I'Article
3. du principal Traitté porteen motseypres,
quelefilits
Sieurs ksESIats cmtre tous ér queIconques jont obltgés d'affi·
fier leKoydelamoitié de\la fvmme, que d'amenan ilsrece~
went de fa Maje^é, Si /adite Maje/lé fi'ayme mieux left-
tüurs en hommes é· vaijfeaux i de la qualité portee par lefif.
dit Traitté·
& par CC moyen & par la nature de la Ligue
defenOve, iceuxSieurs les Eftats font obligés de fecou-
rir& cffifter fa Majeflé en la prefente occafion del'ag-
grcifion faite par les Angloisde ladite moitié de la fom-
me que leur accordé fa Majeflé ou les hommes &vaif-
fe.iux, neantmoinspourcertainsbonsrefpeös, &pour
la prefente occafionfeuleraent&fans tirer à confequen-
ce,
leRoy defcharge lefdtts Sieurs les Eftats dufecours &
aijifleme qu'ils font tnms é' ohligés de domer h fa Majefié
contre les Anglois, ér eSi accordé que Ifjdits Eflats pendant la
prefente guerre dtmeureront en neutralité.
Fait 6c arrefté à
Paris Ie a8. Aoult 1549.

A eflé convenu entre Meffieurs les Comrr.iflàiresdu
Roy, & Monfieur l'Ambafladéur par Ie prefent Artide
feeree (qui aura force cotnme s'il eftoit inferé au princi-
pal Traitté, & fera ratifié dans deux mois de part &
d'autre) qu'outrecequiaeftc promis par l'Artide 4-. du
Traitté principal : lefdits Sieurs les Eflats promettentà
fadire Majeflé,
de Ivy faire donner de henne foy ér au plu·
toji qu'ils enJeront requis paf athapt cu fret t auchoix defa
Μαμβέ à fes frati ér defpens > dix vaiffeau» de deux à6oo.
tonneaux, outre lesquinze accordés par lefudit Traitté avec
touteniunitionneceffaire, fans tirer en eonjequence^pour
cettefoisfiulemevt. Comme auffi d'empefcher de bennefoy
(lutaat qu^illeur fera poffible j que les Anglois ne tirent ér
ne ref ai-vent aucune affifimte > loit d'hemmes 1 poudres, és'
HHtrei Aiunitions de guerre ér l^tvres contre fa Majeflé,
àlaqueìle ils promettent auffi de honne foy, qu'en toutela
fuite de cetteguerre ilsnemelefletont en aucune fafon les Ar·
mes
j dont fa Majefléfe fervira peur repouffer Poffence
^u'elle a receiie des Armes défdits Anglois,
Fait & arreflé
à Pafis Ie 28. Aouft 1(117.

Comme ainfi feit que Meffieurs les Eftats ayeot promis
il fa Majeftéjde n'affifter en aucune fa^on les Anglois du.

Μ'

rant cette guerre, ny de molefter ou enipêfcber direöe-
ment ou indireüement les Armes dont el!e ie voudra
fervir pour repoulTer 1'ofFence qu'elle a receiii defdiis
Anglois:
SaMdjefte promet auffi qu'en cas que les Flottet
auxHiaires, dont ellefe fervir» vinffent À attenter quelque
chafe contre les pms
Sìì Flottes defdits Sieurs les Eftats, de
s'y oppofer avec tautes fes Forces j ér qu^elle fera repa·
rer Ie dommige que lefdits Sieurs les Eflatspourroyent avoir
receu par un tel attentai. Comme tuffi fi aucuns Vaiffeaux
desfubjeiisdefdits Sieurs les Eftats venoyent à eftre depra·
dés par aucunVaiffitau desFlottes, tant Fran(Oifes qu'auxi-
liatres , fa Ma]efti promet de faire au plufioft rendreht
Vaiffeaux j hommes S" Marchandifes ainfidepradées.
Fait
& arreiìé le ì8. Aouftl'an degrace
\6ij. À Paris. Le-
qui^l fera ratifié de part
ξχ, d'autre dàns deux mois.

Pier perete Ariyckelen , tuffchen de Cam-
tnijfariffèn des Koninghs, en d'uAmhaJfa-
deur van HoUandt^ om gelycke kracht te
hebben , als of fy in't principael TraSiaet
geinfereert en in-ghevoeght waren.
Glf-
daenm'^arijsi den achc-en-twintighften
n)an Augufius feftien hondert fcvcn en
twintigh.

I.

TUflchen mijn Meereo de CommiflariBen des Ko-
ninghs, en mijn Keeren d'Ambaflkdeur van mija
iHeeren de Staten is verdraghen en veraccordeert,
door dit tegenwoordigh fecreec Artijkel, *t welck gelijc-
ke kracht fai hebben, alsof het in'c principael Traöaet
in gevoeght was, cn van weer-zyden binnen twee maen-
dengeratificeert fai worden ί dat, niet tegenflaende bet
tweede Artijkel van'tghefeyde Tiadlaet niets andere en
heeft,
dandat deHeere» Staten nietfuUea handelen vrede
noch beflant met hun vyamden, direHelyck noch indireSel^ck
fonder mttn en adv 'p van fijn gefeyde MajeBeyt,
dat ech-
ter, uyt confideratie van d'aÖSflientie, die fy van fija
gefeyde Majefteyt ontfangen ,
de ghefeyde Heeren State»
geenTrailaet van vrede of beftandtfiilen maecken 3 fonder
d'aggreatieeu interventie, oftuffichen-koomflvanfijnghe-
feyde Ma\e^eyt i
deweicke belooft heeft, door het twee-
de voor-ghenoemt Artijkel,
geen TraBaet te maken, dat
totprejuditie van hun Staet kan z^n.
Daer tegen fy oock
vanhunzyde hebben belooft, dat,
fooindetydtvaiiJe
Ligue defenfive van mghen Jaren
de Koningh quam in
Oorlogh te treden teghen Spangien , Vlaenderen , of
anderen van't Huys van Ooftenrijck, de gefeyde Hee-
ren Staten geen vrede noch beftandt met d'onderfaten
fullenmoghen maecken foo langh de ghefeyde Oorlogh
faldueren. Gcdaenin Parijs, den 18. vanAugufliis,

TuiTchen mijn Heeren de Commiflàriiren des Ko-
ninghs , en mijn Heer d'Ambafladcur verdraghen en
veraccordeert door dit teghenwoordighfecreet Artijkel,
't welck gelijcke kracht fai hebben, als of het in 't princi-
pael Traöaet ingevoeght was, en dan van weer iydea
binnen twee maenden geratlficeert fai worden j dat niet
tegenitaende het derde Artijkel van 't principael Traflaac
inuyt-gedruckte woorden meebrcnght,
àaxdeghefeydt
Heeren Staten teghen alle en een yder verplicht zijn de
Κφ-
ningb t'affifleeren met de helft va» de fomme, die fy jaerlijcir
ven &yn Mejefleyt /uilen ontfangen, 't en x,y dat zijn gefey-
de Majefteyt 'tfecoUrt liever begeert in volck. ofin/chepem
vanfhodanige quahteyt als in het voorgenoemt TraSaet ver-
haeltis
} en door deiê middel, endoordenatuervandc
Ljgue defenfive zijn de gefeyde Heeren Staten verplicht
fijn Majefteyt te fecoureercn enalSfteeren indeteghen-
woordigegelegentfaeydt van d'A^reffieenaentaftingb,
doord'Êngelfcnengedaen , met de helft van de fomme,
die fijn Majefteyt aen hen accordeert, of het volck en de
fchepen : doch om fekere goede remeden, en alleea.
lijck voor de tegenwoordighe ghelegencheydt, fonder
fulcksinconfequentletetrecken, ontlaftde Koningh de
gefeyde Heeren Staten van'tfecours, en van d'affiften-
tie, die fy gehouden en verplicht zijn aen fijn Majefteyt

tegea


-ocr page 62-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 61

team b' «Etiffflfciicn te gtbcn ; en becacco?befct Dflt
ÖE affcpöe g>tatcn/ gcDucccnDe öc teaentooojOiobc
<0oiioaö/injSciitcaItteptfiillcnbIdUen.

©ücöacn en gcaccefteectteiiatU^ / b'?«cf)t-cn-
ttointiflöPeaan?iuou|iu^/1617. ^^ ,, ^ ^^

iEuffchen mijn Jureren De CommiffatifenDe^ wo»
ninflö^/ enmijnlgccc ù'^UmbaffaDcuc tjccDjagcn/
Dooj Dit trflljcntooorOiab fecccet ^ctijRfl / 't toelch 0«»
IpeRcacötfalijebDen/al^ofJjet in't pjiticipacl®ca.
ctaet ingcbofflöt bja^ / en Dat ban toccc-3ijöcn binnen
ttoee maenDen bebeftiggt fai bJO^Oen/ bat baben t geen/
'ttoelcft booj'tbierbe Sïctiftcl ban't piincipael Φα^
Ctact belooft M/ degeieyde Hecren Scaten noch aen fijn
gefeyde Majefteyt beloven ter goeder trouw, en ib fpoe-
digh, alsfydaertoeverfocht zijn, fullen doen beftel-
Jen, by koopofby huer, ten believen van fijn Maje-
fteyt , op fijn eyge koften tien fchepen van twee tot ioo.
vaten, boven de ly. alreedoor'c voorgefeyde Traöaet
tocgeftacn, metaUenoodighe Munitie, fonder fulcks
in confcquentie té*recken, en alleenlijck voor defc
inael: geiijck oock ter goedertrouwe, fo veel als hen
mogel jjck fai zijn, te beletten dat d' Engeifchen eenige
byflandt Crecken of ontfangen, '£ zy van volck, bus-
kruyt, en andere voorraet van oorlogb en lijftocht tegen
fijn Majefteyt, aen dewelck fy oock ter goeder trouw be-
loven dat fy in't geheeel ghevolghvan defe oorloghin
generhande wijfe fullen molefteeren de wapenen , die
lijn Μ jjeftey t gebruycken fai, om 't ongelijck af te wee-
ren } dat hy van dc wapenen der gefeyde En gelfchen ont-
fangen heeft.

«©eDacn en geaccefleect te iPacij^ D' ac&t-cn ttoin»
tigölleban^tugufïu^/ lóij.

?ίΙΓαο mijnt^cécen / De Staten aen fijn JHIiaiefiept
bcioofc Ijibben
in genrtbanbe baüre be<tEnQdfcf)en in be·
feaojIogtjt'afTifieerfn/ iiac{) te molefteecen oftebe:
letten/ Dicectelticbofmötcectelijch/ bctoapenen/bie
fijn jinajcfleptgbcbjutichcn fai om't ongfjeltjch af te
tDcecen/ DatlipbanDrabefepbe ^ngelfcgen ontfan'
gen (leeft i fois dat fijn Majefteyt oock belooft dat, in
geval de Vloten van fecours , die hy gebruycken fai,
yetsquament'attenteerenteghen de Havenen en Vloo-
ien der ghefeyde Heercn Staten, hy fichmetal fijn
krachten daer tegben fai ftèllen, en dat hy de fchade fai
doen repareeren en vergoeden, die de ghefeyde Heeren
Staten door foodanigh een attentaet fouden moghen
hebben ontfanghen : ghelijck oock, indien eenighe
fchepen der onderdanen der gefeyde Heeren Staten ge-
nomen of geroott wierden door eenigh fchipvande
Franfche, of van d' Aftiftentie Vlooten , foo belooft
fijn Majefteyt de fchepen, 'tvoick, endewaren, die
dusghenomenengherooftzijn, op't fpoedighfte weer
te doen gheven.

43f)ebaen en geatcefleect te l^artj^/ De zS.^ugnflu^/
fn't9acc0eCg(jenaDei<ii7. 'twelck van weer-zijden
binnen tweemaenden geratificeert fai worden.

50it ®ractaet / Ijoetoeï nietgecatificeect/ ar^obf=
fepDti^/ öeb nocfjtan^ goebgebonben Biccteflellen/
om te betrc tefien Ijctgntecefl foohan30?ancftrtjcft
al^ ban Drffu ^taet in Den tDD. ïBe pointen toeec aen
men fieli aibia ineeftfliet/ toaecen öeteecflecnDe be
fcctetc?icticulen : loopcnDetegen De jSeutcalitept We
men tuffcftcn ©?anclictjcft enDe «Sngelanb begeccDe
t' onDetgouDen. 3Clfoo tniecb caebfaem ggebonDen
DefeJIanOcIingteöouDcninfufpenfie / enöeonötctu^
fcjjcntefenbcnDp^eecen ban Somerdijck en Vosber-
gen , niet alleen om ijaec t'intecponeecen tuflcfien
©janchcaeh en *iEngeIanD : maec oocfi om te teDjeffee.
een f)et gtjeconcfpieect enbe Ijiet booten ge(lelDt/iEca:>
ctaet in't gene bolgöt : op 't cecfïe mtijcRel/ tpaec
np gheconfenteett toacen thicnnaael bondert duyfent
gulden in piaetfc ban vijfthien hondert duyfent gulden,
«nbe fulcti^ boo; negen jaren, Dat geinfiflecct fouDe
too?ben om meerder fomme enDe laren te Hcfigfien/
^CD tfelbe niet toillenDe ballen / bat OaerommeDe
tooiom öan't ®cactaet nieten foube acötec-aelaten

^at hiel Bet ttoeebe ?«ctöchel / fo Bet lept / foube
«engedomentooibtn/ maec niet öet Cinbetfael baet
bpgöeboegDt/ bp'ttoelcftebcDong&en laccb bacDacc
ila iBo. nietenfouDcnmogljcn €cacteccen vanPeys
of T/evesgeduerendedenvoorfz tijd,fonder aggreatie
van den Konin^h, 't tncIcB/aijJ fmaftenDc ^onbcrainïj
trpt op Defe 31 anOen / niet en ftan tocgeRaen tuoiDcn.

Silfoo bp 't Decoe ?8ttijUcl bfcanDect toaren be toaoj»
ben foo fy met openbare Oorlogh acngctaft wordt, euDe
DatoocfiDaECupt-gljciaten jijn DcbjoojDen uytgeion-
dert de Vrienden en Bondt-ghsnooten ,bat gcinfificcct

fili toojDcn / tac bp 't obec gefonben Concept inacij gc=
blebcn tDocben / enbe fonDecIinge Daitinne gelaienDè
lOOO^Üen uytge/ondert de Vrienden en Bondc-genooten,
ai fotiDe De ijanDelingc Daec op bitcchcn.

<0p 't bierDe gecontinueect sijnDe in bc epaniiiiatie
ban De boo;f3.^t(tancie/ gocD gebonDeiiacnanen·
be'tcenbecfaci op'tbietbe ?llcttJcheiDat flljeinfifiecit
fouDe tDojben / bat gebieben biecDe bp 't ghetai ban
vijftien Schepen. foDoenlöcft / inDienniet/fouDemen
fïci) mogen efTacgeecen tot noch thien fcljrpcn/ miiji
bat gebieben toecDebp De luoo?Den ban t iSEcactaet m·
benictban'tcenbetfaelof fecccct?fictijcitel / tetuetm
dat den Koningh de Schepen felfs fai doenhuyren. ©p
ÖebojDece tooojDen ban 't cenbecfacl mcc alle de minu-
tien, boerb goeD gljtbonben niet te feggljen / tnatc flm:·
peltfch De fclbe te pjeteciecen / Dan aengacnbe 't bc>
bing in 't felbe cenbecfacl gelïelb/ dat aen de Engdfchen
geen Ammunitiefoude ghevolght worden, i^ becflacn/
Dat tiet felbe fouDeafgrflagenlno^bcn / al^b}efenbi:je:>
gen^ iietiCcactaetbanSuyihampton j enDe bp alDicn
pft^ Daec ban in 't ®ractaet foube niortcn geflelb tooj=
Den / 'tfelbe in fulcftenboeo&cn te Doen/ bat men aen
l^^anchcgcb enDe anöece ]!}?unbni fouDe latrn boIgOcn
't gDene naec gtjeleaeniiiepD fouOc bonnen ggcmifl
tbojoen.

^oopenbe't gfienc ban De auxiliaire Schepen in't
felbe cenbecfael iriecO oöeflelb / tua^ goeO oOcbonben 'C
infifleecen / Dat tiet felbe foube tuecùen upcgijclaten ;
bocbfouDeal bouen^ intïantte tsecDen g|)cOacn op De
IDeceeningbe tuffcDen B^anchctjch enDe liEngljiIanD/
Detaelchefuccebeecenbe/ foubenDetSefanten baec bc=
jegeningeopDitpoint obecfcDiDben om Daeccp nabec
cefolutietebectoacijten.

(@p'tneg{|enDepointtoa^ boel confiDecatie gljemo'
beect ten aenfien ban t tooojD Trefve, t|oe get becfiaen
fouDe toecDen in ca^ men toace in i^anDeUnge ban
€cebe^/ maec toa^ goeb ggebonDen get felbe ïtctdclicl
te laten pajfeecen fo brt lept.

<0p 't DectienDe / i| becflacn / bat op be tooojben van
de wekken fy fullen ghenomen zijn , 3|tEm De U
jooj=
Den / tot op een Canon- fcheut, inflautie fouDe tDOjOen
gfjeDaen/tcn cpnDe Defelbe mogen tojccben upt-gftc.
laten / enDt fbo tjet felbe niet en fouDe bonnen gijcfcöic»
ben / fouDe'tfelbcbp De Igeecen itmbatfaDeuc^ meöe
obecgbefcfìjebcn biojDen / om Daec op nabec cefolutte
t'ontfangen.

©e felbe ïfimbafiaDeuci in ©janchttjciun Confes
centie homenbe ; foo infifleecen be lHonmgljfclje al tue>
Decomop De tooojDen Dat Defe ^taet niet fouDe mogen
(3tcacteeccn met^pangien / tonder 's Koninghs ag-
greatie. 't it^clcb men bccflonD niet te Ronncn gefcbie^
DenfonDecteficenehengetSiccfjtban beüoogiiept en=:
be^oubecainiteptban't alano. (@m bitlche enùe αη>
bece ConfìDecaticn be Hanbeling quam te fluptcn. €ot
ùatCeuc'tcfcbuteecenenbe openbaec toojbcnban ben
®ccbe^-ì&anbeltotRoorendael cnDe begcootc fuccef»
fenbanbell^apcnenbefe^^&taet^in't^aec 16x9. be
jpcanfcgetoiccbentDebei: op getaoecl^t enDe be geintec»
cumpeetbe €cactaten ban Alliantie lebenbfglj gfie^
maecRt/taiaccin i)oe becbe men gb^bomrntoa^ Den

^ec, i6tp. i^tefïen uptboIgenDe pjopofitie.

Le Roy ayant confiderò les Depefchet du Sieurde
Baugyfon
AmbaJJadiur ta Hollandedu ad. Se dernier
dc Novembre , par lefquelles il i a rendu compte λ
fa Majeftc de ce que s'ett palTéen la Conference d'en-
tre luy , & Monfieur de
Nordwyck comme encores
Γ inclination de Meffieurs les Elìati à feconderlesdef-
feinsdefaMajeftéyencas qu'elle fe refolvoit à rompre
avecEfpagne,&d'ailleurs les difficultés quMIsfontde
ratifier le Traitté fait par Monfieur de
Langtratk en

Jjt l-eo


-ocr page 63-

ΓΑη 1^17· Sa Majeftc pour evitertouteslongueurs&
venir àbonne Cunclufiona vouludonnerauditükur da
Baugy i fon AmbaiTaiieur pouvoir d'ajuftcr en iccret les
priiicipaux puitìsdu Traitté qui (eptu'faircavcc Me(-
lìeurs Ellais, leoiettant à figner en France le Traitté
ouvercemcnc & lokmnement avcc Ics Ambafljdcurs
qu'ils envoyeront à cét tfFct àfa Majetlé, auxquels ils
donneront pouuoir d'adjoufter au Truiitépluficursau-
tres Aitides inl'e/és dàcsIisauciesTraitiés, &lur kquds
il ne peur efchoit aucune difficulté.

üa Majelté fe prumct que cét affaire fe manier en
en Ione qu'il l'era piutoft refolu, s'il le droit eftre, qu'ef-
veri!é, & que le lecret necefliire en telles occafions fera
gatdé, siìnquel'onenpuiflerecevoirlcsavantq^s, que
Γοη doit auendrc d'une celle entreprife : Sa Majefté de-
fire aulli d'avoir une prompte refolution , par ce que
le P[iiitemps s'approchant, elle veui fi bien prendre (es
mtCures que Meilieurs les Eftatsny elle n'y foyentpoinc
trompés.

De Koningh gheconfidereert hebbende de dcpefches
van de Heer van Baugyt lijn Ambafladcur in Hollant van
den lö.
en lefte van November > door deweicke hyaeri
fijn Majefteyt reeckeningh vanal'tgeen ghedaen heeft,
dat tuflcnen hem en de Beet van
Noartwyck ghebeurt is,
gïlijckoock d'indinatieen genegcntheyt van mijn Hee-
icn dc Staten, om de defleynen van fijn Majefteyt te fe-
condcren, in geval dut hy beüooc met Spangictue-bre-
ken, en wydersdcfwarightden, diciy maken, in't rati-
fucrenvan'tTrsöaet, door mijn Heer van
iri'daer lóiy.gemaeckci booiit, dat fijn Majefteyt,om
allelanckwyligheycteichuwen , en tot een goet bellet
te komen, aen de gefeyde Heer van
Baugy, fijn Ambafla-
di-ur, hettt willen macht en vermogen geven, om in
'tlccrect te vertfFcüen devoornaemfte punten van
'c Tradhetjdat met mijn Ht ertn de Staten gcmaeckt kan
worden , remitterende het Tiaöaet opentlijck en flech-
lelijck in Vranckrijck te rekenen , inct d'Ambafladeurs,
die 1'y ten dien cynde aen fijn Majefteyt iiillen fenden,
aen deweicke ly macht fullen geven, van in 't Traftaet
veel andere Articulen by te voegen, die in d'andere Ar-
ticulen ingcvougt zijn, en op deweicke geen Iwarighcyc
kan vallen.

Sijn Majefteyt belooft acn figh dat defc iacckfoodanig
gchandelt lal worden, dat fy eer beflooten ( ioomen tot
biiluyt koomcn fai) fai wefen. dan lucht krygen, en dat
het nootwendigh fecreet in foodanige gelegentheden be-
waart fai zijn , op dacmen de voordeden daer af mach
ontfangen,dieraen van foodanigh een entreprinfe te ver-
wachten hof.ft. Sijn Majefteyt begeert oock een vaardig
befluyt te hebbenj om dat hy,dewijl de Lenten genaecktj
fijn reeckeningh foo wil maecken, dat mijn Heeren de
Staten, noch hy niet bedrogen worden.

*i2iiDcfìlicio öflfcïia!3c©ccc ?tmbaflaD«u; btcfoflöt
cciUQtjc ójcbcpiuerrtsin upt f)ct jui
ODch bmiljaecilo·
Dci'aaöirinai,! ntn inct tjctn ic {ΐαπιεη in naejcöcc
iConfcccntie ; ftjn «©ccommittccct Dc ï^eeccii 45?acf
toauCulenborgh, Noortwijck, Bas, Vosbergen, Tien-
hoven, Eiffinga, Haerfolte ende WInfemius. ^efdbe
jjcbbcn ötn αρ. g^ccEmb?!,^ oecappojtecct öat Deji|Eec
^mbalTaöcuc Dacc by Dictatie IjaDDc öbfcótnmuniccect
'tnaüoloenDe:

Le Trincipaux Articles [ur lefquelsle Sieur de
Baugy Ambajfadeur du RoyTres Chreflien |
auprés de Meffieurs les Eflats^ apouvoir de ;
traiti er ύ' de ies arrefler&figner pour Ie
renouvellementdel'Alliance.

1.

QUe fa Majefté fecourera ce temps durane Meflieurs 1
les Eftats d'une million de livres, par preft par cha-
• cun an, s'ils demeureront en guerre avec Efpagnc j
auxconditionsducontre-fecoursportécs par les Traités
precedane, & qu'il ne feront ni Pais ni Trefve,/^»i Itgré
^ (onjentement dQfa Maieflé.

Si RU lieu de ce fecours d'un million de< li vres, Ie Roy
fe refouc en conformité
dept que Meflieurs les £Aats luy

Ont fait propofer,i/e romfre ouverfement avec 'EffagMi fde-
quoy fa Majefté donnera une dccetminéeioioiution à
Meflieurs les Eftats fixfemaines aprés Ie Traitiéd'Aili-
ance renouvellé & figné ) ia Majefté faifant entrerune
puiflante Armee pour attaquer de ion coftéle Fsys
B:f,
ce qui ne le peut faire fans une extraordinaire Scties-
grande defpsnce pour fa Mjjefté, &des tres-grands avan-
tages pour Meflieurs les Eitats ) en mefme temps ils for-
tifierontl'Arméedu Roy Je
dixmilU hommes de f ied&a de
^uiftze eens Chevaux>
& feront de kurcofte une puilTatite
attaque en litu concertéavec
trente miUehommesàei^ici
& 4-000. Chcvau.x.

III.

Que fi Ia rupture eftant arrivé cntre Ia France & Eipa-
gne Ie Roy fe refoudra jamais à la Paix, ou traitera en
mefme temps de la Trefve ou Paix de Meflieurs les E-
ibacs, & fi 1'une ou l'autre ne fe peuventftire, & que d.s
bonnes confiderations portent Meffieurs les Eftats à la
continuation de Ia guerre, le Roy ω ce cas leur donnera
une plus grand lecours que celuy
d miUiott) & Ie conti-
nuerà tant la guerre durerà, conformement au Traitté
de Compiegne,

IV.

Pour ce qui efl: de plufieurs autres ArtIcles inferés dans
les Traités pafles ; ils feront adjuftés aupiés du Roy avec
les Ambafladeurs, qui feront envoyés en France de ia pare
des Meflieurs les Eftats, pour pafleriotemnellement le
Traitté, & le tout plus conformement, qu'il faire fe
pourra, aux anciens Traittés.

T>e voornaemfte Artìculen, op deweicke de
Heer van Baugy , AmbeÌfadeur van de
Chriflehjckfle Konìngh by myn Heeren de
Staten, maght heeft om te tra£ìeren·, en die
farrefieren, en te teeckenen, tot vernieu-
wmgh van V Verbondt.

At fijn Majefteyt gedurende deie tijd mijn Heeren
ren de Staten fai fecoureren met een
Alili wen Pond.
Jaerlijcks, fo fy tegen Spangien in Oorlog blyven ;
op de conditiën van contre Secours, of tegen byftandt,
begrepen in de voorgaende Traftaten , en dat ly noch
Vrede noch Treves lullen maken, fonder de wiientoe-
ftemming van fijn Majefteyt.

II.

Soo in plaetï van defe byftand van een MiUieeu Ponden,
de Koning befloot, in conformiteyt van 't geen dat mijn
Heeren Staten aen hem htbben doen vooritellen,
epent-
Itjck met Spanante breken,
(van 'twelck fijn MajeiteyC
een gedecermineertie rdolutie aen mijn
Haeren de Sta-
ten fai geven,(es weecken na het TraÖaet van 't vernicu-
deen getekende Verbond ) foo lullen fy, als fijn
Majeft.
een machtighHeyr doet aentrecken , om van fijn zydc
Nederland aen te taften, ( 't welck niet ghefchieden kan
londer extraordinare en feer fware koften voor fijn Maje-
fteyt , en fter groote voordeelen vcor mijn Heeren de
Staten, ter felver tijde het Heyr van de Koning verfterc-
ken met loooo. mannen te voet, en lyoopaerden, cn
fullen in een bequamc en verkoofe plaets van hun Zyde
een machtighe aenvai doen met 30000. mannen te voet,
en 4000. pacrdcn. 11J.

Indien na de rupture en brekinghtuflchen Vranckrijck
en Spangien, de Koning nimmer tot Vrede kon befluy-
ten, of indien in een fel ve t ijdt van Trevcs of Vrede van
mijn Heeren de Staten gehandeh wicrd, en indien men
geen van beyde kon maken, en dat mijn Heeren de Sta-
ten doorgoedeconfideratien, tot continuatie vand'Oor-
logh bewogen wierden, foo falde Koningh infuick een
gheval ben grootcr byftandt gheven, dan die van een
lVUIlioen,en fulcx foolangh contioucren, alsd'Oorlogh
faldueren, conformelijckhec Tra/öaet van Compiegne.

Wat veel andere Articulen aengaet, in de voorgaeode
Traftaten geinfereert, fy fullen by de Koningh vcrtfFcnc
worden met de Ambafladeuis, die van wegen mijn Hee-
ren de Staten naer Vranckrijck gefondcn lullen worden,
om een Traitaet folemnelijck te pafl"eren, cn dit allee foo
conformelijck,aIs gefcLieden kan tnet d'cude Trtflaten.

Buia·

D

V E R Η A E L


-ocr page 64-

van de Nederlandfche Vrede - Handclingh. 6^

©ρ bcfclbc f)ointcn tj? arn tìcn ?ïttitia|Tabcuc tot

auCüiOOjDt Den een en dercighitcn OtJCSeUcn

Drfe bctiUacujgD·

Declaration des T)eputés de CMeffïeurs les
Eflats Qenerau^ des Trovinces Ünies, fur
les points à eux communiqués Ie 28. Tie-
eembreparle Steur de Baugy Ambaffadeur
du Roj Tres-Chrefiien.

QUant à l'Alliance entre Ie France & l'Eftat des Pro-
vinces Uniesjqu'ilfaudra s'entendre plus particu-
lierement, premicr quede refoudre lur céc afFaire.
Qm fi leRoy de France veuc rompre avec Ie Roy d'E-
fpagne, & entre avec une grande Armee de quarante mil
hommes en
^r/oii ou Ha'mau, que en cc cas la Meflieurs
les Eftiits iorciroDC avec ΓArmée qu'ils ont en fcrvice en
Campagne, & attaqueront ie Roy d'Efpagnepuiffam-
ment.

Q^e jurques.à ce que le Roy de France fok entre en
guerre ouvcrre avec Ie Roy d'Éfpagne) envoyanc une
Armée au Paysd'Artois., Meffieurs les Eftats feront Λ-
éref é>' fourront traitter éf couclure l» Tref ve avec Ie Roy
d'Éfpagne.

Que-fi Ie Roy & les Seigneurs Eftats eftans une fois
entrés en guerre)/^
Roj vint àfair* la Paix avec PEffagne,
qu'ii comprendralefdits SieursEftats, ou bien Icurfcra
avoir une Trefve à leur contentement; que fil'unou
l'autrenefepourroiceffeöuer, &que MelEeurs lesE-
ita(s ne trouveroient à propos d'accepcer ladite Paix cu
Trefve;
LeRoys^ehligerade donnerauxditiSieursEfiats.
tant ^t'iis demeurerent en guerre j deux msUions far An,
lefquds deux millions peur plus grande aflcurance fe
pourront faire tenir, foit à Venifecu à Londresj comme
Γοη pourra s'accorder là-dellus.

Pour ce qui touche 1'empioy des Armées de cofté &
d'autre, que ce la fe pourra traitter plus parciculierement
quand onc fera preft d'entrer en Campagne,

declaratie derGedeputeerdai van myn Hee-
ren de Staten Generaci der Vereenighde
Nederlanden^ op de punten^ aen hen gecom·'
mmiceert den 2 8. van 'Decembtr, door de
Heer van Baugy, Ambaffadc
^s'· van den
Chriflelyckfien Koningh.

W τ Ataengaet het Verbond tuflfchen Vranckrijck en
V V de Staet der Vereenighde Nederlanden, men
moeft malkander particulierlijcker daer op ver-
flaen, eer men een belluy»op defe faeck maeckte.

Indien de Koningh van Vranckrijck met de Koningh
van Spangien wil breken , en met een grooc Heyr van
40000. Mannen in
Artois, of in Henegouwen wil treden,
foo fullen in defe geval, mijn Heeren de Staten met een
Heyr dat fy in dienft hebben, te Veldt komen) en dc Ko-
ningh van Spangien krachtighlijck aentaften.

Mijn Heeren de Staten iiillen vry zijn t en met den Ko-
ningh ven Spangien Treves mogen traSeren en flupen,
tot
dat de Koningh van Vranckrijck in openbaren Oorlogb
is getreden metdeKoDÏngh van Spaogien, fcndende een
Heyr in 't Landt van
Amjs.

·· De Koningh en de Heeren Staten, eenmael in Oorlog

§etreden lijnde, foo fai de Koning, indien hy Vrede met
pangien komt te maken,
degefeyde Heeren Staten daer in
iegrypen. efheu een Trevts naer hun contentement deen hei-
ben.
Doch indien geen van beydeuytgewerckt kan wor-
den, of indien mijn Heeren de Staten niet geraden von-
den de gefeyde Vrede of Treves aen te nemen,
foofalde
Koningh ftgh verplichten aen d* gefeyde Hetten Staten, fio
Unghfy ïH OorloghfuUen blyven, twee MiUmne» larelijcks
te geve»
j welcke twee Millioenen, tot meer verfekering,
fullen mogen gehouden worden, 't
zy te Venetien of te
Londen, gelijck men daer op &1 verdragen.

fit d'employ der wapenen van weer-zyden aen gaet,
men faJ dit particulierlijcker konnen verhandelen,altmen
gcreet fai zijn om iq 'c Vcldt te komen.

b'HInt&afra&eucdati&ebpbclcctuce ban bcfclbc anti=
b]oo;t!t/ Dtc öen & i. Ï^ecembcc uö^fept iss / beuc orit
^m €icaf f ban
Culecburg, cnDc anDcte ftacc ϊί?οΛο.
OPecommitteecDeaen tjeni gijcfcBicDe/ fccc inflantcltjcft
cn&c tot bccfcijcpben malcubecfociJt/Oat tjaec {^o.lïao.
tot nactbec efclatcifTement ban 't cccfle ^tnt ban Defe
i^echlacinaö nafcbec opcninoti fouDcn toiifcn ùacn / te
bjcten ;
of haer meeninge ende intentie is, mee den Ko-
ningh van Vranckrijck geen Alliantie te fluyten, ten zy
dat de rupture van den felven Konigh, met Spangiea
voortgae:
3®pbec^t)eeftDeoBemcUe <6?aeft)icc
bpoebargbt/ batbemeec-gcraelce üeec ^mbafTabeuc
Dim öag!) gent toa^ Komen binDen tnbe gebictceci beefc
'tgeenet)<ecnaboIgDt:

l'Ambaflàdeur de Franse ayant confideré 1'efcrit à luy
communiqué le jo.deDecembre par les Sieurs Deputés
qui ont efte envoyé par dever luy ; prie Meffieurs Ie»
Eftats de luy dönner efclairciflement iur Ie premier Arti-
de, auquel il eli parlé, deTAlliance, afin quef;ichaDC
nettcmencleurintention, ilpuiflè aufli contmuer à leur
faire entendre celle du Roy Ion Maiftre, en luite de ce
qu'il leur en a defia fait voir par les quatre Points, donC
i)s oiveu communicatfon Ie i8. de ce mcfme Mois, alnii
qu'il en a prié de bouche leldits Sicurs Depuiés.

d'Ambafladenrvan Vranckrijck, geconfidereertheb-
bende het gefchrift, aen hem gccommuuiccertden 30.
van December dqorde Heeren Gedeputeerden die aen
hem gefonden hebban geweeft, bid mijn Heeren de Sta-
ten hem verklaringh op'ceerfte Artijckel te geven, in
't welckvand'Alhaniiegefproocken is, opdat hy volko-
mentlijck hun intentie wetende, oock mach continue-
ren in hen die van de Koningh fijn Mcefter te doen ver-
ftaen, ingev'oigh van'tgheen, dac hy hen daer af alree
heeft doen fien door de vier Punten , daer af fy commu-
nicatie hebben gehad, op den van defe Maeot, gelijck
hy mondelingh de gefeyde Heeren Gedeputeerden daer
om gebedenheefc.

JEiaec op gebclibecccct Jijnbc / toiect goet gebonöm/
batmcn foube op foeclicn fìct boo^geenbc !P;ojcct ban
?illtant<c enbe anbECC öetcoacten.

©en 4.3|anuac9 kJjo. toiccbt bp Conferentie öcn
ben ?ïHjbafTabcuc
Baugy, bcuc ben «©jaefbanCuien-
borgh,
cnbeanbeccdSccommittecrbe bechlacinge gfte-
baen/ bat ftaec ilio. iBog. intentie
toa^ : met den Ko-
ningh te treden in Alliantie , voor't breecken van fijn
Majefteycmee den Koningh van Spangien: ende datfy
Gecommitteerdeoock geleft waren op den voet ven dc-
felve rupture met hem in Conferentie te treden.

©aecopfepbeljp/ voor alfnoch alleen gclaft te zijn
op de vier Pointen, daer van hy den a8. Decembris left-
leqcnhadopcninghgedaen : ende dat om d'eer ende re-
putatie des Koningtjs hier inwaer te nemen, het beta-
melijck ende van oooden foude zijn,dat de vordere Han-
delingh van rupture, deurexpreflTeBefendinge van Am-
bafladeurs van defen Staet in Vranckrijck wiert vervolght
ende voltrocken : opinerende dat op alles wat In fijne
ghemelde vier Pointen niet begrepen was, alfdan in
Vranckrijck by den Koningh felfgeen fondcrlingc fwa-
righeyt foude werdenghemaeckt.
flEnbe alamen hem

nocgmeecbaecopaenbjonsi): foo fneeb bpaf be goo·
pe ban naerbec lafl op bat fluch : alleen noclj feggenbe/
bat be becblacinge
van met Spangien te breecken, of
niet te breecken
, fe^ incecBett na 't gcflootcn ®cactact
foubegefci)ieben: piefuppone'-cnbe Dattet
biimendtia
Jtàaenben foube tsonnen boItrocKen toojben.

^a geboubcne oeltbetatie {jcm in belerfoe te^
men gefept ;
dat haer Ho. Mog. altijdt tot grootecer
hebben gereeckent te zijn in Alliantie met Vranckrijck :
batf^jebertgetuptgaen-ban&et Ccaetaet ban Coma
piegnefteet^t)ebben geatbept/ enbeg^ebaenacbepben
om'tfelbe te becnientoen oftebcrlengen/ eboggniec
gecnebfaem boo? C^en ^taet ftonbtn binben/ oocft
baetom niet gcmecnl
te jijn flurlifi-topfe baec in te tce^
ben / macc tn'tQ!)c{)eelfoo toel op b'^Uiantte aliiop
Öetb?cetBenteöanbeIcn.

©ecfoecUenbe/ alfo be JlfeC^ïnibRlfabeucbetRlaecbe
f ζ gec»


-ocr page 65-

71 V E R Η A E L

flccn lafl te Ijcbbcu/bat Γϋ'ιι (gicellentic sclicfoe te fcfliP»
brnomlatl opbEpöcc^teomfangen. .

®εη 9. gianiiatp t^ Bern Dmc ücn^icc Raptwijcb,
tnbe anDf te fiiicjttDcDccom oenotifieccct/enöfcüecfocijt
öac öp foo tod öe cuptuce al^pp ö'^lllliance niocöt iueci
Dcnadafi. ©jaeoböenöfnitopücc^/ inöicnopDedne
eafie pointcn; bp Ijcni öen 28. iSotìcmb?!^ acn Oe me>
een (©ecommitteccöc ban baenjfo. JlàoB. eeoictcect/
becbjagen toiect/ of Oet bcfluptban öien fouöc baft cnDe
boiiDirtij 3ön/ al toafl Dat Dc ροίηίεη ban be bo?Dcce W'
liance/
( (η'ί vierde mtDchelbecijaelt) nietquamte
fucceörccn of fleacco?beect te toojben. ^aet op f)p p?e=
ctté fepbe niet al^ op be
drie ectfle pointe η / alftiec t'ab=
juftccen
/oflaH te sijn/ enöe bat foo fecceet enbefipoebtg
al^ mogelöcft toa^/ bocö bat öifelbenocBtan^göeen
efff et en foube fo?teren/ bao? cnöe aleer in ©?anchc8ch
b'^ïliance foube jijn aefolemnifeeït. Snoeft boopte bat»
tee geen fttjacigljcpt foube ballen/ al^ 5t)nbe (n bt tiooci-
BeWliantiebeBccpen. USen cepiefenteecbe Bern baec
tegen befojarigljept enbe langbfaemOept ban centra»
baffabe ban öJec in
Vranckrijck tefepnben: enDebec·
foecftenbealfnocijbattetalöiecmocötc aefcöieben/ foo
namöpaenbacromtefcf)?pben.

©εη eerften jrcbjuanj toierbt ben ï^eec ?fimbafiae
Deuc Baugy beuc De #Γετεηban Noortwijckcnöe Effin-
ga
üoo?gE|iClt ; In gheval de Koniïigh van Vranckrijck
mee den Koniogh van
Spangien in Nederlandt aen de
zyde van Arcoys ende Henegouw gheliefde te breecken,
dïtmen alfdan van deier zyde de Landen van den felven
Koninghoock mactitigh foude aentaften.
^Ulcft^ aen
ben ?fimba|Tabcuc gebtcteect sönbe : foo öeeft fip ben
fefden ^ebjuact) baecop Böeanttooo?bt y enbe ecoote
anfiantie göebaen/ batöaec ©oob
D i©og. fouben

berfilacen: Dat fuo wanneer de Koningh van Vranck-
rijck met den Konigh van Spangien loude koomen te
breecken > datfe alfdan de Landen van den felven Ko-
ningh meteen machtigh Leger fouden aentaften, ende
dat haer Hoogh Mog. geduy rende den Oorlogh, (Nota)
tuflchen Vranckrijck ende Spangien Igheen Treves of
Vrede met Spangien fouden maecken. JBaeC nö bat

Daec op toa^ cppelöcfi eebelibecmt/ aoet gfjebonben
te pecfiliecen Up'taDeOieteccbe ban öen
eerften fc.
b|uacii.

®e langfaemöept ban befe ganbeltngö met Vranck-
rijck
öabbe öaec cefïe)cie op bie ban öofenbael met
Spangien, bie in befen töbt noeii feec tcotceetbe :
tooncnbe beel boo?name llcbcnban J^oUanbt tot ben
®tcbc^BCootEglienfaentljcpbt/' maer al^cntlijcfinjct
alleen bemeefie#?obintien/ raaec oocli Oemeefieaifs
ben (n toHanbt ben fflcebCiS J^anbel affloegen / foo
heecbcmen fiflö tot b'?ïliiant(e met
Vrauckrijck, bie
ben
fcvenrienden 3!tnip leitien hondertdertigh gefloten
toiecbt tn nabolgenoe thaniecen :

Renouvellement d'Alliance du Roy Tres-
Chreflien avec CHeffieurs les Eflats Gene-
raux des Trovinces Unies 1630.

LEs Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays

Bas: A toüsceuxquices prefcntes verront, Salut.

Gomme ainfifoit, quele 17. jour du Mois de Juin
un Traitté d'Alliance ait efté fait & accordé ici à Ia Haye
cntre Ie Sieur de
Baugy Ambailadeur de fa iVlajeflé Tres-
Clireftienne de France & Navarre, & les Sieurs nos De-
putés à ce commis, dont la teneur fenfuit.

Gomme ainfi foit, que Ie feu Roy noftrc Tres honno-
ré ieigneur & Pere ( queDieuabfolve) eut voulu faire
enl'Anné iio8. une L'guc defenfive avec les 5ieurs
les Eftats Generaux des Provinces Unies des Pays Bas,
pour les obliger à faire la Trefve avec les Archiducs,
qu'üsnc vouloient faire fans l'afleurance de guaraiitie&
öefenfede noftredit Seigneur & Pere, & que par ladite
Ligue eftoit porte, qu'elle doit eftre perpetuellecntre
nos Eftats & les Provinces Unies, fon intention ayant
touGours efté, que nous la confirmaiEons & continuas-
fions ; Nous defireux en toutes chofes de (uivre l'exem- ;
plc de noftredit Seigneur öc Pere,
ξχ. gous cotiformer à
fe» volontés : & confiderant que plus lefditj Sieurs les
Eftats auront afleurancedenoltrepart, moins fe'porte-
ront ils pour trouver leur feureté par d'autres voyes cspa-
blesde troubler Ie repos commun, defireux auffi de con-
ferver tan tqu'il nous fera pollible, la Paix entre tous les
Princes : Avons nommé, choifi & deputé Ie Sieur de
Baugy, Confeiller en noftre Confeil d'Eftat, & noftre
Ambafladeur efdites Provinces Unies : Jequel en vertu
du pouvoir à luy donné, dont copie fera tranfcrite & in-
ferée la fin des prefentes>aprés plufieurs Gonferencescon-
venu & arreflé les chofes qui s'enfuivent, avecles De-
putés defdits Sieurs les Eftats, auflì en vertu du pouvoir a
eux donné, dont copie fera pareillement tranfcritte &
inferée la fin des prefentes.

Premierement, que fa Majefté fournira auxdits Sieurs
les Eftats en don fept ans durant, la fomme d'un million
de livres, payable de fix mois en fix mois par chacun An,
fi la guerre, qu'on leur fait à prefent, dure autant do
temps, à commencer du premier jour de fan vier pafle.

De laquelle fommcjd'un million des li vres,par chacun
An, que fa Majefté accorde auxdits Sieurs les Eftats, fera
refervée la fomme de cinquante mille livres, pour eftre
diftribuée aux Officiers Francois, par ledit Sieur Am-
baflàdeur.

III.

Durant lequel temps de fept Ans, lefdits Sieurs les E-
ftats ne traitteront ny Paix ny Trefve avec leurs Enne-
mis direflement ny indircdlementjyesf
i^advis JefaMa-
jeSié
: commeauffi de la part de fa Majefté;ne fe fera au-
cun Traitté au
fnjudice de lenr Eflat.

Outre eft convenu, qu'en cas que fa Majefté foit en
guerre aCTaillie en fes Eftats, il ne fera tenu qu'à la moitie
dudit iëcours, & pourra employer l'autre moitié, fi bon
luyfemble, en hommes & Vaiffeaux du port de deux à
fix cens tonneaux,iufques à la concurrence dcladlte fom-
me, auquel cas on con viendra de la folde de Soldats & du
fret des VaiiTeaux, felon le pied ordinaire & uficé dudit
Paysduquel dés à prefent fera fait eftat particulier, qui
fera tenu pour Artide du prefent Traitte; comme aulfi
lefdits Sieurs les Eftats nedonneront aux casiufditsdi-
redtement ny indiredement, fous quelque couleur quo
ce puiiTe eftre,aucun fecours ou alSftencecontreià Ma-
jefté.

V.

Si en outré il arrive, que fa Majefté ait befoin dis
Vaiffeaux pour nettoyer les coftes de fon Royoume, foie
pour s'oppoler aux attaques & entreprifes, qu'on pour-
roit faire contre ies Eftats, ou quelque autrecaufe fem-
blable, fa Majefté pourra à fa volon'é achetter ou fretter
dans les Provinces Uniesjufquesàla quantitédesquinze
VaiiTeaux : auquel cas lefdits Sieurs les Eftats promettent
de feconder l'intention de fa Majefté debonne foy, pour
luy faire avoir au plutoft & au prix raiionnable & ordi-
naire dudit Pays.

VI.

Les Sieurs les Eftats convlendront avec fa Majefté
dans fix mois, pour garentir la Merdu ponent contre les
incurfions & depredations de ceux
d'Alger é" Tunis : &
cependant, oìi il fe trouvera és ports defdits Sieurs Eftats
aucuns Vaiffeaux ou Marchandifes Frangoifes depredce»
^uccm.d'Algeré'Tunh: lefdits Sieurs Ies Eftats, lesfc-
ront reftituer à la premiere inftance qui leur en fera faite,
foit par l'Atnbaffadeur du Roy, ou par les Marchands
fee
fubjeéls qui Ies reclameront.

VII.

Ne pourront Ics fubjeéls de fa Majefté ny ceux des
Sieurs les Eftats exercer aucun ade de hoftilité, l'un con-
tre l'autre en terre, en mer ou reviere, fous quelque pre-
texte que ce puiffeeftre : & lefdits Sieurs Eftats donne-
ront ordre que les plaintes des fubjeiìs du Roy foient
terminées dans trois mois au plus tard, par les Confeillera
de l'Admirauté aprés que l'Ambaffadeur ouautredefa
part aura efté oiiy, le^uels ne pourront avoir aucune
part nyprofit dans les Navires de guerre ou autre, nyés
prifcs qu'ils auront k juger.

Vili,,


-ocr page 66-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 72

VIII.

Etencas que I'une defdits parties demande revjfion
des iugemens donnés par le Confeil defdiis Sieurs les E-
flats.ilscommettront des perfonnes qualifiees & nulle-
ment inrcreflees pour en juger en dernier rcffortavec
lefdits Sieurs Confeillers de 1'Admiraute, & cependanc
ksprifesdenieurerontcn bonne & feurc garde, fansqn il
enpuiflèeftrefaiteaucunevente, fi ce n'eftaprc'savoir
cfté convenu avec ledit Sieur Ambafladeur du temps
d'icelle · Ce que parcillcaienc fadite Majeftc accorde
pour Ics'fubjedts defdits Sieurs les Eftats pour touslescas
fufdits.

I

Quant à la nomination aux charges des Colonels, Ca-
pi tainc&autres Officiers des Regimens Frangois, il en
lera ufc en ïa maniere accouftumée.

X.

Si fa Majefte eftanc en guerre avoit befoin des Regi-
mens Fransois, qui font és Provinces Unies, feront lef-
dits Sieurs les Eftats tenus de les faire conduire à
calais ou
Dief e : pourveu toutefois, que lefdits Sieurs les Eftats
ioyent en Paix ou Trefve.

XI.

Le Jrei& d'jiuèaine cefTera en fuite des Traittés prece-
dens en touspoints, & fera par fadite Majefté mandé à
tous Pariemens d'en faire joüir lefdits Sieurs les Eftats
purement & fimplement, fans autre forme de Juftice, &
fans qu'il leur foie neceflàire d'impetrer lettres de natura-
lite ; comme auffi de leur part efdits Sieurs les Eftats,
feront tenus de donner pareilordreauregard des fubjeóls
de fa Majeftc.

XII.

Toures lettres de reprefailles, Marqués, Arrcftsêc au-
tres femblabks, feront nulles & de nul effea, en vertu du
prefent Artide, mais la Juftice fera rendiie Öcadmini-
ftrée à un chacun, ainfi qu'il appartiendra.

ΧΙΠ.

En confequence duquel Traitté les fubjeiSs &habi-
tans des pays dudic Seigneur Roy & defdits Sieurs Ics
Eftats, vivronc en bonne amitiéScaurontlerr(i/f//ir#
entreux& dans l'eftenduëilcs Eftats & pays, dcl'un&
de l'autre, tant par mer que par terre, detoutesder-
nées&Marchandifes, dont le Commerce n'eftprohibé
& defendu par les Ordonnances qui ont lieu éfdits Eftats
&pays; fans qu'ils foyent tenus payer plus grand droit
pour lefdites denrées & Marchandifes, qui entreront ώ-
ditsRoyaumes, pays, & Eftats, ou qui en fortiront, que
ceux qui fe payent par les naturels habitans & fubjeös des
lieux, ou le Trafic & Commerce t'exercera.

XIV.

Tous les Traittés faits par fa Majefté & les Sieurs les
Eftats avec autresRoys, Princes, & Republicques, de-
meureronten leur force & vigeur, fors& excepté enee
en quoy il ert derogué par le prefent Traitté.

, Sera donne pouvoir àTAmbafladeur du Roy refidant
és Provinces Unies, & reciproquement à l'Ambafladeur
que lefdits Sieurs les Eftats tiendront en France, pour
traitter de bonne foy de toutes autres chofes, qui peuvent
faciliter le Commerce, & la Navigation entre fa Majefté
& fes fubjeds, & lefdits Sieurs les Eftats & les leurs.

Lefquels Articles & Traitté pour les fufdits fept an-
nees, fi tant la guerre dure, feront prefentement ratifiés,
bien 6e dtiiement, par lefdits Sieurs les Eftats, & iceux
avec la ratification envoyés à fa Majefté par ledit Sieur
Ambaftadeur, pour eftre pareillement lefdits Articles 6c
Traitté par elle ratifies , & delivrés auxdits Sieurs Jes
Eftats par ledit AmbaiTadeur > deux mois apres la date des
prefentes.

yernieuwingh van AUìantte vandeChrìfie-
Itjckfle Koningh, mijn Heeren de Staten
Generaci der Vereenighde Nederlanden.

J) E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,
aen alle de genen, die deie tegenwoordighen fullen
jien, Saluy^ AlfooopdeyèwHiiee^daghvandeMaent
J unius een Traöaet van Alliantie gemacckt en veraccor-
deert heeft geweeft, hierin den
Hage, tuiTchen den Heer
vanSeiigy, AmbaflTadeur van fijn Chtiftelijckfte Maje-,
fteyt van Vranckrijcken Navarre , en de Heeren onfe
Gedeputeerden, hier toe gecommitteert, daer af d'ia-
hout volght :

Alioo d'overlede Koning, onfe waerdfte Heer en Va-
der, (Godtiy hem genadigh) heeft willen maecken, ia
\]iRïvwaJeiHenhtmdert acht i een Ligue defenfive met
de Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlan-
den, om hen te verplichten tot het maken van de TreveS
met d'Aerts- Hertogen, die fy niet wilden maken fonder
de verfeeckeringh van guarantie en defentie van onfege-
feydeHeeren V^ader,endatindefelve begrepen was dat
fy eeuwigh behoorde te zijn tuCTchen onfe Staten, en de
Vereenighde Nederlanden, fijn intentie altijtgheweeft
hebbende dat wyhaerfouden confirmeren en continue-
ren ; Soo ift, dat wy begerig om in alle dingen het voor-
beek van onfe ghefeyde Heer en Vader na te volgen t en
ons naer fijn willen te conformeren, en confidererende
dat, hoe de gefeyde Heeren Staten meer verfeeckeringh
van onfe zyde hebben,hoe fy minder bewogen fullen zija
om hun feeckerheyt door andere middelen te foecken,
die bequaem fouden zijn om de ghemeene ruft te beroe-
ren, en oock begerigh om foo veel aen ons mogelijck fai
zijn, de Vrede tuffchen al de Vorften te bevorderen*
hebben genoemt, verkofen en gedeputeercde Heer van
Baugr, Raets-Heer in onfe Raedt van Staer,en onfe Am-
baffadeur in de gefeyde Vereenighde Nederlanden ; de."
welck uyt kracht van 't vermogen aen hem gegeven,daer
af Copy over gefchreven, en in 't eynde der tegenwoor-
digen ingevoeght fai worden , na veel Conferentien te
dingen, die volgen , heeft verdragen en gearrefteertmet
de Gedeputeerden der gefeyde Heeren Staten, oock uyt
kracht van 't vermogen aen hen ghegeven, van 't tffelck
oock Copy overgefchreven, en aen't eynde der tegen-
woordigen gevoeghi: wojrden. ''

Eerftelijck, dat fijn Majefteyt tot een gift fournerea
en befchicken fai aen de ghefeyde Heeren Staten ,
fivem
Jaren geduerende, de fomma van een Millioen ponden,
8lle/« Maenden in yder Jaer te betalen, indien d'Oorlog,
diementegenwoordighlijck tegen hen voert, foolanghe
tijdt duert te beginnen van d'eerfte Januarius leftkden.

Van welcke fommc van een Millioen ponden inydet
Jaer, die fijn Majefteyt aen de gefeyde Heeren Staten ac-
cordeert, fai buytenghehouden worden de Somma van
vijftig duyfint ponden,om door de gefeyde Heer Ambaf-
fadeur aen de Franfche Offickten uytgedeelt te worden,

Geduerende welcke tijdt van y<we Jaren de ghefeyde
Heeren Staten, geen Vrede noch Beftandt fulltn hande-
len met hun vyanden, diredtelijck noch indireöelijck,'
{onder 'c advys van fij η Majefteyt ; gelijck oock van fijn
Majefteyt geen Traitaet gemaecktfal worden tot preju-
ditie van hun Staec.

IV.

Dwr by is oock verdragen, dat ingeval fijn Majefteyt
in d'Oorlog in fijn Staten aengetaft wort, hy nietgehou ·
den fai zijn dan in de helft van 't gefeyde Secours, en in-
dien hy 't goet vint, fai hy d'andere helft mogen befieden
aen Volck en aen Schepen, van
twe tot ƒ« hóndert Vaten
groot, tot de concurrentie van de ghefeyde fomme: Ia
welck geval men verdragen fai in de foldye der Soldaten,
en in de huer der Schepen naer de gewoone en ordinaire
voet van 't gefeyde Land, van 't welck van nu af particu-
liere itaet gemaeckc fai worden, die men voor een Arty-
cul van het tegenwoordigh Verdragh fai houden. Gelijck
oock de ghefeyde Heeren Staten in de voorgenoemde
faecken,direélelijcknochlndireAelijck, on^r hoeda-
nigh een fchijn het oock mach wefen, gheen Sccoursof
Amftentie tegen fijn Majefteyt fullen geven.

Indien 'tdaer en boven ghebeurt dat fijn Majefteyt
Schepen van noodenheeft, omdeZee-Cuftenvanfijn
Koninckrijcken te fuy veren, of om fich t'oppoferen te-
gen d'aenvallen en aenflagen , die men tegen fijn Staten
fou konnen maken,of om eenige andere diergelijcke oor-
faeck,foo fai fijn Maj. naer fijn believen mogen kopen of

jF ï hucrco

m

imÊÈ


-ocr page 67-

66 V E R Η A E L

hucren inde VerecnigdeNederlanden tot een getal van
vijftien Schepen, in welck gheval de ghefeyde Hecren
Staten belooven d'intentie van fijnMajefteyt ter goeder
trouw tefeconderen, ora hem die op 'c ('poedighlte, en
voor een redelijcke prijs, ghelijck men'gewoonelijck
ia'c ghefeyde Land: geeft, te doen vcrkrygen.

De Heeren Sraetcn fullen binnen fis Maenden met
fijn Majefteyt verdragen om het Wefterlijcke deel van
de Middellandcfche Zee tegen 't rooven en iiroopender
gener van
Algiers ea Ihmis te garantcrcn en bevryden :
en indien ondertuflchen in de havenen dergefeyde
Hee-
ren
Staten eenige Fr»nfche Schepen of Goederen gevon-
den wierden, die door de geenen van
Algiers en Thunis
genomen waren, foo fullen de ghefeyde Heeren Staeten
die doen reftitueren, en weer overleveren op d'eerfte in-
flantie, die hen daer af gedaen fai worden, 'c zy door des
Koninghs Ambafladeur, ofdoor de Kooplieden fijn on-
derfatin, die hen weer fulleu ey flchen.

VIL

De onderfaten van fijn Majefteyt, noch de geenen der
Heeren Staten fullen niet vermogen eenige vyandtlijck-
heydt te Landt, ter Zie^ noch op eenige Rivieren te ple-
gen, onder hoedanigh een fchijn het ioude moghen we-
ien 5 en degefeyde Heeren Staten lullen order geven dat
de klachten van des Koningbs onderdanen ten langhften
binnen drie Maenden geeyndighc fullen zijn door de Ra-
den van d'Amiraliteyt, na dat d'Ambaflàdeur, of een an-
der van fijnen't wegen fai zijn ghehoort; welcke Raden
van d'Admiraliteyt geen pirt of profijt lullen mogen heb-
ben in de Schepen van Oorlogh > of anders
, noch inde
geroofde Goederen, daer af fy vonniffen fullen.

En in geval datd'een der gheftyde'parthyen revifie en
overfieningh der vonniflien verfochtj die door de Raedt
der gefeyde Heeren Staten gegeven zijn, foo fullen fy gc-
qualificeerdePer(oonen,diegeenfints daerby geinteref-
leerrzijn, daer toe committeren,
om dier af in e/emier
reffort,
en fonder wyder beroep ce vonnilTeojmet de ghe-
feyde Heeren Raden van d'Admiraliteyt; en ondertuf-
fchen fullen dc geroofde Goederen in goede en feeckere
bewaringh bly ven, fonder datmen die fai mogen verko-
pen, 'czy men eerft met de gefeyde Heer Ambafl&deur
ia de tijdt daer af verdraghen heeft: 't welck defgelijcks
fijn ghefeyde Majefteyt accordeert en toeftaet aen de on-
derfaten der ghefeyde Heeren Staten in alle de voorge-
noemde voorvallen.

IX.

Wat aengaet de noemingh en verkiefingh ind'Amp-
tenderCollonnellenj Capiteynen, ende andere Officie-
ren der Franfche Regimenten, men fai daer in de gewoo-
nc wyfe volgen. ^

Indien fijn Majefleyt in Oorlogh zijnde, de Franfche
Regimenten in de Vereenigde Nederlanden zijnde, van
noodenhad, foo fullen de ghefeyde Heeren Staten ver-
plicht
Zij η hen tot Calis of Dief e te doen brengen, doch
op voorwaerde, foo de gefeyde Hecren Staten in yrede
of Trevcs zijn.

XL

'i "Recht van Auieyne fai ophouden in gevolg der voor-
gaende Traöaten in alle punten ; en fijn gefeyde Maje-
fteyt fai aen alle Parlementen doen beveelen dat fy fulcks
de ghefeyde Heeren Stacca doen genieten oprechtelijck
en fimpelijck, fonder andere forme van recht, cn ionder
dat fy behoeven Brieven van Neutraliteyt t'impetreren ;
gelijck oock de ghefeyde Heeren Staten van hun zyde
verplicht fullen zijn gelijcke order te geven
tea opficht
deronderfaten van fijn Majefteyt.

Alle Brieven van Reprelalien, Marqués, Arreften, en
andere diergelijcken, fullen tulen fonderwerckingzijn,
uyt kracht van dit tegenwoordigh Artykel : maer aen
yeder fai recht gegeven en toegedient worden, ghelijck
behooren fai.

ΧΙΠ.

In gevoigh van welck Trsöaet d'onderfaten en in-
woonders der Lenden vande gefeyde Heer Koningh, en
dergefeyde Heeren Staten ia goede vriedntfchap fullen
leven, en vrye Handel hebben tuflchen hen en in d'oni*
kri^h der Staten cn Landen van d'een en d'ander, foo
ter Zee als te Landt, van alle Waren en Koopmanfchap,

Φ

Annf n^ A/a kAnx^al Π «ckP «ra^Wi-trieM «β rii^nv

------------------ --------------- — -""i-.-».. —

daer af de handel niet verboden is door d'Ordonnantien,
die in de gefeyde Staten en Landen plaets hebben j fon-
der dat fy gehouden fullen zijn grooter Tollen en Rech-
ten voor de gefeyde Waren en Koopmanfchap, die inde
gefeyde Koninckrijcken, Staten en Landen lullen koo-
men, ofdaeruytgevoert worden, te betalen dan de gee-
nen,die van d'eyge Inwoonders en Onderfaten der plaet-
fen, daermen de Handel en Koopmanfchap pleeght, be-
taelt worden.

XIV.

Alle Tradlaten j door fijn Majefteyt en de Heeren
Staten mee andere Koningen,Princen en Republycquea
gemaeckc, fullen in hun vigeur en kracht blyven, behal-
vencnuytgenomenin'tgheendaer af het door'ttegen-
woordigh Verdragh vernwtight is

Aen d'Ambaflàdeur des Koninghs, refiderende in de
Vereenigde Nederlanden, en reciproquelijck aen d'Am-
bafladeur, die de gefeyde Heeren Staten in Vranckrijck
fullen houden, fai macht gegeven worden om ter goe-
der trouw van alle andere dingen te handelen, die de han-
del en Scheep-vaert, tuflchen fijn Majefteyt cn fijn on-
derfaten^ en de ghefeyde Heeren Staten en faun onderda-
nen konnen faciliteren en bequamer maecken.

Welcke Artyckelen en Traöaet voor de ghenoemde
feven jaren, icdien d'Oorlogh foo langh duert teghen-
woordighlijck wel ende behoorelijck geratificeert lullen
worden door de gefeyde Heeren Staten, en die, met de
Ratificatie,door de gefeyde AmbalTadeur worden gefon-
den aen fijn Majefteyt, op dat hy oock de gefeyde Arty-
culen en Traftaet fouw ratificeren, en leveren aen de ge-
feyde Heeren Staten door de ghefeyde Ambafladeur,
twee maenden na datum dcfen tegenwoordigen.

Touvoir du Sieur Bmgy t^mbaffadeur de fa
Majeflé Tres-Chrejiienne.

Louis par la grace de Dieu, Roy de France & de Na-
varre : A tous ceux qui ces prefentes lettres ver-
ront, Salut. Defirans à 1'exemple du feu Roy no-
ftre Tres-honnoré Seigneur & Pere, que Dieuabfolve,
conferver & entretenir la bonne Alliance & Confoedera-
tioD, qu'ila de ion vivant contraóté avec les Sieurs les
Eftats.Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, &
d'en renouveller à prefeotle Traitté, fuivanc les ciiverfes
Inftaoces, qui nous en ont efte' faites au nom defdits
Sieurs les Eftats ι 7ar leurs Ambafsadeurs, au moyende
quoy etant neceflairedecommettrequelque perfonne de
qualité qui puiffe negotier fur ce iubjet avec lefdits Sieurs
les Eftats, fgachant ne pouvoir fairepourcéteffet plus
digne choix que de roftie amé & feal Confeiller en no-
ftreConfeild'Eftat, &noftre Ambafladeur enHollandc
Ie Sieur de ùaugy pour la parciculietc con6ance,que nous
avons en fa fidelité & afFeftion au bien de noftre fervice,
prudence, experience, & bonne conduite : A ces caufes
öc autres bonnes confiderations à ce nous tnou vans, nous
avons ledic Sieur de
Baegj commis, Se deputé, commet-
tons,& deputons par ces prefentes fignées de noftre main
avec plein pouvoir pour conferer, negotier, & traitter
avec lefdits Sieurs les Eftats > ou ceux d'entr'eux qui au-
ront bon £c valable pouvoir fur ce fubjet ; & de ladite Al-
liance &Confocderationrefoudre,pafl(ir, Sc arrelleren
noftre nom avec eux tous les Articles neceflaires pour céc
effet. Prommettant en foy & parole de Roy avoir pour
agreable, tenir ferme, &ftabletoutcequeparluy fera
fait, cpnvenu 8e accordé en cét endroit, Car tel eft noftre
plaidr. Donné
k Parisle lo. jour de Decembre l'An de
grflceifiiji.&denoftreRegnekao. ( ·

Fm-

Signé

Louis.

' Etfarlereply,PhilippMux, &f(iellcfurdoublequeüe
du grand feau dc cirejaune.


-ocr page 68-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

Touvoir en macht van de Heer van Baugy^
Amba(fadew van fijn Chriflelijckfle O/la-

■ejteyt.

LOuïs door Godts Genade, Koningh van Vranck-
rijck en Navarre, &c. Aen alle degenen, die defe
tegenwoordige Brieven lullen fien, Saluyt. Bcge-
xendei naer 'c voorbeeldt van d'overlede Koningh, onfe
waefdtfte Heer en Vader,
(Godtzy hemgenadigb) te
conferveren en t
'oDderhouden de goede Alliantie en
confederatie, die hy in fijn leven ghecontraöeerc heeft
met de Hecren Staten Generaci der Vereenighde Neder-
landen, en tegenwoordighlijck het Tradtaec daerafte
vernieuwen, volghens de verfchéyde inftantien, die aen
ons daer af gedaen 2ijn in de naem der ghefeyde Heeren
Staten door hun AmbaiTadeurt, endcshalven noodigh
zijnde re committeren eenigh Perlbon van qualiteyt, die
ven defefaeck,m8ch negotieren en handelen met de ghe-
feyde Heeren Staten, wetende tot dit effed geen waerdi-
gcr verkiefingh tekonnen doen , dan van onfe Bt.'minde
en getrouwe Raetsheer in onfe Raedt van btate, en onfe
Anibafladeur in Hollandtj de Heer van
Baugy > om het
particulier betrouwen dat wy hebben in fijn getrouwheyt
ten beften van onfedienft, voorfichtigheydt, ervarendt-
heyt en goet beleydt : om defe oorfaecken, en om ande-
re goede confideratien, ons hier toe bewegende, hebben
wy de gefeyde Heer van
Baugy gecommitteett, en gede-
puteert, committeren en deputeren hem door defe te-
genwoordige, met onfe hantgeteeckent,met volle macht
om te confereren, negotieren en traöeren met de gefey-
de Hecren Staten, of met de genen onder hen, die goede
cn waerde macht over defe faeck fullen hebben, en van
de gefeyde Alliantie en confederatie te fluyten, paffeten,
cn arrefteren, in onfen naem, met hen alleArtycke-
Jen, die hier toe noodigh zijn, belovende, op de trouw,
en 't woordt van een Koningh, voor aengenaem te heb-
ben, vaft en beftandt te houden al 't gheen dat door hem
fai zijn gedaen, verdragen, en hier in geaccordeert, want
het ons alfoo belieft.

Gegeven te Ρατ'ψ, de tiende dagh van December, in
Jaer der genade
féfiieu hondert negen en tvintigh ^ en het
twintighfie van onle heerfchappy.

Geteeckent

Louis.

Onderftont Phhppeaux, en op een dubbelde bant met
geel wasgezegelt.

*Pouvoir des 'Deputês des Meffieurs les Efiats
Generauxdes Trovinces Unies.

EsEftatsGeneraux des Provinces Unies duPays
Bas : A tous ceux qui ces prefentes lettres verront,
Salut. Gomme ainti foit qua pour Ie bien δι fervi-
cedenoftreRepublique avons fait plufieurs & diveriès
inftances devers leTres haut, Tres-exceilent & Tres-
puiffant Prince
Loüis, par lagrace de Dicu Roy de Fran-
ce & de Navarre, Afin qu'il luy pleut àl'exemple du feu
Roy fon Tres-honnoré Seigneur & Pere renouveller &
entretenir la bonne Alliance BcbonneConfoederation
qui a efté toufiours entre fes Royaumes, Eftats. Subjeös,
& habitans & les noftres : fa Majefté daigné commettre
la Sieur de Stfnigy, Confeilleren fon Confeil d'Eftàt, δε
Ambalïadeur en fes Provinces pour negotier fur ce fubjet
avecnouj. Au moyendequoyeftantnecefliiredc depu-
terdenoftrepartquelquesperfonnages de qualité, pour
à cette fin fe trouver en Conference avec ledit AmbaiTa-
deur de
Baugy : & eftins pleinement informés de la fuf-
fi|ancc,pructence,fideUté, & intelligencedeSieurs Λβ-
gierHuygem Bourgemaiftredela Ville de Aernhem, Ni-
cQlaesdeBeutkhtrfi'iitnt
dcNoortwijck Öe Wimmenum,
TheodoreBas, Chevalier vieil Bourgemaiftre d'Amfter-
dam,
Symonde Beaument Confeillier & Penfionairede
la Ville de Middelbourgb,
Adriaen P/iei.Chevalier Sieur
de Oudegein, Tienhoven & Gein,
Jean Veltdriel Do-
öeur en Droit, vieil Bourgemaiftre de la Ville de Doc-
kum.
Smeer Je Haer/olt*, ìitìaerA dc Echien, Gaejfe»
Schaffer
Sieur en Uythuyfcn & Meden. Nous avons fait
eleéïion de leurs perfonnes & à euxdonné, comme
nous donnons par ces prefentes, plein pouvoir & auto-
rité, de traitter, convenir, & condurre avec ledit Am-
baflkdeur Sieur
dtBaugy fur Ie (ubjet de ladïte Alliance &
Confoederation j promettant fincerement & de bonne
foy, avoir agreable,tenir ferme & ftable à toufiours, tout
ce que par nofdits Deputés en cette qualité fera fait, pro-
mis, & accordé en cét ,endroit, fans jamais aller ny venir
au contraire diredtement ou indireöement, en quelque
forte OU maniere que ce foit, mais le tout devoir ratihef
fi befoin eft,öc en paiTer Lettres &Inftrumens en meil-
leure forme que faire fe pourra. Fait à la Haye en noftre
A0èmblée foubs noftre grand feci en ciré rouge^ Para-
phe' & foubs la Signature de noftre Greffier le 16 Fevrier
i5jo. Eftoitparaphé
S.Harfolte.vt, Et fur Ie reply, par
Ordonnance defdits Sieurs Eflats Generaux , Signé
Cornelis MuJcL·^ Secllé du grand Seau en ciré rouge iur
doublé queiie.

Eofoydequoyncus fufdits Ambafladeurs & Depu-
tés efdits noms avons cn vertude nospouvoirsfignéfie
prefenté de noftre feing ordinaire, & à icelles fait oppofer
Ie Cachet denosarmes. Fait àia Haye Ie 17. luin idjo.
Eftoit figné
D. Baugy, R.Huygens, Nie, de Bouckhorflt
D.Bas, SymondeBeaumont, A. Plees. 1, Veltdriel. S.van
Haerfalte. G. Schaffer.
Plus bas au dcffousdesSignatu-
res eftoit cachete des Cachets des Armes refpedtivemcnt
dcfdits Sieurs Ambafladeurs & Deputi,

Touvoir en Macht van mijn Heeren de Sta·
ten Generael der Vereenighde Nederlan·
den.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,"
aen alle de genen, die defe tegenwoordige Brieven
fullen fien, Saluyc. Alfoo wy, tot de welftandt en
ten dienft van onfe Gemeente,veel en verfcbeyde inftan-
tien aen de hoogfte, uyrmuntenfte en Machtichfte Vorft,
Louis άοοτ Gods genade Koningh van Vrancktijck en
Navarre, hebben gedaen, opdat bet hem fou believen,
naer't voorbeeldt van d'overlede Koningh, fijn waerdfte
Heer en Vader> te vernieuwen en t'ondethoadco de goe-
de Alliantie en Confederatie, die altijt geweeft heeft tuf·
fchen fijn Koninckrijcken, Staten, Onderfaten en In-
woonders.entuflchend'onfen, foo gelieft fijn Majefteyt
te committeren de Heer van Biis^y, Raets-heer in fijn
Raedt van Staet, en AmbaHadeur in defe Nederlanden,
om over defe faeck met ons te handelen. Dieshalven van
□ooden zijnde van onfe zyde te deputeren eenige per^
foonen van qu^eyt, om ten defen eynde te verfchynen
in Conferentie met de gefeyde AmbaÌTadeur
VinBaugy,
en volkomentlijck geinformeert zijnde van de genoegh-
faemheyt, voorfichtigheyt, getrouwheyt, cn kennis van
de Heeren
Rogier Huygens , Burgermeefter der Stadt
Arnhem,
NicoTaesva»Boeckh orfl. Heer van Noortwijck
en Wimmenum,
DirckBas, Ridder, oude Burgermee-
fter van Amfterdam,
Symonvan BfaumeatsRaed en Pen-
fionaris der Stadt Aliddelburgh,
Adriaen Ploos, R idder.
Heer van Oudegein, Tienhoven en Gein,
lan VeltdriiU
Doiior in 't Recht, oud Burgermeeiter der Stadt Doc-
kum,
Sweer van Haerfolte, te Haerft in Echten, en €βοβ·
fen Schaffer,
Heerin Uythuyfen en Meden : Soo hebben
wy verkiefingh van hun Perfoonea ghedaen, en aen hen
gegeven, ghelijck wy door defe tegenwoordigen geven
volle mfifht en authoriteyt van te handelen, verdragen en
fluyten met cle gefeyde Amljailadeur, de Heer van
Bau-
gy,
op 't fubjeél van de gefeyde Alliantie en Confccde-
ratie, belovende finceerlijck en ter goeder trouw aenge-
naem te hebben, en voor altijt vaft en beftandigh te hou-
den al 't geen door onfe ghefeyde Gedeputeerden in defe
qualiteyt fai zijn gedaen, belooft en veraccordeert, fon-
der immer daer tegen te doen, direiflelijck nochindirc-
aelijcfc, op hoedanige wyfe en coaniere dat het xy, maer
indien 't van 't nooden is, alles te ratificeren, en daer af
te pafferen Brieven en Inftrumenten in de befte forme,
diemen üd konnen maken. Gedaen in den Hage, in onte

3? + Ver:.


-ocr page 69-

68 V E R Η A E L

Vergaderiog > onder ons groot Zegel in roode Was, ghe-
parafeert en onder de fignature van onie Griffier, op den
i(i.dachvanFebruarius,i<i3o.was geparafeert
S.Haer-
folte.
Onderftonc door d'Ordonnantie derghefeyde
Heeren Staten Generael. Getekeot
Comelis Mufch. Ge-
fegelc met hetgrooc Zegel in roode Was, op een dubbcl-
de bande. ... , ,

Tot beveftingh van't welck wy boven ghenoemde
AmbalTadeurs en Gedeputeerden, uyt kracht van 't vcr-
moghen, aen ons verleent, dit in de ghefeyde namen
hebben getekentj en vertoont met onfe gewoone teke-
ning» en daer aen ons wapen· zeghel doen fetten. Ge-
daenindenHage,den ly.dach vanjunius, jdje.Was
getekent D.
Betigy, R. Huygens, NtcoUes ven Boeckhwfi,
D. Bas , Symon van Beaumoet i A. Floes,
I, Veltdrielj
5. van Haerfolte, G. Schaf er. Laeger onder de fignatu-
ren was gezegelc met de wapenen refpeöivelijck der ge-
feyde Heeren Ambaffadeurs en Gedepu teerden.

ΊίβΰΙανα,ίίοη des Deputès de C^^eurs ks
Eflats GenerêuH des Trovinces Unies du
Taysbasfur Ieprtmier Artide du Traittè.

COmme il eft porté au premier Artide du Traitté,
faitcejourd'buyectre eSieur de
Baugy Ambafla-
deur dc faMajeftéTres-Chreftienne & lesSieurs
les Deputés des Sieurs les Eftats Generaux des Provin-
ces Unies,
quefrdite Majeftéfounira auxdits Sieurs les E-
fiatsendonifeft avs duranti U fimme d'un miUion àtli-
VMi.lefdits Sieurs Deputés declarent leur intention avoir
efté & eftre que les premiers yooooo. livres tiendronc
lieudedon de pareille fomme
^uirefie à payer en ^vertu
du Traitté de Compiagne, en cas que fadite Majefté
eftant prléepar l'Ambafladeur defdite Sieurs les Eftats
refidant en Francc, vienne à declarer, qu'clle ne fe peut
eflargir plus avant jrequerans toutefcis lefdits Sieurs De-
putés Ie Sieur AmbaUadeur de Baugy j qu'il luy plaife
pariesmeilleurs offices feconder devers fa Majefté les
devoirs de 1' AmbaOkdeur des Sieurs les Eftats , afin
qu'elle puiffe eftre efmüed'accomplir les premiers Ar-
ticles fans aucune limitation comme cy-defliis. Ainfi
FaitàlaHayele ly.deluinen l'an lijo. Eftant figne.

R. Huygens. N. de Btucihorfi. Dirck Bas. Symn de Beau·
Mt»t. A flois. 1. Veltdriel, S. Harfilte. G. Sctafer.

Neus ayanscedit Traitté agreable en tous & chacun
dei (es points avec la Declaration particuliere donnée iur
Ie premier Artide dudit Traitté ; Avons iceux points
avecladiteDedarationacceptés, approuvés, ratifies, &
confirmés, comme nous les acceptons, approuvons, &
confirmons par ces prefentcs j promettans les garder, en-
tretenir, & obferver inviolablemenC, fans aller ny venir
flucontraire,diredteraent ou indired^ent, en quel-
que forte & maniere que ce foit, foul» 1' Obligation &
Hypotheque de tous les biens & revenus defdits Provin-
ces Ünies en general & en particulier, prefens & avenir.
En tefmoin de quoy nous avons fait feelier ces prefentes
de noftre grand feau , paraphées & fignées pamoftre
Griffier. A la Haye Ie j,. luin itfjo. Eftoit paraphé
S. van Harfolte, plus bas, par Ordonnance defdits Seig-
neurs les Eftats Generaux. Bignè C$rnelis\Mufih. Et
feele du grand Seau en ciré rouge pendant à do
gueiie.

doublé

declaratie der Gedeputeerden van mijn
Heeren de StatenGenerael derVereenigh-
de Nederlanden op't eer He KArtikelvan 't
TraStaet.

ALfooverhack is in't eerfte Artikel van't Tra-
dlaet>defedachghcmaeckt tuflchen de Heer van
j Ambailadeurvan Zijn Chriftelijckfie Ma-
jefteyt, en de Heeren de Ghedeputecrden van de
Heeren Staten Generael der Vereenichde Neederlan-
den,
datfyugefejdeMaUfieytaett de gtfeyde Heeren Sta-
te» tot een gifì fourneeren fai Jeven jaren lang de fomma van
een MiUieenftnden ·,
fo is 't dat dc ghefeyde Heeren Ghe-
deputecrden verklaren dat hun intentie ghtweeft heeft,
en is dat d'eeifle jcccco pocden plaets van giftfuUtii
hpuden vanghelijcke fomme »
dit overigh is te ietaleut ^
uyt kracht van't Traöaet van Compiegne, in gheval
dat lijn ghefeyde Majefteyt , ghcbeden zijnde door
d'Ambüfladeur der ghefeyde Heeren Staten, refideeren-
de in Vrancknjck j komt te verklaren dat hy £ch niet
wyderuytbreydenmach : de ghefeyde Heeren Ghede-
putecrden nochtans verfoeckende aen de Heer Ambaf»
fadeur
van Bee^r^dst bet hem belieft, door lijn befle
Officien, by fijn Majefteyt te fecondeeren de devoyrea
van d' Ambafladeur der Heeren Staten,op dat by bewc-
ghenmach worden cm d'cerfte Artijckelen te vervul-
len, fonder eenighelimitatiejghelijck hier boven. Al-
dus ghedaen in den HsghCiden i7.vanjunius,in't jaer
Was getektnt
R. Huygens, N. van BoeckkorÜ,
Birck Bas, Symon van Beavmont, A, Pleos, I. VeltdrieL
S.Η ar folte, G. Schaffer.

Wy hebbende du ghefeydeTradaet aenghenaem in
alle, en in yeder van fijn deelen en punten, met de par-
ticuliere Declaratie, ghegheven op 't eerfte Artikel van
'tgheleydeTraöaet, hebbendefepunten, met dege-
feyde Declaratie gheaccepteert, gheapprobeeit, gh^e-
ratificeeitengheconfitmeert, ghelijck wyhen by defe
teghenwoordighen aenneemen, epprobeeren, en con.
firmeeren, beloovende hen onveibreckehjck te bewa-
ren , onderhouden en obferveeren, fonder daer teghen
te doen, direilelijck noch indireöelijck > in hoedani-
ghe wijfe en maniere dat het zy, onder verplichtingh en
verpandingh van alle de goederen en inkomften der ghe-
feyde Vereenichde Nederlanden > in 't generael en par-
ticulierjteghenwoordighen en toekomende tot getuyge-
nifle van't weicke wy defen tegenwoordighhebben doen
zeghelen met onfe groote Zeghel in roodeWas, Gcpara-
-feert en gheteeckent door onfe Griffieri Ghcdsen in den
Hage, den tweede van Junius , 1630. Wasghepara-
feert ί. va»
Harfolte- Laegher j door dOrdornjntie der
ghefeyde Heeren Staten Generael. Chetekent Cor·
nelis Mufch. Ghezcghelt met het groote Zf ghel in roode
Wes aen een dubbelde Baodt hanghende.

d'Aggreatie des Conings was gedateert in fijn Leger tot
St.leandeMorinneden ig.july 16^0.

«©elöcR ban int aaec 1^24· δ« iCrortart bon
Compiegne rnöe bat ban Suytbampton toacm b' rctfic
{)inDert}e[entiec3@;et)e : elfooira^tiitbctUicfbr.

Cot bolbotningge ben 't tocicb j al^ oocfì om bol'
Bfnbe maplttie bon fijn OccclIfntieDfn Jg«t©?incc

ban^janDE/bat mtn ofgeenOorloghof een cffenlijf
mocftvoren;
footoiecttoctbffei&omerBitHfi; etocft
Cf η Bfoot bifTcino bDO?'t bolgcntic aatr Bifojmcftt.
jSatneljjcBomacnte tafien
Brugge of Duynkercken:
toaec toe Bf ooiDtelt tPi£t«niobii& te fnllcn fijn ttoee Ee^
get^ : een ban dertich duyfent Man te Voet fnöc veer-
tich vanen Ruyteren ;
om offcnfibc te geen OP ettt batt
BfmelDcïitpbcpIaftffn : tnbe «nttoetbe
meenEegec
ban thien duyient Man te voet ende achtien a twintigh
XS
ì^®" bftoacinB ö<c plaetffn op öm

«Dijn. 3©aiC tof Bfiftf folbeect toiftt te licBtcn acht a
^en duyfent Man teboft booiWec fKaenbin.
.fïöci ben 20aron ban <l3rntenbebfnCofond€cent-
cictfc toicct flDfiJanbflt tlcft een öfoimcnt ban
drie
duyfent koppen
ίε licftttn: bie oppeDcc fiooft ontfin-
flfn
fes gulden: mahfnbefes-ende-dartigh duyfent gul-
den.
j^ct betbe Brflimcnt foube licfitfn ben i^actocfi
ban
Vendomefn®jancBcijc6 : maec beCarbinafRi-
chelieu Ijeift f«lc)i belet.

1 't ifeuccc^ ban bat beffcinfl tua^ aifoo / bat / iBoetoeï
men alceebr Biiepaffeett öabbe 't Canael tuffcöen Brug.
geenbeGent, be^paenfcljefofietcfi enbe biel in pa^
ftute fcpacen; bat gicattfafni Btbonbcn toettte mfe·
ween.

„ 3« 3«lio haiert nocfi boojflBcffaöÖen Rijnbercfc
yenloo,
of Breda te SSelfflecrn : macc niet aetenteett :
toant be ^pacnfcDe upt. ©uptfriiianb rnbe atalien
fooflecchtoferbrn/ bat
fp offcnfibelflcft een B?oot bef^
feins in 't toeccft fleïben : m bier borgen bat ©jaef 3an
ban ^affati te SDettc met etn gjoote ^lote S9inne»

3lant^-


-ocr page 70-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

2lant^-©accbec^/ ircaattcn / gacljtm / piat Doom-
öc&cöcpcn/cnticbifcgije(ijcft tiacrtupaö tiyt (]« üal·
tinger gat qnam Olii te ï0aicc acn te taflrn Ijet
lano banbc Glundert ende Willemftad : (ütci'topfe Dr
jTEacqui^ De Santa Cruz met ccii macijtiatj ^pacnfcö
JLeatt qiiam in 't |p?incclattt loaccccn : om alfoo 19oI=
ianöenDe pedano oanelchanöcctc ffpacecm. JBaec
flbeiijchiJftfljootDcffcina banDffcnfïactbp
Brugge.al-
fotoicct oDcft Dit ^pacnfcf) gcfifupt : boei) Dit met
fliootüccIic^cnfcfjanDeöaiiDe&pacnfcöe. SÏIfoo Dat
öracf jaotec Hantpcc noocüooj fonpecfoon firö fai»
befcDcenDcfê£CbcfIi)cittcnbebefcDempt baec afqiiam.

JÏiec te boa? inDe blaren i6iz. ιίιψ. 1619. eiibe
11Ì30. lipt be ®?actaten obccbe ji^abiigcigbe enbeaen»
H:cpfcnbc lanben ban Cleve, tc. ©emaecftt / gc-
fien / IjOÊ öerbe oocft battoeccft bp .ïSebecIanbfcöe
^ojloflc in confibecatie geftomen : bepoe foo befe ^taet
al^öE^paenfctJeöaec baccbp intecefTecenbe.

3ti continuatie ban fuljc isS bc lleec Graef van
Schwartzenborg
in't Begin be^tjaeiri liji. in ben
lage gehomen : enbe geeft ban biegen ben ]|cec
€f)ucfuc(lban23?anbenöo?al) SfPeotcn befe bolgenbe
naecbcc tSIIiancie.

Traöiaet met' Sijn Chtirjurflelijcke 'Door-
lucht igheyt 'uan Brandenburgh van den
κΑρτϊΙ 1032.

ALfooin'tlaer tuflchenSijnChur-VorftQ-
lijcke Doorluchtighey t van Brandenburgh ende de
IHIo : Mo : Heeren Staten Generaci der Veree-
nighde Nederlanden is opgericht eene defenfive
Aliiancie tot recuperatie ende confervatie van Hooghft-
gedaclite fijner Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt
Cleefl'che ende Gulifche Landen, ïö de welcke hare
H. M. tot te voorgedachte recuperatie ende conferva-
tie hare aflïftentie, ende daer-en-tegen fijn Chur-Vor-
ftelijcke Doorluchtigheyt een feker aental Krijchs-
Volck, ende dan by voorvallende occafien oock een ge-
noempt deel van extraordinaire Belegerings koften re-
ciprocetoe gefeytende verfproocken hebben, op wijfe
ende mate gelijck het felve inde voorfz Aliiancie breder
geftelt endedaer op gevolghde Traöaten ende affchey-
dengeexprefleert is.

Als oock volgens in Anno liij. ende 1630. door
mediatie van hare Ho: Mo; is gemaeckteen Provifio-
neel Accoort tuflchen fyn Chur-Vorilelijcke Doorluch-
tigheyt ende den Heeren Pfalts van Nieuborgh over de
CleeffcheendeGuligfche Landen, ende dien volgen-
de fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt her daer voor
heeft gehouden, dat fyin't toekommendenieten was
verbonden yet meer uyt de voorlz Alliance te prefterer,
het fy aen onderhoudinge van Volck, ofte oock eenige
kollen van Belegeringe , alfoo defelve komen te cefiTe-
ren, vermits het voorfz Accoort vande Jaren κίιρ.
ende idTjo. refpeftive, fuftinerende hare Ho . Mo.
daei- tegens, dac wel de Belegeringen ende derfelven ko-
ften , als mede de recuperatie vande Landen, die ten
behouve van den Heer Pfalts-Graveafgedeelt fijn, in't
toekomende voor den tijt van· xxv. laren in 't meerghe-
melce Accoordt van liip. ende tó^o. geexprimeert,
ten regarde van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt
komen te cefleeren, maer dat nochtans tot confervatie
van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheytsaenbedeel-
de Landen noodich was ecnich Krijchs-Volck vorder
i'onderhouden , ende al waer het fchoon , dat Gjn
Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt abfolute over de
Gulifche ende Cleeffche Landen veraccordeert ende in
gerufte poffelïie van defelve geftelt ware datfy nochtans
evenwel in krachte vande voor(zAlIiance,Ìchuldich fou-
de fijn, feecker aental van Volck t' onderhouden, bre-
der inde felve Alliance geexprefleert.

Waer over In'tjaer als oock teghenwoordigh
op 't nieuws tuffchen den
Heer Meyfter Grave van Swart-
fenburg, als Gefanter van fijn Chur-VorfteUjcke Door-
luchtigheyt ende de Heeren Gedeputeerden van hare
Ho. Mo. die defe refptitive hebben gheteyckent ende
befegclt, diverfche conferentien ende onderhandelin-
gen gehouden fijn. ' ·

Soo iseyndelijck metadvijs ende deliberatie van fijn
Excellentie den Prince van Orangeafgefproocken ende
veraccordeert, dat fijn Chur-Vorftelijcke Doorluch-
tighey dt aen hare Ho. Mo. fai betalen, voor den tij π
.van drie Jaren, aentereeckenenvanden lo. defes loo-
penden MaendtsAprilis,eIckJaer hondert entwintigh
duyfentgulden Ho lantsgelt» met vijfchienduyfentgul-
den , ydcr fes Weecken, in handen van den genen, die
hare Ho. Mo. tot den Ontfangh der voorfz Pennin-
gen fullen committeeren ende auchoriieren 1 binnen
Kmmerich, Rees, ofte Wefel; ende dat die felve fijn
Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt daer mede vande
trouppen, welcke tot hier-en· toe ondert commando
vande Heere van Gent geftaen hebben, ende uyt haere
Landen fijn be(aelt geworden, fai los ende ontflagen
zijn: ende fullen hare Ho. Mo. daer-en-boveninden
tijd vande voorfz drie Jaren, niet meer uyt de voorfz
Landen te pretenderen hebben, anders als hier noch na
volght,

Ende of fijn Chur - Vorftelijcke Doorluchtigheydc
naer ommegang van de voorfz driejaren tot verder Pre*
ftiitie van geltofonderhout van Volck uyt krachte van-
de meergeroeelde Alliance geobligeert fai fijn, het felve
ial voor uyrgangh vande felve drie luren by compromis
gefubmitteert werden tot arbitrage ende decifie, van
een van defe navolgende Coningen , of derfelver Am-
bafladeurs, te weten Vranckrijck, Engelandt, ofte
Sweden , daerinne parthyen wederfijts fullen konnen
conyenieren ende condefcenderen, met onderlinge bc-
williginge , ten ware dat defe faecke alvoorens by min-
nelijck verdrach werde gevonden, ende wat by den gc-
eligeerde Arbiter by voortgang van 't voorfz Compro-
mis fai werden uytgefproocken j 't felve falbypartyen
w^dcffijtsworden geobferveert ende nagekomen, bly-
vende middejertijtde voorfz Alliance vanden lare
i6zx.
inde refterendc Articulen in hare waerde, ende hier deur
ongeprejudiceert.

Verder endeten tweeden j alfoo hare Ho. Mo. der-
felver Credijt hebben geinte^oneert, voor ende .ten
behouve van fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt
terfommevaneen hondert duyfent Rijcxdaelders ende
dieshal ven in'tlaer lóz^· ende wederom Annoifjaj.
op diverfche manieren is gehandelt worden, maer daer
uyt tot dato noch geene richtigheyt gevolgt : Soo is
eyndelijck nu oock defes aengaende, veraccordeert dat
fijn Chur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt defe Ichult van-
deeen hondert duyfent Rijcxdaelders Capitaci, neffèoi
het verfcheene intereft j ende wederom me laerlijcxe In-
tereften van Intereft, die van tijt tot tijt, tot bctalinge
vande Intreilen van 't voorfz Capitael hebben moeten
genegoticert worden, wederom op fich ende hare aen-
bedeelde Landen fai nemen , alfoo dat de voorfz
100000. Rijcxdaelders met de verloopende Intereften,
ende Intereflên van Intereflen mette Maeckelardie gel-
den daer onder gereeckent, ende die cu vorder fullen
komen te loopen ende te vervallen, betaelt fullen wer-
den , op feven eerftkomende laren by eguale partien,
ingangh netlende den tijt vande voorfz betalinge den
10. defes lobpendeMaents April.

Ten derden foo neempt fijn Chur-Vorftelijcke
Doorluchtigheyt oock op fich de betalinge vande gene
reftanten, welcke aen den Hcerc van Gent ende de
trouppes onder fijn commando flaende, te weten twaelf
Compagnien te Voet ende eene te Paerde, naer voor-
gaenderichtigeafreeckenioge ende Liquidatie volgent
d' Ordre van defen Staet, tot op den 10. defes loopen-
den Maents Aprilis noch bevonden fullen werden te
competeeren, voor fo veel als daer van in AÖualen
dienft fijn geweeft ; des ial de voorfz Reekeninge da-
telijck by de hant worden genomen, ende fonder in-
terruptie afgedaen ende ten eynde gebracht : doch of

het


-ocr page 71-

70 V E R Η A E L

het boven vermoeden ghebeurde, dat over de voorfz af-
reeckenÌDgeeenif;hc quelüecn diipuyt mochte koomen
t*ontftaen , den felven falghedecideert werden bytwee
Neutrale Perfoonen, -by parthyen-weder-zijdts daer toe
elcx een te verkiefen, foohaeftdifpuyten fullen komen
t'ontftaen , mits dat de te eligeeren Perfoonen een deel
ofin't geheel fullen gheieten zij η inde Cleef fche ofte de
Landen van haer Hoogh Mog. refpefl-ive, ende iullen
de voorfchreve geeligeerde Arbiters de difpuyten bin-
nen een Maunt naer d'£k<ilie decideren , ten waere de
faecke meerder tijdt vereyfte, ende of iy den anderen
niet en konden verftaen, foo fullen fy met eenparig,
heydt van advyfen, ofte foo fuicks niet en konde val-
len, bylotinghe, een fupcr-arbiter kiefen, desfalaen-
de voorfchreve reftanten af-flagh ftrccken 'tgunt ten
behouve vande voorfchreve Trouppcs 't zedert den ao.
luly tot op den 10. April'1631. uytte Contribu-

tien vande Cleeflche Landen betacit is. Ende is ver-
ders verklaerc, ende verllaen, dat dele fubmiffie ende
decifiebydeteeligeren Perfoonen te doen , ten refpedt
van anderen, hy zy dao wie hy wil, in gheen confe-
quentie (al werden ghetrocken. Ende alfoo de voorfz
Heere van
Gent, ende fijne onderhebbende Compa-
gnien ten hooghilen benoodight zijn om geldt isgoet
ghevonden ende verftaen , dat fijn Cheur-Vorftelijcke
Dooiluchtigheydt datelijck ende mettet fluyten van
defen aenden voorfcbrevcn Heere van
Gent ende fijne
onderhebbende Capiteyncn ende Officieren, ter goe-
der Reeckeninghe , ende in mineeringhe van haere
achrerftel promptelijek betalen fai twee Maenden Solts,
voor yder Compagnie te Voete ende te Paerde.

Hier teghen hebben haere Hoogh Mog. op figh
ghenoomen ende rgeghefeyt. Ten eerften, dat fijn
Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt in hare Cleeffche
ende toe· behoorighe Landen oock alle ende yeghe-
lijck derfelver Steden ende Plaetfen die hare Hoogh
Mogende tegenwoordigh met haer Guarnifoen belet
hebben, ofte hier naeft occuperen mochten by der-
felver Hougheydt, Jurifdiótie, Intraden ende Depen-
dentien van dien , ende defelve Landen by hareNeu-
traliteyt willen laten, fonder defelve daer teghensmet
eenighe Impofitien ofte anderfints te befwaereft , bo-
ven'tgheene de Steden Emmerick, Rqes, ecde Wc-
fel albereyts in conformité van voorgaende Traüa-
ten ende af-fcheyden hebben belooft. Oock fullen
haere Hoogh Mogende de voorfchreve Landen tegens
een yegbelijck helpen conftrveeren ende maintene-
ren voor foo veele moghtlijck is, ende of yemandt
daer teghen defelve mee Invafien, Impofitien, ofte op
andere manieren befwaeren wilde , fuicks af keeren,
ende fullen haere Hoogh Mogende oock fijn Chcur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydts Landen met hare Le-
gers ende door- tochten verfchoonen,
volgens de voor·
fihreve Alliance van den Jare fifihien hondert twee cn
twintigh. VII

Ende fullen haere Hoogh Mogende egeene Retor·
fien inde aenbedeelde Landen van fijn Cheur-Vorfte-
Jijcke Doorluchtigheydt ghebruycken , ioo wanneer
fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt der felver
Landen of Onderdaenen, door haer Hoog Mogende
Vyanden tot yet to doen of te geven foudeghedwon-
gen worden, doch hebben haere Hoogh Mogende figh
voor - behouden om de Retorfie te doen buyten de
aenbedeelde Landen van fijn Cheur-Vorftelijckc Door-
luchtigheyt : dan in cïs dat d'Ingefetene van fijn Cheur-
Vorftelilckc Doorluchtigheydt yetwes goetwilligh aen
de voorfchreve Vyanden mochten gheven, dat fy in
fulcken gevalle ghehoudeh fullen zijn foo veel aen hare
Hoogh Mogende te betalen, ofte dat anderfints tegens
hiin Retorfie fai mogen gebruyckc werden.
VIII.

Ten tweeden, willen hare Hoogh Mogende , inge-
val wanneer fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
defelve daer over foude verfoecken, de behulpelijckc
handt bieden , op dat door bequame ende ghevouge-
lijcke middelen , die fijn Cheur-Voriiejijcke Door-
luchtigheydt fai aengeven > de bovcn-ghciaelde Pen-
ningen tot haere Hoogh Mogende betalinghe,
vyt fijne
Cheur Varfielycke Doorluchtigheyt Cleeffche ende toebekt)-
righe Landen
j tot vcrfdiooninghe van derfelver Do-
meynen moghen bygebraght worden, wdverrtaende,
dat hare Hoogh Mogende doende defe artiftentie by
ghevalle ofte anderfints de refpedtive penningen hier
vooren belooft uyt de voorfchreve Landen, ioo haeft
nietby een quamen ais verfproocken is, fijne Cheur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt fai evenwel iorghe dra-
gen ende ghehouden zijn , de voorfchreve beloof-
de beialinghe eöeüueelijck te prefteren inde furne-
ren.

IX·^

Ten derden, Nademael den Heer Palts-Grave uyt
krachte van provifioneel Accoort in 'tiaer ende
1630. opgerecht, tot dies te beter contenteringhe vaa
hare Hoog Mogende aen fijn Cheur-Vorftelijcke Door-
luchtigheydt verfproocken heeft in drie laren, die nu
geexpireert Zijn , te betalen uyt het VorftendomGu-
ligh
ìì»Rjjcxdaelders, ende uyt het Vor-
ftendom Berge,
'tfefligh duyfent infge-

lijeken oock fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
uyttet felve Graeffchap Ravensbergh, 't welck den Hee-
re Palts-Grave in communione is toegedeylt,
thiea
duyfent
Rijcxdaelders, ende uytte Heerlijckheyt Rave-
fteyn,/eri/jy/f»;^Rjjcxdaeldershebben fai; foo willen
hare Hoogh Mogende met alle ghevoughlijcke mid-
delen, füo veele doenlijck, oock hier in fijn Cheur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt de huipelijcke handt
bieden, op dat defelve fonder verder dilatre tot richtin-
ge, betalinghe van defe Penningen mach komen. Sulcx
dat nochtans, de betalinghe vande
drie hondert tn'tfe-
fiigh duyfent
Guldens. Item, de voorfchreve een kondert
Rijcxdaelders, met het verloop van dien, in
vougen als vooren, als oock de voor-verhaelde achtcr-
ftallige Soldyen , door wan-betalinghe vande voor-
fchreve Sommen, die de Palts-Grave van Nieuw-
burgh fchuldigh is , niet en fai worden
gherCtarT
deert.

X.

Eyndelijck, inghevalle boven hoope, fijn Cheur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt derfelver Landen ende
Onderdanen, om defes tegenwoordigen Tradtacts ende
Accoorts, als oock van te vooren opgerichte Allian-
ce willen, van yemandt, foude aenghetaft, befcha-
dlght, ofte ghemolefteert worden, foo willen hare Hoc^
Mogende defelve daer tegen foo veele mogelijck pro-
tegeren ende defenderen.

Alle wekke Punöen ende Articulen hier vooren ver-
haelc, ten weder - zyden ter goeder trouwe ende on-
verbreeckelijck fullen onderhouden werden, ende tot
naerder vaftigheydt van dien, zijn hier van tweeghe-
lijck-luydende Inftrumenten ghemaeckt, ende bydcQ
Heer Meefter, Grave van Swartfenburgh, als Ge-
fanter van fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheydt
ter eenre, ende do Heeren Gedeputeerden van haere
Hoogh Mogende ter andere zyde , met Handt ende
Zegel beveftight, gheloovende Patthyen weder-zijdc
binnen den tijdt van vier Maenden naeft-komendea
v^n hare refpeólive Heeren Principalen, uyt te brengen»
approbatie ende ratificatie, in beftendighe forme, op
de voorfz punften ende Articulen.

Gedaen ip den Hage den tweeden April feffienhonJtrt
twee en dertigh.

AdmGraifmtSTiartfinhorgh.

Floris GraefvanCttlenborgb,

Nicolaei van Bouekhorfi.

Mriaen Paem».

S. -vauBeaumont·

Ji. Ïloos.

P.vanmlea.

S, va» Uaerj^ilte.

Met haer rcfpeftive Ziegeli^

Of


-ocr page 72-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

'De derde Handelingb van Treves of Vrede i
in'tjaer

IJÜ't&cgin ban bit ©riljad/ oijfdm fiocftojt öc ^
èaiiDdingij nirt Den Caiicftiri· IDrciiiné nflirp· ï^f
i^anijcitngl) tot Rofendaei, mrt Drn ^rec ban .{IKnr^
qurtte gaf toat mffcöcc oöenicljc / cnöc Diii»jöc iaii;
Bcc. jBatriii'tSoEc 1632. bjiccCt ban ©jcCicofiEcc·
Uf^ OÜcljanDflt fccc foltmnclijcis / ftiDe inct appacentir/
tenminficii iii'ibrain/ ban fucccö/ tot otcot nnftffl
bcc ^pafUfcDe / cn 6)fpul(ïe ban De jflbe iipt oöcöi^cf
OccIanDt. 'ti©dcft noc&tan^djoctolonbjectentlijcU)
bfirt biiccbt Druc Dte
acme/ bic Detelbecrpulfïe mccft
LcacccDtn eiiDefocIjtcn. ^SamelijciJ Dtuc ©janchcijdt/
cnDc ccnigtie ^jobtntien / bic ntrt brgcccOcn Dat Dc
ï^anbdinglj op Ijct fiottile tot JIEacllricljt fouDebjoj^
ben B^rflootcn : mare ti-ocltcn bcfdue in ongncuc/ rn
bcDeu arn De ^paenfdje Ujinncii foo bed ttjöt / Dat
fp Ijacc faedtfη ccD?E|Tcrtöcn : Uiacc Dcuc men rpnödijdt
grnootfoÏdtt biicrOt figtj met BjanchttJch
te bECbintxu
mcccal^opt.

'itlca'öc in 'tbfgin ban 'tgiare ló^z. tjabDcracn
co
?rctpanbcntiE met cenigyc ïiccfooncn üau gcootrn
acnficn cnDc qualitfiit ban ö'nnö|C3pQc: DieöacrBö^
nrgcntljcpDt toanücn tot bcUojDccfngf) banDe facclicn
ijan befcn ^taci. «enbcalfoa in JlBattio alrecDc gftc·
fojniETit
laasS Dcffcpn om Antwerpen tc gam bdrgcccn/
Eiibcmcn aen De gtjcnidDe ^^ccfoontin Daec ban ccni^
flljc openingi) DfOc / foo ö^bbcn bcfdbe bicu arn»
oacnDc gljcmoüccrt b£ïfdjepö£n fYuarigljcOcn / cnDe br»
tiL· Bl)ceojDfi:lt upt gorDc mflcijtcn/ Datmcn Ijct atc=
gcc ban befen ^tact langl)^
De JÉac^ opüjacct^ op
'^SJDpanDt^ boDeni bEf)oo?bEteb;cnQcn/ om.t)rm ban
CiE haiiE / foo Deur De iDapenen / al^ frcrcte
Vffponöcntie / een föjatcn flagi)
te gcben / bolgben^
toelchHöbö^ in göefchiet De ®ocDt/ om tc bemacijtii
gen De J^Iaetfcn ban 't t^becciuarticc ban ©clbcclanDt :
om fulcj; gljcfctjiet itjnDe/ boojt^ te penetcecen tot in
't fiact ban De p?inctpad|le ^jobtntien ban ben BpanDt/
cnDe üiccbcnDe Deuc Defdbc feccete ^etfonagien oodt
aengebient / battec gljelegentOepbt fouDe ;i)n om beuc
luiDDel ban <6rit een goet aentalban ïiupteten enbe
Jttnecfjten uyt Den ^paenfcIjEn Dienfï af te tcechen/ oocft
bat eeniglje ^tcDen enDe ©laetfen enDe ©ccfonna=
ΟίΕπ ban aenfien oiiDec 'tgöebiebt ban ben ©panDt
fittcnùc/ tod gpEcne ïjet ^paEnfdjc gotti fouDcn af=
toccpcn; niit^ bp Ijacc fêoogï) B3og. alboocEn^ bec--
feechect toojDenDe bat foobaniaöe^tebfn/ l^lactfen/
enöc Decfclüec ^Jngefctene / foo ©erlieltjcft al^ mt--
tcltlgcR/ mitfgaöec
^bebooifdjiEbe perfonnagien ban
otniien enbe qualitept / enae Ijacc ©junben bp Öaec
Rechten, Vryheden, Privilegiën, Goederen, cnde
publijcque exercitie van Religie , fulqc
fp jcgentoooji
biaö befdbe toaccngfjebjupdienbe/ fouücntocrDcngc^
niaintineect/ enDe becDcrp ocbcncficecct met
merce·
den
enbe recompenfen ban (©eit enbe anberfjnt^ upt
be ^jobintien enbe ê>teben Die getuineict / gecebuceert/
of becobfct fouDen too^ben / mitfaaber^ upt De ^a-
mepnen in Dc booifcB?ebe !^?obinticn enbe è»teben ge-
legen. ^ootoiecDtfjjn <ej;ccUmtie be ï^eeci^iin^ ban
^canflien betfocfit/ be mercgemdbc feccete gecfonna·
oen ban't gene boo
?fcö?ebe te becfeccfteren / enbebec.
bet aen te fcijjptien Datfe een goet aental Öuptecen
cnDe ftnetöten upt ben Dien|i ban ben ©panDttuilben
ttftcecften. Cotane'ttoelriuenfpoebigöflen i^ Dpeen
aeb}ag5tbe jeommeban
dricmael lionderc duyient gul-
den,
üie ten beele na ©enioo/ ten beelenaCaii^fijn
DeDccteïtjcR gefonben. «EnDe i^ ooch gijecefolbeect be
op bc j^m ban Daec l^oogö i^og. aen
alle pneefetme ban De iSebetlanben onöec ben Sto^
ningl) ban ftpangien gefetenj g^elijdtbieinbatoben

enbe Ijiet fai

aefielt toojben.

öfneffen^ bc betobecingfj ban
ΡΙίγ"^// opcceecbefoobed/ batb'Sinfante/ enbe
tot S^jnffel refolbeecDe in
ganMingh^teiwomen/ enbe ftfticRten boo? eetfi bcci
toattg ben ïlw PhUippc ie Roy,beW«t met eene €ont>

miffie/ ombanUirgcnb'3ngElanDen/ beroHlaiigiigtc
booccii Deiiracltceclte ttoutocnficpnfclje »S5ijc[$ ic i^ans
Drlrn ünn firrDijcUingE ban Oien. «©nocc lurlcii pjrcrii
m Difcoiir^ glKcafchcnDe / met De» £?
ecc |)?ince ban Φ»
canai"/ a!g!Ìiocl)3EEainpfettliaofiiOc inft}n vSuacticc
bp
jiSarfiriclK/ Efnigt)c upreu langlj/ arn Ijoogljfl-
aOEDiicIjtc
fi)n «icjccEllcntie foo bed ccDrn eiiDr bfffürpC
luifcDt aücgcbrn / Dat berliefenDe DejioopebanDatOc
^spaenfcDc .ïJfDecIanben fouDrn ftcmrn tot luilIiaDe
reüolte ; «Sjccdlentie ooch quitcecDEtjrt britepn batt
bojbEcen intodit / enDe gljdjoo? gaf
op D'afngeboDcn
l^anDdingb. Cooaöomban bc
toacebefrljapcnfjEptte
betcconbeccertute jijn/ foo fcöicbte i)p ben iferc ban
Heen vliet na 2i?iUfïid/ oie met fijn Caroffe/ ©uiifo?outij
enbe ttinbecen / figlj pjebalecenbe ban een ouDe
begacDc ban ^eutcalitept / enbe becgefelfcDapi beuc
gemelben
ieRoy ; alDaec ItoomEnDe / bebonbt bat be
Eanbengeenflnt^ blaren gcDifponeect totcrboUe/ of
pct^ DiccBEltjcft^/ 't todcfe Oòogrt gebactjte i&eec Piince
ιυα^ bettnaciitenbe. ®aec ban bp ben @ccc ban
Heen-
vliet,
aen ftjn «tSv'ceilentie jijnbe cappojt gbcbacn : oocft
foo aen be ^Infante ai^aenben i|eec€ecti^ 23i(rcI)op
ban JBeceOden/ al^ stJnOe Jgooft ban 't eetfie ILiOt Dcc
Citaten / beuc ben J
^eec le Roy stjnöe becbaelt / enbe
boo? oogengcltdtbenoebafclijchcn ^taet besSliant^/
Enbe,Dat De §eec i^jince ban «©cangie na Bdecn i^an»
bding foube luiilen lupficcen/al^ met De refpcctibe ^ta'
ten : ^oo tsiccQt op alle mibDelen gijrpcplt/ boe enDe
in
tuat manietren fooDanige I^anDdingl) eube 23efcn«
Dinge fouDe mogen gbcfcbieben
/ londer ofFeniEe de»
Koninghs, ende quetlinge van fijn eere endcghefagh.

<iSpnbel|lcri toiecDt bcbagljt ïjet ejcempd ban 't^aec
lóoi. ^ienbolgenDe i^'tgljebeutOt Dat b'^infanti
toeliet be ©ecgabccingt) ban Staten aen De ^jobintien
banb'anbetspbetotiSjpffel: ooeft Dat beuc Din©ec=
togbbanAetfchoc, bpMiflibeban Den 17. ^eptem»
bcc/ aenbcn^;incc ban\@cangie betfocbtiuiecbt &afi>
poo?t boo? eenige i|eecen ©ecommiciectbe ban befdbe/
tot 25?ufrel becgabecbe ^fetaten «©enerael / bjeich ©af^
poo;t gbeaccojoeect enbe gegebrii jtjnDe / foo sijn inbe
^taDt ban j©aeflcicbt gfteftoomen be ©jp-©eec ban
awartfenbergh, be fêeec ban Hellebus, cnDC be PenfJOs
natii Edel
-Heere, al^ «©ebeputcecbc bantuegjjen be
Staten <i5enecofI ban b'onbece spDe tot aSjilTrelbcc»
gabect/ enbe bcbben aen fijn €j;cdientie enbe bei^cc<
een Daec J^oogö JlSog. aentocfcnbe ^ebeputeecben
OpeningB gebaen
: dat fy ghelaft waren van de Heeren
Staten van d'andere zyde , om te ve/ftaen de meeninghc
van deien Stact, tot Ónderhnndeliogh ende hec vindea
van de middelen , waer deur men by eene goede uyt-
komftevandejegcnwoordighe ende langhduyrige Ne-
derlandfche Oorloge mocht werden ontiaft : ende in ge-
valle men aen dele zydc daer toe cocJc ghenegen waere,
dat de Heeren haere Committenten meerder ende aen-
fienlijcker getal van Gedeputeerden fouden fenden ; era
dat werck by der handt te nemen,

©aecopi^göebolgbt/ bat cenfgc ©eecen <0cbepu.
teecben ban [jaec llooglj .ülSog. in 't Ecgbec sijnbc / bp
aObijsJenbegoet-binbcn ban Den lieert #iince / enDe
banb'anbere i&ecccn Daec«ioUcgirn / becfcljcpöcu Dif<
coutflen metbeboojfrb^ebe d^econnnitteecDe ban b'an^
becjijDeöebbengbebouaen/ baec uptaccefultecctjijn
befe becbolgenbe negen poincten / bte op bet papiec gea
b^gijttoiecben/ om acn tuebet-jijbc^ igteecen ^ijntis
palen boojgebjagcn / enbebecfelbecgoebemeeningöe
enbe üefolutiebaecopbecfïaente biecben/ enbe baec
na Den lo.^^ctobcc gelafl enbegeinflrueectteltoomm
binnen jBaeflticbt/ b'^ct^d^elentoacen befe :

Dat by een HandeÜnge aen te ftellen tuffcben de Hea-
ren Staten Generaci van alle de Nederlandfche Provin-
tien, wan d'een en d'ander zyde,fal werden verpieu wt hec
Traétaet van Treves, ghemaeckc met den Koningh van
Spangien, Anno 1^09. rooheclicht in alle fijne poioten
ende Articulen,

IL

Dat de Heeren Staten van de Provintien onder den
Koningh van Spangien haer fullen verbinden tepreftc-
ren »Ue de Pointen ende Articulen van'tvoorfi Tra-


-ocr page 73-

71 V E Κ tl A Jb. iv

öaet die in 't felfde werden belooft, by ende van wegen
den Koningb van Spangien, in fuicker voegbendacde
Heeren Staten, Leden , Steden ende Inwoonders van de
Geünieerde Provintien,die effeöiuelijck lullen genieten.

Dat tuflchen de Heeren itaten van de voorfz refpeöi-
ve Provintien fai opgerecht worden een Verbondt ende
Alliantie, waer by iy haer gïfamentlijck over ende weder
fullen allieeren bet ghetnaeckte Traöaet van Trefves in
alle ende yegelijcx fijne PoiDdten te garanderen ende
maintineren teghen een yegelijcken diebet fclvefoude
willen veibieecken, of in eenige wyfe tegen te gaen.

Dat defelve Heeren Staten by de voorfz Alliantie,
haer onder elckanderen fullen verbinden reciproquelijc-
kencotdeconfervatievanhare
Vtfheden ende Gerechtig-
heden,
ende gbemeene rufte tegen alle ende een yeghe-
lijck, niemantuytEefondert, ofFenfive ende defenfive,
die de Nedeilandtfche Provintien, ofeenigederlelver
aentailen bevechten of befchadigen fai.

Dat om de ghemeene verfeeckeringe ende gheruft-
heydt,
alle de Spangiaerden, ( zijnde luydcn van Oor-
loge^ fullen moeten vertrecken, uyt, ende buyten alle
ende een yegelijck der Nederlandtfche Provintien,
ende geene wederom binnen defelve mogen ghebracht
worden.

VI.

Dat de CafleeleufuUen vierden gedemoUeerti of ten min-
ften de Wailen iu de Vetten neder geleght endegeappla»
neert ende open geleght tegens de Steden.

Dat alle foodanigh Volck van Oorloge , te Voet
ende te Paerde, te Water ende te Lande, alsd'Hec-
ren Staten van de Provintien van d'andere zyde, ful-
len houden tot defcntie van de voorfchreve rulte
ende ghemeene feeckerhcydt . fullen zijn in der fel-
ven Eedtalleenlijck, ende van niemandt anders; ende
by ofte van weghen dcielve worden aenghenoomen
ende betaeldt , ende alle Officieren daer onder ghe-
ftelt.

VIII.

Dattot feeckerheydt teghen alle ra-vallen Ìndeprin-
cipaelite Zee fteden van Viaenderen foodanighe ordre
van Gouvernement ende Guarnifoen fai-werden aen-
geftelt
mét ghemeene advijfe , van de refpefte Heeren
Staten der Nederlanden , dat fonder bewillinghe van
def.lwe gefamentlijckghcen ander Crijghs-Volckin de
voorfz Steden of Havens van dien fai mogen werden in-
gebracht.

IX.

Dat eenighe weynighe Steden ende Piaetfen, hier
niet openbaer, om fonderlinghe confideratie, tot de
ghemeene rufte dienende , van het Guarnifoen van
den Koningh van Spangien ontledight ende Neu-
trael ghemaeckc , ende eenighe aen de Heeren Sta-
ten der Geünieerde Proviütien overgelevert fullen wor-
den.

Ji©ct bf fe ?l«iculfn ixjiecbeti in alle ©jobinticn βεΓοπ»
ben ccnigc d^ecamniitteccben ban bace i^ooglj Jüog.
op bfit brifeltiec iSefpictitie «tSebeputeecbe met bolbomcn
iafl mochten boomcn totbeDenbelingb banfooimpoj:
tantm toccch.

b'OSECfie intentie toa^ om te JI5ae(ïritI)t ( atoaec
beijaltìcnb'opaemeltedrie/ npcfj ievenanbeceJIecccn/
nameltlcit d'Ecrts- BiiTcbop van Mechelen, d'Abt van Sc.
Vaez, de Hertogh van Aerfchot, vanMarcke, Penfio-
naris van Brugge, de Heer van Danfermont, van we-
gen Henegouw, Roenet, Schepen van Namen, ende
Broide, Penfionaris van Douay,
tuoccn oengefiomen)
be Hanbel te boltcethen ; enbe bat foo fpoebisf) al^
mogdijcli toa^/ om beele ccbenen: eenfoeel^om bat
get SLegec ban berm ^tart albaec nocb in't^clbtteg'
genbc/ bien banb'anbec3fjbetemeecmoc6tintimibe·
een; anbctbeel^ ooclt bat be faecfte in ben Üage ggee
&;acbtbictbcnbe/ enbeonbec bdibecatiebanbeeli^oof'
ben Itomcnbe/ in enbe totlangbb)pIic{|epbtfoubebec>
DtD|?nen/ gelieft namael^ gefcbiet

ï^acc ^Dogö JEogmbc fcijirfiten bpp?cibi|!ebe©cc3
mi
Terenfteyn enbe Haerlolte nac jliiSacfìriCÌJt / om
De aScbeputccrben ban b'anöfce 5pbe te complimentc»
een tnbe t'onberöouDcn / enbe om ben Jlcfc f>lin=
ce te brttcbten / Ijoe berte bc faecite in be Pjobins
tien giicbjacöt/ enbe bat bp bie ban
Zeelandc, enbe
Vriellandt, enöe Stadt tnbe Landen, nocl) nict gfjcceï
folbeert alle b'anbcce gccert
3tjnbc ombe^an^
bdingfj tot Jliaacfiricijtt'cntamcKn: g>p bebtn beni.
JlSobetnbji^cappoit.

5&at fp i^eecen Terefteyn, Haerfolte, enbe (Ccc=
fortec
Goch, ban fjicc bectcocfecn / enbe in allee pïc
in 'tEcgbfc bp iEacficicbt göeaccibectt jijnbe/ acn
fijn <tB]ccdlcntie gabben gljecommunicrrct (jace ì^oogl)
jjiaogenbe Qefoluticn ben enbe iS. «@ctob?i^ ieft»
Icben cefpcctibe gijenomen/ beiangenbe "tflucft ban
b'arngeboben i^aiibrlingbe bp bie ban b'anbccjübe/
enbe batfe baec na bolgen^ ben ingoubt ban be boo?s
fi^jebc bate ]^oogl) Jllgogcnbe I9cfblutie ban ben
boojnocnit/ be ^eeten Óebeputcetben ban be
een Staten ban ban b'anbece 3t)be/
hebben gecom-
plimenteert, ende met dilcourflen onderhouden, fon»
bec nocbtan^ met gun eenige Hanbelinge/ ofteConfe>
rentte t'entameren/ boenbe alleenliith openinge/ bac
tiace )|oogl) jËogenbe alt)iec in ben #agr bcftgbtDe·
ten omme binnen fto^te bagcnban biegen befen ^tact
bittaiartt^ nae JBaeftcicbt ten bien rpnbe te fenben
meerder benfai van Gedeputeerden, bipbenbe in bifC
bongen pjetpfe binnen be Simpten ban baecen lafi/
fpieccftenbe nocb banbe
Handehnghe , noch vanden
Voet, veel min van 'c fubjedl van dien ;
toaec otiec
bat be gcmrite @eeen «i^cbcputercben ban b'anbece
Sijbe/ fcbetmn geaïteceect te stjn/ bccmit^ fp egeen
anbece openinge en beqnamen/ enbe obccfuicjc gbe^
fept/ batfe upt b'opcninge aen bun gbebaen/ aen bf
Herten baece Principalen niet en toiflen te f(t);pben/
wanneer de voorfchreve Handelinghe foude aen gaen,
boenbe Slnflantie batmen baec foube koiUen p^efige»
een ben tijbt / ofte ten minfien ten nacflen bp feg^
gen/ Juannefcbat b'anbece j^eecen baee ©oog jgog.
(tSebeputeccben fouben Ëoomen : op bat fp baec ban
met eenige feechecbepbtbe||eecenbaecePji«cipalen/
fouben itonnen beetuittigen/ bie fp tot bie tijbt toe/ niet
en babben bonnen fcb^pben/ enbe bat befelbe baetop
alleen tot S3?u(felblebenbeegebect/ toaee op bun gbe^
anttOOO^bt i^ / datmen van defer zyde niet precijs en
foude verklaren, wanneer dat hec lelve foude konnen
geichieden, ende dattet mogelijck haefl: zijn, ende mo-
gelijck wat foude aen loopen.

<!EE»igben fio?tcn t0bt baee na bffft fSn Cpcellcni
tie be Heccen baee ï^oogf) jmaogcnbe ©ebeputeetben
bp ben anbeccn boen becgabecen/ enbebecftlacet;
dat
hy wel ghewenfcht hadde, datmen hadde moghen de
Handelinghe moghen entameren , ende onder de ter-
reur van de Wapenen voltrecken, ende een korte be-
foigne daer van ware gemaeckt gheweeft, maer fuicks
niet zijnde, datmen moft delibereren , wat met het Le-
ger te doen ftonde, dattet Leger feer wierdt geafiigeert
van fieckte, peft, ende andere verfcheyden incon venien-
ten, daer door het van dage tot dage, meer ende meer,
quam te verfmelten, zijnde een groote menighte van
Soldaten kranck 5
toaec Op tee pjefcniieban fijn boogg·
gemelbe€t;cenrntic / met eenpaeigbe ftemmen ban alte
beì^eecen baee $oog jH^og. €>ebeputeecben i^ beefïam:
datmen 't Leger foude boen opbreken,'! toelcft OOtB biéna
bolgen^ ben
2. befrc opgebjootben i^ / enbe f^ne maec^
gbenomen beeft aen b'anbece 3bbe ban be Maie/
na
Kueemonbe/ af fcijepenbe be boo?becbaeIbe fjeclten/ toeï
vier duyfent vijf hondert (tcccft.in vier en vijftigh IBac^-
i&cbepen / om binnen befe ïanben gcBjacbt te tDecben.

3®pbet^ i^geeappt^teect/ batfp ©eeeen Terefteyn
enbe Haerfolte, acbtecbolgen^ f)aeci|i)ogb JIBogrnbe
Qefolutie ban ben 18. boojnoemt/ fgne <S]i;ceir.

enbe b'anbece dSecommitteecben in bebeiiclten babben
gbeflelt / oft be gbelegentbepbt enbe confïitutie ban
faecben niet en foubr becepfcben / bat be
Hande-
linghe, met die van d'andere zyde te houden , el·
ders ala binnen Maellricht foude werden geentameert,
principalijck reguïrd genomen dat defe Stade nu geheel

gein:


-ocr page 74-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

geinfefleert was van peft, ende andere con tagieufc fieck-
tia, ende dat oock defelve btadf fecr geeloigneert was
vande Regeerioghe tot BruflTel ; als oock van defen Staec:
tuatt op nift abbö^ "ibe boojgacnae Drlibccatic üan (5jn·
inecc (gicellentie cnDe be t'famenütjclie

Secten ^ebepiiteccbcn ban b'anöftc 5Pbεboo^βöffïα''
DcntDctbtae;fetabt ban
'sHartogenbolch, baCEtoefP
aetoantbcbbcninclinatie/ bocfi baecneben^becbtaect
nier innc fonbcr boojgaenbe Communicatie banbe l^ee·
tenliace principalen niet te honncn Conbefcenbccen /
enbebatreobéc fulc^^ upt öaei: miDbclgabbcnaf-oöe'
beetbio&tbeni^ennonati^ Edel-heer, betuelche boort
betttecit ban gate i^ooob H^osgcnbe <{3ebeputeecben
hecbiaect^ niet en bia^ bjebec-agefteett/ maecbatbe
d^ebeputeecben ban b'anbece jpDe 23jiebenban&aet:e
ileccen Committenten gabben beltomen / bat be becan>
becinge om binnen
's Hartogenbofch bel^anbennaöete
bramnen baec aengeiiaembia^ : toaetobecbeUcccen
Arnhem enbe Vander Meer. tot JÏSaeflcicljt fijngebtCi
ben om be i|eeccn <i5ebeputeecbeu mibbeletttioc tcon<
becftouben/ pjnbeniette min cenisöebanbefelbeJ
^eCi
temSebeputeecbm gemeynt |)acc boo; eenige bagcn te
flaenbegeben naec
Luyck om begtoote infectie bie tot
Maeftricht toa^ / enbe bienljoiggcn^ t'ebitccen'ebani
{tiet baec in
fp bleben (leechtn bod;Daecpetfoon/ bec^^
fortltenbcbemrergemelbe i|cecen taceilaogblBogcn:
be dSebcputeecben Oat befribe op
't gene boo|f5 enbe of be
i^anbclinge tot
Maeftricht foubeaeiigebangenVuojben/
fóaDaniflencegatbt üiiHen nemen aiffcboojbenbienfi/
me enbe cepntatte ban't Slanbt fouDenbebinbénte be*
Ijootcn.

^arcnae geeft ben @ecc Terefteyn alleen aen gaec
{^oogg jIDogenbe gecommuniceett feecftecelBifftbebp
3ijn (CFceHentie ggefcljicben baec bp befelbcbecfelaccbe
DatmenbeS^ucgec^foube moggen cebocecen enbe naec
gnp^ boen fteecen ; continueecenbe be Xl^aecgelbec^
alfnocgboojeeniggebagfn inbienfl/ tDaecopgebeUbc^
reectjgnbe/ i^goet gebonben enbebecflaenbegemelte
Üeecen gace Üoogg iDoggenbe aB^ebeputeecben boo; be
Qcnomenenmoepte/ acbepbt/ enbe gebacncappojt ten
googgfïen te bebanctten al^ gace I^oogg Ulogenbe acn>
genaem· dBnbe biat belanggt be bo;bece potncten ban
ConHbecatien cefnltcccnbc upt 'tboojf; cappojt/ baec
op foubé met b'eecjle ggelentgepbt tojojben gcbeltbecect /
Uptgefonbect get
revoceren van de Borgers 't bjelchgoet
gebonben i^: enbe bitnbolgen^ betfocgt enbe gecom·
mitteett bc i^eecen
Heemftede, Vosbergen ende Wee-
de
om te becamen een o|b;e mbc baflen boet toaecna
öe boo?fcgicüen ccbocatle foube gefrljieöen/ oocR be
Coinpagnien ièioï'jotcn tegct»^ be böoifcljiebe 25ur«
BeciSoctoiffelt enbe ,uptflftcocftcn / in gare boojgaenbe
<i5uacnifoencn gebjacgt / enbe olle^ gecfielt in fijnen
boo?igen llaet/ enbe 't oöcne bat bicnboïöen^ bp bc
gemelte ©eecen bcfe^ aengaeubf foube üjojben Be^
cacmtcnbcin'ttoeccUggcfidt / toert booj al^nuboo?
el^ ban / enbe al^ ban booi al^ nu ggeappjobeect enbe
Bctatificeett.

dgnbeom tenbeele bie bp be bjeembe alQiec aentoei=
fenbe ?imbanabcuc^ai ceeoc gebaneenbe nocg te boc=
nehiacgtenteboo; homenenbe tebolboen: fooi^ fpe-
cialijcb acn ben ^mbaffabeuc ban befen ^taet in
3^;ancltcgclïbela(l teboen^lficie bolgen^ingoubtban
DoIsenbeJl^ifflbe.

ïDi Staten Generaci der yereenighde Neder-
landen.

E Dele, Geftrenge, Vroome lieve Befondere,wy en
twyfièlen niet of aldaer te Hovelullen uytgegeven
endegeftroytwordeii verfcheyden geruchten nopen-
de de HeWiZ/w^i,
die vaniuegende Heeren Staten Gene·
raetvan d" anderefijdeons is aettgehden
, daer uyt dan on-
vermydelyck moeten volgen verfcheyden difcourfen,
ende oock de afgunftige van defen Staet by den Koninck
fullen onderftaen onfe aftien te traduceren, ende fijne
Majefteyt deer van te geven quade impreflSenj 't welck
wy met groote forghvuldigheyt altoos hebben gefocht
ende alihoch fijn doende voor te komen , ende dien
volgens goet gevonden u mits defen expreffelijck te la-
ftendatghy fijne Hooghftgedagbten Majefteyt fultver-
fecckeren van
οφη goeden mlle affe&:e ende dien fi, tof
ft]nConincklijche Verfoon ende 4^Jfelfs Croonen
, alfoo wy
niet meer te herten ende in recommandatie en hebben
als fijne Majefteyt te believen ende ons deffelfs gunil
ende Vrieotfchap te Confervcren , met byvoeginpe dac
wy met onfen Vyant
direSelgck noch initrelielyck fonder
advys va»fijne Mijefieyt noch Peyt noch Treves fuüen ma-
ken ^
gelijckfulcx in't j. Articul van de Alliantie, oaer
met fijne Majefteyt gelieft heeft defen Staet te vereeren,
uytdruckelijck ftaet geftipuleert, ende dat wy oock een
vaft ende vrientlijck vertrouwen ftellen dat fyne Maje-
fteyt van fyner fijdc hecefftö vgn d'AUiantie oock ons
volkomentlijck fai willen laten genieten , ende op dac
fijne Majefteyt na de rechte befchapenheyt ende ghele.
gentheyc van de voorfchreve aengeboden Handelinge
geinformeert mach fijn , fult ghy verklaren dat wy den
twee en tvintighfieu May ende e//den September biyde
leftleden hebben laten emaneren feeckere declaratica
waer van Copie hier nevens gaet, daer by die van d' an-
dere fijdc om reden in defelve declaratien ge-exprcfleert
verfocht ende vermaent wordende
het Spamfihtloci afts
vtrpenende haer te voegen met de/è Geünieerde Provinci-
ën,
deHserHartogh v&aAerfchot uyt laftvaa de Hee-
ren Staten Generaci onder de gehoorfaemheyc van den
Coninck van Spagoien by fijn L.Brief van den
feventiea^
de»
September leftleden aen fijn Excellentie de Heer
Prince van Orangie in 't Leger by Maeftricht heeft ver-
focht Pafport voor deefe navolgende drie Heeren , te
weeten den Baron van
Swert/eniurgh , Helleita , ende
Edelheer,
Penfionaris vaii Antwerpen : om openingh
te mogen komen doen vanfaecken van importantie, en-
de dien volgens de voornoemde Heeren van d' andere
fijde tot Me^ficÉi ^fijn Hooghgemelde ExcUentie en-
de de Heeren onfe Gedeputeerden in't Leger gekomen
fijnde, hebben openingegedaentiii
fygeUfi -waren van
de Heeren hare Committente» om te verflaen de meeninge
ende Intentie vaft defer fijde tot ondtrhmdelinghe ende 't
•vinden vanmiddelen tot een goede uytkêmfle van den tegen-
voordige èkedige ende ianghduyrigen Nederlantfche Oorla-
ghe 1 tndt dat in cas men aen dejer fijde daer toe genegem
mocht β]» de Heeren hare Committenten meerder ende aen-
fienlijcker getal van Gedeputeerde» ftuden findm om dit
werd 6y der handt tenemeny
ende fijn hier over tot ΛΙλ?-
Bricht over ende weder over verfcheyden difcourfen ge-
houden , daer uyt eyndelijck gerefulteert fijn eenigbe
pointen die op 't Pampier gebracht fijn om aen weder-
fijts Heeren Pfincipblcn voorgedraghen , ende daer op
derfelver goede meeningiie ende Intentie verftaen tc
worden , waer mede de Heeren Gedeputeerden van
d'andere fijdc fijn vertrocken na detieeren hare Com-
mittenten , ende hebben wy oock na ingenomen rap-
port van defelve pointen, als fijnde van grooter Impor-
tantie, communicatie moeten doen aen de Heeren Sta-
ten van de refpeÖive Provinciën in't particulier, om
daer op te verftaen derfelver goede meeninge ende in-
tentie, om dat > fonder cxprelfe bswillinge ende con-
fent van dien , daer in niet en magh worden geproce-
deert, fuicxdat tot noch toc nietwes fubftantieels no-
lende.de vooriz Handelinge is geilooten, ofte geflootca
leeft konnen worden, doch is middclertijt meerder aen-
tal ende aenfienhjcker Gedeputeerden van d' andere iijde
ternombre van
tie» Heeren met haer gevoJgh tot me«
ftricht gekomen, Mie aldaer ende in die plaetfen daer on-
trent eenen geruymen tyt buyten negociatic ende Han-
delinge fijn gebleven,ende als noch fijn,fulcx dat wy con-
fidercrende dat fulcxmetde
digniteyt van deveorjkrer-
feonen noch met dereputatievMn defen Staet
niet overeen
en komt,ende dat oock by dit iaifoen van'tjaer de voorfz
plaetfe Van
Maeffricht ónbequaem ibudc fijn in cas de
voorfz Geünieerde Provinciën tot deaengebpden Hiin.
delinge mochten verftaen , hebben goet gevonden in
foodanigen cas defe plaetfe van den Haghe daer toe t'ad-
figneren ende vaft te ftellen,oock geaccordeert Pafpoort
voor de gemelde Heeren Gecommitteerden van d'an-
dere fijde om vao
MatSlricht ende die plaeclen daer
ontrent over
^sHertogenbofeh herwaerts na den Ha-
ghe te moghen komen, ende te fienwac dén tijde ende

45 geiegen-


-ocr page 75-

74 V E R Η A E L

gelegenthe7dt in defe faecke verder fai willen gheven,
Ìonder datter
ytfwes fubftantieels voor als noch is ver-
richt, endeoock niets Finalijck gheflooten fai worden,
fonder daer op teverfosckcn fijne MajefteytsHooghft'
Wijsadvijs, daer toe defelve een vaft vertrouweir fai
gelteven ce fetten. Maer in cas dat wy fouden konnen
vinden een Chriftelijckeeerlijckeende verfeeckerde uyt-
komfte van d' Oorlogh , v/eit fijne Hooghftgedachten
Majefteyt gedienftelijck verfochc in foodanigen cas ons
fijne Hoogewijfe Confideratienendeadvys te willen me-
de deelen , daer op met behoorlijck rcfpedt fai worden
gelet. Ende fult ghy ons in aller yle hebjaen over te ftuy-
renbygefchrifce'tgeene gby deies aengaende den meer
Hoogbllgedachten Coninnck fult
voordraghen, aisoock
't ghene u daer op tot
antwoort 't fy by monde of by Ge -
fchrifte fai worden gegeven , alfoo daeraen voor den
dienft van den Lande ten hooghften is gelegen , waer toe
ons verlatende bevelen U. L. in Godes Proteftie. In den
Hageden iS.November
em dvyjent fes hmdert twesen
dtrtigh.

^t töb öan onDtttuffcfien alfoo betloopmbe/
toiert flircfolöeftt De fêanOellns in DcnJlaoctetiecleB
Bcn.

OBctt Sfïupme totjl booj befrtücc aenhomfie alftiec/
fiaöDe De ütanfncfeltjche f canfilje IfimbaflaDEHC ?iuöi.
entie : fepDe Dat üülacn^ 't DccDe ?lcti)chel baiv't
ALcactacttulTcIjon Den moninaö en Defen ^taet ?1ΐηηα
1630, ocmaecRt üaccfêooablöoaenbe belooftüaDDcn/
geduerende den tijd van feven eerlt-komende Jaren niet
tehandelcn van Vrede of Treves fonder advys van fijn
Koninck, begeerende dacrorà dat haer Hoogh Mogen-
de in defe gelegentheydt wilden gebruycken denjpüeyd
endevoorfichtigheyüt dienoodigh isineene laecke van
fulcken gewicht,op dattet geen oorfaeck van klacht moge
geven,als het te laet was,foo wel aen haer felf
(ban ficl) tc
BebBen laten fttcp?enecen )
als aen den Koning fijn Mce-
fter ;van dat hy niet geroepen was tot de deliberatie van
foodanigen faecke: die wel delen Staetdiredelijck trof,
edoch oock feer raeckte 'c Intereft van fijn Koninck.

i^ccfiontDaecnafiaDDe oocË'?SuDientie De lÌlonincbl.
ibtoeetfcöeHmbaflaDcuc
Camerarius : betfelacenDe/niet
uytCurieusheyt, maer
om den dienft fijnesKonings te
komen verfoecken ende begcerendat hare Ho. Mo.met
hem Confidentlijcklwilden communiceren wat van de te-
genwoordige Vrede-Handeling was: dewijle by voort-

fanck van dien alle de laft des Oorlogs foo van wegen den
Leyfer als den Koning van Spagnien op hem foude val-
len.Ende moghten hem fijne Vrienden oock raden
(oni
b'appacentieban Defen ^lebeclantfcfien tjanDci)
leifs
oock fijne particulie,e feeckerheydt in acht te nemen en-
de na Vrede te luyfteren.

©e Jitoninflüine ban SSoDcmen Beeft oocH Doo? Den
^eccetaci^
Mauritius'tinteceli ban Ceuc-^óaltfifcöe
ieup^ ( De lioninfllj Doen tot JSOentg noci) fiiiiDe ; eDocö
fio?t^ öaec nae obecIpDenDe ) laten boo?D?aaen j enDc
becfoechcn /
datby voortganck daer op mocht worden
gelet} allegerende de weldaden die alleerhetFhaltfiicb
Huys aen deien Staet hadde bcwefen , fijode oock de
Paltfifchereftitutie , foo wel als deNederlantfche Vre-
de geweeft d' eenifte fubjeóten ende oogmereken van
deAlliance ofTraöaet van Suithampton met Engeland
gemaeckt.
©e aeebjinifjcbbec^ banöe Ì®e(i-giHOifcOe
Compaanie Defflclijc); cep?efeiitccDcn
denaf-breuckdie
fygedaen hadden
aen de Öpaenfche ; haeralfnoch geduy.
rende Oitroy j ende haer apparente fchade, foo niet on-
derganck foo de Treves fuccedeerde.

39eeIbIaub)eS3oec^%en^ / al^semeenljlclt/Quainen
oocit boo;DenDaQl) : om De gemoeDeten een or-geecte
gljebentesenDeiïanDelinal) ·■, aI^bolbeD;ocg: Depje-
bicantenop De Stoelen 1^;eec&ten enDe baDen Daec te:<
ggcn. Cen in Den I^aeoDnam Den iCejct f]cp;efreltjcüi
in. Defen tijDt / upt De ^jopljeden Die De ^edcuctie
ban ^ernfalem fiaDDen boo;fepD: toant foo toel fp

al^ beel anDece meenDen De faecRe toai^ alceeDe tot
3@eeflcicl)t foo Qoet al^geflooten. JBaec't geeft aen

Defen banoel (gelijcS beeltijb^) gj^ebleeclicn/ oat Go-
des Wijïheyt met de menfchelijcke geckt.
38lfoa Defe
VanecöacOpe ©panben / cnbe Die nieed Ujoelben om

De ϊϋοηίηβΒ in j^ebeclant tc ruineren , (ifn oojfaecRé
getoeefi ban (i|n be&oubeni^. 31^ant inbien men iit
tijbt
lafi Ijabbe gefonOen om tot Mecftricht te fliipten ;
foo foube men na alle appacentie alle of get tneefÏen*
Deel ban D' opgBemelDe Kcticulen tpel geobtineect}
tenminfien/
Huift, Gelder, Breda, (bolgfiengupt»
D;ucheItitKe Difeoucfen Die te fiSaeflcicjbt in't begin De
©ecommitteetbe ban b'anbet fiibe boetbenitotbecfeec»
l^ecing ban Den €cebe^ geftcegen liebben.

^enge(IenDefc|ijieitDao;'tberlie^ ban foobeei;&tr:>
Den / cetcaitteban
Graef Hendrick van den Berge,
Graef van Warfuié, de intelligentien tuflchen den Prin-
cen van Efpinoy , van Barbangon , Graven van Eg-
mont
, cnbe anbece boo^naemfle i|eeccn ban De ^paen»
felje^SeDettanDen/ gcoottoa^/ enDe't^taetfffiraiei
gec nocg 3^ictocieu]i;/ gcnoegfi acn
't bacte ban SSja-
bant lagg. i^aei; Doo; De tegentaierchinge ban De
Fran-
Iche, SweetfcheMinilters, ende van de Provintien die
meeftaltydt tegen Spagnien hebben geyvert
; footoiect
bat Deffeing gebjooclten : De HanDeling ban Maeftclctc
in Den üage getcanfpojtcett / enDe baeir Doo; De ttjDt
(het koftelyckitc van de werelt) |a De I

ÏlDinteC ten dienft ende beften des Conings van Spag-
nien
(boo; ontoetenb belepD ban fijm enDe gcootfie
©panDen) getoonnen.

3Peni8.4®oUembcc btjiett Dei^of^eeflecMartaig-
ncgefcDiclii na DenBofch, om ban Daec fiettoaect^te
conbHcecen De i&eercii (©cDeputeecDe ban D' anDece
fijbe ; aen Den <@oube);ntuc ban Den Bofcbbiiert ge»
fc&jcben toe te fïen / Dat bp Decfelben of Die ban Baec
^uitc/nietalöaec
mocöttoEcben befpiebettuatDefojs
tificatien ofjaaagafiin^uengincR.

?5en4..?5ecfttibccDeDen fpöaet puWó'eftcn entcéin
Den
Hage:ontfanflen Doo? Dm l^eec©?ince ban ©jangitn
(met een gtoot aental Cacoffen/enDe toeloop ban ©olciJ)
bp ùeioojnbiugge j enöe al^ ?limba|TaDeuc^ gciogeect
enöe getcaetecct,

iiec boo? i^gefcpt Dat ©ecommittetcbe tuecDenge.»
fonDcn aen De öaec ongenegen toonenbe ©lobintien.
geelant gingen De i^eecen
Catz, Qaet enDe genfionacl^
ban ©ojtli enDe De Jleec
Marienborgh Söoiijemréfiee
tot ©ebentrc. g^ie Den a8. <©ctobri;S tot anttaoo|t
hcegen
/datiy eerftdaegs haer Gecommittteerde foudén
fey uden na den Haghe
, Die albaec Itomrnüe met Die ban
Vrieflandt cnDe Stadt end& Landen Bactöeftigbtegljen

Den iCcEbi^-i^anbcIinflBrgcfïfït / enoe giJefamentlijcR
inalie^IjcbbengEDffccrpecct banbebicc anbece^jobin:»
cien : bic gcncgentbipt genoeg toonben tot Den iganbei 1
inbien De<{5cDrputerc0e baiiD aiiDece fijbe gabben hon»
nennptbimgcn beïjoojlijclie lafi/ enbebefc^taetcebes
Iflcfie Conbitien beDtngen
J gelöcfe upttet bofaenbe bjee»
berfalbitjcitcn.

^a Vrieflandt toictbm gefonben eecflbe^eecBoreel
penlÏonacié ban?ïm(ïccbam ban toegen foliant enbc
bej&ecc
Walta. bacc op fp ben twintighften ©ctofolö
fiebben gecefolbeect eenige «Octcaojbinacii «aecom^
mitteecbe tee ©ecgabcrinaft banöaje Jloogii naogen»·
bctefepnben/ WagenbeDaecneffen
^datmen eenpoinc
van fulcken importanti ende daer aen de Staet der Ver-
eenighde Provintien in 't Generael ende particulier foo
hoogh gelegen was, buyten hun Ed. Mogende kennis,
overroepinge, ende contrarie de Unions Articulen had-
de ter hancgepomen; ende niet alleen onderfocht maer
oock progreflèngedaen.
ï|aec «©ecommittecDe in Den
J^age&omenbeliebbenbeeltlaectinfutifïfiantie /
niette
konnen fiendat eenigh Vrucht, uyt defe Handeling te
fcheppen was ; ende daerom tegens defelve te protefte-
ren.^ga^tabt cnbeïanbe toacen gefonben DeJIeecen
Sonck ende Rujitenburgh Die albaec De^ geltìcjc tot ants
tooojtltcegenDen
17. (Sictobji^ dat iy geen laft konden
geven aen hunne Gecommitteerden om met die «α
d'ander fijde te handelen ; als fullende ftrecken tot nadeel
van defen Staet ende alle geallieerde Koningen, Piincen,
Potentaten, ende Republijcken.

Miet te min l)ebben De <&ecommt(teecbe Decfelbec
©jobintten alle Confecenticn / ©elibecafien enbe aaet=
flagingen fo met De o^ecommftteecbe ban D' anbece fiibe
al^ obec be faecfie felf cefpectibe gefiouben / altöD bpge·
teoontj eDocö'telcften^ ooch toeDecgaeicgaecboo^tge

ma*


-ocr page 76-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

pjotefiatie» ; mfonöecöfptna^tb'an&etbtecJ^oW^^
tïenöaDDmtorflelIaen Dat öe ^föepu«ecöeüwö'an^
öecjpöefouDen alftiec ageeccn niet aj'""
tnitteecDe Dan De
Gedeputeerde der Staten tot SEiJUffel
berBaDect:maec
OOCB al^Gecommitteerde des Koningbs
vanSpaignen.
3©antDe©JObincienbanZeelant,Vrie-
flantende Stadt ende Landen na 8«« I^Ecebf^-il^flnDe.

«noö toilDen lupflecen / maet alleen tje0eccDcn eenc Ai-
liantien onder de Staten ban allc ^eOcrianDtftBe®JO<
binden : njet<i5]cpulfieenDe€>;cluriebanDenJitoninBp
ban ;6panifη cnDe ^paenfcfie j^atie / bolfleni aepuMl»
ceecOebechIacinaebanDenM
.II©ep.

©ie ban Holiandttoacen moDecatett al^ <ionritJecc=
cenDeDat/ toanneec êpanjen toiectee-epcIuOeect/ fp
neen bipijepDt ban Commeccien <n
Spanjen , Itaiien
enDeanDeceDe^ Stoningt)^ EanDen fouDen bonnen oe*
nieten.

^eConiïDecatien Decl^^ibintien op De negen poin·
ten/baacen Defe.

«©PÖeteetfïefepDinDiebanGelderlant, Dat men't
fclbe beöoojDe te ceflulecen na De ?ïcticulen ban 'tbf
(ìantbanDen ^ace ιίορ. boojfoo beelDefelbeop De
te=
Qenb]oo?Dfge tdDtenOe faecËen fouDen applicauelfitn/
enCie Dien bolgen^ te becminOecen ofte teampliecen:
euDr in ca^ ban ^ucce^ foo lange ^acen te beDingen al^
moseidcftfuuDefijn.

ban Zeelant. Vrieflant, Stadt ende Landen fepDen
Datmenbet)oojDe De^anDeltng tuffcgen De Staten ban
tocDccnjtien
metcxdufie vanSpagnien tot een eeutoige
33;eDeacnte{ieIIen.

^Pbet tbieeDefepDeGelderlant, Dat Die bon Dean<
bere fijDe niet aUtcn (jet (iicartaetban Den Sfate ido?.
geöouDen fouDen toefen
te pcefiecen / maec ooch alle Ijet
gene met öaec ban nieuto^ fouDe bjecDmgctractectt en·
Degeflooten.

©pÖtt DetDefepDêZcelandt» Vrieüant, ijtadtende

Landen Dat ment alleen fouDe óppllcetcntot eeneeu»
tolgö betbontfnöe ©jeDe enDe anDetg niet.

apgetbietDefepDeGeideriant, in ca^ ban^llian'
tie tot mutuele Defentie oocR Daec in te Begrijpen
bt
neutrale ^bteDen met (Duacnifoen ban bcfen jbtaet
Befet.
Vrieflandt Stade en Landen , Dat De ifetaten
ban De anDete (IJDe fiaec in libectept / enDe foo toeï
tegen Jèpagnien/ al^ De gene Die De Commeceie foo
in al^ bupten Cucopa fuKen foecKen te tucbecen / fullen
fielien. , ...

Zeelant: acfitecDebaoojDenvry ende gerecbtigheyt,
te boegen Bet toooct Privilegien.

Hoüant : Dat Die ban De anDece fljöe oocft tegen
b'aggceflien uptt)etï5oomfcf)e ïESijch fuUentoojDenge.
obligeect / maec Defen ^taet tegen geen boojgaenDe
l^cectaten ofce ({3ea((ieerDrn dSeengegeect

©p bet böfbe fepDen Zeelandt, Vrieflandt, Stadi^ende
Landen
Dat alle Spagnaerden foo IBiUtaice al^ anDete
i^eefoonrn in #olitncIte Cibile enDe anDece beDieningen
fijnDe/upt De jftcÖEïIantfcöe ©jobintiert fouDen moeten
bettcecKen/niec te lanDe/maec te 3@atec*.enDe De
Bour·
gognons
teS.anDe·

't fefle fepbe Zeelandt bat De Cafieelen fouDen
moeten boojDen geDemoIieect.

®pget 7. fepDen Vrieflandt Stadt ende Lande , Dat
beConincft ban ^pagnien / gnfante / of Decfelbec
aaet / glKcn gefagb fuUen fiebben obec 't Slcijg^-Bolclt
ban De anDete fijDe/ enDe mit^Dien Directe nocbinDicec
te Den ttoninch nocft D' ^Infante fullen obeDiecen nocfite
in Decfelbec jfabeuc gacc tegen^ De <SSieunieec&e Pio^
bintien mogen laten geb;upclten.

Geideriandt fepDe op get 8. Dat De becfeecBecinge
ban De l^abenenban SdleenDecenboo^ Defen ;&teetin
fonDeciinge cecommanDatie DienDe te boecDen gefiou-
ben.

Zeelandt : Dat De ©ïaemfcfje ^ee-]^abenen met
©uatnifoen ban De ©fceenigOe ©lobintien ofte ten
jninflen met ttcijg^-©olcfe in bepDec <eeDt fiJnDe/ fullen

jelderlandc ende Stadt ende Lande fepDen op Bet
oatmen De&teDefien^ Erckelens ende Wachtendonck
oenDe pioWntie ban (©elöeclanDt bel)oo?De te bebin=
een/atcm Gelder,Breda, SantvlietjLingeD, Rijnbcrgh
ei]deGuIick,ban 'sS©pant0 «tSuacriifofhen tc ontlcbi·;
gen enDe De jFojtificatie banDej. laejiete cafcceneuOe
aengaeci^eecente ceflituecen.

jiga Dat De (0emelOe <(3ecammitteetDe ban D'anöcc
HiDe in Den i^age gcftomen toaccn ; foo fijn pixliminaec·
Itjch genomen becfcbcpDc iSefoIutien enDe gcmaecltte
iSeglementen toaec na Del^anDciingl) enDe oTonfecen::
tien fouDe toecDen gefiOUDen
/ Van geen particuliere
Cumnjunicatie, Correlpondentie, of gemeenfchap ic
houden met defelve Gecommitteerde ; geen prefenten
van haer t'ontfangen op arbitraire ftraffe : Item hoe men
defelve foude ontfargen endediergelijcken.

^en 7-September ΠΙη ter p;efrnci£ ban Π1η
lentie De i|eec ban <@cangien ter 3@ecgaDctinge
gecompateect negen ban De ï|eecen®EcommitteecDert
ban D' anDece fijDe/ bliibenDelic l&eec
Danfermont, becé
mit^Defelf^inDifpofitie/ abfent/ enbeljeeft D'j^eetBo.
i]en,^ect^biffc[)op ban H^ecbelen in fubfiantiegcDaen

De nabüIgcnDeS^jopofitie.
«

tj Ooge Ed. ende Mo. Heeiin, hebbende verftaen dat
'*op onfc vriendeUjckeaenbiedinge ö. Ho. Mog, niet
ongenegen én waren, om een middel van uytkoroile te
vinden't fy by Peys ofte Treves, waei mede defe gemeenc
Nederlanden, ons Vaderlant foudc konnen werden ver-
loft van den langdurigen verdervenden ende bloedver-
gietenden
Óorlógh ende ihnerlijckt verfchiUen die defelve
Landen nu lange Jaren htbben getroubleert j hebben
d'Heeren Staten Generaci van d'andere fijde tegenwoor·
dig noch tot
Bruffèl vergadert lijnde,onfe Perfonen gelaft
daertoeeyndeüjck na defe plaetie van den
Bage te ver-
voegen, gelijck wy hier gekomen wefende, ons veel £er
ende Vrientfchap is bewefen, doot de Heeren daet toe
gecommitteert, oock goet onthael gedaen, daer over wy
gemeynt fijn geweeft een eenige van defelvt Heeren par-
ticuliere danckfeggingen te gaen doen, maer verflaende
dat fulcx volgens d'ordjc van U.Hoogh Mogende niet
gebruyckelijck en te,hebben 't felfde niet willen onderla-
ten alhier in de Vergaderinge van U. Hòogh Mogende te
doen,oock nier nevens aen te bieden volgens den laft van
de Heeren onfe CommiKeMeageedeNaiuyriàai^wttnt·
fihep ^ 00ή ditna , tnet volkomea verfteckerhevt, bereyt
lijnde'efelide nader te demonftreren, loo wanneer öns
tijt, plactfe, ende metwlen, fullen, fijngeadfignèert,
om tc treden in Onderhandelinge tottet vinden van mid-
delen, 'tiyby
Vred*o( IVevei» waer door dén langdu-
rigen bloedigen ellendigen ende Inlaqtfchen Oorlogh uyt
dewech geleyt fai konnen worden , prefenterende van
onfer l^jde alles daer toe te coniribuettn dat met reden
endebillickheyteenighfints van ons fai konnen geeyfcht
worden , willende vertrouwen dat indien uwe Hoogh
Mogende mede foo genegen fijn, datGodtdoordeaen-
fl:aende Onderhandeliceè fobdanige middelen fai laten
vinden, dat wy uyt deleölaetfe niet cn fullen fcheyden,
tot dat de t'fathentlijcke Nederlantlfche Provinciën in ge-
fuftheyr fullen fijn gebracht, omdaerdoorté komen tot
haren geluckigen welftant.ende wy fullen ons altijdt veer ·
digh ende bereyt houden om in Onderhandelinge tc tre-
den,als uwe Ho.Mog. daer toe gereet Ibllen fijn.

Jiiecop öeeft DeJieecljan 3&óojtïöiitfttec©ecgaDe.
cingBepiefibecenDebeeWaect/ bat be obetfiomflé batt
De Jleecen OeDcputeeiDen aengenaem toa^ aen Dièfen
i>tact/ bectroutoenDeDat be lafl aen ijaec <ffiD. Qege-
ben/ fuIc):fouDe fijn bat baec boo? uptgetoetcfttfouDe
ftonnen tboiDp een epnDe ban Den langDncigen<®oji
lOgD/ beCOOifaeCBt DooJ
ambitie van die gheenewienj
begeerten noch BetOoften noch het Weften heeft kon-
nen verfarfigen,
maec flaenDe na een abfolute Λ)ό<·
naccbie/ öebbenoocRgepoogötDooj becDiucRinge ban
Defen ;&taet tetoege te bjengenbe gegeele^^nbecgang
banDcceftecenDe©?ö&ept/accf>ttn / enDe l^jibilegien
banbe^jobincien ban De anDece fijDe / bbegrttDe tbg*
Det^ biec bp Datgace Hoogg HgogenDejop BateCDle
®?opofitieenDe aenbjengen ntetfonDen na iateit te ce·
folbecen fultp al^ De ceDelöchhept enDe tólröfïtflcpt
fouDe becepftöen/itoaec metDel|eecen CJecommitter»
Den ban D'anDece (ijDe fijn bcctcocften enDe boói De

Heeren ban üeemftedeenDe De Knuyt tucDer na tjaec

<0 » "


-ocr page 77-

Ί6 V E R Η A E L

Soaementttietbe CacofTeMQöilfptit/ ae'DCftfPBf&af'i
inacetì.

ilaec pjocucdtie of balmagtom tc]^anbcïen met befen
^tact Dcbbc ffi bacc na oDecoelebect ; iupbenDe al^ boigt.

De Gedeputeerde van de Staten van de Provintien
van het Nederlandt teghenwoordelijck binnen deStadt
van
Brujfel vergadert ,,allen den gene die defe letteren Tul-
len iìen Saluyt.

Aifoo om defe Landen te ontkommeren van de Oor-
loge waer mede fy foo veel Jaren fijn befwaert gheweeft >
endc die te verloiTen van de onghcvallen ende ellenden
daer uyt Tpruytende, ende te brengen tot rufte ende hun-
nen ouden voorfpoedt cnde welftàndt, wy over langhen
tijdt hadden ghewenft te komen tot een goeden Peys of
Trefves met die Hoog Mogende Heeren StatenGenerael
van de Geünieerde Provincian, tot de meefte glorié van
Godt , Vader , Autheur , ende Beroinder van Vrede
code tot verlicbtinghe van alle de ghene die van weder-
2yden d'onheylen van de voorfz Oorloge zijn lydende,
doen te weten, dat hebbende verilaen de goede ghene-
gentheydt van de voorfz Heeren Staten van de Geüni-
eerde Provinciën defen aengaende, ende dat fy te vreden
waren te komen met ons in Comtuunicatie cnde Trac-
taet van dc voorfz Peys of Trefves, wy om het volko-
men betrouwen het welck wy hebben in den Hoogh-
weerdighen Heeren
Jeecques Bootten Aertsbiflchop van
Mechelen, den Eerwaerdigen Vader in Gode
D. Fhtlips
ie Caverei kht
van St. P'aefi tot Atrecht den Hooghgebo-
ren Vorft cnde Heere, Heere
Philips by der Gratie Go-
des Priece Grave va» Arenborgh, Hertog/) va» Aer/chot i
Ridder van de Ordre van den Gulden Viiefe, Heer Ge-
raet Frey-Heer zu S-martfenburgh,
Ridder cnde Richter
der Edelen in'tHe'toghdom van Luxenborg ende Graef-
fchap van Chiny, Heer
Gabriel de ChafleUr Ridder Hee-
re van
 d'Anfermmt. Heer Gmüam deBlaJere
oock Ridder, Heere van Hffliiw j eerfte Schepene van
deStadt van
Gent. de Heer Jaecques Edel-Heer eerfte
Raedt Penfionaris van de Stade van Antwerpen,
Viglitu
van Marche
eerfte Raedt Penfionaris ende Griffier van
denVryen,
Ja» de Ronneth Licentiaet in den Rechten
Raedt in den Souverainen Bailliufchap van den Lande
ende Graeffchap vao
Namen ende Schepenen derfelver
Stadt, cnde
Peter de Broide Dofter in den Rechten, eer-
fte Raedt Penfionaris van de Stadt van Dcwj-j hebben
defelve Heeren ofte het meerendeel van hun(ingevalle
van fieckte of abfentie van eenige derfelver ) Gecommit-
teert ende Gedeputeert Comitteren ende Deputeren by
defen » om hun te Vergaderen ende te verfamelen in de
Stadt van
Maeflricht ofte elders daer het noodigh fai wefen
met die Gedeputeerde van de voorfz Heeren Staten Ge-
neraci van de Geünieerde Provinciën, ende aldaer te
Trafteren ende befluyten den voorfz Pep of Trefves,
min noch meer dan wy felver en fouden konnen doen,
waer toe wy hun authoriferen ende volkomen macht ge-
ven, ghelijckter felver faecke behoort ende vereyfcht
wort, beloovendc te houden voor vaft, goet,endeon-
verbreeckelijck 'tgenc 't welck by hun deien aengaende
fai getrafteert ende befloten wefen : In getuygenifle van
hec welcke hebben wy doen teeckenen defe tegenwoor-
dige Commiffie by
Jaeeques Maes Raed ende Griffier van
de Heeren Staten van Brabant, ende Zegelen metten

Ël'van defelve Staten voor Ons ende in onfcB Naem,
in tot Bruflël den
derden van de Maent yan Oftober
\]wfefiien honderttwee-en dertigh. Onderftondt
ter Ordonnantie van de voorfz Heeren Gedeputeerde
van de Staten van de Provinciën van het Nederlandt tot
Bruffel Vergadert, wa» geteeckent^./»ƒ««. Zijnde op't
foaciumGedruckt het Zeghel van dc Gemelde Heeren
Staten van Brabant ia roeden WafiTe onder een Pampie-
ren Ruyte. . .

JDi· Trocuratie gegeven aen de Gecommit.
teérdeyan weghen definStaet was , als
'wüght.

T^E Staten Generaci der Verecnighde Nederlanden al-
^Joadeo genea die defen (iea ofte hooren leien, Salut.

.i-.ii

■H

Doen te weten Alfuo wy by Onfe Declaratien den
az, Mey ende n. Septemb. beyde leftleden gedaen ema-
neren , de Nederlandtfche Provinciën van d'andere zy-
de ernftelijck verfocht ende vermaent hebben, omme de
redenen in defelve declaratien ghc expreffecrt,
haer te
voegen
met defe Vereenighde Nederlandfche Provinciën,
ende voighens de Heeren Staten Generaci van de voorfz
andere Provinciën door derfelver Gecommitteerde in't
vriendelik hebben doen aenbieden,met ons te mogen ko-
men in onderhandelinge omme middel endc uytkomfte
te vinden ,het fy by Vrede of langhduerigh Beftant : waer
mede die gefamentlijcke Nederlandtfche Provinciën van
den langhduerigen ende LandtverdeifFelijcken Oorlogh,
diedeNederlanden foo vele jaren hebben geaffligeert fou-
den konnen verloft worden, met beloften ende toefeg-
ginge van te fullen prefteren alle 't gene defelve met Ons
fouden komen te bandelen ende te verdraeghen. Ende
daer op by Ons tot de aengeboden onderhandelinge zijn-
de geadfigneert de plaetfc van den
Hage, de Heeren Ge-
committeerden van de Heeren Staten van de voorfz an-
dere Provinciën haer alhier hebben laten vinden, ende in
onfe Vergaderingh verfocht ten fine als voren metonfe
Gecommitteerilenin communicatie te mogen komen,
Soois't, datwy van onfe zyde mede te vreden zijnde
tot nederlegginge van't voorfz langhduerigh ende bloe-
digh Oorloge, ende tot foulagement van de goede Inge-
fetenen ende Inwoonderen van de gefamentlijcke Ne-
derlantfche Provinciën , alle goede Chriftelijcke ende
feeckere middelen te verftaen ende in te gaen, ende ons
volkomentlijck vertrouwende opde wijsheydtervarent-
heydt ende getrouwigheydt van den Welgebooren Grave
en de Heere Heere
Flerie GravevanCulenbogèVryhe^re
van Pallant, Wittem, Weerde &c. Heer ter Leede,
Lienden , Wildenborgh , Kentfwyler , Engelfdorp,
Bachem, Urechem&c.
Heer Hendnck van EjJenRza
Ofdinaris des Furftendoms Gelre ende Graeffchap Zut*
phcn. Richter vao Arnhem ende Amptman in Velu-
wen Zoom,
HeeiNicolaesivanderBoeclihorfij Heere van
Noortwijck ende Wimmenom , Bailliu ende Dijck-
Graef'8 Lants van Rhijnlant, Heer
cornelis van Terefiein
Out Burgemecfter der Stadt Dordrecht, Gecommitteer-
de Raedt van de Heeren Staten van Hollandtende Weft-
Vrieflandt , Heer
Jacob van Broeckhooven Oudt Burge-
meefter der Stadt Leyden, Heer ^i/r/W» Ρ
λλ» Ridder
Heere van Heemftede Raedt Penfionaris van Hollandt
endc Weft-
Vrieflandt, Heer lohan de Knuyt eerfte ende
reprefenterende den Adel in de Staten ende Raedt van
het Graeffchap van Zeelandt, mitfgaders
Ordinaris Raet
van zijn Excellentie de Heer Prince van Oranje, Heer
Symon van Beaumont Raet ende Penfionaris der Stad Mid-
delburgh,
ΐί^ζχ Adriaen Ploos Ridder Heere van Ourfe-
gein Tienhoven ende Gerin, Heere
Uhan van Zuyle»
van der Haer
Heere van der Haer Cockengen, Spengen »
ende Monfortfgerichte, Heer
Rieckvan Burmania Griet-
man van Ferwarderadeel,
Hen PietervanWalta, Heer
Siueer van Haer folte tot Haerfl: ende Eechden Lant Ren t-
meefter Generaci van Zallant, Heer
Heniruk ter Cnfleu
Burgcmeefterder Stadt Zwol, Heer Gooffeu Sth^er tot
. Uythuyfen endc der Meden Jóncker endc Hovelingh *
en de Heer
Lutas Claat tot Warffauyfen, Eendrum ende
Pietersbuyren Joncker ende Hovelingh, hebben defelve
te famen ofte ten minften feven van hunluyden (by noot-
tijcke abfentie van d'andere ) als uyt elcke Provincie een
in onfe Vergadcringe comparerende,gegeven ende gevea
by defen
volkmen macht authorheyt Gcnerael ende fpeci*
ael bevel < omme mette Gecommitteerden van de Wel-
gemelte Heeren Staten van d'andere zyde ) daer toe be-
hobrUjckgeautborifeert zijnde van oofe^twgeo ende in
onfe Name alhier in den Hagheop'cHc^llide plaetfè
daer toe geprepareert te Vergaderen, teboorendeope-
ninghe van't ghene de Gemelde Heeren Gedeputeerde
van d'andere zyde fullen aenbrengen oock over te nemen
derfelver Credcntialen ende Afte van Procuratie, ende
wydersmet hun te treden in onderhandèlingheomeeà
goede fekere ende Chriftelijcke uytkomfte uyt dé voorfz
Oorlogen te mogen vinden, daer over te Tradleren ende
te mogen befluyten gelijk als fy luyden totmeeflsn dien-
fte ende verfekeringè vande Vereenighde Nederlanden,
hvegciiTocieerde, goede inwoonderen derfelver, endé

andere


-ocr page 78-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 77

andere Geinterefleerde in de vootfz langdurige Oorlog,
fullen bevinden te behooren in Conformité van den laft

hun albereyts gegeven ofte als noch te geven : ende heb-
ben beloofc ende beloven mits deien dienvolgens ter
goeder
trouwen, ende onder obligatie van ons ende onfe
Succeflèuren in 'tGeneraei ende particulier vooraltijt
goec vallende van waerden te houden , 't genebyonlc
voorfz Gecommitteerde defen aengaende geaccordcert
ende beflooten fai worden, 'cfelve te ratificeren onver-
breeckelijck te onderhouden ende doen onderhouden
oock^Oldoenende doen voldoen fonder daer tegens irn-
mermeer te doen ofte gedoogben gedaen
tc worden in
eeniger manieren. Des ten Oorkonde hebben
wy defen
doen parapheren met onfen grooten Zegel doen Zege-
len ende by onfen Griffier doen teyckenen , In onie
Vergaderinge in 'sGravenhageden
twae/fJen December
tenduyjhntfes howderPtvee tudertigh.

Daer op hebben die van d*anderefijde weder-
om ingegeven defi navolgende x^Eieende
verklaringe.

De Gecommitteerde van de Gedeputeerde van de
Heeren Staten tot BrulTel Vergadert hier tegen-
woordigh ) ghefien hebbende de procure hun van
wegen die Hoochgcmelte Heeren Staten Generaci van
de Vereenighde Provintien op gifteren getoont, ende
vindende dat het narriitijf van deielve procure mentieis
maeckende van ièeckere twee declaratien d'eene van den
ttuee en tvintighfien Mey ende d'ander van den elfden Sep-
tember
left-leden , vervolgens dewelcke aen de vooriz
Hoogh Mogende Heeren verfochc foude fijn in Confe-
rentie te komen ten eynde van PeysofTréves , vinden
bun genootiaeckt te verklaren, geiijck fy doen mitldefen
dat hunne principalen de voorfz Conferentie noyt ver-
focht noch laten verfoecken hebben in
gevolgh van de
<voor/z twee declaratien
die in hunne Vergaderingh noyt
gelefen ofte ontfaiigen en fijngfaeweeft, dan alleenlijck
op dieredene in haer voorfz Procure gemelt, ende over
fulcxdat fy Gecommitteerde voorfz het narratijfvande
voorfz Procure van de voorfz Heeren Staten GeneraeK
niet en konnen aennemen ofte advoycren , vorder als
den Inhoudt vande voorfz hare Procure is mede bren-
gende , fijnde mitfdien onder die voorfz verklaringe
met het difpofitijf te vreden, mits oock die vcrklaringhe
vande voorfz Heeren Gedeputeerden van de vereenig-
de Provintien dat fy het voorfz narratijf niet anders en
verftaen, en merckelijck die twee woorden,
ende vervol-
gens
, dan op d'ordre van tijde ende niet op den aenhanck
endegemeenfchap vande faecke» vinden voorts in het
narratijf van de voorfz Procure verhaelt dat hunne voorfz
principalen die vooriz Conferentie fouden verfocht heb-
ben op die belofte ende toefegginge van fi
prefleren aüe
't geetie in de onderhandelinge foude morden geflooten
, waer
overfy oock ghenootfaeckc fijn te verklaren dat fy ver-
ftaen dat hunne principalen niet vorder en fullen verbon-
den fijn te prefteren dan voor foo veel als die voorfz Ge-
committeerde en fullen toe-feggen, volgens den Inhoüt
ende kracht van hunne voorfz Procure. Aldus ghedaen
ia'sGravenhitge by die voorfz Heeren Gecommitteer-
de van de Gedeputeerden van de Heeren Staten tot
Brii^/vergadert ende aen de Heeren Gedeputeerde van
de Hoogh Mogende Heeren Staten Generaci van de
Geünieerde Provintien overghelevert den
veerthien'
den
December éwirfey/wf fes hondert twee en dertig.

De twee Declaratien , daer van hier te
voor is tnentie ghemaeckt, lujden als
volghi,

*

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den, allen den gheenen die defen fullen fienofte
hoorén lefen, Saluyt : Alfoo de
Spagniaerden ènde
hareadherenten,
vermits hare grouwelycke feyten. itine-
mm. plundermge, moorderye ende brandinge der Steden,
bierbevoorensby de Heeren Staten van de famentlijc-
kè Nederlantfche Previntien verklaert fijnde
vbor Vy.
anden,
fydieSniettegenitaende, eenideels doorfiniftre
endefnoode prsdtijckenendemenéeSi ende anderdeels
dooropenbaer ghewelt, 'tmeerendeel der voorfz Pro-
vintien hebben weten te bemachtigen > emde t'onderte
brengen, traSerende eenige van dien
feer hart . met
ieroovinge van hare Vrivilegien, Vrybeden ende "Rechte» ,
daer door alleNteringhe ende Welvaert uyt de voorfz
Provintien is verjaeght, ende defelve in fooberen coe-
flandt gebracht. SOO IST , dat wy üyt goede na-
buyrige affedtie die wy totte felve Provintien ende
lugefetenen van dien iijn dragende , goet gheyonden
hebben bon mits defen vrundelijck te vcrfoeckèn, dat
fy op het lofFelijcke exempel van hunne Voor-Oude-
ren ende predeceiTcuren haer willen ontrecken van het
befwaerlijck ende ondraeghlijck Jock der Spagniarderi
endehare Adherenten, endefich metdefeGeünieerde
Provintien vry willigh voegen, prefenterende bun daer
toe de ftercke endebehulpfame handt, door aflìftentie
van het Leger, welck wy onder 't wijs , kloeck ende
voorfichtigh bcleyt van fijn Excellentie d' Heer
Vre-
drick Hendrick Prime ven Orangien
, te Velde hebbea
ghcbracht, beioovende Meergemelde Provintien hey-
licklijck ende onverbreeckeli|ck mits defen, dat wy hun
metdefclvige Steden ende Leden van dien , als oock
hare Ingefctenen , foo Geeflelijcke als Wereldtiijcke,
van wat flaet, qualiteyt ofte conditie fy fouden mogen
fijnfdiehaer fullen voegen alsvoorcn) fullen conferveren
ende mainteneren by hare Privilegiën, ende Rechten,als
oockby
àepublijcke exercitievan de IRoomfeheCatholycks
Religie^
willende en defireerende met de fel vige te leven >
handelen ende wandelen
als goede Vrienden, Nabujren,
ende Bontgenoten 1
waerdoorniet alleen de Spagniarden
met meerder gewelt, ghemeene macht ende onderlin-
ge byftant , wederflaen, ende afgeweert fulJen kon-
nen worden, nemaer oock de famentlijcke Nederland-
fche Provintien in rufle, ende tot haer
en florifm'
ten welflant gebracht .
met Neeringe ende WeJvaertj
vertrouwen dat de meer gemelde Provintien , Steden
ende Leden van dien, sis oock derfelver Ingefetenen,
't geene voorfz is fullen willen apprehenderen , ende
dien volgens fich hier naer accommoderen ende regule-
ren, Gedaen in's Gravenhage, ter Vergaderinge vaö
de Hoogh Gcmelte Staten Generael, onder der felver
Contre-Zegel paraphure ende de fignature van haren
Griffier, op den
twee entwintighflenmty een duyfent fis
hondert twee en dertigh
was geparapheert.<<.P/ew ven Tien'
hoven.
ut. onderftondtjTer Ordonnantie van de Hoogh
Gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent Come·
lis Mufch, fijnde op 't fpaclum gedruckt het Contro-
Zegel der felver Heeren Staten,in rooden Wafle.

De Staten Generael der Vereenigde Nederlanden»
Allen den gheenen die defen fullen mn ofte hooren le-
fen , Saluyt : Doen te weten , alfoo het langhduyrigh
ende Landt-verderffelijck Oorloghe in de Nederlant-
fche Provintien verweckt door de
gepretendeerde abfela-
te Spaenfche Heerfihappie , ende Dominatte dver de Per-
fionèn ende Goederen van der feht Ingefitenen,
füó Gee-
flelijcke als Wereltlijcke , φet eene Generale Vèree-
ninge van defelve Provintien , ofte door een feeckere
Handelinge van Vrede ofte Stil-ftandt van Wapenen
badde konnen ter nedergeleydt werden, indien 't felve
door de
Spaenfche Ambitit « Afenees » ende di^identie vav
derfeherbeloftenieK'VizTs
verhindert, mionderheyt als
daer toe eenighe inclinatien, ende apparentien, haer
hebben vertoont, als-wanneer de Spangiaerden ende
hare adherenten haerperfonagie tot nadeel van 'tgemee-
ne befte van de Nederlantfche Provintien, doorgaens
hebben gefpeelt, haer daer door in Spangien doende
valefen , énde daer mede de gewenfchte uytkomfle
vande Nederlantfche Oorloghe wetende te. renverfe-
ren, waer uyt voor alle de Wereldt notoir ende ken-
nelijck is, dat de voorfz Spangiarden endé haer adhe-
renten niet anders foecken als de Nederlandtfche Pro-
vintien niet alleen in gheflidigen Oorloghe te honden,'
maer tot uytterlijcke ruineende defolatie tebrengheni
ende defelve daer na
t^sgeconquejleerde Landen tehour
den»
van hare Rechten, Privtlegien, Neeringe èUdejfel·
vaert te berooven.eads
indlervougen in het Oorlqgé te

<0 ; doen


-ocr page 79-

V E R Η A E L

ben fp dattet met haer een ander gelegentheyt haddc,
als met de Staten alhier, die Souverain ende felf mee-
fter waren, maer dat fy aen d'andere fijde waren Vafal-
len ende Onderdanen : geen geformeert Corpus. Cbofl

bpfucce^ ban ganbelingf) bat fpfoubengebenalle nto:
geïijcft cnbe naöec contentement : op 't ttoeebe /
ftenben aenfoecliccsJ te fijn / enbc gecequicanteni cnbe
tre conttacie bat l)ace i^oogb jEogenbe biacen gece»
qtticeecbe : enbe fiiabe maec een pointille ban cepnta·
tle meenöen bat boo? befe gare bihcntcni^ befribe tu
putatie ban bef^n ^taet gDenoeglifaem tuace 0cfal<
bcect.

JQaccby ccconbentie tapmben fpgt)eli)c6alcebege!>
fepti^/ inbe^jocucatiebanbiebanbefcn^tact; bat>=
tecgfiefcpt bjojt al^ of bie ban b' aubei; fijöe jjaDbcu
becfotgc bcfe ilanbclingi) op b'uptgegebene 3^eclata>
tien ban ben 22. JB^ap enbe 11. ^ptcmbec bcfe^
^aer^: baec nocötan^ befelüenopt inftacc ©icgabci
cingi) bjaren gijclcfcn. %. (@nt{tcnticnbatfpbefel]an>
belingD Ijabben becfaiöt op belofte ban pjaefiatie (gljr-
Itlcl^in befelbc pjocucatie ban bie ban bcfe fiibeiuect
g&cfept) ban 't aöene foufie bKCben geflooten; Dacc
nocfjtan^ fp bcctiaen bat gunne ^jincipalen niet bet*
betcnfuKen betbonben (Ijn banboojfoo beelfpfuUrn
toefeggj^en in ficactjt ban be boojfs I)acc IPjocucatic.
Setülacenbe baetoniop beboojf; P;ocucatie bangacc
i^oogt) Mogenbe niette {tonnentreben in befotgne : bat
fp ©afallen bjatcn enbe fjaec Coningfj niet bccmocD»
ten te mcdtifecen : batfp norg Ijact: pjtncipalcn niet
macgtigf) biacen fiaec liioningg te becbangen. ^a*
focgtcn I)acc]|oog!) JSQogenbe geliefbebie poititcn at^
niet ban fubftantie (ijnbc / te mitigeoen. «iSiibe aen-
gaenbebebecfocïjtebecfeec&ecingi) ofte pcallatie / foo
begeecben fp bat tjace Hoogj) HSogenbe atljtet; pe^
bcc ^cttjcftel bat men fonbe homcn te betacco;bcccn
gelicfbe t' ejcpjimecen taat bet feecfiectöfpt bcfclbe fouDen
begceten.

dSnbe alfoobefe to;cectien ban biebfcfljt^ ^^ocuca^
tien beel tijbt fonbe becepfcBen j foofieeft uienb'een
b'anbec gegeben ?llcte/ onbec beneficie ban be toelc
l^emeninbej^anbeiingd ten i^jincipale foube inogfieif
boojtgaen.

<énbe homenbebaet: na toebtc in Conferentie gebben
fpbcïfocötte toeten bantoaec men aïtjiec foube begeer
een te ©anbelcn ban
Vrede of vanTreves : baec opi^
fiaec geanttooojt bat
be mibbelen baec toe te p^ponci^
ren fonbenficeclten foo toel tottet een tottet an«
bec i of tot bepben honnen toecbe geappUceect :
fepben/ aengefien ?ίηηα i6o8. öaec öaöben geopend
baectgcoote Ttoacicfjeben in't ®cactecén ban een eeu»
toiggeiQjebe/ enbe baecotnmen epnbI0c6 j^bbe moe»
ten gomen tot een i^cebe^ ; bat baei^ara fiaec befï
cnbe geceetfaemft bocjdt te ganbclcn ban iCcebr^:
ÖoopenbegeÜjtft
^nnaeenduyfend feshonclert acht.bt
ï^anbelingg ban
Vrede epnbigbbe in cetim Treves ; bat
aifoo nu be i@anbelingg ban Ccebe^ beginnenbe/epnbt*
Itjcft op een 39}ebe fonbe uptbaUen. !^;oponeecben aifoo
alleen j^unbament Qet mobel ban ben ttuadf-jacigcn
(atccbe^ geflooten in 't aaec
een duyfend fes hoaderd
negen,
om geampliecct / becftlaect/ enbebetanbtctte
too?bennabatbegeIegentBepttian ©ecfoöncn/ ;6tact/
enbe tijbt becanbect toa^. mt ban öefeij fljbe fepben
baec op / bat febect bien tijbt be faecfien fecc toacm bec»
loopenenbegealteceect : bat tot bien epnbeenbeombir
oojfaecfte/eelicR fphjcl toificn/toacen tot jeaeficicfit
op'tpapiec ggebjacgt feecftect Aegen ^cticulen ( giec
boojgefielt enbe aen alleJPjobintien oüecgeDjacfit)
be*
gecenbe te toeten toat enbe Ijoe fp bacc op ftaec fouben
toillen becKIacen : cnbe toat baP^cpt fp fouben Kon*
nenbelaobenenbebpbjengen om weteJCiocn onbrcgou-
ben: ^pcepeteecbenbaecboojigbfeggen / ban niette
ftonnenbenConingö becbangen: boeg fleiboi boon·
ejcpebienten, i.
Datmen wilde toeftaen dat een darde
van wegen de Coningh in de Handelingb mocht inter»
venieren· x. Of dat de Coningh henlieden mochtau.
thotiferen, otQ hem te repracfenteren in dele Handeling·
3. Of dat alles op l^baegheade approbatie des Coniogf
mocht werden gedaen.
«Debjaegtfijnbeof fpaltan^ eenig&ef^ocucatieban

irti

doen Confumeren. Soo is't, dat wy » inhererende
onfe dedaratie van den
tviee en twintighfle Meyleft-le-
den) ende Wyvende niet weyniger gheneghen totwel-
ftandt ende herftellinghe van de ghefaementlijckcNe-
deflandcfche Proviniien in haer oude fleurt als wy onfe
Vryheydt, Rechten ende Privüegien tot noch toe, door
Godtsghenadigen Zeegen
met deWapenenhebienverde-
dicht,
ende tot den uytt^rften toe, ghereiolveertfijnte
mainteneren , uyt goede Nabuerighe affedtie die wy tot
d'andere Provintien ende Ingefetenenen van dien fijn
draghende, goedt ghevonden hebben defelve ende de
Leden van dien . foo
Geeflelijcke ais Wereltlijcke , Hoo-
gen ende Lagenftandcs perionagien ende perfoonen > en-
de allegoede ingefetenen ende Landt-Staten > mitfdefen
ernftelijck ende vrundciijck te vermanen, endetever-
foecken , dat fy > volghens
ons ieffeÌijck exempel, tnde
van haer yóor-Ouderen ende pnedeceffeuren j haer wiüeu
ontreckenujthet htzwaerlycke ende ondragelyckejofkvatt
de Spanjaerde» ende hare Adherenten^
en haer vrywilligh
voegen met onfe Geünieerde Provintien. totwelcken
eyndewy, onder het wijs ende kloeckmoedigh beleydt
van fijn Excellentie d'Heer Fredrick Henderick Prince
van Orangien, &c. Een goet ende machtigh Leger te
Velde hebben ghebracht, om niemandt te bederven,
maervecleerom d'andere Nabuerige Provintien, Ste-
den ende Leden van dien, de behulpfameendeflercka
handt te bieden, ten eynde fy van het SpaenicheJock
verloft, ende in hare voorige vryheydt gheftelt mogen
werden, beloovende de meergemelte Provintien hey-
lighlijck ende onverbreeckelijck mitfdefen , dat wy
haer roet der felver Steden ende Leden, als oock bare
Ingefetenen , ioo^
Gee^eiycke als Wereltlijcke , van wat
iiaet ) qualiteyt ófte conditie die ibuden moghen fijn
{die haer fuilcD voegeiv, alsvooren) fullenconferve-
ren ende mainteneren by hare
Vrivtlegien, Vryheden en-
de Rechten,
als oock èy de puilycke exercitie van de Room-
fche Catholijcke Religie ^
willende ende deiïdererende
met defelve te leven, handelen ende wandelen, al» goe-
de Vrienden , Nabueren ende Bondtgenooten , waer
door niet alleen de Spaojaerden, met meerder ghewelt,
ghemeenemacht, ende onderlinghe byftandt, weder-
ftaenende af-ghcw«ert, nemaer oock de famentiijcke
Nederlandtfche Provintien , in rufte ende tot haren ou-
den ende Floriflanten wejftandt > met neeringhe ende
weivaert ghebracht {uilen konnen worden : Ende in-
dien eenighe, van wat ilaet of conditie die foude mo-
ghen weien , haer fouden onderftaen den voortgangh
van foo goeden ,, ende heylfamen werck te verhinde-
ren, fui en wy niet konnen ledighftaen,
met alle rigeur
vanWapene», ende Confifeatie van
GoeAre» jegens defel-
ve te procederen, daer van alle ende yder haerfullen
ghewaerfchouwt houden , vertrouwende dat de meer-
gemelte Provintien, Steden ende Leden van dien, als
oock der felver Ingefetenen, 'tgene voorfzis, fullen
willen apprehenderen, ende haer dienvolgende ten ghe-
meenen befte hier na accommoderen ende reguleren.
Gedaen in 's Graven· haghe, ter vergaderlnghe vunde
Hoogh Gemelte Staten Generael, onder der felver Con-
tre-Zegel, paraphure ende fignature van haren Griffier,
o\)Acaeljden Septembris fefiien hondert tvee-m-dertigh.
Wasgeparapheert Nico/aes van der Bouckhorft. Onder-
fiondt. Ter Ordonnantie van de Hoogh Gemelte Hee-
ren Staten Generael. Geteeckent
Cornelis Mujch, fij n-
de op't fpatium gedruckt het Contre-Zegel der felver
Heeren Staten , in roode Waflche.

gin conferentie fiotnenöc öebbcn öie ban befecfïjbe
Ogrl^Iaeggt Dat be J^jocutatte banfiiebanb'anbecefïj»
tieniet en tna^ op De jigeem ban be
Generale Staten,
niet bfbefliaöt mecten grooten Zegel ban bien/ maec
opbe ^acm ban be
Gedeputeerde der Staten , geca«
cbettccct bp ontlcmingemettet^egel banbe^^bintie
banS3;abant enbe ijetcccl^ent
Jacob Mses «t^jiffiecban
SScabant ^ bien bolQcn^ battec geen bafligb^t foube
fijn in't gene men met fjaei; tcacteecbe. ooch

baccinabufijf/ bat fpfepbcn gehoort tehebben dat al-
hier was ghenegentheyt om te handelen
banj^^ebe of
lOTccbc^: tuant b'aenbicbingc cnbe t' aenfoechen toa^
Bcfcijict ban bie ban b' anOcc fïjbe. <©ppct eccfle fep-

'I ί!
il

-ocr page 80-

van de Nedcrlandiche Vrcde-handelingh* 79

OfiiConinaöaötiin: fepHennem: m^^at fpmfen-
ten Cententmicnt tefuHfti Sfben
metbe ^iocucak in
Öcngace idio.opd'infante oeBeücn tnrt cfaufulc ban
fuöfticutie
OODJ Rubens tiErtoont/fijnöe joHBecbanDate
WoieDeConina opDm^ecfoonban DenComnaban

kot braiuc iettucr eetcebm fj^iOte; geblieti bteban
ö'oaOKe^e bafocljt terfilacingö op «ö ban De
boMöfftoaenniJliödtti ^fötH^ört funDanuntbattbe
idanDrlina, fanDecDebielcl^eten i);incipale niet foulie
fionnfnaefcöieöfn. <!EnticaedaaenDe De aemelOe negen
pointiö/ totjaefiticBtBefoimcirt/ fepöcntcfgnvan
l^danige ftoffedetfy hacr alfnoch daerop niet konden
verkkrenj&eeeerten oocft tetpetcn toatplaetfenof ^te.
0ίπ/ intlefleSictilicfteliemelt/ menfwU» taultenep'
fcl)efl. ^ie ban ti'an&ece ftjtie eefc^en fdnUe » geb&en
Ui ban
Vrleflaoc cndc Stadi ende Lande QCteiKteect
góecb^eöt^teet^; bannietgda^tefgntetl^iiden
met üe Qcne Die fp^a^sn upt Den naem bat Dtn Coning/
ban D' ^nfante/of ban bcn^aenfcgen 6aet>t.

^aecnabie&ec bp em ltomen^ ttttft inenbieban
b'anbecfülieai^ nocö becmaent betiacttt ttbotUeafgo
op Oe pjas^atie in 't tïsrebr 93ctf)cful btcfucgt; en&e gaee
fo op Dat/ al^ opD'anDece te biillen becfibtcenal^ t^ge>
«loegl) bebbenDe gegaDt : ^ gebben Daer op geDaen con»
tee betfoccft ont te {)ebben becitlar inge )mn Die ban Defen
fitaet op öet le|ie ^Hrttjcliel /
wat Steden ende plaetfen fy
luucien begeeren
: fulcïÊfiftracngecieufeect; feflaen»
De bat men bp o^e ban booten mo(i beginnen / enbe De
bethlacingDaecopDoen / al^ men Daectoe gehotnen
toa^. <iEnoe bjeDetom gepojt fgnbe op
vaitigheyt ende
preftacie;
fcpDente Qiepnen bat ^be Coning futben
ftonnen betbinDen in't gene be faecben fn jgebetlant
aenijaetfi^Decaecbt/ niecinfaecbenDaerbuptenj al^
fcoarc toe ej^psefTe autI)o;tratie De^ Coning^ ban nooben
fouDe fgn : bectconbienDe em Dee boojfs i^ie mibüelen of
cj^peDienten te fullen lumnen beclàtiigen : maec bat fp 't
aen oen honing fouben moeten becfoscitcn ; bat ju? toa^
een
Coning niet titulair; niaer met macht : enDeobeCal
^acnifoen baDDe/bat fii Safallen toacen/enbe be b}ucii«
ten ban Dei3!:cactaten niet fouben lioiinen genieten fan:
becintecbentie / antbo^fìitie / enDe eatifteatiebe^lilo»
uing^. 3^aegDen of men algiet fouDe ftbariggept ma'
Ëen / omteyanDelenmecËaecuptbentioofDeDe^Co:
ningi^·

üenfèpbegaetbaet op/ battobin^ce 1609. be
toa^ gegacanbeect geboeefl booe 3@|enc{ic^b en=
be<SngeIatit /TuIcj;nuntetr!inDe: Dat be Staten ban
b'anbec fobe befelbe gatentie foube moeten ptasflecen/
'ttoeicft niet lionbe f&a tnanneec fp upt ben
bcbe^ Coning^ al^ geintecpaneectte Pecfoonenagce^-
ben.

^preplicecrben ì geer onmogelllcl^ te fiËln MtJP felf
te gacanbecen ; (joopcen enbe moctjten Ii)ben Dat gelijcb
teboo}/ foooocbnu ®}anclici)e{t enbe «Engelantgua^
ranb^bleben.

<f$eb;aegt fiinbe goe fp ben Coning in jgebetTanbt
fouben meenen tebeebinben ;
feyden door het weygi
ren van heden, fubventien> CQnfentea> ende wat fy fou

lur-

neren tot onderhout van den Oorlogh : becltlacen&e bat
be Coning baec nopt beben of confenten met getaelt
IiabDe afgeDjongen/ maec anDecfïnt^ Dat fp noci) binittn
noci) buptenj^eeclant ben Coning nietËonben becbin·
ben/of pet p^(lecen toet ben Coning caechte / maec te
b;eDentefUn / {)occenbe gaeenal^omelinaen tetoiUen
betbinben. @aec op fepbemen baec bat upt fulcite^
toepnigb feecbecbept boo{ Defen ^btaet fouDete binben
fijn: bpbiiengenbebeel ceDenen tebien p|i^oo^e;ien>
betoebec bomeuDe op be
negen Artijcuicn> beefocbte
men baer nocömael be conbe becWacing. ilïaec op
bie ban D'anDece fijDe uptgaenDe / enbe baec becaben
Bebbcnbe/rön toeDec ingebomen/becWaecben op bet eec»
fle/geliith te boo;/bat fp ben iSceb^ ban 't Saec 1^09.
W^cetbcn alé een JBoDel : enbe aengaenbe b'anbece

^Ctgcuten/ dat die noch noyt en waren vertoont in haer
Vergadering tot Bruflel.
ï&at fclf be (©ecommittCrbe
ban baec ^ooglj Mog. nopt getollt babben bat bieop be
naem banbe l^cecen g>tatcn fouben toecDennptgege»
ben: alg toaec toeooch bcc feIbec<©ecommite£cbenift
gelali en toacen; bat aIfooDcfcIbe?ïitdc
«lm nicttoicc»
bengeacfit al^ boo; ccni>aptecboIant : Dat be tbiecDc
enbeboIgenbe^rticiiIeM blaren ban fulthcnfloffc; Dat
Daccboo? DeConiHBfouöe gemarcRt toojben l
itukir;
geÖ)cB{)pï|cnifci)jijft Coning vanjerulilero; ofgeljjcft
i)P biap iit De <écunicecDe ^;oüiutien boo; ^oec
j
;8i.tDanHeccnacl)aUe^b)iect gedaenop (ìjncnnaenij
fonbec noegtan^ bat gp alDaec peti gabbe te feggen^ec»
focgtenbctMbenlIàitiatitie bcc feibee^tticuien; ebbe
bat fp een beet fouben moeten Doen of eenlge uptjbaec
miObel fepubcn na
BruffeL 2@enf4>ten fbo na bp baec
principalen te (tjn ; gdtjcKaliitei: be^^ecten Staten bp
een/praefent/cnDe baecbig toacen.

g&iebaBbcf(Efijöebupttngc(iacn / enbe toebecingea
Bomen pjnbe / fjebben met
exnftige wootden gcfrpt : gec
l|oopttet)ebbcn batfp(Dieban b'anbete (ijDe) betecge^
iafl fouben fllngeltomen ; om opening te boen ban
mid·
deien tot een uyckomfteder Oorloge, 3^00}t^bieDecom
bert betbali^miDe op 't point ban De becfëeciieeii^ enbe
p^^atie; inplaec^ban aUe'ttoeieite fpnu ukd eecfï
toüDen nemen een cece^ / cube fp^ccHen met [laec j^incie
palen, ^e ban b'fmbee fijbe baben batmen bit met ten
eeg^en toiiDe bupben : om ooifaec&en bie fp foe te boo;
Ql^nuin'tiange bcbuceecben : Dat iube(m;&taetooctt
niet tecfiont bc leben geceet toacen getoeefi> maec Dat fp
alfjiet na befeibe een gecupme tpt iiabben moeten ttKUb^"
ten. ^Ifoo fact) men tod bat fp begoflen te cuggelen/
enbe Dat b" eec^e baiigigbept/Oie fp te .{BaefiEiciu Itabbtn
getoont/obec toa^. Q^ic^ bie ban Bjicfiant enbe ^cabe
enSlanbe Oe^ temeec enDe pbtciget; infifieecDen ^c
boa;tgeP;oteflatien cnDebegeecten ban alle ganbelingfi
met ben felben af te fni)Den. |@eer De P;obintien ban
(Selbeclant/ JNIant/ ^tcec&t/ (immet^bettoeecetfie
leben ban Dien / toant bej&taDt Stmbt toa^ ban .i)u«
meuc ai^ 3i^;iefiant/enDe ^tabt en £anDen; enbe HPbec-
^ITelbleben boigacbebtn in baec goopc / batbefaet&e
nocË boojtgancb fouDe getoinnen ; enbe toiect bp meefte
(temmen tee genecaliteptal^ noci) gecontinueect / enbe
gecefolbeect bat men bie ban b' anbece (Ijbe fouDe aenfeg^i
gen gDettjcg gbebaen toiect /
dat <y fouden hebben uyt te
bre^hen behootUjcke authoriratie getceckent by deo
Griffier van yderProvlatie > code
met deifelv^ruyctm·

^en2^®ecemB^i^toa0 toebecCcnfieeentie: inbe«
toekhe baec toiect gcfrpt bat men bettoa^t
tiéfactie ιφ be negen meecmael^ eemeiDe1tc(t|cMen/
al^oocbopenbebolgen^ De^i^ooflen totIËaellcicbC
t'baecDec eecHeaen&omfigeballen/ bectoonDtctfgnbe/
batmenbaeenu albtecfatj) cecuiecen : men biaegpen
i)aec of conbe betblacinge/ of fp ban mtentie toacm bcc»
anbect/ of ce^ejt^c namen op befaeehenin^^tflont
(aitoaec be Coning banj^toeben in benA{ae|) te Eut·
fentoa^bootgeblebin) enbebe banDelii^ toflbenttei»
mcenomtpttegetoinnenj Meabegmtu ίύίηοφ j^sh
cebecblacingbe of fp toUDen banbelenal^^btatenmet
;&taten ; enbe p;«fieren 't gunt gebanbett (bube mogen
to02ben. j9aecanttooo;ttoa^}
Dat fy ais rioch hadden
de fincere. ende oprechte meeninge die fy van Bruflèl tot
Maefìricht,en{ie vandaerin den Hage hadden gebracht»
endcgeenfints verkoelt waren in haer yver om Neder·
lant te brengen tot rufte, dat fy berey t warea alles daer toe
te contribueren>fonder eenig regard te nemen,of de bac-
ken veranderden tot voorfpoet of tegenfpoct. Maei eg-
ter dat fy op de negen poincen niet gelaft waren: dat oock
felf die van defen ütaet verklaert hadden daer toe niet ge-
laft te fijn, maer defelve te houden voor Oifcourien. Ë-
doch dat fy alles fouden bybrengen wat ia haer vermo-
gen
WIS. isepetecenbe al toebecom boo^ige SSnegatien ;
alfmen benegen pointentoefhmt / bat be Coning niet
fouDe fVn al^
Titulair, a^forbten men moebtc albiec
epfcbenwatpraéticabei toacf/ Dat fbniet becbec geiafl
toacen op benboet ban ben boojigenfCtebe^ / enbe
ban geen auDec feecftecbepttegeben en totfien/al^booj
d'authorifatie des Conings : toiibcn nocbtanis baccbp
oocK baec felfP becbinben· ^ienbe Dan bat bie ban
b'anbece fijDe
'baic banben t'etneniael toiefêben ban
be negen {»inten; foo b^eft men te boo?fcb|jn ges
bjacbt enDe openingb gebaen ban feeeftecc een ende
twintigh nirutoe pointen : baec npt latenbe bft acbt:

Φ 4 Ife/


-ocr page 81-

8o V E R Η A E L

fie/fpccecitenìje ijan De Ooft cndc Weft-Indifche Com-
pagnie,

Poinden , by de Gecommitteerden van de Heeren
Staten Generael der Vereenigde Nederlanden op d'acn-
geboden handelinge van de Gecommitteerde van de
Heeren Gedeputeerde van de Staten van de Provintien
van het Nederlant tot Bruflel vergadert aen defelve
voorgefteit omme van Wederfijden aengenomen ende
door middel van dien een uytkomfte uyt de tegenwoor-
dighe Oorloge gevonden te mogen worden.

Eerft alfoo de tegenwoordige handelinge ópd'aenbie-
dinge van de Heeren Staten van d'andere fijde aengeftelt
istuflchen de Heeren Staten van de Nederlantfche Pro-
vintien van wederfijden ende de Heeren Staten vande
Vereenigde Provintien te vredenfijn haer te verbinden
voor de preilatie onderhoudinge ende nakominge van
alle 'c gene gerraéleert fai worden,het fy 't fel ve in de Ne-
derlanden , ende binnen ofte buyten Europa fai van noo-
den wefen, foofullen infgelijcx de Heeren Gedeputeer-
den van de Staten van de Provintien van het Nederlandt
aen de ander fijde door haer Gecommitteerde doen belo-
ven te volbrengen ende te prxfteren, alle 't gunt als voo-
ren getraöeerc, ende foo wel in de Nederlanden als
iitt-
Tteneu iuiten Europa
gerequireert fai worden in fulcker
voegen dat de Heeren Staten , Leden ende Steden ende
Inwoonders van de Geünieerde Provintien, allepointen
ende Articulen van het Traöaet efÏLaivelijck ende vol-
komentlijck fuUen genieten , ende fullen de voorfz Ge-
committeerde tot dien eynde foodanige Procuratie ofte
Authorifatie, met belofte van Ratificatie niet alleen van
hare HeerenCommittenten,maeroock van den Coninck
van Spagnien hebben te beforgen, ende uyt te brengen»
daer mede fy luyden mogen wefen verfeeckert, ende ge-
lijcke verfeeckeringe fullen konnen geven aen de Ge-
committeerde van defer fijde.

II.

Alle pointen ende Articulen begrepen in'tTraÖaet
van den 9. April löop.endeverdrachdaeropgcvolgtden
7.January 1630. fullen gerenoveert ende van nieuws
voor gearrefteert gehouden worden uytgefondert de ge-
ne daer van expreflèveranderinge ofte nader verklaringe
fai gedaen worden , ende fullen dacr en-boven worden
sengenomen bewilligt ende geefifëüueert de poinieo en-
de Articulen hier na volgende,

III.

Dat aen den Staet der Vereenigde Provintien onwe-
derfpreeckelijck fai fijn ende blijven
iWcSeuverahiteyt,
Hoogheyt endt dipofttie fbo i»
'f Pelitijck als Kercieiijck over
alle de Dorpen ende bet heele platte Landt > behoorende
aen de Steden,Caftelen,Vlecken,ende Heerligheden,en-
de het reflbrt ende gevolge van defelve > als mede over de
Rivieren ende Stroomen wekke aen ende onder de ge-
hooriaemheytvan defen Staet fijn gereduceert , endeby
defen Traöact aen defelve Staet vorder fullen gelaten
worden.

IV.

Ende alfoo voor defen wegen het reflbrt van de Meye-
ryt van 's Hertogenbofch, difpuyten fijn gemoveert ende
defelve aen de voorfz Stadt van oudts is geannexeert ende
daer van met geen Fondament kan gefepareert wordenj
dat de
vootizMeyeryt infzelijcxin alien deelen alsvoo-
ren fai ilij ven ende gehouden worden aen den Staet van
de vereenigde Provintien » als van de andere Dorpen
ende platte Landen in 't voorgaende Articul is geex-
prefleert.

V.

Dat de Revieren Ag Schelde, Item Canalen vanV^/w
^t Zvijftende andere Zeegaten daer op refponderende in
fulcker voegen ende niet anders bevaren,ende gefrequen-
teert fullen moghen worden als die gedurende den tijt
van het voorgaende twaelfjarige beilant, fijn gebruyckr
geweeft,

VI.

Met fulcken verftande ende expres befpreck , datde
Schepen ende goederen komende in ende uyt
de Have-
nen van Vlaenderen met fioiaràge CoKvoy-gelden, ImpO:
(len^ TtUtn» cndc andere laftcn ende niet miader aU
daer fullen worden befwaert, als de Goederen de Schel-
de ende de voorfz Canalen opende afgaende, ende dat
op de executie van dien fumfante ordre lal werden ge-
itelc.

VII.

Daer-en-boven dat het wit Sout uyt de Vereenighde
Provintien na die van d'andere fijde, niet fai mogen ver-
boden nochte hoogher als het grove Soutbelalt, maer
met egale laflen ten weder-fijden moeten befwaert wor-
den.

VIIL

Dat die van de Οοβ enda Wefi-lndiftke Ccmpagnkn in
de Vereenigde Nederlanden voigens hare reipedtive Oc-
troyen fullen continueren in hare Navigatie, Traffiji.que
ende Commercien , foo te Water als te Lande op alle
Landen, Eylanden,Havenen ende Plaetfen daer deielve
tot noch toe hebben gevaren endegefre^uenteert, mits·
gaders by alle Volckeren ende Natiën,die haer Acces ful-
len willen seven.

IX.

Dat de Goederen , Coopmanfchappen code Manift-
fturenoyt de Vereenigde Provintien komende, aen de
ander fijde in 't inkomen ofte uyrgaen, niet fullen mogea
verboden ofte hooger belaft worden als haer eygen Goe-
deren ofte van andere Nabuerige Rijcken ende Lant-
fchappen die minft fijn belaft, ende daer-en boven dat de
voorfzGoederen,Coopmanich8ppen ende Manifaöuren
van de Ingefetenen van de vooriz Vereenigde Provinti-
en,in Spagnien ende inhetSpaenichegebiet > inltaliea
ofte elders niet verboden nochte hooger in'tin ende
uyrgaen fullen mogen befwaert worden, als de Goe-
deren } Coopmanfchappen ende ManifaiSuren der-
waerts gaende ende komende uyt te Havenen van
Vlaenderen.

X.

Dat die van de Pertugeefche Natie Inwoonders ende In-
gefetenen van de Vereenigde Proviotien die nu fijn ofte
namaels fullen komen,van wat Religie of Geloof die fou»
den mogen wefen, foo wel als andere Ingefetenen van de
voorfz Provintien het eftea van
*t tegenwoordige Trac-
taet foo in Nederlant als in Spagnien endealomme in't
Spaenfche gebiet volkomentlijck fullen genieten.

XI*

Dat de Reformatie mitfgaders eenparige ordre code
evaluatie in'tftuckvan de ««B/etuflchenderefpföivo
Nederlantfche Provintien aengeftelt ende onverbrecc-
kelijck fai worden onderhouden.

XII.

Dat om de gemeene verfeeckeringe endegeruftheyt
aüe de Spagviaerden fijnde luyden van Oorloge fullen
moeten vertrecken, uyt ende buyten alle ende yegelijclc
der Nederlantfche Provintien , ende gene wederomme
binnen defelve mogen we^en gebragt.

Dat alle foodanlgh Velck vanOorloghe te Vut tnieU
Faertyte Water ende te Lande,
als in d' andere Nederlant-
fche Provintien fai worden gehouden, tot defenfie ende
feeckerheydt van defelve > lal fijn in den Eedt van de
Heeren Staten v^n de andere fijde alleenlijck ende van
niemant anders» endeby ofte van wegen defelve aen-
genomen ende beèaelt ende alle deOlEcieren daer over
geftelt,

XIV.

Dat tot verfeeckerheydt teghens alle invafien in de
principaelfteZ
«-Wi^»w» Vlaenderen foodanige ordre
Gouvernement ende Guarnifoen ial worden aengeftelt
met gemeen advijs van de refpeéli ve Heeren Staten der
Nederlanden dat fonder bewilliginge van defelve ge·
famentlijckgheen ander Krijgs-volck in de voorfz Ste-
den ofte Havenen van dien en fai mogen worden inge·
braght.

XV.

Dat omme fonderlinge Confideratien totte gemeene
rufte dienendcjide Stadt van Rh^nierci ende de Scbantïe
daer tegen over van het Guarnifoen van den Coning
van
Spagnien ontledigt, de Fortificatiën gedemoliert de Stade
Neutrael gemaeckt, ende aen den Ceur-Vorft van Geu-
len gereftitueert , mitfgaders de Steden van Bwi/^ ende
Gelder »en den Staet van de Vereenigde Provintien over-

gele-


-ocr page 82-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

geicvert fullen worden, ende de Fortificatie van Santvliet
ter neder geworpen.

XVI.

Datdequeftien over de no»-executie van hettemaec-
fcen TraÖaet ende van weghen de geannoteerde ende
gheconfifqueerde Goederen , binnen behoorlijcken tijt
daer toe te beramen iullen worden getermineert byeeni-
ge Rechters ten wederfij^n^te verkiefen,

Ende alfoo vervolgens het 14, Artijckel van 't Tradtaet
van den Jare lioj. het Proces v»n chififl^tOin by het Ie-
ven van wijlen den Heere Prince van Orangien geinfti-
tueertin'tHof van Mcchelen niet is gedecideert nadat
daerom genoeghfaem vervolg isgedaen. Soo fai 'c voorfz
Proces voor de rechters in 't voorgaende Artijckel geex-
prefleert, metten eerften geinftrueert ende inaile recht-
veerdigheyt ende finceritey c getermineert > ende het ghe-
wijsde ter goeder trouwen voldaen ende oagckomen
worden.

xvin.

Dat tegen 4' Amile», Contraventien ende Befchaitghe-
dtn, die d' Ingefetenen van de Vereenigde Provintien
fouden mogen aengedaen worden» ende tot reparatie van
delelve naerder verfeeckerìng lal worden gedaen. Ende
ten cynde het te maecken Tratìaet in alle pointen
od ver-
breeckelijck nagekomen ende onderhouden maghwor-
den,ende d'Ingefetencn van de refpedtive Nederlantfche
Provintien, niet alleen in feeckerheyc epde geruftheyt
binnen ende buyten defelve mogen leven, Conveiferen
ende Frequenteren, maer oock de gemeene rulle van de
gefamentlijcke Nederlandfche Provintien van buyten
niet komen geturbeert te worden.

XIX.

Soo fullen die van de Chriftelijcke GereformeerJe Reli-
gie
voortaen in haer confcientien niet gemolefteert ende
aen d'andere fijde in gelijcke Staet ende Ordre gehouden
ende toeghelaten worden als die van de Roomfche Ca-
tholijcke Religie aen defer fijde aengefien worden ende
fullen daer-en-boven die van de voorlz Gereformeerde
Religie alomme oock buyten de Nederlanden in Spag-
nien ende Spaenfche gebiedt
hyten recherche gelaten
worden,

XX.

Sullen verder de Heeren Staten van de voorfz refpec-
tive Provintien metten anderen difpiciercn beraemen
ende ingaen de befte bequaemfte ende feeckerfte midde-
len daer mede het te maecken Tradteert
gemainteneert
endegeguarandeert
mogen worden tegens alle ende een
yegelijck die'tfelve fouden willen verbreecken ofte te-
gengaen. ^^^ ·

Leftelijck falaengaende het Interefi νμα eenighePi^-
yi»tfgi'f»cnde op andere particuliere faecken,alle redelijc-
ke ende behoorlijcke Satlsfaétie begeert ende geaccor-
deert worden.

Beb&cn be ïgcetcniSeDcputcfC&in ban De
bimicnüan
Vrieflandt enDeStadt ende Lande cefpectibc»
Itjclt bccltlaect t' intietccen dee felbec beceiacinge enùe

Sefe pointen bccbolaen^ïjaec boo?8rfefenhjo?tienbe/

Γφύεη op I)etettfle: geen ander feeckerhcydt te konnen
beloven a sgelijck te voor verklaert was.
Φρ fiet ttOec»
be/fepOfnflcIafitclljn. btcDcn paflTfcenOe : fep=
Den op ben biecben/bat be
Meyerie niet αεη be iètabt be»
penbeccbe. ^etbijfbe te fï|n hupten ceben. «Enbeopal»
ïebeceftoenöe/ boojfoobeeïebie nieuto/ ofbuptenben
boo?iflfni!Ecebe^tpaccn
ocgeiaft te fijn. (©pöetïaefie/
ttajeicft be @ecfoonen ban (0?aef i|enb;tch ban be
Ber-
ge><i5iaefbanWarfufé, ben^jlnceban Efpinoy,Gracf
van Egmont,&c.
aenginB/fepben/ fulc)c toel te fullen re»
commanbecen ; ^EOocft bat be
Infante, ijoebJeleenfeec
Ooetactbtobe©?outofijnbc/ nocfitan^ ijaec t'eeneraael
ontfïelbe fp Dacc ban ftooïbe fp?eecfien. om
b|ucljtbaccI0cftnocBtani in befianb^mg boo?t tcgaen/
ö««lacrtcn eeniolje upt Baec mibbelentc fullen fepn·
ben ndJiSjuncl aen öace principalen; om be flemelbe
pointen/enbe bjat alöiec meet in be Cenfecentie eBepaf»
feecttoa^te cappojteten. i^tcöaltjen fiinSàec'ganbe»
renbaee^ boa? ben
Griffier Mufch tee öa»öcii gcftcïtop
semelbe pointen toacK tegen fpbjeötcom Jjebbenoetoif
fcltenbe obecaegcben naüoIaeuDc ^cte.

ΙΛΕ Gecommitteerde van de Heeren Gecommitteerde
van de Staten der Nederlantfche Provintien verga-
dert tet
Bru£i/, hebben airede verklaert te vreden te fijn
te komen in onderhandelinge van Vrede of Beftant/ei»
τιαίβε» op die conditiën vervat by hetTraöaet van'E
voorgaende fiey?a»/,ende behoudens het geene in defe on-
derhandelinge daer in verandert af ofte aengedaen foude
mogen wprden, ende aengacnde de middelen waerby de
Hoogh Mog. Heeren Staten Generaci fouden mogen ver-
trouwen,ende hun verfeeckert houden dat't geene by de-
fe onderhandelinge fai beilooten worden dadelijckende
onverbreeckelijck fai onderhouden worden, fulcx datone
der andere d'Ingefetenen der Vereenighde Provintien in
alle geruftheyt ende fonder achterdencken fullen mogen
varen ende hunnen handel doen, in Spagnien, Italien en-
de elders in de Landen onder het ghebiet van fijne Ca-
tholijcke Majefteyt, feggen de voorla Gecommitteerden
dateenige van de middelen tot defer verfeeckertheyt al-
hier by de Heeren Gedeputeerde van de Staten van de
Vereenighde Nederlanden voorgcflagen , daer toe niet
en konnen ftrecken,want al waren oock alle defelve mid-
delen belooft ende te wercke geleyt, foo en foudc noch
daer door de
Vaert en Handel in Spagnien , Napels ende
andere Rijckenvan fijne voorfz Majefteyt voor d'Inge-
fetenen der Vereenighde Nederlanden niet open veel
min verfeeckert fijn, fonder confent ende wille van de-
felve i foo geheel kJaer ende ongetwijfiFelt is : men laet
ftaen, dat de voorfz middelen, behalven de belofte ende
Verbont van de voorfe Provintien niet en fijn in de
macht derfelver noch van de voorfz Gecommitteerde
noch oock anderfintsgeraetiaem , namentlijck voor foo
veel als die haer , onder andere daerby te feer fouden
iteecken in laft
Onderhout ven hetKrügs-VoUkioo
als'tfelve oock notoir is, oock mede dat delelve midde-
len niet en konnen beftaen mette ghehoorfaemheyt van
denConingvan deweicke de voorfz Provintien nieten
konnen wijeken, gelijckaltijdtvaneerft af tot noch toe
van wegen de voorgenoemde Gecommitteerde is te kenr
nen gegeven geweeft. Over fulcx bevinden defelve Ge-
commiteerde , dat den noodigen ende krachtigen mid-
del om verfeeckert te fijn van het efièit van de voorfz on-
derhandelicge fonderlinge van devoorfsvrye Vaert en-
de Negotiatle is den wille ende verbinteniffe van fijne
Majefteyt in'c onderhout van alle 'tgene alhier falbe-
flooten worden , welcken middel niet en kan verhoopr
worden slfmen
heel bert fonde wille» βαιη ende dringen of
de^voorjz andere middelen,
want foo defelve plaetie heb-
bende , foude fijne Majefteyt geheelijck verliefen fijne
Authoriteyt ende macht over de Provintien van hare fij-
de ,fonder daer van yet anders te behouden dan den
fien ende alleenlijck onereufen Tytuie, Ende alfoo ware buy-
ten hope dat fijne Majefteyt by defe onderhandelinge fo
getraiteert fijnde foude konnen beweegt worden t'onfen
gevalle haer te verbinden in het toelaeten van de voorfz
Koophandel daer alle de Nederlanders foo hooglijck aen
gelegen is,ende fonderlinge de Vereenigde Nederlanden
omhunZee-Volck ander werck tegevenalsby deOor-
loghe.

Hebbende de Hoogh Mog. Heeren Staten Gpnerael
byRaed vande Conicgen ende Potentaten hunne Ge-
allieerde,op de voorfz middel van verfeeckertheyt, door
de Verbinteniflè van de voorfz fijne Catholijcke Maje^
fteyt hun genoeg vertrout in 't Jaer 16^9. ende oock daer
op'teffëftvandeTreve alfdpen bc;ftoten , namaels ge-
nooten,in plaetfe dat als nu daer en boven de voorfz Pro*
vintien by defe onderhandelinge mede fullen verbooded
fijn in de befte forme dat'tfelve fai kunnen gefchiedeo
ende fulcx dat haer Ho. Mog. redenen fullen ^hebben om»
haer daer mede te genoegen.

Om nu dc voorfz Veiblntenïfle van fijn Majefteyt ge-
voegelijck te wege te brengen, dunckt de voorfz Gecom-
mitteerde dtt hetbequaemfte foude fijn van defelve fijne
Majefteyt daer tóe tc verwerven behoorlijcke authorifa-
tieende macht met belofte van Ratificatie , op defelve
Gecommitteerde deweicke alsdan met
twttderhande

macht


-ocr page 83-

8i V E R Η A E L

meht alhier fouden handelen ende hun vei binden, wel-
ke authorifatie ende machtvaneerftenafdeHandelin-
ge fouden konnen kracht gheven , in plaecfe dac fijne
iVlajeftcyts Ratificatie ende macht foude moeten uytge·
ftelt worden tot naer het volkomen befluyt j ende noch
minder verfeeckertheyt.

Sijnde over fulcx de voorfz. Gecommitteerde van
meyninge
met danck van,de voorfz. Heeren Gedepu-
teerde door eenige van hem-luydenhetbequaemtte be-
fcheet om fijne Majefteyc te mogen verbinden als boven,
eerftdaechs te vorderen > ende met eenen te bekomen
belaftinge om over de punden by de vourfz. Heeren
Gedeputeerde van deiè fijde op gifteren voorgehouden,
cndeanderfintshenluydenbehoorlijck te mogen beje·

fenen, ende eyntlijck defe onderhandelinge tot Gods

xre ende 's Landts Welvacrt op'c fpoedichfte te befluy-
ten.

^aec mcùe fijnbmErtz-BiiTchop, ^en l^actocg
ban Arfchot, ùe l^enfìonaci^ Ëdelhere, Hellebus enCie
ban
Marca Den 28. ^ecemb. oetoaen na Brufle).

Infjanuacio öaecatnguaniaen Dm Jgeer pjfncc
ali)icc een ^cbjijben ban Den becmaecDen ^cljtröec
Ru
bensi om te 6eùben®afpoo?t / enbe alfiiec te raogm
fiomen / ootlt fp?eecïicn op Ijet flucU ban öc ®c£bE^·
BanDelina· Φί£ ÖabDe fön fnnöament op 't secne bp
De <t?e£ommttteecöe ban D' anDcc fsDe nieermael^ toa^
B^fept / dat fy geen macht hadden om te praplteren wat-
ter foude werden gehandelc ; ende dat
of fy of een darde
moften worden geauthorifeert van den Coning. ^u
toaflalfooDatbefelbeRubens (niet alleen ban bjesen
fgne^cöilöec-fiunft / inacc
ootlit al^fljnDecen jasan
bangekectiiept/ banpalen / enùe ban ^tart / bp
ben «εοηι'ηα aengenaein
) fect ^elucaeUjcit fìclj baDùe
flebcupcRt in De ©jeeDe-gnnDelina ftifTcDfn
Spagnien
ende Engelant
, booj Isat tneec ai^ een ^art geflooten.
<Enöc Detoöle/ boIflen^®cactaecban
Zuythampton,
«Bnflclant enöe öefe ibtaet ciclianDcc faclooftöaööen
eeeflj@;eöeofiarcebe^teniaec{ien fonOec mutueel con·
fent : foa babbe
Rubens niet alleen laflgebaDt in €n<
oelant/ maecooclt aiftiec : enöe Daec obec met Den
i^eec l^fince ban ^iam foo monbelfng ol^ Deuc
^;<cbcnaeaaeect·

g^efelbe 25?ief nu aen ijacc J^oog. jnaog. Qecommui
nicecct biccbenbe ; foo gebbcn Die ban
Hoiiandt gaet:
tecflont toel oenegen getoont om Dit Pafpoo^t toe te
fiaen ; al^inflenbe / Dat
die 'tyndewil, oockmoet
willen de middelen, om tot dat eynde te komen : <iEn>
be Dat niet mogelticlt en loa^ te flupten met De meerop-
gemeioe GeeommittcerDe tot «ffpclufe De^ Coning^.
jmet Hoilandt ticbben geboegt De pjobintien/
Gelderlandt.Wtrechtende Over-Yflèl : enOe fiebben
aen
Rubens in qnaüteptal^^fccetaci^ De^ Coning^

in fgn ^fcccten Raeöt toegepaen Jpafpoo^t boot biec
JlQaenOen.

üBaec alfmen bat baec na getoaec Vuiect tot Bruffel,
fo gcbben 't Die tot De {lanbeling <aeconimitteecDe ï^ee·
ren enbe infonbcïDept öe
Hartogh van Aerichot feec
eualtjcR genomen enbe fiaei: ialoufle Daec obec getoont ·
haecDunchenDeonbiüijcRteójn. i. ^at een DacDe
Daec Det bietcb foube al^ npt De ganDt nemen / of alleen
meet te feggen ftebbenal^ fpal-te-famen. a. 35at
een ban mibbelmatige qualitept baec toe foube boecDen
Sbeb^upcht : Daec obec ftcb De ]^actocg ban
Aerfchot
boo;nemeli|cR feec jpo^malifeecbe : al^ f^nbebanno*
tupcen feec pcompt in fijne tboojDen / enbe Boocfi ban
moebe. ^mtncc^ foo beel oppofïtie baec tegen gtie:*
fcfliet
batRubens acfitec bleef i: enbe fön ben (öctj-Söifi
fcÖop/©actogl)/enbe anbece ben lellen ganuacij toe.
bec inbenitiage geltomen. bolgenbe Dagen fijn
becfcQepbene Confecencien met Denfelben gegouDen.
I@aec upt ennDelijch gecefulteect i^ bat Den|i i. jfebju·
acij be
Heer van Heemftede, Die De pcincipaelfie Dicec·
tie in De ^anDeling beucgaen^ geftabt beeft / fiaec
©o.l!iao.booib?oegl)bat De ^eecen
IVIarca enbe Ro-
nerhbepbeban De jj^eecen <(3e£ommitteecbe ban D'an^
Dece fijbe fijn <60. babben gefpjooclteninbebectcecB-

©jieflant / na bat b'enttooojt ban De f famentlfjclie
<&ecommittee(lKn ban D'anbece fdbe toa^ obecgelebctt
opb'^ttirhulenbpljacei^o. iBog. gun in Ï^ecembec
leflleben tee
banbt geflelt enbe Datfe gebben gefept bat
onbec bun bccfcbepbenbifcoucfen tooien gebidlen obec
Denceebtenfinban't tooojt
preftatie, ban't gfiene al·
biecinil^eDeclantbp ^ucce^ban f^^cactaetfeuDetoO}·
DenbcHooten/ enbe bat φ baec obec onbrcbun in bl^
fpacitept ban opinien toacen geballen / becfoecRenbe
Daec obec naecDec efclaicciffement / enbe DatbPÜeec
ban
Heemftede DaecopbaDDe gefeptbatDemeeninge
enbe intentie ban bacc io.j^o. obec'tboo2f3tooo;t
praeftatie, toa^DatDel|eecen;ètatenban De P?obine
tien ban D'anbete fijbe
aiks fouden moeten prasfteren
't gene by de meergenoemde Heeren Gecommitteer-
den foude worden toegefeyt ende belooft de iaecken in
Nederlant raeckende : ende't publijck betreffende,
fon»
bec Dat Daec op afgetoacbt foube moeten toocDen catiri=<
catieupt^pagnienenDe batDetocu?bcn
ban reparatie
vanfchaden ende Intereften
eUeenlrfCÏt ItonDcn gepaft
toojDen opcontcabentien ban't €cactaetDietn'tce:
gactbanpactlcuiiecen foube mogen glieDaentoo;ben/
enbe Dat fip ü^eec ban
Heemftede om natcDec upt te
D;ucltenDemeeningebanbaec Ι@ο. Μ. baDDe gefept/
exempii gratia, bp fucce^ ban De tegenlboojDige onDec<
banbelinge ban b'anbete fgbe foube mogen belooft
toojbenb'obeclebecingbeban De^taötban
Breda aen
bPfen^taet / fulc»; foube batelijcft na't beflupt moe·
ten göcfcbieben fonbcc afte
toacbten Ratificatie ban
ben Coning ban ^pagnien ofte Datmen bp non-obec·
lebecingebanDeboojfj^taDt metbetalinge ban fffias
Den enbe ^ntccefienfouDe mogen boiflacn/ toant Dat
cepacatienban fcljabenenbe^nteceflen (Die naboot
gambe Renniffe enbe epaminatie ban faeclten eecfl fou>
Den too?ben begjoot ) necgenjS anbec^ toe en fouben
Dienen / al^ om De faeefi op b e lange baen te fcöupben/
't toelch met bet publijch niet obec een en Itomt enbe bat
De(0emeltc§eccen
Marca ende Ronet Dacc opbfbbtn
becfoebt Dat bun Deboojfs anttooo?t bantoegen b'an·
bece fbbe obecgelebect / mocbt toojben geceflitueect om
ben fin noopenbe'tboa
;f5 tooojt banprsftatieMaecDec
te eppcimecen / Doeb Dat fulep bp bem ï|eec ban
Heem-
ftede
toa^ gbeej;cufeect. iBaecop geDelibeecectJijnDe/

goetgbebonben ben 43emclten ]|eec ban Heemftede
boo?t gebaen üappo;c mitfDien te bebancRen / enbe bat
DemeecgenoemDe anttooojt '^anbecen Daeg^ tecpjc:·
fentie ban fijn <{B);celi. in De l^ecgabecinge ban baectf»·
jBog. fouDetoo;ben gecefumeectenbe gelefen tegen^
b' ^ctfjchulen ban toegben befen S>taet aen be ®emel»
te i^eecen <0ecommittcecDcn öeboojen^ bebaus
Diebt / om Daec na foobanige cefolutie genomen te too;·
Den alfnun bebinbeu foube te bebooten.

Hier na volghi d^antwoort van de Heeren
Gecommitteerden van d'andere fyde.

De Gecommitteerden van de Heeren Gedeputeer-
den van de Staten der Nederlantfche Provintien
vergadert tot BrulTel, verklaren op de pointen
by
de Gecommitteerde van dc Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Provintien ovcrgelcvcrt 'tnaervol-
ghende.

Op 1. Point, dat hunne Procuratie is, foo oochfien-
lijck blijckt*, fonder eenige reftriflie, ende foodanigh
dat fyluyden uytkrachtederlel ver vermogen te hande-
len befluyten ende beloven al't gene hunne Commit-
tenten fel ve vermogen , dewelck noch daer-en-boven

hyaSlevanJen iè. lamar'y leftleden hier gevoecht by
Copie , ten overvloede belooft hebben te ratificeeren
ende approberen te doen ratificeren ende approberenby
de Staten wn hunne refpeöive Provintien al 'c gene uyt
kragte vande voorfz procuratie fai wefen getradleert en-
de beilooten , ende om't felve krachtichendeeffeftijf
te maeckcn naer hehooren ^ fo belooven diefelve Ge-
committeerden , dat de voorfz Gedeputeerden foiien
Continueren inaile moegelijckedebvoiren airede be-
gonfl;. ten eynde fijne Majefteyt bewillige, ratificere,
ende beloo ve 't onderhouden 'c gene fyluyden fulletJ ge-
handelt ende beflootcn hebben, ende hoopen, jaghe-
looven dat dieshalven geen gebreck en fai iijn, felfs uyt

dica


-ocr page 84-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 83

dien de Sereniffime Infaate airede ernftelijck aen fijne
voornoemde Majefteyc heeft gefchreven om fijne belof-
ten daer over te verwerven.

Endealioo de Gecommitteerden van de Heeren Sta-
ten Generaci hebben betuyght dat daer mede geen ver-
feeckertheden ghegeven cnjlwort aen het Traftaet van

Hebben voorts tot volkomen Satisfaöieende geruft-
heyt van de Heeren Staten Generaci der Vereenighde
Provinciën verklaert bereyt te fijn te trafteren niet al-
leenlijck in ende op de veorfz quaiiteyt ende Voet ; maer
oock als gemachtighde van lync vooriz Majefteyt uyt
krachte van de Procuiatie derlislver ende der lubftitutie
van hare Hoogheyt alhier beyde vertoont y maer alfoo
voor fulcx plaetfe te geven de voorfz Gecommitteerden
van de Vereenighde Provintien noch eenigh vorder ap-
paifement over de folemniteyt ende forme van de voortz
procuratie ende fubftitutie hebben verfocht, de Gecom-
mitteerde van de voorfz Gedeputeerde fullen trachten
metten eerften't felve te beforgen,

Ende om'dien onghemindert de meyninghe van de
voorfz Gedeputeerden op den.eerftgemelten Voet ten
Principalen te openen tot vorder voldoeninge van
't voorfz eerfte ρ oint f feggendat hoewel als fijne Maje-
fteyt by middel van de voorfz ratificatie opdeneerften
Voet, ofte uyt krachte van de voorfz Procuratie op den
tweeden Voet foude verbonden fijn het Traöaet te pre-
fleeren ende over al te doen volbrengen , in d'een ende
d'ander geval de Heeren Staten Generaci defer Verce-
nigde Provintien van 'c efFeift volkomentlijck fouden
verfeeckert fijn,nochtans om het vorder verfoeck van dè
voorfz hunne Gecommitteerde voor foo vele doenlijck
is na te komen,de Gecommitteerden van de voorfz Ge-
deputeerden fijn bereyt van wegen hunne Committenten
ende Staten van hunne fijde, te beloven de preftatie,vol-
kominge ende onderhoudt van het getraceerde in defe
Nederlanden ende niet vorder , in verftande nochtans,
dat het niet eu fai toegelaten vyefen te komen tot arreften
repreiftlien ofte wegen van faiötfom te hebben voldoe-
oinge van eenigh gebreck ofte reparatie van eenige in-
brekingedesTradtaets, van d'een of d'ander fijde, dan
naer dien op behoorlijcke vermaninge cot dien eynde
te doen, ende weygeringhe van voldoeninge , ofte
fulck uytfiel dat het voor weygeringhe te houden ware,
de Rechters van wederfijden te kiefen volghcns den if.
Articule van de voorfz pointen fullen verklaert hebben
datter gebreck of iobraecke is ende reparatie valt, fai oock
aengaende de Contraventien van Particulieren onder-
houden worden het 31. Articul van de voorgaende
Treves.

£ndeen fullen de voorfz hunne Committenten uyt
krachte van de voorfz belofte niet verbonden fijn als tot
'tghene aen goede Onderfaten ghevoegelijck endebeta-
melijck is. Te weten om nefièns fij ne Majefteyt te doen
alle mogelijcke ende geoorlofde debvoiren ende neerftig-
hedenomte hebben volkominge van't gebreck ofte re-
paratie van de inbraecke,Ende niet konnende 't felve al-
loo verwerven, fullen geftaen > mits voldoende over de
fchaden endelntereften.

Op 't z. Poina der voornoemde Gecommitteerden
verdragen hun daerin , dat fullen geachtervolght , ver-
nieuwt ende gehouden worden voor gefloten ende gear-
reftert alle poindten ende Articul^egrepen in 't Trac-
taet van den 0. April endelS^ader verdrach daer
op gevolght den 7. February lilo^^houdens de veran-
deringhe ende verklaringhe daer in te doen > bly vende
oock in vigeure de belofte van de voornoemde Heeren
Staten Generaci ende van wijlent mijn Heere den
Prince v^nOrangien gedaen aen de Ambaflàdeursvan
Vranckrijck ende Groot Britagnie denvooren : 9. April
Ï609. van dat niet en foude verandert worden in 't
Faid vanRcligie op de Dorpen wefende vanhetRef-
fort van de Steden van de Geünieerde Provintien ghe-
legen in Brabant, maer dat die aldaer fai blijven als voor
dato van den Treves fonder eenigh beletfel ofte veran-
dennge.

Wat belangt het derde point van't voorfz Gefchrif-
te, alfoo't felve genoegh behelftende vervat dewoor.
den van het derde Articul van het Traftact van den voor-
gaenden Treves meteenigheextenfievan dien, ende dat
op het verftant deflelfs, oock gedi^rende de voornoera
de voorgaende Treves, eenige difficulteytcn, gevallen
fijn overmits de Generaliteyi van de woorden en ter-
men , wort verfocht naeder verklaringh ende fpecifica-
tievande
£/i^«» inCafieehn> mitfgadcrs van de Dorpen
platte Land, ende anderfints die iouden verilaen wor-
den te behooren aen defelve Steden ende Cafteeleni
Vlecken ende Heerligheden met haer reflbrt endege-
volgh van die gene, daer van by't voorfz Artijckel wert
vermeit, ende fonder prejudicie van dien fijn tevreden
dat voor foo veel als raeckc het plat te Landt dependeren-
devan eenige Steden ende Provintien die geduyrende
de voorgaende Treves by d'een of d'ander fijde gehou-
den fijn geweeft, ende noch dagelijcx gehouden worden^
men fich fai reguleeren gelijck men hadde behooren te
doen voorden tijd ende naer de woorden van den voor-
noemden Treves, ende dat 't felve fai geachtervoigt wor-
den in 't gefach van het platte Land dependerende van de
Steden ende plaetfen by d'een of d' ander federt verkre-
gen , oock met laft van te onderhouden ende doen on-
derhouden d'Arciculen gecapitulecrt in 't overgeven van
defelve Steden ende ftercke plaeifen, ende dat die geenö
die by dit Tradtaet fouden mogen vallen in wiflelinge of
gecedeert worden van d'een of d'ander fijde,fulien gere- ^
guleert worden na de Conditiën van het beipreck dien '
aengaende te arreftsrcn.

Aengaende de Meyerye van 's Hertogen bofch ver-
meit by het4. Artijckel van't voornoemde Gefchrifte :
de voornoemde Gecommitteerden fouden verfoecken
dat fulck gereferveert fai worden toe eene particuliere
Conferentie daer op te houden naer het bc fluyt van dit
principael Traélaet, al« wefende van lanck eiide breet
onderfoeck.

Aengaende het bevaren van de Reviere de Scheliheadc
Canalenvanheti«, Zww ende andere Zeegaten, daer
oprefponderende, gementioneert by het y. Articul be-
hoort in aendenckinge genomen te worden, dat 'tgene
aldaer wort voorgehouden , isdiredtclijcktegensdege-
meyneliberteyt, nietbeftaende in eenige egaliteyt, by
de voornoemde Gecommitteerden van de Vereenighde
Provintien met het voorhouden van eenige naervolgen-
de Articulen in effefte te pretenderen t'hunwaerts a lee-
ne te behouden, het geheel gefagh vande Rivieren
denRhijn ende Mafe , ende d'eenige Rivieren ende
Wateren door dewelckeeenighen kleynen handel fou-
de moghen ghedreven worden by de Inwoonders van
de voorfz andere Provintien foo te pramen ende befwa-
rendatdie voor hem luyden genoegh fouden gemaeckc
worden onvruchtbaer, als door dewelcke fy gheenen
anderen noch vorderen Handel en fouden te verwach-
ten hebben dan voor foo veel als men henlieden mec
groote incommoditeyten foude willen toelaeten. En-
de by dien is allefints billich dat gheconfenteert fiil
worden d' openinghe ende Vrye Navigatie van de
voornoemde Rivieren , Canelen ende andere Zee-
gaten.

De Rechten , Impofitien , Tollen ende andere la-
ften die gegheven worden in 't inkomen van de Zee- Ha-
venen ende Rivieren, vcrhaeltby het
6. Artijckel van
'c voorfz Ghefchrifte, fullen reciproquelijck mogen ge-
reguleert worden als van ouden tijden, hebbende niet
min de voornoemde Ghecommitteerden wel willen
verklaren dat fy inftantie ghedaen hebben by hare
Hoogheyt ten eynde haer foudt believen te confen-
teren ende procureren dat de Licenten fouden afghe-
daenworden, iijndeby defelve hare Hoogheyt airede
ordre ghegeven dat dit ftuck fai worden geexamineert
om daer op behoorlijck te refolveren, naerdien fy naer-
derfal onderricht fijn vande meyninghe van de voorfz
Heeren Staten Generaci van de vereenighde Pro-
vinden.

Het 7. Artijckel fpreekende van het wit Zout>alhoewel
't felve grootelijcx bejegent d'Inwoonders van Vlaende-
ren ende andere Provintien onderden Coninck, fai wor-
den geaccordeert.

Op'tgeenewortgeproponeertby'tS. Artijckel, feg-
gen, dat hunne Committenten hebben goetgevondenj
gedaen te worden, foo fy dadelijck fijn
doende,eenige an^

dcre


-ocr page 85-

Η V E R Η A E L

dere ende breedere dsbvoiren om t'advij feren wat midde-
len men gevocghlijck ioude konnen gebruycken orate
benificercn de Commercien van beyden fijden in ende
uyt defe Nederianden, ende fonder prejudicie van'ege-
ne daeruytialrefulteren, dacby provi fie dit point foude
mogen gerefulceert worden naer uy twijlen des voorgaen-
dcnTreves. , , , ,

'tGene geproponeert wort by het 9. Artijckel in fa-
veur van de Ponugifche Natie, is tegens de Wetten ende
maximen van het Rijck v»n Spaghien ende by dien al-
daerniettoelatighfonderconfentvandenConingh, niet
temin fai by lia/e tioogbeyt gefchreven worden in Spag-
nien om deshalven naerder te vetftaen d'intentic van fij-
ne Majefteyt·

Het inhouden van het 10. Artijckel nopende de in-
formatie ende evaluatie van de Munte over alle de Pro-
vintien
van bet Nederlant refpeöivelijck, ende het on-
verbreeckclijck onderhout van die wort goet gevgn-
dcn.

Nemaeraengaendehet ir. it. ende i^. de voornoem,
de Gecommitteerde verklaren 't inhouden derfeiver niet
te kunnen toeftaen > om deredenen mondelinge in het
lefte reces verheelt.

* De Stade Breda fai overgelevert worden aen de voor-
noemde Heeien Staten Generael van de Geünieerde
Provintien fonder het platte Land , behoudens aen den
Coninck reftitueerende
Fernamfiucque voor drie hondert
duylent Croonen van vijfdgh ftuyvers het ituck> maer
aengaendede Stadt GfWrej fijne Majetteyt verflaet de-
fel ve te behouden, de Stad
Rhykiirck naer dedemoiiiie
van de Fortificatiën fai geleverc worden an den Geur-
Vorft van Geulen > behoudtns gelijcke demolitie van
degene van
Maefiricht > toebehooreride voor een deel
aen denlèlvcn C'eur- Voift , het Fort
vanSafiiage ofte
Polder ve» Namm lal gedemolieert ende verlaten wor-
den, in wiffelinge van de demolitie van de Fortificatiën
der Stadtidsiii/wi > alles op Conditie dat in cae van over-
levefir-'geder voornoemde Stadt aldaer biy ven en-
de gehouden fai worden het exercitie van de Catholijcke
Religie.

Suo veel aengaet het i/;. Artijckel wort goet gevonden
dat noopende de materit ende reparatie van ichaden ende
Interellen by wegen van Juftitie die gefchillen die val-
len fullenopde non executie van het Tradlaet ende om
geannoteerde ende gecoofifquecrde Goederen , fullen
gedecideert worden by Rechters aen beyde fijden te
kiefen , naer behooilijck reglement daer op te flei-
len.

Sonder nochtans daer in te begrijpen (foo fchijntge-
pretendeert te wordep by het
fefthtcKde Articul) het be-
recht van het Proces van
CajhlBeüin, 't welckblijven
falaendenGrootenRaedc, alwaer men v^rftaetdat van
wegen wijlent mijn Heer den Pnnce van Oragnien niet
gedaen en fijn geweeit de Diligenticn ende vervoigh a's
behoort om d'uytinge te verkrijgen : wort niettemin
verklaertendesoegeieyt, datalo voornoemdeHoogen
Raedt gehouden fai fijn 'c voorfi Proces metten aldereer-
ften te decideren, achtervoJgens 't gene gedragen by den
voorgaenden Treves.

De Propofitie gedaen by het »7. Artijckel luyt in ter-
men ieer generaelende daerom worc veriocht defel ve wat
in by fonder verklaert te worden.

Ende die gene van het achtienfte Artijckel fai mogen
gereguleert worden naer dat behoorde gefchiet ende ge-
obier veert geweeft te hebben in gevolge van den voor-
gaenden Treves.

Al-eer te bi:antwoorden het inhouden van't 15). ende
10. Artijckel ial dienen dat de voornoemde Heeren Ge-
committeerden hun diftindtelijck ende nader openen>
ten eynde van daer af te doen rapport ende t'ontftngen
fulcke inftruÖien als van nooden wefen fai, verklarende
niet-te-mio de voornoemde Gecommitteerde fijne Ca-
tolijcke Majefteyt van meyninge te wcfen te doen fulcke
goede OfRcien by fijne Keyferlijcke Majefteyt dat men
Viftelijck magh vertrouwen defelve tevreden fai fijn in
dit Traöaet begrepen te worden, indien de voornoem-
de HeeiFea State» fulcxverfoecken.

Volght de voorfii A&e.

De Gedeputeerden van de Staten van de Provintien
van het Nederlant tot
Brujfel vergadert om te vol-
doen aen 't gene hunne Gecommitteerdr is voor-
gehouden geweeft by de Gedeputeerde van de Ho.Mog.
Heeren Staten Generael van de Vereenighde Provin-
ciën inde Conferentie onder t un gehouden omtetrac-
tcren Peys en Treves, beloven te Ratificeren ende t'ap-
proberen,te doen Ratificeren ende approberen by de Sta-
ten van hunne Refpedive Provinciën allen 't geene dc-
fen aengaende fai wefen getra^teert ende beilooten by
hunne voorfz Gecommitteerden volgende de Commif-
fie ofte Procuratie hun gegeven den derden Gilober left-
leden.

Gedaen tot Bruffel den 1 fi.Januarius in den Jare itfjj.
Onderftonf :by ordre van de voorfa Heeren Gedepu-
teerde onderteeckent
J. Maes, ende was ter fijdc opge-
druckt een Zegel van de Heeren Staten van Brabant.

©e i^eeccn Marca mtie Ronnet fijn DatP na tocDcc ba
Denneet Uan J^eeinfieDe gebomen / fraacnüe jjcjjoojt
teiieb^cn bat niet alleen in tu Bcrgabccins uiarc ooclt
bpDe <0cmecnt£ toicct tnifnoeoen actoonr oüccDe«i5ci
melde boojgaenöe Dpöaec gebancanttDoojt :
ten te toctcn iuaec in bat brfiont. iip anttooo^De Ijacc
al^öanilcf) felf
datmcn begeert hadde het vertreckder
Spagniaerden j dat de Militie aend'acder fijde in Eedt
van de Staten aldaer foude fijn ; dat in de Vlaemfche Ha-
venen Garnifoen met gemeen ad vys foude werden ge-
leyt ; datmen verfocht hadde de Reftïtutie van Rhijn-
berck aen den Ceur-Vorft van Geulen,ende Gelder,enda
Breda aen defenStaet , met Demolitie van Santvliedf.

Ïl^aeFopt^fcpbenbat bielaleec be^paenfege JBiiitie
toa^ npt jSecclimt gebaen rrtfceren : Jl5aec tccfiont toe*
bce ingrcoepin : alfeamen be i^ccchen in nam/be
ildetU
ben floitnbe/ cnDe get onbecflc boben tteecbe. Φ9 b'an^·
berei^otnten fjaec oube ïiet fiitflenbe : οεεη macijtte
Rebben : enbc bat befcibe otibtlIicH toacrn. «tSpnbiijcK uec*
focjbten nicuktie Conferentie bie tjaec tocgetiammet
boojgaenbe te-gemoetboccinge batmcn öoe langer j^oe
incec inercfite batfp nicloptrel)ttlt)cftciip?oefbeecbcn/
ofgeenfïn^üolbrbenbe Ijoopbie fpteboo? gcgebmOaü'·
brn. Jl^cn brgcerbebat fpfoubm upttecngeneen^cte
baiifubltitutie ban be
Infante met allé fiibtiantnrle nibe
noobige Claufulcn ban Bccbanbe in crne Pjocucatic gr^
ccquicrtct (Dart in fjaer obetgrgfbcne?&cfcitncu); uia^)
cnbeinfpceie met belofte baix^aranbban brfdbe^n»
fante al^ (Öoubcinante/ ooch bat fp fouben moeten iipt^
birngcn Conficmatfe be^ <£oning^op befelbe fubfiitiii
tie/fp fepben alreebe baei· ober gefonben te öebben. jlìt»
taieerbe&aecooehbanbat fp fouben öebben lafl of in.
tentie oni met
priefenten de voornaemfte van de regering
te corrumperen j
spaec ban be i&fcr3?>|ince bc ©ecflap
bering liab gcUiaecfe (jont.

53fn8. iiiactp üerfacDtcn bic ban b'anberfybebat
uptbc pjocncatiebanben ix. ©ecemö. mocbt toecben
ge 1 Jtrn be Clanfulen bat fp fauacen gchomen tot be l^an*
belfng
op de Declaratie vanden xi. May ende i i.Februa-
ris.
fjtemin be^pjocutatie te (lellen/ batfp fotibenflan-
belenin
twee quaiiteyten: tc toeten al^ ban toegen öctt
Coning enbe ban tapen be graten, ^ulcjt ben 18,
Jlföactp toegefiaqaeoctocl
Zeelandt baer tegen üeftiglj
geeft gep^teflecrt^ji ooch bie banBjiepant enbe^tabc
enbelanben.

©ie ban b' anbet (ijbetcp?ocöeecbcn befelbe ©jocura»
tieal toebec φ iSelatijf opbie ban ben ii.JFek^uatp/
Qltoaer ban bffelbe i. ©eclaratten toa^ gementioneert $
oochomberfeliepben anbece befecuiojltepten foofp fes*
beiu baer op men BacE gefocbt öwfi met eyplicatien/
alletöanbe cebentn / enbe goebe inbuctien te gebejj mu
tentement : iBaec fp ijebben befcibe niet aengenoinen :
epnblijthgeeftmen gaec gefeptte fullen be #jacucatie
rebiefferen na öaec toelgeballen : foo toanneecfp oorft
befubjiitwic ban ö'infante fauDcn öcööeu uptgc»
fijaciit.

Τν/ίΐίΙφ


-ocr page 86-

van de Nederlandfche Vrède-Hàndelingh. 85

Tweede frocurntie.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
Allen den gcenen die defe jegenwoordighe fullen
fienoftehoorenlcf^i, Saluyt. Doen te wee ten ^
Alfoo wy by onfe opene Brieven van den i*. Decem-
ber des voorleden Jaers» gecommitteert endegeauthorl-
feert hebben feeckere Gedeputeerden , die uyt onien
name, cnde van onien 't weghen, mette Heeren Ge-
committeerden van de Heercn Gedeputeerden van de
Heeren Staten van de Nederlandtfclie Provintien tot
Bruflel vergadert, fouden treden in Onderhandelin-
ghe, omme een goede, feeckere ende Chriftelijcke
uytkomfte, uyt de langhduyrlge Nederlandtfche Oor-
logen te vinden > daer over te Traiteren ende te be-
fluytcD. Ende'tzedertdevoorfchreve Gecommitteer-
de van de voornoemde fJeeren Gedeputeerden van
de Staten tot Bruffel vergadert ? Vertoont ende uyt-
gebracht hebben Procuratie van den Koninck van Span-
gien, van den itf. July op d'Infante , ende

vervolgens Procuratie by forme van fubftiiutie van de
hoogh-ghemelte infante van den Ftbruary des je-
genwoordigen Jaers, op de voorfchreve Gecommitteer-
de van de Heeren Gedeputeerden van de Heeren
Staten tot Bruirei vergadert, ghepalTeert; Sooift, dat
wy de voorfchreve Gedeputeerden in onfe meer-ghe-
melte Procuratie genoemt, te famen , ofte het mee-
rendeel van defelveinfgclijcksghcge ven hebben, ende
geven by defen, volkomen macht, autboriteyt ende
bevel, onime in onfen name » ende van onfen't we-
gen mette Gecommitteerden van de voornoemde Hee-
len Gedeputeerden van de Heeren Staten tot Bruflel
vergadert, mede als Gecommitteerden ende Prucu-
reurs van den Koningh van Spangien ende van de In-
fante te moghen Handelen, Traöeren ende Befluy-
ten, ten eynde ende in manieren als vooren, beloo-
vendevoorgoet, vaft, ende van waerden te fullen hou-
den, ende doen houden, al't gunt by de voornoecade
onfe Gedeputeerden , oock In de voorfchreve quali-
teyt mette voornoemde Gecommitteerden van den
Koningh van Spangien, ende van de Infante geaccor-
deert ende bcflooten fai worden, ende alle 't lelve te
ratificeren , te doen na-komen ende volbrengen, ghe-
lijck wy by onfe voorgaende Procuratie hebben belooft,
welcke Procuratie wy verklaren dat blijft van weerden,
ende in fijn geheel.

Gedaenin onfe Vergaderinge in'sGravenhagheden
ïS.Marty ligj. ^

Tweede 'ï'rocuratie.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den : Allen den ghenen die defen fullen iien ofte
hooren leien, Saluyt, Doen te weten: Aiibode
Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten van de
Nederlandtfche Provintien tot Bruflel vergadert, door
derfelver Gecommitteerden in 't vrundlijck hebben
doen aenbieden, met ons te moghen koomen in onder-
handelinghe» omme middelen ende uytkomfte te vin-
den, hetzyby Vrede of langhduyrigh Beftandt, waer
mede die ghefamentlijcke Nederlandtfche Provintien
van den langh-duyrigen ende Landt-verderflFelijcken
Oorlogh, dis de Nederlanden foo veele Jaren heb.
^n geaffligeert, fouden konnen verloft worden} ende
daer op by ons tot de aengcbodene Onder-handelinghe
zijnde geafligneert die Plaetfe vandenHaghe, de Ge-
wmmitteerden van de Gedeputeerde vande Heeren
Staten vande voorfchreve andere Provintien haer al-
hier hebben laten vinden, ende verfocht ten fine als
vooren , met onfe Gecommitteerden in Conferen-
tie te moghen koomen, foo in qualité als geautho-
meert by Procuratie van den Doorluchtighen ende
Groot-machtigen Princc,
Vhilips de Vierde, Koningh
van Spangien, &c, Ende by. fubilitutie vande Door-
lüchtJghe PrinceiTo
Ifahüa Clara Eugenia. Infante van

Spangien , &c. Uytwyfende de refpeöive Brieven
van Procuratie van den
/et en rnmtighfien ]u\\\fefikieH
hondert negen en fmintigh
Ende de fubllitutie in
dato den
(et en twintighfle Febrüarij leftleden als mede in
qualité ende als gemachtighde van de Gedeputeerden
van de Heèren Staten in de Nederlandtfche Froviritien
tot Bruflel vergadert, volgens ende uytwijfende der iel ver
Commiilie ende Procuratie van den derden Oöober
fefthitn honJert twee en dertigh, Soo is't: dat wy van
onfer zijde mede te vrtden zijnde tot nederleggin-
ghe van 't voorfchreven langhduerigh ende bloedigh
Oorloghe , ende tot fculagement van de goede In-
ghefetenen ende Inwoonderen van de ghefamentlijc-
ke Nederlandtfche Provintien , alle goede Chriftelijc-
ke ende feeckere Middelen te verftaen ende integaen,
ende ons volkomentlijck betrouwende op dc wijs-
heydt, ervarentheydt, ghetrouwigheydt,, van den
Wel-ghebooren Grave ende Heere , Heere Ïhrh
Grave van Cvylenburgb , Vry-Heere van Pallant»
Wittem, Weerde, &c. Heere terLeede, Lienden,
Wilden borgh, Kentfwijler, Engelsdorp, Bachem, Vre-
chem , &c. Heer
UendrUk van Effen Extraordinaris
Raet desFuritendomsGelre ende Graeflcbap Zutphen^
Richter van Arnhem ende Amptman in Veluwen-zoomj
Heer
Nieolaes va» der Bouckkorfi Heere van Noortwijck
endeWimmenom, BaiiliuenDijckgraefdes Landsvan
Rhyn-Land,Heer
ComeUsven Ttrifleyno\ìà Burgemee-
fterderStadtDordrecht, gecommitteerdeRaedvande
Heeren Staten van Holland ende Weft-Vrieiland, Heer
JacobvanBovchêven, oudt BurgemeefterdergtadtLey-
den, Hsct^driaenPaimt Ridder Heer van Heemftede<
Raet Penfionans van Holland ende Weit-Viieflandt<
He^tyohande Kt»up,eetüe en reprefenterendeden Adel
in de Staten ende Kaet van het Graeffchap van Zeelant,·
mitfgaders ordinaria Raet van fijn Exelentie de Heer
Prince van Orangie,Heer
Symon van BeaumettiR&cA en-
de Penfionaris der Stadt Middelborgh , Keer
AdriatM
Ïtoo$,
Ridder, Heere van Oudegein, Tienhov«nende
Gein, Heer
Johan van Zuilm vander Haer, Heer vandcr
Haer,Cockengen t Spengeo enae Moufoorts Gerechte,
HeerRienci vanBurmama, Grietman over Ferwardm-
deel,
tittiPietervanWalta, Heet Snier van Haerfilte
tot Haeril ende Echden , Land - Rentmeeiler Generael
vanZallandt, Heer
Hendrick iw Γ«>/ί» Burghemeefter.
der Stadt Zwol, Heer
Goofm Scheer tot U)thuyfen »
Eendrum ende Pieters - buyren , öcc. Joncker ende
Hovelingh j hebben de felve te famen ofte het mecr
reodeel van dien ghegheven, ende gheven by defea
volkomen macht, authoriteyt, generasi ende fpeciaci
bevel omme mette Ghecommitteerden vande welghc-
melte Heeren Staten van d'endere zijde in qualité ale
Commiflarifen ende Procureurs van den Hooghilge-
melden Koningh van Spangien ende Hooghghemel-
de
Infante , eade van de welghcmelde Heeren Ghfri
deputeerden van de Heeren Staten tot BrufFcl ver-
gadert van onfent weghen ende in onfeo Name al-
hier in den Hagheop't Hof inde plaetfe daer toe ghe-
prepareert te vergaderen , te hooren d'openioge van
'C
gene de gemelte Heeren Gfaedeputeerden in de voor-
ichreven qualiteyten fullen aenbrenghen ende wijd^
met hun te treden in onderhaddelinghe om een goflft
feeckere ende Chriftelijcke uytkomfte door middel
van Vrede of langhduerigh Beftandt nyt de vOorfchre-
ven Oorloghen te moghen vinden, daer over te trace-
ren ende te moghen beiluyten ghelijck als fy-lüydenl
tot meeften dienfl: ende verfeeckeringhe van de Ver-
eenighde Nederlanden , bare gheaÖbcieerde goede
Inwoonderen der felver , ende andere gheinteref-
feerde in de voorfchreven langhduerighen Oorlogh*
fullen bevinden te behöoren , ende hebben belooft
ende belooven mitfdefen ter goeder trouwen , en-
deonder obligatie van onsende onfeSucceflèurenin't
generael ende particulier voor altijdt goede i vaft ende
van weerden te houden , 't ghene by onfe voorfchre-
ven Ghecommitteerden defen aengaende gheaccor-
deert ende beflooten fai worden 't lelvé te ratificereny-
onverbreeckelijck te onderhouden , oock voldoen
ende doen voldoen , ionder daer teghens immer-
meer te doen , ofte ghedooghen te worden iflï

ΰ ecni'


-ocr page 87-

86 V E R Η A E L

cenigher manieren , des ten oirconde, hebben wy dfi-
fen doen Parapheren , ende met onfen grooten
"Zegel
doen Zegelen, ende by onfen Griffier doen teeckenen.
inonfe Vergaderinghein'sGravenhage den ιψ. Marty
ï(533·

(βηδεαΙΓαο be l&cfc ftnupt ter ©rcaabecinaBe picfi»
2)eceiibe Oifficultcpt niafciue om mee
4. ^temmen De
boojfs. ©jocucatictcflcceflcren/ fooijffft Dc fêeectian
Noorcwijck, al^ gepjffiöeect Ijeóbinöe in De boojBaenDe
toeecft/ De conclude gefo?mcect met De
4. tocfieramenDe
^jobintieii. ^an ijcbben Deü^eecen (6eDftmccecbenban
©jlf flanbt/ enbe g>taDt enbe Eanbe ccfpe ctibeltjch bec;
hlacct/te pccflfiecen bp fjate boorise lafl/SecMacinsen
enbe ®?oteficn op alle 't geene toa^ eljebaen / enbe bei>
foechenbe altnocb/ bat bolgen^acfolutie enbe ]^etMa>
cingeboo;Oefen/ enbe nu tDeOecomgebamcngbcna'
men / fonbcceenig^ebo^becbilapopbaec obecgegeben
iSrmonrtrantie gebifponeect rnocOt koojben.

£>;pbaQ Den i. fipjili^ gcbbenbe l^eeten fjacelloog
IQog. ((Bebeputeecbcn tot be i^anbclinge ban ben Cce«
be^mctbtebanb'anbetie jpbebpmonbeUngg ®cc()aei
ban ben Hete ban
Heemitede oftappo|teect/ bat y·
beet ben a+.JBactp led-leben/ al^ toanneec fiaec
JIdog. Dabben laten bepefcDtcen nienbie P;ocucatie/
om met Die ban D'anbere ;pbe in ttoee qualitepten te
ganbelen / bat gun befelbe ip;ocutatie ten boo^f; baglje
na be mibbagf) obergelebect gctoojben/ enbe grcolle>
tioneect ;i)nbe jegen^ De Coppe ^utentt|cq/bat bie ban
D'anbere jpbe öaDben bechlaect / bat fp boo? aIfnoc&
niet anbcc^ en hoflen feggen/ al^batfpbaecinnena:
men contentement / DocO Dat fp De boojfj p?ocucatie in
DcnöaceniiaDtcfouben f);aminej;cn/ enbe tee naefïct;
bp-eenbom)ie bie^ aengaenbe fmale Setftlacinge boen ;
toaecop t)un afgebojDtctsijnDe öun «ftefeöïift / op tjet
geene l)«n ban befec jijbe Jongfl tee fjanbt gefielt/ om
bat fp bicc bebocen^itetatibelt lch gabbcn becbfaect/Dat
foo toanneec De i^eecen gacc Üo. jffiog. <0ebeputeecQen
met De boo
;f3 Viocucetie geceet fouben jtjn/ bat f^ ban
Ijaec ïpbe met Ijet öegeecbe «l5cfcD?(ft oocR geteet fouben
Romen/ Ijebben baec op geanttooojt/ bat fp met 'tbiwife
<Sefcf)}ift alfnoct) niet geceet en bjacen/ becmit^ f^ ttiet
«nb)ittenbatDe#|ocucatienu foube tDo;ben obecgelc
bett/ becfoHchenDe tijt tot be obetlebecinge ban t raeec·
Bcnoembc©cfcf)iift/ temeecDec ombatcenigöeonbrc
ben fiacen bjacen/ biebe jgeDedanDtfcfjei^lenieten
becfionben/ enbe bat obect'uicpbe meergenoembePio-
cucatieonbet gun foube moeten gI)ecefumeectb3o;ben/
inbare en boben bat bpgun allep eecflingetjFtanfcti/
ofteJ©alfcömoefietoecbeng!)eflett / enbe baec na ban
tooojbt totlooo^bt getcanflateectin De ^^ebecImiDfcfje
(Cale/ om aen Ijace §0. JËog. «Oebeputeecben obecgc'
(cbect te fiunnen bio^bcii/ enbe bat fultjc moepett)cR biel
enbe be^ te meetbec tgbt baec toe gecequiceectbiecbt/
enbe naec bat beeie bffcoutfen obec enbe biebec opbit
(lucR gebouben enbe geballcn toacen/ tabbeitbe gcmel^
te #cecen <@ccommitteccDen ban b'anbece aenge»
nomen Dft brgeecbe ©efcfBiftobecte lebeten ben
i6.
JIEattöleP-leOen/ 't bjelcft fp ooeft ten felbtnDage ijeb-

'tt^efcijjiftbanben i;. iSactDbiacenbeneboIgenbe
SIpofiüIen: Die celatijfjön totüeai. Hlctpculen/ oen
ben «Secommitteecben ban b'anbcc jijbe in'tlaetfle
ban S^ecembec longfi becleben obecgegeben : bie boelC'
6e (öicc te booten gefielt) algiec moeten ïoecben gf|e·
conjungeect enbe geüouben gecepeteect.

I.

DAt de Heeren Staten van de NederJandfche Pro-
vintien nert d'andere zyde datelijck ende effe-
, dive fu'.len prcfteren na't belluyt van het te dia-
keö Tradtaet, alle 't geene Nederlandt aengaet,
Rijnitrck
ende de Forten daer over daer in begrepen > fonder al-
vorens eenige laft of ratificatie van buyten af te wachten.

II.

Dat het 4.. Artijckel van den voorgaenden Treves fai
worden onderhouden ten opfichte van
d'Oofi-Jedien,
als in den voorgjenden Treves is gepraftifeert geweeft :
ende aengaende de facck van
Wefi-lndieH, dat die fullen
ghelaten worden in foodanigen flaet, a!s die jeghen-
woordighzijn.

Ν

Dat de platte Landen de Steden fullen moeten volgen,
ende in cas die van d'anderezyde yetwes fouden moghen
overkoomen in 't reguard van 't ituck van de Religie,
ten platten Lande voornoemt > dat daer op foude mo-
gen werden gheleth> dogh dat de Aéte by de Heeren
Ambaffadeurs den tijdt van 'tfluyten van den voor-
gaenden Treves ghegcven, niet en kan gheadroittcert
worden.

IV.

Dat dit Articul necefTair is, ende datmen daer by fai
perfifteren.

V.

Dat dit A rtycul fai worden gemaintineert, ende daer
by geperfifteerc.

VI.

Dat by dit Artijcul fai worden gheperCileert , ende
'tfelidegemaincineerc.

VII.

Hier op en is egeen nadere Refolutie gevallen,als zijn-
de by die van d'ander zyde toegeftaen.

VIII.

Op den inhoudt van dit Artycul is refolutie ghcnoo-
men by occafie van de deliberatie op het x. Atticul hier
vooren.

IX.

Dat dit Point in 'tgenerael werdt ghehouden voor ge-
arrefteert foo het ley 15 ende foo hier na eenighe particu-
lariteyten figh fouden mogen koomen te openbaren, daC
alfdan daer over met die van d'andere zyde fai worden
geconfereert ende gefproocken.

Dat dit Point foo na gebracht fai worden alfmen kan,
ende foo veel mogelijck fai zijn.

XI.

Djt hier op egeen naerdere Refolutie en is gheval-
leb, en dat ten weder-zydea hier ia wordt ghecoa-
defcendeerc.

XII.

Dat dit Point, voorals noch fai ghelaten worden faa
het ftaet, om te fien wat uyt de nadere Conferentie
mee die van d'andere zyde te houden defcsaengaendé,
fai refulteren, ende datmen daer na bjr trappen fai mo-
gen voorijaen, te weeten: datmen de jegenwoordighe
Spangiaerden in de Nederlanden aen d'andere zyde,
foude laeten uyt-ilerven, ende dat gheduyrende den
te maecken Treves, egeen andere Spangiaerden fou-
den moghen gebracht worden in Nederlandt, te Wa-
ter noch te Lande , ende dat iuicks oock niet wil*
lende vallen, datmen alfdan dit Articul fai refume-
ren.

X.

Dat op dit Point, ernftelijck fai worden geurgeert,
ende foo veel doen om te obtineren, alfmen fai kon-
nen doen, doch niet konnende hier met overkoomen j
datmen dit Artijckel alfdan fai laten gliilèren.
c XIV.

Dat alle mogelijcbe debvoiren fullen ghedaen wor-
den, om te bekoomen ende obtineren den inhoudt
van dit 14. Artikel, ende te fien hoe verde datmen hier
met fai deur konoen, ende fulcx niet willende vallen»
datmen alfdan met trappen fai moghen wijeken : ende
dienvolgens voorflaen. i. Dacgheen SpaensGuarni-
foen, noch Spaenfch Gouverneur inde Havenen van
Vlaenderen foude moghen aengeilelt worden ; ende
fulcks oock niet willende vallen , datmen alfdan fat
voorflaen, dat de Soldaten ende Gouverneurs tot be-
fettinghe vande Havenen fullen zijn ende blyven al-
leen in den Eedt van de Heeren Staten van de Neder-
landtfché Provintien van d'anderezyde, ende niet ie
Eedt van den Koningh van Spaogien : ende dit oock niec
konnende geobtineert worden in'tgenerael, datmen
de voorfz luilenue aen eene Stadt langhs de Cuftvaa-
Vlaenderen Zee - Haven hebbende , fai appliceren :
ende ten laetileo , foo dit oock niet en fai willen
vallet!, dat men alfdan fai voorflaen, dat een regle-
ment fel moeten ge-emanecK worden by een Traöaec

apart


-ocr page 88-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 87

apart over de gelegentheyt der voorfz Haven, met we-
der-fijdtsbewillinge. ^^

Dat dit Artijcke!, foo het leyt fai blyven, ende dier by
peperfifteert worden, voor foo veel de redditie van de
Steden
belanght, endc fooder eenige particalariteyten
foudenmoghen worden voortgebracht, dat daer op fai

worden gehandelt. ^^^

Dat by dit Artijckel fai worden gebleven, te meerder
om dat die van d'andere fijde hier niet fonderllnghs je-
gens en feggen. ^^^^

Dat gebleven fai worden by de verklaringe by de Hee-
Tcn haer Ho. Mog. Gedeputeerden in der ielver Name,
volgens voorgaende RefoJutie, defes aengacnde in het
jongft overgeleverde G^chrift gedaen.

Dit dit Artijckel gelaten fai worden foo het leyt.

XIX.

Dat volgens dit Artijckel, in reden ende billicheydt
beftaet, dat die van de Gereformeerde Religie aen d'an-
dere fijde buyten recherche, ende In hare huyfen onge-
moeyt werden gelaten , ende dat wyders geperfifteert
fai worden by de gedane verklaringe in het jongft over-
gcgevene Gefchrift aen die van d'andere zyde, noopcn-
de die geene die in Spangien verkeeren, woonen, ofte
frequenteren, ofaldaer Domicilie fouden moghen gaen
houden.

XX.

Dat ghebleven fai worden by de Verklariagbe hier op
ghedaen in'tjongfteovergeleVerdeGefchrift, foonoo-
pende de geapprehendeerde invafien ende attacquen van
den Keyfer, geduyrende den te maecken Treves j als
oock ten reguarde van 't redres van faecken in Duyts-
landt.

XXI.

Dat alle mogelijrke deb voiren fullen worden ghedaen
voor de gheintereffeerde Perfonnagien ende Heeren,
mitigaders particulieren , volgens de Memorien by de-
felve albereyts gegeven, ofte noch te geven.

Hier na volghi 'tgunt de Gecommitteerde
van dandere zyde hebben den 26. ^Marty
op 't voorgaende ( relatijf ende geconjun-
geert op den. Articuleni daer mede
fy den
zZ.Decembris waren na Bruffelgetogen )
overgelevert.

I

i
f

>>

De Gecommitteerde van fijne Majefteyt, ende der
Gedeputeerde van de Staten der Nederlandtfchc
Provinciën vergadert tot BruSel, hebbende ghe-
fien ende overleyt het Gefchrift henluyden in handen ge-
ftelt den i y. van de loopende Maent van Marty by de
Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Provintien, verklaren. Alfoo men hier
by een ghekomen is j om by wege van een goede Vrede
ofteBeftandt, in rufte teftellend'Ingefetenen van alle
defe voorfehreve Nederlanden, dat oock dienen gefocht
te worden van d'een ende d'ander xyde de middelen om
daer toe te koomen by redelijcke, gevoughlijcke, ende
doenlijckeconditiën, waer toe fy Gecommitteerde van
hunnen 'tweghen allefints trachten, daer toe by-bren-
gende al 't gene in hun vermogen is, welcken volgende
hebben geantwoort op't eerfte point van de Propofitien
van de voorfehreve Heeren Staten Generasi, aengaen-
de d'eerfte voldoeninge van het Traftaet, dat defelve
fai reciproquelijck ende dadelijck kennen volbracht wor-
den teiftontnaer het b.fluytdeffelfs, voor foo veeleals
foudekonnenende mogen promptelijck gheefieöueert
worden, ende tot verfeéckertheyt van 't geene daer van
d'executievereyfcht, vorderen tijdt fai daer in m^hen
verfien worden met gemeen advijfe, by wege van Gyfe-
laers, ofte andere bequame middelen, die men in gelijcke
faecken gewoon istegebruyckeh, daer van menlichte-
lijck fai konnen over een komen, het principael befloteii
zijnde.

Maeraengaendehet onderhoudt van'cTraftaet naer
de voorfz eeifte volkominge, hebben geprefenteert daer
in te verbinden , eerll fijne voorfehreve Majefteytals
fijne Procurenrs, code uyt krachte van het vermoghen
'tweick fy van defelve hebben by de Brieven van fub-
ftitutie ende Procuratie daer in geinfereert, hier te voo-
ren over gheleyt} Boven welcke Obligatie de Serériili-
me Infante belooft by de voorfehreve Brieven van fub-
ftitutie, als Procuratie van fijn vooifchreveMajefteyt
ende in woordt van Princefle te volbrengen ende onder-
houden *t voorfehreve Traöaet ; Voorts om aen de
voorfehreve Heeren Staten Generael, noch te geven
overvloediger fatisfadtie , de voorfehreve Gecommit-
teerde hebben ghepreienteert te verbinden de voorfehre-
ve Staten van hunne zyde tolte prasftatie, voldoeninghe
ende onderhoudt van 't voorfehreve Tradtaet binnen de
Nederlanden, in dier voegen nochtans, ende niet vor-
der als ghedragen is by haerluyder antwoordt op 'c voor-
fehreve eerfte Pointe ende naerder verklaringe van dien,
by middel van welcke verfeeckertheden ende verbintc-
niflèn de voorfehreve Heeren Staten Generael, hebben
meer dan fuififante reden omme henluyden te ghenou-
gen, aengelien felfs dat Koningen, Staten ende Repu-
blijcquen, in ghelijcke Traöaten henluyden te vreden
houden met het enckel woordt van d'een aen d'andere»
in dier vouge , datter geenderhande fondament en i«
van te vereylchen van devoorfchreve Gecommitteerde,
andere endc meerdere verfeeckertheden, dan die gee-
ne, dieaengebodenzijngheweeft; endé noch min van
de voorfehreve Staten van hunne zyde te willen doen
verbinden totte preftatie abfolute van 't voorfehreve
Tradlaet niet alleenlijck in defe Nederlanden , maer
oock in foo veele andere Rijcken ende Staten van fijne
voorfehreve Majefteyt foo wijt van hemluyden ghelc-
gen, ghelijck nochtans de voorfehreve Gedeputeerde
van de Heeren Staten Generael fchynen te willen doen
by'tvoorfchreven Gefchrifte van den 14.. Marty, in
plaetfe dat in diverfche voorgaende Conferentien, na-
melijckdie van den 7. February, ende-i., Marty fyluy-
denverklaert hebben de voorfehreve preftatie niet vor-
der als in de Nederlanden van de voorfehreve Staten te
verfoecken, mits wekkende voorfehreve Gecommit-
teerde perfifteren met redenen by de voorfehreve pre^'
fentatien. Te meer dat de voornoemde Heeren Staten "
Generael van hunnen >c weghen, geene andere verfeec-
kertheyt en prefcnteren dan van henluyden woordt ende
Obligatie.

Voor foo veele belangt het tweede Point van de voor-
fehreve Propofitie, feggen als'tanderen tyden, dae fy
confenteren in de vernieuwinghe van de Ariijckelen vaö
den voorgaenden Treves ende Verdragh daer naerge-
volght op den 7. Januario i(iio. Behalven de verande-
ringen ende Verklaringen daer van men onderlinghe ikl
konnen accorderòn, in conformiteyt van de eyge ter-
men van het voorfehreve 2. Point, ende met conditie,
dat geobfer veert fai worden't geene belooft is gheweeft
by de voorfehreve Heeren Staten, in *t aengaen ende in
eifefte als deel van het Traélaet van den felven Trevee,
noopende het faiit van de Religie ; Gëlijck désghetuy.
gen ende verifiëren d'Ambaflàdeurs van den Ko-
nmgh van Vranckrijck daer in geintermetteert gheweefb
zijnde , by Aite daer van uytgegeven van den felvea
dato als ift 't voorfïTraaaet -, waer by den Staet van de
voorfz Vereenighde Provintien geen Intereft en fai I7-
den, niet meet als by tyde van de voorftìhreve voorgaen-
de Treves.

Raeckende het 3. Artijckel, de voorfehreve Gecom-
mitteerde hebben hun gerefereert, ende refereren hud
alinoch tot het Artijckel van den voorgaenden Tre-
ves, ende tot 'tgheene dat behoorde ghedaen ende on-
derhouden gheweeft te hebben in ghevolge van dien,
fonder regard te neemen op 't gheene dat ter contrarie
geufurpeert is, ghelijck blijcken fai ghebeürt te zijn
in diverfche Plaetfen, waerom, ende tot verhoeden
van alle mifverftanden ende fwaiigheden, diéander-
fints fouden moghen ryfen, ende tot af-leggen vari
de geene opghckoomen , geduyrende de voorgaendé
Treves, tot nu toe onbefllcht ghebleven , is van
nooden een klaer Verdragh te maecken , over allò

ζ d«


-ocr page 89-

£8 V E R Η A E L

deLimiten van d'ccn ende d'ander ayde inghevolge
vanhecdifpüfitijfvan 't voorfchreve
derde Articul van-
de voorgaende Treves ende vernieuwinghe van dien,
ende niet naer de voorfchreve Ufurpatie, ende dien-
aengaende te koomen in particuliere Conferentie,
fonder verachceringe van het principael Traöaet j vin-
dende oock allefints redelijck, ende overfulcks infifte-
rende in 'tgheene geconditioneert hebben, aengaen-
de 'c onderhoudt van de Capitulatien ghemaeckt met
de Steden aen de voornoemde Heeren Staten Gene-
raci , zedert de voorgaende Treves overgegeven, in de
voorichreve Conferentie op de Limyten , foude oock
mogen afgeleyt worden het different van de Meyerye
van 's Hettogenbofch, waer van mentiegemaackt wort
by het 4· Artijcul van de voorfz Propofuien, als niet wel
konnendejegenwoordelijck gedefinieert worden om de
redenen, begrepen in de antwoorde van de voorfz Ge-
committeerde.

Belangende bet f. Point, wordt andermael verklaert,
dat de Propofitie daer by geroett, is een nieuwe fer-
vituyt, niet ghebruyckt voor den Oorloge, jeghens
het Reght van alle Volckeren ende Vryhcydc van de
Commercie, ingebracht buyten de befpreecken van
den voorgaenden Treves, waer deur foude ghegeven
worden den voet en occafie , om in te brengen ge-
lijcke , ofte andere ongerieven in de Rijcken ende
Staten van fijne voorfchreve Majefteyt, tot beneficie
van fijne Subjeéten tot incommoditeyt ende achter-
deel van de Inwoonders van de voorlchreve Geüni-
eerde Provintien, aldaer handel doende, in 't vermin-
deren , ofte verhinderen de Rechten van Stapelen,
ofte andere oude prerogativen, die aen eenighe Neder-
landtfche Provintien ofce Steden fouden moghen toe-
behooren.

Met noch minder redenen wordt by het tf. Point ge-
pretendeert dat dc havenen van Vlaenderen fouden o-
vcrlaft worden met
nieurpe Rechten, Impofttien ende Lich-
tingen. om ghelüek ie ff ellen deLafleu aldaer mette geene
•van de Schelde,
als welendedireaelijck jegens de Privi-
legiën ende oude herkomen van de vooifchreve Pro-
vintie, daer by gantfchelijck foude worden ghediver-
teert ende te niet gedaeri alle Commercie endeTraffi-
que der felver, om daer mede tc benificeren de Nabuy-
righe Staten ende Rijcken: henluyden ter furplufere-
mitterende , tot 't geene by ghemeender-handt foude
mogen worden geadvifeert, om te faciliteren ende vor-
deren de Trafijcq foo gelijckmatelijck als eenighfints
doenlijck wordt.

Waer mede word oock voldaen aen 't 8. Artijckel van
de voorfz. Propofitie.

Op'ty. is men d'accord.

Op'tp. enkangheen ander antwoorde vallen dan de
geene hier te vooren gegeven, verwachtende de refcrip-
tievan Spangien.

Het 10. wordt reciproquelijck geaccordeert.

DePropofitiengedragen byde ii.ii.endei?»Arti-
culen en konnen in geenige manieren geadmitteert wor-
den, om de redenen verbaelijck gededuceert.

Op bet 14. Point en werd niet bevonden datrer eenige
redenen voortgebracht is ^ die de Heeren Staten Gene-
rael fouden bewegen om niet aen te nemen die aenbie-
dingen die van wegen fijne Majeileyt dien aengaende
^daen zijn tot ioo groeten proffijt ende voordeel van de
voorfz Heeren.

Aengaende het if. Point, en valt geen vorder Decla-
ratie , mits het lefte Gefchrift vande Heeren Gedepu-
teerde ghenoegh over een komt met d'overgegeven
antwoorde.

Ophetifi. alfoomen onderricht is dat denGrooten
Raedt in egeenghebreckenisgeweeftvanrechttedoen
in de faecke van , en kan oock defelvemct

i

Ss

κ

β

ly

Ι

egeene redene uytden voorfz racdtverfonden worden,
fonderlinghe voor Rechters, die volgens defe onder-
handelinge alleenlijck fouden dienen, om kenniflè te ne-
men van faecken, raeckende het gebreck van het onder-
houdt van het Traöaet, of van geconfifqueerde, of gean-
noteerde Goederen.

Nopende het 17. Point, fullen de Onderfaten ten we-
der-zyden in hun gheheel blyven, ten opfien
van de '

Aöien die fcun fouden moghen toekomen in ghevolge
van het voorgaende Beftant, ende de vernieuwinge van
't felve ; ende voor foo veele aengaet de middelen van
verfeeckcringe teghensde fchaden ofte overkftcn, die
hiernamaels fouden mogen voor vallen, ter oorikecke
van eenighe Arreften of Inbraecken teghens het Tra-
dtae t, fullen de voorfz Heeren Gedepureerdcn hun naer-
der gelieven te Declareren.

Over het inhout van het 18. Point, en valt niet anders
te feggen, als het gene begrepen is in den voorgaenden
Treves , zijnde niet te min te vredcn dat de Articulen
geflooten tuflchen den Koningh van
Groot Brittaugieu,
ende den Cennefiable van Caflilien, fullen overgefet wor-
den in de Nederlandtfche Tale, ende daer van gemaeckt
worden een Aéte particulier, die ghehouden worde a's
deel van het Tradtaet.

Op het inhoudt van het 19. Point, ghcdraechtmen
hem tot d'antwoorde dien-aengaende te vooren over-
gegeven.

Aengaende het lo. Point, fa! dienftigh zijn dat de
voorfz Heeren Gedeputeerden hun naerder ende vol-
komelijck verklaren, om t'famen van als rapport te doen
aen hare Ho. Mog. ende daer naer in het vorder onder-
foeck van de faecken pundtuelijck antwoordt te geven,
met toevoeginge van 't geene daer beneflTens dient ver-
focht by de voorfz Gecommitteerde. Onderftondt
by lafl: van de voornoemde Gecommitteerde, Geteyc-
kent

y. Marche.

^ointen ende jirticuleny door de Gedeputeer-
den Ifande Heeren Staten Generael der
Vereentghde Nederlanden, tottè je^en-
ivoordige Handelinge Van 'Èefìatidt, hy
predfe Ιαβ van defehe Heeren Staten
oVergeleyert aen de Heeren Gecommit-
teerden Vanden^ningh Van Spangien in
krachte Van fubftitutie Van d'Infante op
hun Verleent^ als oock. Gecommitteerde Van
de Heeren Gedeputeerde Van de Staten
Van de Trovintien Van het TSlederlandt
tot !Bruffel Vergadertj om hier op te hebben
der felver categorique antwoordt.

I.

DAtde gemelte Heeren Gecommitteerde gehou·
den iu len zijn datelijk uyt te brengen nadere pro-
curatie van den hoogft-gedachten Koningh, ofte
approbatie van de fubftitutie by de hoog-gemelte
Infante
van Spangien
op haer E. gegeven totte jegenwoordighe
Handelingen ende na 't beünyt van dien, daer op uyt te
brengen ratificatie van den meer hooghft gemelde Ko-
ningh binnen fes weecken, ende van de meer hooghft-
ghemeidebinnenveerthien daghen, mitfgadèrs
van de Heeren Staten van de refpeöive Nederlandfche
Provintien aen d'ander zyde binnen drie weecken, ende
dat alles in beftendlge forme, fonder infertie van eenige
claufulen of ilipulatien die in 't Traétaet niet expreife·
lijck en fullen zijn begrepen; ende fullen de ghemelte
Heeren Staten van de Nederlandtfche Provintien voor-
noemt, datelijck ende effedlve naer het voorfz befluyc
van het te maecken Traöaet, gehouden zijn te prefte-
ren, loopende den voorfz tijdt van veerthien dagen fon-
der verder dilay alle't geene in de Nederlanden, ende
daer ontrent in kracht van 'tvoorfö Traöaet fai zijn
gheaccordeert, fonder daer toe eenighe naerdere laft
ofte Ratificatie af te wachten, ende fullen oock de meer-
gbemelte Heeren Staten van de Nederlandtfche Pro-
vintien, aen d'andere zyde moeten inflaen , ende
guaranderen alle Contraventien ende miCbruycken, die

gcduy-


-ocr page 90-

van de Nederlandfchc Vrede-Handelingh. lo^

ebeduyrende den te beraemen lijdt van het Traöaet
fbude moghen komen te geichieden ende voorvallen,
in ende
ontrent Nederland, ende daer nevens folem-
nele belolten doen van de goede ende bchulpfame handt
te fullen bieden > dat de contraventien ende misbruyc-
ken ghcduyrende den felven tijdt buyten Nederlandt
vallende, op't ipoedighilc moghen werden ghereght,
endeeffeitlvegerepareerc; ende zijn de.meer-gemeke
Gedeputeerde van de Heeren Staten Generaci van de
Vêreenighde Provintien te vreden, de Heeren haere
principalen ende Committenten te verobligeren voor
de prxftatie, onderhoudinghe, ende naerkominghe
van alie 'tgeene ghetrafteert fai worden , ende van
wegen defen Staet foude moeten worden voldaen, het
zy 't felve in de Nederlanden of daer buy tea fai van noo-
denwefen. ' ^^

Dat alle pointen ende Articulen, begrepen in 't Tra-
flaet van den Aprilis i6oy. ende Verdragh daer op
Bhevolchtden7. January itfio. fullen gerenoveertende
van nieuws voor gearrefteett gheliouden worden, met
dien verftande ende e:(pres befpreck, dat de faecken ten
opfichte van d'Ooft-indien fullen worden onderhou-
den , ghelijck In den voorgaenden Treves, door toe-
doen ende beleydt van de Spangiaerden , Contravenie-
rendehet
4. Articul van den felven Treves, is ghepra-
üifeert gheweeft ; ende fullen de faecken van de Weft-
In-Indien gelaten worden in foodanlgen ftandt endege-
legentheydt van Trafijcq ende Oorlogh als die jegen.
woordigh is.

III.

Dat aen den Staet der Vereenighde Provintien fai zijn
ende blyven alle Souverainiteyti Hoogheydt endege-
fagh over alle de Dorpen ende het gheheele platte
Landt, behoorende aen de Steden, Galleien » Vlec-
ken ende Heerlickheden , ende hec RefoK, Recht,
ende ghevolge van defelve, els mede over de Revie-
ren en Stroomen, dewelckc aen, ende onder de ghe-
booriaemheydt van defen Staet zijn gereduceert, ende
watbelanghc deLimyten, dat die albereyts bekent ende
gepradifeert zijn, fullen blyven j dogft daer nieuwe
Conqueften ofte Fortificatiën, ledert den voorgaenden
Treves zijn ghedaen ofte gemaeckt * dat die van nu ef
klacr fullen geftelt worden^ ^

Datoock (nde Miytrjtvm'tHerttgtnÌBfih, in allen
deelen fai blyven ende gehouaen worden, aen den Staet
van de Vereenighde Provintien, ghelijck van andere
Dorpen ende platte Landen in'c voorgaende Articul is
geexpreflfeert. ^

Dat de Revieren de Schelde, item Canalen van 't Ser,
*t Zwijn,
ende andere Zee-gaten daer op refponderende,
niet anders bevaren ende gefrequenteert fullen moghen
worden, als die geduyrende den tijdt van het voorgaen-
detwaef-Iarige Beftandt ziin^ebruycktgcweeft.

Dat de Schepen en Goederen, koomende in, ende
uyt de havenen van Vlaenderen, met foodanighe Con-
voy-gelden, Impofitien, Tollen, ofte andere Laften,
ende niet minder aldaer fullen worden befwaert, by ofte
van weghen den Koningh van Spangien, als de Goede-
ren de Schelde ende de voorfz Canalen op ende afgaen-
de,-oft dat defelve Goederen aen d'andere zyde voorts
aen de Schelde foo weynigh fullen worden belaft, als de
Goederen gebracht wordende uyt oft in de
Havenen van
Vlatnderen.

VIL

Dathetif·/* Jm/, uyt de Vereenighde Provintien na
oievan d'anderezyd»; niet fai moghen verboden, noch
hooger, als het grove Sout belaft, maer met egale laften
ten wedet-zyden moeten befwaert worden.
_ . VIIL

Uat de Goederen , Coopmanfchappen ende Mani-
tatturen uyc de Veieenighde Provintien, komende aen
d andere zyde, in't inkomen, ofte uytgaen niet fullen
moghen verboden ofte hooger belaft worden als haer
eygenOoedwen, ofte van andereNabuyrigeRijden
«ndc Landtfchappcn die minft zijn belaft , ende ïaer
en boven dat de voorfz Goederen ende Manufafiuren
van de Ingefetenen van de voorfz Vereenighde Provin-
tien in Spangien, ende het Spaeofche gebiedt, inlta-
lien, ofte elders niet verboden nochte hoogher in 't in,
ende uytgaen, fullen moghen befwaert wordeil, als de
Goederen, Coopmanfchappen ende Manufaftuyfen
derwaerts'gaende ende koomende uyt de Hevwe van
Vlaenderen.

i
«

γ

if

IX.

Datde Goederen vande Portugeftie Natie, Inwoon-
ders ende Ingefetenen vande Vereenighde Provintien,
die nu zijn, ofte namaels daer binnen foudenkoomen
woonen, van wat Religie of Geloofdie moghen zijn,
gebraght wordende in
Spangien, Ïortugael, ende andere
Rijcken van Spangien,
fullen gereguleert worden als Goe-
deren van d'andere IngefetenendeferLanden, fonder
eenige diftini5tie : dan wat belanght de Nederlanden aen
d'andere zyde, aldaer fai de voorlz
Portugefehe Natie, foo
wel ten regarde van hare perfoonen ;als Goederen moe-
ten worden getraöeert ende gereguleert als d'andere In-
gefetenen defer Landen.

X.

Dat de Reformatie, mitigaders eenparige ordre cade
evaluatie in'tftuck van de Munte, tuffchen de Neder-
landtfche Provintien aengeftelc, endeonyerbreeckelijci^
fai worden onderhouden,

XL

Dat om de gemeene verfeeckeringe ende geruftheydt*
alle de
Spangiaerden, zijnde Luyden van Oorloge, fullea
moeten vertrecken uyt, ende buyten alle ende yegelijc-
ken derNederlandtfche Provintien, ende geene weder·,
omme binnen defelve mogen werden gebracht, gcduy·
rende den tijdt van het te maecken Beftant.

XIL

Dat ^e Stadt van Rhjjnierci, met de Fortificatiën endé
de
Schuntfe ά&ΐχ jegens over, van het Guarnifoen vaa
den Koningh van Spangien ontledight, de Fortifia-
tiengedemolieert, de Stadt Neutraefghemaeckt, ende
aen den Cheur-Vorft van Ceulen gereltitueert, mitf·
gaders de Steden van ende
Gtldtr, aen den Staet
van de Veecnigh de Provintien 0vergdevert fullen wor-
den.

XIIL

Dat tenigheRnhttrSi in ghelijck ghetti» ten weder-
zyden in Nederlandt, ende niet elders, iullen worden
aengeftelt, die gefamentlijck binnen bchoorl ijcken tijde
iullen termineren de queftien over de
non executie vaa
hettemaeckenTraöaet, ende van weghen degeanno.
teerde ende gecocfifqueerde Goedereet'ontflaen, mee
fulcken verftande, dat de VonnilTen de faecken in
Nederlandt raeckende > de volkoomen eftèét fullen
forteren, ende voorts dat de Heeren Gecommitteer-
den van d'andere zyde fullen ghehouden zijn de goe·
de handt te bieden dat de Sententien, raeckende faec-
ken buyten de Nederlanden oockalomme ter executie
fullen worden ghebracht, ende niet illufoir ghelaten ;
ende zijn de Heeren Gedeputeerde van de Heeren
Staten Generaci te vreeden , de Heeren hare Prin-
cipalen, ende Conamittenten hier mede te verbin-
den , foo veel als haer aen defer zyde foude moghea
aengaen.

XIV.

Dat het Proces van ChaHtlbeUm hangendealfnocb on^
gedecideert in 't Hof van
Methtltn , fai worden ghe-
termineert binnen den tijdt van een Jaer, ende by ge-
breecke van dien, dat de Rechters in 't voorgaende Ar-
ticul gheroert, nu voor alfdan , ende alfdan voor alf
nu, fullen gheauthorifeert zijn ende blyven om hec
voorfz Proces te decideren ; ende fai de Sententie by
hun daer in te wyfen, efted forteren, ende geexecu-
teert worden in allènfchijn, of defelve by'C voornoem-
de Hof van Mechelen was^ewefen.

Nadien uyt defe jegenwoordige Onder-handelingha
gebleecken is, dat de Heeren Gecommitteerden van de
Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten vande
Nederlandtfche Provintien van d'ander zyde,fwerlgheyc
maken, de Heeren Staten van defelve Provintien te ver-
binden tot guarant tegensd'arreften, concraventieojende

» J . be

«


i

-ocr page 91-

beicbadigheden die d'ingefctenen van defe Vereenigde
Provintien fouden moghen aengcdaen worden buyten
Ncde'Iandtj foo werdt van defelve vcrwagt een bequaem
ende fuffifant expediënt, waer door d'Ingefetenen deler
Landen^egens foodanige Arreften
,Contr8Ventien ende
befchadigheden fullen bevrijt konnen blyven, ofte re-
paratie van dien bskoomen, in cas hun fulcx mocht
wedervaren.

XVI.

Dat die vande Gereformeerde Religie, woonendein
de Nederlanden aen d'andere zyde, oft defelve frequen-
terende buyten recherche, ende in hare huyfen onghe-
moeyt fullen worden gelaten, ende wat aengaet de geene
dieinSpangien, indeRijckenvan Spangien, als oock
d'Eylanden, mitfgaders alomme daer den Koningh ge-
fagh ende gebiedt heeft buyten de Nederlanden in Euro-
pa fullen gaen,keeren, frequenteren ende wederkee^en,
met hare Schepen ende Coopmanfchappen, ofte oock'
aldaer Domicilium houden ofte gaen houden, fai onder-
houden ende geobferveert worden, den inhoudt der Ar-
tyculen by den Koningh van
Groot Brittangie, ende
AtaCormeftablevanCa^ilien hier bevoorensgheflooten,
ende fullen deflelfde Articulen by Adle apart worden ge-
exprefleert, oock zijn ende blyven van foodanigen
kracht in allen fchijn, oft defelve in het Tradtaet waren
geinfereert,ende voorts alomme in diverfche Talin be-
kent eemaeckt, fulcks ende daer 't behoort.

XVU.

O3tÏi\neKejferlycke Majefleyt in dit jegenwoordighe
Tradtaet fa! worden be(i,repea, als oock andere Konin-
gen, Princen ende Republijcquenj die hier na ghenoemt
fouden worden, ende dat dienvolgens by de Heeren Ge-
committeerden van d'andere zyde fai worden bearbeyc
ende uytgcbracht moeten worden, goede verfeeckert-
heyt dat de Geünieerde Provintien, geduerende den tijdt
van het te niaecken Beftant uyt het Roomfche Rijtk niet
en lullen worden geinvadeert ofte eenige hoftilitey t aen-
gedaen.

XVIII.

- Dat den Heer Prince van Efpinoy, als oock de Heeren
Graven van den
Berge, Cuyienburgh. ende Warjufé refpe-
öive fai moeten contentement ghedaen worden op der
felver pretenfien, volgens de refpedlive Memorien daer
ven aen de Heeren Gecommitteerden van d'andere zy-
de overgegeven, ende fullen hier na noch geexamineert
ende overgelevert worden de pretenfien van verfcheyde
particuliere geinterefTeerde, oiin defelve mede contente-
ment te doen ende klachteloos te ftellen. ,

Alle welcke Pointen ende Artyckelen met de Memo-
rien daer by gevought, werden mitidefen overgelevert
aen de Heeren Gecommitteerden van den Koning van
Spangien, ende van de Heeren Gedeputeerde van de
Heeren Staten tot Br»^/vergadert, metfulcken ver-
flande ende die meeninge ende intentie, van daer op bin-
nen den tijdt van 14., dagen uyt te brengen categorique
antwoordt, op datmen mach weten waer na men figh ten
eenen of ten anderen aen defer zyde fai aenftellcn ende
reguleren. Gedaen in 's Gravenhage den i. April itfjj.

35εη ια. iipiiltoicctbflfi gcflelt feecfifcc «emotie/
ombanUiegrnbact: {|oogblPog. tee ganùtte tQojbcn
aen alle^mbafTaiieuc^enDcj|E(ni(ler^banConingen/
^jmrrn/ iSepubldcquen enbe potentaten elf)iec acn
'ti^of relïDccenöei al^ arn ben Ulinbalfabeuc ban
©iancR gcft.' ^toeben/ ©cnetien/ enbe acn ben ï|cec
Charnaflé, bjaer toe ©fcommfttccct 5ön be t|cecen
RantwijckjNoortwijcky Vosbergen ende Weede. <Ignbe
toat aengingg ben üecc Qefibent
Bofwel, cnbeanbcce
sainifiec^ ban minbcc quaütept al^ ^ümbaffabeuc^/
bcfcIbe ttiiccben tee ®ecgabering(jban 5aec i|oog{) lüto.
befctiepbrn/ enbe aen ijacc Coppe ban beJÉ^motiege:
coinnmniceect/ (upbenbeal^ bolgüt:

- De Gecommitteerde van de Heeren Staten Van de
Nederlandtfche Provintien tot Bruflel vergadert, op
voorgacnde aenbiedinge, om in handelinge te koomen
met de Gi.'Committeerde van de Heeren Staten Generaci
der Verecnighde Nederlanden , tot nedcrlegginge van
het langhduerighendebloedighOorlogh, IndenHaghe
gearriveert wefende, is na exhibitie ende overleveringh
van weder*zijtsprocuratien, van wegen dehooghgemel-
te Heeren Staten Generael voornementlijck geinfifteert,
op de feeckerheyt die van d'andere zyde foude konnen
ende behooren gegeven te worden, van dat het te maken
Trsdtaet, promptelijck, ende cflFcöivelijck volbraght,
ende de contraventien namaels te vallen, behoorlijck
gerepareert fouden worden j ende alfoo de Gecommit-
teerde van d'andere zyde foodanighe feeckerheydtniet
konden preiteren, ten zy foo wtl uytten naem van den
Koningh van Sfavgien, als van de Heeren Staten Generael
tot bruffel
vergadert, wlerde getraöeert, om dat het Tra-
öaet foo wel buyten als binnen deNedeilanden, cfiidt
foude moeten iorteren} Soo hebben de ghtmelde Ge-
committeerde daer toe naderhandt medeuyighebracht
procuratie van den Coningh van Sipangitn, op d'Infan-
te, ende fubftitutie, dienvolgendeby de hoogh gemelde
Infante op de voornoemde Gecommitteerde Nominatie
gedaen, in kracht van dcwelcke defelve zijn ghtquallfi-
ceert ende aengenomen als CommifiariiTen, foo wel van
dtn Koningh fjattSpangien, als van de Heeren Statintot
Bruflel vergadert, omme te moghen handelen tot een
eeuwighe Vrede ofte langhduyrigh Btilandt mette Hee-
ren Staten Generàel der Vereenighde Provintien. Daer
op de handelinge aengevangen, ende bydeGecomniit-
teerdens vande hoogh-gemelte Heeren Staten Gct eiacl
voorgefteltzijnde verfcheyde pointen, ftreckerde toe
I uft van de Nederlanden in 't genersel, ende vervolg hens
van de geheele Chriftenheyt, ende tot feeckcihc ydc van
de VereenighdeNedeilanden in 'tparticuütr, alsmede
op 't ftuck van de Trafiqueende Commercie, foo wel in,
als buyten de Nederlanden ; hebben de Gecommitteer-
den van d'andere zyde haer daer toe nietghenocghiacm
gelaft gevonden, ende daeromme na Bruflel gbeionden
hebbende, daer na de meefte ende prlncipaelfte pointen
gedifficulteerc : waer over tuflchen beyde de parthyen
verfcheyden Conferentien zijn gehoudenidaerin aen die
van d'andere zyde de nootfaeckeiijckheydtendeiecht-
niatigheydtvandevooigcftelde pointen is ghereprefcn-
teert, indien fy ter goeder trouwe het Oorloghe fouden
begeeren tt verlaten, ende de ruft ende feeckerheydt in
ende buyten de Nederlanden met ernft te bttrachten
ende te bevorderen. Ende nadien fy meermaels verklaert
hadden volgens haer laftdaerin niet te konnen condef^
cenderen, ende de Heeren Staten Generael der Veree-
nighde Nederlanden geenfints konden goet vinden defe
handelinge met onfeeckerheydt te laten protahen n,om-
me hare W apenen ten beften voor haren Staet^ende van
hunne Vrunden ende Geallieerde, niet inutil te laeten
worden, hebben eynilijck haer Hoogh Mog. deprinci-
patlfte pointen, dienende tot feeckerheydt ende beften-
dicheyt van het te maecken Traöaet, voor nu ende na-
maels, foo in 't reguard van de Nederlanden, als van an-
dere Nabuyren ende Geallieerden vaftgeftelt,ende hare
Gecommitteerde tot defe handelinge gelaft, aen de Ge-
committeerdens van d'andere zyde defelve fchriftelijck
over te geven, ende daer op te begeeren cathegorique
antwoorde in tijd van
14, dagen,met verklaringe, indien
fydefelvenietfouden willen bewilligen, dat het onge-
lijck aen haer zyde fai blyven, ende d'onheylen van'c
Oorloghe ende verderf van Landen ende Luyden, haer
geimputeeït te worden, als zijnde hare Hoog Mog. geen-
fin ts van meyninge uyt het Oorloge te fcheyden, als met
genouchfame feeckerheyt voor hare, ende hare Nage-
buyren ende Geallieerde, ende anderfints gherefolveert
daerinneais voordefen te continueren, op vertrouwen
dat Godt Almachtigh haer namaels een ander ende beter
uytkomfte fai verleenen, welcken volgens de vooriz
Pointen ende Articulen aen de Gecommitteerde van
d'andere zyde den i. Aprilis Zijn over gelevert, ende vijf
van defelve Gecommiteeerde des anderen daeghs daer
mede na Bruilel vertrocken ; ende hebben hare Ho.
Mog. middeler-tijdt gerefolveert het Legher van defen
Staet onder het wijs ende kloeckmoedigh beleyd van fijn
Excellentie de Heer Prince van Orangie tegen heteynde
van defe Maent te Velde te brengen, omme hare Vidlo-
riendoor GodesZegeninge te vervolgen,ende de Spaen-
fche|nacht alhier in Nederlandt fulcx te occuperen j dat
die nergens eldere ial konnen gccmployoert worden}

d

f

IW»:

90

V E R Η A E L

-•MÉ

ende

d


-ocr page 92-

ende ingevalle de voorgeilelde Pointen by die van d'an-
derezydebewillighcjendedaer op een Traitaetbefloo·
ten mocht werden, fullen alle Nagcbuyrens ende Geal-
lieerdens van defen Staet dacr uyc bcfpeuren, dacbaer
Ho. Mog, degemeene faecke geenfints begeercn te ver-
klaren j ende daeromme niet alleene voor hare icecker-
heydt hebben willen iorgen : maer oock haer bequaem
maecken
omme hare Vrunien ende Geallieerde te kunnen
akflereifj ende deS$aenfche Heerjchappyealomme teghem te
vaen, teneyndealfoodegheheeleChriftenheydt, ende
voornamenclijck de geoppoiccrde Princen ende andere
Landen toe een algemeene ruil ende feeckerheydtfou-
den moghen geraccken , ende daer bygemainteneerc
worden.

©m 18. npjil/ alfoo bic ban ö'anDec jpbe nocö s«n
anttooojbt inbjacötm/
enDcDtenaBruHelaBefonDen/
niet tDcDec guamm / bifectit boo^scflcIt ofmen niet
fbiiöcDaecobEcaenraaninaöc doen. <i0oc9 toiect ηοφ
gort gljcbanDen een DasÖ of tbjee aen tc ficn.

^cmi. toicctopbaecacntiouDm fìaec pafpoo^tge·
pjolonffcect/ tot tocecfegeensS.

i9..iiI^eiitBcDec Heftoomenjiinbc/ jQn becbol·
acn^mctDcnfelbcnaeöouDcn ceniae Canfecentien : fp
fFcureccöcnöunbccbItjfobcrOer4 öaBcn/ om ö'aöfcii»
tie ban ùen
.llI^acqui^d'Aitona, becttlaecDcn ai^ ηοφ
niet bp gcfcbjifte te bonnen anttooojDcn/ boojenDeal
cic te Ijcbben efciaccifrcment op fcccftece J^ointen : ©ccs
troutücnöe öat nottjtan^ öe ïjanöelingö niet fouDc üjcc»
Den afaebioften ; fooinen aen Defec 3Ρ0ί bfecctüe aen tc
nemen cebelDche enbe «SoDbcIycIte miDDeien: fepben
alfnurg niet becficn te sgnbannabcci^jacutatie/ om
oo
?fai'che bat becfcljepben pofien upt ^pangiinhoo'
tticnbe/ toacen afaefet bcuc -pcancopfen ( bic in Der baet
bene ben i@eec Chamaflé, eiioe anbetfini^ allen btiit
baacen aentDtnbrnbe/ om befci)anbelinfltitebocnbcc=
btotjlnen ) bogij bat b'^^nfante noc^mariji baecom öabt
Oefcöjcbrn : toonrnbe feecUece Certificatie ban eacc/
bat be iüoninaö tot ®ccbe^ Danbelinab üjelaöfneaen
tna^; fpbeaeecbcn bat na explicatie op tjcttooojot
on-
trent Neerlandt
, baec opgcftpt ig öact mcbr aöenieent
tejijnRhijnberck.. (Cnbe boojt^ lanat) eube iirtbjeebc
op alle üe pointen aebecbalifeectjtjnbe/ bp bttfcl)cpbe=
nc(ironfccentim/ j^ebbenobecgegeben befe naboiaenbe
«ffponfiben:

De Gecommitteerde foo van fijne Majefteyt als van
de Hceren Gedeputeerden van de Heeien Staten der
Nederlandtfche Provintien tot Bruflcl vergadert, geücn
hebbende de Pointen ende Articulen op den i. Aprilis
left leden overgelevert by dc Heeren Staten Generaci
der Vercenigde Nederlanden, verklaren ^nde antwoor-
den daer op gelijck volghi :

Op'ceerftePointj Alfoo eenighe poften, koomende
van den Koningh aen hare Hoogheyt met Brieven, raec-
kende defe onderhandelinge zijn afgeworpen gheweeft,
datdefelvehare Hoogheyc vefklaert heeft te fullen fen-
den eenen eyghen Poll aen fijne Majefteyt om vernieu-
winghe van de Procuratie der felver, ofte Aflevanap·

Erobatie op de fubftitutie op de voorfz Gecommitteerde
y hare Hoogheyt ghegeven uyt krachte van de voorfz
Procuratie, hebbende niet te min fijne Majefteyt alrede
verklaert by Brieven van den ly. April left-leden, wel
tevreden tezijn, dat alhier in fijnen Naem van Treves
gehandelt wort, volgens de certificatie van haer Hoog-
heyt hier nevens gaendeby tranflaetauthentijcq, daer
vanhetorgineelaende voorfz Hecren Gedeputeerden
κ getoont geweeft. Ende fullen die voorfz Gecommit-
teerde, na'cbefluytvande tegenwoordige handelinghe
daer op uyt brengen Ratificatie van defelve fijne Maje·
Aeyc binnen drie Maenden, ende van de Doorluchtigfte
Princeffe Infante binnen 14. daghen, mitfgaders van de
"eercD itaten van hunderzyden binnen twee Maenden,
allisin goede ende beftendige forme, ende gelijck by de
refpedtive Procuratie van fijne Majefteyt. fubftiiutie van
hare voorfz Hoogheydt» ProcuratieendeAöe van de

voorfz Heeren (jedéputeerden tot Bruflel vergadert,
toegefeyt is : foo dat de Heeren Staten van defer zyde,
fullen hebben alle redene van contentement. Voorts

I

fai alle 't geene by de voorfz handelinge beflooten fai zijn
binnen 14· dagen haer delelve befluytinghe van weder-
zyden volbrocht ende datelijck gecxecuteert worden,
behoudens de faeckenwaer toe anderen tijdt van volko-
minge by defe handelinghe befproocken fai zijn. Ende
boven de verbinteniflê van fijne Majefteyt, ende van
hare Hoogheydt fullen oock de voorfz Staten van de
Provintien tot Bruflel vergadert,gehouden ende verbon-
den zijn tot het prefteren » binnen den tijdt als boven,
't geene in de Nederlanden, ende aengaende
Hhijnherck
inkracht van'c voorfz Traftaet fai zijn gheaccoidecrt;
ende fullen oock defelve Ötaten inftaen ende guarande-
ren alle contraventien ende misbruycken, diegeduyren-
de den te beramen tijde van het Traüaet foude mogtien
koomea teghefchieden ende voorvallen in Nederland: ;
eo daer nevens folemnele beloften doen van alic goede
devoiren ende inftantie te doen ^ daer het fai behooien,
opdat de contraventien ende milbruycken, geduyrende
denlelven tijdt buyten Nederlandt vallende, bp't ipoe-
dighfte moghen worden^erecht, ende efFeaivegercpa-
reert, welverftaende, dat noopende de contraventien
ende miibruycken, die niet en fullen ghedaen worden by
publijcque authoriteyt, faigevo]gh[ worden het 31. Arti-
cul van den Treves desjaers 1609,

Op het a. Articul, dat alle Pointen ende Articulen,
begrepen in het Traftaet van den 9. Apiil, ende Verdrag
daeropgevolghtdeny.January 1610. behouden'tgeei.e
in defe jegenwoordige ondei handelinge bcraemt fai wor-
den, fullen van nieuws voor gearrefteert gehouden wor-
den, ende onverbreeckelijck geobferveert, foo wel buy-
ten als binnen Europajde geheele Werelt door. dat oock
het exercitie van de Catholique Apüftolique , ende
Koomlche Religie fai onderhouden werden ten platten
Lande in Brabandt, volgens die belofte ghecertificeert
by d'Ambaflkdeurs van Vranckrijck den voornoemdea
p. April 160J. fonder eenige veranderinge.

Op het 3. Articul, dat hec ftuck vandeLimiten fai
geregleert worden in conformité van den Text des
voorfz voorgaende Treves, foo wel aengaende 'tgtene
daer voor als daer naer, van d'een of d'ander zy dc· is ge-
houden of geconquefteertgheweeft, ende d'uiutpiiie
contrarie den Texc gtdaen gerepareert. Ende op aat de-
fen aengaende geene duyfterheyt, noch twyffelachtig-
heydt en zy, fai pertinente Declaratie ende Specifiatie
ghemaeckc worden van de Üteden, ftercke Plaetlen
en Vlecken, ende van den platten Lande daer aen kle-
vende. i

Op het 4. Articul, alfoo het ftuck van de Meyerye
van 's Hertogenbofch leer wijt-loopigh, ende van breed
ende diepen onderfoeck is, verioecken de voorfz Ge-
committeerde, alfoo niet wort eoet gevonden dit Poinc
te remitteren tot cene particuliere onderhandelinghe,
naer het befluyt van defe principale, dat immers om tijde
te winnen, dieshalven getraöee't werdein'tbyfonder
by eenighe Perfoonen daer toe ter weder-zyden te noe-
men , in fulcken ghetal als de Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Nederlanden fullen goet vinden fonder
ver^chtinge van 'c principael Traflaet.

" " 6, ende 8. ( wefende het 7. alrede gheac-

Op'ti·

cordeert ) wort het inhout van het 8. toegeftaen, in re-
arde van de Coninckrijcken, Staten ende Landen,daer

nwoonders van de Geünieerde Provintien, volghens
den Text van de voorgaende Treves hebben mogen ne-
gotieren, met toefegginge daer en boven dat fijni< Maje-
fteyt van Spangien op de Riviere van de
Schelde,'tSas va»
Gent
en(fehetZn>^'», fai doen cefleren, foolanghe den
Treves falduyren, en aiieanderebefwaerniflenidiege-
duyrende ofte ter oorfaecke van de Oorloge zijn opghe-
fteit, oock fonder eenige andere van nieuws te moghen
opftellen, behoudens dat daer tegen de Laften endelm-
pofitien van wegen de Heeren Staten van defer zyde te
lichten ende te praAiqueren, ghemodereert fullen wor-
den op den voet daer op men ten weder-zyden fai kon-
nen accorderen, waer mede voldaen wert hec voorfz J".
ende
6. Articul. *

Op'tpi wordt alfooch daer bygheperfifteert, dat die
van 'cjodifche Geloove , Ingefeten der Vereenighde
Nederlanden, noch hunne Waren en fullen in
Spangien
ende Fortugael, ende andere Rijcken van fijne Maje.

ê + öeyt

van de Nederlandtfche Vrede-handciingh. 9


-ocr page 93-

V E R Η A E L

φ

91

lleyt niet «neer voordeels hebben als die li Jen elders re-
fidercnde ende hunne waren : ende wat belanght
de Nederlanden wefendc onder 't gebiedt van defelve
fijn Majefteyc en fai die van 't voortfz lodifche Ge-
loove noöpende huncf Perfoonen, waren ofte Goede-
ren niet meer toegelaten fijn dan geweien is geduyrende
d^ie voorgaende Treve» > maer hunne waren bevondende
ίή een Schip geleden met Waren ofte Coopmanfchappen
toebehoorended'lnwoonders van de Geünieerde Pro-
vintien gequalificeert om te genieten het beneficie van
den Treves, en fullen de Wared van defelve Inwoon-
ders niet geconfifqueert worden, anders als het felve na
recht is geordonneert ofte gebruyckt tegens alle andere,
volgens die Wetten ende Coftumen van 't voorfz Rijck
van Spangien op de toegelaten ende verboden Goederen
onder een gemengelc : waer-en-bovennoch, van wegen
haer Hoocheyt, aenfijn Majefteyc gefchreven fai wor-
den om alle onbehoorlijcke onderfoecken ende quellin-
gen te doen cefferen.

Het 10. is buyten different : yegens het ir. Point
wert geperfifteert als t'andere tijden.

Op het 11. fai, als in de voorgaende Gefchriften ge-
feyt is, de Stadt
Breda worden overgelevert aen de Hee-
ren Staten Generaci fonder het platte Landt, 't welck
bly ven fai aen lij ne Majefteyt op conditie dat d'oeffenïn-
ge van de
Catbolijcke Roomfehe Religie, ende den Geefte-
lijcken Staet ende Jurifdidlie in defelve Stadt fai altijt bly-
ven ende gehouden worden, gelijck die daer yegenwoor-
dichis. Datoockde Stadt van met de Fortifi-

catiën ende de Schans daer tegen over van het Guar-
nifoen van fijne Majefteyt voorfz fullen ontledicht,
ende die Fortificatiën gedemolieert , die Stadt Neu-
trael gemaeckt , ende aen den Chur-Furil van
Ceule»
gereftitueert worden. Ende voor foo veel aengaet Fer-
aambuca fai overgelevert worden aen fijne Majefteyt
van Spanien mits eene forame gelts die de voorfz Ge-
nommitteerde geauthorifeert fijn te mogen vermeerde-
ren boven de
drie hmdert duyfend cromen die fy ahrede
hebben aangeboden > defelve overleringe te gefchieden
op fulcken tijdt ende voet als befproocken ftl worden.
Ende nopende de Stadt van
Gelre en verftaet men
hier daer van te fcheyden fonder daer tegens eenige
andere plaetfe in mangelinge Ce hebben ten genou-
gen van fijne Majefteyt.

Op hec IJ. Point wort toegeftaeii dat nopende de
Materie Civile ende reparatie van fchaden ende Inte-
reflen by wegen van luftitie d«efchillen die vallen ful-
len op
àc nor» executie van het Traitaet, éndeom gean-
noveerde ofte geconfifqueerde Goederen , fullen gede-
cldeert worden by Rechters aenbeyde fijden in gelijck
getal tekiefenendeteftellen in Nederlant ende niet el'
ders. Waer op behoorlijck reglement onderlinge fai ge-
raemt worden > wel vsrftaende dat defelve Rechters e-
geene kennilTe en fulkn nemen dan ter oorfaecke van
Contraventien, misbruyckenendegeprectendeerde on·
gelijcken gedaen by authoriteyt p'ublijcque by lafte van
fijne Majefteyt of van de Heeren Staten van de Veree-
nichde Provintien. Ende nopende de Contraventien
van particulieren fai gevolght worden het 31. Articul van
de voorgaende Treves.

Op het 14. Point, men is te vreden toe te feggen dat
het Proces van
Chaftel-Bettin by den grooten Raet van
Mechelen fai worden ghededdeert binnen een laer na !
dat de faecke ten vollen fai wefen geinftrueert, welcke
ïnftruftie gefchieden fai met korte dilayen, fc« dat den 1
Heere Prince van Orange geen oorfaecke fai hebben te
klagen.

Nopende het ly. Artijckelhet fchljntdat ten weder-
fiden genouchfame voldoeninge gegeven wort by middel
van het 13. point hier vorens.

Hetinhoutvan het 16. Point en kan niet vorder ghe-
accordeert worden als gefchiet en is by de voorgaende
Treves wel verftaende, dat de Articulen beflooten met
den Conneftable van Caftillen, ende by den 7. Articu-
levandenfelven Treves gheaccordeert aendelnwoon-
ders van de Geünieerde Provintien fullen uytgedruckt
worden in byfondere Aften ende gehouden als geinfe-
leert in dit Tradlaet , ende daer-en-boven defel-
ve Artieulen uytghegeven ende verkondicht in vcr-
fcheyden Talen j daer ende foo men fai bevinden te be:
hooren.

h

m

Over het 17. Point, falvan wegen haer Hoogheytge-
negotieert worden nefiens fijne Keyferlijcke Majefteyt
behoudens dat de Heeren Staten Generaci van de Geü-
nieerde Provintien fullen beloven caer het befluyt van
dit Traüaet van Treves gheen aiEftentie te doen aen de
Vyanden van fijne voornoemde Keyferlijcke Majefteyt
noch aen de gene die tegenwoordich tegen haer de Wa-
penen genomen hebben ofte nemen fullen.

Op het lU. Point wort verklaert dat hare Hoogheyt
de Pretenfien aldaer gemelt laet onderfoecken in dc
Raden van fijn Majefteyt ende fel metten eerften daer
op refolveren naer behooren. Ende In 't particulier
voor Γ00 veel aengaet de pretenCe van den Prince van
Efptnoy ; dat bare Hoogheydt aleer daer op te refolveren
fai aen de Princefle vin i^gw? laten communiceren defen
Anicul , mitsgaders de ftucken daer'toe dienende van
wegen den voorfz Prince overgegeven ; aen denwelcken
oock daer tegens ghecommuniceert fullen worden de
Requefte van defelve Princefle overghegheven tar
contrarien eynde , om d'antwoorde ten wederfijdea
ghefien aen de Gecommitteerde laft ghegheven te
worden om op defe pretenfien te antwoorden ghe-
lijck het fai behooren. Ende aengaende Graef
Hen-
drick van· den Bergh
, ende den Graef van Warfufi
fai van wtghen hare Hoogheydt gefchreven worden
in Spagnien , fai oock daer naer gefproocken wor-
den van 't gene gepretendeert wort voor eenige
particulieren van wegen fijne Majefteyt > Aöum 18.
May lójj. Onderftond by laft van de voorfz Ge-
committeerde get^yckent,

J. Eielheer

T^Cfeiaeftnnifiben teeSdereabecfnsginaeb^cSt Pfni
^ùe / gebbeii b'aentDefcnùt aeiifienometi

befrlbebeel^bnicaffmblgeupt Den gacen/ beel^ beuc
jaàifllbetecomtnunjcecenaen bccfelbet: I^recm p;fntf«
pdeit/ ombegocbetneeninoebanbienba» op tebeci»
fiaett cnbc toebtc in te biengen tf gctr ben i. Slunp ; enbe
alfoo be i^eec 3^?jnce ban <i@canete alrebe toa^ te
Bclbe ; aen Π)η <B]cceIentie ooih €ople fbo ban
'leegeel iSajppojt enbe J^crbalifatie al^ ban be Kc·
ticulen tocscfonben.

^ie ban b'anbec fijbe gfee brac renfse lebiggm
tfjbt ficiigenbe/neten Uaec beclupben genrgcn te fgn
onbectufTcben te saenbcficlitfeenbcboosnaemfie^&te·
bm foo in ^ollanbt al^ anbece 9;obintien. 't 3@eIciE
tee oocen ban gaec ^oog: ji@oe : Ëomenbe enbeom
becfcficyDene cebenen niet goet gebonoen tbojbcnbe:
foo i^ iiaec beuc brn Griffier
Mufch eecp genoti^
ficeett 6et becfenben ban fiate ücfponfibcn aen be
iSefpcctibe ^jobintien : enbe batmen {joopte baerop
te fuUen (jebben bet feibcc ^DbbJtJfen enbe iSefoIutien
teacn ben
2. giunp/ baec na fön φ beuc ficmbecfocht
onbectnlTcDen te tDillen blgben in ben
Hage , enbe
niet te gaen bene cepfen be ;&teben befec #;otain>
tien. 2©aec op be J^attogö ban
Aerfchot, frggenbe:
naer dien dit maer een verfouck was, dattet inhaeredif-
cretie ftont fulcx t'achtervolgen of niet
; foo repliceet*
bclbe ^iiffiec :
Het verfouck van de Heeren Staten Ge-
neraci > als reprsefenteretide de Souverainiteyt van defen
Staet, moet voor commandement geacht worden. CnbC
be®actog baec opbjagenbe/ of dan oock de wegh na
BruflelwasgeQooteni
gaf be <(3;iffiec bOOjanttDOQlt :
neen : met bpbouginge / in ca^ fdn <E);ceIIrntie baec toe
Pafpoojt begeecbc ; batmengem baec mebe fou accom*
mobecen.

ïliecnabecflaenbe/ batbt^ onaengepen (nocfitan^
boo;batbe4^otifìcatie gaectoa^gefcbiet) be jj^eec ban
Danfermonc bm0/ onb(CP2aet();tbenPeecbcnte &OO'
pen / gegaenna Schorel, met intentie om ban baec te
gaen na
Vrieflandt : foo in fuï£)c foo qualöcR genos
men batmen p« tj;p?efre JKHiibe ftem öeeft nagöe·
fcD;eben 't geéne men aen @ne Üeecen
Coliegas bp mon*
be bab laten feggen: aT^namelgcli battet]Pefpoo;t ^rr
gegeben bja^ / om in ben
Hage te fiomen / enbe op Bet
(iucit ben be®ccbe^-öanbeling te bacecen/enbe niet om
beuc befen^tatt geen enbetoieet te tcet^en} enbe

ten»


-ocr page 94-

van de Nederlandiche Vrede-handeÜngh. 93

Detnft Dcfe tUDOjDen t De forte que nous nous promet-
tonsque vous voudresaveüe decette retourneticy , &
vous garentir des incommodités, qui vous pourroienc
furvenir
(oniDatöp Β«η Jpafpoojt fpctialijcft Öacctoe
tnljabbc) outre noftre intention.

oSnöe alfoo aacfi Daaöcltjcft^ecn gwoten toeloop ban
iïoomfcöCatboIdiftintofl^tm ftupfc ban öe^EOrpu»
tEfcDe ban b'anöccc Οίδε tot
öc .ffeiiTc enDc anbccc ftatc
flEi-ciielijcItc <0obc^· Dicniten / öiemm ïjaec al^ Hlmbaf=
fabcut^boo^ljaecenDeiiacc familie toeliet / fooftinbe
©ercrn ban ©oltanbt itccatibeiijrft gefeocn om o?D?c

DaECteflcntc(ldlcn.

^nDeretijOt toiett ooeh becfocDt Pafpoo^tbooi&ni
ban
Wouwere,een ban iitontg^ jpinantia iiatien
tot
Bruilèl j om alöiec te homm ban toeaen Den fóoning
cnDe gct toecch ùec iCcebr^ ùc bjijben : ^arc een^bccii
toa^battfflenl'tfln bj^
Harcogs van Aerfchot fnbi(ji=
tiecCoHesucn : anbrcbeel^ ooci^ facgmm giet goe lan^
flfcöoe meet bat ban be Jtanbriingi) niet fonbe ballen:
enbe batmen al gcnoegö of tebe te beel ban ΙϋοηΙποίί
©olfit in 't aanbt ijabbe : Die^ op 't felbe berfocch
Qcen anber öcfolytic quam al^
datmen daer in niet kon-
de treden.

©pcenen tgötal^be iaefi obecge&omene iSefponn=
ben Dooj affenbinge enbe anbetfint^
toaccn gccommuni:
mttaenbel^jobintien ; foo fiiiioaclt befelbe gefonben
aenfïjniSjccclIenttc/ IcggenbeboojÖöijnbeccB/ om te
ïjcbben DelTcIf^ JloogljtoDSJ ^Cbbij^/ Daec op öefelbe
fcl)?eefbitantbjooit.

Hooghe CHogende Heeretty

WY hebben wel ontfangen uwer Ho. Mog. Miflïve
van den ao. defes met de ftucken daer neven ge-
voeght, waer by het hacr belieft heeft te begeeren
dat wy haer dienen fouden van ons advys op 't ftuck van
de Handelinge van Bellant mqt de Heeren van de andere
fijde aengevangen.

Wy bekennen dat uwe Ho. Mog, on? dacrmedebe-
wyfen, een
fottderlingtgroote tere,, voor dewelce wy haer
gedienftelijek bedancken, maer hier tegens beforgen wy
datwy haer daerinneniet en lullen konnen dienen foo
als de gewightigheyc van de faecke ende U. Hoogh Mo-
gende goede intentie wel meriteren one devoir ver-
cyfcht)ende wy van herten wenfchen : Nochtans fullen
wy tot quitinghe vanonfen plicht voor ons advys vry-
moedigh verklaren.

Dat onfes bedunckens dit gantfche Traöaet is be-
ftaende in twee pointen het ee»
raeckende defaeckenvan
Europa't andere die van Indien.

Wat die van Europa aengaet en fien wy maer twee
principale difficuhcyten , <i'
βετκ over de Meyerye van
'sHertogenèofih.
end'andere over àeHavenen van Vlatn-
deren,
waer van wy meynen dat men in gecner manieren
en behoort te wij eken , maer by'teen ende'c ander te
blyven,te meer alfoo wy achten datter middelen fijn om-
me foo wel in'teen als in't andere malkanderen te ver-
ftaen.Indien niet, fijn van advys datmen behoort te per-
fifteren by 't geene dien aengaende van defer fijde gepro-
poneert is. Want voor foo veel de vordere diffèf entiale
pointen beroeren magh,daer konnen,onfes vermoedens,
wel expedienten gevonden werden, orame defelve t'ac-
commcderen.

Belangende die van Indien; en fien wy geen middel
van eenige Modificatie j mitfdicn d'eere, reputatie,ende
't voordeel van 'c Landt daer in beftaet dat
Vemambuco
werde gemainteneert, fonder dat men, om geltofteeeni-
ge andere belofceu behoort t' abandoneren de Compag-
nie van Weft-Indien als die van den Staet van den Lan-
de foo wel verdient heeft ende'
aen de faecken des Conings
van Spagnien foogreoten af b.'tmk aljmch doen kan :
ende
aengaende de Ooft indifche Compagnie men behoort te
blyv^n by 'tgene geduyrende de voorgaande Treves ge-
praftifeert is,ten opfien van dacde Coning van Spagnien
felfsdienweghgekofen heeft , fonder dat ter faecke van
dien yetwes gedaen fy tot nadeel vande Treves : maer wy
laten ons beduncken datmen beyde de voorfzCoropag-
nienhieropbehoottte verftaen > ende ficb ten naeftcn
by te reguleren na 't gene fy dser van ad viferen fouden,
als die daer van de beÜe kennifle hebben, ende meetì ge-
intereffeertfijn,

Ende omme haeft te fien 't Succes van defe faecken,fo
fond e men na onfe opinie konnen beginnen te handelen
ende t' accorderen op 't gene raeckt een van defe voorfz
twee Poindien ende cerft te beginnen met dat van
Indi·
eajwaerover eens geworden Cjnde, vermeynen wy dat-
men elckanderen oock baeft verftaen foude over de faec-
ken vao Europa,

Ditis in't korte't gene wy U. Ho. Mog op de mate-
rie iouden aendienen voor ons advys, ons nochtans ia
allen gedragende tot hare wijsheyt ende voorfichtigheyt
omme te doen ende te procederen na dat defelve voor den
meeften dienft , ende profijt van den Lande bevinden
fullen te behoren,cn ons daer mede aen defelve gebieden-
de,bidden God Almachtigh

Hooge Mogende Heeren U. Ho. Mogende te hou-
den in fijne Heylige Proteftie. Uyttet Leger
voor Rhijnberckden i.Juny κί?}. Onderftont
U. Hoogh Mogende Onderdanigen Dienaer.

Geteeckent,
F.
Henry de Najfoit.

ÏBepnigg Dagen bare na üetftjnü^cencntie (ilacgte
boen Oat be if eet:
Chamacé fjcg becoemt tjabbe / Coppe
ban befén SSjiefgbefeccgen/ cnbe bie getcanflateect ui 't
jFtanfcö aeh ben Coning obetgefonben te Ijebben.

Ï^en 14·· ^unp tuiect bp Confccentie arn bie ban
b'anbetfljOe boojgeöouDen / Dat fy alfnocö geen contcns
tement en gaben aengaenbe bc lang gebiiapeetbe enbe
foo bichmaelbegeetbe
Procuratie. 2. #rtacoatbecfröit
aengaenbe be Compagnie in
Ooft ende Weft-lndien :
biefp mebe in 'tfflcactaet toilöen Comp^eïjenbecen/cns
beOefe^taetb)ilbefe in <!^o}Iog laten. 3. SScngaenDebe
Meyerye. ?iengaenbe'tfIuptenbanöeScheide,'tSas,
'cZwijndt.
9^atmenaIfnoct)pecri(ieet;beomtet]eb^
ben
Breda enbe Gelder, φρ 't eec|te bcbben Ìtbebec gC'
lïlaegt/tiat Qaec Coutiet^ / na enbe upt Spagnien gaen<
be/biiecben in J^^anc&ciich opgegoubcn/afgctno^n en'
begebebalifeect ; boel) mecnben bat Oe
ProcumtietDel
foubebolgen*. l)oeb)cl fp oojbeelben bat bep^ooicatie
ban anno 1^19. nocö fcbect boo? een SSjiefbrp litoningii
aen
Rubens geconfitmeect/ genoegg toa^. Aengaenbe
indien : foct)tenaen te tbt)fen / bat ban befec fijbe in ben
beginne getoont toa^ bat men elbacc oocft be«
geecbe / boel) bat Daec obfc baec na foube fionnen
ben gecoubenieect. iCegen
Breda enbe Gelder epflen
toebec
Fernambuco, be Meyerye raeenbtn f^ met goebe
befcljcpbentcbebJöfen / bat fe niet bqjenbenttoag ban
be
Stadt. gucngaenbe be cefïecenbe peintrn teffceccbeπ
gaectot boojige cefponfiben: alleen bpmonbeaHe^ b^i·
b;engenbe biat Kjacc fuflcnuc mocgt ba I (lellen, ^ocg
baec nabecltlaecben fpte bjeöcn De fijn
Gelder tegmen
eenigl) anbec plaet^ te mangelen : begeecenbe men
mocfìteeenigl) plaet^boojflaen: oocK pjefenteecben
Bre-
da
obcc te gebeu fonbec 't platte Xanbt : enbe batbe

RoomfchCatholijcke ÖeligieenbeGeeftelijckcn g)taeC

in De ^tabt altijbt foube blpbcn gelijch Die nu bja^,

«aecRenbe ben Keyfer m 't 17. point : fepDen Dat
D'3|nfante()cmalccebebcb)ogcnt)ab tebcchiacen/ Dat
geoupcenbe Drn ®ccbe^ l
)P Defen^taet niet bpanblgcft
^uDe attaqueren : miti ooclt ban Defen ^taet in 'tööcft
niet gefcbiebenDe eenige bpanbigche attentaten; nocg
De ©panben ban fijn
Keyferlijcke i®a}e(lept eenige
Dulp Doenbe:be^ foube Den Coning ban Spagnien
jlaen ben fóepfec te aflificcen.

J^etbcc niet honnenbe (tomen : fijn gecommfttecct
De öeccen ban
Keemflede cnbe Knuy c om banalle^ aen
fljn<e]ccellentieteccfecccen, ©en
17· Sluip toeDeecRoi
menbe cappoiteecben i)ct abbt)^ ban fijn dEicclIentie
Ijiecintebefïaen. , , , .

^at bie ban b'anbec fijbe aengefcpt fonDe mogj^en
t]]o;Denominbo;beccConfccentie te bomen / enbe Dat
alfban nabccSn|la'ntiebei)oo;begeDacnteb)o;Den/ op
Dec>;l)ib{tie ban De nitutot pjocwatieofteaDleu^De


-ocr page 95-

94- V E R Η A E L

ruü'ïitutit· bp b' anfunte ban ^paflttien gfSibinop

be J^emnbanb'anDErefilfte/ fonDcc ebcntotlDel|an=
beliuaebaccommeDatflöfB af tebjercfienof fcBoonbe
boo?f3 f>2acucatie ofte approbatie alfnocb niet gcci;Di'
bemtDifir.

(ιΕεπ ttoceben bat men be Ooft enbe Weft indifche
Compagnien
fouDe confccbccen enDe maintenetcn/enbc
<n fpecic/ bclanuenbc be Weft-Indifche, bat men befelbe
fauDe confetbecen'tfp bp eo;Iosb ofte bp anl>et:ebe>
quame e);pebienten met communicatie enbebeta)illisin<
ge ban be lBe|i-3!nöifci)e Compagnie te betamen/
boel) bat men in seenöecIeB maniere be fojten ban Far-
nambuco fouDe beclaten/obecseötn/ ofte tegen^ ecniolj
Oeltbectolffelen.

i€en 3. batmen 't flucfì banbe Mcyerye foube be^oo^
ccnflaenbetegouben/ bocötnca^bat bie ban b'anbec
(ïjbe eenige boo^flagen foutien gomen te boen biemib:
belmatigB tnacen/Dat gace {|αοβ JDos· baec op tia 8ele>
Oentfjeptfouben Itonncn letten.

i^tn 4.Dat Bet (inch ban ftet bebacen ban be Schelde
enbe be Canaien baec op cefponbecenbe bp bie ban b'an>
bec fijüe hiaecbec foube bciioo^n geflelt te b}o;bcn ; fulc;:
al^ men in cebm enbe equitept bebinben foube te be·
i)oo;!en.

Cen f . batmen foube beI)oo;en t'urgemi bat Gelder
tegen^ Rhijnberck foube mogen taojben gebemante^
leert ;aIsJmeOe op be cenbitie ban
Breda, Doet) Jatenbe
'tfluchbanBredatec befccetie ban baec C§!o.,ffeog.ban
batmen In allen maniecen foube bienen t'ïnfifleren bat
benietoe j?o?ten/op/bp/cnbe ontcent
Stevenfwaert
gEtflaeciit
/mocbten tno^ben gebemolieect bp boojtgancR
Uan'tiCtactaet.

(Cen (^.bat be lüepfcc in jpet ^cactaet foube begoojen
gefloten te bio;beu/b ocg met
met inefgale conditiën ; bat
al^^pagnien foube beloobengem met befaecKenban
^uptfefjlanb niet te bemoepen/bat gare jaaog.
pari
paiiu
ooch fouben mogen beloften boen/maec al^ ^pag^
nienben Jltepf^cofteanbecfint^ befaec6en ban#upt^
lanb foube taillen fecouceten / batmen aen befefijbe
oocftbe bcpgept foube befiouben ban in^uptfeglantfe^
couc^ te boen.

«Snbe batmen alle/'t gene boojfsf^ / in b'aenfiaenbe
Conferentie foube mogen boo^flaen / enbemepnbefijn
i^oogBgemelbe (Smilentie bat foo toanneer al^ opbe
booffs pointen tueberfiit^ geconbenieect foube fijn/bat:
men ban bri nopenbebebo;bereenbe ce(ierenbe#oin·
ten / in bei|anbelingebooKgeb?aggt r^pebienten fou:
be bunnen binbcn / om alfoo opeen goebe / Cbjifies
igcBe en bafien boet upt b' (©o?Iog|) te gecaeefien/maec
al^ fulep niet tn foube bonnen gebeuren / batmen
ban ftact foube moeten maecben ban in b'(@ojIogI)e
te continueren / enbe baerinne bolgen be boet- flap:
pen ban onfe Soo;-(©uber^ enbe #;ebecefr(ur^ met
goebe courage enDe belept / enDe beritiatgten btiat
naber upthomfie (0ob. ^Imacgtigb foube toillen gec
ben.

ïBe faechen albu^ (taenbe ; foo geeft 39;anchrtjcb boo;
benï^eer
Chamaflé ( bie geDuprigÖ ban begin afbefer
ï^anbeltngööifc tna^getoeefi enbe befelbeöabbegeco-
fiopeert enbe geeontramineert boo; aentDijlinge ban
meecbcc boo;bce( bp continuatie ban 't (i^oilogf) te fui·
lenboen) fecreteli]clt aen fi{n (Sreellentfe laten com·
municeren bat be Coningb beffeing gabbe om met
een macl)tigI)aLcgerte treeften in aLotteringb : biaer
boo2 (alfoo ^pagnien ben {|artogg fijn «Sealiieerbe en>
be ^bgerent niet foube tnillen laten berIoo;en gaen)
bet ;&paenfcb Xcger alfoo foube toerbcn gebifirabeert /
bat bet Eeger ban Defen g>taet / na beboo?cn betfïercfit
toerbenbe/ noclj pet^ groots foube bonnen tergant
ttemen / toaec upt fijn ((B):ceIIentie nieuïue goope fcgep>
ten om be jgeberlanben onber Coningg^ gegooi
faembeptffaenbe/ toebcrte fïellenin gelijchen fïanbt
al^'tboojgacnöetJaer : enbe te betoo^faecften of een
<i3enerael ^pflanot tegen be j&paenfcjje ofgaerbene·
gen boo; befcn gepjojecteec&e ^rtirulen te boen ingaen.
(@mbefeoo;faeclte geeft fijn «(B^cellentie aen ben Sig'cj:
«Canceliec
Oxenfterren enbe aianbt-<i5?acf van Heilen
gefcg^eben enbe geobtineert bat een goet aental ^toeeb·
fcge enbe Üe^ifege (iupter^ fouben bomen een ifiup·
terbienfi boen oen befen g>tatt. ï^p bebe 't aieger af-
facben ban
Rhijnbcrck na Nitnmegen : logeermbf
De Bupterpe in
Cleverham : becfocgte 20O. Dupfcnt
pont 25ifcupt i enbe een otoot gbetal ^cgepen boo|
(Deertrupbetibercg te boen Itomen : baec na bebe't
M.t=
gecgaenna23o)ctel.

3liIfoo beCeur-Bojfi ban «iculen't berleben SÌaer/
al^befe^taet meenbe'tmcefleabantage te gebbenop
be jfepaenfcge / be i^appengeimfegebebe af-homen:
enbe men b^ep'be bat ggcbuptenbe befen ^ocgt/gp
bc^gelgcl^^mocgtDoen : foo i^ goet gcbonDcnboojbe^
fgtnDinge enbe^?ifbengem baec ban af tefcgiiclirn.
CharnaiicDebe oocft boo? ben Comminarli i^euftcn·
De anberfint^ abancecen notabile fommen ban
'C be·
loofbe fubfibie ; enbe in berfcgepbenConfcrenticnmet
bie ban befen ^taet enbe fijn €lcceHentie argouben
ober 't af b?eecfien ban be i^anbeling met bie ban b'an·
becfijbe enbe'tmahcn baneene nieubie ?(iliance met
B?ontfiröcft /gaf Itlaerlgch te berfiaen / bat be Co»
ningg genegen toa^tot be
Rupture teghen Spagnien:
geltjch oocb boo; ben ^mbaffabeur Baugy alrebe in't
31aec
1629. enbe 1630, genocgg toiert teberliaengge·:
geben, ^n 't begin ban 3ilugu(iu^ toiert gefonben De»
fe Jgemojie aen alle ^mbaffabeut^ enbe minbere
£giniflec^ ban befen ^taet bupten^Xant^£!rfibrrcn:
be om te communiceren baec 't begooibe. «SnDe toitr^
ben ooch toeberom gcbjucbt be^eclaratien ban gare
iloogg JSSogenbebanben 22. H^apenDe n.^epteni·
ber bei boojleben 3aeri: om gepropt enbcgebibul»
geert tetoojben onber b'^ngefetenenuan b'anberfli»
be. 't ï0elcit allri geen effect getft gegabt : anbeci/
al^batbeConinggban B?ancftrgcb gegeel
Lotringen
Contiuefieerbe/enbebeniy ijepttmbjli fijn enttébc=
betotji^ancp.

Hier na volgt de Opgcmelde Memorie.

KjMemoriegefmden aen de Mimflers van we-
gen defin haetRepderende huyten ^sLantSy
by ConingeniPr'mceni Potentaten ende Re-
fubljjcken ten eynde defelve by alle occafien
ber icht mogen doen falcx ende daer 't be^
hoort, vanden Staet van de Handelinghe
van den Treves wet de Gecommitteerde
van den Coning van Spagnien beflaende in
het navolgende,

DAt die Handelinge tulTchcnde Gedeputeerde van
Spagnien ende van bare Koog Mog.op liet ernftigh
aenhouden van des Coninghs Gecommitteerde
foo lange gecontinueert is met belofte by iiaergbedaen,
dat fy fouden uytbrenghen nieuwe Procuratie van den
Coningh ende daer by foodanighen lail daer mede de
Rufte ende Vrede in hetNederlant met genoeghiame
feeckerheyt foude hebben kunnen getroffen ende lier-
iÏclt worden.

Dan dat by vervolgh fyluyden van het eene ende het
ander fijn gebleven in gebreecke, ende middeler tijd en-
de onder de hand hebben beginnen te fpreecken van
Stilftant van Wapenen, daer toe hare Hoog Mogende
geenfints hebben willen verftaen : waer na fy luyder>
gepooght hebben te komen tot andere voorflagen, fon-
der op de poioten van wegen haerHoogh Mogende ge-
proponeert te géven het verwachte ende begeerde con-
tentement.

Ende middelertijt is men in crvaainge gekomen dat
àeCardieael Infante met veel Krijgs-Volck in Italienis
gekomen > om na Nederlant te mflèren, ghelijck me-
de een groot ghetal Schepen van Duynkercken na Spa-
gnien fijn verfeylt ende aldaer noch meer toegeruft
worden, diemen verftaet ende gelooft veel Spaenfch
Krijfch.Volck na Nederlandt fullen foecken over te
brengen.

Zijnde fes vande principaelile Gedeputeerden van den
Coningh ontrent twee Maenden geleden na Br»^/ ver-
trocken, om uyt te brengen de Dieu\i|e beloofde Procu-,

ratie


-ocr page 96-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 95

ratie, endenaerderUft op de pointen van wegen haer
Hog: Mog: geproponeert, ende niet tegenftaende de
Gedeputeerde alhier gebleven verfcheyden malen heb-
ben verklaert dar defelve eerftdaegs fouden weder ko-
men 1 fijn echter fyliedpn toe nu toe niet verfchenen
fonder dat van den tijd van haer wederkornfte meer werc
gefproocken, maervan
Brufel νcinomea , dat eenige
van dien in Spagnieli fij η ontboden > ofte derwaertb ghe-
fonden fullen worden. Uyc alle 't weicke Islaerlijck te
lïen is de Gedeputeerde des Coninghs alleen gefocht heb-
ben tijdttegewinnen, cfte den Coningh van Spagnien
ende fijne Minifters met hdriechlijcke Handeliage alhier
ende elders foecken om te gaen, ende middeler tijdt
haer alomme met machc te verilercken, ende niet
by
goetlijcke Handelinge de rufte van de Chriftenheyt maer
met
bedroch ende Wapenen haer Arabitien ende Defey-
jien tq)romoveren : alwaer het fchoon met defadveu van
hare Gecommitteerde, gelijck des Coningh* Gecom-
mitteerde genoeghfaem gedefadiOyeert, ende fonder laft
ende buyten Negotiatie gelaten worden.

Waer tegen hare Ho : Mo : in hare gewoonlijcke con-
ilantie van de Wapenen fijn gebleven, ende van mey-
ninge den Coning van Spagnien te Water ende te Lan-
den alle moghelijcke af-breuck te doen, ende fullen by
het af-breecken vande tegenwoordige Handelinge alle de
werelt betoonen, hoe weynigluft den Coning van Spa-
gnien ende fijne adherenten hebben tot een Chiiftelijc-
ken ende verfeeckerden Vrede.

't Welck dan den Evangelifche in Duytfchlant tot ad-
vertentie ende waerfchouwiaghe mede fai mogen dienen,
om door geen fchijn van Handelinge hare Wapenen te
verlaten, ende hareavantagien tequiteren, niaer onder
benefitie van defelve met af breuck ende teghenftant van
de gene die de rufte van de Chriftenheydt tot noch toe
hebben gheturbeert. Defelve rufte door Godes genadi-
gen zegen te bevorderen, gelijck hare Ho : Mo: gere-
folveert fijn te doen ende onveraoderlijck fullen
bly ven.

13. StuBuflirmaraenbeï^eiwii Edelheereenöc
Sonct ben i^eetc ban ïleemfiebe fefifi^cn fat f^ taf^
DaODen tot opcningt) ban een agi pointen. mu
iooo^beöaec Dat tie nieefie(i3ecommitteecDe banbefec
fgbe tot De Hanbelingb abfent tnacen.

Edelheere fepuebojQer^ ; alfofpupt spagnien geen
befcbeetontfinacn/ enDebe Staten ban D'anbec fi)be
notgtan^ebensenegenblebentot De i^anbeiingf)/ bat
fb gcrefoibeert babben te fepnben aen ben Cóntnob ben
Biffchop van Yperen. ben Hartogh van Aerfchot Éttbe
ben ^enftonact^
Schotte ban Sjuffel ! om upt te
bjen^en be ©jocucatie ban befet fijbe op Dun betfocht/
becltïaecbebatfpbetepfefoube&onnenboen in iiM-^
gijcn tot
Madrid : ©ctfocgten bataengaenbefie Jtàepe^
epe / ijct mocDt blpben in ftatutot b'uptBorape befet
iCcactaten.

i|^n;>ectufTcgeni|{iet Segec aen 'tmaccgeecengDe*
raecBt ; toierteerptot
Heez enbe Leende lanflBDeuc
be ^paenfcbe onbet
Aitona enbe Graef lohan opflBe^
touben/ enblijch tueechen be Jipaenfcge na ben
Demer:
enbe lieten be ^taetfcDe paffecen na Maeftricht .· ah
toaec eenige Dagen ge egen gebbenbe / paffeecben be
J03afe enbe quamen beuc be booglme toebec tot
Nimme-
gen
: be Zweedfche enbe HeiTifche ccpafRecben ben
SBfln tot
Wefel, fonbec boo? befen ^taet pet^ ©lucöt-
barisi)^ upttecccgten : al^ alleen batmenbe ^paen·
ίφε ΐοα beei beietfel enbe aenboecth^ gaf; bat f^ aenften
nróftenbatbcfcanfcfje
Nancy enbe meep gefieei Lo-
tringen
incojpocectben. ©nbectufTcfien betb?ootet
biebanbeiüeaeetingtiaIBtec/ batbiebanb'anbec fijbe
nocö alöicc bicben ; fonbec eenitö befcftept upt ftpa^
gnien. ^ie^ men goet bont ben lo. ectobecbe4^Be:
melbe obergeblebenc i6Dccomtnitteecbe ban b'anbece
fÖöe te befctjepben ten j[|upfe ban ben ^?aef ban
Culen-
^rgh : altoaec ijaec beuc ben WelgBemelben ©eec
©iacfhjiectacngeffpt ; batfpgebencfienfoubenalBlec
teföngehomen nietomte
Refideren · maec omtebe-
foigneren : enbe foofpnocl) niet becfientoacen ban bc=
npoi'ÜcBfboïmacötenbepouboic 5 batfpmocfitenfien
bletebefiomcn ten langöflen binnen biec of fe^tueec·
Iten : of batmen foube/ bpuntflentenl^ban fultltjc/
cefolbecen op öaec 33imiffte. ban ©^icflant enbe
^tabt enbe 3lenbe toilticn , men foubcfe tecflont b(«
mitrecen, ban b'anbcc fgbeanttoooibenbe/ bes
ftenben bat bie ban befec fijbe groot gelgcft l)aDt)en : ber>
fllaecben battet feacc felf oorR leet toa^ / enbe begonfi tc
becb?ieten : bat fp ge(iabicI)baecobccacnöarcp?incis
palen toacenfcBigtienbe; oocft foo feec / batfptucltoi»
tien ban tmpo?tunitepten bcfc^ulbigtit te fullen tooien.

®en xz. .f^obetnb;;^ tjebben fp autb)oo;t ingbe*
b;acSt bolgljt·

Alfoo die Heeren Staten Generael van de Vereenich-
de Provintien goet ghevonden hebben door eenighe
Heeren hunne Gedeputeerde aen de vier Gecommit-
teerden van fijne Majefteyt ende van de Heeren Gede-
puteerden van de Heeren Staten van de Provintien toe
BruiTel vergadert hier overgebleven op den 10, van de
voorleden Maent te laten voorhouden,
hoe dat het vid
convenieerde een eynd te maecken van defi langhduyright on-
derhandeltHge , ende tot dien eynde -aeder gefinden fouden
werden die Heeren hunne mede-Gecommitterde om openingh
te doenvande ujterfle Intentie van fijn Ma\efie'ft ende die
Heeren hunne principalen , om daer un tefien tftmen die ie·
gofle Hanàelingh van Trevesfoude kennen brengentot eene
goede ttytkomfie t fieUende daer toe den tijdt van een Maent
φο Jesweecken uyiterlgtk.
Soo hebben die voorfz vier
Gecommitteerde naer dat fy van alles advijs gegeven.had-
den aen hare Doorluftichfte Hoocjjeydt ende die voorfz
Heeren hunne principalen, hier c^p voor antwoorde ge-
geven op den ii. defer dat die Voorfz Heeren hunne
principalen continuelijck befich hadden eheweeft, ende
noch waren om met den aldereerfte de begofte Hande-
linge te brengen tot een goet ende Vruchtbaerlijck eyndt,
ende dat byfonderlinge tot
vorderioge derfelver tot Bruf-
fel by een bleven Vergadert, doch alfoo fy e venwei met
alle die devoiren, diefy gedaen hadden, noch ter tijdt
foo veel niet en hadden konnen te weghe brengen dat fy
van fijne Majefìeyt bekomen fouden hebben alle 'tgeene
vannoodenwastotfluytinghevan de voorfz Handel in-
ghe, dat fyoock bevonden dat bet niet wel doeniijck en
was daer toe te geraecken met Brieven alleen, Soo was
by hare Hoocheyc ende die voorfz Heeren voor het be-
quaemfte gheoordeelt dat den Heer Hartogh
vmAerJthot
met den PenGonaris van 'Brujfel ( om hem t'ailifteren ala
Raedt ) een reyfe foude aen nemen naer Spangnien, om
fijn Majefteyt mondelinge te onderrechten vande geheele
geleeentheyt van defe faecke, ende te Procurercn al-
fulcken Refolutie alifer tot volkomene iluytinghe derfel-
ver noch noodich is , waer toe den voorfz Hartogh hem
feer ghewillichlijck gevoeghdt hebbende , ende fijnde
vertrockenop den
16· defer, met intentie van de reyfe
te volbrenghen in alle diligentie, hadden die voorfz Hee-
ren een vaft vertrouwen aengenomen dat fy binnen kor-
ten tijdt van fijn Majefteyt fullen bekom«n die Refolu·
tie die fy fijn verwachtende, daer van fy goet gevonden
hebben de Heeren Gedeputeerde van defer fijde te ver'
wittigen, foo om hun verfeeckeringe te gheven datter
van hunder fijde in defe faecke gehandelt wortmetall·
fincericeyt als oock om dat dieHeeren (lende dateer egeen
devoir, ofteneerftigheytgefpaerten wort, des te rede-
lijcker fouden vinden den vorderen uytftel van tijdt die
daer toe van nooden is. Overgegeven den -f. Novent-
ber lij?. wasgeteeckeut,

I. Edelhetr.

^en ii9ccentti;i^f)cbbenbiebanGeiderIant, Zee*
lant, Wcrecht Vriefland ende Stad ende Landen g(|e-
abbifeect batmen bie ban b'anbec flibe te bi*

mittecen. Holland ende Over-Yfleiteccontrae/mein»
ben men begoo^befenocg b}et|)iec te laten.
onbectuffclien feec bjingenbe op be tuptuce ban befe
üanbeHngli/ enbe gtoote bingtjen bp continuatie be^
il^ojlogt)^ beuc Charnaifé boenbe (joopen: foo i^ beit
ld. tee p^asfentie ban fijn <E]cceIentie goet gebonben bat*
men foube'^ anbecen baegtl^ in De 33ectcec(t-Camee be<
fcgepbenbegemelbe ceflecenbe biec <6{)ecammitteecbe
ban b'anbec (igbe enbe iiaecgeben/ oelgcftgSegeben i^
befe nabolgenbe ^imiflìe·

OimtffU


-ocr page 97-

96

V E R Η A E L

E Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden,
verklaren mitfdefen, dat hare Ho.Mog. opd'aen-
biedinge hier bevoorens gedaen van wegen de Ge-
deputeerde van de Heeren Staten van de Nederlantfche
Provintien tot BruiTel vergadert, door hare Gecommit-
teerde , mette Heeren Gecommitteerde van d'andere
Zyde, die naderhandt by d'Infante, van weghen den
Koningh van Spangien, mede zijngeauthorifeert ghe-
wordon, in Handelinge zijn getreden geweeft, ommete
vinden een Chriftelijcke, eerlijckcj verfeeckerde ende
beftendige uytkomfte van'tlaghduyrigbjbloedigh ende
Landtverderffelijck Oorloghen, in de voorfz Nederlan-
den ; waer uyt vervolgens, tot nederlegginghe van de
Oorlogen die wyders inde Chriftenheydt zijn ontftaen,
met confervatie ende verfeeckeringhe van de Vrienden
ende Geallieerden van defen Staet, foude hebben kon-
nen gearbeydt worden. Ende niet tegenftaende van we-
gen haer Ho. Mog. in defen is betoont een oprechte ge-
negentheydt, ende gecontribueert 't gunt behoorde. De
Heeren Gecommitteerde van den Koningh van Span-
gien , ende van de Gedeputeerde van de Heeren Staten
van d'andere zyde, nu lange in gebreke zijn ghebleven.
van uyt te brengen foodanige Procuratie van den hoogft-
gemelten Koningh, alstotfoo folemnele ende impor-
tante Haodelinge is gerequireert, ende dienvolgende van
haer aengenomen ende verwacht gheweeft, ende 't felve
retardement hare Ho. Mog. alderhande bedencken heeft
gegeven, in allen fchijn ofdevoorfzHandelinghevan
d'andere Zyde niet met ernft ghemeenr,ofte gecontrama-
neert mochte worden by de geene die aen het welvaren,
ende de tufte van de Nederlanden haer niet laten ghele-
gen wefen ; dat over fulcks bare Ho. Mog. na voorgaen-
de rijpe deliberatie ende advys van fijn Excellentie den
Heere Prince van Orangie,
nief dienfiigh hebben kmnen
cordeelen > dat de Heeren Ghecommttteerden nim d^ande-
rex.ydeidithierzyngelaten, alhier langerfoudenverbly
•ven, maergoetvindendat defehe haer by d'andere Heeren
haer mede Gecommitteerde, naer Brufel gelieven te ver-
voegen, ommegefamentlgckte befoignerenende te bevorde·
ren, 't geene tot Uederlegginge van het jegetmoordige Oon
loghe, mitfgaders tot rufie van de gefamentlycke Nederland,
fihe Provintien fiude mogen dienen , ende omme de felve ha-
ren ouden ende flortfanten welftandt "wederom te laten ghe-
nieten
: Endeingevallede meergemelte Heeren Gecom-
mitteerde van de Gedeputeerde van de Heeren Staten
tot Bruflel vergadert, bekomen hebben de noodige Pro-
curatie , ende naerder laft, foo als voor defen is ver-
eyfcht, ende daer van behoorlijcke kenniflèheiwaerts
over doen, fullen haer Ho. Mog. niet nalaten tot vorder
bevorderinghe van'de aengevangene Handelinghe haer
foodanigh te verklaren , als tot gemeene ruft der ghefa-
mentlijcke Nederlanden, ende uytkomfte van den lang-
duyrigen Oorlogh noodigh is, verfoeckende haer Ho,
Mog. de voornoemde Heeren Gecommitteerde van
d
'andere zyde alhier gelaten, hier van finceer endeghe-

trouw rapport te willen doen, aen de Heeren Gedepu-,, — , ^ — , ·™. ^

teerde van de Heeren Staten tot Bruflel vergadert, ende ί tótonDECflouDtlian De Ccouoin/ Öfe ^«rtlatlOt

daer het vorder van nooden fai wefen. Gedaen ter Ver- ; »><1!« «ffcwn : cnDe om ben ©OJIOOD O^tlptie tecoiu
gaderinghe van de hoogh gemelte Staten Generaci in
 toant De fêefC ©jitlce ban «pcanflie tolIDi

'5Gravlnhageden li.December 1633. becfiaen tot eiit Defenfgf : cnDe ©lancfttijtRbe.

^Paec op {lebben De (SecommitteeeDe ban b'anDece
5pDe toebet ingegeben bit naboIgenDe <I3cfc&?ifr.

Af-fcheyt bj de Gecommitteerde van de ande-
re zyde gegeven aen haer Ho. Mog,

De 4. Gecommitteerde van fijne Majefteyt, ende
van de Heeren Gedeputeerden van de Heeren
Staten van de Provintien tot Bruilel vergadert,
hier ghebleven, hebbende aen de voorfz. Heeren ende
elders, daer het behoorde te kennen gegeven, 't ghene
by de Heeren Gedeputeerde van de Heeren Staten Ge-
neraci van de Vereenighde Provintien in de lefte Ver-

•ut.

Sii' I

geecDe niet een (lupbet fubHDie te geben *. ten biaec mett
offenfibe gincK enbe actacque^ DeDe / knant met flmpele
Dibecfli toa^ De l^oningg nietteb;eDen.

Met Den Heet ban Charnaflë toiecDen g&emaeelte
becfcbepben p^ojetten cetratn öet een^ toiect. Jgeet
ban «©cangie toa^ feecgl)enegentotDei^anDe«
tingb : ^eelanbt geeft gaec aftgot toel bp Den ©celogg
bebonDen. D'SInDece #;obintien bel^ommecen gaec
S&emeenlijctt korpnigl) met faeeËen banbe({3enecali··
tept : enbe laten Die aenhomen op gaec o;Dinaci^
<0e=
rommitteecDe tee ^enecalitept rompacecenDe : enDe
Defe bolgb&en feec tjet aDbij^ enDe goet- binDen ban Den
©eecpjince/Die
DeucChamaffé in'tpartituliec gcoote
bope teiect gegeben Dat e pnDKc tot cuptuce

tegen Spangien fonDe te bttoegm siin- ^en fa&e Die in

'teecfle

gaderingh van den 17. defer Maent > voorgehouden was
gheweeft, zijn gelaft te verklaren, ende aen de voorfz
Heeren Gedeputeerde by gefchrifte over te geven,
Oat
•van haerder zijde ia de/e Handehngh xiet en is geprocedeert,
danmet aüetrsHwe, pnceriteyt, ende oprechtigheydt. fon-
der eentge neerfiigheyti devoir oft arbeydt neer ghelaten te
hebben, die totvorderinghvan devoorjii. Handehngh fou-
de mogen dienfiigh zijn ge-weefi
5 hebbende fonderhngh
foo veeie te wegc ghebracht, dat de Heer Heriogh van
Aerfchot ( in wien fijn Majefteyc vertoont heeft feer
groot vertrouwen te hebben, als hem onder anderen
mede ghenomineert hebbende tot Gouverneur van fijne
Nederlanden) niet tegenftaendè het onbcquaem bai-
foen van'tjaer, die reyfe heeft aengcndomen na Span-
gien, om fijne Majefteyt van de gheheele gelegentheydt
van de faecke mondelingh te onderrechten , ende by dit
middel het fucces daer van te faciliteren, ende defe Lan-
den te ontlaften van dit droef ende langhduyrigh Oor-
loghen,ende defel ve te brengen tot dielangh gewenfchte
rufte. Ende alfoo van defe reyfe niet anders en werde
verwacht dan alles goets; Soo en is niet dan met groot
leet-wefen verilaen, dat de Heeren Staten Generaci
van de Vereenighde Provintien, by hunne Declaratie
van den 16· van defer Maent ( overgegeven in de Ver-
gaderingh van den 17.) goet-gevonden hebben de be-
gofte Handelingh te difcontinueren : des te meer, dat-
men met goede redenen hoopen mochte j datmen bin-
nen feer korten tijdt de goede efFeden foude fien van de
Negotiatie van de voorlz Heere Hertogh.

Aàum by die voorfz Gecommitteerde den i6, De-
cembris 1^33·

Wasgeteyckent,

TI>emt£ìegegeven aende Gedeputeerde van de
ander zyde.

D

t'

J. Edelheer.

gebben tee Secsabeeingg ban gaec $oog.|@og.
οο(βaf fcgepcellenomen/ enDe eefp^oocften DeucDett
Penfionacf^
Edelheere, meefi op Den fdben boetal^
De boo;eaenDe antbioojDt. ^aec op 30n <0ecommtt»
teert De %eeccn®iaef ban
Cuyienborgh, Noortwijck,
Heemftede, Knuyt, Ameronge, Walta, Haerfolte,
Schaifer,
ombemeergemelDe i^eecen «Decommftteec»
De ban b'anDec jpDe in gaet aiogül te gaen balebicetei}
enDe goeDe ccpfe toenfcgen.

D'«@pgemeiDe )|anDeIingg toa^ foo ca^ niet efafie»
bjooc&en/ of men bingl) aen met Den SSacori Char-
mfifétetcactecen: cDocg gDenoucbfaem in toeec-tDille
ban J^oIIanDt : toantDefeibe^jobimie ai in Dienty&t
gaec focgte Deuc een i^jeDe of Ccebe^ t'ontlaflen. <EnDe
fulcfi^nuraipucht30nDe/ ïieeft ecfitec gcoote Blacötc
ggeDaen ober gate acgtetbeDen / enDe bec&laett bat
fp Daec niet bo;Dec ïionDen beftoacen/ al^ met 3. i^cou^
pen/ Die op De
3. Staten ban 4^ojIoge bebcnt toacen/
Dienbolgcn^ boo; gelieentieect te gouDen aI(e^bNit3e«
DectDen ^ace i628.gcb)o;benbia^ : bieloochecnflige
brfoigne op get Dee becminDecDe quoten ban <i5eU'
DctlanDt enDe (©bec-fUfel/ f c.

^itp^icbelDeDepjobintienDe^ te meet tot De ^an»
Dclingt) met 39?ancfìcijc6/om een iiberaele fubfiDiete

ÊÊ

-ocr page 98-

van de Nededandfche Vrede-Handelingh. 97

tecflenenlien fcöeeii amnemelijcrienUetoEufcrjEldcft te
ftinboo; Oefen ^taet : al^ toaci: bcuc tttenfoutie mo^
Q(tcn (joopen Dae epnöeltjcit ccn^ geöed .f^cùeclantit ban
öe i&patnfcljc fouöe Uonnen tuecftcn oefiipUect / cnöc
trn Decle aen Dcfcn ^taec ten bede aen JDjanclicgcIt ac·
fccfcccccn»

IQacE fn HolUndt Uidten bccfcgeiiOcn Eeben ùie bat
bccbcc infageii/ entie baecoin De ^anbelingg met
©jancBcijcft onoaecn inainnen : toUpefenOe / al^ ftet
©oilaa!) al fcljoon op fiet ütfle ginch : Dat enbltjch men
alhiec/ mpraet^ban be5>paenfcöe (Die ©jancitnjch
enDetop tefamen gcmachelgch honben onbecjiauben)
foubcn hcijaen tot i^aoebupc get macütigb /cnDe/beuc
aentoafcöban't meeflebanj^eetlanbt / feccfo|miba>
bei Vraockrijck.

^aecom gebben eenigge ILeDen ban ^olIenDtsDc·
baen nabolgenbe ]^20te|iatteii.

Alfoo de Heeren Gecommitteerde van Oordrecht ter
Vergadering van hare Ed. Groot-Mog. van wegen hare
Heeren principalen fpecialijck fijnghehftinde Hande-
lingh met den Baron van
Charnacè te helpen te wege
brengen dat het Landt werdegeconferveert in fijne
vry-
heytommetdievand'attderfi\di te mogen Handelen
in ma-
terie van Tre ves of Vrede, danende
foo wanneer fulcx
dienftich fai werden bevonden, Item dat de interventie
van fijne Majefteyt van Vranckrijck in fodanige Traöa-
ten niet toe en werdegeftaen uyt faeckevan beding of
ftipulatie, ten ware faeckedat d'Intereften van Hooch-
ghemelte fijne Mejefteytklaerimghedruckc fijnde men
anders mocht bevinden te beoooren , verflaende hare
Heeren Principalen de voorfz ïntereften in aller manie-
ren klaer te moeten werden gfefpecificeert ·, Ende in cas
niet tegenftaende alle ernftige debvoiren van de vooli
Heeren Gecommitteerde conclufie by pluraliteyt van
ftemmen mochte worden gemaeckt op't voorfz fubjed,
dat de voorfz Heeren Gecommitteerde alsdan fullen
hebben te verklaren in foodanige conclufie niet te kon-
nen bewilligen, mitfgaders van't advijs der voorfz Stadt
Deriiwjiii notule te doen houden , ende Adle daer van
te begeren om de profteriteyt van de intentie van de
voorfz Heeren by alle gelegentheyt kondich te moghen
maken. Ende alfoo op heden den February 16J4..
in de voorfz faecke tegens intentie van de voorfz Heeren
van
Dordrecht is geconcludeert. Soo ift dat de voorfz
Heeren Gecommitteerde by defen verklaringh doen
als boven isghefeyt. Aö. den 14·. Febr. lö^-f,

Öewyle de Gedeputeerde der Stadt Amfterdambe-
merckendat eenige Leden defer Vergadering genegen
fijn aentegaen feker Tradraet by den Heere van
Char·
wcè voorgeflagen ende behandicht op befwaerlijcke
conditiën, endedat'tfelve foudeftrecken tot vermin-
dering van de Souverainiteyt ende vryheyt, mitfgaders
tot verbrekinge van voorige intentien ende Refolutien
folemnelijckghenomen by de Regiering van Holland
ende Weft-Vriefland, daer van de Stadt Amfterdam ende
andere Steden met haer van een ghevoelen fijnde . aen-
fienlijcke leden fijn , datmen oock in foodanighe fwaer-
wichtighe faecke, die nae 't gevoelen felfs van de con-
Tenterende Leden groote confideratien aenbeydefijden
heeft 1 nu tracht te befluytenby pluraliteyt van eenighe
meerder ftemmen. Soo verklaren de voorfz Gedepu.
teerde van
Amflerdsm by expreffe laft van hare principa-
len wel gheneghen te fijn tot een goet naerder Traöaet
vanAlliance , Vrientfchap , correfpondentie ende af-
fiftentiemette Kroone van Vranckrijck,
mits dat het
gefchiede iuyten engagement ende vermmderetivandevry.
heyt ende Souverainiteyt defer Landen, daer toe voêr defen
foo veelgedaen ende geleden >1 ,
Ende dat het anderfints
veel beter ware extraordinaris by defe Regeering foo
veel middelen te vinden als gemelteTraftaet aen defen
Staet foude toebrenghen , liever alt het Landt in fijne
vryheydt te prsejudiceeren. Maer indien alle de voorfz
vertooningen de meerder leden niet en fondenkonnen
beweghen , Ende dat men foo prxjudiciablenTraÖaet
foudc meenenvoorte gaen .· boo fijn de voorfz Gede-
puteerde van ^w/sr^w oock gelaft, de andere Leden
van verfcheyden opinie fijnde te infinueren, dat fyniet
en moghen noch fullen toeftaen , foo veel in heer is
dat't voorfz Traftaet op den voet boven ge roert wcrde
aenghegaen , nochie dat het oock in 't vermoeden fy
van andere leden teghens 't advys van foo notable Steden
by pluraliteyt te beiluyten in iaecken die raken de Sou-
verainiteyt ende het hoochfte ghefach in de Rcgeeringhj
daer in veel minder faecken als en middelen ende con-
fentengheenoverftemminghe en valt. Ende indien 't
felve des niet teghenftaende foude gefchieden. Soo pro-
tefteren de Gedeputeerde van Amfterdam inden Name
van hare principalen ,
daeraem ofte daer in geeuf art of
deel te villen hebben
, ende dat fy de vryheyt van 't Land
( die den Voor-Ouderen foo diergeweeft, endeonsoock
els noch behoorde te wefen ) met foodanige prasjudicia-
ble )Tra£i:aten niet en verftaen in haer Regard te laten
verminderen. Infgeiijcx datmen haer niet fai hebben te
imputeeren deongemacken ende verder onheylen. En-
de'tghevolgh die uyt dit engagement van de vryheydt
endegherechtigheydt van 'i Landt fullen ftaen te ver-
wachten, Ende verfoecken hier van infertie gedaen te
worden in de publijcke Notulen defer V^ergaedC-
ringh.

Overgegeven ter Vergadering van haer E. Groot Moh.
by de Gedeputeerde der Stadt Amfterdam den »4, Fe-
bruary ï<i?4.

j@et befe )^;otefIat<en gebbenbe^eeren bari Rot*
terdam cnDe Alckmaer ficö fltconfoimeett : €nDe De
i^eecen Edelen , van Haerlem , Leyden , Goude,
Hoorn, Enckhuyfen,
cnbcmeccanDfte ïebtn / tee
contcacte gbepjatefletct/met bethlacingi) in Dien be
boojfspjote^ennieiingetcochentadoiben/ bat fpgbe^
nootraecKc fouDen toefen Daece con(cep;ote|Ietie nteDe
^cgjiftelilth obec te lebecen.

iolianb Djong oocit fecc baec op bat be ConincK fou<>
be betalen bc ftoflen ban be idioote onbec ben 3SbmicatI
Houtain gefonben / oocb be etlefancbene Schepen voor
Rocheile. 50aecinlDoube Chamaccniet
tceben / aU
leen gaf ^te Dat Ι)ρ bp ben dConing baecom alle tnoge«
ifjclte beboicenfoubeboen.

liet ai:cactaet met &em epnbeliie&geflooten Oen i;
^p;lli634.(upbaI^baIgQt.

Traittèpour fept ans fait entre Ie Róy paf
Ie Steur Baron de
Charnacè j & Mefiieurs
les Eflats des Trovinces Unies des
basy par ieursDe^utés à laHaye Ie if.
KAvril 1634.

LEs Eftats Generaux des Provinces Unici du Pays-
bas, reconnoiilans avec toute forte de refyeü é*
gratitudé, lesbien-faits, faveurs & affiftances qui
de tempsen temps leur ont eftédépartiee de la France,üe
partantdefiransdefeprocurer partous moyens poffibles
ia continuation &c augmentation de la bonne amitié 6c
Alliance dontila più au Roy Trea-Chreftien leshono-
rer6c contribueren Ia prefente conftitution desaiïaires
tout ce qui pourrafervir àia grandeur de la Franco, bien
public de la Chreftienté, &al'affèrmiirement öcfeure-
té de leur Eftat, ont deputé à cét effèt MeflSeurs Ie
Com-
t* de Cnlenbourg
, Baror de Pallant, Wittem, Werde,
Seigneur de Leede, Liendem, Wildemburch, Kents·
willer, Lengeldorp, Bachem, Vrechem ,
N$eelaf de
Bottcherfi
, Seigneur de Noortwijck & Wimmenom »
Baillif Sc grand Maiftre des levées en RhijnlanC , A-
drtaen Pau», Ghevalier, Seigneur de Heemftede, Hoo-

f:rfmildedeRietvuick & Nieuwekerck ,Conieilleree
enfionnaired'Hollande& W^eft-Frife,
Jean deknuytp
Chevalier Seigneur dans Ie vieux & nouveau Vofmer<
premier & reprefentanc Noblefle aux Eftats de la Comté
de Zeelande & Confelller Ordinaire de fon Excellence Ie
Princed'Orange,
Adriaen Ploos Chevalier Seigneur de
Oudegein. Tienhoven, & Gein ,
Pierre de Walt*»
Guilleume Rif perda,
à Boxbergen j Boculo , & Hen-
gelo,
Sc BernardCoendersòMcìpen, pour traltier avcc
Te Sieur
Baron de Chameté Confeiller de fa Majefté en
fonCònieild'Eftat&cy-devBnt Ambaflkdeiir en Alle-
ai magne.


-ocr page 99-

98

ν E R Η A E L

magne , lefquels Depiitéseftjns entrésenferieufecom-
munication avec ledit Sieur de
Charnacé , ont apres plu-
fieurs Conferences enveriu deleurs refpcöifspouvoirs
cy apres inferés, traitté, convenu & arrefté lesCondi-
lions & Articles qui enfuivent.

Pretnierement lefdits Seigneurs des Eftats Gcneraux
pfomettcnt de continuer à faire Jaguerre parmer&par
lerre avec toutes leurs forces,aux Elpagnols & Provinces
quiendépendent, fans pouvoir entrerny encendreàau-
CÜD Traitté
dePaix, Tréve, oujufpenfio!» d'Armes dire-
dtement , les/"wii?ƒ!«»?;>« weMluivans, ny les pouvoir
condurre
àcdoufe mou le tout àcommencerdupremier
jour du mois de
May prochain.

II.

Sa Majefté proraet auflì de ne traittcr de huilìmois,
& de ne condurre de danze mois, avec le Roy d'Efpagne
aucun accommodement far les afiFaires & diiFereos qui
fon) entr'eux, & d'employer fon pouvoir vers les Mini-
ftresdelaCouronne de Suede, & les Princes confcede-
rés en l'AUcmagne de fairc le tnefme.

III.

Lefdits Sieurs Eftats Generaux feront publier dere-
chef & efFeöuer de bonne foy , quand l'occafion eo
prefentcra la déciaracion qu'ilsfirencrannée i<iji. pcur
ceux de la Religion Catholique Romaioe , dans toutes
les Provinces quis
'uniroDtou rendront volontairetnent,
&fans contrainte^eux: Et pour ceux qui
feront pris
par la force des armes, d'autant qu'ils n'ont pas le pou-
voir d'enrefoudre&s'engager
ians leconfentementen
confideration des inftances reïterécs qu'en a fait le Roy,
d'en faire rapport anx Vrovinces fufditts , a6n qu'il ieur
plaife advifer quelque contcntetnent , ilsen pourront
donneràfaMajeflé. ^^

Et (Ï apres tes dour-e mok fufditsjlefdits Sieurs des Eftats
Generaux veulcnt traitter & condurre Paix ou Tré-
vo
avec leurs Ennemis, ilsne le pourront faire durant
ce preient Traittéyàw
interventiùn de fa Majefté, & dé-
clareront en tei cas à leurs ennemis par efcrit que le
Traitté qu'ils pourront lors faire avec eux, ne porura
prejudicier à celuy-cy, lequel non-obftant demeurera en
fa force & valcur,comme auffifi fa Majefté vient à trait-
ter,declarera le mcfme.

V.

Et pour ce que lefdits Sieurs des Eftats Generaux ont
quali feuls foùtenu fi longuesannées,une guerre tant fan-
glante & tuineufe,& la continuent encore contre un tres-
puiffant Ennemy , fa Majefté promet de leur donner
parchacun ande ce Traitté, à com meneer au jour du
daté des prefentes la fomme
d'un millionde Uvres, outre
celuy qu'elleleurapromis par Ie Traitté fait avec eux Ie
i/.Juinl'an idjo. c'eft
^diiedatx mittions de Hvresen
tout payable de fix mois en fix mois,par portions efgaies,
àcommencer les premiers d' Aouft: & Fevrier p-ochain,
& leur donne d'avantage la fomme
de trots eens miliivres
parchacun an, en la fagon fuivante; c'eft à fgavoir,
leur entretiendra , quand il en fera requ's , un Regi-
ment degras de pied, pareilà celuy du Sieur Marefchal
de
ChafifUoH , & une Compagnie de Cavallerie cu 1'ar-
gentde ladite Compagnie à fon chois, jufquesà la con-
curreoce
deióhstrois eens mil Uvres. 1'un &l'aOtreaux
conditions portées par un efcrit a part,de mefme datte de
ceTraittéjEt fi lefd ts Sieurs les Eftats ne requierent ledit
Regiment, fa Majeflé ne fera obligée au payement de Ja-
dite fomme deirow
eens mllivres.

VI,

Si pendant les annécs de ce prefenc Traiité , lefdits
Seigneurs desEftatsGeneraux viennenc àcondurre un
Traitté de Paix ou Trefve avec leurs Ennemis , le Roy
promet d'en dcmeurer guarand , en forte que
β puü
oprés le Roy d'Efpagne cmtrevenoit aux ebofis promijts au-
dit Traitté,ou ijuefius quelquespretexte iiue ce peut efire di·
reliement il attaquoit lefdits Seipieurs des Eflats Generaux
it Pays, Terres, ér pìaces qu'ils pojfedent ou tiement au
joitr dece prefentTraitté, e» forte^ηΊΙ rompij/entgenera-
lernentavecleRoy d'ECpagne: Le Roy s'obitge désàprefent
Jefaire le mefme & tempre generalemtnt avtc le Roy d'Efea·
gneà guerre ouverte par Mer ^ par Terre. ^dtttepouvoir
apres faire
Paix ny Tréve, que conjoinöement avec
lefdits Seigneurs les Eftat^,^& de leür confentemenc.

m

Comme en cas pareil> la Paix ou Tréve eftantune
foisconclue, fi puis apres le Roy d'Efpagne, fousquel-
que pretexte que ce peuteftrc, direilemenc ou indirec-
ttmenc attaquaft le Roy és Pays, Terres 6e places qu'il
tient au jour de ce^raitté,en torte que fa Majefté rom-
pift generalement avec le Roy d'Efpagne > leldits Sei-
gneurs s'obligenc désàprefent defaire le mefme,£crom·
pre generalement avec le Roy d'Efpagne à guerre ou ver-
te,par Mer & parTetrc de ne pouvoir puisapjés faire
ny Paix ny Tréve , queconjoindlement avec le Roy Se
de
ibn confentement.

Vili.

Et touchant Ics Interefts du Roy,que le Sicur de Char-
nacé a donné par efcrit,& fpecifiéen certains Articlesfi-
gnées de fa main,dont laCopie lìgnee desDeputés dcfdits
Seigneurs lesEftats !uy a eftédonnée,fi fa Majefté venoic
a ettre attaquée,ou inquietée par le Rt^y d'Efpagne à l'pc-
cafion d'iceux,de forte que fa Majeflé rompift generale-
ment,comme dit eftre lefditsSeigneurs Ellars Generaux
feront obligés de rompre & continuer la guerre contre
les Efpagnols, & de ne fai'e ny Paix ny Trefve que con-
joinftementavec fa Majefté, & de fon conlencement ;
comme auflì fa Majefté ne pourra faire ny l'un ny Pautre
que conjoindtement avec lefdits Seigneurs ks Eftats, 6c
de leur confentement.

IX.

SiPEmpereur, Ferdinand Archiduc d'Auftricheou
autres Princes de fa maifon ou dépendan t d'icelie, aprφ
le Traitté de Paix ou Tréve, faits fuus quelque pretex-
te que ce fole, direàement ou indireiAcment vint à at-
ti>qucr lefdits Sieurs Eftats les Generaux és Paì°s,Terre£
& placcs qu'ils tiennent au jour de ce prefept Traitté, en
forte que lefditsSieurs l«s Eftats Generaux rompidènt ge-
neralement avec ladite Maifon d'Auftriche , fa Mmefté
s'oblige de faire le mefme , & de ne faire puis apres au-
cun Traitté de Paix ou Tréve , que cor^joinaement
avec lefdits Sieurs Eftats & de leur confeotemeat. Com-
me en cas pareil, fi ledit EmpereurouautrePrince, ou
dépendant de la Maifon d'Auftriche, apres le Traitté
de Paix ou Tréve fuldite , attaquoientdiretìementou
indireàemeiit quelque pretexte quefe foit, leRoyés
Paì's, Terres & places qu'il tient au jour de ce prefent
Traitté, en lotte que fa Majefté rompifl; generalement
avec eux,lefdits les Sieurs EftatsGeneraux s
'obligentde
faire le mefme , &dene fairc puis apres Paix ny Tré-
ve que
coDjointìement avec fa Majefté, & de fon con-
fentement.

X.

Le prefent Traitté ne prejudidera à celuy qui a efté
faitcy devantle ly.Iuin del'an i<i3o. lequel demeurera
en fa force & valeur en toutes les chofes qui ne font por-
tées en iceluy, durerà ledit Traitté feptannées , àcom-
mencer du jour & datte des prefentes, comme auflì le
precedent Traitté del'an 1^30. fera continué pour ledit
terme, δε tenu comme infeié de mot en motdansle
prefent Traitté, de forte que lefdits Traittés dureronc
autant Γ un que l'autre, & feront renouvellés & conti-
nuésaprés lefdits feptannées, fi on y peut entendrede
part 6c d'autre.

XI.

Mais fi fa Majefté aime mieux romprtavec PEfpagui
quedefournir lemiUion troiscertsmiliivres àlafa-
90η fufdice,lefditsSieurs lesEttats Generaux s'obllgeronC
de ne traitier avec leurs ennemis que conjoinaement
avec le Roy, & de fon confentement. CommeaulHia
Majefté s'obligera reciproquement de ne traitter avec lei
Efpagnols que conjoinftement avec lefdjts Sieurs lei
Eflats,& de Ieur confentemetit,& fera defchargé en outrq
du million qu'il leur a promis par le Traitté de l'an

liÌ^O.

promis par,
XII.

Et quand il plaira au Roy de rompre avec le Roy
d'Efpagnej feront prealablement faits partages raifonna-
bles des Conqueftes de part & d'autre,

ΧΠΙ. Ce


-ocr page 100-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 99

XIII.

Ce Tralcté fera agreé & ratifié par Ie Roy & les Eftats
Generaux, felon la torme accoufturaee & la plus valable
qui fe pourra defirer, dars fix ieraaines ou deux mois, &
délivre entre les mainsdes Miniftres de fa Majcflé & def-
dits Sieurs Eftats Generaux, pour eftre accomply & exe-
cuté felon fa forme & teneur. En foy de quoy nous iuf-
dits, Baron de chamad, &c Deputés des Eftats Generaux,
avons en vertu de nos pouvoirs figr.é ces prefentes de no-
flre Sceau ordinaire, dSc a icelles fait appofer Ie Chachet de
nosarmes. Faità la Haye,le ly.jour d'Aviil milfix
censtrentequatre.

Tra6i&et voorfivenjarent gemaeckt tu£chen
de Koninghtdoor de Heer Baren van Char-
me é^ en m^n Heeren de Staten der peree-
nighde Nederlanden-, door hm Gedefuteer-
den in den Hagelde i^.van ^April,
1634.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,
erkennende met alle foorte van
re/peil en danckbaer-
heyt
de weldaden , faveuren en adfiftentien , die
van tijd tot tijdt door Vranckrijck a'en ben meê-gedeelt
zijn,
en begeerende dieshalven voor fich te bevorderen,
door alle moghelijcke middelen, de continuatie en ver-
meerderingh van de goede vrlendtfchap en Alliantie,
daer meè het den Chriftelijckfte Koningh belieft heeft
hen te vereeren, en, in tegenwoordige conftitutie der
faecken, al 't geen te contribueren, dat dienen fai kon-
nen tot de grootheyt van Vranckryck , tot gemeene
■welftant van de Chriftenheyt , en tot de bevefti-
gingh en verfekeringh van hun Staet , hebben tot de-
iê efftit gedeputeert mijn Heer
de Graef van Kulenburgh,
Baron van Pallant, Wittem, Heer van Leden,Lienden,
Wildenburgh , Kentfwiller , Lengeldorp , Bachem,
Urechem,
NicoÌaes van Boukhorfi j Heer van Noortwijck
en Wimmenum, Baljuw en Dijck-graef van Rhynlandt,
Mriaen Taeuw, Ridder, Heer van Heemftede, ■ Hooger-
fmilde, vanRietvinckenNieuwekerck, RaetenPen-
fionarls van HoUandt en Weft- Vrieflandt,
Jan de Knuyt,
Ridder, Heer in d' oude en nieuwe Vofmeer, d' eerfte en
vertoonende d'Adelin de Staten van'tGraeffchapvan
Zeelant, enordinaer Raedts-Heer van fijn Excellentie
de Prince van Grange,
Adriaen Ploos, Ridder, Heer van
Oudegeyn, Tienhoven enGeyn,
ÏietervanWalta,Wtl.
lem Ripperda,
a Boxbergen , Boculo en Hengelo, en Ber-
nard Kotnders
a Helpen, om te tradteren met de Heer
Baron van Charnacé, Raetsheervan fijn Majefteyt in fijn
Raet van Staet,en hier voor Ambafladeur in Duytflandt,
wclcke Gedeputeerden, getreden zijnde in ferieufe com-
municatie met de gefeyde Heer van
charnaci,behbea na
veel Conferentien , uyt kracht van hun refpedtive Pou-
voyrs en Machten, hier na geinfereerc, getraftecrt, ver-
dragen, en gearrefteert de conditiën en Artijckelen, die
hier volgen.

Γ.

Eerftelijck beloven de gefeyde Heeren Staten Gene-
rael te continueren in 'c oorlogen ter Zee en te Land
metal hun krachten tegen de Spangiarden , endeLand-
fchappen, die van hen dependeeren , fonder te vermo-
ghen te treden of te verftaentot eenighe handelingh van
Vrede, TrevestOÌSchorJlingh van wapenen, direöelijck of
ïndiredtelijck
d'echt eerll-voltendemaenden\ noch die te
mogen fluyten binnen
fmaelfmatiden\ alles te beginnen
van d'eerfte dagh des maents van May
naeft-komende.
Π.

Sijn Majefteyt belooft oock binnen acbtmaendenmex.
te handelen ^ en binnen t-aaelf maenden niet te üuyten
met de Koningh van Spangien eenigh accommodemcnt
op d" aSàiren cn diflFerenten, die tuCTchen hen zijn, en
£j η macht t' imployeeren by de Minifters van de Kroon
van Sweden ; en de geconfedereerde Princen in Duyts-
land, om defgelijcks te doen.

ΙΠ.

De gefeyde Heeren Staten Generael fullen weer doen
publiceren, engetrouwelijck cfiFedtueren
, alt d'occa-
ficfich vcrtoonen fai, de Declaratie , diefy in'tjaer
van
fefthien hondeit twee ende dertigh , deden voor de
gheiicn van deRoomfcheCatholijcke Religie , inaile
de Provintien, die fich met hen fullen vereenigen, of
gewillighüjck en fonder dwang aen hen overgeven. En
wardeghenen aengaet, die door geweldt van VVapenen
gewonnen zijn, dewijl fy gheen macht hebben ombe-
iluyc daer af te maken, en lich daer in te begeven,fonder
de toeftemmingh der Provintien, foo beloven de gefey-
de Heeren Staten, inconfideratie dergeduerigeinftsn-
tien , die de Koningh daer af doet,
rapport daer af aen
devoorgeféyde Frovintien te doen,
op oac'ec hen belieft
t'aduileren wat contcntement fy daer in aen fijn Maje-
fteyt fullen mogen geven.

IV.

En indien na de voor genoemde twaelfmaenden de ge-
feyde Heeren Staten Generael willen Vrede ofTrevcs
met hun vyanden trafteren en fluyten, foo fullen fy, ge-
duerende dit tegenwoordigh Traflaet , fulcks niet ver-
mogen tcdoen
fonder interventie of tulTchenkoraft van
fijn Majefteyt, eninfuickeen geval aen hun vyanden
bygefchrift verklaren dat her Tradtaet, 'c welck fy dan
met hen fouden mogen maken, niet aen dit fai mftgen
prejudicicren en nadeeligh zijn , 't welck niet tegen-
ftaende in fijn kracht en waerde fai blijven, gelijck oock
fijn Majefteyt,foo hy komt te iraöecren, dcigelijcks ver-
klaren fai.

V.

En om dat de ghefeyde Heeren Staten Generael by
na alleen foo lange jaren loo bloedigh en verdcrfFclijck
een Oorlogh ghefuftineert en onderfteunt hebben , en
hem noch tegen een machtige vyand continueeren, foo
belooft fijn Majefteyt aen hen legheven in yederjaer
van dit Traétaet, te beginnen van de dagh des datums
der tegenwoordighen, defornma van een
AHHioenpon-
den .hoven dcghterif
die hy aen hen belooft heeft aoor
hetTraüaec, mee hen ghemaeckt op de ij. vanjuoius,
ia'tjierfefiiiien hondert dertigh, dat is fwee Millioenen
penden,
in 't geheel te betalen van ies tot iès maeuden >
in twee gelijcke partyen endeelen, te beginnen d'eerfte
dagh van Auguftus, en van Februarius naetlkomende. Ja
fijn Majefteyt geeft noch aen hen een de fomma van
drie
hondert dujfent fonden
voor yeder Jaer op de volgende
wijfe: te weten hy fai, als hy daer toe verfocht fai zijn,
voor hen onderhouden een regement van Voetvoick,
ghelijck met dat van de Heer Maerfchalck van
Chafiiüon,
en een Compagnie van Ruytery, of het geit van de ghe-
feyde Compagnie naer fijn believen to,t debeloopingh
der gefeyde
àrie hondert duyfent ponden, teenen'tander
naer de conditiën, vervat in eenbelonder gefchrift van
de felve datum van dit Tradlaet. En indien de ghefeyde
Heeren Staten het gefeyde Regement niet eyilchen, fop
fai fijn Majefteyt niet verplicht Zijn aen de betalingh van
de gefeyde fomma van 300000. ponden.

Indien in de laren van dit tegenwoordigh Trcftaet de
ghefeyde Heeren Staten Generaci komen te fluyten een
TraÖaetvan Vrede of Trevesmet hun vyanden, foo
belooft de Koningh borghdaer voor te blijven, invoe-
gen dat, /Se
de Koningh van Spangien daer vae de tegen de
dingen, dte in't gefeyde TraOaet beloop zi/n , of dat hy,
onder hoedanighfch^n het Mck fon mogen wej'en , de gefeyde
Heeren Staten Generael dtfeffelijck aentafle in de Landen
enPlaetfin, diefy op de dagh van dit tegenwoordighTrac-
taet be fitten of houden, in voeghen dat fy generalyck met de
Koningh van Spanjen braken ^ de Koning fich van nu af
verplicht defghelgcks te doen , en generalyck te breken met
de Koningh van Spangien, met open Oorlagh [er Zee en te
Land, en daer nae niet te mtghen maken Frede noch TYeves:
dan (onjuttilelijck ende gefamentlyck met de gefeyde Heeren
Stat en, entnet huntoeflet^in^h.

Ghelijck oock in gelijck geval, indien de Koning van
Spangien, nac dat de Vrede of Treves eenmael geflooten
is,onder hoedanige fchijn het oock fou mogen wefen,di-
reflelijck aentaftede Coningh in fijn Landen en plae-
fen , die hy op defe dach van het tegenwoordigh Tra-
Öaet befit of houdt, in voegen dat fijn Majefteyt genera-
lijck brack met de Koningh van Spangien, foo verplich-
ten fich de gefeyde Heeren van nu af defgelijcks te doen,

X ea

r.


-ocr page 101-

too V E R Η A E L

en generalijck met da Koningh van Spangiente brcec-
ken, met opsn oorlogh ter zee en cc land, cn daer na
niet tc mogen maken Vrede of Treves, dan conjundlc-
lijck, en gefamenilijck met dc Kofiingh, en met lijn
toeftcmmir.gb. ^ ^ ^

En aengaende d'Intereften des Koninghs, die de Heer
van
Charnaci by gefchrift heeft gegeven, en gefpecificeert
in fekereArtikelen', öict fijo hand getekenc, daeraf de ge-
tekende Copye van de Gedeputeerden der gefeyde Hee-
ren Staten acn hem isgeleveert,indien fijnMajefteyt om
deoorfaeck foodanigb acngetaft, en door de Coningh
vanSpangiengemoeytwierd, dat fijnMajefteyt genera^
. lijck brack, ghelijck gefegt is ,Γοο fijn de geleyde Heeren
Staten verplicht te breken , en d'oorlogh tegen de Spag-
niaerden te continueereni en geen Vrede noch Treves
te maecken, dan conjunöelijck cn geiamentlijcke met
fijn Majefteyc, en met fijn toeftemming : geüjck oock
fi|n Majefteytniet fai vermogen Vrede of Treves te ma-
ken , dan conjunftelijck en gefamentlijck mee de
gefeyde Hoeren Staten , en met hun toeftem-
mingh.

Indien de Keyfer Ïerdifttnd, Eertz-Hercogh van
Ojftenrijck, of andere Vorften van fijn Huys, of daer
aen dependeerende, nae het Tradlaet van de ghemaeck-
tu Vrede of Treves, onder hoedanigefchijn het oock zy-
diredlelijck ofindirecaelijck, quamaentaften de ghefey-
de Heeren Staten Generael in de Landen en plaetlen,
die fy op de dagh
van dit tegenwoordigh Tratìaet hou-
den , in vueghen dat de gefeyde Heeren ütaten Gene-
rael generalijck braken met het gefeyde Hujs vair Gp-
itenrijck, fo verplicht fijn Majefteytfich defghelijcks te
doen, en daer na geen Vrede noch Beftant te maken, dan
conjund:elijck,en gefamentlijck met de ghefeyde Heeren
Staten, en met hun toeftemming. Gelijck oock in gelijke
geval, indien de gefeyde Keyfer, of ander VorftofDc-
pendent van't Huys van Ooftenrijck, nae het Traflaet
van Vrede of Treves boven genoemt, diredtelijck of in-
direftelijck, onderhoedanigefchijn darhetzy, de Ko-
ningh aentaften in de Landen en plaetfen, die hy befitten
houd iij de dagh van dit tegenwoordigh Tradlaet.in voe-
gen dat fijn Majefteyt generalijck met hen brack,foo ver-
plichten de gefeyde Heeren Staten Generael üchdefghe-
tijcks te doen,en daer nae niet te maken Vrede nochTrc-
vcs, dan conjundelijck en gefamentlijck met fijnMaje-
fteyt, enmet§jntoeftemmingh.

X

Dit tegenwoordig Tradtaet fai niet prejudicieeren noch
nadeeligh zijn aen 't geen,'t welk hier voor op de 17. lu-
niusvan'tjaer Kjgo.gemaecktis, 'twelckin fijnkracht
cn waerde fai blij ven in allp de dingen,die daer niet in be-
grepen zijn ; en het gefeyde Traöaet fai feven jaren due-
ren, te beginnen van de dagen en datum der tegenwoor-
dicen ·, gelijck oock het voorgaende Tradtaet van 't jaer
1Ó30. gecontinueert fai zijn voor de gefeyde tijd, en ge-
houden als geinfereert en in-gevoegt van woort tot woort
in dit tegenwoordig Tradtaet ; invoegen dat de gefeyde
Tradtaeten'teen foo lang als'c ander faldueren, en nae
de gefeyde fevenjaren weer vernieuwt en gecontinuecrt
worden, fo men van weer-zijifitn daer toe verftaen kan.
XI.

Maer indien fijn Majefteyt liever metspengien -wilbre·
keiti dande 1300000JiWfnopde voorgenoemde wijie
fourneeren en befchaffen, foo fullen de gefeyde Heeren
Staten Generael fich verplichten niet met hun vyanden
te handelen, danconjundtelijck, en gefamentlijck met
de Koningh, en met fijn toeftemmingh. Gelijck oock
fijn Majefteyt fich reciprokeiijck verplichten fai niet met
de Spangiaerden te handelen, dan conjunöelijck en ghe-
famentlijck met de ghefeyde Heeren Staten, en met hun
toeftemmingh, en fai daer boven onlaft zijn van de Mil-
lioen, die hy aen hen belooft heeft door het Traüaet van
'tiaer ii?o.

XII.

£n als het den Koningh believen fai met de Koningh
van Spangien te breken, foo fai te voeren redelijck par·
iagccn deeling ven de Conqueftea van weer-xijdcnge-
dacQ worden.

ï

'in.:

i

iJ
■fcl

II
li

r
li

l'i
li
i

DitTradlaet fai gheagrecrt en gheratificeèrt wordeti
door de Koningh , cn door de Staten Generael , na<;r
deghewooneforme, en naer de krachtigftè, die men
begeeren kan, in detijd van fes weken , oftweemaen-
den, engelevert worden in handen der Minifters van
fijn Majefteyt, en van de gefeyde Heeren Staten Gene-
rael , om vervult en geexecuteert te worden naer de for-
me en inhoudt. Tot beveftingh van 't welck wy voor-
genoemden, Baron
■vmCharnacé, ende Gedeputeer-
den der Staten Generael, uyt kracht van onfe Pouvoyre
en Macht-brieven , defe tegenwoordigen met ons ghe-
woon merck hebben getekent, en ons Zegel wapen daer
aen doen fetten. Gedaen in den Hage,den i'^. dagh van
April, 1634.

^rticles & Conditions accordées entre Ie
Roy & CMeffieurs les Eflats Generaupc des
Travmces Unies des Tays Bas , par
le
Steur Baron de Charnacé, Conjeiller de
fa CMajefié en fes Confeils &c. Et CHef-
Jteurs les T>eputés des Seigneurs Eflats
Ge-
tier aux des Trovinces Unies des Tays Bas,
pourla levée & entretiend^un
Regiment
de gens de pied
Franfois, & d'une Com-
pagnie de Cavallerie,
en cas qu^ilplaife à
fadite LMajeiié donner ladite Campa-
gnie.

I,

PRemierement ledit Regiment fera d'autant de ComS
pagnies, &chaque Compagnie d'autant de Soldati
qu eft celuy de Monfieur Ie Marefchal de
CheftiUm i
Et la Compagnie de Cavallerie de mefmeque celles des
Sieursdu
MaySx. St. Martin.

II.

LeRoy paycra lalevéedudit Regiment & Compa-
gnie, Se lefdits Sieurs les Eftats Generaux leur donneront
les Armes , fans en pretendre aucun rembourfement,
ScfournirontdesVaifeaux & des Vivres pour Ie pallage
des uns & des autres,aufli fans reftitution de fiais.

IIL

LeRoy donnera toutes les Charges & OiEciesdudit
Regiment & Compagnie de Cavallerie à la levee, & lors
qu'ellesviendrontà vaquerfa Majefté endifpoferaainfi
qu'il juy plaira.

IV.

SilesafTairesdelaFrance obllgent leCollonel dera-
mener ledit Regiment & Compagnie de Cavallerie en
France , lefdits Sieurs Eftats Generaux promettent luy
donner touteaide Scaffiftance, neretenir aucun de ces
Soldats, luyfournir deVaifleaux pour Ie ramener avec
toutjou partie dudit Regiment & Compagnie , en tel
lieu
OU lieuïdu Royaume qu'il voudra aller ; à la charge
que 1'on payera aufdits Sieurs les Eftats ce que peut mon-
terla dépenfe dudit Regiment,pendant Ie temps qui pour-
roitrefter 5 lorsduTraitté fait ce jourd'huy &lefdits
Vaiffeaux leront fournis defdlts Sieurs les Eftats gratuit-
te ment au temps requis par ledit Collonel.

Lefdits Sieurs Eftats Generaux ne voulans pastraitter,
pjus mal ledit Collonel.Ca pitaines & Officiers dudit Re-

fiment 8e Compagnie de Cavallerie, que ceux des autres
ran^ois qui font à leur fervicc , & pour ce, les rendre
d'autant plus aflPedtionnées, promettent & s'obligent de
leur donner del'argent quiviendra de France; les mef-
mes penfionï qui ont efté promifesau Collcmel, Offi.
ciers & Capitaines du Regiment de Monfieur Ie Ma-
refchal de , &des Compsgniès de Cavallerie
des Sieurs du
May&c de St.Martin; dont l'argentfera
misentreles mains dudit Collonel à Paris , ouicyil*
Hejfiàfonchois, pour eftre diftribué felon la volonté
du Roy: lequelargentferapris de celuy qui fera payé du
Roy pour chaqueannce au premier terme.

VI. Le


-ocr page 102-

van de Nederlandtfche Vrede-handclingh. löi

f'us ancien Regiment & Compagnie de Cavallerie

rangoifes qu'ils ayent maintenant à leur fervice , tant
pour ce qui eft du Collonel, qu' OfEciers, Capitaines &
Soldati & auffi long-temps qu'ils auront des Troupes
Fransoiies à leur fervice, fans leur pouvoir rabattre aucu-
oechofe dece qui fe paye maintenanc audic Regiment
dudit Sleur JVIarefcbal de
Chafiiüon , & premiere Com-
pagnie de Cavallerie, finca en cas que 1 on rabatift à tou-
tes ies troupes generslement.

VII.

Le Collonel eftant.^bfent polirle fervice du Royj lef.
dits, Sieurs Eftats Gcneraux nepourrontretenir fesga-
• ges
ou appointemens quelques Pkcats cu Ordonùan-
ces qu'ils ayent faites, ou puiflènt faire cy-aprésà ren-
contre.

VIII. -

Lefdits Sieurs Eftats'proniettent'de repartir ledit Re-
giment & Compagnie de Cavallerie, tantpourle paye-
ment desSoldats que des Officiers crées en la premiere
levée, dont Ie nombrc êc la paye ne feront diminuées fur
les Provinces qui let agreront, & dont ils feront acce-
ptésjqui les pay eront dés Ie mois que fa Majefté ne
les en-
tretiendra plus fans pouvoir laiiTer plus d'un mois en ar.
ïiere.

IX.

En encoies que lefdits Sieurs Eftats Generauxentre-
tiennent lors,comme dit eft, 'Ie fufdit Rigiment & Com-
pagnie deCavallerie,& qu'ils dependent lors immediate-
inent d'eux} ils promettent néantmoins que toutesfois &
Sc quantes que IcditCollonel voudra ramener ledit Regi-
ment en France, lefdits Sieurs Eftats Generaux luyen
donneront la permiiSon fans aucun delay, payeront ef-
fedivement tout ce qui leur fera deu leur donnant un
mois de gages > & fourniront incontinent de Vaifleaux
à leurs defpens pour les mèner en tels lieux de France que
ledit Colonel defirera j Ce qui $* entend ainiï>ii ledic Ke>
gimentvenoit àeftre licentie.

Si fa Majefté ne peut eftre induite à entretenir ladite
Compagnie de Cavallerie avec Ie Regiment, les condi-
tions cy-deffus inferées nc laifleront pas d'avoir lieu
pour Ie Regiment feul,fans que Ie manquement de la iuf-
dite Compagnie en puiQe empeicher l'cfteót. Ainfi fait
klaHayeparnousfoubfignésle ly.Avril 1534.. Ainfifi-
eDé.Her(u/es de Chamacé,Wloris Comtè de CulenitrghtNice-
Tei de Beuckhorfii Adriaen Pauw, Jean dt Knust, Adriaen
ÏleoSflV, Rip{erda, B, Coendm de Helpen.

Artkkekn en Conditien^eaccordeert tuffchen
de Koning, en mijn Heer en de Staten Gene-
rael der Vereenigde Nederlanden j door de
Barron •vanCbarnacé ^ Raedts-Heervan
fijn tMajeHeyt in fijn Raden &c. en mijn
Heer en de Gedeputeerden der Heeren Sta-
ten Generaci van de Vereenighde Neder·
landen^voor de werwingh en onderhouding
van een Regement Vrmfche Voet-knechten
envaneenVaendelRuytery t in geval dat
het aen fijngefeyde Majefieyt Μίψ het ge-

fejde Vaendel te geven.

TCErfteUjck, het gefeyde Regiment fai beftaen in foo
■•-veel Compagnien , en yeder Compagnien in foó
ypel Soldaten , als dsc van mijn Heer de .Marcfchal van

en de Compagnie van gelijckenalsdievande
Heeren </« en i. Λ/<η·ί»».

Π.

De Koningh fai betaelen de werwingh van 't gefeyde
Regement > cn van de gefeyde Compagnie j en de g^e-
feyde Heeren Staten Generaci fullen hen de wapenen
geven , fonder eenige wcer-uytkeering daer af te pre-
tendeeren, en fullen oock fchepen en lijftocht fournee·
ren voor de paffage van d'eenen en d' andeienjoock fon-
der reftitutie derkoftcn.

111.

De Koningh fai ald'Ampten en Offiden van't ge-
feyde Regement,en Compagnie Ruyters in de werwing
begeven ; en als fy open (uilen komen, fai fijn Maj efleyc
daer af difponeren gelijck hem behagen fai.

Indien de faken van Vranckrijck de Colonel verplich-
ten het gefeyde Regement, en Compagnie Ruyters
weer in Vranckrijck te brengen, foo beloven de gefeyde
Heeren Staten Generael aen hem alle hulp en byftandc
te geven, geen van fijn Soldaten te weerhouden, Sche-
pen aen hem te fourneeren en te beftellen, om dat weer
wegh te voeren,met het geheel of een deel van 't geiéyde
Regement, en Compagnie in foodanigh een plaets, of
plaetfen vah 'c Koninckrijck, als hy lal begeeren te tree-
ken j op conditie nochtans dat men aen de gefeyde Hee-
ren Staten 't geen fai betalen,'t welck de kolten van 'tge-
feyde Regement fai bedragen, die dan fou mogen reitce-
ren van het Tra£taet,defe dagh gemaeckt ; en de gefeyde
Schepen fullen door de gefeyde Heeren Staten gefour-
neer worden gratiiitelijcK , en fond er te betalen , inde
tijdj door de gefeyde Colonel verfochc.

De gefeyde Heeren Staten Generael, de gefeyde Co-
lonel , Capiteynen en Officieren van 't gefeyde Rege-
ment en Compagnie Ruyters niet qualijcker handelen
willende dan de ghenen der andere Franfchen, die in hun
dienft zijn,en om hen te meer tot hen geaftèd:ioneert te
maecken, beloven en verplichten fich'tgelt van 't welck
van Vranckrijck fai komen , defelvePenfionenteghe>
ven, diebelooft hebben geweefi; aen de Colonel,Officie-
ren en Capiteynen van't Regement van mijn Heer de
Marefchal van
Chafiiüon , en der Compagnien Ruyters
van de Heeren
du May.e.n van S. ΜλΠμΑκϊ aft gek ge-
ftelt fai worden ïn handen van de gefeyde Colonel te Pa-
rijsjof hier in den Haghe nier fij η keur, om naer de wil
des Konings gediftribueert te worden : welck geit geno-
men fai worden van dat, *t welck do Koning fat bct»Iea
voor yder Jacr van d'eerfte termijn.

VI.

Indien'tTraöaetjdefe dagh gemaeckt,tuffchen de Ko-
ning,en mijn Heeren de Staten Generael, door 't welck
fijn Majefteyt lach verplicht 't gefeyde Regfement en
Compagnie Ruyterst'onderhouden, quam t'expireren,
ofte breeken, om hoedanigh een oorlaeckhet oock zy,
in voegen dac fijn Majefteyt voortaen geen van beyde
onderhoud , foo beloven en verplichten fich de Heeren
Staten General hem' onderhouden op de fel ve voet,
en conditiën van 't oudite Regement en Compagnie
RuytersdarFranfchen , die fy nu in hun dienft hébben,
foo voor't geen, dat de Colonel aengaet, als voord' Offi-
cieren, Capiteynen en Soldaten, enfoolangalsfy Fran-
fcheTroepen in hun dienft fullen hebben,fonder hen yeti
te mogen verminderen van'tgeen , 'twelck nubetaelc
word aen d'gefeyde Rewment van de Heer Marefchal
van
Chafiillon, en aen de eeifte Compagnie Ruyters, en
ingeval dat men verminderde, aen ai de troepen in ^
gemeen.

VII.

Als de Colonel ten dienft des Konings afwefigh ίΐ/οσ
fiillen de gefeyde Heeren Staten Generael fijn gagieof
appointementen niet mogen weerhouden, wat Placcaten
ofOrdonnantien lygcmaeckc hebben , of hier na daer
tegen fullen kennen maken.

VUL

De ge^de Heeren Staten beloven het gefeyde Kege-
mentenCÌDi^agnle Ruytersterepartieren,foo voor de
betaling der Soldaten, als v«n d'Officieren,in d'eerfte
wèr vingb verkofen, daer af het getal en de betaling niet
a 3 ver-


-ocr page 103-

V E R Η ' A E L

toi

vermindert fai worden op de Landtfcbappen, die hen
tillen agre-eeren , en daeraf aen-genomen fullen zijn ;
die hen betalen iullen federe de maent dat fijn Majcfteyt
hen niet meer fai onderhouden, fonder meer dan een
maent tot achterftallingh te mogen laten.

IX.

En hoewel de gefeyde Heeren Staten Generaci dan >
gelijckgefeghtis, het voor-genoemde Regement, en
de Compagnie Ruyters onderhouden, e.n dat fy dan im-
mediatehjck van hen dépendeeren,foobeloven
(y noch-
tansdat, foodickwils en foo mcenighmaeli aljdege-
fuydeCollonel het gefeyde Regement weer nee Vranck-
rijck fai willen brengen, de gefeyde Heeren Staten;Ge-
neratl aen hem, fonder eenigh uytftel > verlof fuilen
geven, en efFcÖ;iyelijck al't geen betalen ,;,datmen aen
henichüldighfal zijn, met een maent foldy aen hen te
gheven. Syfullen hen oock terflondcfcbepen ophun
koften fourneeren , om hen in ioodanigheplaetfen van
Vranckrijck te voeren , ais de ghefeyde Coilonel fai be-
geeren j 't welck dus verftaen wordt, foo men 't gefey-
de Regement quam te licentieeren) en te flaken.

Indien zijn Majefteyt niet bewogen kan worden tot
de gefeyde Compagnie Ru yters beneffens-het Regement
t'onderhouden, foo fulUn nochtans de conditiën., hier
voor geiniereert en irgevocght , plaeti.hebben voor het
Regement alleen, fonder dat de manquement van de
voor-feyde Compagnie d'uytwerkingh daer af fai kon-
nenbeletten. Aldusghedaen inden Hage , doorons
onder gheteeckent, op den 15·. dagh van April, in't
jaer 1^34.

Aldus geteeckent,

Henults van chinaci, VlorU Groef vm KvUniurgh 1
NieolaesvanBoeckhorfi > Adriaen Paeum ^ JmdeKmyh
AdriatnÏlaos, ÏV.RifperJa, B. Kottidersvamütlfen.

EHats& departement de la fimmede vmgt
un mtUe cinq eens tivres refervée &flipu-
lée par le Traitté de ÏAUiance concluëau·
jourd'huy pour les hauts Officiers & Capi-
taines d'un nouveau Regiment,ó- Compa^
gnie de Cavallerie, nouvelle h lever & au-
tres Officiers cy-aprés nommès, par forme
d'augmentation de penfimà· appointemént
extraordinaire des deniers quefa Majeflé
Journira auie Sieurs Eftats Generaux en
ver tu dudit Traitté.

Tremittment

AU ColIoncl du nouveau Regiment »000. L.
Au Lieutenant Coilonel nouveau

Regiment 1000. L·

Au Sergeant Majoor du nouveau Regiment yoe. L.
Aux xiiij. Capitainet du nouveau Regiment

chacun. foo. L.

Au Capitaine de la Compagnie de Caval-
lerie nouvelle 1000. L.
Au Seigneur Ouc de Builion penfion de

Colonel 1000. L.

Au mefme comme Capitaine de Cavallerie looo. L.
Au Marefchal de Chaftiilon Capitaine d'une

Compagnie de Cavallerie looo. L.

AuVicomtede IVlachaat Capitaine d'une

Compag.de Cavallerie 1000. L.

Au Seigr. Fontaine Capit. d'une Com-
pagnie de Cava lerie 1000. L.
Au Seigr. Cof mont Capitaine d'une Com-
pagnie de Cavallerie looo. L.
AMonfr.dela Force Capit. d'une Com-
pagnie de Cavallerie
iqqo. L.

Ajuxquatre Capit. derniers du Regiment dé 1

MoolïeurdeCandalechtcuQ foo. L.

.ili
a

'itijii

II

Et les penfions & appoinflementi fufdit dü Collond,
& autresOfficiers, & Capitainesdu nouveau Regiment,
& du Capitaine de la Compagnie de Cavallerie nouvel-
le , feroütmisainfiqu'il eft portépar Ie Traitté, maia
les penfions & appointements du Ducde Boüillon, &
des autres Capitaines de Cavallerie, fufmentionnésfe'
roDt mis entre les mains du Seigneur Amballadeur de
Roy Tres-Chreftien icy OU en France i.fotichoix. Fait
&arreftéàlaH<g'iIequinzed'Avril. - u

Ainfi figné.

Herculet de ChamacéÌ Vlark Cemtedenulenhtrgk. WA
colatsdeBoeekhorSi. JeandeKnuyt, jidrtat»Pltoj,WÌl'
htlmRipftrda , B.Coendtrs dt HelpeH.

Staet en verdeeling van de fomma van 21000
en foo ponden i ghereferveert en gefltpn-
leert door het Tra£taet ven x^Utantie » hc"
dengeflooten y voor de hooge Officieren en-
Capiteynen vm een nieuw Regement ^ en
Compagnie Ruyters , die weuwelycks te
Werven zijnt en van andere Officieren ^
hier nagenoemt, by forme van Augmenta-
tie en vermeerderingh van penfioen en ap'
pomtement extraordinair der penningen t
die fijn ^^ajefleyt, uyt kracht van *t ge-
feyde Traöïaetaen de Heeren Staten Gene·
raelfalforneeren enbefieüen.

l^trfiel^th.

A En de CoHpnel van 't nieawe Rege-
ment

Aen de Luytenent ColJonel»an»c
Dteuwe Regement
Aen de Serjant Majoor van't nieuwe

Regement
Aen veertien Cflpiteynen ven *t nieuwe

Regement,, yder
Aen de Capiteyn van de nieuwe Com-
pagnie Ruyters
Aen de Heer Hertog van Builion pen-
fioen van Coilonel
Aen defelve als Capiteyn van de
Ruytery

Aen de Marefchal van Cbaftallon, Capiteyn

van een Compag. Ruytery
Aen de Vicomte van Machaut, Capiteyn van

een Compagnie Ruytery
Aen de Heer Fonteyne, Capiteyn van een

CorApagnie Ruytery'
Aen de Heer Cormont, Capiteyn van een

Compagnie Ruyters
Aen mijn Heer dela Force, Capit van een

Compagnie ftMyteri
Aen de
4 lefte Capit. van't Regiment van mijo

HeerdeCandale.yder .

En de voor-genoemde penüoenen en appoiotemen-
teaviBdeColloijel, en van andere Officierenen Ca-
piteynen van't nieuwe Regiment, en yj^n^ Capitan
van de nieuwe Compagnie Ruytery fullen geftelt wor-
den gelijck in 't Traélaet begrepen is. Maerde penfioe-
nen en appointementen
des Hertoghs vm Bouillon, en
der andere Capiteynen van de Ruytery» Wer voor ge-
noemt, fullen gheAelt worden in handen van de Heer
AmbalTadeur van de.CWftelijcfcfte KoningL, hier of
in Vranckrijck, naer z^jn believen. Qedaen eogcar-
reOeert in den Hage, de ly, dagh van A^ril, 1^34,.

Aldus geteeckent,

Htrculet van Charnecé, Fltrit Greef vea Kityltniurgb.
NicolaesvanBotckherBi JandeKnuyt^ MruenVhes^
Wilbtlm
Rifftrd». B. Hmdin vm Utifim

ARTU

lOOSt p.'
lOoO. p:
joe. p.

fOO. p.

looo. p,
2000. p.
leqp, p.
tooo. p,
loep. p,
looo. p.'
looo. 'p.
1000. p.

jop. p.


-ocr page 104-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

ijiRTICLES contenans lesInterefìsque
le Roy et à demefler uvee le Roy d'Efpagne,
lefquels ont eflé mts ce jourd'huy és mains
de Meffìeurs les Eflats Generaux par le
Sìeur de Charnacé^ & dóni la predente Co-
pie luy Λ eflé rendue par nous fumommés
Deputés defdits Sieurs EHats-, figné de
noHre afin quHl nypuìfje efire fait
variai ion de pan ny d^autre.

L

PRmierement : Que la Paixfaite cy-devantpoifrter-
miner lesdiiFereos furvenus en Italie, furiefujet
de la fucceffion de
Mantoue detncure en fon entier,
fclon les Arcicles qui ont cfte arreftés entrò les deux
Couronnes de FranceSc d'Efpagne, &l'Emperéur Fer-
dinand deuxlefme de ce nom.

II.

Qye le Roy ne pourra eftre troublé ny molefté en la
pailible poffeffion de i'acquificton de P<£»erò/ & fes de-
pendances , non plus qu'aux autreslieux, qu'il y poffidé.

Que les Grifons foient maintenuj en la libre joiiifla^ce
desa.'oitsdeSouveraineté qui léur appartientfuriaKi/-
teline, conformement à ce qui eite declaré par le Traìccé
dt. Moufon.

IV.

Qu^e le Roy d'Efpagne n'aïïiftera point le Due Jelìoral·
ee contre la foy des Traittés que le Royafaitavedluy,
comme fondés fur des raifons cres juftes £c raifonnablesi

V.

Qiie le Roy d'Efpagne n'affiftera point ccux qui vou-
droienr auaquer lesEftstsdu Roy, fous quelque pretcx-
tequecepeuteftre. FaitàlaHayele if. Avril 163+.

ARTIKELE Ny inhoudende d'Inter e-
fien, die de Koningh met de Koningh van
Spangien heeft te demefieeren enteredden y
dewelcken defe dagh geflelt zijn in handen
van myn Heeren de Staten Generaci door
de Heer van Chamacé^ en daer afdetC'
ghewwoordigeCopye aen hem ghelevert is
door ons voor-genoemde Gedeputeerden der
gefeyde Heeren Staten, met onfe handt ge-
teeekpit 1 op dat*er geen variatie en veran-
deringh van weer'Siyden in wefen kan,

I.

EErfitlijtk. dat de Vredcj hier voor ghemgeckt, om de
difierenten te tetmineeren en te eSenen *die in ita-
lien op-gQkomen zijn over het fubjefì van de fuccef-
fie van
Mantua j in fijn geheel blijft,volgens de Artijcke-
len,die gcarrefteert zijn tuflcben de twee Kroonen v^a
Vranckrijck en Spangien , ende
Kcyki Ptrdnfapd, de
tweede van defc naem.

II.

Dat de Koning niet fel mogen getroubeleert npch ge-
tnolefteert worden in de vredige pofleiSe van d'acquili-
tie en verkrijgingh van
Pignerol, en haer ^ependemten,
olet meer dan in d' andere ^laetfen,die b^ daer befit.

Dat de Grif(ms of Graeuienders gehouden en öndcr-
fteunt worden in de vrye genietingh der rechten van
Souverainiteyt, die hen over
laVehtUna toebehoord,
conform het geen , dat verklaertis door het Tieöaet

ViSliaufoH.

IV.

^r ί^??'"® Spangien de Hertogh van Lotttri»'
gew niet fai tdfifteren tegen de belofte der Traftaten, die
de Koning met hem Bemaeckt heeft, alsgefiandeertep

de Koning me( hem gemaeckt heeft, ali
feer gerechtelijcke en redelijcke redenen.

V. .. .
Dat de Koning van Spagnlen deghenen niet fai adfi-
ileeren, die de ttaten desKonings louden willen atc.-
quercn en aentaften , onder hoedanigheen fchijn het
üock magh wefen. Gedaen ia den Hugbe, de vijftiende
vau April ,1(^34..

Ueclaration que Ie Traitté deTai^ ou Tref»
veavec l'Ennemy fefera dans les Ïrovin-
ces Unies.

SUr cê qui a efté convenu entrc Ie Sieur Baron de
Ghftnacé^w num du Roy Tres-Chiefticn, & les De-
p'uiës des bieurs les Eflats des Provinces U nies par les
tf.y.eVji.&önziefmeArticlèsau Traitté conclu aujour
é^hMjiSitunKlTraittédeFaixottiyefve ne fi füurra faire
afréf^0rufttirt commmeavecles Ennmu , que conjonile'
tmmt^d'mcommuncmJiHUment,
ileft convenu &de-
clarë depiart & d' autre, qu' au cas qu'on vient à traitter,
Ie Roy fera prie d'avoir agreable que le Traitté le fafle
lurle Ueu ψϊ fera choiiy.par lefdits tìieurs Eftats dans les
Provint^S Unies", poiirplHfjeUrs raifops qui ont eflé re-
prefQWjéM audit Sieur de
Chdrnaci auquel lieu les Am?·
ba0adêür5&MiniflJres du Roy &deiÜits£ftatsictrou-
verpntavec cèux qui ferpnt Deputés de Ja part des En-
nemisj&iilpRóyncletróuvóitbon , dom la Declara-
tiondé ft Majeil? fera faüe par efcrit avec Ie Ratification
du preiètit Traitté, qu'en tel cas Ie mot
(òxjomésient fera
tenU ijòinme non inferédans le Traìtté,fuldit)& demeu-
rera ifculém^t le
mot fans fonfintement. Et aurontcét
Artide Si ,la'Declaration du Roy qui en fuivra.la mefme
force & valeur qiié Ics autrcs du prefent Traitté. Ainfi
Fait à la Hàyp le if. Avril l'an 1Ì34..

En foy dé qüoy nous deifusdits Baron de Ckarnejfi, 5c
Deputés des jEftate Generaux cy-devant nommés,avons
en veitu de nos pouvoirs figné ces prefentes de nos fignes
Qrdinaires, & à icelles fait oppofer lei Cacfiet de nos Ar-
mes à la Haye le I j. Avril I ί 34..

......; Sigoé

n.deChamajfé. Ï.C.dtCnlmhorgh. Ν deBmikorfi.

A.Vaiuv. Ì.deKimyt. A.Floos. V.Walta. H^.Riffsrda.

B, Cetttdfrs.

^Declaratie dat het Traêiaet van Vrede of
Treves met de vyant in de yereemghde
Nederlanden gefchieden Jal.

Op 'c geen/t welck verdragen is tuffchen de Heer Be-
ronvanChamecé ia
de naem van de Ghrillelijckite
Koninpbjcn de Gedeputeerden van de Heeren Sta-
ten der Vercenighde Nederlanden , door het ö 7. 8.51.
en n. Artijckel van'tTrailaet,heden geilooten,i/<if^we
liraSaet van Vrede ofTrtves fai mogen gepiaecit worden, va
de gemeene brekingh met de vyanden, dan conjunéle/yickj en
metgemeene toefiemmingAs
verdragen en gedeclareert van
weer-zijden dat, in geval men komt te handelen, de Ka-
ping gebeden fel worden aengenaem te hebben dat het
TraÖaët gefcbiede ter plaas,die door de gefeyde Heeren
Sfawn de Verccnigde Nederlanden gekqfen fai voor-
dien,qm veel redenen, dip aen de gefeyde Heer van Cifror·
«MTc/venhoont zijii, in welcke plaeu d' Ambafladeurs en
Mipifters desK9ninge > en der gefeyde Heeren Staten
yerfcjiijnfsn fullen met geenen , die ven wegen de
vyanden gedeputeert fullen zijn. Ë^ indien de Koni ng
l^mctgPetyoodt, daer af de Declaratie van fijn Maje-
fteyt by:gefchtif( gedaen f«I worden m?t de ratificatie van
hett«;genwoordighTrai33et , foafalinioodanighgeval
hetyiommiuóetl^tk
agtfAmaal^k gehouden zijn als
niet gpinfereert en tngeynegtio. het vooigaaoemt Trac-
taet>enfalalleen]ijcknet woordt/Wcr
toefiemming bliH
yco. En.dit Ait^ckei;i:n deOeclaraüe det Konings, die
volgen fai, fullen gelljcke kracht en vigeur hebben,ati
d'andere Artijckclen san dit: tegenwoordigh Traöaet.
Aldus gedaen in den Ë[age,dé 15. dagh van April, in 'c
)acrr634· ^ ^ .

Si 4


-ocr page 105-

104- V E R Η A E L

?|i<cnel)olQlie't®obim?bon|bcm^efc Chamairein
Óeio öen li- aanuocp 16??. tnDe Dot booi biebantjace
, So. j®08· in boto om +· 1634··

Tot bevefting van 't welck wy bóven-genocinden,
Baron van
Charnatéfin Gedeputeerden der ÜiateD Gene-
raelihier voor genoemtt, uyt kracht van onie Pouvoyrs
ii» Madit-brieven , defetegenwoordigen getekent heb-
ben met onfegewoonemercken, en onfe wapen-zegeli
daer een doen feiten. In den Hagc , den ly. dagh van

H.vanCharneeé, V.Q.vmKulnhurgh, N.vanBoeci-
horfit A.Feew. l.dtKnuyt, A-V lus,
ftrda, B.Küendert.

dC i^ctccti «aebeptitctcbe ban f]a» $oog IQob Jtie
DftiCcactaet met Den l^ecc
Chamaflé gabbeii ixt
tcechenteabfnotn 14· ?llPJ« aenbemeentcefFf»
fòche jÜSaett^t); altnaec uocH compaceccbcn be Heet
•lin^ban (@janaien/cnDe Den i^eec bc Bjugy : bietutl
toaé ^mbaflaa m ben fct)Qn enù£ ban naem : macc be
Qebeeleilanbelingt) ban be'iSliiance toiert gcbjebcn boq
Cbarnatré : aen bjien tot beceecinQi) tDiectorp;efenteett
fes duyfent gulden : bieftp öJcpBljccbe in flelb atn tene»
men: iDaec flont toe battet totect gbcconbetteectin
een 3tampet «nbe 25cc&en ban jjBaflif *öoub.tp tooflö
fioH^baec naet tocbec na ü^jancbctjcb cnbe onbecbe
hanb brcfeccliectnbc / bat be fóoningy scoote geneaent^
lept öaObe totte rupture i mart / cni ccbrncn/ begeetbf
öafc obec aenaefocfit te too?üen j foo ficeft men be e--
tenban
Heemftede cnbe be Knuyt <n <!5]i;trao?binati^
SUmbafTabe öcfonbeii na ©iancBnjcft in gunio.

anUlugulïo quam bc J^EEcK.nuyi upt©?ancRtgc6
Ibecbiacct^ boen een (tree j cappo;terenDe rnbe mebe
é;engenbc becfcljcpben Concepten bon een fScattaet
UancAptuce.

^efe i&omet paffeerbe fonbrc bat pet# notabel^
tDiecbe uptgececbt / be ;&paenfcl)e onbetbejitSacqui^
d'Aitone lagen ontceitt .lilSacticicjtenOe{)ie{bentge<
(Hdtel^geblocqueert: <@tn'c toeicft bp Oitiecliet'ont·
letten / foalf-gecoe|icDbeieecP2incenan(©jang<ein
^beptembec boo; S9?eDa : met inteni ie om bet aen te ta^
flentcnbiaecfaecfte batbe ^paenrcfìebanjìQaeticicfic
efquanten: geltjc&fp beben: becljalben oochbei^eec
$;tnceban
Breda of toogij Dén 8. ^r ptcmb{i^ : untcent
op eenen ty&t ai^ bc Üattog ban l@ptnac/ enbe .«Onftaf
βασμι geflagen biiecbrn bp ^o^tlingen.

^^ebupcenbe bcfcgeDecle Zoniet cnbeïDinterbnett
in 39;anc&cljc& genegotieert obec De cuptuce tegen
j&pagnien/ mbegoebielj^^anchcgcfi/ immecbeCac·
binael/ baectoeban feirgcootegenegentdepbtöabbe:
footoonbe t)p nocgtan^ fïci) fccuptileuji; : b;efenbe bat
d'pbecige Catljoltjcften (00 in B;anc&iijclt al^ elbtc^
fiaecobecfeec fouben bcOten; fiat be^aii^ baec Doo;
foubebiecben becbieembet: bat ooch aenb'anbec fijbe
Engeland fouDe fcijeppen /aioufie / Daecom nebenbe

I

tejceten be ®?ebe/enbe alU^ tuattec gebaen biiect/ battet
gefrgièbe tot generale ruft ende Vrede: eboct) metüSec
penen nemen toat men hcijgen fìonbe. ^atmen grlgc^
fteliicb ^mbafTabeur^ foo upc^|ancltc|jch al^ uan htec
mojlfepnben om
Engeland mebe in be {^anbelingyte
tcecften. ^οφ biiiben be jpcanfcfie j|@ini|Ut^ niet
becbec gaen in gac p^fentatien acn
£ ngeiand al tot cec
cnpecatie ban be l^MtS > ban be tieuc / enbe ban
cenigij plaet^ in ^ebetlanb aen üngdanb te geben
totect taihtnigg mentie gemaec6t. Obet be iPactage ban
be
jj^ebeclanbfcge #;obintien/ obec be Con junctie/enbe
(ommanbement Dee Eegec^ eiOie bccgelgcbe bid ooch
beeibcbat. >

^enbcftjbe bccSececnigSbef^jobimien bie^'tooth
niet fonbec fctupulen. 3@ant befe gelede i^anbdingb
QefcliiebefenDec Communicatie of HenniffeDec p^in:'
tien: enDemofle Daecom foo fcgecp cnbe naeubi a&e;
nomen ktiojbm/ ai^
't mogiielSch üm^ : iv4)attet
namacl^ iobe^;ebinticn gfenf\»atig|)rpt en mocgte
inbailen.

a!

ν
«k. '


ìA

'f
l>

iKi

il

kt

I ,
'f

1

' I
«1,1

!

ùA

«Cputlfjch geflooif η cnöc ge tcrcficnt tot IParij^ Den
8.ffebjuarp ifi^y. al^bolgt.

TRaittéd' Alliance de Ligue Offenfive & Defenflve
entre Ie Roy Tres-CbrclticD, & les Sieu s les Êltats
Generaux des Piovincce Unies du Peis Bas, fait,ar-
refléj & conclu cntre les Sieurs deBv/Ztoaaa Conletl
d'Eilat,garde des Seaux des Ofdresdu Roy, & lur Inten-
dant dc feS Fioances; BeitdMer.auIJi du Conleil d'Eftat»
grand Treforier des Ordres, & Secretaire des Comman-
demens & Finances de fa Majeflé,de C/hamacé Baroo du-
dit lieUjïuiE du Confeil d'Eftat de fadite Majefté, Com-
miflaires depmés par clle,Et les Sieurs Ariaea PaKj^jChe-
valier Sieur de Heemftede, Hogerlmiiae, de Kiet wiek &
Niewerkerck , ConieiUer Penfionairc de Hollande &
Wcit-FrirejSeyoJliaiii/eKmyt, Chevalier, üieur dans Ie
vieux & nouveau Vofinar)premicr & reprefemant la No-
bleflêaux Eftats,de la Cornté dc Zelande, & Conleilk-r
Ordinaire de Monfieur Ie Prince d' Orangie, Ambaüa-
deurs Extraordinairet vers Ie Roy Tres-Chreitien, de
la part defditt Sieurs lei Eftats Generaux , en vertu Je
leurs pouvoirt refpedUfs j dont les copits ferort t cy-apres
inferécs.

l*Ëxperience faifant connoiftre à touc Ie monde que Ic
procédé des Ëfpagnols n'eft autre que de fe iervir de rou-
tes IbrtesdemoyeDt,
psmremfitter/ür tous les Priwces leurt
voifinsiles Unir divsfis entre rendre la guèrre immar-
telle dans la Chrefiitnté
, I^e Tres Chrefticj) & ics
Sieurs les EftatsGeneraujc des Provinces Unies du Païs
BasjVoulans prevenir les malheurs qui enpouvoitntar-
river>&eftablirlescboiespn forte que 1'on puifle parve-
nir à une
hmmt irfeure Paix dsns la Chrefticnté, & por-
tkulierement
ayder les feufles dts VaisBat a fe de liberer de
ladurtfirvftudey ouils (ont foumis f ar les Ejpagnoh ,
oi it
coDvenu que ώ/ϊΰ/ί
Ëfpagnols ne fe diffo[ent à des termei
TdiJenneMes d' ^icommodement.eins contirment dans les mau·
vais defftim ^uUls ent cantre la trance & lefdits Sieurs kt
ESfatsfiomtM
Ie Traitté jMflc à bruielles Ie iz, May dcr-
aier pourtnettre la guerre dans la Fraoce,Ia prife de Don-
Juan de Menefles, trüuvélcii. 6'eptembre derniL-r vili-
lantàminultlescmréet&pairages du Royaume duco-
fté de LanguedoC) &c 1' armément Naval qui aefté tuit k
Naples 1' année derniere pour delcendre en Provencc, &
divers autresdeflèiiis connus par voyts mdubitables Ie ju-
ft)ficnt au refpeót du Royaume,& les pernicieux deflèins
qu'ilsont continuellement entrepiis & fomentés de tuus
coflés àia Γ»?'»» des Provinces Unies, avec
Ie refus qu'ils
ontfait des conditions qui melme de leur psrcavoycnc
eftepropolées aufdits Sieurs les Eftats, Ie verifient à leur
efgardi Et que fa Majefle'juge eftre obligée parraifoa
d'entrer en nature avec ie Roy d'Eipagne , & lefdits
Sieurs les Eftats de
tentinuer la guerre avec toutes Icure
forces,pour ces caufes &t autres fadite Majeflérompraà
guerre ouverte avec Ie Roy d' Efpagne dés que ce Trait-
té fera figné & ratifié > & lors
cemmencer k toute forte d'ho-
flilitéeuVdisBas,
Commeauflì lefdits Seigneurs les Ë-
ftats Generaux continueront la guerre avec toutes leurs;
forces, Sc Ie
Boy & lefdits Seigneurs les Efiats atta^uerant
«è/orrtouvertelesPwwiMjKi leRoy d'Effague tientau
Payt B4SÌMX conditionsfuivantes.

Le Roy fera entrer dans lefdits Provinces une Armée
de
viingt'c'mc^ mil hommes de fiedié" cinq milchevaux,i\ec
Ie Canon, & attirali neceflàireà un tel Corps , Óclefdits
Seigneurs les Eftats ferontlamefme chofeavec une Ar-
mée de
vh^-tciny mil hommes dtpied, é- cinq mil Chevaux,
aulfì avec Ie Canon £c Attirati necelTaire à un tel Corp; ;
lefditsdeux ArinéesfejDindroient</'e^0r<^<aux lieux dont
il fera 'cdnvenu, pour agir coöjoin^aement ou fepare-
ment,ainfi qu'il fera jugè plus à propos, cc qui
fe fera au
plus tard au mois de
JUers frochàinement ce n'eft-*

qu'on convienne de quelqueentreprifcjkquelle on puif-
le executer par commun confentement cntre cy & là :
Acondiöon toutesfois'qUe fi lefdites Arméesfont
attaques, elles fe feronc fi r
ftf pniffentfecourir-, "

IC fi proches 1'une de 1'autre qu'elles
En forte que fi les Efpsgnols vlen-
,'iCeUcs » 1'tutre quittera toute en-

neut à attaquer l'uned'icclles

treprtii»


-ocr page 106-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

tre-prifepouralleràfonfecours, fans s'en pouvoir ex-
cufer fous quelque prctcxce que ce puifle eiire, fi ce n'eft
qu'elle foit fuffilante d'envoyer
dix mil- hommes depied t^
deux md chevaux
au fecours de celle qui fera atcaquéc,
fans abandonncr le defletn
oli elle fera embarquéc,bien
encendu que les
dix mil-hommcs de f'ied, ^ les deux mil che-
vaux,
(oientcapablesdefe joindre à l'Armée qu'ils de-
vront fecourir } Et au cas qu'ils ne le puiflènt fans perii
evident, ladite Armée marcherà avec toutes les Forces ;
Q^e fi les Generaux des deux Armées d'un commun
confentementjugeoientqu'il en falluft ufer auttementj
ils le pourront faire felon que l'ordre de la guerre le re-
querera, pourveu qu'auparavant ils en foient convenus
parefdit. Il a eité en outre convenu , pour eviter les
inconveniens, qui po-urroient arriver fi l'intelligence
n'eftoitentiere entre les Armées du Roy & defdits Sei-
gneurs les Eftats, qu'on ne,pourra recevoir les Soldats
d'une Armés en 1'autre , Et que ii quelque OiBciers
foufFrincIa tranfgreffion de céc Artide, ilj ferontcha-
ftiés feverement : Qu'aux Logements qui le feront,les
Armées eftans conjointes , ceux qui commanderont
celle du Roy, choifiront pour leur camperaent, vn Lo-
gement de deux places efgales 1'une, & quant aucom-
mandement des Armées, chacun commandera la fien-
ne. Etau cas qu'il fut à propos de tirer des fufdites Ar-
mées conjointes quelque Corps d' Armée pour fecourié
üu garder les Frontieres , cette-cy fera reglée & com-
mandéecommel'aucre, Scpareillementconjointe, fe-
lon qu'il en fera befoin , ou pour s'oppofer au fecours
que les Ennemis pourtoient cirer d'Allemagne, ou pour
faire quelque nouvelle attaque par diverfion, felon qu'il
en fera convenu , ou pour fecourir les places des Pais,
tant du Roy, que defdits Seigneurs les Eftats,du cotìc
d'Allemagne. Etaucas que fa Majefté & Icidits Sei-
gneurs les Eftats reconnoiilènt utile de feparer k fufdite
moindre Armée, il pourraeftre fait par 1' advis & con-
fentement des Chefs des deux Armées, bien enten-
du qu'il ny ait aucune apparence de perii pour la
Frontiere defdits Seigneurs les Eftats du cofté d'Al-
lemagne.

II-

Les deux Armées entrans dans Ie Pais cóme on dlt,eft,
les peuples d'iceluy feront conviez de fejoindre à la caufe
commune, & chaffer de leur Villes les
Efpagnels & leurs
adherent pour fe mettre en liberté, ce qu'aflFeétuans dans
Ie terme detrois mois apres la requifition , lefdites Pro-
vinces deroeureront jointes & unies en un Corps d'E-
ftat libre, avectousdroitsdc fouveraineté fans change-
ment, pourcequi eftde la Religion Catholique Ro-
maine,qui demeureraaufdites Provinces aumefmee-
ftat qu'elleeft prefentement.

111.

Au mefme temps que quelques Provinces, Villes,
Princes Sc Seigneurs Ecdefiaftiques ou Seculiers, de
quelque condition qu'ils foyent defdits Pais-bas, fe join-
drontfincerement au prefent deflTsin de l'eftabliflement
d'anehowiePaixé' feure liberté J Sa Majefté & lefdits
Sieurs les Eftats les prendront en leur
Proteditn ér Λΐ-
lience, & feront Ligue Offenfive & Defenfive avec eux,
cmployans tout cc qui dependra d'eux pour les faire
joüir de 1'efFet du prcfent Traitté, avec promeffe de les
comprendre dans tout ks traittés de Paix qui fe pour-
roient faire à l'advenir, & de les defFendre envers tous &
contre tous dés lors qu'ils fejoindront àiacaufecommu-
ne, &durant tout Ie cours de Ja guerre 5 comme auffi
apres la Paix la Religion Catholique Romaine y fera
confervéeen fon entier, avec la mefmefranchife, au-
thorité, & prerogative, dont tous les Prelats & Eccle-
fiaftques, foit en lenrs Corps & Communautés ou en
particulier joiiìflent prefentement : Et nefera prisau-
tre feuteté defditi Seigneurs , Villes, & Communau-
tés que celle de leur foy, & de quelques Oftages qui fe-
ront gardes pour ce^tain temps Idon qu'il fera convenu.
"'®"sntendu que lefdits Princes, Seigneurs, Provin-
ces oc Villes contribueront de bonne foy ce qui fera de
leur pouvoir , à leur propre deffènce. Et au cas qu'il
arnvequ'en un mefme voifinage trois ouquatre Villes
viennent à fe rendre conjoinöement, ou 1'une apres
I autre, il a efté convenu, qu'elles pourront former un
wyr
d'Efiatiiht, & qu'cUes feront confervees & main-

tenuësencettequalite', avecles Seigneurs & Nobieffë
qui pourroyent Ie trouvcr enclavés és Tcrritoires & Voi-
iinages deidites Villes.

IV·.

Et d'autant qu'il feroit impoffible aux fufdites Provin-,';
ces de garder leurs Frontieres contre la puilTance des Ef-' "
pagnols, toutfcs les places de la coftedc Fiandre juiques
^Blancken-Bergue indusy Scdeux lieües avant en terre
demeureront au Roy , avec les Villes de
ThionviUe ^
Namur,
leur territoir iicjurifdiétion, & Oftendt, aux
conditions portées cy-apres dans les grands partages ; Et *
lefdirsiieurs les Eftats auront
Damme , aux conditions
auffi portées cy-apres dans lefdits grands partages, Hulfli
avec Ie Païsde iiiiM. Brfi&,
Gueldm\ Stevetifwaert i-
vecleurs Territoires &Jurifdidtioni,
V.

£t par ce qu'il pourroit arriver que les fufdites Pro-
vinces des Pais-Bas maintenant aflTujefties auRoyd'E-
fpagne ne voudroient pas contribuer ce qu^elles pour-
roient à leur lib jrté , ains n.on obftrant la requifition>
qui leur en feroit faite dans Ie fufdits temps demeure- '
roient adherentes aux Efpagnols, & les favoriferoienc
en leur mauvais deflein, LcRoy , & lefdits Sieurs les
Eftats confideransqu'en cc cas ils font obiigés de pour- '
voirà la feuretc deidiies Provinces, & de prevenir les '
maux qui leur pourroient arriver pour Jeju avoir voulu
procurerdu bien ; Ilacftéarrefté qu'en iiiitedü prefenc
Traitté&deirein,leRoy&les Sieurs les Eftats feren-
dront Maiftres dudit Pais, dont Ie partage ferafait ainfi
qu'il s'cniuit, à condition toutesfois que dans 1'eften-
duë dudit partage, les places & lieux qui d'eux-mefmes
auront fecoüé ie jougdes Efpagnols moyMnant qu'ils
faflènt un Corps
de trois ou quatre Vtüef ^ ai^fi qu'il eft
ditcy-deifus, demeureront/zirw, ί^ι>ί ei^^.fobjifaion
à fa Majefté,ou aufdils Sieurs les Eftats tj'tóeraux, que '
d'un ferment de ne rien fiiire cemrè leur. fervice ,ains
1'avancer autant qu'ils pourront , & des Öftages juf-
ques à ce feulement que les Efpagnols foient hors du
Pais. τ

Tartage du Roy

LeViys deLuxenèourg. les Cemtés de Namur ^ de '
Haynault , Artoisér Flaadret,
jufques aux Limitesqui
fe feront par une Ligne laquelle prendra dc
Blankenberg
inclus, éc tirerà emre Dommeel Bruges, k moitié che-
min de ces deux places, d'ou elle iradroit à
Rupelmeade
quidemeureraau Roy : EtpourceqHÌeftduC*»»ir<y&j
& places contenuës en iceluy, il fera libre au Roy a'e^
difppfer ainfi que bon luy femblera.'ïi ^· A -ΐ»*^

Tartage des CHefiieurs ìes Εβαί^. ^

LeMarquifatdu5t· Empire, phe'ftcompris la Ville
d'Anvers, ia Seigncurie de Malines, Ie Duché de Bre-
bant & Ie refte de Ia coftedepuisfi/dBitiiKii^s, quide-
meureraau Roy jufques au Swind, les Villes de Dewwe»
& Hulfi avec Ie Pais de
Waes jufquee à Ia ligne cy-deflus.
à condition toutesfois que pour Ie regard de Ja Villc de
Damme, laconqueftedu Psïs-Bas eftant paràchevéeil
y fera pourveu par Commiflaires de part & d'kutre à ces '
deputés,afin que Ia Ville de
Bruges & leTerrjioire quién
dependra, appartenansà fa Majefté , ne plii^ent eftre
innondés ny incommodésparlesEfduCïs öcDigues de
la dite Ville : bien qu'il ne foit pointdit cy-deflus dc ΓΕ.
ftatauquelq/?«»i/e&l?«ij»wi j doivent demeurer entre
les mains du Roy & defdits Sieurs les Eftats, pour pren-
dre temps de micuxconfiderer, ce qui fera plus utile
pour le bien commun,)! aefté convenu que laconquefte
des Païs-Bas eftant parachevée, il fera advifé entre te
Roy & les Sieurs les Eftat»pariiommifliires à ce depu-
ter, comme eft dit cy deiTus, s'il vaudra mieux ou fazer
auffi Ics forti fications ficcoiiablef léPort d'Oftendc d'une
part,& de l'autre j razer auffi les fortifirations de la Ville
de
Damme, ou que le Roy, & lefdits Sieu.-s le» Eftats les
poffederont fortificées , & que fa Majefté mettraledit
Port d'Oftende en tei eftgt que bon luy lemblera. Il a efté
auffi conventi qu'en conùderation de fa Majefté , la
Religien Catholique Rooiaine denicurera eh toute

l'cften-


-ocr page 107-

I;

V E R Η A E L

ΐο6

l^eftenduë dudit partage ainfi qu'clleeftàprcfenij&les j
Ecclefiaftiques au melme eftat qu'ils font.

L'Armée du Roy eftant entree dans lefdits Pays, & la
rupture faite eotre les deux Couronnes, comme il eft dit
cy-dcffus,elle durerà jvf^ues à l'emiere expulfwndes Effa-
gnolsdesiaysBiK
, iànsque cependant ia Majeflé ny lei-
dics Sieurs fiftats puiflenr tra'itter Paix, Treve,ou iulpen-
fion d'Armes, que
conioioBment & d,'m cmmun coofente-
ment
; Et fi ladite Paix venoit à eltre faite en la fagon iuf-
dite & que puis apres Ie Roy d' Elpagne, l'Eropereur, ou
autre Priace de fa maifon dépendant d'icellejdireótement
ou indiredlenient attaquent Ie Roy ou lefdits Sieurs Eftats
encequ'ilspoflèdcntoésàcette heure , ou poflederont
lors par les conqueftes qu'ils auront faites. Sa Majefté &
lefdits Sieurs Eftats rompront conjointement avec ceux
qui attaqueronc 1'un d'eux, fans pou voir di vifer leurs in-
teieilsjny faire en fuiteaucun Tiaittéde Paix, Treveou
fufpenfion d'Armes que
€on}oin8ement ér d'uncommun
tonfmtemnt
,· ce qu'ils feront pareillement en quelque
temps que les Efpagnols attaquent cy-aprés direöement,
ou indireftement les Eftats & pofleflions de faJMajefté ou
dcfdits Sieurs les Eftats, foit qu'il intervie&ne un Traicté
de Paix auparavant,foic quM^tf intervienne pas.

Et afin que la jaloufie & Ie defir de pourfuivre 1'entre-
prife projettcepar leprefentTraitté ne puiffe caulerdu
defordre > & de la confufion enl'execution d'un fi bon
deffein,il a efté arrefté que les Armées du Roy & defdits
Seigneursles Eftatseftansconjointes , attaqueront pre*
mierement j^/aeet
du portage de ja Majeflé, & qu' a-
pres cela elles en attaqueront deux autres du pariagc def
dus Seigneurs les Eftats, fi ce n'eft que les Generaux des
deux Armées con viennent enfemble par efcrit d' en uier
autrement j bien entenduque fil'on vient conjointe-
ment ou feparement à emporter avec les fuidites Armées
desplacesqui foient du partage de fa Majefté onfcsluy
rendra tout aufli-coft qu'elles feront prifes,comma on fe-
ra de mefme au regard defdits Seigneurs les Eftats, en cas
qu'on Vienne à emporter conjointement des places qui
loient de leur partage > lefquelles leur fei-ontlemblabie-
xnent rcnduës aulfi toft qu'elles feront priies , & l'entre-
prife ne pourra cefler que chtcun ne foit en poflèfljon de
ce qui doit luy appartenir par le prefent Ttaitié fuivant Ie
plrtage, que deflüs ; mais fi les Chefs des deux Armées
cftiment puis apres par raifon de guerre pour Ie bien
commun qu'il faille changer quelque choje en 1'ordre,
pris par reiòlution commune pour 1'attaque des pjaces,
lis Ie pouurront faire, pourveu qu'au préalable ils en con-
viennent eniemble par efciit.

VIIZ.

II9 efté en outre convenu que pendant 1'attaque qui fe
fera à la cofte de Fiandre , les Seigneurs les Eftats lien-
dront à leurs defpens une
Armée navaüe à ia Rade de la-
dite
cofte,convenable &fuffifaDte pour empelcherlefe-
coursque l'on voudroit mettre aufdites places affigées
en icelle, laquelle Armée y demeurerajufquss à ia reddi-
tion defdittes places.

IX.

Au cas qu'apres ce Traitté de rujJture figné & ratifié
on
Vienne à faire la Paix,Treve, ou fufpenfion d' Armes,
elle ne fe pourra
comlurre. ny y entendre, que conjoinöe-
mentj & d'un commun confentement du Roy & defdits
Seigneurs les Eftats, avec obligation de rompre aufli con-
jointement , Öcentrer en guerre avec les Efpagnols &
leurs Adherens , toutes les fois qu^ils vicndrontàvioler
OU enfraindre aucunes des conditions accordées par le
Traitté de PaixouTreve> qui en fera fait, fans ^ue par
apresonpuifleauffi jamais faire aucun nouveau Traitté
de Paix,
ou Treve que conjointernent, & d'un comraun
confentement, à condition que s*!! vient encore à eftre
viole', fa Majefté & lefdits Seigneursles Eftats entreront
conjointement en guerre ouverte avec ceux qui en fe-
ront infradeuis. '

X.

Si l'Emfereur Ferdinand, Archiduc d' Auftrichc,ou au-
tre Prince de fa maifon. ou dependtnt d'elle,ou quelque
autre Empereur qui peut eftie à l'advenir
fur Ie Jujet du

frtfmt Trein* t oufous quelque autre pretéxte que ce
puiiTeeftro, vient à attaquer les Seigneurs les Eftats Getit'
raux és PaySiTerres, φ- Places qu'ils titnmnt au jour de ce
fre/ént Traitté
, en forte quelefdiis Seigneurs les Eftas
Generaux rompiiTent generalcroent & ouvertemenc
avecledit Empereur, ou autre Prince & dépendant de la
maifoiid'Auftnche.fa Majefté s'oblige de faire Ie mef-
me, fedcnefairepuisapresaucunTraittéde Paix , ou
Trevsjque
cenjoiniiement avec lefdits Seigneurs Eftatt
Generaux,
S^dcìtììi confentmentComme en cas pa-
reli fi ledi:
Empereur Verdinand , ou autre Prince dépen-
dant de la maiibn d'Auftricheou quelque autre Etflpe-
rcur,qui peuft eftre à l'advenir fur Ics (ujetsque deirus,ou
fou6 quelque autre pjetexte que ce puiflè eftre,attaquoit
direöement ou indiretìement le Roy
ìs Pays, Terres é*
P/aees qt^iltieut au jour de eepefent Traitté, en iorte que
fa Majefté rompe generalement δε ouvertement avec
eux 5 Lefdits Seigneurs les Eftats Generaux s'obligent de
faire le mefme,& de ne faire puis apres aucun Traitté de
Paix ny Treve, que
smjoinHemtnt avec fa Majefté, & de
fon
eonfentmevt.

I *

i·:,

I: '

[-2
\ΙΛ

ι

*> f.
!

« (

XI.

Or par ce que fa Majfifté & lefdits Seigneurs Eftats
Generaux onttrop de connoiflance du defir que le Rojr
deliGrandeBretegneatoufiourseu dubien 6cdu repos
de la Chreftlenté , pour douter qu'il ny vciiille pas con-
tribueren cette occafion j II a efté arrefté qu'il fera con-
vié de la part de fa Majefté & defdits Seigneurs les Efiats
d'entrer avec eux en Traitté, auquèl fesinterefts & ceux
de fa maifon feront confidercs ainfi qu'il le peut defirer
pour le bien commun, ou au moine de demeurer dans les
termes d'une
-vrayeneutralité avec fa Majeité & lefdits
Seigneurs les Eftats.

XII.

Il a efté auflì arrefté que du jour que la rupture fera fat-
te entre les deux Couronnes de France & d'Efpagne, ou-
tre l'Armée Navale que les Sieurs les Eftats doiventen-
tretenir en la Rade de la cofte de Fiandre pour le bien
commun, ainfi qu'il eft dit en l'Artide 8.de ce traitté,la
Roy 6c lefdits Sieurs les Eftats tiendront continuelle-
ment en Mer tsnt que laguerre durerà , cinq,decensà
deux eens, cinq de deux eens, à trois cens, & cinq de trois
cens,à quatre cens tonneaux , qui feront divifésen deux
efcadres & commandés par des Admiraux & autres Offi-
ciers de part & d'autre, pour nettoyar la Mer Oceane,ie
Canal, & tenir les Coftes des Eftats du Roy & celles def-
dits Sieurs les Eftats libres & feures, en forte que le com-
merce ne foit point troublé par qui que ce puiiTe eftre, 8C
empefcher que les ennemis communes ne puififent faire
aucunedefcente dans les Eftats de fa Majefté , βι defdits
Sieurs les Eftats Generaux ; & au cas que lefdits efcadres
viennent às'aflembler, commeil peut arriver qu'il fera
neceiTaire pour le bien commun, l'Admiral des Sieurs
les Eftats abbaiflera d'abord fon pavillon du grand Maft,
& le faliiera de fon Canon Et celuy de Roy le refaliie-
ra comme de couftume, & comme il en a efté ufé par
le
Roy de la Grande Bretagne lors que fes Armées & celles
des Sieurs les Eftats ont eftéjointes :Enfuitede tellefalu-
rationles Officicrs des fufdits efcadres aiTemblésfurle
Vaiffeau qui porterà le pavillon du Roy au grand Maft,
confulteront enfemble au commun Confeil de guerre,
pour faire dans lesoccafions qui n'auront point efté pre-
veiies dans leurs Inftruétionsrefpeaives , ce qu'ils efti-
meront plus à propos , & l'Admiral du Roy aura audit
Confeilla premiere voix , l'Admiral defdits Sieurs les
Eftats la feconde, la troifieme le Vice Admiral du Roy,
& la quatriefme celuy defdits Sieurs les Eftats , h cin-
quiefme lecontre Admiral du Roy , la fixiefme celuy
defdits Sieurs les Eftats, & les autres Capitalnes & Offi-
ciers qui de part & d'autre feront appelles audit Conieil
par reÌblution commune des deux Admiraux,oppineronc
alter-nativementjfelon qu'il eft porte cy- dcau3,&on con-
clura puls apres àia pluralité des voix , &la condufion
fera mife par efcrit par un Secretaire dudit Confeìl, qui
entendra la languc Frangoife , & celie dea Provinceü
Unies. XIII.

Le Roy, &■ lefdits Seigneurs les Eftats Genersux per-
mettront l'entrée libre dans tous leurs ports auxfuldita
Vaiftèaux cntretenuspareux , δε on leur fournira en
iceuxleiVivrea &Munitioni de guerre qui kar feront

neccf-


-ocr page 108-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

necelTaircspourleurAibfiftance, en p»yant Ie prix cou-
rant de ce dont ils auront befoin, ce qui fera pareillement
obicrvé pour les Armées deTwre, aveccette égalité que
quand les Vivresviendront de France, ils fercmt fournies
àl'ArtnéedesSieurs les Eftats, au tncfme prix qu'ils fe-
ront diftribuées à celle du Roy, comtne en cas pareil lors
que les
vivres viendront des lieux de robeïflance defdits
bieurs les Eftat», ils les feront fournir à l'Armée du Roy
au mefrae prix qu'ils les feront diftribuer à la leur,
XIV.

A eflé en outre arrefté que ce prefent Traitcé ne déro-
gera en sucune fagoa au demier > fait àia Haye Ie ly. A-
vril dernier,& ratifié puis aprés de part & d'autrc,avec les
Declarations partjculieres, lequel demeurera en plein &
entier eflFet, pour 'eftre executé en tous fes ροΐηΛβ fbre,en
ce, enquoy il pourroit eftre contraire à celuy-cy J auquel
cas Ie prefent Traitté aura feulementlieu.

Encore que jjar ledit Traitté fait à la Haye Ie i f. Avril
de l'année dernisre, entre Ie Roy & lefdits Seigneurs les
Eftats Generaux il foit dit, quecasadvenantderupture
delapartduRoyavecl'Efpagne , fa Majefté demeurera
defchargée des ιώ«*
miUiow qu'eììc leurapromis , &de
l'entretenement d'un Regiment nouveau , Sc d'une
Compagnie deChevaux legers qu'elle Jeuraccordepar
ictluy; Neantmoins paree que la premiere Annéedu
fufdit Traitté eicheu Je ly. Avril prechainement ve-
nant eft prefque achevée, fa Majefté fera fournir effëdli-
vement aufdits Seigneurs les Eftats Generaux ledeuxief-
me million dans leprefent mois de Fevrier, autre Ic mil-
lionqui luya efte déjà payé pour l'année mil fix eens
trente-quatre quiefchoitau mois d»AvriI,mil fix eens
trente-cinq, δε afin qu'il ne fe puifle trover aucune am-
biguité iur cefujet) il aefté prefentement convenu de-
rechef) que fadite Majefté fera defchargéeàl'advenirdes
deux
millioBS, δα de l'entretenement dudit Regiment &
de la Compagnie de Chevaux,legers.

Ce Traitté fera agreé & ratifié par le Roy & les Sieurs
les Eftats Generaux fclun li forme accouftumée,ec la plus
valible qui fe pourra dans
uq mois ou fix Sepmaines apres
la fignature, & delivré entre les mains de fadite Majefté
& defdits Sieurs les Mats > pour eftre accomply βε exe-
cuté iclon fa forme & teneur.

enontflaenvan de firenge dienflhatrheydi, dm in fy door
de Spangiaerdengeiracht x-ijp.
verdragen hebben dat,/óo
de gefeyde Spangiaerden fich niet difponeeren totredelycke
termen van aummodement, maer continueeren en volharden ■
in de quade dsjfeynen,diefy tegen Vranckr^k en gefeyde Heer
ren Staten hebben,%
helijck het Traöaét, te Bi uflèl gepaf
feert de la. van Mey leftleden,om d'Oorlogh in Vranck-
rijck te voeren , het vanhen van
Dm luande Meneffia
d'elfde van September leftleden ghevonden vifaterende
ter midder-nacht d'inkomften en paflagien van 't Ko-
ninckrijck naer de zijde van Langcdock,en de toerufting
te Scheep, die in 't voorgaende jaer te Napels gedaen is,
om in Provence te landen, en verfcheyde andere deiTey-
nen die fy geduerighlijck aengevangen en van alle zijden
qequeeckt hebben, tot de r«we en ondergang der Veree-
nigde Nederlanden, met de refus en weygering , diefy
gedaen hebben van de Conditien.die felve van hun zijde
geproponeert waren aen de gefeydeHeeren Staten,fulcjts
aenwijfen ten regard van hen, en dat fijn Majefteyt oor-
deelt door reden verplicht te zij η wf «fiere iiirfi/i», en
te breken met de Koningh van Spagnien, en de |elcyde
,Hcercn Staten goet vinden
m d^Oorlogh te continueren en
te volharden met alle hun krachten : om défe en andere
oorfaken fai fijn gefeyde Majefteyt in openbare Oorlogb
uytbarften tegen de Koning van Spangien, foohaeftals
dit Traéiaet getekent cn geratificeert fai zijn,en dan
aller-
hande vjandfchtp in Nedtrlandt beginnen te plegen ·,
gelijck
oock de gefeyde Heeren Staten Generaci mee al hun
krachten d'Oorlogh fullen continueeren, en
de Koningh,
ende gefeyde Heeren Staten fuUen met o^enhitt geweldt
de
Frovintien, die de Koning van Spangien in Nederlandt heeft
enbefit, op de volgende condiUen snvoorsoaerden aentafien.

De Koningh fai in degefeyde Provintien doen intre-
den een heyr van 15006.
Mannen te voet > envaafooo,
P«wi/«»jmetgefchutentoeniaingh, tot foodanigheea
licbaem nootlakelijck, en de gefeyde Heeren Staten ftil-
len defgelijcks doen met een heyr van if 000
Mannen t»
voet,
en feoo Paerde», oock met bet gefchut, en met dc
toerufting, tot foodanigh een lichaem nootfakelijck. De
gefeyde twee heyren iullen fich iw'iMr^teiamen voe.
genterplaetim, diemen befprekenfal, omgefament-
lijck,otvan malkander gefcheyden te wercken, naer dat
men bequaemft fai oordeelen,'t welk ten langftegefchie-
den fai in de maent van Maert naeftkomende , 't en zy
men van eenige aenflag verdraegt, die men door gemene
toeftemming van weerzijden fou konnen uytvoeren : op
voorwaerde nochtans dat/oo de gefeyde heyren
%. Atta··
e»n»enacnvallendaen , fyfoona by malkander gedaen
fullen worden dat {y malkander fullen konnen fecoure-
ren,in voegen dat, foo de Spanjaerden 't een daer af qua-
men aentaften,'t ander alle aenflagen fai verlaten, om tot
byftant van 't ander te gaen,fonder ^ch daer af te konnen
excuferen, onder hoedanigh een fchijn het oock magh
wefen,'tenfyhetbeftandi^ «som
iooqo Mannen te voet,
en looo Paerden tot byftant van't geeD,'£ welck aengetaft
fai worden,te fenden, fonder het deffeyn te verlaten, dat
het aengevangen fai hebben, welverftaen zijnde dat de
icooo Mannen te volt, endexooo Peerden capabel zijn
om fich by 't heyr,dat fy fecpureren fuJIen,te vervoegen :
en in geval dat fy 'c niet konnen doen fonder blijckelijck
gevaer , foo fai't gefeyde heyr met al zijn krachten aen-
trecken. Indien de Generalen der beyde heyren met een
gemeene toeftemming oordeelden dat men anders daer
m te werck moeft gaen, foo fullen fy fulcks mogen doen
naer dat 'd* order van d'Oorlog vereyfchen fai,op Voor-
waerde dat fyte vooren by gefchrift daer in verdraghen
zijn. Om alle in convenientén te fchuwen, die fouden
konnen voorkomen, foo d'intelligentie en vrientfchap
nietgeheel was tufifchen de heyren des Konings , en der
gefeyde Heeren Staten,foo ij noch verdragen dat men de
Soldaten niet van 't een in 't ander heyr fai ontfangcn,en
dat,foo eenige Officieren d'overtredingh van dit Artijc-
kellljden jfyfwaerlijckgeftraftfullenworden : datinde
logementen en legeringen,die men maken fa)jals<de hey-
ren te famen zijn gevoeght, de genen, die over des Ko-
nings heyr gebieden , voor hun campementoflegeringb
van twee gelijcke plaetfen d'een fullen vérkiefen > en dat,
foo veel hetcommandementder heyren aengaet, yder

TRadtaet van Alliantie van LigueofïenfiveenDe-
fenfive, tuiïchen de Chriftelijckfte Koningh, ende
Heeren Staten Generaci der Vereenighde Neder-
landen , gemaeckt, geanefteert en gefiooten tuiïchen
de Heeren van
j3hì/«0»> van de Raedt van Staet » Zegel-
bewaerder van d'Order des Konings, en Surintendent
van fijn Finantien ;
BouthiUitr s oock van de Raet van
Staet, groot Tbreforier der Ordren, en Secretaris der
Commandementen en Finantien van fijn Majefteyt;
v&nCharnacé, Baron van de gefeyde plaets , oock van
de Raedt van Staet van fijn gefeyde Majefteyt, Com-
miflariflenjdoor hem gedeputeert : ende Heeren
Mriaea
Paeuw,
Ridder, Heer van Heemftede, Hoogerfmildc-
van Rietwick en Nieuwekerck, Raedt Penfionaris van
Hollandt en Weft-Vrieflandt ·, en
Jóhan deKnuyt 1 Rid-
der, Heer in d'oudeen nieuwe Vofmar, d'eerfte en
Veprefenterende d'Edeldom inda Staten van'tGraef-
fchap van Zeelandt, en ordlnaer Raedts-heer van mijn
HeerdePrince vanOrangie, Ambaffadeur extraordi-
naer by de Chriftelijckfte Koningh, van wegen de ge-
feyde Heeren Staten Generaci, uyt kracht van hun re-
fpeöive Pouvoirs en Macht-brieven, daer af de Copyen
hier achter geinfereert en tn-gevoeght fullen worden.

Alfood'ervarentheyt aen al de wereltdoet bekennen
dat de handel der Spangiaerden niets anders is,dan aller-
Iwnde middelen te gebruycken,
omopdeVorfien htnge-
iueren terooven^ ^n onder malkander verdeelt te hau&t,
en in Chriiïenrijck d'oorlogh oniierffelijck te maken,
foo is 't
dat de Chriftelijckfte Koningh , en de Heeren Staten
Generaelder Vereenighde Nederlanden, willende voor-
komen de rampen, diedaeruyt kennen fpruyten, en de
dingen fodanigh in ftaetftellen,dat men tot
wa goede e»
feetkere Vrede
in de Chriftenheyt kan geraken, en parti-
culierlijck
holfen deVoUke» dtrHederiandenfich te bevryden

over


-ocr page 109-

io8 V E R Η A E L

over 't fijne ialconimandcren. En in geval dat men gera-
den vondc van de voorgenoemde te iamen-ghevoeghde
heyreneenighheyruyt temaken , ora de Frontieren te
fecourcren en te bewaren , foofalditgeregeltengecom-
mandeert worden gelijck 't ander,en defgelijcks te famen
gevoegt, naerdat van node fai zijn, of om fich te Hellen
tegen de byftant , diede vyanden uytDiiytflantfouden
konnen krijg2n,of om bydiverfie eenige nieuwe aenval
te doen , naer dat meh daer in verdragen fal,ot om de
plaetfen van't Lant te fccoureren , fooaende zijde des
Konings, als aen die van de gefeyde Heeren Staten naer
de kant van Duytllant. En in geval dat fijn Majefteyten
de gefeyde Heeren Staten nut bekennen het voor-ghe-
noemt kleyn heyr te fcheyden, foo fai dit gedaen mogen
werden door't ad vijs en de toeftemmingh van de Hoof-
den der beyde heyren ; wel verftaen zijnde dat'cr geen
fchijn van gevaer zy voor de Frontieren der gefeyde
Heeren Staten naer de zijde^van Duyifland.

Als de beyde heyren in 't Land treden > ghelijck gefegC
isjfo fuUen de Volckeren daer af genoodighc worden om
fich by de gemeenc faeck te voegen , en de
Spangiaerden
en hun Adherenten uythun Steden te verdnj ven ι om
fich in vryheydt te ftellen : en indien fy dit in de tijdt van
driemaendennaederequifitie en't verfoeck doen, foo
fullen deghefeyde Provintien ghevocght en vereenight
I >lij ven in een lichaem van een vrye Staec, met alle rech-
ten van Souverainiteyt, fonder veranderingh voor 't
geen, 't welck de Roomfche Catholijcke Religie aen-
gaet, die in de gefeyde Provintien in een fclve ftaet fai
blijvengelijckfy tegenwoordiglijckis.

In de felve tijd dat eenige Provintien > Steden, Vor-
ften en Heeren , Geeftelijcken of Wereltlijcken , van
wat ftaet fy zijn in de gefeyde Nederlanden fich oprech-
telijckby het tegenwoordigh deflcynvan d'oprechtingh
vsn
een goede Ff ede , enfeeckere vrfheyt fullen voegen,
foo fullen fijn Majefteyt , en de gefeyde Heeren Staten
hen in bun
Preteiiie en Alliantie nemen , en met hen
Ligue ofiënfive en defenfive maecken, al 't geen beftce-
dende, dat aen hen fai dependeeren, om hen 't efieö
van bet tegenwoordigh Tradlaet te doen genieten, met
belofte van hen in alle Vrede-handelingben, diefouden
konnen voorkomen voor 't aenftaende, te begrijpen,en
hen te defendeeren en befchermen by en tegen alle, foo
haeft als fy fich by de ghemeenc faeck fullen voegen j en
men fai van de ghefeyde Heeren, Steden en Gemeen-
ten gheen andere verfeeckeringh nemen, dan die van
hun trouw, en van eenige Gyfdaers, die voor feeckere
tijdt bewaert fullen worden, nae dat verdraghen f»l zijn ·,
wel verftaen zijnde dat de ghefeyde Vorften, Heeren,
Landfchappenen Steden getrouwelijck hetgeen fullen
contribueren , 'c welck in faun macht fai zijn, tot hun
eyge defenfie en befchermlng. En ingeval dat het gebeurt
dat in een felve wijck drie of vier Steden fich conjun-
öelijck en gefamentlijck, ofd'een nae d' ander, quamen
over te geven, foo is verdragen dat fy
een lichaem van vrye
iiafifuTlen mogen formeeren , en dat fy geconferveert
en gehouden fullen worden in defe qualiteyt met deHee-
ren en Edeldom,die in de Landen en wijeken de gefeyde
Steden vaftenbeveftightzijn.

IV,

En om dat het aen de voor-genoemde Provintien on-
moghelick fou zijn hun Grenfén en Frontieren te bewa-
ren tegen de macht der Spangiaerden , foo fullen alle de
plaetfen van de Vlaemfche Kuft , tot aen
BUwkenbergh
inkluys, en twee mijlen verre in't Landt aen deKo-
ningh blijven} met de Steden van
Diedenkoven en Na-
men,
hun Landen Jurisdiftie,en0^i»</ijopdecondi-
tien, hierna verhaelt in de groote deeling : en de gefey-
de Heeren Staten fulle
Damme hebben,op de voorwaer-
den , oock hierna verhaelt in de gefeyde groote dee-
lingh,
Wuift, met het Landt van Waes. Breda > Gelder,
Steveiifwaert,
met hun Landen en Jurisdidtien.

V.

En om dat het fou konnen gebeuren dat de voor-ge-
noemde provintien der Nederlanden, den Koningh van
Spangien onderworpen,niet hetgeen, dat fy konnen, tot
hun vryheydt wilden contribueren, maer, nietteghen-
ftaende de requifitie en 't verfoeck , 'i welck aen hen in
de voorgenoemde tijd gbedaen wierd , Adherentenaen
de Spangiaerden bleven , en hen in hun quaetdeifeyn
favorifeerden, de Koning en de gefeyde Heeren Staten
overwegende dat fy in dit geval verplicht zijn in de feec-
kerheydt der gefeyde Provintien te verforgen,en de qua-
den te beletten, die hen fouden konnen overkomen, om
dat fy hun nut en welftand wilden bevorderen, foo is ge-
arrefteert dat, in gevolg van 't tegenwoordigh Tradlaet
en deffeyn, de Koninghen de Heeren Staten fich mee-
fters van 't gefeyde Landt fullen maken, daer af de par-
tageen deeling dus, gelijck hier volght, gedaen fai wor-
den ; op voorwaerde nochtans dat in 't begrijp van de
gefeyde partage en deeling de plaetfen , die vanfelf het
juck der Spangiaerden af gefchut fullen hebben , by foo
verre fy een lichaem
van drie afvier Steden uytmaecken,
gelijck bier voor gefegt
is.vty fullen blij ven,fonder ande-
re fubjefte aen fijn Majefteyt, of aen de gefeyde Heeren
Staten Generael, dan van een eedt van niets tegen hun
dienft te doen,maer die foo veel,al6 fy konnen, te bevor-
deren,en van GyfTelaers , doch niet langer , dan tot de
Spangiaerden uyt het Landt fullen zijn.

Deelmgb des Konings.

Het Land van TUutfenburgh . de Graeffchappe» van üa·
nte»,en van Henegouwen, Artois enVlaenderen,
tot aen de
limiten, die door een linie gemaeckt fai worden, dewelc-
keymBlanckenberghiadMyiM beginnen , cn tufTchen
Damme en Brugge, ter halver wegh van defe twee plaetfen
deurgaen, en van daer fich recht
met Rupelmonde &tec·
ken,'t welck aen den Koning fai blij veu. £n wat Cambre·
//.en de plaetfen, daer in begrepen, aen gaet, het fai den
Koning vry ftaen daer af te difponeeren gelijck hem goet
falduncken.

H)eelmgh der Heeren Staten.

Het Marckgraeffchap van 'c Heyligh Rijck , daer de
Stadt van
Antverpen in begrepen is,de Heerlijckheyt van
Mechelen, het Hertogdom van Brabtnd, en 't overi-
ghe van de Cuft van
Blanckenberghii, 't welck aen de
Koning fai blijven tot aen Swind j de fteden van
Davtme
CTI Huift,
met het Land van ïiirwj totaendeIinie> hier
voor genoemt ; op voorwaerde nochtans dat ten regard
van Damme , na de vol-eynding van de Conquefte van
Nederlandt, daer in verfien fai worden door CommifTa-
rifTenvan weer-zijden hier toe gedeputeert , op dat de
Stadt van Breggijcn't Landt, dat daer aen dependeert,
aen fijn Majefteyt behoorende niet fouden konnen on-
der-gefet en geincommodeert worden door de fluyfen en
dijcken van de gefeyde Stadt. Hoewel hier voor nietsge·
fegt is van de Staet, in de welcke
Oeftende en Damme iul
len blijven in de handen des Koninghs , en der gefeyde
Heeren Staten » om tijdt te nemen van beter te confide-
reeren welck nutfle voor degemeene welftandt fai zijn,
foo is verdraghen dat men , als de conquefte en verove-
ringh der Nederlanden af-gedaen is, advifeeren en be-
ramen fai tufTchen de Koningh en de Hoogh-Moghende
Heeren Staten , doorCoramiflarifTen , nier toe gede-
puteert, ghelijck hier voor gefeght is, of het beter is de'
Veftingenteflechten, en van d'een zijde de .Haven van
te vullen, en van d'andereayde de Veftingen
vandeStadt27<n9ra«ceflechteD j of dat de Koningh,en
de gefeyde Heeren Staten hengefortificeertbefitten, en
dat fijn Majefteyt de ghefeyde Haven van Ooftendein
fuodanigh een ftaet ftelt, als hem goed fai duncken.
Men heeft oock verdraghen dat in confideratle van fijo
Majefteyt de Roomfche Catholijcke Religie fai blij ven
in'c geheel begrijp van de gefeyde deelingh , ghelijck fy
tegenwoordighlijckis, en de Geeftelijcken in eenfelve
ftaet als fy zijn.

VI. ί

Des Koninghs heyr in de ghefeyde Landen getre-
den, en de rupture en brekingh tufTchen de twee
Kioonen gedaen zijnde, ghelijck hier voor gefeght is,
foo fai fydueien tot aen de geheele verdryvingh der Span-
giaerden ttp Nederlandti
fonder dat ondertufTchen fijn

Maje-


-ocr page 110-

van de Nederlandfche Vrede - Handelingh. 116

Majefteyt > noch de gefeyde Heeren Staten fullcnmo-
ghen traüeren van Vrede , Treves of fchoriliingh van
Wapenen, danci>j)}uȎie/^ci, gefamentl'yck. enmtteenge-
pitene toeflmmmgh ■ en indien de gheleyde Vrede op de
voor-veihaeide wijfegcmaecktwierd , endacdaernade
Koning van Spangten,dc Keyfer, of ander Vorft van fijn
Huysjdaer aen dependeerende,de Koningh,of de gefeyde
Heeren Staten diredlelijck of indiredtelijck in 't gheen
acntaftcjda: fy heden btficten, of dan fullen befitten door
de conqueltencn veroveringen, dieiygedaen fullen heb-
ben,foo /uilen fijn Majeiteyc en de geleyde Heeren Sta-
tenconjuniilelijcken ghefaraenclijck met de ghenen bre-
ken,die een van hen fullen aencaften, fonder te moghcn
hun intereflen verdeekn, noch ingevoigh te maecken
eenig Traiiact van Vrede,Treves, offchorlling vanV^a-
psnen, dan
conjunffelyck· ghefamcnttyck ^ en metghcmeene
toeft emm'tKgh ;
't weick fy defghclijcks fullen doen in
welcke tijJ de Spangiaerden hier na direttelijck of in·
dircótelijck de Staten en PoiTeifien van fijn Majefteyt,
of van de ghefeyde Heeren Staten aentaften
'c fy
dit'er te vooren een Tradiate van Vrede tuffchen komt,
üf niet.

VII.

Enopdatdeja!oufy,en de begeerte van d'aenflagjdoor
die Traiflaet voorbedacht > gheen wanordeningh en ver-
warriDghind
'uytVoeringh vanioo goed een dcffeynfou
veroorfaken , foo is beilooten dat de heyren des Ko-
ninghs, en der ghefiydeHeeren Staten , te famenghe-
voeght zijnde,
ecrRelijck tmee fiaet/èn van de pgrtageen
dtelingh van fijn Majejieyt
fullen aentaften , en dat fy
daer
na twee anderen van de partage en delingh der ghe-
leyde Heeren Staten fullen attaqueren ,
't en zy de Velt-
Overften derbeydc heyren by g-fchrift verdragen anders
daer in te werck te gaen: wel verftaen zijnde,dat, foo men
gefamentlijck > of van malkander ghelcheyden, met de
voorghenoemde heyren eenighe plaetfen verovert ,
die
van
de partage en deelingh van fijn Majefteyt zijn, men
die foo haeft, als
fy gewonnen zijn,aen hem fai overleve-
ren , ghelijck men oock doen fai ten regard der ghefeyde
Heeren Staten, in geval men gefamentlijck eenige plaet-
fen verovert, dievan hun partage en deelingh zijn , de
weJckenoock
aen hen overghelevett fullen wfeden,foo
haeft als fy gewonnen zijn, en d'aenflagh fai niet moghen
opljoudcn voor dat yder fy in ροίΓε/δε en befettingh van
'i gheen , 't welck hem toebehooren fai door het tegen·
woordighTrai3:aet,en volgens de voorgenoemde partage
en delingh. Maer indien de Velt-Overften der twee
heyren namaels, ten dienft van d'Oprlogh, en tot de ghe-
n;eene welftant achten, dat men yets moet veranderen in
d'order, die door ghemeenerefoiutie tot aentaftingh der
piaetfen genomen is, foo fulleo fy fuicks.mogen doen, in
dien fy te vooren by gafchrifr daer in verdragen zijn.
Vili.

Wijders, men heeft oock verdragen,dat,in debjftor-
mingjdicopdeVlaemfcheKuftgefchieden fai,de Heeren
Staten op hun koften een
Scheept he^r op de reede van dc
gefeyde kuft fullen houden, die machtigen bcquam is om
hec iecours te beletten , dat men in de gefeyde belegerde
phetfen van die Kuft fou willen brengen 5 welcke Vloot
daer blijven fai tot d'overgeving der gefeyde piaetfen·
- 1X, ^

Ingeval mcnnaditTraélaetvanrupture enbrekingh,
getekcDt en geratlfirccrt zijnde, Vrcde,Treves, offchorf.
fmgh van Wapenen komt ca maken, foo fai men die niet
mogen
fiajten.xioch daer toe •verfiaen,àin coTi]\iaGiQ\V\ck,
gcfameutlijck,enmetgemeene toeftemmingh des Ko-
nings,en der ghefeyde Heeren Staten, met verplichtingh
v.io oockconjundlelijck en gefamentlijck te breken,en in
Oorlog te treden met de Spanjaerdeη , en met hun adhe-
rentun,foo dickwilsals fy fullen komen te vioIeren,oft'o-
vertredeneenighen der conditiën, geaccordeert door het
Traaaetvan Vrede of Treves , dat daer af gemaeckt fal
zijn, fonder dat men daer na fai vermoghen te maken ee-
nigh nieuw Traftaet van Vrede of Treves,dan gefameot-
üjck,enmec gcmeene toeftemmingh ; op conditie dat,
foo het weergevioleerten gebroken word,fijn Hajefteyt,
cn de gefeyde Heeren Staten conj undteüjck en gefament-
lijck in openbare Oorlogh fullen treden tegen de ghenen,
die d'Infraöeurs en brekers daer af fullen zijn.

i

V

I.'

X.

Indient Keffer Ferdinand,Em-HsxtQg van Often-,
rijckjof eenigh ander Vorft van fijn HuySjof daer aen de-
penderende,of eenigh ander Keyier,die voor 't aenftaen-
de fou mogen komen ,
op bet J'uBjedvan dit tegenwoor-
digh verdrach ,
of onder eenighe andere ichijn , die
't fou mogen wefen , de Hoeren Stattn
Generaci in de
Landen enVlaetfen.diefy op de dach van dit tegeninopórdig
verdragh houden en befitten.
foodanigh quam aentaften,dat
de gefeyde Heeren Staten Generaei generalijck en opent-
lijck braken met den gefeyde Keyiisr, of met eenig ander
Vorft en dependent van 'c Huys van Ooftenrijck,foo ver-
plicht fijn Majeft. fich tot de/gelijcks te doen, en daer nae
gheen Traöaet van Vrede of Treves te maecken , dan
conjunéie/yci engefementlyck mec de gefeyde Heeren Sta-
ten Gencrael,en met hun toeftemming : gclijck in gelijc-
ke val,indien de ghefeyde
Keyfer Ferdinand, of eenigh an-
der Vorft, aen
'c Huys van Oftenrijck dependcrende, of
eenigh ander Keyfer, die voor'c aenftaendefoukonnen
komen,op de voorgenoemde fubjedten , of onder eenige
anderefchijn, hoedanigh die fou mogen wefen, diredle-
lijck of indiredlelijck de Koningh
in de Landen enFlaet-
fen.die hy op de dach van dit tegemeoerdigh TraBaet houden
ie/i,aentaft,invoegen dat fijn Majefteyt opentlijck en ge-
neralijck met hen breeckt, foo verplichten fich de gefey-
de Heeren Staten Generaci defgelijcks te doen , en daer
na gheen Tradlaet van Vrede of Treves temaken, dan
conjunóUe/yci,gefamentlijck mcc fijn Majefteyt, en met fijn
toellemmingh,

XI.

Maer dewijl fijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Sta-
ten Generaci al te groote kennis hebben van de begeerte,
die de Koning van Groot Brittanje altijd tot de welftandc
en ruft van dc Criftenheydt gehadt heeft , omtetwijffe-
len dat hy in defe ghclegentheydt iou weygeren hier in te
contribueeren, loo isgearreftcerc dathy van wegen fij α
Majefteyt en de Heeren Staten genoodigt fai worden om
met hen in een Τ radlaet te treden, in 't welck fijn intere-
ften , endegeenen van fijn Huys geconfidereert fullen'
worden, ghelijck hy fulckstoc deghemeene welftandt
kanbegeeren, often minften binnen de palen van eea
ware
Neutraliteyt met fijn Majefteyt, en met de gefeyde
Heeren Staten te blijven.

XII.

Men heeft oock ghcarreftccrt, dat, als de ruptüre ghe-
daen fai zijn tuiTchende twee Kroonen van Vranckrijck
cn Spangien, boven het Scheeps heyr, 't welck de Hee-
ren Staten op de leedc van de Vkemfche JCuft fulleo
houden, totgemeenewelftandt, gclijck in't8. Artijc-
kel van dit Tradiaet gefegt is, de Koningh cn de ghe-
feyde Heeren Staten gheduerigiijck in Zee fullen hou-
den,foo langh als de Oorlogh fai ducren, vijf fchepen van
100. tot 100. Vaten, vijf fchepen van x. tot 300. \4tcn,en
vijf fchepen van 3. tot 400. Vaten,die in twee Efquadrone
gedeelt, en door d'Admiralen en andere Officieren van
weerzijden gecommandecrt fullen worden, om de grooté
Zee en 'c Canael te fuyvcren,en de Kuften der Staten de«
Koninghs en die van de ghefeyde Heeren Staten vry en
feecker te houden, in voeghen dat de Koop-handel niec
door yemandt,wie 't oock wefen magh,ghctroubieert fou
worden > en om te beletten dat de ghemeene vyanden in
de Staten van fijn Hajefteyt en der ghefeyde HeercR
Staten Generael fouden landen : en in gheval dat deghe-
feyde Efquadrons fich by malkander vcrvoegens ghelijck
gebeuren kan dàt tot de gemeene welftandt ηooifaecke-
lijckis, foo fai d'Admirael der Heeren Staten in'tsen-
komendeVlaghvanfijn groote maft ftrijclten , en hem
met fijn Gefchut groeten, en de Admirael des Koninghs
fai hem weer groeten volghens deghewoonte, en ghelijck
mengedaen beeft by de Koning van Groot-Britcangien,
toen fijn Vlooten en die van üe Heeren Staten te famen
gevoeght,waren.In gevoig van defe falutatieen groetenis
fullen deOfficieren der voorgenoemdeEiquadronsjOp hec
fchip vergadert, 't welck des Konings Vlag aen de groote
Haft fai voeren,gefamentlijck in de gemeeneKrijgs-Raet
conlulteeren, om in d'occafien, die niet voorfien zijn ia
hun refpedlive inftrua;ien,te doe naer't geen,dat fy àen-
ftigft fullen achten ;2n des Konings Admirael ft 1 inde ge-
feyde Ract d'eerfte ftcm hebben,d' Admirael dergefejfde

SI Hec.-.


-ocr page 111-

ι I ο V E R Η A E L

Heeren Staten de tweede, de Vies Admirael desKo-
ninghs de derde, de Vies Admirael der ghefeyde Hee-
ren Staten de vierde, de Schout by nacht van de Koningh
de vijfde, de Schout by nacht der gefeyde Heeren Staten
de felle ftem, en d' andere Capiteynen en OiScieren,die
vari weer zyden doorgemeene refolutie der twee Admi-
ralen ter gefeyde berading geroepen zijn j fullen by beur-
ten,en overhantï ftempien, gelijck hier voor verhaelt is,
en men fai daerna by meerderheyt van ftemmen fluyten,
en het befluyt fai fchriftelijck geftelt worden door een
Secretaris van de gefeyde Raet , die de Franfche tael, en
die van de Vereenigde Nederlanden verftaen lal.
XIIL

De Koningh, en de ghefeyde Heeren Staten Generael
fullen d'inkomft in al hun Havenen vry laten aen de
voor-genoemde fchepen , die door hen onderhouden
worden,en men fai daer in fourneeren en befchicken de
Vivres en Munitie van Oorlogh . die hen tot hun fubfi-
ftentie en onderhouding noodig fai zijn , mits betalende
deloopende prijs van 'tgeen, 't weick fy van nooden ful-
len hebben ; 't welck oock geobferveert fai worden voor
de heyren te land,met defe gelijckheyt dat, als de vivres in
Vrankrijck komt,fyaen'theyrder Heeren Statengefour-
neert fai worden voor een ielve prijs als fy aen dat van de
Koningh gediftribueert fai worden ; gbelijck in ghelijcke
geval als de vivres van de plaetfen komt, die onder de ge-
noorfaemheydt der gefeyde Heeren Staten ftaen, foo ful-
len fy die acn des Konings heyr fourneren en befchicken
voor een felve prijs,als ly die aen hun heyr fullen doen
diftribueeren.

XIV.

Oock is ghearrefteert dat dittegenwoordighTraflaet
geenfints derogeren noch verminderen fai aen 'cleite
Traa;aet,in den Hage gemaeckt de ly. April left-leden,
en daer na geratificeert van weer-zijden met de particula-
re Declaratien, 'c welck in volkomen en gheheeie effefte
falblijven,ominalle fijn punten uyt-gevoert te worden,
uyt-genomen in 'tgeen , in het welck ftrijdighmetdit
fou mogen zijn,in welck geval het tegenwoordig Trac-
taet alleen plaets fai hebben.

XV.

Hoewel door hetghefeyde Trailaet, in den Haghege-
maeckt op de ij.dagh van April van'tleft-leden Jaer,
tuffchen de Koning en de gefeyde Heeren Staten Gene-
rael gefeght is dat, by rupture van weghen dc Koningh
metSpangien , fijn Majefteyt ontlaft fai blijven [van de
twee Miüioenen, die hy aen hen belooft heeft , en van
d'onderhoudingh van een nieuw Regement, en van een
Compagnie lichte paerden, die hy daer door aen hen toe-
geftaen heeft, niet-te-min om dat het eerfte Jaer van het
voorgenoemde Tradaet, uytgaende de if. April naeil-
komende, by na verloopen is, foo fai fijn Majefteyt ef-
feitivelijck aen de gefeyde Heeren Staten generael four-
neeren de tweede Millioen in de tegenwoordige Maent
van Februarius, boven de Millioen, die alree aen hen be-
taalt
is voor 't Jaer 16^4. die in de Maent van April 1635.
verviel· 5 en op dat men gheen twijfiFilachtigheydtopdit
fubjedl fou vinden, foo is tegenwoordighlijck van nieuws
verdragen dat fijn Majefteyt voortaen ontlaft fai zijn van
de twee millioenen , en van d'onderhoudingh van't
ghefeyde Regement , en van de Compagnie lichte
Paerden.

XVI:

Dit Traftaet fai geaggreërt en geratificeert worden
door de Koningh, en door de Heeren Staten Generael,
naer de gewoone en beflandigfteforme, die men fai kon-
nen doen, binnen een Maent offesweecken nadefigna-
ture,en gelevert in de handen van fijn gefeyde Majefteyt,
en der ghefeyde Heeren Staten , ora naer de forme en
inhoudt daer af vervult en geexecuteert te worden.

Artidefecret accordé enfuite & en confiquen-
ce du Train è ρ affé cejour^huy.

ENcoreque parie neufiefme Artide duTraittéfait
entre Ie Roy & les Sieurs les Eftats figné ce jour-
d'huy il foit dit, que au cas
qu'apre's ledit Traitiéde
rupture figné & ratific,on vienne a faire la Paix,Trévc,ou
fuff enfion d'Armes, elle ne fe pourra conclure ny y en-
tendre que conjointement & d'un commun confente-
ment du Roy gcdefdits Sieurs les Eftats , neanmoinsfa
Majefté &lefdits Sieurs les Eftats font convenusqu'én
tous kt autres lieux où Ponfovrroitfaire la guerrefansy eiire
oblile per Ie frefent traine ,
leRoySc lefdits Sieurs les E-
ftatsypourront puij aprés faire la Treve.ou fufpenfion
d'Armes feulement , ainfi que bon leur femblera, mais
non pas la Paix,qul nc pourra jamais eftrefaite que con-
jointement & d'un commun confentement.

Lequel Artide fecret au ra pareille force & vigueur que
s'ileftoit infere dans Ie corps du fufdit Traitte general
paflecejourd'huy.

Fait à Paris Ie huitiefme de Fevrier, mil fix eens trente-
cinq. Eftoit figné,

BuUion,Beuthiüitr, Charnact.Adriaen Vamt,
J. ieKmyt.

Secreet Artikel, geaccördeert in gevolgh en
confequentievan^tTraÌiaetideJe dagh ge-
maeckt.

HOewel door het 9. Artikel van 't Tradlaet, tuffchen
de Koningh en de Heeren Staten gemaeckt, en de-
fe dagh getekent, gefeght is dat,indien men, na het
Traöaet van rupture en brekingh , getekent en geratifi-
ceert zijnde,komtte maken Vrede, Treves,of fchorfling
van Wapenen, die niet gefloten, noch daer toe verftaen
mach worden, dan gefamentlijck, en metgemeenetoe-
ftemming des Koninghs, en der gefeyde Heeren Staten,
foo hebben nochtans fijn Majefteyt, en de gefeyde Hee-
ren Staten verdragen dat
in d''andere ftaetfen , daer men
d'Oorlogh fou mgkenvoeren, fonder door het tegevwoordigh
TraBaet daer toe verplicht te xiju,
de Kon ingh en de gefey-
de Heeren Staten daer naemaelsfuUen mogen Treves of
fchorflingh vannWapenen alleen maken, gelijck hen goet
fai duncken, maer geen Vrede, die nimmer gemaeckt fai
mogen worden,dan conjuniitelijck, en met gemeene toe-
ftemmingh.

Welck fecreet Artijckel ghelijcke kracht en vigeur fai
hebben als of het ingevoeght was in het lichaem van't
voorgen Amt generael Tradtaetjdefe dagh gepaffeert.

Gedaen te Parijs op d' achtfte dagh van Februarius,in't
Jisifefiienhündert vijfendertigh.

Was getekent

BuUion,Bouthiüier, Chamaci, AdriaenÏaeim,
J. de Knuyt.

Anlcl^ecret accordè enfuite & confequence
du Traittépap cejourd^huy.

ENcore qu'il aye efté dit par l'Artide fecond du
Traitté paffe ce jcurd'hny entre leRoy & les Sieurs
les Eftats Generaux.que les peuples qui feront con-
viésdefejoindreàla caufe commune öcchafferles Efpa-
gnols de leurs Villes , ayent à la faire
troii moif aprés Ia re-
quitionqui leuren fera faite , neantmoins ileftaccordé
entre fa Majefté & lefdits Sieurs les Eftats que ce terme
pourra eftre prolongé par ad vis & confentement com-
mun de fa Majefté & defdits Sieurs les Eftats,autant qu'ils
jugeront neceffaire pour Ie bien & avancemcnt de la cau-
fe commune.

11 a efté enoutre convenu entre fadite Majefté & lef-
dits Sieurs les Eftats,que fi pendant Ia guerre qu'ilsferont
en la cofte de Fiandre , ou enfuite d'icelle, lesennemis
communs
ou leurs adherens quels qu'ils puiiïent eftre at·
taquoyent par mer les Eftats de fa Majefté en quelque lieu
que ce puiflè eftre , qu'en cc cas lefdits Sieurs les Eftats
de fa Majefté, une pulffantc Arméeen Mer, pour jointe
auxforcesNavales que fa Majefté fera aulE defoncofté»
s'oppofer conjointement aux mau vaix deflèins des enne-
mis,&faire contre euxtout ce qui fera juge'plus conve-
nable; Ce qui fera pareillement fait au cas quelesPayt
des Meffieurs les Eftats viennent a eftre attaqués par Mer.

Lefquels Articles fecrets auront pareille force & vi-
gueur que s'ils eftojrent Inferés dans Ie Corps du fufdit
Traitté general, paffé ce j ourd'huy.

Feit


-ocr page 112-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

Faitcehuidtiefme Fevrier mil iix eens trente-dnqà
Paris. Èftoic figné.
BuUtttji.Büuthiüicr.Chariiacé.Adriaen
Paum. l.JeKauyt.

Secreet i^rt^ckel i geaccordeert ingevoigh
en confequentie van 't TraBaet » deje dagJj
gepaffeert.

HOewel gef^ht is in hec tweede Artijckel van'c
Traétaec, in defe dagh gepafleert tuflchen de Ko-
ning, en de Heere Staten Generaci, datdeVolc-
kcn,die gcnoodigbt fullen warden om iich by de gemee-
ne iacck te voegen, en de Spanjaerdcn, uyt hun bieden
te verdrij van > iulcks te doen
hebben drie Λ/amiie» na de
requifitie en 't verfoeck, dat daer af hen ghedaen fai wor-
den> füo is nochtans veraccordeert tuflchen fijn Maje-
fteyt, en de gefeyde Heeren Staten , datdefetijdtfal
moghen verlanght worden door 't gemeen advijs en de
toeltemminghvan fijn Majefteyti en der geieyde Hee-
ren Staten foo langh als fy nootfakelijck lullen achten
lot de welftant en vorderingh van de gemeede faeck.

log ...

of by gevoigh daer af, de ghemeene vyanden,ofhun
adherenten, hoedanigh fy oock fouden moghen zijn, dat
de Staten van fijn Majefleyt, in welcke plaets het oock
foude konnen wefen,fer Zee aentaften, dat in gheval de
gefeyde Heeren Staten een machtige Vloot in Zee fullen
brengen, om, gevoeght by de fcheeps-krachten, die fijn
Majefteyt van fijn zijde fai toeruAen, fich gefamentlijck
te ftiellen tegen de quadc deflèynen der Vyanden, en te-
gen hen al 't geen te doen , 't welck dienftigfte geoor-
deeltfal worden} 't welck men oock fai doen in geval
de Landen dei Heeren Staten ter Zee aengetatt wier-
den.

Welcke fccreteAriijckelen gelijcke kracht en vigeur
fullen hebben,als of fy ingevoeght waren in't lichaem van
't voor-genoemde generaci Tradaet, dat defe dagh ghe-
pafleert is.

Gedaen defen achtfle» van Februarius, fefihien hondert
vjjfeu derti^h
te Paris. Was getekent BttUi0ri,BouthiUieri
CharnacéiAdriaen Fatum, I. de Knuyt,

taritele ficret accordé enfuite & en confe-
quence du Traitié ραβί^ ce jour^huy fui-
vant la promejfe cy-dejjits efcritte.

ILaefté accordé entre fa Majeile' & lés Sieurs lesE-
ftatsquefiquelquesPrinces ouRcpubliques fousleur
nom, fous celuy du Roy d'Efpagne, ou autrement at-
taquent les Vaifleaux que lefdits 5leurs les Eftatstien-
dronc en mer devant les Villes de la cofte de Fiandre>
qui font entre les tnains des Efpagnols, ou entreprennenc
de combattre les Vaiffeaux que (a Majefté &

Sieurs les Eftats auront joints enfemble,

lefdits
outafchentde

faire des defcentes de gens de guerre fur les terres de fa
Majefté oudefdits Sieurs les Eftats, ou de jetter du fe-
cours dans lesplaces alliegéepar les trouppes des uns ou
des autres , eniorte qu'untel procédé face refoudrelc
Roy & lefdits Sieurs les Eftats à entrer en rupture avec
les fufdits Princes ou Republiques, qu'en ce cas iis Ie fe-
ront conjointemenc fans pouvoir puis apres faire Faix,
Treveou fufpenfion d'Armes, que conjointementêc
d'un commun confentement du Roy & defdits Sieurs
les Eftats.

Nousfoubfignés AmbafladeursExtraordinaires des Sei-
gneurs les Eftats Generaux des Provinces Unies , pro-
mettons que Ie contenu de l'Artide cy-deiTus, feradéli-
Vré,figné de la part de nos Superieurs, quand la Ratifica-
tionduTraittefaitaujourd' huy entre les Sieurs Com-
miflaires Deputésdu RoyTres-Chreftien, &nous fera
de i vré de la part de fadite Majefté. Fait à Paris Ic 8. Fé-
vrier

Eftoit figné,
4riaenFettm>ltitK.ni^U

/amen gevoeght fullen hebben , of pooghden Krijghs-
Volckaen Lantte fetten op de Landen van fijn Maje-
fteyt,ofder gefeyde Heeren Staten , of door de troepen
vand'een of d'ander lecours in de belegerde plaeifen te
brengen,in voeghen dat foodanig een handel de Koning,
of de gefeyde Heeren Staten doet befluyten in rupture en
breking te treden met de voorgenoemde Vorften en Re-
publijcken, in defe geval fy fulcks gefamentlijck fullen
doen,fondpr daer na te mogen maecken Viede, Treves
of fchoiiSngh van Wapenen, dan gefamentlijck, en met
gemeene toèftemmingdes Konings,en der göfeyde Hee-
ren Staten.

Wy ondergetekende extraordinare Ambafladeursder
Heeren Staten Genereel der Vereenigde Nederlanden
beloven dat d'inhout van dit voorgenoemt Artijckel ge-
le vert fai werden ghetekent van weghen onie Superieurs
en Meefters, als de ratificatie van 't Tradbaet, beden ge-
maeckt tuiFchen de Heeren CommiiTariflenjgedeputeert
van de Gbriftelijckfte Koningh , en aen onsgelevertfal
zijn van wegen fijn gefeyde Majefteyt. Gedaen te Pa-
tijs,d'acht^e van Februarius,

Was getekent
MriamVattaB, J. de Kwnyi.
Hier volgde 't pouvoir van wegen den Koning in dato
den jo. January lijy. ende van wegen haer Ho. Mog. in
dato den 30. May

ρ Ν foy de quoy Nous fufdits Commiflaires & Ambaf-
-•^fadeursioubfcritesavons defdits noms figné ces pre-
feBtes de noftre fceau ordinaire,6e à icelles fait oppoler Ie
Cachet de nos Armes. A Paris ce jourd'huy huitiefme
du mois de Fevrier mil fix eens trente-cinq. Eftoit Si-
gné.
BuUtmi Beuthiüier, Charneté, AdriaenVauvt l.de
Knuyt,

Tot béveftiging van 't welck wy voorgenoemde Gom»
miflàriflen en ondergefchreven Ambafladeurs, in de ge.
feyde namen defe tegenwoordigen hebben getekent mee
onfegewoone tekening, en ons Wapen-Zegel daer aen
doen fetten. Gedaen te Parijs, defe achtfte dagh van de
Maent Februarius, lig 5·. Was getekeniBeWe»,
lier^Charnaci.Adriaen PaeHW, I de Kvuyt.

bit i^racteet gebolgt bc conjutictfe bn Xr^cx^
b|]
JVIaeftricht,bCt innmuil Uen Tienen, fjet ticlec() ban
Loeven, enöc bit beclie^ ban Schenckefchans.

#mbitlaet(lete cecupicccen quamen brpbcXeger^
campetcn boben entie bciirbcn 'c fdbe jfo^t ; cboclj alfoo
batnten be^paenfcge niet&onbe beletten te leggen tot
Cleef: goubenDe'tJScec / enbepaffageop beéciianti
open.

^n befe töb foube men gefept gebben bat be ®;ebe of
^anbelingban bien feec becbe te foeclien toa^/fljnbe {jet
(JLcactaee ban ruptuce nocgfoo betfci) / enDebaecbgi
belooft ben te continueren tot b'upterflee)>

pulfte ban be ^^paenfctje. 23aben bien toa^ ù'&ofioad
befe j&omec met gcootec ecnfl elfi o»t geboctt: De^
on aengefien toiett een 3^?ebc ]^anbetingt) opbebane
g{)eb^t&t eetfl tot Ccanenbo^gg onbec p;etrj;t ban
bat aen be ^paenfclje filbe taiiect gefo;iificectt j^et i^up^
te
Gennei, enDe aenbe ^taetfcljc fijbe Ravetteyn
enbe Det Toibuys. «öntie ban bacc bp continuatie
tot
Turnhout. iPocn eetfleltjcb in Φο οΜ boo? ees<
nen getoefenen Oitmeflec Wittenhont arnaenit bcfc
üanbeiingl) bjiect ban toegbenbe^paenfclje acngbe·
Öiagljt tot
Acrnem ; foo toa^ men fctupuUuj;/?nOe öaec

li % inbca

Secreet Artikelgeaccordeert in gevolg en con-
fequentie van 't TraEiaet , defe dagh ge·
maeckf, volgens de belofté, hier onder ge-
fcbreven.

TUiTchen fijn Majeftcytende lieeren Staten ver-
dragen,dat. foo eenige Vorften, ofRebublijcken
onder hun naem, onder die des Konings van bpan-
gien,ofanderfiots, de Schepen quamen aen te tailen, die
de gefeyde Heeren Staten in Zee fullen houden voor de
Steden van de Vlaemfche Kuft,die onder de Handen der


-ocr page 113-

V E R Η A E L

fn tiefioitinuw. b'cfnjljtic/ foomenöaecJialups
fiecöe/ Oattcc tot! HcDt bp
De ^pa£nfcj)c geen bcljoo?löc=
ïtc lajl of quolifiCHtie ni toaé; acn D'anDcc jgoetoa^
ijct oocft bcOEnchcietlt af tc flaen cfnfêanóelinabtian

Vrede; dewelcke hèt eynde is van alle Oorlogen.
tnccc alfoo be J^ccccn üan Brefé cnbcCamafléfeifeen
to^pnfol) tebooJbnntofoen ben Slonino^ljatiben {aten
aenbienen cnbe notlfictcen / bat be Igc f c Mazaririi
ciu^ banben ©au^ in-©jancfir0cti
öaböcbDo?fleflagt)en
biet plactfcn tot ©jcbe-ijanbelinaö tufTcften be iicoo·
nen ; namelijch
Conilants, Ausburgh, Trente of Spiers,
Ueoeecenbe te toiten tuat sencgentgcpt men aiDict; baec
toebabbc.

<©m ban ΐφΐ b^onfcechetöept te homen foo Ijebben fijn
«g^crllcntié tnbe be (6ecotnmitteecbe ban baec i?oog()
jlEou. tot ?ïccncm Qoetflöebonben telaeten gaenben
geec «©ciffici: Mufch tot c:ranenborghonitefp?fechen
met gSon
Martin Axpe ^ectetaci^ üan ben tóoninfllj.

aibaec homenbe/ bebonben I)eeft batter geenbe>
hoojljjcfie ©locncatie ban ben lüoningö totbeiganbe;
fingD toa^: enbebaec-en-bobenboecbenbe^paenfcDe
oocft feec bjecmDe enbe €);o$bitaiite bifcoutfen ; nopen^
be 'tgenc be faeche ren principalecaechte: alenarne:
Mjch bacficöbeêipaaifcbe lieten betUipben/
datfybe-
geerden de reftitutievan Limborgh) mee de vier Lan-
den van Over-Maic, Maeftrichc, Ruermonde, Ven-
loo, deCruys-Sdians, öt. lacob, Orioy, endeRhijn-
berck, met alle de plaecfen in Weft-Indien, endedatfy
daer jegens fouden af-ftant doen van 't Fort Schencken-
ichane ende Santviiec.
3Baec ban gecappo:teect fijnbe
aenbe 39ecgabecingg ban tjaec Ho. .n^og. tee piefentie
ban Oen ]|eec p^tnce ban <0;ange / taia^ tjet aboij^ ban
fgn (Occellentie bat men op b'cCrojbitantie ban befe
©panbt^ booJflagïjen (bie hi 't begin gemeenïijcft fijn)
fleencegacbbeöoojbetc nemen. <5n0eboo?t^geboo?tbe
ConHbecatien ban be cefpccttbe J^jobintienopbefeibe
openingg ban toegcnben^panbaebacn; biiei-benfgn
«Crcellentie enbe be ©ecten Oaec 1|ο. JUog. ©ebepu^:
teetbe (met taclchti;0 ficnniji befelbe boDjflagöen tot
Ccanebo^gb toacen ingenomen)
bedanckc, geadvoyecrt,
cnbe bccfocljt bacc in tetoiHencontinuecen/ enbetop=
DtT^ boen 't gene fp na gelegentöcpt enbe conflitutie
ban faecftcn enoe tgocn fouöenöcbinbentebeOoocen /
cnöc boo?ti baec toe tegcbjupcUenmetabbijgbanfijn
«e);cclkniie alle't gene ban noobetoa^/ enbeöenatuce
banbefaechebja^ccquicercnbe; bojbec^ bJiertaenben
Heer van Heemftede i2>;tcao?blnati^ ïtmbaflaöeucban
befen ê>taet in B?anchcijclt gljefoiiben becicbt ban be
boojfs openingö ; om te bienen fnlc); enbe baec 't bel)ooj=
be/'enoe bat DPfc{)etpc(t)c(t foubeycbben tebecnemen
toat be boojnoemoe lierc
Mazarini of pemanbanbec^
albacc noopenbe feniglje ©anbelingD ban ©jeOe foube
mogen boo?tb?cngljcn ; cnbe öacel^o. jmaog.banftjnc
bebooicen enbe beoinbinqhebantpbttottijbtabifecen:
baec op öeeft toclgcmeïoe i^ccc ban Hcemitedebe boo
?f5
openingü cnbe l^anbelingij inge|ct)?iftebenvyfden^e·
cembec aen ben'Jlcec Cacbinael
Richelicu bertoont.
i^cmtolecbt tot anttapoojt gegebenacngaenbebebooj^
jlaclj ban HanDeiingt) enbe plaetfen ijp
Mazarini ban
toegen ben pau^gbebaen; batfulcjcniettoa
^ah eene
vermaniogh coc Vrede in generale termen van wegen de
PauS) aisgemecne Vader, aen alle ChrifttnePrincen.
gjijnbe DEt ©fficie bancenfêoofc becfteccftetecMom=
manbeccn be iD^ùe etioe opijoubinge ben'tbecgieccn
ban Cb^tfien bloebt: enbe goetoel fulticanbcc^nieten
toa^; oocft geen pacticuliece openingb bancenige ρμ.
-^ntaticn ofcpfcbingenbebclfùejDatnocbtan^tec flont
't felöe (in gljcbolge ban be gemaecftte iCcactaten} toa^
aen jj^m
irieer van Heemftede ban tocgen ben üioningb
Dccaramunicecct: gbelflc&et ooch beuc be ï^eecen ban
tirefé cnbc Charnafle atii ftftt (Sf;cellmtle enbe öe Heeteii
Baec igoogb Ji©og. «©ecommitteecbe toaifaeftentgöe'
maecftt. 3©aec tegen ijcni i|ecc ban Heemftede toiecbt
tioo?getoo;pen/ bat bedelfiec Mufchalceebein dep^
tembec tot Ccanebojg op bet (iucft bec ®cebei^ becfcbep»
Den cepfen gebaen enbe Confecentien met ©on Martin
Axpe gebouben baObe/ enbe ftdocelle^ niet alieenfon»
bet baec ban gegrben te gebbcn
eeaigfje ketini0aen ben
insacefcDal be Brefé cnbe ChamaiTei maec oocft fonbKC.

te {)cb&en toülin biltcnntn/ bat ίιρ ieci; <i5tijfkc tot
birn epnbe enbe op bat jlucfe tot
Craneborgh toa^ geema
pïcpeeït enbe gefonbcnBCtoccli; niettegenflaenbebtca
fcbepben 5|nfiantienbie bacc obec gebaen toaccn/ombe
1 toaeibept te toeten banbegecMcfttmbaccbanioopenbe.
: ïDübrt^ toirrt ban tocgen ben MoninobÖcmlgeec ban
' Heemitede bectoont enbe boo2 oogen geflclt boe fcec befe
i)?ocebiiccn contcacieecben tegen oe gcmaccftte fficacta^
ten ; boe fcec befelbc bifccepeccben ban be opcecbtigljcpt/
bicfönlBajeficptinbatfiufftbabbebetocfen ; al^bfö»
benbe tecflont gebaen Commnnicecen alle openingb ban
J^^ebe bic fgn £Sajefiepc boo; quam / etc.

Φμ befe tobfe tocmbcnbetaoningbcnbcfïjncll^ini'
flec^ baec onbecnoegbtbci^bt : baec m men nocbtan^
meptiben bat fp niet beelgdtjcftbabben: toant foo boos
ben ©ecc ban
Heemftede aen 'tHof ban©janchcijclt
al^ Öoo? befêeecen ban
Noortwijck enbe ban Waverea
aen ben l^eec jüaacefcbal be Brefé enDc Charnaffe bc
communicatie tpblijch gcnocgb gefcbiettoaiJ/ al^na=
mael^gebleecften Beeft.

Φεη vyfden .ï^obembec quam be ïJitmceftec Wit-
tenborft
bantoegen be^pacnfcbebecfeccheneennicu::
toeConfecemie: enbe alfoo be tpötbecloopenenbebe
Bccgabecmgbe toebecban Aememinben
Hage gbeUoa
mentoa^/ foo toiecttotbefelbeConfeccntieboo^gefla'
Bben
Tumout teg&en ben dertienden jDobembji^; met
cofolutieenbelall / bpboo;tgancftban bci^rcbe^bal=>
gen^'tgenealceebetoa^ boo;gl}cftomtn ban te toïUm
obeclebecen acn befen ^taet be^tab
Breda in foobant»
genflaet/ ai^bietoa^boen bc Coning ban^pagnien
befelbe nam / mettecce|To?t cnbc SÜucifcnciic ban oien:
Sitem 't jpojt
Schcnckfchans cnbe be ^tab Gelder, cnbC
oaec beneffen^offececen een fummaüan
fcs Millioenea
Guldens,ombüc na te fien of be i^cccen Staten (Qcne"
cael te betoegen fouben fijn/ om / op b'itrcatibe ^n(ian·
tien ban toegen bc ;&pacnfcbe gebaen/ aenbe ^paenfcbe
cnbc tot baten bebocbe af te flnen be^tcbcn
Maeftricht»
Limborgh,met de vier Landen van over Ma(c,de Steden
ende Forten in Brafil metten aenkleve van dieo, ende in
OoftindiendentemaeckenTrevesmcde effeàte laten
forteren,
«ffinbe in ca^ öattec Cjcpebienten in befen fou»
ben moeten toetben boojgeflagcn / foube be boojnaembc
(19;iffiec mogen laten beclupben battct boop toa^ / ont
be |^o;tificattcban
Ruermonde te bemolieccn/ enbe bac
Gelder ende Stralen bacC tegïjcn fOUbC mocten toojbett
gebcmoliect. ©o?bicg taiect goet gcbonbcn Dat bl^ teec
Griffier foubebccfilacen bat toebei fijö^ gelegcutljepbt
becepfcbt bat mebe met ©jancftcijch too?be gctracteect/
cnbe bat men be faccbe bacc fou bicigcccn bat oocft
©jebe tuffcljen
Vranckrijck enbe Spagmen toccbc ge-
tjoffen : boetoel men be fafte enDc intcccflcn tuflcbm
spagnien enbe deicn Staec foiiDe fiiinnen aOjujlcccn fous
be öanbelcn cnbc Ccactecen.<i3acft foube
be Griffier bet»
nemen/ of be ^paenfcljc niet goitfoubcn binbenbat
op cene bolgenoe Confeccntic pcmant ban tocgen
V
ranckrijck mebe bccfcbecnc/om booj 0'3nteccfiCH ban
©janchjijtft te fpichtn. iDan alle 't gene boo?fcb?£ben
i^ aen ben ijccc ban Chamafle
^booi foo becl bet ©iuncfts
tt)ciiaengmtU/notificiitiegbebaenj cnbc bacc ncffen^
bccfocDt cnbe gepjefenteect of bfm fonöc belicbcn bat
ban toegen Bjancftcycft in be acn(lacnbe Cot^ecentie
oocft pettoesf fouoe mogen toecbcn gefopt / b'occa(ïc
fnlc)c pjefentecenbe. jil^acc foobp / al^ beHSacquig
be
Brcfe , bepbe becfttaect ban torgbcn ben itioningh
boo; (t5j:trao;binact^ cnbe €).2binaci^ ^mbaflabeucil
albicc / bobben bacc fccc t' onbceben foo bp publbc^
fteal^ pacttculiece auDicntien cnbc Confeccnticn gie*
toonc.

©cn vijfden ©cccmbji^ b«ft t>c ©jffflec Mufch
gbccappo|teect bat be bijfbe bp-cen-ftom(ie ban toe^
gben bie ban b'anbec
fijbe becfocbt ben achten jgobem>
bji^ eecfl ban befe fijbc tna^bccfcgoben op ben
dertiea-
deenbebp bic ban b'anbec lïibe op ben twee en twin-
tighfteu oec boojfcjjcbc jjaaent jföoücmbec / enbe
epnblbcftbp tocDecfifb^ brtoillingbe gcacccfleect op ben
dctd
,cn ocfe^ loopenbe 3!©acnt< / altoacc bien bolgcn^ De
boojnoembeO
^jtfficcMufch be^ namibbacj^toa^bec»
ftbcenen/al^ oocft mebe
Oon Martin de Axpe, bctoelc^
! fti fijn aenBomlie acn Oen mcccpbenafmben <i3jifficc

m


-ocr page 114-

van de Nederlandfclie Vrede-handelingh. 113

iicbiissiibcIatEnnotificrteii/ iia onDedinae toetoen=
rctiinac uan gocDen abont en&e Gcttjoonlgcfte romplt·
nicntcn bp üj£DccrijDgDctoilIingtjcöa|l QeftcU^'anDc»
ccnaacasSfdnÙc öcn 4. ©eetmbEC Doojnoctnt üp Den

ailDccentcftpmcnop'HlïafD Öup^ tot Turnhout ljoo?=

noemt ; öc^ino?gni^ ten negen «peen/ 't taelcft toel
acnlifn Doo? feecUec boo?g&eOallcn aeciöenttot ontcent
ten elf upcen / aï^ toanneec De» mccraciioeinöen
Don
Martin de
AxpeenDeiiBjifficc Muich öen anDecen ïjcbi
bcnacften/ gefpjochencnDeaecoinpIiinenteect/ toaei;
meöeenDe ctniaöe ftlepne Difcoucfen baecneffen^ ebe.
ballen Die romparacic afgljeloopen / enDe boojt^ gc»
continucect toe na Den miooaglj ten biec upren / al^
toanneec De meecgenoetnDe pecfoonen tee boojfs plaetfe
gecompaceectenDeneöecgefeten toefenDe / Demeecge:=
nocttlDeil
Doft; Martin de Axpe geeft gefonDeett op't
jiueft Dan een
beftendigc Procuratie ban Den Coning
ban ^pagnicn om met oefen ^taette benDeien / Daec
toe {jp-Daec bebooien^ öope ftaDDe gegeben / Doeö Ijeeft
bechlactc/ Dat (jp alfnocij egeen )^;ocucatie en fiaDDe
Dehomen / maec Dat bp Die ban Daet) tot Dacb bia^ bec^
btacbtenDe/ ejecuferenDc tjctOilapop ecntglje boojQb^
baUenongbelegcntbept : Daec na Den meecgenoemDe
Don Martin dc Axpeaengefeptft)nDe Doo; Dm meec'
gljenoemDen
Griffier, Dat Defen ^taet met 3@;anch-
cijch in Alliantie bja^ / enDe Datmm obec fulc); bupten
Sjancltcgclt niet en lionl^anDelen / Daec obec gbe-
Difcourecct gfjetDeeli / enöe becbolgen^ Daec upt göece=
fulteeit / Dat men in ca^ ban HanDelingije eentip-eén-
fiouilie ban limbajTaDeuc^ ban Den
Keyier, Coningen
van Vrancktijck,endei>pagnien ,
mitfgaDec^ ban de-
ien Staet
fouDe Dienen acn te (leüen / 't tneleìt bp f)em/
booifoobeel !)cm aenginch / i^ geapp^obetct / ooeft
aengenomen goeDe t@fficien te Doen bp Den
Cardinael
Infant,
UetttontoenDcDat Defelbeban toegen Spagnlen
Daec toe meDe göenegen fou fi jn / <önDe boojt^ gefpcoo=
fientoefenDebanDeplaetfe/ Daecfoo DaDigöe ©eega»
Decinge fouDebiojDen aengijefielt / boojflacb
Dacn / Dat fooDanige ©ecgaDecingöc bequameUjch
fouDcaengöeficIttoojDentotOofterhouc, pjaetfc ban
De SSaconnie ban
Breda, Den i^eec J^iin^ ban ©cange
toebetjoojenDc ; bipDec^ bpoecafie/ DatDe^cbout
ban Öoofenöacltot
Turnhout mcDegefiomentoa^/ ge»
fpcoochcnbaneenüJiirelingbeDec toeDerfijD^ gebange.
nen tee
Bee / Dacc toe De boo^noemDe ^cbout ban toes
gbcHbaecÌ5o.jil5og. fepDe gelali te fïjn ; Dan beeft De
nicecgbenoemöe
Don Marcm d'Axpe , becftlaect op
Ditflucöongbelaptefjjn / maec beeft acngbenomen
tjem Defe^ aengaenDe fulcp enbe Daect beboo|De te infoj-
nifccrn enDe laten infojmeten / enbe Den meergenoemd
Den
Griffier binnen 8. of io.oagcn/Doeneec|iftomen»
Dc / te abbectecen / of men op alle 'tgbene boojfj i^ met
DenanDccennaDecfouDe fpjeften/ enDe Datöp alfDan
Dienbolgcn^ op feecUcien bequamen Dacb Daec op mon»
Delingc facboo?iijcftc becftlacinge
binnenTumhout boo?=
noemt fouDe uptbcengen. H^acc op geDelibecect fbn.
De/ i^ goetgebonDenenDe bccHaen / Demeecgenoem=
De
Griffier Mufch obec fijne genomene moepte te beDan·
chen/ enDeopfdnaenDienengbeoiDonneect / Dat bP/
bolgen^ Oen la(i beni tot ^icnbetn gegeben 'tgbene
boo?f3in fubflantie fon gaen communicecen Dien na=
miODaebaenDel^eecen «tSptcaojDinaci^ enDe«t^jDinaci^
SfmfaaffaDeuc^ban toegen Den Coning banVranciirijck
aibiecceflDecenDe.

i^irc te boo; i^ alcecDc mentiegemaecIttbanDatbe
Coninchlijche J^eanfcbe Jföinilïec^ ganfcb geencons
tenteinent namen upt De notificatie enDe communica·
tie Die men baec ürDe ban Den l^anDei tot Ccanebojgb
cnDeCucnbuuc ; beel min toaccn fpbecnoegtin De
iganbcling feif : baec hlatbten / acgumenten /
teflatien / enDe berfoecft Daec tcgfien fgn te (ien in
naboigiicnDe pcopofitie geoaen Den 14·. ^ecem·
bcig

MEflieurs, Neus a^ons defirécette feconde Au-
dience de Vos Seigneuries, pour les entretenir
desaffairesquifeprcfentent maintenant , pour
leurfaire entendrelacontiouation des bonnes intentions,
qu'à toujours eüesleJiiypourcétEllat , & pour vous
atTurerdudefir, qu'ennoftreparticuüernous avonsde
vousfervir.

Vous vous fouvenés tous, je m'aflèure , Meflieurs
des foins incomparablesque Ie feu Roy
Hcan Ie Grand ;
de glorieufe memoire, à coùjoùrs eu pour Ja fubfiftance,,
& 1'accrojflement de cette Republique , la paffion qu'il
tefmoigna pour vous faire reconnoiftre fouverains par
tous fes Alliés, qui difficilemenc, fans fonexemple, Öc
ion autorité, s'y fuffent difpofés ; Et l'affedtion fingu-
liere , avec laquelle ii vousaflifta, en toutes occafions,
jufques à ia more, avec autantdechaleur qu'il en euft
peu avoir pour fon propre EftaC.

Le Roy j Meflieurs , n'a pas feulenient fuccedé au
Royaumedefon Pere; mais encoreauxfoins &à 1'af-
feörion qu'il avoit toüjoürs eüe de eet Eflat , tantdé
millions d'or, & la vie d'un fi grand nombre de braves
gens, qu'il à employés pour vous affifter, en font des
prcuvestropgrandés, & troprecentee>pourcroire que
vos Seigneuries en ayent perdu la memoire.

Mais cela ne fuififant pas, felonvollre opinion, pour
vous empefcher à la fin, de fuccomber, failant ia gucrfc;
oude venir à un,Traitté, qui vousferoit encore eutanc
prejudiciable ; fa Majelté entrantdacs vos fentimens,
vous envoya Monfieur de
Charnacé, pour vous offrir un
plus pùifTant fecours. Mais les Propofitions que vous
taifoyenc lors les Efpagnols , &qui n'efloyent advanta-
geufes, qu'en apparence &dont les deiTeins ne tendoienc
qu'àvous faire perdre letemps, raientir vospreparatifs,
mettre la divifion dans voftre ÈfÌat, & vous priver de
l'amitié de vos plus veritablesjfic plus puifTaos amis, vous
avoientneantmoinstelleroentptevenus , qu'à peine le
vouluflìes vousfeulement entendre. Mais erfin, fa pa-
tience vous ayatot donne le loifirde voirclair , dans les
intentions de ceux » qui ne pouvanc jamais oublier Jes of-
fences que vous leur avcsfaites, ne peu vene auili jamais
eftre autres que
Vo^Ennemis : Et ayans perdu abfolu .
ment l'efperance duTraicté,par la more de la Sereniflìme
Infante. & le retour des Deputés en Brabant vous en fifes
un avec mondit Sr. de
Charnacé, parlequel Ie Jïoy s'obli-
gea
devGUs άοηχ^α deuxmïüions delivrespaf
tretenir dans voftre Armée, deux mil-hommes deped, ^
centchevaux 1
Ce qu'il a auilì punéluellementexecuté;
comme toutes les autres chofes qu'il vous a promifes.

Mais ce ne font pas là, Meffieurs, les feu Is ad vantages
que vos Seigneuries, ont tiré de ce Traitté , puis qu'il
iemble qu'il n'ayt fervy que comme d'ouverture , pour
en faire un autre infiniment plus advantagieux pour
vous,encequefaMajeftés'eftengagée dans une
perpe-
tueUe lipte effenfivt & defenfive cantre l'Effegnii la Maifon
d^Affriche,teusleurs Adherans
; A quuy Γοη ne peut
pas dire qu'elle aye eilépodé par eucun autre intereft;
que par celuy qu'elle prend au
bien du Puilh, & patticu-
lierementi
celuy dt c/fB/ïe^lequelapparemmenceftoit
en plus grand dangerqu'aucun autre de 1'Europe ; tart
acaufequelanaturelleinclinationdeshommes , lesin-
duit à fe feparer mal volontjers. des chofes qu'ils croyent
leurappartenirlegitimement ; Que, d'autantqueles Ef-
pagnols ne defmordent jamais , de la pretenfion qu'ils
ont tousjours eüe dè
la Monarchee de l'Europe , voyenc
clairementquel'affiette advancageufe de ces Provinces
icy, leur elt un grand obftacle au dcflein qu'ils onc, d'u-
furper celles de tous leurs voifins.

Üa Majeftédonc, MelTieurs, portée par le zele qu'elle
a du bien & de la liberté de fes Amis, & Alliés & prefTec
par vos inftantes follicitations, s'eil rcfoluë de declarer la
guirreàl'Efpagne,enquoyelleafaitbeaucoup, non feu-
lement au de-Ià de ce qu'elle avoit promis, mais de ce que
vous en devies mefme efperer.

Envoyant M. de Rohan en la Valteline, avec quantité de
tres belles Troupes, par le moyen defquelles ayant
obtenuplufieursfignaiées Viöoires furiesEnnemis, il
1'ajufques àprefent fort heureufement confervé,

Monfieur Ie Marefchal de Ctequy efl allé en Italie, avec
une forte confiderable Armée OU jointaux Ducsdeie-
veye, de Mantcüe.Sc de FarmeAÌeli impoffiblc qu'ils ne
faCTenc une grande diverfiondesforcesd'Elpagne, puis
qu'ils l'attequenc dans une des plus fenfibJes parties de
fa domination.

£n Allemagnc & Lorraine Monfieur Ie Cardinal de
ït 3 la


-ocr page 115-

114 V E R Η A E L

la yalette,\t& Ducs Bernard. d'Angoulefnte. & Marefcbal
de/
λ Ferii juvec trois grandes Arraéesjtiennent en efchct
cauces les forces de l'Empire.

En ce Pays ìcy, Meifieurs.fa Majefté y envoyant vìngt-
(ìnq milhommes depied, cìnq milChevaux,
un tres- grand
actìrail d'Artillerie, & en un mot la plus bellejSc puilTan-
te Armeé, que jamais Ptince ayt fait fortir de fon Pays,
pouf le fecours de fesAllie's ; Je croy que perfonne ne
peut doQter qu'elle a^ayt pleincment fatisfaite à fa parole,
pour l'entier accompliflcment de laquelle, s'eftant ren-
duë à
RochefortAM temps convenu avcc vosScigneuries :

n'y trouvant point la voftre ny mefme aucunes de
Vos nou velles} ceuxquiavoientl'honneur de la com-
roanderi ne firent point de difficuké de paflcr outre,pour
venir charcber la voftre jufques dedansVos Frontiere!,
& rencontrans celle des Efpagnols fur leur chemin > bien
qu'enunlieufortadvantagleux ne different pas neanc-
raoins delacombattte ; Et Vos Seigneuries f^eurent en
ce temps-làjquelen futl'évenement.

l'Oo propofa lors do fe iervir de l'advantage de cette
deffàite , & pour en ceiiiilir le fruit de p»flcr la Meufe à
entrcr dans le coeur du Pays des Ennemis, dans le-
quelileftindubitablequenouseuffions fait grand pro-
grés,avant qu'ils fe fuflent rafleurés de la terreur dans la-
quelle ilselloyent ; &qu'ìls euifent raffemblé leurs for-
ces ; Mais la coiinoiiTance queceux qui conduifoyent Ics
troupes Fransoifes aroyent.que ce n'eftoit pas ledeflein
duRoy
detirerauemadvantage enfo» particulier de citte
guerre i
öcquele feul defitd'cn procuterceluy deies A-
mis l'y avoit embarqué, leur fift preferer à toute autrc re-
folution,celle d'executer ce que la Majeflé avoit promis;
de forte que l'on paflia oucre & vintjufquesa Maeftricht
oil encore Monfitur
le "Prince d'Orange > n'eftoit pas arri-
vé. Si le fe jour que l'on fit, & le temps qu'on employa
pour aller aux Enccuiis leur donnant moyendefere-
connoiftre, dereprendrecceur, & de pourvoir à toutcs
Jes chofcs neceffaires pour fouftenlt un fi puiffant choc,
nousempefcha de faire aucun progres , cu que corame
Fon vient ratement d'abord about des grands deireins,&
que le Ciel ne voulut pas que le noftre fortift : lors fon
eiFet j Tant y a Meilicurs que vous fjivés qu'elle en a
eflé l'ifluc.

lene reprefcntcrois point toutes ces choiesà vos Sei-
gneuries & beaucoup d'autres que j'obmets encor, capa-
blcs de leur faire confiderer combien l'amitlé de la Fran-
ce vous eft aflurée, utile, & mefme neceffaìre, fans que
ce qui fe fait aujoUrd' huy dans voftre Eftat , me donne
beaucoup de fubjeót de croire, que vous en avez perdu le
iouvenir.

Les allées & veniies du Zj.Mus voftre Greffier, fes di-
verfes aflignations, & conferences avec les Depute's des
Ennemis, fans noftre participation, ne fepeu cent faire
qu'au prejudice d'unTraitté le plus folemnelqui fefoit
jamais fait entre deux Eftats.

Ie (gay Meffieursjque ceux qui ce meilent de cette ne-
gotiarion tacbentde perfuader que Meflìeurs
àcKnuyt,
de Noordwyck
& le Sieur Min luy-meime, nous font ve-
nus trouver,à trois difterentes foÌ5,Monfieur de
Chernecé
&moy , pour nous donnerpartdetoutcequifefaifoit,
mais nous ayant toüjours aUuréqu'ilnefefaifoitrieni
Ì5c pour nous en ofter la connoiffance, allegua quantité de
fort foibles raifons; nous avons bien connu que le mal
eftoit d'autant plus grand, que l'on tafchoic de le cachet à
celuy , qui y pouuoit donner le principalremede j Vos
Seigneuries entendront bien que c'eft du Itoy, dont je
parle:puis que fa puiiTaDce vous a tant de fois fi utilement
lecourue j & que fon aftèàiun en voftre endroit,eft toü-
jours prefte.pour l'employer à voftre confervation & ac-
croiflement.

Ce font Ià>MeOieurs, les raifons qui onc convié fa Ma-
jefié)la faifonne permettantplusauxTrouppes,dede-
meurer en Campagne ) de vous envoyer icy Monfieur
de
Chamecé, & moy, fes Ambaffadeurj, connoiiTans l'af-
feöion qu'il a de longue main pour voftre fervicc, eccel-
le qui m'a fait defirer de quitcer un grand employ > que
j'avoisen Allemagne, pouren venir prendreun icy, fous
le commandement de Monfieur le Princt d'Orange, entre
ks mains duquel,nous avons non feulemenc foufmis nos
perfonnes nrais encore coutes les belles Troupes de cet-
te belle Arroée, fur leiquelles il a eu un suifi abfola pou-
voir,quc fi elles cuflènt elté à la folde deVosScigneurics.

C'eÌt avec grande raifon, M' ffieurs, que la connoif-
fance que nous avocsdu foin queVqs Seigneuries ont
toCijours eujde garder inviolablement ̣Uf parole,de Vos
prudences, & des belles 6c genereufeseöions,que vous
avés faites durant le cours de tant d'annéts, nous empef-
che d'adjoufterfoy aux afiiurances qu'on nous donne de
Bruxelles,de Cologne,d'Amfterdam,dcLondres,& mef-
mes d'icy,que vous avés non feulement receu les propo-
fitions d'un Traitté 5 Mais encore , en foyés venus fi a-
vant, que peu s'en fi.ut,que vous ne foyés
d'acordde toui
les Articles. s

Toutes lefquelles raifons font infiniement fortifiées
par les incomparabks qualités de: Monfieur le Prince
d'Orange qui, je m'afleute, confentirott mal volontiersà
une aàion fi peu honorable.

Quant à moy il me feroic plus facile de defmentir mes
propres yeux que de croire que vous foyés capables d'ca
faire une,
iaqudle eavioJant/a foy , que vous avés fi fo-
lemnellement donnée , à un des plus grands Roys de la
Terre,& voftre plus puiffant amy, feroit qu'il fcroit de-
formais impoiEble
de /èconfier plus à vos paroles.

Quelle apparence, Meflìeurs, de le perfuader, que Vos
Seigneuries lenongant à kur prudence ordinaire, veillenc
par une precipitationjqui ne pcut eftre que nuifible,tom-
ber voloBtairement dans les pieges qui vous font tendus
par vos irreconciliables Ennemis ?

Et quel moyen de croire que les mefmis hommes, qui
p8rl'eipacedefoixante& tant d'aonées, ont avéc tant de
bonheur & de gioite combatu pour Icur liberté, veiilllenc
maintenant, en faifant une breche irreparable àPauthori.
té de leurs Provinces, & une ofience, qui ne peut avoir
de reconciliation, à leurs Amys δε Alliés, entrer dans une
fervitude toute apparente ? Car tei pourroit-on dire i'E-
ftat ou vous feriés, Meflìeurs, apres avoir Traitté feuis»
& voftre liberté lors ne feroit plus qu'imaginaire , &
pour un temps.

L'on dit qu'entre autres Articles de ce Traitté Vos
Seigneuries ont conienty d'y coroprendre Ics
Indes·. nous
n'avons pas regeu Monfieur deCharnacé&moycétad-
viscomme veritable , ce nous pouvans imaginer, que
ceux dont la conduite eft fi fage, & fi prudente» vouluf-
ient defiftcr d'une chofe, dont la perte eft certaine,gran-
de,prefente & perpetuelle, pour une fi petite recompen·
ce,quant à l'argent & fi inccrtaine quanc à la Trcve, dont
le mot explique affés clairement fon peu de durée & qui
ne fera que pour autant de temps, qu'il en faut aux Efpa-
gnols puur refpirer un peu des oppreflìons, dans lefquel-
les ils lont maiotenant ; pour refaire de l'argent,fortifier
d'hommes leurs Armées, & s'accommoder avec ceux de
leutsEnnemis , qu'ilsju^eiont les plus puillans, pour
s'oppofer auxdeflèirs qu'ils auront toufiours dcremet-
treVos Provinces dans leur fubjeftion , & ce qu'ils croi-
ront faire fans aucun blafme , tantà caufe del'exemple
que vous leur donneriés en traittant (comme onditquc
vous faites) que d'autant qu'ils ont pour maxime irrevo-
cabléij·»'»» Prince »'«/? p'omt obligéa laparoUe ^utldetiMà
dei i>eriti^tes,nY
à des fubje&s, cotn m e 11 vous [ient,priii.
cipalemenr lors que c'eft/"iy^ii
àia main , & contraine
par la
neceffité de fes affaires. Or eft-il, Meflìeurs,que per-
fonne de'entrc vosScigneuries, ne doute qu'ils ne vous
tiennentpourrunj& pourl'auire.

Beaucoup d'autres railons, Meflìeurs, fe pfefentent en
foule, pour nous e«npefch?r decroira ce que l'on dit de
ce Traitté fi prejudiciable à voftre reputation, & au biea
de Vos affaires j mais ce feroit faire tori à Vos prudences
& bonjugementde vous entretcnir d'avantage d'une af-
faire qui parie d'elle -mefme.

Le Roy ,& Meflìeurs de fon ConfciI, ne fe peuvenff
non plus que nous,imaginer unechofe fi
koHttuje> de per-
fonnes fi pleines d'honneur & de probité, le bru it en eft
neantmoins fi public que nonobltant la creance , & ce
que nous luyen avons mandé, fa Majefté a jugca propo?
de
αοιψ nommer,Monfieur de Chamacé & moy,ics Aoi-
baflàdéurs auprés de Vos Seigneuries, pour eo conferer
avecelles; agir aux rencontres qui feprefenterontj Ec
fgavoir particulierement de vouc ce qui en eft, 6f tout ce
qui s'eft pafle dapt cette neggcistion a fin qù'il fgache

fur·


-ocr page 116-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

furquoy > &corament ildoitprendre fesmefures; Et
vouii con vier d'arrefter le cours d'un mal, qui n'eil dcfia
quecropgraod ) en defFendantla continuation de ces
Conferences parciculiercs, propofées, & fomentées, feu-
leraent par vos ennemis : & donc U continuation oe
ίςααΓοίΐ eftre que forc nuifible, puls que Ie premier efFet
qa'elles produiront, nc fervira qu' à nous mectre en om-
brage. & alterer nollre bonne intelligence que les Efpa-
gnols prevoyent bien ne devoir eftre > fi non Ia
ruiue to-
talie de leur Maifin,txi
moins celle de leurs ì/ì/-

ftins.

VousconfidereréïiMeffieurs, s'il vous plaift qu'il n'y à
que dix mois que la France,pour fatisfaire au
violent defir,
qus vous luy en aviés tant de fois & depuis un fi long
tcmpsfaicparoiftre , ed entree dans cette guerre; Que
Voi affaires font au mefmeEftat qu'elles eftoient lois;
ÊtqueMonfieurlePïinced'Orange par fa conduite» &
grande experience a mis Ie fort de Schcnck en eftat, qué
non feulemenc Ie recouviemenc en elt indubitabie, & ia
prife inutile aux Ennerais: Mals cncore à grande char-
ge,& defpenfe pour eux. ■

Di forte, que ne fe voyant point aucuoe raifon, cajia-
ble de produire un fi grand changement, il ny a perfonne
quinecroye , que Vos Seigncuries n'ont cu deiTeinde
tuire ce dernier Traitcé avec le
Άογ^qu'afin qu'HvousJer-
vijid^unfuilfant moyen.fenr eu faire unp/ut advantageux
avec les ÉJ'pagnols ·,
iincecas> Meifieurs, fi lesofFences
font graudesàproportion qu'elles foDcfaitesàpcrfonnes
plusreleyées: Et filesgrands font beaucoup plus
Jenfi-
iles aux injures , que ceux de mediocre condition,je re-'
mets à V OS dcigneurics, de juger le fentiment que le Roy
peut avoirdecelle-cy ? #

Que fi neantmoins contre la creance commune &
toutcslcs apparenccs il vous eft furvenu des incommo-
dités particuliercs , que vous n'eufliés point , il y a dix
mois,& qui ne ie peulfent prévoir ; fa Majeftd vous con-
vie par nous, de les luy faire connoiftre,
vous offrantfour
iét effecifes hom advistfes moyens,^ fafuìjfance.

Et fi elle les reconnoift telles qu'il n'y ayt que la Paix
feulcquiy puifferemedier, elle vous declare qu'elle eit
prefte d'y entendre , n'ayantprisles Armesqu'àcedef-
iein : mais ildefire qu'on la faife feure,& honorable,c'eft
à dite,traitté,& concluë
(onjoin&ement.^ du conjentement
commm des jiUiés·,
Et non pas ρWf/», particultertj^
eechée, corame
il femble que doiteitre celle qui fetraitte
inaintenant ; de laquelle fa Majeflé ne fe plaint que ponr
l'Intereft feul de la Chreftienté & voitre bien parcicu.
licr, & non pas crainte de demeurer en guerre avec l'Ef-
pagne, fe trouvant, graces à Dieu , en Eilat de n'en pas
aprehender leseffbrts , fon Royaume cllant plus uny
maintenant, plus riche, & plus aguerry qu'il n'eiloitdu
temps de
Francois premier. contre lequel neantmoins les
effbrts de tüutes les puilTanccs de l'Empire ,
d'Efpagne,
d'Italie, des dix- fept Provinces
, loisjointcs, & le lecours
d'Angleterre furent ioutiles.

loint que fa Majefté,gardact les gages comme elle fait,
c'eft à diie, ayant entre fes mainsles chofes poui lefquel-
les on luy peut faire laguerre j Etque fes Ennemis n'ef-
perent pointpouvoir jamais n'avoir parla force , fera
toujours fon accommodement ainfi, & quand bon luy
femblera ; Mais les premieres intentions qu'elle a eiies en
prenant les armes, n'eftant que pour les
advantages defes
^mis é" -^lliés, liierté, & repos du Vublic,
font trop juftcs
&tropfaintes, pour qu'elles s'en vueille jamais feparer j
Vous affurant, MefTieurs, qu'elle hazarderoit plùftot fon
Royaume, voire mefme fa perfonne qu'elle a tant de fois
expofée aux perils de la guerre, que de
vous ehandomer,
man^uer au moindre Artide de fes Traittés nj àia moindre
des paroles qu'elle
vous a données. Toutes fes anioni,
Mcflieurs , onteftéjufques icy rempliesdetropd'hon-
neur : fa vie trop illuftre & glorieufe, pour en vouloir
ternir l'efclat par un manquement de foy. Mais pour-
quoy m'eftendre d'avantage dans ce difcours > puifque
toutecctte compagnie eft auffi fcavante que moy, dans
cette verite ?

Cequsnefepouvantattendre dcl'ancienne ptobité,
juftice, gratitude, & prudencc de Vos Seigneuries nous
^vons efpererl'entiereobfervation de leurs promefles,
oc qu'elles cojpefcheront la continuation de ces confe-
rences , qui nous donnent jufte iubjetì: de tres grande
jaloulìe qu'clies continueront li guerie commancéc
avec la geneiofité qu'elles onr tousjouis faic paroiftre
dans toutes leurs ataions : Ou fcrontla Paix avec/'/i'ffw-
neurér Tfortié icquife & non pas avec u!ieavcugic/i«-
cipitaiion.

Corame auilì, Meflìeurs, nous avons charge de la part
de fa Majelté de vous affurer qu'elle perfiftera hdelement
dans l'amitié & afircdion qu'elle vous a promife, obfer·
vant tres-exaétement lesTraittés qu'elle a avec vous^fans
que jamais il y ayt confideration aucune qui l'en puiffe
taire départir., .

En quoy, en noftre particulier, nous vous afl^uronsde
contribuertoutcequii'eraen noftre pouvoir, ayans une
ad'edion, £c un defir parfait de vofìre profperité & con·
tentement.
Fait àia Hayele 14. Deccmbre 1635·,

Signé
Brex.i, Cherneeé.

MYn Hceren , wy hebben defe tweede audiëntie
vsn uw Hoog Mog. vcrfocht, om hen mee de la-
ken , die fich nu verroonen, t'onderhouden, om
hen te doen verftaen de continuatie dcfgoedeintentien,
diede
Kovtngh altijd tot defcStaet g;ehaüt heeft, en om
u te verfeeckeren van de begeerte, die wy in ons particu-
lier hebben van u te dienen.

lek verfeecker my, mijn Heeren, dat ghy alle wel ghe-
dachtighzijtaen de weergadeloofe iorgen , died'ovcr-
jcden Koningh
Heitrick de Groot, van heeriijtke gedach-
tenis, altijd gchadt heeft tot de (ubfiili-ntie, onüerhou-
ding en vermeerderingh van dele Republijck , depaflie
en gcncgentheyr, diehygetuygbdej om u voor Souve-
reynen door al fijn Bondt genooten te doen bekennen,
die fwaerelijck fonder fijnvoorbeelt en authoriteyt fich
daer toe gefchickt fouden hebben, en de (onderlinge af-
fetìie, met de welcke hy u aflïflcerdein alle gelcgenthe-
den tot aen fijn doodt, met foo groote y ver,als hy tot fija
eyge Staetgehad iou konnen hebben.

üe Koningh, nvijn Heeren, is niet alleenlijck in fijns
Vaders Koninckrijck gefuccedeert, maer oockin dc lot-
gen en genegentheydt, die hy altyd tot defe btaet gehad
heeft. Soo veel Millioenen Goudts, en 't leven van foo
groot een getal van brave Krijghs lieden, die hy befteed
heeftjomu t'adfifteeren,zijn al tegrootecn nieuwe blijc-
kenom tegelooven dat uw Hoog Mog. de gthcugtnis
daerafverlooren hebben.

. Maer dit alles noch niet genocgh zijnde naer uwgc·
voelen ; om u,Oorlogh voerende,te bcleiten eyndclijck
onder-ghedruckt te worden, of tot eenhanadinghte
komen, diealfoonadeelighaen u fou zijn, foo hcefc
fijn Majefteytjin u gbevoelens tredende, mijn Heer van
Charr/acé aca a gc(onàen , om u een machtiger byttandt
aen te bieden. Maer de Propofitien , die üe Spar.jaer-
den toen aen u deden, en die niet , dsn in fchijn, a-
vantagieus en vorderlijck waien , endaerafdcdefley-
nen nittftreckten, dan omu detijdttedocnverlicfen,
u in u toeruftingen te doen vetfl,uwen, divifieen ver-
deelinghin uwStaet temaecken, cnu van deviiend-
Ichap uwer waerachtighfte en machtighfte Vrienden te
; berooven, hadden u nochtans (oodanigh vooringcno-
! men, dat ghy naeuwelijcks hem wilde hooren. Maer
, zijn gedulteyndelijck tijdt aen ugegeven hebbende om
I klarelijck te Sen in d'intentien der ghener, die, nimmer
i vergeten konnende d'onghelijcken, die ghy hen aen·
j gedaenhebt, ouck nimmer anderen > dan
nVyanden,
\ konnen zijn, cn na dat ghy geheelijck verlooren had de
] hoop van een TraÖaet door de doot van de Sereniflime
I Infant, en de weerkcerinph der Gedeputeerden in Bra-
I bandt, foo hebt ghy eenTraöaetgemaeckt raet dege-
; feyde Heer van C/Ïiewac/. door'cwelck de Koning üch
verplichte
twee MiUioenen PWro aerm tcghc-

ven, en in uw heyr t'onderhouden fmee duyfettt Alamen
te Veet 1 en hondert Paerden,
'c Welck hy oock punétus-i
lijck gedaen heeft j gelijck oock alle anaere dir^^en, die
hyaen u beeft belooft.

Maer,mijn Heeren, dit 2,ijn noch niet alle de voordee-
lt 4- kn.


-ocr page 117-

ιι6

len, die u Hoogh Mogenden uyt dit Tradìaet hebben
getrocken, dewijl hcilchync dat
hct nietghedient heeft
als totecnopeningh, om een ander, die oneyndelijck
avantsgieufeiijcker en vorderlijckervooruis, te doen»
namelijck dac iijn Majefteytfich verbonden heeft in een
geduyrige Ligue offenfive en defenfive tegen Sfangien'tHuys
van Ooiienrijct ^ en alle kun Adherenten.
Daer toe men
ieggen kan dat hy door geen andere intereftbewooghen
heeft geweeft, daa door degene, diehyindewe^e»*
•van 'tgemeen neemt, en befonderlijck in 't-melvarenvait
den Staet.
dewelcknaer uyterlijckefchijningrooterge-
vaer was, dan eeuige:andere van Europa, ioouytoor-
faeck van dat de naturelijcke inclinatie der raenfchen hen
beweeght tot ongaerne te fcheyden van de dingen, die
fy ghelooven hen wettelijck tebehooren, als om dat de
bpangiaerden nimmer fullen afftaen van de pretenfie, die
fy altydt tot
de Monarchi vavEuropa gehadt hebben,dewijl
fy klarelijck fien dat de vorderlijckegelegentheytdefer
Landtfchappen hen een groore obftakcl en hindernis is
ia 't delTeyn , dat fy hebben , van de Staten van alle hun
gebueren t'ufurpeeren, en aen fich te trecken.

Sijn Majelleyt dan, mijn Heercn, bewoghen door
d'yver, die hy tot de welftandten vryheyt fyner vrien-
den en geallieerden heeft, endoor uernliige, aenfoec-
kingen gheperft, heeft beflooten Spangien d'Oorlogh
aen te ieggen, in 'tweick hy veel ghedaen heeft niet
allecnlijck boven 'tgeen , dat hy belooft ihadt > maer
oock van't geen, dat ghy daer af konde verhopen ;

Sendende M. de Rohan in Valteline, met quantiteyt
van feer fchoone troepen, door middel van de welcken
hy veel heerlij cke vidtorien op de Vyanden verkregen,
en dat tot aen defe tydt gheluckighlijck geconferveert
heeft.

Mijn Heer de Mar?fchal van Crequi isnaer Italienge-
trocken , daer hy fich by de Hertogen van
Savoyen,Men·
tua
en Parma fai voegen 5 en 'tis onmogelijck dat fy riet
ten groore diverfie der beyrkrachten van Spangien fullen
maecken, dewijl fy hemincendergevoelijckitedeelen
van fijn Heerfchappy aentalten.

Mijn Heer de Cardinaei de la FaletteA^ Hertogen Βλ-
rent.vi.w Angoulefme > endeMarefchaldc/eFor«, met
drie groote heyren houden , al de krachten van 'tKeyfer-
rijck in waggelirvgh.

En dewijl mijn Heeren, fijn Majefteyt inditLandt
vyfen twintigh duyfent mannen te Voet,en vyfduyfent Poer-
den ,
met een groote ileep van Gefchut, enineenwoort
het fchoonfte en machtighfte heyrgefondenheeft, dat
oycVorftuyt zijn Landt heeft doen trecken tot fecours
fijner Gtallieerden en Bondt-genooten, foogeloofick
niet dac ycmandt twyffelen fai dat fijn Msjefteyt niet voi-
komenilijck fijn woordt voldaen heeft, tot geheele vcr-
vullingh van 'tweick, fich te Kec^i/órrvervoeghtheb-
bende in de tydt, met uwe Ho. Mog. verdragen, en
daer u beyr niet vindende, noch oock eenige tyding van
u, de genen, die d'eer hadden van over'theyr te ghe-
bieden, geen fwarigteydt maeckten van voort te tree-
ken, cm 'tuwe tot in u frontieren tefoecken, en dat
van de Spangiaerden op hun wegh ontmoetende, hoewel
in een naedeelijcke plaets, ftelden nochtans niet uyt met
daer tegen te flrryden, en u Ho. Mog. wiften in die tydt
hoedanigh d'uytgang daer af was·

Men proponeerde toen fich van 'tvoordeel defer neer-
laegh te dienen, en, om de vruchten daer af te plucken,
te
Huy over de Maes te trecken, en in 't hert van 'tLand
der vyanden te treden, in 't welck wy ongetwijffelt groo-
te progrefien enwinften gedaen fouden hebben, cerfy
bedaert waren van de fchrick, daer in fy waren , en eer
fy hun krachten weer vergadert hadden. Maer de kennis»
die de génen hadden , die de Franfche troepen beleyden,
dat het des Koninghs defleyn niet wasi«e^;5i «lieerAe/i»
ftjnfarticulier van deje Oorlogh te trecken, en dat d'een ige
begeerte van voordeel acn fijn vrienden te doen hem daer
toe bewogen hadt, die hen voor alle reiolutie prefereren
'tgeen van uyt te voeren fulcks als fijn Majefteyt belooft
hadt: in voegen dat men voort trock, en tot aen JVlae-
ilricht quam, daer mijn Heer
Ïrince vanOrenge noch
nier ghekomen was. Of de vertoevingh, die men dee,
en de tydt, die men befteede , om tegen de Vyanden te
gacni hen middel gevende van fich te bekennen >
weer
moet te fcheppen, en in alle de dingen te verforgen, die
Dootfaeckelijck zijn om foomachtighcen ftoot tegen te
ftaen , ons belette eenighe progreflen te doen , of dat
men felden voort ten eynde van groote aenilagen en def-
feynen koomt, en dat de Hemel niet wilde dat onfe def-
feyn toen zijn uytwerkingh hadt; foo veel is'er af, mijn
Heercn, dat ghy weet hoedanigh d'uytgangh daer af ge-
weeft heeft.

Ickfouaen u Ho. Mog. niet vertoonenaliedefe din-
gen en noch veel anderen, die icknalaet, altebequaem
om u te doen confidereren hoe feker, nut en oock noot-
wendtgh de vriendtfehap van Vranckrijck aen u is, foo
'tgeen, 'tweick heeden in uStaetghcfchiet, mygeen
grootfte ftof gaftotgelooven datghydegeheugenisdaer
af verlooren hebt.

Het heen en weer gaan van de ΗεβίΔίνβίι, u Griffier,
en zijn verfcheyde Allignatien en conferentien met de
Gedeputeerden der Vyanden, fonder onfe participatie
en ghemeen-mseckingh konnen niet gefchieden dan tot
nadeel van een Tradlaet, het plechtelijckfte, datooyt
tuflchen twee Staten gemaecktis.

lek weet, mijn Heeren, datdegeenen, die fich mee
defe handelingh bemoeyen, trachten te perfuaderen dac
mijn Heeren
de Knuyt, van Neortvyck > en de Heer
Mn/ch felf ons tot drie verfcheyde malen hebben befocht,
mijn Heer van
Charnacica my, om ons al't geen, dat'er
gefchiede, deelachtigh te maecken : maer fy hebben ons
altydt verfeeckertdat'er niets gedaen wierdt, en, om ons
de kennisdaer afte benemen, veel fwacke redenen geal-
legeert en by gebracht. Doch wy hebben wel bekent dat
het quaet foo veel te grooter was, als men het moer voor
de geen pooghde te verberghen, die daer toe de voor-
naemfte remedie kon gheven. U Ho. Mog. fullen wel
verftaen watdeKoninghis, daerafickfpreeck, dewijl
fijn macht udickwijls foo nuttelijck geholpen heeft, en
dewijl fijn affèftie tot u altydt vaerdigh is om baer tot u
confervatie en vermeerderiogh te.befteden.

Dit zijn, mijn Heeren, de redenen, die fde tydt niet
toelatende dat de troepen langer in't velt blyven)fijn Ma-
jefteyt bewooghen hebben om hier aen u te fenden mijn
Heer van
Charnacécn my, fijn AmbaflTadeurs, die kennis
hebben van d'affeÖie, die hy van langer hant tot u dienfb
heeft, en de gene, die my heeft doen begeeren een groo-
te employ, die ick in Duytflandt hadt verlaten, om hier
een acn te neemen onder 'tghebiedt van mijn Heer de
Prmce van Grange 1 in welcks handen wy niet alleenlijcfc
onfe perfonen ondergefteldt hebben, maer noch oock
alle de fchoone troepen van dit trefFelijck Heyr, over
de welcken hy een foo volkome macht gehadt heeft als of
fy in foldy van u Ho. Mog. hadden geweeft.

'tis met groote reden,mijn Heeren, dat de kennisdie
wy hebben van de forgh, die u Hoogh Mog. altyt hebben
gehadt In hunwoort onvetbreeckelijck t'onderhouden ,
van u voorfichtigheyt, en van de heerlijcke en treffe-
lijcke daden, die ghy in de loop van foo veel jaeren ghe-
daen hebt, ons belet geloof te geven aen de verfekerin-
gen,die men ons geeft, van Bruflel, Keulen, Amfterdam,
Londen.ja oock van hier,dat ghy niet alleenlijck de pro-
pofitien van een Tradlaet aengenomen hebt, maer daer
in noch foo verre zijt gekomen, dat'er weynigh aen ver-
fchilt of ghy zij t
in el d'Artyckeltn verdragen.

Alle welcke redenen oneyndelijck verfterckt zijn door
de weergadelofe qualiteyten van mijn Heer
de Prme va»
Grange,
die, gelijck ick my verfeker,ongaernc bcwilligea
fouineenadlie, diefoo weynigh eerlijck is.

Wat my aengaet, het fou my lichter zijn mijn eygen
oogen te miftrouwen, dantegeloovendat ghy capabel
zijc om eenTraélaec te maken, 'tweick,
violerendede
belofte 1
die ghy foo folemneiijck gegeven hebt aen een
der grootfte Koningen van d'aerde, en umachtighfte
vrient, te weegh fou brenghen dat het voortaen on-
mogheHjck fou zijn fich meer op u woorden te vertrou-
wen.

Wat apparentieis'er, mijn Heeren,om fich te pcrfua-
deeren dat u Ho. Mog. hun ghewoone voorfichtigheyt
verlatende, fouden willen, door een verhaeftingh en
overylingh,die niet dan fchadelijck kan zijn, gewilligh-
lijck vallen indeftricken, die u door u onverlbenejijck
vyanden gefpanneD zijn

En

V E R Η A E L


-ocr page 118-

van de NederLindfche Vrede-hatidelingli. 117

En wat middel is'cr te geloven dat de felve menfchen >
die 6oen foo veeljaren langh mee foo groot geluck en eer
voor hun vrybeydt hébben geftreden > nu fouden
wilk-n.
door'c maken van een urreperable brefie in d'auihoritsyt
van hun Provinciën > en door ee» mililrijf, dat geen ver-
foeqing by hun Vrienden en Bontgeoooten kan hebben »
in een klaerbüjckelijcke dienftbaerhcyt treden ? Want
foodanigh fou men deStaet mogen noemen, daerghji)
.mij» Heeren, in foud zijn, nae detghy alleen gecraiSteert
had : en u vryheyt fou dan nicc,als inbeeldelijck, en voor
'eentydt zijn.

Men fegt dat,onder andere Articulen van ditTraöaet,
u Ho. JMog. toegeftaen hebben dat men
d'lndien daer
in begrypen fou. Wy, mijnHeer vanCWwijcienick,
hebben dit advys niet ds waer acngenomen, ons niet in-
beelden kon tiende dat He genen, welèkirs beleyt foo wijs
«n voorfichtigh is, fouden willendefifteerenenafitaen
van een ding, daer aft verlies feecker,graot, tegenwoor-
digh, perpetuel en geduerig is,voor foo kleyn een recom-
penfie en vergelding, als het geit, en foo onfeecker als de
Treves, daer af de naem felf klaerlijck d'ongeduerigheyt
uytdrucktj en die jiiet langer fai fijn dan voor foo veel tijt,
als de Spangiaerden behoeven, om vandeverdruckin-
gen, daer in fy nu zijn j een weynigh adem te icheppen,
om fich weer van geltte verforgen, hun heyren van.volck
te verftercken, en fich t'accommodecren met degenen
van hun vyanden , die fy de machtighfte fullen oordeelen
tot tegenftaent aen de delTeynen, die fy altydt fullen heb-
ben , om u Provintien weer onder hun fubjeftie te bren-
gen , 't welck fy gelooven fonder blaeme en lafter te kon-
nen doen, foo uyt oorfaeck van 't exempel, dat ghy aen
hen door 't handelen (gelijck men feght dat ghy doet)/uit
geven, als om dat fy cot een onweerroepelijcke Maxime
en grondt-regel hebben,
dat een Varfi niet verplicht is aen
't voort Ì dat hy geeft aen Herettken en Ketters^, noch aen
enderfaten >
gclijck hy u houd, voornamelijck als het ge-
fchledt
ntet het f-waert in de handt. en door de mot fijner
faeckengedwongen. Maer, mijn Heeren, niemand van
u Ho. Mog. twijfFelt dat fy u voor beyde houden.

Veel andere redenen, mijn Heeren, vertoonen Gch in
gedrangh, om ons te beletten het geen te gelooven, dat
men van dit Trailaet feght, 't welck foo nadeeligh voor
u reputatie, en voor dewelftantvan u faecken fou zijn^
Maer men fou u voorfichtigheyt en goed ooideel onghe-
lijck aen doen, foo men u langer van een faeck onder-
hieldt, die van haer felve fpreeckt.

De Koningh en mijn Heeren van fijn Raedtkonnen
fich foo weynigh, alswy,
ioofchandehjck een faeck In-
beelden, en dat van lieden, die foo vol van eer en op-
rechtigheyt zijn. 't Gerucht is nochtans fooghemeen,
dat, niet teMoftaende 't geloof, en't geen,'t welck wy
aea hem ontboden hebben, fijn Majeflieyt dienftigh ge-
oordeelt heeft de Heer van
Charnad en my tot fijn Am-
baffadeurs by u Ho. Mog. te verkleien, om met hen daer
afte confereeren, in de voorvallen, die fich vertoonen
fullen, te handelen, en vanu particulierli]ck?tgeente
weten, dat'er af is , en dat in defe geheele handeliogh ge-
paflèert is, op dat hy weten (ou waer op en waer naer hy
fich heeft te regelceren,en om u te noodigen tot de voort-
gangh van een quaet te flut ten, dat alree niet dan te groot
is, met te verbieden de Continuatie defer particuliere
Conferentien, door vyanden alleen voor-geftelt en ge-
voed , en daer af de continuatie niet dan feer fchadelijck
fou konnen zijn, dewijl d'eerfte wercking, die fy voort
fouden brengen, niet Ìal dienen dan om ons in ombrage
te ilellen, en onfe goede kennis t'altereren, die, gelijck
de Spangiaerden wel vooifien, niets anders fou weifcn
àia de geheele ondergangh vanhunhuys, of ten minftt die
vanhuneerfuchtigedcfleynen. i

Ghyfult, mijn Heeren, foo'tu belieft, 't confide·
reren dat het niet meer dan i/«/ Maenden geleeden is dat
Vranckiijck, om de
violente begeerte te voldoen, die ghy
daeraffoodickwijls, en federt foo lange tydt aen dat lant
hebt betoont, in defe Oorlogh is getreden, dat u faecken
in een fel ve ftaet zijn, als fy toen waren, en dat mijn Heer
de Prince van Oranje j door fijn beleyt en groote erva-
rentheyt, Schenckefchans in foodanigh een ilant ge·
brachtt heeft , dat niet alleenlijck deweerkrijginghdaer
«f ontwijficlijck, en dc veroveiinghonnut aen de vyan-
den is, naer noch aen hen tot een groote koAen cn bcia^
ftingh ftreckt.

Sy voegen dat, dewijl men geenredsnfietj diebe-
quaem is om foo groot een veranderir.gh in te brengen ,
yder geloven fai dat u Ho* Mog. geen deiïeyn gehad heb-
ben om dit iefte Traöaet met de Koningh te maken,dan

dat hy u tot een machtige middelfeu dienen j om een, dat
vorderljfcker if Λ met de Sfangiaerde» te maeiken.
Én.in
dit geval, mij η Heeren, indien de mifdaden groot zijn
naer proportie dat fy aen hoogh-geachter lieden ghedaea
worden, en indien àeGtooKaw^ùgevoetijckerind^on^
gelijcken Zij η , dan de genen van middelbare liaet, ib geef
ickaen u Ho. Mog, t'oordeelen hoedanige ghevoelen dë
Koningh bier af kan hebben.

Doch indien nochtans, tegen hetgemeen geloof, en
tegen alle fchijnbare blijckenu particuliere incommedi-
teyten overgekomen zijn,die ghy naer/««maenden niet
hadt,en die men niet voorfien kan,foo nodig^tzijn Maje·
fleyt Η door on? dat ghy die aen hem bekenc fuirmaken,
u. tot defe faeck aenbiedendefjn goede advyfen, ƒ;'» mddeUm
enJtjn macht.

£n indien by die foodanigh bevint, dat'er niets is, dan
de vrede allean,die daer in remedieren kan, foo veiklacrt
hy dat hy bereyt is om daer toe tö vefftaen, dewijl hy al-
leenlijck hierom de Wapenen aengetalt heeft : maer hy
begeert dat men haer leecker en eerlijck maeckt j dat is
getraöeert en beflooten
ghefamentljjck, enmetghement
toeflemmingh der Bentgenootenj
en ηι<Λ verhaejt, parti-
cuher,\enverhorgen,
gbelijck hetfchijntdatdit, 'cwelck
men nu traftetrt, wefen fai van 't welck fijn Majelteyt
fich niqtiiaeklaegt, dan om d'eenige intereft van de Chri-
ftenheyt, en u befonder welvaren,en niets uyt vrees van
in Oorlogh tegen Spangien te bly ven, dewijl hy, Godt zy
danckjfich in foodanigseen ftaet bevint, dat hy de pogin-
gen daer af niet vreeft, vermits fijn Koninckrijck nu cen-
drachtiger>rijcker,en beeter in d'Oorlogh ervaren is, dan
het was in de tydt van
Fraecifcvs d'eerfle^ tegen, dc wek-
ken nochtans de pogingen van alle de machten van hec
Rijck van
Spangien,Itflien, de fiventien Prtvintien, toen
te famen gevoeght» en de byflant van £ngelandt oinnae.
waren. I

Daerby, fijn Majefteyt, de panden bewarende, ge-
lijck hy doet,dat is dat hy de dingen, om de welcken men
hem d'Oorlogh fou konnen aendoen, en die de vyanden
noyt verhopen door gewelt te konnen verkrjjgen,fe| alty t
fijn accommodement maecken, foo,
en als 't hem belieft.
Maer d'eerfte intentiendie hy gehadt beeft, toen hy de
wapenen aentafte, alleenlijck zijnde/or oioer^e-W)
en nut
van fijn vrienden j en ge ali teerden, vryheyt en rufl van ^tge-
meen,
fijn al tegerecbtighentebeylighominimerijaer
afte willen fcheyden, uverfeeckerende, mijn Heeren,
dat hy eer fijn Koninckrijck in gevaer fou ftellen , gclijck
hy fich felf dick-wils in 't gevaer van d'Oürlogh gÌKfteIdc
heeft, dan «
te veriaeten, in 'tminfieartyckel vanfij*
Traliement te manqueeren > noch in ^t mmfie der woorden ,
die hy aenu gegeven heeft.
Alle defe aöien , mijn Hee-
ren , fijn tot hier toe metal te groote eer vervult geweeft,
en fijn leven al te doorluchtigh cn te hecriijck, om door
een manquement van trouw de glants daer afte willen
befmetten. Maer waerom fai ickmymcerindefi: reden
uytbreyden, dewijl dit geheel gelelfchap foo wettigh als
ick in defewaerheyi is ?

Daer zijn eenigen, die geloven dat fy, door defe foo
gewoone conferentien van de Heer
Mufch met Dm Mar-
tin d'Axpe,
al defwarighedcnge-eflfenthebbende, die
u Hoogb Mog. met Spangien hebben, voldoen fouden
met ons doen komen in een Tra<3aet, datalreegcfloo-
ten is ten opficht van u, maer ten regard van ons noch
niet begonnen, in d'obligatie cn verplichting, door de-
welcken de Koningh en u Ho. Mog. verplicht zijn niet,
dan eonjttneel^ck en gefamentlijck te handelen. Maer
't is'er foo verre af, dat
d oagetrotmheyt daer af verkleynr,
en de miidaet vermindert fou zyn, dat fy in tegendeel
daer door veel aengbewaflèn en toeghenoomen löuden
zijn, u fiende vo^en
bj engel^ck àcverachtingh enbe-

fpottingh. ;

Maer dewij,! men dit niet te verwachten heeft van d'ou-
de vroomheydt, gerechtigheyt, danckbaerheyt en vöor-
ficbtigheyt van u Hoogh, Mog. lullen wy de gehcclo ob-

fervaci«


-ocr page 119-

nS V E R H A EL f ?·'

iervatie van hun beloften vorhoopen , en dat fy beletten
fullen de continuat ίο defer Conferentien,die ons gerech-
tigc ftoffe van
ieer grootejaloufy geven , en dat fy vol-
harden fullen in d'Oorlogh , die fy met gelijcke edelmoe-
digheyt, als fy in alle hun wercken altydt hebben betoont,
hebben bsgonnen: of dat fy Vrede fullen maecken met
vereyfchte
eer en feechrheyt,taTAei met een blinde wr-

Wy hebben oock laft, mijn Heeren j om van wegen
fijn Majefteyt aen u te verfeeckeren dat hy getrouwelijck
pcrfifteeren en volharden fai in de vrienticbap en gene-
gentheyt, die hy aen u belooft heeft, obferveerende heel
naeukeurighlijek de Traftaten, die hy met u heeft, fon-
der dat'er immer eenige confideratie fai zijn, die hem
daeraf kantreckeih

In 'twelck i η ons particulier wyu verfeeckeren al het
geen tecontribueeren, dat in onfe macht ial zijn, heb-
bende een volkome afFedtie en begeerre tot u voorfpoet
encontentement. Gedaen indenHage. op den 14 van
December, idjy. GeteeckentBr«/ê,
Chamaeé.

Tour réponfe & excufefur cetteTropofition
& ferieufes plaintes on domotent la fiti-
vante.

SUi la PropoGtion faite delapartdefa MajeftéTres-
Chreftienne en Γ Aflèmblée des Seigneurs Eftats Ge-
neraux des Provinces Unies du PaysBas, Ie 14.de
Decembre dernier par les Seigneurs de
Brezé Marfclfel de
France, Se Ambafladeur Extraordinaire, & de
Charnaci
Coüfeiller au Confeil d'Eftat, Marefchal de Catópés Ar-
mées, & Ambafladeur Ordinaire de fa Msjefté·

Les Seigneurs Eftats GenerauJC déclarent que Ja Me-
moirs leur demeurera tóöj ou rs vive des bienfaitSjaffiften-
ces, & faveure, qui de tempsenternps onteftéde parties
à cét Eftat du Roy Henry le Grand de tres-glorieufe Me-
moire, & auflì du Roy «jul a non feulement fuccedé au
Royaume de fon pere, maisauffi aux foins,&àl'affèétion
qu'il à tefmoigné pour la fubfiftence & accroiflement de
certe RepubIique,dont lefdits Sicurs Eftats le remercient
bien-humblement & le reconnoiiTent avec toute forte de
refpcdl, & gratitude en leursadtions, êcdefirentdefe
procurer par tous moyens poflìbles la confervation de l'a-
mitie & Alliance d'un fi grand 8e glorieux Prince,àquoy
ila ont tousjours contribué, & contribueront encore, aux
occurrences des afiaires tout ce qui pourra fervir à la gran-
deur & gioire de fa perfonne & profperité de fes Couron-
nes, & en ont donne des preuves évidentes aux occafions,
de forte qu'il femble eftrange auxdits Sieurs Eftats Gene-
rauxi queleurs Excellences tàchent d'interpreterindire-
dlement !es allées SA venuesda SicMrMufih leur GrefHer,
veu qu'elles n'ayent fervies fur les ouvertures faites par
les Efpngnols d'un recommodcment, àautrefin, que
pour intention fur un Traitté General, quelaFrancea
toùjours defirée; & leTraitìéd'AlliancedeligueOf-
fenfive & Defenfive, cohclu le 8 deFévrierdernier, en.
tre les di ux EftatSj buté principalement à l'cftabliflèment
des chofes, en forre qu'on puiffe parvenir à une bonne &
feure Paix dans la Chreftienté; de maniere que fa Maje-
fte Tres Chreftienne n'a nul fubjetdefeplaindredesdi-
tes alleés & veniies , de plus queles Sieurs de
Waveren.é· de Knuyt ont ingeniiement donne part à leurs
Exellences de tout ce qui s'y faifoit, & le Sieur
luy-mefme leur a communiqué, par ordre exprés defdits
Sieurs Eftats Generaux, qu'il a declaré à
Dm Marti»
d'jixpe. s&antò.Turnho»t,
que cét Eftat eft en Alliance
eftroitte avec la France, & que fans Icelle on ne veut
traitter de ce cofté avec les Ennemis communs. Surquoy
& fur un Traitté General on aencoreàapprendreleur
dédaration. Et àcettc fin leg Seigneurs Eftats Generaux
0 nt trouvé bon d'en voyer le
Simrlaufih leur Greffier vers
Turnhout, à la premiere commodité & auflì fur le faift des
>rifonniersparMer, &un autrecas, furvenutouchant
'infra&ion faiöe à la neutralité accordée de part & d'au-
tre à ceux de la
Svaluwe & deSev*»itrge refpedivement;
En outreles Seigneurs Eftats Generaux aÌTeurentraMa-
jefté qu'ils ne defirent autre Paix que feure & honorable,
c'eft à dire en conformité du Traitté qu'elle eft prefte d'y
enteadre. Lefdifts Seigoeurs Eftat« Generaux fgavenc
tres-bien que les mal-intentionnés, & auflS les Efpagnols
tafchent de femer des faux bruitSjfic de la deffidence entra
les bons amie, pour les feparer, afin qu'ils puiflènt plus
aifement parvenir à la pretenduë Monarchie de l'Europe.
Araifon de quoy les Sieurs Eftats confienc qu'il plairaà
fa Màjefté-Tres-Chreftienne, de leur donnerauffipare
de ce qui pafTe à Rome 8c ailleurs touchant une Paix Ge-
nerale, requerans de toute leur affedion leurs Exellence
de faire à fa Majefté rapport favorable de cettc dédara-
tion , Scyapporter leurs meilleurs offices il'aflèuransdu
zele & du defir qu'ils ont d'entretenirfincerefic confi-
dente correfpondance, & luy continuer leurs Tres-hum-
bles Services. Fait en l'Aflemblée defdits Sieurs Eftats
Generaux le 3. de lanuier 1(536. <

Tot Antwoort ende excufi op defeTropofitk
«fide ernfiige klachten gaf men haer't gene
volghi. *

O Ρ de Propoiìtle, gedaen van wegen fijn Chriftelijc··
ke Majefteyt, in de Vergaderinghvande Heeren
Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden, den
veertienden van December teftleden,door de Heeren vaa
Brefé, Marefchal van Vranckrijck, en extraordinaet
Ambafladeur en van
Chamacé, Raets-heerindeRaedc
vanStaet, Marefchal van'tLeger, en derheyren, en
ordinaer Ambaflideiir van fijn Majefteyt.

De Heeren Staten Generaci verklaren dat altydt by
hen levendigh falblyvende gheheugenis der weldaden,
adfiftentien, en taveuren, die van tijdt tot tydt aen defe
Staet bewefen en mee-gedeelt zijn door Kontngh
Hen-
rijckJe Groot
van heerlijcke gcheugenis, en oock doordc
Roningh, die niet alleenlijck fijn Vader in'tKoninck-
rijck is gefuccedeert, maer oock in de forgen, en ia
d'efreaie.,'die hy betoont en betuyght heeft voor de fub·
fiftentie'en aenwas van defe Gemeente : daer af de gefey.
de Heeren Staten hemootmoedelijckbedancken, ende
fuicks met alle refpeét, eerbiedigheyt en danckbaerheye
in hem wercken bekennen. Gelijck fy oock begeerea
door alle moghelijcke middelen voorfichtebevorderea
de confervatie en behoudenis vande Vriendtfchap en
alliantie van foo groot en heerlijck een Vorft; daer toe
fy altydt gecontribueert hebben, en noch fullen contri·
bueeren in occurrentien derfaeckenalle'tgeen > datlel
konnen dienen tot de grootheyt en eer van fijn perioon ,
en voorfpoet van fijn Kroonen, en in d'occafien en
voorvallen blijckelijcke proeven deer afhebben gege-
ven i invoeghen dat bet de gefeyde Heeren Staten Ge-
nerael vreemt fchijnt dat hunExcellentienhetheenen
weer trecken van de HcetMufcht hun Griffier, indi-
redelijck en averechts bedieden, dewijl dat nietgedient
heeft op de openinghen van' een accommodement en
byleggingh door de Spangiaerden gemaeckt, dan mee
intentie op een generaci Traöaet, 'twelck Vranckrijck
altydt begeert heeft ; en het Traöaet van Ligue ofFenfi-
ve en defenfive, geflooten op d'achtfte van Februariui
leftleden tuflchen de twee Staten, doelt voornamelijck
op d'oprechtinghderdinghen, jafoodanigh, dat men
tot een goede en feeckere Vréde in de Chriftenhey t fou
konnen geraecken : invoeghen dat fijn Chriftelijckfte
Majefteyt geen oorfaeck heeft om over het ghefeyd been
en weer trecken te iclaghen, te meer dewijl de Heeren
van
Noortwijck, tfeveren en deKwwj'^oprecbtelijcken
volkomentlijck aen hun Excellentiengeopenbaert heb-
ben alle 'tgeen, dat'er ghefchiedt; en deHeerAfi^/9
heeft felfs, door uytgedruckte bevel der gefeyde Heeren
Staten , aen ben verthoont daf
by aen Den Martiava7$
jSxpe j te Tumbm zij nde. verklaert heeft dat defen Staet
in een engh verbondt en alliantie met Vranckrijck was,
en dat men, fonder dacRijck, van defe zijde niet nàet
de ghemeene Vyanden fouw willen tradleeren. Daer
op, en op een alghemeen Traàaet men noch hun De-
claratie te verftaen heeft. En tot defeii eynde hebben
de Heeren Staten Generael goedtghevónden de Heer
Mufcb, hun Griffier, metd'eerftegheleghentheytnaer
lUmhout te fenden, en oock opdefaeckderghevange-
nen ter Zee, en op een ander voorval,overgekomen aen-
gaende het breecken van de Neutraliteyt, van weer-
zijden acB
de gecnen van de Svelmue. sn vtaStve».

itrftn


-ocr page 120-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

^«r^isrefpeaivelijck toegeftaen. Dat meer is: deHee-
ren Scaten Generael verfeeckeren fijn Majefteyt, datfy
geen andere Vrede begeeren > dan een feeckere en eer-
Jijcke, dat is in conformiceyt van 'tTraftaetdathy be-
reyd is om daer toe te verftaen. De gefeyde Heeren Sta-
ten Generael weten feer wel datdequaetwillighen, en
oock de Spangiaerden trachten valfche gheruchten en
wantrouw tulfciien goede vrienden cezayen, omiien
te fcheyden, op dat fy te lichtelijcker tot de gepreten-
deerde Monarchy van Europa fouden geraecken. Des-
halven vertrouwen deghefeyde Heeren Staten het oock
aen zijn ChriftelijckfteiMajefteyt fai believen hen oock
deelachtigh te maecken 't geen i dat tot Rooraen elders
gebeurt, aengaende d'aigemeene Vrede, verfoeckende
uyt alle hun affëdie en genegentheyt aen hun Excellen-
tien dat het hen belieft favorabel rapport van defe De-
claratie aen fijn Majefteyt te doen, en hun befte dien-
ften dter aen te befteden, met hem te verfeeckeren ven
de goede yver en begeerte, die fy hebben om een óp-
rechte en getrouwe correfpondentie t'onderhouden, en
in hun ootmoedighfte dienften tot hem te volharden.
Gedaen in de Vergaderingh dergefeyde Heeren Staten
Generael, de derde dagh
vm liRWtnn fefiteuhmdert
fes en dertigh.

Met defe Excufen fijndeKonincklijckeFranfe Am-
baffadeurs geenfins te vreden geweeft : Maerdenyiw»·
</i»Ianuary weder gecompareert ter Vergaderingh ende
hebben gedaen defe navolgende Propotie.

MEflieurs. Aprés avoir long-temps attendu Ia re-
fponie, à 1'efcrit que nous avons donné à ,Vos
Seigneuries Ie treiziefme du mois dernier, enfin
Meflieurs de Noortwijck, & de Ruytenburg.prenant Sa-
medy dernier la peine de nous en apporter une, qui entre
sutres chofes contieni àmonadvis, quatrepointsprin-
cipaux.

Le premier eft; touchantIesairiftances&tefmoignges
d'affeöion que cét Eftat a receu tane du feu Roy
Henry le
Gresrfde glorieufe Memolre, que de celuy-cy à prefent
regnant, defquelles Vos Seigneuries ayansuneentiere
connoiflknce, nous ne doutonspasauffi, qu'elles n'en
ayent un tres-grand reflentiment.

Par le fecondili femble que Vos Seigneuries cherchent
un pretextej pour continuer les allées & venuës de Sieurs
Mus voftre Greffiervers les Efpagnols, quenouspou-
vons bien dire eftre fans la participation du Roy,puis que
nous ne f5avons, de ce qui s'y fait, que cequ'oncroit
qui ne nulra de rien au fubj et de fes voyages.

Le Troifiefme, eft une declaration que Vos Seigneu-
ries 1'y veulent renvoyer au premier jour.

Et IeQuatriefmeunereprochecivile, fouslenomde
demande de ce qui fe traitte a
Rome, & allleurs, a vee les
Ennemis comtnuns.

Surquoy, MciTicurs, nous avons jugé à propos de-
voir Vos Seigneuries pour vous en dire nos fentimens »
& ce que nous eftimons neceflaire,pour Ie bien de l'Eftat
& de la caufe commune.

Pour ce qui eft du premier, Meflieurs, nousavons
trop bonne opinion de
Vos Seigneuries pour les pouvoir
jamais accuferd'ingratitude, & parconfequentcroyons
que Vos fentimens vers la France ,'font tels qu'ilsdoivent
eftre. Quant à ce qui eft duyêcoerf:
nous nous efton-
nons infiniment, qu'on nous accufe, de vouloir inter-
preter indiredement les allées & venuës du SieurA/w.
vers les Efpagaols, comme fi nous eftions feuls quiy
puifEons à redire, & neantmoins, je m'aöèure qu'ij ny
a pas un de vous autres Meflieurs qui à part foy ne tombe
d'accord que Ie Roy à tres jufte iubjedl de cnoflencer,
& nous de nous en plaindre, Et en efFet ce procédé eft
fi extraordinaire, & fiefloigné decequ'onpouvoitat-
tendre de Vos Seigneuries aprés un Traitte fi folemnel,
que Γοη peut dire qu'il n'eft pas mefme fouftenable.

Pour ce qui e(t du TroiβeJmei II Dousaextrémement
furpris, en nousfaifant voir Ie mal beaUcoup plus grand,
que nous ne I'avions pas imaginé, en ce que nous avions
creu que les conferences paflees avec les Ennemiis,
n'avoyent efté que par le Concert
de tinq ouβχ de Vos De'
putes,
fans que tout Ie Corps de l'Eftat s'enmeflit. Mais
maintenant nous voyons, que non feulement Vos Sei-
neuries approuventce qui s'eft fait, maiscncore Ie veu-
lent continuer, 8U prejudicedu Traitté qu'elles ont avec
Ie Roy,&nonobftant Ia declaration que nous kuravons
faite, que fa Majefté en eftoitofFencée.

Ileftvray, Meflieurs, que nous pouvonsimeginer
quel eft Ie deflein de ces Conferences ; Carfic'eftpour
une paix generale, pourquoy les faire patticulieres.' Et
fic'eftpour un Traitté particulier, aquoyfontcesdef-
guifements &defavoueravec tantdefoinunechofequi
fera verifiéedanspeu de jours? Etaccroiftre par ce pro-
cédé une ofFence qui ne feraquetrop fenfible par elle-
mefme.

De forte Meflieurs que nous vous fupplions de nous
vouloir declarer qu'elles lont Vos intentions, βε fi elle»
font bonnes (comme nous le fouhaittons mefme pour
voftre bien particulier) de faire que les apparences ne leg
defmentent point, en rompant le cours de ces Confe-
rences fi dangereufes ; Et ne permettane point le retour
du Sieur Musj vers les Ennemis, öu pour lemoins le
different, jufques à ce que nous ayons des nou velles du
Roy, & que nous f9achions fa volonté, fur le fubjedl
d'une
InfraBioHβnotabìe au Traitté que Vos Seigneuries
ont avec fa Majefté. Ceftdequoy nousfaifonslnftance
à cette notabìe AiTemblée non feulcment poui fatisfaire
au devoir des nos charges, mais encore à Taffbélion que
nous avons au bien de Vos afFaires.

Quand à ce qui eft du quatriefìne·. Meflieurs nous pou-
vons jurer à Vos Seigneuries qu'il ne s'eft rien fait à fio ·
me, n'y ailleurs, diredtement ou indiretìement, qui
contrevienneà laparolleque le Roy vous-à donné j vous
proteftantde fa part, qu'il ne s'eft fait aucunepropofi-
tion , quecelledontnousvousparlafmes, ilyaenviron
d§ux mois 5 Qui n'a efté autre finon, que
le Pape defirant
le repos univerfel de la Chreftienté j apres y avoir con-
vié l'Empereur, convioitiauflìleRoy, d'y vouloir en-
tendrej Lequel refpondit, qu'il ne defiroit rien d'avan-
tage pour fon particulier, mais queceianedéfpéndolt
plusdeluyfeul, qu'ilnepouvoit, ny né vouloic main-
tenant rien faire fans fes Alliés, & paiticulierement fan·
Vos Seigneuries, aufquelles il feroit fgavoir cette ouver-
ture, & fi elles y conientoient, quetres-volontiersily
entendroit j Enquoy MeflSeurs fa Majefté a bien tei-
moigné eftre plus
pwtBuellehVobfirvationdtfespfomf-
[es, que n'ont pas eiH Vbs Seigneure,
mais puisqu'il eft
impoifible d'empefcher que les chofes qui ont cfte faitcs,
ne le foient, le mal neantmoins, quoy que grand, ne
l'eft pas en forte * qu'on n'y puifle apporter remede,pour
veu que ce foit promptement ; Et je m'aiTure que Vos
Seigneuries jugeront bien que le premier. & le ólus ne-
ceffaire, eft
de rompre le cours i comme j'aydefiadit, à
toutes ces conferences particulieres. Ceft donc nous
vousfupplions ; Meflieurs, & de nous vouloir promp-
tement declarer quelles font Vos intentions, afinqu'en
les faifant fgavoir au Roy, il pu Ifle avoir loifir de former
fés refolutions felon les occurences.

Pah à la Haye lefixtefine jour de Janvier 16^6.

Eftoitfigné.

/ /
BREZE.CHARNACE.

MYtì Heeren > na dat wy lange Cydt gewacht haddetï
naer d'antwoort op 't gefchrift, dat wy op de
def·
tienden
van de left-leden maentaen u Ho. Mog.
gegeven hebben, foo hebben eyndclijck mijn Heerea
van Noortwijck en van Ruytenbürgh defe lefte Sater,
dagh de moey te gedaen van een aen ons te brengen, daf,
naer mijn gevoelen, vier principale punten begrijpt.

't Eerfte is aengaende cl'adfiftentlen en getuygeniiTeii
van afFeAie,die defe Staet ontfangen heeft,fo van d'over-
ledenKoninghH«Br;f/^</fG«i>i j van heerlifcke gebea-
genis, als van defe, die teghenwoordighlijck regeert ; en
dewijl u Ho. Mog. volkomen kennis daer af hebben, fo
twijflèlenwy oock niet of fy hebben van hen oock eeo
groot reflentiment en gevoel.
By het tweede blijckt dat α Ho. Mog. een pretext focc-

kcn


-ocr page 121-

IIQ V E H Η A E L

ken, om tecontlnueeren, en te volharden in het heen
en weer crecken van de j u Griffier, naer

de Spangiaerden, 'c welck wy wel mogen feggen te we-
len lunderde participatis en Jcennis van fijn Majefteyc >
dewijl wy'cgeen,dacter gedaen wort , niet weten, dan
dat men gelooft dat hy door fijn reyfcn niets hinderen fai.

Her derde is een vcrklaringjdat u Ho. Mog. hem eerft-
daeghs weer derwaerts willen zenden.

Het vierde is een heufch verwijt, onder de nsem van
verfock van 't geen , dat te
Roomen en elders met de ge-
meenevyanden gchandelc wordt,

Wy hebben dieshalven , mijnHeercn, dieoftigge-
oordcelc voor u Ho. Mog. te vcrfchijnen, omdaeratons
ge vpelen te ieggen, en 't geen te verklaren , 't wekk wy
nootfacckeüjck achten tot de welftant van dele ötaet, en
van de gemeenc faeck.

Wat hetifj^eaengaet, mijnHeeren, wy hebben al
te goede gevoelen van u Ho. Mog. omhemoytvanon-
danckbaerhsyt te konnen befchuldigen ; en wy gelooven
dieshalven dat u gevoelens tot Vranckrijck foodanig zijn
als fy behooren te wefen. Aengaende
h^t tweede, wy
zijn oneyndelijck verwondert van dat men ons bsithul-
dightdat wy het heen eo weer trecken van de Heer
Mufch
naer de Spangiaerden indiredelijck en verkeerdelijck
willen bedreven, als of wy alleen degenen waren , die
dat wiften te berifpen : en nochtans twijfel ick niet dat'er
niemant van u alle, mijnHeeren, is, die by fich felf
niet tocftaetdatdeKoningh fier gerechtige ftoffe heeft
om fich daer over te vergrammen,en wy om daeroverte
klagen. En feecker, defe handel is foo extraordinaer, en
foo vreemtvan'tgeen, dat men van u Ho. Mog.nafoo
iolemneel een Tradtaet, verwachten kon , dat men feg-
gen kan dat het niet te fullineeren is.

Wat het derdebtttaii, dat heeft ons boven mate over-
vallen,
mctODS het quaei veel grooter te doen fien, dah
wy 't ons ingebeelt hadden, nameltjck hier in, dst wy ge-
loofden dat de gepafleerde Conferentie metdeyyanden
niet gefchict waren dan door'tbedrijft)/»» t^/o/Tiii/aa
u Gedeputeerden, fonder dat het geheele lichaem van de
Staet fich daer mee bemoeyde. Maer wy fiennudatu
Ho. Mog. 't geen , dat gedaen is, niet alleenlijck appro-
beeren, maer daer in noch willen continueren en volhar- ;
den, tot prejuditie, en nadeel van'cTradlaet, datly ,
met de Koning hebben,en niet tegeqftaende de Declara-
tie, die wyaenhengedaenhebben, van dat fijn Maje-
fteyt daer over vergramtfouzijn. , ,

'tls waer, mijn Heeren. datwy onsfiiet konden in-
beelden hoedanigh het delieyn dcfer Conferentien is.
Want indien het om een algemeene V,rede is, waerom
dan dïfe befondere Conferentien? En indien het om een
befonderTraftaetis, waer toe zij η dan defe vermanin- j
gengoet, en
waer toe dan foo forghvuldiglijck een ding ;
gelochent, dat binnen weynigh d.igcn wacr^be vonden fai
werden en door defe handel een mifdrijf vergroot, dat

niet dan al te gevoel ij ck van fich felf fai wefen ?

In voegen, mijn Hoeren , datwy u ootmoedighlijck |
bidden dat ghy aen ons wildt verklaren boedanigti u in-
tentien zijn
,en, foo fy guedz.ijn, (gelïjcfc wy wenichcn, j
felve voor u particuliere welvacrt) te maken dat d'appa-
rentien daer niet mee ftrijden , door 't breecken van de
voortgang de(e>· foo gevarelijcke Cor.fereiitien, en door
riet roe te laten de weerkeeringh van de Heer
Mufch naer
de vyanden,of ten mioilen door haer fo lange uyc te ftel-
len,tot dat wy befcheyt van de Koning hebben,en tot dat
wy fijn wil weten op 't fubjcdl van een
foonotableinfradie
in 'cTraöaet, 't welck u Ho. Mog. met fijn Majefteyt
hebben. Dit is 'c geen,daerom wy inftantie doen aen de-
fe trefielijcke Vergadering,nietalieenlijck om in de pligt
van onfe Ampten te voldoen , maer oockin d'aftediie,
die wy tot de wclftant van u faecken hebben.

Wathet^/Wsaengaet, mijn Heeren, wy konnen aen
u Ho. Mog, fweeren dat'er te/JiorofWi ofelders niets ge-
daen isidireòtelijck, of indiredttlijck, 'c welck Itrijdt met
het woordt, en de belofte, die de Koningh aen u gedaen
heeft, aen u van fijnent wegen proceileerende en betuy-
gende dat'er geen propoötie noch voorilel gedaen is, dan
'f geen, daer af wy tot u fpraecken, omtrent
twie maen-
den geleden; 'c welck niets anders heeft ge weeft, dan
dat de
Paus j d'algemcene ruft van de Chriftenheyt bc-
geerende, na dat hy de Key fer daer toe genoodight had,
oock de Koning noodigde om daer toe te willen verftaen
die daeropantwoorde dathy voor hem in't particulier
niets liever begeerde, maer dat dit niet meer aen hem al-
leen beilont, dat hy nu voortaen niet kon, nochniec
wilde yets doen fonder fijnGeallieerden en Bont-genoo-
ten,en particulierlijck fonder u Ho, Mog. aen de welken
hy defe ouvertuere en opening bekent füu maken,en,foo
fy daer in bewillighden , dat hy gaerne daer toe verftaen
fou : in 'c welck,mijn Heeren,fijn Majefteyt wel betuygc
heeft te zijn
fmiïueler ind'objervatie en onderhouding van
ƒ/» beloften ί dan u Ho. Mog. geweefi hebhen. Ailaer de-
wijl hec onmogelijck istemaecken dat de dingen, die
men gedaen heeft, niet gedaen zijn , foo is nochtans hec
quaet,hoewel groot,niet foodanig,dat men geen remedie
daer toe aenwendenkan, foo dit maer vacrdigblijck ge-
daen word. En ick verfeker my dat u Ho. Mog. wel /ui-
len oordeelen dat heteerfteen nootf.ikelijckfte is, gelijcit
ick gcfeghn heb ,
de cours en voortgangh van de bclondere
Conferentie te breken. Ditis,mi)n rieeren, het geen ,
daerom wy u bidden, en vaerdighlijck aen ons te willen
verklaren hoedanigh u intcntien zijn ; op dat de Koning,
aen dewelcken wy die ontbieden fullcn, tydt magh heb-
ben om fijn refo!utien naerd'occurrentien en .voorvallen
te reguleeren , en formeeren.
Gedaen in den Hage, dert
fefden dagh van JanuarÏKS fefiien hondert fes en dertigh.
\Siks
geteeckent Brefé. Charnacé.

3©afc op flebeïiöcrefci fijnöe f^ ccBtcr gort acbonben
ic pccfïfïcccn Dp Dc booigaciiDc qnttooojt üan Den der-
den gjanuacp/ oljcofiebcn opI)acc©jopo)itieüanDen
veertienden ^cccmBji^. «önDc teiecDfii üecfocijt be
^crrtn <l5caef üan Cuienborgh rnöe ban Noortwijck,
om asn Οε toelgcmcIDc ì^men?itnbaf|aDcur^obccte
b?rngcn fcecftec ttuccDcauttooojt: Daec-cii-DobenDeii
fiibcii acn te firggfπ Dat Imfc föo. .fBog. tori a^toenfcijc
Öabiirn/ Dat boljjcn? [jet boo?acbc» ban (jacc J^o. JlSog.
pnnant ban toeflcn fijne {ioniiirr{Iöcfte.f;li)oje(ifpt ban
©jancltcijcft ncffcn^ DcnoSjiffiei'.MuichnafiÉHcnftout
biace oijrfonDen ; cnöe foo I)rt niogelgcft toaccöatöct
alfnocl) inocbt BcfcöieDrn i op Dat in allen Deelcn πιοφ=·
te biijchrn De fincecitcpt enöe opcecBijgljcpt banfiacc
i^o.4iISoa-inöifefaccfic.

LEs Efl,at6 Generaux des ProvincesUnies du Pais Bas
ont creu fermement que les Seigneurs Ambairad,^
de fa Maj.Tres-ChriftienneeulIént pris entier con-
tenrement en la refponcefaicefurleur Fropofiiion pre-
cedente , mais ayan, veu par celle d'bier que leurs Excel-
lences font encore en ioin & inquietude, &ouy, àgran-
diffime regret, Ie rapport du Seigneur ComtedeC'»/;»-
borghjSccia aieurdeNoortw^c^.qu'ilsne lesontfgeu raif-
foir en 'eurordeurparrelcldirciUèment fait en outrede
bouehe de la fincere & ingenue intention defdita Sei-
gneurs Eftits, mais que les Seigneurs Ambaffideurs de-
firent une declaration plus precifelurladite Propofition
d?hierj Lefdits Seigneurs Eftats declarent que Ie départ
du Sieur
Mufch kur Griffier vers Turnheut, pour appren-
dre Ic! intentions de l'Ennemy, touchant un Traitté Ge-
neral de Paix eft conforme à la bonne intention du Roy,
por tee par fa Rel ponce donnée Ie jp, du mois de De-
cembre dernier, au Sieur de
Reemftede Ambaffadeur Ex-.
traordinaire des Seigneur Eftats Generaux prés fa Maje-,
fti : Souhaittans extremement qu'il plaife à leurs Excel-j
lences avoir bonne opinion du procede des Seigneur»
Eftats Generaux, comme ils ont de celuy de fa Majefté,
& n'eftre point fufceptibles des imaginations Scfigures
indireftes ; Car les Seigneurs Eftats n'ont pas donné fub-
je<a aux arrieres & prejudidables penfées, dont il femble
que leurs Excellencesfoyent imbus; veu qu'ils n'ont ja-
mais manqué en leur foy publique h leurs A mis & Allie's
5c jugeans que les conteftatibns de part & d'autrc ne fer-
viront pas pour afFoiblir l'Ennemy commun, & qu'elles
ne font pas les vrays moyens pour Ie difpofer à h raifon,
mais que les plus feur & meilleur chemineftpourparve-
nir à une Pa!x generable, laquelle fa Majefté Tres Chre-
ftienne tefmoignedefirerpar lafufditeRefponcedu i^.
Decembre de preparer les affaires , en forte qu'onpuifle
eflre prompt & preft à faire une guerre vigoureufe d'un
commun concert Scmutuelle intelligence, leursExcel-

lencef

J


-ocr page 122-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

lencesytrouverontbonnedirpofition de ce cofté toutes
Scquantesfoisil leur plairaentrercnconference, fur ce
fubjeà ; & elles font priées derechef plus initammentde
vouïoir contribuer tous leurs bons & plus effiacitus Offi-
ces àia confervation&continuation de la benne corre-
fpondence, fincere δε parfaite smitié, entre fa Majefté &
les Seigneurs Eftets Generaux. Fait en leur Afleinblée à
la Haye le 8. de lanvier 163(5.

Antwoort van baer Ho. Mog. op de Ψτοροβ-
tïe van de Konìnckìijcke Franfche Ambajfa-
deursden 6. lanuar^.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden
hebben vaftelijck gelooft dat de Heeren Ambaffa-
deurs van fijn Chriftelfjckfte Majefteyt volkomen
contentement genomen fouden hebben in d'àntwoordt,
op hun voorgaende Propofitie gedaen. Maer die van gi-
fteren gefien hebbende, dat hun Edelheden noch in for-
gen en ongerufthedenzijn,en mtt het grootfte leetwefen
gehoort hebbende het rapport en befcheydt van de Heer
Graef van Culenburgh, en van de Heer van NooHwijkr
dac fy hen niet hebben konnen befadigen in hun y vet door
de mondelinghe verklaringh van de fincére-en oprechte
intentie der gefeyde Heeren Staten, maèfdat de Heeren
Ambaffadeurs een precifer Deckrat ie op de gefeyde Pro-
pofitie vangifter begeeren , foo verklaren de ghef^dé
Heeren icaten, dar het vertreck van de Heer Mufch, hun
Griffier naer Turnhoutj om d'inteocieii van de vyandt te
verftaen , aengasnde een generael en algemeen TraiteeC
van Vrede > conform is met de goede intentie des Ko-
ninghs, vervaetin fijn antwoordt, den 19. vin de Maent
December left-leden ghegeven, aen de Heer van Heem-
ftede, Extraordinaer Ambafladeur der Heeren Staten
Generael by fijn Majefteyt: wenfchende hartelijck dat
het aen hun Edelheden ghelicfde een goedtghevoelen te·
hebben van de^andel der Heeren Staten Generael, ghe-
lijk fy van die van fijn Majefteyt hebbeö, en niet foo licht
aen te nemen indirete en verkeerdie imaginatien en in-
beeldingen. Want de Heeren Staten hebben geen ftofFe
ghegeven tot öadeelighe en fchadelijcke gedachten, daer
af het fchijnt dat hun Edelheden ingedroncken zijn ; de-
wijlfy noyt ghefaelthebbeninhunjpublijcke trouw aen
hun Vrienden, GeallieerdenendeBondtgenooten j en
oordeelende dat de Centfftatien van weer-zyden niec
fullen dienen om de gemeene vyandt te veriwacken, en
dat fy niet de ware middelen zijn om de Vrede te difpo-
neren, maer dat de befte en feeckerfte wegh, om tot een
algemeene Vrede te gheraecken , dewelcke fijn Chrifte-
lijckfte Majefteyt betuyght te b^eeren door fijn voor-
genoemde antwoordt van den i Deèémber, Is de faken
loodanigh te prepareren en voor te bereyden, datmen
vaerdighen bcreydtkan zijn, om trtetghemeen concert,
en onderlinge kennis een vigoreufc en wackere Oorlogh
te volvoeren; daer toe hun Edelheden góede difpofitie
van defe zyde faücn vinden, foo dickwüs als het hen fai
believen in Conferentie op dit "fubjetì: te treden.' Ëa !fy
worden weer noch inftantelijker gebeden alle hun goede
en krachtighfte Offitien te contribueren tot de conferva-
tie en continuatie van de goede correfpondentie., en
oprechte en volmaeckte vriendtfchap tuflcheh fijö Msje-
öeyt en de Heeren Staten Generael; ' ■ -

Gedaen in hun Vergaderingh in den Haegh,d'achtfte
dagh van lanuarius lijd. ' , '

^^cfe faccAe ban i^cebf^ fian&rïtnog nocg albu^'ia
onfecrftcröfpDt (laenDc / foo in àlte^ ótièbaJIe *t 5P
Hat bffdtje boojt of te cogQfi BirtcR / flOfötflöèbonpep
in plaec^ ban cemn maclitiecti S^panUt / gjgeeη
oothtcbccbjcfhen; ©ftliuilHaitaicartbanbfcnttfWrt
onQecbcnl^Hot <@becfliPióoiömtni lac|) notginmbe
op DriF'onttecen / |a tùifcDrn be <l5aaiinifaenitl>batt&c=:
fenjfetact lanflö^ ben 'g>ukp gaf appieBenfìé/
battct nfct allren in 't topfeotncnbe tori roeit ίηαφ'ψ<=
fcöieOfn/ nemaec oocR cnMtjcIt ooifaecftegibeotöt tup=
ture mrttrt«oomfc|jf ïSijth/ ®uptffC||atie.'!Vfartdt-
nickrtiöei) weden Dabben'tfclbetjfetcne gcfimi jEaec
fao tod
He Hm Prince van Oxangie, ai^ bg getcen ihUl-
ten ©enecaci jijn altiit ban anbcc göeboelen «ibe maji-
itiea!)(bire|}: Oat/ niimdtjch/ boo?bcfen$taecinaUe
nianiccfnöirnaigtjtoa^tebipbenin Ji^cutcalirept mw»
tcnilEpfecenbe'tSïflch. Mot öien eptibesijnbfcfcljep»
ben S&cfenbtnacn gebaen gijctoeefl Druc otnj^efcoan
Voibergen, tnbc anDéce boo? cnbe na aenörn Ccuc»
ban iheulcn : Stem bcuc ben l^crt Aitzema,m^n
«t^om/ aenbeni|ertoel)ban Fridlandt,
<(&Enerad ban
'tfócpffc^/ enbr ben (t3;aefban Tiiiy, (t^cnccarlban
'tStigifcgeXcsgec. <iSnbealfoobeBei;MatinB&e opalle
bcfelbe SBefenùtnsgcn niet taacen foo faci^factoic / of
bacc op boIgt)bcn t'elctien^ tocbec nieutoe fooien ban
infcactfen : fooi^ befe g&eiegentfìepbt caebtfacm enbe
nooClgg gebonbcn aen fgne eoontfct) l^epfccigc&e Jtua^
jcfiept enbe <n 't te fcl){ceen tDci-grmelbe i|eec ban
Aitzema : om niet alleen be gebjeefbe Öuptutc of jbcns
bingiiebanbergeltic&c^u^liaicfteggei; te boojtionien
enbe beletten / maecoochteboenopceclgten ecnbolHoi=
men goet ïteglement of i^toctaet ban ^eutcalitepc/
enbe b?eDige j^agebupifcSap,

(i5nbe boetuel bit tot güeen anbec epnDeggcfcfìiebe:
foo gaf ljet nocfttan^ aen ©?ancöcfjch eiiüe ^toeben
bcelombjase/ omooifaecfte/bataïpgefepti^ / befiloc
liebec fagen batmen tet mafque af bebe/ euOe gbclgti^ fP
mettet atjch/ of met ben lürpfec bjac&.

(Segenben ia.2!anuacii 16^6, toecbt toebrrom een
bp-cen&om(le tot Turnhout ggeappointeect / Detuelcfte
met eene reciproque lubificatte/ enbe baec mebe alle
]|anbeItng{)afgeb;aoclientoietbt/ geepnbigljt ^e
j|eer (Saffier becbiaert^ fullenbe gacn; ijiclc figt) in ben
Igagljeop/ totben lo.ganuarStot na-niibDagiJ/ om
tcfienofbpöiebanb'anDetjpbey ben boo
,f3 b .göniet
toietbe toeöecombetfcöoben/ bocBgfteen bccanbecmgfje
baee in betnemenbe/ öecft fgne ttpfc. fulrjc gruiligen»
teert/ bat bp niet tegcnfiaenbe / contrarie il3int en
ifetroom/foo töbeltjtft binnen'^ïlactogenbofcö i^ glje»
accibeert/ battjptengcp^efigectben bage br^ abonbt^
nocgfoube bebben bonnen toefen tot Turnhout boo^'
noemt; maer ten Bofch geen Ccompetterban 'jJbpant^
;pbebinbenbe/ omlangg^bentoegt) be^te bepligecte
bonnen rpben/ Jeeftbeboo;noembe<62i(fiereen SSobe
gijefonben naer TumhouE, om te bernèmen/ offer geen
abupéofmifberftanientoaretuffcöen bepbe geftomen/
enbe geeftbeboo.2fci)|ebeS3obe()em <0;tfftcr'p'anbcren
baegb^/ toefenbe ben 13. binnen ben Bofch gijecappoi»
teect/ bat Wittenhorft,Dieghetooontoa^ De|pafpüO|«
ten enbe ^agen ban ^{flïgnetie ober enbe toebcr / ober
refpectibe te bjengen/ tof Turnhout toa^ göfpaffeett
mer^afpooit ban be anbere jpbe boojljem ©iiffier ;
baernptooibeelenbebatterpettoe^ aen bte 3pbe inben
toeoö toare göeftomen/ becftbe <©?iffiecl)embcn 14.
ban ben Bofch begeben/ met meeninge enbe intentie om
ben Hagetenaberen/ maer ftomenbe opbeis^afebooj
Alemkerck V 'i^ tem albact itecencontreett be boo?fj
WittenhorftbbecIebetenbeaenI)em<0|tffiec ftet boojfs
©afpoojt/ cnbeberfoecRenbebatfip ftem ben α», be^

om benï4·. me^^demach nacc Turnhout boojnoemt te
bomen : toaerom öp <©?iffier bemnaet Dordrecht Ijcrfc
begeben/ om albaer ftjne j&;unDen onbertuffciien te bes
foecben/enbe i^albaec buptetfbofien bon be <0rnrraU:i
teptgetoeefltotbenxo. op toelchen bagö Ijp IJfWijeeft
ggeembàtQueert/ om ben it. boo^noemt ten Bofch te
bonnen Jtin r ebogh tietft <&jiffiet tem felben on^
tcent ben Bofch te ^ctrpeopgetouben / tot anbcten-
baegt^/ al^toanneecbeboojnoembe Wittenhorft, bp
öemi^göehomen/wibeöiefcigefegiit/ bat ÖP Witten-
horftbanöem^iiffictbegectbete toeten/ oföp <Bitf»
fier J^iòruraUrtiàbbc in beHanbigtie foime : tp öeeft
baeropgte/mttooojbt/ BatfiP ben «t&ebeputeerbe ban
tot TurnboutRbmenbe/ tontentemenc
fbube bben; àpaec mebe be:Ìboo;noembe Wittenhorft
betttecïienbe/ i^tft ben boo?fj (J^ffiec betfocBt/ bat tp
(lemtotOofterbfautt of beet<nntcentfoube toiilenbers
boegen i op bat t)p t^m be^ te eorber anttooojt mocl)C
laten toetm /of:be comparitie tot Turnhout nocfifu"
i)eo}tgantf{ foiibe tebten/ ofte niet ; enoe getoarijt beb·
benbe / omtrent br elhovifche ^etjan^ wtberi 30.
^anttatliinfeec&cc^^t&tb^ ^ oioaer bp


-ocr page 123-

V E R Η A E L

lienboojft<l5}ifficcgEfioomenDin®rompcttei; ban Den
j^panDt/ bie t)cm in plaet^ üan abflgnatie ban CompJ·'
ritie gijcbjacbt öecfc feccftec SBiIlÉtb'ttoflch ÖP a^iiDe
j^eecrn ïjaec fêoogb ίΐβοβ. CSeöeputeccöcn ftecftouec»
grfonDen/ DaEtbànoocftaentìaet i|oog.fföo8. bP öc=
friue tifcic&ti^ öÖfDaen/ cnöe aïfoo Uè UoojaÖcniflbe
((3?i(fiecbtmcccltteu£itbefubtecfugii»enQe DUapcn bii
öicbanD'anberejpöpaenglKtornt / Dattct fclfoeniacc
fη llcccltte om iKm ban tgiJt tot tfiDt op
te öouDen/ fnüe
boo? ftine 3pDe tjaec Hoog jeog. hlepn|)cpt een te Doen/
Beeftöponifuiciteobemoctte tciben/ alle mteeljjche
niiDDelen acngetacnt/ om De d^ecammitteecbe ban
b'atttimS9üei>of$jUi3f:tiifd:^^e, te Doen [«sotnen tot
Cucntiout/ 'c luelcfe foci gfietucliigb gefucceDeect/Dat
1)P De Axfe Den
7. j^ebjuaip gtje&oomen koefenDe tot
iSucnyout/ t^inconfoiialté^an gaec ila Mog.mce-
ningecnbeintemfeaen Dettboojfs »i//«»A<w/toegcfoni
bentjetasilletij/ 'ttDeitltDcm<©|iffiEC bp Degljemelte
ï?eecen()aec i^oog Jffilog. «3efieputeec0en Oia^ gbefon-
Den/ omobergelebecttetöojDenaen
Όοη Martin de Αχζΐ
boojnoemt / tenepnDel)pùe^i>einconDe enDe (ilacte
tecmcn toÜDe bechlaten/ ofnietdemeeninge was met
Vranckrijck conjunàini te handelen) enDe ijeeftDe tneeCs
Oljcnoembeai^iititcaenDen boo^fs
Wmenhorfi becfocfjt
in britefDetecme/ DatbPDeni<i5jiffKctDilDee);cufeten/
banDatfjpaiDaei; tot (i^ucnDout niet itonDe compacc>
een
Udo; enOe alcec Dat De meecgenoeniDe Don Martin
d'Axpe yem in boegen boo^fepDt fbuDe gebben bechlaect
op
't boo?f5 S5illetl) / enDe upt beleeftöept Ijeeft De ineec
gcnQcmDeil52iffiecaen Den felben Don Martin niet een
«tijtpjefTcn iittfoon g|;efonDen tot een p^efent eeaigg-
©ifclj toiccft/ tectDcecDe bantuffcfjEnDettoiniialjenDe
üertigij guIDen j Dit aile^ Den
7. tot CucnDouc gbeAco^
men/ enDe oocfi 6e£ boo
?f5 S3ilÌcil) aen Den nieeEQÖe=
noeniDea Don Martin beljanDiaOt taefenOe / ijecft tjp op
DenfelbenDaglbDe^ obonot^ een S3oDe aen

Den mcecgcnoenicien ^;ifftcc geDepefcljcett/ met een
25?ief ban Witcenhurtt , öje Dm »i&?iffiec Den 8. Deg
tnoigen0tcnbyfupccn bföanoigijt/ (nljouDenDe üe
Uoo;t'sS9jiet7 met becfoich ban atDacc (oc tonbout te
tDiUencompatecen / enùe Datmen bp famen-hom|i fvu·
betcactecenban'tggeenenooDigtjfouDesdn/ enDe Dat
{)P Don Martin Den
boó;f; <i&;iffiec Den güeöeeien Dagt)
fouDe toacbten/ maec Dettjp d'Axpe Den (>. mo(Ïebec=
tceeiten naec Antwerpen, of na ccn anDec feectiec ©laei^
fe/ om Dat Oinl^QfPobjtDen felbenDagfjging^ e^pice^
een. j&ulejc Dattjaec Igoog .fnaog. naec Dee felbec ÖQoglje
looiifljepttociljebbcn brmeccht ( enDe noci) becDee hon^
ben ben^celten/ bjacc toe Dat De booifs fubtecfiiaien
enDe Diiapen bp Die ban De anOcce j^De aengetoent/ gbe^
bientbcbben/
enDe noct).becDcc fouDcn tiebben Itonncn
bienen / Dat/ namclijcft Ijp d'Axpe
niet naecöer^ fotiöe
Dfbben bpgDeb;aci)t j
al^ituatDyalteèDete boo; IjaüDe
öÖcDaen. 3&aetomDe<i&2ÌfFiec / fonDetbpöem te
(100=
uien/ tueDeci^göefteect inOen Haghej. ciuOecenDe Den
aeenen Die bp iiem focbtt'eluOecen. a@acc qp gi)eDeiibe>
ceect3i)nDe / i^ goeDta&ebotiDen enDebetHaen / Den
meecgcnoemDcn (t&|ifficc
Muich mitfOefeh te beDancfü η
obecfijneggeDaneDebboiceny euDegfìenomene inoepte ;
enDe tuecDtgelafi aen fyn i{g):ceUentte enb^ fameQttUche
i^eecen <D( DeputcecDen tot : De fecrete faeclicn meDe tap·
po?tteDoen. j w j

l^iec Deuc ( alfoo Defelbe Éegotiatie met bei^paen·
febetotOecfelbecDifceptitatie oiDe befpottinge toa^ φ
gOebjoodten) foo mecDt ^anclttijch toeöec te bieDen
gbelidt: fienDe Dat battibefi^bc Cranenburgbie enDe
Turnhoutfche $an.DeifnsI) iiict fouDe ö^n/ ijoetoei
mcngbeen IHIepne ConfìDeca^egaDDe mogen nemen op
ben fobecen toefianDiCben faethen : tuantieecfielicg/fQO
toa^ scheocken-ò'chwe in '^33panDt^ ganDen, enDe
baecDcuceettscootefcgjiifigegebenaenoefe Méii De
Betuwe, getbef!e quactiec ban eeioeclanbt/ Joa^ bf
bobben / beef onRoffen Dien;^«nec om niet aengetoent;
be reputatiebao^LovenbêcminDett/ fiet SlegecoRbe^
caelt/ ellenDtgg/ bot^ec^em fiecfite/ (oopenDe m De tol^
lanDtfcftcenDe anDece ibtebsn bp DupfenDeii Éieötien
langijg De fïcaten/ felfii XieDen ban goeDen enDe i$D(6en
Üupfe: teaecbeuc ooeli in alle De i^jobintieniintflacït
«n awote fiecfte/ Dan; wptracn / ten ttoeeien/«f.nam
ï
foo Dit in *t begin De^ ©ojlogsJ of Öuptuce ban ©lancii»
ctjchtearn^pangien/ in
Den groenen houte, gefcljitDc/
Dat bp abcbolgg De Jpcanfclje bcta(ingi) nocb etgec f otiCie
5ijn. ®en DecDen : SHIfoonuOeuc Of fjaeg&fcDe ©?cDc
oe üiepfec beel abantage in <@upt)Ianoc baDDe gt)eb)on«
nen/ enöe men Defe ^omcc (jabDe een ej;tceem effojt
gI)eDaenbanDeuptec|temacbten Die J^jancBcgcH enDe
Oefen gitaet ftonDen te famen bjengUcn / enöe m plaet^
ban te toinnen / men noci) öaDDe becloocen : ^00 pont
te befojggen Dat bp toebomenDe boojtganclt ban Den
(©ojlog niet beel bo?Deel te Doen/ maec bctec toa^ J3?eDe
temaecften.

^Ciftoningg ban B;anthti)e& enDe |Ήη fiacDtbe^
meteltenDe alie'tgeene boo
;f3 ; ooclt gbclien bebbenüe
aen Defe Turnhoutfche enöe Cranenborghiche Iganüfs
lingöfooisielöeQenegenttiepDtal^ De nootiuenDigbepDc
Defec fiobintien totDe^ieDe / enOeDaciom b;efcnDe
Dat befelbe al tDebecom D'een of D'anDct occafie / Die
l)aec bo}Decl0cft mocgt btecDen gijepjcttccct/ fouDen ma='
gen bp De gapten batten/ bebben aoetgljcDact)ttetoa:=
nen effectibelijch/ bat ©janeUctjcb niet lucpnigec tot
]^;eDe genegen toa^: mit^ Dat Defelbe genecaioch niotljt
gbettpffen bjetDen : Daecom beeftmcn in Bjancbcgcli
goet abebonDen ban felf De iianDciingij altjicc boo;te
ftaen enDe beltent te maeehen. «tSnDeipDit epgentlyclt
bet begin enDe funDament banDelactjieof/ foomenfe
noemDe / De generale l^jeDei'anDclingO/ DiebanDcfen
tgDt af gljeDupjt beeft ttoaelf^iacenianab: enDenocb
enDli)c& niet becDec al^ tot eene patticuiieic 3^;eoe beeft
bonnen aebjacbtbietDen: bo^biel foo beel gecucbt/om
eene generale ii^gemaeefitgetDeett. 3I^ant eenigbe^a·
een lanab beeft gebifputeeet obecDeplactgbanüei^ans
Delinflö/ enDe obec De jFojmuliecenbanDegafpoojtcn
om op De l^etgeDed'ng Dee generale llanDeitngb te conu
pareren.

D'SInlepDinge Dan tot Defelbe alfoo genaemDe Gene-
rale Vrede Handeiingh, üjicrt gbemacclit ban toegbcn
©iantiirrich op bolgenbe maniere: ^

«©en 3o,3ipji( i^inDe©ecgaöctfnflb ban bare
i?o· Dgog. gbecomparcert De l|eec ban
Chamacé,
Dinacig aimbaffaDenr ban toegben Den tóoriingö ban
©jancftcycft/ enDe beeft eerftbpmonDe obcDaen/ enoe
Daer na in gtfcbjifte obergelebert De Pjopoficie bier naec
gbeinfeceert/ tuaernaerbp Den ©eer ban
Nourtwijck
ter löeraaDeringu pjefïDerenöe/ met ejcpicjfen boojDacljt
DengemeltenJ^eetban Chamacéafgcbiaegöt bJrfcnDe/
ofDe^ tóouingb^ meningbe enöe intentie Uja^/ Dat nl^
men up De te nomineren plaetfe / enbe Den te piefigcctu
tjjDt fouDe ftomen/ Dar een pDet ban De a3eallie"crüc fyne
•ifimbaffaöeut^DetbjaettpfouOepucrrn / enDe Dat een
pDer tefpectibe ban fijn epoen antcrefien |Ì3uDefp|ecc=
üen/ (Otracteren enDe Defefijc nf-banDelcni b«ft öacc
op rwDeiijclt betltlacrt De mcnmabe
enbe intentie ban
Den boogb geDaebten «otiinch fuich^ te toefen ; ttacr
opbp
Oe®aobintientefamengefp|ooc&en bjefenöe/ i^
Denjbemelten
i$eet WmbaffaDeut Dao? De Heer pjefiDc?
pDe ter ©etgaöerfnge berhlatrt / Dat bacr i|Oi Mog.
bemfpoeDel{jcttantlu)oo;Dt fouQengcben; enDe bcbkn
De Piobintien banDe l^?opofitie betforbt <Soppe / Die

bacrgearcoiDeertii..;,'

IV/i E^eu'S, Le Papeayancdepuispeu faitentendre
XVJ. à fa Majefté par ion Nonce, q^ueleiEfpagnoIs luy
aypicnt declaré, d'cftre prelts d?envoyer Icurs De-
putés à une aflemblée generale, pour y twittcr de la Paix
avec fadite Majellé & fes Alliés, qu'ils avoyenc nomme
leur? JQeputés Ie
Dw.it^caia. Den Francifco deMfht, &
^merC^celitrJi^lfn, copime l?Ëmpsreuf avoitau-
paravaut feiL
 Camtf

Je f PMtr*j & de BeronC^ti qwe ppiu Je lieu^e ΓAffiem-
i)lc?,,UsTOn»cnoienoilÌBl>un deequatrecyrdevant pxóp^r

(ésiiiVgmpsxwt^mi), ér Siierü

Ëtquefjsi^^-lepeD^pff^Jadice AlTeqibl^ tJ^n^eiVitièt^rr
nijifloioetrieo, s'enremetfantàfa^wntete., quipreflöii
icRojiquécefuftajj pluftoftqu'ilferoitfóflïble,, ■ τ

lution Hnmuable, '■^■neie leparar j^ei.^ de. fésAHiés;
ny,^ 8ppajreqce,,n7iqn efFeö, foit pour cbpiifluerJa
guerrcvowpour trainer d'une bunne Paix, qu'ejle Icuojt

Ij


-ocr page 124-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

U prudence de fa Sainteté d'approuver cette Refolution>
fgachanrqu'ileftimpoffible. à quifefoit, d'endeftour-
ner fa Mijefté. Que pour lieu & Ie temps de l'Affemblée
ia
Majefté ne pouvoit convenir que conjoinöienient avec
lefdits Alliés, mais que par advance elle pouvoit dire
qu'aucun des quatre lieux , ne f§auroic eftre admis, pour
dire par trop efloignc de vosSeigneuries; maisquefa
Majefté feroit office vers vofdits Seigneuries à ce qu'elles
confentiCTenc de convenir de
Cologne, de Liege, ou dc
quelqueautre lieu qui enfoitprocbe,& que pour ie temps
elle feconformeroità que ce les Alliés eftimeroient plus
à propos.

Mais qu'en quelque lieu que ce peuft eftre fa Majefté,
ne confentira jamais que fes Deputés s'y trouventpour
trsitter de la Paix, fi ceux de fes Alliés n'y font en mefme
temps- ,

C'eft Meffieurs ce que fa Majefte m'acommandéde
faire entendre à Vos Seigneuries, & delesconvierdefa
part de k refoudre au pluftoft fur ce fujeél, & luy en fai-
re Γς3νοΐΓ Vos fentimens; lefquelsattendant faMajeftéa
bien voulu leur dire, que les fiens font que pour Ie
temps, de l'AiTemblée, il fera mal-aifé qu'eile fe puifle
com meneer que dans tout Ie moisd'Aoult; Ce delayau
moins eftant requis pour fgavoir la refolution des au tres
Alliés, & la refponce de i'Erapereur, & du Roy d'Ef-
pagne, pour convenir de ce que fadite Majefté aura re-
folu avec fefdite Alliés, fur Ie temps & Ie lieu lequel fa
Majefté ne juge pas pouvoir eftre plus commode pour
tout Ie monde, & particulierement pour Vos Seigneu-
ries que celuy de Ce/egwi,
AeLiege. ou de quelqueautre
lieu, procbedelà, pourtoutesconfiderations, &qu'auf-
fi fa Majefté convie Vos Seigneuries, de vouloir conve-
nir del'un OU del'autre.

Faitàla Hayele trentiéme Avril, milβχ cent trente

iigné

Chamecé,

MYn Heeren, alfoo de Paus onlanghs, door fijn
Nuntius, heeft doen verftaen aen fijn Majefteyt,
dat de Spangiaerden aen hem verklaert hadden,
bereydt te zijn om hun Gedeputeerden te fenden tot een
generale ende algemeene Vergaderingh, om daer van
Vrede met fijn ghefeydc Majefteyt, en met fijn Geal-
lieerde en Bondc-genooten teipreecken, dat fy tot hun
Gedeputeerden verkofen hadden de
Rertogkvan Ahal».
DottFraneifco de Melos, &αάα àcVtce-Canee lier van Mila-
nen,
ghelijck de Keyfer te vooren of de fijnen verkofen
hiààeBi^chopvanWirtfèurgh, deGraefvan ι en
de
Baron Curts. dat fy voor de Plaets tot de Vergadering
verdroegen in een van defe vier, te vooren door de Key-
fer geproponeert,
Trente, Confians i Augffurgh enSfiers.
En dat fy ,ίοο veel de tijdt van de ghefeydc Vergadenngh
aengingh, niets determineerden, fulcks aen fijn Hey-
ligheydt gevende, die de Koningh prefte om dit op
't fpoedighfte aen te vanghen ; fooift, dat fijn Majefteyt
lot antwoordt heeft ghegeven dat hy perfifteerde en voU
harde in d'onveranderlijcke refolutie van nimmer te
fcheyden van fijn Geallieerden en Bondtgenooten, noch
infchijn, noch in dier daedt, 'tzy in d'Oorlogh te con-
tinueren , of om van een goede Vrede te handelen, dat
hy de voorfichtigheydt van fijn Heyligheydt prees in
in'tapproberen van defe Refolutie, wetende dat het,
voor wie 't oock Vj, onmogeiijck is fijn Majefteyt daer af
tetrecken. Dat voor de plaets en tijde van de Vergade-
lingh fiin Majefteyt daer in niet verdraghen kon, dan
conjundelijck en gefamentüjck met fijn ghefeyde Gealli-
eerden en Bondtgenooten ; maer dat hy by provifie kon
feggen dat gheen der vier Plaetfen aenghenomen foude
worden, om dat fy te verre van u Ho. Mog. afgelegen
zijn : maer dat fijn Majefteyt dienft fou doen aen ughc-
ghefeyde Ho. Mog. foo fy bewillighden in de famen kom-
&.ÏitKeuUn,teLuyck, ofineenighe andere Plaets, die
na by daer aen is, endathy, foo veel de tijdt aengaet,
figh fou conformeren en fchicken naer 't gheen, dat fijn
Geallieerden en Bondtgenooten bequaemft fouden oor-
deelen. Maer dat, in welcke Plaets het oock mach we-
fen, fijn Majefteyt noyt aen fijn Gedeputeerden fai toe-
125

laten, dat fy daer verfchyneo om van Vrede te hande-
len, foodeghenenvanfijn Gbeallieerden ende Bondc-
genooten in de fel ve tijdt daer niet by zijn.

Dit is, mijn Heeren, 't gheen, 'tweick fijn Maje-
fteyt my bevoolen heeft aen u Hoog Mog. te doen ver-
ftaen , en hen van fijnen 't vveghen ce nodigen ten fpoe-
digften op defe faecke te refolveren , en ughevoelens
aen hem bekent te maecken : cn fijn Majefteyt, daer op
wachtende, heeft hen willen aenfeggen dat fijnghevoe-
ien, foo veel de tijde van de Vergaderingh aengaet, isdac
fy fwaerlijck eer fai konnen beginnen dan indeMaent
van Auguftus; dituytftelten minfte van noode zijnde,
om te weten de Refolutie der andere Geallieerden cn
Bondt-ghenooten, en d'antwoordt van de Keyfer, en
Koningh van Spangien, om In 'c gheen te verdraghen,
dat fijn ghefeyde Majefteyt gherefolvcert fai hebben met
fijn gefeyde Geallieerden en Bondtgenooten op de tijde
en plaets, die fijn Majefteyt oordeelt niet bcquamer te
konnen zijn voor al de Werelt, particulierlijckvoorn
Hoog Mog. dan die van
Keulen, van Luyik, of van eeni-
ge andere plaets, niet verre van daer, voor aile confide-
ratien, dat fijn Majefteyt oock u Hoog Mog. noodigr>
in d'een of d'andere te willen verdragen.

Gedaeninden Hagheden 30. van April ifijij.

Geteeckent

Charnacé,

LEs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays
Bas, ayans veu & examiné la Propofition faite δε
livree par eferit de la patt de fa Majefté Tres-Chre-
ftienne, en l'AiTemblée des Seigneurs Eftats Generaux
des Provinces Unies du P^s Bas, Ie 30. Avril dernier,
parleSieurdeC^ereec/, Confeiller auConfeil d'Eftat,
MarefchaldeCampés Armées, & Ambafladeur Ordi-
naire de fa Majefté, remercienticellede teute leur afie-
£tion de la communication qui leur a efté fatte de fa part,
que les Efpagnols font prelts d'envoyerleurs Deputés à
uneAffembléeGenerale, poury traitterde la Paixaved
fa Majefté & fes Alliés & declarent qu'il leur eft trei-
agrcable qu'il luy a pleu de couvrir iefdits Seigneurs E-
ftats, de ie vouloir refoudre de leur part au ρ luttoft fur Ie
temps & lieu pour Indite Aflemblée. Les Seigneurs
Eftats Generaux ne manqueront pas d'y envoyer leur»
Deputés pour fatisfaireaudefirdu Roy, Sctrouveravcc
fa Majefté une bonne ifluc de lalongue Guerre, defirani
qu'il loit Ie pluftoft qu'il fera poffible, & au mois de luil-
let s'il fe peut j & fa Majefté eft priée qu'eile nous ea
veüille notifier Ie jour prefix j & quant hU lieu à affigner
pour ladite Aflemblée, ils confient qu'il fera felon ce qui
aeftéconvenuentrefaMajeftéTres Chreftienne & Jef-
dits Seigneurs Eftats Ie if. d'Avrii i^^4..&nommentà
Uytrecht, comme Ville fpatieule & grande au milieu de
cétEftati ToutesfoislesSeigoeursEftaisne feformali-
feront,
dc Xante, om Cologne, en cas que fa Majefté ne
puiiie faire perfuader aux Efpagnols , & aux autres
IntereflTés de fe vouloir accommoder , felon ce qu'il
a efté convcDu entre fa Majefté & cét Eftac quanc au
lieu.

Fait à Ia Haye Ie quatriefme du mois de 14aj, mil

foixante trenteβχ.

De Staten Generaci der Veteenighde Nederlan-
den , ghefien en gcëxamineert hebbende de Pro*
pofitie, ghedaen enfchrifcelijck overgelevert van
weghen fijn Cnriftelijckfte Majefteyt, in de Vergade-
ringh der ghefeyde Heeren Staten Generaci der Veree-
de Nederlanden , den 30. van April left-leden door d«
Heer van
chamed, Kaets-Heer in den Raedt van State^
Marefchal der Leghers en Heyren, en ordinarie Am»
baffadeur van fijn Majefteyt, bedancken de felve uyt
alle hun ghenegentheydt van de communicatie , die
aen hen van fijnent weghen ghedaen is, dat de Span->
giaerden bereydt zijn hun Gedeputeerden tot een
Algemeene ende Generale Vergaderingh te fenden»
om daer van Vrede te handelen met fijn Maje(ieyCf
' '
 %% «n


-ocr page 125-

124- V E R Η A E L

en met fijn Geallieerdenen Bondc-genooten, enverkla-
len dat het hen feer aengheoatm is dat het hem belieFc
heeft de ghefeyde Hecren Sratcn te noodigen, om van
hun Zyde op het Ipoedighfte van de tijdten plaets totde
ghefeyde plaets te willen refolveren. De Hecren Staten
Generael fullen niet manqueren hun Gedeputeerden
derwaerts te fendco, om de begeerte des Konirgs te vol-
doen, eo roet fijn Majefteyc een goede uytgangh van de
lange Oorlogh te vindt;n, begecrendedatdit foo Ipoedig-
lijck gedaen wordt, ils mogelijck is, en in de Maent van
Juliusifoofulcksgeichiedcnkan; en fijn Majefteyt wort
ghfheden, dat hy den precyfen dagh aen ons belieft be-
kent te msccken j en wat de plaets aengaec, die tot de
ghekyde Vergaderinghaengewefen fai worden, fy ver-
trouwen dat dit fai zijn naer 't geen , dat daer af verdragen
is tuflchen fijn gefeyde Heeren Staten den if. van April,
i<)34.. en voornamectiijck t'Uytrecht. als een trefFelijcke
ei) grooteStadt in't mitlden van defen Staec. Doch de
Heeren Staten fullen figh niet formaliferen van
Santen of
Keulen·, ingeval dat fijn Majelleytde Spangiaeroen , en
d'andere geintereffeerden niet kan doen ovenreden fich
te willen fchicken naer't geen, dat, acngaende de plaets,
tuflchen fijn Majefteyt en defc plaets verdragen is.
Ghedaenin den Hage, de4. dagh vandcmaent Mey

^tn 13. Huguflp fiecft ©jancfttgcït öiud ben ?ïm.-
tiafTi
Tiic Charnaflë laren cominunicccfn/öPt Dc Ütoninij
ban ^pangÌEti nu oacfi liaOöc aniQfnoomen bc gitabt
K<
uie,. tot be ©ccgabauigU pliittj; ban be genfcalr
i^anbeling^ : bat bc ^ilcC'Cii:t1l!li}cft|ie ttoningf) tot
Difdbe ocnominrftt
öaöire ben ^actimad ban Lions,
al^ i^oofr tian Dr 23cfi'nDing'..t / rnbc öacc bp be Jlccern
ban
Avaux enüe Feuquieres. j©afc alfao ^panflitn
toasJ tDfpgrrfniir ύε ηαρύΐβΐ)? pafpoojienof^aufconi
buirt^ boo? ùe «©calliecctie uan fon j^ajcflrpt ban
■©janchcrjcit; footaJilücbcfelüc oocft niet ftpnbcn fijne
^niüdflabcur^totK.culen, bou;cr!bc aleccban^pan^
Bien fouben ο»·α«0ίη 5tin afOEltf Pafpoojtcn.
%ubcc0 oefe ^oiticc niet gepalTecrt / aengaenbe be
i^anbelingb : bcnieetiebcfoingnc^inetben^m·
bafTaOcuc ChamaiTé tuajS aengaenbe be betafingl) bec
aagtj^ en ï^ofpitaei-gelbcn Dcc jpcanfclje iCcoupen ;
bie aloinme in oe ^tebctt ban befe p^obintirn taoacen ge^
fou nccrt/ enbe be ftcancheinbe 45a(l-ljupfeng{)elept.
't S^elch b'^mbaffa^ettc feec fuflincccbe bat tot laflban
befcn ^taet bctjooj^e te hoonicn ; raaec epiUijch i^ \
'
bjaaen Oeut nabolgenbe attactaet :

Traitié, entre Louis Xlll Roy de Vrance, &
les Ejiats Generaux des Ψτονίηοε5 Unies
des Tays Bas k 6. Septemère .1636.

LEs Ëflats Generaux des Provinces Unies du Pays

Bas : A tous ceux qui ces prefentes verront, Salut.

Gomme ainfifoitque Ie ö. jour de Septembre der.
nierunTraittédefecoursayteiléfait&accordé icy àia
Haye entre
ìe^icutàtChamaffé, Confcillerdu Roy en
fes Confeils d'Eftat 6ε privé, Gouverneur & Baillif de la
Ville & Comté de Clermont, Marefchal des Camp, &
Arméesdefa iVlajefté, & ion Arobafladeur Ordinaire en
eet Provinces, ficlesSitursnos Deputesàcc Gommis;
dontlateneurs'cniuit.

l.e Roy ^y^M coafiàtréhsgrandesdefpenfes txtraordi* :
Mairest
que les Sieurs les Eftats Gcneiaux des Provinces
Unies des Pays Bas ont efté obligés de faire cét hyvcr
psilë, pour Ic fitge &reprifedu Fort de Schenck, & celle
qu'il leur con vicn t encore prefentcment fupporter, pour
tenirltur Armee en Campagne,
afin de Miiireér tfiiofn·
mager les ennemis autant qu'il leur Jera psfible
; fa Majefté
àdOnnéordre&i ouvoirau Sleur (ie
Chernajfé QoiaitA-
ler en fes Coafeils d' liftat & privé, Gouverneur & Bail-
Jif de la Ville 6r Comté de Clermont, Marefchal de
Camp & Arraées de ia Majefté, & fon Ambafladeur Or-
dineire en ces Provinces, d'avlieraveclefditsSieursE-
ftats ce qua pourroit faire, fa Majefté en ces occafionsqui
leur telmöignaft de plus en plus la continustion de fa
^onBC voloocé) eu biea de Uur Mac : furfjuoy gyant plu·
fieurs fois communig[ué avec les Sieurs Deputés defdits
Sieurs EftatSjà cétcfFet, enfin apresdiverfcs Conferen-
ces, ils ont convenu & arrefté en vertu de Icurs Pouvoirs
refptdlifs, cy-aprés inferés, les Articles & Conditions qui
s'enfuivcnt,


ρ;

i

ί

I.

SaMajeftéaififterapc urunan j àcommencer du jour
du prefent Traitté,les Sieurs les Etlats Genaraux des Pro-
vinces Unies des Pays Bas, de la fomme de quinzc eens
mille livres.

II.

Lefdits Sieurs les Eftats employerontleditargentefFe-
ftivcmentàl'entretiendegensde guerre, qui pourronc
eftre levés, ou pour faiie des recreiiesou sulres renforce-
mens des Compagnies qui lont prefentement à leur fer-
vice, en forteque laditt- iomme de lyooooo. livres, ne
pourra eftre divertie à aucun autre ufage. Ce que leldits
Sieurs Eftatspromettent de bonnefoy & maintiendront
religieuffnient,afindütantmieux incommoder ou atta-
quer les Ennemis par toutesvoyes&moyens à eux pof-
fibles.

III.

Sauf&exceptéque fur Jadite fomme dc 1500000. li-
vres fera pris, cc qu'i! f;<ut payer ( ielon Ie defir de fa Ma-
jefté) aux Villes & Places ou 'les Trouppes de fa Majefté-
ont eftéen garnifonjle jufte pris du Logement & fer vices,
depuisqu'ellesy fontentrécs, jufques aujour qu'elles en
font forries ; En ce compris les Regimens des ^sieurs Mw
lart ύ· Wurdenhurghy pour ts ut Ie temps qu'ils ont demeu-
ré& demeureruiit en ce Pays: Et les Sieurs les Eftats
fourniront aquis valabies defclites Villes & Places dans
J.moisaprésia ratificationdeftsprefentes, àladefchar-
gedeft Majefté, comme auflidecequieftdeuauxHof-
pitaux defdittes Villes, pour les t-oidats de fa Majefté &
Regimens fufdits qui y ont cfté rectus.

IV.

Sa Majcflé entretiendra en ce Pays pendant ledit temps
les Regimer.s defdits Sieurs
Mulart é- Wardenhurgh : qui
feront mis au plus piés, que faire <e pourra, au nombre
des Chevaux & d'hommes portés par leurs refpedtives
Commiflions, & leront payés felonlesRollesdesmon-
ftrcs qui en feront faites. Et cc à quoy les cloftures defdi-
tes Rollcs monteront fera defalqué de la part de fa Majc»
flé,lurlefdittes jfocooo.hvres.

V.

Que fi fa Majefté vient à demander les deux Regimens
fufdiis pour eftre en voyés en Fr4nce , leldits Sieurs les K-
ftais leur permettront d'y aller, mals en ce cas fa Majefté
nc pourra plus rien defalquer pour leur entretitn de ladite
fomme de lyooooo. Üvres depuis Ie jourqu'ilss'embar-
queront.

VI.

Sa Majefté baillera pour ledit argent des aflignations
qui
(erontbonneS)&au conter.tement de celuy qu'il plai-
ra auxdits Sieurs les Eftats authorifercn Franceàcctcf-
fet, pour eftre acquit écs efïtöivement.

VII.

Ladite fomme fera payée en trois termes , fgiVMt
yoceoo.livreslorsdeRatification refpeöive decespre-
ientes ^ooeoo. livres dans Ie mois de Mars j & let autre
ioooco.livresdacs lemoisdejuillet.

VUL

Ledits Sieurs les Eftats confenient en outre, que fur lik
dite fomme de if00000. livres, feront prifes & refervécs
lesPenfionsdesOfEciersFransois, pour eftre payées&
diftribuées fur Ie pied & de k mefme fagon qu'ilaefté
convenu par leTraittédu 17. luin léjo. Öcceluydu if.
Avril 1(534.. Et que celuy que leidits Sieurs lesEtoa.
commettront à Paris pour recevoir lefdits ijoooeo. li-
vres, fera obligé d'y payer&fournir la fomme, àquoy
fe mentent Icidites Penfions, fur Ie deinier terme
fufdit.

IX.

Sa Majefté & leidits Sieurs les Eftats ratifisrontreipe-
öivement ces prefentes dans Ie terme de
6. femaiaei fi
faire fe peut. ^

Ce prefent efcrit ne derogera point aux precedans
Traittécs entre A Majefté & leldits Sieurs Ëftao;

tOHf

Ί


-ocr page 126-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 125

Tous icfquels demeureront en icur forco & vigueur,
riuur eitre lideilcmcnc effedués de part & d'autre.

'Tra^det, ttiffchen Louis de XIII. Koningh
•van Vranckrijck, en deStatenGeneraelder
Vereenighde Mederlanden j de 6. van Sep-
tember. ió3<i.

De Staten Generaci der Vereetjighde Nederlanden,
Ben alle de genen die defe tegenwoordige fuUen
iien, Saluyt. Alfoo op de
6. dagh van September
left-leden een Traöact van fecours hier in den Hage ge-
maeckt en geaccordeert is tuffchen de Heer van Char-
mcé, Racts-Heer des Koninghsin fijn Raedt vanStaec,
en Ili fijn befondere Raedt.Gouverneuren Baljuw van dc
Stad en 't Graeffchap van Clcrmont, Marefcbal der Hey-
ren en Legers van lijn Majefteyt, en zijn Ordinaer Am-
bailadtui indefe Provintien , en de Hceren onfe Gede-
puteerden , hier toeghecommitteert, daeraf d'inhoudt
volght. . ^

De Koningh geconfidcreert hebbende de groote extra-
ordinaire otikolten, die de Heeren Staten Generaci der
Vereenigbde Nederlanden verplicht zijn ghuweift in de-
fe vtricde Winter te doen., tot het Belegh en de Weer-
winnÏDgh van Schencke-Schans, en degene, diefy noch
tegenwoordighlijck moeten dragen, op dat fyhunHeyr
in 't Veldt fouden houden, om ioo veel, als hen moghe-
lijck Tal fijn, de Vyandcntê hinderen en te befchadigen,
foo hecfc lijn Majeileyt order en macht ghegeven aen de
Heer van
Charnacé, Raedts- Heer in fijn Raedc van Staet,
en in fijn befondere Stact, Gouverneur en Baljuw van de
Stadt en 'c Graeffchap van
Clermont, Marefchal der Hey-
renen Leghers.vanfijnMajefteyt, en fijn Ordinaer Am-
baflàdeur in defe Provintien, c'advifcren met de gefeyde
Heeren Staten 'tgeen,'cwelckfijnMajefleyt foude mo-
gen doen in defe ghelegenthcden, om meer en meer de
continuatie van fijn goede wil, tot welftandt van hun
Stact, en aen hen te betuygen. Ten dien efiFedhierop
vcelmaelgecommnnicecrt hebbende rnet de Heeren Ge-
deputeerden der ghefeyde Heeren Staten , foo hebben fy
eyndelijck,: uyt krsicht van hun refpeélivePouvoirs en
macht-Br ie ven, bier nageinfere^rteningevoeght, defe
volgende Artijckelen en Conditiën verdragen enghear-
refteert.

I.

SYn Majefteyt ikl de Heeren Staten Generaci der Ver-
eenighde Nederlanden aflifteren met de fomme van
1 yooooo. ponden voor een laer, cc beginnen van de
dagh van dit tegenwoordigh Tradact.

De ghefeyde Heeren Staten fullen het gefeyde geldt
efflftivelijck employeren en belleden totd'onderhou-
dingh van Krijghs-volck, datgeworven fai moghen wor-
den, of om de CotPpagnien, die tegenwoordighlijck in
L·undienftzijn,tcvullen , of te verftercken : invoegen
dst de gefeyde Somme van 1500000. ponden totgheen
ander gebruyck gediverteert fai mogen worden : 't welck
deghefeyde Heeren Staten getrouwelijckbelooven, en
religieufclijck fullen onderhouden, om foo veel te beter
door alle weghen ende middelen, die hen moghelijck
iijn, de Vyandent'incommoderen, ofaentccmen.
III

Behalven en uytgefondert, dat van de gefeyde Som-
me van if 00000. ponden genomen fai worden't gheen
men ( naer de begeerte van fijn Majefleyt) aen de Ste-
den en Plaetfen betalen moet, daer dc Troepen van fijn
Majefteyt in Guarntfoen ende Bcfetting hebben gewecft,
door de gerechtige prijs en waerde der
Log^-gelde» en
dienflen.
zedert dat fy'er inghekoomen zijn, tot fy daer
weer uytgetrocken : hier in begrepen zijnde de Regi-
menten der Heeren<fli«/(»rii»
Wiirdeniurgh, voor al de
tijdt, die fy in dit Landt gebleven zijn, cn blyven fullen.
En de Heeren Staten fullen binnen 3.iMaendcn, na de
Ratificatie van defe tegenwoordigen,behQorelijcke quiit-
fcheldingen der ghefeyde Steden ende Plaetfen fourne-
neren, en befchicken,totontlaitingh van fijn Majefteyt;
oock van 'c geen, 't welck men fchuldigh isaen dc

Gaft huyfen der gefeyde Steden voorde ibldaten van fijn
Majefteyt, en voorde voorgenoemde Regimenten, die
daer ontfaogen zijn.

IV.

Sijn Majefteyt fai, geduyrendedegefeyde tijdt, in die
Landt otidtrhouden de Regimenten der gefeyde Heeren
Mnlart en Wardeuhurgh, die föo na, als 't mogelijck fai
zijn, ghebrachc (uilen worden tot het getal der PaerdcQ
ende Mannen , dat hun refpedliveCommiffienmede
brenght ; en fullen betaelt worden naer de Monfter-roi--
ien> die daer afgemaeckt fullen zijn. En't gheen tot het
welck de clofturc der gefeyde Rollen fullen belopen, lal
afgekort worden van wegen fijn Majefteyt, op de gefey-
de ijooooo. ponden.

Indien fijn Majefteyt de X. voorgenoemde Regimen-
ten komt te verfoeckcn, om in Vranckrijck ghefonden te
worden, foo fullen de gefeyde Heeren Staten hen toela-
ten derwaerts te trecken ; maer in dit gheval fai fijn Ma-
jefteyt niet vcrmoghen yetsmeeraf te korten voor hun
onderhoudingh, van de ghefeyde fomme van ifooooo,
ponden, zedert den dagh dat fy tc fchecp fullen gaen.

VI.

Sijn Majefteyt fa! voor de gefeyde penningen Affigna-
tien geven die goct zijn, en tot vernoegingh van de geen
die de gj^efeyde Heeren Staten believen fullen tot die
effeétin Vianckiijck t'authoriferen, om effèdivelijck
betaelt en voldaen te zijn.

VII.

De ghefeyde fomme fai in 3. Termijnen betaelt wor-
den , te weten
f oooqo, ponden benefïcns de refpeöive
Ratificatiedefer tegcnwoordigen, 500000. ponden in de
Maent van Maert, en d'andere 500000. ponden in de
Maent van Julius.

VIII.

De ghefeyde Heeren Staten confenteren daer en bo-
ven, dat van de gefeyde fomme van 1500000. ponden,
genomen en gereisrveert fullen worden de penfioenen
der Franfche Officieren, om tcrftont betaelt cn gediftri-
bueert te wordenj en op een felve wijfe, als verdragen is
door het Contradivan den i7.Innius 1630. en dat van
den if. April i(ij4.. En dat de geen, die van de ghefeyde
Heqren Jtaten te
Parys gecotnmitteert fai worden, om
de ghefeyde 1500000. ponden t'ontfangen, verplicht fai
fijn daer te betalen en te fourneren de fomme , tot de
welck de gefeyde penfioenen bedragen,van de tefte voor-
genoemde Termijn.

IX.

S ijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen re-
fpeöivelijck Ratificeren defe tegcnwoordigen, binnen
de tijdt van weken, foofulcksgefchieden kan.

Dit tegenwoordigh Gefchrift fai niet derogeren 'of
verminderen van de voorrende Trsöaten, tuflchen*
fijn Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten ghcmaeckt,
alle de weicke in hun vigeur en kracht fullen bly ven, om
van weder, fijden getrouwclijck geefiedlueert en nageko-
men te worden, i

l^fcc bolgibbe öet f^oubotc banbcn füoninglj ingfye*
taoonlijche fojnie op Den
ücccCharnafféunöato Vcr-
faiHes Oen ΐφ-Ιί^Φ/ enOe Dat toanbaecilo.litog· op
De Heeren Graef van Culenborgh, Bouckhorft, Beau-
mont, OetgensvanWaveren, Katz, Knuyt, Ploos,
Swartfenbeigh,Haei folte ende SchafFer. Gedateert Hage
den September
1636.

^aec nabolBötie cn foy de quoy, Sec. enDe toaioniicc»
teecltcnt bp alle De boojfs. teecen. ^agD^ ben
6. ^tp»

tcmbec KiBi.

^ïfoo in befe felfbe tfibt oocB toebetom ren STcattart
Olli^tne^cltt tufftgen gace l^o. Mos. rnbc Cgeuc-
^janDenboiQg: ingebolge ttan becfcgepbcn boocigbe
foo nooDigl) 't felbc ooch alfjiec te (lellen : om te beb»
ben continuatie ban faechen.

ai3

xy/fiffaet


-ocr page 127-

V E R Η A E L

TraBaet gemaeckt tuffchen hare Ho. CMog.
ende den Cheur-Vorfl van Brmdenhorgh^
den<^.Septemheri6^e.

ALfoo in 'tlàer tuffchen fijn Cheur-Vorfle-
lijcke Doorluchtigheydt van Brandenborgh ende
de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Veree-
BÌghde Nederlanden is opgerecht cene defenfive Allian-
cetotrupturevanHoogh gedachte fijne Cheur-Furfte-
lijcke Doorluchtigheyts Cleeffche ende toebehoorighe
Landen, waer op daer na diverfche andere Tradtaten en
Verklaringen zijn gevolght, naer breeder inhoudc van de-
felve Traöaten , als oock in'tiaer 1629. ende 1630.
doormediatievanhaerHo.Mog. «en provifioneel Ac-
coordt, tuffchen fijne Cheur.Vorftelijcke Doorluchtig-
heydt ende den Heere Palts-Grave van Nieuborgh is
opgerecht, waer op tuffchen fijne Cheur- Vorftehjcke
Doorluchtigheydt ende hare Ho. Mog. is gerefen diffe-
rentie, ter faecke van verfcheyde meeninge, of nament-
lijck fijn Cheur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt fchuldigh
ende gehouden waer uyt krachte van de gemelde Allian-
tie ende gevolghdeTraftaten ende Verklaringe aen haer
Ho. Mog. noch yet van gclde ofte van volcke te prefte-
ren , Ìuicks dat daer over oock inde laren ende
ι(ί3α. diverfche Comrnunicatien fijn ghehoucRn, daer
het dan by de voorfz jonghfte Handelinghe van'tlaer
daer op is genomen ende vcr-af-fcheydct ghewor-
den, dat defe differentie binnen feeckeren beftemden tijt
tot arbitrage ende decifie van een vande 3. Koninghen
van VranckrijckjEngelandtende Sweden, ofte derfel-
ver Ambaffadeurs foudegeftelt ende daer deur getermi-
neert worden,
ten ware dan faecke datmen fighbeyder-
Zijdts inder minne ende vrundtfchap konde verghelijc-
ktn, ghelijck naerder by'tfelfde Traöaet kanghefien
worden.

Soo heeft het foo weJ fijn Cheur-Vorftelijcke Door-
luchtigheydt, als oock hare Ho. Mog. belieft tot onder-
houdinge van goede Vrundt ende Nabuyrfchap, welcke
voordefen
aller-zijdts is geobier veert geworden deghe-
melte faecke in een nieuwe vriendelijcke communicatie
ende handelinge te leggen j cude heeft fijn Cheur-Vor-
ftelijcke Doorluchtigheyi-tot dien eynde hare Voimsch-
lige Raden, namentlijck haren Cleeffchen ?ende Marck-
fchen Cancelier
Wynantvan Uambargh ende lohmvan
Brael. genaemt Vlater.
aen haer Ho. Mog. gefonden, met
de welcke hare Ho Mog. door der felver Gecommitteert
de diverfche Conferentien hebben houden laten, waer
op eyndel ijck met advys ende deliberatie van fijn Excel-
lentie dit volgende Accoort isgeflooten.

Aenvaocks foo willen hare Ho. Mog. renoncieren
ghelijck fy renoncieren in krachte van defen op alle ende
♦yegelijcke vorderinghen ende pretenfien, welcke haer
competeren uyt de Tradtatcn van Alliantie voor defen
ghepafleert tuffchen fijne Geur-Vorftelijcke Doorluch-
tigheydt ende hare Ho. Mog.foowel van't jaer itfaz.
het zy uyt het 16. Artijckel ofte andere Artijckelen der
felver Alliantie, als uyt d'andere daer op gevolghde naer-
dere Tradtatcn ende Verklaringen; fui c ks dat fijn Ceur-
Vorftelijcke Doorluchtigheydt in 't toekomende fai ont-
flagen ende vry zijn, ende bly ven van alle hare Ho.Mog.
van fijn Cheur-Vorfteliicke Doorluchtigheyts Landen,
der felver Steden ende Ingefetenen over al niet meer in
krachte van dien en fullen te eyfchen ofte te vorderen
hebben, als wat in'tjegenwoordigc Accoort hier vol-
gende befchreven ftaet.

Namentlijck, ende ten eerftcn, foo fai fijne Cheur-
Vorfteltjcke Doorluchtigheydt boven de drie hondert en
't feftig duyfent gulden in 't voorverhaelde Tradtact van
'ijaer ló^z· ende boven de Maent toe vijfthien duyfent
guldenin'tjaer lijf. beyde belooft ende betaelt, vol-
gens bet fchijn ende biijck dat daer van ial worden ver-
toont, noch betalen aen hare Ho. Mog. de Somme van
een honden ende feven en twintigh duyfent gulden,
edogh met defe conditie, dewyle tegenwoordigh in fijn
Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyts Cleeffche Landen
gheene middelen tot prompte penninghen te vindenen
dat fijn (Jeur-Vorftelijcke Doorluchtighejt
lal ilel-
len fuffifante onder-pandt in de voorfz haere Clecffchö
Landen , waer op de gemelde Somme van een hondert
feven en twintigh duylent gulden ten behoeve van hare
Ho. Mog. fai gecrediteert worden.

Ten tweeden, aifoo hare Ho. Mog. der felver credijt
ten behoeve van fijn Ceur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt
ter Somme van een hondert dayfcnt Rijcxdaelders hier
bevoorens hebben ghelnterponeert, ende deshal ven inde
Jaren ιόζψ. ende 1031. op diverfche manierenis
ghehandelt fonder dat nochtans daer uyt tot dato defes
Dochgeenerichtigheytis gevolght; Soo is nu wederom
veraccordeert, dat fajnCeur-VorftelijckeDoorluchtig-
heydt defe voorfz fchult van een hondert duyfent Rijcx-
daelders Capitaci, neffensde verfchenen Intereft, ende
wederom Jaerlijckfcheintereften vanintereften, dewyle

voorfz een hondert duyfent Rijcxdaelders Capitaci, met
de verloopelntereften^endelntereften vanintereften,
met de maeckelaerdye daer onder gereeckent, ende die
noch verder fullen koomen te verlopen, en te vervallen ,
betaelt fullen worden met vijftigh duyfent Rijcxdaelders
laerlijcx ter concurrentie van 't voorlz Capitaci, met de
voorfz verloopen Intereften , en Intereften van Intere-
ften, ende die noch verder fullen koonïen te verloopen
met de maeckelaerdie van dien.

9<er (egen^l|ebbengacei@o. jaaos. ojp |ig9 genottiett
enbetoegefept.

Teneerften, dat fijn Ceur-vorftelijcke Doorluchtig-
heyt in hare Cleeffche ende toebehorige Landen tegens
een jegelijck fullen helpen conferveren ende maintine-
ren, voor foo veele de gelegentheydt van derfelver Staet
fai koomen te lyden, ende ofte oock ycmandt defelve
Landen met in vafie ofte op andere maniere wilde befwa-
ren, daer jegens de bchulpelijcke handt nabuerlijck bie-
den, dat oock hare Ho, Mog. fijne Ceur-Vorftelijcke
Doorluchtigheyt linde bemelte Landen ende alle ende
yghelijcke derfelver Steden endePlaecfen foo wel de
gheene, welcke fonder hare Hoog : Mog : Garnifoea
fijn, als die haer Hoog : Mog : tegen woordich met Guar-
nifoen befet hebben, ofte hier naeft uyt handen van hare
Vyandt ofte anderfints occuperen mochten, mette Ingc-
tenen van dien, fonder yet
exjureieOid^et op preten-
deren, in volkomenNeutraliteyt fullen laten blijven·
endefijnChur-FurftclijckeDoorl. oock onbcfwaert ca
onbefchadicht laten in deffelts Gemclte Landen , Ste-
den ende Plaetfen, toebehoorighe Hooch ende Gerech-
tigheydt lurifdiftie, Domeynen en plaetfen, ais ander·
finti, ende oock derfelver Landen , Steden ende derfel-
ver Ingefetenen met eenige
Impofitie ,gemeene MidJelea
ofte anderfints op eeniger handt tmnieren gantjcb niet ètfiBa-
ren,
boven het geene de Steden Emmert ck, Rees ende We'
fel
aireede in conformiteyt van voorgaende Travaten
hebben belooft, ende wanneer fijn Chur-Furltelijcke
Doorlugticheyt fai goetvinden in hare Landen of Steden
eenighe Middelen ofte Impofitien tot fijne Chur-Furf-
telijcke Doorlucheyt behoeve ende oock ten eynde hare
Hoog c Mog : Afliftentie te verfoecken alfdan
fuüen hart
Hoog : Mo: aenfien Chur Furfielycke Oeorluchticheydt de
begeerde Affienite ende hehttlf eliche handt na gelegentheyt
bieden,
welverftaende nochtans dat in cas hare Hoog ;
Mog :de beloofde Penningen daer uyt
tao haeft niet b/
een quamen, alfmen met malkanderen hier voorea heeft
jeconvenieert, dat fijn Cèur-Furftelijcke Doorluchtig
leydt evenwel forghefaldraghen ende gehouden fijn ^
voorfz beloofde betalinghe eflfeöivelijck te doen, ende
fullen hare Hoog: Mog : dienvolgens oock] noodige en
coDvenieute ojdre geven,dathareOfficÌ3renfich niet
en vervoorderéom in fijn Ceur-Furftelijcke Doorluch-
ticheyds Landen, Steden entte Plaetfen iich in de Lands
Regierwge, ende wat daar van dependeert te mengea
ofte de felvc'eenichfin ti te beletten,geJijck hare Ho: Mo
Infonderheyt oock fullen ordonneren,dat hareOfficiete
gene Gelt-midilclen van eenige Impofitien, hoe dat de
r«ive
oock naaien hebben mogen, diredelijck of indire.


-ocr page 128-

van de NederJandtfche Vrede-handdingh. 127

öclijck aea fich brengen, ende het gene wat daer tegen
tnochtcgefchiec fijn, datclijckwederomaf-ftellenTen
tweeden fullen baer Ho : Mog : egene Retorfien inde
Landen of Steden van fijn Ceur-Furftclijcke Doorlug-
ticheydt gebruycken, foo wanneer de felve Landen,
Steden ofte particuliere Onderdanen door hare Ho :
Mog : Vyanden tot yec te doen ofte ce ge ven fouden ge-
dwongen worden, ende fullen bare Ho : Mo : oock met
hare Legers, Inquartieringen, ende Doortochten fijn
Ceur-Furftelijcke Doorluchticheyds Landen verfchoo-
nen foo veel mogheiijck, ende of daer eenighe Legers,
Door-Tochten ofte Inquartieringe totonvermijdelijcke
Defenfie van hare Hoi Mo : Staec, (waoE daer-en-boven
ende anderfints en fai het niet worden gedaen) gebracht
ende gefchieden mogen; alfdan Tullen hare Ho : Mo :
iulcke ordre onderhouden ende d'Onderdanen de felve
ordregenieten laten, ghelijck in hare Hoog Mog : eyge-
ne Landen gefchiet.

Ten derden , nademael den Heere Phaltz-Grave uyc
fcragt van 't provifioneel Accoort in'tjaer ifiaj). en 1ÌÌ30.
opgerecht, tot dies te beter concentcment van haer Ho:
JMog. aen fi:n Ceur-Furftelijcfce Doorluchticheyt ver-
fproken heeft in drie laren die nu voorlangen geexpi-
reert fijn, te betalen uyt hec Vorftendom Gulick
een hon-
itn duyjent Rycxdaelders
desgelijckeu oock fijn Cheur-
vorftelijlie Dooriuchtigh. uyt het halve Graeffchap Ra-
•venjbergh, 'twelck den Heere Phalti-Grave in commu-
nione is toe gedeelt,
thienduyfent Rijcxdaelders ende uyc
de Heerlijckheyt Ravefteyn
fes duyfenp Rijcxdaeldert
hebben fai, foo willen haer Ho : Mog : met alle gev'oech-
lijcke Middelen ende foo veele doenlijck is oock bïei· in
aen fijn Geur·Furftelijcke Doorluchcicheydc debehulpe·»-
lijckc handt bieden, op dat defelve fonder verder dilatie
tot richtige betali nge van defe penningen macht komen,
2ulcx dat nochtans de becalinge van 't gene hier vooren
ftaet belooft, doorwan-betalinghevandeOpghemeltC
femme die de Heere Phaltz-Grave fchuldich is, iiiet en
fai werdcDgerecardeerc.

Ten vierden, ingheval boven hoopc fijn Geur - Fur-
ftelijcke Doorluchticheyt der felverLanden ende Onder-
danen om defes tcgenwoordigen Tradlaec ende Accorts
wille, ofte oock ter oorfaecke van de voorgaende Al-
liantie ende Traétaten met haer Ho : Mo : gefloten van
yemand foude aenghetaft befchadicht. ofte gemolefteert
worden, 200 fullen haer Ho. Mog. defelve daer teghens
fo veelrfbiogelij ck
ìì> , helpen protegeren en defenderen.

Eyndelijck is toe onderhoudinge van de voorgaende
goede Nabuyrfchap, goet gevonden ende ver-affcheyt,
ioo wanneer eene parthye op d'andere deflelfs Landt en-
de lieden eenige aenfpraeck of vorderinge vermeenden
te hebben, de wekke d'andere parthye, foo als gepreten-
deert werden moch te, niet toe en ftonde, dat daer in niet
feytelijcx ofte defaóto fai werden voorgenomen, maer
de faecke byminnelijcke communicatie, of door bemid-
delinge ofte eventuele decifie ende uytfpraecke van een
ofte meer onpartijdige Mediateuren, waer over beyde
parthyen fullen convenieren afgedaen werden ; ende eer
hec felve gefchiet is, foo en fai geen deel toegelaten fijn,
fijne intentie ofte vorderinge teghens den anderen met
feytelijcke ofte geweltfame excurfien deur te dringen.

Dit prefent Tradlaet fai niet derogeren aen hec voor-
gaende Tradaec. van den April lóji. verder als ia
defe dien-aengaende expreffe vcranderinghewerdt ge-
daen.

Endedewijle de voornoemde Gedeputeerde Raden
van fijn Ceur-Furftelijcke Doorluchticheyt ditvoorbe-
fchreven Accoort in krachte van haer hebbende vol"
machc met haer Ho : Mog : met referve van Ratificatie
van fijn Chur.Furftelijcke Doorluchticheyt hebben aenf-
genomen, foo fullen defelve fodanige Ratificatie binnen
den tijde van twee Maenden naeftkomende,onder fijn
ende onder fijn Chur-Furftelijcke Doorluchticheyts
Zegel in beftedinge forme aen hare Ho : Mög : laten in-
brengen, wclcke alfdan aen defelve van gelijcken hare
Ratificatie in behorlijcke ende beftandighe forme ende
onder hare Ho : Mog : Zegel wederom willen uytgevetì
op de voorfzPointen ende Artibulen; ende ie tòt ver-
feeckeringe endeter oirconde der waerheyt defe door
.wederfijts Gedeputeerden gheteeckent iaden H-age den
^-.September itfji. Wasgeteeckent, Wjnatdt vintHeym-
bach^ Johan vun Braelgenamt Flater A l·^. Rantip'ijck, Ni ·
co/at vander Bonckhorli , Ga^er-van Votbergm, A ΐΐοα!
van Amftel, Friderkh Vry-Heervanfieartjenturch,

toe&ccte ftomeutotDe matene -.roosafbcCö·
ninchlDCdejFcanfctie^mbafratieuc Cljacnace Den
iaoljcmb?i^pec JHaemotie te hrnncn/ bat ftìnc JËa<
jeftept tDS^ becfoct)t te geben enbe t' ontfangcn be noo·
Dii^e ^albo^ conbactu^boo; be gencCieottDe^enea
p^^anbelmggefciuben conipacecen : bat beConing
fiabbe laten antbt>oo;bcn bat be IKe^ifec enbe ^yaen^
fctfe Docg moffen boen ijebben gelt(c&e9afpoo2cenbooi
fijne ^ealUeecbetCbocg niet te min Uet tjaecJ^oog:
Mas : becfóuclienöat baec geliefbe ootlt befgelt]cË^ te
boen fiellen enbe eictiebretenfobanige^arpaojten boo}
be (Sebrimteecbe banben Hepfec ! Confng ban ^pan·
gien/ enöe (Cfjuc-ffncflen foo Catöoliicfte al^
tc(iantfcfjc. 30aec op fijn «©ecommittetrt be i&emn/
dBjaef ban
Culenborgh, van Noortwjick, enbe <i5?ifficc
Mufch; om met ben Umbaffeibcuc Chamacé te com»
municecenobec'tmahenban conteptcnban foobaittgc
faufconbuft^. i^et Qabbe met bte facche epgentltjcb befe
befcliapeniiept bat be Sleiifec focbte te beletten (alfoo
fÉ'er aï^ ©?ancficjcft bo?becbf) befe manicce ban oe-
necale of ©nibecfele 39icbe-J|anbeling : al^ fflnöe in·
practicabel :gc{ijclt namael^tneli^ gtjeblecclten. Sitane
of toelbeCcoonen boo? beCljnc-fecIl ©ijaltj ©laef
enbljjch oocli be begeecoe ^afpoojtcn epfcljten enbe
bec&ceg[)en; nac(itan^ fjcbben fp niet baecom te toe:·
Qge geb;acl)tofb]iI(enbK>ie&enite bolltome lüefiitutie
ban bien:'tJ©eIcB fiaec lictit omboenfouöe fön gljc»
tDeefi.- inbtenb'eene foo tocl el^ b'anDctpet^ (na be
birecbpe enbe pjopojtie ban t'gme be Cfiuc-purfT/
i^aU3-<@;aefin 39Kbe-]|anbe(ing tot ^frnbjuage
te hojt geliomcn) ban bace Conqueflcn enbe ibatif*
factiën fiabbentoillen nalaten. <Dcltjch bepbe Ccoontn
ban oocft ban begin aenbe^il^odog^ geplote fiectfieb^
ben niette foechenal^ be i^eflitutieenbe ^atiffoctie
banbeonbetgeb?uc6teXeben ban't Qoomfctieiaijclt.

3®ataengingbe^eeeenicgbe jgebeclanben : befelbc
fiebben ban begin aen nept foobane i^afpoo; ten ban
ben Stepfec laten becfoucben ooch niet ban noobege:^
gabt: al^ fijnbe enbe biillenbe bipben metten ttepfec
cnOe
'tÖOOmfcBe ©fjcft in ecnepeifedle Ntucraliteyt
enderufte.

^aec ffi?ancRtöcR/ niet Ronnenbe birectelijclt befni
^taet in Hofliiitept tegen't]3t)ctt embacqueecen/ focbt
nocgtan^opbufbanigetopfebiete quaiificecen al^offe
in Bpantfcbap (lont : tnant bic i)afpco?t
of HsWos
Condudus ban nooben Ijeeft / Inect gecon fibeceect alji
l^panbt.^ulc); quam feec qnalijcft obec een met be J0e=
gotiatie ban
Aiczama. foa toe Weenen alsS baec na tot
Regensburgh bolgen^lafi ban gate Üo : J^ag:(6efijclt
ooCIi be Stepfec felf^ namacl^ in een ^;icf aen fijne «De^
bfpnteecbe tot
Geulen gebateect öegenpburg ben ay.
;&eptembec ló^i- te Rennen gaf; met befe tooojben:
Quancumvis, ad modo didtos Ordincs Bclgy Confcedc-
ratos, quod attinet, nullo Prorfus ipfis opus fit falvo con-
duftu : quippe cura quibusnos, Sacrumve Romanum
imperium nullum belJum gerirous : Pront etiam tum an-
no réji.Confoederatorum Ordtnum Ablegatus Foppiua
ab Aitiema jquam ipfis ad inftantiam Magni Ducis &ru-
rix Public» tidei ac Securitatis liters ad Traétatus iftos
datae eflent,hac ipfa de caufa eas reddidit. JKaec ©rantR=

cf)cR enbe ^tneben baaffec metcReIi|cRaengeIegenbat
oocR befeniS>taiec mocgttei»ben ggetcochen enbebafl
gemaecRteen be ®enecale fCcactaten tot Munfter enbe
Ofenbrugge. 3@antop bie maniec fctiiectbefen^tacc
(tilftn^enbrenbe onggeboelijcR oocR met eenbaflge·
maecRt oen beFranfche enbe Sweetfche ^ntecepen
tn«&uptflant/ bfenbolgen^ gidp enbe bo^ecbe befen
^teet bec felbet! €onquefIen enbe ^atiffactien el·
baec : fbnbec bat befen ^tact eenige j&atiffactie boo}
Baecfe!fh«:eeg ofepfcöre:'tteelcRfpnocötan^mct gbci
IScR tecbt / ali Vranckrijck enbeSweden ïjabbenmo»
gen boen.

©efe Confïbecatic i^ namael^ oojfaecRe gctoffP/
tnaecom befe ^taet gebiongen toiect apart teDanbelen :

Qilf


-ocr page 129-

8 V E R Η A E L

3ntti;c(lcn...... ,.

Munfter tocel tjapccino cnbc Öifpupt afVu«rr.<©acroin
bEöe Aitzema, tocpaecciiDe Dacngebotim Ì9afpoo?ten /
nict aHeen tod/niaec oocft Uolocn^laft. J©anc r.foo
toasS D
p aefonöcn om te bechlaceii/ Oat ùtfc gjtaet tcQcn
'tfliicftQ«cn©o?Ioc0tìoecDe nocljìjocrcn tDÜöesimEC
oBcccöttn fcn ooeDt iücgcicmcnt ban QoeDe ^aabupi·
fctjap enöc .!aeuttaIit£pt.i. feciotDa^ tpp?f|iclödt tuf=
fcbcn ©?anciirt)t& enbc befcn^tact belooft/dat alle
j^auödina 'oan ©jeeDe of iCjebc^ met ,'&paanicn fouöe

nefchiEDen binnen Oere©eceenic6in:i)joüincien. 3 J^aD»

De fjp foabaniae pafpoo?ten tot Öe ©enecaïc ©jeDe-
WanDfllna ban DcniafpfccaenBcnomen-.foo fouDeöp
tenen frtnlafl cacitebefegitaetm Jloflilitcptbel quafi
fiebben 8c|ieU met 'tiJijch ; tegöen fijn eppjelTe la|i.
feulcftetDepgecinaÖ'^ Ijcm nocötan^ bp Dc gene bie De
Jfianfcljc enbe ibtucetfcfje ^atiffactien faöotlfeecDen /
nualijcli afaeitomen/enDc Jjceft (ünc aeljeele .i^cao^iatie
bp öcfclöcöatigfi acmatclit. ?ïcn D'anbec fpDe toctbt Oe
fclbe ntet taepuigec oocft gettabecfeectbcujùe ^paen^
fcBc enbe ^paenfcö-<0crmöf . Die in't minile ni£tlion=
Den IpDcn / oat be Sicpfec Het) foube becbinb<n / om fleen
fecoutg ofaupiliaitaegec meec te fepnöen acnbe^patn.
fcfte in jSeDeclant tcgDcn befen g>taet. ©naengefien
befe hoetoel upt contcacie Iroeclien ftre cftomenöc tcabec»
fcn enöe rontcaiuineïi /
foa ïjeeft l)p beftomen in i©apo
lijii.DefeitlepreilDtBéSecWarinac.

SAcra Cxfarea Majeftes Dominus noftcr CleraentiiTi
mus benigne intellexitjqu» eandcm nomine Ordi-
num Confsederatorum
in Belgio D.Foppiiaai j4ife·
ma
liber Baro, de proxime priecerirorum annorura geftis,
quafi per ea fincericati pacis, quoad helium Hifpinicum ;
quam ipfihadtenus cum Sacra
CaEfareaMajeftate& Sa-
cro Romano Imperio coluerinc, prej udicatum fit reculitj
lìmulque
àeStudiofacii eorundem Ordinum cum eadem
Sacra Caefarea iVIajeftate & Sacro Romano Imperio por-
lo continuandiECommemoravit, fimul etiam quseaMa-
jeftatefua & Sacro Imperio ratione militis Picolominsei
abducendi poftulavit 5 Quae Majeftas iua Csefareaequi-
dem de
pralibatopausJludioï> Ordinum libenteraudi-
ric: quippe'cui nihil aliud seque in vocis fit, quam ut
quiete & pacificè tìbi, eidemque Sacro Imperio nou mo-
documdiais Ordinibus Confcederarus in Be]gio> fcd
cum aliis etiam quibuffunque vel Regibus & frincipi-
bus, vel flatibus
tam exteris, quam intra ipfumSacrum
Romanum Imperium comprehenfis degere
, &fince-
Tse benevolentias oiïiciis potius, quam alia ulla ratione
cum iisdem concertareliceac. Ad refgeflas verò prsEte-
ritorum annorum, quod attinet, exiftimat Majeftas Sacra
Caefarea fi Ordines Confoederati in Belgio jufta ratione
iupputent, qua: tam intra,quam extra Sacium Romanum
Imperium ab ipfis Tradlata, afta, & gefta fuere, vel quae
è contra à Sacra Cajfarea Majeftatè fufccpta fucrint, &
fufcipi dcbuerint, non habiturosprsefatos Ordinesjuftam
ullamdeipfaconquerendicaufam, fed contra potiusre-
perturas, quicqmd ab ei vel contra ipfos, velproSere-
niflimo Hifpaniarum Rege Catholico Nepote fuo Cha·
riflimo geftum eft, ac nominatim auxilium quod Sere-
iiiffimo ac Reverendiflimo Domino Cardinali Infanti
Hifpaniarum anno proximè elapfo per Mareicballum
fuum Piccülomineum prxilitum eft, ld non
alia quam
neceflarü de caufa
8C pro defenfione non minus pro-
priSa quam Provinciarum illarum, quas didlus Seriniffi-
raus Rex Catholicus etiamnum ab ipfa Sacra Csefarea
jMa eftate & Romano Imperio recognofcit, fufceptum
fuiflè. Pofteaquam nimirum conftitic non modo ipfos
memoratos Ordines Confcedtratos in Belgio cum Rege
Galliae turbatore Pacis publicasin Imperio, &qui
jam
pridemhüftilia omnia contra diöam Sacfam Casfaream
Majeflatem ejufquc Auguftam Domum intra & extra

clé nif t toillfntic aUpt op bic manicc bafl blpüen acn öe
3Fbitfci)c cnDe ;&iiic£tfct)c ^atiffactifn ; Die Qccn ερηύ
fchcencn te Ijebbcn. 'tliiclcit nitc ijiiii iiooDcn toaec of)e=
toecfì inbirnnirii n(ct tot .fìSunIìcc tiiaa· inörnl&agE
of Éfnfa anDcciPIartjSDcc ©ccfmiQ0cf'jo\jincifn{tei=
Dcn^fjcp^cflcn inljouur tian öft iCmctact Uaii ©?anctt

Saernm Imperium moliri non dcfiitit, fa;Jus defenii»
vum , & offeofivum nulla f^diarcfervatiune MajcWatis
Sacrae Cxfarea vel fepedidti Impurii junxsile; verutn
etiam cundem Regem in prxmemoruus ir'rovincias fic
ditiones,apirtahottilitate D Sereniffimu Regi Catholi-
co Nepotiejufdem Sacra: Ciclanx Majettatis denuncia-
ta, invadere, atqucadeo invaliiTL·; Quo tempore certe
Majeftas fu» Csfaria ncque D.Provincias
fiDi feudi &
clientelajure adlìridtas, ncque D. SereniiBmum Rege m
Catholicum tam proquinqua generis neceiCtudine t on.
jundum, adeoque nec ie ipfam, cujus tiac in re tam va-
rile rationibus caufa agcabarur, defercre potuerit i Pro ut
quivis aequus rerum arbiter facillimé jntelliget ; Addic
huc Majeltas Sacra Casiarea continuas novarum rerum
molitiones,&confiliorumcum aliis boflibus, &adver-
fariis ejuidem & Sacri Romani Imperli, communicatio-
nem, qua ijfdem Ordines per compluresjam annos quie.
tem & cranquilitatem fu» ÌWajeftatis & ejuidem Imperi/
la ceiTere non dubitaiuot, à quibus quideai conlilijs, ma-
chinatlonibus,öetoedcrefive fcederibus fi diilos Ordines
diiccilìllè Majellas Sacra Cxütna intellexcrit j cum fe
quoque ad id quod tranquillicatis Publica; ratio inlmpL'-
rio polìulare vila fuerix, quo ad ea de quibus liEpeaidi
Ordinii fibi expoilulsndum duxerunt, tiaud invitam con-
defcenfuiam aeclarac. Cujustamen cauiae & negotii hu-
jus acturatioi tratìatio forte nechujus temporis tilt;, nec
ad fe folam pertinere videcur ; Ac lì id, quod ientit, di-
cendum fii, rebus diligentiusconiideratis Ita cenfet, for-
tean controverfiam five conceotionem hujus rei haud alia
conimodiore via è medio tolii pofle, quam fi eliminato
penitus bello Pax firma utrique patti tolerabilis, inter,
prffifbtum Serefiillimum Regcm Catholicum ac D. Or-
niuesFoederatoscoeat, aut certe induciasadiougiusali-
quod tempus firmentur. Hoiumalte. utrum Majetìas Sa-
cra C«farea ftudio pacis & ttanquillitatis publica: Se Uni-
verfalis libenter fe vilurum dicit ; quo etiam eoldem Or-
dines benignò & benevole hortatur, offerendo ad hoc
operaoi & Officia fua ; ac fimul benevolentiam fuam
Ca/aream ipfis confirmando. Quod refponfi locodidlo
Domino Abiegafo fignificari voiuit, cui fimiliter gratiam
fuam Csfaream clementer oflPert, Viennss fextadecima
die May Anno Domini fupra mille fcxcentos iex'.o &
trigefimo.

SYn Keyferlijcke Majeiteyt, onfeghenadighfte Heer,
heeft welenjonfleiijck verltaen't gemaentem, in
denaemder Vereccighde Staten in Nederlandt.door
D. Foppius ab Aitz^ema, vry Baron, vertoont is van de
handel der naeft voorgaende jaren, alsoock daerdoor,
foo veel de Spaenfche Oorlogh acngaet, de finceritey t en
oprechtigheydt van de Vrede, die fy tot noch toe met fij α
Keyferlijcke Majefieyt, en methetHtylige Roomfche
Rijck onderhouden hebben, verhindert en verongelijckt
vi-ierdt ; gelijck oock 'c geen, 't welck hy van de bevor-
deringh en onderhoudingh van de Vrede der ghefeydc
Staten met de gefeyde Keyferlijcke Majefteyt,cn met het
Heylige Roomfche Rijck verhaelt heefc, en daer by het
geen, 't welck hy van fijn Keyferlijcke Majefteyt, en vaa
'ctieyligheRoomfche Rijck, in'tftuck van'tKrijghs-
Volck van Piccolomini wegh te fenden, verfocht heeft;
't welck fijn Keyferlijcke Majefteyt, foo veel hem aen-
gaet, blydelijck van d'alree geproefde Vrede der Heeren
Staten gehoort heeft, vermits hy niet foo vierighlijck be-
geert, dan dat hy gheruitelijcken vredelijck voorhem,
ende voor het gefeyde Heylige Rijck mach wooncn.niet
alleenlijck met de ghefeyde Staten der Vereenighde Ne-
derlanden, maeroock
met alle anderen, zy zijn dan Ko-
ningen, Vorften, of Staten, foo Uytheemichen, als bin-
nen 't Heylige Roomfche Rijck ielf beilooten, en dewijl
hy liever metghedienftigheden van oprechte gunft, dan
om eenige andere oorfaeck tegen hen wil ftryden. Wat
de handel der voorgaende laren aengaet,fijn Keyferlijcke
Majefteyt acht dat, foo de Vereenighde Staten in Neder-
landt wel en oprechtelijck rekenen, en overwegen ds
dingen,diezy,foo binnen alsbuyten het Heylige Room-
fche Rijck getraéleert, verhandelt en gedaen hebben, en
in tegendeel het geen, 'c welck van fi,η Keyferlijcke Ma-
j_efteyt aengevangen is, eo aengewangen behoorde te wor-
den, de gefeyde Staten geen gcrechtige oorfaeck omdacr

fivcr


-ocr page 130-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

over te klagen, fullen hebben, maer in tegendeel, eer be-
vinden dit het geen, 't welc'k van fijn gefeyde Majefteyc,
ot teghenhen, ofvoorde SerecifiSme Catholijcke Ko-
ningfi, fijn waerdfte Neefghedaen is, en eygendijck het
fecours en d'onderftandt, die in 't nsefl: voorgaende jaer
door fijn Marelchal Piccolomini aendeSefeniiïimeen
Revereotiffime Heer, de Cardinacl Infant van Spangien
toegelondeo is, om geen andere, dan om nootfaeckelijc-
ke oorfaecken is gedaen, en niet min tot fijn eygen defen-
fie, als tot de befcherminge der Landtfchappen,die de ge-
feyde Sereniffirae Catholijcke Koningh pock nu van fijn
l-leyligeKeyferlijckeMajefteyr, en van het Roomfcbe
Rijckeikent ; namentlijck, na datmen fiet en bevind dat
de voorgenoemde Vercenigde Staren in Nederiandc met
den Koningh van Vranckrijck.de Turbateur en verfteur-
dcrvandegeirteeneruftin'tRijck j en diealredenietaf
laet alle vyandelijcke daden ceghen fijn gefeyde Keyferl,
Majclteyc, en fijn Doorluchtig Huys en buycen 't Rijck,
aen ce vangen, niet alleenlijck een Ligue defenfive en of-
fenlive hebben ghemaeckt, fondereenige uytfonderingh
van fijn Keyferl. Majeft. ofvan't meergenoemde Rijck,
niaer oock dat Me felve Koningh in de voorverhaelde
Landtfchappen en Heerfcbappyen, metaenfeggingh van
openbare vyandtfchap aen de Serenisfime Ca\holijcke
Koningh, Neef van de fel ve Keyferl. Majefteyt invallen
fou,enalreeingevallen is: in weicke cijdt ghewiCTelijck
fijn Keyfer4. Majefteyt de Provinticii by fotidale recht
aen hem verbonden, noch de Serenisfime Catholijcke
Koningh, met foo engh een bande van maeghfchap aen
hem verbonden, noch oock figh felf, die dit oock in defe
faeck, om verfcheyde redenen betrof, niet heeft konnen
verlaten, gbelijck alle biliijcke Rcchteis van faken lichce-
lijck fullen begtypen. Daer fijn Keyierl. Majefteyc noch
by
vought de geduerigepogingen van meuwe dinghen,
ende communicatie der Raden met andere vyanden , en
tegenftrevers van fijngefeyde Majefteyt en van h Heyli-
ge Rüomfche Rijck, daer door de gefeyde Heeren Sciten
veel jaren langh niet gefcbroomc hebben de ruftenghe-
rufthcytvan fijngefeyde Majefleyt, en des felfs Rijck te
tergen en t'ontruften. En indien fijn Keyferl. Majefteyt
verftaet dat de gefeyde Staten van defe Raden, Aenfljgen,
Verbondt of Verbonden afgeweken zijn, foo vcrklaert
hy dat by dan gaerne bewilligen fai in 't geen,dat de reden
van de ghemeene ruft in't Rijckfchijnc te vereyflchen,
voor foo veel 't geen aengaet, dat de meergemelte Staten
verfoecken : van weicke faeck en handel het nu geen tijde
fchijnt om naeuwkeurighlijcker te handelen , en foo
'tichij nt niec aen hem alleen gehoort ; maer indien 'tgeen '
'twelckhy gevoelt, vryftaet te feggen, foo ghevoelt hy
dus^na dat hy defaecken naerftiglijcker overwogen heeft,
dat de controverfie of contenfie van defe facck door geen
andere beqaamer middel wegh ghenoomen kan worden,
dan datmen d'Oorlogh tot aen de gront verdelgende, een
vafte ende beftandige Vrede, voor beyde de parthyen ver-
dragelijck, tuiTchen de voorgenoemde Serenisfime Ca-
tholijcke Koningh, en de Heeren Geconfedereerde Sta-
ten maeckr, of ten minften voor langer tijde oprecht. Sijn
Keyferl. Majefteyc verklaerC dan dat hy ter begeerte van
de Vrede, en openbare en algemeene ruft, gaerne een
van defe beyde Tou fien ; dier toe hy oock vriendelijck
en jonfteiijck de ghefeyde Staten vermaent, met aenbie-
dingh van lijn vlijcengedienftigheydthiertoe» en oook
om lijn Key(êrlijckegoet-jonfl:igheydcaenhem tc bevc- ,
ftigen. 't Weick by tot een antwoordt den gefeyde Heer
Ambafladeur heeft willen aen dienen, aen dewelckhy
oock mildelijck fijn Keyferlijcke gunft aenbiedt. Te
Weenen, op den
x6. van Mey, in 'tjser onfes Heeren
1Ì36.

©anöaecna Scgcnfburglj (altoaec een ötjcFbaei)
bcfcljjcbcn toa^/cnbciïc tóoningl) ban i^ongacöcn tot
Öoonifc& fóouinoÖaehoofcntóieEDt) tcecftenbe/ enbe
fijne jScgotiaticcominueccnüe/ foo ppcnbaecben tjacc
rnecc enbe mcec bifficultepten tcgijen fijnlöegotlatie.
asant onbectulTclicn totecOt gictjencHenfcljan^ toebfc
flftebuceect/ be fflcebcii-^anDcUngl) mette ^pacnfcöe
tot €cancnbo?a|) enbe ®utnÖoui bia^ afgebjoBen / öe
betttoutDiüchtjcptmet J^jancltcijtb toiecbt becnieubit
rabf Declleibt/ enbe tot eenanon tnDe sputate
maiiiEc bau ©jecDe - ©atiHel / na ïiculcn BljeöirL·
flfccr.

<©af c Dp quamctt Dc groote hïacf)ten obcc Dc Coiitria
raticii öic itefm ^taet bojDecöc/ crnDc hrcrafjuptöc
Sanbcii ban <©uïich enDc fict öijchKiacn: bpDe on*
ftcpDige SLcDcn ban 'tSootiifcBe ïifjcft.

©ittorcDttotöeofnfbojgl) aljtouiibEt al^ een ?ïcte
ban bpanÖtfcf)ap : enbe bp oc ^pacnfc{)c cnöc S»pacnö-
BffinDc öfbjnpcht alö crn licacijtifll) nilöDcI/ om niet al»
leen te btietten fietiCcactact ban ^cutcalitfpt/ 'ttoclcft
Ijaec Jloofl Λοα- öeuc luni Aitzcma focijtcn ; liaaec
oocft om bet lioomfcfjc ïïijcft / of ten minficn öet tócp.
fctlijcft lesijec t'inc.tccen tpt cupturc tcflöen Defen
^taet.

©it flaföe l^fcc ?ïniba(faDcuc Charnaflc oocit tc ftcn»
ncn in fcccftcr Micniocic : toacc öcuc βρ focate tc bibeca
tere» feechrcE Öeöuctic ban liirijaD^ bolcft i)ieDe©ccf
ccnbanJtoKanDtin^cccmbecbrfc^ iiecr^ 16^6. tDa=

een öjpbenDc/ fccgenbe Bp J^eec Chamaiié onDec anDece/
Outfe qu'en vousaffoibliflTant de telle force (mecncnbc
DeWcDUCtic) Vous attireriés indubitablemenc furvous
& dans vos Frontieres, plusòuvertesducoftédcl'AIle-
magoe, les forcesde 1'Empereur & de fes Adherens, aulfi-
coit qu'elles ieroienc en eltac dc Ie pouvoir faire, non ob-
ftanc les vaines imprellions ( bewotfcenbc ÖE OecneWe

Dic;©efcnDingcban AiczemaljaDbengcDarn ) quel'on
a voulu donner que TEmpereur ie difpofcroic facilemenc
à une parfaite Neucralité, dequoy plufieurs difcours tenu
depuispeu entrc !uy & J'AmbaiTadeurd'Efpagne fbattó

tefeggcn/ 25obcn Dat göp / met uDu^teberftoachen/
(meenendcdeReduaie) onttoijfffiljcft op u/ enopu
arenfen/
ùie naec be jpDc ban ©uptnanötmeecopen
5011/oe i?epchcacötenban;bcn ftepfec/ en banfrin Mft.
ijecenten fuit treeften/ foo Ijacfl fpin fiaetsgn ban fnicjc
tc nonnen boen / niettegenliaenoe b pbclcimpjc^encni
inOiUCben/ denoterende de gene die de Befendinge van
Aitzcma hadden geraden J biemen Ijeeft tbillcn oeben/
öatDefóepfecfigülicötcIüch feu bifponeccn rnfchfcften
toteenbolbomcn jScutcalitept/ baec af onïanghó beel
piicoucffen jtjn geljouDen tufreljtn ficm/ en bc '3kmbafla=
beucban^pangien. ( ©ittoacen aWccöanbecebencn
oicbe^paenfcije tfimbaflabeuc göcb^upcftt ftabbc om
orabeniüepfectebtbectecin ban De jarutcolitept ; aM
Dat föii tóonmgft toa^ een Hiot enbe ©afal ban Ί Siicft
ban vuegen Den 93ofgonbifcl)cn €ctpt^ 5 item/ em b'in*
fepacable 3intece(lcn ban 't ban <©o|lcnc0c6/ic.
toclcbc ccbenen albiec gcDjucUt toaren ) Qaevos Sei-
gneuries auront meimes pouvoir par efcric, doivent afles
defebuier un chacun, & ne donner rien àefperer de ce
collé-là que toute forte de hoftilité, lors queletempsl?
permeccra. ( ^at ί^ te fcggcn ) 3^atu@a. JQog. gttC"
lijcft becmoQcn futlen Ijebben bp oefcfj^ift / beftocen aen
puec genoegt} b'oogen tc openen / en niet^ ban bfe jgbr
te boen.Doopen/ ban albecganbc bpanbtfcljap/ el^be
tijbtfutct; toelaten fai.

3^aet;naomt)cm Aitzemaentiefìjn boen ηοφ meec
ftoact te maecben/foo toccbt ncn !)aet; Üo. Jföog.inge^
gebeneen(iS^cactbaneen^jlff gcfcD?cbcn tot
Ham-
borgh
bcuc etn Contnclilficlt jpcanfcó £[dini/lec aen btn
l|ecc
?tmbaffabeucCbarna£ié alDiec ben 17. ganuacö
i6
;7.(upben0e: llyaquelquetempsque MonheurSal-
vius rcconnolifant Ie Sieur
Fofpius d'Azema avoir des
grandesintrigues en la Cour Imperiale, luy efcrivit que la
Cuuronne de Swede ne defiroic tien d'avantage que d'cn-
trei en quelque bon Traitté de Paix avec l'Empereurj
qu'llleprioicdonc, s'il v9yoit qu'à Ratifbonc 1'oneuft
quelque bonne difpofition à y encendre d'etnployerfea
üffices pour l'acheminement de ce deflein.

Ledic Sieur Aitx.ma ne nianqua point en mefme
cerops de faire l'ouverture de cette propofition à l'Etn-
pereur > & au College Eleaoral.
Mm il y adjoufta dii
fien, que la Coutonne de Suede depureroit des Ambaffa-
deurs a Ratiibonne : fi l'Empereur & ledit College

diipofoyent à entendre audit Traitté.

Sur cela ledit College ordonna au Marquis Sigifmondi
qui eft a Berlin, de fonder les Miniftres que laCouronne
ac Suede à ςη AUemagne, fi les Suedois avoient intention
d'en venir à ce que ledit
Atfzema leur ftvoic fait encendre.


-ocr page 131-

ν E R Η A E L

t30

l'apprens que Γοη a refponduaudic Marquis, qu'il
eftoicbien vray quelaCouronne de Suede eltoicexcre-
mement enclin à la Paix, & que fi pour en traitterj l'£m-
pereuröcledic College vouloienechoifir Hambourg ou
Lubeck elle deputeroit aux Ambafladeurs. Mais que d'en
envoyer à Ratifbonne, elle ne le pou voit : Que Γοη n'a-
voic pointdonnéchargeaudit
Sieur^//«ew«deledire:
mais
bicD de tefmoigner, qu'en Suede Γοη n'eftoit poinc
fi forc contraire à la Paiìc comme on
le croyoir.

Depuis peu j'ay veu une lettre que ledit Sieur Attz.ma
efcrivoit à une perfonne de qualité de ce lieu, par laquelle
illuy mandole en ces termes, quel'EleÊtiond'un Roy
dceRomainsfeferoitbien-toft, corame une aöionfur
laquelle confiftoit le fondement d'une Paix generale &
afleurée dans Γ Allemagne.

't^l^EÈniflctijbtflelcDEn Dat ntijnilecc Salvius, 6e=
meccheniie XiottitiStttVoppittsvanAitiieMa gcoPte bei
figDcöcninöetfóepfecltjcUefêoföaót/ αεη öemfcöjecf
Oat De lÌtcoon ban ^toebeti niet tneec beseecDe/ ban in
ten floebe ©jebe- öanDcHngij met De «cpfcc
te tteben/en
DatDPbftföaibenijcmbabt/ bat inbien öp tciScoen^»
bucflö faub bat men cenifle aoebe bifpofitiefiab / om
baec toe te üecfiaen / öp ffln bienlicn fou implopecen en
beflcben tot be toojbctinab üan bit tjoojnemfn.

^e Qefepbe )|eec ban A itzema faeibe niet in een felf be
tflbtopcninB[)tjanbefef?oporuie/ en ban bitboojftel
aen De Jiicpfec/
cnacnbc]fecuc-©ojfielijcfte ©ecQabe=
cinflbteboen. itOaectJPUoeBftbec ban't fijne bp/ bat
öeiütoonban^toebcnïfimbatTabeuc^ na öeaeufbucfl
fon beputecen en afbeecbigcn/ foo be «eyfec en be gefep»
De ©ereabecinflö fai) bifponeecDcn tot naec 't abefcpbe
(ai;i:actaet te becfiaen/ en baec na te lupfiecen.

ï^iec op ojbonneecbe öc aefepDc ©ecflabecinaB aen be
JDaccft «Ì5?ucf ^igifmonD/ Die te 25ecli)n i^/ De jl©im.
jïecë / bie be dcaon ban ^toeben in ^uptflanbt beeft/
te peplen of be ^toeebtfcbtn gefint aacen tot bet gbeen
te hoornen / 'ttodch be aefepbeAitxemaaen öenöaDt
Doen becfiaen. , , . ^ , ^ ^

gicfe bcmeccfi batmen aen Deabefepbe J!®ai;cB-(©?acf
deantvnooït beeft / bat bet tuel toacc Uiai bat be Ctoon
ban ^toeben beet tot be ^{cbe genegen lua^/

en bat/ foo be «epfet/en be gefepbe ©etgabecinab/ om
giec af te fìanbelen / i(^ambucgb of Xubech toilben bet;=
Mfen/fp een ?ïmbaffabeuc Dci;toaect^ afbaecbiaen fou»
Den: maecbatmenab^en ^mbaflabeucnaec Segen^^
bucgblionfenben: batmen aen be aftefepbe ban
Aitzema aeen lafl babt gegeben / om fulcH^ te feggen}
maec toel te betupaben batmen in ^totbcn niet foo feec
fii;pbigb tegen be ©?ebe toa^/ alfmen toel geloofOe.

ach beh Sebect een 20?ief gefien / bie be gefepbe Igeec
ban
Aitzema acn een #ecfoon ban qualitept in befe
©laet^ bobt gefcb?ebcn/b0o? betoelch öP in befe tecmcn
aeobetnombooDt/ Dat De bccftiefmgb ban een eoom^
fcbe Stoningb baefi fouto gbcfcbiebcn/ al^ een toecch en
banDel/ baecop betfunbamencbaneen gemtalc en fe»
fiece ©?ebe in ©uptflanbt bcflonr.

^aec op quam boo^ ^pofliUe in margine ban 't felbe
(Defcb^ift : by gheftelt in handen van de Heeren Graef
van Culenborgh, Noortwijck i Vofbergen en Haerfolt,
ombaecobectecommnmcecen met fijn Hoogbept/ te
becfiaen beflelf^ toijfc «ionfibecatien / enbe baei; op cap^
poit te boen.

HDaec alfoo bit niet toacen al^ gcfocbte bingen / ten.
becenbe om alle üanDelingb metten ^cpfec afte boen
bjeechen ; enbe befe ^taet bafl te maechen aen be
nccale i^cactaten enbe
Franfche enbe Sw'eedtfche Satis-
faftien
in 'tööcft; foo ifSbefcfacchebaecbpgeWeben.
JDccDenbe'tfflbe €);ttact ( toaecafniettoaee) booj
flmpele laotificatie aengenomen.

jèiet tegenlïaenbe beje foo spaenfche aen b'eene / al^
Franfche enbe Swcedtfche ©ffitien aen b'anbei;3i}De;
foo beeft fbn öaomfcbe «tepfeclijehe Maie(Iept boo| be
ttoeeöemael gegcbcn befe ^eclacatie ·

QUae Sacrse Cierarese Majeftati, Domino noftro
Clementiflimo, nomine Ordinum Unitarum Bei-
gli Provinciarum,eorundem Ablegatus
Fopfius van
jiitzena LiberBaro,
diveifis Memorialibus propofuit,
eadem Sacra Casfarea Majeftas ac loco ejurdem öacri Ro.

li

mani Imperli nee non Hungarisc & Bohemiae Regü
Majeftas Dominusitem nofter Clementiffimus benigne
percepitacconfideravit. Ad qusedidieSactse CajfaiKe
Majellatis nomine memorata Komanorum Regia Maje-
ftas vigore Plenipotentiie ab eadem fibi conceffa preno-
minato ablegato clcmenter refpondet, fuifle Majeftati
fuK Cefareaï ficutl notum fit, jam à multisannishoc
fummscuiseacfollicitudini, atque in ididemnuncin
prsfenti convcntu Elettorali, colloboranteeodem Sacri
Romani Imperli Principum Eleaiorum Collegio,omni
ftudio incubuiffe, quo tandem aliquando jam dudum de-
fideratas pacis tranquillitas Sacro Romano Imperio, ac
inclytie Nationi Germanicse,nec non & vlcinis Provin-
ciis poftliminio quafi reftituatur ; cui fini confequendo
etiamdemedlis, quselllud opportuna forent, diligenter
inquifitum, & deliberatum fuerit. Quando igitur com»
pertum noiumque fic didlo Sacro Romano Imperio Na-
tlonis Germanica: aiiiique eidem finltimis regionibus &
Provinciis plenam
^utetem é)" travquillitatem comparari
nonpojfe, nifiBelgieisillisbeüis
(ex quibus plurimorum
maloium feges & origo emanavit)
perfirmamacfiaitlem
facemcompojitisi autJaltempernicioJis 'iUerum eJJe£Ìib»is per
duiturnus aliquas indncias fopitìs
5 Hinc Majeftas Tua Cse-
farea ac diöa Regia Majeftas una cum praeditìo Collegio
Eletìoralinullumfibidubiumfacit, quin &praememo.
rati Ordines Provinclarum Unltarum Belgi», qu®eo-
dein conducunt, libenteramplexuri, proinoturique, ac
proinde in traöaiusea de reinftituendos ac matuiandos,
( fi modo, quod omnino fperandum, etiam Sereniflìmus
HifpaniarumRex Cacholicus eos admiferit ) haud gra-
vatim confenfuri fine ; videlicet, ut jam fimul ubique
Pacis'ùluàVniverfalistamHeceJarÌHmnegociuvt, ferlo tra-
öetur, ac ubi cum una alterave extera Natione in prifti-
num pacis ftatum redltum fuerit, tum nihil reliquum
fiat, unde novi motusexiftere, vel fperatus extotlabo-
rum ac fumtuum impenfis fruftus aliquo modo interci-
pi queat j Atque ad hunc finem facpememorata Sacra
Cselàrea ejufque loco id afta Romanorum Regia Majeft.
clcmenterfe offert, non modo, quod praedidtum Sere-
nilEmum Hifpanlarum Repem Catholicum officioic ad
confentiendum in eofdem Tradtatus dlfponere, verum
etiam quod Ihterpofitionc
fuaCaEÌarea una cum piaeliba-
to. Collegio Eleólorali co collaborare vellt, nei s optato
piena pacis vel Induciarum diuturnarum careant exitu.
Dedarat autem vice ac nomine
fsepxdì&x Caefareae Ma-
jeftatis eadem Majeftas Regia, quod interim, ac duran-
tibus etiam hisTraótatibus, & quando etiam (contra ac
à Divina Bonitate omnino fperandum eft) non ad-
admltterentur, vel ad defideraturo finem non perduce-
rentur,nihilominuB Majeftas fua Caefarea & Sacrum Ro-
manum Imperium etiam deinceps fefe erga fapedidos
Ordines Provinclarum Unitarum Belgicarum, non ali-
ter quam prout Conftitutionibus Sacri Romani Imperli
conforme eft, habeblt : Si tamen iidem Ordines difta-
rum ProyinciarumUnitarum Belgicarum contra eafdcm
conftitutiones non commiferint, ac Sacram Cafaream
Majeftatem & Status Imperli non gravarint ; tum & ho-
ftlbus ac inimicis cjufdem Majeftatis C«fareae & Sacri
Romani Imperli fefe non conjunxerlnt, ac nec direöè
illis oputulati fuerinc. Et quum fumma rei tpfius necef-
fitaspoftularevideatur, uthiTradlatus quantociuspro-
moveantur ; Hinc eadem Majeftas fua Caefarea& Regi»
confultum ac neceffarium judlcat lifdem inchoandiscer-
tum diem ac locnm quam primum prsefigi, quem admo-
dum in eum eventum, tempus quidem
Dominìca. quafi
modo freniti,
ftilo novo hujus anni, pro loco autem Au-
lam iuam Caefaream five ea
Vienne Auftrise, five
fuerit,
và&.i&mNorìbergam. vel Augufiam Vindclico-
rum proponiti Valde etiam opportunum ad hocopu»
promovendum cenfens interim donec ad Traftatus ipfoi
perveniatur,
fufpenfionem armorum Inter partes bellsntes
concludi! ac firmari. De csetero autem eadem Majeftas
fua Caefarea ejufque nomine, Saepeinorata Romanorum
Regia Majeftas gratiam fusmCsefaream & Reglam dlAo
Ablegato Ordinum priedtilarum Provinciarum clemen-
teroflfert.

Signacum Raiifbonas vigeCma nona lanuarii Anno
löl?,

SijQ


-ocr page 132-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

Sïin Keyferlijcke Majefteyt onfe genadigfte Heer, en
in plaets van defelve fijn Konincklijcke Majefteyt
van'tHeylige RoomfcheRijckj cnoock van On-
geren en Bohemen, oock onfe genadigfte Heer,heeft
vriendelijck verftaen , enaengemerckc't gheen aenfijn
Keyferl. Majefteyt, in de naem der Vereenighde Staten
van de Provintien van Nederlandt, door bun Ambafla-
dcar,Fofpiusvanj4it3iema, VryBaron» In verfcheyde
metnorien is voorgeftelc.
Op 'c weick de ghemeUe Ko-
ninckl. Majeft. van Romen, in de naem van fijn gefeyde
Keyferl. Majefteyt uytkrachc van de volmacht, van de
Keyfer aen hem overgegeven , acn de voorgenoemde
Ambafladeur vriendelijck antwoordt: dat fijoKeyferl.
Majeft. ghelijck bekent is, altee over vee! jaren hier toe
fijn vlijt en naerftigheytaengewent heeft, en nü inde te-
genwoordige Keurvoritel. VergadeHng.door mediwerc-
kingh van het felve Collegie der Keurvoften vart 't H.
Roomfche Rijck,noch alle vlijt aengcwent heeft, opdat
eyndelijk het H. Roomfche Rijk en het vermaertfé Duyt-
fche Volck, beneffens de geburige Provintien, wéér tot
de I uft van een lang gewenfte vrede gebracht ft)u worden,
Enomditeyndeté verkrygen, heeftmen nacrftighfijck
naerdemiddelengefochc,
en caeiftelijcfc ovetwoghen,
die daer toe bequaem cn dienftifï fouden Zijfr. Mtieral-
ioo blijckeiijck en bekent is
aen 'c gefeyde H. Roómfche
Rijck van
't Duytfche Volck , en. aen. (Tandere Laödt-
fchappenen Provintien die daeraen palen) datcaengipn
volkomen ruft en geruftheyt kan verkrygen» tenzy defe
Nederlantfche Oorlogen, uyt de weicke veel quaiden, als
uyteen bron, gefproten
·ΐΛ\η, door een vafieetrbtfitftdighe
Vrede bedecht worden, aften minfiende fehadiijjck» ■merckm-
gen daer af, door eenigh langhwijii^trB^ant in β^ψ^ ghe-
bracht zijn ; Soo
ift, dat fijn Keyferl. Majeft. - en lijij ge-
feyde Kofjinckl. Majeft.
met de voorgenoemde Keur-
vorftel. Vergadering geenfints twyffelt, of de voorgemel-
de Staten der Vereenighde Nederlanden fullengaerhe de
dingen, die daer toe dienftigh zijn ómhelfen, bevwde-
len, en daéi na in de Traitateo, die hier over |fhcinfti·
tueert en bevordert fullen worden, ( indien deSereoiffi-
me Qatbolijcke Koningh van SpangiendaertqegeCntisi
'c welcfc warelijck te hoopen ftacr ) lichteiijck, én' fonder
groote fwarigheyt bewilligen ; nathclijcit dat fau ghelijc-
/ielijck defe foo nootfaeckelijcke Handelingh van Vrede
ernftelijck mach gehandelt worden, en dat, als men met
'ceen en'tander uytheemfch Volclclnde vobrgaende
ftaetvan Vrede ghekee/t is, nietsoverigh macht blyven,
daer uyt nieuwe beroerten konnen ontftaen,of de vruch-
ten, uyt de koften van foo veel arbeydten belkftipg ver- '
hoopt, in eeniger wyfe wech geruckt Ci?"ontrooft mogen
worden- En tot dien eynde foo biedt iighde meèr-ghe-
melde Keyferl. Majeft. en, in des felft plaets, fijn Rpöm-
fche Koninckl.Majeft,goedercieréijtlijck aen, riet,al-
leenlijckom de voorgenoemde SereiiiiBmeCatholijòke
Koningh van Spangien beleefdelijck te difponeren tot
toeftetnminghindegefeydeTratìaten, maer oock'om
door fijn Keyierlijckc tuffchen-fpracck,
beneffeD6 de ge-
feyde Keurvorftel. Vergadering te arbeyden, dat fy geen
gewenichte ^tgangh van volkohicn Vrede, of vaneen
langhdurigeTrevcs of Beftandt fullen derven.' Dè-felve
Koninckl.Majeft. verklaertoock, in dèplaets cnnaCm
van de meer ghemelde Keyferl. Majeft. dat hy ondertuf-
fchen,cnterwijldefc handelingen duren, jaobck f'titólk
heel anders vande Goddel ij cke goetbeyt te verhoopea is)
ichoonfynietingewillighc, en mëttót een ghewenfcht
eynde gebracht worden, dat nochtans iijn gheféyie liey'
feti. Majeft. en het H. Roomfche Rijck ficb vóortatóΚ;
gen de meer-genoemde Staten der Vérèenighde NM^·
landen niet anders fai dragen, din gelijck met de Cörtf^
lutien van 't H,Roomfche Rijck conform is opVfipi:^
waerde nochtans, foo de Staten der gefeyde Vereen wdje
Nederlanden niet ttghen dcfeli/e confiitutien bedrëVéift
en üjn Keyferl. Majeft. en de Stp® ;vàix'tRiÌck nfervixi·
ongelijckt hebben, eh daer by fignnÌEt met de
Γί!κ van"ètìi
HpottfcheÌtì|tìt>

te zijn om de fdve te beginnen met den eerften, fekereó
dagh en plaets te ftelJen, gelijck hy tot dien eynde propu"
necrt en voorltelt, voor (oo veel de tijdt aengaet de Son-
dagh van de geen, die alfnu gebooren is, cacr de «ieuwö
ftijl van dit i^er, en voor de plaets fijn Keyferl. Hnf,
'tzy
te Weenen of te Praegh, of oock in de Steden van Ncu-
renbergh, ofAugfburghj achtende ondertuffchen feer
dienftigh en bequaem tot vorderirgh van dit werck, dat
men, cermcn tot de Handelingh felve komt, een fchorf*
fing van Wapen en tullchen de ftrydende partyen maeckt
en fluyt. Wat het overige aengaet, de felve Keyferlijcke
Majeft. en in des felfs naem de meergemelte Roomfche
Keyferl.Maj.bieden hun Keyferl.en Koninkl.gunft goe-
dertierentlijck den gbefeydcn Gefant van de Staten det
voorgenoemde Nederlanden aen. Getekent te Rc gens-
burg,op de i^jdag van laouar. in 'tiaer des Heeren 1^37·

ï^cn lo.ytDjuatö 1S37. inflfleftöc b'ambaffaöeuc
CharnaSé toeOefotn bacüt om be^^afpoojtcn ban beren
<&tactboo; De ^rbeputeecbe/ bie be {iepfcr/ be ttonine
ban Spangien/ en anbete ncutcale Pjincen ban noben
foubenbebbentefcnDmop bc i^anbelingD tot tteulen.
i^oe tori be Ittepfec enbe ncutcale l^^ncen bcfclbe niet
ban boen ijabben / ooci^Menbebicecteiych aibtecnirt
becfocöten ; I}oe\neI ootRfco boen / al^ bate na/ befen
j&taet nopt bdEC met Oe0 Qtitr of anbetcc j^cutralcn
tanbelinjat) D^cft tóiilen bc'nioepen/ anbet^ al^ intrc·
cciTionaiijcft.

H^B· Rebben nocgtan^ bcfelbe J^afpoojteti
Qebaenconcipiecen/ enbe boecnabeutbelfemnCats
en Vofbergen conimuniccccn met fijn i^ooQtlcpöt / bp»
fonberobec bc bifficultepr/ biemen aifnocö fcpbe bat
^panoicn maecfìte otn oe pafpooftcn
te geben aen bie
ban befen <g»taet. ^e^ onaeaeefïen ben 19. jpebjuai=
cij Bbccefolbeect befclbe i^afpoojtente fenbcn aenbeit
©eectoanOofterwijck, HmbafTabeuc taan befen ;btacc
tot i^ac^^y om bie te bettsfffelen tegen be geene bie ban
Spangien boo; befen j^taet fouben ftomcn.

^enben^Smbaffabeuc Charnaflé felf alfiiectoecbctt
gegeben b'anbeceSaivicondudus, biebecfocfittDiecben
boo; be <0ebfputeeibe ban be Stepfcc/ enbe andere neu>
tcale Catgolgche i^jincen ; alle toacen gebateect ben
ip. jpcbjuacjj 16 j7. batboo; be ;&patnfclje (bteboojben
]^epfecfcge blaren
muratis mutandia befgeipcjc, alle <n
't ί canfcö/ met ben €ptcl aen ben
Uepfcc/ ban Maj.eité
Imperiale) lupbeal^bolggt.

Les E fiats Generaux des Trovinces Unies du
TaysBas,

ATousGouverneurs, Lieutenans, Admiraux,Co-
lonels, Commandeurs des Villes, Placee & For-
treffes, Capitaines, Chefs & Condufteurs de Gens
de Guerre, tant par eau t^ue par terre, ócenoutreà tous
Maglftrats, lufticiers, Ofiicier s,8c autrts. eftans en noftre
fervice & fous noftre obeiiTance fgavoir faifons j Que
nous confehtons & accordocs par ccs prcientes PaQe-
port à . . ..............

DifutésdulRoj 'd'ÈlpagHe, enfemble, 8cchacund'euxί
part. poür fe pouvoir tant plus feurement tranfporter pat
eau & par terre, p«r le Pais Ennemy, Neutre, ou celuy
de nolüeobeïiïance vere l'Affemblée generale de Coto-
gne, &yfejbumer&demeui'eren toute feureté tout Itì
temps que ladite Aflèmblëe durerà, avec authorifation
fpeciale de potivotr durant leur fejour envoyer quelqu'un
defdits Depuses Meflagers, CoUniers, ouautresdeleur
Suite, tant par eau que parterre, parlcs Païs Ennemy,
Neutre, ou denoftre obeifluice veis lé Roy d'Èfpagne,
l'Infant Cardinal, ou autres, donnansfculementauxdits
Ënvoyés certificat fous leur Signature & Cachet j com-
meauffi le Roy d'Èfpagne, & l'Infant Cardinal en mtu
de ces .prefente» pourront recedi vcment envoyer du-
rant ladite Afletiiblée, vereleillitsi Sicurs Deputwà Co-
logne telsMeilàgersou Cotlfiértqu'ii leur femblersbon,
leurs dònnani ieulement certificai en forme deuë, &
apres la departie £c durant ladite AQemblce lefdits
De-
'^utés pourront retourner de Cotogne avcc la mefmc feu-
reté, iiìit par eau oupaf terre, perPaïsNeutre & celujr

de


-ocr page 133-

del'Enneray vers le Roy d'£fpagne ou l'Infanc Cardi-
nal t iauf que fous pretexte de cesprefcnces rien foit ac-
teocéquipourroitcendreau prejudice de céc Ëftat; par
quoy nous vousordonnons& Commandons, cnlemblc
& chacun d'eux apart, de laifler lefdits Depufcs» enfcm-
ble
Se chacup d'eux apart,avec coute leur iujte, cbevanx,
CaroffiS, Chariots, Batteaux, Mcubles & Equipage,
paffer, aller, fejourner & repiiTer librement & franche-
mcDti&BulB IcsMeOagiers^cCourieis refpedifs, qui
feronc envoyéa en maniere que defliis, fans leur faire ny
fouflPrir qu'il leur foit fait mis uu donne aucun tort, de-
ftourbier, moleftation, ou empefchement, à peine d'e-
Are chailiés exempiairemcnt, ains au contraire toutefa-
veur Se affiftance rcquife.
Fait à la Haye le 19. de Fevrier Kij 7.

De Siate» Generael der Vereenighde Neder-
landen.

A Ën alle Gouverneurs, Lìeutenanten, Admiralen,
Kollonellen, Commandeurs der Steden, Plaetfen
en Veilingen, Capiteynen, Hoofden, en Coudu-
éleurs van Krijghs-volck, (00 te Water als te Landt, en
daer boven aen allg Magillratenj Jufticiers, Officiers en
anderen in onfea dienit. en onder onie gehoorfaemheyt
zij nde. doen te weten, dat wy door defe tegenwoordighe
conknteren> ca accorderen PafiTeporten vrygheleyde
aea .................

Gedeputeerden des Koning'hs van Spangicn teghelijck,
en aen yder van hen in 't byfondcr, om foo veel te vey-
liglijcker te Wateren teLandtj deur de Landen der Vy-
anden. Neutralen,en van onfeghehoorüemheydt, naer
d'algemeene Vergaderingh van Keulen te moghen trec-
keo, en daer ia veyJigheydt al de tijdt, die de ghefeyde
Vergaderingh dueren fai,te blyven en refideren,met (pe-
cialeauthorifatie van geduerende hun ver,blijf, yemandt
der geleyde Gedeputeerden, Boden, looper», of anderen
van hungevulgh te moghen lenden, ioote Water als te
Landt, deur de Landen der Vyanden, Neutralen, of van
onfe gehooriaemheydt, naer de Koningh van Spongien,
de Cardinael Infant, of anderen, gevende alleenlijck cer-
tificatie, onder bun Reeckeningb en Zegel, aen dc ghe-
feyde afgcvaerdighden, ghelijcte ouck de iioningh van
Spangien , en de Cardinael Infant, uyt kracht van defe
tegenwoordigen, geduerendede geleyde Vergadering,
reijpedtivelijk fullen mogen fendcn naer de gefeyde Hee-
ren Gedeputeerden te Keulen, foodinige Boden of Lo-
pers, als hen goedt fai fchynen,alleènlijck aen hen geven-
de certificatie in behoorlijcke forme 5 en na't vertreck,
cn geduerendedegefeyde Vergaderingh, fullen de ghe-
feyde Gedeputeerden moghen weerkeeren van Keulen,
met defelve feeckerheyt, 'tzy te Watej of te Landt,dcur
Neutraleen Vyantlijcke Landen, naer de Koningh van
Spangien, ofnaerdeféCardinael infant, uycgefondert
nochtans, dat onder fchijn van defe tegenwourdige,nie!s
geattenteert fai worden , dat tot prejuaitie en nadeel van
defe Staet foude konnen ftrecken : daer om wy u ordon-
nertjn en commanderen,gefamentlijck, en yder in 't be-
ionder, de gefeyde Gedeputeerden, ghefamentlijck, en
yder in 't byfonder» met al bun ghevolgh, Paerden, Ka-
roiTen. Wagens, Schuyteo, Meublen,enToeru{tingh,te
laten trecken, gaen, blyven, en weer te treckcn vryelijck,
en fonder verhinderingh, eii.oock de refpe£tive Lopers,
die in maniere als hoven gefondea fullen z,ijn, fonder heri
te doea of te lyden, dat hen aengedaen wordt eenigh on-
jelijck, verhinderingh, moleAatie, of belettingh, op ver-
jeurtevanexemplaerlijckgheftraft te worden} maerln
tegendeel alle üiveur en aoodige aiSAentìa aen hen te be-
wyfen.

GhedaeaiadeoHagbej op de 19. dagb van Februa-
rius. i(Ì37 -j

'tfoimuHrcboIeen^bietc&enien toeDetom be(cte«
genbegcetöe datbe ^paenfcOe ^afpoojten of
Salvus
Conduitus
ϋαο; Oefen ^teet fouDeti knecüni inabefiric/
mai^opbefelbeboct: alleen met uptlatinge bec €kU'
len oantie l^eceenigbbc pjobintien. ^ieban ben i^ep*
fee en ^utcde fjtncen/ beamOemen
op ggeltjche boet :
mutatis mutandis. o{)c{(;ch

m

menacnbe iScpfccfc&e/^parnfcfie/cnbcanöere/ niet
QQf ai;! Oe quaUtept ban
Dcputé de fa Majelté imperia-
le, DeputésduRoyd'fifpsgne, Deputésdcs Princesöc
Eftats Neutres,
alfo toa^ mtΠ oocfi te b?f bc bat aen bien
banbcfen^taettnetDen gljcaebcn (Itnpeipcit be üEitu:^
Icn ban
Deputés des Seigneursles, EilaisGeneraux des
Provinces Unies du Pays Bas.

ij.jlfêep becfoct)t be StonincBIgche fcanfcge
?ïmba(ïaOeuc bat oocit pemant ban oefen ^taet mocfit
toecbenei)efonC!Entoti^anibo?aO: aibpaec eenbp een-
fiomditoa^aenaefleitban befcanfcöe/
i&toecDtfcljc/
^eenfcgeenbeanbece ilSiniflecen/ totgct abjuflercn
Van be
Prteliminaria.

^en ρ. f3lunö fcgjeef be Ceuc @o;fï ban Seulen/
enbe becfocbt ban bace jgoogt) H^og. $)afpoo?t bao;
DonFrancifcodeMeilo, ombanbiegcn Spangien te
compacecentotl^eulenj f)emtDierbtgeenttDoo;t/
dac
het felvegereet foude zijn om te verwiOclen;
teanneec
DOC& geteebt toa^ t)et ipafpoo^t / batmen becfoc[)t ban
Spangien boo; bie ban befen ^taet.

ton epnbe sijn baec na aen ben €etic -
gbefonben b'opgementioneetbe jFojuiuIieccn/ bie oef*
gbelticg^bp Coppe oochgbegeben 3t|n/ aen ben al·
Ülec. amtofenbe ®enetiaenfct)cn ^ntbalTaùcuc Mi-
chaëlis.

^en 19. Swif) geeft b'Ktmbaffabeuc CharnaiTéboo;·
gtbjagen/ bat be taouingb fcbicftte ben I^eec de la Gar-
de na fteulen ; begeecoe bat ooch pcnianbt ban f)iec
gftelöcïielöcfe met fiem gaen / of Dat b'?igent
Bilder>
beeck
moc()t toojben gelali i om gf)efanientli)ch t'age^
een/ enbetetliaonen bat tiet niet ijapecbe aen
fijne Ma*
jcfleptnocg een befen ^taet^ alfoobietotbeiHatibef
lingbg&eceebttoaeceni maec battet gbcbjach aen be
Dpanot bie gyeen yafpoo^ten febicHte. op i^ ban
toegbèn baec Qoogm^og. ben $eec ^genc
Bilaerbeec-
ke aeng'yefcbjeben/ en gbelaft/ bat bp bemmetDm
i>ìeurdelaGardefoube bcbben
tc becbougcn/tbp ben
J^eetGmetti, XegaetbanDenfl^au^/ enbe aetibocen/
oocb gabe te llaen 't gbeene be boojfj
Sieur de la Garde'
aen ben felben i^eec ategaet booiD^agen / acnbjrng&cn/
oftep^oteftecenfoube,· enbe foo toanneec be boojgtie*
melbc
Sieur de la Garde f|jn aetle foube beflooten ÖcÖ»
ben / bat bp
Bilderbeeck alfban ben meecgcnulDe ifeec
Xegaet fouQe boojbjagen Dat bP gace 0oog jas og.
^{binaci^^gent totÜteulcncefiöectnDe/ enbe DatbP
bpbaecSgoogJIIàog.eFpjefrdnchtua^ gelafl/ fijn
ceiientieoocbbelftenttcmacchcn/ bat be ftroone ban
Bjancbtitclt met baec l^oog ji)og. enbe bie felbe met
bieillcoani^;anc&ctjc& / flcicbteigcb nKt benanbecen
obei; enbe tcebec obec toacen bctbonben/
boo; een ba|ie
enbebonbigbc^SHiaiitie/ omtefamenin «©ojiogbe tr
bipben in ^ebeclanbt tegen^ ben ïloninclt ban ^pan·
gien/ ofuptben(©ojIO80fanientc fcöepben bp ®cat·
taet ban ^iebe/ enbe oat ijaecl^oog^^genbeobet:
fulcft^ bec felbec 45ebeputeccben
op be ©ieOc-©anb&i
iinge albaectot Üeulen aengeflelt / fouben bebben
fónbeninca^aenbace Hoog laog. boo; befclbe Ijafce
«iPebeputeecben §^afpoo?ttn ofte gelept bjarcn
foHben bp be gene bie
't beboo;t ; gt)el|jc{t baec I^opgii
JBog. bunne ^affepob^ten boo; anbece albeccpt^ eeiien
cupmen tgDt gbdeoen/ <n banben ban ben lioning^
ban 3|iancBcbcft babben geconfïpcett. J^oojtjS bat bé>
l^eec
Bilderbeeck toel foube bebben te letten/ bat bé
beel-gemelbe
fleurde la Garde boo; gem bbbecbangg
in befen niet en mocbt fp;eecften/ enbe'ttooojbtboé*
ceti/ enbe αεη baec J^oogb JEogenbe ceecftenfcbop
ge)^/ ban't gbeene bp in befen foube tjebben gbe<
been.;,

^bat ÖpBildeifbeeck, mct be booj-gcttoimöe
la Garde fonbeonberbouben goebe bnmtfè^ep
fpon6ciitie / gbelijtH bP <:«>cit fouDe boen tticc
icbe JBirtifléi:^ ban boógbfl gebac&teq
[©lancRcijcR. .

X. «ngullijeeft Öe ftonfnWDcfiè ffcanftöe ^Ιίη-
t
Charnaflë bp;1Subientie tee Sccgabecingg ge·

......^..ijceecti dat de Pausconfidererénde, dat op tót

Q^iilcn aen te ftellcü handeling,cen Isngvvylig werk fo«-
de geve,dat
een BatC8tUe,een Bel^ering,ofaadcrno[atK^

(uccee

. ν E R Η A E L


-ocr page 134-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 33

vüüt fes of vijfjaren : geduyrei)de dewelcke de faeciten
cenprincipale lichtelijck fouden moghen werden gevon-
den. Oit om tot foodane llillUndt te komen het nodigh
was dat de Koningh van Vranckrijck mocht verkrijghen
laft van alle fijo Geallieerde : om deielve Schorffingh op
hetftilftecndciecreetfte tot Romen met de weder par-
tbven te fluycen. Maer (ffpDe ÖC Igeec ïtmbafldibeuC}
de Koningh haddedacrna niet willen luylteren repete-
rende,om jaloufie wech te nemen,het cerile deflèing um
tot Geulen te handelen.

^en IO. ^EptcmUec ccpjefintealie be€onincitlijc=
fici^anfciie J^cfc jfeeccctaci^
Braffec (o'SümbafTaöeiic/
DocftColoncl / Charnaflé fijnüemDe ^ppjoclic^uooi
SJ^eDa ^'abont^ ten töicn upcen Ocu i, ^eptcitiDji^
Doo?'t Dooft öooDt ööcfcljootrn) Dpo^mi ttigc-loopiaö
JiÜEinojiE / dat de òpaenl'che allhoch waren weygeren-
de de f afpoorten voor des Koriinghs Gc jllieerde : onde
alfoo daer om oock de Koningh weygcrde te fenden fijne
Gedepuceerdetot Ceulenifoo fpargeerden de Spaenfcbe
dat de Koning oorfaecke was van dat de Handelingh niet
voort giiigh.

b'^müa|TaDc«cö'?ltoauicmi ootfttot^ambojg aen»
OchonifnfljnDEfcöïEcfaen öe iDdaemcIlJcn l^cfc
Braf-
let : mtt bttmaning om beboic te öaen / ten cpnöe oocft
Ijaec Üo.lBo. mocbfcn prmant op De bp een fiamfi tot
i^ambnio fepnöen.

3&fn a 3. ©ece lubjf^ öeeft ooch öe ïtoninchlijche (βη»
oeifcbe tisfjDent SSoftucl inftantte bp fjacc ^o.
Mo m
Dacn/tcH cpnDc pcmant ban Defrn ^t act mocBt tuocben
DCfonbennaï^aniboig: om, fcpDeÖp/temaeckeneen
Alliance tuflchen Engelandt j Vranckrijck, endedefen
Staet ; immers voor Γοο veel defel ve by ende in de faec·
ken van Duytflandtwas geinterefleerc.

■©efe hornet lójy.fletoan öefe ^taet De ;&tabt Bre-
da
:^pagnkn Venloo enlte Roermunde.

in plaet^ban ben D^ecc Charnafléquam in j^obem-
bccalötec öeUaarqui
^d'Eftamps al^^fimbaffabeucoj.
binari^.

<©£n 17- ©ecembji^ 1037. toert tocbec ttiet©ianclt»
rijcU oeDanbelt op bolgenbe conDttten.

I.

f.iccesaend'een of d'andcrfijdeda faiicn endebumeu- fapartavccluyjchacun, fsichsntallesque/f/fwiw
rent'dckensveranderde: dat dacrom van nooden wiS /'^«i&qu'ilcftimpofl3ble, qu'ellespuiflentrcuflir.s'il
cin generale oprdiorfiSnghe van Wapsnen ten minften "-li^-HC-mPnr

n'ert cbfcrvc rcligieuiemen^.

Lefdits Sieurs les Eftats cdnfentent que fur ladite fom-
me de
 mtllivres, feiont priles & refcrvéetles
penfions des Officiers Ρΐ8ηςοΐ8, pour eftre payées & di-
itribués fur Ie pied,& de ia mefme fagon qu'il a efté con-
veiiuparle Traittédu 17 Juin i(Jjo. &ceiuy du 14.. A-
vrilió34.. &que celuy que lefdits Sieurs les Eftatscom-
metiront à Paris pour recevcyr lefdits
douze eens mil livres
fera obligé d'y payer & fournir la iommc à quoy fe mon-
tent lefdits penllons fur Ie ^rnier terme du payement.

Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieronc refpefll-
vemcnt les prefens Articles dans Ic terme de/* femaines,
fi faire fe peut.

VIL

Ce prefent Traitté ne derogera point aux precedens,
faits encre ia Majefté & lefdits Sieurs les Eftais, tous lef-
quelsdemeureront en leur force &viguer , pour eftre
üdcllement öc Religieufemenc cftlaucs de patt &
d'autre.

r.

SYn Majefteyt fai, voor een jaer, vand'ccrftenaeft-
komendejanuarius, lijS. te beginnen , deHccrcn
Staten Generael der Vereenighde Nederlanden af-
fiftercn met de fomme van i aooooo .pe»(/f»ide welcke de
geieydeHceren Staten cflFeótivelijckimployeren en he-
fteden fulkn tot d'onderhüudingh der extraordiuare
Krighs-lieden , die alree geworven zijn,en noch gewor-
ven fullen moghen worden : in voeghen dat de gheUyde
fomme van iiooooo. />ο»Λ« tot geen ander gebruyck fai
mogen gediverteert worden,'t welck de gefeyde
Heeien
Staten getremcelijck beloven, en religieufehjck fullen on-
deihouden, om deor alle wegen
cd middelen , die hen
mogelijckzijn,de vyanden lichcclijckcr acn te taften,of
te bcfchadigen.

Π.

Sijn Majefteyt fai voor't ghefeyde geit Affigtiatien
doen geven, die goet fullen zijn, en tot contentemsnc
van de geen, dien'c den geleyde Heeren Staten believen
fai over dcfe faeck in Vranckrijck t'authorifeeren, om ef-
fcdtivelijck betaelt te worden. De betalinghhier affai
geichiedenin drietermynen , teweten
^00000.penden
benefiensde refpeöive Ratificatie van het tegheuwoor-
digh Tradtaet, 4.00000./«βηκ/;» in de maendt van Juttjus
naeftkomende, en d'andere
^ooooo.ponden in de maent
van September daer aen volgende.

III.

En op deie conditie verplichten fich de gefeyde Hee*
ren Staten hun heyr, gocdtcn flerck zijnue, te veldt te
brengen,om een aenflag te doen, die
grotelijcks conjidera^
ie/is: ghelijck fijn Majefteyt van fijn zijde oock belooft
een goed en fterck heyr in 'c veldt te brengen , om oock
een confiderablc aenüagh in Neder landt te doen, en dc
vyanden foo veel,als hem mogelijck fai zijn,t'ÌDCommo-
deeren,en te befchadigen.

IV.

Welcke aenflaghenalleenlijck gecoDCcrteert en gede-
clareert lullen worden tuflcbcn mijn Heer Λ Prince van
Orangicni en de geen > die 't den Koningh believen fai te
fenden, om van fijnent wcghen daer af met hem te com-
muDiceeren, dewijl yder wel weet
άίΐ hetJécreet die ziel
«fiViendathetonmoghelijck is dat fy eenghelucki-
geuytgang koonen hebben > foo dit niet rel igieuQijck
geubferveert word.

De ghefeyde JHeeren Staten confentercn dat de pen"
fioenen der Franfche Officieren van de ghefeyde foroiJia
van
twaelf hondert duyfent ponden genomen en gerefer-
vcert fullen worden > op dat men die betaelc op gelijcka
voet,enop de lel ve wijfe, als verdragen is door het Trac-
taet vati de 17. junius, 163e. en door dat van de 14. A-
prfl, I tf 34.. en dat de gheen, die van de gheieydc Heeien
Staten te Pw'js ghecommitteert ial worden, om de ghe-
feyde
tmeif hondert duyfint ponden t'omfaiigen , ver-
plicht «D gehouden-l'al lijo de lumma , die de gbefeyiJe

SA Majefté affifterapour un an àcommencerdu pre-
tnierjanvierprochainmil fixcenstiente-buidt, les
Sieurs les Eftats Generaux des Pro vin ves Unies des
Païs Bas de la fomme de
douze cmi mUHvres : laquellelcf-
dits Sieurs les Eftats employcront effedlivemerit à l'en-
tretien des gens de Guerre extraordinaires.qui (ont defia,
& pourront eftre levés , en forte que ladite fomtn^de
<ie«si(i»fw//fiwMnepüurra eftre divertie àaucun au-
tte ufage ; ce que leidics Sieurs les Eftats promettent de
bonaefoy.it, maintiendront rtligieufemeut afin d'attaquer
cuincommodcf plus eifement les Ennemis partoutee
voyes & moyens à eux pofliblcs.

Sa Majefté fera bailleir pour ledit argent des affigna-
tionsqut feront bonnes & au contcntement de celuy
qu'il plaira auxdits Sieurs les Eftats authorifcr en France
lur cc fujet pour eftre acquitées efFeftivement. Le paye-
ment s'en fera en trols termes ; fga voir,
qnatre eens millU
WMlors de la ratification reipediive du prefent Traitté,
quatrecens millivres, dans Ie mois dc Juin prochain,& les
autres
quatre cent mil livres dans Ie mois de Septembrc en-
fuivsnt.

Moyennant quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de
mettre leur
hrmétionnté· forte en Campagne,pour füi-
re une entreprifegrWiwe»*
confidtrahh t fa IWajefté pro-
mettantdefoncoftéde mettre pareillcment une bonne
« torte Armée en Campagne,pour faire auiS une entrc-
prife confiderable dans Ie Pais Bas & iocomn)odefles
linnemis Ie plus qu'illuy fera poflìble.

r Γ η IV. :

Lelquellss entreprifes ferbnt feuiement conccrtees &
declaréescntre Monfieur Ie Prince dOrange , ,& celuy
qu
11 piaira au Roy d'eavoycr pour en communiquer de


-ocr page 135-

1

Penfioenen beloopen, van de lefte termijn der bttaliogh
tcbecalen>enfourneeren.^^

SijnMajefteyt, endeghefeydeHeercn Staten iullen
binnen de tijd van fes wekeu, indien het mogelijck is,de
tegenwoordige Artijckelen refpeaiveiijck ratificeren.

Dit tegenwoordig Traöaet fai niet derogeren en ver-
minderen aen de vobrgaende Tradlaten > tuffchen fijn
Majcfteyt,en de gefeyde Heeren Staten gemaeckt,alle de
welcken In hun kracht en vigeur fullen blijven, om van
weerzijden ghetrouv/elijck en religieufelijck gcëflfedtu-
eert en nagekomen te worden.

CommilTatien ban 'tfeltjeiCcactaet toacm Difêec»
centoanBuiiion mlie Bouthillier ban biegtien ben€o-
ninQ
enöe Den l&eec Vosbergen ban tofflen Oefen ^taet.

öVSffectcn in 't bolQbenöc giaec i<i3 toawn fleemt :
De iöetcaitc ban
Calloo : öct non-fHCcc^ ban De 25f lese»
Cina
Dee ^tcDen ìbt Omer,Fontarabie, &c.

gn 'taiaec 11Ì38. ifletbanbe ffijeDe-fllcactaten (iil
gctucel! : bej^alben Dat toti^ambuceb biect seganDett
banDe {j^eliminacten. ^n ^eptembec CommuniceetDe
D'?ïrabaflabcuc
d'Eftatnpes een S5?fef aefciBeben bp
DcnmtnbaflaOeucd
'AvauxtotfêambDiBlj ; waennhy
hare Hoog Mog. verfocht ende riedt te ichrijvenaende
Coninginne van Sweden ; defelve verfoeckende dat hare
Majefteyt gheliefde haer Ghedeputcerde niet te feynden
tot Lubeck tot de Vrede-Handeling jvoor ende aleer de
Coning van Spagnien foude hebben gegeven de noodige
Pafpoorten aen die van haer Ho. Mog. om te komen tot
Coien.

ΐθαεεορ bfent genotretrtDat geteecffe DefTeing toa^
bat De^anDeltng met^toeeDen enDe^uptflantfouDe
fijn tot
Lubeck gelach De jpcanfcfje enbe j^eDecIantfcIje
tot
Keulen, 'töitlcft baec na gelept toect tot Munfter
cnDe Ofenbrugge.

^en 2,0. i@ctob2i^ toiect boo; ben ÏOmbaffaDeucben
Veneticnobccaeleb£Ctaen belìeerenban becCapelle,
Cats
, enbe Vosbergen batc toc ©ecommitteect ftec-
!tcc|9afpoo;t ban OeCacDfnal SInfant. JSaec olfoa
baec in metfïont al^gbencialijcft
voor de Geallieerde
van Vranckrijck j
fonDiE te ftjccificecen befcn ^taet:
foo aen ben Ïtmbaffabeuc't feibe ^afpooit toeDec
gcgeben met beCBlaCing /
datmen alhier geen ander Paf-
poort foude noch konde admitteren als volgen» Formu-
lier hier te voor aen getoogen.

^en £8. (i^Etobec fijn ooch aen be tloninggltlche
g)tocetfche ^ÜmbaffaDein;
Camerarius enbe aifiaent
dpieringh Copienglirgeben ban befclbe jFo^muIiecen:
met becfoecb ban te toillen befelbe alfoo booj befen
^taetbelpenbojbercn : enbe Dat b'aengeboDen C^an·
beIingI)tot®iebe in
'cGenerael enDeniet affonderlijck
mocDtgefcöieDenj fulcr öebbenfii bepbe aengenomen
(nbefootoelö'eenal^ b'anbecbechlaect bemepninglj
bec Ccoon ^toeben niet te (l|n / al^ om te üanbelen
ge-

famentlijcli

55en n. ©eccmbrcöei^cec Vosbergen tee ©ecgabe.
cingpiefiDecenbcbecfjaelbe bat bel|ccc «efïDent
Spie-
ringh
^em geeft gecommnnkeect De Deboicen gljebaen
boojDenl^eofSaivius ^gefantebec ecoon jfebieeDen
tot ilambùicb bp bcti ContngI) ban ^enemacclt om te
p^ocucecen be nooDige ]^afpoo;ten boo; befen ;6taet:
baec ban oocK be iSefïbent Ccabob) {laboe alceebe een^

SiefcbKben : enbebatbel»onini^ban^enemecc6ge·
ept liaDDe /
dat bare Ho. Mog. hem daer over noyt had-
den doen verfoecken of fchrijven.

3Baèc op gebelibeceect fi|nbe booj be l^eecen Rant-
wijck, Noortwijck,Vosbergen ende Ripperda
baec obec
Confecenticgel)ouDen met DenHeec
Spiering.· biefeec
gecaDen D^trt batalfnocg aen ben ÜoogOftgeDac&ten
lüoning baec obec mocgt biecbengefc{);ebcn / gelflcfi in
^ecembec gefcgiet
ià.

be jj^eec Knuyt in 't laetfiban 't 3|aec i^^s.obec
befaecfie ban be Coninginne IBoebec in Bianchciicft
/ öabOemenliebecalbaecgefïen batbp lafiöaDDe
gegabtomte fpjeecben ban nieubae beffeing^ boojbe
toefìomenbe Campaigne: enbe tottet maecben ban
een n((ul» i^cactaet ban fubflDir. H^elec alfoo baec
toc niet gelafligbt toa^ / enbe ram fcgeen algiec toot
boel baec in te nfn: foo ficl);ecf be i|cfc bnn
Chavigny
tn^anuacio aen fijn poogfìcpt altjiec : Datmen in
becb»nDcct toa^ Dattec geen antteioojt en
quam op be jÉemorte Diemen aen JBelgemelDeni^erc
Knuyt op bat f!ucb gabbe ggegebcn- ^ecgelijcbe ^if<
coucffen gabben bei^oning!)isctie.(Eiini|let^ alcebe te
boojoocK ggeboect teggen b'^mbaffaDeuc ban befen
^taet: fegggenbe bat bei^oningg becbjonbect toa^ :
toaecommen niet biebec fpjacb ban fubfibie : bat De
iiianinggnunietbiepnigec libecaelbja^ al^boo;bcfcn.
^aecopflfn eenigbe banbeS^ecgabrcingggecommit·
teect om met ben liioningglDchen jptanfcgen Klmbaffa<
beuc te fpjelien. ^cfelbe fepbe
/dat men wd foude cluea
ende fendenyemant tot dien eynde ia Vranckrijck j om
te verkrijghen continuatie van 't fubiidie.
®acc op i^
Ìn'tlae(ìban3anuaciu^i$39. gefcg;eben lafiaenben
$eec ban ^oftectDijci^ ©jbinaci^ ItmbaffaDeuc ban
Defeni&taetin®;anchtiicft: met begeecteomtebeft»i
men ttoaelf mael gonbecc Dupfent gulDen^ i^ollaut^
<Delt.

f-

il
7'·\

li

$

Ì!"
li

i

134

]|et ^ittum of9DcticuIen ban get iScactact Cbe pou^!
boie^ of Ipjocucatien/ oocH get pjoëmium/ (ijnDe com>
plimenten alle op een fagon felici^ om&ojtbcpt^toiUe
obec flaen] boacen al^ botgt.

I.

SA Majefté sibilerà pour un an à commencer du pre-
mierjour de Janvier de la prefente année
kJj^j. lef-
ditsSieurslesEftatsGeneraux desProvinccs (Joies
des Païs Bas de Ia fomme de
Jouze c«»f mUlivres laquelle
Jefdits Sieurs les Eftats employeront effedi vement à
Ven-
trttìmittgtntdtpterreextTaoTàinares
, qui ioncdefia&
pourront eilrelevées,en lörte que ladite iomme de
douzt
(ensmtlüwtt,
nepourra eftre divertie à sucun autreu-
fage} ce que lefdits Sieurs les Eftats promettent de bonne
foy éc maintiendront Religieufement afin d'attaquer ou
incommoder plus aifement les Ennemis par toutes voyes
Öcmoyenspoflibles. ^^

< Sa Majefté fera bailler pour Jedit argent des affigna-
tions bonnes > & au contentement de celuy qu'il plaira
auxdits Sieurs les Eftats autorifcr en France lur cc fuj«
pour eftre acquittés effédlivement.Le payement s'en fera
trois Termes ; A fgavoir ,
^uatretw mii livres lot s dek
Ratification refpeöivedu prefent Traittc, quatre eens md
livres dans Ie mois de luin prochain , & les autres qnatrt
eens mil livres dans Ie mois de Septembre enfui vant.

Moyennant quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligeot de
mettreieur Armée^M»;
é-forte en Campagne , pour
faire une entreprifc^rWewf»i
confidtrabU ·, SaMajefte'
promettant de fon cofté de mettre pareillement une hon.
ee^Jiir/ff Arméeen Campagne , pour faire auili une
confiderableentreprife<fe»i
UPaysBas, Ie plus qu'il fe-
ra poftible.

IV.

Lefquelles entreprifes feront concertées Sx. declirées
entreMonfieurlePrincedOrangefie celuy qu'il plaira
au Roy d'envoyer pour en communiquer de la part avec
luy: chacunigachantaflësque Ie
Secret en tft fame, &
qu'll eft impoffible qu'ellc puiflè ieüffii δΊΙ n'eft obfervd
religieufement.

Lefdits Sieurs les Eftats confentent ^ue fur ladite fom-
me de
doHM eens mil livres feront prifes&refervées les
penfions des Officiers Frangois, pour eftre payées & di-
ftribuées fur Ie pied &ζ de la mefme fason qu'il a efté con-
venupar Ie Traittédu 17. luin 1630. iJcceluy dui4·
Avril
1634,. Et que celuy que lefdits Sieurs les Eftats
commettrontà Paris pouriecevoir lefdits ifoeee
cent mil
livres,
feniobligéd*ypayer£cfournirladite fomme, à
quoy montenc lefdites pen£onsfur Ie dernier terme du
payement.

VI.

StMajeftéSe lefdits Sieurs les Eftats ratifieront refpe-
divemenc lefdits Articlea dans Ie terme de fix femaines»
fi faire fe peut.

\ VII. Ce

V E R Η A E L


-ocr page 136-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 135

VIL ·■<-'^ί '

CeprefentTraittc ne dérogera point aux precedens
entre fa Majefté & lefdics Sieurs les Eftats , tous lefquels
demeureront en leur force & viguer, pour eftre religieu-
fement
efFeflués de part & d'autre.

Pour plus grand eiclairciflement du troifiéme Artide
du Traitté paffe à Paris entre leRoyfic les Sieurs les E-
ftats
Generaux des Provinces Unies des Pais Bas Ie 44.
Mars 1639· Ha eftéconvenu
ijue fa Majeflé é" lefd'ts
Sieurs les Eflats mettront en Campagne chacua une Artnée
tompofée de
dixhu ίΛ à vingt mü-htmmes de pied& de qua-
tre mil cinq eens
à cinq mil chevaux ; que lesdites Af méés
entrerontm pietnier jour de May au plus tard,iansy man-
quer dans les Pais Bas : que celle defdits Sieurs les E-
ftat! attaquera une place de
grande Conpderatim , &
qui pourra de plus incommoder les Ennemis : Et que cel-
le de fa Majefté cn attaquera aufli une eonpderableà&ion

Et au cas qus Ie Roy fe refolve d'aflieger une place
fur lacoftede Fiandre, lefdits Seigneurs les Eftats s'obli-
gent de tenir pendant ladite attaque à leurs defpsnsàla
Radedeladite cofte trente Vaifleauxde guerre pourga-
rcntir & empefcher l'entrée & fortie de ladite place, con-
tre ceux qui voudroient entreprendre de la fecourir
fans
aucane excefter.

Sa Majefté promet en Foy& parole de Roy deobfer-
ver & executer punfluellement Ie fufdit Artide fecret.

Fait à St, Germain enLayele aö. Avril mil fix cents
trente-neuf.

I.

SYn Majefteyc fai voor een Jaer , te beginnen van

d'eerfte dagh van Januari us van het tegenwoordigh

Jaer 1(^39· de gefeyde Hceren Staten Generaci der
Vereenigde Nederlanden alfiftcrcn met de fommevan
1100Ό00. ponden , devifelcke de gefeyde Hceren Staten
efieftivelijck inployeren en hefteden fullen
tot d'onder-
houding van ExtrMrdinare Krygs-lieden,
die alree gewor-
ven zijn, of noch geworven lullen mogen worden; in
voegen dat de ghefeyde fomme van iaooooo.i»»i/i»tot
gheen
ander gebruyck gediverteert fai moghen worden :
'twelck de gefeyde Heeren Staten getrouwelijckbeloo-
ven,en religieufelijck fullen onderhouden, om door alle
mogelijcke wegen en middelen de Vyandenlichtelijcker
aen te
caften,of c'incommoderen,en te befchadigen.

SijnMajefteyt fai voor het ghefeyde geit doen geven
goede affignatien, tot contentement van de geen, die de
ghefeyde Heeren Staten fullen believen over defe Saeck
In
Vranckrijck t'Authoiifecren,om effeilivelijck cn da-
delijck bétaelt te worden. De bctalingh daei· af fai in
drie termij nen gefchieden, te weten +00000.
ponden be-
nefiens de refpeöive en onderlinghe ratificatie van dit
tegenwoordigh Tradlaet, 4.00000,
ponden in deMaent
van Junius naeftfcomende , en d'andere
vier hohdert
duyfent ponden
in de Maenc van September daer aen vol-

ΠΙ.

Op welcke conditie , de ghefeyde Heeren Staten fich
verplichten hun heyr,
goedt snflerck zij nde, in 't velt te
brengen,om een aenflagh te doen,
àie grootel^cks conpde-
tabel is,
gelijck fijn Majefteyt oock van fijn zijde belooft
eengoei
enflerck heyr,in 't velt te brengen, om oock foo
veel, als hem mogelijck fai zijn, een confiderabie aenflag
m Nederlandt te doen.

IV.

Welcke aenOagen geconcerteert en gedeclareert ful-
len worden tuflchen mijn Heer de Prince van Oranje,
cn de geen > die de Koningh fai believen te fenden, om
vanweghen fijn Majefteyt met fijn ghefeyde Hoogheyt
daer afte communiceren, dewijl yderwel weet dat my?-
creet ie ziel daer afisiea dat het onmogelijck is dat d'aen-
flag wel gelucken kan,foo 't gehey m daer af niet religieu-
ielijkcgeobferveert wordt.

V. ^

De ghefeyde Heeren Staten confenteren dat de pen-
fioenen der Franfche OfKcieren van de ghefeyde fomme
van liooooo.
ponden ghenomen en ghereferveert fullen
worden,op dat men die betaclt en diftribucert op ghelijc-
ke voet » en op een felve wijfe als verdragtien is door het
TraÖaet van de 17. lunius.iiigo.eiidat van de 14.. April,
10^4.. en dat de geen , die van de ghefeyde Heeren Staten
te Parijs ghecommitteert falwprden , om de ghefeyde
iiooooo./(7»</i»t'ontfangen , vemlicht fai zijn om daer
de gefeyde fomme, die de gefeyde Penfiocnen bedragen,
van de lefte termijn der betalingh daer te betalen , ente
forneren.

ft

yi.

Sijn Majefteyt , en de ghefeyde Heeren Staten ful-
len refpeöivelijck de ghefeyde Artijckelen ratificeren
binnen de tijdt van 6. weeken > indien fulcksghefchie-
den fai.

VII.

Dit teghenwoordigh Traöaet fai niets derogeren en
verminderen van de voorgaende Traöaten, tuflchen fijn
Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten gemaecktj alle
de weicken in hun kracht en vigeur fullen blijven , om
van weerzijden religieufelijck onderhouden en geëöïc-
tueert te worden.

Tot meer verklaring van 't derde Artijcke! vTan 'tTrac-
taette Parijs gepafleert,tuflchen deKoningende Hceren
Staten Generaci der Vereenigde Nederlanden,de 24. van
Maertjifijp. is verdragen,
datβηgefeyde Majofleytien de
ghefeyde Heeren Steten yder te» heyr , hefiaendein 18 . β/
10000.Λί<ι»»ί» teVoeti en^'^oo.of<)Oeo,Ruyters. m't
velt fullen brengen» en dat de ghefeyde hejrm intredenJuUe»
op d'eerfte dagh van Mey ten langften, fonder daer in te
miflTen, inNederlant: dat het heyr der ghefeyde He-
eren Staten een plaets van
groote confideratie j en die
de Vyanden meeft fal-konnen incommoderen en be-
fchadigen, aentaftenfal ; en dat het heyr van fijn Ma-
jefteyt van fijn zijde oock een
confiderabie plaets fai aen-
taften.

En in geval dat de Koning refolveert een plaets op de
Kuft van Vlaenderen te belegeren , foo verplichtende
gefeyde Heeren Staten fich, geduyrende het gefeyde be-
legh, op hun eygen koften, op dereede van de ghefeyde
kuft 30. Oorloghfchepen te houden , omd'inganghea
uytganghvandegefe^e plaets te garanteren en beletten
tegen de geenen, die aenvangen mochten haer te fecoure-
κα,fonder eenige exceptie en uytfondering.

Sijn Majefteyt belooft , op'twoort en de belofte van
Koning het voorgenoemt fecreet Artijcke! punduelijck
t* obfer veren, en i'executeren.

Gedaen te St, GermayninLaye,àQ 16. van April, 153 9.

ginffcBjuacio 1639. flÉCcUocccct ban biet De
StoninalijcRc JFcanfcatiibaflatJ.
d'Eftampes.otnccfiÉiti
fcfjap te gebcn baniijn So^agc tot
Wefel. ^n ftjn
plact^toectticCatiitetind
'Eftrades gefonben / oinal^
gentil homme Envoyéte BanDclcn TOft fijn ï^aoflfjepc
noopcnbebc btffcinflö banCampagnic.
b'3irmccbanbefen #itaet onbecfìin fêooBbciit i^iit

^unio ban Bergen-op-Zoom flefcljcfjit cnbc gclanbct
tot
Philippine : cenburgcnb Higcc onbcc 43;acfl|cni
bjfch bebE / om bibccfcge
te macciten / ccn kot^t

ben IQae^op / enbe omtrent blepn 23|ebanf. Έη*
bec^i^nictuptflececgt Defcièomet: : ol^
Hefdin inecs
nomen bDo?®?ancftc0cR / maec in 'tfeflban 'tgaec
saf<i5ob®icto?ie obec beg>patnfcDe©ïote onbecDon
Antonio Oquendo in ©Upng,

Ban ©jebe i^ bit 21acc fefthien hondert negenen
dertigh
nietfonDetlïnaö^BöefpjoocRcn maecomnocB»
tan^namael^befelbebc^ te bo;bctI[jcft(c upt tetaiecc·
Ren : foo tnect in t laet|l ban bit S|aec
fefthien hondert
negen en dertigh
gemaecRt Dit nabolgenbe Concept en^
be Deffeing tUlTcBen ben
Cardinael enbe ben Heer Prince
van Orangie.

Surlapropofition, queMonfieur !e Piinced'Oran-
gem'a fait faire parie
Sieurd'Efiradet, qu'il attaque-
roit 1'année prochaine, que 1'on comptera
mil βχ centt
guarente. Lea
Villes de Domme ér Brugge 1 rout à la
foisjlesfortsdu Canaljufques à
Blanckenbergh & Blanc-
kenbergh
mefme , moyennant que Ie Roy luy don-
naft, renduës en Fiandre > quitte de tout chan-
ge , les fommes neceflàires , pour la levée de
douze mil hommes de pied & βχ mit de gages 1 outrc

J© s· l'entre-


-ocr page 137-

i}6 V E R Η . A E Χ

l'entretenement des Troupes Extraordinaire® qui furent
levéespourl'année
dij fiegede MaSirkht.

Aprés avoir fait fgacoir ce deflein au Roy & regeu fes
ordres &comraanderaen| fur iceluyjje promets à Moa-
fieur le prince d'Orange au nona de ia Majefté de iuy fai-
repayerlaioinmede5«/«»Êi:e«X7»iüi/;wfi > payablesen
quaiJ-e cermes de trois entrois mois , dont le premier
leraen Janvier procbain ; moyennanc , queMonfieur
le Prince d'Orange me donne aullì ia promefl'e d'execu-
ter la Propofition cy-deCTus dite ; Et que puur céc efiFet il
faffelever Scentretenir extraordinaires les Trouppes cy-
de/Tus /pecifiéeijpourl'execution du deflein,ourre ceque
Meflìeurs les Eftars ont accouftumé d'avoir iurpied. Et
afin que toutes chofes foient puntudlement executées de
part&d'aucre.Ie promets de faire payer la iommecy-
deffus en luatre payemens efgaux ; Le premier eicheant
aumoisdejanvierprochain & les/mi autres
àc trois ea
/rowmois francs βζ quitte de toute change dans Amfter-
dam.

'leprometsenoutredelapartduRoy , queMonfieur
le MarefcHal
di la Melleraye^ictì en Campagne avec 1'Ar-
mee de fa Majeilé le premier jour de May prochain, fur
peined'eftreettimcmanquerà ce quieti convenuentre
Monfieur le Prince d'Orange é" moy>pour fa Majefté &
Meilicurs les Eftats j &qu'il executcra ladiveriionp(;e-
jettée par fa Maj.efté ou donnera combat general aux En-
nemis ; Et que quand mefme il le perdroit fa Majefté ne
laiflera pas de tenir une Armée puiflanfe dans lePays
defditsEnnemis. Fait à Ruel le 14·· jour de Novembre

le promets à Monfieur le Cardinael de Richelieu,
moyennant l'execution
de ce que delïu5,de fairelever
les Truupes fpecifiées dans fa promefle,outrc toutes cel-
les qu'ont accouftuméed'avoìr Meflìeurs les Eftatspour
faire un Corps ù puiflant qu'avecicUuyje puifleattaquer
rout à la fois lesplaces de
Damme &Bruge , ^ les Forts
qui font aux Ememis de l'EfiÌufe à Blanckenberg φ hlan-
kentergmefme ·,
& accomplirentiefcmentlapropolition
cy-deUus lpeciacé,faite de ma part par le Sieur
d'E/lrades.
Ce à quoy je m'obl/ge en foy.& parole de Prioce, hus
pouvoir pretendre eftre en ce fubjet defgagé de ce à quoy
ro'oblige céc Efcrir
,que par l'execution dudit deflein ou
un combat GeneraL donne aux Ennemis qui fe prefente-
roDt pour m'en empefcher, je promets euoutred'eftre
preciiement en Campagne le premier jour de May avec
Jesforces cydeflus defignéesi iur peine d'eftre eftimé
manquer à ce qui a efté convenu entre Monfieur le Car-
dinal & moy, pour fa Majefté, & Meffieurs Ics Ëftats.

Ρ de'propofjtiejdiemijn Heer de Prince van Oranje
^aen my heeft laten doen,door de Heer
d'EfiradesAu
byin'tnaeftkomendejaer, daerinmen iiÌ4o.falichrij-
venjde Steden van
Damme en Bruggegeh]ckbU\ck{oud^
aentaften , gelijckoock de Forten en üchanflijn van de
vaert totaen
Blanckenbergh,za Blancksnbergh felf,foo de
Koning aen hem gaf de lommen j die nootiakelijck zijn
tot de werving van i looo
Manven te voet,en Jet Maende»
(pldy
j boven d'ondarhouding der extraordinare troepen,
diegheworven wierden voor 'tjaer van 'tbeiegh van
M»flricht.

Na dat ick dit defleyn aen de Koningh vertoont, en
fijn ordeningen en bevelen daer op onafangen heb , foo
beloof
ick aen mijn Heer > de Prince van Oranje inde
naem van fijn Majeftcyc , aen hem te doen betalende
fomme van lyooooo. Ponden ^ te betalen in 4. termijnen
van alle drie maenden , daeraf d'eerftefalzijninjanua-
rius naeftkomendejfoo mijn Heer de Prince van Oranje
my üock fijn belofte geeft van de voorverhaeldepropo-
fitie uyt te voeren j en dat hy hier toe fai doen werven en
onderhouden d'extraordÌDaretroupen,hier voorgefpe-
cificeert, rot uytvoeringe van 't defl'eyn, boven het heyr,
dat myn Heeren de Staten ghewoonelijck op de been
hebben, Enopdatelle dinghen van weer zijdenpun
dluelijck uyt-gcvoert fouden worden , foo beloof ick
de voorghenoemde fommen in vier ghelijcke payente
doen betalen, kofteloos, en vry van alle wiflel in de Stadt
Amfterdam ; daer afd'eerfte paey vervallen fai in de
maentvan Januariusnaeftkomende» cn de drie anderen |
payen van drie tot drie maenden.

I fi

ili

lil^!·

i

Ick beloof daer en boven van des Konlngs wegen dat
mijn Heer de Marefchal
delaMeüeray te veldt lal zijn
mee het heyr van fijn Majefteyt d'eerfte dagh van Mey
naeft-komedde,op verbeurte van geacht te worden te fa-
len in 't gheen, 't welck verdi agtn is cu flchen mijn Heer
dq Prince van Grange co my, voor fijn Majefteyt, en
voor mijn Heeren de Staten, en dat hy de diverfie, door
fijn Majefteyt voorbedacht,uyt fai voeren, of den Vyan-
den een volle veldt-ftagh leveren , endat fchoon hyde
ftrijdt verloor, (^n Majefteyt niet nalaten fai een triachtig
heyr in 't Landt der gefeyde Vyanden te houden. Gedaen
te Ruel, de
24. dag van November, idjj.

Ick beloof aen mij η Heer de Kardinaei van Ricbsiieu,
op voorwaerde van d'uytvoeringh van het voorgènoem-
de,de Troepen,in fijn belofte gefpecificeert,tedoen wer-
ven,boven alle de genen, die mijn Heeren de Scaten ge-
woonelijck hebben , om foo machtigh een lichaem te
maecken, dat ick daer meegelijckclijck kan aencaftende
piictka Vin Damme en Brugge , e» de Schanjfén, diede
Vyanden van Sluys tot Blanekenberg hebben, en Blackenberg
Jelve;en
volkomentlijck te vervullen de Propofitie, hier
voorgefpecificeert, en van mijnent wegen door de Heer
van Eflrades gedaen. Daer toe lek my, op de trouw en
't woort van Prince verplicht ionder in dcfe Saeck te
konnen pretenderen ontflagente fijn van't geen, daer
toe dit geichrift my verplicht , dan door d'executie en
uytvoeringh van'tgbefeydedelTeyn , ofeen volle velt-
flag,aen de Vyandengclevert, diefich vertoonen fullen
om my te beletten. Ick beloofdaerenboven precileljjck

te velt te weien op d'eerfte dagh van Mey, met de heyr
krachten, hier voor aengewefen , op verbeurte van ge,
acht te worden te falen in'cgeen, 't welck veidraghen
is tuflchen mijn Heer de Cardinael cn my, voor fijn
Majeft, en mijn Heeren de Staten,

ÜEteffcct ban tieffconbcntie in 'tSlafC i^+o· i^otb
bjurljtbaei; gctocefi.

lürectpgleOej^ecerntslbtie P;ot)intt£n Ù00; tien@oi?
logge tcQljcn ^pagnicn toccDen scoccu^cect / foo tjcefC
be Üontngl) tian ^cncmacclt / leeöigf} cnQe neutcaei
fijnOe/ninludoDenomen omti'^nsefetenenban iiefm
;&taetin ilabieatieenbe Cotntneccien fcer

t'incomtnoDecen. i, ^ifoo/Dat(ni>e^an&tùeColIen
fooDanigg toircDen bccmecnigDi)ti(üiS&t 'enbe bec*
fjooggt/ Dattct langcc onD|aegglgc& toa^. z. j&pe*
ciaihch acngaenbe 't geme gpnam ban be^^alperer.
3. Φεΰε bei^oningl) turbeecrn enbe beletten be Ώί)αΙ-
bi^ bangfi ban bie ban befen ibteet amtcetit ^pit^bec"
gen. 4. 2&£bc 8» ben ^ngefeienen ban fjiec betbieben
oen
il|anbe(op Cola in HaplanDt: ü^enfelben bene^
menbe^cijepen/^eït enbe CoopmanfcBappen. f.
be D
p ben ^ci)ippei;^ ^φίρ enbe <Doebt bencmcn/alffec
niacc peti
Dn-b?p/ of eenige ^alpetec/ oocfi bnpten öacc
hi-nni^ in be ;bcbepcn bcbonben toiecbt. &ηι tuaec
inte\)cc(»en fiaet: Jgoogf) Mog. in ï^aec
1640, òeiu
ben gcfonbtn in j^iueben/ enbe gemaeilit 'tbolgenbe
Ccactacf.

ί Erenifllmae ac PotentiiBmae Principis ac Domina,
^DominxChtyPinie Dei Grafia Suecorum , Gotho-
^rum, Wandalorumque defignatie Regina ac Prin-
cipis hasreditariae , Magnae Principis Finlandias, Du-
cis Efthonise, & Careiiae , Ingriicque Domino &c.
DominEe nofti£ Ckmentiffims , Regnique Succia;
Senatores ad hunc adtum fpeciaiiter Deputati
Axeliuf
Oxenflirntt
Regni Cancellarius & Judex Provincialis
occidentalium Norlandiarum , Lapponiasque , Liber
BaroinKimitho, Domines & Fiholm &Tidoen,'E-
quesauratusj
Johannes Skitte fupremi per regnum Go-
thiic judicii prsfes , & ludex Provincialis Finlandia!
Septentrioiis, liber Baro in Duderhof , Dominus ld
Gronfoo, Stromfrum, ficSkitteholm, Equesauratus}.
claudinsitemingius hàmìiùiììì » iupremus Caftellanus
l^tockholmenfis & ludex Provincialis Finlandias Meri-
FÖionalis, Hairepitarius in Hornas & Wilnus,
Johannes
OxenfliernaCoì
egiiCancellariseConfiliarius LiberBi.ro
in Kimitho , Dominus in Horningsholm & Tulgarn}
Nee non Celforum ac Potentium Domin.Ordinum Ge-
I neralium Fosderati Belgii , pro tempore in Sueciam

Lega:


-ocr page 138-

Vrede-handelingh. 137

van de Nederlandfche

Legati» ibidemquc ad hunc ailum fuffidenti Poteftate &
jnandatu tnunitij
Guilielmm BoreeL Dunbequse & Weft-
bovy Dominus > Ambachri Domious in Domborgh,
Confiliarius & Penfionarius urbis Amfterodamenfium;
^hertu!SonckEtyxtimmns , ExconfulSc Priecor Pri-
marius urbis Screrritorii Hornenfis, nomine Previnciae
Hollandias&Weft-Frifiie, in Confeflu Generali uniti
Belgii Dcputatus,
Ppeas ab Ailva in Jellum, Grietman in
BarderadeelFrifiorum j Gonfiare volumus univetris&
fingulis,quorum intereftjaut quomodolibet interefle po-
teritjquodcumanteicx&vigintidrciterannos > inter
Sereniflìmum aique PotentiSìmum Principem ac Do-
minum, Dominum
Gufiavum Adolphum ejusnominis
fimndm & Magnum, SuecOrum, Gothorum & Wanda-
lorum Regem> Magnum Principem Finlandia:,Ducem
Efthoni® &c. GloriofiiEmse Memoriaj ab una ; & Cel-
fos ac Potentes Dominos Ordine® òenerales Fcederati
Bdlgii ab aiterà parte , gravibus de caufìs > inprimis pro
libertate Navigationis, & commerciorum per mare Bal-
ticum & Septentrionale , & mutui utrorumque Status
ftluteSc confervationc,foedus fancitum fuerit,idquejam
antealiquotannosexpirariti eum veròeiFcdum habuic,
quindiu durauit, quiutrinqueintendebatur; Nuncpo-
Itcaquam moderna Regia Majeftas Succia; > nec non cel·
fitudo Dominorum Ordinum Generalium ad animum
fibirevocaruntjquantum periculi mutuiseorum flatibus
impendet &
perturhatioitis ac violeittìa libertat't navigatie·
nis, é> Cemmerdoruta /» utroque mari inte«tatur&Exef
letur;
idcirco uc tantis malis tempeftivè occurrantSe
convenientia remedia iis avertendis adhibeant, vifum
utrifquefuitèremutuà , priftini foederis Traftatusre-
novare, Idque priefenti tempore accommodatislegibus'
iliuftrare.

Nos proinde vi acceptse refpedivè a facri Regia Ma-
jeftate Suecla;,nec non à Celfitudine Doniinorum Ordi-
num Gcncraliutn Fcederati Belgii Poteftatis & mahda-
torum congreflìi Confilia mutuo contulimus
priorapaiìa
ncognovimm,
eadem deelara vimus> & in fequentes Aiti-
culos utrinque coDveHÌmu!,ac conclufimus.

Eric fcedus mutuum inter Reginam Regnumqu^ Suc-
cise ex una,6c Domin. Ordioes Generales ac ProVindas
Confcederatas Belgicas ex aiterà parte,pro
affereniia fecu-
Tifate. (j5· libertate Navigationis Commerciorum i» utroque
nari Baltico , ^ Septentrionali
ad Angufliae ufque Maris
Augia Gallici pye Canalent exclufivé
exteiidendo , prò
mseftandà defenfione iuorum refpetìlve Regnorumj
Provinciarum Se fubditorum ex utràque parte & pro
confervandisDominiisi Jurlbus> libertatibus, immu-
nitatibus, paftis, & receptis confuctudinibus tam terrà
quam Mari.

li.

Quodfi comperiatur libertati Commerciorum ac Navi-
gat'mU in Mari Baltico ér Septentriomli aliquid iiepedi-
menci , remoraautoneris molefiiaque fvpra fuetummorem
kaSenus injelium
> aut durante fccdere contingat>vel prse-
tadam Sacram Reglam Majeftatem Regnumque Sue-
ciaeac cjufdem fubjeélasProvincias, fubdicofque, vel
Celfitudinem Dominum Ordioum Generaliuro focde-
tati Belgii eotumve fubdicos in libero ufu commerdò-
rum ac Navigationis in dido Mari Baltico , &Septen-
uionaìiicentra juragentinmirecepfam confuetudinem, ^ob-
tentaFrivilegia
curbari acpr^eter morem onerari &ad-
gfavari; vim&injuriampafluscum altero Confcedera-
torum communìcabit 1 ac primo quidem uter^ue Foede-
latorum id inprimis opetam dabfc, ut ex confilio & operà
mutua is qui libertatem Navigationis ac commetcio-
lumturbavitaconeravit,
amicatili ratiüneperfuaJeat'uri
Navigationem ac commercia priftina: libertati ac im-
munitati reftituere ; ne rem ad arma venire neceiTum fit;
quodfiveròeatedenteminfederit obftinatio , ui mllis
emicabilibm rationibus fe induci patiatur , ideoquc ci
perturbatio fine Navigationis ac commerciorum interi-
tu aut magno detrimento tolerarinequeat ; Itaconveiiit
inter Sacram Regiam Majeftatem Regnumque Domi-
norum Ordinum Generalium Fcederati Belgii, ut
vittdi-
tarelibertatem
Commcrciorum ac Navigationis in Mari
Baltico & Septentrionali debeant
Viribus omnibut quas
Juto poflint cgntraherc terra marique > prout fupet eo &
de modo rei gerendie inter ipfos con venerit, nec frius de·
fiflere
CEepto > quam laefx parti fuerit fatistadum 6c tiepe
dttSta commerciorum ac J^avigationis libertas in didis.
maribus antiquo mori ex prafcripto Juris Gentiumj pa-
àorum ac receptarum coniuetudinum fuerit refìituta.

Atfi in prsefens amicàbili ratione rea fuerit opera &
inter ventu fcu Fcederatorum feu aliorum tianfaùa,is ve-
ro qui oflèndit odio in alterum Confocderatorum con-
ceptojaut Sacram Regiam Majeilatei|i RegnumqueSue-
cixvel ci fubditasProvinciasatquefubjeàos , auc Celfi-
tudinem Dominorura Ordin. Generalium, eiique fubje-
dtas Provincias & lubditos, poftmodum quacunque alia
praetenfe de caufaaut piwtextu adoriatur bellp; Sacra Re-
gia Majeftas ac celfitudo Domin. Ordinum Generalium
non minus tenebuntur, admonitas primo fe interponerct
ac>cum confervationejurium Fcederati, bellum pr»^vc-
nire.Quod fi vero obfiinatione partis adverfse id amoyeri
nequeat; Sacra Regia Majcllas Regnumque Succiie Cel-
fitudini Dominorum Ordinum Generalium
auxilioad-
trit terra marique ,
Vice verfa fuft Celfitudo Domino-
rum Ordinum Generalium & Confoederatw Provincias
Belgica: Sacram Regiam MajeAatem Regnumque Sue-
cÌ8E terra marique juvebit viribus eis, coque modo, ut fu-
periori Articulo didum eft adverfut itlum x^ui lurbave-
rit libertatem Navigationis & Commerciorum, c^pto-
que infiAant donec laefo Federato Iktisfaöum fueiit.

IV.

Q^od ficontingat vel Sacram Regiam Majeftatem ac
RegnumSuecia, vel Celfitudinem Domin. Oidiuum
Generalium Fcederati Belgii nunc futuri fue tempori-
bus,aliis de caufis
bello imiohi,cum aliis Regibus, Piindpi-
bus Rebutpub.auc poteitatibus , cujus expiicandi ratio
amicabilis non inveniatur, tenebicurquiiqueConfoede-
ratorum
Federato fio bellis preSo fuccurren, modo uc Ipe-
cialius convcniri poteiit. Hoc tameu refcrvatojne Ìe ul-
teriusaut alia ratione , quam fubmittendis fubfidiis ex
praefctipto paétoium Fcederati fuiprivatis litibusimmi-
lcere,nec cnlcam haflenus amicittam,atque commercio-
rum ufum cum Fcederati hofte frangere nece0e fit.

Uterque Confcederatorum mutuum alterius commo-
dum & Salutem quantum fieri poterit & neceflìtas re-
quifiverit, promo vebic j alter alcerum de imminentibus-
ei periculus, £c hoftium machinationtbusadmonebit,öc
quantum fieri poterit > malum omne ptsevercere & amo-
Uri conabicur.

VI.

Intereil autem & Sacr^e Regìse Majdlatìs Suecix ab
una & Celficudinis Dominorum Ordinum ab altera par-
te ne hoftialterutrius quicquam auc emolumenti »uc vi-
rium quocunque tandem modo accedat ; Idcirco neuter·
Confcederatorum alterius hoftem, qui nunc cft in pr»-
fens hoftÌs,aucdeinceps enafd poterit,Confilio, ope, pe-
cunia, commcatu,
Milite, navtbus>nmtis,armis, fuhere
pyrio,aut mutitiionibus uUifve bellicis rebus alsis iuvabit. '
Vii.

Licet vero neutri Confocderatorum licitum fit hoftem
fui Confcederati ditìis priori Articu lo rebus juvare, id
tamen ita erit interpretandùm, ut.
Navigatio atque ufyt
Commerciorum liber pt fubditit
cujufqu e cu m hofte Fcede-
lati, qui alia de caula quam ob hoc toedus bello cum Foe-
deraturum altérutro fuerit immixtu8,ut falvo hoc fcedere
fubdicis ejusjcui bellum non eft, libere liceat navigare 6c
cotàmercia fuaquàcucque exercere cum fubdicishofti.
um diili fcederati ; Hoc tamen excepco & rcfetvato uc fi
quisvel
urbemvel /»«»;we»i»wquodcunquealiudieuju-
itaobfidione ad grcdiacur,feu circumfìdeac, animo In fu-
am poteftatem cogendi & adigendi '5 alter Coofoedera-
torum tandiu lùfpendec Navi^tionem
i» ea loca, acque
Commerciorum ufu abftinebit, fubditoique fuosjub^ic
fufpendere fic abftinere » donec illa urbs vel mudimen-
tum viantpatìisoccupatum, vel occupationedefpérata

obfidio aut circumccifio foluia: fuerint.

Vili.

Liberum cric toto hujusfcedèris tempore l»ax Regi®
MajeftatiSiieciséin Provìntiis,DonÌin,Ordinum Gene-
ralium fcederati Belgii , öc vicilfim borum Celfituciini·
inRegnis & Ptovindii Sacrae Regiae, Majeftatis fw-'

J® 3 /cribe^


-ocr page 139-

• 38 V E R Η A E L

firihere, collìdere·, & 'mn-tves imf onere, miìites, nautas, »«-

•ves ttem tmere vel co>tdu:ere j pulveremPyrium , armao-
mm generis de
cxsera qusecunque ad beilutn neceflaria
lunt comparare &c expurtare. Licitum etiam utrii-
que Confederaiis & eorum fubditis erit, in portus
alterius naves fuis fubducere, ibi hybernare, morari
iilorumque immunitatibus ac Privilegiis frui , & qu»
nb hoftibus fuis interqeperunt in iis ^fque ulio im-
pedimento ex more & lege loci diflrahcrc: Qaae omnia
hoiHbus, quivelnuaqtalesfunt, vel impofterum tales
fient, prohidebuntur.

J X·

Prxfens foedus inter Sscram Regiam Majeftatem&
Celücudinenj Domm. Ordinuro irnium Öc renovatum
Sacrie Regia Majeftetis Regnique SHCciae praeminen-
lise, Regalibus, Juribus» Sf Domipio Marie Celtici ne-
quicquira derogabic, fedfll? omnia Sacra Règia Majeftas
Kcgnumque Sueci® euro omnibus quie iqde dependent,
licuc nunc ita in pofteram integra retinebic, iiique libere
& fine coDtradictione fruetur. Eodem modo praefens
foedus non derogabic Dominorum Ordinum Oenera·
liurojuribus> libertacibusScconfuetudinibus, fediiso-
innibus ipforum Celfitudo , ficut nunc itain polterum
libere & fine impedimcncofruetur j quae quidcm omni-
um horum fruitio ucrinqueinteiligi debet,falvo prefente
hoe foedere.

Subditi Celficudinis Dominorum Ordinum CJenera-
lium inRegnis ac Provinciis Sacrse Regi» Majeftacis
isuecias fruentur omnibus illis Privilegiis, contradtibus
& ftipulatiooibus> quaziqei^ pro immunitatea Vefliga-
libus» impoficionibus j atqueuneris>llorumlocorum>a
predeceiloribus ejus Majettatis cojjata funt j panter ac
illis quxfacra Regia Majelbsinpofterumlargiri poterit.
Et vice verfa Sacra Regi» Majeftacis Regnique òueci®
fubditi fruentur in Provintiis
unitis Belgicis omnibus
illis Privilegiis,
CQntraöibus > ^ttipulationibusquaEin
eos pro immunitate à veiligaUbus,impofuionibus, atque
oniiribus iilotutp
ϊβροΓμιη appjquitus coHata funt, pariter
ac illis qoa in pofterum % G^llitudine £)ominorum Or-
dinum Generalium Fcederati Belgii in ipfos conferri
poterunt. Xi·

Ut autem reiSiue inCelligetur quoufque fe extendat
fübditorum utrjufque partis Contcederacorum libertas
commorandi in Regni?ac Provinciiseorundem,itacon-
venicutrinqueucliceac fubditis unius commercari in re-
gnis ac Provinciis alcefius Confoederati : Ita tarnen ut id
fiatexpraefcripto ftatutorum loei in quo commercia e-
xercentur : quod fi quiipiam fubditus aut Civis FoeJerati
Belgii in Regnis aut Provinciis Sacrae Regi® Majeftatis
quae iure
Suecano utuniur,fine certo intra Regn^^um & di-
öas Provincias
harede monatur, teuebitur JWagiftratus il-
lius loei reiiilas merces > pecuniam, debita atque libros
rationum cum fcriptis & documentis relata in certumju-
dicem fub manu& figilloNotarli Publici& teftiumaf-
fervBre, atque illico obitum hominis
UterisfuU hitfignifi^
careMagifiratui urbis tUius,
i?i qua defundtus domiciiium
aut civisjus obtinuitjut per ipium Magiftratum
tndicetur
legitimo
veniendi intra aunum & noöem repeti-
tum hiereditatem in Regno Sueci» diftifque cjus Pro-
vinciis reiidam,fa«£to itiitio numerandi à die fcienti
£E,fi-
ve notitiae mortis, Magiftratui iftius urbis per literas inti-
matse ; fi venerit intra prasfcriptum tempus, licitum erit
ei, poftquam felegitimumhseredemindubitatisdocu-
mentis probavit, adire ëcrepeterebsreditatem; Ita ta-
rnen,ut fi civis fubditufque üacrae Regix Majeftatis ex-
titcrit,qui mortuus eft, h^eres jus ftatutarium (modo non
excedat trientem hxreditatis) psrfolvat ci vitati illi in qua
alter moriebatur ; antequam bona illa hereditaria urbe
aut Regno evexerit, aut in Regno diftraxerit, omnibus
iXiisCaducfjurihus quas ex^ali bsreditate Sacrse Regiae
Majeftati aut Regno Recise folebant competere, aut ac-
crefcere,deinceps,aut in po^erum rrnt^s & ceflàntibus;
Quod fi vero inmtor tantum fuerit, qui alterius civis fub-
diüque Dominorum Ordinum bona in fe receperatdi·
ilrahenda , tenebitur fimiliter Magiftratus illius loei, in
quo is mortuus fuerit, obitum inftitoris bujus bis figni-
ficare literis Mwftratui illius urbis , in qua is habitat,
cujus bona ea efle, aut Inftitor manifeftaverit, aut alias
^ reli^is codicillis aliifve documentis certis conftitericj
utindicetur veropofltiTori , veniendi repetitum bona
fua j fi venerit & fufficienter probarit, relidlorum hono-
rum fe pofleflorem effe, liberum ipfi erit repetere, ac re-
colligere bona fua integra eaque omnia fine defalcatione
diftrahcre aut exportare. Eadem humanitate tradiabun-
tur fubditi
SacfSE Regi» Majeftatis Suecias in Provin-
ciis Confoederati BeIgij,eodemque jure & libeftate uteu-
tur atque fruentur ditti Sacr» Regia; Majeftatis Regni-
que SueciaE fubditi in fa^peditìis Provinciis Focderati
Be|gii,tam ratipne hxredica[um,qu£ ibi iifdem obttnge-
re poifunt, quam racione mercium ac honorum inftito-
ri concrediurum j ac tenebuntur Magiftratus cujufque
loei, ubi pofleöbrero aut inftitorem mors prseoccupave-
rit,obitum jiomlius bi» perfcribere ad Magiftratum ejus
laci,ubi ha;res fit, aut qui fua inibitori crediderit, ut fua itb
inftiCore reliÀa fine defalcatione recuperare , h^ercdita-
temquefineimpedimentoexpraefcripto juris aut ftatuto
loei adire queat^atque tenebitur loei Magiftratus manum
auxüiarero petenti exbibere.

ti

wi'

XII.

Requirit autem cum juftitia ipfa, tum neceflitudo mu.
tua atque emolumentum utriufque partis Confocdera-
torum,uc alter alterius fubditos ac cives juvet,ac promo-
veat in omnibus qua: commodum illorum (pcdlant , id·
circo Celfitudo Dominorum Ordinum Generalium
Fcederati Belgii fubditis accivibusSacrieRegiaeMaje-
ftattsRegniqueSuecia;7i^>>'<iffi> imploratam
tndtlate'm
Provinciis unitisadminiftrari faciet. £t vice veria Sacra
Regia Majeftas fubditis ac civibus Dominorum Ordi·
num Generalium Juftitiam indilatè aaminiitrari faciet
in Regnis ac Provinciis ejus Majeftati iubjeétis, eaque ut
quam citiflime fine dilatione aut Jongis ambagibus ptae-
ltetur,utrinqueenixe curabitur.

xni.

Cumque PrxtipuM hujusFwderif Jco^mfit.wConfce-
deratorum
Htgotiationes φ Commercie eoiumque Regna,
ffu

Provinciis & fubditi cenjirvntur & hoftili aggreflioni
refiftatur ; Idcirco hoe ipium Foedus we»
pritt»4ical>it
Fcederi , quodSacis Regi» Majeftati interceditcum
aut Principibus Germania : Neque praju-
dicabit Foederibus, qu» Celfitudini Dominorum Ordi-
num Generalium intercedunt cum Regibus
GallUBc
MignxBrittamM > necnoii Republicaf^tM/tz; multo
minus tollet &diminue{amici(;iam autpada conventa,
cum diftis aliilque Regibus, Pripcipihus, Rebulpub. &
Civitatibus , quin po(ius firmabit & roborabic didam
amicltiam βζ paÖBjfalvo nihilominus per omnia manen-
te hoc foedere. XIV.

C^uod fi vel Sacra Regia Majeftas Sueciae vel Celfitu-
do Dominorum Ordinum Generalium bellum fufcipe-
re coadti fuerint,in quo alter alteri vi hujus foederis fup-
petias laturus eft ,
«eutri liberum ericènefiitu at co»·
fenfu alterius cutü hofie pacifiiaut
inducias traöare ini-
reque. X V.

Sacra Regia Majeftas Ordinarium Le^atum autlte^'
dentemi^uà Dominos habebitHagie vel alibi prput vi-
fum ejus Majeftati fuerit ; Et Celfitudo Dorpjnorum
Ordinum fuum
Stockkolmie aut alibi in aula Regiae Ma-
jeftatis prout ei vifum fuerit, vel rerum condicio & tem-
porum ratio exegerit. XVI.

Durabic autem foedus hozquiniecim awtis ·, Quibuse-
lapfis erit penes utrofqiieCpnfoederatos & in liberà cu·
'ufque voluntate illi renunciare vel td continuare.

Slalii quoque Reges aut Principes hheraiuemhesl·^'
per'talet atgue Hanftatica «d hoe foedus accedere velici
eritidipfisliberum: iifque (:onditionibus, qjia foederi
&utriqucConfosdefMqruffl^arti faiisfaqiurii , rpcipl-

P^da hsec cpncludentur fub liberà approbptione
folppni ratificationeSaWie Regi?? S«ecisac

CelfitudinlsDpminprum Ordihupi Qen^ralium Fp:de*
rati Belgii reddenda intra fex ipenfes; Racificat^ verò bo?
nà fide Urvabuqcur & adimplebuntur.

XIX.

Ia rpbur & certitHdiPem oroniunj fupradiöorum
articulorum confeilefunt bina hujus Traftatiisflc Foe-
deris ejufdem tenoris inftrumenta ; ςμχ utriiiqüe nos
'upra npminati propriis manibus fiibfcripfimus & fi-
gillo-


-ocr page 140-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 139

gillofutn noftrorutn impreffione atque eppenfione mu
nivimusj Aiilum Stockhoimi^
die prima Menfic Sef tem'
^rii flilo Regni Anno βρ·α Milleoruum fexctntejimum qua·
dragefiino·

WY Axelius Oxenfler». Cancelicr van 't Koninck-
rijck, en Provinciale Rechter der Wefterlijcke
Norlanden , en van Laplandt Vryheer in Ki-
mlth. Heer van Fiholm en Tidoen,Ridder ;
Johannts
Skitte,
Prefis van'c hooghfte recht in'cGoticheRijck,
en Provinciale Rechter van 't noordelijckFinlandc, Vry-
heer in Dudcrhof, Heer in Grqnfoo , Stromfrum, en
Skytteholm.Riddef j
Ctaudius F/m/ng/V» AdmiraeUOver-
üe SloEvooght van Stockholm > cn Provinciale Rechter
van'czuyderlijckFioIandt,en£ifheer inHornen Wil-
ne,en
Johannes Qxenfiem, Raec van 't Cancelaer Co|le-
gie, Vryheer in Kiinith,Heerin Hormingsholm en Tul-
gara , Radqn van de Doorl. en m^chtigtte Vorftln > en
Vrouw, Vrquw
Cbrifiina, door Qods ge,oade verkoofen
Koningin en crfFelijcke Vorttinder Swiden^ Gotten en
Wandalen , Grootvorftin van Fiplapd , Jrlertggin van
Efthon en Cgrelia, Vrouw van Ingria, &c. Onfe gena-
digfte Vrouw,en van het Sweedfche Koninckrijck, fpe-
cialijck tot defe handel gedeputeert : en
Willem Boreel,
Heer van Duynbeke en Wetl hoven. en van 't Ambacht
in DjmburgjRaeten PenQonaris van Aiivfterdam;
Al-
hert Sonck,
Ridder, Oud-hurge.rmeefter en Opperl'chout
van de Stadt en 'i Landt van Hoorn j in de naem van
Hollaod en V/eft-Vriefland Gedeputeerden in de Ge-
nerale Vergadering van'c Vereenigt Nederland> en Ep^e
van Ailva in Jellunl , Grietman van Baerderdeel in
Vriefland, tegenwoordiglijck Ambaffadeursder Hoogh
Mogende Heeren Staten Generaci van 'c Vereenight
Nederland in Sweden. en daer met genoeghfane macht
en bevel tot defe Handeling verfien; maken kennelijck
aen alicjen aen yder in 't befonder, die dit aengaet, of tou
mogen aengaen , dat alfoo over omtrentzii.Jaeren tuf-
fchen de Doorlochtigfte en maghtigfte Vorft en Heer,
Guffavus Adoiphus de 11. van die naem , ende Groot Ko-
ningh de Sweeden^Gotthen en Wandalen, Groot-vorft
van Finland, Hartogh van Efthon, &c. Van heerlijckc
geheugenis , van d'een 2,iide , en de Hoogh Mogende
Heeren Staten Generaenler Vercenigde Nederlanden
van d'andere zijde, om gewichtige ooriaken, en voorna-
inelijck om dc vryheyc van de Scheepsvaert j en om de
handel ind'Ooft-Zee, en tot d'onderlinge welftanden
confervatie der beyde Staten , en Verbond heeft ge-
maecktgeweeft , 'twelck , hoewel over cenige Jaren
geëxpireert en ten eyndc geloopen , fóodanig een uyt·
wercking heeft gehad, terwijl het duerde, als van weer-
zijden gewenfcht wierd: foo is't dat de moderne Ko-
nincklijcke Majefteyt van Sweden,en de Ho. Mo. Hee-
ren Staten Generael , overwogen hebbende hoe groot
gevaer hun beyde Staten over 't hooft haagt, en
hoegroo-
te ptrturhatio engemlt tegen de vryheyt van de Scheefvaert
tnKoop-hatidelin dekeydeZeen aenghevangenengepleeght
wsri/jonderling goed gevonden hebben,om foo veel qua-
den tijdelijck tegen te gaen,en hulpmiddelen, die tot af-
weeringh daer af dienitigh iijn,aen te wenden, de Trac-
taten van't oude Verbondt te vernieuwen , en dat met
Wetten, naer de tegenwoordighe tijdt gevoeght, t'illu-
fireeren en verklaren.

Wy dan, te famen gekomen, uyt kracht van 't vermo-
gen,en van de beveekn , refpeflivelijck van haere Ko-
nincklijcke Majefteyt van Zweden, e;i van de Hó. Mo.
Heeren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden
ontfangen, hebben, na onderlinge raet-pleging mef mal-
kander ,
de voorgaende TraBattn erkent en aengehome». de
fclven verklaert, cn zijuindevolghende Artikelen ver-
dragen,en beflooten.

I.

TuOchen deKoningin en'tKoninckrijckyanSwee-t
oen aen d'een,en de HeerenStaten Gener. der Vëréénig-
de Nederlanden aen d'andere zijde (al onderlingh Ver-
bond zij n,tot
verfekering van de vejligheyt en vrySeyt van
de Scteep vaert en Koophandel , in d'Óoit-en Noord Zee.
tnetuytbreydini;h tot aen de Hoefden .of vm'tc^^el 'tuf·
fihen Franckrijck en Engelandt,
tor befcherming en dêfèn-
fievan hunrefpcaiveKoninckrijcken> Landichj^ppcn
en Ondcifaten van weer-zijden, en om hun Hecrfchap-·
pyen,Rechten,Viyheden, Bevrydingen, Trsöatcu,ge-
woonten encoftumen, foo te landt als ter Zee,te bewa-
ren. IL ^

Indien men enige vorh\ndering,heletfel> of n>oUfl en be-
lapingh hoven deghe-woonte, tot hier toe onderkouden,in de
vrybeydt van de Koophandel en Scheepvaert indOofi-en
Noord
Zff bevind,of indien,geduyrende'c Verbond,ge-
beurt dat de voor-gedachte Konincklijcke Majefteyt, en
't Koninckrijck van Sweden, en des felfs onder worpen
Landfchappen en onderdanen, of de Ho. Mog. Heeren
Staten Generael der Vereenigde Nederlanden , of der
felveronderfaten in de vrye oeffeningh van hun Koop-
handel en Scheepvaert in de ghefeyde Ooft en Noord»
Zee,tegm 't recht der Fokken, iaengenome gewoonte, en de
verkregen Ïriviiegien en voorrechteu
geturbeert, en tegen
de gewoonte belaft tn befwaert worden, foo fai de geen,
die'tgeweldten ot^gelijck geleden heeft , met d'ander
der Bond-genooten communiceeren j en d'een en d'an-
der der Bondtghenooten;fal dit voornamelijck bevlijti-
gen,dat,met onderlinge raet en hulp, de geen,die de vry-
heyd van de Scheepvaert en Koop handel geturbeert en
beM heeft,
door minneljjcke redenen overreedv$rdom de
Scheep-vaert en Koop-handel weer
Id voorige vryheyt
en kofteloosheyd teftellen , opdat men geen wapenen
behoeft te gebruycken. En indien de geen,die dit gewclt
gedaen heeft,hardneckigh blijft, eo
door geen mtnuelycke
redenen
kan bewogen woraen , in voegheu dat men dele
perturbatie en aenftoot fonder d'ondergangh, of fonder
grootefchade van da Scheep-vaert en Koop-handel niet
kan verdragen j foo is tuflchen fijn Konincklijcke Maje-
fteyt,en 't Koninckrijck van Sweden, en de Heeren Sta-
ten Generaci der Vereenighde Nederlanden verdragen
en geilooten dat fy behooren te
befihermen de vryheydt
van de Koop handel en Scheep-vaert in d'Ooft-en
Noort-Zee,
met al de krachten., die iy veyliglijck te water
en te land fullen konnen te famen trecken , gelijck daer
07er,en over de middel van fulcks uyt te voeren, verdra-
gen fai zijn , en van't begonnen niet ffwej&if». danna
dat men de verongelijckte party voldaen, en de meer ge-
noemde vryheydt van de Koophandel en Scheep vaert
in de gefeyde Zeen, naer'toudtgebiuyck, ennaerhet
voorfchrift van 't recht der Volcken, en van de gemaec-
te en aengenomen gewoonten herftelt heèft.

III.

... Meer indien tegenwoordiglijck defaeckmetmione-
Iijcke redenen , door de vlijt en tuflchen-komft van
Bondt - genootén of anderen, by-geleght was, en de
geen, die verongelijcktheeft, teghen d'een der beyde
Bondt-genooten met haet wordontfttken, of hare Ko-
nincklijcke Majefteyt en 't Koninckrijck van Sweden,
of des lelfs onderworpen Landfchappen en Onderfaten,
ofde Ho. Mog, Heeren Staten Generael , en der feiver
onderworpen Landfchappen en Onderlaten, om weicke
voorgevende oorfaeckcn het federtfou mogen zijn , met
Ooilogh aentaft , ioo fullen haer Konincklijcke Maje-
fteyt,en de Ho. Mog. Heeren Staten Generael niet min
gehouden zijn,eerft vermaent zijnde, fich daer tuifchen
te ftellen, en, met behoudenis der rechten van Bondt-ge-
noot, d'Oorlogh te voorkomen. Doch indien dit,door
de hardneckigheyt van de tegen-party , niet af-geweert
kan worden, foo fullen degewjifJe Konincklijcke Maje-
fteyt en 't Koriinckrijck van Sweden aen de Ho Mog.
Heeren Staten Generael
te Land enterZeeonderflandt
doen
; ghelijck van d'andere zijde de Ho. Mog. Heeren
Staten Généraei, en de Vereenighde Nederlanden haer
Konincklijcke Majefteyt en 't Koninckrijck van Swe-
den t^Zeefuilenhsï^eat met Luri krachten,
en op een fel ve wij fe,. alsin't voorgaende Artikel tegen
de geen gefegt is, die de vryheyt van de Scheep- vaert en
Koop-handèlgeturbeert fai hebben, en in't begonnen
voprt varen,tot dat de verohgelijckte Bont-genoot vol-
daen fai

' IV.

Indien'tghebeurt dat haer ghewyde Konincklijcke
Majefteyt en »t Koninckrijck van Sweden , of de Hoog
Mogende Heeren Stateti Generael der Vereenighde
Nedèrlandeo , nu of in toekomende tijden otiianrfcre
Ooriaken
in ΟατΙοφ iedraejt worde» tegen andere Kpn 'm·

i© Ί·


-ocr page 141-

gen, Vorften, Gemeenten, of itiachten, die met geen
minnelijcke redenen kan by gelegt worden , foo falyder
der Bentgenoten gehouden wefen
/yn Bontgenoot, tot
■ d'oorlogh bereyt, tefecoureren.
ghelijck nuipecialijcker
verdra>;en is > of voor 'c aenftaende verdragen fai kon-
nen worden. Dit nochtans gcreferveert en uytgefondert
dat hy fich niet verder of anders inde twift van fijn by-
fundere bontgenoot behoeft te begeven, danmetfen-
den vanonderllant, volgens het voorfchrift van'c ver-
dragh,fonder de vrientfchap,met de Vy ant van de Bont-
genoot tot noch toe onderhouden, of de koophandel
methemtebreecken,

V.

Do beyde Bontgenooten fullen foo veel, als mogelijck
is. endc nootfakelijckheyt fai vereyiTchen, onderlingh
malkanders voorfpoet en welftant bevorderen , en d'een
d'ander van degevarelijckheden, die hem boven 't hooft
haoghen, en van de lagen der Vyanden te verwittigen,
enjpogen, foo veel mogelij ck fai zijn, alle quaet afte
wjcrenj en tc beletten.

VI.

Maer alfoo 't TOn groot belangh voor hare ghewyde
Koninlijcke Majefteyt van Sweden van d'een, en van
de Hoogh Mog. Heeren Staten van d'andere zijde is dat
de Vyandt van een van beyde nietineenigber wijiein
voordeel en machten toeneemt ; foo fai dieshalven g^en
der bsyde Bontgenooten de Vyant van fijn Bontgenoot,
die nu tegenwoordichlijck zijn Vyant is, of namaels daer
voor bekent fai worcien,metraet,middelen,geit,toevoer
Krijghs-volck, Schepen. Booti gefetlea, Wapenen, Buffi-
kruyt, of met eenige voorraet van Oorlogh, cf met andere
dingen mogen helpen.

Vil.

Maer hoewel aen geen der beyde Bontgenooten ge-
porloft is de Vyant van fijn Bontgenoot met de dingen,
in't eerfte Artijckel genoemt, te helpen, foofalnoch-
tanh dit aldus ce verftaenzijn, dat
de Scheep vaert en 'tge·
Iruyck van de Koophandel vry fal&ijnaenU'enderfateavm
yder, met de Vyandt van dc Bontgenoot, die om an-
dere oorfaken, dan om dit verbondc, Oorlogh met een
der beyde Bontgenoten aengevangen heeft:in voegen dat
het,
fonder die verbonc ce krenckeo, aen d'onderfaten
van de geen, die niet in Oorlogh is, geoorloofc fai zijn
vryelijck en oobefchroomdelijck te zeylen , en hun
koophandel ter plaets, daer 'c hen belieft, mee d'onder-
danen der Vyandetj. van degefeyde Bontgenooc te ple-
gen, Doch die nochtans uytgefondert j en gereferveert,
dat, foo een van beyde eenige
Stadt ofyeflingh meiX. een
volle b jjegeringh aentaft, of omringt, mee voorneemen
van die ce dwingen , en onder fijn macht
Ce brengen,foo
fai d'ander van de Boncgenoocen foo langh fijn Scheep-
vaerc naer defe plaetfen opfchoriTenjen fich van de koop-
handel onthouden, en aen fijn onderfaten bevelen ce
fchorffen en af te wijeken,tot dat die Stad ofVefting door
gewelt, of door verdragh i ngenomen, of, door wanhoop
van de bclegeraer van 'tbelegh en blockeringhontfla-

VIII.

Geduerende de geheele tydc van dit verböndt fai 'cvry
zijn aen fijn gewijde Konincklijcke Majefteyc van Swe-
den in de Lantfchappen der Heeren Staten Generaci der
Verecnighde Nederlanden, ea onderlingh oock aen de
gefeyde Ho. Mog. Heeren Scacen in de Konickrijcken
en Lantfchappen van hare Konincklijcke Majefteyt
Krygs-volck en Boots -gefeUen te verven, vergaderen, en in
fchepen te brenghen, oock Schepen te koopen of te hueren ,
èuffe-kruyt alderhande Wapenen
en alle andere dingen,die
rot d'oorlogh nootfaeckelijck zijn » te vergaderen, en
uyt ce voeren. Aen de beyde Boncgenoten » en aen hun
onderfacen fai oock vry zijn hun fchepen in malkanders
havens te brengen, dSerteblyven, t'overwinteren, en
der felver vryheden en voor-rechten te genieten» en daer
't geen, 't weick fy hun Vyanden afgenomen hebben,
fonder eenige verhinderingh » volgens de gewoonte en
,ivet van de
pTaecs, te verdeelen en verfprejdien.

IX.

Het tegenwoordigh verbondt tuOTchen haer ghewyde
Konincklijcke Majefteyt en de Ho.Mog. Heeren Staten
ingegaen en vernieuwt, fai niets derogeren en'vermin-
deren van de Pre-eminenfie van hare Koninckl. Maj.
Koninckl. Rechten en Heerfchappy van d'Ooft-Zee :
Maer haer Koninckl. Maj. en't Rijck van Sweden, mee
alles, dat daer aen behoorc, fai voortaen, gelijck nu, alles
geheel behouden en die vryelijck>en fonder tegeniegging
gebruycken. Op gelijcke wys fai dit oock niet derogeerea
cn verminderen aen de rechten, vryheden en gewoonten
der Heeren Staten Generaci, maer fy fullen alle de felve
voor'taenftaenden, gelijck nu, vryelijck en fonder ver-
hinderingh genieten : Welcke genieting en gebruyck
van alle defe dingen weerzijdigh verftaen moet wordea
met behoudenis van dit tegenwoordigh verbont.
X.

i

1

r

d'Onderfaten der Ho. Mog. Heeren Staten Generaci
! fullen in de Koninckrijcken cn Lantfchappen van haer
gewijde Koninckl. Maj. van Sweden :gheiiieten alle de
rrivilegien, contraüenenftipulatien,diedaerin, tot
immuniteyt cn vrydom vanfchattingen en tollen, en be-
lafting dier plaecfen,door de vooriacen van haer Maj. ver-
gum zijn, gelijck oock de genen, die haer gefeyde Ko-
ninckl. Maj. voor'c aenftaende nacdeclen kan. Ëovaa
d'andere zijde fullen d'onderlaten van hare Konincklijc-
ke Majefteyt, en van 't Koninckrijck van Sweden in dc
Vereer ighdc Nederlanden genieten alle de Privilegien f
Contraden en Stipulacien > die daer in tot bevryaingh
van tollen, fchattingen, en belaftingen dier plaetlen van
oudts gebracht en gegeven zijn, gelijck oock de genen ,
die voc.' *c aenftaende van de Ho. Mog. Heeren Stacca
Generaci deT Verecnighde Nederlanden dcrwaercs ge-
bracht en gegeven κ0.·?β6η worden.

Ji 1.

Maer op dac beter verftaen ibu worden hoe verrede
vryheyt der onderdanen van weerzij dea der Bontgenoo-
ten , om in de Koninckrijcken en Lantfchappen derfel-
ver te bly ven, fich uytftreckt, foo is van weerzijden ver-
dragen dat aen d'onderfaten van d'eenBontgenootgeoor-
lofcial fijn in dcKoninkrijken cnLancfchapped van d'an-
dere Bontgenoot te handelen ; Doch ioodanig nochtans»
dat dit gefchieden fai volgens het voorfchrift der ftatuy-;
een van de plaecs,daer in de Koopmanfchap gedaen worr.
Maer indien Cenigh Onderdaen of Burger der Vereenig-
de Niderlanden indeKonincJirijcken ofLantfchgppea
van hare ghcwijde Koninckl. Maj.
diehaagewoone/ijck
rechtgabruycken, fonderfeetker Brfgenaem binnen 'tKo-
ninckrijck cn de gefeyde Lantfchappen^ir/i^ j foo fai de
Magiftraet van die plaecs gehouden zijn de nagelaten wa-
ren, geit, fchulden en Rekenboecken met dè gefchrifcea
en documenten, tociceckeraenwijfinghen rcgifterge-
bracht > onder de hande en 't zegel van een openbaer No-
taris,en van gctuygen te bewaren,en terftont het overly-
den van defe
ms^ doorfijn Brieven fwtemael bekent te ma·
ken aen deMagifiraet
ww Λ ί/ιχίΛΐη dewelcke d'overle-
den fijn wooningh of Burger-recht heeft gehadt, op^t
door die Magiftraet den wettige Erfdenaem aengefeght
fou worden om binnen jaer en dagh d'erffenis, in 'c Ko-
ninckrijck van Sweden,en in des felfs gefeydeLantfchap·
pen nagelaten,wcer te cyiTchenjde ""elling beginnendeop
de dagh van\detydinghen kennis desdoots, door brieven
aen de Magiftraet van die Stadt bekent gemaeckt. Indien
hy binnen de gefteldc tydt komt, foo fai hy mogen na dat
hy met'ontwijflièlijcke blycken bewefcn heeft dat hy de
wettigeErfgenaem is,toetreden cn d'erffenis weer eyuen.
Doch nochtans foodanigh,dat foo de geen, die geftor vea
is,ccn Burger of Onderdaen van hare gewijde Koninckl.
Maj. heeft geweeft, d'Erfgenaem hecftatuyt-rechtCfoo
het niet het derde deel van d"crflFenls;overtreft)aende
Staet fai betalen, in dewelcke d'ander geftorven is, eer hy
alle defe erfFelijcke goederen uyt de Stad,of uyt hecRijcfc
fai voeren » of in 't Rijck diftraheeren,terwljl alle andere
rechten van
't Verganckelyck, dewelcken uyt foodanig een
erSenis aen bare gewijde KoninckIljckeMajeftcyt,of aen
*c Koninckrijck van Sweden plegen te behooren, ofte
vermeerderen,voortaen en voor "taenftaende ophouden.
Maer indien de verftorven allcenlijck een FaÀoor heeft
geweeft » die de goederen van een ander Burger of On-
derfaet
der Heeren Staten by fich ontfangen beeft, om
die te diftraheeren en te vcrkoopen, foo fai oock de Ma·
giftraec van de plaets, in dewelcke hygeWvenis» ge-'
Eouden zljn'coverlyden van de Fadtoor twee-mael be-
kende

ν E R Η A E L


-ocr page 142-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 141

kendt te maken, door brieven aen de Magiflraet van die
Stadt, in dewelcke de geen woont>'WeIcks goederen dit:
zijn,volgens de verklaring van de Fadoor,of gelijck men
uyt de nagelaten Boecken enfeeckere Documenten ver-
ftaen faUop dat den ware Eygenaer aengeiegt mach wor-
den dat hy komt om fijn goederen weer t'eyffen. Indien
hy komt,
en klaerl'jck aen wijft dat hy d'eygenaer der na-
gelaten goederen is, foo fai 't hem vryftaen iïjngoederen
in 't geheel weert'eyfchen, en te vergaderen, en die fon-
der verminderingh eo- afcreck verkoopen of uytvoeren.
Met ghelijcke heusheydc iullen ooqk gehandelc worden
d'onderfaten van hare gewijde Konincklijcke Majefieyt
van Sweden in de Vcreeniglide Nederlanden, en ge-
lijcke recht en vryheydt fullen oock gebruycken en ghc-
nietea de gefeyde Onderfaten van hare ghewijdeKo-
ninglijcke Majefl:eyt,en van 't Koningrijck van Sweden
inde meer genoemde VereenighdeNederlanden, foo
ten opficht der Erffeniflen, die daer by de fel ven konnen
voorvallen, alsten opficht van de Waren en Goederen,
jen de Faöoor vertrouwt : en de Magiftraten van yeder
plaetsjdaer d'Eygenaer of Faétoor geltorven is/uilen ge-
houden zijn de doodt van deic man tweemael over te
fchrij ven aen de Magiftraet van de plaets, daer d'Erfge-
naemis, of daer de. geen woont, dit't fijne aen de
Fa-
ftoor heeft vertrouwt, opdachy'tfijnevandeFadtoor
nagelaten, fonder verminderingh mach weer-krijgen,
en ionder verhinderingh fijn erffenis, naer't vourlchrift
van 't recht,of naer de ftatuyten van de plaets, mach aen-
taften ; en de I^agiftrapt van de plaets fai noch gehouden
wefen fijn helpende handt aen de hulp-eyiïcher uyt te
reyckén.

XII.

De gerechtigheyt felve , gelijck oock d'onderlinghe
vrientfchapen dienft va'n weer-zijden der Bondtgeno:en
veceyfcht, dat d'cen d'onderfaten en Burgers van d'an-
der helpt, en voortftuwtin al't geen, 't welck hun gerijf
en nuttigheyt aengaec : dieshalven fullen de Hoog Mog.
Heeren Staten Generaal der Vereenighde Nederlanden
verfochte
gerechtigheyt fonder uytfiel in de Vereenighde
Landtfchappen aei\ d'onderfaten en Burgers van hare ge-
wydeKonincklijcke Majefteyt doen toedienen. Defge-
lijcksfal oock hare gewyde Konincklijcke Majefteyt aen
d'onderfaten en Burghers der Heeren Staten Generaci
fonder uytftel gerechtigheyt doen toedienen, in des felfs
Koninckrijcken en Lantfchappen, die haer onderwor-
pen zijn.

XIII.

En alfoo het voarnaemfie ooggemerck van dit Verbondt is
iat de KoophandelenKoopTSan/chafpe»
der Bontgenooten,
en hun Koninckrrjcken, Landtfchappen en Onderda-
nen geconferveert en biWaert fouden worden, en dat
men d'aen val der vyanden tegenftaen fou, foo fai dit fel.-
ve Verbondt
nietprejud'tcieeren en nadeeiigh zijn aen ^tVer-
bond,
't welck lulTchen hare gewyde IConinclil, Majefieyt
en de
Koningh van Fmnckrijck, of Vorften van Duytfl^nt
onderhouden wort : noch het fai oock niet nadeeiigh zijn
acn de Verbonden en Tradtaten, die de Ho- Mog. Hee-
ren Staten Generad onderhouden met de Koningen van
Vranckryck en Groot Brittangien, en met de Xjemeente
\m yenetien. Veel min fai het wech nemen en vermin-
deren de vriendfchap en gemaeckte Traöaten met de ge-
feyde en andere Koningen, Vorften,Gemeen ten en Ste-
den, ja fai eer de gefeyde Vrientfchappen en Traflaten
beveftigen en verfiercken, behoudens nochtans dit Ver-
bondt, dat in alles blyft.

XIV.

Indien haer ghewyde Konincklijcke Majefteyt van
Sweden, of de Ho. Mog. Heeren Staten Generael ge·
dwongen wierden Oorlogh aen te vangen,in dewelcke,
uyt kracht van dit Verbom, d'een aen d'ander onderflant
fai doen, foo fai
aengien van beyde vry fiaen fonder mten
entoefimm'mgh van d'ander metdeVyant te verdragen,
of
beftandt te maeeken, enaentegaen.

XV.

Hare gewyde Konincklijcke Majefteyt fai eenordi-
naer
Ambajfadeur of Refident by de Heeren Staten hou-
den , of in den Hagc, of elders, naer dat hare Majefteyt
goet fai vinden ; en de Ho. Mog. Heeren Staten fullen
hun AmbalTadeur houden te
Stockhplm.Qt elders,in 'tHof
van hare Konincklijcke Majefteyt, naer dat
goet ial
vinden., of naer dat dc ftaet der dingen, en d'eyich der
tyden vereyffchen fullen.

XVI.

Dit Verbondt i^vyftieujaren àìieren ', en als defe ja-
ren verloopen zijn, loo fullen deBont-genooten van
weer-zyden hun vrye wil hebben, om dat of te fcggen »
oi te continueeren.

XVII.

Indien andere Koningen of Vorften, en vrpKtyJer·
lycke en Aen Zee steden
dit Verbondt oock wilden aen-
nemen en ingaen, lbo fai dit aen hen vry ftaen j en Ìy
fullen opfuicke voorwaerden aengenomen worden, die
't Verbondt, en onderling de Bontgenooten van weer-
zijden voldoen.

XVIII.

Defe Articulen en Verbonden fullen beflooten wor-
den onder de vrye approj^atie, en folemneele Ratificatie
van haer gewyde Konincklijcke Majefteyt van Sweden>
en van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden, binnen
fes maenden over te le-
veren , en, geraiificeert zijnde, getrouwelijck bewaert*
nagekomen en vervult worden.

XIX.

Tot beveftigingh en verfeeckeriog^van alle de boven-
gefeyde Articulen zijn van dit Traftaet en verdragh
tvte
inftrumenten vangelijcke inhoudtgemaeckt,dte wy bo-
ven-genoenidc van weer zijdenmet-onfeeygen handen
hebben onderteyckent, en met d'indruckingh enaen-
hanging van onfe Zegels bekrachtigt. Gedaen te Stock-
holm ,
0pd'eerfiedaghvandemaentSeptemhernaerdefi^
van'tKoninckryck, in^tjatri6^o.

Ρ oftquam nomine ac Mandato Sereniflimie PotentiP·
■*· firn» Principis ac Dominse,Dorriin£EC/&r{/?M»ieDei
Gratii Suecorum , Gothorum, Wandalorumque Rc-
ginic & Principis hsereditari^, Magnee Principis Ftnlan-
dise, Ducis Ëfthoniae & Carelia: nee non Ingria: Domi-
na: &c. ex unà,& nomine ac Mandato Celforum ac Po-
tentium Dam.i OrdinumGeneralium Foederati Belgiiex
altera parte, pro
afferendi libertate, Navigattonis, ac com·
merciorum in Mart Baltico , ac Septentrtonali ^c
praslìandà
utriufque partis Regnorum, Provinciarum, aique fubdi-
torum Securltve,mutuum Faeduscontraftum ac renova-
tumfuit, proutillud liquet ex inftrumentis folenniter
confeitis à Sacr» Regise Majeltatis Regnique Sueci^ fe-
natoribusadhuncaétum fpecialiter.deputatis, Illuftridi-
mis, Illuftribuè, Magnificis ac Generofis, Domino Λχβ·
lio Regni Sueci<e Cancellarlo, ac judice Pro-

vinciali Occidentalium Norlandiarum, Lapponiaeque >
libero Barone in Kymitho, Domino in Fyholm 5c Ti-
doen, equiteAuraio;
Oomiao lohanne , fupremi
perRegnum Gotiae ludicij prsefide& judice Provinciali
Finlandia feptcntrionalis,& libero Barone in Duderbof,
Domino in Gronfoo,Stroomfrom Sc Skytteholm,Equite
aurato ; Domino
Claudio Flemmingio, Admiralio.Supre-
moCaftellano Stockholmienfi & judice Provinciali Fin-
landia Meridionalis, hasreditario in Mornas & Wilnas ;
Domioo
lohanne Oxenflierna Coliegii Cancellaris Con-
filiario, libero Barone in Kypiithoi Domino in Hor-
ningsholm & Tulgarn ; Nee non Celfitudinis Domino-
rumOrdinum GeneraliumFcederati Beigli tempore Sue-
ciarh Legatis, itidemquead huoc aöum fufficienti pote-
ftate ac Mandatis Inftru£lis,Illuftribus,Magnificis,ac Ge·;
nerofis Donino
Guilielmo Bi?r«/>Duynbequy ac Weftho-
vise Domino, Ambachti Domino in Domburgh, Con-
filiario Bc Penfionario Urbis Amfterodamenfium ; Do-,
mino
AlbertaZtnck Equite Aurato, Exconfule, &prae;·
tore Urbis & territorii Hornani, nomine Provinci»
Hollandiffi & Weft-Frifia in Confeffu Generali Uniti
Bélgii Deputato;DomÌno£/>Me^
Ailva in lellum,Griet-
man in Barderadeel^ Frifiorum j In cujus Foederis Arti-
culo fecundo,
ficut iïtiinque convenit ut opera utriufque
Confoederatorum mutuà, is qui libertatem Navigatio-
nis 6e Confoederatorum turba vit, ac oneravit «w/wii/ï
ratione perfuadeatur, Navi^tionem 6e commercia pri-
ftinaï Libertati δε immunitati reftitueret, aut, fi re-
jecerit amicabilem tranfadionem , vindicare liberta-
tem Commerciorum ac Navigationis in di&is maribui

debeant


-ocr page 143-

142 VER Η l A È^- L

debeant viribus omnibus tamterri quammari, donec
ifte Fsederis fcopus obtentus fuerit, proutiuper iis viribus
& de modo rei gerendae inter Fasderatos convenerit ; Ifa
in Arciculo quoque tertio promiiïüm eft, fi tranfadà
hacdifta lite contitigac alterutumConfoederatorumab
eo, qui ante offendit 5 poftmodum quacunque alia prse-
tenfa de caufa autprsetextu
bello impeti, teneri alterum
Confoederatorum, interpofita amlcabili opera, cum con-
fervatione lurium fui Fosderati bellum praevenire ; Si
vero id amoveri ea ratione nequeat, alter alterum terra
marique adverfus eum boftemjuvare debet viribus om-
nibus, donec liefoFocderato fatisfaftum fuerit, prout
deauxilioatque modo rei gerendae mutuò convenir! po-
terit. In Articulo autem quarto conventum utrinque eft,
ut, fi contingat alterutrum Confoederatorum
aliis de
caufis bello invohi
; cum aliis regibus, Prindpibus, Re-
busp. autpotcftatibus, cujus explicandi ratio amicabilis
non invenireturj quifque
Fcsderatoiumteneatur FaJe-
ra(o fuo bellis praflofuccurrere,
modo , prout fpecialius
convenit aut convenire poterit, falvo relervato in prae-
ditto Articulo defcripto.
Idcirco ut huic convention!
praefato Articulo quarto Generaliter comprehenfae re ip-
fa fatisfiait, inter prsenominatos Sacrae RegiK Majeftatis
Sueci® Deputato:, & Celfjtudinis Dominorum Ordl-
tium Generalium^fosdcrati Beigli Lcgatos vigoreaccep-
torum Mandatorum ad ratificationem ipforum Princi-
palium
porro tranfaBum > Fromiffitm ac Conclufum e fi modt
ut fequitur.

Sacric Regiae Majeftati Sueci» tempore belli Articulo
quarto prioris Traftatus defcripti Domini OrdinesFas-
derati Belgii
^tgt&ÙMatquatuermiUtamilitum, quos Do-
mini Ordiges ad inferviendum ejus Majeflati fuis fiim-
ptibus alent totofoederis tempore, aut quandiu Sacra Re-
gia Majeftas hocauxilio opus habebit.

Viciflìm Celfitudo Dominorum Ordinum Genera-
lium belli tempore fruetur pari auxilio
tjuatuormillium
Militum i
qui ejus Majeftatis fumptibusTuftentabuntur
durante hoc Fccdere aut quandiu eoruIIl·ÖSlfitudo illis
opus habuerit.
^ III.

Intelligenda verò eft hsec auxilii five fubfidii praeftatio
adhuncmodum, ut penes utrunqueConfoederatornm
Cptio fitcaptendi aut toiumillumnumerum autpartem inmi-
lite ,
ut potè duobus vel tribus niillibus& alteram partem
inpecunià, muntione, fiveapparatubellico, navìbus
&iis, quK inftrudluiearum conducunt, allifve rebus
proconditione rerum, & bene placitis cujufque , hac
inita xftimationc, ut
γτο millemilttum auxiliofohantur
quolibet menfe quatmr millia Imperialium.

His tamen conditio per exprefum annexa eft, ut fi
contingat Sacram Regiam MajcftatemautCelfitudinem
Dominorum Ordinum Generaliumjuxtatenorem/We-
fwwante
hoc cum alits Regibus, Principibus, Rebufpubli-
cis, aliifve Confoedcratis/eii?er«w,illisFcederatisj»»/-
liovenire aut de ferendo eofuerintfollicitati, antequam
de auxilio ex priefcripto hujus Fcederis ferendo requlran -
tur,eo
cafu uterque officio fatisfeciflejudicabitur, βdimi-
diutn fttbfidii quatuor miUium Militum numerum
aut ad
diÀum in priori Articulo modum sequivalens jprasfti-
terit.

V.

Cum alternier Confoederatorum requifitus, fuerit fu-
per prasftando auxilio » dabitur ipfi
fufficiensfpatium tem-
poris, illud preparandi, ir;»» videiicetwie/ioOTabinfi-
nuatione requifitionis numerando , quibus prteteritis
auxilmm promtè & fine oinni mora fubmictetur.

Qu^od fi contingat Sacram Regiam Majeftatem aut
Cellitudinem Dominorum Ordinum Generalium in
Propriis Regttis ac Provinciis hofiiUter tnfefluri , Ita ut
Sacra Regia Majeftss & eorum Celfitudo infeftationem
lllam pro vero bello habsant, cui avertendo flatus rerum
iliius Confcederati, qui tali bello impetitur, diftaauxi-
iia vel tota, vel partem eorum praeftare non permittat,
js quitaliterinfeftatus eft
non tantum non obligabituràa-
rante iiià invafione promiiTa auxili» pr^ftare 5 vefum
etiam, fi qua miffi funt, poft fignificationem tribus
men fibus ante faftatn ,
poterit revocare.

si;

ρ:
l'i

I
I

ρ

ïqf
ψ

I

Sii

In robur ac certitudinem horum pailorum, utrinque
conventoium, bina ejufdem tenoris Exemplaria Con-
fedla & nomine Sacra: Regiae Mejeftaiis Succise par
Ejufdem Deputatos, & nomine Cel|ìtudinis Domino-
rum Ordinum Generalium Foederati Belgii per eorun-
dem Legatos fubfcripta atque figillorum eorum impref-
fione & appenfione firmata funt. Stockholmiae
die prima
menfisSeptembrisi
ftilo Regni, Anno Ìupta Aiillefmm
Sexcerttejìmum ^ladragefmo.

ALfoo in danaem, en door't gebiedt van de Sere-
niffimc en machtigfte Vorflin en Vrou, Vrou Céri-
flina, door Gods genade Koningin en Erf-Vorftia
der Sweden, Gotthen en Wandelen, Groot Vorftin van
Finland, Hertogin van Eftlion en Carelien >en Vrouwe
van Ingryen, &c. van d'een,en in de naem en door 't ge-
biet der Ho. Mo. Heeren Staten Generael der Vereenig-
de Nederlanden van d'anderezyde,foi w^^iWw^we^ff
vrjheyt der Scheep-vaert tn Koophandel in d'Oofi en Noort-
Zee,
en tot d'onderhoudingh van de feeckerheyt der Ko-
ninckrijcken, Lantfchappen en Onderfaten van weerzy-
den eenonderlingh Verbont gemaeckt en vernieuvi^tis,
gelijck fulcks blyckt uy t d'inftrumentcn,{olemnelijck ge-
maeckt door de Raedts-heeren van hare Konincklijcke
Majefteyt, en 't Koninckrijck van Sweden, tot defe han-
del fpecialijck gedeputeett, te weten de doorluchtighfte
vcrrnaertfte, trefFelijckfte,en edelmoedigfte Heeren, de
Heeren
Axelius Oxenjlern· Cancelier van 't Koningrijck
van Sweden,en Provinciale Rechter der weftelicke Nor-
landen, en van Laplant, vry Baron in Kymith , Heer in
Fyholm en Tydoen,Ridder} De Heer loha»
Skyttei Pre-
fes van 't opperfte Recht in 't Gotfche Koninckrijck, en
Provinciale Rechter van 't noorderlijck Finlant » en vry
Baron in Duderhof, Heer in Gronfoo, Stromfrum en
Skytteholm,Ridderj De Heer
Clauditts Flemmmrns Ad-
mirael, opperfte Ca'ftelleyn van Stockholm, en Provin-
ciale Rechter van 't iuyderlijck Finlant, Erf-Heer in
Mornas en Wilnas ; en de Heer
loan Qxenftem, Raet vaa
'tCancelare Collegie, vry Baron in Kymith, Heer in
Horningsholm en Tulgarn van d'een zyde : en door de
AmbaiTadeurs dar Ho. Mog, Heeren Staten Generael der
Vereenighde Nederlanden in Sweden,oock met genoeg-
fame macht en bevel tot defe handeling verforgt,te weten
dedoorluchtigfte, trefFelijckfteen Edelmoedighfte Hee-
ren , de
HccT Willem Boreel, Heer van Duynbecke en
Wefthoven, Heer van 't Ambacht in Domburgh, Raet
en Penfionaris der Stadt Amfterdam 3 de Heer
Albert
io»ci,Ridder, Oudt-Burgerineefter,Schout van de Stade
en 't Lant van Hoorn, in de generale Vergaderingh der
Vereenighde Nederlanden in de naem van de Provintie
van Hollanten Weft-Vrieflandtgedeputeert; en de Heer
Eppe van Ailva in lellum, Grietman van Barderdeel in
Vyeflant: gelijck onderling, naer het tweede Articul van
dit verbont, verdragen is dat door d'onderlingevlytder
beyde Bontgenooten de geen, die de vryheydtvande
Scheep vaert en Koophandel der Boiit-genooten getur-
beert en belaft heeft,
door minnelycke redenen overreedfd
de Scheep-vaert en Koop-handel in de voorgaen-
de vryheyten veyligheyt teftellen, en, indienhydefe
minnelijcke aenipraeck verwerpt, dat fy dan de vryheyt
van de Koop-handel en Scheep-vaert in de gefeyde Zeen
fullen befchermen met alIè krachten, foo te Land als ter
Zee, totdat het ooggemerck van 't Verbondt verkregen
is, naer dat over die krachten, en over de middel,tot uyt-
voering van de faeck dienftigh, tuflTchen de Geconfoede-
reerden verdragen fai zijn 5 foo is oock in het derde Arti-
cul belooft dat, indien na de bëflechting van defe twiit >
gebeurt dat een der beyde Bont-genootenvandegeen,
die te voren verongelijckt heeft, federt om eenige andere
voorgewende oorfaeck of fchijn
met Oorlog aengetaH vorti
d'ander der Bont-genooten gehouden fai zijn,door min-
nelijcke vlyt en tuCTchen-fpraeck, met behoudingder
rechten van fijn Bont genoot,dOorlogh te voorkomen '·
en Indien dit door defe middel nietafgeweert kan wor-
den, foo fai d'een d'ander te Landt en ter Zee met alle
krachten tegen die vyant helpen, tot dat de verongelijck-
te Bont-genoot voldaen fai zijn, gelijck men indeby-

ftandt,


-ocr page 144-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

ftandt, en in de middelen, tot uytvoering van de faeck >
onderling verdragen fai hebben. Maer in 't vierde Arti-
cul is van weerzijden verdragen dat,foo 't gebeurt dat een
der beyde Boaàt'g^aooi^aOm andere ooraken'mOorlogh
mrt iedraeyt
tegen andercKonÌDgen,Vorften,Gemeen-
ten,
of Machcen, fonder dat men fulcks met minnelijciie
redenen kan beflechten, yderder Bönd-genooten gehou-
den fai wefen
fija Bondt-genoot, ten Oorlogh berep.tefecou ·
reten,
alieenlijck,gelijck fpecialijckerverdragenis, of
noch verdragen kan worden, met behoudenis en uytfon-
dering van 't geen, dit in 't voorgenoemde Articul gere-
ferveertis.
Dieshalvtn.opdìAzsa dit verdragh, in 'tvoor-
verhaelde vierde Artikel generalij ck begrepen, dadelijck
en warelijck voldaen fou worden, fo is tuflbhen de voor ·
genoemdeGedepuceerden van hare gewyde Konincklijc-
ke Majefleyt van Sweden, en d'AmbaiTadeursder Ho.
Mog. Heeren Staten Generaci der Vereenighde Neder-
landen , uyt kracht van bun ontfange Brieven en bevee-
len, tot ratificatie van hun
?ήτ>οψ!Λί:η gehandeIt, belooft
engefiooten. in dier voegen gelijck volghi.

De Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden ful-
len » in tydt van Oorlogh, naer het vierde Articul van het
voorige befchrè ven Traüaet aen hare gewyde Koninck-
lijcke Majefteyt van Sweden onderftant doen van 4000,
Krijgs lieden, die de Heeren Staten, ten dienft van hare
Majefteyt, op hun kollen fullen onderhouden de geheele
tydt van 't Verbont,of fo lang, als haer gewyde Konirxkl.
Maj. defe byftant van nooden fai hebben.

Van d'andere zyde fullen de Ho, Mog. Heeren Staten
Generaci, in tydt van Oorlogh, gelijckeondcrftant van
4.000.
Krygs-heden ontfangen, die op de koften van hare
Majefteyt onderhouden fullen worden, geduerendedit
Veibondc · offoo lang als hun Ho. Mog. die van nooden
fullen hebben.

III.

Men moet nochtans dit ba wijs van hulp en onderflant
in defer voegen verftaen, dat de Sondt-Renooten van
weer-zijden
keur fullen hebien om dit iheheel getal, of een
deel van
'i Krïjgsvolck aen te nemen, gelijck a of 3000. en
'tander deel in gelt>munitie, of in andere toeruftingten
Oorlogh, Schepen, en iöodanige dingen ,dic tot de toe-
flei daer af noodigh zijn, of in andere dingen,naer dege-
legentheyt der fnken, en believen van yder der Bont-ge-
nooten, naer defe geftelde fchatting, dat
voor de byflandt
van 1000 Kryihs-liedeif, in ieder maent^ooo Rycxdaelders
ietaeltfullen luorden.

IV.

Hier aen is wel uyrdiuckelijckdefe conditie vaft, dat
indien 't gebeurt dat haer gewyde l^onincklijcke Maje-
fteyt,of de Ho. Mfg. Heeren Staten Generael,naer d'm-
hout der
FerbondeH,tc vooren met andere Koningen, Vor-
ilen,Gemeenten ofanderegeconfocJereetdengfw««if.
totbyfiant vandieBondt genooten trecken, of daer toe
aengefocht wierden eer men hen om byftant,volgens het
voorfchrift van dit Vetbondtverfocht, fy beyde geoor-
deelt (uilen worden hun plicht in dit gheval voldaen te
hebben , foo men
de helft van 't getal der Kr ijghs lieden,
tot onJetfianitgefchkkt,οί
de helft van gelijcke fomm8,in
't eerfte Articul aengewefen, te voorichijn brenght.

Indien een der beyde Boot-genoocen aengefocht wierc
om byftandt te bewyfen, foo fai aen hem genoeghfaeme
tydt van die te bereyden gegeven worden, te weten van
drie maenden na d'infinuatie van 't verfoeck,nae verloop
van deweicken de byftant vaerdighlijck, en fonder eeni-
ge vertoevingh gefonden fai worden.

VI.

Mier indien 'tgebeurt dat haer gewyde Koninckljjcke
Majefteyt, of de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci id
hnn eigen Konirckryck en Landfcba^fen vyanJelijtk gemeeyt
tn aengeta/l vierden,
foodanigh dat hareghewyde Ko-
ninckiijcke Majeiteyr en hun Ho. Mog. defe moejenis
enaentaftingh vooreen ware Oorlogh hielden, omde-
welcke afte weeren de ftaet der dingen van die Bondt-
genoot, die met foodanigh een Oorlog aengetaft wordt,
■iet toelaet de gefeyde byftandt, of geheel, of een deel
daer af te bewyfen, foo fai de geen, die foodanigh ge-
moeytis,
niet alleentyci niet verplicht z'^n, geduerendè
defe inval de beloofde byftandt te bewijfen j
moer in-
dien'er byftandt ghefonden ia , die
mogen weer roepen i
na de bekent-maeckingh van drie maenden , te vourea
gedaen.

Tot beveftiginghen verfeeckeringh van dit Verbont,
van weer zijden verdragen,zijn twee exemplaren van ge-
lijcke iahout gemaeckt, en in de naem van hare gewydd
Koninckl. Maj. van Sweden door des felfe Gedeputeer-
den,en in de naem van de Ho. Mog. Heeren Staten Ge-
neraci der Vereenigde Nederlanden door der fel ver Am-
baifadeurs ondertekent, en metd'indruckenaenhanging
van hun Zegels beveflight. Te Stockholm,
op d'eerjié
dagh ven de mam Septmier,
oaer de Stijl van'cRijck}
in 't faer i6.fo.

llirc naboregt» De iSatifkatie bec fóoninefnne / fiooi

Tuteres & Regni Sueciac Adminiftratores onDcCtecc-
hent tot;&tocbf)olm Demo mep 1641. geltjcboocli&e
Ratificatie ban tiaec ^o. JSaog.opfgiienjtpDtDaecte*
gen uptgetoiffdt enDe sebolgt i^.

^n 't begin ban jgobembcc 16^. quam b'^Imbafla»
bene
la Tuiiierie inDen ^age/ ban toien^ bcfenoinse
fijnDe boo^Qebomen nabolsenbe fiaemocte: ycb gt)e«
Dacöt/ ten pjopooPe/Defelbe Ijiec te Pellen ai^ ftjnDe
etTbntieeloptjettlucKbecl^jeDe-tanDeHngi) : enbe om
te beletten Dat Die niet tnucgt gljeftiiieDen afronDec<3
WcR.

Memotre dotmé au Steur de la Thuillerié
Confeiller du Roy en fis Confiils s*en allant
en qualité d' %^mbaj[/adeur en Hollandê
1640.

τ Edit Sieur de la Thuillerie fe rendra Ie plus diligem-
J_j ment qu'il pourra à la öe delà ira trouver
Monfieur Je Princed'Orangeenfon Armée.
Ildoitfgavoir, queleprincipal butdefon Voyageeil
d'empefcher la Treve & lesNegotiations qui fe pourroienc
faire à cette fin, Mais il ne doit pas le faire conuoiftre ny
tefmoigner que nous apprehendons que Meiïïeurs lee
Eftats ny Monfieur Ie Prince d'Orange foient capablei
de prendre une telle refolution,
β contraire a leun "Rait-
tis, à leur honneur, ^aleurilntereftf.
fi cependantil
defcouvre qu'il fe fafle ouqu'on penfeàquelquenego-
ciatioù, c'eft lors qu'il doit elclatter comme il f«ut.

Le pretexte du Voyagedudit Sieur àcììTuilleriedoit
eftre que le Roy n'a pas voulu laiflTerd'avamage Mef-
fÌGurs les Eftats fans un Ambaflkdeur, & qt^'il a voulu en
l'envoyant prefentement fe fervir de cette occafion pouf
lesconfolef deceque leurs Armés n'ontpas reuflì cette
année; & non pour
fe plaindrede ce qu'elles n'ont pas fait
tout ce qu'avoit efté promis à fa Majefté, qui nedoute
point que Monfieur le Prince d'Orange n'ayt fait tout ce
que luy a efté pofiìble pour avoir un boa fuccés en ies
defleins.

En fuite ledit Sieur de la Thuillerie feraconnoiftreà
Meflìeurs les Eftats & à Monfieur le Prince d'Órange la
ferme refolution que le Roy a decontinuerfortementla
Guerre, jufquee a ceque fes Armes & de fes Alliés cón-
traignent les Ënnemis a venir à une
borniefaixi à laquelle
tousles interefifés trouvent raifonnablement leur compte.

Si à ce propos Mesfieurs Ies Eftats ou Monfieur iti
Prince d'Orango luy fontconniftre,queleur£ftatabe-
foin d'eftre fecouru d'argent pour pouvoir raaintenit
puiffamment4aguerre: ledit Sieur de la
Thuillerie refpon·*
dra, qu'il ne doute point, que le Roy ne tefmoigne toQ-
jours fa bonne volonté à Mesfieurs les Eftats en tout ce
qui luy fera posfible , mais qu'augmentant tous les ans fet
defpenfes.pour faire puiflàmment
la guere,qu'il fouftient
de tous coftés, 8c au dedans & au dehors de fon Royau-
me, il femblé qu'il eft motns raifonnable d'eri pretenr
dre de fes cofFres, que par le paiTé, particuUerement par
Mesfieurs les Ëftiats qui ont eftimé de faire refoudrc
Mfa ajefté à la rupture, qu'en cette confideration le
Traitté lijy. Ies obligeà faire
la guerreà leur defpens
fansaucunfecoursd'argent: ilmontrera, qu'ausfieft il
vray, que depuifl'ouTcrcurede lagucrrefaiteen n^^f.

on α*Λ


-ocr page 145-

144· V E R FI A E L

ΟΠ n'a amais donné tucun lecours d'argent, qu'en con-
fiderat oodeseffortsextraordinaircs, qu'iis fc font obli-
gés de faire pour des deiTeins particuliers plus grands
queceuxqueleur portée, 6ε leur puiflance leur pour-
roient permettre d^ntreprendre.

Aprés une telle refponfe, ledit Sieur de U ThuiUerie
leur dira que ce qu'illeur dit luy eftifuggeré par la con-
noiflàncequ'il a des affaires, &nonparua ordre precis
qui luy ayt efté donné d^en juger ainfi : fa Majefté ny Ion
Confeil n'ayantpaspreveuque cefte demandeluy peut
eftre faite, ains au contraire penfe qu'clle ne fe feroit pas.
Meflieurs les Eftats fe refolvans pluftoft a fatisfaire à l'o-
bligationdeleursTraittés en continuant la guerre felon
leur portée & leur puifTaBce qu'à entreprendre des def-
feins, qui pour eftre trop grands puiflènt plus facilement
ne rciiflìr pas ; ainfiqu'il leurcft arrivé cettcannée. Cc-
pendant il leur tcfmoignera qu'ils peuvent efcrire à la
Cour ce qu'ils eftimeront à propos pour Ie bien comtnUn
en charger leur AmbaiTadeur, ou mefmesen envoyer un
Extraordinaire fi bon leur femblej les afleurant que celuy
qui viendra d'cux fera bien regeu de fa Majefté & de fon
Confeil.

Ledit Sieur de Ia Thutllerie, connolft que Monfieur Ie
Prince d'Orange marche de bon pied, & defire par la
continuation de ia guerre tafcher de fe parer 1'année, qui
viant, da malheur qui luyïeft arrivé en la prelente > il
n'oublierarien de ce qu'il pourrapour Ie confirmer avec
addrefle en fes bons defleins.

Mais s'il connoiflbit qu'il eut d'autres penfées & qu'il
fut enclin à fe porter à quelque Traltté fecrét avec les
EnnemiSjiltafcherade
reconneiflrec&i'L qui ont des mfil-
leurs fentitnens dans Ie Corps des Eftats ( oit il ne peut,
qu'il n'y en ayt beaucoup d'aflë's juaicieux pour veoir
ψίβ fifiparer de la Fraace efi fe-perdre) & les fera agir
autant, qu'il pourra à ces fins qui fon ceiles de leur Eftat
propre.

Cependant il fe conduira en cette occafion avec tant
d'adreflü 6e de prudence que Monfieur Ie Prince d'Oran-
ge n'ait pas fubjeft d'en prendre des ombrages qui le
puiffent porter à une mauvaife refolution.

Il peut faire valoirauxdi[si>ieurs Eftits en General &
a chacuo d'cux en particulier Jesgrandes aflïftances qii'iis
ont toüjours receües de la France , leur faire coti-
noiftre ia fermeté avec kquelle elle eft demeurée at-
tachée à leurs interefts , TavantageSc Ia feu ^eré qu'ils
Burontde s'y tenirunis, &
leurrumeìnevìtable s'ils s'en
feparent.

Ledit Sieur de la ThuiUerie aura Copie desTraittés
faitsentreleRoy&lefdits Sieuïs Eftats depuis l'annéc
j(Sj4.jufquesàrannéederniere; par lefquels il verrà ,
quelles font les obligations de part öc d'aucre, & apporte-
rà teut ce que dependra de luy pour faire ,
ψΊΐ! joknt
exaÌìemetit obfervés
du cofté defdics Sieurs Eftats, cummc
fa Majefté fera dufien.

Lederniere Traittes'eft paflë entre Moofeigneur le
Cardinal (x. Monfieur le Prince d'Orange . par les ter-
roes duquel ledit Sieur de la
ThuiUerh verrà que le Roy a
faic beaucoup au delà de ce que S. E. avoitpiomis au
nom de fa Majefté & que Morifieurle Prbce d'Or^nge

obligé, n'ayant fait^utre chofe, quedetenterlepaiTage
desCanaux, qui font auprés de
Bruges i .hus executer
le defleio qu'il avoit propofé, ny combattre les En-
nemis qui s'y font oppofés, ainfi qu'il s'eftoit engagé de
faire.

Si Monfieur le Prince d'Orange parie audit Sieur de
la
ThuiUerie de ccrtains difcours, qu'il ^dlt au Sieur
d'Efirades (\Μ*οη avoit tenus de luy à la Courj ill'afleu-
. rera» que ce font des rajpports fatts malicieufenjent &
' àdeffeindelepiquer : Et que fa Majefté Se S. E. ont
toùjours efté forc efloignés de telles penfp'es : Et luy
fera connoiftre > qu'il eft tiop inftruit des chofes du
Monde , pour ne fgavoir pas j
que lts muvais fufcés
font to&jmrs fèivìei de mauvats difcours : que le Rey
melme ny fes Miniflres n'en fint pas exempts dans Jont
Efiat,
OU il eft Impofliblc de contenir des milliaffes des
Langues.

Ledit Sieur Ambaffadeur doit fgavoìr, qnel'E/prit du·
dit Sieur Prince d'Orange efi fort (ouvert,
öcqu'il a ua foia
tout particulier de chacher fes intentions : c'eft pour-
quoyils'eftudieraparticulierementà les penetrer pour
juger files aiïeurances, qu'il luy aura données de la part
du Roy 1'auront remis en l'affiette qu'il faut.

i;;
ΐί

t

il"

li»

i

Les habitudes particulieres quo ledit Sieur d'Efirades
a cu auprés de Monfieur le Piince d'Orange» depuis
quelquesannées, pourront beaucoup ayder audit Sieur
Ambailadeur à connoiftre l'bumeur en laquelle il fera,

Ledit Sieur AmbaiTadeur doit fgavoir, que ledit Sieur
d'Eftradesaeu cy-devant ordre de faire inftance audit
Sieur Prince d'Orange, qu'il ne mettepoint fon ermée
en Garnifon qu'au mois de Novembre : fur quoy il
apprendre dudit Sieur
d^Efirades ce que Monfieur le
Prince aura refpondu, & verrà s'il fera befoin de luy faire
derechef la mefme inftance, afin qu'il donne parole po-
fitive fur ce fubjet.

Le Roy defire cela dudit Sieur Prince & des Meflieurs
les Eftats fur les avis que fa Majefté a eucs que le
Cardinal
Infant a deiTein de faire quelque effort vers la fin de la
Campagne, &de joindre pourcéteiFetàl'Armée qu'il
a vers ces quartieri cy, celle duCompce de
Vontaine : ce
qu'il pourroit faire aiflement, filedit Sieur Prince met-
toit fon Armée dans les quartiere d'hyver pluftoft que
ledit mois de Novembre. C'cft le moins que fa Majefté
puifle efperer de luy aprés l'afiìftance Extraordinaire qu'il
a regeu de la France : ledit Sieur de la
ThuiUerie pourra
faire la mefme inftance k MefCeurs les Eftats, mais s'il
apprend dudit Sieur
d'Eiirades que Monfieur le Prince
d'Orange luy ayt promis de faire fur ce fubjet ce que le
Roy defire, il n'en faudra doint parler auxdits òieurs
Eftats.

Si on parie audit Sieur de la ThuiUerie des bruits qui
ont courru d'un Traité avec
PEvefquede Bmle Due, il
dira que la meilleure refponfe qu'il puifle faire & la plus
fenfible punition , qu'euflent peu recevoir Ics Efpagnols
d'un tei artifice, eftlaprinie d'Arras, le mal que les Ef-
pagnols re^oivent en Italie des Armes du Roy, & le
combat de la Flotte des Indes par le Marqu is de Brezé.

En fuite il leur pourra dire que le Roy a evité peut-
eftre une pareille artifice des Efpagnols par le refus qu'il
a fait depuis le Siege d'Arras d'un Pafleport pour Frere
Jean de St. AuguSÌtn Confefleur du Cardinal Infant qu'il
vouloit envoyer en Efpagne.

Ledit Sieur de la ThuiUerie leur reprefentera, qua tant
s'en faut qu'ils ayentlieu de prendre aucun ombrage ,
qu'au contraire il n'y àrien que fa Majefté ne fafle pour
avancer les affaires de la caufe commune.

Qü'en cette confideration elle a envoyé depuis peu
M. Mazarini pour aflìfter à la Capitulation de Thurin , fi
Dieu le met entre les mainsdu Roy, & faire en forte ,
s'il fe peut , qu'on ne gagne pas ieulemcnt la Ville
mais encore fi entierement le Prince
Thomas qu'il fe
joigne ouvertement aux Armes du Roy contre Ics Efpa-
gnols.

Ledit Sieur de la oreez'i/wV aura un foin particulier da
bien vivre avec Madame la Princeflè d'Orange, &
de la
autant qu'il luy fera poflìble fans faire neantmoins
aucune bafléffe.

Ledit Sieur de la ThuiUerie aura un foin particulier
d'afleurer à Monfieur le Prince d'Oiange de l'affèdion
de S. E.& de l'eftime qu'il fait de fa pcrfonne,qui eft telle
qu'il aura peu remarquer luy mefme, que bienlque la
difficultédu nempsaytempefché S. E. de fatisfaire à ce
àguoy il s'eftoit obligé par leTraitté de l'année paflée
faic avec fadite E. elle n'a pas voulu cependant manquer
à feire payer le troifiefme quartier felon qu'il eftoit porte
par ledit "Traité, II afleurera auifi Madame laiPrincefle
d'Orange de l'affèdlion & du fervice de Monfieuj le Car-
dinal.

Ledit Sieur de la ThuiUerie fgaura queledit Sieur Car-
dinal eft encores enpeiiléedefairepayerle4. quartier ί
ce que rien n'en peut empefcher fi ce n'eftoit que Mah·
fieurle Prince d'Orange prie tout à fiit le o^ntre-piedAiS
sflFaires de France, commes'ilmettoiten Gsmifonfon
Armée, auparavant la fin du moisdOilobre. , .j

Il fera de la prudence dudit Sieur de la ThuiUerie. άΰ
prendre garde que Meflìeurs les Eftats ou Monfieàr.Je
Prince d'Orange ne veulent donner des faux ombrag«^
de la Tref ve,pour porter le Roy plus aifément au fecbùrs


-ocr page 146-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

qu'ilsdefirentdeluy : en telles occafions leditSicur de
la Tnuillerie aura à bactre froid , 6c leur tefmoignerque
ee n'elt pas chofe que Ie Roy puiffe app(chender,fgachanc
bien qu'ils onc trop d'honneur pour faire aucune chofe
concreleurparole, & leur engigsment. Et qu'ilsfonc
trop bons Politiques pour fe reparer d'une puiflànce, qui
feule eft capable de les protegcr.

11 eft important que ledit Sisur de la Thuillerie faiTe
doucemcnt ientir à Monfieur le Prince dOrange,qu'on
a cu quelque connoiffance de Sedan, que Monfieur de
Boiiillonjienicttant dans quelque negociationavecles
EfpagnowTous pretexte & fous le nom de fes HofteiJ
tint lefdits Efpagnols en efperance de quelque Traitié
d'une Trefve fecrette avec Meffieurs les Eltats & ledit
SicurPrince: queJe Roy tiene pour chofe afleuré, que
Monfieur le Pnnce d'Orange ne fgait rlen de ce procede
duquelfaMajeltéaeftimé qu'il doic d'aucant pluseitre
aveicy> afin qu'il y remedie, amfi qu'il l'eftimerapiusà
pfopus.

LedicSieur Ambailkdeur rcpreientera à Monfieur le
Pnnce d'Orange & à Meflìcurs les Eltats, luivant lapro-
poiition qui fuc faite icy l'annéepafléeparleSieurd'E-
ltrades de la part de Monfieur le Pi ince d'Orange, que le
v«y moyen de ruiner les Ennemis, dans le Pays Bas eft,
d'cmpcfcher qu'ils regoivent des bledsparMerà Dun-
querque ; fa Majefté confiderant de plus en plus l'utiljté
ü'une telle Propofition principalement tnaintenant cue
pour la prife d'Arras, & la ruine des environs d'Ayre ils
fontprivésdescommodités qu'ils tiroient deleurmell-
kur Pays. Elle fé rcfout, β Meffieurs les Eltats veulenc
avoir un foin particulier d'empelcher ladite entrée dcs
Bleds de te tenir de la part 8. ou io. Fjegattcs à Calais
pour cettefin.

Orcommec'eftune defpence nouvelle, que faMa-
jeflén'apointfaitejufquesà prefent, elle eftime qu'elle
doiteftre confideréepar Mellieursles Eftais comtneun
nouvel efFcól de la bonne volonté, qu'elle a pour la cau-
fecommune, àl'efgard dequoyils voudrontaugmenter
lenombre de Vaifléaux qu'ils ont accouftumé de tenir
divant Dunquerque, & lesrendrc plus foigneux que par
le paflé pour empefcherl'entiée & laiortie de ce port.

LcüitSit'urdc la Thuillerie aflcureraMeffiesirs les E-
ftats, qu'au cas qu'ils prennent cetterefolution,leRoy
donnera ordre particuliere aux Gouverneurs de Calais
icdeBoulognedelesaflifterdctoutleurpouvoir, & de
fccourirles Vaifléaux Hollandois,ainfique ceux mcfme
de fa Majellé dont ils ont defia regeu des preuves fi avan-
tageufes qu'ils connoiffent bien que fans l'affiftance de
Monfieur le Comte de Charrot, il leur a efté itnpoffible
de gaigner la BatailleNavale qui fignalcra en touc temps
leur Ettat.

Les Efpagnols ont fuit expedier à l'inftance delaRe-
publique de Venifc un faufconduit fous le nom du Car-
dinal Infant, pour ceux que Meffieurs les Eftats vou-
dront envoyer à l'AiTcmblée de Cologne, duquel fauf-
conduit Copie fera donné audit Sieur Ambaflàdeur.

La forme de faufconduit ne fatiifait pas entieremont
lefdits Sieuts Eftats, particulierement enee que, ceux
qu'ils envoieront audit lieu de Cologne n'y font pas qua-
lifies ou Ambafladeurs, ou Deputés Plenipotentiaires
ou bien Deputés feulement.

Quant à ce qui eft de la qualità d'Ambafladeurs, ou
leur, a fait comprendre, que ce n'eft pas chofe neceCfai-
le : ceux que le Roy & les autres envoyeront n'eftans
auifi qualihés dans les faufconduits d'Efpagne & du Roy
deHongrie, & dépendra de leurs maiftres de lesquali-
fier comme ils aviferont.

Pour ce que eft de celle de Deputés Plenipotentiai-
res, ils ont raifon d'y infifter, puisque le Cardinal In-
fant a donné cctte qualité dans des pareils faufconduits
aux Deputés des Princes & ViUes d'Allemagne Alliés du

Neantmoins on a eiTayé de faire voir auxdits Sicura
Eftats qu'ils peuventaccepter le faufconduit du Cardi,
nal Infant, fans faire eet diiEculté, par ce qu'il traiite dans
le faufconduit ceux qu'ils envoyeront àCologne, de
melme forte que ceux quiyferont envoyésparleRoy
d Efpagne, obfervant efgalité en cela entroluy &eux,
amfi que le Sieur Ambaflàdeur connoiltra par la lefture

dudit faufconduit ce qui femble devoir iatisfaire lefdits
Sicurs Eilais,

Ils n'ont pas tout à falc rejettc cette raifon ; Monfieur
le Prince d'Oranp ayant donne quelque intention»
qu'encasqu'ilnetientplusqu'àl'envoydcs Deputés d«5
ΛΊείΙί^ urs ks Eftats à Cologne, que l'on n'y traittaft de la
Paix, iisfepourroientfervirduditfaufcondit en là for-
me qu'il eft; mais cependant ilenepouvoyent pastef-
moigner qu'ils l'acceptent, veu qu'au contraire ils pre-
tendent que la qualite d'AmbaiTadcurs ou Deputés Pleni-
potentiaires , doit eftre cmployée.

Sar cela ledit Ambaflàdeur n'a rienà faire, n'eftant
pas à propos qu'il ce mefle en cette affaire, pourne don-
ner lieu de croire auxdits Sieurs Eftats que leRoy vouluc
qu'ils fe contentaflent des chofes qu'ils eitiment aller à la
aimiriution de la dignité Souveraine. il doit ncantmoins
eftjc informéde ce que deÌTus touchart ledit faufconduit
& de raifons qui peuvent induire Meffieurs les Eftats, à
s'en contcnter en cas qu'il fut impolTibled'en avoir un
autre qui fut neccflaire qu'ils envoyaiTcnt a Cologne·

FaitàSc.GermainenLsye, le 17. Scptembre
Signé
Louisi Se plus bas Boutkil/ter^

Memorie gegeven aen de Heer de la TuìUerìey
Raets-Heer van de Koning in fijn
Radeity
voor Ambaffadeurnaer HoUandt trecken-
dein^Jaer \

DEgefeyde Heer fai figh op 't fpocdigfte, dat hy fai
konnen,in denHage begeven,en van daer recht by
mijnHeer de Prince vanOrangie in fijnHeyrgaen.
Hy moet weten dat het principaellte oogmerH van fijn
reys is, de Trevcs te beletten, en oock de Handelingen,
die tot dit eynde ghemaeckt konnen worden j maer hy
moet niet betoonen ofte kennen geven, dat wy vreefen»
dat tnijn Heercn de Staten, noch mijn Heer de Princc
van Orangien capabel zij η om foodanigh een befluyt te
nemen,
fooflrydigh met hun TraHaten, met hun etr. en met
hun Intereften.
Indien hy ondertuflchen befpeurt daimen
eenige Handelingh doet, ofdaer op denckt, foo moethy
dan uytbarften gelijck't behoort.

De pretext en deck- mantel, van de reys des ghefeyde
Heer de la Tuilierie fai zijn, dat de Koning mijn Heeren
de Staten niet langher heeft willen laten fonder een Am-
bairadcur,en dat hy hem verfekerende, ghewilt heeft te-
genwoordiglijck defe gelegentheyt gebruycken, om hen
te vertrooften van dat hun Heyren in ditjaer geen geluk
hebben gehad, en niet om figh te beklagen van dat fy niet
al 't geen gedaen hebben, 't weick aen fijn Majeft. btlooft
was, die niet twyftelt of mijn Heer de Prince van Oran-
ge hocit al 't geen gedaen dat hem mogelijck was,om eea
goct fucces en gevolgh in fijn defleynen te hebben.

De ghefeyde Heer de la Tuilierie fai een gevolgh van
mijn Heeren de Staten, en aen mijn Heer de Prince van
Orangien vertoonen de vafte refolutie, die de Koningh
heeft, om fterckelijck d'Oorlogh te continueren en te
volharden, tot dat fijn en fijner Bondtgenooten wapenen
de vyanden dwingen tot een goede Vrede te kernen, in
dewelckealIedcgeintcrelTeerden redelijck hunvernoe-
gingh fullsn vinden.

Indien tot defe propooft mijn Heeren de Staten, of
mijn Heer de Princc van Orangie aen hem vertonen dat
bun Staet van nooden heeft met geit gefecoureert en ge-
holpen te worden, om d'Oorlogh met macht te konnen
uytvoeren ; foo fai de ghefeyde Heer de la Tuilierie ant-
woorden, dat hy niettwyflFeltofdcKoninghfal altijtfiia
goede wil aen mijn Heeren de Staten in al'tgheen, dat
hem mogelijck fai zijn betuygen, en dat, dewijl hy jaer-
lijcx fijn keften vermeerdert, pm krachtlglijck d'Oorlog
te voeren, die hy van allezyden onderhoudt, buyten en
binnen fijn Koninckrijck} hctfchijnt minder redelijck
te wefen fijn KafTen daerom wn te fpreken, dan in voor ·
gaende tijdt, infonderheyt door mijn Hneren de Staten,
die hoog geacht hebben de Koning tot de rtipture en t>re.
kinghtedoenbefluyten; dattendefen opficht hetTra-
dtaet van 't laer idjy, hen verplicht op hun eygen koftca
t'Oorlogen, fonder eenige onderfiandt van geldt. Hy fai
oock toonen,gelijck oock waer is, dat zedert d'opening
van d'Qorlogh, ia 'c laer idjy. gemaeckt moa noyt geen

m oniCi-,


-ocr page 147-

• 153 V E R Η A E L

onderftandc van geldt gedaen heeft, dan uytinficht van
boven ghewoone en extraordinarepogingen, die fy ver-
plicht zij η te doen, om particuliere defl^ynen , grooter
dan de genen, die hun macht en vermogen hen fou kon-
nen toelaten aen te vangen.

Na foodanigen een antwoordt fai de Heer de laTuil-
lerie hen feg»en dathetgeen,'t welckhy tot hen feght,
hem ingegeven en toegekomen is door de kennisj, die
hy van de laecken hebft. en niet door een precife order,
die aen hem ghegeven is om daer af t'oordeelen ; dewijl
fijn Majefteyt en fijn Raedt niet voorficn hebben dat de-
fe vraegh aen hem foude konnen gedaen worden, maer
in tegendeel gedacht heeft dat ly niet gedaen foude wor-
den. Mija Heerep de Staten refolverende en befluyten-
de eerder de verplichting van hun Tradtacen te voldoen,
met d'Oorlogh te continueren en volharden naer hun
macht en vermogen, dan defleynenaen te vangen, die,
om datfy al te groot zijn> lichtelijcker niet fullen geluc-
ken, gelijck in dit faer hen overgekoomen is. Hy fai on-
dertuflchen aen hen betuygen dat fy naer't Hof moghen
fohry ven 't geea fy tot de ghemeene welftandt dien ftigh
fullen achten, hun Ambafliadeurdasr mede belaften, of,
indien 'c hea goecduackt, een Extraordinaer Ambaffa.
deurderwaertstefenden, hen verfekerende dat de geen,
die van hen fai koomen, van fijn Majefteyt > en van fijn
RaeJt wel ontfangen fai worden.

Di Heerde laTullerie weet dat mijn Heer de Prince
van O.-angicnoprechtelijckvoortgaet, endoor de con-
tinuatie van d'Oorlogh begeert te trachten om figh tegen
't naeftkomende laer te befcbutten van'tonghsval dat
hem in 't tegenwoordige laer overgekoomen is. Hy fai
niets van 'tgheen vergeten, dat hy fa! konnen , om
hem bsheadighlijck in fijn goede deflcynen te ver-
ftercken.

Maer indien hy befpeurde dat hy andere ghedichten
hadt, en toteenigh fecreetTradlaet met de vyanden ge-
negen was, foo fai hy trachten de genen te bskeauen,ilie
de bilie gevoelen in't Lichaemder Staten hebban, (daer
ongetwyfFilt veel en genoegh aanwyfmgen fullen zijn,
om te fien dat figh van Vranckrijck te fcheyden , figh
onder te helpen J en hen, foo veel als hem mogelijck is,
tot
defe gemsreken tedosn arbjyden, dewelcke dien van
hun eygen Scaet zijn.

Hy lal figh ondertuffchen in defe occsfie en ghele^ent-
heydt met foo groote behendigheyt en voorfichtigheydt
bsleyden, dat mijn Heer de Prince van Orange gheen
ilofFc fai hebben, om ergwaen te vatten, die hem toteen
quide refoluüe fou konnen bewegen.

H/kaaaendegh-ïfeyde Heerea Staten in't algemeen
en aen yder van hen in't befonder vertoonen da groote
byftanden, die fy alcijdtvan Vranckrijck hebbjn ont-
fangen , hen acnwyfen de vaftigheydt , met dc welcke
ditRijckaen hun Intercftcnvaftgebonden isghsble/en,
het voordeel en feeckerheydc, die fy bebb;n fullen, foo
fy eenigh blyven, en huaonichuwelijcke oadergingh,
foo fy figh daer affchey den.

De geleyde Heer de la Tuillerie fai Copye van de Tra-
öiten hebben, gemaeckt tuflTchen den IConingh, en de
gefeyde Hceren Staten, zedert het laar ιδ^ψ. tot aen het
leftci door dewelcke hy fien fai hoedanigeOblijatien en
verplichtingen van wecr-zydenzijn, en alles by bren-
gen, dat hem acn fai ftaen, umtemaeckendat fy naeu-
keurighlljck onderhouden worden van de zydederghs-
feydeMseren Staten, gelijck fijn Majefteyt van fijnzyde
fai doen.

Het lefte Traftiet is gepaCfaert tuflcben mijn Heer de
Kardinaal, en mijn Hasrde Prince van Orangie, .door
de woorden van welck de ghefeyde Heer de la Tuillerie
fien fai dat de Koningh veel gedaen heeft boven 'tgheen
dat fijn Doorluchtighe in de naem van fijn Mijefteyt be-
looft hadt, en datmsn fegghea michdat mijn Heerde
Prince
van Orangiegeminqueert heeft by na in al'tgeen
daer toe hy verobligeert en verplicht was, niet anders ge-
daen hebbende I dan d'overtocht der grachten , dieby
Bruggezijnte verfoïcken, fonder het defleya, dat hy
voor-geftelthadt. t'executeren en ujrc te vgerea, noch
vyanden,die figh daer tegen fteldin> te beftryden,gïlijck
hy figh verplicht hadt te doen.
^diCB mijà Heer de Prince
van Orangiea tot de ghe-
feyde Heer de la Tuillerie fpreeckt van feeckeredifcour.
fen, die hy tot de Heer d'Eitrades gefeght heeft, datmeh
van hem te Hoofgehouden hadt, foo fai hy hem verfe-
kercn dat dit rapporteren en aenbrengingen zijn,die mVn
malttieufelijck cn boofaerdighlijck verdicht heeft, en om
hem te prickelen , en dat lijn Majefteyt, en fijn Door-
luchtighe altijdt vene van loodanige ghedachten hebben
geweeft, en aen hem doen bekennen dat hy al tc wel on·
derwefen is in de dinghen des Werelts, om niet te weten
dat de quade fucceflen, en uytgsngen altijt vanquade re-
denen gevolght wordenjdac dé Koningh felf,j||pGjn Mi.
niftcrnictvrydaerafzijninfijnStaet, daer tó on mo-
gelijck is foo veel duyfenden van tonghen te bedwingen.

DegefeydeHeer ArobaiTadeur moet weten , dat de
geeft van de ghefeyde Heer Prince van Orange feer be-
decktis, en dathy befondere vlijt doet om fijn intentien
tebedecken. Diefhalvenhy byfonderlijck trachten die
te deurdringen, om t'oordeelen of de verlékeringen, die
by hem van wegen de Koningh gegeven fai hebben, hem
in behoorlijcke ftant fullen hebben gebracht.

De befondere gemeenfaemheyt, die de Heer d'Eftra-
des zedert eenighe jaren by mijn Heerde Prince van O-
rangiengehadt heeft, fullen de ghefeyde Heer Ambaflà-
deur veel konnen hclpen>om de humeur, in dewelcke hy
zijn fal> te kennen.

De gefeyde Heer AmbaflTadeur moet weten, dat de ge-
feyde Heer d'Eftrades hier te vooren order ghehad heeft.
Dm by de gefeyde Heer Prince van Orangien inftantie te
doen dat hy fijn Heyr niet in Guarnifoen fai brenghen,
dan in de Maent van November : daer op hy van de ghe-
feyde Meer d'Eftrades 't geen verftaen fal,datin)jn Meer
de Prince van Orangiegeantwoort fai hebben, en fai fien
ofhet van nooden fai zijn weer de felve inftantie aen
hem te doea,op dat hy pofitive belofte op dit fubjeél gaf.

De Koningh begeert dit vandegefeyde Meer Prince
en van mijn Meeren de Staten, op d'advyfen die fijn Ma-
jefteyt gehadt heeft, dat de Kardinael Infant voornemen
heeft om eenige pogingh op 't eynde van de Velttocht te
doen, en tot defe faeck het Meyr van de Graef van Fon-
teyne by 't gsen, 't welck by naer defe geweftren heeft, te
vervoegen: 'twelckhylichtelijckjfoude konnen doen,
foo de ghefeyde Meer Prince fijn Meyr indeWinter-
quartieren voor de ghefeyde Maendt van November
bracht. Dit is 't minft, dat fijn Majefteyt kan verhoopen
na d'extraordinare byftandt, die hy van Vranckrijck ont-
fangen heeft. De gefeyde Meer de la Tuillerie fai defelve
inftantie aen mijn Mecfcn de Staten mogen doen ; maer
indien hy van de ghefeyde Meer d'Eftrades verftaet, dat
mijn Meer de Prince van Orangien aen hem belooft
heeft dat hy in defe faeck het geen fai doen, 't welck de
Koningh begeert, foo fai hy tot de gefeyde Meeren Sta-
ten niets daer af fpreecken.

Indien men tot de gefeyde Meer de la Tuillerie fpreeöl
van de geruchten, die gelopen hebben, van een Tradaet
met de Biflchop van 't Mertogenbofch, foo fai hy feggen
dat de antwoordt, die hy geven kan, en de ghevoelijckfte
ftraf, die de Spaugiaerdeh van foodanigh een lift konden
ontfangen hebben, is de veroveringh van Atrecht,en het
quaet,
't welck de Spangiaerden, door de Wapenen des
Koninghs in Italien lyden, en de ftrijdt der Vloot van
I ndien, door de Marquis van Brefé.

In ghevoigh fai hy tot hen moghen feggen , dat da
Koningh miflchien een ghelijcke lift der Spangiaerden
gefchuwt heeft, door de weygeringh, die hy ghedaen
heeft, van een Pafpoort voor Broeder Joan S· Auguftijn,
Biecht-Vader vande Kardinael Infant, die
hy naer Span-
gien wilde fendeo.

De gefeyde Meer de la Tu illerle fai oock aen hen ver-
toonen dat het foo verre daer af is, dat fy plaets hebben
om arghwaen te nemen, datter in tegendeel niets is»
't welck fijn Majefteyt niet foude doen , om d'affiiiren
van de gemeene faeck te bevorderen.

Dit hy om defe oorfaeck onlanghs gefonden heeft M.
Mazarini, om In de Capitulatie van Thurin t'aififteren,
foo Godt hem in des Koninghs handen ftelt, en, indien
hykan,teweeghbrengheo, datmon niet alleenlijck de
Stade wint, mier oock dat de Prince Thomafo figh ge-
heelijciten opintlijcktegen de Spangiaerden
byde Wa-
peaen des Koninghs voeght.


η

-ocr page 148-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

r

Dc ghefcyde Heer de la Tuillerie fai particuliere vii
aenwenden om wel te leven met Mevrouw de Princefle
van Orangien. en baer te flatteren, foo veel als hero mo-
gelijck fai zijn, fonder nochtans eenlghe nederigheydt te
betoonen.

De gefeyde Heer de Tuillerie fel befondere vlijt doen
om mijn Heer de Prince van Orangie te verfekeren van
(ie goede genegentheydt van fijn Doorluchtighe > en van
d'exnme,diehy van lijn Perfoon doet, diefoodanigh is,
dathy felffalkonnenbefpeurthebben , dat, hoewel de
fwarigheyt des tijdts fijn Doorluchtigheyt belet heeft het
gheen te voldoen, daer toe hy verplicht was door het
Tra^etvan'tvoorgaendejaer, met fijn Doorlucbtig-
heydt gemaeckt, hy echter niet heeft willen maofjueren
om bet derde ^artier te doen betalen, gelijck d'iohoud
van 't gefeyde Triiüraet mede brenght. Hy fai oock Me- 1
Vronw de Princefle van Orangien verfekeren van d'af-
feflie en dienft van mijn Heer de Cardinael.

De gefeyde Heer de la Tu illerie fai weten dat de ghe-
fcyde Heer Cardinael noch in gedachten is van het vier-
de quartier te doen betalen. Niets fai hem hier in kon-
oen beletten, 't en waer dat mijn Heer de Prince van
Orangien geheelijck de faecken van Vranckrijck tegen-
ftreefde, ghelijck foo hy lijn Heyr in Guarnifoen bracht
voor hec eynde van Oöuber Maent.

Het fai ftaen aen de voorlichtigheydt van de ghcfeyde
Heer de la Tuillerie, acht te nemen dat mijn Heeren de
Staten, of mijn Heer de Prince vp Orangien gheen vals
bedencken en argwaen van de Treves willen geven, om
de Koningh te Hchtelijcker te bewegen tot de fecours en
byftandt, die iy van hem begeeren. In foodanige ghele-
gentheden fai de ghefeyde Heer de Ia Tuillerie traegh"-
lijck te werck gaen, en hem bctuygen dat dit eenfaeck is,
daer voor de Koningh niet heeft te vreefen, wetende dat
fy te veel eer hebben, om yets tegen hunwoordt, en te-
gen hun verbintenis te doen, en datfyal tegoedePoli-
tijcken zijn, om figh van een macht af te fcheyden, die
suleen bequaem is om hen te befchermen.

't Is van belangh, dat de ghefeyde Heer de la Tuilieriie
foetelijck aen mijn Heer de Prince van Orangie doet ge-
voelen, datmen eenighe kennifle van ίίώβ heeft j dat
tnijn Heer van Bouillon figh in eenighe handelingh mee
de Spangiaerden in hoop houdt van eenige handelingh
van een verborgen Treves met mijn Heeren de Staten,
en met de gefeyde Heer Prince j dat de Koningh voor-
feecker houdt dat mijn Heer de Prince van Orangien
niets van defen handel weet, van't weick fijn Majefieyc
gheacht beeft dat hy foo veel te meer behoort veradver-
teert te zijn, op dat hy daer in remedieert, ghelijck hy
dieoftigh fai achten.

De gefeyde Heer AmbaCTadeur fai rertoonen aen mijn
Heer de Prince van Orangien, en aeh mijn Heereti de
Stiten, volgende de Propofitie, die hier gedaen wi«rdt
in 't voorgaende Jaer door de Heer d'Eftrades, van we-
gen mijn Heer de Prince van Orangien,dat de ware mid-
del , om de Vyanden in Nederlandt te verdelgen, is te
beletten, dat fy gheen Graen ter Zee over Duynkercken
ontfangen. Si) η Majefteyt meer en meer confidereren-
de de nuttigheydt van een foodanige Propofitie, voorna-
melijckindefetijde, inwekkefy, om de veroveringh
van
Atreeht, en om dc verwoeftingh ontrent jiritni
van de commoditeyten, die fy van hun beile Landt
trocken, berooft zijn, befluyt en refol veert, foo mijn
Heeren de Staten befondere vlijt willen doen om de ge-
feyde inkomft der Granen te beletten,dat fynen 't wegen
hier toe acht of thien Fregatten te Kalis houden.

En alfoo dit een nieuwe koftcis, die fijn Majefteyt
tot aen defe tijdt nooy t ghedaen heeft, foo acht hy dat fy
behoort gccon^ereert en aengemerckt te wefen, door
mijn Heeren dc Staten als een nieuwe uytwerckingh van
degoedewil, die hy tot de ghemeene faeck heeft, foo
tenopfichtvan'tweick, hethenioude believen te ver-
meer^ren het ghetal der Schepen, die fy ghewentzijn
voor Duynkercken te houden, en hen naerftiger te ma-
ken,dan voor heenen, om d'invaert en uytvaert van defe
Haven te beletten.

De ghefeyde Heer de la Tuillerie fai mijn Heeren de
Staten verfeeckeren, dat In geval, fy defe Refolutie ne-
Bien, dc Koningh particuliere Pfderial geven, aen dc

Gouverneurs van Galais enBouloifne, omhehuytal
hun vermogen by te ftaen , en de HoIIandtlchc Sché-
pen te fecoureren, ghelijck en foodanigh, a!s de Sche-
pen van fijn Majefteyt, van 't welck ly airede foo vor-
derlijcke proeven hebben ontfangen, dat fy wel beken-
nen, dat fonder de byftecdt en 't behulp van mijn Heef
deGraefvan Charrot,hcthen onmogeüjck heeft geweeft
de Schceps ftrijdt te winnen, die 't alle tyden hun Stact
verheerlijcken fai.

De Spangiaerden , hebben opd'inftantievande Ge-
metnie van Venetien, doen expedieten een i'aufcoH-
duyt, en Vry-geleyde, onder de naem van de Cardinael
Jnfanc, voorde genen, die mijn Heeren de Staten ful-
len believen naer Keulen te fenden, van wclck Saufcon-
duyt en Vrygeleyde copy acn de gefeyde Heer Ambaffa-
dtur gegeven fai worden.

De forme van dele vry-gheleyde voldoet niet gheheel
de ghefeyde Heeren Staten, befonderlijck hier in, dat
degenen, die fy naer ghefeyde plaets van Keulen ful-
Icn fenden, daer in niet gequalificeert zijn voor Ambaf-
fadeurs, of voor Volmachtighdc Gedepureerdcn, of al»
leen Gedeputeerden.

Wat het geen aengact, 'c wekk de qualiteyt van Am-
baCTadeur betreft, men heeft hen doen verftaen dat het
gheen noodtfaeckelicghdipgh is, dewijl de genen, die
dc Koningh en d'anderc fenden fullen ; in de vry-ghe-
leydenvan Spangien, en van de Koningh van Onge-
ren oock niet gequalificeertzi|n, enaen hun Meeftcre
fai beftacn hen foodanigh, als fygoet vinden fullen, te
qualificcrcn. i

Wat de qualiteyt van Volmachtighde Gedeputeerden
aen gaet, fy hebben reden om daer op aen te houden,
vermits de Cardinael Infant, defe qualiteyt in ghelijcke
vry-gheleyden , aen de Gedeputeerden der Steden en
Vorlten van DuytQandt, des Konihgs Geallieerden heeft
gegeven.

Niet-te-min hceftmen gepooght aén de gefeyde Heti-
ren Staten te vertóoncn dac fyde Sauft-onduyt en Vry
gheleyde van de Cardinael Inrant mochten aeo-nemen>
(onder defe fwarigheyt te maecken, om dat hy in de vry^
gelcyde degenen, die fy naer Keulen fullen fendei, op
een fel ve wyfe handelt, als dc genen> die door de Koning
van Spangien derwaertsgheionden fullen werden, daer
in gelijckheydt, tuflchen hem cn hen obferverende, ghe-
lijck de ghefeyde Heer Ambafladeur fai bekennen door
't lefen van de gefeyde vry-geleyde/t Welck, ghelijck het
fchijnt, de gefeyde Heeren Staten behoort te verooegen
en voldoen.

Sy hebben defe ivden biet gheheel verworpen; mijn
Heer de Prihce van Orangien eenige intentie ghegeveii
hebbende, dat in gheval het niet meer hoUdt, danaeà
't fenden der Gedeputeerden van mijn Heeren dc Staten
naer Keulen, om daer van de Vredete handelen,
fy de
ghefeyde vry-geleydc in de forme, gelijck by is, fouden
mogen gebruycken. Mael· ondcrtiiiTchen konden fy oieC
bctuygen dat fy baer atnnemen, dewijl fy in teghcndeel
pretenderen dat de qualiteyt van Ambafladeur, of Vol-
machtighde Gedeputeerde daer behoort ghebruyckt tö
worden.

Hier over heeft de gefeyde Amba0adeur niet te doen,
dewijl het niet gheraden is , dat hy figh in defe faeck
menght, om aen de ghefcyde Heeren Staten gheen pluetS
van gelooven te geven, dat de Koningh wilde dat fy figh
fouden vernoegen met de dingen, die fy achten te ftrec-
ken tot vermindiringhvanhun Souvcreyne Waerdig*
heydt. Hy moet nochtans geinformeert zijn van 't voor-
verhaelde, aengaende de gefeyde vry-geleyde, en van de
redenen, die mijn Heeren de Staten konnen bewegen,
om figh daer mede te vernoegen, in geval dat het onmo-
gelijck was een ander te krygen ^ die nootfacckelijck Wad
dat fy naer Keulen fouden fendeo.

Gedaen te St. Germeyn in Laye, dea t·). Septctdbef,
16+0.

Geteeckeflt ,

Louïs.

cn Leger

UtithiUitr.

-ocr page 149-

u8 V E R Η A E L

gn jpebMiariü KJ+i.i^iuetirtflBemaicfit'tboIflettÖè
®cacta« nuc ©iancfiryrft.

SA Majefté aflìftera durant la prefente année 1^41,
leWi'sSieurs Ics Eftats Generaux de la fommede
doux.e cens m'tl'Uvres , hquellelefditsSieurs les Eftats
employeront efFcdtiifement à rentretietì des gens de
guerre extraordinaires qui font deGa & pourront eftre le-
vcs: En forteque Jadiie forame de
douze cent rniliivres
ne pourra eftre divcrtieàaucun autreulage: ce queJei-
dits Sieurs les Eftats proraettent de benne ioy & main-
tiendronc ReligieuicmefJt
αβη d^attequer flut affement
les Ennemispar touies voyes é" moyens à euxpoffikles.

II. ^.M!'

Sa Majefté fera ballier pour ledlt argent des aflìgna-
tions qui feront bonnes & au contentemenc de celuy
qu'llplaira auxdits Sieurs Ics Eftats anchorifercb France
lur ce fubjefl: , pour eftre efleaivemenc aquittée dans
Faris dans le cours de la preferite année : Le payement
s'en fera en trois termes ; f5avoir >
quatte cens mille livres
lors de la Ratificatioii refpeótive du prefent Traitté, qua-
tn cens mil livres
dans le mois de Juin prochain, & les au-
txfìi quatre cens mil livres à^mVi mois de Septembreen-
fuivant.

III.

Mpyennanc quoy lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de
inettreleurArméebonnt & forte en Campagne , pour
faire une
entrefrije grandement confiderable j Sa Majefté
promettant de ion coftéde meitre pareillement une ben-
ne & folte Armée en Campigae pour faire auflì une én^
treprife confidei sble duns le Fays Bas >
o\X imemmader lts

Ennemis le plus quii luy fera^oftèie.

Lefdits Sc-ìgnturs lesEftóts confentent.quefur ladite
{QXi^^A<tdiiu%eceiismil Itvres feiontprifes ficrefervées
lesPenfions des Officiers Frangois , pour eftre payées&
diftribués-'s fur le pie'i&de la mefme fa^on qu'ilaeité
conyepu par te Trsittédu 17 Juin 1630. & celuy du 14.
Avrüi<534·. Et qui celuyi que leijits Sieurs Jes Eltats
commetcront à Pawpour rece?oirlefdit8</<?«e«fi»iw*/
livres 1 èra obligé d'y payer & fournir la forarne à quoy fe
tnontent lefdits penfious fur le dernier terme du paye-;
meut.

V.

Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieront refpeöi-
vement Ics prefents Articles dans le terme d'un mois ou
fix femaines au pluftard.

VL

Ce prefent Traitte' nedefrogera point aux precedens,
faits entre fa Majefté & lefdits .Seigneurs les Eftats : tous
lefquelsdemeuri^ront en Lur farce & vigeur pour eftre
fidellement & religieufement effidués de part & d'autre.

Pour plus grand efclairciffement du troifiefme Artide
du Traitté pafle.

Ilaeftéconvenu que leRoy & les Sieurs les Eftats
Generaux des Provinces Unies des Païs Bas mettront en
Campagne chacun un Armée compofée dc
dixhuit a
vingt mil hommes à pied é" Λ ^uetremil cinqcens a cinq
milchevaux
; Que lefdites Armees entrcront au premier
jour du May au^ustard fans y minqucr dans Ie Païs Bas:
Que celle detiits Sieurs les Eftats attaquera
Gueldres.
Üulfi, Anvers
, ou une autre place de pareille confidera-
tion,& que celle de fa Majefté en attaquera auiïï une con-
fiderable de fon cofté, ou feratelicdiverfionens'avan-
gant dans Ie Païs des Ennemis, qu'eftafht obligés de tenir
unebonnepartiede leurs forces pours'oppofer aux dei-
feinsde fa Majefté , Monfieur Ie Princed'Orangeaye
d'autant plus de facilité d'avoir un fuccés heureux de
l'entreprife qu'ilfera j bienentendu qu'encasquel'Ar-
meedefaMajfténefalIèqu'une/irap/eJwfiyre» , ellefe
mettra en Campagne
quatorz-e jours avanc celle defdits
Sieurs les Eftats. Et au cas qu'il foit refolu que touresles
deux Armées entreprennent des attaques des places,clles
fe meitront en Campagne en mefme jour precifement
fans y faillir (ur peine de manquement de foy depart &
d'autre.

Lefdits Sieurs les Eftats s'obligent de faire paflerdans
Ie
huitieme du mois d'Avrii trente Vaijfeaux de guerre
bien equipes dedeuXjtroiS) quacrC) ficcinq cens tonneaux
àléurs defpens au travers de Calais, pour empefcher
au5i Ennemis de Flandres par Mer. Et au cas que lés Ar-
mesdu Roy altaqüentquelque Place fur la cotte de FÌan-
dres, lefdits trente Vaifleaux demeureront toufiours luf
laditecofte, tant que l'entreprife durerà öcinveftiront
•par Mer de télle forte là place alTiegée que s'il y euft quel-
qu'un , foit par lespaftermesdu Rby d'Eipagne, föit
par celles de quelque autre puiffance que ce puiffe
eftre, qui vouluft les aififter', fous quelque"pretexté
que fe foit ; &udit cas lefdits Sieurs Eftats s'obligent de
faire efcortertüus les Vivres qui viendronc de la coite do
Fraiice au liéu oh fera Γ Armée de fa Majefté > ou de luy
enfoufnirà prix raifonnable fi les vents ne permcttenc
pas d'en apporter de France fuififamment, & qu'ils foient
bons poür les tranfporter des Pays defdits Sieurs Eftati
des Provinces Unies audit lieuouferal'ArmëeduRoy,
pour parachever fon deffein ; aiiquel fadite MajeHé n'en-
gageroit jamais fis Armesfanslacoiifiance qü'ellêprënd
que Ie contenu au prefent Artide fera fidéllemeiic &
punftuellement cxecuté par lefdits Sieurs les Èftats j qui
lepromettent & s'y obligent fur peine de manquement
de Foy & d'infaftion des Traittés faits par eux avec ik
Majefté.

Én foy de quoy nous Commiflaires & Ambaflkdeurs
en verlu de nos pouvoirs refpeöifs avons figné ces pre-
ferites denos fitnes ordinaires, & àIcellesfaitpofer les
Cachets de nos Arriies. Fait à Paris Ie quatorfiefme Fe-
vriermil βχcensquàrànteun.
Sigti6BoutthiUier&Guil'
liaume de t,yere. '

SYn Majeftcytfal geduerende het tegenwoordigh Jaer
van 16^1. de ghefeyde Heeren, de Staten Generael,
aflifterenmeÉdefomme van izooooo, ponden; de
welcke de ghefeyde Heeren Staten efièdtivelijck emplo-
yerenenbeftedenfulfòntotonderhoudingh van Krijgi-
volck exiraordiiiaer, dat alree geworven is, of noch ghé-
worven foude mogen worden ; invoegen dac degefeydë
fommevan ixooooo. ponden tot geen andier ghèbruycfe
gediverteert fai mogen iij η : 't welcK de gefeyde Heeren.
Staten oprechtelijck beloven,en religieufelijck fullen on-
derhouden, om door alle weghen en middden, die hén
mogdijck zijn, de vyanden Hchtclijcker aen te taftèe.

Sijn Majefteyt fai voor de gefeyde fomma doen gevin
AflSgnatieo, die goet zijn, entotcontentémeötvandi
geen,dewelcke de gefeyde Heeren Staten fullen believen
totdefe faeck in Vranckrijck t'authoriferen, om eflèöl-
veltjck te Parijs binnen de loop van het tegenWoordigft
Jaer betaelt te worden. De betalingh fai ghefchiedSn in'
drie Termynen, te weten,
4.00000. ponden,beneffensdi
refpedtive Ratificatie van bet tegenwoordigh Traéiàot,
4000Q0. ponden in deMaent van JuniusnaeÉcomende,
en d'andere 40oooo.ponden in de JVkent van' Septénibir
daeraen volgende.

III.

Door middel van 't welck de ghefeyde Heérèn Stàtin
figh verplichten hun Heyr dat goet en fterck is,in 't νβΐΛ
te brengerjjom een Aenflagh, grooteliicx confidérabéfji
te doen
5 belovende fijn Majefteyt van fijn zyde oöck éön
goedt cn flierck Heyr in 't Veldt te brengen, om òòcfc eetf
confiderabele aenflagh te doen in Nederlaudif, óf de vj-
anderiop'tmeeft, dat hem mogelijck falzijilt'incoïil-
moderen, of afbreuck re doen.

De gefeyde Heeren Staten confentefendat van dège-i
feyde

iomma van i zooooo, ponden ghériomeo en gerc
ferveerc fullen worden de Penfioenen der Frahfche Offi-
cieren,om betaelt en gediftribueert te wordén op geliicke
voet, enopdefelvewyfe als verdragen is door het T«-
daetvanden i7.Junius 1630. en dat van den 14. April
i6?4. en dat de geen, die de ghefeyde Heeren StktcBte
Parijs fullen committei-en,om de gefeyde riooóob.pon-
den te ontftngen, verplicht fai zi j η daer té ìFouraereo en
te betalen de fomma, tot dewelcke dé gefeyde Penfioe-
nen beloopen, van dé leffe Termynen der bétaling&i

Sijn Majefteyt, err de ghefeyde Hèfiren SfafenTiHien
refpedi velijck de tegen woordighe Artijckelen Ratifice-
ren binné de tijt van een Maent of weken teq,langften.

Dit


1

-ocr page 150-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

VI.

Dit regenwoofdigh Traétaet fai niets derogeeren of
verminderen aen de voorgacnde Traftaten, tulïchen fijn
Msjeftfcyt en dc ghefeyde Heeren Staten ghemaeckt, alle
dewelckeiiin hun krachten vigeur iullenbIyven,om v.n
weer-zijdengetrouwelijck en leligieuflijckgeëfïeólueert
en uyt-gevocrt te worden.

ffiotiticcc bfcfiladnfllj Dan'i ^ümjcBtl Uan't
bcclcDinDecD?as{):

Is verdragen dat de Koningh.én de Heeren Staten Ge-
neraci der Vereenighde Nederlanden yeder in *t velde fai
brengen een heyr beftaende in 18 of lopoo mannen te
voet, en van of van yooo paetden; dat de ghe-

feyde heyren fonder te miflen op d'eerfte dagh van May
:en langhften in Nederlandt Tullen treden ; dat het heyr
der ghefeyde Heeren Staten aentaften fai
Gelder, llulfi,
Aafaerpen, ofeenighe andere plaets van ghelijcke confi-
deratie, en dat heyr van fijn Majefteyt cock van fijn zij-
de een confiderable plaets fai aeniallen, of , in 't Landt
der vyanden intreckende, foodanigh een diverfie maec-
ken, du iy verplicht fullen zijn een groot deel van hun
heyrkrachten tot teghenilandt aen de deflèynen van fijn
Majefteyt te houden ; opdat mijn Heer de Prince van
Oranjen foo veel te meer bequaemheydt fou hebben om
ecngeluckigeuytganghvandenaenilagh te verkrijgen,
die hy,aen vangen fai : wel verftaen zijnde dat ingeval bet
heyrvanfijn Majefteyt niet anders doet, dan een

te maken , het fclve fich te velt fai begeven 14. da-
gen voor dat van de gefeyde Heeren Staten. En in gheval
men befluyt dat de beyde heyren aentaftingen van plaet-
fcD fullen voornemen, foo fullen fy precifelijclf op een
fel ve dag te veldt komen, fonder te falen, op de verbeur-
ten van manquement van trouw van weer-zijden.

De gefeyde Heeren itatenverplichteh fich op d^acht-
fte van de maent April 30
Oorlog-fchepen, wel toegeruft,
vani, 3 (4-, en fOo vaten groot, op hun koften te doen

taiT' erenvoorbyKalis, orn de vyanden d'inkomft van
laenderen ter zee tc beletten. En in gheval dat het heyr
des Koninghs eenighe plaets op de Kuft van Vlaenderen
guam aen te taften, foo fullen de gefeyde ^ofchepewaXü^A
0p de gefeyde Kuft blijven, foo langh als d'aenflagh fai
dueren, en fullen ter zee de belegerde plaets foodanigh
èentaften, datfoo'eryemandwas, die, of door de wa-
penen des Koriinghs van Spangien, of door dien van een
andere macht, hoedanigh die oock mocht vt^efen, hen
wilde affiftceren, onder hoedanigh een fchijn het oock
mocht wefen , de ghefeyde Heeren Staten in foodanigh
een gheval fich verplichten al de lijftocht te.doencon-
voyeeren, die van de Kuft van Vranckrijck fai komen
naetde plaets, daer 't heyr van fijnMajefteytfalzijn,
ofdoor een redelijcke prijs lijftocht daer in te beftellen,
foo de winden niet toelaten dat men genoegh uyt Vrank-
tijck derwaerts voert, foo hy goedt is om die uyt de Lan-
den der ghefeyde Heeren Staten van 't Véreenight Ne-
derlandt naer de ghefeyde plaets te voeren, daer'theyr
des Koninghs fai zijn, om haer defifeyn uyt te wercken;
in 't welck fijn ghefeyde Majefteyt nimmer fijn wapenen
fouw begeven, fonder de confidentie en'tvertrouwen
dat hy heeft, datd'inhoudtvandit teghenwoordigh Ar-
tijckel ghetrouwelijck en naeuwkeurighlijck gheexecu-
teert en uyt-gbcvoert fai worden door de ghefeyde Hee-
ren Staten, die fulcx beloven, en fich daer toe verplich-
ten , op verbeurte van trouwloosheydt, en van infre-
öie en breeckingh der Tradtaten, door hem met fijn
Majefteyt gemaeckt.

Tot beveftingh van 't Welck wy Commiflariflen en
AmbaCiadeurs, uyt kracht van onfe refpeöive pouvoirs
en macht-brieven, defetegenwoordigenmetonfe ghe-
woonemercken hebben gheteèckent, en onfe wapen-
zegelt daer aen doen fetten. Gedaen te
Perijf, op den
Η da^hvanVebruarim, 1Ì41. Geteeckent Bix/Wi/iVr,
t^nmilmvettLier,

Alfoo in V laetflevanV Jaer 1Ö40 het Ryck
Portugal van Koningh Thilippus vari
Sj/angien is af gevallen ende gekoopn heeft
den Hartogh van Braganga j fio heeft de
niewwe Koningh aen dejen Staet gefonden
het gcmeeenlnterefl teghens eenghemetri
Vya7id laten reprafenteren, ende ghedaen
maken volgende Traöïaet.

D<e cctjacenrBcptBcêftecIceït/ bot Don Phllippo
&cn ttoccben IttanineÜ ban CefiilUn/ met Itcacbc
enbcsÜctQcUbanbe J@apencn/ i)tcc bcbooceii^
grcft geinbabeect be töcoone ban ^ojtiigaei / enbe bien
bolgen^ ontfct ben ©oojlucötigflen / ©joaimaciitisitt
ϊίοπίΗο
Don Jan ('JifC bcöaoctnii fêcctoge ban Bragan-
ςΟ taan ()ct onget^yffdbe cecgt enbe gececbtiQ&rpt om·
πιε ai^ tocttiQ tnbc nacflciecfgtnacin banbc ©oojlucö^
tisblic
Vrouwe Dona Catharina, te flirccDctcn totte
i^oogflgemcltr liicoonc ban ^o^tugacl / cnbc t}cliDcn be
^ucrelTeuccnban ben boo
;f5. litoning ban CafiUten bf «
Ie Ï^accn ac()tcc ben anbecen gccontinuccct inùc gcb)eic>
babtgeoccupatie banbemcec J^oogljl^-Oeineltc fócoone
ban @ti;tugal / bccbjehcnbe %ccoo;bi-n fsibe bccb^agni
ban Bjunbtfcljap / cojrcfponbnitie tnb·; Jjanbel / bic bc
^rcccn ISoningcn banbc ilcoonc ban f^ojtugarl altuo^
niet anbcre pjincen cnbc .iöaticn in Autopa fcebbcn ge»
ÖaDt / becoobenbe ben goeoe ^ngefctenen cn Bafalleni
ban bte ttcoone ban bec fclbei: Heetten/ Coflumen cnbe
^ececgtiobeben / I)unbaec-en-bobenbcfmacenbe niet
ongccrcbctgtjeben/onberb^ageltjite queiiingen/cnbe bcc·
fi:Ijeybrn anbcce foojtcn ban iCpcannpe^ [jun opleggen:^
be e);cc1Tibc laflen / bte be lüoningen ban ^afdlien met
enbe neffcn^ gct patcimonium bec tloningltihr I^coone
batil^ijjtugadfiebbenbfcfpilt enbe geconfummt/ in
becntpbeiglte cnbe onbelioojI^Ke (©ojiogcn / toacc boo;
bebooinoenibcgoebe^ngefetencn enbe Bafallen ban
bie Stcone gepicquectt cnbe bc(Coo?nt geUio^bcn stjnbe /
liebben na (ang^je patlentfe met gcootc coucagieenbe
boojncljtig&ept/ cpnbclijch ftet oncccötbeccDig cn onbcc·
biagcIÜch joelt ban ben lHoriing ban Cajlilicn afgcbioi»
pen / ente gacc fcibcn in bjpbom Decllclt / cnbe becboU
gen^
Communiapplaufu, bcnmccc Ü^ooflbfi gcmdtcn
fohan de Vierde tOt ütoninQ CCbJCClC/ uptocrofpni cnbC
grftuooccn / cnbe be ^0. HDo. üeecen ^caten <0cnccael
ooft
Paifive,toctcnbc bc onbccbraBclöftcCpcannpccnbc
Dbec sbiacc laflen banben boDir;.l>Ïoning taan Cafifitcn/
ooit bcffelf^ boojJ boo;ncmcn oin (e gcrahcn tot be JitSo'
naccfjpebjificmbclciJaccn obcc o®ntfc0 «Suropa gc^
pjctcnoecct/öcbbcn tot bcUoiberinac ban {jct gemccne
b"c(ieQcbo?becItbicn|iigD tc jfjn öct loflijft boojnemen
ban ben niecc Jgooofi gcnieltrn ÜoMfnglj
Don Johan de
V ierde
te fcconOcccn/cnbc nvt beu fclücn tc maftrn cnbc
boltcccltcn bit tcgcntsoo^bigb Ccactart cnbe ^ccoo;t/
cnbc mitf bien te laten pafTeeccn bclc cnbe bctfcljcpbc oc»
caflen/biefpanbcrnntS^totfìarc cpgcn patticulec p;to<
fijt enbe nnttigftcptbpbefeoccucccntfc taan fahen/ foo
aen befe/ al^ aen b'anbec jpbe banbc Einie foubcn bm»
nenmefnageren/ enbe in ptact^ ban blcn liebcc latctt
rcbibifccccnbe
oubc tajuntfcgap / co^ccfponbcntie cnbe
Öanbcl / bic tuffcöcn be ©cccen ftoningcn ban bc Kcoo»
nc ban pojtugaci cnbc bei^ebeclanbcn
obcc cnb£ toe»
bcc obcc ban oiit^ gctoetfi.

EErftelijckiflèrbcflooten een goet, vaft, getrouw
ende onverbrekelijck BeftantendeophoudSige van
alle Adten van Vyantfchap,tufl"chenden Hoogftge-
melten Koning ende de Staten Generaci foo ter Zee, an-
dere Wateren ende te Lande, in'cregardvan alle Un*
derdanen ende Inwoonders der Vereenighde Nederlan-
den,van wat qualiteyt,conditie fy zijn,fonder uytnemin-
ge van Plaetien of Perfoonen, als oock van gelijcken ten
regarde vtin alle Onderdanen ende Inwoonders der Lan-
den vanden meer Hooghftgemelten Koningh , van wat
qualiteyt, conditie fy zijn , fonder uytneminghe van
Plaetfen of Perfoonen j die het voor fijne Majefteyt te-
gens den Koningh van Caftilien houden, of bier nacr

Ν } fui.


-ocr page 151-

t5o

fullen bevonden worden te houden , ende dat in alle
plaetfen ende Zeen ren weder-zyden van de Linie , op
de conditiën en reftdftien hier naer refpeaivelijck ver-
klaert, voorden tijdt van tien jaren : welck Bcftanc ende
ophoudinge van alle Aften van Vyandcfchap in de Quar-
tieren van Europa, ende elders gelegen buyten de Limi-
ten van de refpeilive Odlroyen aen die van de Ooft ende
Weft-Indifche Compagnie hier bevorens van wegen de-
len Staet refpedtivelijck verleent, datelijck met het teec-
kenen van ditTraflaec fai ing^anck nemen.

Ende in Ooft-lndien ende alle de plaetfen ende Zeen,
gehoofende onder't diftridt van 't Odtroy by de Heeren
Staten Generaci aen d'Ooft-indifcbe Compagnie defer
Landen eenjaerna dato, dat de ratificatie op dit Trac-
taet van wegen den Koningh van Porrugael hier te Lan-
de fai zijn overghebraght. Maer indien depublijcque
notificatie van 't voornoemde Beftant ende ophoudinge
van alle Adte van Vyandtfchap, aea eenighe der voor-
noemde Plaetfen ende Zeen fai zijn gekomen, eerder als
het voornoemde Jaer foudezijn verloopen, dat dan een
yeder weier-zijdtsin foodanige Plaetfen ende Zeen re-
fpcaii-elijckvanden tijdt af der voorfz notificatie figh
lal moeten onihouden va» alle Vyandtfchap.

ΙΠ.

DcsfuIIenuudcr hec voorfz. Beftant ende ophoudinge
van alle Aften van Vyandtfchap, begrepen worden alle
foodanigheOoft-Indlaenfcbe Potentaten ende Vokke-
ren, waernicdede Heerén Staten Generaci, of d'Ooft-
Jndifche Compagnie defer Landen van harent wegen in
vrundtfchapendt; Alliantie zijn, indienfygoedtfullen
vinden het felveBeftant ende ophoudinge van alle Aften
van Vyandtfchap mede in te^aen.

Ende fai den voorfz. tijdt van thien Jaren geduyrende,
d'eene op d'ander g-en hoftiliteytofaggr; llien, foote
Water alste Lande mogen plegen. Ende fullen alle For-
tugefche Schepen uyt Portugael, by laft ofCommiiïïe
des Hooghftgemelten Koningh
Jan de Vierde, vai ende
ra de Plaetfen ende Zeen die het met den iel ven Koning
fullen houden, als oock mede de Schepen van daer nae
Portugael keerende, vry ende vranck mogen varen in 't
regardt van de Ooft-indifcl^ Compagnie defer Landen.

Gelijclc mede de Schepen van de felve Ingefetenen
defer Landen in haer Voyages, oock niet door de vooriz
Portugefche en fullen worden gemolefteert.

Ende fai d'een en d'ander vry ende onbekommert
blyven in fijne Traftaten endeContraften,

VIL

Item de Plaetfen befitten, mitfgaders varen ende zy-
nen handel ongemolelleert exerceren,foo als by ten tyde
ende met de notificatie van het voornoemde Beftant en-
de ophoudinge van alle Aften van Vyandtfchap in Ooft-
lndien de Plaetfen befeten, efiFeftivelijck gevaren, ende
fijnen Handel ge-exerceert fai hebben.

. Het meer-genoemde Beftandt ende ophoudinge van
alle Aften van Vyandtfchap fai effeftiorteren voorden
tijdt van thien Jaren , in de Plaetfen ende Zeen gehoo-
rende onder 't diftrift van het Oftroy by de Heeren Sta-
ten Generaci verleent aen de Weft-Indlfche Compa-
gnie defer Lande na dato, dat de Ratificatie op dit Trac-
taet van wegen den Koningh van Portugael hier te Lan-
de fai zijn overgebraght, ende de publijcquenotificatie
van het voornoemde Beftandt ende ophoudinge van alle
Aften van Vyandtfchap, voorts aen eenighe der voor-
noemde Plaetfen endeZeen refpcftive fai zijn gekomen,
van welcken tijdt af parthyen weder-zijdts in foodanige
Plaetfen ende Zeen refpcftive figh fui en moeten ont-
houden van alle Aften van Vyandtfchap, wel verftaende,
dat binnen acht IVlaenden na dat de voorfz Ratificatie
hier te Landen fai fijn overgebracht, men als dan alhier
fai handelen met de Kroone van Portugael, boopende
een Vrede in de meer-genoemde Plaetfen endeZeen,
gehoorende onder het voorfz. diftrift van 'tOftroy der
Weft IndifcheCompagnie, waer toed'HeerïVjirfi «/e
Mendoca Purtedo f AmbafTadeur ende Raedts-Heer van
zyneKonÌDghlijcke Majefteyt van Portugael bydefen
belooft, dat binnen de voorfz. acht Maenden na de
overleveringe van de voorfz. Ratificatie van fijne Maje-
fteyt,binnen defe Landen fullen komen de noodige Laft,
Ordre, Inftriftie, oock Peribon ofte Perfoonen, met
Koninghlijcke authorifatie verfien , om van den voorfz.
Vrede te handelen. Doch in cas dat jegens alle verwach-
tiögheden Vrede nieten foude ghetrofE;n worden, dat
dies niet tegenftaende het meer-genoemde Beftant ende
ophoudinghe van alle Aften van Hoftiliteyt, voorden
voorfz. tijdt van thien Jaren, in voegen als vooren ende
op de Conditiën hier na verklaert, volkomen efFeft fai
forteren.

IX.

Die van de Weft-lndifche Compagnie defer Landen,
als mede d'lnwoonderen ende Lande-zaten in der iel ver
Conqueften,en,mitfgaders alle die van haer dependeren,
van wat Natie, Conditie ofte Religie die oock mochten
wefen, fullen hebben ende ghenieten in alle de Landen
ende Plaetfen van den Koningh van Portugael, ende tot
delelve Croonebehoorende, gelegen in Europa, fooda-
nige Commercie, exemptie, vry ende Gerechtigheden,
als d'andere Ingefetenen van defen Staet, in kracht van
dit Traftaet fullen bekomen ende genieten. Wel-ver-
ftaende dat die van de Wcft-Indifche Compagnie defer
Landen, als mtde d'lnwoonderen defer Landt-zaten in
der felver Conqueften, mitfgaders alle die van haer de-
penderen , niet en fullen vermogen uyt Brafilien te bren-
gen inhetKoningrijck van Portugael, Suycker, Brafi-
lien-Hout, ende andere Koopmanfchappcn uyt Brafilien
voort komende, gelijck oock mede de Portugyfche Na-
tie , als mede d'Jnwoonders ende Landt-zaten in der fel-
ver Conqueften, mitfgaders die van haer dependeren ,
oock uyt iirafilien niet en fullen vermogen tebrenghen
binnen defe Provinciën ende Landen, Suycker, Brafi-
lien-Hout ende andere Coopmanfchappen uyt Brafilien
voort-komende.

X.

DeNederlandtfche, als oock de Portugyfche Natie,'
fai d'een den anderen gheduyrende het voorfz. Beftandt
ende Ophoudinghe van alle Aften van Vyandtfchap te
huipe ende te bate zijn na vermogen, daer d'occafiie en-
de toeftant van faken fuicks fai vereyfchen.

Alle Forten j Steden, Schepen ende Particuliere Per-
foonen , 't fy defelve Portugyfen ofte andere rnogen we-
fen in Brafilien ofte elders gelegen ende bevonden, de-
welckede Parthye van Caftilien by blyven, ofte hier
naer onder der felver macht fullen komen, endefullen
niet anders aengefien ende gehouden worden , als voor
gemeenc Vyanden, deweicken, foo d'eene als d'andere
vry fai ftaen, fonder aenfien van Limiten , aen te taften,
te vervolgen ende vermeeftcren, met dien verftande, dat
ioo yemandt foodanige Plaetfen ofte Forten quamen te
veroveren, den fel ven oock volgen fai het platte Landt
ende andere Emolumenten, die van outs daer toe annex
fijngeweeft, niet tegenftaende de fulcke, als boven, ia
I een diftrift van eens anders Limiten ghelegen moch-
ten zijn.

XII.

Weder-zijdts Ingefetenen fullen yder by het zynege-
1 laten worden ende verblyven, foo als het ten tyde van de
I Notificatie van den Stilftandt van Wapenen ende Op-
houdinghe van alle Aften van Vyandtfchap, als dan be-
vonden fai worden, cndetufifchen weder-zijdts uytterfte
Fortreflenhet platte Landt ('t welck noodtfaeckelijck
; verftaen wort gedomineert ende geconquefteert te zijn}
weder-zijdtsafgedeelt, hieronder begrypendede Volc-
keren ende Natiën daer onder reforterende , weicke
Confynen in defer voegen geftelt ende bcraemt zijnde,
fai de Portugyfche Natie aen hare, ende de Ingefetenen
; defer Landen aen defezyde weten, wat plaetfen endege-
legentheden een yder voor het fijne fai hebben te behou·
den ende beforgen.

XIIL

Ende wat aengaet der particuliere eygenfchappen ende
poffeffien, diebyde voorfz. verdeylinghe
aen d'een of
d'andere zyde fullen konnen geraecken, daer van fullen
vermoedclijck d'eene plaetfen bevonden worden verla-

tca

V E R Η A E L


-ocr page 152-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i151i

ten endc verwoeft j ende d'andcre bewoont endc gepeu-
plecrttczijn : qu wat belanckt defe Plaetfen, daervan
il'lnwoondorcn ende Eygcnaers haer aen d'een of d'an-
dcre zyde bevonden fullen worden begeven te hebben j
ciaer van en lal geen Rellitutie gefchieden,noch oock van
eenige Mcublen, die aldaer fouden mogen zijn achter-
gelaren enda bevonden worden, maer fai een yder hem
moeten vergenoegen met het gene hy uytdefelve verla-
tene Plaetfe fai hebben mede genomen ende afgebracht.

XIV.

Doch in de voorfz. PJaetfen ende Landen, déwelcke
de Eygenaers van dien ofte andere PofleiTeurslnderfcl-
ver Naem ende van haren 't wegen gebleecken zijn, de-
fel ^refalmen ten weder-zyden met kennifle vanfaecken,
alvoren gefien hebbende hare noodige bewyfen en veri-
ficatien, in haer befic ende eysendom laten.

XV.

Daerop de Regieringhe ten weder-zyden in haer re-
fpedive diftrid fai hebben te difponereh , fuicks men
bevinden fai te behooren, fonder dat yemant anders hem
daer mede fai hebben te bemocyen.

XVI.

De Handelingen tot weder-zijdts Qaartiefen in Brafil
fullen een yder in fijne gelaten worden rhet eidufievan
alkandere, felfsen fui en de Portügyie'n die vandéfen
Staet, noch oock d'Ingefetenen van defen Staetdievaö
da Portugyfen vermogen tefrequenttreri, ten ware, dat-
mcn by gcmeene bewilliginge ende confent hier naer an-
ders foude bevinden te behooren.

XVII.

^ De Portugyfen en fullen op Brafil niét ïnogen Varen,
Handelen of Traficqueren met Schepen van eehige an-
dere Natiën , of Uytheemfche Natiën"felfs, maer van
nöode hebbende eenighe vreemde Fchepen totVaerc,
Hsndel ende Traficq op Brafil, fullen deïélve vermogen
ende moeten hueren ofte koopen van de Ingefecenen de-
fer Landen, in welcken gevalle, ( namêii'tlijck van hue
ringeofkoop) geen kleynder Schepen in Brafil en ful-
len mogen ghe-employeert worcien, als van hòndert cn
dcrtigh Laft, of tweehondert en feftigh Vateh, Gemon-
teert ten minften met fefthlen Gorelingen, fchiéteiide
rder vijf en fes Pont Yiers refpedti ve, ende verfien van
Wunitie van Oorlogh na advenandt, ende foo waüneer
grooter Schepen by de Portugyfcheop Bràfil fullen wor-
den gehuert of gekocht, ende vcrvolgeijs ge-employeert
alsvooren , fullen defelve na proportie vandcLaftén
meerder Gemontcerc ende verfien moeten zijn, ende
dit alles op pene van verlies ende Confifcatie der vóorfz.
Schepen met der iel ver toebehooren, die andèrfindts als
vooren fullen worden ge-employeetc tên behoeve van
de Weft-Indifche Compagnie defer Landen, of den
geenen die aen ofvandefelvedependeren , foo wanneer
alffebyhaer fouden mogen worden geattrappeert ende
aen gehaelt,

XVIII

Noch de Portugyfen, noch d'Ingefetenen defer Lan-
den en fullen vermogen eenigen toevoer van Schepen,
Negros, Coopmanfchappen ofte andere behoeften te
brenghen ofte voeren naer de Indien van Caftilien ofte
andere Plaetfen, die de Parthye van defel vige fullen hou-
den, op pene van verlies van Schip en Gocdt, ende ful-
len oock de Perfoonen daer op bevonden, als onvry aen-
getaft ende getraöeert werden.

XIX.

Het gene foo de Portugyfen als d'Iiigifeteneö defer
Landen, opdeCuft van Africa befitten, heeft geen Li-
mijt-fcheydinge van nooden, alföo tuilcheribeyyévéri
icheyde Volckeren ende Natiën gelegen zijii, die defélve
fcheydenendeaf-deylcn.

XX·

Maer wat belanjht de Negotie ende Frequetifàtiéop
defelveCuft, het Eylandt St. Thotriéendèanderc Èylan-
den daer onder begrepen, {al foo wel deh écneü als dep
^deren vry ftaen , mits ibo defelve JSTavigàtie énde
Commertie, 'c fy van Gout, Swarten ofte atìderè Wa-
ren, hoe die oock genosmt mochte welen, gcfcMéde
endegedeftineert mocbte zijn, in ofte ontrent de Steden
ende Forten, die d'eene ofte d'andere mochten befitten
ende in hebben,fullen daer van betaelt worden de Tollen
ende Gerechtigheden, die'd'Ingefetenen , Portugyfen
ende vrye Luyden van defelve plaetfen gewoonlijck fijn
te geven ;
Et Vke verfd.

XXL

Ende dewijl de Heeren Staten Generaci derfelver
Conqueften in Brafil ende andere Plaetfen alleen gedaen
hebben , duen d'Ingefetenen ende Inwoonderen van de
felve noch Onderdanen ende Subjedten waren van den
Coningh van Caftilien, oock Vyanden van defen Staet,
van welcke natuere mede geweeft fijn die gene, die haer
aldaer als nu onder de gehoorfaemheyt vanden Coningh
van Portugael ende tot Vrunden ende Geallieerden to:
defen Staet begeven, daer uyt voor het toekomende
weder zijdts een geduyrighe Alliantie ende goede corre-
fpondentie open ftaet, mitfgaders met redenen d'een den
anderen behoorlijcke Adminiftratie vanjuftitie yoort-
aen fai moeten laten toe te komen.

XXII.

Is het nochtans fulcx, dat met de veranderingc, die
in allerhande eygendommen endc befittinghevan vafte
ende roerende Goederen is gekomen , alleen doorCa-
lamiteyt vande moeyelijcke Oorloge, verfcheyde In-
woonderen van den aen-begin, ende vervolgens onder
de gehoorfaemheyt vanden Staet defer Nederlanden ge-
komen fijn, dietendeele verarmt ende verbyftcrt fijn
geworden, ende dat veel Nederlanders, die aldaer met
koopen van Ingenhos ende andere vafte Goederen haer
hebben ter neder-geftelt, kan de Staet van defelve Con-
queften geenfints lijden, dat eenige Goederen
JurepoÜ
lim 'mij velquofi
fouden werden gherepeteert, dat oock
d'Ingeietenen vande Heeren Staten Generael van de
Portugefen, noch de Portugefen van d'Ingefetenen de-
fer Nederlanden eenighe fchulden ofte andere Laften
fullen mogen eyffchen , veel min Executie tot bekoo-
minge van dien byder handt te nemem, maer
Zal een
yder gelaten worden byhet genehy bevonden ial wor-
den te befitten den tijdt vande voorfz Notificatie.

XXIII.

Die Onderfaten ende Inwoonderen vande Landt-
fchappen vanden Hooghft-gemelten Coningh
Don Jean
de vierde,
ende der Heeren Staten refpeöive fullen ge-
duyrende het Beftantende jOphoudi'ige van alle Aften
van Vyandtfchap van thien Jaren alle goede correfpon-
dentie ende vrundtfchap te famen hebben, fonder te
gedencken die OfFenfien endc fchaden, die fy-licdcn
hier vooren hebben geleden.

XXIV.

In cas hier na met gemene onderlinge bcwillingeden
Oorlogh indeCaftiliaenfeWeft-Indien mocht worden
gebracht ende ge voert, endeindelelve Indien eenighe
Conqueften ten lafte van den gemeenen Vyandt ghe-
daen, datmen op de verdeelinge, mangelinge ende 'tge-
nootvandienin'tvriendelijck met gemeeiie bewillin-
ge, als vooren, foude mogen convetiieren, gelijckmen
oock geduyrende het meergenoemde Beftant ende Op-
houdinge van alle Aöen van Vyandtfchap, met weder-
zijdts ghemeene bewillinghe ende toeftcmminghe inde
voorfzpolndtenofeenigeyandien, veranderinghe zal
mogen doen.

XXV. -

Ende fullen wederzijdts In^efetenenjVan wat Naties
conditie, gelegentheyt ofte Religie deielvc Zuude mo-
gen wefen, geene uytgefondèrt ( het zy dan of defel ve
Ingefetenen in des eens ofte des
anders gebiedt fouden
mogen fijn gebooren oft hebben gewoont) vermogen
te frequenteren, Varen ende Handelen met allerhande
foorte van Waren ende Koopmanfchappen in de Rijc-
ken , Provintien, Landen ende Eylanden refpeótive in
Europa ende elders aen defefyde vande Linie geleghen,
ende fullen wederzijdts Ingefetenen in d'een des anders
Landen gelegen als vooren, komende te TraiEqueren
in't inbrenghen ende uytvoeren derfelver Waren ende
Koopmanfchappen , niet hopger met Tollen, Impo-
fitien ofte andere Rechten bezwaert worden, als d'In-
woondersendelngeböoren van dat Landt felfs, ende
fullen;oock refpeótivelijck geniéten foodanige voordee-
len ende Privilegiën, als defelve refpedivdijck hebben
genooten voor dato, dat Portugael onder den Coningh
van Caftilien is gebracht gewet·rt.

i>3

Μ ^


-ocr page 153-

Ι5ϊ V E R Η A E L

XXVI.

De Ingefetenen ende In woondel-s defer Landen Chri.
fìenen wefende j zu'len in alle de Plaecfen, Steden en
Landen, oock Provinciën code Eylandeii van het Rijck
van Porm»aelj of daer aen en af dependerende, 'cfy
acndefeofd'andere zydc vande Linie, zociin Europa
als daer buy een gelegen> ter plaetfe daer frcquentatie worc
toegeftaen, hebben ende genieten vryheyt van conlcien-
tie in hare particuliere Huyfen, cnde binnen Scheeps-
Boordt vrye exercitie van Religie. Ende in cas dat van
hierin Porrugaeleen Ambafladeur ofte ReGdent wer-
degefonden, dacdefelverefpedtivelijck fullen hebben
ende genieten in hare Huyfen cnde Wooningen looda-
nige libïrteyt ende exercitie van Religie, als den jegen-
woordigen Heer Ambafladeur van Porcugael binnen de-
fen Staet wert toegelaten.

XXVII.

De Heeren Staten Generael fullen , fonder de ratifi-
catie van fijne Majeileyt op dit Traöaec af te wachten,
opderfelvereygen koften, den Cocinghendede Kroo.
iie van Portugael adfifteren, onder een goedt Hooft
ende andere noodige Officieren, met vijfthien Schepen
en vijf Fregatten , wel gemonteerc» gemant , ve/lien
van Vivres, oock Canon ende andere Munitie van
Oorloge.

XXVIII.

Des falde Hoöghft gemelle Conihghdaerbykoopen
ofte in huyren, op fijne IMajefteyts eygen koften, ende
onder deflelfs eygen beleydt, gelijck getal van vijfthien
Schepen ende vijf Fregatten > mede wel Gemontcert ,
Gemantirnct Matrooien ende Voickvan Oorlogh, oock
verfien van Vivres, Canon, ende andere Munitie van
Oorlogh, omtefamenmet de Schepen ende Fregatten
van defen Staet gebruyckt te worden opde Kuilen van
Portugael ende Spanjen refpedtive, tot af breuckvan
den Koningh van Caftilien den gemeenen Vyandt.

XXIX.

Den Koningh van Po;tugael fa\ op deflelfs eyghen
koiten thien of meer Gallioenen equiperen in Portugael,
ende defelve voegen by de boven verhaelde Vloot, om
te faraen gebruyckt te worden yegens den Koningh van
Caftilien ende deflelfs Onderdanen.

XXX.

De Schepen die uyt Portugael gevaren zijn , als oock
der fel ver Ladinge,dc voorfz. Kiooneoftderfelverln-
geferenen tocbehoorende, ende daer van konnende doen
biijckennaerbehuoren,en fullen vanegeen prinfen zijn,
alwaer 't (choon dat fodanige Schepen en Goederen, va-
rende onder do Vlagge van Caftilien, by da voornoemde
Vlooteof daer buy ten wierden verovert, maer fullen
foodanige Schepen ende der ielver Ladinge gereftitueert
worden aen de originele Eygsnaers van dien.

De Prinfen ende andere voordeelen, die by de voorfz
Vlootenende Gallioepen fullen worden bekomen , de
iel ve fullen ghepart, 'ghedeeldc , ende ghenooten wor-
den «arate van 't getal van de Corpora der Schepen, ende
dat om te voorkomen cnde t'ontgaen dlverfche difpuy-
ten , die anderfins uyt verfcheyden refpedten, die uyt de
deelinge der Prinfen cnde andere Goederen, ofteroc-
cafie van dien, fouden mogen ontftaen.

XXXIL

De Koningh van Portugael fai binnen defe Landen
mogen aennemen, ende inten aen nemen, foodanighe
hooge ende lage Militaire Officieren, oock Ingenieurs,
Mineurs, Vuyr-werckens, ende andere Werck-luyden,
die hy foude moghen defireren, ende dat op fijn eygen
koften ende Soldyen , ende fai fijne Majtfteytindebe-
vorderinge van dien van wegen de Regeeringede goede
handt geboden ende gehouden worden.

XXXIIL

Men en fai onder geen pretext vermogen te vallen in
de Huyfen, openen, befien, door-fnuflèlen Brieven ,
Boeckenvan Rekeninghe, of de Rekeninghe ielfsder
Koop-luyden, Onderdanen ende Ingefetenen defer Ne-
derlandtfche Provinciën, frequenterende 't Rijck van
porrugael, of d'Eylanden ende andere Geweften daer
toe behoorende ende fpeöerende, gelegen in Europa,
nochteoockdePcrfooaen van de voorfz. Koop-luyden
' in hechtenifle ftellen, fonder voorgaenderechtelijck ca-
de Wettige informatie te nemen, naergeftaltcnifleder
refpedtive Plaetfen, uyt-gefondert 't cafus van
Crime ία/,ε
Majeflatls,
openbaer verraet, of intelligentie met deo
Vyaadc.

ii'ili
r i i;

i

'1

XXXIV.

Ende fai de Heeren Staten Generael der Vcreenighde
Provinciën vry ftaen ende geoorloft zijn in alle de Have-
nen van 't Rijck van Portugael, d'Eylanden ofte andere
Geweilen , daer toe gehoorende ende fpedterende, gele-
gen in Europa, te committeren , ende met behoorelijcke
auchoriteytteverfien, Confuls, die forge fullen dragen
voor hare Onderdanen ende Inwoonders, frequenteren,
de de voorfz Havenen, ende
vici verfà wert 't lelfde oock
toegeftaen aen den Koningh van Porjngael te doen in de
Havenen deler Landen.

XXXV.

Dit Tradtaet fai geaggrc-eert ende geratificeert wor-
den door den Koningh van Portugael ende de Heeren
Staten Generael refpedtive, in gewoonlijcke ende alder-
befte forma binnen den tijde van drie Maenden, inganck
nemende huyden dato defes, ende fai het felfde ten we-
der-zydenoprechtelijck ende finceerlijck worden naer-
gekomen , ende dien volgens fij ne Majefteyts Ratificatie
alhier in den Hage binnen den voorfz tijdt over gebracht
wefende, (al defelve yegensdie vande Hoog-gem. Heeren
Staten Generael gewiflelt jende over-genomen worden.

<Snbe gebbrn top ^mbalfatiiuc.S ftt&f (iromniitfacif:·
ffnüoo?tio(tnt öit ®rartaet met onfe Epgtjen liatiDen
(©tiCiemecHent/ enDc'tfdfiie met onfc cefpecciUe Ca^
cflettcnljeücfligöt/ in öfn ï^aac Dm zi. ^untj
κίοο.
Een-en-bEeMifl&.

i^ifC te bocen gementionerct ban De bp-cm-ltomfle
tot]|ambo;a& : aldacci^naeentge^acrti^elibecatfe
epnDiö'cfeömaf. ©ecembcc xd+i. ocflootcnbolBnibe
(Ccactaet p^^Itminate cnDe p?eperatofc tot be ((3cnecale
B^eDe i^anDilingtuffcfienbe iticpfccfcgetftccnccenbe
be jptranfcgE enbc ^ktteeDrcfie tee anDcce jpben : al^ Dat
De i^anDelins ccfpcctibe tot jiBunfiec enDe (@fnab^(8se
foubE5dn.

^ijnbcte noteren Dat alceebe boo?'t fjact itfjy. De
B^ebeHanDelingg tufTcDen Den SieyfecenbeiStDtDen
booi tjecfcfjepben interpofecenbe pjiucen becfcbrpben
malen i^OÖEtenteect octoefiï : epnblgcft De©?rbetuf=
fcIien Den Siepfer enbe bcnjo.^ep tot
Praga seflooten 5Önbe ; i&oo Ijebben öaec De i^cctoflö
ban
Mecklenburgh, de Marck- Graef öigismund van
Brandenburgh, Dei
^eCtOOi) ban Saxen Lawenborgh ,
enbe eimbtijcb De Koninck van Denemarck gebltetpO'
neett. ün't ^aec i6n. <©?aef Kurtz, öfjcrbite
Cancclaec / ban Den llepfic in 't Kijcli aefonben.
eeniaentöbttotHamborghflebjeefljflnbe ; igbei^ecc
Lutzowinfiin pleet^ tot Dien epnbealDaecsehomen:
DocB eecfi met Iflfi om alleen met De ^üjeeOfctie ILeaact
Saiviusteï^anbelen/ Daer na hcceaö lafiomoocftmct
Den?imbafraDcucd
'Avauxtei^anDclcn : luaecopDoo?
fntecbenrlebanDen )^cec
Langermsn ban toegfjen Den
ïtcininööban ©enemacclt al^ «©eabmttteett JiEcbia»
teuc / gefloten f^ get «i^pgemeloe i^cactaet pjxltminaic
tot
Hamborgh yiec na bolsenbe.

SAcrffiCaefare» Majeftatis & Imperii aulicus Confi-

Harius ad Cirlcuum inferioris Saxonias, & ad pacis

praliminaria cum poteflate deputatus Legatus Ce»'
raJut a Lutztm
Univerfis&fingulis, quorum Inte-
reft, conftare volumus ; poftquamwe/iwriiròe»»;/agi-
tari caeperunt rationes inftituend^e de pace Univeriali
Tradtationis,atque aliac ex aliis difficultatcsinpra:limi-
naribus emerferunt, tandem Deo adfpirante & Seriniffi-
miRegisDania: taaquam Mediatoris interj^ofiià autori-
tate, fadtum efle, uc internos, profuididlàCasfareì
Majefte& R^e Hifpaniarum ex una, & Illuftriflimum
& Excellentiflimum Legatum Dominum
Claudium
Mejmesi
Comitera d'Avaux pro Rege Chriftianifltmo
citaltera parta, didaprseliminarla condufafintfèquen-
temin roodum.

Loca üniverfajis Tradlitus fint Uonefltrium &

Ofnabruga


/

-ocr page 154-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 153

rièofi nimiruiii & Oinàbrugenfi diÖa conftltutaque efto
vtgejtma qùmta MenJìs Mariti próxime venturi :
tehx fauSiùmqueÒrbi Chriflianp det e^e Detti.

Pralens Traftatuscum altero fuper iifdem pacis Uni-
verfalis prasliniinaribus hodierni quoque die conclufo
inter nosCowr^^emlì pro Sereniffimo Impera-

tore ex una , & Illuftrillìmum Legatum Domitium
Joannem Sahium pro Scrcniffimi Regina Succiai ex
aiterà parte unus idemque Ct Tradlatus , ncc nifi ad
impletis utriufque conditionibus, alteruterproimpleto
habeatur.

In quorum omnium fidem prsefentes manibusnoftris
fignatas figiliisquoque mutuis firmavimus , earundem
ratihabitationem à princfpalibus utrinque noftris fac·
tam, una cum diitis falvis Condudlibus, ftatuto tempore
ac loco infinuandum promittentes.

Aöum Homburgi dic^f Dccembris Annofupra mil-
lefimum fexcentefimo quadragefimo primo.

L. S, Conradus à Lutzom,

COnradus man'LutMi» , Raetsheer van't Hof van
fijn Keyferlijcke Majefteyt, en van't Rijck voor
de Kreys van Neder-Saxen, en met macht Gede-
puteerde Am bafladeur tot dePreliminarien en voorbc-
reydingen van de Vrede , &c. Wy willen aen alle en
yder, die dit aengaet, bekent maeckendat, alfoomen
federt Wi/
Jaeren hemaerts veel redenen heeft voorge.
bracht, totoprechtingh van een Traftaet en Hande-
lingh van de alghemeene Vrede, en alfoo anderen uyt
andere fwarigheden in de preliminarien en voorbereydr
felen voortghekoomen zijn , eyndeÜjck , doorGodts
hulp, endoor detufiTchengheftelde authoriteyt van de
Sereniflime Koningh van Deenmarcken , alsMïdde-
laer, te weegh gebracht en uy tghe werckt is dat tüflchen
ons, voor fijn ghefeyde Keyferlijcke Majefteyt eh dé
Koningh van Spanjen van d'eenzijde, en de Doorluch-
tighfte en uytmuntenfte Ambaffadeur, mijn Heer Clau-
dius de Mefmes Graef van Avaux, voor de Chrlfte-
Hjckfte Koningh van d'ander zijde, de ghefeyde Pre-
liminarien en voörbereydfelen, beflboten zijn in dc vol-
gende wij fe.

Deplaetfen van d'alghemeène Hahdélingh fiijfeniijn
Mmfier en Ofmhrugh in Weftphalen, uyt bcjrde van ας
wekken terftünt, na de verwiflTellngh derpafpóórtepi
(gelijck hier na gefeght fai worden O'en de ghefeyde Ste-
den fullenfoo langh de Vergaderingen duren , vry en
ontflageti van d'efcdt tot het een oF't ander deel genoot-
fchapzijn,en fich in neurraliteyt houden.

De bewaringh van y<ierStadt fai ondertuirchen,aen
haer eyghe Overigheyt, roet het Kiijghs-Volck ënde
Burgers , ghelaten worden , die weer op haer beurt
verplicht fai worden allcgetrouwheyt en verfeeckeringh
aen de geheele Vergaderingh te bewijfen, en de Goe-
deren , Perfoonen en geftoet van de Handelaers hey-
lighlijck t'achten ente bewaren ; en indien fy yetstot
hetghemeenenutvan deHandelingh veriochtcn , foo
fai dit , welgoctzijnvoordegheen, die gehoorfaemt,
maer nochtans de beveelén van d'een noch d'an-
der moghen uytwercken > 't en zy van debeyde licha-
men der Ambafladeurs in Vergaderingh gheinfinu·
eert.

d'Een en d'ander Vergaderingh fai voor een ghehou-
den worden,en dieshalven fullen niet alleenlijck veyligh
zijn alle tüflchen
Ofnabrug en Munfiet^^ooT al de geenenj
voor de wekken hetdienftigh isvryelijck herwaertsen
derwaerts te moghen reyfen j maer oock alle andere
plaetien , die" voorgheworpen mochten worden tot
een particuliere vergaderingh der handelaers , en tot
ondërlinghe communicatie bequaem fchijnen , fullen
gelijcke ieeckerheydt hebben en genieten » als de gefeyde
Steden.

Maer indien , 'twelck God verhoed , d'alghemee·
ne Handelinghvruchteloofelijckvernietightwierd, ibe
fullen Munfter en Ofnabrugb weer ontfangfoendeStaet
en befettingh, die fy nu geheelijck hebben ; en de Neu-
traliteytfal heyliglijck en religieufelijckbewaert worden
voor fes weken na d'afgebroken Handeling.

De Paffepoorten en vry-geleyden tot de Manfterfche

Ver-

Oftiairuga in Weftphalia, ex quorum utroque ftàtim poft
commutatos (ut infra dicetur) Salvos ConduaüsVedu-
cantur militariapàrdumprsEÌìdia , &durantibus Còn-
greffibus difl:^ Civitates Sacramentò ergs'utramijae par-
tem falutse ad neucralitatem obligentur.

Magirtratui interim proprio cura milite & civibus fua
cujufque Urbis cuftodia relinquatur : ipfe viciffini dato
reverfaliobftringàcur ad fidelicatem& fccuritatem toti
conventui prieftandam, & Traöantium res ac perfonas,
comitatumque fanété habendurn ficcuftodiendum ; &
li quid ab co pro communi Tradlatus bono requifitum
fuerit,pf£eftet ieqüidÈmobfequcntem , neutrius camen
partii ju®^ excquatur nifi ab utroque Legatorum corpo-
leCoilegiatiminfinuata. , Λ ,,v .Λ^νλ'

Uterque Congréflüs prò uno habeatur,atque idto non
foium
xùntriintCYMonafierium ScOjhaBrugam. oihhibus
quorum inter
eft ultro citroque liberé fccuréque com-
roearipoiïe , tuta.funto: fed 6e quicunque interjeélus
locus parciculari Traélantium conventuj pro mutua
communicatione commxlus vifusfuerit, càdem qua di-
üx Urbes fecuritate fruatur.

Si vero, quod Deus avertat, Tradlatus Univerfalis re
infeaàdiflblvetur, recipiant Mönafterium & Ofnabru-
ga ftatum 6e prsefidia quae nunc habenC omni ex parte,at
laniae Religiofeque fervetur neutralità» ad fexhebdoma-
das poft abruptum Tradlatum.

Salvi Condudtus ad Monafterienfem CoDgreflum in-
fra enumerati commutentur utrinque omnes intra men-
fes duos, àdiehujusConventionis} & ne di verfis diiH-
tifqusprocullocis facienda commutatio implicet nego-
tium,ac novas adferat moras, fiat iila Hamburg» perRe-
gius Danise Miniftros.

Et quidem ex una parte tam Imperator quam Rex
Hilpani® tradant fequentes Salvos Condudlus quifque
fuos.

I. ProPlenipotentiariis Rcgis Chriftianiflïmi.

а. Pro Refidente Succio. ^ e

3. Pro Plenipotentiariis Sereniffima Ducifl» Sa-

4. Pro Plenipotentiariis Ofdinum Generalium Foe-
derati Belgü. _

f. ProDeputatis ElcöorisTrevirenfis.

б. Pro Principe Carolo Ludovico Comité Palatino
Rbcni ejufque Fratribus Dut eorum Deputatie.

7. Pro Ducibus BrunfuiCenfibuB & LunebUrgenfi-
bus aut eorum Deputatis. '

8. Pro illuftriffimaï Principis Amelia Elifabetbas
Land-Gi avii HalEse V iduse Deputatis.

9. Pro Univerfis Imperli OrdioibusGalliscFcede-
ratisadhsarentibus in genere aut eorum Deputatis.

Ex altera parte per didrs Danias Miniftros diftoque
loco &: tempore tradantur adeundemCongreflum Mo-
nafterienfem ChriftianiiEmi Regis Salvi Conduftus.
I. Pro Plenipotentiariis Imperatoria,
a. Pro Plenipotentiariis Regis Hifpanias.
3. Pro utriufqueFoederatis &adbitréntibus ingeoè-
le,aut eorum Deputatis.

Pro Deputatis EleÖoris Colonienfis.
y. Pro Deputati® Eleftoris Bavariae.
Salvi Condudtus Cafarei&Hifpanici pro Plenipo-
tentiariis Duciife Sabaudi®, fub ea forma concepti tra-
dantur , quse in exemplari apud Sereniflïmüm Danix
Regemdepofito , expreflk eft, addito tantum tituloT»-
ir/cif FilaJut Sebaudiie Oucis, érejus fiatuem Regeniit.

Caeteri emnes & finguli tam ex parte Imperatorie Hi-
fi^se,quam ex parte GialHa: fub en formula quae novif-
nmeper Mediatorum Legatos communicata partibüs &
abillisprobatafuit.

Quo facilius à parte Hifpaniié Salvorum Conduflu-
um commutatio procedat, valesnt qui àntéhac à vivente
Sereniffimo Cardinali Infante in torma fupradiöa expe-
ditifuerunc; fià Rege Catholico confirihentur& rati-
liabeantur.

Singulis Salvis Conduiïibus diöa Traftàtus Univer-
falis loca diefque ex praeieripto ftqüeötis Articuli inir·
«ntur, eiprafentisTraftatus autographum detiSio'
gulis Legatis copia autentica apud Seréniffimum Daniae
Regem deponatur.
Dies autem auipicando utrique Congreflui Monafte-

-ocr page 155-

154 V ER Η A E . L

V ergadering> hier nae genoemt, fullen alle van weer-zii-
den verwiflck worden binnen twee maenden na de dagh
defer Vergadering : en op dat de verwiOèlingjdie in ver-
fcbeyde plaetfen , en verre van malkander ghelegen, te
doenfouzijn, niet veelmoeyteniougeven, on nieuwe
verwylingh aenbrenghen , foo fai die te Hamburgh,
door de Koninghlijcke Minifteis van Deenmarcken ge-
fchieden.

En van d'een zijde fullen, foo wel de Keyfer, als de
Koning van Spangien, de volghende Paflepoorten, en
Vry-geleyden, elck de fijne, ove rleveren.

I. Voor de Volmachtighden van de Chriftelijckfte
Koningh.

а. VoordeSweedfcheRefident.

3. Voor de Volmachtigden van de Sercniilïme Her-
togin van Savoyen.

4. Voor de volmachtighden van de Generale Staten
der Vereenigde Nederlanden.

f. Voor de Ghedeputeerden des Keur-Vorfts van
Tries.

б. Voor Prins Karei Lodewijck, Palts Graefaen de
Rhijn,e'n voor fijn Broeders,of voor hunGedeputeerden.

7, Voor de Kertoghen van Bruniwijck en Lunen-
burg,of voor hun Gedeputeerden.

8. Voor de Gedeputeerden van de Doorlughtighfte
Vorftin Amelia Elifabcth, Wedüw van de Lantgraef van
Heffen.

j> Voor d'algemeene Staten van't Rijck , voorde
Bondt-ghenooten en Adherenten van Vranckrijckin't
algemeen,of voor hun Gedeputeerde.

Van d'andere zijde fullen door de gefeyde Minifters
van Deenmarcken, ter ghefeyde plaets en tijd ghelevert
worden ter fel ve Vergadering van Munfter de Paffepor-
ten cn
vry-geleyden van de Chriftelijckfte Koning.
I. Voor de Volmachtigden van de Keyfer.
i. Voor de Volmachtighden van dc Koningh van
Spangien.

3. Voor de Bondt-genooten en Adherenten vaa bey-
ie in't algemeen,of voor hun Gedeputeerden.

4.. Voor de gedeputeerden des Keurvorfts vanKeulen.
' y. Voor de Gedeputeerden des Keurvorfts van Ba-
yeren.

De PalTeporten van de Keyfer en Koningh van Span-
jen voor de Volmachtigden van de Hartogin van Savo-
yen fullen ovogelevert worden onder defe forme gecon-
cipieert, die in 't exemplaer, by de SereniiEme Koningh
van Deenmarcken bewaert , uytgedrucktis,alleenlijck
metbyvoeginghvan de tijtel
vanTutrix taf^oeghJesvan
haer Soen ae Hartogh
vm Savoytn, en Regente ναηβ]η
Staten.

Alle de anderen,en yder befonder,foo aen de zijde det
Keyfers.en van Spanjen,als aen de zijde van Vranckrijck,
gingen op de fel ve forme, die onlangs door de AmbalTa-
deurs der Middelaers aen de partyen ghecommuniceert,
en van hen aengenomen wierdt.

Opdat van de Spaenfche zijde telichtelijcker de ver-
wiffelingh der Paffeporten en vry-geleyden fouw voort-
' komen, foo fullen de gheenenbondigh worden gekent,
die voor defen van de Sereniffinie Kardinael Infant by
fijn leven, in de voorghefeyde forme g^even wierden ;
foo fy van de Catholijcke Koning beveiligt en waerdigh
gekent fullen worden.

De ghefeyde plaetfen en dag van d'algemeene hande
ling fullen naer't voorfchrift van't volgende Artijckel in
yder Paffeport geinfereert en ingevoegt worden; cn d'ey-
gen hant van deie tegenwoordige handeling fai by de Se-
reniffime Koningh van Deenmarcken bewaert, en aen
yder Ambaffadeurautentijcke Copy gegeven worden.

De dagh, in de welck de Vergaderingh van Munfter en
Ofnabruggeftelt en gefet ftaet,falzijn
dei·;.va»deMaent
Maert
eerftkomende. Godt geef dat dit geluckigh en voer-
fpoedighvoor de Chrifielücke Werelt mag vefen.

Het tegenwoordige Txaétaet, met het ander, over de
Felve Preliminarien en voorbereydtfelen van d'algemee-
ne Vrede, heden oock ghcQooten tuflchen ons
Conradm
•van Lut&oim 1
voor de Sereniflime Keyfer van d'een, en
deDoorlochtighfte Ambafladeur, mijn Bseryehenues
SahiusiVOOT de Sereniffime Koningin van Sweden van
d'andere zijde, fai een en't felve Traftaetzijn , 'tcnzy

dat, de conditiën van beydevervultzijnde, 'tandervan
beyde voor vervult gehouden wordt.

Tot boveftiging van allé 't welcke wy defe tegenwor-
digen met onien handen hebben getekent, en met onfe
Zegels van weer-zijden bekrachtight, belovende der fel-
ver Ratificatie, ondeilingh van onfe Principalen gedaen,
;elijckelijck met de gheleyde Paffeporten of Vry-geley-
len ter geftelde tijdt cn pUets te befchicken. Gedaen te
Hamburg, op de vijftiende Dagh van December Oude-
ende vijf en twintigfte Nieuwe-ftjjl,in't Jaer ιά+ι.

L, S. Conradus van Lutzom^

"t

Met 4e Sweedtfche is Mutai is Mutande def·
gelijcks gehmdelt. 1

Dü aatificatittj öÉC fttoonen quamen ben ly. ipei
ii?uacp Daec na tod in : J©aec öe^ iücpferö niet :
toant in plaet^ ban fulcjc/ foo ttiiecOt iscffelf^
fanbtLuizouw ban lijn ïtepfccl. JBaicfi. gcwboceccr.
'tüBelch aen be jfcanrcbe enbe^toeeOtfcgebrel Ma'
tetie ban blac^te IjEcft geggeben : inimec^ alfoobat
ü'tHmbaflabcucd'Avauxonocc Dato ben Bo.jteap 164.1.
ecH ïangen fcljEtpen 2e?ief fcl)?eef acn ben «oninfl batt
^cnnematth/baec in tip onbec anbece bcctoijbt/ bat be
iirpfecinbefen ttjbtlicbec geeft gijetuilt
largitiooibus
multis,& iniquifimii legibus, pagoiuraque ad ipfius
Au-
ftriae fines ducentorum detitione ac fervitute pacem Ot-
tomannicam redimere, puam Germanica operam dare.

g^at beïiepfecfclje aen (ï/n JDajepept ban ©enne=
macch gabben getoepgect/'t gunt fp ban felf gabben ge»
offctCeCtaenbenTurckifchen Ofman Aga , Mahemec
Effendi,Tirnar Teftedar,ende Muftapha Alai.

^HIfoobat/ fepbeBp/ betgiaecenbejEaent (j!©at»
ttu^i($4i in tiet p;eUtninait fflcactaet l^ecacco^beect)
'ttoeicbboo; ben aenbangb banbe
Chriften Vrede 6e·
goo;be tetoecbengenobiltteect / toacen befefiieben op
een ©|cbe-©etliont tuflcfien
Ooften-Rijck enbe Dc
Turcken
gemaccftt.

3&e$ïepfcrfclje Be&öcn baec teghrn gBcfcpt: aï^bc
jpcanfcge cecfjte intentie tot 3^?ebe gabben gcgaot : bat:'
regabbrn brt)oo;en te fepnben totKeuleo .■ aitbaecbe
i^anbelingg onbec JËebiatie ban be toa^ aenge^
(telt / in plaets ban fulej; bat
d'Avaux ifonber eenfgije
^afpoo^t ban beniftepfei baec toe bccfoctt
te gebben)
toa^gefiomen
totHamborgh : toiUcnbccecfi in langen
ttibtDentaepfci; geen ^acmg&eben al^ ban Stoningg
banüongarien : fufpect baecom ; batfip mecrquam
oniben<@o;IogDtefobecen/ af^om brnS^jcbe teb9;=!
becen.

©atLutzouw gBeen lafl Baöbe gljffjabt foo b^rebt
te ®cactecen al^ Bet
pjEliminaic iCcactaet lupbt:
tnaeealleen ban beplaet^ enbe tijt: in fpccie gabbe
ïüepfec be l^actogtnne banjfeabopen niet toillen Bcn=
nenal
^tutrixöc Regens: feggBenbebatfulcj:geftoojbe
niet tot be
pr^liminaria, macc tot be pjincipade {|βπ'
betingg.

®e fócpfetfcBe ffpbcn ooch bat d'Avaux in fijn c&gen
S^jirf aen ben ItoningB ban ^enneinacch beheube bat
Bp
prater mandatum Babbe geconfenteecr in ben bag.

©at ooch ben tóepfec flin beBoojItjcfte ®itri niet toai
gegeben
j Ïütem aengaenbe be l^eutcaliteptban Mun-
fter
enbe Oflenbrugge. bcctocten ooch/bat
cöcft ben ix.<©ctobec
1630. tot fiegen^bojaB bjjfolcnia
neel (^cactaet belooft gebbenbe ggeen ^ffilfentie te
boen aen eenigBBpanbt of öebel beg ftepfec^ / be^l
ilepIisBen ÜioomfcBen iSijfcF / of bec Slepfcclljcben
<iecf-aianbcn/ nocBtan^in bibecbeHBaentbaecaen/
natnelBcft ben
13. ^aiiuacp ieftien hondert een en der-
tigh
boo; Charnaffé bebe flupten een cecgt contatp
(Ccaetaet met
Sweden. i :

<^nbe aengaenbe getffiractaet met benTurckoBeo
maecfit / foo fepben be StepfetfcBe fntcj; niet te (Jfn al^
een (STcebe^ boo? toepnigB sacen, 3@aec tegen fp toe
becombectoetenbeHliliantien al-eec tnffcBenftoningB
Francifcus ben eccfie enbe ben Turck gemaecfit: Boe^
toel ©jancfictjiB becbe göelegen ban ®uccfipen / gBcen
ooifaecRc (gelgcR »0o|len-Söcft) bacc loeöabif.

<!inb<

-ocr page 156-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

«SnöIijcritiarDtan^ÖEÊftbeltcprfC Dft fribcp?eliniii>
naie liEcactact aefatifìcecct öc» 11. ijiiiy / itftbien hon-
iierc cwe en vcercigh.

Φίε ban Dct l^up^ ©olïcn-aijclt afttboelbcn incec
riiDemccc Oat öaec®paiiöen in πιαφι cnbe gctalte
ftec toc-namcn : enùe Dacioni fjcbbcn öicfiluiljS onDec
Oe|)ani3tDoo?D'cenofb'anDcc latcntcntceccn/ of Dcfc
êtaetSeparacim tot lìanùelinglj fauöe fijn te bjengen/
niaccmcnijecft nopt ÖEt(0o?öacc toe toillenleenen.
tiÌnDlijcftin't^afc 1641. {jcbben fpDe faecReboojeen
illu|ïcEP«faon& per viam honoris oocft cen0 toillen
onüECictiiiÖcn. j&enOenöe op Ceulert Den Graefvan A-
•werfbergh alji fóepfcclijcBe OSefanDte of^Jmbaffabeuc
om ban baec gec)oaect^ te homen/
baec ban Det becgeel
isJal^boiot.

©en Ì. f ibjuacp ontfingén fiflcc ïloog JEog. een
©jiffbanöfn
Agcnc Bilderbeeckc ban OcH jo. ^anua=
ili uptCculen : infjouOcnDe aDbcrtemic Dat De i^cec
.0?acf ban
Awerfpergh , llepfccItjcU ^ooff-

ilacO/cnöc «Srff-Maecfcljalclv&c. al^lüepfecfröc^c^
fante Oectoaect^ acn ùefrn ^taet quaui boel) bat t)p tot
«TïUien aifnocj) üjat betbleef / euoe Dat i)P
öiiderbeeck
Ijfin te ociiioEt geboect ijaö/De f ojacicfjcDen/Die anbeten
bao? iJcfen op Den öjecö öfCüJaect^ \ua^ toeöccbacen/
biaccop gcöciibeccccc fiinbe / goet gebonbcn bat be ge^
öcliceccoe
Salvus Conduilus aen Bildcrbecck boojben
boojnoeniDen Igeec «©cfanDte fouDe tao?öen gefonben/
enüc in ca^ l]p ban Centen boo; ben ontfangl) ban Ucn
{jccttjaat^ mocijt fijn bcctcoefeen bat öp
Biiderbeeck
Dfii gemelten l^fec <i3?acf be bao?fcl>'iebe Saivus con-
liudius fouöena fcnOcn tot op be Jpcontiecen ban befcn
^taet.

©en 4·. f cbjuarp fijn&e tfcBecgabecinge in bebenc^
ïten gijeltelt/ tjoe nnn fonbe logeecen ben <l5efanbtc ban
Den föepfec Die De Jgeec
Biiderbeeck abbecteccDe Dat
fiectnaect^ aen quam : enDe tDaec men fouDe bitjben
met
Muftapha Siaus,afgefonben ban Den ®uccitalt)iec/
jbo tnanneec alfnien Den fciben fóepfeclgchen (Sefanote
fnöct ^ibinati^ atogi^ foube bjenaben· Sl^alboo»
ccn^ Ijiecinne te tceben/ goet ggebonben enbe bec>
ftaen te becnemen naec beqnaltficatie ban be boo^fs
(Snbopébanben Uepfec / footoanneec al^ gp binnen
Defe Eanben foube fi)n g[)chomen / enbe 't felfbe toeten·
bealfoannaecgelegcnttiept nemen fooDanige cefolutie
Qlftnen bebtnbcn fouDe te bet)ooren.

^en 18. jFebiuarp in be Sdecgabecingge gecompa-
retrt De l^etc
de la Thuillerie SfimbafTaOeut ban be Co»
ninglj ban ©jancfttijcfe/cnbe tjeeft acn ftaec löo. mSog,
obctflelebect een 53uplicata ban eencn 25?ief ban fijn
.tBa)c|icptgbefc{)?cbcntot^t. <Ì3ermain enEapeben
ij.befc^/ enbe peeft Ijpileec^mbaffaDeuc bolgl)en^
enDe in Confojmité ban Oen felben 25?ief acn öaec to.
IBog. Bcccpjefentcect enbe te gemott gbeboett bele
cnDe becfegepDen cebenen enDe ConfiDecattcn / ooch De>
felbegcpoogöt tefnnDecen enDe ©rbeftigen met&et
ii Ïücticulbanb'^Iliantiebcn 8. jfeb;uQtp idg^.bm^
nen
Paris gljefloDten / tenbecenbe alle^baec fieenen
ten epnbe Dat De üecc «Djaef ban
Awersbergh , af-
SljefonDcn ban Den
lltcpfec naec befen ^taet / enbe
ficf) nu eenen gijecupmen tijDt opgegouDen gebben
totCeulen , get fiecbiaect^ te Komen / nioctit toojDen
betboDen; toaec op gebclibeceect fjjnbe / i^ goetge»
bonDen bat De Copie banOe«boo
;f3 duplicata gefielt
fouDeboo^ben in {janben banbe i^eecCatzom obeebe
faccRe te Communiceren
metfljnHoogheyt, becfiaen
bclfelf^ I)oog{} toijfeConfiDecatien enbe banalle^cap'
po
;t te boen-
den I. jlBattp i^ gefioojt 't Öappojt ban ©ere Catz
acijtecbolgengöacc ©oogb .JUSag. öefolutie göefpiooc.
itenticbbenDe met pjn
Hoogheydt nopenbe ben 3ns
Öoubt ban Den 25?it r tjan Den Coning ban ©lanchctjcft
in Dato ben
13. JFcb?narp lefl IcDcn / booiigen Daegf)^
D00;Deni^cec de la Thuillerie ^mbaffabeuc ban fijn
liBajefteptaenbaecJga. JÊog.obecnelebect/ al^ oocft
öelangenDe'tgeencDe felbemonDclinefje baecbpÖwft
geboegöt / caeclunDc'ttoeecen enDegouDenuptbefen
^taet Den ^ecfoon ban Den ï^eec
Graef van Awers-
Qfflefonöen lian Denftrpfec/ cnDe boojeenigen
tt)Dt ΠΦ opaebouDen gebbenDe tot Geulen, toaet op ge·

bflibccecctfpnDe/i^ becRaen mibt^befen tc ber foceïtcn
enDe Committeren be ©ceccn
Randfwijck ende Catz,
om Den <©emelteni|eccde la Thuillerie te gaen binDen
enbe Den fdbenmet alle beDencïuljjche ceDenrn te ges
moet te boeten / bat na bien Defen ;fetact met Ijei
Soomfcl)eötjc&.l^ in jaeutcalitept / enDe alöiec niet
toetenDe toat Dien <!&öcmflten peec ©jaeff in jUan^
bati^ / nien beftDaecliJcli foube Itonnen loeps
gljcen Dcfielf^ homfle Drctnaect^ / boeg fouDen befel·
be Jfeecen ben raeec ©fiemeiten J|eec HmbaflaDeuc
boUiomcntltjcft bccfeec&ecen Dat in ca^ Dp ieec
Graef
eenigticopenmgbe fouDe homen te Doen banfaeeften
caecbcnDe ofte begrepen inDe iScactatcn Die tuffcljcn
DeCEoone ban J^jancftrgcft enbe befen ^lact fgn/
batmen f^n «EED. baec ban bolitomen Communtca^
catie foube boen / enbe niet anbec^ ingatn of p;o·
ceDecen al^ in Confojmité ban De t^pgemette (Crac
tatcn.

i©rn+, JBartp té gföoo?t'iöappo?tban De Jureren
Randwijck ende Catz act)tecbolgl)en^ IjafClÖofl SBog.
Scfolntie gtjetoerd fjjnDe bp D'igecc ?imba(TaDiUc bau
29;anchcijcU / enbe met Den felbrn gtjefpioocHcn tjebi
brnDenoopenbe'tflucli ban De homjle ban ben i|eec
<ÌB?arf ban
Awersbergh ?ïf-<0efante ban ben fftepfct/
jegcntDoo;bigb tot
Cculen, rnDe uen ftjn <t£0. te gemocc
ggebocrt be ConfiOecatie birtjacc i^oogjIBog.op {jee
fiucU fijn l)cbbcnDe / ooch grt)oo;t 't tìappojt ban Orfel»
be ©eecen bclangöenbe 't eiiccne be «l&fmciie igeet ?ira·
bafï'aDeur Ijacc oSù. i)ecft te gt)cmoet gcboect ten rcgac<
be ban De bcfenDmgije naec
Portugael enDe gljelcgcnt»
tìepùt ban ^r. ^t i)é ontrent bie faeche ai^ fynoe ban
bjrgenben üioningt) ban l^;ancfirijch geDejiineert naec
©ojtngael. JBacrop gcDeiibcceect fönDe / (jtbbcn Ijatc
itoog Jl©og. be gemene igeeren Dccffibec <!3r0cputcec»
Den ober enbe tecfaeche ban Deggenomen moeptebe»
banclfit / cnDei^befatcftcboojt^ Dit raaclDaecbpge=
laten.

35en2i, .füDaCtp be Ï^CCC<i5?atf ban Awersbergh
Itepfcrlyche Comminaci^ albiee in Den Haggcgiho·
mentoefenbe geeft aen gaec i^oogh HQog. laten bcc<
fjanbt-cepchen feccfteren bcflooten 25?iif / Die gcljouDcn
enDe göepjefumtecc üiicrDC te fijn creDitilf ban brn
]|oogflgemeiten Stepfec op ben <0emeitrn lieec Cont
miffari^aen(jatc üoog Jlèog. Oebbenbe De boo;fc();cbe
23?iffDefe ^upeifcciptie/te toeten.
llluftribus,Geneio-
fisjNobilibiis, & hünorabilibus noftris & Sacri Romani
Imperii Fidelibus dileftis N, N. Ordinibus Unicarum
Provinciarum Belgiarum.
ïöaecop geDfUbcCCCCt fijnDe/
Öeiibenhaec ©oogD Jl©og. goet gebonöen Dat men Den
booif5^|icfbppjobt(lcfouDc laten on-geopent / enDe
miDDelec-töDt napen'tgljeei^e Ijiec bcboojen^ infuïchc
ofte Diccgljelijcfte gijelegenftjepDt gepaffeect / om al^
Dan alle't felbe met Den meec-<i5emclten2&iiffte(ìcl*
Icn in IjanDcn ban Den J^eec
Vosbergen om bare obrc te
Communiceren met fijn j^oogbcpt / betfïacn bcflelf^
Ì^ooci)kDtj^ ^Dbij^ enbe ConfiDecatien enDe baec bah
fiappojtteDoen.

©en ai.'jiBactp fijnbe göeïjoo?t'tf3fippo|t banbc
llcec
Vosbergen acbterbotgen^ gacci^oagt) ASog.Qee
folutie met ftjn i^oocüepDe gecommuniceect brbbenDe
obec De^upecfcciptie «φ benSejief bie D't«c<i5?aif
ban
Aweribergh ttepfecltjcftc Commiffaci^ aen ftaec
igoogb miogenbe Ijcefc laten p;efentecen / oocft oacc
nefen^ geei;bibeect enDe nageficn be fietcoacta op gbe<
lijcftfubjectDen
30, ^eptembec in ben ^ace fedhiea
honderc twee en dertigh
met ben Commiffori^ Gram-
mayai(iiecboo;geballen/ biectna boo;gacnDe<@cIibeM
catie in Conformile ban ben inguut bec
bao/f} m»
tcoacta/ enbe Itobp^ ban fijn 9oocl) ^emelte ^oog»
geptbaec op gebolgt / go» ggebonOen enDe becfiaen
mibt^Defentebecfoecften enbe tecommittecen bei|ee·
een
Linteloe, Brouck-hoven encle Vosbergen, om ftaec
tebecboegbrn in l)et logement ban benbaojnoemoen
CommifTari^ / enbe tjem te göemoet té boecen bat fiaec
ilo. j@og· baec na tracten om met ftjn lUepfed. Jisajeft.
enbe ben üepligcn ^oomfct)ef3fjcfteQocbei^abuprige
Co^cefponbentie en Biuntfcljap te onDerbouDen / enoe
bienbolgfjfnDe oocft ftjne Majefirp^ <t?efanten jgobup»
een fulien cefpectecen / ma?c batfp gbe^ouDen ftjn t)aec

i^oocfi


-ocr page 157-

156- V E R Η A E L

©ooHij cnbê (0ccccl)tigl)cpt ie maintencccn/ oötliicft ΓΦ
ncfófKecldclte B^iajcficpt enDc alle tóonrngDcn cnDe

©otentatcn in Ijaccn oocR öocti / enöe Daeunne ptifccu/
mijioüec fulc); olJcfpeuEt bcbbni upt tje^uprcfcciptie
ban Df η 25|<cf bp cnDe ban toealjm Dcu (©emcltcn ec
ben pittaci foulìemagDcii booi lionim bai tot brfc
folutie oftefaeclunirtcn i^applicabcl / 'tfrfUcfuiiDcn
UEinf η ad referendum.
Nota , dac hy verlucht wierdc
fuicks Perfoonlijck te willen bevorderen by dea Keyfer :
dat was tacite ende heuffelijck gcfeyt : dat men begeerde


bicn ada^^^^^^ / tnct Vosbergen , Walta ende Aldringa, oimtlCtfón Hoog-

SSBSÏöart I heydtnaecdec u fpjeccitcu em ie€ourccetcnmpmbe

Henicnbc miöt^Dien belecfDElljcft

tie fionöen scbm.

ren Linteloe, Brouck-hoven ende Vosbergenjacljteruol·

toccfi fifnöê'C............

wersbergh cnbcaei» benfelbeii oDenotificecct fjcbbcnbe
Üaerl^ooalj jBog. ÏJcfoIutie tenfeibmbage aenomcn
te» ceaacbe fnOe op Ijet fubject ban öen SSi'tef ban €rc.-
öentie biefiln 3t.Daeöt)^teboo?cninöaEt^oD8 j©oa.
©ccflabccinfl&e öabbeboEti ingoebenbooibentCamfC-
23ctoaccbcc ban ijaec J^oogl) j©oflenöc
cnoe bat De aSe»
mdtcIgcccGraefBcmmjfnoeflöc / toonbebatbanbcn
aSjieftoapgljtfnEben een oöebeelte ban öct (iroosljge
Paccftement Daecinebc
f}et^cael op ben baoifclj:eiie
SSjiEfaöcbjuclit/ toecbt bafï geljoubEn/ met bi'chlarin=
BÖEbat lijn at. foDbanigBEn SSjiEfaEn fijiulaunifcrj
ïicpfcciijcUe Mmftept fijne» i|?efr enöc aroniiuiifCHi
iHEtenfouDc öECbente
cuggcoEtien / öoclj batftjiil..
fpnöclfjclibe boojfe&jcbcaöjicfonoec PjotelUtü Occft
opsljcnomE» / enOEbat fp Jffecen ©Drbrputcrrbr» Dfji
fElUEnoothalöaEcöcfaöEnoljclatcn / boojt^ [jibbni be»
fclbeï^EEcen IjaEC i§ooQlj.lBoQ{)Enb£(0öeOepiitrccOcn
[)iec »Eben^bet0adcbE53i|routfren DiebrrtJOlflcnjS|ì)n
gljebatlen obec Den Citul enbEviJualificatfe oie tjarc
ïlooalBoa· met goEt Öecöt enöE i^anOcmEnt f«iiinE=
renbcbaiberelbecoinpfircit / enbeoorftbcbooi/l.iam

ïlEEten Linteloe,Brouck-hovcnj Vosbergen, Walta cndo
Aldringa, actJtecbolabené ÖaEC ©og. JSog.«Etblutic
I ban ben aS.bEfe^ / gefpjaochenenDegECommiiiKrEECt
Öebbenbe fön ïloochEpDc obec't fliich uan liEt ^ntitui
lecEn enöe (©p-lcfijift öec
söjieben aijS oorft uan üe Eiait-
fuieban^Sete in brn ^Lcf:c ban bicu bicmciifoubEbE^
hoe?en
te Depcecen ba» f|)n jaooinfrD KcpfcrlyriiE
je(leptfcB?ÖbEnbeacn befEn^taEE. SCs^ na uoojgaEnDe
©ElibccatieenbEgbeicttoEfEnOE opIjdEc i^o. .Biius. βε»
foïutie ban Den aö. jSoöEnibEC 1639. op fuiEftc «
iDe Dì£i=
gElijcIte fubject genoniEn/ goEt gtboiiOEn εηοε bfCfiaEu/
mibt^pefen te UECfoecUcn enbE ts Eoniniittcren
De
ten Linteloe, Brouck-hoven, cnde Vosbergen, oinDc
bErbEce nioeyte te toillen nemen ban nocijmaeip
tc
gacnbp Den ì|eec Graef van AwersbergjEnbe ben fElÜcn
tesEmoet boEien / Dat fooüjannEEC alp fijne öooinfEij
lilEpfcdijcfte jaönifHept foube göelÏEbEn tc fcIjj^bEn aen
bEfEn g»cact/'ttp in öec aiatijn/ JFcangof^/ ataliaen^/
•jtieDecIanbc^ of i^oocijbupt^ Oatljaccifoooö JKogeni
debeficecen bat be^upeiferiptie ban fooDanigeSdjic»

i"
4

(.i;iiut vul· , _______________

bpbEneemEltcnefECiSjacfocbaEn/ nopEube bc ino= ! ben/ ai^oocIibanbinnEnbDbEnauifouDcmffr'tfn'fmt
Difieatie obec beg»upEcfEciptiEban DeSSjiebEn fap cm i^pifiAronrpnrps Dnm.ni rnr>p mhrn
meec-^oog|i-<!5£mcitEn iiepfec aen Ijacc öoogö .IKoa.
te Doen / enOe bat Dienbolgen^betoooJDen banFideii-
busbaECban foubentoo^bEn af gJjElatèn: toaEi· op fji
i^EEi;cn<i5IjebcputcttbEn öaec aff£ljcpbtgEnomEtJOib=
benbe/ jöngljcgaenepfpnHüogheydt , cnbeacnöen
(felben Q&ECommuniceeWöebiJcnbc
bet ö&cpaffcecDc by
Oen meer· «©cmclten Heer Graef, enöe bat fijn i9ooolj=
«©ÖeniElte Hoogheyt bacc op I)ccfcoÖ£fcptijjnl9oocO·
totj^ Jibbij^enbe€on(iÖECatien/ toaecopgebelibEcecrt
/ij'nbe / /é in €onfoimité ban Dien goet gebonbcu niiöif=
Defen notlimael^ tebECfoechEn cnbe te Comniittcrc»
0emEec-(i5EmElte ^eEcen öaec iooglj iKogenbe a3c.
Deputeerben om aiiDerniacI tc goen binoen ben
mecc-<0enielten|^Eec Graef met ajitfjojifaiic
omüati
fifu3L.
tEtcechenoföembEftenti^ mettoatiCijteleiibc
«iSualificatie Dc Öepuültjche banBcnstie ftlf^ bpfijiic
ïöooaDfiOÖcnielte lüEpfecIöcBe juiajelicpt in DeffEÌf^
fcöïflbEn^ toECt BeÌEoent/ enbe in ca0 BpDaecban&c=
clcöt toeet te Doen of niet / fouOEn De «©enielte
Ι^εεεεπ
Saecfêoogö Ji©ogenDe ©ebEpnteerben fi/na. oEnfEg.
aen bat men alftiec egfieen 25?ieben ban fijne mi'ec=

Celfi & potentes Domini rnCe in ben ®r)ct ban DEfElCC
23jiebEn Veftra Celfitudo
ui Öit frangoijS Hauts &
PuiiTantsSeigneurs Enb
£int!Enii£[ej;t Vous, inljctfita·
liaen^
Celfi potenti bignori, enbe in ben ®Eict Voitra
Celfitudo:
fn0«.ïfiEbfcIanbt^ ofteIfooctjbupt^Hoog
Mogende Heeren
enöC in ben |!Ec);t UweHuogh Mo-
gende.
tgnbe alfoo jjft bacc obec ae{)o»Deii too^bt Dat
üen
<©emElten l|eec t0?aEf 'tgljecne De boo?f3bobcn
üecmofDtn tosi lieöt (cube niogfien boojhomtn / foo fui·
ienbe (t^EmElcei^eectn öaeci^oogljU^ogcnDeb^tct&E:
committEecben bEn nuEC-öeincicEH ileec <6?acf in bc»
bencfien tleïlcn of fijn E. niet en fouöe üonuen goet biU'
Den bit iSebjE^ in
't ÏiEgacb ban fgne ^jiebrn enbe ijaer
toogö Mogenbe Defcécrfpectibclijch in
Perioon bp fp»
ne raeec-ïgoocö|igeDac|jfEn tóoomfcö ittEpfEclgche iiöa^
jEflEpt tegaen
upthJECciifn / enDe bat niet te ttoijfff
ten i^ of tlln ai. fai bte# aEugaenbe bieDec-jijt^ ben
bancftöebben/ of ten mfnfienficö boo
?eenen fioiten
ttjbtPerfoonlijck tegaen beckjoegen bpbeni^eecCeur-
Vorft van Geulen , al^ öebbenDe becmibt^ fpn qnalis
tept of Befpc£tlbc4Sabup?fcöap hennifle ban Defacc»
hen ban fpne iaoomfcö ìÌtcpfctliicfte Majefiept enbe be'
fee SLanDen iSefpectibe om met Den fciuen iüeec Ccuc
©ojfi t'obecleggm enbe betamen fcccRecen baflen boet/
teaecop cnDetoacc naec bat be boojfeIj;£be faechebrc
boo;fcb?ebc ®itulcn enbe infcriptien ai^ ootftiriaufu·
IenlnDen€e]Ct bet S3;teben fuuDe iionnen too^benupt»
getoetftt/ mtt bpboeginge ban befe bEChlotinge Dat {jarc
iloogö JR3og beS3;ieben ban fpne
meec- ^oogfl- (ΰ£·
melteiSoonifcö StepfetUjcBe Jili^ajcfiept mtt egceiiam
DEcCttuI Slnfcciptie ofte Claufiile in ben ®cjcc bau
iien/«l0 Ö'ecboojEn DnpDelijcU i^
uptgEbjuclit/ en fon»
Den bonnen aennemen: latenbeaen'tüiOgebalIrnban
föne meej-ï^ooaBfl-CifmElte Ooomfcij tìfpferluehe
JBajelìept De fflale Daecinne Defelbe aen !jact igoogfi
löOflcnDc faï göelicbcn te fcöiijbrn. 3?oJbec
Bebbrn

gen ..............

Ï|00fl8fl-<15öcmclte ftepfeclrjcftc JKajEfiept öoubEnbe
aen Defen ^taet en foube honnen aennemen / baec ban
De ^èupecfcciptic ai^ ooth Den üSnöoubt öEfpEctibe
ininOec ®jtul<©ualincatie of tecme fonbE msbc b;en=
Ben / al^Oen oöeenen Die fijn eoomfcïj «epfeclöclie
Jföajefïept Bp Deffelf^ 25jieben aöebenbe of gebmpc.
lienbe aen De öepuDIöcfte ban
Venetie felfi^/enbe fouben
ile meec-<@emelte i^cecent|aec)l|0. jIIÏioe®ebeputeec>
liÉnmeec-<eemeItinl&m dPiaer becfoecftrn DatöpDc
tnoeptefaoiibe nemen ban fulcjcbp fijne meec-ìoogtjfi-
(tPÖemelte fioomfcb üepfecJöciie JH3ojefIept
Perioon-
lijcktebjiliengaen bebojbecen / enbe bat (I|ii3l. baec
ban tocOec
-5iit^ Den banefe falfiebben: Dan in ea^be
τπΕίΓ-Φδε rtitlie itereen öaec ï^ooa Jföoa. «©ebEPUteeC'

't jiuch toanDe ®icuien cnbc ^iipccfcriptic ban 23μεϋ£ΐι
bie baec i|ooa Ifêos. bp a5efct);iftc fouCicn bcchlaccn tc
DcficcmUjan Wnc Soomfcfj liicpfcclijctie .ïliajcflcpt
ombaecop bcffclf^ iDüiifla^ lluüicntte tctjctlrcnen/

;ÖeroIutiebanDcnii.befc^OC= ! al^oocftbeClaufuicn bicta fooDaniatje 25?lrbfu (oüDi

flimicnt ban m i?ecc ©jacf ban bÊ&oojen aeinjaeect te tDojbni.
a·.'
... . g^cn 2,9. Jlöactp fijnDe fljjeöoojt'tHappojt ban De

-ocr page 158-

van eie Nededatidfche Vrede-Handelinsh. i57

iiai'c i)ooa jDaa· grccfoïbfcct/ Dat öc mcec-BBemcïDE
C'if ifccrcü D'ifC i^'OÖ <BrDcp»tcecDcn {jrt bopjfi
(tHffitir Dp bcii rnrcc-aljrmcltc S)ccc tscccicjjt l)fl)=
liciiar/ fiiilfliDc flarn UinDcii De
iQta de la Tuillerie, (©?--
Dinari^ ?ilmliafniöfuc ban örn ïianinflbban ®ianc!i·
rijf-U/ cnöE Den fclüfn CDinmuniccïtn 'tgöccne inöoc.
ncntiaocnbfcfjaclt/ Den niccc-gcmdtcn ifecc <©?acffai
^jn acnffijcfept/ om te Dienen fulcft^ cnoe üafc'tt«e=

i.^Piili^inSElibccatfeBclept/ enDcaBelettoes
ftnDe op ftaec ïfoog JHaog. {ïcfolutie banöen
%6. ^a^
ftcmbfc oöfc'tfiucft ban tjet gintitulccen cnOe
vi)r,-ffl)2ifioiDcc23jicben/ al^ooeitban binnen bobcn
«eri/ initfgaDcc^ De Claufule ban «Sete in Den iEert ban
δίίπ Diemf η DcHceect ban De Koningen/ ®?inccn/®oten=
taten/ enöe tïepublöcqnen/fcljjpöcnDc aen Defcn ^taet/
isjnocDtgljeUonDen tnöcbecflacn miDtfDcfen / tebtc:
<0 cfien rnDc te rouimittrcrn Dc boo^gaciibe ï^eccen öacc
i)oagJl5o!i.*0cDfpiiteecDfn/ om DebecDere mo:pte te
ncitifn Unn nocftnidel^ te gacnbinOen Den Heer G'raef
van A werf bergh, enOe Den felöm te gemoet boeten/ Dat
footoanncecal^fijn ïïoomfetj üicprcclijcfie mSajefïcpt
fouöe bclicbrn te fcöjpbcn acn Defcn ^tact / 'tsp in
Matijn/JrcaHcop^/ ^taliaen^ / JicDetlanbt^/ of
ijooaljOupt^/ Dat tjaec $|aog JHaog. Deficften Dat De fn=
pccfcciptiebanJboDanigöc25?icben/ alsS ooeftbanbinj
urn / bobrn aenfouöcn moeten 3tjn Celli Scpotentes
Domini, enDeinöeniSïIeitban Defelbe SSjieben Veftra
CeJficudo , in Ijet Jïcancop^ Iriaurs & Püiffants Sei-
gneurs, enDeinDeniitrpt Vous, inljetgtaliacniCeifi
i-'ocenti Signori, cnDe in Den (iEe);t Veftra Celfitudo,
in Ijft .TSeötClanbtS? of ©oogij Dnptjs / Hoog Mogende
hee'en^ cnöc in Den ®en/ Uwe Hoog Mogende.

5È>cn X. 'JCp?» Jijnöc geöoojt 't Öappo?t ban D'fêeecen
Linteloe ende Vofbergcn (Deï^eec Brouckhoven ab:
fmttuefenDc) acöteebolgen^ Ijaec ï}oog,®og. Öefo^
lutie ban Den ι ρ. löatnj lefUtDen/ getoeefì öebbenDe bp
if ifeec Graef van Awerfbe'gh, enOe aert Den felben
<Ö?acfbcfientgï)etnaecht IjebbcnDe/ ï)afC©oog.liföog.
inceninge/ intentie cnDe cefolntie/ noopenDe
't (luefi ban
Dcgntitnlatie enDeanDecc Claufuien ban «Secen/ Die
lliicc fêoog. J®og. Difececen op/ cnDc inDe SSjiebcn/ Die
fijn boojfs «cpfeclijcfie Jffiaielìcpt aen Defen S>taet fou=
Degljelieben te fch?plicn/ naboo^gacnDeDelibecatie
goctgebonDen/gemette i^eecengaec ilooglQog· <(3e«
DcputeecDen mitfoefen te bcDancIien booj De moepte bp
Difdbe genomen.

©en a 1.3!iui0 ontfangrn een mifTibe ban fijn ^oog·
l)cpt Oen l&cec i^jinss ban ©cangie/ gefeljjeben Den
18.
tc|c^/ IjouöenDe in effect becfoeeft Dac {jaec i^oog.iBog.
aen fijn fjoocö fleniclteilgoogbepDttoillen laten toeboi
men 't geene Defelbe fouDen mogen gercfelbeect ijebben/
noopenöe bft becWijfban Den <i5?aef van Awerfbergh
iil^iecinüenüage/ taaeeop gtjeDelibeceect
5tjnDe/
OoetgöebonDcnenöcberlÏaen/ Darmen acn fijnboog-
gcmeltelgoogljept foube cefecibecen bat bc boojfs <l5jaef
fiQt) albiec ai^ eenpacticuItectlilIebouDt/ fonbecban
eenige publijche affaire^ in'tgenecaelofin'tpacticit'
liecaenpemantteci^ecelttefpjcccïien/ ja foo gemi'
(cctt/ Dat bp naeubiclgtlt^ De fitaet en betceet/ enbe
ah
foo ben ^taet boojgaenl beclilaect met fijne öoomfch
HfpfetlJIBajeflept/ al^oocRmetftetnoomfcb Oöc6
j^cuttalitepttebiillenonbecbou&en/ bat oocK De^m
sefctenen befet aanben bec felbec iCcaffijfi in bet öoog-
gfjcmelte üijeR Djpben/ enbe fp alommebaecinneal^
^cutralen too?ben gbrtcacteect/ foo en ftonnenbaec
^ooQ iQog. egeen funbament binben/ toaec opbefelbe
ben meec gemeite ©jaef fouDen honnenbaenbectcet=
Ken/ fonbec oojfaecR te geben tot infcactle aen be booj
f5
^cutcalitept.

„Kpt bit becbael te fien bet beffeiu ban ^paanien/.
|nni3e bctocfcn/ ofte ten minfienacngetoefen/ beirc öe
ycanfcbejEiniiUc^/ batbefe45?aef quam op hoflen
ban ben «oningb ban ^pangien ( tejijnommet öe»
^^ ®cacteten tot ©?ebe: toaec toe bifelbe
®?aefbabt een ïattjn^ ©ouboic :
't toelcft bP aen m--
fcöepben i^refoonenalbiec in ©iginalt beeft uectboont:
oaec bp bccfeftecenöe/ bat aengaenbe be ®ptel/ bp uab^
be aehcegen lafl om Oefen ifetaet te «actc wn/ aelgcR Oe
öepublöcque ban ©enetien tuert gbetcaftiicrtbànbrn
föepfec : foo in b'SJnfcciptie bre 25?icocn alji in ben aen«
fPiaecR.

^Heni^ecfoMien bic bemin'tpacticuliec quamcn bc=
facchen / gijebjupciite bP bithtnilg bie tnoojOcn : Fax
xcerna.faciancpacemasternam : feggcnDc Dat inimcrji
Dcfc g>tact niet loffelijcftctó nocb tocnfcbcltjehrc^ foubc
honnenboen/ aljs te maecftcn een
eeuwige Vrede: om
alfoo ban tee jpbe te hennen te gebcn/ fijn lafl enbe in»
tentie/ enbe bie afftiec fmaecftelgch te maecften.

i?p gaf enbelDch in een ©cfcfijift/ bp 't toelch bP bct^
focbt aen öaed i?aog IBog. om toeberom gbeUoojt te
üJojDen beur Commiffaciffen/ te Rennen gebenbc bat |)p
ontfangen babOc nirutoc «itcebentialen·

liaaec baec op toiect gefegbt Öattct <0efcb?ift of He»
motie ban ben ifcec (i3;aef niet toa^ getehent : biacc op
niet Ronnenbe bietben gecefolbeect. fSen i bieeben/ bat
be i&cic ©jaefniettcbocnbaDbeal^fimpcIijcR obccte
geben fijne Ccebcntialen/ omgbeopcnt enbeget):ami·
neect tc torcbcn/ of bie in
forma deiìderata toaren.

©aet in maecftte bpftnarigbept/ b?efcnbe oftocibci
felbe üjaccn gelijcft aen ©enetien
5 niet ben iCptcl öerc-
niilima
cnbc Sereniras ; batmen ccl)tec bacc tn nocb
geencontentementennam / maecpjecifc fouöe blybeii
üp ben iSEptel
banCeifiPotentes; Wc ©janchcijch fcif
acn befcn ^taet niet en geeft : enbe bat tjet boo; ftjii
Öoomfcbïtepfccf. JBajefiept foube sijn tot RIepnacö»
tingb/ luanneer men bem Dc SÖ^icf toebec gaf.

3&aec bp mecchtc bP cnblfjch genougfaem/ bat (gfici
ItjcR 't bc Uiaetbept toa^) bc.fen ^tact cube BjattciiCijcR
töecn ïufl Dabben tot be ilanDeiingi) / immcc^ bat befe
btactgrcnnnt^ itonbe/of toiioe fcpacaet laicaccEccn/al^
ficnbe Deuc be tebolte ban
Forcugac) enbe Catalognien
bcci meec boojbeel te fullen bp tontinuatie ban ben
<©o?Iogb binben / al^ bene ben ©jeDcs fioetocifccc te
gbelooben / oochtemccchcntoa^/ bat ^pangicn acn
befcn
M>tact apart ttacteccbc / bcel fati^factie foube
gebcn. 2Öp bcm toa^ oocR eenigcn ttjbt be ©eet
Fnquet
een S5o?goignon : namae!^ in enbe omtcent bc J^anbc::
lingb tot
Munfter bccI geb^upcRt/ toicn^ communicatie
mecfl met ben J^ccc ©lince in'tpacticulicc/ enbe tot
fgne pacUcuiicte fati^factic j^n gijcbiccll : maec foo
tod fgn i^oogbepbt/ al^ bcl^ectcn tn be l^ccgabecingb
ban bacci^b. IQog.betgefacb bcbbenbe/ fijn baflaeh

engageren / macc Pafpoojt betfocbt boo? b^m/ fijn
CccpnenS3agogie/ omtegaenbcuc
Brabandc op Na.
men, CreutfnachCBbc Regenfburgh; 'ttUClcR bem
tocgefiaen/ fonbec te betalenItanbt^ gecccbtigbcpt/
bacc op toogb bP ben 45». giunjj upt ben
Hage. <gfn
^accbaccnaquambp tot
Hamborgh, öoltcetittn of
ratificeren bet €ractaet p}eUminaic.

Oefe ^omcc 1641.tuiert gcboonnen Gennep Bp befcn
^taet/ enbe
Doriten bp ben Ccur-39ojfi ban Cculen.

«oninginne JUSoeber/ fecr gebact; in Cngelant/
repaffeecbe ban baer tn ^eelanbt / cube foo iangb^ ben
Jïbijn op
Geulen, alüjacc fp ficrft ben α. àulp 1641.3|π
^^ecembectDiertgeccì^ectbet i^ubielijcRtufrcben be
jengbfic ^ocbter ban bc ì^iin^ ban (^cangie/ ntet ben
outficn ^oone bei «©labcn ban «©ofl-©?icflanbt.

31n ganuarin^ gafmen paffagie tot Wefel aen
ben <{3;aefban <{3ubjian / comtnanberenbe be 3]^pmct«
fcbe : bacropbolgbbe tecflont omtcent balf ^anuanj
be neeriagge ban be (Ceur- Ceulfcbe Croupm bp l^cm^
pen onbec Lamboy, bie fclf^ gebangen toett.

^cfe Btctocie gaf ben honing aenlepbitige toc g^ote
^effcpn^: omniet alleen inbe 3@eflpbaclfcbeCrep^/
maec oocR acn b'©öfl
-3pbebecifepacnfcöc.föebeclans
ben ^onquc'fief) Η boen ; liet baccomCractecen met
befcn j&taet/ om acn <(?ubHentot betfleifcRingbebec
3@pmccfcf|e flbet: te gebcn
drieduyicnt ivian te voet on-
der dertigbConipagnieni
enbe fcbfcRten opt S^jencR*
djcft
vier duyfent Breton», baie mebebe HeiTifche enbt
Wymarfche coniungeccben / ?£ toelcR e^n fcöoon
Eegcr maecRten. l^et ^tactaet met ben ^Imbaffatieuc
de la Tuillerie g^cflooten üt ben tiage ben 8,

Inptal^öolöbt:^ ^

<0 Le


-ocr page 159-

t58 V E R Η A E L

LeRoyconfiderantlepeud'mdination, quelesEn-
remiscommunsontàlepaix, &qu'il eftimpollìble de
les y porter,s'ils n'y Ione contraints par la forcerpour par-
venir à une fi bonne fini fa Majeflé s'eft refoluë conjoin-
aement avec les Sieurs Eftats Generaux des Provinces
ÜniesdesPaysBas,delesattaquer le plus puiffammenc
qu'il fe pourra certe Campagnei Et pour donner moyen
auxdits Sicurs Eftats deiupporterplusaifementlesdef-
pences qu'ils feront obligés de faire pour une grande en-
treprinle,fa Majeflé a bien voulu leur accorder pour l'an-
née i<)i}.i. un focours d'argcnc extraordinaire, conforme·
ment aux conditions qui s'enfuivent.

Sa Majeftéaffifteradurant laprefente année iti+i. lef-
di(s Sieurs Eftats Generaux de la fommede douzecens
mil livres, laquellelefditJ Sieurs Eftate employeront efib-
öivcmect à i'entretien dcs gens de guerre extraordinai-
res qui font deiìa, & pourrorft eftrc levés, cn force que la-
diteibmme de douze
cens mil livres ne pourra eitredi-
%'ertieàaucunaucre ufage. Ce que lefdits Sieurs Eftats
promettent de bonne foy & malntiendront religieufe-
ment, afin d'attaquer plusaiferaent lesEnnemis par tou-
tes voyes & moyens à cux poffibles.

Sa Majefté fera bailler pourledit argent desafligna-
tions qui feront bonnes au contentement de celuy
que leidits Sieurs Eftats authoriferonc en France fur ce
lubjeft pour eftre efFe£tivement àcquittées dans Paris,
dans la cours de la prefente année ; Le payement s'en
fera en trois termes, fgavoir, quatre cens mil li vres lors de
la Ratification refpedtiveduprefent Traitté, Quacreccns
mil livres dansle mois de Juilietprochain, & les autres
cens mil livres dans le moisdOiftobreenfuivant.

111.

Moyennant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obligent de
mettre IcurArméebonne 8c torte en Compagne; pour
faire une entreprife confiderable : Sa Majcltépromet-
tane de fon coitéde mettre pareilletnent une bonne &
forte Arméeo on Campagne pour fiireauffi un entrepriie
confiderable dans les Pays Bas, oii incómmodcr les Enne-
mis le plus qu'illuy fera pofl^le. ·

Lefdits Sieurs Eftats confcntent que (ur ladite fomme
de douze cens mil livres feront prifes &c refervées les pen-
fions des Officiers Frangole, pour eftre payées & diftri-
buées fur le pied & de la mefme ίβςοη qu'il a efté cori ve-
nu par le Traitté du 17. luin lijo. de celuy du 14.. Avrii
1634.. Et que celuy que lefdits Sieurs Eftate commet-
trontàParis pour recevoir lefdits douze cens mil livres,
fera oblige' d'y payer & fournir la fomme à quoy fe mon-
tent lefditspenfions fur le dernier terme du payement.

Sa Majeflé & lefdits Sieurs Eftats ratifirontrefpeöi-
vement les prefens Articles, dans le terme de fix femaitis
Qu deux mois, fi faire fe P^u*^·

Ce prefent Traitté ne defrogera point aux precedens
faits entre fa Majefté. Et lefdits Sieurs Eftats, touslef-
quels demeureront en leur force & vigeur pour eftre fi-
dellement & religieufemenc cfFcdués de pare & d'au-
tre.

^c Stoning conr>ti»ecm6e bc bietmioe inclinatie/ t)ie
be genirene bpanùen tot be J^^tie tiebbcn /· enbe bat bet
onmoaelfjift ίί ficn baec tot te beìBegen/ foo fp niet met
getaaeIcbaectoeeebtDoneentaaojben; om tot foogocbt
een cjinbe te gecatten/{leeft (l^n i@aje(tept begoten ge·
famentlflït met be ®eecen Staten <©enccael ber ©ecee»
tiiggbe i^ebeclanben {lenaen te tapen / op gethcacg·
tigpe/ bat öp in Defc®eltit-®oc6t fai tonnen. €n om
aen be ggefepbe ^eecen ;&taten mibbel temben/om
Iic[)teI0cHec te fuppojtecen en te bjagm be toflen/ bie ^
tiecpltcf)tfullen30nboojcen gtoote 9len(Iagb teboen/
foo beeft fdn maftfiepc een pen te toUlen accojtecen en
toeflaen/öooi'taeec lö^t. eenfecouc^ban eyttaojbi»
geit/ confojm met be conbitien en Dobttoaecben/ bie i)iec
öolgbcn. f ,

Sijn Majefteyt fai geduerende bet tegenwoordigh Jaer
1641. degefeydcHeeren Staten affiftcren n-.ctdcfomma
van 1200000'pond dcwelcke de geieyde Heeren Staten
eiFedivelijck imploycrcn ende ghebruyckcn fui|en tot
onderhoudingh van extraordinarisKrijgs licden, die al-
rede geworven zijn, of noch geworven fullen moghcn
worden: in voegen dat degefeydefomme van iioüooo,
ponden, niet tot eenigh ander gebruyck fai mogen gedi-
verteert worden, 'c Welckdeghcfeyde Heeren Staten
ghetrouwelijck beloven, cn religieulelijck fullen onder-
houden, om door alle wegen en middelen , die hen mo-
gelijck zijn, de'Vyanden lichtelijcker aen te taften.

;i!f

Sijn Majefteyt fai voor 'tgefeydegelt Affignatien doen
geven, die goet fullen zijn, en toe contentement en vet-
noegingh van de geen, die de gefeyde Heeren Staten tot
defefaeckiaVranckrijckfullenauthoriferen, om in dc
loop van het tegenwoordigh Iaereffeö:ivclijck binnen
Parijs betaelt te worden. De betaling daer af fai gefchie-
denindrieTermynen i teweten, 400000.pondenbc·
nelïens de refpeöivé Ratificatie van het tegenwoordigh
Verdrag, 400000. ponden in de Maent van lulius naeft-
komende, en d'andere 400000. in de Maent van Odo-
ber daer aen volgende.

III.

Door middel van dewelcke de gefeyde Heeren Staten
figh verplichten hun Hey r goet ende fterck in 't Veldt te
brengen,om een confiderable Aenflagh te doen ; terwijl
fijn Majefteyc van fijn zydeoock belooft, een goedt en
fterck Heyr in 't Veldt te brengen, om oock een confide-
rable Aenflagh in Nederlandt te doen, of de vyanden het
meeft, dat hem mogelijck fai zijn, t'incommodcren.

De gefeyde Heeren Staten confenteren, dat van dc
gefeydefomma van 1200000. ponden de Pensioenen der
Franfche Officieren ghenomen fullen worden, om die te
betalen en te diftribueren terftont, en op een felve wyfe,
als verdragen heeft geweeft door Jiet Tradtaet vas den i;
lunius lijo. en dat van den 14. April 1(^34. en datde
geen, diede gefeyde Heeren Staten te Parijs iullen com-
mitteren, om de gefeyde izooooo-ponden t'ontfangen,
verplicht fai zijn om daer de fomma, die de gefeyde Pen-
fiocnenbeloopen,van de lefte Termyn der betalinghte
betalen en fourneren.

V.

Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen re-
fpeftivelijck ratificeren de tegenwoordige Articulen, ia
detijdtvanfes weecken of twee Maenden , foo'tghc·
fchieden kan.

VI.

Dit tegenwoordig Tradactfal niet derogeren cn ver-
minderen van d'andere Traöaten,mct fijn Majefteyt en
de gefeyde Heeren Staten ghemaeckt ; alle dewelcke iii
hun vigeur en kracht fullen blyven, om van weer-zyden
ghetrouwelijck en religieufclijckgeeffeiiiueert en nage-
komen te worden.

Toi bevefteging van 'twelck wy Ambairadeur,en Ge-
deputeerden der Heeren Staten Generael,uyt kracht van
onfe refpeöive Pouvoirs tn Macht-Brieven, defe tegen-
woordige met onfe gewoone mercken hebben getekent,
en daeraen onfe Wapen-Zegels doen ftellen. Gedaen in
denHigfΐηΗο#(ί»Λ, d'achtftedachvan Maert, 164.1,
Dus getekent, Λώ
Tuillme, ^.. H»ygns. C. Tereftejiii
Ji van Brouckhoven, I. Catz> G. van Vefbergen, lohan
vanReede, Ρ.ναηΟοπϊα^ S.veuHaerfolte.W. Aldringt»
en met hun Wapen-Zegels bezegelt.

Geratificeert door fijn Majefteyt in d'ordinare forme,
en bezegelt met het groote Zegel, in dato den derden
van April,
1642. te Narbonne, gheteeckent Bauthtllief·
■ ■ I

fóiecnaboljatitie'tipouboicbeë fóoning^ op b'^m<
bafTabeia
la Thuillerie inbatoSt.Germeyn en L·aye^,
ben 7. ^annarp 164,2. msitfgabec^ jget f^ouboit; bart
gacelj^oog jllgog. Ιφ be i^eeten
Huygens, Terefteyni
Brouckhoven, Catz,Renfwoude,DonÌ8, Haerfolte endd
Aldringa.
(Cebateect Hage ben i. Marty 1^41. ife ü^
"En roy de quoy nous AmbaiTadeuirs ecDeputésde»
Sieurs les EftstsGeneraux en vertu de nós Pouvoirs
pedtifs avonsfignéscesprefentesdenos feings«rdinai-
oaires & àìcelliis fìiit pofer les Cachetsde no> Artao··

Fait


-ocr page 160-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 159

r

^^i(\\iileyeenllBUanJe\e 8. de Mars tnthtnsquarantt
ieuit.
Ain/i figné de la Thmllerie, R. Huygem j C. Tere.
ffeifti J.nianìirouikhoven, I.Catz, G. de Vofiergen, Jo·
henvanReede. F. vauDùnia. S.van Haerfoltei W.Aldrm-
egj ScCachetésdesCachersdeleursArmes.

Ratifiéparfa Majefté en Ja forme ordinaire ecfcellé
du grand fceau en date du troifiefme Avril i(Ì4.z.àNar-
bonne, figné BouthiUier.

Pour plus grand efclairdflementdu J-Articledu trait-
tcfaitàlaHayeen Bollandecejourd'huy, ila eftécon-
venuqueleRoy fie les Sieurs Eftats Ceneraux des Pro-
vinces Unies des Pays BaSf mettront cn Campagne cha-
cun une Armee cotnpofée de
dixhuid a vmgt mtlhmmes
de pied, & ^^ ^«'tre milcinq eens à cin^ mil Chevau».
Que
leidites Armées entreront par touc Ja my May dans les
Pays Bas, que celle defdits Sieurs Eftats attaquera une
Place de telle confiderati6,que les Ennemis en recevronc
cotableprejudice; & que celle de la Majefté attaquera
auffiuneconfiderable de fon cofté, cu fera telle diver-
fion en s'avangant dans Ie Pays des Ennemis qu'eftans o-
biigés de tenir üne bonne partie de leurs forces pours'op-
poferaux deflèins de fa Majefté,Monfieur Ie Prince d'O-
rangeaytd'autantplus de facilité d'avoir un iuccésheu-
reux de 1'entreprife.

Bien entendu qu'en casque l'Armée de fa Majefté ne
fafle qu'une fimple diverfipn,elle fe mettra en Campagne
quatorzejours avant celle defdits Sieurs les Eftats. Etau
cas qu'il feit refolu que toutes les deux Armées entre-
prennent des attaques des places, elles ie mectiont en
Campagne en mefme jour precifement fans y faillir ;
fur
ftine dt matiquement de foi de part & d'autre.

Leidits Sieurs Eftats s'obligent de faire pafler dans Ie
huidiefme jour du mois d'Avril, trente Vaiileaux de
guerre bien equipées de
deux, trois. ^uatre, Si citijj eens
tonneauxàleursdefpens au travers de Calais, poürcm-
pefcher aux Ennemis 1'entrée deFlandresparmerj Et
au cas que les Arraes du Roy attaquent quelque pla-
ce fur la cofte de Flandres, lefdlts trente vaiflèaux demeu-
reront toufiours à ladite cofte tant que 1'entreprife dure-
rà, & inveftiront par merde telle forte la place affiegée
parles ArmesduRoy, qu'elle ne puifle eftrefecourue
par mer, foit par forces du Roy d'Efpagne, feit par celles
de quelque autre puiffance que ce puifle ettre, qüi vou-
luftJes affifterfous quelque pretexte que ce foit,- aüdit
cas lefdits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcorter tous
les Vivres qui viendront de la cofte de France au lieu oii
fera l'Armée de fa Majefté, oudeiuyentourniràprix
raifonoablc, filesventsnepermettentpas d'enapporter
de France fuffifammentj Et qu'ils foient bons pour les
tranf porter des Pays defdits Seigneurs Eftats des Provin-
ces Unies,audit lieu ; tant que l'Armée du Roy fera pour
parachever fon deflein, auquel fa Majefté n?engageront
jamais fes Armes,
fans la confiaitce qu'elleprendme Ie con-
teeu au prefent Artide fera punBueUement & jideUement
txecuti
par lefdits Seigneurs Eftats, qui Ie promettent &
s'y obiigent fur peine de macquement de foy. & d'Infra-
öion des Traittés fait par eux avec ia Majefté.

Les Seigneurs Eftats promettent fincerement aux Ar-
mées de fa Maj.paJTage & repaflage fur Ie
Rhin à Wefel,Sx.
auffipaffage&rcpaflage furlaMeufek Maefirieht : pour
veuque ce ne foit
point pour prejudicierlleurs Eftats.

Les Seigneus Eftats s'obligent de tenir 'eur Armée en
Campagne tant & fi jongtemps que lebiendelacaufe
commune requiera & la iaifon pourra permettre.

En foy de quoy nous Ambafladeurs & Deputés des
Sieurs les Eftats Generaux, en vertu de nos pouvoirs
avons figné ces prefentes de nos feings ordinaires, & à
icelles fait pofer les Cacbets de nos Armes. Fait à la
Haye
en Uoüande Ie 8. de Mars querantf deux-

Ainfi figné de la ThutUerh, R Huygms, C.Tere/ley»,
l.vanBreuckhove», LCatz, G. de Fö/iergen. I.vanRee-
dt. P. van Dania. S.vanHaerJolte, W.Aldrittga,Sx,Cz·
chettés des Cachets de nos Armes.

Ratifié par fa Majefté en fa forme ordinaire & fcelé du

grand fceau en date du d'Avril àNaibonne,figné
Bouthiüter.

TOt meerVerklaringvanhet? Artijckel van'c Tra-
étaet, defen dagh in den
Hag* 'mHoUandt gemaeil.

is verdragen, dat de Koningh, en de Heéren Staten Gc-
neraelder VereenighdeNederlanden, yeder een Heyr
in'tVeldt Tullen brenghen, beftaende in 18. of 20000.
Mannen te Voet, en in 4yoo. of 5Ό00. Paerden} dat de
ghefeyde Heyren ten langhften in 'c midden van de Mey
Maent in de Nederlanden fullen treden; DathetHeyt
der gefeyde Heeren Staten een plaets van foodanige con-
fideratie fai aentaften, dat de Vyanden notabele prejudi-
tieenfchadedaer af fullen ontfangenj en dat het Heyr
van fijn Majefteyt van fijn zyde oock een confiderabelé
plaets fai aentaften, of foodanigh een diverfie te maken,
met in 't Landt der Vyanden te trecken, dat fy verplicht
fullen xijn een groot deel van bun Heyrkrachteh te hou-
den, om fighteghende deflèynen van fijn Majefteyt te
ftellen, en mijn Heer de Prince van Orange foo veel te
meer bequaeroheyt heeft om een geluckigh fucce» en g«-
volgh van d'Aenrlagh te hebben.

Wel verftaen zijnde, dat ingeval het Heyr van fijn
Majefteyt niet anders fai doen, dan een fimpele diverfie
te maecken, het fich veertien dagen voor dat vande ghe-
feyde Heeren Staten te Veldt fai begeven. En in gheval
datmen refolveert en befluyt dat de beyde Keyren Ve-
ftingen fullen aentaften, foo fullen fy figh precifelijck in
een felve dagh te Veldt begeven, fonder daer in te faelen,
op verbeurte van trouloofheyt van weer-zyden.

De ghefeyde Heeren Staten verplichten fich om
op d'achtfte dach van April Maent 30. Oorlog Sche-
pen wel toegeruft, van twee, drie, vier, en vijf hondert
Vaten, op hun koften voor by Kalis te doen kruyCTen,
om de Vyanden d'ingangh van Waenderen ter Zee te bei
letten j en ingeval dat de Heyren des Konjngi eenighé
Plaets aentaften op de Cuft van Vlaenderen, foo fulléa
de gefeyde 30. Schepen altijdt op de ghefeyde Cuft bly··
ven, foo langh d'Aenilagh fai dueren, en ter Zee plaett,
door des Koninghs Wapenen belegert, fodaniginvefti-
ren, dat fy ter Zee niet ghefecoureert kan worden, 't 27
door dc krachten de» Konings van Spangien, of door dé
genen van eenige andere macht, hoedanigh fy ook mach
wefen, die ben wjlde aflïfteren, onder hoedanigh eeii
fchijn het oock zy. In dit gefeyde geval verplichten figh
de ghefeyde Heeren Staten al de Vivres te convoyeren,
diè van de Cuft van Vranckrijck fai komen naer de plaete
daer't Heyr van fijn Majefteyt fai zijn, ot vooreen rede-
lijcke prijs Vivres daer aen befcbaften,foo de winden niei
toelaten datmen ovetvloedighlijck daer afuyt Vranck-
rijck brengt, en foo fy goet is om hen te vervoeren üyt de
Landen van de gefeyde Heeren Staten der Vereenighdti
Nederlanden naer de gefeyde plaeis,en daer des Koningë
Heyr fai zijn, om fijn defleyn uyt te voeren, in't welck
fijn Majefteyt noyt fijn Weapenen foude engageren
enbügevm , finder het tetrofmen. 'twelckhy heeft ^ van
dat Sinhoudt van dit tegeifmoordtgh Artyckel funituetyck
en getrouwe/yek uytgevoert fat worden
door de ghefeyde
Heeren Staten, die fulcx beloven, en fich daer toe vero-
bligeren en verplichten , op de verbeurte van manque-
ment van trouw, en van infradlie en breking der Traöa-
ten, door ben met fijn Majefteyt gemaeckt.

De Heeren Staren beloven oprechtelijck pasen nptt*
over de
Rijft te tfefelien de Heyren van fijnMajefteyt,en
oock pas en repas te
Maefirieht op de Mats·, behoudens da£
het niet fy om hun Staetteprejudicerenennadeelightti
zijn.

De Heeren Staten verobligeren, en verplichten fichj
hun Heyr foo langh in 't Veldt te houden, als de welftant
van de gemeene faeck fai vereyflchen, en de tijdt fai kon··
nen toelaten.

Tot beveftiging van 'twelck wy AmbaflTadeurs en Gei
deputeerden der Heeren Staten Generael,uyt kracht van
onfe Pouvoirs en Macht-Brieven, defe tegenwoördighfi
met onfe gewone mercken hebben geteeckent, en onfe
Wapen- Zegels daer aen doen hechten. Ghedaen in den
HoIIantfùe S.dachvan Maert, 1(^42. Dusghete-
kenti/e
la lUiüerit, R- Huygent, C. Terefiyn, I. vanBrotii-
hovett,
l.CatSi Q. vanVoftergen, I.van Reedt, F. van
Donia, S.vanUaerfolte.W.Aldrenga,
en met hun Wa-
pen-Zegels bezegelt.

Geratificeert door fijn Majefteyt In deghewoone for-
me, en geiegelt met het groot Zegel, in dato den derden
April, Te Narbonne, geteeckent
BM/ìt.

% Twee^


-ocr page 161-

i6o V E R Η A E L

Second Artide Secret e.

' -i ■.

LEs Seigneurs les Eftats des Provinces Unies, en
fuiceduTraitté conclu,arrefté&fignécejourd'huy
entrefaA'Iajefté & eux promettenc'au Roy deli-
centierdelcur ferment & fervice lors que fa Majefté au-
ra ratifié Ie fufdit Traitté
trotsmilhemmeshons
élift avec leu i s Officiers qui font preientement à leur ier-
vice, en telle forte qu'ilspafferonc avec Ie fufdit nom-
bre dans celuy, 6c à la folde de fadite Majefté & luy pre-
ftsront ferment de fidclité. Enfoy dequoyjnousDepu-
tés defdits Seigneurs Eftats en vertu de noftre Pouvoir
avons figné la prefentc de nos feins ordinaires, 8eà icelie
fait poler les Cachets de nos Armes. Fait à la
tiaye en
HoUande Ie 8, de Mars Ainfi figné Je la ThuiUerie,

R.Huygens, C.Terefieyn, P.vaaDonia. I Brouckhoveti,
1. Cats, S.vaw Haerfolte
G. de Vof bergen, loban •van
Reede, IV. Aldringa. Bi
Cacheités de Cachets de leurs
Armes.

Ratifié par fa Majefté en la forme ordinaire à Narbon-
nele j.jourd'Avril lö+z. SignéBswiMwr&fgellc en
placcart.

Tweedeficreet Artijckel.

De Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden,
in ge volgh van het Tradaet defen dagh beflooten,
gearrefteert en getekent, tuCTchen fijn Majefteyt
en hen, belogen aen de Koningh te licentieren van bun
eedt en dienft, als fijn Majeft, het voorgenoemde Tra-
tìaet eeratificeert fai hebben, ίριο. Mannen, goede en
eflèifti ve Lieden, met hun Omcierèn, die teghenwoor-
dighlijck in hun dienft zijn, in fulckervoeghen, dat zy,
met het voorgenoemde ghetal fullen pafferen in de me-
nighie, en in de foldy van fijn gefeyde Majefteyt,en d'eed
van eetrouwigheydt aen hem iullen doen. Tot bevefti-
giogh van 't welck wy, Gedeputeerden der gefeyde Hee-
ren Staten, uyt kracht van onfe Póuvoira en Macht-
Brieven, defe tegen woordighe met onfe ordinare mere-
ken hebben geteeckent, en onfe Wapen-Zege/s daeràen
doen fetten. Gedaen in den
Hage in HoBandt. d'achtftc
dach van Maertj
164.1. Aldus geteeckent de la Tuiüerie,
R.Huyge»s, C.Terefieyn, P.vanDonia, 1. va»Broed-
boven, I.Cats. S.vanHaerfolte, G.vanFeféergen, lehan
ven Reedt, JVi Aldr'mga.
En met hun Wapen-Zeghels
bezegelt.

Geratificeert door fijn Majefteyt in d'ordinare forme,
te Narbonne, de derde dagh van Apri), ιί+ζ. Getekent
Bouthittier, en bezegelt in Placcaet.

7)eclaration des Meffieurs les Eflats.

NOusfoubfignésDeputés des Eftats Generaux des
Provinces Unies du Pays Bas, declaronsqu'aprés
nousavoireite'ditparleSieurAmbaiiadeur de la
Jhuillerie que fes ordres avoient efté changés & qu'au
iieu de demander
{tsT purement ié'fiitplement Mn-
fiqu'Uavoitfaitducommancenienr, on luy avoit de-
puis ordonné declarer que fa Majefté les diferoitfeuie-
lement par preft, fi par hazard la forme dont on les ac-
corde par
l'Artide fecret figné ce jourd'huy n'eftoit pas
agreabic du Roy, ledit Ambaiïadeur
ne fera peiat tenn
four defavoue :
s'aflurant au refte que fa Majefté eft fi rai'
ionnable qu'elle voudra bien confidererquedtvers ref-
pedls & la Conftitution des ces Eftats, ne permettent
pas auxdids Seigneurs les Eftats Generaux delesbailler
autrement. En tefmoignage dequoy nous avons figné la
prefentedenosfeings ordinaires, &àicellefait poferies
Cachets de nos Armes, à la
Hayeen HoUande Ie 8. de
Mars 16+a. Signé
R. Huygens, C. Terefleyn, I. van
Brottckhoven, I.Catz, Q.vanVofhergen, I. van Reedti
F. van Doma, S. van Haerfolte, IV. Aldr 'mga.
fit Cachet-
tes des Cachets de leurs Armes.

^Declaratie en Verkïaringh van tnyn Heeun
ie Staten. ^

WY onder-geteeckende Gedeputeerden van de
Generale Staten der Vereenigde Nederlanden,
verklaren dat, na dat tot ons gefeght is door de
Heer Ambairadeuri/i/<ir«;//er;>, dat fijn ordren veran-
dert waren, en dat in plaets van de Troupen, fuy verlijck
en foo eenvoudighlijck te begeeren, ghelijck hy in 't be-
gin gedaen heeft, men hem zedert geordonneertt had te
declareren en verklaren dat fijn Majefteyt hen alleenlijck
by leeningh begeerde, foo by geval de forme, daer me-
de men hen accordeert door 't fecreet Artyckel, defen
dach gheteeckent, niet aengenaem aen de Konmgh was,
de gefeyde A mbafladeur
niet voor gefavoueert engelochent
fai achten·,
figh voorts verfekerende dat fijn Majefteyt
iooredelijckis, dathy wel fai willen confidereren , dat
verfcheyde refpeiaen en opfichten, en de conftitutie en
ftant van defe Staet niet toelaten aen de gefeyde Heeren
Staten Generael hen anderfints te geven. Tot getuyge-
nis van 't welck wy defe tegen woordighe, met onfe ordi-
naire mercken hebben geteeckent, en onfe Wapen-Ze-
gels daer aen doen ftellcn. In den
Hage in HeiS!<i«i,d'acht"
(te dagh van Maert, 1641. Geteeckent
R.Huygent, c.
Terefieyn, l.vanBrouckhoven, l.Catz, G.vanVofttr-
gen, l.vanReede, P.vanDonia, G. van Haerfolte, W,
Aldringe,

ΨromIfeà^eβeurs les Eflats.

IESoubfigné Sieur de la TuiUerie, Ambafladeur du
Roy Tres-Chreftien, promets que les
trots milhom·
met
avec leurs OfBciers que les Seigneurs les Eltats
ont pi-omis, en fuitte du Traitté conclu, arrefté 6c figné
cejourd'huy entre fa Majefté & eux delicentierficfaire
pafler au fer vice & à 1» folde de fadite Majefté, ' répafle-
ront avec leurs Officiers au bout de douze Moispro-
chains, dans celuy & à la folde defdits Seigneurs les £-
ftats. En tefmoignage dequoy j'ay figné la prefentede
mamain&àicellefait poferle Cachet de mes Arme».
FaÌtàlaH<iKenH»j7«»<fele8.deMars, 1^41. Signé de
la Tmilerié.

Ratifié en la forme ordinaire par fa Majefté, àNar-
bonne, ie
3. jour d'Avril 1541. Signé Bouthillier, &
fcelleeriPlacart.

'Belofte aen myn Heeren de Staten.

ICk onder-geteeckende Heer Λ laThuiUerie, Ambaf-
fadeur van de Chriftelijckfte Koningh, belooft dat de
3000. Mannen, met hun OfiScieren, de Heeren Sta-
ten hebben belooft, in ghevoigh van het Tradaet, defe
dagh beflooten, gearrefl^ert en gheteeckent, tuflchen
fijn Majefteyt en hen, te licentieren, flaken, en over
te doen gaen in dienft en befoldingh van fijn ghefeyde
Majefteyt,ten eynde van twaelf Maenden naeft-komen-
de weer fullen paflferen met hun Officieren > in de dienft
en befoldingh der gefeyde Heeren Staten. Tot getuyge-
nis van 't welck in defe tegenwoordige met mijn eyghen
handt hebbe geteeckent, en mijn Wapen-Zegel daer aen
doen ftiellen. Gedaen in den
Haegh in Heüant op d'acht-
ftedach van Maert, 164.Z. Getekent
laTuiUerh.

Geratificeert in d'ordinare forme door fijn Majefteyt
te Narbonne, de derde dach van April, 1^41. Getekent
BouthiUier, en in Placcaet gezegelt.

iCcactaet enbe Campaigne gcfft noc& aenùcieti
§)taet nocg aen J^jancltctjd^ niet geaeüen/ immer^ niet
in jgebeclant/ bant De ^efftfcge entic JBpmecfcèe/gic
ifich oocK get Megec ban Defen ^taet conflimeettienDe»
i&omec met legaen aen Defe en sene jpDe Φ/fop. «BnDe
al^ bet tdOt toiecùtboo; on^aiegecin<t3uecnifoente
gaen: faopaffeecDenbeêeffifcfieenbe3@pniecfcptieti
öljön tot
a©efei/ Befet latenbe^upji/ «cropenent»?
©upcen/met Cfnige Blepne fXartflien^.

lÊaccaen b'anöec jpe getoon ©jancRcijcR DeiFft·
mcufe ^teccBte Perpignan, mettet gefjeele (©^aeffcfiaP
ban RouiElion. 33it !3!aectic8o(ienöe D?P£be betanOP
rinafn met önaclanDr. «©e «oninalnnequam in epflf'

ttft


-ocr page 162-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

nfc ^etfaoM met òe pjinccffe iìopqle in 'tbfsin ban
.faactitisi upt «Öncrianbt in Den Hago : entie öe fóoning
het) upt Londen ücgeücnOe ! cicjjreöE fijnen stootcn
ècanDacct op, ©απ öic tpöt af D'»©o?lo8ö alöacc
gctontinucfct. ©in ttoninsö enöe ftjn SacD tucl ficnöe
Dat fijne faccftc obteuj; aemaeciit toiecbt onöccpjEtwt
ban De Öeliaie/ fidDe fijn DoapfeecopDitilutoilgcït:
titDc DatOaccDooj in^ngeianöc DefcmpulcufefouDen
toccDcn Pecfeecfìecr/ Dac fgn J@ai«flcpt foo Diccen Pant
ncocnöe acn Den i^jin^ ban DE<0£Ccfa?meeeDeOEli8ie
geen D'allecmfnd geDacljte baDDe ban tebiancltelenin
'tfIucftban't<{£ieIoof: ^at ooch Defcn ^tact fïcg Doo;
Dit ^utoetijch fouDe taoncn feec Qctianoceett enDe bec'
bonDen / om De pa^tDp De^ Stoningp te bolgen of te&e=
gunflijiew.

'tEerfte, DatalBiecfleDiebcnhJiecDt/ toag«n?lmi
Daffüöc : Het tweede ; alleclepe in βοορ enOe uptboec
uan
?llttiuniiic ban <©o?loal)/i©apfnen/^ci)cpEn ; Ten
derden
,ontfrEnin[iljDan ti^jficicccn/ niDeaennemins
ban lìEpgl)^-botc[>. O^ortj iioUanDtgecftnietfìunmn
torïOen beÌBOogen ompactljpteïticffn: JSaeci^bofc
(taiiöigl) geblebcn bp gacc j^cuccalitcpt. ;&oaDatDit
l?ulBflijcIt fjeeftgebaect effecten/ bp-han^ cec{)t contea·
rie ban öe gene Dtenien |Ïg bicDfC-syt^ ijaD in-gcbeelDet.

gn 't begin ban Dit gaerliet cocfi öeConingftban
^ainetnaccÏi aen ibaeci^oag Ifòog.aenbicDenrtjnebe-
tinOOelingi) om te bmDen tuffcljen Defen ^taet enDe Den
Coniugi) tìang>pangien eengocDcuptliomflban Den
©oiïoglj. ^aei· op Ooo? De Jgeccrn
Voibergen, Weede,
cnde Velerie)
aen De^ Coningl)^ iScfiDentTanckcn tot
anttiiao;t geftpc op D'aengebooDcneintecbentte ; Dac
aU
booten tot foo tDicljtigöenljanDrlingl) te hoornen/ ban
iioaben toacen De geDeflreecDe ©afpoojteη iniieöoojigc=
ïie 3Fo?me.

©en veertienden ganuacij compaccecDen een acn=
ficnitjcft getal Der Staten ban tollanbt tee ©tCi
oabcclngtje ban Ijaec ©o, JBog.feggenDeDatallentöali
brn De gecucijten liepen ban Dat eenDag[)totDe(&ene;
tale BjeDe-banDeitoa^ aengcfÏelDt tot
Munfter; enDe
Dat noctitan^ uptBjanchttjcg aen Defef ^taetgeen
Notificatie Daec ban quam. ©ecfocijten Dat Doo? De ®e=
fontmitteecDe ban öaft ί|α· J®og. niet Den J|eec?im=
balfaDeuc
de la Tbuiiierie, obee öet geit fccour^ of i^Tcac·
taet banCampagnie fianDelenùe/ moctjt biecDen ge^
fpiOQchen op Dat fublect metbid-gcDacbteni^eec^m»
baiTa&eur: om te toeten bjat t)em Daec ban mocbtbe-
Itent sijn. ï®aec op Defelbe anttooojDe/ niet al^ pacticu
Iict tebebben ban Den (geec ?imbjffaD.
d'Avaux
Dat Den z'ï jrebjuacp narft-ItomenDe toa^ genoemt enDe
scpjaïfigeect tot D'upttoifTriingfi ban De^afpoojtenof
Salvi conduflus : cnDf Dat tot De bp cen- &om|l tot Mun-
fter
gefielt toa^ Den vijfentwintighften ffiactp Daec oen
nacll-boIgcnDe. J^aec ban gecappo?teectfijnOe
tet ©er=

tilie P;abintién aengemaent / te tnillen bequamen
tot De dJemelDe bp-een-homü enDe i^tcactaten / üaec
te betl^iacen op bei^ominatie Dcc ^ecfoonen Decbaeci^
te fepnDen / enDe op &et concipiecen ban De nooDige 2|n-
ficuctie.

©en Beeft rsjnï^oo9i)eptIatecomraunicecenfeec=
ucc CceDenttaie ^;ief banDeui
^tacfbanTrautmanf-
doriFopcen
©ominicaneclisonicii P. George.· D. Eber-
Heyn
aen Den CacDittael Richeiieu : jiiBaec alfoo Defelbe
t64i.tDa^gefiojbcn/ foogaDDpDc·
felbe obecgegeben aen Den CacDinael Mazarin.^ijn aen^
«jcngi) bia^ niet al^ eene Ijetifcj^e aenmaninge tottet af-
KPnDcn Dee JFcanfcge penipotentienfen tot De (Seneca:^
IC %Dc ftanDcUngf) / baec op ban toegen Den Stoningg
(n'tlangbe geanttooojDet enDeaengetoefentoicct/ Dat
ne wtatDatien toacen enDe quamen banbefijöe De^ Utep^
enbe beö üionmgö^ ban ^pangien ; al^ toepgeteo.
De De fojmele ïpafpoojten.

iPföïuacp toiett boo? ben I|ecc Catz aen Baec
ïr' I®??· Be-ephiDeert «ejjtcact «pt een 95?i£f ban Den
«""infWÖtften öefiDent
Sr. Romain upt igaml»o?gö
rcü?ebenöenios
?Eb?uatljacnbeniecc Braflèt: iu&on-·
DenDe/ iiat bp niet toiIlenDeaeiVicmcnbe®afpoo?ten
bati ^pangien onDec Den
^aem bau D. brandfcade
Meiio
: De «j^jatf ban Awerfpegh t)ab boor Beflageri/Oat

De ütonfng ban Hngacien ( alfoo toiecbt boen «oct> ggfi
noemt be $tcpf£r}ai^ lafi ijebbenDe ban ben lioning ban
^pangicnOeftiOEfoUÖCbcrfecncn. Le jugementdeces
quarriers (difantledit S, Romain ) eftqu'onlespouvoit
bien accepter,
(Dat te ffgsen) 't ^elbe PafpQojt toa^
geöaterct
Weenen ben aS.aanuarg id+x-met befe chu-
fülaconcernens: ut Deputato® à Contceaeratis Beigli Or.
ditiibus Plenipotentiarios Monafterium ad Tra<ftatus
pacis ibidem inftituendos prcficlflentes videlicet ....
per omnia territoria ac
IocïC] 6:c. una cum comicibusj fa-
miliaribus, familiis,equis,curribus,navibus> reDusj iarci-
nis,ac icr(pturis,&c. libere,tutò, Tecure, atque Expcdite,
ire, tranfire,&c.
(batig tefeggcn.)

^en 2.7,^ebjuertj toect beuc Den i^eec ban Mitheoes
bantoegenftjnVooggepbt toeoec gerommunicrect een
25?<efbanS.Roraiin upt Han^rg bau ben 17 icbjua*
ràmeteen^afpoojtbanDenlKoningl) ban ^pangien
felfgcbateect
SaragoflaDen ipjSobembji^ getcec»
ftent
Io el Rey,en lagpc/ Andrésde Roca: niet uptlatmg
ban
De (Citulen Dee ©rceenigDe iPiobintien / be ciaufulc
concecnensStoa^/ DatiipgafPafpooitaJos
Ptenipoten-
tiarios , quelosdichosËftadosGeneralos de JasFiovin-
cias unidasdel paës baxo han nombiado y nombraran &c.
(bati^ tefeggcn.)

5©e fahe met fiin ^oogDepDt gecommnnicecrt 5f)nbe/
obec Defe i^afpoojten : ^00 fionbt fjem befl aen bic ban
Den lüoning feif. <t5Doci) alfoo een Couticc iipt
cijch bettoagt toicctop Datfubjictj toecDt De facclie nocg
op-gffiouDen. .

^en Ï.|Battf| i^ tee SecgaDecing inge(jac(t De {^eec
d'Ëftrades op S3?ieben ban Cirbentte ban Den Cloningt)
upt ^t.<l3ccmain ban Den S.jFeb^uarij comptimeiiteceris
De ban fi^ne Aejeflcpt^ ftncece intenticn tot onbrct]ou<
Dinge Cec tïlliancen/ bebe een Defi igc toaetfciioutomgfte
tegen be ^paenfcöe loof ïjrpDt ; batfe in 'r gemeen al^ be
tijbt ban öeCampagnie gljcnaccfit / op De 23aen biacOt
openingebanD|ebe-]|anbe1ing/ om baec mebebe«0o;)
tog^ pjepacatientecrtacbeccn. Sepoe toi)bec^ bat be
ISoningfcccbectoonbicttoa^teljooccnöat men aiftiec
ÖaDDebeCompagniengcceDuccctt: te toeten
banaoo.
op lyo.ban lyo.op lao.enbeban no. op loo.meencns
De bat baecom get alcgec alfiiec met fiofie met geno. gfa»
me fojce in't Belt Iiomen.K^aec be i^eecen ban inoliane
(bie meefi oo;faite toacen ban befe ccbuctie) babben baei:
ban een anbec opinie ; nametgck Dat be Jdoofbcn Die
caffcecben / niet effectijftoacen onbcc be Compagnien/
en bat fp nu geltjefie fiecch (mibt^ pjomptdijch beta{cnt>
be) in't l^elDt fouDe
homcn aI0 te boo?.

J^oojtbifcouceecbetoel- ggemeioe d'Eftradesbanbe
Campagnie en tegentoooibige gekgentljcpt br c faecöcn
banb'©o?loge.

3&en 17. jBactÖ becRlaerbcn Bare i^o. üïSo. bp fc{)|ifi
teltjcheanttooojDt/ batfpt)Qec bet Concept ^j^afpoojc
ban Den ifóonfngban ^pangien lieten gebalien.

® en 13. JEapi^ in pjefentie ban fijn l^oogBcpbt gc«
tceDeninbelibecatieobecbcn Soet ban De Commiffie
om te gaen na l!lgun(lec.

(©nDectuflcBenigbeuc ben lïmbafiabeuc ban befcn
^taettot^acg^ toebec gegoten nabolgenbe €cactaet.

LOüis par la gracc de Dieu Roy de France & de Na-
varre: A tousceux qui ces prefentes iettres ver-
ront.Salut. Ayant veu&: examinéen noftre Confell
leTraitié, qui a efté fait eo noftre nom& fignéparnoa
Amés8ffeauxConfeilleisésnosConfeiIs ie Sieur Bou-
tiüter de Cbavigny,Commìùdemàe nos Ordres,Secretai-
re d'Eftatöt denos Commandemens, & ie Sieur de la
ThutUerie üo&ie Ambafladeur prés des Sieurs EflatsGe-
ueraux des Provincej Uniesi|es Pais Bas,eftant prefente-
ment en noftre Cour δε ruitre)nos Coin miflaires en cette
part^avec Ie Sieur
Guilliaume de Lier, SeigneurdOofter'·
wijck, Ambafladeur deidits Sieurs Eftit^rés de nous, en
venu des pleins pouvoirs que nofdits Commiflaires &
ledit Sieur Ambafladeur ont eux de nous & defdits Sieurs
EftatSjduquel Traitté la teneur s'erfuit.Le Roy confide-
rantlepeud'irdination que les Ennemiscomroursunt
à la Paix &qu'il eft impofltble dc les y porter s'il ny
font contraints par Ia forccj pour parvenif à une fi beone
fin» fa Majefté 5'eft refolue coDjeintìtment avec les
© 3 Sicura


-ocr page 163-

i6i V E R Η A E L

Sieurs Eftats Generaux des Provincss U nicG des Pais Bas
de les attaquer
le plus puilfamment qu'il fc pourra cecte
Campagne. Et pour dunner moyen auxdits Sieurs Eftats
de fupporter plus ayfement les delpeoces qu'ils feronc
obligés de faire pour une grande emreprife, fadice Ma|.
abien voulu leur accorderpourla prefent
imés milfix
uns guatante trois
un fecours d'Argenc extraordinaire
conformemenc aux condicions qui s'enfuivent.

Sa Majefté aiEftera durane la prefente année milβχ eens
guarente treis
lefdits Sicure Eftats Generaux de la fumme
de douze cent mìl ìivres : lefdits Sieurs Eftats employeront
effedliveraenc à l'entrerien des gens de guerre extraor-
dinaires qui font defia Se pourroit eftre levéesen forte
que ladite fomme
de Jouzecem mil Ìivres ne poume&te
divercie à aucun aatrei^e, ce que lefdits Sieurs Eftats
promettent de bonne f^ & maintiendront religieufe-
inent> afiìn d'attaquer plus aifement les Ennemit par
toutes voyes & moyens àeux polfibles.

Sa Majefté fera baillerpourledit Argent des Affigna-
tions qui feront bonnes & au contentement de celuy que
lefdits Sieurs Eftats autboriferont enFrancefurcelub-
jefl: pour eftre efFeöivement aquitées dans Paris dans le
cours de la prefente année: Le pay ement s'en fera en trois
termes ;
{gìVOÌi)^uatre cens mil livres lors de la ratification
j-efpetìiveduprcièntTraitté»
qmtrecens mil livres
le tnois de lui letprochain. Et lesautrs quatrecens mil lì
vres
dans le mois d'Oftobre enfuivant.

III.

Moyennant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obllgent de
mettreleur Arniéc
tome ér forte en Campagne pour fai-
re une entreprife conlìderable, fa Majefté promettant de
fon cofté de mettrepareillement une bonne & forte Ar-
mée en Compagne pour faire ausfi une entreprifeconfi-
derable dans le Pais Bas, cu incommoder les Ennemis le
plus qu'il luy fera posfible. ^ ^

Lefdits Sieurs Eftats confentent que far ladite fomme
cens mìl livres i feront priles & refervées les pen-
fions desOfficieriFrangois, pour eftre payéesöc diftri-
buées fur le pied & de lamefmefagonqu'ilaeflécon-
venu par le Traitté du dix-feptiefme luin ,
milfix cens
freme,
& celuy du 14 A vril »»/"//& iwi/riaiejee/rf, &
que celuy que lefdits Sieurs Eftats commettront
λ Pam
pour regevoir lefdits
Jouze cens mil livres, fera oblige d'y
payer & fournir la fomme à quoy fe montent lefdits pen -
iìons fur le dernier terme du payement.

Sa Majefté lefdits Sieurs Eftats ratifierontrefpetìive-
ment ks prefents Articlesdansletermedefixfemaines
ou deux Mois < iì faire fe peut.

VI.

Ce prefent Traitté ne defrogera point aux precedens,
faitsentrefa Majefté & lefdits Sieurs Eftats,tous iefquels
demeureront en leur force & viguer pour eftre fidells-
ment & religieufement eiFcdlués de part & d'autre.

LOiiisj door Gods genade Koningh van Vranckrijck
en Navarre, aen alle de genen, die defe tegenwoor-
dige letteren fuUen fien,
S*luyt. In onfe Raetgeiïenen
ge-examineert hebbende het Tradaet, dat in onfe naem
Isgemaeckc) engeteeckent door onfe getrouwen en be-
minde Raets-heeren in onfe raden, de Heer
BouthiUier
deChavigny,
Commandeur van onfe orderen, Secre-
taris van Staet, en vanonfebeveelen, en de Heer de/«
Tuillerit, onfe Ambafladeur by de Heeren Staten Ge-
nerael der VereenighdeNederlanden, tegenwoordigh-
lijck zijnde in ons Hofen'^evoIgh> onfe CommlfTari-
fen indefefaecky met
àc tictt Willem van Lier, Heer
van Oofter-wijck, Ambaffadeur der ghefeyde Heeren
Staten by ons, uyt kracht der volmachten > die onfe
ghefeyde CommiiTariiren , ende ghefeyde Heer Am-
baffadeur van ons, en van de ghefeyde Heeren Sta-
ten ghehadt hebben : van weick Traöaet d' inhoudt
volght.

Alfoo den Koningh conGdereert en overweeght de
weynighe inclinatie, die de gemeene Vyanden tof de
yreede hebben» en dat het onmoghelijck is hen daer
toe te beweegen, foo fy door ghewek daer toe niet ghe-
dwoDghen werden, foo is 't dat zijn Majefteyi, omcot
foo goet een eynde te gheraecken, gerefolveert en be-
flooten heeft, hen ghcfamentlijck met de Heeren Sta-
ten Generaci der Vereenighde Nederlanden , op
het
krechtighjle.
dat mogelijck fai zijn, in defe velt-tocht
aen te taften. En om aen de ghefeyde Heeren Staten
middel te geven van de koften, die fy verplicht zijn tot
een groote aenflagh te doen, telichtelijcker te verdra-
ghen , foo heeft fijn Majefteyt aen ben veraccordeert ea
toegheftaen voor het tegenwoordigh jaervan/^iVe^e».
dert drie eride veertigh een fecours en onderltandc van
Extraordinaer geldt, naer de Conditiën, die hier vol-
ghen. ^

ïf
S't:

Sijn^ajefteyt fai, gheduerende het tegenwoordigh
jaervan
feiten hmdert dr%e en veertigh de ghefeyde Hee-
ren Staten Generaci affifteren met de fomme van
tvsaelf
hondert duyfent
ponden, dewelcke de ghefeyde Heerea
Staten effei^ivelijck imployeren en hefteden fullen tot
d'onderhoudingh van Extraordinarie Krijghs-lieden ,
die alree geworven zijn, en noch gheworven fullen mo-
gen worden': invoegen dat de gefeyde fomme van
tvaelf
hondert duyfent
ponden niet i^iaio^tateteenighander
gebruyck
gediverteert worden ; 't welck de geieyde Hee-
ren Staten ghetrouwelijck Jieiooven, cnreligieufelijck
fullen onderhouden , om door alle wegen en middelen,
die hen mogheiijck zijn, de Vyandtlichcelijckeraente
taften.

II.

Sijn Majefteyt fai voorde ghefeyde fomme van pen^
ninghen aflignatiendoengheven, diegoctfullen zijn,
en tot contentement en vernoegingh van de geen , die
de gefeyde Heeren Staten hier toe in Vranckrijck fullen
authonfeeren , om effeöivelijck betaeldt te worden
binnen Parijs in de loop van het teghenwoordighjaer.
De betalingh daer affalgheichieden in drie termijnen,
te weten
vier hmder ponden beneffens de refpe·

(Sive ratificò van hetteghenwoordighTraöaet, vier
hondert duyjim
ponden in de maendt van Julius naeftko-
mende, en d'andere
vier hondert duyfent ponden in de
maent van Odlober daer aen volgende.

IIL

Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Sta-
ten fich verbinden hun heyr, goedt en fterck zijnde,
in 'tveldi te brenghen, om een confiderable aenflagh
te doen; terwijl fijn Majefteyt oock van fijn zijde belooft
een goedt en fterck heyr in 't Veldt te brengen, om oock
een confiderable aenflagh inNederlandttedoen, of de
Vyanden op het meeft, dar hem mogheiijck fai zijn,
t'incommoderen, en te befchadigen.

IV.

De ghefeyde Heeren Staten confenteren enbewilli-
;en datmendepenfioenen der Franfche Officieren van
Ie gefeyde fomme van
twaelf hondert duffent ponden af-
neemen en referveeren fai, om op gelijcke voet en wij-
fe betaeldt te worden, als verdraghen is door het ver-
dragh van den
feventienden lumissfeliien hondert iertigh
en dat van den veertienden Αγήί feftien hondert vier en
dertighméaàegtm , die de gefeyde Heeren Staten te
Parys fullen committeeren, om de gefeyde fomma van
twaelf hondert dnyfent ροαάίΏ t'ontfangen, verobligeert
en verbonden (al zijn daer de fomma, die de ghefeyde
Penfioenen beloopen, vande leftc termijn der betalingh
te betalen en fourneeren.

V.

Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen
refpeftivelijck ratificeeren de tegenwoordige Articulen
in de tydt van
fes weecken of ttsee maendon, foo 't ghe-
fchiedenkan.

VL

Dit tegenwoordigh verdragh fai niets derogeeren en
verminderen van de voorgaende Traftaten, tullchen
fijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten ghemaeckc,
alledewelcken in hun kracht en vigeur fullen blyven, om
van weer-zijden getrouwelijck enreligiettflljckge-effc-
öuccrt en volbracht te worden,

Articlei


-ocr page 164-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

En foy de quoy nous Commiftaires & Ambaflkdeurs
envertu denos pouvoirs refpedifsavonsfignécespre·
fentes de nos Signes ordinaires & a icelles fait pofer la ca-
chet de nos Armes, ì
Paris ietrentiefme Mars,milfix
ce ns quarante trois. Signe
BouthiUier de la Tkuittter &Gw-
illaume de Liere avec leurs Cachete.

Secreete Artkulen

De Koningh gefien en ge-examineert hebbende de
fecrete Articulen, befluoten en gearrefteert in fijn
naem de ;o, van Maert leftleeden , tuftchen dc
hitcKTi BouthiUier de Ch»vfgni. Raetsheer van fijn Ma-
efteyt in fijn Raden, Commandeur van fijn or deren >
Secretarius van Staet, en van ü\n beveelen, en de Heer
de la Tuitterie, fijn Ambafiiadeu' by mijn Heeren de Sta-
ten Generael der
Vereenighdt Nederlanden, teghen-
woordiglijck zijnde in fijn Hof en gevolgh, beyde Com-
miftàriftèn van fijn gefeyde Mijefteyt hier in,en de Heer
Ifillem van Lier j Heer van Oofterwijclt, AmbalTadcur
der gefej^e Heeren Staten by fijn Majefteyt, lin gevolgh
van het Traélaet, beilooten en gearrefteert tuflchcn hen
óp de felve dagh, uyt kracht van hun volm-achten, van
welcke fecrete Articulen d'inhout volght.

Tot meer verklaringh van het derde Articul van het
Tradtaet, defe dagh gepaffeert, is verdraghen dat de
Koningh, en de Heeren Staten Generiftl der Vereenig-
de Nederlanden yeder een heyr in'tveldt fai brengen,
beftaende in 18 of aoooo mannen te voet, en 4^00 of in
yooo paerden : dat de gefeyde heyren in Nederiandt ful-
len treden, ten langhften op half mey naeftkomende,
'c en waer dat de geen, die over de heyren des Koninghi
van Spangien gebiedt, fich eer
io 'c vdt begaf j in welck
geval de Koning en de gefeyde Heereh Staten verplicht
fullen lijn fich ter felve tydt te veldt begeven, werwaerts
ty fich fullen mogen keeren: dat het heyr der ghefeydc
Heeren Staten een plaets van foodanigh belangh fai aen-
taften, dat devyanden
G&nmerckelijckeprejudirifenDZ^
deel daeraf fullen ontfànghen, en dat het heyr van fijn
Majefteyt van fijn
zijde oock een confiderable flaetsüX
aentaften, of foodanigh een diverfie tmcck^a, met ia
het landt der vyanden te trecken, datiy verplichtzija
een groot deel van hun krachten te houden, omdedef-
feynen vaii fijn Majefteyt tegen te ftaen, en dat niijq
Heer de Prince van Orangie foo veel te meer bequaem-
heyt heeft om een geluckigeuytgangh van d'aenllagh te
hebben, die hy doen ial. Wel verftaen zijnde dat in ge-
val het heyr van fijn Majefteyt niets anders fai doen, dan
een
fimptle diverfie maecken , het fich veertien dagen
voor dat van de gefeyde Heeren Staten in 't velt fai bege-
ven. En ingeval dat men refoiveert en befluyt dat al de
beyde heyren veftingen lullen aentaften , foo fullen fy
fich precifelijck ineen felve dach en tydt te veldt bcghe-
ven, fonder daer in te falen, op verbeurte van manque-
ment van trouw van weer-zyden.

De ghefeyde Heeren Staten verplichten fich om op
d'achtfte van de maendt April
30 Oorlogh-fchepen, wel
toegeruft, van α. 3 4·· en 500 vaten op hun koftec by en
omtrent Kalis te houden, om den vyanden d'ingargh
van Vlaenderen ter Zee te beletten. En ingeval dat het
heyr van de Koning eenige plaets op de Kuft van V laen-
deren aentafte, foo fullen de gefeyde
30 fchtpenaltydt
op de gefeyde Kuftblyven, foo langhalsd'aenflagh fai
dueren, en fullen de plaets, door de wapenen des Ko-
ninghs belegert, foodanigh befluyten, dat fy niet gefe·
coureert kan worden ter Zee, 'tzydoor deheyrkrach-
ten des Koninghs van Spangien, of door de macht van
eenigh ander vermogen, hoedanigh het weien mocht,
die hen wilde asfifteeren onder hoedanigh een fchijnhec
oock mocht zijn: in welck gheval de ghefeyde Hseren
Staten fich verplichten al de vivrps te convoyeeren j die
van de Kuft van Vranckrijck fullen komen naer de plaets
daer 't heyr van fijn Majefteyt fai zijn, of voor een rede-
lijcke prijs lijftocht aen hetn te forneren, en te verfchaf-
fen, foo de winden niet toelaten pvervloedigblijck daer
af uyt Vranckrijck te brengen, en foo (y goet is om ujt
de Landen der gefeyde Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden, naer de gefeyde plaeis, endae·*
dci Koninghs heyr fai 2ijn, om hacr deOeyn uyt te voe^
^ tea»

Arttcles Secreis.

Le Royayant veu&examiné lesArtldesconcluës
& arreftésen fon norDjIetrentiefme
Mms dernier,
entra
lesSieursBouthillierdeChavigny Confeiller de
ft Majefté en ces Confeils. Commandeur de fes Ordres,
Secretaired'Eftat & de fes commandemens. EtleSieur
Λ
la ThuiUerie fon Ambailàdeur prés de Mesfieurs les
EftatsGeneraux des ProvincesUDics des Pais Bas;Ëllant
prefentemenc en fa Cour & fuitte, Tun & l'autre,Com-
miffaires de fadite Majefté en cette part; & Ie Sieur
Guil·
laumeen
Liw Sieur d'Oofterwijck Ambafladeurdefdits
Sieurs Eftats pres d'elle en fuitte du Traitté conci u & ar.
xefté Ie mefme jour entre eux, en venu de leur pleins
pouvoirs, defquels Articlesbecretsla teneurs enfuit.

Pour plus grand efclairciflemcnt du trois Artide du
Tcaitié paflt ee jour d'huy, il a eftéconvenu quele Roy
& les Sieurs des Eftats Generaiix des Provinces Unies des
Pais Bas mettront en Campagne chacun une Armée
cpmpofée
dtxhnt&à v'mgt mil hommes de pei é" de quatte
mildnq cent à cinq milchevaux.
Que lefdites Armées en-
ireionc dans les Pais Bas, pourtoutla my Mayprochain,
fi ce n'eft que celuy qui commandera lefe Armées du Roy
d'Efpagoe ie mie piuftoftenCampagne, auquel cas Ie
Roy & lefdits Sieurs Eftats feront oblig'éss'y mettre en
melme temps , dequelquecoftéqu'ils puiffenc courner:
que celle deidits Sieurs Eftats aitaquera une place de telle
confideration que les Ennemis en
receviontuunotahU
frejuJice,
δε que celle de fa Majefté en attaquera, auffi
une
confiderable de fon cofté, ou fera telleen
s'avangani dans Ie Pais des Ennemis, qu'eftansobligés
detenir unebonne partiedeleur forces pours'oppofer
«uxdeffeins de fa Majefté. Monfieur Ie Prioce
ìÌOww^ì
ayed'autant plusdefacilitéd'avoir unfuccésheureuxde
l'entreprife qu'il fera. Bien entendu qu'en casquel'Ar-
mée de fa Majefté ne faffe qu'une
fimple diverfion j elle fe
mettra an Campagne quatorze jours avanccelle defdits
Sieurs les Eftats. Et aucasqu'il foitrefolu quetoutesles
deux Armées entreprennent des attaques de places, elles
fe mettront en Campagne en mefme temps & jour pre-
cifement fansy faillir , furpeine demsnquementdefoy
de part &d'autre.

Lefdits Sieurs Eftats s'obliRent de faire paffer dans Ie
huifliéme du mois d'Avril
\trente vaijfeaux de guerre
bienéquipés, dedeux, troisquatre, &|cinqcenston-
neaux à leurs delpens au travers de Calais, pourenipef-
cher aux Ennemis 1'entrée de Flandres par mer.
Et au cas
que les ArmesduRoyattaquent quelque place furia co-
lte de Fiandre lefdits trente Vaiflèaux demeuront toù-
jours à kditecoftetantque 1'entreprile durerà, &iove-
ftitont par mer de telle forte la place asfiegée par les Ar-
mes du Roy, qu'elle nepuifiTeeftrefecouruë par mer ,
foit par les forces du Roy d'Efpagne , foit par celles de
quelque autre puiflTance quecepuiffeeftre, quivouluft
Ifis aififter fous quelque pretcxte que ce foit j
audit cas lef-
dits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcortertous les Vi-
vres qui viendront de la cofte de France au lieu où fera
l'Armée de fa Majefté, oude luyenfournir à prixrai-
fonnable; fi lesventsnepermettentpasd'enapportcrde
France fuffifamment flc qu'ilsfoyent bons pour les tranf-
porter des pays defdiös Sieurs Eftats des Provinces
Unies audit lieu, & oii fera l'Armée du Roy pour para-
chever (ón deüein, auquel fa Majefté n'engageroit ja-
niais fes Armes
fans la confiance qu'eÜefrendqMtlecoa-
tenu ad prefent Artide fera punduellement & fidelle-
ment executé par lefdidls Sieurs Eftats, qui le promet-
tent & s'obligent fur peine de manquement de foy &

& d'infraöion des Traitté faits par eux avec fa Ma-
jefté,

Lefdits Sieurs Eftats promefsntfinceremcntaux Ar-
mées de fa Majefté
 é τ^Φΐ* f«r k Rèijni
& aufli paffagc & rep^n geiurla MeufekMa.
Jtncbt,
quand ils en feront r quis, par fa Majefté pour
« n'eft point
feur frejndicier à leur Eftats
LeldKs Seigneurs Eitars s'obligent detenirkur Ar-
mee en Campagne tam & fi longtemps que Ie blende
tre*" requ/eia & la feifonpourrapermet-

-ocr page 165-

i6i V E R Η A E L

ren > gevoert te worden , in de welck fijn Majefteyt nim-
mer zijn Wapenen fouw engageren en belemmeren ,
fonder 'téerompem dat hy heeft, dat d'inhouc van het
tegenwoordigh Articul puntìuelijck en ghetrouwelijck
uytgevoerc fai worden door de ghefeyde Heeren Staten,
die fulcks belooven, en fich daer toe verplichten, op
verbeurte van trouweloosheydt > en infraftie en breec-
kingh derTradaten, door hen roet fijn Majefteyt ghe-
maeckt. ^ ... ,

De gefeyde Heeren Staten belooven fincerelijcken en
oprechtelijck aen de wapenen van fijn Majetteyt^rf/i»
repasoverdenhynteWefel. en oock pas en repas over de
MaeiteMaefirichts als fy daer toe verfocht fullen zijn
door fijn iMajeftcyt, behoudens als dit niet is om bun
Staet te
prejttdicieeren en befcbadigen.

De gefeyde Heeren Staten verplichten fich hun heyr
...... ' I, Sis de welftant van de ge-

en de tydt konnen toc'a-

foo langh in 't velt te houd^
meene faeck fai vereyffcn »
ten.

Tot beveftigingh van't welck wyCommiiTariflen en
AmbaCTadcur, uyc kracht vanonierefpedlivePouvoirs
en Macbt-brieven, defe tegenwoordigen hebben ghe-
teeckentmet onfe ordinare mercken, enonfe Wapen-
Ztgels daer aen doen fetten.TeP<i>yijden 3oMaert 164.3.

Geteeckent

Bouthillier, de l» TuiUerie, en WtUemvanLttr.

raethun Wapens bezegelt.

Cube alfoo onttectufTcgeti ben Φΐοηιηα quam in H^ati
tc (iccben : cnbe be ISoningg Soboüic be ιφ in fijn piact^
te fuccebeccn foo 't felbe i^Lcactaet op ben ^eent bau
öefen atceconficmcf tt booj nabolflenbe Hete.

de
1645.

Renouvellement du Traitte de

AYant eflé reprefenté à Meflieurs les Ëllats Gene-
raux des Provinces Unies du Pais Bas, par Je Sieur
de ia ThuiUerie Confeiiler du Roy enfesConfeils,
& fon Ambiiffadeur prés d'euxIe if luin dernier pafle,
que fa iMajefté par 1'advis de la Reyne Regente fa Mere
avoit jugé à
Paris Ie trentielme jour de Mars de la preien-
te Année
mil fix eens ^uaraitte trois, enire Ie feu Roy fon
Pere de trcs-glorieuie Memoire & lefditsSieurs Éftacs
Generaux , tuft renouvellé foubsle nom de fa MajeÜé a
prefentregnant, lefdidts Sieurs Eftatsdefiransfatisfaire
à 1'intention de faMajefté onc demeuré d'accord avec Jef-
dits Sieur Ambaffadeur deconfirmer&renouveJlcrlc-
dit Traitte dont la teneuJ s'enfuit.

Icy fuivoit un nouveau pouvoir du Royl-owV Γ4, du
16 May: & Ie Pouvoiii des Sieurs les Eftats üeneraux
daté Ie d'Aougft 164.? & la fignature dudic Renouvel-
lementlejo d'Aoguft.

Signé

Bart : de Gent. HoogenJorp,
Vterjfeu. WRipperda,

l. van Reede. A. van

δε fcellédu Cacbets de leurs Armes.

'Asie van merntemomgh -van TraSiaet van
1543.

VErthoont zijnde ten mijn Heeren de Staten Gene-
rael der Vereenjghde Nederlanden, door de Heer
delaDtiUerit, Raetsheer van de Koninghinfijn
Raden, en fijn Ambafladeur by hen, op de i y dach van
Junius leftleden, dat fijo Majefteyt, door 'cadvysvan
de Koningin Regente > fijn moeder, dienftigh geoor·
deelt hadt dat het Traöaet, te Peryx gemaeckt, op de
30. dach van Maert van het tegenwoordigh jaer 164.3.
tufifchén wijien de Koninghiijn Vader van heerlijckege-
beugeoi$* en degefeyde Heeren Snten Generasi, ver-
nieuwt fou worden onder denaet» van fijn Majefteyt,
tegenwoordighlijck regeerende; foo is 't dat de gefeyde
Heeren Staten, begeerende d'intentie en mepningh van
fijn Majefteyt fatisfadie en vernoegingh te geven, ver-
dragen hebben, en eens geworden zijn mee de gefeyde
Heer Ambaffadeur te confirmeeren, beveftigen en ver-
nieuwen het gefeyde Traótaet, üaer af d'inhoudt is.

Hier volgdeeen nieuwe Pouvoir en Macht-briefvaa
de Koningh
Leuys de XlV. van de 16 Mey, en't Pou«
voir, en de Macht-brief der Heeren Staten Generael,
gedareert de 14. van Auguftus itf+j endede fignature en
cecckeningh van de geieyde vernicuwingh, de vau
Auguftui.

Geteeckent

Bare van Gent, Hogenderp,
Vierffen. W-Ripperda,

I. van Reede, A.vn

en met hun Wapen-zegels gez^elc-

iSoningg ban ®jenc6ttjclt geh&cnbe febett bcel
iacenbaletubmaic actoefi/ t^ben 14· JIBeptuffclienz.
enbe 3. upcen namibbaeb befec 3@ecelt obecleöen / β'ιμ
be ben fciben baflö al^ boo?
drie en dertigh giaet bc iao=
nineö fijnHeeci^abec becnioo;t toiecbe/ enbe |[)|i fto·
niuQinne Ji^oebec/ beCacbinael cnbebe]liouinseIc(i>
anbec gaefi enbe binnen 't Slacc gebololjt.

«I^en negentienden H^ep toecbt be ^paenfcDe ^t»
mée geflaeen tot
Rocroy, doo? ben Pitnee ban Condé;
alfoo getoan befe jonsbe ©oningljbin vyfdenbaBl)fi>
nee Qegeeringt) een gcootej^tctoiieenbcboojbeei: I)tt
bieicR tot be 39;eebc-lganbeitngf) gecu goet bebe.

^^e bagf) ban bp-een-bomfle tot Munfter enbe Ofen·
brugge
gefitlt f|jnbeopbeneerfte<©nbe/ enbe ben elf.
den
gulp naeflliomenoe ^ifutoc (Irjl: foo Ijeeft men
ecnfielijclt brginnen tefpiteeftcnbaubebefenbinflcbeci
toaect^ te boen.
Hoilandt fioegö booj / men bcöoojDe
niet meec al^ drie of upttetitjch vierpetfaonentefen»
oen: Maec b'anbtcc abifeecben bat ban toegen pebcc
p;obintie een bej^oo^be te garn.

Holland feybe^ïnno vieruptDatC®?oWntie&l«
be fScactaten geljabt te Ijfliben. b'3lnbecc fepDen bat fp
^nno 1Ö07. geen meccal^eenbaecbpöabbcngcöabt/
QeiijcK oocft ban pebec banbe anbece pjobtntlen baec
uen taa^ bpgeUieeli: bocE) batbantuegbcn be i&cne·
calitept
twee fupecnumecaicc bacc bp toaecen gijes
boegbt.

©en drie en twintighften .ïBep (ïjn Ï^OOgÖcpt OOCft
iHdiHcm enbe bcnaaebtban |>tateinoe®ccga>
becingö fgnbe fjebben becniacntbatmentailbebebagöt
5ön/ om onaengljcfien bE©?c£be/ inbien biequanite
fucccbecen / in gnebe po(luce enbe befen(iete lilpben
ooo; eene Böenocgöfamr JHSilitie. gtnlcj; i^ boo^ φ
P?effe JBifnbe ooclt ben l^;outntien tot betmaninge aeiv
gefcf);eben.

©en vyf en twintighften BrbBcnbeieetenbanHol-
landt tot ipienipotcnctariten gljcnoemt be {^eecen ban
Mathenes eube ban Heemftede : U ytrecbt ben J^cec ban
Rcnfwoude: Vrieflandt bec&laccbe nietgeceebttejijn;
Over-Yflel noembe ben ©eec Haerfoltej ofinca^ban
fbn <EbeIgcpt^inbifpofitie/ ben^eecRipperda:
Stadt
enbe Landen ben ]|eec Aldiinga, Gelderlant enbe Zee-
landt
Qbfent jpnbe. ©en acht en twintigfte tpiecbtbooj^
geflelbt of itot Slufice banbe befmbinge niet bienbe (fif
committeert te teecben <i5caef
Willem al^ êupecnu'
mecafcbantbegenbe<6enecalttept: jijnbe nietbupten
eicempel; maec ?Inno 1607 ooch alfoo gcfcöiet.
Uyt-
recht, VricOandt ende Landen
bfcfilaecben ten fjoogS·
(len baec toe genegen tejijn·
Hoiiandc bectcoube bat
ïiace üeecen principalen baet in oocItgecnfaiaiiigDcFt
foubemaeclten.

©e üeeclaThuillerieftonincBIöcfie ^ranfcgeSim'
baffabeuc toebec upt ©jancftcljcft gefieett sönbe / enbe
ben negen
en twintighften JEJep 5tubientte ïjebbfnö®
Deefï: obecgelebett b'®tiginele gafpoojtenban ben«fP'
fee/ in'tïatön op©acltementgefcb?eben/ gebatetct
öen iSgianHecö gcteecftent Dp ben
Keyier, Curts
enbe Wilderode.


-ocr page 166-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

^acf) een «tP;iQ{naeI ban ben fóoningg in^pagnien
aftetcitcnt cnDe flcDatccct/ al^ fjiec boben gefepi

©en enDe ai. aunp fjebben üe ï^eecen ©EÖepu.·
tcccOcümiZeelandc Qaec tOnbjcben getoont ban Dat
mcnalöiecinftaec abfentie toag gettEDenin ^^clibEcas
ticcn&ebefaigneobcc DcCommifTiie cnbe infltucttena

Munfter.

«lEcljtec gccefolbecct be ^jobinticn te becfoccRen
DiH tEOcn öc" 7. Sulp te üjillen alfjiec gcmtfjin om te
confercccn obcc öet maechen öec 3!n(icuctie.

®cn I ? fcöjecf cnbe becfocijt Don Francifco de
Melos
upt ©ent aen pin Üoocljept om ©afpooitenboo?
Conre Walter,Don Lopo Zapafa, ÜOO? Den USarqUi^De
Caftel Rodrigo, bOO| Don Diego de Savedra, euDe bOO|
Dfn tïaetiöeec iVIarc Antoine Bruyn. ^He toelcRc
pafpoo^ten bp cnDe bantocgengaecifoogglISag.op
IjetrccomnianöÈcenenDe becfoecfe ban ftjn Hoogbepbt
jönoöEbEpefctjeect ben 17. Dito enbe aenDefelbegefon»
Den icggenbe mettet Stegtjec tot ?6fleneeDe : Die befelbe
üoojt^ DoD? een Crompettec fcfjicNten aen
Don Francif-
co de Melos
tot ©ent.

i©en^o.gju^p cappojteetbe belgecc banMeynderf-
wijck tee ©ccgabecingö pjeflbecenOe / Dat be l|eec
€iuc ©ojfï paitj <ί5?αεΓ öem aen fiin Eogement toa^
fiotnen Debanclten boo? be gofbe ^eboieen Die Ijaec
i^oooD l@og()enbe boot be i^eec ban «{^ofiectogcR gaec
3tnibafrab£UL-tot!^acg^ Öabben laten boen boo| öem/
omftjn 3inteteficn/bpboo;tganchban i^cactaten/Daec
iiimebc te mogijen boen begcöpeu cnbe enclabecen;
gclDcft öp befgDcltjcft]^ üia^ raibt^öefen ai&iec becfoec
üenOe,

©enr.aiuguflii^ toebccg&efcö?ebcn aenbepjobfn-
timban Hollandt, Zèelandc, Vrieüand, Over-YffeJ,
Stadtende Landen}
ten epnbe fg (ben 7»giulpniettoei
fenbegljefiomenbolgtjen^boojigöebecfoecfi) ai^ noe&
mocöten fiomen cnbe öaec in öcn fêage inflellen Den zy.
Mugujli} enbebenxT.Daecaen te tceben inbefoigne/
om te p?occbecen tot j^ominatic/ Commiffic cnbe SJn^
(ïcuctte Dee ^lenipotentacifen. «Ênbe alfoo tuffcfien Ole
ban^tabt enbeïanben tiueflietoa^ noopenbe'tf|ou=
Denbaneenltanbc bag: ^Doi^op^tfelbefHbjectoortt
gcfcö;eben aen be ]|eeccti ^btxommitteerïie bangaec
|o, laaog. op bat flucfe tot ©jaeningen fpnbe. 35n befe
töbtquara^fibbö^ bat be ï^eccentóonincMÖc&eaFcan»
fcöe #Icnipotcntiac(fen
d'Avaux enbe Chavigny binnen
eenbieecft üan
Parijs fouben bectccchen; omgiecboo^
tepaffecen / enbe toiect boo?gepagen of men befelbe niet
begoo;be eenige dEjctcoo^btnaci^ receptie aenteboea
9^aecop niet t^gecefolbeect.

5Den 11. ?Cugu|li floegfi be i^eec ban Renfwoude tee
S^ecgabecinge p;efibecenbe biebecomboo; bat men be^^
boo;De te becfoeclten ben $eec
Graef Willem ;^tabt-
&)ubec banDjieflanbt tot fupccnumetaicpienipoten^
tiaci^ na jl@un(iec. USaec
Höllandc ende Gelderlant
betliiaccben baec niet geceebt.

59cna<i. enbeij. Siugufiii^bantnegen Breemen ens
be
Hamborg booj mp biebec aen gaec ilo.IBog. gebaen
beöoic ten epnbeban bjegen befen ^taet oocR tot
Mun-
fter
mocbttoecbengefp^oocRen boo; bebjpej^abigatie
enbe Commeccien op be
Wefer cnbe El ve tegen De cons
tinueecenbe eiractien ban ^enemetcR op befe / enbe
tegen be gget^epggbe bollen ban ({Mbenbutggopbie
Qtüiece.

3©aet op gecefolbeect na Bcgeeten.
3n't begin ban ^eptembeci^ epnblörft Dp bec Banbt
genomen bebφI'gne obecDe befenbingeCommifneen'
befnficuctie: cDogeecfl gefp?oocftenbaneene|®i«tie
baftteflcïlen: toaectoe fön ©oogöept cnbe benöaet
ban&tate becfocftt iiin om een Eöfi te maed&en.

®e üeecen ban Eeelanbt lieten aenteecRenen / te
conienteren in defebefoigne . onder expreflè conditie
nochtans, dat aen de refpedtive Piovintien ,foude wer-
den ghegheven contentement ende Satisfadlic overde
voornoemde Inftruftie ende Pointeo die met den
Vyandt Touden worden verhandelt : of dat anders by
fautevan dien dlthaer Ed. Mogende confent ende ver-
klaringh Van nu voor als dan Voor gheen confent fai wor-
den gehouden. ■

^en 7..%eptEm!jfc fcacrt boojoBcficIt taocc mcnbe
igeecen
d'Avaux enbe Chavigny (intoiengplaet^ baec
na göcnomineect i^ be i©eec ^ecbient) foube logeecen t
enbe gort gijebonben boo; ben 3|of-JDeefiec
Mortaigne
ben ïtmbafTaDeuc ban ©o|tugael (Die men om't onge.
luch ban S3jant/fi)n ober geltomcn/ijabbe toege*
flacn te logeren in Êant^ ïluprmgc) te laten becfoec=
Ren/of gem niet foube belicben tcbcfiogeecenüptbcfel·
be iiupfingfje en gaen logeren bp ben ojbinarisi ^mbaf*
fabeur: maer |)p anttooojbc aetcte gebben ban yaer
^q.
jlBog. om te bipben tooonen in be felbe 'i ïïant^
finge g{)ebuprenbe fpn betbltjf alhier : enbe toelmocgt
gebeuren (bcfïgnercnbc bat 't gcmeene penpel ai&ier f{)n
^upfingl) een^ gab geplunbert; enbebatmen I)aD«>
begeinepgert |)em eenige i^upfcn tc becljupren ) Dat gp
oocR ben i@;btnaci^ ^mbaffabeuc foube moeten nemen
infönfêup^.

50en II. September fieeft b'SSmbaffabeuc de la
Thuillerie enbe eenige baggen baer nab'^mbaffabeuc
ban go?tugaeljpc
.d'Andrade Leicao cj^?effe?iubicntie
geftabt enbe t'eicRen^ op ocpjeffe SSjieben ban ben
ningft ban ©jancRtijcR ten epnbe boo? jpabeur ban
®;ancRctjcR enbe befen ;&taet oocR De^o?tugaelfcI)e
^mbaffabeuc mocgten fanecben ggeabmitteert op be
IBunfierfege bp een-RomHe. iCen minflen enbe bp p;os
bifie batfe mochten paffeeten ban fiiec na iBunflec/al^
fciiuplenbe onber be
Salvi Condudlus banbejfranfcgc
enbe ban befen ^taet. ©aec op öeeftmen fjcij booj bie
tilbtnietberRIaett. '

3&en io.(©ctobec fpn tot beJBunlïerfcïiebefoigne
genomineect be I^eeren ban
Meinertiwijck,enbe Aer-
nemban
d^elberlanbt / De j^ceren banMathénes ban
SteveIshouck.Schaep, KefleljCnbe Catsjban toegéni^oI<
lanbt/be i^eeren be Knuytende Stavenifleupc seelant/
bei@eeren ban
Nederhorft cnbe banber Hookk ban
toegen^tcecBt : be Ü^eeren
Crack cnbe Veidtdrilban
toegen-©jieflanbt 5 be^eeren Akiringa enbe Clant toe»
gen i&tabt enbe ïanben : ©ber-^fleïabfent jönbe.

©en 3i.<0ctÏib?i^ öeefimen op't|9apiccgl)ebjacf|t
De naecbolgenbe pielirainaire ^ointen.

Toinie^ van JmportantieidimenJoude behoo'
renvaflteflellen, ahoorens tetredmtot
Handelinghe met den Vy&ndt'üan Befiant
of Vrede.

DAt de JRegeeringhe,Hoogheydt, Vryigheydt,ende
Eenigheydt yan den Staec ende de Provintien Re-
fpedlive, met derielver rechten ende Privilegien
fullen gheconferveert ende ghemainteneen worden vol-
gens de Unie, ende de Uniefelfs, gelijckdiegheflooten
endegepubliceert is den ap january
v^fthien hongert e»
negen-entfev^ntigL

Doch dat de Religie ghchouden ende ghehanthaeftfal
worden, ghelijck die Anno iéip. Inden Synode Natlo-
naeltotJDordrechtisbevcftigc, oock vervolgens hier te
Lande aengenomen.

Ten derden, dat van de Militie te Paert ende te Voet,
met den gevolge ende aenkleven van dien, in conformi-
té van den Staer,daer van op voorgaende Advijs van fijn
Hoogheyt ende den Raet van State , te formeren ende
vaft te ftellen, voor den tijdt van bet te maecken Belhnt
met den Vyandt, ende geduyrende het fel ve, in gheenen
deelen en foude mogen werden vermindert veel minder
gecafleett.

Ende op dat de drie bovenverhaelde Pointen, als we-
fende fteunfels van den Staet defer Provintien, moghen
fyn endeblpenonveranderlijck, foo fullen de Provin-
tien hcyliglijck belooven, oock houden, elckanderen da
handt te bieden , totweeringe van alle't geeneter con-

trarie van de bovengetlelde drie Pointen foude moghea
voorgenomen worden, ende fai daer van gemaeckt wor-

den een Adte,die de Heeren GedMuteerdén van de Re-
fpeftive Provintien fullen onderfchrijven foo voor baer
felven alsvan weghende Heeren der felver principalen

ende hare Succe^euren, in kracht vande fpeciale Procu.
ratie ende Volmachten,daer op van de Heeren der felver
refpeétivepriricipalen uyt te brengen, ende fai oock een
Formulier van Procuratie daer toe worden iiigheftelt, op

dat


-ocr page 167-

i66 V E R Η A E L

datalies op eenen endeden felfden voet eenpaerlijck
mach komen te gefchieden.

Ten vierden,datmen by Succes van Tradaet met den
Vyant , de Kroone van Vranckrijck fai verfoecken , te
willen maecken een vaile ende bundighe Alliantie met
defen Staet, daer by Vranckrijck aen defelve Staet foude
belooven,datin casde Koningh van Spagnien het voor-
noemde Traftaet quame te verbreken, ende aen te taften
eenigeplaetfe by ofte vanweghen defen Scaet ghepoffi-
deert, befet of gehouden werdende, dat deCroonevan
Vranckrijck met den voorfz Koningh van SpagHien alf-
dan
ipfofaÌÌo in Oorlogh louden moeten treden , ende
van gehjcken oock defen Staet , als Spagnien foude ko-
men te breecken met de Hooghftgemeice Kroone van
Vranckrijck,

Ten vijfden, dat geduyrende de onderhandelinge met
den Vyandt egeen Voick van Oorlogh en fai worden af-
gedanckt.

Ten feften , dat alle Preparatien ten Oorlogh fullen
werden gemaeckt gelijck men gewoon is in defen Staet
van Jaer tot Jaer te doen.

Ten fevenden, dat alle mogelijcke debvoiren gedaen
fullen worden, ten eynde dat gelijcke middelen eenpaer-
lijck in alle de Provintien iogevoert, geheven oock ver-
antwoort mogen worden.

Ten achtften, dat by het befluyt, van het te maecken
Tradaet met den Vyandt Ordre gheftelt fai woiden tot
afloflinge ende betalinge van des Generaliteyts fchulden,
endedat ten dien fine eenigfae Generale middelenghe-
meen ghemaeckt ende inghewillight fullen moeten
worden.

Ten negenden , dat de Convoyen ende Licenten
fullen worden ghecontinueert, voJghens dc Lijfte daer
van in treyn fynde, ten minften foo langhe endeter
tijd ende wyle toe als de loopende fchulden > mitfga-
ders de Penninghen op Intereft ghereguleert, ftaende
ten lafte van de refpedlive Collegien ter Admirali-
teyC volkomentlijck lullen zijn votdaen ende geque-
ten.

Vetioaen&e be jSHilftle : Defcll^e bif eet geflelt op acht-
en-feftigh ende een haJf Compagnie Ruyteren tnOcop
vier-èondert ende feven ende fefligh Compagnien te
Voet :
te fametl (iftcR vijf duyfent vijf hondert ende
tachtig Ruyteren,ende negen-en-dertigh duyfent negen
hondert ende tachtich Koppen te Voet :
ftcHjaBenDe ten
4%. bassen feven hondert ende tachtich duyfenc feven
hondert vijf-en-dertigh gulden tien ftuyver
fUDe in't
^aet fes Millioenen feven hondert, vier-en-tachtich
duyfent negen hondert twee-en-feftig gulden ellef ftuy-
ver .
ij^ec toect ooch goet gebon&en een ^cte te boen
ffiellen om be 3· bcltenOe pjeHmfnafte {lainten te beftnee'
een. <i5el|jch oocftbecboIacn^/Bettebrnjijnbeinbelec»
tuce enbe bcfoignc obec be floffe enbe ingcebientcn tot 't
tnaccften bcc ginfiructie / onbcc (öebt aen't Eant göes
baenbelopfc ié alle^ fecceet te fjoubcn : eboflö alfoo/bat
een pebcc flont rnbc moefle (laenom aen fijne
cipalen baec ban te ccfcceren : om
'c boelclte te boen bei;«
ffaen toiert bat banbe felfoe lloffcn cnbetngcebienten
foubentBecbenggegebenCoppen / aenpbcc^jobtntie
«en : om be toelche t'ontfangen genocmt Hjn be Igcecen
ijanMeyndertfwijck, Catz , Staveniffe , Nederhorft,
Crack ende Clanth.

^e^eecen <0;aben ban Avaux enbe Servientfto.
ningölflft franfcfie «Cptacojbinafce^ «rabaffabcuc^

enbe^Ientpotentiacifenentlöce bemS.i^obembrc be
jgDae^afgtHomenfijnbetotDorch: foo fìebben f^ f^ei:
getcacijt / om op meet al^göetooonlijche nianiccete
taecben ontfangen : onbec p^etej^t / bat bit een feec een<
fienltjcltecnbe eictcaoibinerl^ bcfenbiiigl)e toa^ / maec
menbjee^bebattet tua^inbecbaetom ban batEjccra-
ordinaristemaeeheneen
ordinaris : fijnbc een epgDen=
fcöap bec (©looten altijbt
plus ultra te gaen : foo tuel in
De
Ceremonialien in be Realiteyten. (igctficlijtlt
toiettboo; ggeflelt ofmennietbegoojbe eengrquanft'
cecctpecfoon te fepnben tot
Rotterdam, om Baec te
CompHmentecen / begalben be o;binetf^ bectoüIeKo<
minge biealbaec gefcBtebe boo? ben i|of-lice|lec
Mor-
raigne.
liìÌett tboeebtn of men n(et beboojtie ben lS)agi'
ficaet tot Rotterdam
te birfoccïien om fino? a. a 3,
«Compagnien 25o?aöecébcfilüc te rccipierrη / oochgci
buprifllj bcfcapcctn. «ZnbctotDeiiFöefgdytj;. ®cn
becCien tuat ceccptie men tiaecaen
bcHooren-Brugge
fouöeboen. ®enbictbfn; ofminnittbeljoojbefijecin
ben üaae gaec een fiati) of tbjee langec te bcfcapecen al^
DjbinacTsS. 3©aec op gebrlibececrt sijnbe i^ becfïaen arn=
gaenbc bet eccfie enbe tttierbe / bat baec in nictiionùe
tjüecben getceben / maec fulcicte (aten tot bifctctie ban
be IQagiflcaet i^et becbe gelaten na oube getuoontr;
nopenbeijetDefcapemcnt befgeiijcic} foobeel be qual(=
tfpt ber bagen aetiging. Cboet) in qualitrpt ban fpöfin»
göej bat men fouöe ttacljten b'eete ban'tEanbt toel
toaec te nemen. Cotte receptie bp be ©oojn- 25?ugge
booibefe cenetepfe noci) berfoeftt bei^erc©?in^ Wil-
lemj al^ jpnbe een Octcaojbmacli acnfienlöcftc^dm»
baHabej omljetgcoot toeceft Dieftoegben fp quamen.
€nbe boetnel beileec
BraiTet baec nanocü tncbetom
heeft bornpjoponecen bat men be toelgemelöe3imbaf=
fabeut^ niocöt ontfangen met eenige of een Compagnie
25ojgec^ in Den Hage : foo i^ getefolbeect fjem toei bup.
belijth te anttooojben/ batmen befelbe fonbe inbaten na
oubec Οίψ/ getooonte/ enbe p?actrjcbe ; enbe bat tot be
receptie foube toecben berfocfit bc üeec
Prins Willem
anrenboojbefecepfc.

fêofmeeflec Mortaigne fcl)?ecf bat be !|eecen
^ïmbaflabeuc^toacen benao. j^obembec aengehomen
tot
Rotterdam, fullenbe albaec blijben tot,ben 21. jönbe
biec fiDae(tt)ben : enbe alfoo men niet getnoon b)a0a[=
bacete beta enboo; b'ÏSbaflabeur^ al^ ttoceIBaeltp·
ben: ©ecfocftt tetaeten ofbp nu meet foube betalen
al^ ttoee. ?&art op ip geanttooojt em battet taat öBj;·
ttao;Dinaci^b}a^: batt)p albe biecH^aeUpbenfoube
goet boen. ^en
twee en twintigften ^obembec fejbjccf
t)pbaeb'^mba(fabeuc0nocf)lanaec al^be biecIËaels
tpbenggebacbtentebipben : 3^ecfocbt te toeten goej^
jhem foube bjagen aengaenbe befelbe JBaeltpben/ bie φ
bobcn be bicc eibaec foube teeren. $em toiect upt^
b;uc6elgch ggeantboooit enbe gelafi : inbien bpnocb
geen openingg gabbe gb^baen banbe biec U^aeltpbente
fuilen betalen} bat bP 't Ito be
tùsee / na oubec gelnoons
te/ foube latenbipben: ^ocbfoobp opening babge^
baen banbe biet: bat bp't baec bp foube laten bipben:
fonbec eenigg ^aeliflt meet te betalen- jlllen tnifi
toelbat beStmbaffabeuc^fulcp niet beben uptmeena^
ge: JBaecom
/ plus ultra , altgöt pet0 boben befen
;&taet
te gbetninnen: in plaet^ bat ®;anc6c|jeii arn
baec §oogi@og. nu foobeel 3|acenb'<{Sere / iSangb/
enbe titelen üecminbecbe ^^elijcb biecna noch fai too;*
bengetoont.

35cn α?, ^obembec notificeecbe Mortaigne batfp
benfilbenbagl) / ^Samibbagö ten biec opeen meen»
Dentesön bp bejÊoojn-SBjugge: altoaec fp boo| fijn
üoogöept
Prins Willem met een gtoot enbe ^incelijcR
gbebolgb enbe Cacoffen toiecben ontfangben enbe ge«
boert in baec atogement in 't fêupi ban 9lflrenbelft ta
't
a©efï-fpnbe. ®e l^eecen Aemhem, van der Camere,
Vosbergen, Nederhorft , Veldtdriel , ende Aldringi
toecbrngbecommitteict baec te bectoiHeïtomeiiinïiaec
logement enbe b'eerfie mael fjaec gefelfcgap te boU'
ben ten ^Ibontmale. 3@an toaec be $eec be
Avaux ficg
abfenteecbe / onbec p^etejct ban inbifpofltie : jQSaec
in bec baet / foomen p;efumeecbe / upt (Djoot^bcpt
enbe om te toonen ftjn onggenoegben ban bat men
baecgbecn meec enbe «iÌrtcao;binaci^i9eceptiebeD2ie
gebaen. <lEDocb be {^eec
Servien bonbt fkb t'elcften^
aen be Dlàaclrpbt: gaenbe alle fijne bifcoucfen baec
been bat be fïncece mepningbe bec Sloninginne ^e^
gente enbe be^ ]Qaet^ toe^ om 39;ebe te maechen ; bet»
tecccebeal te bcel€b#en S^loettoa^ hergoten; bot
men ficb beboojbete fpseben : enbe gbeen meec tijDt '
berliefm.

jdabaffp ben i, ©ecembec met enbe neffen^ bnt
i^eec(tDjbinaciji ^tmbaffabeuc
laThuillerie (be tetc
d'Avauxboenbebettooojt fiebbenbe ben ©eecüanSer-
vientaen fijnSecljtec enbe ben JgeeclaThuillerieae»
fijn Jfelincïtec-banbt:) fubljjcitc enbe met opene beu»
ren aubientie babben gebabt /pjoponerenbe in generale
termen: foobecfocbtenfpCommiffarien: baec toe ges

nomi*


-ocr page 168-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

l!Ollli"«ïttorcDniÖCi|CCl-cnbailMeynertfwijck , Ma-
thsneSjPauwjKnuyrjhlooIck, Rij perda, ende Aldringa.
©cl;?ccc Veldtriel alteen Ijicir (ïjilDc üan tofSbW
iniit/ bcrlilarcDefdnc afïfD£"tiJci»bt nirt cefon/Oc Co«=
fcccntie» macc te «emcn : töDoci) mbcfaiöbnctccon=
fcntittn.

^cCteDentiael/ οΙ^Βύηϋε cfnioljfìntécfrcntieel/IjflJ
IjlcrbpStfifif·

TRes-chers, grands Amis , Alliés & Confoederés)
Nous
envoyoDS en Allemagne noftre Tres-cher
&Tre5-aniê Coufin Henry dOr/eans,Dac de Lon-
eeville & de Touteville, Prince 6e Comté Sou verain de
Neufchaftal, Comte de Duoois & de Tancar ville, Con-
neftablc hereditaire de Normandie,Gouverneur & no-
ftre Lieutenant General audic Pays, Capiteync decent
hommes d'Armes de nos Ordonnances & Chevalier de
nosordres , Noftre Tres-cher & feallcSieurC/^ai/i Λ
jMaJmes , Comte d'Avaux , Commandeur de nofdits
ordres, Sur-lntendant des Finances de France & l'unde
nüs Miniftres d'Eftat , & noftre Amé & fealleüieur
Akld'Servient Comte de la Roche , Confeiller en
tous nos Confeils, tous trois en la qualité de nos Pleni-
potentiaires, pour traitter de la Paix Generale conjoin-
temcnt avecnos Alliés. Etcom'me nous defironsdans
laconjoin<3:ure de la Negotiation , qui fe doit faire à
Muniìer , Vous tefmoigner nos bonnes intentions,
nousVous efcrivóns celle-cypar 1'avisdelaReyneRe-
gcntc noftre Tres-honnorée Dame & Mere pour Vous
d;re , quccommenous avonsla même bonne volonté
queleteuRoy noftre Tres-honnoré Seigneur & Pere
de maintenir l'eftroitff Alliaijce & union qu'il avoit
Contrade avec vosProvinces , neus avonsdonnéor-
dre Buxdits Srs. Comtes
d'Avaux & de la Roche de paffer
cn
Hollande comme nos Ambaflàdeurs Extraordinai-
resauxquels nous avons fait expedier un pouvóirfuflS-
fantpours'dfTembler avecnócreAmé öcfealSieur de la
TkuiUerie Confeiller-en noftre Confeil d'Eftat, 6f noftre
Ambaffadeur en Hollande , concerter, arrefter, &fi-
gner avec ceux , qui auront de vous pouvoir , tous
Traittés, ScArticles, qui ferontjugés à propos , tou-
chant nosInterefts& les Voftres , qut
font àadjufter,
pourparvcniràlaCondufionde ladltePaïx j ayantex-
preCTement chargé nofdits Ambailadeurs de vousaffeu-
rer de noftre affedion , & s'informer particuherement
de Vofdits Interefts, afin de les porter dans Ie Traitté Ge-
neral avec autant de vigueur , quenos propree afïairee,
TOUS donner part auffi de celles de cette Couronne, pour
en conferer enfemble , Öfconferver entre nous & vous
une fincere & parfaitte conviance & intelligence, pour
mieuxparvenir à ladite Paix Generale , &trouverles
moyens de la rendre affeurée. Vous prendrés donc entie-
rccreanceeneux furtout ce qu'il vous feront entendre
de noftre part. Sur ce nous prions Dieu, qu'il vous ait,
Tres-chers, Grands Amis, Alliés & Confcederés, cn fa
fainte&digncGuarde.

Efcrit à Paris Ie dernier Septembre lii+j. Eftoit Voftre
bonAmi &Confoederé.

Sig^ét

■'·" plusbMdcLffWfliftf;.·: !

Superfcription. ; ' ;

; -MiiiV^

' A nosTres-cbers, Grands Amis, Allié» & Confflêdei·
rés,les Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Uniei
du Pays Bas. ·■ ' ^

--At ' - 5

SEer waerdeen groote Vrienden, Bondt-genooten ea
geconfedereerden, wy fendea naer Duytflandc oofs
waerdfteenbemindfteNcef, Bnr^ckvenQrleems^
Hertogh van Longeville, cn van Touteville, fouveraine
Prince en Graef van Neufchaftal, Graef van Dunels, én
vanTancarville , erffelijck Conneftabel vanNormtn-
dyen,Gouverneur,en onfe Lieuteaant Generaelln
feydeLandt^Capiteynvaq loogiwe^nde maDBenven
onfe Ordonnantiën, en Ridder van onie Orders ; Onie
waerdfte en getrouwe, de Heer
Claude de Mefines. Graef
van A vaux, Commandeur van onfe geleyde Orderen»
Surintendenc der Finantien van Vranckrijck, en een van
onfe Minifters van Scaet i en onfe beminde en getrouwe^
de Heer jiiel de Servient 1 Graef de la Roche, Raedts-
Heer in alle onfe Raden, alle drie in qualiteyt van onfö
Plenipotentariflen, om van d'alghemeene Vrede te hao»
delen, ghefamentlijck mee onfe Geallieerden en Bondt-
genoocen. En alfoo wy, inde conjundlure van de ban-
dtlingjdie tot
Munfier gefchieden fai, begeeren onfe goe-
de incentien aen u tebe[uyghen)foo fchrijven wy u defe,
door 't advys van de Koningin Regente, onfe eerwaer-
digfte Vrouwen Moeder, om u te léggen dat, alfoo wy
de felve goede wil hebben t die wijlen ds Koningh,onfe
cerwaerdigfte Heer cn Vader,gehad heeft,om de naeu wd
verbintenis en eenigheydt, die hy met uw Provintien ge-
contradeert eu ghemaeckt hadt, te onderhouden, wy or-
der gegeven hebben aen de gefeydeHceren Graven van
Avaux en de la Roche, om in Hóliant te trecken, als oafti
extraordinare Ambafladeurs, aen de wekken wy hebben
doen expediëren en verlenen een fuffifant pouvoir en
Volmacht, om te verfamelen met onfe lieve en getrou-
we,de fieer Je ώΓβ/ffiwe j Raets-heerin onfe Raet van
Staet, en onfe Ambafladeurin Hollandt, en tereconcer-
terenj arrcfteren en te tekenen met de ghenen, die van u
macht lullen hebben, alle Traöaten, en Artijckelen,' die
dienftighgeoordeeltfullenworden, aengaendeonfe en
uwe Intereften, die te vereffenen zijn, om tot de conclu-
fie en't befluyt van de gefeyde Vrede te geraecken j heb-
ben expreffelijck en wel uytdruckelijck aen onfe gefeyde
AmbaiTadeurs belaft u van onfe affedie en genegentheyt
te verfeeckeren, en particoiierlijck naer uw Iqtereften te
verneemen,om die in d'algemeeue handeling te bredgea
met foo groote vigeur en wackerheyt, als onfe eyge faec-
ken,en om u d'intereften van dcfe Kroon oock deelach-
tlgh te maken, om daer afghefamcnilijck te confereren,
en om tuflcben ons en u een fincere en volmaeckte
betrouwen en Vrientfchap te conferveren, om beter tot
de gefeyde alghemcenc Vrede tc geraken, en middelen
tot haer verfekering te vinden. G^y fult dan volkomen
betrouwen op ben nemen in al 't gheen dat fy van onfent
wegen aen ufullen doen verftaen. Hier op bidden wy
God,dat hy u waerdfte, groote Vrienden, Bohdt-genoo<
ten en Geconfedereerden,in lijn heyligeen waertuge be-
waring neem.

r

c.

GefchreventeParys , de leftedagh van September,
1543.

Uw goede Vriendtcn Geconfedereerde.

Geteeckent

Louyt, lager d* Lmeme.

*tOffchriftwas.

Aen onfe waerdfte, groote Vrienden, Bondt-genoo^
ten en Geconfedereerden,de Heerea Staten Generel der
Vereenigde Nederlanden.

^n 't &csin t»n be Confécmtfen / alfoo bt «onincftti
iijclte^anfc&e?ïrabaflaDeueéfoo!reEt gejlain BaöDen
om meec eeüe t'ontfangen / aM fi? e&etooon taiaten/ foo
nam mm omraccfie om te fileren / ban bacbe fóo»
ntnab enbe (line ^mbafTabruri^ befén ^taet enbe
b'tllm6afrabeuc0 ban bien pooQgbe fraeiv m / enbe
iCituIen te bccminteeen. wa» biac inflatuie baec
op toect gebaen t foo |^e&&efi fì^t aitgot met een / onge-
laft te zijn, B«e):cufetct / (^fpjaften ban 't iSebceJ enbe
gecflelUnse ban'tonlana^ geflagen Seme ban Gubri-
an: enbe ban be fu&fifien^ebècSi}inc# S.ant-4&ra^
bin enbeban t^aec^Scmee: fcgttnenteniet taepniggte
tuilen ^btwnre IJi^&p ce^icielian oep Sraef van Ge-
briansge^oeai fUgft : becfbcdten bat befe^taet/al^
nabpbectanbtdiinbe aen be^tnceffe
foo boel all een be<i£Hie&2ieenfcbe €coupen / j^oe toet
becbefdnbe/ genefbeeenlgenotablegu^teboenj
'tfp
metJ^oIcït/^ett / ofUmunitiecnbe^brrie. ^att

ban


-ocr page 169-

ν E R Η A E L

ban Bfcappoitccct jijnlie/ öoïacng ccfolutic tee natile
Confccentie
gcanttuoojtj Dat öacc ®o. Jilïo. ücrbltjct
toacen ban öat fijn JDaiejicyt tot cc|iaucatie dan't 3tc=
oec üan
Guebrian gaDDe eefcbicBt een hlorrft ©ooft/
(Qen®iconteOeiiEucenc)Belc/ en&e IDoIch / cnDcöat
tncnöc ©iinccffc 3tant-<i5jaUin foubc ptc milTiüccn;
couragfcccn enüe naaÖEleecnt&cptaffijiEcenöocöfon'
Deccinio& cffcctöf rnaagement of üelofteban fccout^
te fenöEu. #act na ip aefpjaochen cnbc bp bc ïioning^
Iljcftefcanfclje aEjepjaponeEtt ; toat ©oet men fouOc
^onbm in 't (Ccacifccn tot
Munfter, toacc op oiOiff
tcett/ cnbeacrappojteect/ namael^ OEwfolbcect cnbe
bcctioigrn^ geanttooojt bat Ijaecdoog!) HSog.foU'
bcnfcpuDcn gate t^Icnipotentacifen ; cnbe bat bic met
bic ban beni^panb fouben ganbeUn
upt den eyghen
HootJe van defen Staec, jmttiEbiatelöch /
cnDe bat elih
(be ;^tactfc!)e foo txiel aT^ be f canrrlie ) fouben bemrflc:
ren Baec
cygcn Intcreften , bat men be faetlte foubc
tcacgtentc bidgecentotecn €cebe^; bic niet mmbci:
tiiacbtfön al^ ban ttoaclf Ì3laccn. 55ocö te flupten
met unbecUngfi aöcracen betoilliging ; aUe^
pan paffu :
£nbrnamaei|b'cencbjecébenbemet^paenicn / b'an^
becooch bienbolgen^ gelgcHeliich foubc moeten b;eec*
ïtcïi. Seelant foo in befen / aeltjcft oocft tc boo? ijfift
öf repeteert öafc pjoteRatle.

II. Jioüembjt^ / toiect aen bc igcecin ?tratia|Ta=
öfur^ gegcbcnboIgenbc.ïHSemociael.

L plaira à leurs Excellences de reprefenter à (a Majefté
I qu'aprés la Treive faitel'an 1609. Ie Roy
Heary Ie
•^GrafiJ de Tres-gloricufe & immortelle Memoirea
declaré que !es Ambafladeurs de Seigneurs les Efiats des
Provinces Unies,reprefentantun Souverain& PuiiTanc
£iht, feroientrecognus, &traittés, ainfiqueles Am-
baffadeurs de Ia Sereniffime Republique de , lef-
que's ils fuivroicnc immediatement en les prennanc
comme par la Robbe.

Etfuivantccjlcs RoysdeFrance&de la Grande Bn-
tagne, ^teede. Deneman, comme auffi la Sereniffime Re-
publique de en toutesrccepcions > 'audiencesj Ce-
remonies , èt loiemnicés ont traittc les Ambafladcu's de
l'JEftat dts Provinces Unies, comme les Jeurs fonc reccus
& craittés ailleurs.
Mais.il femble que quelque Efclipfe y cft entrevenu

fir mefe* recdu des AmbaiTadeurs de laCouronncde
rance& les AmbaiTadeurs decétEftat reipiöifs , &
pourobvier6c remedier aux inconvenieris & inrerrup-
tioni> qui pourroient en les continuations d'iceluy arri-
verà Munfter aux entreveus , communicacions, & cor-
refpondances tres-neceflkires entre les Ambafradturs&
Plenipotentiairesde laCouronné deFrance & ceux de
cét Elht. LesEftatsGeneraux des Provinces Unies fup-
pUentleRoy de vouloii donner des ordres deuës à ies
AmbaiTadeurs &Plenipotentiaires qui viendront à Mun-
fter,de reconnoiftre, recevoir, &traitter les leurs ainfi
qu'ils reconnoiftront, recevront, & tfaitteront les Am-
baiTadeurs & Plenipotentiaires de la Sereniifimc Re-
publique de Venize.

Fait à la Hayeeo l'Aflèmblée des Eftats Generaux des
Provinces Unies ie 11. de Dccembre 164.^.

Η Un Exellentien fullen gelieven aeo fijn Majefteyt
te vertoonen dat, na de Treves,in 't Jaer 160^. ge-
niaeckt, Koningh
Üenrijckd* Groof>y&n heerl ijcke
en onfterfièlijcke gchcqgenis,. verklaert heeft dat d'Am-
baffadeursdcr Heeren Staten van de Vereenigde Neder-
landen, eeoSouveraineen aachtige Staetrepefenceren-
de> bekeot engetundelt fouden zijn als d'Ambaffadeur
van de Ssreniflime Gemeence van
Venetim, de welcken
fy immediateliick foudeo volgen > met hen als by 't kleec
te vatten·^-. i:;. . . sr' ■■■■

En dien volghens hebben; de Koninghen van Ffanci-
r^d.vmgtoqt BrittaméiSmitVt
en Detiemarckenfgelijck
oock de !>ereniflime UheiQeente van Venetien , iaalle
Ontfangentflen, Verhoorjtigen» Ceremoniën Solemni·
teytend'AmbafiadeursvaadeStaet der vereenigde Pro-
vintien gerrafteert en gehandelt > gelijck de hunqen el-
ders getradeert en gebandeltüjn. ^OiiK-
Macihctfchijnt dat'cr eenighc Eclips, en vcrduylic'
ringtuiTchen ghekomen is door't mifverftant der Am-
baiTadeurs van de Kroon van Vranckrijck , en d'Ambai.
fadeurs van defe Staet rtfpctìivdijck i en om te voorko-
men,en te remedieren d'inconvenientien , interruptien
en inbreucken,die in gevolgh hier af toe Munlter fouden
konnen voorkomen in de befoeckingen , communica-
! tien,en noodige correfpondentien tuflchen de Gefanten
I en Volmacbcighden van de Kroon van Vranckrijck,ea
j van d.cfe Staer, foo is 'C dat de Staten Generaci der Vcr-

■ eeiii()hdeNederlanden de Koningh bidden te willen be-
! horelijckeOrderenaen fijnAmbafladeursenPlenipoten-
; tarifen geven, die te Munfter fullen komen, en hun Am-
baiTadeurs t'erkennen , ontfanjgen en Tradteren gelijck

I ly d'Ambaffadeurs en Volmactigdeo van de Sereniffime

■ Gemeente van Venetien fullen erkennen, ontfangen en
traifteren.

Gedaen in den Hage,in de Vergadering van de Gene*
rale Staten der Vereenigde Nederlaeden, de ζ i. van De-
cember, i<i45,

^nbcfc tijbt bia^ ^ifpute tuffcfìen be |p;obint(cn
acngaenbe b'onhofientot iviunfter te blagen. !@ol(aiibt
becflont enbe brgeetbebai pbec |^;obintie baec epom
i^Ienipotentiatifm foube Ijfbbin te onbecfjouùcn.
Maccaile b'antiecc fepben fulc); lìctjbia te fijnteQen
b'oi&eeban be >iIieneteUtept : b^^t bare i^oogt) jl^og. In
fulcften gebat ooch nict fouben ftonnen l oellarn bat toc
Munfter be j(|at)beIUig^egefici)icbe upt ben iloofbrban
DeiSenecalitept; baecupt Dan ooc& anbece intontìei
nicnten fouben
boo^tbomen. «ebocb beloofbcii bat pOec
©iobintie fuubc fo^ae blagen tot pjompt ipucnifTemcnt
ban bacc quote.

S^en H SunuacgbcDfocgt bcConinglticRc pojtn^
paelffge ^mbaffabtuc Andrade Lcitao tDcbecom bec
hlaring of befe ^taet 6em in Socium fuorum legatorum
ad congreiTiim monafterieofem foubC belicbcn aen tC lir»
mcn. 3@aec op alfoo oocl^ alcebe te boo; be Coning ban
Biamìicó'cfi ttof e mael gefct);ebcn cnùe be jlÌioHfnglijclie
jpcatilclje ^mbafTebeur^ albieF opch {)abben getuacf;
BeniaccHt / mrn gcccfolbeecs Ijeeft te betftlaten / gtlfjcït
bfcMeert bat !)p inQualltrptban Ambafladcuinicc
foube i^onnen'gaen in 't gcfdfc|)ap ban b'ÏImbana:^
bem^ban befen j&taet: maecbatmen bemacijt enbe
mibbclrn ijabbe ani t)rm mei dtonbop te boen in fece*
ftecljepbi gtun tot JlSun)let. Solide S)P mebe gaenal^
Edel-man onde particulier jbecWattbfM fiaec JBoff.
bat fultp ijem oiigetaepsert ttjag: maeï bat tot Munfter
jgnbe fp fiem ntf t foube ftonnen p?otegcecen.

Slanuatp {jeeft mcn bp Confecenticn bili
Ïtotimgbioche l^canfcjbe met allertiaiibe reben^ enbe
motibcn gljefoctit t'inbucectn tottèt maecften ban ectt
®;rtbe3 boo? lange ^acen : 't toelcfi fijne tefIfFie öaDOe
op Oet ncaenbc point of ^ctijchel ban be namael^ ghe»
macchte SLigue <SÌacantie: baec ban tot f{jmc ti)bi mete
fai gefpjoochen tuo|ben. ^tem men {jceft tuebecom
Slnfianttc gebaenomtcgebbencontentcmenc nopenDe
d'eeren-Titulen. Rai g, Ötc. j^openbe^t iutlch bel^ect
Haga gljiitticfrn ®;ateuc bantoealicn befen j&tact toc
Conltanrinopei ÖPift SCftfftbeftigfi ©tfclMlft : be*
tDijfenbc bat {φ foo toet albaet; / al^in Poolen cnOc
Duytilanü. toa? obec al eetcacteect aetoeefl al^ een iSa>
nina^ ^mbafTabeuc. ^ulc]c te boo; boo; ben Heer
vander Myle enbc anbccc in Kitibaffabc ban toegfien
befen ^taet gljeteefi jijpbe ülaeElöch arnaftekueefen-
^accnaip ggeitlaegl^t otsttgtt beeltoubigtj
rnbcmsl
apropoi. nemen be? ÉoUanbtfcIje genepen / bco;tic
jpranfege / op be j&tbbelabtfcgc Sec : baer opfp
tilecgeiafl sijnbe in be nabolgenbe Cornee, gcbolgiic
ecne éj^iffcbefenbinge/enDcööimafifticc» iEcactaec
ban naacitie. 1

^nbe boIgftenDc Conferentie btbbtn be ï^cectfi
jFranftb betfoelitte trcben tottet maüen ban eeniSTrat'
taet ban Catnpagnie j 3item tot fojmeccen ban 't <0ο?·
log^ bcfTcing: betlNlatcnprbat be lüotiingin bcfe ^omtc
een Extraordinaris cfFort mcfUbctc boen. «Snbeaifoo
tQt bien epnbc fiate JIEiejeftrptnicutuc Itc{)tinghe bqn
nooben {jabbe : foo becf(iti)tcn fp JgQnftei: - enbe Eoop-
pïaetg baec toe tot Haren onbct JBaejïcitBt / fp crpje^
fentenituqöocK Dc|I»i)Kii&elca(ntDfebt bàn

ceffi


-ocr page 170-

van de Nederlandfche Vrede-Handelingh. · 169

αΙΓοο 't gegeele taietch ten minflen nocf) De aenftotnenbe
^otnec (in tjetoelche jp alceebe bec&laect fiabben Dat be
Coninginne een gcooteffo^tnteenbe te laten boeit) jPle^
peiibe te gouden.

iz. ^ebfuatif CompaceetDen De ]|eecen ban

jÈbgenbe enbe berltlaecben geen opening te hontteh
boen op be nieutne ^actaten mét &;anc&cgc6boo;,en
al-cec^fouben f)ebben conteittem^nt aengaettDe Den
Tytel, Rang, ende Handc. 35aei; obéc i^ gl)ecefolbeect
metfi^nHoogDepbt te fpjeecfien. «öcötci: bjebecotn in
ConfecentiehomenDei^men t'eeniSg&etoojbcn op een
;6ub(lbie ban
twaelf mael hondeftduyfent gulden, enbe
i^ obcc
't maecfien ban 't ©ooft boo? be Ccactaten beeï
eebccbaltfeett : aengaenbegettboojbt
Seigneurs Eftats :
Stem aengaenbe 't b}00;t Refpsra;. ^e üeecen fcan^
fctiebctfocötrn oocH @afpoo;t booj Den pauffelijc&en
jgiunce om ban
Galen te gaen na Munfter (baec in geen
föiaclatjept tuect getnaec&t.) SÌtem ontpagfngc ban
ee»
nige Qoomfcg CatI)oIdtKe <i&eefleitjc6e ^ecfoonen Die
upt t)et3lanot ban Den
Bergb op gegaelt enbe tót Orfoy
toacen gebjacbt/ fp toonben oocR feecltet: geinteccipieec»
oen 25jief ban
Fedro de la Cocera «©oubecneuc tót <©el·
bec rbaet upt bleecft Dat Defüroi^eti ban Lamboytoa·
tcninbientlban^paQgien
/en DatDaeirom Defen ^taet
ite felbe beBqüjbe aK
®P,anbt/ niet aI0 jSeutcael/te fiou»
uen. X9aecbeneffen^DefelbeP0inten<b}a^ {)ctp^ncl·
paeliie fubiect Dee Confecentie De
Ligue Guaranrie.
^n iffet af ngaenbe De acöt#oftiten tael een^ göetooj.
m -, mae):be fbMCiggepbt bcia^tibec feec6er negj^enbe
©oint (biec na bolgenbe : )'t ®elcftbi ©jobintienV tm
[onbttbepbt SeclanbtfcetmjgeecDeny ten itiinffen Dat
m al|een ;&ci;cett of bpfonDec StctgcBel ntógt toetDen
DOepalTeect. jpBaec De üeecen jpcanfcSe becBlaetDcn
gew lalt baet toe te.öebbem

^l^eeten ban Zeeland|)etiben löAec gepjotìelleect/
^ fpnietbecHonDenyractret^nnemetibet; agötlPoins
ten te mafcftetj eenige becatibiEcilïgö/ innobatie/ of cöti'=
ricmatte/betfflcflftatenbanBee 3aec 1630. i(i34,.enb£
163?. Jaaeec bie te laten inöaetJ balene/ fionben toel
toe De
acht ®ointen : bocö η et te Bonnen aennemen Dat

(c(r;Sanöt-<t3;al]inD{ue6e neOecIage ban Guebriati)
öat Gaffel frifpcctjcMIicpbanbelegcct tetoo^Utn; m-
focftrcn al noci) fecauc^ oan gelpt of 30tilcft boo? ftaeCi

Sp üolgcnöE cftöc hatcbece Confccentie fjeeft men be
fartiJE bati Dc <0acantie etBjacöt op feecfterc atftt poin=
ten : Daec in men 't Benocafaem een^ toa^/bifccepemiöc
alleen (ft Ècfl»ea&inhe. JIBenfcpDe Uacctae-flcfiacntc
fictitjcnDciföonficccnbe Uoop plaet^ tot
Haren; enbe
uatbclQagarijnente fiiilen fepnben aen be
3tanbt-<©iaöni i foo beei 3ïnmnitieal^ men eenisöfint^
foubc mogen tnijTen/ fp frpbén baec boo) Danc6/enbe uc»
geecDen feec bccohclune in De ac{]t be^enbe ^ointent
fcpQcn bat b'anbeif #lcnipoteAtiacifen tot JSunflec
fiaec lang becirtijf alStec intecp?eteecben al^
een on wille
derFranfchetoc de Vrede,
ζ^ε igcecen <i5ebfputcecbe
ban Daec üo. (Q);cureecben befe langfaemgepbt op
b'ongeceetbcpt bec p;obintien / en Conflitutie ban ben
;^taet : fì? tuebecom baec.en tegen ban Dé jpcan·
ftf)e becfogt een net / hiaec ctitie CategocticÌt antta)oo;bt
op De mèmocie ban ben i i. ©ecembcc leflleben / tahens
tieben
Ti|tel, Rang, Rechter-hand : gcltjcft Die bah Ve-
neiien
i JIBaêc De j|eeccn Sjmbaffabeuc^ gaben te Iteti·
uen in alle tnaiiiecen bat fp bicn aen - gaenbe onggelafi
toaeen^ enbe Dat men gettn 3^;ancBci)ch ten i^obe fou^
Oe moeten fbechen. ^u(c]cbDa^b;eemDt: tnanttjeige»
Wercft ftlacc bat totljct SSaec bàn omttent 163%. b'ÏUra»
bafTabeur^ ban befen i&taet toacen Qeti;acteect gebieefl/
Otlijcft bie ban ©enetien. ^ebect Dab ©ïancfitgcft felf/
on-aengefogt/ aen ben i^eec gi^tnce ban «©cangteh sdn
iijtelbecmeecbectj enbe aen béfen/ètaet/ ©ictocieu»
fee/ fltootec etibe glorieufec al^ te booï/beirminbect. «Ên
Boe ttiel be^jobinticn/bpfonbeciöoHanDt/ feecpbecïgö
baec in biacen/cnbe genoegbfaem becMaecben De becfa:>
meling tot
Munfter niet te fullen ηοφ bonnen fcoaéc tte'
men / lenjpgaecbaecingcrcbiebecontentement! foo
bia^ bet ecfltet tebecgtieefi^ ettbe fcgeen Daec tipt al^ of feil Ie Traitcé qui & ellé faic én noftre nom à la Haye ea
]9;anchrgch niet ongaecn fag het acgtec-blUben ban Die Holiatidèj& üghé par noftre Tres-cber: & Feal Claude dé
ban befen ^taet ban De JI©unftecfcÖe jaecgabeting; om JHeföies. Comtè d'Avaux, Commandeur de nos ordtes ,

Sur Intendant de nos Firahces, & I'un de nos Miniftrèï
d'Eftat;& noftre bien-amé & Feal
AbelServien, Comte
de la Roche, Confelllerentousnos Confeils nos Am-
baiTadéürs Èxcraordinaires & PlenipotencìaÌTes ^oiir là
Paix Generale, & noftre Armé & Feal Ga^er
Coignet dé

baflàdèur vers nos Tres-cher», Grands Amis, Aliéi &
Göftfoedèrés les Sieurs Eftats Genéraux des Provinces
Unies des Païs-Bas, nos CommiiTaires en cettè part svec
les£ieUrsDeputésBor/o/ii<^GM;>SÌéur de Loeoen

Meyndérfwijk, Sénefchal de Tièlre & Bommelerwccrd»
Jea» Je Màtinefie, Sieur da Matènéfle Riviere,Opmeer,
Soüteveen,
Jacqttés Catx Ghevalièr Gonfeiller Penfie-
naire dé Hollande & Weft Frife, Keey/,Chevalier
Sieür dans Ie Vieu& nouveau Vofmer, premier & re-
preféntant la Nòbleflè aux Effiafsde la Gomtédè Zclaa-
de,& Gonfeiller Ordinaire dé noftre Tres-cher & bien-
amé Goufin Ie Prince
d'OnngeiGi/sirecbt vander Hoolckt
vieux Bourgemaiftre de la Ville d'Utrecht, Frawfois de
Oonia
à Hinnema en Heitfum, GuiHiaume Rif perda Sieur
de Boxbergen, Boeulo, & Hengelo, &
Adr'taen Clant
Sieur de Stedum, en vertu des plelns pouvoirs de nofdits
AmbaiTadeurs, & défdits Sieurs Deputésjdeiquels Trait-,
té en Pouvoirs la tériéur s'ètifuit.

Le Roy par 1'advis dé la Rey ne R^ente fa Mere.con^
fidéraW Ié péu d'inclination qué lei Ertnemis communs
ont tousjóurs euë à la Pai;f, & qu'eücore que pour la Ne-
gócialion d'i&llé ils ayünt enfin enVoyé partiede leurs
Plétìipoténtiaires'à Müïiftcr. Hs póürroy ent fé contentcc
dé cètté apparédéé & tirèflés riffaiyes en longÜeur s'ils né
fòtìtiforMs parlés àViries d'eiitéhdrt à un accommode-
tóéhtraifonnïsJjIe. PoufparVééiriliiitiéfi bonnefin, fa
Majeftés'éffrélblüécónjoindemeiit avec les Sieurs E-
ftratsGeiierauxdeffPrtvirices Unies des Fiyis Bas, de les
attaqüerlépluspuiiramméntqu'ilfe pöurra cetté Gam-
pagrie r
^tpóur demer meyi» duxdits Sieiirt EBats de fuf-
fvrtirflM aifimeni les deJfencefquHhferont ohligis dé faire
po»rufitgrande enirefrtje,
Sadite Majbfté i bien voulu
leuraccordérpoui^laprefente anüée liff· Un fecours
d'argentextraordinaire, cotiforihëment öUXéonditiocs
quis'enfuivent.

» S0

in 't vierde en vij fde gcftpbt toiccbt bat bie ban ©jaiirftt
cijcB enbe Dte ban bcfcn |>tact ftace refpcctiüe jSegotia^
tien tot Jüunfiec niet mrec foUben tnogljfn itbanccccn
D'een nl^ b'anbec / al^ fijnbe niet aifeen bitc
praflicabei j
maec ooclt onbienfiigl) boo? öcn ibtaet : fl/nbeigöcnoegi)
Datt'eenfónDetconfmtbanb'anbccniet fottbe ttiogen
fitiptcn.

ften be tloningltjcKe IFraHfcl^c ^mbelTaDttir^ toe^
Det öeboic gcDaen om be
Tytel, Rang, Handt, &c. tjaec
feggenbe bat tier (lupten ban befe
acht ^oititen of 3Ligué
<i^cantie foube b^ucOtdoo^ fijn : foo be jètact aengaen·
De be felbe Cecemoniale pointcn geen fati^factie ftceeg :
]@ant men geen j^iflte D'een aen b'anbec foUbe Ronnen
Doen/enbe fonbec Bi|lie geen communicatie ; maec niet
becbcegen al^ trenbop een 't l^of : bef biegéh aeh ben
Commiffaiceé l&ouft (alfooD'1imbaffabcui:l.tEcbiec
toa^) i^ gOefcti^eben. <iSnbebeb}ijlbeliceceitijFt;attf4)e
al noci) cefüfeecDen aen te nemen t)et
neghende
bel: foo0jnbei^eei:en «StgeDeputeecbén geautgoctfeei;t
be^ onaengeflen get felfbe ^ct^c&el aen be üeerenJFtan·
feöeobec telebecen : rtiet Ito - bofegingge bat fiaec ^à,
Mo. jet gcmelbe
negende ^ctnciiel/ öet cafus boo|-bal»
lenbegotiOenal^geinfeteiectióset (ï^cactaet bec bctbuc
fleacbt^ctimien. #ie ban Zceiandt betltlaécbcn al
noci) ongelafl te fijti eii in 't gêné böojf;. niet te confini·
tecenal^onDet:'tbjeI-&eDag£nbahf)aec lleecen
cipalen ; enbe onbcc bütige pjoteftatie.

^eCepchening ban't€cactaietban Campagne ίφ
gefcj^iebt in ben ]|age Den 29. jFet>juact|/ettbe bat ban
acht^tttijcftelcn of aigue <©acantie ben eerftcn Jgac*
tij: gelseti be felbe alt)iecboIgcn.

IOüis par Ia grace de Dieu Roy de France & de Na«
varre : A tous ceux qui ces preiences Lettres ver-
ront, Salüt. Ayanc véu & exàminé en noftre Con-

lollattbt in gcootcn aental tee 3@ecgabecing ban f)aec . UThuillerieConfeilieren nos Confeils,5c de noftre Am-


-ocr page 171-

i170 V E R Η A E L

I.

Sa Majefté affiftera durane la prefcnte Année xvjC.
quarante quatre leidits Sieurs Éilats Gencraux de la
h>onirne
</i£/ff»zf«»J-»»i//ròr«,laquelle lefdit» Sieurs E-
ftats employeronc eflFeótiveinent à l'entretien dcs gens
de Guerre extraordinaircs , qui font defia & pourrönt
eftre levées, en forte que ladite fomme de
douze cens mil
livres
ne pourra eAre divertie à aucun autrc u(age> ce que
lefditsSieurs Eftarspromettentde bonne foy, & main-
tiendrontreligieufement> afin d'attaquerplus aifement
les Ennemis par touces voyes & moyens à eux poifibles.

Sa Majefté fera baillerpourledit Argent dcs Affigna-
tionsquiferonc bonnes, & au contentetnent de celuy
que leldits Sieurs £ftacs authoriferont en France fur ce
iubjeét, pour eftre effëdlivemenc acquitées dans
Farti
dans le cours de la prcfente Année. Le payement s'en fe-
ra en trois termes; fgavoir,
quatre cens miilivres lors de la
ratification refpeöive du prefenc Traitté,
quetrecens mille
livres
dans le mois de Juillet prochain, & les autres quatre
eens Mille
livres dans le mois d'Oftobrc en fuivant.
I I 1.

Moycnnant quoy lefdits Sieurs Eftats s'obligent de
mettre leur Armée bonne & forte en Campagne pour
faire une entreprife confiderablc; Sa Majefté promettant
de fon cofté de mettre pareillement une bonne & forte
Armée en Campagne pour faire auifi une entreprife con-
fiderable dans le Pays Bas, cu incommoder les Ennemis
le plus qu'il luy fera poiDbky

Lefdits Sieurs Eftats confentent que fur ladite fomme
àe douze eens mil livres kronlprUes & rcfcrvées les pen-
fions dcs Officiers Fran50Ì5> pour eftre payées & diftri-
buées fur le pied, & dela mcfmc fagon qu'il a efté con-
venu par le Traitté du
17. Juia ligo. & celuy du 14.
Avrtli534. & que celuy que lefdits Sieurs Eftats com-
mettront à Paris pour regevoir lefdits
douze cens mil livres
fera obligé d'y payer & fournir la fomme àquoy fe mon-
tent leCiits penfions fur le d wnier terme du payement.

Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats ratifieront refpedive-
mentles prefents Articles dans le terme de fixfemaines
ou deux Mois 1 fi faire fe peut.

VI.

Le prefent Traitté ne defrogera point aux precedens >
faits entre fa Majefté & lefdits Sieurs Eftats,tous lefquels
demeure.»ont en leur force & viguer pour eftre fidelle-
ment & religieufement efftidtués de patt & d'autre.

En foy de quoy nous AmbalTadeurs ftifdits, & Depu»
tésenvertude nos Pouvoirs refpeöifs avons figné ces
prefentes de nos Seins. Ordinaire, & à icelleefait pofer
les Cachete de nos
Armeg. A la Haye en Hollande ce
vinf;t-neufve/me de Fevrier Ì644,. Signé: deMefmes, Ser-
vien> la ThuiUerie. Bartolt de Gent, Jean de Matenefe,
J. Cats, Knuyt, Hoalck, Doma, Clant.
Avec les Cachets
deleurs Armes.

Pour plus grand efclairciffement du iro//7f/we Artide
du Traitté pafféee jour d'huy, il a efté con venu que le
Roy & les Sieurs les Eftats Generaux dcs Provinces U-
nies
des Pais Bas mettronten Campagne chacun une Ars
mée compofée
dixhuid vingt mil hommes ^ de qua-
tremileinq cent à cinq
w//cAfv<i«x.QuelefditsArmées en-
creront dans les Pais Bas, pour tout la my May prochain,
ii ce n'eft que celuy qui commandera les Armées du Roy
d'Efpagnelcs mit pluftoft en Campagne, auquel cas Ie
Roy & lefdits Srs.Eftats feront obligés d'y mettre les leurs
en méme ten:ips,de quelq; cofté que les ennemis puiilènt
tourne que celle deidits Sieurs Eftats attaquera une place
de
telle confideration que les Ennemis en recevront»»
ctaéleprejuJice, & que celle de fa Maj.en attaquera, auiE
une
eoTtfiderable de fon cofté, ou fera telle«/wir/en en
ï'avangam dans Ie Pais des Ennemis, qu'eftans obligés
detenir une bonne particdeleur forces pours'oppofer
aux deffeins de fa Majefté, Monfieur Ie Printe
dOrauge
ayed'autant plus de facilité d'avoir unfucccsheureuxde
i'cntreprife qu'il fera. Bien entendu qu'en cas que 1'Ar-
mée de fa Majefté ne faflequ'une
fimple diverfion, ellefe
mettra en Campagne quator^i^e jours avant celle defdits
Sieurs 1«« Et au cas qu'il foit refolu qae toutes les
deux Armées entreprennent des attaques de places, elles
fe mettront en Campagne en mcfme jour preciii·.
ment fans y faillir,fur peine de manquemcnt de foy de part
& d'autre.

Leldits Sieurs Eftats s'obligent de faire pafler dans Ie
huiüiéme du mois d'Av.
trente veiffeaux de guerre bien
équipésj'de deux, trois quatre, & cinq cens toniieaux à
leurs defpens au travers du Canal de Calais, pour empef-
cher aux Ennemis 1'entrée de Flandres par mer.
Et au cas
que les Armes du Roy actaquent quelque place fur la co-
fte de Fiandre lefdits trente Vaifleaux demeuront toù.
jours à ladite coftetant que l'entrepr^fe durerà, &ÌDve·
ftiront par mer de telle forte la place asfiegéc par les Ar-
mes du Roy, qu'elle ne puiffe eftre fecouruë par mer,
foit par les forces du Roy d'Efpagne , foit par celles de
quelqueautre puiiTance que ce puiffe eftre, quivouluft
les affifter fous quelque pretexte que ce foit ; aulli
audit cas
lefdits Sieurs Eftats s'obligent de faire efcorter tous les Vi-
vres qui viendront de la cüfte de France au lieuoii fera
l'Armée de fa Majefté, oude luy en fournir à prixrai-
fonnable; fi lesventsnepermettentpisd'enapporterde
France fuffifamment & qu'ils foyent bons pour lestranf-
porter des pays defdifts Sieurs Eftats des Province»
Unies audit lieuj &0Ì1 fera l'Armée du Roy pour para.
chever fon deflcin, auquel fa Majefté n'engageroit ja-
mais fes Armes
fans la confianee f«'ei7i^re»i/quelecon-
tenu Artide fera du point fidellement & punöuelle-
ment executé par lefdifts Sieurs Eftats, qui le promet-
tent & s'yobligent fur peine de manquement de foy&
& d'infraöion des Traittés faits par eux avec fa Ma-
jefté.

Lefdits Sieurs Eftats promettant fincerement aux Ar-
mées de faM^efté
peffage, ^ repajjage fnr Ie Rhij*a
We/el,
& auflS paffagc & repaflage fur la MeufeàMa.
firicht,
quand ils en feront requis, par fa Majefté pour
veu que ce ne foit
poimfeurprejitdicierkìear Eftat

Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de tenir Itur Ar-
mée en Campagne tant & fi long-temps que Ie bien de
la caufe commune requlera 6c la iaifon pourra permet-
tra.

En foy de quoy nou» Ambaffadeurs & Deputés cd
vertu de not pouvoirs refpeöifs, avons figné ces preien-;
tesdenosieingsordinaires, &
à icelles fait pofer le Ca-
chet de nos Armes, A la Haye enHt^andece
vingt-nerf
dePevrier, milβχcens quarante quatre.
Eftoit figné, Dt
Mefmes, Servien
, Λ» ThuiUeriey B. de Gent, Joon de Matt-
nejfe, J.deCatz, J. de Knuyt t G.vander Heelek,
Fr.
van DoniatAdr.Clant,

Τ Oüii, door God» genade Koningh van Vranckrijck
en van Navarro, aen alle de genen, die defe tegen-
woordige letteren fullen fien,
Saluyt, In onfe Raedge-
fien en ge-examincert hebbende het TraÖaet, dat in on-
fe naem gcmaeckt is in den Hage in Hollandt,en gcteec·
kent door onfe waerdfte en getrouwe
Claude deMefmes^
Graef van Avaux, Commandeur van onfe Ordercn,Sur·
intendent van onfe Finantien,en een van onfe Miniften
van Staet 5 en onfe wei-beminde en getrouwe
Abel Stt'
vient,
Graef de la Roche, Raedsheer in alle onle Raden,
onfe Extraordinare AmbafTadeursen PlenipotentiarilTea
voor d'algemeene Vrede ; en onfe beminde en "getrouwe
Gafpert Coignet , Raedtsbeer in onfe Ra-

den, en onfe Ambaffadeur by onfe waerfte groote vrlen·
den, Bondgenooten en Geconfoedereerden, de Heerea
Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, onte
Commiffariilen in dit deet, met de Heeren Gedeputeer-
den
Bartolt van Gent, Heer van Locnen en Meynerfwijk,
Senefchal van Tieler-en Bommeler-waert j
Jan van Ni*
tenêfe,HeeT van MatenefTe,Riviere,Opmeer, en Souce-
veen;
Jacoi CeXf,Ridder, Raed Penfionaris van Holland
en Weft-Vriefland ;
Ja» de Knuyt, Ridder, Heer in de
oude en nieuwe Vosmeer, eerfte en vertoonende d'Edel*
dom in de Staten van 't Graeffchap Zeelandtien ordineer
Raeds-heer van onfe waerdfte en wei-beminde Neef,
de Prince van Orangien j
Güsirecht van der Ueelk, oude
Burgermeefter van de Stade Utrecht ;
Francifius vanD*·
usa
Hinnema in Heytfum ; mllem Ripperda, Heer ven
Boxbergen, Boculo en Hengelo; en
Adriaen Clant, i^ext
van Stedum,uyc kracht der Volmagten van onfe gefeyde

Ambaf:

mmm


-ocr page 172-

van de Nederlandiche Vrede-handelingh. ι ί 5

Ambafladeurs, en
vanwelcke Tra<a:aten>
houdt volgt. , , ^ , -

De Koning, door 't advys van de Koninginne Regen-
te, fijn Moeder, confidererendedeweynige inclinatie,
diedcgecneenevyandenaltijdt tot de Vrede gehad heb-
ben, en dat, fchoon fy, om de handelingh daer af, eyn-
delijckeen deel van hun Plenipotentiariflen en Volmag-
tighden na" Munfter hebben gefonden, fy fich fouden
kennen cof tentet ren en vernoegen met defe fchijn, en
deiaeckenin verwyiingh trecken, foo fy niet door de
Wapenen gedwongben worden tot een redelijck accom-
modement te verftaen. Omtotfoo goedt eeneynde te
verftaen, foo heeft fij n Majefteycgerefol veert en gheflo-
ten heo, ghefamentlijck met de Heeren Staten Geoerael
der Vereenigde Nederlanden, op het kragtigfte, datmen
fai konnen, in defe veldt-tocht aen te cafien. En om aen
de gefeyde Heeren Staten middel ce geven om de koften
ledraghen, die fy verplicht iullen zijn vooreen groote
lenflagh te doen, foo heeft zijn ghefeyde Majefleyt ben
willen accorderen en toeftaen voor het teghènwoordigh
Jaer van i544. een fecours van Extraordinaergeld, con-
form met die Conditicn, die volgen.

Sijn,Majefteyt fai, gheduerende hettegenwoordigh
jaer van
fefitenhondertvter enveertigh de ghefeyde Hee-
ren Staten Generaci affifteren met de fomme van
tiuaelf
imdert duyfent
ponden, devirëlcke de ghefeyde Heeren
Staten effeöive ijck imployeren en belleden fullen tot
d'onderhoudingh van Éxtraordinarie Krijghs-lieden ,
die airee gev;rorven zijn, en noch gheworven fullen mo-
gen worden": invoegen dat de gefeyde fomme van
tvaelf
hmdirt duyfent
ponden niet ÌÙTao^mtotètnighander
lehreyck
gedivertee't worden; 't welck de gefeyde Hee-
ren Staten ghetrouwelijck belooven, enreligieufelijck
fullen onderhouden, om door alle wegen en middelen ,
die hen moghelijck zijn, de Vyandt lichtelijcker t'at-
taqueren en aen te tallen.

Sijn Majefteyt fai voorde ghefeyde fomme van pen-
ninghen affignatiendoenghevon, die goetfdlen zijn,
tn tot contentement en vernoeginghvandegeen , die
de gefeyde Heeren Staten hiertoe in Vranckrijckfullen
juthorifeeren , om effeftivelijck betaeldt te worden
binnen Parijs in de loop van het teghenwoordighjaer.
Oe betalingb daer af fai ghefchieden in drie termijnen,
te weten
vier hmdertduyfent^oaà&nbcMSsnsàc refpe*
öive ratificatie van hetteghenwoordighTraöaet,
vier
hoHJtrt dnyjent
ponden in de maendt van luliusnaeftko-
mende, en d'andere
vier hntdert dujfint ponden inde
maent van Odober daer aen volgende.

IH.

Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Sta-
ten fich verobligeren en verpligten hun heyr, dat goet en
fterck fai zi jn.in 't veldt te brengen, om eeh capfiderable
aenflagh te doen; gelijck fijn Majefteyt oock
ϊ^ηπ fijn zij-
de belooft een goedt en fterck heyr in 't Velt te brengen,
Offldefgelijckseen confiderable aenflagh in Nederlandt
te doen, ofdeVyanden op hei meeft, dathemmoge-
lijck fai zijn, t'incommoderen. ·

IV.

De ghefeyde Heeren Staten confenteren en bewilli-
gen datmendepenfioenen der Franfche Officieren van
de gefeyde fomme van
tvaelf houden duyfent ponden af"
neemen enreferveerenfal, omopgelijcke voetenwij'-
fe betaeldt te worden, gelijck verdraghen is door het
tMftaetvanden
feventienden iMmmfeüienhondertiertig
en dat van den veertienden h^ïW fefiienhondertvitren
«ri/^é en dat de geen , die de gefeyde Heeren Staten te
""Φ fullen committeeren, bm de gefeyde fomma van
^""f hmdert dnyfeet ponderi c'ontfanghen, verplight
fai zijn, om daer de fomma, die de ghefeyde Pen-
b^en van de lefte termijn der betalingh te

V.

Sijn Majefteyt, en de gefeyde Heeren Staten fullen
«rpeitivelijck ratificeereo de tegenwoordige Articulen
>n de tydt van
fes weeckén of maendw» indien
fulekeghefchiedenkan.

ι der gcfeyde Heeren Gedeputeerden,
ten> Pouvoirsen Volmachcen y d'In-

VI.

Dit tegenwoordigh Tradaet fa' niets derofeeereh eh
vermindeien aen de vuorgaende Trjöaten, luflthcri
fijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten ghetnaetkt ^
alle dewekken in hun kracht en vigf ur fullen blyven, onl
van weer-zijden getrouwelijck en religicuflijck uyt-ge-
voert te worden.

iCot bebelKflinflB ban *t totlcfe tap bciD? - obfnormbc
SdmbaflaDeuc^ ch «©eöfputcecDEn/ upt hracötban onfc
cefpmibc ©ouboic^ en itOacbt-biieben/öefe tEBrntoooj*
biam met onfe oDekuoone rignaturren en metchen beb·
ben on&ec e^cbent/ cnbe onfe IDapen jeQitrl^ Oaec aen
öoen pfiren. 3η Den taaein ©oUant/bcfc
19. J^cBjuaf
CiU^ 1Ì4
.4. (l&cteficnt de Meimes,Servient,lal uilleriêi
Bartoltvan Gent,
J.van MatenefTe, J.Cats, Kiüyt,
HooIck,Donia,Clant.
JBet ijun J©apen-3raciiBÖe*
seselt.

€ot meecbecMadng ban 't Dette HrtfjcM/bere bag
flrpaffeect/ btcDjagcn bat be ftoningij / en besefcptic
Jfeecen 4>taten <©enecael ber ©ecceniabe j®ebecianöen
prbetr een gepi in 't J^elbt fuUcn b)eng!)cn / brflacnbc in
J
8. of loooo. mannen te voet, ertbc in 4.500. of in 500Ö,
paerden
: bat bc gefepbe ||φκη ten laiiabfïen in 't iiuö.
Den ban JS^epmacnbc naefihomenbe in be jgcDertanDai
fullen (cebrn/ 't en teacr bat be geen/ bie
otjcc be ticpceti
be^f%oning^ban;&eangiencamnianocecbF/ be (ijnen
eec in 't JSeibt b^agt ; in tocIcK gebat bc fóoningo/ cu be
gefepbe Heeten ^tuten bctpligbt fullen jijn De gunnrti
oechintijCgin't©eïDttcb|engfim/ naec taelc&ejtjDc
Dat DeBpanDén fïcf) fullen mogen tteccen i Dat f)et bep^
Dee gftefepDe Jgeeren Staten een piaet^ ban fooDanigtje
confiDccatie falaentaflcn / Dat ùe bpanDen mecche lijché
fcbabe beet af fullen ontfangcn/ en Datget grp; ban fifn
malefiept ooch een aenmeccltelijche l^lact^ fai aen
ta*
fien/ afntetintcecIienin'tS.anbtbtc l^panbenfooba*
nigb een bibecfïe mafien/ bai fp becpligtt fullen jijn een
gcoot beelban guntenltragten te gouoen / om Ögb te<
gen be beffepnen ban ())n H^ale^pt te (tellen/en onbec^
fulTcBenmijn ©eecOeï^imceban<®cangien foo beelte
rneec bequaembepbt Iieeft om een ggeluc&igij fucce^ en
geboIgbbanf)jnaen(IagI)tebec6cHgf)en. I^el brctlaen
Stinbe Dat in gbebal get tjep; ban ΠΤη JBajefiepr alleen*
UjcK een Dibecfle maecht / bet ftab
veertien baggen Uoui
bat ban De gbcfepbe 3|eecen Staten in 't SriDt fai begcì'
ben: eningebalbat mencefolbeect enbe bcfluprbatbe:
bepbel)epcen|^laetfcnfunenattaqueecen/cn acntafien/
foo fullen fp fig p;ecpfeIor& op een fclbe Dagt) in 't 39clbt
begeben/fonbet üaec in te falen/ op betbeutte ban tnan*
quement ban ttouto ban toeec-jnbcn.

^egfiefrpDeVeeccn Staten becpUtgten figg omon
D'acfitfie Dagg ban ^Ipjil
dertigh, wei toe gerufte Oor-
loghfchepen,
banttDrc/bjie/ biccenbtjftjonbettbatcit
op gun hoflen in be Cenaci ban Stalij te boen paffcccn/
omben^panben b'm&om|l in Slaenbeten tee Zee té
beletten. dSn in gcbal bat bet gep; De^ Üoningh^ eenige
i^Iaet^ op De Stufi ban Jdlaenbecen aentafie / foo fullen
be gefepbe
dertigh ^cbepenalttlDt op be ggefepbe Kuf{
bibben/ foo lang b'aenflag fai bnecen/en bc plart^/
boojljiet bepjbe^Stoning^ bdegect/ foobanlgb tee fgeè
beflupten/ Dat fp tee 2ee niet gefecoureect Kan bio^Den/
nocbboo},Oebcacbten De0 Honkigb^ ban j&dangien/
npcb booütile ban eenige anbece macbt/ bie jr (ouOimD^
gen toefen/ Die bm foube mtllcn bpfiaen / cnber boeba·
nigb een febbn bet oac& toa^^e gefepbe lleecenAta*
tenbecpiigtenfigoocftin 'tboo; genoembe gebalalb^

cbchfalfiomen/ naecbeplaet^/ baec banf^ü
JBajefieptfal fï(n / ofboo? een cebelörtie pjyjUBibieS
aen ben te befebaffen / foo be teinben niet toe laten ύαέ·
men genaegbupc]9;anclictjcftbe(liiaetti b^engbt/ en
foofpgoebti^omgbeboectte toojben upt De Siuibeti
bec gefepbe i^eecen jtteten Dee l^eceenigbbe j^eDerlan:·
Den nae De gefepbe plaer^/ en baec bet bep; be^ itoninge
fai jijn / om pjn beffepn upt te boecen/ln Bet toelcfe fljtt
JBajefteptnimmetfifntoapenenfou engageecert enbé
belemmecenfonbecget toectcoutocn Dat bp 6eeft/ bat
ben angeubt ban 't g&efepbe mtficftel gbetc(nitoef0c{t
9 * «tt


-ocr page 173-

ν E R Η A E L

17^

cn punctucljjcft upt-oBetìfect fai toojbiti öooi be
De cEten àtaten/ bie Dit bfloöfn/ en Πφ bacc tofc bet·
pUcöten/ opbetbciirtebannianquemem ban icouto/
«n infcactie en bet fiCcactaten / booj |)en met

fijn JlBajefiepc gemaccftt. ^ ^ ,

me geff pbe J&eccen ifetaten bcïoben i^cccötelijcR aen
bf l^tpcen ban fijn JEajeflept pa^ en repo^ op bc δβη
te Wefei, enbe ooch pa^ en cepa^ op De jl©ae^ te Ma-
firichc, al^ fp boo? ίί|η JIBajeftept baec toe becfootlt fui·
lenstjn/ beDouDen^ bat öetniet jp om Bun ;&taet te
Pierubicecren/ennabeengötejfjn.
me gefrtibc «eecen Staten bctpifcgtcn fìeij gun gep;
langDiu
't »elOt te ijoubcn/al^ be tDcIflatibtban be

Seniecne faecit fai becepffcljcn / en be tijbf eti.'t toeec fai
onnen toe-laten.

iSotbèbefltsinBÖ ban'ttoelch top ?fim6affabeut^cn
«Bfbeputeetben/ uptbcacötban onfe refpectibe ipou^
bbic^en 3!Eacbt-253iebcn/ befe te0entooo?big&OT roet
onfe oiöinare en getooone mecchcn ftcboen geteecnent /
tn onfe JBapen ■ Zegelt baec aen boen fetten. 3nben
©age in toltenbt/ befe »5». ban Jpèb?uaciui/1 (Ì44· 3©a^
Beteecftenty
deMefmès,Servienr,la Tuillerie, Β.νβη
Gent, Joan van Mathencflc , J.Cats, J. de Knuyt,
Q. van der Hoolck, Fr. van Donia, Adriaen Clftnc.

HiernavolghdendeRefpeftive Procuratien en Ra-
tificaties in Communi forma.

Trdf/ié di Ligue de Guarantie.

IOiiis par la Grace de Dku Roy de Franca 6e de Na-
„jvarrc} A tous ceux qui cesprefcnte» Lettre» ver-
ronc, Saint. Ayant veu & examiné en noftreCon»
feil le Traitté qui a efté fair en noftre nom à la Haft cn
Hollande, &fignéparnoftreTrui cher&fealCW»^
Mtfmis, Corate d'Avaux, Commandeur de nos ordre»,
Sur-Intendant de nos Financcs, & /un de no» Minift«s
d'Eftat, & noftre bien Amé & feal
AMServie» » Comte
de la Roche Confeiller en tous nos Conieils,no8 Ambaf,
fadeur» Extraordinaires & Plenipotentiairts pour U paix
Generale,& noftre Amé & feal
Ga/f*r coÌ£e*t dt/a 71»//-'
/mVConfeillerennoiConfeils, & noftre Ambafladeur
vers nos Tres- chef» & Grand» Amis, Allies
ξχ. Confcede-
rés les bieursEftatsGeneraux des Province» Unies des
]Pays-Bas, nos CommiiTaircs en cette partaycc les Sieur»
OcpuKéiBerthoh de Cent. Sieur de Loenen & Meinderf
wijck.Senefcha' de Bomm«l,Tielre & Bommelerweerd,
Jean d* Matentjfe Sieur de Matenefle,Riviere, Opmeer,
Soutevcen,.A/rMf» F^xwChevalier Sieur de Heemftede,
Hogerimildc, de Rietwijck & Nieuwerkerck Confeiller
& Meitre des Comtés de Hollande & Weft Fri/e,
Jean
deKnuyt,
Chevalier Sieur dans le Vieux & nouveau
Vüimer, premier &repreientant la Nubleffe aux Eftats
de la Comté de Zeelande, & Confeiller ordinaire de no-
tìr e Tres-cber & bien-Amé Coufin le Princed'Orange,
Gwiert vander Hoehk. V itux Bourgemiiftre de la Ville
d'Utrechtί
Francois de Dania àHinnemacn Hielfum ,
G uiBaume Ripferda Sieur de Boxbergen,Boculo & Hen-
gelo,
6c Adriaen ciani bkw de Stedum, en vcrtu de»

eente fa Mere, voplant contiquer à l'Eftat des Provinces
UniestlesPays-Bas, la mefme
affeaion ^ iitwveiïïante
que les deffunts RoysHierr le Grmd, χ i i i. de

glorieufe Memoire leur ont tefmoipee. £t ayintconfi-
derécombien il eftneceflaire pour le bien Public que
la
meime Union & intelligence qui a eftéjufquis icy entre
la France & lefdits Provinces Unies, tandis que la guerre
a duré, foit malntenuë à l'avenir, & encore plus aSèrmie
à l'occafion du Traitté qui fedoit faire à Munfter, pour
l'advancement &feuretédudit Traité, Et,afin^uel'En-
nemy commun perdant l'efperance de pouvoir jamdsyè-
firer Utlnterefis de la France d'avec ceux deJìt Efiat det
Provincet JJnies
fe porte pluftoft à Copfentir, à un accom-
modement feur 8c raifonnablej q ui puliTe éftablir un du·
rable repos dana la ChreftieDté& partJculiprement dans
la France, 2ε dans lefdits Provinces Unies, fa Majefté
àvoulu que fes AmbaiTadeursExtraordloaires fc Pleni-
potentiaires qu'dle a nom mées pour le Traitté de la Paìx
Generale, avant que fe rerdre en la Ville de Munfter
paflàiTert par ces psïs, pour y traitter & rtfoudre les
moyens les plus propres d'executer conjoindlemcnt cct-
te bonne intention, & le» Seigneurs Eftats Genereus
defdits Provinces Unies
recennoijant a-vec teute forte dt
rejped éf gratitude les bien-faiSs, faveurs ^ afffiancet
qui de temps en temfs leur ent efie àtfarties de la Brattee, ^
remer(iantsfa Majefiide Phonneur dune Ambejfede β ita-
fonante,
ont deputé quelques perfonnages de qualite,
le/quels fe feroient aflèmbiés divcrfes fois avec lefditi
SieursPlenipotentiairesdeF/ance, & le Sieur Ambaf-
fadeur de fa Majeftc pres lefdits Sieurs Eftats, en forte
que l'aftàire ayant efte meurement deliberéc & concer·
tèe entreMeflìre
Claude de Mefmes·, Comte d'Avauxj
Commandeur des Ordres du Roy, Sur-Intendant de fes
Finance», &l'un des Miniftres d'Eftat, McffuQAM
Servien Comte de la Roche , Confeiller du Roy en tous
fes Confeils, AmbaiTaduirs Extraordinaires de fa Maje-
fté, & Plenipotentiaires pour le fufdit Traitté General,
& Mt^teGafferCoignetdelaThuillerie, Chevalier Sei-
gneur dudit lieu, Baron de Courfon, La Churelle. Ville-
port, & autres lieux, Confeiler du Roy cn fes Con·
fcils, & fon AmbaiTadeur vers lefdits Sieurs Eftats,
commeayanstouts charge 6e pouvoir fpecial de fa Ma-
jefté par lettres pattentes deuement fignée & fcellées,
dont Copie fera cy-apré» inferée > d'une part, & le»
SieursDeputés
Barthtlt de Genti Sieur de Loenen &
Meynderfwijck. Senefchal de Bommel, Tieire & Bom-
melcrweerde,
JeandeMateneJi, Sieur de Matenefle,
Riviere, Opmeer, Soutevecn,
AdnaenPatm.Cbtvùkt
SieurdeHeemftede, Hogerfmilde, de Rietwijck, Si
Ni^uwerlterck, Confeiler 2c Maiftre des Comtés de
Hollande &Weft-Frife,
Jean deKauyt, Chevallier,
Sieur dans le Vieux & Nouveau Vofmer, premier &
réprefentant la Noblefle aux Eftats de la Comté de Ze-
lande, ic Confeiller ordinaire de Monlieur le Prince
d'Orange,
Güsiert van der Htelck Vieux Bourgemaiftn
de la Ville d'Utrecht,
Pranfoj/s de Donia àHumemaen
Hielfum
Guilliaume Rif perda, Sieur de Boxbergen* Bo-
culo & Hengc-lo,
Adriaen Clant> Sieur de Stedum,cora-
me ayansvharge. & puu voirs ruififant defdits Sieurs Eftati
Genersux par lettres patente» fous leur grand SeeI
, païa-
phurc & iìgnature du Greffier; donc la Copie fera cy^
aprés inferée d'autre parC} il a efte arrefté & accordé ce
qui s'enfuit. ^

Le» Traittés c7>devant fait» entre la France Sc let
Province» Unies des Pay>-Bas, dcmeureront en leur
force & vertu, pour eftre cy-aprés fidellement & reli-
gieufement eflèöués de part oc d'autrc, exceptéence
qui aura efté delrogé auxdits Traittés par le prefent.

DansIaoegotiationdePaixou de Trefvé qui fe doit
fairc
(tnjoinflemerft & Λ» (tmneun confentement avec
lesEfpBgnoIs, lefdits Seigneur» Eftat» deimefleront &
dcftèndront leurs Inteiefts de leur
propre cèrf ^ immedis'
tementi Sc le»Plenipotentiairesdu Roy& cgux defdi»
Sieurs Eftats s'entr'aydcroot refpe^vement,& fouftien-
dionte/èalementi &aveerMfige vigueur les InttrefiideU
Frante C" des Froviwtes Unies.

I I I.

rOn ne pourra condurre «ucunTraìtté que ttnjtinee'
ment&d'mcpmmu»confentement.,:Oi la France n'y ιι^ί-
l'Eftat des Provinces Unies ne pourrant avancer leur j
NegotiationavecletEfpegnojsrvff plat^utPautrt. ""

•. V, ?'t··' ■ I Vf

Et afincque les Ennemis perdent l'efperance de f^er -
les Interefts de la Frani^ d'avec ceux des ProvincesÙoief''
cn ficilitant le Traitté de» uhs, & reculant celuy de»8ii'
tres, lefdit» Plenipotentiaire» feront refpedivement obli-
gés toutes les fois qu'ilsen feront requia de declaremuX
Miniftres d'Efpagne qu'il y a obliganon mijtuelle, de ne
condurre que
(onjoivÌiement ér d'un commun ctnfentef
ment, & mefme de avancer pat plus a» Traitté fΚ
l'autre.

. V.

Etafind'ofteraux Ennemlsl'envie d'exciter de no»- -
veeuxtroublesdansla Chieftienté avec le fuccói qu-il^

l'OBt


-ocr page 174-

van de Nededandfche Vredie-Iiàndelingll. i

l'ontfaÌcjufquesaprefent, Sc avdc l'Impuniti ^u'ìlis'en
promettroient » à l'advenir, fi aprés s'ettre accreuc des dé-
poiiilles dcplufieursPrincesdans les precedentes guer-
res, ils venoyent à recouvrer par dcs Traictés ce qui a efté
repris Tur euxencellc'cy, leRoy &lefdits SieursEQats
igiroDt de concert, δε avec la fermeté neceflaire pour
conferver les avantagesque Dieu leur a donnés encette
Guerre» &leurs Plenipotentiaires s'entr'ayderonc à ce
qu'ii ne foie rien reftitué de toutes les con queftes, foufte-
nans
efgalment pour ce rcgard les Interefts de la Franca,
gcceux deidits Sieurs Eftató.

Le Roy & lefdits Sieurs Eftats venant à condurre une
faixouuDeTrefve(con)meilaeilédit cy-deffus) Si fa
Majeftiou lefdits Sieurs Eftats font puis apres attacqués
direilement ou indiredlement > fóus quelque pretexte
quecefoit, par le Roy d'Efpagne, |wr l^nipercur > ou
parquelqu'autre Princedcla Maifon d'Aiiftriche, Fon
execucerapun<Sl;uellementdepart6»d'autrè lee Articles
lixiefme, neufvefme, & dixiefme du Traittee de l'Année
lójy. Bienentendu qu'iln'eft en rien defrogé au fur-
plus du contenu cfdits Articles.

VII.

En cas que le Roy & lefdits Sleurs Eftats ne faiTent
qu'une Trefve > fa Majefté & lefdits Sieurs Eftats feront
cbligés de recommencer la Guerre conjoindtement lors
que ladite Trefve fera expirée,fi elle n'eft continuée d'un
commun confentement, fars que par aprés on puifle fai-
le aucun nouveau Traitté de Paix ou de Trefve, ny
mefmes une fufpenfìon d'Armesque conjoindement &
d'un commun confenteraent, à condiiion «jues'il vient
encoresàeftre violé. Sa Majefté & lefdits Sieurs Eftats
entreront conjoinöement en Guerre ouverte contre ,
ceuxquien feront infradteurs.

Vili.

Outre ce que delTus, il eft arrefté & conclu que le Roy
êtiefdirs Sieurs Eftats donneront refpjdlivement ordre
àleurs Pieniporentiairesdecontribuer toutcequi pourra
ftrviràlafeuretédu Traitté qui inrerviendraà ìVlunfter,
& d'advifer enfemble aux moyens d'alTurer la tranquilité
publicque.

Het Traöiaet van Ligue GuarantiCi
luyde als volghi.

LOiiys, door Gods genade Koningh van Vranckrijck
en Navarre> aen alle de gene, die defe tegenwoor-
dige Brieven fullen ücn,
Saluyt In onfe Raedt ge-
fienendege-examineert hebbende het Traöaet, dat in
onfe naem in den Hage in Hollandt is gemaeckt, en ghe~
tekent door onfe waerdfte ende ghetrouwfte C/Wi
de
Mefmes ,
Graef van Avaux , Commandeur van onfe
Orderen. Sur Intendent van onfe Finantien, en een
van onfe Minifters van Sraet> en onfe wel beminde en
getrouwe Graef de la Roche, Raedsheer

in alle onfe Raden, onfeExtraordinare Ajubafladeurs,
en onfe Volmachtighden voor i'alghemeene Vrede > cn
onfe beminde en getrou we Λ
la TuiUerh.

Raedsheer in onfe Raden, en op fe AmbafTadeur by on-
fowaerdfte groote Vriendent Bondt-genooten en ge-
confedereerden , de Heeren Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden , in defe handel onfe Commifla-
riUen met de Heeren Gedeputeerden >
Bartoltvan Gent,
Heer van Loenen endc Meynderfwijck, Senefchal van
Bommel, Tieler-en Bommeler-waert,
lm van Mate-
ηφ. Heer van MateneiTe, Riviere, Opmeer en Soute-

Ridder, Heer van Heemftede,
"oogerfmilde, van Rietwijcken Nieuwerkerck,Raeds-
«eer, en Reken-meefter van Hollandt en Weft - Vries-
landt blende
Knujt,Ridder, Heer in d'oudeen nieuwe
Vofmrer, eerfte en verthoonende d'Adel in de Staten
van t Graeffchap van Zeelandt, en ordinaer Raeds-hcer
van onfe waerdfte en wehbeminde Neef, de Prince van
wrangien
y Gjjsiert van der Heolck, oudt Burger-meefter
ï^· '-^ytrecht,
Francifitu van Omia te Hinnema
if.i u t^'ppfrda, Heer van Boxbergen, Bo-

ü « t ° "engelo, en MriaenClant. Heer van Stedum,
«yc Kracht der Volmachten v»n onfe ghefeyde Ambaffe-
deurs, cn dergcfeydc Heeren Gedeputeerden}van welc-
fce Traöaten en machtd'inhoudt volghr.

De Chriftelijckfte Koning, dooratadvijsVah de Ko-
ninginneRegente,fijn moeder, aendeStaetder Vcree-
nigde Nederlanden continueeren, willende de felve àffe-
dtie en goergunftigheyt,die d'overleden Koningen
Hen'
rijk de Groot,en Leuijsdè
XIII. van heerlijckt geheuge-
nis,aen hen hebben betuyght, en geconfidereett cn over-
wogen hebbende hoe no^fakelijck 't is voor de gemene
welftant dat de felve Unie;een!gneyt en intelligeotie,die
tot hier tee tuflchen Vranckrijck en de ghefeyde Veree-
nigde Nederlanden heeft geweeft foo lang als d'Oorlog
geduert heeft, voor 't aenftaende onderhouden, en noch
meer beveftigt wert uyt oorfaeck v»n 't Traflaet, dat toc
ìVlunfter gemaeckt fai worden,tot vorderingen fekerheyc
van't gcleyde Traftaet. Enopdatde gemeene vyandt»
verlielende de hoop van oyt te konnen fcheyden d'Inte-
reften van Vranckrijck mee de geenen van de ghefeyde
Staet der Vereenigde Nederlanden, eer bewcghen foude
worden om te con fenteren en bewilligen in een fekeren
redelljckeaccommodementjdateen geduerigeruftinde
Chriftenheyt kan opregten en beveftigen,en voorname^
lijck in Vranckiijck, en in degefeyde Vereenighde Ne-
derlanden,fo heeft fijn Majefteyt ghewildtdat fijn Extra-
ordinare Ambaifadeurs en Flenipotentiariilèn j die hy
genoemt en verkofen heeft voor de handelingh van d'al-
gemeene Vrede, eer zy figh in de ftad Munfter vervoeg-
dcnjdeur defe Landen fouden trecken,om daer te hande-
len en te befluyten de middelen, die bequaemfi fijn om
gefamentlijck defe goede intentie uyt te voeren: en dc
Heeren Staten Generael der gefeyde Vereenigde Neder-
landen , erkennende met alle foorte van refpcü, eerbie-
digheyt en danckbaerheydt de weldadenjfaveuren en ad-
fiftentien,die van tijdt tot tijdt door Vranckrijck aen hen
meêgedeeltzijn,en bedanckende fijn Majefteyt van d'eer
van een fo importante en gewigtige AmbafTade, hebben
gedeputeert eenige perfonen van qualitey t, dewcjcke tot
verfcheyde malen vergadert htbben gheweeft met de ge-
feyde Heeren Plenipotentiariilèn van Vrantkrijck, en de
Heer AmbafTadeur van fijn Majt. by de ghefeyde Heeren
Staten,in voegen dat de faek,rypelij k gedelibereert)Over-
wogen cn geconverteert zijnde,tuftchen mijnHeerciW»-
de de MeJmes,Qit&f van Avaux,Commandeur der Orde-
ren van de Koning,Sur-Intendent van fijn FÌD«ntien,en
een fijner bedienaers van Staet,mijn Heer
AèelServienti
Graef de la Rochel, Raedsheer van de Koning in alle fijn
Raden, Ambafladeur Extraordinaer van fijn Majefteyt,
cn Volmachtigden voor de voor-genoemde alghemeene
Vrede,en mijn Heer
Gaffer Coignet Je la Thuillerie, Rid-
der, Heer van de ghefeyde plaets, Baron van Courfon,Ia
Chutelle,V illeport,qp andere plaetfen,Raedsheer van de
Koning in fijn Raden,en fijη AmbafTacleurt by de gefey-
de Heeren Staten,3ls hebbende al te famen fpeciate laft eo
pouvoir ,door opene Brieven,behoorlick getekent en be-
2egelt,daer af hier na Copy geiniereeri en ingevoeght fai
worden, van d'een zijde, en de Heeren Gedeputeerden
Bartoltvan Gent, Heer van Loenen en Meynderfwijck»
Senefchal van Bommel,Tieler-en Bommeler waert,
Ion
van JMatenefe.Hcer
van MateneffejRiviere, Opmeer en
ZiOuieveentjidriaeuPaeuw, Ridder, Heer van Heemfte-

ck en Nieuwerkerk.Raeds-

de, Hogerfmilde, van Rietwi,

Heeren Rekenmeefter van Holland en Weft-Vrieflant,
landeKnujt, Riddet, Heerind'uude en nieuwe Vof-
meer,eerfte,en vertoonende d'Edeldom in de Staten van
*t Graeflchap Zeeland,en ordinaer Raeds-heer van mijn
Heer de Prince vïn Oranje.Gy/ifr/
van der Hoolck,o{iót
Burgermeefter van de ftad Uytrecht,FM»f»/iw we Dtmia
te Hinnema en li\e\iam, Willem Kifperda.tìta van Box-
bergen,Boculo en
tìaagfi\o,Adriaen ClantMttt van Ste-
dum>als hebbende gbenoeghfame laft en pouvoir van de
ghefeyde Heeren Staten Generael. door opene Brieven
onder hun Groot-Zeghel. paraphure en fignaiure van de
GiiËGer« daer afde Copy hier na geinfereerten inghe-
voegt fai worden, van d'andere zyde. foo is geaccordeert
en gearrefteert 't geen hier volghi.

I.

De TraöateD.hier te voren gemaeckt tulïchen Vrank-
rijck en dcVerecDtgde Nederlanden IvUen in hun kragc
» 3


-ocr page 175-

ΐ74· VER Η A E L

en vigeur bljrven jom hiernsgetrouwelijck en religieu- ,
felijck van weder-xijden ge-effedlueert en
nse-gekomèn
te worden, uyt geibhdert in'cgeen, dat door dit teghen-
woordigh Tradtaet aen de ghefeyde Traftaten gedero- ,
geert en vermindert is.

ladehandeliogh van Vrede of Bcftandtj die ghefa-
mentlijk, en met een genxeene bewilliging met de Span-

tiaerden gedaen fai worden, fullen de geieyde Heeren
taten redden en defendercn hun Intereften met hun ey-
gen Hooft, en immediatclijck , ende de Plenipotentia-
riifen des Kon inghs en der gefeyde Heeren Staten fullen
refpeétlvelijck malkander helpen ,endegelijckelijck > en
met gelijcke vigeur ende wackerheydt d'Intereften van
Vranckrijck, en der Vereenighde Nederlanden fulline-
rencnonderfteuneD.

I I 1.

Men fai niet vermoghen eenigh Traftaet te fluyten,
àm gejamentlijck, enmeteen gemeeneieTeiüiginghy ende
Vranckrijck, ende de Staet der Vereenighde Nederlan-
den fullen, d'een niet meer dan d'ander, hun handel
met de Spangiaerden mogen vervorderen.

EnopdatdeVyandenalle hoop fouden verllefenom
de Intereften van Vranckrijck aen de geenen der Ver-
eenighde Nederlanden af te fcheyden, met het Tradtaet
van d'een te vorderen, code dac van d'andar te verwij-
deren , foo fullen de ghefeyde Plenipotentiariffen en de
Volmachtigden refpewivelijck verplicht zijn, foo dick-
wijls als fy daer toe verfogt worden, aen de Minifters en
Bedienaars Van Spangien te verklaren, dat'er onderlin-
ge obligatie en v^lichtingh is van niet te fluyten, dan
gefamentlijck, ende met een gemeene toe-ftemmingh,
en oock het een Traélaet niet meer dan 'tander te ver-
vorderen. V.

Ende om den vyandcn te benemen de luft en de be-
geerte van nieuwe Troublen in de Chriftenheydt te ver-
wecken , met het ghevoigh, dat Vf tot aen deie tijdt
ghedaenhebben, enmetdeftraffeloo3heydt,,die fylig
voor het aenftaende daer af fouden belooven , foo zy,
nae dat fy figh verrijckt hebben met de roof van veel
Princen in de voorgaende Oorlogfaen, door Traöaten
quamen weêr te krygen het geen hen in defe Oorlogh af-
genomen
is » foo fulien dë Koningh en de gefeyde Hee-
ren Staten ghefamentlijck, ende met noodwendige be-
flandigheydt handelen, ended'avantagienen voordee-
lente bewaren > dieGodtindefenOofloghaen hen gé
geven beeft j en hun Volmachtighden fullen malkander
helpen dat'er nietsgereftitueert en weder over-gegevcn
wordt van alle de conqueften , fuftinerende ghelijckc-
lijck, ten defe r^ardende opficht» de intereften van
Vranckrijck, en degenen dergefeyfle Heeren Staten.

Indien de Koningh en de gefeyde Heeren Staten een
Vrede of Tre ves, komen te fluyten, gelijck hier voor
gefeghtis, ende indien zijn Majcfteyc, ofte de ge/ey-
de Heeren Staten
 aertgetaSi vordetti direételijck

ofindirecÏelijck, cader hoedanigh een fchijn het oock
is, door de Koningh van Spangien, of door de Key ier,
of door eealge ander Vorft ven 't Huys van
Ooiienrijck

ende

foo fai men ^unöuëlijck van weer-zijden het 6, s

lo, Artijckeivan't Jaer Kigy.uyt-voeren j wel verftaen
zijnde dat het nerghens in gederogeett en vermindert is
aen t overige van 't inhoudt van de gefeyde Artijckelen.

In geval dat de Koning en de gefeyde Heeren Staten
alleenlijckeenTrevesofBeftandtmaecken,
foo fullen
lijn Majefteyt en degefeyde Heeren Staten verpligt zijn
d'Oorlogh weer gefamentlijck te beginnen, als de ghe-
feyde Treves ten eynde gheloopen is, ioo fy niet met
ghemeene bewilligingh gecontinueert wordt, fonder dat
men daer nae fai vermoghen eenighe nieuwe handelingh
van Vrede, of van Treves, noch oock van fchorHingh
van wapenen te maecketb dan gefamentlijck , en met ge-
meene bewilligingh, opvoorwaerdedat, foo het ghe-
broken en gefchonden wordt, fij η Majefteyt, ende de ge-
feyde Heeren Staten gefamentlijck in openbare oorlogh
tegen de géenen fullen treden, die d'Infrafleursof Bre-
kers daer af fuljen zijn.

■. ... ..„VIII.

.Béiialven dit voorgaende is gearreileert en beflootea
dat de Conine en de ghefeyde Heeren Staten refpeólive.
ilijck aen bun Plenipotentiariffen en Volmachtigden or-
der fullen geven, om te contribueer en al/^een ^ dat fai
konnen dienen tot de feeckerheyt van hét Tradtaet, dat.
tot Munfter gehouden fai worden, en gefamentlijck t'ad-,
viferen op de middelen vande gemene ruft te verfekeien.

ï^iet na toaceneeinfcwett he ceft)6ctib2 Pouvpirs · eei'
bcbaecnaflontlt: En foyde quoy nous Ambaiïadeurs
iufdirs & Deputés en vertu de nos Pouvoirs fefpeftifj
avonsfignécesprefentesde nos Seigns. Ordinatres, &
à icetles fait pofer Ie Cachet de nos Armes „ & prora^^
tODs en fournir les ratifications de fa MajeftéöcdeWits
Sieurs Eftats en bonne forme dans Ie temps de deux
mois, OU pluftoft, fi foire fe peut. A la Haye en Hollan-;
de te premier de Mars milfix eens quarante ^uatre, Signé
de
Mefrues, Servien,ia^huiUerie» Barhoh dt Gent, lean é
MatenejJetMriaen Petew, Kmyt, Hoolck, Omia^ét Clmt,
avecles Cachetsde leurs Armes.

(Sot IiebeflieingS ban get toelci^ tol? booj-genosmtie
^mbaffa&euE^ en (Seiieputecctien/upt hcatbc ban onfe
cefpectibe Pouvoirs en Macgt bjteben/ &efe tegenbioo;·
Diaeii tttet onfc öetooonc mecc&en} '

onfeJBapen-jei

ben/binnen öeL ......-______________________________

'taefcöiebenhan/ öetattficatien ban fijn ffiajeliept/
en ùec ogefeptie i^eecen Staten in gaetie fojme
te fout»
nemn en befcgaffen. ^n ben^age in {^oKanbt /Defen
I. taan JjiJgaect 1644. <2?ete&ent de Mefmes, Servienti li
Tuillerie, Bartolc van Gent, J. van Mateneffe, Adriaen
Pauw, Knuyt,Hoolck, Donia, en Clant. gun

t>en seseï^.

Hier voor is gefeydt van een «igf»y?fPoint of Artijc-
kei , ende dat haer Ho. Mog. 't felve hielden als gheinfe-
reertengevoeghtby de acht voorgaende.
't ^elbe lupDe

al^ bolflt.

d' Autantqu'ileftneceffaire depouvoir àtouslesin-
con veniens qui pourroyent arriver à l'occafion de la nc-
gociation, qui fedoitfaire à
Mmfier, au prcjudicedu
Traittéconcertéentre Meffir.les Ambaflads. Extraord,
6t Ordinaires de fa Majefté Tres-Chreflienne Se les De-
putés des Seigneurs les Eftats Generaux des Provinces
Unies, & contre la bonne intention des uns δε des au-
tres,les DeputésdefditsSeigneursEftatsontpropofé, &
declirentencòrdevantlaconclufion du Traitté, coro·
bien que par l'Artide troi fiefme, il eft expreffemen t
Con-
venü^u'ennepourracondurreaucun Traitté ^uecenjoiffÌie-'
meni, ^ </'«» commun confentment,·
& qu' à la requifitiofi
pareuxfaite, afinqu'un Artidefuftdreffé &inferéau
Traitté pour ia Guarantie mutuelle,
en cas fat fa Md]efii
pourra faire unt Pais avec l'Ennmy cowmun, & iefdits Sel·
gtieurs Efiats une Trefve.de longues annks, lefdits Sieurs
jimiaffadeurs ont aUeguez ajjeurez.parplufieurs fats, de j
ne "vottloir ny pouvoir faire aucun Traitté que con)oin£lttnsr.t
^d nn commun confintement des Pknipotentiaires dejdits '
SteursEfiats,
fansleursdonnerpréallablamentla fatisfa·
öiondefirée&neceffaireentelcas, laquelle affeurance
lefdits Diputés ont auiS rapportée & confirméc aurdiis
Seigneurs Eftats leur fuperieurs.Que neantmoins ils font
obligés par charge expreffe de donnerparefcritauxdits
Seigneurs AmbaUadeurs les Articles qui s'enfuivent.

SileRoyfaitlaPaix, &que Meffieurs les Eftatsnfr
faflènt qu'une Trefve de iongues Annéesconjoinfte^
ment & d'un commun confentement avec lesE^agnols,
Ie Roy s'obUgé qu'eftant requis dc la part dcfdits Seigns.
Eftats un an ou deux devant l'expiration de ladire Tref-
ve, d'enmoyenner Sc obtenir la continuation du RojT
d'Ëfpagne pour Ie mefme terme d'Années & au? mefme

conditioni.

Etaucas queleRoyd'EfpagnevienneàrefuferlaCOC"
tinuation pour Ie terme & aux conditions quedeiTus, S»
MajeftéTres-Chreftiënne rientrerà àl'expiration delf
dite Trefve en guefre ou verte au Pays
-Bas, conrre ledit
Royd'Eipagne, en forte que i'oo ne fera par
apréf η·?*
,Paix, ny Trcfvé queconjoinöement & d'on commua
confentement du Roy fic defdits Seigneurs Eftats.

Mais


-ocr page 176-

laditcTrefve veüillenrrecomraencer la, guerre avecles
Efpagnols, ou qu'eux meftne viennentrefuferlaconti-
ijuation ielle que deffus, fa Majiefté Tref-.Chreftienne ne
fera pas obligée de r'entier cn gueire avecIe Roy d'El-
pjgne. " <"'

Le Roy venam à conciare UDePaix,&:que.lefdits Sei-
gneursEftatsfaffentlaTrefveaveclea Eipagoolscomrae
ila efté dit deiTus, g fa Majeftc ou lefdits Seigoeurs Eftats
font puts ipr« attaqués direaement oif indireétement
fous quelque pretesteqae cefoit, par leRoy d'Efpagne,
par l'£inpereur,ou par quelque autre Prince de la Maifon
d'Auftriche» Γοη exeeutera punöuellemeot de part &
d'autre les Articles lo.du Traitté de l'An ilïgy.

Bieneatendu qu'il n'eft en rien derogé au furplus du con·
tenuefdits Articlps.

Declarans lefdiis Deputés en Suitte de.leur dite Char-
ge, ii en la negotiation qui fe doit MteiMnafieriles
affaires fe difpoffioc en forte que d'un commun confen-
tementfoittrouvébontraitteidePaix pourle Royavec
les Efagnols, & de Trefve pour Mcflieurs les Eftats Ge-
neraux; quetelcasadvenant les Sieurs Plenipocentiai^
resdefa Majefté ne pourront condurre leurs Paixqu'au
preallflble lefdits Sieurs Eftats ayent receu contcntemeiji
iür Ie contenu des Articles cy-mentionnés.

Et requerans lefdits Sieurs Ambafladeurs de vouloir re-
prefenter cette Declaratiüö à fa Majefté; laquelle eft priée
bien-humblementau nom defdits Seigneurs Eftats del'a
voir
agreable, &c fur icelle faire entendredes bonnes &
favorablesinteatioDS,

Fait Cc fign é par les Deputés des Eftats Generaux, àia
Haye,&delivrésaux Sieurs les Ambafladeurs &Pleni-
potentiaires de France de Fevrier HÌ44.

ALfoohetnootfakelijckisin alle d'inconvenienter
te verforghen, diefouden konnen voorkomen, by
gelegentficyt van de Handelinghjdie te
Mmfier ge-
daen fai worden, tot nadeel van het Tradaet, tuflchen
mijnHeeren d'Extraordinare, en Ordinare Ambafla-
deurs van fijn ChriftelijckfteMajefteyt, en de Gedepu-
teerden van de Heeren Staten Generaci der Veteenigde
Nederlanden gemaeckt, tegen de goede intentie en me
ningh van d'een cn d'ander, foo hebben de Gedeputeer-
teerden der gefeyde Heeren Staten Generaei der Veree-
nigde Nederlanden geproponeert en voorgeftelt, en ver-
klaren als noch voor de conclufie en fluyting van 't Tra-
ftaet, hoewel door het derde Artijckelexpfeffelijck en
uytdruckelijck is verdragen
datmen niet fat mogejieemgh
TraBaetfluytenj dmgefamentlytk, en met gemente toeflem-
ninghfia dat op 't verfoeck, door hen gedaen, op dat een
Artijckel gemaeckt en ingevoeght fou worden, in 'tTra-
üaet, tot onderlinge guarantie en belcherming,
dat inge-
valfijn Majefieyt etn Vrede, en de gefeyde Heeren Staten een
Treves öf Brandt van veel Jaren Jutten konnen maken > de
gefeyde Heeren Amhajfadeun veel malen b'j gebracht en ver-
feeckert hebben van niet willen noch te konnen eeingh Verdrag
maken, dangejamentlijck, en met gimeen toeflemmingh van
de Volmacktigden der gefeyde Heeren Staten,
fonder hen al-
voorens te geven de fatisfaöie en voldoening, die in foo-
danigh een geval begeert wordt, en nootfaeckelijck is;
welcke verfeeckeringh de gefeyde Gedeputeerden oock
aen de gefeyde Heeren Staten,hun Meefters, hebben ge-
rapporteert ende beveftighr. Dat fy niet te min verplicht
iij D door uytgedruckte laft, d'Artij ckelen die volgen, by
Gcfchrift aen de gefeyde Heeren Ambafladeurs over te
geven.

Indien de Kaning Vrede maeckt, en mijn Heereo de
Staten niets anders doen, dan een Treves en Beftant van
eenige larep met de Spangiaerden maecken, geiament-
lijck, en met gemeene bewilligingh, foo verobligeert en
verplicht de Koningh fich, dathy, verfochtzijodevao
weghen de gefeyde Heeren Staten een laer of twee voor
O uytgang van de gefeyde Treves, de continuatie en ver-
Janging daer af voor de felve tiidt van laren, en op gelijc-
ke conditiën, van de Koning van Spangien te bemidde-
len, en te verwerven.

En ingeval de Koningh van Spangien komt te weygc-
ren de continuatie en verlangingh voor de voornoemde
njat,enop devoorgsende cenditien , foo fai fijn Cbri-
ves, wceropenfaareÓorloghtegen de gefeyde Koningh
van Spasgipnin Nederlandtaenvangen j invoegen d^t-
tnen narnaelsgheen Vrede noch Treves fai maken, dan
gefamentlijck, cn met gheraeene toefteminiogh van de
gefeyde Heeren Staten.

Maer ingeval mijn Hesrèn de Staten, met d'uytgangfa
van de gefeyde Treves», weer d^Qprlogh tegen de Span-,
giaerden wilden beginnen, of,φί fy felvedevoorge-
noemde.continuatie en verlanging komen te weygeren,
foo fel fijn ChriftelijckfteMajefteyt niet verplicht zijn
weer in Oorlog te treden tegen de Koning van Spangien.

Indien de Koningh komt tot V'cde te ftuyten^ ende
gefeyde Heeren Staten Treves ojfBeftandt met de Span-
giaerden maken, en gelijck hier voor verhaeltis, en in-
dien fijn Majeft, of de ghefeyde Heeren Staten namaels
geattaqueert en aengetaft worden, diréflelijck ofindire-
itelijck, onder hoedanigh een ichijn dat het wefen mach,
door de Koningh van Spangien, door de Keyfer, of door
eenigh ander Vorft van 't Huys van Ooftenrijck, foo fai
men punituelijck van weer-zyden cxecucercn en uyt-
voeren het tf. 9. en 10. Artijckel van 'tTraöaec-van
't laer lijy. Welverftaen zijnde dat het nergens in gede-
rageerten vermindert worde in 't voorgemelte van d'in-
houdt in de gefeyde Aitijckelen.

De gefeyde Gedeputeerden verklaren voorts, in ghe·
volgh van hun gefeyde laft, dat foo in de Handelingh, die
ts
MmSier gefcttieden fai, de faken iigh foodanigh fchic-
xen, datmen met gemeene toeftemminghgoet vintmec
ie Spangiaerden van Vrede voor de Koningh, en van
Treves ofBeftandt voor mijn Heeren de Staten Gené-
SEl te handelen, in lodanig geval de Heeren Plenipoten-
dariflen en Volmachtigden van fijn Majefteyt hun Vre-
je niet fullen mogen fluyten voor datde gefeyde Heeren
Staten contentement cn vernoegingh op d'inhoudtder
voorverhaelVe Artljckelen ontfangen hebben.

De gefejde Gedeputeerden verfoeken dieshalven aen
degefeydeHeeren Ambafladeursdefelve verklaringh te
willen vertoonen aen fijn Majefteyt, die ootmoediglijck
gebeden wordt in de naem der ghefeyde Heeren Staten
dit verfoeck voor aengenaem te houden, en daer op fijn
goede en favorable intentien te doen verftaen.

Gedaen en' getekent door de Gedeputeerden der Ge-
nerale Staten in den Haghe, en ghelevert aen de Heeren
Ambafladeurs en Volmachtigden van Vranckrijck,defea
15. van Februarius, 16++.

Ì^Eng.HDacttjtDiectSjan toeaen ©elbcclanbt fngc*
b|ac|)t Dat befrlbe ^jobtntie fìabDe genomfnecct öe

een ban Meynderlwijck εηΰε Aernhem, oitl^Itecnatis
öe De SSffenDinflc na
Munfter toaecte nemen : öat tori
bepDe inöe Commiflic/ cDocÖ De
JleecbanMeynderf-
wijck
boo? fouDe flaen. ^ie ban ©oHanDt enDc Httccht
bcchlaccDen
öat fp booi-be Ijiclöcn fiet fe IfDe Secftt/
ïanbt repfteecöe boociflc pjotefiatie.

53e btpDe iCcactaten met Dt Jleecen jpcanfcBc geteeca
Bent en boltcocften jfjnDe/ foo bcrfocfiten fp Den j!©at:«
tpöaec ?(uöicntfeban Siffcftcpt. J©aecop seDflibfceecÉ
SgnDe/ goehiel anDec^ niet mrec plegen QefonOen
te biec>
Oen al^ ttuee/ koect
ecbtet goet gebonDen/ om battct g;^
talbec ^mbafTa&euc^ bia^ Datmen oocfiboojbefe
macifouöe fenben 3.<0ccomm(ttcecDe/ om ftaec tre Hu»
bientie te{ialen / enDe tocDec te gup^ te brengen : boaec
toe genoerat Jtjn öe Jgeecen
Knuyt, longftal ende Clant.

3>0e{ gem£lt]c üeecen ban Avaux,Servien enDe la Tu-
illerie,
tefpectibement öptcaoibinaci^ enDe «^jöinacié
^mbafaDeuc^banfgne IQafefiept ban ®;!antfttgclt/
tec®ecgabec<ngg compammbe/ (3tinDepubIdc6e ^u^
tnentie met open beueen) cnbesefetènjinDe/ öebbm
boo; benmont ban ben i@eecd'Avauxgebaeneen§P;a^
pontuj ingouDenbe bccfcge^ben ^ointen tot lof enDe
tecommanDatieban De genecale;@;cbe]|enDeIiflgg tot
Munfter, thaec enDtïgcfi bocgöe Bp bp :

OR Meifieurs cette eftroite Alliance fait quenous
cfperons,que vous recevrés en benne part la Prierci
&rinftancequcnou«avonsà vous faire dc la part
daRoy&deiaReincRegentepour les Catholiques de
ces Provinces, vos fubjcdts, en ^uoy nous vous affcurons
que leure Majeftcï ont eonfidi|re meurement tout les in*

i> 4. can-

van de Nederlandfche Vrede-handelingli. 175

Mais en càs que Meflleurs les Eftats à I'expiration, de | flelijckfte Majeflcyt, met d'uytgang v&a de gefeyde Tre-


-ocr page 177-

m6 V Ë Κ Η Ά E L

conveniens qui en pourroientarrlvér, afindèlespreve-
nir par leur prudence. Seroit-ilcrojablé qüö le Roy de
glorieufe memoire fon Pere.' que le Grand rienf-y à qu i
vousdevéstoutesIesMarquisde voftitì dignité&qui li
orne de tous les fleurons dès Couronnes Souveraines,
euft vouiu par l'inftance, qu'il vous en a fait, ruiner fon
propre ouvrage, & rien faire qui peut eftre prejudiciable
à ccceftat ? Ce queleurs Majefté vous demandenc n'eft
pas grand chofe : ils defirént feulement qu'il foie permis
au Catholique de fervir Dieu dans Maifons privées, &
que les pau vres qui n'ont pas le nioyen de nourrir & d'en-
rretenir un Preftre , puiffent librenient venir dans les
Maifons des richcs pour fervir Dieu fans crainte de le
vifite de vos Commiffaires. Vous m'advoiierés, Mef-
fieursj que ces recerches ne deminuent pas la qualiié de
Gatholiques, & qu'ellés s'excercent par l'avance de vos
Officiers pluftoft pour Icur profic particulier que pour au-
aucunbien quieiiarriveàc'eftEftat, de foice quecefte
ligueurnefertqu'airriterl'efpritdeceux, doncvous ne
diminués pas le nombre- Nous prions(ce dites vous)pour
ceux qui font nos Ennemis aufll bien que Ics Voltres.
Cetre adlion Meflieurs, feioit toufiouis Chrellienne,
mais, je vous prie, confiderésc'eft affaire par les maxi-
mes d'Eftat, & croyons,commeje n'en doutcpas, gu'il
fe trou ve quelques Catboliques mal-affeflionn és au |ou-
vcrnemenc prefent de cette Republique , d'ou cela pcut
il venir Meflieurs, je vous le dtmande? Ics Gatholiques
qui ont figné les premieres Confcederations,qui nous onc
porté (ur le tròric, ceux qui les premiers vous onc acquis
la liberté n'en joli.iTcnt pas. Ceux à qui l'itiquifition
d'Efpagneaefte'auiliodieule qu'à vous mefmes, en fouf-
frent une autre qui n'cil gueres moins rigcureufe :
en un mot la rigneur dont vous ufes enveis eox au
fait de l'exercice de leurReligion , i'eftroitc defen-
fe de toute Aflembléu Ecclefiaftique , l'avari ce de
vosCommiiTaires, & le meiprisqu'ilsfontlouvent des
Chofesque nous eflimons les ρ us Sainöcs i à pcu altcrer
quelques Efprits. Voulés-vous les regaigner, voulés-
vous rejoindre certe partie de voiìre Eftat qui cft com-
me entrouverte,voulés vous en faire des bons citoycns?
relachés quelque chofe de la feverité de vos PJaccards &
de Vos Ofdonnances.Lesnoms de Catholique & deHol-
landoisnefontPaisincompatibles, onpeuc eftre Enne-
my du Roy d'Efpagne fans eftre ProteiUnt. Nousen
voyons un bel exemple, aujourd'huy en Catalogne & de
en Portugal,oulaCatholicitén'eropefcbe pas que lespcu-
ples ne combattant couragcufement pour la conferva-
tion de leur liberté. Nous en voyons encore un exemple
bien illuftre dans les Cantons des Suiffes, ou ladiverlité
de Religion n'empefche pas qu'ils ne fe defendent à com-
munes armes de la Maifon d'Auftriche, dont ils ont eflé
autrefois lesfubjedts. Aflèurés-vous, Meflieurs, fi vous
faites la grace aux Catboliques que nous demandons pour
eux au nom du Roy & de la Reine Regente fa Mere, qui
font d'une mefme Confeffion de foy avec eux, que vous
en recevrés un tref bon effe(S,que la pieté de leurs Maje-
ftés,en aura grand reflentiment, & que vous obligerés
V03 concitoyens par cette faveur à ne tourner jamais les
yeux ailleurs que deffus vous, pour y trouver de la con-
folation,
Ainfi puiflie's vous, &c,

NU mijn Heeren,defe nacuwe Alliantie en Verbin-
tenis, doet dat wy verhoopen dat ghy ία 't goede
fuk nemen de bede en inftantien die wy aen uw te
doen hebben van wegen de Koningh en de Koninginne
Regente, voor de Catholijcken ven defe Lantfchappen,
uw Onderfaten, in'twelckwy uw verfekeren dat hun
Majefteyten rijpelijckgeconfidereert en overwogen heb-
ben ai d'inconvenienten, en fwarigheden diedaeruyt
fouden konnen fpruyten t om door hun vooriightigbeyt
hen te voorkomen. Soude het geloofièlijk zijn dat de Ko-
ningh van heerlijckegheheugenis, fijn Vader degrootc
Henrick, aen de welck ghy al de mercken en teeckenen
Van uw digniteyt en waeraigheydt verplicht zijt, en die
haer met al de bloemen der Souvereyne Kroonen ver-
ciert heeft, fouw ghewilt hebben doo' d'inftantie, die hy
daer af aen uw geaaen heeft, fijn eygheo werck ruineren
en verdelgen, en yets doen, dat fchadelijck voor defe
Staet foude konoea zijn i 't Geen hare Mgjdleyten van
! uw bcgeeren is een groote faeck. Sy verfoecken ailééh-
s lijck dat het aen haer gheoorloft fai zijn Godt in hun pri-
' veen en befondere huyfen te dienen, en dat d'armen, die
'i de middel niet hebben om een Priefter t e voeden en t^oe
derhouden,vryelijck in de huyfen derRijcken mogheo
komen om daer Godt te dienen, fonder 't befoeck uwa
GommiflarifleB. Mijn Heeren, ghy fult my toeftaen dac
defe onderfoeckingen, en nafpeuringen 'c getal der Ca-
tholijcken niet verminderen,en dat fy gepleecht worden
door de gierigheyt van uw Officieren, meer om hun be-
fonder profijt, dan om eenigh goede dat defe Staet.daer
af toe komt; in voeghen dat defe ftrengheyt niet dient,
dan om de geeft der gener, van dewelcke ghy 't getal niec
vermindert te tergen. Wy bidden ( feght ghy ) voor dé
genen,diefoowel oniealsuwvyandenzijn. Deiedaedt»
mij η Heeren, foude altij t Chriftelijck zijn. Maer ick bid
uw,confidereert cnaenmerckt defe faeck door de maxi-
men en grondc-regelen van Sraet : en laet ons geloovea,
gheiijck ick daer aen niet twyffel, datmen eenige Gatho-
tholijcken fai vinden, die tot het tegenwoordig Gouver-
nement en beftieringh van defe Gemeente qualijck ghe-
negen zijn. Waeruytkandit fpruyten.' mijn Heeren,
ick vraeg'tuw. De Catholijcken, die d'eerftc confoede-
ratien en Verbonden hebben gheteeckent, die uw op de
Throon hebben ghedragen, en de genen, die d'eerfte de
Vryheydt voor uw hebben hebben verkregen, genieteu
fel ve de Vryheydt niet. De genen, aen dewelcke d'In-
.quifitie van dpangien foo hatelijck heeftgeweeft, als aen
uw fel ven, lyden nu een ander Inquifitie, die niet mia
ftrengh is. In een woordt, de ftrengheydt, die ghy tegea
henghebruyckcin'tftuck vand'exercitie en oeöeningh
van hun Godts-dienft, het ftridtilijck verbod vau alle
Kerckelijcke Vergaderingen,de gierigheyt van uw Gom-,
miiTarifTen, en de verachting, die fy dickwils toonen van
de dingen, die wy de heyligfte achten, heeft eenige geer
ften konnen altereren en ontftellen. Wilt ghy hen win-,
nen ? wilt ghy dit deel van u Staet, dat als open gefpleten
is, weer te lamen voeghen ? wilt ghy goede Burgers vaa
hen maken ? loft en relafcheert yets van de ftrengheydt
uwer Placcaten en Ordonnantiën. De namen van Ca-,
tholijck, en van Hollandt konnen te famen gaen. Men
kan vyant van de Koning van Spangien zijn,(onder Pro-
teftanttewefen. Wy fien heden daer at een trefi^lijck
voorbeeldt in Catalonienen in Portugal, daer de Catho-
lijckheyt niet belet dat de Volckeren kioeckmoediglijck
voordeconfervatie en behoudenis van hun Vryheydc
ftryden. Wy fien noch een Doorluchtig Voorbeelt hier
afin de Cantons der Switfers, daer de verfcheydenheydc
en diverfiteyt van Godts-dienft niet belet dat fy fich mee
gemeene W^enen tegen 't Huys van Ooftenrijck, daer
affv eertjj IS Onderfaten ge weeft hebben, dcfenderen en
befchermen. Verfekert uw, mijn Heeren, dat ioo ghy de
gunft aen de Catholijcken bewijft, die wy voor ben vei-
foecken in de naem van de Koning,et) van de Koningin-
ne de Regente, fijn Moeder, die van een felve belydcnis
des gheloofs met hen zijn, ghy een feer goede eiFe<it en
uytwerckingh daer af fult ontfangen, dat de GodtVruch-
tigheyt van hun Majefteyten groot ghe voelen dser at lui-,
len hebben,en dat ghy uw mede-Burgers door defe gunil
fult verplichten nimmer d'ooghen elders, dan op uw te
wenden, om daerconfoiatie en vertrooftingh te vindeB.
Aldus fult ghy mogen, &c.

, l®atnutieIanBDcB£tt£Cfie3tiDt Dee bóojft ^jopoll^
tie/ Daec opsön begbetnelte J^ceten Stmtioffaöeuri na
gelcBentgept bejegent/ niet toeboenfctjinsc ban glielucl^
aen öe Heecen «lEFtcaojDinaci^ aimbaflaDcur^ op öaecc
aenftaenbe wpfe/ met complimenten tee fahe oienmoe/
ban tuatbelangbt De boojfs pjetenfe oececonunanDceïöi
tnobetatie/ baet op bun ooo? ben §cec pje (ïoecenDi la
fubfïantieoeanttoooit/ batijetfelbclPoint btec tcïon^
α hittelacbtia cnbé bejtoaerigcli i^/ bocö Bicc op nadfrc
inaantiebpbennieec-BemelienJleec
d'Avaux, fiflö tee
galbec toeac banOe i^fel bupgenbe / gebaen tumnöe/
om te öebbni becbec cnbefabocaberbecBecrilacinflOe/
enbetïibengemclten©cec§p?efiDecenbefïc& ban fijnte
SPbenaben meergemeltcni|eec<0;aef ban Avaux tre
öalben toege ban be bop^fj ®afel bnpgenbe /
fulcx gö^
toftacct toefenbe/ Jijnbemeff-opaemelfclircwn^·"»'

bap'


-ocr page 178-

van de Ncderlandfchc Vrede-handclingh. 177

Dafiaiif«c^ opsffiaE" fnöe afaeaaen/ enöe boo? De
cfn üan Ijacc fêo. IBog. UoojgaenDe bjic (©eOfpiitccc^
DfiirnrtCaCDflTfn tof Der gelept aen 'tSoacment/ üacc
banfpgeöafltjijnaetofeft.

Dat Oc öEcren 3llmbaffaDcui; ban ©?ancfic|ift jijn
flfgrgaen/ gebben b'acntoefcnbe {^eecen (&cbepui;eet:Den
bnn tijegcn De cefpeetibe P^odinttrn betoont obec be ce»
commanDatif/ bp brfcltje ileccen^firabaflabeur^ tcntes
gatDc banbcbecfocötepKtfnfe ttiobecatie oftebaen fece
inifiiocgöt te jön/ enbe bcrbolgen^ eenpacigölöch gcab«
bifcctt/ Datiticn bacc teécn^cenbigouceufeöefolutie
fouDe bcfioocen te nemcn/enbe acn be opgemelte )|cecen
^carpuccecbcn upttet mlbbcl ban gaecQa.ji@og· mon-
Dciingc beltent te mahenbecebcnen/' toaecombat baec
ingantfcD metcnhonbe toecbcngctceben/ enbeboojt^
pc binnen '0 Xanbt^ betonen/ bat foobenige ofte biec-
gelDchc cecommanbatten fjaet JÉog. onaengenaem
maccn/ rnbe ben^taetbefetraianbenonbienfitgl)/ tot*»
ficc^ 3tjn becfocDt enbe <(5ccomnittteect be l^eecen Cats,
Suveniire,aI^ooc6beO;i(fieclVlurch, om intefiellen
een Concept ban een bigoceufe 0cfolutie op fooDanigtje
gelcgcntg|ep: paffentie/ toeich Concept boo; befelbe
m aen fpn j^oocgcpt foube toecben ggecommunfceect/
tn om bctbolgen^ tee 39ecgabednge ban gaec üo. jttog.
na ingenomen cappojt ban bcffeif^boosll-tDii^abtiD^
enDe conflbecatien / geatcefieect te too^bcn/ boojt^ bat
Öicc nn oocft gebeltbcceect foubejoojbcn/ of men bOngc«
Icnent&ept/bie upt fulcfte ofte bicrgcltjcfee cecommanba·
tie boo; ben ^taet befec Sanben foube mogen oncfiaen/
fai ccpjefenteccn acn ben ftoningD enbe be l^egetingge
inöjanefttijcit.

E Staten Generaci der Vereeniifde Nederlanden,
hebbende mer rype deliberatie haer gedachten la-
ten gaen over fekere gelegentheyt in haer Ho.Mòg'
Vergadcfinge op heden voor-gevallen, endc hierna ver-
heelt, hebben goet gevonden iii te doen ftellen ende uy t
te brengen de volgende Verklaringe, te weten,dat gelijck'
de Regeringe der wel gheroelte Verèenighde Nederlan-
landen van den aen begin defes Staetsaen de eenezyde
sltijdt vaft hébben ghefteldc, niemant van d'Inghéfete-
tenen der felver eenigen confcientie-dwartgh op te drin-
gen 1 maer in tegendeel van dien, ach eenen yegelijcken
der vooriz Ingeietenen-toe te ilaen in fijn particuliere
Wooninge ende Familie confcientie-halven ongemole-
lieert te mogen blyven, dat defelve RégeringeaeB de an-
dere zyde noytgoeten heeft horinen vindén, dat aen de
Paus gefinde foude werden toegelaten plegingen van fu-
perftitietegens Godts H. Woord, ocfFenlngen van ken-
nelickeergerniiTen, of invoeringe van Pauielickc Hirar·
chien, nochoock betooningë vaii toegenegentheydt tot
den Koningh van Spangien, Erf-Vyandt aefer Landen,
( het welcke nochtans in derfelvèo folémiiele ghebéden,
ende anders is bevonden te zijn gefchiet ) datmen even-
wel van tijdt tot tijdt, ende fonderlitige onlangs met goe-
de redenen van wetenfchap, ende dóór wettige Informa-
tien beeft vernomen, endeklaerlijck òncdeckt,dacde bo-
ven-gemeUe Paus-gefinde figh niet verncegende met de
voorfz goedertieren duldinge ende verdraegfaemheydt,
byordre van de Regeringo henlieden toegheftaen, zijn
uyt-gheboaften tot de voorfz. ende andere onlydelijcke
ende noyt voor defen hier te Lande bekende vermecel-
hedenendeexceiTen, waer tegens alfoo deRegèringhe
no(^igh was, oordelénde fpoedelijck vetfien te moeten
Worden , ende daerover zijnde in ferieufe deliberatie,
hebbénmeer-gemelte Paus-gefinde i fulcx gewaerzijn·
de geworden, niet naergelaten daèr tegens in 't werck te
ftellen verfcheyden hare Vonden' ende praéHjcken, om
het goet voornemen van den Staét door defelve te tra·
yerferen ende beletten, waer op onder anderen gevolgt
>s ί dat'de Heeren Ambafladeurs van fijne Majefteyt van
Vranckrijck jegenwoördelijck in
'iGravenhttge zijnde,
ende op heden in haer Ho. Mög. Vergaderingc publijc-
que Audiëntie hebbende, in haregedaen Propòfitieon-
^«f andere opentlijck verfoeck hebjbén gedaen, ftrecken-

te noemen) ghedaen te worden iJde Executievan^de
rlaccaten van den Landeigeëmanéén tegen op- genjelte
«us-gcfinde ; Endc alfoo het gene voorfz is, dc Verga-
dcrioge van haer Ho. Móg. onverwacht» ende tegen der
felver meyninghe was voor-komende, te meer vermits
het doen van het opgemelte verfoeck aeri meer-gemelte
Heeren Ambafladeurs in feeckere Conferentie, mette
fel ve ghehoudenby deOecommitteeiden vanhaerHo.
Mog.' op het ierieufte was afgeraden ende deftigh aenge^·
fproocken, ende dat ten tyde van de gedane Propofitie
by haer Ho. Mog. wordt gheoordeelc, de voorgefligea
veranderinghe ende pretenfe moderatie regel reght tC
gaen foo tegen deo welftand van de ware Gereformeerde
Religie, tegen dt Gronden ende Ordre van den Staet»
als mede tégen de rufté van de Chriftelijcke Gemeynte»
ende goede Ingefetenen defer Landen j ende mitfdien
niet compatibelte wefcn mette conftitucie van den Stftet>
en vervolgens dat daerinne om redenen vooren ver«
haelt, geenfints en kan werden getreden; Sooift, Dat
haer Ho. Mog. hebben verklaert, ende verklaren midtf-
defen, eengevoelighmifnoegenuycde voorfz voorila-
gen veranderinge ende pretenfe moderatie te hebben op-
genomen, met exprefle byvoeginge, dat haer Ho. Mog.
ioo ommc de onheylen dieuyt 't gunt voorfz itftaente
ryfen, ais omme de voorgemelte vermetelheden van de
Paus gefinde in te toomen, gerefolveert zijn metten al-
dereerilen te doen emaneren, ende in 't werck te ftellen
foodanige nadere ordre. Reglement endePlaccaet, als
delelve naerde jegenwoordigheenormiteytende voor-
gaende exceiTen fullen bevinden te behooren. Ghedaea
ter Vergaderingè van de hoog'gemelce Staten Generael»
den derden Marty 16-j.f,

D

enbecen baegg^ Jn'n (0>ccomm(tteect be igeecea

Meynderfwljck, Mathéne», Cate,Heemltede, Knuyt,
Stavenis, Hoolck, Donia, Nykercke, Ciane
enbe De
^jiffiec
Mufch: om aengaenDe tiete&cmeilie ttoeebe
a^ibt ban br opgemelte i^iopoft te aenbei^eeten^can*
fφε?t!mbaffaDeiw^ teghemoettebocccn / befiibtlantte
bangemeltebfBoteufe Wefolutie. eöelflcfeoochalweiXi
be gemelbe l^eet^
Kcuvt lorgftal nibe Ciane bocigen
baegf)^ na D'^^bientic op gaec ten eeten blpDéntie/ bab··
bengebaen.

Saan be (^emelbe iQefoIutie ggefonben Coppe am
be f^jobintfen/ om boo; te ftoomtn aUccj^enbe baneetbe
bifcoucffenenüe mifbupbingrn/ bie bpD'eenenbeb'an»
bec op foobanige gtballcn plegen te vofaen. ^

7- It^actD cappoKectben be $eec baiiMèyii-
derfwijck enbe b'anbece haec JSiog; ^ecomniitteec*
be/ batDèbaogb gemeiteilleecen ^GmbafTabcuc^tiab'
ben in bifccete iCrtmengaec beirgentoptictflui:& ban
bemaDetatiebec€]cecutie ban be piaccatentegbenbe
CatboIOchen/ enbe bat fjiaifnoeb ctutiijch Dabben gete*
eommanbeect be celaxaUe ban be ggebangene ^eefte*
itjehe upt get Xanbt bon S^^cgi- opgegaelt.

^cn 8. ^attp 3{|n ^ceonimttteect be l^eeten ban
Meynderlwijck enbe Knuyt, onibcuCDcn^gcnt Ver-
burghacn DenHmbajfabeuc d'Avaux t'obctljanbigljen
een p^cfcnt/ sgnbe een goube ttettingö / tet toettbe ban
thien duyfent gulbcn^ / enbe een ban acht hondert guls
Dcn^ aen ben ^eccetacf^
Prefontaine. «Enbe alfoo
'i fcbeen batmen ben friben
Prefontaine nam al^ of gp '
alleen toe/^eecètatt^/ enbe bacc mcbe ejcctubeecbebe
anbete: foo beeft b'^mbaffabeuc
Servien bcuc eenen
Hinec ^bdlieben aen Den
GriiSer Mufth laten toeten/
bat be ^eccetaci^
Alard, bp {jem I^eec^nibaffabeuc
jOnbe/ pjetenbeecbe Qetcacteect te toojbén gbél^b
Pre-
fontaine;
mettïboeBingöe/ bat ftjteFbcmfieecUlra· !

baffabcucfoubeaengenaemi^. ^aet op betalt 30nbe
ficb t'(nfb;mecen op be gualiflcatie bahbem
AiaTd,enbe
bebonben Dat bp (lont in cecbte
linie mctPrefontainei,
eI$;&ectetaci^banbe<(S^ceo;binaci^1lmbaffaDe/ ifi '
getefolbeect bem mebe te fulleu boen fcibé ®ctéefc(ng«
(i^nbectuffebcti be ieet
Ser vien fstancheijjcR toecbenDe/
i^nocb fttben Hagegebleben tot ben 19. ^actp. Hljl
toanncec De i^eetVof
bergen tee Secgabecingb pjcfibes
cenbe/beeft aen baer^o-^oü gecommuniceect/ bat
toelgemeibe i^eec
Servien bem toa^ 6omenbefaechen/
enbe bebancttt ober b'eet/ Die baec 90; S&og. bctn bab<>
ben aengebaen / ten cegatbe betfe totbetfebepbencep?
fenbabbenDoenbetnemennaf^ebifpolitle. iCm ane
becen/ batbesbemeite {feecllmbaffabeuc beni gabbe

aefcpc


-ocr page 179-

»78 ν E R Η A E L

nefcptliatfijn<ii.öB«ttiiPnttoal0P JöaenliaflB eetjl-
noomcnbe ίυα^ te ürctcccNen. ^acc op soet afitiim'
Hm te becfaecHcn mDc tr commlttcceti &en tneec-gemel»
ten
igect ban Voibergenjfamt Den J^cec banöec Hooick,
omtefditienbennieccoIjemeUen ilmtaan Servi^n op
üiaaenöagl) narfiliomenbe te gaen balebicecen ban Ixie·
Ben Defcn ^taet / enbe Daec neffeng acn bem obec tcïc·
beten ben 25?tef ban Ccebrntic/ boo?Den ©eet
d'Avaux
enbc ijera ingcfielt / aen Den ïioninafj ban ©ianclicijcft.
©oci?t^ tefeggcn·/ bat
föneE.onbec^&ianeuc Matheus
Heuft
foube üincien een gouDenfóettingt)/ tectneecoe
ban
tien duyfencBuIDen effect^f/enbe fouben be semelte
j^eecenbaeti^o. JQos.ttüebcputeecbenDen <&eccetari^
Allard beteecen met een Qonbcn nettin0 tet teaecbe ban
acht bondert gulben booj öem Qemaecht. «Cnbe bapbec^
DaecbpboegSenbtcomp imenten op foobanige gtjeie-
gcntgepbt/ fcio ten cegacb'e ban ben opgI)ctneIten Heet
3im6afrabeuc/ al^ ben boojnoembcn i>cccctati^ tefpccs
tib^ patfenbe/ oocB gaentenjttpfeban ben ]^eecbela
Thuiiierie ©jbinaci^ StmBaffabeuc ban ben metc-
goog{Ï-gemeUenSi9ntng{) (inea^tip bpben opgemel·
ten {ieecÏllmbaffabiut; seivien niet p^fent en moclbt
toccben gebonben ] enbe ben felben ooch te
gemoet boe::
een/bat gp onbec ben booinoemben ;binjeuc
Heuft ootfi
foube binben een gouben Ketting/ tee toaecbe ban
tbiea
duyfenc
gulben/ enbeaenben^ectetaci^ fìrafi^t, een
pjcfent ban acht hondert gulben effect^f/ enbe met lip'
boeginge ban be getooontgclte Complimenten op pbet^
tefpectibe gelegcntöepbt pafFenbe. dSnblgcft in tiebenc»
&en gefielt biefenbe/ofmen ben meec toel-gemelten i^eet
iüinbafrabeut:
Servien, bettcechenbe/ foube uptgge·
ïepbeboen/ enbefooia
/optoatboet/ cnbeboo?bJtm/
enbe f)iec neflTensi betgaelt boefenbe 'tgttene omtrent
foobanige gbrieaEntöepbt foube sijngtjcpajTeect/ ten
tUbe ban bet becttech ban benopgemdten^eec^m*
baffabeui:
d'Avaux. ^^ albooten^ t)icc betbec in te tte-
Oen/ goebtsebonbentebecfoechen ben meec opgemeld
ten©eec Volbergen, om biet obec te communicecen
mctftjn «oogbept/ becfiaen befleifi Ijoogb-totife «on^
fibecatien/ enbeban alle^ cappo;t te boen.

isnb'liichalfoob'aimbaflabfuc d'Avaux, beuc bet^
fUpmeni^/ ( uant bP toei ban fijn bectceeb gab genoti:»
ficcect / maec 't bja^ be cgeten te cappojteten ) niet bia^
uptgelepbet/enbe be üeec
Servien nu fepbe te fuHen bec
tcecKen : iip in bcbenchen gb^fïelt/ of/ enbe tuat upt·
oelepbe men bem foube bom : bacc obet met fön i^oog»
nept gbefpfoocfteujijnbe/ i^goetgebonben/ bat beuc
ben fêeec^jin^
Willem bet nptgelep foube gcfcbieben/
celijcfe ben Jllactp gcfcbiet i^ tot aen 't epnbe ban
'tSSo^naaepbentoe.

^en 6. HIpjil compateecbe tee 39etgabecina be l^eet
Stmbaffabeuc de
la Tuillerie,feggcnbe bat bP niet quam
om affcbept te nemen ban baec igo. naog. maec alleen
oojlof/ omboo;eentDcpnigtt)b^te gaenintemaoiDi^^
tiaci^^mbaflabenaSwedenenbe
Denemercken , met
intentie / omtebemibbelenenbe acco;becen/ be biffe^
tenten tuffeben bepbe bie fócoonen ontflaen/ tot liebo?·
becingbeban'tgemeenrbefie/ enbe boo^t^ biet bp ge·
boegbt ben inbout ban feeehecen S3;icf ban ben boogflc
ohemclten ttoningf)/ bato^acb^ben^o. jjigattplefi·
feto/ befiaenbe in fubflantte biecin/ te meten/ bat
fbn JBalefleptbpmbb^banbe ifiegecenbe dToninain^
ne/ bengbemcltenileec^Bmbaffabcuc tot JEQebiateuc
becbooifsbiffecententoa^emplopetenbe/ enbe bat bP
ttaec fïlne toebecltomtie aHjiec (£j;tcaoibinaci^
baffabrue aen befen j^taet foube becblpben/ enbe op bat
onbectujfcbcn grbupcenbe fdn abfentie / albiec pemant
tnocbijijn/ bieCojcefponbentieboube/ enbebecban-
bele met baec i@o.liSog.tiefaecften/ bie bacc fouben
mogett pjefrnteten/ enbebaetin agecen ban toegben
rdnboogb-aemelte jlKajiflept na gelegentbtpt/ bat be=
felbe baec toe bechoocen b^eft ben Pecfoon ban ben
j&eccetaci
^Braflec, betfoethenbe bat beec$o.Itgog.
' gem toii en toeflaen gbeloof / in 't gene bat bp ban toe^:
gen fijn boogbfl gcmelte jiiajeflept foube booj blagen/
Inaec op een ben mecc-gbemelten Heec
^mba(fabeuc
boo}Deni|eec9;efibecenbe i^gbcantb)oo;t/ bat baec
Jgo. IBoff· f>gD be goebe intentie enbe meningb^ ban.
fijn lËiaicflept tori
laten beballen/ enbe bm inbout ban

be. booinoembe H^ifTibe arn te nemtn / b^m j^etc ^tm
baffabrucgeluihopfrinflendaenbe repfe toetaenfcbcn:
be/mcc bpborgtnge ban Complimenten opfoobanigBe
SrlegeBtbepötpaffcnticy toaecobecbp baec jeog,
beeft bebancht / mcbe met gbetooonidclte €ompUmen>
ten. Ì^iec nacc beeft be meec-gbemelte ^mbafTabcuc
gbepjoponeert / bat ftjn HDacfirpt/ enbe bie banöe
i9tgrcingbe ban 3^;ancftct)cli bem bobben toegefonben
bcffelfi^ I9atificatie op be iCcaetaten aibiec inben
Haghe
geflooten/ tuffcbenbemeec boogfl-gcmeiccn Koningb
tee ecnce/ enbe befen ;&taet tee anbece jpbe/ enbe in ea^
baec H oog HSog. met bee felbee Ratificatie gbeceet taia^
een / bat bP befelbe foube bonnen bilfTeicn/ bocb bat bp
toei tbiRe / bat ben tpt baec toe gepjefigeett/ nocb niet
en bja^ aengeSomen. ®en thJeeben / beeft oc gbemelte
Ileec ^mbaffabeuc feec inflantdbth aengeboubrn/cnbe
geucgeeetmetbecfebepben ceDtnenenbf motiben/ ten
epnbe bat be 3lanDt-43;abinne ban tieiien, bp enbe
ban biegben befen ^taet met enbe ^munfticn
bani©o;losbmbefcbacejegcnb)oo2bigbc gtoote onge·
legentbept mocbt toetben Qbeaffifieett / baec toe bp fu»
fitneecbe/ bat ban toegben befen ^taet belofte foube
Jijngbcbaenbooi bc l^eectn baec {^oogl@og. <i3cbe·
puteetben/bie mette i^cecen ^mbaffabeuc^ban
cijcb bebben gencgotieect / faoaec op bp ernigbe ban bien
beeicbt i^ gbebaen/ naer be eccbteibefcbapentbrpbt
enbe gbelegenebepbt bap bie faerbe. €en anbecen bec^
be meee-gbemelte i^eec ^mbaffabeuc in effect bec«
baelt/ bat bP ben y. jFeb?uae0 tefi-leben aen baec
üoogHgog. b^eft obecgelebect feerbee narmociacl/
enbe baec neffend gbeboegbt eenS5?irf banbenmecc-
boogb-gemeltennoningb/ bato^acij^
19. j^obembec
i(Sf3. (icecbénbetotbipenuptboec ban loou. Xafien
lloo^n/ foo b)cl Catbie al^ Qogge/enbe bat bit becfoecü
itecatibelgeh i^ becnieutajt/ betblacenbe bat bfec onbec
egeen ùnteceli ban ben eenen of ben anbecen Coop
man i^ becmengbt / maec bat be iSegecenbe Coningitb
ne gemcpnt i^ / bet boo;noembe l^oo;n
tot een ^elmf^*
onbec ben ?Icmen te laten uptbrelen/ enbe bat baere
Il^ajefiept tee inficbt ban be boo
;f3 B^pbepbt bet boo;*
noembe fioo;n beeft gbeteacteeet. 3@aee op gbcbelibe»
ceeet sHnbe ; in gljebolgb ban baec $oog JËogenbe
iSefoIutie/ in bato 29. Jiaacttj ie(l-leben op 'tboomocm·
be I. point goet gebonben/ nocbmael^ te becfoecbenbe
^eecen (t3ebrputcecben ban becefpectibepjobintien/
bat befelbe baec ten albecfpoebigflentottet uptbiiffelen
ban be boojnoembeiSati^catie/ banbcfecspbetoillen
bequamen/enbe bie l^;obintien bie baec op boo; alfnoc^
niet fouben mogen jgn gelafi/ bacfe baec biefacngaenbe
bp/ enbe ban biegben be j(|cectn bcc feibec Ipjincipàd^
alfnocb ten fpaebigbfienbüllen laten lallen / enbe baec
toe goebe beboicen enbe <©ffiden een bienben. t ».
^oint bebben baec $o Ji^og. goet gebonben aen te ma·
nenben ^aetbani^tate/ bot befelbe baec Ho. ^ö^og.
biilben beeicbten ban 't gene
fp ten ccgarbebanbebec
focbte affiflentie boo;be39;oubDc1lent ®;abinneban
Heffen met communicatie ban fijn eooQbepbtbatiben
gebaen. »

't i^oint/ bebben bastilo.lËog. bettilaect/

^ebect bet beetcecH ban befelbe Hcecen^mbaffa*
beuc^/beeftmen aibiec ban tijbt totibbt begofl te befoi<
gneeen op be Murfterrche SSefcnbinge. ^ie ban l^ol·
lanbfloegenben i(Ï.3Ip;iItDebctombao;/ batmen be^
boojbe niet meec al^
3. picnipotentiacifen tefenben:
ofïet ten minden niet meec booj eeefi/ om bet meefU
fajeccb te boen/ enbe bet coutolle te belpcn af banbeien/
maec b'anberelpecfìjieetben/ begecenbe bat ban pbn
9;obintie beboojbr een te gaen.

^rnxT-bito bebben fbalfnocb bate boocigge booj*
flacb gecepeteeet / enbe foo niet/ bat fp fu^tneecben bat
pbccVjobintie beboo;bc fljnepgen<Dccommitteetbete
onbecboubcn. ^en f.IBcpjbnselcrcnb'mgcebicnten
en flo^e om te fullen bienen tottet marcben ban b'^f»"
ficuttieboojbepIcnipotentiacifennaMunfier. Ιΐ^εη;·
j@cp toecben geaggceect be ttoec Ccactaten onlai^^
met be {toninglijcSef canfcbe ^mbaffabcut^getebrnt/
botb bebben be Hcete» ban HoUant becblaectbr two^
asQCcatic toegbeflaen / in befen becflAnbe/ bat ai^

, n«B


-ocr page 180-

van de Nederlaiidfche Vrede -Handelingh. 179

110Φ Ijp f0n JBoicflrpt ban©?ancficflcft/ enbe bacc
het öctöcc fa! Dienfiigfj toefen / Deboicfii fuuben too^bcn
oheDacn/ om öan tacafifii bcfen ^taet tot Munfter
f
iiöé; f laet^ te niosöen DcIjonDm fooöanigen iSanol) al^
jaoninsü Hendiickdeiv. onfletffdDChEcmEmoiieaen
bcfclbe beeft gijrconfeceect / enoe bat onOectufTcDen
D'igecren Oie al^ i&lctilpotentiaciflen ban taegficn bcfcti
StaetfouöengacitnaecMunilcr, haec elbaec ten
op-
(icljte ünn be i^cccen^lenipotentiariffcnijanBjancIti
töchcnbeanbece/ fouDcnüfbbcnteöjagen/ inconfoji
tnité ban gun @;obintfacI abbij^tn bato ben 12.
bjtiacp icIÏ-lebcn/ te bieten/ batfe DaccfuHen oiitDouben
ban alle cotnmunicatkn ten Xogcmente ban be meec-
nenidte igfcten ^fimbaffabeut^/ tee ttjbt enbe toijte toe/
befiilbc fulien mogen goet binden be pientpotentfacifffη
bflnbefen^taetteCcacterenfoobantget boegen/ al^
De JÌinilìec^ ban
Venetien tip befelbc gljetooon jnn
göctracteect te tuojben / bat ebentocl meet gliemeibe
^Icnipatentiaciden banbefen jbtaetfouben becmogen
ttictmeec-gemelteïfimbQflabeuc^ enbe ©!enipotentta=
tilfcn ban ©jancBcöcBte confececen/ mit^ bacc toe
btïhiefenbe een jaeutcale plaetfe. 39e i|efeen Φίbcpu ^
tcctben ban toegljen be @?obtntie ban
Zeelandc, in Daec
j|oag J33og■3^ccgabeting()e/ Ijebbcn opbcboo2nocm>
t)c ^ggteatte enbe I3atlf)catic laten aentercbcnen / bat
Ömine J^eecen ©jineipalcn nietanbet^ ofte berber^ in
Dff[ftje?Iggceatiecnbcaat(ficat<e cnjijn confentecen'
btaI^onbecbefee);p;ene Conbttie enbe i^eclilacinglje/
tctoeten/ batDefelbcgfecmebenfeten becfiaen/ eeni>
fle üetanbetinge enbe cenobatie ofte confitmatie te boen
in be boojgaenbe €cactaten / foo ban Alliantie al^
SLigue offenfibe enbe bcfenfïue/ met be isroonenban
33janthröch inbeSjaten 1630.
1694. enbe 16·^^. gijer
maecht/maecbatijacc
<βθ. Jföogeube öe boojuoembE
/Stactaten 3θη latenDe bp tiaec baleuccnbeongc^icju*
juDiceect.

'p?inbecenbaegi|^ be «©ebeputeecöe ban be <i5b. JBo.
IJeccen Staten ban Zeelandtbecfocijt jtjiibc öaec naet=
iicctrbECftlacenopbciy. la.H.Enöe ^s. J^öintenban
't(i5efct)?»ftt·/ geintituleect
ftofendeiDgredienten, om
bacc upc te fo?mecenbe^n(icuttieboo^be!^Icnipoten'
tiactlTen gaenbenaec
Munfter, öeböen gefegt/ bat Dun-
ne $eecen!^incipaIcn/Babbengbeb)cn(i/ batboo; foo
meniggüuibige bebboicen enbe injiantien/ monbelingije
enbe in gt)efcl);ifte tcc l^ecgabccingfie ban tjaec^oog
S^og. gljcbaen/ b'anbece ^;obinticn ccnmaelgcmo=
beett gabben gonnen ttio;bcn b'impojtantie ban be
e^-ale belaftiogheban be ji^abcn^ban Slacnbecen/ bie
al^nu 5tjn/ ofteöiL'cnamacI^foubenmogöentoojben
gf)emaeclttmetbe$tibiecebe^ct)clbe/ ì)ct|>a^/ enbe
étodn/ enbe bc^ee gaten baec op cefponbecenbe/mitf-
gabrc^b'eiemticban
beao,p?rcento,fitc. foo beccete
appjebenbecen / batb'fêeeccn ©ienipotentiaciffen ban
hicgöen befen ^taetgambe «ace
Munfter, ban nu af
inej^jcffelaft foubenjijn gegcbcn gljctoeejï/alle gans
brllngb tnet ben Bpanbt af te&;eccben/ ingcballebe
boDjnocmbe ^ointen niet en itonben biojben gI)eoW·
neect: batf)f)unnebao
;f3 ileccen pincipalen nu (ten:
ba tot ljun leettoefen contcflcic / nl fjoebjel ïjaec <i5b.
Ja^ogjuntengoogpen gefiinbeect binbcn/ban gun
boo^nocmüe gc(ii)iineecbc niet te biUc&ên/ maec baec bp
te
bipbcn pt'clïfÏecen ; $00 ifl ebcntoel/ batf|aec€b.
lÊog. in confibecatlc nemenbe De ©ccfelacinglje / bp be
anbetep^obintietig&ebaen/ bat öct obtinecen banbe
boo^noembe egale bclafiing^e enbe e;;cmtie cefpectibe
gant^ noobigft i^/ al^ bwec ban ben bienfi ban ben
aanbe in'tggemeen in becfcficpben cefpecten t^ be®
penbecenbe/ enbe bat baecomme tot bien cpnbe alle^
bat moaelöcli ig/ bpgebiacDtmoettoo?ben/ metpje.
fentatieban baec toe/ mét ecnfl enbe bigeuc tc toillen
coopeccccn/ binbenbcalleenlijcftbebenchelijch ban nu
affoobanigenlafiaen be booinoembe preien flenipoc
tenttaciffcn te geben / al^ bp ftace <i5b. JHog. ié gfiebefj-
wctt/ öunepnbelijchöebbcn laten bctoegen/ b'anbece
l0?obfnticn in befen foo beel te genioet te gaen/bat Dace
«b. JBog.fjun {jcbben gclafï te becfilacen / te mo^en
inben enbe te bjeben te jftn/bat be 25efenb\nge na
Mun-
fter
tocrbetoacrgcnomcn/ omalbaecboo? be Penipo=
tentiatiffcn ijan befen ^taet op be^nfliuctietenbien
fine te accefirten/ met ben©panbt in ï^atibcliiiglj

tcebcn/ enbe booj ben bccbecenbicnlienbc^ntecefftn
ban be ({3eunicrcbe p^obintten in 't ^cnrcael enbepac»
ficulifctebigflecen/ met bini bccftanbenocBton^/ bat
begbcmdteJIecccnpicnipotentiacilTcn niet alfefnljjcli
inladcfaltonjbcngegebcn/ ingöeballeop bc fiipulatic
banbcboojbecQadbecbDeepointcn/ ban toegtien beri
Honingb ban ^pangicn ftuacigUept toecbe gtictnaecftt/
bat fp niet fullcn bremogen bcfclbe te ïattn gliffeten/
maec baec op fullcn moeten bipbcn infificcen/ enbe ban
bun tocbec-baccn arn öaecfêoog JBöog.cappojtboen/
ombaccopIafitOntfangcn/ toanncec bp Ijacc ïgoogö
JQog. al^mebebpi)unne ifeecen principalen narcbet
fai b)o;ben gecefolbeect/toat ban ten bienfie ban ben
aianDcin'tgenccael/ enbe ban bcPïobintiebanSee·
lanbt in 'tpactituliec fai bienen te toecben gebacn.

.ül^acc ooc6 bat be boojnoembeü^ecccnl^Ienipotcn·
tiaciffen fai bio^ben gelafi met mecc- gemelte S>.oin ten in
<©?bje enbe öang / met enbe neben^ b'anbece ^mpej.
tantfie enbe eflentieelfie ©ointen/met ben ©pant te ber»
Ijanbrlen/ fonbec befelbe teccfecbecentotalleOeboo?·
noembr^mpojtantde enbe e(fcntiecIfic®ointenfuHen
jijngebefinieert.

^οφ op bat gace l^o. Mog. ofte tod cenige ^;obitt·
tien gene impjcffte foube luecbcn gijcgeben/ bat gate
i^eetcn^jinctpalenin befen afgacnbe/ enbe biijcRenbé
banljunneboo?gacnbela(ï/ foubmsijn bccfïautinben
eend enbe pbcc bie bp {jnn in befen tot noci) toe i^ be»
toont/ enbe bat gace .fü^g. befe faeclte tegenbiooi'
bigt) met een oogge inflcn enbe minbec fouben app;ebcn«
beeen/ al^ gaec €b. JBog. in bec baebt 5Ön boenbe.
^oogebbenfpd^ebeputeecben ban Seelanbt niet tuil·
len ïebigö (i«ien/ te becRIacen/ bat onbfc gunne Hee»
een f^jincipalen tod eenigge bifpaeitept ban libbpfen
gftetaeefi/ acngaenbe ben ©oet enbe Jfojme/ bie bicn»
be te tooiben gebjupt&t/ omrae in befen gaec «5b. IBog.
Stntentiein't uptboecen bànbe boojfs ttoee ^^ointen/
albeebefiupt te toecchen/maec bat gaec (Sb. IQogenb^
altijbt eenpaeclöch/ enbe met confonante ^temmen/
gcbbcn becffaen enbe nocD jijn becfiaenbe/ bat be meec-
genoembe
Belaftinghe ende Ëxemtie cefpectibe boo; ben
Saaet ban ben Xanbein'tgenccael/ enbete^^obin'
tie ban gedanbt in 't pacticuUee/ ban fooöanigen iam=
pojtantieenbe gebolgejtjn/ Datfonbecbefdbe te opti»
neeen/ enbe baec booj booste hoomen be ftoaciggeben
enbeoniieplen/ bic ban toegljcn fjaec ϋοοα JSaog. bp
bun obeegcgebcn ©cbuctic aengetogcn Jón/bp ftaece
€D. IBogcnbe / nopt in 't befiuptenban eenigg fficac»
taet ban i^cebe^ metten J^panbt fai tooiben gecon*
fcnteect.

©en iT. .ïjacp beeft ben ï|cec ban Meynderfwijck
acnftaecillo.iliaog. obeegdebect feechcc JllSemociael/
boo^bcnfeeccftaciiBraflec, ambemHeec banMeyn-
derrwijckbecïjantcrpcht/ mebebjengenbe/ bat be Slee®
een <&iaben ban
Avaux enbe la Roche, picnipocen*
tiaciffen ban tocgen ben iloningb ban®;anchci)c{t tot
Munfter, hem l^ccc Braflet bp ^jicf/ bato Muniter a8i
?ïp3il lefifebni {jabben ggclafi/ aenöaccfêo. Jiaog.tc
communicecen ben aenbang banbe befoignc^tot
Μ un.
fter, enbe b'openinge bcc ccf^ectibe]^jotueatienaIbarü
gefcbiet/ foo ban toegen ben ttepfec al^ Sioningjl) ban
^pangien ccfprctibe/ baec in bat bcbonben jónbec·
fcbepben bifficultcpten/ foo ten cegacbe ban be Cituien
enbe qualitepten al^ ten inftcbte / bat be pienipotencio»
ciffen ban ben ftoogfi-gemeltni tócpfee / enbe ben boojfj
i^oningb ban ^pangien niet fuffifant en fouben
3t|n toe
beflupt ban ^ap^/enbe bat baec in ooch geen mentie etf
toeebt gbemaecltt ban <&caiiieecbc ban ]»;anc&ebtlt/
becbec al^ in gcneeale tecmeninbepjtfactiebaiimen/
Sltem/batbcPIenipotentiaciffenban ^pangien/ ep^
brbbcnbaceapacteenbebefonbece lP;ocucatTen/
pefcbeect in een epttaojbinace fojmemetficootebefe^
ten/enbe bat be boo?nof mbe Pece ban
Braffet bp lafl al?
boocen/toa0obcclebecenbe<2i:oppc ban beboojnoemb^
f^jocucacien/
3i|nbe bie ban benHepfec inSa^nfcge
enbe bic ban ben ïloningö ban^pangicn inbe^paen*
fcbe ffiale/bce&Iarenbe be meec-gcmeïte ^t»
Braffec, bat
beboog-gemdte ^lenipotcntiacifTen ban S;ancbc0cH
geecne fouben becfïaen baec geboelen op bie fa·

Ken/


-ocr page 181-

ν E R Η A E L

hen /toact cp oefililJiCfctt am^t/ goft ofbonbin öat
DebooinocttiDenicmocienniet öe booinotniDe €oppen
bccp?ocucati'cngt)efteItfouDmi»o;Oen tn ijanlitnban
DeJ&cevfn Meynderfwijck, Mathenes, Heemftede, de
Knuyt, van der Hoolck, Vddfiel, Ripperda, Clant, oni te
bifltfcen/ e icamineccn / Daec obec te communicetcn met
fijn Qooodcpc Uccfïaen tie^ felf^ HooaiJtoi)^ aObij^ tnùe
ConfiDecatten / enöe Dacc ban aappo^t te Doen.

Klnbecen baegf)^/' alfao De Hecccn <t3e0eputeetbai
ban torsen De |P;obintie ban i^oIIanDt Den r. Dito onDcc
anDecen Ijaböcn aensljenomen ad referendum acn De
J^eecen Dee feibec ©jincipalen / g>tact^-setofl^ ©eroa»
Öett toefenbe D'abbpftn ban D'anDrcefe^ j^jobintien op
't 31. cnDe 3 3. potnt Dcc betoufie inocebtenten / leilDe.
cenbe De felbe ^Dbpfen tot CommifTie ban cenisfie
Öec()tec^bpf0?me ban Chambre myparthie» al^ oocli
op De abbpfen ban De s- !^?obintien op 't 17· Point ban
DefcIbe^ngteDientcntenDecenDebe fdbe abbpfen Dacc
{lenen dat egeen opfcborOngbe van wapenen en zuude
mogen toe-geftaen worden, geduyrendede Negotiatie
totMunfter, mibfgabet^banDcabbtjfen ban bemeec-
eemelte pobintien op 't 87. en 88. ©ointban bemecc-
genoembe^nflCebicntentenbccenDebaec ben^n t>at de
Hoftilkeyttenwedenzijdenfoude duyren, tot dat den
Koningh van Spangien fijne Ratificatie in behoorlijcke
forme op het te maecken Traftaet foude hebben laten
inbrengen, ^oogebbcnbegb^melte Jleercn <f3cDcpu>
teecDenban De toel-opflerneïte^jobintie ban tollanot/
De^ aen gemaent toefenbe/ becftlarct/ ijaec te confojnie»
ten met D'aDbpfen 6p D'anbece fe^ gjobfnticn ben y. be.
fr^ boo;noenit in-gcb^agt op be boo;noembe en
drie
en denigfte pointen/toflcRetwee ^oincen bien bolgen^
na boojgaenbc beliDetatie too;ben geKjouben boo; Qea;i;e=>
fleett/ onitnbetemaeci^en3nficuctfeboo;!De #eecett
#Ienipotentiacifenban Defen ^taet mebe gljellelbt te
tooien/ enbe toat belangt b'abbpfen ban be ^ Pjobin<
tien ten boojfi- bagtje mebe inget^acljt op 't 70.87, enbe
SSile point befe^ aengaenbe gebben be op-gemelte i^ee>
een <i&e&eputeecben ban be ]^;obintie ban i^ollanbt bec^^
hlaect/ batDel^eecenbecfcIbet ^jincipalen Daetbie^
aengaenbe oochDrbbcngeconfo^meett met b'^bbüfen
ban beop gliemelte vijf pjobincien / in befen bec^anbe
nofötan^/ batfootoaimeecaenbe meec-gemeibe pie»
niporentiacifen eenigge ^jopofitie fai boojhomen/Com
cetnecenbegetfubjectinbeboben gemetbe potnten ge^
ejcpjefleect/ tenbecenbe in Set een of Det anbee g&etal tot
Den boo^f;. flilflanbt/ bat bp be fcibe onbet be ganb baec
banabbettentiefaltooibengebaenaen be Siegcecinge/
om na aelegent&ept ban ttjbt enbe faetfttn bicnt-t)aiuci!
te moggen tefolbeceli / al^ be felbe ten meefleit bienfie
ban ben Sanbe bebinben fouben te beDoocen ; ^e
ren dSebepureccben ban Geideriandtöeböen Bare op be
mcec-Böcnoembe 70.87. enbe 88itepointen o&eboegfjt
enbe göeconfojmef et met be |)jobimien ban ^cefanbt/
a©trecöt/ ©?ieflanDt/©bec- Welenbe ^taOtenbe
Xanbe / en tiiecDcn bien-balg[jei^ be felbe pointen oocit
ggegoiibenboo^gea^efÏeect om in be te maecKen^n^
jiEHctie mebe gejitlt te tooïbcn.

3l>e i^eecen be 3©it met be anbete twee €>;icao?binai
ri^ ©EbeputBfCben ban tocg{jen be i>?obintie ban i-oï^
lanbt Bibbi η met enbe neffen^ ö'geecen <©?binaci^ <l5e>
beputeecben ban toegfjen De felbe p^obintie tee Hecga^
betinge ban gaec j^o. bp ejipjeffen lafi ban b' liee^
ren bet feibec pjincipalen becfilàect batfi te bicbcH
fijn /
batbe nofien/ biefiaen te ballen in be algeméene Ne-
gotiatie tot JiSunftec / tenaenfienban be^lenipoien'
tracifcn ban befen i^taet / fouben gebjaggen toojben bp
begefamcntItjclte@;obintien/ naec foobanig&e quota,

getoccfl;be|[)ouben^ bat toel gelet fai too^ben op eenbe^
goojlqcft reglement bientgalben te maecben^ / tot be:'
tcacibtingbebanbemefnagie / enbe bat geene onnutte
i^ofien ten fafteban ben j^taeten toojbengebjiaggt/ten
anbeccn bat b'op'gemette I^eeren ber fc[becp;incrpa{en
gaer laten geballcn bet
ggetal ban be Oreren ^Tenipa»
tentiacifcn naec üSunfiec upt be cefpectibe fijobintien/
toaec op
gebclibcceert fijnbe i^ goct gebonben op't eerftc
point'tfelbet
'acccptecEn/ al^ confojmben gfietooon.
lijtben ®oet enbe ojbje ban 't 3lanbt / enbe toel te b;e«
bcntesön/ bat ten befioojltjch reglement bifntBaHjtn
toecbegemaeciit/ tot bettactjunobe banbemefnagfei
<©P 't tweede point ijeeft be i^joöintie ban Zéelandt ge»
nomineert ben Heer De Knuytommemebetegaenal^

fen berfianbe bat in ca^ pemanbt ban be vijf ^jobintien
meer ^Icnipotentiarifen bier na toe-gefiaen moggten
toojben al^ een/ batfe in foobanigcn ca^ bun gefunoeect
gieibcn tot geldcb recDt ban augmentatie; Oe vijf
bintien [lebben gelijcbe berlilatinge gebaen / enbe geeft
oocit be $|obintie ban i^oHanbt berhlatct/ Dat in cd^ be
anbece p;obintien meecber al^ een ^lentpotentiati^
i)ier naec fouben mogtjcntoojbengeaccoiDeett/ batf{i
ijaér in foobaniggen gbeballe Oóuben gefunbeett tot
augmentatie ban be ipUnipountiacifen naec abbe:'
natit.

acifoo be ^eccetori^ S9?a(ret gabbe aen'ggcbient bat
bP becfirn enbe gbetéebt toa^ met be jaatificatien enbe
SOggreatienbanben feoningö ban ©janthcflcft op ört
Ccactaet ban 't gelbt fecouc^ / met be ?licticulcn ban De
Campagne/ ben 29. Jpcbiuacij lefllebcn algiec in ben
iïagegeflooten / al^oocltmebeop bet iEractaet tùtt»
eecnerenbe be Negotiatie tot .ÜEunfler aengefielt / mee
ben gtiebolgbè enbe aenlileben ban Diéit/ enbe batbdti
befecfilDe op be felbe ®cactaten enbe mtlculen/ ootft
iSatlficatienben
7, befe^ toacen gebcpefcbeett ; ;ëoq
i^ naeboojgaenbe Deliberatie gOEbt gbebonben tetom<
niitteren enbe autborifecen ben Griffier Muieh om
de felveRatificatien jeghens die van Vraiickrijck öp f|Ct
boomocmbe fuDject upt te toifMen metten boojnoetn»
ben Ibeccetari^ BraiTec, ten bien fine Doo; ben
pKÜbeeenbe befcljepben toefenbe in be i^cebe^ It»'
mer / enbe öp ben boojnoemben ©iiffiec Mufch naeiu
beBetgaberingbe^oppoat gbebaen toefenbe / Dat al^
Ιειέ bebonben i^ aen be fi jbe ban ^janchcijtb gefieibt te
fijn nae br jootcn. gocbt gebonben bat be Cefpectb
be noobiöbcöfpffcbe^/ refultecenbe upt Bet tenèüfie
bet anbere ber boojtioemDe €rattaten/ ai^oócB Uptte
boo?fcb;rbe^£ticU<enbànbeCampàQrié / ofteieroo^
faecfie ban bien / fullen toetben becbeerbigljt/ geltjtfe
oochberbeecbigbt fai toojben p;otltratié op ^ignein;
Jan Heuft baer i^oogb l^ogenbe Commiffari^ / otti in
6racbte ban bien fontfangeu be tvvaéif hondért duyfént
gulden fcanfcBgelbtfecour^boigbeni enbe m ftroebte
ban Bet eerfte ïictijehel ban een ber boo^noémbé ^tae·
taten ban bit futfjeet fpjeecRenbe/ boo^ti toerW actt biit
rtfeet ^gbeinerten^leïicBrafletgegebert een Hete balt
bcrftlariuBebanbatbe boo?fï. upttoiffeiirtgbi ban bx»
berjifb^ «atifieatie toa^ sbefcöieBt / óin te flcecfteli t«
bei felfê nae-tictjiinBe.

3!)e»feutoe<0ojiogbtuffcBin Sweeden enbe Dene-
marck beeft befe^omer aen be aegeecft^b bdrt befiil
^taetoócltniet toepnigb beKommeren^ enbe mKeptit
gegeben: toeCbeiibeacfiabelöcii DartDéntbc Déeflfcl»,
banéeur beSweedfche|föin fiêc^gemöcpf : Sllfeo Dat
men nocbepnbtl0t6 niet alleen eene (ietefìe ^quipadr/
rtler oocft eene aenfienigcfie BefenïingBé ijéefi mót'
ten bertoaett^ boen: te toeten / be ©eecert Schaep,
Zotìck, enbe Andiée nae^eurttiacift/ cfilwbe9tó*
ren be Wit, Bïcker, enbe Staveniflè nei s>toi0e»/fl
't Sepl upttet®iieöen ^SfuÏgtiiettweeeudë veeri
©o?loBb fc6epeti ehéfe omtrent feveö höiidert Sé
baerberi / toelcfter^ jÉegottótie >« 't tórfö^n&e
beeft abrfidecti>e€caccaten DiealDaec fullen bollii/
fïjnbe in effect ffitacfaten börfVicde: Die eec^ Beni W
nieutoeHeftooermffen^be): Jiabi$tatie eitUé ComttiRÌttM
in Denematcfcatn-HefEelbt / enbe baecrttf Beueb'ïnbafle
ber Sweedfche in 't Sàntit te Hblileyn enÖe in SchDoBÉ»
niet toepnigö toerbt fieftrentfit eWïe tennaeflen
biooefie».

(Qti^ch ooch bfergger^e morpeniffen enbe nteti*
toigfiebciiteiien bci&aWgatie enbeCommettienop U
Sibiefewin be<©ofiertöe mti^t - Zee upf bfoeprttói
feöert eeniflben tpt gheboeft enbe fleèïeeïltob?bentir/
in itiugufiff fï/n aen iefrff ^taet gfiefontìeir i)an iot»

5^eni©?eemen/ be l^eeren Bethmanus Hcrdefianus,
^imbicu^ rn Johan fìetrde öaebt ber ^tatf ©jeetne»/
enbe be ^eeten Ghriftdph Meurei- ê^pnbiru^/ eàNico·
laus Jcrre «aebtDct ^fabt l^amBojgD mffen?

ben


-ocr page 182-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

ban Ai(zema öct I^anfeflfOfti acti öacf ï^o· JDoet.
Oiiiaci^ ; om cc bmüfuü)L-n ocDoorlgc^nno

ιάιά- tulTcftcn befcn ^tafC ciibc Öc j^anfcflcDcn 0C.
tnaechte KliUantie : toaec obec bccfcgcpDen l^;oiecten
Dp't^npiec oüeöiaclit Jijnöc Dcfaljflijci; in'ttiolafnùi
gacc een iJtcaetact boltoflm i^.

öoninaltKftc i>a?tueadfct)e Iflm&aflaöfnc An-
drade ijcbùeiiDc felf op OcDüoiccn enDe cfcommanöai
tiefoa uanQeii iüaningijban J^janchcdch / attuati bef'
fclf^ jBinificc^ al&icc te bcceeefi^ ictcacDt om öctftla»
cfngubc''^^" oat Dcfe ^taec fiein mede fouDe Doen
hebbfn acce^ al^ een liDt tot òe jaaunfìecfcije ©anöci
liner/ t^enDtljjchm^umobrttoogen op bcnbooiflagg
l]antnet<Cont]opteruHen bepiiabUjch aloacc obetgD^'
bia gt tuectien. ?eeii t>e l^er ten öan Meyndejcfwyck enùc
CatsfiafC USog. <i5ccomniitteeröeng Ijemmeteen
ncnctael aiiDttDoo;( / fuo op.'t jl^oojfs point at^ op beel-
uauOtge anQcce hiac|)ten / öfitibairbicecenDeljaööetip
(jfitlargt ban öat men niet alleen geen Satisfactie maec
oochgI)ccnanttDoo?t safaengacnDe oc^tabSc, Chri-
ibfft:i,nocj) ban 't Cafleel Seregippe del Rey, nocï) ban
Archem,nocö ban De ^tabt Mailacca,nacb ban feecftece
Carraca, Die ti'«©ofl-5iöifcl)c Compagnie na'tbeflupt
i)an't(3Icactaet op öê©o?tiigefcn fouQe öebDen geno.
men / noci) ooch ban gct gene bat in Angola omtcent De
öttiieceBengofoubc Π/η gcpaffeect / berfoechenbeDat
Dtfc^ Ofngaenbe/ of^ ooch ban berfcfieiiöcn pacticulaci=
tcjjicn / tjem / of ten minflen aen ben Heec ojbinaci^
3liinba|rabeuc ()iec becblpbenbe / ooch antbiooj^t foube
mopnbiojbengcgebeni ban OepixUminaire painten
tcnmmfien / Debjiebaojnaemfle/ öecftmcn,benzee,
een ban JfoIIant vuebc^om aengljemaent : boeg nopt
fotccnigDefcöiifielöchc bechlannglje ftonncn Rct?gen.
©m 16. ^unp l^cbbcn OeilTeccen δαεε (Ö&cDcputeetbe
tccBergaOecing l]an{)acti|oagg.{IBogenbe bpmonbe
Dcritlacct/Dat fp bemecchten bat b'intentie ban De @ec·
tenoetfelDcc ipjincipalen bare Deenen gingfj/bat De Re-
ligie , foo al^ biebpöit^pnobe /Sationael tot Dor-
drecht in bendate i<ii9.iSBebe|Iigljt/ toert gcconfic=
mfecf. ®cnanSecen/ Dat Degenecale Önie Die ben
ip.^anuacp 1^79. binnen Utrechcgeacce(leect / foo
al^ Die lepe/ en han toojDen gepjactifeect / enDe blijft
baH grftclf. ®en Decben bat in ca^ ban ©jebe ofte
€te·
be^ / aen be bant fai toocben gbegouben gbenoegtjfaem
oental ban K,fijgs.Voick,Beliich infjetboojgaenDeSBce
tant iS gefcbtet / enDe Dat bet felbe getal na gelegent·
lept bp Confent ban De p;obinticn met aDbij^ ban fijn
jgoogöfpt foube bei-meecöect of becminbect too?ben/foo
al^ tot betfeechetingSje ban Defen étart fai Dienftigö
tDojben gebonben / toaccopDegbemelteHeecenbanbe
fjoöinticlianl^ollautnaccDecbecfocbttocfenDe / om
bcff^ amgambe ern fcbjiftelöche cnbe Catcgorique bcci
ftlatingeafii ijace l|o, JEog.tctoilIenoberlebccen/eni
befulcFgeeiccufeectöcb&cnbe / i^goet gbebonbenenbe
bftHaen/Dat Defrnaengambe bp fiDifTibe/oftebp befen=
bingebecfoeehfal toetben gbebacn aen De op gbemdte
teecenbecfelbeci^jincipalcn tee cerflec bp-eenhomlle
banbien.

SinbecDaet / omccbenen&icc tebooiooch aengöe»
toogen/honbe niet biel anbece bethlaciiigbDaecopge'
Daen taiecDen : enDe gebben gaec Dep?obintien'cfel·
bebp^jobifie laten gbeballen ; immec^ Dien onbec»
minbectboojt gebaten tecefolbecen bantgttottgtop
t geene tot De befenbingc eecltjcft/ nooDig / enbe Dienflig
wocötjfln.

€ot bttt^oDe^bienfl onbec bc familie banDefl^ee·
tm^imbaffaDpuc^ jfln becfocfjtenbebefleltDe J^eecen
Lotmsin Denllage enbe Tcckraanus tot atrecötcefpecs
noe ^ebicanten. ^ot j&eccetaci^ genoemt be ^m
orafwinckei, f ifcael Uanbe ©omepnen ban j^oiranDt :
Daec bangeepcufeect enDe infön ptóet^set
fteiti^ beJlfec Verburgh. (iEot Jlof-meefiec J9. ijan
uaien. jj|en fjjj^. ^fgpf gcmaechttot biec Carolfen/
^■^"iSlfft^i^aecDen / meteénleegb^aectboo^peDet
^ti^e ; enbe ηοφ eenigc öpb-®aecDen. 3|tem Dat
poecjmbalfabeuc fouDe Debben cen<5belman / cnDe

5 DeEibcepen atte bati een couleuc.
„ toectDeHeetbanOofterwijck gefonDen

"«iancftiöch met een ampie anflwctie meefl enDe
^;tnctpel[/ch raechenbé gct
9. Sltrijchel Dee Eiguè
©uorantie: enDe De cereo Titulen, Rang) Hant, &c.
öiemen α( nocö Werf Difficultecenbe a^ η Di fen ^tact tn>
De Dcffelf^ UmbaffaOeur^, JEacc tot in 't iaeftc bau Dit
3a?ti64+. perfiiïcccDe©?anchrijcït inbaec tocpgetini
ge befelbec Ceremoniale pointen. «InD:; bon 't 9 . be·
toufie 3ïct0c6cl toouDe men te ©o\)c niet Ijooceη
fpieea
hen/De ittacDinacljeajacini baDDe gtfcpt/ dat 't vooral
de Werclt foude fpottelijck ftaen te maeckcn tot Mun-
fter eene Vrede ; ende op een eode dcfelve tij t * ofwel te
voor, te belooven weder te brecckeoi

®ebup;enDeaI Defen ttjt Dat De ftöuingiijche jlpcan*
fcbe ^mbafTaDeuc^ toaren tot l^unflcc ( boo; bat Die
ban Defen ^taet albaec quamen). gebben fp Doorben
i^eec BraBèt aen baec^oog A^og. biptigb euDe getcou·
tuelflch laten communiceren koattuffc&cnfjaecenbcbe
^paenfctiepaffeecDei 't Ulrich almfefitoa^ raechen»
DeDePouvoirs, famifo^tne / enbe balruc ban Dien/
'ttoelch at^ niet epgbrntirjch tot be ji^cOettanütfcbc
]|anbeIingbgeI)oo|enDe / gepaffeect luect: omniette
pioliptejön.

si^U üacr in jS^eptember toert get Sas Doo; belegering
bp Den Ifeer ban «iPtangien ingtnonien.

^nt begin ban ^anuacp Dei lö^f. feb^eef cn«
Debebanchte men De i^eecen t^oningblyche jFcanfcbc
^mbaffaDeuc^ banD'op-gemeltegoeDe cnbe getcoutue

'aDeuc Contarini ; ebotb bem te
gemoct bocrenOe Dat men niet begceep of beclionbt
toaerom De teeren i^ranfcbe enDe anbere acnnamcn De
iïüjtel ban AmbalHdeurs cxcraotdinaris in plact^ Dat
becDelfeinaipjeliminaic niet gaf anDec (bijtel al^ ban
Plenipotentiaireo. Jü^aecDaec op tuiert geccfcribeert ;
Datniengoetgbebonben öabbe/ b'een foo luelal^D'an»
Der / te gcbjupchen be ^aem ban Ambafladcurs ende
Plenipotentarifen gefamcntlöch : om batter ecnige an»
Dece foo tot Muntter al^ «^fenb^ugge Dcfe (juatitcpt
toaren boeren ; DiebanmlnDcc conDitietoacen al^ De
jFcanfcbe/ Dat Dacc-en-boben men bebonbt De^acni
enDeiCdtel ban^mbaffaiieucin^uptflant te fiinbccl
aenllenigchrcenDebenccabilec: enbe Dat't Die ban De»
fen ^taet ooch bjpfiont

©en 17. jpibjuarp li+y.bcfftDeCoIoneld'Eftrades
bpboIgenDe i^;opo(ttte aen baer )|oogb jit^ogenDe gegc*
ben eenigbe Satisfactie aengaenbe De Ceremoniale
i^ointen.

Effieurs, vous aurés peu voir en pluGeurs rcmon-
" ^ftresdepuisla Regence de la Mere du Roy , avec
quel zele&affc<ilion elle s'cft portee pour tousleslnte-
refts de vos Seigncuries. Ce quc j' ay à vous dire Mef-
fieurs de fa part , vousconfirmerapardcseffcislabonne
volante quc fa Majelié continue d'avoir pour la gioire &
1'avantage de cét Eftat j ayant receu O'dre de declarerà
vos Seigncuries ^ue
fa Ma\eiii auorde flemement-fans au-
cune refèrve ce qu'ils demandé touchant les rongs é" hon-
neurs deMejfteurs vos Ambajfadeurs >
fon inrention eftanc
q\ì'ì\&ktoatua.ìitccommeceuxdeFenije ; lenedoure pas
Melfieurs que comme vos Seigncuries voyent que fa
Majelié procede avec tant d'affèdion pour leur donner
contentement dans une chofe qu'ils ont
fourfiivy tant
d'années > ils ne falTent auffi de leur coflé tout leur podi-
blepour donner la fatisfadlion que fa Majefté leur de-
mande avec inAance de terminer les a£Faires du Roy de
Portugal, avecMeffieursde la Compagnie des Indes,&
celle de Madame la Lantgravinne avec Monfieur Ie
Comte d'Embden.

Et qu'aufli vos Seigncuries prennent une prompte Sc
bonne refolution d'agir puilTamment cette Campagne,
& profiter d'une conjolodlure fi favorable , laquelle
j'efpere me donnerale moyen de faire voirà vos Sei-
gncuries la paflSon que j'aytousjours eüe pour leur Ser-
vice.

FaitàlaHayele 17. Fevrjer, itf+y.

Signé

D. Efirades,

Mijn


-ocr page 183-

tBz V E R Η A E L

"^ring______________________„ .

ftantien en Vertooninghen konnen fien met welclteen
ver en afteélie
iy voor al d'intereften van uw Ho. Mog.
_ewogen heeft gewecft.'t Geen dat ickjOiijn Heeren van
harent wegen aen u te feggen heb> fai u, door effedlen en
dadelijckheden, de goede viil beveftigen, die haer Maje-
fteyt behoudt,tot de glorie én voordeel van defen Staet :
dewijl ick order ontfangen heb, oni aen uw Ho. Mog. te
verklaren
Jat β» MejtStyt volhmentlijck accordeert en in-
miUizt, fonder eenige refirve en exceptie^'t gheenβ verfocht
hebben aengaende de Staten en eeriewyfingen van tagn Hw
t«n,uipAmèajfadeuri,ùìa iocententie zijnde dai lygf/^c^
d''Ambaff'adeursvan r«]>«//>)»ghetradleert fullen worden,
lek twijiFel niet, mijn Heeren, dat, dewijl fijn Majefleyt
met foo groote affeàle handelt > om hen contentemeot
en vernoegingh in een ding te geven, dat fy foo veel Jae-
ren lang vervolge hebben,fy wan hun-zijde oock niethua
uytterfte beft fullen doen j om de fatisfa<aie en voldoe-
ninge geven, die fijn Majefteyt van hen vcrfoeckt, met
inftantie van te terniineeren en af te handelen de faecken
des Koninghs van Portugael met mije Heeren van de
Compagnie der Indien, «n die van Mevrouw de Landt-
Gravin, met mijn Heer de Giaef van Embden.

En dat uw Hooghmogenden oock een goedeen vaer-
dïge Refolutie of Befluyt nemen, van in defe Velt-tocht
krachtelijckindeweertezijo,en mee foo favorabel een
conjundture te profiteeren , dewekke, ghehjck ick i^er-
hoop,my middel fai gheven om aen uw Hoogmogenden
re tooncn de Paffie en ghenegentheyt, die ickaltijdt tot
bun dienfl: gehad heb.

Cedaen in den Hage,de 17, van Februarias, 1^4,;.

Geteeckent

D. Efirades.

JilSaec olfùo bat nocb niet toacen al^ tDoojtien bie
onthmtenüeobföefataoüeirtftonOentoojDen : foobec^
focötmcn teöEbbfn flutentjjcBe Coppe Uan fijnlafi:
maet om Daec in nocö meet contentemcnt enöe becfecc·
ftednatcBcüen : foaöeeftDpöcnH· jpebjuarpneffeni?
eenSSMffoon De«oningöiöcite fcanfcöepienipotcn»
tiatifcnupt JlDunitec ban Den
18. jpebjuacpaenljaec
igooflij .liBog. becitïaectbat befelbe i|eeren?imbafra.
beuc^ Die ban Defen ^taet fouöen tcactecen gIjeltjcN Die
ban
Venetien. 5&aec obec beeft men'^ anDeren Daeob^
eefonben SB^ieben ban ^ancftfegainge aen De tltoning-
inncïSeBemeDen ^actoflö ban / Den©?ince

ban ConDé etiDe DenCacDinarl j^ajarini: itenioocit
aenDeileecen ïïoningölöcfie jpcanfcöe ^lenipatentia»
cifen tot JlBunfiec. Daec na oocU fiomenDe DejS

ftoning^epaen SSjiefbanDen 4·. jDactp op fjetfelbe
fllhiect
ί foo ÖCtft men Doo? De ï^eecrn Gent, Catz. Vos-
bergen
, oocftlatenbeDancftenfijnüooflöeptDenneet
^jin^ ban <@?ange : om Dat iti öeniitoningl)^ S3?ief
fiont
/Parlcs fortes & Vivesprleresde noftre Coufin Ie
Princed'Orange.

TRes-chers ,

I

GrandsAmis, Alliés & ConfceJerés,
Ayant parÌ'advis de la Reyne Regente noftre Tres-
honnorée Dame & Mere, accordée à vos prieree & a vos
remonftrances que dorefenavant nos Ambaflàdeurs trait-
teroyent par tout les Voftres du titre
d^ExeUence,/eurdtn-
neroient la main droite en teurs Legis > mêmes ils leur

rendroient la premiere vifite aux lieuxok les vofires arrivé·
ront les derniers,
comme ils feront à Munfter, nous avons
jugé par Ie fage Confeil de ladita Dame Reyne R^ente,
qu'il falloit adjoufter à
cettegrace. celle de vous l'efcrire,
afin que vos Regiftresfuflent chargés de ce tefmoignage
de noftre bonne volonté , il n'y a point eu de raifon ou
d'exemple qui n'ayt cedé à ce que vous aves dcfiré, & Ie
fouvenir de I'afièdion que vous aves euc pour cette
Couronne a fait telle impreflion que volontiers nous
avons jugé en voftre Faveur, à quoy nous avons encore
efté excités par les foriii
& vives prieres de noftre tres-
chers & tres-amé Coufin Ie Prince d'Grange, Lequel
prenantlapart, qu'il doit, aux interefts de voftre Eftat,
t'eft employé avecuBt de chaieur & audi bion feconde

Λ Λ Υη Hecren,ghy hebt, federt de Regente en beftie-
■ί·*-*^ ring van de Moeder des Koninghs,ÌD veel Reraon-

I

Voji Inftances que nous nous fom mes refoJus d' y acquief.
ter. Ce n'eft pas en cela feulement,quc vous devés atten·
dre des effedts de noftre proteélion Royalle, nous voij-
lons encore contribuer à donner accroifement à voftre
autorite
iaticsFrovmesvoifinesde nes cemmuns Ennenit,
afin que prives de l'efperance de refifter à nos puiffanccs
Unies ilsiefoumettentà unePaix,qui ioitglorieufe&
feure aux Alliés ; Pöur les y obliger,nous nous preparons
à leur faire fortement la guerre, pendant quenosDepu.
tés aiïemblés eflayeront de convenir des Conditions d'uii
Traitté equitabl,Noüs vous convions à fuivre céc Exem^
pie, & vous
prioDS de donner entiere creance au Sieur
d^Efirades aux chofes qu'il vouy)rflpofera de noftre part,
& Ie Tout-puiflant vous avoir,Tres-chers Grands Amis,
Alliés & Coiifoederés,en fa fainte garde,

Efcript à Paris Ie 4.de Mats i54;?.£n b«e eftoit efcripti
Voftre bon Amy & Confoederé.

Signé

l^oiiìt plus bas de Lomenie.

' Superfcription.

A nos Trcs chers, grands Amis, Alliés & Confoederéj
lesSieurs lesEftats Generaux des Provinces Unies des
Pays bas.

C Eer waerde groote Vrienden, Bondt-genooten en Ge-
'-^confoedereerden , door't ad vijs van de Koninginne
Regente,onfe cerwaerdigfte Moeder,op uw gebeden, en
op uw vertooninghen veraccordeert en toegeftaen heb-
bende dat van nu voortaen onfe Ambafladeurs overjl
d'uwen fouden traótcerm en handelen met de tytel vao
Excellentie j hen de rechte handt in hun Heréergb fouden gt-
ven.endat fyhen oock d'eerfte Vifite fouden geven in de fUtt-
l/en^daer d'uwen de lefien fuUen
ii«we»,gelijck fy te Munfter
fullen doen , foo hebben wy gbeoordeelt, door de wijle
Raedt van de gefcyde Vrouw Koninginne Regente dat
men by
defegunfi die, van fulcks aen u te fchrij ven, bp-
hoorde te voegen , op dat uw Regifters geladen fouden
worden met defe ghetuygenis van uw goede wil. Daer
heeftgheen reden of voorbeeltgheweeft , die niet voor
't geen, dat ghy begeert hebt, gheweken heeft : en de ge-
hcugenis van d'affedlieen genegentheyt, die ghy tot defe
Kroon hebt gehadt,heeft fulck een impreffie en in druck
;emaeckt, dat wy gacrne toe uw faveur geoordeelt heb·
jen <daer toe wy noch acngeprickelt zijn geweelt
doorii
flercke en levendigge gheieden
van onfe feer waerde en be-
minde Neef,de frince van Oranjen , dewelck,dezijde
kiefende, die hy behoort, in d'intereften van uwe Staeti
foo groot een y ver heeft gebruyckt,en uw Inftantien foo
wel gefecundeert, dat wy gerefol veert en beflooten heb-
ben daer mee te vreden te weien. 't Is hier in niet alleen-
lljck dat ghy d'eifeöe-n en uytwerckingen van onie Ko
nincklijcke Proteöie en befchermingh hebt te verwach-
ten. Wy willen noch contribueren en mede wercktn
tot aen was en vermeerderingh te geven aen uw Authori-
tcyt en macht op de
geburige Provini ten v<m onfegemem
Vyanden
> op dat fy berooft van de hoop van onie veree-
nigde machten tegen te ftaen, fich aen een vrede onder-
ftellen,die heerlijcken feeckcr voor de Bontgenooten is.
Om hen daer toe te dwinghen bereyden wy ons tot hen
krachtelijckd'Oorlogaen te doen, terwijl onfe Gedepu-
teerden,te famen vergadert, fullen pooghen te,verdrageo
in de Conditiën van een bÜIijck en gerechtigh verdrag^·
Wy nodigen u tot dit voorbeelt te voighen, en bidden u
volkomen geloof te geven aen de Heer
d'Efiradetinàs
dingen, die hy van onfent wcghen u voordraghco fai» e"
wenfchendatd'Almachtigeu , waerdfte
grooteVricn-
den,Bontgenooten en Geconfccdereerden, in fijn beyü·
ge bewaring neem.

Gefchre ven te Parije, op de dagh van Maert, i i+f
Onder was gefchreven, uw goede Vrient en
Geconfede-
reerde, 1;

Μ

Geteeckent

Leuis. Liieget ide Lmtiat.

HOt-


-ocr page 184-

vati de Ncderlandfche Vrede-handelinoh.

'tOpfchrift.

Aeo onfc wacrdfte groote Vrienden, Bontgenoten en
Geconfoedereerden , de Heeren Staten Generaci der
Vercenigde Nederlanden.

©en χφ. fcbiuarp (iin/ op 't berfaecS ban HDacrjiri^
öe Caflcl 0oD?*go/acnfj^n
j^oooörpt/ bp fjace i^o. Jföo.
ncöacn Hfpefcbcccn De nooDige Ì3afpoii?ten üooj ben
«Ójacf öan
Penhorande enbe Hen Erts BilTchop van Ca-
merijck
om tc gaen na JDunfiec.

(èni tiefe l^afpoojten te bftboibecen in bén i^a::
negcBomen ben ©ccc ban Normont : sQnbe atceebe in
^anuarfo Icfllctien oacit altjiec getore ftilaccnbe bp b'efn
cube ö'atibcc in'tpactfculifc ballen ecnigbe pjopoojieii
oiiitac affonDcclgefte J^anDelingtje tenaoDigen: cbocij
iiiiOliJc&cIUcft bfeft niet alleen niet arpìfapòneew iriacc
üochgcoIiifi/ofqualitcptgcöaDt ompiif tepjoponei
icn. te min om bat De liomfie bün fuabaniac lic.
Dmomüjagie gaf aen be fcanfcljc : foo toert oen 3.
j^artp boo; be ttoeebemael gljcfcü^cbcn ain ben i*cec
u'&inaci^ ^mbaffabeuc ban befen^taet tor ^ac ;

ointebCtfilaren d« hy alhiernietghedacn haddeasce
fulliciceren de gemelde Salvos Condudus voor deSpaen-
iche Plenipotentiarifen : ende datmén hém terftonc we-
der haddegedepefcheeitj fonder dat hy eenighe andere
upeninghad gedaen.

©cn 10. jEactp enöe 20, ?tpjil cefpectibc {jeeftbe
iioniiig lUibcc met bore l|oog JHaog. in ben ilage boen
m.iicltcn naüolgeliöe ®coctaren,

LOüit par la Grace de Difu Roy de France &de
Navarro : A tous ceux qui ces prefentes Lettres
verront,Sa/u^t. Ayancveu &examiné en noftre
Conleil Ie Traitté qui a efté fait en noltre nom à la Haye
cnHollande & figné par noftre amé & feal
Henry d'Efira ■
des,
Collonel d'un Regiment d'lnfantenenoiireConi-
mifljire en cette partavec les Seigneurs Deputésiiwi^ir
tìuygem, VranfoisHerierts , vieuxBourgemaiftredelà
Ville de Gouda ,
James Catic , Chevalicr Penfiónairé
d'Hollaode & Welt-Eiife,
Ga^ardde Fosbergen Chtwi-
lierSieurd'lfelar, Godartvan iïii/i,Sieurde Nederhorlì,
Charles de Raorda Grietman d'idaerderadeel > Guiìliaume
dtRipperda
Sieur de Boxbergen, Boculo 6r irJengelo, &
Adrian CÌant Seigneur deStedum , enveuu des pleins
pouvoirs de noftre dit Commiffaire & defdits Siturs De-
putésdefquels Traittés & pouvoirs la icneur s'enluit.

Le Roy par l'advis de la Reyne Regente ia Mcre,con-
fiderant le peu d'inclinatioh que les Ennémis comthlins
ont toufiours cue àia Paix, & qu'encore que pour la Ne-
gociation d'icelle ils ayent enti.i envoyé partiede leurs
Plenipotentiaires à Munfter. lls pourroyentl'econienter
de cette apparence & tirer Ics affaires en longueur s'ils ne
foMforcés parles armes d'entendre à un accommode-
ment raifonnable , pourparveniràunefi bonneiin» fa
Majeftés'eftrefolüeconjoinöementavec Ics hiieurs E-
ftats Generaux des Provinces Unies dcs Pays Bas, de les
attaquerlepIuspuiiTammentqu'ilfe pourra cette Cam*
pagne,& pour donner moyen auxdits Seigneurs Eftats dö
fupporter plus aifementlesdefpenfés qu'ils fcrontobli'-
gésdc faire pour une grlindeentreprife, fadite Majeftó e
bien voulu leur accorder" póür la prefenttì année xvje·
quarante cinq un fecours d'argent extraordinaire
, eoa·
rormement aux conditions qui s'enfutr.

L

Sa Majefté aflìfteradurant la prefente année li+j. léf-
ditsSieurs Eftats Generaux de la fomme de douzectìiiS
mil Uvres, laquelle lefdits Sieurs Eftats empldyéront eftè-'
öivement à l'entretìcn des gens deiguerre extfaördjnai-
rwqui font defia,&pourrontcftre levés, en forte(pè^a-
dlcefomme de douze ceni millivres ne pourra ettrèdi-
vertieàaucun autre ufage , ce que lefditsSieuri EffàfS
promettent de bonne foy êcmairitiendront religièiifè^
ment, afin d'attaquer plusaifemeöt les Enhemit
par toü-
tes voyes & moyens à eux poiEbles.

_ Sa Majeflé fera bailler pourledit argebt deBaiIigitia-
tions qui feront bonne$ ά contentcmeht de celuy

.Sj

que icfdiis Sieurs Eftats authoriferont enFrance fur ce
fujeét pour eilre efFeilivement acquittées dans Paris,
dar.s le cours de la preiente année j Le payement s'en
fera en trois termes, igivoir, quitre cens mil li vres lors d?
la Ratification refpedtivedu prefent Traitté, quatrecens
milhvrtsdDnsle moisdejuiiletprochain, & les autres
quatrc ccns mil livres dans le mois d'Oftobre enfuivant.

I J L

Moyennant quoy lefdits Sicuri Eftats s'obligent de
mettre leur Armée bonne & forte en Campagne ; pour
faire une entreprife confiderable : Sa Majefté promet-
tane de fon corte de mettre pareillement une bonne fic
forte Armée en Campagne pour faire auffi un entrepriie
confiderable dans les Pays Bas, ou incommoder Jes Enne-
mii le plusqu'il luy fera poffible,

I V.

Lefdits Sieurs Eftats confentent que fur ladite fomme
de douze cens mil livres,feront prifes Ócrefervéeslespen-
fioiis des Officiers Frangois, poureftre payées & diftri-
buéesfur le picd,fle k melme f ^onqu'il» eftéconve-
nu parie Traitté du ly.luin XVI'- crente&celuy du 14..
d'Avnl i(Ì34.& que celuy que lefdits Sieuis Eliatscom-
■mettiontài-aiis , ponrrectvoir lefdits
deu%.e cens mil\i-
vresie/a obligéd'y payer &fournir la lommeà quoy fa
montenc lefdites penfions l^ur le dernier terme du paye-
ment.

V.

Sa Majefté & lefdits Sieurs les Eftats ratifieront refpe-
öivementles prefents Articles dans le terme de fixfep-
inames ou deux mois,fi faire fe peut.

V 1.

Ce preiènt Traitté ne defrogera point aux precedens
faits entre fa Majefté. Et Jefdi;s SieuisEftits, tous lef-
quels demeureront en leur force & viveur pour eftrefi-
dellement & religicuiement efftdués de part & d'au-
tre. En foy de quoy nous Envoyé & Deputés en vetta
denos pouvoirs refpetìifs avons figné ces piefentesde
nos Seigns ordinaires & à icelles fait pofer lea Ca-
chetsde nos Armes.

' AlaHayeenHollandeleio. deAfd« li+y.

Bignè

d'EfiraJes R. Hnygèns, F. Htriertt.l. Cats, G.va» f
éerge»,
G. van Reede.C. Roorda, β. Ripperda, Λ. Ciani &
cacbetédu Cachet de leurs Armes.

LOuysyàooì Godts ghenade Koning van V'anckrijck
en Navarre,aen alle de genen, die defe teghenwoor-
dige brieven futien
(ìttn^Sa/uyt. In onfe Raetgefien
en ge-examineert hebbende betTreöaet, dàt in onfe
naem ghernaeckt is inden Hagein Hollardt, cn geteec-
kent dooronie beminde en geirouwe
Henr^ck d'Efirades,
Collofiel van een Regement Voetvolcks,onfe Commlf-
faris in dit deel met de Heeren Gedtìputeerdéti
Ruiger
Huygeus, Frav(oisHerèertfic
, oud BurgiÉrméefter van de
StadtterGoude,
JacahCatt., Ridder, Petifloiletisvan
Hollandc en Weit* Vriellandt ,
Gafper vati ì^oshergent
Ridder, H^-er van Ifelar Godart va/i Reede.Heet van Ne-
derhorlt,
K*rel vatt Roorda. Grietmàn van Idaerdcrdèel,
IVtllem va» Ripperda, Heer van Boxbergen, Boculo en
Hengelo,en
Adriaeit clantiHeet van Stedum,uyt kracht
der Volmachten van onfe ghefeyde ComttiilTaris, en van
de gefeyde Heeren Gedeputeerdtìa, van welcke Traóta-
ten en VolteaChtein d'inìiout volgt.

De Koningh , -door 't advijs Vati de Kotiinginne Re-
gente , fijnrhoeder , coofiderètodii en overwegende de
weynlge iifcliü&tie, die de gemeeee Vyfinden alcijt toe de
Vrede hebben gebadt, ett dat, fchoon fy tot handelingh
daerafeyndelijck een deel van hun PlenipoteotiariiTen
en volmagfiédtìJ'riùer Münfter hebben gefóndén, fy fich
met defe ichijn fouden mogen vernoegen, en de faeCken
inverwylingti-èCke'fii· , foo fy niet door de Wapenen ge*·
dwongen worden tot een redelijcke accommodement en
verdragh te'vèrftalg».
Om töc foo goed een eynde
teghtìraéckeh hèefc fijff Majfteyt gherefolveert en bc-
flooten, ghefamentlifck met'de Heeren Staten Gene^
rael der Vereenighde Nederlanden hen op het krachtig-
fteidatmen fai konn^n, in defe Velt-iocbt aen te taften.

φ % J5n


-ocr page 185-

1 ν E R Η A E L

En om aen de ghefeyde Heeren Staten middel te geiren
van lichtelijker te draghen de koften, diefy verpiiclit lul-
len zijn tot een groote aenflag te doen, foo heeft fijn ghe-
feyde Majefteyt aen hen willen accordeeren entoeftaen
voor hetteghenwoordigh Jaervan i(Ì45.een fecouis van
cxtreordinaer gelt> conform de Conditiën, die hier vol-
ghen. ^

SYd Majefteyt fai, geduerende het tegenwoordig Jaer
van id+y. de ghefeyde Heeren Staten Generaelaffi-
ftecren met de fomma van
ι ioooooponden, dewelc-
ke degefeyde Heeren Staten effeftivelijck fullen implo-
yeren en hefteden tot d'onderhouding van excraordinare
krijgs-Jiedenj die aireede geworven zyn, en noch gewor-
ven fulicn mogen worden: invoegen dat de gefeyde-fom-
ma van laooooo
ponden tot geen ander gebruyck fai mo-
gen worden ghedt verteert 't weick de ghefeyde Heeren
amen getrouwelijck beloven , en religieufelijck fullen
onderhouden,om door alle wegen en middelen, die hen
mogclijck zijojde Vyanden lichtelijckert'attaqueren en
aen te caften.

II.

Sijn Majefteyt fai voor de ghefeyde fomma van Pen-
ningen Aillgnatien doen geven , die goet fullen zijn, en
tot coatentement en vernoegingh van dc geen,die de ge-
ieyde Heeren Staten hier toe in Vranckrijck fullen au-
thorifeeren , om efiL-ttivelijck binnen Parys betaekte
worden ia de loop van het tegenwoordig Jaer. De beta-
ling daer affai f»hefchieden iii drie termynen, te weten
i^cioooo.ponden, benefFonsde reipedive Ratificatie van
het tegenwoordig Tradaet, φοοοοα.
ponden in dc maent
van J ulius naeftkomendcj en d'andere 400000
ponden in
de maen t van Odober daer aen volgende.

lU,

Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Staten
fich verplichten hun goet en fterck heyr in 'c Velt te
brengen, om een trefFelIjcke aenflag ce doen,terwijl fijn
Majefteyt van fijn zyde belooft oockeen goedt en fterck
heyr in 't Velt te brengen, om defgelijcks een aen merc-
kelijcke aenflag in Nederlandt te doen,of de V yanden op
'c meefte,dat hem mogelijck fai zijn,t'incornmoderen.

De gefcyde Heeren Staren confentceren en bewilligen
dat de Penfioenen derFranfche Officieren van degefey-
de fomma van i looooo
ponden genomen engereferveert
lullen worden , om die te betalen en te diftribueeren op
de felve voet en ghelijcke wijfe, als verdraghen heeft ge-
weeft door hetTr«dlaetvande ly.Junius, ιδ^ο. en dat
van de 14.. April 16j4.cn dat dcgheen, die de ghefeyde
Heeren Staten te Parijs fullen committeren , om de ghe-
feyde laooooo/iWfwt'ontfangen, veiplichtfal zijn de
ibmme,die de gefeydc Penfioenen belopen, van de lefte
termijn der betaling te betalen en fourneeren.

Sijn Majefteyt en de gefeyde Heeren Staten fullen re-
fpeólivelijck ratificeren de teghenwoordighe Artijckelen
in de termijn en tijt van fes weken, of twee maenden,in-
dien fulcks geichiedenkan.

VI.

Dit tegenwoordig Traflaet fai niets derogeren en ver-
minderen van de voorgaende Tradaten , tuffchen fijn
Majefteyt, en degefeyde Heeren Staten gemaeckt, alle
deweicken in hun kracht en vigeur fullen blijven , om
van weerzijden getrouwelijck en religieufelijck geefïec-
tueert en uytgevoert te worden. Tot beveftigingh van
'c welck wy AmbafTadeurs en Gedeputeerden,uyt kracht
van onfe refpeöive Pouvoirs en Macht-brieven,defe te-
genwoordigen met onfe gewoone fignature en mercken
iiebben gheteeckent , en daer aen onfe Wapen-Zegels
doen ftellen.

In den Hage in HoIIandc > de tiende dagh van Maert,
164^.

Getceckent

d'Efiradts, R.Huygens, F.Heréertfy I.Catx., G.ve»
Fcfierge». G.vettReede, C.Roordai G.Rtpperdai A^
Clant.
met hun Wapen-Zegels gezegclc.

tiecnatjoisöeii be ccfpcctiiaefouüoiv^enïïatifjcfe
tien ; in gctDoonIi)c{ie fojitie.

IOüis par la grace de D ieu Roy de France & de Ns-
.jvarre; Atousceux qui ces preientcs Lettres ver.
ront, Salut. Ayant veu &examinc en noftreCon-
feil Ie Traitté qui a efté fait en noftre nom à la Haye en
Hollandej & figné par noftre amé & Feal Ie Sieurs Henri
d^Efitades, Collonel d'un Regiment d'Infanterie & no-
ftre Commiflàire en cette part avec les Sieurs Deputés,
Réger Huygens. ChcvalÌBr,ÌM» Mathenefe, Sieur de Ma.
thenefle,
FranfoisHerherts, vieux Bourgemaiftredela
Ville de Gouda,
lacunes Cats Chevalier, Confeiller Pen·
fionaire d'Hollande & Weft Frife ,
Goden de Reden,
Sieur de Nederhorft, Charles de Reorda, Grietman d'I-
dterderadeel &
Adrian Clant, Sieur de Stedum, en vèr^
tudespleins pourvoirsde noftreditCommilTaire&der.
dits Sieurs Deputés defquels Traittés 8e pouvoires la te*
neurs'enfuit.

Le Roy ayant entendu que les Sieurs Eftats Generaus
eftoienten volonté d'attaquer cette Année mil fm tem
quaranti cimi , une place de tres-grande importaneefic
bien advantagieufe au bien de la caufe commune , &de
lever des gens de pied extraordinares par deffus toutes les
troupes que lefdits Sieurs les Eftats ont accouftumé
d'avoir à leur Setvlce,& les entretenir durant la prochai-
neCampagne pour l'cxecution de leur grand deflein,fiiï
Majeftéavoit agreablede les affiftcr d'une ibmmecon-
fiderable pour ayder afoubveniràunepartie desgrandes
defpences qu'ils feront obligés de faire.

Le Roy nonobftant celles qu'il fait de toutes parte con-
trel'Eniiemycommunabien voulu tefmoigner ausdits
Sieurs les Eftats Generaux fon affedlion en ce rencon-,
tre,ec leuraccorder la fomme de
trois eens mll 1 ivres paya-
bles dans Paris au premier de May,en ailignations qui fe-
ront bonnes & au contentement de celuy que leidits
Sieurs Eftats autoriferont en France furcefujer.

Moyennant quoy lefdits Sieurs Jes Eftats Generaux
s'obligenc d'employer efFeftivement ladite fomme de
trois eens mil livres à la levée & 1'entretien de gens à pied
extraordinairesaux conditions cy-deffus fpecifiéc5,&ne
pourronc eftredivertiesàaucun autre ufage, cequeles
Eftats promettcnt debonne foy& mainticndront rcli-
gieulement.

Enfoy de quoy nous Envoyés & Deputcs en vertudts
nos pouvoirs refpetStifs avons figné ces prefentes, & à
icelles faitpofer IcsCachets denosArmes.
Ala Haye en Hollande Ie
xx. d^AvrU,\6^^· *

Sigoé

d'Efiradesy R.Huygns, J.de Matheneffe^ V-Herherts·
1. Cats, G. Reeden, C. Roerda, A. Ciani
, avec leS Cachets
de leurs Armcs.

LOe^i.door Godts ghenade Koning van Vranckrijck
en Navarre,aen alle degenen, die defe tegenwoor-
dige brieven fullen fien,
Saluit. InonicRaetge-
fien en geexamineert hebbende bet TraÖ:aet,dat in onfe
naem ghemaeckt is in den Haghe in Hollant, en getcec-
kent door onfe beminde en getrouwe, de Heer
Ηβητψί
d'Eflrades,
Collonel van een Regiment Voetvolcks, en
onfe Commiflàris in dit deel met de Heeren Gedepu-
teerden
Roger Huygens, Ridder, lan van Matene/fe, Heer
vati Matenefle,
Francoys Herierts, oud Burgermeefter
van de Stadt ter Goude,
Jacoè catz. Ridder, Raedt Pen-
fionarisvan Hollandten Weft-Vrieflandt,
Godertvts
Reede
, Heer van Nederhorft , Karei van Roorde,
Grietman van Idaerderdeel, en AdriaenClanth, Heer
van Stedum uyt kracht der Volmachten'van onfe ghe-
feyde Commiflaris, en der ghefeyde Heeren Gedepu-
teerden,van welcke Travaten, Pouvoirs en Volmachten
d'inhoudt volgt. j

De Koning, verftaen hebbende dat de Heeren Ststen
Generaelvan wil waren om in dit Jaer van ι<ί+ί·
plaets van feer groote importantie,en feer vorderlijck tot
dewelftandtvandeghemcene faeck , en Extraordinaer
krijes-volck te werven boven al de troupcn,dic de gefey
de Heeren Staten gewoonelijck in hun dienfthebbeQ,eii
hen c'oiiderhouden geduerende d'aenfteondc Velt-tocht
cot d'executié en uytvoering van hun groot di.flèy»,


-ocr page 186-

van de Nederlandtfchc Vrede-handeliiìgh. iM

fijn Majefteyt aenghenaem vondt ben te adfifteeren
n,e[ een coiiiiderabele en merckelijcke fomma > om te
helpen onderfteunen een deel der groote koften > diefy
verplicht fullen zijn te doen.

l^e Koningb, niec tegenftaende de keilen,die hy van
alle zyden tegen de gemeene Vyandt doet j heeft Indefe

fijn Majefteyt in dit deel, en de Heeren Gedeputeerden,
Rutger Huygens. Ridder, Francois Herterts. oud Burger-
mecfter van de Stadt ter Goude,
lacbi Cats, Ridder,Raet
Penfionaris van Hollant en Weft-Vriefland,
Foihrgen.RiddetyHeei van Iflar, GoedartVen Rede.Heer
van Ν ederhorft, Karet van Roorda. Grietman van Idaer-
derdeel,
Willem Ripperda , Heer van Boxbergen , en
Adriae» Clanth.H^^t van Stedum, in gevolg der Traöa-
ten, op de gefeyde dag tuffchen hen beflooten en gearre-
lleert.uyt kracht van hun volmachten j van welcke
ficré'
te Artjjckele»
d'inhout volghc.

Tot meerder verklaringh van het derde Artijckel des
Tradlacts, dcfen (^og gepaCTeert, is verdragen dat de Ko-
ning en de Heeren Staten Generael de Vereenigde Ne-
derlanden yder een heyr in 't Velt fullen brengen , be-
ftaende in
18. of loooo. memtHttVoet , en in 4000·
of in jrooo.P«r^e.· dat de gefeyde heyrenten langfteii
in 't midden van May naeftkomende in de Nederlandea
fullen treden, 't en waer dat de geen, die ο ver de hey ren
des Konings van Spanjen fai gebieden, fich eer in ^t Velt
begaf ; In welck geval de Koning,en de gefeyde Heereii
Staten verplicht fullen zijn hun heyren in een felve tijde

den merckelijcke fchadedaeraf fullen lijden; en dathec
:heyrvanfijnM8j.oock van fijn zydeeen voornaem plaet»
(al aentafteojof met intreden in't tandt der Vyanden fo-
danig een di verfie maecké,dat fy verobligeert en genoot-
ùeckt fullen zijn een groot deel van hun heyrkracbfed
tehoud$n oiD de de0ey nen van fijnMajeft.tegen te ft«én'«
<@ 3 eti

... gentheyt fijn affeöieen ghenegentheydtaen de ge-
feyde Heeren Staten Generaci willen betuygen > eo hen
ïccordeeren en toeftaendefomtna van jooooo
ponden,
tetóbtalen binnen Patys opd'eerfte dagh van Mey i in
aflignatien,diegoet fullen zijn, en tot contentemem en
vernoegingh van de geen > die de gefeyde Heeren Staten
hier toe in Vranckrijck fullen authorifeeren.

Door middel van 't welck de ghefeyde Heeren Staten
Generaci fich verplichten de gefeyde fomma van
300000
ponitn cffeftivelijck t'inployeren en hefteden tot de wer-
ving en onderhouding van extraordinare Krijgs-lieden
te Voet,op de conditiën hier voor gefpecificeert, en ful-
totgeenauder gebruyck mogen gediverteert worden j
't welck de gheleyde Keeren Staten getrouwelijck belo-
ven,en religieufelijck fullen onderhouden.

Tot beveiliging van't welck wy AmbafladeursjjpGe-
deputeerden, uyt kracht van onfe refpeöive Pouvoirs en
Macht brie ven,deiè tegen woordighen hebben getekent,
en onfen Wapen-zegels dàer aen doen fetten.
Inden H^gein Hollant,de
20. van April. id+y.

Geteeckent

i'Efirades.It· Huygem, 1. van Mateneffi, P. Herierts,
I CaU. G. van Reede, C. Roorda, A Clant, met hun
Wapen-zegels.

pcnabolg&en be ccfpccttbe pouboic^ en üf^atifita^
tien in getooonlSchefoimc.

Le Roy Ayant veu & examiné en fon Confeil les
Articles Secreta concluës & arreités en fon nom Ie
10. jour de Mars dernier entre Ie Sieur Henry d'E·
(irades,
Collonel d'Infanterie 6f CòmmiiTairedefaMa'
jefté,en cette part, Sc les Sieurs Deputés
Roger Hnygens,
Chevalier, Franfois Hiriirii vieux Bourgemaiftre de la
Ville de
Goudi, Jacques Catz·. Cheval ier.Confeiller Pen-
fionaire d'Hollande & Welt Frife,
GafpardJe Vtshergen,
Chevalier,Sieurd'lflar,(?e^ri </eRfi/f»,Sieur de Neüer-
horftCWwiieRfleJaGrietmand'Idaerderadeel ,
Guil-
lunme Rfpperda.
Sieur de Boxbergen, Sc Adriaen Clant,
SieurdeSteiium,enfuit(edcsTraittés concluës &arre-
ftés enu'eux Isdit jour en vertu de leurs pleinsPouvoirs,.
defquels
Articles Jecrets la teneur s'enfuit.

Pour plus grand eiclairciflement du troifiefine Artide
duTraitté paffé ce jourd'huy ila etté convenu que Ie
Roy, & les Sieurs lee Eftats Generaux des Provinces U-
nies des Pais Bas mectront en Campagne chacun une
Arméecompoléede
dixhtliavinpmilhotamcs depied
^ àteuatremil etnf eens à cinqmil tktvau*·, quelefdits
Armees entreront dans les Pays Bas pour tout Ie my
Miyprochain,ficen'eit queceluy qui commanderales
Armées du Roy d'Efpagnc fe miftpluftöft en Campa-
gne :auquel cas Ie Roy &lefdits Sieurs les Eftats feront
obligésd'ymettre les leurs en mefme temps de (juelque
coftéqu'ilspuiflènttourner j que celle defdits Sieurs les
Eftats attaquera une place de telle confidcration que les
Enneraisenreceuront un notable prejudice 5 &quecd-
le de (a Majefié en attaquera aulS une coniìderable de fon
cofté, ou fera telledivcrfionens'avansant dans le Pays
des Ennemis, qu'eftans obligés de tenir une bonne par-
ile de leurs iorces pour s'oppoferaux d^fleins de faMa-
jefté, Monfieur le Prince d'Orange aye d'autant plus de
facilitéd'avoirunfuccésheureux del'entreprifequ'ilf^
«^ienentendu qu'en cas que l'Armie de fa IVlajefténe
fafle qu'une fitnple diverfion elle fe mettra en Campagne
f'^^^jW/avant celle defdits Sieurs les Eftats , &au
casqu'ilfoitrefolu que toutes les deux Armées entre·
prennent des attaque des places,elles fe.mettront enCam-
pagneenmefniiejourprecifement,fan8y failler $ furpei-!
ne dejmanquement de foy de part & d'autre,

Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de.ftire paiTerdans le
KUtàmfmtd» mis ^ Avriltrente Vaifeaux de guerre bien

iWf ίί»ί Tonnaux à leurs

defpens,au travers du deftroit de CaUit, pour empefcher
aux ennemis l'entrée de Flandres par mer ; & en cas que
Ics Atmées du Roy attaquent quelques place fur la colle
de Flandres , lefdits
trente Kr»;^e«*demeureronttGUl-
joursenladiiecoftetant quel'entreprife durerà &inve-
Itirontpar merde teìle forte la place aiTiegéepar lesAr-
mes du Roy qu'elle ne puiUe eftre fecouruë par mer,foit
parltsforcttsdu Roy d'Elpugne ρ foitpar celles de quel-
ques autre puiffance , quecepuiflè eftrequi vouloit lee
aiEfter fous quelques pretexte que ce foit ; Audit cas lef-
dits Seigneurs Eltats s'obligent de faire efcorter tous les
Vivres qui viendront de la cofte de France,au lieu où fe-
ra l'Armée de fa Majefté. ou de luy en fournir à prix rai·
fonnable, fi les Vents ne permettent pas d'en apporter de
France (ufiifamment
, 8c qu'tls foient bons pour les tranf-
porter des Pays defdits Sieurs les Eftats des Provinces U-
nies audit lieu, & oCi fera l'Armée du Roy pour pai;ache-
ver fon deflbin jauquel fa Majefté n'engsgeroit j%mais fés
Armesjfanslaconfiance qu'elle prendquelecontenuau
prefent Atlicle fera fideUement & pundlueliement exe-
cuté par lefdits Sieurs les Eftats, qui le promettent & s'y
obligent furpeine demanquemeut de foySt d'infra-
(3:ion des Traìttés faits par eux avec fa Majefté.

Lefdits Sieurs Eftats promettent iìncerement aux Ar·
mécs de fa Majefté paiìage & repaiTage fur le Rhin à ffi'
fel,Sa auffi paflage fur la Meufe à Maefirickt, quand ils ea
feront requis par fa Majefté pourveu que fe ne foit poinc
au prejudice de leur Eftat.

Lefdits Sieurs Eftats s'obligent de tenir Icur Ar-
méeen Campagne tant & fi long-temps que le bien de la
caufe commune requcrera & la faifon pourra permettre.

En foy de quoy nous Envoyé Sa Deputés en vertu de
nos Pouvoirs tefpefti^ avons fignécesprefentesde aos
feingsordinaires , & à icelJes fait pofer le Cachet de nos
Armes.

A la Haye en Hollande le lo.'de Mars

Signé,

J'EfiraJes, R.Hufgms, F.HerBerts, l.Catt, G.ven
yesÌoreea. G. van Reeden , C. Roorda, G. Ripftrda ér
Ad. clant,
avec les Cachets de leurs Armes.

Π E Koningh, in fijn Raet gefien en geexamineert
hebbende de fecreeteArtÌjckelen,beflootcnenge-

-ocr page 187-

iS6 V E R Η A E L

endatondenuOlUttn njijnHcer de prinee vanOranjen
foo vee! ce mecr bequacmheyt h?efc üm een gelaekigh
gevolg fa van d'aenüagd, dio hy aepvangen Oti, te verkrij;
gen. Wel verttaen zijnde dat ingevil het heyr vart fijn
Majefteyc niets anders doet , dai^ecn finiplediverfiete
maecken,het fich 14. ώ^ίβ voor dat van de gefeyde Hoe-
ren Staten in'c Velt ial begeven; en ingeval dat men rer
foiveen enbeiluyc dat de beydeHeyren plaetien fullen
aentaften.iou lullen fy fich in een felve dagb precifelijck,
en fonder das; in te falen, te Veldt begeven ; op verbeur^·
te van trou wdoosJjeyt van weer-zijden.

Deghefeyde Heeren Stateri vcrplichren fich om op
d'achtfie dagh vaa ^fihna^nt 30. Schede» van Oorlogh,
wel
toegeruftjVaD ».·:3·4· en yoa. vatenjop hun eygciio-
ften in d'engte van jCalis te
dpen kfuylTeDjom denVyan-
den d'ingang in Vlaenderen terree te beletten. Eninger
val dat het heyr des Koninghs eenige plaetfen op de Kuft
van Vlaenderen attaqueerde en aentaftQ , foofullende
gefeyde 30. Sckefm altijt op de gefeydi: Kuft blijven, foo
lang alsd' aenflagh fai dueren > en ter Zee de plaets j door
des Konings heyr belegert , foodanigh aentaften qn be-
nauwen, dat fy ter Z:e niet gefecoareert noch geholpen
kan worden > 'czydoor de krachten des Kon inghs van
SpangienjOf door die van eenigho andere macht > hoeda-
nigh die oock magh wefen, die ben wiJde affilieercn» on-
der hoedanig een fchija dat het
oock mach zijn. In weick
geval deghefeyde Heerea Staten fich verplichten te cou
voyerenalde vivres, die vandeJ^uft van Vranckrijck
fa) komen naer de placFs, dacrdes Runings heyr fai tijn>
of voor een redelijcke prijs vivres aen hem te beftellenj
fuo de
winden niet toelaeten o^ervloeoighlijck uyr
Vranckrijk dcrwaertS|te voeren, en ipu het goet is om die
iiyt de Landen van de gefeyde Hccren Staien der Veree-
η ighds Nederlanden nacr de gaefeydepiaets te brengenj
cn daef het heyr des Koninghs
falzyn, ora fijn Defl'eyn
uyt te voeren ; in't wtlck fijn Aiiajcjfteytfijn Wapenen
nimmer engageeren en belemmeren fou, fonder
het ver
trou wen, dat hy heeft, dat d'inhuudt van
het tcgenwoor-
digh Artijckel ghe'ttouwclijck enpunÖuclijck geexecu
teert en uytgevoert fai worden door de gefeyde He«rt·η
Staten,
die fulcks bclooven, en fich daer toe verplich-
ten
, op.verbeurtevanmaoquemeot van trouw , en in
fraótie en breking der Traétaten , die door hen mcc fijn
Majefteyt gemaeckt zijn.

DeghefeydeHeeren Staten beloven fincerelijckaen
de heyren van fijn Majefteyt pas en repaa over de Rhyn
teWefel, enoock'pasopde MaesteMaeftiicht, alsfy
door fijn Majefteyt daer toe verfocht fullen zijn , be-
houdensdat het niet zy totprejuditie en nadeel van hun '
Staet. · ·;ι

Deghefeyde Heeren Staten verplichten fich hun heyr
in 't Veldt te houden, foo Jangh als de Welftandc van de

femeene faeck fai vereyfchen, cn foo langh als de tijdt fai
onnen toelaeten.

Tot beveftiging van 't welck wy afgevaerdigde en Ge- :
deputeerden,uyt kracht van onie refpetìive Pouvoirs en
Macht-brieven, defe tegenwoordighen met on(e ordina-
remercken hebben gheceeckent en onfe Wapen-zegels;
daer aen doen fcttèn. . *·-' ■

In den Hage in Hollandt,de 13. van Maèrt li^f.'i

.....

Getëf^ent j ^ ^ - - .-.t ί ■ π .

.■ ^ . .^fl.t « ; · i
d'Efiradtti Ε. Ημ)ΐ§(ίΚ , P.HerierK j l.Cat»,G.v*n
Ftsiergettt G.vatnRe^de.t C.Rootd»,, Q. Rif perda , en
AdriaenChnth
, roet hup Wapen*Zegels. ii; ;

,■ — 1 ' . - ■ j
^en if. bp be I^men «S^tcaoitiine^i

ti^ cnöe ^binaci^ ^ebcputeectKn tuiii ìufgcn t>e ^^
btiuic ban collant in gan: J^oogb .HISo?. S^eraaDectnge
nabece openinggeQe&aenben öecfelbec ^;o|unctaelaD=,
btj^noopenDe Qebecfeecingge (tttHEetiOece onftoficnte^
ballen binnen IQunflec ten cegecüe ban ^eec l^eagl);
JOiioB Ulni&aflattt tot He maBefielbe.^teoitatie/emtei
binDcn em genecale cufjtc tn be.Cjg^n^pfit / i^ m
baaigacn!)c^eIibecetiè goec ggebon&en εηύε ber|ìa£)i
i>e fatnentkjche
il^eccn gaec {^o. JBog. ^mbaffaùcnt^ j
rude Penipotentiacifcn tot becbal ban&e boo^ifj bn;tee·)
tinge cnDiaHe anùecc faoojCiitmti^ aM cmaoiiMnaci^i
onftofien öif binncn ltiunlïic ftrtien moeten lucjöcnjc:
Oaogtjt tnöe gcruppoitccct miötpDcfcn taete
kegniOe
faaiineban eeil^ ine hondert guldens dacgs, εηΟε Oeop:
gcmeite iteecen ^inbafTaDcnci enOe f^ifntpoccuttetifrit
üinncn jjaunflicgöeftonien tocfcnDe «nbe ecnofthité
ban ùefelbeliemn ban bacc homenbete bcttccchen/
Dat ban be boojfs foinnie baccomme
egeen af fchrij»in.
gefoubebjo^bengeùacn / maec inca^ batnieecbaiilic
fclbe imen ^mbafìabrui;^ enbe Penipotentiacifcn
foubenftotnen le abfentecen / bat notitie bp
inecfiei; ban be abfcnten fonbe bjecben ggefìouben/ om
biccbaecopnabec tctDojbenübecefolbeecc / toelbtc
ftaenbe bat ben #o(;-nieetIec ofte pemantanbet^ biefie
niantantie ban be ^enningtjen fouDe boojben toebc.
tcoubit aen niemant toie gp foube mogen 5e»/ofte ooti^
op biat a;bt;e bat bnpten gaec ï|oog .Vl^og. foube bioj&en
gegeben/en fonbeiaten bolggen etnigge l^enningentot
ofte anbece Itollen bnpten IQunfiec baUenbe / op
pene bat t)em foobanlge betalingDe ofte becfcljot in u^:
geef fijnec OeecIwningDe niet en foube toojben
g[)elebm
oftegebalibeect.

jHoUanb geeft baec toebecom geinftfÏeett batin't&c:
gin tilirt meec al^ bjie ^lenipotentiacifen matlaten b>tt-
ben gefonben: tot bat tjet p;incipael toeccb fouoe fijn Qf<
gebaen. jII3aecb'aubccep;obintien tjebbenbaecinnict
boiilenconfentecen.

^Ifoo be Commeccien in Φοβ enbe HDefl-^nbicn
toacen ban be pjincipaelfie ingcebicntien bet ^n|tcuccle
foo (]ebben bie ban oefelbe Compagnie acn t)acc $oogi)
4IISog. obecgegeben befe Confïbecaticn.

Confideratie van de Οοβ-lndifche Negotim-
ten.

Ι-
Α Lhoewel de Ooft-lndifche Comfjagnie, of Ne·
ZA gotianten dienftigher fouden oordeelen in den
* Oorloge met de Caftiliaenen in deOoft-Indien
te continueren (vermidts fy doch geftadigh met de Wa-
penen in de handt ophaerhoedeende detentie moetca
itaen.j Soo vertrouwen fy doch dat u Hoogh Mog. (in
cas van Tratìaet van Vrede of TrevesJ foodanige forge
dragen iullen, dat de voornoemde Caitiliaenen ghelaten
worden by^er Vaert, foo fy deidve nu aldaer noch heb-
ben , fonder hun vorder te moghen cxcenderén , eilt
't welcke fy de hooghe vryheydt van u Ha. Mog. vordeis
bevolen fullen laten.

Sijnde niet-te-min ( onder reve?entie feerconfiderii-
beloft gebeurde dat den Koning van Spago ien in Porru-
gaelsIndien metgroote macht loude verichijaen, onder
pretext van de Portugijfeo onder fijn ghehoorfacmheyt
te reduceeren, ende ditn volgens haer Oorloge aen dede>
dat lulcx niet foude Jtonnen ghefchieden, als met groot
bedencken ep pericule van deGeo«aroyeerdeOolt-ÌD-
difchc Compagnie j die daer door in een gheftadigln·
larm totharegroote koften , fouden gehouden wordeD,
en waerommc fy dan oock (onder reverentie ) noorüiee-
kejijck uyt Pottugaels indienïuJlen moeten geiiouden
wprden.

IH.

Denzi.January itfjy. overgeghevenby naderCon-
fideiatien dat haer Hoogh Mogende in haer Hoc^ Wij·
fe
bedenckiDge jghelieren te nemen, of in cas van Tievra
of Vrede de Bewint - hebbers
van de Ooft-indi&lie
Compagnie defer Landen > foo wel
die uyeten dienftge-
fcheyden,alsinp(auële bedicninge zijn, njit^eredtr-
fel ver Minèfteri de Compagnie v«n Ooft-lndien gedimt
hebbendeijj niet vrycndc onbekommert in de Landen»
liaende ondw de ghehoorfaemheyt van de Kroon ««
J^egoieaifiillen mogen handelen ebde waBdeIe»JfoDrf«f
dat fy onder:pretexo van de voornoemde haer bediiwi"-
ge aisBewinchebbers ia haer Perfoone ofce goederen
eenighfints fullcngemolefteert werden , alfoo ghedljy·
rende het Oorloghen fwarigheydt-aen ^ iVyants iyde
ghemaeckt Ì5> oin de Bewinthebbers '»an beyde de Ooft
cnde Weft-IndifcheCompagnien van Paflipoprti "ve/-
loeckende defelve iiiét die irtfertifrVin haci
accorderen, ende njidfdièo (onder


-ocr page 188-

van de Nederiandfche Vitde-handelingh. 187

van Trattaci , fy buyten alle exceptie in faaei Perfqp
nen en Goederen > foo wel
q!s andere Inghefetenen van
dcnStaec, vry endeonbekoramert bshooren te weien,
niitfgaders tot haer geruftheyc daer van te hebben fooda-
nigeAöeofVcrklaringealsbaerHo. Mo. na hare hoo-
gs wijsheyt bevinden fullen noodigh te zijn, waer toe iy
haer in defe gedragen.

Cmfideratien 'uande Wefi - Indifche Com-
fagnie.

I,

JNcas van combinatie der beyde Compagoien fonde
voor die te combineren Compagnien profitelijcker
zi\aj teconunueren denOorloghe, foo in Ooft als
Weft-Indicn, de Kuft van Africa, Brafil, deZuyt-Zee
en andere quartieren bySuyden deTropicusCancrijof
uytterlijck de Linie iEcquioodliael, als eerighe Vrede
oftTreves met gcmelten Koningh ν an Spagnicn te be-
fluyten.

IL

Die combinatie aen een zyde gcftelt wordende, en dat
die Compagnie ende hucr tueghefeyde ay. Jarighe conti-
nuatie van Otìroy, benefiFensgerequireerde middelen
tot fubüftentie, om op haer felve te beftaen van haer Ho.
Mog. impetreren, mitrgaders dat die van de Ooft-Indi-
fcheCompagnie, daer beneSènsoockde VredeofTre-
vesmetden Koningh van Spagnien ampleitecren ,oor.
deelen die van de Compagnie haer den Vrede ofTreves
metden Koningh van Spagnien tot maintenue van haer
Staet, als vervolgh de beveftinghe van haer HaudeI,oock
dienftigh tezijn.

IIL

' Incas van generale Vrede ofTreves; de Compagnie
voor de oprechte onderhoudinge van defelve, wegen de
Koningh van Spagnien fulcx ce verfeeckeren dac fy buy-
ten eenigh pericul hare belaftinge van de fware Guarni-
foenen,machtige Schepen, ende anderfints,foo veel mo-
gelijck, moghen verminderen, en in hare Privilegiën,
vrye, Navigatien,Commercien endeexemptien, fonder
eenige verminderinge, achtervolghens u Ho. Mog. Oc-
troy blyven gemainteneert.

IV*

Dit onder fulcke Vrede ofTreves mede moge begre-
pen worden alle Potentaten , Natiën ende Volckeren,
waer mede u Ho, Mog. of de Weft. Indiiche Compagnie
van harent wegen binnen de voorfz Limiten van 't Oc-
troy in vrientfchap en Alliantie zijn.

Dat de Compagnie haer Handel en Trafficque in alle
plaetfen binnen de voorfz Limiten van 't Od oy fai mo-
gen bevorderen daer den Koningh van Spagnien ghien
Cafteelenjurifdiftie, noch gebiet heeft, cndatmetal-
fulcke Koopmanfchappen, Waren, Slaven, ende ander-
fints,als fy te raede fullen vinden.

VL

Dat de Onderdanen van Spagnien gheenfints fullen
vermoghen te varen of Handelen in eenighe Havens of
Plaetfen daer de Weft-Indifche Compagnie in den
Naem van u Ho. Mog. eenige Cafteelen, Forten, en ge-
biet,of Logien zijn hebbende,
ttmj Viee ver fa géiijtks
Haodelinghe aen de voorfz Compagnie worde vergunt'
inaile Q^rtieren ende Plaetfen onderden ghcmelten
Koiiiogh van Spagnien behoorendeiom dat in foodanigc
gelegentheyt die een of de ander geen fwaerder belaftin-
ge mochte worden opgheleyt als de Inwoondersvande
Rcfpeüive plaetfen fiin betalende.

VII.

Uat een veder oock foodanighe Steden , Kafteelen,
SterfteojHandel-plaetfen, ünde Landen fai blyven befit-
Wn endegeuderen , abten inganck van eenighTraftaet
loude moghen bevonden worden , die eenofteiibderte
competeren.

I J^''^7.january xvjc. viff-en-vecrtigh, by naderge-

Ichriftverfocbt.

Indien de Plenipotentiarifen yetwes buyten de vooïfz
«-onfideratien mocht voorkomen, welckde Compag-
nie mocht eengaen ofc piejudiciabd zija, da« op ferieu-
feiijckmach worden gelet , en die Bewinthtbbers daer
van kennis gedaen,foo als u Ho.Mog. fullen bevinden le
beboorcn.

Dat in cas van Treves of Vrede de Refpedtive Bc-
winthebbersende hare Minifters, hoogeals laghe Offi-
ciers, Soldaten, Bootfgefellen foo wel die uyt den dienft
gefchtyden,a:s in aöuclen dienftefoo hier te Lande ali
in'cdiftiiit van de Weft-Indifche Oftroy alfnocb Con-
tinuerende zijn > ende na defen mochten geemploycerc
worden,vry ende onbekommert in alle de Landen ftaen-
de onder de gehoorfaemheyt van den Koning van Cafti-
lien,fullen mogen rcyfen, handelen, ende wandelen als
andere Ingefetenen van defen Staist.

Wootnett&en 17. ontfinsD fcD^ybcn^banbe
$$οηιπ0ίί)ο6ε ί ranfcfte jpietilpotinttórifen mtt een <©c=
fcöjift bpöe^pacnfclieaenljaccobergeöeben/ enöe fp
l^ecccn toeDerom bcrra^nticn cnOe btcfoct)=

tcnbefpoebt'seltomfleUan Die batftcfcni&taci/ fooi^
bena5>.tec©ccaaDeciiigö tocDerom öoojt ncb^acötDat
Dfη töt tottfί tjittcecR öan Dc ^eecen fiacc ©ooaö .ΙιΒοί
senöc penipotentiacifcn cnbe e);trao;&inecf^ 1l!inbana:=
beur^ tot be j^egotiatte binnen Amiflcc arngc^rlt/
omtebinbenecn Qenecalecuflc in De €b;t|lcn!)e|cit fere
tjactnabecbe enbe bet gaeci^oogöHogenbe opbebe?
tDUfle p;dimtnaicc pointm atlccbing^ ηοφ trirt en gab:
ben gtjecefoibfect / na boo^gaenbe bchbecatic goctge·
bonben bat be opgeraelte ï^ercen Bacc J^oog J©og.
nlpotentiacifrn enbe <l5>;tcaojbfnati^ SBrabaffabnicö/
bien onberniinbert na ïot be 'boojfs .ïScgotios

tötengepicfïgfecben bage (Den 7-SÌunp) foubcn bcr=
repfen/bolgen^enbe in Comfo^mite ban baec ΪΙ^ο. ASa.
boo^gaenbceefolntifn / in befen berfianbe noffttanji
bat tibet: be boojfs pjelinitnaicc Pointcn nabec fouoe
tDo^ben gebelibeccect/ enbe be ^jobtntten onbccKng mo::
nelgche contencement bie^ aengaenbe boecbrn gbebaen.
^ei(|eecen<0cbφUteet:beH ban be <ISb. jQog. ^eeren

befendinghe ι

de Plenipotentiarifen van defen btaet foudè worden
waerghenomen voor ende aleer de bekende preliminai-
re Pointen vaft fouden zyn geftelt, ende dat fydaerom-
me tegens defe Refolutie tot waerneminge van de voor-
noemde befendinghe,by ο verftemminghe genomen, wa-
ren protefterende, mitfgaders tegen alle het gene in ge-
volge van de felve hier na vorder gedaen ende voorgeno-
men foude mogen worden.

i©en 7. Slunp gehonien sönbe toa^ men nocB 0I r ben
ongeceebteen^beel^ oinbe geinelte p^rliminairepoines
ten anbec^öecl^ om be befecten eenigec f>|obtntitrt
inbehondert duylcnt gulden betfocflt tOt be j|®Hnflfri
frije bcfenbinge. #oliant ïjerft foo beel te hjege geb?ac[)t;
bat ben
dertienden'^uip toebecom iDlccbt bad gepelt
een bagh tottet bettcecU / namelrjcR ftalf ?iugHfïi.
^uIcF beföonlngijjehejpcanfcbelïmbafrabeur^na

.fBunfìiEtoegefci)?eeen. 35ant)eeftbe ©eet Vetbjc» >
bec geccpetcectcnbegetenobeettöebetRIating enbe pjo»
te(i ban toegen be p;obintie ban Seelantbni ^tpiü
enbe febect raeec-mael b00?geflcit/
als dat de Heeren van
de Provintie van Zeelant geenfints konden verftaen di t
de befendinghe naMunfter door de Plenipotentiarifen
van defen Staet foude worden waergenomen voor ende
aleer de bekende Prseliminaire Pointen vaft foudea
zijn geftelt, ende dac fy daeromme tegen alle't gene in
gevolghe van defelve foude moghen gedaen oftevoorge-
nomen worden protefteerden.

gn'tbertebenSiaet / al^ gfiefepbt / toaren ges
fcijicht ?imöajTabeuti in ^ennematcft enbe ^fetoeben
ï
befelbe Rebben niet alleen be S;ebe taffcbenbrfeibege·
cebintegceett: ntaec ooch beonlufien tuffebm befen
jbtaetenbeÏOtnemarcIten geluelui^tR tee neec gelept/
enbe baec-cn-boben booj een nieutii iScactaet ban
Garantie met ^toebenba^ gepelt/ gelijcKoochinbe»
felbe t^in beni@«gf)e boItcocReni^ git f^caeteetmet
be jbl^en
Bremen enbe Hamborgh. ^aet bp gaec
in'tboIgBenbe Sjaet fefthien hondert fes en vecrtigh
geboegljt fieefi be;btabt Lubeck. j©elcfie alle al^ ban
een natam
30nbc enbe tot beftoubenifle Drï riiflc rnb?


-ocr page 189-

i88 iV E R Η A E L

©jröcin't lïticUiJcr bjcpc JiiaUiaptic ciiDe Coiiiinccfirn
{crccUciiDc/ Öicc nn üoiaD·

Ρ

D

Er Konincklijcke Majefleyt van Dccnmarckcn,
Norwegen &c. Onier allergenadigilcn Konirgh cn
Heer tot dcfe Handelingh fpedalicerghclafle en-Ie met
volmacht vcrfiene ende geordineerde Rijcx-Raden
cnde Commillàry
Corfits Uievtlt Ridder des Koningh-
iijcx Dinnemarck , HofF-Meefter , Rijcx-Raedt,
Amptman over het Eylandt Moën , Tot Egefchere
£rf-gefeten,
ChrtHiatn Thomafftn Ridder , Koningh-
lijcke Maieftcyt Cancelaer , Rijcx-Raedt , Amptman
tot Sint Canut Kloofter, tot Stougard cnde l.ijckf-
holm 'Erf-ghefeten ,
Chrtfiojfel Vhren. Ridder Rijcx-
Raedt , Amptman tot Francftier ende Erf-gefeten op
Afmarck,
lurgen Sehfeidt. Rijcx-Raedt, Lant-Rich-
ter in Zeelandt, Amptman opRingfted Kloofter cnde
Erfgefeten lot Refs, ter eeoeren, ende der Ho. Mog.
Heeren Staten Gdherael der Vereenighde Nederlan-
den ExtraordinarifeAmbalTadeuren mede hier toe fpe-
cialiter ghelaft ende geauthorifeert
Jacob de WiUe Hee-
le in Manetee , MelilTant , Cromftryen , Gecom-
mitteerde in de Reecken- Kamer der Edele ende
Groot Moghende Heeren Staten van f^ollandt ende
Weit-Vfitflandt, Oudt-Burgemeëfter der Stadt Dor-
drecht,
Gerat At Schaaf, Burgemeefttr der Stadt Am-
rtetdam ende Curateur der Univerfiteyt tot Leyden,
;AÌéert Sonck Ridder, Burgbemeefter ende Hooft-
ychout der Stede Hoorn, ende der Hoogen Jurifdidlie
daer van releverende ende
loachim Andrée Ridder cer-
ile Raedt in den Provincialen Hove van Vrieflandt,
alle Gedeputeerde ter Vergaderinghe der Hoogh-ghc·
melde Heeren Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden, ter ande-rrn zyde, doen kondeenen yege-
iijcken , nademael. tuflchcn Hooghft-ge-eerde barer
Koninghlijcke Majefteyt ende do Hoügh-gemelte Hee-
ren Staten Ge'nerael eenen tydthermaerts verfcheydene
mifverftanden còde Nabuyrlijcke gebreecken weghen
denTe/
inde Sont ende de Koninghrijcken Dennemarc-
ken ende Norwegen fijn ontftaen ghcweeft, ende wy
CommiflSs ende volmacht hadden , om foodanighe
gebreecken ofgefchillen byteleggen, onder Ons met
met'malkanderen te Tradleren, dat wy dienvolghens
ende uyt krachte van dien ons ghefamentlijck in den
Name der Heyligen Drievuldigheydt met maifcanderen
hebben gevoucht ende tot volkoomene wechneminge
ende uytroeyinge aller ende yegelijcken mifverftanden,
het naervolghcnde beftendige ende onwedetroepeljck
Verdragh geflooten ende op^gerecht.

Het Tal hier namads tuflchen haer Koninghlijcke Ma-
jefteyt derfelver Koninghrijcken , Vorft^ndommen ,
Landen ende Luyden ter eenre, ende d' Hoogh Mo-
gende Heeren Staten Generaei , ende d'andere Pro-
vintien , Landen cnde Onderdanen ter anderen zy den,
over al te Water ende te Lande oprechten, beftendighe
Vrundt ende Nabuyrfchap onderhouden er^de gcplo-
gen worden: 'teene deel fai het ander ghetrouwelijck
meynen ,, ende niets doen dat tot des anderen fchade
ofte nadeel is ftreckende, noch door fich felfs, nochte
door, ofte met andere aenftichtinge oftepraétijcque,
maer veel meer d'een des anderen nut, proffijt ende
voordeel foecken ende bevorderen. welverftaenJe dat
hier door de Traslaten van hare Majefteyt ofte hare
Hoogh Moghende met andere Koningen ende Repu-
blijcquen albereydts ghemaeckt, ofte noch te maec-
ken , niet fai worden gederogueert ofte geprejudi-

ri

cecrt.

Π.

Den Tol in den Orefont fai van d'Ingefeten der Ver-
eenighde Nederlanden, naer uytwyfìnghe der Lijfte
ofte Tol-Rolle tuiTchen ons geaccordeert, oock mee

onfe handt-teyckeningbe ende Zeghels voltrocken ,
voortaen gheheven ende ghenomen worden , fullen-
de *t felve die naeft achter een volghende
veertigh Ja-
ren van dato defes geobferveert , ende gheduyrende
silfuicke
veertigh Jaren, egeene verhooginghe in den
Tol, onder wat name ende pretext fulcx foude kon-
nen gefchieden, ingevoert ofte geofdonneert werden ,
epde alle de By
Tollen, ingevoert zijnde, egsened&ïr
van uytgefondert, fullen ceilèien; Naer expiratie van
foodane
veertigh jaeren fsl het Spierfche Verdragh, An-
no
vyftien hendert vier en veertig opgericht, in hjn voor-
gaende vigeur ende kracht blyveu, indien geen ander
onderiuilchen wert gemaeckt.

IlL

Het vifiteren der Schepen ende Goederen, denln-
gefetenen der Geünieerde Provintien toe behoorende
ende door de Sondt pafferende, fai gheduyrende de
voor-ghemelde Jaeren, in de Sondt afgefchaft, ende
de Schippers, wanneer fy hare oprechte Convoy ende
Pontcedullen toonen, daer op gelooft worden, ende
fullen defelve, wanneer fy daer na hebben vettoldt»
fonder ophouden ofte moleftatie pafleren, oock fon-
der te fetten op den Droge» voor Koppenhagen : Edocb
foo wanneer in 't toekomende wierde bevonden, dat
hare Koninghlijcke Majefteyt idoor defe bewlUegin-
ghe in 'theffen van fijne Tollen met lorrendrayeryeo
ofte bedroch foude worden veronghelijckt, fooii^lleo
haer Hoogh Moghende wanneer defelve daer van wer-
den onderricht, ende des verfocht, alle moghelijcke
middelen bedencken, ende foo veel doenlijck, ordre
ftellen, dat hare Koninghlijcke Majefteyt anders niet,
als wat recht ende billick is, wedervaren moge.

IV.

Het fullen egeene Koopmanfchappen ofte Waren,
hoe die Namen mogen hebben, worden verboden, om
door den Sont te voeren.

V.

In de Koninghrijcken Dennemarcken cnde Norwe·
gen fai op 't goet 't welck met oprechte Certificatien
wordtbewefen9 den Ingefetcnen der Vereenighde Ne-
derlanden toebehoorende, egeen fwaerder Tol, hecfy
in 't inbrengen ofte uyt-voeren worden geleydteode af-
gevordert, als dien d'Onderdanen ende Inwoonders des
Koninghrijcx felfs Bja betalende, van gelijcken fullen
oock hare Majefteyt Onderdanen in de Vereenigde Ne-
derlanden niet hooger, als hare eygene Onderdanen
worden gegraveertende beiwaerc.

VI.

De Schepen dewelcke in 't Koninghrijck Norwegea
hare volle ladinghe in eenen Haven hebben in geno-
men , ende aldaer fijn gevifiteert ende vertok, fullen
verder niet gevifiteert werden, 'cfy indenielvenofteio
wat Haven die oock mochten in loopen, maer het ful-
len de Schippers toonende hunne Tol-Cedullen, vry
pafleren : nochtans wanneer fy hare ladioge in verfchey-
dene Havens innemen, foo fullen fy in die Havens,
alwacr fy de Jadinghe innemen, ende voorts nergens,
ghevifiteert worden j dewijl oock het uytvoeren van
't Eyckenhout is verboden, foo fai nochtans, wanneer
een Schipper meteen, twee ofte drie ftuckeo Eycken-
houdt wordt geattrappeert, niet hooger worden geftraft,
om te betalen als dubbelt foo veel, als voor het Hout is

gegeven.

VIL

De Tol in Norwegen fai hier namaels in die quanti·
teyt eiide op dien Voet worden ge-eyfcht ende gheno-
men ,
als in 't her JeRitn hmdtrt atbt - en - twintighit
ghefchieti ende niet hooger, ter cydt ende wyletoe,
dat tuiTchen hare Majefteyt ende hare Hoogh Mog. eene
feeckere maniere kan werden veraccordeert endebe-
flooten, naer dewelcke deo Tol byiaftengereeckfint,
van alle de Hout-Waren kan gheheven worden, weer
over hare Majefteyt met de Heeren Staten foo haeft
eenighfints mogelijck, Traöaten fai laten genftellen,
ten eynde defelve tot een beftendige beraminghe mach
werden gebracht.

VUL

De Nederlantfche Schippers ende Koopluyden ful-
len in Norweghen niet ghedwonghen worden Deelen
ofte andere Hout-Waren van feeckerc
Luyden aen te
nemen ofte te koopen > maer het lal hun vry ftaen op de
gewoonlijcke iadings-plaetfen te koopen van wico, ende
wat hun beft gelieft.

IX. ,

Het meten der Nederlandtfche Schepen, in Hor-
wegen Handelende, fai van twee I^oorweeghfche^nde

fo»


-ocr page 190-

ι

foo veel Nederlantfche Schippers die nien fulcxver-
rrouwCj gefcbiedcn, endeby hunonderteyckenc, uyt-
aegeven worden , 'twelck den blots-Heer van een yege-
fjjcken plaecfe confirmeren in fijne Ampt-Boecken re·
éiftreren , op dat de Schippers t'allen tyden, des noot
zi
|ode, fich daer op mogen konnen beroepen, endefal
boven dat > fulcke mate op de Zegel-Bakken, oock
voor ende achterftevens gefet, ende ghebrandt werden,
tot dien eynde, dat den Tol van alle Hout- Waren by
Jaften des te beter kan geftelt ende doorgaens op mid-
delbare Hout· laften getaxeert werden , foo, als men in
'ttoekomende fich daer over, gelijck voorfeydt is, fai
vergelijcken ende vcreenigeo.

X.

Alle het gene 't welck kan werden bewefen, dat te-
pjns hare Majefteyts bevel ende ordre den Nederlandt-
jchen Schippeten ende Kooplieden is afgenomen ghe-
wordcQ} 'tlyde vier ende eenqusrt van'thondertaen
baren gelde ^fte Hout lafl:, fedcrt Anno
ββίβη kondert
em-en-'viertigheamtcvt als in l)et bcfpieeck doenmaels
opgerecht, itact begrepen, daer van fai bchoorlijcke rc-
iHiutie gefchieden.

X i.

djc het teghenwoordigeTradaet, 't welck tuflchen
hire Majefteyt ende de Heeren Generael Staten werdt
opgerecht, by hare Majefteyt fijne Doorluchtigheydt
dcnFrince, ende by degcfamentlijcke Rijcx Raden fai
worden onderfchrevea ende belegelt.

XIJ.

De Privilegien ende Gerechtigheden der refpeftive
Steden in de Vereenighde Nederlanden in hetTiadlaet
van Spier vermeit, ende anderfmtsby de oude Konin-
gen van Diuemarckeo ende Noorwegen uytgegevcn,
iiillen niet verilacn worden door defe Hahdelingh ver-
kort nochte in ecnigherley maniere geprejudiceert te
zijn, maer te blyven in haerghehecl, ghelijck voorde-
ien , ende onder anderen üie van de Stadt
Harder·
wijck,

^ XIII.

Hare Majefteyt bewülicht, dat fy egeene Nederlandt-
iche Schepen daerom fai ophouden, noch eenighe wa-
ren uyt defelve opflaen, oHe eenige Schepen tot haren
behoef nemen, ten fy dan, dat ly met d'Eyghenaers
van dien ia der goede verdraghen, ende deielve we-
gheo die betalinghe volkomentlijck voldacn heeft j fai
oock noyt fonder confent van d'Eygenaers eenig Volck,
Gefchuc, ofte Ammunitie van Ourlogh uyc. defelve
Schepen lichten, onder wat pretext 't fel ve oock moch-
tcwefcn; ende fai de paCTagie ende Navigatie door den
Üom, als oock de Trafijcque in harerMajefteycsLan-
den aliefints vry ende onverhindert blyven, doch Ion-
der prsejuditie der Privilegien ende gerechtigheden van
yceelijckepiaetfe.

XIV.

Nederlandtfche Goederen, die in andere als Neder-
landtfche Schepen fouden mogen inghefcheept wefen,
fullen vermoghen den Sent vry ende onverhinderdt
pafferen , mits betalende den Tol , dewelcke van
Nederlandtfche Goederen wordt ghegheven : doch dat
fy met oprechte Certificatien van de Nederlandtfche
of andere aend'Ooft-Zee gheleghene Steden bewyfen,
dat die Goederen niemanden anders, als Nederlantfche
Inwoonderen te behooren.

XV.

Alle Nederlanders, dewelcke CichiadOoBerfiheSte-
ophouden, 'tfyvoor haerfelft, ofte in Commiffie
ende Faftorye, wanneer fy hare eygene ofte andere Ne-
detlaijdtfche Inwoonders Goederen in Schepen ende
oow de Sont pafleren, defelve fullen even worden ge-
traCteert, ghelijck andere Onderfaten der Geünieerde

Provintien.

XVI.

i^Merlandtfche Schepen, den Tol in eenenHaven

van Dennemarck betae dt hebbende, ende aldaereen-
raael geviGteert zijnde, fullen in gene andere Haven ,
net fy in Dennemarcken ofte Norwegen, foo wanneer-,
full 'aden, op 't nieuw gevifitcert worden, niRcr·

XVII.

De Tollenaers ende Tol-Schryvers in Norwegbeo
fullen niet onderftaen den Schipper meer, alsfyfchul-
digh zijn, af tedwinghen, fullen oock voor het fchry-
ven der Tol-Cedullen niet meer nemen als de Ko-
nfnghiijcke Ordinantie is vermeldende; ende ialhaer
Koningiijcke Majefteyt een iware firafie daer op ftellen ,
wanneer yemandtlbude bevonden worden ter Contrarie
gehatidelt te hebben. -

XVIII.

Wégen den Gluckpadigtn Τοί is veraccordeert in cas
de faecke niet kan werden afgedaen door de tegenwoor-
dige Traöaten me t de Stadt daer over aenge-
fteldt j dat d'Onderdanen der Vereenighde Neder-
landen , mits toonende de behoorlijcke Certifica-
tien
inomnm ivewi«w van nu af daer van fullen fijn bé-
vrydc.

XIX.

Nademael nu, door de bovenftaende Articulen alle
differemen tuflchen fijne Koninghlijcke Majefteyt ende
de Hoogh Moghende Hecrcn Staten Generael der Ver-
eenighde Nederlanden gheheelijck fijn afghedaen ende
afgehandeld!; Soo is tuifchen beyderüjdrs Commif-
farifen ende Gefantcn tot defe Handelinghe Ghede-
puteert, in maniere hier boven gheroert, bewillight
reciproce belooft ende tbeghefeyt, dat een yeghtlijck
deel binnen den tydt van drie Maenden, naer uytlevc-
ringhe van dit reces , de Ratificatie ende Genaem-
houdirghe fijner Heeren Committenten,/» debita^
folemtiifornidbj het andere deel fai ende Wil infchjflbn ;
Ende moghen d'op ghemelde Heeren Staten Gene-
rael hare Ratificatie, door haren in den Orefoiit heb-
benden ^efident i ofte wien die felve anderfints daer
toe ghelifcven te gebruycken, laten inleveren , ende fai,
als dan tegens derfelver overneminghe, de Koningh-
lijcke Ratificatie wederom, aen denielven in geantwoort
worden.

Boven alle het geene hier voorenftaet, islnditTra-
öaet mede beflooten ende bedonghen , dat den Wel-
gebooren Heer
Anthm Gunter, Graeftot Oldenboigh
ende Delmhorft , Heere tot lever ende Kniphuy-
fen &c. Ende deffelfs rechtmatighe Erfgenamen , de
Neutraliteyt ende exemptie, hun voor defen , ende
in fpecie by hare Hoogh Moghende door afte van den-
eertten Augufti
iianojeftienhendert vier enveertigh toe-
geftaen ende belooft in hunne Graeifchappen en Heer-
lijckheden fullen hebben te genieten.

Dat nu alle de bovenftaende Pointen ende Articulea
tuflchen Ons, in den inganck van dit reces genoemde
ende van wederzyden gevolmichiighde Commiflarien
ende Gefanten vaftelijck fijn veraflcheyt ende befloo-
ten worden, foo hebben wy des ten Oirconde dit Re-
ces met eygenhandigefubfcriptieende opdruckingevan
onfe pitfchafcen beveftiget, ende fijn daer van twee al*
eens luydende ge expedieert ende aen yegelijck deel een
daer van tocgcftelt woiden.

Gedaen in Chriftianopoli den dertiende» Augufti Aa-,
no [efiienhondertvyfenveertigh,

ende was ondertecckent,

Corfits Ulefelt, loub de Wttte >

Cbri/iiaertThma^in ι Geraerd Schaef ,
Chrifiofher Uren , Gilbert Sonck ,

lorgenSeefeldt, ' loachimAndrée

Chriiiofferfen.

Tranflaet uyt d' Hoogh duytjche Tale.

ALfoo tuflchen Koninghlijcke Mwcfteyt tot Den-
nemarcken , Norwegen, &c. Éode de Hoogh
Mogende Heeren Staten Generaci der Vereenigh-
de Nederlanden, door beyderfijti daer toe gefondene^
ende met genoeghfame Inftruftie ende volmachten ver-
fiene AmbaflTadeurs ende Commiflariffen een verghe-
Hjckinge ende Accord is getroSèn ende gemaeckt, daer
Jn
ArticuhSeptmo veraffcheydet ende beflooten i«, dat
den Tol in >t Koninghriick Noorwegen voortaen
vm»

alle

van de Nederlàndfche Vrede-handel.


-ocr page 191-

ν E κ Η A E L

)pO

elle Küopmanfciiappcn en Waren in diequuntiteytcn
«pdieii Voet fal^ehevcn wordengelijcii in
'z liGrJe/hcn
fkndert acht en tmintigh
is gefchiet. Maer de Lij Ite, Tol-
Rollen, ende Ordonnantiën, naer dewelcke den Tol
in 'c voornoemde laerisotrtfangen, hier ter p'aetfe niet
fijn geweeft» foo beloovenendeverfpreeckenwy naer-

fhenoettide, van Hoogh ge-eerde hare Konincklijcke
dajefteyt Onfer Allergenadigfaften Koning ende Heere
tot defe Handelingh gevolmachtighdcCommiffary, te
wege tc brengen , dat hare Majefteyt cene pertinente
en volkoomene Rolle > naer dewelcke in 'c voorghe-
dachte Koningbrijck, deffelfs Havens , öfeden eude
PJaerfcn de Tollen in *C voorfchreve
feflkn hondert echt
tn (TPmtlgffe her Vin
allo Koopmanfchappen ende Goe-
deren fijn ontfengen, lal doen vervatten ende in druck
uytgeven. ende datdefelve metten eerften haer Hoogh
Mog. in
tìelfiugeur fich ophoudenden Refidenc Heere
Carel van Cracow , fai behandighc worden > op dat den
felven hare Hoogh
Mog. diekonnen toefenden. Λ1-
fuo oock hare Hoogh Mog, Convoyers fich verrchey-
den reyfen befwaert hebben, datfyachter dkLappen,
alwaar fy tot dato fetten . ende die wederkomrte van dc
Koopvaerdy Schepen verwachten moeten , niet fcec-
ker ende b'uyten pericul laghen, foo hebben wyoock
belooft ende toeghcfeyt, by hare Koninghlijcke Majc-
Jleyt het te vermiddelen, dat die vooriz, Convoyers
niet fullen ghchouden fijn voortaen precife achter dia
iappen tc leggen, maer dat hun een andere Reedc, mo-
ge aengewefen worden, daer fy met meerder feecker·
heyt ende commoditeyt konnen legghen. Dat nu dit
ώίΓυο, ghelijck voor verhaelt is, van Ons is belooft,
diesten Oirconde hebben wy defeaiiemat Onfehandt-
teyckenen ende Signetten beveftiget, gèdaen totChri-
ttiaenopel den fzesde» Auguiti
huïioJ^icnhonJcrtvyf
en veerti^h.

Was ondertecckent aldus ende met vier Segels befe-
gelt in rooden Lacque.

Qorfits Vlefelt < Chrifliae» Thomafen, Ckrifopker
üre/t, lurgenSeefeidt, Chrifiofftrfen.

Hier na volghde hetPouvoir desKoninghs
in date den
feven en twintighflen Marty
feiten hondert vyf enveertigh en dac van
haer Hoogh
Mo^. in àsxod^n dertienden
fi/lien hondert vyj en veertìgh
ende de Ra-
tificatie in dato den
fefden ianuary jeflier^
hondert fes en veertigh.

Het TraSiaet van Guarantie tuJJchenSwe·
den ende defen Staet ghemaeckt tot -vafler
onderhoudinghe van het voorgaende met
Dennemarcken ghemaeckt t luydende als
volght.

ORdines Generales Unitarum Provinciarum Bel-
gicarqm Univerfis & fingulis, quibuscoDtinglt
has videre audirere Salutem. Quoniam die de cimà
quinta Augufti Anno Millefimo fexcentefimoquadrage-
fimo quinto
TraSatus Cautienis reciproca. &vÌBdiciarum
initus, faÖus & Conclufus fuerit inter SereniiTimam
& Potentiffimam Principem ac Dominam, Dominam
c/;r//?/»«OT Suecorumj. Gpthorum Vandalorumque de-
fignatam Regiham
Sc Principem hasreditariam , Ma-
gnam Principem Einlendise > Ducem Eftoni® ac Care-
li£e, St Dominam Ingrise, ab una j Et Celfitudinem
Status prasdiöirum Unitarum Provinciarum Belgica-
rum abalteraparce>pfirejufdem Regni Senatores ad Tra-
dtatus: pacis cum SerenifiGmo Rege Regnoque Danias
DeputatosCommiflàrios^xf/ràra
Oxtnfliem» Liberum
Baroncm ini Kymicho, Dominum m Fiholm & Ty.
doen, Equicem Auratam, Regni Cancellarium^Iu>
(Ucem Provincialem Norhadiuunx Occideotalium 6c

Leppor.ae ; Matthiam Soap in Malfaker & Binrum , lu.
dicem Provincialem lugrtse,
Thuronem Bilke, Liberum
Baronem in Saleftad, Dominum inFrofwijck&T/i;«.
rommSfarre. in Erichftad & KafRe s fa, Omnesfupre-
mi ludicii Affeflbres i Nee non exiraordinarios nolhos
LegitoslacobundelJ'^ttte:, Dominum in fvlanete, Me-
liilant, Comftrien , Afllflbrem Camera Computa-
tionum Hollandia: & Weft-Frifia;, Exconfulem urbis
DordraceciE ;
Geerhardum Schaef, Amftelodami Con-
fulum & Curatorem Academiae Lugdunenfis, Albif
tumSonck, Equitem Auratum. Conlulem&PrEetorera
Hornas&Iurifdiaionls fuburbans fubjacentis,
&cloa·
chimum <ÌAndrée
Eqüitem Aurarum Conüliaiium pri.
mum fupremae Friüorum Curi» , Omnes Deputato»
in Confeflum Noftrum nomine & à pane Provinciarum
Hollandia & Frifise refpedtive &c. tam intuita foederis
initi Stockholmia: anno 1640, prima Septembris, quam
refpeétu
confirvationis paêlorum inter b'. Regiara Maje-
ftatem Succise & Regem Dgnise & Celfitudmem Status
praediftarum Provinciarum die decimà teïtü Augufti
prasteriti anni refpeöivè ad
Bromfehros SaCrifianopolim
initorum & concluforum, Quibicde veiboadverbum
infcrtusfequitur.

Sereniflimaeatque Potentiiïïma;Principisac Dominse,
Dominje
Chrifiinte Suecorum, Gothorum, Vandalo-
rumque defignatae Regin® & Principis hsereditariie,
Magnae principis Finlandrse, Ducis EfthomasacCare-
lia & Dominxlngrite, Dominae noftrasClemeniifli-
mxRegtiique Suecije Senatores & ad Tradatus pacis
ciun Serenisfimo Rege Regnoque Danis Deputati

Commiflàrii, jixeìius Oxenftierna, Lib.r BaroinKij
mitho, Dominus inFyholm&Tydoen, EquesAura-
tus, Regni Cancellarius, öcludex ProvintiaUs Norlan-
diarum Qccidentalium & Lapponix &c.
Matthias Soop.
in Malfaker& Biurum,rudex Provintialislngriae;^/»-
ro Bielke, Liber Baro in Saleftad, Dominus inFrof-
wijck, &
Thuro Sparve in Erichftad 6c Ksfflenfa, om-
nes fupremi ludicii Stockholmenfis aileflores ; Nee non
Celforum atquepotemium Dominorum OrdinumGe-
ncralium Confcederati Beigli eòdem Legati & fufììcien-
cepoteftate muniti
lacohus de Wttte, Dominusio Manc-
zée, Meliilant, Cromftrijen, AdfeiTor Camerse Com-
putationum Hollandise & Weft-Frifise Exconful urbis
Dordracense,
GerhardusSchaep , AmftcltodamiConful
& Curator Academia Lugdunenfis ,
Albertus Sonck,
EijuesAuratusConful & Prsetor Horna; &lurifdi(ftio-
nis fuburbanae fubiacentts,
óiloachimusA»dréeE^i%t
Confiliarius primus fupremae Frifiorum Curia: ; Omncs
Deputati in Confilio Dominorum Ordinum Genera·
lium nomine Provinciarum Hcllandia: & Frifiserc·
fpetìive&c. Coniìarevolumufiuniverfis Se fingulisquu»
rum intereft autinterelTcquomodelibetpoterit, Quod
cum Serenisfimus Daniae Rex S. Regias Majeftatis Do-
mina noftrse fubditorum Commercia StNavigationem
prajteritis ennis
contrti jus Gentium, paÌia convmta, &
taerem ab antiquo obfirvatum onerare impedire ac tur bare ex-
pifet,
atque ex hinc res ad arma devenerit, quibusde-
pnendis ac controverfiis fopiendis & compouendls,
Nos S. RegnÌK Majeftatis Commiflàrii multo jam tem-
pore. incubuerimus & tandem divina favente noftl-ofque
traöatus profperante benignitate, eorem deduxeritnus*
ut ad iimites Regnorum propè Bromfebroo die ij.hu·
jus taenfit Bellum fit inter duo base inclyte Regna Suecix
Daniffique compofitum, lites tranfaöae „ Navigationis»
Commerciorumque libertas reflituta & pax atque amici-
tiafirmata: Cum veiò non minusdiöusSerenisfimus
Danias Rex navigationem ac Commercia fubditorum
Celfitudinis Dominorum Ordinum Generalium imnttif
fit Veêiigalihus > atque^ aliis diverfis mcdis cootrajusGen·
tirna, ^ ραβα coifveataoneraffetaiqueturbaffeti
nequc
licetadmonitus, defifterevellet, coaöafuit CelfitUda
Dominorum Ordinum Generalium Nobis Legatisiuis
id in mandatisdarc, utavertendis majoribus malis Com-
merciique juQoi^uo curfui aclibertatireddeadi&> inidfi-
muljiatque conjanólim ex pjiefcripto foederis mutu»
cum S. Regie Majeftatis ac Regni Suecias Commiffi-
'riis, intenderemus, quò, confeilo cum:hifcffbello»

fimul quoque onera &Commerciorumdifficuliate6'iu^

ditisBelgicis injeftjeabrogarentur: Nosigiturliifceojr

tincnais


-ocr page 192-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

tiendis redteque acrire formandis intemi, tandem divini
dementia confilia &atìusquoque noftiosfelicitante co
cunftadeduximus, ut iiidem tempore ac loco de Com-
nierciorum Belgicorum per Fri·/»*»
Oankum ·, ut&in
Koraxgi^ atque alibi in maribus BalthicoSc Oceano ex-
ercendorum
libertate, cum DanicisCommiflaris con-
venerimus & concluferimus,ficuti h£EC& quashucten-
dunt) tam in padtisipiis Regls Danise cum Regno Sue
cìx, qu^t" Ofdinibus Generalibus Beigli Unitis
uberius dedarantur,- Nos igitur utrinque muniti juftà
poteftats, ac mandatis refpeótivc à S. Regia Majeftate
Domini noftià clementiiHmà &Cclfitudine Domino-
rum Ordinum Generalium Principaiium Noftrorum
„oft,ifquè& invicem exhibitisprocuracoriis, inidftu-
dioomoi enixifumus, ut faitohic egregio experimen-
to ; quantum poffit mutui foederis int^r S. Regiam Ma-
jeftatem iuecia & Ceifitudinem Oominorum Ordi-
num Generalium necqflìtudo, h^ncadftringeremus ma-
gis, & confervandas libertatj navigationisaccommer-
ciorum in maribus Balthico δε Septentrionalifirmiorem
rsdderemus.

Infpeximus Primo initì Stockholmiae Anno M. DC.
XL. die I Septembrisfoederis tabulas, eaaque &reno-
vavimus, firmavimufque in omnibus fuis Articuiifi »ac-
que renovamus de iirmaaius, non aliter ac lì bic Artìcu-
tim la effent infertK.

Deinde idem foedus Principalium noftrorum extendi-
mus & adftringimus ad plcnam confervationem paöo»
mm, tam inter S. Regiam Majeftatem Sueci» &Re-
gem Dania
Se Ceifitudinem Dominorum Ordinum
Generalium die 15. Augufti hujus annirefpeilivead
Btomfeiroo & Chrifiiampoliìnìtoxnica & concluforum, in
omnibus fi'is Articulis, qui Navigationem ac commer-
cia utriufque Status fubdìtorum leu Regni Sueciae feu
Reipubliea; Belgica j vel quae inde dependant, concer-
nstjt; atque ideò fi quid à Rege Daoiae, ejufvefuccel-
foribus aut Miniftris in S. Reg. Majeftatis regnive Suc-
cia!, vel Celfitudinis, Dominorum Ordinum Gene-
riiium, aut alterutrius partis fubditorum prajudiciupfi
«ut detrimentum adtum&padis contraventum fueric,
necamicéadmonitus Rex DiWisemendavcrit, padlifque
fatisfecerit, S, R.Majeitas ejufquefucceflbres Dominis
Ordinibus Generalibusj Et CeUitudo Dominorum Or-
dinum Generalium Reg. Majeftati atqueejusfucceflbri-
bus, Regnoque Sueci^manum auxiliarem prxbebunt
ex prcefcripto didti jam ance anno M. DC. XL. initi foe-
deris hujufque promiffi.

Ac denique cum Commerciorum fecuritas non poflìc
«ut debeat à brevi temporiscurriculodefiniti, &anni
fcederis idi inter S. Reg. Majeftatem & Ceifitudinem
Dominorum Ordinum jam tertia fui par te excurrerint,
vifumeftere utriufque & ufu ipforum Commerciorum,
ut
reiiantibusnecemadiiis trigiMta addantur 1 quòfoédus
hoc arftiflìmum pro navigationisac commerciorum li-
bertate ac non interrumpendà aut ullo modo infringendà
immunitate duret ac conferveturperannosquadraginta
à die 13 hujus menfisnumerandos.

De hifce fuprafcriptis Nos Sacrse Regiam Majeftatis
Succise, Nofque Celfitudinis Dominorum Ordinum
Generalium Commiiiarii ac Legati Convenimus &
Conclufimus ad liberam Sacrs fu® Regiam Majeftatis
&:fux Celfitudinis intra fex menfos fubfecuturam ratifi-
cationem, atque omnia eaquasprioribus&bifcepadis
continentur, fervatum iri a Sacrai Regiam Majeftate &
CelfitudineDominorum Ordinum promittimus& fpon-
oemus, In quorom majorem evidentiam & roburin-
ftrumenta horum pailorum bina funi confe^, mani-
bus noftrisfubi cripta, fieappofitioneSigillorum noftro-
rum firmata atqué invicem tradita. Aöum in
Suder okra
^®j5AuguftiAnnoM. DC. XLV. Eratfubfcriprum
« derl Hifpanicà rubri figillatumj modo 6e formà ut
fequitur.

Thuro "Ihnri.
BitkkeMf. Spam.
US'. LtS:

Axtlis Mathìas

OxenfiiernaMp, SeopMp.

L: Si i; Ss

Hicr na voìghde hetPoiivoii-desKoninghs
in date den
βνεηentwintighflen Marty
fefiien hmdert vyf enveertigh en dac van
haer Hoogh
Mo^. ìnàitoàtudertienden
fèflien hondert vyf en veertigh
ende de Ra-
tificatie in dato den
fefden lanuàry Jefien
hondert fes en veertighi

Het 7raStaet van Guarantie tuffchenSwé-
den ende defin Staet ghemaeckt tot vafler
onderheudinghe van het voorgaende met
Ί)εηη6ηιαν€Κ6η ghemaech i luydende als
volghi.

De Staten Generaci der Vereenighde Provintien ,
aen alle eneeo yegelijck, die defe Brieven iutieri
fien>of faooren lewn j Sihyt, Alfoo op de i y da^
van de maent Auguftus, in 't jaer »64?. een lìre&etet v*»
endwlinge bewaring en iefchtrming ingegaen, gemaeckc
en gefioten is tuflchen de Sereniflame en machtigfteVor-
ftin en Vrou,VrouCAfi^;'»<», gedefigneerde Koningin
der Sweden,Gotten en Wandalen,en etflelijckeVorftin,
Groot- Vorftin van Finlandt, Hertogin van Efthon, eri
CareIieo,en Vrouw van Ingria van d'een ly dejen de Ho.
Mog. Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden van
d'andere zyde, door de Heeren CommiiTariffen van het
felve Rijck> tot het Tra«aaet van Vrede met de Serenif-
fime Koning,en 't Koninckrijck van Deenmarcken ge-
deputeert, namelijck Ox«i/?ir» ί Vry-Baronitl

KymithjHeer in Fiholm en Tydoen,Ridder, Cancelier
van 't Koningrijck,eD Provinciale Rechter der Wcflerfe
Norlanden,en van
Lì^pXmtf MatthiastSoop in Malfaker en
Binrum,Provinciale Rechter van lugrien,
Tkuron Bielkéi
vry Baron in Saleftat,Heer in Frofwijckren Thuron Spar-
re.in
Erichftadt enKaflenfa» alle by fitters van'chooghe
Recht,en onfe extraordinare Ambaflad.,
lacoède U^tté,
Heer in Manezee, Meliflant en Cromftrijcn,by fitter van
de rekenkamer van Hollanten Weft -Vrieflant, out Bur-
germeefter van de Stadt Dordrecht,
Gerard Scheep. Bur-
germeefter van Amfterdam, enCurateur vand'Acade-
mie te Leyden ,
Albert Sonck, Ridder, Burgermeeftcr en
Schout van Hoorn,en van het toebehoorende landt, en
loachint d'Andrés, eerfte Ractsbeer van 't hooge Hof in
Vricflant,alle Gedeputeerden in onfe Vergadering, in dei
naem en van wegen de Provintien van Hollant en Weft-
Vrieflant refpeólivelijckj&c. fo ten aenmercking van het
verbonr, gemaeckc te Stockholm in ^t jaer κί+ο, op de i.
dagh van September, als ten opficht van de
confirvatie e»
behoudenis der
TrjiSfdieji.gemaeckt en bi floten tuflTen haer
Koninckl. Maj. van Zweden, en de Koningh van Deen-
marcken , en de Ho. Mog. Heeren Staten der voorgen.
Lantfcbappen, op de i J dach van Augüfliis, in 'i voor-
gaende jaer te
Bromfebrao en Cbriftiaeijftadt/c welck hier
van woort tot woort iogevoeghtivolght.

\Vy Heeren CommlCrarifen en de Sereniflime en
machtigfte Vorftin, en Vrouw. Mevrou
Chrifiina, gedei
figneerde Kohingin der Sweden, Gotten en Wandalen^
erflFelijck Vorftin, Groot-Vorftin van Finlandt, Herto-
gin van Efthon,en CareUa,en MevroU van logria, onfe
goedertlerenftc Vrò!lw,en «n'tKoninckrijck van Swe-
den,tot de Traébten van Vrede met de Sereniafime Ko *
ning en 't Rijck van Deeómarckeo gedeputeert,te wetetl
AxeUutOxenfiemy Vry-Baron iniCfinith, Heef In Fi-
holm,en Tydoen,Ridder,Cancelier ven'cRjick,en Pro-
vinciale Richter der Wefterfe Norlanden, en van Lap-
landt, &c. Afftf^MiW^.inMaUakwenBinrum, Pro-
vinciale Rechter in Iflgricn,7;&/tff'«»
BMke, Vry-Baron iri
Saleftad.Heer in Frofwljck,en Xfawi»
Sperrt in Eiichftadi
en Kafflenik, alle byfitters v»n 't hooge Recht te ikoclf-
holm, en de Gefanten der
Hq. Mog. Heeren Staten Gc^
nerael der Vereenighde NcderUniden, met geooegbfame
macht verforgt,ÌdMÌW«)i^/^«, Heer in Maneiee, Mclif-
i«ni ea CiomllfycD · byfitter viijdcR«ckcflkefner van

Hollatidt


-ocr page 193-

xgz ν E R Η A E L

Holland en Weft-Vrieflant j oude Burgertnecfter van de
Stadt
Doidiecht, GerardSchaep,Burgetmee&er van Am-
fterdam , en Curateur van d'Acaderaie te
Leyden,A/éert
5«»fiijRidder,Burgemeefter en Schout vanHoorn>en van
d'onderhoorige plaetfen) en
loachim d^Andrée . Ridder,
eerfte Raets heer van 'thooge Hof in Vrieflandc,alle Ge-
deputeerden in de Raedc der Heeren Staten Generael, in
de naeni der Ptovintien van Hollandt en Vrieflaot refpe-
divoli|ck, &c, willen dat aen alle, en aen
yeder, die dit
acngaet > of in eeniger wyfe fou mogen aengaen> kenne-
lijck fy dat,alfüo de Üerenisfime Koningh van Deenmar-
ken in de voorgaende jaren de koop-handel en fcheep-
vaert der onderfaten van haer Konincklijcke Majefteyt >
onfe Vrouw )
fegt» 'f recht der Volcke», tegen de gemaeckte
"traStaten, en tegen de gewoonte, van ouats onderhouden,
heeft begonnen te belafien, te verhinderen te turbeeren
, en
hier door tot aentaltibgh der wapenen ghekoomen was,
om dewelcken afte léggen, en de verfcbillen tebeflcch-
ten en te ftillen wy, ConnniiTariiïen van haer Koninck·
lijcke Majefteyt, aireede langhe tydt bellchzijn geweefti
en eyndelijck, door de Goddelijcke jonft, die onie han-
delingh gezegent heeft, de faeck foo verre hebben ghe-
bracht i dat aen de gtenfen der Koninckrijcken by Brom·
febroo, op de ij dagh van defe niaendt> d'Oorlogh
tuffchen defe twee vcrmaerde Koninckrijcken van Swe-
den enDeenmarcken bygeleydt is,de verfcbillen beflecht
zijn, de Vrybeyt van de Scheep vaart en Koop-handel
herftelc, en de vredeen vriendtfchap beveftight is;en al-
foo degeieyde Serenisfime Koningh van Deenmaiken de
fcheep -vaert en koophandel der Onderfaten van de Ho.
Mog. Heeren Staten Generael niet minder
mettverma-
tigeToUeniCnaitdereverjcheyde
middelen, tegen 'trecht
der Voickeren , en tegen degemaeckeTravaten, belaft
en geturbeert had,en, fchoon vermaent zijnde, niet wil-
de afftaen, foo hebben dc Ho. Mog, Heeren Staten Ge-
neraci gedwongen gheweeft aen ons door hun Ambafla-
deurs te vertoonen dat, om grooter qualen af te weeren,
en de Koophandel Weer in haer rechte gang en vryheyt te
ftcllen, hiernaergelijckengefameDtliick, naer'tvoor-
fchrift van d'onderlingh verbont, met de CommiiTirifen
van haer Koniockl. Maj., en van 'c Koninckrijck van
Sweden gemaeckt, fouden trachten,op datjd'Oorlog met
defen ten eynde gebracht zynde, ghelijckelijck oock de
laften en fwarigheden van de Koop-handel, dtn onder-
laten van Nederlandt opgeleydt, fouden afgefchaft wor-
den. Wydan, begerigh om defe dingen te verwerven ,
en oprechtelijck, en volgensde gewoonte op te rechten,
hebben eyndelijck, doordeGoddelijckegoedertierent-
heyt, dieonferaden, enoockoniedadenvoorfpoedigh
heeft gemaeckt, alles foo verre ghebracht, datwydaer
door ter tyd en plaets van de vryheyt in 't plegen der Ne-
derlantfe koophandel in d'engte van Deenmarcken , ge-
lijck oock in Nor wegen en elders in d'Ooft en Noordt
Zee,met de DeenfchoCommiflarifenzijn verdragen, en
befloten hebben, gelijck defedingen,en 't geen , dat hier
toe ftreö, breder verklaert worden foo in de Traftjten
felven van de Koningh van Deenmarcken roet het Ko-
ninckrijck van Sweden, als met de Staten Generael der
Vereenighde Nederlanden : Wy dan, verforgt met volle
macht en bevel van weerzyden, van haer Koninckl. Maj.
onfe goedertierenfte Vrouw, en van de Ho. Mog Hee-
ren Staten Generael, onfe Principalen, en van weer-zy-
den onfe Procuratien getoont hebbende, hebben hier in
met alle vlyt gearbeyt, dat wy, hier een trefftlicke proef
gedaen hebben, fo veel de vrientfchap van een onderling
verbont tuCTchen hare Konincklijcke Majefteyt van Swe-
den , en de Ho, Mog. Heeren Staten Generael vermagh,
dit verbonc meer fouden beveiligen, en vader maken tot
de bewailngh van de vryheyt der Scheep-vaert en Koop-
handel in d'Ooft en Noort-zee,

Voor eerfthebbenwy ingefiendefchriften van't ver-
bont, te Stockholm gemaeckt in 't jaer ιίφο de i dag van
'September, en hebben de felven vernieuwt en beveftight
in alle haer Articulen, en vernieuwen en beveftighen de
felven niet anders, danoffyhiergheheel van Articul tot
Artlcul ingevoeght waren.

Wyders,hec felve verbont onfer principalen extende-
ren en adftringeren wy tot de volle confervatie en onder-
houdingh der TradecenituiTen hare KoniDcklijcke Maj,

I van Sweden, en de Koningh van Deenmarcken , en de
Ho. Mog. Heeren Staten Generaci, op de 15 Auguftus
van dit jaer refpedlivelijck
leBromfebroo en Chrijitaens'
fiat
gemaeckt en befloten, in alle haer Artijckelen die de
Scheepvaert en Koophandel der onderdanen van de bey.
de Staten, of van 't Koninckrijck van Sweden, ofvaa
de Nederlandtie Gemeente, of van 't geen, dat daer toe·
behoort
,aeDgaen. En dieshaiven, indien'eryets vande
Koningh van Deenmarcken, of van fijn nakomers of
tui-
nlfters, tot nadeel offchflde der onderfaten van hare Ko-
ninckl. Maj,, of van 't Rijck van Sweden,of van deHo,
Mog. Heeren Staten Generael, of van een van beyde,
gedaen, en teghen deTraöaten bedreven is, en vande
Koningh van
Deenmarcken j vriendelijck vermaent Zijn-
de, niet verbetert, of in 't verdragh voldaen is, foo fullea
hare Koninckl. Maj., en haer Succeflèurs aen de Heerca
Staten Generael, en de Ho, Mog. Heeren Staten Gene-
rae aen bare Koninckl. Maj., en aen haer SuccefTeursen
nakomelingen, en aen 't Koninckrijck van Sweden hun
helpende handt bieden, naer 't voorfchrift van 't gefeyde
en beloofde Verbondt » alreê te vooren in 'i jaer itf+i,
gemaeckt.

Eyndelijck, alfoo de veyligheyt van de Koophandel
niet kan noch behoort in een korte omloop van tydt be·
paelt te worden, en alfoo reê het derde deel der jaren van
't Verbond, tuffchen hare Konincklijcke Majefteyt en
de Ho. Mog, Heeren Staten Generael gemaeckt, ver-
loopen is,fo heeft men, tot beyder nut, en tot gebruyck
van de Koop-bandel,goedgevondenjdatmeni>'(/irf-
fteerende 10 jaren noch tyvoegenfai^Q^àziàìtmgzn
vBft verbondt voor de vryheydt van de fcheep-vaerten
koop.handel,en voor de bevrydingh der tollen en fchat-
tingen, die niet gebroocken,of in eeniger wijfe gefchon-
den moetworden, dure en bewaertwort 40. jaren langh,
beginnende te tellen van de 13 dagh defer Maent.

In defe voorverhaelde dingen zijn wyjCommiffariQêa
en Ambaflfadeurs van hare Koninckl. Maj. van Sweden,
en der Hoogh Mog. Heeren Staten Generael verdragen
en eenigh geworden, op de vrye ratificatie van haer Ko-
ninckl. Maj.,en van hun Ho. Mog. die binnen fes mixen-
den fai volgen : en wy beloven en verbinden ons dat alle
de dingen, die in de voorgaende en defe Tradtaten be-
grepen zijn,van hare Koninckl. Maj,,en van de Ho. Mo,
Heeren Staten onderhouden fullen worden. Totgroo-
cer blijck en kracht van dewelken twee inftrumenten van
defeTraöaten zijn gemaeckt,
en met onfe handen on-
derteeckent, en met d'aenfetting van onfe zegels beve·
ftight,en onderling overgelevert.

Gedaen in Suder Okra, op de vyfthienden van Auguftuj,
id+y.

Was ondergefchreven, en met roode wasgezcgelt,
op de wyfe en in de forma als volght.

jÊxelis Mathtas Thure Ihure.
OxenfiiernaMf, SaofM^. BielckeMp. Sfarre.
L: S: LtS: L:S: X.: S:

Trotefi ende verklaringhe op het uytivijelen
van weder-zyds /igreatié op het veel opge.
me Ite Tra£ìaet gemaeckt tuffchenfijneKo.
ninghl, MajeflepvanT>emmarcki Noor-
wegen &c. ter eenre, ende hare Ho. Mog.
ter andere zyden.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,
allen den genen, die defen fullen fien ofte hoeren
lefen, Saluyc, doen te weten, alfoo tufTchen lijna
Koninckl. Msj. van Deenmarcken Noorwegen, &C· tf'
eenre,en ons en defenStaet ter andere fijdeop den tvK^'
i/rtiouden, en
à&xitvieeent-mint'ighilen Auguftinieuw"
ftijl, in den verleden lare 164.^ binnen Chriftianopoli "
gemaeckt en beflooten feecker Traöaet,
endathct^·
vende Articul van dien in efFcdt diöeert, datdenTol»»
Noorweghen van doenmaels in die qu antiteytenop dien Vff
faiHQtdtn g*ejfi,endtgmemi»,ttU tn 'tletr 15i8 isgefcbief·

IKat


-ocr page 194-

van de Nedcrlandtfche Vrede-handelingh. 19^

indi r^ï't kcogher > ter tydt ende trijie toe, dn: tvfflkcn
fjiie ΗοοφίΙ-ghemelte Majsftcyt , etide ons tene Jèeckere
maniere kan iporden veraccordecTt ende beflcotm, r.aer de-
inikke dei Tol hy Lafiengerckent > vanaÈe de Hotit-'jjarea
kan gheheven werden, en dat fijne Alajefieyt met ons daer
evtr foo haefi eenighfints mo^elijck , TraBaten foude la-
tin aenileUe» . ten eynde defelve, tot eene beHeudigke
ier/iminghé mach ipordejt ghebratht.
£nde dac de Ko-
nincklijckc Dcnetmrckfche CommiiTariiTen . by eene
Afte apart, onder Handt ende Zeghel hebben belooft,
te vveghe te brenghen, dat fijne Majeftcyt eene perti-
nente ende volkoomen Rolle, naer dewelcke inhit
voor ghedachte Koninckrijck Noorweghen , deflelfs
Havens» Steden ende Piaetfen, die Tollen in't voor-
ithreven laer
feftien hendert acht m tvjsntigkt van alle
Kofipmanl'chappen ende Goederen zijn ontfanghen >
{oujcdoen vervatten, ende in Druck uytgeven, ende
tiie 1'elve metten esrften acn onfen Relident Ceri/i;^»
Krakouiv binnen Helfeneur refiderendej behandight
worden, emme die aen ons toe te fenden , ghelijck
oock dien-volgliens door den felven
Cracouiu, aen ons
weghen fijne hooghft-^emelte Majefteyt, feecke Tol-
Rülle in Noorwei^hen , herwaerts is overghefonden ;
Soo ift :
Dm wy na rype Examinatie van de gelegent-
hcydt der faccke, hebben goede ghevonden te verkla-
ren ende te prorefteren, ghelijck wy wel expreffelijck,
verklaren ende protefteren by defen, dat wyde voor-
Tül-Rolle in Noorweghen , van weghen fijne Maje-
fteyt, in vocghen vooren verhaelc , herwaerts over-
ghcipnden, geenfints met de Ratificatie, op het ghe-
meito Traétaet, door don voornoemden onfen Rcfi-
dent uyt Cc wiiïchen ( volghens de fpeciala ordre en-
de lift, hem op dit fubjeÖ: ghegeven ) ofte daerbuy-
ten» er.de T-ijn accepterende: maer dat wy defelve pre-
icnie Traitaten 2,ijn difadvoyerende ende verwerpen-
de, als in fiïê ende wefen in den voornoemden laere
ftflictthondert echt en fwirttigh nier gheweeft, veelmin
Ehepradifcert ende ghebruyckt zijnde j Ghelijck ons
fulcks notooriijck ende klaer, uyt verfcheyden Docu-
menten is ghebleeckcn, verklarende dien onveimin-
deit,'tevreden te zijn, volghens hetopghemelteTra-
àact te betalen, ioodaoighe Tollen als Anno
fefihien
hmdert achtten twintigh
in Noorwegen in ghebruy ck Zij η
y^cweefl;, ende fultinereoraitfdelen wel te recht, ende
raet goedt fundament, dat het voornoemde
jevende,
ai! oock het negende Artijckel van het felve Traöaet
in cfFcdluëlo pradijcque moeten werden ghebracht
ende ghehouden , ende dienvolghende de Tollen in
Noorweghen meer ghenoemt , betaelt op den voedt
ende quintiteyt, ais Anno fefiie» hondcrt achtentrpin·
ti^h voornoemt, op de Hout-Laftcn betaelt zjjn ghe-
weeft, ende ten dien eynde irgevoertj DeYckinghe
ende Metinghe van de Schepen , mitfgaders de beta
linghe by den hoop, na de Hout-Laften ghenoomen
op middelbare Waren, om in dier voegen, alle voor
dcfcn gheverghde vexatien voor te koomen ; lattende
ende bevelende wel expreffelijck, den meer genoem-
[l'-D
unfen Refident CarelvajiCraeouw, defe onfe bil-
iicke ende in alle recht ende reden gefondeerde Ver-
«larin^he ende proteftatie, aen meer hoogit - gcmelte
fijne K-onincklijcke Majefteyt van Dencmarcken,Noor-
wegen, &c. oft aen deffelfs Konincklijcke Commifla-
'(len, in, ende ncfE;ns het uyt-wiiïe'en , van, weder-
iijdts Aggreatie, ophetveel op gemelteTradlaet over
teleycren, a!s zijnde onfecrnftighe meninge ende in-
tmtie, fonder daer van Ampts halven te konnen , veel
niin te mogen wijeken,
Aldus ghedaen in onfe Vertjaderinghe in'sGraven-
higlie, onder onscontre Z ghel, Parsphure ende
Signature van onfen Griffier, opdenv/er
entwin-

Het TraSïaet met de Steden Br emetti enàe
HamborghdenAugufii i6^^.ghetekent
als volght,

^ Lfoo van veele laren herwaerts tulTchen defe Ver-
eenighde Nederlanden , ende de ghefameotlijcke

Hanze-Steden endeinlonderheydt dié van B««feende
Hewior^A doorgaans ten weder-zijts onderhouiien isge-
weeit een goede, vafte, bondighe ende vertrouwelijtke
VrundtfchapcndeCorrefpondertie, ende delelveoock
met een tydelijcke Alliantie hier bevoorens inden lare
fèjiie» hondert feflim is beveftight geweeft, weer van den
tijde over langhe is gheexpireert, ende concurrerende
alfnoch weder zijdts goede meninghe ende intentie toc
onderhoudinghe van de voorfchreve Vrundtfchap ende
Correipondentie, ende't hervatten der voorfchreve Al-
liantie j Soohebbende Ho. Mog. Heeren Staten Gene-
rael, uyt der fel ver middel Gecommitteett ende Geau-
thorifeert, d'Edele, Geftrenge, Hooch geleerde, Wyfe,
ende Voorfichtige Heeren ,
lohan van Gent> lacbh Catta,
Ridder, Raedt ende Penöonaris van Hollandt ende
Weft Vrii Oandt,
lacohVet, Doder in beyde de Rech-
ten , Raedt ende Penfionaris der Stede Middelborgh,
lohanvanReede, Heer van Reyniwoude, Tins-Heerin
Woudenbergh,
CanlRoorda, Grietman van Idaerdera-
deel,
Geraerd va» Santeit, Burghermeefter der Stede
Campen,
Wblter Schoonenburgh ^ refpeöive Ghedepu-
teerden in hare Vergaderinghe, dewelcke tot diveriche
reyfen in Conferentie gheweeft zijnde metd'Erenrfefte,
Hoogh.geleerde, Wel-wyfe Heeren,
hethmantts Her-
defianus,
der Rechten Dodtor, ende Nkolaus lerrerty
derièlven Rechten Licentiaet refpeöive Syndicus, ende
mede Raedts-Verwanten der voornoemde Steden, met
ende nevens de Heer
L.eo van Aitx,ema, Refident van
de wel · ghemelte Hanze-Steden , alhier refiderentie,
Refpeöive Afgefanten van de opgemelte Steden
Breme»
enduHamèorghtciamsa
inkiacht van weder zijdts Fro-
curatien, hebben beraemt ende bcfloten defe naervol-
gende Pointen ende Articulen.

I.

Het je^henwoordigh Tradtaet fai diénen ( ghelijck
oock het Tradlaet, in den voorfchreven Jare
fifihiejt
hondcrt fefiien,
tuffchen haer Hoog Mogende ter eenre»
ende de Hacze-Steden ter andere zijden aergcgaen,
heeft ghedient ) niet tot ofEsntie, maer tothandihavin-
ghe van de vrye Navigatie, CommercienendeTraffi-
quenopdeNoordt Zee, ( tot aen de Hoofden ) Wefef
ende El ve, invoegen cis tot noch toe is ghepraflifeert,
a's mede tot maintenue van de Privilegien, Vryheden,
Rechten , ende Gerechtigheden , foo van defen Staetj
ende Ingefetenen van dien, als van de vi el gemelle Ste*
den,
BrementriàsHamborgh op dat d'Onderlatcn van
d'cen ende d'ander zyde, by den Rechten aller Volcke*
ren , ende by -voorghemelte Privilegien, Vryheden,
Rechten ende Gerechtigheden , ende Wel hcrgebrach-
te ghebruycken onverhindert moghen veiblyven, ende
dattcghensdegheene, diede voor ghemelte Onderfa-
ten contrarie boven gheallcgueerde praftijcquen, met
onrechtmatighe miduelcivin 'tgunt voorfchreven is,
füude willen hinderen ende turberen, dat men tot her-
fteilinghe van 'tgunt voorfchreve is, fai ghebiuycken
(oodar.igheefFcdiiveremedien, als hier naer fai werden
gcfeyt.

',,, - π'

Des werdtverftaen, dat het tegenwoordigh Traöaet
niet en fai prejudicieren de Vruntfchap met fijne Room-
fche Keyferlijcke Majefteyt, ihidtfgaders het Heylighe
Rijck, ende andere Potentaten ende Repubüjcquen ,
dat oock die beyde Steden i die tot noch toe in de
Roomfch Keyferlijcke Màjefteyts, ende des Heyligea
Roomfchen Rijckes Schut, Ìiefcherminghe, Verwan··
tenis, ende Ghchooifaemheydt is gheWeeft, oock ia
toekoomende daer in- zijn > chde yerblyvcn fulien ί
dat van ghelijcken , meer-ghemclte Steden, nJet en
werden verftaen in krachte ofte ghevolghe van defen,
figh in te laeten totten Oorloghe, die hare Hoogh
Mogende zijn voerende, teghens den Koningh van
Spangien. - ü,;! -i

ΠΙ.

Indien het dan quame te gebeuren dat dooi yemant de
Navigatie, Commercien , Trafficquen , mitfgaders.
Rechten, Vryheden, en Pnvilegien ter eenre ofte te

{) andere


■ "i

-ocr page 195-

andere zyde quame re werden ghe urbeeit. bccommert
ofce belet ,|foo fai voor eerftdienthalven wcraea gcten-
teerc Wur
Concordia, om door vriendelijcke accommo-
datie bet gherefcn different en befwacrniffen , ift doen-
lijck, wech te nemen en-Je terne>tertelegghenende
ingevalledat miflchien het ielve in voughen als vooren,
door lachte middelen , niet te weghe foude konnen
worden ghebracht, foo fai onderlinghe worden ghede-
libereert ende ghelet op 'andere macht ende middelen >
door dcweickehetielve efEidlivelijcic fai konnen wor-
den uytgewrocht : Ghelijck mede ten felven tyde fai
werden uytgevonden ende vaft gheftelt een quote ende
proportie van de lallen ende onkoften, die ter eender
ende ter andere zyde , fulien ftaen te werden ghedra-
gen.

IV.

Haer Ho. Mog. fulien bet jegénwoordigh Tractaet
van Alliantie ten onderiingea beften dirigeren endebe-
leyden, doch fai de direÖie by de Steden verblyven
binnen hare Ringh-muyren ende Territorien : ende ful-
ien in dedeliberatien op 'c fubjeü: vaa Oorloghe te val-
len, foo hare Ho. Mog. als opgemelte Steden vryelijck
vermogen t'adviferen, tot welcken eynde dan alletijdt
van d'opgemelte Steden, een ofte meer Perfoonen in
den Haghe > «fte daer haer Ho. Mog. Vergaderioghen
fulien moghen by-woonen de Raedtflagen dienthalven
te houden j fulien oockhaer Ko. Mog. lulcx goet vin-
dende, eenighe Perfoonen vermoghen te ftellen ende
committeren inde voorfz Steden ofte daer het den noot
ende gelegentheydt fai vereyfchen, totonderhoudinghe
ende naerder vaftigheydt van den jegenwoordigen Tra-
ttate.

V. i

De Schepen van de Onderdanen ter eenre ende ter an-
derezyde» fulien onverhindert mogen ghebruycken de
Havenen, Rivieren ende Stroomen van de onderlinge
Reforten > ende daerinnehare nootdruft moghen opne-
men, hare Schepen repareren, ende andere behoorlijcke
commoditeytcnghenieten, fonder nochtauseenichge-
weidt, ofteandereongeregeltheydt te plegen, maer het
gene yemandc noodigh mochte hebben tekoopen, ende
danckelijck te betalen. ^ ^

De voorfz Alliantie fai ter eenre ende ter andere zyde
wel ende ghetrouwelijck werden onderhouden, doch
ingevalle ( buyten vermoeden) eenlghmifverftandton-
derlinghe foude moghen komen t'ontitaen, fai daer
over gheen datelijckheydt moghen werden gepleeght,
maer fai het opgerefen different onderlinghe ter neder
worden geleyt, met by voeglnghe, des noodt zijnde, van
Vtede-lievende Perfoonen.

VII.

Daer en fa/ noch ter eenre noch ter andere zyde, fon-
der onderlinghe confentniet gorden gctradleerr, in pre-
juditievand'eenend'ander, maer fai eer werden ghe-
tracht dat de Vrede in 't ghe mey η werde ghehouden tuf-
fchen weder-zijdts Borgeren, Inwoonderen, Onderda-
nen, Schepen, Goederen, ende Commercien, ten
eynde defelve fonder befwareniffen, by hare voori-
ghe Vryheden en Privilegien moghen werden ghehou-
den.

VIII.

En fai het jegenwoordig Tradlaet duyren den tijdt van
vijfthien laren»

IX.

En ingevalle eenige meer Hanze-Steden in den tegen-
woordigenTradlaetende Alliantie mochten verfoecken
ende begeeren geadmitteert te worden, het fel ve fai ghe-
fchieden op redeltjcke Conditiën > en met ghemeen
confeot. ■
1

X.

En fai op het voorfz Traöaet ten weder-zyden uytge-
bracht worden binnen den tijdt van twee Maenden, na
dato defes weder-zijdts Ratificatie in behoorlijcke
forme.

]|i(C na boIaöOe get l^ouboic ban fiaec 9o. IQos. in
bate ben j .?tuauflp 1645. enbe bat ban S^itmen enbe
||amtio;B{| in bat; beu x. ΚηαμΙΙί x64-f·

Ende hebb:n wy CommiiTariiTïn ende Afgsfantei
oock Refident voornoemt. dit Tradjet met oiifeney-
gen handen onderteyckent, ende 'tfelve rnet onfe relpc-
£tive Cachetten bevellight, In den
Hage den-vitrdin Ai·
guSiy fefiieahondertvijfenveertighi
enue wasonderteyc·
kcnti
l.-vanGent, I.Cats. lacobyet, lohan vanRiede,
C. Roordai G. va» Senten, W. Schoonenhurgh. Bethnttnui
Herdefianus, Nicolaes lerre, Leo Aitzema,
hebbende yder
daer nevens opgedruckt heurluyder Cachetten in roodea
Lacke.

JEetaubecfii^in 'tbolgenbe gaec bit felbe €tat>
tatt gcaniplicftt ( boïgen^ bet p^ctflcftel ) op be
be cnbe <©o|l-3ec/ in befec maniere.

ALfoo van vele laren herwaerts, tuCTchen de Ver·
eenrghde Nederlanden ende famenilijcke Hitiïe·
Steden, ende infonderheydt die van
Luheck, Brt-
men
ende Hamborgh, doorgaens ten weder-zyden onder-
houden is geweeft een goede, vaile, bondighe ende ver-
trouwde Vrundtfchap ende Correfpondentie, ende de-
felve oock met een tydelijcke Alliantie hier bevoorem
in den lare
\6i6, is beveiligt geweeft, waer van den tijdt
over langh is geexpireert, ende concurrerende alfnoch
weder-zijdts goede meenicghe ende intentie, tot onder-
houdinge van der voorfz vruntfchap ende correfponden-
tie, ende't hervatten der voorfz Alliantie (ghelijckdan
defelve Alliantie tuffchen de hoogh-gemelte Nederlan-
den , ende de Steden
Luheck, Bremen ende Hamburgh,
den 4. Augufty des voorleden laersii+y. is hervat ende
vaft gheftelt, ende in het 9, Artijckel der felve, oock
andere Hanze-Steden, ts vry ghelaten daer intekoo-
men. ) Soo hebben de Hoog Mog. Heeren Staten Ge-
neraci uytderielver middel Gecommittuertendeghcau-
thorifeert d'Edele, Geftrenge, Hooch-geieerde, Wijfe
endevoorfichtigheHeeren,
lohanvanGevh AmtUivt»·
derBouckhorfi,
Heer van Wimmenum, Bailliuw ende
Dijck-Graefvan Rhijnlandt, Curateur van de,Accade-
mie binnen Leyden ,
Mt. Aelbrecht Bruymncx, Ridder
Peniionaris der Stadt Enckhuyfen,
Gafparvan VbJier-
gen y
Ridder, Heer van Iflelaer, en Cats in Duyven-
dijcke,
Gyfhecht vanderHoolck, out Burgermeefter der
Stadt Uyttrecht,
CarelRoorda ^ Grietman van Idaérde-
radeel,
Boudew^nlatoh Mulert, tho der Leencule, Itn·
nimusEyben^i
Raets Heer der Stadt Grocnlngen i refpe-
öi ve Gedeputeerden in hare Vergaderinge, uyt de Pro-
vintien van Gelderlandt, Hollandt, Zeelandt, Utrecht,
Vrieflandt, Over-YiTel, Stadt Groeningen ende Om-
me-Landen ; dewelckete famen , of't meerendeel van
dien, totdiverfchetyden ende'ftonden in Conferentie
gheweeft zijnde met den Edelen, Erentfeften, Wel-wy-
fen ende Hooch-geleerde Heeren
lohan Fepping, Afge-
fanteende mede Raedts-Vrundt der voornoemde Stadt
Lubeck. ende den Heer Leo va» Aitzma, Refident van
de famentlijcke Hanze-Steden alhier; hebben over ende
weder, over te famen in kracht van weder-zijdts Procu-
ratien, beraemtendebeflooten, defe navolgende Poin-
ten ende Atticulen, ghelijck defelve tuffchen defe meer-
op gemelte Vereenighde Nederlanden, ende voorge-
noemde beyde Steden
Beemen ende Hamburgh den +
Augufty voornoemt, in hare Formalibuszijn veraccor-
deert , nochtans met eenighe ampliatien ende naerdete
Verklaringen in heteerfte, tweede, vierde ende vijfde
navolgende Artijckelen refpedlivegevoeght.

Het tegenwoordighe Traöaet fai dienen, ghelijck
oock het Traftaet (in den voorfz lare léji. tuffchen
haer Ho. Mog. ter eenre, ende de
Hanze-Steden ter an-
dere zyde aengegaenj heeft ghedient,
niet tot ofFeniie
van yemant, maer tot hanthavinghe van de vrye Navigt*
tie, Commercien,en TraflSquen op de Ooft ende Noort-
Zee ( tot aen de Hoofden )
Trave, iVefir ende Elve. m
voegen
als tot noch toe is ghepraöifeert; als mede tot
maintenue van de Privilegien , Vryheden , Reen*
ten, ende Gerechtigheden, foovBndefenStaetende ln-
gefetenen van dien, als van de
wel-gemelte Steden L·»'
bed, Bremen eade Hamburgh ^ op dat'd'Onderfateo vM

d'een

V E R Η A E L


-ocr page 196-

van de Nederiandfche Vitde-handelingh. 195

ó'eeii cn d'anderc zyde by den Rechten aller Voickercn j
cnde by
voor gemelte Privilegiën, Vryhedcn, Rechten
endeGerechtigheden, endc wel he;gebrachtegcb.-uyc-
ken, onverhindett moghen verblyven, endedattcghens
de gene die de voor-geraelce Ooderfaten contrarie bo-
ven Geallegccrde>Privilegien, meconrechtniacige mid-
delen, in't gunt voorfz is Ibude willen hinderen en tur-
beeren datmen to.t herftellinghe van 'c gunt voorfz is, fai
gebruycken foodanige cffeólivc remedien als hiernaer
falvvordengefcyt. ^^

Des werdt verftaen > dat dit tcgenwoprdigh Traöaet
niet CD fai prejudicieren de vruntfchap rnet fijne Room-
iche Kcylerlijcke Majefteyt, mitigaders het Heylighe
Rijck, ende andere Potentaten endc Republijcquen,
tiochhocfederefemptrmmentefalvc 1 dat oock de drie
Steden, die tot noch toe in de Roomfche Keyferlijcke
Majefteyts, ende des Heylighen Roomfchen Rijcks
Schut, BefcherminghejVerwantenis ende Cehoorfaem-
heydt gewesli:, oock in toekomende daer in fijn, cnde
blyvenfullen, ditvanghclijckende meer-gemelteSte-
den niet en werden verltaen in kracht ofte gevolge van
dcfen , fich in te laten totten Oorlogbe , die haer Ho.
Mogende; zijn voerende tegen den Koniogh van Span-

III.

Indien het dan quame te gebeuren, dit door ycmatidt
di Navigatie,Commercie,TraÉFiquenjmitfgaders Rech-
ten, Vryhedcn, Privilegiën, ter eeiire ofte ter andere zy-
dequame te werden ghetutbeert ofte belet, foo fai voor
certt dietithal ven worden getenteert
viaCoacerdia, om
doorvriendcincke accommodatiehetgherefen different
en befwaerniilen , ift doenlijck, wegh te nemen en ter
neder te leggen, en ingevalle datmiflchienhetfelvein
vocghen als vooren door iachtc middelen niet te weghe
ioude kennen werden gebracht, foo fai onderlinge wer-
den gedelibereert ende gelet op andere macht ende mid-
delen, door dewelckc'tfelveeffeöivelijck falkonnen
worden uytgewrocht. Gbelijck mede ten felven tyde fai
worden uytgevonden ende vaft gheftelt een quote ende
proportie van de Laften endeOnkoften, die ter eender
cnde ter andere zyde lullen ilaen te werden gedragen.

IV.

Haer Ho. Mog. fullen het j^enwoordige Traöaet
van Alliantie ten onderlingen beften dirigeren, ende be-
leydcn,doch fai dedireftie by de Steden verblyven bin-
nen hare Riog-muyren, endfeTerritoricn, en fullen in
deDeliberatien, op 't fubjeö van Oorloge ta vallen; foo
hare Ho.Mog. als opgemelte Steden vryelijck vermogen
teadviferen,
endc aljoo een yegelijek deel der Fereenighde
Corperum fi'jMe wye (iemme inde Juffragiunt hebben te ge-
ven, tot wekken eynde dan alle tijdt van weghen de op-
gemelte Steden, een oft meer Pcrfoonen in den Haghe,
ofte dier haer Hoog Megende Vergaderen, fullen mo-
gen fay-woonen de Raedt-ilagen dienthalven te houden,
fullen oock hare Ho. Mog, fulcksgoedt vindende, eeni-
ghe Pcrfoonen vermogen te ftellen, ende Committe-
len inde voorfz Steden, ofte daer het den noodt ende
gelegcntheyt fai vereyflchen, tot onderhoudinghe ende
meerder vaftigheydt van den jegcnwoordighen
Tra-
itate.

V.

De Schepen vande Onderdanen ter eenre ende
ter andere zyde, fulien on verhindert moghen gebtuyc-
ken de Havenen, Revieren ende Stroomen vandeon-
«icrlinghe Reforten, ende daer inne hare noodruft
moghen opnemen, hare Schepen repareren > ende an-
dere behooriijckecommoditeyten, edogh volgens ende
conform de Statuta cnde ghewoonheyden van yeder
Plaetfe, ghenieten, fonder nochtans cenigh gheweldt
ofte andere ongelegcntheydt te plegen, maer het gene
iilckle b^ "oodigh mochtc hebben, te koopen, cn danck-

pc voorfz Alliantie fai ter eenre ende ter andere zyde
wel ende ghetrouwelijck werden onderhouden, dop
ingcvalle ( buyteo vermoeden) eenigh mifvetilanton-
«f linge foude moghen komen t'ontitaen, fai daer over
geen dadeijjckheyt mogen werden geplcegt, maer fai het
het opgerefen different onderlinge ter neder' werden gc—
leyf, metbyvoeginghej des noodt zijnde , van Vrede
lievende Perfoonen.

VII.

Daer en fai noch ter eenre, noch ter andere zyde, foh-
der onderlinghe conlenf » niet werden ghetraöeert in
prejuditie van d'een of d'ander» maer lal veel eer wer-
den getracht, dat de Vrede in 't gemey η werde ghehou-
deo tuflchen weder-zijdts Borgeren,Inwoonderen,On-
derfaten ,· Schepen, Goederen cnde Commercien, ten
eynde defelve londer befwaernillbn by hare voorighe
Vryheden «nde Privilegiën moghen werden ghehou-
den.

VIII.

Ende fai het jegenwoordige Tradaec dujrren den tijdt
van vijfthien Jaren.

1Λ·

Endeingevatleeenigemeer Hanze-Steden ih dente-
genwoordigen Traöate ende Alliaqtie mochte verfoec-
ken ende begeerengeadmittecrt te worden, hetfelve'al
ghefchieden op redelijcke conditiën, enmecghemeea
confent.

X.

En fai op het voorfz Tradaet ten weder-zyden uyt-
ghebracht worden binnen den tijdt van drie Maendenj
na dato defcs, weder-zijdts Ratificatie id behoorlijckö
formo,

üücnatioIgbDeii De ccfpectfDe ^ouboic^/ fao ban
Dder .{I^og. al^ bantie ^tabt
Lubeck , o£ be iblee te
üooitit 'cijQosli-gÖemelOeteecenCetnniijfacieti/ ^f*
gefante enOe rap en
Oaee na.

ENde hebben wy CJommiiïarifen ende Afgefantéiii
oock Rcfiident voornoemt, dit Tradtaet met onfen
eygen handen onderteeckent, ende 't felvÈ niet on-
fe refpeilive Cachetten beveftight, in defen verftandej
dat voor de Ratificatie van dien, aen de Steden Brmri*
ende Hdwiergé het gene hier gej^eert is, van weghen
denStaetder meer-gemelte Vereenighde Nederlanden
fai worden genotificeert, ende verfocht d'inlatinghe der
meer-gemelte Stadt
Lubeci in het Trailaetjmet hun den
meer-genoemden 4.. Augufti gheflooten, voor aenge*
naen\ te willen op nemen, wacr toe oock de meer-ghe-
melte Heer Afgefanteinfijn weder-keeren, alle goede
Officien endc debvoiren ial contribueren, welck confent
dienvolgens uytgewerckt wefende
ì fai alfdan de weder-
zijdts Ratificatie op die rraftaet worden uytgewiflelr.
Inden Hagedenlf Oétober 16+6. Wasonderteyc-
kent I.vaeGe»dt, A.BouckhorSl, Λ Bruynittgb, G.van
P'of bergen, G.'VanHoolck, G Reorda, B.I.Mu/ert, H,
Eybe», lohan Foppingk, L. Aitx.ma.
met hare refpedti-
vc Cachetten in roodcn Lacke,

g^ciiatifiiatfenop bf|?l>ct)c booioacnbctaicartateri
jijn ua brijoorcn ingiboornrn; cnD^uaflyl tnùeoijcs
tonante betlDiffcIt tuffcljeii iiate I^o j!^o0.cnDe mp oatt
üjcgcnDtfelüi^teDen.

^Ifoo in bit fiaei: oocR e^témarcat tscrbteen
bffloneel f3:cectect mrt Den SmbaffaOruc ban
tugael/ obec De ecfcölllen in <0ofi-3|nDicn oöecifeni
foof(^tenï)?opoo|le jiJn 'tfelbe nu (jire oochae&tcc u
ficllen

Ψτ&υ'φοηείΙ "TraBaèt ghmaeckituffchen de
Kroone van Tortugael ende defen Staety
aengaende de controverfien over de lurip·
di^iey ende Territoir van V Fort Galle.

QUamvis Traftetus induclarum, & Ceifationis orn-
nis hoftilitatis aduiut ScNavigationis & Commer-
cii faöusjinims, & Cocclufus hic Cew/mdie
duodecima luni 1641. tempore decennii ritè obici vari
debuiflet in India Orientali, omnibufqus locis & ma-
ribus tam fub diftridlu SereniflTimi praepotentie Re-
gis LuGtacte, Algarvae,&c. Quam Cclforumpr»-
potentum jjomioorun) Ordinum Cenetalium Uni-
a Λ urutn


-ocr page 197-

196 ν E R Η A E L

tatucn Provinctarum j Acramen iftud non omnimodè
cfFeftumnevèobfervatum fuic, occafione Controver-
ii®, & difcordiaium inter utriuique partis Gubernacores,
atque officiales exoriarum de & luper Jurifdiaionc Ter-
niorii ad fortalituum Galla fpeöantiii ; Quae concrover-
fia varias peperit riKas, navium.capmras, Commercio-
rum ac Mavigationis turbas iii pleiifque ferae India; O-
rientalis plagis, acpartibus inter Lufitania atque hujus
Status incolas ifthuc enaVigatìtes, ac mercaturam
exer-
ceDtes
,adeò ut apparerei tali rerum continuatione recens
& spertum bellum utriufquepattis incoiis metuendum
fuiffe. CuiSummèmeraoratusRex, Celfiqueac praepo·
tentes Domini Ordines Generales obviam procedere
volentes , defuper provifiòààlitet convencum eft inter
Dominum
Fmncijcumd» Sogpà Cmtì»hei eohfilittrium &
Lcgaium Sereiiiliimi Regis Lufitani^j fuatque Majefta-
tis Gubematorem , & Caijitaneum Gencralemlniula-
ruiìi Tercerse, vigore fuse pi ticurationis data UHffibonae
f. Miy lö+j.abuna, Et Dominos Deputato? Gelforam
& piaeputentum «Dominorum Ordinum Generalium
praemeaioratàrum Unitarum Frovinciarum virtute pro-
curationisdatse Haga: Comitis 18. Martii 1645·. ab altera
parias, qui Itquenies hofce Articulos provifionaliter inie-
runt, & liatucrunt.

Fritno , Profeffores Portai itii GeiZ* eundem perdpere
debere ulum^Sc culturàm terrarum & Camporilm eo cir-
ca, quem tempore pubiicse manifcltationis difti Decen-
niil raftatus habucrunt iub conditiprie,ne pendente con-
trovèrlìa Cinnamottium ibidem propagent, nec perci-
piaot.

Secundo, Sereniffimum Regem Lufitania: fuos fubditos
ad Indiam Orientalcm Comme/ciumfacientesjeiFedtivè
eò conftfingeredebcre, quòannuatim,quandÌucontru-
verfiade lurildidtione Territorii (ub uiltridlu Fortalitii
Galla principaliter non fuerit terminata, praedfeadfe-
rant, i'uirque impen'fii intira Gall^c Fortalitum tradàntyèx
centoi ^ntaks optimi é" mìnime agrefirts Ctnnamom,quo-
libet C^uintalecomputato aa Centum öc yiginti oóto Li
bras Lufitanici ponderis ; Cujus oblationis primus annus
exordictur hodiedato hujusiKideò ut prima cjufdem obla-
tio fieri debeat ante diem Marcii proximi
millefmìfexctn
tefmiquaàragefimtfeztianni,
&ficfartò annatimconti·
nuenc, uiquedum praefata Controvêrfiaprincipaliterfue-
rit decifaj
QiJ?ccumfortè infra anni lapfum termipare-
tur, eo non obltance antediüi feScenti Qyintales optimi,
6c minimè agreftis Cinnamomi, tanto pondere, ut
pixmiflum elt, didis poffeiToribus, harum Provincia-
rum incoiis , femel & unà vice tantum oflFerii de-
beanr.

Tertioi Neutri partium ex capitò hujus provifionàhs
Trailatus ullum jusacquiri,aut pro juttificatione unius
vel alteries inteniionis
allegati, muito minus applicar!
debere.

^arto, Sereniffimé Regem Lufitani® per fuum Le-
gatum, öcCelfos Fraspotentes DominosOrdines Gené-
rales per eorundem Deputatos, primo tempore devenire
debere ad examinationem diilae controverfia;, adillam
deinceps principaliter tetminandam; Et fi forte eorum
opera & cu racoeptum opus non ritè decide poflet; tum
fapius didtam controvifiaro decidi debere per iftiufmodi
Neutrales Indices aut Arbitros, prout utrinque conveni-
re licet, nec adraittatur, ut dilatio & mora inter veniens
ullam vel minimam mutationem in hoc proviiìonali
Traótatu inducat.

§jgtito. Ab utraque parte effedtivè reftitutionem fieri
debere Navium, sic Merciuài detentarum, pariterque
locorum, & Fòrfàlitiorutìi ciptoruiii à tempore pubhcsc
manifeftationis predici Generalis Tratìatus dato ix.
Iiinii i<Ï4i.abuDa vel altèra pertc in India Orientati fadse
ftatimàtempore public» manifeilationis hujus provifio-
nalisTraàatus, fine ullà mora aut dilatione, hoc intel-
leftu, ut inter utriufque partis Gubernatores, atque Offi-
ciales in India Orientali de modo reilituendi navium,
mercium, ac Fortalitidrum piicdidtorum conventatur.

Sexto, Celios praepotentes Dominos Ordines Genera-
les, pariterque Cefitudo lua refpedtive per obfignatas 11-
teras, cum dìAinftis Navibus ad Gubematorem Gene-
ralem Senatumque in India Orientali nomine hujus Sta-
tus JBelgicatum Provinciarum t Copiam autenticam,
aut verò duplicam hujus Provifionalis Traöatut emit-
tere debere, iiCque conjundtim ac difjunétimexpreflé
mandare atque injungere , ut hunc Tiailatum ritè ac
ftridè obfervent, ac impleanc etiamque cbfervari atque
impleri curent, quantum concerni! Statuin Belgicuin
in India Orientali, iifque in fuper ihillifimecipfislitetis
expreffe mandabitur, ut fupradidluna Generalem Tra-
dtatum Induciarum ii. luny 104.1, ad tempus Dicennii
initum > asquB obfervent ac impleant, obfervarique ac
impleri curent fecundumformam fuam 8t tenorem prout
jacet, neque ullam immutationem, auti.nterpretationeni
fljpèr hot faciant aut fieri permittant ; Et expedientur
Dòmino Legato LufitaniS tot priediftaruih iiteràrunj
duplicés in decenti forma» quótquot defideraturus erit, ut
ratiòne Corons Lufitanias juxta illàrum infcriptionem,
pél· iftiulmodi viarum ac itiferisconipebdia êtxiittamut
prout illivifum fuerit.

Septimo i Excelientiam fuam Dominorum LegatUQ
Lulìtcnisenomine, & rationeSerenilfìmiRegisadbinc
per obfignatas literas cum diftintfiisNavibus^ad proregens
in Goa,pariterque ad reliquos Lufitanicos Gubernatorei
& prsefedos in India Orientali, Copiam authenticam aut
duplicam anteditìus provifionalis Tradlatus emitteredc-
bere, illifque conjunàim & disjunétü expreiTe mandare,
ut eundem Tra£l:atum rite ac fincerèobfervent, atque
impleant,etiamque obfervari ac impleri curent: quantum
concernit StatumLufitanicum in India Orientali» iifque
infuper illifmetipfis Literis expreffé mandabitur, ut lu-
pradidtü Generalem Tradlatem ii.Iuny
164,1.ad tempm
Decenii initum, aequè obfervent ac impleant obiervari·
que ac impleri curent fecunduib formam fuam,θί* tenore,
prout jacet, neque ullam imutationem aut interpretatio·
nera iuper eofaciant, aut fieri permittant ; Ac tenebitur
Excellentia fua Dominis Ordinibus Generalibus tot di-
(3:arum luarum literarum duplicesin decenti formaexpe·
dire, quotquot crunt defideraturi,ut juxta iliarum inicrip.
tionem per iitiufmodi viarum & itineri&compendia emit-
tantur, prout illis viium fuerit, de fuper Duminus Lega·
tusLufitaniseinferecepir, bonaque fide promifitfimi-
les literas & tranimiflioneeprsefati provifionalis Trafta-
tus per ipfiifimum Regem fuum ad iVlaieftatisfusciupra·
nominatum proregem, alioique prasFeftos in ejufdem
Indiis Orientalibus curatum expeditumque iriquampri·
mum idem Majeftati fuse innotuerir.

QSavo, Omneslites&controverfiae, qua; occafione,
Tsepiufdidti GeneralisTraflratus ια. lunii 1^41. autcau-
fì hujus provifionalis & fpecialis Tradlatus > contra
omnem expedlationememergenchuc Hagam verfus ex
refpeitivèlndiarum Orientalium diftridtibus remitian-
tur, ut per Dominum Legatura, aut alium Serenifli-
mi Legis Lufitanix eo tempore publicum Miniftrum,&
Dominos Deputatos è ConfeiTu Celforum praepoientum
Dominorum Ordinum Generalium conjunétim termi-
nentur & decidantur , ncque pendente Controverfii
induciaead decennium init», allo modo interrumpan-
tur, & labefailentur, fed maneant utrinque iniuo vi-
gore; Et fpondeat Serenifllmus Kex Lufitani» ficuti
ante memoratus Dominus Legatus Majellatus fu®no-
minai hilce fpondet Regem Publicum M/niftrum hic
Hagae continuaturum Regia authoritate munitum, ad
diöas lites, & controverfias aflbpiendas.

JVeeojCafu quo inter utriufque partis Gubernatores,&
Officiales in IndiiOrientali fatìus initus δε conclufusfuit
provifionalis Tradlatus de & fuper lurifdidlioneTerri·
torii ad Fortalitium
Galla fpeétantis, atque de & iuper re-
ftitutione modoque reftituendi Navium,ac mercium de-
tentarum , pariterque locorum, & Fortalitiorum capto-
rum à tempore publicai manifeftationis Generalis Tra-
dlatus dato
IX. lunii i(i4i.abunavel altera parte in Indi»
Orientali faàx, antequam public» manifcftatio hujos
partlcularis Tradlatus eò pervcnerit; Talicafurupradi-
élus Tradlatus inter utriufque partis Gubernatores, &
officiales fadus plenum efiFedtum fortietur quoad pun^u
prsedidlsBcontroverfasjurifdldlionisnonulterius, qua™
ufquead tempus decifionis ejufdem caufse principali:hic
loci faciendac j Et quantu m ad csetcra & ulteriore, coro-
prehenfa in prasdidlj Tradlatu Gencrali,atque
hoc Trac-
tatù particularirefpedlive,illa manebunt firma òc ftabili»·

Dtiim, Hic provifionalis Twctatus confirmabituf»

oc


-ocr page 198-

van de Nederlandfche Vrede-handel. 19

^ raiihtbtbitur psr Screoiilimum Rcgem Lufitanix, &
Tispotentes Dotninos Ordines Generales r'tfpdlive in
iolit»
atquc optima forma intra cerminum quatuor Men-
tium,incipientem àdatohujus. Ec deinceps Majeilatis
fu®ratihabitionehic Haga intra dictum tempus oblata,
eademcum Dominorum Ordinum Generalium ratiha-
bitiooe mutuo craniTumetur : Anredic^us camen tam
Generalis, quam provifionalis Traétaius, eo nihil dero-
(jato ioterea temporis ab utroquspartecandideacbonà
fide praeftabitur & obfervabitur, defiderataque expedi-
tionesutrinque perfedsc, fitoblatx asqus emittantur.

proindè, Nos Legatus & Commiffarii hunc Trafta-
tum
propriis noilris manibusfubfignavimusjeundemque
noftrisfigDetismunivimus, Hagas Comitis dieMartii,
yjgefimï feptimi,
ylmi miUefim fêxcentejimtquadfage·
ftmi quieti.
Was ghetecckènc P. de Souja Contingo. 1.
Gmtt D. de Hoogendorp. I. Cat&, G. de Vofiergerti G.
aReede. l.aVeltdriel. If^.Rifferda, A.CÌant.

frmfioneel TraBaet, gemaeckt tujfchen de
Kroone -van Tortugael ende defen Stoety
aengaendede Controverfienover de luris-
diÉÏiey ertde Territorie van 't Fort Galle.

ALhaewel het Traöaet van Treves of Beftant, en
ophoudingh van alle vyandeiijcke wercken, ghe-
lijckoock van de Scheep-vaert en Koop-handel
gemaeckt) ingegaen ende befloottn hier in 's Gravenha-
ge, op de ix. dach vanJunius,io tjaer 1641. voorde tijt
van 10. Jaren,badt bebooren geobferveert en onderhou-
den te worden in Ooft-Indien, en in alle Flaetfen,
en op alle Zesn, fooondci het begrijp van de Sere-
nilTime en fecr Michtighe Koningh van Portugael],
Algarve,&c, Als van de Ho. Mog.Heeren Staten Gene-
Hel der Vereeoighde Nederlanden, foo is die nochtans
ni«ge|iieel uytgewerckcenwaergenomen, uytoorfaecb
van de tontraverüen,verfchillen ende tweedrachten tuf-
ichen de Gouverneurs en Indiaenfche Officiers van
wee»-zyden, van, en over de Jurifdiélie en ghebiedt van
'i Landt, dat de Veftingh Galle betreft. Weicke contro-
verfie en ve; fchil vericheyde twiften heeft voort gebragt,
gelijck oopk veroveringen van Schepen, tuiberingen en
Itoorniflen van de Scheep-vaert ende Koop handel, in
by na het meefte deel der Geweften van Ooft-Indien,en
pittyfchappentuflchen d'Inwoonders van Portugael, en
van defen Staet, die derwaerts varen en Koop-handel
plegen, ja foodanigh, dat te vreefen is, du uyt foodanigh
een continuatie en voortgangh der dingnen, een nieuwe
openbare Oorlog tuQchen d'Inwoonders van weerzyden
filfpruyten. En op dac de voorgedachte Koning, ende
Ho. Mog. Heeren Staten Generaci deie iwarigheyt fou-
den voorkomen, foo is hier over by proviiie een middel
beraemt en gemaeckt tuflchende Heer
Fr*ncifco de Seu-
MOmtinhg,
Raedts-heeren Ambafladeur vandeSere-
oillime Koning van Portugal > en Gouverneur en Capi'
teyn Generaci der Eylanden van Terccra,uyt kracht van
Γι>η Procuratie, gegeven te Liflebon,opden f. dach van
Mey,in 't Jaer 164}. van d'ecn zyde, en de Heeren Ge-
deputeerden der Hoghe ende Mogende Heeren Staten
Generaci der voornoemde Vereenigl)de Nederlanden,
oyc kracht van hun Procuratie, gegevbn in 'sGraven·
haghe, op den 18. dach van Maert,in't Jaer van
d'anderczyde, diedefevolgende Artike en by proviiie
gemaeckt, gearrefteerc hebben.

DelKGttersvande'Veaingh(r«ff«, fullen ontfangen
en genieten het felve gebruyck, en de felve bouwingh der
Landenen Ackers,diefyinde tijde van d'Openbare af-
kondiging van 'tgefeyde tien-jarigh Traöaet hebben ge-
hadtende befetenjop conditie dat iy, gedueiende decon-
troverfieen 'tverfchil. geen Caneeldaer fullen bouwen

en voortplanten.

f Serenillime Koning van Portugael fai fijn Onder-
r»ten,in
Ooft-Indien Koop handel doende, efièftive-
"JCK daer toe conftringeren, dat fyjarelijcx , foo laoghe
ïl"® controverfie en'tghefchil ven de Jurifdiaie en
tv»ebiedt des Landts onder't
begrijp van dc Veftingh

Galle niet principaüjck en geheel beflccht is, precifelijck
brengen eo op hun cygheo koitcn overleveren in de Ve-
iling van
GaSe 600 quintaUn van de befle. en geenfiHts ml·
de Cantei,
ydcrquintalgerekencop ια8. ponden Portu-
gals gewicht. Van wekkers levering 't ce; fte laer fai be-
ginnen op defen dagh, invoegen dat d'eerfte leveringh
lal ghefchieden voor d'eerfte dagh van Maert eerft ko-
mende, in'tlaer en fulien daerin larelijcks dus
continueren en volharden, tot dat de voorgedachte con-
troverfieen twiftprincipalycken gheheelijck fai zijn af-
gedaen en beilecht : en indien dit verfchil binnen 't ver-
loop van een laer beflccht en afgedaen word, foo fullen
dit niet tegenftiendci de voorgenoemde éoo. quintalen,
van de befte, engeenfintswildeCaneel, inioodanigh
gewicht als voor verhaelt is, eens, en op eenmael alleen-
lijck gele vert werden. '

III.

Geen der partyen fat uyt d'inhoud: van ditprovifio-
neel Tradlaet eenich recht verkrygen, of dietotjuftifì-
catieenverfchooninghvaod'een of d'ander intentie by
brengen» veel min appliceren.

De Sereniflïme Koningh van Portugael fai door fijn
Ambafladeur, en de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci
fulien door hun Gedeputeerden metten eerften tot exa*
mlnatie en onderfoeck van de ghefeyde controverfie ea
verfchil koomen, om die dan voor *c principalijck te ter-
mineren en eyndigen. En indien miflchien door hun vlijc
en bevordering het begonnen werck niet wel en behoor-
lijck gedecideert en beflccht kan worden,foo fai de meer-
gemelde cuhtroverfie en verfchil door neutrale Rechters
en Scheyds.lieden gedecideert en bcflechc worden, ghe-
lijck aen weer-zyden betamelijck fai zijn, eo men fai
niet toelaten dateenigh tuflbhen-komende verwylingh
enuytftelee^e, jaoockdeminfte veranderinghindic
provifloneel IraAaet fai inbrengen.

Men ial van weer-zyden efiêdivelijck rcftitutie vaa
de veroverde Schepen en Goederen doen, ghelijck oock
vande veroverde Plaetfen ende Veftinghen, zedert den
tljdt der voorgenoemde openbareafkondioghe van d'aU
gemeene Vrede, ghedaen in dato den la.vanjunius, ia
't Jaer 1641. van weer zyden, tcrftont z«dert de tijdt vaa
d'openbare af-kondigingh van dit pro viGoneel Tradaet»
fonder eenige vetwylingh en uytftel ; dit wel verftaen
zijnde dat tuflchen de Gouverneurs van weer-zyden, en
d'Oificieren in Ooft-Indien verdragen fai worden in de
middelen van de voorgenoemde Schepen, Waren eo
Veftingeo te reftitueren, en weer over te geven.

De Ho. Mog. Heeren Staten Generaci, ghelijck oock
(ij η Hoogheyt, fullen door bezegelde Brie ven, met be-
fondere Schepen, aen de Gouverneur Generaci, en aen
de Reedt in Ooft-Indien, in de nacm van de Staet der
Vereenighde Nederlanden, authentijckeCopy, ofhec
dubbelt van dit provifioneel Traékaet fenden ,en aen hen
gefamcDtlijck, en aen yder in't belonder wei expreflè"
lijck en uytdmckelijck ontbieden ende bevelen , dat
ff
dit Traftaet behoorelijck en ftriaelijck fullen onder-
houden en nakomen, en oock doen onderhouden en na-
komen, voor foo veel de Nederlandtfche Staet in Indien
aengaet. Men ikl oock in de felve Brieven expreffelijck
aen hen bevelen dat iy bet voor verhaelt generaci Tra-
élaet van Treves en Beftandt, op de tx. vanjunius, in
't Jaer 1641. voor de tijdt van lo.Jaren gemaeckt,behoo-
relijck fullen onderhouden en nakomen,en doen onder'
houden en nakoomen, volgens de forme en inhoudt
daeraf, gelijck het uytwijft, fonder daer omeenighe
veranderingh en verklaringh te maeckeo) of toe te laten
datter eenige veranderingh en verklaring over gemaeckc
wordt. En men fai aendeHeer Ambafladeur van Por·*
tugal foo veel Copyen en Af fchriften der voorverhael·
de Brieven in behoorelijcke forme leveren, «Is by (al be-
geeren, op dat fy, ten dienft vande Kroon van Portugael
naer d'infcriptic daer af, op het fjpoedighfte der waerts ge*
fonden mogen werden, ghelijck aen de Koningh goede
duncken (al.

VIL

Sija Doorlucbtigheydt, de Heer Ambeflàdeur van
n j Por-


-ocr page 199-

19S ν E R Η A E L

Portugael belooft oock, in de caem, en van wcghen de
Sereniffimc Koningh, door bezegelde Brieven, met be-
Ibndere Schepen,
au.hentijcke Co"py, of het dubbelt van
het voorgefeyaé priivifioneel Tradtaei aen de Viceroy in
Goa, eii oock aen d'andere Gouverneurs en Overlten
van Poriui^ael in Ouft-Indien te doen lenden > en aen
hen gefamentlijck, en aen yder in 't befonder exprefle-
Jijckenuyidtuckeiijcktcdoenbelaften, datfyhet felve
Tradlaet behoorelijtk efa finceerlijck fullen onderhou-
den en nakomen, voor loo veel de Staec van Pottugael ia
Ooft-ludien aengaet. Ën rhen fai daer en boven aen hen
door de klve Brieven, expreffelijck ende uytdruckelijck
ombieden, dat fy het vooivcrhaeldegeneraci Traöaet,
opden ia. vanluniusin'tlacr 1641. voor de tijdt van
1 o. laren ghcmaeckt, wel fullen onderhouden en nako·
men,en doen onderhouden en nakomen, volgens de for-
me en inhoudt daer af, gelijck het light, fonder eenighe
veranderinghofverklaringbdaer over te maken, of toe
te lateu datter eenige veranderingh
of verklaringh op ge-
maeckc wordt. £u lijn Doorlucbclghcyc fai ghehouden
xijn aen de Hecren Staten Generaci foo vecli^f-fchrif-
ten der ghefeyde Brieven te leveren , in behoorelijcke
forme, als ly lullen begeeren, op dit fy naer 'c Gefchrift
daer af, na hungoetrtunckenop'cfpoedigfte derwaerts
gefonden worden. W yders, de Heer AmbaiTadeur van
i'ortugael necmc op figh, en belooft gctrouwelijckghe-
lijcke Brieven en overfendingen van'c voor verhaelde
prüvifloneel Traftaet door fijn Koning felf aen de voor-
gedachte Majefteyt, en d'andere Overften in Ooft-In-
dien, te doeu lenden en afvaerdigen, foo haefi als fulcks
aen fijn Majefteyt fai zijn bekent gemaeckt.

Alle verfchillen en controverüeD, die byghelegent-
heydt van het meergenoemde generaci Traàaec van de
II, luniusin'tlaer id+i. of uytoorfaeck vanditprovi-
fioneelenfpeciaelTradlaet,
tegen alle verwachtingh en
vermoeden, opborrelen en te voorfchijn koomen,fullen.
berwaerts naer den
Hage uyt de geweften van Ooii-ln-
dien over gefonden worden, op dat fy door de Heer Am-
baOadeur, ofdooryemanc anders
, m die tijdt een open-
baer Miniiter eo Bedienaer
van de Sereniflime Koning
van Portugael zijnde, en door de Heeren Gedeputeer-
den uyt de Vergaderingh der Ho. Mog. Heeren Staten
Generaci gefamentlijck gedetermineerten beflecht mo-
gen worden, en op dat,geduerende de controverfie, en
'cverfchil, deTrevt of'tBeftandt, voor 1«. Uren ghe-
maeckt, geen finte afgebroocken foude worden, en ν er-
vallen, maer van weder-zyden in hun kracht blyven-
Én de Sereniffime Koningh van Portugael fai beloven,
gelijck de voorverhaelde AmbaiTadeur, in de nacmvan
fijn Majefteyt, fulcks belooft, hier in den
Hage te hou-
den een publijcke Μ ïnifter en Bedienaer, met Koninck-
lijcke authoriceytgemunieert en verforght, om de ghe-
feyde twiften en controverfim t'affopieren en te ftillen.

Ingheval dat tuflchen de Gouverneurs en OfEciers
van weer-zyden in Ooft-Indien ghemaecfcc, ghearre-
fteerc en beflooten was een provifioneel .Trafiaec van
cn over de iurifdiöie van 't Landt , aen de Veftingh
GaUe behoorende, en van en over de reftitutie en middel
van d'acngehoude Schepen en Goederen te refl;itueren,
gelijck oock van de reftitutie en weerlevering der Plaet-
icn en Veftingen . verovert zedert de tijde van d'open-
bareaf-kondigingh van het algemeen TraAaet, in dato
den ii.Iunius, 1(14.1. van d'een of d'andere parthy in
Oüft-Indiengemaeckt, eerdepublijcqueafkondigingh
daer gekoomen is ; in foodanigb geval fai het voorgbe^
noemde T/adaec, tullchende Gouverneurs en Over-
iten van weer-zyden gemaeckt,vcdkomen kracht en uyt-
werckiogh hebben, voor foo veel het Punt van de voor-
feyde lurifdiöie, diein verfchilftaet, aengaet, en niet
verder, dan tot de tijde vende decide en beflechtingh der
principale oorfaeck^ie hier ter plaets gedaen ial wordenj
en wat d'andere en verdere dinghen aengeet, in
't voor-
feyde generaci Trad»et begrepen, gelijck oock refpe^H-
velijck in dit particulierTramet, die fullen veftenbe·
flandigh blyveo.

X'

Dit provifioneel Travet fai bevefUgt en gsratificnrt
worden door de Sereniffime Koningh van Portugsaijfcn
doorde Ho. Mog. Heeren Staten Generael refpeftive-
lijck in de ge wuone en befte forme , binnen de tijdt van
vier Maenden, beginnende van dato defes. En alsdcra-
tificatie van fijn Majefteyt binnen degefeydetijdt hierin
den Hd^fgelevert wort, foo fai de ratificatie der Heeren
Staten Cienerael onderlingh hier op volgen. Het voor-
verhaelde, foo generael als provifioneel Traöaet fai οη·
dertuftchen, fonder eenige veiminderingh, van weder-
zyden oprechtelijck en ter goeder trouw geobferveert en
na-gekomen worden, en men fai de beloften van over·
fchryvingh, van weer-zyden verfocht en aengeboden,
gelijckelijck volbrengen.

na bolel^bcn De cefp»tibc poubofc^ in oemeent
f^me/ (Rt>; epn&cI9c& t>cft conclude.

Dief hal ven wy Ambaflàdeurs en CommiflariiTendic
Tradtaet met onfe eyghcn handen hebben ondertekent,
cn 't felve met onfe Zeghels beveftight. In
'i Gtm·
venhage, op den 17. dach van Maert, in'tlaer 164^,
Wm geteeckent F. de SouJaCofttmho. l aGtnt, D.dt
Heostndorf, l.Cata. G-deFa/iergew, G. * Reedt, Lt
Veltdrtel, mRiiferda. A Clantb.

OM weder te keeren tot de Munfterfche Handeling,
foo hebben die van Zeelanat den ï6 Augufti ter
Vergaderingh van haer Ho. Mog. ghedaen, ende
vervolgens geexhibeert eene lange geraifonneerde De-
dudlie : daer in fy haer Ho. Mog. hebben te gemoet ge-
voert dat baer Heeren Principalen ten hooglten nodigh
hadden geoordeelt, dat voor ende aleer de Befendinghe
naer Munfter waerte nemen, ende met den Vyandt in
Handelingh te treden, het Pracliminaire Point, rakende
de manutentie van de ware
Gereformeerde Religie, 6ηι·
lijck vaft foude werden geftelt, ende dat opden voedt in
conformiteyt van de projeöen daer van ter prefeotie,
ende met ad vijs van fijn Hoogheydt, ende by alle de
aen wefende Heeren Gedeputeerden ter Vergaderinghe
van-haer Ho. Mog, geadvoüeert, omme naerdePro-
vintien gbefonden te werden, ende aldaer gekoomen
zijnde, ter hoogft-gemelte Vergaderinge
van baer Ho.
Mog. gearrefteert te werden j zijnde haer Ed. Mogende
intentie, in defen geenfints ghe weeft hier mede yet ghe-
meen te maecken, of aen de Generaliteyt te defere·
ren, faecken die beyde de Pro vintien tot hare refpeöi-
ve difpofitien zij η ghereferveert, veel min uyt kracbte
ende in ghevc^be van het vaft-fteilen van het voor-
noemde Point op den Voet ende fowne, als vooren
yec te doen ende in't werck te ftellen, 'tweick na den
aerdt, teghenwoordighe conftitutie ofte gelegerithcydt
ven de Proviniien ofte eenighe van dien, nietdoen-
lijck ofte dienftigh foude moghen worden bevonden,
cndeby noodtwendighe Gonfequentie ende Reflexi<i
tot nadeel van de ware Gereformeerde Religie, eodt
booghnodighe Confideratie van de felve hier te Lan-
de, als met behoudeniiïe van den den Staet (β^ίφ
gaende, ende te famen fullende leven ende fterven,
ibude kooroen te ftrecken ,· zijnde haer Ed. Moginde
eenigh ooghmerck in defen tot verhoedinghe van iHe
fchadelijcke difpuyten, die wederom ghelijck tea ty*
de van de voorgaende Treves , foude moghen wer-
den ghemoveert, op den rechten fin ende veiftandt
van den dtrthienden Artijckel van de Unie van Uy
trecht, als de Provintien by eenparigh, efghetóeeo
confentende bewillinghe, figh met den anderen tot
manutentie van de voornoemde Gereforcaeerde Re-
ligie
, by defe occafie folemnelijck fouden verbidden,
ende dat op den felven voet énde forme ale voor defeil
verfcheyden Unieneode
Verbonden onder de Provhi'
tien
zijn ghetnaeckt endeaengegaen; waeropd^t^''
fondamenten ende begtnfelen ven defen Staéc ti\B·
ghegront endeghebouwt, ende d'exercitié V»ii deGs-
reformeerde Religie is ghevojght, ende tot noch to»
onderden Segen
van Godt Almachtigh jegens alle uyt-
heemfcbe ende Inlaedtfche fwarigheyt geconferveert»
weer van
d'lnftrUBiententen tyde Van hetinftelleflVMi
de voornoemde Cettcepten
opde pistìiiiiitiilife Pointen
zijngefiiB. ' '

Docb


-ocr page 200-

van de Nederlandfche Viéde-handelingh. 1^9

Doch haer Ed. Moghende infiendc dat naefoo veel
rcrloop van cijdtendemenighvuldige aÈnghewende de-
iüiren de faecke voor als noch daer toe niet heeft kun-
nen werden gebracht ende voorts beducht zijnde dat by
foute van langhervertreck van het waer-nemcn van de
befendingenaMunfter, den Staet defer Landen, ende
oock de Gereformeerde Religie eenigh notabel preju-
ditie zoude mogen werden geleghc, welckdoor d' Hec-
ren pienipotentiarifen van defcn Staet, fijndeterplaetfe
van de Handelioghe, ontdeckt> endeteghens ghebouc
foudekonnen werden, foohebbenhaer Ed. Mog. ge-
oordeelt dat ommeaen de eene zijde d'Ambaflàde naer
Munfter fonder langherdilay^ haren voortganck te la-
ten ghewinnen, ende dat aen de ander zyde de Rcfpe-
öive Provintien den andereij aengaende het maintien
van di ware Gereformeerde ReUgie behoorlijck conten-,i
tementende verfeeckeringhe fouden doen * datby Pro·
vifie ende tot det de Prowintien hun nader op het aennc-
men van de in-geftclde Projeöen fouden komen te ver-
klaren j waer van haer Ed< Moghende verftaen dat de
deliberatie niet onderlaten 1 maet met eruft ende yver
behoort gecontinueerc te werden. by de Héeren Gede-
puteerden van de Refpeftive Provintien uyt fpeciale laft
vin de Heercn hunne principalen fouden werden ver-
klaerdt, ghelijck Zy Gedeputeerden van Zeelandtver-
tlaerden by defen omrae ten Regiftér van hare Hoogh
Mogende geinfereert te worden, dat de Heeren 's Lands
endeGraeflijckheydt vanZeelandthun verbinden,ende
d'andere Provintien heylighlijck beloven de ware Ge-
leformeerdc Religie foo die by Publijcke authoriteyt
hierte Lande geleerdtwerdt, ende by de Synode Na-
tionacl van Dordrecht beveftight is, te fullen handtha-
ïen ende niet alle moghelijcke middelen matntineren ,
fonder te gedooghen dat tot nadeel ofte prejuditie van de
voornoemde ware Gereformeerde Religie yet werde
geattenteert ofte geinnoveert; Maer ter contrarie alle
het felve met ghemeene macht te fullen helpen afwee-
ten, met dien verftande nochtans dat haer Ed. Mo, ver-
ftonden in het ftuck van de
Kercken - Ordeninge efte Kerc-
itt^ckt Regeerittge
over hunne Provintiein hun gheheel
te blijven omme nae ghelegentheydc van tijdt ende
occurrentie van faecken daer op te difponeren j In
voegen gelijck haer Ed. Mog. tot noch toe hebben ghe-
daen.

Verfoeckende de ghemelte Heeren Ghedeputeerden
van Zeelandt dat d'andere Provintien hier mede haer
geliefde te conformeren, als over een komehde met het
geene de felve toe meermalen hebben verklaerdt, hunne
oprechte ende ernftige intentie te wefen.

Watbelanghtde twee refterende Praeliminairepoin-
tcn raeckende
IVnie tnde Militie, hebben de meer-ghe-
melte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt gefeght dat
hunne Heeren Principalen hun hadden belaft te verkla-
ren dat hare Edele Mogende bereydt waren, fich oock te
verbinden de nadere £7«« we» rfiwéij voor foo veel de
felve aengenomen is, ende de refpeaive Provintien fig
totonderhoudinghe van de felve hebben verobligeerdt,
nabehoorentepradlifcren, fonder te gedoogen dat yet
werde geattenteert ofte voor-ghenomen, waer door de
voornoemde naerder Uwe Cjnde een
Fondamenteeh fFet
van defen Staet, ende den Bandt waer mede de refpeöi-
ve Provintien tot eene Staets-ghewijfe Regeeringhe met
den anderen
onwdtrroepelyck ende voor alle tgdt Ay» ver-
knocht ende geconfoedereert, foudekonnenontbondeo
ofte gedliTolveert werden 5 doch aeógeCen verfcheyde
faecken nu ende dan voor-gegaen fouden moghen zyn,
ftrydende met de naerdere
Unie ende waer by op het
ïecht, daer by aen de Generaliteyt ghedefereeft ofte
welaendereipeSive Provintien gbereferveert immers
nietover-gegeven ofte gemeen geiöaéckt foude mogen
wjn geufurpeert ofte indracht ghedaen, endedat het fel-
ve in tijden ende wijlen, in · ghevàlle by defe gelegent-
neydtdatvanhetvaft ftellen vaO de voornoemde
ünie
werde ghefproocken daer op niet werde gefeght voor een
geadvoiicerdeposfeffieende daer uyt vwkr^hen recht
Eeallegueercendegheappliceert foude kennen werden,
dat hunne voornoemt Heeren Principalen oordeelen
dat by occafie van defe deljberatie in haer Hoog Mogen-
ae regifter wel klaerIJjck behoorde te werden ge-cxpref-
feert > dar alle de Provinciën verftaen ghelijck dc Heeren
Staten van Zeelandt verftaen by defen dat aen de Gene-
raliteyt foude werden ghelaten al het geene aen de ielve
by meer-genoemde nader Unie van w trecht, of wel by
Refolutiefedertbyeenparigh confeot van alle de l-'ro-
vintien by fpéciale iaft in-gebracht i genomen, aen de
Generaliteyt is gedefereert; ende aen de andere zijdede
refpeÖive Provintien elcks in den haren fullen blyven
behouden de difpofitie over alle faken by de voornoem-
de Unie ende daer op gevolgde Refolutien gerefer veert,
imtnersnietover-gegeven ofteghemeen gemaeckt,
fon-
der
dateenighe conuderatie fai worden ghenomen op
alle het geene contrarie is buyten de voornoemde naer-
dere Unie > ende daer opghevolghde Refolutien tot na-
deel van de Generaliteit, aen d'eene zijde, ofte wel van
de refpeftive particuliere Provintien aen d'andere zyde
op d'eene ofteandere wyfe moght fijn ghedaen ófte ghe-
praöifeert.

£yndelijck wat aengaet het derde pr£l iminaire poinA
raeckende de iti/AWe, hebben de voornoemde Heeren
Gedeputeerde van Zeelandt ghefeght, dat hunne Hee-
ren Principalen wel confideratien hadden gehadt, of hec
niet dieniiigh waer dat van nu af by provtGe alle de
Provintien hadden konnen goedt-vinden dat aengaen-
de de aenhoudinge van de
MiiHie te Voet ende te Paerde
methetgheened^aervandependeertby tyde vanTieves
yet feeckers vaft hadde gheftelt geweeft, doch alfoo daer
tegens aen d'andere zyde doet dat de
Militie tot genoeg-
iamedefentie van't Landt gerequireert, van tijde tot
tijde fai moeten worden geproportioneert nae de macht
van 't JCrijgfvolck welckden Vyandt in de Nederlanden
ende andere Nabuyrighe Pritlcen in aengrcnfende Lan-
den in dienft fouden blyven houden ofte komen aen te
nemen, dat hunne meer - gemelde Heeren Principalen
verftaen dat van tyde tot tyde foo veel Volcks te Voet en
te Paerde fai worden aen· ghehouden, als tot verfeecke»
ringhe van den Staet allenthalven noodigh foude wor-
den bevonden, ende dat daer van, van Jaer tot Jaer,
ofte wel wanneer de noodt fulcks foude komen te ver-
eyiTchenby den Raedt van Staten Petitiën fouden wer-
den gedaen, omme daer op vervo'ghens by de Refpeüi-
ve Provintien na de ghewoonlijckeordre van het
Landt
de gerequireerde confenten ingebracht te werden. Ai-
dus gedaen ende ο vergelevert den Auguilij

Geteeckent

J. de Knup. Jacob deVeth, P, de Witte, C.Sté.
venife, Guiüielme Lucas.

tjiiaer alfoo d'andere Trovintim, byfondet
dienjan HoHandti niet hebben konnen haer
•voor als noch fio jormelyck op dat
fluck
verklaren : fio heeft men echter goed gevon»
den'tesene hier na uolght by prov^e weder
tefiellen.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
verklaren inidfdefen dat de Chriilelijcke Gerefor-
meerde
Religie, fulcx de felve tegenwoordigh ghe-
leert wort, vaft is geftelt, ende dien volgens gerefolveert
fijn en blyven de felve te mainteneren, ten anderen dat
de Generale üe» den aj.Januarij if7S.bionen Wtrecht
gearrefl«rt, foo al« die leght en kan worden ghepraéti*
leert is> ende blijft vaft gdleldt, ten derden dat In
cu vaa
Vredeóf
Treves aen de handt (kt werden gehouden ghe-
ftoegfaeöieentilvan Krijgfvülek, ghelijck inhet voor-

giendetwaélf-iarigebefttfidtlsghefchiedt, eude datret
Ive
getalna^egentbiytendeeoiiretitvaude Provin-
tien , met ad vijs van fijn Hooghey dt fai vermeerdcrdt of
vermindert worden, foo »!s tot verfeedceringe van dea
Staet defer tanden dieoftigh «orden gevonden.

®euc öcfe enöé fitóflStlgtfte Mrtfelm bKöer tit

f&nöftöat

\


-ocr page 201-

i200 iV E R Η A E L

'^inpinipotentfflCifFn becicociicn. ©m ay. bpc fth
bec JHàaenDt bcbben tie gfiefamentltictie i^cccen Ijacc
1
p. JUaog. aiJcöffiflHficOe plcntpatentiacifcn tot De

anDciinae(i<niKn.f|Igunfìecaenacfici0t/ aen be fdae
obcc
-sclebectfeecfieccpoincten üan ConUDeratie EtiUe
Dflibecatie aclijch bc felbe fti et na bolBen orinfecffct/ De
CommiflTie na
Munfter afte bengebolge enbe aenhiebcn
Dan Di£M Concctnecenbe.

I.

Ofden Hertoge van Longueville fai worden ghetra·
iìesitd'^Ìtefe.

I Ï.

Ofde Ambafladeurs vanCheur-Furften, Vorften,en
van de Lande Gravinne van Heffen alle Ìullen ghetra-
öeert worden
d'ExeUentk·

Of de Plenipocentiarìfen van defen Staet in haer huyc
wordende befocht door de Ambaffadeurs van Cbeur-
Furiien, Vorften, ende van de Landt-Gravinne, in die
Ceremonie van inleyden ende uytleyden die Ambaffa-
deurs van de voorfcbreve Cheur-Furften)Furften, ende
Landt - Gravinne fullen gevea den voorganck en rech-
terhandt.

I V.

Hoe fich de Plenipotenciarifeit van defen Staet in de
voorfi; Ceremonie fullen draghen omtrent die Gefancen
ende
Rijcks ende Hanze Stede»,

Hoe meneenigevan de voorfz, Ambaffadeurs of Ge-
fancen te gemoet komende op de ftraec lìch fai gedragen
in het wijcken en groeten die een aen de andere.

V L

Endegeneralijckofmenin het voorfz. Ceremoniaet
fai volgenden Voet, weickewordt ghebruyckt deerde
Ambaffadeurs van Venetien, ende men fich daer op met
die bequaemfte middel fai informeren.

V I I.

Indien men wordt aen-ghefocht van de Frangoilche
Ambaffadeurs om te handelen door
Mediatore! ghelijck
wert gehandelt tuffchen Vranckrijcken Spanien ofmen
van wegen defen Staet mede ficH daer toe fai in laren, om
per medtatores te Handelen, gclijck in't laer i<Ìo8.,isge-
iiandelt door Vranckrijck ende Engelant als Wediatores
ende wat men in fulcken cas voor Me-tiatores fai ge-
bruycken, dewijle men niet foude mogen aennemen
den Paus
Nuacìus, en alfoorefteert alleen Venetia.

VI IL

In dien men fai handelen fonder Mediatores of men
fai vergaderen met de Spaenfche in een Neutrael Huys
ofineenigePublijcq plaets, ende eicx nemen een fijde
van de Tafel, ende eicks byfonder inganck en uyrgangh
van de Kamer dan of men fai handelen
fer internuncium
in Gefchrift,

I X.

Of men tot MunSier gekomen lijnde aen de Spaenfche
Flenipotentiarifen fai bekent maecken die aenkomile.

Of men fai afwachten de cerile openinghe van de
Spaenfche tot Handelinge te worden gedaen.

Of men fai fchrijven en handelen van defer 2ijde in
Duyts ende Frangoys, ende van de Spaenfche ontfan-
gen Schriften in bpaenfch eude Francoys, dan of men
ten beyden zyden fai gebruycken Latijnfche Tale.

beeft De üeeciSenbent Braffet toe-'
bec aen tjaec S^oog JSoo. uetammuniceett fettet langb
Qefcg;ifc bp be l|eecen C&euc-^tflelücRe 9ienipoten>
ttaciffen tot IQunftec obecseseben ban't gene tot
brugge toeé boo^geballen : aelücft Dan ban t^t tot t^bt
be ]teoninggl0ctie^canfcge Heecen ΙΒίηίβα;^ tot
Mun-
fterbeuctoel 0cnieIbcnteereBraffet|iebben blptige en
noobige (^oicefponbentiemetgace (foogjeog. a^iet:
Qebouben.

φεη 3o. ^ugufiij toiecben tec®ecgabetinge gdefen
bijf Concepten tian P;ocitcatten boo| be f^eecen t)aec
i^oog Hog. Penipotentiadfen Die gefielbt (!in in l^an::
ben ban De feecen ban
Meynerdfwijck, Mathenes ende
Knuyt,
gaenDenaefijn IgoogBesDtotnnutOe feit» te
toecbcngffommunicccctmetenbc nffTen^ feecfiete m
becel)iecl)ooiBÌIc|ìeIbccllcf ^ointcn lui bc if fetente.
nijjotentiaiifeugcmobeettfnDe optjEt papier gelitiDt,

33e jHeec Roorda tee ©etflaDctingfje ^jrfiöttrnöe
Decft arn baet )^oog JH^ogenbe gettnicmoteict Oat öcn
acbt-en twintighften |©fpDe^26acr^ 1645. becefpcttii
be^ioUintienomcebenentenfcluen ttjbe ütcljaeït/ iij
bebencj^eni^ggefielt/ oft tot mcccbtc iupllcc banbe
Cotnmiffienaec jsunfiecenbeanbece pregnante Coti:
fibecatfenop Dat (iuch loopmbe/ nietgotbt en foude
bonnen gebonbentoojben/ Datbe^eec Graef Willem
van Naffou fttobtljoubec ban ©?ie|Iani)t toctDc bccs
focbt/ gecommitteect/ enDe gbeautgocifeect om ai^
^npecnumetait ban toeggen De €ienetalitept beop-ge^
tnelteCommiffie te beipen be&Ieeben cnDe upt-botcen/
enbeDatDaetopgbeboIgbtbia^Dat De p^obintien ban
Gelderland, Zeeland, Wtrecht, VrieOand, Over·
Yffei;
enbe Scadt ende Lande, Den twintighften
bparbDefe^ loopenbe S^er^ lefileben babben geabbi:
feett/ Dat De op gemette ï|eec
Graef Willem vanNaf.
fou
tot De btKi;noembe Commiflìe ban torgen De
calitcptai^ikupetnumecaic Iieneffen^ De ^eecen <fic>
DeputeecDenuptbe cefpectibe l^^ibintien/ tuecbe bet·
foebtenbe geaucbocifeect/ bocb bat De #eeren (Sebt·
puteecDenbantoegbenDelPiobintie ban üolianbt Dm
boojnoctnben
twintighften ff ebjuacb bcbben bccRIaetbt
neopcnDe'tbQo;f3.€mpIopban Den nteec-genoemùen
ileec&tabtbauDetnietgbtceeDttejbn/ enDe alfoobm
tiibttotbetrpfebpbaec lloogb Hogenbe gcp;efige(tt
nae JEunlierop be ^egotiatie ban een generale tuUt
albaecacnaefielùt/ feecbrgofite naetbecen/ foo bttft
De grmelDe §eec
Roorda De Heecen ^ebeputeecDen ban
i^ollanbtbccfotbt/ baec Defe^ aengaenbe al^ nu jfa·
botabelgtbte toillen becMaten. ^an bebben De
felbe
geantVQoo^btbiccopalnocbnietgeceebt te imi biaei
opgebrlibeccectsbnbe/ i^goebtgb^bonben te becfoec-
lien De op
-gbeniElbe ïlecuen ©eOcputfecDen / ban bc
meec op-gbemelbe^jobintiebanéollanbt/ Dat fp be
faetbe bp be Heecen bec fclbec P;mtipalen op buniie
naefiaenftaenDe^taet^ -gclDöfe I^ecgabecingbe baet
benen tDïlbrnbingtren enDe belepben/ ten epnOebatfe
l)un ten cegacbe ban De boo?fcb?ebe fupec-numetaite
CommiflteinDenpecfooa ban ben tneec- gbemelDeit
lleec^tabtboubecmet enbeneffen^ be boo;fcb?ebe
fes
anbfce ©jobintten oocft jFabocabelijch toilDen bet»
hiaten.

©ftt II. giqjtcmbet aen fijn ©oogbepbtteàSclDe
tot Hlèalbegcnigbefcb^ebtn enbe becfocljt De tnoepte te
taitllen nemen ban te fcbilübcn aen be Ifêacqui^ De Cs.
ftel
Rodrigue (&oubetneut; <0cnetaei in De jf^ebeclam
Oen onDcc Den
Koningh van CaiHlien ( Dien ®tjtcl gaf

men bem boen nocb) totS^^uffrlom acbt 9afpoo?tcn
boo^beacht J^eecenpienfpotcntiacifen befe^ Ibtaet^te
Depefcbecen/ conform bet gentcaelbp ben fóonfngbfrff
gctchcnt Den 19. ^obembec op Dat De felbe
ten/ nicthonnenbetegdtjcbgeceeDt too;Den/ niet bi'
boefDen D'een na D'anDec te toacbten.

^en 19. i&eptemb;i^ bt&ben De ^eeten ban Ma-
thenes
enDeanbece/ gbetoeefljtlnbebp fijn i^oogDtt>t
om abbili noopenbe De
elf pointenDieDe§eeren#itni«
potentiacifen Den is. ^ugu|isj bicc te booj geflelt / beb'
Den ingegeben / geteppojteect 't geene bolg&t op alle bt
felbe pointen.

Rapport van fijn Moogheydts Aàvijs.

Φο bet eecfie aen fijn )|oogbepbt boo?-ge(telbt bat
Conpbecatlebiagof ten opHgbte ban De Pietenfieop
«BcangegbemaeebtDoo^Den^actog ban
EonguebÜle
fijn Üoogbept mogbte fljn geintecefleett. .

OSnDe of Debecfogtequalttept ban Alteflé aDeen tow
gnomen ban Die f canfcbe ^mbaffaDeuc^ Dan of fiil^f^
geKb^cDoojbegeerenDe^ Honing^, i

Advijs Όαη fijn Hoogheydt ^^

Qathetpretenfe récht op Orange niet foude werden
gedifputeert tot Mmfltr, eade daerooi niet behotfde te
werden geconfidereert. ^

«


-ocr page 202-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

Dat de Colonel ίΓ^ΜΛί hadde ghetoondt aen zijn
Hoogheyt den originelen Brief van de Cardinacl Maz^-
fU ten eynde om den Hartoge van LongueviUe te werden

etiri&emd'Altefe.

Soo wanneer Sweeden, Venetia ende de Cheur Fur-
ften alle Traceren d'Alteffe dan defen Scaec.niec alleen
kanteruggheblyvén, dandewijlede Cardinael Maza-
rwals PrincipaelMiniftred'Eitac,fulcx verfoeckcdoor
denColofjneU'EyÌMi/f/, ende dat wegens den ftijlvan
'cFrangoyfcbeHof, fulcks wordt verftacn te ghefchie-
den van weghen den Koningh i was daerom fijn Hoog-
heydt van ad vye dat men den Titul van ΑΗφ aen den
Harroge van
LongueviUe foude behooren tegëven.

Op'[ tweede Articu Ite vernemen wat Tituios Vttiiè-
[iidoecgevendat door den Ad\^o£aet Grarwlnckï:! zal
worden vernomen bydööSecretatis Vah den Venetiaen-
fchen AmbaiTadeuf, fijiide tót Afnfterdam j hóé den
Heere AmbaiTadÉuï Vàft Vientfii fel ve Heerètt Trà-
fteerde , dat iijn Hoogheydt op deh Kinds - Doop
van den Cheur- Vorft Phalts isghèliftgewèeft vàn hare
Ho: Mo: byichriftelijcke Ai^
te 'mijckéii ieH'Cbtur-

Op 'c derde Afcicuie, té docii ni6t haifidör tiööhté
meerder alsi^e/ietM.

Op 't vierde Articüle, wbrdêB tiiet ghehoudén als
AmbaflTadeurs.

Op het vijfde Articulê^ dàer bvér te fpreecken tnet
d'Ambafladeurs van Vranckrijck , énde te dbeh als
Venetia ende niet te wijckèn eenighe Furfteö ofte Prin-,
een maer te wijeken aen Ghekrooedie Hoofden en aen'
Venetia.

Op'tfefte Articul, tedoen als indenText.

Op 't fevende Articul te efquivercn alle Mediatores,
foo veel doenlijck , maer in voorvallende differenten
by forme van difcours te moghen verhalen aen de Fran-
joyfche of Venetiaenfche Mibifters 't voorvallende dif-
ferent , om te fien of den felvighen eenen voorflag doen
vanaccommodement fonder te worden ghenomen als
Medietores.

Op't achille Articule, te Vergaderen in een publijck
Yinysfine internujicie : elcks te nemen een zijde van de
Tafel aen dieSpaenfchetelatende keur van die Handt
ende den voo/gangb.

Op 't negende Articul, fich te reguleren met advijs
van de Freniche AmbaflTadeurs, ende dat Venetia iulcks
lichtelijck fai bekent maecken.

Op'tthiende Articul, isgedecideertin het ontwerp
van die Pouvoirs ende die Pouvoirs van 'tjaer i5ja.en
1609.

Op'telffte Articul, dat apparentlijck die Spaenfche
fullenghebruyckenFrargoyfche Tale dan fich willende
houden aen Spaenfche Tale datmen dan fich houden fai
aen Nederlandtfche Tale.

De Afte van inderaniteyt ende Pouvoir J^n
oockrefpeBive deni^. ende 17. O^obrü
vafigeflelt als mlgt.

De Staten Generaci der Vereenigde Nedérlanden,
gelet hebbende op het verfoeck aen haer Ho. Mo',
gedaen by de Heer
Barthelt van Gent Heere van
Loenen ende Meynderfwijck Amptman énde Dijck·
Graefvan Bommel, Tielre, ende Bommelerweerden,
Gedeputeerde in onfe Vergaderinghe uyt het Ltdt van
d'Edelen van die Provintie van Geldcrlandt, (en voorts
aen alle andere Heeren Extraord. AmbaflTadeurs en Ì>le-
nipot. mutatis mutandis)
als ExtraerJixarh jSmèa/fadettr
*»de Ïlenipotentiaris
van hare Ho. Mo, tottehandelinghe
omme cene generale rufte in de Chriftenheydt binnen
deStadtvanili»»/«-aen-gefl:elt, omme te hebben A^
'vanlnJmmteytvan fijn perfoon, gevoigh, Bagagie, eo-
aeQjoederen, verklaren dat fy van wegen de Generali-
teyt byalle middelen kofteloos ende fchadéloos fullen
houden den Perfoon van den gemelden Heer van
Meyn-
der/voijci,
fijngevolgh, Bagagie, ende Goederen, als
naren
ExtraorJinarit Ambeffadem tnde Vlenifotentìarìs,
tcgetisalleArreften, Detentien. SaiflTiffèmenten, Ge-
vanckeniflèn, ofte andere peri jkkelen,fchaden , rove-
ryen, plunderinghen ende fwarigheden, die hem te Wa-
ter of te Lande, gheduyrende defc Commiffiein'cgaen
en komen over ende wederkeeren , ofte verblijven voor
'tpublijck ofte in 't particulier i gaende nae iijhe Pro-
vintie loude moghen aengedaen worden , ofte over-ko-
men, by wien ofte oock uyt wat oorfaecke 't fel ve oock
foude mogen zijn, bedenckelijckofcc onbcdenckelijck
die alhier werden ghehouden voor ge-exprefleert, ende
dat dien volghende meer ghemelde Heer van
Mtynderf.
a>ifck,
desfeifsgevoigh Bagagie ende Goederendaer je-
gens fullen worden geguarandeert, ende de cöntraven-
tien ende fwarigheden die hem fouden mogen wederva-
ren, by alle weghen ende middelen gerepareerc, oock
voorgoedtaenghefien * geprefteertende volkomen het
gunt by den voornoemden
Heer vati Meynderfièyck, fijn
gevoigh ende aenkleven, gheduyrende de voorlz. Am-
baflTade tot fijne bevrydinge in 't werck ghefttldt ofte by
andere tot des fèifsontlaöinghe iende vergoedinghedaer
inneghedaen fai wórden, onder verbandt van alle des
Generaliteyts Goederen ebde Inkomften van dien egee-
ne uy tgefeyr, hoe die genaemt fouden moghen worden»
tot alfulcken volkomen verfeisckertheydt contelltement
ende gherufthèydt van den meer-ghemclten Heer als hy
eenighfints foude moghen vereyHchen ende hem van
noode wefen. Gedaen ter Vergaderinge van de Hoogh-
gemeldeStatfinGenerael, inden Hegedeni?. Oéto·;
ber ló+y.

/iste van Touvoir.

De Staten Generaci der Vereenighdc Nederlan-
den. Allen den geenen die defenfuilen fien ofte
hooren lefen,
Saiuyt. Doen te weten ; Alfo wy
ons hier bevoorens by alle gelegentheyt met een opregte
fincere wille ende intentie feergeneygt hebben getoont,
dat het langduyrigh Landt verderffelijcke ende bloedigh
Oorlogh in de Nederlandtfche Provintlen over vele Ja-
ren verwcckt,en vervolgens tot noch toe gecontinueert,
ter neder geleyt foude hebben moghen werden, tot der
fel ver Provintlen ghemeene befte ende ioulagement van
de goede Ingefetenen van dien, ende dien volgens oock
komen te vervallen ende te verdwynen de Oorloghen in
andere verre af geleghen plaetfen ende Zeen die uyt den
voorfchreven Nederlandtfchen Oorlogh jeghens onfe
wederpattyeharenoorfpronck hebben genomen, ende
lijnde met onderlingh Accoordt uyt gckofen de Stadt
in Weftphalen tot een verfamelinge ende Han-
delinge van een generale rufte in de Chriftenheyt, heb-
ben voor goedt geacht te noemen Perfonagien, dewelc-
ke met alle Authoriteyt epde Volmacht fullen adfifteren
de voorfz. Verfamelinghe ende Handelinghe om te hel-
pen aflbpiëren den voorfz. langduyrigen Landtverderf-
felijckeo ende bloedighen Oorlogh in de Nederlantfche
Provintlen verweckt : Soo It 'c, dat wy ons volkomenr-
lijck betrouwende op de wijsheyt, voorfichtigheydt, er-
varentheyt, intelligentie, getrouwigheydt ende y ver tot
den dienftder op - gemelde Vereenighdc Nederlanden,
van de Heeren
Bartholt van Gent. H«re van Loenen,
ende Meynderfwijck, Amptman ende Dijckgraef van
Bommel, Tielre ende BòmmelerWeerde, Gedeputeers
deinonïfe Vergaderinghe: uyt het Lidt van de Edelen
van de Provintie van Geiderlandt, Heer
"hhan vm Μλ-
tenejje, HeSrv&nMatencflTe, 'Riviere, Opmeer, Zou»
tevfeen, &C. Gecommitteerde Raedt ayt d'Ordre van
de Riddèrfcbap van dé E^len vtn Höllandt ende
Wëft - Vfieiliifldt, hoogh - Heeinraedt van Schielandc,
Heer Adiiia» taéUw , Rrdder, Heere Van Heemfte-
de., Hoögheiifiliilcte, RidtWijck., Nieuwerkerck, &c.
Eeffté Prefidetetrdê Raöilt ende Reecken - meeftcr
désGrafeflickheyds wn Hollitidt entfe Weft-Vriefland,
Heer
Jóha%ie tim!)i, Ridfler, Heer in oudt ende nieuw
Vofmèr.eerflb e'nde rèprëiènterende den Adel in de Sta-
ten ende Raedt'vanlieÏÖMöf/iAit) van Zeelant, Ordi-
narisRaedt van fijn fioö^eydt den Heere Prince van
Orange,
tìtéttGòderìvHn Jtluden. Heere tot Neder·
horft, Vreeland, CortühöÈf. O vermeer, Horftwaert, &c.
Gècomihitteerdeinonfé Vefgadfcringh uyt de Ridder-
fchap eb Edelfen Van de JProvintie van Wtrecht, Heer
ÏranfoyivattPemaj'Heete tot Hinnema in Hlelfum j

Heer


-ocr page 203-

201 ν E R Η A E L

Heer RipferdaMeeie tot Hengeloe.Bocxbergen,
Boculoe.en Ruyfienborg, Gecommitteerde in onfe ver-
gaderinge uyt de Ridderfchap en Edelen van de Provin-
tie van
Over-Yflel,Heer Adriaen clant,loi Stedum Hee-
re van Nitterium, rcfpeÖive Gedeputeerde in onfe Ver-
gadering,en Extraordinaris Arobafl'adeursin Duytflandc,
gevende de fel ve te famen ofte ten tninften't meerendeel
van dien (by
noodehjcke ihlcaùz of ongclegcncheydt ναπ
ò'andere ) volkomen macht authoriteyt generaci en fpe·
cìael beve! jom uyt den nacm, fen van onfent weghetì io
qualité van Pienipotentiarifen van defcn Staet binnen de
voorfa StadtA/«»i/?ir tehoorenenveiftaen van de Hec-
ren Plenipotentiarifcn van den feer machtigen ende feer
Excellenten Prince Don Philippe de vierde Koning van
Spangien deopeninghe van 't gene de fel ve Heeren Plc-
oipotentiariCTen van den votirnoemden Koningh fullen
aen-btengen 9 tot wegh-neminge van de voorfz. langh-
duyrigen, LandtverderiFelijcken ende bloedigen Oorlog
in de Nederlandfche Provintien verweckt> ende die daer
uyt haren oorfprcyick jegens onfe wederpartye in andere
verre afgelegeneplaetfen ende Zeen hebben ghenomen,
ende dien volghens met de fclve Heeren Plenipotentia-
riflen van den meer - genoemden Koningh treden in on-
derhandelinge ende tratìeren, oock befluyten een goedt,
vaft , oprecht, ende onverbrecckelijckTraétaet vaa ru-
lle , ghelijck als ly Heeren Plenipotentiariffen van defen
Staettotden mteftendienften verfeeckerinehe van de
Vcrcenighde Nederlanden der felver goede Inwoonde-
ren, als oock van hare Geaflbcieerde en GeinterefTcer-
den, in de voorfz. langduerige refpeöive Oorloghen ful-
len bevinden te behooren, ende hebben belooft ende
btloovcn midtfdefen ter goeder trcuwen> ende onder
Obligatie van ot)s ende onier Succefleuren in 't generaci
eniic parcicuiier vooralrijdt goedt vaft ende van waer-
den te houden'c gene byonle op geroeide Heeren Pie-
nipotentiarifen defesaengaendegheaccordeert ende be-
flooten lal worden , 't felve te ratificeren , onverbreke-
lijcktc ondethmden j ende doen onderhouden fonder
daer jegens immermeer te doen, ofte gedoogen ghedaen
te worden j iaeenigher manieren dircdelij!.kof;eiudi.
redelijckdes ten oirkonde hebben wy defen doen Para-
pheren met onlengrooten Zsgel doen zeghelen,ende by
onfen Griffier doen teeckenen in onfe Vcrgadpringe ,in
's Gravenhage den
derthienden Oftober fefihie» hondert
•vi/feff veeriigh,

©fti 18. ©ctoBji?" iS fpnöelijcïi bad oBcflcIùt De
flructie / cntJB totttiE lÏKt ren flljerefoHjctrt upt te fttj?0i
Den öcn olgcmrpn 33afl en SÖeebe baat); Docöücn tijDt /
alfooDefilenipotentiacilTen noci) niet teacen bettcoc'
Iien/ i^nietaepjaefigcect.

5Dcn 31. ©ctoti?i^öc©Eeren ©eöiputecröcban Zee-
landt
bp Den J^eecban Mey nderfwijck, ter ©ccflaDcriit
Oe
©?f(iÖerenücbetfo0ötfÏjnbe i)un te bechlacenop Dc
'Inllcuctle boo? De i|cctcn i>Icnipotcntiacifcn ban toe.'
oen Defcn ^tactgaenDcnaeclI^unflec/ tjebben gefcot
Dat fp Defen naec miDDagg tct loop / en foo becl De {to^t^
hept De^ tgb^ beeft tDiilen ItjDen/ {jaD&en gelefen enbe ge-
r)camineectDetgefcö?ifi<naefieitomme te Dienen tot De
boojnoemDe 2!n|Ituctie/ enDe get felbe gI)econfeteert
met De lüefoIutienenDeConcIufïcn genomen enDe aïit=
fojmcect upt De in-Bcti?ac{)te ?(lDbpfen ban De refpectibc
©jobintim/ opöetgöefcöjift gelntttuleect
ftoffe ende
ingredienten,&c.
CnDatfpboo^foobeel gun belangt
(fonDccnoc!)tan^te9;£ÌuDitie»nt)et ggeboelen ban De
i^eecen hunne meDe <(3geDeputeccDen teg
{)cntD00;Digg
nocDab^ntjtjnDe/ enDe tot Dit (iuch fpecialdcit ooc»
(leautDocifi^cct/ beeltninljunnel^eecen @;jncipalcn
te
cngagiecen
}ntet anDec^ gaDDen bebonDen Dan bat De
booinoemDeSIndcuctieinnefitua^betbattenDe be fu&>
ftanttebanbeboeinoeniDe tiefolutien
en ConcIu|ien/
enbe Dat foo beel belangt bat Daec bupten gaenDe / en
met namen Ijet geene op eenigge ConflDetatien bp &aec
ï|a Ho. ipienipotentiaiifen gcmabeect/ na booieaenDe
ebbi)^ ban fijn Qooggept bp gaec JQog. gecefolbeect
enbe in
be boo;noemDe f^nAcuctie geinfeteect bia^ ; bat
fp(i3eDeputeecDemebeban!)unfeIbenenDc fonDec gun·
ne i^eecen jBeDe-<$eDeputeetDen oft |^;inc(jpaien te
PieiuOfcecenoftengagiecen/al
&et felbe rooOenia&cIvbrn
geoojbcelt te gijn/Dat fpbettcouOen Dat bp fiutine booj»
noeniDe £>ceccn Pjincipaien / Die nocb bien toeccite
^taet^-gctoöfe becgaDect toacen / geen Difficultept fou,
öE tDojDcn gemaetfit/Bun Daec nteöe te confojmeren/ m
'tfdbencbcnganDtrel^ioUinticntcatcfrtetcn/ in ijoe»
göen Dat Daec Doo? ili öetafgaen ban be ©etmi ©itui,
potentiacifennaec naunftcc egeen öet minfte cetacöe·
ment fouDe toojDen geb;acDt.

^ocf) Datfp (SDeDeputeetben ban EeelanDt Babbeo
gljetemacqueectDatin Bet n;. ^cticul ban be boob
noeniDe^nlicuctie/ fpjeeeltenDebanBet
pjslliminaice
i^caetaet ban Den eer ften Jifiaittj i <^44- met B;anltrtjit
gemaecht/een feftece betoufie
9. ?icticulbacr opjijn te,
flepieBebbenDe/ niet infooDanigepofltibe termen toad
gelielDt/ omme boo; De iieecen Bace ifo- l@o· l^lenipa·
tentiaciflTen tot e]i:p;effeniafi te Dienen/ al^be ütnpoi:
tantie banbefeibe/ De intentie ban De cefpectibefpiga
bintien enbe De cefolutien in confojraitept ban Dien afjei
nomen/Bet felbe toacen becepffcBenbe.

^at tot Dien epnDe fp «SeDeputeecDen ban ^eelanit
Baec {Ha JÜ^og.toel BaDDen tolUen cememocecen/bat fbo
toanneec ban toegen Baec Ho. ^0. eetfi obec Bet boa;·
noembe p;aeliminaite fSTcactaet met De {^eeren ^ mbafi
'aDeuc^banSjantlmjtliinlianDelinge toa^ getcebcn/
laec {|o jHog. BaDDen becfiaen / bat aen br boo;noem>
le^dmbafraDeuc^fouDeivojbenber&Iaett bat men t)an
tadcDecjBöen De faeclten met Den gemecnen BpanDt fou>
DebicigecentotBetfluptenbaneen
Treves boojfeechtc
tBDt ban laren: ^tem bat men fïcB ban boen af toe»
betjdbt^ fouDe becbinOen ban gelijtlten te b;eechen entic
tDcOccom in <©ojtoge te tceben / in gcballe men ©jancft·
cBeftoftebcfen^raetquametebefpjingenen Den θοι^
logBaenteDoen/ bocBal^Debooifs. ©men «mbaffa.
bruc^ Daec op BabDen laten becIupDen/ Dat De ïütoone
bau BjanchCDCitgenoegBfacm geccfolbeerttoa^ totöct
maechcnbancencnbafienenbebonbigBeh @;eDe / bot
Bacc i^o. .»0. aen Bun SDÖe BaDDen goet gebonben/bat
bp gcfcöjifte fouDrn toecDen göefielt alle De ccDenen enbe
motibcnOicncnbeomBjanehröcftteDifponccen tot rm
®cebr?i ban lange giacen / in ca^ befen ÌJtaet niet toit
befiomentotecn ©icDe / taaec toeeeniflBePjobintun
fcBeenen te inclineren.

«Cube Dtbjijle befe faeefiefoo bp ©?ancRcijcfi afê befcit
^taet 5gn Difficultept foube Romen tc Bcböc" ( a!^
5tjn«
Dcu]epnigi)apparcntbat3p brpDe tot eenbeclrp foo^e
ban Craccaet foube bonnen tuo?Den cebifponccct ) bat
Baer$oog.fiiogenDe BabbengocDt gBebonDen/ Dat op
©anipiec fonbe toojben aöebjacBt een erpebieni/
toclch foube mogöen Dienen om ©jancRnjch te iatm
ncgoticcen tot ecu / cube Defen ^taet tot c«i
lairebc^.

aBelcftcn €rebr^/ aefijcB Baer Igo. ffio. refolutie iucl
cip?c|Tclöchtoopmebeb?rii8'»be/ Betcffectban eencn
©jebemetbenïHoningB ban ^pangirn foube Bcbbcn/
aeionfiDerccrtbatbe fflractatenmet ©?ancfictjcft cnDe
iiefcn ;fetact baube 2[acen i6u en i^jy. jgn mcDc
B?engcnDe
dat d'een of d'ander fonder gemeene bewilli-
gingh geen Vrede of Treves vermagh te maken,
toelciic
rebenen euDe met namen Bet beUiufIe
neghende detieni
tot een eppebient/ ten fine boo?noemt ingefielt jijnbe.

5&at Baec JloogB JÜog. toel c)cp?e(rel0cR Bobben bfr-
f!een Dat De acht iicciculen/ upt betoclche Bft boo^
noemDe ^jsliminaice €cactaet toa^ bcflacnbe/mct
boojnocmbe
negende ?lrticul foube toetben geamplicett
ofte tbel bat Daer na een fecreet lÏcticuI apart foube toec
Dengemaecht.

«CnDeal^D'ieerenltmliafraDruti ban ©jancRriJcB
bccËIaecbenopbeninBouben ban Bet boo;noembe aa-
gende?iicticul/ ongelaü tc 5ijn / oocft bifficultccrbcn om
tonfent te fcBiflbm/ enbe Bet felbe te beftomen booj cnDr
aleer op De
acht ?(tticulcn ban toegöcu befen ê>tact tati»
ficatie fouDe toetben beclcent / Dat tbel Bare üo. IBo. f
^eeren Bunne <{E>ebeputeecDcn Bebbcn gBcautBcitiK(<^<^
tot flupten enbe Ceeclténen ban be boojnoembe acht
mcticulcn
te mogen pjoceDeren.

5&0CB niet anberi al^ met Dien bccfianbe / bat
Bet bctDu(if
neghende ?frtfculfouDe toecbcu gfllflbtbp
gBefcBjifte / enbe Daer acBf er geboegt eeue fcBjiftf'Üf
©itftlacingBe / mtDe bifugBcïtóe bat in cajl De ccii'

flacnw


-ocr page 204-

203

van de Nederlandfche Vrede-handel.

Haenbc Jiieflot intic tot {Eunfler Γ00 foubc ftcmcii tipt ic
oallcn/lwt Den Koninglj Uaii ©janchcijcii inct oiiimtïiïi»
a£bctoilliö'"ei)rou3cmacrüetucn ©?cüe/ cnöe Dcftn
ètact een SEccüc^/ Dat Otn taoaöfiBtmElöcn «oninaö
Sn©jcöenietfouöctno3ljcnfïuiitcn üoo? fn alert bat
Dcfen^tartopöet meer BOcnocinSe^ctirul fonile ijtb-
beticontrntcnicnt / enbe Dat öct felöc ^cticulmctDe
t)oa?nocniDe bf ciüatinoc iieüengs cnDc op Dc tcpchcninflc
üanhctüooinocmOciiEcuctaet aen
Db l^cectn Uitibaf»
faDcut^foiiöEtuecOfn otjEcgclEbcct/ tuft bpvocoinflije
öat Ijacc JBo. ban fjacc stjbp Ijct öaec boo? ftirlocn /
bat
i)ft mecc genoembe negende ?tcticul J de cijiius boo?--
ballrnDr/ in Ijit €cactact Dcc
acht ^tticulen Ua^ flaen>
tjeflléecinfcceert.

313£lcfi flcfc[)?ift fnbi öEcfilarinse alfa b' J^eeccn ?l!m<
baffatKUclban tiabben gebifficuiteect obec

te ncnicn ; r»iö£ bat öe öcbüoicfn öp ben ìnfere ban Oo-
fterwijck fcbect op Ijaer ilo, JBog. la(i rnbe fjnfituctie
atiiBÖftDEnt / niet ijabbcn gcepccccrt / maec Dat be af=
öanflilingöc aan öct booinocmbe neghende ^tctiCHltot
jiunfiec toa^gcccmittcert.

©3t bc i|c£ccn ^ètatcn ban Sfdaiibt öunnc ï&eeccn
ij!iiicipalcn/(|c. inijecewnbc öunne cecflc enbe origincïe
§htmtic / cnoe be bcchlatinge tn confo^mitcpt ban Dien
biin tocgcn ftaec «öb. Jiao. tot meccnialeti/cnbe met na=
mcii Den xy. jpcb?uactj 1644. gtjeDaen enbe ten 0cgiflec
Dacn(icHcn/a(^ nocijbedlunbni batljetjpB^anchtgcIt
eiioeoefcn^taettcgeltjcitcm ©jcticofte ^rcbr^qua»
men acn te gaen / ofte bjel bat bp ben eenen ®tcbf^ en
bp Den anöeten ren Bjebe bjecbc ürfloten / bat bp ejcpi-
tatic ofte ^nfractie ban ijctiCcacraet men te geliiclt cf
gefamentluc[tg()et)oubni foube
3tjn ten (@o;lügg tel^o>
men/ enbe öat baccommenoobtü)cnDig{)b.in loegbtn
©lancftcijcft Ijet boojnocrabe neghet.de aicücul raorfl
bjétOengeobtinrect.

©acr toe emme te iionnen gecaechcn fp <!5ebcputeec<
Denbangeelanbi onöcc
l)et toelbeljagljEn ban fiunne
gftcnipjineipLUniban abbpfe toacen Dat be ©eecen
àinbalTabeuri en ^Icnipotentiarifen ban bcfcn ^taet
in lilacen pjecöfcn lati bp ljunne ^nfiructie ofte bp cefa^
lutitapact Dl
60020e te toecbingegeben/ alle mogelgc:
bEöEbbopcenaentetaenöen/ terflonbt op fiunne aen»
bomfltot JBunfler aen be ücccen fDicnipotentiarifen
t)an©janihc0ch/ bat (jet nieccgenoenibe ïïcticul / imt
mcté a!^ nu/ in Ijet boojfs pixUminaice iCractart gein»
frecert/ofte bpfecrctc 'ilcte apact toecbe gl)catce|lefct /
eningebalIebyI)un'tfclbemetIionbetDccben te toege
Btbjagt/ bat
5 ρ tecfiont tjnec i|o. J®5o. Daec ban iiDücC:
lentie fouben ijebbcn te geben/ om ban betbolgeng cöif
I)aentelt)o;ben()etgeneDcnbtcnflbanben Eanben be^
bonden foiiöetoojben te bcccpffcïicn/ fonbecbat onbec;
tufreI)cncoteentgl)be|lui>tban (^cactaet met ben tto^
iiing ban gipangicn foube mogen tuojben grpjocebr eet/
tnopbat bel^eeccntHmbaffabeur^ en pieuipotentia-
cifenban ©janehnjcft niet fouörn mogen ciccipiecen op
befectbanlafl/batben Ifeec %mba(Tabeuc Lier fonbe
to-'töcnaenöljefeljjiben batöpbptjctl^of ban ©janeh»
ti^ck met alle mogtjelicheDebboicen fonbec tf)bt beclie^
foube öebben te mopenneten/ bat be gijemtlbeïicecen
ambafiabeucg op bet boojnoembe negende ?ïcticul fuf^
Tifante tafi enbe poubotc toecbe toe-gefonben.

Öefetecenbe boo?t^ fp ^eecen «OcDeputeecDen ban
Zeelant gunbccbec tot De ceDrnen enbe motiben bp gun
monbrtittgegöebebuceect ommctebetoljfen Dat 'tboo?:
noembe negende Point al^ op fjacc ï^o. |©ο. ^tecatibe
cefoiutie gefonbeect/enbe toaec op bc cefpectibe ^jobin^
iicnimmec^Zeelandt, fici)inl)ct(luchban J^anbelin»
ge met ben Spant fjabbeii ingelaten p;ecifel|jch bet)oo2t
tetoetbengeobtineect/ enbe Dat boo?8et contrarie ban
OKngubebjo?benafgegaenDe boojnoemDe iCcactatcM
bianche jch gemaccht /enbe ben bccbecen floogijen
onoicnfl ban fiet ïïanbt in be tegcntooojbigöe Confunc»
tttce ban tijben enbe faechen betcacfit/ becfoccftenbc bat
be anbece ©jobintien alle öctfclbe in befjoo^lijciic conli-
Snbeffien"^^ tJiWcB^aeclbcft foube η

©a^opgebelitieccectenbebpbe ©jobintien göeabi
mfeect toefenbe / om be bifcrepentic Jjian bien baec op
cefoiutie BcöaUen.

©en i. a.enbe ï.jfiobcmbji^bpenbebantorgömDe
i^eecen ban geelantgcucaeectsjinbe op cefoiutie / eiiöc
lienbe bat t)et Oe fes anberc ^^obmtien gljrlirfoc baei bp
te perfiftcccn / Dat Ijet Concept ban gtiflcuctic ingcfirit
boo? Delgeecen?tmbaflabeuc^ enbe pieniporrntiacifni
bon tocgöm bffcn ^taet gacnbc nare Jiamiflec/ boo|
geajrefìeect foube bjoiöcngeljouben/ öcbbcn l)un glje-
nootfaccht gebonbeu/ bolgen^ 't gene fp oen z8. bec bec»
leben jPaenbt Ijabben aenglienomen te born / al^ nu te
fatcn acn-tepchenen batsp bc ïlcfolutie enbe (tTonelutie
tot öctaccclicccuban bebóoinocmbc 3liifituctic gljino.
men/ enbe alleget sceneiugcbolgc ban btcn becDccgc<
baenfoubemogm taoecbcn
/ geenfin;skonncn acquief-
ceren,
maft tcc contrarie bacctegcn^ luel ejcpjcffilycii
lynpjotefiecenOc/ aI^(ijrtDebeboo?nocmbe faechebaii
fooDanigljen natuece bat bolg{)cn^ b'^nie enbe jponba>
mentele majcimen ban befen ^taet / Daec ober bp obtc>
flcmmingegeeneConclufieljecfthonncn toccbm grno=
men/ brj^alben bat boo? bet ajrcflcccn ban be üoo^norni::
De^nficuctiebpbunneïlecten^jincipalen op icnigl)^
Sficticulenbdu De fclbe enbe met namen Ijct nf. .fHDcn»
tionrcenbebanbet |^;a:liminatce€cectaetbcn c.sisac»
tö i<>44.mrt©?ancHctjchgbemaccftt/ enbefeecftecbc»
toufi
neghende 9Bcticul Daec op fiinccfie);ieljcbbenbe/
nopt eenigb abbili tee ]9ccgebecingbet)dn baec Jloogb
JBog: i^in-gebjacbt.

39ocIj ommc te betooncn b'opcccbte intrntie ban bun
Hceren ^?incipalf η / enbe tofglj te nemen alle nabcnc.
ften enbe ongefonbeecbe ombjagie/ al^ of baec €belc
.fBogenbegemcpnbtfoubcn^ijn/ be ^tfcnbinge naec
MuuAertetcatnccen/ Dat fp ^ebeputeccbrn niet bab=
ben tbiilcnleöigö (iaën nocbmacl ( gclijch 3p op giflc
ccn enbrcecgiflecen itecatibelgcfi babbcn obcbacii) ron»
beldcft te bccfilaren / enbe
Dy gcfcbjifce obec te lebeccn/
bat foo tominccc bet
honderc ende vijPiende Jtcticul
ban be boojnocmbe gbcconcipicecbe ^«ficuctic foube
föngeamplicectenbege-elucibcertopbcn Boet nibe in
ronfo?mitcptbanbctecnofteanbereban bc ttoce
(cctencenbicnffnebpbcnlieeciiPjifficc
Mufch upt oe
abböfen ban be cefpectibe pjobiiiticn op bet ©ampicc
göebjacbt/ cnbebpfe^banbefelbcna tcfumptie mbe
fupiactfemptiegbeapp^obcect/ batfpal^ban ban boe.
gcnbunne©eecen©?incipalenbe boo|noembe geconcis
pieecbe ^nficuctie
ίου die light in alle hare Püindten en
Articulen
buntocl foubcu lateu gbebalirn / enee booj
fmaltjcit enbe bolRomenclijclt gea^reflecrt bouben / om
am Defêeecen ^dmbaffabeur^cnbe gilniipotcntiacilTcn
tee öanbt gr|lflDt / bare op bp liafc €b : be η bcboojUjcs
{ten Cebt flbcbarn / enbe be ccpfc nacc fön l^ooaljepbt/
en berbolgbcn^ naec j^jiinfìec fonbec üccDcc Dilap acti»
genomen te torcben.

©ocöal^brl^ceccn ©ebrputcfcbrn ban be lijcerrn
^tqten ban tollanbt enbe ï©cfï-Bjicf[ant bifficultrpt
fouben maechcn be boomoembe ampliötie cubi clucibd·
tieopbetboo?nocmbc ny ?lc!icul ubfolutclijch acn
te
ncmrn/ macc tcc contcarie Ijct c|Tc»iticelfte ban bien /
aen bunneil^eecen IPjinripalen fouben trillen cfferectn/
enbe bat baec booj bet betoufte negende ïtciicnl ( fijiibe
banfoobanigeSlmpojtandeenOe fooeffentieel al^ met
beelboubigeenontoeOccIcggclijcfiecrbrncn t^ betoont)
in plaetfe ban al^ in bet p^seiiminaice Cractaet met
©jancUröcfigbrmaec&tgelnfeccect/ enbe banbefclee
gracbt/ baleur enbe effect tc bouben / al^ be anbece
scht
^cticulen/ gelijcli alle be P;obintien tot meec inalcn en
met namen ad. χ 7. enbe ip. jpebjnactj i ί+Φ· b' 66c» bf
hlacct bunne ecnfïige intentie te toefen tee contcarie bcc
boojnoembciirticullo^ gbcmaecRt ban bc 2inficuctie
gefepareect inimec^ niet albacc in gcnocgfame hlace eti
poftcibe termen foube toerbengbeflelbc/ maec allc^tot
nieutoc belibecatie toerben berfcbooben / bat in fulc&ni
gebalte enbe anberiS niet fpd^ebeputeecben bun t'ecne=
mael ongelaft enbeoncrqualifìceect β/η btnbenbe tot bet
a?ce(lecenbanOemeecgbenoerabeg|nrtcuctie te gaen/
maec genootfaeclitfiinomme aen Bunne üeecen iPjiiic
cfpalen/ bic binnen tocpnigb bagcn ^taet^- gbetoOs^ fto::
men te becgabecen / cappojt te boen / enbe alle^ te laten
tot baec<lBD. JB3o. cefoiutie enbe bifpofïtie.

jSogbcnbetoel lybenbac onbcrtuffeljen be i^rerrn
fHmbaffabeuc^ enbe t^ienipotentiariffrnbunnarrOft

airge


-ocr page 205-

204 ν E Η A E L

iirgrc bctbacc'jcn / om De oeconcipiferDi; Sinfiritctie
m;t?jaba-sSi3c nnipliatie εη0ε cliiciDatic Dan Ì3ft Uoo;=
«3cm30115·. licticiil niet fijn l^oogfifin te communiCE'
rrn ΓΠ affttjcut tr ni mcn / op fiat Ijatc (CD. tDcStchomfl
tot ecii inaiaci bcflinncnDe ?£rcf(l Uaii aili^
Drfctfc:iöcmoaöcnluo?öfn/ enDe Ijct fdlie gljcDacn/
tnOeriiiDiC^nict / aisSöanöerepfenacc Muntteraente
nrmfii
/ iiccfaccftEtiDc Dat Dit alfoo in gacc iloog .l®og.
Sroiftft niac{) tDEcDcn B«nfcccECt / otn te Dienen Dacc
ctibcioo Drt btljocjt/ totichc ilcfiificatuce gljetonfcn»
tccrt i^.

ÏDnrcoplioo? pjqvjinciacl aùbij^ bp De ï^eeccn tìan
|}olïaiiDt tee Bfröaöcclnöö U"! ao. jf^obemBeci^inae-
b:aflii/ Dat öj^uftcutticüoojbE ï?efcen Penipoten-
tiariflai öcu 28. ilictobec boojnoemt geacceftecrt foube
5Tiiunöci)Ii)üenliantoeECDcn/ Dat ober Bet neghende
ïsisiiitacn
.aöctoctt inöft hondert cn vijfcisnde ^cticul
ba!t Dr fclue^nfiriictie fbuDetuojDenBÖieoncectccct tot
Munlier, nict De i^rcren ^tmDafïaöcucé enDe ©lenipo.
tciuiariffcn uan ©^ancltnjclt εη alle moaclijchc Debbois
ren en ©ffieirn alDacc aengetocnt / om te beïiomcn Den
Sjnijonöt ban öet fiibe
ntghende ^oinct/bat ban geltJC'
hen aen De ©tee ban ©ofiettoijcfi Ijaec to.jf^og. ©?bi=
nari^ ^mbafTabenE in ©janchcöch anberniael foube
iBüjüen gcfclj^cbtn/ Datöp fulcj; en baec't Oeboojt tìbacr
berber foube conclnucrrn in 5yn boojgaenbe aengeban»
gene
pour iüitcjten epnbE bat b'opgrmeltc ^eecen^m·-
bafTabetir^ cn ^lenfpctentiatifen ban Die Iticoon tnoglb^
ten merbeti gOciafl cn gcautliorifeett oni in te tuilUgljen
DengiifjuuDt ban'tmeec genoenibe
neghende©oinet/
en in cal bat Dct effect ban Τ feibe
neghende pomet niet
ènfouöeiionncntoeröenbcfiomen / foubenoe i|ectfn
&aci· JI203.4ij;tcaojDinaci^ Sïmbaffaöeut^ en pieiu'pos

tencijfm fulcks aen hacr Ho. Mog. hebben over te fchry-
ven om Dnrc
op te ontfangöen Der felben naeebectn laft/
cn in aïicn gcballe m;t be ^paenfcge nict becmogöen te
flnptcn boounQlcrtriatfpifeecrpnijaecl^coall^o. i&p
traojöinati^ ^nibaffabeuc^ cntse i^Ienipotentiaciffcn
Dffcnnaccbcccnlaiifoubfnöcfabcnbtfeomen/ luacc op
Qcbdibeceect ;tinbe |)cbben be ^jobintien ban
ïanbt/ 10treeöt/©jieilant / ©ber- illfel enbe ^tabt tn
atanben l)nec Ijicc mebc geeonfojnieert/ boef) toiprbt
tfet
fojinecen ban be Conciufje op Defe faeefie upt-fle(ïeibt
(otSjpbagiinacfì-ftomrnbe incïtip^.

©E griiifioe Ccncltiiie ban bage tc Dage gcbiffcreett
toojbfiiöc cpnùrlQcrt ben eeriten ®ftcniti?isi bafl ge^
fielt:rilbegfCffolbcertbatbc ïlecren pienipotentiavifs
fi li op ^ingf bagö tien y. fouben boen ben (öebt op De
ginfiriictie ; eoe i fjatc Pouvoirs enbe anBece fiucfien
Dutfatiöljcn / toacc nicDe enbe op ben boojfTaglj ban
l^olian. tlmnten lo. j^abeooeii De ïfcercn ban
Zeeiandt tjarc ficbljfn gcconfo?incert.

©ingf bagtj Den y. ©e cembji^ gehaiiien Jijnbc / i? bp
Cf nige geincbc ert / af|S of be Igccccn plenipotentiarifen/
cen^ öen «Bcbt aen be ©enecalitept gljebacn bebbenbe/
nict meer brquanii fouDen 5iJn/om ter ©crgabcringl) te
coinparcren. Jiiaec na betiberafie bcrflacn bat fici)
DefeiKÖebt niet brcbec foube ficechen; al^ tot pet
gbe-
trou w uytvoeren
ban be Hunfietfcfjc 25efcnbing/ enbe
Dat fp baei- om niet fouben becliefen {)ace ^effie tcc
ncrafitept.

3@aernaebe ì^eecen ^Ienfpotcntfariiren(e^cmptDe

De/ aen eleh ban De Plenipotcntiacifen geglpeben eene
Coppe autent0cft ban be ^nflructie / enbe oen De boo;=
ftemmenbe ban
qc ileeren Iplenipotcntiacifen ecn-en-
tivintigh fiucfien/ bolgcn^ 3nbentati^ bp fiem gfie»
teetftent.

2)' InifruBie luydt als volght.

INftrudtie van de Hoogh ende Mog : Heeren Staten
Gcnerael der Vereenighde Nederlanden , voor de
Edele Geftrenge , Hooch geleerde, Wyfe, Voor-
fichtighe Heere
Bartholt van Gent > Heer van Loenen
ende Mcynderfwijck, Amptman ende Dijck- Graef
van Bommel, Tielrc ende Bommelerweerden t Gede
puteerdcinhser Ho. Mug. Vergaderinghe uyt hetLith
van de Edelen van de Provintie van Geldcrlandt, Uhm
•van Matkcneife . Rivieie, Opmeer,Souteveen,5cc, Ge-
committeerde Raedt uyt de Ordre van de Ridderfchap
ende Edelen van Hollandt ende Weft· Vrieflandt,hoogt,
Heemraedt van Schieland,
édriaen Peen», Ridder, Heet
van Heemftcde, Hoogerfmildc, Rietwijck, Nieuwer-
kerck, &c. Eerfte Prsefiderende Raedt ende Reecken-
meefter des Graeffelijckheydts van Hollandt ende Weft.
Vrieflandt, lohandeKnuytKìààct, Heer
inoudtCBde
nieuw Vofmer, eerfteende rcprefenterende den Adel
in de Staten, ende Raedt van het Graeffchap van Zee-
landt , Ordinaris Raedt van fijn Hoogbeydt den Heere
Prir^e van Orangie,
Godert van Reeden Heere tot Ne·
derhorft, Vredelandt, Cortehoef, O vermeer, Horft.
weerdt, &c. Gecommitteerde in haer Hoogh Mogende
Vergaderinghe uyt de Ridderfchap ende Edelen van
de
Provintie van Uytrechtj Frans van Dobìh, Heer tot
Hinnema in Hielfum
t Wilhelm Ripperda Heer tot
Hengeloe, Boxbergen ; Boculoe ende Reuffenborgh,
Gecommitteerde in onfe Vergaderinghe uyt de Ridder-
fchap ende Edelen van de Provintie van Over-Yöel,
AdriaenClanttotStcdum Heer van Nitterfum", aliate
famen haer Hoogh Moghende Extraordinarii Ambaffa·
deursendePlenipotentiarifengaendeop de Negociatie
aengeftelt binnen de Stadt
Munfler in Weftphalen, tot
het vinden van een generale rulte in de Chriftenheydt,
Waer nac'zy haer ten regarde van dit fubjeö van weghen
deStaetder VereenigdeProvintienfullen hebben te re-
guleren.

In den eerften verblaerdr den voorfz. Heer Koningh
dathyte vrcdenistetraöeren, met de voorfz, Heefen
Staten Generaci van de Vereenighde Provintien in qua-
liteyt , ende als de felve houdende voor vrye Landen j
Provintien ende Staten, op deweicke hy niet en preten-
deert ende te maecken met haer ghelijck hy doet by defe
jegenwoordigeeen
Befiandt.

Ende fullen de Heeren haer Ho. Mog. Pleoipotentia-
rifen niet toe ftaen ofte gedooghen dat het bovenflaentie
pointin dirputeofte controverfie werde ghctrocken by'
de Plenipotentiarifen van den Koningh van Caftilien,
maer zal het felve moeten verblyven , ghilijck het'nu'
leydt.

III.

Men fai den Koningh van Cafitlien geven den Titui
van Koningh van
Spagnien, al eer men ten oorfaeck vaa
dien dehandelinge, tut
Munfier&sn te Hellen, foude bre-
ken ofte op-fchorten.

I V.

De conditiën daer op het voorfz. Beftandt foude tno-
genoftkonnenbeflooten worden, volghen hicrnaebe-
fchreven ende verklaert.

V.

Te weten dat 't voorfz. Befiandt fai wefen,gocdt, vaif,
getrouw cn onvefbreeckelijck, ende voor egcenen min-
deren tijdt, als
twaelflaren ; geduyrende, deweickewe-
fen fai ophoudinghe van alle Aéten van Vyandtfcbap van
watfatioendatdiezy, tuGTchende vuorfz. Heeren Ko-
ningh ende Staten Generael foo ter Zee, andere Wate-
ren als te Lande in alle hunne KoningrijckenjLantfchüp'
)en, Landen, ende heerlijckheden j ende voor alle haer-
uyder Onderfaten ende In woonderen, van wat qualitejit
ende conditie die fijnj zonder uytfonderinghe van ρ1»«-
fen ofte perfoonen.

V L

Doch fullen de Heeren Pleaipotentiarifen van weghen
haer Hoog Mog. verdacht zijn j dat by bcfluyt ende Suc-
ces van TraÖaet van
Beflant den precyfen tijc in het bo-
venftaende Artycul aengeroert werde uyt-gedruckt ende
gelimiteert, die in allen gevalle niet korter en fai riiogheo
fijn, als ijpw^Jaren. i

VII.

Een yegelijck fai behouden ende datelijcfe ghebruyc-
ken, die Landtfchappen, Steden, Plaetfeft » Landen »
ende heerlijckheden j die by jeghenwoordigh houdt en-
de befit. zonder daer inne getroubleert ofte belet te
worden, in wat manieren dat het
2y j terwijlgeduercnde

't voorii·


-ocr page 206-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

'ivoorfz Beftant, daer onder men verftaet te begrypen
die Vlecken , Dorpen , Gehucliten ende platte Lan-
den die dser van dependeren

VIII.

Ende dienvolgens wert wel ende te recht vetftaen dat
de
Meyerje van 's Uertogtnhefch, ais van defelve Stadt
dependerende» aen defer zyde behoort ende moet vol-

IX.

Ende hebben deHeercn Ambaffadeurs van den Ko-
ningh van Vranckrijck ende die van Groot Brittangien ,
beyde onfterfFelijcker Memorie ten dage van baer be-
lluyt van de voorgaenden Treves ghedaen de navol-
gende verklaringbe op het büvenftaende Articul j ghe-
hjck het in den felven voorgaenden Treves ftaetgeinfe-

X.

Nous foubfignes Ambafladeurs des Roy Tres-Cbrc-
ftieo & de la Grande Bretagne, Certiiions àtovsqu'i!
appartiendra. Q^ pai l'Artide troifiefmo du Traitté fait
ee jourd'huy entre lesDeputésdesSieursHrchiducs &
Eftats Generaux des Provinces Unies 5 On aenrendu
d'une part & d'autre & nous 1'avons ainfi compris, Que
tout cequelerdltsSieurs Eftats, tiennent en Brabant &
enFlandres, ausfi bien qu'e's autres Provinces dpntils
jouiflent. leurdoit deoieurfer
en tous droits de Snperio-
té, mefme IcMaiquifat
àù Berguesfur Ie Zoam, les Ba-
Tonnies de
Breda Greve & ce qui y ett joind 6c uny avec
lous les Bourgs, Vllages, Haroeaux, & Territoires,
dcpendante Certiffions > les Deputés defdits Siurs Archi-
diics avoir confenti
& accordé tout ainfi lefdits Sieurs
Eftats & leurs fubjedls ne pourronc trafiquer aux Ports,
Liux & places tenues par la Roy Catholiqueaux j
i'ilnelepremet, qu'il ne fera loifible non plus à fes fub-
jefts de Trafiquer aux Ports, Lieux & places qoe tien-
nent lefdits Sieurs Eftats lefdits Indes, Si cc n-eft avec
leur permisQon. Et outre ce que les Deputés defdits
Sieurs Eftats ont declaréplufieursfoisen noftreprefen-
ce, & des Deputés defdiös Sieurs Archiducs, fionen-
ireprend fur leurs Amis & Alliés efdiüs Pays , qu'ils
entcndent ks fecourir & asfifter > fans qu'on puiffe
pretendre la Tref ve eftre enfrainte ou viole àce'tocca-
üon.

Faltà Anvefslc9.jourd'Avril
Eftoitfigné

Ï.lenmyn, EfyedelaVUce, W-Sfemerj Re·

dolf he Wivwoêd.

X.

yj^ Yonder-getekende Ambaffadeurs van de Chrifte'
lijdtfte Koningh, en van de Koning van Groot-
Brittangien, certificeeren aen alle de ghenen, dlc du fai
swgaen,dat door het derde Articul van "t Tradiaètjdefen
(iagngemaeckt > luffchen de Gedeputeerden der Heeren
Acrtz Hertogen , en der Heeren Staten Generael der
VercenighdcNedcrlanden,men yerftaen heeft,en v/y het
dus begrepen hebben, dat al 't gecn,'t welck de geleyde
Heeren Staten in Brabant en Vlaenderen houden, foo
welalsind'andere Provintien,die fy befuteo, aenhenfal
wyven in alle rechten van Superioriteyt > ja felve het
Marck-graefichap van
Bergen op den Zeom. de Baronnyen
van Bredii,Qrave,eTi al 't geen,dat daer aengevoegc en aen

is,met al de Dorpen, Vlecken,Gehuchten en Lande-
'ycn, diedacraeadependeeren. Wycertificeerenoock
dat de Gedeputeerden der gefeyde Heeren Aerts-Kerto-
gengeconfenteert en veraccordeert hebben dat,gelijck de
ghefeyde Heeren Staten, en hun onderfaten niet fullen
mogen handelen in de Havenen en plaetfeo, ingehouden
door de CatholijckeKoning in
d'lndienSoo hy 'tniec toe-
h 1 ^ niet geoorloft fai zij η aen fij η onderfaten
tf
Mndelen in de Havenen en plaetfen , die de ghefeyde
neeren Staten inde ghefeyde Indien inhouden ι 'tenzy
aethun permisfieen toelatingh. Wyders, dardeGede-
^teerden der ghefeyde Heeren Staten veel-mael heb-
woverklaerdt iniegheBwoordigheydtvanoni, en van
«e Oedeputecrden der ghefeyde Heeren Aerw-Herto·
gen, foo mt n yets teghen ban Vrienden en Bondt-ge-
aóoten in de gefeyde Landen voorheemr, dat fy verftata
dat fy hen willen helpen en byftaen > fonder dat men kan
pretendeeren dat by defegelegeniheytdeTrevcsgebro-
kenofgevioieercis.

Gedaen i'Antwerpen, op den xtcgenden ten Apiil,
idop.

Wasgeteeckent

P. lannyn, Elye de la Έlate, Ruffi, Rr. Spencer > Ad^
dolphe Iflhmoad,

XI.

Da Onderfaten ende Inwoonderen Vah de Lantfcbap-
pen van de voorfz Heeren Kocingh ende Staten, iut-
len geduyrende dit Beilant alle goede Corrcfpondentie
ende Vriendtfchap te laemen hebben, fender te ghe-
dencken die ofFentien ende fchaden die fy luyden hiér'^
vooren hebben gheleden ; fullen oock moghen komeö
ende blyven in de Landtfchappen » d'ecne van de an-
deren , ende daer doen hare Tiaffiijc'q ende Commeitien
In alle verfeeckenheyt, foo ter Zee, andere Wateren,alï
te Lande ; 't welck nochtans de voorfz Heer Koningh
verftaet te weien gereftringeert ende gelimittcert aen de
Koninckrijcken, Landtfchappen, LaudenéndeHeei·-
lijckheden, die hy hout ende befit in Europa ende an-
dere plaetfen endo Zeen alwaer die Onderlaten Vati de
Koningen ende Princen, die fijn vrundenehdeGtal-
lieerden zijn « hebben de voorfz Traffique by onderlinge
bewilHginge j ende aengaende die plaetfen , Steden »
Ports ende Havenen, die by hoüt buyten de voorfz Li-
miten j dat de voorfz Heeren Staten iende hare Onder-
danen daer niet en fullen mogen exerceren eehigte Traf-
fique fonder expreffe toelatinge,van de voorfz HeercKo-
ningh. Wel fullen fy lieden de voorfz Traffijcq moghen
doen (indien hunlieden fulcx goetdunft) in de Landea
van alle andere Princen, Potentaten enda Volckeren,
die h henlieden fullen willen toelaten, (oock büyteh de
voorfchreve Limiten^ fonder dat derl*éoorfz Heere Ko-
ningh fijnde Officieren ende Onderfaten, die van hem
dependeren, fullen doen eenigbelet
uytdieroorfaecke
aen de Princen Potentaten ende Volckeren die henJuy-
den d'fel ve hebben toegelaten ofte fullen toelaten, noch
van gclijcken aen henluyden noch aen den Particulieren
metten welcken fy luyden gedaen hebben ende doen ful^
len de vooriz Trafficque,

Ί)εβ tWGc volghende Articulen werden dm
veertienden OBobris feftien hondcrt vyf
en veertigh
ghelicht uyt het Concept vati
InflruÜie : ende 'wanneer ende hoe de Hee-
ren Tlenipotentiarifen op dat ftpck namaels
^jngeinfirueertfiü ffyner tydt volgen.

X».

Ρ nde wat belanght het tweede Lìth van liet felve Ar-
■•^ticul wert tot dilucidatie van dien pofitivctneut geftelfc
dat de
Caftihanen fullen blyven by baer Vaert io looda-
nighe voeghen als fy defelve in Ooft-Indien alfnoch heb^
ben, fonder hun verder te mogeq e3j;tendei°en j foo dacfë
oock uyt Portugaels Indien fullen rhoeten blyven, fon-
der aldaer te mogen Mandelen,gclijck oock mede de
ih-
ghefetenen defer Landen haer fulleiionthoUden vandé
Frequentatie van derCaftilianea als oock Portiigijfcbti
Ooit-Indien»

XlIIi

De Navigatie en Trsfijcq op bey de de Indien refpeöl-
velijck fullen worden gemaintioeert volgens en in Cón-
forroité van de Öftroyen daer toe alberey ts gcgëveh ofté
noch te geven,en tot yfekerheyt van dien fai ftreckén het;
te maken Travet en de Ratificatie ten wederzyd^ iiyt
te brengcn,en fullen daer onder begrepen worden allePo-
tentaun,Natiën en Volkeree,waer mede baer JBo. 1

efte


-ocr page 207-

2o6 ν E R Η A E L

ofte die van de Wefl: Indifche Compagnie van harent
weghcn binnen de Limiien van haer Odroy in Vrundt-
fchap ende Alliantie ftaen, cnde
hl defe Compagnie haer
h^indel ende Trafficq in alle plaetfen binnen de Limiten
van 't Odrroy , aen hun by haer Ho. Mog. gegeven,mo-
gen bevorderen daer den Koning van CaiiiTien geen Ca-
fttlenilurifdiiSien,noch gebieten heeft,en dat metalful-
ke Koopmanfchappcn, Waren, Slaven,enanderfins,als
die van de voorn. Compagnie te rade iullen vinden : ende
en fuUen de Ondcrdaneii van de voorfz Koning van Ca-
flilien geeniints vermogen te Varen of Handelen in eeni-
geHavens ofte Plaetfen daer de Welt-lndife Compagnie
in den naem van haer Ho. Mog. eenige Cafteelen , For-
ten,Gtbiet,of Loges is h(.bbende,ten fy fake dat
fd gelijke Handelingen by de Cattilianen aen de voorfz
Compagnie werde vergunt inaile qiiartieren en Plaetfen
ond'jr den voorfi Koning van Caftiiien behoorende; En
dat in fo;iane gcicgentheyt die een of de ander geen fwaer-
,der bdaftingen fuilen mogen werden opgelecht als de In-
woonders van de relpe(5tive plaetfen fijn betalende, ende
fai een yderoock foüdanige Steden,Cafteelen,Stcrckten,
Handtl cnde Landen in Wcft- Indien ende Brafil blyven
befi'.tcn endc'gauderen als ten inganck van het te maken
Traöaet fai bevonden worden den eenen of den anderen
le competeren. Ende (uilen de Bewinthebbers foo van
d'Ooft als Weft-lndifche Compagnie defer Landenals
oock de Miniflers hooge als lage Officieren, Soldaten en
Bóotfgefellen.in aóluelcn dienft van d'eenofde ander der
voorfz twee Compagnicn wcfende , als oock die uytder-
felver refpidivedienftenfoo hisrtcLaodealf in 'tdiftrid
van de opgemelde Compagnien al noch continueren,
en na defen noch ge-cmployeert mochten worden, vry
cn onbekommer: iijn en in al.'ede Landen ftaendeonder
de gehoorfaemheyt van den Koning vanCaftilien in Eu-
ropa mogen reyfen,handelen en wandelen als alle andere
Ingefetenen van defen Staet, ende indien de Heerenhaer
Ho. Mog. Extraordinaris Ambaifadeurs mochte voorge-
worpen worden eenighe Confideratien contrarie 'tgeenc
dat hier boven ftaet ge-expreffeert, fullen daer van ad-
vertentie hebben te.geven aen haer Ho. Mog. die ilfdan
daer over fouden comrriuniceren metde Bcwinthebbe-
ren van d'eene of d'ander Compagnie, of oock bey de
fulcxacngaende.

XII.

Dit voorftaende Articul wordt bevonden tweeledigh
te fijn , ende wat aengaet het cerfte Lidt van dien wordt
gelaten foo hetleyt.

XIII.

De Navigatie ondeTrafijcq op beyde Indien refpcdti-
vclijck fullen worden gemainteneerc.

XIV.

Ende terwylen noodigh is een goeden langen tydtpm
t'adverteren den genen die buycen de voorfchreve Li-
miten met macht ende Schepen
zijn, omtcdeCfteren
van alle Aden van Hoftiliteyc foude geaccordeert die-
nen te worden, dat hetBi/awi binnen de Limiten van
het Odroy hier bevoorens aen de Ooft-Indifche Com-
pagnie defer Landen verleendt niet eer en foude begin-
nen, dan
een laer nadato van het befluyt van het voor-
noemde Beftant, ende
wat belanght de Limiten van het
üdroy hier bevoorens geaccordeert aen de Wefl: - In-
difche Compagnie dat het Beftant aldaer nieteerfou-
de beginnen dan een hülf jaer nadatoals vooren, wel
verftaende dat indien hec advys
Vanweghen 'tpublijck
ten wederzyden van 't meergenoemde Beftant binnen
de voorfchrcve refpeftive Limiten eer kan wefen, dat
van
als de Vyandtfchap daer ophouden fai, maer indien
na de voorfchreve tydtvan een jaer ende half jaerrefpe-
ftive binnen de voorfz refpeöive Limiten der voorfz
Oöroyen èenighe Ade van Hoftiliteyt daer fai fijn ghe-
daen, de fchade
fai fonder uy tftel worden gerepareert.

XV.

Op de fubftantie van twee naeft voorftaende Articulen
hebben de Heeren Ambaffadeurs van den Alder-Chri-
fbelijckften Koningen die van Groot Brittangie onfterf-
félijcke Memorie denleften Marty in het laer
1605». ge-
daep dc nàyiòlgedde verkW

Nóus Ambafladeun des Roys 'Trts-ϋΗπβίιη &dcla

Grande Breta^ae, & nous Deputés de MesCeurs les Eftjts
Generaux des Provinces Unies des Pays Bas, CertiiEoni
par ces prefentes, qu'eftans ce jour d'hiiy dernier du moii
delWars 1605;. aflembles en cctte Ville d'Anvers, avec
les Sieurs Deputés du Roy Catholique & des Serenisfi.
mes Archiducs
Albert & IfabiUa, grand different fe feroic
meu pour les commerces des
Indes. que les Depute's def-
dits Üieurs Archiducs vouloienc bien confentir degtéi
gré 4U nom dudit Sieur Roy, és mots & termesconte-
rues és Articles quatre&cinquiémedeUTrefveiqu'ils
diloyent n'eftre luffifanspourexponcrledit Commerce
en ce que mention expreOe n'y fut faite des Ww^dontils
s'abflenoient d'ufer pour certains reipcAs , qui ne font
d'aucun prejudiceauxdits Sieurs les Eftats,mais regsrdent
feulement le contentemenr particulier dudit Sieur Roy,
qui entend les en laiffer joüir parefï.ét ,en touteliberté
pendant laTrefve,fans y donner autun empefchement
foie à Jeurs fubjeös & à ceux qui trafiqueront aveceux,
OU eux Princes &peuples qui leur permettront leditTre-
ficq en leur pays; Ce que toutesfois Nous Deputés deftlitj
Sieurs les Eftats, ne voulionsaccepter, requeransqueles
1-ttdes fuilent noromement exprimés, & l'Artide couchc
fi intelligibltment, qu'il n'yeuftaucuneambiguitény
pretexte pour y faire difficulté àl'advenir. Ayanslefdits
Deputés, tant des Archiduc^ que des Eftats priez Nous
Ambafladeurs desRoys
Tris-Chrefijtn & de la Grande Bri·
tagne
qui eftions prefens à leur difpute, de vouloir ayder
àcompofer ce different, commeayions fait ceux adve-
nus és flutres Articles du Traitte, à quoy nous ferions το-
Jontiers employé eflayans de periuadeur aux Deputés des
Archiducs de faire l'expresfion dont üsefloientrcquis,
puis qu'en lafubfiftance delachofe ilseftoientd'iccord
& affirmoyent avec grands SermentSjque ledic Sieur Roy
d'Èfpagneavoitaccordéiceluy commerce de bonnefoy,
&cnintenticn de n'y jamais cortrevenir, rcmonltram
d'autre part aux Deputés des Eftats qu'ils avoyentausfi
I fubjed de fe contenter del'expresfiencontenucauxdits
I Articles quatre & cinquiéme comme cihns fuffifants,
I fans qu'il foit befoin d'y adjoufter ce qu'ils defirent de
; plus:mais les uns & les autres perfeverans en leur opinioci
I en forte que leditTraitté fembloit devoir eftrerompuà
I cétoccafion j Enfin nous Deputes defdits Sieurs Eftaii
aurions dccla/e' eftre ccxnters d'accepter lefdits Artide»
pourveu qua lefdits Sieurs Roy
Tres-Ckreflie» &dela
Grande Bretagne,c\'àsM&m priésde la part des Eftats defe
vouloir rendre guarands de Tobfervation de laTrefvc
avec affeurance de leurfecours encasd'Infractioncon-
lentent de s'obliger fpecialement pour l'obfervation du-
dit Commerce comme promis & accordé par lefdits Ar-
ticles ausfi valablement, que fi le mot des
Indes y eftoit
exprimé , ce que Jes Deputés des Archiducs auroient de-
rechef declaré eftre veritable ; Et que ledit Sieur Roy en-
tendoit garder de bonne foy ce qu'ils promettoient en fon
norn, & nous Ambaffadeurs iufdis promis Scconfenti
à cét occafion defaireiceluyTraittédeGuarantieenla
fuldite pour eftre bien informés que leursMaj eftés auront
Maj eftés auront agreable, tour ce que ferons, pour par-
venir à la Conclufion de ladite Trefve, dont les Deputés
dee Eftats fefontcontemés, öcontparefreélarreftéde
durre le Traitté d'icelle Tréve,
ce qu'ils n'euffeotsu-
trement fait, ayans enfemblementNous Ambafladeuii
fufdits & Deputés desEftatt,dreffé & figné leprefenC
Ade, que certifions & affirmons à tous qu'ils appartien*
dra cftre veritable fur noftre foy & honnsur.

Fait à Anverslesan & jours fufdit. „

Eftoit figné,

P. loannya, lilye de la Vhce, Rujp, Ri: Spencer > R»'
dolche U^tfmood, GnìUeauwe Loiiis Cornie de Ntjf*»'
W. deBrederadt, Cornelit van Gent. ίβία»ΐ'α» ϋΙ·
Je»l>artievelt j R. Malderie
. G. v. V.einjft, G. Hi/Ìi""
lehanShitht Ab.Coenden.

i

XVL

Wy AmbaiTadéurs van de ChrifteVyckfle Koniogh 1
yan de Koning van
QrtetBrittêngieM, en wy gcdeputew-

dCB


-ocr page 208-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

van mijn Heeren de Sacatcn Generael der Vereenighde
Hcderlandenjcertificeïen door defe tegenwoordigenHac
terwijl wydefen dag, de lefte van demaent,in'tjacr 160«?
in defe Stadt van Antwerpen vergadert, met de Hce-
ren Gedeputeerden van den Catholijcken Koningh, en
di-rSereniffime Attt»-Ïii.ttog'iD,All>ertttse.nlfaheUaieta
proot verfchil ontftaen en gerefen fouzijnotn de com-
mercie en koophandel der
Indien > die de Gedeputeer-
den der gefeyde Heereo Aerts-Hertogen wel willen con-
lenceren gewillighiijck in denaem van de gefeyde Heer
Koningh» inde termen en woorden > begrepen in't 4
en f Articul van de Treves, die iy feyden niet fuffifant
te lijnom de gefeyde Commercie te verklaren, vermit»-
»er geen expreffe mentie van
d'Indie» was gemaeckt.dacr
jffy fich onthielden tegcbruycken, om fekere refpeéten»
die van geen prejuditie en nadeel zijn aen deghefeyde
Heeren Staten, maeralleenlijck betrefiFen de particuliere
contentement en vernoegingh van de gefeyde Heer Ko.
ningh, de welcfc verftaet hen die te laten gebruycken by
cftót en met'er daet,in alle vryheyt, gedurende de Tre-
ves,(onder daer in eenigc verhindering te geven,'t fy aen
hun onderfacen, en aen de genen, die met beo fullen tta-
fijqucren en koophandel doen, ofraethun Princenen
volleen, die de gefeyde Traiijck in hun Landt aen hen ful-
len toelaten:'twelck nochtans wy,Gedeputeerden der ge-
feyde Heeren Staten, niet wilden aenneemen, verfoec-
kende Ìat ƒ iWiei» voornamelijckfoudcn uytghedruckt
lijn,en dat men 't Articul foo klaer fou ftellen dat'er geen
wyffelachtigheyt öoch fchijnwasomvoor'taenftaendc
eenige fwarigheyt daer in te maecken. Hebbende de ge-
feyde Gedeputeerden, foo wel der Aerts-Hertogen, als
der Staten,ΟΠ5 gebeden, Ambaffadeur van de
Cbrtfiet^k-
Koning,en van de Koning van Groot Brittenje, die by
hun verfchil tegenwoordigh waren,dat wy defe twift fou-
den willen helpen beflechten, gelijckwy metdegeenen
gedaen hebben, die in d'andere Articuien van 't verdragh
voorghekomen zijn. Daer toe wy ons gaerne lieten ghe-
bmycken,pogende de Heeren Gedeputeerden der Aerts-
Hertogen t'ovorreden tot het doen van d'expreifie ende
uytdruckinge, daer toe fy verfocht waren, dewijl fy in de
fubftantie van de faeck eens waren, en met hooge Eeden
bcveftighden,dat dc gefeyde Heer Koning van Spangien
defe Koophandel getrouwelijck had veraccordeert, met
intentie van nimmer daer tegen te doen, vertoonende
van d'andere zyde aen de Gedeputeerden der Staten, dat
fyoockoorfaeck hadden om fich te vernoegen met d'ex-
preffie en uytdrucking, begrepen in 'tgefeyde vierde en
vyfdeArticul,als fuffifant ziijnde,fonder dat het nootfakc -
lijclt is het geen, dat fy meer begeeren,daer by te voegen.
Maer fy bleven beyde foo ftijf b/hun opinie, dat het
fcheen dat het gefeyde Traftait om defe oorfaeck gebro-
ken fou worden. Eyndelijck hébben wy Gedeputeerden
der gefeyde Heeren Staten verklaart vernoegt te zijn met
de gefeyde Articuien aen te nemen, behoudens dat de
gefeyde Heeren,de
ChrifleiyckfieKoning, en de Koning
van Greoi Bnttauje,hici voor gebeden van wegen de Sta-
ten,fich willen befchermers maken van d'onderhoudingh
van de Treves, met verfekericgh van hun fecours en by-
itandi in
cas van infradie en brekingh, confenteeren tot
fich fpetialijck te verplichten tot d'obfervatie en onder-
houding van de gefeyde Koophandel, als belooft en geac-
cordeert door de gefeyde Articuien, foo krachtig en vaft,
als of de naem van
ladien daer in uytgedruckt wasj'twelck
de Gedeputeerden'der gefeyde Aerfs- Hertogen weer ver-
klaert fouden hebben waerachtigh tezijn,en dat de gefey-
de Heer Koningh verftondt getrouwelijck tc bewaren
'tgeen fy in fijn naem beloofden. En wy voorgenoemde
AmbaCTadeurs hebben belooft en geconfenteert in defe
Relcgcntheytdtt Traöaet van Garantie en befchermlngh
te maec(ten in de gefeyde forme, om wel geinformeert
te zijn dat hun Majeileyten aengenaem fullen hebben al
tgeen, dat wy fullen doen, om toihetbefluytvende
gefeyde Treves te geraecken, daer'meê de Gedeputeer-
den der Staten (ich hebben vernoeght, en metier daet
gearrefteert hebben het Trailaet van defe Treves te fluy-
'^"'^«'elck fy anderfints niet gedaen fouden hebben,heb'
bende gefamentlijck wy voogenoemde Ambafradeurs,en
'jedeputeerden der Stateqghemaeckten gerekentdefe
tegenwoordige
Afte, die wy certificeeren en bevcftigen.

aen alle, aen welcken het fai behooren 1 waerachtigh te
zijn,*op onfe eer en trouw.

Gedaen t'Antwerpen , ten voorgenoemde dagh ea
jaer.

Was geteeckent. ·

P. lanny», Elye de U Place, JLujfi, Ri: Spencer, Rodo/pèi
WivWeod, Willem Lodevijck Greef tianmjfou·,
v»*Brederode,ComelisvenGent 3 loha» vtnólde».
èarnevelt. R. Malderee, G. v. Renejpi, G. Hillama, U·
hàn Sketh, Ah. Coenders.

X VII.

De Onderfaten ende Inwoonders van de Landen vati
den voornoemden Koningh en de Staten, doende Traf.
Jjcque in de Landen d'een van d'andere, en fullen niet
gehouden wefen te betalen meerder Rechten ende Im-
pofitien als de eygen Onderdanen refpcAive, invoegen
dat de Ingefetenen ende Onderdanen van dc Geünieer-
de Provintien fujlen fijn ende blyven ge-eximeert van
feeckere twintigh percfento , ofte oock dierjehelijcke
mindere, meerder, ofte oock andere ImpoUtieü die
den Koning van Caililicn geduyrende den voorgaenden
Trevei geheven heeft, ofte noch geduyrende bet Beftanc
foude willen heffen op de voornoemde Ingefetenen end£
Onderdanen van de Geünieerde Provintien, ofte tot
lafte van defel ve boven of meerder als op fijn eygen On-
derfaten.

xviir.

Doch in cas het voornoemde poinc in vo^hen hier
boven geftelt van den voorfz Koningh van Caitilien niet
en foude konnen werden geobtineert» fullen de Hee·
ren haer Ho. Mog. Extraordinaris Ambai&deurs ende
Plenipotenttarifen alvootens daer op met den Vyandt de
begonnen Handelinge af te breecken, daer van rapport
moeten doen door een ofte meer uyt haer middel af te
fenden ende nader laft te ontfangen.

- XIX.

De Heeren Koning ende Staten en fullen buyten haeir
refpeàive Limiten van depafleerende Goederen noch
te Water noch te Lande gene inkomende» uytgaende
ofte andere laften ontfangen.

X X·

Die Onderfaten van de Heeren Koningh ende Staten
fullen reciproquelijck in de Landen die eene van den an-
deren genieten haren ouden Vrydom in deTol-rechten,
daer van fy-luyden voor den aenvanck van de Oorloge in
Vredelijckepofledie Gjn^weeft.

De Frequentatle, Converfatie ende Commercien tuf-
fchcnde refpedlive Onderfaten en fai niet mogen belet»
ende daer eenfghe beletfelen fouden moghen komen
t'ontftaen, defelve fullen datelijck afgedaen moeten wor-
den.

XXII.

Ende fai den Heer Koningh van den dagh af dat hei
Beflandt fai worden geflooten doen cefTeren op den
Rhijii
en Malle de lichtinghe van alle Tollen die voor dato Van
den Oorloge fijn ghcweeil onder bet reObrt ende di Arid:
der Vereenighde Nederlanden > namentlijcken mede_
van den
Tol van Antwerftn nodi elders van weghen de'
voorfz Koningh fai worden ontfangen > behouddijck ea
op Conditie dat die Heeren Staten van Zeelant recipro-
quelijck van den voorfz dagh af tot haeren lafle fullen ne-
men , ende eerfl van alfdan betalen die laerlijcxfe Ren-
ten , die op den vooifz
TolvanZeelandt voorden lare
vyfthien hondeittwee-en-fevemigh lijn befeten'd^Vaf
de Proprietarifen en Renthefifers voor dato vande voorfz
Oorloge in PofTesfie ende ontfangh fijn geweeft,foo oock
van gelijcken fullen doen die Proprietarifen van de vopr-
fchreve andere Tollen.

XXIIL

Het wit ghefoden Sout uyt defe Landen komende in
de Landen van de voorfchrevè Heer Koningh van her-
waerts over en fai niet moghen verboden, nochte hoo-
ger als het grof Zout belaft, maer met egale laflen ten
weder-zyden moeten befwaerdt wordeo Aide bly*
ven. '

ψ


-ocr page 209-

xgz ν E R Η A E L

XXIV.

De Revieren de Siheldt, Item de Canslen van V Sas,

Swün ende andere Zeegaten daer op relpondercndc,
füllen van dezyde van de Hecren Staien gcilooten wor-
den gehouden j geduyrendt^^n tydt vjin het Beftant.

De Schepen ende Goederen koniende inendeuytde
Havens van Vlaenderen refpedlive iullen mecibodanige
Itnpofitien en andere laften by den voorfz Heer Koning
moeten befwaert worden ende blyven alj de Goederen
de Schelde ende de andere Ceaalen in het bovenftaen-
de Articul begrepen in 'c op ende afgaen refpeftive be-
fwaerdt worden j gheduerendc den tydt van het Be-
ftanr.

XXVI.

Ende even verre dat op dc Stcpulatie vande twee naeft
voorftaende pointen fwarigheyt foude mogen gemoveert
worden aen de zyde van de Plenipotentiarifen van den
voorfz HeerKoningh, en fullen deHeeren Plenipoten-
tiarlien van haer Ho. Mog. de voorfz twee poir.acn niet
mogen laten gliflieren, maet daer op blyven infilkren en
hun wedervaren aen haer Hoogh Mog. overfchryvcn om
daer op refolutie t'ontfangen.

XXVII.

In cas aen de Heeren Exiraordinaris Ambaffadeurs en
Plenipotentiarifen voorghedraghen mocht worden > een
ofte meer poinöen Concernee^ende d'admiffie van de
publijcke exercitie van de
Roem/che Rehgie. fullen het
felfdc p!at alflaen, en in geenen oede aomiiterefi eeni·
ghe de minfte propofitie ofte ftipulatie van d- Vyandt
ten regarde van de
Pafifien ghchoorende onder 't rclïói t
van deien Staet,
ende fullen de ghemclJe Heeren haer
Hoogh Mogende Extraordinarii Ambjflaaeurs forghe
moeren draghen ten eyndede Kercken len Piai ten Lan-
de foo in deBaronnie
v&n Breda. Marquifaet van Bfr·
ehia en elders moghen wefen voordeühemeenre van
de Gereformeerde Religie, ende werdt demeer-ghc-
melde Heeren Extraordinaris Ambaflkdeurs ende Ple-
nipotentiarifen mltfdefen exprelklijck ghelaft geeue
dijptnfaiie ofte mtderatie by occalie van de aenitatn-
de Handelinghe tot
Munilertoe te ilaen ten regarde
van de Placcaten van defen Staet jeghens de
Ïau/ge-
fttde.

XXVIII.

De Onderfaten ende Inwoonders van de Landen van
de Heeren Staten fullen hebben defelve vefieeckenheyt
ende vryheyt in den Lande van de voorfz Heer Koning,
die geaccordeert Is aen de Onderfaten van den Koniugh
van
Groot Brittanghn by het Traöatt van Vrede, enue
die fecrete Articulen ghemaeckt mee den Conneftabel
van Caftilien daer aen om kortheyts wille gerefereerdt

XXIX.

De voorfz Heer Koningh fai metten eerften doen ver·
fien, dat bequame eerlijcke plaetfe geordonneert worden
tot begravinge der Lichamen van den genen die van de
fijde der Heeren Staten onder het gebiet van den voorfz
Koningh komen te overlyden, ten minltenindePro-
vintien ende Landen van herwaerts over.

XXX.

De Ingefetenen en Onderdanen van den voorfz Heer
Koningh binnen defe Landen komende lulleu haer ten
refpefte van dePublijcqitenQodts-dienil moeten dragen
ende qomporteren ia alle miodeftie, fonder met woor-
den oftewerckeneenigh (irhandaelte moghen gheven,
nochte lafteringen fpreeckcn.

XXXL

j Die koppluyden,Schippert, Piloten,Scheeps-voick,
haer Schepen, Koopmanfchappen, Waren ende ande-
re Goederen haer coebehctorende, fullen niet moghen^
«engheflagen nochte gearrefteerc worden, >c fy in krach-
te van eenigh bevel generael ofte particulier, ende voor
wat faecke dattec fy van Oorloge ofte anderfints,
Ìelfs
niet öndef pretext ven hem daer van te willen laten die-
nen voor de confervatie ende befchermenifle des Lants,
deer onder men nochtans niet en verftaet te begrijpen
die aenflagingen ende arreften van de luAitie > door de
ordinaris wegen ter oorfaecke van eygen fchulden. Obli-
gatien ende bondige Concraflen van den genen jegbens
den wekken die voorfz aenfl-igingen fullen fijngedacn,
daer inne geprocédeert fai worden j gelijckgebruycké-
lijck is na recht ende redenen.

XXXII.

Daer fullen ten wederzyden eenigeRechters in ghé-
lijck getal worden gecommittecrt, by forme van
cém-
bre mipartie die hunne Refidentie fullen houden in de
Nederlanden , ende dat op aliulcke Plaetfen ,
hcc {}
overhandt, dan onder het ghebiet van d'cene dan van
d'andere, na datfulcx by onderlinghebewilliginghefal
goetghevonden worden, welcke wederzij dis gheitelde
Rechters volghens deCommiflieendelnitruftiehunte
geven, fullen opficht npmen over de Handelingedcr
Ingefetenen defer voorfz Nederlanden, ende delaften
ende Impofitien die ter eenre ende ter andere fijde gehe-
ven fullen worden op de Koopmanfchappen, Ende in-
dien de voorfz Rechters komen te bevinden dat daer ia
ter eenre of ter ander, of wel ten beydea fijden exc«
werde gepleeght, fullen 'tfelfde exces reguleren eade
modereren , voorts fullen de voorfz Rechters examlne·
ren de queftien over de non executie vanhetTradaec,
alsoock deContraventien van dien, die intydenende
wylen fouden mogen komen te ryfen foo in de Landen
van herwaerts over, als oock in de verre afgelegen Ko-
ninghrijcken, Landen, Provintien ende Eylanden in
Europa ende daer op
/«nmariécRdedep/af/odì^onetea
ende uyrfpreecken *t geene fy in Conformiti van het
TraAaet bevinden fullen te behooren, ende fulleo de
Sententien ende difpofïtien van de voorfchreve Rech-
ters ter executie worden ghefteldt door de Ordinaris lu·
Aitie eer plaetfe alwaer dc Contraventie isghefcbiedt,
of wel jeghens de Perfoonen van deContraventeurs,
na datfulcx na gheleghentheyt fai worden gerequireerc,
^nde fai de voornoemde ordinaris lullitieingeenghc-
breecke mogen blyven de voornoemde executie te doen
ofte laten ghefchieden, ende contraventie te repareren
binnen den tydt van .,...,.......,..,...

na dat de voorfz Ordinaris luftitie daer toe fai welden ver-
focht.

ΧΧΧ1Π.

Indien eenige Sententien ende Vonniffen ghegheven
waren tuflchen Perfoonen van verfcheyde parthyen niet
gedefercert wefende 'tfy in materie Civile ofte Crimi-
nele , die fullen niet mc^hen ge - executeert werden
jeghens djePeifoonen der Gecondemneerden, nochte
hart; Goederen, geduyrende't voorfz Beftant. Endeen
fullen egeen Brieven van marqué en repreitilien geaccor:
deert worden, gheduyrende'het felve Beftant, teufy
met kenniflè van laecken, ende in faecken in deweicko
fulcx is toegelaten by de Keylcrlijcke Wétten en
Coü-
Itiiutienj ende na de ordfegefteltby defelve.

XXXIV.

Men en fai niet mogen aenkomen, innekomen ofte
blyven in de Haven, Bayen, Plaeyen
ofte Reden van
den Lande d'eene van de andere, mee Schepen onde
Voick van Oorloge in ghetal, 'tweick ioude moghen
fufpitie geven, fonder verlof en toelatinge
van den gee-
nen , onder dewelcke de voorfchreve Havenen, Bayen,
Playen, ende Reeden zijn^ ten ware menghedreven
werde door tempeeft ofte gedronghen werde 'tfelvete
doen door noot, ende omme te (chouwen eenige peri-
culen van de Zee.

XXXV.

Die gene opten welcken de goederen fijn aeogeflagetj
ende geconfifqueert ter oorfaecke van den Oorloge, of-
te hare Erfgenamen, ende die haer recht hebben fullen
l'hebruycken defelve goederen gheduyrende hetvoor^
fchreve Beftant, Ende fuJIen de poffeiEc van dien iea-
nemen by haer eyghen authoriteyt,
en inkrachtcvan
dit Traftaet fonder dat van nooden fy te hebben recours
aen .de luftirie niet teghenftaende alle incorporatien
voor den Fifque, ATerpandinghen, gedaen Giften,Trt*
öaten, Accorden cndeTranfaftien, ende^watrerun·
ciarien fouden mogen gefteldt fijn in de voorfz Tranfa-
öien omme uy t te fluyten van een ghedeelte van de goC'
deren die geene die defelve behooren toe tèkoomen,
met lafte nochtans datfe daer van niet en fullen mo-
ghen difponeren , nochte defelve ^fwaren ofte ver-
mioderen, haogeadfr den tydt van 't vvorfz gbebruyct«

cc Λ


-ocr page 210-

van de Nederlandtfche Vrede^handelingh. i8i

ien waf e fyluyde verworven hadden toelatinghe van de
voorfz Heeren Koninck ofce Staten.

XXXVl.

Den 7 luly 1610. istotdiluddatievan'tbovenfhendc
Articul verdragen, dat alle goederen epde Rechten die in
kracht
van het Traftaet van den 9. April x6o$. rccipro-
quelijck den ouden proprietarifen > haren erven ofte
Adie van defelve hebbende fijn gereftirueert, ofte doen
ter tydc noch moften gereftiiueert worden y
fullen by
den felven Proprietarifen mogen verkocht worden, fon-
der dat
van noode fai wefen daer toe particulier confent
te
verwerven, uytgefondert den eygendom van de Ren-
ten die van w
'gen den Fifqucn in plaetfe van de ver-
kochte goederen fullen worden bekent, mitfgadersdie
Renten ofte Aitien ftaende tot lafte van de Fifquenre-
fpedlive.

xxxvn.

Indien de ontruymlnge der goederen ende Rechten
die behooren gereftitueert te werden tot eenige plaet-
fen wordt gedifficulteert, den Rechter van defelveplaet-
fefal datelijck de reflitutie doen effiaueren>en daer inne
gebruycken den kortflen wech, fonder dat onder pre-
text
van onbetaelde capitatie ofte anderfints, die rcititu-
tie van die ial mogen gediflèreert worden.

XXXVIII.

De Inwoonderen ende Inghefetenen der Vereenigh^
de Nederlanden, fullen alomme onder het gebiet vande
voorfz Heer Koningh hen moghen dietien by sifuicke
Advocaten, Procureurs, Notarifen, SolUciteursende
Executeurs als hun goetduncken fai, die oock daer toe
{des noot ende veriochtfijnde)by den Ordinarii Rech-
ter gelaft fullen worden, des fullen de Ingefetencn ende
Onderdanen van de voorfz Koningh komende onder
bet gebiedt van de voorfz Heeren
Saten vite verja oock
geniettn geüjck behulp.

XXXIX. , ·} ,
't Welck óock plaets hebben fai ten proffijtevan dc

Erfghenamen van wijlen den HeercP«we venOr^ngit
felfs voor de Rechten die fy hebben in de SaHntt^ia
het Grieffchap van Bourgoigne , die henluyde fullen
wedergegeven ende gelaeten worden, felfs mette Bof-
fchen die daer van dependeren, ende aengaende het
Proces van
Cailelhlin geinftitueerf by het leven van wy-
len den voorfz Heerc Princevan Orangein*t Hof van
Mechelen jegens, den Procureur Generael van den Ca^
tholijcquen Koningh, deweicke andermael belooft by
delen tergoeder trouwe her.luyden te doen gevpn luffi-
tie in alle rechtveerdigheyt ende finceriteyt binnen een
jter fonder langer vertreck ofte iiytftel,
na dat vervoigh
by hen fai wefen gedaen. Ende dat te meerder pm dat
geduyrende het voorgaende Befliant'tfeifde volgens het
ιψ Articul van dien hadde behooren geefféftueert te
Worden, 'twelck door faute van d'andere zyde ni?C en is
gefchiet. t .

L.

Den7. January i<5io· istotdilucidatievanheteerftc
Liihvan het voorftaende Articul verdragen, dat onder
de reftitutie van de Goederen ende Rechten by den Tra-
iate van den 9, April lioj.geaccordeert oock yerftara
worden begrepen te fijn de Goederen ende Rechtep ge:
legen inde Giaeffchappen van
Borgondie» ende
leis 3 ende het geene volghende den felven TraÖate
ende Handelinghe van den voorfz 7. Januarv noch niet
en is gereftitueert, ial aen den Proprietarifen > .hkreti
Erven ofte Aöie van den felven hebbende van beyde fij X
<ien alomme metten eerften ter goeder trouwe gerêlii··
tueert worden.

XLI.

Indien de Fifque heeft doen verkoopen vandeeene
ende andere zyde eenige geconfifqueerde goederen, die
geene, deweicke die fouden behooren uytkrachte van
het jeghenwoordigh TraiUet toe te behooren, fullen
gehouden wefen haer te contenteren met Intereft van
den Prijs jeghens den Pcnningh fefthien, ommeeëlc-
ken fare gheduyrende het Beftant betaeldt te worden
op de neerftigheydt van den genen die befitten de voor-
ichreve Goederen, anderfints fai henluyden geoorloft
hen
te addreflcten aendc verkochte gronden vibde

XLII.

Deo 7. lanuary i^io. is tot dilucidatie van'tboven·
ftaetkde Articul verdraghen, dat van verkochte afghe-
loft^Renten pftcCapitaien by ofte aendeFiiquenre-
fpeaive, fullen Brieven verleent worden aende Pro-
prietarifen, hare Erven ofte hare AÖie hebbende, die
hen dienen fullen voor bewijs declaratoire in Confor-
mitévanhctTra<Saet van den p. April i(So9 mette aflig-
natie van laerlljckiche betalingeopeenRentmeefterin
dc Proviotisn daer die verkocht ofte gheloilzijn, die
daer in f»I worden gedenomineert, ende fai den Prijs
gereeckent worden na de eerfte veikoopinge publijcque-
lijck of anderfindts na behooren ghedaen , het eerfte
laer Renten daer van fai verfchynen ende betaelt wor-
den een
Iter naer dato van het beiluyt van het Tra-
öaet.

XLIII.

Maer indien de voorfz verkoopingen ghedaen waren
by luftitie voor goede ende Wettelijeke fchuldcn van den
geenen die de voorfz goederen plegen toe te behooren
voor de Confifcatie, 't fai haerluyden geoorloft fijn ofte
hare Erfgenamen ende recht van den felven hebbende
die na haer te nemen, betalende den prijs binnen een
laer te reeckecen van dendagh vanhetjegenwoordigh
Tradlaet, na welcken tydt fyluyden daer toe niet meer
en fullen ontfangcn worden, ende de voorfz aennemin-
?e ende verkoopinge by haer gedaen zijnde, fullen fy-
uyden daer van moghen difponeren, gelijtk haer goet-
duncken fai, fonder dat van noode fai wefen tc verwer-
ven eenigeandcre toelatingen.

,..,„, XLIV.

Ende wat belangt de reftitutie der goederen, endede
toelatinghe vande verkoopinge van dien in't generael >
defes aengaende wort hier vooren gcfproocken.
X£j V.

Men en verftaet nochtans niet de voorfz nae-haer'ne·
minge plaetfe te geven in den Steden, omme decrooce
incommoditeyf ende notable fchaden. die ont^ngen
fouden de verkrygers ter caufe van de veranderingen en
reparatien d'e fyluyden fouden mogen gedaen hebben ia
de voorfz Huyfen daer, van de liquidatie foude wefen te
feer langende befwaerlijck.

XLVI.

Ende foo veel aengaet de reparatien ende verbeterls-
geq. ghedaen aeri andere verkochte goederen, daer van
die herkoopinghe is toegelaten, indien die worden go·
pretendeert, ^ Ordinarie Rechters fullen recht doen
met kennifièyan.faecken blyvende die Gronden ende
Erven gehypothequeert voor de fomme daer toe die ver·
beteringen fulleq worden gellquideert fonder dat noch-
tans geoorloft fai wefen aen de vooriz koopers tc gebruy·
ken recht van retentie, omme daer van betaelt ende vol-
daen te wefen.

. in XL VIL
Alle verfwegen goederen ende Rechten, Meublen ,
Imm'eublen f Renten , A&icn , Schulden, Crediten
ende andereiiie piet by den Fifquen mat goede kenniflTe
en fijn gefaifeert voorden daghvan hetbelluyivandic
Tratàaet, fullen de Proprietarifen, htre Erven ofte den
geenen die AAie van den felven hebben,met alle Vruch-
ten., Renten, opkomften endeproffijteninvryedifpo-
fitie.volgen. Oock en fullen die vcrfwijgers nochte ha-
ren Erven by de refpeöive Fifquen ter oorfaecke van
dien niet moghén gemolefteert worden, maer de Pro-
prietarifen 1 haten Erren, ofite dichtteASiehebben*
iullen jeghens eenygelijckdiefaengaenderecht hebben»
als voor haer eygen goet.

XLVIU.

Die Boomen afgehouwen na den dagh van het befloyt
van het Travet, ende die ten felven dage noch op tea
gront hebbeci ghelegen, oock die verkocht fijnde ten*"
voorfz dage^noch ongehouwen waren, fullen denpro-

Erietarifen vpighen, niet tegenftaende die gedane ver-
oopinge, ende fonder dat fyluyden gehouden fulleq
wefen eenigen prijs te betalen.

■ - XLIX.
. De Vruchtênj Hueren, Pachten ende inkomen van da
Heerlickhefe, Landen, Thienden, ViOcheryenjHay-
fen, Renten cn andere opkomften vande goederen, die
j&V"' volfeen»


-ocr page 211-

iS6 V E R Η A E L

volghens het Tradtaet moeten gereftitueert worden,
'verfcheenen na den dagh van het befluytvtn hetfelve
Traftaet, fullen voor het gheheele laer den Proprie-
tarifen > hare Erven ofce Aöie vanden ielven hebbende,
volgen.

De gemaeckte Huyre van de geconfifqueerde ofte ge-
annoteerde goederen (niet tegenftaende die voor vede
jaren fijn gemaeckt) fullen mettet jierdaer in 'cTraöaet
Tal worden geflooten , geexpireerc wefen na het gebruyck
van de Plaetfen refpeÖive daer die goederen ghelecghen
zijn, ende fullen dié Huyren na een dagh van 't voorfz
Traàaet i verfcheeoen als hier voeren verhack >s,aen de
Proprletarifen betaelt wor^n.

Wel-verftaende dat indien de Bruycker van de Goe-
deren voor de Vruchten van de alfdan aenftaende Ougft
eenighe koften aendefelve goederen ghcdaen heeft, dat
defelve koften na cofturae ofte tot difcretie van den Ge-
rechte van de plaetfe daer die goederen gelegen Zijn, ful-
len werden by den Proprietarlfen betaelt aen den Bruyc-
ker.

LU.

De verkoopinge van de geconfifqueerde oft«eanno-
teerde goederen gedaen 't federt hecbeiluyt des Tradaets
■worden gehouden nul>en gelijcken die te voorcn gedaen
fijn tegen» de verdragen ofce accoorden meteenige Ste-
den in'c particulier gemaeckt.

L111*

Oo Huyfen van particulieren, die gereftitueert fijn
ofte ghereftitueert moeten worden volgheDsjhet
Tra-
öaet , en fullen reciproquelijck metGuarnifoen ofte
«nderfindtf niet anders ofte vordert belaft worden van
die Tan
de andere Onderfaten van gheiijcke gheleghent-

LIV,

Nleitiandt en ial ter eenre ofte ter andefe djde direÖB-
Ujck ofce indireftelijck in 't veranderen vàn fijne woön-
plaecfe belet worden i midt* beutlende die Rechten
daer toe ftaende , ende waren daer eenighe beletfdeïi
gedaen federt het TraAaet, fullen datelijck'worden af·

gedaen. LV. '

Indien eenige Fortificatiën ofte publljcke wercken ge·:
daen fijn van de eene ofte andere z/de, met toelatinghe
ende authoriteyt van de fuperieurs in de plaetfe daer van
reftifutie behoort gedaen te worden door Traöaet, de
Eygenaers van dien fullen gehouden wefen haertecon-
tenteren met de eftimatie: die ghedaen fai worden byd<
Ordinarle Rechter foo van de voorfz Plaetfen, ali van
delurifdidiedie fy daer hadden , ten ware Parthyen on-
derlinge accordeerden. j^yj

Den /wTO</nJanuary i($io.ishetbovenftaende Atti-
cul dui verre geamplieert, dat voor die goederen tot
Fortifigatie , publyaue Wercken ofte God»-Huy-
fen geappliceert den £yghenaer fatifàdie gedaen fai wor·

LVII.

Aengaende de Goederen van Kereken, Collegien , en
andere pieufe phietfe gelden in de Vereenighde Provin.
tien, dewelcke waren Leden dependerende van de Ker-
ken Beneficien ende Collegien die fijn vandegehoor-
faemhey t van de vooriz Koning,'t gene niet verkocht es
il geweeft voor den i lanuary fai hetiluyden weder
gegeven en gereftitueert worden, en fullen daerinne we-
der komen, oock by haer eygen authoriteyt ende fonder
behulp v8nJuftitie ,omm'e'tfelvetegebruyckeo, ghe.
duerende het Beftant ende fonder daer van te mogen dl-
fpooeren, na dat hier vooren gefeydt is ; maer voor den
geenen die verkocht fijn voor den vöorfz tydt ofte gcge ·
ven in betallnghel^ de Staten van eenighe Provintie,
die Rente van den Prijs fai hàer betaelt worden t'dcken
lare naer advenant den'Pennïog feftieh by de Provintie ,
die de voorfz verkooplng^e fai hebben gedaen, ofte de
voorfz goederen gegeven in betalinge ende oock geafiig-
neert in fulcke maniere, dat fy mogen w^nverfeec·
kert, van gelijcken fai gedaen ende geobfervWrt worden,
vui de fijoe van de vciorfz Heer Koning<

LVIIL

Die genen aen den wekken die geconfifqueerde goe.
deren behooren gereftitueert te worden, en fullen niet

fhehouden wefen te betaelen eenighe achterftallenvao
Lentcn , laften , ende debvoiren fpecialijck gheafiè.
öeeit ende geadfigneert op defelve goederen voor dee
tydt dat fyluyden die niet en hebben gebruyckt, ende
foo fyluyden vervolght ofte ghemoveert waren van de
eene ofte andere zyde fullen werden geren voyeert als ge·
abfolveert.

LIX.

Den 7.Januaiy itfio. Is bet bovenftaende Articulge·
dilucidéèrt, hier mede, te weten, dat daer kent<eltjck
bevonden wordt dat alle goederen van yemandt van de
eene ofte andere zijde gheconfifqueertoftegeannoteert
fijn gheweeft, foo dat den felven egeene middelen ca
heeft behouden i daer iiVthy die Renten ofte Interefteo
van Qoe fchulden verval en, gheduyrende die confida·
tie ofce annotatie heefc konnen betalen , diefelveeniàl
niet alleen van de reeleLaften ende Renten,maer oock
van de generale ende perfonele belaftinghen van de Ren>
ten ends Intereften, in den voorfz tydt verfcheenen,
bevrydt wefen.

LX.

Men en fai oock niet moghen pretenderen voor die
goederen dié verkocht ofte geaccordeertfijnommege-
dijckt ofte herdijckt te worden , anders als die opftal-
len daer voor diepoiTefleurshen hebben verbonden by
de Traihtee daer toe ghemaeckt, met den Intereft
van de gefurneerde Penningen, indien eenige gegeven
zijn, oock na advenant van denPenninghfeftienalsbo·
ven. ,

LXL

Die Jugementen gegeven, ommediegoedereOende
rechten »confifqueert, met Parthyen dlegekeatheb·
ben den Rechter,ende Wettelijcken fijn gedefendeert
geweeft, fullen houden. Ënde en fuliën de gecondela·
neerde niet ontfanghen worden, om die tegen te Cegged 1
tenWaiè door ordinaris wegen.

' LXIL

' D· voorfz Heeren Koningh ende Staten fullen Cöm·
mïttêren elcx in 't fijne die Officieren ende Mpgiftratén
tot de Admlniftratie van de luftitie elide Politie inde
Steden ende fterckePlaetfen, dewelcke door het tegen·
woordigh Tradaet behooren gereftitueert te worden aeo
dePro^^rifen, oaime die tegebruyckengeduyren·*

^ - ' ' LXIIL „ !

Dè voorfz Heer Coningh fai fich moeten obligeren by
het Traöaet, dat fijne Roomfch Key ferlijcke Majeftcyt
voorts óock het geheele Roomfche Rijck refpeöivelljck
fiillen continueren in de neutraliteyt met defen Siaet,

ende.________

traliteytaenbieden.

daer in defelve reö>efi:iveliick tot noch toe fijbgcweeft»
falmen recproquelijck van dcfer zydegelijcke üeu-

LXIV.

Ende in allen ghevalle fai de Neutraliteyt met deà
Robmfche Rijck vaft dienen ghefteldt

Keyfër ende het-------------.j^ guv.-.-.

ënde fullén ten dien fine iUeif£eMmneffi»tie» gedut*
rende de Oorbge in Ouytfchlandt uyt de wegegeleytM
in vérgetenifTe geftelt worden. ■

LXV. ^

Men fai by interventie ende Entremife ter plaetfe mui-
de bandelin^healomme daer't behoort ende moghelijck
fai fijn Van defer zyde alle uytterfte debvoiren end* (M·
tien doen ende aenwenden, ten eynde dat den Heer
Cbwr-Furft Pêlts aen d'exercitie van de Cheurvorftelljc-
ke dieniteyt ende in volkoome poffesfie ende ghe-
bruyck van fijn Landen ende Luydea mach wordeii ver-
holpen.

> LX VI.
Ende fai by dien wech oock ghedacht worden ien«
faecken van den Heer
Htrli^bt/eaSmmett», eodeSAi
v«(ooveelakimtn«8m^ bevordert.

'De faecke vmóeElv^mm, by ende van wegen de
Stadt
Hamòergh tot Munfter voorgebracht werdende, fa>
alomme fulcxendè daer 't behoort ten hooghftenwo·':
den gcrecomtnandeert.

Va»


-ocr page 212-

Vrede-Handelinsh.

D

van de Ncderlandfche Zll

Lxvm.

Van gelijcken fai oock gcdaen worden ten regarde van
defaecken van de Stadt Bri«ri»j foo wanneer dcfel ve tot
Munftcf by wegen derelve Stadt fuUén werden

voortgcbragbt. ^^^^

Men fai oock van weghen defen Staet «11e moghelijcke
debvoi'en doeft cocMunHêr ten eyndedat dePlenipo-
temiarifeti van wègheh den Koningh van
Fortugaeloock
acces tot de befoignes éöde Handelinghealdaer vallende
voor hun iotereft fulx ende daert behoort, mogen beko-
men jende wat belangt hunne Rejrfe derwaerts fullen de
opgbemelte Heeren Pleniporentiarifen van Portugael
hieronder het faveur van de Pafpoorten, verleent aen de
Plenipotentiarifen van den Koningh van Vranckrijck
moeten doen, volgens den voorflagh by den felven Ko-
ning in
fijn Majefteyte Brief gedaen een haer Hoog Mog.
den II.juiy iHr

IjAX.

Jadien de Vyandt ofte oock yemandt anders wie het
oockfoudemoghen fijn quame voor te flaen ofirtbc-
dencken te ftellen,yS(/^i»/i
efepfihorjpttge van Wapenen,
fullen haer Ho. Mog. Extraordinaris AmbafTadeurs en-
de Plenipotentiarifen daer in niet moghen treden, maér
fullen het felve moeten declineren ende alle Provifione·
leopfchorfinghe van Wapenen , als ten verfcheyde re-
fpeÖe voor het getneene beile in'tgenerael, endeden
Snetdcfer Landen in het particulier
g»nts ruineuxndt
/iWf^'fitalomme met alle moghelijcke middelen ende
debvoiren regens gaen j ende de Heeren Extraordinaris
Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen van Vranckrijck
endeSweden het felve refjjeólivelljck met de redenen
daer toe dienende alfoo te doen apprehenderen ende ver-
ben, fonder dàf de meergenoemde Heeren Extràordi-
ffli/i] AmbaiTadèurs ende Plénipotentiarifén van defen
Staetfullen vermogen de gedane openingen endevo^r-
flagen tot Provifionele opfchorfinghe van Wapenen iù
migt ie mmflecónfideraut ofte beitààen U nmtn, omiliè
ten hier Hoog Mog. over te fchry ven, ende daer óp laft
teverfóecken.

LXXI.

Die meubelen gbecónfifqueerc ende die Vruchten die
vervallen fijn voor het beiluyt van het jegenwoordigh
Traàaet en fullen «iet fubjeft wefen tot reftitutie.

LXXH.

DeAftlen mobiliairen , dewelckegcrenoncieertfijn
bydevoorfz Heeren Koningh ofte Staten tot profijte
van p'irriculiCrefchiildenaren voor dên eerftenjanuary
fuileo blijven uycgedaeu van de eene ende andere

fijde.

LXXIII.

Den tïjdt die geloopen heeft g duyrénde den Oortoge,
Uhtpmm'tfedert dehjaft 15:67,tot dehaenvangh van
dcvoorpendeTreves i als oock den tijt die gheloopen
heeft'tfedert d'expiratie van denfèlvetì Treves, tot hét
bcfiuyt van dit Traétaeten fel niet worden ghereeckentj
óm yemandt daer met
te vérkórteo ofteiiiiderfintspre-
jedicieren. '

LXXIV. ^

Diegeene die géduyrende den Oorloghe vertrocken
fijn in Neutrale Landen fullen gcèieten de Vruchten van
dit Beftant,ende fullen mogen woonen, daer hun 't felve
Roet dunckt felft wederkeeten In haer oude woonplaet-
iedjomthedàerteWooÌfiÌfcniftelleieeckérheytjonderhóu-
dende de Wetten van deö Lsnde, (onder dat ter oofaec-
«e Vin hare Wöoninge (die i}r luyden fullen doen in wat
plaetfe dat het fy) hare Góederen fullen mogen worden
aengeflagen ofte fyluyderi gepriveert vanhetgebruyck
der felver,

LXXV.

Daer en fullen geen uietme Forten ghemaeckt worden
géduyrende 'tvoorfchreve Beflant in de Nederlanden
.van d'eene ofte andere zijde, nochte crack nieüwe Vaèr-
ten ofte Grachten g^raven, daer door meö ter expiratie
van dé te maecken Treves d'eeh ofd'ander vanpartié
tt'.%fints ioude konnen voorftuyten , keercn , ofte
weeren.

LXXVL

De Heeren van den Uv/fftv 'm ϋφ» en ftOlea niet
mogen worden vervolgt ofte gemolefteert in hare Per·
foonen ofte Goederen , gheduyrende 't voorfz Beftant
voorde fchulden ghecontraöeert bywylen denHeere
Prince van
Otingiefedert den fare 1^67. af,tot fijn over-
lijden toe,noch voor de vervallen laiten geduyrende het
faifiiTement ende annotatie der Goederen diedaermede
waren belaft.

LXXVir.

Indien eenighe contraventie van dit BeAantghedaen
ware door eenige particuliere fonder bevel van de voorfz
Heerèn Koningofte Staten, die fchade &1 worden gere-
pareert, felver ter pbietfe daer dieContraventie fai we-
fen gedaen, indien fy aldaerwerdenachterhaelt oftewel
tot hare wöonplaetfe fonder dat fyluyden elders fullen
mogèn vervolgt worden in hare Lichamen ofte Goede-
ren in wat maniere dat 't zy , ende en fai niet gheoorloft
wefen te komen
tot de Waf enen efte breetkem va» dit Bi'
fiafftitcT ooiCMcke van dienimaer fai wel toegelaten fijn»
ingevalle van openbare weygheringe van luftitie hem te
voorfien, gelijck ghebruyckelijck it by
Brievn van maf'
que efrt^efalien,

LXXVIII.

Alle on>.terfiPeniiren ende difpofitien ghedaen in haet
van derOorloge fijn verklaert nul ende gehouden als niet
gefchiet.

LXXIX.

Ende is het bovenftaende Articul den 7. January 16te.
gheexpliceert dat onder exherendatien in haet vande
Oorloge ghedaen worden verftaen begrepen te zijn, die
exhereditatien gefchiet, ommeeenighefaecken daer uyt
de Oorloghe is ghefprooten , ende die d«cr vandepea"
deren.

LXXX.

Die Onderfatén ende Inwoonderén der Landen van
de Heêren Koningh ende Staten j van watqualiteytofté
Conditiën die zijn j zijn verklalert capabel omme te (ad^
cederiOjdie eene d'andere, foo door Teflament, als fon-
der Teibiment,na de coftume van de plaetfe,ende indiéo
eenige SucceiEen bier te vöorèn vervallen zijn aen eeni-
ge van defelve, fy fullen daerinne worden ghehaht*hòuc
ende geconferveert.

t LXXXL

Alle Gevangeni van Oorloge fullen ontflagen worden
vandceéneendeanderezijde, fondèrte betaleneenigh
rantfoen.

LXXXIL

Aengacnde de Reftanten van de Contributien die tea
dage van het befluyt van het Beftant terfaecke van wC'
derzijts Laàden ende Luyden noch fullen ftaen te beta-
len, diefaengaende na ghelegeotheyt beraemptende
vaftgeftelt worden een bequamen Voet ende Ordre»
waetopendewaerna de voorfz Reftanten fullen moeten
worden gefurneert ende betaelt.

LXXXIII.

Ende en fai tot niemants voordeel nochte nadeel di-
re^elljckofteindireilelijck refpeöivelijck ftrecken of-
te eenigfints beduyt mogen worden,
'f gemegeduyren^ de
Hattdelmghe by mende ófte ghefchrffie ntn eene «fte andert
i^defalwordettgefrofoneertrftegeallegeert ,
maerfuilen
foo wel de voorfz Heeren Koning,Staten Gcnerael.ende
particulier, als oock alle Princen Graven, Baender-Hee-
reai Edelen» Burgers, ende andere Inwoonders der re-
fpeöiveKoninckrijckenende Lanideh , van wacquali-
teytj Staet ofte Conditie die fijn, blijven in haer recfatj
naer inhóut van het Traftaet ende Beftant van dien.

LXXXIV.

De Heeren Plenipotentiarifen van haerHo.Mo.fullen
alomme tot Munfter ende daer omtrent precife hebben
te letten ende obferveren
d'Eèrinde Rat^h deien Staec
coropeterende , fonder daer in te cederen ofte toe té ge-
ven aen yemant hy fy dan wie hy wil.

Ende ten eynde bet te maecken Traüaet te beter mag
worden onderhouden, beloven refpeöivelijck de voorfz
Heefen Koningh ende Staten, die goede Handt te hou-
den,ende te gebruycken hare macht ende middelen een
ygelijck in den fijnen , omme te maecken die
paffitgie»
•VTy>»»ide die Zee» ende Rivieren navigabel ende feecker jt·
rat dh mnrftn van lAtutmaefkert, Zie-Roovtrt, Leef ert


-ocr page 213-

ν E R Η A E L

2 11

ende Roüvers, ende indien fy luyden die konocn appre-
hcndercn de felve te doen ItrafFen met rigueur,
LXXXVI.

Belooven boven dien niet te doen jegens ofte in pre-
judicie van het te macckenTradtaet , nochte gedoogen
gedaen te worden dircftelijck, ende indient gedaen ware
'ciebe te doen repareren fonder eenighe fwarigheydt
nochte uytftel. Ende tot onderhoudinge van alle 't geene
voorlz is verbint de voorfz Koningh hetn felven ende fij-
ne Succeflèuren, ende voor de bundlgheyt van defelve
verbinteniffe renuncieert alle Wetten, Coftumen, ende
andere faecken daer jegens ftrijdende.

LXXXVil.

Het Tradkaet fai geratificeert ende geapprobeert wor-
den by de voorfz Heeren Koningh ende Staten,ende die
, Brieven van Ratificatie by die eene den anderen overge-
leverc in goede ende behoorlijcke ferme , binnen den
tijt van fes weecken , ofte foo veel korter alfmen ten we-
derfijden fai konnen accorderen , in defen verftande
nochtans dat na het befluyt ende teyckenen van het
VoorfïTfaöaer
àt Hofiiliteyt ten wde.'fijden niet en fai
kommtecefferenvoor en aleer de Ratificatie van denKo.
ning van Cafiilim
in behoorlijcke fubftantie en forme fai
zijn uytgebracht en jegens die van den Staecdcr Veree-
nigde Provintien uytgewiflelt.

LXXXVIII.

Sulcx dat ondertofllhen de faecken ten'wederaijden
fullen bÜjVcn in foodanighen Staet endetoeilant als de
felve ten tijde van het befluyt van het te maecken Trac-
taet fullen worden bevonden, ende dat ter tijt ende wijle
toe,dat de boven-gemelte wederzijts Ratificatie fai zijn
uytgewiflelt endeovergelevert.

LXXXIX·

HetTradtaet fai alom me daer fuixbehoordt ghepu-
bliceert worden terftont, naer dat die voorfchreve Ratl-
ficatien ten wederzijden fullen zijn uytghewiflelt ende
overgele vere,
teffermit van al/dan alle Aden van Vyant·
fchap.

XC.

De Heeren Plenipotentiarifen en fullen voort aen-
gaen van de Handelinghe, gheduyrendedefelve, noch
oock na het bi-fluyt van het Tradaet niet vermoghen
te nemen oftègheni°ten eenighe
Giften ofte Prefentendi-
reffelijckofindireéHelijci , opeeni^e» manieren hedmckelijck
cfoaiedeBcielijei.op
peene van daer overgeinfameerc en-
de vervolgbens na ghelegentheyt van faecken gheftrafc te
worden.

XCI.

De Heeren Plenipotentiarifen fullen op defe hunne
Inftruilie ghehouden
Cijn Eet te doen , van dat fy defel-
ve oprechtclijck ende fincejdijck fullen achtervolghen
endeal.'es daer toe te Contribueren ende bybrcngfaen,
dat tot
bevorderinghe van dien fai ftrecken ende ter
contrarie declineren alle 'tgheene dat tot
retardiment
of nadeel van dien foude moghen bygebraght wer-
den.

XCIL

De Heeren Extraordinaris Ambafladeurs ende Pleni-
potentiarifen fullen na haer uytterfte vermoghen ende
defes Staets gslegentheyt by interceifie ende andere goe-
de debvoiren ende OfBcien willen helpen bevorderen de
oudevryheydt die
àz Gereformeerde Kercken in Duytf-
landt in den lare i (S i8. hebben gehadc,fulx dat iy Heeren
Extraordinaris Ambafladeurs en Plenipotentiarifen haer
teMuniler foo in het Ecclefiafticq als Politicq fullen mo-
ghen bemoeyen met Interceflionalen ende Promotoria-
len foo mondelingh als fchriftelijck,
doch verder of anders
viet
:i geconQ'lereert dat haer Ho. Mog. fich met de faec-
ken van Duyiflandtw/ei/Z/riiSi/ycifc en konnen ofte mo-
gen bemoeyen.

XCIII.

De Heeren haer Hoog Mog. Ambafladeurs Extraor-
dinaris fullen t'fijner befte ende btquaemfte tijt ende
gelegentheydt fulcx ende daer 'C behoort alle mogelijckc
middelen employeren ten eynde dat de Heere
Baron
Slavata
efFeöive mach bekomen fijne Goederen van
Smiritfkj in Bohemen , dewelcke door Ligitime ende
indifputable fucceflie op fijn Vrou Moeder ghedcvol-
sreertfijd. i. ■·

XCIV.

De opgemelte Heeren Extraordinaris Ambaflàdeun
ende Plenipoteniiarifen fullen op de vooriz Negociatie
tot Munfter aenhouden dat de Ingefetenen van dele Lao·
den, alsoockdeOoderdanen van den Vyandtrefpefti-
ve alnoch fai gevolcht worden het reel effed van het .

. . Artide van den voorgaendtn geexpiieerden Trel
ves ende het lo. Artide van 't verdrach van den 7. lanui-
ry 1610 daer op gevolght, voor foo veel 't felfde eficil
over ende gheduyrende den tijt van de voornoemde
Treves aen d'een of d'andere zijde niet en is gepte·
fteert.

XCV.

Defelve Heeren Extraordinarii Ambafladeurs ende
Plenipotentiarifen fullen by fucces van 't Traöaet tuf-
fchen defen Staet ende den Koningh van Caftilien heb-
ben te bevorderen dat het Huys te
Leuth, aengehooren.
ded'HeerGraefvani'/i<i'i>/. aen hem werde gherefti·
tueert.

XCVI.

Gheene fecrete Infiruliie fonder voorgaendekennilTe
van de Heeren Staten van de rtlpedive Provintien ful-
len aen de opgemelte Heeren Extraordinaris Ambafla-
deurs ende Plenipotentiarifen moghen worden gegeven
noch na ghefonden ; ende in cas fulcx yetwes by de eene
ofd'ander Provintieoft yemant anders boven vermo^
den foude moghen worden ondeileydtendegepooghtte
doen, fullen iy Heeren Extraordinaris Ambafladcursen-
de Plenipotentiarifen 't felfde niet moghen aennemen,
maer ftracx verwerpen, ende daer van datelijckadverten-
tie geven aen haer Hoo^M^ende.

Defelve Heeren Extraordinaris Ambafladeurs esde
Plenipotentiarifen fullen uyt den
tyghenhoofde va» defen
Staet ende inmediaielyci
handelen met den AmbaiTa·
deurs ende Plenipotentiarifen van den Koningh van
Caftilien, fonder te admitteren eenigen
Modiateur, maei
by voorvallende different (uilen de opghemelte Heeren
beer Ho. Mog. AmbaiTadcurs ende Plenipotentiarifen^
forme van difcours moghet) verbalen aen de Fran;oifche
of Venetiaei,fLt,e Minifters het felve voorghevallén
Different, om daer op te verftaendeifelver confiderà-
tien ende alfdan het felve different mét de voorfchreve
confideratien aen haer Hoogh Mogende terftont over·
fchrijven ende daer op verwachten derfelver refolutie
kóhnende haer Ho. Mog. niet toeflaen, dat buytenhaer
eenige veranderinge alteratie ofte interpretatie van ende
over de iubftanticle pointen defer Inftruél^e werde ge-
daen.

XCVIII.

Ende eerfl: ende alvoorens eenige Handelinge te be-
ginnen met de Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen
van den voorfchreven Koning van Caftilien, lullen je-
gensdefelve uytgewiflelt worden ,
hatePreceratienniH
Volmathten,
ende defelve Proruratien ende Volmachten
van wegen de voorfchreve Kon ingh uyt tebrengheaby
deflèlfs AmbaiTadeurs ende Plenipotentiarifen, foo bàeft
eenighfints doen lijck Copielijck herwaerts aen haer Ho.
Mog. worden ghefonden, ende fai wel fcherpe regirt ge-
nomen worden, ofdefelveCaftiliaenfcheProturatien
ende Volmachten fijn in behoorlijcke ende befteodighc
forme. ) .

XCIX.

De Ij een komfit ende Fergaderinge met de Caftiliie··
fche fai gefchiedcn in een publijcq Huyr
fine mttrmtntif·
ende fai elcx van part ye hibben endebcilaen een zijlij
van de Tafel,latendeaen de Caftiliaenfche de Keure νω
de handt ende den voorganck.

C.

De meerghemelte Heeren Extraordinaris Ambalü·
deurs ende Plenipotentiarifen fullen op den , . · ·

. . naeftkomendenDingfdagh al fonder eenigh verdei:

dilay van hier uyt den Haeghvertrecken, na Munfter over
den bequaemfteende naefte wegh die het hup goetdunc:
ken fai fonder haer onderweegh te moghen ophoudeb;
dies de Heeren de, opgemelte Extraordinarii Ambafla-
dears ende Plenipotentiarifen,die ten voorfz
dagegercct
fullen Zijn,niet gehouden en fullen zijn na d'andere Hee-
ren hare Collegicn In defen te wachten ofte vcrtrouwee.

Cl,Ende


-ocr page 214-

van eie Nederlandichè Vredc^handelingh. ti3

Cl.

Ende fullen fy Heeren haerHo. Mog.Extraordinaris
AmbaiTad. ende Plenipotcntiarifen op de rejfe gaende

IVJuofter, als oockgeduyrendehun verblijfaldacr en-
de dacromtrentj mitfgaders in het wederkeeren van daer
berwacrts. > heer volkomentlijck mogen verlaten ende
vcrfeeckert houden op het
Tafpowt hy Roomfche
Keyferlijcke Majefteyt gegeven tot Weene in Ooften-
rijckden 8. Jenuary liö+i. als dat venden Koningh van
Caftilien dat Saragoffa den ïp. November
fifthie» ton*
^irt Wie v'eertigh,

OfX·

Ëode in cas dat hun Heeren Extraordinaris Ambaffa-
deursende PieoipotentiarifenjËghensalle verwachfinge
ter contrarie yetwesmoght wedervarétì fullen haer Hoog
ftlog. hun alle'c felve afdragen ehdè afhouden, volghens
ende in conformité vati d'A(tev*»indmmttfth\ìate l(i·
men ende elcx van hun in'tbyfonder hier nefiènster
Hantgeftelt. · ,

De meer ehemelte Heeren Extraordinaris Ambaffa-
deurs ende Plehijpötentiafilen airivérendetdt MUüfter
of daer omtrent ende begroet vrerààixàthy oFvàhWé|àh
deMinifters van deneenen of den anderen Koningh,
prins of Pocentaet fullen defelve metfcüjcke fttfö^nbe-
danclten ofte laten bedancken.

CIV.

Ende foo wanneer fy Heetèh Extra ordinarle Ani-
baffadeurs ende Plenipotehtiarifen binnen Munftcr
voornoemt eendagh twee of drie fullen zijn ghe'#Èeft.
fullen alfdan met de befte d'exteriteyt endegelegentheyt
dcrfelver arrivement doen notificeren aed de Minifters van
dsnmeergenoemden Koning van Caftilien, ten ware dat
defaecke haer alvoorens diefaengaende anders toedroeg,
doch in allen g<;val!e fullen haer Hoogh Mogende Extra-
ordinaris
Ambaffadeurs ende Plenipotentarifen afwag-
ten
cPepeninghe van da Caftiliaenfche tot Handelinghe,
celijck Anno 1608.ende idjz.refpeélive is gefchiet, als
lefien is in de refpeöive Pouvoirs in defelvc Jaren van
ditiijdeovergegtven.

V.

De Heeren haer Hoogh Mog. Extraordinaris Arobaf-,
fideurs ende Plenipotcntiarifen fullen in de Handelingh
mogen ghebruycken foo in 't fpreecken als fchrijven de
imfée Tale, doch in cas de Spaeofche haer fouden wil-.
len houden aen 't gebruyck van de
Cafliliêenfihe TaleAü]-
lende opgemelte Heeren haer Ho. Mog. Ambaffadeurs
ende Plenipotentiarifèn fichin ioodanigen gevalle hou
ò&nitnà&NederlantfeheTaU , endeomdefedircrepan-
lieuytdea weghte nemen, fullen haer Ho. Mog. Extra-
ordinaris Ambaffadeurs ende Plenipotcntiarifen mogen
ïootflaen het gebruyck van de
Latijn/che Tele ten weder-
ïijden füo in 't fpreecken als fchrijven, als wefende
üngua
Commmt ^
ende defen voorflagh geaccepteert werdende
van de
Cafiiltaenfche alfdan gebruy eken de voorfz Latgn-
yiti Tale als vooren.

CVI.

De Communicatien en Conferentien die gehouden fullen
moeten worden met de Heeren Minifters van den Ko-
ning van
Vranckrijck binnen Munfter of elders ter oor-
ïaecke ofte ter occafie van de voornoemde Negotiatie
totbevorderioge van een generale rufte in de Chriften-
heytalsanderfints, defelve fullen
geSchicdcavioriehou-
itns denBenufien Ranghende Eer-titulm
in foodanighe?
voeghcn als defelve van wegen de Hoogftgemelte Kroon
aen den Extraordinarii Ambaffadeur ende Plenl^ten-
tiaris van de Republijcq van Vcnetien wertgedefereérc J
«ndefal de Heeren haer Hoog Mog, Extraordinaris Am-
baffadeurs defes aengaende met gegeven worden Cppié
autentijcq van de Mifliwe van den HobgftgemeltefrKb-
ningopditiubjsÖaen haer Hoog Mog. gefchreven tot
Parijs den4.. Marty.ï(i45r.omCeftreqken tot narichtin-
ghe van de meergheftidte Héei'etì Kafir Hoogh Mogen-
life Ambaffadeurs ende Plenipotentia-

CVII.

Doch fullen de Heeren haer Hoog'Mog. Extraordina-
ΠΙ Ambafladeurs endfe Pleöipotiintliirifen, iü casdat-tle
boeren Ëxtraordinaris AmbaSadeure ende Pleni^ien*
tiarifen van Vranckrijck hun defereteneelijcken Rangfs
ende Eer-tij telen, als fy fijn doende aen den meergemel-
ten Heer Extraordinaris Ambaffadeur ende Plenipoten-
riaris van Venetie , den Heer
Hertog van LongueviUe
Traöeren met den Titel d'jlltefe.

CVIIL

Dan in cas dat de voornoemde Minifteis van Vranck-
rijck boven vermoede dàerinne fwarigheyt foude wil-
len maecken ofte difcrepantie obferveren ten regardc
van defen Staet endede Republijcq van Venetie refpec-
ti ve» fullenfy Heeren haer Hoogh Mog. Extràordinaris
Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen in foodanighen
cas fulcx naerlaten , ter tijdt ende wijle toe dat hun daer
in Satisfalle werde gegheven in conformiteyt a's
vooren.

CIX.

Endefuilen de bovengemelte Communicatien ende
Conferentien diegehoud^en fullen moeten worden met
d'aenwefende opghemelte Minifters middelertijdt ghe-
fchieden m een
derde Neutrale fketfexsx tljtendewyle
alsvoorËS.

CX.

De Heeren haer Hot^h Moghpnde Extraordinaris
Ambaffadeurs ende Plenipotentierifea lullen
d Ambajffa-
deurs va» de Ceur-Vàrfien , Vorflen · tnde vamdeLant-
Gravimte va» Heffen , als eock de Plenifotentiar^en ende
Gefamen vatt Rikx ende Hartzr Steden
refpeöivelijck
recipieren ende Traceren, gelijck d'Heer Extraordina-
ris Ambaffadeur endePlenipotentiaris van de Republijcq
van Venetiede opgemelte Ambaffadeurs, Miniftersen-
de Plenipotentiarifen refpeöive is recipierende ende
Trakterende in 't ftuck van Cermonien : dies de meer-
gemelte Heeren haer Hoogh Moghende Extraordinaris
Ambaffadeurs ende Plenipöténtiariien haer op dat fub-
jeö: by alle mogelijcke wegen ende middelen, voor ende
geduyrende hunne Commillie wel ende exaólelijck ful-
len informeren ende laten infurmesren , op dat defes
aengaende egheen difcrepantie van d'obfervantie van
de Ambaffadeur van Venetie in dit fluck en werde ghc-
pleeght.

ψ CXI.

Oock fullen de Heeren haer Hoog Mog, Extraordina-
ris Ambafladeurs ende Plenipotentiarifen in het
refion'
trereu
op de ftraec ofte het groeteH van eenighe der Hee?
ren Ambaffadeurs j Gefanten oft Plenipotentiarifen
in het naeft-bovenftaende Articul gementioneert » haer
reguleren na 't gheene defes aengaende de Heer Ambaf?
fadeur ende Plenipotentiaris van Venetien is doende
ende voorts denfelvcn in alle vorder Ceremoniael
volgen.

CXII.

De meergenpemde Heeren Extraordinaris Aiiibaffa-
deurs ende Plenipotentiarifen fullen haer na defe in-
ftrudtie precife moeten reguleren, ende voorts foecken
t'éfFeöueren aüe 't geene hun by
[pedale aenfihryvftgè
van haer Ho. Mog. op de voor te vallen laeckcn hier na
foude mogen worden aenbevolen,

CXIII.

Middelertijdt ende gheduyrende defeCommiiïïeful-
len de meergemelte Hééren Aftibaffideurs baer Ho. Mo.
oock
aén fijti Htogheft geffadigh vin t^t iit tift fihrtf'
vDit adverteren
den aetiVangh, iroortgaoghiende toeftant
harer Negotiatie, ende't gheene hUtf defes aengaende
voorkomt > ecfde dat met éndè door éxpreffe Poiten^die
térbequamerplaötts door den RaQt van State vQlghehs
haer Hoög Mòg> réfolutie v|ln den iï. Septembeir leftle-
dén fuU6n worden geléyt.

GX'IV.

De ghetteice HéeréS EüKrtorditiefid Ambaffadeur»
fullen ftéi
èaim CórrefyöMmié höUdèH mit deHeertìì
EÊCtréordMü^y ^Mbafdiëitfi Hide FimipitéMerifeS vati
•Wégen dé Krm'&Sii m^mck tót Munitér i noopende
'è geéfiéaldiéi Van fiidt fot Ujat iil VdòmÌM hét ftuck
vaft dévötófööfcfiidë NegórMfifcbficéitféi^de, éndiide
faccfeédér Nèdérltódéft lè^ dlfoigiiVolge éödèiieiikle-
véri van dien bié^effeiSdli'.

' CXV;-·--

Ehdfc faltófadifeft'^ölgértisbefi'óörl^éK

in dein Hagtf-
gemaeckr.


-ocr page 215-

214- ν E R Η A E L

gemaeckt, tnitfg^ders op het bewufte negende Artijtkeh
by haer Ho. Mog. vaft geitelt t ende ophec voornoemde
T/ailaet rtflexie nemende.

CXVI.

De meergemelte HeerenExcraordinarisAmbafTadeurs
ende Plenipotentiarifen fullen na haer wederkonifte
mondeling w^^w* doen j oock wré^i/ende Declaratie
tijdelijckendete famen bygefchrifte op eene ende de-
iel ve fcyfe ende Inftantie overleveren.,

Aldusgedaenendegearrefteert ter Vergaderinge van
de Hooghgemeke Staten Generaeljin 's Gravenhageop
denzB. 0(2überi64.y.

Geparaphcert W. SchoMenior^h ut.'
Ter Ordonnantie van defelvegeryckent
Comefir Mufch.

i^iecte boo; f^ elceebeg&efep&tban bm 4Setit tt(ebe
i^eecen (CptcaojDinaci^ ümbaffaDeuri enöe ®lcnjpo=
tcntiarifen op Defe ünficuctie tjcbtien gebaen. fv;·
mulitc ban bien lupOe al^ bolgt/geiiomen upc i)et 90. en
91. ^cticulcn ÙCC ^itiicuttie.

3Bp brioobcn enoe ftoeccrn bat lop boojt aengam ban
be i^anbelingtjban ruflbmncn ^im|Iec aengeflelt/ge'
bupcenbc berelbe nocg ooch na Ijet bcflupt ban Ijet KEcaC'
taet n(et en fulien nem;n of genieten eenige gifVe of pje^
fcntcnùicectelljcK oftnbicectciijcft opecnigDec niaiecen
bebmclifltìctt of onbeOcnc&elDcb op ^erne ban baet
obec geinfameect/enbebecbolgen^ nagcIegentOcptban
fae rfte ge flcaft te too^ben.

Dat top onfe ^ftflcuctte opcecgtclgcg enbe
(Inceeciych fnden acgtecbolgen/ enOc alie^ Oaec toe can=
tcibuecren/enöe bpb|engljcn/ oat bcbo?Ocnngl) ban öïen
fai flcecben/enbe tee contcacie bec iinccen alle 't gene bat
tot Cf tatbement ofte nabeei ban bicn fonüe inogen bp^
geb;agtb)0|Den. ;&ootDaeclijcii moet on^ «ïEiobtfSI'
macbtlgbelpen.

^en j. ^ecentbce (jebbni be i^eccen jQep-
nettfa)öcft/J©atIjenei/l^ccmilcbe/jarbecöo?|i/©onia/
l<{ippccba/4iIant/opt)et bobenflaenbc fojmuitec gebacn
benbc|)oo2i0chcn(iSebt.

1(^45:. I)ccft bcnileec be Stnnpt
op bet bobenfiaenbe fo;multec geoacn ben begoojlycften
Cebt.

©efefatrhen enbefiet becteecR Babbe foo langij ge»
tcalneect/bat eenpbec bpftan^ tiuijfelOeaenbenboojt^
gang. 9^at ma^ oojfaccfte/tuaecom be ièpaenfcOe ge-
loofben bat befe ^tact niet ongenegen Uta^ liebec alijicc
be tacche affonbcelijcii tebinoen boq; ben i!©acmti|be
Cafiel 0ob;igo fuiep te tenteecen: Die boo; eenen Ccom -
pcttec fcbtcbtcn befen S9;fef/ingelebeci enbe gelefen ben

CMeJJitürs.

COmme il y a defia long temps qu'il fc traitte à
Munfter en l'AflTemblée > qui s'y tiene pourarri-
ver à une Paix generaile &qu'àcét effefts'y trou-
veot les IVliniftrcs que Ie Roy mon Maiilre y a cnvoyé
aprés qu'il y en a eü de fa part avec Ie mefme deffein en
la VilledeColoigne quty ont fejourné les années qu'il
eftnotoire; Confiderantlesembarasquijournellemenc
fe recontrent co lai ite AfleaibMe , empefchans non
feuIementdeveniràlaConcluGon de laditePaix, mais
que I'on n'ait cncor psu en entamer la matiere, au grand
faterefl: & dommage de toute la Chreftienté & particu-
lierement de toutes ces Provinces des Pays Bas > oü 11 en
eft arrivé & arrivé encor continuellement de part
d'autre l'effufion defang qui fevoid. C'eftpourquoy
& igachant corobien Ie Roy mon Maiftrc a toufiours de-
firé&defireencnrunfigrandbien, ores quecesËnne-
inispublientlecontraire , afin que 1'on connoifle Ia ve·
ritédefabonnc intention , Ilm'a fembié e&re de mon
devoir de reprefenter combien f4dlement Γοη pourroic
Aire ceiTer de« iigrands mauxen envoyaot d'iqràla

Haye des Perfonnes qui traittent üvec vous du moyen de
couper broche à CCS Qilays , ou de venir à une ferme &
feure Paix ou Trcfve : dont fans doute refultera celle
deOute la Chreftiemé. A
quoyfi vouj eftes conterjs
d'entendre en m'envoyant dts pafléports, je vousen.
voyeray incontinant des Perfonnes naturelles de ccs
Pays&qüi vousfoyent agreables avec plein pouvoirfic
authorité detraitter &conclurre avec Vous
ì»ce»/;»»»·
tien des immmUatìms freudtntti^ telles conditionsque
vous aures.fubjta de lesjuger raifonnables , & efpeynt
que vous embrafferés volontiers ce moyen , quieftfi
conforme à la bonne Volonté, qui enautres occaGons
vous avez montré avoirau repos de toutes ces Provin-
ces,qui eft la vraye fin pourquoy fe fait la guerre,je ne fé-
ray cette plus longue en demeurant, Mcflìeursi Voilre
blen humbleiìcrvtteurLc Marquisde Caftel Rodrigue.
De Bruxelles le a. de Decembre ifi+J.

La Superfiriptim.

A Meffieurs, MeflìeurslesEftats Generaux des Pro.
vinces Unies d u Pays Bas.

CH^n Heeren.

ALfo al over lange tijdt gehandelt wordt te Munfler
in de Vergadering,die men daer houd, om tot een
generale Vrede te geraecken, en dat ten defen ef-
feddaerghevonden worden de Minifters en bedieners,
die de Koningh mijn Meefter daer gbefonden heeft, na
dat'er van fijnent wegen, om het felve DeiTeyn oock ge·
weeft zijn in de Stadt van Geuten , diedaer foo veel Ji·
ren,als kennelijck is, geweeft hebben ; overwegende de
beletfelen verhinderniiTen, die dagelijckt voorkomen in
degefeyde Vergaderingh , belettende niet alleenlijck te
koomcn tot de Conclufie en'tbeiluyt van deghefeyde
Vrede,maer dat men noch de materie niet heeft konnen
beginnen,en niet ter faeck komen, tot groote intereft en
fchade van de gfcheele Chriftenheyt, en particulierelijcÜ
van elle defe Nederiantfche Provintien , daerd'uytftor·
ting van 't bloet,dat men ziet, gebeurt is, en weerzijden
noch dagelijcksgebeurt. En dieshalven, dewijlick weet
hoefeer de Koningh mijn Meeiler altijt foogrooteec
goet begeert hecfr, en noth begeert, fchoon fijn Vyanden
het tegendeel verkondigen, foo heeft my, op dat men de
waerheyc van fijn goede intentie fou bcmercken, gefche-
nen mijn plicht te zij η tevertoonen hoe lichtelijck men
foo groote quiden lou doen ophouden,met van hiernaer
den Haeg Per/bonen te fenden , die met u van de midde-
len fouden handelen, om alle defe verwijlingenkortte
fnijden,of tot een beftandige en feeckere Vrede ofTre-
vestekoomen, daer, fonder twijffel, die van de gehele
Chriftenheyt uytfpruyten fai. Indien ghy vernoegtzijt
daer toe te verftaen,met Paflèpoorten aen my te fende»,
foo fai ick terftont Perfoonen aen u ienden,ingeborenen
van defe Landen, die aengenaem aen u fullen zijn, met
volle macht en authoriteyt van met u te handelen en te
iluyten,
intontinuetiedervoorgaende commmicatien, op
foodanige Condititn en voorwaerden, dat ghy oorfaeck
fult hebben om die redclijck t'oordeelen, en verhocpen-
de dat ghy gaerne defe middel fulc aenneemen , diefoo
conform is met de goede wil, die ghy in andere gelegent-
heden hebt getoont toe de ruft van alle defe Provintien
te hebben, 't welck het ware eynde is, daarom d'Oorlogh
gevoerc wordffoo fai ick defe Brief niet langer maecken;
blijvende, mijn Heeren, uw ootmoedigfte Dieaaer,de
Marckgraef van Caftel Rodrigo. Uyt Braflèl, de »■ dag
van December, 164^.

'tOpfchrift was.

Aen mijn Heeren » mijn Heeren de Staten Genereei
der Vereenigde Nederlanden.

Welbei^üt o^fginanboo; ben<&;eri»B<»tnnitmÌ<
cemaenbentcìcBniircti mettfopw oaecban; w»

belofte


-ocr page 216-

van de Nederlandfche Vrede - handel. 215

btiofte batt ifemoojh te fullen ùaenficbbcn^opte ban
'faiitujoojtbaec op tcacbeii : om
te tooitrn bat men
alii fiiiif iiictlDiaiicficgch tuauöc {jouörn aocDe Coire--
fiioiiDfiit JE : fuloc Docfi öEfcD?cbfit met <itopje foo ban
'rrrii ai^'iaiiöcc aenOcnl^cec ban Oofterwijck ^«i:
bafiaüfur
ojbinaci^ ban Oefentot Parijs't^nt.
UjaDiOtJiiiiiical^bolsi.

(Jlonfieur.

, "T Ous avons vcu la Propofition j efcrke dans voilre
Litcrc, rendile par ce porceur, que vous nous fai-
_ lesdelapircüu Royd'EfpagnL-, touchantl'envoy
des Pcrfunnes oaturelJes du Pays Bas , pour traitterici
c'unefeimeSc ieurc Paix ouTrefve , fous des condi-
tior.s raifonnables ; Nous en loüons&eftimons Voftre
bonne volonté & inclinatlon au regard de 1'aiïaire au
Principa)5& nous y correfpondrons de bien bon co:ur,a-
finquecoutesles Provinces du Pais Bas puiiTenceftrere-
milcs en repus,avec trafic & prolperiié: Maisd'autant
que la Ville de
MmSter en Weftfaliea efléeleuëd'un
commun Concert & Confentement de tous les Interef-
iésipcur y traitter d'un repos general, il convient que les
Miniftres du Roy Voftre Maiftres'y trouvent a cetef-
fcft avec plein pouvoir , &authoritépour en faire des
onvcrtures ulterieures & nos Ambaffadcurs ; qui font fur
leur départ vers ce lieu, avec pouvoir fuffilant pour y en-
tcndrei la Negociation & Conclufion d'un repos dans
laChreftienté ; vous aflèurant qu'ils fontaroplement in-
flruits des nos bonnes intentions fur ce fujet &fingulie·
rcment de couper broche a tous lesembarasdilais, ou au-
ires empefchemens , qui pourroient recroyent retarder
ouaccroüherun fi bon oeuvre , fur ce nous fignerons,
Monfieur,Vos Tres-afFedtionnés à vous faireService,leS
EftatsGeneraux des Provinces Unies, Par ordonnance
d'iceux.

• fait à la Haye en Hollande ce 9.D6cembre,iÌ4f.

CMijn Heer.

Υ hebben gefien de PropoGtie en 't voorftel, gei
fchreven in uw Brief,door dcfe brenger overge-
leycrt, die ghy aen ons doet van weghen de Ko-
ning van Spagnien, aengaende 't fenden van Perfoonen,
ingeboorenen van Nederland, om hier van een beftan-
dige en feeckere Vrede of Treves te handelen, onder re-
delijcke Conditiën. Wy loven ende prijfen uwe goed·
wil en genegentheyt, ten regard van de faeck ten princi-
pale,en fullen gaerne daer in correfpondeeren en over-
een-kooraen, opdatalledeNederlandtfchc Provintien
weer tot defe ruft, met trafijck en vooripoet, mogen ge-
bragr worden. Maer alfoo de Stadt van
Muniier ia
Weflphalen, met een gemeen Concert en Bewilliging,
van alle de geinterefleerden verkofen is,om daer van een
algemeene ruft te handelen, foo is't behoorelijck en wel-
voegelijck dat de Minifters en Bedieners van de Koning»
u Meefter, daer verfchijnen tot defen efièdl, met volle
macht en authoriteyt, om daer af wijdere openingen te
doen aen onfe AmbaiTadeurs, die op hun vertreck naer
defe plaets ftaen, met gbenoeghfame macht, om daer te
verftaen tot de Handeling en fluyting van een ruft in de
Chriftenheyt , u verfeeckerende dat fy bredelijck geln-
ftrueerten onderricht zijn van onfe goede intentienin
defe faeck, en befonderlijck van alle belemmeringhen*
verwijiingen en andere verhinderingen, die foogoet een
werckfouden mogen verachteren en vertragen. Hier
op fullen wy teeckenen, mijn Heer, uw feer genegenea
om u dienit te doen, de Staten Generaci der Vereenigde
Nederlandenidoor d'Ordonnantie van hen.

Gedaen in den Hage in Hollant, de van Decembefi
,5+y.


Eynde van het cerile DEEL.

HET

-ocr page 217-

FoL 116

HET TWEEDE DEEL,
Van 't Verhacl der Nederlantfche

VREEDE-HANDEL

m

©rrrmtirr litimm bej^rt·

ren ban Meynertfwijt k.Nederhurfl:,
cnDt Oonia Ijöft affcljfpr.

i©cn Ki.belfjceccn ban Matlienes,
Heeroftcdc r»!öc CJanc. ïPcftJccrc
Ripperda al rrrfionDt nae ctöancn

_ _ <i2cötbfrrccgf«5i;nöc.i©cn ip.Vuicrt

bê23cDe öag bnft Qcflrlt / cp Drn 17. SÈatmart) DcjS acn.
(ïdcn&c bacisi.

5f)£n 19. ©fcembjié nam bc ji^crc Knuyt, nar QcDar-
ntnCebtfpnnffdjciTt.

iiEot 5&cücntéc ftcbbcn fpflcfianbfc ino&cUjocI)ttot
ben byföcngiaimcij al^ iuannm ip ban baec
30» bcttcocïtru ; goct binbcnDc ijacc onbcvtocgcn^ toat
op te Ijoubcn / cnbc i)acc tijbt tc Qcbcn omniE op 't fiucft
faanbecccrpticljacc tc infojmcrcn / tot toelciscn tpnbc
fp ftacfngirccctari^ op Dciiacijtflc obccSteynfordnac
JVIunfter Ijcbbcn gcfonOcn tnct fcüjpbfn acnöeilefcen
SImtiaflabrncsJban fimc JQajcflEpt ban ©jatichcijcB/
öit.Uaccbf^ anbrrcn Dargltp tucbrcom tetsteynfordi^
[tomen binben tnct ccnSPjiffbanbeöïjenidtefêccren/

öacm : toaccopfpflere=
bm of «clicnaanuacö

iiicncnbt tot antiDoo?t op Oen
fbibccctöebbttV ftaccopbencl . .
nab'oubcfìpIopbEiiìrpfctebcgeben / cnbc jijnbe^ fel·
bcnbacgljji tcgrn bcnatìonttot
Mur.fter gcactibccct:
ïionwnbc ontrent
crn fjalf upc ban bc g>tabt / jfln öaec
bcicQbcntbijfCatoffcn/ tctocctcn b|ic ban Öe l&cetcn
Simtiaflabcuc^ ban
Vraxickrijck cnOcttDcc ban bic ban
Portugael, tipt be iDclcftcffnigc €bcllupbcn ban quali»
icptljacc/ wptbm^iìacmban bicluclgljcmdte i^ccfn
^rnbalTabcur^ Jijn hoornen lirgrocten cnbc brclDi(lrfta=
mcn/al^
racbc ben Cominanbruc ban be^tabt/betarlc^
ftcf^ pbec bacr boo? Dcleefodtjcfc bebanciit öcbbenbc/
Sijn met Ijacc ttuee eerfic «Saroffcn Uoojt gcccben ; tuacc
op bic
b?ic ban ïDjanchrfjch cnbe bc ttoce ban ©ojtuiiacl
bolgben ; tufTcöen bc binnen 33oo?tcn ban bc ^tabt
IjÉÜbeh fpobcöonben
drie (jTompagnien ^olbaten inöc
JlDaprncn/enbe Dinne η
bc^rabcbcBorgcrie, biefjaec/
geiDCIi als? alle beanöere SfnUioonDcr^ foo <©ee(icltjcli
al^ Ì0eccltÌDcfi/ alfe «öete ücüjefeη / cnbe öacc ober bec
feiüer ftomilc becIjcuDt toonben ; bc bijfCacoflen gelep»
Öen ïjaer tot aen Ijacc aiogcmcnt / alttiaec bie boojfs
Deilupbin Ijuebctomnic upt be CarofTen fpn gctctDen/
cnbe ijaec ten tUiicbcn-tnale in Ijacc Saïct begroet l)eb=
bcnbe/enöE ban Daec bacc obcc bcenticüt 3ijnbc/bacc op
Uectrocften.

^ooIjaefifpaïOacc 5yn acngeiitomcn DebDcn bc ?Im=
baffabcursS cnbe ?tfgefantcn ban
Veneticn , Branden-
burgh,
ciioc Heffen acn IjaecgiKfonben/cnbcfjaccbocn
bcttoillcftomcn
5Venetien {jecftjicl) boen e]cctiftTcn/bat
ftnic Carojftn liaec receptie niet Ijabbcn Dp getuooiit/
alfoobpbclgeermMìebiateiir^boo? befcn lua^genfol.
toeert/(ielj bp gecnc ccceptien meer te laten binben. ©c^
anbcrcn baeg^ fjcDbcïi fp acn bc l^cften itinbafTabeut?
laan
Vranckrijck cnbe Port ugael gefoüben / enbc bc felbe
boo? bc ontfnngene «iSece boen brOnnchen/aisS mebc Ve
netien,Brandcnburgh cnbe Heil"en,booj Ijaec bcgroetin·
Qc/enbc baer op acn alic acntoc|fnbc UnibaffaöcursS öa^
cc aenitomfic Qcnotifirecrt.

gDe©iaöe ban NalTau Itcpferlijcltc^cfant / öceft
Ijacr jcgeniJ bc gene bic fp -Once gefonben l)aöbcn/bcn tp-
trl gcgebcn Uan
Excellencien, ban bic Ijp acn ijacc gefon:
Dcnticeft/Ijeeftfulcr niet gtbncn ; ftiftcbben {jembacc
ober in oclijclic termen / tcnregarbcbanbiegïjcencbie
ïicai gefonben {jab/geanttoop?t. 30c 5imbanabcur^ ban
bpaignen, acniuifnfpnicbcgcfonbcnlwöbfn/Bctitieii

II

Baer gepjcbcnieect/ aen öaer fenbenbc vier SecretariiTen,
toaer ban bc ccrfle jföecriant^/ bc tüjcf bc j?ranfclj/ ctiÖE
be thjce a»ibctc 3latijn fpjacclieiV Barr acüciibc bc quali:
teptbrniExcellentien , gelijchrnebc bc ^mbaifaDcur^
fclücc BÖcbacn öcbbcn jcgen^bie gijccnebiefpacnjjacc
fjabbcngcfonbcn/
Savoyen mbcbieCtur-Vontentjfb!
beu Ijaec boo? bc {jacre gclöchc <!£crc enbc qiialitcpt oi)t=
BCbcn/cnbeljaccbocnbertBilh-ftoracji. 2ïcn ben
Nuntius
ban ben i^au^gcfonben Ijebbenbc / ijS l)p Dc rcrffc macl
uptgctoecfi/ enbc (jccft bc ttocebc niacl jicD Doen occufc
ccn/alfoo Dp onthleet lua^.

®cn 13. boojmibbag (jcliticn Ijae r bc J^ccccn ?ïtiiDaf.
fabcut^bon
Vranckrijck ccn©ifitcgegcbin/met oroote
J^ottipe cnbc magnificentie/ Ijacc gant? beleef oelijeli en·
bc minnelgch bejcgenmbc/ geltjeft incbc nae ben tniböaa
gebaen ijceft ccne ban bc SUmbafTabcur^ ban
Portugael,
alfoo ben anbcrcn (icriselfjcft toa^.

g^cn 14. boojmibbagö Ijebben öcn Ijacc gijefonbcn/
^paigncn / Pojtugaei enbc Bencticn / becfocthenbe
öacc®i|jten acn bcJIccccn^taetfclictc boen / gljclijcft
Dan bic biet ÏHttibaflabcuc^ ban
Spaignen bien nacc-
mibbagl) öacc öebbcn biefcn bcfocclun / ocarconipagi
nccw tocfenbc met i^cllcbarbicc^ enbc JEoufquctonji/
in maniere al^Vranckryckijabbe boojgljebacn / fiacc
gÖefamtntlöcR cnbe aljc bicrin'tpacticnlift bcntptel,
gljcgcbcn ban ExccUcntienjtnbc alfoo betboigcn^ b am
bere.

<2nbc nlfoofp bergctcn Babbcn ccnpubiijcItDitficc
mcbc te nemen : foo tietìben fp Daerom gljefcl)?cben.
©aecgoogij .üföog. Ijebbcn getoont bat Baer acngenac«
mecfoubc3öngeiuecfl/bat fpaen ben
Nuncïus banbrn
Jöau^nictöabbcgljefonbcn : JEacr nn fulcj: gljefcöict
toa^ / foo fcf)?ebcn ftacc ^oogb Λϋοβ· bat fp tjacr bacc
ban boojtacn tuilbcn ontlioabcn/ ooclt grcn ©ïfitcn ban
ben
Nuntius ontfongcn. JDpber^ tjcbbcn bacctocgefon^·
ben ccn PHbliKliïJitftcr ingclt)chl)cpt ban'ciUepnfie,·
I 'ttoekft 6p be j^ccrcn Ijaec i^oogö .ïDogcnDe <Sceoiiii
' mittcccbcte®cibe/ gebnpccnbcDeCaropaigne/ toicrt
gcbjupcltt.

föicctebooji^Bcfcpt toat in ^ccombcc racftlcöenDc
JBarqui^ Dc€a|ìcl öob^igo totaffonbeclijcheil|anDc=^
ling fcö?ecf. 55en 2a. Mannari) opcnbacrbc ficlj al toe»
öcc tot bica tpnbecenen
van der Lucht, bie foo toelacn
fijn ïloooBcpt al^aen ben Igcfcban
Gent, trrBergaBe»
ring pjcfibcccnbe / upt ben nacm baii toclgljemcIDcii
JClSarqui^ becfodjt^afpoojten bao? foobanioB^al^iiit
foubebcDccrenOectoaect^ tcfepnben / oniopeninoljtc
boen tot ©?eDc-i|&anbcI in ben ^agc / toacr
op fjcm Dooj
ben lieer pjaefibeccnbc i^totanttDoo?tgcfepc ;batmcn
alöiec iiigljccnpacticnlicccj^anbclingljclionbe tccbcn/
maec bat 't tot JBunfier raocfie gcfctjicben : met bpboe=i
ginge/ dat 'tde
Regeering alhier aengenaem foude zijn,
dat hy
met dcfe antwoort ten fpoedighften van hier ver-
trecke,

^ulqc aen ben ïïoninchl. jpranfcDcniiïefïbent'ali
(jier/cnbc acn brn ïloningö fcIfsS booj ben ïümbaffabctu;
ban befeti ifetaet/gccomnmniceirt; ooch gefcöjeben acM
bc©eerrnS>IfnipotcntianfTcntot
iviunfter: omtctoo?
ncn bat öacc ï^o.iÊo. nietbegeetbcn offonbetïijcli/ooclt
nictinbcnJHaghe tcBanbeInr. mare
totMunllei: al·
toacr be ücercn <ïptrao?binari^ SSmbaflabeur^ cnDc
plenipotentlacifcnban befcn ^tact ((jaccentrce/rcccp»
tic cnbe congcatulatientot bc merfic cere ban bicnoöe'
palffict jfjnbc) ben if.boenbe fiaec contrebifïteaenDc
(|rerfn Cjctrao^inari^ ^mba^abcur^ cnbe ì)Icnipo«
tcntiacifTen banJ^vnnc&cpcHbanbtferbc oocft feecDa*

noradlc


-ocr page 218-

Nederlandfche Vrede-handel in gh.

«- «ttutic/ in cnöe uy tlrpïinge ontfanacn f)ebBen/5iJ»=
hi.h?©cecEni|rcta0Et)'Ui Longeville tot aen fiore Ca=
ïoffe UdtacRoncn/ ^^ fat fp alle te famcn

iinoi fouDcii ingacn tot iiiDe Sale ban ?iuöientfe/aIiDaec
inhonOcnD'lèceccu<i5?aDen üan Avaux enoe Servicnt,
hirlchcirtmiDcceBupfenoeloaecWjijnDe/ een toepniflö

hrtD! tiaet tiioacc lian Hupten gfjcKomen toacen ; 33e
Stfgtmdtc ieec j^cctoatje fteeft Oaec oocfebteclie
niTctfc
Doen nemen/ pDec öan ijaet bp De öanbt lepöcn»
hr
/ cnöc placecenDe / enöe nam 6e feltie/ enOe D'lgeccért
dBiaticn/ Ö9EC na beouDerfle plaetfc. «önöenaöatfp
hrLnchitiOfn ertOe anDece öetooonltjcïte complimenten
hnöörn nheOaen öoo? DeiEece/ IjdecopDetfelöfcacn.
finmfte/ f«öf 'Π öe cec(té folemnelc ®ifite/ in öe albecbe»
ftrfo mebetocfen/ öetft fijn ÜooflljepDt berftlaect/ bat
ftónchrijcft baectoa^ ööflosecft/ omben^taetban
fmcc to· g. meéc enbe meer ti becöeffen/ enbe befel·
h£ in gclöcftöept te tcactecen. «5nöe inöien Ijaec ecgen^
net anöct^ ofte niUiDec fouDe mogen toebecbacen/ bat fp
't iVlot cepacecen / enbe niet ge-

toaen/Datben tang ofte bigniteptbangaet^o JiJög.
in ccnioet miinLten foubentoo?Denbecho?t. i®aec«a
fp t'famcn geballcn 59η in becftbepbe farailiace bifcotiü»
frn/ alle te famen tenbecen&é tot continuatie enbe
ball licllingeban onbedinge gocbeconribenticenbécoj»
tti'ponDcntie. «Ênbc tcctoplen fp bp ben anbecen laaten/
jijn !)acc ©icr.acen met 313ijngetcacteectgöetoo?ben/
rnöc 39') fP öecbolgen^ ban ben Üeece ©ertog&e tot aen
IjaecCacofTctosDccupt-gelept/ blpbenbe bcfeïbeftaen
tot0afC<iarofr^aUancrecDe/ enbe op befelbe jtianiece
fp öan flin toogtjept gccecipieect toacen. ©fh l^eec
Cöncarini.ifimbafrabcuc ban ©enetien/ tjabbeijaectocl
tfüoorcn fijne ©iiite laten pjcfenteten/ bie jljnfpeben·
tocl0fnootfacrfetgl)etoee|ltìjatupttcfleHcn: fuïcj; ben
fcltìiii i?ecc ^HmbalTaDcnc öaec bei namibbaeglj^ folem·
iidiichi^hooniin btfoccben enbe bettoeUcftomen/Ijrb.
ticiiDeon&cc allecftanbe bifcoucffen betljaelt in toat bon»
nrn öe S>eccniflime KepnWgcquetotbeMediatie toa^
bfcfocijt / enbe f)p becept inel öftn ffiben mebe totbien^
(Ie ban l)aeci|o.Jiaog. enbe Bate toebec pattpe te laten
mipiopcten/ te meec alfoo fonbec/ enbebuptenfjaec
i^o. fflog.nietanecnbe genecale ©jebefouöe tecugge

biybcn/ maer oock ais haer Ho. Mog. mee hare weder-
pa'rtyekonde vereenighcwordcDi het generale werckap
pirent voortganck foude gewi nnen.
J|p becljaclbe baec
bpQcfbJacigljepbt baecinbe l9cpubI0cque baec bebon·
Dc ί)οο| inbafie ban be €ucch/ enbetjoe neel be gemeene
C[);i|lcnDept ùaec aen bja^ gelegen/ bat befelbe in tijbt^
mocljtegeliupt tuojben.

jèp [jcbben baec op fijn pbei; enbe beboicen gf)ep;efen/
[jtmboojföne «Öfficieufe aenbiebinge bebancftt/ bogil
l)ct ftuch ban be JlBebiatie ongecoect gljelaten / enbe 15$
Qifooticn felQen^mbaffabeuc metgelgclteCecemonicn
in'torttfanoen/ in enbe uptgaen/ al^ anbece gehcoonbe
^ooföen ban Ijaec gefrijepben. ©en ttoeeben ^Cmbaffa'
Dcut birn pojtugael / ©on
Pedro de Caftro Ijabbc Ijacc
bjrpnloljtcboojraet gljelöc&e Cetemonien gebljiteett/
enbe üan ftaec al^ booten gecefcontceect. g>p jtjn tuf=
fcljcn bepbcn mcbe begroet ban toegen een fföinijiec ban
ben Wcpfcr/ baec tot Ifeunliec repbecenbe/ bie öaci; fïjne
©ifiteljccft laten aenbienen. 5&an alfoo öe 5tepferfclje
3(ltnbaflabcuc^ na ©fnabjugge toacen betttoefien/ Ijeb.
bcnfpboojbefiingeficn/eeclitebecnemen/ toat fpban
be felbe noci) fouben öebBen te bectoacftten/ enbe be
offre {jaec ban ben Qcfibent göebaen mibbelec tijöt te bi=
lapcccn. ^nfgelljcy jijin fp in ©ecfoon gegroet ban een
Öcfiöcntbanbetóoningöbanlbpangicn
/ Kuyermans
Bcnacmt/bieijaecfepbebanben <!5?abe banPeneranda
baec toegclafi te toefen/ enbe albaer eehige ^acen gftece»
fibctrt/ enbe o?b?e te tjebben om b'ileecen Umbaffabrur^
bangjpangien teaffiftecen.

®en i6. booj be liOiöbagl) Ijfbben fp be cdntra 3&i(tte
0|)cbaen aenbe©eecen?CrabaffaDeuc^ban g>paftgicn/
bie üaec gelijthritjch aen baec Cacoflen jtjn Romen ont·
fangen/ enbe boo? becfcBepben göemacBen in be ftaoiec
ban?titbientieïatcnboo?ingaen/ be eecfieplaet^enbe
etrfte fjtten gegeben Bebben. dSnbe nàec bat fp een com «■
piiment ban bebancftinglje enbe offre banljaecbien(irn
Dabben göebaen / enbe berBlaect tot toat epnUefpHec»

217

toaect^ toacen g&efonöen/ Beeftficn <!5?abcban Pene-
randa l)ct toooibt göenomrn/ enbe ren (angö bifcour^ irt
't atatijn gemaecftt/bat be iegentooojbige
bp em-ftomfic
om goebc enbe noottoenbigbefaecfien aengcflelt too^/
rnöE ar^ partöpen ban toebec-spben baec toe goebcn
toille enbe intentie toilbenbp-biengen bat baec ban erti
goebe upihom|le (lonbe te bectoacöten / enbe fioetoel in
booigaenbetöbenanimofïtcptentoacen gljrwee|l/ bat·
men Jegentooojbigl) öet gepafleecbe in beEgetenöepbt en
bejpben mo(ïc fìellen/ enbe alleen letten op het toeftoos
menbe/ toefenbe fp lupben genegen enöegclafï/ om met
ben ^taet ban ()acc ^0. JiIgog.!^?unbtfc-i)apenbe€oit>
fcatecnitept/ enbe foe jus perpetuum, (t'toeltft toacen
fijne epgene tooo?ben ) te maecRen / be Commeccien al»
ommeteliecllrllen/ enbe een bafle enburablecuf}et)el<
pen Bcbo?bccen/ p?ote(ïecenbc booi <©obt^ bat fp-lupben
Dpcecgt enOe ongebepnH in alie^ fouben gaen/ enbe bat
®obc qui eft fciutator cordium (bit toaccn fijn tooojben)
foube onbecfcBepben enbe oojbeelen Die anbec^ beben.
j&pBebbenbaectegbrn^becmaect/ bat fiaec Ho. Jl^og.
enbe be jlebeclanbtfcDe jSatie ban alle oubc tpben / ge.
babt bebben be ceputatie ban (intecitept enbe goebe
tcoutoe/ en in befe boorbtoicötige 3lctie be frlbe ooch fou»
bentoonen; enbe bat baec Jliog. gejubiceect bcb:'
benbe een genecale bafie enbeS&eben bagb/ bie fjpgbe::
la|l toacen ben bolgenben bagb raebealbaec tcceleb?e«i
ren/ baec mebe men opentlijth betoonbe / bat be felbe in
ben Jiame i0abe^bcfe I^anDelingbe toillen laten begin»
nen/ enbe niet al^ tee goebec tcoutoe/ met opcecbte mees
ningbe baec in laten pjoeebecen: fpquamcnbaec na in
becfcbrpben p^opooften bati be Commeccien/ biecec
tijbtgtuffcöen j^ebeclanbtcnbc ^pangien Dabben gie»
(ïcitecct/ enbe boo? be ©o^logen toacen gbeintcoma
peect; banbegfielegentbepbt ban JlBun/ïec enbefiacc
cefpectibeXogementen; ban bcgbemecnfebap biej^e·
beclan&t met ©uptflanbt gabbe gebabt/ toaecommc fn
(onbecanbecen) fepbenoocftgbenootfaechtte toefenbe
complimentace Bifïten te boen enbe te ontfiangen ban
enbe aen bie gene / bie upt bet ?&uptfcbe öijch bec»
toaect^ toacen gbefonben/ enbe Ijaec ban tecflontgbe»
reet te fullen bouben tot be aengebobene comnmnica<
tie. <i2nbe betople befe (eucreveüe ontrent een upctoa^
bupcenbe/ jtjn foo toelbarc<ebeliupbenal^©ienaccn
inbccfcöepbenlllamcccn magnifiQuelöcii/ foomeibccs
fcbtpbe fppfe/ cls$ IBtjn/ ban be ^paenfcbe €bellupben
enbe dienaren gbetcactecct getoojben/ enbe 3bn fp met
gelijclteo?b?etocbrcomuptgegaen/ enbe uptgeleptban
alle Die 4. ^tmbalTabrur^ tot aen baec Catojfe toe/
contfom be toelche beg»paenfcöe^ta|fiet^enbcj©uf?
Quetton^ tot aen be J^oojce fïon ben gerangecct / gcItìcR
fp befelbe in'tinltomen mebe öabbcn Bebonben/ enbe
baec metbnpgljen ban bare refpectibe^apenen booj
cnbenacrccbeccntiebebbcngebaen. Cen feibenbagbe
be^ naec-mibbaegli^ bebben fla be contcabifite gbebaen/
certi acn be 9Dmba|Tabeur^ ban )^o;tugael Andrada enbe
Cartro, toelche eenigb biffecent onbec ben anbecen bab*
ben/ aengaenbe ftaec bp-eenltomfie/ bocb baecbaec^
inne babben bergeleeclten/ on» baec in 't ffiogement ban
Caftro te famen te ontfangen/enbe baec na aen ben 3tiw
bafTabeucbanBetietten; ban alle toelcfie fpcefpectibe»
lÖcR met gelöcbe folemnitrptenfijnontfangöen/ enbe
uptgeïept/ enbefoo toel al^ befcanfcbecnbei>paens
fcije te boocen obecbloebigb gebaen babben / met be ®ie
tulen ban «Eycellcntien. 5^o?tugefcbe ItmbalTa*
DeucsJ filaeobben feec obec Ijet ongeliJcR ben p?ince E-
duard, 25?ocöcc ban ben fftbningb/ met enbe in fQne ges
bangentffeaengebaen/ enbeben^HmbaflabcucbanBe»
netien becma;nbe banfaec&ctibanS3;afil/ toenfcben*

be bat be felbe geen ongcmacR of alteratie tuITcfìen
tugael enDe baec l^o. JlSo^ ma:bt becooif^rclten ; bP
bïacbt oocfi toebetom te pafle bemebiatie/bp occafie bat
bie ban jjSunflec aen bem babben betfocbt bp be fa*
mentlöeRc?fmbaffabctir^ te toillen mopennecen/ bot
inbe aenilatrtie Smaden ggeene fnfolentien Jift bectbo::
ritagen tüccÏitcn otplcecbl toojbcn/ 't toelcR bP aèn baec
mebe toaö mfoecftrniic/ enbein 'tgeiiecaei beeft ben
gemtlten «nHiafrabeuc fjaecfoo 1nbeal3lfiteal^ contra*
©Ifite becWaect/ tot defe tijde toe geene vruchten gbe-
daeü te hebben in de beyredioghe van de Parthyen > met

ιφ tnbr

-ocr page 219-

218 Tweede Deel, van de

tm tuffcöm tocltise Ijp fiabDe octcactccctcnDcfjcDP
VjEngeintttponrtrt. , „

5Ειεη iS.qiwniöcJ^ccciScct^ 25ι(Γφθ{) ban Came-
rijck hacc alleen een pacticulictc / Docb folcmnelc ©ifite
boen / enöeoHöecanbtccbcthleect/ in Ijct <s5eneralat=
fchap ban inatte
lohan Nay gefytceoefct / enDc genearn
te toefen oelijcfte Efficiente Dom/ temete alfoobpfep-
bebeooebeenbe opcecijtcintentiÈbanDen leonino / tot
bebjebinac ban De .ï^etiecïanDen upt ftjn jUàajeflcpt^
nen montbecflaentegebben.

55enH.bfbbfnfPi)afCce(ncctibe plein pouvoirsmct
bei|reccn<&paenfcl)ebecb}imlt/ Dat ban Defen j&taet
fìtec boojgetlelt / Dat ban ^^pangie luyDe al^
boioDt :

On Philippe por la gracia de Dios Rey de Ca-
ftilla,&c, por quanto, por lomuchoque defleo
la quictud y tranquilliad de los buenosy fideles
Vaffalos de mis Proviocias obedientes de Flandes y que
defcanlFen de tan larga
y fangrlenta agaena, y fefueJa
difponer mas cottefio iaf*r tmivirfal de Europa
y el bien de
la Chriitianidad tenia dado mi Plenipoteocia α Don
Vrancifco dt Melo Marqués de Tor de laguna para oir, pro-
poner, Capirular,y Concluirqualquiertratado de Tregua
y paz
co» los Efiados de las Frovincias Umdas de los pac-
fes Baxos, lulgando a ora per obligadon mia en orden
a eilos fines iubrogar y continuar en otra parfona la Ple-
nipotentiaqueeldho Marqués tiene
[per fijeoffreciere
occaJioH en que Pueda fer necejfario.
Por canto por la fatis-
faition grande que tengo de la piudencia, intelligencia,
y experiencia de Vos
Don Geffar de Bracamoate f Conàs
de Pennoranda, Gentilhomme de mi Camera, ydemis
Confeios de Camera^ iufticia, mi Embaxador Extraor-
dinario al Seremiflimo Empcrador Ferdinando mi muy
charo y muy Amado Hermàno y primo, y
Plenifotentia-
rioporlafax,univer/alei y
Gonfiando que hareys lo que
OS comctiere y encargare como convenga mas al bien
communde/wr
Provìncia! obedientes y a mifervicio, por
la prefente os doy todo poder, facultad, y autoridad en la
mas ampia ycomplida forma que conviene y esneceflà-
rio, para que por mi y en my nombre reprefentaodomi
real perfona podais oyr y proponer, Capitular, y concluyr
qualquier tratado de Tregua ο paz con los DhosEftados
de las Provincias Unidas, y fi el Dho Marqués de Torde
laguna, ο otra qualquier perfona le tuviere introduyzido
ycomenceado, oadmittido fu tradation, de mi nombre
le podays continuar hafla Concluyr enteramente ycon
efeéloconjuftasy rafonnablesconditiones, que para ella
os doy el mifmo poder, commiffion, y autoridad que jo
tengoci?»
facultadde fuhflttuirenunao masperfonas, junta
o feparadamente, confiando de vos que qualquiera que
elegieredes fera la que convenga a mi fervicio en el Dho
tratado ; y en efta razon podeys hazer y Hagais todo lo
que OS paraciere conveniente a la conclufion de el, y
obligarmeamialcomplimiento y ratification de lo que
fecapitulare afentarc, yconclyerefor
Vosoporveflfo Juk
flìmoo fubiiitudos
con todos las claufulas y feguridades
neceflarias, com a ο fi equi fueren expreiTadas, y defde
agora para entonces apruevo y ratifico todo lo que en
virtuddefta mi Commiffion
y Plenipotencia fe tratare
y Concluyre como fi fuere hccho y concluido por mi
propria perfona, de que mandedarydilaprxfente, fir-
mada de mi mano, feliado de mifello fegreto, y refìren-
dado del infrafcritto mi Segretario de Ëftado ; Dada en

D

ï

Madrid al veyntey cincodcHebrero, mil feìscientos y
quaranta cincoannos.

YoelRey.

P. Coloma.

1p\ OnPhelIppo, doorGodtsgenade, Koninghvan
JL/Caftilicn,&c. Alfooickderuft ende vreedcfaem-
heydc der goede ende getrouwe Onderfaten van
ptyn ghehiorfami Provinciën van Nederlandc wenfche,
endedefelvevanfulckenlanghduyrigen ende bloedigen
Oorlogh gaerne foude ontlailen, oock
orn hier door te
meerdert e konnendifpontrtn de algmiene Vrede i» Europa,
mitfgaders de welilandt in Chriftcnheyt ; Soo bad ick
mijn volkomen macht verleent aen
Ώοη FraueifiodeMelo,
Marquit de Tor de Caguna, om te hooren, proponeren,
capitulereu ende beHuyten feecket Traüaec van Treves
ende Vrede
Statea der Ftreentghde Provintiea yji,
Neacrlandc, achtende nu mijn pliciK by order tc wefen
len fijtie vandien de volle macht, die den vooriz MaiquiJ
hecfc (
omme by voorvallende occajie daer '/ van nooden mocht
wefen
) op ecnen anderen Peribon te lubrogeren ends
continueren. Derhaiven, om de groote facisfaàie cn
vermueyingh dieickhtb, van de voorfichtigheydt, ver·
ftant, ende ervarcntheyt van u Dow
Oajpar de Bracamont,
praef vau Pennoranda,Edelman van mijn Karoer,ende
van mijn Raden ende lurtitie, mijn Amballidcur Extra-
ordinaris by deSerenilEmc Keyfer Ferdinandus, mija
ie«r waetde cc beminde Broeder ende Neef, ende fieni,
potenttaris over dé algemeent Vrede, ende vertrouwende,
dac ghy lult doen 't gene icl^u ial Committeren ende 6c.
laftcn, als meelt betamehjck tot de ghemeene welftandt
m^n gehoorfame Provinciën^ ende van mijn dienfl:,too ver-
ken ick uby defen alle mijn macht i faculteyc ende au-
thoriteyt inder breedfte ende volkomenlte forme, alj
doenlijck ende van nooden is, om voor my, ende m mijn
naem, mijn Konincklijcke Perfoon reprefenterende, «
hooren ende proponeren, capituleren ende befluyten fe.
ker Traöaec van Treves of Vrede met de voornoemde
Staten der Vereenighde Nederlanden : en by aldien dea
voorfz Marquis de Tor de Laguna, of eenigen andeiea
Perfoon het geintroduceert ende begonnen, ofte der iel«
ver Onderhandelingegeadmitteert mochtehebben, foo
iultghymoghencontinueren, tot dat het volkomciijck
ende mettei daedt met rechti^atige ende redelijcke Con-
ditiën befloten fai welen,u tot dien eynde gelijcke macht
commiffie ende authoriteyt verleenendc, als ick heb, met
macht om een oft meer Perfoonen te fubftitueren, gela,
nienthjck of in 't byfonder, u vertrouwende, dat de geen,
die ghy kielen fult, foodanigh fai wefen, als over 't vooris
Traétaet tot mijn dienft betamelijck en dienftig fai zijn;
ende om defe reden meught ghy doen ende doet alles,
dat u goet duncken fai tot'tbcfluytvaij dien tebehoo-
ren, ende my tot de naerkominghe ende ratificatie van
't geen dac daer
door u oft dtor u G^'ubftitueerden oft Gefub·
fittueerde
gecapituleerc, befchreven cn befioten fai wor-
den te verbinden, met alle alCulcke claufulen ende verfe-
ringen j ais van nooden zijn fullen, als offe alhier uyt-
gedruckt waren, Approberende ende Ratificerende nu
vooralfdan, 'tgene uytkrachte defer myne Commiflii
ende volkomene macht gehandelt ende befloten fai wor-
den, als of het door mijn eygen Perfoon gedaen ende bl·
floten was; waer van ick hebbe doen verkenen, ende
vei leen deie tegenwoordige ; met mijn handt onderteec-
kent, met mijn fecreet Zegel gezegelt, ende by denon-
dergeteeckenden mijn Secretaris van State Geparaphcstt
zijnde.

I

Ghegeven tot Madrid, op den ν'φη tvintighSien Fc·
bruary, des Jaers
feflienhondert vyf en veertig.

Ick de Koningb.

P, Coloma,

Φ^ cnbe in'tfelbe l^ouboii; biiecùen bp bc l^cecm
jpcanfclje/ acn DetoelcUe men tecflont Coppe gaf / enöe
bp Die ban gaec $0. aengenietcftt nabolQcnOt
fccupulenenDefauten:

1.

Mis Provincias obedientes de Flandes.

Le mot (obedientes; femblefuppofcrqu'ilseo
a d'autres des obeiflTants.

IL

Yfepuedadifponer mas con cito lapizUniverfalde
Europa.

Ces piroles ne fe peuvent entendre que pour un traitte
particulier & Ie traitté de Munfter doibt eftre «neral.

IIL

Con los Eftados de las Provincias Unidas.

Ilneveulenttraitterqu'avccMeiTieursles Eftats &ηβ
font aucune mention de leurs Alliés. |

IV.

Por fi fe ofFreciere occafion en que pueda lër neceflarii
laPlenipotentia.

Cets mots font encor veoyr que Ie Pouvoir n'aefle
drefle que pour un traitté particulier,
puis que la Pieni'
potence ne peut fervir que par occafion^ ^


-ocr page 220-

Nederlandfche Vrede-Handeïingh. 219

V. »

Ϋ picnipotentario para la paz Univerfal·
Si Mr. de Peiteraada eft Plenipotentiare > il n'a pas be-
folcg d'iinö Commiflion particuliere.

Mis Provincias obedientes, las Proviecias Unidas.'
La
repetition de ces mots Sc l'oppofition de Provin-
cias Ucidas a Provincias Obedientes n'eft pas fans def-
fcin. V„.

Con fflcultad de fobftituir en Una ο iiias perfonaii.
Traiiier pir fubftituts a vee Meffieurs les Eftats n'eft
pas
correfpondie a la reconnoiiTance de laSouveraineté
& au Tiltri d'Excellence donne a leurs Ambafladeurs.

pervosopor Vueftros fobftitutoj; ·
La particuliere disjundtive ftiicl vfcoyr >· que, Mon-
ficur de
Veneranda prefentj le Pouvoir des autres céfle.

Ala fin maiiiquelaclaufe qui eft dans le Pouvoir de
traifler avec les Pienipotentiaires de France.

I.

Mm gehoorfame Provintie» van KeJerlanilt.
Het woordt gehoorfame, fchijot te fupponcren) en aen
te wyfen datter noch andere^ongehoorfamen zijn.

Om hier door te meerder te komen àif^onerinde algemeyne
Vrtdem Europa. /

Dille woorden kennen niet verftaen Worden, dan van
csa particulier en beionder Traöaet; en hetTraflaet
van Muviler behoort generael en algemeen te zijn.

Met k Staten der Vereenigde Provhtien.
Sywillen nie.t traiteren en handelen, dan met mijn
Heeren de Staten, endemaecken geen ghewach van hun
Bondtgenooccn en Geallieeden.

Om ij voorvallende eccafie, deer 'tvatt nooden machte

viifm.

Üefe woorden betoonen noch dat de macht niet ghe-
Biaeckt is,dan vooreen partitulier enbefondér Traöaet;
dewijl de volle macht, niet dan by occafie kan dienen.

En Flenipotentiarh ever d'algemeene Vrede.
Indien mijn Keer de Penoranda een Plenipotentiaris
ΐ!ιΓα behoeft hy geen particulier en byfonder Commiilie.

M'^hgehoorfame Provhtien, de Vereenighde Prov'mtien.
Ds repetlue en herhalingh defer woorden, en de te-
genftellingh van
f^ereenighde Provintien, mttghehoorfame
Piovincicn, is niet fonder deflcin en voornemen,
VU.

Me{ macht om een afmeer Perfionen te fuifiitueren.
Door fubliftuiien met mijn Heeren de Staten te han-
delen, kotnt niet over een met d'erkentenis van de Sou-
verainitcyt, en met de Tytel van Hoogh Mogende, aen
bun Atnbaffadeurs gegeven.

VIII.

DoorV. of door uw Gefubflitueerde.
Het woordt, of 't we 'ck icheydingh maeckt, wijftaen
'Jitjals mijn Heer van prefenc en t^genwoor-

oigh is, de macht der anderen ceffeert en ophout.

In'teyndegebreecktdeclaufeen 'tbeüuyt, die in de
Via k Volmachtighdcn van

«Dcfubfiiturteban ben (!5?aef ban Penerande op öé
gJjg«2WÌ 25iflc{)op Saavedra etlDe Brun lupDcnal^

DOn GajpMr de Braecamonttj Gufman,GmÜ\h.omhÏt
de la Camera de fu Majeftaddefus Reales Confe-
jos de Camera y Juftitia, fu Embaxador Extraor-
wnario en Alimania, y primer Plenipotcntiafio para el
dn I eeneral en Munfter. Haviendofe Tervi-

uu ei Key m i benor que Dios Ie garde,de concederme en
meo de Heêrert de l'anno paffado de mil fimientos
n»ara»ta y cimco,
la Plcnipotentla para tratar tregua ö
con .los
Effada, Λ le, Frevincias Unidas de las Pro-
vincias Unidas de los paëllês baxós que csdel ti^crïif
guente de Verbo ad verbum.

i^iet; bolgtitie get boo;saenbe pouboir.

Poi· tahto en vërtud de là autoridad y permi/Hon qùè fö'
May. ie Crue de^àrme parapoder fubftituyr ladicha Ple^
nipotentia e'n-una perfona ö mais juhiftasiD feparRdam^én-
te, he nombrado y nombro a los Séior J'ray
JofephWr-
gegni
Argobirpó ElétW de Cainbray,y Don Diego dt Wa'·
vedi Paxàrdò CàvàUero de la orden de Santiago del Coti-
féio de Indiàs, de fü May, y
Anthonio de Brun Del Con^
ÌejodefuMay/éiapjfuprèmode FlandeS,
tidos Pténipo-

rogo y fübftituyo, dahdötó el Boifmo pbder y
fión qiié y tengo, parague jurìte-ofepàradamente, eH
prefenciaoeufiniiàmà, ο en qualqufèr otro impedihii;nto
puedan C en ctìtifòrtoidid deiasclaufulàèdelàS'ohredi-
cha Plenipotèntia) conferir tratar, ajuftàr en pirticulali
y conduyr paz, ο tregua, ο qualquier otro tratado dé par-
te defü Magd.confus Éxcellentias los Stfiores
Bart eli
ναύGenti lümvdnMàteneffe, Adrtien PaeüV), luandi
Knéyti Gcdàrt van Reedt j Fra», de Donia. Guitterntó
Ripperda , AdrtaénClanf de Stéifim,
acquiefttis loS Dhëf
E ff adat
dêlas Provincias Unidas dé los paefés baxos han
nombrado por fus Embaxsdorei Extraordinaripi en Al-
lemaniay Plenipotentiarios para ei tratadode Munfter,
para loqual he de defpachado y delpscho la prefenté
fubdelegation , firmada de mi mano, fellaha con el
fello be mts armas, y refrendadadel in ftaicrltto Segnorio
de fu Magd, y defta Embaxada. En Munfter a veinte y
quattro de Henero de 1'anno 16^6. Eftoit figné el Condé
de
Pemeranda.

Advierto que en el mifino dia defta fecha he exhibidò
laCopiadelaPlenipotentia originai de fu Magd. y la he
entregado a los Dhos Senores Embaxadores Extraordi-
narios en Alkmanià y Plenipotentiarios para eftecon-
jreflb de Munfter par los Stfiores Eftados Generales de
as Provincias Unidas de I05 paefes baxos. Signé al Condo
de
Peneranda. Plus bas, por mandado de fU Ex. De/ Campò

ceittarquc^ öacc op toatcn Defe :

Danslafubpelegarion. Todos Plenipoteutiarios para «ί
tratado de la paz general en Munfler.

Sils font Plenipotentiaires : pourquoy leur donner
commiflion ? cela faic Voir que ce pouvoir n'a pia efté
fait pour
Munfier.

En prefentia ο abfintia rOia,

Il n'a pas ce pouvoir par celuy, qui Itiy « eflé donné :
il eftend&aügmentefacommifliüm.

LosdickosEflados.

Facon de parler peu confiderée, & irreverènte enun
particulier.

Le pouvoir du Roy eft pour traitter con Efiados : Et la
commiflionàìiQQadaPenorande nomme ceux avécqUi
on doibt traitter.

DOn Ga/par de Braecanonte éii Gufinan, Edélrttaa
vande Camer ψα fijne Majefteyt, van fijne Κο-
nincklijcke Raden van de Caihèréndejuftitie, fij-
nen AmbafTadeur Ëxti'aordinaris inhoog Duyifland, dell
eerften Plehipotentiaiis tot het Traftaet vande ghcmeenc
Vrede tot Munfter. Alfoo 'c den Coningh mijnen Hee-
re, dien Godt beware, gheliéft heeft myöpdenay. Fe-
bruary des voorfz-Jaers 164.5. te verkenen de Pieni po-
tentie eH;?ollö Macht, om met de Staten van de Veree-
nighde Nedèrlaodaü TreveS ofte Vréde ic traÖereni
zijnde vanden inhoudt naervölgheade > van woordt tot
woordt.

i^tec biilgüt l^et biw^aKtt&e i^oiabOfh

Derhalyen uyc kricht vati d'àuthoritcyt énde pertoiflié
die fijne Majefteyt gelieft my te verleenen om de Pieni*
potentie op een oft meer Perfoonabghefamentiijckoft
byfonderlijck te fqbftitueren ; Soo heb ick Knominèerc
ende nóminere de Heeren Broeder
Jàfiph de BergaHrê
[ gekofen Ertf-Biflchop van Camerijck ^dc Don Dietà
de
irfwi/w Λ Ridder van dOrder Van Santiago,

Vanden Rade van ladien, van weghen fijbe Majefteyt,

C 2 enu^


-ocr page 221-

220 Tweede Deel, van de

ende jlnthonh de Brun, Raedt van fijne Maicftcyt Inden
Hooghen Rade
van Vlacnderen, a'le Plenipotentiarifen
tot het Traöaec
van Vrede tot Murifter. Aendewelck,
endeeick eeu der fc)
ve ick ghcfubrogeert endc gheiubftl-
tueert hebbci iübrogere ende fubftiiueie, hunlieden ge-
vende foodanigc macht ende commiflie > alsickhebbe»
omme t'laem ende apart in mijne pfcfentie, Ofc abfentiej
oft by hoedantgaandere verhindcringe ( in conformiteyt
vande claufulen der voorfz Plenipotentie ) Vrede oft
TreveS)OfceenigharjdcrTraftaet van wegen fijne Maj.
te mogen confereren," bandelen, in't particulier t'adju-
ftrrenentebefluytenmethare Excel'entien
de Hecren
Burthok van Gent, Ιβαη Mtttne/fe, Adrieen Paevw, luan
Je Knujti Gedartvan Reedt, Fran. dt DonU, GuiUelmo
Rfpperda. jidriaen Clant U Sttdum
; die de hocgft-gemel-
te iiacen der Vereenighde Provintien hebben ghenomi-
nceit tot haer-lieden Ambaffaöeurs Extraordinaris in
Hoog-Duytflant, ende Plenipotentiarifen voor het Tra-
öaet van Munfter.Tot wekken eynde ickgedepefcheer:
hebbejendedepefcberedefe tegenwoordige iubdelegatie
onderteyckent zijnde met myne handt, gezegelt met het
Zsgel myner Wapenenj endc geparapbeert door den on-
dcrgstekenden Secretaris van fijne Majeft. ende van den
Ambafladeur alhier. Tot Munfter op den 14.. Januarlj
desjaers 1646. Was onderteeckent den Hertogh van
Peneranda.

Te letten dat ick op den felven dagh, van dato defeg,
hebbc geexhibeert deCopye vande orginele Plenipoten-
tie van fijne M ijefteyt, ende defelve gheievert acnde
voorfz Heeren Ambiffadeurs Extraordinarie in Hoogh-
Duyiüandt, ende Plenipotentiariffen totdefe Vergade-
ringevan Munfter, door de Heerén Staten Generaci van
de Geünieerde Provinti' D van Nederlandt, Onderteec-
kentden Grae f van
Perteratida, Leger, door laft van fijn
Excellemiè, DelCmio.

■ ©c tcniatauei üjatcn Dtfe :

In de Subdelegatie. AUe iUmfoteutieriffen tot deghe·
tneme Vrede tot MunSier.

Soo fy PlenipotentiariCfen of Volmachtighden zijn,
waerom dan Commiflie een hen gegeven ? 't welck aen-
wijftdatditPouvoir, cndefc Macht, niet voor Munfter
gcmaeckt is.

In mij f> pre/ent ie. ofahjentie.

Hy heeft dit Pouvoir en defe Macht, niet door de geen
die aen hem ghegeven is, hy vergroot en breyt fijn Com-
miflie uyt.

Degejeyde Staten.

Een weynigh bcHachte wyfe van fpreecken, en oneer-
biedighlijck in een partilier en befonder man.

Het Poui/oir en de Macht Brief des Koningsisomte
handelen
ton Efiados, of met de Steten ì ende Commiflie
des Graefs van
Penoranda noemt de genen, met welcken
men handelen fai

[)pt f^oubofc ban be ^taetfcdebonDen
De ^ρατηίφε
te fcggcn 't aene boiglit :

LEs Plenipotentiaires du Roy de Spagne ayants cu
communication de
la pleine puififance de* Seigneurs
Plenipotentiaires des Eftats des Provinces Unies
des Pays Bas,ont obfervé & remarqué les deux points fui·
▼ants, ou a leur advis pourroient entreveuir quelques dif-
ficultcs.

Prem ierement ou II eft dit qu'en cat de Patcenjji necef
fiirt y
ou mcommoditi de quelques uns defdits Seigneurs
PJenipotcntiaircs, 1|5 autres en plus grand nombre^«»r^
rent ouir. traitter, &c. 11 femb'e que 1'ephithete de ( ne-
tejjairt)
appliquéa Vebfenit fc pourroit ofler , d'autant
que telle
neteffite ne fe pourroit verifier, & ainfi refteroit
toufiours <ie doubte de
la validité du Traitté au caufe du
fcrupule qui demeureroit, fi 1'abfence auroit cfté
necejfeire
OU non.

Secondcment en la fin & conclufioo de ladite pleine
puiiTencencfetreuvefinon unepromeflè
òtRatification
future
au lieu qu'il conviendroit y en adjoufter une pre-
fente en difant
des a prefent conwte des β lors let Efiats
dts Prtvmtf Vnm efftuvm # retifent U»t u fui ftr*
traitté, eonctu & aceerdé par lejdits Seigneurs leurt Flinjf^,
tentiatres.
comme il fe treuvc en Ic pleine puiflanceotf!
dits Plenipotentiaires d'Efpagne à Munfter, 28, Jan» '
ry 164.6.

m

Μ

:

De Plenipotentiarifen, of Volmachtighden des Ko.

nings van Spangien, communicarie gehad hcb^Q.
dp met volle macht der Inleeren Volmachtigden vjn
de Staten der Vereenigde Nederlanden , hebben de ι\ν«
volgende pundten geobférveert en geremarqueert, daet
naer hun ghevoelen eenige fwarigheden tuiïcben (oudeg
konnen komen.

Eerftelijck daer gcfeght is, dat ingeval van nootfaecke-
lijck afwefen, of ongelegcnthiiyt van eenige der ghefeyde
Heeren Volmachtigden ,d'anderen ingrooter gciaifuUn
Tüogen httren, traSereni^e. fcliijnt dat de toefettingh vjn
noot/aeckelijek.hyafmeftn, gevoeght, welfoudemoghio
weghghenomenkounen worden geverificeertj cn dief.
halvcn foudcr altijdt twyffel van de kracht en wacrdigli.
heyt van'tTraöaet blyven, uyt oorfaeck van de fchroom"
diemenfoudebchoudei)
vap. oft afwefen «ootfaecktiM
ofnietgeweettfuude hebben. '

Ten tweede, iii't eynde en befluyt, van deghefeydj
volle Macht vintmcn nietjdan een belofte van
toekmenU
Rei/J?in plaets datmen een tegenwoordighe dserby
behoorde te voegen, leggende ;
Dat van nu voortaen,^.
Itjcieock alfdan, de Staten der Vereenigde Nederlanden ψ
proberen en ratificeren aüe'tgeen, 't welck door de gkefejit
Heeren hun Vlenipitentiariffen en Volmachtigden getra&eM,
gefloten en veraccordeert Jal wordtn.
Gelijck men vindt in
de Volmacht der gheityde Plenipotentiariflen en Vol-
machtigden vanSpangien. Te Munfter, cp d'acbt-ea
twimigftc van Januarius 1645.

©en 17. ^atiuarfj toebcc te famm RomenDe / toietòt
obec öe fclue i^ouboic^ gf ^ifcourcect: όε ^ccccn ^pacn:
fcljeftpOenbaefpfauDen uptbitnocn etn Bödöch i^oui
boic/at^rcboo? ©jancfttijcft mee öatc ftaöt Börconfc
teert;
ofinfuItfteCöOfBcn als haer Ho. Mog. lelfsfou.
den mogen goet vinden :
toftfotf)ten Dat Dirn onbicmto
bert niocïjt toicöfn boojt-gcbecfn trn pjincipalr.
i^ffCtn ;6iaetfctie / öaDDrn tecflonöt De Coppe ban
't ^pacn^ f ouboir fiiöc fiibfJitutieaen Ijacc to. IBoii.
obcrfif fonöf n/ enùeop öf t genielte berforch tnOe atiHit»
Oinge bec (fetren ^paenfege gebben geen cebtn
gfietion-
ben om tc tucpflccen ( onbeccefetbe ban te fullenaf
mcici)ten lafi rnoc anttooojt ban gaec
j|a. üDog. tioyctu
bt'tfrIbe®ouboir/b'arnI)oringe ban bOprninge Dicfp
{;&paenfclie ) ten pjincipale fouöcn boen. 't5©cich ttai
eerfl bp nionbe/rn batc na bp (©efcD?ifte/'t gcene bololli: '

N'Ous Plenipotcntiares du Roy de Spagne,noftre
Sire, qui
fignoDS Ieprcfent papier, dilons, qu'enIc
feffioD , que nous feifmcs hier avcclesSeigncun
Plenipotentiaires des Eftats des Provinces Un ifs des Peys
Bas, il fut amiablement convenu & accorda que puisque
neus avions depart&d'autre-reciprcquementefchangé
nospleineipuiflances &pouvoirs, 1'on vint atraitterde
l'affaire principale fans piejudicc des notes & obferva-
tions, que nous feimes les une & les autres iur lesdit«
pleines puifiances, & ayants lefdits Seigneurs Plenipo-
tentiaires des Eftats des Piovinccs Unies dcclarrf, qu'ilJ
eftoient prefts d'entendre les ouvertures, que dele part
de fa Majefté nous voudrions faire pouriecomracncc·
ment du Traitté.

Au nom dt Dieu, ér peurfe» SainB fervtce, tien ér TtfM
de la Chretienté particulieremnt des fubjeUs dt Pays Ets,
qui des puis tant d'annëej ont füufiiertlespoide&les Ca-
lamitei d'une guerre fi facglapte, eftant certainsdeeh
bonne intcntion & volonté de fa Majefté & du grand dc<
fir qu'il a de la quictude & Tranquillité defdite» Provin»
ces des Pays Bas.

Nouspropolons aux dits Seigneur» Plenipoteotlair»'
defdits Eftats une Treve,& comme celle qui s'accordaen
ì'iQmilftxcernè"neuf. fuivant l'exemplaire& modelle
dudit Traitté d'alors, & pour ce que depuis
la ditte Tref·
ve faittc, l'cxperience pourroit avoir monftre, qu'il con·
vicnt ofter, adjoufter, ou efclairer quelquet poimide
ceux defi« traittes & gutres, quil.fembicroit efire
a pro-


-ocr page 222-

Nederlaiidfche - Vrede - Hàndelitìgh.

, jg prevenir pour plus grande feurete, fernieté,& con.
venancedela diteTrefve, il fera loiüble a l'une & 1'au-
tredesparciesdemettreen unefcrit particulier lespoints
&articles>qi'ellescfoironc neceflàiree. Lelquels efcrits
particuliers, &fignésfedelivrontde part&d'autreen un
mefme jour qui fera defigné, afin qu'eftants examinés par
line amiable & fincere conference, on tienne à les Re-
ioudre öc determiner enlameilieure forme & plus coö-
»enable, pnur parvenir au bien repos & Tranquilité dcf-
ditsPaysàMunfter,cea8. de i'an lanvier dei'an t60.
eftoit ligné
ùComte de Petterande. Frere ^ofeph Arekev.
it Carnhray, Din D. Savedra, Faxardo ér A. Brun.

w

jjn, feggen dat in

den met eie Heeren PlenipotentiariiTen en Volmachtig-
tigd u van de Staten der Vereenigde Nederlanden, min-
nelijtk verdragen cn veraccordeert wierdr, dat dewijl wy
van weerzyden onfe Volmachten otideiUng hadden ver-
wiflelt, men van de principale faeck foude komen te han-
delen, fo der de prejuditie der noten en obfervatien, die
wybcydeopde gheleyde Volmachten maeckten, en de
g.fcyJe Heeren Volmachtighdenvan de Staten der Ver-
cenigJe Nederlanden verklaert hebbende, dat fy bereydt
waren om d'overturcs en openinghete verftaen, diewy,
van wegen fijn Majefteytwildeöduen, tot een begin van
'[ Traitset.

Ir. de nam Godts, en tot fijn diertfi, en tot ΐύΛβάηϊ en rufi
'jinii Ckrifienheyt, ea iefonderlyck van de Onder/aten der
nderlande») die zedert foo veel Jaren de rampen en fwa-
lighejen van foo bloedigen Oorlog geleden hebben, ver-
f'eeckert zijnde van de goede meningen wil fijner Mfjeft.
en van de groote begeerte die hy heeft tot de ruften ghe-
ruliheyt der gcfcyde Lantfchappen van Nederlandt.

Soo proponerea ende voorftellen wy aen de gWeyde
Heeren Volmachtigden derghefeyde Si

Staten een Treves

ofBdhndt.engelijck degene, dieghtfi^aecktwierdt in
't Jaer 1609. volgens 't model en 't voorbeeldt van 'tghe-
fiyde Ttattaet, dat doen gemaeckt wiert. En vermits ze-
dert de tijdt, <iat het gcieyde Beftandt gemaeckt is, d'er-
varentheyt getoont mocht hebben datmcn ecnighe pun-
ten van de gene, die altede verhandelt zijn, en anderen,
behoorde wegh te nemen, by te voegen, ofte verklaren,
cnilst het dicnftigh foudefchynen fulcx te voorkomen,
tot gtooter fekerheyt, beftandigheyt, en betamelijckhcyt
vsn de gefeyde Trevefi of Beftant ,· foo fai *t aen de bey de
pjityen gheoorloft zijn de Punten eniArtykelen , diefy
r.o itfakelijck fullen gelooven, in een befonder Gefchrift
tc Hellen, welcke befondere en ghetekende Schriften van
weer zyden, op een fel ve dagh, die men ftellen fai, over-
g. leiert fullen worden,op dat fy, nadatmendie door een
minnelijcke en oprechte conferentie gecxamineeit heeft,
iade befte en bstamelijckite forme mach iluyten cnde^
termincrcn,omtotde Welftandt, ruften geruftheytder
geieyde Landen te geraken. Te Munfter, den lanua
rius, in 't laer Was^etekent elComte de Venorande,
'Sraur Xofeph, Eerts Bifchop va» Camerjjck, Don. D.Save-
dra. Faxardo, tn A. Brun.

Sulc): oocft aen I)aec ©0. JlSoa. obecflefonbcn sönöe/
foo öccft öc Jlaiibdinfl tot Muniter moeten fiille pam :
alfoo Ut Heeren ï^IenipotentiarilTen ban Defiti ftract
mtt hontjEit noclj begeccDen pet^ t'antliioo?öcn
ορ&ε
Spacnfclje ©jopofitic/ boo? cnDe al «c ftet ^ouboic (aj^
fuuoanjfiit ban De ÌanDcI(nal)J fouüe jijn ba|ï aöeflelt/
om'ttoclcftfjcm tc concipicccn / cnDe codi tc Oclibecei·
wn of men Uien onbEtminDttt/ ttiDc {jocmfnitictDc
S>pacnfc!)E foube nioacnboojt bacenm DcJ^anDdinBlj
ten principale/ Inngc befoiflucn jtjn BDcballcn/ fη fpfCia=
f'IJJuacp/ in p?cf£ntic ban ftjn IgoogbEpft/
ÌoIb
Se'Sbtoöl «oWanöt Dcbbcn »nBcb?acj)t 0«

©at boiflcn^öft btrfouch bantic^pafnfcöÊ®Ifni=
patfnti,Kififii ban Dcfcn^iatt foube toicDenadiat Bet
waujt nccedaire, of nootwendighe abfentie, fimpclntfi
fouictofctiEn oefept Öp abfentier

IKacrtoatacnaactbebeifocijteCIaufulc ban Ratifi-

y, tegenwoordighe Plenipoteotiariffen en Vol-
macbcighden des Konihghs van Spangien , onfe
Heere > die bet tcgenwoordigh papier! tekc-
deSelIieofSitting, die wy gifter bad-

Ì2t

catie de prefentic, batÖeftlbcfoubclïlfrbfn (jer^cUfrctt/
a{$$f|in:te3Lanbeonae!)oo;t/ ctibc flrpbiabtnctbccotii
ftitutie ban Defen ^taat cnDe bat baccom in plactfc ban
bc boo;f; Ciaufulc ccnnt fccclicccn tgot tóttet ütb^rngf
η
ban De lüattficatie bii onberUnac concicct foiibé bàli glje<
(lelt/enbcbanDE^pacnfcIjc #Ienipotcutian|Ttn gljetii
ïioogec offcD^tpec flipulaueban fìacifiratif tnccùch gc^
bo;bect/ alfmen ban bisgen bcfen ^tact gljctncpnt bia^
toctefiarn.

€en ttDee&en / bat caecHeniÜe [)ft ^otiöoic ban bc
^pacnfclje Ipicnipotcmtatlffcn / 'boo?
öe ttruone ban
©jancfttjjch uptgebjactit/
b'r);tEn(ïcbahbc fdbc toeren,
bc be iCptelen aen ben lüontnab bah ^pangiEti bare in
BbEBcbenmciteüoibfceinBieöientcn ban oien/ fouben
toecbcngciatenaenbebicrcttccnbe goet binbcn ban bè
ücccen .£^caó;bittari^ ^nibafTabetic^ inbr prnipo*
tenttacifrn ban tjoogbfi ecbacgte fytie JESajciiep. bati

S^^anchct)^^·

(Cen bccben/ bat Bacp <j5b. <15?oot JUSob. öcBbcn gijw
oo;beeIt/ bat foobanigetjoog'
tuicütiglie matctic upt een
dfigincci iioliboii;/ bitccteiijch Honirnbeban brn i^os
ninchban;Ë)panaicn/
enbenii tbpfojme ban fubliltii'
tic be&oojae tooien bctljanbrtt; batbaec rn boben in
'tboben-ei)tnoembc Pouboic bctfrgiepbrn Ctaufulrn
toecbm bebonbcn/ caec op tncec Bi^mclbe tcecenee·
cotnnntteeiibe bebencUciOch
^rbEti tuaien mobrienlie/
biiecütbactom be|i grooibctlt grt
boojfs Pouboicbaec
tc iatm/ cnbcboïgcngabbij^baiib'anDfte ©^binticn
feif ban tecacn befen ^tact upt te
bjetigcn fobanig €on>
ccpt / al^ men ten i)c(lc ban bcfcn ^tact foubc ooiDecIeη
te Bonnen binben.

®ïtt bicrbfn/ bat tjrt tóbeti fleroctbc €ontept / nrjfi
iöch fjct fdbc booj o?bie ban liatE IBog. op &ttpa»
picttoa^gljibiaciit/ bpöacr«eo.>0i, uaog.booigoebt
fflcïtingclicncnDcacngcnomen/ beftoubfn^ «ocijtnnö/
bat be (Sptcl^ aen ben ttonmg ban ^pangien in 't fclbe
dTontept gbegeben/ b^ebcc gaen al? bp br^paenrché
©afpoo^trn booj befcn uptaeb?ac{5tDcfrIbcVDEtbfnbcs
bonben nebec te stjn gefielt. ©eL-atrert in Saragop ben
19. j^obcmb^t^ 1IÌ41. bat bactombetcc toert geooiDecIt
niet becbec tc gaen tn be boejfs iEptel^/ alp bolgens op»
gcmtlte pa|Tepoo;ten/ en bien bolgen^ Oebooifsi^tU
telg in'tbooif5 Concept foHbcn toetOcn gcbitffcttt/ in
boegen I)icc na bolBcnbc t

üon Phihppe door Godts genade Cohing van Caftii
lien,&c.
EertS'Hertoge van Òoftenrijck, Hettogh van
Borgundienjvan Brabandt, vanMylaen,Graef van Abs-
burgh, van Vlaenderen, Tyrol, Barcelona, Heer vaa
Bilcayen ende van Molina, &c.

Jlàcbei^Boctgebonben battei: bóojfj Concept foubè
toecDcn gcamptieert niette ctaufulc btin aatifiratie ban
Ijet gene/ bat booj |[)ct uptbjengèn ban bc meer grnoeni.
bcBoiniacljttot jiKunficc/ mette ©Icnipotcntiatiiffri
foube mogen
5tjn gctractcecti

®en bijfotn/ carcfunbe Ijet getiiobccrbc bah ben Vieti
aenbcnt Braffet,boben Bicoctt : Ijcbben bcfl gtjebonberi
tn IjEt opBenïElbcConccpr bcjs geen getoatlj tc macclicn/
macc b'cptenpc bicnt-Dalbcn/ te laten foo bic jeachteiooii
bcliicft bp Dct boö^fs Concipt toa^gcbaen.

(Cpnbcltjih/ bat bc J^lcnipotrntiarifTrn ban befen
^tactbanbc^pacnfeljeiBinififriS fonöcn afbojberea
een pouboic/ bolgen^ Jjet meec-gcmelbc Concept/ chbi
ingebaHcbrfclbcfoo5an(g[j ©ouboic bftftlaten jegftcn*
ttDoojbiaB niet upt tc Ronneh biengen / macc bacconi nà
^pangien te moeten toecben gljcfcj)?ebcii/ bat bc i^lrni.
potentiacifren ban befen gitaet / bare op fouben flil IjcB.
ben tc (tacn/ fonbec met bc begonnen ©nbetljanbeiingh
bOo;t te baten: bctfoucltcnbe alleen Berftlacingge biii*
nen toat tijbt be é>paenfc5ei^JcQlpotmtiacifrcni)etbf9
toüfle ©ouboic fouben fionnen uptbjengen/ fonOre bari
cnifge continuatie banj^anbeliuBdgctoaefi tê maftén»
Jï&oei) inaebaïmccc-gemelbe Spacnfcljei^Ìcnipotcntie·
riffen upt cpgbcn mot{jf pjcfcntatieniocOtenfiomcntt!
boen/ om tót bojbccingb ban Dc tanbeling&ctnïlite
upt tcfuHcn brengen / onder benciitie van dc welcke de
vooriz Onderhandeiingh ( geöutirfnbe bc bccbDacDtin»

gcban'tboo?f3)poubaic) (oube mogen toerben gerou·
tinucert ; bat tn Dien gcbailc be pirntpotcntiartffcn ban
befcn^taet fouben {jtbbcn tc befojgtitn/ bc fclbe ^ctc
^} tel


-ocr page 223-

222 Tweede Deel, van de

iti fubliantie contfnccrbe ijet nabolgljciiDi:/ tctuctcn:

©at Be Pciiiporentiariflen ban ^pangimopcerc/
bjoinioOept/ «lOcrrr soföfrtcoutiic / ücloofDfii upt te
ftjcnffcnUinnrnfrecfteccnttjOt/ inöc öoo?f5 ^ctc upt le
bjucftcn een Jpiouboic eeconcipUect in Qe uolgenbe mn^
nicce ( Doetrbe infectte ban 't boojf; pouboic tii be boben
Beiiacmöe 3Bcie ) bEfluptenöc cpnötdjcb Öe boo?f33icte)
Dat tn;ecgctncltril)paenfcge ^IcntpatcntmnlTcnbrcrp t
enöcboIbcecDiaö toaccn flcDupcenbe Den tijöt/ bat be
boojfj ©olmacbt upt Sipangicn tof cDt bectoac!jt
/mEtte
6aben ocnoeniDe picnipotcntiatiffcn ban örfen ^taet
De begofie ©nbfcljanbclfneö te continuccen : toclcfte
Siete beltomen jtJnDe bat bc ï^ïtnipotcntiariffen ban De-
feti jbtaet fouben becmoggen boo^t te baren mcttebe·
gotte t{^nbett)anbeUngD/ fonbccernige naecbec ti^efolu·
tte ban öacc igo. JDag.tebectoacijten. ©ebenöe niet
te min bau bitenöe anbeteftaec toeöerbaccn pjompte
eOtietceatie/Daec/enòealfoa'tbeijooit.

(Ìdit toa^ t)ft obbtj^ ban lioUanDt: cejectecenbeget
iticeiienbecl ban be opgtiemclte Jfcanfcfje temacqu^/
begceccnbe alleen get Ipouboic bolgen^ Concept ijtec na
te fijnec tijöt botgenOc. i®acc ijet aDbij^ ban
hial bat fimprltjch alle i^anbelingt) b^oojDe fiil te flaen
foo langl) enüe tectople QetmcuteD^ouboicupt^pan'
gien niorft {toornen/ alfoo bet jj^ouboic fcpbe t)ct
funbanuntenbeban^ ban be l^anbeltngfonbecenbete
boü?I)ct toelclte men in 'tminlïe niet beijoojoe pet^ te
timmrcenaenfqo yoocbtofebtig!) en iinpojtant^ toeceh.

J^jobinticn namen Coppe ban 't if ollanb^ abbtj^
om aen bc ©ecccn öacc ^jincipafcn te eommunirccen.

fCetüJple men iu befe bciibccatie bja^/ foo 5t)n ingefiOi
men/g{)cnouct)opcenentöbt/ twee fcccooo'gtjeclattef
cenine tpOingen; 't€ciie toa^ Ijct ^nbj-iiicft tuffcöen
ben Stontngl) ben Biancltcijch/ en be p^ncefte ban
^pan gien : 't anbec toa^ / bat be ftoninglj ban ifepan--
Qten be gcl)cele S^attbeling!) (IdOe in IjaitDcn ban
fijne êiHfiec be Coninairi Ciegente in ©janr ftcgcft. 20cp.-
bi^ arngaenbe fal ich ticlkn be fojmele Piopofjtic of
Communicatie op bat fluch gcbaen beuc ben ilcec
}p;in·
ce ban ©cangie/ gljelycft oocll be fojmclc örlatie bp be
lleecen ban
Heemftede enbe Knuyc, evp?efteIÖcft om rn
op bat flucft ftcctoaati geftomen/op bet « toceoe geöaen.

©peninglj ban 't i^utocltlcft tulTeben ben llionmg ban
©^ancftrijcii eiiDc oc ©jince (fe ban ^pawgicn.

Woenfdagb den iS.Februarij heeft fijn i-loogheyt de
Heer Prince van Orangieter Vergaderingb aen haer Ho.
Mog, ghecommuniceert, dathemuyt Vrancktijckope-
ninge is gedaen dat tuflchen den Koningh
LcufsdeXlV.
van die naem,ende de Princefle van Spangien een Huwe-
lijckisghcilooten > op de conditie:
Dat de Koningh van
Spangien aen de Croone^anVranckryck fonde laten volghen
ende de feliicKroone in-lyven de Seuwrainiteyt vande Ne-
deriandtfcke Provintien vanƒ)« reffort endegefach, ende dat
dejefelve Froviuden binnen drie wecken aen de K^oone -van
Vmnckrytk/oudentperdfn ingeruymt, ende dat hetJeht door
nierfcheydejittndertuytBrabandt herwaerts komende·, werdt
geconfirmeert.
Voorts, dat befde de hoogfl ghemehe Konin-
gen. defe Véreenighde Frovtncten fuüen latin iy haer ghe/ach
endeSouverainiteyt ; dat de Kornhgh van Vranckryck aen
Spingiènfoudecederen Cataloigne, ende dat de Comnginnt
degente Moeder van den hooghfl-gemette Koningh
Louyj
de XIV.
verfouckt van defe Geünieerde Frovsntien dies aen·
'gflende teverfiaen hare goede meninghe ende intentie y hoe fj
haer daer 'mfalGonvtrntren
; Waer na fijn iiooch-gemcl-
te Hoogheydt verfocht wefcnde in'tgene voorfzis, te
willen formeren fijne hoogh-wyfc Confidcratien ende
Ad vys, heeft dies-aendeverkleert,
datmen dehoogfi-ghe-
melte Coninginne foude behooren aüe 'tfelfde toe te fiaen,
mits dat β in conformité van het TVaéiaet den 8. Pebnarij
itfjf, Ι»β'ώίη de Kroont van Vranckrijck «nde defe» Staet
tot Parijsgeflotenuytde voorfz Spaenjche Nederl.amdefen
Staet Joude laten volgen de partagie by het voorv.TVaiiaet
ten behoeve van defdvegeflipilttrt.
Hier na ghelefen we-
fende hec fchrifte/ijck rapport 'c welck de Heeren van
Heemfiede ende Knuyt giftieren mondelingh hebben ghe-
daen, endehuyden overgelevert » heeft fijn hooghft-ghe-
melte Hoogheyt daer op verfocht wefende te willen for-
meren fijne hoogh-wichtigeConfideratien ende Ad vys,
verklaert, dat in
cas de Heeren Gedep. vande refpeaivi Prj.
vintien jouden gereet zijn als nu daer op in te brengen kvn.
ne refpeilive Advy/in > datmen als nu daer van/oude kon-
nenfpreecken, maer in cas datje ghemeynt fouden zyn 'tjd.
ve teflieren am de Heeren der feher refpeBtve principaltn,
datmen alfdan al 'voorens foudemoetenafaathten'tgenecf
het voornoemde rapport van daer foude kernen,
W aer op ge;
delibereert T-ijnde, hebben haer Ho. Mog. Cjne mter
hüogh gemelte Hoogheydt, over, ende ter laecke vande
gedane communicatie ten hooghilen bedanckt», ende dat
bet defelve belieft heeft met fijne hoogh-aenficnlijcks
prefentiede Vergaderinge van hare Hó. Mog. by tewoo-
nen; Ende hebben de lelpsftive Provintien, loovande
voorfz Communicatie van fijne meer hooch-ghcmelie
Hoocheytals van deflelfs hoog-wijs advijs, dies aengacn.
de ghegeven, mitfgaders van het voornoemde i'chrifte.
iijck rapport, ende de boogh-wyle Verklaringhe Vaa
fijne meer-hoogh ghemelte Hoogheydt dies aengaende
ghedaen , verfocht Copye, die baer Ed. refpeftivelijck
wordt gcaccordeert, om by af-fendingbe van yemandt
uyr den haren^ 'of verfendicghe by Miffive alle het felfdt
aen hunne refpe<ai ve Heeren Principalen te doen ghekn·
gen ) ende der felver Provinciael advys daer op in te
brenghen ter Vergaderinghe van haer Ho. Mog. 't welck
fy vertrouwen, dat fal konnen ghefchieden binnen den
tijdt van veerthien daghen naeft-koomende, ende fui.
len de Hi-eren Staten van de refpeÖive Provinciën doM
d'opghemelte Heeren der felver Gedeputeerden ten
hoogbften werden gherecommandeert, alle het ftlfde
te willen mefnageren , oock haer Ed. Mogende inbe·
denckeo te geven, of fy refpefti velijck niet goet en fon·
den konnen vinden, eenighe uyt den haren herwaertj
Extraordinarii te Committeren in haer Hog. Mogende
Vergaderingh, met volkomen macht ende autboriteyt,
om alles de op-gemelde refpedtive faecken Sengaende· of
concernerende t'adjufteren j Voorts hebben haer fiog.
Mogende gherefolveert, dat de Gecommitteerde van
weghen de Stadt Groeningen, als oock die van de Om.
landen, tuITchen d'Eems ende Lauwers, op morghen
ter Vergaderinghe van haer Hoog Mog. lullen worden
befcheyden, ende defelve by Extraö ghecommuniceert
'cgene voorfchreveis, met ferieus verfouck, dat fy alle
't lelfde de Leden van de Provincie van Stadt ende Lan-
den hunne refpedtive Committenten , met de meefte
mefnageen fecretefle willen communiceren , ende djtt
opderfelver Provinciael advijs uytwercken , ghemetckt
dat door feecker opgekomen incident de Se& van we-
gen de Provincie van Stadt ende Lenden in haer Hoogh
Mogende Vergaderingh jegenwoordigh in 't geheel va-
cant is.

ίίη'

m

Sulc.ks hadde fijn Hoogheydt airede des voorighcn
daeghs ecrft aen den Heer Raedt PcnfionarisC«/i , daa
na op het verfouck der Heeren van Hollandtin der fel-
ver Vergaderingh gerefereert : met by-vocgingbe dat fijn
Hoogheydt het hadde uyt de moijdt van de Collone!
d'ERrades.

l|et cappoit aengacnbe be ^pacnfcge fubmifüf/t0!>|
al^bolgbt:

Hoogh Mogende Heeren.

DeExtraordinaris AmbalTadeurs ende Plenipoten·
tiariffen van U Hoog Mogende tot Munfter heb-
ben goedt ghevonden, omme de groote Impor-
tantie van ae faecken haer aldaer voorghekomen, ons
teverfoucken eenreyfeherwaerts in diligentie te doen,
ende U Hoog Mogende te reprefenteren dat de Hee-
ren Extraordinaris AmbaiTadeurs ende Plenipotentia-
riffen van Vranckrijck haer op den
te»entTt>intigkflen^^·
fer Maent Februarij hadden te kennen ghegeven, dat
daeghi te vooren de Medtateurs, namentlijck de Nonce
van den Paus, ende AmbalTadeur van Venetien haer had-
dén ghecommuniceert, dat de Heeren SpaenfchePle-
nipotentiariifen, volgens lait van haren Koninck ( by
ExpreiTen ontfanghen) hadden verklaert,
dat defelve
bewoghen, door bet evident pericul
weghbn de groo-
te preparatien des Turckfchen Keyiers, de algeineme
Chriftenheydt raeckende, ende omme
foo veel ipbem


i.;

-ocr page 224-

Nederkndfche Vredc-handeìingh. ti^

was de fu^® voorfz. Chrifténheydt te helpen pro·

cureren ; te viedeo foude wcfenëedifFerenten tuflchen
VranckrijckendeSpangienüyt-ftaende te fubmicteren

oen de Coninginne Regente van Vranckrijck, omme by
haer Majefteyt met aflumptieende by deliberatie van de
Heeren
Hertoge vm Orleans > Vrìnce van Condé, Cardineel
Mainarmf spandere Heerén van den Raedt van Vranck-
rijck} devvelckeden Hoogh-ghemelden Koningh efti-
Jeerde cnde wilde defereren, getermineert te vycrden,
jnjc dat de voorfz. Koningh foude acquiefceren en on-
derteeckcnen 't gene by de fel ve zoude goedt ghevonden
werden. vertrouwende dat de Koninginne Regente re-
gard foude nemen, foo op *t Rijck van haren Soone, als
op het huy* 'i®®'· Majefteyt was gbefprooten, en

opdeconvcnienccvandeafiairen ende Staten van we-
derzydcn ; dat den Koningh van Spangien de felve ou-
verture aen den Nonce van den Paus ende AmbalTadeur
van Venetien in fijn Hof refiderende mede hadden laten
doen. omme tot Munfter aen de refpeörive Minifters
over gefchre ven te worden ; ende niet teghonftaende de
voorfz. depefche door Vranckrijck ende felfs door Parys
was ghekoraen, dat evenwel tot Munfter eerft was aen-
gclanght en geopent,oin van daer aen 't Hof van Vrank-
rijck gefonden ende genotificeert te worden ; dat hier op
deHeerenFranfche Plenipotentiarifen aen de Heeren
Mediateurs hadden geantwoordt > hoe dat Vranckrijck
inetdefenStaet, ende de felve roet Vranckrijck fo nau-
we waren verbonden ) datd'een buyten de andere niet
vermochte te doen, fonder dat ghelijcke contentement
sen de andere mede werde gegeven ;
laalviUe me» aen
ynmikrijci half Spangien inruytnen . dat huyten dezen
Staet niet konden nochte begeerden te traderen ofte eenighe
offrente accepteren,
ende fy over falcks haer geobligeert
vonden terftondt den volghenden dagh aen de Pltnipo-
tentiaiiien van u Hoogh Mog. van de voorfchreve offre
volle communicatie te geven, al eerzyde felve naer
Vranckrijck iouden over-ichrijven ; Begheerende dat
fulcks van de voorfz. Heeren Mediateurs aen de Spaen-
fche Plenipotentiarifen moghte werden bekendt ghe-
maeckt; ende hoewel de felve Mediateurs daer op had-
den gerepliceertidat foogrooten Kroone als Vranckrijck
was, nergens eenlgedependentiekonde hebben; Echter
de voorfchreve Plenipotentiariflen van Vranckrijck had-
den verklaerdt nu nochte immermeer anders te konnen
ofte te fullen doen, ende hare alliantie onverbreecke-
lijck te willen onderhouden ; dat vörders de meer - ghe-
meide Heeren nevens de voorfchreve ouverture by for-
me van diftours verfcheyde bedenckinghen hadden ghe·
opent, endenamentlijckdatmiffchiende Coninginne
Moeder geen arbitre foude willen weien tulTcbcn den
Coningh haren Soone. ende den Coning van Spangien
haren Broeder; Item, dat onder de woorden j het geene
convenient foude wefen tuflchen bcydede Rijcken ende
Staten,
veel foude konnen worden ghetrocken ende dat
men met foo honorable fubmiffie foude moghen voor
hebben de vigeur van de Wapenen te ftuyten, ofte de
handelifige van Munfter nae Vranckrijck te transfereren
cnde fulcks van andere geallieerde tc fepareren,ende daer
mede zijn profytmeenén te doen. Doch aen dé andere
lyde waren fy van gevoelen dat men het advantagie, htt
welck hier uyt foude moghen refulteren niet t' eenemael
behoorde te verwerpen, maer tot fijn voordeel konnen
meinageren . ende dat zy wel liever hadden ghefien dat
Spangien op hare geproponeerde articulen hadden gede
clareert, wat, endehoe verre fy Vranckrijck daerinne
«oude konnen te gemoadt gaen, fonder het geheele ftuck
inonfeeckerheydt te laten, ende dat zy daeroromeghe-
loofdenen haer verfeeckert hielden dat Vranckrijck defe
handelinge van hier niet foude laten transfereren; Om-
me
indien zyeenmael ten regarde van hare Geallieerde
ende m de gemaeckte Alliantten quamen te varieren, dat
naer
het felve voor ontrouw geimputeert (oude worden,
endeintoekomendeallecredijtende gheloof doen
ver-
leien;
dat zydaerommc oordeelden het befte en feec-
kerfte foude wefen, dat Vranckrijck cnde defen Staet
te famen bleven geconjungeert. omme ghelijckelijck
een goede uytkomfte ende reciproque contentement re
"!. k > of anderfints te famen in de wape-

neti behoorden te blyven, ende d'aenftaende Campa-
gne met vigeur in het Veldt te komen, wàer mede
Cf
meenden de geheele faecke zoude konnen ghefaciliteert
cnde tot een gewenfte uytkomfte ght bracht worden. Zy
ieyden oock dat Spangien of fich felven in groöte fwa-
righeydt foude moeten bevinden, ofte anderfinseenigh
defleyn voor hebben, tiet welck de lijdt apparent zoude
openbaren» endedatzy haer althans van een fpecieus
pretext van den Turck wel fochten te dienen^ doth fuici
ep andere tijden wel meer was ghebeurdt. Eyndelijck dé
meer - ghemelde Heeren aen de Pleftipotentiarifen van
U Hoogh Mogende hadden verfoche, dat de felve haer
advys aen haer luyden fouden willen mede deylen : dac
hier op nae bedanckinghe aen de Plenipotentiariffetl
van Vranckrijck was geantwoordt endegededuceert hoe
religieufelijck U Hoogh Moghende hare Tiatìaten
met Vranckrijck altijdt hadden geobferveert, felfs in de
Jaren
feflien-hondert twee en dertigh, ende feflie» hmdtri
drie-m dertigh
, doen beyde de Staten zoo naeuw aen
den anderen niet waren verbonden, ende de Vrundt-
fchappen ende Intereflèn van Vranckrijck aitjjdt waren
voor - behouden, gelijck de Plenipotentiarifen van U
Hoogh Mogende in de jegenwoordige Negociatie oock
hadden gedaen ende fouden continueren, doch alfoo de
felve tot noch toe de Pouvoire alleen van weder-zijden
hadden ghewiflelt ende op hét redres van de felve noch
geen laft bekoomen, dat over fulcks niet jeghenftaende
haer onder de handt verfcheyde interpellatien Waren ge-
daen, om in vorderehande ingemer de wederparty e té
treden j Evenwel de voorfchreve Plenipotentiarifen
hadden ghefuperfedeertende niet verder gneavanceert i
ende gelijck de felve haer finceerlijck ende oprechtelijck
nae hetTradaetioudegedraghen, dat fy infgelijcx ver-
trouden de Heeren Plenipotentiarifen van Vranckrijck
van ghelijcken fouden doen ende door geene fpecieufé
pretexten haer daer van laten dimoveren. Ende belan-
gende d'Ouverture felver, dat haer de Conftitutie vail
Vranckrijck alderbeft bekendt was, ende de Plenipoten-
tiarifen van U Hoogh Mog. daer op niet anders kondeii
fepgen , als dat het Traitaet den
Eenigen ende vafien re-
^e/moefte wefen ende blij ven, daer naer men fich vao
weder zijden onveranderlijck foude bchoorcn te regu»
leren, waer op de Heeren Plenipotentiarifen van
Vrmtk·
rtjck
meermalen ende met hooge verfceckeringen foo b^
monde, als by handtaftinghe aen de Pleriipotentiarifen
van U Hoogh Mogende hadden belooft dat Vranckrijck
daer van nimmermeer en foude wijeken, ende dat zy
defe Ouverture nae communicatie met Ons ghehouden
aen de Coninginne fouden overfenden, doch geen ap-
parentie fagen dat Vranckrijck die handelinghe van hier
foude fecken, maer op den voofigch voet cnde Ordré
laten voortgaen , ende dat fy laetftelijck daér by hadden
ghevoeght dat de Mediateurs feer hadden gherecommani
deert ; Ten eynde defe Ouverture , die fy verklaerdt
hebben aenftondts aen Ons te willen ende te nioeteo
communiceren, doch ^oghte fecretelijck geniefna-
geert, ende daer mede rot nacdeel van Spangien niet
ghefpeelt worden : 't welck iv de Plenipotentiarifen van
u Hoogh Mogende mede inftantelijek verfogten. Den
volgenden dagh daer na heeft den
Hterde l'Omirê Raedt
van den Hertoghc van Longueville van weghen den lel-
ven, ende de andere Plenipotentiarifen van Vranck-
rijck de Plenipoteutiarifen van u Hoogh Moghende ge-
notificeert, dat noch daeghs te voeren de Mediateure
wederom hadden befoght, en uyt den mondt van den
Grave van Pignerand j gerelareert de Heeren Spaenfcbé
Plenipotentiarifen wel bekendt te wefen de vafte Al-
liantie tuflchen Vranckrijck, ende den Staet van de
Vcreenlghde Provintien, endédat de cene fonder de
andere niet foude begeeren te trafteren end^ daeromme
de meeninghe van den Koningh van Spangien öocic
niet en was om af-fonderlyck met Vranckrijck « mtet te
ghelijck met Vranckrijck ende Ohfen Staet te handelen j
ende de Traöaten gelijckelijck te laten avanceren > inó·
gende wel ly den, dat de Pleoiporéntiariren van ü Hoog
Mogende (ulcx bekendt wierde ^hemaeckc, eU tnede dat
zy luyden, de Spaenfche, niet gemêynt en waren dè tre-
ótaten in Vranckrijck te trecken,el5 wetende dat fy aldaer
niet gehoort maer aenftonds saèt Muhfter gerenvóyeert
foude worden, alwaer fy ghemeynt waren de Truitaren j
4 gelijck


-ocr page 225-

224 Tweede Deel, van de

Plenipotentiariflen van u Hoogh Mogh. haer by die van
Vranckrijck hadden ge
voDdeD,endeghekomen wezende
op de vooriz ouverture onder anderen ghemoveerc dat
de Coninginne en principaelfte Heeren van Vranckrijk
de felve ontfangende, ten aenfieft van hare hooge ende
Eminente qualiteyten « eode oockdoor confideratie vaa
het gantfcheRijckhaermiflchien zoo nauw aen't Tra-
«flaet niet zouden verbondpn houden, als wel de Mini-
fters daer aen verbonden waren ; Ende in zulcken geval
dezaeckein'tkorcege-eyndight, endeU Hoog Mog.
in het parquet gelaten zoude mogen worden, de Heeren
Plenipotentiarifen van Vranckrijck daer op hadden ghe-
antwoordt , dat de Koninginne immers Γοο wel daer
aen was geobligeert, ende hwe Ordren na Munfter lou.
demoghengeven, ommedien volghende aldaer voort
geprocedeert te worden, begheerende in Onfe jeghen-
woordigheydt ende lattende baren Seeretaris
BouUngiir,
aldaer prefent zijnde, daer van datelick notitie te hou-
den , umme defe hare verklaringhe in de Brieven, aen
de Coninginne te ichrij ven, medegheinlereert te wor-
den , 't welck de voorfz. Secretaris aenftondts aeoghe-
teyckent ha' de, ende de voorfz. Heeren Plenipotentia-
rifen daer op haer verklaerdt, hare dcpefthe nae Vranck-
rijck voort le zullen af-zenden > daer by deCe zaecke was
verbleven.

Het «cflf / af nsaenbe ; g>oo ftibbsn be 3Fr9n=
fdjé^nibaftaDmc^tot JRDunflcc / foo tjaefi jp bfcna^
mm Dat in be 3gececni8t)be ^cbecIanDcn tjcrfpjeyt iua^
{)ct»()emelbegeruci)tban ÏitUiclQcfi tuffcgen Dcntöo.
ninfllj ban Bjancftnjcft en De Sfnfantc ban iipangien/
nirt belofcf in öote atn ©janchcocfi
te aebcn Dc ^paen=
fcftc 4^5cDecIanöen/en öat fulcftcn gecucijt bctoo?faechte
alfccli-p ombjagie cn alteratie in't Qrmoet ban bcle men^
fcl
)En onDcc ftacc üo. IBoa.öebieb/iben of®?ancftcijci^
fonücc ijaec ioag Jüogl). fouQc Debb?n aeicacteect met
^&pangtcn / gctcast fo Daec al^ clbcc^ te pcrfuabecen be
fal(itcptban 't felOe eecust; bcchlacenbe niet te honnen
bRbencIien toaec tipt fultit: mogl]t 5tjn gcftomen
/en fu(c=:
be onib?aee op-ecnomen met bele [joogtie tooo^Den/ bat
Bet fetbe getugt toa^ fonbec fonbament / en ban booifs.
goutoclijch en Dotatie nietgrbaen eenige openingf) ban
35^ancfitncft/becl toepnigec bat fulcy fonbec booigaenDe
communicatie en abbt)^ ban gaec fo fcccetelich

foube jtjn getcacteect enbe binnen fo Uo;ten ttjbt/na bat
upt ;&panoien bicectelQcft toajS Ijettajaert^ göefonben
aen Den «Gjabe ban
Pegneranda ben Ia(i om te p?opone=
ten / batbe Koninginne J
©0Ebcc ban ©jancficijcft/ tot
iiytbinbinge ban B^cbe tulTcben J^janeftcdelt en ;|ipan>
Bicn foube boen een moiiecatie
qujejufta &conveniens
eiret,ci)U]eIrRe opening fp Heeren Hmbaffabeiir^ ernt'
fangenbe ban be 9eecen jBebiatoce^ / f) abben ggi^aiU'
tooo;t/ aen be i^eecen ;&taafct)e te moeten communice^
cen/en bat fulcit anttaioojt booibe Jlilrbiatcur^ aen ben
bau;f3.(i3;abe ban
Pegneranda gicappojteert 3t)nbe/ gab
Beftpt te honnen li jben / bat aen De felbe bare ban cora.
municatie tDcrbegebaen/grItjch ben bolgenben bag br^
mo;gen^ bia^ gefr{)iebt : enbe bp albien eenige be aibec=
min^c boojflagi) ban fulcl^en $utueltjcft toace gebaen /
fulcp niet toepnigec aen {jaec fouDen Ijebben gOecommu»
nicmt / enbe altgbt met geltjclte fincecitcpt en p;ompti
tMbe te fuUencominuecen alle goebe Cojcefponbentie/
met becfeechecingg bat be Coninginne enoe alle Mini·
fiec^ ban bieSiroone geen anbece oogbmtccb gabOen/
oochfpl^eecen lümbaffabeuc^/ onbec gaec Ijebbenbe
een )^;ince en Heecen bie twintig ^aten ^mbaffabeur^
ijaDben getoeep tot ette enbebienfl ban bic «cooiic/ niet
fouben pn
Ge^s d'honneur, (bit tswen be tboo^be^ en

^ JBo. i&taet / als de befte ende fetckerfte Grienden
van Vranck;ijck,
tebocn cenigüe be albecminfle ^cte
ban ontcoutoiggepbt / enbe bat be Sioningl) fijn reputa-
tie niet foube laten hcengen boo; blame ban geen toooit
te fjouben (hebbenbe ben <©?a»ie ban Servient In 't pacs
ticuliec nocD aen ben ]^eei: ban
Loenen gtjeb^upcfit Defe
tD00;ben engljeiteteert/ que jefoisfchelme) en b>an>
neec pettoe^ mogte boo; homen bat fufpicie ban omb^a^
ge foube get^eu tegen Oet ^cactaet/bat men fulcjc {|[aei;>
ccrirept enbe cpcrcljtigijtpt öon bi' toatrljipt rn gifrija-
prnbept ban faerften onbrrcicbt Oocii / enbe bat jp fóce'
een 3llinbafrabciu^ teofjen^ tjaec ban göclijclscn föuDen
bom / enDegftcltjihe (inccce en oprrcöte onbcjcicljtmeiie
bcctoacfjten j iEnbebetDijl iiet gcnicljt ban 't boojfj,
bjelljcft en Dotatie niet aen Ijaec C§. ^caetfcl)t) tsa^Qe^
communiceert/ moefic men fcecfietlgch oÖflOübcn/rnDe
becfeecbecben met beele googetooo^bi n/ Oat fulri;^ iiie(
anbec^
toa^ at^ een berfïetbe gycbicfjtfel en artifice ban
be ^paenfcijf/ om te pcopcn materie ban oproec in
Ca-
taionia
,mlftcoutDentufTcl)fn©janciuflcIun öaec ïjo.
J^og. ^taet / enbe tijbt te toinncn om te booj-hotneii/
enbe boen becftuacften be befffpn^ ban be €ampaone/
toelcft met couragie
en ecnfligljtpt boojt-fettrnDe / tcitì
be eenige enbe fct citerfie mibùct / om te gberahrn tot
ten
glorieul enbe ho?Octlpch ®cactaet / om torIcUe mra at
baec toa^ becgabert / fp Si-pben mcDe te örbbrn fscchtct
enDebecfcDepbenabbpfenbanbrn quaben tocfiaiitbati
faecfoenitibevSpaenichejgcbalanben / enbcfuicheoa-
eenigheyt en quaetwllllgiieyt onder de Hoofden , Dat öe
beffepné ban oe Compagnie met ccn|l icoo^Drnbr baoit
gefet / men toepnigl) regenftanbc foubr btnDi η ; niaer öe
Campagne latenbe bctflantoien/ enbe be tegtnb}oo;%
occafien niet mefnagccenDe / men foube berlirfcn bcci tt.
putatiey oocl^ ùeapparentiebaneen bojberltjch Crao
taet meccltelijcb brtininbtccn / enbe be ^paenfcge fclf^
baec niebe fouben fpottt n.

gelijck te laten voortgaen, dat dner op tén zei ven dage de ; iijril i« rdnöf Ifjcli toilöe fffiSJf n/ feUÖf 11 aïtfjW iti alìf fitti

UUninnonrianTTon van 11 Hnnoh Mnoh. hppr hv Hii! van rirircnf mhontirrrhHirhfnf Unit hi'rii r..,fJ„

i

¥

i -
I

i

<Önbe aengaenbe Ijei tbjecbe poinct öeeft be J^cct
fitfibent
BraUet ben een-en-twintighfte .f^arty bp ob
fcöjift beciilaert upt «SjepjefTe lafl ban be tóoiiingl) ente
{ton nginneSicQente.

Que la Reyne Regente Mere de fa Majeflé à trouvee
convenabledes'excuferd'entrer dans l'ofïre des Eipa-
gnols, ne pou vant prononcer com me juge, en un faic ou
elle eli partyc fi iutereflee, l'afiFedion qu'tlle a comma
Mere, & celle qu'elle eft obligée d'avoir à i'Eitat, furie-
quel elle commande,ayant des fentimens aigus
Se lì parti-
culiers, que la proximitéquieftentre unFrere&une
(oeur nepeucpasallerdupair: Enfuittedequoy
elleaor-
donné de dire aux psrtiesjqu'elle veut & fouhaitte la
paii
& qu'elle eft autant que nul autre touchée des maux que
le public louffie, qu'elle eft donc toute prefte Q'eetendre
àun traittéfoubslescondi-tionsfuivantes, ^ecettepm
foit henorahle ^pour dnrtr·^ que les olii és de la Frame j
Jòyent compris^guUlJoitpourveu à leurfatisfaÌlion^ φ^χία
foit à Munfler & Mn eUeurs qu'elle β traiéie.

Enfuitte de cela leursSeigncuries peuvent eftre aileuréts
que fa Maj.ne changera jamlis cette refolution,& qu'eliss
trouveront toùjours du coflé de la Franceune fermcié
inesbranhble à ne rien traiter&regotierque cotijoin-
tìement, & avec la fatisfadtion de cét Eftat, dont l'on n«
travaillerapasmoins àmettrelcsinterefts à couvert taiit
pour le prefenr que pour l'ad venir, que ceux propres deli
France,& baftir fur ce fondement, comme fur unecbofe
qui n'eft pas feulement conforme à l'honneur de fa Ma·
jefté & à la foy, qu'elle maintiendr? toùjours in violatie-
ment à fes alUés, mais encore au bien de fon Eftat autaot
que du leur, pouvans eftre perfuadés & certains, que,
pourveuqu'on nefedementepoiiit de certe union & de
ce Concert, la France& cét Eftat y auront Ics meibe
avantagt'squifepourroient rencontrer dans des tnkà
particuliere, & ce avec de l'honneur & de la feureté, ao
lieu qu'en toute autre maniere de trai[ter,l'une & l'autK
de ces deux conditions fe trouveront tius afteurement ì
redire;

Dat de Koningin Regente,Moeder van fijn Majeftcyf,
betamelick heeft gevonden om iig i'cxcuferen eü te ver-
ontfchuldigen van te treden in d'aenbiedingh den Spafl-
giaerdenjniet konnende, als rechter, in een
faeck,daei ία
fy foo geinterefleert is, uytfpreken de iiefdeen genegent-
heyt, die zy als Moeder heeft, en die zy vei^plight is tot
de Staet te hebben,ο ver de welckt zy gebied i foo fcherpe
en particuliere gevoelens hebbende, dat de proximiteyt
en 'c na-meegfchüp,'t welck tuiTchen een Bróeder en Su-
fterij,hiermedenietgelijckkanzijn. In
gevoigh van
't welck fy belaft heeft aen de partyen te zeggen : ^


-ocr page 226-

Ncderlandiche Vredc-handeiingh. 225

Datzy de Vrede wil ep wenfcht.en dat fy meer,dan ye·
tnancanderg, bewogen is metdequaden ,die 'tgfiemecn
liidcn · dat z.y dan bereydc is to: een TraÖaec te verftaeu,
onder de volgende voorwaerden ; Dat iefe Vrede eerhjck.
tnemt'deeret^V ' ^'f Bettdtgenoote» vanFramkrijck
iiti i* hgrepe» '■Ü"' <l<*t in httufatisfaüie verforght %y, e»
^f men dit te Munfier, en niet elders, ■verhtndtlt.

In gevolgh hier af konnen de Hoog Mog. verfeeckerc
ïiindathaerMajefteytdic befluyc nimmer fai verande-
ren» en
datzy acn de zyde van Vranckrijck altijdc iullen
vinden een onbewegelijcke beftandigheyc om tiicts te tta-
öetenen te handelen, dan geiamentlijck, en met fatisfa-
öie viD defe Staet, weicke Intereften men,fo wel tegen-
woordiglijckjals voor 'c aenftaende, niet min fai pogen te
veriekeren,als d'eygen Intetefttn van Vranckrijck,en op
dit fondament te bouwen,als op een ding,dat niet alleen-
lijck conform is met d'eer van haer Majeitej't,'en met de
ttoU)diefyaltijtonverbrekelijck tegen haer Bondtgeno-
ten bewaren m » maer oock tot welftint van haer, als van
hun Staet, fig mogende overtuyght en verfekert achten,
dat, indien men van defe cenigheyt niet afwijkt, Vranck-
rijck en dele Stactde iel ve voordeelen fuUen hebben,die
Dieninbefonderetraaatenzou konnen verkrijgen, en
ditmeteerenfeeckerheydt, inplaetedatin alle andere
manieren van traÖerend'cen en d'ander van defe twee
conditiën gewiflelijck tefoecken fullen zijn,

Cot iBitnflcc oocft {jibBen De ïlo. jpconfclje Utiéaf.
fabrur^/fo baeft jp fjatiDen IteRonicn Qiutooa^öt op
Dqcc
trWf^OÖffonlïcnmcttttnUooiflaHÖ ban Conipiotnisi/
Dtuc
De l^ccrcn IKeDiateuc^/feEC tugtlopiff at ii D'©fccrn
^tactfflje gcbacri/mOebectoont öcn ©tiainckn 25jicf
btiiiar^oninginnebouDcnbein rffrct&at
be iüoningiti
ei! Den fìaeD tjebbenbe gefïen εη tijpdicft ober toogen Ort
toinpioiiii^ tieuc De JBfbiateuc^ ban tnegcn be ^paen^
fci)eoì)eDcfci:Efttaenlicl*aninginne .ï®aebec om öooi
latf iBaiedcpt te toe?l)en uptgefpjoften/Dat regt en bii-
lick
is,m ktccnbe op 't l^up^ Oaec ban I)aceJIISa)e(Iept
iehomen/cn Dat De ïüoning Dan ^panglm fulc&i fouDc
Dolgcii/ met cenpacigj^e fiemmen goDDen betfiaen fuich
Compjomi^ntetanöec^tejijnakeen Compliment en
beliicfde woorden van den Koning gebruyckt tegben de
Koninginne fijn S'ufter,gcllelt
in al te generale termes en
niet fekers begrypiinde om de differenten tuffchen beydc
Krooncn te fligten
,Dat OOCil Öace JilSaieflept Riet gelyke
Confiiiencuen Gompliment
acn Den {toninghaccS^joe^
Decfoude konnen fubuiittecen/om tuflcljen Vranckrijck
tn Spangien upt fpjaecfi te Doen / iniDt^ letfcnDe op Drn
tcfltntooojDiaen ^tae^/ Delegcntöeptenbftuflingeban
kpöcc-söt ftoningcijcftcn en 3lanDen/rn
Ci» btU Hart in kgentheyt de beite en gereedfte zijn, ailcs te laten in d"eQ

tolhe fce felbe in hojtcn ttjt fonöen ftonnrn gcbjagt Uit>|'
ben/en bat be ttoninginne fulclten untfpjacch mebe fon»
De otibfttehenen / maec om feftecIöcB te btfligten be bif»
fctmicn tuffcljen bipbe Koningen/Dat noobig toag boo;
te licllen tfffctibe bafle miDbelcn / en Dat fiet brlïe en fe>
licrfic toacc / tc beflupten Den ©?cDe / op eonöitle Dat aL·
fottbr aelatrn tuo^bcn in Den tegcntoooibtgen ^taet/
01 bat cltlt^ foube br tiouben 't geene Ijp tna.^ Uefìttenbe /
in
Vranckrijck tcn opfïgte ban 3^;eDe fouDe (aten balien
alle tagbcre pjeteiifien op
Spangien, en boojbp geen Dere
tcöcntooojbiacoelegeDttjepbtommcttoaptnen De toeï=
{iccQcne auantagein liojten tgbt te (tonnen becmeecDe^
ten; boel) onberbebingb bat tjp ()et beflupt ban.i^jcDe
Spangien te gljeijjtlt fouDe satisfactie Doen aen De geal·-
lieetbe ban
Vranckrijck, en Dat egeen pactitulicce gan::
DtlinaefoHDeacngöenomentoojöen / maer DatmenDc
fclbt foube p(at afflaen en cenboperen naec
Munöen ge»
^Aljatt.maj£rieptDefefflfte cenbopeetöe natt
Mun-
ftcr.
SStgecrenbeboojt^De ContngtnneDatfp üeeren
3ïmba|Tabeut^ Defe (jace j®aje(ïeptg intentie inDebe.
leenjeenciboifietooojbcnfoubentebecliaen geben aen
De ©erten iBcbiateuc^ om aen De ^paenfeöe te too?Dcn
000? gcfldt. jaa boojlefing ban Den ©?ief fepDe Den ©ec»
tog/ bat
bf fi eommunieatfe aen tjaec gcfeöieDe eec en be»
bocen^ be IBebiateuc» Daec ban Itmni^ gaDDen ontfon»
Ben/en brgccciic Dat fp fulci totlDen fecceet öouDen / enDe
«uitban ihjintigijupcentoacöten/ binnen tocIcBen
«n^n!)oubtbanbefenS3;ieffouD( tncötbaec toojDen.

tegenwoordighen Staet'; en dat tcn beydi η zijden worde
gehouden alks wat een yder is befi'.tendciruilcndeVrank-
rijckier liefde van den Vrede laten gli fleren alle vordere
prsetenfien tegen Spangien. en de avantsgie om door hpt
middel van de wapenen fig wyder te txtenderen, in ver-
geldinge van'c geue Spangien isonthcuderdcaen Vrank-
rijck,met conditie van niet tefluyeeniten zy te gelijck de
Geallieerde van Vranckrijck mede btkomen Satisfadie
van Spangien,ende dat geen particuliere Triitaten ghe·
maeckt, maer alle af fullen worden geflagen en gerenvo-
yeert na
Munfter om alleen daer te traöeren. Ν iet te min
indien
Sfangien wil komen in verefTentag van't gene aen
yrattkrifi competeert ia vetgeldingn van hetgheenedae
is onthoudende
aenVratikrijk, en dat Sfangien
verlatende het Koninghrijck van Navarre , patri-
moniael van
Vranchi^ch y in vergheldinghe van dien
Vranckryek meer als de waerde van Naverre fai over-
geven. £nde by aldien ick ware Regente van Sfaii'
gif», endefoo wél geinformeert van den teghenwoordi-
gen ftaet en de wapenen van beyde Koningrijken,als ick
ben geinformeert van den tegenwoordigen quaden ilacc
des Konings van Spangien,m mijn Broeder waren bekent
de tegenwoordige toe-ruiUoge van Oorlogh in Vranck-
rijck en inde Nederlanden, ioo foude ick in fulcke gele-
gentheydtaen de Koningh van Spangien geen anderen
beter middel van Vrede konnen aenwyien als ick te*
genwoordigh heb voor gheOagheni
Jgee betle(lng^ ban
Defenii&iitfbeeftDtnigKtogDban LocgueviUc Bcltfen

ceti

©CCbofgm^fepDe Den l^ertogdefe Heeren moeten al-
les
fien,cn fiilcjcfeggcnDe/DettoonDf ftaec renrn nnberen
(angen f ban be Coniiijifnne/ ten Deric gefclj^-brn in
't fpffrt/töaec ban be oncijffrtingr toag bp gcfti It/Cf ftn
i©?icf ió Doo? ben töjabe ban Avaux grljerί boo? grlrfrn
Daec in fp ïjfbbcn getrmacquerct in effrct: bat De tóonin=

ginne alDU^ tua^ fcBjijbenDe : lek heb ghefien en geUeji-
bereertmetden Hertog van Orleans Prir.ge vafl Conde',
Cardinael Mazarini, en anderen van der; Kaed op d'aen-
biedirigedoorde Mediateursvan wegen de Koning van
Spangitnaen my gedaeojom in differenten tuffchen dtn
Koniogh mijn Soon, en mijn Broeder den Koningh van
Spangien een uytfprake tedoen,dierechten billick
is, en
lettende op't huys daer van ick ben gekomen,en hcbbtn
mee eenparige ftemmen verftaen,dat fulcken aenbieding
is een compliment beftaende in beleefde woorden van
confidence door den Koning gebruyckt tegeri fijn Sufter
gefteit in al te feer generale termes, en niet iekcrs begry-
pende,daer op een uytiï>rakc foude konnen ghefchieden,
dat lek infiende wat recht en billick is, en lettende op het
huys daer van ick ben ghckomen niet bequiemiijck kan
aennemen uytfpraeck te doen over die differenten tuf·
fchen den Koning mijn Soon,en den Koning van Span-
gien mijn Broeder, dat ick fijnde Moederen lettendeop
dequaliteytdie ick heb van Regente in't Rijk moet hou*
den de partye van den Koning mijn Soon en moet gcagC
worden te fijn een paitydige Reghter, dewijl de obligitic
van Moeder voor'tintereft van haren Soon en fijn Ko-
ningrijk grooter is als Broeder, en ick als Moeder en Re-
gente niet en mag ontrecken aen den Koning mijn Soon
devoordeelen met de wapenen van Vranckrijrk verkre-
grn tegens Spangien in vergeldinge van veel en verichey-
den pratenfien die den Koning is hebbende tegei sSpan-
gien,en van't gene Spangien is onthoudende aen Vrank-
rijck: Ick houde in groote waerde en agting den Koning
mijn Broeder, en betrou zoo veel op fijne gerechtigheyt
dat ick met ghelijcke beleefde confidence zoude konnen
(lellen ter uytfpraecke van den Koning mijn Broeder de
diflFerenten tuiTchen beyde Koninghen,mits dat den Ko-
ning mijn Broeder regardnemeop'tgeene wat billik en
recht is voor den Koningh mijn Soon, en op den tegen-
woordigen Staet van beyder-zijds Koningryken en Lan-
den,en in watftaetdefelve in korten tijdt konnen ghe-
bragt worden, en dat ick zal volgen en ondertceckenen al
wat den Koning mij η Broeder alfo zal uytfprcken,omte
geraken tot ruile,waer toe ick van herten gcneghen ben,
endacr toe ick alles wil by-brenghen, voornementlijck
mede om de flercke toc-rufting van den Turck moeten
, worden voorgefteldt, niet fulcke generale Termes, maef
fekere en valte middelen van Vrede,waer toe in defe ge-

-ocr page 227-

Tweede Deel » van de

2Z6

een SÖJicf ecfcÖJetJiïi oen De» ï^ettogö ban Orleans am
Dc üoojfj. ^eeccn ?fiin&atTaöcuc0 / macr bp in öct Ro^e
tocct ököaelt öen ànfionat öa" booifs. SSjictien öan De
tóoninginne / enöc Οε Igeecen ^ÌinUafTabeucé toicoen
toccfocot Dl rdbc te ac|)tcctaoIactV Dacc bp tsa^ a^boeg^t

in fub^antie. ick bKvinde Vlaendercn zoofchoon,ende
zoo open, dat de wapenen van Vranckrijck daer wyder
progres fconnco doen ; maer het is beter de avantage te
verlaten, ora te komen tot Vrede.
» mcDe een bjiefgelcfcn ùooj Den (6?abe ban Avaux
Befc^f)ïcb£nDoojDni#?ince ban Condé aen De boojfs.
Heecèn 9itnbu(ia0eui:^ ηιεύε Ui ben fdben fin teiatijf
tot Den ban De Itantnginne / enDe öceft Die boojfj
(àiabe ban
Avüux gelefen een Sniiefban öen dCacDinacl
Mazarini acn Den i»ettoal)ban Loiigueville, in ttjcfcUe
etcfltoa^beacfp^nljetfonnniecban 20?Uben «öffcDje^·
ben ban
Of Coninginne/Daet na gf fijccificcett De ncopte
MP-cn/iinfl bau tuapencn niccc ai^ ban e
^niaDf 31acen/
oniinÖÉCIhoitfntöDtocccfDttesönfn te ftonnennmc·
cijcccny al^ljftStcBcrbanDenüÏcctoalJban Orleans in
©laenDictii/enDe een arflcc ομ De f contictrn onOec Den
i^crtagl^ ban
Angu.en, I)ei Ecgcr in dTatalotiia/een Ee<
0f· onöfc^jin^ Tomaio in Sjidlien/ yctlegfteconDec
öcn iliacrfcualDelaTouring&uptfcöianDt / mDeDe
^cl)i>rp^· Hcinabc tiC gec j alle ban fulcltc magöt enDe
nuDOrien/ otn Dacc mcOe bp bcfe gelcgcntlje^tDen toeglj
tot een gcoot enùe IjccdÖcU Cractaet ban ©jeöe te fact=
litccen; ijtbbenmcDeDc ^Ö^abcn ban
Avaux enDe üer
vient eich^ brrtoont bi'fonöfcf 20|icbcn ban Den «ffacDii
nael Mazarini
t?H (elbcn cpuDc al^De23iicbrnbanDe
lüoninginnetoarfntiitDe biengcnDci fepbenboojt^sp
i^cecen ïtmbaflaDeur^ Dat acn De
De ban Ijaec ί$ο.
JIBo.DcDcffcpniiban üc Campaignc incDc met figeac
too?DrnDe boo? gefet / feec ftv clijcrt in (jccl hojten tijt men
fouDcbefiomencengoeDtbOibtcl-icii cn gloeien^ i€cac.
taet/en Dat ©janchtijch in allen Deden onbecbjefielöcft
fouDt ba(i OouDen De eenigöcpt cn bccüinieni^ met t)aec
JÖo. Jiao. |>taet / al? De brllr fih rfte en gettonile b:ien-
Drn/en bp öet onDrcöouDtban üjclcltec ©jienDtfeljap en
^ClIiantle/meer alsSban peman&t anötrg ©^anchcnch
tuaé sjeiniecifffent/enDe nimmetinecc Die bctbintenijTen
fouaenb.ibicecitenofteberiaten ; foo feecinacOtlngBe
nemcnöe De cepntatie ban iuoon te fjouDcn iii alle i€rac
tate»/Dat tuannecc infcactie ban €caetaten tuflcljen
©Janchctjclt cn ecnigöc anlece pjincen of Öepablijclicn
foüöe gcfröieOrn/ fnicftc infcactie niet ban ©janchcijcft/
maer ban iie ©eallirecDefonDeboo? hamen en tot tcpc-
Ren ban fulch^ acn 6a?c Defe 252icbcn communiccecben/
eniw alie^ boo? öefen opcecljctlycU enDe finccecIàcU DaD-
Den
gecommiiuireect.

lÊiet Defe üoogcenDc bfecfbrrhlatingben namen jp
toel eenighfinsi bjegij D'
5|njp?c(Tie ban De feparate Ijans
jbeiingtn Die men Ijiec IjaDDe gijcbat upt Deop-gljcmelDe
ttoee ipoincten : te toeten / öet
spaens Houweli|ck enOe
het
Compromis. jfDacc geenfui^ becmlnDccDe Daecom
DOmbiagcDiemenfftjeptcbanDat bp continuatie ban
ben (!Po?Iogt) ©jancRciJtR al te groot / enDe te fo?mlDa=
DelfouUe tPojDen; maec De fclbe òmb?agc ttiect brcmeeci
beet Deur De Difeuurfcn en
bobm· fiaenDe op gljepjoncftte
SÖjieben en Ij uangurn/dat Spangicn 'teyndc adem was,
dat Vranckrijck meer in pofture cn meer in bereydfchap
was,om groote efForten te doen,ais oyt. <iEn
De jpcanfc{be
iEiniflec^ cj;tcmiccenDe φη^ alljicc Dagelijcj; De^paen=
fcöc magt/ cn
dat in Nederlandtalle groote Steden wag-
gelden,niet meer wilden geven, ja gewiffelijck haer zou-
den van de Spaenfcbedominatieontrecken,
meenDen
goet en Dienfi Daec meDe aen H^jancRtijcR te Doeii/'OeDcn
meet; quact : al^ toaec Deuclmen rnettec tt)Dt metcbieefe
en appjeljenfie ban
Vranckrijck al^ ban Spangien {jaöt :
toant Defe ^taet toa^ nu Deuc Hulit boIbomentlijR bec;
feechect/ en &aö niet ban De ifepaenfcfte te bjeefen; maec
dl^ De cefle ban 3^IaenbcGen onbec ®;ancRcijcR fotiDe
geraechen ( göelöcR (jetCcactaetbanpactage Daec toe
lepoe) Dat Dan Defe ^taetfen al te macbttg{)en enDe fo;>
gelijcUen ^agcbup} fonDe Hc|jgen.

©efeappzeücnfieljetftmeccenDcmeecöe göcmoeDe·
een Dee iSegeerlngi) cnDegorDe ^ngcfetenen brbangen :
infonDetötifit in üollanDt. 3n anbrce S>|obintien fagb
men Oat foo UiijDt niet in / moe toa^ men niet ongene^
gen om met fiauec in Den ©oilool) bo6?t tc batentbjatj
toebp eenigepjobintien toieci grurgctrt/oni torDer/ng
getooontC/ ren Scaciae t ban ftiüfiOtc cf ban Can jpaigijj
met ©janchrgcR te flnpten.®ot toelchf η epnce inft tottt
gefonDenaenOeni^cecban
Oolkrwijck ^ïinbaflTtitiTO
ban Defen ^raet tot : bupten Itenwi^Dcc l^rmi
i&taten ban folIanDt ; in bielcRci; ©ergàOcting Ί fdöt
Dacc na bed gcrncljf^ maechte.

ter

Jii
vU

ί
tt
.
«

I

©enaz, jeactnöecftöe i^eecban Renfwoude tct
©ecgaöecingi) piefiDecenDe / D"e }?eeccn ©ebeputfccbrti
banDeanOece^iobinticnaen gftrmaent/ Dat De ftl^t
openfnge fouDcn gljelieben te Doen ban Dee felbec tefpfü,
tibe i^^obinciale aDbtjfen op f)et Concept ponboic Den p,
3Feb?uarij leflleDcn/ aib>fr tee BergaDecingc gljelrf^ /
enDe bp De èeeren <0eùrpncccrDcn Dee cefpectlbe
btntten aen De J^eecen Dee fdba principalen Dbecgcfoni:
Den/gelfJcR men boo?Den Dicnfi ban 6et 2.ant/ enDe bet·
feReebeptbanDeaengeftciDc Jtt-gotiatie binnen JÌQuni
liet fouDe meenen / D n ban ùe ^paenfctie ^lenfpneni
tiacifcnaloaccfouDetuerüen gibojoect; iCen an&eceti
Reeft De geraelte l^eer pjefiDecenDe De opgcmclte t ecttii
^eDepnteecDcn oocR acngemaent/Dat De felbe opcninge
fonüen gijeliebin te Doen ban Dee felbec crfpfciibe j^joi
binciael aDbi)9 op De crniacque bp De ^paenfdje pimii
potcntiarifenboojtgebjagljtop'tpouboir bp öacc üo.
JlBo. ben 3i.«©i;tober ι(ί+5. gcgcbenaen De l^eetcnDtc
felbec l^lenipotentiacifcn tot De jgegotiacte binitcn
Murtteraengclieit/beflacnOc tiiccsnjte toeten / Dat upt
f)et booifj. ponboic mogt bJO^Den gcligt öet tooo?r/nout-
iàkelijctie, UiefcnDe aÙÌCCtflf ban öet tooo?t Abfentieittn
tbjreDen Dat in {jaec i^a. HDog. poubotc mogijt tno^cii
gefielt/ De cianfulc ban fiattficatic
d e pr^fenti in piatti
DatDaecinfiaetDedaufuleban eatificatie
de futuroj
i^iee nae 5ön in De ©ecgaDctingfj grcompatecct fc^ ep
ttaojDfnari^ «©eöeputeccben ban {ioUaiiDt/e nöe ijcbbcn
met cn neffen^ D'<©jDinati^ iScDeputeecDcn ban De ftl<
be Pjpöini ie fret pbccige gntiantte gfjeDaf n/ ten epnDe
Dat tot Munftcropfeecfirce?Écte/|iacMDc gljcp^ojecttm
inlJun^jobinciadaDbtj^banDen 14. Jpebjnacij Icfllci
Den (baei' ban D'anDere p;otiincicn Coppe t^ beljanDtst)
inDejj^egoiiatie binnfn iBunfïfC aengefielt)mogttoo|<
Den boon^ gep?oceDeett/tcctoiilc/Dat men fonüc aftoaoi
ten't uptbjengen ban ()rt ponboir/bjaet; op geDelibetcctt
SÖnDe. go£ öt gebonöen op 'c boojnoeniDe Conccpt
poubcfc/Dat upt De tijtdcn ban Dien geligbt fai bJOiden/
gdncf] geligt toujben mit^Difen De toooiDen ban De
Ooft
enDe Welt Indien, en in De naboIgenDè tevt op ttocc tii>
(Iincte plaetfen De tooojDtn/ ghckooren, en Dc bjoojtitn/
voor lange Jaren; (gnbjat DdangÖtftet b00?fj. pouvoir
Dat öcff η ^tnet boo? D' J^cerrn Dcc fi Ibr c ï)lriiipotentia'
rifen tot t)e3,iifgociarif binneniföunfïet öaDöe gcgebcn/
isS toe gcflacn Dat Dare npt fouDe geiióöt iDojDcn/odtjcii
gcligt toect initfDicn/öet tooo?t. Nuutfakelijck,Dan ttiac
acngmg öet infcceren in
't fdbe ponboic De clanfufcüan
Öatificfltie d:;
ptffifenti, in plaet^ ban De Satificatie de
futuro, Die tn öet fdbe ponboic ban Defen ^taet toa^ Qt'
fielt/bethlaecDcn fjaec i^o.iBo. DatlnDrbccanDetinge
bp De ^paenfdje Die^ aengaenDe betfogt / niet enIionDe
toojDen getceDen / maec toect De fclbe piai afgtflaflötn/
entoecDenDtenboIgcn^Öetboojnocmoe Concept poU'
boic/alé oocR 't boo?f3. ponboic ban laegcn Dcfcn |)raet
geÖouDcn boo? geaccefïeect/enDe topDct^ geojDonneert /
Dat öet een en l)ct anDcc pDcc na fijne gelcgentöcpt ftiW
fojmefoubetobjDengeDepefcöecct en ghefonDen atnöf
©eecen Ijaec J^o. J!©og. pienipotentfailfen tot
Munfterj
te toeten öft Concept ponboic / cmaenDc g)pacnfc!)i
Pfcnrpotcntiaclfen obecgelebecDt te toojDen/om Dactop
eninConfoimitéban Dien / upttetoecchen banljfltfH
fttoningö ein ponboic in befïenDige fojme/ enbe öet po»'
boic ban Defen g>tact/om Ret fdbe aen De meec-genKlte
^paenfcle ©ïmipoteniiacifen toppelöch upt getoilTfIt
tetoojDen; ©i^funaenjp öaec Igoogö Jfiaog flc"''
potcntiacifcnöaccDefe^ aengaenDe ccgnlecen in iCoiv
fojmite ban öaec Ilo. jfeog. aenfcfjjtjbf η ban Den y.
binactj lefiJcDen. <i&an taat befangDc öet
gèpjoponcftW
bp D'opgenidte iletcen €]Ctrao?Dinaci^ enbe ©jDinan?
©eDeputeecDen ban HoIlanD geDaen/ noopen
<Je vooriz
A<fte,'t felfqe toect op aeöonocn / om Dat De ^?obintifn
ban V/ieflandt enDe Over-yflel in Defen met De op-flf '

inelti


i

-ocr page 228-

Nederlandfche Vrede - handelingh. 234

.„Ite ©jotjlntfe ban ©oHanDt obec cm quamen / en öat
ftSoü ntienban ScelanDt
en Kptctcöc bcchlaecDen
?SSScMnDienBcla(itEj9^^ mDc öat lK D^abintic
ht.nXlDii:IanDtbecfiIaccbcinDcöoo?f5, «ctc alleen te
rnoamconüefccnbecenbp gebolfll)ban alle an^ce ©?a=
S / bjefcnöe Def^jobinticüan^&taDtcn EanDeal
S in't flrfjffl abfent/fontJic Doo|<eeöcputcccDen ofte

acnfcöJÜoingcccfPfctibeop'taenebooifs.Weeniaelaiï

iim biaat ofte inflefc&jeben te fiebbcn / niet jcgcnfiaen^
öê
/ Dat acn De «©eOeputeecöen ban bcpbe be l.cDcn tian
öïe oD-QÖcniclte iP?obintie / op anbece occa(ïe Dift <n Den
eanctoefenDe/enbe inljacc||o. JBos.BecBaöeünoÖe
fiflectDcfpfaalijch op becfcöepben bagcn befcöepbcn/
fiubbelDt ofte
Coppe cefpectibe ban alle^ tijbelijcR me^
öEQfDcflt/ om DaecbanaenDei^eccen gitaten banbe
aunliemdoe pjobintie ban ^tabt enbe Sanbe commu-
Se tc öDcn/enöe bec fclbec ©jobincialen la(l öaec op
Lttetoecclicn ; ^an l)cbben bej^eerenban^ollanbt
moniiflinBe berhiaett Ijiep teflen^ te pjotellercn.

MèoubolcofConcrpt / foo al^ men !)cc ban be
fewenfchc begeecbf/ oocft al eec men öiet öét eeng
«naacuDe bc Ificte / om onbec benefitie ban bien met be
ftpaciifcöe boojt te bacen / aen be ©eecen jFcanfelje
tot IQunfiec Qrconimuniceect : bte bjelcl^e gacc mifnoe::
fltn tüonDcn in tbjeepaflagisn. i <0m batter toa^ upt=
ndatEii öe clonfuïe ban raebe te öanbelcn / met be «JSeal»
licttDc: gücUJclibielïonöein'tpouboic bec ^paenfcDe
om te öanbtlen met ©jancfttrijcft/t J®clch fp toel beften,
bfn niet tc 3ün (öffentfeel : ebocf) noobifl t'infcceren ; om
Dam Oeiic te betoonen be gcoote coniunctie en becbinte;
nilfc tuffcljen ©jaiictetjch enbe befen ^taet / foo toel
en
ippaience (öit tuacfn Ijacc tooojbcn) af^ inbec baet.iilcn
iöjecticii nUföaeQöe öaet batter flonbt / om
te handekn
metdeSraten
of der ielver Plenipotentiarifen. ^aeC

noatan^ in al anbece pouboic^ ban ben föepfec/ ©?an6=
tijcIi/^toceDen/ittDiutfucflen/ic. flont |impel0clt /
om
lehandeleo met dc l?ienipotentiariien 5
met bpboeging/
StiijchDe^paenfcöealtöbtÖabben Befostmetbe ©ef=
tEn|»tatEn(i5cnerael te rcactecen apact/bat nu befe clau»
fule Dact toe fcDeen te fuUen geben aenlaet: ^ecfosten al
nocöDacc inbecanbecina. 't ^elbe becfoecfi niet fcec
(nioniiöEtatie aenomen : maec in plaet^ban fuloc Ijerft
Hoiiandt ftec gcucBeect ban tfjbt tot töbt om be i^eecen
p4uw en Knuyc te boen toebec na Munftcr gaen/met lafï
om onÖEc beneficie ban feftec acte met beg>paenfcfje in
hanbelingöboo^t te bacen. ^' anbece immec^bie ban
ZeeiendtenöE Uytrccht tee fontcacie / enbe infifleccben
oocft op beCanipaigne.

bcfe JMaenbt ban ^Hpjil/te toeten : ben (ï.enbe 18.
tcfpEctibe jijn geteecfient be Ccactaten ban Campaigne
(nbtbaiibe Marine Ijitc nabolgcnbe:

Le Roy paf 1'advisde Ia Reine Regente fa Mere ,
confiderant que depuis plus de deux ans tant d'Am-
baflàdeurs
, PlenipDtentiaires,& Depmés font af-
femblés à Muni?eyAiea convenu pour Ie Tiaitté de la paix
generale fans cn avoir encores adjouftés les conditions,&
rjuelesEfpagnols tendent pluftofl à femer de la divifion
entro les Alliés,qu' à conclure un bon accommodement ;
faMajefléarefolu de redoubler ics efForts contre eux
pour les y reduire par la force des Artnes, & de les atta-
quer Ie plus puiflab mentjqu'il
Ce pourra, conjointement
avecles Srs, Eftats Generaux des Provinces Unies des
PaïsBasj Aufquelspourdonnermoyende fupporcerles
defpences qu'ils feront obligés de faire pour une grande
entreprife, Sadite Majeftéà bien voulu leur accorder
pour li prefente année
164.6. un iecours d'argent ex-
vent'""*'''^ cocformépient aux conditions qui fui-

Sa Maieftiafliftera dura'ntla prefente année 16^6. lef-
dits brs. Eftats Generaux de la femme de
Jouze eens mille
/nTM.lsqutllelcfdirs Srs. les Eftats employeront effedi-
vement àl'entretiendes Gensde güerre extraordinatrcs
qui lont defia & pourront eftre levez, en forte que Udite
lumme de
douze eens mille livres ne pourra eftre divertie à
aucunautreufage; Cequelefdits Srs. Eftats promettent
ae bonnefoy & maintiendront rcligieufcment, afin d'ac-
117

taquer plus aifement les Ennemi» ptr toutes voyes &
moycns à eux po/Tibles,

Sa Majefté fera bailler pour ledit Argent des affigna-
tionsqui feront bonnes & au contentement de celuy que
lefdits Srs. Eftats audtorjferont en France, furceiujctit*
pour eftre effedtivetnent acquittées dans
Paris, dans Ie
Cours de la prefente annéejLe payement s'en fert en trois
termeSjCqivoiiquatrecensmillelivies lors de la racifica-
tionrefpeftiveüuprefcntTraitté,
quatre eens milhvres
dans Ie raoisde [uilletprocbain, &le5 autrcs f«e^M eens
millivres
dans Ie mois d'Oitobre en fuivanc.

I I I.

Moyennant quoy lefdits Srs. Eftats s'obligent de met-
tre leur Armee bonne & forte en Campagne, pour faire
aufly une entreprife confiderable, dans lei pays baa ou in-
commoder les Ennemis Je plus qu'illuy fera poifible.

Les Seigneurs les Eftats confentent que fur ladite fom-
me de
douze eens mil livres feront prües & refervées les
penfions des OfEciers Frangois pour eftre paflées & di-
ftribuées fur Ie pied & de la mefme fagon qu'il a efté
convenu par Ie Traitté du 17. juin jijo. &celuy du 14.
Avril & que celuy que lefdits Seigneurs Eftats

commettront à Paris pour recevoir lefdits deu^e cent millt
livres,
fera obligé d'y payer & fournir la fom me. à quoy
montentlefdites Penfions fur ie dernier terme du paye-

ment.

V.

Sa Majeftéeft lefdits Seigneurs Eftats ratiffieront ref-
peófcivement les prefens articles dans Ie terme de
βχ fe^·
naines
ou deux mis fi faire ce peut.

V I.

Ce prefent Traitté ne derogera point aux precedens
faitsentrc fa Majetté& lefdits Seigneurs Eftats tous ief-
quelsdemeurerontcn leur force & vigeur, poureftrefi-
dellement Sa religieufement eiFedtués.

En foy, de quoy nous Cömmiflilres Deputésen verta
denosPouvoirsrefpeétifsavonsfignezce» prefentes dc
nosfeingsordinaires&àicellesfait pofer les Cacbets dq
nos Armes. A ferwleó. jourd'Avril ιίί+ιί.

SignédeLewfw/f, (L.S.) Particelle (L.S.) d'Effradet
(L.S.) Guillaume de Lyere,{L·.^.)

Pour plus grand efclairciflemsnt du Troifieme article
du Traitté paffe ce jourd'huy il a efté convenu que Ie
Roy & les Seigneurs les Eftats Generaux des Provinqes
Unies du Pays-bas mettront en Campagne cbacun ua
armée Coropofée
dedixhuit a vi/tgt mil hammes de pied φ
dequatremillecinqcentacinqmille Chevaux,
que leldites
arméüs entreront dans Ie pays Bas pour tout Ie
4. May
prochain, fi ce n'eft que celuy qui commande les armées
du Roy d'Eipagne les mit plùtoft en Campagne; auquel
cas Ie Roy & Icldits Seigneurs les Eftats feront obiigés
d'y mettre cn mefme temps de quelque cofté qu'ils puif-
fenttourner, Que celle defdits Seigneurs les Eftats atta-
querauneplaceueteile confideration que les Enncmid
enrecevront un notable prejudice, èc que celle de fa
Majefté en attaduera auffy une de fon cofté ou fera tellc
diverfion en s'advangant dans les payi des Ennemis, qu*e*
ftansobligés de tenir une bonna partiedeleurs farces»
pourfuppoferaux defleins de fa Majefté , Monfieurle
Prince d'Orange aye d'autant plus defacilité, d'avoir un'
fucces heureux de l'entreprife qu'il fera. Bien entendu
qu'en cas que 1'armée de fa Majefté ne faiTe qu'une fimple
diverfion > elle fe mettra en Campagne quatorze jours
avant celle defdits Seigneurs Eftats, & au cas qu'il foie
refolU] que toutes les deux armées entreprennent des af
taques des places. elles ie mettront en Campagne Ie mef-,
mejourprecifement, fans y^iilir fur peine demanqucr
ment de foy de part & d'autre.

Les Sis. les Eftats s'obligent de faire pafler dans ie to du
prefent mois d* Avril
trente Vaijfeaux de gfierre, bien ét
quippez de deux, trois > quatre, & cinq cents tonneaux à
leur dépens au travers de
calais,pour empefdier aux En-
tiemis l'entrée de F/nnt/r» par Mer· & au cas que les ar·
méés du Roy attaquenc quclques places fur ia cofte do


-ocr page 229-

235 Tweede Deel, van de

fiandre, lefdits irenU Vaifeaux demeureront toùjours ςη
ladite cofte tant que rencrcprife durerà,& in veftiront par
mer de forte la place afliegée par les ar mes du Roy,qu'elle
nepuifleeftrefecouriie par mer, fo« par les forces du
Roy d'Efpagne, foit par celle de quelque autre puiflan-
ce que ce puifle eftre, qui vouluft les àiTifter, foubs quel-
que pretexte que ce foit, Audic cas lefdits Srs. les Éftats
s'obfigent de faire efcorter tous ks Vivres qui viendrons
de la cofte de France au lieu ou fera 1'arniée de fa Majeftè
ÒU de luy ên fournir à prix raifonnable,fi les vents ne per-
mettent pas d'en apporter de France fuffifamment, &
qu'ils foyent bons pour les tranfporter des pais defdits Srs.
lesÊftatsdesProvincesUniesaudit lieu, &ou feral'ar-
mee du Roy pour parachever Ic dcflei η du Roy. Auquel
fa Majefté n'engagerolt jamais fes armes ians la confiance
qu'elle prend que Ie contenu au prefcnt article fera Fidel-
lement
Sc punétuellementexecuté par lefdits Srs, Eftats,
quilepromettent&s'y obligent fur peine de manque-
raent de foy & d'infratìion de traUtéi faits par eux avec
fa Majefté paflage Srs.Eflats promettènt fiiicèfetnent aux
arméesdefa Majefté.Lefdits & repaflagé fur la
Meufè a
jaaflricht,qìia.Bds
ils en feront requls par fa Majcfté.-^oer-
veu qui ce nefo$t pènr prejudicier à Uur Efiàt,

Lefdits Srs. Êftats s'obligent de tenir leur armée en
Campagne tant &fi long-tempt que Ie bien de la caufe
commune requerera & la iaifon Ie pourra permettre.

En foy dequoy nous deputez en vertu de nos pouvoirs
relpeöifsavonsfignéscesprefentes de nos feings Ordi-
naires & a icelles fait pofer Ie cachet des nos armes, à
Ρλ-
rii le 6. d'Avril figné de Lomenie, FarticeÜfidEfira·
des, Gmlliaume de Liereié" Ctchitttz. de leurs reffeéiifs Ca-
che:s d'armes.

^Ifoo oath febect ernigge !Sacen qrooté ItldQïtte toe^
ban Dat De ircatifcöe fcöciJcn en bifielHnsöp-

toaecCier^ be i^oUan&fctj^ fcecbifctjöoigbin ihbc Jl^ibbe'
üanbfcöE-gee : ^ooi^.bafcop in ©jancfirjich
ihcft gcfcinben öe ©eec
Reyiift van Amftérdàm : in qua=
UteiJttianCotnmifTaci^: bie betteffm^ ben (©jbinaci^
©eceTfimbafrabfucbanbefc^tattfiefft geraarcKt na=
bolflenbe üEcactaet ban JUSaeine.

De Koning, door 't advys van de Koningin Regen-
te,fijn Moeder,confidererendè dat federt meer dan
tweejaren fo veel Ambafladeurs, Volmagtigden en
Gedeputeerden vergadert ïijn te
Munfler » de befproken
plaetstotde handeling van de gemeene Vrede, fonder de
conditie dier af noch verefiFcnt te hebben,en dat de Span-
jaerden eer pogen verdeeltheyt tuffchen de Bondcgeno-
ten te zaeyen,dan een goed accommodement en verdrag
te fluytcn: fo is't dat fijn Majefteyt befloten heeft fijn po-
gingen tegen hen te verdubbelen,om hen door'tgeweldt
der wapenen daer toe te brengen.en hen op't kraghtigfte,
dat men fai konnen,aen te tatten, ghefamentlijck met de
JHeeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,
aen de welcken,om middel te geven,tot onderfteuningh
van de koften, die fy verplicht fullen zijn om een groote
aenflagh te doen , fijn gezeyde Majefteyt heeft wil en ac-
corderen en teeftaen voor het tegenwoordigh Jaer 1646.
een Extraordinare fecours van geldt ,conformelijck met
de conditiën > die volgen.

I.

lif
Γϋ

Kf
I

I
1

t

?

Sijn Majefteyt fai; gedurende die tegenwoordigh Jaer
16^è. degefeyde Heerèn Staten Generael aflifteren met
de fomme van
tvaelfhóndert d»y/htf enden, de welcke de
gefeydeHeeren Staten cflfeéìivelijck tmployefen zullen
tot d'ondêrhoudingh vin Extraordinacr Krijgs-volck,dat
alree geworven is, of nóch geworven fai worden; in voe-
ghen dat de
maelfhondert di^fettt fonde» tot geen ander
gebruyk fai mogen aengeweiit worden: 't welck de gefey-
de Heeren Staten getrouwelijck beloven, en reügieufe-
lijck fullen önderhüuden, om door alle mogelijcke we-
ghen ende middelen
de Vyaoddó llchtelijcker aen te

taften.

I I.

Sijn Majefteyt fai voor 'tghezeyde geldt Affigoatlen
doen geven,die goet zullen wefenien tot vernoegmg van
de geen>die de gefeyde Hcercn Staten hier toe ïn Vrant
rijck fullen authoriferen, om efFeöiveltjck binnen pj"
rijsi naer de loop van 't teghenwoordigh Jaér, betaeldttè
worden J welcke betalingh in drie termen fai gefcbiedeo
te weten,
vierhondertduyfentpondenbfìa^Scm derefpe'
iti ve ratificatie van het tegenwoordigh verdrag, vierlij,
dertduyfentponden in de maendtvan Julius naeftkomen.
de, en d'zndere vier hendertduyfentponden in demaendt
van Oélober daer aen volgencfe.

I 1 1. _

Op welcke coüditie de gezeyde Heeréii Staten fig yj(.
plichten een goed en fterck Hêyr in 't Veld te brenghem
om een aenmêrckelijcke aenflagh uyt te wércken, Sila
Majefteyt van fijn zyde ook belovende een goet en ΙΙβΛ
Heyr in 't Véld te brengen, om oock een aenmerckèlijc.
ke àenilagh ia Nédcrlandt uyt te wèrcken, of de Vyaa·
den foo veel,als hetn inogelijck fai zijiijt'incommoderen,

De Heeren Staten confenteren dat van de ghezeydc
fomtne van
t<wkelf hondert deyfentponden. de pehfiocBen
derFranfche Officieren ghenometi én behouden fullen
worden» om die terftont te betalen eh te verfpréyden, op
de felve wijfe, gelijck verdrageii is door het Tradlactvaa
den feventienden Junlusj 16^0. en dat van de veertiéndj
April, 1634.. eri dàt de geeti, die van de ghczeyde Heeren
Staten te Parys gècommitteert fai worden,om de gefeydj
twaelf hondert duyfentpenden t'ontfanghen, verplicht fil
Zijn om daer te betalen ende tè fourneren de fomme,dit
de Penfioenen bèloopen, van de lefte terme van débe-
talingh.

V.

Sijn Majefteyt, en de ghefeyde Heeren Staten fuliéii
refpedtivelijck ratificeren de tegenwoordige artykeleö ld
de tijd van
fes -meken, of van twee maendm)\aQ 't ghcfchii.
den kan.

VI.

Dit tegeawoordig Traitaet fai niets derogeren óf WN
minderen van d'andéfe voorgaende Traélatên tuiTchfd
fijn Majefteyt,éti de gèfcydè Heeren Staten,allé de Wcfc·
ken in hun kragtén vigètir zullen blyvènjom getrOüWc·
Icijk en religieufelijck uytghevöeit en naë-ghékomen κ
worden.

Tot vetzëkering van 'c welck wy GedeputéerdeCoin·
miiTariflenjUyt kràghcvan onfe refpeitive pouvoirs eilde
Volmaghten, defe tegenwöordighen niet onfe gheWoone
mercken hebben getekent, en defe Segels daer acn doeii
zetten. Te Parijs, de fefte dagh van April, tgetekeiic
DeLomenie (L.S.) Particelle (L.S.^d'Efirades (L.S)
GuinavmedeJLyereiL.S.)

Tot meerder verklaringh van't derde Artijckei iö dit
tegenwoordig verdrag is verdragen dat de Koning, inde
Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden
ydereen Heyr van
achtien of twintigh duyfent mannenie
voet 1 en vier duyfent vtjf hondert, ofv'^fduifent ÌRuyterstt
Veldt fai brengen >
en dat degefeyde Hcyren in Netoland
zullen in-trecken, ten langfte op de vierde Mey naeftko-
mende,'t en waer dat de geen,die over de heyren des Ko·
nings van Spanjen gebied, hen eer te Veld bragt : in w^
geval de Koningh en de gezeyde Heeren Staten verpligt
fullen fijn oock ter felve tijdt te Veldt te komen, nM'
welcke zyde fy fich oock moghen keeren. Dat het Βψ
der ghezeyde Heeren Staten een plaets van zoodanighi
confideratie zal aentaften, dat de Vyanden merckclijcfe
verlies daer by zullen lijden, en dat het Heyr van fijn M«·
jefteyt van fijn zyde oock een fai aentaften, of, metin·
treckeo in der Vyanden Landt, zoodanigh eendivM"'
maken,dat fy verplicht fullen fijn een groot deel van hu»
Heyr-kraghten tot tegenftant der deffeynen van Βμ Ma-
jefteyt be&h te houden, ende mijn Heer de Prios vW
Orangie foo veel te beter gelegentheydt heeft, om vai
d'aénfiagh, die hy aënvangen fai, een gheluckigbe uyt*
gangh te verwachten. Wel verftaen zijnde, dat, io ge*»'
het heyr van fijn Majefteyt,niers dan een
fimpeledivetW
fai maken,het fig veertien dagen vroégher,dàn dat v«n
gezeyde Heeren Staten te Veldt fai bsgeveo ,èn in-gw''
datmenbefluytdatde beyde Heyren Plaetzeo en ve-
ftmghco fullen aentaften,foo fullen fy fig
precijfelijw op


-ocr page 230-

Nederkndtfche Vrede - handelingh. 229

I· ·

; Qu^en attendantque l'on aye fait un bón reglement
1'on fera fureoir i'cxecutiondesarticlesdel'ordonnan-
cedu Royf/iBry Ili. del'an lySf. fur Ie fait de la Mari;
ncjportantfae
iesmorchandifes afpartenatis aux Ennemïs
donnentlìeu à laconfifcationde celle des Amis >
& nelera
jIus oDfervce ny piadl quée à l'efgard des fubjets riesSrs,
es Eftüts Generaux des Provinces Unies des Païs Bas,
pendant Ie temps de
ηuatre Années ; en tellc forte que les
Navires qui traftqueront avêc laPatente de l'Admiral des
Provinces Unies , dans la Mer Mediterranée & de Le-
vant, & fur l'Ocean montrans certifications dudit Admi-
ral OU de Villes & Lieux,aux fujets delquels lefdits Navi-
res appartiendronc, feront libres, & rendront aulìl toute
leur charge libre, bien qu
'il y euft dedans de la Marchan-
dife mefme des
Grains é" L-egumes appartenans aux En^
nemisj fauf excepté toutesfois lesMarchandifesdeCi»-
trehande.k fgavoir PeudresMoufquets ^ toute forte d'ar·
mes firMuniiions , deChevaux S'Equipege firvans λ la
guerre·,
mefme ne pourront porterny traniporterdes
hommes pour Ie fervice des Ennemis, Auquel cas Ie touc
fera de bonne prife, Navires, apparaux & rearchandifcs ;
Ce qui fera auflì feurement prattiqueàl'efgard de ceux
quiauront fecoüru&jetté des hommes, Blés& Vivres
dans une place attaquée par les Armes de fa Majefté.

Et de la part defdits Sieurs les Eftats feront reïteréesles
defences àleursfubjets de fervir Ie Roy d'ETpagne ou fes
adherens avec leurs Navires enaucune faftion militaire
ouau tranfport de Chevaux, Soldats, Artillerie ou Mu-
nitiocs de Guerre ni- vendre leurs dits Navires & donner
leurs Matelots aux Ennemis fur peine de confilcation,
&aiicas que defemblablescontraventiocs feit faitplain-
tede la partde fa Majefté , lefdits Sieurs les Eftats en fe-
ront faireJuftïce&chaftimenc exemplairefuriesinfor-
mations faites en Fnince par les Officiers des Sieges de
l'Admirauté ou pai- les Agente de fa Majefté & par les
Confuls de la Nation Frangoife Refidents aux ports,
Havres,& Efchelles des. coftes & terres eftrangeres cii ils
'font eftablis. Et en cas que les Vaiffeaux des infraÖeurs
defditesdefFenceseufrentefté par les Vaiffeaux de fa Ma-
jefté ils feront déclarés de bonne prife avec toute leur
charge-, & de la part de fa Majefté Tres-chréftienne fe-
ront auifi renouvellés les Ordonnanccs & regiemens cy-
defTus foubs les peines y contenu
'és.

ΙΠ.

Pour efuiter aux inconveniens qui potirroient arri-
ver lors que les Navires m jrchands des fubjets defdits
Sieurs les Eftats feront rencontrés par les Vaiffeaux de
guerredc fa Majefté ou Capitaines Armateurs & pour
oftertout fubjet de different Sccontentlon à l'advemr,
lefdits Navirts aprësavoir abbatu leur Pavillon par ref-
pedl,fi-toft qu'ils auront reconnu celuy de France, & les
Vaiflèaux Frangois qui ne pourront s'approcher plus
presqu'environ laportée d'un Canon deiditsVaiflTcaux
marcbands Hollandois , lefquels fe fouftiendront & pa-
roiftront furie bord
au prcmiGr fignal qui leur fcrïi don-
né d'un coup de Canon tire fans balle fans obligation
d'amener leurs voifles (fa Majefté voulant bien encore
fe
relafcher en ce point de l'oblervation de laditc Ordon-
nancede
1584.. en faveur defdits Sieiirs les Eftatspendanc
ledit temps de quatre Années, en attendant que ledit re-
element general aye efté fait) afin de donner e loilir aux
VaifTeauxde guerre de fa MajeiTéou autres Armateurs
d'envoyer leur Chaloupe à bord defdits Navires mar-
cbands dans lefquels entreront trois perfonnes ou plus
fgavoir d'eux leùr route, & faire apparoiftre de leurs paf-
feport
ou patente ; & s'il n'y à point de münitions ét
chofes cy-defTus exceptées & defenduës, fans faire autrc
plus exadle pei quifition ni vifites ny que pour ce regard il
foitprisaucuneiortededroiös, foubs pretexte de falat-
resjvacations, ou prefents. Cc ^i neaura lieu ncant-
moins qu'en mer & és coftes eft angeres, dcmeurantetì
fon entier la vifiie & recherché ordinaire és Ports & Ha-
vres de France felon qu'il eft accouftumé , &aini^y qu'il
en a efté bien & deuëmcnt i^é par le paflé.

Et pour afTeurerad'avantageles fubjets defdits ^ieürs
les Eftats qu'il he leur fera fait aucune violaòceinjufti s

3® par

defelvedag in 'c Veldt begeven, ionderdaer in te falen,
OD verbcurce van trouloosheyt van weèrzydcn.

De gefeyiie Hccien Staten verplichten fich om op de
.^viDtiglledagvande jegenwoordigemaenc
A^xi] dertig
Corhz Schepen,wel
toegeruft, van twee, drie, vier ca vijt
hondert Vaten gropc. , op hun koften. voorby Ksliste
doen zeylen i oni den Vyanden ter Zee d'inkomilin
ykenderen te beletten. En ingeval dat de heyren des Ko-
nines eenighe plaetfen op de Kuft van
Vlaenderen aenta-
ften , fuofullendeghefcyde dertigh Schepen altijt op de
eefeyde Kuft blyvén, foo lang d'aenilagh fai dueren, en
ter Zee de plaets, die door de Wapenen des Konings be-
legert isjfoodanig befetten, dat fy ter Zee niét kan ontfet
worden > 'cfydoor de Heyrkracbten des Koninghs van
Spaiijen>of door die van een^e andere raacht,wie 't oock
niacb \vefen,die hen wilde affiftereh, onder hoedanig een'
Ichijn liet oock wefen mocht. In weickgefeydegeval
de ghefsyde Heeren Staten fich verplichten ad de yi-
vreS)die van de Franfche Kuft fai komen, te convoyeren
ter plaetS) daer 'c Heyr van fy η Majefteyt fai zijn,of voor
een redelijcke prijs vivres aen hem te beftellen , loode
winden niet toelaten dat men genoeg daer af uyt Vranck-
rijck detwaerts voert,en foo fy goet is om die uyt de Lan-
den der gefeyde Heeren Staten dér Vereenigde Neder-
landen ter gefeyde plaets , en daer des Konings Heyr fai
zijn,te brengen,om des Kgftings voofnemen üyt te voe-
ren. In'tweick fyn Majefteyt fy η Wapenen nimmer fou
engsgerïn , fonder het vertrouwen, 't welck hy neemt,
van datd'lnhouc van dit tegenwoordig Artijckcl getrou-
welijcken punfliiielijck dbor de gefeyde Heeretl Staten
uytgevoert fai worden,die fulcx beloo ven, en fich daeriii
vcrpiichten, op peene van trouweloosheyt, eri infraftlé
en breking der Traöaten , door hen met fijn Majefteyt
gcmaeckt. De gefeyde Heeren Staten beloven oock op-
rechteiijck aen de Heyren van fijn Majefteyt doortocht
cn weder doortocht de Matste Maefiricht, als fy door
/ijn Majefteyt daer toe verfocht fullen zijn,
behoudens dat
ifl niet zf tot nadeel van hu» Staet.

Degefeyde Heeren Staten verplichten fich hun Heyr
foo larg in't Velt te houden , als de welftant van de ge-
meena (aeck fai vereyflchen,en de tijt toelaeten.

Tot beveftingh van 't welck wy Gedeputeerden, uyt
knchtvanonferefpedtive pouvoirs
en Volmachten,defe
icgenwoordighen met onfeghewoone mercken hebben
geteeckent,en onfe Wapen-Zegels daer aen doen fettcn.
Te Paris, op de fefte dagh van April j 1645.

Getekent

DeLomenle,Fafticeüe, d'EfiradeSt GuiBaum dt Liere,
en met hua refpdtivc Wapen-Zegels bezegelt.

LERoy voulant pari'ad vis de la Reyne Regente fa
Meredonner de plus en plus auxSieurs lesEftais
Generaux desProvinces Unies des Païs Bas des,tef-
moignagcs de fa bien-vieillance & de fon afFedion à
l'occsfion dcsplaintes qui ont efté faites pluGeurs fois de
leur part fur ce que leurs fubjets eftoient troublés dans
ieur Commerce, à caufe que les Vaifliiaux de Guerre de
fa Mijefté êc Capitaines Armateurs prenoyent leurs Na-
viresMarchands lors qu'ils s'y rencontroit dedans la mar-
chandife appartenane auxEnnemis&inContinantjugez
debonne prife, fuivant 1'ordonnance du feu Roy
Henry
ìroiftmt
del'an 1584.fur lefaitdela Marine. Aquoyla
Mijefté voulant pourvoir par un bon Reglement δε en
«tendant remedier,au mieux qu'il luy ierapoflible, aux
inconveniens qui naiflent tous les jours de l'execution
de ladlte Ordinaire > &ferelafcher delatigueurd'icelle
pourquelque temps en faveur defdits Sieurs Eöats à la
prierequiiuyen a efté faitc par le Sieur i/'Oe/infi/c*
leur Ambafladeur.Ordinaire en cetteCour & Ie Sieur
Reyns CommiiTaire par eux deputé. Lequels ayans feit
entcndre qu'ils avo ent quelques demandes 6ePropofi-
tions à faire à fa Majefté fur ce fubjet, elle auroit nommé
des Commiilaires de fa part pour les e5»miner & conve-
nir de cp qui feroit Ie plus à propos, pour Ie blen General
du Coramerce,lefquel8 aprespluficurs conferencesavec
ceux defdits Sieurs les Eftats ont rcfolu & arrefté les cho-

>« qui en fui vent.

-ocr page 231-

Tweede Deel, va» de

par lefditsVailTeaiix de guèrre , fera fait défenceà tous
Capitaines de Vaifleaux & autres fubjets de fa Majefté de
lesmolefteroyendommager comme ils faifoient aupa-
ravantjfurpeine d'eftre punis&tenus des dommagcsóc
Interefts , & feront dorefnavanc Ics Capitaines arma-
teurs obligcz avanc leur partcment de bailler caucion
bonne&iolvablepardevant le«Iuges des lieux jufques
k l&lommedsdoux,e mille livrespoar refpondre des mal-
verfations qui fe pourroienc commettre en leurscourfes
icdescontraventions au preiént Traitté & auxOrdon-
nances & Traittez d'alliances de fa Majefté à peinc de
defcheance & nullité deidits Congez, ce qui fera pareil-
leraencpracciquc par les fubjets defditsüieursles Eftats.

Et en attandant le regletnént qui doic eftre fait, fadite
Majefté defirant CondèfcëHdre àlapriere defdits Sieurs
les Eltatsatrouvé bon que l'arride (Si de laditeOrdon-
nance de l'an ijS+i coiìcernanr le recouvrement des
prifes fur ks eunetnis foit d'orefnavant obfervé pour
dtuxfoìs vingt- quatre /&Mm,au lìeu d'une feis vnigt quatte
heures.
portées par ladit ordre. Ce qui s'executera pour
le teinps de la durée du prefent articie,
VI.

Touilefquel» Articles & conditions cy-deiTus feront
refpeftivernent obfervées par lefdits Sieurs les Eftats Ge-
fter .u;; & par leurs Navires de guerre. A l'efgard des
Vaiifeaux des marchands Frangois qui joiiiront de la
mefmelibjrte' accordée à ceux des fubjets defdits Sieuis
les Eftats. VII.

Qiie par les articles & tout le contenu cy-deffus ne fe-
ra ciel'rogéen aucune forte
8Uxaccords& Traittez , faits

entrc le Roy & les Sieurs les Eftats Generaux, lefqueis
demeureront en leur force &venu 8e fera fourny lettres
de ratificationde ces prefentes dans fix fepmaines de part
&d'au;re.

Entefmoin dcquoy nous Commiffaires fufdit Ambaf-
fadeur &deputé en vertu denos pouvoirs refpedifsa
vons fignés ces prefentes de nos feins ordinaires & a icel
le faii pofer le Cachet de nos armes.

A Paris le i S.jour d'A vrii 16+7. Signé

Seguierd'Antry , (1..3.) de Lomenie (£,. ί.) Parti-
celle
{L. S.) Bignon [L. S ) Guillaume de Liete (L. 5.)
Gion. Reinft
(L.S )

ΤΛΕ Koning

K'rininfrin-

willende, door'tadvys vand'Regente
'Koningin,fyn Moeder,meer en meeraendeHeeren
Staten Generaci dcr Vereenigde Nederlanden getüyge-
niflen van fijn gunft, en van lijn aiRdUe geven , om de
klachten , die dickwils van hun zijde hier over gedaen
zyn , dat hun Onderfaten in hun Commercie en Koop-
handel getroubleert en gefteurt wierden , ter caufedat

d'Oorlog-Schepen van fyn Majefteyt, en de gevirapende
Capiteynen hun Koopvaerdy-fchepen namen,als iy daer
Waren in vonden, dieaen de Vyanden behoorden, en
terftont voor goede Roof verklaerdén,volgens d'Ordon-
nantie van wylen Koningh
Hendrkkde derde. in 't Jaer
15-81,. üp't ftuck van de Zeegemaeckt. Daer op fijn Ma-
jefteyt verlien en verforgen willendc>door een goede re-
glement , en pogende ten befte dat hem moghelijck fai
zijn,te remedie ren in d
'lDConvenienten, diedageliicks
uytd'uytvoeringh van degefeyde Ordinantie fpruyten,
en om vooreenigetijt van de ftrengheyt daer afte wijc-
ken^tot faveur der gefeyde Heeren Staten, op de bede,
die aen hem daer over gedaen is 1 door de Heer van Oe-
ilenpyck, hun gewoone Gefant in dit Hof, en dc Heer
Rtynft CommilTaris.doot hengefonden
5 de wclcken,te
kennen gegeven hebbende dat fy eenige verfoecken> en
jropofitien over defe faeck aen fyn Majefteyt te doen
ladden, ioo beeft hy oock van fyn zyde Commiflariflen
verkofen, om hen t'examineren, en inhetgcen,'t welck
hetbeouaemfteis, te verdragen, totgemeene welftant
van de'Koop-handel, de weickcn, naveelconferentien
met die van de Heeren Staten de dingen, verdragenen
gearrefteert hebben. I·

Dat men verwachtende dat men een goede reglement
gemaeckt heeft, opfchorten fai d'execurie dcr Artijcke-
Jen,van d'Ordonnaotie des Koningns,
Hendrick de derde^
in't^er 1584.. gemaeckt op het ftuck van de Zecvaert,
Inhoudende
dat deli^erm,den Fy enden ttthhterettde.fiatts
getien aen de confifcetie der gener van'de Vtimdtn.zvi
dii'fjf
niet meer geobierveert en ^eplcegr worden, ten opfic^'
der Onderfaten aen de Heeren Staten Generaci 'dw
Vereenig'le Nederlanden, geduyrende de tijdt van

Jaren, infuXker voegen dat de Schepen, die op KoDp<
vaerdy varen met de Patenten 'r Pa'pooït van deAdqiii'
rael der Vereenigde Nederlanden in de Middelantfchèi
ZcCiCn van Levanten, en op de groote Oct-anes, vtrtöü-
nendecertificatien.vandegefeydc Admitael , ofvànde
Plaetfen en Steden, aen, welckers Onderfaten de gefeyje
Schepen lullen toebehoren, vry fullen zyn , en al hunlaft
vry fullen maken,fchoon daer Kooprtianfchap, ja Graea
en iee/Jn was,'tweickden Vyanden toebehoorde; uyt-
gelondert nochtans de Waren van
contrebande,K welèn,
Buffekruyt j Mujquetten.en aUerhande Wapenen en Munì·
tie»,van Paerden entoerufHrtgh, tenOor/ogèdienenJij^f^
fullen oock geen volck mogen voereii,of eervoeren, teq
dienft der Vyanden ; in weicke geval alles voor goede
prys verklaert fai worden,namelijck Schepen, toerufting
en Koopmanfchappen :· 't welck oock leeckerlijck ge-
praétifeert en gepleegt fai worden ten opfigt van degce·
nen,die Mannen,Graen, en vivres in een plaets gebracht
hebben, die door de Wapenen van fyn Majefteyt aenge.
taft wiert. 11.

En van de zyde der ghefevde Heeren Staten fullea
weer afgekondigt worden deKefenfie en verbiedingen,
aen hun Onderfaten gedaen, van de Koningh van Span-
jen, of fyn adherenten niet meer tedienen , methuo
Schepen in eenige Oorlogs-toaht, noch in overvoeringh
van Paerden,Soldaten, Gefchur,of Munitie van Oorlog,
noch hun Schepen te verkoppen , of hun Bootfgefellea
over te geven aen de Vyanden, op verbeurte van confif-
catie en vcrbeurtmaeckingh ; cn in geval klachtevan
diergelijcke contraventien en overtredingen van wegen
fyn Majefteyt gedaen wort,foo fullen de gefeyde Heeren
Staten daer over recht en exemplare ftraf doen plegen
op d'informatien,in Vranckrijck gedaen,door d'Offici?-
ren der Zetels van d'Admiraliteyt, of door d'Agenten
van iyn Majefteyt, en door de Coniuls van de Franfche
Natie , refiderende in de havens, en aen de Kutten en
Stranden der.vreemde Landen , daerfy opgerecht zyn.
En in gheval dat de Schepen der intradeurs en breken
der gefeyde defenfien en verbiedingen door de Schepen
van fyn Majefteyt genomen waren,foo fullen fy,met hun
lading, voor goede buyt verklaert worden : en van de zy-
de van fynChriftelijckfte Majefteyt fullen oockdebo-
ven-verhaelde Ordonnantiën en Reglementengerenou·
velleert en vernieuwt worden, op de verbeurten,die daer
onder begrepen zijn. Ili.

Om alleinconvenienten en mifvallen te fchouwen»
de wekken fouden konnen voorkoomen
, a!s de Koop-
vaefdy-ichepen van d'Onderfaten dcr ghefeyde Heeren
Staten duor d'Oorlog-fchepen van fyn Majefteyctofvao
andere Capiteynen , doorlaft van fyn Majefteyt indt
Wapenen, ontmoet worden , en om voor 't aenftaerde
alle ftoffe van twift en verichil weg te nemen, foo fullen
de gefeyde Schepen , foo haeft fy de Vlag
Van Vranck-
rijck,en de Franiche Schepen fien,(dle echter niet nader,
dan op een Canon-fcheut aen de gefeyde Koopvaerdy-
fchepen der Hollanders fullen mogen koomen) de Vlsgli
uyteeibiedigheyt ftrycken , en ftant houdende , aen
't boort verichijnen , op't eerfte teecken, dat aen hen
daer af gegeven fai worden, met de icheut van een fluck
Gefchuts met los kruyt,fonder verplicht te zijn hun zey-
len te brengen, (want fyn Majefteyt wil in dit ttuck van
d'obfcrvatie der ghefeyde Ordonnantie van 'tJaerifSf
tot faveur der geleyde Heeren Staten,fyn regt atgaen, in
de gefeyde tijt van vier Jaren , verwachtende tot dat het
gefeyde generale Reglement gedaen fai zijn)
om aen
d'Oorlog-fchepen van fyn Majefteyt, of aen andere Ar-
matcurs,en Oorlog- fchepen,befte!ling van fijn Majefteyt
hebbende, tijt te gheven van hun Sloep aen 't boort eer
gefeyde Koopvaefdy-fchepen te
fende,daer drie,of meer
mannen
in fullen treden , omuyt hentc verftaenwet-
waerts hun reys ftreckt , en hun Pofpoortof Patent te
vertoonen,en oock om te hooren of'er gheen Munitiën
en dingen, hier voor uytgefondert, en verboden,in fij"»
fonder eenighe wijdere Vifitc en Onderfoeck te doen,
en fonder ten defc regard eenighe föorten van recht


i-

-ocr page 232-

te nemen, onder fchijn van faiarie, vacatie of preicnten :

'[ wekk nochtans geen plaets fai hebben, dan in Zee, en
op de vreemde Κ uilenibly vende in fijn geheel d'ordina-
re vifite cn onderfoeck in de Havens, en inkomften van
Vranckrijck,volgens de gewoonte, cn gelijk men wel en
behoorelijck in voorgaende tyden gebruyckc heefc.

IV.

En om te meer d'Onderfacen der gefeyde Heeren Sta-
ten te verfeeckeren dat hen geen ongerechtige violentie
gcdacnfal worden door de ghefeydc Oorlogh-fchepen,
loü fai aen alle Capiteynen van Schepen , en aen d'acde-
IC Onderdanen van fijn Majeftcyt defenfie en verbod
gedaen worden ^ van hen te molefteren cn te befchadi-
gen, gelijck zy te vooren deden , op verbeurte van ge-
ftraft en fchuldigh gehouden tc worden aen de fchaden
en
Inierelten, en de Capiteynen, die met beftelling ten
Ootlogh varen, fullen voortaen verplicht zijn voor hun
vertreck goede eavafte borg te ftellen, voor de Rechters
der plaetfen, tot de fommc van twaelf duyfent ponden,
tut verfeckering der malverfatien en quade handel , die
zy in hun tochten fouden mogen bedrijven , en van de
Contraven tien in 't tegenwoordig Traitaet, en in d'Or-
donnartien, en Tradiaten van Alliantien en Verbonden,
op
verbeurte van vruchteloosheyt en nulliteyc derbe-
(iclling Brieven : 't welck oock door d'Onderfaten der
fcfeyde Heeren Staten geplcegt fai worden.

En't reglement, 'twelckgemaeckt fai worden, ver-
wagtende, foo heeft fijn gefeyde Majefteyt, begerende de
btde der gefeyde Heeren Staten te believen, goet gevon-
den dat het ei'» en tfeiiigfiekni]ckci van de gefeyde Or-
donnantie van *t laer i y 84.. aengaende de recouvrement
enweer-krygingvan de Prijfen op de Vyanden, van nu
voortaen geobferveert fai worden voor
twee mael mier-
m twintig urea ,
in plaers van een maelvier-eu fw 'mtigh
ure» , volgens d'inhoudc van de gefeyde Ordonnantie :
't welck geexecuteert cn nagekoomen fai worden voor
(00lange tijdt,als het tegenwoordig Artijckel fai dueren.

Alle welcke voorverhaelde Artijckelen en conditiën
relpeétivelijck geobfer veert en onderhouden fullen wor-
den door de gefeyde Heeren Staten Generaci, en door
hun Oorlog-fchepen. Wat de Schepen der Franfche
Kooplieden aengaet, die fullen de fel ve vryheyt genie-
ten, die aen d'Onderfaten der ghefeydc Heeren Staten
veraccordeert is.

VII.

Doord'Artijckelen, end'inhout, hie'voorverhaelt,
falin gener wyfe yetsgederogeert en vermindert worden
in d'accoorden en Tradlaten, tuffchen de Koning en de
Heeren Staten Gencraelgemaeckt , de welcken in bun
kracht fullen blijven; en men fai binnen fes weecken van
weerzyden Brieven van Ratificatie van defe tegenwoor-
dige Arcijckelcn fourneren en befchicken.

Toe ghetuygenis van 't welck wy CommiflTarifen, en
bovengenoemde AmbafladeurenGeputeerde,uyt kracht
vsn onfe refpeilive pouvoirs en macht-brieven, defe te-
gcDwoordigen met onfe gewoone mercken hebben ge-
rceckent,eü onfe Wapen-Vlegels daer aen doen fetten.

Te Par ijs,op d'achciende dag van April, 16^6.

Geteeckent

ieguier d'Antryj (L-S.) DeLonief$ie (L.S.) Vartkel-
/«(LS.) Βίζηοϋ (L.S.) Guillaume de Liere {L.S.) Gion

©cn XI. jijnöe tee ©icaabetingc bp 5ε ϊΐίεκη
«):tcao?öinaci^ cn<0jDinaci^ (JBcbeputeccben ban toe»
Bfii bc p?pbinf(e ban JgoIlanDt inaeB^aööt Dee felbec
"accbctE ® Ethlacinac/ ten ceaacDe ban öet liucft ban De
aeniiaEnbe Campaienc/BeftaenDe ftiec in ; ffle toeten/
oatDe^eetcr.bccfelbec p?incipalen De faechen ban De
Wr? CanipaianefuIcïfouDen bebectigen/Dat Defelbe
owen ben tot ban biec ofte böf Dagen fouDen bequaetn
tttfcn otn ()acc goeDe genegen[)cpt Dicntfjalben tee ©et.
Baocnnoe ban jjare Ji^og. metenbe neffcn^D'an=
«ce ©jobintien behenDt te maechen enDe in te b?cngen;
100 Bcüben ftaec ©oog iEog. bajieltjch Daec op bencou=
toenDe/ Dienbolgen^ na boojgaenDe deliberatie enDe
fSefuratie ban Oicn/gecifoïbettt / Dat De Pienipotentia·
nfenbanDcfen^&tact ban De^pacnfeDe nabccfouDen
afboibecen {jet peubait bolgen^ fiet Concept ban Dien/
Den
ii. JBactij leliieDcn/aitjtec goct gcbonDcn/ enDe acn
De opgemrlte jaatnifiec^ btcbolgcn^ bctfjanDtcepcBt/
cnbe ingebatle De feibe ^paenfcDe JD^initicc^ fouben
bcchlaccn foDanfgen ^oiiboic.boo? nocb jrgcnbioo^
Dfg niet te tjr&ben bcltoomcn / macc Daecoin na ^paig*
ncnoftcdDcc^tet)rbbengcfcl]jebrn / Datbeopgeinelte
fUcnipotentiacifen ban Dcfcn jètact Daer op fouDtn
bipben fliUe flaen fon&cc niet De bcgofiei@nDccl)aHbe«
Iingeboo?t te baten/ betfoecïtenbe alleen ©etlUacinge
binnen toattijOt De^paenfcljc Plcnipotentiacifen I)et
bcbiufìrpouboic fouoen bonnen uptbjcngen / fonDee
ban ernige Continuatie ban i^aiiDelingü getoagt) te
maeciien/Doelj ingebaite mecc-graiclte ^paenfc{je ©ie^
nipotentjatifcn upt epgcn motpf p?cfentatie raocftten
Bomen te Doen / omtotbo;becuigf ban DeföanDelinge
een
Aöc upt te fulfcn bjcnocn / onder beneficie ban De
toelche De; boojfj ©nbecljaaDelingc ( grDupjenDe De bcc»
toacljtingr ban 'tboojfs ïJcuboic} fouDe ino'gcn toecDen
gecontinucrct/bat inoicngcbcUe Dcpcnlpotentiacifcn
ban Dcfcn j&taet
fouben Rebben te bcfo|gcn / Dat Dcfcibe
^cteinfuDIÏanticcontinuecEbeDét nabolgenüej te toe?
ten:

ρ

©atDePcnipotcntiarifcn ban ^paignenop<Scce/
®?oomig|)fpt/rnDetecgocDcctroHtue beloofben upttc
bjengen binnen fecchccen bcqtiamcn tiJDt / inDeboo;f5
?llcte upt tc Djucfeen/Oct pouboic bacc ban öet Conccpt
ÖicrnaebolgDc/öiec booten gcinclt/ fonDet Daecinte
m^Öcn boen eenigefubiianticlebcranDcringe.

©en 26. enDe i8. ?i!p?il namen bc ;|^eccen Paeuw enDe
Kn u yt tcfpeccibe öaec affcftcpt.

©elIBatquic^ De Cailel Rodrigo flenDc Dat De ï^an=·
Dclingl) tot naunfiec grnocgfacra (lil (lont / enDe Dat De
P;obinticnalDtcrnietb)c[ obet een D}oegen / beeft
Dccom gefci);ebcn acn ijace i^o. JQog. Defcn S&iief.

CMeJJïturs.

AYant veu qu'és Traittés de Mmfier I'on ne
procede avec lacelerite quej'ay purae promet-
tre de Ia reiponce que vous m'a ves faite à la lettre
quejcvousay cfcrite Ie z.du mois de Decembre der-
nier j ains que 1'on y marche avec la mefme lentitude
qu'en tous les autres Traittez, de cette Affemblée ; iur les
advisquifepublientde Paris, quelesFran;oisfc fontde
nouueau accordés avec Vous,à deflTein d'aflieger la Ville
de
Ge»J,ï la fortie'en Campagne.Il m'a femblé neceflai-
re pour Ia defïerice de ladite Ville de donnérprdre, qu'u-
nepartye desTrouppes de cette Armee à cedeftinée,
forte en Campagne ; mais defirant que cette pre-
vention fe puifle excufer, & que Ie Traitté Paix s 'ad-
vancc , Gomme il convient au repos Coramun de
laChreftienté , j'aybien voulu Vous faire ce mot pour
Vous declarer cette miennelntention , Vous priantde
Vouloir Continuer d'avoir Ie bon coeur,dont Vous eftes
entrezenTraitté, enprocurantde retrancher routes Ie»
chofes qui les pourroyent embarafler & fi cependant que
cela fe puifle Conclure, Vous trouvei Convenir qu'il y
ait quelque
fuffenfion d'Armes, je fu is preft a en traitter Sc
à la Conclurc,afin que Vouspulflies voir que rinten^loa
duRoy monMailtre & de (es Miniltres j & la mefme,
qui Vous a toufiours eft é reprefentée de procurer Ie bien
Commun par tous les moyens polIibles,& fur cette Verlr
téfiniflancjedemeure. Mc-fficurs, voftre bien-humble
Serviteur. Signé. El Marquis de Caftel Rodrigo »
Bruir, ay. Avril, itf+fi.

^JMyn Heeren.

Nederlandfche Vr^de-Handelingh. 2^1

G£fien hebbende dat men in de Handelingben en
Tradaten van Munfterniet voortgeet metdege-
fwintheyt, die ick my van d'antwoort belooft had,
die ghy aen my gefondeo hebt op de Brief, die idk op de
tweede dagh van de maent December lefileden aen u ge-
fchieven had, maer dat men daer in handelt met een fel-
ve |angfaembeyt,als in alle andere Handelingen vin deft
VergSeiingbjCabpd'idvyfen., dieyan Parysgepubli-

ecerc

Jd α


-ocr page 233-

Twééde Dêel, van dé

«eert worden > datdèF/aàfen vati nieuws met uveràc*
cordecrt zijn , om met de komft in 'c Velde de Scadt
Genie
te belegeren i foo beeft my nootlaeckelijck gedacht, toe
dsdefenfieenbefcherming van degefeyde Scadt, order
te geven dat een deel der Troupen van mt Heyr, hier toe
gedeflineerc, in 'c Veldt verlchijnen zou. Maer begee-
iende datdefe preventie en vooikomingh veronfchul-
digt, en de Vrede hiridelidggevordert mag worden, ge-
lijck het betamelijck is tot gemeene ruft van de Chriften-
heytjfoo heb ick dit wooitaen u willen fenden,um u de-
fe mijne intentie te verklarenj ü biddende te willen con-
tinueren met hetgoedebarttc behouden , daermeeghy
in defe handeling aijt getreden ι bevorderende af te Inij-
denenretrancheren alle ditigen > die tot beletfel hieraf
foude mogen ftrecken. En Indien ghy, terwyl men dit
befluy t, geraden vindt een
[ghtifchorffing van Waf me» te
maeckeh , ick ben ber eyt om daer af te handelen, en be-
ïluyc te maécken j op dat ghy moogt fien d'intentie van
de Koning mijn Meefter, en van fyn Minifters enBé-
dienaers, fen de fel
vë, die ü altijt vertoont is van door alle
tnogelijcke middelen de ghemeenewelftant te bevorde-
ren. Énop defewaerheyteyndigendC) blijFick> mijn

Heeren,uw ootmoedigfte Dienaer.

GeceeckentE/^iifr}«« deCafieiRedri
de vijF'èn-twintigfte dag van April 1Ö4

TeBrüffel,

5&ife2e?jeföcn ijmtoll ohtfanacrtttÉCöerttie/li ces
(!elt in DanDen üan Den IfefC Huygens om te communi;
cecenaenfpnl|oo0f|cptj Uolgen^ hjelcftec^ aDUp^fpn
Bccommictccct öefêiccen
Hi^gtns, Wimmenum ehDe
Vander Hoolck,Dm acn öfn ?ïtn&affaDcui: ban ©jancö»
ttich Die tecommunicetreR: ooch bp Coppe ggefom
Oen acn Den ^SmbafTtiDeuc^ üan Defen ^tact in Bjancftf
cijcrtenbeaenDeiXefiipotentiarifen
totMunfter, om
ùlien 't öalben te toonen De
bocDc meening enDe intentie
ban {)ace Ho. JSS
oq. ban niet α pact te Doen.

t'?ïnttooo?Den ig Dacc opgeccfoHjeictal^JjoIat.
tJHon/ieur.

IL V0U5 a plft nou» efcrire de Bruxelles le ij. April
detnier ήα'έ» traittcs de Miinfter 1'on ne procede
avec la celerité que vous vous aviez promis de noitre
réfponfe du 9. Decembre 164.5. en outre qu'ilyades
avis de
Peris d'uncertain nou vel accord entre laCou-
ronne de France & cét Ëflat ; nous avons jugé à propos
de vous enefclaicirpar cesprefentes quenos Ambafla-
deurs & Plenipotentiaires font fut Ie lieuchoiiy detous
les interefles, avec plein pouvoir pour y entendreà la ne-
gociatioD & Conclufion d'un repos dans la Chreftienté,
&quenoftreintentionaeflé& eneftencore de coupcr
broche àtoUs lesembaru > dilais ou autrej empefche-
ments qüi pourroient retarder ou accrocher un fy bon
<oeuvre. Mait il vous fouviendra que de la part du Roy
voftreMaiftre n' a pas encore remédié auxdefauts re-
marqué par les Srs. nos Ambafladeurs & Plenipoten-
tiaires au pouvoir dudit Roy
,nonobilaDt que pour les fa-
dliter unprojedd'un nouveau pouvoir a eiié delivréa
Munfter aux Srs. fes Ambafladeurs & Plenipotentiaires
Ie jo du mois de mars dernier de forte qu'il apert evi·
deriiment à qui &ou iltientqu'és
mmez de Munfler
Γοη ne procede avec la celerité defirée : & quant à l'ac-
cord nouveau par vous allegué nous n'en avons point de
Connoiflance j vous requerant de vouloir croire , que
nous correfpondrons de bon coeur à procurer toüjours
Ie bien Commuo par tous moyens, poilibles & fur cette
aifeurancc nous nous figneroos,

Efcrit à ia Haye en Hollande Ie %. de May i

tMjjn Heer.

Het heeft u belieft uyt BruiTel van de vijf encwintïg-
fte April leftleden aen ons te fchrij ven,dat men in
de Handelingen van MunAerniet voortgaet met
ëe gefwiatheyt > die ghy aen u felf belooft had op onfe
«BCHroott van de negende Deceaber . dacr by dat'er
advyfeii van Parys zyn vanCsecker iiIeüw accoorttW.
fchen de Kroon van Vranckrijck en defe Staet. W»
heboen diesbalven dienftig geooi deelt u daer af door de-
fe tegenwoordigen te verklaren dat onfe Ambaflàdeìiti
en Ρ enipoceatiarifen en Volmachtighen [er plaetszijn,
die van at de geinterefleerden verkofen is , met voilé
macht,om te verftaen tot de Handelingh en fluyting vaa
een ruft in de Chriileoheyc, en dat onfe intentie heeft
geweeftj en noch is alle verwarringen , uytftellÌDgen,of
andere verhinderniflen af te inijden, die foo goet eea
werck fouden konnen vertragen, of beletten. Maêr't fil
u believen te gedencken, dat van wegen de Koningh uw
Meeilernochnietgeremedieertism de fauten engebre·
ken,door de Heerenonfe Ambailadeursen Volmachtig.
den aengemerckt in de Pouvoir en Macht-brief van de
gefeyde Koning, niet tegenftaende dat, om die lichter
te maecken, een projeél: en bewerp van een nieuwe poü-
voir en macht gelevert heeft geweeft teMynfteràènde
i-Jeeren fyn A tobafTadeurs en Volmachtigden de dertig,
fte van de maentMaert leftledenun voegen dat klarelijck
blijckt aen wie en waer het houdt dattoen in de Hande-
lingen van Münflrer niet met de gewenfchte gefwintheyt
voortgaet. Wat het nieu accoort aengaet, 't welck ghy

verhaelt, Ivy hebben geen kennis daer af; verfoeckendc
van u te willen gheloven, dat wyeendrachtiglijckfuliea
correfponderen, om altijdt de gemeene welftant door al-
le mogelijcke middelen te bevorderen, en op defe vetfo-
kering fullen wy dit onderteeckenen.

Gefchre ven in den Haegh in Hollandt, de tweede νω
Mey,i<i4.(i.

95e ï^eecen ban Heemftede enDe Knuyt tot Miiti-
fter
ttieDec geheect 5tjnDe/BebBen tecPont aen De tcttm
^canfcge communicatie geDaen/ enDe aen Dei
^eeccn
i&paenfc&egtp?efentectt opening banöacenlafl/ctiDe
continuatie Dee bcfoigne Den ^annacit laefilcben
begofl. ^owenDe'ttDdc&e onDecDe felbei^ geconbci'
nieect pp De fojme ban Dien al^ ^Igt ;

NOus ksAmbaflàdeuri Extraordinaires & Pleni-
potentiaires du Royd'Efpagne öcdeeEftatsGe-
neraux des Province» Unies du Pays Bas , cjr
foubfignC
'S Declarone avoir convenu & accordi· atotnia-
blement, que lei Conferences qui fedevront faire entre
nous, pour Ie prefent Traitté, fe tiendront
(wwi, & par tours fucccffifs à
DOS hoRels rcfpeétivemeot,
& que toüjours celuy, qui à fon tour donner a la vifite
pour la Conference ,
2.uxilamaiHen f(ance Entrée , é
foTtmtom ainfi comme a eflé pratiqué cntre nous és pre-
mieres vifites folemnelles qui ont efté reciproqueroent
faitesj de plus declarcns avoir convenu ecaccordéque
tout ce qui fera negotié entre nous, fera mis
par efcrit d
delivré de part & d'autre en mefme temps, & qua toutes
lesefcritures qui fedevront faire pour lefufditprefest
Traiité femettronten
la^ue Fren(oìfeS>cFl«mniÌe> &
quelesefcrituresencesdites deuxlangues , tant feule-
ment eftans bien exaélement collationées l'une à l'autre,
feront tenues pour efgalement autentiques : Mais ét
conferences & difcours qui fe devront faire de bouche
refpedlivemcnt , on pourra ufer indiftinéìcment da
languesFratigoifes, Flamende , ou Latine, felonque
l'unou l'autre pour la plus grande commodité ie pourri
le mieux faire entendre.

En foy dequoy , & afin qu'il n'en refte plus aucune
dìfBculté. N0U8 avons iìgné la prefente de noe proprel
majns,& Cachetté du Cachet de nos Armee.

FaitàMucflercejr. May, κί+ί.

Eftoit iìgné

ElCond* deFeaeranda Fr.lofeph de Bergagni Afi^·
de Camhraj,
Z)»e Oiego Savedra Faxardo, AiBrnyn, Bif
telt va» Gent, loba» ven Metheneffe, Adritttv Vete»·
Knt^ft, Gadart mn Rttdt, V. ven Deaia, W. Viiiìtrittés
driamClmt.

m


-ocr page 234-

Nederlandtfchc Vrede-handelingh. ijj

WY Extraordinare Ambafladeur! en Volmagh-
tighden des Koninghs van Spanjen , en der
Staten Generaci der Vereenighdc Nederlan-
len hier onder gheteeckent , verklaren minnelijctc
verdraghen cn veraccordeert te hebben, dat de confc-
tien die tuiTchen ons gedaen fouden worden, voor de
reeenwoordige Handeling, gehouden fullen worden
al-
.„„aitveM en by fucceffi ic beurten in onfc Herbergen
telpeaivdijckjcn dat de geen, die op fijn beurt de Vifite
tot dc Conferentie Tal geven, altijt ift 't βΐίη, inkoomm en
trsen de hciger Hant
ial houden, gelijck gcpra<ftifeert is
tuffchen ons in d'eerfte folem nele vifiten, die reciproke-
jiickeedaenzijn. Wyders, wy verklaien oock verdra-
gen en veraccordeert tt hebben dat al'cghicen , 'twelck

men tullchen ons negotieeren en verhandelen fal,by ge-
fchrift geftelt, cn van weer-zyden in een felve tijt over-
eelevert worden > en dat al de Schriften, die men tot het
voorgenoemt tegenwoordig verdrag fai maecken, in de
Ïmfthe en Nederlantfihe Tael geftelt lullen worden, en
datdeGefchrifcen in defe twee ghefeyde Talen alleen,
wel naeu keurighlijck mee malkander gecollationeert
zijnde ) gelijckelijck voor autentijck gehouden fullen
lijn. Maer in de Conferentien en difcourfen , die re-
fpeilivelijck by monde gedaen fullen worden , fai men
moghen fonder onderfcheyt de Franfche,Nederlantfche
of Latijnfe Tael gebruyken, na dat d'een of d'ander tot
het grootfte gemack fich beft fai konnen doen verftaen.

Tot bevcfting vao 't welck,en opdat'er yoortaen geen
fwarighiyt over fou blijven , foo hebben wyhettegen-
woordiee met onfeeyghen handen gheteyckent, en met
onfe Wapen-Zegels bezegelt.
Gedaen tot Muafter, defe vijfde van Mey. 16^6.

Was geteeckent

ElCende Je Peverando, Fr Jefiph de Bergagnt Archev.
viti Cemerick, Don Diego Sevedra Faxardo.A· Bruyn, Bar-
loltvanGent, Johan van Mathenelje, Adriaen Pautu, I. de
Knuytj GovertvanReede, Έ.νβηΏοηίΛ, WRifferda,
AiriaeuCknt.

naam bEStpacnfcgfggecomniunfcfectjiInbe
[ittnieuConcrpt pouboic bcbbrn aengenomen't felbe
alfoo upt te toetcltcn/ enDe gepanVcct befe ^cte.

A Lfoo omme te continueren de Handelingh tufTchen
" Ons Ambafladeure Extraordinaris ende Plenlpoten-
tiwiilen van den Koning van Spaignen ter eenre ; Ende
d'Ambafladeurs Ëxtraordinaris ende Plenipotentiarifen
van de Staten Generaci der Vereenigde Provintien van
Nederlandc, ter andere zyde begoft, de gemelte Heeren
Ambaffadeurs ende Plenipotentiarifen vatv de Staten
Generaciverklaerthadden , dataivoorenmofteuytge-
wcrckt ende overghelevert worden een Volmacht van
woort tot
v/oOTt,fonder eentghe fubHantiele veranderinghe,
conform de minuten, de welcke van wegen de ghemelte
Heeren Staten,aen Ons voorfz Ambafladeurs Extraordi-
narii ende Plenipotentiariffen van ghedachte Heer Ko-
ningh van Spaignen is ter handen geftelt ; Om welcke
Volmaght té erlangen,wy genootfaeckt worden exprelTe
affendinge ten Hove te doen , ende dat dienvolgens wy
hidden geprefenteert, binnen een ieeckeren tijdt uyt te
wercken een Volmacht, geftelt in al fulcke Termen, als
boven verhaelt j Op Conditie dat wagtende op de voor-
ieyde Volmacht, de voorfz Handelinghc foude werden
gecontinueertiwaer toe de voornoemde Heeren Ambaf-
fadeurs ende Plenipotentiarifen der ghedachte Heeren
Staten Generaci, hadden bewilligt ende toe-geftaen den
tljdt van twee Macnden ,· Soo hebben wy belooft ende
verfeeckert, gelijck wy belooven ende verfeeckeren op
trouwe ende woordt van Ridders^ en Heeren van Eere,
uyt tewercken ende te erlanghen van denKoninghvan
Spaignen, OnfenHeerc, ende te leveren aen ghemelte
Heeren Ambaffadeurs Extraordinaris ende Plenipoten-
tiarifen van de voorghedachte Heeren Staten Generaci
voor den i. dag van Julius eerftkomende.een Volmacht,
geftelt als boven, ende fonder eenige
fubflantitk veran·
ceringe conform de Minute hier na volgende.

Don ÏhiHifetm Godesgenade,Koning van Ca^ilien é-e.

t'Oirkonde van het welcke wy Ambafladeurs Ezcra^.
ordinaris ende Plenipotentiarifen van den Koningh v-aa
Spaignen, defe tegenwoordige hebben geteeckent ende
gezegelt met het Zegel van qnfe Wapet^en.

Gedaen tot Munfter den 7. May

Was onderteyckent.

El Conde de Peneranda, F. JofepliErtsb. van Game*
riek, A. Bruyn, ende gecachetteert met haere refpec-
tive Cachetten in rooden Lacke.

^aecnafn befoianeKontenbegebbcn be^paenfcfìc!
ben i^. map geccpcteect enbe geampIteetttiaceiPiri·
fentat e ban ben 28. Slanuacp albu^ ;

LEsfoubGghezPlenipotentiaires de fa MajeftéCa-
tholiquecontinuant dans Ie defir&fincere inten-
tion de terminer Ie plus promptcmt nt que fairtf
pourra par un bon & jufte accord des malheurs & ca-
Jamites desGuerres qui dUrent dés fi long-tempsaüX
Pais Bas, ApresI'invocationduNomdeDieujafinqu'il
I luy plaife benir un oeuvre fi falutaire.propofent aux Seig.
Ambaffadeurs & Plenipotentiaires des Eftats des Pro-
vinces Unies,en fuite de Ia premiere ouverture qui a efté
faite font paffez trois mois,

Que de Ia part de fa Majefté Catholique fe traittera &
conclura avec eux une Trefve de
deuze Ans ou de vingti
avcclesmefmesformalicez, claufes, Sc conditions,que
celle de 1'An

Π.

Que pour la ratification à faire par fadite Majefté du
Traittc qui aura eftéreciproquement convecu entreles
)arties,(era concede le terme de trois mois : jagoit on ne
aiilerapasde faire toute diligence afin queladite ratifi-
cation arrivé auparavant.

III.

Que dés l'inftant de la Conclüfion dudit Traitté ceffe-
ront de part & d'autre toui ades d'hoftilité en l'attente ót
Udite Ratification, & en cas ledit Traitté, ne peut fe re·
loudre fi promptement que Γοη doitefperer, ains pour
quelque confideration que fe fut , prift un plus long
cours,fepourra devant JaConclufiond'iceluy convenir
d'une ceflation d'armes , & mefmes dés maintenanti
pour prevenir l'efiiifion du fang de la prochaine Campa*
gne & de tant plùtoft & mieux fe preparer à la refiftance
generalecontrel'Ennemy commun de la Chreftienté.

Afin que le Traitté folt d'autant plus ferme & durable,
ecquelarciinion demeurefolideentre lesparties, elles
s'obligeron^ rcfpeéiivement à ne donner aucun
fecours
affiflancenj
diredement ny indiredement aux E«»fwir
Punedel'auirejiLÌm fetemoigneront cn toutesoccafions
les aiìèds d'une pure & fainde reconciliation.

Eftoit figné

El conde de Ventrandai P. Jofeph. Archiop. de Cambrajt
A Brun t ^Chachetté de leurs Cachets des amesencire
rouge.

D'Onderghetecketide Plenipotentiariffen en.VoI-
machtigden van fijn Catholijcke Majefteyt, con··
tinueerende in de begeerte en oprechte intentie
van op 't allerfpoedigfte door een goet en gerechtig ver-
dregh te termineren en t'eyndighen d'onghelucken en
rampen der Oorlogen, die fo lang in Nederlant dueren«
na d'aenroepingh van de Name Gods, op dat'et hem be-
lief foo heylfaem een werck te zegenen , proponeren ea
voorftellen aen de Heeren Ambaffadeurs , en Plenipo·'
tentiariffen, of Volmachtighden van de Staten der Ver-
eenigde Nederlanden,in gevoigh van d'eerfte ouverture!
opening,diedaer af over dr^e maenden gedaen is.

Datvanweghen fijn Catholijcke Majefteyt itiet hem
gehandelt en geüooten fai worden een beftant van
twot/f
ofiwwüf/i Jaren, metdefelveformaliteyten, claufenea
conditiën, Ah van 't J acr j 6oj>.

» ί II Dat


-ocr page 235-

234- 1 wecdw Deel, van de

II.

Dat tot Ratificatie , die fyn ghefeyde Majeileyt doen
zou van de Handeling,die onderling cuilchen de parcyen
verdragen is,de tljt van drie maenden toegeftaen (al wor-
den , fchoon men niet nalaten fai alle naerftigheyt te
doen,op dat de gefeyde Ratificatie eer feu komen.

Dat terftont met de fluyting van *tghefeyde Traöaet
van weer-zyden v.yandelijcke daden fullen ophou
den. terwyl men de gefey de Ratificatie verwacht. £n in
gevrai de ghefeyde handelingh niet foo faacilelijck,3l3 men
wel zou wenfchen,geflooten kan worden,maer om eeni-
ge Gonfideratie, iioeda nigh zy oock was,een langer loop
nam, foo fai men, voor d^ fluyting daer af, ja oock nu
voort,een fchorfling van Wapenen mogen maecken, tot
voorkomingh van de Bloet-itortingh van d'aenilaende
Veldt-tocht, en om fich te eerder en te beter te prepare-
ren en bereyden tot d'alghemeene teghenftanc van de
gemesne Vyantder Chriftenheyt.

OpdathetTradaet foo veel te bellaodiger engeduy-
rigerzou zijn, en op dat de weer-eenigingh vafttuffchen
de partyen zou blyven, foo lullen fy fich refpeöivelijck
verplichten tot geen
fecüurs en beSltnt te geven, noch di-
rtdleüjck noch indireftelijck aen de Vyanden van d'een
en d'ander, maer fy fullen in alle gelegentheden betuygen
en becoonen affcden en genegenchcden van een Zuy vere
en heylige veifoeningh.

Was geteeckent

ElConde de Veneranda, Fr. Jofeph Anhiop. de Carsbrey,
A. Brun,
en met hun Wapen-Zegels in roode Was ge-
zegclt.

j^fccen ^taetfcije öebbcn ben 17. Jiaap oBcDatn
b£fc anttooojt/cnöc fcljiiftelöclten cpflcljcn.

Al foo de Heeren

1

Ambaffadeurs Extrrordinaris en
^ Plenipotcntiarifen van den Koningh van Spaigner
belooft ende verfeeckert hebben, op trouweende woordc
van Ridders en Heeren van £ere, over te leveren aen de
Heeren Extraordinaris Ambaflfàdeurs ende Plenipoten
tiarifen vande Staten Generaci der Vereenigde Provin-
ciën van Nederlandt voor den
etrfien July toekoomen
de,een volmacht fonder cenigheyii/ïesiiWe veranderin
ghe, conform de minute van de Volmacht gheinfcreert
in de Afte van belofte op den 7. Mey hier op gheexpe
dieert.

Ende dat by middel van defe belofte tu lichen de ge
dachte Heeren AmbaffadeursExtraordinarisende Pleni-
potentiarifen refpedlivelijck is overkoomen de Hande
linghc te continueeren, tot wekkers aenvangh de voor
roemde Heeren Ambafladeurs Extraordinaris ende
PJenipotentiarifen van den Koning van Spaignen in een
gefihrift van den i8. Januarij verleden,hthh&n voorgeftelt
een Beftant, als 't geene 't weick beflooten wiert in 't Jaer
jiop. volgens het exemplaer ende forme van het Trac
taet van dien tijdt voor behoudens 't afdoen, by-voegen
ofte verklaren van eenigepointen van de gheene die ai-
reede zyn verhandelt ende andere welcke men behoorde
voor te komen tot meerder feeckerhey t, vaftighey t ende
gevocgligheyt van 't ghefeyde beftant, breeder uytghe-
druckt in't gemette gefchrift.

Sooift,dat wy onderfchreven Ambaffadeurs Extraor-
dinaris ende Plenipotentigrifen van de hoogh-gedachte
Heeren Staten Oenerael der Vereenigde Nederlantfche
Pro vintien,
Je» Almathtighen éiddmae de teghemeeordtgs
Bandebnge te
 verfeeckert zijnde van de oprechte

cndefincere meyninge ende wille van de gemelte Hee-
ren Staten Genersel, dat de langdurige bederffèlijck en-
de bloedige Oorloghe,voor foo veel Jaren gefufciteerc in
de Provintien van Nederlandt,en uytgeftreckt in andere
plaetien en ver-gelegene Zeen, worden ter neder geleyt
cot het gemeene befte der gefeyde Provinciën en verlig-
tingè van de góede Inwoonderen der felver.

In den name en totGodesËere , emme te becoonen
4e effeden vsn deboven-genoemde oprechte en fincere
Intentie van de ghedachtc Heeren Staten » cot den wel-
ftandt van 't gemeene Cbriftendom, en verlichtinge dei
Nederlandtfche Provinciën, ende delnwoonders vandc
felve, cot antwoordt op de gefeyde F^jse/i/V
-van den%%,
Januarij
fe^gendat het nootwcndig iste iamen teovci-
koümen op'de Articulen hier naevolgende.

Ende dat conform het onderlingh Tradaet tuiTchen
Vranckrijck ende den Staet der Vereenigde
Provinciën
van Nederlandt, en conform ghelijcke verklaringe voor

defen by de Heeren Ambafladeurs Extraordinarii ende
Plenipotcntiarifen van den Alder-Chriftelijckften Ko.
ninggedaen, dat Vranckrijck fai werden voldaen,en fy.
nen Intereften
gelijckelijcken ghedecideert met die van de
gemelte Heeren ütaten Oenerael der Vereenigde Pro-
vincien van Nederlandt.

I.

IN den eerften verklaert den voorfz Heer Koniogh
ende erkent dat de voorfi Heeren Staten Generaci
van de Vereenigde Nederlanden ende de refpei^lvj
Provinciën van de felve met alle haer gheaffocieerde
Landtfchappen,Stedenen aenhoorige Landen,zyn vryj
en Souveraine Staten,Provintien, Landen,op de welcke,
nochopharegeaffocieerdeLancfchappen , Stedenende
Landen, als vooren > hy Heer Koniogh niet en preten-
deert,noch nu ofte namaels, voor hem felven iyne Sue-
ceffeuren ende Nakomelinghen foo gheduyrende al$na
het expireren
van't jegenwoordigh Tradset, nimmer-
meeryetsial pretendeeren,endien-volgens tevreden te
zijn met de ielve Heeren Staten te TfaSeren, gelijck hy
doetby defejegenwoordighe, een beftant op de Condi-
tiën hier naer befchreven en verklaert.

II.

Te weten dac't voorfz Beftant fai wefengoet, vaft,
ghetrouw en onverbreeckelijck en voor den tijdt van
. . . Jaeren .' gedurende de welcke wefen fai ophou-
dingevan alleAöen van Vyandtfchap van watfatfpen
dat die zijn , tuffchen de voor/z Heeren Koninghendo
ïitaten Generaci, foo ter Zee, andere Wateren^ als»
Lande, in alle hun luyden Koninckrijckqn, Lantfch»pA
pen, Landen, ende voor alle haer-luyder Onderfttm
en inwoonderen , van wat Qualiteyt en Conditie die
zijn , fonder uytfonderinghe van Plaetfen ofte Pw-
foonen. ii

III.

Een ycgelijck fai behouden ende dateüjck gebruycken
de Landcfchappen,Steden,Plaetfen,Landen ende Heer-
lijckheden,die hy jegenwoordig houdt ende be(it,fonder
daer innegetroubleeri:ofte belet te worden , inwattw·
nieren dat het 2y,geduyrende het voorfz Beftandt, d»er
ondermen veritaecte begrypen de Vlecken , Dorpen,
Gebugten ende platte Landun die daer van dependeien»
ende fullen dienvolgens de gehetle ilif^fr^e van'sHer-
togenbofch,mitsgaders alle de Heerlijckheden,Kaftden,
Vlecken, Dorpen, Gehugten en platte Landen depen-
derende van de Stadt ende Meyerye van 's Hertogeo-
bofch,Stadt ende Marquizaet van BergenopdenZoom,
Stade endeBaronnye van Breda , de Steden vanMae-
ftricht,
Gmi;?. ende Lande van Cw/ck, Hulffj Hulfierevf
Lacht 1
ende Landt van H^aes > en van alle andere Stedea
ende Plaetfen, welcke de voorfz Heeren Staten houden
in Brabandt, Vlaenderen, en elders, blyven aen de vooriï
Heeren Staten in alle ende die felfden rechten van
fuperioriteyten ioo in 'cGeefteliick als in 'c Werelt-
lijcke als fy Heeren Staten fyn houdende Provincie»
van de Vereenigde Nederlanden.

IV.

De Onderfaten en Inwoonderen van de Laotfchap-
)en vande vooriz Heeren Koningh ende Staten iüllep
;eduy rende dit Beftant, alle goede Correfpondentien e»
/riendtfchap famen hebben , fonder te
gedenckende
Offenfien en Ichaden ,.die fy luyden hier vooren hebb^"
;eleden, fullen oock moghen koomen ende blyven
'me
^andtfchappen de een van de andere, en daer doen h»er
trafficque ende Commercie
In alle verfeeckertheyt 109
ter Zeê,andere Wateren,8ls te Lande.

V.

Wel verftaendedathet voorfz fai zijn fonder prejuJi-
eie,en voorbehoudende uytdruckelijck , Om hiernacr
fich te verklaren opeenighe Ariiculen raeckende dcN«'

viga"'


-ocr page 236-

Nedcrlandtfche Vrede-handelingli* 1^5

vbatie ende Traffijcq van Ooft ende Weft-Indien,
die men verftaec ce behouden ende ce mainteneren.

En terwijlen noodigli is een goede langhen tijde om it;
dverteren den gheenen die buyten de voorfz limlten,
mee machc
ende Schepen zijn om te defiftereo van aiJe
aen vanhoftiliteyt. Is geaccordeert dat het Beftandt
binnen de limiten van het Odtroy hier bevoorens aen de
Ooft-lndifche Compagnie der Vereenighde Nederlan-
den
verleent)Ofte noch by continuatie te verleenen, niet
eer en ial beginnen dan een Jaer nee dato van het befluyt
vanhecjegenwoordigeBeftandt. Ende wat aenbeiengt
de
Limiten van het Oftroy , hier bevoorens de Heeren
Staten Generael geaccordeert, oftc noch by continuatie
teaccordeerenaen de Weft-Indifche Compagnie . dat
betBeftandt aldaerniet eereo fai beginnen dan een half
laer nae dato als vooren , welvgrftaende dat indien het
jdvysvan wegen 't Publycqteo wederzyden van 'c meer-
eeDOiinde Beftandt binnen de vooriz refpeÖive Limi-
ten eet kan wefen,dat van als dan de vyandtfchap daer op
houden fai : Maer indien na de vporfz tijdt van een Jaer
code half Jaer refpeöive binnen de voorfz Oaroyen
cenige afte van hoftiliteyt deer fai zijn gedaen,de fchade
filfunder uytftel worde^gerepareert.

De Ooderfaten en Inwoonders van de Landen vati de
voornoemde Heeren Koning ende Staten, doende Tra-
licque in de Landen de een van d' andere en fullen niet
gehouden wefen te betalen meerder rechten en impofi-
lienials de eyghen Onderdanen refpeólive. In voeghen
datdelnghefetenen en Onderdanen van de Geünieerde
t'rovintien,fulleDzijn ende blyven geeximeert van feec-
katvMigh par cento, ofte oockdierghelijcke mindere,
meerdere otte eenige andere impoficien die den Koning
van Spaignen gcduyrende den voorgaenden Treves ghe-
geven heeft,ofte noch geduy rende het tegenwoordig Be-
ftandt foude willen heffen op de voornoemde Ingefete-
aencnde Onderfaten van de Geünieerde Provinciën,
ofte tot latte van de fel ve, boven ofte meerder sis opfyn
eygen Onderfaten. ym

De voorfz Heeren Koning ende Staten en fullen buy-
ten haer refpedive Limiten van de paflèrende Goederen
noch te Water noch te Lande, geen inkomende, uyC-
gaende ofte andere laften mogen ontfangen.

De Onderdanen van de voornoemde Heeren Koning
ende Staten, fullen reciproquelijck genieten in de Lan-
den d'eeo van d'andere de oude vryheyt van de Tollen
vandewelckefyin vredelijcke Pofleffie gheweeft fullen
tijn voor het begin van den Oorlogh.

X.

De Hanteringe , Ommegangh ende Commercie tuf-
fchen de refpeÖive Onderfaten, en fai niet moghen ver-
hindert worden ; ende indien eenighe verhinderinghe
mochte gebeuren de fel ve fullen reelijck en metter daet
werden wech genomen. ^^

Ende van den dag af van 't befluyt van defe Treves fai
den Koning doen ophouden het heffen van alle Tollen
opdenRiyneui/e
Maefeàls voor den Oorlogh gew^Jft
zijn,onder het reflbrt ende difiridt der Vereenigde Ne-
derlanden,fpecialijck mede den
Zeeufchf»Tol: invoegen
dat deien Tol niet geheven fai worden van weghen<len
Koning nock binnen de Stadt van
Antwerpen noch el-j
dersjwel verftaende ende op condit4e .dat van den vooi-'
noemde daghaf de Staten van Zeelandt reciproquelijck
te haren lafte fullen nemen ende betalen eerften voot ùt
van den (elfden dag af de Jaerlijcxe Renten die voor het
Jaer
vijfihien hondert vyfendefeventig op den voorfz Tol
zyngeveftigtgeworden, en van de welckedeeygenaersj
en Rentheffere In 't befit en 't ontfang zyo geweeft^ voor
net iKgin van de voorfz Oorlogh: het welck vengejijc-
ften fullen doen deEygenaers van de voornoemde ande-
re Tollen.

„ XII.

Hetwitgefodeniewi uyt defe Landen koomendetn!
Landen van de voorfzHeer Koning van herwaerts over,
en fai dee mogen verboden noch hoogher als het grof

Sffut belaft, maer met egale laften ten weder· Zyde moeten
befwaerc worden en bly ven.

XIII.

De Reviere de Scheldelùs mede de Canalen van 'tSÀ
Zwin ende andere Zee-gaten daer op refponderendeV
fullen van de zyde van de Heeren Staten geflooten wor-
den gehouden, geduyrende den tijdt van dit tegenwoor-
dizh Bïftandt.

XIV.

De Schepen en Goederen koomeüde in ende uyt de
Havens van Vlaenderen, refpeöive, fullen met foodani-
geimpofitieendeanderelaften by den voorfz HeerKo-
ningh moeten belaft worden en bly ven als de Goederen
de ΛΜΛ ende andere Canalen in het boven-ftaende ar-
ticul begrepen, in'top ende afgaen refpeiïive befwaert
worden,geduyrende den tijdt van het tegenwoordig Be-
ftandt,

XV.

Sullen oock de Onderdanen en Inwoonderen van dé
Landen van de Heeren Staten hebben de felve verfeec-
kertheyt ende vryheyt in de Landen van den vooriz
HeerKoningh die geaccordeert is, aen de Onderfaten
van den Koningh van Groot Bretagne , by het laefte
Tradlaet van Vrede ende de fecrete Aiticule ghemaeckt
met den Conneftabel van Caftilien.

XVL

De gemelte Heer Koning fai metdeneerften noodi-
ge voorforgegeven, datter eerlijcke plaetfen geordon-
nfeert worden totte begravenifle van de lichamen der ge-
gener,die van de Staten zyde fullen komen c'overlyden
onder de gehoorfaemheyt van den Koning.

XVII.

De Onderdanen ende ingefetenen van de Landen van
den gedachten Heer Koning koomende inde Landen
van de voornoemde Heeren Staten fullen haer ten op-
fichcevan de publijcke oefFeninge van Religie moeten
gedragen in alle fedigheyt, fonder eenig fcfaandael te ge-
ven met woorden ofte met wercken, en fonder eenighe
lafteringe te fpreecken.

XVIIL

De publijcke Kercke in de Baronnye vm Breda,
Marquifaet ven Birgesjen eldersfullen wefen en blyven
acn die van de Gereformeerde Religie.

XIX.

Van gelijcken en fullen de Koopluyden , Schippert,
Piloten, Scheepsvolck, hare Schepen, Koopmanfchap-
pen,waren, ende andere Goederen haer toe behoorende
niet mogen aengeflagen nochtegearrefteert worden,'t fy
in krachte van eenIg bevel generael ofte particulier,ende
om watfaecke dathetzy,van Oorloge,Inquifiiien,of an-
derfintsjfelfs niet ondar pretext van fich daer van te wil-
len laten dienen tot confervatie ende befcherminge de»
Landts : daer onder men nochtans niet en verftaet te be-
grypen de aenflaglnghen ende arreften van de Juftitie,
door de ordinarie wegen ter oorfaecke van eygen fchul-
den, Obligatien en bondige Contraöen van den genen,
jegens den weicken de voorfz aenfluginghen fullen zyn
gedaen, daerinnegeprocedeert fai worden, ghelijckge-
bruyckelijck is nae recht en reden.

XX.

Daer füHen len weder-Zyden eenighe Rechters veö
Chambren^pmye, diehunne Refidentie fullen houden
inde Nederlanden, ende dat op alfulcken plaets, hetfy
overhant, dan onder het gebiet van d'eene dan van d'an- ·
dere,of na dat fUlcK by onderlinge bewillitigeiki goetge-
vonden worden; welckewederzytsghefteldeRechters,
volgens de Cofflmiine«nde Inftru3:ié hun te ge ven, en-
de op de wekke fy fulleo Eedc doen foo wel aen den
meer-gemelten Heer Koning,als aen de Heeren Staten
Generael refpeftivelijck fullenopficbt nemen over de
Handelinghe der Ingefetenen der voorfz Nederlanden,
endede kften eftdélmpoftea die ter-een re ende ter an-
dere zyde geheven fullen worden op de Kopmanfchsp-
penj ende indiende voornoemde Rechters koomen te
.bevindendatdaerin tó·eenre of ter andere ^ of wel ten
beyden zyden exces werdeibegeen, fullen het felve excee
•reguleren ende modereren. Voorts iullen de voorii
Rechtere eMraioercn de queftien over de
mn exfCHtie
vanhetTraitaeC, als oock deCGHH-aventjen van dien»
ΰ 4- die


-ocr page 237-

2^6 Tweede Deel, van dc

àie in tyden ende wyicnfouden mogen komen te lyfen
loo in de Landen van herwaerts over, als oock in de yetr-
reafgheleghenKoninckrijdten, Landen> Provinciën,
^de Ëyianden in Europa en daer op fommatien ende
We plano difponeren, ende uytfpreecken 't gecne fy in
conformiceyt van het Tradaet bevinden iullen tc be-
hooren, ende fullen de fenteniien en difpofitie van de
voorfz Rechters ter executie worden geftelt door de ordi-
naris luftitie ter plaetfe alwaer de contraventic is ghe-
fchiet,
ofte wel jegens de perfoonen van de Contraven-
teurs, na dat fulcx na gelegentheyt fai werden gerequi-
reert j ende en fai de voornoemde luftirie in geen gebre-
ke mogen blyven de voornoemde executie te doen ofte
Jaten gefchiedeo, ende de contraventic te repareren bin-
nen den tydt van
, . . na dat de voorlz ordinarii luftitie
d»er toe fai wefen vetfocht.

rXXI.

Indien eenige Sententien en Vonniffen gegeven wa-
ren tuflchen perfoonen van verfcheyde partyen niet ge-
defendeert weiende,'t fy in materie ci vyl ofte crimineel,
die en fullen niet mogen ge-executeeit werden jegens die
perfonen der Gecommitteerden nochte barer goederen,
ged uyrende dit tegenwoordig Beftant,ende en fullen geen
brieven van marqué of reprelklien geaccordeert worden,
geriuyrende het lelve Beftant, ten fy met kenniffe van fa-
ken , ende infaecken in dewelck fulcx is toe-gelaten by
de Keyferlijcke wetten en conftitutien, ende na de ordre
geftelt by de felve.

ΧΧΠ.

Men fai niet mogen aenkomen, inkomen ofte bly ven
in de Havenen, Bàyen, Piayen,ofte Reeden van de Lan-
den d'eene van d'andere , met Schepen ende Volck van
Oorloge in getal,welck foude mogen fufpicie geven,fon-
der verlof en toelatinge van den genen, onder de welcke
de voorlz Havenen, Bayen,Playcn,en Reeden zijn, ten
ware menghedreven worde door tempeeft ofteghedron-
gen 'tfelve te doen door noot ende om te fchouwen ceni-
le peiiculen van de Zee.
^ ^ Χ1Π.

De gene op de welcke de goederen zijn aengeflagen,
geconfifqucert ter oorfaecke van den Oorloge ofte hare
Erfgenamen,ende die haer recht hebben,fullen gebruyc-
ken de felve goederen, geduerende het jegenwoordigh
Beftant, en fullen de poffeifie van dien aennemen
by haer
eygen authoriteyt,
ende in kracht van dit Tradtaet, fon -
der datvannoode fy te hebben recours aende luftitie,
niet teghenftaende alle incorporatien door den fifque,
verpanding, gedaenegiften, Traöaten , Accoorden,
ende tranfaàien, en wat renuntiatien in de voorfchreve
TranfeiSien fouden mogen geftelt zijn, om uy t te fluy-
ten van een ghedeelte van de goederen den genen, die de
felve bchooren toe te komen ; ende alle goederen ende
rechten, die volghens het teghenwoordigh Traüaet
reciproquelijck den ouden proprietarifen haren Erven
ofteadlie
van de felve hebbende fijngereftitueert, ofte
noch gereftitueert moeten worden, fullen by den fel-
ven proprietarifen moghen worden verkoft fonder dat
van noode fai wefen daer toe particulier confent te ver-
werven, uyighefondert den eygendom van de renten,
die van weghen den fifque, in plaetfe van deverkofte
goederen, fullen wefen geconftitueert, mitfgaders de
renten ofte aftien ftaende cotlaftevandefifquenrefpe-
öive.

XXIV.

Het welcke oock plaetfe hebben fai ten profyte van de
Erfgenamen van wylen den Heere Prtme
IViUem van
Orangte
felfï voor de rechten die fy hebben inde Salines
van het Graeffchap van Bourgogne, die hen-luyden ful-
len weder gegeven en gelaten worden met de boifchen
die daer van depeoderen.

XXV.

Daer onder men mede verflaet begrepen te Zijnde
vordere goederen en rechten gelegen inde Graeffchap-
pen van Bewrgigw en Cere/e»V > ende 't gene volghende
het Tradtaet van den 9 April idop. ende den τ
η lanuarij
tóio refpedtivelijck noch niet en i» gereftitueert, fai aen
de proprietarifen,haren erven ofaftie van de felve heb-
bende van beyden zyden, alomme roetten eerften ter
goeder trouwe worden gereftitueert,

XXVL

Gelijck mede verftaen worden daer ond«· begrepen
te zijn de goederen ende rechten die nae uyrgang vao den
voorgaendeTreves by fententie van'tHofvanMeche-
len tot nadeel vsn den Fi que fijn toe geweien aen wylea
Graeflan vanNafTauw, of in wat manieren die voorlï
Graef de poifefïïe van dien heoft verkregen, in
watpla«.
fen, Landen ofte Heerlickheden de felve toe-gewefeij
goederen en rechten mogen gelegen, endoorwiende
lelve moghen gepofTedeert zijn : weleke Sententie by
macht van dit Tradlaet ie, ende wordt gehouden alssiji
gewtfin ende alle ander verkregen pofléifie als voorfz is,
tenietgedaen.

XXVII.

Ende wat aengaet het Proces van CaflelMin geinten·
teert by het leven van wylen den voorlz. Heere Pfince
van Orangien in 't Hof van Mechelcn tegens den Pro-
cureur Generael van den Koninck vanSpangien, de.
wyle het felvÉ Proces nietenisgetermineertgheweeft,
binnen den tydt van eenlaer nae hetvervolghdaerop
gedaen, ghelijck als in'ti4artijckel van den voorgaen·
de Treves ter goeder trouwe was belooft te doen, Is ver.
dragen dat aenftondts nae 'tfluytenvan hetje^enwoor-
digh Traöaet, den Fifcus uytten naem van den Ko-
ninck ofte wiens naem fulcx eenighfints foude moghen
wefen, datelijck afftandt fai doen van alle de goederen
inden voorfchreveProcefTe ge-eyfcht, endebywien,
of uyt wat rechten de felve fouden mogen befeten wor-
den, oock renonceren in naem en van wegen als voor,
van alle afllen en pretenfien die de Fifcus op de vootfz
goederen eenighfints foude mogen hebben, ofte kon-
nen pretenderen > om door den jegenwoordigen Heer
Princevan Orangie, fijn Erven ende Naekomelingen,
of fijn recht hebbende, datelijck na 'tfluyten van die
Traftaet en uyt kracht van 'tfelve ende fonder recours
aen de luftitie, te worden aengeveert, enghenomenin
vrye en onbekommerde poflefiie ; miis dat de opgebeur-
de ende genooten vruchten, met de laften van dien, tot
den dagh van het befluyt van dit Traftaet fullen blyvcn
tot profyt van den Fifcus. ^

XXVIII.

Indien in eenige plaetfe difficulteyt werde gevonden
op de reftitutievande goederen en gherechtigheden die
gereftitueert moeten worden, fai den Rechter van de
plaetfe fonder uy tftel de reftitutie doen efièd hebben en
daerinne den kortften wech nemen , fonder dat onder
pretext van onbetaelde Capitalen of anderfints de reftitu·
tie uytgeftelt mogen worden.

XXIX.

De Onderdanen ende Ingtfetenen der Vereenigbde
Nederlanden, fullen over al inde Landen onder de ge-
gehoorfaemheyt van den gemelden Heer Koninck zijn-
de , fich mogen doen dienen van fuicke Ad vocaten,Pio·
cureurs, Notarifen, Solliciteurs en Executeurs die het
haer fai goetduncken, waer toe oock de felve fullen wor-
den gecommitteert by de ordinaris Rechters, wanneet
het fai noodigh wefen ende de fel ve Rechters des fullen
zijn verfocht, en reciproquelijck de Ingefetenen en On·
derdanen van gedachten Koninck komende in de Lan-
den van de gemelde Heeren Staten fullen gelijcke affi-
ftentie genieten.

XXX.

Indien de Fifque heeft doen verkoopen vind'eenof
d'anderezydeeenige geconfifqueerdegoederen, dege-
ne aen wien de felve
uyt krachte van dit Traftaet moe-
ten toebehooren, fullen gehouden wefen
haerteconten·
teren met den Intereft van den ptysjegens den penninck
feftien, omme daer van t'elcken lare, geduy rende defc
Treves betaeldt te worden op de neerftigheytvan dcgee·
ne, diede voorfz goederen beiitten, anderfints fai hu®
luyden gheoorloft zijn hun te addreiTeren aen dever-
kofte gronden ende erven, met dien verftande, ®f
in plaetfe van de verkofte goederen,
afghelofte renten 1.
ofte hec Capitaci van de lelve, door en uytten naem,
van de refpeftive Fifquen, opene brieven fullen ver-
leent werden, ten profyte van de eygenaers, hare Erven
of des aftie hebbende, die hun
fullen dienen toi bewijs
declaratoir, in conformiteyt, van het Traftaer,met ψ'ΐ
natie van
dc laerlijcx betalinge op den Rentmeefter in·»


-ocr page 238-

provincie j «Jacr die verkoft ofte gheloftzijn, welcke
Rencmeefter daer inne fat werden genoemt, en fai den
prijs gheteeckendc worden, nae de eerfte verkoopinge
pubiycquelijck ofte anderfints gedaen Zynde na behoo-
ren > van welcke renten het eerfte Jaer verfcbyncn fai een
jaer
nae dato van het befluyt van dit tegen woordigh Tra-

XXXI.

Maer indien de voorfe verkoopingen ghedaen waren
eheweeft by Juftitie voor deughdelijcke en wettelijcke
ichulden van die geene «n wien de voornoemde goe-
deren plachten teghehooren voorde Confifcatie ; 'tfal
hun-luyden ofte hare Erven, ende recht van de felve
hebbende, geoorlooft zijn> dienahaerte nemen > be-
radende den prys binnen een Jaer te reeckenen van den
dagh van het jegen woordigh Traöaet : nae wekken tydt
fy-luydcn daer toe niet meer ffullen ontfangen worden,
ende devoorfzaennemlnghe ende verkoopinge by haer
gbedacn zijnde, fullen fy-luyden daer van mogheodi-
fponeren, gelijck haer goetduncken fai, fonder dat van
noode fai wefen eenighe andere toe-latinghe ,daer van te
verwerven.

XXXII.

Men verftaet nochtans nietdewi;;ye nahaerntmtHge
•laeife te geven voor de verkochte Huyfen, gelegen inde
Steden te dier oorfaecke verkoft zijnde om de groote in-
fommoditeyten ende notable fchade die de verkrygers
ontfangen fouden ter caufe van de veranderingen en re-
paratien die fy-Iuyden inde voorfz Huyfen fouden mo-
gen gedaen hebben, daer va^ de liquidatie te fcetlangh
befwaerlijck foudc wefen.

XXXIII.

Ende foo veel aengaet de reparatie ende verbeteringe
gedaen aen andere verkochte goederen daer van de ver-
koopinghe Ì6 toe ghelaten, indien die worden ghepre-
tendeert, de ordioaris Rechters fullen recht doen, met
itnenilTe van faken, blyvende de gronden ende erven ge-
hypotequeert voor de fommen daer toe de verbdterlnge
fui
en worden geliquideert, fonder dat nochtans geoor-
looft fai welen aen de voorfz verkoopersteghebruycken
recht van retentie om daer van betaeit ende voldaen te
wefen.

XXXIV.

Alle verfwegen goederen en Rechten, Adien, Schul-
den, Crediten, en andere die by de Fisque piet aenge-
fiiigen fullen zyngeweeflmetbehoorlijcke kenniflfevan
fsecken voor den dagh van het beflüydt van dit TraÖaet
fullen bly ven tot vryc ende volle difpofitien van de Ey·
ghenaers, haer Erven of des Recht hebbende, met al-
le de vruchten, renten, inkomften, endevoordeelen,
mede en fullen die geene die de voorfz goederen ende
rechten fullen verfwegen hebben, nochte haereErven
dser over moghen worden gemolefteert van derefpe-
öive Fisquen, maer de Eygenaers haer Erven of des
recht hebbende , fuUeo ten opfichte van dien adic
hebben teghen een yeghelijck als voor haer eyghen
goet.

XXXV.

De Boomen afgehouwen naer den dagh van 't befluyt
van dicTraöaet cn die tenfelven daghe noch op den
grondt fullen ghelegen hebben, als mede de verkochte
boomen die ten voorfz daghe van'c beflüydt noch niet
ghehouwen mochten zijn, fullen bly ven aen de Eyge-
naers , niet tegenftaende de ghedaene verkoopinghe cn
fonder dat fy gehouden fullen wefen eanigh prys te be-
Melen.

XXXVI.

De vruchten, huyren,pachten,en inkomen van Heer-
Iickheden,Landen,Thienden, VifTcheryen, Huyfen,
Kernen, en ande op-komfl;en van goederen die volgens
let 1 raftaet moeten gereftitueert worden, verfcheenen
nae den dagh van 't beflüydt van dit Traftafet,fullen voor
hft geheel laer, den proprietarifen, haròn erven, ofte
actie van de felve hebbende, volgen.

XXXVII.

üe huyren die gemaeckt zijn van geconfisqueerde of
acngeteeckende" goederen, niet tegenftaende die voor
vee Ueren zijn gemaeckt, fullen expireren met het laer
van t befluyt van'tTraöaet^ nSö 'cghcfaruyck van de
plaetfen refpedive daer de voorfz goederen fullen zij»
gelegen, ende fullen de huyren verlcheenen, naer des
dagh van't befluyt vin 'tTraöaetghelijck ghefchietis,
betaeldt werden aen de Eyighenaers, wel veiilaende in-
dien den bruycker der gcfeyde goederen voort gewas van
dien lare eenige onkoflen heeft aenghewent, dat de fel:·
ve onkoflen by de Eygenaers aen den bruycker lullen
worden betaeit j naer coflume ofte tot difcretie van den
Gerechte, van de plaetfe daer de felve goederen fulle·
zijn gelegen.

XXXVIII.

De verkoopinge van geconfifquecrde of aengetekende
goederen gedaen 'tfedert het beflüydt van 't Tradtaet, fai
gehouden worden nul , ende als niet ghedaen , gelijck
mede de verkoopinge gedaen voor het befluyt tegens de
verdragen of accoorden met eenige Steden in 't particu-
lier getnaeckt.

XXXIX. ,

De Huyfen van particulieren die ghereftitueert zijn ef
gereftitueert moeten worden volgens hec TraÖaet, ca
fullen reciproquelijck met Garnifoen ofte anderfints niét
anders nochte hooger belaft worden , dan dc Huyfen vaa
de andere Inwoonderen van gelijcke gcïegentheyc.

XL.

Niemandt en fai ter eenre ofte ter andere zydt,
diredlelijck of indiredelijck in het veranderen van fy-
ne woon-plaetfe belet worden mits betalende de rech-
trti daer toe ftaende, ende indien eenigo beletfelen fe-
dert hetTraétaetghefchietwaren, fullen datelijck wer:
den afgedaen.

XLL

Indien eenJghe Fortificatiën oftepublycquewerckee
ter eenre ofte ter andere zyde , met toe-latinge ende
authoriteyt van de O verigheyt gemaeckt waren, m plaet-
fen waer van door hettegenwoordigh Tradtàec reflitu-
tiefal moeten gefchieden, de Eygenaers van dien ful-
len gehóuden wefen haer te contenteren met dc eftima·'
tie die daer van ghedaen fai wefen door de ordinarie
Rechters, foo van de voorfz. plaetfen als van de luiis-
difliediefy daer hadden, ten ware partyen daer over
onderlinge accordeerden j ghelijck mede fatisfaAie f^
ghedaen worden aen de Eyghenaers van de goederen die
tot Fortificatiën, publycque wercken ofte Gedtshuyfen
fijn geappliceert.

XLII.

Aengaende de goederen van Kercken, Collegien »
ofte andere pieufe plaetfen, gheleghen inde Vereenigh'
dc Provinciën, de welcke Leden waren dependerende
van Kercken, beneficien, en Collegien, zijnde on-
der dc ghehoorfaemheyt van den voorfchreve Heer K
.O-
ningh, hetgeen voor 'tbeflüydt van'tTradtaetniet en
is verkocht geweeft, fai hun-lqyden weder gheghevee
ende gereftitueert worden, ende fullen in 'tbefit van
dieo komen, oock by haer ey gen authoriteyt en fonder
hulpe van lullitie van 't felve geduyrende het Beftandt t·
gebruycken, en fonder daer van te mogen difponeren *
gelijck als hiervooren isghefeyt, maer voorde geene
die verkocht fullen wefen voor den voorfz tydt of by de
Staten van eenige van deProvintien inbetalingefullea
ghegheven wefen, de rente van den prys fai haer Uer^
lijcx betaeldt worden teghen den penninghteftienby
de Provintie die de voorfz verkoopinge fi»! hebben ghe;
daen, of de felve goederen in betalinge gegeven,, ende
pock in diervoegen geafligneert dat fytlaer van moghen
wefen verfeeckert, van
gelijcften fai gedaen en,geobfer?
veert worden vande zyde van den ghedielden Heer Ko-
ninck.

, XLIli. : - ,

Ende alfoo in 'tiaer i<8i. aenwylen d'HeerPrinoe
van Orangie gecedéert en gegeven zijn in betalinge vaa
fijne achterftellen en af-reeckeninghe van Servicien het
Graeffch^ van Aloft, Abdye van Duynen
, enProos-.
die van Éverfom, Graeffchap van Meeffen , Abdye
van Wynoxberge,
Abdye van Ntneve, Geertberghe
ofteSt.Adriaen in eremo,en d'Abdye van Affligcm con-
form de opene brieven daer van verleent, vandewelcke
door bet ghevolghe van deOotlogfadeghemeldeHeer
Priace vanOrsingie geengenst beeft
konneo bobben^

«ytgt-

Nederlandfcfac Vredc-Iiahdelingti. 13 7


-ocr page 239-

Tweede Deel, van de

uytgenomen dat voor 't voorgaende Beftandt, de Stadt
van Huift, zynde onder de ghehoorfaemheyt van de
ghedachte HeerenStaten Generaci, wylenPr/»rAfu»·
rits is herftcldt in dé poflèflie van het Kloofter van San-
den
ende Proosdie van Everfom. dependentie van de Ab·
dye van
 voorneemt, ende nae datderedudie

van H»//?voorfz dcghemelde Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Provintien van Nederlandc , op het
nieuws de voorfz ceifie van het Kloofter van Savdtzn
Proosdye van
Everfom en andere gerechtigheden daer
aenghchoorendeghelcghenin Ambacht, 't Lant

van Waes, ende daer omtrent hebben geconfirmeert,
ie gheaccordeerdt dat den inhoudt van 't voorgaende
Articul geen plaetfe hebben fai tenopfichte van'tghe-
melde Kloofter van
Sande en Proosdye van Everfom,
niaer dat do voorfz ceifie is, ende faiblyvengeconfir-
meert ten profyte van gemelde Heer
Pr 'mce va» Orangie .
ende des recht hebbende, voor behoudens aen meer'
ghedeghte Heere
Prince , fijn rechc ende pretentien,
ten opfichte van de andere partbyen hier boven gefpeci-
ficeett, omme over de felve met den Koninck van
Spangien t'accorderen buyten het teghenwoordigh Tra·
öaet.

XLIV.

Degene aen deweickedegeconfifqueerdegoederen
moeten ghereftitueert worden, en fullen niet ghehou-
«len wefen te betaelen de achterftellen van renten, la-
ften, ende debvoiren fpecialijck geafieiteert ende ge-
affigneertop de felve goederen, voor den tydt dat fy luy-
den die niet en hebben ghebruyckt, en ioofyluyden
daer vervolght ende ghemoeydt worden van d'een
ofd'anderezyde; fullen werden gerenvoyeert elsgeab-
folveert, en daer kennelijck bevonden wordt, datalle
de goederen van yemandt van d'een of d'andere zyde ge-
confisqueert ofte aengheteeckent zijn geweeft, ioodat
denfelvengeene middelen heeft gehouden, daeruythy
die renten ofte intereijen van fijne fchulden, vervallen
ghedu€reade de confifcatie ofte annotatie heeft konnen
betaelen, de felve en lal niet alleen van de reale laftcn,
ende renten volghende het Traöaet, maeroock vandc
generale ende perlbonele belaftinghen van de renten
ende intereften in den vooifz tydt verfcheenen, gevrydt
wefen.

XLV.

Men en fai oock niet mogen pretenderen voor de goe-
deren die verkocht ofte geaccordeerrzijn, ommeghe-
dyckt ofte herdyckt te worden , anders als die opftal-
le« daer vooren de poflefleurs fich hebben verbonden
by de Tradacen daer toe ghemaeckt, metdenincereft
van de gefurneerde penningen, in dien eenighegheghe-
ven zijn, oock na advenante van den penninck feftien
als boven.

XLVI.

De Vonniffen gegeven om me de goederen ende rech-
ten (jeconfifqueert met parchyen die ghekendt hebben
den Rechter, ende wettelijck zijn gedefendeert geweeft,
fullen houden j en fullen degecondemneerdeaictont-
fangen worden om die tegen te fpreecken, ten ware door
ordinaris wegen.

XLVII.

De voorfs Heer Koninck quiteert en renonceert aen
alle pretenfien van redemptie en aen alle andere rechten
en pretenfien die hy foudemoghen hebben ofte preten-
deren in eeniger manieren op de Stadt
ymdeGrave.
Lautvan Kuyek,Ïi]n
aenbehooren en dependentien, ou-
de Baronnye van Brabandt, hier bevoorens in pandt-
fchap gehouden van wylen den Heere Prince van Oran-
gien; van weicke pandtfchap de redemptie itgequiteert
en geconvcrteerc in eygendom; en overgegeven ten pro-
fyte van wylen de Heere Prince
Maurits in December
ldn by de Heeren Staten Generael der Vereenigde Ne-
derlanden,ais Sou verains der voorfz Stadt
Grave en Lant
van
Kujck, volghens en inconformiteyt van de opene
brieven daer op verleent, en in krachce van weicke con-
verfie enafftandtde voornoemde Heere Prince teghen-
woordigh , fij ne Erven, ofte des recht hebbende, fullen
voor altydtgebruycken, foegeduyrendealsnadeexpi- '
ntie van de tegenwoordige Treves, de volleen gehcele

eygendom van de voorfz Stadt ende Landt van Ka^fi,
met alle fijn aenbehooren ende dependentien.

XL Vili,

Qintteert mede ende gerenonceert de ghedachte Heet
Koninghaen allen een ygelijcken rechten en pretenfien,
't fy van eygendom, ceffie,of anderfints die hy in cenigct
manieren loude mogen pretenderen op de Sradc, Gracf.
fchap, en Heerlijckhcyt
,Liiiges,BevergarJe,yier Dorpn,
en andere gerechtigheden daer aen gchoorigheden om
reëlijcken met der daet, voor altydt,ioogeduyrende, a|j
na expiratie van hettcgenwoordighe Beitandc te blyven
aen den voornoemden Heer Prince van Oiange, fijn Er·
ven ofte des recht hebbende, in yollen recht van eyuen-
dom volghens de ceffie daer van ghedacn in NovenibEt
ifyS 't welke de voornoemde Koning voor ibo V( el hem
mochte raecken, heeft geconfirmeert ende Cünfirmceit
by het tegenwoordigh Traöaef.

XLIX.

De voornoemde Heeren Koninck ende Staten fullen
committeren , elck in 't fij ne de Officieren en Magiftra-
ten tot de adminiftratie van dejuftitie en Politicinde
Steden en ftercke plaetfcn de weicke door het jeghen-
woordigh Tradaet behooren gereltitueert te worden aen
de Eygenaers , omme die te gebruycken geduyrende het
Beftandt.

L.

De voorfz Heer Koning maeckt fich fterckbyhett^
genwoordigh Tradiaer, dat fijn Keyferlijcke Majefteyt
als mede hetgantfche RijckrefpeÖivefullen continue-
ren ende onderhouden met de gemelde Heeren Staten
Generael der Vereenigde Nederlanden de Neutraliteyt,
in de weicke de gedagte Keyferlijcke Majefteyt ende het
Rijck refpedive tot noch toe geweeft zijn, ghelijckde
voorfz Heeren Staten van haren zyde de felve Neutrali·,
teyt fullen continueren en onderhouden.

LL

In allen gevalle fai de Neutraliteyt met fijn Keyferl.
Majeft.en hét Rijck vaft gefteldt ende beveftight blyvea,
tot welcken eynde fullen afgedaenenin vergetinghege-
ftelt worden alle oiFentien j die geduyrende den Oorlog:
fullen zijn gegeven.

LIL

OeMeuielen die gefifqueert,en de vruchten die verval-
len zijn voor het belluyt van hetjegenwoordigTrsdacc,
en fullen egene reftitutie fubjeü: wefen.

De adtien mobilair,de welke by de voornoemde Hee-
ren Koningh of Staten geremitteerc fullen zijn tot profyt
van particuliere Schuldenaers voor hetbefluyt van het je-
genwoordighe Tratìaet fullen uytgedaen blyven van dc
een en de ander zyde.

LIV.

Den tydt die geloopen heeftgheduyrende den Oor-
logh te beginnen federe den Jaer lydy.totten aenvanck
vande voorgaende Treves als mede den tijt die geloopen
heeft federt de expiratie van de geleyde Treves tot het
befluyt van ditTradtaet, ende fai niet worden gereec-
kent, om yemandt daer mede te verkorten ofte tè preju··
diceren.

LV.

De gene die geduyrende den Oorloge vertrocken fijn
in Neutrale Landen, fullen genieten de vruchten van dit
Beftandt, en fullen moghen woonen, daer hef bun fai
goet duncken, felfs weder-keeren inhaer
oude woon·
plaetfen, omme aldaer te woonen in allefecckerheyt,
onderhoudende de Wetten van den Lande,
fonderdit
teroorfaecke van hare woninge (die fy fullen houden ie
wat plaetfe d8ttetfy)hacr goederen
fullen moghen wor-
den aengeflagcn of fyluyden gepriveert van 'tgebruycfc
derfelver.

LVL

Men fai geduyrende de tegenwoordige Treves, gw»
meuwe
Verten vermogen te maecken inde Nederlanden,
noch aen d'een noch aen d'andere zijde, oock geen nief"
we Vaerten oft Graften graven daer door men rereipj·
ratie van het Beftandt d'een
ofte d'andere; partyefoude

konnen fluyten ofte weeren.

LVIL

De Heeren van dea Hvjfe van Uafa» en fullen niet

mogen

-ocr page 240-

Nederlindfche ^ Vrede-handelirìgh. ^

jiiogen werdén vervolghc noch gemolefteert, in.hare'
Perfoneo ofte Goederen , gheduyrendetlen cegenwpor-
dieeoTreves, over eenige fchulden,geconcra<aeert by
by wylen d'Heer Prince van Orango federt den lare
tot fijn overlyden toe, noch over de vervallen laften ge-
duerende hec iaififfement ende annotatie der goedtrA
die daer mede waren belaft. ^ n - . : ■

. . .. V LVIII,. , -ϋ-. , .

Indien eenige contraventie van dit Beftahdt gedaen
ware door eenighe particulieren, fonder bevel van de
vooriz Heeren Kooinck ofte Staten, dié fchade fai wor-
den gherepareert, fel ver ter plaetfedler de contraven·
tie fai weiea ghedaen > indien fy alda.er werden achter·
haeicjofte wel tot hare woon-plaetfe ionder datfyJuyden
elders fouden mogen vervolgt worden in hare lichamen j
ofte goederen, in wat maniere dat het fy )en fai haer niet
geooiloftzijn te komen tot de wapenen, oftebreecken
van het Bellaot ter oorfaecke van dieti, niaer fai wel toe-
eelüten weien (ingevalla van openbare weygeringe'van
Juftitie)
hem te voor6en gelijck gebruycklijck is brieven
van marqué of repreialien. i : ^ r i j

LIX..: ·. : '

Alle onterffeniflTen ende difpofitien gedaen in haet van
denOorlcghe fijn verklaert nul ende gehouden als niet
ghedaen, ende onder onterffeniffe ghedaen in haet van
dcnOorloghe worden verflaen begrepen te zijn, die
ghene die ghefchiet zijn om eenigh oorfiiecke, waer
uytdun Oorloghe is ontftaen, cn daer die van depende-

rsa.

LX.

De Onderfaten en Inwoondofen der Landen van de
ghedachte Heeren Koninck ofte Staten, van watqüali-
leyt ofte conditiën die zij η, fij η verklaert capabel om te
lucccederen deeend'andere foo door Teftament als fon-
der Tciiaraent , na de coftume van de plaetfe, ende in-
dien eenige fucceifie hier bovens vervallen waren aen
eenige van de felve, fy iullen daerinne werden gebandt-
haeftendegeconferveert,

LXI,

Alle gevangens van Oorloge fullen ontflagen worden
van d'een ende d'andere zyde, fonder te betalen eenigh
lancoen.

LXIL

Aengaecde de achterftallen der Contributien die ten
tyde van 't befluydt van dit T/adaet noch iullen te beta-
ien
ftaen, voor de perfoonen ende goederen van d'een
en d'aiidere zyde, ial naed'occurrentievandc fake een
ordre ende reglement beraemt ende vaft gefteldt worden,
volgens welcke de achterftallen fullea moeten werden
opgebracht en betaelt.

LXin.

Ende en fai niet ftrecken, noch eenigfints mogen uyt-
gelfcht worden tot voordeel ofte nadeel van yemant di-
fcaelijcis of indireéielijck, alle 'tgene geduyrendede
Handelinge vandeeen ofd'andere zyde mondelinge of-
te fchriftelijck fai wefen voorgedragen of geallegueert,
®Jer uiilen fo wel de gemelde
Heeren Koninckande
Staten Generaci en particulier als mede alle Princen ,
Graven, Baronnen, Edelluyden, Burgeren en andere
inwoonrieren van de Koninckrijcken ende Landen re-
fpeftive van wat qualiteyt of conditiedie zijn ,blyven in
haer rechten volgens den inhoudt van het Tradaet ende
Muydtvan'ticlve,

LXIV.

De Inwoonderen en Onderdanen van de voorfz Hee-
fsnKoningh ende Staten refpeöive fullen reelijck ghe-
nieten hec cffed van 't vyfthiendeArticul vandevooi-
Raende ge-expirecrde Treves, en het effed van het
Articul van hetverdragh deer op ghevolght den
ylanuarij 1610. ende dat voor foo veel als ghsduyrende
ff*^
λ'" voorgaenden Treves het voorfchre-

dere zyde*^'^^ en is te weegh gebracht *an d'een of d^an ·

Het Cafteel van Leut fai van beftìttinghe ombloodt
werden , en gereftitueert aen den Grave van als

Dim in eygendom toe-behoorende.

p, LX VI.

anae ten eynde het tegenwoordighTraöiaet te beter
rnoghen worden onderhouden » belooven refpeöïve-
lijck de voorfz Heeren Konlnck ende Staten de göedè
handt te houden en hare tnacht ende middelen te ghé-
bruycken, een yegelijck in Üètzijne, omdepairagieà
vry te maecken ende de Zee ende Revieren navigai*!
ende feecker tegensd' ïncurfien
mnMuytmatckers ^ Zté·
rovers 1 Leopers i» Stroepert,r en
indien ly luyden diè
konnen apprehenderen, de felve te doen ftaaffen met iti·
gueur. · - ·. - ,

-iLXVI^- · .

Beloven boven dien, nietiedoentegensofinprejuï
dicie van dit tegenwoordighTraClaet noch tegedogeö
gedaen te worden diredlelijck ofte indiredlelijck, ende
indien 't ghedaen ware't felve tedoen repareren fonder
eenighe fwarigheyt ofte uytftel ende totonderhoudingé
van alle 'tgene voorfz is, verbinden fy hun.luyden re·
fpeótivelijclt j (feifs die Heer Koninck, üch felfsendé
fijne Succcfièurs) ende voor de bondigheyt van de felvé
verbinteniiTe, renunderen aen alle wetten, coftumen
ende alle andere faecken daer tegens ftrydende. :

LXVlii..: TC
- Dit tegenwoordigh Traöaet fai geratificeertende gC'
approbeert \vorden by de voorfz Heeren Konitighendé
Staten,ende brieven van Ratificatie fuilen van de een aen
de andere worden overgele vertin goede ende behoorlijc-
ke forme binnen dentydt van fes weecken ofte foo veel
korter als men ten weder-zyden fai konnen accorderen,
met dien verftande dat na'tbcfluytendehetteyckenea
van het tegenwoordigeTraflaet
óthoHiliteytttitweder-
x.yd»nmeteH fai komen te cederen
voor cn al eer de Ratifi-
catie van den Koninck vanSpangien, in behoorlijckè
iubftantie en forme fai wefen uyt-ghebracht, ende te-
gens die van den Staet der Vereenigdc Nederlanden uyt·
gcwiflèlt.

LXIX.

Sulcx ondertuflchen de faecken ten weder-zyden ful-
len blyven in fuodanigen ftaet en toettant als de felve ten
tyde van'tbefluyt van't tegenwoordigh Traöaet fullen
worden gevonden ende dat ter tydt toe dat de boven ge-
melde wederzyts Ratificatie uyt-gewilTelt ende over gc·
levert fai wefen.

LXX.

Het ghefeydeTraÖaet fai omme ende daer fulcx be-
hoort worden gepubliceert terftont nc dat de voorfz Ra-
tificatie ten weder-zyden fullen zijn üytghewifleltendé
overgelevert, ende fullen van als dan cefleren alle aden
van Vyandtfchapi

LXXI.

Alles hier boven gefchreven fonder prejuditié, ende
voorbehoudende uytdruckelijckte mogen
tyvoegen.ior*
ligeren, veranderen. ifvermfndere»,aüe het gene me»n»ò-
dtghfatvinde».

Aldus gedaen ende overgèleVert aen de Heei-en Am-
baffadeurs Extraordinaris ende Plenipocentiarifen van
den Koningh van Spangien.

In Mu nfter den 17 Mey I tff ί.

Wasgeteeckent.

Barfo't vt» Gent, lohanvanMatentjfe, Adriaen Vate»
1. deKnuyt, God, van Reede , F. van Dania, W. Rijf*
perda, Adriaen. clant.

bc fdbe 71 ^cticulm gcbbcn fp ^'anUeren Dargj^^
tcgijm ben attonDt toeficcom gecepUtmt fjet tìjetae
bolggt:

LEi foubfignés Plenipotentiaires de fa MajeftéCa-
tholique.ayant veuPefcritcontenant?». articlesed
date du 17 May 16^. à eui delivrii par les Seigneurs
AmbafTadeurs Extraordinaires & Plenipotentairet del
Eftats Generaüx dés Province» Unies dü Pays Bas poiif
efclalrciflèment de leurs intentione fur Ie fubjetft dee
Traiöés à faire entre eux pourparveniraurepwcom-
mun dudit pays Bas, tant d'un que de 1'autre.

Sur Ie premier articlc que de la part de fa Majefté Ca-
tholique fera faidte une declaration pure fans modifica-

Udii


-ocr page 241-

ίίοη·:Λγ;\«ίΐΓΪΑίοη Λι faia.-</i la Liberté 6c SouverSinete
<& dei dits Seigneurs Eftats Generau X des pays Bas U tiis,&
des Provincesd^iceux refpedtiuemenc. celle quelapeut
pcrmettreuii TraittédcTrefve,
en tei mes generau κ &
Ìfi.definis,fansneantmoinsfpecifiquernenc-parler</»i«w/'i
àvettit apres VexpitaUm delaiite Trefve,(p\t en l'indù inc>
foit enl'cxduant: & corame
fadite Majefté ence;poinc
Fondemental & de fi grande importance donneunefi
prompte & fi entiere latisfaition auxdits Ertats, _on
efpere auilì qu'en autres points de mindre confidcration
elle" fera reconnue Öe reciproquée envers fadite Ma-
jefté ; ■ -!·■'; -::

Le fecond & accepté. ^

, Au regatd du^j qu'il foit couché & exprime dans le
Traitté aux mefmes termes, & en la mefme forme qu'en
la Trefve palTée. Mais que pour determiner quels font
les lieux, Villagesj ■& Terres qui font veritablement
dependantes de Villes
Qccupées par lefditsSeign. Eitats
camme Bo/Jucque s Hulfi, & aultres, foient deputez de
part& d'sutre
des Commis quien convienncntfommai-
iement & debonnefoy) tant au regard du Sirituel que
du Tèmpore!, fans que pour cela le Traittc demeure fuf-
pendu ny que par tcllc fufpenfion fe donne lieu a faivre le
voyedes Armes. '

On demeure d'accord du 4. ·
; L'on attendra fur le 5. l'cfdairciflément yfpecifié &
promis pour y prendre refolution.
j Le 6. eft accepté.

Sur le 7. l'on offre auxdits Seigneurs Eftats que leurs
iubjcdbs
nepayeroDt dansles Ports, Havres & terresde fa
Majefté finon les
mefmes droits que payent les fubjetìs
de.iàdite Mtjefté, les traittant efgalement.

Le S. p. IO. font acceptés.

Touchant le 11. on l'accepte femblablement.

Il n'eft pas poflìble ce condefcendre au Contenu du la
{jour eftrechofe, qui deftruit les droiis de regalile dont la
confervacion cft trop
chere&pretieufeachaqueSouve-
raiherierefadomination. ί i

Enexpliquantlc ij.i&donnanta entcndrequelester·
mtisdetenirctos. n'execluent & ne rendent pas difficile
le Commerce & l'entrée aux
fubjeös&Bateauxdes pla-
ces de fa
Majefté,il fera accepté & a ebarge du reciproque
lorsqu'on en voudra ainfi ufer de la part de fa Majefté en-
vers les fubjedlsdesdits Seigneurs Eftats,

On ne peuc s'accommoder au i+poureftre repugnant
9 l'autori té Souverainc de fa Majefté, a qui
il touche don·
nerla loy & regie dans fes Eftats & fur fes Vaiffeaux &
furfubjeös,
fans qu'elle luy Vienne prefcripte & diöée
d'alleurs eo la mefme forte quii ne voudroif aufli l'intro-
troduiieaux
paysd'autruyjlaiiTantà chacun la libre difpo-
fition de ce & fur ce qui luy appartient.

Les 15-, 16.17. font accordés.

Le contraire du contenu au 18. aeftédefiaautrefois
convenu entre les parties, fgavoir que les Eglifcs demeu-
reroientaux Catholiques, comme elles eftoientdés Jeur
commencement, & lont encore aujour d'huy.

On paiTera le 19 en l'exprimanten termes generaux,
fgavoirque les Marchants, Maiftresdes Navires,Pilotes,
Matelots, LeursNavires, marcbandifes&c. nepour-
ront eftrefaifiesnyarreftées pourquelque fubjeöouen
quelque maniere que ce foit, en ufant envers euxde
mefme forte qu' avec les Anglois, EfcolTois» & Yr-
landois.

On demeure d'accord des 10. ai. ai- a?. & fe de-vra de-
clarer ci-apres apres le terme laifTécDblaoCjàlafindudit
article ao. 6e du a 3. feront exeptées les Heritiers ou ayant
caufe des feu Comtes
Hevrjf de Bergues é" Λ Warfaze, ou
autres des fubjeéts de fa Majefté.

Puis que Ie payement a efté faid par accord & Traitté
particulierement de la portion appartenante au Seigneur
Prince d'Orange dans les Salines de Bourgogne, avecles
Bois en dependants,comme on Ie fera voir,Il ne fera plus
queftion du contenu de 1'artlcle a+.

Leay.eftaccordé, faufén ces on trouveroit quelques
accords, faifts pofterieurement avec les Seigneurs Prin-
ces d'Oranges par Ie moyen dequels ils cuflènt defi a la fa-
tisfaöion prctenduc audit 15. Artide.

On admet le atf.

Sur Ie a/tfedonnera entiere & complete fatitfa(%ion

■npn

■aprèaavoir pris conuoinTance plus particuliere dê l'Efl^t
auqad fe retrouve Ic procez y mentióné j ' & par qui fon^
poifedés les bieos, y pretenaus. -a '
j- g^ojii

" Désie ïS, jufquês au indus, on en deineured'ac»

cord pour accourcir Ie Chemin du Traitté. 1 iHju,
i^Lé 45. confdfmemetic à la Conclufion d'iceluy de-
meurera en fufpens, jufques apreis avoirtraittéavecle
Sieur Prince d'Orange en particulier de la fatisfaftion pu
luypreteiiduë fü'rleiubjea dudit article. ' f
.· Les 44.4y. 4<ί, 47· 48.49. font pafles pour mefme con.
fideration de rabbreviation du Traitté, commeau0y
pour Ie defir que faMajefte à de donner contentementa^
ditsSeig. Prince,particulierementau regard de 4.7

De la part de fadite Majefté ie feronttousleseffortsfie
Offices poffibles pour obtenirl'efFeót du contenu au y®

& y I. avec efpoir, que ia Ma efté lmperiale & les Eftati
del'Empire y confentironc ài'Inftance & requifitionde
fa Majefté Catholique.

I· Déslefalufqucsauiir.incluï, oüen demeured'ap.
cord, encore que fur ledidl (ii.fepourroitfairediftin.
ftionj& referve de prifonniers qui ont combatu hors de»
pays Bas &c, fous autre Ëftandars 6c d'rapaux, que ceux
desdits Seigneurs Eftats, mais pour d'autant plus reünir
les coeurs & facilicer la reconciliation des parties,on 1'ad.
metgeneralemeot.

i On paffe auffi Ie tfa &femble que l'ordre& reglement
dont iieftparié, lepourraeftablir parceux, quiferont
commis & Deputez pour limiter & determiner les de-
pendances des Villes capitales comme il a efté iofigne
furl'article
3.

Le dj.eftadrois femblablementjagoit, ilfemblequ'll
ne feroit pas befoin d'exprimer ce qu'il contient dansles
articles duTraitté à faire en cas quon pafle à la condu&>n
d'iceluy.

Les 66. <57.accorde2;Maisauregarddu65r,onat<
tendra refponcesde Bruxelles pour y pouvoirdonnerfpc·
cifique refponce dans peu de jours

Sur le 70. on ferefereacequieftportéenli

propofition du 13 May id+d.delivrée par Icfdits Pieni·
potentiares de fa Majefté Catholique audits Seigneurs
Ambaifadeurs extraordinaires & Plenipotentiaires des
Eftats des Provinces Unies au pays Bas, d'autant plus,
qu'en la Trefue pafTée en fut ufé de mefme, au regard de
la ceflàtion des hoftilitez, comme il eft centenu en ladite
propofition & que plufieursconfiderations circonftances
le requireronc encore d'avantage à prefent pour le bien de
touttesparties&pourempefcherquele ialutaire deflein
& defir de leur reiinion ne foit diverti en cas lefdits holii-
litez ne foient promptement arreftées.

Le 71. eft accepté avec mefme referve & precautionde
la part de faMajefté que celle convec ii; audit artide pouf
Jeldiéls Seigneurs Eftais.

Et d'autant que par les prefentes rcpiiques, comme
auffi par les propofitions faites auparavsnt fur le faitde
plelnes puiiTances & generalement par tour le procede
defdits Ambaifadeurs & Plenipotentiaircs d'EfpagncjLcs
Seigneurs Ambaifadeurs Extraordinaires & Plenipoten·
tiaires des Eftats det Prouinces Unies aux Pays Baspeu-
vent fuffifamment reconnoiftre IafincereÌQclination&
volonté que fa Majefté Catholique
à de faire cefferIcs
longues &ianglantesGuerres defdits Pays Bas, & vivre
ci-apres en bonne amitié, correfponce, & intelligence
avec lefdits Seigneurs Eftats, pour ce eft il à prefumerde
leur prudente & loiiable conduite ; de leur amour enven
leur Patrie, bien & foulagement de leurs fubjets,comme
auffi de leur Zele à faciliterles moyens derepouflèrle
commun ennemy de la Chreftienté, qu'ils ne difièreront
plus long-temps un fi bon ceuvre, principalement pari»
confideratlon des Interefts Eftrangers,qui ne les toucfaent,
pas immediatement: & d'autant qu'il n'a tenu & ne tien:
encoreprefentement qu' à la Couronne de Franccqu'cl·
le ne foit plusque.pleinement,& fur abondamment lati»·
faióle, pour les grands avantages,qui de la part d'EfpagM
ont efté propofez en contemplation du repps pubiicoc
del'oppofition à faire contre le Ture &c. Faidl à Mun*
ftercei7May.i(i4ii. Eftoitfigné, ,

El Cende de Fennerande, Fray lofefh Ar(oèifiodt Ci»'
iray, A. Brutti

Tweede Deel;ì van dùi^l


-ocr page 242-

Nederlandfche Vrede - handelingh. 241

^n ùf fdbi 71 Reticule» gcbben fp ont» cenbaesB^
(fflfn Oen aüont torDecom stCEpIicwtt 't gcfneUolflt.

D'Ondergefchrcven Volmachtigden van fijn Catho-
lijcke Majefteyt, geiien hebbende'Cgefchrift in-
houdende 71. Articulcn, in dato van den 17 May
ι(ιά. aen hen gelevert door de Heeren Extraordinare
Ambiffadeurs en Volmachtigden van de Heeren Staten
Generaci der Vercenigde Nederlanden, tot verklaringh
van hun
intentien op't onderwerp der Tradlaten, die
luUchen hen le maeckenzyn , om totdegcmeeneruft
van 't
gefeyde Nederlaodt, foo wel van d'cen 'als van
d'andere zyde, te geraecken.

Op't eerfte Articul dat van wegen fijnCathoIijcke Ma-
jeileytgedaen fai worden een fuy vere .verklaringh , fon ■
der
modificatie, noch reftridtiein 't fluck van de vryheyc
en
Souverainireyt der gefeyde Heeren Staten Generaci
der Vereenighde Nederlanden, en van hun Provinciën
refpciSivclijc''> foodanigh alseenTraftaet vanTreves
kantoelitcn, in generale en onbepaelde termen, fonder
jochians in
[pscietefpieecktnvatid^aenfiaeiiiletijdtnae
iipgingh van het gefeyde befiant,
't iy met influycingh,
of met uytfluytingh. En dewijl zyn gefeyde Majefteyt in
ditfondaraontael punt, dat vanioogtooteimportantie
is, fulck een vaerdige en volkome fatisfa<Slie aen de ge-
feyde Steten geeft > foo verhoopt men oock dat zy in an-
dere punden van minder confideratie aen fijn gefeyde
Majefteyt erkent en vergolden fai worden.
Het tweede Artickel wort aengenomen.
Ten regard van 't derde, dat het in 't Tradlaet geftelc
tnuyigcdruckt zy in de felve termen, en in defelvefor-
rae
, als in 't voorgaende Beftant. Maer datmen, om tc
determineren welcke de Plaetfen, Dorpen en Landen
lijn, die warelijckaen de Steden dependeren , die van
de gefeyde Heeren Staten ingenomen zijn ,
aïs'sHarto-
lin-h[é, Hu/fiea
anderen, gemachtigden dacr toe vcr-
kooi die in 't kort en ter goeder trouw daer in verdragen ,
fooien regard van'tgeeftelijck, als van't wereltlijck, ion-
der dat dacrom het Tratìaet gefufpendeert blijft, noch
dat door foodanighe fufpenfie plaets toe vervoigh van
d'Oorlogh gegeven wort.
Men blijft accoort met het vierde Artickel.
Men fai op't y.Artikel de verklaring,daer gefpecifieert
en
belooft, verwachten, om befluyt daer op te nemen,
't Sefte Artijckel wort aengenomen.
Op't fevende Artickel biedt men den gefeyde Heeren
Stiten aen dat hun Onderfaten in de Havens en Landen
van fijn Majefteyt niets anders fullen betalen, dan defelve
rechten, die d'Onderfaten van fijn Majefteyt betalen,
hen gelijckelijck handelende,
'c Achtfte,negen en tiende Artikel wort aengenomen.
Aengaende het elfde, men neemt het oock aen.
't Is niet mogelijck d'inhout van 't twaelfde Artikel te
bewilligen, om dat het een faeck is die de rechten van re-
Eee
'ingh omftoot, daer af de confervatie en bewartngh
il te waerdt en koftelijck voor yder Souverain in zyn
Heerfchsppy
is.

Verklarende'c 13 Artikel,en tc verftaen gevende dat de
armen vangi/e/f»
te houden de handelingh, en d'ingang
ft ° '^'o'"^erlaten enScbcpen der plaetfen van fijne Maje-
fteyt niet uytfluyten, en niet fwaer maken, fo fai het aen-
genomen worde, en op conditie van gelijke weerkering,
als men dat dus wil gebruycken van de zyde van fijn Ma-
^ iw" d'onderdaneo der gefeyde Heeren Staten,
Wen kan het veertiende Artikel niet aannemen, om
dat het ftrydt teghen de Sou veraine Authoriteyt van
zya
Majefteyt,dien het toekomt wet en regel in zynStaten én
op zyn fcbepen en onderfaten te geven,fonder dat 't hem
van elders voor gefchreven en gediöeert wort in defelve
wyie, gelijck hy die niet in de Landen van anderen Zou
oegeren m te voeren, aen yder latende de vrye difpofitie
' dat hem toebehoort,

t Vijfthiende, i(i,en 17. Artijckel wort toegeftaen.
, ji^fvan't achtiende Artijckel is alree eertyts
uiichen de partyen verdragen, te weten, dat de Kercken
sen de Catholijcken fouden blyven, gelijck zy van hun
begin waren, en noch heden zijn.
j , ■ 'S· Artijckel voor-by gaen, roet uytte
"'ucKeninalgemeene termen, te weten, dat de Koop-
lieden, Schippers, Stierlieden, Bootsgcfellen, hun Sche-
pen, goederen, &c. niet fullen mogen aengetaft noch gc-
arrefteert worden, om hoedanig een oorfaeck,en op hoei
danigh een wyfe het oock zy.met hen daer in handelende
op een felve wyfe als met d'Engelfen, Schotten en Yien.

Men neemt aen het lo. xi. zi. en 13. Artijckel j en
men fai daer na de placts aen 't eynde van 't wintighfte
Artijckel open gelaten, vervullen, en uyt hetdrie-en-
twintighfte fullen ge-exepteert en uytgefondert worden
d'Erfgenatnen, of caufe hebbende van wylen de Graven
Hendrickvan dmBergh, en vanWarfufe'e, of anderen»
geboren onderdanen van fijn Majefteyt.

. Dewijl de betalinge gedaen is by accoort en particulie-
re handelingh van de portie, toebehoorende den Heer
Prince van Oranje in de Salines van Bourgonje, met de
Boffchen, dacr aen dependerende, gelijck men toonea
fai foo fal'ergeenquefticoverd'inhoudtvan'tvier-en-
twintighftc Artijckel zyn.

Hét vijf-en-twintignfte Artijckel wort toegeftaen, be-
halven in geval meneenigeaccoorden vondt, namael»
met de Heeren Princen van Oranje gemacckt,door mid-
del van de welckel zy alreede de fatisfadlie hadden, die
in 't vijf en-twintighfte Artijckel gepretendeert wort.

Het fes-en· twintighfte Artijckel wo;t toegeftaen.

Op het feven-en-twintighiie Artijckel fai geheele en
volkome fatisfaöie gegeven worden, na dat mén particu-
lierder kennis van de itaet genomen heeft, in dewelcke
het verhaelt proces, wort gevonden, en door wie de goe-
deren , daer in gepretendeert, worden befeten.

Van het acht-en-twintighftetotaen'ttwee-en-veer-
tighfte Artijckel, daer mede ingeilooten, blijft men ac-
coort , om de wegh van de handelingh af te korten.

Het 43,conformclijck het befluyt daer af fai in fufpene
blyven, tot dat men met de Heer Prince van Oranjein
't particulier gehandelt heeft van de fatisfaftie, door hem
gepretendeert op 't fubjeö: van 't gefeyde Artijckel.

Het 44.. 45·. 4^. 47.48. en 49. Artijckel worden oock
ingewillight, om een ielve confideratie van verkortingh
in de handelingh, gelijck oock uyt begeerten die fijn Ma-
jefteyt heeft, om contentement aen de gefeyde Heer
Prince te geven, particulicrlijck ten regard vanbet47.
en 455. Artickel.

Van wegen zijn gefeyde Majefl^eyt fullen alle moge-
lijcke pogingen en ofBcien gedaen worden, om d'efïcft
van 't geen te verwerven, 't weick in 't 50 en f £ Artickel
begrepen is ; met hoop dat fijn Keyferlijcke Majefteyt >
en de Standen van 't Keyier-rijck daer in fullen confen-
teren en bewilligen ter inftantie eu verfoeck van fijn Ca-
iholijcke Majefteyt.

Van het y». tot aen't(ii.incluys blijft men accoort»
fchoofi op het
61 voorgenoemt diftinöie gemaeö wort »
en referve van gevangenen,die buyten Nederlant geftre-
den hebben, en oock onder andere Standaerts en Vaen-
dels, dan die van de gefeyde Heeren Staten. Maerdic
wort generalijck toegeftaen om de herten fo veel te meer
te vereenigen, en de reconciliatie der partyen lichter tc
maecken.

Men bewilligt oock het öi Artijckelj en het fchijnt dat
d'order en reglement, daer afgefproocken is, fai konnen
opgerecht worden door de genen, die gecommitteert en
gedeputeert fullen worden, om dedependentien der Ca-
pitale Steden te Limiteren en determineren , gelijck ia
*t eynde van het derde Artickel gefeght is.

Het 53 wort gelijckelijck toegeftaen,fchoon het fchijnt
dat het niet noodig fou zyn uyt te drucken 't geen het be·
grypt in d'Artijckelen van de handelingh, die te maecken
is, in geval men tot de fluytingh daer af voortgaet.

Het 164 66 6-j Artijckel wort toegeftaen. Maer ten re-
gird van Artijckel, men fai daer in antwoordt van
Bruiicl verwachten, om daer op binnen weynighdagea
klare antwoort te geven.

Wat het Ì8Ì9 70· Artijckel aengaet, men refereert
fich op't geen 'c welck in de propofitie van den 13 Mey
ftaet, door de gefeyde Volmachtighden van fijn Catho-
lijcke Majefteyt aen de gefeyde Heeren Extraordinare
Ambaffadeurs en Volmachtigden van de Staten der Ver-
eenighde Nederlanden gelevert, en noch te meer om dat
in 't voorgaende beftant defgelijcx daer mee gedaen wiert
ten regard van d'ophoudingh van alle vyandelijcke daden
> % gelljc^


-ocr page 243-

249· Tweede Deel, van de

gelijck begrepen Is in de gefeyJePropofitic, en gelijck
veel by. komende confideratien tegen woordiglijck noch
meer vereyflchen fullen, tot welftant der beyde partyen,
en om te beletten dat het heylfaem voornemen en be-
geerte van hun weer vereenigingh gediverteert wort, foo
't ophouden van de ghefeyde vyandclijcke daden niet
vaerdighlijck biflooten wort.

Het 71. Artijckel wort toegeftaen met defelve referve
en precautie van wegcnfijn Majefteyt,alsdien, in'tge-
feydeArtijkel door de gbfeyde Heercn Staten bedongen.

Enalfoo door de tegenwoordige antwoorden, gelijck
oock door de Propofitien, tevorengedaenophetftuck
van de volle machten > en generalijck door degehcele
handel der gefeyde Heeren AmbaiTadeurs enPlenipoten-
tiSriflen van Spanjen, de Heeren Extraordinare Ambaf-
fadeurs en Volmachtigden van de Staten der Vereenigde
Nederlanden genoeghfamlijck kennen bekennen d'op-
rechte wilengenegentheyt, die fijn CatholijckeMaje-
fleyt heeft, om de laoge en bloedige Oorlogen der geiey-
de Nederlanden te doen ophouden,en hier na te leven in
goede vrientichap, correfpondentie en intelligentie met
de geieyde Heeren Staten ; foo ftaet te prefumeren van
hun voorfichtigh en loffelijck beleyt, van hun liefde tot
het Vaderlandt, en van de welftant en vertrooftingh van
hun onderfaten, gelijck oock van hun yver tot vordering
der middelen van de gemeene vyandt der Chriftenen te
verdry ven, dat zy foo goedt een werck niet langer fullen
uytftellen, infonderheyt door d'inficht der uytheemfche
intereften, die hen nietimmediatellj^k aengaen i en om
dat het niet gehouden heeft, en tegenwoordighlijck noch
niet houdt, dan aende Kroon van Vranckrijck, dat zy
volmaecktelijcker en overvloedelijckervoldaen wordt,
om degroote advantagien en voordeelen, die van wegen
Spanjen voorgeftelt zyn, tenopficht vandeghemeene
luft, en van de tegenftant, tegen de Turck te doen, &c.
Gedaen tot Munlter, dcfe 17 Mey 16^6. Wasgetekent
El eonde de Peneranda. Vray lojefh Arcohif^o de Camiray.
A. Brun.

^cn n-ic jftap gebbcn bie ban bcfm ^taet toebec
tiacc op ingegcben nabolgcnbe Qcfclijift.

LEs foubfignezAmbafladeursExtraordinaires &PIe-
nipotentiaires des Eftatï Generaux des Provinces
Unies du Païs-Bas, pour acheminerleTraitté&
efclaircir plus à plein les droittes 6e finceres intentions
defdits Seigneurs Eftats à faire ceflèr les longues &fan-
glantes Guerres des Pais-Bas, au bien & foulagement des
bons habiians & fubjets d'iceux,declarent que les articles
donnez en refponce de la propofition du a8 Janvier
ti^-i. faite par les Seigneurs Ambafl'adeurs Extraordinai-
res & Plenipotentiaires du Roy d'Efpagne, confervent la
mefme bonne volonté d'eflouff^r Ie feu defdittes Guer-
res ; eux mefmes jugeront,que la liberté & Souveraineté
defdits SeigneursEftats mentionée au premier article du-
dit efcrir,ne doit,nc ny peut eftre flucunementri7?r«»<Sfi
au temps à venir, tant s'en fait qu'on la doive limiter au
Traitté d'une Trefve, ou qu'on la doive reconnoiftre
ny reciproquer en autres points de moindre confidera-
tion. Et ce d'autant plus qu'on eft apres à jetter les fonde-
mens d'un durable repos, Sc qu'en defautd'iceluyon
peut rentreren guerre & reprendrcles Armes.

Gomme aufli il eft neceilkire, que la Ratiiication du
Roy d'Efpagne foit impetrce & delivree dans Ie terme
prefix en deüe forme δε fubftance,& avant queladite Ra-
tiiication du Roy d'Efpagne foit changée contre celle
defdits Seigneurs Eftats, on ne peut entendre à aucune
iufpenfion d'armes ny ceflation d'hoftilitez.

Et perfiftans à la precedente déclaration que la France
fera fatisfaite, & fes interefts feront dccidez conioinöe-
ment a.vec ceux defdits Seigneurs Eftats.

Pour accourcir Ie chemin du Traitté, on paflera Ie
deuxiéme artile, fauf à convenir du terme precis, & des
années de la trefve, avant la Conclufion du Traitté.

Gomme aufli on paiTera tous autres articles au fquels
lefdits SeigneursAmbafladeurs Extraordioaires 2c Pleni-
potentiaires du Roy d'Efpagne, enleurditefcritdu 17
Alay n'ont fait aucune remarqiie.

Touchant Ie 3 11 n'eft à propos dc faire divers Traittez
hors ce lieudeftinc'auTraittégeoeralnydedéputerau.
tres commis, pour regler les limites ou convenir dà
tempore! ou du Spirituel, tenans lefditsSeigneuis£fta|,
pour ferme &indubitable que la Souveraineté leur dojt
demeurer fur les lieux, & ainfi qu'ilcftexpriméaudjf
article.

Touchant Ie 7 il s'eft trouvé par effeft ; que durant la
precodenteTretve & contre les articlcs d'icelle les iubjeu

6 habitants des Païs bss Unis , ou leurs Navircs &
biens, ont efté chargcz plus hsut que les propresfujcis
du Roy d'Efpagne, Isquellenyeff^alité &furchargcil

eft befoin de prevenir par l'e'clairciÓèmentappoiéaudit

7 article.

Le II n'eft pa.·! pour deftruire les droits de regale, qui
font laiffez&coniervezau Roy en leur entier, ain^oij
commeen tous Traittez Ie fait du commerce eft regléds
part & d'autre, & lefdits Seigneurs Eftats admetttnt
efgalement touresfortesde denrées &marchandifes, ^
feierventdeSelvenantd'Allemagne, France, Efpagne,
Portugal , Italie &Indes, fansdiftindtion, ainfiparij
defenfe & furcharge du Sei blanc feroit par trop re-
ftrainte&racourcie, la liberté du Commerce accoidcj
au Ito article.

Le contenu du 13 ait eflé prattiqué durant la precc·
dante Trefve, & d'ailleurs
/e droit d'Eftafe compete d'an-
cienneté, & par bonTiltre àia Province de Zelande,
fur tous les Navires qui venans de la Mer, entrentdans
lesRivieres&Canaux mentionnezaudit article,lefqueli
Navircs fontobligez de décharger leurs march&ndifesen
Zelande & charger en autres Navires, &lequel droit
d'Eftappe ne fe peut prattiqueren Brabant êcFlandres,
tane a faute detitrequepourraifondel'aflìettedeladin
Riviere de l'Efcau & autres Canaux fufdits, de forteque
cét article ne peut eftre difputé ny altere.

Le 14 ne repugne non plusà l'autorité Souverainedu
Roy d'Efpagne, auquel demeure, & eft laiiTéelibcné
d'impofer tels & fi hauts droits, qu'il luy plaife, Mais il
eft neceffaire que l'Impofition foit par tout efgale, pour
ne reftraindre , & par trop diminuer la libeitédc com-
merce accordée au i ο article fuidit, mefmement pourne
divertir par l'Impofition inefgale& deftruiredutoutle
commerce de l'une en l'autre Province, corame de Bu-
band ou de Fiandre, & ne riiiner tout à fait le commerce
de» païs Voifict, fauc conferver & eftablir para
Traitté,

Le 18 efl; en confequence de la Souveraìnité &dépcn'
dance mentionnee au 3 article fufdit, auflì pour prevenir
les inconveniens & dangereufes cenfequences qui ont
efté vciies nuprejudicedel'Eftat,fansquepourtaiitfe«
retranchée la liberté de confcience accordée geπetsl^
ment à tous les fubjets & habitans des Pa'is-Bas Unisj &
fans que l'on ferecordeavoir efté cy-devant convenule
contraire entre Ics parties & mefmes ayant eflé convenu,
ne ferole applicablc au temps & àlaNegociationprc-
fentc.

Le ip eft conformé aux articles de la precedente Tref-
ve eftant befoin de le mettre ainfi difertement&clai"'
ment, pour prevenir les inconveniens & contraventiori
qui ont efté faittes a ladite Trefve au grand dommage
des fubjeti defdits Païs bas & deftourbier de la libertédu
Commerce.

Le Terme laiflc en blanc amo fera declaré.

Le aj doit demeurer ainfi comme il eft accordéenl»
precedente Trefve, notamment pour ce que le Ceniteli
Berg eft né & mort VaiTal & fubjet du pays de Geirt,qiii
pour ce ^e par convention expreiTe faite devant la p'f
(Adente Trefve, & renou vellé aprés l'expiration d'icellci
obfervéefans interruption jufquesàprefentD'aeftépr»·
tiquée ny toleréeaucuneConfifcation8upaysdeCf''«'
ainfi un cbacun Ecclefiaftique ou Seculier, dequelqw
condìtion ou qualité qü'ils (oient, & tant ceux qui
efté en fervice de Guerre, oufans fervicedel'uDOUw
l'autre coftéjfans diftinflion ny exception de» perfonn».

ont retenu la libre poflèiïion&pleincjouïÖancedefouf
leurs biens, fansaucunerecherchenyplusnymoiiitq'"
ccux qui font de mefme party. ! .

Touchant le 2+ l'on demanda la portion ά&Ββίίβΐψ
des
Boif en dépendans, appartenans audit Seigneur Ργ""'
ced'Orange.


-ocr page 244-

Nedcrlaildfche Vrede - iiandelingli.

Àu 17 li fatisfaition eft à faire fans dlftindion des
.«rfoiinesqai poflcdenclefdits biens.

La ceffiy" Gloiflre de SaHJe & propofifure d'Ever-
fm
iiijit dcmeutcr ferma, conformément au concenu de
'•'ariicle 4.3. le refte article demeurera cnfulpens
juffluss à canr qn'il en fera convenu.

La dsclaration de l'Empereur & de l'Empire fur la
Neutralité fc doit procurer efFcdtivcment, comtne il eft
dit aux articles fo & 5· i. & eft neceSaire & utile.tanc de
l'unque de Taucre colle.

Le payement dei arrerages exprim^ au 6% fera reglé
& detetminé par ceux qui de part fic d'aucre onc la Sur-
intendancedes Contribucions,

Le óì eft neceflàire > mefmement pour la feureté de
ceux qui font employés en cetie Negociation.
Sur l3 if l'on attendra à la refponce, qui doit venir de

Bruxelles.

E[ cooime la preferite Negociation eft commencée
par deliberation & confentetnont de toutes les Provinces
& membres d'icelles, qui nedeiìrencqu'unefubfiftance
gcamitié durable avec leursVoifins, Tonfaproraet&
jttentl que lefdits Seigneurs AmbafTadeurs &Plenipo-
tcntiaires du Roy d'Efpagne affedtionnans le bien & re-
poicommun n'apporteronc aucune diffìculté aux articles
qui ont efté deUi^rcZ. pour retrancher les occafions de
Douvelle deliberation dans les Provinces qui feroient
pour retarder la Negociation , & la rendre plus diiEcile,
FaitàMunfterle May id^i.

D'Ondergeteeckende Extraordinaire AmbaiTidcurs
ende Volmachtighden van de Staten Generaci der
Vereen ighde Nederlanden ;om de handelingh te
beiorderen, en volkoraenrlijcker d'oprechte en flncere
intemien der gefeyde Heercn Staten te verklaren, om te
doen ophouden de langhe en bloedighe Oorlogen van
Ncderlandt, tot welftandt ende verlichtingh der goede
Inwoondersen Onderfaten daer af : verklaren dat d'Ar-
tijekeien tot antwoort gegeven op de propoGtie van den
iJ|anuirius gedaendoorde Heeren Extraordinare Am-
bafljdeursen Volmachtighden des Konings van Spanjen,
confeiveren en toonen defel ve goede wil van de brandt
derigefeyde Oorlogen te bluCTchen. Jazy fel*en fullen
oordeelen dat de Declaratie van de Vryheyt en Soyve-
rainiteyt der gefeyde Heeren Staten j in'teerfte Artijc-
kel van't gefeyde gefchrift by-gebracht> geenfin ts be-
hoort nucQ
kan gerejiriftgeert worden tot de tegenwoor-
dige tydt i foo verre is 'c'er af dat men 't tot een Traftaet
van bcftant behoort telimiteren, of dat men 't behoort
t'erkennen, en te reciproqueren in andere ftucken van
mindere confideratie. Endc dit foo veel te meer om dat
men befigh is met de Fondamenten van een geduyrige
lult te leggen , en dat men by gebreck daer af weer in
Oorlogh kan treden , en de wapenen weer aentaften. Ge-
lijck het oock nootiaeckelijck is dat de ratificatie des Ko-
ninghs van Spanjen binnen de geftelde tyd geimpetreert
en gelevert wort in behoorlijcke forme en fubftantie : en
men
kan niet verftaen tot eenige fufpenfie van wapenen,
of ophoudingh van vyandelijckheyt, voor dat de gefeyde
Ratificatie des Koninghs van Spanjen tegen die van de
gefeyde Keeren Staten verwiflelt is.

Ende perfifterendc op de voorgaende Declaratie dat
"ranckrijck voldaen fai worden, en oock in haer inte-
rellen gelamentlijck met dis van de gefeyde Heeren Sta-
ten gedecideert.

^ Om de wegh van handelingh af te korten, fai men
ttweede Artijckcl overflaen, uytgefondert dat men in
de ptecife terme, enïn de Jaren van 't beftant fai verdra-
gen, eer het Traftaetgeflooten wordt.

Men fat oock alle andere Artijckelenvoor-by gaen,
op dewelcken de gefeyde Heeren Extraordinare Ambaf-
ladeursen Volmachtighden des Koninghs van Spanjen,
in hun gefchrift van den 17 May, geenrcmarquenen
aenteeckcningen hebben gemaeckc.

Aengaendehet 5 Artijckel , 'tisniet voeghelijckdat
men verfcheyde handelingen buyten defc plaets maeckt,
algcmeene handelingh gedeftineertis, noch
andere Commiffariflèn te deputeren, om de Grenfen tc
«gelcren, of het tydcHjck en geeftelijck te verdragen,
eewijl de gefeyde Heeren Staten voor vaft en ontwijffe-
lijck houden dat deSöuverainiteyt terftondt by hen triciet
blyven, en geüjck in 't gefeyde Artijckel uytgedruckt is.

Aengaende het 7 Artijckel, men heeft ipet'er dact be-
vonden dat geduyrende de voorgaende Trcvcs en Be-
ftant, eri tegen tl'Artijckelcn daer af d'onderfaten ea
luwoondcrsder Vereenigdé Nederlanden, of hun Sche-
pen en goederen hooger en fwaerder belaft hebben ge-
weeft , dan d'eyge Onderdanen des Koninghs van Span-
jen : en'tisnoodtfaeckelijckdatmendefeongelijckheyc
en furcharge voorkomt door de verklaringen, aen't ge-
feyde fevende Artijckel by-gevoeght.

Het twaelfde Artijckel is niet om de Koninghlijckè
rechten te vernietigen, die aen de Koningh geheel gela-
ten en geconfsrveert worden : Maer gelijck in alle andere
Traftaten het fluck van (Je Koop-handel geregelt wordt»
en de gefeyde Heeren Staten alderhande waren eo Koop-
manfchappen gelijckelijck toelaten, en Soiit gebruycken,
dat uyt Duytflant, Vranckrijck, Spanjen, Portugael, ita-
lien en Indien komt, fonder eenig onderfcheyt, fo ibude ·
oock door de verbiedingh en hooger belaftingh van wit
Sout de vryheyt van de Koophandel, in het 10 Artijckel
tóegeftaen, te feer gereftringeert en ingekort wefen.

d'lnhoutvan't Artijckelisgepraöifeertgeduyrende
het voorgaendebeftant. Wyders,l-et5/e/)f/ wcii/behoort
van ouis,en met goet recht aen deProvincie van Zeelant,
en boven al de Schepen, die, uyt de Zee komende , in
de Rivieren en Canalen, in 't gefeyde Artijckel verhaelt,
treden ; weicke Schepen verplicht Zyn hun waeren in
Zcelandt te loflen, en andere Schepen daer mee te laden;
weick S/a/>e/
recht niet fai mogen gepradtifeert worden in
Brabandten Vlaenderen, ioo by gebreck van recht, als
omdeghelegentheydt van de Rivier de Schelde, en an-
dere boven genoemde Kanalen ; in voegen dat dit Ar-
tijckel niet bcdifputecrt noch gealcereert moet worden.

't Veertiende Artijckel ftrijdt niet tegen de Sou veraine
Authoriteyt des Konings vanSpanjcn,aen deweick blijft,
en gelaten wordt vryheyt van foodanige en foo hooge
fchaitingen, als't hem belieft, op te ietten. Maer't is
noodtfaeckelijck dat d'Impofitie over-al gelijck
zy, om
niet te reftringeren en te feer te verminderen de vryheyt
van de Koop-handel, in 't boven-genoemde tiende Ar-
tijckel tóegeftaen ; infonderheydt om door d'ongelijcke
impofitio niet te diverteren en te vernietigen de Koop-
handel van d'een in d'ander Provincie, gelijck van Bra-
bant, of van Vlaenderen , en niet geheel te verwoefteo
de Koop-handel der gebuyrige Landen, die men door
defe handelingh moet conferveren en oprechten.

'tAchtiende Artijckel is ingevolgh van deSöuverai-
niteyt , en dependentiC)in 't boven-gefeyde derde Artijc-
kel verhaelt, oock om voor te komen d'inconvenienten
en gevarelijckeconfcquentien, die gefien zijn tot preju-
dicie van den Staet, fonder dat daerom vermindert fai
worden de vryheyt van Confcientie, generalijck verac-
cordeert aen al d'Onderfaten en Inwoonders der Verce-
nighde Nederlanden, fonder te gedencken dat hier voor
het tegendeel tuffchen de parthyen verdraghen is, en,
fchoon .foo verdragen zynde, niet applicabel foud Zyn
in de tegenwoordige tydt en fcheep-vaert. j

Het 19 Artijckel is conform d'Artijckelen van het
voorgaende Beftant, van nooden zynde om dus duyde-
lijck en klaerlijck gefet te worden, om d'incon veniénten
en contraventien te voorkomen,die in't gefeyde Beftant
gedaen zijn j tot gtoote fchade van d'Onderfaten der ge-
feyde Nederlanden, en verhinderingh van de vryheyt
des Koop-handels.

De terme, in 't ao Artijckel wit gelaten, fai verklaerc
worden;

Het ig Artijckel moet blyvenghelijckhetveraccori
deert 1 is in bet voorgaende Beftant, vpornathelijck oni
dat de
Graefvaa den Bfrg^ een Vaflaì en onderfaCt van
Gelderlandt geboorfen en geftor ven is, en oock om dat by
uytgedruckte verdragingh, voor de voorgaende TrevcS
gemaeckt, én na d'uytgargh daer af vernieuwt j fonder
interruptie tot nu toe geobferveert, geen confifcatie ia
Gelderlandt gepraöifeert noch toegelaten is maer yder ,
geeftelijck of wereltlijck , van wat ftaetofqualiteytzy
zyn, en foo wel de gcenen, die in dienft van Oorlogh *
of fonder dienft hebben gheweeft van weerzyden, forji
der diftinitie noch uytfonderingh van pcrfoonen^
^ 1 heb-


-ocr page 245-

244· Tweede Deel, van de

liebbende vrye befittingh>en volkome genietiogh van al
hun goederen behouden , fonder eemgh onderioeck,
noch meer noch min dan degeenen, die van een fdve
partyezijn. ^ , ,

Wat het 14. Artijckel aengaet, men verfoeckt de par-
tye der
Sa/men. en der aenklevende Boffchen, den gefey-
de Heer
Prince van,Orangietoebehoorende,

In 'c Artyckel is de fatisfaüie te doen fonder onder-
fcheyt der perfoonen, die de gefeyde goederen befitten.

Di Ceflìe van't Kloofter van Sandenj en prooftdye van
Everfom moet vaft bly ven, volgens en conform d'inhout
van het 4? Artijckel. 't Overige van't Artijckel fai in
fufpens bly ven, tot dat men daör in verdragen heeft.

De Declaratie van de Keyfer, en van 't Rijck over de
Neutralitcyt moet emftelijck bevordert worden, geüjck
in'tjoen Artyckelgèfeghtis, enisnoodtfaeckelijck
cnnut, foo wel aen d'een, alsd'anderezyde.

De betaelingh de achterftallingen, in't tfι Artyckel
uytgsdruckt, fai geregelt, en gedetcrmineerc worden
door de geenenj die van weeizydendefurintendentie
der contribucien hebben.

Het «3 Artyckel is noodtfaeckelijck, voornamelijck
tot verfeeckeringh der geener die in defe handelingh ge*
bruyckt worden.

Op het Artyckel fai mend'antwoort verwachten,
die van Bruflél komen fai.

Ende alfoo de tegenwoordig? handelingh begonncn'is
door deiiberatie en bewilligingh van al de Provinciën en
leden daer af, die niet begeeren, dan een iubfiftentieen
geduyrige v icndtfcbsp methungebuyrenj foo belooft
men fich
, en verwacht dat de geieyde Heeren Ambsfla-
deurs en Volmachtighden des Koninghs van Spangien ,
naerdegemeenewelftantenrutitrachtende, geen fwa-
righeytendifficulteytind'Artijckelen fullen mee-bren-
gen , die gelevert 2y η om de occafien van nieuwe deli-
beratie in de Provinciën te weeren , die de handelingh
fouden vertragen, en haer fwaerder maecken. Gtdaen
totMunfter, den van May i<i4.6.· ,

op boIa&De Dm τη l^ap bcfeöfc^ïjafnfcijc
Secltlacingl).

LEs Soubfigncs Plenipotentlaires de fa MajeftéCa-
tholique fur la Communication du dernier efcrir
des Seigneurs AmbaiTadeurs Extraordinaires &
Plenipotentiaires des Eftats Generaux des Provii>ces U-
nite du Païs-Bas en date du 14 May 161^6· Df-firansde
plus en plus tefmolgner Ie veritable defir qu'ils ontdu
commun repos deshabitans&peuplesdefditsPais-Bas,
font contens de paiTer Ie premier article Touchaar la Dt;
clarationdela Liberté & Souveraioetédesdits Seigricurs
Eftats en la forme qu'elle eft fpecifiée en l'aufe efcrit
precedent du 17 du meime Mois & An, delivré par les
dits Seigneurs Ambafladeurs Extraordinaires & l^lenipo-
tentiaires des Eftats Generaux des Provincea U nies des
Pais-Bas.

Touchant la Ratification de fadite Msjefté il en fera
ufé felon qu'il eft porté audit dernier efcrit du 14 May
16^6, avec determination d'un terme de dt ux mois,
bien entendu que fi elle arrivé aupara vant, cclTeront des
lors tous aftes d'hoftilité entre les parties, fans attendre
1'expiration dudit Terme.

Au regard du 13 article dudir precedent efcrit fera con-
cedè dés maintenant la fupeiiorité de la
Mairie de Bo/Juc,
jagoit entierement independante dcla Ville a charge &
condition qu'au regard du fpirituel de ladite Mairiffic
plat pais feia trouvé
quniqas expedient é" itmperammettt
pour la fatisfadlion de l'une Sil'autrepartie, iepiysde
Waes demeurera a fa Majefté fe refervant feuiement les-
dits Eftats les forts qu'üs y occupent prefentcment, &
quant au Balliage de
Hul/l & de mlfier-Ambacht lefdits
Eftats en demeureront en la pofleffion & luperiorité.

On admettrale contenu au 7 dudit precedent efcrit eo
la forme qu'il y eft exprimé, & avec 1'explication du lo
pour cent, quoy que nouwelie au dela, de ce qui eftoit
porte en la precedente Trefve de l'an 1605).

Le II touchant l'admiflìon & fintroduftion du Sei
blanc, s'accordera avec mefme admiflSon & debite de ce-
luy apparteoant àfa Majefté ricre lesdits Eftats.

Le IJ fe concederà au regard des Effapes au chjijgj.
ment de Bateaux
a charge du reciproque dti coftédefi
Majefté
il fe trouveroiteftredefia introduit&avoir

efté pratiquépendant la Trefve paifée.

Le 14 de mefme; bien que d'une confequcnce tres.

ficheufe & non recevablc, finon en cohtempUtion d'un
promptappaifement de 1'cffufion du fang Chreftien, &
de toutes les defolations d'une fi funefte guerre.

Le 18 fera regie comme le 3 au regard du Spirituele
fe devra trouver un temperamment pour la fatisfaition
des deux parties.

Puifque le 19 eft conforme à la precedente Trefve
corame il eft dit par le dernier efcrit,ou eft content, qu'il
foit couché & expliqué aux mefmes termes que ceuic
qui fe retrouvent audit Traitté de la precedente Trefïc,
Le ag paffé commc en ladìte precedente Trefvecó
termes Generaux.

i)ur le 14 on en demeured'accord au regard de ce qui
ne fe trouveroit avoir efté acheté&payé dcla part dcfi
Majefté.

Pour le 27 qu'il demeureindecisjusquesauterieutef-
dairciffement qu'on attend de
Bw^/ïm.

Seraconvenu du contenu au 43 par un Traittéàpart,
& à la fatisfiK^ion du Seigneur Prince d'Orange, pour
ies pretenfions qu'il peut avoir fur les chofes qu'il ne pof.
fede pas. Mais quaot à celles dont il eft enpoflèflìon par
les conceflìons que luy enontfaites lesdits Eftats Gene-
raux au Balliagie de
tìulfler- Ambacht. &ailkuis&qu'ils
luy ont confirmées depuis peu, eiles demeureront en-
tierement à luy fans eftrerienpretendufurtelsbienen
vertu d
'aucuDï autres articles du prefent Traitté. ·

La declarstion de l'empereur & de l'Empire fe procu-
rerà effedlivement, commeil eft dit aux articles 50 & j j
en donnant terme
àt deux Mais au regard de l'Empereuf,
8c
d'un an au regard de l'Empire.

On Con (ent au il en la forte que le declare le derniet
cfcrit du 14 May.

De melme au fait du (if.

Sur le (iy en conformité dela refponce veniie de Bruf·
felles
on declare que fui vant le texte de la Trefve prece-
dente ne fe reftiiuencaucunesForlifications. Fait à Mun·
fter ce 17 May
164.6. Eftoit figné. ElCmdede Fertmia·
da j Fray Jofeph Arckìp. de Chambray, A. Brun,

D'Ondergeteeckende Volmachtighden vanfij.iCi·
iholijcke Majefteyc, op 't lefte gefchrift der Hee-
ren Extraordinare .Ambafladeurs en Volmachtigh-
den van de Staten Generael der Vere^ftighde Nederlan-
den , in dato den 14 May i54<i. begerende meeren mect
te betuygcn de ware begeerte, die zy tot de ruft der In-
woonde rsen Volcken van de gefeyde Nederlanden heb-
ben , zyn noch vernoeght te palieren het eerfte Artijckelj
aengaende de verklaringh van de gefeyde Heeren Staten
en de forme, gelijck fy gefpecificeert is in 't ander voor-
gaende gefchrift van de 17 derfelvemaentenjaer, door
de gefeyde Heeren Extraordinaire Ambaffadeursendt
Volmachtighden van de Staten Generaci der Vcieenigh·
de Nederlanden gelevert.

Aengaende de ratificatie vae fijn gefeyde Majefteyt,
men fai daer mee doen naer d'inhout van 't gefeyde lefte
gefchrift van den 14 May i<i4(i. met de terminatie vso
een termijn van twee maenden j wel verftsende dat,foo
zy eerder komt, alfdan alle vyandelijckewerckentuf-
fchen de partyen iuUen ophouden, tonder d'expiratieeo
uytgangh van het gefeyde termijn te verwachten.

Ten regard van "c derde Artijkel van't geieyde voor·
gaende gefchrift, men fai van nu voortaen conccdereo
en roeftaen de fuperioriteyt der
Meyerie van 's Hartogen·
Bofìh s
fchoon zy in geheel buyten dependentien van de
btadc is, op voorwaerde en conditie nochtans, dat ten
opficht vau 't Geeftelijck van de Meyery, en van 't platte
landt eenigh
miiàelen temperament gevonden fai wordêDt
toe latlsfaöio van weerzyden.Hct landt van Waes fai s®®
fijn Mejefteyt blyven ; en de gefeyde Staten fullen niet!
anders behouden, dan de Forten en Veftingen, dic^X
regenwoorrielijck daer befitten ; ende wat aengaet het
Balju wfchap van
Hulfi^ en van Hulper-Ambacht, dege·
feyde Heeren Staten fullen de befitcingh enfuperioritejt
daer af behouden.

Mee


-ocr page 246-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7

Men fai toelaetén d'inhoudt van'cfevende Ardjckel
„n'tgefeyde voorgiendegefchrifc, in de form , gelijck
het daer uyrgedruckt i|, en met d'explicatie van cwintigh
ten hondert, fchoon nicu ten opfichc van 'c geen 't weick
iude voorgaendeTrevcs van'tjaer i(io<).bedongen was.

Hv't iiArcijckel, aengaendedecoelatingheninvoc-
7ingh van Wit Scut, fai toegelaten worden met defelve
toelatinghendtbite van degeen ,aen fijn Majefteyt toe-
behnorende na de gefcyde Staten.

Het 13 Artijckei fai toegeftacn worden ten regard der
ftapcis by verwiflelingh van Schepen op conditie van ge-
lijcke voorwjerden aen dezyde van fijn Majefteyt, daer
men bevinden fai dat het alree ingevoert en gepleeght
hecftgeweL'flgeduyrendede voofgaendeTreves.

Het 14 Artijckei van geiijcken ; hoewel van een kom-
merlijclfe en onaennemelijcke confequentie, waer't niet
ten inficht van een vaerdigi» fliliingh van 'cChriftelijck
bloct te ftof ten, en weeringh aller verwoeilingen van foo

ramplaiigheen Oorlogb.

'[ Aciitiende fai gercgeleert worden gelijck het derde,
ten opficht van 't Geeftelijcb ; en men fai een tempera-
ment en middel-wegh vinden , tot iatisfaitie der twee
pirhijen.

Pewijl hetnegenthiende Artijckei conform is met het
voorgaande Beftant, gelijck doorhetleftegefchriftge-
[eght is, foo is men vernoeghtdathetgefteltenuytge-
diucktwordt met defelve woorden als de geenen, die in
'igeleyde Traflaec van de voorgjende Trcves, gevon-
den worden.

Het 13 Artijckei wordt toegeftaen gelijck in de geiey-
de voorgaende Treves in generale termen.

Op bet 24· Artijckei blijft men accoort ten regard van
'igcen, 'c welck niet bevonden fai worden van wegen
fijn Majefteyt gekocht en betaelt te zijn.

Wat het »7 aengaet, dat fai ongedecideert blyven, tot
aen de volle verklaringh, die men van BrufTel verwacht.

Men fai verdraegen in d'inhoudt van 't 4.3 Artijckei
door een befonderehandelingh, en tot fatisfadie vande
Heer Prince van Orargie, om de pretenfien , die hy
kbben kan opde dingen, die hy niet befit. Maer wat de
dingen aengaet, daer af hy in'tbefitisdoordeconcef-
iien en overgevingen, die de gefeyde HeerenStaeten
Cienerael hem daer af gedaen hebben in'tBaljuwfchap
van
Hulfler-yimbacht, en elders, dat zy onlanghs aen
hem geconfirmeertenbeveftighthebben, fyfullenge-
heelijck aen hem blyven, fonder dat men yets fai preten-
deren op foodanige goederen, uyt kracht van eenige an-
dere Artijckelen van dit tegen woord igh verdragh.

DcDeclaratie van deKeyfer,en van't Rijck fai met der
daei geprocureert en bevordert worden, gelijck in 't yo
en f I Artijckei gefeght is, gevende
twee Maenden ten re-
gard van de Keyfer, en
em laer ten regard van 't Rijck.

Men bewillight het (ii Artijckei in dier voegen, ge-
lijck het leftegefchriftden 24 Mey verklaert.
Van geiijcken het 1S4 Artijckei.
Men verklaert op het Artijckei in conformiteyt van
d'iintwoordt, van Bra^/gekomen , dat, volgensd'in-
jiout van de voorgaende Treves geen Fortificatiën ende
Veftingen weer overgelevert fullcn worden. Gedaen tot
Münfter,dea7 Mey 1646. Wasgetfcckent j
ElCondtde
T^tJieranda, Vray lofefh Archip j de Cambray, A, Brua.

op ürrlilafrbfη bic bnn brfc» ^taci al^ bolat ;

SUr Ie dernier efcrit des Seigneurs Ambaffadeurs Ex-
traordinaires & Plenipotcntiaresdu Roy d'Efpagnc
delivré Ie
τη May Ι(ί4(ί. difent les Ambaffadeurs Ex
^ïordinaires & Plenipotcntiairesdes Seigneu-s les Eftüts
Generaux d'accepter la Declaration decifoire & Cathc-
gonque, faitepar ledit efcrit iur les articles propofcz.

fet toucbant aucunes pofitions & alleguations fur divers
ü'ri· ^PPofées audit efcrit, fe confient I'intention
deldxtsheigneursAmbaiTadeuts&PIenipotentiaireseftre
conforrne à Ia leur, qu'elles feront laiiïée hors les articles
ü & eniceluy feramistantfeulementcequi

elt, OU fera accordé des chofes mefmes.

tt notatnment que Ie 13 article cft accordé ainfi qu'il
eit pofe dans les articles delivrcs, puis qu'au contecu du-
Qit efcrit les raiions y appartcnants font jccepiées.

Finalement qu'au 6f. article fera cxprimé què les reve-
nusduChafteaudeiwi^, öctousautrcsdroits, appar-
tenances & dependances rcviendront Scdemeurerontau
Compte de
Flodrof proprietaire fans aucuü mo-

iette ny empeichement.

£t que tout cela eftant declaré conformement au*
droites intentions des deux parties en tels termes fera &
devra eftre inferée & eïp imé dans les articles.

Deplus declarent lesdits Ambaffidcurs & Plenipoten-
tiaires comme au commencement&enlafuitteilsonc
fait, que fatisfjftion fera donnée conjoindtement àia
Francefoubairrans qu'su pluftnft elle ioit donnée puur
faire conjoindlement k conclufion & prevenir par icelle
plus grande effufion defang. Fait à Munfterlc 30 May
16^6.

OP het Me gefchriftder Heeren ExtraordinaireAnl-
bafladeurs en Plenipotentiariflen des Koninghs van
Spangien,geleveftden27 Mey lö^tf.feggehd'Ex-
traordinaire AmbaiTadeurs en Volmachtighden der Hee-
ren Staten Generaci datzy de deciforeen Cathegorifche
Declaratie aennemen, die gedaen is door het gefeyde
gefchrift op de voorgeftelde Artijckelen.

Ende aengaende eenige pofitiinenallegatienop ver-
fcheyde Artijckelen, in't gefeyde gefchrift geappofeert
en by-geftelt, de gefeyde Heeren Ambafladeurs en Vol-
machtighden vertrouwen dat d'imentic daer af met de
hunne gelijck is, dat zy gelaeten fullen worden buyten
d'Artijckelen van 'tTraflaet; en daer in fai alleenlijck
geftelt worden 't geen van de dingen is, ofdaei van ver-
accordeert fai zijn.

£nde infonderheyt dat 13 Artijckei veraccordeert is
gelijck hetin de geleverde Artijckelen geftelt is, dewijl
in d'inhout van 'tgefcyde gefchrift de redenen j daer toe
behoorende, aengenomenzijn.

Eyndeliick, dat in 't öy Artijckei ge-exprimeert en
uytgedruckt fai worden dat d'inkomften van 't Kafteel
van
Leuth, en alle andere rechten , appartenantien eöde
dependentien weer fullen komen en blyven aen deGraef
van
Flodrof, als proprietare en eygenaer, fonder eenigh
moleft
of verhinderingh.

In de Artijckelen fai ingevoegtcn uyrgcdrukt worden
dat dit allee verklaert wort conform d'oprechte intentien
van weerzijden.

Wyders, de gefeyde Ambafladeurs en Volmachtigh-
den verklaren noch, gelijck zy oock in 't begin > en in
't gevolgh gedaen hebben, dat men conjoinöelijck fatis-
fadlieaen Vranckrijckfai geven , wenichendedatzy op
'tfpoedighfte gegeven wort, omgefamentlijck de con-
clufie te maccken , en daer door grooter bloetftortingh
te voorkomen. Gedaen totMunfter, den 3odaghvaQ

Mey 16^6.
«

<©cï^eftct#Iciiipotentfarffcn fcÖ:cbfn onHrciuffcBcrt
itccatibdtjch en brgcicDEn/
olfoo Dc ttucc nrticuirn tacc»
hfnOe De Commcccie in
Ooft- cn Weftindien üi ©ctds
bec If flleben toarcn Qelfc!)t iipt ö'inflruttie; bic nbolgc n^
nu oocft uptDeriaciöciilfn; DatljarcDirnaenBacHDc
moEöt toctöcn tocgcfonDm fap cnöc rcfolurfe.

^cn cfiicnbc rnbE IlSap Ijrbbrn Dr ì|)fcrrn ^fafcn
ban ©clDccIanDt bfflofi inflontic tc boen otn
te bEchc!)«
Qcn tot 4!lun|ïei; be confoliOatic ban 't
Overquartier
ban (Scibctianbt : toacc op arn be i^rcrcn ^lentpotcn·
tiairifcn gclad/ oin fulcj:
bp be ^jjaenfcöe té bcb0?bc3
ccn
Docft t'Dbtintwn ; boei) tuiert Dacc bp seborflijt bcfc
cfanfulc:
In defen morgen verftande nochtans, datdc
Negociatie tot rufte binnen de voorn. Stadt Munfier
aengeftelt, door de voornoemde iuften uë ende verfoeck
niet en foude mogen werden gcretardeert,oft dat de faec-
ke van de Negociatie ten principale in het minile daer
aen niet foude mogen gebonden worden
, br^foilöebe
meccgemdbc i^ccccnöaEC I^o: IBoa; ®Ifnipotfntiari=
fen ten SooflDIlen turcbrn orcc commanbre ct/ bat fp bcfe
ceficictie
met alle ciccumfpettie enbc bc!r|it foube Ijcbb^n
te nienaseten.

© e ^paenfcije ^t fp batfe fee re te fiennijJ ban btfc claif
fule tjabben / of batfe in bec bacöt adatïigt toatf η ban:
tegen t'opiniaflcctcn/örbben bacc nopt In bjfUen trcben.
fCIIe gf poincten/ban uptgcitomen bot banbe Ooil-m


-ocr page 247-

240 Tweede deel ^ van d

Weft-Indien, fattipt Èfilt ban Meyerie of Itioöificatie
op Ijet pacft Dcc (©ccfidijdiljrpt/ met Dc ^pacnfcöe
QcaC. jufieect jgnöc/ f Docï) fccccr c ftjch Heinf nagecrt
licnöc tot Dat Det oerniEnbrat pouboic foiiDe 5ijn aciv
Otïionicn: foo ig nocljtaii^ tee hcnnifle bati öe jFcan.
fcöcBfRomen Datccn &cariact
vel quafiöan'c feventig
articulen toa^ aemarciu ehöe bp ceiiiac öan bie ftaii Dcs
fcn ^tact ofteccfifnt. Haec jasog. blpbcnbc bup=
ten perfecte ftenni^ ban 't gefnc gcaöjtipccrt / Ueraecoj?
bcect of fleöaeti üjaji /. fcöjeben om bolhomrn becicDt ;
toaec op De teeren ^nibaflaöeucjS gebbcn gcantiuoojöt
in foo gniccade tccmen (taant foolongliïjet^oubotc
upt ^paigncn niet aenquatn foo toag alUc^ b?Mcy teioo^)
bat Ijaerc igo. jBBog. Den 13ηηρ fc{)?et)cn aen Defelüe/
öat fp tnet tjet t)00?n.
generaci ende duyfter bericht,
coeen conter.temcnt en namen/ maec Dat bcfelbe cp
p?e(Teli)cIl bcgcerDen pertinent ende klaer becicfit ban
olie 't fli ^ne alOarc tuffcften Bun enbc De ^paenfcöe on=
bcrI(n|rctjLT enöe toebcr obec toa^ gcpalfeect / ai^ oocfi
booi ïjet toeïiomcnDc ban alle'tgeene ban tfjöt tot ttjDt
tuffcljen Dun enöe De g»paenfcijc fucceffibe oUec enbe
tocDcc obet fouQe paffecen (n tjet (ïuctt ban bc ^egotia·
tic ; cnDe öat fp boo?t^ fouDen bolgcn fiet n? acticul
ban bccfclbec inflcuctie ; temeerDct/ om battectBaeCi
fcijijncldclte ceDenrn toacccn / öat De ^paenfctjei alle^
communiccecöen / bacc fp Ijct goeDt-bi>iDen ; tuacc upt
of anöccfjnt^ anöcre/ buptenDefe^taetofSegecinge
ban Dien toefcnDe / toiflcn na te fcggen / alle 't fleene al=
bacr paffeccbc/ enDe Ijaec i?o. jaiog. niet of toepnigfj.

^e lüoningljt. jFcanfe tot m^unfÏec ftebben in ^unio
Cfcontinneect te hlacgfjcn Dat öie ban Defen ^taet fiaec
Λ3η0ΓΐίπΒ0 tefeccfiaDDcngeabaneeert: DatDe^paen^
flöf nu nift aenfocljten: aï^ Daec genoeg jönDe met
Die ban bcfcn ^tact / fo fp mcenDen geOaen te gebben.

i^eecenf^ranfctje toonben am Die ban Defen^toet
bjicbin ban ï^obe ontfangen / melDenöe anDece b?ieben
ban
Pennoranda gcinteccipleect ; Daec in Dp ftöjeefalle^
met De J^eerenibtaetfcbeteBebbenBeaDjufieeïti enDe
öat öp npt i&paignen toa^ bectoacBtinöe (bolgen^ acte)
binnen be jiBamt ban üuniu^ niet alleen iiet nieuto ge^
teD?e|fccEt ©caiboic : mact ootU De^ ÏJoningi)^ öatlfica^
tie op Bet gcaDjulleecDe ; Dat fulocaengcfiomenjó'nDE
öjieof bicc banOe^&taetfcpepenipatentiatifenfouDcn
ban .fföunfiec bcctcecfien inDcanöecelJiobincien (p?®.
fupponcte enDe Dat
Hollaodt gort senoegl) tua^) om in
öcfelbe oocli fmeec&cli)clt te'niaccAen toattec geDaen
laa^ / enöe alle^ tot flupiinge ban een pajticuliec ®cac·
taet te Dicisecen : fonbec af te toadjten tot Bat ooch
Vranckrijck, acngacnDe fjaec intcreffen/ fatig'factif Rce=
gen. 35at am Defe oojfalte De^paenfcöe geljeelbecltoeït
toaten : item ( Dat eenige ban De ^taetfcgc i^eecen pie^
Mipotcntiacifen toacten gelaceli Dp De^paenfcfieenbe
betfcecficct/ Dat ftet ^taetfcBe ïegec fouDfteBelOe
oacn ; maec (lil bipben liggen fonDec pet^ te Doen : bat
De iipaenfclje öafc öaec op becIatenDe/ fouöen alle
macBt bp een tcecfien enbc alleen op Dc jpcanfcljc paflen.
i^oogljaeOacöte geeten jpcanfelje betfocftten öaec op
toctiilacingöban bic ban Defen Ï&raet/enDe öat niemant
ban Dc felbe mocöt
uptMunfter bertcecften na Den Hage
OfnaöeJ^JObintien; uytvreefe,fepDenfp/ dat de Po-
palace haet foude mogen ontfetten ende commoveren,
ende, tegen de meeninge van de Heeren Plenipotentia-
rifen, den fel ven Handelingh uytde handen trcckcn.

fepDennocBmcec poinctente fitllen booiflellen/ raaec
boo; en aleec öaec toe te Itomen / becfoc^ten bechlactng
op bet boo;oaenbe. üacc tuiece geanttnoou ban inegen
öie ban,befen 5»taet Dat fp ban opgemelOe gcinteccia
pieecDe bjiebcn nocB ban öcn inljouDt enöe gebolge ban
Dien niet toifïen / ölcw- bolgeng alle 't felbe ontRenöen /
öat (V niet bonDen gelooben öat een aggceatie fouöe fìo·
men op een €cactaet öat niet toa^ geflooten ; enöe öaec
ban noch eflêntiele poincten open (lonDen 4 öaec op fp
felf^ nocB niet toacen gela({. ^at fp / al^ Bet ^oaboic
fouöe geltomen ;Bn/fouöen boojt bolgcn Bace inflcuctie;

biel öe ^paenfcBe Baböen oebjaegBt / toanneec fp
Qlle^ toefionDen teat Öie t»n öefen ^taet Baööen gep;a>
poneect / of Dat fp met Öe j&paenftiie fouöen toillen
epactfiupten; öaecop^ Baööen geantbpoojt/ neen:
tot een tetcUm twn Mcr fp (geIijcRömi@(ecen

fcanfcBe behcnt op Der f rnnfcöc ammatiinnh
tjaisöfnfiilOff^iicn/ rnbc nocljfionDcn: Datfptotbrt.
fcDtpben ceiifcti IjaDDcn bcclilactt norDc coicffponDcmi,
nift ©janchtijcli te fuilcn cnDe niöctcn IjouDcn : bat fa
bolgen^ Dien ban tijbt tot njöt Ijabbcn öilcpjnctÈm
l^cetcn JFranfctje gcccmmnnicrerr, ©acciittffpötinj,
ItoningBl-^canfe oocFt aDWj^ banl^obc tr Bcbbtn bat ij»
^ paenftBebrtliiatrt of Qfbantrcct batDtn/bat bc jgtr.
cenigDe |D?obincien Bate nirt bci'DiC aen Dr i^ranfcijEini
tccf jïcn bfcbonbtn tjiclDcn alp in ^rbcrlant/ Dacr noEfi=
tan^/fcpDenfp/ DciScactatmban't jacc 1034.. ni
1035. oenfcalljcli giugcn cnDe beljclgDcn alle ö'intcfjit^

ban ©jancUcijcli ; öaccopberfcicötcnfpmctgcootein,
(iantie De conDc bccfilarlncB ban Die ban Defen ^tact/
of fp alleen Docfttcn te bipben bp Dc JJiDcriantfcijcintc.
ccflen / of Dat fp ooiB aen ©janciicijcli kuilDcn gimran,
Dfccn Baec ConQueflcn in ^paigncn / Cafal/ ^inttol/
Cetaloigncn/ etc. #acc toicct geanttoooit ; Dat bic ijm
Defen ^taet tnacen gcftcmen tot Munfter om te ijanbc-

Icn met Deil^ccccn^pacnfcBc: Dat tot Dien cpnbeentié
om Defclbe ilanbeliiigB te cegulcrcn tba^ met Dc ëtccm
fcanfcBe te boo? gemaccfit Bet fficartact ban iioEt
i(i44..'t^elbc BaDDcn fp geboloBt enöefoiiDcn'tiDpDÉrS
bolgen, ^nöitnDcc nu mocBtboo?ftomencenigï
)0ebal
öie in't felbe Ccactaet niet tuasS DupDelBcit uptgcbjucRt/
enDe intccp^tatie ban nooDrn BaD : bat fp öaec op fou«
Den becfoecBen cnDe bcctoacBtcn lafl ban Baec #0. lEo
banöetoflche fulcjc DcpcnöcccDe. 33e#c£cenfranfche
ceplicecenDe toonDcnBaccebcnongeüulDigB; fep^nln
ö'ontfangen anttooojDt niet te Bonnen aequiefctctn·
maec allei te fullen fcBipbcn aen Den fóoningB ooch am
Den ileec iimbafTabcuc
laThuiiierie, om tc Blagcnam
Bate ©0. ilo. banöetotlcfiefoo fp niet ontfangen tatt<
gocijcft gctoenfcöt anttooojt/foo bctfilnccDen fp tefuUm
ban Munfter bcctctcften/ en alfe^ laten fiaen foo 't βοή»
öe. (ffiDocB Boopten ban De ïleecen ^tattfcBe naebetfit-
fcBept enDe contcntement; enDe gaben Den felben tijtoni
Baec te beöenchcn. 3@acc op fp fc^öcn Dat öe gemaccbte
iCcactatcn continueetöcn becfeBcpDen poincten enbcec
ticulen/ enöe Öat fp Dcfclbe fouDen uacficn. «enDeept»
lijcB toeDecgebjaegt Sö'nöe of fp oocit eenige öaelitcii na
Den Hage of nae öe^jobincientefepnDen/ fepbentit
geene affenöingB al^ nocB te Bcbbcn gcrefolbeert.

v©p Defe manicc (Jjn tDcDeejfjt^ DeÜceccnPcnipiy
tcntiacifcn ban clcB anöct gcfcBcpDen: enöe i^ febcctfcct
aengetoaffen De jaloufie/ rnbc onbecnoegtBept/aifoobat
οοφ öe ^tact bec Jici-ceniBBDe.iacberlanDcngcno#
faem gcbeelt toietbt in ttoccDeclcp gcflntBeDen. Stinge
toillenöeoatmcn biindeiingh enöe pr^cifelijck fouöe 6lp-
bcn bp De STractaten cube fooal^Dc^ecten^tanfcüe
öieoepliccccDcn ; aftoacBtcnDctotDat30?anchct)chlJoI=
Bomen fati^factie fouDe {jebbcn ontfangen foo booj i)fl£i;
al^ booj Baec «ScaïlicecDe : anDece tee contcatic ^
ftaenöe Dat Defe ^tact nfct berbrc aen ©janclttpO'^
BouDcn toa^ alsS noopcilDe De fatisfatìie in Ncderlandt;
gecnfïn^ aen buyten intereften, of aen (©cailieecbetjaii
©?ancBr0cft Daec ban geen nicntie toa^ inöc
taten.

Cnöc alfoo men alie Dagen in t gemoct faöB B't
5^ouboic upt ^paignen ; foo bertnacnDen De tcntn

ifimbaffaDcHi;^ ban Defen ^tact cnDe becfocBten gatte

üo. HS03. itecatibelöch om naccbtc lafl / acngaetiDciii
Commcccicn in Ooft-enöe
Weft-lndien,baccbantK

©ccgaOecingB gecefccccct toojDrubc/foo ïjcbbenbei^
een ban
Zeelandt tefDccBcfticBscucgeettBctwaw'"
actihel om tot ampliatie ör^ ffiractact^ ban 't Jacc 1%
bp be üeeten f ranfcBe upt ti ttccchen ; fulcp bp cyppf
öen Üecccn ©icnipotentiacifcn toeötc i^ acngcfcöJcW.

<®nDcc(uffcBen quamfcBiöbcn^banDen Maiquisde
Caftel-Rodrigo,
ban Den gumj upt Bruirei bfltfitt
flcbcljcceit ïJouboic upt ^paiaaentoa^acngcftomtn.
gjulej; toiecDt Daec na upt JilSunficc scronficmccct : m
öat Öe<i5jacfban PennerandeDoo?{9n^ectetari^""
30 gunö acn De ïleccfnê'tactfcBe'tfelbcöaWif'etffl
toeten : gelgch öan oocft öe i^eec Bmn een Dee «oniW·
^paenfcBe UmbaflTaöcuci ben 3 ^ulj) quam in pfrfow
aen Die ban öefen ;&taet bcctooncn Bet gcmclDef ouöf®
in<0ciginall geDatecctDen7 3unp: feggenOetcfwlE?
öafc ban öwn f£i)?ööen«He€opijeBpalleö?ife«if

jepet»'


-ocr page 248-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7

feoecnfcüe ?lniBa|faDcur^ onbectcftcni: oelijcft aefcfiiet
irt nofh Dien aüonötaen Öe J^eercn ^taetfcljc ^fiinbafTa»

öcucöacöifliÖti^; iijtiDeljctfclfOefoal^Dft naemael^
^Lrtn£t€ractactban©?fi)E sBeficIt cnDe fiiec nocc

©iti>OHüoiclicctoECfttEiiJ afle bie tot een fpoeWgö
hffliipt ócc ©?cDc / foo öicc al^ inbEf^paenfcBc jScbec»
janocnoljftii^iiiiiccnacoote blpbtfiliap; al^ ten bafis
riiDcfunöflinfnt toarcop men nu bafic ftoope fcbepte
bat Dc ©Jföf foHbe toccbcn opaöetimmett gflijcftna-
niaclé Dcffbi" - maec öcn anbece gaf {jtt totpnicö
coiiccnttntrnt. ©c $to : jFranfcDc?llmba(Tabtuc la Tuil-
lerie OrDf Den ? !Juli) aen ben iccc Cats cnbf öen 6 auli)
eeiiDmilKCöanScreveishoeck hlacBtrn. I. ©an bat
mtn niet cac-lictbe Catfjolijclic tot Huift ; bdgengÖrt
iCtactactüon't^acciösf. fieaffcbc fcfljifteiieftccefo-
[utiernbeUcci^lacinabatinbe ^tebcn bternen befe
imcfoubeboinncn/ men be liootnfcbe Cat^ioItjcKeO^
linif fouOf'^Ci^"· α. ^00 ijeeft ijp oöeccpcteect alle bc
IilflCötiöcpjopooflcn/Dic/al^ljiectEüao? aefcpti^/ be
gccrcnfcanfcljeaenbei&taEtfcöe/
o\jéc 'cadvanceren
van de geadjufteerde cnde
by een jgc getekende j artlcu-
len waren onlangs gedaen. 23rflCCCbe Categocifte toct=

iilacinBÖoebccce men bctponttetoillcnflacanbecenbc
franfcDe fntccElïen. aPaec mcbe toog DP na 25?eba (al·
toaccoocft toaccn
haer Hoochcden meteen notabel aen=
tal gecommitteerben ban ijacc ©ο. J©o. om te belibcces
ten op Öet Itucft ban bc Catnpaigne : 't toelclt Boel enbe
lengDfacni = goetoel lìti) fcgeen te pjxfcntcten
cm gtoot abantase / enbe fingulifce appatentie om
Antwerpen te getoinncn. Vranckrijck fejf ucgeecbc bat
fcct / f nöc UiecDenbc ban
öcfec spùe Ql|cp?oponcert tüjce
boojncnie Ouarictjeben / 't ecne ban bat men oeeti bolcb
gljcnoffllj Ö^bbe. 't ^nbec batraen tn Ijet pointtban
iSriiflic niet foiibe Bonnen aen ©janc&tgcft contentes
ment boen ; foo f^ tot bolboeninaö ban 't
eerfta enbe tot
inoöificatie ban öct ttoecbe aemait&t/ enbe ben 11 Julg
gcflootc» nabolacnbe liicactact :

La Reyne defirant lefmoigner à Voftre Alteffe & a
Mifli. les Eftats l'ifFedtion qu'ellc leur porte, fa
Majefié a crea ne Ia pouvoir faire paroiilrc dai^s un
fnjet plus avantageux , qu'cn oiFrent de leur prefter
trois mille Chevtiux > fêi^rdix jours, pour Executer quel-
queentreprifede tres-grandeconfiderition, àcondition
φΐβ Ie pafTïge desdits
%ooocheveux foit cfconc par les
trouppes de Meff. les Eftats, felon Ie lleu, qui ferajugéà
propos, cotnmeaufly à leur retour, &qu'spresleprife
de la place, qui fera attaquée par Voftre Alteffe, Meff
les Eftats preftcront a 1'armée dc fa Majefté
trois mille
iemmesdi pied,
afin qu'eftantfortifiécdeccfecoursclie
puiffe entreprendre de ton cofté quelque chofe de grand
&avantageux aubiende lacaufècommune. SaMajefté
demande avec inftance à Voftre Alteffe δε à Meff. les
Eftats que
l'txercice de laKeligionCatholique loit con(er vée
libre dans la place qui fera prile; ne pouvanc fans blefler
ia confcience donner un iecours de fes propres forces
pour une Conquefte ou J'cxercice de la Religion
Catko-
//'?«( ioitdcftruite. Sa Majefté efpereque Voftre Alteffe
& MeiTieurs les Eftats accordent cét article à fes prieres,
& c'eft ce qu'elle m'acornrnendc de luy faire entendre
pjrticulieretnentdeia part. Faità Bieda ce αχ de luin
figne d'Eftrades.

De Koningin, begeercndeaen uw Hoogheyc, en
aen mijn Heeren de Staren te betuygen d'affeótie
engeuegentheyt, die fy hen toedraeght, beefc
gelooft hacr niit in een vorderlijcker fubjeö: tc konnen
doen blijckcn , dan met hen aen te bieden van hen
drit
d*yjm Ïaerden voer thien dagen
tc lecnen, om eeoige
aetillagh ran groot belangh uyt te voeren, op
vootw&et-
de dat de piffagie der gefeyde drie duyfent Taerde» gecon-
y^yeert en gcleyt fai worden door de troepen van.mijn
neeren de Staten, naerdeplaets > diedienftigh geoor-
oeelt fai worden, gciijck oock inhunweer-keeringh,
en dat na de veroveringh van de plaetï, die dooruw
«oogheyt aengetaft fel worden , mijn Heeren de Staten
aen t Heyr van haer Majcfteyt fullen lenen
drie duyfent
«wsnroii wi, opdatzynact dele byftant veifteféltt,

van haer zyde oock yets groot en vorderKjck migh aen-
vangen, tot welftaot van ^semeene faeck. HaerMa-
jefteyt verfoeckt met inftWtie aen uw Hoogheyt, en
aen mijn Heeren de Staten dat
d'oeffmingh van de Catha-
lijcke Religie
vry geconfer veert xy in de plaets, die gene·
men fai werden ; niet konnende, fonder haer geweten
te quetfen, een fecours van haer eyge Heyrkrachten ge-
ven , tot een conquefte , daer d'oeffeningh van de Ca-
tholijcke Religie verdelght fa! worden. Hare Majcfteyt
verhoopt dat uw Hoogheyt, en mijn Heeren de Staten
dit Artijckel op haer gebeden fullen toeftaen; en dit is
't geen, dat zy my bevolen heeft particulierlijck van ha-
rent wegen aen hem te doen verftaen. Gedaen te Breda »
defeix.Junius. Getelicntii'£j?rfli/ei.

?Pacc op toccbt bp rnbcbej^ecceneebepiia
teecbe ban gare Jilùo. ben 29 grgeben bit
ttoee-IebigöanttDooit.

QOn Alteffe & les Deputes de Meffieurs les Eftats Ge-
0"eraux acceptant avec bien humble remerciement de
1'offi-e dupreftdes ^oooChevauxpour dix jours qui
leuraeftéfaite de la part de fa Majefté & fon Alteffe
Royale-pour
txtcwfii u» tntreprife de gréndiffime impar-
tant*
; mais puur la rendte plus tacile & feure fon Alceftë
& les Deputes fusdits propofent & prient^fa Majefté &
fon Altefle Royale qu'il leur plaife outre les
3000 Cke·
vaux
prefter trois mil hammes de pkd , & Ie paiTage de ces
trouppes tant a cheval qu'a pied 1'era cfcorte par les troup-
pes de Meflieurs les Eftats felon Ie licu qui fera jugéà
propos, Gomme auflfy a leur retour: a condition qu'apree

la prifc de la place qui fera attaquée Meifieurs les Eftats
prefteront pour melme temps & condition à l'armée de
{iiAA]eQ.étrcìs mil hommes de pied, Gomme fon Alteffe
Royale defire. Faità Brada ce 29 de luin.

Son Alteffe & les Deputez de Meflìeurs lei Eftats Ge-
neraux dos Provinces Unies des pais Bas, ayans ven Is
demande a eux faite aveq inftance par le Seig. tPEfirades
de la part de fa Majefté que
l'ExercicedeUReligimCd-
iiiiitfw foit confervée libre dans la pUcc qui fera prife,
en fuccedant l'Execution, dont on eft convenu cejours-
d'huy, declarent
quUls rtmetteet Ie fusdit peint à Mef-
fiewsltsEfiets,ge»eraux/Msdits.
Fait a Breda Ie 29 dcjain.

SYn Hoogheyt. en de Gedeputeerden Tan mijn Hee-
ren de Staten Generael, met ootmoedige bedanc-
kingh aennemende dc prefentatie van drie duyfent
Paerden voor thien dagen, die hen van wegen haer Ma-
jefteyt, en haer Konmghlijcke Hoogheyt gedaen is, om
een
feer grotte aenfltg uyt te voeren. Maer om haer lich-
ter en fekerder tc maken, foo proponeren en bidden
fyn Hoogheyt en de voornoemde Heeren Gedeputeer-
den haer Majcfteyt en haer KonincklijckeHoogheyt,
dat het hen belieft, boven de
drie duyfent TaerJen, drie
duyfent mannen te voet
te Icenen : en de paffagi» van defe
troepen, foo te voet als te paert, fal door de troupen der
Heeren Staten geleyt worden naer dc plaets, die ëien-
ftigh geoordeelt fal worden , gelijckoock in hun weer-
keeringh : op conditie dat, na de veroveringh van de
plaets, die aengetaft fal worden, mijn Heeren de Sta*
ten voor een felve tijt, cnop gelijcke conditiën lenen
lullen aen't Heyr van hare Majefteyt drie duyfent man-
nen te voet, geiijckhaerKoninghlijcke Hoogheyt be-
geert. Gedaen te Breda, deleap. vanjunius.

Sijn Hoogheyt, en de Gedeputeerden van mijn Hc«r
ren de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
gefienhebbende het verfocck, inftantelijck acnhenge^
daen door de Heer
d''Eprades van wegen hare Majeft^t»
dat
d'i (fftmngh van de. Cttihelijcke Religie vry gcconier-
veertzy in de plaets, die gewonnen lal worden, verkla-
ren dat, indien d'uytvoeringhgelijckt, daer in men he-
den verdragen is,
fi ket voorgenoemde puntfttUea ten fnijm
Heerert de Staten Generaalvoorgeneemt.
Gedaen te Bredaj
dena^.van Junius.

^ulcjL-acnöm i^rrtogh %an ©jlfanji getappojieett
3Ön/l)ecft öe fr toe brtii· Oen Copitcyn Öf inonb toibetom
jaten bethlaccn 't gunt üoiglit ;

SO η Alteffe Royale ayaot veu la propofition de Vo-
ftre Alteffe & celle de Mcfficurs '

lc< Deputes s'eft:
refolu '


-ocr page 249-

255· Tweede Deel, van de

retolu dé luy donner !e fecours qu'ils demandent de
jóDa. Chevaux é-
3000. ho^es depied: pourveu que
Voltre Altefle & Medicurs ItìffEftats luy donnent un ef-
crit par lequel ils affeurent & promettentque
l'Exenice
de la Re/iport Catholique rtfira libre datislafUcequiJèraat-
commc il l ult accordc en la Villede ,

&cotnmeMclfieurslesEftatsGeneraux & Voftre Al-
tefléy oncconfencyencetetnps pourquelques confide-
rations, fon Altefle Royalle croit qu'elks ne pcuvent
pas eflrc plus jufte, que-les prieres de la Reyne& les
irennes : nepouvans en confdencejoindre dcs troupes
defa Majeftépourdeftiuirel'exercicede la
Religicn Ca-
iholifue.
Aquoyfon Aiteile adjoufte, que i'obJigaiion
yeft touteentieredelapartde Meifieurslcs Eftats parie
traiitédel'an oueft
àk^ueles placesdupartagede

mesdtts Seig. les Eftats eftens prife , ou j laìrra fexercice
delaReligimCatholi^uelibre,
Encasque Voftre Altefle
& Meli, les Ettats accordenc cc qu'cit porcé cydeflus
pour la
Rehgion, ion Alteflem'acomtnendéd'aiieurer
Voftre Altefle qu'jl fera tenir precifement fur le Canal
de Bruges au jour &lieu nomme par Voftre Altefle les
qooo. Chevaux hommes de pied protnis. Mais en

Gas de refus de cét arride de la Relïgiow, ded are ne pou-
voirprefterlesdites troupes. Son Altefle Royalle m'a de
sluscommendéd'afleurer Voftre Altefle qu'il fadlitera
c deflein de Mefl". les Eftats, & ceux de Voftre Altefle
par une puiflantc diverfion> foie devant l'Efcaulc, ou
ducoftedelamer, ou le Marquis de Carracene
eft allé
avec 6000. hommes. Lamboy & le Marquis de Leede
font aufly aux environs de
Tpur^ay Se J'Jfie avec fixmil
hommes i Le Due de Loreyne6r Lam boy font fur le pe-
tit Efcault. De forte que comme fon Altefle à tous les
Ennemis far les
bras, elle prie Volìre Altefle & Mef-
fieurs
les Eftats Generaux de femettre en Campagne &
entreprendre quelque chofe de Confiderable dans une
Conjuntlure ii importante , efperanc cette preuve de
ieurfincerité, 8cdeleuraflFca;ion. Son Altefle Royalle
j'eft extremement eftonné de ce qu'il eft public en toute
l'armée Ennemie , qu'il doit attacquer
Bruges avec
Voftre Altefl'e : eftanta bien informes qu'a on

leve des gens de guerre, &qu'ilya des pontons jett és,
pour faire, faire paflage fur Ie Canal, en cas que les
ponts foyent rompus , ce qui eftonne fon Altefle Roya-
le, eftdevoirquelefecrecn'eftpasobfervéen un affai-
re de tant d'Ìmportance,& de 1« que les les Ennemis peu-
venttirer un fi notableavantage, en desfaifant quelques
unes de nos trouppes detafchées : dont ladite Akefle
Royalle a voulu donner advys a Voftre Altefle pour y
apportar, s'il fepeut, quelquc remede ; fait à Breda le4.
de juillet figné,
Remond.

SYn Koninghlijcke Hoogheyt, depropofitie van uw
Hoogfaeyt, en die van mijn Heeren de Gedepu-
teerden geficn hebbende, heeft btfloten aen hem de
byftant van
drie duyfent Paerdev, en van drie duyfent man-
nen te voet
te fendei), op voorwaerde dat uw Hoogheyt,
en mi|n Heeren de Staten aen hem een gcfchrift geven,
door 't welck zy verfekeren en beloven dat
d'oeffettingh
•van de Catholijcke Relig,tevry fai bleven in deflaets, die
aengetafi fai worden,
gelijck in de btadt van Maeftricht
toegeftaen wiert, en geiijck mijn Heeren de Staten Ge-
nerael, en uw Hoogheyt daer in bewillight hebben in
defetijt )Om eenige in Gchten, die, geiijck fijn Koningh-
lijcke Hoogheyt gelooft, nietgerechtiger
konnen fijn,
dan de gebeden van de Koningin en van hem j niet kon-
rende in Confcientie de troepen van fijn Majeiieyt fich
fay anderen conjungeren , omd'oelïèningh van
de Ca-
tMi/ch Religie ce verdelgen.
Daer fyn Hoogheyt noch
byvocghc dat d'obligatiedacr toe geheel en volkomenis
van wegen de Heeren Staten, door het Traftaec van 't
Jaer 1635. daergefeght is
 de plaetfen , onder de

dtelmgh van myn gefiyde Heeren de Statenftaende, d'oeffe-
mnghiian de Catholytke Religie vryjal laten.
Ingeval dat
uw Hoogheyt en mijn Heeren de Staten accorderen hier
boven voor de Religie verdragen is , foo heeft fyn Ko-
ninghlijcke Hoogheyt my bevolen aen uw Hoogheyt te
verfekeren dat hy precifelijck op de vaert van Brugge,
ia dedsghenplaets, daer uw Hoogheyt geftelt, de be-
loofde drie duyfent Paerdcn, en de dri^ duyfent man-
nen te voet, fai doen houden. Maer incasvanweygci

rirgh van dit Artijckel der Religie verklaert hy dat hy dg
gefeyde troepen niet kan leenen. Sijn Koninghlijcke
Hoogheyt heeft oockaen my bevo'en uw Hoogheyt te
verfekeren dat hy het deflein van mijn Heeren de Staten,
en de voornemens van uw Hoogheyt fai facilitcren, en
helpen bevorderen door een machtige diverfie, 'tzy njer
de Schelde, of naer de Zeekant, daer de Marck-giaef
van Cariacene, met ƒ«
duyfent mannen getrockenis.
Lamboy en de Marck-gratf van Leede zyn oock om-
trent
Doornïck en Rijjfel, met fes duyfent mannen. De
Hartogh van Lottenng^ η tn Lamboy ayn opdekkyne
Schelde ; Jn voegen dat , dewijl fyn Hoogheyt al de
Vyanden op fyn hals heeft, hy mijn Heeren de Staten
Generaci, en uw Hoogheyt bid fieli te Velt te begeven,
en in foo important een conjunöurcyctsconfiderabel
byder hant te nemen, verhopende dit bewys van huo
oprechtigheyt en genegentheyt. Syn Koninghlijcke
Hoogheyt is boven mate verbaeft van dat in 't geheele
Heyr der Vyanden ruc^tbaer is dat hy mee uw Hoog·
heyt
Brugge aentaften fai ; wel informeert Zynde dat men
te
Slujs Krijghfvolck we/ft, en dat men bruggen mee fai
voeren , om over de vaert te geraken , in geval de brug-
gen daer af gebroocken 2,yn. 't Geen, 't welck fyn Ko-
ninghlijcke Hoogheyt verwondert, is te fien dat in een
faeck van foo groot beiangh het fecreet niet behorelijck
bewaert wordt , van
'c welck onfe Vyanden foo aen-
merckelijck een voordeel konnen trecken, verflaende
eenige van onfe troepen, die.van d'anderen afgtfchcy-
den zyn. Daer af fyn gefeyde Koninghlijcke Hoogheyt
heeft willen advys geven , om , indien het mogelijck is,
eenige remedie daer tegen te doen. Gedaen teBred»,de
vierde van lulius
164.6.

Wasgetekent

Remmd.

Denise Delibcratü Daec op seccfolbccct

bolflDi.

SOn Altefle & les Deputez de Meflieurs les Eftats
Generaux des Provinces Unies despays Baspromet-
tent au Roy Tres chreftien & à la Reync Regente
fa Mere, que la Ville
d'Anvers venant à tomber entre
leurs mains, ils y lairront l'ExercicedelaBf/z^wwCi-
tkoli^ue, Apoflolique, é" Romaine. fiire é" futUque, Fait
àBredaceii luillet 1646. figné
F.H.deNaffauw,Oi·
derick van Linden. WiUem van Linteho, Bouehorfl, Ruyfib,
A.Bieker, V.Uerherts. G.-van ^othergen , JeandeRu.
de, l. d'Andrée , J. van TJfelmuyden, G. van Santen, hc·
cordeavccl'originaleftoic figoé

Buygens.

SYn Hoogheyt, en de Gedeputeerden van de Hee-
ren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
beloven aen dc Chriftelijckfte Koningh, en aen de
Regente Koningin fyn Moeder, dat, indien defladt
Antiuerpen in hun handen komt te vallen, Zy daerd'oef·
feaìrìgiì ytn de Catholijcke, Apofiolifche en RoomfcheRt-
ligie vry en publyckiuWenUKn.
Gedaen te Breda , defe
11 van (ulius,
i6^6, Getekent F. H. vanNaffannit ΰί·
derick van Linden, Willem van Linteloo, Bouzhorfi, Raifcbi
A. Bicker, F. Her bert s, G. van Vosbergen , Jan vtm Reede»
l, van Andrea, I. van TffUmufde», G. van Santen.
Ac-
cordeert met hetoriginaeL

Wasgeteeckent

Huygtm,

(Stiocf) ontifc Ïtcncficie cniie Iimitatfebwit)itfc(tiit
actpclicl.

lOur explication de cequiaefté convenucejoar-
d'huy entre Monfieur delaTuillerie Ambafladew
extraordinaire du
Roy Tres-chrefliien, aupres
Meflieurs les EÖats Generaux des Provinces Uniei d«

pay»


-ocr page 250-

Nederlandtfche Vredc-handelingti.

. & Monficur d'Eftrades Envoyé par fa Majefté
e ÖcMonfieurIePrince d'Orangeaffillédesdepu-
"dfMeffeigneursles Eftats fusdits d'autreparC, fur ce
'^Vft de
l'Exercice libre é" fubitque de la Rehgion Catholi-
jpDfloÌiitit & Romatne
dans la Ville d'Anvers.il aefte
ίί"' jgciafé 5c accordé per ce prefent
articleficret, que
Lijfes qui pour cé: effec feront laiffees auidits Caiho-
rnuesdansIndite Ville<i'yiawri,feronc jufqucsau notn-
ί
Af aaatre, & icellespropres&fufBiantespourledit
Fait à Breda cc ii. dejuillet figné.

TOt verklaringh van 't geen, dat defe dagh verdra-
gen is tuilchen mijn Heer de la Tuilleric, Extraor-
dinaer Ambaffadeur van de Chriftelijckfte Co-
nlneh by mijn Heeren de Staten Gcnerael der Verec-
riehiie Nederlanden, en mijn Heer d'Eftrades, door
fvn
Majefteyt ge ionden, van d'een zyde, en mijn Heer
de Pfiace van ()(ange, gcadfifteerc van de Gedeputeer-
den der bavengefcyde Heeren Staten van d'aodere zy-
de, 'cge·^·!, dat
de vrye en openbare oeffeningh van de
Catholijcke Afofioüfche en Rootnjche Religie
in de Stadt
Antwerpen aengaec, is gefeght , verklaert, en verac-
cordeert door dit tegenwoordigh/firM/ ylrtijckel, dat
de Keicken, die tot defe efFeCl in de Stadt
Antverpen
aende gefeyde Catholijcken gelaten fullen worden vier
in't getal fullenzyn, endieb.quaemen iufSfant tot de
geieyde ocffeningh. Gedaeu tc Breda, defe iiJulius,
i(!+6.

Was onderteeckenj by den Heer Princeende Gede-
puteerde als het voorgaende. Sukx naemacister kennis
vandievanHollandtooLk vaiZcelandt gekomen zijn-
de , is quilijck opgenomen j eendeels om flc forme (want
het was een foorte van Traftaet : 't welck fonder laft niet
kondegefchieden) anderdeels om de materie 5 namelijck
de Religie. Dicrom die van Zeelandthet hebben gcdefa-
voyeert.

lang / al fctect ccnigc tncecTipn Baööe t>'!ïn»
fantctie cclracn
te fcljefp boo? .macctfcfiont
nae'tlluytenaan'topg^m lüeiEraitact /iicccgi»o?D?e
otntcbaccnnuBlacnDccm: eciiicU aocft iicöTaüaiHc»
tieitooab ορ
Bcrge i op Zoom chDê allwc tofït gljes
tméajqufeci : om te linlii-n te iPIjilippine Kyt Huift
gitiaen biec Coinpaiunicu parröcii fnOe üccl

Sitc.?ocr^omtcöalfntot Levendig m i)rt fcan^ fe»
touti tean D?ie Dupfcnt pafcOrn / rnbe Djieöupfentte
boet, êipn^oooiifpi WtoosijC^i Kitìan SSfcgenna
'tZa$· ©CH jnDe 16 tea^ met ijet Hfflfc tot Steec-
iten ; Daec na tot Loqueren ·. altoafc {jet ccnc eof Dc top^
Ie gelegen ciiöc enbtlljciJ
Teemiche, ccn €n|ïf f I boUcii
Inttoecpen aen ϋε jl)C{)clit)e Icggcnbe / ingcuomen rnüe
tetllout tocDec ücclatcn öccft; foo Dat Jjct bcffcinom
Antwerpen td beltgecen geljcElijcU tiecbtuccn : tot gioiv
te raiénocgen Dan öe Jfranfcbe: totlcRcctcocpcnoffe^
cour^ ban
600 j. man in'taianbtöan Waesbebjetjcn
OIooccniocttDille.
©nbcrtulTcöen toa^ niet alleen telBunficti/ maec

anthcgcItcnbeDe·

DOch in ben 0aee tulTcgen Die ban Bi

fcn^tactnebupcige ftiacütcenbe bifpute ubccÖEtfluy
tenofteyckenen, vetquafi,
ban befEbcntigljaCticulcn
ban Cccbcp ; al^ ooch obet 't becltlacen ()oe bjpbt Defen
fetaet bafl Vna^ acn be
Franfchclnterelten:<i2nb6Öie
banerlbeclanbtfpccialijch toilben batmenalnocltbe-
llQo;bert'infï(lecen op be confolibatie ban
'coverquartier.
IDaet: toat naecbec beboicen bie ban befen ^taet bcoen:
foobechlaccbcnDegipacnfclje/ bat
hebbende ccnsvaft
gheftelt het derde artyckel, dat yeder foude houden wat
hy hadde
(bolflen^ 't febenbe actpchd ban be inHtuciic)
fyghefint waren nieteenigh Cafteel of Huys meer over
te gheven als wat bedongen ende geadjufteert was. ®e

faccIunalfQo|iaenbe/fo ftm Den «iulöalbieeac&Oi

men be J&cecen ban M^ynertswijck, de Knuyc ende
van Nedtrhorft
(be ©ecc ban Mathenes alcecbe ftfcc
iijnbr) boenöe rappo?t enbe fulcpDaecnain göcfcbiift
otolebmnöeal^bolBöt:

149

acBtecboIflcnbe ©nfr gfnfituctie tot centenfeinrnt bait
» JBog. met be ^pienipotcntfattfen ban ^pagnitii
Piobifioneljicb bctacint enDe QcaDjuficcct teijrbbtn/-
gcltjch Die boojfliflccen bp ugo- jiöo.gclefnicnDetc»
gen^ be boojnonnbe inficuctie geconfccerit jQn.

fiÏn alfo tipt be lectiice en ©nfe monbelinge gccemon:»
(Iceecbebcbonbent^/ batecniglje poincten ban bclibe:>
catiebaecuptfiomentetcfultccen, op De tueltit u ©0.
HSog. naecDec ojbcce en cefolntie tot continuatiebec
booinoembe enbecganbcling tnet Dc^paenfrge@Icni-
potentiacifrn
\aat gbcceqniceect ; foo Qeblien b)p De fci>
üe ten ftnc boojfs. Ijicc acticulatim boo?ae|idt.

I.

VOoreerft, ülfoo op het derde artyckel raeckendè
de Meycrie van s'Hercogenbofch, nae alle xnoghe-
lijcke devoiren niet anders hebben kennen obtine-
ren, als dat de Souverainiteyt aen den Staet abfolute-
lijckghedefereerc, edoch het geeftclijcke ghereferveert
is, om een temperament tot wcder-ztjt» contentement
ghevonden te worden, daer toe wy niet ghelaft Zijnde ;
foo worden u Ho. Mog. verlochc, Ons op 't felve tem-
perament fulcx te lalteu > als de felve ten dienfte van den
Staet oorbacrlijck en dienftigh iullen houden.

En alfoo ghelijcke redenen militeren ten regarde var»
'c Marquizaec van Bergen-opiZoom, Baronnie van Bre-
da, en Landt van Cuyck verfocht Ons mede op 't felve
temperament in de voornoemde plaetfcn te laften.

Ende dewyl de poindlen raéckende de faecken van
Ooft-ende-Weft-India uyt de Inftrudtieghclichtzijn*
foo fullen u Ho. Mog. oock believen daer op te refolvc-
len, en ordre te gheven om met de AmbaiTadeurs van
Spagnien verhandek tc worden.

IV.

Ende alfoo d'Ambaffadeurs van Vranckrijck Ons ge-
noughfaem klaeghswyfe hadden vcrhaelt dat fy pduy-
rende Onfe Negociatie by de bpaenfche AtnbaUadeurs
noch fclfs door de Mediateurs, tot de onderhandelinge
van haer Intereflè niet en waren aengeroacnt noch yet-
wes voorgebracht daer door haer Negociatie konde a-
vanceren, en mits dien verfocht hebben Onfe onder-
handelinge met Spagnien wilden difFereien tot dat fy
volgens onderling Tradtaet, tot ghelijcke trappen met
Ons louden Zijn gheavanceert, het welck by Ons toe
noch toe achter volght zijnde, foo fullen u Ho. Mo. Ons
believen te gelaften hoe in toekomende Ons dien· aen-
gaende fullen hebben te gedragen.

Achtervolgende u Ho. Mog. ordre > hebben wy met
d'Ambaffadeurs van Vranckrijck op 'c negende poindt
getracht in conferentie te komen, om dienaengapndè
tot wederzijts verfceckertheyt een goede refolutie te for-
meren. Dan alfoo de voornoemde Heeren AmbaiTa-
deurs verklaerdennochonfeecker te zijn , hoe haer Nc-
gociatie met Spagnien uytvallen foude , en advenant
van die voorgenomen hadden het fiegende poind te di-,
rigeren : foo verfochten fy Heeten AmbaiTadeurs dat
wy daer mede eenigen tijdt wilden patienteren. Eynt-
lijck voor Ons vertreck daer op nochmaels ferieuielijck
aengemaent zijnde, hebben ghefeyt haer ftucken te iul-
len naefien, om haer fo veel moghclijck diesaengaende
te eflargeren, daer op door Ons fubyt vertreck niet ea
is gevolght. ^^

U Ho. Mog. ghelieven medeterefolverenhoeiijett
fich fai gedragen ontrent dc (kecken raeckende de Hanfe
Steden en fecuriteyt van de Commercien inde Ooft-
zee, daer van en 't gene daer ven dependeert voor de-
fen by Miffive acn u Ho. Mog,isopeninghgedacn.

De Heer Erts-biffchop 'van Casmerlck, een vap de
Spaenfche Pienipotentiarifen heeft aen Ons doen ghe-
langen de nefièns- gaende memorie, daer op u Ho. Mog;

iCot bolöDeninge ban u i^O. JIiao.ÖefeIuticop©n^ ; mede verfocht worden te refolveren,
tappoitbcn x^aulij 16^6. g&enomen. ^0gaenfiiec
neben^ be poincten enbe acticuIenDietopbectcoutoen

VUL

Wprt mede gheftelt in bedencken van u Ho. Mo. om


-ocr page 251-

250· Tweede Deel, van de

te vinden eenich temperament ten oplïchte van den
Rang ende Eertytulen te geven aen de Afgcfantcn van
de Churfurften, alfo wy meynen den dienift van 'c Landt
daeraentezijnghelegen. Ende was onderteeckent,
Bar
tolt -van Gent, Johan van Mathenejfe > 1- de Kr.ujt, G
■va» Reede,
wcrt gelefen den 17 Julij.

«©e ortiKulcn ί)ίε fp obcrqatjcn toacfn fcbcnf igf)/ tnei

Defe tptfl:Artyckelcn proviüonelijck verdragen tuiTchen
denAaibaflideur Extraordinarisende Plenipotentiarifen
van den Koninck van Spagnien ter eenre, ende d'Ara-
baflTideur Extraordinaris ende Plenipotentiarifen vande
Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter an-
dere zijde, ommegeintereerc te worden in het tradlaet,
'c welck ghemoeckt lal worden tot Munfter. gi^cfc acti'
ftulen toacEii gcnoucijfaem ban tooo?Dt tot iroojt / im·
itifc^infui)fianticconfo?iii ötn cccficn epfclj enDc pjo^
po(itie/fo Die Dp ï^lcnipotentiacifen ban öefen

^raet oljEfacntuaiDen 17 HDap 16^6. bicttebooi gc»
fielt: HUIecnDacIjctyr^llcticuly ai| gEnomcn aecom=
tn I)ct >n upts^laten : foo bat get in
pfart^ban 71 toiccDcn 70 acticuicn. gct Icfle actpchd
uiaé Qe claufulc faïutaic / dat dit alleen was fonder prse-
judicie ende expreffelijck voor behoudende te mogen
by-vocgen ende verdragen 'c geen boven de voorgaende
articulen noodigh ende dienftigh foude bevonden wer-
den.
©acc op bolflbbcn: Aldus gedaen ende ten we-
derzijden ondertecckeot in Munfter den
(Ijicc toa^ brn
öaob in bianclto)
wes onderteeckent : El Conde Penne-
randa , Fr. Joibph Ertsbiflchop van Camer ick, A. Brun.

55)u}5öani0c 70. 'JCctiruIcn bp De QljfmciDe giparnfcfje
onDfrtfrchfnt toaccn arn öc |)ecrfη iètactfctjc obergef
ÏPbCït : DciJgrlljcïi bp öeJ^Cil'fn önn Meynerswijck, van
Hetmitede
cnDc öe Knuyt Ql)ctcccitcnt / ftlacoööm cnöe
fcpöfi!
De Jï^ranfcöc bat tocDefom bare tegen iua^gclc»
QcnacnDc^pacnfcljf. «Biocb ccn^Öcε!^ om Ijct fojmu»
licc ban 'töooft (fp^ecchcnbE dat het niet was een trac-
taet, maercen provifionele over-eenkominge , om in
een traftaet te werden gheiniereett)
anbftDcd^ orti be
claufule faïutaic
van te mogen by of afdoen, fijo t)aö=
bfii DE filarDtrii banDc förfccn j^canfcljc te min funDa=
meni.

3frit Sr bbi ban frec goebci' banbt Dat bc i^ceccn 3ri'an=
frfjc en De ^pacnfcfjcbanbcginacnDatbic ban befm
iötacttot Jimnficc quaraen/ geheel Dibctfe/ ja rons
traciccoucfcn namen, ©e Hf eren jfcanfcbe/ ïjoeüjcl
f]cp?cfre laft öebbenbz / oin öc ^taetfclje te tcactrcfn
gtiijcft DiebanBenetien/aengaenDcb'eetflebifïte/ Ijant
cnDe rang 5 nirt tc min bcbbrnDaecopnocbnltijDtge--
töicanectt ·· in 't begin tuilOf η ban De narcDrr ojDjc niet
toeten, ©aer na pjccfenteecDen tocl Den i^cf i' ba» J!l5cp=
nect^Dcft tofl
te toilïcn laten boo? ingaen : niaec Dat
fp iieeren J?canfcl)tn tfiflonbt Dacc op tQilDcn bolgen.
©aecnapjcfenteecDenooeft Den Igeec ban iKatljenf^
te toillen laten boo?gacn/ maecbatfp Daet na / of ten
minile
pcüe meQe toiïDen bolQfn. 't Jl^elch allefii bp
Die ban Defen ^tart plat afgeflagen 5tjnDe / foo Ijfbbrn
ticllcecen jrcanfcïjetoelljaec gIjraccantnioDeect / eborö
met ceniglje ontoille enbrafheericIicpDt. dcc contrarie
fooöfbbcnbe^paenfetjefonDec eenige fixritatie/ fon=
DecitnigBeftoacigöept te maeclienalle^toat De^taet-
fcj)cinDe«ccmonienfouDen Ijcbben ftonnen toenfetjen /
aenljaetgeDefereert/ cnDealle imaginable upteclijehe
teechenenban tibilitept/ bjicntfcDap cnDegoeDe tDille
Betoont.

©efe gtoot^ljepDt Ijaöbin De ï^eecen d'Avaux cnDe
Servien t alceeDe in ben Hage en paffant beginnen te too?
ucH} fnDc(mctoffonDecIafl)DaecOeut begofl quaDen
Dienfi te Doen aen fjaec $toninth:€nDe feechec tot jìfòun=

fiDentie op De #canfcJje / cntw confiDentie op De S>paen=
feDe : maet De (feecen ίcanfr&e fpn geabufrcct abemer ρ
Deweentgebiebaectop^ maechteu cnDe DeDen gbeloo^
ben / Dat Defen ^taet nopt De courage fouDe Dojbrn beb^
6cn/ ont apart (al^ iminer^ ©?ancfergcft niet fouoc
toiHen g&ejamentliicR) te flapten.

^men jFtanfcbc jaSinitïec^ öebBeit öoit foo lang

fo meer t'onbicDf Sffieli "Λε Bcióont ober ^t öfrtè
0οο?Γ5. tuaer bàn ïccljte befcboiifnbJpt te ficn upt öais
gciiDf j[®cmojie :

[E Refident de France, ayanteuadvis de Munftef

^par lettre du ipdecemois, Qu'ilauroit efté fig^é
reciproquemetit paraucunsdcs Meffieurs les Plenj.
potentiaires de cét Eftat, 6c ceux d'Eipdgne un efcrit
contenant les points & articles de la Trefve , dont ils ont
convenuentreeux,y«»i
y faire mention aucu^je de l^oMi-
gationoueft cét Eftat de ne rienfatre, qae conjoindeKnt
aveclaVrance,
& fans en avoir donne communicaiionà
Meffieurs les Plenipotentiaires de Franco, Ce que ccuj;

de dega ODtremisdefalreapresqu'ilsenauroientrendu

compte à Meffieurs les Eftats Generaux des Provinccs
Unies du pays Basj & ledic ilefident ayant rgeuqu'i.
vanthier cela fut fait en l'aflemblée de leurs Seigneuriej,
il a creu eftre de fon devoir de leur rt-prefenter, qu'ü
n'auroit jamais penfé, qu'un tel efcrit euft peu fe paffe ·
en cette forme, puis que c'eft
uq efpece de Traini
reël,
ou les parties ont figné & non une piece de com.
munication telle qu'on fait d'qrdinaire pour venir 4 fe
firoples adjuflemens,. &d'autantque c'eft une atìion,
qui va direöement contrerobligationdesTraitiàfaiis
entre la France & Meffieurs les Eftats, delabonnefoy,
defquels dans Tobfervation fmcere d'iceux, la Reyne
Regentenevoudroit jamais douter, veula crcancepar.
faite, qu'elleàde leurfinceritéi piudence, gratiiudi,
& generofité.

Il fupplie leurs Seigneuries de luy vouloir déclarerpat
efcrit, ficettefignatures'eftfaitedeleurordre, adveu,
& confentement, ou non ; afin , que fa Majeflé ea
eftant informée, elle ne foit point lurprifeparlestap·
ports, qui pourroient luy cftre faits lar.sconnoiiTance
du veritable fondement d'un tei procede, remcttantà
leurs prudences, de confiderer, en cas que cela fe foit
paiTéàleurdefgeu , ce qu'ellesauront
à faire pour I2 ü·
tisfadlion de fa Majefté.

Il les fupplie enoutredenepolntprendfedeconcìu-
fion lurledit efcrit & rapport, ny fur les points d'efciair-
ciilèmentdemandezpar leurs PlenipotentiaÌres,quepre-
mierement la Reyne Regente ou Meffieurs iiss Mici·
ftres, qui fontà Munfter, n'aycnt, enconformitédci
Traitttz, en communicationdecequis'eftpafléjd'au.
taiit, queceferoitvalider&confirmer une adiontrcs·
contraire à labonne corrsfpondance qui doit eftre obfcr-
vée entre la France & cét Eftat dans le cours de cette Nc-

gociation , & de plus tres-prejudiciable au.Y Intereib
communs, en ce que les Efpagnols ont en faitcdecét
Efcrit,
remfly leurs feufìes d'uve Croyante toutecertm
de la Cotitlufon de ìaTrefve particuliere evec cét Εβαί, cc
qui Itur fait plus liberalement faire des efforts de bourfe,
òcles retient des refoiutions que le deftfpoir It ur aurei:
fait prendre, utiles aux uns& aux auttes, commecn-
core il fe voyeque depuis que les Plenipotentiaires d'Ef-
pagneontconccu une vaine cfperancc de pouvoirtan:
gflgner dans cét Eftat, que dele divifer&leparerd'avK
la France, ils fe font retenus de toute Neguciation
lìnee·
re avec ceux de fa Majefté, n'ayant fait que des propa-
fitions vaguésou fi fort au deflbus dela raifon, qu'ilà
iuffifamrrient paru de'Icur mau/aife intentior-i Car quojf
qu'òn vciiiliedirc , que leur Negociation foitaucantea
plus avancée avec la France, qu'aveccet Eftat, cela ne
le trouvera jamais; n'ayans point
encore juiqueàpft-
fent fait de Propofitionsreëllesquifuffcntaucunement

tolerables, & il eft certain que rien ne releve leur cou-
rage, quecétefpoirdedivifion, dans lequelils fonten-
tretenus, jointes à cela , jenefcay qu'ellesw/m^'we-
i/fw; é" revelutioHs, aulquels ils ne deuroient pluss'éttefi-

dre, aprcs y avoir ette trompés depuis l'avenementda

Roy à la Couronne, & l'heureufe Regencedela Rey»"
fa Mere, fecondée d'un tres-fage & tres-prudent Con- ■
feil, outre ce qui fe voit de toutes parts dans la force S
conouirte des armes de Icur Majeftés: tellementquci
quoy qui peurt arriverdel'artificedenosEnnemis. Hy
àiieuu'e perer&de croire, Dicu aydant, que quiDO
la France demcureioit feulesuK mainsaveceux, elies^
roit plus de charges à porter, Mais n'en feroit pas
ruynéè
p:ur,;ela.FaitàIaH3yelci7jourdejuillet 16^6 figo®
Brafet. D·'


-ocr page 252-

Ncderlandfche Vrede - handelingh.

%

De Relident van Vranckrijck, vanMunfteradvys
gehadt hebbende door een Brief van den 15 van
defe Maendc, dat'er reciproquelijck geteeckent
vjs door eenighen van mijn Heeren de Volmachcigh-
den van defen Staec, en de geenen van Spanjen, een ge-
fchrift vervatcendé de punten ende Artijckelen van de
Trcves, daer af zy onder hen verdraghen zyn, fovder
Jjer in tenighe mentie te maecken uan ά'obligatie . daer in
iifen Stuet is 1 van niets te doen , dan c$njun3eiyck met
Vrmkrijcl!· en fonder communicatie daer af te gewen
aen ra'jti Heeren de Volmachcighden van Vranckrijck.
>[ Weltk de geenen van defe zyde uytgeftek hebben tot
dat zy à'iet af reeckcningh gegeven fouden hebben aen
mijn Heeren de Staten Generaci der Vereenighde Ne-
derlanden : endcgefeydeRefident, verftaen hebbende
dat dit eergifteren in de Vergaderingh van haere Ho.
Mog. gcdaeo wierdt, heeft geioofc dat het zyn devoir en
plicht was aen hen te vertoonen.

Dat hy noyt gedacht fou hebben dat men foodanigh
ccn gefchrift in defe forme fou hebben konnen paflieren ,
dewijl't een fpecie van een
nèle en dadel^kehandelingh
is, daer de pertyen geteeckent hebben, en niet een ftuck
ïjn ibodanige communicatie , gelijck men gewoone-
lijck maeckc, om tot fimpleadjuftemeoten en verefFe-
iiingen te komen, en dewijl't een aöie is, diedirefte-
lijckgaet tegen d'obligatien, die tuiTchen Vranckrijck en
mijn Heeren de Staten ghemaeckt zyn , van weickers
goede trouw, in de fincere obfervatie daer af, de Re-
gente Koningin nimmer fou willen twijfFelen, uytoor-
fieck van het volkome vertrouwen , 't welck zy van hun
oprechtigheyt, voorfichtigheyt, danckbaerheyt en edcl-
moedigheyt heeft.,

Hy bidt hun Ho-Mog. hem te willen fchriftelijck ver-
klaren of defe teeckeningh met hun order, believen en
toellcmmingh is gefchiet, of niet; opdathaer Maje-
ileycj daer af geinformeert zijnde, niet verftrickt en
overvallen wort door de rapporten, die aen haer gedaen
tonnen worden fonder kennis van't ware fondament van
foodanigh een handel, ftellendeaen hun voorfichtigheyt
cn voorforghe, t'overweghen, ingeval dit buyten hun
weeten gefchiet, wat zy tc doen fullen hebben totfatis-
ftftie van hare Majeftcyt.

Hy bidt hen oock geen befluyt tc nemen op 't gefeyde
gefchrift, en rapport, noch op fchriften van verkla·
ringh, door hun volmachtighden verfocht, voor dat
eerftelijck de Regente Koningin , of mijn Heeren ,
baerbedienaers, die tot Munfterzyn, in conforinitey:
der Traftaten, communicatie gehad hebben van 't geen,
gebeurt is, om dat het fou zyn confirmeren en bekrach-
tigen een adtie en handelingh, die ftrydigh is tegen de.
goede correfpondentie, die geobferveerc behoort te
worden tuflchen Vranckrijck en defen Staet in de cours
van defe handelingh, cn daer by heel nadeeligh voor de
gemeene intereften , namelijck hier in , dat de Spanjaer-
den, In gevolgh van dit gefchrift,
hun vokken vervult
ketien met een feecker geloof van 'i befluyt van de farticu-
lie-:e Treves met defen Staet,
't welck hen mildelijcker po-
gingen van de beurs doet doen, en hen van de refolutien
if houdt, die de wanhoop hen had doen nemen, en die
nut voor beyde v/aren. Gelijck men oock fiet dar, fcdert
de Volmachrighden van Spanjen een ydele hoop ontfan-
gen hebben van foo veel op defe Staet te konnen winnen,
dat fy die konnen verdeelen, en van Vranckrijck af-
fcheyden, fy fich van alle oprechte handel met de Vol-
machtighden van fijn Majetteyt afgehouden hebben,
niett anders gedaen hebbende dan ydele propofitien, of
foo verre buyten reden , dat hun quade intentiegenoegh
gebleecken is. Want fchpon men feggen wil dat hun
handelingh foo veel of meer ge vordert is met Vranck-
rijck , dan met defe Staet, foo fai nochtans nimmer fulcx
waer bevonden worden ; dewijl Zy tot noch toe geen
re-clle en dadelijckc propofitien gedaen hebben, die
cenighfiots verdrsgelijck zijn : en 'tis feecker dat niets
hun gemoet verheft, dan defe hoop van verdeelingh, in
de welcke zy gehouden worden. Voeght hier by ick weet
niet welcke
fifoenen van invaUen en revolutien, op de
welcken zy niet meer behoorden te hoopen, nadatfy
wer in bedrogen fijn geweeft federt dekomftdesKo-
»'nghs tot de Kroon, en dc geluckige Regente enbe-
251

ftierlngh van de Koningin fijn Moeder, en een feer wijfe
en voorfichtige Raedt gefecondeert, behaWen't geen,
't welck men van alle zyden fiet in de kracht en'tbeleyt
der wapenen van hun Majefteyten in voegen dat, het ga
foo't wil met de lift onfer vyanden, men middel om te
hoopen en te gelooven heeft, dat fchoon Vranckrijck
alleen handt-gemeen met hen bleef, zy wd meer laiten
fou hebben te dragen , maer nochtans, met Godt» hu lp,
daer om niet verdelght worden.

Gedaenin den Hage, defen 17 dagh van Julius

Gctceckent.

Β R A S S E Τ.

cBnbc nocg naDic upt be P^opoflc ban t»en ItoninabT.
Fcanfcgcn ^mbaffabcuc fetiect tocb» gcRomcn ban
SSjföa/ ban Hen ü ^uguflu^.

Messie urs,

SUivant ce que Vos Seigneuries me tefmoignerent
hier dedefirerparefcritiapropofition , quejefisde
bouche à leur Aflemblée, la voicy en fubftance, & cc
que i'ay pü retenir des mots dont je me fuis fervy.

Que les divers bruits qui couroient tant icy qu'sl'ar-
mée, de ce qui fe paffe dans la negociation de la paix
generale, m'obligeoient eftant fur Ie point de retourner
en Franco j d'avoir recours à vous, pour Ì9avoirce que
j'auroisàrefpondre auRoy mon Maiitre, &àlaReyne
Regente fa Mere, quand leur Majefté me demanderont
Compre de l'Eftat auquel ierademeurélcur Service en
ce pays; & particulierement fur ce qui fe public
Trefve cMclueentre leRoyd'Efpagne&cesProvinces,
^Jìgnéepar trois de MeJJieun Fas Amhaffadeurt, qui font
à Munfter. le vous en demanday l'efclairciflement,
Meflìeurs, pour ce que ce procede mefemble fi éftran-
ge, & fi contraire aux Traittés, qui font entre la Franco
éc vous ; & à la fincerité avec laquelle Vos Seigneuries
ont tousjours obfervé leur parolle, qu'encore bien que
j'entende
gu'ufi certain qut efl dans les affaires, n'eit point
hefité de dire en prefeme de phfieurs, que Pen fouvoit trom'
per la Frame.
11 ne me peut entrcr dans 1'ame que tant de
perfonnes fsges & qualifiéci, qui compofent cettcgran-
de & puüGfante Republique, approuvcnt un tel difcours,
& moins veülllentlemettreen pratlque. levousdecla-
reray neantmoins, Meflieure, que j'cftois un horamc,
qui ne pouvois luger des chofes que par les apparencet, &
par les aftions. Que j 'ofois bien dire eftre en quelquei un«
tout à fait contrairfs, à ce quenousaurionsfujetd'at-
tendre de Miniftre dependans d'un Eftatjoint au noftre
dés fa naiflance, & qui en avoit reeeu de fi grandes 6c
de fi re'iterés marqués d'aflèdtion : (^e je vous efti-
mois , Meflieurs, fi juftes que quand je vous auroisex-
pofécequi memettoit en foubgon:VousavoiicritZ vcus
mefmes , que je n'eftois poìnt poiTedé d'une terreur pa-
nique, mais d'une crainte legiiime, & qui pouvoit
tomber fous le fens des honïmes mefmes les plus con-
ftans ; le vous dis, Meflieurs, que vous n'ignoriés par
les Traittés qui avoienteiléfaits entre le RoySr Vous,
lefquels eftoient en
β grand nombrt, qu'il ieroit en-
nuyeux de lesrepetter, Quejem'arreftoisfeulementà
ceux de
trente-cinq & de quarante-quatre. Le premier
defquels nous fervoit dc regie pour la guerre, &lefe-
cond, pour nous dirìger dans la negociation de la paix :
Que Vos Seigneuries ffavoient bien queceTraitténom
preièrvoit de marcher d'un pas égal dans ladite Negocia-
tion, de nelapointavencer l'un plus que l'autrc, &
de faire à nos Ennemis communi toutes Ics declaratlons,
qui feroient defirées par l'un oul'autredenous, &de
nous entre-ayder. Que bien loin d'obferver ce point,
MefBeurs Vos Ambaffadeursou pour le moine, quelques
uns deux, non feulement avoientpouflë leur negocia-
tion plus avant, que la noftre, que jq pouvois dire avec
verité n'eftre pas commencée. Mais aVoient arrefté &
figné avec les Ambaffadeur» d'Efpagne feptante & un ar-
ticlc, qui regloienc tous les diiFcrens, que cét Eftat
à
avec les Efpagnols, fint faire mention de nous, nyavoir
efgard ause Inftances, que Meflieurs let PlenipotentÌai·

TCS

ί


-ocr page 253-

25^ Tweede Deel i van de

r« de France leuravoienc faittesdcDepaspafleroutre»
& contro la parolle, qu'ils leur avoient donnée de ne les
pas Cgner ainfy au lieu de nous eotre-ayder les uns les au-
tres fuivant qu'il eft porte par ledit Traitté de
quarante
^uatre^ Mcsdits Sieursvos Ambaffadeursempefchoient
par ieurs precipitaüon, que nollre Traitté ne s'avan-
caft; Et J'ofay dire, Melfieurs, que s'ilsavoient yefcu
avec nous en plus deconfidence, & tefmcigné plus de
fcrtné envers nes Ennemis commune JII y a long- temps,
que Vous& nous ferionsd'accord ; I'adjouftay que nous
lecevions par leur procede un finotableprejudice, que
quand quelqu'un feroit à tafche de nous malfaire, il ne
pourroictravaillerplusutilement. I

En continuant les caufes de mon foubgon, je repre-
ientay à Vos Scigneuries qu'il me paroifloit fort eftran-
ge, que les Efpagnols, qui eftoient vos Ennemis irre-
confiliables, & avec lefqueis vous faifiesdepuisquatre
vingts-ans la guerre j paruCTent plus informes de vos in-
tention» , que nous, qui eftions vos
VeritabUsé" effron-
•uésamis.
Q^'ilne vouseftoitpoint inconnu, Meffieurs,
que lefdits Efpagnols n'euffent publié dés Ie commen-
cemenc de cette aonée d'eftre affeurés,
que Vosarmes ,
Tpagiroient foint,
quelque diligence que les Francois
puiCTent apporter aupres de Vous > & que Ie malheur
vouioit,
ou la mauvaife rencontre qu'ils fe trouvoient
prophetes, pui» qu'apres avoir retardé jufqucs au
zo
dc May la Ratificaiion du Traitté de Campagne fait
en Avfilj que vous donnés douzc cents mil livres,
lufques au ao de Juin , eft laiflé inutile cinq ou fix·
jours, faute de pourvoir aux chofes neceiTaires, un
fecour* de trois m.il Chevaux, & de trois mille hom-
mes de pied, qui fuivant vos Inftances Vous avoit efté
amené juiques fur Ie Canal de Bruges par fon Alteffe Ro-
yalle. Onde du Roy mon Maiftre, & Monfeigneur Ie
Due d'Anguien premier Prince du fang, maintenant
pour accomplirces propheties, &donnerliberiéàtou-
les lesForces d'Efpsgnedenous retomberune autrefois
fur les bras, Meffieurs Vos Deputez, qui fontàl'Ar-
més eftoient allés vers Monfieur Ie Marelchol de Gram-
mont, qui commande ce fecours, luy denoncer qu'il
eftoit impoffible de lien entreprendre, & partant qu'il
fongeaft à fa retraitte, & leur demandali: les chofes
qui luy feroient neccffkires pour la Favorifer : fi cela ,
Meflìcurs, eftcapablededonnerjaloufie, àquin'a pas
le don de lire dans le Cceur des hommes : & fi de ces for-
me» d'agir nos Ennemis communsneprennentpas vi-
gueur à noftre prejudice & au voftre, je le foubmis,
Mellìeuts à voftrejugement. le vous laiiTay aufly à juger
fi cen'eftoic pas tacitementconfirmer ce traitté ouarti-
cles, fignez, que l'on nous veut faire paiTerpourdcs
papiers volants ; le vous demanday donc, Mellìeurs, au
nom du Roy mon Maiftre ; qu'il vous pleuft me decla-
rer nettement quel eftoit l'Eiprit de l'Eftat, que j'en-
tendois de plufieurs eftre efloigné de toutes ces con-
vencions particulieres, fi ledit Traitté ou articles fignez
l'eiioient de fon aveu & reprenant ce que vousaurez
veu dans le memoire, qui vous a eilc prefenté par Mon -
fieur
Braffet, Refident icydelapartduRoy, fi voftre
Jntention n'eftoit pss dedemeurer fcrmes dansl'obfer-
vation desTraittez, sfia que felon Vos refponces le Roy
mon Maiftre fe puft reiglerj l'ajouftay qu'efperantde
de vos prudences, que vous ne voudriez pas changer
des Ennemis reconciliez ou pour mieuxdireforces par
l'apprehenfion de tout perdre ; à faire le femblant de
l'eftre contre d'anciens amis qui vous avoient toQjours
donné des aflìftatices j'attendois de Vog Seigneurics
qu'elles Ordonneroient ferieufement àceux, aufquels
elles avoient commis à Munfter le foin d'unenegocia-
tionlfi importante, de vivre avec Meflìeurs Ics Miniftres,
qui y font dela part du Roy, de forte, qu'ils euffenc fujet
à l'avenir dc ceflerleursjuftes plaintes de tant&fi nota-
bles prejudices, que Ics affaires du Roy avoient receiies
faute de bon Concert des Voftresavec eux 5 j'auroisre-
battu,Mefficursjd'avantagecepojnt, fijen'avoisbien
fςeu que Vos Scigneuries font plainement informées de
ce que je pourrois dire de plus. Voilà, Meflìeurs, furquoy
je vous demanday refponce par efcrit, & s'il vous plaift
promptement, afin d'avoir matiere eftant en France
d'cxercer la palfion que j'ay pour Voftre fervice3 Entrc-
tenant autant qu'en moy fera, la bonne Correfponden.
ce qui a toùjours efté entre la France & cét Eflat.

Je vous fis aufly inftance, Meflìeurs d'envoyer Voft,«
Flotte fur la cofte, iuivant l'obligation en laquelie, vous
eftes de la faire par noftre Traiité dc Campagne ; afin
de Favorifer lesdeflèins de fon Altefle JR-oyalle Mon.
feigneur le Due d'Orleans, qui eft avec fon Arméedu
coftédelaMer, qui fetrouve libre pour tousceux,
πμ
fe -voudroient de ce cofté oppoier à nous, n'y ayant un
feul Navire des voftrcs.

Je vous reprefentay aufly, Meflìeurs & demanday de
faire ccfler par Voftre authorité les pourfuites, qui f^
font par quelques Maiftres de Navires, dans
l'AdmirauK
d'Amflerdam contre les cautions, qui onteftedonnées
aufdits Maiftres pour feureté de leur payementduftct
de quelque Navires qu'ils devoient efquipper pour
Service de fon Altefle Royalle, dontreiFtétaeftée®.
pefché par l'Eftat, fans en avoir pùjufquesicyapptja.
dre la raifon, puis qu'il femble que ce foit unechofc
libre, & que cette grace n'ait pas efté deniée a la
SueJt,
au Damemarc, ny à la Republique de Fini/e·, £fti'.
mant, Meflìeurs, que Vos Seigneuries trouvctront
jufte, puis que l'Eftat nous ofte lemoyendenuusfct-
vir defdiis Navires; que ce mefme Eftat nousgaren·
tifle des pourfuittes que lefdits Maiftres font contts
nous.

Faitàla Hayele AmiiSf/Vywijourd'Aouft 16^6.

Signé

De la Tuillerie.

Myn Heerem,

VOlgcnde'tgeenuw Ho. Mog. my gifterbetuygh.·
den van depropoCtie, die ick mondelijck lothun
Vergaderingh dee, fchriftelijcktebegeeren, foa
fìe haer hier in fubftantie, en 't geen, 't welck idc
van de woorden, die ick gebruyckte, heb konnen ont-
houden.

Dat de verfchey de geruchten, die liepen, foo hier,"
als in'cHeyr, van'tgeen in de handelioghvandegt-
nerale Vrede gebeurt, my verplichtCH, op puntiyn-
de van weer in Vranckrijck te keeren, toevlucht tot uw
te nemen, om te weten wat ick t'antwoorden zou heb-
ben aen de Koningh mijn Meefter, en aen de Regente
Koningin, fijn Moeder, als hun Majefteyten myre-
keningh van den Staet fouden eyflchen, indeweicke
hun dienft in dit landt gelaten fai zijn, en befonderlijdc
van'tgeen, dat ruchtbaer gemaeckt wordt
vaneenk·
floBten Treves
tuflchen de Koningh van Spanjen en defe
Landticbappen, en geteeckent door drie van mijn Hee-
ren, U Ambaflkdeurs, die tot Munfter zijn. lek vraeg-
dc U naer de verklariogh daer if, mijn Hecren, om
dat defe handelingh my foo vreemt dacht, enfooflry-
digh met de Traótaten', die tuflchen Vranckrijck en
U zijn , en tegen d'oprechtigheyt, met dewelckeU
Ho. Mog. altijdt hun woordt geobferveert hebben, dat,
fchoon ick hoor fepgen,
datfetckerman, die ini οξύ·
ren is. niet gefikroomt heeft iniegemtoordigheytvanvtil
tejeggen. dat men Vrancknjck kon bedriegen,
niet in mijn
gemoet kan indringhen dat foo veel wijfeéngequalifi-
ceerde Perfoonen , die defe groote en machtige Kepu-
blijek maecken, loodanigh een reden fullen approbe.
ren, en noch min willen te werck ftellen. lek fai uw
nochtiins verklaren, mijn Heeren, dat ick een man
was, die niet van de dingen kon oordeelen, dan nier
defchijn, en naer de wercken : dat ick wel durfde feg-
gen dat ick in eenige dingen heel ftrydigh was in 'tgcen,
dat wy oorfaeck hadden van Minifters te verwachten,
die van een Staet dependeren, die van haer geboorte
acn d'onfe gevoeght is, en die daer af foo groote «1
veelvoudige teeckencn van aiFeilie ontfanghen heeft;
dat ick uw, mijn Heeren, foo gerechtigh achte, datf
fchoon ick uwal vertoonde 't geen my in twijfFcl ftelde,
ghy felven bekennen zoud dat ick niet van eenydele
fchrick befeten was, maer van een wettighe vrees, β»
die oock de geeft der verftandighften felven innemen
ban. Ick feydc öw, mijn Heeren, dat ghy niet 00-
kündigh cn waerdt in de Tradtaten, die tuflchen àe

Κο·,


-ocr page 254-

Ncderlandfche Vrèdc-handelingh. 253

Koning en u gemaeckt waren,dewelcke in foo groot getal
waren,^at hcc verdrietig foude z,ijn hen te repeteren, dat
icit niy alleenlijek hielt aen de Traftaten van
vijf en dertig
tnvUr envetrtigh,
'teerfte van de welcke ons diende tot
eeoregtl voorden Oorlogh, ende het tweede om ons te
jiiigeren in de Negotie en iriandeling van de Vrede, dat
uHo.Mog. wel willen datditTradtaet onsvoorfchreef
meteengeiijckepasindegefeydc Handelinghte treden,
hjer niet ra^er d'een dan d'ander te vorderen,en aen onfe
gemcene vyanden te doen al de declaratien,diedoor d'een
of door d'ander van ons begeert fouden worden, en mal-
kanderen te helpen , dat verre van dit punt t'obferveren
mijn Heeren, u Ambaffadeurs, of ten minften eenigen
vai)
hen,niet alleenlijek hun Handeling verder hadden ge-
dreven dan d'onfe, die ick warelijck mach feggen niet be-
eonnen zijn, maer met d'AmbaCTadeurs van Spangien
gearrelteert en ghetekent hadden ηι ·. Articulen, die at de
differcnten regelden, die dcfe Staet met de Spangiaerden
fonder mentie van ons te maken,noch acht te hebben
opd'lnitantien, die mijn Heeren de Volmachtigden aen
hen hadden gedaen van niet voort te gaen,cn tegen de be-
lofte, die fy aen hen ghedaen, hadden gegé ν en> v«n hen
niet le tekenen j in voegen, dat in plaets van malkander te
helpen, volgens 't Verdtag van wr
en vemig.Tc\\]n gefey-
d:Heeren, u Ambaffadeurs, door hun verhaeftingh en
verylingde voortgangh van onfe Handelingh verhinder-
den; enickdurfde feggen, mijn Heeren, dat indien fy
met ons in meer confidentie gheleeft, en meerbeftandig
hcyc tegen onfe gemeene vyanden betoont hadden, ghy
en wy al over lange verdragen fouden zijn. lek voeghde
bier by,dat wy door hun Handelingh foo merckelijck een
prejuditie en nadeel ontfingen,dat fchoon ycmant dienft
dede met ons quaet te doen, hy ons niet meer fou konnen
plagen, lek d'oorfaecken van mijn vermoedencontinue-
icnde, vertoonde aen u Ho. Mog. dat my feer vreemt
fcheen dat de Spangiaerden, die u onverfoenelijcke Vy-
snden waren, en tegen welcke ghy 80.
J aren lang d'Oor-
iogh had gevoett, bleken meer geloformeert te z.ijn van u
ibteatie, dan wy, die u
-mare en ie^roefde iparin j dat het
mijn Heeren > aen u niet onbekent was dat de gefeyde
Spangiaerden zedert het begin van dit laer verkondight
hadden dat fy verfekert waren
dat u toa^enen niet fouden
mtken.
hoe groote naerftigheytde Franfchen by u fou-
den doen; endathetongeluck, ofdequade ontmoeting
wilde dat fy Propheten bevonden wierden,dewijl,na dat-
men ghetardeert had tot den lo. van Mcy de Ratificatie
van de Handelingh van d'optocht,in April gemaeckt,dat
u
tneelfhondert duyfent ponden geeft, tot de ao. van lu-
nius : dat by gïbreck van voorforge in de nootfaeckeüjc·
kedingcn, vijf of fes dajhen onnut gelaten is een fecouri
van
dne duyfent Paerden jen drie duf/ent Mannen te Voet,
die volgens u inltactien, aen u gebracht waren tot aen de
Vaert van Brugge door fijn Koninckl. Hoogheyt, Oom
van de Koning mijn Meelter, en mijn Heer de Kertogh
van
Anguin, eerfte Prince van den Bloede. Maer oih defe
Prophecien te vervullen > en aen alle de Heyr-krachten
van üpangien vry heydt te geven van ons weer op den hals
tskomen, foo zijn mijn Heeren, u Gedeputeerden, die
in 't Heyr zijn, naer mijn Heer de Marefchal van
Gram-
wMi gegaen, die over dit fecours commandeertj om hem
aen te feggen dat het onmogelijck was yets aen te vangen,
ea dieshalven dat hy op fijn vertreck foude dencken, en
naer 't geen vragen, 't welck hem nootfakelijck foude fijn
om fijn vertreck té favoriferen. Of dit mijn Heeren,
machtig is om jalouzy en ergwaen in de geen t'ontfteken,
die de gaef van in de harten der menfchen te lefen, en
of
van defe forme van handelen onfe ghemeene Tyanden
geen vigeur en kracht nemen, tot ons en u nadeel,ftd ick
m ijn Heeren, aen u oordeel, lek liet oock aen u t'oorde-
T Λ wasmetftilfwygen beveftighen dit

irattaet, ofdefegeteeckende Artijckelenj die men ons
voor vliegende Gcfchriften wil doen deur gaen. Ick ver-
locht dan aen u mijn Heeren. in de naem van u Koningh
mijn meefter, dat het u geliefde my oprechtelijck te ver-
Klaren hoedanig de geeft van Staet was,die gelijck ick van
veel verilont, vreemt was van alle defe particuliere con-
vcnrien en verdragingen, of't gefeyde Traö:aet,of de ge-
eltende Artykelen by u bekent waren, en herhalende
t gecD ghy gefien hebt in de memorie,die u geprefentecrc

Is door mijn Heer Braffet, hier Refident van des Kònings
w egen, of u intentie was in de Trailaten bcftandig te bly-
ven, op dat de Koning mijn meefter figh naer u antwoor-
den iou mogen regeleren. Idt voegde hier by dat ick vaii
u yoorfichtigheyt verhoopte dit ghy niet foud willen ver-
wiflëlen veifoende, of eer overweldigde vyanden, door
de vrees van alles te verliefen, mêt fchijn te maken vaö
iulcx tegen oude vrienden te zijn, die altijt afTiftentie aen
u hadden gegeven: dac ick van u Ho.Mog. verwachte dat
fy ernftelijck aen de genen fouden ordonneren, aen de
welcke fy de forg van foo gewichtigh een Handelingh te
Munfter hadden bevolen, met mij η Heeren de Minifters,
die daer van wegen de Koning zijn,foodanig te leven,dac
fy voortaen ftoffe fouden hebben om afte laten vanhua
gerechtige klachten van foo veel en foo merckelijcke pre-
juditien en nadeeIeD,die de faken deis Konings ontfangcü
hadden by gebrek van goede ovcr-een.koiiiinK der uwen
met hen. Ick zou mijn Heeren, voortgevaren nebben,in-
dien ick niet wel geweten hadt dat uwe Ho, Mog. volko-
mentlijck geinformeert zijn van'tgheen, dat ick u meer
fou konnen feggen. Daer fiet ghy, mijn Heeren,waerom
ick fchriftelijck eh foo 't u belieft, vaerdiglijck antwoordc
eyfchte, om in Vranckrijck zijnde, de paffie, die ick tot u
dienft heb t'oefFenen, onderhoudende, foo veel in my fai
zijn,de goede cotrerpondentie,die altijt tuffchen Vranck-
rijck ende defen Staet heeft geweeft.

Ick verfücht oock ernftelijck van u, mijn Heeren, dac
gby u Vloot op de Kuft foud fenden volgens d'Obliga-
tie daer in ghy zijt, door hét Traöaet van onfe optocht,
otn fulcx te doen, om te favoriferen de deffeynen van Gjn
Koninckl. Hoogheyt, de Hertogh van Orleans, die met
fijrj Heyr op de Zee-kuft is, dewelcke vry en leeg bevon-
den wort voor al de genen, die figh aen dele Zyde teghen
ons willen ftellen, dewijl daer niet een eenigh Schip vaii
d'uwenis. Ick vertoonde oock aen u, mijn lEieeren, en
verfocht te doen ophouden door u authoriteyt de pour-
fuicen en vervolgh, 't welck gedaen wordt 'door eenighö
meefters van Schepen in d'Admiralitey t van Amfterdam,
tegen de cautien, die gegeven hebben geweeft aen de ge-
feyde meefters, tot verfeketingh der betaling van de huyr
van eenige Schepen, die fy toeruften fouden ten dienft
van fijn Koninckl. Hoogheyt, daeraf d'uytwercking be-
let heeft geweeft door de Staet,fonder de reden daer af tot
hier toe te konnen hebben verftaen, dewijl het fchijnt dat
dit een vrye faeck is, en dat defe gunft niet heeft ghewey-
gert geweeft aen
Sweàen. Oenemtrckén, noch aen de Re-
publijck van
Venetien, achtende mijn Heeren, dat uwe
Ho. Mog. gherechtighfullen vinden, dat dewijl dc Staet
ons de middel beneemt, om ons van de Schepen te die-
nen, delelve Staet ons befchut van't vervolg, 't welck de
gefeyde mcefters tegen ons doen. Gedaen in den Hsghe
d'achtfte dag van Auguft. itffi, Getekent
de la Tuillerit,

<©m toaec op t'flntluooibEn/ en aen ©jancBtfjcfi coui
tcntcment te geUen / foo 5ün De ©cecen Dier in 't ÏQiiöt
fijne l^lenipatentiacifcnticcfocIjconiaUbü^. ^at Dan
De Heec üan Meyhertfwijck, van MathcnesienDc Knuyc

Hoog Mogende Heere».

■^jOt völdocninge van u Ho. Mog. Réfólutie van den
ay.lulyieftleden ghenortien op feeckere Remon-
ftrantiebydeHeerBraflèt, Refident van den Ko-
ninck van Vranckrijck aen u Ho. Mog. geprefenteert, ri-
kende 'tgeene tulTchen d
'ExtraOrdinaris Ambaffadcuri
ende Plenipotentiarifen
van Spangien ende u Hoogh
Mogende Plenipotentiarifen tot Munfïer gbepafleert isj.
fullen u Hoog Mogende tot Refolutie van dé eerftri
klachte aldaer voorgeftélt, ghelicven te erinneren't ge-
ne
tot openinge van de ghelegentheydt der provifione-
le ftucks-wyfe gheteyckende, ende nu
nOch te adjufte-
ren Articulen na de waerheydt ghftrapporteert is, waer
uytevidentelijckblijckt, dat dò voorlchreve provifioné-
le geadjufteerde Articulen geenfints hebben de forme
van eenigh rcël Traélact ; mker alleenlijek een Onder-
handelingh van eenighe Artikelen , om
daer na nefièntf
andere, in
het te maecken Traàaet te worden gein-
fereert.

% By

Τ

-ocr page 255-

261· Tweede Deel, van de

By welcke Articülen niet wel tnochte gevoeght wor-
den, hoe verreu HooghMogende Onderhandelingh
metSpangien aeo Vranckrijck waren verobligeerc, oock
onnodigh, vermirsfulcxin alle provifionele Onderhan-
delingen fucceiiivelijck tcgensdeSpaenfche Plenipoten-
tiarifén, foo mondelick als fchriftelijck voorbehouden
is, ende daer op in dq noch te adjufteren Articü-
len by u'Hoog Mogende fai dienen gheleth, endeal-
foo de voornoemde u Hoog Mogende Plenipotentiari-
fenghelaft zijn te handelen uyteyghen hoofde vandefen
Staet, cnde niet byentremife van Mediateurs. Ghclijck
tuflchen Vranckrijck en Spangien, totghetuygenis van
hareNegotlatiewerdtghehandelc: Sooift, dat u Hoog
Mogende Plenipotentiarifen, totverieeckertheydt yaii
haergenegotieerdemetdePlenipotentiarifen van Span-
gien verdraghen zijn, alles fchriftelijck te verhandelen,
ende weder-zijdts te teeckenen, ghelijck u HoogMog.
by toeghefonden
Aóten vandeny.May left-leden is be-
kent gemaeckt, ende dienvolgende in conformiteyt van
bet Tradtaet van den eerften Marty 1644. ende d'Inftru ·
öiebyu HoogMog. diefaengaende aen ons ghegeven»
alle'tghene t'zedert met de Plentpotentiarifen van Span-
gien genegotieert is, ichriftelijck vervat ten weder-zy-
den geteeckent, ende fucceffivelijck aen dc Plenipoten-
tiarifen van Vranckrijck gecomtnunïceerr. Hebben oock
met de felve by onderlinghe concert verfproocken, dat
foo wanneer 't voornoemde gebefoigneerde aen u Hoog
Mogende foudegherapporteertzijn, alfdanCopye van
de voorfchreve Articu en aen de voornoemde Plenïpo-
tentiariien vaa Vranckrijck ghegeven foude worden, ge-
lijck voor ons vertreck van Munfter daer toe ordre
gheftelt, ende by ons voorfchreve rapport aen u Hoog
Mogende is verklaert i daer mede 't verfoeck van de
voorfchreve Remonftrantie is voldaen 5 welcken veedt
van befoigne foo als voorfchreve achtervolght zijnde,
konnen wy niet bevinden met wat reden van klachte,
ende op wat fundanient de voorfchreve pröceduyren ge-
reprocheert veel min u Hoog Mogende verfocht kon-
nen worden, daeropgheen conclulie te nemen, nochte
op de Pointen van deliberatie uyt het voornoemde rap-
port refulterende eenige Refolutiereformeren. Ledum
14., Augufty, 164^·

^atban tien l^ecc ban NederhorAloe^ :

Hoog Mogende Heeren.

TOt voldoeninghe van u Hoog Mog. Refolutie van
den 17. Julij, ende van den 8. ende 11. Augufti, op
de klachten inde Propofitie Van de Heer Ambaflà-
deur
Je la Thmllerie ende Remonftrantie van de Heer
Refident Β^Λ^ί vervat, daerinnebeftacnde dat by ee-
nige van u Hoog Mogende Plenipotentiarifen teghens
de Traftaten met de Croon Vranckrijck ghemaeckt,
ende de beloften daer oj^hevolght, leecker Gefchrift by
formeel ofte forme van Traftaet tot Munfler foude zijn
gheteeckent : Verfoeckende u Hoog Mogende Verkla-
linghe of de voorfz teeckeninghe door ordre ende adveu
van u Hoog Mog. isghefchietof niet; ofu Hoog Mog.
wilden blyven by de obfervantie van deTraftatcntuf-
fchen Vranckrijck ende u Hoog Mog. gemaeckt, foo ja;
dat u Hoog Mog. ghellefden te ordonneren dat u Hoogh
Mog. Plenipotentiarifen tot Munfler, met de Heeren
Plenipotentiarifen van Vranckrijck in toekomende foo
mochten leven, dat alle rechtvaerdige ooriaecken van
klachten mochten komen te cefferen.

Sullen u Hoog Mog. gelieven te verftaen, dat weer is,
datd'Articulenbyvoorgaende pfchriften met de Pleni-
potentiarifen van den Koningn van Spangien gheraemt
endegeadjufteert in een Gelchrifi: naderhandt vervat zijn
geweeftin capite houdende,
Art/des Conveniens entre les
Amhajjadeurs&FlenipotentiaresiPEfpagne & les jbnbaf-
fadeurs é· Vleniiotmtieires des Efiats Generauxt
by de
Spaenfche ende drie van u Hoog. Mog. Plenipotentiari-
fen onderteeckent.

Dan alfoo eenige van u Hoog Mog. fwarigheyt maeck-
ten 't voorfchreve Gefchrift te teyckenen. Soo is het
voorfz Ghefchrift als niet gedaen, ende ongeteyckent ge-
|^9Uiien> ende onder u HoogMog. Plenipocentiarifén
gebleven, fonder aen de Spaenfche overgegeven teiiju
Sulcks de felve als nu gheen formeel Contradï ghenoeS

kan worden , als zijnde caduc en fonder effe<a gebleven

waer mede de klachten over het voorfchreve gcteykendé
ende fonder eflFiö gheblevene Tradtaet, ende de Be;
loftendie ghedaen mochten Zijn van ftllleftant, eenjgiii
fints fouden konnen werden verlacht ende beam"
woordt.

Blyvende ter difpofitle van u Hoog Mog. wat voleeiii
de Refolutien van de refpedlive Provintien u
HoobI.
Mog. inde verder Handelinghe op de Pointen van con-
fideratie overgegeven, ghelievente refolveren, hoen
HoogMog.Plenipotentiarifenhaer inde correfponden.
tie mette Heeren Ambafladeurs van Vranckrijk tot wechï
neminge van de verdere klachten, fullen hebben te dri.
gen, ende wat u Hoog Mog. nopende d'opfervatie van
'tTraöaet aen den Heer Ambaffadeurifc
la Thuillttit
fuJlen gelieven t'antwoorden.

381 eec tc hoornen tot öe antiuoojbt ojjbegöfmeUf
Blacfitenteneben; fooöientaÖcfKnJjrt abbögenóebtt=

I^unflec geteechent/ ot op bet papiec gj[)c6jaci)t/ toHck

N^Sbïen be Superiorïteyt in het temporeel bp
eetfie ^tt^cl^el am befen ^taet toecOt toegcM
enbe bat
bp cappojt toect oefépt bet fpicitucrt ban
bm Pau^ te bepenOccen/ enbe aen ben felben/ (tiDe
niet een ben i^ontngb ban Spangien te )iaen/ tocct socc
Qebonben boo: ben ^taette accepteren be boojfs ^wi
ciocitept in bet temporeel.

<tSnbetoataeneaetbet;&picitueeI te fiipttleren/ bat
be fóoningb ban ^panaien fiQb niet en fai bebben tx^u
bemoepen/ mate ben ^tact met Den Paii^banaoo»
men btentbalben fai laten gbetoetben; en tettepnBMX
Üeeienlllenipotentiacifen ban befen ^taettetiMtn
mogen toefen geinfitucrct ban be rebenen enbe inatlöefl/
toaecomme bc unibecfele^nperiotitept obeci>e|iepf<
epe ban ben SÖofcb aen ben ^taetbeboojt tebofflcn/ Dat
aenbefeïbecoppflijcfttetbanbt fuHen toecben sètto
be fubfiantieelfie pucftcn / foo Slnficnctien / ©etfea»/
aï^ anbece/ inbe Conferentie ban Cilboiotj / lip »
Commiffacifen ban baec «oogb jlÊog.boo?bcfnt φ
bjupcftt / om onbee beneficie ban bicn 't gunt boo
|ftf!?e«
ben i^ bp be^paenfcbe®Icnipotcntiarifeuinbollcle<
bcntemoabenlufiinecen enbe oocR te taiegc bjengljni/
baec toe men becHaet alle mogtljjche bebbopcen gcDatn
te moeten tooiDen.

«Pocb ingjeballe bat Bupten bfttnoeben/'tjiint
booifcfeeben
i§/ niet te torgbe en fouöe hoinirn toftirt
göeöjacbt/ toecbtbecfïaen/ batbeHganbcIinaöeiiirtffl
fat toecben afgebjoocfien ofte mecchflgclt gbctaciwtt/
alfoo betboojfcbJebetoercfe in menighbuIOige bifpuptm
beeft befïaen/ cnbenabeeledlonfecéntieii niet mttflli
ïen en gebo|bert/ niaec bat booj nicec-orniillte fItni'
potentiacifenEenIjpfonbfC?lctc/ op betfjooBblle teff
ccetecen fai toojben gcbepefcbcert ( blpbenbc be gnficut·
tie onberanbett ) boubenbe be boo;fcb?ebe ^cte m effrcK
Dat raeec-eenoembe ^Plenipotentiarifen fulien bermo»
gen eenigb bequaem (aieraperament opb«boo?fcj?fbi
j&ubject met malhanberen upt te binben. €ot toe cHen
epnbe aen befelbeCoppelijclt fullen bjojbrn gijecommu'
niceect be eppebienten ban interim / bie ten tpöe üan
tneet-gb^melte Conferentie tot iCilbojgbop bet papin:
3bngbeb}acbt/ metbienberftanbenocbtan^/ bat Dooi
bet fflemperaraent ofte <e);peb>cnten op bet bocQfd)?el»
fubfect upt te toercfien/ foo toepnigbroecenOe bet fpft"
tueel oft Cccefiofïöcq inbe boo?fcb?ebe j®epccie fai öirt>
Den obergcgeben/ al^ eenicbpnt^ boenlijcft faltoefw
Dat ban tijbt tot töbt/ aen be öegeringbe pfttinmte ai»
bertentfe fai toecDen gbegeben/ bjat op 'tbooircljK^
toercft a boojballenbe/ en in toat pointen beffine'?
flaenbe/tenepnbeomöaer in foobanige boojflenfngc te
mogen toecben gbebaen/ en ban nieuij^ ^efolutirn
nomen/ elften bienf{ ban ben Eanbe fai bebonDenb»)^
Denteberepfcben. i

3©ett berflaen Datbe boojfs ttoee Stctpciilen/ w»
Sfnfiwttie ban De teecen pienipotentiacifen fuUen tja^


-ocr page 256-

iim ficcfiflt in boegen geltjcft tie friüc ;ijn iföofnöê/ mit^
L Boo'fcöjcüc OcttöimDc licrtjciifl cfdaicifcecrnDc/nict
h£ bp ϋάείΐίηοε Dan
oe *0ο|1-3|η0ίΓφε Conipaonic /
nfffcn^ pc iDefl Snöifcbe/ Ijet tocïcft vitio fcripcoris, oft

in öoegöcnöatDc

claufulf DiCtCCfnÖe dac oader hec Tiadtaec fullen wefen
begrepen alle Potentaten, Natiën ende Volckeren die
met de Weft-Indifche Compagnie in Alliantie llacn j :
fai «fCitenDccrt toO
?Den / die met de Ooft-lndifche ende
Wcft Indifehe Compagnien in Alliantie ftaen, raetaÖe'
UicItcbp-bocginaDe inbe boIggenQeCtaufulen ban get
tiooifdiieb^ tKCtt)tenùe ^ctijchel/ Oacc fulch^ bef)oo;t.

l^etbtinalktnamecengoetgfjebonben/ bat bestie::
nmomitiactfcnbanbefen^taetin'ibclcpöt ban be ge-
hrcic iianDeitttgije tot JO^uufiet: / fullen gaen met goebe
CoMPonfcntie/ enparipaflii, metbe^eecen?erabaf=
faQciii;^ enùe pienipotentiacifen ban De fitcoone ban
©janclicgcft/ balgen^ öct fficactaet ban bcB^aw 1644.
teln'^ <0?abenöageg£niaecftt.

ïUpöfc^/ acngaenöe De gintcrcffen ban toel gemei:
iiöroone/ Dattcc mecc&eljjcfte enDe tceffclgcfte ccöe=
nm cnùe argumenten jijn boo^ ben ^tact / om ban toe»
ρ ben felbcn
te fufltnccen ongeijouDen te toefen be
ictelfen / bei'Dec al^ De fclbe bebonben biojDen tC' jijn
togicpminlietDiflcietbanDe^eDedanbeH/ maec bat·
mm Dien onüecminDect be beo|fcD?ebe ceDenen / enbe
motton/ bao?alfuac&:/ nietfliifeufalfjeWttntefiaen/
cf
De ffIbe Ijart aen te D?üigen ! maec Dat meec-gemel=
tcConlIiiccatien upc De boo?fc();eüe iCcactaten gljeno^
mm / beneffen^ anDece ceDenen ban ^taet fullen Die^
ntn te toecDen gebjupcftt/om Bjancltct)clt te Difponeten
tot matige cnDe ccDelijche poflulaticn/ enDe Dat onDec be
frltjcrcbencnmebefalto.TDcnbpgcbjacljt / Daec enöc
nlfooljet beöoojt/ öetatgnmentgöenomenbanöe on;
OjjflrgcntfjepDt ban De ^inantien ban ben^taet/ tipt-
gtput üoo; Den Iangl)Du{i)Cigen enbe fc^etpen <i0ojlogge/
niDeiiatfuIth^uiouDclingbein genecale tecmen hennen
PfalinojDengljemaccbtaen Drn 3|eec ^mbaffabeui:
delaThuillerie , tegöcntoopjDclticli fïacnDe Op fönber·
licch na ®janclicijch / Dat ban gyelijclten fulch^ fel
tpDeng{)eDatn aen Dc^mbaffaDeur^ cnDel^lenipoten:
t«ifenban]3;anc&ci)cU tegentooo2bel|jch tot Munfïec
tofenDe.

©at Daec enboben be J^ecc van Oofterwijck,(©?bfna:
liSUlnibaflaDeuc ban ftaec Ho. JiEog. falfcoojDen aenge=
fitiiebcn öet boo^fj argument / genomen upt De fcftaec^s
Öipt üan mcec-gnueite i^inantien/ te g&eb^upciun Daec
niDcfao 'tbcf)oo;t.
JDerDt berfïaen bat De plenipotentiacifen fullen blp>
ben infiftcren om Ijet effect ban 't
Concepte 9. Artykel,
tcmoaaiobtinrrcn/ gebjupchen ten felbcn epnDe.allebef
bciichilijcHc reben enDe motiben/ met Dien becfianDe/
Dat Ijct boo?f5 (iucit fai tooiDen bccöanbelt op ftjn felben/
tnöcmetbccmcngBi mrtljetbaetcU ban be anceceffen/
booten actoect.
59atöcl^eeccnpïenipotentiacifenop ftet fecieufiefal
bjctbeii aenbebolcn bantöDt tot tijDt/ fcljerp cegacDt
tf nemen/ tuaec figlj De ï|anDelingije tuffcöen ©?ancfi=
mch enbe ^pangieu fai öenen&eecen oflnclinecen/ öet
Pantotcen©?eDe/ ofte toel tot een ^tildanDt ban
ieapnien/ enbe bat ban fulch^ ban ttjDt tot ttjDtpectfc
nrnte aDbectentie fai toecDen gljeseben aen be iScge^
tinae.

Woobetfjbt/öoe lange De ®cehe^ fai tjebbentebue»
«n/ up De fïnflcuctie ban De ©lenlpotentiacifen niet en
wcötuptgeDjucht. ^sfgoeDtgebonben/ Dat Den felbcn
eot om nietcftelgcfte ceDenen baec toe bienenbe fai too?'

op bectigb gaecen / ofte Daec om»

„.^ifooöp öet beectöienDe «ctijcfiel ban'tgöebcfoigi
l^eecen^ienipotentiacifen feechec Claufule
"rtJonDen / Die niet en tg göeflelt of btg?cpen in
fiet bijf-en tbjfntigijflc ?iFtöc6cl Dcc felbec gjnfiructie/
ΓΪ7 30« Sbebonbeu/ bat tot naDec epplieatU ban bep»
« fai toecben gljeftelt De bolgenöe claufule/
Dat de Ko-
ningh van Spangien fai ghebouden wefen foo veel te fteU
'en OD deHüVer. lil-»__1____ .1. 1____

Dat De Clanfulen 'tgunt boojfcöjebrn / confrarte.
ccnDe/ ofnietggenocgguptDjucttenDe/ (lillen bjojoen
gecopeect.

Ende den »d. Augufty verklaerden fy iiaer noch na-
der:

^atgàec€D.(6j0ot Mog. feec aengenarm fouDrA
3t|n geineeP/ ingeballe bat Ijaec üo. i3Dogb> nDe ;.>atiben
(tonnen goeOtbinDen / Dat De üleecenDecfcluti <!3l)eDes
puteecDen/ btejhetteerceflecenbetoufleanttnoo^Dt arn
Den ©eec
delaThuillerie fullen obec lebecen/ Daecnrfe
fen^baDDenmogöenopeningij enDe bechlaclngf) Doen/
banbefobïrheytendefcbaerlheyt van de Fiisancien van
de Generaiiteyc,
Die De l^eecen (0eDeputeecDe ban Dè
anbece cefpectibe ^^obintien in befe SecgaDecingti com^
pacecenbe foo toel al^ tiun ban ^ollanDt britent i^.
CnDe Dat De ifeecen ìpitnipotcntiacifrn cnDei£^tcao}a
Dinari^ ^m&ajfaDeuc^ ban 39;antltrtjch gelafi mocgtrn
bJecDrn be
poitulaca van die Kroon te verminderen of
te verminderen of modificereo. (STcH
anOecen bat De
ü^eec
van Oofterwijck, t|aec ©O. JIBog. «©^Dinacf^ limo
baffabeucin©;enrhcych gelafï gabbe mogben tuecbeit
D(ccgeI0tht3Dccfìlacinggenbe openingl) te boen ·οέη Dié
genebictegentooojDigDDc^oogbfle^fgeringti ban Dat
iSttcIt behleDen. JBaec alfoo gace I^o. IQog {)(C eene
nocg l)et anbec niet en Ijebben Itonnen goet biuben / foo
becfoccfien be meec-gemelOe J|eeccn (©eOepuieccöen ban
biegt)en De ^«obintie üan Ü^oKanDt in baec I^oog M^og»
J^ecgaDecingt) / Dat De anbece bSfaenbjefenDe ^jobin·
tien ueraantuptbenöarcntoillenaf-fcnDen met De Co»
ppe ban get #;obinctael abb^^ ban befelbe^jobintie
ban i^oIlanDt Deu 18. Defe$S ingebient op De ®ointen ban
ConfiDecatitn / cefuIteceiiDe upt öet fcö?iftrlöclt cap^
pojtupt Dei(|eeccn
Meynerfwijck, Mathenes, de Knuyt,
Nederhorft,
biec ban öaec Jll^og. ^lenipotentiaci^
fen/ om Daec op ten angöUen tegen ben eetfïcni&epi
tembecöaecj^iobincialeabbpfeualöiec ooch inteb?en·
gen / enbeboojt^ aen De ïieecenöunuec cefpectibe ©jim
ctpalen bp Die gödegentöepDt commnnicecen / batftt
i|eecen«I3eDeputeecDeban{|ollanbt / aen öace I^oogj
Slog. öebhen moeten beüent maeclten ( öoetoel met/
enDe tot öaec gjoot leettoefen) Dat befeIbeP;obintié
banHollanbt/
onnniachtighishctwerck van den Oor-
logh langer te konnen by wefen
, betmit^ be fobere ghe-
legentheyt, enbcgantfCÖeonvermogentheyt
ban i)un·
ne @;obintiale f inantien ; al^ taecDenDe ben felben
<!^o?logö / boot foo beel öun aengaet/ gaiufcö enbe
t'eenrmael gbeaffifieect enbe göeDjrben
met Pennin-
gen diefy vantijdttottijdtop fwaren Intereft>
ifHbe Daet
toe nocö groott heften moeten negotiecen.

313acc op gcbflibrccert jtinbe / öcbben eenige J??obirt=
tien acngenomen pemant upt benbacenmetöetboo;<
nacm&e @jobtnciael abbij^ aen be ^eccen^jineipalcn
af te fepnDen/ ooch Deboojfj, Comtnunicatie / bp be
Heeceu ban Igollanbt becfocöt/ te Doen/ enDcrenigöé
^;obmtien öclihcn becltlaett fulc): te fullen Doen/ bp
fcö?pben^i

«epnDtlfjth i^ gefojmee ct/ tjafl görflelt/ enbe booi ben
<0jiffiec aen ben ^mbaffabeuc de laThuiiieriebcnit.
^ugufii obecgelebect Dit ftnttiioo^t :

SUr la Propofition du Seigneur Λ la Thuiüerie > Am-
baiTadeur Extraordinaire de Roy Tres-Chreftien*
faiteen l'AfTemblée des Seigneurs les Eilars Gene-
raux des Provinces Unies du PaysBasle feptitfme dece
inois, enfemblefur lememorialdu Seigneur
Bréjfet, Rc-
fidenrdcfa Majefté livreauxdits Seigneurs Eilats lè 27.
de luillet dernier,(oucbant certain efcrit figné à Munilre»
les Seigneüfs Plenipotentiaires y mettionneï declarenc
&fouftlenncnt,qu'ilD'eftautre, qu'un
recueliJetoutcit
fuis'efi fap en fubftance à Munfire wx offaires des Payt
Bas, entre les Seigneurs Plenipotentiaires d'Efpagne ^ ceuk
dil'BBatdes ProvinftsWes, fout efife » temfs & He»
inferi dans uuTraitté, que fe doit faire à Munfire,
& en
outre pour informer t^ijt mieuxSc plus nettement leurs fu-
perieux en quel terme la negociation pour un repos y ίβ-
roit avancée, mais point du tout ppur s'en Ìèrvir d'un
Traitté reël ou final, & quant à la parole donné par

ΰ % toiu

Nèderìandfche - Vrede - Hàndelinah.


-ocr page 257-

Tweede Deel, van dc

touts les Seigneurs Plcnipotentiaircs & AmbalTadeurs
Extiaordinaircs dc l'Eftac des Provinces Unies aux üci
gneurs Miniftres du Roy Tres- Chrefticn à Munflcr,
de
wepaspafftroutre.
quelqucs unsd'iccux lous en onc fait
rapporti que ladite parole n'a pss pu prendreautrerc-
flexion, que fur Jes afiàires ulccrieurs & à mettre en a van t
àl'advenir, mais point fur ceux, qui eftoiew defiacon-
certez & adjullez, dont les Miniftres du Roy à Mun-
fter en avoyent eu iucceilïvement communicarioD.

Touchant l'efprit de l'Eftat des Provinces Unies fur
les uns & les autres j defquels ies Seigneurs Mitiiflres du
Roy defirent eftre efclaircis} Les beigneurs les Eftats
Generaux les affeurent, que leur intention a efté toù-
jourtj & en eft encQre de demeurer fermet dansl'obfer-
vation desTraiitez, Qye Ie Roy& leldits Seigneurs E-
ftats agiront de concert & avec la fermeté neceflaire dans
la negociation d'un repos, qui fedoitfaireàMunfter,
conjointement&d'un commun conlentement > &que
i'on ne pourra condurre aucun Traitté ; que conjoin-
«Semenr & d'un coinmun confentemenc, & en outre
touccnconformiiédeTraittédupiemierde Mars 1644,.
ce quo lefdits Seigneurs Efiats Generaux ordonne-
ront à leurs Plenipotentiaires d'obferver punöuellement.
Sur l'envoy de la Flotte vers la colle de Fiandre cn con -
formiti du Traitté de Campagne j Les Seigneurs Bftats
Generaux declarent, qu'un grand nombre des Na-
vires de Guerre fous Ie Commandement & conduite du
L.AdmiralTrompa garnyen iaiaifonplufieursfepmai-
nes de fuite ladite colle, maisayantappris, que les En-
nemii n'avoientpas force navale deconfideration dans
leurs ports, 6c que quelques petites Fregattes,s'eflans fer-
vis de Pofcurité de la nuit avoyent fait voile en mer, ce
qii'ii eft fort mal-aifé de leur empefcher, joint, que
l'Armée dn Roy s'eftant efloignée de la cofte, agiffant
dans Ie cceur du Pays Ennemy, fansqu'on nous aitin-

£rme du üeflein de fon Altefle Royale furMardijqj Le
, Admiral ajugéà propos d'aller croifer lamerpourat-
trapper lefdittes Frtgattes Ennemies , &cependant luy
& la plus part des autres Navires de fon Commandement,
ont efté obligés en neceffités, taute de Vivre, retour,
oerence Payspoureftrcrcvi<iluaillés& radoubez, ren-
voiant neantmoins une panie de fes Navires vers la cofte,
qui en eftoient encore pourveus, & afin que ce revi-
tìuaillcmentpuiiTe eftretant piuftoft avancé, les Eftats
Generaux ont envoyé des CommiiTaires du Corps de
leur Aflcmblée, pour en prefler ceux des Colleges de
l'Admirsuté autres Officiers à qu'il appartient, de for-
te que nous efperons, que dans peu de jours de L. Ad-
fnital fera fur la cofte avec un grand nombre de Navi-
res de Guerre, pour feconder 1'intention de fon Royalle.

Sur la demande de faire cefler les pourfuittes qui ie
font par quelques Maiftres
de Navires, qu'ils devoyent
équiper pour Ie fervice de fon Alteffe Royale, dont 1'ef-
fci^ pourroit eftre empefché par l'Eftat des Provinces
Unies, ies Seigneurs des Eftats Generaux declarent, que
de la part de fon AltefTe Royale n'a jamais efté demandé
licence d'équiper en ce Pays des Navires pour faire lii
guerre, de forte que l'Eftat des Provinces Unies de bon
droit & d'une jufte ignorance du defiein a defendu par
confiderations legitimes & raifonnables 1'équipagc &
fortie defdits Navires, lans que l'Eftac des Provinces
Unies puifle eftre inquleté du guarand des pourfuittes,
que lefdits Maiftres font : Requerant lefdits Seigneurs
des Eftats Generaux Ie Seigneur Ambafladcur qu'il luy

iilaifeafonretourenFranceinformer & aflèurer Ie Roy
onMaiftre&laReyne Regente fa Mere & finceres in-
tentions de l'Eftat des Provinces Unies. Fait en l'Aflem-
blée des Eftats Generaux,àla Hayclc ar. d'Aoufti(Ì4(i.

OPdePropofitie van de Heer Je/a ThmUerie\ Ex.
traordinaer AmbaiTabeur van dc Cbrjftelijckfte
Koni^b, gedaen in de VergaderiDgh van de Hee-
ren Staten Geoerael der Vereenighde Nederlanden de
Zevende van defeJVlaent, enoockophet memoriaelvan
de Heer Braflet, Refident van fijn Majefteyt, aen de ge-
feyde Heere ütaten gelevert op den feven en twintïghfte
Julius leftledcn,aeugaendefeeckcrghefchrift, te Munfter
getcickent,verklaren en fuftineren de Heeren Volmacb-
tighden,daefgememioneert, det bet niet anders is, dan

een recueil en Ferg/tderiegh van aPt geen, 't vehk in fuh^an-
tieteMuniïergebeurt fsin defaeckea der Nederlandtn·, tuf.
fchendelleereuFlcnipotenttarijfenvanSfangteH. en degf.
nenva»deStaetder Vereenighde Nederlanden, om intijdt
enplaetsgeinfereert en ingevoeght te vierden in een TraRut
datmen te Munsier maeckenJal
> en daer by om hun Supe'.
rieurs en meefters te beteren volkomentlijckert'infor-
meren hoe verre de Handelingh tot een ru ft daer ghevor·
dertis, maer gantlcbelijck niet omdat voor een reilen
finael Tradtaet te ghebruycken, wat de belofte
aengaét,
door al de Heeren Volmachtighden, en Extraordinirc
AmbaiTadeurs van de Staet der Vereenighde NederUn-
den aen de Heeren Miniftera en Bedienaers van de Cbri-
ftelijckfte Koningh te Munfter gegeven» van niet vorder
te gaen, eenighe vau hen hebben daer af rapport aen ons
jedaen, datdegefeyde beloftü geen andere rcflexie heeft
tonnen nemen, dau op
Wilterieure en vordere faken,die·
men voortaen ter baen fai brengen,maer niet op de genen
die airede bedifputeert cn vereffent waren, van de weicke
deMiniftersjdes Koningbsfucceffivelijck communicatie
hadden gehadt.

Wat aengaet de geeft van de Staet der Vereenigde Ne-
derlanden,op d'eene cn d'andere, van de weicke de Hee-
ren Minifters des Konings begeren verklaert te zijn; de
Heeren Staten Generael verlekeren hen dat hun intentie
altijt heeft geWeeft, en noch is, vaft en beftandigh te bly-
venind'obfervatiedcrTredtaten : dat de Koning, en de
gefeyde Heeren Staten om ftrij t, en niet nootwendighe
beftandigheyt fullen wertken in de Handelingh van een
ruft, die te Munfter gemaeckt fai
worden,ghejheentl^k,
en met een gemeene btwiUigingh,
en datmen niet fai mogen
eenig Tradtaet fluytenjdan gefamentlijck,cn meteenge-
mene bewilliging,en dat meer is,in conformiteyt vande i.
Maert 1Ì44.. 'twelck de gefeyde Heeren Staten aen Vol-
machtighden fullen beitelen puituelijck t'onderhouden.

Op'tfenden vande Vlootnaerde Vlaemfchc Cuftia
conformiteyt van 't Tradtaet van d'Optoght, de Heeten
Staten Generael verklaren dat om groot getal van Ooriog
Schepen, onder 't commandement en beleyt van de Luy-
tenant AdmiraelTromp, ter gefteldetijdtveel wecckea
achter volgens de gefeyde Cuft heeft bewaeft, maer dat de
Luytenant Admirael j verftaende dat de Vyanden gheen
Scheeps macht van confideratic in hun Havens hadden»
en dat eenige kleyne Fregatten , de duyfterheydt vande
nacht tot hun voordeel nemende, in Zee gelopen waren,
't weick hen fwarelijck is te beletten, daer by dat des Ko-
nings Heyr,van de Cuft afgeweken, in 't hart van desvy.
andts Lant befig was,fonder datmen ons van 'tdefTeln van
fijn Konincklijcke Hoogbeyt op Mardijck geinformcert
heeft, dienltigh heeft geoordeeJt in Zee te kruyflen, om
de gefeyde Fregatten der Vyanden t'attrapperen : onder-
tuifchen wiert hy, en 't meefte deel der andere Schepen,
onder fijn gebiet ftaende,doorgebreck van lijf-tocht ver-
plicht en gedruckt weer in 't Lant te keeren,om weerge-
viöualieert en verforght te worden, fendende nochtans
eeu deel fijner Schepen, die van lijf-tocht noch wel ïcr-
verforgt waren, naer de Cuft, en op dat defe weer vfirfor-
ging van lijf-tocht t'eerdergeiOrdert fou
worden,hebben
de Staten Generael uyt hetLichaem van hun Vergader
ringh CommiiTariflen gefonden, om daer toe te preffea
de gene van de Collegien van d'Admiraliteyt, ,cn andere
Officieren, dien dit Ampt toekomt.
In voegen dat wy
verhopen dat de Luytenant Admirael binnen weynig ds"
gen, met een groot getal van Oorlog Schepen op de Cujt
(al zijn,om d'intentic van fijn Konincklijcke Hoogheydt
te feconderen.

Op 't verfoeck van 't vervoigh te doen ophouden > ™
door eenige meefters der Schepen gedaen wort, wejcke
Schepen fy ten dienft van fijn Koninckl.
Hoogheydtfou-
dentoeruften, daer af d'uytwerckingh door debtaetdef
Vereenigde Nederlanden foude belet zijn:
verklaren
Heeren Staten Generael dat van wtghen fijn KonincH'
lijckc Hoogbeyt noyt verlof verfocht is, Schepen iu-J''
Lant toe te ruften, omd'Oorlogte voeren,in
voegen μ
de Stactder Vereenighde Nederlanden met goet recht»
en met een gherechtighe onkunde van't voornemen
door wettighe ende redelijcke confideràtien , de toe-
ruftingh en 'tvertreck der fhefeyde Scbeepen «r-
boo(Ien heeft, fonder dat den Staet der
VereenlgW®

Neder'

-ocr page 258-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7

Nederlanden tot voorftandc van 'c vervoigh > 't weick de
gefeyde Meeftcrs doen, ghemoeyc kan worden ; vcrfoec-
Lnaedegeleyde Heeren Staten Generaal aen de Heer
Ambaffadeur, dit het hem belieft in fijn weerkeeringh in
Vranckrijck, de Koningh fijn Meefter, en de Regente
JConingin» des ielfs Moeder, t'informcren en verfekcren
van de goede ende oprechte incentien van de Staet der
Vcreenighde Nederlanden.

Gedaen in de Vergadering der Staten Generaci, in den
Haghe, den
ec» en tmnùghjlen van Auguftus feft 'ttn hon-

iert fis en veert igh.

lanaöe Dctft Dc gljc&celi l^anödinflöe oflefoo'
pen opeen Treves,inaEcÖiec"fiI)clJbcn öaecüe farchcn
iiiDe i0iinofDeten alfoo toeaeDjaaeti / Datmcn öecft
booj öcfi söcüonöcn De fclbè te toecanDcten in een Vrede,
Dacc üan Dr occaric enöE berfiael al^ bolgfit :

De Heeren Franfche hebben den j i. Augufti,ende
vervolgens overgegeven eenighe Gefchriften tot
voldocninghe van 'tgheencmen aengaende het
dick gemelde negende Artijckelvande Ligue guarantic
hadde meermaels gheklaeght : cenfdeels aenwyfende
de ongefundeertheydt van dat Artijckef, anderdeels
oock inhoudende eenighe voorflagen ende expedienten,
tot voldoeninge van dat Attijckel.

Maer alfoo men figh daer in niet heeft weten te vin-
den , ende men vreefdenoch veel meerandere verwyde-
ringh daer in te iullcn ontftaen, foo is gbeen beter uyt-
komft noch expedient te vinden gheweeft, als te hande-
len
op ghelijcke voet als Vranckrijck, namentlijck, op
een Vreede, in plaets van Treves. Deur welcke Hande·
lingh van Vreede , t'eenemacl foude komen te ceflèren
dedifpuyte, raeckende het bewufte negende Artijckel:
'iwclck daerom oock aen Vranckrijck felfsmoeftaenge-
naemft zijn. Behalven dat het veel glorieufer voor den
Staet foude zijn te hebben een ahfiluyte renunciatie, ende
Vetklaringhdes Koninghs deur een Vreede als deur eene
Treves: 'tweick niet als interims wyfe foude zijn, of
geduydet worden, fulckseerft in Hollandt op gheworpen
wordende, is met eendrachtige ilemmen geampledteert :
ende alfoo eenighe Ghecommitteerde na alle Provintien
gereet ftonden om over te brengen de geadjufteerde Ar-
lijckelen, ende by te woonen de Provinciale Verga-
deringen, ende Deliberatien daer over te houden : foo
werden de felve den 17. Septembris verfocht om te
willen aen - hooren de Propofitie die de Heeren van
Hollandt op dat fluck ter Vergaderingh fouden doen,
glielijck fy ghedaen hebben den achthiende, in defer
maniere:

De Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vries-
landt, naeder gheict hebbende op de faecken in
de regenwoordighe HandeÜngh vallende binnen
de Stade van Muniter, ende dat die principalijcken zijn
acngefteltom teraogengheracckcn tot een generale rufte
ende Vrede ven de geheeJe Chriftenheydt, ende in allen
Tianieren behoorlijcken dienen ghevordert, om daer toe
op het fpoedighfte te mogen geraecken, voor defen goedt
ghevonden is, dat van weghen defen Staet met den
Koningh van Spangien alleen over Treves van langhe
«eren
foude werdtn geageert, door dien men gemeent
heeft daer in minder difficulteyten te fullen refcontreren,
als wel indien men van finale Vrede foude mogen han-
«Iclen, daer nu ter contrarie dagelijcks meer ende meer
wetdt bevonden dat de Traöaten tot Muniler voorfz
WO langhe vallen , ende naer de occurrentien aldaer da-
gelijcks voorkomende, ghefchepen zijn langhfaem ten
eyndcte fullenkonnen werdenghebracht,endedeHan-
dehnghe van den voorfz Treves apparent is, immers
loo langhe
of ]an geren tijdt, als van de Vrede te fullen
weghnemen, dat mede uytverfcheydene.Brieven on-
langhs van de Heeren Plenipotentiarifen van defen
ötaet tot Munfter ghefchreven , met de bylagen van
mep Klaerlijcken wert bevonden dat over de voorfz Han-
ae ingh van Treves menighvuldjghe confideratien zijn
Vallende, ende dat felver by de outfte confidentfte, ende
'«ichtighftcGeallieerde van defen Staet, bedenclringon
worden opgenomen, dat Spangien figh zoude mogen Ia-'
ten voorftaendatde Hoogheytende Souverainlteyt de-
fer Vereenighde Nederlanden, deur Tradteec van Tre-
ves, niet ten vollen foude wefen vcrfekert,ende vaftghe"
fteldt, dat mede de Spangiaerden niet af keerigh fchynea
tezijn van def?f</ff, endede Francoyfen daer toe rae'-
den, als wefcnde de Vrede het gewenfchte ey nde ven alle
Oorlogen, ende te hoopen is, dat defe fware ende bloedi-
ge Oorlogen eenmael daer door wegh ghenomen, ende
in het toekomende geheeltjck iullen komen te cederen »
endedatinghevalvanbefluyt van een Vrede de vaftig·^
heydt van de Souverainiteytdefer Landen toe ailen tij-
de fai bly ven. felver oock by den Vyaqdt, buyten alle
cavillatie ende misduydinghe, ende daer deur de felve
ende alle quaedtwillighe benomen fai worden de occafie
om onder pretext of pretenfie van O verigheyt defe Lan-
den te komen beoorlogen, dat vooralle onpartydighe»
oock voor de Nakomelinghen in tijden ende wijlen be-
fwaerlijcken foude Sijn te verantwoorden, als men ter
expiratie van den Treves, endefulcks by laps van tijdt
weder in Oorloghe zouden moeten koomen, daer men
in plaetfe van dien , wel een goede ende verfecckerdc
Vrede foude hebben konnenbekoomen, dat in casvaa
Vrede de difpuyten met de Kroon Vranckrijck ontilaen»
noopende het bewufte neghende Artijckel, midfgaders
de ondienftighe ende niet aennemelijcke vermenginge
met de zaecken van Cathaloignen , fullen komen te
cefleren, prefenterende Vranckrijck ; noopende de ver-
feeckertheydt ende guarantie in cas van Vrede, te doen
volkomen contentemenc, ende aen defea

Staet. Zoo hebben haer Edele Groot Moghende naer
iterative hier over gehoudene deliberatien niet anderi
konnenoordeelenalsdatde Vrede is ende wefen foude,
het Cbriftelijckflc, prompfte , feeckerile, ende eer-
lijckftemiddel, om eenmael uyt defe koflelijcke ende
bloedighe Oorloghen te gheraecken , ende dat tnidf-
dien van wfghen defen Staet in alle manieren bthoordc
te werden ghetracht, om in defe teghenwoordighe ghe-
flaïteniffe, ende conftitutie van tyden ende faken daer
toemoQghenkoomen, ghelijckoock voor defen, en-
de voor het aengaen van den left ghe-expireerden Tre-
ves , van weghen defen Staet daer toe langhe ghe-
tracht is ghewceil, ende niet eer tot de Handelinghe
van de voorfchreve Treves ghatreden, voor ende al-
eer bevonden was, dat alle hoope van een goede Vre-
de quam te ceiTeren. Ende vertrouwen haer Ed. Groot
Moghende dat geenefuffifante redenen zijnby te bren-
ghen, waerom een tijdtlijcke ftil-ftandt of Treves voor
een vafte ende eeuwighe Vrede zoude dienen geprefe-
reert. Want dat daer teghens werdt voor gheworpen ,
dattebevrefenis, de Travaten van Vrede langher tijdt
zouden requireren, dat men oock door de Vrede zorge-
loos zoude werden ghemaeckt, de Militie zoude komen
te vervallen, ende de ghemeene middelen te verminde-
ren : dat oock meer zeeckerheydt van onderhoudenie
inde Traöaten van Treves, als van Vrede zoude zijn
te vinden, ende ordinarie de Treves, ais maer tyde-
lijck zijnde, ende waer van den uytganck met patiëntie
•kan werden verwaght, beter zoude werden gheobfer-
veert als de Vrede ; daer over, ende op het eerfte, van
de objeöien is hier vooren gefeydt ende aengewefen, dat
naalleapparentie teghenwoordigb de Vrede imeiera in
zoo korten of koneren tijdt zoude konnen virerdenghe-
troffen, ende beflooten als den Treves. De gheprefup-
poneerde foi^eloosheyt in Cas van Vrede, noch het ver-
val van de JVfilitie fijn niet te vrcefen, te fullen komen
ineen Volck ende Landt, die zoo lange in den Oorlog
geu'feert, ende foodanighepartye hebben ah defe Lan-
den, immers niet meer als in regarde van andere Ko-
ninghen , Princen, ende Republijcauen, die ghewoon
ende nu oock ghefint fijn van den Vreede te handelen,
ende haer verzeeckertheyt ende fecurlteytin dezelve
met goede middelen ende Wnpeoen te bezorghen,ken-
nende anderfints, ende by faute van dien, de forgeloos-
heyt foo wel in een Treves als Vrede koomen te vallea ,
ende de Militie te vervallen, daer toe te minder app«.
rentie in delen is, mids de fituatie ende ghelegentbeyde
defer Landen, en de groote zorgvuldigheyt, die tot con·»
fervatievande Vryheydteode welvarea der zefvei vaa
® 3 tijde


-ocr page 259-

258· Tweede Deel, van de

tijdt tot tijdt fai noodigh wefen, ende dienen aengewcnt
ende ghedragen > daer toe dan itiede de confenten ende
middelen werden ghertquireert, die oock niet nppsrent
zijn, in cas van Vrede te verminderen ofte vervallen}
Biaer ten fijne voorfz, ende tot betalinge van des gemcene
Landts groote laften, fchulden ende 't achterheden fulien
dienen ende moeten werden ghecontinueertj endewaer
in mede geen nalatigheydt ftaet te bevrefen,mits de oude
ende lange gewoonte endewillicheycvan de Gemeente,
ende dat foodanige middelen ende lalten by de gefament-
lijekc Regeerders defer Landen, lijnde degequalificeer-
fte ende notabelftelngefetenen van dien werden gecon-
fenteert, geheven ende ghedragen nevens de Gemeente
die obfervantien ofte non-obfervantien van alle Tredla-
len ofte Handelingen van Vrede of Treves, werdende or-
dinaric gereguleert niet naer den tijdt of na de jaren daer
inne ghemelt, maernadeIntereften van de refpeftive
Princen ende Republijcquen, ende naer dat de tyden
ende occafien voor-vallen ,· zijnde in Hiftorien de exem-
pelen in het een ende het ander niet dan al te wel be-
kende.

?Ilcn ben l^eec van Andrée in l^iieflant ;ff nbe / bierbt
Q^tfbnöen een 25?ief ban CccDcntieop'tfeltìefubiect:
η
j ^tab entie HanDen toecDen gefonöcn be ]|eecen Ruy 1
enDe SchagenrefpectiDeïiaDenenbe Ipenftonaciren ϋαη
©aeclem enbe Jcfimaer» j^a Scelanbt bc ©ecccn
Key-
fer
,iSaebtenbepen(jonaci^ban i^oojn/ H. van Beau-
montj^beccetarf^ ban bc ^atenban iiollanbt/ cnbe
vander Hooick, (0ecomin(tteetbe tcc ^enecalitrpt toe·
gfn öttecöt.

b'3ibbpfenupt<©bec-K(rcI/ Öptcecj^t enbc <i5£lbfc=
lanbr/quamcnboloen^m't begin ban«@ctebcc/ baer
na
ooch upt©jitflanbt/enbe ^tabt cnbe Eanben/ tot
contcobecfie bec iScebc^ in eeni^iebe. 'tl@elcli3dnbe
een point ban biepec infien enbe gcoote canfibccatien/
foo boot al^ teeben; foogebicRelIebefcibe nietbetec
{tonnen boojt brengen/ al^ boo? be Pjopofitie enbe ^nt·
tDOo^bt op bat lincit in ^eeianbt gefcijiet : be i^;oporttie
ban opgemelbe i^eecen ^^ecommitteecbe fjaecbec j(|o.
Mog. aen be ^ecommitteerbe iBaben in^eclanbt (
fufecenöe be conbocatie bec iS^eetm Staten) ben 13.
^fptembtc/toa^albu^;

Edele Mog. Heerem.

DeHeerenStatenGenerael onfeHeerenCommit-
tenten t van tijdt tot tijdt zijnde onderricht, dat de
faecken tot Muniler verder ende verder gingen,
ende dat by eenige hooge partyen de Art ijckclen al waren
geadjufteertjby andere gheftelt in haer Ho. Mog. Pleni-
potentiarifeo handen om haer Tradtaet te dreflèren,fulcx
datter η iet meerder wierdegbcdefidereert, dan deeynte-
lijcke Refolutie van defen Staet, daer toe de Provinciale
advyfen Inde meefte conformiteyt, dee doenlijck,Bl voo-
ren moften worden ingebracht > hebben tot dien eynde
eenige Heeien Gedeputeerden na haer eygene Provin-
tien ende andere na de Provintie van Stadt ende Lande,
ende ( waft noodigh^ van Vritflandt in paffant gefonden,
om de felve in hare refpcétive advyfen, tot conformiteyt
van andere, te faciliteren ende te doen accelereren, oock
ons aen de Ed. Mog. Heeren Staten van|de Provintie van
Zeelandt , die haer Ho. iWog. hoopten dat wy noch by
den anderen fouden hebben konnen vinden, ende per
Expreflen tot dien eynde verfchreven, by den anderen
te willen bly ven, dan alfoo wy hier komende, bevinden,
dat de felve zijn ghefcheyden, fonder te hebben gheno·
men foodanige Refolutie, die conform fai zijn de advy-
fen van vier, ende foo wy ghelooven van fes Provintien ;
Soo verfoucken wy gantfch vriendelijck, dat uwe Ed,
Mog believen de Heeren Staten van Zeeland ( aen welc-
ke onfe Credentie is houdende ) op het fpoedighfte te
convoceren, omme naghedanePropofitic endeonder-
Tichtinge op de langh getraineerde Munfterfchefaecken,
ende mits feeckere na gekomen Franfche Gefchriften nu
geconcerteerde converfie van Handelinge op een Vrede
in plaetfe van Treves, van de felve te bekomen foodani-

f; vruchtbarighe Refolutien als haer Ho. Mog. van haer

d. Mog. in dcfc tegenwoordige cu^tutie van fsteckeo
billlchlijck zijn verwachtende, ende willen wy niet Ter.
hoopen dat u £d. Mog. ons de voorfz convocatie fullcn
weygeren, foo om dat de felve kort kan gefchieden, ιΠη^
de vier Leden van de Prouintien opdit Eylandt, endede
andere dry by dit handtfame weder ghemackelijck ende
fpoedighlijck by den anderen konnende kooraen, alj
oock om dat de Heeren Gedeputeerden dieghefeyt
won
den na den Hage gedeftineert te zij n, of noch niet en zijn
vertrocken ende veel licht op heden, zijr de Sondag, niét
en fullen vertrecken, of vertrocken zijnde, bequamelijcfc
fouden konnen worden gecontramandeert, in allen ghe-
valle buytcn hare Pcrfoonen, den gantfchenRaedcvaa
hare refpedi ve Steden zijn te huyslatende, ommeope-
ninge te ontfangen, de befoignes by te woonen ende afte
doen, ende wel fonderlinghe om dat een Lidt van de U.
nie in den naem van de felve Unie, over eenighe itnpor.
tante faecken worden befonden, noyt gewoon is teexcu.
feren de openinghe ven redenen, die haer in hare difE-
culteyten fouden mogen geven fatisfatìie, om foeteko-
men tot een eenparige iefolutie, ende derbal ven vertrou-
wen wy dat u Ed. Mog. fulcx niet en lullen willen doen,
ende foo de Heeren Staten af-houden de kennitTe vande
redenen, daer van wy aen haer Ed. Mog. gelafl: zijncom.
municatie te gfven, ende dat onder fchijn van eenigh»
formaliteyteri, die u Ed. Mog. fouden meenen al vooren
te moeten Werden waerghenomen j want behalvendat
meenighvuldige exempelen konnen worden geallegeett,
dat de Provintien, ende onder anderen de Provintie van
Hollandt ende Weit- Vrieilandt by exprefle Gedeputeet-
de, daer onder mede die van defe Provintie zijn
befonden
op veelegeringer faecken dan defedaer van zijn, nochte
de andere Provintien haer Provinciael ad vijs ter Genera-
liteyt niet co hadden ingebracht, foo meenen wy, datu
Ed. Mog. behooren te confidereren, dat op geen voorge-
wende formaliteyten onder Leden van de Unie behoort
te worden geflaen in een faecke, die ten ondienft ven dea
Lande, nu zedert eenigen tijdt kiser ghebleecken » end»
by fucces van tijdt noch klaerder te fullen blij eken fiaet
te worden gefleept, by diverfiteyt von opinien^ ghelijck
wy van goeder handt weten dat van defe Provintie fai
ontflaen, ende om dewelcke met goede bondige redenen
wech te nemen, wy in name van hare Ho. Mog. hier
zijn ghekomen, ende ons als noch op't vriendelijckfte
zij η aenbiedende, ofte by aldien u Ed. Mog. de verfochte
convocatie van wel-gheroeite Heeren Staten defer Pro-
vintien ons als noch fouden gbelieven te bly ven weyge-
ren, foe verfoucken wy tot onfe defcharge, datuEd.
Mog, kenniffe willen dragen,dat wy niet alleen met groo-
te fpoedigheyt, maer oock ernit hebben gefochtafteleg-
gen in den boefem van de meer-ghemelte Heeren Staten
van Zeeland', 't gunt haer Hog. Mog. ons hebben aenlK-
volen, ende daer mede te voorkomen den tijdt verlies,
die fai ontftaen uyt de difpute op de voorfz gepretexeer-
de formaliteyten , dewelcke in foo grooten neot, noot-
faeckelijcken ende fulcken haeft vereyfchende faecke, alJ
defe beter ter zyden waren gheftelt, waer medewy dan
verhoopen, van den laftonsopgeleyt, te fullen wefefl
gedefchsrgeert, latende de fchult aen den genen, dieitt
tyden ende wylen bevonden fullen moghen
worden oor-
laecke te hebben gegeven tot deonheylen die
defen Staot
fouden tnogen overkomen, by aldien ter cccafie van de
irreioluti» van den Staet by ander hooge partyen yet fon-
der de felve Staet tot Munfter fouden moghen worden
geflooten.

Aldut na mondelinge Propofitie op den 13. September
1646. aen de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Rudcn
van de Staten van Zeelandt tot
Middelburghghedaen,
fchriftelijck op den 14.. daer aen volgende, by ons onder-
fchreven
overgelevert aen den Keer Racdt Penfiooal»
van
de ielye Provinciën,

Ende was Geteyckent, Natmingh Krrfir. Heriertva
Beaumatj
ende Gyfirecht vender HooliL·

btcDaelt bat fp gaerne fiabbeη gcfifn/ batmen be
Staten Ë^bbr getoniwccec;.


-ocr page 260-

Nedcrlandfchc Vrede - handelinsih. 159

©ocDfuIcpt'öacenrccbtiucfen niet Bunnen baïicn/
acn{)tnibrljanbioben'£boo?f3.0efc!)?ift/ mrt betfocrtt
tiathpnaebe J^ieDicatie'tfelbetoiìbc boo?{)ouben atn
tic@ceceni0ccoiÏiinitt£tcbe i9aben/of bienocl) miffcDicn
tan cefblutie mogötcn becanbecen/ enbe bc tocI-Beniclbc
«teren Staten conbocccen.

'tJ©fIchniettoiHcnbe ballen / fp bcc&tacttien ban
mccnincljetejfjHbE^naemiöbaflB^ met {jet gljetpe te
bictteilieii om Dare ©ο. ® og. ban aile^ cebcn cn ccec·

jienfcljapt'fl'^ben.

©cnoemelten fecce öaebt^endonati^ Bctacfcöjift
obeMirnoni"Ötbbenbe/bjacflbcoffpbaec op fc|)?ifte·
itjelft anttooojbt bceeecben / enbe brgofi toebecom bc ce^
Dcneimmi e);cufe bec Heecen (©ecommittcecbc ïïaben
tfiïuflificecen.

ée ©ebeputecrbc fepben / bat jp 't geen

ba«anttocw?btinfcriptis (lelöenaenbe bifecetie ban be
nicn:00"»«lbei|ecrcn<©öecommittcccbe öabcn enbe
ti!aecitcnt!eboo
?f5.Su(ltficatiecnbe bebatü baec op te
tjotoen af
/ alfoo oo?be£lben alle^ aBcnoesöfaem in Dace
üoo?-üccIjaelbe DeftÖ?ift te jtjn becoattet.

Ccgen ben mtbbagósd» baci: <@ebeputeet:be inDficc
Soatment Itomen becbiiHefìonien enbe begtotten be
BficenTenisenbsReygersbergb iSecommittcecbe ïSas
tttn enöe ben j^eec Öaebt ©cnfionati^ StaveniiTe upt ben
nacmenbe ban toegfien toel-g6emelbe ï|eecen«i5ecomi·
mitteetbeÖabenBaecgebenbeenontfangenbe be com.
nlimcntcn baer toe bfenenDe/ öaec bp geboegftt bat Ijaec
l@og. na be ^?ebicatle opijaec booj-oeciiacibe ge^
fcfijiftfoubencefolöeten.

E^aeiibagö tnoigensSjtjnbe ben if. ©ctober/
jijntorbcc in ftet ïogementban be boojfs- <l5cbfputeec=
iegthomen beboo?noembeb?ieI|eeccn be toelehe naer
cmiflc nionbelingc epeufcn / toaecom be boojfs. iConbOi
(Qtie niet Ijabbe bonnen gefcdiebcn / aen be felbe Ijebben
otjEC Qöelebecöt; &et fcijjiftelöch anttooojbt öiec na bol·
gentic/ enbe gaec boo^t bejegent met alle ggetDoonlijcIte
klffftbept enbe complimenten.

55e anttooo^öt ban De Igeeccn ©Bccommittf«De Sa^
lcniua^:

D

E Gecommitteerde Raden van de Ed. Mogende
Heeren Staten van Zeelandc rypelick gelee heb-
bende > op het gene haer Ed. Mog. op gifteren
mondelinghis geprefenteert, ende huyden by gefchrifce
overgelevcrt, by de Edele, Geftrenge, Erenttefte,Hoog-
geleerde, W y fe ende feer Voorfienige Hecren
Namtugh
Kejfer,
Raedt ende Secretaris der Stede Hoorn, Herbert
ω» BMKwewi Secretaris van de Ed. Gr. Mogh. Heeren
Staten van Hollandtende Weft-Vrieflandt, ende
Gys·
hedt van der Hoülci,oudt
Burgemeefter der Stadt Uyt-
recht ende ordinarie Gedepateeide ter Vergadeùnge van
dc Ho. Mogh. Heeren Staten Generaci ende fiamcnt-
lijcke Gedepureerde van de Hoogh - ghemelde Heeren
Staten Generaci, hebben goed ghevonden daer op te ver-
klaren, ^elijck haer Ed. verklaren by defcn, dat foo haeil
de Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelandt kenniflé ende
openinge hebben ghehadt; van het rapport by de Heeren
Miynderfwijck, Mathenes, de Kuuyt ende Nederherfi aen
Iiaer Ho. Mog. jongft ghedaen, midigaders van de poin-
öen van deliberatie daer uyt rerulterende,haer Ed. Mog.
«yndelijck daer op ,mitigadersopal hec gene verder fou-
<lc moghen gherequireerC werden, om een Traöaet van
TrevesmetdeSpaenfchePlenipotentiarifen te adjufte·
ren volkomentHjck hebben gherefolveert > ende als haer
Ed. Mog. gereedt waren om hun Provinciael advijs daer
op door de Heeren hunne Extraordinarii Ghedeputeer-
•len in te brenghen,ioo fijn hare Ed. Mogh. (buyten ver-
wachten ; toeghekomen de confideraticn van de Heeren
Staten van Hollandten Weft-Vriefland, rakende't ver-
anderen ofte converteren van de aengheiïelde handelin-
linge van Treves in een vaften Vrede ; Ende al-hocwel
haer Ed. Mog. wel
konden confiderereDjhetftuck vaD de
voorfz. handelinghe van beginne af op eenen Treves ge-
■irigeertenallede deliberatien daer henen ghegaen zijn-
de eude met namen de Inftruilie
voor de Heeren Pieni-
Potentiarifen
van defen Staec ende al de refolutien daer
?U> dep^nderende» daei sae zijnde gbed{eli(^> dat dcfe
nieuwe deliberatien groote dilayen ende retardement
zoude veroorfaecktn ende in verlcheyden refpeöen on^
dienft cauferende, 'c welck haer Ho.
Mog. gantfch wijf-
felijck oordeelden dat voor ghekomen behoordt te wer-
den; Zoo hebben haer Ed. Mog. niet leciigh gheitaen,
hetvoorfz. Provinciael advijs van de Heeren Staten van
Hollandt ende Weit- Vrieflandt na daer toe expreffelijck
genomen reces, in fericule deliberatie te leggen,de rede-
nen ende motiven dacron vermeld rypelijck te pondc-
ren, ende daer op foodanige re/olucicn te nemen als haer
Ed. Mog. hebben geoordeelt ten meeften dienil van den
Lande te behooren, gclijck haer £d. Mc gh. oock hebben
gedaen op de Poinöen van deliberatie vervat in de Brie-
ven van de Hecren Plenipotentiarifen van defen Staec
van den der verleden en den
derde» defer Maent OSa-
^ij-metexprtfle Idft aen de voornoemde Heeren haer
Ed.Mo. Extraordinarii Gedeputeerde fich fonder uytftel
Tl«er den Hage te vervoegen €n haer Ed. Mogh, advijs op
al het fel ve ter Vergaderir ge van haer Ho. Wog. te ope-
nen ende in te brengen, vertrouwende dat daer medeby
de andere Provinciën foude worden genomen contente-
ment : in voegen dat de Heeren haer Ho, Mogh. Gede-
puteerden wel kennen fien dat het niet van noode is ghc-
weeft, haer Ed. Mo. te befendcn, om haer Ed. Mog. deli-
beratien enderelblutien teacceleren, ende dat de dilayen
ende refolutien, die men foo fchadelijck houdt, haer Ed.
Mog. niet konnen werden geimputeert, ende is daerom
haer Ed. van herten leed , dat haer Ho. Mogh. Gedepu-
teerde tot haer Ed. ongelegentheydt in die afgaendefay-
foenendeongheftadigh weder, de moeytcvande reyfe
herwaerts fijn verfocht te nemen, ende wat belanghcde
Inftantie die haer Ho. Mogh. daer nevens hebben ver-
ilaen , dat aen de Heeren Staten van Zeeland foude wer-
den gedaen om haer Ed. Mo. tc difponeren, fich met hec
Provinciael advijs van
HoüandtU cmfotmern, daer op
fullen haer Ho. Mo. Gedeputeerden gedicnt zijn te ver-
ftaen, dat haer Ed. oordeelen (voor-houdens het hooghe
relped van haer Ho. Mog.) dat
deforme die daer Jn werd
gebruyckt,
is firydendt met de beboorltjcke ordre ven de Re-
geeringe,
ale te weten, dat voor en al eer op faecke van fo-
danigen natuyre, nae ingebr^hte advyfe van alle de Le-
den van de Unie ter vergaderinghe van haer Ho. Megh,
Staets gewyfe heeft konnen werden gedelibereert, veel
min gerefolveert men bybefendinge door Gedeputeer-
de van haer Ho. Mo. ende dien-volghendc van wcghen
den hcelen Staet ; dc particul iere Provinciën is tragtende
te difponeren tot't gene by de eene ofte andere Provintie
is voorgcilagen,cnde voor advys ingebraght, alio in foo-
danige Staets-gcwijfeVeïgadcringen ende deliberatien,
ghelijck oock in alle andere Collegien Communicatie
moet werden gegeven,
de advyfen ende confideraticn vaö
dc Leden ende Colleganten geopent ende inghcbrachc>
redenen gegeven ecdeghehoort. ende dan vervolghens
gedaen ende geconcludcert 't geene men volghens de or»
dre van 't Landt ende Recht van de Regeeringhe bevinde
te behooren, fonder dat haer Ed. verftacn, dat in defen
eenighe voorgaende exempelen met fondament kennen
werden geappliceert, efte dat in de felve eeUe volltomen
conformiteyt fai werden bevonden, en daerom fijn haei*
Ed. beducht, dat als de Heeren Staten van Zeelandt, by
haer Ed. fai werden gefchreven haer Ed. Moghende diffi-
cultcyt zouden niaecken , van nieuws te gaen ventile-
ren het geene waer op bier Ed. Moghende albercyds»
met al fijn Leden volkomentlijck hebben ghedelibereerc
ende voor ende al eer dat haer Ed. Mog. hun advys ende
confideraticn daer 't behoort hebben geopent ende inge-
braght, welcke alle de andere Provinciën by forinele Re-
folutieop haer Ed. Mog. Inftantie genomen,hebben ver-
ilaen dat fouden worden afghr.wacht voor ende aleer tot
openinge van hunne advyfen te gaen.

Doch als wel-gemelde Heeren Staten van Zeelandt al
geconvoceert ende by den anderen gekomeo zijnde defe
cilentiële formaliteyt over 't hooft Ibuden willen fien *
endedeexeropelenendeconfequentiendiedaer op fou-
den konnen werden gefondeert in geen achtingenemen}
Soo is 't boven dien fulcx datovermids eenighe Heeren
tot de Munfterfchc bcfoignen gedeputeert ende de felve
van den beginne af by gewoont hebbende,al bereyds nae
Holkndt zijnde vercrocken, niet wel eeoe by een komfi;

II ♦ m


-ocr page 261-

267· Tweede Deel, van de

met vruchten de cfFedt ίοο haeft foude konnen werden
gehouden,
behalven dat haer Ed. niet konnen fien, dat
tle acceleratie van de befoignen,die haer Ho. Mog. voor-
geven, ende de Heeren Staten van Zeelandt oock nood-
wendigh oordeelen,opdefen voet kan werden getroflpen,
alfoo de by-een-komite van de Leden nerghens anders
toe kan tenderen ι als om de openinghe ende propoGtieo
van haer Ho. Mogh. Gedeputeerde te hooien daer van
aen hunne Heeren principalen r^àpport te doen ende dan
wederom by den anderen ghekomen zijnde daer op te
refolveren, waer toe veel tijdt werdt vereyfcht ; daer
ter contrarie haer Ed.Mog.oordeelen,dat de Heeren Ex-
traordinarii Gedeputeerde volgens haer Ed.Mog.expref-
fe laft fonder langer uytftel hunne voorg-henomen reyfe
naerHolIandt vorderende, veel eer en ipoedigher'tghe-
beele ftuck van de Munfterrche faken met al 't gene daer
van dependeert alfoo fai konnen werden gheadjufteert en
tot conclufie en eenparighe ydt gebraght : welcke redenen
de voornoemde Heeren Gecommitteerde Raden haer
Ho. Mog. Gecommitteerde gintfchgedienftigen vrien-
delijck verfoecken alfoo te willen opnemen > en de felye
aen haer Ho, Mog. favorabelijck te rapporteren cn dien-
volgende ten goede le willen duyden, dat haer Ed. hun
genootfaeckt vinden tot hun leedwefen de verfogte con-
vocatie van de Heeren Staten van Zeelandc voordcfe
macl te excuferen, bereydt zijnde in alle andere faecken
haer Ho. Mog. ende der felver aenfienlijcke Heeren Ge-
deputeerde alle cere, refpeft endedienft te bewyfen.On-
der ftond : Aldus ghedaen ter Vergaderinghe van de ge-
melde Heeren Gecommitteerde Raden in het Hof van
Zeelandt tot Middelburgh den 14 Oétober 1Ì4Ì. Lager
ftond: Ter Ordonnantie van ds Raden vooinocmt, en
wasgeteyckent
D.Brnjne.

.fü^ct bic Dcfclieti&t fijn t)e(0ecommitt£ectie bangace
©o.j®o.tìc«c0cficn. (©nöertuflcbenbe «eptcaoiDina-
Dcc Staten ban gctïanDt in Den
Hagc hotnenbe jhebben tee S&ecaaDccineöc ban tiaec l^o.
J@o.QcDaen en fngdebect Dcfe naecboIaenDe bechlattng
op 't fluch Dcc Conbitfie ban Den Ccebc^ in ®jebe.

D

E Staten van Zeeland rypelijck gelet hebbende
op den voorflêg by en van wegen de Heeren Sta-
ten van Holland cn Weft-Vrlcflandghedaen,en
den 18 . September 16^.6, ter Vergaderinghe van de Ho.
Mog. Heeren Staten Generaci fchriftelijck overgelevert,
rakende het
verenieren oftonverteren van dc aenftaende
handelinghetotMunfter vaneenen
Treves ineen Vrede >
hebben goet gevonden te verklaren,gelijk haer Ed. Mo.
verklaren by deien, dat gelijck in alle de handelingen,die
'tfedert de expiratie van den voorgaenden Treves Zoo
met de
Eerts Hertog^, de Infante, als Koningh van Spam-
f/>»aengeftclt zijn,haer Ed. Mo. intentie noyt andeis en
IS geweeft dan dat de faken wederom tot een
1>eves fou-
de werden gedirigeert,en dat tot dien eynde tot een fon-
dament en grond-werck foude worden geleght het voor-
noemde geexpireerde Traöact van den Jare liop. ende
de ampllatiè in den Jare ló 10. daer op gevolgt, om alfoo
te mainteneren en vaftte houden al 't geene dat men by
de pradlijcqu» heeft bevonden voor den Staet van de
Geünieerde Provinciën in 't generael, midfgaders de
Stedeo en Leden van dien in 't particulier voordeeligh,
immers niet prejudidabel te zijn, en aen de andere zyde
by uytlatinge, ampliatie, ofte verandering te konnen re-
dreileren 't gene de experientie heeft geleert refpedlive-
lijckdienftighofondienftightezijn, dat. alfoo haer Ed.
Mo. op geenen anderen voet hun hebben laten difpone-
ren endeeyndelijck coiifent hebben gedragben, dat met
de Spaenfchc tot Munfter in onderhandeling foude wer-
den geireden,als om wederom te maecken een bondigh
Tredtet van Dreves en nietFrede, wcick fondament ende
grondwerck by eenparigh confent van alle de Provinciën
van beginne ef en genoeghfaem voor alle andere delibe-
ratien gelegt zijnde, ja foo verre dat men felfs aen d'Hee-
ren Franfche Ambafladcurs bygefchrifte tegemoet heeft
gevoert, verfcheyden redenen wacrom
van beyde aydem
een TraQaet van Treves
behoorde te werden aengegaen,
als men els nu met het veranderen van handelinghe van
een Trevej of ceffatie van wapenen in een abfolutcn vre-
de föuden willen converteren, dat haer Ed. Mo. vetftaea
dat daer méde loswerdengemaeckt de refolutien op het
voornoemde fondament gebouwt en de Inflrudie voof
de Heeren PJenipotentiarifen van defen Staet daer uyt
geformecrt, ende dat dien volghens van nieuws en rou.
welijck in deliberatie foude moeten werden gebragbt, of
het dienftigh ende geraden is met de Spaenfchc over het
nederleggcn van den Oorloghe in verder handelinghete
treden, welck om te ontgaen ende niet te ontbinden en
tcdoenflufluëren immersin haer Ed. Mog. Provincie
(alwaernietandersmetgrootc mocyte en difficulteytea
het ftuck van de tegen woordighe handelinghe toteenpa.
righeyt van ftemmen isgebragt) het geone hier bevorens
na menighvuldige deliberatien vaft is geftelt ; Als mede
om verlcheyden pregnante confideratien die inde faecke
felfs leggen,ende bier na fommicriick fullen werden ge-
deduceert,h3er Ed. Mo. na rypc deliberatien hebben ge-
oordeelt, dat het allenthalven dienftigh ende beft is, dat
werde geperfifteert, gelijck haer Ed. Mo. z.'ynferfifiert*·
de by de Refolutien voor defen op het voornoemde fluck
van de handelïnge met Spangien met den ge volghe eode
aenkleven van dien,genomen, ende dat dien volgbende
haer Ed- Mog. verftaen dat de voornoemde handelinghe
fai werden gecontinueertefwefsTritiM
in Europa voor
óeai^Aivantuaaelfàtwintìghlareny een laer drie ofte
vier onbegrepen, en dat de Heeren Extraordinaris Am-
bafladeurs en Plenipotentiarifen van defen Staet hun ful-
len reguleren na hunne voorgaendc Inftru£t:ie endede
refolutien fcdert genomen ende noch te nemen, infon-
derheytopdepoinften van deliberatie , refulterendeuyt
het rapport by de Heeren
Meyttderfipijck, Mathenejfe ,άζ
Kuuftende Nederherfl,àem6ìii\i]
 ter Vergade-

ringe van haer Ho. Mo. gedaen, als mede uyt de fucceifi-
ve brieven van de Heeren hare Ho, Mog. aenwefende
Plenipotentiarifen onde met namen die van den aS Sep-
tember ende defer Maent Oétobris,zijnde haer Ed.Mo,
gereed om op alle ende yder van de voornoemde poin-
dten hun advys ende confideratien te openen, ten eynde
by de andere Provinciën van gelijcke gedaen zijnde,foo-
danige refolutien ende conclufienfouden moghen wer-
dengenomen, altmen fai bevinden na recht ende ordte
van de Regeeringe tebehooren. Ende dat vervolgensin
conformiteyt van de fel ve fonder verder tijde verlies, dé
opftaende poinéten van bet te maecken Traftaet van
Trev€s volkomcntlijckgeadjufteerten voltrocken zou-
den mogen worden.

De reden waerom haer Ed. Mog. voor defen alle tijdt
en nu wederom zijn oordelende dat het maecken van
cc·
nen abfelujtea Vrede voor defen Staet t'eenemael onghe-
raden endcondieoftigh is.

s

I.

Yn voor eerft alle de redenen waerom men voor de-
fen allecefTatien of iiilftandt van wapenen voorde
confervatie ende verfeeckertheyt van de Geünieer-
de Provinciën bedeflckelijck fufpedt.jagantfchgheraer-
lijck heeft gehouden, alle welcke redenen hare Ed. Mog.
verftaen dat in
fortioribus tsrmims teghens het maken van
eenen abfolutcn
Vtedeeaàe nederleggingh van wapenen
voor altoos als teghens ecnen
Treves ofte temporeel Tra-
tìaetzijn milicerende.

Als te weten dat de diffidentie ende impreilie van dat
Spangien noyt fai nalaten daer nae tc trachten om defen
Staet het zy
vnetgeweldt oft bedrogh onder fijn Jock ende
Heerlchappye te brengen, allencxkens fai komen te ver-
flauwen ende in forgeloosheyt te veranderen,welcke den
eerften trap fai Zijn tot onfe ruyne ende oudergangh
VJn
den Staet. (

I I.

Dat de Militie fai komen te vervallen , ende dat men
t'eenemael buyten de experientie van den Oprloghciu
geraecken.

I I L

Dat dc noodige middelen tot gemeene defenfie op-ge*
ftelt bcfwaerlijck foo hooge als dat
behoort geconfenteert.

geheven,ende by de Gemeente gedraghen lullen konnea
worden.

I V.

DitdeUemvghen ende Ctm/unitn peiijckel ίοορω


-ocr page 262-

Nederlandfche Vrede - handelingh. i6i

fflcrckelijck te verminderen, ende oock gediverceert en-
Se
elders getranfporceerc werden.

Dat de Off/ - iVefl-lndifche Comfagnien veelfints
f Hen konoen werden geprej udicieerc, uyc verfcheyden
hoecken, ende door indiredle wcghen ondermijnt, en-
dedat de een of de andere ofte wel beyde, by faute van
behoorlijcke forge ende defenfie overvallen fullca kon-
Eca werden. ^ ^

Dat onder de Provintien, Steden ende Leden van
dien
iijfentie» ende uyt oude ofte nieu-

we pretentien neer alle apparentie fullen ontftaen.

Nei-cnswelcké redenen en motiven haer Edele Mo-
oeode hebben gheoordeelt dat in defe oock naerder ende
fpeciaelder inconGderatie is komende het nservolgen-

Dachet maecken vaneenen Treves op den voet van
hetTradaetvanden Jare 1609. is voor het meeren-
deelecngheprepareertwerck, wacrvan men de expe-
lientie ende praöijcque heeft ghehadc , ende by defe
nieuwe onder-handelinghe is, offe kan verders werden
ccredreffeert he^eene men noodigh en dienftigh vindt,
gbelijck bier vö^en isgezeght, daermen ter contrarie
onfeecker is wat uytflag een Traöaec van abfoluten Vre-
defil hebben!, alfoo by gevolgh van tij de fich konnen op
doen veifcheydefwarigheden endeonheylen die van nu
indefaecke legghen, fonder dat de felve konnen werden
vooifien ende hier nageremedteerc.

VIII.

Dat men byhet maecken van eenen Vrcile, alle de
Nederiantfche Provinciën, Steden ende Leden van dien
fai moeten laten joùifleren ende genieten fodanige com-
noditeyten, gelegencheden ende iituatie als hun Godt
endenatuyre heeft gegeven, endewaer vanzy voor de
Oorloghe in ghebruyck ende pofleffie'zijngeweeft, fon-
der met glimp ofte fondament te laten blyven de bekom-
mcringhen ende beletfelen die met den Oorloghe fijn
op-ghefteldt ,ende by tyden van Treves konnen werden
ghecontinueert, ende pf men al by Tiaitaet het contra-
rie zoude willen flipuleeren, foozalhet zelve by alle
Natiën ende Volckerenonrcchtmatigh werden gheoor-
deelt emlealletijdt oorfaecke ende aenleydinghe geven
lot onluften ende mifverftanden, en^daeruyt teont-
ftane troubelen ende beroerten, in dewelcke de voor-
noemde Provinciën ende Steden by alle de wereldt fon-
der twijffjj zullen werden gefavorifeert, infonderheydt
dewyie lootten ige bekommeringen voor het meerendeel
de Commertien naedeeligh zijn, waer by een yder de
voornoemde Provinciën ende Steden frequenterende
ficb fai houden geinterefleert.

Dat men by tijde van Vrede fai moeten komen tot de
eSetìive reftitutie van de Frontieren ende Plaetfen die
men by den Oorloghein, ende op de nabuyrighe Lan-
den uyt noodt, ende op dat den Koningh van Span-
gien fich daer mede niet zoude flercken ende prevale-
ren, heeft geoccupeert, ende als men de voornoemde
reftitutie foude willen declineren ofte excuferen op de
refufie van de penninghen in het bewaren van de voor-
noemde piaetfe verftreckt, dat men niet fai konnen ont-
gaen daer over te admitteren de entremife fubmiffie en-
de oock uyt-fpraeck van foodanighe Princen, Potenta-
ten ende andere Nae-gebuyren, als fich daer toe zouden
komen te prcfenteren, wanneer lichtelijck defen Staet
loodanighen fupport ende faveur niet fai vinden als men
uch miflchien is ïmaginerende.
. X.

Dat de Middelen uyt, ende ter oorfaecke van den
«Jo-loghein-gevoertende op-ghefteldt, ende met na-
men de
Convoyen ende Licenten befwaerlijck by tyden
van eenen abfoluten Vrede fullen konnen werden gecon-
tinueert fonder merckelij cke oflFentie van Na-gebuyren
ende andere de Nederlandtfche Provinciën frequente-
rende , ende als men de felve al zoude willen afftellen »
oat alsdan by faute van middelen het ghefagh van defen
eenemael fai komen te vervallen, weick
1 nu meer als oyt door aen ende ia dicnft te hou.

den vin Schepen van Oorloghe, van we^hen het Laexit
moet werden geconferveert, aenghefien de Commer-
cien uyt defe Landen op de Middelandtfche Zee merc-
kelijck vervallende, ende by andere Natiën gheincor-
poreert zijnde, men uyt die Vaerdt met foo veel Sche-
pen als voor defen, in Cas van noodt niet kan wordeii
geaflïfteert.

XI.

Dat te beduchten is (welck échter Godt Almachtigh
ghenadelijck verhoede) datdel7»« waer mede de Pro-
vinciën voor alle tijdt ende onweder-roepelijck met dea
anderen zijn verknocht, ende gheconfocdereert by ty-
de van Vrede, ende wan neer men fai meynen het eyn-
de van den Oorloghe ende voornoemde Unie bekomen
te hebben, niet foo punduëlijck ende religieulelijck fai
werden onderhouden ende gepra<3:ifeert als dat behoort,
meer dat ter contrarie den bandt die den Oorloge heefc
ghemaeckt, ende tot noch toe buyten formeel ontbin-
dinge gehouden, peryckel falloopen in verfcheyden re-
fpedten gediflblveert, immers eeniger maten geflaeckt
ofte los ghemaeckt te worden, waer uyt niet anders als
den gantfchen ondergangh van den geheelen Staet te
verwachten foude zijn.

X I I.

Dat ghelijck alle particuliere by tyden van Vrede ab-
folutelijck fullen moeten werden hcrfteldt in hun com-
peterendeGoederen ende Gerechtigheden dat het felve
van gelijcke zal konnen werden gheluftineert by de Htu-
trale Potentaten ende Rijcken, op defe Landen ofteee-
nige Leden van dien eenighe pretentie hebbende, waet
van eenige zijn van foodanighe confideratie alt een yder
kennelijck is.

XIII.

Datnietanderste verwachren is, dan dat de Ware Ge-
reformeerde Se/f£iebyiyde Vin Vrede van
alle kanten fai
worden ondermijnt, cndédat infonderheyt
óeFapifie»
fullen aengroeyen ende fieh komen te fìabilieren, ende
daer in van hooger handt werdeu^hefupporteert, ende
gefavorifeert, ende dat men fich ial fonderen op dea
gemaeckten Vrede, endaerdoordeprincipaelfle reden
komen te ceflèren, waerom de voornoemde Paus-ghe-
iïnde toe noch toe mét meerder otnfight zijn t« onder^
gehoüden<

XIV.

Hier teghens en doet nietdatopdehandelinghe van
Trevesconfideratienendedifficulteyten zijn vallende,
ende dat eerder een Traétaet van Vrede als Treves foude
konnen worden befloten
5 Alfoo het maken van een Vre-
de alhier al vaftgheftelt zijnde als dan alle de Refolutiea
opdenTrevesghenomenfouden moeten werden gere-
fumeert, ende op een Vrede geappliceert, de Initruflie
vandeHeeren Pienipotentiarifen gheredrefleert, endé
dai^. over de Artijckelen van de voornoemde Vrede met
de Spaenfche gheconcerteert, daer ter contrarie hec
Tradtaet van Treves op eenighe weynighe Artijckeleii
na tot fluytens toeghebrachtzijnde, defe nieuwe deli-
beratien niet anders als dilayen ende irrefolutien fondeir
noodt, ende met merclrelijcken ondienft zoude konneà
cauferen.

X V.

Daer tegens dient rhede niet dat de Seuvtreimteyt dè-
fer Landen door een Trailaet van Vrede beter verfeec-
kert ende minder ghcëludeert zal konnen werden, ali
door een Treves, alfoo de verklaringhe in het begin
van
Aéfeventigh Artijckelen met de Spaenfche gheai^u-
fteertgefteldt ter materie, klaerendelufHfant, endealà
de Spaenfche daer in niet finceerlijck en ter göeder trou-
wen fouden gaen ·, foo heeft men dobbel reden alle hani
delinge > ende infonderheyt van eenen Vredefufped té
houden, ende daer op de geheele verfeeckertheydt vati
den Staer niet te bouwen.

XVI.

Ende om onfe Geaüieerde in dft ftuck over bünnti
verdenckingeendefcrupulofiteytente gemoedtte gaeni
foo kan het ghefchrifte van den
vier tn-twintighfie May
16^6. waer op de Heeren Plbnipotentiarifen Van Vrank-
rijck hunne reflexie zyn hebbende,werden ingetrockeiii
ende bovendien het aó Artijckel van het ghehandel-
de met de Heeren Plenipotentiaiifeo van Spangien}

hieir


-ocr page 263-

269· Tweede Deel, van de

hier mede fpeciftlijckgeamplieert, JathetiioornomdegB'
fchrift niet falmogen -werden geduyt ofte geemployeert inpre-
juditie van defen Staet. ende met namen van de abfilute Sow
■verainheyt van de zelve, ende de verklarmge daer van in het
Hooft van de voornoemdefeventigh geadjufieerde Artycke-
len gedaen,
ende moet men voorrs de bouverainitey t de-
ler Landen fonderen ende vaft maecken op het folem.
neel decreet van de Heeren Staten Generaci van den Ja-
re 1581. waer by den Koningh van Spangien werdt ver
klaerdt
vervallen van dè Soteverainiteyt defer Landen ende
de approbatie ende erkentcnifle van alle Chriften Ko-
ninghen ende Potentaten ende oock van den Koningh
van Spangien zelfs j in de voorgaende ende tegenwoor-
dige handelinge van daeƒ op gevolght.

De blame die men foude incurrercn dat men de te
ghenwoordighe occafie om tot een abfolute Vrede ende
uyt den Oorlughe voor alle tijdt te gheraecken is verfuy-
mende ende vaa de handt flaende, cn konnen haer £dele
Mogende niet bevinden dat in defen oock Confideratie
raeriteert > alfoo ter contrarie voor de pofteriteyt niet te
verantwoordenis, dat men, wetende wat in voorgaen-
de tyden ende handelingen is gepafleert, hoe defen Staet
by Spangien vooreen
RehllenStaet , ende de Ingefe
tenen vao dian voor Reiffli»
ende Ketters worden ghe·
houden, ende dien volghens fchuldigh aen de ghequet
ile Goddelijtkeende Wereldtlijcke Majefteyt, die men
fioch woordt noch trouwe is verobligeert te houden, door
een ydelen naem , endeglinfteringe van Vrede ,
aenra-
dinghe van Uytheemfche, vigilerende endeJorghende voor
huneyghtnlnterelfeeadevfjt
andere conlideratien ende
influentien, fonden afgaen de oude ende fondamentele
maximen van defen Staet, waer mede men fich tot noch
toe wel heeft ghevonden, ende alfoo
ofen lei^ghen den
Thuyn
ende verfeeckertheydt defer Landen, weicke met
200 veul goedt ende bloedt is gevlochten, ende door al-
le openbaer geweldt, ende liftige praöijcquen niet heeft
konnen werden ontbonden.

Aldus gedaen, ende ter Vergaderinghe van de Hoogh
Mog. Heeren Staten Generael over-gegeven den
tmn-
t'tglienOGiohti 164.6. GeteyckeutJ.deKnuytiHendrick
Thibaut, Mattheus RoUandt
, P, de Vroe, GmUaume Lucas,
L. Pool, G. van Vosbergen , C. Stavenijfe.

^I»et>ein^cptcm&ecnicccAte men QgenouoBfaein
tatteciiiBlaenDEtcn niet
iheec te boen toa? met öet
SLeger/ al^öatt)et felfùeficIiCieelacbtiet) maethteDec
quaDe reputatie ban be
niDet-toilleenDe infoUntie bie
Ijetl^canfcöefrcout^baeftelijcft^in'tJlanDt ban
Waes
bia^plegenbe: baetom|)abDemen errme g&ffïcn (jet
fcöepöen ban
't aegec/om onnutte Rofirn te fpacen/ en
om
fijn HoogD^P^t biebecom te boen {tomen in ben jga*
0fje bp tDoonen be tjoogljtuictitiBlie belibecatie obec ben
®?ebe. JEaec om te boioocn aen beftanfctjen/ bie
Duynkercken beïeflcct fiabben/ enöe p?ecpfel0ch beoeec.
ben bat men foubeblijbcn in Vlaenderen legacn ; foo
^ijn i^ooa&epbt ηοφ tot (n ©ctobec albaec aöebleben.
3&aec na obec fcfiepenbe op Bergen op Zoom, enoe foo
boojt^ norb tentecenbe of Venloo foube jijn te ftcijgen :
JBaecfulcfi^oo£lttebecBetf^3Ön&e/ fóo toiecben ban
tocgen ijaec igo. J©og gefonben be ©men Meerman en
de Vroe : om ^^n «ooggept te becfoechen get SegSjec
(n<ISuatnifaentefenbenenbetoebecinben l^age
teho'
men. ^ulc); gefcglet ben zp en quam fiiin

i^oog^ept ben 3 j^obemb^i^ in ben Hage.

«{Benige Dagen te boo2toa^alceebe getceben in bebe>
folgne / foo aengaenbe be Con vcrfie, al^ aengaenbe be
openftaepde poinden, fpeCiaUjthben 27 <@ctob}i^ ; al^
bianneec in be^ecgabecing ban gaec gecom>

pacrett een notabel en groot aental ban Cjctcao^fnariii
<I3enrputeerben ban be ^jdbincie ban J^ollant en
®;iefiant en gebben met cn nebeti^ be (©{binaci^ <(Sebe·
puteerbenbanbefelbepjobindé/ beifeeren ((Sebepn·
teecbf ban be i^tobincie ban Eeelant berfogt om fiaec te
conformeren met be onbece fes p;obincien noopenbe be

converriebanbenegociatietot J©nnfiecbancen®rci ....................................

Ije^incen®?ebe: bocft tjebben befelbe<l5ebeputeetben Seelanbt / fiimgftenootfaccRtbonben/ biertcoiJf"^
tjan^eelanOtöecWaiïDtbaeïtoibanbe ©eetenöunne ; teprotefteren, göelöcft fptoacen boenbebp befen/ f"

I UCC'

^Jincipalen ongeïafl te Jijn / f η 't abbfj^ ban be l^ectcü
Öace j^jincipakn geabrtcufcct met bfie enbe becfcijmbé
teöcncn/ bare tcgcn^ Oe i?ccrcn ban j^oUant toeoec [let
Den aebcDuceect bele betoceglijclte cn bebencftetöche te,
benen en motfben tot beanttooojbinB ban 't Bcfuftmew,
be ban be iHeecen ban gcelanbt DiencnDC} ®r» anöeteii
l)cbbenbcgenidbel|ecccn<iB]ctcao?binarig en <©Jöina-
ci^<©eöepnteecDen banbe toef-gemelbepjobimie ban'
llollaub cn roefl-©jicflant bacr J|o. IBo. in bebcncftm
geficit / of be feibe niet en foubcn lionncn gocbt tjinbrn/
nabemael be fafte ban bc boojfs.
Converfie ban éctuti
ineenBjebemeteen-pacigÖeflemmenban be
fes
blncien bafi geficlt/ bat gcfcl»eben toojbe atn be
ten öaec t|o. JBog, <tEj;tcao?binarti «mbaffabeuró tit
Plenipotentiarifenommet bie ban ben föoninflö ban
Spangien in te pellen en te formeren een Concept ban
tnebec-sijbt^aggteaiieencatificaticop Bet te macchtn
Ccactaci/ op al
tBclc&cgcbelibeceeEt/ oocft geBoojt j8n«
be be confiberatien enbe abbpfcn ban be refpectibe fio.
bincicn/i^ goet gcbonbcn cnöc becfiaen bat obcfcMtn
foube b]o;ben aen be gcmelte ilcecen Ijacr i^o. j@o. (gr:
tcao?binaci^?lmbafTabeuc^ cn penipotentiatiftn tot
Jllgun(tecboo2noemtbatbeboo
;f3.falte ban Converfie
ban larccbc^ in een ncgociatie ban ©jebaplljiec riiet ten.
pacige (temmen ban be
fes Ip^obincienTn foo goc&e tet·
men tna^ gebjacgt / bat men bctgoopte en ntetttog^:
be of men foube binnen ben ti|bt ban tbien
à twaeif tiaam
baec ban een getoenfi epnbc fiebben/ en batfe baecom De
fahe aïbaec tot iKunfïcc mibbelet-tiit Bp be ijeecen öt.
tcao;binari^^mbafTabeur^en ^ientpotinttiactfen ban
be iöoningcn ban ©iancfictjcfe enbe^pangien bitiflcttn
en baec op foobanig cegarb fouben nemen al^ Baec ίD,
foubenoojbeclcnbenmeeflcnbienfl ban ben ïanDete
berrpfcBen. ©o?bec^ fijn
bp bie occafie cn Bclegcntijrtóit
be gemelbe ileeten «©cbeputeecbc ban be toel aö"nfltit
i^;obincie ban Secianbt nocBmaei^ berfogt cn aenoge·
niacnt/ om fjcB met bic fes anbeie p?obincten noopcnlit
bc mccc Benocmbe Con verfje ban Jlcflociatie banftt.
bc^ in een BanOelingB ban ©^cbc te confo?mecen/ of tori
anoerfint^ binnen ben boojf5. tBbt ban
thien à twaelf Da^
gen bic^ aenaacnbe göecicbt te fuïlen jijn/ toaer ep öw
€0. Bebbcn aengcnomen 'c gene boo^fj. te notificeceii
cnccpjefciuectcnaenbei^ecccn Baec principalen/ bfl>
Ijopcnbc fo öaefl
nioaBcfgcft en be^ boenlijcfi jijnDebooi
benboo?f3. ttjt Mfi thien àtwaelf baaen baec op aW
tefulittrsijn. ®e<l5ebrputeccbcban gccIanbtBefiSm
gefcgt bat alfoo Ijet acnfcB?0ben^ enbe notificatie atn Di
l^eeccn Plenipotentiarlfen en «Sptraojbinaci^ Stnibap
fabcnr^ tot jasunficc fticc booren bccmelt/ nergen^en:
ber^ toe toa^ tenberen / al^ ten epnbc bat bc aBcmelùt
i?eeccn pirnipotentinciffn ftrnni^ jjfl't'fnOc ban be»
fonanteaöbpfcnbanbe/es ProUiiicim Bun ^cgociatif
cn BanbelinflB ban nu af met De ^pacnfcBe fouben dict
flccf η en aenfiellen na Bet gene be plncalirept ban fletti'
men taa^ aoet-binbenbe/cn bat Bet fcibc bicectcIicB toa^
conttacicrenbe en ebiDentelöcft illubeccnbe/ Betgetneiti
e>:pie(reen Filare tccmen/toacc op geenOecBanbe cabilla-
tiebalt/be
Unie vanUytrecht i^mebe bjenfltnie/Oat
baecom fp ©cbepnteerbe ban Eeelanbt tot acquöt tìflH
Bun bcbboic/cn op bat Bunne J^eecen Committcntrti
iti
foobanigen Boogcn boo? ai cn meefl importeccnOe poitict
le
gemelbe Unie concetncccnbe / en ben ^taet ban Den
ïanbe foo biep en anibecferijcfi raïienbe/geen irrepflta»
ilepjcinbitie foube toerbcn gcIrgBt / bacr op tDorcn in|i'
lerenbe be aentoefcnbe (0ebeputeerbe ban be rcfprctibf
P?obinc<e»gefamentltjch enbe pber in Bft
befonDEt/Uft'
becfienbebat met Bet boojfclwcbe acnfcBJUben iiicciif
gefupetfebeectcnbealle^in^tategBclaten/ tot Dat op
lefaecheten principale met alle Bet gBeene baec atn
tleeft enbe ban bepenbecrt /met cenparfgö goebt - biiif
i len enbe toe (IcmmingBe ban alle be «ntegcrrcnbe ^c
ben ban be
Unie cene finale refolutie foube jtjn a^ciw
men; tDaccnaebe#eeren ^Icnipotentiarircn en €P
tca0|binaci^?ïmftafiab£uc^ ban toegBen befen
iètaif.
iun al^ ban fouben Bonnen reaulecen ; en ali men Oui"
ten bermoebenbé^niet tegcnfiaenbe foube mogen
binbcn anbcci te boen / bat f^ (0gebeputcecbfn ban

-ocr page 264-

Nederiandfchè Vrcdé-handelingh. 263

iiftfoccfimbe bat öunne üerlilarinae Botc ban te 25ofcft
mogt öJEcOfn flcliclt/om te honnen Dienen Daec
enbe foo

^©f^icomfflitteettiebantDeoöfn Öe gijobmcicban
ffidDcriant) toocen ban abbü^ Dat ban De notulen/ noo'
nfnUeDebecauDennaebaneenacebe^in een bfflenDi=
nen©ieDe met Den ftoninflban ^pangicn toti^unflec
?jt,«hanDfIfnfinipelijckc behoorde notificatie geöaen
tttoojDcnaenBaer Ho. HJinöafTaDeucsSenpieni»
-pKHtiacifen alDatc totbegemelDefianDcKnoe <lBecont-
U,j((g£(t (onder voof als noch e?nigea vorderen laftacn

deielvctegcven.

®c (rtcionimitteecDeiBeflen De i^jobincie ban Utrecht
h»ftaraDt)ifccctDatamDe i^eecen i^knipotentiattren
tofflf^ Defen ^taet tot
Mudiler bp naifTibe fouDe too?»
^nV^Dm 't Qcne algiec op Dien Dag toa^ eenatulccrt
^nsacntte De Coaverfie ban ganDcIingti ban i^cebe^ (n
linnDflinaebanBjeDe/ fonDccinDefelbige «aiffibepet
bo^Dfi^ te (lellen / Dan allecnIOtb op Dee Ijet felbe fouDe
moafilDitnen tljaecDec naececötingc.

éatt na füntiei^eecen bon Zetlaad bantijttottijDt
toeDccom becmaent en becfagtom Itaec te confiijmecen
nift be anDice in't (ïucft Dcc Conyerfie ban De fflcebe^ in
(en Sictii i^P Rebben Daec in epnDcIgcb gaec gcboe^
lijcft getoont/mfD^ Dat ooc& pet^ nabec becblactt eti ba(i
jtHiltmoabttoojDen / aehgaenDe De drie preliminaire
poinfleiijin toelcheDelibecatteDen
i6 iSobembecgetce»
U jgnbc / isi goeDt gebonDen en getefolbeett / bat in De
fitfliflct^ ban yaec l^o. Jiiao. neDec geftelDt fai bjoj&en/
Otiycit iicDec gclïdt torrDt/ De berïtiacingö bp cefpectibe
öiübincien/ en Dien Dag op De boojfj. D^if poincten gijr»
öatn
/tc tof ten/ Dat in Den öacen ba|ï griielt cnDc baft
Oflifit toojt bp Difen / De toace Cö?i(ltliic&i en ©etefoj»
ntfcrbc ficligie/ gelgcft De felbe af orarne in De publöclie
fittcl(macfeca[anDrntcgcntooo?Digtoect gcPicDitt en
tdtttf/cii ?ïnna i6i<). bp oe ^pnoDe a&ationaei binnen
©0toÖt8fÖo"Öencnï)ebc}iÊt/ Dat topDecé De felbe
Stllglebp elclt^ in Den fijnen met De magt ban 't EanDt
foubf üjojben ocraaititeneect/fonDecte geDoogcn/Dat bp
(cmant eenige betanDicing in De felbe lüeligie boecbe ge»
boen/Dat De Placcaccn tcgen^ De f^au^ geflnDe boo; i^·
ftnocëmancect fouDcn bftjben infiaec figuenc/en Dat De
fdiieflaccatennaDaccfojttie en ingouDt fouDen
limgee);ccuteert. (Ccn anDecen noopenDe De Unie ban
Hptcecöt / öat De frlüe Snie tnflcljen De i^?obincien al^
iKtitgeafrocteetDeaLanDtfcgappen/ mitfgabec^ ^teDen
mEcùen ban Dten/ bafi fotiDc uiojben g^el)ouDcn / ge>
Öantljaeft en Beniaintcneect.(iEen DecDen/belangenDc De
JBilitir Dat Die na gelegentbept ban ttjDen en falti

cefumeect enDe tiaerDec bafl feuDe Ronnen biccDrn gfjr·
fielt / (bjaec toe fpbecWaerDenDatftunncllefrenpjini
cipalen altijDt boojbooDigö enOe
betrpt fouDen 3|ίη) Oat
Öaec €D.nc&Oec>;tennebon Dc tefomticopöuiiDcnop
Deboo
?f5. ttoee poincten/al^ meDe De Militie genomen/
taiel lieten gebalirn/ met Defen bccfianDe nocötan^ /^«lat
ijunne l^eeceni^jincipalenbcrtlauDrnin 1)« tÏurh ban
De
Kerclcelijcke Ordre ofte Kerdcelijcke Regeeringhé
Dbec liace P^bfncien in gun gegeel te toillen bltjben/oni
naec gelegenttiept ban tilbt enDe occuccentie ban falteii/
Daec op te bifponecen in boegen getijch De felbe (ot noeg
toe (laDDen geDaen.

<tSn aengefieu becfcgepDen farchen nti en Dan boo? ge«
gaen fouDen mogen ^n/(ittjDcnDe met De naecDccUnie,
enDebiaccbpopDeilaogOeöen en (SeccegtigÌieDrn foó
banbeOenecauteptal^cefpectibe ]^;obincirn gijrufuc*
peect en inDjacgt (ouDen mogen jijngeDaen/enoatget
felbeintiJDtentoglen booieengeabbobcecDepofTcflie eit
Daecuptgehtegencecbtgeallegeect enDe gbeapplieeett
fouDe fioimen toojDen/ ingebalie bp Defe geltgentfìepDt/
Dat ban get ba|l (tellen ban De Unie toecOt gt)tfp;ohen/
Daec op niet toecDegbefeggt / Dat fp(0eOrputectDc bait
SeeianDt baecom / cnDe ooc& op bat fi ban De oprechte
intentieenDeggeboeicnban |)unne ]^eecen piincipalcn
caeeftenDeDepjartdcque enDe obfecbantieban De boo^fs.
naecDet Unie ban ^tcecfit/ fouDen mogben confìeren/
toeDfcom toel gebben biillen bethiaten / gelycfi fp DcDen
É» öefen / Dat De teecen Staten
'0 atanDt^ enDe <©?acf.
felijcIttjcptsiban^elanDtbecflonDen/ Dat aen Dc<il3e·
necaUtept fouDe tnecben gelaten alle bet gene aen De fel:=
bebpDcbooifj.naDec Unie ban lïptcccljt ofte toel bp
cefolutien feDectmetecnpacigbconfentbanalle Deftjo»
bincienopboo;gaenDe S3efcb|0btnge ^taft^-gbelD0fe
genomen/tna^ geDefeceett / ofte biec na in bougljen al^
boben geDefeceett fouDe inojDen/ enDe Dat aen De anDece
jnDe De cefpectibe ^{obincien eicltin Den baecen fbuDeit
bIgbenbebouDenDe abfolute cnDe bolle Difpcfttie obec
alleanDetefaecRen/ bp De boojfj. Unie gcrefetbeect/
immec^ niet obec-gegeben ofte gemeen gemaccUt / enbf
Dat niet teggenflaenDe eenigbe contcacie poffcffieofté
pjactijcque.

]^ec(ilaecDenbe]|eeten<&Bebriiuieec&e ban be
bincie ban Uytrecht ban nu boo; altSDt boo; Defribe
^jobincie te cefecbecen enDe te beWngbcn fooDanigÖ
cecbt enDe pjaccogatiben tegentooojDigb of namael^
boo^eenigbeDectefpectibe P;obfncien fouDen mogben
kpecDcn gecefecbeect/ ofte aen De felbe toe-gcfiaen.

5&e©ecommitteecDen banbe^jobincle ban Vrics-
landcbebben bechiaecDt enDe biec oplaten aen-treche'
ncnDatDe^eecenDec (lelbec p;incipalcn Doo; bet acce^
iiecen banfjet poinct ban De Religie in't minflc niet bec^

itenfou»

DcMcngefo^mêéct / en Dat na ouùic gt)ctooonteDacc
iK^àcclijc); petitie bp ^ijn J^oogi). iètjn ie)cceH.i>taD=
|)ou
&cc Cl) Den lüaeD ban ^tate fouDe bJojDen geDaen en
om bc p^otiincien obcc gcfonDen om Daec op bp De felbe
tcmoBcritoDjöen geDeïibcceect / nooOige confenten glje·
Djagcn/cnbe becbolgen^ tcc «©enccalitept ingebjacftt.

i^cüecominitteecQeban <@elDeclanDt tjebbenopbe
boo?i3.p;xliminaire poincten laten acnteBenen/ nopen-
üE'tccclic ïpoinct ban De Religie, Dat Die mogt baetDen
gemaintineect met feclufïe ban alle anDecegefIntbeDen/
cnbechIaet:Denbannuboo;altQtbaojDe felbe f^jobtn;
(lete cefccbecen en bcDinggen fooDanigti cet|)t enp^o»
pibni/ al^ tegcubioojDiggofnamacI^/boo^eenigebcc
tifpcctibe ^;obincien fouDen moglien toecDen aòet^u
bccct/ ofte aen De felbe toe geflaen.

Φε Öeccrn <6):tcao;binac^ enDe ©iDiaaci^ <0eDetKi:
trnbe ban De CD- Mog. (leecen Staten ban SeelonDt
gctibHi becfogt Dat ten i3cgi(iec ban l^aec JOSog-fou·
w inogl)rn bictDen oengeteec&ent om te bonnen bienett
oaet tnoe foo öct bciioa?t / Dat ftact CD. toelijaöDen g®»
wnfcljt/ Datùepja:climinaiccpi3incten/ coecfeenbeDe
roanutcntiebonbe inace
Gerefortneerde Religie en&e
Unie ban aptce^t / met meetDec onbeclinge bccbanO/
"npjoque obligatie tulfcften Decefpectibe ©jobin.
tipibfnbortif^"®''^'^'^®^^^/ aUingfiebalk

^errenpiincipalenDèn iSHluguflö iS45 in.BebiacW
woe fcljjiftEijjch obec-selebect / DocÖ öefaeefte bacc tot
0001 al^ noci) niet cenpacig&lijch öehbenDe feonnen toec»
wngcbjacSjt / enöebectcoutoenDelwtaUei Öiee naeee»

....... igl

flaen cenigbe p;e(uDitie te ipen in De bjpe btfpontie bari
De
Kercken - Ordeningh ,fampt jut Patronatui, infiflei
cenDeboo^t^De bethlacingbeti ban De cefpectibe
binden ban
Zeelandt enbe Uytrecht biec boben ghe»
fielDt.

(CnDe betben De ©eeteh Deputeecben ban De ^ίΦ
bincie ban i^bcc - Éffei becltleecDt bon nu boo? altnbt
boojbe fcibeP;obincietecefccbetcnenDebFDingen ^o»
banigb cabt enDejpjecogatibcn / al^ tegentooo?Dig ofré
namael^iKioi«eniebe Dee cefpectibe ^;obinticn fouben
moggen öMtDengbwefoIbeettofte aen De fcIbe toe-gbe»
(iaën.

35el^£ybfintDegcnöe^}i)bWt<eban IfetabtenDe
EanDebeeftbecàlaect enDelHecopIaten aen teecltenfii
Dat De #eettn f^nepjincipaicn Deo? bet ba(l (ïdlen bari
poinct ban iSeligie / in bet minfleniet enfullén jyn ge<
pjeiluDicecct in bunnic b;pc trif^fitietidn be Kerckenor-
deningfe
eöDe Iure Patronarus, infl^etenbc boojtimeDC
bp be becfaiacöiebe btm Die pjobincietian
Zeelandt enDe
Uytrecht , ^nbeipcctaietfe Dat in 't minflc niet fai (ijri
geabbobecctiofeeboi^taeninemfeqnentie toecDcn gtjei!
tcocfienbetgeeiietontcecteDe Uoiemacb füngbepaft
feect.

«SlieDe·

puteecDcn ban toegenbe p^obinde taan Zeeland in baec
ί|α ΛΒο. ©ecgabetingefloebmaelitactfogbtcngffom.
nieect tocfenDe / bp De felbe openinge geDaen bon hnri
/floopmbeöeConvcrfieiMn ii^ttDe^

Imgé


-ocr page 265-

25^ Tweede Deel i van de

ïïnp oöet öt BebJiiiie feventig ^ttfculen/ ïjiec beborfti^
ncnaeficlt tot re» iCrcbe^ in een Ijanöclinse öati ©jcDe/
enöcöbcn&toDdaiiglienbe De boojnoEmDe
Converfie
ban yaïiöf Uiis flcconfo^niEect met be fes anbece pjobin^
cieii/ toaecobictjafc ©o.HooÖ.öcopacmElöelleercn
<l3^iifputefcbenbanöe©?obimie bnn
Zeeiandc Ijebben
bfbancht/ en tg boojt^ Bfcondubeect/ bat öet €cactact
tot noci) to£ acn
-gc^elbt opeeniiEcebc^faubetuerbeft
becanbect/ cn toetbt becanbecbt mib^ befen in een Ijan.
ï)e!m3ban©?eDe/ enbebatfulcR^be ©eewn gUenipOi
tcntiacifmcnCytraojbinati^ HmbafTaoeuc^ ban toes
oen
Dcfen^tacttot Haunfiec foube inojben afjenotipi
cecct.
«ösiOe bchoo|nocnibefeventig?lltticuIen seappU=
crectenbcobceoubettcerttoecbentoteen (Ccactaet ban
©jfbe/ gclijchbefeIbf0eappHceecc3ijnöÖeö3ce(i/ tot
Ct ebf gi/ met alle be Ctóufulen en Ölc(lrictien/ fuIcR^ be
fdbein De aciaineïc aniïcuctie fïflcn oBeejcpïefleett/
boo; bthoubenl ue coufibecatien ban Oe P;obincien
obrr bc faeefieii/ble noclj niet en jijn oecefoloeect.

^enanöercncnbolgenbebasenbecbecooch in beli:
6ecatic0ljetcEben5tjnbeobec De ?ilctic«len cefuïtecenDe
npt 't
ïappo?tban be {|eecen Meynderfwijck, Matenes,
de Knuyt,Nederhoril,biEC
ban l)aec1|o.HSogb. peni^
potentiacifen ban JlSunpec toebecoefteetbt/ en tee ©ets
flabecinai)ban!)act©0.®0Bb.ben 17 ^uli) lefUeöen
obergclebcct / al^ ooch eentge anbece dotneten tegben·
tooojbfg tot
De boojnoembe licticulenbp be I|eecen<l5e«
bepiitercbcn in Ijacr ©o.jnSo,©eEgab£ctngöBeboegty i^
na bao^gacnbe bdiëecatie goebt gb^bonben en betflaen/
bat bet
derde Sïcticul ban be betDUfie feventigh 3ïcticu=
ie η nebec gefidt foube toojbcn/ gdtjch bet nebet gifielbt
tuftbt miti^ befcn in befec boegen/te toeten ;

J·^ En yegbelijck fa! behouden cn datelijckghebruyc-
ken,deLandichappen,Steden,Plaecfen> Landen
en Heerlijckhedeo jdie hy tegenwoordig houdt en
befit,fonder daer in getroubleert ofte beieth te worden,in
wat manieren datliet zy , daeronder men vcrftaette be-
grypen de Vlecken,Dorpen, Ghehuchtcn en platte Lan-
den,dio daer van dependeren,en fulien dien volghens de
geheele^eyerye van's Hertogenbofch, Kaftelen, Viec-
ken, Dorpen, Gehuchten ende platte Landen, depende-
rendevandevoorfz.Stadtende Meyerye van 's Herto-
genbofch , Stadt en Marquizaet van Berghen op Zoom,
ütadt cn Baronnie van Breda, Stadt van Maeftricht, ref-
fort van dien, als oock het Graeffchap van den Vrocn-
hof, de Stadt Gravecnde Landt van liuyck, Huift ende
Bailliagevan Huift cn Huifter-Ambacht als oock Axel-
Atnbacht, foobezuyden als benoorden de Geule van
Axel geleghen ; midfgaders de Forten, die de gemelde
Heeren Staten tegenwoordigh in hebben in 'c Landt van
Waes, ende alle andere Steden en Piaetfen dewelcke de
gedachte Heeren Staten houden in Braband, Vlaenderen
en elders ,biyven aende voorfz. Heeren Staten, in allen
ende de lelfde rechten van Souverainiteyt ende Supe-
rioriteyt, alszy fijn houdende de Provinciën van de
Vereenighde Nederlanden; wel-^erftaende, dat alle de
refte van 't Landt van Waes, uyt ghenomen de voorfz.
Forten fai blyven aen den Koningh van Spangien, ende
midtfdien uyt de voornoemde
fevtntigh Articulen ghe-
royeert het
éichthhnde van dien, fprekende van de Pu-
blijcque KerckenindeBaronnie van Breda, IWarquizaet
van Bergen,en andere Plactfen voornoemt.

't Vyfde Articul Van de vóornoemdé fevtntigh Articu-
len fai worden geroyeerr, en in plaets van dien geftelt en
in tween gefepareert, te weten, tot de alternative toe ex·
duys, in defer voegen, te weten :

Dat de Navigatie ende Ttaffijcqop beyde de Indien
refpeöiveiijck fullen worde» gemainteneert,volghens en
in Conformité van de Oflroyen daer toe albereyds gege-
ven, ofte noch te geven, endecot verfeeckertheyd van
dien, fai ftrccken het tegenwoordigh Tradaet en de Ra-
tificatie ten weder-zyden daer op uyt te brengen
5 Ende
fullen onder het voornoemde Traftaet begrepen werden
alle Potentaten, Natiën ende Volckeren, waer mede
haer Hoogh Mogende, of die van de Ooft-endc Weft-
Indifche Compagnien van harent weghen binnendc Li-
roiten van haer Odtroy in Vriendtfchap ende Allianrie
daen
> ende lal een y der j te weten > de Hoogfl-geio?!-
de Heer Koningh, ende de Hoogh gemelde Heeren Stj.
ten refjjeöive blyven beiitten ende gauderen foodanighe
heerlijckheden. Steden, Kafteclen,Stercktcn, handelen
Landen in de Ooft - en - Weft - Indien, als oock Braiy.
midfgaders op de Kaften van Afia, Africa ende America
refpeólive, alsdefelve rcfpeöivelijckzijn hebbendeen.
de befittende,daer onder fpecialijck begrepen de piaetfen
by de Portugyfen van defen Staet afgenomen endegeoc.
cupeert, of de piaetfen die zy hier naemaels fonder infra!
aie van het tegenwoordigh TraÖaec, fullen kometué
verkrijgen ende tebefitten, Ende fullen de Bewindtheb.
beren, foo van de Ooft als-Weft-lüdifche Compagnis
der Geünieerde Provinciën, als oock de Minifters, hoo-
ge als lage OfBciers, Soldaten ende Boodtfgefcllen, in
aftuëleo dienft vandeeen ofde ander der voorfz, twee
Gompagnicn wefende, of gewecft zijnde, als oock die in
der felvcr reipeftive dienften foo hier te Lande als in het

Duerenen'naedeffnnoch gMmpltfyt'ert moghten wop.
den,
vry en onbekommert zijn in alle de Landen {laen-
de onder de géhoorfaemheyt van den Koning van Spaa·
gien in Europa > fullen mogen reyfen, handeleh en wan-
delen, als alle andere Itigefetenen van defen Staet. Voorti
Isbefproockeoendegheftipuleert, dat de Spangïaerdea
fullen blyven by haer Vaerten in foodanige voéghen,ils
zy de felve in Ooft - Indien noch hebben, fonder hun
vorder te moghen cxtende;ren. Ghelijck oock mede de
Ingefetenen defer Landen haer zullen onthouden van de
frequentatien van de Caftiliaenfche piaetfen in Ooll·
Indien.

Endewatbelanghtde Weft Indifche Compagnie dt
felve fai haren Handel ende TrafEjcq in alle plaet^n bin-
nen de Limiten van 't Oftroy (aen hun by haer Ho, Mo,
gegeven) moghen bevorderen,'tzy in plactfen van Neu-
trale Princen ende Volckeren, als oock felfs ter plaetfe,
daer den Koningh van Spangien, Kafteeleo, Forten,
Jurifdidlie ende Gebiedt heeft ; Ende fullen deOndet·
danen endeSubjedlen van den Koningh van Spangien
gelijcke Vryheyt van Handel ende Traffijcq mogen exer-
ceren , foo in de piaetfen van Neutralen, als in de ghe-
Wigftenjbefeten by de voornoemde Weft-Indifche Com-
pagnie ; ende in foodanigen gelegentheydt en fai dieeen
of die ander geen fwacrder belaftinghen moghen worden
op geleght, als de Inwoonders van derefpeöive piaetfen
zelfs fijn betalende.

Hfitvemhiende Articul van debewufte feventigh Ar-
ticulen van dien fai daer uyt werden ghelighc endegheli·
ten, ende in plaets van dien ghefteJc het
vyf en'i»mti{,·
fie Articul van de Originele Inftru<flie, in voegbes
als volght.

De Schepen en Goederen komende in ende uyt de
Havens van Vlaenderen reipeflive, fullen met fooda-
nigeimpofitien en andere lallen byden voorfz, Koningh
moeten befwaert worden, ende blyven, als de goederen
de
Schelde-, Item de Canalen van 'tSas, de Zcj» en ande-
re Zee-gaten daer op refponderende, in't op ende afgaen
refpedtive befwaert worden, en fai hier na geconvenicert
worden tuflchen Partyen weder-zijds over den voet van
de voorfz, eguale belaftinge.

Voorts wat belangt de iaecken rakende de Hanx,e-Stt·
<i«iiendefecuiiteytvan Commercien indeOoft-Zee,
dcfes aengaende fullen de Heeren Ejttraordinaris Am-
bilTadeurs ende Plenipotcntiarifen van defen Staet met
alle middelen van debvoir de faken daer toe helpen be-
leyden', fulcks en daer 't behoort ten cynde dat de refpe-
Öive oude Heeren moghen blyven ghemainteneertbf
hare refpedtive oude gerechtigheyt, ende dat de Tollen
mogen werden geregulecrc, volghens den voet van het
Jaer i(ii8.

Wat acngaet het verfoeck van den Heer EertS'Bif-
ichop van
Camerkk een van de Spaenfche Plenipotentii*
rifen, begrepen in feecker memorie den
27 Julij voor-
noemdt door de wer op-gemelde Heeren haer Ho, Mo.
Pienipotentiarifen onder anderen over-gebraght j om &
moghen genieten de helft van het inkomen van het Bif-
dom van de Meyerie van V
Hertogenbofch over het Jser
16 ï 8, 't Selfde wert alleen voor dat J aer li 3 8. by Ra"-
ficatie geconfenteerc ende geaccordeert.

Den EygeadmvenRenttn, die van wegen den Fifqse

ifl


-ocr page 266-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7

in pleetfe van de vcrkechte goederen fullen wefen gecoD-
fliiu»ert> miisgaders de renten of aöien, ftaendecen
Jaftevan denFifque refpedive fullen by de proprietsri-
[en V2D dien mogen werden verkoft, ofte anderfints daer
met gehandelt, als van haer eygen goederen, eode ial
bet eynde van het
drie en twinti^hfle Arciculen van de be-
wuile't ieventigh Articulen hier na werden gerecht ende
gedrefleert.

Den tyit open gelaten in het twintighfle Articul van de
bewufte 't feventigh Articulen, binnen de welcke de or-
dinarisjuftitic fou ie moeten doen ofte laten gefchieden
de executie; en repireren decontraventiein het voor-
{darcft twintighfle Articul aengeroert, de felvewerdt
ghelaren tot oiredlie van de meer opgemelde Heeren
haer Ho. Mog. Extraordinarii Ambaffadeurs cnde Ple-
pjporentiarifen tot Munfter ende werden uyt het voor-
noemde tipiiti^hfle Articul mitfdefen gelicht defe woor-
den ) te weten >
Soo.we/ aen dtn gemelden Heer Konimk als
„nitHeern Staten Generaci refpe9ivelijck,
ende in plaets
vjfl dien geftelt , volgens ieccker formulier daer toe ten
wcu'crzyden re arrefteren van dat
fy fuUen oppcht ne-
ever de Handelingh eter luge/etene dervoerfz Neder-
lindm, '«de de laflen, ende imfofitien dte ter eenre, ende
f,r andere zijden fuUeu ofgheheven »orden op de Koopman·
fhfpe».

Het vyftighfie Articul van de geadjufteerde 'c fevcntig
Articulen met de Spaenfche Plenipotentiarifen, fpreec-
kende van den Keyfer en het Roomfe-Rijck refpedive
daerwort by gevoegt achter'twoordt NiBira/i/i^i.f'rwei-
[ά«ρ en goede Naeiurfchap.

Uc dcmolitie der Forten sen by,ende.omtrent de Stad
S!ii)i lal door de Heeren haer Ho. Mog. Plenipotentiari- i
len ende Extraordinarii Ambaflideurs tot Munfter by
j
de Heeren Plenipotiarifen van Spangien werden geten - i
teert. i

Op de extentie vende Limitefi in Vlaenderen en elders,
fil geiiiformeert worden door den Raedt van State, als ί
oock door de regeeringe van het Vryti mitsgaders by die :
nnSkys, ^ri/iwiwrgé ende andere,des behoorende,om |
daer op befoigne getormeert ende vervolgens refolutie i
genomen wefende, de fel ve aen de Heeren hacre Hoog ,
Mog. Extraordinaris Ambadadeurs ende Plenipotentia-
rifen over gefonden te worden.

De verfüchte Conjehdatie van het Overquart'ter van Gel-
inlatidt,
mee de drie andere Quattieren onder defen
Staet, daer op fai door de Heeren tiaer Ho. Mog. Pleni-
porentiarifen ende Extraordinaris Ambaffadeurs byde
Spaenfche nadere Inftintieen debvoyren
met goeden yver
wurden gedaen ende aengewent.

De Gecommitteerden wegen de Provincie van Vrief-
U.t
verklaren expreiTelijck gelaft te zijn niet toe te ftaen,
dateenighe woorden, termen of maniere van fchry ven
in defen teghenwoordigen Tradaet worden gebruyckt
diedevoorfz Provincie ende Ingefetenen van dien, noo·
pende haerluttenue cnde verfoeck wegen de admiffiein
de
Oofi Indifche noch teformerene Compignieeenigh-
fints mogen nadeeligh endeprejudiciable wefen, iijn-
de het voorige ghe-expireert endeby fpecialerefolutien
den 4. Mey i<)44.. ende daer op gevolghdeaenplec-
Wnghs verklaerdt impetrabel ende voor ydereen open
te ftaen, dienvolgers protefteren van onfchaedlijckheyt
foo dick ende foo meenighmae), alsdieTrafficquanten
opOoft-Indien met de naero van
Compagniev/etdeti ge-
dccifreert, oft van Continuatie der felver werdt ghe-
mentioneert, met verfcéck dat defen indeRegifters
Van haer Hoogh Mog. mede werde genotuleert ende gc-
"nfereert.

Verdere alfoo fy Gedeputeerde medei» «««ώί/ί heb-
ben ernftigh t'urgeren ende te infifteren,dat den Koning
van Spaigncn by Keyferlijcke Majefteyt ende hetRoom-
fche Kijck, beneffens de continuirle endeonderhoudin-
gnederNeutraliteyt.eenfamentiijckuyt'Wercke renun-
ciarie van foodanige nulle ende onghefondeerde preten-
tien, welcke Hooghft-gedachte Keyfer voor defen heeft
voor gewendt. Ift dat de felvc haer genootfaeckt vinden
dit voor haer Provinciael ad vys defen aengaende mede te
"tenaenteeckcnen.

Verklaren mede niet te konnen confenteren in de pre-
Knfie van den Aerts-Biflchop van Caraerick,als contra-
rierende de Rofolutie op het Temperartient van 't Ec"
clefiaftycq in deMeyeryc van den Bofch rede vaftghc*
fteldt.

3©ptiec^ mii5lifitcat(eflelfpt5önöf/ iigtEnfelijfnfpi
öe goet Qljebontien εη&ε bccfïacn tebecfaechrit enùete
toniraittccccn be HcEcen Gent, Mathenes, Beveren,
Cats, de Knuyt, Stavenifle , vander Hooick, Rckor-
da, Mulert, Eyben ende den Griffier Mufch om Dc
yoidcticulcn met Dc^paenfe BfabiHfiefrttntemiCcc'
bc^ / ban jlBunficcöen
t6 fjulij Icfilebcn ötctoaect obfc
flEbjacljt/ w confececcnrcflbni^be^rigcneleSInficucs
tie/ om bttboIgijEii^ geappìiccect cn Bcconbcctecct te
iDojbm tot ceni^actart banj^^ebe: enbatbpbieoc='
cafien Btlct foube toecbcn op be pointen bpbel^eccen
©cbfputfErùe ban bti^jotoncic ban Vrieflandtinöim
abbp^gmiobcect.

®och öEbbcn fjafc JBoa-bc opBcracIbcj^ccccn
bfc fcibcc «©ibfputcccbc becfocötEnbeflcautDotifccct/
om npt ött pjojfct bah Hatiftcatit bp brn Muffire
Mufch, op laflbun ijaccl^ooob JSoff. ontttio?pfn/ al^
oocfi uptljft pjojfft ban ranfiratic ban toEflcnbefiio·
binciE bari ©oUanbt büa?t geb^acljt i ίε fojmecEn cin pja-
ject ban ratificaricy appUEaüel mutatis mutandis tEn tsE^
öcc5pDtn op f|ct te maften iCractact ban ©?ebe / in bcfrn
bEcllanbe / bat fjEt te fojmercn project bp öc iferrEn löce
bcputCECbEn ban
De cerpEEttbe ^jobincicn coppelijcit fou·
bf ioojben oöecacnomen/om acn ÌjunnccifpEctibe
cipalen oüec gr fonben enöe BfcommimiccEct te toojOEn /
f nD? öat t)tt f^lbc p20jett nit t na lEunfict fouöc tof rben
Bffcnöen acnbeï^ëctcn ftacr J^o. .©og. ÌDlrnipot£ntia=
ti^ fnbc<ejctraojDinan^Mmba|raDcuc^ alcecbatbEres
fpectibc fη p?obinEÌafe abbpfen bacc op tee ©ecgabccin;
HE ban 09π; ijo. JEog. fouùcn 3ijn mgcbjacljt / 'ttoelcft
De ï^rcccn (i5EbrputccrbcnbanbErEfpfctibep?obincifii
aengljcnoomen l)c£»i«n tenfpòcbioljfietcboen/ ornali
Dan bcrbolgticn^ na b£ 02b;Eban bs f^EgectnggE baec op
geccinclnoeect te toecben. .aiicicö Ijebbcn bacc #ο. .fi©oa.
be opgcmeibe i^eecen Dee feibec <0eùeputcEtt om
beh fjjn
j|^oogi)rpt tesaen communicrcen 't gEne aitiiec tot noct)
toe gebefotgneEct / enbe bat men geniepnt toa^ te con»
berteccn EnDetEappIicECcnbc Detou(ic't7oBEaOÌu(ìecci
be ^cticnlen op een ttEcactaet ben @?ebc / cn bccfoecitcn
fijntjoogi) Bbcmclbe IloogbflJt öatbefflbEgeljEbEöaet
op Iiaec
{f ο. Jiiaog. toeDe te bEeIen f^n Ijoogl) tonj^ abbili
EnbE confiDecaticn ; EnbE bat alle bc boo?fj bcfoigne^ ge«
barn fouben taojùEn bp bepicfcnte
jl^Ecccninabfentie
ofte ongtjElfgentBEpt ban ben èencn of οεπ anbetEnban
bifll.

<0P 't gemobcecbe Jiae boo?gacnt!c brtibfcatie goEt
gEbonorn cnbE becllacn bat fnl)etthichbanbcCo?ce:>
fponùentje
enbr Comniunicatie tetjoubenmetbel^cce
cenanjbaflaDeuc^ cn penipotcntiacifenban®?anclJ·
ctjeft in 't fiucg ban be i|anbe{ing[)E Enùe Ctactatcn tot
Jllinnfïec gecontinueectEnbEncbtECbolgbt fouben too?·
ben be ïdcticulen in bc betonile originele 3nftcuctie/
baecbanfpjEcchEnbE.

j^oeb tu belibEcariegbElepbt jijnbe / goet gljebon·
benenbe becflacn miciDefen tcbccfocc[tencnbEtecom>
mitteccnbeJlECCcnBoreel, Cats, StaveneiTe cnbeben
Griffier Mufch omScttwaelf en dertiendepoinct/ ÖEtt
i4<©ctobeti(i+f. uptbe ünfltuctieaelicöc/ tefojmes
cenenbEbjEffccEn/ in foobanigen boEgen / batfeinbe
felbe gnfiructie/ al^ ooch onDcc bc betoufie 'tfeven-
tigh iicticulen fullen ftonnen toei;ben göebjacöt cnbe
gf*

fiElbt.

©ntfangöcn ccn iKiffibE ban be l&ccecn ban Heem-
ftede, Nederhorft, Doma, Clant, bicCbanDOEt;$0.
JHog. (Cptiraojbinaci^ ^mbalTabcut^ cnbe ^lcntpo'
tEntiarifen tot IBunfÏec gefeb^eben albaccbcnfeven-
thiende befc^ / cnbc bacc nc(fens$ bccfcljcpben / bplagcn
f)oubenbe be boo;naEmbe.l!Bifribe onbecanbeccnbatfp
febect öunne jongljiicn banbcnderthiendenbccfelbEi:
IBaent foo met bc ©Eecen jFcanfcIie al^ mct bc gjpaen·
fcbc i^Ienipotcntianfen betfcbcpbcn confeccntlcn f)el>=
ben gebouben (baec tnbei|eeccnjfcanfftoebecomban
be generale enbccccip;oquE((Buacantie todtloopigbeb''
ben eDiöecbalifecct booj ben KetiDcnt 25?affet tiaec ì^o.
J^os. bien aengacnbc onbcctucc te fuUen laten boen)


-ocr page 267-

266· Tweede Deel, van de

mbc inft De fdbc ηοφ naörc bjam» geRomcn. ©oojt^
öat fp ten boojfs öaaDe nocjjmael^ Dcbüopcen öcDbcn
OEbacn/ om öe l)oogc pactprnnabcctebccccniflljcn/
tnöc Dat riiffct0roaieïjaopef)cbbfnafrcBcpt/ Datfoa
toamicfc De refolutim banftaecigo.liSoa.inetDEl^ee'
cctt fjuniu (iTolIcgien alOacc tot jBunfiec fouDrn
q()cIì00'
ηιεη ìxicfcn / Dare op niet alleen Deanùccebd^rtcfTrjete
iicHifn. .iBacc fpiceccu öacc ©ooalj USog. ©Itntpo»
tcntiatifm fïcD öa^c toe moeten cefececen/ toacc op geDes
iibecccct ;QnDe Ocb&^n i^o-HSog· becltlaett De boojc
iioemDejaairpbe oen te nemen boo? notificatie enDe Dat
öe frlbe fouOen öfbjaeöten De opetiinglje Die De boo?=
noemDc iïefiDent Braflet fouDeDoen. CnbetoetDenDe
©fccen banMathenes cnDe öeKDuyctiafcit0DS.i®0g.
acnüJcfenDc^Ienipotentfarifen becfocbt/ lboeccepfete
becbojDeren naj©un|iei; met DebftoufïeSHrticulcnen
rcfoluticbanDaec i^o. üKoii. noopniDeDejaaimUccfftje
facchen genomen/ enDe Dat Den ©eec ban Meyndrfwijck
fouDe toecDf η aengefcöjcben/ Dat DP ÖEtti oocft Dectoaec^
begebe. CnDe ijebDen De ©jobincien ban De meet- göc=
melDc jaaifHbe cnDe bp-lagen becfocöt (CoppeDie gaec
CD. bjftt gcaceojDeecf.

©C l^eeceu Boreel, Cats > Scaveneflc, f)aec J^O. JB og.
<i5cDcputcetD(n tjcb&en gilïccen gerappojteett / Dat fp in
iirnfljt ban Ijaec il|o. JÉog. cefoiutie ban Den ao Oefcc
öe'Jicticulm/ fpjecchenDe uan De Ooft-ende Weit-In-
di fche Compagnie Den i4(0ctobt IÌ4-T uyt De i&rigcne.
ic ^unfierfeljc Snflrnctie gelicöt / ftilejc bcbbrη geDjeft
feert enDegl)cfo?mrcEt/ DatDereibcbfiiuamelijehonDcc
De brüjnfie geaDjuflrerDe 't fcbcniinö 'illEticuIcn/boIgni^
De intentie bani)aci;l£?o,|Eog. foiiöehonnen geboeaUt
too?Ofn / nptgefonDett De alternative, acfitec De boosfs
ttingljrlicörc 5irticiilcn gljeflfiDt / toelefte alternative
öeri If e eten ipienipotentiacifen ban tnegöen Defen ^taet
bp ccfolutic apart fouDe ftonnen gbegfjeben toojDen /
oin De felbe incafuDaec inge-e]cp?e(feett naeboojbaU
lenöe gDelegbenttjept ge-empIopeectteiDfcben/ toaec
op geDelibeceert stjnDe/ Ijcbben gaec IËog.fic{)
Daec meDe gbeconfojmeect/ enDe DeopggemelDe Ü^ce-
cen baec l^oogg Jüog. ((5eDcputci;Den beDancht / enDe
bolgljt De boo?rc&?ebc altecnatibe Dier na geinfecccrt /
te
luetcn ; Doch by onftentenis van de bovenflacnde ftipu -
latie > fullcn foo wel de Subjeften ende Onderdanen van
den naeer Hooghft-ghemelden Koninckalsdelngefe-
tenen van defen Staec haer onthouden van te bevaren
ende te craffiqueren de Havenen ende plaetfen by de een
of dc ander van Parthyen met Forten > Logienoft Cafte-
len belet, ende indien de Heeren hare Ho, Mog. Extra-
ordinaris Ambaflideurs mochte voor gheworpen wor-
den eenighe confideratie, contrarie 't gene dat hier bo-
ven flaec ghe-exprefleert, fullen daer van advertentie
hebben te geven aen haer Ho. Mog. die als dan over fou-
den konnen communiceren met dc Bewinthebberen van
de een of d'andere Compagnie ofte oock beydefulcx
aengaende.

<2)e l^eecen Gent, MathencfTe,Bevercn,Cats,deKnuyt,
Stuveneffe, vander Hoolck.Roordaj Mulert, Eyben, ftaec

jaSog. <©eDeputcei;Den fiebben gecappojteett/ Dat fp
in Itcaeljt ban gaec jjföog. cefolntie ban Den
20 Defe^
l)cbben gecefumeect met concept ban liatificatiebp ben
(©jiffiec Mufcb op Ia(l ban ijaec i^o. j©Dg. Daec beboo;
cen^ ingeltelt / al^ ooch bet p^oiect ban Ratificatie ban
toegrn be ^{obincie ban i|oIIant boo;t gebjatbt en baec
upt gefojmeect een pioject ban lüatificatie / 'ttoelclï
mutatts mutandis öpplicabcl fouDc 50« ten tbeDecsöDen op
i)rt te matchen Étaetaec banBjebe binnen Μ uniler,
toelcB pjoiect ter ©ergaDfCingeban ijaec ïgo. .liaog. flc=
iefen sijnöe/ Ijebbcn De ftjobincien becfelacctbcbooife
projecten
mutatü mutandis obcc te nemcn om aen De i^ee'
ten bec fe{bec Principalen obec gefonben te tnojben enDe
I ace op icnfpoeDigflenintebjcngenDcc felbecPiobin·
cmel aDbp.é rnbe boo;t^ gebaen te biecben na beliooccn.

^e fclüe i^eeten ijaec JilSog. <0ebeputeccbrn f)ebt
ben noci) a«cappo?t£ert Dat fp in ftcaci)tbani)aeci|o,
jiaog. tJefoIutie ban ben lo befe^ be beüjufic
't feventig
^rticnlm met be ^paenfe geaOjufteeΜ tot een Ccebe^/
ijebfaen geconfccccct tegöcn^ be ocigibele ^nfïcuctie ban
be ^eecen bacc i9o.|ltog.^lenipotcntianfenbanb)e::
sen Defen ^taet tot Jt9un|tet; enbe be felbegefieit in foo^
banigc boegen bat be boojfj ^ctfcalen gcappliteettenb»
geconbecteect foube ïionnen tDo?ben tot em (atrortaet
ban ©jebe/ban toelcfie actinilcn bf^ boocigen Dacggitù
tncctec ©ccgaDecinge ban Daeiri^o. .fliog. gebaen toe.
fenbe. naeboo?oaenbe belibecatiefloetgeboniitnDe
meecgenoembe ?lrticulcnte tjonbenbooj gcatrefleetom
re Dienen tot^^nflcuttie bcio;De]^eecen[)aeci^o. jQtg
«iBrtraoibinacig ^mbaflTaDeuc^ enDe idmipotentiarifcti
in öct maecUen ban een ©jeDe en ban De ^paenfcfltofe
tinettt enDe bebongcn te toojDen bolgen^ en in confonij.
te ban De Snfttuctie fampt ftoec J^o. uaog. refolutien
ben 17.
19.20. zï. enbe .öifei;efpcctibeit]c&Dii£nQ,
men.

©ocft Bebben be gemette ]®eei:en {jaec ©0. Hog.
beputeecbfη gbecappojtefct Dat fp in fttacijt ban öec Qi,
bec refoiutie ban btn ao befe^ aen fijn J^oogBcptöeböm
Bfiecommunicerct be befoigne^albictin'tfluc&bmi&e
©jeebe gbeballen / al^ ooch De applicatie ende converfle
bec betonilegeabjufïeecbe ?tcticulen/ opeen (Stattafi
ban 39?ebe/ en bat fijn Ijoogö-aemelbe i^oogïjeptöctft

beciiïaect De boojnoembe Communicatie {jernaensfit.
naera tC3i)nj ffi^aBcnbebegnietteminofecBeenDip
cnltept bp be g>paenfcl)c en foube balicn tencefluaciit
ban öet (Inch ban beSeligie / fulej; fjet felfoe nn onöfciie
meec-genoembe 'tyo «rticuïen ijS gbeb?aej[)t / toet
obec frjn Igoogl) gemelbe ioogöept enbe be UicI aemeibc
©eecen «©ebeputeerben cefpectibe fijn bebancftt.

©ntfangen eenlEifTibe banbenöaebtban^tatc/
gefrijjebenalöiccinbenllage ben ijbefe^/en baecnef»
fen^ feftecc cemonfïcantie / bie ben (©ntfangec van Yb
aen ben gemelben iïacDt ban ^tate i)ff ft flcpjefenteett/
Caecfienbe be vier Quartieren van de Landen van Ovet^
Mafe 5 bate bp l)P fu(iiaeectUe felbe fepacaet te 3Ö11 eniu
elcibplo'nfelbentebedacn/ betoelche bpbenmeccee»
melDen jSaebtgelefenjDnbe/ öecftbefcïbebaecbtBbopj
g&eacbt aen tjacc i|o. j[@og· be boo;fcD?ebe cemonfltenc
tie toe te fenbcn/ om bpbefetpbt^gDclegöentljfptal
fulc&en cegacb baec op te nemen/ al^be felbe fnllcnbe«
binben te begoocen/ boegcnbe be gemelbe {iaebt&ici
bp / bat in Ha^ ban becanbecinge ban faechen allen
ontfancfó ban be Xanbcn ban (i^bcc jSeafeacnbefecjt»
be foube Komen te ceffeccn/ bat meninfulcltengcballe
met be jpojtificatien/ JEaga^pnen/iCcactementenenDe
anbece nootfaltelgc&bcben ban be ^tabt ^aeflcicjiC
feec beclegen foube jijn/ aïfoo men be penningen Dan;
toe upt bePjobincicnbpf)etitie foube moeten becfoee'
ben / bie met langfaem confcntecen / enbe nocb tcaQcc
opb?engcn/toel Iicl)t niet fuïlen bonnen toacöttn/ onto
tulTebeti bat De (6enecalitept baec mebebelafl fai5pn/
fonbec baec toe mibbelcn inbanbentebebbenomOifii
fionncn bccbaïleni toaec op aeöclibcceect sQnbe:
goet gebonöenenbe becfïaen/ bat men bet derde Sicti'
cui ban be betoufle 'tfeventigh ^ctfculenfalaugmen^
tecen/gelijch fjet felbe Uctieul geaugmenteect toert niit^
befen/ metbefeclaufule/ tetoeten/ mitfgadersdedrie
Quartieren van Over-Mafe, namentlijck Valckenburgh,
Dalem ende s'Hertogen rade.

ginbelibecatie gelept sjjnbe: g^^goctgebonbenenöi
becltaen/ bat men bet derde fSrticul banbebao;|iaen='
be'cfeventigh ^iticulen geaugmenteectfallaetcnmtt
befe Clöufule / te toeten / mitsgaders de drie Quartieren
van Over-Mafe, Valckenburgh, Dalem endes'Herto-

gcnradejmaec bàtmen be^lenipotentiacifen ban toegen
befen ^taet inlafifalaeben/gelijchliuninlafigeaeW"
toert miti befw alle mogelijcRe bebbopcenaenteliieti»
ben / bat De boojnoembe bjieOSuactiecen ban ΦΙΜ'
Mafe in ^oubecainitept enbe fupecioriteptaenbeffli
^tact toebec gelaten / fonder dat men nochtans verftaet
de Handelinghe daer sen te binden ; ligoef) ingebOllcDe
boojnoembe b?ie<!Suactiecen ban be^paenfcljenietfli
fouben Ronnen toecbengcobtineett/ infoobanigenca^
fullen De igeeren f)aeci^o.ll13og.<;rtca0?binaci^^n^
baffabeuc^ enbe pienipotentiacifen baec ban geen af'
(lant bermogben te boen / niaec fai be faeclie in fijn af'
fteel toecben gbelaten/ om inca^banboojtgancBUen
®cactaetban©?eDc/ aen Dje Chambre mipartie gertfl'
bopeect enbe bp be felbe gebecibrrrt te toecben/ ban Ijc^
ben be Jgeecen ©ebeputeerben ban toegen be ®|oölniie
ijan Utrecht in baec ©ergaïiecinae ijtïfilww


-ocr page 268-

Ncderlandtfchc Vredic-handelineh. 2Ó7

hrtùrfflcni ilifc op laten aftjtcecficncn/ batnoo»
nmftf Detjoojfipiaetifn öan Valckenburgh, Dalem en
Krtoeenrade foDöanig fai moctcn toecDcn setcartcert
pl^ntirte plactfni in bet Of cDe ban
be 't fEömttglj mtl·

'"Iran net Diccp|if«it£cc0c ban bc i$eet ban Mathenes
.n^Knuyt, ttoee ban öaec ©o, liaoa. 1plenipotaitia=
,L·' BBtbanDen enDEbecftacntebEthlacen/
'Jt fliif't nccne Dat tuffc&cn iiei|eiccn€);tra0?&inati^
Zibaflatjcnt^ cnbe^lcnipotcntiatifen bantocgcnöe.
fin fetact tot naunficc tee eence / cnöe De ^pae nfe
«»ttoclfcn tee anöece 5pöf /.fucctlTibe fouDe Bomcti
h rhanbclt fnöf öfaccojöeccttebJPiöcn/ Dat alle'tftlf-
SrbtiBOcfcili'rt fowöe ttiojD£nb«batcnDetoet»cc5ö6té
anöertfpcftfnöt: «iSniJe fqo toanneec De faetft faobec»
„VflUtif irtn aijcöiacöt / Dat De felbc in foime ban fflcaf=
ta t aeitOiflccct fouDc fiqnmMi taecDcn/ Detöeppaïie'
mcltt|f«t" öaccfio..moia.«éytcaiMtiinaci^ ^KlmBaf?
fltifuti tnoe ©lioipptentiaclff η tdt De anofictcpcltemn^
tthfDflnöicn/ nictmfouömpioceöiecen/ aï^nabeöjs
eatnDcCoitimunicatie ban De ig?eccnip!lenipptentiaci'
L Dan ©iancftcöf &/ fonDet batnochtang Bet frtbi bw|
nn t0tl «tactaet ftUDe toetìJin gb?^nDen / tfη Γβ Dat
Biancfitijcft alboocen^ tienili wntoitiment incwfo?»
mitetjan DeiCwctaten/öic^ βεπβαέηΐ» met Defen^tait
ntmaccftf.

J^ocb in bcliöecatie nöeliptsönöi ί ^^ aoft 0?bon=
itti cnDeöctpaen/ bat bc teecenJjaiCl^guMog.
ttaoiölnati^ limbaffaDeuc^ enb^. ©Icnipotentiatifen
lot iSunflec be&bopcen fonben öebben te boen bp be
ώαίηΜε om t? befio.mcn foobaniae Cflactce^ / munì'
inmten/papiEcen/ oocft faecfien ban pjoceffen/bie toefc
SEtefpectiüriijcft concetnecen ecniofteban be (©eunicec.
ti{ ©joöincien / <Ì5eaflrocicecDc Slanùtfcfjappcn / ^te^
Dm/ ofteïcben ban Dien / Dfoocheenigepatticuliète
gnaeffttnen bec felbec/ bccufïenbetot Avennes, Me-
chcien, afin anbece plactfen onDecbenKonincRban

" f η beiStie oBelepbt Jijnbej aoet BÌ&e'
bonùcn enbebecfiaen/ bat Detefpcctibe tefolutienra?
feetibt bejffiunlïECfcBeJIanbelinBC al^aotfiOf B«i;eb?ef»
ftctDe'tfebcntigB^rticuIen/ genomen enbenebecge?
pelt op j6at5cbag0,«acnbag0/55ingfDag/ ï^omfbag
en öupben ©onbetDagB btn 17.15». ae. en n. ^o-
tembec tcfpcctibe onbcc malttanbeccn pjomifcue/ op
tieftfbe boom/ fonbecfepacatiebanbien/tenregiflec
foutjEn üjEtDen geli?acBt enbe genotuleert; (ÊnbeBcb=
btn jact i^o. jn^og. boo;t^ gecefolbeect bat ban alle
'tfcl Oe coppcn ofte e);tcacten fuUen bjojbtnmftgBc-
ticdtacn üe i^eecen Baec üo. H^og. #Ienipotentiacifen /
mbe bat ooch Coppe ofte €):tcwtbanbien|unenb)ecs

niffe, Reinfwoude, RoordB, Nyekercke, Kyben, in na·
mtbanDc ©?obincien ban «©elbeclanbt/ ©onanbt/2ee=
Ianbt/aptcccBt/©|icf[ant/ ©bec f frcl/g»tabt en Ean»
ben ccfpectibe / biel bectïaenDe bat be ]@eeccn Baec i^o.
JBog. 6ebepiUeecben baec ban foobicRtoil^ enbe mee·
niggmael fuUen mogen nemen be Ecctuce in De J^ecga»
öetlnae/ al^bungoetbuncftenfal.

Ijet gcpjoponeecDe ban toegcnbe JD?obincieban
Seclanot tet Becgabecinge ban Baec I^o. JiISog. gebaen:
naboojgaenbe Deliberatie gaetgebonben enbe bec·
(lacn/ bat een algljcraecnen Vaft-ende-Bedendagh fai
toetben uptgefcBjeben obec alle be ]^»b{ncien/ ®eafjó«
tlctibe Hancfcbappen / ^teben enEeben banbiente»
Btng ©oenfbagB ben n 5!^ccemlicc nae(t-b«mentic
nitutoen (liji/ om <©oDt De teec SïlmacötigB te« ftlten
bage biccigb te bibbentotbooitganthbaaeen^abbf'
fUtlt/ €ecitjcU enbe becfrecbect €cactaet ben]|}cDje/

toebtcpactpe ban befen ft taet.
©e J^eeccn <!5};tcao?binaci^ enOe ©jbinacig <fl5eDepu·
teetbcn ban Seelanbt Bebbc" nocBmael^metbeceüi·
nen bate toe bienenbe gecepjefenteect/ bat Bet ten ö<»og=
licn noobiaiji^/ DatingBebaHe banbeftpaenfèeniet
'""Of Bonnen toecbengeoBtineect/ bat inDeWbft-In-
Df ®raffpcque enbe fcequentatie mipjoce be eenc
«1 oeganbecenEanbe toecDctoegBelaten/ batinfulc
BW aebaHe toecDe bebongen / Dat De ftpaenfcft? niet al»
•«nfuptalleplaetfen/inbebontoeamDefenfttact
inS?efl-3nbien enbe SSjafïïien geoccnpeect / al^mebè
upt biegnie Die Dé H^efi-ÏlnbifcBe Compagnie Doojbe
Pojtugpfen Ttìnontnomen / fullen moeten blpben/ fon=
bec in De felbe metmacgt banïitrdaB^ bolm/ omme
i^anbel enbe ^egocie te bipben / mogen liomen ; maec
oocR mebenict infoobahtgeplaetfen/ bicbe^o;tugpa
fen albaec jün bcfiitenbe; JiiecfoecRcnoe fp 4^!)cbfpii«
teecbe / Dat De anbece #;obincien bic alfoogBelifbett
tebecfïaen/ ten epnbe Bet felbe De l^eecenpienipoten»
tiacifen ban befen fttaet nebrn^anbece poincten in lafiè
toecDe gBegeben/ toaec opgljebelibeceectjijnbe / Beb·
ben beaentoefenbefP^obincien Deboojnoembe @jopa<
fltiegBeBoubeninbebencRen/ om gebupcenbe be naeft
aenflaenbe fttaet^ gbebiiiife S^ecgabecingBe ban i@ol·
lanbt/ liunne cefpectibe i^iobtnciale abbpfeu baec op
intebgmgen.

^it nu QlfQO alle^gBccefolbeectenbenebci; gBrfielt
jijnDe: ftwi toecDen Del^eecen ban
Mathenes enbebè
Knqyc becfocBt Baec toebec op Decepfetebegebennae
jUawnliec ; Die Daec op ben a; ^obembec Baec affcBept
namen.

i^ecbJiigen men foo in be9;obintienal^inben{|a«
aBi febew ben
feven-en twintighfte 3αΐρ toa^ boenbé
PP be poincten Biec boben gBemelbet t ê>oo j^n De
igeecen <$](tceo2binari^ enbe^ilmbaffabeuc^ enbepie^
nipotentiacifm ban befen ^taet tot JDunfiec oocR niet
leeoiglj / mate bepcB gOctneefl om be fócoonen obec een
tebjengBen/ booj Baec intücpofitiej omfulch^/ foa
beel boenlijcft/ Itu|t obec te loopen; bient gBefepbt;
bat De il^cen fóoninc&Iticlte jpcanfcBc ^mbaffabcuc^
benthiencje^eptembec De bifite DoenbeaenbeJ|eeten
^taetfcBe / hIaegBben Dat De offectenbanbe;&paen«
fcBe maecenfoo boubt enbe magBcc/ DatfpfcBeenen
meec tecuggBeal^ boojbjaett]^ tegaen;
daciy (J^can=>
fefte) fimpelijck begeerden te liouden wat fy met de Wa-
penen hadden ghe\yoonen : dat fy wc) andere ende hoó-
ge pretenficn ende poftulatien hadden konnen doen) van
Navarre, Arragon, Napels, Sicillen ende Milaen j endé
alfoo allenskens dercenderen ; maer dat fy niet begeerden
te niarchandereDk

^e i^eecen fttaetfcBe foo langB foo meec opinetenbe
bat tuffcBen Baecenbe be ftpaenfcBe be faecRe biel Baeff
enbe licBtelgcö foube toecben gBebonben / Bebben
boo? 'taenBaec meeficbebbopcenaengBetoenbet/ om
be-pcanfcBe enbe be ^paenfelje obec eentebjengBen:
Bebben bpbe^paenfcBe geen hcacBtigecacgument
gBeb;upcfìt ooclt bonnen gBebjupclien / al^
dat alle
Handellngh tuffchen defen btàec ende de Spaenfche ver-
geefs was ; als niet oock/>ar/
pafu geflooten ende geteec-
kent wierdt tuflchen de twee Kroonen.
iSnbe biebecom
bp be j^canfcDe Bebben gececommenbecctbe mobrcatie/
atem: DatlgollanDt/ al^ ffccuptgBtputban#inans
tien / feec gcootegenegentBept enbe bifpofïtie gabbe toc
be 3^;ebe ; geen of toepnigB tot contttiuatie De^ <0o;loa^
ofttotiTampaiane.

ftp bebben m befetpDt oocft gebaenbe aenbebolené
inteccefftonalta tot ®fenb;ugge / foo in be faechen ban
Deöelipie banbepal^/ Ql^ban#omecencnDcDefta=
ti^factten boojbeSanb <l^?abebanigefTen. ^p fijn al·
baec foo ban Deftueetfe al^ fHepfecfe metboihomene
eeceenbebegeecDeCecemonien bejegent: maccbefahe
felfi^ eengoenbe; gebenbc|^cenfcBeenftb)eetfcBeta-
cité te hennen/ inbien begenecaiefttaten Bace toape*
penen mebe Babben laten jien tegen be IKepfcc/ Dat Baec
<@fficien meec &eetBt fonben gebben.

SptecliicR nptgton^ tKbben foo be eenal^Deanbec
Baec Defe intecpofitie laten geballen / en goebe boopbati
contentemcnt a<^ben : ^e fttoeetfe fepDen bat fp
Po-
msren niet ben maec bmibehfóepfct

(Die bece]^,tnaj$enbe»ftatW<3ctie baec tegen aen ben
lleuc :&o}fïtesieben)(Mmnibe bcegen.

Kengaentte ben ; fcBobent (èec op <Sngelanbt ;
enbe tispffelben of baecom in «i^ojlogBé

fouDe tawien bi^n boo; be l^mbt - dP;abe belo^fben
allei.

^it bjal tofl Bet pjeteïtijaetijfc cep^ nae ©fenb^ug»
ge: macc inbecbaet tajaffet ombelfeecen jpcanfcl]c/
Doen albaec sfìnbe/ te fp^echen ent'inbncerentotftti
ftoit enbe fpotbiyB Biflupt met De ftpaenfriK·

SE ï m


-ocr page 269-

275· Tweede Deel, van de

φε fafcBeïaoö Otti bcfe ip&t in ©uptllanbt boo? b?ft
fótpfiC enDc in jSeDfrinnDt üoo? Den ^panatacctjccc
flctftt. Bfut ©oMi üan De 25fpccfn Öoo? Öe patTage
ban ÖE êüicetfiDe aücc be ®onau cnöc intocijt in 25fpe^
ten bccfclMicfit / tfjoonöe / jae oaf te Itenncn bat {jp ficlj
enöE ftin aiant met
ecu pacticiiliec i€cactaEtfoubc moe»
ten enbe tatHen falbcccn. ^n ^cbctlanDt faob nun
boojooafnöftoöcrgacnban
Duyokercken, van Ant-
werpen,
jae öanalif^: Ijabbe inaecöet^tactfcljeEe-
Qcc aetoiccftt na beDooEtn
I na toenfcu ban ©lancft·

""^^ifoo namen be^paenfc&e met abbp^banbcïtcps
fcrfche be cefoluttc om allc^ te obecfiappen / immers al»
le^ toat tHoaeltjch toa^s mbe bfn
3?canfcljenBpïjaec
tooojt te batten/ oin boejecHefpciebiae
®?Ebe t)ttotje<
cigetefalberen. ïBant toattotnoefi toe be ^paenfclje
haböen nepïffrntecct/toa^
toEpniö'.fnpInecenbe bat booj
öcfin aile aöcfEljilIctt boo? Difujoocene Ccactatcn ban
't ®cactact ban
Matirid af/ tót bac ban Camenck enbe
Verwynstoe/ Qebecineet;tenbegifIecbttDai : batfebet;t
6p alle bolabenbe ©jebefianbelingentoa^ toebecfleflei
ben toat b'een b'anbcc gabbe oenomrn;fo batbe ^paen»
fcfte üetRlaecben nu ootft op geen anbec funbament enee
topfc teftonnen Jjanbelen al^bat elchacn allc^/ taiat
febcct be lupture flljcnoomm toa^/ raecijttoebecho-
men. (Cnbe feecftetlöcft/ Ijoe groot abantage oocfeoe
j?ranfcije Ijabben op be ^paenfcöc; foo fouDennocö^
tan^ bc ^pacnfcöe niet een boet actbe bpiCcactaetaen
öe jFcanfctje öebben grcebeecc 5 inbien be #ecccn ^taet=
fclie liaböen tuiUfn of fionnen affonberiijc& met ^pan=
Qien (Iiiuten, be^paenfcljenu allanfl&entpt

cnbe te üci'aeefiS aBetcìiteect Ijebbcnbe/ 3«" Ci|fb?qu=
nhtn gïjeüicrfl ban ben noot een beuglit te macchen i
cnbe crn^Dffl^ be ^taetfcfle (baec niEbe fn jiubcccben at»
Ie tnogljflijclte confiteenticn cnbebjicntfcöapteflicöten)
te careflTeten enbe erte aeii te boen/ anoecbeel^ ben
ffcanfcüen te meet: te Doen acceletecen of (foo fp fepben)
te befrljatnen / boo? bien fp / ^paenfelje / oen be ê»taet»
fcïi" Ijaec ©panbcn / pjcfenteecbcn b' ^cbitcage oUec
haec tiict ©janchvijcU uptfiaenbe blffetenten ; baa· me»
öe (foo fp ^paenfclje fepben) te hennen gébenbe bat fp
te eencmafl tot ©lebe genegen toaren, g^e^aetfdje/
fioetoel ooeft boo? be Jöebiateur^ felfê baec toe aengtca.
ben/ öebljen fooban(ge conpjontifTie ongcecenaengljfi
iioomcn. «Öen.ébeelsS om bat alle tjïunbtfcljap enbe be^
ieeftljept üan ©panben homenbe ig fufptct / anbec^
Beelö om batbeifeetenffeanfeakebeljaetonbernoegti
hcpbt booi öEcfcöfpben itlaeijtcn foo obeïbenon
-cöie
ban lict^tactfcgcltcoec/ al^ obccbetelle-quelle teec=
ïteninglj enbe fïuptinge bci: ^tactftije ^leiiipotentiart
fenbaöben getoont: cnOeOatmfnbpqn.ietfnecf^éüan
Defe intecpoiitfc met al^ rcp?ocl
)e boo? be i0ienipoten=
tiacifen enbe pjejubirfe uooj bcn^taetfoubefjebbente
bfctoacj3ten. .fStettemin (ijoctticlfpbacctoeepgcntlijcft
niet
gljêJaft/ oocli tiiet al^ bjie/ te bjcrten / oe i?ce=
ren
Pauw, Donia, ende Clant, p|ffeilt fcoacen) Ì)cb-
ben Ι)Λ£Ε latten betoegen. Cnbe tjaööen booj'tepnbe
ban September be faecfiefoo toDbtsÖfbjacÖt/ batfp
fcljjebeii bep?incipael|iepointen banb fficnltEptalceebe
Bcfucmonteect enbe ban tocbec
-3pben nhaceijanbente
Ijebben / met ftoope / bat Ijet geöecl fiucft bel eec lange /
jae Uo?tec / al^ fp bo?(ien feggen / foube mogen aflloopen
cnbe t'cEncmael afgtjebaen sgn. ©ecfoetjten baecom be
jpoebige Itotnfie ban be anbecej||eei;en|)aecCollegien:
om be bojbccf poineten tuffetjen befen ^taet enoe be
^paenfeDe oocli booj 'taf teóanbelencnbetegeit)chte
flupten.

^n 't begin ban ©ctobec bupibenocDalbefelbegoc=<
öe appacentie: foo feec bat alceebe op get tapijt eöe»
ïijacfit toiet;beöcceffatfeban|^o(lilitept: of bic tccfiont
bp 'ttepchenen of bp 'tbettaiffelrnbanbeïlatificatien
' foube beginnen} ©ei6paenfct)efElfi^bEiflaEnbebatbc=
fc;&taet bellIcttculcnbanCcebe^ <neeneeubjtgen©;e'
be begeecben te conbectrten / becfocgten bat fulc); motj^
te VuccDen geacceleceett. Cnbe alfoonoclttan^octiron·
queften in Cataloignen alleen boo2eenen(Cccbc^(ban
geeldchen tpbt al^ bie tuffcljen btfeti i^taet cnbe à»pan=
flien) acn ®?ancbctjcft fonben betblpben ; foo toiect Daec
in oocit een expebient gebonben. men begofi ooch te
fp^ieeelien ban be gene bie men iuebec-spbt foube (tiiiiih,,
C£nal^©j(enDen. ^

®e lleetenpenipoicntiacifert ban befen ^tact tVi
ben aen f)aec i^o. Jgaog. ganfeö gene
pactieuliEC optniti,
ban gemelde Ijace intecpolitie tuffcDcn be lücoanen/enm
toat
maniEce of Ijoebeccefpalle^geabjulïeedt haüOth!
maei: bleben al in generalibus terminis. 'tI0eIch/i)oeiDti
fp fcö?ebett {jaec alfoo ban be fjooge pactpen felflte jgt!

^lcu|ie gaf: te meer%^foo be^" ningfcanlsi^
lïöent Braflet, in befen tpbt / al^ be ;&taetfc ©leninotau

tiatifenfc&jebenbe faetfte tuffc&en be jFcanfcfieenlicbe
^paenfclje meefi ol)eacco?becw tejtjn/ foo booimt»
motien bifcoutfen becltlaetbe get conteacie/ (Qtie
bat be faecfìe foo na nocb niet geb?acf)t eit tna^ men ftoiis
be baec ban feggen batbepbe^ toaec loa^; bat naittelijcs
be faeche fecc na bp gebjacftt toa^;enbe niet toa^; toant
be ^paenfefie dabben al(e^ toege^acn aen be l^canfclit/
om tebegouben toat fpingabben: aleenceiieecbmDÌ
poinien aengaenbe
beinclufie of Trevés voor Portugjcl
ten minflen boo? een fiojttn töbt / cnbe d'Afliftcmiem,,
mael^ een bie Croon,te boen. ^tem be
relaxatie vtn
Don Duarte
enbe op toat tonbitien : l^etFortificeretiio
Cataloignen,
gljébUecenbe beniCccbe^Ì Limit-fchcy-
dingefoobaei;al^in j^ebeclant/ bati Cottringentoiett
oocit pet^ boet) toepniglj gb^fpjooclten. tll^banclc&e
^actp/ eleh meet al^ anbec/ aen be J^eecen ^tect<
fcöe baec bp fepoen bp monbe bat.fe banöectcnoSt·
negen toacen tot De ©jeDi
/ ende dat om d'o verigè poin·
tilles de Vrede niet foude achterblyvcn : ^oofionàljit
jgeecen ^taetfefje met cecljt fcB?pben be groote/ jae
onfeplbace appaientie bie baec toasJtotbefluptingöe;
toel becpaenbe foo bepDe pactpen / aengaenbe 'tïe|lt>
cettbetoaec fepben
; dat namehjck de Vrede dacrom niet
foude te ruggebiyven.
.f©aec ooch aen beanbetEjpte
fionbe be l|eece fìcfìbent
Braffet met toaecljept
Bcnbeélfeggen. J®ant/ ooelt felfiitot JÏ3unflec/ am
b?^cne5pDe be Jleecen f canfclje / gaben te becpaèti Dat
fp bectoactiteben be nptftomfie ban 't belegt) ban Diyai
kcrcken in ^laenbfcen / enbe ban Lerida in
cnbe bat baec boo? fjaec appetit tot meec conquejleii ΐώ
mocf)t gcDotec toojben: aen be anbec ipbelitttnootS
be ^paenfc()e baec bcclupben toanneec fp
uu^nketcken
berloocen / bat fp tod genegen bleben tot BjebemrtDe'
fen ^taet/ maec mei©?ancrtCDcftDcnv0o?log!)tif«I·
Icn moeten contimiecen.

gitoebtn enbe jpcanfcBe oocIt in ©ctofift fttt
jlcreh in SBcpecen ingeballen 5önbe / febeptcn Ijoop ban
gcootec ^ueeefTen : ten minlien omSöcperenenDfflii»
becc a.eben bec Eigtie bat» be ïtepfecfebe pactpeaftt
fcbeucen cnbe alfoo Ijet i?upgï»0o(iencöclt foo toffin
©uptflanot aljS elbet^ mECcfielijchcn afbieuelt te
bami
foo niet gebeel t' oppiimecen.

gj η 't begin ban .i^obembcc ooch openbaecbe baw «11
notabel Diffeccnt tuflcöni bettoeel^ooge partptnacn=
gaenbe
Porto Longone cnbe Piombino, enbe aengafiJs
be bet «©uarnifoen of befettinglje in
Gufai. «enDeiiilw:
baet toaffet alfoo/ Dat ©?anclir0cli te fee? geboiiDen
toag aen^toeben/ enbe niet toiioe
Portugal uetlaöm
enbe maecftte baerom nieutoepofiulata ban töttotiiit;
al^ban
Philippe Ville, Charlcmont enbe MarienborgH
booiben^tactbanaiiipcft; be celiitHtiebanbtrfdjtp
ben ileecen bie al boo? CenSace iiijy, toacen gcftii'
tieect enbe becgbelflch; toaec obecbeiöcacf banPen-
nerande bicfitoil^ in ongbebulDt enoe coleuce foo ffft
ontflach/ Datbpnamaeilfepbe:
Quidvisferrepoffum
quaminfolentiamGallorumi
item: Potiusoccidemw
parentes, fufpeudemus uxores, comburemus templi»
vendemus colices, quam protervi® Gallorum fubjedi
fiamus, &c.
|©aec foo naececöt al^bolgen^ÌÌtrattiP
ten / (lonbt bet ben Jfcanfcben b?p nieutoe pofïMlatcii κ
boen / foo langb niet geflooten toa^.

©efe tanbeling enbe intecpofitie tulfibcn ©jaW»'
cijclt cnbeê»pangien alfoo fleepenbe/ cnDetotafWfe'
pupbt gt caecïtenbr/foo jijn Den 8 .f^obembcc be ί PflEi>
fcljc ben ^taetfcbe Itomen befoccften / rnbe lilagcn /^i

foo inltalien als Duytlchlsndt defe treinerende Haodel
qualijck ghcduydet ende opgenoomen wierdt j d^t f/
denStaetfcheo alleen
(tnet feclufleDfci^cbÌatfW^)/"

Ιοί


-ocr page 270-

Nederlandtfche Vrede-hilnddingh.

fooverdehsddengeintromctteert, fonder dateenigeef-
feften daer van ten voorfchyn quamen. Dat dacr over fy
(Spaenfche) wierden geinfirauleerc als of fy geen Vrede
begeerden: daer uytrefulterendcdatfooweldeCatho-
lijcke
als Protcfterendc Keur-Vorftcn ende Stenden in
Duytfchlandt begoften by de Keyferlijcke Minifters te
geren om fonder ende buyten Spangien tot befluydt
van Vrede te komen f0tjfli}tft nacitiael^ OOCfi flIjefcDieDt
ié) dat deMediateursoock klaeghdendat iy van deken·
ais derfaecken, daer toe fyorigineelijck waren geroe-
pen, wierden ghefecladeert. Endtlijck dat fyaen den
Koninck haer Meefter, ende die van fijnen Radegeen

tuflcben Spangien _ . _

met mrtcOec enCie langec ùircoucfm / ^le tiaec t^een ten;
OcrcnDe bat fp toet mocgten tptien tiattioo} Del^ccren
fetaeifcfjf bp De jpcanfclje nacïjmalioöe ÖetitJoiceti toicc»
Ml o&cOaEn/ om cm floeDtcnbe ho?t epnDetcmaec·
6(11 ban be^ntecpofitte; Doeg / fulcp binnen tDepnigg
tianön' nictgljeïuclienbe/ Datfp öeseetDen noetjtan^
ban öecten De in ^eDetianDt boo;t tefetten;
tnt)£ met Deiètactfcije apart ende fonderie tcactccen.
S^eoecmDe te koeten of Defe^taet DaecnaefouDebDil'
lm iunjleten of niet / om öacc faecften Daec na te biciges
octeii. ©eecen ^taetfcfte ijcrBlaecDen geecne nu
notpoo? Ijet laetfie te fnllen tenteren toat fpbpDe
ftaiifcDe fouDe fionnen üicciefjcen. SÌengaenDe De fepa=
catcéanDeïinge; cefeceetDen fjaec tot oetgenetuatte
boo?flfpafTeetttoa^ ; fepDen Datfc alle Dagenbectoacft.
tcnDcUjacen De aenitomlle bangacel^eecenCoIIcgten
Hcgcecen Meynertfwijck,van Mathenes ende de Knüyt,

met cpnbliiche lafi om foo aengaenDe De <C ontietfie ban
brnfccDe^inVrede, al^ Debo|Decenoc&otien(ÌaenDe
ioinctrn een epnDe te maechen.

®en thiende/ De g>tactfc bp De ^canfe in gebolge ban
Jatt
3ntErpofïtien officien DoenDe ; foo tjebben De jf cans
fe ittatnncn te mcntioneecen ban eene Ligue Guarantie,
om öen ^paenfcben De ©leDe/foo men tot beflupt qaam
te Dow toel onDecfiouDen ; ®en twreeden begeecDen fp
iatPortugael met in Den ©?eeDe mocBt toojDen gecom»
pieöenbeert. KecommanDeecDen ooch De bpleaginge Dee
ùiffccentcn DieOe3©e(l-gìnDifci)e Compagnie in
^iafH
liabbemctDe ï^o?tUflPffn·

Hen bcfe ttoee poincten (fepDenDeiÈpaen^-gepnOe)
fatömen toelDatDefcnnfcÖe geen ïujïIjaDDen tot fpoe^
Diecfluptinne.

J0ant aengaenDe een nieuto fflcaetaet ban Guarantie,
baec toe toatcn De ^taetfcfie niet gftelafi ; enDe De «
Servient op DatflucK Daec na inDen$agl)e l^omenDe
inganuacio taa^ een ïjalf ^aec DoenDe/ eec l)p Bet
tmcpnbE bjacljt. gijnbe gcooteDifputen ijoe bette De=
fe^taet boo^be^ntccefien banffijanchciicft Uia^bec»
buDen.

«Snbc aennaenbe De inclufie ban Porrugael ; foo ttiaji
btbEtbittccinglj cnDe berbJpDecingö tuffcljen DcïDcfi-
anbifcöe Compagnie enDe De^ojiugpfenaltegcoot/
ai^batbe gcfcpieninfio?tentpD;fouDen bunnen toet;
ben bp gelept : toerDenDe bp enDe ban toegen De Compa>
Snfeboüen De cefiitutiebanDe afgcttomeneplactfenge»
pjttcnbcect enDe ge-ep|l toel twee hondert ende tachtigh
tonnen gouts tot cepatatie ban fcijaüen Die De ©o^tugp"
fen be Compaignie gaDDen aengeDacn.

ìBeccùcc pacticulatitept^ ban Degntecpofitfe enDe
i^anbfiinol) tuflcöm Defócoonen/ fuïlen te (ïenjijnin
iJtc betijael 'tVoeïcfe in^anuacio eecfiRomenDeinbén
^agegcbaentoiert/ Doo? Phil.leRoy; enDe Daec nae
upt t)et cappojt ban eenige gaec Ho. pienipoten»
tlacifen.

^c i^anbelinge en gnterpofitie Dan tuffcBen ®?antft·
tiltU tnbe Spangien (lil fiaenbe in De ItàaenDen ban
^Qbembecenbe#ecembec; footoiecDe feecgearbepDt
inDc5)ati^factienboo?fttoeDen/ ©lancfttflcR enj|ef=
κη. ^kDcbcn toflDen niet ban Pomecenafillaen; enDe
ueuc-23janbenbuc^ biilDet niet laeten. ^oo Dat De
«tut'©oiji meed op Dat (ïucft epp?e(rel0c& quam Doen
ffin reyfe «g IfJoUanDt/ fón Huwelijck fioot met De©?(n=
ttffe Eonpfe ban (©jangie/ enDe bttfocljte eene Alliance
«net De (©eunieetDe J^jobincicn.

<©c)|eettn Plettenborgh ban toegen Denliepfec/chbÉ
ban Sint Germain ban ibcgcn J^iancbtgelt quamen in
©ecembcc in Den J|aoeombanDenï|cectteurboj|lte
tcecften f0n upttecfle cefolui ie aengaenDe De pjefentatien
enDe ejcpebicnten Die tuffc[)cn ^toeDen enDeOcmbitrc»
Den tot toeDecjüDt^ satisfactie booj'Of (lagen ; te toe»
ten ! aen ;&tDeDen te laten gebeel ^omecen : uprgcs
nomen een geDeeïte ban achter-Pameren, enDe Dat ge»
Decite aen Den $teuc-©o?|i beneflFcn^ De Stiften Haiber-
fladt enDe anDrce te laten toehomen. ^nDegoebielfoa
De i@eecStem:-@o!fl al^fpneiiiaDen Ijaee lieten beclup·
Den banPomeren niet te fUlIcnof Bonnen afflaen ; tot
toelclten epnDe fp ooch ban Defen^taetbecbcegBen fe<=
cieufe intecceffien (eFp;e(fe befenDinge BabDen fp iiebec
oeftaDt) enbe fcöjpbcn^ aen De «Itoon ^tocDen : foo
Beeft Doeg De S{euc-3^o;(l fïcB Daec na ηοφ moeten ac
commoDecen.

^e i|eecen ban Meynertfwijck, ban Mathenes enDe
DeKnuyt, in 'tiaetfte ban j^obembec/ al^ gefept ίβ
met ben nieubien laQ upt Den l^age bectcoclien / enDe in
't begin ban december tot lÈunfiecacngeftomensijn"
De/toiecben ban alle aentoefenDe b?cemDe Jl®iniftee^ bec
toidehomt/ met Demonficatie bangcootbetlangBen/
toeich fp na gaec homfl IjaDbcn geBaDt. ^e ^paenfcBe/
Die'tmeeflaengingB/ Daec na Bate alUgefamencltieft
befoecftenbe/berblaecDen gefioojt te Bebbtn Dat ban toe·
gen Defen ^btaet eentgc nieutoe p^opoptien te Doen enbé
anDece ^cticulen boo; te flaen toeten; Daec ban booj
Defen geen openingB gefcBietof concert geballentoa^.
35aec op fp bp pjeabbectencie fepDen/ niet artDec^ gela(i
tejynal^ omopDeboojgaenDe^cticnlen/ Diefpobec
fangB in spangien gefonben enDe Daec op ojbje ontfan'
gen gaDDen
ijet iCcaetaet te boltcecben:maec geen nieu«
toe $;opafirien te bonnen abmittecen / enDe oocK Den
tpDt enDe ggeleggemBepitt ban gate faecften niet
te fu(·
ien honnen toe-laeten / om Daec obec na ;&panaien
te fcgïpben enDe bojDectpDt te laten pjotagecen/ Daec
ban fpfepDenboo^DefcnDichtoiliS toaecfcgoutoinge ge>
Daen
te gebben/ enDe Dat Den^onincKgaeclBeeflec
fonDec langec bectcecR Bem in Deneenen ofte anDecen
geballe gabDe moeten cefolbecen. <$clgc&e oubectnce /
Doeg in anDcce tecmini^ gebben De i^eecen JFcanfcge
iplenipotentiacifen in gaece bifìte meDegeDaen/ enOe
namentlgcft batgaecfaifoen foo beccetoacebccloopen
Dat men in Bjancbcijcft tot becificatfe .ban nieutoe geit
eDitten tot becballingge banDe<@ojlogg^lafieneec(io
Daegg^ ban meeningge toa^ te p;oceDecen / 't toelcR
geDaen toefenDe te becgecf^ fonDe toefen ban J^jebe te
tcactecen/ toaecom fpmepnDenDatmenintoepnigge
Dagen een epnDe ban't (^cactaet tuffcgen Dc ttoee gcoo-
tei^coonen fouDe moeten maecben/ of Daec nae Daec
op niet meec Bebben te beDehcben ofteggeBeelanbece
rnoe nieutoe pjopofitien gebben tebectoacgten; Daec
bp t^ nieDe ggebomen Dat Den ^mbaffaDéuc ban sien
l^actooB ban Mantua öacc ftomenDe bcfofc6cn te
Kennen geeft ggeggeben/ Dat gp igjanchcgcl^ t'ècne»
mael gebifponeect bonDt tot flupten ofte tot b;eecften;
gaec Daecom nocgmael^ officieufelgcft bccfoecfienDe /
Dat fp De faecften enDe gntecePen ban fijn|i©fe|iec bp
gaec 3ntccpo|Itie ten befien fouDen gelpen Dicfgeten.

Üicc op gebben f^ gaec aenfliant^ beecDigg gemaecftc
enbe Den ttoaelfoe Defe^ DoenDe aen Dei@eecen ;i)paen«
fcgr pienipotentiacifen Beec contcabifite/ met eenen
aen De felbe itecattbe openingB geDaen ban De naDeije lafi
enDe intentieban flaec f o. Hàogi om in plaetfc banTre-
ves een eeuwige ®|eDe te tcactecen / enDe Daec toé fcgjifs
telijcft obecgelebect DefevencigK ^cticulen meDe De bec«
anDecingge enDe bp-boegingge tot DeB;eDe g{)eappli«
ceect. JjBir^gaDet^ De bojDete poincten Die gaec igoogg
lüog. in bebel gebben ggeg 3ebrn / om Daec mrDe te be>
tooncn Dat fp geenDilapenfocgten/ maec becepDttoa«
een Datelgcft ten p;indpael te ceDen. 4$nDe giec op
gebolggt Dàt Den boIggenDen Ddgg DenÜéec Brun een
ban De^^cnfcge t^imipotentiadfen bp af-fenbingge
banDe.tb;ieeanpeceBaec i^itamehbinbenenDe gece^e»
fenteect geeft Dat De ]|eeceiif9ùeCo0egicnneben^Bem
gefìen enbe oge^e7:amineett g£bBenDe gaec obec ggegge·
ben ggefcgjifte niet anDec^ BabDcn bectoacgt al^Dat
fp De boocige befoigne^ ban ^cebe^in een i&jcDe foHben
ε ï gebben


-ocr page 271-

Tweede Deel, van de

Bebbentoitaniieri; JlSaec tic contracie BebonbenDat
ecnige
importante eaìieexlioriitaatepaiuiieaSjantìÌeUìa^
baec taaren bp oeboeflljt oftc uptoelaten/ enöe nament·

lÖch ban De Confolicatie van'cOver-QuartiervanGel-
derlandi; > van de pretenfie op de drie Landen van Over-
Mafe code formele uytlatinge vandeRelïgionsfaecken

ten cegacbe ban be .fBepecie ban ^']|ectoQenborci) /
tuelcb |[)p fepDe niet anbcc^ al^ op bie conbitie oecebeett
en iiuptcn be fclbefulcFt'cenemaElbuptenöaccIafien
becmogljen te toefen/ enbe bat beanbecetmeepoinc-
ten foobanigiien nicutoigijcben biaren bie in s^en te--
ben nocijte fonbament beflonben/ cnbeDpöaccocen=
finc^ hon&e aenacnoomen toetben / bat mebe j^et poinct
ban Weit lndien fooDanigtoa^Bcbiefleect en nament"
Ii|clt dat die van de Weft-lndifche Compagnie en ande-
re
vty acces cnTraffiquealomme in Weft-Indien fou-
den hebben , ende toe gelaten werden, bat 't felbe ma);i=
men en fonbamenten ban ^pangten t'eenemael con:"
tcacieecöen enbe baecom inbooriBei^cactatenmet be
Coninninne ban
Φ?οογ SSjittangie enDe5&ennemacc-
ben 't felbe niet alleen upt bebongen of boo; bebouben /
maec ooth be epgen (@nbec3aten ban ben Stoningg /
al^ namcntlijcR bieban Arragon, Portugael, Neder-
lant, cn anbece 't felbe niet gepecmitteect gebjeefi toaiS
enbe aen niemanbt toe gefiaen te {tonnen bio^ben ; ^n^
Uien baecom fp gemepnt fouben toefen bp foobanigge
poincten te pecftflecen cftcbaecopteucgecen/ batgp
qöclafl toa^ tebetfilacen dat de Spaenfche Plenipoten-
tiarifen daer inne niet fouden kennen treden, ende de
Handelinghe moeten laeten beruften j reilituerende
aen de Heeren Staetfche haere ilucken ende de hare we-
derom na haer nemende,die fy voor defen ende de Staet-
iche hadden gelaten, en dat fy Gode den Heer de faken
fouden laten bevolen wefen, maer indien fy,Staetfe, de
Articulcn tot een Treves gcprojefleerc in een eeuwighe
Vrede begeerden te veranderen, hoewel fy daer inne
maer te veelgeconcedeert ende naer gegeven hadden»
ende in cas van Vrede wel andere fuftenuen fouden mo-
gen ende mee fondament hebben te proponeren, dat fy
nochtans van haer zijde oock geen nieuwigheyt en fou-
den voorflellen, maer datelijck met de Staetfe in 'twerck
treden ende met onderlinge contentement foecken te be-
fluyten, ende daer mede dc fondamenten leggen van een
geduerigh onvetbreeckelijcke Vruntfchap cuiTchen bey-
dede Staten.

^e boo^noembe ì^eec be Brun boegltbe |g[iet&pfeec
bele cebenen enbe bifcoutfen tot fi|ne intentie bienen^
i>e/ gebjupcBenDe (naUe^bifccetetecmcn enbe manie*
een ban fpjeeclten enüe p;otef{ecenbe ftacemeeninglje
ban aenbegin gort enbe opcectjt gl)etoeefite;ijnenDe
el^ nocg te toefen om met Iiaec Hoogf) J@og.cenbaf{
enbe bonbigf) €ractaet temaechen. j^aecbatfptot
foo groote lefie enbe
pidubitie ban gacen fóoningh enbe
RcencRingljc ban (Bneece nu nacfinimmetmeec fouben
bonnen tcactecen / enoe niet bectoacfjt gabben bat bau
fulc); ban gaec i^o. JBog. foube gDebecgüc toojben enbe
alfoo []aec leebr foube 30n/ bat befei@anbeIingt)eon:
bjucDtbacc foube fcfiepbcn/ f^ baecommeopljetupt»
tecflegabben getoacDt/ en gaec niet lang» 6onbenop«
gouben om bat fiaec faKen anbec^ enbe elber^ gebifpo·
neect foube moeten too;ben / al^ fp met Ijaec
φο. Mag,
fouben bomen af te b;eec{ien/ toaecom gp betfocgte bat
fp (^btaetfclje) haec naecbec bechlacen/ enbe tot be
cebenen enbe biHicfìbcpt foubetoillen boegen/ enooch
geen e);empel aen anbece foecben tegbeben/ biebaec
nae gclijche escurbitante petitien fouben Roomen boo; te
flellcn/baec mcbe alIt^/Cfelfi^ 't gene fiyi opgeboutot gab«
Den) obec goop foube gt)etoo;pentoo;ben. ^aebatfp
(^teetfc&e) f)icc op babbenggeanttooojbtbatfpgeen
iiieutoia&eben boo| ggeflelbt gabben/ al^ bie upt be
boo^gaenbe ^cticmen toacen gecefniteect enbe baec aen
bepenbecenbe
ofte bp gaecboojbegouben/ enbe batfi^
Becept toacen Articulatim tegaen enbeban alle^cebcn
te geben. ^^ baec op aengenomen ben bolgenben bagg
in pacticnliece confecentie tetcebra

Becfcgcpbcn confetentien fijn gegouben enbe baec in
beel bcbattenggebailenfoo obec'tab)u(iecenaI^erten«
becen ban be Contcobecfe Settenten. $00 bat meet·
malm pjopooflen ftjn geboect ban be ü^aitbeliiiQf) teia^
ten fiupten tnbe fleccBen : toelche^ niet tegetifiainb»
fp in alle mogljelDcIte bcbbopcrn brbben ggecontinuccct
rnbe ban in 'tcene enbe ban in't anbec poinct pctUirA
gbcobtineect/ baec onbrc fp op bepoinctenaengactibe

d'Ooil-ende Wcft-Indifche Compagnie metfeecbetli
bifficuïtepten fijn oSecentontrtert/ foo bat fp bpn»
göebefpeceect gebbcn ban be felbe tehonnenobettob
nrn om bat beì^eecen^paenfcge in bie matecie ftaei·
foofrnfibcltoonben/' bat fpbpnaepbectooojtgcbttw:
teect oftegebalanceectöetiiien/ met alletoelchecom.
municatien cjctenfien enbe gecfiellingcn banbefeibrfp
befjcö fijn getoecfl/ tot ben 17 S^ecrmbfc. ffienteics
Ren bagge be ileecen ^paenfcDe IPlenipotentiacffeti

tot bet Ccactaet 3^;ebe bao;^n|icuctiegegcben/ ite.
ttaibcn nocgtan^ get poinct ban be CònfoUdatie van
het Ovciquartier van Gelderlandt, batC opf^inbcC'

fcgepben féffien allemogelijcRe infianticnggcbacnbeb»
Benbe/ ebentoel ban bel^eecen^pacnfcge nietiebbm
Ronnen obtinecen / toelcRe 't felbe foo becce gebfim

bectoojpen/ bat fp baec toe geen beminfieappattmiE

Ronnenbe binben. 't ^elbe epnbtlgcR gebben moetm
lacten gliffecen/ mitfgabec^ get Temperament 6nbc
^peEnft{!e toegen be iSfligion^ faecReninbeUgtunft
ban ben SSofcg enbe eibct^/ bolggen^ get derde end;
achtiendeban bebonjgatnbe 't feventighggeabjullmbe
Sdtticulen ggepjetenbcett/ baec bpbe felbe upmtljjtft
gebbcM gepftfjfieect/ enbe on-acnggfflcn ailega«tt=
benen/ inbuctien enbe petfualïen onbitoergglijcft fgn
gebleben / aïi mcecmalen ggcbeclaceect gebbenbe / nitt
alfeen tee tonicacie gl elafi te 5gn} niaec oocR geen atx
pacentie te toefen bat fp baec obec eenige anbece iafi fou·
ben RonnenbeRoomm/ temere alfoo fponbecbiecoib
bitienalle cecgtenenbeggececgtiggebcn ban gaten
nincR gabben ggecebeect / enbe anbec^ niet enbe ou
geen anbece boet al^ nocg fouben Ronnen cebecen ofte
in getiCcaetaet laeten bcgcppen/ enbe alfoo gaecfio,
Mog. gun gabben bebooTen bat fp op get eecjleacni
gaenbe get Overquartier ban ©eibeclanbt nietfbutira
raoggen bjeecRen/ maec Bp get laetfïc pecfiflecen/
foo geBben fp oorR ten upttecfien baec opgeucaeett/
enbe met aliegebaene bebopcen niet bojbec|RonnenDe
QecaecRen gaec genootfaecRt gebonben 't felbe aen gote
i^o. jRog. te bectoittigen / met becRIacmge bat aHean»
Dece poincten bupten en begalben get boo}f3gcp;eteii<
Oeecbe temperant bolgen^ be iafi ban gaec i|aogg jiog*
tuffcgen beü^eecrn^ipaenfcge pienipotentiacifenetiDe
gaec füA ggeecco2beect enbe ggeabjufieect enbe nae
Defe fae/Ren fjcg ban ben beginne enbe becboIgM
gebbeniiectoonbt; gabben fp niet gelooft batget&etc
toe foube gebben Ronnen ggcbjacgt toojben / mit^öe
gcoote enbe fïeccRe contcabictien op bele principale ani·
culen ggeballen/ enbe bat be ileecen ^paenfcge bon?'
gaen^ fufiinerr^pn ttnebier ft> eenige ban be felbe in cc^
bon Treves gabben toeggefiaeu/ ebentoel bpeeuetu'
toigge vreede, bie fpal egeecben ban anbece natupce
te toefen/ niet alfoo Ronbegepaffeect enbenootfawRe»
löcR anbcc^geb?effeectbegoo?ben te toojben / omöein<
tocable p}e|ubicien bie fp in beele beelen fouben Roomen
te Ipben/ ban alle 't toelcRe nocgtan^ enbe boojioft·
tinuele infiantien ban be ileecen /btaetfcge enbe om
tot get getoenfcgte epnbe te moggcn Roomen / fijiin
gebibecteect / enbe alleen getgepjetenbeecbe Cempet»·
ment boojbegouben gebben.

<©p bit Temperament fionbcn be ^pacnfe feec gflci :
gaben te Rennen met beelciccum^antien batfpalcebe
alte beel tpotgabbenbecloocen; batbefaecBengaeri
ttonrnggé geen anbec^ of meecnptfïelRonbenIplitni
enbe bat gp of befen / of cn anbecen toecg moefieRiefeti;
bi'flgnecenbe be ganbelingg ban Huwelijck enbe tcanf'
pojtbanjöebeclanbt aen©?ancRc0cR; 'ttoelcR fpW«
fien bat 'aen befeni&taet gcootclaloufiegaf.
cen^taetf4ic fcgjeben bicgalben een gaec ^jinctealen
om finale Iafi / of fp op bit Temperament foubcn 6^««·
Ren/ offlupcen. ?&fbcn onbectuffcgen nocgtaitf
ggeconbenieecbe ojbentlgcR enbe in begiHQlt^e fo^
flellen / enbe tot be onbectepcReningg toe
een. ilEaec tectoöle nu alle
't gene boo?fi i^ tuffcdfj
bc^penftSc®Ienipotenti9tifcnf«Degaec/toa^j«


-ocr page 272-

Nederlandfche Vréde-handelingb. 271

{(itt/ cn&e&ctlafüettiffccehtialeyoincttien 2(ï.Iaetin
Dcnabont Doo? <i3eb(puteerOcn nabeci moeptenenùc
„flcnucttEtt ton^ omDjulleert cnöe goet gcbonDcn / Dat
rnrnOfn sy. '^mojaen^CoIieaialtec infjeciètaeifc&e
ïogcmcnt Bp een fciuDe Itooraen / om ben anöecen Φ
oefojmele^^eclncatie tetioen etiDe oefantenUijch
©m tot tjet af- fcftjpbcn ban De Hlcttjcftelen te aeben/
Sn Del^eecenfcanfcgel^Ienipotentiacifen '^mo}'
nen^O^el bloest) bp De ^taetfctie om auDientieBlje·
Lbcn / nae Dat fp Den Daeg| te boocen na De miD·
La ban De ilecre <0^be ban Servienc, na Den i@eg||e
oaenOe / af fcöept tjaDDe toefen nemen enöc ban Daec
fteaociatientopDtloopfg geDifcouceecc / Daec aenftjn
^ Doenmael^ ftljeen contentement te geb&en. 4Snoe
liBctóri fP aen De i^eecen^paenfcfte te booten ab|i8na=
tieliaDDenaegeben / foo tjebben ebentoel fpDeüeetcn
Ïcanfcfie ^lenipotentiarifen niet toillen ontfeggen/
nemarc acnflont^ laten Bomen enDe beeboIgtien^De
iceccn ^paenfcije Doen becfoec&en gare 6omfie tot
na Den miDoag te toillen Diffececen: oe ieeten jpcanfcbe
f lenipatentiacffen bp tjaec gehoomen/öebben fjaec met
Drie teöcnen bectoont Dat Dee ^eecen ^taetfcBe €cac=
taten bed boiDec al^ De gace toaten geabanceect en
mit^blen betfocgt Dat fp niet bojDec fouDen tolden
aatn met ecnige <i5efcBjiften ofte tepcBeningbe ban
ta/maec blpben fubfiflecen/ tot Dat fp (Heecen
èanfdjr) meDe foo bette fouDen j^n geabanceect/ en»
Dt oücc ful)C alle^ foo lange in (ijn gegeef laten ; toaec te»
gni^fp iiebDen geDeDuceect Dat fp meenDenenDebec>
lonDcn Dat De ieeten jpcanfche in gate Ccactaten
ttim cnbe alfoo becce toaecen gefiomen / enDe fp ^aefc;
fcijeebentoel geen CcactaetfouDenconcInDecen / tenfp
iiatDet jFtanfc&f η toetaet te gélgcfe toecDe geconclu»
teert/maet niet te honnenlcDigtiaen / DetGctycKelen
ilejp betcpDt^ geconbenieect baDben buptcn fo^meben
iStactaet / foo becce te pecficiet en Dac fpelcfianDec^
nteeningtie tetecfjtefouDenraogben toeeten enDe niet
iavigoDcteceni enDeopDatfpinfgelgcB^ gaec^jinci^^
palen ban liacebefoigncn ceecfseninge fouDen mogtien
geben/ 'ttocicK fp anDer^ nietfouDen Bonnen Doen/
tnbe beel tuepnigfjec fouDrn Bonnen obecfctepben
'tfluntobec enDeinbeci^ toa^geblebén foo lange fp De
fleconöenieecDe poincten nies perfectibelijcB geaDiu»
Peect cnbe totgecufigeptban toeDec-spDengeteecBent
ilabDen ; Daec bp Dan noc()maeI0 fouöe geborgt tooiDen
'iQÖene menbecDecfouDe mogen conbeniecen / maec
niet eet in fb}me ban Ctactaec g{)eceDigeect nocljte
Olieconclubeett fouOe vtiojDen / ten sp'ti^TcactaetDec
leecen f ranfcöe ingöeujtfte fiaetenDe tecmenoBe.
feiBllt fouDe toefen / Daecteetp Beioofben alle ©ffi-
tienteconttibuecen gI)eIi)cB fpbeboocen? gaDbnise^^
baen / enDe miDOelect^DtoocBfouben Bonnen aftoag.-
ten be bo^Dece bebeelen ban gaec @;incipalen op't gene
fpatnbefelbefouDenöebBen obec te fenDen/offececen.
tiein atle maniecen te bipben bp De Ccactaten enDe
@nbct{)aHDeIingebanDefdbe / ban l)et geeft Dei|ee>
tenjFtanfcüe i^ienipotentiatifen niet gelieft fiiecme:·
te Contentement te nemen / maec öooge pjopoofien
mbc cipoliulatientegtjen^ijaec te gjjebìupcBen / om
iiatfpfcpbcnöaec befoigne metDefêeecen;6paenfcöe
t'efptiaec ÏBoojDt enDe^fftgnatiegaDDen ggegeben/
foo niet te Bonnen abtompecen enDe alle gaecfaecBen
foo niet in totale onfeecBecfiept enDe fiaec i^eecen #iin=
cipaleninttopffeltelaeten of en toatfpseDaenfouDen
Debben cnDe nocb ongeDaen mocgte toefen.
J©eboo?f5€onfecentie meteenigö mifhoegBen ge.
fcfiepbcn jijnDe/ïjebben fjaec De ©eecen i&paenfcfte #Je·
«Ipottntiacifen Deg namiODaegl)^ bp De i&taetfc&e bec»
ooegt/mtttoelcBefpboIgen^affciiept Daeg^te boocen
Qenoomen / gebben gecefumeettenDe gecoUationeect
t B(ene per deputatos gebefoigneect toa^/ enDe ban toe^
oecjpbtn alfoo geamplecteect enDe betoiHigtenbe top=
oet^aeimcnomfη / geïtjcB te booi goet gebonDen toa^/
oatallfi m ordinem &debitam formam fouDentoeCs

oen gecebigeett / om tot onDerlinge gecufigept geteec»
BenttemoaBentoo^ben/ enDe gebbenf^met cenenDe
eibe tceren ibpaenfcöe penipotentiacifen betBlaect
tot geen conclufie van Traöiaet te konnen itoomeo, ten
2yde ielvc tc gheiycke met de Heerea Franlche Ple-
nipotentiarïfen quamen te coiicluerén, {^êbbcnbc hifi
eenen iniepbingiic gemaetBt ban be Diffrcentinle poinc±
ten tuffetjen De ttoee Ccoonen ηοφ openftarnbe / enDé
Defelbe betfocgt gaec tot af-ganbelingge banbefclbe
te toiUen bequamen / Daec op fpeenlangge^ebuctiè
gtbben geDaen / tot gace Dluflificatie enDe Bep?cfen«
teect met De fêceccn Jcoufcbetc befinpten 'tgfteené
bpDec^taetfcge ^nterpofitie tulTtgrn De ttote.€coo«
nentoa^ggeaccojbeectcnbe acngaenDe getobetiggeté
b^eDen te toefen te botgen Den booiffasb ban accommo:
Datie bp gaec geDaen / Dan Dat fp op enbe in De nieuwe
Propoficien ofte demandes bp Dclfeccen jFcanfcgë)^Ie<)
nipotentiacifen 'tfebect geDaen niet BonDen tcebenof
conoefcenbecen / enbe liebec fonben b;eecBen al^ Daec
in foube toe geben / gaec becforcBenbe Dat fp ( ]|eecen
^taetfcge) bangetggelgcB enbe ongelgcB ten toebec-
3Pben Bennifft D;agen enDe ggetupgeniffe fouDen toiflen
ggeben / enDe inbienbe ieecen^canfcge onggelijcB
gaDDen enbe Daec ban niet toiiben D^i^ecen nocgte
tot Concfufie Boomen / op be boojgaenbe ante-ada
be]|eecen^taetfcge met gaec fouben toillen pacfiriee
een; ©ecBlacenbe emtffeitjcB ggelaü te toefen/ niet
langectemoggentcainecen / metget eenofgetanbec
te moeten boen/ toaec opbe^taetfege gaec met alle
cibiliteptggefocgt gebben teinbucecen om Dej|anbe«
linggemetBjancBcgcB infoobanigge exitceme termen
niet te (lellen / nemaec gaec naecDec te bebcncBen
enDeDe^taetftgeintetpofitie bp continuatie tetoiUen
abmittecen/ toaec mebe Defecoufecentiei^geepnbigt/
Dienbolgenbe gebben fp gaec Den a8.'^mo;gen^bjoce
bpÖeiEleecen ^canfege^lenipotenttacifen gebonDen/
enbe befelbe ggecommuniceect goe becce fp met De
Ileecen^paenfcge ^ienipotentiacifen toacen ggeBoo<
men/ enbe Dat fp get ggeconbenieecbe fonben laten
pjepacecen om ggeteecBentte moggen toerben / enbe
'tggeneopengcbleben toa^ aengaec i|oagg|@ogenDr
fouDen cemittecen/ Dat f)?Deee beneffen^ Dej&paen·
fege gaDDen becBlaect tot geen conclufie banCcactaet
te Bannen Boomen / ten sp Defelbe gdgcB mer SjancB*
cgcBggeliefDenteflupten / Daec toe fp gaec intccpofltie
aengeboDen gaDDen / ggelijcB fpmeDeaenbelleecen
jPcanfcge f^lenipotentlacifen aenbiebenDe toaecen ;
^ocg gebben De ]|eecen jfcanfcge pienipotententia*
cifen giec meDe geen Contentement ggenomen enbe
beggeectbat Dei^taetfcge alle^ onggeteecBent fouDen
laten tot bat f^ oocBfoo becce foubcn toefen geaban«
ceett/ enbe Daec op bpDe ^taetfcge ggefepbt s^nDe/
Dat fp (i^eeceh JFcanfcge) ban De poincten tujTcgen gaec
enbe ibpaignen geacto;beect / meecDec feecBecgept
gaDDen / om Dat De ^taetfcge Daec ban BonDen ggetup*
ueii/ öoojtoelcftec^SntEcpontie 'tfelbetoaigefcgiebt/
enbe Dat De ^taetfcge ggeen anbece feecBecgept ban
Baec toebecpactp al^ boo? get teecBcnen Bonben geb»
ocn/enDeDie boetmetDeépaenfcge banaenbegingaD?
Den gegouben/enbe baec toe ban gaec Heecen pjincipa?
len gelati toacen om fulc)c te Doen / miDt^ niet gefcgie·
Denbe bp fo^me bani^cactaet ; gelijcB bemepningge
oocB niet en toa^/enbe niet anbec^ / àl^ met gaec geigc
BelgcB te conciubecen / foo gebben eφtecDe i^eeceü
j^canfcge baec mebe niet toillen te toeDen pellen/
fulc); be j&taetfcge epnbeigcB foo becce te gemoet 3ön
gegaen bat fp becBIaect gebben booi acht à tien d^en te
fuUen (lille (lam. «lEnbe belangenbe be boibete 3nteCi>
pofitie gebben Dei^eecen 3Fcanfc|e ©lenipotentlacifen
gnecbecfoegt Defelbe met alle blpr te toillen continue»
een / opgoope banmetbe^paenfcgebeceenigttemos
gen toojDen / baec in fp ({^etcen ^taetfcge) belooft geb*
ten gaec be(le te fullcn Doen / enöe jijn fp giec mebe mei
alle cibilitcpt ban ben anbecengge(cgcpDen / gebbenDe
Den i|eec ban Servient bie obec al bp i^ getoeefï/omtcent
een up; Daec na (ïcg op be cepfe op Wefel enbe foo boo|e
na Deni^age begeben.

3]^atepgeiuit)cB in De conf^entien tiiffcgenDiefaan
Defen^taetenbebe;&paenfc!ie / febect De 1aet(le(iéiii
Bomjle ban De ^taetfcge tot J!@unflec Qcpaffeect/
blpcRtupt get bfd^be ; bp fbjme ban Aiiêmorieacn
gaec ]|o. JUgt^. obec ggefonbcn / ten cpnDe om bp gaec
naecDec tetoecDen gecefolbeectnoopnbegec
T«mpe»me&tin't (UicB Oec QeliQte/etc.

S 4


-ocr page 273-

27^

©mi?. ^^üCfmBüC 164.6. --------------

potcmiacifen ban De^tatm^enecael aiti
tentiaclfen ban ^paignpn obec Qegebtnctnoffcöïift
toacc in De 'tfeventig artijcRfIcn boo? Defen öeat))u|Ucct
totcen
€cartaEtban Crebc^/ jpn gecon verteert en bfc=
anocrt in «en ®tactaet ban Dc / (bolgini ccfolutieη
enDe nactbcc inflructie Den ii. i^obetnbtc epniltjcft ne=
DecgfPdt/ftier te boo? eeinfc ccect) cnöe op ijct cpnöe ban
Bet derde ?llrtpcBcI ban Deboo?f5 ievcntjg becanöeröe
3tctpti$clen cn toa^ Hflcfn mentie eftcraaecfet bennet
Temperament in het Geeftelijcke in Öe .JBfpccie ban
's Hertogenbofch. JEarquijaet ban Bergen, SSatonnie
ban Breda enDe rlöer^.

^en 15-. ^cccmbrc {jebbenbefylenipotcntia^
cifenban^paigncnanttDoocbtbpgefcbnftc obec arge^
ben op be boo^fj ^tttpchrlen becanbcct in een Ccactaet
ban l^iebe : intorlcn anttooo;tbegfnielre!^lcntpotcn=
ttacifen ban ^paignen in t)et derde iSctpchci/frggen al^
bolgt ; Men mag niet veranderen nt ch retrcncheren
van het geen gefteic is geweeft in 't eypde van het derde
van de 'tfeventig Artyckelen raeckcnde het Geeftelijcke
in de Meyerie van den Bofch

€nbe alfo be l^lenipotentiacifenbon be gemrlte
ren Staten baec ijp gip rfilieccc öebBcn oattrrgbrene
tncntie mcedegrniaecht tuojben ban t)et gefepbe ^em^
pccament/ foo ftcbbcn be boo?f3®Ienipotentiatifen ban
êpagnien op bin 18. ^ecembcc 164-6. gep;oponectt Ö^t

Bcne üoïgt. Aengaence het Temperament la 't Geefte-
iycke,dat blijft orgedecideert > om aen de Heeren Staten
te worden vertoont terwylen de Ambaflideursende Ple-
nipoteiitiarifen van Spaignen periïfteren niet te willen
afilaen van het Temperament ten opfigte van het Gee-
ftelijcke in de Meyerie van's Hertogen bofch, Marqui-
Zaet van Bergen, Baronnie van Breda, geexprimeert in
de feventigh Artyckelen ende dat fy verklaren dat fy niet
anders konnen doen ; <SnDe alfoo be ^lenipotcntiatifin
ban gcöacöte ï^rttw graten öct boo?fcöjebe Hctpc»
INel niet Ijebbentoillcnabmittccen/faoljtbbm beboo^
^lebe pienfpotentiarifcn ban ^paignen op ben
^eccmbcc betnabolggrnbe baecbp s«boegi : Ten ware
men eenigh ander miadel van accommpdement vonde
pm dacr uyt te geraecken.

^rn 27. SlSccrtnbrt: 164.6. jijn geabjiilleect gebiojben
allebe ^ctgclielcn grappliceect toCtiet (Stactactban
/ enbe atfoo oe pifivpotentiacifcn ban be i^eecen
graten pctfififfvbeη op ijet epnbe geltjcfe fp gcbaen öabs
ben in ijetbcgmfd bat beboo^rcOjebeClaufnlebanti^e
U00if3Temperamei)t in't •©eejlclgcÈe ttloefie toftbcn
ecbtecg&claten fonbcc cenigbe mentie ban ü^t boo)f5
Temperament te abniïttecen / foofeebben be i^eecen
^lenipotentiatifen ban ^aigncn pjoponeett f)ct ecenc
Dtcc bolflt : Wat aei gaet de oefFcninghe van de Catfao-
lijcke Religie ende het genieten van dc Geeftelijcke
Goederen in de Meyerie van
'5 Hertogenbofch,Maiqui-
zaec van Bergen, Baronnie vao Breda ende 't Landt van
Cuyck, daer over fai men fich verdragen fes Maendcn na
de Conclufie ende Ratificatie van het Traétaet, ,

<£nbe bit i^ f)et cefitltat ban alle t)et gene be i^Ienipo^
tentiacifen ban ^paignen in alle be confecentirn gcl)ou<
ben op tjct Ccactaet ban 39|ebe ficbben boo^effelt enbe
Qefujlineect / ten epnbe (}rt boojnoembe Temperament
in 't Geefteiijck {jp be Staten <6enera?I mocöte göeab·
tnittmc enbe in |bet i^cactaet ban D^cbe be^cepen b)0|>
ben/bettoelcfte be#lentpoten(iàcifen ban gebacftte
J^eeteo Staten niet hcbbcnbc mogen abmitteten / ijeb=
ftenoaec ban gebiefleect brfe ljiccboo?gPeIDc Memorie
ombe boo?f3 Herten Staten d&enccael tetoojbenbooj·
fleb?agen / enbe baec pp foobaiiige ïiefolutie te nemen
al^ j)aec#opg iBog.bicnfltg foubcn binben enbe bcrcibe
Dpfjet fi]oebig(i« een baec iPIenipotentiacifen bebenbt
tema»&en.

^e ICctpcltelenrelf^ enbe fójme banobecltoominge
to^cenal^ bolgt: i

. i

A Rtyckelcn Provifipiiclijckoverkopmen deo i8.De-j
•^cember κί+ίί. tuflchen dc Extraordinarii Ambaflad.
en Plcnipptinciariflen des Koninghs van Spaigoenter
eenre» en deËxtraoidinads AmbaiTadeurs codeFicni-
potentiarifen van de Staten Generaci
der Vereenighde
Nederlanden, ter andere zyde,om te worden geinfereett
in het Tradtaet
wclck Rhem.eckt ial worden binnen
Munfter. LXIV.

Pe Limiten in Vlaenderen ende elders fullengetc-
guleert wprden in foodarigher voeghen alsmenbevin,
dep <al dat fy gehooren ondet het reffort van de eene
ofdeandeiezyd? , waer op men verwachten fai dein.
formatie, om t'iyncr tydt de gemelle Limiten tercgu,
leren.

LX VI.

Alle Regifteri, Charles, Brieven, Archiven, endePi,
pieren aie oock faecken van ProceiTcn , concerncreodc
reipeöivelijck eenighe van de Geünieerde Provinciën,
gheaiibciecrde Landt<chappen, Steden ofie Leden ; yjQ
dieniof oock eenige particuliere Ingefetenen der felyer
beruftende in de Hoven, Carcelcrien, Raden, eode Ka,
mersvan Policie,Juftitie, Finantien, LeenenofteAr·
chives, hetfy tot Avennes, Mecbelen,ofteandereplaet.
fcn, onder de gehoorlaemheydt van den voornoemden
Heer Kpning, fullen ter goede rroown gelevert worden
aendiegeene die van de zydeder voorfe Provincienre.
fpedtive CpmmifBen fullen hebben om de felvetecy!
ichen. Ende fai van gelijcken
gedaen WPrden var- (ie zyde
der voorfz. Heeren Staten, ten behoeve van de Provin-
ciën, Steden ende Particulieren , omkr de gehoo.-faen.
heytvandenvoprfz, Heer Koninggehooiende.

LXVIi.

In het tegenwoprdigh Tracljet van Vrede, fullen be·
grepen ende geexprimeert wprden die ghenf die voor dp
wiffeÜDghe van de Aggreatie ofte Ratificatie , oftedrle
Maenden daer na, van de eene ende de ander zydc iulleq
werden genoemt.

LXVIIL

Sullen aen den Grave van F/o^'efghereftitueert woK
den de ppkomften ende Goederen , dependerendevin
het Calieel van
Leuth, indien eenige derfelver hetn zyn
pnthouden , en lal den voorfz Grave fijn wooningc
vty
hebben op het voorfz Cafteel , doch fai den voornoem·
den HeerKoniogh Guarnifoen daer op moghen
leggen
ende onderhouden, indien hemfuicck goet durqckt.
Wasgeteyckent:
ElConde dePenneranda , Fr Je^f
Ertisbijfchop ΌβΜ Camerkk, A Brun, Bartilt vtfn Ginti
lohan van Mathemejfe , Adriaen Pauw , 1- de Kmijt,

—---vanDonia, ìViUemBipperd*. 4·

driaen Clant.

Artyckelen PrpvilioncUj k o»-critomen de 17. De·
k^mber 164.6· tuflchen de Exrraordinaris Ambaflkdeu'i
ende Plenipotentiariicd des Koninghs van Spaignen tei
ccnie , enacue fixtraordinarisAmbalTitdeurs ende pie·
nipotentiariien van de Staten Generaci der Vereeni^·
de Nederlanden, ter andere zyden,pm te worden gek·
iereertin hetTraöiet welck gemaecktfal wordeibin·
nen Munfter.

V.

De Navigaiieb ende TrafBcquen op de Ooft-end^
Weft Indien,fulten worden gemiantineert,voIgens,enile
in conformile van dc Òdtroyen daer tpe al bereyts g^c-
ven, oftenochte geven, ende tot verfeeckertheytvaa
dien, fai ftrecken het tegenwPordighTraftaet, endede
Ratificatie ten weder-zyden daer op uyt te brengen > en-
de fullen onder het voornoemde Traöaet begrepeo
worden alle Potentapieo, Natiën ende Volckeren» we«
mede de voprnacmfte Heeren Staten, gfte die van de
Ooft-ende Weft-Indifche Compagnie van l«r«nc
gen, binnen de Limiten van haer Oflroy, en Vriendt·
fchapende AUiantieftaen , endelkleenydcr,tewetw»
de HooKhftgemelte Heeren Konigh ende Staten refpa·
tive, blyven befitten ende gauderen foodanigeHeer-
lijckhcden» Steden, Cafteelen, Sterckten,Handele}idc

Tweede Deel, van de

Landen in de Opft-ende-Wcft-Indien, als oock Briül»
mitfgadersopde Kufte vj»n Afia, Africa
ende Afflerict

14,1. aen Jdieeren ötaten atghenomen
c, pfdlfiplaetfen die fy hier namaels »
Ì va»'c tegenwoordigh TraiUet fuUeo*"^


-ocr page 274-

Nederiàndrche Vrede - Handeìingh. 27J

«en eeverkrygènende tebefitten , cade fullcn deBe-
wintbebberen
ìoq sinàz Οοβ-alt WefUnàije CompagHie
der Geünieerde Pro7ÌntieD,als oock de^Minifters, hoo-
eeals lage Officieren , Soldaten ende Bootfgefellen in
«auëlen dienft van de een of de ander der vourfz twee
Compsgnicn wefende, of geweeft zyndc > als oock die
uytderielverrefpeilive dienden , foo hier te Lande,als
in'cdiftriftdcr opgemeice Compagnlen al noch conti-
nueren , ende naerdefen noch geemployeert mochten
werden,vry ende ohbekommerc zijn in alle deLandenj
ftacndc onder de gehoorraemheyt van den Koninck van
Spaignen in Europa, fullen mogen réyfen, HSndelen en-,
de wandelen als alle andere logefetenen van de Landen
ijn de voornoemde Heeren Staten. Vóórts is befprooc-
ken ende geftipuleert, dat de Spangiardcn fullen bly ven
byhare Vaerten, in foodanige voegen , als fy de felve in
OtS-liàien al noe hebben, fonder hun verder te moghen
cxtendereii , gelijck oock mede de Ingéfetenen vad de
Vereenigde Nededanden , haer fullen'onthouden van
deFfcquentatie van de
Cafiihaehjche flaetfen in Οοβ-

· . VL .

Ende wat belangt de Wefi Indien, de Onderdanen én-
de Inwoonderen der Könitickrijcken y 'Próvintien ende
Unden der voorfz Heerén Koning ende Staten refpec-
tlielijck fullen haer onthouden van te bevaren ende trsf-
fiqueren in alle de Havenen ende Plaetfen , met Forten,
Logico, Cafìeelen, ende alle andere, by d'eeneoftè.an-
derepartye befeten en gepoiTedeert, te weten,de Onder-
danen van den voorfz Heer Koning, en fullen niet beva-
jCDCntraffiqueren in de Havenen ende plaetfen de welc-
kegehouden werden by de voornoemde Heeren Staten^
noch oock de Onderdanen van de voornoemde Heeren
Staten in die gene , de welcke gehouden worden by den
icmelten HeerKoningh ende onder de plaetfen die de
ïoorfi Heeren Staten fijn befittende , fullen medebe-
pepen wefen die .plaetlen die de Portugyfen 'tfedcrt
dtnjiere 16^1. in Brafilien van de voorfz Heeren Sta-
ten hebben genomen , als mede alle andere plaetfen die
deielve tegenwoordigh befitten, foo lange als die onder
de Portugyfen fullca zyn,fonder dat het voorgaende Ar-
tydtel ial mogen derogeren een den inhoudt van dit te-
Knwoordige,

XIV.

Da Rivieren de Schelde , alsmede deCanalen vàii
'iZas.Zvijtt. ende andere Zee gaten daer op refponde-
rcode, fullen van de zyde van de Heeren Staten gefloo-
icn worden gehouden.

XV.

De Schepen ende Goederen komende in ende uyt
ie Havens van Vlaenderen refpeÖive , (uilen met alle
foodanige Impofitien , ende andere laften by den voorfz
Heer Koning moeten befwaert worden ende blyven,
<ie Goederen als
àe Schelde , ende de andere Canalen in
het bovenftaende Artijckel begrepen , in 't op ende af-
gsen repcdive befwaert worden, ende fai hier n^ gtfcon-
venifiert werden tuflchen partyen wederzydts, over den
voeïvan de voerfz efgale belaftinge.

LXV.

Aengaendede kley ne Ferii» omtrent SluyS, isgeac-
«rdeert , dat fullen ghedemanteleert aen de zyde van
den Koning op Conditie van het reciproce aendezydc
»an de voorfz Heeren Staten, waer over men lich fai ver-
dragen. Wasgeteyckent,
Ei Covde de Ïeneraitda Ér.
M'ih Ertsbijfcbop van· Camerick, A. BruyH, Bartolt va»
Gnt, Uha» van Matkene^e, Adrieen Pauw. I. de Kn»yt,

^ --- ■— F. van Dania , W. Ripperda, Mriaeu

f-lmt.

Sanile om noclitatt^ ooeit af η Uè i^eccm ^canfcöeic
«fn Woojliicfi Contcntemcnt : foo ijeUbEn fp.oe=
acn DcfcnabolflenDe breWarinflf :

Y Extraordinaris Ambaffadeurs énde Plenlpotèö-
_ tiarifen van de Staten Generaci der Vereenigde
Η ' verkleren, dat volgens het Tradlaet van

I. Martij 1644,. opgericht tuffchen den Koning van
Ρ '^«^"iryck, ende de voorfz Heeren Staten, is onderlin-
ge VerbimeniiTe van niet'te Üuyten eenifih Traftaet met
den Koningh van Spaignen,
aifgefat/mtljjciende met ge-
meen Cónfent,
en dat overfulcxOnfemifyningeis, daC
de Artijckelen verdragen , ende onderteyckent met de
Heeren AmbaflTadeurs Extraordinaris ende Plenipoten-
tiarifen des Koninghs van Spagnien i geen effetì: fullen
hebben van reel TraÖ:act,ten fy Vranckrijck hebbe con-
tentement, in conform iteyt van 't voorfz Traftaet van
den Γ. Martij 1Ì4+. ende datwydefc Declaratie houden
als gheinfereert in de voorfz Artyckelen met de voorfz
Heeren Ambafladeurs Extraordinaris én Plenipoteutia-
rifen des Koninghs van Spaignen , Verdragen'ende ghc-
teeckent , cn Van gelijcke waerde als de voorfz Artijc-
kelen.

GedaentotMunilerden SJanuar. 1547.

^ Geteyckent

Bartolt vin Qtnt > ithan van Mathenejfe , MriaiÀ
Pauw, hdeKnuyt, F. van Doni», W.Ripierda, Mr,

clant. ·

- ?llfn tóelcfiè bobEnfiartìùe örtRtócinae 6ee tofpniflft
üecobenoegfriglje bei^ccen ftahrciie tjebben tcnomeh
Wpchtupt üoigenDc DatcfjEftiBeaefcbjiftcn: naDatfp
bp inonùe ooc6 fcec gac&t cnbc bÌttcc tegen bie ban befeii
^taet sebolbectcnDe HptacbaCEnöaDbennirtall«ba»='
bé bectoptlngen imbe b;rpgcmentcn.

LEs Plertipotentiaires de France ayans veu que Mei-
fieurs les Pienipotcntiaires des Provinces Unies,
. ^depuis Ie retour de Meflieurs leürs Collegues onc
efté en de continuelles conferenctjs avec ceux d'Ef-
pagne,dont ceüxdeFrance n'obt aücune tonnoiffance;
& dont depuis tant de temps il ne leur a efté parlé qti'une
feule fois,quoy que lefdites Conferences ayahteftéfou-
vent redoublées en ün meime
joUr lefd.Plenipotentiaires
dcFrance apprennans d'ailleürs, que tous lespointsdu
Traittéentrel'Efpagne ficìViefficurs lesEöats font ajü-
ftés à un oü deux prés, font oblig^s poür fatisfaire ik leür
de voir , & pour leur deicharge envers Ie Roy leur Mai-
ftre, de prier lefdits Sieurs Pienipotcntiaires de Meflieurs
lesEftats >
fuivantlestermesexpre5duTraittc1d44.de
leur communiquer 1'Eftat, où eit leur Negoci ation avec
l'Efpagne,& cependant
de la ttnir enfurceance, fans pafler
plus avant,jufques àce^que celle de Fr5ce foit auili avan-
cée & puifle aller fart^affu, comme il edportéparlc-
ditTraittéjLefdits Sieurs PlenipotentiaircS de Meflieuti
les Eftats fςachans mieux,quc perfonne,que la Negocia-
tiation de la France, qui a efté depuis long temps,& eft
encore entre leurs mains
nefiprefquefa* i;<)wwtf)»c/e,&que
ie point eflentiel, & Ie fondement d'icelle a toùjours eité,
qu'ilfiedoiteffrerim rendu detoutcequi aùraefiéoitnpéeÀ
tette guerre furie Άοτ/ Catholique
, fi ce n'eil:, qu'il vculuft
faire raifon à la France deceque fes prcdecefleurs onc
prisfurelle auxguerres precedente^. Nonobftant quoy
Meflieurs les Plenipoteniiaires d'Efpagne ont feit enten-
dre ces
joUrs icy à plufieurs perfonnes de qualité,qu'ils ne
peuvent
cootcnùr qìì^Pitmbino&psrtQ Longone dtmcw-
rent à la France, ny que CharlemOnt Philippe ville, ér Ma-
rtenhurch ,
f0yentreitituésàrEvéché& EftatdeLiegei
nyauffyquélaCeroi^i/'.^rifoM foie laiflëeauRoyi/<»ri-
ferve de St. Omer.Air.fi)· la Bajfée, outre beaucoup d'au-
tres diflìculiés refultans des Traittés de
Moiifon & de
^lueirfque.h dot de PlnfanteCaterina l'affaire ànDue d^Α-
ίτιας \xacΎttίvten Portugal.
1'exclufion dii Okc cWm
& autres femblablesqui font en fi grand nombte & de
tèlleimportanee , qu'il fé peut dire avec raifon , que le
Traitté de France,n'efl: pas feulement retardé & laMTé ed
arriere, (y ayànt plus de quinze jours, queles EfpaRnoIi
l'ontdeclarcparcfcrit au Plenipotentiaires dcMeflleilrs
les Eftats,(Jui-n*ot)t pas pourtant jugé à prOpos d'ch don-
ner avys à ceux de France) mais qu'il efl; à la velile d' efl:re
rompujd'Ailleìirsles mefmes Plenipotentiaires d'Efpa-
gne font fjavoir icy {Jartout, qd'ilS ont donne'un efcrit,
ilyapresde hui(3:|ours à ceux deMelEeurs leiEitats
touchani laNegociation de France do&t toutefois leà
Plenipotentiaires de France n^onc encore eu aucurie
comraunication fansqu'ilspuifleuil fgavdirle fujetpouf
lequelon diffèrefi longucracnt de ieur faire yoir'dné

piCCtfi


-ocr page 275-

Tweede Deel, van de

ment,que ceux de France n'en ont eu pour obtenir l'ex^
cucion des Traittés.

Il eft encoreà confiderer, qus ce procédé apporto m,
notable tetardement àlapaix generale foμs prctextede
l'avancer , en cequ'il flattele dcfir,que les Efpagnolj
cepeuvent quitter, d'en faire uneftparée, ficnoutif
dangereufement la Vanite d'une efperance fans laquellc
il yalong temps qu'on feroit forti d'affaitesttetoutco.
ftcs, &quife vetifìe clairement par la conduitte deF-
dits Sieurs Efpagnoìs, ils preflent fans cefle lefdits Sieurj
Pienipotententiaires dis Provinces Unies de figner 1«
articles, dent ils font convenus, qui eft adire, toutle
Traitté, ils feplaignent hautementd'un delay , qu'ii,
ontaccordéauxplenipotentiaUes de France , & ainfi ilj
confuraent en piaintes δε fpllicitations bien efloignéej
des fentimens de ρφ, les dix jours dont eft
queftioD,fani
en avoir employe un heure aux diftèrensd'entre les deut

trr^ìr ΓβηΓηπίηβο

uc icui uut laii (.uiurnuui^uui , ut λ icpi uu OUltt

des Principaux articles du Traiité, qui leur ont efté dèli-
vrés en mefme temps , que fi apres unetelleprcuvedu
delTein,qu'iis ont de traitter a p8tt,lefdits Sieurs Plenipo.
tentiaires des Provinces Unies le contentent d'avoir
differéinutilement mielquesjours ( puis que ce tempsn'»
fervi,ny àfgavoir l'Intentiondeleurs fuperieurs, n'yj
toucher feulement à la negociation de France
rmpreouvertmmt la.LyaiJon é"dependenee quideittpi
reciproque
entre les deux Traittés, & empefcher pour
certain,que les Efpagnols ne faflent la paix par tout, à ou
au contraire s'il leur pleuft declarer aufdits Efpagnols,
comme ils y font obligés parie mefme Traitté dei%.
qu'iis ne figneront point leurs articles, que ceux di
France ne foyent aufli en eftat d'eftre Ggnés, touttescho-
fesfetermineront ians remife avec la fatisfadion com-
mune, veu mefme qu'en ce cas, bien que liés Plenipo-
tentiaires d'Efpagne en foient demeuré depuis fi long,
temps,ceux de France offi-ent de faire encore mettrè eu.
ere leurs mains dans a4,beures un projeél de tout leTrak·.
té afin qu'on puiiTe en convenir plus promptement.

Copie des articles & 4· du Traitté fait entrelaFraa·
ce,& Mcflieurs les Eftats üencraux des Prpvinces Unie!
du pays Bas,en 1' année 11Ì44·

L'on ne pourra conclure aucun Traitté , que ce»]»
éiement 5c d'un Commun confentement, & la France , ojf
aufly l'Eftat des Provinces Unies ne pourront avancH
leur negociation avec les Efpagnols
f un plus que l'autri.

Et afin que les Ennémis perdent l'Efperance de fepj·
rer les Interefts de la Franc avec ceux des
ProviDcesU-
nies en facilitant Ie Traittédes uns, Sc reculant celuy des
autres , lefdits Plenipotentiaires feront
refpeöivement
obligés toutes les fois qu'ils en feront requis de declarer
aux Miniftresd'Efpagne, qu'ily aobligation mutuellt,
de ne Conclure, que conjoinftement, & d'un Commun
confentement
, 6c mefme de n'avancer pas plus un
Traitté que l'autre.

Delivré à MeflScurs les Plenipotentiaires desPtovin·
ces Unies,Ie 7. lanvicr 1547.

De Plenipotentiarifen en Volmachtighden van

Vranckrijtkjgefien hebbende dat mijn Heeren^

Volmachtigden der Vereenigde Nederlanden, fc"

dert de verkeeringh van mijoHeeren hun Collegepett
Ampt-genooten in geduerige conferentien en gefpree»
met de Volmachtighden van Spanjen hebben §|hew«ft,
daer af de ghenen van Vranckrijck gheen kennis hebwn
gehadt,en daer
af federt in foo lang een tijt nietmeerM®
eenmael tot hem gefproocken heeft geweeft, fchoonde
gefeyde Conferentien dickwilein een felve Jagh herïtf
2,yn geweeft, zyn verplicht (te meerdewyl Volmachuf
den van Vranckrijck verftaen hebben
dat alle de ponte»
van betTradlaet tuflchcn Spaojen en mijn HecreniW
Staten by
na op een of twee vereffent en beflechtijW;
orö hun plicht te voldoen , en tot hun pntlaftingby ®
Koning hun Meefter, de
geieyde Heeren VolmacW'i'
den van mijn Heeren de Staten te biddcn> volgensd up
gedruckte woorden van'tTraöact in 'tjaer ιί+4·

ii

foisc
ces L „

d'une p^reille
f^Traittf.

Feità Munfter lea8. Decembre 1^46,

ToutcedeiTusayant eftéc^-deveoc reprefenté de vi-
ve vois par les Plenipotentiaires de France à ceux de
Meflìeurs ies Eftats, fans avoir produit autre eSèt, finon
qu'iis ie hafterent de condurre avec les Efpagnols > &
vindrent confidemmenc en donnerav^s le lendemain
aux Plenipoteotiares de Fance. Il fut mis par efcrii pour
leureftrelivré, maiscomme fur lesplaintesdefditsPle-
nipotentiaires & far les iniìances qu'iis reïrererent à ce
qu'au moins Meffieurs les Ambaffadeurs des Provinces
Unies endemeuraflènt !à , apres avoir efté fi vifteau
prejudice del'Alliance , ils offrirent de furfeoir éwVSf
0» jours, & qu' ayant eflé infiftéde l'autre part, que la
furfeancenepouvolreftrelimitée , qu'au tempsquela
negociation de la France feroit aumefmeEftat, que cel-
les defdites Provinces felonqu'il eft ditclalremeiitpar
Ies8rticIes3.&+.duXraittc de ιί+φ. oìi qu'àtoutcex-
tremitéeJle devoit durer jufques à ce qua Mr. le Comte
deiimeai euft propofé l'affaire à MeiTieurs lesEftats
& en euft refponce , leürs dits Pienipotentiares y con-
(entirent tous d'une voix, fansaucun conrredic.
Il leur
fut
demandé s'ìh jugeoient à propos , que l'efcrit leur
fuftroisentre les mains, ce qu'ayans tefmoigné n'eftre
pas neceflaire,attendu difoient ils, qu'on eftoit d'accord
lès Plenipotentiaires de France
y acquiefcerent, & ledit
Seigneur Comte
dtServien parrità lamefrae heurefur
cetteafleurance. Cependant puis qu'il ne s'en voitau-
cuneSet , & qu'au contraire lefdits Seigneurs Plenipo-
tentiaires des Provinces Unies ont declaré nettemant à
ceuxdeFrance j qu'au boutdedixjoure ilsavoyentin-
tention de figner tous leursartlclesavec ies Efpagnols
mais que cela fe feroit e»
divers fapiers, comme fi cette
forma ite empefchoit, qu'ilne fuft reellement un Traitté
depaix, &qu'eftanspreflesd'obferveri'3lllance, &leur
propre parolle,l'on n'a jamais fgu les faire refoudre d'at*
tendre
lesordres de leurtJupemurs, qui ne peut plustarder,
quedequatreoucinqjours > juiquesla mefmes, que le
Plcnipotentiaire de Francc ayant Confenti qu'iis
re·
miffent cette deliberation à une autre fois , ainfi qu'iis
paroiiToient le vouloir faire, ils ont refufe d'aflcurer ceux
de France > que cependant ils ne figneront poiat lefdits
articles, Les Ambaflàdcursee Pienipotentiares duRoy
déclarans »
^a'ih s'op^ofent fomeUement de la part de fa
Majefté à ladite fignature > qu'iis li prenneot
peur une in·
fraiiian des Tfeittésfaìts
avec Mcflieurs les Èftats, & ra-
tifiezpar eux , & qu'iis protef^ent à
Pencontre dts au-
thenrsd''un aite fi contraire àU foy puilique . é" λ teutte
forte {ie ratjhn & de h'ttn ff eanct, que Ies mauveifes fuitesy
qj^ilfounott a,vȓr i leur doivent efire imfutea,
ce qu'iis
ione obligés de faire > pour empefcher de tout leur
pouvoir le commanccmeotdedefunion , & àfautede
ce pour fe defchgrger enyers fa Majefté 6e toutte la Fran-

■ ----------·\Α··Γιιη^αι· . le nw*rjanre

274

piece,qui ies regsrdc, & qui efl: pour les feuls Interefts de ]
la France. IIs lupplienc donc lefdits Seigneurs Plenipa-
tentiaires de Mellieurs les Eftats de leur donnerefclair-
ciflement par cfcrit fur ce que deffus tel qu'ils doivent at-
tendredevrais & Fidellcs amisj & ceperidant ilsfonC
ÌDftance,qu'en veitu des Traittez, qui obligent formcl-
lenjenc à furfeoir la negociation , quand 1'un des Al-
Jtez en fera requis par l'autrc/jlacettcagrcable d'ende-
meurer, oùiisenfonc aveciejËnnemiscoinmunSj &
de ne pailer pas outre, & comme lefdits Plenipotentiai-
res de France apres avoiratcendu dlx-huift moisl'arrl-
vécde ceux de Meffieurs ks Eftafs en cecte Airetnblée>
fans avoir feulement voulu entendre aucune des propo-
iìiions que MeiSeurs les Mediateurs ont voulu leur faire
plufieurs fois de la part d*Efpagne j ont toùjours offert
depuis ce temps-ià de futfeoir leur Negociation autant de
que lefdits Seigneurs Plenipotentiaires des Pro vin*
! Unies le defireroientils pretendent que le refus
furceance feroit une contraveittm au

-ocr page 276-

Ncderlandtfche Vredc-handdingh. %1%

naeckc, de Λ®"' ' '^®^·' Ι'®" Handelingh met Spanjen
ftjet
, acn hen tc openbaren , enondcrtulTchen^ier/»
verder tegaen,toc dat die van
Vraockrijckoockgevordertis,
ttiparipaffu, ofmecge-
liicketredraaghgaen , volger,sd'inhoud van'c gefeyde
Traftaet ; vcimics dc gefeyde Heeren Plenipoteniiarifen
ofVoImacbtigden van mijn Heeren de Staten beter,dan
vemant,weten dat de handeling van Vranckrijck, diefe-
dertlanf!=t'jt'"''""''3nden gewreeft heeft, en uochis,
^gf^i-aelijiksisiegonnefi , cndat hetwefentlijckepunt,en
het fonaamencdaerafaltijtgeweeft heeft ,
dat men niets
Vi» 'tgeC'
'' Oorlogh den Catholijcke KontTtgh

waer dat hy aen Vrancd-
,ijck voldoeningh van'c geen wilde geven , 'cwelckfyn
Vooffat®" in de voorgaende Oorlogen haer afgenomen
hebben. Ditniet tegenftaende hebben mijn Heeren de
Volmachtigden van Öpanjen in defe dagen aen veel Per-
foonen van Staet doen vetftaen, datfy niet konnen con-
fentcren en iovvilligen, dat Piombino en Torta Langone aen
Vranckrijk bltj ven,oock mcid^iCbarlemontjPhilippevtUe
isi/f/V»^»"^^^^'ifi^B'fchdom > en aen de Staet van
Luyckgeieibiuee/t , en weer overgelevert worden, en
oock niet dat hec Graeffihap van jirtois. behalven Sint O-
vitriJrieii en La Baffée.zcn de Koning wort gelaten ; be-
halven noch veel andere fwarigheden, fpruytende uyt de
Tradatcn van Moufan, en van ^«rtf/j»», de Bruyc-tchat
van
ί Infante Catharma,àt faeck van deHartog van Atria,
een Trees of beftant in Portugal, d'uytfluytingh van
Hirfof
Karei,ta andere diergeijcke dingen, die foo groot
en veel in getal,en van foodanige importantie en belang
zyn,dat men reden heeft om te feggen dat het Tradtaet
cnde handelingh van Vranckrijck niet alleeniijck ver.
Hicgt en achtergelaten is (zynde alree meer dan vijfthien
dagen geleden
dat deSpanjaerden fulcke fchrifcelijck ver-
Jilacrt hebben aen de Volmschtighden van mijn Heeren
de Staten, die nochtans niet dlentligh hebben geoordeelt
tévfs daer af aen de Volmachtighden van Vranckrijck te
geven) maer oock op 't punt ftaet van gebroken te wor-
den,Wyders,de felve PJenipotentiarifen en Volmachtig-
den van Spanjen maecken hier over al bekent,dat fy,om-
trent acht dagben geleden , cengefchriftaen de Heeren
Volmachtigden van mijnHeeren dc Staten hebben gege-
ven , aengaende de handelingh van Vranckrijck, daer af
nochtans toe noch toe niets aen de Volmachtigden van
Vranckrijck geopenbaert is , fonder dat fy d'oorfaeck
konnen weten , om dewelcke men u foo langh uyiftelt
«en faek aen hen te vcrtoonen,die hen aengaet,en die al-
leeniijck voor d'lntereften van Vranckrijck is. Sy bidden
dieshalven de gefeyde Heeren Volmachtigden van mijn
Heeren de Staten aen hen fchriftelijcke verklarioghvad
't voor-verhaclde te geven , gelyckfy van ware en ge-
trouwe Vrienden hebben te verwachten. En fy verfoec-
kcn
ondertuiTchen ernftelick dat, uyt kracht der Trada-
ten , dieformelijck totfchorlïing van de handeling ver-
plichten
, als d'een der Bont-genooten van d'ander daer
tue verfocht worr,zy believen llille te flaen mee de faeck
'oc verre
als fy die met deghcmeene Vyanden gebracht
J
;ebbcn,en niet verderder voort te geen, en gelijck dege-
'tyde Volmachtigden van Vranckrijck, die, nadat fy i8.
aaenden de komft der Volmachtigden van mijn Heeren
deStatenin
defe Vergadering hadden verwacht, fonder
senigfints te willen luyfteren naer eenigen der Propofi-
'""ofvoorftellingen , die mijn Heeren de Mediatores
*o Middelaers dickwils van wegen Spanjen aen hen heb·
osn willen doen,federe defe tijt altijt acngeboden hebben
Λοη handelingh (oo dickwils te fchorifen, als de ghefeyde
η ^^li^fchtigden der Vereenighde Nederlanden
«ilcfcsfuuden begeeron:in voegen dat de Volmachtigden
van Vrinckrick voorgenoemt pretenderen dat de weyge-
'"Ì^^^og^.ìijckefchorinng een io»trave»tie en overtreding
tyetdragfau z,iin. Gedaen te Munftcr,op d'acht-en

twintigfte van December iM·

J j ^°°'^-verhadde met Jevendighe ftem vertoont
Vm dePlonipotentiarifen van Vranckrijck aen de
'oimachtigdenaen mijn Heeren de Staten,ionder snde-
Peh/'ft riu ^^ voortgebracht te hebben , als dat fy fich
der r li om met: deSpanjaerden te fluyten,en fon-
mirS'j"® " velgendc dag advys deer af aen de Vol-
««cötjgdenvan Vranckrijck te gcvea , foo «ditbyge.

fchrift gcftelt,om aen ben gelevert te worden. Maer alfoo
op de klachten der gefeyde Volmachtigden, en op d'in-
ilantien,diefyherhaelden,datd'AmbaiÌrad.derVereeBÌg'
de Nederlanden het ten minften daer
by fouden laten,na
dat fy ioo haeftig hadden geweeft, tot nadeel van d'AUi-'
antieen 't verbont,fy aenboden 8. of lo.dogen tc fchorf-
fen, en van dezyde van Vranckrijck geinfifteert en aen»
gehouden wierc dat defchorflïngh niet bepaelt behoorde
te zyn,dan toe aen de tije, in de welck de handelingh vaa
Vranckrijck in een felve ftaet fou zyn, als die van dege-
feydeNederlanden,gelyck klaerelijck gefeyt is in't derde
en vierde Artijckel van 'c Tradlaet, In 't jaer van jd+f.
gemaecke, of ten uyterfte toe dat mijn Heer
Je Graef vaa
Servient
de faeck aen mijn Heeren de Staten vertoont*
en antwoort daer op gekregen fou hebbenjfop hebben al-
le hun Volmachtigden fulckseendrachteiijck, fonder ec-
nige tegen(cgging,geconfenteert. Men heeft aen hen ge-
vraegt of fy dienftigh oordeelden dat hetgefchriftinhun
handen gelevert wiert ; daer op zy betuygdendae iulcks
niet nootfakelick was,om dat,feyden zy, men verdragen
was. De Volmachtigden van Vranckrijck waren hier mee
teVreden » en de gefeyde Heer Graef van Swwïwi ver-
trock teritont op defeverfeeckering. IVlaer alfoo mea
geen uy twercking daer af fiee, en dat in tegendeel,de ge-
feyde Heeren Volmachtigden der Vereenigde Neder-
landen volkomeotlijck aen de Plenipotentiarifen van
Vranckrijck hebben verklaett , dat fy ghefint waren ten
eynde van thien dagen alle hun attyckelen met de Span-
jaerden teteeckenen,
doch dat dii in verfiheydePapiereit
zou gedeen worden,als of defe formalitey t belette dat hec
reelijck eenTrailat van Vrede was , en dat men hen»
fchoon geparit aen't verbontjen hun eyge woort t'onder-»
houden,en na te komen, nimmer heeft konnen doen re·
folveren en befluyten
d'orders ven hun Meefiets tever-
wachten,'t welck niet langer dan 4. of 5, dagen kan larde-
ren en vertragen,ja foo verre,datjtoen de Volmachtigden
van Vranckrijck geconfentaert hadden , dat fy defe delΙτ
beratieen berading tot op een andere tijt fouden uytftel-
len, gelyck fy fich gelieten te willen doen , zy geweygert
hebben len de Plenipotentiarifen van Vranckrijck te-
verfeeckeren dat fy ondertuiTchen de gefeyde Artycke-
len nisc foude teeckenen foo verklaren d'Ambaflad. en
Volmachtigden des Konings,
dat fyfi(hformelyckfieUe»i
van wegen fijn Maj., tegen degeieyde lignatureen teke-
ning , dat fy die nemen "uwf
eeninfraitie enBrekiegder
TraBatenimet mijn Heeren de Staten gemaeckt,en door
hen geratificeert, en dat fy protefteren en betuygen
tegett
de autbeurs en aenheffers van een A8e en handel, foo firijdig
tegen de openbare trou.en tegen alle foorte van reden en bet*-
melijckheytten dat de ^uade gevolgen,die daer uytfouden kon-
nenveertkomm, hen moete aengetogen-werden:
't welck fy
verplicht zyn te doen,om uyt alle hun vermogen het be-
gin van onteenigingen, tweedracht te beletten, en by ge-·
breek van dit, om fich t'ontlaften by fijn Majefteytjcn by
geheel Vranckrijck,dat niet fou konnen gelooven,foo de
tegenwoordige oppofitie en proteftatie fulcks niet beve-
iligden dat in een faeck,in dewelcke niets andersgelegen
is,dan aen de Vyant eenige fecrete beloften te houden,of
te vervullen deTraöaten die plichtelijck en folemnelijck
meteen oud vrient gemaecke zijn, de Spanjaerden maer
macht gebadt hebben op de Volmachtigden der gefeyde
Heeren Staten, om hen te engageren en belemmeren iti
een manquement en faling , dan de Plenipotentiarifen
van Vranckrijck gehadt hebben om d'uytvoering en na-
koming der Traöaten te verwerven.

Noch is te confidereren en aen te mercken daedefe
handel een merckelijcke vertraging en verachtering in
d'algemeene Vrede veroorfaeckt, opder fchijn van haer
te vorderen, namelijck hier in dat het de begeerte, die de
Spanjaerden niet verlaten konden, voed, van een afgeT
fcheydc Vrede te maken en gcvaerlijck d'ydelheyt van
een hooptequeken , fonder de weicke a) overlangh all^
fullen van alle zyden beflecht fouden zyo,en gelijck meij,
kiaerlijckfietdooi't beleyt der gefeyde Heeren Spanjaer»
den,die fonder ophouden de gefeyde Heeren Volroach..
tigen der Vereenigde Nederlanden parffen tot d'artycke.·
len daer in fy verdragen zyn, dat is het geheel Traöaetjta
tekenen,'fy beklagen fich grootelijcks van eenuytftelea
verwijling)diezyae5dcPienipoCiy8iiV«pcferjjki)ebbflo

jgegC3


-ocr page 277-

toegeftaen, en verflijren dus in klagten en follicitatien,
verre vervremt van alle gevoelen van Vredei de tien da-
gen,dacr af queftie is, fonder een uer daer af in de DiflFe-
rentcn en Verfchiilen , die tuflchen de twee Kroonen
zijn, beiieed te hebben, fchoon fy al federt drie weecken
antwoortfchuIdigzijnopdelefteReiolutien en befluy-
tingen, die de Volmachtigden van Vranckrijck aen hen
hebben doen communiceren , en op feven of acht der
voornaemfte Artijckelen van 't Tra(aact,die in een felve
tijt aen hen gelevert zyn; Indien, na foodaig een bewijs
van 't defifein, dat fy hebben,van apart en affcheydelijck
te handelen,de gefeyde Heeren Vol machtigden der Ver-
eenigde Nederlanden fich confenteren en vernoeghen
met eenige daghen onnuttelijck gediffereert en vertoeft
te hebben, (dewyldefetljt niet gedient heeft, noch om
d'Intentie van hun meefters te weten, noch om de Han-
deling van Vranckrijck alleenlijck aen te roeren )
fio β!
dit zyn üpeniarelück breecken de veriintenis en Dipenden-
tien die reciproie/ijci behoort te zyu
tuffchen de twee Trac-
taten en handelingen,en feckerlijck beletten dat de Span-
jaerden overal Vrede maken. Daer,in tegendeel,indien
fy aen de gefeyde Spanjaerden willen verklaren (gelijck
zy door het felve Traöraet van 't laer 164.4.. daer toe ver-
plicht zijn) dat fy hun Artijckulen niet lullen teeckenen
voor dat dien van Vranckrijck oockzyn in ftaet van ge-
teeckent te worden. alle dinghen fonder uytftel beflecht
fullen worden met gemeene fatisfaélie en vetnoeging,te
meer dewiji in dit geval, hoewel de Volmachtigden van
Spanjen federt foo lange tijt daer in niets gedaen hebben,
de Plenipotentiarifen van Vranckrijck aenbieden bin-
nen vier en twintigh uren een projeit en bewerp van de
geheele Handel in huo handen te leveren , op dat men
vaerdiglijckerdaer in verdragen mag.

Copy ven 't derde en vierde Artijckel van'tTradaet
gemaeckt tuffchen Vranckrijck, en mijn Heeren de Sta-
ten Geoerael der Vereenigde Nederlanden,in 't
herfef.
tienhondert vier-en-veertk.

III.

Men fai niet mogen fluy ten eenig Tradlaet, dan gefa-
mentiyck
en rattgemetju toefiemmiftg ; en Vranckrijck,en
deStaet der Vereenighde Nederlanden fullen oock hun
Handeling met de Spanjaerden,
d'eifiaiet meer dan d'aa-
eler,mogea
vorderen.

IV.

En op dat deVyanden de hoop verliefen om de Inte-
reften van Vranckrijck van d'Intereften der Vereenigde
Nederlanden te fcheyden, met het Traöaet van d'een te
vervorderen, en dat van d'ander te retarderen en achter-
waerts te houden, foo fullen de gefeyde Plenipotentiari-
fen of Volmachtigden refpeftivelijck verplicht zijn, foo
dickwils als fy daer toe verfocht fullen welen, aen de Mi-
nifters en Bedienaers van Spanjen te verklaren,datter on-
derlinge obligatie en verbintenisis , van niet te fluyten,
dsn gefamentlijck , en roet gemeene toeftemming , en
oock d'een Handelingh niet meer dan d'ander te vor-
deren.

Gelevert aen mijn Heeren de Volmachtigden der Ver-
eenigde Nederlanden , defevende vanlanuariusy^/e»
hondert/even in-veerttgh.

^riSdnDecmbarg^ gabm fy toeDecom bitboIgenDe
obrt.

Es Plenipotentiaires de Franca ont un fi grand defir
de Conferver bonne intelligence, δε agir toùjours
''de concert ayecMeflieurs les Plenipotentiaires de
l'Eftat des Provinces Unies, & veiilent faire de leur co-
ilé tant de chofes à cette fin, & au de la de tout ce qu'on
peut defirer d'eux , que non obftant la grande inégalité,
qu'il y aura entre deux negociations, qui devoyent eftre
conduites de
mefineput, ils conientent, que lesdits Sieurs
Plenipotentiaires des Provinces Unies fignent avec ceux
d'Efpagnei»
divers papiers.Sx, diverfes dates les 78. arti-
des de paix, dont il font convenus enfemble , pourveu,
qu'il en foit au mòins figné «»,ou feulement arrefté en la
forme & aux termes, qu'il doit demeurer entre lesdeux
Couronnes, qui eil
ceky des Cou^utfies.

j^t pour paiTer encore plusavant de leur partjfic jufques
àuti exces de facilités & de condécendence à tousles
fentimeiu deCdiu Seigneurs PlcnipoteniiaireideMef-.

L

276

fieurs ics Eftats,G l'offre cy-deiTus qui eft fi raifonnable,
&faite par eux avec un efprit depiixfi accommodanr,
ne peut avoir lieu, ils fuppofent qu' à toute extremitéles
78.articlesfoyent fignés à condition,
qu^ilnefirontdmul
effet , ^neporterovteucuneobligation , fileTraittédtU
Francei^eft aufficonclud,
& que cette condition fera »»ƒ(.
wen termes expres dans tous Ics papiers contenansleg
articles , qui feront fignés par leldits Seigneurs Plenipo.
tentiairesdes Meflìeurslcs Eitats.

Apres cét expedicnt, au lieu duquel les Plenipotentiai-
res de France n'cn accepterons autun autre , li ceuxds
MelIieurslesEftatsytrouvent encore de ladifficulté.ou
qu'iis fé laiffent perfuader par les Efpagnols, qu'il fufiita
de mettre ladite claule & condition dans un
papier Jèpart
defdits articles de paix,& in loco peregrino ,o\i elle ne pour.
roit eftre,que tres-inutile & illluoire, ce fera une dcrnie.
■ re preu ve ae la
raauvaife Correfpovdence defdits Seigneurs
Pleniputentiaires des Provinces Unies avec ceux du
Roy, &dudeflein, que les Efpagnols defcouvrentbien
claircment de jetter de la
divifio^ parmj les allies, dansle·
quelilsneperfifteront pas fans lefecours
SiVadhertmt,
qu'ils trouVeront parmy lefditsSeigneurs Plenipotcntia-
resdes Provinces Unies encasqu'aprés avoir refuféaux
Plenipotentiaires du Roy tout ce qu'ils ont fi luftement
demandò eo execution de rAllianctsilsrefufentencors
de declarer dans le mefme ade par lequcl ils tranfigentde
tous leursinterefts avecl'Ennemy commun, auparavant
qu'il y ait un feul article dererminé avec la France , que
les chofes dontils font convenus n'auront aucun eftbt,
quelors que les difFerentcs d'entro lesdeux Couronnes
Icront auily compofés,

Les refus d'une telle declaration, qui ne peut apporrer
aucun prejudice imaginabilcà l'Eftat des ProvincesU-
nies, feront fi proche d'une reelle
que lefdits Seigneurs Plenipotentiaires de Meffieurs 'et
Eftats font priés d'y vouloir bien penfer ;

Faità Munfter le 8, lanvici: 164.7.

De Plenipotentiarifen of Volmachtighden vaa
Vranckrijck hebben foo groote begeerte om goe-
de Intelligentie en Vrientichap t'onderhouden,
en altijteendrachtelijck te handelen met mijn Heeren dc
Volmachtigden van de Staet der Vereenigde Nedcrlan-
den,en willen van hun zyde tot dit cynde foo veel din-
gen doen, ja boven al 't geen, dat men van hen kan bege-
ren,dat niet tegenftaende de groote ongelijckheyt,die'ef
fai zijn tuffchen twee handel mgen, die
paripajpt, met ge-
lijcke treed, bebooren beleydt te worden , ly echter be-
willgendat de geieyde Heeren VolmachtiRden der Ver-
eenigde Nederlanden teeckenen met de Plenipotemii·
rifen van Spanjen
in verfcheyde Pap'tereM.m in verfchejfde
datumsd'acht en-ieventig Artijckelen van Vrededaeria
fy gefamentlijck verdraghen zyn, behoudens dai'erten
mmften
een fy geteekent, of alleenlijck gearrefteert inde
forme,en in de woorden,dat het tuflchen de tweeKroo^
ncn moet blyven, 't welck is
dte van de Conqueflen.

En om noch vorder aen hu η zijde te gaen, en tot eea
over maet van gevoegiaemheyt en toeftemming in «1de
fcntimens en gevoelens der gefeyde Heeren Volmach-
tigden van mijn Heeren de Staten,indien defe voorgaen-
de Acnbïéding, diefooredeUjck , en door
hen metfoo
vreediaem een Geeft gemaeckt is , geen plaets kan heb·
ben,loó verfoecken iy ten uyterfte dat d'acht-en-feveo"
tig Artyckelen met defe Conditie en voorwaerde ghe-
teeckent fullen
v/otAe.n,dat fy van geen φίΐ, e» vruthif
loos/ttUen%in.engeenverpUchtingh fulle» maeckin , finf
Handeiinge met Vranckryck ootk nietgeflooten word
; en dtt
defe e©nditie met uyigedruckte woorden
geinfereett ^
ingcvoeght fai worden inai de Papieren , inhoudende

d'Artytkelen, die door de ghefeyde Heeren Volmacli-

tigden van mijn Heeren de Staten gheteeckent fuU»
worden.

Na defe expediënt en middel, in welcks plaets de Pli'
nipotentiarifen van Vranckrijck
geen ander fullen as»"
nemen foode Volmachtigden van mijn Heeren dl®·^'

ten noch fwarigheyt daer in vinden,offoofy fich doofde

Spanjaerden laten perfuaderen en overreden, dat het ge*
noeg fai zijn dc gefeyde Claufe en condtiie in
een

van de gefeyde Artyckelen rea Vrede » e»*

Tweede Deel, van de


-ocr page 278-

ΙιΛ firegr>>">> of buyten-plaets te ftcllen, daerhet niet an-
ders
dan heel onnut onde belacchelijck kan zijn, foofal
Sitiinlefte proef en bewijszijn van dcquade correfpon-
ientierfergcfeydeHesren Volmachtigden der Vereenig-
jg Nederlanden met de Plenipotentiarifcn van de Ko-
oinEÌi > '' ^'''^''öcmen, 'c welclc de Spangiaerden
® l^laerlijck openbaren, van divific en verdeÜngh oridejr
de Bontgenoten ce werpen, in welck fy uiet Tullen pei fi-
(leren en vooftvaren, ionder de byftafidt en aenhang, die
fvonderdegefeyde Heeren Volmacbtighden der Vcree-
niehdi Nederlanden hier in fulien vinden, dat fy, na dat
fv aen de Plenipotentiarifcn des Koninghs al 'r geen heb-
ben
geweygerc, dar fy foo gerechtelijck hebben verfocht,
totexccu ieen volvoeringh van'c Verbondt, nochwey-
ECien, in de ielvc Aite en Handelingh, daer door fy van
gIbiiDintereftcnmet de ghemeene Vyandt overtreden,
icr datter een eenigh Artijckel met Vranckrijck gedeter-
mineert en beflecht is, te verklaren dat de dingen, daer in
fy verdragen zijn, vruchteloos fulien zijn, en geen werc-
kinghhebben, dan alsdifferenten en verfchillen luiTchen
ie twee Kroonen oock beilscht ende gheelïent fulien

^'^Deweygeringh, van foodanigh een Verklaricgh, die
«heen
inbceldeiijcke prejuditie en nadeel aen den Staet
derVereenighdc Nederlanden kan veroorfaecken, zijn
foo na aen een dadelijcke en openbare defeftie en afwijc-
liingCjdat de gefeyde Heeren Volmacbtighden van mijn
Heeren de Staten gebeden wordi-n wrcl daer op te willen
denckcD. GhedaenteMunftor ,d'achtfte van Januariu».

Al'

Men be l^crcen JfcanfcBe/ acïiJcR OÖffcPt / ton^ be--
looftncöcatljtcntiagcnililte fiacnmet Be tcpcheniiig;
Èatt mcöc öat fp Ijacc fouDrn öcbbcn bccgcnougöt·
IBofc gccnflnt^/ aijS tofl boajficnDeöatnaEC tìecloop
tan
Dim tijbt fp met De teiicBcningl) fouDenlJoo?t-toa=>
tm/ om DanDetEpcIteninaljofcffcctiljeltjcliecteliflfei·
ttn./ of tod b?ucÖtclDog te mafcften/ foo De ll?fec
62iicfljanServientDenIeficn ©cccm&cc ban Munfter
gttoacii. toa^ ben 6. gianuacö tot EcpDen/ cnDe De?
tiifien 8. fun intree publflcq in Den llase/ gecefcontceect
tnbcingcljaeltDfUEDcJgrfren RoordacnDe
Mulart, in
plact^ban
fijn Hooghcyt Prins Wilhelm, Die flBÖ boo^t
flcnc):emtcccDc ban te Doen fooDanisb^ receptie / meet
fmaccfienËe na een JP^aiflce De Cecemonte/ al^i betamen
igthacnemSjince.

it?ct gccucüte ging Dat quam pjefcnteren een ^ub»
fibic ban bed ^iUtoenen ; enDe fati^factie boo; Den
Cfiicbojfl ban 25?anDenbucflb/op conDitie/ foo men Den
©ojiogö continnrccDe.

ISaecomfoaDanfflcflcnK&ten (DicBp toelDacIjtficm
iefuUcnl)at(oöniacchfn) te Diflipecen: berhlaerDe In
fontbiftoutflenobec tafri/ bat öpgöcen laftöabDecen
tooojöt üan De Ceucbojfl ban SSjanDenburgö te fpjefeen/
öat öp oocfi noti) ^ubfiDie pjcfcntecen/ noci) €ompa=
Onicn ucQccen / macc aileen De Éigue <6uacentie p;opa>
wrcn fouöe : Docf) ìuat fijn aenbjengcn etiDe SanDclinge
9 oetoccfì/fai öiec «a blijchcn.

t'(eEc(l Dat fjgö De Jlecc (i??abc ban Servient aen=
mt/ toag De ftomfle ban Den öaeDt enDe <6?iffiec ban De
iinantlenban Denïtoninch ban ^pangien Philippe le
^oyìQcfonDen met 25?ifben ban CceDentie upt 25?ηΠεΙ/
n>£t allctn aen ijacc l^o. Mog. maec oocfi aen fdn
wüoaöeptDen obtcleDen pjtnce ban «©cangien/ enDc
eEn^c-Bjoutoe De^jinccffe / toant ben^bpaenfchen
wtlDctUciDjictigl) cnOe ronliDeceecDen DatDe3Fcanfci)e
ficoupcigö enDe alötcc in Den igagije accc^ ftaDDen / enDe
loeDaniBcimpicffiengaben / toaccDencDefe^taet fece
Picnj?bIecfgeljecl)tacnbefcanfcl)e/KptlanDtfci)eenbe
X^^tgintereflen; öouDcnDe ooclt De fclbein ontoe»

n/ils>paenfcl)c tot Beflupt: ^oljebben fp goct
ï™ötpcmantl)ecb)aectg te fenDen. ^aec Defmacfg^
tnf ; Öfe men 't felbe Doen fouDe/ Doo? Dien men &iec
fnn»^ tnfmmDe / tetflont gdiicR tc booten Den ®cc-
looncöDcöefacchfouDetenbopecennaet ilDunflec/ em
Bi«tcBente becfien/ footoiectDtn iy.<©etob?ljixi4<.

277

becfocBtpafpoojt boo? ben boolfs ï!ïacDtfnDc45?ffftn}
ban Philippe Roy,onDecDrn fflptcl ban teVDiIlcnhoo=
men Scactetcn obec 't (iucfe ban rcDcmptien ban ccnigc
becftocüteenDe betpanDc JgectlDcltbcDtn cnOe 35omrps
nen ban Den fdben tóoninch/ mitfoaDeciS racctirliDc erni»
pnbljjcque cnDe pactieulicce affaicen. (©pDltpafpojt/
cnbefpecialijchfleimcnDeDpDecIaiifuIe ban
pubiijcque
affaires, f)p in 't bfgin ban ^anuarij in Dni i^age gehoon
men jijnDe/ cnDc (ioö acngtüenDt/ heeft brbonDen De fa=
hc niet re 50« fonbec ftbaciQöcpöt. ©c Öelatic Dacc ban
i^al^bolgïjt:

©en 7. Slaniiary 164.7. Derft bc Jléere Veth, Doen·
maci tee BergabcnngcJpjcfiDerenbe/ ftate JDog.
öoo?gcD?agen/ Dat DegfjcmelDeïlecc
van Ra veis, op fpc^
Ciad ®afpoo|t ban Defen^itact/ in Datoenbcgljeioncc
OceEt ben if. &ctabcc lefìleben npt 23?abanD aljjiéc arit·
gefiomen JönDey boo? Dcn^oHicitcncCraeckarn l)eiti
teecePjenDccenöe/ öaDDe Doen pjefcntecen/ ben aöjicf
ban CceDentie/ Die aen öacc5?o.Ji)off.toa^fupöcnDc/
ooc&DaecbeneffensSbpmonDc laten becfoechcn^ Comé
miffacifen/ om aen Defelbe opfninge tc Doen ban fiin acn=
bjengen/ Dan Dat Dy l^ecce
©jtfiDrcenDcfnjaciolJcpöt
)aDùc fl&emaeclu om Dcfclbe25jicbm ban Cccörmie/
onOfcbooigaenOcricnnifrcenDcfpctiale o?D|e oan IjatB
i^o. Jiaog.obcc te nemen
5 (CnDe sUnDe tee <0cncrali=
tept Dacc op göcbriibeceect / i^ goet gebonDni enDc brc^
flaen / Dat De boojfs aSjiebcn ban (iEccbentic acngbeno·
men/ enDe tee Bccgabecingl) gcfcfen fnube toojDfn/ oin
al?' Dan op bet bocDctebccfocihtopDcr^tcDifponfccn/
Qciijcltmen ten meeflcn DIenflc ban Den XanDe bebiitiicn
fouöe te bcboocen.

©ccbolgen^/ nocB fiaenbe bc ©rcgabfcingfie / toirrbt
Den boojfs SSjicf ban CccDcntic ingcDicnt/ cnDc gljclcftrt
lupDcnDeal^bolgöt;

Messievrï.

S'En allant par delà le Confeillier & GrefierPhilippà
le Roy, Surintendent des Contributions du coiléde
laFrance, a traitter des affaires pour lefquelles vous
luyavezBccordéPafleport, il m'a fembliluy eiKharger
de vous rcprefenter quclques chofc» tcndantes au bien
public. Cettpourquoyjcvousiupplii}, de le vouloiren-
tendre, &en ce qu'il vous dira luydonner éntierefoyöc
creance, en demeurant toùjours de toute mon affeftion.

Messieurs,

VoftrebienhumbleServireur , De BruiceH*/
ItiZ.deDetemére 16^6.

ElMarquisde CASTEL RODRIGO,
t'Opfchrifc wAs
A Messieurs,

Me0eufs lts Eflats Geatraux des Provìtttes TJaiet. Ende
was den Brief gecachetteert met het Cachet van den fel-
ven Marquis.

Myn heerew.

D e Raets heer en Griffier,Rey. Surlnteh"
dent der Contributien naer de zyde vso Vranck-
rijck, derwaerts gaende, om van de faken te hande-
len, om de welcke ghy Pafleport aen hem hebt gegeven
foo heeft my goet gedacht hem te belaften aen u eenighc
dingen te vertoonen. die tot het ghemeene nut ftreeken.
Dies halven bid ick u hem te willen hooien, en in 't geen
dat hy u feggen fai, volkomen'gheioof en vertrouwen te
geven ; blyvende altijt, uyt alle mijn affijdie,

κ

Mijn Heeren, uw' ootmoedige Diénaer. Uyt ÏB/üffel
den a8. December. 104^.

Nedcrlandfchc Vrede - handelingh.

El Miiquudc CASTEL RODRIGO

ft Op,.


-ocr page 279-

25^ Tweede Deel i van de

*t Opfchrift wasi
M
adame,

Madame la Printejfe d'Orange. Ende was den Brief
cachetteert met het Cachet van den felven Marquis. "

Me vRo'u yr,

Β Ygelegenthcydt dat ick derwaerts heb ghefondeo de
Raetfheer en Griffier
Philippe le Roy, foo heb ick aen
hem belaft u van mynen 't wegen de handen te kuf-
fen en my t'ontbicden de goede tydingh, die ick begeer,
van u gefondtheyt, die ick u bid aen hem te verklaren'
en 't geen, 't welck hy meer aen u fai feggen, volkoomea'
geloof en vertrouwen te geven, en altijt my te geloven,

Mevrouw,

Uw' ootmoedigfte Dienaer. Uyt Bruffel dee
2y. lanuarius 154Ö.

't Opfchrift was,
A
en Mevrouw,

Mevrouw de Princejf* vm Orangie. Ende was den Brief
gecachetteert met bet Cachet van den voorfz Marquis.

^tioDeboIaebanDcnmjieH25?tEf/ foo öeb&cn^att
i^o. JUSoa · flccommittcett öe
i^eeten Capelle tho Rijffel,
Huygens, Reuyl, Schaep,Schagsn, vanderNiffe, Vol-
bergen, Renfwoude, vander Hoolck, Roorda, Mulan,
Beeckeende Eyben
, om Öetl OpQÏjemriöfn Philippele
Roy>
Dien iia-miijiiagl) ten bijfupcen/ te öoomi/ente
Oaec ban catwojt te Doen.

<©e <i5Ij(y«mmitteet0e bp een enDe aöefften jtjnbt/
tbiecDtbpttijeebanDefiunne aen be Deuce ban ùe)liii<
ntec ingefjaelt/ enDe aen De €afel tuffcöcu geelantcnltt
39;ieflant nieDe neec gefet/toaec na t)p bp monDe
geDaoi
en namael^ in gefcftjift öeeft obecgegeben Defe PjopofitK
ofte IBemocie ceïatifop fjet ( alfoo genaemt )
Waerach-
tigh Verhaei, DogD naDfcfianDt bp De jpcanfcBc in öuiv
ne bemoeien genaemt b^t ggefcDiifte ban Philippele
Roy
,aipjcentoramc Doojöet iDoe?DeRen Waerachtigh,
niet te confonbeten bun tegen feggen op'tfelbe: lup<
DenDe De boo2f3 iP;opo|ttfe enD^ J^etfia^l boig^t :

Ho. Moe. Hebrem.

PHilippeRoy, Heere van Ravels, Raedtvan defï·
nantien van den Koniack van Spangien, ende Grif-
fier der felverrela. op gifteren de eere gehad heb-
bende van gehoort te zijn geweeft by de Heeren Gecom-
mitteerde van u Ho. Mog. volgens Brieven van Creden-
tie van fijne Excellentie den
Marquit de CapeiRodrii»·
aen de felve te voorens overgelcvert j ende verfocht zijn-
de om het gene mondelinghe aldaer is voorgedragen te
ftellen by gefchrifte, feght metalle eerbiedinghe len uwe
Ho. Mog. in fubftantie, gerelatecrt te hebben ende fijne
Commifïïe ghewecft te zijn, om de
felve op het aldet-
vricndelijcklte te begroeten van weghen de voorfz fieere
Marquis over de oprechtigheydt mette welcke defelfe
bevondt dat by u Ho. Mog. door hunne Heeren Plenipo-
tentiarifen in de Munfterlche Handeiinge tot noch ioe«
geprocedeert geweeft, dat fulcks oock
ooriake is geweeft
van aen de felve gcheelijck betrouwt ende gheremittM't
te hebben de Mediatie van 'tghene tuffchen Spangien
ende Vranckrijck te adjufterenftondt; ende al hoewel
aen defe by dien weghe toegeftaen zijn
conditiën ende
voordeden de welcke ionder hunne
foo wyfeloterpofi·.
tie nimmermeer gen Vranckrijck enfouden hebben ko^
nen worden geaccordeert, foo nochtans en heeft Vrandt*
ijck figh daer mede tot noch toe niet willen ghcnougen»
maer t'elcken de faecke met nieuwe eyffchen gein^
lueert ende befwaert : tot wat eynde, wort gelooftaen de
hooghe wijfheyt vanu Ho. Mog. niet en is
verborghen.
Ende op dat dc felve grondelijck fouden moghen wetw
wat het al is door de Mediatie van de voorfz Heeren ple-
nipotentiarifen van Spangien, aen de Heeren P'®*}?^'
tentiarifenvan Vranckrijck is toegeftaen,
foo ^i®®"^®

'tOpfchriftwasi
Aen Μ r w Η E E R E n:

Mija Heeren de Staten Gcnerael der Vereenigde Ne-
detlanden. Ende was den Briefgecachetteert met het Ca-
chet van den felven Marquis.

mons ieur>

AL'occafion du Paffèport que Meffieurs les Eftats
Generaux des Provinces Unies ont accordò au
Conleiller
Sx-GtcàstPhiliffeURoy pour feren-
dre par delà & y traitter des affaires, dequoy ledit Paffe-
port fait mention, je luy ay enchargé de vous aller baifer
les mains de ma part, & de vous communiquer quelques
chofes còncernantes Ie bien public qu'il reprefentera auffi
auxdits Seigneurs Eftats. C'eft pourquoy jc vousfupplie
de Ie vouloir oüir, & en ce qu'il vous dira, luy donner en-
tiere foy &creance, en demeuranttoufiours.

Monsieur,

Voftretres-humbleServiteur. De Bruxellesie
i8, de Decembre 1646.

El Marquis de CASTEL RODRIGO.

't Opfchrift was,
A MoNSIEURt

Monfieur Prince d'Orenge. Ende was den Brief gheca-
chctteert met het Cachet van den ν ooi fz Marquis,

* Cnùf tfCtotiIfnto)>Difi; 6oben bebbcn btcmacn g[jc=
bacn
bannDCÏ)anDetcttoEe25;ich£nban CccDnuieam
fijne/ cnöcijQtEJIooalJfpt/ cefpectibc Bcocbibccct/ foo
bols en De felbe meDe bicc nacc.

BYgelegentheytvandePaflèport, die mijn Heeren
de Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
veraccordeert en toegeftaen hebben aen de Raedts-
heeren Griffier,
thiliffehRoy, om figh derwaerts te
voegen, en daer van de faccken te handelen, van de wek-
ken de gefeyde Paffeport verhaelt, foo heb ickhem belaft
u de handen van mynen 't weghen te kuffen, en aen u ee-
nige dingen te communiceren, die de gemeene welftand
aengaen, die hy oock aen de ghefeyde Heeren Staten fai
vertoonen. Diefhalven bid ick u hem tc willen hooren,
en in 't geen, 't welck hy tot u feggen fai, volkomen ghe-
loof cn vertrouwen aen hem te geven, blyvendc altijt

Mym Heer,

Uw' ootmoed Igftc Dienaer.
December

Uyt Bruffel den

El Marquis de CASTEL RODRIGO.

't Opfchrift was,

AEN MYN HIER.

Al^nHter de Primi van Orangie, Ende was den Brief
gecachetteert met het Cachet van den voorfz Marquis.

Madame,

Ρ Ar occafion quej'ay envoyé par delà Ie Conieiller
& Grefier
Philippe le Εΰγ. je luy ay enchargé de vous
aller baifer les mains de ma part, & me mander les
bonnes nouvelles que je delire de voftre fanté,que je vous
fupplie de luy départir
, iSc à ce qu'il vous dira de plus
adjoufter entiere foy & crcance,& de me croire teüjours.

Madame,

Voftretres-humbleServiteur. De Bruxelles ce ay. de
lanvier 1647.

El Marquis de CASTEL RODRIGO.

-ocr page 280-

Nederlandfche Vrede - hatìdelingh.

loerfz Hcere van Ravels aco uwé Hü.Mag. als doen ter
L(itzeftel:feecker]anghgefchrifc, hec welcke begrijpt
'il'tgheDÊ dat door der felver Heeren Plenipotentiariien
Interpüütieisghepaffeett, wammen prefupponeert, dat
ilhoewel aen de felve van tijde tot tijdt de faecke lal bekent
«raaeckt hebben gheweeft, dat fulcks nochtans maei-
fniDinierlijck ea fai wefen ghefchiet, opdeinftaocie die
door die van Vranckrijck aen de Heeren Plenipotentia-
riien van u Ho. 'Mog is gedaen geweeft, van 't felve oock
„oor uwe Ho. Mog. Vergaderlngefecreet houden, ende
iatfe dienvulgens nipt en fullen hebben ghehadt die vol-
ioinen kenniflè, dewelcke nochtans Γοο hooghnodigh is>
ilfoo
het onmogclijck fchijnt, dat uwe Ho. Mog. in fulc-
ken ghevalle niet en fouden beweèght worden omtne te
psynfen op middelen, waer mede dat voorkomen foude
niogen worden het ghe vacr ende groot perijckel daer inne
defct'faroenclijcke Nederlanden door de continuatie van
dufdiB'gfi oDgeftadigheyt der Heeren Franfche fouden
komen te vervallen, waerinnede voorfz Heere van Ra-
vilsaenuHo. Mog. is verfoeckende dat moghe werden
TCifienj ende dat by fulcke equ itablc ende redelijcke mid-
delen als de Vriencfchap tuflchen den Staet van u Ho.
Mog. ende dien van Vracckrijck fa! willen lyden, als
Rïiifints voornemen ofte de minile mey ninghe hebben-
de, vsnu Ho. Mog, bydefenw£ghe te provoqueren tot
yeïdatfoude kennen altereren, hunne, reciproque Alli-
jntie, noch oock om eenige de minile jalouüe te veroor-
(aeckcDj dan enckelijck omme door dit gefchriftc aen de-
ielyemiddelen te fubminiftreren waer mede u Ho. Mog.
de voorfz Heeren Franiche met alle redenen foude mo-
gen beweghen ende overwinnen; want het is met cene
oprechte ende eenvoudige meyninge, ende om door ee-
tien Heyligen ende foo ghewcnfchten Vrede aen Godt te
raoghen aengenatner zijn, dat hier inne dus werdt ghe-
aibeydt.

l^icrDoIgDtfictalfoo oenacmt :

Waerachtigh Verhael,

V A Ν D E

Mdeìinghe tot CHunfier, tuffcheti de CHa-
jefteyienvan Vranckryckenàe Spangien -,
màert dat de Tlenipotentiarifen vande Sta-
ten Generaci der Vereenighde Nederlanden
als Middelaers *daer ime zyngebruyckt.

Prefentatien van Spangien in *t cerile.

H'taöcne fiatnicii tot Din bcrbtn ^eps
tcmù^ii^ toe Doo; be .ï^ibDelaer^ ban toe·
Qctt ^pangifiiin becfcbepbepiopoflttrn
hoornen te geUcn acnDe f cancopfe» tot
ccncnBjeöc/ i^De^tabt öan mmöt/
- 't ecnc fp meri: bcfitCEn in 't <l5?aeffcl)ap
wn Itttiopijy 3lanb2ecl)ic^ in Urnesoutoe/ enOe ®atn·
vuillicr^ In 't ïanbt ban lupemboucgl) / cnbe batmen
"'tt en fai fjf π op εεη of ttoee l^laetfen meec banbc oÖf=
^/oicbe fcantopfenbefttten in jlfbctianbt/' boeacnbe
«ΐΗε pKftntanc IjEt «©jatffcljap ÖoulfiHon. «enbc
«n iSePanbt ban bitc Siacen/ ober be faecftcnban
tSo2|ienboni($ata{onien/ enb£ batmen 'tflucfi ban
Pojtuoacl foubc atiitcc latcn/fonbec bacc ban inbe ï|an.
«""Qc te betmancn. «ï^at acneaenbe befaecftcnban
jStalicn/ niöifnDe jpcancopfentocbetom Qabenacn
BunncBccren be ©laetfenbie f^befittenin jbabopen/
moe iBantua / ftne ïtonintWijcIte Ji©ajr(ïfpt ban
panale» Jiun ooch foiibe gebcn ©ercelU onbe ©ercelle

in aneööcti;iCöibanbe©?incefrEj©arsa.
"7/n?föanjiate^oc&ticbc tettoglnne ban naan=
L^/J'L"^ öatfe befelbepaetfefoooncftbtbeerbeiec&

h ■ i «"1 tt» ticricincfe befient \il cnöe toaert foo
be francopfcn perfifieecben in tetoillenbeBoüben

sstKir··' ........ '

479

muWmi «ibe foo inbien óBcbanebatÈjàniRÉtìcft
qiiamieoeniantelecfnbe jFojtificaiien ban Cafhl/ oe
fEibe^IactfefUbeanöEce toebecom gebenbe aritiiunne
ì^ccwa t ^anflicn foube ooch toebecom gcbfη èictclfi
met ©«cc«c|/ bobea btcn foubc fijne booïfsföomnch·
löche leajf|lfpt obtc 't cecljt batfe öeeft toi be Hilfaticn
confrntecenbe inbe Ccffie bie fgne ©fpftrlgirhe JTOaic·
flept bacc ban foube boen aen oc Itroon ban ©iancfts
cöch/boi^t^ be conbiticn niofien jöny be oibinacifihe ban
bjienbclflche pepfen tuflcflen be ttoee fccoonen. ©jancfts
rtjch toebctoiH sebenbe al öet eene 't felbe boo^tiS bifit in
be jseiJEClanbtn/ SSojBonbien/ Ifictljopi met toeiatinflè
ban bC b?pcn enbe bicmbclgcften ^anbel/ ente Pepi met
ben fófpffc/ enbe metanbcce^ojfìen ban 't tupì bart
«i^ofieHctj ch / met be Ceuc ©ojfïen/ ©a;f{en enbe ^ta^
tenban'tlSijcl^/ enbe ben J^ectogi) ban Eott^inghtn/
met be anbete claufulen / biemen gebioon i^ te Qcbjupc»
hen/ in bietseltiche ^cactaten/ totbecfeechecinaebati
befcibc.

Antwoordt van Vranckrijck in 't eerfl.

^eanttajoojbebanbejpcancopfeni^ eebieefl pecfìflc*
cenbe in be cptcemitepten/ gelijcft fp aitoog s&ebacn Ijcb»
Ben. (iEe toeten / Dat fp bteeccben te befiouDen al 't ocnc
bat f^ aenoiiten bebbcn in Jìebecianù enbe 23oK20ubten :
bat foo beele aengaet Catalonien/ fp fouden confentccen
inecnSScflanbc met S^pangien/ be faechcn bipbcnbe
üan be eene enbcaubrcejgocgtielijchfetcgenbQoojbtgt}
5ÖH / enbe bacc in begippenbe JFIicjc / niet tcgcnllacnbc
bat 6ct iiÌban'tHomnchcijctiban^ccagon/ enbe bat
men ooch be i^tabt enbe i^bcn ban Qofa^ foube bcg; p»
pcnonbccbcpjefentatieban öoffeiion/ bat©janchrflc6
foube confentecen/ batmen met 9o;tugarl foube mahen
een S5efianbt/ 't toelcft foube Itooracn te tpuben met Ijct
Söeflanbt / 'ttoelcfibcl&eccfn ;&tatcnfoubtn macchen
met fijne ftoninchldcbe JPaf cflept ban Spangien / bat<
men tecffont Den i>ecfoonban®on
Duartede Bergan-
za b?p ^ube (lellen / toel becflaenbe Dat ailcj^ foube moe?
ten 3ijn cefecbecenbe 't tecgt bat ©2anchc|)ch picteubccct
tefiebbcntotbètfóoninthcöchban jlabacce. «engacn»
be be facchcnban 3talicn/©ianchcijch begeecbe bat ben
Stoninrhban^pangicn foube toebetomgeben aen ben
jjöacefctjal
Poma, Sabionetta bfgeecbe ooch batmen met
alte bc©o;(len ban ^tallen foube maechen eeue Efgue
inbefelbc. iCotmeccbafliegepbtbanbe ©;cbe/ begrp*
penbe be ttoce lÌicoonen figO uecbinben&re alle t'famen tol
Oet nemen bec ï^apcnrη tegen ben genen bie baec tegeir
foube boen : ©oo? foo beele aengaet €afdl/ fp begcecbcn
batmen ljun anbece mibbelen foube boo^tioubeu / φ p;e·
fuppofeccDcn te blpben met )^ignacot. Cnbe aengaenbe
^bope enbe Jü^antua/ fp begectben f!gg tefjotibeii aeii
bebooisacBbe iSTractatenban
Queyr»fco enbe Monfon,
boegenbe baet bpbatbeGraubunters toebecom mofien
gcflclt toctben inbelüHiantie met ©lancfecgch/ gfjelijelt
fp toaten in 't 3laec 16
17. <i5nbe bat boo; foo beel aen·
gaet ben Igcctogbban 31 ottbecingen fijne Stoninrhlijché
Jl^ajeftept ban ftpangienniet enfeabbe anbec^te p?e?
tcnbecen/ban figij te oMigecf η bat fp fiem niet en foubeil
j)e4)cn/ bicectelgch ηοφ mbicectelscH.

Hier naer ηιοΐφί bet tujfchen-fpreecken van
de Heeren Ψ lenipotentianfen vande Hee*
renStaten Generael vande Vereenigde Ne*
derlanden.

Ilanbclinfic Bebinbettbe in bert bbojfs ;6taft/ fon»
bec bat ban be cene of ban b'anbece jpbe pet toietbe Qf)e«
coect/ om be ontoflligUrpt bic beycaneopftn gfjebjnpcft»
ten/ foo quamen be boojfs^ecen pien^otcntiacifcn
ten Öupfe ban be ©ecce «i5?abe
Penoeranda Ben 17. ibrpo
tembec/om ben fdöen te betmanen / gljdtjcB fpbebcn/
gebjupchenbe cebenen ban fecc goebe mepninge / op Dat
bp tot be cuflc ban't Cbitflencflch/ enbe tot öcöönbenifTe
ban ben ^taet ban j^cbeclanbt foube b;cbccc openingb^
toiHcnbocn/ aenmecchenbe ben tijbt/ be maebt enbe
boojfpiKt tombe baitbe j^tancopfen Dat bé

?la à fflM


-ocr page 281-

aSö

filöc firf) ae« Bön öfcfilaert fiatibcn/ boo? ljunnc uptccfie
cefoiuiietetiHlImblpüentnet elte'tgDiti^fP be'Uten m
jföeörclanOE/ fficflanot met Catalonien üqo? laiiani ttjt/
ODrlijcfimcnfauDefiuptcnmetDiJlecccn itateli / enùe
batmrnfouöefbpseHtuiaiienDe^ojCuaael/ ìuaec inbe
3Fi.ancopfEn cpnfEntecctien tee btgccrtc Dan De üccten
ètattn fflf? foQ lì? fcpDcii/ cnDe Dat fp goch acn be f cani
copfcn nechiacw öaDDen / Dat fp lig!) met De faechcn üan
i^o;tegaeI niet en fouDe betnaepen. Üeei; O^jabe
IcpDcöatbpopDefaecftefouöE fettcn/ cnDe am acn De
Ifcecen Staten te bet[)ooiicn rgnefintccitcpt enDebe^
tiOuiuenoatt)pop(Hini)aùDe/ en|)ae tiectetipbeaeecs
De te uietcti^n tucc gitane goetgunllisiiepDt enbe De felbe
te obltgecen/ antüiooabe j^un DaesDl baec naet;/geben:=
De Oe felüe taolie enDe abfolute Itcbitcage/ om De faethen
met De^cancopfenteüecseU)c&en/ ttuelcb Deüeeten
picnipoteniiacifen aenüeetDen/ (gooncnDeDat fpgcoo^

flen üan itjne (jncecitept enDe cefolutie/ pjefintecenDe De
3|ntcce|Ten ban fijne iftonincfel. J©ajc(iept met Oeffcan»
copfencc tcai^tcmi metÏ)efe(be attentie ai^ Iiunne ep»
{jcnr/tohennenDe De gcoote ©bligatie toaec in Den
be Ijaec b;acl)te Doo; t)et betcoiUsen Dat t)P pp [}un (ieiDe
cnDeDaecÉoefpöunfélbentebooren betbonDen (laDDrn
Doo; Dcpjeféntaciebp ljnneen DenI^eec<6;abeg|eDaen
ban jü^iödeiaec^ te jQn; <SnDe Dat alfooinDejIeecen
Staten (0cttccael feecgoeOeDifpofitie toa^ totDen^jc:
Dc/ nKnmo|iei)oopenùatmit^'toenebDpjf5 i^Defàfie
totfönpcïf
£CticfouocaÖfb?acljttDecDen/ De toelcRe De
jrcancopren fcpDen te hontien beflnptenin biec-en ttoin·
tigt) uuccn. «jj^nOe
be ùaoifi i^eecen gaben alceDe te {ten·
uüioatfp in geen Dee manieten en becfhinDen Dat ()un
^i^fianDr/ cn Dat ban Catalonien fouoe gemaecfìt tuo^
öenmet gciöcftE fojmalicept/ foo üjel aengaenDe Den t0tt
al^Defiaoojoen/ enQcDatom 'tfelbe te ontgaen / öjcl
moci)teg|3cbeutenDatfpfoiiOcnbalIen tot (jetmaectien
toan eenenJ^jcDe met tuiKttonincWijcRe^aieffeptin
plactfc ban 25e(ianDt.

IjKC meDe gauen De boo?f5 3^etcen1pIenipot«ntiatifen
bcginfel aenljetiDcccH/ enöeöectcocttcn Dateiijch (on·
Da· anDcc Dechfel ) nacc <0fenb?ugge / albjaec oiec tööt
luaccnalle De ifeecenpenipotentiacifen ban3@;ancit'
cijcfi/ Daec natï tucDecom gehomcnstjnDe tot JBunfier/
fpcflateecDenöJöDt enDeb^ecDt 'tgcneÌjunalDaettoa^
tneDetbacen met
Oe f rancopfen. OgnDe in toat maniere
fp (igö met De felbe IjaDDen gcD?agen / om Defe j^gptiB'
tieaentebangen/ enDctebcJepDen/fp toogen feicDat
boben al 't gene De jfrancopfen ^öDen gcfept/ijungcoo»
te mocpte ijaDDe gtjeftofi Oen ®pcanbani^D|tuga!upt
Defeibe jgegotiatietenupten/cnDeDatnaec f)un opinie
'tgenc meet holle bccadjteccn ; De Conclupe toa| {jet
fcljcpöen iiofa^ ban iSoffellon/ enDe {jet bipben ban Don
Duaite de Bergance, biODenOe Datmen Daec in ggrne
ftuacigöcptfpuDcbiiUenbinDen/ DanOatelijcft eenepn»
De macthcn / in fomme oe boojfsÜeecen pienipotentia^
cifen gaben fcöuftelijcft 0« ïïtttjcftelen/ Die fp met De
jjfcancopfen gjjctcacteect JjaODen/ jijnoe De gene Die öiec
nabolgijcn/ enDe obcc De toelette men ban bepDejijOen
een^ of niet / na Oiflfecenten epflcijen/ anttooojDen enöc
wplicquen. _ , . ,

<(EpnDeIt)tK brcft j&pangien ggeconfe nteett te ce&tcen
acn ]a;ani:Jtitijtb al 't g^ne 't felbe geaenOaegg^ befit/ at
fooinOe j^eDeclanDenaléin fiet 45?acff£öap ban25ouc=
QanDtenenDeCb^tWi en brgeecDe niet

te (lupteit/ tot Dat fotwegehonten tueftn be^^atificatien/
dpagnienanttiioojDe Dat boigen^De boItMtiaci]ten Die
De JI@ini{iet^ ban bepOe DelUcoonenbebben/ niet ban
nooDeentoa^tebettoatljten De SlatificatienbanDefto=
ningcn/ tot bolle ba|ïlaöept eiiDe feecftetteptban 'tgcne
Datmen tcacteect/ om Dat gvtnne jpafellept banDen
Dagl) / of' Dat tot Jl@un|iec Defaecfte to gunne i^lenipo;
tentiatifen fa( bei;0eleften tpecben/
be felbe fulkii aojpja.-
becen/ etiDeban waectien ilouDen/ gttetQCg&Igcht bp
üen^ntiout bangunne boo;f5tioUe-maci)tai/ enDe Dat
I)et obec fultfì^ bebonben toecDt bat om eec te Aomen tot
Set beflupt Datmen bieufcttt/ enDe tot een (ItHefianbt tian
alle bpanbtfcliappen/ toel mocDtegeepcufeettbooiDen
bentbOt Diemen touOe betliefen in ietbectsacbtenOec
te^ ·Φ cepIiceetDe / fitj^ con»
fojmecentìc ingcUaHe Datmen
öct felbe oocftDtöetanh·
jpoe ban Die bau j|olianDt/ enDe pJefupponeerDcn/Dat
μ
tuarct foo Dat met getteecftenenbanDefCcactatenba»'
bipoec gpOeti quamente celfecen allebpanOfcBapptn
/jat
Dactom nift en fouöcn laten tehomenDeïlatificaüm
enoe boben Dien gcobfeebectt tueiDen alle anOecefoitJ
litfptcn/enDeDietjan DenCeOt/ geljjcfi gef^rti^intitt
i^cactaet ban Becüin / ^pangien geOjoeg fìg^ ηοωη^
Dit point ban bectoatgten Oec I9atificatien aen 't gtntb
De i^eccen Staten enDe fiunne jffi^iniltet^ fai taiccDai ^
Daen/ enDe obec fulcl^i blebenbepDeDepactlipentòff
ouei^een^.

Tweede Deel, van dë

®;anthttj{t p^etenDeecDe bat get I)eel ®}aeffcgapb«i

Sofa^/ fouDe eeiüBtcblDctt blpbcn acn Den l^onin^bat
S^jantËcgcb/ en baictt geanttuoojt / Dat met |)et($M(f,
fcgap b^ ^ofìellon becllaen toetOt al 'tgljene battei^
ban pettak af tot Bjancltttjclt/fonDec Dat obecDc j^at
tSofa^ i^ getueeli een Xitmaet / toebegotenDe ^ec
boojf;
({^jaeffcöap / Dat Daei;om niet ceDelijcg gfiebonlienm
tniect te toillen De fahen tcetlten itpt l)acen natupcigttmi
ftanot / enDe De Éimitm enDe fialen banDe l^joiiintini
tebetanDetenenDetonfonDecen/ enDe Dat obetfub);
ik
ccDen beceplie Dat De^taOt ban iSofa^ fouDeblobcit/
enDe becflaentoecDen met De celle ban öct ©oiptnöoni
ban Catalonien/ Dte^ niet tegen|iaenDe l^janclttijtb
petftlleecDe in fpnen epfcö/ enDe obec fulcjcDenltra
d&^abe ban
Penneranda flclOeDit )^ointoocftini)(t;(ts
bitcage banDe ;ibtaten/ op Dat alfmen alle Dc antut
pointen aengaenOe Den fouDe aDjuH^cen/fp 'tfcllie
Qot^ fouDen toeflaen enOe anOeclïnt^ niet. ^aetnatc
Quam ©lancliciich aen/ feggcnDe Dat iïofa^ fouöemoe.
tengegcbentoojDen/ met alle liineOepenOcntien/ Han
infpiDiiDenbegcppen De^taOtenOe j^abe ban Cataa
que^/ enöebooït^ alle 't gene Dattec i^ banDe hufteWt
^ee ban öofa^ af tot lHoflcllon toe / toaec op Oen booij
1 {^eece <l?;abe fcpDe aen De ]|eecen ^lenipotcmiatijtn
I banDe Staten/ OatDel^abenbanCaOacque^ footctfi
: felijcft i^a!^ De ©aben ban aofa^/ enDenoeö Bctec/ tnl*
foo bjtl Oen ccnen aljS Den anOecen onttDÖffelöcft ρ
toebel)oocenDe aen tjet ®o;|lenDotn ban Catalonló/
fonOfC oatfe pet gl)emcpn^6a0ï»cn metbet®?acffcSap
ban Hïofrellon/ Dat bet gene ceOen en tuaé te epfc|)cn iia<
Oacqne^/ al^DcpenOentiecnOe een aenhant&fel/ }P
foo tüffcIöcR/ ja een bctec Habe al# Öofa^ gelijtfeDoo^fj
i^/ maec Dàt Oe^ niet tegenjlaenDe Daecom De^rpi
ni«
en falflcljter gelaten tooiOen/ alglDe Jgecccn pcnljwt®
ttacifcn banOe^taten fouOen gun tnoojDtgeben/ oatlp
Dacc aen alleen öangbt/ enoeobetifulc): blebeboo
?aI.?iM
open Ijet Point ban CaDarque^.

©jancftcijclt epfc&teOattotOepecpetnitept ban'tflfr
ne ^pangten öacc ceDeccOe/ fouDe
moeten gflcmacci
too;ocneen€tactaetban|^ep^/ in (jct toelclic mente
d^ciTien/fienuntiatien banDe boojfs 3lanDen enDe f la^
fen fouDe begrppen in goeDe fojme/ enDe in Dice baeflÖEU/
Oatfe met alle bicfeccftcEtöcpt bcteenicöttoecOen mìtili
ìiìcooneban3^jancbrtjcl^/ enOemrn bleefeen^Oatnittt
Daec obec bolle fad^factie fouDcgebcnin Dcnnaerafcau
fgne Jilgaje|lcpt ban ^pangien.

ban Catalonien fouOe maetDen cenSSellanOt baoifra
beel üacen al^ met ÜollanOt fai gêmaccftt toecDcn/ fó»
Dee Datmen nocötan^/ {jct felbe fai fpeciflceceniii9£C
^cactaet/ enDe Datmen getfelbeS^epanOtindTatal»
nien fai onDecgouDen tee goeDec tcoubien/
fonDectetnt»
gen Doen eenigbebpanOtfcgappennocb pjacttjcQUW tct
conti;acie/ toaec ban men fai moeten gcbenbolhoomm
becfeecftcttijept/ aDjuHecenDe DepjecantienDaectoe^
bPcenOe/ibpangienantìQoojDerigbgcDjagenDebeelew
al tot Het ArbitriumbanOe ibtaten/aengaenOe Den tijro
ban 't SBellanDt/ gijclgcft gun met meec bpfcnOicl|EPW
manbelgcli^ gefept toecc/ Dat Dat
felbe S^IflanDcw
inOr
fojmalttept/ nocg in Den tijOt nieten mocgte tatm
gelijtnOat banioUanDCi <2^0e Dataenipenbe Oe^'
feeefiecttieptenOe bep^ecautien/
;bpangien flagtonlf^
meecDen/ enDe fai p^pceOecen tee goeDec
tcoutoe; JiiatiH"
cijcft cepIiceecDe te begeecen bat Dit 23e(la»Dt ban
lonten fouOe toefen boo;Dectigg ^acen/
ntectcgenlte^
DegetiScactaetbanpep^meti^oflanDt enOe^pon^^


-ocr page 282-

Nederlandfche Vrede - handelingh. i6i

iict Hit feföc oocR tee órDifcagc banùe i&taten/ cnbe Dot»
η cn Dit point fou&c accojaeccn aifittcn oliec anbcce
tiri-,iin/cnDeaiiDcc(int^ niet.

öo Dc faccftenüanSÈtancn/ eiiöe Vian Graubuntcrs
itfbbcnOejpIempottntwcifcnüan B^aiicftEijch fiQÖöcc·
hiafct acn De Staten / bat ben {üoninch ban ^pangien
LiD; ktjiDecoin geüen acn öctt J^cctagt) tjan dabopen
jnOtj^antiia'tBÖfncljp ban
Ijnnbcftt/ bcfonDetlöcft
Vercelli «Kt Vercelles, (gnöe Dat Dcn ïitonincB ban
tDcDecom fouDe geben acn De boojfs
eectoac oan|>abopc enDc Mantua 'tgene gp befitin
©icmoiit/ enoe iBontfeccat/ namentlijcfe
Suflk, Jjet
partiti Wil Tburin, Crecentin, Chiuati, Berrua, Trin,
tnDc allf anOECE
©laetfen in öet JBonrfeccat / De êtaDt
ftloi/ enoe <i afieel ban Cafai.enbe alle 't gene Dat boojt^
loiDEöoojC acii üet boo^ft iJSontfeccat/ uptgenomenal»
Itnilijihfian-Jrol met rane DepenDentie/ gl)elticlife8c=
fpctiiiifn:t
fìaiTi in gct €cactaet gtjcmaecftt tuficöen
9iaiicliti)cH euDe ^abopcn/ enDe Dat De boo^f; cefcitutie
tjonDe cene enDe anDece 3pDe fouDe moeten ggeDaen toec-
fimcecipjoqueiDcH opeenen felben tj|Dt/.t>pagnien feeDe
alccDc gcpM'enteect te t)ebben / enDe ban nienw p;ercn=
ttfciie tocDecom te geben aenftjne tofttjgfteJleetcnal
'tgüene Oat t)et be(it enDe EanDen ban ^abope enDe
pantufl/fcöpnenDe'tfelijete3önDebelli miDDeJ/ om
ben Pep^ enOe De tufle ban Sftalien te begouDen / mit^
HùtDÌ fcancopfen conceDccen geiger boojfsi^Diergbe^
nette C(|lltu(ie ben gace itant: )^;ancl»0cf( antïsoo^
icnDe / en acco^DeecDe Dat ban bepDe jpDen fouDe gtjep
ftljicOcn Oc boojfs cefiitutie/ enDe op eencnfeibentijDt
pinacol met fdne Dependentiën confenteccnDe Datooch
fduöe aöctefccoeett toJOjDen De cecl)tenbanDcP?inceffe
jsaigacita. <ΰη alfoo ;tjn bepDe De pacttipen Dacc obec
tcn^ S^tilcttcn ; Dan eenige Daggen Daec na beeft B^anc--
t!)eli teoen
't oöene bao?f5 in öet boo?gaenOc Itctpehel
hoinenpjctciiDccenDatDe^Iaetfeban CafaifouDe nioe«
ten met (i^acnifom ban ^toitfec^befet baetDcnopDen
naemüanilcctuggbanlISantua/ aen tuien alleen fp
fouDen moeten Doen Den ^eDt ban getcouìDiggepùt Den
fclttcn alle 'Jaten becnieutoenDe inDe tegentooo^DictiepDc
banDe 6cOcputeecDcn bdn @;enc&ciicft/ enDe banDe ÏHe·^
publijcqucban ©eneticn/ maeconbecbefoIDingbe banDe
fritte iÏcoone met Oen (i3oubecneuc DiefjeDenfDacg^ Daec
i^y enDe
bat al^ Oen felbcnfouDebecanDect boo^Den/ Dat
(en I^eccog^ ban jlBantua pemant ban fdn (©nbetfaten
ban iBonfcccat fouOe nocmen/met approbatie ban fijne
ffiajeji.
üan ©lancBctjcR / 't ttjcich i^ gbefept Dat Cafal
fouïeblpben/ gelijc&tjetöeDenfoaegö^i^/ te toeten/ in
IjanDenüan l^janehcDcIt/ at ifl fahe Datfp get eene anDe>
te bcctoebiiHen geben/ toaec mebe De iSepubliicgue ban
ScnetienoocH fonDe Romen te betalen een Deel b^nDe
befolDingen banDe boo
;f5 ^toitfei;^ Die in Cafal fouDen
3011/ enDe Öatfp'tfelbebegeecDcnom beni^ep^tebec=
fcheccn/ op Dat foo toonneec ^pangicn Den felben fouDe
toillcnbjehen/ balienDe in eenige EanDen ban J^ianch·
ttjcb/lnbient
^al CafaifouDe moeten blpben inbauDen
banùe Jfcancopfen/ tot Dat öet Different foiibegljeflifi
toecben. «(EnDcinDiengbcbeucDe Dat Bjancbcijclt quani
te
ballen in eenige EanDettb^n Den Utoningb ban j&pan-
Bien/ batinfulc6engebaIije£<i5acnifoenban Cafal ont»
lallfal
jön ban fignei&bligatte aen Den Jüoningö ben
fiiancftttjcft/ latenDe'tfelbe&eel/ enDealtecDifpo|itie
ban IBancua/ toaec in ©jancRcöcB oocR {jet oog metcft
geeft/ om te booj&omen Dat Die ®laetfe/ enDe Bet IlanDt
JaniBonfertat niet en bafleupt öetJIup^ban JBe»

- ·»■-···· ^MMWji / wt^uc UI. wi-uuHt" ("MwmniTM-

'^tnaen&imnitaiettigÌjeèeeten/ al'tBfnf fPtfSfn^

fouDe motten becbinben Den felben iertogb ban |@an-
ftjne ÌEoeDec al^ iBombaccffe/enDe bat öoben
^nDen^au^/ De hertogen ban ^abopen/ jFIotence/
^pena enDe #acma/ enDe De iïepaWDcqwe ban ©««£'
"en/ «©tnua cnDe Suca fouDen moeten bccfoelit toecDeη
♦ Jijfaet topi bojge te toillen blpben j De^lenipotentia·
jÊajefïeptbanifepangieii fiebben geanfc
yjyipt gene men p?etenDeecDe dfengaenDe
Cafal,

toooiDigb befjtten / inaei: in Cafal Besccpcn f^ gbetocefï/
fonDcc timitatie. ^nOet boegen Datmcn ban toegenban
^pangien in contemplatie ban Den ^rp^ toegbeflacii
beeft/ Dat Denl>toningbban J^jandtcbch foubeblpbea
bcfJtten ©inatol / bolgeng De mcfentatie ban tocgen Den
l^epfec/ gbcDaen nopcnDe De felbe^lactfe/toaet in men
baDDe moeten bethlacen Dat Den lüoningb ban
ct)cRp;efénteccDetoeDecom te geben aen De fiincenDic
met Den felben jijngbcbieeft/ enDenocb JilngcconfeDe*
reett enDt (0eaUieect ban bet beginfel ban Den (@ojlogbe
af/ maec Dat ben ïtoning baii ^pangien toeDecom geefc
aen Den l^eetogb ban /^abopen Die tegen bem Den
logb geboett beeft/ enDe mettec DaeDt noeb boett/ niet té
min om alrijt meec enDe meec te betoonen De (iiicecitept/
nut De toelclte men pjocebeect ban toegen fgne IBajefi.
men fouDe ballen tot eene banDe
drie naecboigenoe con^
Ditien/te bieten/ Dat alle b^DeDelitoningenbcbouDert
't gbene fp befttten in Jüonfttxat enDe Piemont / tottec
tbottoeDeïiguegbemaecIitsptuffcben De l^iineenban
^talien/ 't toelch niet ailcenlbcR en fai Dienen tot onDec:>
bout ban bet €cactaet ban iPep^/ maec oochtotfeec^
Itccbcpt ban J^^ancRcticb/ bat Cafal niet en fai ballen in
anoece banDen al^ban DeSojften ban bet i^up^ ban
Jl^antua/ of toel Dacmen bet Drpofiteceinoe banoen ban
Den ©au^/ of banöe öepublijcgue ban ©enetien i of epn»
OelBcb/ DatmenOemolieteeile J^ojtificatien/ gbcpjefup·
poneert Dat in geenDec maniecen/ Dicecteof inOicecte/
inDe felbepiaetfe en fai mogen blpben eento DepenDcns
tie/ ^fficiec/ noeb ©ojlogb^-bolcR tee beiIDingbe ban
eenige banDe ttoee Iticoonen / niet tegcnffaenDe Deft pjce
fentatien©?anc6tbciucpIiceccDe / petfifiecenDe in fijne
eecfiefiefolutic/ enDefeggenOe/ Dat Dicïtctflcfielegecn
uptfiel toe en liet
j enDe foogaf ^pangien bet Arbitrium
Daec obec aen De ©eecenj&taten/ feggcnDe aen Defelbe
De ccDenen / Die flcpDen tegben De intentie ban ©^nefto
cöefe·

©lancRcjjcB begeecDe bat De Ccaetaten ban Queyraf-
coenOeMouzonfbuDe
geejcetuteect too?Den/ uptnenoa
men 't gbene bat bp Dit tegbenb)oo;Digb €cattaet fouDe
becanDecttoecoen: ;kpangienfcpbe/ bat
in Dit booift
Ccactaet moefle begcepen toccDen alle De SInteceflen
boeOiefouDen mogen jbn tuffcben bcpDe De »coonen/
fonbec bat bet ban nooDe toa^ eenigb anDec €cactaet te
noemen/ nocb (iflb Daec toe te geDjagen/ alfoo Daec upt
fouDen honnen bapec-meccten fpjupjen/Die meec fouDert
beletten De Conclufie Die men begeect. S^ancRcHcR pec<
fifleecDe/feggenbe; DatbetnootfaecRclijcRtDaö / Dat-
men in 'tiScactaet bon ©ep^ figb cefeceecOrn tot Dé
^cactatenban
QueyrafcuenOeMuuzont om De cufle
banatalicn/enbeomtemaintenecen 'tgene gbeaceó?»
Deect t^ tuffcben Dei@ectogenban;&abopeenDe jQatti^
tua/ enDe Dat ©jancRciJeR piefenteecOe aen 't ©upó ban
Jigantua te betalen/ oft te affignecen Daec men goet fai
binDcnDefommegelDf^bp'tfelbeiairactaet ban ciey-
rafcobecmelt/ enDeboojfoobeel acngaetbet®ractaet
ban
Mouzon, Dat fp toel toilDe batmen bun tboonDé
t loetfte Dat te ja^ilan De
Graubuaters geaDjufleect tó ge*
toeefl/ om tefcggbenbettempecamentDatmcninOefe
faecRe fouDe Ronnen nemen, ^pangien boIOebe baeè
obec/feggenDe i Dat aengaenDe beti^caetaet ban
Quey-
rafco,
Dat fgne lfóonincRl.|]aeie(i.booj foo beele alé bace
^htecefien aengincR/'t felbe fi^ becfiatn naet te bblgen/
banDatfdnej@ajeft.nieten moebte ftipulecen*t gbene
De felbe niet innediaté aengincR / n^ Dei te Doeii tnec
met ceDen en Rofie becfc^t biecDen : ^ancBcbcR toonbé
baec meDe te bjeDen te jö»/ op conDitie/ Dat nocb
D'eené
nocb D'anDece Iftcoo» en fsuDe mogen bebulpeltjcR ;Hti
aeri Dien ban te geinteccffeecDe St^en Die tegen 't felbè
^actaetbanQ^eyrafco pet fouDe bocns teccontcacié
batfe tegen Den felben bunne ]©apeneh fouben gei^upca
Ren om bem te btoingen tot onbecbout ban
't feibe ; Dac
t^o; foo beel bat aengaec bet iSieactaet ban Mouzon^
DatDefaecRenfeuDegtftetttooi&en bso; foobeei^pan·
gien enbe ©^cRcbcR acngaet/ gbelncR f^ tbafceniri
'taaec 1Ö17. te toeten/ bat brobe fte «oningenfouDert
bp De
Graubunccrs enDe inDe ValteIliea>De tiaffagiên beb·
ben/ enDe De feibe Hlliantien Dien fp in bien tijOt gabOen.
^pangien fepbe toebetom/ bat boo| foo beelaengaet fbrt
^eefiecDen felben te bieben toa^ bansbnehttoegbrn
3 kt


-ocr page 283-

25^ Tweede Deel i van de

i)it lütcactait Dan Qiieyrafco te cjcccutccÉti/rnDc bat Ijct
oecnccöcncnlüfl^mecL'üanijemtc brgccten/ banoat
mcnBOrttJonDr/ Dat noe j/S>pne IBajfficpt / noci) Den
Itoninglj ϋαη Bjanchctjc i nUt cn fouDe bft)ulpelicft jijn
BenpcmanDtUmt Oe 3Doiflcn bic bc il^apenen bacconi
foubcntDilienüoeccn. ^ieban 3@jauti(ci)tU anttt)oo}>
ben/ bat ^pangicn Qt)cabitoeect toa^ te t);ccuteteo |)ct
flTractart üan Queyrafco, (al ifi bat fp l
)Et niet cn Roflcn
fonbecen / bclupl in grt feloe nietnanbt met bolle niacgt
ban iipnetóoninflf) tjcite.j©nie(icptban ^pantjien en
fiab BcintecbenirECt) cnbefooblebeSjancftrijchrijcfebp
fgne ncflc prtitkn ; cn betfoQt/ bat boo; foo beci aengaet
be €ijaubuntec^ / bat nun foube becitlacen / bat foo toel
beneenen iitontnegal^benanbeten / foube Ijetibenbe
bjpbept ban paffaBien booj be feibe XanDen/en bat men
ooch foube mafntenecen be aucgoritept ban b'oubeConc
foeüeratien ban ©lanhtijch met be boojfe. ®?autiuntec^
cnbe ]9altelinen ; enbe bat in alle be anbecc fa&en / caec^
Rcnbe be Koopöaubd / (©oubecnement enbe accommo^
bemcnitufÏcöenbeboojfs. «©jaubuntec^ enbe Baiteli,
nen foube piaet^gdjpen get iCcactaet ban jQilaneni
toaecop#>panotrn crpeteecbe t)ct feibe bat boo?fepbc ;
enbe bat belanoenbe be «a^aubuntet^ / Jjne jBajefiept
ban^paneienficftnieten foube intereflfeecen ηοφ be=
letten aen ben ttoningï ban B^inthtijch / {)ct bechceoen
ban be pafptgtcu bic t)P pjacnöeecbc üooj be feibe Han^
ben / nocpeonbecbuuDingebanbe oube Confcebcca^
tien;
maec alfoo Ijet een faeche baa^ bie bcpenteecbe ban
be «13?aubuntct:^ en Baltelinen / 't feibe nioefle met gun
aencQOtieect toojben : toatc op Bjancficgch cepliceecbe/
fÌc!)confo?mecenbemet 'te«ne ^pangien confenteec·
bf/ nopcnbe &et ®cactaet ban Queyrafco, op conbitie /
batbepbeStoninaen fullen beloüen bunne autljocitept
te gebjupehcu om te beletten / of boen cepacecen be con»
tcabcntien / enbe in Qeballe bat be feibe niet cn quamen
op te öouben ; foo fai ben {Koningb ban 39;anc^c0elt
moodm met fijne maglite be|^uIpiQl) 3ϋη bien ban be
®o?flen/bicoetuiIjEcrtfaIü30?bcn/fonbec bat ;fepangien
fai mogen afTiflentie geben aeii be tegen pattlipe/ en bat
raltenbe be «ISiaubuntec^ enbe l^altelinen / om beter te
Itennen te geben beintentien ban be eene cn be anbete
3ijbe/ batbel^lenipotemiacifen ban B^anciïcgca/ bc
faetrte fcö^iftelflcft fullen ficllen ; in befe tecmnnen/ öe=
Oenbaeg^ gebleben ben inboubt ban bit ^Sctijci^ei/fonbei;
bat men baec In bojbet gepaffeect i^.

©iancftcgcfi bcgeecbe/ battec foube nemaecltt toojben
een becbonbt tuffc^en be @o;flen ban ^taliën / tot feec>
fiecBeptbanal'tacenebattec fai in bit tesöentooojbigö
iCeactact gefloten too^ben; cahenbe^italien/ban tuegen
ben fóoningf) ban ^patigitn ig men Ijet eenp obec al öet
gbeeue bat aengaen fai be bolfìomen feecftcrbepbt ban
^taliën.

©iancftcijcft boegBbcbaec bp/ bat men tetfiont foube
moeten accojbeten obec bc mibbelen om l)ft boojfj. bec·
Donbt te tocge te b?niB&en / enbe bat men tot bien epn.
be foube moeten tcactecen met be jHSiniflcr^ ban be
®o?(i€nban fStalien/ bie te
Munfter toawn. ^pan=
Qienfepbetoebecom/ batbenlioningl) ban ^pangien
ban stjnent toegen becepbt enbe te bjeben bia^ te Komen
in alfulelten becbonbt al^ men foube maften tot feecher--
gepbt ban ^Stalien / bat aen ben ftoning ban ^pangien

bie bet oengaet / en bat men baec ban moefie tcactecen /
baec en alfoo 't beboojt/ aengl^efien bat men fijn IBale"
ffept niet anbec^ en hofle cpfen. ®;antBcijc& pecflfleec»
öe/bat om tjet boojfj· becbonb te maftenAian nobe boa^/
bat ban toegen ^pangien be feibe inftantie foube gcbaen
tbojben bp be |@ini(Iec^ ban be Bo^fien ban ^taliën bie
te Munfler (i|n/geldcft®;ancftcbcft ooch fai boen/op bot
getmagb gefloten b)o;ben. ^e H^iniflec^ban^panc
gien bebben biebecom gefept/bat fp ban bunnent toegen
fiQ foube geb;upften bp bie ban be Sojflen ban ^ralien/
Die te
Munfter jijn tot (jet boo;f3. becbonbt / ban fonbec
baecom te laten boo;t^ tebacen met b^ flupten ban bet
(Ccactaet ban ©epi/en bat bc ceben/ toaecom fp 't nocb
niet gebaen en babbcn/ toa^ / om niet te openbacen 't fe=
cceet ban be j^egotie / bie toa^ loopenbe boo; be banben
ban be ^taten/toaec obecb'een en b'anbec ^actp Óa bec^
bonbcn baObni.3©aec op bie txan ^jmitltcDclt anttooo^
be; bat fp tori toilbtn torten/toat iuflanticn battec foubj
gcbaen too.)bcn ban tocgen ^pangitn met be J^inifitrj
banSitalicn/ toenftbcnbe bat'tbecbonot foube gcfthie,
ben al eet be fiatiflcatie ban 't Ccactact ban prp^/ ^
batbacc-fn-tufrcöcnbcnïtoningban ©?anchcljch focb
be bebouben be plaetfen bie bP befit in ^taliën / tot Hat
bet berbonb foube gefloten ;bn'-l>pangien seb^acQbefìii
totjijn boojgacnbe anttooojben / fonbec baec op nee
boo;t^ te feggen ; maec bie ban l^janchcgcft ccpKcerttit/
batfe tecfiont 't boojfj .becbonb begeetbcn/ gebenbc boM
pjKcept/ bat bet toa^ een ban be pjiiicipaelfle feftechetieQ
tuffcben be ttoee Itcoonen : biecbp i^ bit poinct gpit:
ben/fiinbec bat men baec in boojbec gepaffeect i^.

39?ancftcgcltbecfogte/bat men foube fati^factiegtiittt
aen 't i^upi ban ^abopen/nopenbe be betaling bon |tt
Houtoeiifc); goet ban toijlen be jjnfantr/ 1S>joutoe Catl·
rina. ^pangien anttooojbe/bat bit poinct in becfcIiepDm
occafïentuffcbenföne J^ajcfleptban^pangien/ en^
fijne fêoogbcpt ban ^abope gebebatteect toa^ gcbieel!/
en bat om te betojjff η 't gene bat baec obec geaccojiimt
i^getoeefl / ban noobe toa^ te bcbben be fiucfteii enbeti;
©joceffen / biete
Munfter niet bpbecbanbtrntoatnii
banmenpjefcntcrbeban tocgben fijne ifêajefiept Uim
^pangien / fati^factie te geben ban be fommen bie ;jjn
fêoogbeptfouben ijuflificeccn: ©?antfttijrR bic^ nittcì»
gcnfiaenoe/pecfifïeecbe al^ boeren/ baec bp boeoSttite/
bat men ban 't boojfs. Ü0utoelijc)c goet foube ftonnen^
treeften
't gene gepjetewbcect too|bt bat men nocö fcliul'
bigbi^aenbepjinceffe Margarita, in bec boegen Ooi
^pangien baec foube betalen t toaec op gbeanttooi^
toert ban toegen ben iftoningb ban ^pangien/ bat nitu
fïg gebooflbe aen 't gene boojfj. i^/macc bic ban ©pft:
cijcft infifieecben tocberom/feggenbe/ bat 5P tod
inilDcn
bat bet tecfiont betaelt foube toojben/ toaec op be fieni·
potentiacifenbanbe^tatcnboo? b>clben/ batmen()ct
foube ftonnen boen ©onniffen bp neutcale
öcb'
tcc^/ en baec toe limitecen eenen tijt/'t toelcft ^paiigiiii
confenteecbe / en ben termijn ban een ^acc/ en bat ram
punctuëltjft foube onbecbouben bet ©onni^/ cn batiiwi
binnen ben felbeu tijbt foube fatijifaitie geben acrtte
Pjinceffe JEacgarita/en bare ®ocbtec/bfe ban ©jatifc
cocft bebbenbe
tift genomen om pjecpfelijcR te antttooi.
ben (nare batfe baec op sbfconfeccect babbcn / uittOcn
flmbaffabenc ban ^abopen) fepben/ batfe bacc mete κ
bjrben toacen/op conbitie batmen foube bojge flellen tot
bccfeftecingb ban betaltngb ban 't grne be ]Üote ban^
men foube oojbeelcn/cafienbe 't ilutoelijc); goebt üani»
boojfj.gnfanta <Catbaclna,^pangien confcmeecDe iirt
becliiefen ban bc i^ote ban Siome/ maec fonbcr obligatit
banboigiefiellenbantoegenben Stoningö bankpa»
gien.

B?anchröffl pjoponcccbe/bat men 3!ufïftic föuöe öort

aenb'(0nberfatenbattb'eenenb'anbece5ööc / bcfcli»

toebecfiellenbeinbungoeberen/ enbe befonbeclijcliiwi

Hertog ban Atria : men anttooojbe ban tof gen Oen fi»

ning ban ^pangien/bat boo? fo beel fijn jlÊajcfiept m

gaet/ bc feibe foube bifponeren / bat aen alle bc ©afolf»

ban bepbc jb'bcn obf baen foube toerben bolhome ^μρ

tie.©ianc6röcfi cepliceecbe/jufïfïcceiibe meer tot 't twW

geben ban bc gocbeccn ban ben tectog ban Atria, inljrt

«oninstöcft ban Napels,al^ oocft ban be goebeccn tnOi

Pieëminentien ban ben ü^ectog ban Saoucnonbille/mtie

ban €cop/ï>jince ban «lEfpiBop/ (iijabe ban «Sgnioiw

cn anbece/biein benfelbcnflaet sflu/ cn biegeneEintfoI»

lentoecbenboo; bet flupten / ofboo;be }!tatificatiebaii

bctCcactact. ^pangien gcbjaegbe ficb tot 'tgceneoi»

anttoooibt babt / nopenbe ben l^ertogb ban Atria, W*

genbc baec bp/ bat al be anbere toacen Safalen ban fp

JBajeflcpt ban ft pangien abeconbemnccct bp be ^ufiF

tic/in Crimen Ixfe IVlajeftatis.booj betbegitifelbanD^

«©oilogb/ tuffcben be ttoee i^coonen. ©ianchcijih prtp<

ficecbe/ batmen aen alle begenebiegbebieutötbljfuoj'.

be söbcban bun lilcoon/ enbe boo? alle aen ben i^ectm f

ban Atria, foube fati^factic geben/ toaec't niet in eim ^

tenminflenten fieele/ ffggöenbe/ bat men be boo?!5·

fati^factiefoubeftonnengebenop be ((^oebrren bicboji

tocgen ben Üloning ban ^pangien gegcben jijngeöJffft

aen ben fecbilbt-fiwarp ban 't feibe t«PSJ· acO'

gacnbc bc boojfj. Jöcbe clnnbet^/ bie oocH ii» ©i^nSf «

gfOitnv


-ocr page 284-

Nederlandiclbe Vredè-handelingh.

{,j(„t(i{bbcn/ cji btetocDerom moeten Itoimn inSim
Lcfrcii fiiöe 0ifl"itcptc«/0ffijclt Bcùaen getoccfl raet
öfii J^cttpiJ) öa» SSoucbon / bp {jet Ccactaet ban IBa»
ö iD/fiiöcinftbcuouöeni>ilnceüaii «gfpinop/ inftct
àcactaetaDfWf^'^f't met De ê>tateii. ^panaicn ants
luooiOtöatmencebdijcftefatiéfactie foube gfjeben acn
L mwn öie ben naem üan fêertogïj öan atria foiiDe
hof cm / al Μ tunec öp noclj fjtaliae n/nocö öan 't öiipsi
han^quaüitta/ cnbebatbenïtaninsö ban ^pangien
.^lljetou&ebstecmiiucen. ®at belansenbe ben ilec-

uaffimwbt*^/ enbe an^ce bie aen ©^nciicijcft Ql)e=
iicntöeböi·"/ fijne JlBflJefleptöuntoebecom fai geUen
bDfoitnföanpacboen/ tccin(iantieban ben fóoninglj
fflDelÜonfnginnebanB^anchcgclt/ be goebecen bie in
cf1r#/ batJ^^ancUcycftDctfelbemoefle boen metbe
ffintDieficljgöebotgljtljEbbenaen be jtjbe ban ^pan^
^jn/ enDe batter üjcbcc-jijbsiccfïltutie fonbegbeDacn
mOtn aen OeBafalcn bau be eeneen anbrcc jtìOe ban
De cccDcc gacbecen en actiën bte fp fouben mogen {jebbrn
jnèiaiicltrijch/ in
bc anbece SCanbcn ban ben Ijtoningl)
Dan j&panaien / in biec Uoegljen / batfe fnïlen
liomcn te
gigclijcfi Doorben <0ojloge: uptgenometi be iïentcn
Djtalcfeöcgcpafreectsüni' betocIcRenocö ban be ecne
noch ban be onbece jtjbe en fuUen moeten g{^ece|lituecrt
isEtoen/ enbe men fai ban tocgöen ^pangien befon^
DttlÉiclt nommecen ben SSaenbec - inette ban Poit»
(ift^/©?outoegifabel 25ouroonbicn/ flaarcit «i5?a=
Diiiiic ban iDacoap / enbe dectoginne ban ©o?be-
bauy; Dcn25aenbec- J^eectnbanSitep/Jl^actft-gra·
Ijtaaii Bacambon/ enbe ben «öjabc ban itmouc/ en
anbfte / bie ficD fuUen pjefentcecen booj Det flupten ban
^t-Ccactaet.

Bjaticfitijcft cfpIiceetDe / eplTej&enbe eene naecberc
bcilacatic/ noopenbebe fati^factie ban ben ]^ccttogt
bun ^tcfa / enbe bat men be j^afalen ban ^uangien bie
idjieccticeett hebben in ©?ancfttfjcfi fai cepituecen bp
tDcgcii lian t)ct i^cactaet / enbe niet bp toegljen ban j^tt
pacDocn/ geltjeh gcbaen grbieefi bp anbec boojgaenbe
Êtactaten / latenbe tee «Slectie ban be geene bie figö in
Sjancltcijclt bebben gecetiteect te brtjben/baec gun beft
falùunc&eii / mib^ ggenietenbe noctjtan^ gtmne goebe^^
ttn. ^pangienbcloofbe/ batOet®jaccg ban ben J&ec»
tOBPan ?ittia foube gcüjefen toecben binnen ben felben
titmijn/ enbe bat^tjneHSajcfirptban ^pangicn [jem
falgcljen ecnige gcp;opo2tianeecbe fati^factie / gtfelijclt
fijneBajctlcptfalbinbentebelioocen. (tSnbebat aen=
iaratiefpe©afalen/ bie bepioteetiebanBjancficijcfi
nenatnotnen bebben / nu en aen be felbe fai ceflituecen
tiegoebcccn bie noci) in effe sijn/ gljplijcft gep?oponeect
buct in ben becfianbe bat ban geltjclten fai gcbaen biec·
bcnlnfabeuc ban be J^afalen ban ben Sioninggban
©jancfitijcltbieopbc
50bc ban ^pangien fullen jijn.
©?anthcöcft ceplitcerbe/ bat aengaenbe benl^crtogl)
banittcia/ tectoyien men foube beclnacDten get oo;beel
ban .Sapcl^/ben fóoninglj ban ^pangicn foube moeten
teflituieen be ^omepnen ban 't i|upiJ Hquabina / bie
OcbolQtjtjn getuee^ aen be SItoon/ enbe mibsibien foube
ben ^tctoQ fiQ betobligecen aen fijne ülajefiept obec te
«ten fijne actiën / foo ttanneec öp ήuam flet ©joee^ te
njlnnen fonbec anbec cecompenfc / ban be cefiltutie ban
t ffiarcft-ejaeffcöap ban ©itonta. ^nbien (iaet i^ Dit
Ptmctgeblcben/fonbec battec boojbecoepafTeew If

S^anchcijclt pjoponeecbe ooch Dat be €onfifcatfen
"PieltaiUen en faben ban ben StoopDanbel fouben gece»
ÖUta toecben / gelflcft men getooon ig te boen in al an--
®tattaten/en in gebal ban cenige nieutoigfiept/bat
«femefouöengftebetecmineett toerben / metconfent
Mnofflbe be jijben/toaec mebe ^pangien te bjebe toa^/
^^bepbefepben/ bat men ban mi af foube betoo^pen
caechenbeDeccpiefTaillen «oopöanDel
biergöclöche faechen om De matccie meet te

,,®j®"cWtRpjetenbcecDe/hat Die gene bieinbe(©;aci
^^"pulienioetenbcstepenjen/ fouben moeten gBe»
Sf®o?öfnbpbe eene enbe anbetepacftpen met be
jQaenbennoclj anbece te begcö»
ff«^Ψ^·® "at ff Pöe pawpen baec in confenteewn/
«act mebe ^pangi en ootH te bjeOm toai.
Lotthnngen,ö{c.

©janeficijeh pioponeecbe bat be cecgten enfeetenfien
fullen ujfbec 3öb? BöecefctbeeW toecben/ ggtlijch in Dcc
iCcactaet ban ^rrbtn^ / befonbecltjch De pjetenflen ban
jSabajce : ^.paiigictiffpbe/batin't Uncftbancefetbae
tien/banonbcjcecijtenenbe p?eien|icn/ «irn foube in
allc^ljoubcnbcfelbcfojmebanfjetCcactact ban ©ec»
bin^ : Bjancftctjch pfcHticecbe temillen/ bat men foube
fpecificecen j^abacca/ confentecenbe notliran^ bar men
feggen foube bat Dunne p^tenfïen niet en foube confen»
teren bp ben toegl) ban ì0apenen/ ban toel bp bien ban
een aceoojt enbe ban b^ienbtfctiap. ^pangien anttooo;;
be/bat foo toannecc men hoembe tabacca/ bat men
oocli foube moeten noemen S3oucgonbien/ boo? bien
bat bie pjetetifïen moeflen cecip;aquelijc& gam / en met
alle fincetitept ban bepbe $ijben : cepK*

ceecbe/ pecfificcenbeinDefpecifique cefrcbatie ban be
Sïecötenopjlabacca/ fonbec te toillen confentetrn in
't cecipjoocQ ban S3oucgonbien ban toegen Den ftonins
ban iipangien/ toaec op /Spangienfepbe/ Dat men
foube Doen ecnecenuntiatiebanDeéene enbe be anbete
5ijbe/ gelöchgljebaentooibtinöet€cacteet öan©eca
bin^.

39;anciu;ijch en toilbe niet/ maecpecfijleecbe in te
tbillen bat men ^^abacca foube fpeeificccen / fonbec toe
te laten bat men ban toefen ben Honingt) ban ^pan^
gien foube fpeeifieecen ^ojgunbien : ^pangien cepli·
ceerbe/ flglj geojagenbe tot ftet booifepbe : ©jancBcQcft
en begeerbe niet / ban blebe bp be cefecbatie ban j^abaji
ca : confentecenbe nocbtan^ bat bie ban ;&pangicn figg
pet fouben cefecbecen / baec aen niet ecpjcfTelgcR gBccc»
nunceect en i^ getoeefl ; toaec op gipangien cepliceetbe /
nopt gecenunceectte gebben aen 't i^ectoggbom ban
SDoucgonDien; en obec fulcfe^ 't felbe te mogöcn cefecbe*
een / bolgen^ 't geene Dat X);anchtijch felbe pjefenteect.

©jancbctjcb begeect/Dat alle Gehangenen ban b'een
en b' anbec jijbe fullen lo^ ggelaten too;bcn / en onbec
anbece Don Duarte de Berganza, enbe Dat mèn ban nu
affai belooben/Dat bacc-en-tufTcöen Deboo
?f5. «©ebana
genen niet en fullen gequelt o^ qualijelt getcacteect toec»
ben : ^panigen anttooo;be/ bat Don üuarte geen gbe«
bangenen ban ^ojloge en toa^/ Dan een ©afai ban bett
Sioningb ban ^pangien/ op toie niemant han cecbt pje^
tenbecen Dan fijne JS^ajeflept : Dat De^ niet tegbenfiaen*
De/ De l^ep^ gemaebt jtjnbe/De Sloninginne ban S?anR·
ctjcli/ enbe Den ttoningbbacenlbone (ìcg fouben mó^
gen intecponecenbiegunbebeflefal Dunclten bp^pne
m^ajefleptban^pangien/ noopenbebe ^ntecefleban
Ooo Duarte : ban toat bclaugDt be anbec ggebangenen
ban D'een en D'apbec jijbe/bat men baec obec een^ toa^.
©janchrtjh infific ecbe toebecom boo? Don Duartejtoaec
op be^^taten p^oponeecDen / Dat men bemfoube ftellen
in banben ban ben ïitepfec/of ban De Stonlngban©janIt·
cfleft/op conbifie / ban fjem niet te laten gaen na goitu»
gael/ noefj te geben eenig aflïfientie / Diceetelijch of inbi»
cecteltjcö/aen fpnen SS^oebec/oft acn Dei^o?tugpfen; en
Dat ben Dcpofitarius fiet) fai becbinben tot bet oubecbou*
ben ban bie conoitie. ^pangien/na bat (iet op bit poinct
toijb en b?ceb gebifputeect öab/anttooo?be/ feggenbe tot
bebo;bccingbbanDe]^ep^/ en in contemplatie ban Dé
j&tatenteaccDjbeceneen ban be boojfs mibbelen/
te
toetien/ ban Don Duarte te laten in banben ban be
fee/ oft toel ban fpne JBajeflept ban ©?ancRc|jcft/maet:
Dattet foube moeten gbebacn toojben bp een bpfonbec
i^cactaet / fatenbe aen fpn Hàajeltept ban ^pangien De
geuce ban eene ban be boo^fjatoee mibbelen / met be
conbitie ban bolle becfel^ectbepbt/ Dat bP niet toebecont
na i^o;tugaI foube l^eecen/nocb Dat men ectiige affiflcn»
tie acn fijnenSSjoebec foube Doen/noch aen Dat Sloninga
cijcb. ©janchcijcbtoa^ baec mebe niet te b;eDen/ Dan
epfcbte toebecom De bolle libectept ban Don Duarte, en
fonbec eenige conbitie / confentecenbe Dat bet foube gbe«
fcbieben bp een bpfonbec en fecceet ftctijc&el· ünbien
fiaeti^geblebenbit punct/ fonbec bojbece anttoooibe
Daec op te geben ban toegen ^pangien.

;l9;ancfici)ch ρμ>poneecDe/ Dat men binnen ti;fe i® aen^
ben / foube mogben CommifTacifen beputecen bait
bepbe De 3pben/ om te cegulecen be Umiten ban be plaet:·
fen / bie aen ©jancltcijcfo fullen gegeben toojben/ en oM
te acco^becen obec alle anbece pointen Die niet gcbeeibeect
Wa4· , W


-ocr page 285-

2p4 Tweede Deel, van 'de

en fuUcn toojbcn Dp bit ifecntooo?biflf) lOTciictaeti^pan·
Bicn öleüe Ijiec oörc ienö / cnbc bat nitn «eer Öet ®cac=
tact ban Bfpöesööen fai ntogöcn boo? De ünterpofitie
ban Dc ;&taten / mangljeleii bie ©laEtfcn bic aen be ecnc
anDerejijbebetecfldegbenfuHcn jijn. 35jancftröch be^
0ΟΠ in fijne ficpljjcquE toebccom te follicitcccn 't ©oinct
ban Sabionetta, vuaec op gcccpliccrtt toierbt/ battet een
faeche toa^ alcecDe getoefen bp Den lücufeclijchen ]!iacb /
bie ^ucifoictie [)abbe obcc De pect[)peif batfe ggeconfen^
teect (jaDDe in be ]üecl)tcren / cnbe in get oojbcil / fulch^
Dat öet bit ®cactaet niet en caecfeen.

©it i^ ben ^taet in be toelcfte fiebfnfbaeg^ i^ eïjcWe.
ben alle .j^egotiatie/ enbe nae foo gcootepjefentatien/
geljjch geDaen sgn ban b»gen ben Sioningg ban ^pan-
Qien-,
f00 (ïet meiTmctcfiEl8c& bat be fcancopfengeenen
Ι^Φ^ begeeren; en ban gelDcgen fiet men ooch goe toep·
nigötoeccft^ bat fp maften ban be SJntccpofïtie ban be
giraten : toant men beffi niet alleen Bebonben bat fp in
'tminfïenietenceOeren op Dee felbec 3|n|iantie/ Dan
batfe bectoojpcn aile miDDefen Die fp booi - el)el)ouöen
gebben/ f)oe ceDeiijch De felbe ;tjn getoeefl; fa felf^/Dat t^
Dicitmarl^ toeDe;rocpen fjebben 't gene fp te booten glje:
confcntcectgabben/boeggenbebantgbt tottijbt toat
nieub}^aengun cpffcgen / enbegaenbe foechentoem^
be fatten buptenbematetie/ bienietencaitenbe Slnte^
cefienbanD'eenof b'anbtc fttoon/ tlellenbe beletfelen
totbenj^ep^/ gljcIdcftbpflcetnpel/De Eigueofte©ec»
bonbt ban ^taliën/ 't toelcft fp begeeccn gemaecht toec·
De eec ben enbe bat fp toillen Decibecen be faecËen
ban be OSiaubuntet^ / J^altelinen / enbe Die ban man:
tua / fonDec Oegntecbentiebanbe felbe; enbe bjillcn
^pangjenobligecentotfictflipulccen boo? b}eembelin:>
gen/ fonbec maggt Daec obec te Ijebbi^n. iCec contcatie /
men fiet opcnbaecltjcit / Dat ban toegen Den ittoning ban
êpanglennietact)tecgbeIateni^g5etoeefÏ om
te Dom
bltjcften fjjne opcecfitigliept en jinceciteptjen obet fUIcfi^
i^ men bantoegen ^i]|ne Majefieptban meeningeban
niet meet te |p?eccften m De materie/ tertoplen be ©Ieni=
potentiarifen bie in <@;aben-igege ^ijn / niet en fulien
toeöec obec gefeomen jijn; alfoo ftctfeechet i^/bat fo baec
eenigen toegg oft mibbel om bc jfcancopfen te biengr η
tot#ep^/ baec fjafoogcDotenert^mfE af hebben / fai
alIeenigcK toefen / f!enDe bat be Staten
fkif toiUen aD>
iufieren/ enbe fteti^feecftec bat be jFcancopfenbjeefcn
bat bc Staten €ScnecaeIfouben gebben j^cciculiece ce^
latie ban alte (jet gene bettec ggepaffeect i^ in be flntec::
PDjitte ban Ijnnne ISinifiet^/ bp be toelcke De j^cancop^
fenaengeftdubenSebben/ bat fp't niet cnfoubenfcbjij-
ben / Ijet toelcft onttoöffeltjcR moet jijn / om Dat fp ooi-
beelen/bat bp foobejce fp f)et beben/ get fribe be ^tatrn
foube betoegen om be jfcancopfen te p;effeeen / op Dat fp
gnn nacc be ceben foube boegen / oft foofp öft tocpgDec--
ben/ Dat De Staten fouben finn i®cactaet met fijn iföar
ie fïept ban ^ipanigien (lupten fonbec ©?anciicijc6/toaec
om/ enbe om anbece bele cebenen/ fjeeft Den ©eet <©?abc
ban IBenecanba goet aebonben/ bat men bit (&f)efcg#
te/ 't toelcft begcgpt afie 't gene batter gepaffeert i^ in De
gntecpnfïtie ban De Staten (öoe be felbe toe-gelaten i^
getoeeni alle 't gene batban jpnnct tot punct ban toegen
;6pangieninbenneemban fijn Jl@a|eflept ban ;bpan=
gien aen be ^cancopfen gecebeect ggetoeefi / tot ben
;i)taetinbentoelcften gebenf Daegg^ De faeciie fiaec ig
binbenbe/enbebe ntmtotegeben/ impettinentien/ enbe
bectoeicinggen bie alle bagen inbenteeen/enbe boojt^
b;engen) ben ^eece jBarcIt-<&^e ban Caftel Rodrigo
foube toiilen fenben een pecfoon ban becftanbt/ enbe be·
quaemgept/ nate ίί oHatibt/ gem gebenbe be ginfituctie
bie fiin «SjJcelï. foube goet binben om (fonbec tgDt te bet·
liefen) aen De Staten/ aen De ^jince ban «©cangien/ en
een Die 't nocg begooten fai te Doen bigcften Doo} Defe De«
riacatie/De oncecgtbeecDiggepbt üm be j^ancopfen/ en
get goet gect en opcecgtiagept/toaec mebe men ban toe·
gen fijne JlQajeflept ban ;&p«igien ggep;ocebeett geeft.
Slllfoo 't fcggnt onmoggclgcfi
te 300/ Dat fp fouben laten
te bennen Dat men geliomen i0 / en bat men toe-gefaten
geeft al get gene Dat
immediate f|ntecefi banDe jFcan>
copfen / fonben^etgecefecbeect te gebben/en bat berne·
tenöen en baraffen ban anbece gun fa&en niet en 5gn/
iKitggun(ncee^n/ bon eIIeen(Dtii Γιφ oeectoeoete
toillcn bienen om brnboóitgangg bàn l^ep^ te bete
(Cnbe get enig niet toacrfcöijnclöfh ùattec prmanDttó
onOec be jHeecen Staten / boe ggcpaffmuiitct gp fpC
©?ancficijcft/ bie falbebinbenbatbe ©cceenigljöejj^
bcclanbcn grobligeect jijn te pccfebccécen met Die iScoo.
ne in fulcfie oncrcgtbcerOige p?etenfien/ maec bat fn
iìjr
mogen contenteren ggemeefl te gebben Den miölirt tt«i
gnficument ban boojDeelen / Die De f cancopfcn op (iju
JUSaj eflept ban ^pangien gebben betiomen/mct alitm,
Iflclt in |3eberIanbt/enDe De gegeeïe 3©erelDt Dooj/tnatt
oocb ban De conbitien / be toelette fgne JiOajefiept {^β
aen ©^ancltcijcft geaccojbeert booj be gntecpojitie/ min
in contemplatie ban be felbe leecen i^taten; enDem
bat fp fiflg met een onbebecftt aenfiggt / enbe onbccifpj,
lijcft faengefïenbe generale cefignatie/ biebenfóoningj
ban ^pangitn ggebaen geeft in gun arbitrane / acn
tx
felbe moet afnemen allerlep epcufcn) mogen fepatectii/
fonbec bat pemanbt gaec met reben fai bonnen ίκ·
lafien ban niet onbergouDen te gebben be
Ligue Gua-
rantie,
enbe alle beanbccJ^etbonDen enbe Confoetiera'
tien bie fp fouben toillcn fingeren/ beel mecc al^ fpfcgub
Diggtoaren.

53aec naec gielben be ©eecen pcnipotcntiatifcn tj«i
be ê>taten boo?/ aen Den Heere <!5?abe ban ©enccanba/
bp toegge ban arliiitcage / be naecbolgenbc miDDeletiDim
accommobementtuffcgen ^pangien en ©janchcijtii/
b^agenbe aen be felbe (@?abe/ of fp gem aenfionben {tn
feggcnbe/ Dat gp inDien gebatte met be jpranfeBe f leni,
potentiarifen Daec obec fouDe tcactrren.

^at Den <0oubecneuc ban Cafat / fai ggcnominmt
enbe se^elt toecDen bp Den (^ectogg ban JBantua / U[it
pemant ban jgne (@nbecfaten / cnDe Dat Den fetben £cD
fat Doen aen Den boo^fs. J^cctogg / in pjefentie ban Ικ
CommifTarifen ban bepbe De Siciningen enDe banbe &
publgcQue ban 3^enctien / enbe Dat get (0uacnifocn [|tt
felbe oocft fat boen.

©at get boojfs. «Cuacnifoen fatsijn be eene gelftte
^toitfec^/ enD? De anDec grift ban enbecfaten ban Dm
ëertogg ban Mantua.

©at be betalinge acn 't felbe (Ì3uamtfaen fat ggeitaot
toecDen aen eencn Commiffari^ bic ggcbenominecttfal
toecben bp ben boo^fs. (lectogg oft bp be ü^epublijcpii
banSenetien/ be toelcbe in Den naembanbenbw
Üectogg fai betalen get boo;f;. ^uacnifoen.

©at men Dàec obec een iCcactatt fai maften mftDiti
boo2f5. l^ectogg / get toricft alttjbt fai Dupcen tot tiat
gpfalggeftomensifntotDen ^uDecbomban bnf-in-
ttoftitigg ^aren / of ^jaren / Dat bc^ niet ti>

ggenfiaenoe boo; altgbt fat onbcrgouDcn toecDen b(
lofte/ Die men fai moeten Doen / Dat nimmermeer fif
ceniggen toegg/ 't fp bp goutoel0cfi of auDcrfint^ / #
fai fat ballen in De maggt ban b'ccn of D'anDec llcoon/
nocg ban eeniggen anOecen©o?fi/ Dan blpben atnto
ban get dupé ban .ïlantua.

©atDenftoningban^pangicnfig fai becbinDcnf®
Dat ®cactaet Dat jp nopt en fat attacqueren ecniaW
ptaetfrn ban get IKontfercat / enbe bat men ban nuaf
faIbfcfoecftenbanbcpDeDesöben / aenalte De©oj(i(n
ban gtalien om tuffcgcn gun te macclten be ïifluesöt·
p?oponeert bp ©jancfergtft / foo tot get onbecgou&töan
get^caetaettuflcgenbettoeeiüroonen/ a^ omtei^c
letten Dat Cafalniet en balie upt De ganben ban firt;
©up^ ban Agantua / fortbec Daccom te bttacBtetmBrt
tegcntooojDigg (iEractaet.

©at men amgaenöe get (STcartaetban Qyeyrarcofal
bolgen't «c^cSel ben aengaenbe betoojpen bp ©janff·
rgcft / baec bp boegenbe bat nocgtan^ ö|p fat fijn fo acn
Den iïectoQg ban ^abqpen al^ aen ben èectoflii ban
D^antua/
tt mmonecen be ^gabe 6ie φ fiilenbetffam
ontfangen te gebben bp tboojf^. flEractae^enbeOflCal'
Icenlöeft bp toienbtfcgap/ oftoegeban ÉuPltie fbnOretf
mogen geb^ipcften toegen ban faict/nocg be ϊΡίβκπ»
te nemen ban b'ecnenoigb'anbfcejnbe.,
©at De <&;autiumec^ en be 39alteìiinen ' pien Upiic

in be (laet baec fp tcgentooojbigsön/upt-abenomtntat

menguntoe-laetfïggtebecftlacenöinnen bicc jaaf"^
ben naec 't flupten ban get iCcactaet / noonenOe De m*
niet ban ($oubecnementbie f^ tofllen balgen/opbottt^
inbecfien toccbebpalle bepbe De Honingen. ^


-ocr page 286-

Nederlandiche Vrede-handeiingli.

«^öcOrabunters enbe Valtelinen |UIIen toe-latEtI
s,S;nI,entbanDcpa|Taaicnaén©?ancHcflc&/cnbebatfe
Λ n/ti onDcrIjouöm D'ouDe «iliantien Die fp Debbcn met
"'"L'" - ïtH^nno / ptihi fjocB met Die tìan ^pansien/fon»
ipt fai mosen ùaet teaen ficUett /
ggeltjclten/ cnDebat tnenalbu^
^'^pj-'j(f^citnietEnfaIfPieccItenüant»E fflcactaten ban

®at Spanflien fai aeoWigecci jjjn te bolatn/aï 'tam
hfltfaleheoiDonnttctbjettien bp öe iiotc / of ftet alOeC'
flf «nafte öai >« Uiecfleltjcfie materie geb^uptfit toect. ^
' Smmfïafalconfoiraeceninaile^ met De
mtiM'
Irtt enDt twee-en-twintigh ban get

^ractaetban ©ecbin^/ of toel Dat D'cene cnDe D'anbece
Knefiiö fai mogen cefccbecen in genecale tecmpwn
S'tflcneDaecaen&nietmfuJtoi getenunceett ftebben
toDe üoojsaenöe (Ccactaten/ of Μ ©jancfectjeft ficp
rffccbeect/ 3dnc£c{)topjSabarca/ Daf^pangienfjeO
nacfifalrefccbccenmoBcnöet 3Ön / ep öet i^ectoflljDom
hanèoucöonbien enbe anöeteïïanDcn/bccmelDt in De
aacnbe(Ccactaten/ inbetok&e sccefccbeeEtöetft

»

©at ^panaicn Don Duerte de Barganga tuebecom
MficlleninDanben banDen tofet/ enDebanDefeïbe /
fllbooi fai niog&en nemen belofte bat fip niet en fàla(n=
tecnjancn SSjoeDec/ noctjbego^tuapfen tacectelBcft
noch inOitecteïticft.

bet Arbitrium ban De fati^factie ban bettitectog
ban^triafalgMQtenbiecbcQ in Den goeDen biille ban
Dmttonma
niog&enbecl
mmbtmbooi
Dcnliom.

^en©?abe ban penecanba be boojfs. Ulrtijcfirieit
geftmltclibenbe/ ontboobt bun met ben ]@eecBrua be
fclDeoefienteliebben/ enbe
Dat !)p (iel) foube baecobec
accommobecen / enbe ben BjeDe (lupten / op eitii punct
SdgchljetbpDemgcacbitceett bia^.

§icc nacc i^gebolabt bat be Igeecen ^lenipotentiaci·
fmbanBianchcgcftomteantbJoojbenop De mibbdcn
ban mcooit aep^poneectbp be Üeecen ^mbaffabeuc^
ban be Bcceenigbe j^ebeclanben ban bjeggen be ileecen
i^Ienipotentfatifenban ^pangien / ben 9 ^ecembec
1Ì4Ì. ötbbcn fcöjifteïücö obccgegeben.
^ecfl bat €afal ;tjnbe aeiegen in &et Jl^ontfeccat/en
be ©nbecfaten ban bat ^Lanbt/ jtjnbe ban ben Igettogg
ban Jl^antua bat I)et aeboegljeigch i^ bat eenen Balfael
ban jBontfeccat jp ©ouüecneuc ban be booifj. plaetfe/
aiiDccg foube nootfaUeltjcïtsdn bat be @nbetfaten ban
tien@cctogljban jQantuaDie in Biancbeyctt jijnooclt
scabmitteett fouDen moeten toojben totfiec boo?f5,<15ou=
bcmement gcigch bie ban jBanttia^

^at baec geenen Commiffaci^ ban toegDsn ben ^^
ninab önn ^pangien en maeij aeabmitteert toecben/ fo
om Dac be plaetfe onbec
3|jn macËit niet en tlaet/ al^ om
&tgcbup;faeniljepbtbetoelcl^eec|)t£i;-benc[{en en b;eefe
fouDebtcoojfahen.

i^n({3uatnifacnenfel niet mogen gecompofeectjfjn/
tian alleen ban ^initfec^ / om bat in Oen «iSebt fai moe·
ttn üegtepen toecben eene ©bliaatie bie met eenen φη-
tiecfaet niet biel obec ten en foube gomen.

Ji@cnfalmetben iectoab ban j|©antua tcactecen/
mbe fai met ben felben geabfulleect tocben goe lang bat
wfe ©bligatie faï moeten bupcen.

IBtn ftan be toebec-sijb^ c]cecutic tuffcöetrDetöjee
moonen niet abmtttceen om be: cebenen bie monbe^
(ing^ boo; gegoubm sijngctoee^aen be i@eet;eni9i^be·
laer^.

^ct epitbe ban get ^ctgcfiel bepenbeect tan be attc^
w beïfecchecDeben en facltitepten/Dictwn tegen impani
aten fmitn gegeben bjetöm totijet flupten ; ban 'tMtau
taet.

.^'^©ImipotemiatlfcnbanaiiaBcfiiaijiitbicflacnijaft
batop ben fclben tijt Cöaclemom/fpöfebilfe en Marien·'
micgtoeOecomfuHen gegeben toerbenaitï'cSBIftram en
oen fttoet ban Hupeft / beliouben^ bet raen bate infat
moacd ^cocuceten ben;De SJnteceflen ban ben' Stijttinfl:^
Spangien / befelbeberfefeecfleben aelöcRfP Pieten--
wttn
In befaftenbanCafal boojbe giateceficn^ttbcn

285

ftontii8ljban©?ancfir(jc&/ alfoomett qHafu'fftccnia&c
rcben ban onbecfc&cpt fonbe Konnen aHegcten.

Wl'tgcHf bat men foube liomtenboeabm bpIietTirs
tijcliei boo? geljoubrn/ raftmbc Ijct fficactact ban Quey -
rafco foube eene oé^faccgeluefen ban ttuet ötacijt bie in
toehomenbe tiiben foube Itonnen #ojlog6e bectofclten?
't ixjekb men foecRt te booromen en te beletten foo fea*
al^'t mogeli)citfaI;(jn.

^atbet '^tttjcRel teelcft noopenbt be Grauduncers
cn De Baltelinen boo? gegoaben getueefï gciaccepteett
3P / enbe 't bp aibim batter pet boo? balt Datmec noelj
foube toillcn bp-bocgen ofte afnemen / bat men ftet faf
mogen booj-{)ouben in 't boo;f3.%npr6cI ban baec i^
berfc{)iItuf|cgeneeniCcactaet'tb}eIcRgemartht i^ ge-
toeefï tuffcöen be ttoccConing&en eer Den ©oilogftc bc»
βοηβ/ enbe een anDer^ractaet 'tkoelcb gtjemaccKtt^
getoeefi {φ een ban be Coningen tettoplen ben Oojlogge
g!)eOup;tbeeft/ niet ftonnenbe be reben toe laten bat
ftetccrfiehJccDeinttopffel gJjeflelt noc& Dat-öet laetfie
fubliflece.

^oopenbe ®;aBc{ttijc6 beet en Incrbt geen anber φ
pcbientgebonben ban't gene bat boo? geftouben i^gfica
lueefi/ enbeifi bat bet niet booj^gocbt ggegonben i^ gbe^
tBf eli/ enbe bat bet niet boo? goebt gebonben ett bjcct/
foo falmen mogen tracttcen met ben ISmbaffabeuc bati
^abopenfielfiP/ betfpboo;mibMbanDen j^cc Nua^
tius, ofbeo;eenig anber bat goebt fai gebonben bief ben/
ten fp bat men De faecRe tuil abjufieren bp ^Hcbptct^ bie

ban biebet-jpbcn fUIIen geRofen toecbcn in geUjebeh gc^
tale- J©en fai noopcnbe Navarro bectoccpcaeen 3tttpc«
{tel ban bieber-spben fbnbec batbaer bo^ oefe|?anDelm·
gcfalberacöttoerben.

SK^'t&paloien't gene men featbp bit ?ïrtptfeeï/noo·
penbe Don Duarte foube 3ρή ban i»n ^Iben tran nu afte
(lellen inbanben ban ben l^epfei; / énbcbatgp in spné
bjpfiept loubegefet toerben / ai eee ben 3®?cDe grmaccUt
3P/baer en fuUen geene nieutoe öo?faben ban ttocebiaat
gefocbt toerben/maec inbien bat men aUecnberffaet bac
bPfalgbeflelbtmerbeninbenbeHban ben l^tpfrr naec
batbe^ep^ falgbeflootenjijntufìtben be ttorc€roa:>
nen / bat en macb niet aenbaerbt toecben/ noeb en mag
oocb niet gelaten tuecbenbe belofien bie baer eber gbe·
baenspn.

^aec toecbt betforgt noopenbe ben i^criogb bart
Atria eene faeche bie bafï 3P / enbe bie ooch ban gbe^
toicbte / anigefien batter getracteeét toert ban biberfcbc
gcoote ïjectlicftbcben baec ban eenigöe gcinrojpocecr t en
abeboegbt sijn aen ben ^taetban ben €onmgb ban
^pangien.

Ï>/f Gejchr^eisovergelevert van wegeii
de Heeren T/emptentiarifin van.
Vrmckrijck.

AStfoo be uptfieKen enbe biffïculfeptcn bie boo? gei
ballen fijn in'ionberfoetfe bau be berfcfiillrn/
Becbten cn pjetenfïen ban be boo?f5.||crrfen ftoi
nittgïjen foube grootclgofRonnen berratert brbfimftct
befiupt ban bit ®ractact/cn nptflelien get goet bat gijei

atci^&eect «löe maBjnfierrt tot en in'^conlto^e'ban be
®?eebe batelpcH ban beboo?^. i^eertn Koningen fai be*
ÖoMöen beaanlien/SiteDnt/i^aetfcM/ fegSden en beer»
Hcfiöeetttmcriiuftaimettlientiert enbepïiiöertrim bie fgl
tegentoooibigspn bcfitteribe/toaer be boojfsXanben en
©Taetfen mogen 0elegen#i/ 't ^ in be jSébetlanben in
6et <8%àefl^9ban'iSeutgoftl5ìen/ öofffllon/ Caïa-
lónien/ «i^lanötijemCitócnbeirr be tìuften aart
Cofeawe/ flcPHBiwnòecpattititìietlijtltfaiupt'- röc-
fepttoerbenl

^ gèiM%Bao^Ïotiin'eeffciefbe/öe iSÉfbcn/ftoet.
fen enbe Cafféfcoctìtrati 3ietniir/ilc.iÖ^tiicjcl»n'ar/Caf=
fel/€o|n:ötW®ïtbefitfaen/i&i^

ioligtip/Siòuic/tònff/^tìptìittc/ctt ahttcirficftcM/ ptecrs
!n/ lHiafieefénmbciO?feBbirtesöentooöibislj Wjftrn

toecbfii


-ocr page 287-

293· Tweede Deel, van de

hjccöcn itt bctlanbt/in 't ©^arffcijap ban 23ourgoni
Ötcn / ösföljelötHsS bet beclf «©iacffcljap ban ^rtljop^ /
Dafcin bfcrrpni 3l'rlfu
ctibe V0clufc/ be&aibcn^ öe
^tf Urn ban ^t.<©mafr/ ÏCritn cnöc Ia Baflée, met ljun
DifìrictefuIicnontocDcr rorpcficftcnDc boo? altijt^ blij=
ben aen Den Stoning ban 39;anc]^cych entie acn fijn^T^a-
fiomdinacn/ï^oningfntoan
©janchtfjchtioDj t)« tfgcn=
bjoojDioÖ Crattact ban mtt fjun Difirictcn/SBail·
ïiagen/JIctcUcIiöcbtn/ iijeboodprn tnDr J^jocbttn Dacc
ban OtpenbcCEnöe/ fonOec bat dine boojfj. jlBaJeflcpt fai
mogm in toeltotnenDe ttjorn becfÏoo^t biccben Doo; ben
J^ecrrïicnmgljban^pangten/ fijne j^ahomdingDcn
norljboojEfniacJpjincenbanfiin oft Doo? buie
ï)ct fguDe Iionncn Jijn / oft op toat pjctfit oft oojfaeche/
Dir fouöc niogljen boo? - balkniti öe^Honjictept Slgoog=
l)Ept / enbe gljebiupchbanalle bEbooif5. a:anöcfi/-$te·
Den/ ^laetfrn/ «alle elcn/ ^eeci|)cfiöfiren / Caflc irpen/
Sdaiiliagicn / lP;ebooftpcn cnDei^jocbtcn bactaen^n·
nc); rnDe anbcce f^Iactfen baec ban brpcnbercnbe/ fiet fp
om bat 5P f)iec boojtöD^gctontcibucrct Ijebbenin De Ia»
firn ban IjetHanbi niet beboojfs· Caffelrpen / ofte om
batfe gctneefl Ijc&bcn onbcc be^iucifbitcie en bebel ban
tie <6oiibctneuc^ enDe H^agtficaten bcc fclbec/toaec on·
bec lurtbt bccfiacn bat fuUenbrgcrprnsonbef^an^-
©aflalen/ ©nberfaten/ i^Iaetfen / 50ojpen/ l^jocljicn/
250frcl)cn/iaicwfcfn/ pat-Eanbt enbf alle anbrce öin^
gen bie bacc ban fulleti Depenbcccn / enbe tot bicn epnDe
tcnobrett/ cebecct en ttanfpojtecct ben boojfs. ïtoningb
ban iipangicn / foobooj bem booj fijne <SrfaöEna»
tnen en ^aftotnelingbfM/ gelöthjtjne boojfs.ïllmbalfa»
beurden ^enipotenttac^n m fijnen naem boojjt tegm^

boofait^b"^ aen enbe tot pjOftjt ban bc boo;f3. lÏomWb
ban ©jànchcijch fijne «tBifgenamen/ JiialicincHngbfn/
tnbe bie'ec recijt futJen toe ftrbbrn/alle bc ercljten/actien
f nbe pKtenfien bie ben boojfs i^eére ttoning ban ^pan·
Bicnof(ljneboo?f3 Erfgenamen enbe j&afiomelingcn
ttbbenenbepjeceubrcrn/ offouben honnen bcbben of
pjetcnbfcen/ Dooj toatooifeeclie cffwbenDftjptoibe
bao;f3.3Lanben/ ^tebcn/ fpiactfen/ iltafirrlcn enbe
Ipojten enbe ©erclichbeben / Caffelrpcn SSailIiaDicn
enbe ^?fbofIpen / enbe tot bc Pjortjie boet aen auncic
rnbe anocce ^laetfcn bacc ban bcpenbccenbe / gfìr{ijc&
fiiec booccn gefrpt / bc toficfte infgelfjrfii oocft aHc bC
JUSan^ ©affallcn/^nbcrfaten/ ©lactfen/ ©ojpcn/
J)?ocbien / ^offf Jjcn / öibieccn / glat-l.anbt enbe alle
anbctcblngbcnbic'ccban Depenbcccn ben boojf;. ü^cec
ïioning ban ^panglcn/foo boo? öf ni al^ boo? 3önc.ïSa.
fiomcimgbni confrnrcect ban nu afboo? altijbrp VbcOec
bccccnigt enbe atinco?pocccct te tpccbcn acn be ftioone
ban ©?ancHrijch / niet
tcgbEnfiaenbe alle JPcttcn / €0»
ff upmcn/ ^tatiipten oft Contracten gcmaccht tee con*
tracie/aen betoclclictrnepnùeban Debooifi-ceauttcia'
tic enbe Ccflïf toert e):p?e|Tfluch göfbcccgeect bp Oct tc^
gentoao?bigb (iJTcactaEt.

^nfgelijCFfullenblijbcnacn be boo?f5. ÏHoiiingb ban
B?anchci)cb enbe acn jtjne .fgaRomclingen/ tioningben
ban 3^?ancl(cbc& ontoeOcc coepclijclt / enbe boo? attijbt
boo?bettcgentooo?b(gb€cectaet ban@?ebe gebeelbct
!lanbt en ^?aefrcbap ban üiofTellon/ toaec onbec toetbt
becflacn begrepen tc 3^η al bc Eanbcn/ ^teben/ plaet^
fenenteeclicbbcben/ betoclcheleggbm obecbefcstjbc
ban bc S3ccgen ban ipirencen nacc@?and!icbcTi met alle
fijne j!Êan^-®aflraUfn/<©nöecfaten/iPlactfen/35o?pcn/'
#?ocb<en/2Bofrcbcn/$ïlb(rten/ fpiat ïanb cn alle anbc·
ceDingbcnbaecban3bnbfpenbccenbe/ ootlt bc ]^aben
rnbcpactfen ban i9ofa^ enbe CabacQue^ cnbc {junne
Depcnbcntien met al be anbecc jbtebcn / fiiabcn / ^laet·
fen_/ Ï^o;prn en $?ocbien gelegen lang^ be fónfien ban

af naec iSoffellon/cn ^lanc&cijctt mtt bunne ^ificictcn
enbe ^epenbentien/enbe eitoaec
't foo bat cenige banbc

6ant ban be S^ccgben ban ldit;encen enbe ban be anbcre
^teben/Habcnen/piaetfen/^omen enbe iP?ocbien ge«
legbcn langb^ be Stuften ban be
Zee / acn befc Stjbe ban
ÜJofa^cnCabecque^enbunbepenbentien baboen bfec
boojaiacl^ geabepectt seb»e|l aen
eeniad anbcc Eaebt/
; <®?acffcBap of tcftlicft&fpt / cn ïjnbtic tot noctj toeàftì
. fjetbco?f5.3lanDt cnbc ejacffcbop ban βοΑίΗοιιιΐω
t je bcöoo|t / fullen nocbtan^ gcboutcη en bcfttch bjtt.
öcnöp ben boo?f3. fóoning ban ©>ancftnjcft ccütoclijcfe/
gcltjch alle bc anbcce bepenbcntfcn ban get boo?f3.tanc
enbe <©?arffc!)apban iìuffellon bobcn gbcmclDt Intjjen
Dattcc ccnige toaren gelegben acn be anbcce söbebaniie
SSccgcn ban ^iccnecn naec ^pangicn toe / fonbcc bat
, njnej!E!ajefifptbcnboo?f3. ïloningbban^pangifnfij.
I ne «erfgenamen nocb bp eenigben ®o?fi ban fijn ijuii^
I nocb boo? toic bet foubemogben3ijn nocb onbcc ecnigS
! pjetejit ofoccafic bic foube fionncn Boo?ba!lfn / fai mo.
' aengljtllooittocrben/ inbci^?opjietept enbe gioite
I rainitcpt enbe geb|upcft ban alic bet bobcn obcfcgicbm^
' cnbc tot bicncpnbc beeft ben boojfj. lacere fóoninguan
^pangitnfooboo? bini jijne €ïföbcnamen cii^si
ftoHidingcn/sccenunclctct/ gelaten / gcccbeert tnuö^
tcanfpojtccct / gclöcR fijne boo?f5. ^mbafiabcuc^tntit
l^irnipoicntiacifcninfijnennacmbp bit iCrectact btui
®?e6c ontoebcc-rocpigb bfW»tn gctenoncecCt/göclatin/
gccebcect enbe gbetranfpo?teert boo? ccutoclijcit/ enDe
altijbt^ acn enbe tot p?ofijttoan be üoo?f3. fepninjjljban
©mnchcflch cnbc ban fijne aEcfgbcHamcn/Baltomclliu

niten e«hi> rel-hf hrt^r <·ηο λΗ» ».- «.^— . -

VVV· r w| luMUt;·· iiMtilHl· yi-W

p?etcnbeEenupttoatoo?faeclicofrcbcn/ bft 3PopgI)t=
bec Ï bct aanbt enbc «0?aeffcbap ban Soffellon / ïiofa^
Cabacquc^ cnbc anbcce llanbcn / ^tcben/ #lattfen/
i^abcncn cnbe fêcctlicRbcbfη bobcn gcmelbt / oc totlclit
mEtallcnbet®olcfi/©affaUcn/«©nbccfatcn/i^lactfcn/
3&o?pen/ f>?ocbicn/ SSoffcbcn cnbc öibieren / platte
Xanben cnbe alle anbcce bingcn bie ban (imi 3bn bcptn·
bcrcnbt ben boo?f3. l&cec JHoningb ban ^pangicn / foo
boo? bcm al^ boa? fijne bD0?f3. ^^aBomdingbcn tonfenc
bannuefboo?altdb^ geunicect cnbc gcinco:poceerttt
toccbcnacnbeltroone ban 3^?ancBctjctt / niet tcgljni:
ftacnbcallc nacttcn / Cofìupmen / ^tatnptcn futi
Contracten gbcmaccfittfc contracien / aen be toticfii
tDECt cn}?ffTel!]cli gebcrogecct boo?'t tcgcntooo;bigtcec«
taf t tcn cffcctc ban be boo?f3.tf nnnciatie cnbc ceffie.

iitcm/bpl)etttflentoco?öiöb fficattoctban^iebttìi
plaetfcn ban @o?to longone rnbc ban piombino. Snf'
flcUjci oocft be êtebcn/^laetfcn/ ©ojpcn tnbe Hantira
baecbanbrpcnbcccnbcstjnbcBclEgbcn in bct «Splanlt
ban <eiba/ cnbe op be Stuften ban Cofcanen / fullcn oti»
tocbc?coepeli)cl) en in bcc ccntoigbcpbt blijben acn ben
boo;f3. ü^eerl^oningbban 3^?anthrijclt enbc acn jjjiu
^aliortiellngcn / Jüoningbcn ban ©iancRcijcft / om be
boo?f5. ©laetfcn/ ^tcben / ®o?pcn cnbe 3tanbcH bit"»
ban brpcnbcctntcgbenictcncnbpfiffittcn met Ijftftlte
recbt cnbc in befclffle maniere gtlöclifc bift boojtijti^
beeft bcfctcn ben tooo?f5. t ecc Honingb ban ^panijtai/
bentoelchenbcnfelben tot bicn epnbe/ foo boo? gcm
a!^tooo?fi)nc «Ecfgbcnamencnbe jaaEftoinciinaljtnK'
nonccert/rebcctt/ laet enbc tcanfpojtcect / cftcliicR Jijf
boo?f3. ?t!mba1TabeursJ tnbe ^lenipottmiarifcn in fijnm
Jtame bp bit tegentooo?blgfi €ractart bc η ©?eOe
't
be bcbbcngeccnonccctt/gclatcn/gtccbctct/en α1)£Κβηί«
po?teett boo? in bcc crutoiabeptenbc altüb^ aen cn&( tix
p?ofijtbanbe bDo?r3. ï|ctc Itoningb ban ©lanchnjt»
fijne Erfgenamen / j^aBomelingcn cnbe bie fijne actie
fullcn bcbbcn/ alle be öccbtcn/ iictifii cnbe i^jctctiHtiy
biebcnboo?fS.©crriaoningbban ^pangien sü"
gbenamcnenbc
^aïiomclingbEn/ enbe bie sönc W
fullen biWen enbe p?ctcnbercn / of fontjen honnen
Den of p?etenbEcrn / upt toat oo?faccIie of rcbcn bat 0»
foube moflbcn toe ff η op be boo?f5. plactfc ban f ostmpn·
gone cnbe piambino/^tcbcn/piactfen/3?l£chEn/W
P£n en lanben/ ban be fclbe bcpenbecenbe cnbc bict^
benbctmelt.

#p be lefte g>cö?lfien bit'cc gcgebm 5ijn getofflt o""
teegbcn bàn ©ianc6röc6 aen be
©eeren ^mbaffabcw?
enbe®Ienipotentiarifcn ban be ©cccen ^staten/ enDf
toclche be fclbe gep?efentcert bctibcn acn bc gecrcn ψ^
nipotentiacifen ban ben 'Jtoningb ban ièpangien bai w
«©eccmbcr
164.6. toect gcfcpt 't gccnc bolgbt/
matie ban bcboo?f3.i|eccen Staten. ^^


-ocr page 288-

Nederlandfche - Vrede - Handelingh. α 8 i

©at l)cbao?f5.^£i)?ificn toeïben tcaBc" aHe rclien se=
rcflïïfcect üDO? anttooojOin tot De miböclcn üan aDiuficj
iticiitBooi-oÜfÖowöEnbp beJ^ecrfn ©lenipotcntiaclfcn
ban êpanglen/ aengefien bat be fcltjc mibbclen ban ab=
lufttmcnt 3ijn reniiilöcfi eh «mmcbiateltjcft gepjoccbccct
«an öc boojfj. i^CECcn ©Icnipotcntiaciffη ban bc ijcecen
fetaten Dic'sP op ben fclben tijb öcbbcn oöclebect acn be
rtiiccn De anDec partpe/ cn al t'faracn bp be ilceccn ©ïe=
iiiuotcntiarifcn ban ^panaicn Ijccl cn aï toe glje(ïaen tn
ncconfcntcecicnbai)tDe0öenban®?ancitcijcit ban toe.
L.in&t/ in alle be 'ìlcttjcheien baec in beacepen/ gclijcR
DO lift carrifuliec ban
't ©uacnifocn ban Cafal cahcnoe
tifIiicfin0ebanbc<0fFicifwncnê>oIbatenop Den di ebt
£nb£€omtniffacifmban Dien afte nemen op be ©blii
natie te öcben bp ben Ifectoflö kjan .fifêantua / caecfecnbe
DiiimiwtiebanbentDOtöanboHe cefiitntie ban Cafa(
amfiincnJÖctttflenfêeece / oocft op 'tiSEcactaet ban
QueyrBfco, Die ban Mouzon enbe ban j®ilancn / op be
^aiibiinttrg ©altelinen/op Bet Jfoutoeiijch^ goet aan
if gufante Doua Catharina, op be oepjetcnöcctbe cefec=
tjptieüanjSabacra/ be bertoffinotjeban Don Duarte de
Bcrganga.enDebolboeningbanDenllcfc ban 3BnaIurc
Dit nf intitulecrt toecbt llectoaD ban ^tcia/ inbaubenbc
(raDtn Dien De boojfj. i&cö?iften ban ©janchrgcft gcfogt
ente ijfiifffcteecbcnteubjigöcbtii niet cafienbe be^ntCi
KiTcn ban De boo?f5.iScoon/ en begtenbe cecDt tegmen be
c(f(ntie/en De maniere ban be tegentoooibige Ccactaten
inDc toclcfie BjancRcijcft
'c febcct Den 17 ifeeptembcc
ItH-kben te ftennen gaf / (ig tjeel bechlaect te öeiiben in
nllEpjctcnfieti aen be teecen ©lenipotentiacifen ban be
icctcn iitaten/ be toelcHe 't fcibe alfo göf celateect enOe
btcffhcct (jebbctt op ben feibcn bagl) aen Die ban
gitniniiunepgentup^·

©Et3oo?f3.ntciitoigi)ebenbefIaeninDat bp be becïa»
riUicöleS^nchrtjchboetopDepunctenban tnegen be
tioojfj-l^eecen Staten gearbitcecct/ ijS mengijelenDe in
5« fcütnfie SIttijcfiel be cefïitutie ban Cöaclenioni/
PÖJrtjifle cn ilSacienburgfi aen
't 2l5if bom ban ïupcft/
tuatc ban nopt mcntie gemaccftt cn / nacb bp {)« Ar-
bitrium, uocö in eenifle ban be «oojgacube 3|)|opofiricn /
ticbörnDc be «toon ban
i>pangien be felöe paetfen ïic=
frtcn ban ^Immemotfakn tflbt af/ in bat onDec 't gtjes
tal üan be plaetfen bie ©?ancficüch befit ban be Koning
ban ^pangim inbc j^ebcclanben mengelicnbe bie ban
êedict) enbei:ongup / Dietoe-ftomen aen ben llcctogö
»«nSlotti)?ingen cn in |)ct©?aeffeöapban20oucgo«·
l)lcn/|)oIiflnp en Sponbe i&anüici; / DebjcIcUe ©laetfen
bt föcoan ban ©ionRcjjch niet en be|it/cn ^ou); 'ttajcleft
btfcten toetot bp eenen ©uptfcöen Coconcl / be bjelcftc
noptfnöccfttoiilcnbeBenncnbat Bp biepIaet^i^Bou^
timüEbpbe fócoon ban ffijanclicijcft/ enbe be toclcfie
alüjt)^ in fijnen befonbeten naem getcacteett Bi^cfc met
öitbanket (0oubecnementban ^ourgonbien obec be
tcflaticban JBapencn en be^^entcalitept met 'tboojfs.
©jatfftijap fonbec ctnigBc^ntecbentiebenbc ïicoon
ban©?anchröcft.

2n Dat Die ban 33?ancïtcöcït jijn begtgpcnbe gBcBeeï
!)ct ïï anbt en (©jaeffcöap ban 2tctöop^ / om te bipben
aciibeftcoonbanBjanckciicfi/ be&albcn^ be ^teben
ban ;&t.©mac/ micncnbeSSaffée/ inplaetfebante
fffl(icnbat[)ct ©?acffcljapban1ïctl)op^fal Blijben aen
öcntloninaban g>pangirn / upt-gBenomenbe^teben
baii^tccccljc/ l&rfbnv ©anpame/ enbe anbcce plaetfen
ban 't boosf5. ©jarffdbap bic BjancftcÖcR albaec befït /
bolgcn^ afte be ©jspofiticn bie boec op gebaen pn aöes
torcü / enbe bat onbec öc pïaetfen Die ©janchcijcit occu=
mctin 't boojfs. atonbtban ?ict&opé toecben bcmcpen
öicbanïiilen enbe r<SfcIufe.

^nDatnaccbatbcfonbeclijcftgBinoemt en aefpeciR»
Kttt sijn getoeeli be piaetfen/befeten ban ©^ancficfjcft/
foo m jììeDcclanbt / al^ in't <15?acff£Bap ban 25ourgon=
picn / bfgtppenbe bele bie ©jancBrtjcfe niet en befit/ ge^
ujcft bcchïoccbt i^/üjecbcn bp geboegbt befe tooojbcn en
anOrce^tcDen/ plaetfen/ ïwileclen/f o?ten biebefetcn
300/ fr. gn plactfe of ban Bern te Douben aen bc fpecifi»
catiE / of ban alleate begcppenonbcc gttiecaletecmp=
nc^aclijch men tot nocij toe {jeeft gebaen in g?opo(itfen

uepitjcquen bieec gemaecht cn aegcöcn 3ijn actoccfi
wnbcecncenbcanbetesijbe,

In Dat in plaetfebanöun te contcnt«cn met B
©jaeffcijap ban iïolfellon/ gcltjrt men geabjnPcett Bab/
nupjetenbcccnDaec-en-bobcnbc©abcnen en plaetfen
ban öofa^ enbe Cabacque^/öic niet en caecfien aen bet
boojfs. (©jaeffcfjap/ alle oe anbece ^tebcn/iïeeDen/lga=
benen/©o?pcn/Pjocl)icn/®lec&cn/©lactfen/tccrïicft*
Beben / met alle Qunnebcpcnbentien / bie op befe hanc
ban De SÖecgm Pirenees leggen na bc sflbe ban ©lancft»
röcft / ofiuel bic gclrgenjijn op be ïiuflen ban beEee
ban be ^tcbcn ban lïofap" enbe (JTabacqueg af tcecfienbe
na be jijbc üan KoffeHon / al i^ 't foo bat fummfgc ban
boücn aefcöscben plaetfen/ ^tcben enbe JgcerliehBcben
nictenbcpenbccenüanöct (©lacffcljap ban fioffcllon/
be^ alleai niet tegBenfiacnbc p^ctenbeect ©;anclicncrt
tebeljouOen alle bfe plaetfen Die gelegöen jijn op ben
anOeren hant ban be Söccgen Pirenees, nae besgbe ban
^pangicn.

^n bat tee contrade ban bc declaratie meer - mad
bp^janelinjcfigfjebaen/ Oatmenfoiibe tDcbecom ge·
ben ban bc eéne cn be anbetc jijbe al battcc aroccupeect
(^getDecfiingtalicn/ (brfjalben^iDinacol/) 'ttoclcfte
moefie bipben acn be booi»3. iicoone ban ©janchrijcrt /
nuluccbtgDcpJctenbeect te beljouben pojto - longone
enbe intombino / mibfaabcc^ be gitcbrn/ ®o?pen/
cljienenbel.anbenbepenbetm ban be booifs. plaetfen
gelegen in Bet <Eplanbf bàn enbt op bc fónjie ban
iSofcancn.

3lnbm:©?ancïiri)cltbe boben-gemrtDe bingBen p?e.
tcnbfctt bp fojme ban toebec berceninge acn sijn Jicoon
al^ offe
baet ban gcfcBcpben Ijabben gBcbocefl / enbe al
ofbitmaecenfoubegcfcBiebcnbpbjegebaneen Beclìcl· ·
linglj in Bii« oubt recïjt enbe poffcffie / in plactfc bat alle
bc Uiiojfs. bingöcn jijn nieutoe Congucfïcn/ gljetoonncn
mciaclucliban3©apcnen/ toaecop omnictlanggectc
raifbjupthenbefo^gBcenbebrnatbepbt oan be boo2f5.
ïleeccn tuflcBen· fpjchei·^ of fBibbelact^tocctbecRlacct
ban toegen ban ben lÏoning ban ^pangicn battcc cben«
toel goebe ^^ifpofitie ijS om te tcactccen / enbe te (Inpicn
eenen goeben cn tiaflenbjebe met be l^lcoon ban ë;anlt«
ctjcfi / niib^aen befelbe te laten gijegcel öet <è;aeffcgap
banöoffellonal'taeenebatbefclüeföcoone befit in be

.ï^ebeclanbcn enbe in 't <0?aeffcöa£ban ^oucgonbfen/
maltenbe een S3efìanb ban bertig ^acen in Catalonfen
toebecomgcbenbebanbeneenehenbc anbecen Rant al
batter in àtalien geoccupeect i^ gOetocc|i/'t fébert bc ie»
fle θοίίοαε bcBouben^ enbe gecefecbeert boo; bc föroon
ban©jancitci)clt l^inaiol/ enbe ootl» cefecbercnbe bc
cecBtcn ban be |p;inccffc Margarita ban ^abopen / en
rcnuncicrenbe'trect)tbanepgt)cnbom/ bat ^pangicn
Bctft tot ?lll5aticn boo? be föroon ban »?anchc«cft enbe
toebcrom gebcnbe be .®ebec-palts am be Öepfcr cn fiet
fjijclt fullcn oojDeelcn ben felben toe
te ftomen/ bp albicn
bat ben ©jebc ban B^t: Sïtjcft 3iJncn boo}t-gengg geeft
op benfelbcntijDtbanbictiaubcitoeelilrooncn / enbe
begrnpenbe in De boojfcöjebe flTractatcn ben ï^ertogft
baniLottBeringen/ batboojt^ raechcnbe bc obetlebc
cingljebanbe «©ebangcncnbanbcccncEn anbcrefiant
enbe reflabliffcment ban be gene bic gebannen jtjn ghc:»
toeeft/ enbe ban bie aBebolgBC fullen Bebben b'eene of De
anbcrc partpe/ be betaling^ ban Bet ilontoelgcfisi goebt
banbegnfantc Doua Catharina, bebccloffïngBe ban
Don Duarte, B^t onbctBoubcn banljet ®cactact ban
Queyrafco, Bet OSoubernementban bc <6|aubunter^ eit
©altelincn / bepjetenfïcn ban b' Ifeer ban ^tnglnre Die
gcnoemt toert HcrtogB ban ^tria/ be cef!itut(ebanbe
goebcren / betten enbe lÌiecBteren / geannoteert of gge*
confifquecrttcnlafie ban be <0nbecfaten ban D'een of
D'anber fìrson De 3Iiguc tc mahen tuffcBen ben ^;ince
ban ^tolicn tot bc berfeecfieringB ban 't i^ractaet / en«
bcbat CafaUipt Bet üup^l^utua niet cn falfionnen
ballen / enbe ten laetfien ober be maniere bat be plactfe
ban (iTafalfal moeten betoaett toerben tot De bolfe enbe
ef cctibc rcjiitutie ber felber / acn brn Hertog ban JSgan»
tua fai men bolgen / enbe fjcö confo?meccn me^et gene
batgetracteerti^ gBctoeefibp De booMaenOe ©eclarait
ticn/enbc met Bet geiie begröpt enbe gearbittcc ct gijes
toeefl ban toegcn be bDo?f3. i^eercn Staten bp f)un φβε «
fcB?ift üan ben neghende 3&cccmbec ban bit 3(acc 1
646,
fonbcrtcbegtcccnnocöfionnenabmttfcirciii ban toegeii

Um


-ocr page 289-

295· Tweede Deel, van de

tifnboo?f5.ïüionina tjan ^pansicn cfnifiii bp boeoöfel
Cf bccanöeciiise/ upt-gcnomcn Ijct gccne fouDe jijn ban
nocb te iQtcn tìolflcn öofa^ / tnDc Cflöarqur^ / 't tocltΒ
iöclattn iuccDt tcc öifpofitie ban De boojfs. Igefcrn
tfn/ om nictrebEcncötcrenDen ©?cDc/ möicn ben fels
twn alleen Dacc aen quamc te öanacn ; Ijiec
bp boegcnbe
renf»jtbirl)aelbpfo?mebanfcn
abbrege banijct ïJjo:
ceöEcrnoftlicgot'iatiebanbeeene enbe anbere ISroone
in Defe tegcnuiaojöialje iCractaten ban ®?cDc / ban l)Et
cene görpaflcat ié Doe? De 3F>iccctie ban De boa
:f3. igee.
ten Staten / Uiacr banfpbefonDecchnniifrc cn meten»
jcijapörbbni/ op Dat fp öic allcji bjel cotiriörca enöe/
obcrtofglKnDr/ftoimen oojbeelen nacc Ijnnne g|jcUiaon=
löchetoij^ljrpöt/ [iocbfclebat Oc tóroone ban g>pan;
Oien beeft geattciDnecrt aen Ijnnne gintecptiOtte / enoe
i)oe berle Dateer bie ban ©?ancfittjch aen De felbc Ijeeft
afgenomen / Doe bed Difficultcpten Dat he boo
?f3.ïiroon
ban i&panoien fjeeft obertoonnen/ om te Hoincn tot
Den ©jeDe / tube Ijoebfel beletfelen bic ban ©ianehrijch
teceontcarieljeeft
bOD?t g{jeb?ac!)ti bibbenDe {junDicn
boIgens$ te geDeneften / Ijoe bat naec be declaratie ban
©?anrtiröcb / bic gclebert toecbt atn De J^erren .ïEiDDc--
latt^/ bieOefclbegabenacnbe^eeren ©lenipocentia»
cifen ban ^pangien / be felbe lieten te repliceren om öe
cïIjoibitanticbaHDcboojfs. ©cclaratie. Hllóbeboojf}.
j^eeren ^lenipotentiarifen ban De ï|ecrcn Staten be=
gonficn nu in't generaci/ nu in t particulier te foWid;
teren en te picffercn/ bat bic ban ^pangien belicben fou-
br tccebeerch aen ©jaticlirijch nocij ttoce oft Djic piaet»
fen meer/ naniemlijch/ (©icbelingeii/ 2!5ourDural)/cnDc
filljianbille / te arcoabrren ar η Catalonien een 23i (lant
ban bier garen; enOcDat inDiengfioofttoieröe bat öen
©jcbefonbcr ttufjffcl foufie gemaecöt bierben / en noci)
met I)cope ban €i)ionbillr te beboubcn : 'ttocich gl)cac=
cojbcert rnbe toc-grlatcn sijnbe bp ^pangicn / enbe sijn
cbcntoel niet gDebolgtjt be effecten ban bicrgbcltjcfte
fjDope.

© aer nae Bfjnöc be boojfs. i^mm ^Icnipotentiarifen
ban De ïgfcren Staten gbeUomen ben 17 September/
ten bupfe ban ben J^eer ((3|abe ban ^eneranba / fepben
cnöebrioofbenöcm: ijnfgcliicft^oochacn sijnemebe-
pienipotentiarifen Diebacc bp biacen/
fìaeùùt be
nipotentianfen ban ©?anchr0c[t Dun becftlacrt / enbe te
bf rfiarη göegeben babbtn bp fojme ban be le(ie en finale
Sefblutie/bat/toaer't bat bun geaccoibeert toerbe al bet
0cneB?anc&riJcfi befit in be ^aföerlanOen en SSourgon
bien/ met bct<l52aeffcbap ban fiofTellon / enbe een 25f=
fianbt ban bele Saren in Catalonien / bat fp fouben ha»
inen te flupten bet €tactaet ban ©jebe in bier- cn-ttoin;
tigupren. €nbc bacrorn refolbecrben De ïjeeren |5Icnii
potentiarifen ban bei^eeren^taten/teaet 'tbp albienöe
Itroone ban ;fepangien al ()ct felbe bJilöc accojDecen/besJ
onDer-Daegb^tegaennae (0fcnbiU{)gljc/ altbaer aI?S
ban toaren be boojfcbjebe igeeren ïDlcnipotentiarifen
ban©?ancftröch/ pmeencynDetcgcben acn foo goe»
ben torrcft.

(JBnbe beöBen 5»pangicn Bet felbe eDcfccoibccrt/
3;ijn De boo?fcb?cbe ^eeren fllentpotentiarifen ban be
feccrcnlitarenbcrtrocrifn/ enbe Daer naer toeberom
Böeficcröt met be confirmatie ban be belofte ban be
©jebe / npt-flellenbe bet €cactaet tegen alö be boojfs·
©Icnipotentiarifenban B^ancfirijch fouben tocberom
decren ban ^fenb;ugge.

jgaerbatbeboo;f3. üecren |3Ienipotentiarifen ban
33:ancltrijclt te jiËunfict gearribeert jtjn gbcbieetl / in
plaetfebanbebier en ttointigbnpren/ binnen be tbclc^
iicrnrnfoubegbcflotenbebbenbet ©ractaet/
5ijn bec=
loopenb?ie bolle Uöaenben/ enbe Dart-cn-tuffcben in
plaetfebantegbebcneene©eclacatie Confojme/ aen
betoelchemonbclingljsS gbcbacn toa^ öbcü)er|i / ban
luegbenBiancIicöcKaenDe boo?fcb?ebe dceccn JDIeni·
potentiarifen ban be l^ecren Staten/
5ijn ban Dagb
tot bagU anbere nifutoe ©eclaratien gbcmaecftt/ bcel
orootcr enbe b?eeber ali be eec(ie pjopofltien/ bie foo
bobrn maten enbe reben toaren / al^S opt gbefien Qbe·
biPcflineenigeiiEractatenbiegbcmaeclit 3ijn gbetoeefl
tuffcljen Cbüflen i^iincen :

Eerft, 25obcnbet <i5?aeffcbap ban öofellon /
tcnbmbcn Sofa^j enbe baer naec nocbbeplenfeban

Cabacque^/ enbebacc naec bebepenbintietibanani
fa^enbeCaDacque^; enbebobtn i>inatoI betftlactbtn
Die ban Bjanchrijcfi te toillen bcbouben €afnl / out!»
pjetejct ban te p?rcabetfη bat De felbe plartfe niet en fou,
De Itomen in banben ban be ^jincen ban bet ü^upë hiw
(©oflenrijcft. ""

35aet naer foo tncrbt boo? gbcijouben eene Eigttctuf,
fcbcn be t^jincen ban^talicn / in be toclthc Die ban
^pangienbebbcnbegbeconfenteert/ niib^bat DcrdJ
niet en foubc»i Itomen te becacbtcrrn bft ®ractatt bmi
©?eDe: ban bcrhlacrDe ®?ancUcDclt te betffafn/
batbe boo^fcbicbe aiigue moefle gaen boo? bet
boojf/
®ractart. i^ 't foo Dat bet Itlacc i^ / Dat om öe bo^
fcbjebcatigueretracterenenbe te maecRen/ ban noi
ben fouDcsijnbcu ttjöt ban fe^ jlEaenben enbe ιη{«·
alfoo geene HSinifler^ ban ^taliën / niet mccc ntó
ban^pangien/ be 3in(iructie bacc toe ban nooDt m
bebbcn.

llier op gbebolgbt be p?ctcn(ïe ban be libertept/ of
relajcatie ban
Don Duarte, enbe nabcmael baer toe n[.
bonDcn3ijnbebfte]cpeDicnt bp ©janeftrijcit abcappio,
beert/ cnöc toojbt felbe niet geabmitteert ©p eenaii;
beren liant toierbt mentie gbemaecftt ban be pjetenjie
banbctfêoutoelöcft^goebtbanbe infante
DouaCi-
tharina. oUnbe bcbbeuDe bc tiroone ban ^pangicngljfi
confenteert/ batbet©?occ^ bacrop bangcnöc / tnHc
jet tóoningbcöcfi ban .ènprl^ fouDr torcDcn geflcliit in
janDcnbanbjrembeiircbtcriS/ aengffJen De facclicin
quefiie / te toeten / bc affignatie ban 't boojf;. |ou.
toelijcft^goeDttDa^ gclegbcn in bet ItoningbrijclJ bm
j^aprl^ / toilbe be «toone ban ©jancftrgcit nocmit
betïecOtct^/ te toeten / Devote ban Softirn ; €nbe
nacc Dcfe «ilfctle / in bc toclcfte ^pangien ooclt con<
fentercbc / epfcbte ©?ancftrjjcft bojge tot bcrfeecfteting
ban batter gbeaccojbcert foube jijn / enbe brbbcntif
^pangirn bet felbc oocR gbeaccojDcert / bp albicn öt
boo?f3.Öota bet felbc nuani gotbt te binben: ^ιοοηι
beeft (Ïcb^jancRröcn cbcntoel baer mebe niet gljfcoiii
tenteert / nocb met bet gdoof bat mebe b^engOt to
Cractaten/ al^toaec op rufien faicfien ban mectDct
impojtantie al^ bet booifj.ïloutodijcïtsJgoebt, ©are
nacrtoicrbe boi·; obetjouben etne imaginaire pjetcnPi
ban be ©eere ban ?ingelHcc / ben toelclten niet en bont
ben jSaem nocb beJi^apenen/ nocb en i^ öan 'tblotiit
ban De hertogen ban ïltria/ enDe pjctenbcctt nocBtflit#
tf bebbcn bc?lctten Diegelaten bebbcn be geene DieoDf
boEctbebbenbenboo?f5..i>aem/ JBapenen/ enöclljn
banbetSSlofbtban be boo?f5.ï>ertogben: De toticfie
3Cf tien niet en 3rjn gbefonbeert / enbe toerDen g^fititm!
teer.' upt faecftcn bic gcfcfjiebt 30η meer al^ ober Defioip
berbtcn'tfcfligb3iaten/ febettben toelchcn tptjdn
gemaeclit getoecd De Cractaten foo bati ©jeöe ai^ 23''
(lanbt/ te toeten / fjct ®ractact ban USabjID/ €a·
mericR/ 25omp/ .iSice/ Crcfpp/ ©ancele^ / Cani=
bKfi5/ enbc©ccbin/ fonDerbat in De felbe mentii li
gbcmacchtbanDeboojfj. pjctenfie/ niettegbcnflacntit
batter bcele anbere ban minDere conDitien stjn begteptn
cnDe acfprcificcert in De boojfs- (üractaten.

25obenbicn beeft ©?ancaciiclt infiantie gcbaeil/ oP
bat ben ®?incc ban €fpfnop / ben üectogb ban Soi»
nouille/ «l5?abcban<i2gmonDt/ enbe anbere milïiaöifle
(©nbecfaten / bcfcbulDigbt ban ben Koning ban|)p£it"
gien/ be toclcfie Dun bertrocfien bebben in
ffijancRrijclt/
toeöer foube gcficlt tocrben in bunnc goebecfn/eittn/tn
Dignitcpten.

Ten Jeften, pjctcnbctrbc bc Iftroon ban BjaticBt^cfi/
Dat men foube obfcrbeecen bet iCractact ban Que?
rafco, al boe tod bie ban ^panqien bacc niet en ÖW
ober-gdtomen/ enbe bat ©jancftctjcft toebrromfouiw
heercn in fijne 0UÖC5IIIjantic/ cnDebat ba» fouDcW
bcpt gbeaccojbcert toojbcn ban paffagirn in be ïanöcn
banbe<0?aubuntec^/ alle bet todche öebbenDc bun ex
fuper abundant! gbeacco?bmt gbetocepbp ^pnnBifH/
inber maniere geallegeert/ in bft <i5b£fcb?jf«
negenbebeferjuaaenbt: 'ttoelcft ginfionbt bettewP^'

ten. «gbentoel en toilt be llttóone bàn ©jancftrp "fit
aenbaerben bc booïfs- fojme/ enbe ftomfle te bcranowe»
in ccw anbtrc/ bp be toelcRe aen ben üfrtoflö bun

IBanttta


-ocr page 290-

Nederlandfchc Vrede - handel ingh. 289

manttia fpn"· ©«anteccDe / afneemt Dra cmÌBlJf"
troofl / Dif Dell fian biptjcn om ficl) tc behlaaöen nbcc
'talicftictoacc infjp fouöc feonnen QtjcintercflTefCt 3t)n
fiiniicn öcn rijt ban ccngacr >iafc Dctonclufiebanbct
fficacraff/cnöc omöatöitfouöe Bonnen oeccmcDiceci
tacocn Dp miDDcl Dan Bjicntfcijap / fonbec Datöen
hoojft tctrofllj ficÖ marl) bebclpen met DeH^apenen.
©ao'foo üccie racciu De (6?aiibuntfr^ enöc ©aIteH=
wi// Djancficgclt Difponeettban De felüefonöecbate
lUftücntif/fpne macljt / noci) lafl ban ljun te Hebben/
rocföctcnöe DaccinopDefelöe maniccc ! oDdÖchÖEt
nube Oocn inöe face hen enbe 3|ntecc(len ban fijn ep»
,cti©ajTaltnenöe «©nbecjaten / fieercnöe enbe toen.
hmbraileöeStcactaten DicgemawUt tiebbenOeaSiaUi·
btinttré enne ©altelinen obec bun ©oubecnement enDe
(Commercie / ü)aei-toefpaI^b?pe©dchenÖelibectcpt
ncljaötDcbbfnnaömi beliefte / al^nict DeprnDecenOc
baii b'ff 11 of D'anDece tótoone.

boo^f; i^recen ^lenipocentiatifen ban be ]@e(cen
porrli ftilIcnoDchocöientSDn te oeDenchen / Dat in't

frii'Ecct gctoecfi ban bjegcn De Itonine ban ^paanicn/
til giicraciaScftantit met ©janchcijcfi/ in alle plaetfen
twrc fic.f) fiillen ccuconicecen / enDe bebinDen De ϊ©βί
liciirii lian ö'ecn enöe D'anDece firoone / enDe Dat booj
Kiicii termijn ban een, twee, dtie, vier, vijf, of les gja^
tm/ItitcnDcinDcüipetoiIteban©?anchcöcft / omfoo
Ijctltemeerte facilitcren Ijetfecouri fjct torlche ban
nooDcn (jecft De öepubltjcïte ban ©enetien / teflöen^
bcnffiurcU. <2nDe naec Dat Dit eppeDient niet eni^
flciüfcfi / fteeft De ïlcoone ban ^pagnien aen De «to^
ninpncÖcsfntebauBjanciirijch / gepjefenteectöet
arbitiium , enDe jaiMDDelaet^ te toiUen jijn ban öet
Êcattiitt met alle De belciftljepr / enDe acten ban een-
hoiiaialjc affectie Die men foiiDe ftonnen bectoaebten/ De
lutlchenocbtan^ntctarnbecEt enjgn getoeefl / mate
ncctfufcert onDfc hlaec pjetept ban mifbecttoutoen.
000? al brt toeltfe pioccDeren ban i&pagnien enDe
0!aiirhri)tli, foo Different D'cene ban D'anDete 5 tfi raeec
aiziijDcuiet alleen te ftennen / niaecoocfi tebecRon=
tlgcn enöcmanifefieceu aenOegantfcfjeJBeecelt/ aen
iBifincn moet bcttotjten Defiojtingc banöct «CbJiflin
Sóloct / D00Ì ÖEt uptflel tnbe bdetfel ban De ©jcDe/foo
gllctotnftbtbanDe acme<©emecnte / 'tfcDett foobcel
gaten / fucBtmbe onDet De flabecnpen ban Dr calami^
ttprcn enDe mifecien/Die met fieb biengt eene foo lange
cnüe te^Dc «!^o;loge ; enDe in gebolge ban De gclrgent^
bcptDicmen fooDielttoil^ b^cft Befpeni:tinDe<©ppoflr
timmcBjancUrjjtli Doet tegen Den ©jeDe / niet alleen
tulTdjcn ^pagnienenDe ijun / maec oocfttuffcfjcn De

lurt mtcc te atbepùen / enbe ficb te becmoepcn obec een
onii-ccfttc iiinhomen ; nocb ober öefolutien bangen^
be Qcnbetoille ban anbere / in ecne faecfte ban foo
DcootEimpojtantieenDeconfequentie: cnDeopDetoelc·
hcbe iftcoone ban^èpagnien / naec Datfe gcgbebcn
ÖccftacnDe^etcen Staten alle foojte ban fatigfactie/
etrcfoibcect beeft De facche tc laten loopen / enDe De fel»

ren pjetp^ epnbe te gebcn op be ecne of be anbece ma«
mere.

^^Efcbobenflacnbe pjopofïtie met bet boojfcbjeben
bOfC op obibolgbbe alfoo genaemt wraeracbtich Vcrhael
^bu^ obrrgbelebcct 3ifnbe ; ^00 toacen eenigbe bon De
^dccommitteecbe ban gbeboelen men beboojbe aen be
boojfcöicbe ï^ljilippc Ie Uo» foo 'tceneal^ 't anbece
mröEtomtegcben / booj Dien boo? befen meecmael^
®apofthiatet ooch gecefolbccct nicmanbtbanbefóo»
ninop bau gipaignen^ toegben ftoomenbete b<wrcn/
(Oüflljrft oorh 'tfebect ben Canccliec Peckius ?lnno
jöii.nicmant geboojt toa^ getoeefl) maec allei teber=
m^nnaer IBunfiec.

®an baec ban cappojt gebaen 3ijnbe / foo beeft ben
>· 4anuw|j be i^ecc ban ber Creile ter ©ecBabccinge

ban öaec J^oog JKog. boo? geDjagen bat ^r. gaerquei
Craich in Oen naem cnbe bantoegljenpiiilippeleSoci
lacere ban iïabrl^ öem ^rece ban Dec€iipcllcDaOOc
becbantreptht frechccfröjiftcnjch cnDc btfIootcn.ïI3ea
motiael
't toelclt Den boo?f5 JDbilippe Ie fìop Den 7 Defec
aengenonicn DaDDc onDec t)em ;|cec ban Dcc Capelle
bet boo;f3 Jüemoiiael ald cocü De papireen Die De
meec genormoe l^rcr Ie Hop Den
7 Defec boojnoemt aen
De Jleccen baec Ι^ο. jBog. famcnrlijche <©eDcpweecDc
bab obctgclcbert/ tre a^crgaDctinge ban bare l|o. JBo.
gceaebcttfcrt gep)cfrntcrrt. ÖnDc brcbolgen^geDell·
bjeert jijnöc of tnrn De boojfj ^apiecen foiioe lefen/beb»
ben baec ^o. 4l3o. goet gcbonDen en beeftaen /bat mei»
't boo?f3 jffiemoriael al^ ooeh De boojfj ï>apiecen fouöt
openen enbe becboigen^ tre ©ccgaOetingbt laten lcfen/
gelijtfigefeijiebc / enOei^Daec naec toegeflaen enbe ge·
conftntcect aen De Hceren ©ebeputcecDe ban toegben
be ]^;obtntie ban Üollant in baec i^o. Mog. BergaDe^
tinge bat De felbe bet boojfsJHdemociael / al^oochbe
boojfs J^apiecf η in originali fonbrn obec nemen om aen
. be ileecen oec felbe c ïpjinripa'en trgen tooo?big ^taet^
gbebjp^ bicgaDetttoelenbe Defen narmiDDagb gecom·
municeect te too?öcn/'t torltUfp aengenomen hebben
te boen cnbe tegen fr^upccn De^ abont^biebrc te b;cns
gcn/tn baec fêo. JBog. ©fcgabccinae ( Die Oaec teficnji
bp Den anDecen homen fouDe.

'^^bont^ bcbben beHeecen^rbeputeecbc banbie*
genbe ^jobintie van ü^olIanDt tee ©rcgabccinge ban
baec toog iöog.tDebec gebjacbtbrt alfoogbenaemDe
waerachtigh Vei hiel fampt üföemocie enDe anbece èa<
piecen biec boo?gemelt / enDe Dien mojgen ter ©eega»
oecmgeselefeM/cntJcaen be liccccn ^tatcn ban De 00«
gemette ^jobintie ban {foliant biennaemiboagbboo}
gelefen ; enDe becbolgeng bp be cerpectibe ©iobintien op
beboojfs fincRen geOtUbeceert enDe opennigOe ban bec
felbec cefpcctibe aböpfen geDarn jijnDe ; goet oebon»
Den enDe becfiaen tebecfoechen enbe Committeren be
igccren25|oniUöo?flcnDeIl3immcnum om Dienabont
benilnbout ban Betmeec genoembEjuScmociaclenbe
Papieren fommieclijch enbe monbelinge
te communi-
ceren aen fijn Jgoogbept/ 'ttoelcftbe fflbe&cecenbaec
ïêo. ieog.öebcputcecben Haenbe ©ergabecinge i)eli=·
ben gebaen eiiDe oocl» bp cappojt ingebjacflt / baec 00
gecefolbccct ίβ Dal aen fpne il&oocbgemeltc J^oogbepc
Coppe ban bet meecgenoemDe ifficmociafl/ ©apiccen
cnbe ban CceDentie ban Cafiel öoDiiaoop
be
boo?f5©ecce©bilippÊieöop / fonbcìuccbenbecBanbt.
tepcUt/oocU 5ijn becfocbt enbe geantbotifeect be föcccen
banDeci^olchenDebanbecSöeecfie/ geltìcR officie ban
Communnicatfe birn abonbc te boen aen ben

©nbetfóten banbe ©jobintien ban ^ebeclanbt Die on» | Servient cFtcaoabinaci^ ?imbaffaDeHC ban BiancRcpcS

bccbe3uri^bictie5önbanbefloninBbban5>pagnim/ met Deffeing om baec naec acnfpn<S)cccIIent<e/ geincft

tnt)cbei)oojf3©eectnfttat£n: j^eti^ceDcn/cecbtbrec» oocK aen De ©eeccn ©ienipotentiacifrn tot ji^unfta:

bifl/ja ©bligaticn te infifïeecen / op bat fonDcc meecDec Coppe ban alle^ te fubminiflcercn om baer ©0. JEog.

uptjlcl op biecgeltjclte €>ppofitien/al^ boo?f3 i^/Dat ban ten fpoeDigflen becicbt te laten torfiomrn banbe rechte

tergen be i^eecen ^taten gegcbcn biecbe eene Definitie gefcbapcnbrpt ban ben inbont ban bet booifs ©apiec.

br/cnbrinbcpenbenteïiefolutie / alfoo bet ccDelijcft a©pDec^Öebben tJaerio. JBog. gerefolbcettbat aen

bei^iobintien foube toerben obegeben Coppe ban bet
meer gcmelte laSemoriael/ ®apiec cnbe 25?lcf ban ccc=·
bcntie cefpcctibe / cnbe sfln gbcnomineect beHceren
Huygcns, Wimmenum, Veth, van der Holck, Roorda,
Muiart, Eyben, om be boojfs Coppe te ontfangcn cnbe
bat Defelbe uptgefcb;ebentoefenbe / be principalen ou<
gcflooten fo'uben too;ben/ om be^ te betec feccect te bou»
ben; ban Hebben be üeccen ban éonant baec noopen·
bebet^ccccct bouben banbe booiftfatcfte / baec niet
berflacn te confojmccfn.

ïDaer opgcbolgti^ bat belgeec ambaffabencenbe
<{p;abe ban Servienc,boo2 cnbe aleer aubientie te nemen
bcbe boo? een €belman cjrpjefrelijcft ben ©cere
rcnbe bccfoechcn enbe becmanen batbien@f)i(>P9c Ie
£iop mocbte toerben ban bier gbebimitteert / ali! niet
gbcftomen (frpbebP) tot anbecen epnbe ali ommete

ipionncren, quade Impreifien tc geven, ende diffidentie
tuflchen Vranckrijck ende dcfen iicaec tc niaeckeoj ceni·
ge aieben ban be ©ecgabecinge ootU/infonbecbept Zec-
landt cnbe Utrecht fepDcn bat bP bolgeni öcti^afpooit
Sbebottbea toog pettc pjoponercn aengacnbe bei Öo»
nlHfli verkochte ende verpande Hccrlgckhcden eode


-ocr page 291-

290

obccfEöipbtn toat bEgntlinatitn/SllDbpfEn/iirfolutiEii/
öEn/ cnDc cattpaflEn ban Den ^taet toaren. ammcc^
is^'taöffcöietbat deil^eetcnpienipotentiacifen üanbe·
fcn^taEt frìf^atn tjaecigo. JEoa Öebben mtctmaEli
qelt laEflt bat beel tqdt^ De ^paenfeftc eecbcc al^ fp rehì
nf^ enbe tommunitatie IiabbEn ban be ^Efolutien bie
alftifc genomen
toiEtben.'tgi^ toaec: boojUie niet gaEtn
fiigEnbEfcparattn ï^anbel tuffcöcn Dcfen ^taEtenDe
^pagnicn / toa^ fuicr
εεη pjotcDuce Die niet feecIpE.
Ujcft toag: enDeOaEtom liepljp
ctldcre inaElpcrtJchcI
ban geDimiflEEtt Enbe toetlj gêtpefEn te toojDtn ; J©acc
οΙΓοο ©oHaiit in alle manieren ben ©o?Ioff mor be tpa^/
cnDe gaten fatlj alle
miööelEn enbe tocgljm bjaec booj
öc^jEDetoiertgebonbeect / foo betfionbenfp enbeani
Dcce/DatfpnbetblpfalfjiecDienfiiglj/ enbe fpn pecfoon
alljiec aengEnaem oia^/at^ ijEbbcnDE berfcIjEpben boo?-
neineBfEtDanrenenbE©?ienben(n't3lanbt/ 'i toeleft
orooteconfibentiegaf; om
toeltfte enbe anbece Con^
fiDecatitn be^&paenftöefcöeenEn topflEÏtjcfe ekttie gEs
DaentÉÖcbbenbanfpn pttfoon; enbei^ bp De gljenen
DieDe©?ebE gljebjeben enbe pberigt) begeect ftcbben/
ffEi; aengEnaem
gEbjEcfl enbe gfp?efen/tDatl)pfoomet
(jaeclgoogÖEben tot bet fclbet patticuliete fati^fattie/
cnbetotceffatiebantoPttitepttecgee / ( göEÏijtItna=
iliaEl^falVoctbEngfJEfEpt) al^tot benon Campaigne)
öflcttoe Diebanllollanbtbecfcljepben mael
bttftlaEtt
IjnDbEn nocf) gEicgEntöept / nocD gljcnEgEntÌJcpt te ijetii
6rn) geeopeceertöeefi.

^e<<&;abe ban Scrvient geeft aubiEntfEgEgabtben
13. ^lanuaty
/IjatanguEECbe met gcaote toel-fpjeeehene
liept
/ betöalenbe toat be ü&eec d'Avauxenbe tjpboo?
drie àaec alljiEC pafrEetenbe/getcacteett IjabbEn: fp^ath
bEElban be
goebegljencgemtiept ban 3d;anEhti)cl^ tot
ïiEfeni&taet/enbe
tee contratiEbanDcÏHinlitn / quabe
pjattpcfienenbeintentienbecgiparnrtöf;
Dat fp(oti)=
ten om ©janeficjjefi ban bcfEn ^tiiet te ftpateccn ; en^
De bcpbe tE beb?fegEn. ® oleEtbe op 't gunt ben 8, Sfa^
niiartj tot JHaunflec tuflcDen bc ^paenfeljc cnbE bie ban
ti£fcn5>taEttoa^gl)etepEftEnt : gaf Biet
enbebaEC een
toucljeopbe
^taetftlje ^lenfpotentiatifen. ^nblijelt
caceliteooEltCompIimEntEufElijEft aEn
be faecltenban
öe Ceur-Pahs,ban Brandenbugh.ban be Landtgracf,ban
«iibetEpjoteflantfcDe Ecben in ©uptfetilant ; toat ban
üS^ancIicijEhbooj befEibegebaEnfjabbeenbenoEf) boen
fouöe :
^e Conclufie toa^ Dat men boIg|)en^ fCtactatt
ban 't2jacc 1644· «we nactbec betbinteni^ moefic
tnarchen / om De^pagniaett te boen onbecBouben be
toeftomenbe©?ebe/of
bat men toebet geltjchelijth foube
moeten in (©ojioge ftomen tegen
f)em. ^ccfoetite Com^
roiffatifen / enbe metbefElbcUomenDcinConfetentie/
Ijeeft toebcrom gbefp^ooclten op be felbe maniete / enbe
ha eenige Communicatie obec gegeben nacc De boIgenDe
poineten.
<Be tocltheiEft mst bet abbp^ban iollanbt
oaet op gebolgt fielle ban i@oo|t tot 31Doo?t / al^ bepDe
ïtlojt begtppen enbe jponDamentrn ban be JFtanfeöe
fiifitnuen tee eenre / enbe UanQe ^tactftlje teranbete
3PDcn. iJalfecenbebetfeDrparn bifcoutfen / blaeutoe
^oeelijen^ enbe inbectiEn DtetoEbcc-;pbt^ in befctijt
D002 Den
D^uth enbe anDecfmt^ gDtmcen gljemaec&t
toiecben.

Domeynen: «Bntieülfoo Bp inbeScceabtrinacnotÖ-
fan^nict(jaiitieaöffP?oocRcti al^ ban De naunfltcfcöe
fjccftcn / enDe sfbjaeat jpnDe oft Dp ptté mccc tjaöDe
1300? te D?cngcn/OP Qcfept öaööe
neen : foo fuflmeetDcn
(j[iDatI)P fpnpafpoajt niet bol
ùeDe / cnöeDactomme
bcIjoojDc oft flmpcltjcft
gediroittcert oft naccHSunflcc
QfiEmittccitte toojacn / inacc beitiEefle^Ecommit!
tcEtöc jipDcn / Dat fp IjabtiEn BEfct)?EüEn acn Dacr
cipalEn/EllDc Dat fpne
UECfilacinar ban niet meer te heb-
ben voor te ftellen
, mocHc iUEEDEnbECfÌacn voor dien

tijdt;EnDcIjrbbcnl)ein gemaintenccrt bpDct Effictban
fpnpafpoojt. ^

(JSclijcft ΠΠ Doojgatng" in befe gtootE ï^anbcling
pinirnfEtt bibECjS toaccn / alfoo toccDeooEh bpO'EEHE
HfPjEfcn bp D'anOcCÊoelaccht/ Dat πιεη öeni alijiEC Ijct
blpbnunbeban ttjt tottijt fpnpafpoojt bEClcnflljbE:

refolüspar leTraittéde pariesamesItflit.

tesflaces Previmes audtt Bey Cetholique, il fàudroit ju
moins obtenir par le Traitté qu'elles demeurent fouj
robeïflance dudit: Roy en eftat de nc donner point de ja.
loufie,fansquoyil feroit mal-aifédcjoüirde lapaixivee
feurete ny avec mcfnage.

Neantmoins leurs Majeflés pour oiler l'opinion qu'oa
pourroit prendre fans fondement qu'elles Vercillentdif·
ferer la concluiion du Traitté, fe contentcr a de faire re.
marquer cc qui eftcontenu cy-deflus, afin, qu'on neleur
puiiTepas imputer à 1'advenirde n'avolrpas preveulej
inconveniens qui psuvent arrivar faute del'obtenir, &
den'en avoir pas advertià tempt fes alliez, feremettant
entieremenc pour la refolution qu'on y devra prendre
àia prudence de Mefleigneurs les Eftats à laquelle leur
Majefté feconformerontvolontiers pour ceregardi s'i!
eft pourveu fuffifatnment d'allieurs a 1'entiere feuretédu
traitté , puisque Ie principal butenprenantlesarmes,a
efté de fe bien afleurer une fois pour toutes controles en·
treprifes des Efpagnols & qu'en un autre temps I'on n'cn
trou veroit peut eftre pas la conjundlure fi favorable qu' à
prefent.

Lesprecautions que lears IVIajeftés jugent abfolument
necelTaires & doncelles croyent qu'on ne fedoits point
départir,font les fuivantes.^

Qu,'ayant efié convenu par l'Artide 8, duTraittéde
quarante quatre, Ie Roy & Meffieurs les Eftats donne-
roient relpeftivemcntordreà leurs PJenipotentiaires de
conti ibuer tout ce qui pourra fervir a la fcureté duTrait·
té qui interviendra à Munfter , & d'avifer enfembleaui
moyens d'afleurer la tranquillité publique,
S<. les Pieni-
potentiairesdefdits Seigneurs les Eftats ayans déclaréde
n'eftre pas authorifeZ pour convenir de ce que deffus, il
doit eftre de nouveau accordé que touc ce qiil pourroit
avoir efté ei-devant Traitté, convenu, &figné,foit[»t
les Plenipotcntiaires de fa Majefté ou foitparceux de
Mefiieurs les Eftats avec les Plenipotcntiaires d'Efpï·
gne,demeurera nul, &ne po urrà avoir
effêt que lors que
les deux traittez entre la France & les Provinces Uniei
feront faits & fignez conjoinöement 6e en mefme
temps avec l'Efpagne.

Qu'en confcquence de ce que deiTus pour remedicr
auxmauvais eftèts &au grand efclat qu'a produit en
dive/s lieux Ie procédé det Plenipotcntiaires de Mef-
fieurs les Eftats du 8. dece mois , qui a
donnélecccut
aux ennemis de fe retirer entieremenc de la Negociation
avec la France , au lieu qu'unpcu
de patience euflpea
terminer les deux traittez en mefme temps , ilferaftit
un
defaveu formel par Meffieurs les Eftats de tout ce
qui a efté fait & accordé par leurs Plenipotentiairesau
prejudicedesordresreïterésdeMeilieurs les Eftats, de>
inftancesqui leur ont efté faites par ccux de Franco &
diiFerer pour quelque temps lafignaturc de leurs arti"
des, &par confequent tout cc qui cftfaitauprejudice
des traittez d'alliance qui portent en termes expr®
querim ne fera fait qne eonjohtement <è'd'm communvuc
fentemevtté'qutl'nn de aUtezJera thligédifureeotr q****
Hen ierarequis par Vautre.
 i

ΠΙ. 1

Que les hoftilitez feront continuées contre kïEfp»-

gnoli

Tweede Deel, van dc

L

E Roy & Ia Reyne Regente PaMere ayant toùjouti
creu,que Je point Ie plus important de teute la iNe-
godition avecl'Efpagne, eftdebien pourvoiral)
feuretédu Traitté,qui fera fait avec elle oonjoindtenicnt
parlaFrancc &:parMefl]eurs Ie» Eftats,on met premie,
renient en confideration fi on ne doit pas infifter Vive-
ment que les
EJpagtiols fi retirement 'des Ffovincet ^pi^.
ees des Fays has.Sx.
lailTent lefditcs Provinces & placesqul
fetrouventà prefent fous l'obeïiTance du RoyCatho.
lique entre les mains & fous Ie gouvernement des fubjeti
dudicRoynatifs&habitansdeldites Provinces, Jcqu,
les Eftats dudic pays fe rendent cautions du Traité,
ainfy qu'ilfuftconvenu par Je Traitté de Gand, ftiten
i'année 163 4.& én celle de 1634. la Principale feuretédu
Traitté confiftant en cette retraitte& cn cettecaution,
................^ _______________pourlesraifonsqul ont efté reprefentés de vivevoixon

flifoo/fÈpbtnfp/Tp^ ^ ' quefion fedefiftedel'entreprifequlavoitené


-ocr page 292-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 24.7

enols rans intermiffion & avec la vig«ur accouRumee
■ufau'àcequela France& les Provinces Unies ayanc
1 ur entierefatisfaiaionparlestrflittce , qui ferontfaits
ZwinBerrtent . remectant au chois deidits Seigneurs
Fftats de les faire ceffer ou à la fignature des deux
rraittci OU feulemenc à Ia delivrance des Ratifica-
tions· j y,

Qu'encas, qucksEfpagnols qui ont tefmoignéjuf-

jjjiplusd'intentionde rompre l'alliance delaFran·
ce & des Provinces Unies que de faire avec alles un
traitié fincere,continuent de faire paroiftre un femblable
deffeinjles Plenipocentiaires de-faMajefté & ceux deMcf-
fieurslesEftats feronc touces les declarations & aites ne-
ceflairesj &dontles unsierontrequispar lesautres,pour
ofter aux
ennemis toute efperance de divifion)& les obli-
Ecreffedivemcntàprendre uneconduitte plusligitimc,

^ V

Que fi lefdits Plenipotentiaires 4'Efpagne pour exe-
cuterleurmauvais deflein vouloient preienter aux Ple-
nipotentiares de faMajÊfté oudeMeflieurs lesEftatsla
Rkiificationdecequi pourroit avoir eftéarreftcoupro·
iettéaveceuxavant celle de 1'autre traitté qui doiceftre
fait en mefme temps, elle ne pourra eilre acceptée ny re-
ceuël'intention &l'obligaCion dela France &ies Pro-
vinces Unies eftant denerien faire que
toitjoindmenti
icpourcéteffed: il doiceftre den. uveauconvenu , fui-
vaDClestraittez precedens , que les deux traittez que la
France & les Provinces Unies doivent faire avec l'iiipa-
inimjomffment d'un commuaconfentement. ne pour-
ront eltre faits, Conclus ny fignez qu'en meftne cemps ;
qu-kshoftilites ne pourront ceflèr qn'en mefme temps;
icquelesRatifications ne pourront eftre receucs qu'en
mefme temps, & en meme forme, de laquelle il fera pre-
Imiemenc convcnu.

VI.

Que fi apres les traittez faits, fignés, ratìfiés, êecxecu-
m,lcs Ennemis contrevlennenc aux conditions de la
paixjou de la Trévo (pendant Ic temps que ladite Tréfve
devradurer)foitqueladitecontravencion foit faitc fous
lenomouavec les armes del'Empereur , duRoyCa-
tholique , dequelquePrince de la maifon d'Auftriche,
oudequelqu'autre de leur part y adherente ou dépen-
dente,& que lefdits Ennemiïfaffent envahir , attaquer,
OUfurprendreaucunesdes places, païs, & Eftats deiquels
Ie Roy & lefdits Seigneurs Eftats feront en pofleflion à la
conclufion defdits traittez tant en vertu de la paix que de
laTréve: faMajefté & lefdits Seigneurs Eftats téront
obligez de
reprendre cenjointment les armes δε d'entrer en
ruptureouverce contreles ennemis en quelque lieu, δε
pourquelqne fujet ou preteste qu'arrive ladite contra-
vention, lans aucune diftinÖion d'Interefts, ny des en-
droits.par ouics hoftilitez poarrontavoir commencez.
Et apres que ladite rupture aura efté faite,elle fera conti-
nuée.fans qu'on puiiGTe quicter les armes, de part ny d'au-
tre jufqu'à ce que les contraventions foyent ceffées δε re-
paréc5,& par apres que Ie contenu aux articles tf, 9. δε io.
dutraitiéde lerapunauellementexecuté.

Qae 1'intention du Roy δε de MeiEeurs les Eftats e-
ftancd'obfcrverdebonnefoy Ie traitté qui fera iait avec
lEfpagne,ilfoitàccordé, quefi leRoy contrevenoitcy-
epree au traitté δε commengoit ladite rupture contre
' Empereur, ie Roy d'Efpagne, ou autre Prince de leur
niaifoD, ittaquant Ie premier, ou faifant envahir ou fur-
P'endre les places δε Eftats, qui leur appartiennent, &
aoptilsdemeureront en pofleflion par le traitté j lefdits
«igtieurs les Eftats ne feront point obligez d'y prendre
^'t ;le mefme s'entend aufly pour fa Majeftc qui ne fera
pMobligé d'entrer en rupture avec l'Empereur encas
Meffieurs les Eftats foyent les premiers à les attaquer
« a contrevenir au traitté qui fera fait.

JJ ' VIII.

iit d Aufant que fa Majefté n'aconfenty de faire une
i refveen Catalogne qu'au temps que Meflieurs lesE-
ws ne vouloient faire qu'uncTrefve aux PaysBas;
peur avoir fiij^t de 'reprendre les armes conjointemeht
eux, loK que les deux Trefves feroient finis, & que
"onvouloit faire demeurer fa Majefté dans la melme

Γ

291

refolution , apre's que Meflieurs les Eftats ont changez la
leur,elle en receveroit tres-grand prejudice: II a efté con-
venu que lefdits Seigneurs Eftats procureront efficace-
ment de concert avecfa Majefté fuivant les traittez d'al-
liance que ladite Principauté de Catalogne , δεfesde'-
pendences foient comprifes dacs la paix,Ie Roy δε leRoy
d'Efp.demeuranschacun en pofleflion detout ce qu'ils
tiennent dans lefdits païs , ou encas qu'on ne puifle pas
furmonter les difficu tez qui s'y rencontrefont, δε qu'on
foit conftraint pour avancer la conclufion du traitté de
nefairequ'uneTrefvede trente années audit païs fous
la mefme conditions que chacun y rctiendra ce qu'il
pofledeà prefent, que lefdits Seigneurs Eftats s'obhge-
ront de
recmmencer la guerre conjointanent avec la France
contre 1'Efpagne en cas qu'apres l'expiration de ladite
Trefve Ie Roy Catholque refufe de la contlnuer aux
roefmes conditions, qu'elles'en eft prefentement accor-
dée; Bien entenduque file refus vientde la part de fa
Majefté Tres chreftienne lefdits Seignéurs Eftats ne fe-
ront point obligez de reprendre les armes.

Et d'autant que Ie plus folide moyen, d'obliger les En-
nemis àobfervcr les traittez qui ferontfaits conjointe-
ment avec eux , eft de leur faire connoiftre, qu'ils n'y
peuvent jamais contrevenir , fans avoir à combattreles
forces de la France δε celles de Meflieurs les Eftats eo
mefme temps. 11 leur fera declaré en fuivant lefdits Trait-
tez y qu'il à obligation mutuelle entre ΙβΡΓβηςεδε lesPro-
vinces Unies de garantir leldits traittez δε de reprendre
conjointement les Armes contre les infraéleurs, én quel-
que lieu δε pour quelque fubjet ou pretexte qu'arrive
l'infraótion.

X.

Qup Ie Prefent Traitté fera fait fans prejudice in Inno-
vation de tous lesprccedens, qui demeureront en leur
force δε Vertu, δε leront religieufement obfervez à l'ad-
venirentousleuripoints, exceptéceux aufquels il aura
efté derogé par le prcfent.

ALfo de Koning, en de Koninginne Regento, fyn
Moeder, altijdt gelooft heeft dat het gewichtigfte
punt van degeheele handeling met Spanjen is,wel
teverforghenindefeeckerheyt van'tTrailaet, dat met
Spanjen ghemaeckt fai worden , ghefamentlijck door
Vranckrijck,en door mijn Heeren de Staten,foois'tdat
men eerft in Confideratie en bcraet itek of men niet be-
behoort levendigh t'infifteren en aen te houden dat de
Spanjaerdenfichgeheel^ck up de Ïrovintien en ÏUetfen vati
Neder/ant vertrecken
, en de gefeyde Provintien en plaet-
ien,die tegenwoordiglijck onder de gehoorfaemhey t van
deCathoIijckeKoningh ghevonden worden laten inde
handen en onder de beftieringh der Onderdanen van de
gefeyde Koningh, logeboorenen en Inwoonders der ge-
feyde Lantfchappen , en dat de Staten van'c ghefeyde
Lant fich tot borgen van 't gefeyde Traétaet ftellen, ghe-
lijck verdraghen wiert door het Traftaet van Gent, ghe·
maecktin
't^&cteenduyfentvyfhondert en Ces-en-tfmen'
//g.en gelijck het geproponeercen voorgefteitwiertin de
Conferentie van 'tjaer
eenduyfent Jes hoadert txp^e-en^
dertigh
, en in de Conferentie vm't lieififiien hendert
vier-en dertig. En
alfoo de Principalen en voornaemftc
feeckerheyt van'tTradaet in ditvertreck , enindefe
borgtocht beftaet, om dé redénen, die levendige ftem
vertoont zyn,foo acht men dat, indien menafftantvao
d'aenflagh , die beflooten wiett door het Traélaec van
'tJaer
16·^·).van door de Wapenen denghefiy de Caiholjckeù
Koning de gefeyde Plaetfen en Provintien afte nemen,
men
ten minften behoorde t'obtineren en te verwerven doot
hetTraAaet , datfyonderdeghehoorfaenvheyt vande
ghefeyde Koningh fulien blyven, in ftaet van gheén ja-
louzie te gbeven 5 fonder 'tWelck men fwarelijck de
Vrede roet feeckerheyt en tïlct fpaerfaemheyt fai kennen
genieten.

Niet te min hun Majefteyten, om de opinie en Waea
wech te nemen, die men fonder fondament Zou konhen
vatten,dat fy het bcfluyt ven het Traflaet Wilden uytftel*
len , fullen ;fich vermceghen met te doen remarquereti
en aenmercken 'tgheen hier boven begrepen is » o^
dat men hen voor 'taenftaende niet kan iroputeren en
% aentij'

/ .


-ocr page 293-

292· Tweede Deel, van de

ψ

aentìjgen dat fy niet voórfien hebban d'inconvenienten>
die aenkoomen konnen, by ghebreck van fulcks te ver-
werven,en dat
ly niet in tijds haer Bontgenootcn daer af
verwittigt hebben, fich remitterende en geheelijck over-
gevende,fo veel het befluyt aengaet, dat men daer fai ne-
men, aen de voorfichtigheyt van mijn Heeren de Staten,
naer de welcke hun iVlajeltey ten fich gaerne ten defe re-
gartl fullen confurmeren, foo men van elders genoegfa-
melijck verfocht in de volkomen feeckerheyt van 'tTrac-
taet,dewyl,in 'taentaften der Wapenen,het voornaemfte
oogmerck heeft geweeft fich eens voor al wel te verfeec
keren tegens d'acoflagen der SpanjÊerden, en dat men in
een andere tijc de conjonfture daer af fou jonftig fou vin-
deoials tegenwoordig.

De Precautien en verforgingen , die hun Majeftey-
ten abfolutelijck nootfaeckelijck achten , en daer men,
geHjck fy gelooveq j niet behoort sf te gaen, zyn de vol-
genden.

Alfoo door 't achfte artyckel van 't Traöaet, in 't Jaer
viet-en-veertig gemaeckc, verdragen is dat de Koning ec
mijn Heeren de Staten refpf.öivelijck order aen hup
Volmachtighden foudcn gevtn , van te contribueren al
't geen, 'twelck dienftigh fai konnen Zyn tot de leecker*
heytvan hetTraftaet , datteMunfter tuflchenbcyden
fai komen, en gefamentlijck t'adviferen In de middelen
vandeghemeeneruftteverfceckeren , en alfoo de Vol-
machtigdenriergeleyde Heeren Staten verklaert hebben
niet geauthorifetrc te zyn om op dit voorgheooemde te
verdragen , foo behoort men van nieuws t'accordeeren
dat al 'c geen, 't welck hier voor fou mogen getraiteert,
verdragen en geteeckent
zyn, 't zy door de Plenipoten»
riarifen van fyn Majefteyt,ofdoorde Volmachtigden van
mijn'Heeren de ötaten met de Pienipotentiarifen van
Spanjen nul eh krachteloos fai bly ven, en geen uytwerc-
kingfalkonnen hebben , danaie detweeTraólatentuf-
fchen Vranckrijck en de Vareenigde Nederlanden fullen
zyn gemaeckt,en geteccbent gefamentlijck en in een fel·
ve tijt met Spanjen.

II.

Düt, In gevolg van *t voorgaende,om t« remcdieren in
de quadc effeüen en uytwerckmgeiijen in de grootc uyt-
barftingh, die in vcrfcheyde plaetfen den handel der Vol-
maghtigden van mijn Heeren de Staten vanden achtften
defer maent voorgebracht heeft, en die aen de Vyittiden
moet gegeven worden om fich geheelijck van den handel
met Vranckrijck af tetrecken, in pIjets dat een weynigh
gcdultjde tweeTraàaren in een der fclve tijt had konnen
bcüechten, en formelijcke i/f/«</w»enafiegginghghe
maeckt ial wordendoor-mijn Heeren de Staten , van
al'rgheen , dat door hun'Volmachtighden ghedaen en
veraccordeert iï, tot prejuditie en nadeel der gereitereer-
deorderenvan mijn Heeren de Staten , der Inflantien,
die door de Pienipotentiarifen van Vranckrijck aen hen
gedaen zyn, en voor ecnige tijt uyt te ftellen de Ggnstu-
rcenteecken»rgh,van hun Artyckelen enby gevolghal
'tgeen, dat gedaen is tpt prejuditie derTraaateo van
Alliantie , die in uytgedruckte woorden meebrenghen
dat men viltsfaldneu.dangefamentlijek.enmetgemeenetoe-
fitmmhigh >
en Jat d'een der Bentgenoten verpiicht falzij»
te fckei ffen
ah kff doer d''ander daer tot verfocht Jai zyn.

11 it *

Dat de vyandelijckheyt.ghecontinuecrt fai worden te-
gen de Spanjaerden , fonder intermiflie en ophoudingh.

fulien zijn gemaeckt , ftellende in de keur der ghefeyde
Heeren Staten hen te doen fchorfTen, of in de finatnreen
teeckening der twee TraAaten, ofaUeenüjck in de leve-
ling der Ratificatien.'
. ·'! IV.

In geval de Spanjaerden, die tot hier toe meer intentie
Rebben getuyght om 't Verbont van Vranckrijck en van
de Vereenighde Nederlanden te breecken, dan met hen
een oprecht Traöaet te maecken , continueeren en
voortvaren met een ghelijck defTeyn en voornemen te
doen blijcken, foo fullen de Plenipotentiariflèn van fijn
jMajefteyt,en dcVolmachtigden van mijn Heeren de Sta-

ten alle noodighe Declaratien en Aaen,en daer toe d'coi
door d'ander verfocht wort, tedoen, om den Vyandeo
alle hoop van verdeeltheyt te benemen, en cfiFeÜivelijcj[
te verplichten tot een wettiger beleyt te nemen.

Indien de gefeyde Pienipotentiarifen van Spanjen,oto
hun quaet defTeyn uyt te voeren, aen de Volmacbtigdjn
van fijn Majefteyt,of van mijn Heeren de Staten wilden
prefenteren en aenbieden de Ratificatie van 'tgheco)
't welck met hen zou mogen zyn geerrefteertofgepro.
jeöeert en ontworpen, voor de Ratificatie van'candii
Tradtaet, die in een felve tijt gedaen moet worden, foo
fai Zy niet moghen aengenomen noch ontfanghen ^o,,
den, dewyl d'Obligatie en Verbintenis van
VraDclirijct,
en van de Vereenighde Nederlanden is , niets tedoen,
Ì3XI ghefamentlyek} en dieshal ven behoort van niegwi
verdragen te zyn, volgens de voorgaende Truöaten,dsi
de tweeTraöaten , die Vranckrijck en de VereenigiKij
Nederlanden met
Sp^r-jcnghe/amenelyck ee metihmtm
toefimittgh
behooren te maecken, niet fullen mogenge·
maeckt, geflouten, noch geteeckent worden, danig
een felve tijdt, dat de Vyantfchap niet fai mogen ophoB.
den,dan in een felve tijdt, en dp,t de Ratificitien Dia fui·
len mogen ontfangen worden, dan in een felve tijdt,en
in gelijcke forme , van dewelcke tegenwoordigblijckfi!
zyn verdragen.

VI.

Indien na liet maecken, teeckenen, ratificeren en vol-
voeren der TraÖaten de Conditiën van de Vrede,of va
deTreves (binnen de tijt,die de gefeyde Trevee faldut-
ren) overgetreden worden, 't zy dat de gheleyde oveitit·
dinggedaen wort onder dcnacm , of met de Wepenti
van den Keyfer,v8n de Catholijcke Koningh van eenijh
Voril van 't huys van Ooftenrijck , of van yeroantu·
ders die hun prty aenhangt , en daer aen dependeert, α
dat de gefeyde Vyanden doen omringen , aentafteoiof
overvallen eenigen der Plaetfen, Landen cn Staten
,iDè
welcken deKoningh de gefeyde Heeren Staten in bclit·
tiüg fullen zyn, in de btfluy tingh der gefeyde Traflitet,
fijo uyt kracht van de Vrede,als van de Treves,foo fuilai
fyn Majefteyt en de ghefeyde Heeren Staten verplidi
zyn, ghefamentlgckitter de Wapenen aen tetaflea, «oil
Openbare ruptureteghen de Vyanden te treden , iawil
plaets, of om welcke oorfaeck of fchijn de
gefeydeoTB·
treding gebeurt,fonder eenighe diitin^ie ep onderfcheit
van Intfrcfl:en,nochvan dePlaotfen,daerde vyandelijck·
heyt fai mogen zyn begonnen. En na dat de gefeyderup-
tuie fai zyn gedaen , ίυο fai fy gepontinueert en volhard
WO/den , fonder dat men van weer zydende WapcM»
lal mogen verlaten, totdatd'overtredinghen fullöio|)·
houden,engercpareertzyn, en nadat d'inhoutvip
fte.negendt, en Artijckel van'tTradlaet, in'tlid
r<i3f,gemaeckt,pun<aëlijckuytgevQcrtfalwefen.

Alfoo de intentie van de Koningh, en van mijn Hei"
ren de Staten is,bet Tra(aaet,dat met Spanjen getnaeck
fai worden,getrouwelijck t'onderhouden, foo lal wsc'
cordeert zijn, dat, indien de Koningh aamaels het Trac·
taet overtrad , en
de gheleyde rupture begon tegcodc
Keyfer,tegen de Koning van Spanjen, of tegeneenlfe^
der Vorft van hun huys , met d'eerfte aen te taften, «
met te doen aentaflen en overvallen de plaetfen en St«·
teDjdiehen toebehooren,en daer af fy
door het Traw
in befitting zyn gt bleven, de gefeyde Heeren
Staten let

en met de gewone wackerheyt, tot dat Vranckrijck en de i verplicht fullee zyn deel daer aen te nemen: hetfelrt
Vereenighde Nederlanden hun volkoome fatisfiÊtie en | wortoock verftaen voor fijn Majefteyt y dieuietw
vernoeging hebben door de Traöaten,
àio gefamntlmk \ plicht falzyninrept«reenbr€cckinghte trcden,niet«

Λ..,- „»„„„.1,. J- ,...........^ gheval dst mijn Heeren de Staten d'eerflc"

zyn in hen aen te taflen,cn 't Traflaet > dat gemM«f U
worden, over te treden,

VIIl ' ^

En alfoo fijn Majefteyt niet gheconfenteert fl^
een Treves in Catalonien te maeken, danin «tetijd^"'
mijn Heeren de Staten niet dan een "^^reves ioNed^
lant wilden maecken > om oorfaeck te hebben vetige·»·
mentlijck de Wapenen weer aen te taft«n met de ge^»
als de twee Treves fullen geeyndigtzyn j en dat,foo Pi»
fyn Majefteyt wilde doen blyven in de felve refolut^"'
dM myn Heerea de Staten de hunne verendert


-ocr page 294-

Nederlandtfche Vredc-handelingti.

lï feer groote fchade daer af ontfan?en ζου,Γοο is verdra·
X geweeftdütdcghcfeydeHeerenïtatcn krachteiijcK,
η eendragtelijck fullen procureren en bevorderen met
fijn Majefteyc, volghens de Traélaten van Verbontjdat
Ajggfcyàe Vorftendom van Catalonieii en haerdepén-
dentiein de Vrede moghen zyn begrepen j bly vende de
Koning vao Vrarickrijck , en de Koningh van Spanjen
rder in de befirting van al 't geen, dat fy houden in de ge-
fcïde Laodco : of in ghe val dat meu de fwarighedeo,die
men dwr vindt,niet kan verwinnen,en dat men gedwon-
ren
is om de fluy ting van het Traélaet te vorderen, niets
tedoen» dan te maecken een Treves van dertigh laren in
'£ gefeyde Landt, onder de felve conditiën en voorwaer-
denidif yder daer behouden fai 't geen hy tegenwordigh-
lijck belit, dat de gefeyde Heeren Staten fich verplichten
Jt Oirloih ìMer geJameMlijck te éeghuun met Vranckrijck
legen Üpanjen.in geval dat, nad'uytgang van de gefeyde
Treves, de Cathdijcke Koningh wcygert haer te conti-
nuctcn en te verlangen op de felve conditiën en voor-
wacrden, a!s fy tegenwoordiglijck veraccordeert en toe-
geilaen wort. Wel-verftaen zynde datin geval de weyge-
ling van wegen fijn Chriftelijckfte Majetteytkomt, de
jefeyde Heeren Staten niet verplicht fullen zyn de Wa-
oenen weer aen te tafteii.
^ IX.

Enalfoodekrachtighfte middel , van de Vyanden te
verplichten tot d'onderhouding der Traöaten, diegefa-
inentlijck met hen gemaeckt zyn, is hen ce doen beken-
nendatiydie nimmer moghen overtreden , fonderie
ftrijdente hebben tegen de krachten van Vranckrijck,
endegheeneo van mijn Heeren de Staten ineen felve
lijdt; foo fsl aen hen verklaert worden , volgens de ge-
feyde Traftaten , dat'er tuilchen Vranckrijck en de
Vereenighde Nederlanden' onderlinghe verplichtingh is
Vin de gbefeydeTraftaten te garanteren, entebefcher-
men, en ghefamentlijck de Wapenen weer aen te ta-
llen teghen d'infraéteurs en breeckers , in wat plaets,
en om welcke oorfaeck of fchijn dat d'infraitie en breec-
: kinggefchiet. ^

Dat het tegenwoordigh Trailaet gemaeckt fai worden
: Tonder prejuditie en nadeel, tot vernieu wingb van alle de
toorgaende Tradaten, die in hun kracht iulien bly ven,
tn religieulelijck voor 'taenftaeode gheobferveert en
viergbenomen fullen worden in alle hun punten, uyge-
fondert de geenen, die door dit tegenwordig.Traftaet ge-·
detogeert en vermindert zyn.

i'

gcrcö?ift ban tien tcec ^JmBaffabeutpervieni,
6pl)ej(^eccen ban i^ollant in^ditiecacie gcl^t jijnDe
i^beUonbcntebeflaen inttoee p^limfitaicc eiiDerhien
aiibctepjindpale potnctenbaecjopfp (jcbbengeabtfeect·
OSntldigtH Datiti DefcnfouOe toccocnüecnipt/ ten
fpnUcHeneniEUtoepoincten in conftöctatie
tDtcöengce
inaQt/mettctDelche De inficuctiebantici^Ienipotcncia·
tifettfoutie moeten toecben betmeecDett of berandcrt.

ifenttoeiDcn; Datgeenveranderinghemfouöeöjec»
iKtiBcmacchtinDe bebiufteaieblufleecDe ^ctpc&elen;
moec met allen etnfi getcacbt om op {)et fpoeblgite get
«ttnctaet ban^jibehantielmgctotccnfinad beflupttc
rooaenbjenflen.
Cnöetoat be poincten fnbe boo^fs ^ebuctte bcgceü

mnmafre|^oincten(bi betoelcBe tooiteeTept Datin bc
Öanüittnge bien» gepipulcect 7 bat to^pafliU--
öe 3lebittenbenfoaben fubbm tt batceciicn/
tnoeOt Staten banbeanbece jpoe al^ caiitimiaciffen

W^ntijb^ignbe (nbe èanöelinse on angreoectfou»
ÏJP^öffl Brfaten/ te ηιεα; befcople fdfii ban toeeaiïe
gJJJJ^J©iancftcöcit twrtflöefcpt öaecopiiiette

e«"8aet öet eerftecnte tweede l)fnti>e
/ tenbetenbetcnipnbeöooi
tah. ""toeecbe foubt fcaaben gi&ouben aHe öct gene
banöefin fttartnwtbejai.
Z'S wn ^Pagnicn toa^ gcöanbelt enbc göeteecftent
Hrf'οε / öat foo ttt f lenipotentiaciren
«<n öe ftioon ban 9|onc&ct|c6 / al|W löiniftiïi öan
büfen^taet met be ^mbafTabeuc^ ban ^pagnienge·
Itjch foube 3Qn becbjagen / εηϋε bat bp gcbolgc ban btm
bupbeli|eh foube toecben gebifabopecct be tepclteningije
baubebetsufie ICctgchclen bp be Ptnipotcntiacffeti
banbefen Ï&caetmct beJBinifieci^bau ^pagnirn ge'
bae».
SI gort gebonben bat tot anttooojbe mcecgentrf*
te i^eec ban
Servient te gemoet foube butben ge<=
bocct bat men ban biegen befenjlbtaec ban intentie bia^
opcecfìtelficit te gouben be iScactaten/maet bat bien on«
becminbett toect bccftaen/ bat be pienipotcntiacifen
ban befen ^ract tóel gabbeh gebaen / be bebaufle poin»
ten met bf5>paenfc&ejiÊinjfiecsl pjobifionelDcBteabi
luftecen enbe befelbe te onbecteecfienen om cebenctt
meecmalen boo; befen gectllegeect/ met be intentie bat
ten principale geen Airacteet met j^paignen foUbe toec·
ben gcflooten ai^ gefanientlOch met beptenipotentiaci·
fen ban be fócoon ban J^^nckcijcb.

iSoecenbe Ijet becbe poinct bp 't tbeIcBe infïantiè
toect gebaen/ bat be
Hoililitey t tegen Spagnien met ge^
lijcke vigeur ale Vüordefen (oude werden gecontinueert,
tectdttoe getCcaetaetbanl^^anc&cgcRtot optie ban
befen ^taet of be ceffatle ban JBapc ncn fonoe aenbang
nemen met Det flupten ban get fCcactaet ef tocl na bet
obecb^ngenbanDe Ratificatie ban bien
: Sl^goetge*
bonben bat geen ceffatie banl|o(ittitepten foubetoec*
ben toegefiaen tot abfoiut fiupicn ban 't Ccactaet ban
B;ebe/ enbe I)et felbe gebaen sgnOe bat al^ ban naec
ge»
Irgentbeptbonfaecben foube too;bengebelibeceectcn·
begecefolbeectof be ceffatie ban Slapenen ban bien
ti)t af p(aet# t|cbben/ban of be i^oflilitept foube toojbcn
geconttnue(ct totopgt)emcItei3attfica(ie foube toefen
obcrgeb;agt engepubliceect.

^engaenbe bet bietbe gonbenbe in effect / bat (om be
^pagniaect afte nemen alle doope ban ttoee-fpalttuf··
fcijen B?anc6cijcft enbe befen ^taet)
ronde ende duyde-
lijcke verklarmge en aden dienen te werden gedaen en·
de gepleegtjfoo van wegen de Croone van Vranckrijck
als van defer zijde ,.waerdoor de Spaeniche Minifteri
haer Concepte Hoopc van Divifie,tuflrchen Vranckrijck
ende defcn Staec mach werden a^enomen :
becfiaen

enbegoetgebonben/bat be becfocgtebecMacingejbubè
toecben toegefïaen/Donfojm be i^cactaten met Sjanch·
cijcik gemaecbt be^ getoagtnbe.

SSelangenbe get poinct / tenberenbe ten epnbe bé
Plentpotrntiacifen ban befen ^teetbanbe^paen^ijé
IBiniflet^geenQatificetic foube tobben aen te nemen
op 't gitene bat tuffcgen be felbe ban nu aen i^ gete&ent.
Mare bat belSatificatie ban torgljen Spagnien in te
brengen / foube toecben gecefufeect tee ttjbt toe/ bat be
€cactaten foo ban toegen Bianchctjrii al^ befen ^taec
totfinaelbefluptfouben toefen göeb^agöti ^^gDere:·
folbeect bat t)iec in al^ in anbece^ofnctrη foube geooigt
tooμ)en/öct geene bat opgemelte flTcactaten sijn geb^a^
genbe/ enbe bat mit^ bien ggeen Ratificatie ban ^pag·
nien foube toecben acngenomcnboo; beConcIufieban
be ]9efpectibe iCcactaten.

«t9p get 6 enbc 7 mebe biengenbe/ bat/ inggeballe na
't Hupten enbe catificccen ban 't CcactaeiTban B^bc of
Ccebe^
He Hevfcc/be Koning ban ;^^nienafeenig!}
9;in^ban 'tifup^ben of toieget foube

mogenJsefett / get felbe le^ractartguame te tonirabe·
niecenmettet fuep^necen/oftboo;getoeIt aen tetafien
eenige idaufrn beec ban bcCcooneban ^^nc&tgcH
ofti^en^taetinpoffeffiei^ / dat men in dien gevalle
foo van de zyde van Vranckrijick als van defen Staet fou-
deghehouden wefen de Wapenen te hervatten endé
opentiijck te breecken, fonder onderfcheyt van eenighe
plaetfen te ]xiaecken,en dat van de van nieuws aengevan-
gen Hofiiliteyt niet en ial moghen werden gedefìfteerc
voorendeal eer de gedane contraventie efièéUvelijclc
fai wefen gerepareert,
metbieo betffaube/ bat ingeballè
bectiptucebanl>e;{i&eban
Vranckrijck moghen begin-
nen
bat mèh bi bien gebalte tan toegben befht ^taet
niet geljouben fai toefen te
bjeecften/ & vice verfa.
na M#|epcicn ffifcoucfen lentiilcb gfjetefoibectt bac
aen meetgemelteéeec ^jaef ban
Servient op 'tboo;f|
fbb|ecttat«imtooo^ foube toetbtn gtgeten tietnabol»
genbe/tetoeet«n.

S^b 3 ta^t


-ocr page 295-

^94 Tweede t)eel, van de

Ten eerften, ©m bat be frfbc ilaeΠίη ópinfe ΐιαβώ
üe/al booten^ te teecfienen / batmenbcboojbeconfoTm
be laetfie ongeclaufuleerbe cefolutie ban (jace igo.^f'
naecbec 3|njlentteenbeboiten teboeninbe faecheiZ
'c Overquartier van GelderJandt>abfolute SouverainiteJ^
van de Meyerie van den Bofch,&c.
al^ anbccfitltó tmii
g>pacnfcbcgebcPciateect/often minfïen afte toachto
toat be cefpectibe^jobtntien baec op naecbec fouJ
ftonnencefoltecen/ bie nu baec obec tnacen briibecec»:
be/ac&tenbe bat
/ deliberante principe, alli^ bp pjoDifi,
in
Statu beboojbe te bipben.

fonbec bat benboojnoembe i^eete van NederW
bonbe begcppen bat men in 't eene gbefcb^ift be Souvl·
rainiteyt van de voornoemde Mcyerie enOe Obte;,
Itjch lilpuleecbe en bp een anbec mrt ^pangientenb.
iBch teec^enen foube bat bet gbepioponeetbe bann,
épaenfcbenopenbe be iSeligieenbe'tgebjupcft bàite
<6ee(ielgclie 4Boebecen
onghedecldeerc foude blyy;,
om baec na tuffcben ractpen te bio^en gebecibeett

Ten tweeden i bat opbet aenbouben bantu
^paenfcbe in'ttf.KIctpcl^eien noopenbe be3@e|i%
bif^e Compagnie buptenbe laetfie ojb^e^banf)»!
JI@ag. bp-geboegbttnacen bieü^ooibenanaiieioderc
flcecfienbe naec fpne opinie tot gcoot nabtei bantu'
boo;f5 Compagnie bieanbec^ op alle plaetfen/ baccimi
l^oningban ^pagnien geen jFO^ten/ Sogien/of Calie
len en babbe/ftnibe bebben mogen tcafiqueren/
cum u.
deptio confirmet tegulam in cafìbus non exceptis, &ci.
cluiio
Uoitis fit incToGo alcerius.

Ten derden ; φιη bat ben boojnoemben i^cet bün
Nederhorft becfionbe / bat menbuptenejcp^efleo;^
ban baec msog. be
reciproque beloften over 't flecb-
ten van cenighe Forten ende 't overleveren van Clm.
tres, 5cc.
iiiet en mocbten toe-(Iaen. «Enbe boelwlliiji
ttoee pofnctenin baecfelf^ban fiaagcootenggebiii
nietentsacen / bat men nocbtan^ fonbec tafl bai
niet en becmocbten te tceben / fonbeclinge betopleiiati
to- HSog baec gelaHbabbcn baec p;rcife temoet(nc(<
gulecen/naecbe^nfltuctiecnbe alle't gene bp fpcmli
aenfcbjpbinge ben foube aenbebolentoojben / 'tbielcii
baceilo. Mag. on^&pCebebabben boenfbcerentit
bebefUgen/ becfïaenbe ben boo;noembei) i^eec banN:·
derborft datmeninkleynepoinétenfoo wel,alsingroo·
te
lij η Eedc konde te buy ten gaen, enbe baeC Obct tUlit
geiegentbept ban tpben bpJ^jfenOenof^panbengit»
iangeect fonbe bonnen toojben / acbtenbe becce
't belili
baec toe geene of be minfle occafle te geben.

Ten vierden;(©m bat baec ϋο.ίΘο. Bp beboojn»
beIaetf!eo}b;e^g{)eIaflbabben/ bat aile'tabeenenKi
;bpagnifn
fuccfiive becbanbelt foube teo,>beti
fcb^ift foube baojben becbatentoebec-jpt^ geteecitcnt/
bat baecom be
fucceflive gefchrifcen geen (^Tractattncn
honben genoemt brnjben / gbeli^Et bet felbe boo^gacn^
inbemeepegefcbiiftengeöaeni^ / jgnbe contcaDittoi

bat in capite gbcfielctl}0|t: Artijckelen provifionelijci
over komen om te worden geinfereert in
'tTraüaetdï
tot Muniter ghemaeckt Tal worden, cn onbettuffcjicniü
ben tejct te feggen dit teghcnwoordigh Trtitaet «n
Vrede :
gebbenbe mebe gare i|o. JO^og. in be ope&^»^
te lactde ojbie^ onbccfcbept gemaecBt tuflcben
fucceffi-
ve gefcbjift en Traöaetjbaec be felbe 't gene met β>ραί
nienfucceffive becbanbelt
faltDojbengheichriftenneP
men/bietDcbec-ipbti geteecltent fuBentuojben. «Ei"
be'tgenein fojmeban
Traàaet foube {tonnen tuo^
gbebiagt niet al^
onder limitatie begeecen geteecitenne
bebben/ baecupt bmboojnoembcnl^eecebanNedw·
iiorftgehnfbebatb'inrentie ban bacedoogjeios.»"
iigrtbcefl be pacticuUcce fucceiEvegefchritcen Tratu-
ten te noemen. _
5&aec bp hoomenbe een fiiecfte / na fi?n grboelet^
gcoote impoitantie / batb
'fêeecen^lmbaflaOfutp»
a^;anchcbchquemen fucceffibeli|c&cn
becfoecisendtfif
Heeren Statiche met hareHandelinge ftiUe wilden fti^

totdat deF/anfche nevens de hare in ghelijckheytfouw

zijn geavanceert, bolgben^ bet 9 enbe4 Slctijcttel ban t
iCcactaetban i644.ten minflenbatbenileec Grictm
Servient bieopf^necepfena brni^agbe geccitflo^'
opf^nebefenaengaenbeteboenepiopofitie / bay
1^«· jpog. antlooo2tfoube Hebben binoomeni-

taetliftno 1Ì44. tc« obec/ïaeft banDe^ecc©?acfban
ScrvieDt()iecin'i$(i3;abenl)age gemacchc bat Dcntlo^

ηίηα en&e nterrgtjemelteileecen Staten banOcBecee·
«iflDe^eöecIanDen / RotmnùetotJBaunlìectcflupten
em i^ractaet ban / cnDe bat i^ogitgc&agte fpne
J13aie|Ïept cfctodgl)emelte$cecen Maten baecnabü
rcrtelncHöf inbirectelöcfi quamen atngetafltetoojöm
oiiùec toat pjetrpt Det ooch fouOe mogben tDcfen / boo;
i)m «oning ban ;&pagnten / booj ben nepfec ofeen^D
anDec @;mce ban 'tlfup^ ban men tw

eenecenbetcc anöecenjpbe punctuelgth foube e):ecu·
temi Bet tf.p.enDe ban 'tiScactaer be^

Slaei;^ idaf.tnelche ?llctijt&eleii men ban toegfien befen
^tart bieeft aenggenomen enbeneemt aen bn befen/iae>
iigieureltlclt t'anbetj^ouben entie botn onDetltouben/roa
kuanneecbecaiusof geiegent&eptinbe cerpectibefScac
tatm betmelr/fullen homen booj te ballen.

^^ mebc goet ggebonben batteri gemette Heet ban
Ser viene monbelinge fbtibe teecben aengefept tot facili»
tatie ban 'tgegele tueccft/en toetönemfnge ban alle om=
6iagien/ batbe^iopoolienbiemiffiiien obecbeboo?f3
geirgentiiepttotMuDfterof elbec^ moggensdngegou»
Den/niet al^ boo; pacticuliece enbe bliegenbe bifcoutrm
en moeten Vxietben aenglienomen / be mple ban tneglien
befen ^taetnoept geen anbecelSefoIutie op'tbetoufle
garantie en i^ggenomm al^ bp be boo;f3 dtcactatcn
i^becmelt.

fiaecltenbegets. tenbecénbe tenepnbe menbantoe»

oen befcn j&taet foube gebben te piocuceten bat j^et
Prinsdom van Cacalooien mette depeodencien foudeo
werden begrepen in het Traöaet van Vrede
, ofte batbe
30. ^acen ban Ccebeii in cegacb ban Catalognicn
t)oo;f3 obfcllceccfìen ^nbe/ ban toegtien bcfen ^taette
kuege foube luecbcn gcb;agt)t / bat be boojfs ^ceberï op
boocigeConbitien fouDetoecbengepjoIongcect/ of bat
men to ontflenteniffe ban bien ban tnegen befen ^taet
mecS^janchciKit tegen jbpaignien foube gebbentebje^^
ben / i^ goet ggebonben bat op 't eecfie lit ban 't boo^
cluebe poinct (tetueten bat ban kuegen befen ^taet
foube taecben gep;ocuceect bat !)et ^}in^bom ban
Cataloigne fouOe tnecben begrepen in 't Ccactaet
ban J&Kùe} tod een
centatijf foube moggen tnc^
ben grbaen / maec bat baec op niet bafi en fdtabe
tooiben gefiaen / in ca^ baec oüec bp be ^paenfcfle
3Haini(ïet# bifficultrpt foube raogöen toecben gfje.
maecltt/enbe bat Det boojfs poinct in bien gebal baet Op
foube toerben gelaten. dSnbe toat aengaet get tboeebe lit
baec bp gefept koect/ bat ingeballe bp ll^pagnien
gheen
continuatie van Trevcs nac de jojaeren ten aenfien van
Cataloignien foude konnen werden geobtineert
, bat
tnen al^ ban ban toegen befen ^taet beneffen^ 3^;anch.'
töcft tegen ^pagnien fbube
hebben tebreecken , Dat
baec tegen ^ubentiiecben gt)eb;upc&t befelbetebenen
tnöe motiben bie bp ©janchtijcft tegen befen ;6taet 5ön
Qebjupcftt getaiee^/fo toanneec men fiet 9· ettgcBel in 't
^cactaet beanno 1644· te becgeef^ focate te obtinecen.

^openbe !poincr/ten epnbe na 't flupten ban 't
4lcactaet baii ®;ebe men be ^paenfc{)e H^niflec^ fou*
be boen becfiaen/bat ban biespbe tetCEractaet niet fai
mogen toecben gecontcabenieect/ofte befelbe fullen gebc
ben te bcCtoacDten be
t'ikmen-gevo^hde Wapenen
van de Croon van Vrancbrijck ende derenSoettetoat

platfe ofte toat pjetept D'^nffcattie fonbe jön gefcfiiet ;
ll^bec^en bat bebecfoc&tebecblacinge foube toecben
geben mbaenin tecraei^ al^ be ifcactaten metJ^jencft»
^chsgn mebelqengenbe.

(iSpntel^cIt {laectonficmecenbe metget lo.enbele»
(Ie poinct tenbecenbe te epnbe get tegeniuoojbig Ccac'
taet foubt toefen fonbec pjefubtie en innobatie ban alle
boojgaenbeiScactaten/biebecfiaen foube moeten toec^
bentebipbenin {faecgegeel / om boojtaen heyligüjck
te moeten toctben geobfecbeect/uptgcfonbect in '( gbee=
nebe felbe bp'ttegen)0oo?big!) iCcactaet fiiube toefen
gebecogeect.

ept be naecbec «ctpeftelenben i8.«nbe zj. Oecemb.
enbeben8.^anuacObefe^3aet^ 1^47· geteecltent i^
te fien bat alleen be üeec
banNederborft niet gete&ent
gabbe. ceben ban fulq; geeft bp ben 11. üanuacil
1^47. afti d^et üo. Mog. obccgegeben ; siln^? ·

-ocr page 296-

Nederlandtfche' Vrede - handelmgh. Ì9 5

ttftüöfnfföe Doo? Dc^taetfcöe (ntetpofïticöaepen

^ alleen noopende de Cooqueftea toe willen ftaen.

Sfrc om te toontn Dat fp De i>tactfcöc i^fflociatic / üe^
iTn tcatneten ofteecnieafn/

Μ fn te üJeDen Vnacfη / Dat De ^tactfcbe alle öace
S Η met iipangien inocDten te&encn / al^ De ^taeti
Ay in fine DflCC acn Hellen bJÜDen / dacfy defelvenict
en hieldeD voor géconcludecrt, ten ware Vranckrijck
metSpangien in conformité van StaetfeTraftaten tnede

concludeerden, Bclijch Defi>tfletfcSe tjecfcbepDeneÖe'

frhiiftcntebooccncnonlanc); [jaDDcngeDeen/ enofìe^
Μ fp in öa^ cegacD tegen^ jèpanaieii toel Ci pjeffel^^^^
Ifn laDBen göefiipuleect enDe DeKepfecfcöegöelDcftP
fiaufilct"' waatDe banS>toeeDen cn jlBe-®|ouu)Dc
Znhr.<02abinne haec fjebben geconfenteect / Dat Daec^
fm Of öart m geen fmariaftept öeöooiDen tc

Zlicn^tn Daec in fonDec ttopffelöetotijiigen fouDen/ al^
nate De ^tactfe met bigeuc Daec op toiloen in|l|iecen.
©at Den üoojnoeniDen ©eece ban Nederhorft Decftals
Utn DccfionDe/al^ tneDe om Dat men De ]|eecen ^Smbaf»

cee
'cite
)ul

sederhorft bcm in befen allen ftacego. Mog.goetÖini·
Ofwgeecne teonDectoerpen cnbebécfelbecbebdienitóec
fiomencnbetegebooifamen. _

, «^be^iebect tedbecgabetinge ban bate ii»i).|Iàog.
"'S^'Slanuacti
1547. toa^ getepeltent G.yaiiReedé.

baaen Daecnaöeblttn pqchoefêi^ïtiban

hfc DaJtlag· DengacigennaDeCfouDenoiDonnecen/
fjolangtje HiUe fieftoo^Ocn te ffaen tot DatDcngeece
Grasfvan Servient bequamen tpDt fouöe IjebbengebaDt
(n am ^age te ftomen/ fijn pjopofitie leOoenenanfc.
iDDoitOaec optehonnenbeftomen / fonöecenöc 'tfdtie
opüciuif.?fiwicul banDe inftcHCtie/ öictecenDe;
dat
men behoorlijck regard nemen fai op het Traöaet van
den I Martii lii+f. toellte
tuoojDen pet^moeflen opere'
tiii/ ten minllen foo bfle/ Dat De beloften ban achc of
thien Dagen geDaen fané beöoo?Oen te too?Den becflaen /
entotitinueren/ tot Ijace J|o. |©og. op De ï^iopofitie
bai
Den ü^eec Graef van Servient fouDen Ijcbben gece»
fdoccct / te meec om bat De eecen HlmbaflaDeuci ban
Siancl^ttjch foo fecieu^ met pbecige ceüenen/üitenDeld'
iiffmecctiingcn/ cn epnbeUJchmeifcöjiftelflche öooge
piotcilcn en contefiatien geDuecigb Daecom acngielDettj
oi^te Datincn eene banDe tiooinaemDeanDececonDitien
tciDE0ctBllöebjengen/ bechlacenDcDatöetcefup^ban
bini Ijaec Pcecftcn fouöe tot een fpot bp De pubIpcBe JBi·
niHfci ban
alle Cfeifien potentaten Daec becgaDecDt/

ΙΠμΐΙ^ UUII Ulic. T^M^-VWMKV·· VMW

tn tot ctn untlacbinge ban fiate ©paiiDen ( bp Deboe
fpaltpb^acootelijcjcgecoemt baöDen ban Dcc fi>tact
ttoiiüje/alUantte/ enbafien bant) fuïlenüe Baec befc^„.
Diif 11
ban iHfractie Dee litcactaten en b^eecfecn ban 'tpa
blijcfte taoojDt/ Daec ban fp fouDen moeten becanttoooj^
Dm / al^geen laft bebbenae / in co^ fp baec foo een faeD>
licconfci?niDe®cactaten/ quamentebecfofcften/ bat
fP'tfclüefouaentDepgcccn/ feggenDe/ ijaectebetfécc
iKctn/ mQten baec Ho- lHog. baec fupecieucenbaec
bliliche begeetten beftenbt toacen/ Dat De felbe geen
fmacigljcpc maechen fouDen Die toe te fiaen / Dat fp Dee»
Ijalum ijaec met een foo gtoote faeclte niet en beboojDen
te beftuacen/ iiiaec upt meecDec onbeplen gefcbapen
toactntcontfiaen.

&m alle bieicbe ceDenen be boo^oenlDe fóeecuan
Nederhorft (bfe De felbe ten meeften oeele boonüne opi«
nie QDcfcpbt enDe ten Deele om De &o;tbept Dr^ tQt^ met
Decftl bonnen feggen) (ïoacicbept gemaeclit Beeft te tcec·
henen/ nuec becfiaen/ Dat men baeci^o. JSdog.alle
'tflene boojfj (g/ nae Denaechte toaecöept fouDe obec
ft!)lt?ben/ om Dee felbec cefolutien Die| aengaenbe te
betliaen/ enbeniette&bnnenbegcppen/ DatDoo^Defe
teheninge DefaecHegeaïanceect/ maecbeleeecoccaffe
tot ccculement gegeüen fouDe tbecDen; enbe Datbooj
^ felbe De IganDeiingbe in ^upDtfeblanDt becbaeft / en
oaet boo} otcafïe ghegeben fouDe ttioiDen
DacbeBran-
denburghfche, Paltfche, Heffen, Caflélfchc ende Pro-
KftantCche faecken,
Daec toebe©eecertffcanfcbe?tm.
bapto baec feec geneaen toonben/ niet naec toinfcB
«Ptbjiienmocbten.

SecIanDt ingebjacbt bact abbili «tb; con^DecatiIen op
De tecchrningein Dcfe maniece.

Ho. Mog. Heeren.

DO«n dat het ftuck vande RelegieofteGodtsJieafiii
*-'een poinà van Confdentie, en dat de Heereu Sta-
ten s'Landts ende Graeffelickheyt van Zeclandt onfe
Piindpalen in. hun gemoet overtuyght tij η, dat de Re-
formeerde. Religie foo ende als de felveind'epublycke
Kercken defer Landen gheleert werdt, ende waer van
hae)· Ed. Mog. profeffie zijn.doen, is de faligbmaecken-
de waerheyt Godts > ende da.t de felveuyc dat refpeA al-
leen by kile Chtiftelicke Overheden > on-aisDgcfienecni^
ge andere contrarie menfchelijckuonfideratien met alle
mogelijcke mjildelen gehtnthaefe,^epfomoveert, endè
voor alle indrachten geconfervücrt moet worden; Soo
is boven dien in haer Ed. Mog· als poiiticque Regenten
dit gevoelen ingeplandt, ende door de experientie diep
geworrelt, dat de voorfz
gerffirmeerde Religie iede Ziele
van dtpen Staet, het fandament waer op defe thriffante Re-
puUicfue is gegrant,, ende den primipatlfien > jaeeeuige»
handt, watr tnede de refpeSive Proviatie», tot eeiuge'
meene Staetsgewijfe Regierinee met den andere» tljvemgè^
unieert,
ende dat daerom ioo haett haer Ed. Mog. koi.
meovte (ien, dat men de voóriz waere gereformeerde
Religie met hetgeebedaervaa depeadeert, minder als
wel voor defen begint te eftimerca> en met namen in
coniideratie is nemende daer over eenighiewpwewiwi,
moderatie ofte difpe»fatie te willen admitteren, dat baer
Ed. Mog. 't felve niec anders konnen op nemen ende ap-
rehenderen als dat daer door het
paÙadium van den
icaet ende daer mede Godts zegen fai worden vervoert,
de fondamenten van de Republycqne ondermyndt ,
ende den bandtyande (Jnieios gemaeckc,endat wy alfoo
felfs fullen contribueren en den wegh banco (otden on-
dergangh beyde vtnde
Religie en Politie.

De wy Ie dan, Ho. Mog. Heeren j Önfe vootfzHee-
ren Principalen in erveringhe zijn komende , dat hcE
Traflaet van Vrede tüflchen defen Sraet ende Spaogieà
niet is ontbreeckende als het Auck vande Religie mét
het gene daer van dependeertin ende onder dcMeyerié
van den
Ήο/ώ. Baronoie van Breda» Marquizaet vati
Bergen epZom» Landt yaa Kityci, ^é. ende dat by
eenige werdt gemeynt dat hiér over een redelick tempe-
rament foude konnen ende behooren të werden eevon^
den, alszynde anders te verwachten, dat, gheajckdè
brieven vande 14eeren Extraordinaris Ambadfadeur*
ende Plenipotentiarifen van defen Sctet van den ecifrf es
twintighfien December Mie» fiteHveertigh.zijti
mede brengende, het Vreede Traéhet hier opalleene
foude werden afgebroocken. ,

Soo hebben onfe Heeren principalen niet konnen of-
te mogen ledigh ftaen uwe Ho* Mog. te ghemoet te voe-
ren, dat haer Ed. Mog. foo feer als eenige andere Pro·
vincie gantfch geerne fagen dat van defe langwylige Tra-
diaten ende Handelinge tot Muniler eenmael een eyndé
wierdegemaeckt ende de faecken gebracht en gedirigecrc
tot eengpet beiluyt vaneen ver^eckertChriftelijdcea
eerlijckTraàaet van Vrede.

Doch dat haer Edele Mogénde in hiin ghemoet niet
konnen befeffen ofMveritaen, datfoodanigen Traàaec
kan ofte behoorde ghevonden té werden, vande gere.
formeerde Religie u te geèn^endeergens,waer,ende on-
der wat pretext hec fotide moghen zijn, depublycqu^
exercitie van de Roomfche fuperftitien te permitteren.

Ende daerom hebben hare Ê Jele Mogende met den
aéhvanck .van de Munfterfche Vreèdene .dcliberatieh é
het vaft ftellen van hëtvoorfchrévePoinCTvaii de Reli-
gie, foo in flls nae de Handelingen van Vrede met deó
hoogden ernftgeurgeert code daer by toe den eyndëtóö
geperfiiiecrt.

Wy fuileh ù Ho. Mog. niet vervelen met alhier inHeC


-ocr page 297-

296· Tweede Deel, van de

den van de Onie ghedane beloften cnde verklaringen tot
obfervantie ende executievandevoorfzPiaccaten, dat
onfe Heeren principalen nlec kennen befefFen ofte
eenighfints verilaen, boe ende wat indeminfteconfi-
deratie kan werden ghcnomen dat by de tegenwoordige
Vrede-Handelinghe ioude werden over ghege ven ende
by den Vyandt by formeel Traitaec bedongen > het gene
met de vooriz maximen ende Placcaten van 'cLant ende
de voorverbaelde beloften van alle de Provinden (oo di-
rcöelijck is ftrydende.

Ende met namen tegen dehandtbavinge endetnanu·
tentie vande voor-ghenoemde Gereformeerde Religie >
welck, hier in niet alleenlijck beftaet dat de exercitie
vandefelvenietdire^H|ck werde belet, ghetutbeertj
ofte bekommert, tnïet infonderheyt dit men forghe
draghe ende vigilere dat alle andere
StSlen j die als een
enkruyt ende tontagie dc vooriz Gereformeerde Religie
eyndelijck fouden komen teonderdrucken, infeöeren,
ende bederven, werden onderhouden, ende ter con-
trarie niet gefupporteert j gefavorifeert, ende metpu-
blijcque authoriteyt ghelijck als in collateraliteyt met
de Gereformeerde Religie gefteldt: 't welck ineeniger
toaten ghefchiedende, niet anders te verwachten is, dan
dat ghelijck ais nu de Paus-gefinde met trappen gaende
vande vryheyt van confcientic, die men hun niet rti wil
ontrecken, hoewel onfe Religie fulcx niet alomme kan
genieten, tot foo merckelijckeconniventie ende licentie
in 'tftuck vande ghenoeghfaem vrye en openbare exer-
citie van hunne luperftitien zijn gekoomen, dat alloo
het
voorfz temperament inghewillight endedaer bey de
Religien in gelijckheyt cnde van eender faveur gefteldt
zijnde eyndelijck verder fai werden gegaen tot oppreflie
van den otaet ende Relige.

Ten anderen konnen onfe Heeren principalen niet
verftaen, aengefien by uwe Ho. Mog. na ferieosonder-
foeckende meenighvuldigedeliberatientot meer-malen
vaft is gefteldt ende inde conferentientotr/'/iwr^émec
grondighe redenen, daer op wy ons alhier niet lullen
extenderen, ftaende is gehouden dat de
Meyerie van den
Bofih met de Stadt is gereduceert, ende voorts notoyr en
indifputabel is, dat de Souverainiteyt vandeBaronnre
vun Breda J MirqaiziCtvaa BergenβρZoem, Landt van
Kuyck, aen defan Stadt behoort, met wat fondament de
Spaenfche eenige difpofitie over den uytterlijcken ftaet
vande Relige» zijnde ende eene vande eflentieelfte dee-
len van Souverainiteyt ) fich konnen ofte willen aecma-
tigen, immers daer over aen defen Staet regel ofte wet
prefcriberen.

Ende kan hier uyt niet anders werden beflooten, dan
dat den Koninck van Spangien nietgemeynt i», de Sou-
verainiteyt over de voorfz Quartieren ter goeder trou
wen in 'tgeheel abfolutelijck ende voor altoos te quiteren,
inacr door foodanigen verdragh ofte ftipulatie, daer over
eene dependentie van verre inficht > rtflexie ende con-
fequentien te referveeren.

Ende wie weet, of men hier neer oock niet fai derven
fuftineren, dat den Koninck van Spangien inet geen
andere intentie de Geünieerde Provinciën (waertoehy
raeynt fo veel recht te hebben als tot de Meyerie van den
Bo/ch ende de andere voorverhaelde Qaartieren) voor
Vrye en Souveraine Landen heeft erkent, als mede op
foodanigen voet en conditie, dat oock in het ftuck vande
Paufelijcke Religie eenigh temperament t'fijner tytfon-
de werden geintroduceert, ende dat men hier toe fai al-
legeren ,
fiilCwygende conditie», mentale reftrven,gegeven
hoepe.oft vel opgenomen impreJJien,7K\c)s.
men de ge egent-
heyt fich prefenterende, en de apparentie fchoon gewor-
den zijnde wel fai weten op ce proncken en Ce doen vali-
deren.

Hetgene onfe Heeren Principalen in defen verder ce
gembetfien, is, dat hier door eene verdere inbreuck en
confequentie foudc Werdén gecaufeert, ende datbyde
Paus-gefinde binnen de Geünieerde Provinciën met
glimp fai konnen werden gefuftineerc. dat men bun nitt
kan ofte behoorde te onthouden het geene elders aen
tenighe Onderzaten van defen Staet het regard vande
Paufelijcke Religie kan ofte mach werden toe-ghelae-
ten.

Ifnme» b oiet anders te verwachten dan dat daer door
een plancke fai werden gelecht ende aenleydinge
gheven, om van gelijcke hierna binnen de Geuniee,!
de Provinciën foodanigen temperament oockincoot
deratie te nemen, ende daer van niet al te af keeriglitj
zijn, als militerende daer toe eene ende defelvereiij,
nen, die nu in defen werden ge-employeert,

Ende fai in allen gevalle hier door werden gecaufeejt
dat in plaetfe vande hoogh-geklommen ende noch dagt
Hjcx foo aengroeyende licentie ende ftoutigheyt vajidj
Paus-gefinden door de obfervantie en executie vtndc
Placcaten van 't Landt te reprimeren , de felve daerdoa
ftouter geraaeckt en allenskens meer vry dom ende eoo·
niventie foude komen te bekomen.

Doch als men de Meyerie van den Βοβ^ύ,^ queftiem,
ende de Souverainiteyt daer over tuffchen defen Stia
ende den Koninck van Spagnien als difputabel foui
konnen confidereren ende dat men daer over by
tegheuwoordighe HandeMnghe foude moeten cftesjj,
len tranCgeren ; foo oordeelen onfe Heeren ptind.
palen dat men niet anders als met de hooghfte onctrc
ondienft ende verwyt van defen Staet, het temporai
voor het fpirituecl foude prefereren, ende daer by met-
ter daet bethoonen , dat de Gereformeerde Reljpt
ons foo koftclijck ende dierbaer niet en is, als aeodt
Spaenfche hunne fuperftitien ende afgoderien.

Dewelcke in defe hunne extremiteyten endehoogh·
fte ongheleghentheden, contenantie ende tale detvcs
houden, al of fy het finael befluyt van een Trafljetvaa
Vrede (welck fy foodanigh hebben gedeiireert, cnïi
daer na fy met foo gootenernftendeaenlockendeaet·
biedinghe zijn trachtende) op de behoudeniffevandi
exercitie vande Paufelijcke Religie over de weynigl»
voor verhaelde quartieren foude willen keten aenlioo·
men.

Daer ter contrarie defen Staet door fijne viftorieult
Wapenen foodanigen avantagie bekomen, endevcrda
fucceffen by continuatie van Oorloge te verwachtcobtb-
bende, fcrupuleus foude zijndaerby te blyven, liew
geen Tradlaec aen te gaen, als afte gaen de fondametiK'
Ie maximen van defen Staet ende over te geven betgm
ons ten hooghften dierbaer, ende in allendeelen«ile
refpeiten eiTentieel behoort te zijn.

Ter contrarie hebben onfe Heeren Principalen by(l^
fe deliberatien Infonderheyt geconfidereert, datgelijdi
men foo veel ernfl heeft gebruyckt, en foo ibrghvuldlj
is geweeft om de Souverainiteyt, eere , endelujrllB
van defen Staet in
rtingh ende eertytulen tot Munfteiili
op 't Tonneel van Europa ter prefentie vande Miniflm
van foo veel Chriften Princen te ftabilieren ende
don
valideren, dat men alfoo oock mede in foo folemiw·
len aitie voor al de werelt, niet allcenlick met woordMi
maer met de efFeöen moeten betoenen dat wy de wuc
Gereformeerde Religie en deoefFeninge van dieniniif
hooghfte weerde endeeftimezijn houdende tot eere n»
Godt Almachtigh , juftificatie van onfe Chriftelijck
profesfie ende vertrooftinge van onfe Religions vö-
wanten, die wy, het contrarie doende , ten hoogh-
ften fouden bedroeven, ende foude
anders uyt alieitt
felve komen te volgen dat in plaetfe van dengantfchlK·
fwaerlijck ende bloedigen
tachtig jarigewOorelgbmeteci
glorieus ende een reputabel Traflaet te eyndigenende
te kroonen, dat ter contrarie den uytflagh van ditgfoo-
te werck ende van alle de avantagieufe conditiën die ttto
fich hadde geimagineett fai zijn dat de Spaenfche met
fondament iullenjiiogen triumpheren dat fy defen Stiet
tegens.iijn notoyrinterefl: ende fondamentele maxii^
hebben doen gaen ende daer over in 't ftuck vande Ra'·
gie, eere, fuperioriteyt, hebben behouden tot onfc
blameende ignominie.

Wy weten, Ho. Mog. Heeren dat hiertegenscon-
trarie redenen ende moti ven werden geallepeert, nii«
foo wanneer de felve fullen werden gelecht inde bilanci
van u Ho. Mog. eauitabel oordeel,
foo farinen bevlfldiD
dat de felve al te licht zijn om foo fwaten ende boogf
poiniftoptewgen.

Wat belanght eeril dat ten tyde vende ίβίΟΓΕΒη^/"
flagen van accommodatie over de Meyetie van den »»/ƒ'
felfs in 't Ecclefiaftycq zijn gedaen, het felve m»''"'^!''"
dftlen niet, alfoo (ulcxisgefchiedtbytyde»aDC^f|^J


-ocr page 298-

Nederlandfchc Vf ede-handel in gh. 297

tnio iH! ruyne ende ver-

^ oeftinge vande Meyrie voor te koomen, daer nu ter
Tontrarien gefproocken werdt van ecnen abfoluten Vre-
, ende daer
by voor defen Staec te bedingen ende con-
fcrveren, hec gene de felve fonder eenige difputen com-
octeert » ■ welck ingevalle by dcfe Handelirge in 'tregard
Mn volle Souverainiteyt over de voorfz Meyrie foo in
ij£(^lefiafticq als Temporcol niet werdt ghedaen, ioo
werdt daer mede voor alle tydthetvoorfz recht geabdi-

''^jerom oock alhier in geene confideratien komt het
eeene den voorgaenden Treves op eene ghedaene mon-
delinghetoefeggiugheaen deHeeren Ambaflkdeurs van
Vranckrijck> en daer van by de felve gegeven fchrifte-
liicke vefklaringhe overdcBaronnie van Breiitj Mar-
fluizaet van
Berge» op Zoom ii gepraöiieert.

Hier teghens doet mede niet 4 dat binnen de voorfz
Meyerie ende andere C^artieren niet anders als Papi-
ften ende geen of weynigh vande Gereformeerde Re-
ligie zijn» want als bet felve plaetfefoudetnoghen heb-
ben, foude de Gereformeerd« Religie in geene nieu-
we Stedi^n ofte Scerckten alleen mogen werden geintro-
duceen ende exercitie vande Paufelijcke fuperfticien ge-

dcpoffideert.

Eode foude men uytgelijcke redenen de oefièninghe
vaode Paufelijcke Religie oock moeten toe-laten in ver-
fcheyden plaetfen vande Geünieerde Provlntien, alwaer
verre het meerendeel Papillen zijn.

Hier tcgens komt mede in gene confideratien dat men
voor defen by Capitulatie aen eenighe belegerde Steden |
ïoodinigen
Tmperament heeft geaccordeert ; want be-
halven dar difputal is, of ende hoe veerefulcx beeft kon-
seo ofte moghen ghefchieden, ende datdeexperintie
foo tot
Maeflricht ende elders ons heefti gheleert, wat '
men
daer van te verv/acbten heeft 5 Soo is boven dien ge- i
iijckhcyt tuffchen een Stadt ofte Sterckte die men ftondt
om te veroveren ende welck men konde fufliineren op
eenen anderen voet machtigh te konnen werden en tul··
ichen een platte Landt, al te vooren fonder eenige foo-
dinige verdragh gerepuceert, ende tnfonderheyt kan dit
geen piaetfe hebben in 't regard van de Meyerie van den
Bofth, Baronnie van Breda òcc. welck van geenbfeter
conditie konnen zijn, als de Steden onder welcke de fel-
ve behooren.

In defen kan ofte behoortmen oock gene reflexie te ne-
men op de interceflien, die van wegen de Kroone van
Vranckrijck, ten defen albereyts te zijn, ofte noch fou-
deo mogen werden ghedaen, alfoo (behoudens het hoo-
gherefped, welck defen Staet aen de ghemelde Kroon
fchaldigh is) foodanighe intercesfie te admitteren ende
daer aen tedefereren, daer men fulcx van wegen defen
Staet ende in 'tregard van die van de Gereformeerde Re-
ligie in Vranckrijck niet foude willen lyden,

Behalven dat den ernft en y ver die van wegen Vranck.
rijck werdt ghebruyckt met fichover deconfervatie ende
voorplantinghe vande Roomfche Religie felfs buyten
fijn
diftjia ende Landt tebemoeyen aen de Regenten
van defen Staec aenilboer behoort te geven van immers
de Gereformeerde Religie te ftabilieren, alwaer uwe
no.Mog. alleen ende privative het volle gefach zijn heb-
bende.

. £nde aenghefien, Koogh Mog. Heeren, ditpoinö
inder voeghen in
acienevacuite, foo men fecht werdt
gtiefteldt, dat men daer over geneceffiteert is te flap·
^n , ofte dat men anderfindts heeft te verwachten dat
de Vrede-handellngften fullen werden afghebroocken,
gnelijck deSpaenfche tot Munfler hebben derven drey-
Pen ! Soo fullen wy tot een befluyt feggendatonfe
V®®"» Principalen in 't minfte niet konnen ghelooven
^ mÌ ^P»^nfche eenighe foodanighe ghedachten zijn
netJtKndej-maer dat onfe flauwigheyt endedatfyheb-
P " konnen weten boe dit ftuck by eenighe Provintien
"cht, hun defe tale inde mont heeft ghelecht , ende
naer ou doet rixliffeien op het voorfchreve poinö, welck
ratn anderfindts al bereydts foude hebben gheobtineert
joch fonder twyfFel fai doen, ingevalle men den
''uie houdtom het felve abfolutelick te moeten obtine^
fn. ende dat men tot dien
eyudeeenJrachteiycktndeem-
■^fimieriijck ty de re/olutii»
iy » Ho, Λϋχ. VOor dcfen op
defe materie ghcaomen, ende deHeeren Pfenipotcn-
tiarifen van defen Staet in laft gegeven,
iÌijfì perffierett-
itt, ghelijck onfe Heeren Principalen zijn doende by
defen, fonder oock aen te konnen nemen, deprelen-
tatiebyde Spaenfche hier over den ιή Deiember 16^6.
gedaen, alfoo daer by een temperament vail geilek ende
alleen werdt gediflFereert, om :na het befluyt ende ratifi-
catie van het te maecketi Tradtaet van Vrede over
de»
voet ende forme van dien te coevenieren.

Aldus gedaen ende ter Vergaderinge van heer Hoogh
Mog. over gelcvert den ai Januarii 1641.

getecckent

^driae» Vethi lacóh Feth, Mathenes 1 RoUandt, {?.
van der Niffe 1 L. IVeJiermijck, M. va» Dry borg t
Guiil LucHif L. Popli G, van Vosberge» , cotn.
Stavenije.

€nDeb>et>ecotnliciti5) januari)·
Ho, Mog. Heeren,

Y hebben u Ho. Mog. op den ai defer foo inon-
^ * delinge als fchriftelijcke te gemoet ge voert de rede-
nen ende motiven . waerom de Heeren Staten van
Zeelandt onfe Principalen naeferieufedehberatiehad-
den verftaen, dat foodanigen
Temperament in 't Eccle»
fiafticq over de Meyerie van den
Uofch, Baronnie van
Bred», Marquizaer van BergenopZoom en 't Landt van
Kuj(ki als by de Spaenfe tot Munfter voorgeflagen is,ea
by de Heeren Plenipotentiarlfen van defen Staet ter deli*
beratie van u Ho. Mog. is gebracht,by u Ho. Mog. als wy-
fe Politique Regenten, veel min Chriflelijcke Overig-
heden , in geender manieren konde. werden geadmit-
teert ; welcke redenen ende motiven alfoo u Ho. Mog.
noch inverlche memorie zijn hebbende > foofbllcnwy
ons van nieus daer opnietextenderen, maerallecnlljck
tot acquit vao ons debvolr, ende om na te koomen dc
gantfcb ernftige intentie van onfe Heeren Principalen,
die dit ftnck gantfcb hooge wegen,u Ho. Mog. in 'tgene-
rael ende deProvintien in 'tbyfondet ferieufelijck bidden
en verfoecken, dat de felve niet alleenlijck de voorfz re-
deeen ende motiven in dier voeghen met onfe Heeren
Principalen ghelieven te apprehenderen , dat gene de
minfte veranderinge werde gedaen ofte voorgenomen %
inde refolutien op het ftuck vande volle
Souverainiteyt
over de voorfz· Meyerien δα. ghenoomen, maer dat
daerbyprecifelijck ende onveranderliick werde gbeper-
iifteert, maer infonderheyt mede, tfattotvoorkomin-
ghe van alle iiniftre Impresflen, die hier over, foo bin-
nen als buyten s'Lants, fouden werden verfpreyt, in al-
len fchyn of het voorfz
temperament by u Ho. Mog. in
confideratie wierde genomen, dat de Heeren Plenipo-
tentiarlfen van defen Staet fonder verder uytftel. wer-
de aengefchreven, de Spaeniche Plenipotentiarlfen in-
klare ende ronde termen bekent temaken, dat daer ge-
ne apparentie ter wereldt is, dat u Ho. Mog. fullen wil-
len wijcken, ofte yec in het minfte overgeven van de
volle Souverainiteyt ende Superioriteyt over de voorfz
Meyerie &c. foo welin hetEcclefiasticqalsTempareeli
ofteeenigbTraOaet van Vrede aengaen, tenfyabfolu-
telijck van het voorfz voorgeflagen temperament afftant
werde gedaen.

Ten tweeden vinden wy ons gelaft u Ho. Mog. noch-
maels te reprefenteren , dat onfe Heeren Principalen
geenfints konnen aennemen, de veranderinge diehaer
£d. Mog. van befyden bericht werden dat foUde fijn ge-
daen , »B
het 6. van ic 70. heaufle Artiitlen met dt Spaenfi
prevtfioiul^ck verdrage»,
raeckeode Weft-lndien ende
Brafilien, contrarie de Inftruftie eode den laft de Hee^
ren Plenipotentïarifen toe-gefonden, ende dat om merc-
kelijck ondienft die inde voorfz Vergaderinge licht, met
ferieus verfoeck,dat u Ho. Mog. ordre gelieven te geven>
dat de woorden die tot reftrin^ie en ampliatie refpedi ve
bybeivoOTÌz<5. Articul zijngevoeght, daer uyt werden
gelicht, en dat het werde gelaten,foo ende als het felve by
eeoparigh confent van alle de Provintien vaft is geftelt<

£nde


-ocr page 299-

2p8 Tweede Deel, van 'de

Ende dat daer nevens by naerdere deliberatie wierde
goet gevonden,dat by'c Tiadtaet fai werden bedongen,
dat deSpaenfche generaiijck
fuUen moetenhlyvanuytaUe
dl plaetfe àie de Portugyfen inBrafdten enandefinU onder
het OHroy "fande IVe/i-lndifcheComfagnté behoorende zyn
èefit tende.

Ten derden kennen wy niet ledigh ftaen, oock te rei-
tereren de inftantie by ons aen u Ho. Mog, gedaen, ten
eynde de Hecren Plenipotentiarifen van deien Staet in
laft foude werden gegeven, over den voet ende taux van
heiafiinge van de Schelde ende Havens van Vlaenderen,
met de Spaenfche te verdraghen voor de conclufie van
'c Tradaet van Vrede, fonder het felve open te laten, te
difTereren ^ ofte referveren, daer over te handelen naer
de voorfz. Conclufie 5 op dathet voorfzpoindl, zijnde
van ioodanigen importiintie, als u Ho. Mog, met vele
redenen tot meermalen is gereprefenteert, niet indie
ilaet werde gelaten, dat daer naer de vrucht ende efiedl
daer van foude konnen worden gecludeert.

Konnende u Ho. Mog. niet Verbergen, dat het met de
voorverhaelde
drie poinBen by onfe Heeren Principalen
foo is gelegen, dat ten fy alle ende yder van dien werde
geobtineert)haer Ed. Mog.
iotgeeHCenclufievm Traöa'et
met de Spaenfche eenighfints fouden konnen verftaen,
gelijck oock haer Ed. Mog. op
genen anderen voet inde
Handelinge mette Spaenfche hebben geconfcnteert> dan
dat gebleven foude worden by de Inltrudtie, die tot de
voorfz Handelinge is gearrefteert.

Eyntelijck hebben wy u Ho. Mog. oock wel willen re·
memorien de
dmolitie va» Forten omtrent Skys , ten
cynde figoureufedevoyren by de Heeren Plenipotentia-
rifen aengewent mogen worden, om de voorfz demoli-
tle t'obtineren, eude dat voor de Conclufie van 'c Tra-
dlaet, fonder mede het felve diflfereren tot een naerder
verdrgghjofte wel fich te verobligeren tot een reciproque
demolitie, zijnde daer aen niet te twyflFelen, of ingevalle
hier op met ernft werde geinfifteert > dat den Vyandt
geen fwarigheyt fai maecken te laten glifleren een ροίπΛ
waer aen hem niet is gelegen.

Aldus gedaen ende aen haer Ho. Mog. overgelevert
den ip.Iaeuarij 1^4.7.

was geteyckent

A.Veth.M. RoUant, L. Wefiermjek, M.vanVryler·
gen, L.Pool, G, van Vosbergen 1 C.Staveniffe.

^fe ïleeccn dSebeputcectic bautte ^^oliintte ban
Scadt ende Landen ijcbbcn bcclilaect eniatenaetttccc"
Itcnen,

I.

DAt de Heeren State hunne Principalen in'top-
rechten van een Traöaet van Guarantie,
genera·
Itjck
hebben geconfenteert ende hen Heeren Ge-
deputeerden daer toe geauthorifeert > mits dat inde be-
foigne werde geprocedeert met foodane confideratien en
op fulcken voet > als fy Gedeputeerde particulierlijck ge-
laft zijn, wel verftaeude nochtans
ds.x.?\\Qa£lenva»ho·
ifiiliteyt
tegen Spangien fullen continueren nae het Tra-
öaet van Vrede tot de Ratificatie van 't felve.

11.

Vermits men in conformite der voorige Tradaten in-
fonderheyt van den Jaere 1644. met denKoninckvan
Spangien over Vrede ofTreves niet vermach te hande-
len
^s ghefamentlijck ende met gemeen cmfent> dat over
fulcx die previfionelijck geteeckende Atticulen geen
efled: iullen hebben van
teel Trallaet. ten fy Vranck-
rijck hebbe contentement, ghelijck de Heeren Pleni-
potentiarifen voorts Incontinenti fchriftelijck ghede-
clareerc) ende voordefen denHeercAmbafladeurSer-
vient door haer Ho. Mog. Gecommitteerde is te gemoet
gevoert.

III. . .

Alfoo raeckende het different op het fluck vande Bf/i-
gie inde Meyerie vans'Hertogenbofch, Baronnic van
Breda, Marquizaet van Bergen ende Lande van Kuyck
de Heeren Plenipotentiarifen van Spangien verfoecken
eenigh
Temperament, en dat men het verdragh daer van
foude uytftellen
fes Maenden naer de Conclufie ende R
tificatie van 't principael Traftaet,verklaren de Ed.
AJq?
Heeren Staten te verftaen dat mendefefaeckeineodeh
het principael Tradtaet fai moeten afdoen, fonder da/
nae eenige de minfte tijdt uyt te ftellen, invoegen alfJ
de fuperioriteyt in 't
temporeelae» defe» Staet wert totgL·.
β aen, dat het fpirituelmoet volgen ,
ende daerom de Hi
Ipofitie over 'tltuck vande
Religie, ende het Kercke"
lijck, mitsgaders alle andere Geeftelijcke goederen ooci
aen defen Staet abfolutelijek komen, fulcx dat daer inn
geen Temperament gemaeckt fai mogen werden j aUgurt!
het geheele werck daer op komen te ftuyten.

&

Op'tgcneby de Heeren Gecommitteerde van'tVor,
ftendom
Geldre ende GraeffchapvanZuiphenh\QQ„'
bracht, dolerende dat men inde Handeiingh met des
Vyandt foude willen laten glifleren het
Over^uertier<sa
Gelderlandt,
waer door 't felve nu ende ten eeuwi»ii£„
dagen van haer gefepareert foude werden ende blyvcn
teghen
de Unie ende onderlinghe verbinteniflèvanafc
Provintien ; Is mede by wel ghemelde Staten
van Stad·
ende Lande verftaen ende verklaert dat men .op deca/j!
iidatie van 'tvootfzOverquartier van Gelderlant eajt
andere Landen van
Overmaje ten uytterften behoortt'in.
fjfteren, ende fulcx by het Traftaet mede te bedingen
en dat buyten de voorfz
Confolidatie van het Overquar'
tier van Gelderlant geen Tradtaet van Vrede geflooico
fai mogen worden.

V.

Op het 6. Articul vande naerdere Infttudlieenderefo-
lutSe In November ii)4ö.ghenoomen raeckendedegn·
meyneende reciproque Handel endeTrafijcqinWi^.
Indien, hrafii, ende andere plaetfen , verklaeren die
felve Hecren Gedeputeerden wcghen dewelghemelà
Heeren Staten hunne Principalen, dat menbetfelie
Articul foo alshetleydt endefpreeckt v&iigemmim
proque Handel behoordt te laeten vallen, ende dat ma
in plaets van dien de ghedachte Handel ende Traficq/i·
paraet behoordt te houden, te weten, datdeWeft-In-
diicije Compagnie in alle plaetfen binnen de Limilo
van haer Odtroybegrypen, foo wel in Africa als AnI^
rica alleene defen Handel ende Trafique fullen hebbeo,
als mede op andere plaetfen daer de Koninck van Spa·

fnien tegenwoordigh geen Forten heeft, ende datd!
ngefetene van den Koninck van Spangien foude moe-
ten blyven niet alleenlijck uyt alle de plaetfen byendt
van weghen defen Staet in
Brafilcndt eldersgheocca·
peert, als mede die geene, diede Woft-IndifcheCom*
pagnledoordc Portugyfen zijn ontnomen, fonderda»
in met macht van Kryghs-volck, of om Handelende
Negotie te dryven te mogen komen, maer oockuyt
alkandere plaetfen die dePortugyfenaldaerzijnbcfit-
tende, fonder dat de Heeren Plenipotentiarifen van de-
fen Staet van dit point fullen mogen afwycken, of fonte
dit beding een Trailaet fluyten.

VI.

Alfoo de Hecren Plenipotentiarifen van defen S118
by Miffive van den i<)IanuariileftleedenuytMunfer
aen u Hoogh Mogende hebben bekent gemaeckt, dil
de Heeren Sweedfche Plenipotentiarifen meer-malen
verklaert hadden, gelaft ende genege te wefen, den Hce-
tcKeur-lorfiFalts aenalle fijne Landen ende Luydenti

helpen , foo inde Over als Neder-Palts,byaldien bed

gelijke difpofitie by Vranckrijck te Wege konde brengen»
alfoo fy alleen het felve niet fouden kunnen uytvoerefl)
ende dat daer over itereiiveendeernftigheinflantieby
de Heeren Franfche Plenipotentiarifen ghedaèn zija·
de, de felve geandtwoordt hadden, indien hare Hoog»
Mogende haere Wapenen by de Geallieerden wlldee
voeghen, of ten minften den Oorlogh inde N^W'
landen continueren, dat fy te vreden fouden weefffli
'tgunt voorfchreve te helpen uytwercken : Alle'i weW
nefièns de goede meriten van 't Paltifche Huys, in «·
hoorlijcke confideratle ghenoomen ibijnde , hsb''^
mede de Heeren vanStadt ende LandcgherefolïMW'
ende verklaert, datmen de Heeren Plenipotentiariwtt
van defen Staet behoordt te laften j pnl by de Vredena·
Trstìiten daer op t^inlifteren
dat-niet alleene d'opgbc·
melde Heer Keur-Vorft van de Pais {o alle tìjné Landen

eoaj


-ocr page 300-

Nederlandfche Vréde-handelingb. 299

endedlgoiteyten werde gereftitueert, ipaeroockgene-
relijckcn dat de
Kercktn Godes over geheelDuytflandt in
illei vfcrden herftelc endc gebracht in al fulcken ftaet ge·
lijck de ielve in den Jare 1618 voorden acnkomfteder
troublen isgeweeft ; met verklaringc aen de Heeren Plc-
jiipotentiarifen van Vraockrijck endeS weden te doen,
van dat anders defe Landen volgens opgemeldc voorftel
jnde prefentatie liever voorftaen neffens haer inde wape-
nen lullen continueren, om daerdoor 't gene vooorfz
jt te wege te brengen ; fulcx dat de Vrede daeromme fuu-

dcachcerblyvcn. ^^^

Datoockdaer beneffcns de HeerenPIenipotentiarifen
vtn deien Staet op 'c nieu behooren werden gelaftec, om
mede na alle vermogen te helpen uy twerck, dat de
Keur-
Yttfl vtn Brandenhurgh ii]n Ε,ίΐΛίπά^α
van Pomeren
mach behouden > by aldicn dcfe faecke noch niet is ver-
gelcecken. ^^^^

Dat inde Vredens-Traöaten tuflchen Spangicn cnde
defen Staet mede begrepen mogen werden den felven
Hcere
Keur- Vorfi van Brattdenl>urgh als Vorft ende Heer
vanGuhck, Kleve, Berge, Mafck , Ravefteyn, mitf-
gsders den Grave van Ooft- Vricflandt, van Benthem ,
Teklenburgh ende van der Lippe, die Staet ende Stadt
van Luyck, die Hanfe-fteden infonderheyt Lubeck,
Bremen, Hamburgh, niet alicene tot onderboudinge
m Vriendtfchap ende correfpondentie, maer oock tot
vermydinge van onluften ende Oorlogen op de Frontie-
rtndefer Landen.

Het advys van Gelderlandt op het ftuckvan't Over-
quaitier, Temperament ende Garantie was. Dat men
ten opfichte van 't Overquartier voorfx alle devoyren,
middelen en wegen foude hebben by der hant te nemen,
leneynde de felve Provincie in fijn geheel gebracht ende
roeitet voorfz Overquartier mocht werden geconfoli-
deert, en daer over voor het finael fluyten van 't Traflaet
van Vreede contentement gegeven. Tot welcken eyn-
de mede goet-gevonden is cxtraordinarife befendlnge
Ba's Gravenhage tc laeten gefchieden, doorfoodanighe
Gecommitteerde als daer toeinderrefpecftiveC^artie-
ren feceflen genomineertzijn, ende daer benefiéns fijn
Hoogheytali Stadthouder defer Provincie, die men be-
licht wort verklaert te hebben, defe faecke voor de Pro-
vincie te fullen favoriferen, by brieven daer voor te doen
bcdancken, ende te verfoecken om vorder de goede hant
daer aen te willen houden, dat de gewenfte efFedlen
daer op volgen mogen ; Aengaende het tweede, verilont
de Lantfchap, dat defe Staet in 'tftuckvande Religie

ende Ecclefiafticque faecke inde Meyerie van s'Herto·
genbofch ende andere dergelijcke plaetfen daer de felvi
deSouverainiteyt in'tpublijck is hebbende geen

rment noch moderatie in 't Geeftelicke konde noch be-
hoordetoe te ftaen, maer te verblyven by de refolutien,
dienaengaende voor defen genomen, ende dat d'andre
Vrovintien foudcn worden verfocht,in defe der Landt-
fchaps goede intentie in conformità vande naedere Unie
le willen helpen feconderen.

Van welcke voorfz twee poindlen goet gevonden is
den Heere van
Loenen als mede Plenipotentiarifen tot
Munfier by expreflen mede notificatie te doen om alle
devoyren aen te wenden ende daer heenen de faken fien
te bemiddelen ende te richten, dat de ielveten beften
mochten komen uyt te vallen, met ernftige aenmanin-
gc, om met den brenger van dien fonder eenigh dilay of-
te uytftel over te fenden die geadjufteerde endeghe-
tecckende Vreedens Articulen, als nader by de voorfz
brieven,

Op >t derde bctrefiFende de Ligue garantie met de
K.roone Vranckiijck ingegaen, vont de Lantfchap (met
gevolghvande andere Provintien) dienlick ende noodig,
dat dienaengaende de Hooghftgedachte Kroone volgens
*°°"6fContrad):en,behoorlijck contentement gegeven,
cnde daer van by de Gecommitteerde van de refpeftive
frovintien met den Heer Grave van
5ct-w«ìì in s'Gra-
venhage zijnde een Concept beraemt ende door des
wntfchaps Gecommljtteerde ter Generaliteyt aen den
nove Provinciael, en aen de refpeöive Quartieren
evergefonden werde, omby'tfelfdeHof, met die ge-
ndjungeerde uyt de Landtfchap tot de ruch-fprakc in
'tftuck defer Vredens-Traflaten ghevifiteert , gc-exa-
mineert, ende geprepareeit zynde, by dcLandtfchap
volgens daer op naer goet-vinden te werden gedifponeerc
endegeapprobeert.

<©p ecnen φ alfJ De i^cic amDaft^DfUc Servient toofi
battMunfternaDenj|a
[lE/fat00tli)00CftDe?tmb. Brua ·
na 2S?u|TeI. «Jtnacc |1φ inbceIDenöe Dat De J^cec 3imb.
Servient onÖfC pjftEpt ÖQll tC beöanbclen Öe Garantie
foiibe foEcïten tofocrom tc fiotm toat gcabi upecct m ge^
tchcnt toa^/ {jccft crrfl beojDcn 3lo?D
Gorms.Graef van
Norwick
(tfc bföcectc ban Den Jiiaacqufg De Caftel-Ro-
drigo) bccforljtflcn fijnl^ooBf)fptpafpoo?tDniaI6ifCti
mosen Uomfn-.'faBelcfi aen Ijaec oeccnbopccct
enbp DefeIbeaeDifficuIteect/Dati^/nfocfïaflen
?0nbC5foo
tjecft DP ecBtcc gott gebonDcη in 'tRcacftt ban 'tgenccael
fahusconduéius tot De JBunfiecfe llanDelinoö/te fiomen
Doo? Collant paflere η. e η De eccfie jptonticcen Romen'
De toert bp Dendoinmanbeucfhiangïjeptgöemaecfit ;
Οοφ alfoo
msalvus Cevduilus uptDjucftcIöcft inDielDtte
moaen paffercη en crpafTecen Dooj Dcfe ©jobincfen / foo
Derft men Ijcm laten paflccrn.
(Stat Goude bomenbe/en
eenigc Dagen bettoebenDe/ om te bernemen l)oc nicn fijs
nebomfïe in ben^age fouDebecfiacn:foo fieeft onDectuf·
fen Dcl|eec311mba(TaD,
Servient alle mogeliJcRebeboic
gfjeDaen om Ijem ban ftfec tcftecren ; '©e J|ecr
Braflec
ciuam Den α f tb?. aen/Den ï^err Mulart tee ©crgaDerina
pjrfïberenDe ffggenDe/ Dat fnDien belgeecBrun altjitc
toiecDegeaDmitteert/ De?£mbafr.
Servient bantjlfcbcc·
tcfcRcn foube,
^e ilcec le Roy toa^ in Defen tpt gebnc*
cig m Oen |?age/toecDenbe i)cm ban tgt tot t0t fijn
poo?t (Boetoel tegen 'rabbpi ban
Zee/ant en Uytrecht)
beclengt. ®e felbe (icOtv Die ban foliant felfifecRun»
DigenDe / bfbqnt Dat fdn aenRomfie tot be fpotbfngeDec
®?cDe meec quaet al^goet Dom foube, «©elijch Danoocft
Dtìl^eecen ban l^ollant aen be fìcgccing Dee ^tab
Gouda
fcbjebrnenbecforfitenDatfp toilDen Denl^eet ^ïmbaflT.
Brun met alse belecftljept enbe bifccetieaenfeggeBbat
Hoogö-geDaeöte ifeeren gjtaten ban i^ollant befl bon.
Den enDe aengenarm fouDe toefen Dat Ijp ben ®age nfet
becDec en naDcrDe/maec met De eetfie gelegentfttpt enöe
fgn befie commoDitept fön cepfe bojDecDe/
't fp na Mun-
iler,
of banDaecfjpgehomentoa^, ®ei|fec?£mbafr.
fulcjc toel rn beleefDeiijcR opnemenbe/ ben 4. jFebntact)
boo| DemtbDagbectcorRcn opDenLcydfendam ecnupi
ban Denllageialtoaec Ijem fijn Romen binben toelgem.le
Roy,en een <eDeIman jgnbe öefibentban Den fóepfecbp
Den fóonincR ban €ngclant/ Dien Ijp nae Den ï^age &aDa
be gefonben/meeneHDe of ban baet jia Oen
Hage tc gaen/
of met IjaccJIo. jDog. Doo? «©eOeputeecDe teöanDelen.
iBaec alOaer geiiifoiineert toojDenöe op geltj'cRc manifc
al^Doo? De Jureren ban Dee
Goude ; fooi^ öp boo?roe=
tCOCRcn D00|
Leyden, Amfterdani,cn Deventertvan waer
hy fchreef onder dare den 11 Februarij van fijne fincere
intentie en deiïeyn daer mede hy haddegemeynt
in den
Hage te kom en
5 pour nous aller remettre (feyd by) comme
à lajuflite mcfmeJa btllance ér le foids.ponr reconnoiflre torn-
bien en cette mattere de la reüniqn des Princes Chrefitens < h
Balamter tmboit de nofire cofii,
En dat de Franfe Mini-
fters,fülx vrefende,hadden belet fijne komftein den Hage
fprack en verhaelde vande interpofitie vande HeereStaet-
fe:dat deSpaenfe op
der fel ver inftantie geconcedeert heb-
bende alles wat Vranckrijck in NederUnt en Borgoigne
in hadden,mettet GraeflcbapRouflillon en eenXreves in
Cataloignen van 3 ο Iaren,onder belofte dat daer mede in
24uyren de Vrede foude gemaecktzijn ; nochtans niec
daer op gevolght was, als t'eickens nieuwe
Demandes ende
vreemde intereften, die de Vereenigde Provintien niet
raeckten ; als van
Sa<vtjert Mantua, de Grifons en VaUolme%
Don Duarte de Braganza 1 den jiartogh van Atria ; Prime
vanBoffoloj Bijfchop enCappittel vaaLuyck,
en andere
diergelijcke. Endlijckraeckteaen de teyckening gedaen
tuflchen de Spaenie ende de Staetfe,'twelck deFranfe fey-
de hy, fochten te fappereo door nieuwe Propofitien van
eerft te doen vertrecken alle Spangiaerts uyt Nederlant »
te veranderen den Treves in Catalogne in oen Vrede, te
concerteeren de middelen tot dc toekomendeCaropaigne
Indien dat demeninghwasfoofeydehy, dat defe Staet

foudc


-ocr page 301-

300· Tweede Deel, van de

foude hebben minder blsme,en deSpaenfe minder oorfa-
Icc van klachte indien men't alhier ras cnde fonder ver-
bloeminge verklaerde.

25?iEf am öcn Jgeer Servient gcrommunicifct
tBojDenbc / f^oa öecft Öp toeöccom ben a jlKactij Dare te^·
flcn ingeoefccn «en fanot) gcfcl)?tft/ öacc in öp tPfl in 'tbc.
fliii fcgcrn te tolllm alleen fpjccchfη teflcn bc arttfice^
Lanbe ^paenfcije/Oc (tomfie cn Cajoiiecte^ ban be Heec
ïimbaflabfuc/ Brun, (jet fcnbcn alljfcc uan Philippe
le Roy,De fcOitifUfe i^acaiiguf ^ ban anbere bec ^)?acnfe
fiiitc in Decfcbf poen^rcben fc. iBaec in bec bart tuaffet
om te taicrcn en at η ben jfctaet fufpect te maccRen bec=
fcbcpben Dan Ijaec i^o. Ι@οβ· ]|eecen ®Icnipotenttaci'
fcn / bat be felve aliydc hadden gefavoriieert de deflcings
van Spangien, roet de Spaenfegecorrefpondeert, ende

;wfBi evanUgeux d'employer plufitSì atte grande femm»
0utt pratiquts ^H^ilt avoiemt faites. quaux deffenfes de ta
luerre.

^it gefcbiift beftaenbe in 5S ^cticulen fìeefc ^m·
üanabeuc
Brun Dao? een tegen g&efcD?ift gecefuteect/ en
Doo? Den J|ecc
le Roy aen tjaec Igo. IBog.gfjebarn in=
Öanbigen, 2t)nbe bacc na foo'teenal^'tanbeconörc
Den tijtel ban
Pierre de Touche gebiUCht enin'tlicDt
gchomen. ®aer tor mp crfececenbe / en Den
Heer Brun
totlBunfiec laetenbe faltocDccfteecen totbebeftoaec»
Jijehe enbe ïangöfame iï)anbelina met Den i|eec .Scrvient
in Den üaoe / bie alfe mogeltjcite bipbt enbe acbept een·
toenbeDe om Bet gctepchenbe / al^ fepacace {janbrling /
te tenbecferen: bacc in öp toel geen ongelöcft öabDe j
nmcc De anbere fepDtn Dat 5p oefe ^taet/ tegen De mee»
ningb enbe buptcn ben trpt DecfflcactatenoochtoilDe
{linben aen allecDanbe b;eembe tinteceflen/ baecaen
men nietbccbonbenVua^. i@lec tebooji^alceebegefept
bat igollanbt Den
6 jpeb^nacy bethlaect babbe noeb gele-
gentheyc noch genegentheyc
te Ijebben tot be Campa-
gne. <én om te fpoebigec en bequemec te Romen boo; al<
létarriiinDcrnifTen Diebagelijc); boo^-quamen; foo flel«
ollanbt ben iz JFebjuact) boo}/ bat

Denbel^eeten ban
inenbe^jobintiale

antbagb^ Becgabecingen upt al=:

i

boo? gefept i^^inbe tepRening ban 't geabjufieecbe babbe
BcDifficuUeect/batfi> De felbe bifffcultcpt niet anbec^ al^
wel babben opgenomen/te mecc/ alfoo baec JÜSog.
niet anbec^ cnRonbenbecfiaen/banbatbaec inbpfj^n
üb. tot bienfi ban 'tXant en bolgen^ inflcuetie toel ioa^
flcpjoceDeett / en bat fp Den gemelben ©eec ban
Neder-
hora boo; fijn goebe bebopcen bebancRen.

qjie ^eecen (tScDeput. ban Gelderlant babben alceebe
l!cn 12 3anuactj upt lafi ban Dee fcibec]^eecen@;inti<
palen geabifeett bat baec <!Eö. JBaog. gcfïen en gbeleefcn
bübbenbe/be Ï&|ieben ban Del^eecen ^lenipotentiacifen
cn €):ti:ao;bina(-i^ ^mbaff. ban befen ^taet na ΙΙ^μη-
(!cr tot be j^jeben^ fficactaten afgefonben / in bato ban
ben iS ^ecemb. 16^.6. met gjoote bebjeembinge babben
becnomen/Dat De felbe gemepnt fouben jijn bet
Over·
quarcier
ban (0elbeclant te (aten glifleren fonbec te bc:
Öingen/bat bet felbe met De bjie anbece «©uactiecen^toe.
iecom mocht toojDen
geconfoüdeerc, tot upttecfina-
beel banbe ^oubecainitept en i@oogbept banoe toel ge;:
melbe ^{Obintie/ DebieltRe in Defen meec ongclijc]c foube
gefcbieben / al^ aen eenige ban alle be anbete / bie meefl
oocR gebememb;eect gebjeeftsnitbe/ toeDecominbaec
gebeel jifn gebjacbt boo; De bjapenen banbc 39eceenigbe
ifóebctlanben / bCÏtoonenbe Dat De meectbel-gebacbte
pjobintie banbe l^eecen bace2l3>ontoenooten fuTq; geen^
fint ji cn bab&e gemeciteect/mit^ bien fp ban Den beginne
ban ben bloebigen®o;logb totbenbupbigenDagbal^
be upttecfle jpconticcen]9oo;-fcban| banbaccnabup'
rige j^iobliicicn/^eOuecigbbctmoojDen/bianOen/ rotjen
en plunbeten ti^n ben ©panö iuni fle f pofeirt Beioftfi/
en Oaec in fiantbafJelijcfi/ fonbec ctnioe bcftojjchinDtte
(oonen/gerontinutect/ battrgentiioojbiglj in piarti bon
be getoenfcöte b?uc!)t tjanbe
lachtigh larige^oalogtq
bie Dc anbere tael
gtmElbe^jobimien banbe Hmeto
tjoojtgancfi ban DenSjebe foubenfeomEntegenitteit/
aIjS
3|jnbe met öaet ofgccucftte acben bjebecom ojieget
lijch gefncojpoccect/fp alleen na foo mreniQ5bultiigeQn<
uptfpieecüelijchc elenbe / betitel ban bleet en gort/ boo)
berge bingfi/ BetfcftabcUjcRen ircepatablcbcmonibji.
ment ban een fon iiotable propu^nacuium.am geccctiten
pjincipael bircenbcelban 't fclbea^ojflenbom (^elbjicn
«©jarfrcftap gurpijcn boo? nu cn ten eeutoigen bogJifu
fouben moeien brtfinrctrn / Jönbc "t felbe ban fooDanije
confibrcQtie/ DatftctbeMafecnRhijnflupt/ mbattit

©JObincien Gelderlant,Vrieilant,Over-YUelen Stadeo

Lande i^beclicnbe/ en Daec bcCommcccimbanbtfiii

t, ave/ent dtfliné cinq cent nttüt tfwfour la nego· De bcfoignetecfi op eenen Cceb^aengclcpt/altan^gf·

tiatió» de Munlier& qu'au milieu de leursnecejjitex. User»· \ bicibeeritpectt0teencn|lebigcn®?cb£/ fiCpDenDtalll^

bintte ban<&elbeclanbt I
geimpetceect/ immec^ tee tjibt enbe toijlè toe/ Datit
ibintie ètaeti getoöfe fouDe tw

tegel cecDt tegen!$ Den gcontfïag en becfïant banbe naet·
Dece
Unie binnen aptirecfit tHflcften De ©cceenigtit f jo·
bintien in ÖmSlate If79opgececijt/ tot betoekliEiiii
Rojt^Depti tbille gecefeceect. ^oo iflDatbeboojfepi»
©eecrn «©ecommttteecDe aen öaec l^o. JJSog. uptff'
pjcffen en fpecialen lafi ban bate l^cecen ^jincipalenon
DealDetfetieufletoiJfetoacen becfoecRenbe /batbefelk
aen De ©eecen pienipor, en ^jctcaojb. 'JUmbafrabnictot
JilSunfiec boo^ioemt gbeliefDentenfpotbigb^enacnit
fci)?i)ben enbe te bebeelen/ Dat De felbe alle becbere !ian<
bf linge met De ï^cecen ^paenfe pienipot. en tl£);tCflo;til'
naci^^mbaffaöen fouben bouOen in fiaet/fonüec ecnljit
Conciufie of beflupt met Defelocin tegaen / tentoati
bat men be
Conioiidacie ban 'tmeeir maligbgetwtt»
Overquartier ban <©elö£clanbt b^bDe bebongen/ enl»
bat ooch bacc l^o. j©og. gelieben met alle cefolutlea/
(IrecRenbe tot beflupt ban ©jebe te fupecfebecen tot
Dat

bit bilbcR en cecbcm'atigbpoftulaet bàn bjegtn be||t>
Selbeclanbt bp be ^paenfebe fouben toffdt
Dijle t« "

[en bergabect f't toeìcR meri niet eh ttaSffelt in totpnij

à

raentlijeRc Saontgenotên in bace ïeben / «echten wie
©iibilegien enöeboocen nocft mogen too?bengcpjf#
teett / becfnelt ofte obecfiemt / confojm De bas-
becbaelbe MniebpaUee);cmpelen engetooonlgcRepiai'
töcque in bufOnnigbcfujaec toicbtigbe faecBen/ oocfe
ban minbec gbfbolgb / al^ befe / altijbtbepUflöPS''
obfecbeect.

giulcp Den η ganuarij in gcootenecnflberiileftiit
bebbenbe/ bebben fp nu Den ιχ jfebiuac0gecepetffrt
cube becfoiijt bat baec JÖog. geliefoe 't fclbc fooP
bocabcl in 6aeccefpectibcp;obintientecccommflnli«'
een bat baec ieecen Committenten fati^factie ΐΜφί
gegeben toojben/ om Dcbjucbtcn cnbebecgelbinfl^»
genieten boojöacenacbepbt/ moepte peciculcn/ eiw
mifecien/ bie fp ban't begin banDenv^o^oofia'^""
booj-fcbant^ ! enbe tot befenfle banbc acbtec-utlrflf»
naebupcige ©jobintien fiantbafielijch/
fonbecopttó
beftetjcRen ttptgefiaen en geleben bebben.

Voorts, fey den fy, alfoo ons noch defe volgefide polo·
(ften van importantie,mee de andere Provinciën eveng··

meyn zijnde /w maridetis gegeven zijn, waervandeo»
nieuwe,en den » defes oude ftijl openinge gedaé ίβ,επιΜ
inhout hier volgt,als dat haer Ed. Mo. onfe
Heeren Fri»·
cipalen inde Religie en Ecclefiafticque faken inde tlKj^
rievandenBofch, ende andere dierghelijcke pïaeW
daer defen Staet de Souverainiteyt
in 't Politijcq i» ^
bende, geen temperament ofte moderatie in'
γΟΚ"®"
lijck konnen toeftaen jNemaer dat men behoort te
blyven by de Refolutie dien
aengaendc genomen. ,

£pd« d^wijle bj oafe Heeren. Priacipalen

. _ - '

gccoliudeerc} endtlijclf," les Ejpagnoh, pour venir au . ............................

hmieleursmauvaisdilfeinstanteontrela Vranct que conm , fttact foO metCfteltjcB ί^ aangelegen / UptCCbentn/tet
m Efl«t


-ocr page 302-

Nederlandiche Vrede-handeiingli.

eacht is tot aiTeurantie van den te maecken Vredci met
Se^olg van de andere Provinciën, eene Ligue Guarantie

let de Kroone Vrancknjck in te gaen, ende hoe eer hoe
heteraenvanck daer van Cc maecken,om gemehe Kroone
re bewegen tot acceleratie van hare Trafl:ate||||tt Span-
„ieD, eodemecdeonfeopghelijcken trap tFBFcnghen,
volgens CoDtraiften met ghemelte Kroone ; Spo vinden
delelve goet, om de voorfz Kroon contentemcnt te ge-
ven , darmen
by Gecommitteerde uyt de refpeéirive
Provinciën met den Heere Grave
Servimtt AmbaiTa-
deur van Vranckrijck alhier een Concept daer over
bera-

Oockisby-welgemelteonfe Heeren Principalen noo-
digh gevonden, dat voordeGeodtroyeerde Weft Indi-
fche Compagnie bedongen, ende inde Vredens Artyc-
kelen lal gheltelt worden, dat de felve Compagnie hare
Navigatien ende Commercien fa! moghen doen en dry-
ven in alle Piaetfen daer den Koningh van Spangien gene
Forten, Befettinge ofte Loges is hebbende.
Leftclijck, alfoo wy niet alleen voor onsfelfs, maer
' oockvoor onie Nabuyren, ende protefterende 'Vor-
fteo, Princen eu Stenden des Rijcks, Religions Ver-
wanten
lijnde, bydefe Vredens Traftaten behooren te
foigen ; Üoo hebben onfe Heeren Principalen ons be-
lali alle mogelijcke devoyren by u Hoog Mog. te doen,
tcneynde defelve mogen werden gccontenteert > ende
ge/eftiiucertinde Staten, daerinne diegheweeft zijn in
den lare ons der felver difFerenten by gheleght
ende vergeleecken, daer ende als fulcx behoort ; tot welc·
keneyndconfe Heeren Principalen verioecjten , dat de
Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet nader mogen
ghelaftworden) om met de Heeren Plenipotentiarifen
vande refpedtive Kronen Vranckrijck ende üweden daer
overtecorrefponderen> ende van der felver ghedane de-
voyren in defen u Ho. Mog. teadviferen, voor 'C fluyten
van'tTraftaet.

Op welcke polnten u Hoog Mog. mede verfocht wor-
den, foo fpoedige ernie goede Refolutien te nemen,als de
felve tot bevorderingh van het Tradlaet van Vrede, ten
diende ende feeckcrheyt van defen Staet fullen bevinden
tebehooren.

©m op bcfe l^ointcn met öe ©eeecn ban ©cIbEtlanöt
Ithomcn in Conferentie / ji)n gecommitteect öe ïleêcen
Beveren, Bicker, Vol bergen, Renfwoude, Roorda, van
der Beeck ende Eiben.
®arc tüictbe ooelt bdoiO^f^^am batmen in befe goocg-
tDicIjtige Deliüccatien faeöoo?De te öouDen ernen JBaent=
IBtlt£n©allcnbe25ebc-Dact); gftclgcftlfinna ló^^.QtiC'
buptenöe be 25eleaecinge ban iSecgen op Soom/iünno
iii+.al)ebiiyccnöebe25eFegecinaeban 25?cDa/ ?llnno
>6x9.DeDuprenöe'tbcr&Itjfban Den ©panDtopbeJ0c:=
iutae / cntm ^nno glicbupcenbe be pcfiiientie gtje^
fdjiettoa^, ®ocl|i^bcai<S. jfebjuacp goet gijebonoen
öcn fjcDihantcn aen te fcljipbcn bac fp toeceftentlijch
foi^rn agpliceten een tot be ©jebeftanbeïinge.

©cj^cnmban Mathenesenbe Ripperda, Rebben Den
K. Jfcbjuacp tee ©ecgabecingl) ban ftaec Mog.
wthlaect/ fletjoojt te Ijebben upt be ?tbbpfen ban cenige
©jobmtlen/ aliJoffpin'tabluHecenbanbemtijcfielcn
nift bie ban be anbece spbc geteecïtent/ tjacc gnftcuctie
BaODentebuptengljegaen/ enbe bat fuït); welt upt ben
w«c?imbajrabeucServientboojtquam; fp begeetben
«noicn öp ileec
Serviem pct^ tot Dien cpnbebebcp?opo=
netto/bat Ijet niet mocötbJecben gefonben aen be©jo=

booj en al eet fp baec op fouben Bebbeη gfiebaen

f9· jpebjuatp fiebbcn be J^eecen ban ïgoHanbt
Ι^ΤΦ^ Öacc ©lobinciacl abbij^ bp be l&eecen
ten banbe ntiemeibc ©jobintie ocfojraeect op be 7?. «c-

if" Ji QÖemelbe J^jobintic gcfojnieect op be 7

foo be felbe rtiet be ©lenipotentiacifen ban
toarengeabjufleect/ cnbep?obi=
L'°"'"J9fiÖ«epcftcnt» enbetjebbenbei&iobincicn baec
hnrh h Coppe/ bie öaec€b. toeebt gljeaccojbeect/
Sr ©ecommitteecbe be^ ®oifien=

Zutphen, geljoo^töeb.

öS«öwetocgeni3be llercen «©fcommitteetbe ban
Κ Beb?acbti cahenbe boo? eecft De app?os

eatiebaji'tbecBanbelbetot «unfiec/ tuffcfien DeHee.

301

rcn|)renipoteniiatifcn ban öenïlonlng ban^panoiert
enbe Defen ^taet ; cnoctentbjeebcn/ t)ftbrbatl)/ba»Oc
ccöenen et^öe moribrn inbe {ïemonütantic baiibefclbc
©eeien «ÖecoinmimcrDe ban ©riDcrlant brn 14. ^a·
tiuatp/ enDebaccopgl)cbolgljDei);opi>fitie ben ti. jpc»
bjuacp becbat / becfocijten Dat De J^eecen (©ecomniit.
baniloIlantbeBetlifacingc ban baéc 9;obincie tuegen
, be appjobaric ban 't gene tot |@unftec t^ becfianbelt/ fob
iangetniUenopljoubcn/ enbc upt bic notulen Ititen/ tot
bat De anbece p^obtncienin (jaccp;obinciale®ecgabe«
ringen fouben gcften enbc geeramineect Debben De ?Cc<
tiichelen tot Jll^unfiec gcabjufteect/baec ban ben ί i.^eb.
in be J^ergaberingge ban jjaec üo. JBog. (bp be i^cecen
pienipot. ban JËunlicr gehomen jijnbr) ggerappo;*
teeit/opDatDe ^jobinciebatiGeldcrlant, enbe anbece/
bare confibecatien rnbepjobinciale^bbpfen (obecfoó
een
wichtige poiut al^ bcfc ®?ebe- hanbelinge ) mocftten
inbrengen/ enbe oocit gmep^obinciemct eentgf) boo^
oo?Dceigfp?eoccupfcctoftc gepjecipitcect tDO|bcn/enbe
bat öe felbe Daer op motfitcn geceet
50n.

Saechenöï'tbcbatö/ bat bei^fecenbanïloiranbtbci
licftöcbbentcboentegcn^betöemonficantie enbe
pofiiic banbe ï^eccen ban ©clbcclant aen be famcntlijthe
ipjobintien {jace 23ontgenotcu boo^bdlelttot nabeel
ean'tgbcnebp befrlbc p?obintie bnlgen^ b'«nie met
bel)oo;lticlte eerbtebingije acn be cefprctibe i^^obincien
geccpjicfenteect toeebt; ^oo bccfocöttnbcjgecrcniici·

€>cIbeclanbtta)acegbeconiniunfcecrt/ rnbe batbietjaet;
tegen bccicijt Daer op fouben öfbürn gftcbacn/ enbc bat
baec toe befe {jaceBerftlatinae ban bci^cccrnban l^oh
lanbt mcbe aen be|^|obtnctenniocDtcn gefonben töo^
ben/ op bat bie ®?obintic ban <DeiDecianbt in Daec cecijti
matfgbpoflulaet/ opbe ^nic enbe anbece importante
cebeni'n gefunbmt / niet ongegoojt mocgte too^oen
Piduöiccect.

J^etmbij^ ban i^ollanbtben 19. ipebjuariu^innljei
biacfit/lnpbeai^bolgbt; ,

De Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, te-
genwoordigh Staets-gewyfe vergadert zijnde, ghe-
hoort hebbende het rapport vande Heeren Pleni-
potentiarifen van haer Ho. Mog. ghekomen-fcijnde van
Munfter, ende gecxamineertde??. Anijckelen, foode
lelvc met de Plenipot. van Spangien tot Munfter zijn
geadjufteert,endé provifionelijck getckent hebben na ge-
dane Collatie vande voorfz Artyckelen mette Inftruftie
vande felve Heeren Planipot.gheoordeelcende verftaen,
gelijck de felve oordeelen ende verftaen by defen,dat wel-
gemelte Heeren Plenipot. in'tovereen koomen ende
adjufteren van de voorfz. Artyckelen mette ghemelte
Plenipot. van Spangien
iit alles hebben achtervolgkt endi
naergekomen de votrjk hare ΙηβΐηΆίβ,
foo verre oock, dat
tot voordeel ende advantage van den Staet, in verfchey-
den refpeétcn meer hebben bedongen ende u|(gewerckc
als de meer ghefeyde Inftruöie was mede^engende,
waeromme oock haer Ed. Gr. Mog. verftaen, dat de gho-
melte Heeren Plenipot. vpor hare ghetioomene inoeyte
ende arbeyt.vaa wegen de Generaliteyt fullel werden be-
danckc, gelijck iy-luyden de felve bedancken by defen j
ende alfoo by eenige Provinciën de faecken foo fchy neri
opgenoomente werden, af of ten aenfien van't bedin-
gen vande
 iöoM^tffirituel als tem'
foreel
vande Meyerie van 's Hertögenbofch ende andere
Piaetfen van ghelijcken nature zijnde, mitf^aders vande
faecken van Weft-lndien, vande Vjaemfche Haveneni
ende vande
ConfilidatitvattUOver-^tiartiervitt Gelder-
landt niet en ware voldaen, ja oock in eerjigen deeleii te-
gen ghegaen den laft vervat inde voorlz Inftru&iei Spd
hebben haer Ed. Gr. Mog. goet gevonden > tot berichtin-
ge van fuick neder geftelc hare coniïderatien ende advyS»

in voegen hier na volgende.

Na dat de Heeren StSten van Hollandt ehde Weil-
Vrieflandt hareconfidmtien öp het Point van een Tem-
perament te maken over de Meyerie van den Bofch, Ba-
ronnie van Breda, ende andere quarcieren van ghelijckcd
nature zijnde, aen de Provinciën gecotnrouniceeit, ende

C e " ledete


-ocr page 303-

SOI Tweede Deel , van dc

Sedert bekootìien hebben ghehadc viiìe endeleàare van
het gene de Hcersn Plenipot. van haer Ho. Mog. met de
Heeren Pleoipot. van Spangien, aeogaendede voorfz.
Quartieren provifionelijck tot Munfter hebbcn geadju-
fteerc, hebben haer Ed. Gr. Mog. het felve geadjulteerde
eerft in hare Vergaderinge,ende daer na door eenige Ge-
deputeerde Leden, gefonfereert endegedaen conftreren
tegensde Inllrudtiedie de gemeke Heeren Plenipotent.^
by haer Ho. Mog. in November leftleden op het voorfz*
iubjedismedeghegeven, ende bevinden uyt de voorfz
Conferentie, dat de gemglte Heeren Plenipot. van haer
Ho. Mog. sengsende hec voorfz Poinr, in het voorfzad-
juftement, haer punöuelijck hebben gereguleerc naede
voorfz Inftrudtie, niet aUecnlijck voorfooveelden fin
cnde fubHantie van dien aengaec, maer oock na de woor-
den felve, als zijnde daer by abfolutelyck, ende fonder
eenighe conditie ofte bedingh verdragen, ende by den
Vyandt overgegeven,dat de voorfz Meyerie ende voorfz
andere gewellen, lullen blyven aen haer Ho. Mog. in alle
ende der ielver rechten van
Souveraimteyt ende Superiori·
teyt,
als haer Ho.Mog. zijn houdende de Provinciën van-
de Vereenighde Neaerlanden, ionder dat haer Ed, Gr,
Mog. konnen begrypen dat het voorgaende geadjufteer-
de, noopendehet voorfz Point,eenichfints foudezijn ofce
werden gealtereerc, gefufpendeert ofce ghemodificeert,
met het ghene by de Heeren Plenipot. van Spangien op
den ly. December leftleden de voorfz faecke aengaende,
tot Munfter gheproponeerc,, ende 't gunt daer op by de
Heeren Plenipot, van defen 6'taet is geantwoort, gecon-
fidereert dat de voorii Propofitie niet anders mede brengt
als
ee» gefufiimerde vande Spaenfche, dat aengaende de
oeffeninge vande Roomfche Catholijcke Religie > ende
hetgebruyck vande Geeftelijcke goederen inde Meyerie
van den Bofch, en de voorfz andere geweften
.fiudever-
den
verdragen fes Maenden na de Conclufie ofie Ratificatie
van het TraÖaet, en dat de HeerenPlenipot. van defen
Staet daer op difücuheyt hebben gemaeckt, ende fulcks
geenfints hebben toegeftaen, dat over de voorfz faecke
namaels verdragen foude werden, tnaer het felve ongede-
cideert gelaten, ende aen haer Ho. Mog. gerenvoyeert
hebben, omrae hier na gedecideert te werden, te weten,
in het gene inde Propofitie was vervat, namentlijck,
of.
men goet fiude vinden over het voorfz Paint hiernaer met
den anderen te verdragen, ende dat mits dien aen haer Ho.
Mog. is gebleven de volkomen Vryheyt, omme namaels
noopende het voorfz Verdragh met de Spaenfche in Con
ferentie te koomen, ofte oock het felve t'eenemael te
declineren ende af te ilaen , ende derhalven oordeelen
haer Ed. Gr. Mog. dat de Heeren Plenipotenc. noopende
het voorfz Point, wel ende voorfichtelijck hebben gene-
gotleert, ende dat hec ondienfligh foude zijn met onder-
linge difputen tuilehen de Provinciën den Vyandt oor-
iaecke te geven omme verder inftantie op het voorfz ge-
pretendeerde Temperament te doen,

Waer mede dan koomende tot defaecken van Weft-
Indien, aengeroert in bet
6. Artyckel van 't geadjufteerde
tot Munj^r, daer fonderlinge in confideratie werden ge-
nomen die woorden
(endeaüeandere) mitfgaders oock
(/edert het laer 164.1.) hebben haer Ed, Gr. Mog. goet
gevonden, dat ter Generaliteyt voor ad vys fai werden in-
gebracht, dit de felve woorden (
ende alle andere) in 't ge*
melte fefte Artyckel fullen werden gedoocht ende inge-
laten , als niet flrydigh met de InHruftie ende laft der
Heeren Plenipot. van defen Staet, alfoo de voorfz woot-
dea { ende alle andere) werden ghefal veert door de navol-
gende woorden (ie/etendegefo^deert) de intentie van
haer Ho. Mog. Inflrudlie gheweeft zij nde alternatijf, oft
dat eenen vryen openen ende ongelimiteerden Handel
ende Vaert in de een en de anders gepoflideerde Plaetfen
reciproce foude werden geobtineert.ofte 't felve niet kon-
nende veikregen worden, dat danydereen privatelijck
ende met uytfluytinge vande andere, foude bevaren ende
behandelen fijne
eygen gepoflideerde Plaetlen, weickers
' ouden voor Forten, Ca-
pfen, daer uyc de Koop-
woorden ( ende
aUe andere ) dcor de een op de ander rt
ciproque bedonghen werdt, na de intentie vande Inftru
aie.

il!

pofltffie niet alleen en wordt gehouden voor Forten, Ca-
fteelen en Logien ( dat is Packh^fen, daeruytde Koop-
manfchappen ende Waren wordin verkocht) maer oock
by
Dorpen,Gehuchten,Colonien,ende Colonicrs,Suyc-
ker-molens. Landt ende Bouhuyfen,&c. daer mede ye-
mant fìjae poffelTic vail hout, 't welck mette voorfz cerile

Wyders achten haer Ed. Gr.Mog. avantageus voorde
fen StaoSteijn de verdere extenfie van 't voorfz fefte Λ,"
tyckel elfflö de aJjut.étie der woorden ( t'federt 'd,.,'
1641,) rakende de difcriptie der Plaetfen in Brazyl, jJ
van de Kbningh van Caftilien ende fijne Onderfatenfyi
len moeten abftineren, alfoo de Heeren Plcnipotentiaii
fen niet alleen daer by en hebben bedongen privatelijcJ
voor de Weft-Indifche Compagnie alle de Plaetfen k
voorfz Compagnie nu efiFedtivelijck poffideert
, endedie
Plaetfen die de wederhoorighe Portugyfen 't zederthisi
rebellie (alwaert fchoonvan Anno id+r.af)
afhandigi
gemaeckt ende de Compagnie ontnomen hebben,'tgejj
de Inftrudie alleen mede brenght, maer dat ooc^t
Koningh van Caftilien ende fijne Onderdanen in
Hjd.
del ende Navigatie fullen moeten abftineren uytaikiD.
dere Plaetfen meer in Brafil, die boven de
voor genomi,
neerde by de wederhoorige Portugyfen nu befet en ingc·
houden zijn, 't welck een bedingh is tot voordeel varnjj
Weft-Indifche Compagnie, geobtineert by deHeera
Plenipot. hoewel fy by Infttuüle niet gelaft
nochtcglu.
houden waren 't felve te bedingen.

Aengaende nu de taxeendeegalifatievaadeScheliic,
met de andere Vlaemfche Havenen, hebben haer Ed Gr,
Mog. als noch ghemeent beft te wefen dat de befoigtes
daer over te maken werden uytgeftelt (volgens hctgecon·
fertcerde tot Munfter ) tot na het fluyten van 'tTraÖMt
van Vrede, omme dat de voorfz taxe ende egalifatie;noo·
digh geacht zijn, om daer by te conferverende Navip.
tien ende Commercien defer Vereenighde Nederlandet,
'tregardt van de andere Vlaemfche Havenen ) op Bn-
bandt, Vlaenderen , ende andere Vyandts Qaattiera,
ende andere nagelegene Neutrale Landen,welcke Vlaein·
(che Havenen minder belaft werdende als de Schelde,il·
les na haer fouden trecken, ende den Handel defet G:a>
nieerde Provinciën over de Schelde, t'eenemael komen
te diverteren, waer tegens niet beter en kan werden vt/·
fien, ( voornamentltjtk dcwyle nu eeniee der beqmtm·
fte Vlaemfche Havenen, oock buyten deghehooriieii.
faeyc van Spangien zijngeftelt) a s na tijts ende faceta
gelegentheyt, ende na ad venant ende proportie dei too·
ge ofte lage taxen van de Nabuyren, de taxen endeegili-
fatie vande Schelde t'elckensie verhogen,ofte te veimiii·
deren, foo als tuflchen CommiflariiTen van defen Sliet
met de Spaenfche t'elckens( ende dat voor kortentijà)
lal konnen werden vergeleecken, daer tercontrarieii
voorfz taxe ende egaliiatie voor het fluyten van'tTit
öaet van Vrede vergeleecken ende in 'tTratìaetgeiofi·
reert werdende, de felve tax ( ghelijck als alle ante
Artyckelen van'tTraöaet van Vreede ) pernwKct
ende onveranderlijck foude zijn, tot ondienli vande·
ien Staet, ende deftruöie der Commercien voorglii·
roert.

„Wat vqrders belanght de verfochte ConfoUiatiKH
V
Over quartier van Gelderlandt, met de drie andm
quartieren onder defen Staet, ende
bevindenhactE
Gr. Mog. niet dat defelve, of ten tydevanhet inllell»
vande eerfte Inftrudlie, of daer na in November left-
leden op 't redrefferen van de felve is ghebracht iD'tgiK·
tal van die faecken, daer by men tot breeckeos toe iojJ-1
de perfifteren. Jae oo.ck niet daer van men foude heb'
ben te refcriberen, maeralleen vandiegheene, oaM^p
Inftantien ende debvoiren fouden werden ééogewent.

Haer Ed. Gr. Mog. hebben oock verftaen uyc «p
port vande Heeren Plenipctentiarifen, dat de aengiBW
debvoiren zijn gepleecht, dan dat daer van de gen^p'
effeöen niet en zijn gekomen, vermits de Heeren Pief
potentiarifen van Spangien
daertoegantfchniet enwu-
den condefcenderen, oock oordeelende onredeiii»
aat daer fy door mediatie van haer Hoog Mcg-Pleoip
tentiarifen alles aen de Kroonvan Vranckrijckraoe »
laten'tgunt haer wa« afgenoomen, om
reden, dat
voorfchreve Kroon niet en wilde quiteren van cgu^
fy befaten, nu aen haer Hoogh Mogende fouden or
dragen, 'tgunt by haer tot noch toe » wasbehouo >
't welclc eens by hier zijnde t;oegheftaen, licht
de mogken geven tot vordert demandes t/ande


-ocr page 304-

vfifiii endi fakke t-at 'vaedêgantfche Vredè-

Ηί^ίΛ»!'^'' d'chierlìd. Gr Mug. oordeelen te fullen
eerden geprocureert,foo Wanneer naer voldoeninge van-
He Officieiiby de ghelatnentlicke Provinden aenbe^ioleil
de een of de andere geincereileerde Provinciën weder
nieuw's ofte meerdere fouden komen te begeren, ende
t L overfchreden die Initruaie, welcke te vooren by alle
i jglamentlijckeProvintien was ghearreftcen ; haeiEd.
Gr. Mog. louden oockgeerne in achttnge hebben gfflbo-
ineo de redenen ende motivcn van hare βond^genootéπ
bj-aldien de felve tydclijck waren voortgebracht, bevin-
den oock nu dat de felve werden gefundeerc > ten deeien
: opdeUme,endetendeeleopdcB/i»yie»ie:i wataongaei
I de Unie; weten haere £d. Gr,
Mog. wel,' dac de Provini-
] cien verbonden zij η tnalkanderen met lijf ende goet by te
ènea, om de Spangiaerden ende andere Uytheemfche
MjucDjmetharenaenhanckuytdefe Laijdeh te verdr·)»^

I ven, oock by den anderen te blyven, (onder figh te laten
I (diefdenj doch nicenen dat dit te verilaen is vandegène

idcwelcke under de Unie hebben begeért» ende alnocB
begeeren te zijn, doch niet vande fulcke^ dewelcke mee
S bjiejonghftedefenficaengcftelt van hare tegenwoordige
i MjgiliaturejbefitendeReligie, wel hebben ghetoówci
I djtiyniet en begeeren dat haer dit benefitieteghenhaer
I djnck foude werden geobtrudeert ;· Etere Ed. Gr. Mogi
bikennen oock gaerne, dat foo ten regard vandc Revjt-
ten vande Rhijn ende Maes, alsoock van;<3c te verwaèh-
f tCD Contributien, mitfgadeis de deckinge van eenighe
I Provinciën'tvoorfz Over-quartier defenScaet niet qua-
I lijeken foudegheiijcken, maer kunnen EÏet bevroeden
I datiuickeroden genoechfaem zijn om daer over te conti-
J BuereninOorlogh, tegen diegene die daer in den ^raet
i niet l'ouden begeeren te willen zijn, faghén oock liever
1 datcìengheenniewicheden by brachte·, maer alleen exa-
f minecrde of de laft aen de Plenipotentiarifen van diïfen
I Staet gegeven, wel is uytgewrocht ; *c gunt haer Ed.Gr.
f
Mog. oordeelen nagefiene Inftrudtie ende befoignes,niet
I
andeiste kunnen werden opgenomen , lauderende à&^t'
i ora,endeiiifroifw;i/?andermaels, voor foo veel in haer
' iijfoodevooriz befo/gnes, als oockde provifioneleon-
i derteeckeiiiiighe, de weicke volghens ende vermogens
i hserHo, Mog. Refolutie van den ai. November left-
I kdcD, by de Heeren haer Ho. Mog. Plenipotentiarifen
ί gedien heeft mogen worden.

33cn r. aactp sönöe eöföoojt öct cappojt bande

l^iCtcnBeveren, Bicker, Volbergen, Roorda,Mulert,
(Del^cctcnvan Reïnfwoude, ende Eyben, tCQCnlDOO?:

WoIiüupttnbcnfrjacgöabfcM tocfcnDc/ in hracftt ban
Iiflttilo, iBog.fìrfolucic ban Dtn ly. ptbjuaciu^ Jcfl·
IrDtn/ in Confccentic Qetoecfl jijnDc tnet De ©cccen φε=
ticputcccbcnbmituegcn De #;obtntie ban'<i3elDcclauDt
iioopcnöe'tflucft banDe confolidatie ban fier <©bfc-
qiiattiet tCQcnmoojDigf) noc& flacnbc onDec Den ©panDt
nictDe^.anöite i2ua«itcenbanDe oputmclte
tic üan (OcIDttlanöt/ enDe onDec anDece gealleguecct
torfcntic/barDc^jincipale fuftenuen cnbe ceöenen / by
mbr Dan torgEn oe ofteoirite ©jobintie ban <i5elDitïanöt
lotbeboojfsConfoliDattebpeÖcbjacBt/ fiaen-bcg^epen
infecclicc gefc&?ift bnpben tee ©ccgaDecinoegclcfen.
naboojQQenbe bclfbccatte goet ggcbonben euoe bccfiaeti
op bcfcn te btbanctien be opgbenieltejgeccenbaccilo.
.lOofl. ©ebrputeecben obec enDe tecfaecfte bp De motpte
«PbpBijcnomcn. €nDe boatbelangfttfietboejfSBDes
iwiiftc bp De ileeccn <i5fDeputeer0enbanbetneec-gbes
™ite iP^oöintie ban «©elDerianOe obecgcgeben / baec
oaii
bctfoEcfien De gjobineien Coppe; Die Jjaec <!5D.
Wtt ntaccojbeect/ öödDfB fèlbeB&efcIjjiftökcna·
«"naötacmfecrett.

DeGocommitteerden van Gelderlandt, begoni-
iien hebbende volgens'c afIcheyt ghenomen inde
lefteghehoudcne Conferentien met de Heeren
UmtnilTarifen uyt de refpeöive Provintien, teonder-
fottkcn den Staet van inkoomen en laften des
Roement-
fihen quartiers, is in eerfte ontmoet defe fwarigheydtj
OitcencoDfiderabelghedeeltc des felfs , alsdeStadtöiet'
oe voogdye van Gelder, ende andere ftucken niet in 't ge-
wat ende beüt vin defen Staet ghewceft zy o, ten tf de als

m

felve van Hoermonde. Venl&o, Stralen, &c. meefter was j
Soodat het de Gecommitteerde voorlz onmugclijck is
in korte foodanigen partiCnlierenbericht ende vooiflagh
te konnen doen, om in de Provinciën te brengen, maer
foüden de Ontfangers vande Contributien daer op die-
nen ghehoort, ende oock vei nomen tc worden wat hec
dbn Koning van Spangien nu importeert, waer toe meer
tijdtévereyfcht wordt, ali de tegenwoordige Handelinge
kan toe-laten, wueromdan de Ghecommittcerden hier
moeten repeteren 't gene in verfcheyden by eenkomften
yerfocbt hebben : namentlijckdatde Heeren Ccmmifla-
rlfcn de gedane Remonftran tien opden 14. January,den
tliFébruary) ende wat vordersdaeropgevolchtis, der-
maten gclievetìte recommanderen, ende foo goede Of-
ficiéntédoen', dacde Heeren Plenipotentiarifen van de-
fen· Staet mochten ghelaft worden, voor 't fluyten van
'tTraétaet van Vrede tot Munfteruyttewerckenbyde
Plénipotentiarifen van Spangien, dat het gedemembrede
Over quartler aen de j. andere Qaartieren van Gelder-
hildtmochtenworden, als zijnde ghefon-
deert op de naerder Unie io Januarij ΐ5·79. t'Uytrecht
geflooten, als blijcktby de Voor-rede van de felve, daer
eerftelijck de intentie vati alle de Vereenighde Provin-
den geweeft is, om de Provinciën van Gelderlandt,endà
andere Provinciën defer Unie, door de Spaenfchc
macht ende pradlijcquen gedifmembreert ende ghefepa-
reert zijnde, wederom in haer geheel te brengen, ende te
cmfilideren.

Daer na by den cerile, ende negende Artyckelen, al-
wacr figh de Bontgenooten onder malkandcren verbin-
den, genen Treves ofte Peys met den Vyandt te makenj
als met ghemeen goet vinden van alle de Geünieerde
Provintien, meteXprciTe Verklaringe, dat wel in andere
faecken> maer hier in gheenpiurahteyt van itemmenen
fai gelden.

Ten derden, by het geftipuleerde in het thiende Arty-
kel der Unie vooifz, alwaer geue vande Provinciën toe-
gelaten wordt met eenige Nabuyr, Heeten ofte Landenj
Coofoederatien ofte Verbonden te maecken,fonder con-
j fenK van defe Geünieerde Provinciën, wacr uyt noot-
! wendigh volght, dat het veel min eenighe Provinciën
1 foude vry ftaen
Verlmdt met den Vyandt te maeckén < fon-
der conienc van alle de Geünieerde Provinciën ende
Hondtgenooten ; weicke Artyckelen met 't gene vordert
defefaeckeisaengaande, en de intentie vande Bondtge·
Dooten, alfoo de Provincie van Gelderfandt ftriöelijck
onderhouden, ende met het uytterfte perijckel van goec
ende bloedt te verliefen voor de andere fes Provincieu
door Godes ghenadigen Zegen heeft helpen uytvoeren
ende uytwercken ; boo worden de andere Provinciën,
uytkrachte van dit Vcrbondt, veriochtde Provincie van
Gelderlandt gheirouwigbeydt te bewyfen, ende den In-
houdt van de Uhie aen haer zyde oock te voldoen ali
voorfz.

Doch by aldien men dit, alle uyterile devoyren aenge-
went2Ìjnde,foo abfoluytelijckivan dén Vyandt niet kan
verkrygen, 't welck nochtans verhoopt wordt, ja als de
gefamentlijcke'Prbvincien maer hét met fulcken ernit
eodeyver , alfle· Volgens de Unie verbonden, ghelieved
tepouiftren, eöde onfoHéeren Principalen, als hare goe-
de ende getrouwe Boadtgenootea met beftandige Refo-
lutien in dit ontbillicic verfoeck te bandthaven i foo foü·
den Gecommitteerde voorfzioftlkken geval, doch on-
IvervanckelijckvoorQacn, dacmen van wegen defcn Stset
daertoetoude mogetrkomen, om eenich
ejnvaiiai, by·
forme van wiffelinge daer teghen' van eenige de verre ai^
gelegenfte Partbyêa vande Meyeric van den Bofcb, ofte
de Landeb vaniOvermafei na dat de Provinciën figtt
i daer over onderlingtifouden konnen verdraghen aen dé
j Viyandt te prefenteren. Ekiocb alles voor 't fluyten van
! 't Tra&aet als voorin Indien aU de Provinciën niet an-^
dere en koiien ghedifponeerc worden van onfe Heeren
iPriöcipalen aen 't Over'quattierte helpen als bymiddet i
van wiflelinge, gölijck voorfz, 't welck immers niet be-
botirt ghewey gert te worden, om dat het defen Staet on-
gelijcfcimportaBter is j meefter te ïijn op eene foo voor*
' name Reviere als de Mafe « aU dete L;ande waercs afgele-
gen (^aartieren te ontbeeren j ίlibo de Steden ende For-
) teoj gelegen opden Rhijn, .Wàel, YffeU ende vooits bid-

Cc i bëii

Nederlandrche Vrede -tÌandelingh.


-ocr page 305-

304· Tweede Deel, van de

nen'sLandts, beringende ende bewarende het princi-
paelfte Llchaetn van defen Staec, daer mee, als met een
voor-ichants, fouden gedeckt, verfeeckerc, ende van alle
Vyandtlijcke Legers bykans in acceffibcl gbetnaeckt, als
iigh tuflchen twee foo machtigei na by een komende,wel
befette Revieren den Rhijn ende Mafe, niet konnende
onthouden , ende daer en boven noch de Negotie op
't hooghtle gebenificeert worden, fuicks dat de Covoyen»
Licenten, Tollen, behalven de exorbitante j exaöien
eodeafpeiiïingeh vande Beampten, bedragende over d^
vier hondert duyfeht Pont voor den Koningb van Spàn-
gien, alleen lullen koomen ende verblyven tot voordeel
vande Ingcfetenen der
Verecnigde Nederlanden,'twelek
norhveel meerder ende krachtiger ioude zijn» indiende
Provinciën by die occafie van wiffelinge, als voorfz,dien-
ftigh vinden mede te infifteren, dat de Fortificatiën van
A'genteau ende Navigne boven, ende Leuth Toet Ste-
wnjweert
beneden Maeflricht mochten ghedemolieert
worden,
ïiitendt Mafiyck.Orment, ende andere Plaetfen
ten weder-zyden Neutrael, alfoo als dan de vrye Koop-
handel op de Mafe , van
Namen af door 't Landt van
Luyck , en de Vereenighde Nederlanden, onbehindert
uiec alleen tot inde Noc»rdt-Zee, maer oockZuyder-
Zee, ende vervolgens in alle de Steden der Vereenighde
Provinciën konnengedreven worden.

Doch voor endeal eer men tot eendrachtige refolutie
in alle de opgemelde poindlen kunde ghcraecken, foo is
de meefte haperingh geweeft met Vranckrijck noopende
deGuarantie.

Die van Hollandt hebben voor advys op dat fluck in-
gebracht den
II, Marty> dat haer Heeren Principalen
na rype examinatie van alle Traólaten van tijdt tot tijdt
tuflchen Vranckrijck ende defen Staet gemaeckt,hebben
bevonden dat het Traftaet van den Jare 16%';. ende het
feite Arcijckel van het felve, eygentlijck is peitjnent,ende
deciloir in'tiluck vande Guarantie aen de Kroon van
Vranckrijck te prefteren.

Dat volgens het opgemelte fefle Artyckel van 't voor-
verhaeldeTraftaet den Staet vande Vereenighde Neder-
landen, is, ende verftaet verbonden te Zijnaen Vranck-
rijck te guaranderen
al het gene hoogfi-gedachte Krooite ten
tyde vau'tvoorfe TraHaet van den Ure wasbefit·

tende, fonder diftinöie van plaetfen, en bovendien el
de Conqueften by meer hooghfi gedachte Kroone Η zedert den
■voorfztydtinde Nederlandenghedaen,
met dien verftan-
de, dat de Kroone van Vranckrijck, aen de andere zy-
de, op ghelijcken voet, den Staet vande Vereenighde
Nederlanden, in krachte van 't opghemelte Tradlaet is
gehouden te guaranderen.

31i)acc na/ alfoo men bebonbl; gcoote bircccjpantfe cnbc
iccefolutie onùcc ùe Erbe η op bat fluc^t s foo jrjn 8fcom>
mitteect een notabel aental upt be BeceabecingI)/ al^ bc

IgecrenGent, GraefvanFlodori,Raefvelt, Mathenes,
Kuyl,BoreeI,Keyfer,Catt,de Knuyt, Adriaen Veth, Sta-
veniire,Reinfwoude,Nederhorft, vander Hoolck, Roor-
da,Ripperda, YfleImuyde,Nykerc.k,Ëyben, Clanth, om
obec ()et bobcn eenocmbefiucit ban (@uacantie tcnce^
gacDe Dan S^anchc^ch met benanbecenonbeclinet) in
Confeccntte te bomen/enbe te f)i2cKcn/ oocft taebecstjbt^
wbenen/enbe ton|ibecatien te Ijooren / enbe te toiffelen/
ttmbaecnabecboliien^ in {jaec ifo JBog. I^ccoabecin·
geobecl^etmeec genoembe fiucU ban guarantie gece·
foloeect te tuojben na begoocen.

^aec na taeberom in fetteufe belibecatic gebjacl^t tue:
fenbe/öct bcbingm bsn tocgen befen S>taet/ten lade ban
ben l^pant/bcc confolidatie van 't Over-quartier,met en
neffen^ bc
3. anbecc quactieccn/ tot enbe bp be P?obincfe
ban (Cidbeelant/gebbrn be I^eecen <(3cbeput.ban torgen
be
6. IPjobindm berfiiaect/bat be )|eecen baec üo. eDog.
Penijpotcnt. enbe €);tceojDinati^ Bmbalfabeur^ ban
tojcgen oefen jbtaet tot il®unflec/ aUe goebe/ ernfiige/en
pbecige bebopcen enbe #fficicnfotiben |[)rbiien te boen
aen be ^paenfege f^Ienipotent. enbe ooch bacc bpten
uptecllen te pjotefiecen/ tenepnbebat beboojnoembe
confolidatie tDccbegcobtineect. «ffinbe toecben be J^eecen
^^ebeputeecbm ban toegen beiP^obincie baniÜoKanbt

fi

betfartjt ïiaec in befen met b'anDete opgemeltcó
binfienteconfojmectn.

BrrbolBeng SÖnbe bp be refpcctihe Ì^?obindcn ω»
ning gbcbaen ban bcc frioec abbpfen op'tftuchiaX
ifiSuacantie met ©janchtijclt. SisS na boojgaentS
becatie goet gebonbcn enbe bec(iacn/bat bc Ucccen GT
enbe anöere Daec föoHSog. boo?gacnbe ©cbeput
tccbcn in Confecentie met ben ï&cct: <i&?acf ban Swv^
«ejciaojb. mmbaffabruc ban ©?anc&cöcft/ enamS
«CjjccII.tcgbcmoettcbofcenen cepjcfcnteccn/ öatiiS
i^o. JlBog. ooibcclen bat in ftct fiuclt bcc boojfs
Φη^
tfe bp b'^Iiiancie ban ben 8. jpcb. tot Parm S
ten/ al^ ootft bp ïjet p?climinaic (2tcactact ban Κ
Jì@act|| i(?44.algtecinbcn}|age gemaecKt/ ggcnonh'
faem becfien enbe gcpjccabeett/ en batmen fKh tmte,
Occ-3pben bacc op bolBomentlöcfe foube mogen btcto
met bccftlacinglje batmen ban tocgcn befen ^taetÉt
mepnt enbe gemtentionectt 't fclfbe punctuctiicftM
opcccljteiijch te obfctbecen enbe acDtecboIgcn. φΐχκΐ,»
cai be öoocö-gemelte ï^ecc Hlmbaffabciic aen bcfcoS
cale ©ethlacinfl&e egcfη contcntemcnt en foube neninii
macc inflantte quamete boen/omnoppmbeljettiiKiirl
fiuclt ban <6uacantieecn fpeclalc becitlacfnge cnbeu
catie ban toegen befen i>taet te ötbben. i|n fooDaniora
cai/ toecben be opgemelte teecen baec ì|o. .ϊβοο,Λ
pnteecben geia|l enbe geautöocifecct/bat bc fclbefimta
mogen bethlaren/ bat öaec j©og. na rppe
cmiumì
tte ban alle beiEcactatcn (bantijbtrot tijDt fucctffto
lijch tufTcfien be «coone ban ©^ancRcöcïi cn befcnjiM
gemaecftt} Ijcbben bebonben bat be itcoone ban Bjand,
cüch enbe befen g»taet ccfpcctibe obcc enbe bJtüttoliti
malhanbecen becpiictjt enbe bcrbonben toacen teou].
canbecen/al öet gene be felbc ccfpectibelijch ten tpDetiai
bemeec-gemclte ?tlïiantieban bendate lójy.ta
bcfittenbe/fonbecbilltnctebanplaetfen/ en bobcniÉg
al be conquepcn bp rarec ftoogflgenuïtc iiicoonc en infili
fttaet/ 't febect ben boojfs tijot enbe naöccöant jebara/
ofbiefpcefpectibeliJchnocD boo; get flupteh banlÉti'
fouDen mogen boen / of bp i^cactact ban ben getmcius
©pantin^SebcïIantcefpectibdijcft bcbingen. «ïnto
ben tot be boojnoembe Commiffie en €onfecent(eBtii&
cogeect cn ^ccommittecctbe j|ecctn ban Mateneflcjii
Boreel,inpIaeifcbanbeïgeecenWimmenum en Bcïetsi
enöe bc i|ccc Yffeimuydejiniplaetfe ban be i^tttMa·
lert, betmit^ btcfiibcc ccfpcctibe bettcccR bupwniii
tage.

De Heeren Extraordinaris ende Ordinaris Gt·
deputeerden van Zeelandt , inbrengende boi
naerder advys op de navolgende Pointenrefii!·
terende uyt de Vredens-Handelinge tot Munfler, hfli·
ben alvooren ghepermitteert dat hunne Heeren Piinci·
palen geenfints Voor hadden mettetmoveren vande dii.
ficulteyten op de Artyckelen met de Spaenfche pwi·
fionelijck verdragen en gheteycken.t, ofte het doen ?i«
nieuwe Propofitien, den voortganck vande
Tra&ita
te retarderen, veelmin illuderen, oock nietdedevoj-
ren ende belcyt vande Heeren Ambafladeur endePli·
nipot. van defen Staet te adumbreren, maer dat dcio·
tentie en cenigh oogmerck van haer Ed. Mog. altolijct
was met alle mogelijcke circumfpedlie ende forghvuldig-
heyt te vigileren, dac voor hut finaelbefluyt van eeoptr·
petuel Traöaet van Vrede, in klare ende uytgedrufletci·
men werde bedongen ende vaflgeftelt, welcktotwelfi-
ren ende behoudenifle van den Staet in 'tgeneraeldePw
vincien. Steden ende Leden van dien in 't particulier,
mede infonderheytconfervatie ende voortplantingeMO"
de ware Gereformeerde Religie wert gerequireert,
eait
dat daerom haer Ed.Mog. nevens andere ProvincieDiiui'
hebben voorgehouden in conformiteyt van het Jaeftew"
de 70. Art. de Heeren Plenipot. van defen Staet in W
gegeven, te mogen by-voegen ende verdragen, hetge^
voorde finaleconclufie en abfoluteteyckeningevaa^
Tradtaet noodig ende dienftich foude werden bevondft
weick Artijckel haer Ed, Mog. verftaen, dat daeroniiDe^
de laetfte geadjufteerde, ende met de Spaenfche P'o"''?'
nelijck geaccordeerde Art. behoort te werden ghevouc»
ende daer herftelt. ,

Waer mede koomende tot de Pointenfelfs,


-ocr page 306-

Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5

. yoQffc Gedeputeerde, dat fy fy alhier niet fullen repe-
en a"e de redenen ende tnociveo, waetom haerÈd.
vloE oordeelen eenich temperament in 't Ecclefiaftijcq
^'tegenwoordige Handelinghete admitteren over de
Meyerie vandenBofch, Baronnie van Breda» Marqui-
ioetvao Bergen óp ZoomjLandc van Cuyck, Axel Am-
LhtjOtte over cenige andere C^articren,die uyt krach-
te van bette moken Tradaet van Vrede, ende Limijt-
fcheydinghe die daer by fai werden gedaen, over de Sou-
' [niteytvan den Staet, fullenjkoomentereruiteren,
mntfch
oedicn/iig difreputaM,en voor de Gerefermeerde Re·
(„It'fttumetl gevaerigci foude zyn.fig
refererende dies-
lenKaende toe het gene van wcghen haer Ed. Mog. op het
fooriziiibjeadenai.januaty mondellnghe ende fchrit-
„ljjcl{isgedeiiiceertj zijnde haer Ed. Mog. aengenaem te
fien, dat deandere Provinciën met haerËd. Mog. in die
Bevoelen oockz.ij η concurrerende.

DocH aengefien by eenighe bet genegotieerdevande
Hceren Plenipotentiarifen van defen Staet, over de Sou-
Teraifliteyt vande voorfz Meyerie vanden Bofch, ende
indsrequartieren j in het derde Artijckel vermeit, alfoo
wert opgenomen ende gheduy t, als of daer by de voorfz,
bouicrainitey t abfoluycclijck
fonder eenigerhande rejerve
ofte conditie van defen Staet, foudezljn bedongen, fon-
icfdat hetgeidjuftcerde over't voorfz Pointfoude kon-
r,co werden gealtereert, gefufpendeert, oftegemodifi-
ceert) met hec gene by de Heeren Plenipotentiarifen van
Spingienopden a? December de voorfz fake aengaende,
tot Munfter gheproponeert, ende by de Heeren Plenipo-
icDiiarifen van defen Staet daer op geantwoort is,ende dat
d:cr
uyt loude komen te volgen, dat haer Ed. Mog. ende
verfcheydcn andere Pro vintien, buyten noodt en reden,
noch daer na foo veel ernft hadden gebruyckt, om het ge-
vergdeTemperamenc Ecclefiaftijcq tegens te gaen. en de
TolIcSouverainiteyt te bedingen,dat haer Ed Mo.niet Ie-
dichkonnenftaentefeggen, dat haer Ed, Mog. ferieufe-
lijckgeexamineert hebbsnde het voorfz gheadjufteerde,
liem
ha geproponeerde vande Spaenfche op ten τη. Decem-
ber,
ende de antwoorde daer op ghegeven, als mede de
Milive vande Heeren Plenipot. van defen Staet van den
18, December, ende infonderheyc oock de Memorie van
ktgeneinverfcheydenconferentien tuflchen de Pleni-
potentiarifen van Spdngien ende defen Staet is gepaffeert,
raeckendehet diflFerenc op het ftuck vandetfteligie inde
Meyeiie van den Bofch, &c. haer Ed. Mog. niet hebben
konnen bevinden, ofte verftaen dattet voorfzgeadju-
fteerde den voorverhaelden fin ende interpretatie kan
werden gegeven, alfoo voor eerft het bewufte derde Ar-
lyckel van die materie fprekende, niet abfolutelijck is ge-
accordeert, maer by eenc Apoftille gereftringeert, den te-
neur van welck, alhoewel in margine niet gheexpreffeert,
maer alleenlyck relative is geftelt j foo kan echter het fel-
ve voorniet anders werden opgenomen,als voor het gene
bydeSpaenfcheden ly. Decembris, foo wanneer oock
het voorfz Artyckel achtervolgende de voorfz Apoftille is
geaccordeerc, bygeichifceovergegeven is, als te weten,

idtrmniet mach wrandereu ofte retrenchere» van het gene
t'fleitiieeweeftin''teyndevanhet derde vande'tfiveatigh
^rtyciden, raeckende het Geefielycke inde Meyerye van den
Boich, Zijnde dit, dat ten opfichte van het Geeftelijcke in-
de voorfi Meyerie, ende het platte Landt van de felve,
een Temperamene ende Expedient foude gevonden wor-
den tot facisfaftie vande eene ende andere partye, onder
welcke referve het voorfz Artyckel, ende anders niet, is
geaccordeert ; ende hebben de Spaenfche hun dit voor-
gehouden , ten ware men 't van wegen defen Staet wilde
aennemen,datmen over de oefiftninge vande Catholij cke
Reliegle, ende hetghenieten vande Geeftelijcke Goede-
ren, fich wilde verdragen j fes Maenden na de Conclufie
en^ Ratificatie van het Traftaet van Vrede.

.Tenanderen blijcktklacrUjck> dat de volle Souverai-
mtcytiover de voorfz quartieren niet abfoluytelijck is be-
dongen,ende dat de Spaenfche van 't Temperament geen
atftant hebban gedaen,foo uyt het fchriftelijck rapport by
ae Heeren Plenipot. den
3. February overgelevert, als in-
fonderheyc uyt de voorfz Miffive van den
18. Deceniber
•nedii brengende in exprefle woorden
» datmev ever alles
ft'fe'^civesverdragen, iehalvenoverde Confolidatievàn
f ^w-<iHnt;tr vm Gtlderlandt, ttide het Tm£trmtni ^
de Spaenfche -wegen de Religioni faecken inde Meyerie vati
den Bofch ende elders, volgens het derde ende achthtende van-
de voorgàende Art^ckelengepretendetrt,
waer by defclve
uyterljjck hebben geperüfteert, ende onaengefiec alle re-
denen, indudtien ende perluafivcn, onbeweeghiijtk zija
gebleven,mee verdere Verklaringe, datfy onder die con-
ditie, alle Rechten ende Gerechiigheaen van baten Ko-
ningh hadden gecedcert, ende anders met, ende op genen
anderen voet als noch fouden konnen cederen, otte ia
het Tra«ftaet laten begrypen.

Sonder dat hier tegens met eenich fondament kan ghef-
fuftineert worden, dat de Spaedictie by het vooi izgepro-
poneerde van
deni7.December itJ+i.'allcenlijck hebben
! gereferveert over het voorfz Temperament figh
aenhaer
Ho.Mog.temogenaddrejferenx ende dat «en haer Ho. Mog.
is ghehleven de volkomen Fryheydt, OTTlTTtC hier namaels ever
: het verdragen vm het voorfx.'Temperament, net de Spas»'
fihe in Conferentie te koomen >
ofte oock het lelve t' ee-
nemaeltecleclinerenendeafteflacn, alioo hec felvedi-
reaelijck ftrijdt met de voorfe Marginale Αροίΐιΐΐεη*
ende den inhouden vande IMiffive vanden a8. December
1(^4-5. hier vooren vermeit, ende intonderheydt met de
woorden, fpreeckende van decifie, ende dat tut-
fchen parthyen in de antwoorde, gegeven op het voorfz
g^roponeerde vande Spaenfche vanden α/. December
ΐ(3φ<>. gebruyckt ; uyt alle welcke klaerlijck volgUt dat de
volle üouverainiteyc niet abfoluytelijck is bedongen,
maer dat de Spaenfche dien aengaende in hmp geheel zijn
gebleven j ten ware haer Ho. Mog. goet vonden ovei de
oc&ëninge vande Catholijcke Religie, ende hetgebf uyck
vande Geeftelijcke Goederen inde Meyerie van 's licr-
togenbofch, Marquizaet van Bergen op ZoomiBaronnie
van Breda, ende't Landt van Cuyck, teverdiagen
fit
Maenden na de Conclufie ende Ratificatie van 't Tra-
<3:aec van Vrede,op welck Point,als waer op de Handeling
mee de Spaenfche ftont, af,of aen te gaen, alioo de Hee-
ren Plenipotentiarifen van defen Staet by de voorlz Mif-
five yan den a8. December haer Ho. Mog. laftendereio-
lutie zijn verloeckende dat de Heeren Staten van Zee-
lande hebben verltaen, gelijck haer Ed. Mog. zijn doende
by defen, dat om «en de Spaenfche alle hoope en impres-,
fie te benemen van oyteenich Temperament in 't Eccle-,
fiaftijcq over de voorverhaelde Quartieren te fullen kon-
nen bekomen, dat de Heeren Plenipocenc. van defeni
Staet behoorden aengefchreven te worden j dat hare Ho.
Mog. by de Refolutien voor defen hier opghenomeni
preciftlijck ende anveranderlyck zijn perffierende.eadsdictx-
volgende verftaen, dat de volle ende abfolute Souverai-
nitéyt, heyde in 't
temporeel ende Spiritueel, ionder eeni-
ge conditie ofte referve moet werden bedongen ende vaft
geftelt voor defen Seaet, ende dat niet alleenlnck over de
voorfz Meyerie, ende andere voorverhaelde Quartieren,
maer oöckgeneralijck over hec platte Lande, wetck uyc
krachte van het Traöaetvan Vrede, ende deLimitpa
daer byte ftellen, onder defen Staet fai komen te reforte-
ren, ende dat dit alfoo explicite > met klàre ende naeckte
woorden in't bewufte derde Artijckel van alle margina-
len ende apoftillen gefuyvert zijnde, fai werden geexpref-
feert, en dat daer nevens hetrbeergenoemde gefchrifee
van den ay.December id^ö.uyt handen vande ipacnfchc
fai werden ingetrocken ende gecafleert.

Waer mede komende tot de extenfie van het y. ende
6. Artijckel,raeckende Ooft ende Weft-lndien,teggen
de voorfz Gedeputeerden van Zeelant, dat foo haeft hun-
ne Heeren Principalen kenniOe^iadden bekomen dat de
voorfz Artijckelen niet conform d'InftruiSie waren ge-
adjufteert,maer dat tot smpliatie en reftrindie refpeàivè
daer by waren gevougC,eenige woorden van confideratiè^
haer Ed, Mog. terfi:onC inftantie hebben gedaen dat hec
felve foude werden gercdreflcert, ende aengefien haer Ed.
Mog.oordeelen, datbyd'Inftruiaie felifevoor de Weft-
Indifché Compagnie niet na behoren wasgerorgt,hebbeti
daer ncvehs yerfocht, dat bet
6. Art. hier mede foudé
werden giïami)lieertj
dat de Spaenfche generaltjeien jh'id^ ■
moeten biyven uyt aUe de Vlaetfen die de Portugjfen onder 'dé
Limit en vande voorfttWeft-lndifiheCemp, zijn itfittekdt.
Sedert haer Ed. Mog, bekoiDen hebbende de Arc.iclfsi
ende de formele extenfie vandi: felve rypelij'ck geéxatni^
neert hebbende, hebben haer Ed. Mog. geoordeelttiatdë

..........Cc 3 " mi'*


-ocr page 307-

Tweede Deel, van de

ao6

voegen als boven, fullen'moeten werden gheobtineeii
ofte andeis, ende by faute van dien , dat haer Ed
tot gene conclufie van Tradtact van
Vrede fulleu konne
verftaen* '

Wat belanght de beUfiinghe vande Havens van Vlaej
deren tegens de Reviere de
Schelde, ende andere Canalen
in't vijftiende Artyckel vermeit,
hebben haer Ed. Mo»
welgefien.dat het voorfz Pointisgeobtineert, ende^
flrelt foo het laelt de Heeren Plenipotentiarifen vanj.
(en Staet in lall is ghegeven, doch dat haer Ed. Mog j/
tentie niet is geweeft, ghelijck oock mede niet, f^'
haer Ed. Mog. ve» trouwen, van andere Provintien, d»
över den voet ende taux van belaftingen te convemereT
ende verdragen foude werden ghedifficulteert totmil,'
Conclufie, veel min Ratificatie van bet Tradlaetn!
Vrede, maer oordelea haerEd.Mog.dat te vcoreniS
minften provifionelijck na de conftitutie van fgfeen, t»
dient te werden beraemt om met den inganck vaniL
Vrede inde poflèffie te komen van de voorfz egaale bdj,
ftinge,ende dat voorts met eene werde vaft geftült de fci,
me ende voet die fai werden ghehouden tuflchen defea"
Staet aen d'eene zyde, ende de Spaenfche aend'andeit
zyde, foo wanneer by veranderinge van tijdt endeÈken,
aengaende de opgeftelde belaftinge, oock veranderioght
fai moeten werden ghedaen, als oordelende haer ld,
Mog. met ende nevens de Heeren Staten van Ho|.
landt ende Weft-Vrieilant, dat niet wel yet pettnaneiiii
ende dat ghelijck het Traöaet felfs alle-tijdis fouij
konnen duyren, defen aengaende vaft fai konnen woida
gheftelt.

Doch aengefien de intentie van defen Staet in 't bedij.
gen vande voorfz
eguale is geweeft, de bevoi.

deringe van de Commercien, ende dat als nu gcooidctlt
wort, datdeminfte belaUioge vande Sc/fefWe, teghenide
voorfz Havens, noch dienftiger foude zijn, ende datgkc
looft werdt, daer in by de Spaenfche nu geen difficulitjt
fai werden gemaccktjDwye/tiW/te» inde macht van Vrank,
rijck gekomen, ende daer door een merckelijcke vera,
deringe in dit ftuck gecaufeert zijnde} Soo verfoudta
haer Ed. Mog. dat de Heeren Plenipotentiarifen vande
fen Staet in laft werde gegeven, hierover met de Spia·
fche te handelen, ende alle moghelijcke devoyren aeo tt
wenden, om het felve te verkrygen, ende met eeneopdtt
voet ende tauxt vande belaftinghe yet provifionelijdiit
beramen.

Ten vierden, hebben haer Ed. Mog. gefien. datwelb;
het vijf en leftighfte Artyckel is geaccordeert, datMy·
ne Forten ontrent Slup/uilen werdengedemelieert, dochil·
foo niet wert gheexprefleert
wat Forten in fpetie foudei
werden geile.ht, ende dat het felve noch werdt gereitrin-
geert tot eene reciproque demolitie van defe Zyde, watt
over men figh hier naer foude verdraghen, hebben te
Ed. Mog. verftaen, dat de voorfz.
demolitie aifduuHi
behoorde bedongen, fiwà^
voor de Conclufie van het 1«·
öatt vaft gheftelt te worden, fonder het fel ve open téli-
ten, endetediffereren, als zijnde den Staet in't gene-
raci, ende de Provincie van Zeelandt in 't particullerteii
de voorfz demolitie in yerfcheyden refpeóten fonderlii·
ge gelegen.!

Ende ingevalle de Spaenfche op eene reciproque de-
molitie fouden bly ven Infifteren, meynenhaerEd.Mog.
datmen uyt de felve behoorde te verftaen, over
mt fit-
ten
de voorfz. demolitie foude gaen, om daer op beboor-
lijcke confideraiie genomen, ende voor de Conclufie viD
't Traöaet gedifponeert te werden.

Ten vijfden, hebben haer Ed. Mog. gheóordeelt, i)>t
aengefien ghefproocken werdt van een abfoluyte Vrciit»
ende dat alle het gene daer by niet fai zijn
bedongen,voor
altoos fai worden gehouden voor geabdiceert, dat daeroo
de Limiten,ende hetreCTort van defen
Staet naerderende
exaöer als wel by Trailaet van Tre ves is ghefchiet, die-
nen geexprefleert ende geextendeert te werden,ende aet
namen dat aen het
VryevanSltqs fai worden ghebracit»
ende bly ven het geheel
Oofi <juartier, foo, ende als het v»
outs onder
het Frye tot Brugge heeft ghehoort, ende jO
fpecie foodanige Dorpen, Gehuchten ofte platte Lw»'
als den voorgaenden Trevesbytoelatiijghe
van haer Ho.
Mog, coniliventie ofte anderfints onder bet gbefacb
dcnvyandtiigclateq, ^^^

Woorden, ( tuie aie andere ) in 't fefte Artijckel verraélt,
daer in niet kennen ofte behooren gheleden te worden,
alfoo daer uyc foude komen te volghen dat den Kooingh
van Spangien inde Indien Plaetfen is poflSderende, daer
bygeneKaftelen, Forten ofte Loges is hebbende, ende
foude daer mede gecorroboreert worden de fuftenue van
den voorfz Kóningh,dathy uytkrachte vangifce van den
PausTytul hebbende vande Weit-Indien, ende niet ge-
dogende dat yemant fonder fijn permiffie op de felve va-
ren ende handelen foude mogen» in poflèffie ,en befit van
alledefelveis.

Ten tweeden, hebbeü haer Ed. Mog. geconfidereert,
dathetlaer itf^r. in'tvooriz. <5. Artyckel buytend'In-
ftrudtie geftelc, zijnde eene limitatie ende reftrindtie, en
waer by de Baye wert geexcludeerr, oock daer uyt gelicht
moet worden, als tnede de woorden
(/oo lattge defeive on-
der de Portugyfen &yn fuüeh)
alfoo de voorfz woorden niet
alleenlijck relatijfgemaekt konnen werden tot alle diean·
dere Plaetfen, die defeive Portugyfen tegenwoordigh be-
lïtten, maer oock tot die Plaetfen die by de Portugyfen
defen Staet zijn afgewonnen, waer mede de intentie van
't fefte Artyckel foude werden gecnerveert j Infonder-
heydt als men foude inCfteren dat den Koning van Span-
gien met macht van Krijghsvoick foude mogen koomen,
dat fijne Onderfaten by Tradlaet van Vrede, den Handel
ende Traffique fai zijn verbonden. Ende wat belanght de
claufule in 't eynde van 't voorfz fefte Artyckel gheftelt,
( fonder dat het voort^aende Artikel fai mogen derogeren dit
tegetmoordigh
) dat haer Ed. Mog. verftaen dat de felve
oock aldaer geroyeert behoort te worden, ende dar over-
mits het vijfde Artijckel tot voordeel van defen Staet
gaende, breeder als het voorfz fefte, ende met namen
ipreeckende van de Plaetfen diemen fonder infraöie van
't Traélaet hier na foude komen te verkryghen met de
voorfz claufule foude werden gereftrirgeert. Ende kon-
nen haer Ed. Mog. uyt alle bet felve niet anders afnemen
dan dat hier na by de Spaenfche uyt d'extenfie vande
voorfz Artijckelen foude konnen werden ghefuftineertj
dat gelijck defen Staet heeft bedongen dat de Spaenfche
inde Ooft-lndien moeten blyven by haer Vaert, fonder
fich te mogen extenderen > dat alfoo reciproce ende van
gelijcken deien Staet fai moeten doen inde Weft-In-
dien.

Dochaengefienwerdtghefeghtdat, de Spaenfche de
voorfz. laetfle claufule hebben verfocht achter het voorfz
fefte Artyckel gevoeght te werden, op dat de Ooft ende
Wert-Indiiche Compagnie uyt krachtevan'c vijfde Ar-
tyckel niet fouden konnen fuftineren by hun recht, hun
by Oàroyen gegeven, gelaten te zijn, oordelen haer Ed.
Mog. dat het voorfz Artyckel hier mede foude konnen
werden geemplieert (
met dien verfiande j dat de voorfx,
OSroyen «iet zijn eontrarierende het tegenwoordig Tradaet
van Vrede, ende dienvolgende dat defeive hun niet fuüen koo-
men te extenderen tot de Havent ende Vlaetfen alwaer den
Koningh van Spangien Kafitlen, Forten, htriJdiHie ofte Ge-
hiedt is hebbende.

Ende dat om alle duyfterheyt ende mifduyden voor te
Itomen, ende dat hier na over den rechten fin ende ver·
ftant van 'tgeaccordeerde over d'Ooft ende Weft- Indien
ghene difpuyten ende queftien foude moghen ontftaen,
oordelen haer Ed. Mog. dat het voorfz vijfde ende fefte
Artyckel heel klaer ende liquide behoort te werden ghe.
ftelt ; Tot wekken eynde haer Ed. Mog. hebben gedaen
inOitWcn het nagaende Cencept, accorderende met den ύη
ende oock foo veel mogelijck de woorden vande Inftru-
öie, behoudens dat daer by is ghevought 't gene haer Ed.
Mog.altijts hebben verftaen,dat boven dien behoorde be-
dongen te werden, als te weten,dat de
Spaenfche generalij(k
fêuden moeten bly ven, uyt alle de Piaetfin die de Ïortugyjèn
ander het difirili endeLimiten vandeWefi-lndifche Compa-

Ei

1

ii

i;

gnie befittenàe, finder daer in met macht vanKrijghs.
volckj ofte om Handel ende Negotie te dry ven, « mogen ko·
men\
Vèrfoeckende hare Ed. Mog. dat het voorfz Con-
cept by haer Ho. Mog alfnoch mach werden aengheno-
men, ende dat vervolgens de Heeren Plenipotentiarifen
van defen Staet in laft werde ghegeven, devoorfchreve
Artijckelen in dier voughen vande Spaenfche te obti·
peren,

Welcketweepoiaiftenhaer Εφ Mog. verftaeo, dut in

-ocr page 308-

Nederlandfche Vrede -Handelingh. 314

Ö-. Β 07

ende befittende,daer onder fpecialijck begrepen de Plaet-
fen by dc Portugyfen deien Staet afgenomen etde geoc-
cupeerc,mitfgaders die gene diede gemelte Heeren Sta.
ten hier namaels fonder infraöie van hec tegénwoordigh
Tradlaec fullen komen te verkrygen, ende beCtcen, endo
voorts generalijck alle andere Placcfen, die de Kroon van
Porcugaeljofeenige Portugyfen onder bet voorfz diftriét
vande Weft-Indiiche Compagnie zijn hoüdende ende
poiTederende j fonder daer in met macht van Krijghs-
volck ofte om Handel ende Negotie te dry ven te mogen
koomen.

In 'c midden ende fwaerfte van defe Deliberatien i»
eyndtlijck overleden den Princevan Orangien, Donder-
dagh 's morghens den
14,. Marty tuflchenvieren vijfuy-
ren. De welcke hoewel in ftrijdtbaerheyt aen geen Prince
van fijnen tijdt to^evende, nochtans vende Vrede-han-
delingh, foo in 'tiaer
\6l%, ende 1635;. als nu,
( zedert Mey 1
6^6. ) aóyt is vreemc gheweeft, alfmen die
eérlijck endeverleetkerckondekrygen, gelijek hyzederc
een laer herwaerrs dickwilt hadde gefeyt :
JUea moet Fredp
maecha, HoUandt <wil Vrede hebben.

©Eitieefieenlif BpnagöEt)upr<Bc95ifo{8neg ÉnbebW
fpupmiöaööeracnmctïie fêceciimfaafïaöcuc Servient
cibfc be <0uawntiF. ©p 't todcfte in 't epnacüan jBac»
tiumban taegcn tollattù enbc Scflanbt 3ön inBtöiacijt
cefpcctibe befe bolflcnbf bbpfen.

Tromnctael advijs van HoUandt.

De Extraordinaris ende Ordinarie Gcdepuceerdeii
van de Provincie van HoUandt ende Weft-Vrie^-
landc, hebben eer Vergaderinghe
van haer Ho^
Mog.aengaende de Guarancie van de Kroone van VianK-
rijck te prefteren, verklaert, ende verklaren by defen het
advijs van hare Provincie te wefen, datmen van weghen
den Staet niet vorder aen hooghft-gedachte Kroone en is
verbonden, als aen de felve te guaianderen effe
iiet geené
by Vrtmckrgck Aimo bcfetgheveeHi
ionder diftin-

öie van Plaetfenj mitfgaders dat van wegen de felve Kro-
ne, zedert in de Nederlanden is geconquefteert, doende
dien onverminderc Verklaringhe j goet te vinden dat de
Conferentie met den Héér Graef werde hervat»

ende aen den felven het gene voorfz is, weder kennelijcfc
werde gemaeckt, met dedudrie vande redenen ende mo-
tiven daer toe dienende, mitfgaders vande inconvenien-
cen die men van wegen defen Staet te genioet fiet i te ful-
len oncflaen, in cas van eenegijiewfe
indefinitlve Gnara»'
tie,
in voegen als de felve by welgemelre Heer Graef van
Servient is voorgefligen, ten eyndèj by occafie, van dé
voorfi Deduöic, mach worden gehoorjc,
Oiat prtecautien,
refiriüien, of andere confideratien
by ineer-ghenielte Heer
QndServient fullen werden by-gebrachc j waer deur de
gemoveerde inconvenienten fullen mogen werden wegh
genomen, ten eynde om de felve Confideratien gehoorc
zijnde, daer van te mogen werden geiêfercert.

Trovinciad advijs van Zeelandt.

De Heeren Extraordinaris ende Ordinarie Gèdé^
I puteerden vande Provintièvaó Zeelant, inbren-
gende hét advijs van hunne Hééren Principalen
op het ftuck vande £.1^1»?
Guaraptie, hebben verklaert,ge-
lijek haer Ed, Mog. vei Klaren by dèfen , dat de Heeren
Scacen, 's Landcs ende Graeflijckheydt van Zeelandc, In
haer Ed. Mog, Vergaderinghe op het ftuck vsnde tigni
Guarantie. ferieufelijck gedelibereert hebbende, hebben
geoordeelt ende verftaen, dat aengefien by het Traiftaet
van den lare pp de vopriz Li^e i? ghedifponeert,
als mede by renovatie ende confirmatiè vandé Articulert
daer van meldende by het préliminaire Tratìaèt van den
late 10+4. dat ^^t onnpdigh ende.ohtydlgh is daer over
als nu van nieuws tecottferterén ehde handelen, maerdat
hetgenouch is dat men de Kroone van Vranckrijck ver-
! feeckere, dat defen Steétde Tra&aién metdefelveèenge-
raen evdeghemaeckt>oprechtel^ck fai óndérhóuden, ende alt
tromse Bondtgenootendefelve pun&nelgci exemteren
> ofte
vetdiergelijclcsin fubftantie, waer mede ingevrile by den
. Cc 4, Heer

Dat mcJe Stade Sluys fai werden herftelt, ende gers-
dintegeerc i inde poflellie ende exercitie van
'(Water-
■Rtihti
de fclve competerende, ende dat foo ende als het
vooriz Recht voor den Oorloghe ende Troübelen figh
L jftgeftreckt, ende dat tot dien eynde werde opgheno-
inen code geweeft den Oam, die eenighe Jaren gheleden
door de
Sante i omtrent Sc. Donaes is ghelïcht, ende dat
voorts werde uytgedruckt, hoeverre weder-zijts Refort
„dl Limiten
figh onder de Forten, ende Steröen van
d'eene ende d'andere zyde ghehouden, fai koomen te

^'Ëy^elijck feggen de voorfz Gedeputeerde van Zeè
landt, dat hunne Heeren Principalen ghefien hebbende
jjg; gene van weghen hec Vorftendom
Gelderlandt ende
GraeflchapZw/i'&ffeden i4.February, endeeerftendefer
ioopende Maenc j ter Vergaderinghe van haer Ho, Mog.
fchriftel'jck overgeléverc, raeckende de
Confelidatie van
't
Over quartier.bact Ed. Mog. daerop hebben goet ge-
vonden te verklaren, dat haer Ed. Mog. wel hadden ghe-
wenftj dat het voorfz Point mee den aenvanck vande
Munfterfche Handelinghe> ende met namen mede, foo
wanneer de fel ve van eenen Trevesin eenen Vrede zijn
geconverteert, in diervoegen, gelijek alsnuopgheno-
meDjgeapprehendeert, endegepouffeerthaddeghewor-
den, doch hec fel ve niet zijnde ghefchiet, dat echter haer
Ed. Mog. fich als goede Bontgenooten willende quyten,
ende niet onderlaten, welcknadetegenwoordighe con-
Itiiutievantijdt ende faecken fai konnen dienen , om de
ToorliCi»/i«i^iieceobtineren, hebben verftaen dac de
Heeren Fknipotentiarifen ven defen Scaec in laft behoort
gegeven te werden, daer, ende foo het behoort, alle m o-
gelijcke ilevoyren ende middelen aen ce wenden, ende
dacr by tot den uyterften toe te perfifteren, dat het voorfz
Ovtr
juartier niet blyve gedemembreert, macr dat het
felve by hec tegenwoordighTradlaeC van Vrede, aen de
àie andere Q^rtieren gehecht, enalfoo 'tvoorfz Vor-
ftendüni werde geintegreerc.

Aldus mondelinge geproponeert ter Vergaderinge van
bier Ho. Mog. den ij.Marty li+y. ende denay, daer
len by gefchrifte overgele vert.

Het Concept, daer van inde voorgaende Propofitie
ende advijs van Zeelandt werdt mentie gemaeckt, luydet
alsvolghc:

De Navigatie ende Traüque op de Ooft ende Weft-
Indien fullen voor de Ouderiaten ende Inwoonde-
ren van de Heeren Staten werden ghetnaintineert,
volghens ende in conformité van de Odroyen daer toe
«Ibercyts gegeven, ofte noch te geven, met dien verftan-
ile,datdefelve niet zijn contrarierende het teghenwoor-
dig Traftiet van Vrede, ende dat dien volgende de voorfz
Oaroyen hun niet fullen koomen te extenderen tor de
Havens ende Plaetfenalwaer den Koning van Spangien
Caftelen , Forten, Jutifdiftien ofte Gebiedt is hebben-
de,&c. daer onder fpeclalijck begrepen de Plaetfen by de
Portugyfen de Heeren Staten afgenomen,ende gheoccu-
peertjofte de Plaetfen, die fy hier namaels fonder jnfraöie
van dit tegenwoordigh Traöaet, fullen komen cever-
krygencndebeGtten,&c. Is voorts befproocken ende be-
ftipuleert, dac inde Ooft-Indien de Onderfaten ende
Inwronderen van den Koningh van Spangien, lullen
blyven by hunne Vaerten, infuicker voegen,als fyde
felveals noch fijn hebbende, fonder hen verder te mogen
eïtenderen, ende dat aen de andere zyde, de Inwoonders
ende Onderfaten vande Heeren Staten haer fullen ont-
houden vande frequentacie vande Caftiliaenfche Plaetfen
inde Oul· Indien.

Ende wat belanghc de Weft-Indien, de Onderdanen
endfclnwoonderen der KoninckUjcke Provinciën ende
Landen der voorfz Heer Koninck ende Staten refpedi-
ve, fullen hun onthouden van Trafiqueren, oftecenich-
unts le bevaren de Havens ende Plaetfen,daer d'eene ofte
andereparthye,Kaftelen, Forten, lurifdidlieofteGhe^
Diedtishebbende.ils te weten dat de Onderdanen ende
Inwoonders van den voorfz Koningh niet fullen moghen
Trafiqueren ofte eenichfints bevaren de Havens ende
Wietien die de voornoemde Heeren Staten onder het
Wftrift vande Weft-IndifcheCompagnie zijnhebbendc

-ocr page 309-

308· Tweede Deel, van de

Item, dat de Heere Grave van Solms, &c. tnede L·
grepen fai worden in't jtf. Artyckel ghelijck de Gm,
van Naffouw.

Datbydegeadjufteerde Artyckelen ende by'teheiiê
vorders noch met de Spaenfche PlcnipotentiariicnH
werden geconvenieert, gcvoeght fai worden het 70 Λ?
tyckel vande Inftrudlie der Heeren Plenipotentiüifcó
van defen Staet fonder'tfelve te mogen achtei-we»hcn
laten, tot dat volgens ordre vande Provintien het te mj
ken Traétaet finalijck fai zijn gheflooten, dat alfooch aUe
moghelijcke devoyren aengewent fullen worden tot re
ftauratie van den
Ceurvorfi Palts. in alle fijne Landen'

ende digniteyten, ende dat de Gereformeerde Kerckcn

in Duycilandt moghen worden herftclc in foodanighen
Staetalsdefelve waren Anno i(ii8.

Ende alfoo men in conformité van voorige Traöjtei,
inionderheydt van den jare idj^. ende 164.4,. met de»'
Koninck van Spangien over de Vrede of Treves niet va.
mach te handelen als ghefamentlijck, ende met gheniecii
confent van fijne Majefteyt van Vranckrijck, lullen afe
dieleteyckene Artyckelengheen effeö: hebben vanttil
Trutìact, ten zy Vranckrijck oock heb'be behoorlijci
contentement.

!©i^0intc«0bfc0cicbfct tee Becsaöfrinflc ban fjaer
j^og. Den 27. JEactd ban tQCgcn i)e|^?obintie ban
Uytrecht om in tic iCcactaten tot Muniler ban

De ^yacnfcDe gcobtiiiecct te moeten b)o;Den.

EErftelijck , verftaen ende refolverenhaerEd. Mog.
by defe dat het derde Artyckel vande Inftruöie der
Heeren Plenipotentiarifen van deien btaet ter Plaet-
ibndaerghefproocken werdc vande
Souverainiteyt vande
Me^rrye -van 's Hertogenbofih. é"'·
geamplieoi t fai worden,
met de woorden,
{ SooGeefielyck alsiVereltl'ijck) fonder
eenich temperament, modificatie, limitatie ofte reftriétie
fonder in fubftantie van 't ghene voorfz is, nu of immer-
meer hier naer van weghen defe Provintie te moghen
wijcken.

Mitfgaders, datalfnoch devoyren fullen aenghewent
fullen werden om de
drie bartieren van Over JUaze, te
weten ,
Valckenhurgh. DaUmnndz 'sHertogenrade voor
defen Staec te bediugen, ende incas'tfelve nieifoude
ionnen geobtineert worden, dat die faecke alfdan fai wor-
den gerenvoyeert aen de
Chambre Mipartie, om aldaer te
worden gedecideert, inficht nemende op den Staet in de-
weicke de voorfz Quartieren hun fullen bevinden ten
tyde ende Ratificatie van 't Traftaet.

Dat belangende de Weft-Indifche Compagnie fai wor-
den ghebleven by't gene met eenparighe toeftemmicge
van allede Provintien diesaengaendeop den 17. ip. ende
20.November id+d, ftilonovoisvaftgheftelt, endede
Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet voor Inftru-
öie medegegeven, of foodanige vordere avantieufe .con-
ditiën voor defelve Compagnie fullen worden bedongen
als doenlijck fai fijn.

Datmen om 't Over-^iutrtier van Gelderlandt te bedin-
gen, die vanGelderlancmetvigucurde handt fai bieden·
Aengaende de Forten ten weder-zyden te demolie-
ren , dat de felvealvorer^enomineertfullen worden.
Datmen in dit Vredens Traibet mede begrypcn fai den
Heer Ceur-Vorii van Brandinborgh, als Verft ende Hee-
re van Gulick, Cleve, Bergh, Marck, Ravefteyn, de
luondt-Gravinnevaniielfen j mitfgaders de Graven van
Oofl- Vrieflant, van Benibem, van Tetckeknhurgh
ende van
der Lippe,
de Staet ende Stadt JLvyr^ de Anze'Steden,
Lvbeck, Bremen, Htmburghi
niet alleen tot onderhoudin-
ge van goede vrundtfchap ende correfpondentie, maer
oock tot vermydinge van onluften ende Oorlogen op de
froDCicren defer Landea.

ί

τ F'
I τ,

''V

I

te;

Hei TrovinciaeUdvijs van Vrtefiandt,

De Staten van Vrieflant, gelefen ende rypelijckglil·
examineert hebbende het rapport vaude Hectej
haer Ho. Mog, Plenipotentiarifen endeExtraoN
dinaris Arabaflàdeurs na Munfter ( tot de Vredens iti.
öaten aldaer aengeftelt, Gecommitteert zijnde, cndj
haer Ho. Mog. onder dobbelt toegefonden) hebben i
73. Artycken,proviConelijckmet dePleniputentiarifcs
ende Ambaffadeurs van Spangien gheadjufteert, oock
verteeckent, geconfereert met de Inliruftie, we^gll^
melte Heeren Plenipotentiarifen ende Ambaflàdeursml·
de gegeven.

Verftaendatde Aftenadeteeckenlnge by deAmbii·
fadeurs van Spangien ingeftelt, ende by de Heeren Pb
nipotentiarifen van defen Staet den 17. December
mede verteeckent, raeckende 't Point vande Religie, gfr
not der Geeftelijcke Goederen inde Meyerye van 's Her·
rogenbofchtetiifputerenfes Maenden na de ghedaneij·
greatio, behoort icgetrocken, ende vernietigbt te woi*
den, als wordende verftaen
pars Centre&us, komendeM
fondament van rupture veroorfaecken,ten tyde ais Span-
gien eenige avantagie ten Oorloge op defe Landen fouili
mogen hebben, 't welck doch by alle weghen vermyte,
ende voorgekomen behoort te worden, want oftewdia
't eerfte Artyckel dergheadjufteerde Pointen, deSouvl·
rainiteyt den Provinciën opgedragen, is nochtansdcgl·
paiTeerde Adte een limitatie, reilriïibie, ende reniiiSetot
het felve ghepaflèerde Artyckel, en foo verre oock een
fuftenue van Spangien onderworpen, tot een naerderon·
derhandelinge, In welcke weder-zijts partyen fatisMic
fnl moeten wórden gegeven,ofte dat 't felfde Point0Ilg^
decideert blyvende, alteratie kan geven,
ilscondilioè^
dens àcontraéìu zijnde f
en voor fulcx by de Contrano!"
ten verteeckent opgenoómen konnende werden, neffem
't Point vande
Oeffeninge vande Catholycke Religiey end:
^tgebruyck der Geejlelycke Goederen, en dan niet konnende
in der vrundtfchap by-geleyt worden, ten laetften maifc
Wapenen getermtneert fa! worden, foo niet
continenti)
dan, foo wanneer van Spangien meerder en beterghelc-
gheijtheydt fai werden ghebooren,
hic mihiturbattn}'»'·
enfaldanhetrechtzijnaen dieghenedie 'tlanghfigcf^
heeft.

Wes de Staten van Vrieflandt verftaen, dat betfcl«
Point voor de finale fluytinghe ende publicatie
afgediWi
eadegederogeert moet werden ; te meer oock in'cda*
de der geadjufteerde Artijckelen, in welcke by de Inftra-
öie en voorige Artyckelen gheftaen hebben, efiFeÖiw
toegeftanden te worden de
dri* bartieren van Ovens»!'*
te weten , Valckenbnrgh , Oakm ende 'sHertogtmrt«i
welcke nu in fine van 't felve Artyckel in onfeeckerbcy»
worden geftelt en ghelaten, als in defen tegenwoordig*®
State. En in cas van queftie, gebracht tot decifie
Chambre i/ypartye}Wlcke Qu^irtieren men nochtaoï vcf'
ftaet, feedter ende onverbreeckelijck aen defen Sta«

I-ïeèr Grave van iervìent geen contentement en wert gc-
toomenj-meer dat fijne Excellentie op eennaerder en fpe-
ciale Verklaringeeode Eiclalrciflement bleveaenhouden
datmen in fulcken ghevalle fijne .Excellentie rondelijck
ende confidentelijck, in beleefde termen behoorde te ge-
moet te voeren de redenen ende motiven, waerom men
niet kan verftaen, dat defen Stact in foo
gtneraUrt ende on-
gelhniteerden Lfgue Guerantie is ghehouden.
als by lijne
Excellentie bygefchrifte den i8. lanuary 164.7, aen
Ho. Mog.overgeleyert, wertghefuftineert, maer dat ter
contrarie den teneur ende intentie van *t voorfz Traélaet
van den lare Ki^j-.als mede het piaeliminairTraftaet van
den lare ende met namen het ghenein 'taengaen
ende maecken van 't felve, tüifchen de Heercn Ambafla-
deurs van Vranckrijck endehaer Ho, Mog. Gedeputeer-
den alhier in den Hagcisgeconcerteert, wel gheexami-
neert, ende befonderlijck ingefien zijnde, men fai bevin-
den,
àitàttLigueGaerantiemct verder kan geextendeert
werden,
als tot het gene Vranckryck ende defen Staet ten tyde
'van^taengaenvanhetνοοφ,Τταίϊαβΐναη den ^ur* löjf.
-waren befittende, ende poederende
fonder diftinftie van
Plaetfen, daet onder ghecomprehendeert de Steden ende
Sterckten die. boven dien van defer zyde metKrijghs-
volckbefet werden ghehouden, endedaer nevens tot de
Conquefttn zedert den voorfz tijdt inde Nederlanden
igedaent,en(le voorts tottet ghene by Traétaet van Vrede
ofte Treves, in ende over Nederlandt vaa d'een en d'an-
dere zyde fai werden bedongen, met verfoeck dat van
wegen de Kroone van Vranckrijck met defe Verklaringe
mach worden genomen contentement. Aldus ghedaen
endeter Verg'.dc inge van haerHo.Mog. overgelevert
den zj. Marty i6àfj.

-ocr page 310-

Nederlandfche Vrede-Handelingh. 309

moet verblyen, fonder in difpuyt gelaten te worden,het
fglck dan oock allefints naerder difpuyten vereyfchc, en
materie van lupturekao vcroorfaken.

Endcdewyleden Staetdefer Landen loo grootelijcks
Eeleeenis aea
'iOver-^uartiervan Gelderlandtj gelijck by
de Heeren Gecommitteerde des Vorftendoms Geldre
ende Graeficbap Zucpljen, met bondige redenen is gede-
(iucecrt)ende defamentlijcke Provincifa gehouden fijn,
uytkragtvande l7»/> ende gemeen Intereft 'tfelve nae.
der te behertigen,ende niet foo ligteiijck laten glifleren ;
Soo vinden de Staten van Vriefland ten hooghften noo-
digh, dat naerder ferieufe Inftancien tot de reduöie van
't
Mooiiz-Over-quartier(allen werdenaengewent, en dat
met allemogelijcke devoyren inftantelijck het felve ver-
volgt dient te worden, dat oock de Committeerde van
deftn Staet 't felve poinit niet fullen mogen verlaten.

Sooom de natuyriijcke gelegentheydt van de Quartie-
jjPibrquaemheyt tot de verfetckeritigh van 't Landt, de
bevMJeringh der Commercien,door 't affchafFen van de
Tollen ende Licenten , nu wel omtrent de
vier honderdt
iuiftvt C*rolusgulden
bedragende, ende de voldoeninghe
van de Unie,

Voort wordt in het ^oArtijciel der Provifionele ge-
jdjufteerde Artijckelen geiegr,i/ai
de voorfz. Heer Koning
jif^hverimdteffeSiiveltjckup te wercken de continuatie en
cifirvutievaadeNeutraliteyt, Vrundfchap ende goede Na·
itjrfchipvimiDegenfijnKeyferlyckeMaje/leyt en 'tRijdt
metdevoorfz. Heeren Staten, ende daer op volgben ial
èronlirmatie van fijn Keyferlijcke Majefteyt binnen
den tijdt van
ftpee Maenden, en weghen het Rijck binnen
tt^tr na het fluyten ende ratificatie van 't teghenwoor-
dige Traflaet : Soo fouden de Staten van Vriefland goet
ende noodigh achten, dat al vocren/oo niet van 't Rijck,
tenrainllen van Keyferlicke Majefteyt deeffeébive ver-
klafinghen goedt-vindingh by Keyferlijcke Majefteyt
tot Muiifter of Ofnabrugge prefent zijn,en de verklaring
endegoet-vinding fullen konnen doen tn uyt-brenghen
eenpaetlijck met Spangien, fonder de gheartyckeleerde
Maenden op een onfcecker af te wachten.

Wat wyders betreft de Ligue Guarantie· ofte SatisfaHie
leo Vranckrijck te doen, blyven de Staten van Vriefland
bydeContraften ende Tradtaten vooren opgerecht,foo
de Anno lógy.als 1(^44. Soo nochtans de rupture van
Vrede door Spaiigien gefchiedende, Vranckrijck ende de
Geünieerde Provinciën in Oorloghe fullen komen ende
blyven ,
tot dat de rupture falwefingerefareert,, doch dat
fulcx niet wyders behoort geexcendeirt te worden, als
tot
diplaetfia onder Vranckrijck reforterendo) endj^ten tijde va»
it TToSateneygengespeefi zijnde,en
oock 't ledeit in Beur
in de Jeventien Provintiengecoti^ue0eertj en
eygen zijn, fonder daer in te beklemmen de
-aijdgelegene
Gnpf^f».ende'tgeneSyne Majefteyt't federt in Icalien
MdeCatalogniengheconquefteertheeft; Soo nochtans
dat in Cas van rupture door Spangten inde verre geiege-
ne Plaetfen te doen, de Provintien fig verbinden om een
fuifimabelfubltdie van volck of geit te doen aen de Kroon
J^n Vranckrijck, onvermoedelijck van Spangien met
Oorloge fai worden befpronghen, fonder dat occafie by
mnckrijck fai fi] η gegeven ; Edoch fo de gefeyde kroon
Mrfiecke en infradlie moghte geven, dat in dien gevalle
de Heeren Staten van hun beloofde fubfidie van geld en

volck bevrijdt fullen zijn.

„^'•'"sgerefolveert op 't Lants-huys den 4. Martij 1^+7
Under ftondt geteeckent, voor Ooftergoo,
J.van Roerda,
i.w» Rofetm, voor Weftergo, A. van Waltingaj Bruynf-
w«>voordeSevenwoldeD, PredricivanRoorda, ΗφΙ
'""tSmima.
voor de Steden, H. JMeynfma, F. Gauma.

Aaordeertmetde principale Refolutie, in kenniffe
«nayi ende was geteyckent

Ό. L. ScheÌtii^a.

ASUfbcfei^joljinciale ?iMipfm ban Gelderlandt,
Hollant, Zeeland, Uytrecht, Vriefland,
en Stadt
in-oSefeomen söntie/ fgn tee
S««'nal) ban fiaec Jgq. «ofl. edefen/ m bebonDen

Den 11 gütcacBt be fclbe foo bfrt moflödörtt te ac=
cojöeccnrnti'eenb'anöccconcfntemfnttcoeöcn : Dor!)
tcbfCBcef^. ^Hïcii^i^Df^nntieccn Cacfllj^ toeDfroiJc-
tentcect; al^ toannecc in bc bccgabccins ^tact^ actcüs^
5ön Of compacecrt be (Jcf er η Staten ban J^cllanb ende
ildrfl- Bjirflanb en {jrbbrn boo; ben mant ban ben #rrc
Cats, bet fclber ïïacbt ©enflonaci^/aen öacc Ho. JSDog.
ban nlcubj^ genoaficeect / enbe hrnnelgch gfimiarclit/
geen appacentie tee b)cce{t te toefen/battet ban Uicgijcn
be gemelbe p;obincie ban il^ollenbt tot bet upt-bjengrn
ban een ©elbt-ïegec foube toojben bctoilligt / of petg tot
De Compagnie gecontcibueect / maec bat ol^ noc() op 'c
emfligf)fieeenaltcbefe^anbetep;abinctenin gct gt)e·
meen/enbe ban pebec bec fefbec in't bpfonbec ban tti^en
bemeec-gl)emelbeP;oblncieban ilolianbt enbeSüicfl-
3^;iefIanbtb]ec&tbecfogtf!c(ieI^nocgop be openflaen»
be biffecentiale poincten coecenbe ben Iianbel
/ te
tufl(enconfb;meccnmet i)ccabb|j^ J^jobinciael ban be
mrci;gempIbe]^?obinciebanfi?oIIanbt en
lanbt, i)ulc)c al^ öet felbe fo monbeling al^ fcöjiftelicit/
ben 19 febjuacii (eHleben toa^ obec-geb;ag{)t en tot na=>
betfetintatiebanbeeenpacigdeptbec opgemelbe 1^20·
bincien/en becbolgcn^ tot boibecing ban ben fangD gbe·
toenfcOten ©?ebe/öebbcn be meec gemelbe igeecen ^ta=
ten bccl^Iactt / bat in geballe be ]^;obincien fouben mo·
gfnftomen tecefolbercn/ommct ecnbiagljtigeabbpfcn
beneben^ idollant te geen tot bcflupt ban be boojfs. obe»
tige poinrten/ cnbe bp gtjeboigije ban Bet fficactact ban
Bjebe/ bat be ïeöen ban be meec 0p gcmcibci3?0bin:=
eie ban i^ollanbt en iQefl-39;iefIanbt
alle eiScatieufe de-
voyren
fuHen acntuenben bp fiace cefpectfbe p;(ncipa<
len/ten epnbe ^taet^-getoijfe bafl moge biecben geflclt/
bat ban totgijen be felbe/tieneben^ be famentltjche
btntfcn/ be®Ienipatentiacifenbanbefen ;&taetful(rn
toecben gelaffen geautijocifecct öet toetcft tot JKunfiec
baec Benen te beiepben/ bat be
volle ende abfolute Sou-
verainiteyt over de Meyerie van 's Hertogenbofch by
het Vredens-Tradtaet
fai moeten werden bedongen ende
vaftgefteldt voor defen
Staet, cnbe bat niet alleen obec
beboo;f3. iQepecpe/ nemaecoocb genccalijch obetbe
anbete <@uacttecen enbe platte 3Eanben / bie upt Ittactjt
banBetop-genielbe€cacteetonbet:befen ^taet fullen
homtη te cefo;tecen / toel becflaenbe bat gaec 10. H^o.
upt fjun feibtn/ nae bec felbec
gewoonlijcker gocdertie-
rentheyt
fullen confentecen/ bat be ]^aepfr{]e <$refleIicR'
Bept ban be boojnoembe lÉepecle / bupcenbe bec feibcc
leben foube genieten beBoo;li)cItc
alimentatie of redelick
onderhout ;
j®pbec^/batbc €o?pora/ cnbegoebecen bie
buptrnbe feibelSgepecpeinanbcccgebirfiensSn ggele^
gen/ met alle ^ecBten en p^e- eminentie baec toe gcBoo·
tenbf/ gfjelijcfi be Co?poca onbec ben l^panbt bp ®cac«
taet te cefonecen / fouben bolgen foobanigge goebecen/
al^ bc fcIbe m bc boo?f3..f®cpecpe Bebben leggenbe/ooclt
metaHececBtcn pje-eminentten baec toe fpcctecenbe/
bat becbec ban bjcgften befen ^tact alle moQBfiöt^e be«
bopccn fouben taiecben gcbaen boo; biel gemelte i^eecen
pienipotentiacifen om te behomen bc gebeficeecbe
Con-
folidatie
ban 't «@bcc-guactiec met beb|ie anbec (@uac·
tiecen ban (t3elbeclanbt/ bocB in bieu men 't gunt boo;f5
i^ (alle upttecfte bebopcen aengetoent Bcbbenbe) foo ab·
foIutelöcfibanbe^paenfcBe nieten foube jftonnen bcc<·
Itcjjgcn/ bat ben toegen befen ;&taet mogt toojbcn boo;-
geflagen/ bat men bmnen ben tgbt ban
lès Maenden na
'tbefluptenaggceatiebanBet op-ghemdbe €tectaet/
foube acnflcllcn een Confecentie tuffcBen tDebcc-50bti
Commiffacifen/ om eenigb
squivaient bp fo^ne ban
toiffeiinge tegen^ Bet boojnocmbe ^uactiec ban eenige
#actpe aen be ^paenfcBe te p;efentecen. €n in haé bat
be pactpen ten tbebec- jgben/of aen be eene Kant alleen/
teBoogBmogBtentoecbeningefleIbt/ batbe
Chambre
my partie
noopenbe be cecfite biaerbeecinge ofte xfiima·
tic ban bicn / beci|ie foube Bebben te boen binnen feeche·
een tbt/bjaei;op gebclibcccettspbe/ Bebben beeiO:·
bincien ban
Gelderlandt,Zeelandt,Uytrecht,Vriefland,
enbe ^tabt en Lande bechlaect boo; al ηοφ te pecfifie*
cenbpbecfelbec cefpeetibe p^obineiale abbpfen/ bocB
bienonbecminbectbecfogt/ batbe meec biel-gBemelbc
Heeten staten ban ©oHanbt en I©e|i-®jieflanöt bec
felbec »»?oponeecbe bp gefcBjifte tcc J^ccgabecingB

icn


-ocr page 311-

310· Tweede Deel, van de

Icn inletìeten / om al^ ΐβη öaec ban 8Öe·

noracti/enDcaenOecfdbccJleecen rcfpfctibe 0?intipa:
Irngpcomnmniceect tetao
?ben ; <l5nDe öfbben bcop-ec·
mcfee Hecrcn i»taten tian toUant en J0f(l-©?iefianöi
arnBcnomm bet fleDeficcccDe aöfftÖJ'fif«'lfη tnbjens
Bfn
/DüCöl)ccftiJc®?oüinclebanOver-Y£relüetMaecÖt/
cnijiec
op laten acnteecRenen/ ouöEC beneficie öanDat
De meec op-gemeltie' igeecen Staten öan ï^oHanUt enbe
a©cfl Bjirpant fouben tn6|engcn Dee feibec p?otónciaeI
confentop'tfiucittoanöebooiTs. «epetie endeanDece
(•^uatttecen ban
üie natuce/in boegen boocrn beraadt/
al
^oocftopDegeDeHceetbeConfolidarie ban 'tboo? ge=
noctnöe
Over-quanier, Dat ^ öaec conpojmecen met en
«effent meec gcmelDe i^eerenStaten ban foUanDt / te
gaentotbeflitptban bedptn ftaenDe Difeeenttale poin·
ten/cahenDe be banbel biet boben aengetoect/ en
öp gebolge tot het (€cattaiet ban b2eDe/ fonbec Dat nocö'
tan^DemeetgDcmelOel^obincieban
Over-Yflel aen»
neemt o^grfianDt Doet De notificatie bp De meec gemelDe
ft^obincte ban ^oiianDt giec boben gcDaen/ ten ceguat;
De ban't uptbiengen ban een Velt
-Leger,of Daec toe niet
iebetìJiHigenoftpettotDe Campagne te contcibuecen.

l^eec <23;aefban Servient fag tocl Dattet Dien ban
©oHanoternfitna^/ om tot befiupt Dee ®?eDe te fto>
men : fonDec eenige appatentieban Campaigne/nocb<
tan^fouDebpniet gretne fonDec De nirntoe
Guarantie
fiebben tpillrn bectctcfien / Dte^ DeDe Ijp Den 14· ?lp?il öe»
fenboojflagt}.

AYantefléconvenud'une Guarantie reciproque,
qui foie generale, 6c fans limitation,pourtouctes
les placcs & Eftafs, tane anciens que nouvelle,
ment conquis, en quelques lieux qu'ils foitnt fitués, de-
quels Ie Roy,& Mcflieurs les Eftats demeureront en pof-
iedion par le Traitte,qui fera faitjtant en vertu de la Tre-
fue, qus de la paix , ce qui fera plus particulieremeoc ex-
piiquéen drelTant le Traitté de garantie.

Oneftlrae que fi MeiTieursl rs Eftats croyent quel'o-
bligation portee par le 9 Artide du Traitté de ifigy. de
rompre conjoiHflemtnt, en cas qu'aucuneedesconditions
accordées par la Paix, ou la Trefue du Traitté qui fera fait
foient violées ou enfraintes par les Eipagnois ou Jeurs ad-
herens, foittrop generale &fubjette à trop d'inconve-
niens,lcurs Majeftésfepourrontdifpoferà convenir que
pourtoutes lefdittes infratìions qui ne confifleront point
- · ■ ' Le

D

en attaque:furpfiJe,ott invafionsdepays. ou de places
Roy & MeflHeurs ks Eftats delibereront & conviendront
enfemble de ce qu'il faudra faire avant qu'eftre obligés de
reprendreconjoindlementlesarmei, étdevenir de part
& d'autre à une rupture ouverte.

Leurs MajeftésfedifpoferontauflTy pouf donner plus
decontentementàMeflìeursles Eftats de regevoir une
aflìftance de cinquante VaiflTeaux de Guerre, bien armez
& cquipés,entretenus aux defpens de Mefficurs lesEftats,
oti il y ayt du moins quatre mil hommes de guerre ffans
les Matelots & Officiers) qui puiflent eftre mis en terre,
en cas de befoin , au lieu de l'obligation ou Meflieurs les
Eftats euflênt efté de rompre, en cas qu'apres la Trefue
de Catalogne finie,Ies Efpagnols refufent de la continuer
pour Ie mefme temps qu'elle fe reprefente eftre accordée
acondition toutefoisque fi ladice Trefue eftrompuë par
eux pendant la durée du premier terme, MeiSeurs les
JÈftarsromprontà guerre ouverte contre les Efpagnols,
iùlvant les termes expres du Traitté de löjy.

VErdragen geweeft zijnde van een reciproque gua-
rantie,die algemeen en fonder bepaling zy, voor
alle de Plaetfen en Staten, foo ouden als nieuwe-'
lijcks verovert, in welcke plaetfen zy geleden zijn, van de
welcke den Koning, en mijn Heeren de Staten in befet-
ting fullen blyven,door hct.Traflaet, datgbemaeckt fai
worden,fo uyt kragt van deTreves,als van de Vrede, liet
welck particulierlijcker uyt-ghedruckt fai worden in het
maken van het Traöaet van Guarantie.

Men acht dat,ioo mijn Heeren de Staten gelooven dat
d'obligatieen verbintenis, begrepen in 't
mgendt Aitijc-
kel van 't Traflaetin't Jaer i<Jjf.gemaecktjvan^^/ewief-
^Viè te breken,in gbeval dat eenigen der conditien,verac·
50r<iecrt door dc Vrede of door de Tre vee van iict Tra.

€ ï^eerenban©0llanDtfulc)cb0i^ bp gambi/
' ;bbcn Den ιί- tet a^ecgaDccingt) bun ^
0. toeDecom behcnDt gemaetht Q{ene;<
pacentie tee toecelDt te toefen Dattec ban tnefltn De ftiiK
©iObintietOt bet uyt· brengen van een Veld-Leger jiii
De toojDen betoiliigt / ofpet tot De Campaigne otcotite
bueert/ maec Dat aï nocö op 't ecnfligöfle ban af tefi»
bincicn in 't gemeen/enijan pöec Dee felbec itf tfipfontó
ban biegen ai^ booeen toeeDe bctfogt/ fig op De ai^ ηκ)
openfìaenDe Difcecntialepoinctcu coecenDeDe ®jttK·
#anDei tetoilien conformeren met b^t aDbtj^ Éebiiv
ciael ban baec dBD. <i5c. J©o. fulo; al^ 't felbe fo monJf
lingb fcbjiftelijc&aen baee i|o. lüo. boo; Defentoa^
obec gebjagljt/ chnu toeDctomaenDe^jobincieitto
fien&ebanDtcepcItt. ünDetotmeccDee faciitteptbaitlit
cenpaeigbept Dee op gemeibe Pjobincien
/ enDcbctliot
gen^ tot bojteingge ban ben langO gctofufcötenJpt
^00 bebben baec €0. IBo. betftiaccDt / ί«·
geballeDe g|obincien fouDen mogben ftomcn tecifolb»
een/om met eenbjagbiigc aDbpfe» ncbEii£S l^ollanöitt
gacn tot befiupt ban be boo
|f5. obetigbe poinctcn/tni(
grbolge ban bet iCeactaetb'an B;eDe.

^atDe S.eDen ban De op -g{jemcIDe IDjobiiicii; bw
ï^olfanDt enDc3©c(i-©?irf]anDt/ allerfficatieure Den®'
een fouDc» aen-toenDen bp baee ccfprcttde ®?ίηπριΛιι/
tenepnDeg>taet0- gebJijfebiiflmorbt too|öcu
gljill'te
^at ban boegen De feibe / brneben^ De fainrntì|j(^
)^jobincienbanDefen^taetern De i^rreen
nae. ^embaffaD. en ©Icnipot fouDe too|Oen griafl t»!*
geautöoïifeeet bettoeccft tot JBunflee Dare ÖffliW
belepDen/ Dat De
volle ende abibluce Souverainiteyio»"
deMeyerievan 's Hertogenboich, bpbit ©jeÖClCW
taeifouDe moeten tJoojDen beDongtn enDe baftgWW"'
booi Defen^taet/en Dat niet alleen obcc De boo;f3.i^Pf'
eie/ nemaeeoocfi gencealtjcR obec Deanocr <©uoctii^
enbe platte ïanDen/ Die upt hcacbt ban bet op geiW'W
CeactaetonDeebefen ^tact fouDen itomcn te ceiojtt»
tceen / toel beefïaenDc Dat baee J^a.HSo.upt bun fciw
na Dee felbec gbetuooniijche goebeetiecentbepbt fouf»
confenteten / Dat De
Paepfche Geeftelijckheydt ban»
boojnoemDe JEepecie / gbcDupernDeDfc frïbcr|cto«/
fouDe gbenfeten btbao^Itjche alimentatie oft teOdgw O"'
DeebouDt.

i a^pDet^ Dat De Corpora gelegen^ binnen De flàWMJi
'^HcctogfnBofcö /'cnDe De JDepme ban Dien
Dén boigen Degoebecen/ Die bupicn Dt felbe J^n·'^
in eenige getueflen 30n gelegen / mettile cecbtenenPi»

emineutienOaec toe gebootcnDi/BtlöcftoocftOeGorp·"

flaet, 't welck men maken fai, gefcbonden of ghebrokai
worden door de Spangiacrdenjof door hun adherenten
al te algemeen en te veel inconvenienten enonghevallea
onderworpen zijn, hun Majefteyten gedifponeertlulljj
konnen worden, om te verdragen dat voor alle de gefeji
deinfraétien en breeckinghen, die niet fullen befiaenin
aentaningtn, ove^aUingen , ofinvallinge» van Landta, q(
van plaetlèn, derioningh en mijn Heeren de Statenfiij.
len delibereren, en ghefamentlijck verdragec in 'tgeen,
dat men fai moeten doen, eer men verplight fai zijn ge^,
mentlijck de wapenen aen te taften, en van weer-zljdt^
tot een rupture en brebingh te komen.

Hun Majefteyten fullen fich oock difponeren, ο®
meer vernoegingh aen mijn Heeren de Staten te geven,
t'ontfangen een afliftentie van
vyftigh Oorlog-Schepen,
wel toe-geruft,onderhouden op ae koften van mijn 0«,
ren de Staten, daer, behalvende BootfgelellenenOi.
eieren, ten minften
4000 Krijgs lieden in fullen zijn^ij
aen Landt gefet konnen worden, indien de noodt
luicfa
vereyicht, in plaets van de obligatie en verbintenis,ds»
in mijn Heeren de Staten fouden zijn, om te bieken,iB
geval dat, na d'uytgangh van de Tfeves van Catalonici,
daSpangiaerden weygheren hacr te continueren ende te
verlangen voorde felve tijdt, gelyck die tegenwoordig,
lijck veraccordeert wordt, op conditie nochtans dat, Ioo
de gefeyde Treves door hen ghebroken wordt in de bop
van d'eetfte termyn, my η Heeren de Staten in openbjjj
Oorlogh tegen de Spanjaerden fullen uytbarften, volgcti
dc uyt-gedruckte Termen van het Tra<Saec, inhetjao
idif gemaeckt.-

-ocr page 312-

Nederlandfcìié Vrede-handelingÌì. 5 t i

"'nlÜti'tetiöe Confolidatie van het Over-Qüartier met

D;SnnDctE»i2uactiErentìan (0elbfrianbt/Doc& inöien
m<ïi'taunttn)o?fs. (alle upttecflebebopcEnaenaÖe'
S nDtliebfttnöe) fpo abfolutelijcft ban be gipacnfcBe
® foiitjf ijonncn bcrfirijacn; ^oo foube ban toegen be»
ffnfeWEttóftiicnüaoigcflaaöfn/ bat men binnenben
mhfban rf^ JQaenben naec 't befTtipt en aggceatie ban
hftoDflfintiCieCcactartfoubeaendellcn een conferens
rt lUlTcöcn toebec5!)b^ 'iommiirarifTen/om eenig «qufc
halEiitbpfojttif ban toifTcUngetegbm^ 'tboojnoembe
üuaciicc/üan eenige partöpen arn be ^paenfcfie te pje^
fTiittrcn / cnöe in bat be l^artljpcii trn toebec 5i>«
L/ ofüenö'eenhantalleen/ te öoqgö mógöte tao?»
' DtnliiflhfliflOt/ fouöebe Chambre mypartie nooprnbe
bftfcIititoatcDefcinQbeofteefiiniQtiebanbifn;' becifie
> pciiteDofii/ binnen feecftccentijbt bacctoetcpjefi'

"©'ïtmDaffabfUcServientflenbebat ï^ollanbe oocft
|v inctliaccp^rfcntatirnnirthontie bao;t-Itonten/ ambe
I itttfüliiptöfpbt enbe bifeccpantfe ban oe anbere ®?obin=
titn/ m cnöE onöec be VueïcUe ijp eenige intelligentie öabt
Λmffcmacchie/ Ijccftöen
17 ?l!p?ilingegebrnnai
f bolgljciUïcineinorie: toaer op fcljtec / gelijch meed alle
p: (ijnanöiK / niet Bofïe (om be bifccepantie) gebaen too?»
I Dm al^ öattcc be J^jobineicn Coppe ban ipfcfjten.

H τ 'Arabafladcur deFranceapreste long séjour qu'ila
fiiticy ) ne peuvant pas le^continuer plus long-
tempS)fan8 en regevoir quelque forte de prejudice,
tftintdeftiné, comme il eft , a fervir leurs Majefte's ail-
i leurt,tftobligéde fupplier Meflieurt les Eftats Gencraux
ξ des Provinces Unies,de vouloir conOderer par leur gran-
I depiudencecombien il eft neceflaire en lafaiionoul'on
tftdefiaarrivé, de prendre pruniptemcnt,refolutioni fur
I lispoints fuivants, & la faire fgavoir sudit Atnbaflfadeur
] poar en informer leurs Majeftés afin qu'elles prement
iurs mefures > & puiffent former leurs delTeins fclon que
liconftitution des affaires Ie requerrera.

: Pri«;>rfwf»fquepourpouvoir advancer Unegoda-
tion de la paix à
Munffer, fur quelque fondament certain.
11 plaifeàleurs, Seigneuries declarer leur intentionfur
l'cxecutioD du 8. Articleda Traitté de 1644. toucbantla
feuretédeceluyqui doiteftre fait avec l'Ennemy, & l'o-
bligayon ueneraie de
reprendre les Armes con^omlttment
contreluy, aucas qu'ilcontrevienneauxconditions de
la paix,OU de laT)efue,qui fera accordée, Ledit Ambai-
fadeurayantmonftréclairementqu'onne peutapporter
; aucunelimitation à ladite obligation,fans contrevenir di-
: teöement aux Traittés fur ces faits, & ayant propofe tous
R '
k temperamens qui peoventeftre apportcspourl'entie-
i reSatisfaftionde L.S. Surquoy il n'euft point de nou-
i veiledeliberation à faire puisqu il y a delia fi long-tetnps,
R qu'on a fait prefenter à L. S, les polnts fur lefquels on de-
maade maincenant leur
refolutioD.

II.

Qu'en attendant Ie Condufion du Traitté general,qui
eoit eftie fait
conjoimtement avec l'Ennemy, II ioit prom-
tementconvenudesmoyensdeiOTiiweir
les hofiilitét de
part & d'autre, faivant l'obligation pprtée par Ie Traitté
I « 1635;, pour redire l'Ennemy à venir pluftoft aux ςοη-
I aitions de paix, qui luy ont efW propos&s.

execution de l'Artide precedent il plaife à
icursbeigneuriesdonnerordreaux preparatifs neceflai-
res, pour la
Campagne prochaine, la iaiion eftant defia fy
aavancee, comme elle eft, &concerter,promptemeDt
les moyensd'attaquerl'ennemypourn'eneftre pas pre-
yenu, & pour en dbnner plus de facilité à L.S. leurs
wajeitez confentiiontjifΛ tei E/tfi fuiJTe otta-
ïZi^H""'· Jfrreuvent dtnsle ftrtege duRej.
* que L. Ò. demeurent en poflelEon de ladite place, fi

-hcr öiti ©uanDt bp ^tactar t te ccrojtcccn/ fullcn tìal=
ifLöa&iiaEÖfccn/ al^ De felbe in tJe iSeprcpen

Sljcii lefloDfUOf / oofï' flW'' fWl»®

elle tombe en leXir Pouvoir , à la charge que Ia toefmé
chofeferapermifeauxarmesde fa JVIajefté δε que fi k
raifon de Guerre la convie d'attaquer une des places du
partage de L. S. elle demeurera auffi a fa Majeftc, fauf dè
convenirenfembleepres l'exccution du Traitté* de ce
qui feratrouvc raifonnable de part & d'aUttcs.

IV.

Que fur les ad vis qu'on rcgoitdetoutes part des grande
preparatifs, par mer quefaicl'encemy. 11 plaife auffi a
L. S. Ordonner
Ie nomhre ie Vaiffeaux qufelles font
obligées de tenir à la mer par les Articles 8, & dou-
iiefmedu traitcé de 1635·. Le Roy ayant tofijours non
feulement fatisfait de fa part a ce qui eft porté paf ledic
traitté, mais entretenu une puiflànte Flotte qui a oc-
cupé &divertytouttes les forces de l'Ennemy j Γ a fou-
vant attaqué dans fes Havresfic coftesj en forte que les
mellleurs Vaiiïeaux de Guerre qu'il entretenoit dans
les ports de Flandrcs, & qui faifoient tant d'hoftilitez
& Pyratteries , contre les Sujeös de L. S. ont tofi-
jours eftéemployezailleurscontre les forces navalles da
falMajeftéau grand foulagement de leur Eftat, ofFrant
neantmoins fa Majefté pout ia defcharge finances de L.
Seigneuries decontribuer quelque pottion de ladefpenfe
de fuwze
Vaiffeanx qui doiventeftre joints à ceuxde fü
Majefté par ledit Artide iz. pour leur entretienne-
ment,& par forme de gratification pendant qu'ilsferont
dans Ie fervice.

V,

Ledit Ambafladeur attend auffi la refolution qu'il aura
più à L. S. de prendte touchant lafublide, a fin qu'ii
puiflè informer leurs Majeftez fi L. S. ne lts defirent
point, OU fi elles ont intention de regevoir encore cette
année, cetteprtuvedekbonnevolóntéde leurs Maje-
ftezàl'endroit de leurs Seigneu 'ies. *

FaitàlaHayele ly.Avril 1547. fignéSerVien.

De AmbalTadeurvan Vranckrijck, naehet larfeh
verblijf, dat hy hier gedaen heeft, niet konnende
het langer tijd continueren,fonder eenige foorte
van prejuditieen nadeel daeraft'ontfangen, gedeftineerfc
zijnde , gelijck hy is, om hun Majefteyten elders te die-
nen j bevindt fich verpHgt Inijn Heeren de Staten Gene-
rael der Vereenighde Nederlanden te bidden dat het hen
gelieft te confidererèn en t'aenmercken,door hun eroote
voorfigtigbcyt,hoe noodfakelijck het is in de tijd,daer ia
wy aireede ghekomen 2ijn,vaerdighlijck refolutieen be-
fluy t op de volgende punöen te nemen, ende die te doert
wreten aen de gefeyde AmbaÌTadeurjom hun Majefteyteti
daeraft'informeren, opdatzydaer naer hun mate mo-
gen nemen, ende hun defleynen formeeren naeirdatde
conttitutie en ftandt der faken vereyCTchen fai,

Eerifelyci, om de Vrede handeling te Munfter op ee-
nlgh feker fondament te mogen avanceren en vórderen j
fai
't aen hun Ho. Mo. believen hun intentie te verklaren
op d'executie en uytvoeringh van't achfte Artijckel des
Trailaetsvan'tjaer 1^14. aengaendedèfekerheydt van
de geen,die met de Vyandt gemaeckt fai worden, en d'al-
gemeene obligatie en veibihtenis om teghen hem ghefn'
mentlijtk de Wapenen weder aett iè taflen. in ge val dat hy de
conditiën en voorwaerden van de Vrede of van de Tre-
ves, die gemaeckt fai worden, overtreed : dewijl de ghe-
feyde AmbafTadeur klaerlick getoont heeft,datmen geen
limitatie of bepaling in de gefeyde obligatie en verbinte-
nis kan maken,fonder diredielijck té doen tegen deTrac-
taten
,dle hier op ■ gemaeckt zij n, èn aéwy ! hy al de Teni-
peramenten en bemiddelinghen voor-geftelt heeft, dié
tot de volkomen fatisfoüie en voldoenlngh van hare HÖ.
Mog. konneh by-ghebraght worden. Op *t welck geen
nieilwe deliberatie en beradingh is te doen, dewijl inen
al over lange tijdt aen hare Ho. Mog, heeft doen vertpo^
nen de ponften, op de welcke men nu bun refolutie be-
geert.

Ten dat men verwagtetide het befluyt van het
algemeen Traftaet,
àaigefamentlìjck met dc Vyandt gh'e-
maeckt moet worden 1 vaerdighlijck verdraeght in de
mviiàt]RQìVmàihf^iliteytenteemtiniteren en te volhar-
den van weer-zyden, volghensd'obligatie en verbintenii
van 'C Traü»et,iQ 'c her ié. gemacckt, om de vyant te

tiwingcé


-ocr page 313-

319· Tweede Deel, van de

dwingen eerder tijd tot de conditiën en voorwaerdcn va»

Vrede te komen, die hem voor-geftelt zijn.

Ten derden,à^t, in d'uytvoeringh van bet voorgaende
Artyckel, het aen hnn Hoog Mog. beheft order teileilen

ruytucijui-iii^.j »---j,----^-----

jn de noodtwendighe toe-ruftinghcn voor de aenftaende
Veldt- mht, de wyl de cijd, ghelijck men fiet, aireede foo
genadert is, en vaerdighlijck te verdragen in de middelen
van de vyandc aen te taften j om niet van hem verraftte
worden,en om meer bequaemheyc hier toe teeeven>iul-
len hun IVJajeftey^en confenteren en toeftaen
det het heyr
vandefeStaeteen der plaetfen j die in departage en deeRngh
des Koninghsgevonden werden, magb aentafien,
en dat hun
Ho. xVIog. in de bedctingh van deghcleyde plaets fullen
bly ven, loo fy in hun roaqht valt : op conditie dat defghe-
lycx aen de wapenen van fijn Maj. fai toe-gelaten zyn i en
lo de reden van d' Oorlog hem noodigt om een der plaet-
fen van de deelingh van hun Ho. Mug. aen te taften, foo
fai fy oock aen fijn Mijefteyt blyven,behoudens dat men
na d'uytvoeringh van 't Traiitaet, ghefamentiyck lal ver-
dragen in 't geen, dac van weer-zyden redelijck ghevon-

den fai worden. »

Ten -vierden· dat, op 't ber/gt,*t welck men van alle zy-
denontfìingCvandegroQcetoe-ruftinghterZee, die de
vyant rsaecktjhet oock aen hun Ho, Mogende geliefe
het
getalderSchepen
t'ordonneren,dat fy verplicht zijn in Zee
ie houden, volgens het achtfte en twaelfde Artyckel des
Traöaetsvan'tjaer i639.dewijldeKonitigh a tijd niet
alleenlijck van fijn zyde heeft voldaen in 't geenidat daor
't gefeyde
Tradaet bedongen was, maer oock een mach-
"" ^ ~ —die al de krachten ven de

uga

exprefle Articulen in't Traftaet gedreffeert, de Spiet·
fche daer inne groore difficulteyten hadden ghemaeckii
fuftinereijde foo by de Mediateurs als by de Imerpot·
teurs voor'uyt bedongen te hebben, dat
Fertugielkf
ten het Traflaet foude ghelaten worden, ende ingett·
derleywyfe daer over yetwes te konnen CapituleercD,
doch dat evenwel op het een ende het ander eenighe 1*·
quameexpedietitenvoor-gellagen, ende de felve èotk
by de Heeren Mediateurs (dienaefteenighentijdthiii
hadden geemployeert omme de befoignes te helpen F)·
cilitercn)ghefccondeert waren, ende daer door ee#
nader apparentien tot accommodatie van bey de Kroo-
nen figh hadden verthoont, maer dat in het venol·
ghen ende uyt - wercken van de gi^eprojedeerde espi·
dienten, hy verhindert was geweeft te avanceren » dooi
een onvermoedelijcke bejegeninge van den Heerefl^·
toge van Longueville hem gerelateert dòn
tigfien Marty voorleden, van datl^n Hoògheydt ghil'"
was met hem,
Heere van Hemflede niet vorder te con-
fereren. ·

Welckenonverminderdt hy nochtans erofteliAi"·
gehouden en bearbeydt hadde, dac dacromme de Tn-
öaten niet op-gehouden, veel min af · ghebroócto)
maer door de Heeren Mediateurs ghecontipueert roog»·
tenwtrden, tot <kt haer Hoogh
Moghende'haer die»·
gaendc foude hebben gfaedeclareert, ƒ^lcks de voodi·
Mediateurs de felve middeler- tijdt in haode.n hadden p'
nomën,maertotfijn vertreck toe, daer
inne weyi!|"
^evórdert, hebbende alleen op de eerfte twintigb ef
tic^ien befoigne ghemaêckt ghehadt, daer iene zi®
ooiik notable difficulteytén haddee
gheopenbaert j f»
mede op het ftuck vian de Procuratieri, ende daer - W'
bóven dat de Heer Hartoghe de A^bitragLe vjn
Hoogh Moghende by de Spaenlché geofitrW't
de gédedineert ende afgefey t > ende aengaende de vor ^^

tige Vloot heeft onderhouden,
Vyandr befigh gehouden en gediverteert, en dickwils in
fijn eygen Havens, en op fijn eyghen Kuften aen ghetaft
heeft; in voegen dat de befte Oorlogh fchepen, die hy in
de Havenen van Vlaenderen onderhieldt, en zoo groote
vyandfchapen Zee-rovcryen tegben d'onderdanen van
bun Ho. Mog. bedreven, altijd elders fijn ghebruyckt
tegen de Scheeps-krachten van lijn JVJajefleyr, tot groote
verlichtingh van hun Staet. En nochtans bied fijn Maje-
fteytr.en, totontlaftinghder finantien van hun Hoogh
Mog.te conrnbueren eenigh deel van de koften van vyf·
tien Sckepen, die, volgens het geieyde twaelfde Artyckel,
by de Schepen van fyn Majefteyt gevoeghc behooren tc
worden; op hun bekoftingh, en oy forme van gratifica-
tie, terwyi zy in dienft iu len Zyn. *

Ten vijfden, de gefeyde Ambaffadeur verwacht oock
derefolutie, die hun Ho. Mo. fullen believen te nemen,
aengaende de fubfidie en onderftandt, op dat hun Maje-
fteyten mogen informeren of hun Ho. Mog. die niet be-
geeren, danof zyghefint zyn noch dit Jaer defe proef
aen de goede wil van hun Majefteycen tegens hun Hoogh
Mog. t'ontfanghen. Gedaen in den Haghe ,den 17. van
April i(i4-7. Getekent ie^wM/.

©«DeciuffcöcnDcïlffc ban Heemfiede ban Jl^uns
fi fr {jrrtoarrt^ OÖ^fiomcn/ enöe tet ©rtoaticcinaDe ban
öacei^ci j!föoö.bpbeil«cfn g>tatcn ban ©ollanbtm
ΜΦ 3^2kflanbc gcintcobuceect ;f)ntie / (jee ft gecapyoj=
teect / bat febcct fiet bcnrecH ban De ^ecccn fijne Colle»
flicnbanlSunftcc/ wrfi firm pnDebm
Doniate
famcn/ enbc naec be^ fdf^ be?tf nfen nac ®?i£flant/!iem
a«ecn / genomen Bcbbe nbe tot flfn afftPcntie ben ^eccei
taci^ban bet ^ucaö tuffcBen ®?ant6c0cti enbe ^pan=
gien ban turgKien De
^egotietie tuffctirn be pie η jptt
tentiaclfen ban jltpangten enbebie ban ftaec
enbe oocft belangenbc be uptljermfiije faecften/ mecfl tot
Ofnabrugge jjecljanbelt/ boo? gekomen toacen becfcljep·
ben ^lotabie enbe ^mpojtanteflffaictn bie bp göcoo?=
beert biabbe te mecit-ccen bat tjacei^oogt) H^ogenbeom^
flanbelMimoggtenenbebegoo^liente ivecben gereixje·
jenteret. ;·

Eetftdatindelnterpofitïetuflchende twee Kroonen
VranckrijckendeSpangien,
by hem en den HeerJJonia
gecontinueert lijnde, verlcheyden fwarigheden j-van tijd
tot tijde, jfoo van deeene^s van de andere fijde haer had>
den geopenbaerdt, die zy gemerckt hadden, dat tot uyt
tetlijcko rupture waren tenderende , ende daerom by
hem ende den Heer
Dania. ende vervolgens nae deffelfs
ebfeotie
« by hem alleen met alliftencie vatt den voorfz.

Secretaris alle officien ghecontribueert warén, ten eym!»
de hooge parthyen eickanderen moghten naderen,
infonderheydt dat de eyndelijcke rupture
tuffchcD h!
felve moght voor-ghekomen wordrn, welcke oockgi),.
fchapen foude wefen figh te trecken , een totale ruptuji
van de Handelinge tuflchen Spangien ende hare Ηοωκ
Mogende. ^

Endealfoonadeover-leveringhc ende verwiffelioji.
van de projeéten van d'lnftrumenten tot Vrede in.g|i5.
ftelt, endehetguntdaeropisghevolght, waer vand'o.
verneminge niet fonder moeyte is te we^e gebright,vm
wegen de Heeren Franfche Plenipotentiarifep piincira,
lijeken wierdegheinfifttert omme te hebben Contfnie,
ment van
vi/f importante ende elTentiële poinflen,^,
mentlijck.

Aengaende de overgifte ende Limiten vandegeocci;,
peerde plaetfen in Nederlandt en in Bourgongien,

Item, op ende aengaende den iVeves in Catalonin Btt
»de ftreckinge van de Limiten van Rofas ende Capdjqm,
tot aen het Pireneefchegheberghtctoe,endeop'tllu(^
van de Communicatie tuflchen de Catalanen, end
Onderfaten van Spangien te houden.

Item, op de bewaringe ende verleeckeringh van Ctfd

Item, op de cclEe ende over gifte van Piomiimnk
Vertolmgone.

Daer by mede gevoeght is, dat een generale Ιψ
guarmtie in Italien Ibude moeten gemaeckt worden, ίο;
Confervatie ende fecuriteyt van het gebeele te maeckta
Traöaet.

DeSpaenfchePlenipotentiarifencae vele Conferei·
tien over ende weder over - ghehouden eyndelijck
ïb·
klaert hadden om alle difficulceyten te furmonteren, dt
voorfz. poindten te willen remittereii aen de βτϋΐψ
van haer Hoog Mog. behoudelijck dat aengaende deLijit
in Italien, de geintereflêerde Princen aldaer, dier v®
fouden hebben te determineren als fijnde een fake liiti
betrelFende.

Waer naer van wegen Vranckrijck iterative Inftaé
ende ronde verklaringe gedaen fij nde, op 't ftuck mk
aiSftentic by de felve Kroone ghepretendeert aen fmi-
^aelte moghen doen fonder dat het tc maecken Trite
daer door foude mogen geinfringeert worden, ende ώ
daer-en· boven een Jaer ftilftandt van Wapenen m
Portugael foude werden gheaccordeert, ende hietviü

-ocr page 314-

Nederlandfche Vrede-handelingh. 313

de Heere Hartoge affcheyt te nemen ,"gelijck hy genoo.
mjn , ende de Contravifite van alle d'andere Ambaffa-
deursentic mede ontfangen heeft, maerdat fijne Hoog-
heytfijD vifite op deordre van't HofFwederom hadde
oeexcufeert, fulcx dat hy de Traftatea tuilchen de twee
^ruonen ia een gheheel dubieufen ende onteeckeren

ftaet hadde gelaten.

reInterpoCtie van haerHoog Mog. Plenïpotentiarifen
datbemfoodanighe propooften voorghekoomen waren,
dat by reden hadde te twijfFelen , of die oockvoorcaen
van de Franfche zyde foude aenghenoomen worden;
iettemin dat by op fijn vertrcck geoffereert hadde

van

nu

Belangende de Negotiatie van defen Staet>dat deHee-
renSpaenfche Plenïpotentiarifen over een gheruymen
tijtjhem ende de Heer Donia hadden geinfinueert de ag-
. ----:„---.f.—en tehebben , op't gheenc

tuffchen defelve ende de Plenïpotentiarifen van haer
Ho.Mog.op'tftuck van de Vrede was geconvenieert,
endedatfydaernaer , vermits hyhem excufeerde met
haerin vordere Negociatie dienaengaende in te laten,
hem hatóen voorghehouden ende overgeicvert feecker
geichrifce by baer vervolgens geteyckent ende gecachet-
KcrCt't welck hy aen haer^o. Mog.overgefondcn hadde
ende verfcbeyden reyfen gefommeert ende gevraegt was>
ofby daer op geen antwoorde hadde bekoomen ende on
trent lijn vertreck dat fy bem formelijck hadden gevifi-
teert ende geprefenteertghelaft te wefen,omme de finae-
li Antwoorde van haer Hb. Mog. te preilèren, ende daer
toeeenen expreflëa Courier waren ophoudende ten
erode de uyterlijcke Refolucien aen den Koningh baer
Mëlllerte mogen adverteeren , prefenterende ais noch
devoorfiAggreatie, diefyfeyden in beftendige Forme
in hare Hinden te wefgn met haer Ho. Mog. te wiflelen,
endeaifoo het Traöaet te befluyten,ende by weygeringe
of vorder dilay daer van te fcheyden , ende op haer facc-
fcen fulcï te verfien > ghelyck fy fouden bevinden te be-
liooren , verklarende uytdruckelijck niet langer in on-
feeckerhey t te konnen biy ven noch gehouden te worden,
ende niet te weten, wat reden haer tioog Mog. konden
hebben omme het Oorloge langer te continueren nadien
liaeralleswas geconcedeert, 'tgunt haer Voorlaten im-
mermeer hadden gedefidereert , daer-en-bovendatden
Koning van Spanjen aireede fijne Havenen voor de On.
derfateo van defen Staet hadde geopenc, ende fy defelve
vryelijck fouden mogen bevaren,on-aengefien netTrac-
tMtnoch nietgeperficieert was,endeingevalle dien allen
niet-tegenftaende haer Hoog Mog. fouden mogen ver-
ftaen in't Oorloge te continueren of de faecke langer in
onfeeckerheyt te willen houden dat fy onfchuldig fouden
wefenvan de wijdere Calamit^ten ende roiferien oock
ewnementen die het vordere Oorloghe foude moghcn
nede brengen, daer by fy hadden gevoeght dat het den
KoniDEhaerMeefter aen geen middelenen foude ont-
breecken, omme des goetvindende of benoodight fijnde
bet Oorloglie op een ander wijfe het fy
by lyaitaitvan
iimtlijck mt ctffe van fijne Nederlanden, ende oock van fij-
••HASie op de Ureenigde Provinciën aen Framkryck te koa-
je termmerert ende daer voor andere notable voordeelen en-
'fftecierheyden, iy ende omtrentfiine Rijcken te bedingen ·,
daer toe ly feyden haer Koningh lange aengefocht te we-
jeDjende hem oock eyndelijck foude konnen refolveren,
"idien hyhem verleghen mochte vinden, ende dat men
•en de waerheyt v«n 't gunc voorfz is,niet hadde te twijf-
elen , nadien fy foo nu ende dan daer van aen de ghefa-
®entiijcke ofte aenwefende Plenipotentlarifcn van haer
"Oog.lVlog. voor defen foodanige openinge wel hadden
pdaen , ende men dueromme ren eenen ofte ten ande-
ren fouden moeten refolveren, op dat den Koningh inf.
P«ii]cks op fijne faecken nae fijne ghelegentheyt foude
«logen voorficn daerop,fy yerfocht hadden, dat hy
Heere
'^'«titnifiede deopeninghe ende Communicatien hem
aeien aengaende met vericheyden Circumftantien gbe-
öaenloudewillen refereren, ende uyt baren montfeg-
gen,d«tet nu langer gheen tijt was van te fpreecken ofte
te Handelen, maer van te doen ofte te laten, dat fy oock
gaerne hadden gefien ende noch wenlchten, dat de Trac-
taten te ghelijck tuflchen Vranckrijck Spagnienende
nare Hoog Mog. mochten worden gheconcludeert ende
daeromme foodanige ofiFren hadden gtdaen,
dat d? Im-
portantfte differentiale pointen by haer waren ghedefe-
reert aen de arbitrage van hare Ho. Mog. Omme daer me-
de te betoonen dat fy geen feparate Handelinge iochten,
maer indien Vranckrijck daer in difficulteerde , ende
niet-tegen-ftaende alle redelijckcprefentatien (foo fy die
noemden) in bet Oorlogen begeerde te conttnuerenidac
fy te vrede waren met haer Ho. Mog. alleen tot conclu-
fietekemen , cndeniec te minai» Vranckrijck totdc
Vrede,foude inclineren de inctrpofitie van hare Ho. Mo.
ajsvooren fouden aennemen , ende foo veel defereren
dat daer uyt altijt een goet ende beftendig Traöaet foude
konnen verwacht worden, eyndelijck dat de voorfchrevc
SpaenfchePlenipotentiariflèn ernftelijck veriocht had-
den dat alle
't felve haer Ho. Mog. metduydelijcke woor-
den voorgedragen,ende haer tenfpoedigften daer op een
finale antwoorde ende Refolutie mochte ghcgcven wor-
den of tot voltreckinge of tot rupture van de Handeling {
daerinne fy fuftineerden by haer ordentlijck ende ter
goeder trouwen geprocedeert, de procuratien van we-
der-2ijden goetghekent,de geconvenieerde Artijckelea
van wederzijden geteyckent,ende alles tot Conclufiege-"
prepareert te wefen , daer toe fybereyt waren te treden,
gelijck mede dat fy van haer fij de in gheen gebreecke wa-
ren geweeft, ende noch te vreden waren, omme Vrank-
rijck na alle reden ende voorgaende Ëxempelen te vol-
doen.

Onder de voorfz difcourfen hebben de voorfz Spaen-
fche Plenïpotentiarifen mede mentie ghemaeckc hare
meeninge niet te wefen, omme yemant te gevalle te ce-
deren of over te geven, 't geene den Koning haren Mee-
fter in de Phalts
imfio ^ onerofo titnlo ( foo fy deduceer-
den) was befittende ende't felve teghen eenen yegelijck
te fullen mainteneren, maer nadien van wegen haer Ho.
Mog. diverfche Inftantien ende interceflien waren ge-
daen,teneyndefyhare Conqueften in de Phalts ten be-
hoeve van denCeur-Vorft fouden willen afftaen ende
inruymen , foo hebben fy verklaert
dat fy by voortgangh
van'tTraBaetmet hare Hoogh Moghende te vreden waren
inConfideratieva» defelve volle oatrayminghe van aüest»
doen.

Laeftelijck heeft hy hare Ho. Mog. vertoont, dat niet
tegenftaende allerefptftby de Heeren Plenipotentlari-
fen fyne Collcguen ende oock by hem aen de hoge Mi-
nifters van Vranckrijck betoont, ende alle mogelijcke
Officien totdienflvan defelve Kroone gecontribueert
by mee verwonderingeende Icetwelen hadde vernomen
dat de Heere Grave van
Servient Extraordinaris Am-
balTadeur van de Alder-Chriftelijckfte Koningh onder-
ftaen,heefc de Heeren Plenïpotentiarifen van hare Ho.
Mog. in 'c gemeen ende eenige van dien in 't byfonder,
ende onder defelve mede fijn Perfoon ende de a&ien by
bemin fijneMiuilterio vanweghen den Staetgepleegt»
in fulcker voegen
te taxeren. dat h hem ten allerhoogften
daer by bevint gegraveert ende verongelijfkt,
foo in fijne
CommiiSe die hy ten dicnfte van den Ütaet heeft bekleet
ende gefocht in all« getrouwigheyt ende naerftlgheyt uyt
te voeren , als io
fijne Eer* ende goede Neme àichy^et'
hoopt met fijne meenigvuldfge en langhduerige dienften
aen den Staet bewefen , geacquireert tehebben , ende
daeromme nader Communicatie mel>d^ Heeren fijne
Collegue daer op te houden , niet te fullen konnen ledig
ftaen,hem dienaengaende Publijcquelijck te decharche-
ren ende aen baer Ho. Mog. van fijne Proceduyren ende
Adüen reeckenfchap te geven, ende te doen blijcken
dat
byhemnergensenisgeexcedeert 3
maerdat hyhem als een
goet ende getrouw Minifter heeft gequeten , endeden
Staet in alles na behooren heeft gecfieut, ende hem over
fulcx het contrarie t' onrechte ende met het grootlle ge-
lijck is gcimputeert.

GedaenindenHage den xo. April des laers 1^47.
ende vervolghens overghcleverc by hare Hoogh Mo-
gende.

Onderdanige ende getrouwe Dienaer>

Adrian Pam».

m


-ocr page 315-

Tweede Deel·, vari de

D®n 19. ?Ιρ?ίΙ Bebì&en be ï^eicm ban J^oflanM/
(ïcnöe gbern anDec miDDfl noci) upthomfip/ tee
©f rsaOecinaB bf cftïacct/ Dat ft» tìtcflonDeii / ο ver-
vloedcJijck aen Vranckrijck volgens Tradiaten voldaen
ce hebben,
cnùe Dat mcti nict tneec b£l)oo;(ie otti te fien /
tnaec met ^paBnicn te flapten / entie om oocft baec toe
t'tn&uceteii b'anDcce |D;obincien foo tjebbenfpgecom·
mitteect De i^ecren ban
Opdam enDe Den©en|ìonati^
Ruyfch nae <0elöctlanDttnOe<©bec-ilTel/ Oe^eewn
Keyfer enDe üceiiüighwerf ^enfionacifen ban fgoojn
enDe JQeDenbfìcft ccfp^ctibenaeS^^eflanDt/ <tB>?oenin=
Ben
&c. De Üeecen Bickcr S^ojgemecfiec tot ^tmftecs
Oam/ enDe Den i^eec
Nieupoorc ^^enfionati^ ban ^cfties
Dam enDe üïentineeflec ban l^oIlanDt nae ^ee·
ïanbt / De ^eeten
Kinfchot enDe Boreei cefpectibe 9en=
fjonacj^ bali ^elf en ISmflecDam nae Htcccgt.

^e üeec ^ntbaffaDeuc ScrvieotoinDefebefenDinge
cnDe intentie ban ï^oHanb bjucijteloo^ ic maften fcDïeef
acn alïe De^iobincicn/
uytgenomen HbiUndc, Defen
fcöerpen enDc nicttaepni0ö offenfiben

Messieurs,

JE ne doute pas que Meflieurs Vos Deputés n'ayent fait
de tetnps en temps un iidelle rapport àVos Seigneuries
de toutes les ouvertures quc j'ay faites à Meflieurs les
Eftats Generaux>ou à Meflieurs leurs Commiffaires, qui
onc tratttéavec moy,' pouravancer la conclufion d'une
Paix feure & honorable, tantpourcétEflatquepourla
France.Cette croyance m'enjpefchera de vous en faire u-
ee redite j qui nejpourroit eftre que importune. Et je me
contenteray de vous reprefenter, Meflieurs, qu'aupres
m'eftre accommodé, autant qu'il m'a eflé poiBble, à Ia
conftitution decetteRepubliquequi ne refout d'ordinai-
reles
&ffi\ies-qu'avecunpeu dt longueür, j'ay cü toute la pa-
tience imaginable depuis prés de
quatre wo«quejefuis
icy, pourjattendre unerefolutiontellequejeladoisefpe-
rer: jen'ay jamais peu douter qu'clle ne fut tres favorable,
n'ayanc rien propofé
qu'enfuitte de VAhtance » ^ des late
refis communs,
qui obligent la France & céc Eilat > de finir
conjoindtemenc une guerre, qu'ilï ont fi heureufement
faitc enfembk contre un meime ennemy,afin de lui ofter
I'efperance des advantages qu'il cherche dans les di vifions
&jaIoufies qu'il cafche de jetter entre neus j mais, Mef-
lieurs, je me trouvéextrémement furpris apres tane de de-
monftrations de coniiance,dont (aMaj. a ufé enyers Mef-
fieurs les Eftats Generaux, tantdesProteftationsreïce-
rées, que je leur ay faites de fa part d'une parfaite & tres-
fincere amitié, & tant de preuves qu'ils ont receües
d'une iidelle correfpondance, entierement conforme
Β ce qui eft prefcrit par les Traittez, de voir qu'on n'ayt
pas encore pris la peine
de refpoudre à divers memoires
que j'ay prefentésencore qu'ils foient rempHsde plufieurs
propofitions importantes, au bien &advantagedecét
Eftat} je voisau lieu de cela, que les bonnes intentions
de fa Majefté , font non feulement peu confiderées,
mais malinterpretéesdequeIques^ri/iftf^i>«BfMi qui
cut efté en
horreur à vos devanciers, prefcbant hardiment
parmy vous l'afFe^ion & la fincerite de voftre ennemy,
& travaiUent oavertement à rendre fufpeSe la conduite ^ ü
foy irtviolable'de vos plus ajfeurés amis :
afin de rompre far
des Confeils violeits ^ precipités
une confcederation fi
faintement cultivée de la part de la France, & qui a eiïé
la principale caufe desprofperite'squiaccompagnentau
jourd'huy vos afl&ires & les noftres Ie me promets,
MeiCeurs, queconfideranslesdangereuxprogrez, que
l'Ennemy a defia faits par céc artificepour vous feparer
de la France, & caufer de la defunion parmy vous, & fai-
fans reflexion fur
\sr\om\>i&àespartifansqu''iì«defaac-
quis dans vofire paYs ^ avant m'efme ffue la guerrefoitfinie ,
vous ferez revivre cette ancienne prudence de vos Peres,
qui
oDCtoùjourstrouvé la plusgrande feuretéde cét Eftat
dans un jufte refentimen;: des injures qu'il a receus des
Efpagnols, & datis une fage défiance de toutes leurs
sfiiions & de Cous leur deflèins. L'on ne peut pas appren-
dre fans eftonnement, que ceux
quipourfavortfer les in-
tentions de pEnnemy,
voudroienc rompre la conftance
union, qui a duré fi long-tempsentrevoftrenation &
la noftre, ayent defia oublié, qu'il n'yàprefquepoinc
tir leur cruauté. qui n'ayt aufli eflé ««gy^/j*^,
Francois ont rfT^W» pour voftre fervice, s'ile croycot"
qu'il vous refte encore quelque fouvenir des choff
paflëes, je ne fgay
comme ils ofent fe rendre Autheun d'un'
nouveauté fieitrange & fi perilleufe j &commeil5i)'J
prehendent poitft que les inconveniens qui peuy^J]
naiftre d'un fi notable changement qu'ils propofej,'
n'obligenc quelque jour Ia
poflerité de leur demander reijl
d'une conduite fi mal fondée, qui eend à faire cefc
l'averfion hereditaire cotAk les Elpagnols, quevospie,
deceüeurs onc laiffée commeeB/ier/a^ea leursEnfjuj"
& à vous rendre fufpeöe une amitié, qu'ils ontcreuij'
plus feur appuy de cét Eftat. Cequiparoiftdeplusgj,

de lieu dans ces Provinces, ou les Efpagnols ayantfait feu- temperamment en faveur de la paix, ils fe

traordinairedansledeirein</i»ofErt»e«?/V, eft qucpoj,

rendre iesimpofinres qu'ils ont forgées de concert aveda
Miniftres d'Efpagne plus efficaces, &pour leur donna
moyen de faire plus d'impreffion dans les Efprits, ilso,,;
exigé par ferment qu'elles demeureroient fecrcttes, alu
qu'on n'en puiiïe pas faire voir la faufleté: & que Ie viniu
ayt fon efFet avant qu'on aye loifir d'y apporter du rene-
de. Gomme fi l'accufation d'un Eonemy rappoiiéepj,

un de fes partifanseftoitiuffifantepour faire condaniDM

OU foubgonner un ancien allié, & comme fi lajufticc
autant que la prudence n'obligeoit pasd'examinerfoi,
gneufement les chofes de cette imporcance, & d'oüirlei
raifon« des interefles avant qued'yadjoufterfoy, pan,
ne tomber pas dans les maux qui naiflent ordinaircmeiit
d'une réfolution prife avec precipitation, & fur desfjuf.
fes prefuppofitions. Mon devoir m'oblige, MelEtun,
d'avertir vos Seigneuries de bien ou vrir les yeux en
eet»
rencontre, qui peut avoir beaucoup de fuites dangeteu.
fes, & de vous prier tres-inftamment, deneprendii
point de conclufion, fur ce qu'og pourroit vous donati
à entendre jufques àce que j'aye eu communicationdeli
part de l'Eftat felon la raifon & la couftume de teut cefi
a efté avancé, ou Ie fervice de fa Majefté peut eftre ine·
refle&desconfiderationsqui y ont efté faites,j'of{bii!ii
promettre qu'apres cela jedonnerayunentierefclaiidf
fement fur toutes les doutes qu'on peut avoir pris, &q!ii
je feray paroiftre à defcouvert la faufleté des calomoie
que nos Ennemisonteul'audacededebiterenpreftw
de vos Seigneuries.

Quand je voy qu'on effaye de perfuader, queltsUé
fires du Roy s^cppofetêt aux avantages des Efiats, ρηΐιβα
damPAllemagne: que fa Majefté empefihe la paix é^mjtl·
haitequelacontinuatioHdelaguerre ; qti'elle fait desÏni·
tésfecretsavecl'Efpagne, al'iuffeudejès AUiés·,é'qt^fi"
aigrirlespeuplesdecepaïs, ot fuppofequeceuxdelmïé
gionfint traittés rigoureujemeitt en France é" aux etritiiif
droits de la domination du Roy :
je ne m'eftonne pas, qiK
ceux, qui fuyenc la lumiere de la verité tombent dsusili
fi grands aveuglcmens. II me ferabie que la
Franceajmit
trepris une perilleufe guerre dans 1'Allemagne mm
reftiblirlesPfincps, Proteftans anciens alliez de la Cw·
ronne, lors que leurs affaireseftoient entierementrui·
nées, δε 1'ay.ant lì couftamment foufteniÌs avec ιω
perte d'hommes &unedefpenfeincroyable,
merìtm
autre retormei^me que de repro(hes\
Apres avoir óbieiiil
par les armes conjpintement avec la Couronne de Suedi
le reftabliHèment de touslesopprimés, fielleconleiUe
aux proteftanspour faciliter la conclufion de lapaixjdew
porter pas les chofes dans l'extrémité&d'eftrefagesaüi
defpensde i'ennemy, qui aruinecy-devantlfisaftoo
pourn'avoirpasufémoderementdela Vidloire, fi A
tefmoignefranchement qu'on n'a jamais entendu defti"
une guerre de Religion dansl'Allemagne, &qu'aysin
pris les armes pour la dffenfe dè tous les Princes de ΓΕο"
pire efgalement, ce feroit travailler contre la fin q"""
s'eft propofée, fi ceux qui font reftituez dans leuri bietó
& dignite's, n'en eftans pas contens, vouloiefltoppn·
merlesautres, & que ce feroit éterniferl^uerre»uli£"
de Ia fitjir : Chacun advoüera que c'eft un Confeil quie»
plus digne deloüangequedeblafmê; &qu'iiitnoinsiJ
ne devroit pas eftre cpnfuré par ceux qui
foubaïtent uf'
dammene le repos 5 ils ne prennent par garde anx coitn·
diéllons ou ilstombent,
puisquefiontientfermepo"'
l'Intereft de quelque allié, ils inferent dela qu'on ne «ut
point de paix, & que fi on perfuade de
prend/e queiq«^

rj»mri0«>atYtm^nf ΡΠ faViaiir I4 naiv . . «Ie frnlaiffneDtW'


-ocr page 316-

Nederìandtche Vrede-handelingih. à ì

niion qii'on abandonne les Alliés, ilen arrivéprefque de
^efinedjns h ntgociation avec i'Efpagne ; l'on fuuitiént
Fraiice veut la conUnuatim de la guer·
dkqu'tlìe fatt lifaixfecrettemeiit
^^f£/'KwfW>'lly àquatre moisquej'ofiFre de faire voir
à cous ceux qui voudront entrer en conference avec
iDoy, qu'tntouslcs Articles du Traitténous nousfom-
mes porrés dans tous !es cemp iraméts, qu'on peuc delircr
aifCcraifon.Suppofe quc Jes Ennemis executent de boti-
ne foy,quacreou cinq des prindpauxpoincs , dontnous
croyors eft'e d'accord avec eux jà fgivoir celuy
de ne rieh
fiiiàeiopir^ ny d'autreencre laFrance& TEfpagne, &
mi:,éttmà"'>e»retniojfe^tortàe «3«'»/ tim , avec les
dépendances & annex j
ce n'eiì qu'on enrreen reftitu-
tiondesandenncs conqutfftes,aulIi bien qui des nouvel-
Jes j
Celuy qui concerne iafìuretéde Cajot, pour empef-
cherqu'il nepuiiTc jamais comber entre lesmdiiisdes
Ennemis, lors qu'ii aura cflé rendu à Monfieur de lAan-
/5»i,iiiant la moindre recompentè qu'on puiiiè precen-
iredetrois BetaìUes, & de dix Millions d'Or, qui ont efté
èépttki pcur luy cornei ver cetce importante place ; ce:-
\\i'jàilaCiitihgne,'po\ir prevenir Ics prartiques qui pour-
loknteltrefiitcsd'un code ou d'au:re capables d'inter-
rjmp eiapaix & do!:t ies iìipagDoIs ont promis de cun·
ver,ir pa-l'entremife devos Flenipotentiairesj & celuy
i(\ifeiirets du Traini parie moyendes Ligucs &Ga-
. Kriues reciproques quidoivtnc eltreaccoruées, Suppo-
^ (cdisjcque les Ennemis executent de bonnefoy toutce
qui a defiaefte'concertò fur Icfdi'.spoints. Le Roy à tant
dcconfiiDce en IVfFedtion & bonne Juftice de Meflieurs
JesEllitsGcneraux qusfaMsjeüéne rcfulera pasdeie
conforraer pour le rette de diflerens qui font encorein-
dds,àcequ'iisjugeront raifonnables. Au lieude travail'
Ier fur une propofiiion fi jufte > qui avoit peu produire la
pjisil y à ieux moÌ5,ceux qui pour des interetts particu-
]iejs,que chicun pcut connoiftrej δε que le tetnps décou-
vriraplusclaireraent, veulentcaufer des divifionsentre
la France& cét Eftat,aiment mieux de perfittei dans une
fauflò opinion que deconfentir, qu'onfaflelamoindre
diligence pour s'efclaircird'uneveritédefi grandecoa-
ftquiDce, Ccpendant comme fi onvouloit fermer la
porte d'uü lleu ou Γοη à envie d'e ntrer,on fait des decla-
(ations, tantoft
de ne fi pouvoir point mettre en Cempagtte,
\intoüd'awirdroit detraitterfeparemtnt
1 fans vuuloir
prendre girdc, que ce font autanc d'obftacles, qui empef-
chcnt
J'fiDr.emyde venir àlaraifon, pour voir fi les in-
clinations ouconfiderations feronc changéesenrcfolu-
tionsjou fi Ics menaces feroDt fuivies des efftüs.

Qiand uux pretendusTraittez. de mariage cu d'efchan-
gcs,c'efl:
mcfourèe fi groflicre, qu'il n'y à point de per-
foane ÌDi£)lige;ice dans les affaires qui ne connoiflè, qu'il
yauroit autanc d'iraprudence, que d'infidelité d'enten-
dre prsfentement à des femblables propofitions, AuiE n'a
on oféproduire autre preuve de cécce fuppoiition,que des
Ler/r«qu'on dit avoir efté
etcùiesparieRoyd'Efpagnii
«parles Miniftresjöc celuy qui les à prefeaiés a ette con-
iraintdeconfeilèr publiquement qu'il n'avoit rien veu
qui vient du cofté de la France. Encore qu'il n'y ait pas
'leudedoufaler pour cela desafleurances quiontcy-dé-
vantefté données par les Miniftresde fa Msjefté. le pro·
tefte de nouveau à vos Seigneuries
fur ma
w»w«r,quecefont des fauffetez maiicieufemenc inven-
«es par les Ennetnis; & quejeme loümets deperdrel'un
«i autre,(5 on peut monttrer que de la part de la France
onyayijamaislemoiDS du monde prette l'oreille » ny
9» on foit entré en aucu ne negociaciö fur ce fubjet. Mais
«ftesjilferoit bien jufte, que rimpoftureeftantdefccsu-
th"^' Exemp/airemintceax quiehfoiit Au-

Fot R, 1 l'audace d'attaquer par ccs celomnies h

bliQ d'un grand Roy amy de ccitfe Repu ·

„ j ΐε ne refpondray ricn fur le mauvais traittemmi
nn , c 5 ί «soi vent ceux de voftre Religion dans les
ïloli r "'''■"'"ance de fa Majefté. Il y en à qui aglifënt fi
arm^" à voftre velia dans le comtnandementdes
de iw ' · Royaiime jciiiflentaüjoürd'huy

Qu iw"'"'^® de leur RelJgion dans bnefi heureUfe tran-
« ^ ® je ttj'eftonne, comme oh öfe dite le còntral-
Quel. é
Pübliqüe. Il parroift bieni

^ «'«^fiferide ccsfrtuffes nouvellQÈ ont dcffcin de
rendre le Gouvcrùeràentdela france odiéux'à vò» p u-
ples pour commaucerà leur rendre agreablc celuy d'Ef-
pagiie, quo/ qu'elle perlecute en tous lieux ci ux e vo-
Itfccreancc pur les rigoureii/es pouriuitres de/'
t/oa,&c par des ctuau és donc il y à ptu desfiimilles p»i my
vousjqui fe loyent exempétes, avant que vos Armes &
l'affittance de vosamisvous ("ùflentafttdnchis dela Ti-
rannie, touttescescbofes&beeucoupd'autrKS, qùcj'y
pourrois edjoUlter feroyent beaucoup mieux eftiaircieS
dans des Conferences que dans une Lettre i fi l'on avoic
de toùics part autant de dcflein de bien connoiftre la
veri-
té par U touche des Àmis , ^u'on eft facile à efiouter le rnvH-
fonge de celle des Ennemis-
En attendant qu'il plaife à Meil;
les EttatsGeneraux depiendrc fut ce lujet larelolution
que l'on doit atcendre de leur grande prudence. J e fupplie
vos Seigneuries de faire une icrieufe leflexion Air cc que
labriéveiedu terops me permei de leur reprefcmcr àia
halte, qui ne tend, qu' à prevenir les mauvais ÜiBces de
ceux
qui ne craignentpas de faire du mal à la patrie, pourvet*
qu'tls nous en fafftnt
6c à deltourner les làtneufes delibe-
rationsqu'on voudroic vous faire prendre fur dcs prefup"*
pofatioiis trts-faufles. Ma penice eli bien tfloignée du
ùeiiiein,d'exciter,ou defomenter aucune /erte de άιν'βοη dant
cét Eftat.
Le Koy en a toùjouis aeliré ia grandeur & la
prufpeiité que fa Majefté connoift tres-bien de pendre
principalement de l'eftroite Union des Provinces, & de
la bonueinccÌiigence, qu'cllesentr.cciendroncavccleurà
anciens Amis,j'cmp!oyeray de bon cccur, fuivantlesor-
dres de fa Majefté,cous mes foins pour tonferver öc aiFcr-
mir celle qui doit eftre entre la France & tèe Eftac , tfia
defàire connoiftre par mesaüions mieux que par mei
paroles, queje luis veritabìement, 6cc.

Sig»/

A. Servieni

Myn Heeren.

ICk twijffelniet ofmìjn Heeren uweGedcputeerdeii

hebben van tijt tot tijt, een getrouw rapport acn u Ho.

Moghendeghedaen van alle d'ouvertures en openin-
genidie ick gedaen heb aen mijn Heeren de Staten Ge-
neraeljof aen mijn Heeren hun CommiiTaHiren, die met
roy gebandelt hebben,om de Conclufie en 't befluyt vati
een ieeckere en eerlijcke Vrede te' bevorderen » foo voof
defc Stae: als voor Vranckrijck. Dit geloof fai my belet-
ten een herhaling hier af te doen, die niets anders dan ia
imponun en kftigkanzijn. £nick fai my coiitentercil
en vernoegen mijn Heeren, met aen u te vertoonen,dat
ick my gevergt hebbende, foo veel my moghelijck heefc
geweeft,naer de conftitutie en ftant van dele Gemeente»
dieoidinarelijcU dc iaecken niet befluyt,dan
met eenweï'
nig langfaemhejt,
federt by na vier maenden,à:\& ick hier ge-
weeft heb,alle gedult die meo fich inbeelden kan,getoont
h!;b om foodanig een Reiolucie, als ick behoorde te ver-
hoopen. te verkrijgeri. lek heb noyt konnen twijffelett
of dit befluyt fou heel jonftigh 2yn,dewijl ick niets voor-
geftelc heb, dan
in gevolg van d'Alliantie en gemeene lete·
rcfien,<\ic
Vranckrijck en defe Staec verplichtcn,te weteii
geiamentlijck een Oorlogb t'cyndigeo, die
zj foogeluc-
kiglijck te f&men hebben gevoert tegen een iel ve Vyanti
om heca vaade hoop der voordcelen beroven
ί die hy
foeckt inde verdeeliogen en jaloufien, dewelcken hy tül-
fchen OBS tracht ti; werpen. Maer,mijn Heeren,ick be-
vine my boven maten vctbaeft, na foo veel dertiohftra-
tien,betuyginehen, die fyn Majefteyi betóónt heeft aed
mijn Heeren dé Staten Generaci, na veel geite'reei-de eii
herhaelde proteftatien,die iclt van fijhént wegen aen hed
ghedaèn hc-b , van een volmaeckte en oprechte vneht-
fchap, epnafoo veel proeven en blijcken i dieiy^^d
een ghenbuwe coirefpondentie ontfan^en hebben ge-,
heel conform met het geen,da't door de Trapten vaör-
gefchrevenis , om te lieo dat men noch niet demoey-
tenghédÈeh beft
van op verfcheydt memorici'àttféeor-
dethdie
ick geprefenteert heb,icnppn zy ver vult zijn met
veel importante pröpofitiencn vóorfteUïngben, tot wél-
ftant en voordeel van dele Staet. Ick fie , la plaCts vaa
dit,dat dé jgoede intèntieri Van fijtt Majcftéytnièt allcieü;
lijck weynigh geconfideieert cn aengetnèrckf ,thaer oötfe
qualijck bediet werdcm Üoürcehigbe


-ocr page 317-

/en.diedoor een Handel > dewelck iy uv' Voorfattn een
Mr/i/tgheweeft fou hebben, onder u Itoutelijck vcrkon-
dighend
'affddieeD oprechtigheyc van uw' Vyanc , en
opentlijtkarbeydenomhet beleyt end'onverbreeckelijckege-
trouheyt vet» uw' feeckerfle Frieaden JuJpeQ en verdacht te
maecke»,
om doürgeweldtghe en rotikeloofe raden te breecken
een confederatie > die van de zijde van Vranckrijck foo
beyliglijck onderhouden heeft ghcweeft, en die de voor-
naemtteoorfaeckder voorfpoedenis , die heden uwe en
onfe faecken verfollen. lek beloof my mijn Heeren,dat
gy,confidererendedegevareiijke progreffen en winften,
die de Vyant airede door defelift gedaen heeft,om u van
Vranckrijck afte fchcyden, en oneenigheyt onder u te
veroorfaecken, en dat ghy, overwegende het getal dei
deelgenoten. die hy aireede »» wai Lant verkreghen heeft,eer
d'Oorlogh mchgeeyndight is, gy
defe oude voorfichtigheyt
van uwe Vaders weer fulc doen leven, die altijt de groot-
fte feecKerheyt van deien Staetgevonden hebben in een
gerech ig gevoelen en wraeck der ongelijcken,die zy van
de Spanjatrden hebben ontfanghen, en ia een wijfe mif-
vertrouwen van alle bun weicken>en van alle hun deflêy-
nen. Men kan niet fonder verwouderingverftaeo dat de
genen,
dte, omd'ivtentien van de Vyant te favorifeeren, de
bertandigcUnie en eenigheyt willen biekcn,ilie foo lang
tuflchen onfe.en uwe Natie en Votcken heeft geduyrt,ai-
reede hebben vergeren dat'er byna RUeen p'aers in defe
Nederlanden is ,
daer de Spanjaerde» kunwreetheyt niet
hebben doen gevoelen ,
en die oock niet heeft geweertgì
verwt van 'f bloet. dat de Frenfcken daergeflort hebben tot
uwen dienft. Indien zy gelooveti (iargy noen eenige ge-
heugenis van de verlede dingen h' bc bchuuden.füo weet
ick
nxtlhoe fyfith darren maktn futheurs en Itichrers van
foo vreemde en gevarelijcke uituwigheytjcn hoe zy niet
yreefen dat de inconveriienteo en milvallcn, die uyt foo
merckelijckeeri veranderitig;t!je2,y vooritelien, kenner»
Ijiruyten, niett'eenigettijt^iieitowi//ȣ^fnrullen ver-
plichten
om feyfchenreden van een beleyt,dat fo qualijck
gefondeert is,en 'c welck ftrecken fai om
d'erff'elijcke haet
en afkeer tegen de Spanjaerden te doen ophouden, die u
voorfaten als
indeelingb aen hun kinderen nagelaten heb-
ben,en om een vri ,ntlchap,dic fy de feeckerfle fteun van
defe Staet geacht hebben, fufped en verdacht te maken,
't Gheen, 't welck noch meer extraordinaer in 't deffeyn
enfer Vyanden blijckt, is dat zy , om de bedriegeryen,ài»ì fy
gefamentlijck met de Minifters en Bedienaers van Span-
jen ghefhieed hebben : en om hen middel te gheven van
meer indruck in de geeften te m iken, met Eedt verfocht
hebben dat fy fecreetfouden blij ven,op dat men devals-
heyt daer af niet fou konnen toonen,en op dat het Fenyn
fijn wercking fou hebben, eer men tijt heeft om remedie
daer tegen te doenjals of de befchuldiging en aenklachte
van een Vyant, door een van fijn deelgenooten gedaen,
geooechfaem was om een oude Bontgenoot te doen ver-
wijfen,of verdacht te maecken.en als of de gerschiigheyt
niet foo wel als de voorfigcigheyt, verplichte forgvuldsg-
lijck t'examineren en i' onderfoecken dt dingen, die van
foodaaig belang zyn,en de redenen der geinten fleerden
te hooren eer men gheloof daer aen geeft, om niet in de
quaden te vallen, die gewoonelijck uyt een Re(oIuticen
befluyt fpruyten, dat met verhaeltingh en op veliche pre-
fuppoliiien genomen is.Mijn dcvoyr en plicht mijn Hee-
ren,verplicht my uw' Ηο,Μο. te waerfchouwen hun Oo-
gen wel t'opcnen in defe rencontre en voorval> 't welck
veel gevareujcke ghevolgen kan hebben,en u feer inAan"
telijck tebidden , gheen befluyt op't geen tencmen,dat
men u fou konneo te verftaen geven,tot dat ick commu-
nicatie hehadt heb van wegen de Staet, naer de reden en
gewooate van al 't gheen > dat voortghebracht is,daer
de
dienfl: ViO fijn Majefteytgeintereffeert kan zijn, en van
de Coniideratien
,die daer gedaen zy η lek durf wel belo-
ven dat ick daer na eengebeele verklaring f&l gheven op
alle de twijffelinghen, die men genomen kan hebben, en
dat ick upentlijck fai doen blijcken de valfcheytderca-
lumnien en lafteringen»dje onfe Vyanden,in (egenwqpr
digheyt vannw'Ho.Mog. hebben darren voorbogen
ftdlen. in

Als ick fie dat men poogt te perfuaderen en ('overtre-
den «b'
deMinifiers en Bedienaers des Kovivghsfich tegen
en vetrdtclm der State» fitUesst met t» DuytJ-
lant te frotefieren en betuygen dat fijn Majefleyt deVreit h.
let, en ntetsi»enfcht,dan de Continuatie en "vooortgaKghx.^
defeOorlog.dat hy fecrete Traiiaten met Spanjenmaecktih^
tea weten vanfjn Geallieerden en Bontgenoten,en Jetvue]
omdeVoltken van dit Landt te verbitteren , fufponeertii,
vooripent dat degeenenvan hun Rehgie in Vranckr '^ckttii
d'anderegewe/len, van des Konings heerfthapgyfimgcL^
gehandelt -aarden
; Soo verwonder ick my niet dit
nen,die 't licht der waerheyt vlieden, in foogrootebiint,
heden vallen, My dunckt dat Vranckrijck,eengevareljjc.
ke Oorlog in Durflendt aenghevangen hebbende, oiii(j(
protefiantle Vorften, oude Bontgenooten van deKtooo
te reftabileren en weer in te ièttcn,doen hun faecktngs.
heel onder de voet laghen > en daer in foo ftantïafteljjtj
volhard hcbbende,mct verlies van Volck, en mutongt.
looiïelijcke koften,enj
andere erkentenis. alsvenyij^
verdient.Indiea
hy gefamentlijck met deKroon vaaSnt
den de herftelling en weer infetting van alle de ïerdiiick.
ten door de Wapenen verkregen hebbende,dc proteftju,
ten raet,om te lichter tot het befluyt van Vrede teüoo,
men,de faecken niet toe bet uytterlte te brengen,eottiji
te zyn ten koften vande Vyandt, die voormaelsfijoiittj
geruineert en bedorven heeft, om dat hy fijn verwinouj
niet maetelijck gebruycktc,indien hy opentlijck ben
dat men noyt verftaen heeft een Oorlogh van Religi ^
Duy I flant te voeren, en dat men de W spenen aengeuft
hebbende voor de defenfie en befchermingh vaiullciie
Vorften van 't Keyfehrijckte famen,teghen 't cynde,à
men fich voorgeftelt heeft,atbeyden fou,enindiendcg(.1
iien,die weer in hun goederen en waerdighedeningeitt
zijn, daer mee niet vernoegt zijnde , d'aaderen wildio
vtrdrucken, en d'Oorlcigh, in plaets van die t'eyndign,
eeuwig maken j foo fai yder belyden dat dit een raeiii^ii
meer behoort geprefen dan gelaftert te worden, en dalli;
ten minften niet behoort gecenfurcert en beftraft te wor-
den door de gheenen, die de ruft foo vicriglijckbemiii.
nende, gheen acht nemen op de contradiüien entegtt·
Weggingen,daer
Zy in villen,dewijl zy, foo men beftin^
blijft voor d'intereft van eenig Bontgenoot, daer uyite·
fluyten dat men geen Vrede begheert, en foo memitt
eenigh temperament tot faveur van van de Vredeteot·
men, fonder reden klagen dat men de Bontgenóotenïff·
lau Men fiet byna defgelijcx inde handeling metSpaija
gebLuren, Men fuftineert en beweert blindelings, k
Vranckryck de continuatie en voortgang van d'Oorlog ίψατ.
Jamen Ic^idat JyheymelyckmetdeVyandtVreitmtà.
lek heb alree over vier maenden aengeboden aen alIeA
geenen te toonen,die met my in confernntie fuUeninl·
len treden,dat,in alle d'Artyckelen van de handeling,«J
alle temperamenten en befadigtheyt , die men mettti
wenfchen kan,getoont hebben. Genomen dat de Vyaf
den gheirouwelijck executeren en uytvoren vierofiiji
der voornaemfte pundten, inde welcken wy achten ma
hen verdragen te zyn,te weten
van niets over tegemm
weer-zijden tufl^chen Vranckrijck en Spanjen,en<to;w
tn befitttn^ van Ίgheen dat hy heeft,fai blyven. raetdeilt·
penuentien en 'tgeen dat daer aen vaft is, ten
zy datnif»
komt tot reftitütie en overlevering, foo wel deroudea
der nieuwe conqueften,van 't geen dat
defeeckerhtitna
Cafal
aengaetjom te maecken dat het niét weer indehf
den der Vyanden kan vallen,als het weer gelevertftl»i''
aen mij O Heer van
Λ/λλ/βλ,zijnde de minfte vergeld!^
die men pretenderen kan van
drie Veltfagén.ea vanW"
MillhenenGouits, diegedifpenfecrc en befteet zyn.om

deie importante en gewichtige plaets voor he© te b£Wf·
ren, van
Catalonim, om de praÖij eken te voorkofteD^i'
van weerr zy den gedaen fouden konnen worden, cnM·
quaemfouden wefen om de Vrede te breecken, en dj»

af de 3paniaerden belooft hebban door tuiTcUen-hand^
ling van u Voimachtighden te verdraghen, en dat ven»

r*e(kerhfyt-va»'tTra(laet , doormiddel vanonderlinp

Lignee epGarentien,die veraccordeert behooreo W
den.: genomen fegh ick, dat de
Vyandcng.etrouweup
executeren en uytvoercn al 't geen , dat 'op de βί»®'')^
puntìen veraccordeert, is, fooheeftdeKoningfoog'""
vertrouwen in d'afièftie en goede gherechtighej"'."
mijn Hewen de Staten Generael, datifijn Majefteyt^»
lal weygerenjfich voor de overige der
verfql)illen>die Dy
ongedecideertcnonbcflecht zijn» teconfbxmercnw

Tweede Deel, van de


-ocr page 318-

Ncderlandtfche Vrede-handelingh.

, «een dat sy redelijck fullen oordelen. Io plaets ven 't ar-
bsydcD op
Coo gerecbtigh een propofitie, die de Vrede al
over twee maenden
had konnen voortbrengen , willen
degene"'
die om particuliere Intereften, dieyderkan
kennen,en die de tijt klarelijcker ontdecken fai, divifien
enverdeeitheden tuffchen Vranckrijck en defe Staec po-
2cn
te veroor&ecken, liever perfifteren en volharden in
«nvillcbe opinie en waen, dan teconfenterendatmen
deminftcv'ijtdoe, om kennis vaneen waerheyt vanfoo
groot belangh te krijgen. Ondertuflchen,
als of men de
deur van een plaecs wilde fluyten, daer men begeert in te
gaen >
m^eckc meadeclimien,m va» niet
in 't Velt kgevetti
dan van recht te hebben om affcheydeljjck
te kuniden·
fonder te willen acht nemen > dat die ioo veel
verhifldemiflen zijn, die de Vyant beletten tot reden te
doen komen,om te fien of d'inclinetien of confideratien
inrefolutien, endedreygingenvan effëdten gevolgt ful-
len worden.

Wataengaet de gepretendeerde Traöaten van iiewi-
l^ti, of verwiflelingh, 't is foo grof een lifl, dat'er gheen
mcnfch is,die eenige kennis van faecken heeft of hy be-
kent wel dat het foo groote onvoorfichtigheyt als onge-
tfouheydt fou zyn tegenwoordighJijck naer diergelijcke
propofitien te luyfteren. Men heeft van defe fuppofitie
Cl) verdichtfel oock gheen ander bewijs derven by-bren-
pnidan
Brieven, die men fegt door de Koningh van Sfa»-
jm>
en door fijn Minifters en Bedienaers ghefchreven te
zijl); en de geen, die hen geprefenteert heeft, is gedwon-
gen
gheweeft opentlijck te belijden dat hy niets gheflen
heefti't welck van de ïyde van Vranckrij ck komt,Schoon
mendaerom geen
oorbeek heeft om tetwijifelea aen de
vtrfekeringen, die hier voormaels door de Minifters en
Bcdienaerivan fijn Majefteyt gegeven iijn, foobetuygh
ick nochtans van nieuws aenu Groot-Mog.ojnmi/nievepnj
Mtówj»«r,dat dit valfcheden zijn.booiiaierdiglijck door
devyandengeinventeert, endatick myfubmitteer en
ODderftel,om'teen en 't ander te verlielenjfòo men too-
nen kan dat men aen de zyde van Vranckrijck oyt eenigr
insdaer naer hetft geluyftert, of dat men in eenige han-
delinghop
defe faeck getreden is. Maer feecker, het fou
vel gerecmïgh zij α dat men, als 't bedrog untdeckt is, de
geenen, die de ftichters daer af zijn, en die de floutheyt
hebben van de trou en reputatie van een groot Koning,
yrient van
defe Gemeente, door defe lafteringhen aen te
a(len,exemj>/are/i/ci
dêefiraffen. Ick fai niets antwoorden
op het quait 3>«il?«»iBi,dat gelijck men fegt, de geenen
vanukeJigiein de Landen van de gehoorfaemhcytvan
fijnMajefteytontfangen. Daerfijn'er, die, felfvooru

______ji oefFeningh van hun 6.eligie in foo gheluckigh

eengcruftheydt, dat ick verwondert ben hoe men, met
hetvetmommen van fulck een openbare waerheyt, het
tegendeel darf feRgen- Het blijckt wel dat de
Stichters van
defe valfche nieuwigheden voorghenoomen hebben het
Gouveinementen de beftiering van Vranckrijck hatelijk
by u Volcken te maecken,om te beginnetJ die van Span-
jen aengenaem by hen te doen worden, fchoon fy in alle
plaetfen de genen van uw geloof verdruckt,door ftrenge
ïctvolgingen van
iPlnquifitie, en door wreetheden,daer
afweynie Huyfgefinnen vry onder u gevonden wierden,
eer uwe Wapenen, en de Byftant van u Vrienden u van
deTyranny hadden bevrijt. Alle defe dingeojen veel an-
deren, die ick hier
Ibu konnen by-voegen gouden beter
verklaert worden in Conferentien, dan in een Brief, in-
dien men van alle zyden foo wel ghefint was
de waerheyt
iw ie mont der Vrienden te kemtett > ah me» bereyt is om de
'menupde mont der Vyanden te hooren.
Verwachtende
d»t hetaen mijn Heeren de Staten Generael bj|μef op dit
fubjeft de refolutietc nemen , diemenvanfiungroote
voorfichtigheyt behoort te verwachten , foo bid icku
GrOTt-Mog. een ernftig reflexie te doen op het geen dat
de kortheyt van de tijt my toelaet in der haeit aen hen te
vettooneni'c welck alleenliick ftreckt om te voorkomen
aequadc Officienen dienften dergeener,
die niet vrefen
inteteen't Vadeflant te doen,foo g,y vtaer quaet aen ons doeni
ora afte keercn de moeyelijcke deliberatien, die men
ρ Η if nemen op feer vdfche prefuppofitien.Mijn
SMachten zyn verre vervreemt van 't deflèin
m tenighe

317

fiorte van divifie en verdeeling in defe Staet te vtrvecken.of
te voeden- De
Koningh heeft altijt de grootheyt en voor-
fpoet daer af begeert,die fijn Majefteyt heel wel bekent te
dependeren principalijck aen d'eenige verbintenis defer
Lantfcbappen, en aen dé goede intelligentie en Vrient-
fchap, die fy met hun oude Vrienden Tullen onderhou-
den. Ick fai uyt een goed hart,volgens d'orderen van fijn
Majefteyt,alle mijn vlijt hefteden om de geene, die tuf-
fchen Vranckrijck en deiè Staet behoort te zijn, te coa«
ierveren en beveftigen, om, meer door mijn wcrcken,
dan door mijn woorden, te doen bekennen dat ick ware>
Iijckben,6cc.

Geteeckent

Strvient.

i^tfiojt bcecijpbangelfuflcnu &eci|eereni|onaitt<
fcjbe^ (0(Tomniittrec6en in
Oe refpecttüt fp^obintiale
l^ecgabccfng bcfiont öecc
in/ bat fp in '( lange beccaci»
ben de gelegcntgept ban be -j^anbel tot JÉunfiec
tufli^cn ®;anchcijcli enbe j&pagntm enbe ooch tuf»
Γφη ^{laanten cnDeöefen^taet / cnbeintoatpofni
ten bte flont / ooch Manglfenòe bie bp ®jenc&c0clï
Qcp;etenbeecbe
Guarantie cnbe toat baec ban bepcn»
beecbe/ ^c. «tEnbe acnggefim boo? befen ^taet alceebe
soebe Conbitfen ban biacen bebonsen/ baec me·
betnencebe((jcR contentmient Oabbe te nemen fao(b
gebben ooch in 't b^eebe becgaclt be Confïbecatien/
totaecomtne bejètaten ban l^oHant enbe ]@e(i B^ief»
(antbecflonben / bat boo;f)et befle ban befen ;&taet/
eoet/ bienftiglf enbe noob^g toa^ /
te gaen uptten
loge /en bat ©jancRcQcit bienbe te toecbrn becfoctjt / cn^
be bp alle moselijhe mibbelen ban beboi? aebifponecct/
mebe tebiiHen betftaentot fluptfngf)ebanöen]9;ebe-
S^anbal/nabcmaeï befen iètact boo?b' ^ntereflen batt
j^iancRcffch / bpbe Ccactaten ban be Staten 1634·.

en 1644..niet betbec en toa^ betbonben als in de
Nederlanden, obcc
Uelcfte ^nteceflen Bjancltctjcfe
Ibati^factiemofibetflaenbioibenaebaentefiin / gt)e'
WcH ooch befeibe Sttoone ban ^ati^fac^

tie begoozbe te nemen noopenbe be buyten InterefTen»
al^mebetKlangbenbe be Limijtfcheydinghe banfiace
Connuefien/
fifnbebpSpagnicn tot acfiitragie aen be-
fen ^taet gefubmitteect; bai| ggelgcKen / acnaefleti
aen ©jancftcijcft taecfienbe be
Guarantie , fuffifante
p^efentatientaiacengebaen / felfi^goageicgaenbe al^be
(3icactaten ïoacen mebe bjenggenbe : enbe foo betce
fulcj;
bp ©jancftcöcft gfjetoepgett tuetbe / bat be ©cecen
Staten ban üoHentfoubengoetbinben / bat ban tóe·
genbefen^taetberWatingebienbegfjebaen /
dat men

verftont recht te hebben apart , ende affonderlijck van
Vranckrijck te fluyten,
enbe bat men goet bonbt 'tfelbe
effectibelijcit in 't toeccR te fiellen/ om berftfjfpben p?eg=.
nante cebenen y foo caecftenbe be €onflitutie ban befen
g»taet ali anbct^. KHfoobecfocijten bet&aïüen be boo?f$
igcecen<i5ecommitteetben bat be l^eecen Staten ban
b'anbcte©?obirttiencefticctibc / öaec mette antentlen
enbe goebemeeningcn ban bei^reren Staten ban i^ol"
lanbt enbe 30eft-39;ienant in befen toilben confojme-
cen/omalfoototeenfpoebigg bcflupt ban ben ®|ebete
mogen gecaecfìen toaectocbeConfiitutienbanfa&en/
enbe bectoop ban be f tnantien ban l^ollanbt/ enbe atw
bete googeConfibecaticnpiefTeecben.

^a bat tnel opgemelbe Qeecen ^c^antfcge ®ecam«
mitteecbe ioaccn toebec upt be^;obintien acnelKRoa*
men / geeft men ban baegg tot baegfj getcacgteenigge
confonantie onbec be ^;ob<ntia(e intentien enbe opi»
nien te maeehen/ f^eeial^ch i^ men ben t8. j^ap
(fpnbebetouc ban piefjbecen aenl&ollanbt : bie gaec
ban befeoccafie enbe bicectiefoonu al^ooc&meetmaet
bact natoel geeft ggebient gegabt) ggetcebenineen*
(ligebelibecatieobecbe^ointen bonconfibecatte / ge*
mobeect op fiuch ban be ©iebe ©anbelingge al ηοφ
openflaenbe / tuffcgen befen ^taet enbe ben ftoningg
ban ^panjen/toaec ban get cecfle »oint toai get |ïucft
ban be
volle ende abfolute Souverainiteyt ende Superio'
liteyt foo in 't Spiritueel over de Meyerye van 's Herto,
Ö 3 genbofch-t


-ocr page 319-

318· Tweede Deel, van de

quàrtier te be&inQcii / bie ban (ScIbccIaitCit n»t biaueur
DeiianDt fai toerDcn aebooöen / rnöe öcbbenöEtótt
ren (©öEöEputcecöcn Dan tocflljfn Dc ©jobintic ^
Vrieüanndt cn Stadt en Landen , t)itC op latten Qfn,-

teechmen/ Dat fp Docc in niet betöcc cn confentccen/ató
op'tbejjaflen ban D'igeccen Decfelbrc tffpfctibe ©ij,?
cipalcn.

©p'tboojnoemöe derde ©oint / caccfienbe'tnmj
ban Dc ïBcfi-anDifclie Compaanie ijebbcn öaec i|ooBh
MoaöcnbebEchlacct / bat {jctfclfDetocit gelaten/li
DetDticbefofgneecDe ban be ]@eccen l^lenipotentten

tot J©un(iec / cnbe bat op baliep?efnppo|Ïtie / öatiie
P^obintien tot bebojbetingije moe fubiiflentic bande
Jl^elï - gnbifclje Compagnie in 25?aftl een noöbei
ende fulfifanc lecours fouben beboUUgben enCie um,
b;eno!)cn / enbe tiebben be Heecen ®i)eiicputeec(iiii
ban toeg^en be P;obintte ban
Utrecht []iec: op Igi
ten acntcechenen/ Dat be Heeccn Penipotcntiati.
■fcn ban befen ;fetact / ijaec naopcnDe'tboajlcijjeiK
^oint/fouDcn |)(bbcn te ceguiccen naec be tefolutie uut
brn 17. 19. 20. II. enbe n. j^obenibec id-j-d. aifoj
fliie 't felbe bp alte be feben ^jobinticn toa^ ba|i Qtjéi
enbe bp pluralitept ban bicn niet en fìonbe gerctreatttt
toojben.

5E)an Debbtn Dc Pecten «©ijebeputcrrbeM ba« i{
i^iobintie ban
Vrieiiandc I)iec op uerttiaert te inljcct
ren betfeibec boojeaenbe pjoteflaticn ten atnjini
ban
de Ooft-ende Weft-Indifcbe Compagnie ijiitöi.
booreii^ temaegiftec gebaennotnleten/ enöeiiegtt:
ren <13|^cDfputeccbcn ban tcielcUen De ^jobintiEiiaii
Scadt en Landen , l)tbben ftiec op laten aenteetficniii/
bat fpbaet in niet berber en confentettDen ai$Sop'tbi
Ijagenban Defecten bunne ^jincipalen/ enbe bat nui
be nu booji^ boben b'^jDinari^ ^ubftDie ϋοο;ί«
booifs 3]c)etï ^nbifcije Compagnie taerbe Qljeöefinttti
inoetìaft gefielt een pjompc enbe fuffifant fccout^ luii
3^o!cliopoic<&agie ban'tSanDt tot alTiltenticbimK
felbeCompagnie. ,ί-,

©ρ 't boojnoembe vierde poinct/ Ijebben fiaet goie
IBogbenbe berlilaert/ batter felfoetDetbegDelatciii;
yctöycbefoigneerbe / bolg[]en^D'3|n|iructie/cn(ef<i»
ben baer na oe pjobintien met maUtanberen οηΟΑ
ge uptbinbenbeQuame mibbeten / ten boo^fs epiieliic
nenDe.

^r ... ^ ^ κ κ t. Ίί <©p'tboojnoambc vijfde ipoint/ÖebbenliaerW

tuer; fouDenbolflrfien be <!5oeDeren bie buyten Defclbe naogenbc berltlaert/ bat^tfeIföetoerDegö«iil)P
JEeperpe enbe <!2uartiettn refpectibe / elDer/ toa= i,etgDeaDju|iecrbe enbe gebefoigneetbeban Degmfli
Kngöelcgben / é· we banöebbenbe^ ©Icnipotentiarifcn enbe Cptraojbinari^
®ebeputeetbenban torgenbeï^jobmtienbanUcrecht, bjegijfn befen&taet tot jjsunflec / tn»

Vneilant, ende Stadt ende Lande , ilier op laten aen. - - - - ' . 1

genbofchjende in andere geweften ban gljeltjcficnatute
aengeeoert in Ijct Derbe ?ïttöchel öan Ijet geabjufiecrbe
tot.üiaunPer. , . ^

^et ttoeebe goint toa^ belangenOe be öerfocfjte Con-
folidatie uan't (^berquartier ban <0elOerlanbt
/tQt enbe
met De b?ie anDere <!Suattieren ban befelbe ©jobintie/
onöer befen ^taet-

iietberbe / raecfienDcbe faeclten ban Weft-Indien
ecngeroertin Bet fe(ie?ïrtit6elban'taeaDjufieerDetot
JÊunfiec / Daer (onöerlinglje in ConfiDeratie toets
bengöenomenOefebuoojbcn/ tebaeeten / ende alle an-
dere , mitfoabersS oocR befe tooojöen/te J©eten/'t federt
hetlaer 1641. ^tem/foo lange als die onder de Portugij-
fen lullenzyn.

J|ct dlcrbe / aengaenbf De (Cape enbe egualifatie ban
De bcheide met bc anbere ©laemfcöe l^abenen.

ilet böföe Poiiit/ fpjeerltenDe uan be üjie ^iSuactieren
ban Over Mai'e, te Üietfn / Valckenburgh, Dalem,ende
.'e Hertogenrade.

©et fefie ®>oint/ carcftenbe bc Demolitle ban bc JFpJ'
ten omtrent öiuys in 3^1anbtren / grmentioneert in iiet
vijf-en-'t feftigftc bet geabjufieetbe ?irtöcftclen.
i^et febenbe @oint/ concernecenbc De c?;ttnfie ban be

Limiten in Vlaenderen.

ïi^aecop gljebelibereert jlinbe / i^ goet gliebonben
enbeberfiacn / batbeigeecen gaerl^oogitJH^ogljenbe
Jdlenipotentiarifen enbe «Sittaoibinari^ ^ttmbaffa'
Bent^ ban toegcn befen ^taet tot
Munfter, op 't bO0i= ^
' noembe
eerite goint/ bp ^nfiruetie p?ef tf^ fouben too|i
ben gelaP/ om in fiet Cractaet met ben ©pant te macc=
ItentebeDingen De bolle enbe abfolute^ouberainitrpt
fboin't<a3ec|tElöclteal^J®creltlt)cfte / obccDcgljemili
te
Meyerye van den Bofch, enbe anbece plaetfcH bau
Bfljjclun nature / enbe Dat Dienbolgen^ ban be ^paen^
feöe ingbetrochen foube üJo^Dcnljet oücfcöjiftban ben
a7.3Decembet 1640. enbe bat fonoecöet felbe / gl)een
i^cactaet met ben JDpanDt en fonbe luerben gbcfloa:·
ten / boo;bet)ouDen^ noc|)tan# Dót fouDe mogben
toCgeflaen.VUOjben een redelijck onderhout ad vitaDj
l)oo?Dciegentooo|Digc©au(Tilpchc <i5eeficlijcfil)cpt ter
tifcreetc enDebifpofltieban fjaecilo.Hàogcnbc'ttoelcft
ïjp ?tctc apart foiiDe toerDcn göeflelt / toijDer^ i^
BÖerefolbcert Dat aen
be Corpora flljclegen binnen
De i»tiiDt'éilertogenbofcD cnDc bc IBeperpc ban
bien / al^ ooch in aiiDere<@uartiercnbangelpcitena=

fouDe Dc ftenniffe Daec ban boo? de Chambre mijpjiiie
toerbengbenomen / gbelijcR beboo;f5b!ie(!Suaciiitiii
gebonbcn fouben toojben ten tijbcbanbct befluptW
bette maecltcnfflraetaet banS^^eDemetDcnSpaw
Danbebbcn Dej|^eercn (t^bcbeputeerben ban Miti''
^^obinticbanVrieflandt , bier op laten acntmlinicii
Dat fp bicben perfillecen bp baec fcbjifteliJcftoDtiil^!»'
fcji aengaenbe bier bebooren^ ingeb;agt.

©p 't boojnoeinbc fefte fioint fleBBen ftaec go. iBl·
gof t gcbonben enbe berflacn / bat boo| be iceren fio»'
potentiarifen cnDc <gi;irao?Dinari^1ïmbaflaDcuc?toan
toegben befen ^tact tot Munfter, foubni toojOW®^
getoenbt alle mogelbdtc bebboiren cnbc ^ndoncic"^
beg>paenfcb£ pcnipotentiarifen tot
DemoiitiebanJ»

teecRcnen / bat be felbe baerin niet berber confente.

ren ai^ op 't behagen ban De ï|cetcn Derfelbec ccfpertibc
Principalen.

©p 'tboojnoembe tweede ©oint/ i^ goet aBebons
ben enbe berfiaen / bat be igeeren @lenipotentiarifrn
cnbc CptraojDinari^ ^mbaffabeur^ ban tnegben bc^
fen ^taet tot .Höunfïec etn|lelijcft fouben luojDcn
Qbclafi / om alfnocl) met alle moghelijcke debvoiren
te inHIÏeren bp De ^paenfcc plenipotentiarifen bat
het opgi)cmcltc Overquartier bp ben lÌtoningD ban
spaBnientoerDeberiaten enDcobergegcben/ om met
be bjie anbece (iSuatticren berüaclt enbe gljeconfoli-
beert te toojben; boel) ingljeballe tjctfclfbc naallegc^
bane bcboircn niet afolutelgh en foube toecben gbeobti-
neert/ bat infoobanigl)cngt)ebalbp!)cticgentooojbi=
gtte 3^?ebensi ^ractaet betoffTelingljeban bienjegen^
eeniglj anber cquibalent booj bet Hupten ban bet (Crac
tact foube too^Denballgbefielt/ enbe ingbeballcmen
(icbonberlingbc obec bctuaerbe enbe efiimatie ban bc
tc permitteren plaetfen / niet en foube bonnen berge·
oelijchen / bat bp be Chambre mipartie binnen ben tflDt
ban fe^ jQaenben / of anDercn nokten tgDt na De upt=
toilTelingc ban toebcrstjbt^ aggreatien / op bet tc maccc
fien®c0ctart Daer obec becijie foube toojben oftcbacn/'
banbtbben bej^ecrcn (fiSgebeputcerben ben ban toe·
gben be l^iQbintie ban Utrecht, gier op tarcn aentrchc'
nen / nirt tc hunnen tocpaen j)ct cquibalent boo^brt
booifü ©bcrquartiecban Gelderlant,bp permutatie/al^
Dacc toe geen lallbcbbenbc / maecDatin't felbe Over-

(iüp'ttoojnoembcfevendepoint / bccBIaetDen8^
©0. jjaoffbat bet fclfoe toicct «daten bp 6et <^4· ba» «
7?-iongHaeaDju|lccrDc3llrtÖcftelen / cnbiboo?til^
belangbe bet Water-gherecht derStedeSluysinnW
fonber/ al^oochitct opnemen ban ben Ï^amgb^W
booi^t.DonaesinbcScute , bcfc^ acngaenbc p»®
alle mogelticltc bebboiren tocrDen
gebaen/boojD'fw"
baec to. I^lcnipotcntiarifcn
enbc<ej;ttaojtim«»
limbalTaDcurss tot Munfter bp bc ^paenfcbe om
t ffli'
be ban bun tc obtinercn. .

, ©e Écercn «©cbeputcctDen ban toeocn be faobi»"'

WH

Μ

-ocr page 320-

Nederlandfche Vrede -Handelingh. 326

hnit Uytrecbt Ijcbbcn op alle ÖEtboo?(iflcnöcaenotu=
iffrW/ Dorn amtErchcncn Dat/ alfoo men in confo|=
mifcüanöeüoorioöc^cactatcn infonDEtfiept baiiöen
rtitf liif.fföe KiH.nwtöcnKonwfllJöan/ètjancicn
««DE ©jfcöe oftEiCtebc^ nietUmnoclKtcfjanDelcn

"jjgefamentlijck, ende met gemeen confent van fijne
Maiefteyt vtia Vranckrijck,
alle De tcpcItEWtl ?iCtiCU=
" „ffncffErt foubenljEbbEti
ban ceel (ScactaEt / ten
iDflw ©jancftcijcR oocft öaöDe befiooilijcft contente'

(0EDf putecrDc ban Zeelandt, öEbljf η laten aen»
ttfcötncti Dat fp TtenDe / bat i)Et be ©eecen ban ïloHant
:„))(; ji)f(l ©?icfïanDt/ tegÖEntooojDial) tec©ecgaDe.
jiufle tjan öaec i^oooDHaog. pjefiDecenDe / fiaDDeae--
licft Ditn mojflhcn bp overftemminghe tc ConcIuDe»
1(11 op tiE CEllccEnDe openflacnbe^ointen / caecftenbe
L©,f{i)En^®cactaten totMuniter, niet alleenlijcft
tciientì tiiüE biipten D ^inlicuctie / met eenpaciflö Boet-
UinDtiiban alle
Dei&jobintiEn Doo?D'i|eeEen®lenipo=
«ntiatiffn ban Dcfen $>taet geaccefiecct/ maec oocB
tcflfiis ö Hnie/ bp DEtDElcftefooDanieepoincten niet ge-
meen öEinuecUt/ macc aen De cefpectibe^jobintten fpe»
daltjcit ft)ngefererveert,t)eb&en niet lebiQl) toillen flaen/
mflfc öun t)erplic|)t sebonDen/ totconfecbatiebanDe
01ÌUE Dantictaiant / mftfgaDec^ betceclitenbecefpEct
^fiunne ^eccen ^Principalen / De gemelDe Heecen
iwiigoIiQnbt al^^icfiDecenbe/ mitfgaDec^ Deanbece
Mintieit in Ijet gemeen en&e bpfonDecfecicufelijcltte
bccroEchen/ Dut De booj-becfjaelDe l^ointen bupten
^onclufiE niocgten biEcDEtigöelaten/ tot foonaubien
tijDt/ DaEC op bolgen^ D'o;b;e bani9egietingt)ehonDe
tottom geconcluDeect/ ofte anDec^enDebp fante ban
liieii/ fiat fp ({ScDeputeecOen ban SeelanDt tegen^De

booifjonordentlijckeCoDcluCen , bpDefenbjclf);p?ef=

ftlijchfijn pjotedcEEnüe / niet fullenbc nalaten ban tjet
HrpalfcerDE mEttEn eecften aen bnnne Jgeecen ®jincipa·
ίΜΕΟιφο^ΐ te Doen/ DiefonDectb)tiffeIDaecobecfelf[j
tititeMinge aenDel^jobintien/ ofte anbecfint^ gun
rcffttitimcntfouDenbrtaonen/ mitfgaDec^baet;/ enbe
foo 't bE^ooK / boen cepjcfenteten fìet uodif; gepafleecc·
it/ al^ oocft De becDecepointen enDefaecl^enDieijaec
€()
c{e .iBog. fouDeii oojDeclen / Dat noottaaenbigl) Dien^
bm gcapp;c[)EnDeect enoeuaflgefielbt boo;enDea{eec
ütfE lanaütmjliglje ©?cEDEn0-®cactaten tot een goet
tofctclKcDt enöe Cöiiflelöclt bcflupt foubcn fionnen
lDEeJ£n0l)Eb?ac!)t/ toaer toeöunnei|eccenp?incipa'
len ban f)uiiiiEfgtiropccc|^telt)ch gemepntbiaten/' aU
It^battnooflucfei^/ tecontcibuccen/ enbe öebbenDe

tcecficn banZedandt becfdtgt/ get bobenliaenbepjo
te(l tE tofllEn intcecfien / enbe bp onflenteniffe ban Dien/
betfocchcn brfElbe fes f>;obiutiEnDaec ban Copie / Die
bate in fooDanigen geballe / cefpectibelijcli toiecbt
OmctojDrrct.

®tn 13 ,f®fp becfocBt be J|eec?ïmeaffaDcucSer-
vicDt üiibEcom Dooj een6a;te Jü^emocie Datgaecllo.
lEoa.
bdiEfbe alle Ijacr3Fo?cc^ in 't©eltteb?engcn/
ttn minlicn om totboo?Deelban©jancfici)cRtecaufc»
tEiiffniflEöibEtrie/ maec fulcici^fap^oaant plat enbe
ïonfiflijchafgcflagen.

Mt tE min bebe fijn lioogBEpt in Defcn tpbtbeCi
peptirn Compagnien teSoEt enbe te ^aecDe goen na
Hult ende'tLandt van Waes: toatC ObectOt launftec
J^patnfehlaegliDin: en beieeccnban||ollantbec>
roci)tcn fDnil^ooggEpt Defelbe biebec te contcamanDee::
oclijtlt gefcDiebe. 3®Elgcbacöte teec ^Umbaffa^
«fuc öaööe ooEh bp Difcouc^ ficB laten on tballen/ toei te
"OT't fijn tefubmittcccn aen |©e ©joutoc bellini
«IteDouacicceban ©^angien bObecigftcbiffecenttale
«omttm Daec na meccltenbe bat öaec ©oogfiepttec
"wban bcBjcbeniet bjeemttoa^/ banfulcjjaente

"Su&it ^^

befelbE foubc ÜECibeecen vorens in ftrudie van den Heer
SfÉcbiEcf®^^ toeich efcljappatoic befelbe fuBmifTic

, j^tw ban Meynertfwijck toa^ (nbefetpbt alleen
: bepbe foo fcanfe al^ i&paenfe Commu»
niiwotw öEm ban tpDt tot ttjbtinbjattetraini^Öaec

BI9

falien flonben: elcftfilacsbeaenrDnsjjbe: tichbefcfiul·

DigDe DenanDeCvan niet voort te willen, van niet op-
rechteiijck te gaen;
Üeeccn JnaeDiateucg DeDen oocft
öaec bEfie tunclien bepben/ fulcp alle^ abifeecbe be fêeec
ban
Meynertfwijck aen fgn i|cecen©?inEipalfn/ bol»
gen^fönamptenanricuctie/ toac namelijcltbeboo^
flagen / epfc& / anttooojt / tuflTcljen-fpjcccitinBen foo bp
monbe ali$ gefct)2tfce biacen. 't<6itbeucDcbac t)paen*
gaenbebe noci) tuffen iSijanchcgch en ^pangien open·
flaenDc Diffecenten en fpecialtjclicaitenDe Defahebatt
©ojtugael pet^ Babbe geabifeect. ©e ©eec
Servient
öaec ban Communicatie ficijgenbe gaf bp gefcljjEbEti
üEemocic ben ly. msep aen öaec igo, iBog. in /

DEpuis ledit AmbaiTadeur ayant appris que Moo'
fieur dc
Mefntrfwig à donné quelques advis àleurs
Seigneuries,
^iiomdirmentcontrairesaU-verité
&àce Me/fieurs les Pltnifotentiaires de Frante ont
efcritauditAmlaJfedeuri
il fupplie L. S. detrouverbon
qu'on entre aujour d'huy en Conference avec ieidits
SieursCommifTairesipour ieur donner pare de toüt ce qui
s'eft paffe à
MuDfter,&juftifïer par pieccs authentiques ,
que les advis contraires ne vient que de 1'artifice des Efpa-
gnois , icdesautrtsEnneniisdelaFrance.

DEgcfeyde Ambufladeur, federe verflaen hebbende
dat mijn Heer van Meynertfwijck aen hunHo. Mo.
eeniee advyien heeft gegeven,
óï^direllel^ckflrydente
gen de yiaerhett^en tegen ''t geen,dat miji Heeren deÏleni-
fotentiarifenofybimachtigdenvanVranckrijckaeudegefeydè
Amhaffadeur gefikrevm hebben i
bid hun Ho. Mog.goec
te vinden dat men heden in conferentie treed met de ge-
ieyde Heeren Commiffarifenjom hen deelachtig te lüa-
ken van al 'tgeen dat fot Munftergedaenis,ón döorau·
tentique flucken te juftificerendatdeftrydigheadvyfen
niet komen, dan van d'aitificie en lift der Spanjaerden >
en der andere vyanden van Vranckrijck.

30e Üecc ban Meynertswijck 'tfelbe DecnecmenDe
geert upt lElunflec ficb (φ jBifObe ban Drnxz jËcp
bccbebigöt : Daec in feggenbe/onDec anbece bat 't booif;
feggen ban Den i^eec ^ecbient toa^ een
Caiumuie : dat
hy hem ende andere Plenipotentiarifen oock in de pro-
pofitie vanden +MartyhaddemalÌLÌeufelijck overtroc-
ken. Verfoeckende effe&i ve reparatie van dele en andere
diergolijcke meenighvuldige achterklap} die meer coC
nadeel Γο van denStaetals van deflelfs getrouwcDienaers
redundeerde, &c.

©en 14 JEep ijecflDe ï|ccc?tmbaffaDcucServicnc
Uiebec op öet iluch Dee «aacantie ingegeben 'tbolgenDe.

SUr lePoint de Ia garantre Γοη propofe que les Trait-
tes de id^yfic 164.4·· demeureront en leur force&
vertu, puur eftre religieufement executezdc part &
d'autrcjen tout ce qu'ils contiennent,cxcepté en ce qu'il
fera convenu autrement par le prefent Traitté, lequel fe-
ra plus eilendu, 6c plus particulierement expliqué, lors
qu'iiferaconclud.

Le Roy promettra deromprecontrelesÉfpagnoIs&
leurs adherens,en cas qu'ils attaquentaucunes des places,
OU Pays, qui demeureront à Mcüieurs les Eftats, par la
Traitté de Paix, comme auffi en cas qu'il contrevien-
nent aux conditions du Traitté, en forte qu'une rupture
generalle s'en enfuive cotitre l'Efpagne > & Meifieurs les
Eftats.

MeiìQeurs les Eftats s'obligerontauifi de rompre, en
cas que Ie Roy foit attaqué par les Efpagnols, ou leurs ad-,
herens dans la France, en laquèlle la place de
Pigaeroï
& fes dépendancess'entendent comprifes, ou que les pu-
tros places>Eftats, & pais, qui demeureront à fa Majefttf
par leTraitté ou en fuitte d'iceluy dans la
Lorrame.Boitr-
roimjPaySiReuffllon^Cataioptt.peadint Ie temps de la
Trefve,foient attaqués, en vahis, ou forpris par lefdits Ef-
pagQolsjOU auties de leurs adherens, quels qu'ils puiiTeno
eftre.

Et en tous les autres pays,hors do ceux, cj deflbs, fpe-
cifiésjà fgavoh· en Allemagne,& Alface, y compris
lipiboarg, commszuiü en Italie,&en Catalogne apres la
Trefve expirée,en cfls que les Eipeg. refufent de la conti-
nuer aux meitnes conditiona qu'cllcferaprefentemeot
tE>D 4. accordée »


-ocr page 321-

320

Tweede Deel, van de

accordés, MeifieurslesEftatsdonneront lesfecourscy-
devane demandés, ou autres fembkbles, ou approchans,
defquels on con Viendra.

OP het ftuck vande Garantie en onderlinge befcher-
miogh proponeert men dat de Tradiaten van'tlaer
iii^f. en van 'tlaer 1044. in hun kracht en ftant fullen
blyven,omvan weer zyden religieufelijck ge executeert
en uytgevoert te worden in al 't geen dat fybegrypen ,
uytgefondert in 't geen dar door het tegenwoordigh Tra-
öaetanders verdragen fai worden, 'twelckmeer uytge-
breyten particulierJijck verklaert ial worden, als het be-
lloten fai zijn.

De Koningh fai beloven te breken tegen de Spanjaer-
den, en tegen hun adherenten, in geval dat fyeenigen
der plaetfen of Landen aentaften > die door het Tradtaet
van Vrede aen mij η Heeren de Staten fulien bly ven ; ge-
lijck oock in geval dat fy doen tegen de conditiën en
voorwaerden van'cTraftaet: invoegen dat'er een alge-
meene ruptureen brekingh tegen Spanjen en mijn Hee-
ren de Staten uyt volgen fai.

Mijn Heeren de Staten verplichten fich oock te bre-
ken, in geval dat de Koningh door de Spanjaerden, of
door hun adherenten in Vranckrijck aengctaft wort, in
*£ welck verilaen wort de plaets van
Ptgnerol, en haer
aenkleven begrepen tezijnj of|in gheval datd'andere
plaetfen, Steden en Landen, die aen fijn Majefteyt ful-
len bly ven,door het verdragh, ofbygevolghdaeraf, in
l^otterinpn.BwgonUn.ììederlam.Roulfilien.enCaUlonhn,
aengetaft,8cnge vallen, of overrompeU worden door de
gefeyde Spanjaerden ,of door anderen van hun aenhang,
hoedanigh zy mogen wefen.

En in alle d'andere Landen buyten degenen, hier
voor gefpecificeert, te weten in Duyiflandt en Elfas,Phi-
lipsburgh daer in begrepen, gelijck oook inltalienen
Catalonien, fullen, na d'uytgangh van 't beftant, in geval
dat de Spanjaerden weygeren dat te continueren op de-
felve conditiën en voorwaerden,als bet tegenwoordiglijk
veraccordeert fai zijn, mijn Heeren de Staten de fecour-
fen gegeven, die hier te vooren verfocht aijn, of anderen
diergelijcken, ofdiedaernagehjcken» in'c welck men
verdragen fai.

^tn 19 Jl©fp Scbfifti be©eecen banB?icfïanöttÉi:
©erflaöecinab öan t)t>cc ©0. Jlföog. b«ftlaecr/i»at fp Oen,
18. ùefc^/ ont)cc antiecepotntenbanùejllgunflecfefa:
6en/ opÌ)ctti)£lbeDagm banùei^eecen gunne
palcn/ mcùetopi bebbentoEflEfiacn De ConcIuneeenoa=
tnen op De ConfoUDatie ban Öer Overquartier van Gel-
derlant, Dan obEtmit^ f^ feüert ban De toeiflemelDe
ten bunne p^incipaïen naDcc aenfcfjftftien^/ enbeupt'
DjuciteliJche lafl ötbben ontfanoen/ om ijaec «CD. JSog.
boojgaenOeÜirfo utie tenupttecfien te<nflflecen/ mbe
'tbOO?f5 Ov^crquartier te laten g iiFerenjfoo fjebben fp Upt
Ia|i booren becfocgt / Dat bp naccDece Deltbecatie De<
felbe p^obintie in Dat fltich contentement gegeben/enbe
befe Ijare bcchlarfngc ten t^rgiflreacngeteecftent itiocf)·
te toojDen / flcltjffi mitfDien geDaeη toett.

(Cbier Dagen Daci; naalfoobeideecenbani^oIIanDt
cenigcn tpD gcleben berhiaect gaDDen Dat De ongecepac'
tieetDeCottipagnien tot Denfeften Meyupt Dejpcanfe
^nbfïDien onOectjouDen/boo? Den tpDt ban ttaiee Jl^aen^
Oen ! in Dienfi enbe tot fioflen ban Defe EanDen fouDen
taiecDen gecontinueert/ met Dien beciianDeDatmiDDe·
lec tpDt op t)et emplop Decfclbec geDenbcceect fouDe tooj::
ben.

Dat Den borigen Dagt) De Heeren €iecommitteet;<
ben ban De l^jobintle ban J^jieflanDt tcc BecgaDecingge
tian bare l^o. JDèog gaDDen Dotn aentepcHenen / gclafi
te fijn öet Overquartier ban ©elDeclanDt niet te mogen
laten glilTecen/ maec bp gaceboocigecefolutietepec
Ttfiecen/ toarc Doo; DanDel^anDelingebanJ^^Defou
te Itonnen b)o;Den gecetacDeect.

^00 gaben De<aecommfttmDen ban be @20bintie
ban Uytrecht boen p^ifiDecenbe / (laec Jlàòg. in be^
benchen/ of nietDicnftelüc&en ia nootfaecltdgcft boo;
brn^taet DefecSlanben fouDe ;tjn/ om be cefiiectibe
boo;f^ aDbijfen/ al^mebebegoebeincentiebananbece
iPjobfntieti/ effect te boen fojtecen / bat b'ongepactieec^
be (Crouppe^ neffen^ een Contpetant getal ban b'ontif
ceCompagnien in bien|ï DefccïanDcnjtjnbe/
οΓγρΤ.
ra^ ban Difccepantie Dee ©jobintie cegacDe ban befcih,

II"

"iiii

®roupe^/ een competent getal ban b'anDereCoijwa.

gnienalleen/ op'tfpoebigbfle bpeengebjacfit/ en^
recupecatie ban 't Overquartier ban ©elDecIant tiifnbÌ
t'toecben ge emplopeett. '
f^e meec/om Dat gaec üo.lBog. ban anequattietm/
en felf^ ban be ^paenfe jijDe/geaDbecteectbjiecùen/tia
be^teben gelegen in 't Overquartier, feenemaelvw
fuffifanteGuarnifoen waren on''*'—*■ --

nu met tocpnigb moepten cnBofientotmtecftfiijtC
bienfi / becfeecfeectfiepten eenigtjept ban befenW/
be boojf; «iSuactiecen fouDen bonnen behomm/ die bo«
be^paenfe bp beHanbelinge ban 39;cbe biojbennhZ
toepgect.

3|n toelcRen geballe be ©^be met meetbet eenuatij,
bept foube biecbenbepbect/obeceen bomenDe mette
(i7?ï«icul banb'andcuctie/ benteecenpenipot^
tiacifen titf IBunflec mebegepcben/meibenbebatfeii!

naehetbeUuyt enteyckenen van het te maken Travet
van Vrede, de Hoftilireyt met Spangien, en defen Su«
niet foude komen te ceflèren, ban bOOjen aleetDtÖÈ
tificatie ban ben Meningi) ban Spangien in betiooito
fuDUantie enfojme fouDe toefen uptgeb?acÖt/ enfeli-
gen^ bieban ben ^taet befec aianben uptgebiffelt,

^Ile 'ttoeicbe bei^eccen ^ecommitteecben baniK
^^obintie ban Uytrecht, in gaec perfidio,dooM
enbienfligD geacfit fiebben / Baecï^o.jlKog.tesniiitt
te boeten / foo om be tebenen boojfj/al^ raebe/optiail
b0O| een pbec / al^ mebe voor de pofteriteyt onfchBÖ
mochten bly ven, ban Defe fo abbantagieufe en ban dw
be i^eec benEanbe al^ aengeboben occafie ondaDckbia.
lijckverwaerlooft, en bienbolgtn^ getcefpect/ tntmi
bienfi ban ben feiben Eanbe niet naec beboocen betM
te bebben/boaec op gebelibeceect enbe eenige ban be»
toefenbe Piobintien gaec gtec op nocg nietboniunlit
becblacen / i^ befe faeche opgebouben. i

^e)|eecen<tEiebeputeet;be ban toegeu be
bart Zeeiandt, ijebben op bet boojfiaenbe gepjojienmii
ban bei^eeten dSebeputeecbenban Uytrecht,iatenann
teecBemn, batfpbecflonben/ inConfojmitebante
gaenbe iSefoIutie en ^nficuctie aen be ^eeten Sim
tentiacifen ban befen ^taetgegeben/ bat beiKiout^
ban be MUtie en Campagne niet en i^ becantei rati
Öebben bienboïgen^ boqjgaen^ gepjefenteect / grfWfi
alnocb toacen boenbe fooobecDe^ubfiDientotM
nuatie ban 'taenbouDen betongecepacticecbeiScow
pe^ / al^ oocR obec 'tfiucft ban be Campagne / bdierttf
'tgcbjupcft banbeboocigejaren/ inConferentietifiit
men met ben ©eet; deptcaojb. «mbafF ban ©?ani6tp
enbermit^futa; bpbaec io. iBog, alfnocftnietiniwi
^ngenomen. ^ btelben fp ieecen «tSebeputeerbenlen
feelanbt baec oocB onfcftuIDigbt banonbienftöiiiffl
^taet befet 3tanDcn Dieftaege foube mogen oberBonw.
_^a«||oHanbt toel raerchenbebatfuicjcnictanmt^
toa^ al^ flilfmögöen^ ben ^taet t'engagemn tott»
Campagnie tegen^ bemepninge banbegeindto^i»
bintie/Beeft bae? in niet toillen tceben.

® e Ifeer ban iVleynertfwijck becfï in befen tpH alKflt/
gelgch te boojoochmeermael^/ fijn l^eerenCoilcfle/
boo; cinteceli ban befen ^taet orooce beboit;#&M
tegen ben gepietenbeeiben Wefer-Toll, bietie<®}flrf
ban Oldenborgh febettöft!3|aec itfn. gabbe βοΐΑΛ®»
gen upt tebibbenbanbeUepfec enl^euc ^ojfim/
beele Oï» Wie (bat bp arm,elendigh,eD in noot wts, dooi
d'onderhoudinge van Dijck:dat hem deWefertoequiffli
dat hy des Rijcx Gren fen tegen d'onfekere Nabuyrfcbep
beweerde,&c, (fen beele op hatelijckepjefuppofititHjfl»'
fijo Groot Vader eenige der VereenigdeProvintienbKi'
de helpen ten dienfte van Ooflenrijck
bekrijgen:dethïiii
die Voetftappen navolgdeen navolgen wilde:dat defiW
den Nederlanden, als meeft op deWeeferHandeleows
meeft foude drucken:endattet foude fijn een retorfien»
dat in de Vereenigde Nederlandeder Rijcx Onderdsno»
met allerhande fwaere Impofitien,Tollen,Licenten» Ac·
cifen, (fijn noc&tan^ bafebateenigÖöe>;<0nDftDW

meer ali b'^ngefetene/albaechjctt beiioaerO^^aaad^

üas werden belaft, ^e 4?2aefgabbe inben jatC ?


-ocr page 322-

ÌSIederlandfche Vréde - handelinsh.

32 ï

i^agegcbnpcigri grbleben beDfec teboo; ootügcmelt?
Philippe JeHoy, IjoctaelbcÌlcccServient betfc&rpben
maelljfcft gljftcarijt bemtebocn ban (jiec Drflogeccn/
gcfijcfi öp Den ï^ecc Brun ban öicr gefteert enbe getocett
DaDbe.

«Dcfclüe Heet Ie Roy Ijeeft in lEapo een ejcpjcfTe cep»
fe gebaen acn Den HEct^-ilactogbettoonenbe ; aifoo de·
fc Staerjendeinibnderheyt Hollantjde Relolutie haddeo
genomen (tegen de veelvoudige àentnaninge ende fum-
marien van Vranckrijck) van niet te Velde
te gaen, ende
alfoo ten minften tacité te verwilligen de non· Compag-
nie , of eene ftilftant van Wapénen te Lacde : dat wel
OQck billick waa dat van wegen Spagnien wierdt betoont
gelijcke Courtofie teW3ter.S[nfonÖecf|eptopdeVlaem-
IcheKuften: alfoo uyt Ooitende ende andere Vlaem-
fche Havens noch hier ende daer veel fchade wiert ghe-
daen. €nbe alfoo be honing ban Spagnien alcebe op
be ^paenfcbe lüuflcn Det;gt)elijc&e bcchlacingbe enbe
Couctofie babbe gbebaen etibe iaten publicecen : foo
totectteminfknacigbept gbcbönben / in'taccojbeecen
bangemeltcopboubingge banlloflilitept teS^atec op
befeiituflen.

Üoogb meecgebacbte }|cec fSoningblijcRefcanfcBe
^nibaffabenc Servient foo baefl bP ban bien ilanbel
becnam/öeeft ingegebcn nabolgenbe JKöemocie.

'AmbaiTadeur de France,ayant eu advis qu'on pro-
pofe & pourfuit
de la part deiennemy commununt
neutralité ou fufpentiond'Armes fur la mer , ne
peut croire qu'une telle propofition foie efcoutée par
Meff. Iet Eftats Generaux, puis qu'elle eft direöement
contraire aux Traittez a'alliancc qui ne permettent pas
d'cntendre à des femblables Negociations que d'un com-
mun conientement, & qu'elle eft aulli contraire aux re-
folutions qui ont eité plufieurs fois prifeg,nonfeulement
dans l'aiTemblée generale de leuts Seigneuries. Mais dans
celles de leurs Eftats de toutes les autres Provincesjenfui-
te defquelles on a toüjours declaré aux Miniftres du Roy
& audit Ambaffadeur en particulier que la ceflation des
Hoftilités contre l'ennemy commun ne devroic eftre
accordée qu'en metme temps par la france & par cette
republique , öc apres que la délivrance des ratifications
auroit efté faite de part & d'autre 5 Neantmoins ledic
Ambaffadeur pour tie manquer pas à fon devoir & pou-
voipendre compta^ faMajefté de ce qui fe paffe dans
une'occafion de cette importance , fcpromet que leurs
Seigneuries auront agreable de luy communiquer tout
ce qui fe peut avo ir efté propofé ou traitté furcefujet, &
cepcndant fupplie leurs Seigneuries enfuit de l'Alliance,
qu'il leur plailé de furfcoir , la negotiation qui pourrott
avoir efté commencée jufi^iiies a ce qu'il alt fait entendre
lesinterefts de fa IV|ajeftf en cette rencontre ócqu'otl
ny puifle prendre reiblution conjoinöernent.

D' Ambaffadeur van Vranckrijck^ verftaen hebbendé
dat men proponeert, voorfteU en verVoIgtj^/mmfgff
degemsene Vyept.^ta neutraliteyt en fcjhorifing vaa
wapenen op Zee, kan niet geloven dat foodanig een pro-
potìtie of voorftel gehoortïydoor mijn Hecren de Scateti
Geaerael, dewijlïy dkedlelijck ftrijt tegen de Tradtatea
van Alliantie, die njet toeljten tor gheUjcke handelin-
gen te verftaen, dah met gcnieene toeftènimingh, en
dat zy oock ftrijdigh is tegeii de refolutién,die veel-maleii
genomen zijn, nietalleenliicjc lp d'^lgemgene Vergade-
rlngh van hun Ho.Mog.maer oock indien van hun Sta-
ten van alle d' andere Provintien : in gevolgh van de wel-
ken men aUydt aen delVltniftersenbedicDsersdesKo-
ninghs, en aen de gefeyde Ambaffadeur in 't particulier
verklaerdt heeft, dat d'ophoudingh en fchorffmghder
Vyandcfchappen tegen de gelncene Vyandt, niet dan ia
een fdve.tyd,veraceordeeitmoeft wor^ïn,door Vranck-
rijck, en door defe,Gemeente, en nadatdeleveringh
der ratifiqatien νω weer-wden gefchlerfquzyn. Niec-
te-Riin de gefeyde Ainbafladeur, om niet iti iijn plichc
te falen, en om aen fijn Majeftey t rèf^eningh van 'tgeeà
te Ifoniicn geven, dat ih eenyandufdaoìehbje^
jangh gebeurde, verhoopt, en belóóf aen fich dat huti
^ó. Mog. aen^enaem fulleo vinden wn bemCecom^
municeren al 'tgeen, dac op dit iu^e^^èpróponecü
jof v^rhuideldtmach wcfen, enbidoodeituffchienhuil
.......■ ■ " Hö, Mog;

vi/ffi/Ot^ brchccflcn ; mazifilvo fure
Ili fliDc mct Umitaticii Die bcConfEffictcntjccfccc.
'f'/fnccialtKft afneacnDc 0ε gjutifoictic ùec J©cfcc:
00^(10 rd Oföcoaöct/ infpEcic

^Qf uptD?ücftclöcft Daoù': Oc itcpfcc ϊίηηβ κίψο. Den
.fppjjcIcpDi / dat hy
aule omnia bewijfen foude, dat
hem de Ovehgheytlijcke jurildjtìiie op de Wefcr toe

Lm niet oÖeöacnöcb&enDeoocfiin

ΛΡΓ üf utDiaij^Pt ftunnctiDe Doen (toam Oefelbe iucifi
. ; ftic acu ύε ^taöt 20iicrntcn flcboojt bolaöin^ i^iiJjile»
I df fn poitffie tian mefc al^yoojaecjcnDe geen uptitom»

I fiü fifnDf ίΊ· KClJt/ÜCCft tOtOfenbrugge gebuc»

rcnbc Dcfc ©fcaaöetinol) Doo? prady eken gefpctjt Dattet
moclitrncöc toecOengcinfECeectin
'ti»firut»mtePacis,
óm alfofl öQO? De ©ie&en^ öeflupt te begiftlflen enDe te»
rüinBCnfcCtfn Ijcm/ die noyc een Paarde roeden Oor·
bEhïeradelc, niaec fijn atanöi altijöt ©^p geöaöt/ na
fiiii tpgen Iu|i uptocfcbat / en Dacc öoo? öe mtöbclen üec=
htcacnijaböe ; om buyren Cours van recht tOtÖaft enÖe
mciTuccMii oefen ^tact enOc fijne j^aliupcfnenDc tot
mctDcrftinsc banDiccen t^ùtenDenicutoetcoubelenDe;
fin £01 tc boitJcccn / enDe in plaet^ Dat aile bp Den ©0?=
loolj op gcltoomenc bdafUngen enae Collen fouDcn op=
hoiiDeit
Dod? Den ©^eebe; bat tee contrarie Defe/ een
ton De allfc onbjacaölijchiïf brfaaareniffen / enbe öie
nott) licupendenttta^/ in0f{)t to0?öenDD0|Iicacljtl)an
De BjcDeiiiöf boert.

3?tni7. fctjjeef tofl-gemelt>e!geec ban jJSep·
ii(tifi]]i)c({DQt ()p acljtev'bolgen^ Ijet bebelenbegoetbin:!
Ècii öan öaec #0. iBog. uptücö?iicht in öpcfelöec JEif=
jitiE bon tien
ì6. befcc j^aDDe Den z^Defecbpbenileec
ècarf Dan TrautmanfdorfF. acnfletocnoet enDe ggeDacn
alle moflijciijche ©flFicien tenepnöe De ©jnef dan Ol-
deoburgh ten opficftte ban De gepjetenDeccDc i©efec-
dol / tcgcn^ be jfetaDt Bremen niet öEtOct^ mocbt toecs
tengcf^aliotifcect/ mate De faetfte gelaten in Dtrttetm·.·
ni^/ Oarc in brfclöe bolgcng iitrpfeclgche oojDecl Den 4..
Spjil
164.0. enbe Die DaecopuecojùincecbeCommifTte
toa^gefttit.

JBüIflfinclöe €>;acf met beel complimenten opnc»
raenoe Uegntecccfllie ban Ijaec foogij Jl©og. fepbemet
grooten pbcc enDe enbe affectie te Iiebben beiettigijt t)et
niltibclban accommobement tufTcbenbooif;pactpen/
Dacc bpboegenbefjpileec €it:abebpalbient)acci@oogl)
JQog. t)cbbenbc foo gtootrn ^ntecefi aenbe Conimettie
gp be Wefer- ftrooai, moct)tcn goetbinben De ^tabt Bre-
ncD Qcn te ratben be betalingge ban bie bp tjem tese
©ìaffboojBElIaaene twee hondert vyftig duylènt Rijcx-
daelders o{j ijjbelncRc tecmönen / te pjefentecen / be
boojfs |)tat)t befttetenbe aen Deautbonteptbanfiaec
§0. jBofl. bacc toe foube becfiaen / ooch be boojfj ]|eec
ban Oidenborgh, tot nocft toe niet minbec al^ vyf hon-
den duyfcntöijcïbaelbei;^ ijebbcnbe glje-epfcljt / foU'
be biOÌbcn gtiebifponeect / enbe baec niebe üct biffecent
Γοη opg!)c(jebcn : upt het bccbolglj ban toeich biffecent
Bp anb£C(ïn^ te gemoet fogf) nien we on lullen in · töijcfi/
bemctchenDe bat ben gemelben Heec (i^jabebanOldeo-
bu.'gh ()abbe aengancg (boojtnatpjactijchenenbefalfe
mippa|iticn/i^{)iecboo;'gefept; inïDupcflant en fa^
ixuc ban be nteefle ©o;flen : bp betoeltfoe be Itoningin»
ne banSweden, öebbenbe beel poflulaten tegen Bre-
aen, föuticn toeUaïIen.

©at oocB Bremen fiabDefabem;cnaenBantBfooBp
?ij«i/ enbe anbeceweuc enbe ©oilien/ oocfebetgéi
TO Collegium ber Stjci-enbe Iganfe g>teiien / en anOe.
m/ (jEöotö iwbicn öet ïtctoojt op ben boet aW boojfs
fletceft/ gp <is?aefin alle toegen fouDc
acoeptien omdciaeckete laten verblyven by hec voorfz
^e^erlijcke oordeel en Commilfie.

banj^oHanbt baecinbeelbenbeöatBjancftcfjcfi
™tD lange enbe tooefte Concepten ban ©ojlogi) {jabbe
cnw om be fcfjetpe matiiere ban boen öec fcanfcfte / Die
om D oube ©iienbtfcöap enbe gemaecftte ®tactflten al
(foo öaec bacijt ( toilben göe»
^fipcBcn iDicthm fin. {]oe meet gfienegbcn tot,

iBjanchrijcB: ^eil)peen«i
fomenteecben foo toel '(«ene(^>

■ · ^ s

ban Men ^^Sim in tori'

5

-ocr page 323-

Tweede Deel·, vari de

Ho. Mog. in gevolgh van d'Alliantie, dsc hct hen belieft
dehandelingh tefchorflen, djemilTchtcn begontien is j
tot dat hy d'intereften van fijn Majefteyt in ditgheval
heeft doen verftaen, cn totdatmeogefameutlijckrefo-
lucieenbefluytdaer in nemen mach.

aelcfen fP gaec I^o. ΙΏοβ- ttaecop

tioojanttDooitgcgcbfin

LEs Eftats Genqraux des Provinces Unies du Pays-
B.is, ayans veu & examiné Ie Meraorial donné par
efcrit duCompte du ServiencAmbaffadeur Extra-
ordinaire du Roy Trcs Chreftien, touchant la propo-

ρ!
Ìi

c

delivrée de cette fi longue & langlante guerre, que par
laceffation d'icelle, LeRoy, Monfeigneur, aittele-
ment travaillé, comme encor è poinc fa Majeflé y defire
contribuer tout ion poffible, Pourceeft-il, que nous
defirans d'y cooperer dc plus en plus de la part de fadite
Majefté & de lanoftre, &pour tantmieuxacheminer :
cette bon ne intention, avons pourdesraifons à cenous'
ïnouvantes, trouvéconvenir de déclarer, comme nous
declarons bien exprellement par celles, de ne vouloir
excrcer, ny fouörir que foit exercéc , premierement
par mer, aucune forte d'hoftiiité contre les Inhabttans,'
«es Provinces Unies, & ainfi avons interdit 6c defüsn'·

w^n " _________________ qu'ilsn'ontpasen

core connoifiTance du fujet mentionné &coE^nsdans
ledic Memoria! ; Fait en 1'aflemblée des Eftau Ccneraux

fuidìtàla Hayele ly deluin 1647.

De Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden,
ghefien en ge-examineert hebbende het Memo-
riaal , fchriftelijckgelevert door de Graef van Ser-
vient, extraordinaer Ambaffadeur van de Chriftelijck-
ite Koningh, aengatnde depropofitie, voorftel ende
vervolgh, dat hy prefupponeertgedaentezijn Van we-
gen degemeene Vyant, vaneenN.utraliteytjoffchorf-
lingh van Wapenen op Zee, verklaren dat fy noch geen
kennis van 'c geraentioneert fubjeö, dat in 'tgefeyde
Memoriael begrepen is, hebben. Gedaen in de Vergadc-
ringh der Staten Generael, hier voor gcnoemt. In den
Hage, de 15vaalunius 1^4.7.

©nbectulTcöfη öt boojfj ©eere Ie Roy niet naccecla»
ten tjFbbenDe Die fecrcte fufptntic te üo?Qcccn/ foo i|5.
cpuöritidt in 't licbt gliciionirn be betltlacinglje ban öcn
iScrtsS öertoBöe Leopoldus ocboutotop be ttoHc macljt
ban örn fdben ban toegbtnQcnütoninglj Dacctoeaen
&cm gcgiibtn boos fgncn ilabe ban ^tatc tot 25?u(Tfl cn
öp bm boo?f5^ftt^-ltfrtoDe onbfcteecftfhtbcpöc&iec
inebc bo(0cnùe.

Ltopolde GuïUatme far tUtgrace de ^Dieu
Archiduc d' Auflrke 'Due de Bomgoï-
gne Stirie Carinthie , Carniole & Wir- :
tenbergh, Adminiflrateur general de la \
Milice de Hierufalem de l'Ordre Tou·'
lonique de nofire 'Dame en Ψτη^β, &
Grand Maiflre d'icelluy en Allemagne , !
Italie & outre mer, Evefque de Straef-
bourgi Halùerfiadt, Taffau & dOlmitSy
auffi adminiflrateur des Trincipautez ab- \
bat taks Herfchfeldj Murbach & Lude^
Compie de Tirol& deGorits rch. Lieute-
nant^ Gouverneur & Capitaine General
desTays Basé' de Bourgogne rch.

Ommc ainfi foit que par la bonté divine le traitté de
la PaiJreft avancé, en forte que felon toute appa*
rence laChreftienté eftentermes d'eftreen Brief
du, comme nous interdifons&deffendons bien éxp«j·

fément pat celles, à tous Admiraux, Vice Admittuji"
Capitaines& autres OfficiersScgensdeguerredeMi/
de quelqiie condition qu'ils puifTeni eftre, d'ufe» aujy '
forted'hoftiiité, ou quefoitlaitaucun dommageou,,,
tardement sufditslnhaoitans des Provinces Uuies,
Fait au Campà Armentiersle y.de lum 1647.

Ende was geteeckent

LeopoMGutllaum,

Lager flont gefchreven, Far erdonnancefmAtufti
En geteeckent

VERETCKEN,
Ende was gecachetteert met het Cachet van denKo.

Diogh.

Leopoldus Wilhelm, door Gods genade Agriu
Hartogh van Ooftenrijck-, iiartoghDm
Bourgonjen, Stiermark, Carinihien,Ciu
niole en ff^irtenbergh, AdmimfiratenrQt.
nerael van de Militie van lerufalm^ vm
de Teutomjche order van onje Vrom «
'Prtiyffen i en Groot-meejier daernj in
Duytfchiandt, Italien en over de Zit,
Biffe hop van Straesburgh , Halberfié^
Taffau endeOlmits, ooek Adminifiraim
der abdyelijke l^orfiendommen van Herfé
veldt, Murbach ende Lude^ Graef vm
TirolenGorrits f &c. Lieutenant y Gm
verneur enCapiteynGenerael der Kek'
landeni envanBourgonjeni &c.

A

Lfoo door de Goddejijcke goetheyt het Tu&ti
van de Vrede foodanigh ge vordert is, datnaerallt
fchyn, deChrlftenheyt in ftaet is van in korteiijil
verlofl: te woìden vandcfs foo lange een bloedige Ooi·
logh, en dat, doord'opihoudinghdaeraf, deKoDlci'

mijn Heer, ioodanigh'^carbeyt heeft, gelijckfijn^
jcfteytnoch cegenwoordiglijck daer in al zyn vermogen
begfcertte contribueren; foois'cdatwy, begeereDM)
van wegen fijn Majefteyt, en van d'onfe, meer enow
daer in mede tc wercken, en omfoo veeltemeEtdtfi
goede intentie te vorderen, goetghevondcn hebbM)
omredenen, die ons bier toe bewegen, te verklsrenp·
lijck wy by defen wel expreflslijck verklaren, niet te wil-
len exerceren ocfFenen, noch toe laten datterge eïM-
ceert en gepleecht wordt, eerftidijck ter Zee eenipi·
handc Vyantfchap tegen d'Inwoonders der Vereenigils
Nederlanden; en hebben dieshalven geinterdiceertta
verboden, geliick v/y by defen welexpreflèlljckintei;
diceren en verbieden aen alle Admiralen , Vice-Admi·
ralen, Capiteynen, en andere Officieren en Krijglis·
lieden ter Zee> van hoedanigh een ftaet fyiDog®" we·
fen, cenige Vyandtfchap te plegen, of dateenigefcDi·

de of verwylingh gedaen wot: aen de geieyde Inwoon·

ders der Nederlanden.

Gedaen in 't Leger t'Armentlers, deti vjft'mit'i^
lunis 16+7.

Ende was onderteeckent

^ Lao^oUnsGuiHoV* >

Lager ftont gefchreven, Ïar ordoneanct de fon
Engeteecltcilt;

ν. UJit.1 '^-V,

. Ende was gecachetteert met het Cgchet van <Ìèn N"'
ningh. ■


-ocr page 324-

Nederlandfche Vrede - handelinsh.

r

j)ofjj[)t Ijict be Boobcn ü«ÖafIï>e ©oUcmacljtopbc

gfCCji'billippoleRoy.

liopolde GuiUaume par h gr ace de Ί)ίβη,
Archiduc d' Aufirice, Ttuc de Bourgo-
gne, &c.

COmme Ia Ncgociatlon de Ia Paix entreleRoy,
Monfeigneur d'une part, & les Eflats Generaux
desProvinces Unies des Pays-Bas d'aucre, ie trou-
ve iaadvancéen la Ville de Munfter au point qu'il eft no-
toir ) & Ie P^ut recon noiftre par le traicé en fait, & figoé
nar leurs Plenipotentiaires refpeöi vement, & qu' il im-,
mrte iU Wen & ""^ΡΟ® commün, non feulemenc de ces
pays-Bas & autres Voifins, inaisauffi de toute la Chre
Ihcnié, qu'une oeuvre fifaincenefoitembaraiTéeoure·
tjrdéedansl'accompliiTementdefadcrniereperfedionjà
qudque caufc, occafion ou preteste que ce foit,mefme-
ment d'hoftilité, qui fe pourroit cependant commettre
d'iD cofté OU de l'autre)pour ceeft-il, quedefirantde
contribuer teut ce que fepeut, ou fe pourroit attendre de
la part de ia Majefié 5c de la noilre, Et nous confians à
pliin de la perfonne, preudhommie & fuffifance de Phi-
lippe Ie Roy Sieurde Ravel8Confelller& Greffierdes
Domaines & Finances de fa Majefté, Surintendent des
coitributions de France &c. 1'avons commis & commet-
toDS par celles ) pour aveclefdits Eftats generaux traicter
enirc fa Majefté & eux une ceffation d'armes par mer &
k concluire & arrefter pour Ie temps & en Ia forme qu'il
jugeiacpnvenir, & nous la pouurrons faire en perfonne,
àqiioynous 1'authorifons & luy donnons plein pouvoir,
& de faire au iurplus tout ce quiferaneceflairc, pour
trainer, conclure, & arrefter ladite ceflation d'armes
encores qu'il y euft cbofe qui requift mandement plus
ijieciili que ne contient la prelente, Promettans en
foy & parolle de Prince & for noftre honneurd'avoir
pour aggreable ferme & ftable, & d'obferver in violable-
niem, & de faire au befoin confirmer & ratifierparfa
Majefté
tour ce que par ledit Ρ hilippe Ie Roy iera conclu
&arrefté en cét endroit, fans jamais y contrevenir n'y
IbuSïireftre contrevenu dirediement, ou indireétemenc
syautrementenaucune maniere.

Fait à Bruxel ious noftre nom & cachet fecret Ie + de
May
1647.

Wasgeparapheert, Ro. Vt. ende ondertceckent.

Leopolduf GuillauÊe,

En gecachetteert met het Cachet van fij η Hooghey t,
lager ftondt gefchre ven
Par ordonmnce defin Alt effe.

En getekent

VBRErCKEN.

Leopoldus Vilhelm,door Godts GenadetAerts-
Hartogh van Ooflenr^ck, Hartogh van
Dourgonjeni &c.

ALfoo de handelingh van de Vree tuffchen de Ko-
Dingh,mijn Heer, van d'een 2yde,en Staten Gene-
, rael der Vereenighde Nederlanden van d'ander zy-
«jïlrecde in deStadtvan Munfter bevonden wortfoo
verregevorderttezijn, alskennelijckis, en als men
be-
sweken
kan uyt het Tradtaet, daer af gemaeckt,en door
O,!") PlenipotentiariiTen of Volmachtighden refpeitive-
"JCK geteeckent, en dat het importeert tot de welftant cn
ge^eciieruft, nietalleenlijck van defe Nederlanden,en
wdcregebueren, maer oockvan degeheele Chriften-
datfooheyligheenvirerck niet belemmert of ver-
"aegt wort in de vervulling van fijn lefte volmaking, om
watoorfaeckjgelegentheyt of fchijn dat het zy, infonder-
neyt van Vyantfchap , dieondertuffchen van wecr-zyden
lou Sonnen bedreven worden, foo is't dat wy,begeren-
w te contribueren al 'tgeen, dat mogelijckis,of dat men
'an wegen
üjnMajefteyt, en van onfezijde foude kon-
"Wachten,.en onsvolkomentlijck vertrouwende
Paepetfoon, oprechtigheyt en genoeghfeemheyt van

ö"' m

Philippe le Roy, Heer van Ravels, Raets· heer en Grif-
fier vande Domainen enFinantien van fijn Majefteyc,
Super-lntendentder Contrifeutien van Vranckrijck,&c.
hem hebben gecommitteert,en hem by defen committe-
ren,om met de geieyde Staten Generaci te traöeren tuf-
fchen fijn Majefteyc, en hen een fchorflingh van Wape-
nen ter Zee en te Landt, en haer te fluy ten en t'arrefte-
ren voor de tyt,en inde forme,die hy bequaem fai vinden
en wy in perfoon haer fouden konnen maecken 5 daer toe
wy hem authorifeeren en volle macht geven, en daer bo-
ven al 'tgeen te doen, dat nootfakelijck fai zijn om te
handelen, flu y ten en arrefteren de gefeyde fchorifing van
wapenen, fchoon'er yets was,'twelck fpecialijcker uytge-
drucktdiendetezijn, datdqfetegenwoordige inhoudt:
belovende op trou en woort van Vorft, en op onfer eer >
voor aengenaem te hebben, en vaft en beftandigh te hou-
den,en onverbrekelijck t'obferveren ,en by noot tedoea
beveftighen en ratificeren door zijn Majefteyt alles dat
door de gefeydë Philippe le Roy hier in fai zijn biefloten
en gearrefteerc, fonder immer daer tegen te doen, ofte
lyden dat daer teghen ghedaen wordt, diredlelijck of
indirc(3:elijck , noch anderfints in eenigher manie-
ren.

Gedaen te Bruflel, onder onfe nàem cn fecreet iegel,
de <j. dagh van May ^
164.7. Was geparpheert, Ro. Vt,

En onderteeckent

Leofeldits GuiUaume.

Ende gecachetteert met het Cachet van fijn Hoogheyt,
lager flont gefchreven
Deord'ordonnantievanfitnHoog·
heyt,

Ende geteeckent

VEREYCKnUJ.

η

Φηι DefefufDetifìetieltenttemaecHenaen
tien foo Blnaö
öeHeer Ie Roy jicj) aöbjeffeecen aen tK
]^ei:^;efit>ecen&e ban bientoeeche: aen toimttptaecu
focÏite Die te bdiHenmebe nemen enbee^gfbecen/ maec
baec Dbec bieten tuffcgen gun beelè bifcoutfen/ baec
upt toeltemecclten taia^bat bPseenltenni^ ennioefie
gefjabt l)eb6en ben bfe feccete i^anbelinoge/ «Spnbe^
beliich iietbembetoegen enbe&|ocf)tebfeinbeBec=>
gabetinge banf)aceil|a.|@og.eltoaei; infgeKjc^cenige
gebonbtn toiecben bie befe faecBeoft inbetbaetonbes
fienbt tea^ oft baetinne niet en tuilben behenbt sttni
J0aecpmme/ op'tfelbe/ benipaunpingebitntgeen
anbec ttfolutie genomeny al^ batbpbe]^;obintien
baec ban bftfocDt i^ Copiei JSefecbecenbe om baec op
baer na naetbec te cefolbecen.

(£nbe baet bp i^ get^ebleben ; fcüantbooitaiaecbefe
becUIacingge en biai aen bele niet bantengooggüm
aengenaem : gtjebiel fulc?; om be Alliantie met l^jancBa
ci)ch niet te altecewn/ met gene anbeceoogenmöcB·
teluo;benaengefïen7 énbe mutbaecobecbpóliefcQjifte
oftetefolntie ettiiggiebeniónfleatie banblpbtfeftatigges
toont.

3]|>aec boo; bien aengaenbe oocK niet bp gefcg^ifte ofte
cefolutie en toojt gebonben.

Cnbe nocgtan^ macgmen gelooben battec ecggen^
tael
pet fetieup moet ban göefcgiebenfiaenbaecmebe
bie groote faecRe teeipioiutlütft moet göebonben ffln
geloeefl. 3@anc tetfioitbt baeC naet gieiben ban tee^
becspben alle j(|ofïi(itept teevee op j b'(0o;IogD
pen ban befen quamen filup^ ; be geetie We
t'llup^ tuacen en gingen Hiet meet; upt ; beiggenomene
j^egepen foo ta)el bie inaBIaenoécen al^ in ^pàngi^n
opgeb;acgt tataren (niet ΙοφηίςΙ) tn 'tgetal) ttiecben ge^
celaiceett; be <{5ebangene ban tbebecjt^ti'Ib^gdad
ten ^ be #abenen ban Slaenbecen en toietben niet ttlerò
befet met !»u(l-gtctiepen; enbé Cie l^cingfrtSSupffiti
enbe Siffcbec^ liepen bipmoebigb in ^ee ; (Snbe bat
meec i^ bie ban^eelanbt niét-tfegbenflaenDe' batfom'
migöe ban {junlieben'tgnnt booiftfi^ben i^ / öWben
boojeen bcb;irgecpe/ toacen beeecfiebieOunbanbefe
fufpentie batectben boo; tjaecfóoopmanfegappenbief^
met bact j&r|epen boeren binnen De^

ben^


-ocr page 325-

324· Tweede Deel, van de

ben^ in l^Iaentictin en&i; (inbece oocR ggegeel tot fn
^paanten. <ènDe al f)oe-tDtl tlit benefuieinbeoogen
ban ù£({3rneFaliteptfcDee^8eItjcIt αίφ opgrDjonem te
hameiifaonacfitan^enltetetoKin'ttvfanùn: baec upt
niet fijn üoQ^oeel te tceclten/ enUebecboIgen^be ^taet
aachgelijchai^gcobligeecttetbojtien gct mijpjoque te
Doen.

gn 'tepnöe ban befe USaenùt begofi men toebccte
naecOeccn in 't fïucrt ban be Guarantie : ll^aec in be
bintientoonbennietongeneegentesiln em ootft Cata-
lognien raebe in Dcfclbe'te bcflupten : JiSacc becbec
niet/ enbe om een^ bcuc befe befoignetehomenbifec'
ben gliecommitteect betrcgepDen I^eecen om be gl)et)eele
tnatecie te cebigeecen in een fo;me ban i^cactaet : enbe
fulcjcai^ban ben ï^eec ?imbafTabeuc Servienc boo? te
Oiagfjen : enbe in ca^ f)ct acn nam s baec nae
be bifecenttalc f^ointen te «tSFamineren : toaec toe noo:
öigt> fonöe jijn bc tegöentooojbigjjcpbt ban cene bec
;&paenrcf)e penipotcntacifen ban 4l]gun|lei; Diect'ab^^
tnitteecen.

®en 28. ^unp quam een ban beniattogg
laTremovilleinfioubenDc&at be Coningl) gem gabbe
Qepecmitteett aen beSecgabccinggtot JQunfiectecec
p^efenteecenfjethlaec enbe i^ettiggcecbt bat bP fìabbe
bene ben Coning Frederick ban ^ccagon (ìjn tterapeul/
op get <9t)c[i ban Naptis : becfocgte bicnbblgen^ cecom·
manbatieaenbe l^Ienipotentacifen ban befen ^taet:
't fcoelcft öem geaccojbeect i^.

^e#;(nceban Talmont fijn ^one nam op bat f un«
bamentaenbeCitelban Piince be Tarante: enbe Het
boo?eengeb;uchtlISanifettbbei;aI beftent te maec6en
be beteöfen ban fijn cecfjt.

l|oe enbe op biat maniecgetbe^^obintieneen^ge'
loo^benjnnbenopcnbebe^iacantieaen 39;anc&njch te
pjsflecen/ i^ te nenuptbctbofgenbe. ^I^nameltjcR
0atbm4.SuIppoit prandium jgnbe trt p;efencie tiau
fïjnüooglieptnacgmeel^ getreben in belibecatfe ooü^.
iKcbofgen^ ingenomen bdfelfi^ hooggtDij^abbij^otuc
Set ftuch ban bebefoigne^ enbe fcb;ifteltic6e commrani»
catien geballen obec be Guarantie
/ bie men ban biegi^n
befen ^taet fouDe p?x(iecten aen ©?ancftnjcft/ tnbe
taebrtom ten cegacbe ban befen iètaet ban bc fttOOnc

ontfangen/ bo^cn^betgefcgjiftbie^-eengaenbe Inge^
ilelt(fn()et€certaetgiecna bo!ggenbe uptggcb^itt}
enbe ben ttoeebenbefec tee 39ecgabecinge ban gnet ί@ο:
Jl©o:ingbib?aggt enbe ghelefcn boo? be ©eer-^n Gent
enbe anbcce becfelbec <l&hebeputeecben in htocgt ban
gaeccefolutie enbe autgocfratie ban ben a8. ^inp lefi-
leben. goet gebonben te bechlacen / bat i)et boo^-
noembe gcfcgjift gegouben foube tboiDeii/ br«? ben uy t-
terflen terminus, enbe in biec boegen geatr cfïccrt / al^.
«ntefolutieban befen ^taet/aengaenbe't flutftbanbe
€>arantie/ omacnben^eec^jaefban ^^ecbient
tcaoibinaci^ ^mbaffabeuc ban ben (Tikjnin^ ban
Sj^jencftcgcltbooj-gegouben te tnojben tmoi beìleecen
Ijaeciloog: jiIàog:boo2gaenbe 4&ebeputmben bie met
gemgiecbebocen^inConfecentie toacctt geìnecfi/ be^
torlceebaecopfoubenfoecltenteberflaen be betfiladn^
flebanbe bjelgemdte iBcec^llmöaflraberic/ enbe in ca^
bat gp gem met opgemelte cefolutie ttoii gaet i@o: Mo:
qnamte tonfo^meecen / foube befeÌDt; met onbetUnge
cancectgeconbecteerttoojbenineenfCcactaet/ maec in
SebaUe ben meecgemelten $eec ^mtriaffabeucgem baec
met niet quam te confojmeecen enbe een te nemen/ of
gem baec met confoimeecenbe enbe get €cactaet bare
op te bolgen aennemenbe / bp enbeHan koegen 39;ancb:
i:§dlbie]^;ebcn^ Ccactaten quanien gebiiaptect/ enbe
baec<n0etecgibecfeect.te)])0}ben^ dat men in 0ίςπ ge-
vallen be3^;ebe-ganbelingtie b«ti tpeggen befen ^taet
tnet jbpdngien afionderlijek ende abfolutelijck foube
flupten / taiel tierfiaenbe bet jM-^ngien aen 3^;ant6c|jcl{
fOMbe moeten p?e(lecen/ het «sene dat by Vranckrijck
foude worden bewefen dat by b'pangien voor defen toe-
geftaen was >■ Voorts dat de Ileeren Plenipoteniiarifen
van defen Staet tot Munfter debvoiren fouden doen,

folbeect enbe bafl gefïelt / bat aen be Weft-indifch.
Compagnie een ceei enbe effectif fecouc^ ban fcoegcn tit
fen ^taet foube baecbcn gebacn/ enbe bat bacc bau mft.
ten aiber-eetfien fonbec eenigg töb becUe^ boo; ùe jjon:
gaenbeileecengaec J|o:|Bog: «^cbcputetcbentotb
a®efi-3!nbifcgefaei!ten ecnbunbige befoignefouùeC
ben aengefielt/ gefojmeett / enbe tot een goct ttó
ggel)?aggt; «iBpnbfltìcftgebbengaec ï^oog Hoitiii»
«oogg-gemelte Hooggcptobec enbe tee faecbe bat 4
feibegelieftgeeft bemoepte te nemtn ban bcopactntlt!
i@ooggtDicg(iìte belibetatien enbe €oncIu|len bp tebjoo,
nenbebanchc. ^e ieecen <iE]ctcao;binati^ ent)(i@>
binaci^ ^gebeputeetben ban be i^jobintie boti 2«.
iandtinb?entìenbegunnaecbecabb!i^ op be Liguec,.
rantie met be «tcoon ban BjancitcgcU aen te mi
al^meber^beipointtenbantoegen De i@eeccn jètatr
ban dolfanbt enbe 3]9e(i-]^;ieflanbt ggep^oponetm
fepben bat fp niet anbec^ ban tocggcn gunne.Jitetn,
l^iincipfiien toacen ggeteft/ aï^ bp gun te boo?hw^iiv
Bcbiagg/tenbegeopent/ boeg bat fpfienbebe inclinata
ban b'0«bece©iobintien enbe in bcgoo?lije6e acöttagfti
nemeritte get Hooggtoij^ abbg^ ban fijnJ^ooQlKptic/
al^mefjeomeenmael met eeniggepbt ban befeion^
bjpligf; belibecatie op 't (lucfe ban be Ligue Garantie ea
epnbe te maecBen / onder bet wel behaghen ban tit
i#eecenbunne©?inc^alen/ ende anders riet, öabïfj
sper ggebonbentebecBIacen/ batfp gct Concept ten
Sifiue «aacantiebpgaec ioogJiiaog: <0cbeputRtti!ii
gcubjuflecct enbe ben ttoeeben befeé tfc ©fcgateinuji
brm gaec J|oog HSog : obecgeb^aggt/ toaccn attuK.
menbeenbebaflflellenbe/ ommeaen ben i^ectCiaif
t^jan Servientgepjffenteect/baecobec met fijn (S);cdlciv
eie geconfcteect enbe pro ultimo term ino baec bp gtp
ftfieectte too^ben/ mit^ bat get boo^fs. Conccptin
(0atantie giec mebe foube Vuojben geampliecct/ tiat
foobianneecbeSttoonban ®;ancgdjcli foube niggla
bomen aengetafi te tao}ben / infooüanigeplaetfcniiin
.bebieIc6ebebOD;|^.(0acantieniet foube gaen/ batte
fen ^taet foube betoonen/ bat befelbe toa^ ejlittutai<
bebe ]^?tenDtfcgap/ ?CIliantie/ enbe ^ntecelien ban
be boo;f3. ISËoone/ enbe inggeballe ben <t3;acftiaii
Jtecbientmetbeboojfj. Garantie ggeen contenttnutit
bia^nemenbe/ of contentement nemenbe/ tieK[(ii)<
ne ban B?ancbri)c& get flupten ban be {^anbelitige md
j^pangien quam te bilapcten enbe tecgibecfeten/(at
men in fulelten ggeballe foube becKIaccn / bat mm W
(lont enbe gemcpnttoa^/ bantneggen befen fiettil)·
folutelijck*fluytenmet ^angien in befen btcltentii
nocgtan^ bat be iittoon ban ^pangien aen bic ban
i@;ancitrijch foube moeten p^cflecfn alle get geeneDtid'
be alceebeaen be i^oog-gemclce llttoonein be J^anw'
ge gabbe geaccojbeect enbe gcpjefieect/ niet upted®
beet/enbe bat men boojt^beistoone ban l^jancliciffi
Öe begulpetflcfte ganbt foube Weben / om obec be g»
ten/ onbec gun toebecstjb^ nocg queflieu^Jpf/»
boeneelangen cebelijchcontentement/ enbeingP^
be ftcoone ban ftpangien get boojfs. ewiwiifi®
enbe gepjefenteeibe quame te ejccufeeen / bat infuici«"
geballe geen Ccactaet ban ©?ebe foube too?btti me

geen. joaaec ben <@ojiogeggecontinueeettotf(ionau«
toen tijbt iiat bp ;i»pangien|getboo
;f5.ggeacci>^nK
cnbeBgepiefenteetöefoubetoo?ben ggeflanbt
Ulfoofij/ 45ebeputeecbenbanZeeiaBdt/ fitÖWWf
boegen toacen edacgecenbefonbtelafi ban gunne lf^
cenpjlMCipalcn/ foabecWactben befelbemebe/ MW
gft beben onbec eïpjcfTe tfonbitie/bat be WeftJndiftw
Compagnie reelijk ende effedivelijk foube hJOjben W
(ifieett ban toegen get Eanbt / acgtecbolgenbe be oW'
oelfbeebe atöfïe/ enbe bat boo? get affenben bw be W
een l^lenipotentiacifen ban befen jbtaet nae
of bat anbeeg bit abbgi booj geen abbij^ f'^Ìf
ben ggegouben. φε fieecen (©ebeptueecben wn w
ia^obintie ban Wtrecht gebben op
bebobenfleenbirflj
lutie/ boo? foo beel Concecnectt get (lucfeban be Cr^
tie,faten aenteechenen enbe bechlaect in be boojrs- ^^

--------- . . _____________^et'cnciieiiciiucucLnittKtt.inut·'·'·';!·'-

tencyndedemeerHoogft-gftmdieKroonevan Vrank- clufie foo bie lagg nietteconfenteecen/ «"β^δ^Ε

enbegefufiineew / bat men ten minflen obec be g^'i

lijckopdepointentuircheadefelveende die van Span-
gien noeti dififerentiael wefende moclit bekomen redelijk

2@pbec^^ebbengaec <|o: DSog; ane·

pieeebe (éacancie ban ben i. befee met l·. w»··
ban ^ccbient gabbe moeten confecicm / cnw

gien
soncentement,

-ocr page 326-

Ncderlandfche Vfede-handelingh. ^ ì f

enbe gaf tod tf Bennen / batfjptotfïuptcw / op bfe
boet ccfolbeïcn enbe niet langcc tcainecen foube.
HpbnDbcbantijDttot tijbt ftentiiffe banbe difputen

ende ongereecheyt DeC iPjObintifn op Dat (iucfe ; Ctt bÖeC=
om toaftct bat f)P niet feci; fpoepbe : idlrsJopDoopebart
nocfttefiinen teturgebimaenbe Campaigne bàn bcfeii
g>taet. Jiföaetpenöe batbte Ijaoppbrltoo^ ( (jDetnel na
Sijnbertcrcö / al^beSipaenfcljefeectergibctfeetbenoïi
Ört fïurft ban't Getfteiijck enbe be Religie inbe jlàcpecp
enbe anbetegetDcften ban bie natnpr / biêbanü^ollana
een^ mijne maecfitenbiin nocB te ©ribctctDinrn) foo
t)reft f)P fict) geboegI)t : €nbe fonbet a! langg te boocrtt
gcbacnbcbben / ftaBbenbe^iobinticneecbetgenomert
bc cefofutie / Die fp ben
4. ïulp namen / feiec tcbooj
becljaclt. . .

#e aoningfjIijtfieifCtìrtfcBe aimbaKfabeuc laTbuil-
leriequaminbefetijatoocii toebecom upt ©lancteflcft
albiec / enbe gabbe j^ctggelucft ban
ηοφ oocR mebe j^et
®cactaetban Guarantie te flupten. (gbocöïlcfptebe
i^anbelingt) nort) rot ben αρ. 3uid·

HSibbciecttjDt tiret fic|}be]|ect: Servient foobjclal^
ooch De iüoningfjlgche ^taieebtfcDé Sïcfibent Spieringh
aen i)et gene ijaec ï^o. ^og. boo^ame fjcIN utgeetben /
dat de l^oningb ioude belooven niet le füllen adifteren
zijne Gtaliieerden tegen de Vtreenighde Provinciën,

J©ant foo iuel Swcden ató Portügse! toaercn acn
Vranckrijck gcallieett !
<βηοΙ oDdpcft befcn gitoct mct
be Portugijfen in gcoote bertotjDrcingf) / (nfonbéclicpt
in Brafil iuatcn gccaetht enbe in >©o?loaÖ üerbet fcubtii
mogen geraeciien; atfoorouoecootb (ionnen gebeuceii
batmen met Sweeden obic 'tfcnof 'tanöec biffecenc
mocgt (it^bigl) toetben.

^oob'eenal^ b'anOec toonbrn ftrgecrigfj tejljn om
te loeten toiemen onbcc bat tuoojbt ban Geallieerde, bec»
flont. Ï^ocbalfoomentjiccongeliouben enbe ongefini;
baa^ op bat flucft te pacttculaciiecen / enbe men mee
(lilJtDijgen (gdyc& infoobanigeggcbailen enbebecfoec*
hen gcmeeniyctt mort gcfcl)irüen ) 'tfrlbe paffeetbe : foo
ijerft belleec Servient epntii)ch bipmoebigö ente gtjenea
ccufeiDcbbecblacctbemeeningbspn^Stoningb^ te ^tjit
nieinanbt t'eicipiecen / enbe foo mei Swcden algPoitu-
gaeiin't minfiegeen fecour^ te fulien boen / teanncrB
fcgoon befe ^tart in (i^o^Ioge tegen bc felbe Stcoonen ge^·
raecHte. i£nbe bat boo?t^ jijne JEa/eflept ftetfeibé
iCcactaet fonbe I)epligt)lijcii enoe celigtrufeltlclt onbeo
boui^en.

©en a8. guiij jijnbe nocljmael^ in bcUbecatiegöe*
bjactjtt)et rapport Die boorigenbagljeebam bp be ^ee^
een Geilt enbe anbcre ftaet |)o. JiDog. <l5ebeputcecDen
al^oocitbel^ointrnbaetupttefultecenbe / i^goetg^e:»
bonOen bat get project ban get ft:cactart ban <&uaéantie
foube gelaten Voojbcn
geitjch get fagl) enbe bat be #eeceti
yaec i^o. Jll^og. booigaenbe <&ebepuceecbeOi
«nboTgbcn^
i)et buojnocmbepjofret ban fScactaet met be i^cren
tcaojbinaci^ ^mbafabeut^ üan 3^;aHchr0cIi fouben
Hupten enbe teecl^cnen ; in brfen bccftanbe nocbtan^
batbeopgùemelte i^eecen voor het voornoemde fluyteni
cadewckeDen fouOen btcAIaccn / Dat betfltmfit ban
DefenibtaettDa^ / batbpnirutoete ontftanr <@p;Iogé
be^^abigatie enoe ComnKttienbefecÏLaiiOen eiibe
oc
giiigefetenen ban bien / inbe JÉiöbelattbtfirBe Sec /
eoo2t^tboo;n.C»Ktaetben<$uacamie niet en fouben
tooïöEiigep?«iHöitcett /' netij getetatbfett / enw bat
be otig^tmelte iHccm^mbatfabcM;^ fouberi taio;Cim
becfoc^ / batjjpbanbr lKK^ie»nibe «iitfttai:fnQgr bàtt
Ittfen^taetonbetgnn SSttttiKfe ml» Jibtltfe biiflben
maetften tnbe Ijouben / tcnbe bebbopcett boen / b^
banvsegenjline jskalefl^tfioiobanigeisde beciaratoice
in be boojnoembe i»» j^tAlgatie etibe Cotti··
meccie in be boo^mbe iËib&«nembtfi$è miatgl
bDOiben uptgtb^ct}t> / boi^ bat eeti ben 0eirci? ban
Oofterwijcic βήίΕ üo. jiufi- -©ίβΐΐΜίΙί WmbafTabeuc
in©?ancï«öcfcfoube^to0i6Wi 0efafi e<eb«cfïantbaM be«
fen Staet nooprnbe be boojnoembe libcttrpt banbe ^a·
taighe eübe u niïitttUti ffOtii

enbeDaiCtteDoojlW·

hf bitc itine/al^ i»àe fubftOie cnöe noflj engeaccoitteetie
Ljnttfn / öitóDenbeöoormtcofbcnbföoo^lijche coits

/fiitctiicnr. ^MtnmaochDeConqueften vandeKroo
iie Vranckrijck IjflObc öefjoorïn üflfl te fltHeti enDc ^pai;
" ,f„ Djct toe
te b/mgtten ύοα^ teùen of Wapeam enùe
MtOüo? öE contIu(iebanl)f£®rflttatt ban ©jccDemct
öcfcn .5>tact rnöc ^paigncn /
fontiet emig^e mmcten
« ftoüneil tOcHarn / beaf-fonderlijcke Handelingemtt
aüoio""' / öitorichf Of boo?f5 (Becommittmbe om
r'öcneii üoo» öefcn ijjcccnialen bcc^adt / Deftn ^m ten
lioaeijlifn naeöf diaö
ooibceïOcn.

!§e l&cetcn (©fconimitteccbe ban be i>job(ntie ban
Vrieilin^teel/ooft ijetaDbij^banOeÌ^eetettben Zeeland
hp'ttoclcB ÖOic «öö. btcWacen Ijet uptten bantjaec
OintiafeinicninfföeopbeDaeööen ban öecfribfc ï|men
aiincipaltn β'Ί'α'η / boojgeenabü^^ teacüten / ten
ftbeatiOicc boo? enöe narfi-lïniimcnöe f^^otónticn (icfi
nirDe lbo opConcept banDe (Sacantie / af^ op be
ioiiDitif üp De i^joblntic ban Jgollanöt öqjioponetct/' op
apmobatiebanöafc refpcctibe i^fcrcn Committenten
tffiltiftcn / oocfe
booft^ gt}efien bc eenpatigljept enbe
tfcmpclen DfC anöere ©jpbintten / i)iec toe meöe niet
Ofla(i / cnieDaec bpoÖeconfïOrceectöeeroniejtoatiB»
Ptnüicbffcn^tact inbe t«Q|)rntt]oo?big[)e confittutie
iHUfaffftmobec'tiiooft jtoeben / ente Die bp toerioop
Uanmffcöectyöt nooDtfaethcIijcft baetupt moeten te-
fultccrt) / üonDen mede goet
enbe betftaen / bat l)et
(Concept ban «©acantie / bepaenbe in fe^ tUctifuien / in
m msen al^ Öft Ifpt / torrOt scarrefleett funbec l»aer
inceclipte t)oen / euDe Dat befelbeaifoa ncöcteijetielt
jpiif / dllebojbere Delibi rotifji ban eyitnDicen / om^
lilifitettn / enne altccercn / t'eenemael eeffecrn. ©oo?t^
Darmfft-BÖemelte Contepr jijnc «GjcccUentie De ^eec
(Sjaffban Scrvienc met alle Cibilitrpt enbe aileflatte
l)a«r(ticnmboo?fleb?aBcn3ön0c / möeDfnftlüen bacc
laebcgecncontentement nemenbeof contentcment ne^
nifllDfClltiein'tfluyten met Spaignentergiverfeetende,
iiifcn^tartmctDeittcooiie ban ^paianen apact cnbe
iiiifoliueliltitflupte / be^batbcfen^taet bp Spaignen
boe Rebben aen be l^coone ban Vranckrijck
t^conMtien / biebefelüe tot JlgunflecrecOe ^gngbeat^
coibeettcntjctocgeflaen / enbebatinDeobecige ltupni>
pliebilfttentiale pointen tufTctltn be Ooogljfl Qbcbacbte
iicoonbclleeicen^lcnipotentiacifenbanbaec i|o.JiÌàog.

debvoirdoen, dewelcke het fluycenniet bcletcen, Dat
CitBianchnjcIttcbeltjcbcantentementbeliome/ alle^
opcatificatie Der ©ecren Staten ban Vrieüindt, fulcp
tiatocrdbcfjiet: innenict confentecenbe / bit abbij^ lu
icQatbban beboo^fj P;obintien nul enbe ban aeenbcc
toactbtn 30« fouDe / fonbec bat be <®c(duimitteetbe
iotiDc bct^anben tuojben gediiavoüeert te 5ί)η / enbe
tiit^i)itt bpQcboegbt teojt / becoecenbe be farcite ban
i ©efl-3»U)ien / bif^aengacnbepetriilecEiienbpboocioe
; p:ote|ica ^el^cecen<l3cbcputeetben ban isegiKU be
1 yjobintie ban Over- Yflfcl enbe Stadt en Lenden tefperti=
; te |)tb&iii becMaect enbe tjiei: op laten aentcbenen / bat
i [pin be conclufie ijiec booben e&cnomen ten cegacbe ban'
; ^t fluch banbe d^uarantie niet becbec en confeuteecbcn
W op't beüdgen banbe φ eecen bec feiber piincipalen.

Slnhcatljtcngebolgebanbitggecerolbeecbe / foo
«lid in tntlijche enbe ecnpige Coiïfeccntien b)e&(i»Hi
gt'
W)tn met ben feec ïHmbaflTabeuc Perviene, ©ietoel
Dn^enbe batnten alliiet: nu een epnbe baec ban toUbe
maften / enbealiebilapenfouben afg&efneOenbJOibin;
WODttftöp bcfloflUcftbaecnactefcöicften : ©ocljflftf
™ öcufclje becmaninae aenbe geene bie ijcn befe faecöe
^^^""«ntie quamen boojbjagen enbe cateflonjcten
Wtooo^taf-bjagett / feggenbibooiecrfldatdslaeckc
'aoioodanigengcwichcewas, datfe meriteerde cenighc
i".' ®n<levcrfochtetljdt tofs anderendwghs fijn-
^aecnafepbelp/öocöbeleefödöcB/
n^I '."^'«^^^'''^«ckwnieaweTrfflaatcni foocnde
nademael men d'oude niet onderhiel : datde SpaenJfche

----u uuuc UiCtUUUWiuAvi * MOL ue vi^y»*··'··—

J":"®^eeDdcanaqueerdend'eene Plsets naed'andere,

ïwt ö'«tt#'i&attogö Babbi gtenfc

^cttÖcfegiornee) ende dathaerHo. Mog. haerntet
repten, liaer Volckin Garniloeühielden , alsofier
^ Oorlogbinoeh Traöaet en was 8iC. <Sb0Cfi bat in
wnant gefept ïjfö&möc/ quamtoetKi^ ojpOe Grttantie :

-ocr page 327-

Tweede Deel, van de

J^ct €tactaf t füpDe al^ bolegr.

Le Roy Tres-Chreftien par l'advis de la Reyne Re-
gente fa Mere> & les Seigneurs Eftats Generaux
des Provinces Unies du Pais Bas, ayans iugé ne-
ceiTaire cant pour leur propre feureté, que pour Ie bien &
repos de route Ie Chreftienté derendre les Traités, qui
feront faits tant entre la France & l'Efpagne qu'entre 1'£-
fpigneöcles Provincesuniesferraes&
durableSj&com-
merintentiondeft-Majefté & defdits Seigneurs Eftats
eft d'obfer ver bonne foy tout ce qui fera promis & accor-
dc de leur part, en vertu defdits Traittés, ayans aulli tres-
grand Intereft, quelü mefmefoit faicdelapart du Roy
d'Efpagne, ils ont creu tres à propos pour ces conlidera-
tions, 8c pour affirmir d'avantage l'union bonne intelli-
gence, 8c Amitié, quiaeftédepuisune fi longue fuitte
d'Années entre la Fance & les Provinces unies , de con-
venir enfemblè desprecautionseeconditione fuivantesf
qui ontefté Traittées
Sc accordées par MeiEve AbelSer-
wfwfCompedelaRoche, des Aubiere, Confeiller du
Royentousfes Confeils, Ambaffadeur Extraordinaire
deiaMajeftéen Allemagne, & en Piovinces Unies, &
Plenipotentiaire pour 1« Traitté de la Paix Generale &
par Meffire
Gaf^er Cognet de U TkuiUerie, Chevalier, Sei-
gneur duditlieu, BarondeCourion,la Chapelle, Velle-
pot,'& autres lieux, Confeiller du Roy en fes Conieils,&
Buflï fon Ambaflad. Extrafrdiunire deldits Provinces u·
nies au nom du Roy d'une & les Sieurs
Jean de Gent, de-
puté du roembre des Nobles de la Province de Gueldre
ca l'Aflemblée defdits Seigneurs EftatsGeneraux,7ie»iJf
^<fcii»wSieurde Matheneflè, Rivier, Opmeer, Souce-
veen &c.
GuiUaume Boreel, Chevallier, Sieur de Duyn-
beecque, Conleiller & Penfionairedela Ville d'Amfter-
dam &c.
laques Vèth Confeiller & Henfionaire de la Vil-
le de Middelburgh en Zeelande, Gyskrecht vander Hohi.
veux Bourgemaiftrede Ville d'Utrecht,Cor»i///efie«ie«,
Bourgemaiftredela Ville de Sneeck-,
lemdeiaBeecke à
Dournick & Krijtenborch, Bourgemaiftrede la Ville de
Deventef,
Hyerofme Ejheu, Sieur ,dans Nyenhoven,
Bourgemaiftre de la Ville de Groningen, Deputés ai|
nom & du Corps defdits Seigneurs Eftats d'autre part, en
vertudeleursPouvoirsrcfpedtifs qui leront ci apres in-
ferés.

I.

Premierement il a efté convenu & adcordé qui le Roy
Tres-Chreftien fera obligé de rompre gencralement à
Guerre ouverte contre le Roy d'Efpagne ou .l'Empereur
cu qu^lques autres Princes de la Mailon d'Auftriche en
cas qu'ils viennent, les premiers conjontement ou fepare.
ment attaqueràforce ouverteaucuns desPais ouplaces
queles Seigneurs Eftats poflèderont, ou de celles οίι ils
tiendront leurs garnifons lors de la conclufion du Traitté
dePaix, ouqu'llspourront encoreobtìniren venu d'i-
celuy : Gomme auilì en cas que le Roy d'Efpagne Vienne
cl-capresàcontreveniraux conditionsduditTraitté, ou
à aucune d'icelles i en cas neanimoins que de laditte atta
que, ou attaques, ou controventions s'enfuive une ru/tu
re generale entre iedit Roy d'Efpagne & lefdices Provin
ces Unies.

Μ.

Lefdits Seigneurs Eftats pometteront pareiilement &
feront obligés de rompre generalement à^uerre uuverte
conu-e Ie Roy d'Efpague ou l'Empereur, ou quelques
autres Princes de la Maifon d'Auftriche, en cas qu'ils
viennent les premiers conjoin^ement ou feparement à at-
tacqucr à force ouverte aucuDS des palsou places qu) ap-
partiennent audit Seigneur Roy Tres-Chreftien ouqui
demeureront à fa Majeilé par Ie Traitté de Paix, on en
confcquenced'iceluydans tout leRoyaume de France, y
compris
Viperai, commc au<E dans Ie RouiBlhm, dans la
Lgratne, fic dans toutces les conqueftes du Pais Bas, en cas
neantmoins que deladite hoftilité, ils'en enfuive une
rupture
Generale entre les deux Couroones.

Lefdits Seigneurs Eftats promettent auQ!, 6c feront o-
bligés de faire tupture generalle, cpmme il eft dit ci-def-
fus, en cas que pendant, la Trcfve de trente-ans ^ifera
accordée pour la
Catahgnty IftRoy d'Efpagne ou 1'Ëmpe'
teurouquelques autres Princes de la iQgifoo d'Auftriche
viennent à attaquer les premiers à force ouverte aucui
des places dudit Pais,dont ledit Seigneur Roy Tres-cC
ftien demeurera en poffeflion par ledit Traitté, &quel'
ladice attaque la rupturegenmlles'enen-fuive. ™

Sa Majefté& lefdits SeigneurEftatï pourprevenirtn»
les manquement & fubjets de plaintes qui pourroyent J
river fur l'excution du prefent Traitté, ont accordé&a,
refté, queceluy d'entreeux, qui ferale premier attaqut
en la maniere & aux lieux ci-deffus fpecifiés 1'ayantV
fgavoir àl'autre, celuy qui ne fera point attaque jvZ
qu'cftre; obligé d'entreren rupture ouverte contre Ι'Γ
grefleur, pourra s'employer pour faire reparer 1'attaql"
OU attaques, quiauronteftécommifes; &meInag»Qg
accommodemententre 1'attacqué, durant l'efpacedcfij
mois ; mais en cas que ladite attaque ou attaques ne Γοίω
reparée promptement j & que ledit accommodeatEt
n'aitefté fait dans ledit temps', celuy qui ne fera poi,,
encore en guerre, feraobligéd'yentrerècde rompreijt.
neralement contre l'Ennemy en faveur de fonCoDfced^^
auffi-toft que ledit dilay de fix mois, fera expiré (j^jQ.
cune remifeec d'agir contre luy hoftilement, comnssii
aeftédiaci-deflus,

V.

Etpouraffèrmir d'autantplus l^UnionSceftroift^;
mitié qui doit demeurer à l'advenir entre le France &lcj
Piovinces Unies, Ledit Seigneur Roy prometA^,
ftereucundefisjlUiéscovAxeYE&&tàQS Provinces Unie,
Et lefdits Seigneurs Eftats promettent auiS den'alMct
ducuns de leurs Alliés contr^la Coujonne de France.

Les Traittés ci-devant conclus entre la France & !'£.
ftat des Provinces Unies demeureront en leur force Jt
vertu, pour eftre de part & d'autre religieufementeiecu'
tés, lesPeinis, quifetrouverontfinisouaccompliSjM
ccuxaufquelsilauraeftéderogé ouchangépar leprefctt
Traitté.

VII.

li efté encore convenu & accordò que le prefent Tni;·
té commancera feulement d'avoir fon elFcdt,
lors fu ir
Vraitté de Paìx entre lef Cewonnetde France ^ d'Effe
firaConcludié'fignéeMunfier.

un ^mctoet lupDt in't jieDetbuptfcg al^ bolg&t.,

De Chriftelijckfte Koningh door 't Advijs aen(ie
Koninginne Regente üj η Moeder, en de Heetcn
Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden no.
digh geoordeelt hebbende, foo tot hun eyge fekerliejit,ali
tot welftanten ruft vandegeheeleChriftenheyt, deTia·
daten,diegemaeckt fullen fijn, footuflchen Vraockrijci
enSpaignen, als tuflchen Spaignen en de Vereenighde
Nederlanden, vaften geduyrigh te maken, en alfppd'ir·
tentievanfijnMajefteytendergefeyde Heeren Stateoit
getrouwelijck t'obierveren en t'onderhoudenal'tgeen»
'twelck belooft en veraccordeert fai fijn vanhuniydcjuyt

' · - ' - " ' " .... jgfj.

dat f^ hooghnoodigh geacht hebben,
om defe confideratien en infichten, en om te πletrtδb^
vefl:igen de eenigheyt,het goet verftant,en de yriemfchap
die federt fo lang een gevolgb van jaren tuffchen Vranck-
rijcken de Vereenighde Nederlanden heeft geweeft)00

ghelkmeDttijckte verdragen in de volgende preciutien,
verfeeckeringen en voorwaerden, die verhandelt en
vtt'
accordeert zyn door mijn Heer AbelServunt, Graefdel*
Soche, des Aubiers,Raedtsheer vanden Koninghen^e
fijn Raden, extraordinaiis Ambaffadeur ivan fijn iVlijC
ftey t in Duytflandt en in de Vereenighde Nederlaecien »
en Plenipotentiaris ofte Volmachtighde voor het Tra·
öaet vand'alghemeene Vrede, ende doormijn Heer
GafperCoignet delaTmUerie. Ridder, Heer van<leg«'
feydeplaets, Baron van Courfon ,1 a Chapelle, ville-
pot, en andere plaetfen, Raetsheervanden KonW
en fijn Raeden,enouckdeirelf8 extraordinare Ambafli·
deur in de gcfeyde Vereenighde Nederlanden inde nee-
me des Koningbs van d'een fyde ende de Heeren Ut
van Gent, Gedeputeerde van't Lidt der Edelen vw
Gelderéandc inde„Vefgaderlngh der.Bhefeyde


-ocr page 328-

Γ

Nederlàndiche Vfede-handelingh.

treden, en generalijck te breken tegen de vyand in faveur
van fijn geconfbedereerdeen Bondgenoot, foo haeft ali
degeieyde uytftel van fes maenden verftreecken fai fijn,
fonder eenighe verwylingh, en tegen hem vyandelick te
wercken, gelyck hier voor gefeyt is.

En om te meerder te beveftigen d*eenigheydt,en enge
vriendfchap,die voor't aenftaende tuflchen Vranckrijck,
en de Vereenigde Nederlanden behoort te blyven, fo be-
looft de gefeyde Heer Koning
nittnandt van Jijn Bündpgf
nooten te αβββτιτ* ^
tegen de Staee der Vereenigde Neder-
landen : en degeieyde Heeren Scaeen beloven oock nie-
mandtvanhunBondc-genoocen teghen de Kroon van
Vranckrijck t'aflifteren. ^

De Traftaten, hier te vooreti gheiloten tuflchen
Vranckrijck en de Staet der Vereenighde Nederlanden $
fullen in hun kracht ende waerde blyven, om van weér-
zyden religieufelyck geexecuteert en uytgevoert te wor-
den,uytgefondert de punten,dicmenalreêge-eyndigt of
vervult fai bevinden, of de genen, die door het teghen-
woordigh Traftaet gederogeert, vermindert, of veran-
dert zijn.

V I L

Noch is verdraghen en veraccordeert dat het teghen^
woordigh Traitaecalleenlijck fai beginnen fijn wercking;
te hebben ,
als het Tradiatt van Vrede tujfchen de Kroouei*
van Vranckr'^ckenvan Spangien U Munfier fai ayn ieflote»
engetekent.

©toboIoB&enbccefpfrtibc^oubofr^ : bat ban öcn
ftonitiff/ eeöatccct ©acij^ Den 3|anuacö li+r-en Dat
ban be i^cecen Staten/ in
dato Den 29. gjnljj 1547.

DAer na Enfoy de quoynous Ambafladeurs
fufdits& deputés en vertu de nos pouvoirs refpe-
ftifs,avons figné ces prefentes de nos feins ordinai-
res & à tcelies fait pofer les cachete de nos Arn)es,& pro-
mettons, en fournir les Ratifications de fa Majefté & deP-
dits Seig

neursEftats, enbonne&dcüe forme, dans Is
temps de deux mois, ou pluftoft, fi faire fe peut, apres la
conclufion du Traitté de la Paix fufditte, entrc les Gou-
ronnes de France & d'Efpagne: A Ia Haye en Hollande
ce
XXIX. de Juillet, mil fix een quarante-fept. Eftoit figné
& cachette com me s'en fuit.
ServienJe la ThmUerie, I. de
Gent· lean de Mathenejfe,
Gf. Bareel, lacob Veth, G.van dtr
Hookk C.Hauhff, lean vdn der Beeck, H. Eyhen.

Dïicc na fionb : Tot bevefting van *t wélk wy Voor.
genoemde Ambafladeursen Gedeputeerden, uyc
kragt van onfe refpedii ve Pouvoirs en magt-brie-
ven,defe tegenwoordigen hebben gerekent met onfe or-
dinare msrcken,en onfe wapen-zegels daer aen doen fet-
renj en wy beloven de Ratificatien van fijn Majefteyt, en
van de gefeyde Heeren Staten ee formeren cn leverÈn in
goede en behoorlicke forme, binnen de tye van % maen-
den, of eerder indien 'c gefchieden kan, nae de fluytingh
van de voor ghenoemde Vrede-handelingh tuflchen de
Kroonen van Vranckrijck en van Spangien.In den Hage
in Holl3nc,defen 29 lulius 164.7. Wasgetekenten geze-
geld gelijck volgt.
Servient, de la Thmllerie, I van Gent,
lan van Mathenejfe, G,Bareel,lacob P^eth, G.vandtr Hoolké
C. Haubays, lan van der Beeck, H. Eyhen,

Dgit itractaf t alfao boltcocRen en artcfirnt jijnbe
ben
19 fSuItj/ fo Beeft be ï^ecc Ser vien t br^ anbe=
een baeg^ alle bei^eecen Die gete&ent t)et)Dcn gr»
noobist op be ^aeltgbt/ maec be Heeccn ban ^olianbc
(Mathenes cn Boreel) Rebben 't fleepcufcect. ©C OOifafte
toa^ : <!^mbat(ig{|oUanbtgcoffenfeect gielbtobeebe
S52iefbieb
'ISmbafrabeucServient{)aDt gefcf»eben aen
be p;obintien tot offende ban ^oUant.^aecont ooh
gepjoponeettttUecbt bp Den @?efibent omfiemtebocn
~tgetooanIiic6pjefent ^oHanDt alleen fulcic geeft belet.

39an De Oiffecentiale pointen tuffcfìen B;ancht;ijcft en
gipangien / niet meec noth bp be jFianfeije / nocfi bp
Dfe ban befen ^taet getcpt gbebjeefl / be Qeec
Servient
Öeeft met Den ^eec la Thuilkrie ( ftoetoel jbefe lu'et bcc<
toofl Den 30 ^Mlöstjnaffcftipbt genomen tee ©ergaDe.

<2e » cing;

Generaci,ίΛ» vanMatheneJfe, Heer van Mathenef·
Dider
Opmeer,Souceveen,&c. mUm Bor«/.Ridder

Η er van Duynbecken , Raets-Heeren Penfionaris '
V^ftadc Ainftcrdam,&c.
lacob Vetk, Raeds-Heer
ρ fionaris van de Stade Middelburgh in Zeeland, Gi/f-
ulktvamierHoolck, Oud - Burgermeefter van de Stadt
Uvtrecht,
Cornelis Hauiois, Burgemcefter van de Stadt
Sneeckiii"»
van der Beeck, re Doornick en Trytenburgh,
g -emeefter van de Stadt Deventer, en
Hieronmus Ey-
HcerinNycnhoven, Burgemeeftef van de Stadt
Groéningen,Gedeputeerde,in de naem en van't lichaem
. , oefeyde Heeren Staten van d'andere zyde, uyc kragt
van hun refpeifti ve pouvoirs en magc-brieven,die liier na
geiofcteerten ingevoegt fullen worden.

E Erilelijck is verdragben ende veraccordeert dat de
Chriftelijckfte Koning verobligeert cn verplight
fai
fijn generalijck te breken met openbare oorlog
(«en de Koning var Spangien, teghen de Keyfer, of
te-
„neenighe andere Vorften van 'fhuys van Ooftenrijck,
Lgevaldat zy d'esrften,gefamentlijck,of van malkander
„fcheyden, met openbaer geweld komen aentaften ee·
Leder
Landen of Plaetfen, diede Heeren Staten lullen
b{fitten,of van de geenen, daer zy hun Guarnifueri hou-
den inde tijdt van 'tfluyten der Vrede-handclingh,of die
jynoch uyc kracht daer af fullen mogen verkrygen : Ge-
lijck oock, in geval dat de Koning van Spangien namaels
overtreed de conditiën van 'cghefeydeTraöaet, ofeeni-
geüdaer af; doch niet-te-m in in fulck een gbeval,dat uy t
degefeyde aentaitirg,of aentaftingen,of overtredinghen
tcngneraleruptureen brekingh volgt tuflchen de gefey-
deKunirg van Spangien,en degeieyde Vereenigde Ne-
derlanden.

I I.

Deghefeyde Heeren Staten beloven oock, cn fullen
verpligtiijn generalijck te breken met openbare Oorlog
legende Konj^inh van Spanjen, tegen de Keyfer, of te-
gen eenige andere Vorften van *c Huys van Ooftenrijck,
in geval dat zy d'eerften, gefamentlijck, of van malkan-
der ghefcheyaen , komen met openbaer gewelt aentaften
cenigen der Landen of Plaetfen die aen de gefeyde Heer,
de Chriftelijckfte Koning,behooren, of die aen fijn Ma-
jefteytfullen blyven door'tTraftaet van Vrede, of in
gevolgjdaerafin'tgeheel Konirgrijckvan Vranckrijck
Pignerol daer in begrepen, gelijck oock in
RouffiUon . in
Uttermgentm in al de cotiqueftien van Nederlandrjn iec-
te-min in die geval, fó uyt de gefeyde Vyantfchap een
ge-
ntrtli mature
en breking tuflchen de twee Kronen vólgt,
I 1 X,

De gefeyde Heeren Staten belooven oock, en fullen
verpligtzijn een generale rupture te maken, gelijck hier
ïoorgefegt is in geval dat, binnen de Treves van dertigh
Jaren, die voor
Catalonien veraccordeert fai worden, de
Koning van Spangien, of de Keyfer, of eenighe andere
Vorften van 't huys van Ooftenrijck d'eerfte komen aen
tetafteDmetopenbaere gheweldt eenighen der plaetfen
van 'tgefeyde Land deer af de gefeyde Heer, de Chrifte-
lijcke Koningh, in poilellie en befittingh fai blijven door
het gefeyde Tradtaet, en dat uyt de ghefeyde attacque en
aentaftingh de generale rupture en brekingh volght.

SijnMajeftcyt en de ghefeyde Heeren Staten, om te
voorkomen alle mancquementen en ftoffen van klach-
ten,die fouden konnen gebeuren over d'executieen uyt-
voering van 't tegenwoordig verdragh,hebben veraccor-
deert en gearrefteert, dat de geen onder hen, die d'eerfte
aengetaft word inde maniere, en inde plaetfen hier voor
gelpecificeert, fulcx aen d'ander doen weten hebbende,
K^Pidie nitt aengetaft fai zijn,fai mogen, eer hy ver-
plicht is in openbare rupture en breking tegen d'o vertre-
oer te treden,fijn vlytdoen omd'aentaft!Bgh,ofd'aenta-
"ingen.dit bedreven fullen zyn, te doen repareren, en
eenaccommodement en verdragh tudchen d'aenvaller>
en de geen, die aen gevallen worde, te bevorderen, ghe-
aurende de tijdt van fes maenden, Maeringheval dat de
geleydeaenval, ofaenvallen niet waerdighlijck gerepa
j' "Orden, en dat het ghefeyde accommodement niet
nn k gemaeckt wordt, foo fai de geen, die

«oen mee in Oorlogh lal zijn, verplight wcfen dier in te

van
en

-ocr page 329-

Tweede Deel·, vari de

ïinsiWcommantniïcntieBetaccommoDctmnt met Por-
tugael : cnOe Dat men tot Munfter nocb Ponutiael oocït
compiil)EnDECf η in Öe iCcactatcn : ten minflen om booi
Ö£t fclüetf öcBomcn eeiï öEwüc^ ban tocpniglje Siami.

«èe éff c Ser vient tecflonDt Dacc na tueöic bECtroc=
hm na|Eun(ìtc.i5n bp bie ban jdollant tDiect eeucflecct
betb£ pknipotentiacifen ban befai ^taec ten fpoebig^
fienmoflötcntoecöEn tocbec bectoafct^ afgebfetDigljt·
j^aec b'anbfi; )^jobinticn/En bpfonbrc Zeeland begccc·
ben / bat
cccft^,fEcour0 nac 25?a(!l foube toctbEn bafï
BEftElt.
befe bplgenbe bagen 't toECcR ban j!©nn=
fiïc/'t bEttCEth en öe ïa|i bec pienipotentfacifEn iet bane
ictDEEfl/ baïlenbe
beel bebat of be lafl om te fïupten foa·
5e lijn
ontuebEjcofpelöEft: ^tem. ?ilfo men betÜont bat
ooth aen ©lanchrijtft morfi toojben gljepiotuceett t;eDt=
Iflthc Satisfaöiej fo blei beel bjfpUtE/aen wie zoude flaen
dat oordeel, en of'c niet zoude moeten weder om komen
aen de PiOvintien.

MoilandtDa^bpRan^ b'EtnfoBfle bie'ttoeccft b?fff:
Zeelandc en Utrecht tEC conttaciE : b'attbeccbjacen feec
inb;ffi'CGnt.({Bn mogte men toel feggen/bat gl)ebuptenbe
en in bcfe jpunfiecfcge HanbEUngen/ be litontngf) ban
^pangiEn ontfing b'allecgtoottle Otenfl en bifenofcliap
ban Γιίη aHetbittecde en onbecfoenliftfie bpanben: toant
onbrc alle ^pangien^ Vyanden toa^ nÌEmant al^ deien
S(aet,bie langec cn fcbEcpec^oiloa fjaö trgm ^pangien
gcboECt/en onbtc olie ïcben ban öefEn ^taet toa^ geen
pbitigEC tegen ^pangiEn al^ Zeelant.^elijch nacfjtan^
befe geöcele ^tOCt / om niet te ver vallen op de Nabuyr-
fchap van 'c magtïg Vranckrijck, gcnecalDCft met^pan=
Bfen (Imbolifeecbc tot©?eDe/fonbec t'iicgeccn be demiere
expulfiondesEfpagnols hors du Pays Bas, bafC op bc
^canfrfje feec Djongen/enöe
't todtlt nae be Hettec bp bc
(SEcactdtf η bECaccojbeECt toa^/ en baec beuc aen ^pan=
Bien gaf ren gi'oot abantage : ^Ifo bebe Zeeland in befm
ttjbEEnfinguliecenen ontoaetbeedijcftenbiEnft (Ijoetoel
tegen (jaec meening en accibEntelijot/niet uptliefbeban
^pangien)
aEnbengcenenttjien^ïlartfp te boojtoel
dabben ïDÜIen met tanben becfcljeucen/ te toetEn aen
èpangien. aaameUjcït bat fp na geen aecommoDement
met #o?tugatI toilben inpPecen/maec toilben p^etpfc.
Idtfi ött fenOen ban be fes duy fent Man na Brafil,om met
beJl^apenen befc&abEban be J©f|ï-3nbifcl)e ilompa·
onie (toaec <n fp/tot 3®EbutoEn/3©eefen en p^eDïcanten
incfup^/ntacijtig toacen gEintECefTeectJ te cepacecen.

^Efe Eeeufege pbec tegen po^ugael namen bte ban
Hoilandt tot öaet boo|becI/ en totlben niet toeftafn 't ge-
nielbe fetoncé/ ten tnace
gEËlant pari paflu toEfïonöE 5et
bertcEcB/enbe be lafi tot flupten aen be ïgeeren ®iIenipo=
tentiatifen.
ïPaEcmeöebcbeucgeopent toaiecbttotben
tffonderlijeken Vrede met ^pangien/tot tenbetfement
ban
't ntcubi^ ggEfloten Ctactaet ban <0uacantie ( (ïrt
Öftlefie^lIcttjcfteljentietotgcnoEgfjfamc fepacatie ban
alle oube 39jienbtfcl)ap en tSlüancen met S^janchctjclt.

igoe en tn boat manieten na bele ttacquetten be faecRe
notD tee nebecgefïelt cn gecefolbeect/ upt
't bolgen=
be te fjen. ©en
7 .ïingiifltj fijnbe bp be i^cecen iSptcao?:
binaci^ enbe(@;Otnaci^(0EbEputeecùen ban toeggen be
^jobintieban Zeeiantin{)aet:ii|a.lËo. J^ecgabcclngge
Bcmobeert eenigc Confjöecatfen obec be aefolutien/ ben
18. jÉep lEfileben genomen op Domeftique f^ointen/
na baojgaenüe belibecatie goEt gebonben en becfiaen/ te
pEcfifletenbp
beboo;noembei3efolutie;in befcnbecfìan·
be nocfitan^ bat in't eecf!e poinct caftenbe be te bebtngcn
abfolute Souverainiceyt fo in 't Geeftelyck ol^ Wereldc-
lijck boo? be tDOO?ben/en andere Plaetfen van gelycke na-
tuere, fouben ïDojben btcfïaen foobanige plaetfen al^ in
't
?. ?llctic. ban be 7 3. ?ïcticulEn binnen nannflec geabs
iullCECt fiaen BÖECiPJElTeErt/en bat op be extentie van de
Limiten in ©lacnbecen / bp be teecen ®letiipotentiaci=
fen ban befen ^taet beboicen foubentxiojben aengebient
ombebooifï.r)ctrntic teobtinecen ; €n toat aengingj)
bebo
|bEceCon(1becatienbpbeop-gemeIbe Ifeeten <!S]c=
tcaojbinari^ en <@;binari^ (^ebcputeetben ban Zeeland
HemobeEït/bat baec op foube ceguacb genomen tooiben/
fo toanneec
br B;ebe tulTc&en ^pangien en befen ^taet
foube pjn ball geflelt/raio^bat becbolgflen^ nabec foube
toojbengebefinicettenoacRbafigefielteen reël eneffe-
öiffecours voor enten behoeve van de Weft-Indifche
Compagnie.

39ftt 10. ?lHBufi{|. ^ïfo De ©omrfliirqtte poInttiH
anbere falitn cabenOe öe ©jrbfljanbclingb tot ® ηηπ!?
1)P be Öcfolutien ban bsn 18 jlSap /+Suip bepDc ff
ben En ben
7. befe^ afgeDaen cn bad grtielt toactn-in ω
na boüajaenbebEiibecQtiegoEt gebonben/ bat beétw.»
©lenipotentiatifEn En €]i;icao?liinaci^ ^imbafTatiZ
ban toegen befen ^taet ten fpoebigljllen naec |βη»η '
foUbEn bettteclJEn met
volkomen en abiolutekfton ',
€cactaet ban ©jtbe in Confojmité ban be booinotmn
iiïefoïutieflnalijEfi te flupten/ gljeljjeft mebe hjtrttij»
(ïacn/batbefelbeöefoIutienniEtfoubEn ujojben betani
bect/ai^ met eenparig bewys van alle de Provintien.fnti,

toect bien boIgfjEn^ ten beljoebe ban be
Compagniemitfbien toe-flcfiaen odcItbaflae|ielt/«a

fecours in geld, in Volck, en in ordre ,■ in geltj tiitt a[|t(H
tee fomme ban drie hondert duyrenc gulden boo; Do,
eetflen/ maec
OOCB drie hondert duyfent gulden tJOOJto
ttoee ben tecmijn/ bolgen^ boojgaenbe aefolutien /mfc
baec-en boben iiocB fo beel upt be cefiecenöe negen hon-
dert duyient gulden fcan be betoufie vyfthien hoadtit
duyfent gulden, al^ ben bienfì ban be opgemelticiioiiii
pagnie foube bebonben toojben te betepftïjcn / §;«
toicct bafi gefielt bat met Communicotie en atibi Um
fijn HoogljEpbt fes duyfent Man uptbe Militie banöfii
0>teet befec Eanben / en tee ;6olbie ban ben fclbetitoi
ben tijt ban een Süaec fouben toojben gBenometi/ «n te
ban boen af niet Communicatie enbe abbij^at^ boottn
booi b'^ÉEtEn Huygens en anbere flace ©0. J®qj. bi®
gaenbe Commiftarifen 'tbooif?. ©olth foube Uiojtidi
beecbioB gemaecRt/om fo ijaeft bOEnlijcft toa^/ na Soiit
liltetoecbcnaöefonbEn/ beojt^ batbe befoigm^opiie
fubfliïcntie/üjbiebanbe bicectie / enbe tebje^ ban in
meet genocmbe Compagnie fouben toojbtn ebfbojiKtt
öoo? bOpaemelte teeten Ijaet; ©oog HSog Comtnifl·
cifcn / bie baec toemitfbien toecben aen-jaeraa(nt)tiii(i
becfoech enbE bEgeectc ban baec inne te continurteti/iot
bat be ff Ibe befoignc^ ten goebEU en bjucfttbacigEti cpn·
De fouben jijngcbjagt. Φω i^.^Sugufìmmtietm'
ftntiebaniijn tioogheyc gfjecefumeECt be ConcEpteS!;
folutie ban ben
10. befec caRenbe Oe fafitn ban öe Bjöif·
©nnbeling binnen jllSun|iec aengeflclbt en be ï0f|i Sit
biffile Compagnie cefpeetibe/ oocfi baec op gEBoojDtDii
felf^ Boogt)-totjéabbiJ^ en Conflbecatien / öfDbfniiiKt
©0. JBog. be boojfj. ConcepteKefolutie gea?re|lttctin
bali gfdflt/gelgEb fjate i^o. JEo. be fclbc ajCEliecnifn
bafï fielben miDf bien/en toiect onbecnu'nbect ben bui?'
gang ban be boojf;. öefolutie goet gcbonöen en
bftHain
bat gEfcöJEben foube too?öcn aen be®?obintie bnn Vriü-
land om öaec mette boo?f3· Conclulie boo? foobfflit
boo^fS.faetlt ban öe boojfs. J0e|i-ginbifcl)e Compagnie
fjaec concECUEcenbe/te toillen confo?mecen/ booji^ uiiitt
bcjgeec HauboysbEcfogt/öaEclgo.Jöoo goffe trifiiiiig
cn intentie in be fElbe faheban öeil|>e(i-gnbifEÖcCüin'
piignie met fijne patticuliECebEbboiccn en goiDe
6(P'
cicn bp be ieecen fijne i^jincipaltn te toillen fEContowi
tottoeltliEnEpnbeöpbecficn toifcbt met SSjiebcnbaB
Ccebemie ban Baec ©oog .^og : cube fijne iooBÖ#'
melte ïloogDEpt cefpeetibe.

3&an öEbbcn bc i^cecEn (©BebEputfetbcn ban
bintie ban
Uytrecht bEcltlacct tot Bet nemen ban foof®·
nige Conclufie ongelafl te jgn / en baec inne nietiefie»'
nen confencccen / tnbe bat in allen gcballe met ^Ρ^"·
gien geen Ccactaet ban i^jebcbeBooibe te toojl^naö^
floten / baninConfojmitéban be Ccnctateu met De
Kcooneban ©jancRcBrfi gemaccftt/en bicn botocn^mf'
be bp gtpangien aen be ticoone ban ©jancfttp OÖtlf

ten de Conqueflen, daer van de felve Kroonetentijde
van het fluyten dei Vredens TraiSaten tuflchen Vranck-
rijck cn Spangien in poiTeiSe foude zijn,cn bat artgfUf
£jp be Plenipotentiacifen ban befen ^taet fouöe toi»öfn
Beteecftent/ foube toefen fonbec effect ban reè! Traöijt,
tot bat ©lancftctjEft cn befen i&taet op cencn tijöt öDn»
mentlöclt tnet ^pangien ge floten fouben ÖfB&fW /
catificaticntefpectibcbaecopfijnBeboIgDt/ en Baaw^
neffen^ Bet Ccartaet ban ïigue (©uatantie tufTcOf
lttcoone©?anchcijcfe cnbe befen ^tact gDemaEclitboiS
Bet boo?f5.fluptcn aen öe ©lenipotentiacifen bani^P»''
gientoecbegeinflnueect. ,

fêfcc te öooi meecmaei^ bicmelc/Bof liat be ito Jg


-ocr page 330-

Nederlandfche Vrede -Handelingh. 329

lïifBc iranfcije ïim&alfiitifucServient in fijne foo afte.
f/LhtncflliS aijföjncfite Jïiacmocicn enbe Difeoncfcn
ct>
iKieDfctcfCen ©lenipotentlarifcn fece te nae fpjacft.
®%antoUanötbeüinDenöcfulch^ te jtjn fonbcc
^noffanöamcnti)clibcnaenöei|eecen ban
Mathenes

tnDE οαπ Heemftede geflcben De naboIgenDe ?tcte.

»

De Staten van Holland ten Weft- Vrieflandt heb-
bende van cyd tot tydcgefien en befpeurt de goe-
de y verige en getrouwe Officien en devoiren,die
de Heereo van
Idathenejfe en van Hetmfiede. Plenipo-
tentiarifc" ^an hare Gioot Mog. op de Generale Vrede-
Handeling tot Munfter hebben aenghewendt, tot uyt-
ïoeringe van hare op-gheleyde Confimiffie, ende ten
meeftendienfte van den Lande, midfgaders gehoort de
Moporten ende luftificatien by de felve gedaen tegen het
eenedeHeerGraefvanSimiwf Ambafladeur van den
Koning van Vranckryck, by publijckeende naderhand
eedfuckte remonftrantien tot lafte van de felve gefocht
heeft t'allegeren ende in te brengen, hebben nae rype de-
liberatieverftaeo enverklaert, gelyckbaer Groot Mog.
verftaen en verklaren by defen dat de voornoemde Hee-
ji^fvanMafkenefendevmHeemfiedetei&raen ende by-
fonder
hmi^sgoeiielengetrowweMinifiers van den.Staet,
iudeoockvin de Provintie van Holiandc ende Weft-
Vticfljndt hebbcn^jliCoraporteert, fonder in het min-
fteyetwes ghepleeght te hebben daer over de zelve met
reden kondïn of behoorden gereprocheert te werden,
mset dat de zelve veel eer haer in ailss hebben ghequeten
tot meeften dienfte van den Lande ende fonderiingh
Contentement van hare Groot Mog. daer over haer
GioatMog: de felve fyn bedanckende, verftaende en-
de begeerende dat de voornoemde Heeren oock voort-
aen (uilen Conti nueren ^ ende het voorgenomen werck
tengewenfteneyndefoeckente dirigeren, gelijck haer
Ho. Mog. de felve gantfchelycküjn toe vertrouwende,
endéliaerinderzehergoetbeleyt, vroomheydt, ende
affedie ren dienfte van haer. Vaderlandt volkomentlyck
geruft ende verfeeckert houden , belovende haer Groot
Mog.devoorfe. Heeren hare Plcn,|poteptiarifen teghen
alle ende een yegelyck in haren goeden Naem ende rep»·
tefullenmainteneren, endede ielve alomme als
getrouwe Minifters en goede Patriotten te doen en laten
lecognofceren tol hare meefte feeckerhey dc ende geruft-
heyt.

Gedaen in den Hage, onder onfen grooten Zegel hier
aeagehangenopden ly. Auguftij 11Ì47. Ende was gepa-
rapheert 1.
Cats, op de Piyque ftond. Ter Ordonnan-
tie van de Staten, ende was onderteeckent H^rifri
van
itamont,
fijnde bcfegelt met een groot Zegel in rooden
Waffche, in een dubbelden Frangijnen ftaert,onder uyt-
btngende.

D€ i^eecen ^enipotentiacifen namen ben 13·
«ufluflijaffcöcpt/ enbe tot IBunfiec Bomenbe
bonben be ;&paenfc[)e boat becBout in be ]^anbe<
1Π8.
Penerandaö|)cb?upc&tebe^paï©atccen: bidbt
itt) op een i^up^ ttuee npcen bupteu be ^tabc. ^e oo;>
Qtchc ban befebechoclingebin^; om bat b'3{ei't^-i|ec>
toflOin^cbcrlanbeeniaeabantaaie gabbe bctftcegöcn
OPMfcanfcÖe;jptoi(lenoocftbat bc
Guarantie, met
Oen |ccc Scrvient gefloten/ ip 't lefle Wcticul contineec=
f ten Ciaufule/bie be gegeeie «©nacantie in tpt en toijle
iwot omfiooten ; en bat Igollanbc be boo?naemfle
Wntie t'eenemacl be ©?cbe begeecbe. ban be J^eecen
ficnipotcmiacifen ban befen ^taet bolggen^ nieutoe
inptwtie / in be opgemclbe cefolutien ban ben 7.
10. i a.
« bccmclbet / eenige nienboe bingen fepben te fuls
f. (iellen ; foo toonben be ^paenfcge gaec

If hK D van den Koning ontfangen te

MDöen Ratificatie ende approbatie van 'tgeadiufteerde>
" verwagt te hebben defgelycks van defen Staet : bereyd
njnde aendePranfchete laten alles wat voor defen
tot
•-evorderingder Vrede was toe-geftaen.

mS becgaeïbe gaec be <©iaef ban ©ennecanbe
""^«-Steden te gebben ggefloten enbe ggetepc=
««ntöet^cactaet ban Commedie i baec ban al booj

befen tua^ bp be heeren f^lenipotentiacifen ggèfcgieben
enbe berfoggtggetorrfl gaec t?oogÖ JEogijeaOe tnten=
tie : ji^accbcc blijchenQe upc gec bolggcttbc b<cgael·

©e ©uptfcge llanje-ftttebcn enbe fprcialuch Lu-
beck> Ì3remen, Hamborti
,boo?bccnirubf (ïcactaienacn
beftn^tactgealliccrt/ gebben tot becfcgepben toben
(aten acngouben om ooch in be met ^pangicn te marc^
ftenbjcbrtemooöcnmfrbcngeinclubeect. ©aec in bp
bie ban ©oHanbt / get 5P tipt jaioufie bec Commcttien/
ofombatmcnnictbontie toeren biat bacc onbec gge^
meent b3iect (gclgch boo? befen oocft om bie ceben gare
1^0. Jlföog. lang gebbrn g^ebifficulteect in b'inclufle ban
be felbe ^rrbcn in be b;ebe tuffcgen ;s>b]ecben en ü^rne*
maccft ?llnno i(i4y.glJcniaBcht) fieeb^toa^ggebifficul»
teect geineefl. ?&efc bifficnltept toiecbt te gcootec/ tnan.
neec baec nae
door my ban hieggen be fetbe tuecbt becs
focgt bat ooeb be felbe ^teben iti be te met ^pangien te
maeeltene i^cactatcn moggten toecben
geccixquecrt en
gcë^alifeertmet bic ban Defen ^taet in get fiucR bec
Commeccien in ^pangicn en .^paenfcge llgciten/ enbe
be befujacenllfen enbe bjpBebcn cefpeetibe ban bien.
3@antget niet ban noobcn fcgeen/ foo tuannecc pet^ toc
boo;beeI enbeabantage ban be ^ngefetenen enbe ttafl^
qiiecenbe ban brfen ^taet bjiecb bcbongcn enbe geobti:>
neert/ bat fulcc tecflont oocB aen anbcce / bupten bffcn
^taet/foube toecben bcelacgtigg gcmaecftt.ï©acc tegen
lek te Rennen gaf bat De ^paenfcge bupten alle ttogffel
inclinatiefoubcngcbben om niet alleen focbanigge
coa:-
quatie.
maec oocfi meec aen bc ggemclbe ü^anse flcben/
ai^ aen bie ban befrn^ètact te gunnen / om ceben bie
menlicgtelgchfton&ebencRruj toatit niet tepiefumcs
ccntua^ bat be^paenfegc befen ^tact / atcecbe al te
gcoot/ in gaec oogficn fljnbe/iiocg gcootec foubcn
tttaec^
Ben/ beuc inegalicept in 't fluch bcc Commeccicn : <iSn
bat baccom gate ©oog iBog : moeflen bjccfcn/|nbicn fp
bcfe
coasquatie niet loc fionbcn enbe becfojggben/ bat be
felbe fêanfe fttebenbpbei&paenfcjhe
apart foubcn obtf»
necen gcootec abantagebobcnbe !i|nggefetene banbe»
feng>taet. 9ïl^fljnbeconftbecabelibatbc felbe ^tcben/
tnfonbecgept
Lubcck, Danfick, enbe anbece aenb'(©of{

^ Collen in f^^ct toacen/cnbXnflgc^^^
te boen gabbcn / ooch fbiaccbcc gemeenrly cB bemanbt /
enbe betnapeiit / eguippcecben / baecom 3p met bic bati
befen ^caet geen maccBt Bonncnbe goubcn / in alle ma»
nieten metiteccben
gecoacqueert, foo niet gepr®fercert,
te toecben/ fulcB^ naecbec bp gace.Hoogg H^og. in beli::
becatie ggeicpbt cube becnomen jgnbe bat befe faBe booi
beHeecenl^aujefcge ^ifggefanbten
Gloxin,Koch,eiiOe
Meurer tot JBunfïec tuiecbt gcD?eben/i^ ggenonien befe
nabolgenbeïïcfolutie.

Is ter Vergaderinghe andermael Voort ghebraght een
Brief van de Heer van
Meynderfivyck ^ een van haere
Hoogh Mogende
acht Plenipotentiarifen tot Munftef
gefchrevcn,
aldaer den ttuee en fwiftiighiÏefti ende dea
fes-en-tn>tntighflen]\ixsï) laeftleden , alhier ontfangen^
houdende onder anderen in cffeft, dat de Heer de
Brun
by hem isgekomen, feggendedat de Spaenfche Pleni-
potentiarifen worden aen - ghefocht van weghen de
Hanze-Steden , omme met de lelvc te maecken et-a
Traftaet van Commercie, in gelijckheydt ende op den
VoetberaemdtindegheadjufteerdeArticulen van Vre-
de tuQchen haer Hoogh Moghende, ende den Koningb
van Spangien, verfoeckende hy Heer
hrun te verftaen
de intentie van haer Hoogh Moghende van meeninghe
waren, of hadden ghereiolveerdt da Hanze-Steden in
het te maecken Tradaet van Vrede met Spangien te be-
grypen ; Daer nae fy Heeren Spaenfche Plenipoten-
tiarifen haer wilden richten ; Oock is hier nelFens
ghelefen feecker Memoriael aen haer Hoogh Mog :
gheprefenteert by de Heer
Leo van Aitzema , Refi-
dent
der op-gemelde Hanze-Steden, by haer Hoogh
Moghende, daer by hy verfoeckt om inclufie der Han,
ze-Steden, ende fpecialijck van die van
Luieck, Bre*
men
ende Hambargh, in het tot Munfter te maecken
Tradaet, en datdelngheiecenen van dien met dié van
defen Staet mc^hen werden
gecoacjueert in het ftuck
dér Commerclen in Spangien j waer op gedelibérecrC
^e ί zijnde 1


-ocr page 331-

330· Tweede Deel, van de

zijnde t Is goet gevonden ende verftaen, dat de voor-
noemde famentlijcke Hanze-Sceden fulleh werden ge-
compi^hendeert in hetTraélaet van Vrede, datmflchen
den
Coningh van Spangien ende defen Staet tot Munller
fai worden geflooien, ende dienvo'gcasgecoafueert in 't
ftuck der Commercicn in Spangien 9 roet ende neffens
d'ingefetenen defer Landen, mits dat de voornoemde
Hanze-Steden , noch der/elver Ingeiècenen in Span-
gien , ofte de Rijcken van dien, niet en fullen vermo-
gen te gebruycken', gauderen ofte veifoecken eenige
voordeelen ofte prerogaci ven, boven de Ingefetenen de-
fer Landen.

Spt Itcacbt ban brfe ^folutie eemaent get feQien-
de^cciculuaii liet B;eOen^-€cactaet tuffctjen ^pam
gien enbe te J&etemigòùe gffobimiea Oea^o.^mueu
tp 164.8. ai^oocttb'inclüfteinfjet
7i.?llct<culin t fdbe
(Cractaet.

Hei TraBaet van Commercie tu/fchen de
Spaenfche ende de Hanzefihe tot tjiiun-
fiergemaeckt, luyt als volghi.

N' Otum fit omnibus ,quod > cum ex parte nobllium
Civitatum Hanfeaticarum per Deputatos cxpref-
fos Regis Hifpaniarum,ad pacis,generalis con ven-
tus, piena cum poteftate Legatis Monafterij Weftphalo-
rumdegentibuB, multotiesreprefentatumfuerit, earun-
dem Civitatum Commercia, per Majcftatis Catboiicw
Regna, ditionesSc Status, qusealiasnon fine mutuo u-
trinque frudiu dc emolamento, florueranc, ab altquot an-
nis injuria vel infelicitate temporum, 6c belli calamitati-
bus, cum maximotam Hifpanicorum quam Hanfeatico-

1,1 ,

l'·
'il.

lum Civitatum remed'ta quamprimum 8c feriò adhifaeri
inftanter urgebant, idem quoquetotius Imperii nomine
comitiorum Generalium, tarn Monafterii quam Ofna
brugsccongregatorum Ablegati, peneseofdem Hifpania:
Regls Plenipotentiarios voce Be fcripto efflagitabant,
quibusauditis & Confideratis,cum primarius eorumPIe-
nipotenciarium , Hifpanicorum Legatus,
CtmesÀPene··
randazà
Regiam Majeilatem Catholicam refcripfiOret,&
esemplarla prsediólotumgravaminum, nee non earun-
detn Civitatum Hanfeaticarum literas, circa Commer·
cioruminftaurationemtranfmififfec, obtentis benignis
ac Favorabilibus refponfis, quibus bcnavolam fuam in
Hanfeaticas Civitatcs,carumque poftulata propenfionem
Regia MajeftatasCatholicaabundè& luculenter conte-
/lacur, nee
noa potefiatem facit prxdiótis fuis Plenipo-
tentiariis, in hacCommerciorum reftauratione, grava-
minumcceàtioneagcndi, &modis omnibus antiquam
amicitiam, navigationem & mercimoniorum exporta-
tionem, venditionem, empiionem, inter Hifpanicas '&
Hanfeaticas Provincias, urbes & populos facüitandi ac
ftabiliendi, inita iterum cum infra fcriptis Deputatis &
Ablegatls Civitatum Hanfeaticarum, fuper hoe negotio
amicabili 8e fpecifià conferentià, ac Confultatione, inter
utrofque Provifionaliter, βε fubfutura fuse Majeftatis Ca-
tholicsB, Hanfeaticorumque MagiAratuumapprobatio-
ne, 8c ratihabitione convenmm ett.

Qi^od antiqua Civitatum Hanfeaticarum in Regois &
ProvinciisHifpanicisacquifita Privilegia 8e immunita-
tes, iróprimisetiamTraétatus Anni lioy. cumannezìs
fcriptis , Privilegia , eorumque extenfionem Regiam
continentibus Quorum tenor fub manu utriusque partis
Legatorum ad Calcem prscfentis conventionis inferen-
dus vim authemici habébitj hoc ipfo conceiTa,confirma-
ta, ex iiitegroque renovata, ad annuiEm ac bonà fide, u-
trinque 8c deinceps obfervabuntur, iis exceptis, quibus
per mbfequenteeArticulosquippiam derogatur,Iroprlmis
verò] ut ceflànte inter Regiam Majeftatem Sc Provincias
Uniti Belgiì hoftilitate, uve per Treugam, fivè per pacis
compofitionem idfiat, eaomnia, quasadverfustudas
Provincias, eorumque incolas £e fubdicos inpra^ato

Traiìatu Anni iCoj. cauta erant, pariter ceffent, ac fiik
ti fiot, durante pace & Treuga :

Et fi quid amplius in i!lum eventum dlfiarum Provin,
ciarum Uniti Beigli fubditis,ration6 mercimoniieamm'
que rerum, qua: ad ejufdem mercimonii fecuritatemic
libertaccm p«tinent, conceffum fit,quai» olim Hanfe»,
ticis competierit, vel datum fit, id orane
8c vihujusTu'
(%atus HanfeaticiscoDCeiTum intelligaturicumprefenj^
praecipuas ifiarum Provinciarum Civitates,
featicas focietatis membra
eOe conftet : Belli vero [ειβρο.

re ea, quse in fequentibushujuscottventiotiisÀnkuiì

difpofita, obfervabuntur. '

IL «

Novi certificationum modi ab aliquot aùnSs contn
vei extra prscferipcum Tradtatus Anni
i6oj, ihtrodu^
tollantur, ftabiturqueiisfolisinquireódiec cettificiadi
rationibus quas prxcedentibus Ttad:atibus expritnuQtur,
ad priftinum ilatum omnia reftitucndo, adeò, ut Mlp.
ftri navium unam duntaxat eertificationem, cuoi fpeciS;
camerciumad veélarum defignatione, juxla formului
ditìi Trafitatus Anni
1607.de fingulis navibue exhibae
Tcneantur, quò magis &fecurius inter futeCatholia
Majeftatis populos amicitis Se commerciorum juts coi·
lefcant. CeiTante autem cum Belgio unito hoftilitate ni
hil amplius certificandum, quam quod mercimonii id
nullos eorumpertineant, qui vel Hanfeatici non fiot,
vel iifdem cum Hanfeaticis Privilegiis 8cjuribus in Re·
gix Majeftatis regnis ac ditionibus non gaudeant.

in.

Donec veròRegiae Majeftati cum Ordinibus & Pro.
vinciis Uniti Beigli vel aliis qutbufcunque inlmicis io-
tercedit hoftilitas fruantur Hanfeatici Neuttalitate,qiit
ipfisàfuà Majeftatis boftibus non negaiur: Ide^quèfg·
perioribus omnibus Hanfeatic® focietati conceiEs, fi!·
vis, libera fit eidtmomci tempore cum Belgis Unitlf)
aliifque quibufcunque Regix Majeftatis hoftibus Con·
mercandi, eorumque terras adeundi & relinqueidi,iliti·
ces terrà mariqueinferendi& exportandi facultar.Ei·
cepds iis, qua bellico ufui
coDveniemes,exdititiik
Hijpanidf
provererint.

^ainrejneullusfubfequxturdolus, eaqu^e AiMf.
dlöi Traitatus anni
1607. de mercibus in diüas Uolii
Beigli Provincias non tranfuehendis, dequè obligtiio·
nibus de fuper exped iendis ftatuta funt, quoad omniilo·
ca hoftilia, circa modò didlas merces, deinceps obfei»·
buntur.

IV.

Omnem ubique Hanfeaticse Civitates bencvolentii
teftificationcm Regi Catholicojcjufquefubditlstc
fiiti-
bus exhibebunc, ée prastereatam navium quamonni»
nautica fuppelleélilis inftruendarumque navium appan·
tus, pro cujufque loci confuetudlne, liberum, juftumque
fu» Majeftatis CathoUcas Miniftrisapudiptaserìt Cora·
mercÌU0i,unàcum monibusaliiscommoditatibusiquu
cuipiam alteri Principi & ftatui Neutrali, acamicoquo·
vis tempore Se loco funtconcefliiiae.

Quas ante diöas paftionum legcs , Legati Hifpini·
ci, ex unà parte, 8£ Deputati Hanfeatici ex iUìi n»:
nuum fubfcriptionibus Se figillis muniverunt
, aique
pro raajofi robare Regise Catholica Majeftalii &

Ipeftive Aiorum fuperiorumratihabitionesdefuperio-
tra qu^uor menfes, bine inde
procurare & extnaere
receperunt.

Aflum Monaflerii ;^Septemb. AnnoChrlfti

El Cendt de TenneranJa Vraf lofiph: Jreff''^^^'.
tmBrtm David Gloxiìim J>: & SgndiLttkii· G»»"'
Coth D. Senat : «φ : é(emlohamis Chf tfie^ti WW*

Het TroÌiaet van Commerck tuffchen à
Spaenjche ende de Hmzefche tot
gemaecktthp als volghi, γ

E En yder fykennelijckdat, iHao vandezydcdt'^

deleHanze-StedeaidoorexpfefléGedepuKerj»


-ocr page 332-

Nederlandtfche Vrede - handelingìl. 3 3 i

r

aende Àmbaffadeurs des Konings van Spanglen^teMun-
fter
reCdcrsndejtnec volle machc tot de Vergadering van
d'aleemeene Vrede,dickwils vertoont is dat de koopban-
del eti Scheepvaerc der geleyde Steden in de Koningh-
jiicken j heerfchappyen en Staten van fijn Catholijcke
MijeilcYt
f die cértijts met onderlinge vruchten ghewin
'^eer-zyden ghebloeydt hebben, federt eenigc Jaren
Joor dé fmaed of ramp der tyden, en door d'ellenden van
d'Oorlogh, met
foo groote fchade der foo wel Spaenfche
jls Hanze-fteédfche vólckén, verviallen, en deTrae-
taten,opde feive Koophandel ghemaeckt, verdwèeiièh
jijn, met aenwyfiogh van veel lafteii eh fwarigheden, tot
dewelcke zy> in de riaem der voor genoêinde Stedéii)in·
ftanteli ck urgeerden en drongen om fpoedighlijck éndè
ernftig yck remedien hier toe aen te wenden,gelijck ook
dcfgelycks.inde naem van 't geheele Rijck, d'Afgeftnteri
deralgeraeene Vergaderingheo, foo té Ofénbrughalste
WuDtter vergadert,ernftclijck by ttjondeén gefchriftaen
deftlveVoImachtighdeh desKonin^svin Spanjèn heb-
ben
verfoght; alle 't welck gehodrt eri overwogen zijnde,
lbo heeft d'eerfte ende de voornaemfte Ambafladeur def
Spaenfche Volmachtigden, Λ Gràefvm Pentrànde ; dit
scn fijn CatholijckeMajefteyt over-gefchreved,en d'acn-
ffyfingen
àet voor-gefeyde fwarigheden, niet de Bridven
(ierfelveHanze Steden; wegebsde oprechtingh van de
Koophandel, ghefondtn, en vriendelijcke eh gunftighe
iiiiwoorden daerop gekreghen, door de welcke fijn Ca-
iholyckeKoningh ijckeMajefteytfijh goede en giinfti-
gegenegcnthf-yt tot de Hanze-lieden, en tot hun verfoek
overvlocdighltjckenklaerlijckbetuyght, ende aen fijn
voor genoemde Plenipotentiarifen of Volmachtighden
migbtgeefc om jan defe rellauratiecn weer-oprechtingh
node Koophandel, en van deophoudingh enkeeringh
der fwarigheden te handelen, en door alle middelen, de
oude vriendfchap, Scheepvaert en uytvoeriDgb,verkoo-
pingh en
koopingh der Goederen en Waren tuflchen de
landfchappen, Steden en Voicken derSpangiaerden en
der
Hin'ie-ftcden lichter te maken, en ftant te doen gry-
pen,en weer met de onder-gefchreven Ghedeputeerden
cn Àmbaffadeurs der ghefeyde Hanze-fteden over defc
fjeck
een vriendelijcke en aenfienelijcke conferentie en
confultaüe aen-gevangen zijnde, foo is by provifie, en
opdeepprobatieen ratificatie van fijn Catholijcke Ma-
jclieyt, en van de Hanzc-fteedfche Overigheden, tuf-
fcheu beyden verdragen,

DatdeoudePrcvilegien en vryheden der Hanzefte-
don, in de Koninghrijcken en Landfchappen van Span-
gten verkregen, gelijck oock de Privilegien van het laer
j6o7 metdefchiiftendaertoebehoorcnde, endeKo-
nmcklijcke extenfie en uyc-breyding vervatende, {wek-
kers Inhoudt, die onder de hand der Gefanten van weer-
zoden onder aen dit tegenwoordigh TraÖaet geinfcreerc
en ingivoegt fai worden, suthentique kraght fai hebben)
hierdoor geconcedeert, beveiligt ende opregtelijck ver-
nieut, ghetrouwelijck en oprechtelyck van weer-zyden
fullen worden geobfer veert en onderhouden, uytghefon-
dert de genen, die door de volgende Artijckelen eenigh-
uns afgefchift en vermindert worden i en voornamelyck
dit, dat doot 't ophouden van dc vyandfchap tuflchen fija
Koninglycke Majeftf yt en de Vereenigde Nederlanden,
tiy door Trevesjofdoor verdrag van Vrede,al het geen,
c welck tegen de gdfeydc Nederlanden,en tegen hün In-
woonders en Onderfaten in het voor-verhaeldt Traöaet
«n tlaer i<Ìo7,ghbmaeclft was, oock fai op-hoUden,
wde te niet ghedaen gorden gheduercnde de Vrede eó

^^ Hanie^ fteden toe-geftaen ial iijn,
cytaewyitnen bevindt dat de voornaemfte Sicuca uc-
hL, "ηΤ^ΡΡ®·» oock Lèdea van de Societeyc der
Maer in tijdt van Oorlogh fullen de
^"gen, die mdc volgende Artijckelen ven dit verdragh
e«teit zijn, geobforveert en onderhouden worden.

i,infonder-
Steden de-

I i.

Hetnfeüghebrüyckvancèrtificatien en bewjrs-brie-
ven, fedeit eenighe laren tegen of bUyten d'lnhoudt deè
TraÖaeis van 't Jaer ι (ÌÒ7. in gevoert, fai wegh ghedaen
en afgefchaft worden, zonder eenigh ander onderfoeck
daer in te doen, dan met foodanighe redenen, die in de
voorgaende Traélaten uytgedruckt worden, met alles te
reflituerenentebrenghentotdevoorgaende Staét : jaè
foodanigh, dat de Scbippérsnietghehoudenfullenzyn
tneer dah een CÈriificatièi met een gefpccificeerde vragt-
briefdèt Waren, hier dë füriti van 't ghefeyde Traöaw
van
':]ier ι6ογ. van yedér Schip te vetroohen, op dat dé
Rechten van de Koophflri^él meer krachten feeckefheyc
onder dé volckeh van fijh Catbolycke Majeftevt foudeii

reenigbdt Neder-
iwyfenjcii

ner toe-behooreh, die niet van de Hanze-Steden zyn i
of in de Koninghrycken énde LSÖdfen van zyn Koning-
lijcke Majefleyt geën gélycké Fìechteh ende Frivilegieli
als de Hahfe- fteden hebben.

1 I I.V .

Soo langh als fijn Kòhìngjyckè Majèfteyt met de Staï
ten der Vereenighde Nedeflaridêfii, óf met eenige andere
Vyanden, wie
zy oóck fijh, vyaridtfchap heeft, foo ful-
len dcinwoonders der Hanzè-Stéden de Neutraliteyt
genieten, die zyn Majefiëyt oock niet aen fijn Vyanden
icifeygherdt, en dieshalven heeft hy al dit voor-verhaelde
aen de Hanze-Steden toegeflaén , behoudens dat het
aen den felven vry ftaet in allè tydeh met dc Vereenighde
Nederlanders, ende met andér'é vyanden van fijn Catho-
lyeke Majeileyt, fy zijn foodanigh als fy fyn,te handelen,
hun Landen aen te doen, daer af te fcheyden, en hun wa-
ren ter Zee en te Landt in tc brenghen en uyt te voeren,
uytgefondertdegenen,die tot 'tgcbruyck van d'oorlogh
diendig, uyt de
Spaenfi üeerfchafpy gekomen (uilen fijn.
£n op dat in defe liieck geen bedrogh gepleeght Tirade

D^ciCcattMt/ fioetoclfoo b
nelfjchgljemaecBt/ többbe
eopb

worden,fo zyn de dingen,die in't elfde Artyckel desTfa-
dtaeis van't laer feftienhondertfeven van fuicke waren
in de gefeyjle Vereenighde Nederlanden niet te voeren^
en van de obligatien, daer boven f ejcpedieren, vaft ghe-
ftelt, de welcke voortaen in alle vyandlycke plaetftn vaà
de voor verheelde Waren onderhouden fullen worden.

IV.

De Hanfc-fteden fullen alle ghetuyghehis van goedé
gunft aen de Catholycke Koning, en aen fijn onderfateti
en Staten betoonen,en fijn Majefteyt fai oock,naer 't ge-
bruyck van yder plaets, vryc en gerechtighe Commercie
en Koop-handel met hen hebben, foo van Schepen, als
van alle gereedfchap, dien ffigotn Schepen toe te ruften,
met alle andere Commoditeyten,dieiméh aen éentgh an-
der Neutrale Vorft en Staet, ja oock aén een vricndt ia
alle tyden en plaetfen toeftaen fou.

Welcke voorwaerden vsn verdragh d' AmbaÖadeurS
van Spangien aen d'eeri zyde, j èn de Gedeputeerden der
Hanfe-iïeden van d'andcre fijde met d'onderfchryvingh
van hun hand,en met hun Segels hebben bekrachtigt, eo
tot racer beveftigingh aenghenornén de ratificatie van de
Catholycke Koninck'yckë Majefteyt, eh van faun Mee-
fters refpeaivcfycli binnen vier maenden te levéren.

Ghedaen te Munfter, den eerfieri Oiide, en den eifde^
Septerober,i*:«i»wi-j^7.in 't laér Cfirlfti 1^47. ËlCondé
dePenHeranda, iray Jofepht Arch. CbaniBraf, Bron David
Gloximtu Ο.φ Synd/Lubee. GtthardCoch D.SeniitReif,
Brem hhames Chri^ophoriis Meurer D.é' Syitd. HamL

ibeiÖcRenDcfoIfiti?

-------------- _ „ ^pamfcSe qualiiclï

. jfecbcett: flfmjebpDe^&paenfc&e in SPIaen^
6ctmfrotecfiaRbt el^ itiOe S^ceti 164.8. mbe te^i
Hete aait
becfc^efibeit ;6c6epen ban Hambojob entui
anOetcgDenoomen ; cónttartegetfelDe €cattaec : feii
iiat in gttlaetfh bon get Siart
duyfent fes honderr negen
en-veertigh,
foobali toefen De^tabt]g)amlba;(tj[)al^

twm toeg&en 6e fementmeSanje-^ftteben icb ben aöf'
fonben gctoeeft na ^ffelaen bm tlects- i^attog
ptdDtt^enaenbeh ban ^cnnccanbe/ ont óbrc
Die
non-obfervamie ban ftet frfbe iCtactart te Wagni/fc

ràeec otfo fp i)e bart be BËcecnisbc|>;öbiti((rri/
ö e 4 btc

onder dé volckeh van fijh Catbolycke
krygen ^ tòàér als d'Öoflóg tnét dé Vereeiiigbdt
landen ophoud, foö hebben
zy niet anders te oev .
te Certificëren dah dat dis Waren aen niemandt der gce-


-ocr page 333-

3 3 Tweede Deel, Λ^απ de

bit bp iiafc partiruïiec €cdctoit oftc èrtimi bari Coni»
■ raeccie(fcftot)foiitcnDcopfcIjjocbrn flaenöc) nirt foo
beri ùEòonoen IjaDOcn / QliS öit tjoojgaenöe iCcattact be=
ttelfl / lirtcn tì?p cnöc b^anch tìarrn inet öc fclöc 30acf η
cnbc ηα bc fclöe If aücneii Dare ùic öan De Ujel-flljemcIOe
llanje-IIeDcn boeren,

iïnbe öorbjel be J^eec <ectt5-©crtofl en be <i5?atfban
Penncrande bp IQonbe enbe bp^crcDjifte aanofreerDcn
'i fclöc («Eractaet belobenöe al noclj 't felüe te fuUen boen
obfcrbecren / oöddtf» fulcF ooch bp Ijet
i6, ?ictöcBelDec
©jebe tuffröen ^panoicn en befen ^taet belooft toa^/
oli batfe eealgcft met bie ban befen ^tact fouDen tuer»
ijcn gcttacf eect'! foo öebben fp ccfjter niet toillen boo? al^
noti) ofb?p betWacen Ijet ^cBip of i&c[)epen

bp haer acn geljouben/ goebiel 3P be üoUanbfcfje ^cge-
pcnin be felbe ©loote/ met öe felbe ï®aten/ enbe nae be
felüej^aben^loopenöe/öe&tifn laten baren : 3|ae met
Ucrhlarinfllje öan ïjét g>paenfcö of ©laemftft ^cfieep^-
3ao|cftbat5pla(iljabb£nDeliollanbcr^ b?p te laten en
jbei(©o(IerlinaDenaentei),ouöen. 3ïlletefli)en fjetappa'
rent interen/ intentie/ enbe bienfi öacr^ fóoning^ : al^
eenpeberlirbteltjrhftaabentften ; enbe fonbeceenia&e
imaflinable reben/ al^ bat fp ben toUanbec^ bjeefben /
enbe ben üanjc-^teben niet.

iloebanigt) Ijct partirulier ^rticul op get fiuch ban
Commercie of €onttebanbc/ met bie ban be beceenigbe
Pjobintien gemaecht lept/ fai öiet na bolgen. ^ulej; i^
naberljanbt / naemclfjcft in 't fïaer 16^0. boo? een naer=
becafialcmentmetben ütoninaDIÖcften ^dmbaffabeuc
B
i un, enbe ben l^eerbelìtoite ar-ricplic«tt enbe oorft
öupbclijcfjenoDfampi»""/ al^ sönbefeettioncRecBe.
ilelöt.

^^e glicljeele H^acnbt ban j&eptembec bebben be
ï^erren ^lenipotentiarifentoe-sebjacljt metfjet efclait'
ciffcerrn üan De
7 poiJiten bic ben 8. Qaniiarij lefïleben
toaccngcteechrnt/ enbe 'taDjufieerenoanbeobetlglir
bier pointcn / al^ eerfielilch bat befe ^taet begDeerbe be
abfolute;boubetainitfptfooint)et (©eeftelijch al^ in't
aBcceltlijchoberbe j®fpcrpe/ enbe anbere göehjfficn
ban aelijchenatnpj/in
't Hlrticulaee)cp?imeert/ bien
bolgensi bat be ;?>paenfcöe ?im&affabeur^ fouben toe.
bec «eben aen öe ^taetfcDe liet gefcöiift ban Den
17 ©e»

Cembee 164.6. aenaarnbed'Exerdtievan de Catlioiijcke
Religie,énde Geeftclycke Goederen, gtcm aengaende
de drie Q^artieren van Overmafe. iSTen
tbjceben begeer·
ben be Confialitiatic
üanljetOver-Q^artier ban ©el»
berlant.
α. 3&eDemolitiebet jFo?tenbp^lup^ 4..?ieni
saenbc
fjet Water-reeht by j&lup^. 25eöalben eeniglje
©ointcn ban particuliere.

^e meefiebifpuptetoaé op fjeteerfie point: toillenbe
be^paenfclje niet aftotjchcn ban 'taemelbe <!5efeö?ift.
©jeefbcn foo toclbOo? ftaer felf al^ boo? be ülonina/ in=
bien 3P nae aabeneenpoinctbatfoo fcnfibel taa^: na=
mdijcft De openbare Cjcercitie ban Öeligie enbe bcï)ou=
beniffe ber fóercfteliclte «©oeberen in foo een groot aental
florerenbe lÌterclteR enbe ®o?pen / albtaer nautoelgch^
eenbanbe<(3erefo?meecbe Ueliaie gljebonben toferbt:
ijnbe te bjeember ; om bat fclf in 't Ijeetfie ban ben ©0?.
ogl)e De Catbolijchen foo in b'€]ceccice ban iSeligie
in lltercltcn / Utloofier^ en (l5ee|lel0cBe (eoebeccn toacen
gemainteneertgetoeefi.

lüengaenbe bebjteÉanbenban Overtnafe^ quam get
een meefï op be ^offeffie / alfoo bet foo biel befe ^taet/
al^b'^ert^Hartogl) in befen tijbtbeben enbe Doen Ife^
ten becfc&epbe ?teten ban poffeffie rtbaec : met op enbe
aengalenbaneifitieren / met publftiecen ban placca^
ten/enbe anbcrdn^. .ïBenfcfcEefaeirben dpjaefban
;&olm^/ Dat l)peeniBö<!3uatmfocn ofCroupenfouÖe
fcpnben en Doen logeeren in De gebemoUeetbe Utafieelen
of fleDehen^ ban Valckenburgh en Dalem. JlSaec ÖP
-fcöjeefDatöctonDaenlijchtoaö / ten toarc|jetmcteen
hlepn bliege nb ateger toierb gfiefuflineect / toaec toe Öp
niet liEroupen genoeg!) babbe.

?ficngaenbe De Confolidatie ban 't <©bct-quaciiec/
bjaren De^paenfcgeniet tebecfetten. (SebuprenDealle
öefe laetfie Conferentien / fooquamentoepnigabbpfen
acnljaeci^o. IBog. enbantecsijDengooibemen bat De
^paenfciie onbeb}eeal0clt bleben op get fiucit banget
<t^eei|{eltjcft in Dc I6eperpe/en 't gemelDe<@bet-quactier

Philippe le Ruy oocfi; bie allc Defrn tijt in bm ^ofittfrn
bceröe/ cn ban tijat tot tijDt fgn i^afpoo?t Sfp?olonjrm
Itreeg/ liet (Ig Üoog enbe Dier bp peber een bccliipùfacfl
be ftontng geenfnu^ fouöe laten baren Ijet flucB ömifut
Geeftelijck in be JBepetpe/of ®fniperamcnt ban bien'
bat fulch^ fouDe (ijn niet alleen onbiliflch in (ΐφ fcif / q».'
boo? aengctoge'ne rtben/maer oocH onboenliich cnbc on'
geraOenboo?benll0ningD/ al^fullenbe Ijem maccStn
t'eenemael betftaebt bp Dc ge&eelc dScefïelöclibcpbt · hi
toelclie in al 3ijn i^tjchen maecht ùct eerfie 3liDt ban h
^taten/fullenbe bp be felbe gefegt en bp ccn pber gelooft
toec0cn/batbe$loning& of niet toil of niet ban bcfchtt,
men Dc (13eefielijchl)epbt en cjcercitie ban ftjne Ueijm./
felf niet in plaetfcn baerfe in 't beetfic ban ben ©οώ
i^befcgermtgctaeefl. IBaer boo?DeStoningöeclier(t,b
alle (CccDijt bp be aScefïclöclt&ept / nootfaftelijch tjanne
felbe foubetocrben gebecrieert/en pcröcftel loopcn Datiti
Sermoenen en anbecfint^ De <&cmeente fouben ορ οΐκ,
Ditfet/cnbe afballigö gemaecfit tocrben: om fiacr obettf
gebenaen ©?anclirtjcft / totbJelcfienepnbc tuffcfitnl»
JTranfcfje cn jiSebeclanbtfcöe «©eeUclijcben beel Cmtrf.
ponbentie geftouben toiect.<©m 't toelch boo? te fioititn/
cnfoobanigebefpcratieinfïlne (@nberDanen te bet^ob
ben/ be liioningö foube genootfaecht toojben op anDw
mibbelen te Dcnchen / en met ©?anclttycft öet tcanfr»
cnDe permutatie ban ^eberlanbt en (Cataionicn niEtof
fonbec JlubJeliJcR te flapten.

JBen ftabbe aen tocl-gemelbcn Philippe le Roy
te boo? lijn |Pafpoo?t toebrr berlengt / mee|i Deutps
ban
Hollandt,tegen't abbij^banZeelanden Uytrecktj
maeral^biebani^ollanbtbecnamenbat De ^paniltb
tot jffiunfier foo feec teraibctfeerben/ enbe bat Phiüppt
Ie Roy alljicr genoegöfaem affneebt alle fioop ban fat|·
factie op bat fïucb ban 't <l3ecftelich in be iBepcrpe
^00 toonben fiaer Die ban HollanOt alfo pbeciggaiést
anbere : boenbeb]cbertntreclicnt)etïPafpoo?CQenPhi<;
lippe Ie Roy op biet j®aenbrn gcpjolongcert j ficm Iji
tenbC bjeten dat hy binnen veerthien dagen foude heb-
ben te veitreckcn, indien op dat iluck ghcen content:]
ment en volgde.

gn Het begin ban (©ctober fcBjeben be ï^eeren pttii»
potentiarifenbatfpöabbenmetOe ïleetcn ρΐεπίρ»
tiarifen br ^ Stoning^ ban ^pangien in biberfelie
rentlen/ foo monbeltjca al^ fcl)?ifteltjcit berganbctt/ale
'tguntfiaer {^oogOIËogl). bp tiare jitefolutienbniiÌifli
18 41©cpf.giulp7. IO.en ij.^Cuguflp öaec totlifto
beringt) en öoltreclting ban be]^?ebe-%anbeling
gditft
Öaöbe te bebelen/cnbe niet tegDenfiaenbe öaer inbcnbf
glnne enbe berboïgben^ berfcDepbe bifficultepten wn
bejegent/Dat fp ebentoel
met trappen dan op't eenf/öaii
op 't anbere Point foo be?re geabancecrt baret» / batfp
in be laetlie Conferentie ban boorigen baegli^putn
bebonben met be boo?noembe ^paenfclje ρΐίηρίην
tiarifen op alle De Differentiale poinctcn/ bienofOaffl
De©?ebe'©anbelingöere(lecrbcn/ te fullen eEnjifioif
nentDO?0en/ brljalbcn alleen bat op öet point Dan te
Meyerye enbe anbere (iSuartiercn ban geltjclicn netucte
noch yetwes fn berfcöil toa^ ober göebleben / om öfltfP
Deacfolutien ban {jaer j^o : jEog : bien aenflntnDf nw
p?ecifé en
ad literam Ijabben Ronnen upttocccf«ii/fi"
^aenfcöe De tooo
?ben/foo in 't geeftelijck, nietfienDctt
abmittccen/ maer te b?eben toaren fjaer J|o. JBofl·
anbere tooo?ben of manieren ban fpjeecftentctiolooen:
enbe nae bat öier ober bele ^effien cn Dagen toe SCDjaflt
toaren/in en gebuprcnbe betoelche'bp be ifcicfni&pani'
fcöe alleröanbe boo?flaacn gebaen enbe
Concepten 0«}
gcbjagt fiin / cn ;p pbcrmael bp öaer lafl blebm ·,
bebben De boo?noemOe^paenfcöe upttcrlijcli bnUlatn/
öaer abfolupt onmogödöcft te toefen nae be ConlJitnw
ban öare^taet enbema);imen öiccgelöcltc manier üffli
ftj?eften al^ be gitaetfcl)e / te toeten ban oe
Souveraini-
teyt in 't geeftelijck
te gcbjupchcn / cnbe Dat fp Daec niR
be faeclte felfiS enbe D'effectm ban bien/toeme in Da"^
ban öaer^o. j©og. fouben toefen / bel)oo
?DcH tecon^
tecen/fonber ftaer teaflringeren tot eeniglje ""P"'''^»
tepten in een materie Daer in De gronben enbe mr ϊ'®'"
ban b'een en b'anbere ^taet bifcreperén ; ^a foo
Dat fp met l)ooBetooo?ben enbe genoegfaem bp Jr^^
Jen <ÖiDe affitmecrben niet bo
?bec te ftonnen ^^

-ocr page 334-

rnrt te moetcnfaIbe«ntc0rjcnticöcne/ ble anbecfint^
S ncmcii {jacc te niinecen/ cnDe beBantfctìcSc.
Ssljc öan öacenïionmaljterfnljccficcn; enDe al^
S/Sen fetoEtfclje l)p tjaccc fufienucn fouDentoüIcn
Sfctn / DatDctiCcactact/ nufoó bcrccacb?acljt/
fnuD mortEtina-blpbm/ mDe be gcljeeïe faeclc φοΟί
« nE üoiOete uptiiomflE ban ùen >©o?losBi·/ 'ttoelcft
Xn nootfarcfteltìffe / cnöc op ahöece pjefuppooöen
hooj Dcfai / foube moeKn continueren/ bebolcn
Icbtn ; tn bat Ijet ntct anbcc^ al^ boojecnfatalitcpt
S tttcben Böeöoubfn/ bat <!5obt Wmacfjtiflb be
Snftetoaifcöte ©?ebe nocünietflljeWefbetc flunnen/
Sn ncencn/ bie befelbe ban toebcc-jpbcn fcljccnen te
hnetten/ enbeftoofllj-nobiflö teficbben: fcpbenbacc
rnbomJ bat be ^Snacfetcnenbanbeboojfs^epccpe/
ffliiE anDtce oftebjcfien belibcctfpt ban Confcientie üp
h t iEtactaet ofte pacticuiiece ?lrtpcftel biijoojbegftei
iontcDKtt/ enbe af^fp bare inne foubrn bjccben
Qije^
trouliltett Dy Dart Ifoog .ülSoQfnbe bare trafjcn^ aile
tehooilijcfie boojneningljc sebacn te toojbcn. Jia bat
san fp |)tae(fctje na alle upttctlijcKe bebboiccti enbe
inllanticnWaecIjjcfiljabbcnbcfpcuct / batftfteantfcbe
Ctattatt / foo na Bcpecficieett/ bitc op foube moeten
(ituutcn enbe afgebjoocftcn toojbcn/ öcbben fp'tfclbe"
jnhacrmct becbcn nemen / maec beel eec Bbeacöt'
latt Dfboic te toefen ijaec fêooa jaàogenbcaUc 'tsunt'
looifj te rep^éfentecen / enOetebccfoechen/ nabien
fcflljctii anDt ce upthomflc boo? Ijanbenfagben / aï^
iattjttCcaetaftbanBjebenagöelaten / ofte in befen'
OfttiDerpartljpepEttoiè foube niortm tegemoet β je;
namtoojöen / foobitfocfjreufp Dat {jaecì^oog JUSog.
|i(CopfccieufelöcIt/ inbeten aloeifpoebigljllengljeiicf;
bnitctiotu belibecerfn / eubeijafc foo hoit' alpboen^
lp/ immetp binnen veerthieu Dagljcn/ bare goebe
nitcninBljc te laten Vuecten / ten ipnDe booj meecbec
tiiw-tolupbetegenüjoojblge occafiemeten ü)ECbebii;=
looccn I ofte boo; becaiibccinge/ bicc i^nbe baec boo;
te ballen / bc factfte ban tegentooojbigb in foo goebe
pointen5tjnDe / in bertupbicingbe mocöt hoornen te
Blltcaeclicn/ 'ttoelcft bocb bc JlE>ccflbtfcbe / enbe
fonlJEtöEpt foo groote faechen / boojgaen^ onbectoo?;
ρ jp/ enbe be e^petientie ban boo;gaenbe ti)üen/
fdf^tnben intact ban baec igoogb JSogenbe toelbab&e
fltlectt.

23ilanBl)enbe be ilanbelingBe tuflcben Vranckrijck
cnöe
Spangien, toaccn be boogbe pactbpen booj tuf»
ftljtn fp.2cecfie» ban be jjaebiateuc^ eicH mbe twintigh
cetile ?lictpcfiflen/ enbe baie na nocb in chien anbcce
bttgdcechcn / enbe alfoo be gcootfleenbemeeHebiffe^
ttntlalc pointen nu te becbanöelen fionben/ foo babs
timDe Uteccn ^paenfcbe bacc conbelijclt berhlaect/
alle 't gtne boo? befen aen Vranckrijck Doo? Baec ^nter.
pofitic tea^ toegefiarn / niet alleen gbcflanbt te boen
tnoetffcttte fullen laten fojtecen / maetoocft tebje»
öcn tc toefen / be meefie impojtecenbe pointen booj
Ijaetacbitcage enbe bemibbelingbe
te laten bccbanbci
Itn/ fuith^ fp baec inne met alle blijt enbe neecjïig=
mtl bolgcn^beöefolutie ban fiaec toüg.ïBogenbe
ΜΠ 6tn vierden ^uipboo^leben fouDcn emplopecen/ op
Doope bat be uptliaenbe biffecenten tuffcben be ttoee
«tooncnniebe gljebonbrn/ enbe alfoo bepbebe iCcacs

beflupthonnenge»

JBet befe/ boctocltoijbtlopigb enbe omfianbfge ^η^
[ojmatte/ toarenecbtcc bace l^oogb l^ogcnbenict te
? al^becnemenbe ban tee jtjben batalïe^ abfo=
l^W'DCB obebaentoa^/ enbe bat eenige ban bei|eecen
*'"^«ntiarifen ftonben om ftectoaect^ te hoornen/
fo hrS" gntcrpofïtie tebeclaten : bie^ fcbjeben
«©etobji^ toebec ernPelflcft aen be ©eeren
r'Wwiacifen/ bat befelbe
tot «öunflecfapmal»
if" Öfbben te becblpbeny enbe alfnocbupti
anShïH öe i&paenfcfje een nette eribe Categociqne
18 Sy opbenlaflbiefpöaecbp Öefolutiebanben
7. IO. 17. 3ïugufip cefpectibebati.
fahm^r"®"' baecinne eenigöebecanbecingö
bm · &· om bet toecch een nabjuchte ge.
fe^ht/«^ "^^fön«oogbepot boen abfentjönbebcc

'«flt/ om in ijinfêaBöe te hoornen/ enbe belpen
gen. ^ie bah SeelanDt babben green (ip piuraiitept be
Campagne ban boen af gecefolbeett enbe bafi gbi ti^It :
maec Hbllanbt bielt b^t op.

saelangenbe be J^anbclingb tufTcbtn Vranrkrijckcn
Spangien.
foo ccftetcDcn in befe t)ïbc befe biffecentiele
5, boöft-pointcn : ·

I, i.

®e©CCRIacinge obec'tbecoei's tiedoenaen Portugael,
en b^t ùnteceli ban ben ü^ectogbe ban Lotteringen»
toclchebepbe pointen 5tjn uptgr^elt / totbrfluptban
't®cactaet.

i'

©e Fortificatiën gebuecenbc birtl dertigh-Iarigen Tre-
vcEtemaecheninCatalonien, cnbebetSietenfìe bec Ei·
miten tuffcfien 6epbcc-3öt^ jfojtificatien.

4·.

i^eLimitenin NederlandtenBourgonge, obfC'irei

glement ban betoelche foube gbemaechttoo;benerngee
nerale bafte boet/ om bienbolgrnbe booi Commiffa*
i;ifen ban bepbe jb&fn te tecminecen/ toeichen baflen
boetgemaecbtjbnbe/ be boo^fj i^eettn picnipotentia»
cifenban©|ancftcöchbechlaect bcbbcn te fubmittecen
aen be ^lenipotentiacifen ban gacc Üoos ADog. bet
becfcbil bat in bctbecibcccnbanbeboojfjEiniitinfou*
be mogen ontflaen.

i^etiftoacinge ban Cafai'i enbecfeccftccingfie om te
bipbrn aen 't {^up^ ban
Mantua, fonbec te mogen ballen
aen 'tJIup^ ban
Spangien ofOoftenrijck.

^c à>paenfcbe toacen bereptbfe te flellen tot atbitca^
ijebanbe jj^eecen jpienipotrntiacifen ban befen ^taet:
ttoclchbpbelgeecenjFcanfcbe
beleefddijck wiert ghe-
deciineert:
nocbtan^ toel mogenbelpben/ bat fpinbe
antecpolïtie fouben boojt bacen.

^elleecen^taetfcbemetbei&paenfcbe/ niet becbcc
honnenbe hoornen / bebben goet gebonben eenige te fen»
ben/ ommonbelingbcappojttebotn/ gbelDchbcnxu
<@cto&ecgefcbicti^/ al^bolgbt:

;s>ommiec ban 't gene be Jleecen ban Heeoiflede enbe
be
Knuyt, mebepenipotentiatifen ban baec ilo. jüog;
afgefonben ban be anbece ìfeeten pienipotentiarifcn
upt Jiennflcc tee J^ccgabecingbe ban baec üo. Mog.
btbben gecappojteect ben α i. (©ctobcc 164.7,

N' A Verhael van alle 't ghene foo mondelijck als
fchriftelijck , tuCTchen de Plenipotentiarileri van
haérHo. Mog. 'credere der fel ver laetfte Wedei-
komftetotMunller, met de Plenipotentiarifen des Ko-
nincks van Spangten in verfcheyden Conferentien figh
toegedragen heeft , by 't welck de voornoemde Plenipo-
tentiarifen getracht hebben de laft haer by baer Ho. Mog;
aenbevoolen, ten vollen uytte wercken, hebben de felve
gerapporteert, dat fy eyntelijck op de refterende contro-
verfe Pointen, ende natnentlijck mede aengaende het
Over-quartier van Gelderlandt > met die van de andere
zyde waren over een gekoomen.

Oock dat alleen ten reguarde van deMeyeryevan den
Bofch overgebleven was de Conclufie, om dat het woorc
Geefielytki by de Spaenfchc omme verfcheyde conQ-
deratien haer Staet ende Regeringhe particulierlijck con-
cernerende, was geexcufeert, ehdé dat in plaetfe van
dien, by haer van tijdt tot tijdt, verfcheyden voorüa-
genwarenghedaen, daertoe ftreckendeommeaenhaer
Hoog Mogende
de abfiluytt ende indiffutabU Souverei-
niteyt
te laeten verblyven, met verfoeck, dat d'lnge-
fetenen aldaer, ende in andere Quartieren, alwaer do
Roomfohc Religie voor defen was ghepermittecrt i
mochte toegelaten worden
Vryheyt-vanConfcimie t vol·
gende de Formulieren van wegende Heeren Spaenfche
gedi3:eert,ende hier achter aen gevought.

Ende hoewel hier op verfcheyden confideratien wa-
ren ghevallen, tot confirmatie van de Souverainiteyt<
luftificatic van de maximen ende Wapenen van defen
Staet, ende voor de algemeenegeftabileerdefecuriteyt
van de Ingefetenen, relorterende onder dé Vereenighde
Provintien t dat echter de Plenipotcnt. van tijdt tot tijde

ende

Nederl^ndfche Vrede-handelingìì.

bemm op ffnieft blicgcnb àcoft ί« Campaöine te ftjcui

(Tfti. tia'n h;ihhi!n fTPprn (in iiltmiitfrtir


-ocr page 335-

334· Tweede Deel, van de

endenamcntlijckopiietjoDghfte aenfchryvens vanbacr >
HoogMog. fcrieufe Inttantien by de Heeren Spaenfche '
hadden ghedaen, omme deien aengaende van haer te
obtineren een ronde Cathagorique ende ongelimiteerde
Verblaringhe, waer toe de Heeren Spaenfche oockeyn-
telijck hadden gecondefcendeert ende te vreden geweeft
te laten het
j. Artikel, gelijck het hier bevorens volgens
den laft ende Inftrudirie van haer Hiiog Mog. is gecon ve-
nieert, ende te rcftitueren, dac aengaende het voorgefla-
gen Temperanienr op den 17. December 1647. afion-
derlijck geteyckent.

Deer by de voornoemde Heeren Spaenfche ten ovei-
vloet noch hadden gheprefenteert indien haer Ho. Mog.
daer en boven een ige nadere Verklaringe van volkomen
afftant ende Ceflie van den Koningh van Spangien fou-
de begeren, ofte meenen van nócden te hebben, dat
fy
defelve bereydt fouden wefen te paflreren> mits alleen het
woordt, Gfe/Ff/y'cii, buy ten haer vermogen zijnde, daer
uyt werde gelaten.

Ende alfoo bier mede defe Controverfe faecke gbe-
noeghfaem in handen van haer Hoog. Mog. was gheftelt,
ende aengaende de Negotiatie van wegen defen Staet niet
anders refteerde te doen, dat dePlenipotentiarifen van
baer Hoog Mog. tot voldoeninghe van alles hadden goet
ghevonden haer Hoog Mog. hier van, ende van alle cir-
cumftantien , voor ende na voorgevallen > mondelinge
bericht te laten toe-koomen, ende hier op te verioec-
ken der felver goet-vinden te moghen verftaen, ende
namentlijck, ofmen het foude mogen laten by 't
dertien-
de
geconcerteerde Artijckel,met intreckinge van 't Tem-
perament, 'twelck daei mede, als oucïc alle vofdere
{n^^wiGa^VRGeeflet^kheydt. exercitie van contrarie Re
ligie,
mitfgaders van voorgcftelde//'iirieyi 'vanconfcien-
tie
foude kuraen te cefleten, dan of haer Hoog Mog. ten
overvloeteenighe vordere ceflie, afftant, ofte ο vergif te
van den Koningh van Spangien, in, ofte neffens 't vooriz,
Artykel fouden begeren.

Daer na hebben de voornoemde Plenipotentiarifen
in'tlanghe gededuceert in wat ftaet fy deopenltaende
differenten, tuflchen de Kroone van Vranckrijck ende
Spangien, op bareaenkomftehebben gevonden, en in
wclcker voegen beyde de hooge parthyen, alsoückden
AmbalTadeur van Venetien als Mediateur haer h bbende
geinformeert, fy ghetracbt hadden alle bequame OfE-
cien tuflchen beyden te contribueren, omme de hooghe
parthyen tot vereeninge te brengen , ende alfoo tot ghe-
iamentlijck befluyt van beyde de Tradiaten te mooghcn
geraecken.

Dat ten weder-iyden debvoir gedaen zijnde, de Hee-
ren Spaenfche hadden verklaert geftant te fullendoen al
'tgunt fy aen de Heeren Franfe daer bevoorens by In-
terpoiitie van de Plenipotentiarifen van haer Hoog Mog.
hadden geconcedeert, ende dat fy volgende voorgaende
aenbiedinge nochmaels hadden geofiereert te vreden te
weien , verfcheyden notable differentiale Pointen te
fubmitteren, aen de arbitrage van de PJenipotectiarifcn
van haer Hoog Mog. daer van fy defelve ghegeven heb-
ben een exprefle
ASte, fonder verminderinghe van de
Aéte van iubmiflie, in December des voorleden laers
aengaende de Limiten van Nederlandt ende Bourgoigne
by haer mede vrywillich overgegeven, ende dat fy alle
'tfelve de Heeren Mediateurs mede hadden bekent gbe·
tnaeckt.

£nde belangende de difTerenten van lattharingen ende
de forme van afllftentie aen
Fertugeelte. doen , dat de
diflFerenten by onderlinge bewillinge waren geremitteert
tot het eynde van 't TraÖaet.

Dat de Heeren Plenipotentiarifen allegenegentheydt
ghetoont hebbende , tot voltreckinghe van de Vrede
haer in verfcheyden Arcyckelen, ten reguarde van de
Heeren Spaenf(±e hadden geaccommodeert, ende door
dien haer Hoog Mog. met Vranckrijck in Alliantie ende
geobligeert waren de intereflèn van Vranckrijck te hel-
pen mainteneren, gheoordeelt hadden beter te wefen dat
de Plenipotentiarifen van haer Hoog Mogende door
middel van de interpofitie tuffchen de hooghe parthyen
fouden ageren ende trachten defelve te vereenigen, met
toefegginge datfy infgelijcx de intereflen van haer Ho.
Mog.teauytter&ea fouden helpen mainteneren, ende

I||

,|l
fiir

üjdi;
ijiw;

daer door de partye aldetbeA tot reden ende tot eenkott
befluyt konnen gebracht worden.

Dat hier op verfcheyden communicatien ende bi.
foignen waren gevallen, ende ten aenfien vandeLimji
ten van Nederlant op defelve, in conformlteyt van
vqqiì
gaende geftabilieerde maximen, of regel by de Heeren
Freniche mede fubmilEe iWas aengebooden, ende du
wyders omtrent de faecken in
Catalegnien ende itdta
voorflagen, ende eenighe naderinge waeren ghedien
methoopevan wyderfucces ; alfoo beyde dehoogepat!
thyen inclinatie, meer ende meer tot bevredlnghehij.
den getoont, ende namentlijck de Spaenlche hare voor.
geflagene fubmiflïe daer toe doorgaens geallegeett, eo^
de Heeren Franfe verklaert in alle manieren ghenegente
wefen, met ende ne£Fens haer Hoog Mogende tefluj.
ten, fonder haer van defelve te laten fepareren, foo
wanneer fy maer alleen met contentement konden w»·
den bejegent, oock te kennen aen de Spaenfche haddu
ghegeven, omme met, of fonder den Keyfer tot bt.
fluyc te koomen, ende dat van weder-zyden verfochtwa
fuicks aen haer Hoog Mogende fouden worden
fenteert, ende daeromme de Plenipotentiarifeo oock
verfocht waren ten fpoedighften wederomme tewillrö
keeren, dies fy ghelijck te vooren, alIeOificienhiddw
aengewent. oock vervolgens tuflchen de hooge patthyd
fouden trachten te continueren in conformiteytvsodc
Refolutien van haer HoogMog. haer ten felveneyait
gegeven.

Hebben overfulcx de voornoemde Plenipotentitifa
verfocht, dat ten fpoedighften met Refolutie van ki
Hoog, Mog. op, ende aengaende't befluyt van'tdeiJt
Artyckel in manieren vooren vcrhaelt, mochten
wetdca
geexpedicert, omme gelijckelijck te mogen compiutita
tot vo.trcckmge ende bevorderinge van het een endem·
dere hier vooren vcrhaeh, foo veel in bacrvermoghta
ioude wefen.

Daet beneffens die voornoemde Plenipotentiarifa
mede hebben verfocht, ghelijck by de jonghfte.Miffifi
van den derden defesuyt Munger mede is ghedaen,ώ
de concepten van Agreatie tottet te maecken Trafli»
van weder-zyden dienende, haer infgelijcks mocta
werden ter handen geftelt, ommemetdeSpaenfcbeàtt
over te concerteren , ende alles te prepareren 'tmld
tot voltreckinghe van dien foude moghen van nooib
wefen.

De voorfz Plenipotentiarifen hebben daer faeneSm
over ghelevert de antwootde van de Heeren Spenicbei
ende hare Replijcque, die by haer Ho. Mog. zijngedeü·
reert, mitfgadeis het geconcerteerde Artyckel aengaenilt
het Over-quartier van Gelderlandt.

Ende verhoopen hier mede de intentie vanbaetBoi
Mog. op huyden mondelingh aenbevolen te hebben rol:
daen. In den Hage den ai. Odober 164.7.

φ? Concepten obet ftet fiuch bet βεΐίβίε enbe®»
fieïycfie <l5oeDecen inbe J©epetpe/al^ oocftD'fpfrll/e't·
tDDo;&t/ enDc iïepitjcQuc noopenbe
b'apenfiaen&c^oiix
ten of nieutoe po/iulaten (baec ban in
cappojttooibtaemelt) synbebolgenbe:

Aengaende de Religie in de LMej>erjii)&^'

I' A Artide trofiefme demeurera comme Π ?

ΖΛ adjouftant que neantmoins par voye de concel·
·*·βοη & gratification, MeiCeurs les fifrats ρ
mettront que les habitans des lieux j de nommés dem'"'
reront en leur
lièerté de tenfcience, fans fouffdr quW f
foyenttroublés&inquietésà charge que ijl!

fe comporteront comme bons & fidelcs fubjets de^
SeigneursEftats,&fans que telle
conceffion&grtiti^
tionpuiflèenriendérogerà Ja Souverainetéque leK ï
d'Efpagne transfere entierement avec tous 'cs drow
authorités qui Iny pourroyent appartenir aufditï
fans en rien exceptei ny referver.

Ofaldnsi

Que par un Art particulier, laiflànt le 5, commp il f^j


-ocr page 336-

Nededatidfche Vréde-Handelingh.

«r^irHitouedepuis à larequifitiondesAmbaCTadeuiiSc
pienipotentiaires ë'Efpagne & fur la/upplimion des ha-
h tants des Hcux exprimes audit?. Artide Meflieurs les
pftatsleurontoÖroyé dedemeureren
leui^litertêdecm-
riiMie &déclarcscivouloir maintenir, a charge que de
Wcoflé ils vivenc & fe comportentcommefiddes&
obtïlTaDS iubjetsdeidits Seigneurs Eftats.

HEc derde Articul fai bly ven ghelijck het is > daef by
voegende alleenlijck, dat niet te min, door middel
vanconfeifie, toeitaningen, believingh, mijn Hee-
,en de Staten toelaten fullen dat d'Inwoonders der Plaet-
i,. ^er^enoeiat in hun wyheyt van gemeten fullen bly-
ven , fonder te lyden dat fydaer getroubleert en onttuft
worden,op conditie nochtans dat de géfeyde in woondérs
fich fullen dragen als goede en getrouwe Onderfaten der
Ecfeyfeyde Heeren Staten > en fonder dat foodanigh een
conaffiej toelatiogh en believingh yets fai verminderen,
van de Souverainiteyt, die de Koningh van Spartgien ge-
hediick tranfporteert en overdraeght, met alle de recbten
en luthoriteyten, die hem in de g6feyde Plaetfen konden
loebehooren, fonder yets daer afte accepteren en uytte
fonderen. * *

Of aldus, dat door een nieuw Artijckel, latende het
derde geiijck het is, gefeght
zy dat op 't verfoeck der Am-
baffadeur^en Volmachtighden van Spangien-, en op de
bedederlnwoonders vande Plaetfen, in't ghefeyde der-
de Attyckel uytgediuckt, mijn Heeren de Staten aen hen
bebb»n geodtroyeert en toegelaten in
/hu» vryheyJc van
|npf/wtcb yven,tn verklaerthen daer in te willen main-
lineren en befchermen, op conditie dat fy van hun zyde
fullen leven, en figh drseen als getrouwe en ghehoorfame
Onderliten der gefeyde tkeren Staten.

itmwe Tropojitie vande Heeren Staetfche
Tlenipotentiarifen.

LEs Eftats Generaux desProvinces Unies du Pays
Bas,ayans eu rapport de certainS
festante trois Ar-
tide!
con venus Proviiìonellement entre les Ambaf-
fadeuts Excraordinaires*& les Plenipotentiaires du Roy
d'Efpagne d'une & les Ambaifadeurs Extraordinaires, &
PlenipotentiairesdefditsSieurs Eftats d'autrepart, pour
tftreinferédansleTraittéquifeferaà Munfter, comme
Wüi fiftaiue troit Artkles font Compris plus ample-
ment en troii divers papiers en date du ly. i8. ficiy. De-
cembre itf+i.rcfpeÖivement fignés de part & d'autre. -
Pcrfiftans en leurs drojtes & finceres intentions que la
longue ruïneufe Se fanglante guerre fufcitéé depuis tant
ί d'années és Provinces du Pays-Bas & eftendüj en autres
Provinces & mers lontaines, foit au bien commun def-
; dkes Provinces, δτ foulagement des bons fubjedts d'iceilcs
ί «uopiéeparunebonneecdurablePaix^

Β ^P'" deliberai ion & refolution iur ces prifes dans les
rrovlDces, ont donné en mandement fpecial à leurs dits
Plmipotentiaires que pour pirvenir à la Conclufion fina-
e «pour plus grand affermiffement de ladite Paixfïfa-
lutaire&fouhaitable.

""ys'^t à concerter & convenir avec les fufdits Sieurs
flnbiffddeurs Extraordinaires & Plenipotentiaires dudit
iiwrRoy d'Efpagne àcequelesfufditsyj/iWBW
trois Ar-
'KiKconvenusprovifionellement Se flgnés corame def-
r> ff Λ ' Pointsefclaircis 6e dreflés, en forte

Jj '"««jvementfolent prevenus & divertis les inconver
O Ms& difficultés, qui cy-apres'fe pourroieptjrencontrer
'"V 'itctfretatioft ou en la prattique d'ice^x : Et qu'en
' „ Ì.P" «flfus ledit efclairciflèment 6e redres foient con*
fufdits Sicure Ambafledeurs Extraordinai-
cHn» Roj d'Efpagne &adjuftésau-

' £ Artidcs, tous en la teneur qui s'enfuit.

, Souverabitéentiere 6e ÜbfoHie, XAatmfpirituel
Ln ώ Mairie de BotdufM
fur toutes & quel-

ρ®'«autres PUces de femblable nature, lefquelles
-■'»«« font exprimées au
treifiefm defdtt» 7 j. Aitidts ad-

juftés dans Munfter commc defTus, fera reftitué&de-
meurera effeftivcment auxdits Sieurs Eftats: £t qu'ea
fuite fera reftitué par lefdits Sieurs Ambafladeurs Extra-
ordinaires iSc Plenipotentiaires du Roy d'Efpagne i i'ef-
criten datcdu ay.Dtcembre κί+ό. touchant Ji'exercice
de ia Religion Catholique & joüifTance des blens Eccle-
fiaftiquesdela Mairie de
Boldut, Marquifat de Bergnes»
Baronniede BrfJi.&PaysdcCxvi/è. ·

Bien entendu ^u'aux gens d'Eglife Catholiques d'a·
prefentferaaflignéepenfionraifonnable leur viedurant»
& ce àia difcretion & difpofition defdits Sieurs Eftats,
dequoy fera fait aöe à part.

Et que les biens & revenus affis hors ladite Malrie &
autres quartiersdefemblable nature exprimez audit^ro/-
fiefine Artide, & appartenans aux Corfs des Βφ/es , Con·
vens, Colleges,
& autres lieuipieux, affisdans la Ville 6e
Mairie de en autres quartiere de femblable

namre, exprimés ^wéxt troifiefine Artide, demeureront
aux^es£g/</«.
Convtns, CoUeges, & autres lieuxpieux
que*nus, pour en joüir efiFeöivement & fans aucuQ
deftoUrbier ny moleftie
Scviceverfr.

Quant aü point des /ro/V d'outre meufe fga-

voir Falquemont, Dalem, & Rode Ie Due : il en fera ob-
fervé ce qui eft exprimé & con venu à la fin dudit
iroiftef-
me Artide,
bien entendu que cognition en fa prife par la
Chambre my partie felon qu'ils feront trou vés, lors de la
conclufion du Traitté de la Paix.

II.

QuelehautQuartierde Geire avec toutes les Villes,
Forts , & tout ie leflTort d'iceluy fera delaiffé & cede
par ledit Sieur Roy d'Efpagne, pour cftrc uny & confo-
nde avec les autres trois Quartiers de la Province de
Gelre.

UI.

Que les Forts aflis prés & és environs de fEdufe. Se
furleiwj/wrefpedivement, feront demantelés ducofté
dudit Sieur Roy, feront nommez ceux qui recipro-
quement feront demantelés du cofté defdits Sieuis Eftats
pour encon venir.

IV.

La Jurifdidion fur les eaux fera laiffé à Ia Ville de
l'Edufet ainfi qu'elle luy appartient & fera ofté & ou-
vertedêlaDique, traverfanf & bouchant Ia Riviere dc
Soute, pres de ίί. Donaes, & qu'aux autres limites en
Flandres & ailleursTeront delivrées les informations pour
les reglerconformémentau<Ì4..'des.iiri/f/« convcnus&
fignés comme deflus. ·

Oultre ce que deffus lefdits Plenipotentiaires ont char-
ge de propofer quelques Points, touchant les atìfàires des
particuliers, ftïr lefquels fera à propos de convenir.

Fait & fignéa Munfier Ie ii. Septcmbre li-j.;.

Eftoit figné

BmholtvanGwt.lohan van Matheneffe , Adn'ae»
Pauw, l.deKmjt, e.-ven Reede, P. vanDoniat

♦ W.Ripierda. AdriaenClant.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den , rapport endebefcheyt hebbende van fèec-
kere;?, Artijckelen, provifionelijck verdraghen
ènde veraccordMrttuiTchend'Extraordinaris Ambaflad.
en Volmachtighdén van Spangien van d'een, ende d'Ex-
traordinare Ambafladeürsen VoImachtigÏden dergeiey-
de Heeren Staten vati d'andere zyde, om geinfereerten
ingevoeght te worden in 'tTradlaet, datmCn tot Mun·
fter maecken fai ; ghelijck de ghefeyde 7j. Artyckelea
breder begrepen zijn tn drie veHcheyde papieren, in dato
vandenifi iS.' en 27. December idf7.'refpedl:iveljjclc
vanvanweer-zydengeteeckènt. --- t -
Perfifterendeenvolherdendein hun rechte en fincere

Soo


-ocr page 337-

Tweede Deel, van dc

336

Soo hebben fy na deliberatie en beiluyt, hier op in de
Lantfchappen genomen, tot een fpeciae) en befonder be-
vel aen
hun Volmachtighden gegeven > dat om tot een fi-
nael en eyndelijck befluyt te koomen, en tot grooter ver-
feeckeringh van de ghefeyde fou heyliameen wenfche-
lijcke Vrede.

Sy hebben te concerteren, accorderen, en te verdragen
metdegefeyde Heeren Amba0adeursen Volmacbtigden
van de gefeyde Heer Koningh van Spangien,dat de voor-
verhaelde 73. Artyckeien, provifionehjck verdragen, en
geteeckent als boven, in fekere Punten verklaert enghe-
dreffeert worden, foodanigh, datmen efFeótivelijck voor-
komt en wegh neemt d*inconvenienten en fwarigheden,
die men namaela foude mogen vinden op de verklaringh,
of in de praiftijek e» 't gebruyck daer af : en dat boven de
gefeyde verklaring en redws met de gefeyde Heeren Ex-
iraordinare Ambafladeurscn Volmachtighde van de Ko-
ning van Spangiengeconcerteert, veraccordeert eo.ver·
efiFent worden eenige andere Artijckeien, alle van ^vol-
gende inhout. ' *

Den Volmachtighden der gefeyde Heeren Staten vet-
flaende ende referverende dat al 't gheen, 't welck bevon-
den Γ1Ι worden voortij ts aen Vranckrijckgeconcedeert en
toegeftaen te zijn, en 't gheen, datmen redelijck aen haer
behoort t'accorderen, oock vereenight en beflooten fai
^ijn.

Dat de ghebeele en volkomen Souverainiteyt, fooin
'i geefieljjck als i» 't wereltlijck φ Je Meyert van 't Iferfo-
genbofch,
en ·ρ alle andere Pleetien van ghelijcke natuyr,
(welhe Plaecfen uytgedruktzijn in 't derde van de gefeyde
73, Artijckeien, vereffent binnen Munftcr als bovenj
eiFedivdijck aen de ghefeyde
Heeren Steten fai zijn en
blyven, en dat in gevoigh door de ghefeyde Keercn
Excriordinare AmbalTadeurs en Volmachtighden des
Koninghs van Spangien gereftitueert en weergelevert fai
worden 'tgefchrift van den
17. December !647.aengaen.
de d'exercitie en oefening v»n de Catholiicke Religie, en
befittingh der Geeftelijchc goederen der Meyery van
'i
Hertogenbofch. 't Marck-Graeffchap van Sergeai» de Ba-
lonny van
Breda, en 't Landt van Kuyd.

Wel verftaen zijnde dat aen de Catbolijcke Perfoonen
van de Kerck van pu af geaiSgoeert en toegewefen ial
worden fekere redelijcke penfioen en onderhoudifigh,foo
langh ais fy leven, en dit ter difcretie en difpofitie der ge-
feyde Heeren Staten, van'twelck befondeilijckeAtte
gemaeckt fai worden.

En dat de goederen en inkom ften, gelegen buyten de
gefeyde Meyery en andere geweilen van gelijcke nacuyr
uytgedruckt in't derde Artijckel, en behuorende tot de
Lichamen der Kerckea, Conventen en CoUegien. en andere
Religieufe Plaetfen, gelegen in de Stadt en Meyery van
Hertogenbofch, en in andere quartieren van ghelijcke
natuyr, uytgedruckt in't gefeyde derde Artijckel, fullen
blyven aen de gefeyde Kcrcken, Conventen, Collegien,
en aen andere Religieufe Plaetien, als voor verhaelt is,
om die eÖeéïivelijck, en fonder eenige verhinderingh of
pioleft en
vite verft te genieten.

Aengaende het Punt der drie QjJSi^ticren over M^i,
te weten Valckenburgh, Dalem en 's Hertogenrade, men
jfal daer in obferveren en waernemen 't geen uytgedruckt
en verdragen is in 't eynde van 't gefeyde derde Artjckel :
wel verftaen ziindedat kennis daer af ghenomen fai wer-
den door de Chambre mypartie, of midgedeelde Kamen
naer dat fy ghevonden fullen worden, in de tijdt van'de
fiaytinghder Vrede-Haodeiingh.

Π·

Dat het Over-quartier va» Gelderl/mdtt met alle de Ste-
den VeAingen en toebebooren daer afgelaten en overge-
geven fai worden door de ghefeyde Heer Koaingh van
Spangien , om vereenight en gevoeght te worden, iqet
d'andere drie Quartieren veo Gelderlandt. ^

DatdeSchanflen, gheleecnby» eo omtrent f/vy^^ op
refptélivelijcKgedemanteleerten geilecbc fullen
worden , van dezydevande ghefeyde Heer Koningh,
en men fai degenen noemen, die reciproquelijck van de
zyde der gefeyde Heeren Staten gedemantelecrc en ghe-
flecht fullen worden, om deer ia te verdragen.

IV.

Het recht van de Naturen, fai aen de Stadt Sfe^igeW
worden, ghelijck aen baer behoort, in tnen fai de Dijcl
die de Revier de
Soute by St. Donaes ftopt, Wech nemet'
en openen ; en aen d'andere Limiten in Vlaenderen, fti
elders fullen d'informatien ghelevert worden. om hen te
regelerën conform het 64. der Artijckeien, verdragca
en geteeckent als boven.

Behalvenditvporverhaelde hebben de ghefeyde Vol.
machtig'

leneeni„- . , ...........

perioonen, opde welckedienftigh fai ZJjn te verdrag^,

Gedaen en geteeckent te Munfier de twaelfde van Scp^
tember, »^47.

Was getekent,

BtrtholtvanGent, lohan va» Mathenejfe t JÌit'un
Paeuw, I.deKnuyt, G ■ va» Reide. F. va» fijsijj
m W, Rif perda, AdriaenClant.

' Refponded'Efpagne.

L £efoubfignésAmba0adeurs& P/enipoteiftiairtsJu
RoydT' ' ' ' ^

_ _ le, furl'Efcrit à eux preftntéparlö
Sieurs Ambadadeurs £cPlenipotentiairesdeMa·
fieurg les Eflats desProvinces Unies du Pays&sendiH
du 17. Semtembre de l'An prefent 1Ö47.

De Ondergeteeckende Ambafladeurscn Volimd-
tighden des Konings
Van Spangien, op 'tgefchiili
aen hen ghetoont door de Heeren Ambaffidew
en Volmachtighden van mijn Heeren de Staten derV«·
eenigbdeNederlanden, in dato vandeni7.&pteinbtf
van het tegenwoordigh jacr van i ÌÌ47.

QUils n*attendo}ent point d'autrc efait de lipiif
des Seigneurs Eftati, qu'uiv Ratification du Tuk·
ié, ijgné en ce litu de Munfter Ie i. lanvierderaler,
par Meflieurs leurs Plenipotentiaires, lefdits fouCjiiii
ayans fait venir celle de fa MajeftéCatholiquej.laquelli
nepouvant eftre appliqué qu'aujt Articles precedci«
arreftés, conclus, «flipulésparlesfignaturesdesjmna
deüement autorifées & fondées en PouvoirsiuffifaDsS
legitimes, il ne lemble pas convenir de la rendre àptefeet
illufoire par la propofition d'aue l'unes
neuveaut/imlw·
ret À Pokjervatim quidoit efire invìoìahìt,
chofis eii del'J
de ce qui a#ftc fi meurement déliberi de part & d'auM
& à la fin Traittii refolu entre parties de cettequéi
& reprefentation. «

.Ce qu'eftant permis, on dit au régard du prAnier Aiti·
cfè nouvellement propofe en ce melme efcrit du li &p·
tembre, touchant la
Maìerte de Beis le Due. Marquiftetw
Btriuef.BìroTimsà^Breda. PaysdeCeyiiè, Sfgutwsfto
fpecifiquemeot déclatés en l'Artide Drbifie!ft^, i"!l«
Traitté du 8. lanvier demier, conteHant 'ΑχΜ^ι #
ce qui en eft conclu audic 3. Artidede(Tieur^hien^
tier, en y;demeurant auffi lacondltiònfòijii|#!ls»'
eftéainficoncéu, fjavóir de convenir 6: mols àpfeiJ»·
dite Ratification 4u Traitté de l'exercïcé de la Rell'W
CathoKque en'Iadite Λ Bol^c, Μϋ'β^ϋψ ®

Ber^ueu BaronnicdeB<;ii/d!. Pays.dec»j'ii/
de bjen?"Ecdelìaftiques { ouèn caslefdics Seigoeursm

y procèder· auffi:
futóiit'de ctoire'
I*lijnÌ|otentiaitt .
ederiài; i?£ fe fqü wia^;
■ Wpa iaditì?
•eftwonnjie dé"
Bre^i

Refpondent.


-ocr page 338-

Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5

cvapres grand nombre d'habitans deladiteRe
Monaux meimes lieuy fubfifterd'autreforce, nyeftre
( ceica leurs confciences ; ce qu'ayanc efté obfervé juf-
its il prefencjiln'eilpas imaginablequ'on vouluc parie
wende la paix leur ofter cc qu'on ne leur à jamais oflé
fv pendant laTrifves,ny pendant la guerre,& lesTraitter
pliis rudement au temps de la
reconcihation avec i'Efpagne
P' lorsqu'oneftoken /&e/?<//Vemutuelle, Ceferoitauf-
r une chofe eftrange que Ia Conceffion & tranrporc, que
fiMajefté Catbolique feroirpour lebien&amouriiela
«iïdefditslieux fufnomme's audits SieursEftats, ope·
aft un effettüuc contraire àceluy qu'on s'en eftpromis
& qui joint à la confideratlon de Ia tranquiliité publique,
Γείΐέΐε vray & fcul Fondement d'une telle Conccflion :
Lvoirla confervation defdits habitans en leur anciene
Relieioöj & exerciced'icelle, lequelpoincnedemeu-
rant pasaffeuré, ladite eonceflion nelepeuteftrenon
plus comme faire pource fujet ; 1'un nepouvant eftre re-
voquéen doute fans que i'autre Ie foit pareillement, ainfi
queiesipubfignésl'onttoùjours donné à entendre &le
dcclarent encore preientemen t. ·

Adjouftantneantmoins, qu'ils fontpreftsd'entreren
toutc forte temperamem raifonnabies, & qui fans preju-
dice à Ia confcience fe puilïènt accommoder tant au gou-
veraement defdits Seigneurs Eftats qu'au bien & feurete'
dci habitans defdits lieux ; pouf de tant pluftoft parve-
uiriilapaix, &mefmeàeviter ukeiieuresconteftations
onferemettradesdifEcukésquipourroientfurvenirtou-

chant la forme dudit exercice & jcüiffance des biens Ec-
clcfiafliques àia Chambre My-panie, cu les raifonsie-
rontalleguées de part & d'autre,fans que rien puiflè eftre
inDovécependant, ains toutes chofes laiflées en eftat pai-
fiblcfanstrouble ny inquietude.

(iujnt w^om de troisquartiers d'autre Meufe, dont
eftparlé afin dudit premier Artide, auquel on refpond
prefcniement ; On eft content d'en demeurer aux ter-
nes du 3. Artide contenu entre les 7 3. figue Ie 8 Janvier
lans y rien adjoufter ny retrancher, les foubfignésn'ayant
pouvoir pour y rien cbanger, ny moyen de rien propo-
fet fut ce fubjet à fa Majefté Catholique pour eftre
leur commisfion expirée par le moyen de Ia Ratifica-

uon

OD

Aüfectmi, touchantle haut quartier de Gueldrs!
refpond de mcfme qu'au precedent.

Sur Ie troifiefme. au regard de la demlittttt des Forts
de part & d'autre, la declaration fe pourra faire recipro-
quement en forte qu'il y ayt efgalité, & dontoncon-
ïiendta: cu 1'on Ie referera à ladite
Chambre My-par-

Pour Ie quatrïefine on oe pretend Point déroger aux
droits de la V ille de
CEjHufe, ny d'aucune autrc, poflede
pir Meflieurs les Eftai s, & quant à l'ouverture & deftru-
öion de la Diquc de
St Oonas, on remettra. femblable-
ment à ladite
Chambre my 'partie de j uger ce qui en ce vra
eftre fait. En fuitte du 64 des Articles eoo venus & figne's
Ie 8. lanvier
{jìet hiervoor op den 18. December 1646.) i'on
eft content que les informations fedonnentpourlesli-
niites de Fiandre &ailleurs.

Ce quiacfté adjoufté audit Efcritdefdits qnatre Arti-
w fembie fuperflu, puis qu'au regard de particuliere,
j^en a eflé fufElamment traitté ficconvenucy-devant,
fit en ce qui touche 1'accommodement de I'Efpagne
awc la France, on a efté toüjours preft, commeron

encore, deleterminer, iansquede lapartdesfoub-
ignés on ayt contrevenu à aucune chofe de touttes cel-
es cy devant, promifes & concertées à ce fujet par
dee SicursAmbulTadtìursdeMeffieursles

Eftoitlìgné.

^^^oniéitfemeranàa, Irtr: lofeph Arehep: de Cam-
Fait à Münfter le ai Septembre 1647.

Antwoordt.

D Ac fy vande xijde der Keeren Staten geen ander
gefchrift hadden verwacht dan een Ratificatie van
'c Tradlaet, geteecfcent in defe plaets van Munfter,
detfiiy?flanuariusleftleden,doormijn Heerenhun Vol-
machtighden, vermits wy ondergeteeckende de Ratifi-
catie van fijnCatholijcke Majefteyt hebben doen komen,'
die niet kan geappliceert en toegevceght worden, dan tot
d'Articulcn, hier voor gearrefteerr, beflooten en gefti-
puleert, en door de fignaturen en teeckeningen der par-
tyen behoorlijck geauthorifeert, eogcfondeertopfuffi-
Sante en wettelijcke pouvoirs en macht-brieven: in-
voegen dat het niet betamelijck fcbynt haer teghen-
woordighlijck illufoir en vruchteloos te maecken door
de propofitie en 't voorflel van eenighe nieuwigheden,
ftrydigh tegen d'obfervatie en onderhoüdirgh, diein-
violabel en onverbreeckelijck behoort te wefen, dingen,
buyten 'tgeen dat van weerzijden foo rijpelijck gedelibe -
reert en overwogen j eneyndelijck getrafleerteo beflo-
ten is tuffcheq parthyen van defe qualiteyt en hoedanig-
heyt.

Dit 2y dan te vooreo verhaeldt. Men feght dan, ten
opficht van 't eerfte Artijckel, nieuwelijck geproponeerc
en voorgeftelt in dit felve gefchrift van de twaelfds Sep-
tember aengafcnde de
Meyerye vatts'Hertogertbofch, het
Marck-Graeffchap
va.n Bergen, deBaronny van Β^ώ,
't Landt van Kuyci, en d'andere dingen, uytdrucke-
lijcker verklaerdt in
'c derde Artijckel van 't gefeyde Tra-
daet van de
achtfle lanuary leftleden,vervattende 7? Ar-
ticulen,dac het geen,'t we ck daer af beflooten is in 't ge-
feyde </WtfArticul,in fijn gehel fai blyvec,blyvende daer
oock de conditie, onder de welcke het dus ontfangen en
aengenomen is, te weten bin nen
fes maenden na de ge-
feyde Ratificati van 'tTraftaet in d'cxercitie en oeffening

inde genietingh c____

fittingh der Geeftelijcke goederen te verdragen. Of in
geval dat de gefeyde Heeren Volmachtighden van mijn
Heeren de Staten alreedenu willen verdragen inde gefey-
de exeidtie en oefiFeningh vandc Catholijcke Religie, en
inde ghefeyde genietingh en beGttiogh der Geeltelijcke
goederen inde voorgenoemde plaetfen , om de gefeyde
Conditie,onderde welcke het gefeyde^ri^u Artijckel ge-
ftelt is, fonder wijder uytftel af te doen, foo falmenvan
wegen Spangien daer mee oock in handelingh treden ;
tot het welck men geen fto£Fe heeft van te ghelooven
dat dé ghefeyde Heeren Staten, ofmijn Heeren hun
Volmachtighden eenighe fwarigheyt fullen bybrengen
als men overweeght en ghedenckt.

Dat inde gefeyde Mcyerie van '« Hertogen-Bofch, in
't Marck-Graeffchap van Bergen , inde Baronny van
Breda, en in 't Landt vanKuyck d'exercitieenoeffe-
ningh vande Catholijcke Religie altydt heeft gheduyrt;
invoe^Q dat het groot getal van Inwoonders vande ge-
feyde Religie inde felve plaetfen niet kon, en namaels
niet fai konnen daer anderfints fubfifteeren en blyven,
noch in hun confcientie gedwongen worden: en dewijl
dit tot aen heden geobferveert en waergenomen is, (bo
heeftmen niet te dencken datmen doorjmiddel van de
Vrede hen van 'cgeen wil beroven, 't welck men hen
noyt benomen höeft, noch geducrendede Tfevws, noch
geduerendedOorlogh, en hen ruwelijcker lal handelen
inde tijdt vande verfoening met Spangien, dan toen mea
in onderlinghe Vyandtfchap was, het fou oock een
vreemt dingh zijn dat de concelCeen overdracht, die
fijn Catholijcke Majefteyt fou doen van de voorgenoem-
de plaetfen aen deghefeyde Heeren Staten, om de nut-
tigheyt en liefde van Vrede, een werck fouwuytwerc-
ken, 't welck ftrijdigh fou zijn met het geen, 't welck
men fichvoorgh>;fteldt heeft, en dat, by deconfidera-
tie en overweging van de gcmeene ruft ge voegt,hetware
een eenigh fondamety: van foodanlgh een overdracht
heeft gheweeft: te weten de confervatie en behoudenis
der ghefeyde Inwoonders in hun oude Religie, en in
d'oe&ningh daer af; en indien dit punt niet
feecker
blijft, ioo kandegeleyde overdracht, als hier om ghe-
$ f dacn ,


-ocr page 339-

daen, oock nietfekerblyven,in voegen dat het een niet
ïo twijffeling getrocken kan worden, fonder 'tander, ge-
lijck d' ondergeteeckenden ahydt te verftaen hebben ge-
gheven, en fulcx noch tegenwoordighlijck verklaren.

Niet-te-min daer by voegende dat fy bereydtzijn in
alderhande redelijcke
Temperamele» en bemiddelinghen
te treden, die fonder quetfingh vnn 't geweten geaccom-
modeert en ingefchickt kohnen worden, fooin 't Gou-
vernement der ghefeydeHeeren Staten, als tot de wel-
ftandt en feeckerheyt der Inwoonders vande ghefeyde
plaetfen : cn ora te eerder tot de Vrede te geraecken, en
oock om wydere conteftatien en twiften te ichuwcn,
ialmen fich vande fwarigheden, die overkomen kon-
"nen, aengaende de forme van de gefeyde oeflfëningh en
befittingh der geeftelijcke goederen ghedraghen aen de
Chambre tny-panie, of mid-gedeelde kamer, daer de
redenen van weer zyden bygebracht fulen worden, fon-
der dat men ondeituffchen yers vernieuwen fai; invoe-
gen dat alles in vredige ftaet, fonder ontruftingh en ver-
waringh gelaten fai worden.

Wat aengaet het punt der drie §j^rtieren over de Maes
daer af op 'c eynde van 't gtfeyde eerfte Articul is gefpro-
ken > op 'twelck beden geantwoort wort. Menisver-
noeght daer in te bly ven by de woorden van 't
derde Ar-
tijckel, onder de75 begrepen, geteeckent van

lanuarius, fonder yets daer by te voegen of af te nemen:
dewijl d'ondergeteeckenden geen macht hebben om yets
daer in te veranderen, en oock geen middel van yets op
dit fubjeft aen fijn CatholijckeMajefteyt te proponeren
en voor te ftellen, om dat door middel van de Ratificatie
hun Commiflie verftreken en uytgedient is.

Op het twede poinöjaengaende het Over quartier van
Gelderlant >
men antwoort daer op, als op 'c voorgdende.

Op het derde x>oÌT\(k, aengaende àe demolitieenflech·
tinirhder Schanffènvan
weer-zyden , men fai reciproke-
lijck daer af verklaringh konnen doen, in voeghen dat'er
gelijckbeyt zy, en gelijck men verdragen fai : of men fai
fich gedragen tot de gefeyde
chambre My-partye, of mid-
gedeelde kamer.

Wat het vierde aengaet, men poogt niet de rechten
vande Stadt
Sluys^ of van eenigheandete plaets, door
mijn Hoeren de Staten befen , te verminderen. En wat
d'openingh en weghnemingh van de Dijck van Sint
J3onaes sen gaet, men fai fich ootk gedragen aende ge-
feyde
Chambre My fartte, of mid gedeelde kamer, om
'tgeen, 'twelck behoorelijck fai zijn, daer af tevon-
nilTen. In gevoigh van het<i4 Articul, (fiethiervoor
op den 18 December 1646) verdragen en gcteeckent op
</'<icity?eIanuarij,men iste vreden datd'informatieo voor
de Limiten van Vlaenderen en elders gegeven worden.

't Geen, 't welck gevoegt is by't gefeyde gefchrift der
gefeyde wVr Articulen, fchijnt fuperflu en overtolligh,
dewijl ten opfigtder particuliere perfoonen genoegfame-
lijck daer af hier voor gehandelt en verdragen is. En wat
d'accommodement ende byleggingh vanSpanjen met
Vranckrijck aengaet, men heeftaltydtbereytgeweeft,
gelijck men noch is, omdat te termineeren en beflech-
ten, fonder dat men vande zyde der ondergeteeckenden
yets gedaen beeft tegen de dingen, die hier voor belooft,
en op dit fubjeét verdragen zijn door d'interpofitie en
tuffchen handelingh der Heeren Ambafladeursvan mijn
Heeren de Staten. Was Geteeckent
ElCondedePenne·
rande, Frer- lofephArchep deCambraf, j^.Brun,
Ge-
daen te Munfter, den ai van September 1647.

Rephjckevande Staetfche.

T\' Extraordinaris Ambafladeurs ende Plenipotentiari- ^
fen van de Staten Generael der Vereenighde Neder- '
landen, hebbendegheGenende geccnfidereenhetghe-
fchrift vande Heeren Extraordinaris AmbaiTadeurs van
Spagoien (fijndc antwoort op de propofitie van den zz
September 1^47) verklaren.

Datte voorfzHeeren Staten hebbendegehoorc het rap-
port van de 7?. Articulen ProvifionelijCk overkomen
ende ten weder-züden geteeckent, hebben goetgevon-
den dat devoorfz 7? Articulen na haer forme ende in-
houdt fullen worden geinfereert in bet Traftaet welck
gemaeckt fai worden binnen Munfter.

Maer datte voorfz73 Articulen overkomen engetey-
bent als vooren niet bonnen worden gehouden voortf.
rellTraaaeten isbuyten propooftopdefelveteapp™
ceren eenige andere
Ratificatie, ten fy alfvooren wcrdi
gemaeckt heteyntelijck befluyt van'tTraftaetin W
ke devoorfz 7 3 Articulen fullen worden geinfereert, 5»
die forme van Ratificatie worden gccon^urteert mffcïim
de party eri.

Sijnde boven dien noodigh ende behoorlijck dat voq,
het eyntelijck befluyt worden afgekeert die inconvenicu.
ten ende Swarigbeden die hier naer mochten voorvjj.
len opdeuytlegginge of in de praöijcque van deielve
ende dat geconfereert ende geadjuileert worden die At!
ticulen die buyten devoorfz 7; Aniculen fijnongedl·
cideert gebleven gelijck in conformiteyt vandeRefo.
lutie van de voorfz. Heeren Staten al'es breder is uy(g{,
drucktinde voorfz Piopofitie van den
tz. Septtmb»,

In gevolgh van 't weicke aie voorfz Heeren Exujoi.
dinaris Ambaflad. urs ende Plenipoter.tiarilèn dcsKo-
ninghs van van Spangien worden verfocht tegtdentkeii
dat het Aiticul rakende die St uverainiteyt van deMtje.
iye ende andere plaetfen aldaer benotmpt is geaciw.
deert den ly. Decembris 1^46. puerbjck ende Cmpe-
lijck fonder eenige conditie , ende dat het fcbjjfttaec.

, kende d'oeffeninge vande Catholïque Religieende'igt

j bruyckvan deGeeflelijcke Goederen niet fijr.deaengl·

1 nomen geweeft in't getal van de voorfz 7fArtitulintn
niet hebbende de prtiace (te worden geinferecruiiiiet
Tradaet 'c welck geniaecktfal worden binnen Mualltj)
isgeproponeert den 27. Decernber 1640 voor devooifj
Extraordinaris AmbaiTadeurs van Spangien om [ew«.
den gedicideen 6. Maenden naer dc Conclufie endeti·
tificatie wan 't Trailaet.

Welke Propofitie de Plenipoteotiarifen van dcToorà
Heeren Staten hebben verftaen enopghenofflente%
gedaen niet om aen den Koningh van Üpangien terifc.
veren eenige
Superioriteyt 1 den jy. December daerit
veoicns gedecideert, macrtefijnghcdaeninfaveurva
de Inwoonders van de Meyerye ende van de
drieai·
dere plaetfen in 't voorfchreve ghefchrift van dcDij,
December, deweicke menp-efupporecrdetelijneiiiit
te blyven onder deSouverainiteyt vandevoorfzHfr
ren Staten.

Sijnde fonder datkennelljck gepraöifeertfoDiierti
gerjfpreken
van d'een en d'audere zijde, endeeïctiiplffl
daer van operbaer fijnde fe'fs van die gene diegiwetS
fijn voorden Treveseu beveftight fijnde door hetj.Ai·
ticul van den Treves daer op gevolght, dat die Mette
is van de Stadt door 't fclve middel Meefter is van 'tphlie
Landt daer van dependerende.

Sijnde mede verftaen ten beyden fijden dat alles watii!
voorfz Heeren Staten Generael doenmaels hielden en
in 't befit hadden, in Brabant, en Vlaenderen foowelali
in andere Provintien aen haer foude verblyven iniH»
recht van Superioriteyt, felfs oock het
Marquiraetnn
Bergen, die Baronnie van Β^ίώ, Grave Λα àmtàa
aen en toebehoort, met alle Vlecken, Dorpen,Gehuch-
ten en Territorien daer van dependerende, gelijck als®
fien is uyt de verklaringhe daer uyt gedaen den y.^F

löop. door d'Ambaffadeurs van Vranckrijck en Grooi

Brittannien. ^

In gevolg van welck gebruyck en verklaringe de roorli
Heeren Staten aenftonts na de reduftie
van'«Hertogen·
bofch gefch
iet in't] acr 1heblien gpordonneert de p";
blijcque oefFeninge van Religie en Politie in

Daer tegen den Koningh van Spangien,
fitie ghedaen door contrarie beveelen, dewe'«®" '
dende geopiniatreert d' Inwoonders van de Meye'j
vreefende dat defe confufie foude uytvallen tot haer W"
derfby requefte hebben verfocht
ende bewoogen ®

vooriz Heeren Staten met Gedeputeerde van de voow

Tweede Deel van de

Heer Koningh te houden verfcheyden CoDfereDj
totTilburgh ende elders, dewelck
niet hebbende .w;

kenfucces, als men fich daer van beloofde,
de
retorfe-, door deweicke foo wel de Predicante»
de Gereformeerde Religie, als die Prelaten, Fn^V
ende andere Geeftelijckheyt
blyven uytgejaegbt»^
d'Inwoonders van de voorfz Meyerye blyven
im
toe gefruftreert van de Publijcke oefieniughe vm
en andere Religie. ^


-ocr page 340-

Nederlandfche Vrede - handélingh.

Dit nù <Je Meyerye dependeert van 'sHertogenbofch
IsHooft-Stadc tonder daer vantefijn gcieparecrt, men
«nDorteert fich cotce bondige en onwederleggende rede-
neodie vanwegende voorfzHeerenStaten fijn gealte-
«ueeri en gededuceert in de voorfz, Conferentien totTil-

hureh ende elders.

Alioo dat de Stade 'sHertogenbofch fijnde gereduceert
onder die Souverainiteyt van de voorlz Heeren Staten, '
eode bcvrydt van de Souverainiteyt des Konirghs van
Spangien niet het felfde middel ^ /«reprojtrio de Meye-
„(isgereduceert onder die felve Souverainiteyt van de
vuorfi Heeren Staten, waer van alleenlijck de oefFenin-
ge is belet door àcretorfit, ende die beletfel wordende
wcch genomen die üouverainiteyt wort beveftigt in haer
eerfte weien , fonder dat noodigh is byTraftaec over
te gheven aen de voorfchreve Heeren Staten het geene
fy aihadden aengewonnen en ionder dat den Koningh
bshoeftovertegüvenhec geene by al hadde verlooren.

Raeckende het Marquifact van Bergen, Baronnye van
Breda, Landt vanKuyck, boven 'cg;eene hier vooren
jjgefeydt te fijn overkomen in hec j. Articul vanden
Trtves ende tot verklaringhevandicArtJCultefijnbe-
tuyght door d' AmbaiTadeurs van Vranckrijck ende
Gtoot Brittangien,rtaet teaenmefckcnjdatopinftande
vin de prefident Jewii/» Ambafladeur van Vranckrijck
byfpedale refolutie van de Staten Generaci aen de In-
woonders van defelveplaetfeistoegeftaen d'oeffeninge
ïandeCatbolicqücReligie, tet welck he: recht van de
voorlz Heertn ütatcn fc» veel meer is co .firmerende,
gelijcii dan oock die voorfz Heeren Staten aen heer heb-
ben behouden het recht van midi^elen indefelveplaet-
fenieve'pachten , en andere diergelijcke, cndiefclve
liïbben ge-exerceert, en exerceren. ,

Ditte vooi fz Heeren Staten hebben toegelaten aen de
Pallnors ende Priefters in de voorfz plaetfen te bly ven
skt dfo.'utelijck maer onder conditie, dat in alle Poli
tijcqus ende wereltiijckc faecken fyluyden fich fouden
dragen, foo ais alle andere Onderdanen fonder te heb-
ben eenigh recht van recherche norh fonöie of oeSè-
tiDge van Hierarchie of Geeftelijcke lurlfdiöie ; en in
Ksvan contraveotie fijn defelve gecalangcert en geilraft
door den Racdt van Brabandtaen defrzyde.

Ende dewijl die exempelen en praöijcque wereltkon-
diph is dat alle Souverains difponeren over de Publijcque
otfFcningevaDde Religie in haer Landen ende Heerlick-
hcden, ende in verfche gedachtenis is dat de cerfte In-
trodudie, Hierarchie der Biffchoppen heeft ontroert de
Provintien ; ja de Prelaten felfs die Waren onder den Ko-
ning vàn Spangien,om fich te ftellen tegers de vooriz in-
troduaie,als contrarierende die Pri vilegien van hetLant.

Seyimen met goedt recht drt aen de voorfz Heeren
Staten als Souverains tof ftaet te difponeren ovêrdie
rubiijcque oeffeninghe van de Religie in de Meyerye
en alle andere plaetfen boven genoemt. endein'iHw-
' , Breda. Grave. met alle die Landen,
Vlecken, Dorpen, Gehuchten, Territorien daervan
dependercnde fijn aen de Heeren Staten in alle rccKt van
Souverainiteyt als voorfz,en dat men is opden wech van
le maecken een goede durable Paix,

Is het buyten propoofle te behoudetì of teimaglneren
len opfi^te van de voorlz Heeren Staten in de voorfz
riaetlen eenige Hierarchie of andere Souverainiteyt,ge-
^^'"^^"ofte gefepareerc van de Souverainiteyt van de
voorlz Heeren Staten en welke eertijtsdie Provintien en
^'tiaten die waren onder den Koningh hebbien gehou-
w Τ de Privilegiën van den Lande,

welck IS een Point ióo fenfibel en daet van alle Sou-
"j" foo jalours, dat men is geobligeert te verkla-
hoor voorfz Heeren Staten niet konnen en niet be-
j, „ " confenteren datte voorfz Souverainiteyt fo in
en anH ''
Weréltl^ck over die voorfz Meyerye

PoHir» Plaetfen boven genoemt , tegen haer worden
t"'iputeertdoor den voorfzHeerKoning van Spangien,
itïrif, «'«'■de de reftitutie van 't voorfz Gc-

Van d- "''r Gouvernement en Regieringe

metallo Staten is getmpert en voorfien

Weet en en matigbeyt. en dat, gelijck een yder

=0 uet, iy mee opleggen eenige confcientic dwangb

op hafer Onderdanen of opdie Perlooncn Van wat quali-
teyt ofconditiedie zijn,om die voorfz Plaetfen en Quar-
tiercn uyt te roeyen ofte te verjagen, niaer mededogcnt-
heyc hebbende fijn metten bedroefden toeftatidt van al
't Vükkin de Meyerye datfedertden aenyanck van de
retorfie tot op deieuyrefich bevintgefrüiteert van alle
Publijckeocfïeninge van d'eenen vand'andere Religie.

Conlenteren dat conform het voorgaende Gefchrifc
van den la. September aen de tegenwoordige Roomfc
Catholijcque Religieufen ial gealligncert worden een
redelyck onderhout haer leven lang geduyrende,en(ulc^
ter dilcretie van de voorfz Heeren Staten, daer van ai^e
sjpart fai worden gemaeckt, en dat de Goederen gtlegeti
buyten de Meyerye en andere plaetfen boven genoemt ψ
^ vke ver/a, fulleo gereguleert worden in conformiteyc
van 't geene daer van breeder is geilelt in het voorgaende
Gefchriftevanden laSeptember.

Ende alle d'Inwoonders, van wat qualiteycen condi-
tie die fijn blyvende indeghehoorfacmheyttndeichul-
dighe plicht van goede getrouwe Onderdanen, fullen
leven onder die publijcque tiouwe, verfeeckertheyt»
protcöiejen fallen fonder belet genieten alle iulcke vry-
heyt vanconicientie als naer die Wetten en Ordrevan
't Landt is toeghelaten en gepraöifeert wordt in alle die
Provintien, Steden, en Landen fijnde onder die voorfz
Heeren Staten.

Ende by aldien die voorfz Inwoonders getroubleerC
worden in de voorfz vryheyt van Confcientic, fuilen
fich addrefTeren aen de voorfz Heeren Staten, die als
Souverains daer in fullen itclien alfulcke Ordrealsby
bewaringe van de'vodrfz vryheyt van Conlcientie fai be-
vonden worden te behooren.

De Plenipotentiarifen van de vobrfz Heeren Staten
vertrouwen , indien de Heeren Extraordinaris Arh-
bafladeurs ende Plenipotentiarifen van Spangien gelicfc
met een rechtmatigh en ongepafliioneert gemoct te confi-
dereren de bondighcydtvande boven-gefchreven rede-
nen en perfiileren by haer voorgaende genegentheyt tOC
Vrede, fy fuUen oordeelen , dat dit is bet eenige ende
rechte middel om teghe!aecken uytden Doolwech-van
verwerringe, die als contrarie die Privilegiën van den
Lande heeft verweckt die eerfte beroerte tn de Provin-
tien ende den Prelaten felfs heeft veroorfaeckt fich te
ilellen tegensden Koningh van Spangien, als boven
gf-
feyc is , ende dat dit is het middel om te Itomen tot hee
eyndelijck befluyt van dtn Heylfame endegeweniiïhte
Vrede.

Ende tot vaftigheyt endeonveranderlijcke'bewarin-
ghe van de felve noodigh is ghefepareert te houJea
het geene dat niet kan hebben eenighe ghemeynfchap
en iti fich felfs heeft een incompatib!e vcrfcfaeydent-
heyt. .

Ende dat dit is het rechte ende eenigh temperment Het
welck fonder quetfingc van confcientieen tonder preju-
ditie van de Souverainiteyt refpeólivelijck kan ghe-
paft worden op het Gouvernement van d'een en d'an-
der.

Aengaende de drie ^artiere» van Ovérmafc, men per-
fifleert by 't gene is uyigedrückt én overkoomen in de
73. Articulen gëaccordeiert ende gheteyckcnt als voö-
ren.

In confortoiteyt vàn dewelcke dewijl het Oorloge
continueert, ende de werckelijcke valediieyt Vfttt de Ar-
ticulen felfs fich rapporteert tot bet befluyt Van 't Tra-
d:aer, die natuere van defaecke betoont^Iaerlijckdae
dekenniile te nemen door dië Chambre hiypartiemoec
worden gereguleert tot bet befluyt van 't Traftaet gelijck
gefeyt is in 'c vodrgaendegefchriftvan den ix Septem-
ber.

Aefagaefade het Over(Juartièi· Vaii Gelderlaftt daer van
is geconcerceert ende is buyten de 37 Articiileti gebleven
in ftaet.

Ende is te Cohfiderercn dat in kracht van de Unlè dé
i^rovintien fijn verbonden de afghefchey^ene Lëdcó
elck te herilellen en te cönfolideren aen het Lichaem
van fijne Provintiei verftaendpdat fonder defe herAel-
linghe Ën confolidatie niet kan ghevondeil ) Ènde
fchoon ghevonden fijnde niet kan onderhouden wor·
■ den j een goede ende cerlijcke Vrcede
i om wcicke
JPfi tcw-


-ocr page 341-

340· Tweede Deel, van de

te Verkrijgen > ende om voor te komen alle haer ende oc-
cafie van
nieuweonluften, men arbeyt.

Sijnde de voorfz Heeren Staten bereyt te confereren
over die middelen van een redelijck
temperament ^ welck
tenopfichte vandefe
confoUdatïe foude dienftigh fijnte
gebmycken.

Aengaende de kleyne Forten op het omtrent
SluysiAe flechtinge der felver aep de fijde des iConinghs is
gheconferveert in 't (if. Artijckel onder conditie van re-
ciproque aen de fijde van de voorfz Heeren Staten , tot
welcken eynde noodigh is dat van wegen de Koning van
Spagnien worden ghenoemt die Forten die aen de zyde
van de voorfz. Heeren Staten fouden worden gederaan-
teleertomdaerover te vergelijcken.

Dat in conformiteyt van àtgenerale reflitutie van Goe-
deren
ende rechten die by macht van het Tradtaec fa! ge-
daen worden van d'eeneend'anderezydewordeher-
Iteltinfijn gheheelende
bewatn bet Jfiter-recèt van de
StadtSluys . foo als het van outs aen de Stadt heeft
gecompeceert en 'c ghebruyck van dien is belet gheweeft
door dtn Oorloghe ende de
Dam geflagen in deSeute by
't Fort
St.Donaes.

Sijnde als mede noodig dat voor de vrye hanteringe,
ommegangh , ende Commercie tuflchen die refpedive
Onderdanen overkomen in het n. van de voorfz
73.
Artijckelen, den voorfchreven Dam worde opgenomen :
't welck voornamelijck fai ftrecken tot groote avantagie
van de Stadt
Brugge, en andere plaetfen grenfende aen de
voorfz Canael de
Soute.

De overleveringe van informatie raeckende de L/aw'-
ten isgeaccordeert.

Raeckende d'afiàires van eenige particulieren,is dien-
ftigdaer over te vergelijcken daer in men fich fai gedra-
gen in alle billigheyt,

Verftaende de Plenipotentiariiên van de voorfz Hee-
ren Staten en referverende uytdruckelijck dat itnVranck'
r^ck reeljjck en metter daet fai worden gelaten aüts vat be-
vonden luert voor defen tefijn toegeftaen
, tot welcken eyn-
de de voorfz Heeren Plenipotentiarifen van Spagnien
gelieven fai fichklaerdér te expreiTeren op'tghenedaer
van by defel ve is voorgeftelt op het eynde van haer Ge-
fchrift van den 21. September i&^y.

Ende verfoeckende dat de Pointen welcke tufTchen
die Kroonen fijn ongedecideert gebleven, worden afge-
daen en beflooten in reden ende billigheyt.

Aöum Munfter den 18. September 1547.

Was onderteyckent,

Cent, Mateneffty Fauwj Knuyi, Keede, Doma» Rif·
perda, Clant.

ïicnaaenöe ©jancBtijcft toa^ bebecftlatinflö bpDc
gipacnfcfic flcDa?η in Defc bolBenöe maniere.

Hiti
il·

i

il

fi

im

fi li··'''

ΊΜ

ili;'·

1!«

ON laiflera toutce que l'Efpagne à defta concedée ;
& les points demeures indecis, de ceux qui ont efté
concertcs, comme les limites de CacaIoigne,le tem-
perara ment au regard de Portolongone & Piombino,de
mefme Ie temperamment touchant Cafal, Ie point tou-
chant Ie payement de l'infante Catherine de Savoye,tout
cela eft remis à 1'arbitrage des Seigneurs Ambailadeurs
de MeiGeurs ks Ëftacs £cc,

ΈΙ Condt de
A. Brun.

Eftóltfigné:
Pemeranda ; lofeph A. de Camiray :

Μ En fai al'tgheen't welck Spanjen aireede toege-
ftaen Ijceft,laten ; en de Punten, die te voorfchijn
zijn georacht, fullen ongedecideert blyven,gelijck
de Limiten en grenspalen van Catalonien, de tempera-
ment en bemiddeling ten opficht van Portolongone,en
Piombino, oock de temperament en bemiddelingh aen-
gaende Cafal,het punt van de betaling van d'Infante Ca-
therina van Savoyen, Dit alles wort geAelc nen d'Arbi·
trage en bemiddelingh van de Heeren Ambaffadeursva»
mijn Heeren de Staten,&c. Wasgeteeckent

El Conde de Petmerande, lofeph A. de Canbrtf,

?IenBacnbe 't ©berquactiec ban «©elberlant / iönh,
concertecctöetbolaenöe: eDocjj in flatu / enDebimb»
Deij-mtijcheïenfleWcbefl. '

Τ 'On efl: convenu & accordé de changer Ie haut quir.
•'-^tierdeGeldre , moyennant I'equivalence, daotoo
conviendra dans dix mois apres la concluGon dece
Traitté; &en cas qu'on ne puifle tomberd'accorddi
ladite equivalence; on s'en remettra à la chambre m».
partie.

En is verdraghen en veraccordeert het Overquattin
^^-^■vanGelderlandtte verwiflelen , mitsgelijckcqui,
valentie en overdracht,daer af men verdragen lal binnen
tien Maenden na de fluyting van dit Traöaet ; en ingl·
val dat men niet verdragen kan in de gefeydeEquivaltn.
tie , foo fai men fich daer af ghedragen aen dc Chambre
mypartie, Mitgedeelde Kamer.

^eltoninslöcBe ffcanfcfie HJmftafTaDeurélaThui!.
lerie bcrnetncnDe I)oe bappec Ùe ^paenfctje enöe bitban
öefen i&taetnabeciten/fiaööenbfn ij. (©ctobjiéauoinn
tie enùe piopomctte 't geene öolflt.

G

Messieurs,

Uoy que il euft efté à defirer pour l'avanccnaii
des Traittez de Munfter, que tous Meffieuruoi
Plenipotentiaires y fuflènt demeurez , ilfemble

neantmoins que Dieu, qui dirige les grandes affaires,aji
)ermis que quelques- uns d'eux foyent venus en cettevil·
,e , pourrendrecompteà vosSeigneuries del'Eftatw·
quel le trou ve Ia negociation de la Paix, afin qu'en eflini
informées , Elles y facent les refieftions convenablcsS
rabattentenfuittelesbruits , quicourentfipeuvrayiiJt
li contraires les uns aux aucres, qu'on ne fgait auqueli'ai·
refter 5 Puis que d'un cofté l'on dit que nous ne voutom
point de Paix, & rejettons touttes les
propoCtioDSf iy
conduifent, & de rautre,que celle d'entre les deuxCou·
ronneseft faitej EtquefiMeflìeurs les Eftats ne Ìchi',
ftent,là leur demeurera en artiere.

Ainfi Meflìeurs, je me fens obligé de venir à vos Sei-
gneuries, pourPremierement lesaffeurer,
que, noui
voulons la Paix, que nous faifons touttes diligencapof·
fibles pour la condurre, & que notis eftant offerte & leu-
re , & efqu itable, il n'y à point de party propre à mefa!
fin à ce grand oeuvre, que nous n'embrafiìonsdebon
Cceur; Enfecondlieupourvousconnoiftre, quebitn
loin d'eftre d'accord avec l'Efpagne, Nouslefomm"
aufiì peu des pointseflentiels, quenousPeftionsilyi^i
mois ; Et que fi quel qu»un public le contraire,Λ/«"fi·
veur de ms Ennmìsà deiTein de nous broiiiller enfemble,
& nous defun ir,s'il fe peut,pour fe fauver du peri), do"'
noftre Union les menace, Et s'en eftans fauvés,vousle-
nir ou à nous (fi nous eftions fi peu providés que<k nou»
divi
ter) les conditions,qu'ils nous auroient proffllfe ^^
tant que le bien de leurs affaires le pourrapermcttre» «
finallement pourvous rafraichirla memoiredes obltgi*
tions reciproQues de la France & de cét Eftat.

Quenous VoulionslaPaix}Iaionguedurée<lel«B"?''
re,tant de fang refpandu, & tant de trefors
confomm»»
doivent faire compreDdre,qu'il eft tempsdelafinirj U

prefence & demeureaauelleàMunfterdeMiniftres®
Franje, monftrenfaiTeZjquec'eftnoftrepenfé,
leure Majefté ne voudroient pasy tenir
unPrincede»
haute qualité de fon Alteflède Longueville.ny Wejuw^
lesComptes d'Avàux ficdeServientficonfommefii:»
les afiàires, & fi utiles ailkurs fi le defir de la Paix nep^
valloit fur tous les autres ; Ajouftés
à cela les diljgen»»
que nousavonsfaitesaupres deMeiSieurs les Wea^'"
pour les porter à efmouvoir l'efprit de nos parties,»
donner celuy de Paix: leè pelnes qui Ont prifefitraw'S
en vflin jufques icy ) Meffieurs vos PlenipotfliM';"
aufquek üfembloit au dire de «ux-d'Èiìiagne »


-ocr page 342-

Nederlandtfche Vrede-handclingh.

(.Èvouluffentrienrcfufer; Les ioftancesque Monfieur
! Compte de Servien &inoyvous ^vonsfaittes, Mef-
f urs auffi-toft apres Ie Traitté eieGuaraDtie conclu, de
Morendre au pluftoft la negociation de celuy de la paix,
flui avoic en queJque ίβςοη efté interrompuë, & pour ce
de renvoyer mefdits Sieurs vos Pleoipocentiaires à
Muü-
fter ■ Celles de nos Ennemis au contraire » fondé<.s fur la
" 'moJitéd'une feule perfonne, que ne 1'euft pas trou-
vée moindre à la Ville qu' à la Campagne,s'il n'euft en
deffein de la laiffer couler fans pariet d'afi&ire, pour voir,
fi elle feroit plus heureufe à fonMaiftre;que les preceden-
te &fielleeuftefl:itelle,enmeltorerfacondition j Et
vousferéscontraintsd'avoüer,Meffieurs j que nous vou-
.gP5lapjix,àquedeIenier, c'eftinjuftement vouloir
reietcer iurnous Ie blafme de la continuation de Ia guer-

. Et de cc que deffus, nous ne voulons pour teftnoins
flue
V. S. & l'Aflembléede Munfter toute entiere.

Quant al'£ftat,auqueIeftnoftreTraitté avecl'Efpa-
ene,
Mel&euTS Pau & Keuyt.k peuvent dire à V. S. ce-
Mfldant je leur avoiisray que fi c'eft elite d'accord de
convenir de plufieurs Articles.i nous avons tort de dire,
que nous ne le Ibmnies pas : oiais quand onfgaura > que
c'elide ceux-là feulement de nulle confequencc,qui font
reciproques,& autant & plus à 1'avantage de nos Ennemis
qu'au nüftre,iuiquels encore les Mediateursonteü peine
Jles faire conleütir,& qu-iles importans,qui font ceux,
qui forment Ie Traitté, ils les refufent ou les retranchent,
QU
les expliquent à leur mode j Elies avoueront j je croy,
auffi, que nous fommes fort cfloignés d'accommode-
tnent : £c affia, Meffi -urs, que je vienne au deftail} Vol-
cy les Points fur Icfquelles nous fommes encores en
coDteftation.

Cduy de Portugal,dontMeflïeurs les Miniftersd'E-
fpagne rejeitent l'exprellion à la fin du Traitté, pour fe
itiemt un moyen de rompre.

Celuy du Due Charles, dont ils ne veulent point parler,
ice n'eft à ion avancage,quoy qu'il ayt efté dit plufieurs
fois par des perfonties de qualité > & qui ont grande part
tU! affaires, que quand il ne reftoit que celuy là il n'em-
pefcheroitpaslapwx» & il eft de telle nature, que de le
pafler ious filence ; c'eft la faire & ne la faire pas, ou pour
mieuxdire; C'eft faire la paix d'un cofté pour recom-
manccr la guerre de l'autre.

On ne parie pas net dcs conquefiest que l'on veut redui-
le auCoips desplacesprifes, nonobftantladeclaration
que nous avons faite de ne les demander qu'en la Aef-
me forte que les Efpagnois vous accordent les Voftres.

Les limues & les Fortifications du Uoujplhn ^ de Cata-
logne
reftent encore à regler, Sc nos Ennemis n'y refi-
ftent qu'à fin de nous obliger à y tenir un corps d'Armée,
ce qui ne (e peut faire quelque diligence, que l'on y fa ile
fancquelque petit deiordre, paroiiilsefperentdechan-
ger l'humeur de cet peuples, en leur promettane de les
laiflër vivre dans une entiere liberté,

Pouiintolongone é"Fiomhino, ils parlent d'ufl tempe-
ramment, quoy qu'il n'y co ayt point d'autre à prendre
que de
les laiiTer, puis que ces deux places font partie des
Conqueftesqu'ilsofFrent ;

Ilsnous veulent faire fortirdeC/j/j/fansconfidererles
biuillei, que nous avons données pourléconferverà
fon Maiftre, & les Milions, que nous a coufté cette
CMrité,& il leur deljplaift qu'en le quittant,ainfi que nous
ro5roDs,nousprenionsles precautions neceflàires pour
empefcher qu'elle ne tombe en leur puiflance, croyant
Bouj beaucoup fatisfaire eo difant qu'ils quittent Verfeil,
comnies'ilyàvoitdel'efgalitéentre nous pourcepoinc
ti, non plus qu'en beaucoup d'autre».

11 y en à encores c#»j oufix autres moix importans à la
*«ite,mais qui neantmoins ne le font pas fi peu,qu'ils ne
PuiQent artcfter un Traitté, & fàire comprendre à V.
^iue«tte affaire eft bien encore dignedeleursfoins>
« caj^le de procurer à cét Eftat la gioire (en Cas qu'il y
waillc ic fe ferve des moyens qu'il a dans les mains,tous

mp öcaceuxdeiav-nreitientemci-

Uutre cette confideration qui doitchatoUillerles
" ames.Voueledevez,Meffieurs,& yeftes tres-
Pfeucment obligés par les Traittéj, que vous avcs avec

HI

la Prence ; par deflus lefquels vous ne fgsurois pailer fans
oublier ce, que vousavcz promis, ou je ne croy pas que
vous vouliezy venir: Eticy vous mepermetttéz, Mef-
ficurs,de vousen rcfraifcbir la merauirc ; je ne vcus par.
leray point desTiaittés cy-devant faits avec la Franco j
& depuis aulfi long-temps que voftie Eftat fubiìflé j je
m'arrefterayà celuy dei 64.4 quifert de dirt<auirt;à l'af-
faire qui eft maintenanc (ur le tapis, &eftconfirrnépar
celuyde ι6^ή. Il nous oblige,MeiIìtuisà faire marcher
d'un pas efgal la negotiation de Paix : à nous entre· ayder
à conferver touttes nos conqueftes, à procurer de touttes
nos forces la fatisfadion l'un de l'autré j Et nous d|pind
bien nettementde conclure,que conjointementjoi d'un
comtnunconfentement; avec<lCtteclaufe,quiyeftap-
)ofée, que fipouravanceroii retarder le Traitté, l'on à
Jefoin de déclarer à l'Ennemy nos obligations recipro-
ques , on fera tenu de le faire touttes les fois qu'on en fcra
requis; Vous f5aves,Me6fieurs, TEftat, auquel nous fom-
mes, parcequejevi^nd'avoir lebiendevousdire, Et
jufquesàquel point vous eftesavancésj Ainfi, Meflìeurs,
je vous deniandeiau nom du Royjqu'Cn executant les iuf-
dits Traitte's,
Vous ne pajpesi pas outre.juf^ues à ce que nous
nous avancions aujp
j Qye vous facies unedeclarationaux
Ennemis de ne pouvoir conclure, afEn de leur ofter l'e-
fperanceoùilsfontde nousdefunir; Et que vous conti-
nuez, s'il vous plaift, Meffieurs, à pretter bonne main ,
àce qu'ils tiennent leschofes, qu'ils nous ont promifes
& oftèrtes, En revanche dequoy je vous aOèure de la pait
du Roy & de la Reyne Regcnte fa n^ere, que leurs Maje-
ftez ne concluronc aucun Traitté avecl'Efpagne, que
conjointement avec vous: qu'elles font preftes de luy
faire telles déclarations, que V.S.adviferontboneftre:
En un mot qu'elles vousciendront franchement &loy
allement les parolles qu'elles leur ont données, corame la
chofe du monde qui doiteftrelapluschere auxSouve-
rains ; Et quand par voftre interpofition, Meffieurs,Ics af-
faires feront reduites en bontermes; Etquevousaures
porté les Efpagnois à nous faire voiv qu'ils veulent, auffi
bien que nous, fincerementlapaix ; Nous tefmoigoe-
rons à V,S. laconfiance, que nous avons en EUes,dcle
defir,que nous avons de conferver leur Amitié.

Fait à la Haye le 1 j Oftobre 1Ì47,
Signé de

ia ThuÜerie.

Myn HEEREN.

HOewel hct te wenfchen hadt geweeft voor de Vor-
deringh derTratìaten van Munfter dat al de Hee-
ren uw Volmachtighden daer waren gebleven, foo
fcbijnt het nochtans dat Godt,die de groote faecken diri-
geert en ftiert, toegelaten heeft dat Eenigen van hen in
defe Staet zijn gekomen, om aen uw' Hoogh Mogende
Reeckeningh te gheven van de ftaet, in dcwelcke de
Vrede-Handelingh gevonden wordt, opdatghy, daer
afgeinfoimeerten onderrecht zijnde, die behoorelijck
foud overwegen en in gevoigh de geruchten dempen >
die met foo weynighwaerheyt lopen, en foo tegen mal-
kanderen ftrijden , dat men niet weet wjier aen men
fich houden fai, dewijl men van d'een zijdefeghtdat
wy geen Vrede begeeren, en al de propofitienen voor··
ftellingen, die daer toe ftrecken, verworpen, en van
d'andere zyde dat deVreedetuflchendetweeKroonen
aireede gemaeckt is, en dat, foo mijn Heeren de Staten
fich niet haeftcn, hun handeling achter blyven fai.

lek vind my dieshalven ,!mijn Heeren, verplicht voor
uwe Hoogh Mogende te verfchijnen, eerftelijck om htn
te verfeeckcren, dat wy Vrede begeeren dat wy alle mo-
gelijcke vlyt aenwenden, om haer tefluyten, en dat,
foo ons diefeecker en billijckaengeboden wiert, wy niet
foudeo narren met een eynde van foo groot een werck
te maecken, en dieblydelijckt'ontfangen. Ten twee-
den, om u te doen bekennen, datwy, verre van met
Spangien verdr^é te zijn,(00 veel verlchillen in d'elïèo-
tiele cn wefentlijcke punten,\Isover
6. Maenden;en in-
dien jemanc het tegendeel uytftioy t > 'c is tot (aveur vsn
JFf 3 οηίβ


-ocr page 343-

342· Tweede Deel, van de

onfe vyanden > met voornemen van ons te verwarren, en
ons
van malkander te fcheyden , indien'tmogelijck is,
om hen van 't gevaer te befchutcen, daer mee oi^e Unie
en verbont hen dreygt, enfichdaer af befchut hebben-
de, de conditiën: die fy ons belooft fouden hebben , aen
u, of aen ons öndien wyr fo onvoorfichcigh waren, dat wy
van malkander fcheyden) fodanigh te houden , als de
welftanc van hun faken toelaten lal, en eyndeljjck om
voor
u te vervarffchen de geheugeniB der Obligatien en
verbinteniflen, die Vranckrijck en defe Staet onderlingh
metmalkander hebben.

wy Vrede begeeren; de langdurigheyc van d'Oor-
Jogh, fooveel uytgeftortbloedt, enfoo veel beftcedc
fchatcenbehooren teddienbegrypen, dat het tijdt is om
deOorlogh te eyndlgen. De tegenwoordigheyt, en'C
werkelijk verblijf der Minifters en bedieners van Vrank-
rijck te Munfter,wijfen genoegh aen dat dit onfe gedach-
ten zijn, en daC hun Majeftey ten daer niet fouden hou-
den een Vorft van foo hooge qualiteyc en Staet, als fijn
HoogheytvanLongevillej noch oock mijn Heeren de
Graven van Avaux, en van Servicnt, foo fchrander in
faken,en dieeldersfoonut fouden zijn, foo de begeerte
van Vrede niet meer woogh, dan alle andere dingen.
Voeght hier noch by de vlijt en neerftigheyt, die wy ge-
daen hebben by mijn Heeren de Mediateurs en Midde·
laers, om hen te bewegen totdegeeft onferpiityente
vermurwen, en hen dien van de Vrede te geven ; de
moeyten, die (maer oock by na vergeefs) mijn l· ieeren
uw' Volmachtighden gedaen hebben, aen de weicken
't fcheen, naer 't feggen der geener vari b'panjen, dat iy
nieta wilden weygeren ; d'inftantien die mijn Heer de
Gracf van Servient en ick aen u, mijn Heeren, hebben
gedaen, foo hacil het Traöaet van Guarantie en onder-
linge befcherminghgeflooten was, van fpoedighlijck de
Vredt- handelingh weer aen te vatten, die in eeniger wij·
fe afgebroken had geweeft^ en om hier toe mijn Heeren
uw Volmachtigden weer naer Munfter te fenden ; dien
van onfe Vyanden in tegendeel j gefondeert op de com-
moditeytcn bêquaemheycvaneeneeniph perloon, die
haer niet minder in de Stadt, als in 't velt gevonden fou
hebben. Indien hy niet voorgenomen had gehad van haer
te laten voor by fluypen, fonder van faken te fpreken,
om te fien offy geluckiger voor fijn raeeller fou zijn,dan
de voorgaenden, en offy fodanigh was dat hy fijn Staet
daer dour kon verbeteren : enghy fultmijn Heeren ^ ge-
dwongen zijn te belyden dat wy Vrede begeeren, en dal
de geen, die fulcx lochent, ongerechtel ijck de Lfter van
de continuacie en voortgangh van d'Oorlugh op ons wil
werpen. En wy begeeren geen andere gctuypen van dit
voor-verhaelde, dan uw Ho. Mog. > eo degeüeele Ver-
gadering van Munfter.

Wat de Staet aengaet, inde weické onfe handelingh
met Spanjen is, mijnHeeren
Pauwi enKmyt, konnen 'c
aen uw Ho. Mo. feggen. Ick fai hen ondcrcuffchen btly-
den dat, indieh men de faeck eens is, als men in veel Ar-
tyckelen verdragen is,wy met onrecht feggen d»t wy niet
veraccordeert zyn. Maer als men verftaen fai dat wy al-
leenlijck zijn verdragen in de geenen» die van geen be-
langh,en weer keerende zijn, enfoofeer, of meer nut
aen onfe y yanden > dan aen ons, tot het welckde Media-
teurs en middelaers hen noch naeuwelijcks hebben kon-
nen doen bewilligen , en_dac fy d'4mportante Artycke.
len, namelijck de geenen, die 't Traftaet forroeeren j
weygeren en aftrecken, of die naer hun wy fe expliqueren
en verklaren ; foo fullen fy, gelijck ick geloof, oock bely-
den dat wy verre van Accommodement en verdrag zyn.
Enomtotbewystekomen, mijnHeeren, fiet hier de
punten, opdewelckewy noch in conteftatie en onee-
nighzyn. '

Du. vm Portugal» daer afmijn Heeren de Minifters
en bedienaers van Spanjen d'Exprellie en uytdruckiugh
in'teyndevan'cTraétaet verwerpen, om een middel
van te breken voor fich te behouden.

Dat van Hertogh Karei j daer af fy niet willen fpreken,
dan tot fijn voordeel, fchoon dickwilsdoorperfoonen
vanqualiteyt,endiegroocedcelgenooten van de hande-
lingh zyn, gefeght ii, dat, als'er niets, dan dit, overig was,
het de . Vrede niet fou beletfen : cn bet is nochtans fooda-
nigh van Datuer,det dit metfwygea te laten deurgaen,
is

Vrede maken cn niet maken, of, om beter te fpreken,'ti,
V rede van d'een zyde inaken, om d'Oorlogh van d'an(i^
re zyde weer te beginnen.

Men fpreeckt niet klarelijk van de Conque/lft>, die men
in 't Lichaem der veroverde plaetfen brengen wil, ni^
tegenftaende de declaratie, die wy gedaen hebben,
hen niet anders te feggen en begeeren, dan de Spanjjtt.
den d'uweo aen u toeftaen.

De Limiten cn grenspalen , en de fortificatiën tn
RouJJillh» en va» Catoknien zy η noch overigh te regelct).
en onfe Vyanden ftaen daer niet tegen, dan om onsfo.'
bligeeren en te verplichten daer en hier te houden'
't welck nietgefchieden kan, hoe groots neeriHgheydj
men daer toe doet, fonder een ige kleyne wan-ordeniig,
daer door fy verhopen de humeur defer volcken teïn,
anderen, met aen hen te beloven dat fy hen in volle vtj.
heyt fullen laten leven.

Wat Pertolangone en Piomimo aengaet, fy fpreken m
een temperament en bemiddelingh, fchoon ditter g«5
andere bemiddelingh is, dan hen te laten, dewijl dé
twee plaetfen een deel der Conqueftien maken j dief;
aenbieden.

Sy willen ons uyt Cajal doen trecken, fonder tecoall.
dereeren en t'overwegendeveltHagen, die wy gelewc
hebben, om dat voor fijn meefter te bewaren, en demi],
lioenen, die defe meedoogentheyt aen ons gekeft heeft;
en her mishaegt hen dit wy, defeplaets verlatende,
celijcli
wy aenbieden,denootwendige precautien enverfekeriii·
gen netren, om te beletten dat fy weer In hun macht vilt,
Jaty gelooven dat fy ons de maet volmeeten, als fy feg.
gen dat (y
Verfeii fullen verlaten, als oPer gelijckheyöi
tufTchen ons voor dit punt was, niet meer dan iavcd
anderen.

Daer zyn mchv^foffesmAen punten, wel vanniiii.
der importantie, maer nochtans niet foo kleyn, duij
geen Traftaet konnen doen ftuyten , eb aen uwe Hocj
Mog. doen begrypen dat defe faeck hun vlyt en neerffij-
heydt noch wel waerdigh is, en bequaemomaendtó
Staet (in geval dat fy daer aen arbeyt, en de middefcnp·
bruyckt, die fy in handen heeft, heel anderen, danna
foodanigh een atbicragieen bemiddelingh , als de vyit
den ons aenbieden)de glorie te bevorderen van te heota
gecontribueert tot de ruft der tweegrootfteKonirge
van de Chriftenheyt, en aen de geenen van de Chrlliel·
heyt felf.Behalven defe confideratie en infigt,diedehter<
lijcJffte zielen behoort te kittelen, zytghy'tfchuldigk,
mijn Heeren,
eniaextotuytdruckel^kverflichtΑΰΰήΐ
Tradtaten, die ghy met Vranckrijck hebt, daerghy nitt
fult konnen overtreden, fonder 't geen, 't welckghybe.
looft hebt, te vergeten,en ick geloofnietdatghy hiertoe
wilt komen. Ghy fult my hier toelaten, mijn Heerenidi
geheugenis daer af in u tcgenwoordigheydt te ïcrm·
ichen. Ick fai niet fpreecken van de Traöaten , tier
voor, en foo langh als u Staet geftaen heeft, met Vranck-
rijck getèacckt. lek fai my aen dat van 't Jaer itf+f hou-
den, dat tot een rechtfnoer van de faeck dient,die nu wi-
handelt wordt, en door het Traöaet van 't Jaer itf+y.
veftight is. Het verplicht ons, mijn Heeren,
farìf4*ì
meteen gelijckegangh inde Vrede-handelingh voort te
gaen, malkander te helpen in 'tconferveeren en bewwen
van alle onfe conqueften en veroveringen, en uytaHe
onfen krachten de fatisfaöie en voldoeningh vso d'een
en d'ander te bevorderen. Het gebiedt ons wel klareliik
niet, dan gefamentlijck en met gemeene toeflemmiDgl»
te fluyten; met defe claufie, die daer by gedaen is, dat.in-
dien men, om de handelingh te verhaéftcn. of te dm

vertrggen, van noden heeft onfe onderlinge obligatien

en verplichtingen aen de vyandt te verklaren < men ge-
houden fai zij η fulcx foo dick wils te doen. alfmeD latf
toe verlochtfal zijn.i Ghy weet. mqn Heierto- deftiet?
daer in wy zij η. om dat ick u dit voorgedragen heb. en
tot welck punö ghy geavanceert zijt. Ick bid u dieshs·-
ven- mijn Heeren, in denaem des Koninghs,
voor-verhaelde Traöaten onderhoüdènde >
nitt ^
gaet, totdat wy oock voortgangh krygen.
«ift gy aende Vjfffl·
den een verklatingh doet, van niet te konnen "UJ"®®'
om hen de hoop^ van ons te fcheyden, i daer fy in lijo » "
benemen, en dat ghy continueert en voort vaert > fw
u belieft, mija Heeren, mee de handt ce ieenen· offlW»


-ocr page 344-

Nederkndfche Vrede · Handelingh. 943

,i:_gen te doen houden» die fy ons belooft cn aenge-
hnln hebben. Tot vergeldingh van'c welck ick u ver-
f kcr
van wegen de Kon ingh, en de Koninginne Re-
pnte fijn Moeder, dat hun Majeftcytcn geen verdragh
Spanjen fullen fluyten,
dan gelamentlijck met u,
^itfybereytzfjnomfoodanige verklaringe acn hem te
Iiten doen, alsU Ho. Mog. fullen goet vinden : in een
oorc. dat fy vryelijck en getrouwelijck de woorden fui.
un houden, die fy aen u gegeven hebben, gelijckhet
tfeeo, 'c waerdfte ter wereldt aen de Souverai-

jn behoort te zijn. En als, mijn Heeren, door u inter-
" gfjgentuflTchen-fpraeck, de faken in goede termen
Ρ n-jetgebraght fullen zijn, enghydeSpanjaerden be-
® gen bebt aen ons te toonen dat fy, foo wel als wy, op-
redteiijck de Vrede begeeren, foo fullen wy aen
u Ho.
Mog. betuygen het vertrouwen, dat wy in hen hebben,
jj jj begeerte die wy hebben, van
hun vriendtfthap te
jonferveerenen te bewaren.

Godaen in den Haegh den α j. van OÖober, i(J47.

Geteeckent,

de la Thuillerie.

iBarr βοε taepnfaii fulcF in cdnliDecattc quatti bltjcht
ïMtupt/ DatopbenfcltiEnöaaD/ iiip?£fentieban fijn
Biio8[)cpttec©rc0aö ctn3lit)anöaccJêo.|lèoa. tocöt

inatbia8[)tcenaDtìi)0i>pDietjan IfoIlanOt ; 'ttoElthin

Elftctalleiappjobeitöctuat bp be i^eetta plenipotins
tiatifcnsebaentoa
^i l^amriycltDatiicttaeccit ban Oir
BitOe ijanDcIinalj bolae»'^ 0« "rn a i. ©ctobji^ Qcbaen
tappojttoa^ afbjaflöt in ®ointen om tpuDiigcb acfïoo»

maften *

^atacen fteccftec of nieutDetecmm of nicutac Clau
fiiltn nooWiÖ toarcn om bc abfoïute ^ouurriiiiHtmT;
tantie
Meyerie ban bm S^ofch cnbe anbccc ban atiötnc
natute sUnCie/ beo: Den ^taet
te bebinacn.
33atbct3.1PoiritbanOeBeaDju(lcccöc 3irticulen al-
le 't B£fη ter boojfj. materie oia^ bienenbe/in gocOe cnöc

netbtufe tatqen toa^ bcljrlfenöe.

©at&Etfclbe^oint toa^ een macrbient ban bOtfoi=
nele ginftcuctie bc fcecen ©lenipotcutiacifen in lafl
ocflfbcn.

©atöftfcIbebpaUeöepjobintienten tpöe ban fiet
otredccmibanbEopgcmelteginllcuctic niet aaecnlijc=
ficgoct i^aebonDen/maec baec-en-bobcn bp atecatibe
Kfoluticii.

©at noopcnbc ört Geeftelijcke in bc boo?f5. BEtoe|im
ytttcfc00£iibpöeiïeeecnnBenopt aacbt rn ttia^ gbe--
boiiDcn/ macc bp occafie ban be betoiilïc acte ban
lifn i7.®fccmbii^ Ic(ï-Ieben noopenbe Ijct /Cemptca»
mmt/bpbé^pacnfcgepienipótentiactfin op be banc
Qcbjaa^t

^atDcfcIbe acte nu foube tDo;ben inaetaoaen enbe
bttnlttioljtaelijch balacné öetaebacnrappoit löect
bc=
pitfmtcect / tjct todch be l^ceren ^Icnipotentiarifen
initfüitn fpccijlijch in Ia(i tofct acaebcn / enoe bat fuicjc
gctiacH jijnbE / De faechen baer mcbr sebjaat foube tDo?=
öfn in termen ban be eeclie ^nflcuctle ban Der opatje.
ιntite^?^lct^|μI/ batl^adipiiflimafui Prindpubpalfe
Jeljotjinticnmeccmalen aoct gebonbcn/ 'ttorlch bp
fiaet (CD. i!Bo. met ecnparia aDbpfen ban alle be Eeben
fnfegitcDenbccflacn.
^atbQpbec^ bolaen^ be lafl BDfnom^ne cefolutfen
eniiebojbeceünilcuctieban be dceren J^Icnipotcntia»
tiimtotboltcechinaeban bebetobfle üanbelmae fouDe
mo;licngepjocebeect/ enbe*ta]pbec^ in ganbenbanbe
KHJctoojbtn tóeflelt Öe acte ban aaaceatie ombietot
iöWiVlet met bc ^pacnfcöe JlSiniftec^ te abiufferen.

«enotDatoemeecBcmelte ^lenipotentiarifen foubcn
«ojofnuerfocbt / ficö met ben albeceecften taeberom
iiarc ^nnlicrtcbecboeaen/ om in bocacn alg booten
«^mael brflupt ban 't toerclt ic maecftrn,

ieactopacbflibececct oochüecfoc!)t 3Önbe>eet Hoog'
m aöbtj^ tian fjin ©ooal)cpt / foo fjeeft befelbe ftrt) a^
gntwtccttmct l)ct boojfs. i^?obincfael abb0g ban be
®»bmcicbaneonanbtenbel©efl ©jicfianbt/ tnbri^
wntJoIacn^ aoet-aebonoen {nbeDetflaen./ mitiWente
bcffofcRenb'anöccc p^dbirtcieti/ öat bcfdbe met ben
eecficu enbe foo f)ac|l üaciiit)c&icn (anallen binnen acgt
baaen, {)aet; i>^iUinciac( ebb0^/ op 't geene bot^fj. tuil»
Icn inb?tneen.

^et abbij^ ban ^elbstlant / bacc na inge b?aa&t toai
batcaechcnbr!)ctpoinCban be
Meyerie ban {|ecto>
BenbofcDmetOenacuhlcbenbanbien/ enbe alle aubecc
plaetfni ban Bflijthe nature/ uptecb?ucftt bp'tbecbe·
^cticul ban De D?ic-en 't febéntiab/ al^ooch in oe naoc*
re fSefolUcieöan öacc ©o. |®o. ban ben i8 Mep 16+7,
met öct öecbe ban bc lae£
ft aeabfaftcerOe Kcticulen foue
be laten foo al^ gct lag / fulc]c bat bp ofte ban toeaen Oen
fóonina!) ban |>paneten accebeect enbe actenuncicecC
jijnOebatibeatifülute^oubeceinitcpt enbe appenben*
tien enbe bepenbcntien ban bien / fonbcc eenige cefecbe/
enbe fjrt <(3|)cfcl);ift ban 't Cempecamcnt boo? befen
obecaeacben/ ingetcocfien/ bie tooo^ben
/ in 't Geefteiijk
ende
Wereitiijckfoubenhjo^bengeöpubcn boo? gclicljt
nptöc/ongöfleginilructicenOclafl/ Oen deecenfiacc
{^0 Hào. i^Ienipotcntiacifen enbe (tEjctr^jbinaci!^ ^m»
baffabcuc? bien aengacnbe meöe gegebcn.

^em. Sobcmbji^ Oe refpectibe teecen (Dgebrpu*
teccbm/ban ttjegen be ^jobincie ban
Ζ -elant, w trecbt,
enbe
O /er-Yild berfocöt Sönbe / om opcninae te toillen
boen ban l)unne refpectibe f^jobinciale abbpfenop t)ec
ftiicltbanOe ^boubecainitrpt ban be
Meyerie ban ben
S3ofcO/ al^ ooclt ober anDere <(9cit)ef{cn ban aelijche na*
tare bjeeber gemenejoneei;t inüetOetOeban
oe bebmfle
b;ieen'tfeb?ntiaO ^rticulcn binnen jaSunflec geaOju*
flcect/ φ bpftel|eeren<(?eOcputeerOebanO'opaemetce
Pjobmcteban
Zeeiandtopenmac aD^baen monbelinal)
ioant)uup2DbincieeI abb^^ op'cboojnoembe fubject/
toacrmftb'i^efcen^eöepuicerOcnban bc opaöemelte
P;obintieban Wtrechtgaer boo^al^nocD fiebbeii
gtfc»
coiifoimeerr / enbe bp bc i;^eccen t0eOrputercDen ban bc
ai%nndtep?obintiebanOver-Y(relooc6 opcninae gce
barn bjefenbe ban gun ^lobinciael abbij^ op 'c boo?!^.
fubjectftcfaben'tfelbein ®ffc[)?ifteobecBrgeben} taaec
ban b'an :crrl^;obin(irn bcbben berfocbt Coppe bie gaei;
UB. i^al)carco;bcert / cnbetoerben bOpaemelte ìleercti
(0rbepuceerOen ban^eelanDt brrfocljt gun abbici oocti
bp<0cfcB?ifttcö)illenobetlebcten/ om baer ban oocft
Coppe boo.ib'anbeceiP?obintienBfmaecltt
te toerben/
tDelc&coberleberinacbcmecraemdtcdceren ban Zee^
lant aengenomcn Ibcbben re boen.

^ie ban ti^tcecQt abbifeerben cn berftonben bat geen
Cractaet ban B^cOe met ben lÌloningt) ban ^pangien
fonbc toojben gbeffooten/ ban in|
Conformité ban be
®taciatcn met be ïtcoone ban ©jancltcijclt gcmaccftt /
enbe blenboigrn^ mebe bp ibpangicn een be fóroone
ban B?anchcijcB gelaten
öeCunqueften/ baer ban Oce
fflbc iücoone ten tpbe ban
ijet fluptcn bec ©jebcn^-
fflractaten tulTcfjcn ©jancftrijcfi enbe ftpangien in pofs
fftfie foube 3ijn / enöe bat alle 't gecne bp be ïpicniporens
tiacifen ban befen Staet foube toojben getcechcnt / fbu·
be toefen fonber effect ban teel €cactaet/tot bat ffi^anfii
rijcftcnbebcffn^taetopecnentijOt flefamentlfjcft met
^ipangiengörflootfn fouDen hebben/ be öatificatien
cefprctibebaeropjijnafjcbolaijt/ enbe baer Bencffeni
Öct €cactaet ban be
Ligoe Garantie, tuffcbcn be lüroo»
ne ban ©?ancRrijrfe enbe befen |jtaet ncmaecftt / booi 'c
boojfs flupten aen Oe Penipotcntiorifcn ban ^pangtcn
ton^e aeinfinueert.

©c^tatinbanBjienanbbetlilaerbenbatfp gelcfeti
gebbenbe'tcappojtbpbe i^eercn ban
Heemitede enbe
bcKnuvt ttoec ban Ijaec i^g fEiog. <C>:trao?blnorii
tSmbaffabeur^enbe ipicnipotentiacifen tbr be <{9eneca·
Ie ©;ebe ]|anbrlinge binnen Munfler aengefïdt in gaec
mog. ^crgaDerinae monbclinag gebaen cn bp (tSen
f(l);iftc ingebifnt / caccftenbc ben toeflanbt ban be
beHnactuflcöenbcnRoninaöban^pangien tct eenre/
enbe bcfcn ^tace ter anbereit 5pbc/ al^ ooc& bc gelegenb·
l)rpt ban Oe ncgottatie tuffctien ben füonina ban
rgch enbe bm lioninaf) ban ibpangien/ €nbe bcbln*
Ocnbcbeneff^fictbccbcban bc gcabjutieerbc b;ic cn-
'tfebentigli^trriculcneeniae bubietcpten^e ballen toer?
flonben/
het derde van de voorfz. drie.en-'t feventigh
tot Munfter geadjufteerde
cn toeDctJpb^ gbctCccBenbe
KcttcuUn Qcnoegöfatm te 3i|n ommc loecg te nemen be

3Ff4· berfcöO»


-ocr page 345-

Tweede Deel·, vari de

li

BH
il

toecfrtjiUmfoo (€bocBonrjcïtoatI)teti fonbcc appocenc
tie) fouDe moaen ontliaeti in bet poin: üan De
ScligiE «ti
öE gJjcnoiiiiiiKcDe <isuact<fcrii / en Dien bolaen^ounooi
öigt) te tDcfcntopDec^Detboo?f5. öecDe mticül te clan·
fuiftenfnDcIimitecen/ öetopIeDcoöeraeiiaaetieeu a-
öffcdeabfoluteentiolftortieneSouverainité en Supeno-

rirè nift^ eiclubfcrt ofte ceftcüeftt 't 5P in ^oUtöcq ofte
•«Sccltflafiijcq en DetienDentienbanbicn/ öanDc^taet
DeffcSianörnpuceaeeft'tfelbececljttociche hace fêooa
.lil^og. tcrDe gebbenbe üt be anbece bate Stjobincicn foo
nacJjtan^bat innetrofftfncneeannullecct foube tBo?öc
b'actc üan Den ©tcembec 16^7· op bat fubjcct
(laciibr.

l^ablpbenbeboojt^be Staten ban l^iteflanDt bp be
(^cnctatennietBjanchcijciiopggerecbt enbe be Et0ue
«Öacantie Ifinno 1Ó47. bare op fltbolflet. ©ecfoechcnbe
öat aïlc moaelijRe beboicen inocïjtcn too?ben aenfletoen»
Det/enbe begooQe pactpen geinbuteect tot fpoebtge af-
ÖanDcImge ban' be Oiffeccntialc iPuinten / 't 3P boo?
bitec^ ofte Dp anbece bjege bie al)fbofSÖIöcli(l bebonbcn
faubcn mogDen too^ben / mf^ oac^ ^pangicn acn
©^anchctjclt pjefïf ece be «Conbitirn booj befe tocgeftaen.

ιΐΐΐεη epnbe be iP;obintien niet mocUten becooifaccht
toojbenbp lanob^ntcain ban ti^bt op anbece gaei: bien^^
fiioe niibbclen te bentben.

iJDieban Oi^er-Yffelabifeecbcnben 7.,#obembec Dat
ingfjetcocltcn en btcntetiggt foube bQojbenaiiefUiclten
enùE fcfj^iften bie tufTctjen be ü^eecen ^paenfc&e tnbe
^taetfcfie S>Icnipatenttatifrn onbeclingc oetuiffrlt toa·
ten/ op en 't fcbect Oen a 7· ©cccuibec lù+à. caetfienbe
bfC ^pacnfcfjc i^jettnfe
temperament In be Ifêepecie
ban ben 23afc{jcnbe anbece quactiecen ban geiyche na^
tupte/
rnbe bat tuflcDen ^pangu η cnbe bcfen |>taet al-
leen boojt bunbigO enbc bafi gfjeftflt foube bjojbtn
l)ft j.'Jicticuiban be bjie-en-tfebentigi}/ alleen battec
acljtec bie iuoojbcn/
in alle ende defelve Rechten Tan
bouverainiceycgeinfcccecttoecbe/ niet uytgcfonderc en
evengeiijck,ai
^fP5tjnI)oubmbebe #?obintien ban be
©ecicnigööe jJcDeclanaen / f c.

® oejt^bat men Itojt^ na be publicatie ban be 39?cbe
incbcinbeboo^tnaembrquactiecen foube boen puUIicc^
een bie piaccatcn / bie boo; bcfen in be<0runieecbe
binticn tegen bclpubiijcque eieccitfe ban be öoomfclje
iSdigie/ jijn ge- emanecct
i en Dat fulcpban boen af bp
cefolntie ban befe iSegeeringe foube bafl gefirlt biecben.

^nbecenbaegb^ bcbben bie ban Srelanbt baec ab^
bij^lngcb?aahtbatfpgebclibceectt)rbbenDeop Ijet cap^
pojt bp be Jseccen ban
Heemilede enbe be Knuyr
tb]eebanbacc{|oog H^og. (tS^^tcaojbinaci^ ^mbaffa^
Druc^ enbe l^Icnipotentiarifen tot iQunfiec br η 11. Φα
tobrc itf+7. tee©tcgabecingöeban Baecio. JBog BÖr=
barn/cnbe bpgcfctoifteobecfltfcbect/ enbe met namen
op ött οεεί'ε üja^ Concecncecrnbe De
Souverainitcyc
over de Meyerie van den Bulcb
enbe auDece quactiectn/
Oemcntionecctinfjetbecbcbanbe b?ie en-tfebentig
ticuIentot.fiIliun|lecgi'abiu|lcect/ babben gort gebon·
brnteUrcMacni/ bat aengeficn na foo lange enbe mee^
nigbüulöige fïcienfe belibccatien / epnbclijctt met eenpa=
ngbgoebt-binben ban alle be l^joüintien bp cefolutien
ban beu i8.|®ep/
7.10. enbe ig.ïiugufti alle laefife
Den/ toaiJ becfiacn / bat in bet iScactaet ban ®;ebe met
De ^paenfcbe te maecltcn/ foube moeten toreben bebon^
gen/
de volle ende abfolute Souverainiteyt foo in bet
<I3ee(Ïe!ijt&al^ tocccUiijcIte obet be J|@epetie ban Den
SSofcb enbe anbece plactfcn / gfie-cppicffeett in 0«
boo;f^. i- detieni /. cnbe bat birnbolgenbe foube toojbcn
ingetcoclun [)et(0efcb?ifte ben i7.^ecemlicc i64($.enbe
Dat fonbcc bet felbe geen (iEcactact met ben Bpant foube
tuecben gcflooten/ Dat baer itine geen becanbetinge biec^
De gebaen/ al^ met eenpacigb aDb&^ ban alle be p^obin·
tien/ m^os becflaen babbcn/ Dat bp bc

boo;f3.c(foluticnp;ecifelijclibeboo;bete b)ccben Qtpet:^
njlecct.

^e piegnante cebenen bie gacc <i5b. jS^og. baectoe
gabben bcbiogen toacen Defdbe Die gacc Ji^og. bec=
tcoutDben ooclt be anbeire p^obintien babben gemobeect
itietaUeenljjchrimpeltjchto be boo^f;. Qefoldtien bafl
ce flellen bet behingen
van de volle mach; ende abfoluytc
Souverainiteyt
obec De boojfs. JE^cpecU enbe anbece
•auactieccn/ met intentie cnbebecflant bat betfcRjife»
tUEl Ijet fpicitucl al^ tempoceel toa^ Inclubeecenöe/ tZ
Dat men gemtpnt tua^ bft ecnlenbe anbece te efcccfttm
macc eat baec neben^ tot meecbec bfcfcecaccbtpt iZ
bafiigbeptbanbft<Öecllcltjcit/ fpeciale cFpjcfRefeZ
üjccbtn gebaen.

i

A Ls te weten emme alle misduydlnge ende finifl»
interpretacien voor te koraen, die in tyden
ende
wylen van wegen de Spaenfche ende andere foude uo.
gen werden gefileert,
dat Je ώβ>οβιϊβ over het Ecchjuf iu
van het Wertltlijck loas ghefepareert i ende dat oniit^
Souverainiteyt bet voornoemde Ecclefiailicjniefwas g^n^,
prehendeert.i

I I.

Overmidtsde Spaenfche iterativelijck hadden vet·
klaert, ghelijck den Brief van de Heeren Plenipotcj.
tiarifen van den a8. December het felveuajj
braght, dat den Koningb van Spangien op gbeeoen u,
deren Voet alle fijn recht ende gherechtighedenovsdt
Meyery e van den 0ofch hadde ghecedeert, ofte als ηκ|ι
foude konnen cedeeren > dan midts conditie dat ten op.
fichte van het
Geefielyck een expediënt ende tempaj,
ment foude worden ghevonden > tot contenteruent vis
d'eeneende andere zyde.

ΙΠ.

Overmidts de Spaenfche hadden ghefuftineert, dn
de difpoiitie over het £ccleiiaiticq niet buDOeo Ko>
niagh > maer den Paus van Romen wascompeterende,
weicke iuftenue men foude komen te adquirccra,
in gevalle van weghen het fpirituel geen expreffie wietdj
gedaen.

IV.

Overmidts onder de Qjwrtieren in het voorfz. j.it;
ticul begrepen j foodanige waren, waer over defenSixt
Ïen voorgaende Trefves in hctEcclefiaftlcq geene volle
difpoiitie heeft ghehadt j immers fijn recht niet hai
ge exerceert foo ende als men is doende in endeoveï
Geünieerde Provintien, ende dat daeromme fonde(di
voorfz. fpeciale expreilie foude fchynen, endebyï
Spaenfche konnen gefuitineert werden, dat baerHoojk
Mog. de voorfz. quartieren op geenen anderen voetb/t
Tradtaet van Vrede fouden hebben en houden , alslwt
Ko. Mog. de'fel ve den voorgaenden Treves hebben 1».
feten, en dat te meer, dewijle gefuftineert werdt j daidi
meer- genoemde Qi^artieren in het Ecclefiailicq vaniD·
dere conditie zijn,als de Meyeiye,welck onder't Bifiii®
van den BoCch ftaet > daer ter contrarien de voorfz, Quif·
tieren onder den Biflchop van
Antwerpen zijnde, oodii
het gebiedt van den Vyandt behooren.

V.

Endeeyndelijckopdatbyhet voorfz. Traöactfotiiii
confteercn, dat de intentie van defen Staet was, ovtf dt
vooriz. Meyerye en ander Quartieren in het EccIefiaHici
foodanigen ordres te ftcllen, alshaer Hoogh Mogh.ende
de Staten van de Provintien over de Geünieerde Pro-
vinciën ende gheaflbcieerde Landtfchappen fteden
μ
Leden van dien refpe<aivclijck zijn, fonder inhetEc-
clefiafticq eenigh Temperament ofte expediënt te
ii'
mitteeren.

VI.

Welck des te meer noodig was,overmidlby de Provi*
fionelijck verdragen,en getekende Articulenden IT
164.6. albereyts een temperament was gheaccordeett, ea
dter aen de Souverainiteyt gereitringeert.

iille toelcfie cebenen tegbentooo^bigöi'WelleeniP
niet ccffeecben / maec Webfn eenigöe ban befelbe alpw
infortioribus terminis militccccnbe / bctople in plaftf
ban gebieefbe mi^bupbinge / bie in gebolge ban öi"» ^
tófen^taet op bc cene enbe anbece bjpfe in bc ti"^^
ban bun gefagh obcc het fpicituel foube triogen ttftOT

ghebaen/ bc ^pacnjcbefelf^booïbetioncludeban^

Ccactact uptbjncftelijch taacen fuftineeccnbe/ tot o"^
be bolle ^oubecuiniteptbcbifpofitie obccUet
fiicq niet bja^ begrepen / cnbe bat nic^Öên ^wU?^
eeüjcft ben ttoning ban ,§>pangicn obfc bc boojls· Φ·^
tiecen tDa^gbrtocefï) maec ben ©au^ftet obcf^gft
oöfc coinpetmbc/ todclic fu|ìent« meniiotoicisw'w


-ocr page 346-

hcfO'CoBorcei'in/enbcabquiefcffCcn/ jngBebalicop De
iinmft fufienuetimDÈùe infrantie bp Dc ^paenfcljc op
fanDaincnt aeöacn / ïjtt toao?t Ccclefialiiciimpten
lift kcflctarttoctDeabflaten/ enDeupt D
f ïa(l tìan De
tìffcrn ©lenipotcntiacifcn gelicljt.

lijnDE füuDe fict fclüc Dp nooDttoenDigöepbt Confc»
flucniie op f)ct (!?ccicfia(ticq otiec Oc (©cunieerDe
tifnfrintcHiÏtcDeiiiieii/ enDcDaecbpDe Hiërarchie Die
DEH éaii^ üan Öotnen toa^ pjctenOeecenDe / cnbe tcacij.
tm te Dotten/ t'eenrmael tPccDen cefonbcectenDe oefla»

'"'©"contrarie reDencn Die tnecDen cealleecctt/ omme
ïjuptlatingcban i)et tooo?! fpirituei finaecheltjcft te ma»
jiin/tnIionDen öaec <i5ö. JKSog. niet btbinOen fpoDatiigb
tcnjii/ Dat DcfelbefanDaraentöaDüeti ofte confiDeratie
toarcnniccitetcenDe.
j0nntiwo?eccfitetoilleii fega^n/ öat be mte ban
164.6. inflljetcoc&cn sönDe/ enDe Dit
eb<^oDjufleecDe in

h(t Ïdrtictii Dat Daer meDe Defe faech uiecDe ggebias^t
sd ipiiffima principia, Daec tegenituecDe obefegfit / bat
ontme De teDenen t)fer booten gealtegccct De boo^S· fa&e
tfscntQOojDisIjeeiianDccaenfienenDe infiggt gejicegen
^cbbenDe/ fonDec tiototce enDe taftelDcËe pjcjuDitie/ enDe
fonDctOcabufibe^paenfcDefulìenuentoe te fïacn/ bp
ìitai)taDiu(ieetDE niet mocijt bipben/ gclijch (jaec ioog
jBog
,bpDebooif5.iïefoIutie ban Den 18. JBcp 1(547.
(ctftiüeooch alfoo gaDDen berfiaen / al^ j^nDe gocbt
gpon&tn Dat niet aUeenlyeti De boo;f3. ^cte ban
itnay, Sl^eccmDtc 164·^· fouDe toetben ingljetcocBen /
manöat Dacc-en-boben ooch eitplictte be ^oubecaini·
tcitobec get ^ëpirituel fouDe toojDen bebongen.
ISflcItD'i^eerenpienipOtcntiacifen ban Defcn ^taet
οοώ toel t)ebben gtjeconftDececct / foo toanneer {jaec <i£D.
lp !)iin eetjie (©efcöjiftÉ aen De ^paenfcöc tot USunflec
((fematetiecaechenDeobcc gb^iebert/ (toanneec noci)
ittilcteöanDen
17, ÏÖecenibec nirt toaö göepafleect)
Dc Dolle enbe abfolute ^oubccainitrpt foo b)d in |)et
®cc|ltl!jfl{oberDeboo
?r5.,fl@rpeciecnDe anDece
tittcnbabbenUiilIenflipulcetcnenDe bp iCcactaet bafï
ficlUn.

SttaiQumenttoelcBmen tracgt te tcecfien upt {let
gcabjulïcEtbe ban Det eecfie 'articul : met De ^paenfcDe
tot Bunjiccbecti;agcn / fpjeecl^enDe ban De ^^oubecai-
nitcpt befec ïanbcn / al^ of alDacc ban Ijet fpirituei of=
te <ecriffja|iicq flcene mentie gemaccfit jtJnDe exidenti-
tate rationum bacc upt foube liomen te bolgen/ Dat oocft
nictnooöiöDtoa^ Dat in Ijet DerDe 3ïctiral öet boojfs.
Spimuei tuerbt uptgeDjucht / en mecitetrt niet/ alfoo De
J)ao?f3.f):pjtnietofcDtgöecequiceect/ oüecmit^ niet afc
icenlijcft be ^oubecainitept ober be JEepecie ban Den
S3ofc{)befen^taetDifputabeItDa^ gb^maecht/ maec
DochInfpcciebanbifpofitieobecöEt «Ecclcfiafïicq/ enDe
Dat mtn baet ober een ejcpcDient enDe temperament tot
contentcmcntbanD'eeneenU'anDete paetpe öeeft gijes
Pjctfiibectt / enbe bat fonDec {jet felbe Den lüoningfi ban
ppangienbanbe boojfj. JBepecie geenaflianDt fjeeft
ttillcu boen enbe aen De anbete jpDe obecmit^ in De 25ar
tonnic ban 25jeDa / jIDarqnifaet ban SSecgBen op
wom / . tjn (jjj foobanigen ojb?e niet

wiip acpclt/ al^ ober De <15e«nieecDe ®?oüintien / emme
ωπ£ΐ« tebcnen oocli De boojfj. Hàepccie enbe anDece
^«atticcen in Ijet meer- gcnocmDe DecDe SOcticnl nomi-
naum ende fpccificatim jtjn uptgeDjucftt/ toelft niet toa^
» 3.?icticuUnccflacDtban De
wntobe^jobintien.

Vf.^^'^pofl'biiiteyt Die Dp De ^ip^enfcBe toecDt gepiete^
DffrthjecDen gealle»
tofe&f" Öunnen ttoningïj in fiet
Sfiöan De tnoojDen ban öet Spiritualtjf Ecclefia-
TOant toojDen geaDmittem /jijn t'eeneranel

EleSfr^"?^ ίε fmea/ dat d en KoniDS van Span-
ftica j difpofuie hebbendeover het Ecclefia-

cedeien ofte eenigh recht

iceTöJctfTZ^?®"^'^"^^^^ of'

naotobecDe JEepecie ban De anDcce quaciiercn com·
pcteerenDe/ bp ijet Ccactact ban ben ©jiDebafl enbe
bupten alïe Difpupten toccDe gefielt / enDe Dat in gcbolge
ban Dien Den tioningt) ban ^pangicn home afte Doen /
alle ijtnDecnifTen enDe troublen Die gp aen Defcn ^tact
tot noci) toe DaDbeggeDaen/ in De ocffeningfje ban |[)cC
boa?f5. cecljt ban De ^oubecainitcy t/cnbe met namen in
get Ccclefia^icq.

nu niet den Koningh van Spangien, maer den
Paus in defen de difpofitie over het Ecclefiafticq foudc
hebben, taia^ t'ecncmael ongefonbecct / alfo notoic toa^
enDe bp alle^olititque ^aibenten fclf^ ^paenfct) toect
geafficmeect/ Dat biegeene Die De^oubecainitepttoc
ftomt/ Defclbe compcteccti)ctgefagtjobci;Den#ubliCi
quen<0oDt^-Dicnfi/ enDe Dat DienbolgenDe niet honDe
too?Den ncDifputcert /Dat Den Itoningf) ban i&pangien
gt)e{)aD gebbenDe De ^oubccainitept obet De JStepecie
ban Den 25ofcö/ f c, 2tlen öefclbe fteefr bcDoojt De Difpofis
tie ober Den upttecliiltcn (lant ban De Sïeligir/Doojgacn^
Bebbenge-ciceccecrt/ al^blijcfitbpfietgiiitccimbp Dcit
ftepfecltlacelDebijfDeopgBccicljt/ bp Dc €Dictni bp Dc
«oningen ban ©jancfttijcft aen Die ban De ©ö tffo?»
meecDe Qeligie bergunt.

S3p De (Collatie ban De ©ecflcUjcfte SSencRcirn cnDe
Depiecifeconferbatieban öet rec&t Daer ober notoirltjcit
concecneecenDe Den f^ublicquen (@oD^Dienfl cn Dc ttanf>
actiën Daer obec bp lülractaet fonDec intctbentie ban
Den gemaccht.

(QijeUjch noci) onlangl)^ boIgen^f)etcappo;tbanDe
J^ceren ban Heemftede enbe Knuyt tuffcöen Dc JFran»
fc6ecnDe$»pacnfc{)cobccOe (Öpifcopale ^uci^Dictie in
Catholognien tot JEun/lcc toa^ gcaccojDf cct.

€nDe oocft tnflcöcn Den ISepfec cnDe lacoone StoeDcn/
obec De obccgifte cnDc permutatie ban gftcöccl 25iöbora
enDe anDcre «^eeflelijche Stiften toctbe gcfjanbt Ir / enDe
upt anDcre ejccmpelen meec giec te lange te bet galen·

(«BnDetoatbclangDe Den Paus, bcfelbe beeft secn fum-
mum imperium extra Romaniam,tnatc alleen dBcclcflao
fiique SfUri^DictiC in ordine ad fpiriiualia obCC Be StanDcn
jijnDe gem toeggeDaen ; upt ftcacgte ban be Vuclcbe t)p i^
DeftniecenDeDej^ointenbanDeSLeeceenDe 0}D;e flellen::
De op De Cecemonien enDe i^iecaccöie / maec öeeft geena
fïn^betcecbtban becfo^gingge enDe pjotectie ban Den
@ublicquen<@oDfDienft/ tuelcRi^ betioocenDetot Den
J&oubecain.

^n boegen Dat De fjucif Dictie ban Den^au^ αΠίεϋι*
lijcftacciDcnteeljijnDenotoirlijcR bcfelbe quam te ccflce»
een /foo iuanncec De ileccfcbapppe ban De boojf;. San»
Denjure<ucceflionis belli ofte anDerfmt^ obcrgingb toe
fooDanige ^oubecain Die een of hcec geeft ban De fSoom?
fcI)e<29aofDicnfI.

SijnDegantfcb oingecgmt/Dat bp De ^paenfcge toierc
gefuf!ineect/bat na be conflitutie ban gunne föegeecinge
De baooiDcnSpirimel ofte Ecclefiafticq in gecnc (SEracta<
ten mocgtentoecben gcbiupcftt/alfo tee contrarie bigf»/

tepchenDe ^ïcticultn / toeï uptDjucfiéïflcft turrt gcfcggt /
Dat ten opficöte ban get Geefteiijck ober De JBeprcie
banbcnSDofcgeen temperament cnbe e);peDicnt fouDe
toecDen gebonDen tot contentcraent ban cene cnbe onDc»
ce partpe/ De j^eecen ibtatcn cnDe ben Koningh ban
^pangicn enDe anDeccn niet Den Paus,

meDe Dat in Delete ban Den 27.^ccembec
ftlaerigcit fiaet / bat obec De oeffeninge van de Catholic-
queReligie, enDegetfjupd^banDetÜ^eeflelijcfte (6ocDe«
ceninDeJPepeciebanDen SSofcg/ fc· fouDetoecben
berbjagen
6, Hgaenbcn naet De (Conclufie enDe iSetifica*
tie ban get iCcactaet ban 3i)èbe.

StomenDeDoecnpttetoIggen Dot niet aüeenlfich be
iooojDcn Spiritaci
, mgettSTcoctaettodgebbetiftonneti
geaDmitteect teecben/ maec oocft infonbecgepbt Dat Den
«oninggbanj&pangicnbientoillcenDeraacgt geeft sp"
gaDt/omme obec get b'pirituei te tcanftgeeccn enDe bif·
poneccen/ of anDerfint^ gicft men Defen ^tact oettacgt
t'abufeecen.

Mpt alle ü)clcheD'i(^ceceni&taten ban ^eelanbt niet
anbrc^IionDenbeflnpten/ DanDatDefaecfienietop ee>
tiige (Sropelc
woorden ftri jdt, gcigcR bao?segeben toert /

ofte

Nederlandfche Vrede-Handelingh. 345


-ocr page 347-

Tweede Deel·, vari de

ofteïittcraïcpiefifitfpt toog OeriifienDc / niafc battct
contrarie De ^paEiifctje Difficultciu marchcitbe dcfeii
^tart m£ttooD?öfntE laten ftaeccccljt Oni felücn coui-
Pf trrinDc /
Dk intentie niet en toa^ t)aec Ifoofllj iSogcn·
öettlatrnBljeniftcn öct cffcct ofte lequibalrnt ban De
luoojfs.tooojDcn/ enbe met namen bcDifpofitic obtc Ijet
«Scchriflftifa / nafï öac tiirii tet tontcarie eöcmrpnr
toa^/ opoeemcoftcanttece mantrte öct öoojfs. effect
teeiuDeceninbcobecbe boojfs· guacttecen te confccbc!
tcnoEoeffenmgijeuan De ©oomfctie ïÏEltBte/ Böclijcft
Bet fdüe npt t)ci oljföcflc sÖ«&a«DcIöe oöecbe boo?f5.
jllitpccpccnOcanbccctSuacttecen tot JÊunPec/ cnöc
nut namen i)et«i&Ijefft)|ift bp De gipacnfcljf Den ttoee-
en-ttuintiQljlIe ^eptembcc le|l leùen bbecgbelebect /
iiaècfiteljjclite ptnUia^/ oDelijcit mebe tot geen anDe»
ten epnbe en ftan toojbrn berfïaen te tenbeeen De üecfila=
tingljcn Die ban tergden bcfen^taetfaube toojbcn Q^e-
baeti/ nopcnöcOcüipijepütbanOe fonfcientie bolgca^
b'lnlïantie ban De ^paenfc&e/ alfaorooDaniB|jetìec=
ftlacingüe bp '^cteapact te stjeben/ enbe bat bpfo?:
tne bau gcatificafte Oe ^tigtiefetenen ban De boo;f5.
.ïiKepecpe enöe anDece ^uartiecen/ abelijch oocfe alle
tie I@ecdt fouDe öojDeelen enbe becflaen/ Dat bpDr
>JO0jf3. ünaücfctcoen ban be ©euuieccDe p^obintien
act)tccboigl)cnDe bc φ^ϋμ ban gct 3LanDt tuaren gt)ce
iiietenöe/ söeiijthfmcynaetbecTouöe honnen üjecoen
Bcöebucecct.

©rame alïe toelcfie ceDencn b'i^eecen ^tatfn ban
^eelatWtnietitannentjnfleen/ ùatmbebao/fi. iHefo^
lutien ban öen 18. .!il3rp 8. io. enöc 13. liugufìi enbe ben
laft ù'ìieecen ©lenipot;nttatifen ban Dcfen ^taet in ge-
boige ban Dien gcgi Ot'ii / rentge bccanDeetnge bettmOe
tetoojbengcbaen.

naacc brn 14. jSobi Bcbben fp fiaec op tje crafii^
ge injlantie Oer teecen uan üoUant naetörc bcttilacct

enDe namcUjcft üoo? eccfi op öEt Spirituel obec be iBrpe-
nJcüanöen
23ofcö enOe anDece behjuHe iSuactieren/
fcggenDe/bacfootuannrtc bp eeiipatige Befolutie ban
aiie De p?obintifn fouDc 3tjn gocigcbonDen enbe kiafl ge-
(ielt/üat öft betöe ^fiiciJi öan Df 7 3. tar I8un|lei; geaD-
iuHcect in De bolgljcnùe maniere füu&eü}ö?bcngi)cam=
plieect / al^ te toctiu öat acfttec De tooo?Den m wat
ma
nicrcdat het
zy , fouDc ÜiO?üen göfbofgftt direöeljck
nochteindiieótelijck,
env'eacfitec alle bifelbe Örcöten
f fiD£
deelen ban ^oubecainitcpt enbe ί\ίρει iqc itept even

als,, fy zijn fonder, &c.

' Bei booifj. 3icifc«l <n Wee borgBen eÖc-fIu=
cibeect enbe göEaccoiöccct jijnbe/ De ^pacnfcöe ©le^
nipotcntiarifen tot JiiDnnfiei; Doo; be llceccn fplenipo^
tentiacifen ban Defm ^taet conbelych fouDetoer-
6in acngljefegljt / Dat men onDic be tooojDen ban
Souvtramiteyt ende üuperionteyc In alle fijn Rech-
ctn ende Deelen
bcrflaet ftet «0eef]elijcïic fpecialijcft
Oljccoinp^ejjcnDeert
te sijit / rnbé baf wen göe-'
mcimt toa^ / De Difpojitie Daec obcc abfoluteïöcft te
rieccfcen.

^at tot Dien epnbe tet;flont na De l^ublicatie ban I)et
(ScactaetbanBiebt: be piaccaten teggen^ De l^aep^.
<£5r(ìnbege emaneert/fonbentoojDengecenobeett/ ge»
publiceert/ enbeneDacrfojmeen&eint}oubcn alomme
Be-eFccuteect/ en&e met namen oüec De
Mcpetpe ban
Den
Bofcb, jiSìiatguifaet ban Bergen op Boom/ SSacon·
nie ban
Breda , &c.

TDatmebetcrgonDtnaebeboojf;. ^ublicatfc/ befen
^taet ficp fouDe (Icïlen m De effectuÊle ©oflèflTie ban alle
De üieccften / enbe Dat ten bcfjoebe ban Die ban De (Dge^
cefojmtecDe ïSeligie/ al^ mebe in ïjct
Privative g^e:
fagö ban alle De ©eePelöcfte enDe fteccïtclOcfie
«f&ueberen in be boo}f5· <!^uactieccn gbclegiien / fom
Der (n het cegarbt; ban De oeffentngBe ban be iSoom^
fcljc öcïigie cnDe (©eefïejgcfte ©oeöecen bnpten De
Qljeacco^beec&e alimentatie ad vitamboo; De Parpfebe
©EcflclöcHöepöt nuofteöiec naecmacï^ eeiiigö tempi=
ramentteaDmitteten/ Ja
fdo bette öat daer over geen
Propofitiein haerHoog Mogende Vergaderinge
foude
mogen worden gedaen, beelfmin Dat Dacc op toojDcn
geDifponeect.

guatane öct felbe jönDe bafï oöeflclt/ fiöeüjcB Oiec
boocen ii sefegöt / be d^cDeputeecDe ban ^celanDt Dun
(jiecmcbc fouDen iiomien confójnieccn/ bat betooüb
Oen Spirituel ende temporeel upt Den ïafl ban De^tcttii
pienipDtrntiariffnüan bcfen ^tactgrlicljt enbe bctijoi-
Qcn^ npt (jft ®ractart ban ©?cbe laerDe gelaten.

»ί5ηθε toat beiangljDe {jet ttotcDeban {)ct boojfj. gfi(,
OaencappojtcaechenDcben^taft ban be opcnltatrit»
öiffcrénten tnflïöcn ©janchctjcft enbe ifepanaim/
toaec op nooDttuenDigt) in glicbolgfie banbe0tfò|«.
Jutie ban ben gulp laefl-leben in Bet btpugt ban k
(iEcactaetban ©?eDe/ ban bcfen ^taet cefificie
lüoiDengÖenomen/ öecBIaecötnöatDeilecccn actitoti
fenöe ^lenipotentiacifen ban bcfen ^tact bel^aoitit
fte ïuoiDen gijelafi ficl) op 1)« fpoeDigBfie na lEuniiti;
tebecboegI)cn/ omme m confo;mitept banBunne^n,
(Icuctie euöe be ïSefoluticn becbolflöcn^ aöcnonitii/
met De ^paenfcge te berBanbelcn enbe af te bocnot
Ie Bet gBcetie aen get iCcactaet ban l^jebemocD tija^
reliccenCie/ fonbcc nocötan^ Bet boojft. aitacta«iii)i)!
al^ nocB finaelgtit te flupten enöc tepcftenen / ιη®
foubeti al boocen^ alle moglielijche beboicen acnto
Oen tot accominoD^tnent ban be DocB' cedeteti!»
openfìacnDe Diffecenten tufTcBcn ü^jancBctjtb
cdìk
^pangien/ enbe bp fubmiffie / arUitraiale / inittim,
iitje / ofte anüccfint^ / ornine alfoo BBtltitRtlp
enbe pari
paHu bcpDe De ^rnctatcn ban B^eDe teptti
ficicccn.

©oei) in gtjcbaHe nae alle mogBdÖcItt aenaficto
De Debboicen/ Deboo^fs.biffecrnten ntet Bon&cnUiti
Den bp gBeltpbt/ enbe bat be l^cecen ^lenipotcnw
cifrn ban ©lanchcijcfi enbe ^panairn gBebjati
3ijnbe / CatBegocicc guamcn te becftiacen / tiai||(t
bupten alle appaccntie toa^ pat De ttoec l^icoowntffi
f^nbeccn op De refpcctiüe openjiaenöc ®oint£n ((»
Den hennen ucrflaen/ Dat in fnlcb^n gBcbaUcbi»'
een Dlcuipotentiatifen ban bcfcn ^taet op i)tt fp«i
oiflBllc ccnigfje Mpt ben Bubncn Becöjacct^
(btitiinif·
fcnüen / onrnie aen Baer i^oogB .fl^ogenbe ban allii

oentebfBoor^n.

©ciche öefolutii op bat foube tnogSen
rcert toojbcn / Dat De {|eeren ]plenipetentiacifentian
Defen ^taec tot jüSuntiet: Baci; itooglj IQosP
al^ mcDe pbec enbe felf be S>tatcn ban Dc ΐίο»
tien / upt Detoeiche fp 5ijn ©Bföcpiiteect / öaii i
le^ bicecteiflch fouDcn ücrtoiitioBcn / enbe mtt 1»
Hicn ban ben tijDt/ iuanneec Bunneaftcfctiöfnw
legicn in Den fêagbe fouöen jijn / ten epnOe
Cifftlie
üunne Ol&IjcDeputeecöcn boiitomentliich cnDi fllifuto
telijcft mocötcn antöociferen enDc af fenben / oitiins
fonDec rngge-fpjaici op öct BljcDa£ncappo?tfinflP
te ceföiberen,

«gnöecmmcDcförooncbfln ©?ancfirgcli te öiW
ccn fonbcE beroer bilap / tot-Bet b; flupten bnn öc W
tepiotcDeccn/ Datbanbocnaf bcotifWilte Ktooiic »?
eene tod flBcraifoneecDe miffibe (oube toccDcn tf 0
moet gBcboect / De reOencn toacromme bcfcn ^taft
ficÖfl&tntcefritrettbonDttoan bcfe Iangi)topli# I's"'
Deliiige tot J39unfier ecnmacl een epn&c te ti^'^
ften enDe tot Clonclnfie ban ött fltractact bon
Deiegacn.

?3atDefeIbereDenenoocft fouöen toojben flrttpitfc»
teert aen De ipranfcBe Jplenipotcntiarifen tot jBunlOT
DooibeSceccni^lenipotenriacifenban bcftti
baec/ upt firacöteban fpfcialeladcnDecCftifniKiwii
öacc itoog JEog : ten fine al^ boocen. .

igpnDclöefi bffibcn De boo?f3, ©öft>cputfrtö«n uan
geelanDt gBifegöt / bat alfoo in ftet nemen ban ^
Öefolutie ban Den
10. ifiugum laeH lebcn oP öc ^
mcflique Pointen enbe anbcre faecfien iTonccrncw
De De itanDeifngöe tot Jffiunfïec rtocIcR
teecben betfionbcn in fijn gtjcBeel te Wpbcn / owrof
nae fijne foime enDe inöonben ge
-e)cec«tccrt te icoi^j;
©oeBiua^toegcfiacncnDe bafigljcfïelt/ «n r"'
fuffifant ftcours voor de Weft-lndifche Compag»«»

ommefoo öacfï DoenlijcB na 23?aritaftÖéfonDcn te ^
Den; batört BoognooDig toa^/ Dat tot öct afö^n/flJ^
berttctfe ban öft boojfj. fecout^ronDerifniflÖ ww^J^


-ocr page 348-

Nederhndtfche Vrede-handelingh. 347

tfiDt b£clif alfoa Dct ^&aifoEii alDcccpt^ ttiacc al te
„ tnaégraDbancECCt/ Dc nooDiae o?ö?£ tofclie gcaeben/
tiiDc Dat bccboiacné iiict aHeenlijcfi teecDen oetofcct alfe
MliinöainBencn&e Srletrdcn/ Die fn Defen albeccpDti
toaccnoftenocötecDECinDrlucöDefciube moQ&en toec
Dcnecico&t/ mafCOOcftÖatfonöccDilaplad taccbe ae·
ncbcn tot öet bfcUcccbigcn enDe aeccet raactfien ban alle
Μ aD«nc toi Ö^^ af-gtieii ban bet boojfs· fccouc^ toecDt
ntocquiCCiCt/ al^Daectoa^Det Concipiëren ende Ar-
refteereo van de Generale ende Particuliere Commif-
lien
ende Infti uitien, het prepareeren van de Ammoni-
tie van Oorloghe ende Trains behgeften, het voorfien
code in Zee brengen van de Galiottenj &c.

(0u fllif bjclcïtc i^ointcn fp becfïonDen / Dat aötlöcfie
atfolutic fouöf tuei-Dcn gljfnomen / ofte anbec^enDe b ρ
foute uan Oicn / bccfilaccDtn Dat Öun abbij^ op De anDes
[(^i]iiitmlngf)e&?agbtboo;gecn abbi)^ foube toojDen

eehotiticn.

op gl^ebolgbt be finale rcfolutie ban Den
toiftfiicnbcn j3obrmö?i^ / al^ namclijcït ! bat fioebt
ohrijonbcn cnbe bccfiacn toiecDt eipjeiTcltjcft te laficn
tniK autborffeecen be i^ercm pienipotentfacifen enbe
ijctcaoibiiui'i^ ?lmbafTabcm·^ ban toegljen Defen
Itacttot Jffinnflec/ bat fti albacc bp be ;&paenfci)e
sicnipotcntiactfcn enbc d^jctcaoibinaci^ ^mbaffabeuc^
fouDcn ()rbbra tcbrbojbcren enbe Dan befeibe p|cct|fe
obiincccntbatöctbctbebanbebjie-en tfebentigg Iteti'
ralcntiinnEn Muniterboojnocmtöifcbeboown^ gljeabs
jiilictct/ toerbe gcccb?e|Trctt / üccbat enbe ncbcc flcfielt /
tnUocoen [jiec na bcchlaect/ te loeten.

Eenyegelijck fai behouden ende datelijck gebruyc-
kcD, de Landfchappen, Steden, Plaetfen, Lahden ende
Hecriickhèden die hy jegenwoordigh houdt ende bezit »
fonder daer in getroubleert ofte belet te worden diteite-
lijckofte indireótelijcke, in Wat maniere dat het zy, daer
cader men verftaet te begrypen> de Vlecken, Dorpen,
Gehuchten : ende platte Landen > dependeerende vaü de
vooriz. Stadt ende Meyerie van 's Hertogenbolch, Stadt
ende Marquifaéc van Bergen op Zoom, Stadt ende Ba-
ionnievan Breda, Stadt van Maeftricht 't reflbrt van
dien, alsoockhet Graefichap van den Vroonhoff, de
Stadt Grave ende Landen van Cuyck, Huift endeBailla-
gie van Huift, ende Hulfter-Ambacht, alsoock Axel-
Ambacht, geleegen by Zuyden en benoorden de Geule,
mitsgaders de Forten die de gemelteHceren Staten je-
genwoordig in hebben in 't Landt van Waes, en alle an-
dere Steden ende plaetfeD, dewelckc de gedachte Heeren
Staten houden in Brabandt, Vlaenderen, ende elders,
blyvcnaendevoorfz Heeren Staten in alle ende defelve
Rechten en deelen van Soiiverainifeyt erde Superiori-
teyt nietuytgefonderf, en even gelijck alsfy fijn houden-
de de Provintien vau de Vertenighde Nederlanden, wel
verftaende dat alle de refte vari 't Landt van Waes, uyt-
genomen de voorfz. Forten fai bly ven aen den Koningh
van Spangien, Wat aengaet de drie Qu^rtieren van
Over-Mafc, te weten Valckenburg, Dalem ende
's Her-
togenrade, defelve fullen bly ven in den Staet in de welc-
kedie Gch tegenwoordig vinden, ende in cas van diipu·
teendecontrovcrfie, fai defelve gherenvoyeert worden
aen de Chambre mipartie, ommealdaer te werden ge-
dEcideert.

Eyben aenbiefenbe<Cebeputeitbe ban bjegen
wPiobmttE ban g>tabt enbe 3tanben/ ficeftijittop la·^
«iiatmchencnbanDie ürecen fijne pjjncipalen alnocfj
iaccntftitctaletifohitieoftelafl ontfangen te Ijebben/
opn: t ïcöicffeercn ban 't bobenpaenbc 'actirul. <Sbocj)
conribtcecwnbe Dat f)£t gcoote tocccit ban De ©jcöe-
Munftef enDe Daec ban Depenbeerenbe
ÌÌK^"®^'"^arrtnictlangecen biencn opgeijauben
i,n^°^''^"'^'"'beritIaccbeDegemcItf!|ecc Eyben tjet
hS geccb?emccDemticuI in boegen 't felbe Ijiec
toft nebcc geftelty
te fuUen laren gaen/ enbe't fel»
btöagöeu ban be fêeecen

Öaec mos U^ogenbegoebt nBebonr
Κ LV'·^'^®™ mitfbcffn te lafien be opghemelte
«cfitn flenipotentiatifen enbe <C);tcaoibina«i ?ïnii

Iiafrabenc^bantocgBenbefcn^taetDat fp upt Ijanbm
banDei)pacnfcDetot
Munfter fouDcn ricöten/ intere::
Ren enDe beijoyben b'Stcte ban ben aj.^ccenibec 164.6^
Concecnecenbe öet alfban boojgijeflagbcn
Tempera-
ment,
enbe bacc neffen^ monbel nglje becftlacen bat
bacciloogJIIDogenbe bccfiacn te tjoubrn enbe gebjupc^
ften be bolle
Souverainiteyt ende Superioriteyt ih 't Gee-
fteiijck ende Wereltlijck
metten gcbolge cnDe aenWfbrn
banbien/ binnen be JlKrpetie ban 'β J^ectogenbofcB/
enbe anbcce gehjefien gementioneect in öet betonfle bct«
De?lcticuIbanDebjie-en-tfcbfntig& geabjnfleccbe m»
ticHlentotMunfter, enbetoccDt Dare inebe/ al^ oocft
mettct göcene boojfs. t^ / göefjonben boo? boIDarn/
be Ciaufulen begrepen in öaecif oog H^ogbcnbe iDefo'
iutie ban ben n. JlBep leUicben/ bietecenbe bat in Ijct
fficactaetinetOen©panDttemaecRen bebongcn foube
toojDen De
vojle ende abfolute Souverainiteyt foo in't
Gceflelijck als Wereltlijck obCC be g^cmcltc .fSSepeciC

ban Den 25ofcö enbe anbcce glaetfcnin 'tbooifs· Decbe
wctinri gcigentioneect enbe gefpecifieeect.

gtcm i^ göecefolbeett enoe bafl göefïelt / g&elijcft
gljecefolbecït enbe bad flljeflclbt toecbt miifbien/ Dat
bepiaccatenboo^befcnbantaeggen gare il^oogb JISo^
gÖenöe glje cmaneect enbe ©Ijcpub ieeect jcgtjen^ be
l^an^ <I3ö^finbe/ baoelijch naee Öet btflupc ban De
öatificatie cnDe ©ctiionOingöc ban öet tc maechen
©jeDen^-Ccaetact tuflföcn ben Itoüinoft ban êpan·
gicn enbe bcfen ^itact / bp ©ublieatie foube totcDen
betnieutot / enbe becbelgöen^ nacc öaec fo?me enbe in»
ÖouDcngÖe cjcceutrcct mrDe in be booinoenibe Jiicpe'
eie enbe anbcce piartfcn in öit mecr-göcnoembe DecDc
?ïC£icuIgötmcntionecctcnbcgBefpccif{cccctcnbe Dat in
gljcbolgge ban Dirn baDeiyeli rffcctuëje po^eflle upt
Den igaem enDe ban torgöen öaet lloogö MoaöenOe
foube toccDcn göcnonien ban aile De öerehcn/ tot
oeffeniugöe ban Dc <!51)crefo?meccDe ïieligie ; göclijcft
ooch mebe tffectuHe ©offcffie foube toecben gljena·
men ban alle bc lacccheltjchc enbe anbece <13eeficliicRe
(DoeDecen in De meec göenocrabe Mcpccieenbe anDc^
te göebjcflenöiec booten ggrnientioneect om Daec ban
göebifponeect
te biecDen n^e beöooccn / fonbcc in
alle'tgeene boojfs· i^/ cenigD tetnpecaraent te fuUen
abmitteecen/ banöcbben De i^eeccn'<0öeDeputeetOen
ban toegöen De ]^{obintic ban Z^eiandt öiec oplaten
aentecc&enen bat boo| De boojf^, booojDen
te luliea
admitteeren,
beÖOOJtgÖebOCgÖtteÜJOjDen/ oyt of im-
mermeer.

SItem i^ goebt Qöebonben enbe ggetefolbeect bat
De fêeecen ©lenipotentiarifcn ban Defen
^taet/ iegcn*
bjoojbigi) binnen 'fi SLanbtjSbtefenbe op
't fpoibigöfié
nacc Jl^unficc fouöen bcctctcften/ om öacc met cnbé
ncffenö betfrlbec CollegucH albact lucftiiDc te cegnle.
ten bolgöen^befe enbe anbcce boojgaenbe iSefohuien/
te tijeten bie ban ben 18. ji^cp iefl lebcn öiec bebao«<
een göcnoemt (boo; foo beel befelbc in Defen niet eri
toa^ gijc-'clucibeect: ) ai0 mebe bie ban Den 4.. ^ulp 7»
10. enbe 13. 3iluBufii Icfi Icbrn / enbe bicn-bolg{jtnp
Öetboo;noeinbe€cactaeiban tuffcöen Den {to·
ningöban Spangien enbe Defen ^tatt in
confurmité
ban be boojfs. ïSefolutim fiiiaiijcft te flupten / enbe
bolggen^ befeibe i^efolutirn/
booj Sjancttcgcltale uyc-
tqrfte ende efBcatieufe dtvoiren
aentoenbeu om Öet
etcactaet tuffcöen be litcoone ban @iancltcöcft met
Spangien ten epnbe te b;cngiicn/ banöebben D£ φεε:)
crn<t3(DcputcecbenbanDef);ijbtntieban
Zceiandt öiec
op laten aentccchencn Dat fpjijn acquieferecenbc be bo>
ben-genoembe0efolutienbanocni8. jèfp 4. ^uip 7,
10, enbe 13. ?ingu|ii alle lefl-IcDfrt toci mogtjenDe
lijben Dat De Heecenöarelloogö JHogeube pienipoten^
tiacifentotHSnnflecöundaemaprjt
ife cegulectn enïe
bat tot bien cpnbe be boo;f3. eefoluticn alöiec ttiec*
Den göcöoubcn ban taooibe te tuoo^ göeinfcceect ;
fonbccbatfpi^eccenbanS^eelanbt öun göelafi binben
eeniOÖiftucks gewyfeillatienofre additien te abmitte^
een. ^an gebben bc i|eetcri <^öeDcputeecDcn ban be
P^obintiebein
Wticchtin fiaec i|oog HSog. ©ccgabe·
cinge op 't geene boo^fj. i^ / in ftcacöt ban becfelber fpe*
ciale lafi ban be iHeeccn Decfelbec ^;ineipalen Öiec op (a^
ten aentfftenen/ DM fpbecfiaèn Dategecn ®cectact ban

©lelrü


-ocr page 349-

Tweede Deel, van de

348

ïDjebf met Uit! Rotimsii ban ^pagtiieti fouDctoojDen

BCfïOOieil/als inConformité van de Tratìraten met die
Kroonevao Vranckrijck ghemaeckt,
enbc Öl'en bolgen^

Hiföe bp ^pagnicn aen Öe fócoone ban ©janc&cöcK Be=
laten OeConquefienDacc ban De fclbelticoonetfntö=
öe üan Ijct fïnpten öec ©jebcnl-iaTcartaten tuffc&en
BjancRcfiicft enDc ^paonicn in polfclTie fouDc fijn/enDe
öat alle 't söeene bp De i^lcnipotent. ban befcn^tact
foubc too^ben flcteecftent/ fouöe toefen
fonder eiietì reël
Tradiaet
.tot Dat ©?anelicöcft cnDe befen^taet op cenen
tjjbt oefamentlijcU mct^paanicnaeflootenfouDeijcb'
tien/ cnDe De lïatificatie cefpectibe Daec op ftìn aebolgt/
rnbe Daec beneffen^ Ijet Ccactaet ban De
LigueU uaran-
cie
tuflTcïjen bc llcoone ban ©?anchcgcft enbe befen
^taet sDemaecItt booj'tboorfs fluptenaen be®leni=
potentiacifen ban gtpaanien toojDcn gljeiiifmueect· ©e
^eecen <0i)fbeputcecDe üan toeacn be J^jobfntieban
Vrieilandtinfjaecto· JlKoo- ©ccaabecinfleficbticnop
alfe 't geen
boojfc{)?eüen i^/Iaeten aenteechenen / bat fp
!)unbeConc[ufienbie^ aengaenbe genomen/bienaten
oebailen/be^ Dat ^pagnlen pjefïece alle 't geene bp önn
aen ©jancfiiijcïi ii^ belooft enbe behiefen ftan toojDen/
tnöe Dat alfnocij alle mogöelijcïte öebüoicen bjecDen
aengetoent/
Dat Dettoee öooge pactpen obec een toojben
oebfacöt / enbealfoo Dctböeelllroonent'inbucecentot
fpoeDigc afïjanbdinglje ban önn Diffecentiale ®ointen/

'£ 3p Doo? arbiter^ of anDece ttegen/ Die geboegelgclt bc»
bonben fnllen toojDen/ alle^ confojm boojtge iSefolutien
Die^ aengaenDe ingebjacgt.

«ÖpnDelucfti^BDfcefalbeert Dat De ©loot banDefen
^taet geDeflüiccct naei;25?a3Ü tot fecourg ban De J©efï-
iJnDifcöc Compagnie enbe ceO?e^ ban Drcfelbec becbal·
fen faeeiten alDaec/ ten fpoeDigfien fouDe toecDen afgöe=
toeecDtgtenbcinSeegebjaclit / bat toe Dien epnDe alle
noobige enbe redcrenbe pjepacaten / begcepen in bacc
éoog J©og. öefolutie ban ben 9- Defe^ / fonbec cenigb
uptfiel tee ©anbt fouDen toojDen glienomen ! cnDe Dat
niit^Dien toetDcn geconfenteect De biec^ointenbegce·
pen in be boojfj öefolntie ban Den
9. befe^. tc ge.
bjupelten 6p D'opaöemelte Compagnie bolgDen^öaec
t^oogöJJSog.Öefolutien öanOen
ao.enDe 2 3.?&eceni=
6ec i<)4-y enDeop-Dc Commiflien enDeanficuctien/ Die
confojm Daec toé bp fijn toog&ept cnDe öaec ©0. jeo.
<!5eDeputeerDen in tc flellen/ foimccen/ cnDc acccilcten
onmeDepcfcöeett tc too?Den.

^an gebben De ^IbcDeputeecben ban taeggen bc
^jobintie ban
Vrieflandt op 'tboo^feljjetienfiuchcon
icecnecenDc Dc 3®efi-35nDifcl)e Compagnie laten oens
tceclienen Dat fp öaec Dic^aengaenbetoacen aeD?agen=
De tot De ïïcfoliitie op Dat fubjcet bp Dc ©ween bctfelbec
IPiincipalcn genomen / mit^acniftfubcfjeteffectban
öefelbcöefoiutic.

^e^eec Eyben geeft giec op laten aentcecbenen ih
beConcIunencaecBenbeBet fluelt ban Dcï^eflünbi^
fcöe Compaanie tc confentecen op 't beljaacn banbe
3|eecen (line ©jincipalen.

©an ^tabt en SLanben ( alfoo bc i^ecc Eyben {jaöbe
inbcConelnnen ban be boojfÏaenbe lEtefolntie gabbe
gfjeconfenteect op 't befiaaen ban fijn Hccccn Pjincipa'
len) qnam naDcrganbt in ]9cfolutic toaec bp fpabo>
peecben cnDeconficmcccDen'ta&ccnc bpgem ggebaen
tua^.

Op denfehen daghinamelyck den 15·. Novem-
brüyüls de gemelde finale Refolutie gheno-
men wiert,gaf noch de Koninglycke Fran-
fche Ambaffadew la Thuillerie in volgende
KjHemorie.

L

E Sieur de la Tuillerie AmbalTadeurs Extraordi-
naire de France ayant apris que Meffieurs les Eftats
'eftoyent fur Ic poinc de renvoyer MefSeurs leurs
Plenipotentiaires à Munfter pour niettre fin à leur Ne-
gociacion avec 1'Efpagne ; ou il entend qu'il ne refte plus
que la fignature a jugé à Propos de faire fouvenir vos
beigneuries qu'il euft denierement Ie bien de leur parler,
iur ce fujet leur dire les obligations reciproques qui font
entre la France & cét Eftat, & les inviter en fuite à y de.
meurer ferme, Comme Ie Roy fon maiftre & ia Reynè
Regente fa Mere y èftoyenc refoluc de leur part,(ur quo»
jufques-icy tln'à eü aucune refponce , quoyqu'ileyj
pluà VosSeigneuries de laluy piomettre, &qu'ellelü»
foit cres-neceiraire,afin d'en pouvoir donner avis àleu^
Majefte's, & faire fgavoir à Meffieurs les Plenipotentiai,
resde France,qui font à Munfter,ce qu'ilspeuventefp«.
rer de voftrcentremife, particulierement a àetteheure
que les Efpagnols flattés de Tefperance qu'ils om con.
ceüedefeparer ccc Eftat de la France , feiontdeclares
(quoyqu'lls afFeélcnt defe monftrer faciles où iln'y,
Point de difficulté)de ne vouloir conclure fans l'Empite,
avecdeffein appaxemment de recuier noftte Traitté&
de porter vos Seigneurics de finir le l«ur avec eux , 0:
comme decebiais il peut arriverdes longueurs quim
doivent paseftreimputées àia France , qui jufquesicy»
fait toutes les diligences poffibles pour avancer unbleo
fi univerfellcment defiré de toutc la Chreftienté, ainfiü
a creu devoir revenir à vos S. S. dans la conjoinfturcqui
s'ofFre,où il s'agift de l'obfervation ou inobiervation da
Traittés , voulant efperer de leur grande prudenceà
loyauté accouftumée, qu'ils nerenvoyerontpointmef.
dits Seigneuries leurs Plenipotentiaires à Munfter, qu'
avec des ordres conformes aux obligations fufdites, iiià
l'ancienne amitié qu'ils ont avec la Francp.

Fait àia Haye le ly.November ifi+7. '

Jela ThuiHerk.

FNE Heer De la W»;7/iw,extraordinaer Ambaflad, η
■'-'Vranckrijck j verftaen hebbende dat mijn Heerea
de Staten vaerdigh ftpnden om mijn Heeren hun Vol-
machtigden weer naer Munfter te fcnden, om eeneyndj
van hun handelingh met Spanjcn te maken, daeraen,gfr
lijck hy verftaet, niets meer gebreeckti dan de figoatuyie
nature en tekeningh, heeft geraden gevondenaen um
Mog. te doen gedencken dat hy onlanghs d'eéf heeftgs.
hadt van over defe ftoflè met hen te fpreecken, enb
te vertoonen d'onderlinge obligatien en verbintenifffflj
die tuflchen Vranckrijck en defe Staet zijn, eninglit·
volgh hen te noodigen daer beftandigh by te blyven,g{.
lijck de Koning fijn Meefter, en de KoninginneRegea-
te fijn Moeder, van bun zyde daer toe gerefolveeitwi·
ren : op 't welck hy tot noch toe geen antwoort heeftg^
kregen,fchoon'taenu Ho. Mog. belieft heeftfulckitm
hem te beloven,en ichoon'thooghnodigh aen hemfouw
zijn , om advysdaerafaenhunMajefteytentekonnea
;even, en om aen mijn Heeren de Volmachtighdenvan
ranckrijck,die te Munfter zijn, t'ontbieden wat zy vin
uw tuflchen-handeling hebben te verhopen voormme-
lijck in defe tijdt, in de welck de Spanjacrden, gbevlold
van de hoop, die zy ontfanghen hebben, van defe Stut
van Vranckrijck af te fcheyden,verklaer£ hebben(fchooii
zy veynfden gebüyghfaem tezljnterplaets, daerghecn
fwarigheytis) niet te willen iluyten,fonder't Keyferrijck»
oogecfchytielijck met voornemen van
onfe handeling^
te vertraghen, en u Hoog Mog. te bewegen tot uw han-
delingh met hen refluyten. Alfoo uyt defeverkeert-
heydt langhwijligheden konnen koomen, dienietae»
Vranckrijck aengbctoghen moeten worden ,
'cvKick
tot hier toe alle moghelijcke vlijt aenghewendtbeeftom
een goet te bevorderen, dat foo alghemeenelijck van de
gehecle Chriftenheyt begeert wort ; foo heeft hy gelooft
dat
hy weer vooru HooghMog. behoorde te verfcby
nen, in de.conjundure en
gelegentheyt, diefich d"
vertoont, daer in men handeldt van d'onderhoudiDg»
en niet onderhoudingh der Traöaten ; willende verho-
pen van ^un groote voorfichtigheyt, en
van hUDgbe*
woone getrouheyt, dat fy coijngefeytje Heeren· bue
Volmachtighden, niet weer naer Munfter iullen fendM»
dan met foodanighe orders,
die conform zyn nietw
voorghenoemde obligatien en^erbinteniffen, co®®
d'oude vrientfchap, die zy met
Vranckrijck hebben.

Gedaen in den Hage den ly November Kf+Z-

Geteeckentj

Je/aTMlÌerie^^


-ocr page 350-

Nederlandtfche Vrede «handelingh.

349

cnbefibienbofgfn^bccfiaEn/batanefictBecne/boIgcni
bet nieec olJcnacmOe eerfie M-idt ban i}et boojfcijjebe
drie-ende-veercighfte ?CrtpcheI ban tocgtjen^ be mccc
fioocggemelte {^erc J^jince ban <@^ngti' met bie ban be
andece ;pbe albecepb^ toa^ getianoelt/
ofte noct) becbec
geganbelt foube mogen too;ben/ gebupccnbe iirt Sitac:>
taêttotlBunliecbac alle tiecfelfbe foube 5|)η enbcbip*
benban foobanige bcacgt enbetoeecbe / al^ of (jet ge·
Ijanbelbe in 't generaci enbe pbec ^oinct ban bien in
'tbpfonbec in bet bcflupt ban get ^cactaet ban B;ebe
tuffcben ben boo;fcl);ebenttoningb ban ^pagnicu en»
be befen ^taet ban tooojbe tot tooojDe toaec gljcinfe^
ceect/in befen betpanbe nocgtan^/ bat banoe boo?rcf)?c»
be$anbclingeacn beOcgietinge atbiec opeuiiige foube
toojben gebacn /foo toanncec al^ öct gemcibe iCcactaee
ban ®?ebe Jjictoacct^ getcpcUent fouae obctftoomen/
omaipan bp tjaec ïooglj .IlSoaljcube met enbe nef»
fcn^brtfclbcCcactact ban ©jebe oocfi gecatificcecttc
toojbcn. «tSnbe bat befe b^ec i^oog IBogenbe Qefolu*
tic gefonben foube toojben aen be j^ercen bet feibec ipie«
n^otentiacifen tot IBunfiec om befeibe Qefolutie bp
beileecen ^paenfcbe pienipotentiatifen ooc!^ eibet^/
be^noot-toefenbe / bolhomen effect te boen fojtecen/
enbe ten bien fme bet meecgljenoembe
drie-ende veer-
ttghfte ^lIctpcHel
baec mebe te boen amplieren / ofte toel
een ISctpchel apact in bet meet genoembe i^taccact ban
S^jeebeybie^ aengaenbe te infececen.

Woo mentecflont in bet begin ban bitflaecTefticn
hondert acht-en-veertigh mecchte bccaccoojt te Jöt»
batbebjie Sanben ban «i^bec jl@afe fouben hoornen
aenbegbeene bieten tijbebanbe teecbeningbe toa^in
poffeffie; enbe bat be^paenfcbe tsaecfeec bemorpùen
om boo} l^Iaccaten / <ei^actien / inlegeringen enbe
anbecfint^ bepoffefTie aen boer tetreciieni ^oo beefc
be^eec
Veth ben eecflen ^anuacii tec^etgabetinge
Kefibecenbe aen fiaceü^oogb i^ogbenbe s^communi·
ceect fcecRec <l5ictcact upt een Söjief gbefcbjebcn tot
iWaeftricht; toaec upt bleecftenbecfcöepbenfoo!janige
9icten al^gefept i^} tebetfoechett fpn j|oogbcptcnbe
benisaebt ban^tate / om ten fpoebigbfUn te fcb}p<
ben aen ben ((5;eef ban
Solms 4?ouberneuc tot Ulae»
firicbt / al^ oocKaen be ^joffacb^ / Ccntemeeflec^
enbe anbece politigue Officieren ban Defen j&teet in
be Eanben ban «abec-Hgefe bat f^ fouben bebbeti
te p;ocebecen met be (iecche )|anbt bp cetojfie te»
gben^bebooifcb?ebe©?ocebuecen/ enbeinbwcbt/ bie
be^paenfcbe albaec babben bp beHanbt gbenomen/
ten eynde dat de poifeflie van de felve Landen vaa
Over-Mafe voikomentlijck mocht blyven ghemaiote-
neerc aen deren Staet.
φβη bebben be ]geecen 0ebe«
puteecbe ban toegben bc ^jobintie ban éoUanbt in
baec i^oogb Ji@oogbenbe®ecgabecfngbe sbecetieteect
baecboocigbeaenteccheningbe ben jo. ^ecmbji^j^e'
baen/ ban niet te bonnen confentecen tot eenige ^c·
Igchbept.

^e^ onaengeHen beeft fïln l^oogbcpt ggefontien
ben
Rhyn-Graefmet een fuffifant oetaltcgeecbeenbe
te33oei ; nm te gaen logeeren in get Eanbt ban
Ober-j|@ae^; enbealbactteblpben leggen j foolaiv·
ge tot bat be©?ebe / 'ttoelche men toef mercltte
banbentestjn / foubegctepcbenttoefen, ^ej&paen·
fcbe babben omtrent
Namen enbe in bet ^bcrquac·
tier oot&Iang^ ben ^eemet notable tcoupcn: enbe
fouben licbteirjcb be^ gbtlifch^ bebben ftonnen al«
baec logeereni of ben
Rbyn-Graef, foo bp ficbniet
bpeen toocb / afi^ontecen. Jlfòaecf^ bct>Benbeet: te
beel laten gbclegen sbn / om bet gcoote toerch bec
affonbetlijctte J^jeebe baec boo; gbeen hrach te gbe»
ben.

iPe afbanbelingbe banbr cefieerenbe f^oincten taf'
f4)en befen ^taet enbe be ^paenfcge tot Jl^unfiec i^
eenige bagen gebouben in futceance/ om onbertuffcben
met be^ te meer bigueuc te bojbeten bet abjufiement Det
biferentiale (lucben tuffcbenbe fócoonenbptoegetwn
interpojitie.

,fi@aerfulcpb;ucbteloo^3ijnbe / foo i^toebec ^bec
banbt genomen bet toetcb tuffcben befen ilitaet enbe
^pagnien ; toaec in foo becte geabanceett i^/bat in befi
begin ban btfe maenOt alle be oberige poincten bolgen^

intrtif

ffiflcc aifooniieenmael beboo?f5 ïïefolutiebaflae-
(jfiwfiiDc 't fdoe mctnocic niet iaa^
βΐφ petit h prmipu·,
Kcf fc nun 't fclüc met flilftnijaen bfanttooojt.
©en i9· Boöembji^ fcoiect soet oibonben t'aiitBo·
rifrtcn DcöfCfenPfniPotciitiacifcn Dan Defm ifetaet
nmirift öc ^pacnfcfje tot iBunflcc te concipiecen cn
j' è Mieti De fo?tnuliecm ban Ratificatie op tjette
iMKftcn®tactaftban©?cbe / omfulocgeOaenfijnDe
' fdttcoöfttefcnüÉnöcctpaect^/ cnDacc opbecftaen
' - -intentie.

«((tnalfooalceebe ticbonaDcn tuaji Dcbemolitfeban
ffmacirojten bp^ilup^ Die men ücocccbe ban be^paen»
ftte acöacntcöcbben·. footoiect goet oöebonben enbe
Kflflcii Dat be teecen Ijacc ©o. JBaoa· «5]Ctcaojbinacii
«mtoffaDEW^ cnöe ©lenipotentiacifen fiaenbeop Ijao:
bmtrcBnaei; U^unllet; foubenmebe nemen be jgamen
uanficfoiten/ stjnbebefelbcbefc/te toeten / St.Job,

S DonaeS)Sterrelchans,Terefe,FrederichsFürt,St. PauU
cfldedeRedouce de Papemuts,
ombemolitie&aecban
mtifliEie ncfen^ anbece {^eecen OeceCoIIeQlentebei:
boMen bolgen^ enbetnconfo;mite ban bet gecnetot
Mllfc boojnoemt albccept^ met be ^paenfcfje bie^
flineacnöc geconbeniccct eyoe becbjagen.
^cfc tbtie ipoincten quamen boo^t upt bie ban Etc
lanttt/ tnDe Dabbe beappacentie bat fulcj: be Jgaubelin--
otfiiDe (luptinge nocf) meet foube acccocöerren ; toant
Defojintilicccn tiecbiaect^ Ëomenbc fouben ban l^onnen
totötnoöefonben eecflln be^jubintien/'ttoelcftbeel
tpfouDc nemen. «Énbeflonttegiloobenbat (alfoo
araccinmael geabjufieect toa^ bat men na grecati·
fimttic l^jebe foube conbeniccen ubec be bemolitie
tafoiten ) be g»paenfcöe befe cipitflie bec ^ojten
fmitim nemen boo; een nieutotgljqit· men

niet ecmcctUt bctft bat op bcfelbc naccbrt cefolutie
tiptK^cci^cn pienipotentiacifen eenigb cegacb fpge=
i nomrn.

^e j^eccen ^lenipotentiacifen bectrothen enbetot
; iBunftctacngefioomcflJönbe/ öebbengcbuptenbe be
OtWe ffiaent ban®cterabec niet bed aen öaecï^o.
AiogmticQeicIjKben : een^beeijSom eetfipet^feecBet^
; footulTct)cn©iancItcöcHenöe^pagnien/ al^tuflcljen
ÒEfm&tacteribcg»pagnienba(l teflellenj anbecbeel^
(imlKio?l)acci©itT!bengecn nieubiefioffetegebenban
(mige bccanMnge/CebilIatie/of^nnobatten in gaten
la|l.

; g>ooüani£ic öacr (iilftopgentöept tofect bp eenige ge·
taipDt / Dat fp al te fecc tot be fluptinge toacen fpoeben^
t>e ; bic^ baec ccn|ieltjctt toebecom aenggefcgjeben
biittt
I met becfaech om ban tgbt tot tgbt neecfii:
Qtc teabbifetenban gaecj^egodatienj toant fooupt
tw ftftjet fttiftupgcnfjepbt al^ upt 38bbpfen ban tee 5P'
l· temen gcnocgö becflont bat alle^ metbe i&paenfcfie
I DeaöjuHeetttoai.

I 33fn :7. ^ecembcc öefr be l^eec ban Wimmenum
i; wtSecaabetinge pjeiibectnbe aen Baeci^oog&iBog.
ί tojgtDjagen / bat Oet eecfle 2.ibt ban het drie-en- veer-
ά tighl e Dcc drie en t'fevencigh ïtctpcfeelen tOt UaunffeC
tulTcIieii Den doninoli ban ^pagnitn enbe befen ^taet
Scatquliecet / in effect toa|iuebcb?engcnDe / bat aen·
pacnDe De pjetenficn enbe intecejlen / be toelcReben
f «ce ^jincc ban ^jangie foube mogen tjcbben ten op»
Wote ban eenige pattpen bic üp niet en toa^ bepttcnbe/
oatDacc obec bppacticuliete JiJanbelingöe bccbiagen
pottoojbtn/ totfati^fjctiebangebacbte®eecf(jince
jlellenbe niit^ bien be gfiemclte feeet
PWtetenbe öaecl^oog^ JEogenbe inbebencftcn / of
w nöEniet en fouben feonuen goet binben batöetgcs
•K/oatbolgEn^ het booiuoembc eecfleaibt ban &et drie-
*«"tigfte^ttpchelboo?noerat / upt ben naera en=
K^^" bentjoogi) geraeltel|efcepj(ncc / met
fn„^" anbece jpDe toa^ berftanbelt / of ηοφ betbec
^uoe mogen gejjanbelt toojben / dat het felvegehouden
rno^t worden van gelijclte kracht ende weerde,als of bet
'eifdein hecTraöidet van Vrede tuflichen denKonlngh
?in bpignien ende defen Staec, van woorde te woorde
hair toaet op gebclibeceect 5Önt>c / ÖeWötn

BH Oeconfentecct/in Ijet boojnoembe booï=

««op Oen meec-g|)emelienj&ecc PiefibetenöcaÖetiaen/

-ocr page 351-

350· Tweede Deel, van de

tntcntfe ban gafcl^oog jlSogentte inbeQefoIutieban
brn if. j^obrmbec uptgljeD;uc&c tuaccn aücQt'iu·
fïceri enöe gcbiacöt in ^tact Dtn neffeii^ De tjoojgacnOe
gctrpclNenOe^ctpcl^elen te tuccDcn geceOiaeecc in fo;nie
banCcaccaet.

antoatmanfeccnnu cnW0cftt>e tcpcltcnfnafie enbc
fluptinoe 0efcl)iet fulcic fai naccfttrlncft te hennen ge»
ben naebolgenöe bectjael.

©e onfeccftetljept Daec inne De jSegociatien veer-
thien Daflöen (nanicntltjcfi feDett De toeOec Romfï tot
IBimliec ) Ijerbjacctg fjaDDen gijebecfeect enDc De
anùECinge Dagcigcp Daec inne boo; geftotnen / entie in·
fonDetljtpl: in 'tgunt De ©eeccn ïimbaffaDeuc^ enDe
IPtcnipotentiacifcn ban Defen ^taetUiiecDenaen De een
jpDcban DeJFtanfcöe becfocDtom bp öaccantccpofii
cietetDilIen continueren / enDe inca^Defeibenabien·
fci)inaljenietfouDefucccDrtenöaec®cactaet / alceeDe
iotflupten^toegepjepaceect/ ingitatetclaten/ enDe
banbe anDece ( naineincft ban De^pacnfcije) ;pDe/naec
Dien bpget boojfclijebeiCcactaet alle^bia^betDjagiÖcn
tot contentement ban liaec j@oogb J&ogcnDe 't felbe te
Inillen pacficiecen met bolhoomen beflupt enDe ligna·
tute / of an&ei;nnti Dat men ficl) ban De anDec jpDe Daec
aennietbecDccfouDe {tonnen tiouDen / enDe gljenoot^:
faecht toefen De onifangened&efctijiften teceftituecen/
enDebegelebccDeboeDecomte omfangen / enDe alfoo/
fonDec elchanDec^ lefïe / affcijept te maeclten/te bectcci;:=
Acn/cnDe {>ct bojDec ({?oDt te bebelen / om Dat men bol·
gen0 De ejcp^effc ojDje enDe becfcfjepDen toicijtigfie conll::
beratiennietlangljecin onfeechecOepDt honDe bipben/
tnaecfboDaniflbe upthom^e moeten nemen } Die men
foubebinDcnfo^tabel enDc na pcDccj$ ceg!)entDao;Dig()e
ODeïfStntöept applicabrl te toefen ; ?&it aUeg/fogö icft/
oojfaeche göetoccfi Dat De l^cecen ©Irnipotentiacifen
gaecingtoote petpirpitept l)ebben gebonDen / mlt^fï·
tén toeberspDcn geen bequame ttptfioinfle honDcn bin>
Oen nocbte aen giaec i^oogf) jlQogDcn&e pet^ feechec
dDbpfecen/ te meec om Dat DagtjcUjc^Dibetfe bciegmin»
gen enDe bo?Dece «ptiiomflen / banDe toelthcfp felf^
niet honDen oo?DerIen ! enDe beel toepnigcc tiai c if oogt)
jnSogenDef enige oöetoiffe aobpfengeben / Daet op De
(ïlbeliaetmaetiien / oftecrflc^ie fouDen Iiebbenhon·
nennemrn ; i^ae Dat Dan öet alfoo nae alleupttetfle
Oebopcen enDe geflaDige bcfoignen ban Dagg tot Dagt)
Qecotttinurect/foo becce toa^ gehomen/ DatTp/ bet gbe^^
fterïefiuchBÉbbenbe Dooifïm / etrnDelijch een feechece
upt&omtle ten cegacDe banDe jlegociatien ban t)atc
©οοβΒ jDogenDe öebbcn bccacmt enDe getrofftn/ Daec
banöetfbmntiectoag;
Eeiftelijck Dat fp met De ï|re=
ten ^paenfcge pienipatentiacifen obec aUefioinctcn
gaeC bp fiaeci^oogD jü^oofX'nDe aenbeboolen obrcern
gecupmen ti)Dt bolKoomentlijcft een^ grtoojDm jpnDe
ietfinael tepcftenen ban tjrt €ractart met Drfelbe al:
leen gebben geDelapeect/op I)oopc Dat fp bepDe De ticoo=
nentot accommoDatie ban De onDeilingöe DIffccenteii
«iDe tot een ecnpàtigl) brfluptfouDen l^ebbrn honnrn
bjengen/omDat Defclbegeliefoe aenfjaet^ntccpofltic
toelgeballen te némen / enDe ooch Dare aen ten rrgacDr
banöaecjl^oogölBoflenDc bcleteDefececrn / fclf^ tot
fubmiffie enDe atbitcagie ban brcfc&rpDeiPoincten tuf:
fct)cn De ttoee IScoonen openflaenDe enDe niet lionncnDe
boo? De boo;fc&3cbe bemiDDelingfje gj^eaccommoDeett
ti}o;iDeti.

Verduyn Dp Den Ì|ertogI)e ban Eottfle cingcn iö nt*^
Deert) een boojfiacögcDacnsdnDe/ Dc felbe bpbcS
l)oogDe®actpennietig bectoojpen
/ Danbcbbrn /L
#eecen ©lenipotentiacifcn ban ©jancficöcft uptitrf
becfoeöt ban
veerthien Dagljen / omme Oaec obre i,
l^obetemogBenfcD?pben / enDeftaec boojgOthonj"
Dat fpmiDDelcctijDt öet beflupt bangaec CcattoetZ
^pagnien fouDen toillen oplviuDenyenDe aen be anbc»
3p6e gebben De ^pacnfeije becfiaen in tjaec gcberiu
toillen betbipben / oni©?anchci)cli bp uptfeomji J
toeeomenDefaecItengbeenabbantagie tegeben / n^
iiaec bare en boben gcp;etfeect ijet €cactaet inrt btttt b
toillen boItcecHen fonDec bojbecDilap / DaecijpfnJ
elleennotablepjejubicienailegeecDtn / maecoachbn
illaecDen fooDanig
dilay voor refus ende lupture temo,,
tenJhouDen.

cnDe naerDien fp tuffcgen Defe ttoee Stcooncnooti
baDDen geganbelt op DeeafTatieenDe tetcaicte bost»
ï©apen^ in gtalien / niet fonDec l)oope ban goetfuwj/
tebben fptoel hunnen befpeucenbattjetbccfojtcui^
fiel / nieutoe enbe gcootec Difficultepten tuff^tti^
ttoee ftcoonen in ïitalien fouDe bonnen bao?t iijcnp/
enbe fp Dooj De onfeecltecliept arngaenbe Hottt^inifii
tuffeijen ©^aneftrijclt enbe^pagmen uptliacnbenait
veerthien Dagfjcn De felbe ïicoonen in gtjelijche difpatt
tept fouDen bannen binDen ; !3infonbeci)ept btcmlii
een nieutoe Different aengaenDe De Demolitic ban
Nan-
cy
tuffcfjen Defclbc tofl^ ontliaen / toelcfie beocliKii
Öoope ban accommoDement gefeljapcn toa^
te abfot
becen enDe te becnictigen/ euDefpmitgOientulfciitiiif
ttoee fócoonen niet en fouben Debben geabanccmeÉ
effect ban Ijaer (ilcactaet honnen bechcpflcn. ^in
ommeijebben fp Daec becfcDepDen cepfen bpiJefian:
fclje 9 enipotentiacifen geboegt enDe Defelbebmmi
batl)ace ^ntecpofltie Den^taet ban ()acclioogfi»
genbe niet fcöabelÖtit beljoojbe te toefen / cnbefpiia
Doen of tot beflupt banbaeci^cactaet fouDen bcttootni
te hoornen/ enDe niet te min becept toaecen te contiiion
ren in alle Debopcen alceeDe aengetoent enbebcftllK
tenupttecfïentoetepDUCfliibecen. '' .

Ï@accinne DeSipaenfclieBaec bethlaectficbEienmIt
te bjeDen te toefen/ enDe Dientjjalben ben jfetattliaii
gaec Üoog Jl@ogcnDe niet minDec / maectodnii»
Decteflillcn Dffeceren,· 30ocÖ alfoa Defe boo|(iiiv
ge De ©eeten Jcanfelje ©lenipotentiacifen tilct to
IjaegDe / Dieteccontcacie becfocljten / iuDien |>|ui!>
nien fïet} metfiaer niet toilDe aecommoDeren / iatip
(^taetfcije) baeciEcactaet niet fouDcn boltceclitiii m
De in allen geballe aftoacijten Den tpbt ban veenhitg
Dagen / tot Datfp mutooojt upt ©janchcijcfi feiita
licbbenbehoomen/ enbe aen De anDece 5pDebei|((tai
^patnfeöe BaecfeecqualijchfjielDcn / Datfp bantp
tot tt|Dt op onfeethece Boope ban gaec toiecbcngeüi·
lapeect/becfoechenDe mit^Dlen öaf c Catïjegotipcïif
hlatingeban doen,ofiaten fom baec na De (ffonfWntit
ban ftacen ^taet te mogen reguleren j

^00 jfjn fp epnbelijch genootfaecht De i^eeren ftan»
fcljepienipotentiacifenmctallebeleeftöept iectp;#
teren/De Debopcen bp Baec gebaen / enDebieftWtiirt
tenoberbloet becept toaren te tontinuecen; man^ont
groote ende importante Confideratien , ftaCfnÌMrt
betrefenDe/niet te honnen toelactcn / Dat Dcti&attart
tuffcBtn De ^aenfcBe enbe Baec foo becce stbimi
foube toecben nfgebjoochcn j naecbienfp in geen®»
BanDe Debopcen Bobben geman
queect ; enbfbe
ceuptRomfteaenBaft niet Depenbeerbe / enöenlrtK
min bat fp Bet uptterfie beflupt enbe tepchcnenjoe
lange fouDen Diffececen al^ Baec mi^el^ch foube tóffffl·

tgnbe Bebben fp boojt^ aen De l|ceceh;6paenfcöi
De anDfCe jpbe bectoont Bace genegentötpt
Öace bojDece ©ffieien niet inficuttueui beiJoojBEK
maechen / enDe jpn fp na beele conteflatien mrt «
felbe
ï?eecenSpaenfche foobecre gehoomen batjpK
minuten ban De Ccactaten ten toeDecspben in om
De ®aelen gecoHationeett enDe
geacceficfct ftcfiwn/
ooih geaDjupeect De agceatien baec op naecbeftn κ
geben / met belofte bat bpbeiarcactatennietöwo^
af foube motóen flfbarn enbe be fo?muliece ban bi»»
tificotien pjomptelgch obec göefbnbentoojbrn mrtw

©angöelioomen jpnbe op ijeti^oinctban Lottrin-
gen i toaec op banDe j&paenfcbe^pDe De cefiitutieal^
ban anDece <t3eaUiFrtDe i^ gep;etcnDcect/ enDe toe gen De
S^eeren ffcanfcöe^lenipotentiacifcn gcfuflineett/ Dat
öiefaecfie tot De
Munfteriche ©ergaDetingöe niet en
beÖoojDe/ enDe Daec ban görfepaceett toa^ geljouDen/
niitégaDer^ Doojgaen^ gefuflinrect Dat^pagnienfou
be moeten belooben Den i|rcrogt)e
Charles Dicectelijch
nocbinDicectelijcfi niet te fullen affifletcn/ ftebben fp
|)aecbeeieDagi)en moeten occupecen eet fp Ditfinclttot
eenigbe geboegl)Ittcht)ept tuffct^en De booggepactpen
|)ebben toeten ceceDigecrn/ Doc()i^^et felbe Doo^beelc
bouDigöe enOe moepeiychegnteccefTien cpnDelijcR foo
becce grb;act)t / bat op De cePitntie ban Hottfiacingen

(met affonDecinge ban Den«Z^ucDe ban 33ac/enDeban
alle get gene banoe S3i^Dommen ban Meet. Toui enDe

-ocr page 352-

Nederlandtfche Vrede «handelingh.

.imrtfttiiWcB BetoilHeiHfle cnöeüccfeccftcrinflrjebctcpci
IScUanaefeltìe latcactatcn tìoo? veerthien Dagljcn/
SüoojOen uptaanöötjangianuaciui iM· fouö®
Sf η te ejcplrecen / fouöcn moaen opftouDeii / om Öe
ffihf alö öan pjcdfe aetwcbent cnbc affloottn te too?·
L π / fnae Dat miDDelcc tijDt ftct floft binUen ban {jart
ö'oflfi JiBoalJcnöe op De fojmuliecett ban aggccafic
SntDaJfltn bcctoacöt cnbe hectoaert^ obccflljcfoiii
ïï flinailijc&clöcft neben DeiCcactaten tentoeÖ£CiP=
hmfittioiDenafflebeecbiat / ftaecenöe fulcp {jct fouöe
j boIslien^toeJcRe affcöept ! 'ttoelcR fptot
fflcrtüftoolöocnihBÖe ban ©lanciuetjcft met mocpten
tebbfn
tc ttieae ec&iatÖt f«Of aeöwpcenöe toelcften tijöt
h niet fietilien naaelatcn aHe bo;Dccc beüopcen enöe
^fficien tuffcljen Oe ttnee tlcoonen te concetbuecen
na fiafc öfflebetmoaen / foubenfp aen ftaer ©ooab
lÊoaeiiöebeacaDjudeecbc fojtnuliecen baiiDeaaarea.
ricn'intojtflccfn öan üjclche fp op be egaliceyc enbeal=
Econtteiiawctfrmcn fonbeclingüeljbetiBtlet / enbebe
öjjjfn^paenfcijehacr veel hebben ingevolge, oeltjcR

Locfi mccnbcn be fcibe te fullen bonnen aebifpotieecc
i^ilicn^tn be aaa^eatÌe ban l)aer Iftoningt) in be Fran
icheTaletep?ocucecen / om te öetec op Öet ®cactaet
ttffloocn püffen / inbien fiaet i^ooa fuicjc uptec:^
mcb
foiiOm beaeecen ; Dan nate Dien fp met bede mocp*
tm cn facöücie bcfcn mibbfltoeaö öatiöf« uptactojorljt/
boojnaiiicntltjcR om ®;ancRcgcR mctupt|lel ban foo
UftltijDt^tebcllebcn / foafcf)?ebenenbe babenfpgace
loooijJBogbcnbefeet ceuerencel^cR üaec goetbinben
iipi)cbao;f5 fo^muliecen ban aggcratten foo jaefl Doen'
lijcbtc loeten toekomen / ten epnbeDe felbe ten langflen
ttuffDaoöf" boo? De cppicatte ban Dien Jlföaenbt tne.
üttom albacc mocöt toefen / op bat fp ineen faccftal·
iKiibtHacniK infojmalitept ijacciöoojt mocötcnpic=

©cgift ban jaeöetöojH De ecnigfiegöctoeell / Die
ftrariüöcptmafchteinbctepcftininge/ enbe IjeeftDaec
bangeflcU cnbe aen fpne ileecen mebe )^lenfpotentiaci«
ftn fngegeben Defe nabolgenbe tcDenen.

<M)nHeeren Collega,

DOor dien't myne quadc difpofitie niet toe en leec,
wetde ick belet in u Ed, Vergaderinge tegenwoor-
dig te vcrfchy nen. ende alfoo ick hoore dat de uy-
rebeftemt is,om een afgefondert Traftaet van Vreede te
teyckenen , met dePjenipotentiarifen endeAmbaiTa-
deursvan de Koning van Spag' ien, heefc mijn goet ge-
dacht U. Ed, voor oogen te ftellen defe volgende iWarig-
hedcDideweickeop hec hoogd in deie faeck in confide-
ntie koomen,en myn gemoet befwaren.

Eetftelijck, dat de Plenipotentiarifen ende Ambafla-
deursvan Vranckrijck,naerclatde Plenipotentiarilen van
den Koning van Spagnien , de fubmiifie vandequeftie
van wegen
Lottheringen onder conditie, ly de Franfche
voorgedragen,verworpen hadden,hebben iy de voorfey-
dequeftie , fuy ver ende eenvoudelijck opgcdraghen en
Wifcit aen'toordeel van fijn Hoogheyt den Prince van
Orangién , met byvoeginghe van eenighen van onfen
StKt; Maer als fy verftonden dat iulcx den Ambafla-
Mursvan Spagnien oock miahaegden, zijn fy te vreden
ieweeft,indien de Spaenfche > eenige uyt den Onfen, als
Middelaers wilden verkiefen , dat fy het fel ve oock fou-
dendoen.

Ende dat mede vànde Spaenfche Ambafladeurs gere-
JulMrtzijnde , welcke eene dadelijcke preientatie ver-
ochten j Soo hebben de Franfche AmbaflTadeurs uyt
«tde tot de Vreede, haer meyninge foo duydelijck ver-
«laeMatwjTvryelijck mochten gelovéh ,
dit oudt Let-
'wwiwfoudegereftltueert worden , by «Idien die de
^Paenfche wilden toeftaen, dat mende Fortenfoudede-
«oiieren: IVIaer met defe aenbiedinghe de Spaenfche
° „, te vreden zijnde,hebben »t felve mede afgefla-
««^feggende geen laft daer toe te hebben.

Als byeenighe van Ons voorghefteltwas,
^len de AmbaflTadeurs van beydede Kroonenelle-
iwraen , geen laft te hebben over het</«»e/»iri»vande
"Tüficaticn, dat de fclve iaeck
tten beydc de Koningen

35i

foude gedefereen worden, en dat men daer op antwoort
te ghelijck met de Ratificatie verwachten foude 5 waer
van ick verieeckeit ben , dat de Franfche Ambafladeurs
het tuegeftaen fouden hebben, op die conditie, indien de
Koningen niet wel overeen en quamen, dat de Koning
van Spagnien den Hertog van Lotcheringen geen Subfi-
die foude mogen toefendcÀ, dat (y dan te vreden fouden
zij n, met Ons te teyckenen ; weick alhoewel de Spaenfche
mee recht niet en hadden behooren ce.weyghcren , foo
heeft het haer evenwel goet gedacht j defe wettelijcke ea
goede voorflag te verwerpen.

Waerom men (mijtie deels) geenfins kan feggen, dac
de Ambafladeurs van Vranckrijck ergens in ghe-eerfeJt
hebben,maer alles gecontribueert, dat niet eenige rede-
nen tot een eenparighe Vrede foude konrien vereyfcht
worden, ende over fukx moet men wel overwegen, of
men in fulcken gheval Onfen ghetrouwen Bontghenoo>
ten , en van jonghil aen Onie ghetrouwfte Vrienden
welcke nevens Ons de Fondamenten van onfe Repu-
blijcke foo vaft geleyt ende geftabilieert h€bbcn,bchoorc
te verlaten,cndetfj^i^»</er/ van haer, in lilleken gewich-
tige faecke te handelen ; als door welcke dc groote Godtj
onfe Republijcke in fulcken geluckigen Staet gheftelc,
ende tot foo hoogen ende grooten Eere verhèven heeft,
in welcke faetk ick groote fwarigheyt ghevonden heb-
be,ende oock niet machtig ben fulcken iaft te draghen,
foo heeft myn beft ghcdocbt de waerheyt vande faeck
ende Handelinghen aen myne Principale te kennen te
geven, op dat de faeck wel verftaen zijndejde refpeöive
Frovintien tot welvaert van deRepublijck moghere-
folveren; Voornamelijck , ailoo de gtheele queftie
(chijnt te beftaen inde reftitutie van
Lottheringen fonder
demolitie van de Fortificatiën ghelijck de Ambafla-
deurs van den Koningh van Spagnien verfoecken, wel-
ke demolitie nochtans Hertogh
Carel in fyn Tradaec
vanhetjaer 164.1. In's Koninghs welbehaghengheftelt
heeft.

Hier komt noch by, dat het Verbont met den Aider-
Chriftelijckften Koningh gemaeckt, niet geabrogeert,
veelmin ( mijns bedunckent) met ghemeene toeftem-
minge gelnterpreteert is , ende den Eedt des Verbondte
waer mede wy aen hem verbonden zijn,noch niet wech
en is genomen.

Hierom is het dat ick voor Oaijn beter ende geru·
fter geoordeelt hebbe, tot noch toe te excuferen de afge-
fonderdePeyste onderteyckenen , ende liever te ver-
wachten na de Ratificatie van de Geünieerde Provin-
tien , op welcken tydc het voor de Provintie van
Utrecht
nochtydts genoeghwefen fai te teyckenen: Ondeituf-
fchen vertrouwe dat Godt een wegh fai wyfen , waei
door» ofte voor, ofte gelijck met de Ratificatie by den
Koningh van Vranckryck toegeilaen,de gefamentiijcke
Vreede volbrocht, of op een ander manier den Alder-
Chriftelyckften Koning voldaen mach worden.

^ccgelgche Debuctie geeft {)p oocR gefonbcn aen gaet
J|o. .ίΒα m fiet lange becbalenbe 't gunt jongfi tuflcöf η
De fcanfcbe enbe ^paenfefje noopcnbe benocb open»
fïaenbe hofneten bia^ boojgeloopen : ^aec op Ijp cpn^
Delijch bet^faetbe Πφ in Defe faeehe te binben ten gooo'
flenbebommecti toantfepbe^pi

Alsickinfiehet hondert vjf/riieA Artyckel Van onft
Inftruöie meldenjje dat wy behoorlijck regard füllen ne-
men op het Traöaet Anno Ififij., met Vranckrijck ghe-
maecktjdaer op den Eedt is gevolge, foo en kan ick mijn
gemoet niet voldoen in hetteeckenen de feparate Haa'
dellngedie voor handen is.

Want derefolutie van den wWeJuly 1Ì4-7. 't voorfz
Artyckel niet expreflelHck derogeert, nochdeTraöa-
ten fpreeckende vande Conquefteii nieten limiteert ofte
interpreteert,maer alleenlijck feyt, indien
FroHtkrijtk de
Vreedens Travaten komt te dilayeren ofte daer inne
tergiverieert dat inen dan affonderlijck fai fluyten.

Nu kan immers nietgeieyt worden, n^er mijn opinie
datyranckrycktetgivcrfeen ofte dilayeerc, terwylende
H'eeren Ambafladeurs van Vranckrijck alle harePoin'·
ten hebben ghefubmitteert ,
Lcrramm incluis , ende
groote hoope ghegeven hebben toe de reAitutie^an


-ocr page 353-

352 Tweede Deel, van'de

Lorra'men met de demolitie van de Fortificatiën, hoewel
fy verftonden hare Conqueften met foo goec recht te
mogen behouden als onfen Staec de hare doet,en dat de
felvegehouden was daerinne volgens deTradlaten haer
te feconderen.

Devoorfz Heeren Atnbafladcurs hebben daer by ge-
voegt,indien fyn Ma)efteytl.erw;'se» refolveerde tere-
ftitueeren j dat de felve meer rechten reden tegens fynen
Vyandt tot verfeeckerheyt van fyncn Staet haddc om de
ftercke plaetfen VanLorryee» metGuarnifoen befet te
houden, als U Hoog Mog. tot verfeeckrheyt van haren
Staet recht hebben tegheos haren Vrlendt en Geallieer-
den de Steden op den Rhyn en Maie , den Hertog van
Brandenborghcompeteerende, metGuarnifoen te ver
feeckèrcn.

De volgende woorden inde Refolutie voornoemt van
den vierde July vervat kan niet begrijpen foo verftaen
te inoeten worden ,
ais Sfagnien aen Vranckryck fai
prefieren het gheene Vranckryck fai iewijfea by Spagnien
ghecmfenteerttezyn ,
om ν ranckrijck daer mede niet
te vreden zijnde , dattet felve voor een tergiverfatie
ende dilay te houden, en confequentelijck affooderlingh
teyckenen.

My gedencktdat ick meermalen inde Vergaderinghe
van U Hoogh Mog. heb hooren rapporetren dat Spag-
nien aen Vranckrijckalle hare Conqueften,daerVranck
rijck Lorreinen mede onder verftaet > haddegeconfen
teert, en over fulx hebbe redente geloven datderefpe
öive Provintien op dat prefuppoft de voornoemde clau
fule inde voornoemde Rcfoiucie van den vierde July ver
Vst hebben toegeftaen.

Voorts,dat inde andere ongedecideerde poinöen men
efficatieuieen uytterfte devoyren foude aenwenden om
Vranckrijck te doen hebben behoorlijck conteotement,
fulcx is by my foo opghenomen , dat het ielve verftaen
is
éoven de Conqueflen. om dat het behoOrlijck contente
ment moet gereguleert warden volghensdeTraÖtaten;
die ick niet en fiedat byde voorfs Refolutie expreffe-

aen
ont

ίίί"

lijk zijn geretraöeértjgeinterpreteertjof daer by dies
gaende van onien Ee$,dib materie belangende,
lija

lugen.

Wat de devoyren aengaer, defelve zijn efficatieus ghe-
weeft ten regarde van
Vranckrijck ; fae dickwils met drey·
gementen vermengt
vantefluyten met Spagnien indien fy
haer niet en konden accommoderen.

Dan by Spagnien heeft niet anders konnen gedaen
werden, als de antwoorden van tijde tot tijdt over te
brengen, met verfoeck ende verfcheyden perfuafie goe-
de redenen,omme haer ghevoeghelijck te willen ftellen
ende de fubmiflïe
Lorrainen, of de reftitutie van oudt
Lorrainen roet dedemoiitie van dien aen te willen ne-
men , doch dewyle de voorfz redenen haer gheen
Vreefe konden aenbrenghen , ende dat onfe Heeren
Collegien fuftineerden gheen laft te hebben eenige com-
minatoire redenen te ghebruyckcn van anders niette
konnen fluyten of aen onfe Principalen alles te fullen re-
fereren.

• Soo hebbe Ick daer tegen ghemeynt ende geopineert,
dat men U Ho. Mog. vande gelegentheyt van deie faec-
ke alhier kenniflè behoorde te doen hebben omme te
oordeelen , ofVranckrijck tergi verfeert of niet, of het
niet redelijck is dat Vranckrijck hare Conqueften be-
hoort te houden,ofVranckrijck behoorlijck contente-
ment heeft of niet, en of wy cfficatiètjfe devoyren daer
toegenoefaem aengewent hebben af niet, naer wekkers
oordeel hem dan een yeder precifelijck foude hebben
moeten reguleren.

^etepcRminse ïip febml^eeceti metbe^paenfcge
ogeDaen 30nùe : foo jgn be fdbe / uptolietioinen de
H^eec
Donia, bie aKeen tot USunfiec ^ gebleben / na Om
i@aBf)e getcocRen / altoaec fp Den ttoaelfbe ^ebjtia·
cp ijEbben t£C 3^etgabecingbe ggecappoiteect alle get
göeenefebectbetfelbetlaet^e bectmbupt ben l^ag&c
enbe janabde aenbomfte tot jÜSunflec 3ijnbeben feet°
fien jgobembec be^ boojleben totbennegenbe
befft JBaenbtfebcuacp / ten bjelcfeen bagfie fr Uan
Mi^fter3pnbectepfi/bp6aecfuccefiit]ieiöc»<il0ebefots·
nffci / op enbe aengaenbe öe biffctintcn tufTdithk.
tóroontn ©^aticfittjch cnöe ^paonitn uptfìacnbt ;
fpboiimiacl^ bpiiain bmftiütn^iaetljtbbtnnthr
ben al^bÌEeciijge.fiBaenbcn tctooocen VuaccnaehjttT
cnbeintoat boegècn De felbe prnipottntiacifentoBii
nucccnöc ïjaece UoocigUe antetpofitie tuflcömiiffZ
UtoonenalöecijanDtenöe QtjefiaDiae öeöoptcnhaóöffl
aengetoenDt/ foo in ftet gemeen al^ tiecbolaen^bpov
brputeecDeomme CoojbinijcftetoDOjflagijen / fetuj

aenmaningcn / Ueelboubige öecommanDatien/tnDttt

fpcctueufenecfoeclten/ bebob;f3 i)00QC]pat;t(ic)itcL,
bucecen enije te betoegen / fiaccinec ben anDerenicM
len accommobecen obec be tefieteiibe bifftttnjtii;
^oincten/ ten epnbe bet (ÜDcactaet ban ©jcebi tute
befelbe neffen^ ()ct iS^cactaet tuffcben jÈtpagnientM,
Öaecï^oogilSog. totbeflupt gbebiacfit / enbeaifM^
getoenfcöte©ieDe tuffcben be ttuee Jilcoontnenticiitj
^taet ban baec fópogb AQogenbe te gbelijch fouHe^,
ben mogen getcoffentoojben ! baetinne be baojfcii^
Heecen ©lenipotentiacifen fepben te bebben gtto.
beert met Communfcatie enbe CojtefponOentic ^
be©eec?imbaffabeucban®enctien / sijnbeetiiBani,
JH^ebiateuc^ Die ban fpne jpbe geiijctte Co^ccfpontKoii,
metbepenipotemianfen ban becei|oog|gos.i(ff|
onbecjiouDen.

«enbenabatban tijbttottfjbt albecïeptofgfifiitiii,
mibbelen tuffcben be booge pactpen toacen gctciibttti
cnbegemecnthsecbe / bat menoolgben^öe öefoiutjt
ban bate i^pogb .JiKogbcnbe met De gebOancÖcboptra
mocbteenDebfboojDe tebolfiaen ; OEbrntofl
tenoto
bfoet rnbc tot meecbec bojbetinpbc bare in bia^gecoit
tinueecc / enbe in bet iaetfie bon ©ccembec een fc^i;
lijch boo?fIt!f ö gcDacn/ Daer op De cefpectibe boogt Ι»
tpen/baec üf cfcöepbenlycb bp JHonöe rnbc <©1)Είφ)ΐίΐ(
babben becftlaect / enöe bet fpnelijcli fictj
bictooniit
ofbet albecraeefl op be ce|titutiebanLo«Awiig«|iic,
be niogben acn^omen / toaec onbec be ï|eecen
fcbeupifielban vijftien bagbenbegeecben/ nirtitp
fïaenbeDel^lenipotentiacifen ban (lecei^oogjiop
De tot bet epnbe ban bace j^egociatie met üe|(tr(ii
^pacnfcbeiDacengeiiomen/ enbegcDupren&e/ miti·
gaOer^trgben beejcpicatie banbë fFlbevijfrienteiilitii
anbece Dtfccepecenbe oubectucenfooacnbeboo^rsffi'
nipotentiarifen al^ aen be ieeren .f®ebiateuc^ toat^
cengbeDaen / baecupt meniionbebcfpeucentiEliMif)
gbtpKtenbeecbeceflitutte ban
Lotthetingen inpliuifi
ban naecbccingey tot becbec brttopbecinge
tofertieolK'
bjacbt/ enbe ben boojfïagblefieïöciigcbaen/ omnitli
refiitutie ban
Loctheringen allten in bet (ScacMtit!
compjeöenberen/ enbe bet biffecent aengaenDe iitmé
tic ban
Nancy enbe anbece ©efiingen tecrinitttrrii/
aenbipDcbcKoningbcn / omboojDcöatificatifflMf
commobeect / ofte anbetfint^ bp fubiniffie
gijrtctiiii'
neecttetoecbcn / bp©?anchiöclt afgcflaflben W/
enbe baec boo? mit^gabec^ boo? bepatticntoeJIaniii»
inge / toelche geftpc toecbe met
J^ectoge Charles ole
b^ebente too^ben / alle bopt ban tot beflupt ban iKt
Ccactaet tuffcben be ttoee tócooncnte niogenΙιοβηκη/
toecben belet/enbe bp be Mebiateuc^ oocftgcooiiwlt/
baec toe boepnigb appacentie te toefen.

S5ebalben bat op bevyfcefïecenbebifferentfaffjjoto
ten enbefubmiffie obtc be felbe gepjcfcnteect/Sio WW
\ttàfits pofitie ban Ijet gunt gefubmitteectfouWtojt'
Ïjeh/ at^obecbetCcbiicc^ / aenbetaeicfteDefubnnp

fonbegebaentooiben/biffccenteCenfìDecatien / foj'"
Spagnien ai^ j^ebeclanbèn bielen/enbe aen öe
tcuc^aepïoponecrttoecben / baccinnewocBfotntóF"
iniecbegebacieect.

«enbe mtbDelectgbt be i^Ienipotentiavifen bmìliirt
Ho. tot bibecfc&e ccpfenbanbc©eccenÌ>pM^
cbefeecfecieufelHcft toacen aengberaaent / ommc?»
fCcaptwt metbefelbe te pecflciecent / ofle mctrefiit"»
bmtaDebecjpbt^papiecente laten bacen.« ■

^00 toaecen baecom be boojfi:b?ebe ^eeten Λ
iwtentiacifen bolgben^ be öefolutien «αϊ
.SlBogbenbC ban ben
vierden^ulp^ vijfthienden ί?^
bembec «nbe anbece / baecitccatiöelöcftacn&eüoMfw
göenootf^ecfit gbitoojben tot finaei
befluyc iAkj

- -IT


-ocr page 354-

Nederlandfche Vrede-Handelingh. 360

hnnsfcfizcbc iicccfn ^paenfcDe te Boomcn/ bcbbcnöe al
S„oe<ioniinuatie üanljawgntetpoptie aen bep.
Tf bt hooac partpcn acnoEbaoDeii/ oocft na De Conclm
fifhaii Iicti^Tcactact meermalen gbcceticecrtenDeöan
1' rvfceii ^gjpacnfcöecenftcteüanCanfent entwr ob».
natóic iipt0fb?acöt / enöe öe pjincipale afjetepcfient en.
wofcaclicttccct dectoont / Docb Datbecmitg l)ctbec=
trtcitcn uan Oe ©eece Hcctoflbe ban aonfluebille De
MDoifcb?tbc i^Ienipotentiacifcn ban öe Ifcicen pieni»
mtcntiacifcn ban ©^anchctjefi / tot HBunflec aöeblc=
U / ahcenCatbasociqtie bechiatingge baDDen lion;:
ntnticfiootnen; Maectec contcacie becnomen / Dat
men gtieniepnt fouDe toefen tee Becoabecinsöe ban
hl» loog l^osbenDe enbe elDec^ contratte bectoo·
ntim te laten boen tot pjejuDicie ban De j^egotiatte
mtt ίε tffCfη ^paenfcbe / in boegen al^ boocen gcpec«
fitifftt.

fttbolcten^ bebbenbe boojnoemDel^Ienipotentiaci'
fmtiareioogb l@og. bectoont Datfpmetöeileecen
Wiifcb^De^rgotiattebaec aenbeboolen foolangbe
getcaineett/omme miDDeler t^t baec
niffc^cn De tbjee Stcooncy met betece efficatie te mogen
tinp opeten/ enDe fp alleeng^ften^ met tcappen in con»
fomiite ban Den lafl baec gegbeben met De ||eecen
àpacnfdjf obcc alle ©oincten bcïD?agcn jpnDe / ecbtec
httfinadiiclluptban bet ®cactaet lang baDDenopse=
houDtn / niet tegenfiaenDe becfcbepDe fommatien aen
hactgtieOaen ban te baillen concluDecen enDe baec upt:=
tttlnch Occlacecen met Jae ofte Neen , enbeDatfpbe·
mcctltenDe De i(|eet;en ^paenfebe gaec upttecden
tijDt/ foofp boocbafficmeecDen / baDDenafgelnacbt/
ttiDcbp langbec cetacDement De llanDelingbe fouDen
pbmafgeb^oocltenenDe b^^c ban .]!ISun|tec Dateltitlt
ijftttothen.

ünDe acnDe anbece jpDe sb^nieccltt gebbenDebe
groote onfeecltecbept Daec inne bctiCcactaet tuHcbcn
ftanchrtjcftenDe^pagnien nocb bccfeerDe / enöein-
üitnbcplieDeboogeVactpen totDe3^;eDe genegen toa·
ten binnen Den tflbt ban ttoee jsaaenDen tot De ïEiatifi=
catietoe nocb fouDenfionnenpetficiecen / enDe allei
iionnen gb^tiomen enDe gbrbouDen tooiDen / al^ of
te Ccactatcn op eenentöDt enDe te gbeltjcR boaecen
Stcomluüeett / fp obec fuif ρ geacbt baDDen baec Debopj
tetoefenommebet (iEcactaet met De Heecen^paenfcbe
lanoetebooïtnacpjepaceect / bccleectotContlufïetc
hoinenyal^b^tfclbeteabanDonneccn enDe te laten bec»
loocrngani.

^Sacrinfp ban Den &ectigbden^ilanuacDneben^De
I^tecen^paenfcbe toacen getceben enDe ten felbenba^:
gtgtjctccchrnt enùe gecacbetteect baDDen
vieraüeens-
laydendelnftrumentuin, twee inde Nederlandtfche en-
de twee inde Franfche Tale ,
toaec ban De lieecen
|)parnfri)e ttuee enDe De boojnoemDe i^Ienipotentia^
cifenticanCierttDeenae baec bobben genomen / bocb
öat ie i^ccteban
Nedcriiorftbem ban bet beflupten^
tKriQnatuceban betboo?f5 €cactaet baDbegheabfen^
tfttt tnije oeeiccufeect / enDe gebben be boo|fcb?eben
f Itnipotentiactfen ttoee autentpche Cwpen ban bet
booifclKebe €cactaet in bepDe De l]oo;fcb;ebe ^alen
met alle tifboojlijcfie cefpect aen baec ï|oog|Bofl. nbe·
Ktfenteect.

ffiiDtj^aabtc^Daec «effent obecgelebettbiecancen^·
wnöe ?icten aengbaenDe ftet
Temperament in de
Meyeryevan den Bofch
bOO| Dcfen met De ;6paenfcbe
Bttoncectcctt enDe geteecBent in^ecembec
ieftien lion-
«tt (es-en-veertigh, toaec ban fp De ttoee onbec be Jgee·
toi^paenfcbebctufi bebbenbe / bolgen^ intentie ban
poet iloogbiaogenDe ban befelbe jbpaenfcbebebDen
'wtochen.

®act beneffené bfbbenbe booifcfoebe Iplenipoten--
™5«n>'tt|)aelt / alfoo tentegacDeban bei^abigatie
TOOfcommeccieopDeöüchen enDe JlanDenDaecmTOe

353

enten boojgbeballen toacen / rnDe Daec nare tuffcbm
39;ancbctjcl{ enDe Defen ^taet op De IfêiDDclanDtfcbe
^ee/enDe in boo^tpDrn tuffrben
Engeiandt enDe De Han-
2,ee Steden enDe Daccom nooDigb toa^ gbeacbt Dat Daec
tegben^in töD^mocbtetuecDtn becfjen / baöDenobfc
fuic]c Deboo;noemDe ^lenipotentiacifcn biec obec met
De Ifeccen ;ìpaenfcbe een «cttjchel op bebagbenban
baec üoogb jl^ogbenDe geaDju^eect i met fulchrn bcc-
llanDe/ inDienbet De felbeboa^aenggenarmmocbcen
opnemen / Dat bet fHbe ^ctpcfiel op baec bDcbecbonu
fietot.)lSmifiectentDeDet;pDcn meDe getepcltenr
/cnDc
becbolgen^ inbetbpfonOecgecatificeectfoube isojDcn/
toelcHe 3irtpfliel
Dì boojiioemDe pienipotentiaciffn
bp Concept biec na boIgcnDe bebben obccgelebectenDe
De minute ban bet ^paenfcbe Concept Daec neffen^
geepbibeect.

ïefielgcü bebben De boojnoemDepienipotentiacifen
gbeDcDueeect / Dat Deü^eeccn^&paenfcbe baec baDDni
bechlaect eenige C)i;emplaccn ban bet gemaecfue (ücac
taec obec Dibecfcbe toegen aen Den Sioningb ban ^ipag»
niengefonbe te bebben / ommeDeffelfjSöatifïcatieOacc
op binnen ttoee JH^aenbcn te mogen uptbKugeη j Φη=·
De bOEboel bet göeconcipieecDe fojmuliec ban agceatic
ban baec l^oogjQog. niett&cuggetaDa^gefonDen / be
^lenipotentiacifen De^ gefonDeectjijnDe/ baec Daec op
niet ÉaDDen honnen Declacecen > niaec gcloofDen Dat De
booinoemDe fêeecen ^pacnfcbe baec ban bet boo?f$
ffD?muliec geDientenbe met ampliatie ofte infectie ban
ijettnoojDc
Vrye Provintieo bebben geconfo?meect.i2na
De Dat De felbe ^paenfcbe De boo;noemDe ]^tenipotcn:>
tiacifenbaüDcn becfocijt ten epnDe De iSatificatie ban
bace i|o.4i©og. óoeh binnen ttoee maenben uptgeb^acbt
enDe met baec tot Jllöunfiec bectoiffelt moc0ten toecDen/
tottoelc&tn epnb^fp becepttoace» alDaec foo lange te
becblpben/ al^ meDe omme bet iCcactaet met ©ianch»
töcbtecontinnecen.

©atcen boben Dat De fêeeccni&paenfcBe baDDen te
Bennen gegeben / Datbccbolgen^opbetbeftoeecenban
jetbooifcbjebe iCcactaet ban eeutoigbe ©lebenaege»
bjupch ban anbece koningen/tejincen enDe Staten/
enDe op fietpublicecenban bet (Sibc DenBoet enDe 01=
DjefouDe moeten genomen tooiDen/ enDe fp nae gcDaenc
bectoiffelinge tebjeben fouDe toefen öaecStcfoonlöcft
bectoaect^te begebenenDe intefiellen ommeDebowfi
folemniteptennae beboocenteboltceefien ,· raiDtfi ban
togben baec ©oog MogenDe baec infgelöc); eenige ten
bollen gbeautboclfeectini&pagnien ten epnDe atóboo·
een fouDe pjefentecen / enDe inDien om De Difïantie ban

Deplaetfe betfelbefoo baeflnietfouöe ftonnen gefcWe»
Den/Dat Den boogöpgemelten litoningb ^tutfiocifatie op
Den<ectibectogbe ïeopolD tot S5?u(TeI fouDeftonnen
geben/ omme upt fijnen ilame ben «SeDtbantoegben
öace
©0. Mog. te ontfangen enDe op te nemen / ban De
geene Die Daec toe beöoojlijcft fouöe toefen geautbocifeect
enDe op gbeldcRctöDt baec tottSjuflelgbebonDeninte
flellen/toaecopftbecfocbt bebben De intentie ban baec
Ilo. J@og. te mogen toeten/ omme baec Daec naec te ce»
gulecen / enDe tpDeljjchDe booif3«HtbocifatieopDen
<ect^öecto0bctemogbenp?ocucecen / al^mcDeopbet
(lucltban DetcDoenepublicatieteconbeniecen.

pattopbec^ be felbe ©eecen i)paenfcbebecmaent
baDDen Dienfitgte fullen toefen tot betec onDecbouDinge
oanöetgemaecfeteiaicactaet / Dat «mbaflabeuc^ ofte
publitclie IlSïinifieci ini&pagnien tot SS^uffd enbeal·
biec ban toeDecspDen moebten toecDengbepIaciect en
oocB in eenigge principale plaetfen in^pagnienCon>
ful^geflabilieect omme alfoo alle MacbtenenDeincon^
benienten te betec te mogen boo^oomen.

^at om alle bet gunt boojf$ ^ ban bace jpDe te pje*
pacecen miDtfgaDec? omme ojD;e te fiellen opbee);e«
cutieban becfcbepDe poincten upt bct^cactaetceful·
tecenbe/al^ meDe omme te confuftecen op betfcbepDen
pactieuliece faechen aen baec bolgben^ laft ban baec
$oogb J©og. gececommanDecCf/ enDe lefieljjch omme
De faee&en metS^ancbcbelt uptfïaenDe enDe nament^
IDchop bctfiuchbanXottbecingenbontomentlOcft
ge»
inflcueect te mogen toefen/bp baec goet gebonDen toaö/
Dat ben ©eec De
Brun ttoeeDe ^paenfcbc ©lenipotcntia»
cifen een Reec naec SPjulTel foube Doen met intcmie om

<15 g 3 tegen

-ocr page 355-

354

tcai)fn of omtrent ben cctflfn jlBacrt tocbecom tot
liaunpcc te tucfeii/cnDc beu (Ö^aUe Oan ipignecanba al=

DarcfauDetJfCblpürn.

llDaccep be iàicnipotcntiarifcn ban öaec i^o. ΙΒοβ.
oroojDeelt Ijabben DateeniBtje uptfjetmibbclüanbefel-
Uemebetjectoaect^ een ftecc foube beljoocctt te boen/
otntne üacc i|ooQn JBog. aHe ijct Qunt üoo?f3 na be
toaecftcpt te mogen cappo?tcn / enOe baec op aecfclbec
Uebeelen ontfangijen bebbenbe / fiacc infaelpo; tegben
of ontrent Den cerften Maert tacberonmie tOtMunlter
in te itfllen / enbe fjaec niet alleen topbet^ tnffefjen
öe tbee iftcoonen te interponecen / inütcn t)et bepbe
aenaöenaemmocbte toefen / maci oocfit)etob«netot
uptboecinfle Dan |)ctQemaechtc(iEcaetactnooDiabfoH=
Dcgebonbentoojben met Del^eecen^pafnfcöe te cons
cecnecenenDe tep^cficteccn tot tocI-siDebaUen öanöacc
||o..JI©ofl. , , , „

Jliit^ toelchen be boo2noembe pienipotentiacifen
berfoebcen Dat bare i^o.ilöag. op be ©oinctrnbJec in^
nebecüattefïcpie enDe fooDanigc öcfoluilc geliefbente
nemen baec mebe ben ^tact ban betSLanbt foube fton^
nen toefen gcbtent / enDe be uoojnoembe ^^ienipotentia:
cifen tegen oen bc^emDen tijbtmet to^uebt enDe bien|i
toebccom honbenüectceclun»

©oeb nabien ( fepötn be toojnoembe J^ïcnipotentffli
tifen baectotbectoonbectngbe enbe bupten becmorben
boo; gcKoomen toa^/bat bare i^oog jagog.eenigefcb?if'
telijcheccbencnlngeDienttoacen / toaecommeOe|#eec
ban Nederhorft bet Ccactact niet fouOe ücbben gbé·
tepchent / toeich alreebe in bjueft toaeccn uptgeBbe»
ben / enbebe boo?noembcglfn»potcntiacifenüectcou=
toenbcalle^na beboocen tot meffitn Dienfl ban baec
Hoog Jlfêogenbe in acbtinge g^enonien te bebben/on>
gaecne foubcn (ten bat tcgeti^ emigbe p?r juOicie tot nae=
Dcfl ban bare 45egociatien gbelept ofte acbtecbencnen
foube genomen tof cben ; ^ootJerfocDtcnbefclbebatbp
ban baec ©oog JiBogtnbe bate foobanig gbrfcb?if=
te in öanben mocöte gbeftelt toojbcn/ omme baec ©oog
j®QgbenDe begte betecop alleate mogben bettebtcn/
baec toe fpbecmecnben dEebt enbe^mp.0 balben bec«
plicbttc toefen.

dSeltjcft mebe be boo^noembe ^lenipotentiacifen ber»
focbtenOaiopbejonoflei^etitie om confentban hon-
derc duyient gulDen tot betbaiiinge banbeonltofien ban
be JlBunfiecfcbc 3tegatie/oc noobige üefolutien in tijbti
nenoomen rnbebe confcntenpjompteibch gefbucneect
mocbtentoecben / tenepnbealle^ buptenbecloopgbei
jgouben / cnbeteccecenbanbetHanbtmocbtuptgbe·
boert bjojben.

Sequatur ficRefol. iS.Febr.

Artide particulier^ touchant la Navigatimi
& Commerce en fuite du Traitté de TaiXy
concia & arreflé entra les Ambaffadeurs
Extraordinaire & Ψlenipotentiaire du
Seigneur Roy de Efpagne, & les Ambaffa·
deurs Extraordinaires & 'Plenipotentiai-
res des Seigneurs Efiats Generaux des
*· 'Provinces Unies des 'Pays-Bas.

LEs Sujéts & hàbitans , des Provinces Unies, pour-
ront naviger & trafiquer en toute Uberté & feurecé
dans tous les Royaumes, Eftats, & Pays qui font ou
ferontenamitiéou ncutralité aveal'Eftac des Provinces
Unies ) &nepourrontj eftrecroublezouinquietésen
leurNavigation &Trafiqüe fufdit à l'occafion desho-
ftilités qui fc'rencontrent,
ou poürroient rencontrercy-
aprez entre ledit Seigneur Roy d'Efpagne, & les iuldits
Roynutnés , Eftat, ou Pays,ou aucuns d'iceux, quife-
roient en amitié ou Neutraliré avec les fufdits Sei-
neurs Eftats commedeffüs, fans toute fols qu'il fcra per-
mis de porcer aux Ennemis declarés dudit Seigneur Roy
marthanJifes defenduës, ou ie contrehande ; Ecafin d'y ob-
vier,& de n'intcrrompre le ceurs du commerce t ils fe
ront tenus , eftans entrés dans quelques Havres dudit
Seigneur Roy, & voulans aller de la aux Havres desco,
nemis, de monftrer leurs pafleport, qui contiendrom I]
fpecification de la charge de leurs Navires, atteftée» &
merquée du feyn ordinaire , 8c connu des Officiers de
l'Admirauté du quartier d'ou ils feront partis, ic ne pour.
ront en utre eftre vifités ou recherchés,& moins detcnus
fousqueiquepretextequeiefoit; Comme auflycftamj
en pleine Mer,ou venans en quelques rades, fans vouloit
entrer dans les Havres,ou rompre leurs charges, ils nefe.
rontfujetsde rendreaucuncompte de la charge deleurj
Navires ; Bien-entendu queltsSeipeursEltatsferciit
défenfe expreire,que nuls de leurs fujets pourront potter
des marchandilès de contrebande aux Ennemis dudit
Seigneur Roy , &donneront des contremarques, pont,
au moyen d'icelles, d'autant mieux reconnoiltre la Vali,
dité defdits Pafleports de l'Admirauté,afin qu'ils ne puif.
fent eftre falfies; fouf toutlesfois quelaNavigation&
Commerce des Sujets des Provinces UniesfurlaFraim,
& reciproquement fe pourra
coniiauer,comme dy-Jevm,
en s'abftenant de porter en France marchandifes prove,
nans des Eftats du Roy d'Eipafhe , qui puiffent fervir
contreluy, & lefdits Eftats, &encas, quedanslefdiis
Vaiffeaux fetrouventtels biers,marchandifes,oudetréej
qui font declarées defenoiiss & de contrebande, lef.
ditsbiens> marchandifes, ou denrées defendücs & de
contrebande, tantfeulementferontcalangées, &coii·
fifquécs, fans que pour celà le Navire» ny les autiej
biens , marchandifes» ou denrées eftans au Naviie,
pourront eftre moleftées, inquiettées, ou confifquéeseo
aucune maniere, & reciproquement auront les fujetsdu-
dit Seig. Roy femblable liberté de Nauigation &T[)S.
que, en cas qu'ilfe rencontrer, ou ie pourroit lecoii·
trer hoftilité entre leidits Seigneurs Eftats, & les Royiu·
mes,Eftats,ou Pays,ou aucuns d'iceux qui font,ou feront
en amitié , ou Neutralité avec ledit Seigneur Royd'È·
rpBgne, & ce confocmément aux fufdittes conditionsji
reftriöions exprimées en cétarticle.

ijS'll
iltei.
Éd

Le preient article fera obfervé executé & tenu comm!
inferé dans Ie Traitté de Paix » & i2:iiìé parie Seigneur
Roy d'Efpagne & les Selgneuïs Eftats Generaux to
Provinces Unies desPaïs-Bas , comme ledit priudpal
Traitté dans deux mois apres l'efchangefaitde ratifia·
tions dudit Traitté principal, conclu & fignéle ^ojao-
vierde 1'an prefent 1^48. ou fi-toft qu'il ferapmle
apres ledit efchange, &c feront les ratiHcatioit déiivtéei&
efchangées de part & d'autre, en deüe & vallable forme.

Fait arrefté, & figné par lefdits Ambafladeurs Exttaoi·
dinaires & Plenipotentiaires du Seigneur Royd'Efpi·
gne, & defdits Seigneurs Eftats Generaux desProvincci
Unies du Pais Bas.
A Alunfterce4.. Fevrier 1^46.

Signé & cacheté,en deux Colonnes.

E/ Condede Veneranda. Α. Bruu. Bartoldde GatA»
de Mathenef,Adrian Pauiu, Gadert de Reede,^. ven Om*'
G.Rtpperda.AClant.

Tarticulier Artyckel, aengaende deSéeip-
vaert en KoophandeUin gevolg vandefre-
de-handelingi befiooten en gearrefieeft tuf
fchen d'Extraòrdinare Ambafidewr^ ^^
'Plenipotentiarifen van de Heer Kmngh
van Spanjenicn d'Extraord, Ambafadeuri
en hlmachtighden van He Heeren Statili
Generael derpereenigdeNederlanden-

DEOnderfaten en Inwoonders der VercenigWe
Nederlanden fullen mogen varen, zeylen en W"
delen In alle vryheyt en leeckerheyt in all^deK^
ninghrijcken
, Staten en Landen, diè in Vrientfaapw
DCUtraliteyt
met de Staet der Verenighde Lantfcnapp™

zyn, of fullen wefen , en fullen in hun Scheep-vaert^

Koophandel niet mogen getroubleert of ontruft woroen
by gelegentheyt van de vyandelijckheden, die '

den worden,of hier na lullen worden gevonden

Tweede Deel, van de


-ocr page 356-

àCacMs Heer Kocinck van Spangien
noemdeKoninckrijcken, Staten, ofL
(Tjn van dien,die in vricntfchap of in neutraliteytmetde
voorgenoemde Hecren Staten zijn, fonder dat het noch-
tans veroorlofc fai zijn aendegenen die wyandcn van de
eefeyde Heer Koninck verkhertz\}a,-verieiie>tKoopman·
fckippi" te brengen. En om daer in te remedieren, en
de voortgang vande Koophandel niet af te breken, fullen
ly
in eenige Havens vande gefeyde Heer Koninck ge-
komen,en van daer naer de Havens der vyanden trecken
willende, gehouden zij η hun pafleporten te toonen, die
de fpecificatie vande laft van hun Schepen fullen begrij-
pen, geteeckcnt met het ordinare merck,dat bekent is by
d
'Officiercn der Admiraliteyt van 'tgeweft,daeruytzy
veritocken iullen zijn: en fy fullen niet wydersgevifi-
teerten ondeifocht, en noch min aengehouden worden,
onder hoedanig een fchijnhetoockzy. Gclijckfy oöck,
in volle Zee zijnde, of op eenige Reeden komende, fon-
der te willen inde Havens zeylen,of bun laft te breecken,
niet gehouden fullen zijn eenige reeckeningh van de laft
van hun Schepen te doen. Wel verftaen zijnde dat de
Heeren Staten exprefle defenfie en verbodt fullen doea >
ditniemant van hun Onderfaten fai vermogen verboden
Waren en Koopmanfchappen aen de Vyanden vande
gefeyde Heer Koning te brengen, en tegenmercken ful-
len geven, om door middel daer af beter te bekennen de
ïiliditeyt en waerdigheyt der gefeyde pafleporten van
d'Admiralitcyt, op dat zy niet vervalfcht fouden konnen
iijn:uytgefondert nochtans dat de Scheepvaerten Koop-
hendel van d'Onderfaten der Vereenighde Nederlanden
op Vtanckrijck, en hier weef fai mogen, ge/i/ci tejvoere»
gecontinueert worden , met fich t'onthouden van in
Vunckrijck Koopmanfchappen en Waren te voeren,
die uyt de Staten vande Koninck van Spangien voort-
komen ,en te^en hem,en tegen zijn gefeyde Staten kon-
nen dienen. En ingeval dat inde gefeyde Schepen foo-
difligeGoederen, Koopmanfchappen en Waren gevon-
denworden, die voor verboden verklaertïijn, foaful-
IcD
degefeyde verboden Goederen, Koopmanfchappen
en Waren alleen aengetaft en verbeurt gemaeckt wor-
den , fonder dat daerom bet Schip, of de andere Goe-
deren , Koopmanfchappen en Waren > in 't Schip zyn-
de, fullen moge» in eenigerwijfegemoèyt^ekommert
en verbeurt gemaeckt worden, en reciprokelijck fullen
d'onderfaten vande gefeyde Heer Koninck gelijcke vry-
heyt van Scheep-vaert en Koophandel hebben, in geval
da
men vint, of fou mogen vin den vyantfchap tuüchen
degefeyde Heeren Staten, en de Koninckrijcken > Sta-
tenen Landen, of eenigen van dien, diein vrientfchap
of
neutralitey t met de gefeyde Heer Koninck van Span-
gien zijn, of fullen wefen, en dit conform de voor-
verhaelde conditiën en reftridlien, in dit Artijckel uyt-
gedruckt.

Hettegeowoordigh Articul fai geobferveert, ge-exe-
cuteert en ghehoudén worden alsgeinfereerten inghe-
voeght inde Vreede-handelingh, en geratificeert door
de Heer Koninck van Spangien, en de Heeren Sta-
ten Generici der Vereenighde Nederlanden, ghelijck
Mt gheieyde princjpael Traöaet, binnen twee maen-
oen na de wiirelingh<Ì!er ratificatien van 't gefeyde prin^
cipjel Tiaftaet, gheflooten en geteeckent den 30Ja-
nuifius van hec tegenwoordigh Jaer id+B.offoohaeft
ils tmogelijckfal zijn na de gefeyde wilfelingh: en de
'itincatien fullen van weer-zyden in behoorclijcke en
waerdige forme geleverc en yerwiffelt worden. Gedaen,
gearrefteert en geteeckent door de gefeyde extraordinare
flnibairadeurs ende Volmachtighden vande Heer Ko-
van Spangien, en der gheièyde Heeren Staten
^cnetaelder Vereenighde Nederlanden.

d^e vierde van Februariui Jiftienhon-

Getekcnt en gecachetteert in twee Collommen.

^^^ottdé de Teneranàa, Λ Bruaj BartpltvmGent i
van Mathenefe , Aàriàen FaeuWt Godert fUe»

Rude. L.vanOmiat G.Ri^ferdt, A-Clant,

, endevoorge-
, Staten, of Landen, of ceni-

355

91Ifoo ooclt beel cnüe becfcljcpùfne efftneit entic öe^
bopceii ban toeacn3^;ancftcgcti3tjiibao;fntiei]accse<
Dacn : cnDc te togtloopiglj foiibc 3ijn aiïf^ tc infercccii ;
of
ctti cnDe De fdbc nrauincntcn / Die ban rijDt tot tijöc
met bcrfcljepDcn tooojDen toiecUfn QcpjoDuccftt/ foo
ifchtoil^ te tocDctöalen : foo fai iclt alleen nu
alfjicc
boo? 0« laefie bp bjengen öe 2B;icf De^ ftonincitg i cnDc
De ^jopofitte ban Den ^mbajTaDeuc Daet op ocDaenj Den
derden JBep.

' I Res'chers grand Amis Alliés & confocderés, Neus

JL avons appris avec tant d'eftonnemencccqui c'cft
faffé à Munfifr le^o Janvier ou fa plus grande par-
tie dc vosDepurés ont (igne
xinTraittepafticulier&vec
les Miniftres d'Efpagnes, que nous n'avons pQ nous per-
fuader qu'ilsayent agyencelà, felon voftreintention,
ne doutons nullemest qu'auili-tQft que vous en aure-
zeü GonnoiiTance, vous n'ayez donne tous lesordres
neceiTaires, pour remedier à ce qui aeftéentrep^risau
prejudice
tant de Traitte's folemnels, que voftre fiftat à
raits en divers temps avec cetteCouronne, qui veulen?
que la Negotiation, de la Paix marche toùjours d'un pai
êjgal, & qu'on ne puifle condurre que conjoinftement.
Nous nous promettons d'autant plus de cette marque de
noftre fincerité & de noftre fox, que vousauresefté
avertis des facilitées quo nous avons apportées, &de
noftre part pour avancer la Paix, & qu'elles n'ont pro-
duit autre efifet en nosEnnemis que de les en faire d'avan-
cage efloigner, fur quoy nous remettentà noftre Am-
baflàdeur Extraordinaire fur diverfes chofes que nous
l'avons chargé de vous reprefenter de noftre part en une
rencontre d'affaire fi importante, nous vousconjurons
de luy donner entiere creance, & prions Dieu ccpen-
dant qu'ils vousayent, Trcchers grands Amis alliés &
Confocderes en fa Sainte Garde.

Eicrit à Paris le 1+ jourdcFevrier KJ+S.

Eftoic figné voftre bon amy Se Confodere

LOÜISM

& plus bas

öe Lomeink."

La Superfcr'ift ion,

A nos Tres-chers grand Amis, allies Se Confoederée
les Seigneurs Ics EftatsGeneraux desProvinccs Uoies
desPais-bas.

WAerrite groote Vrienden, Bontgenóoten ende
Geconfidereerden, wy hebben metfoogroiote
verwondering verfUeo, bet geen te Munfter ge-
beurt is op de 30. van Januarius, daer het grootfte deel
uwer Ged^uteerden
eenpertiatlier TraSaet met jde Ml·
nifters en Bedienaers van Spangien gctekent hebben, dat
wy ons niet hebben feonnen inbeelden dat fy bieren n^ec
uw' fin en intentie gedaen hebben. Ia wy twijfelen geen-
fintsofghy fult, foo haeftgby kennis daer af hebtgekr^-
gen, alle nootfakelijcke ordre» ftejlco, om het ^en te re-
medieren, 't weidt aengevangen is tot prejuditie«D In-
deel vany00v;;/folemnele7>-<i(9e/f«jdieuw'S;aec in ver-
fcheyde tyden met deie Kroon gemaeckt heeft, dewelc-
ken begeeren dat de Vreede-handelingh altydtpaetjeep
gelijcke feti voort gaen, endstmenoiet, dangbe-
famenilijck, fa:l koenen fluytMi. Wy veraauw^ te
meer op dit bewijs van onfe oprecbtigheydteBgetroM-
heydt, om datghy verwittight zijt vandefaciliteytenj
bequame middelen, die wy v»n onfe zydc bygebraci»
hebben, om de Vrede te vorderen, eo dat zy geen an-
dere uytwerckingh in onfe vyenden hebben vourt-ghe-
bracht, dan hen verder daer af te doen verwyjfiercd.
Wy refereeren ons hier in aen onie Extraordinare Am-
bafladeur op yerfcheyde dinghen, die wy hem belaft Iwb-
ben van opfent wegen aen u te vertoonen in een rencon-
tre en voortkomingh van foo veel faechen » en \Krfoec-
ken dat ghy volkoomen geloof aen hem fult geven, ter-
wijl wy Godt bidden > dat hy α waerdtfle groote V«en-

4 den,

Nederlandfche Vrede - handelin2;h.


-ocr page 357-

356· Tweede Deel, van de

den, Bontghenooten en Geconfoedereerden , in zijn
heylige bewaringh wil nemen.

Gefchreven te Parijs, op den i4dagh van Februarius
164.8.

Ende was getekent uw'goede Vriendt en Geconfoe-
dercerde.

LOUIS.

m

£n lager

DE LOMEKIE.

'tOpfipjrift was.

Aen onfe waerdfte gronte Vrienden, Bontgenooten
en
Geconfoedereerden, de Heeren Citaten Generae) der
Verecnighde Nederlanden. ,

MeJJieurs.

DEpuis Ie temps quej'ay l'honneur d'eftre employé
dans les affaires, Ie n'en ay rencontré aucutie qui
miayt paru fi importante quexellequim'invit«à
venir devant vous puis qu'elle m'obÜgc, Meflieurs,
àvousfairedesplaintesSca reprefenter à vos Seigneurs
Ie veritable fentiment que doit avoir Ie Roy βί la Reyne
fa Mere
de la Signature de Vbfire Traitté avec les Eipa-
Enois, & de ie voirabandonnésparceux-làdeleurs
Al-
liésfur Jerquelsraiionilsavoient mis Ie plus fort de Jeurs
efperances, & defquels lis attendoient dans une conjun-
öure pareille à celle en laquellcnousiommes, Ie reci-
proque des afliftances,qu'en vos belbinsils vousavoient
données.&lesreconnoiflances qu'ils eft innoient qu'on
deuft avoir de tant de millions defpenfés, de tant de lang
refpandu pour la caufe commune ; 8c de tant de perte®
& de peines foufFertes en une guerre veritablement en-
treprife pour reprimer la trop grande ambition d'Efpa-
gtie, mais aufly, Meffieurs, à voftre follicitation Se
pour vous rendre moins pefant Ie faix de celle que vous
aviez à (buttenir contre vosEnnemis que nousfifmes
déslorslesnofties.

Vous fgavcs , MclHeurs > l'Eftat auquel nous nous
trouvions 1'an 1634 lagenerofitéavec laquelle nous de-
clarafmes la guerre àl'Eipagne, 1'an lijy.lesconven-
tions particu leres du Traitté que nous fifmes en cette
mefme année vous font connuë, auffi bien que nos obli-
gations mucutlles,yi
»e jamats ijuitter les armesque/es
Efpignohnefuffentmisdehorf desVaysBas-y
& que nous
nous y ioyons vigoureufement employés, yos Seigneurs
enferontlesluges.

Si nous avons bien fait la Guerre, nous n'avons pas
avec moius de foin travaillé à laPaix; La patience &
I'afliduité avec lefquelles nous agifmes pour les Traittes
preliminaires en font une preuve, & celuy de un
bien autentìque de la tonfiance que leursMijeftésont
toùjours prife en vos prudens Confeils, puis qu'aufly-
toft apres eftre convenusdela VilledeMunfterpourle
lieu d'affemblée, & du temps auquel on s'y devoit trou-
ver, elles ne fe contenterent pas de vous donner avis du
choixqu'iis avoient faitdeleursPIenipotentiaires &du
temps de leur partement pour s'y rendre, mais encores
voulurent qu'ils paffadent'icy, pourjoindres'ilfepeuc
dire, aux inftrudions qu'elles Icur avoiQnt données,
celles que vous leur voudries donner, & condurre le-
dit Traitté de i(Ì44.«pour nous fervir de direAoire en
une negociation li importante , marquer Jufques aux
piis que vous Gc nous aurions à faire > eftans arrivez à
Munfter; ou MeiTieurs les Plenipotentiaires de Franco
furmr fi Religieux obfervateurs des choies promifes
qu'ils y demeurerent vingt &un mois entier en ettendant
les Voftres,lans vouloir entendreaaucunepropofition;
& de fait, quand iisy arriverent, àpeine avoient ile
efchangé leurs pouvoirs.

De cotnbien o'artifires lors & depuis fe fervirent les
Ennemis pour fure brefche à noftre Alliance, il eft fu-
peiflu de le reprefenter. Le dtfcours en feroit trop·long,
tanroft llspublientun
mariane duReyaveel'Infante d'E·
fiagne.
qui le doit rendre maiftre de tous les Pais-Basj
d'une autrefois ils parlent d'une^i&ee^idutnefmepays
avec la Catalogne j enfin fcntant que cela ne fajt ρ,,
une impreffion aflez forte, ils vous
Ìom fourdenL·
fòrtune·,
ils exagerent lapuilÌanccdeFrance, & diari'
tablement vous advertiflent du danger qu'ily àdenous
avoir pour vos voifins, comme s'il eftoit concensble
que les profperités d'un allié, quiw'a
jamais manmidt
foynyde faroltf
puftou deuitdonnerjalouficàPautte
à la grandeur duquel il a toùjouis fincerementcontri!

bue.

Quoyqueces artifices, ayféesàdefcouvrir, peulTcni
fervir contre eux, nous ne laiffons pas d'en fouffrir : uf,
moinla y^wefwredecertains articles, dont nousaviots
tort depailei, bien qu'ilsfuifent leprognoftiqueindu.
bitable de ce que nous voyons, &qui donnerentlieu^
Meffieurs les Minift'cs d'Eipagne a'exercer leur Retbo-
rfque, qui enfin s'efttrouvéfibonne & fiperfundenic

?ue nonobftant noftre Traitté de Gnarantìe cocci uen
uillet del'année derniere qui confirme lesprecedecs,
nonobftant dis jeleditTraitié & tourteslesavancesque
nous avons faittes pourfalre noftre Paixenfemblc, &
nonobftant encore la remife de nos points indicisav«
l'fifpagne au jugement de vos Seigneurs ou de MonCeuis
le Prince d'Orange , cocjointement avec ceux quHj.
roient choifes de l'Eftat, nous voyons unTraittéjvec
i'Efpagne figcé le3oIacuier, qui eft celuy dontjeme
plains; & ilnes'en faut rien , quetoute l'affemblécde
Munfter auffi ne le fafle, puisqu'illuy oflel'cfperaiice
qu'elle avoit legitimement concciic de voirlt; rcposcfla·
bly dedans la Chreftienté.

LeursMajeftés toutesfois confideré ce traitté abfolu·
ment con traire aux autr; s^ont j'^y fait mention cy dtf·
ius, SÌfjachant que parmy vous mefmcs, il n'eilpa
dans une approbation univerlelle ,& s'il m'eft permisde
le dire, qu'une telle aàion blefleroit la candcur qtic
cette Republique profeflè > elles peuvent croireqaece
qui aeftc fait,ayt cfté l'ordrede l'Eftat, &que tantde
gens de bien & de braves Perfonnesqui lecompofenti
ayent voulu non feulement contre lefdits Traitté 1
Mais eufty contre les Refolutions prifes dedans cette ιΓ·
femblée, donner cét avantage à leurEnnemy, deles
avoir puporterparfineiTé, jusque furie bord deroupre
uneUnionfi jufteSc fiutile, que la noftre; ainfyeto
efperent & ont telle confiacce en voftrej)robité > qu'elles
ne doutent point que vos Seigneurs connoiiTaosceiiiai)
qui peut avoir de facheuies fuittts, s'ils n'y appliquentle
remede
convenable, tei quenouslepouvoDsdefirerde
bons Fidellés, & anciens alliés.

Ie le vous demande, Meffieurs, aunomduRoji:
de la Reyne Regente fa Mere, &
n'eftime pas que touì
melepuiifics defnier: vous le devés a?tos1>aittii>Mif'
fieurti é" encores plus à vous mefmts :
Tous lesgiamif
Princcs de l'Europe attendane la fin de celuycy, pom
regler, ceux qu'ilsaurontdorefnavant à faire avec
vdi».
Les chofes font
enieur entier, vosRatlficationsnefont
point efihangés, & vous les pouvez refufer aux Mini·
ftresd'Efpagne, jufquesàcequ'ilsnousayentdonnéua
legitime contentement, nous l'attendons, MeflicurSi
de voftre équité, de voftre foy, & de voftre reconnoii·
ience, qui fans cela ne feront point à couvert de blafnii
quelques offices quo vous
ayesp^aireaupresdesEipa·
gnols,puis que vous eftesnpsallies, & par confequw'
obligésà plus qu'àdesparolles. le fouftiens doncawcle
refpeö que je dois
à cette celebre aiTcmblée, quevou»
ne pouves pafler outre, & que vousflc nousavonsl"
roainsliées, fi ce que nous faifons touchantlaPaix»vec
I'Efpagne ne fe faia de Concert.

Faià àia Hayele 3 Mars

Signé

" dè/a THUILLESI^·

Μβη Heeren. j

SEdert de tydt inde welck ick d'cer gehadt heb νω
d'afFairen gebruyckttezijn, hebicknoyteeplF.®
faeck ontmoet, die my foo important en gè"»™"»
heefb gefchecnen,als defc, die my nodight


-ocr page 358-

Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5

ichynen' dewijl xytny, mijnHeerenj verplicht heeft
om aen u te komen klagen , en aen uw Ho. Mog, te ver-
tooncn het ware gevoelen , 'twekk deKonirgh en de
Koningin fijn Moeder fat hebben, van de teeckeningh
^j^finiaturevanuif^lVaclaetmtidz Spangiaerden.en van
MVi fich verlaten fien door de genen van hun Bontge-
nooten, op de wekken zy met reden hun grootfte hoop
hadden gefteldt, en van dewelcken zy , in een gelijcke
^opjunólure als defe, daer in wyzijn. verwachtende
weerkeringh der byHanden, die zy in uw' noot aen u
(jedaen hebben > en d'erkentenilïen die zy meende dat-
men hebben fou van foo veel beftede Mil ioenen, van
lbo veel bloet, om degemeenefaeck uytgeftort, en van
foo »eel geleden vedies en kommer in een Oorlogh, wa-
relijckaengevangen om d'al tegroote verfucht van Span-
dente verdi ucken; en oockjmijn Heeren,op u vcrfoeck
cnaenhoudingh > en om u de laft van d'Oorlogh te ver-
lichten, die ghy uyt teftaen had tegen u vyanden, die wy
toenoock onfe vyanden maeckten.

Ghywettmijn Heeren,deStaet, indewelckewy ons
bevonden in'tlaer liiq-fd'edelmoedigheyc, dewelke wy
denSpangiaertd'Oorloghaenfeyden in'tjaer 1635·. De
pirticuliere conventien en famenkomften van 't Tra-
dtaet, 03t wy in dit felve Jaer maeckten, fijn aen u be-
kent, gelijck oock onfe onderlinge obligatien enver-
bintem/ren,
van nimmer de wapenen Wverlatennoer dat
JiSpnUfriaerden uyt de Neder landen gebracht waren
i en dal
wyunsvigoreufclijck daer toe geimployeerc hebben,daer
iif iullcn u Ho. Mog. de Rechters zijn.

Schoon wy d'Oorlogh wel gevoert hebben, foo heb-
ben wy nochtans met geen minder vlyt inde Vrede gear-
beyt. 'iGedult en de voiftandigheyt die wy betoonden
in'tmaken vende preliminare Traélaten, zijn een bljjck
daeraf, gelijck oock dat van't laer κί^-ψ. een authentijck
bewijs van 't vertrouwen, 't welck hun Majeiieytcn al-
tijtgchadt hebben in uw voorfichïige Raden » dewijl zy,
foohaeft als men verdragen was ia de Stadt Munfter tot
depiaets van de Vergaderingh, en de tijt, in de welcken
Vj daer foude verfchijncn, niet vernoeght waren met
u te verwittigen van de keur, die zy van hun Volm ich
tighden gedaen hadden, gelijck oock van de tydr van hun
vertteckiom fich daer te vervoegen:maer zy wilden oock
datV.un Volmachtighden hier fouden door trecken, om,
indien tr.enfoofprekenmagh, byd'inftruftien, diezy
»en hen gegeven hadden, de genen te voegen,die u foud
believen aen hen te geven, en 't gefeyde Traftaet van
'theri(Ì44tefluyten. op dat het felveaen ons fou die-
nen tot een rechtfnoer in foo gewichtigh een handeling,
cn om oock de
treden aen te ipijfettj die ghy en wy te doen
foudcD hebben, als wy teMunller fouden zijn gheko-
daer mijtv Heeren de Pienipotentiariflen van

men

Vranckrijck fo religïeufe obfervateurs en onderhouders
van de beloofde dingen waren, dat zy daer gheheele
een
tn tvintigh
maenden verfleten met de komft van uw
Volmachtighden te verwachten, fonder naer eenige pro-
pofitie en voorflel te willen luyfteren. En feker, toen zy
daerquamen, en naeuwelijcks hun pouvoirs en macht-
brieven ver wiflelt hadden..

Hoeveel liften hebben de vyanden toen en federt ge-
bmyckt, om een krack in onfe Alleantie en verbont te
geven.''t is ο vertolligh dat te vertonen ; en 't verhael daer
affnu telanghzijn. Somtijtsverkondigenzy eeniewi-
ZjliUi» Λ
Ko»i»gi6 d'Infante van Spangien, 't welck
hem meefter van alle de Nederlanden fai maken jfomtijts
fp'cken zy van een verwiflelingh van defclve Landen
HftCetalonien j en eyndelijck, gevoelende dat die geen
Indruck maeckt, die krachtigh genoegh is, maken zy u
Inreefl voor onsgeluck. Sy moeten dc kracht en 't vermo-
gen van Vranckrijck ten breetften uyt, en verwittigen
uuyttnedogen van'tgevaer, 't welck men vintin ons
tot uw gebueren te hebben,als of het betamélijck was dat
oevoorfpoet van een Bontgenoot, die
neytìnfjn-wBort
« trouv gefaelt heeft
> kon of behoordejalouze aen d'an-
tiertegeven, tot welcksgrootheythyaltijtoprechtelijck
gecontribueert heeft.

H(»wel defe liften,die gemackelijckt'ondecken zijn,
l^en hen konnen dienen, foo laten wy niet daer af te ly-
ietuyght deTigadiere en teeckeningh vanfeeckere
«fticulen, daer af wy t'onrecht fouden fpreken» fchoon

fy d'ontwijfFelijckepronoflicatieen voorfeggingh waren
van 'tgeen wy fien, en die plaets gaven aen mij η Hee-
ren de Minifters en Bedienaers van Spangien hun Re-
thorica en welfprekentheyt t'oefFenen, die eyndclijck
foo goet en aeft-adelijck gevonden is, dat niet tegenftaen-
de ons Tradlaet van
Guarantie en onderlinghe befchèr-
mingh,gel)ooten in lulij van 't left verleden jaer, 'twclck
de voorgaenden beveftight, η iet tegenftaende, feg ick,
het gefeyde TraÖaet, cn alle d'avancen, die wy gedaen
hebben,om gefamentlijck onfe Vrede te maken, en niet
tegenftaende d' overgevingh van onfe gedecideerde en
onbeflechte piftiten met Spangien aen't oordeeel vanu
Ho. Mog. of van mijn Heer de Prince van Orangien, ge-
famentlijck met de genen die vande Staet gekofen fou-
den zijn, fien wy een Traöaet met Spangien getekent,
opóen dertighfie» vanlanuaris, 'cweick het geen is daer
ick overklagh: ja het fchiicweynigh of degeheele Ver-
gaderingh vanMunfler doet defgelijcx, dewijl dit haer
de hoop beneemt, die fy wettelijck ontfangen hadt van-
de ruft: inde Chriftecheyt opgherecht en beveftight te
zien. .

Hun Majefteyten confidereren en aenmercken noch-
tans dit Traöaet volkomentlijck ftrijdigh met d'ande-
ren , daer af ick hier voorgewagh gemaeckt heb,en, we-
tende dat onder ufelven geen univerfelleenalgcmeene
approbatie is, en, indien 't my geoorloft is dus te fpre-
ken, dat foodanigh een daet de luyverheyt en oprechtig-
heyt fou quetfen, daer af defe Gemeente belydenis dciet,
fy konnen niet geloovendat hetgeen > 't welck gedaen
is, d'order van de Staet heeft gheweeft, en dat foo veel
vrome lieden en llatigc perfonen, daer in zy beftaet, ge-
wilt hebben, niet alleeniijck tegen degefeyde Traöatcn,
maer oock tegen de Refolutie en 't befluyt, in defe Ver-
gaderingh genomen, dit voordeel een hun vyanden ge-
ven, dat zydoorfchalckheyt hen hebben konnen bren-
gen tot op de kant van een foo gerechtige en nutre Unie,
ais d'onfe ie, te breken. Dit verhopen zy,en hebben foo-
danigh een vrtrouwen in uw oprechtigheyt, dat zy niet
twijffcIenofU Ho. Mog. konnen dit quaetj'twelck/oo
laftige gevolgen kan hebben, foofy daer toe geen beho-
relijcke middelen, m foodanigen, als wy van goede,
getrouwe en oude Bontgenoten konnen begeren , aen-
wenden.

lek verfoeck dit van u, mijn Heeren, in de naem vaa
de Koningh, en van de Koninginne Regente fijn Moe-
der; enii k achtdatghy my dit niet fult kontjpn weyge-
ren.
Ghy/ψ dit verplicht aenonfeTra^ateni mijn Hee-
ren , en noch meer aen u felven. Alle de groote Vorftc n
van Europa verwachten *t eynde van dit, om de genen
te regeleren, die zy voortaen met utemaecken fullen
hebben. De faecken fijn noch UwRa-

tificatien zijn noch niet •vercpiffelt ; cn ghy kont hen
weygeren aende Minifters van Spangien , tot dat zy
wettige vernoegingh aen ons gegeven hebben ; 'cwelck
wy, mijn Heeren,
'uanitwbillickheyt,tronen erkentenis
verwachten. die fonder dat niet vry van lafter fullen zijn:
hoedunige officien en dienften ghy by de Spangiaerden
hebt konnen doen, dewijl ghyonsBontgenouten zijt,
en bygevolgh aen meer, dan aen woorden, verplicht,
lek fuftineer en beweer dan, metd'eerbiedigheyt, die
ick aendeiè vermaerde Vergaderingh verplicht ben, dat
ghy niet verder mooghtvoortgaen, en dat uween onte
handen gebonden zijn , foo'tgeen'twelck wy doen aen-
gaende de Vrede xnet Spangien , niet eeodrachtelijck ge-
daen wort. ^

Gedaen Inden Hege, op den 3 van Maert 1648.

. . u .

Get«ckent
Η de ί» THDILLERiJE.

S^at j^tabbij^tjoiiéolIanMtieer op s&ebieefi fjl
bolgtjen nae ^ tol-eemelDen

^eec ^l^affaDeuc setoen.

Ï^eti fefien ft^ct^ {fecft be I^eec Roordatcc BecgO'
betingc PiefiöreenDe/ Baec J^o. möoe. iipo?<^B6cn /
bat be felbe ben feven entn^ntigtben ^fcetnbcc
iaeftiC'
bni|)abben{i9et acDontciifntie tocfUk»/ tot aliefìec

ficn


-ocr page 359-

i

358

Tweede Deel, van de

QfncljOlgensSÖetmfie Eiötban ftftdrieenveertighfte
DecdrieenfeventighltEticuIcn/
Dacilmacl^ olbcceptp
tot JlSunflec tiilfcben öcn «οηίηαΟ ban ^panglf π / en
öefen ^taet gcabjufieert bantocsentifn licere ©jincc
ban (©jaiiairn / met bte üan De anbecc albctfpötg
tDa^UÖe&anDcIbt/ ofte nocbboiDec oijfÖanörlöt fuu
De mosöen toojDen/ flijcDuprenOe tjct ®cactaft: tot
JEimltrc boojnoemt / Dat aïle öft felbc fjuDe 5ijn fnöe
bipücn ban
loodanigen kracht ende weerde , als ofhet
gehandelde in hecgeneraci eodeyder poindt van dien in
hec bytonder, in het befluydt van het Traótaet van Vre-
de tuflchen den voornoemden Koning^an Spangien en
defen Staet, van woorde
tc woorde geinfereert ;

Defen becflanDe nocgtan^ / Dat ban De boojf5 ianDelin-
BtacnDefieatwinae alftiec openinge fouOetoojDengei
Dacn fot) toanneec al^ öet (aTcactaet ban ©«De
ttet'
toaect^ göeteecftent fouDe obccfioomen. <CnOc öeeft
DegöemeïDe ©eccKefiOecenDe / tot boIDoeningöeüan
Bet laetRe ttiOt ban ftaec l|oogfj .fiaog. boojfjgocDe
tnecninge enDeintentie/ tenbecfoechebanfflnelSoog·
ftppt gfte ejjfiiBEett/ oocR bccbolgen^ laten Ieefenfeec=
hete ttbee originele iSontcactcn banbiegen fijn <S. met
Die banbe anDccejpDetot JlBunlIecboojnoemtgeflaoi
ten / tenepnDeö-aec MoQ. ban DeninöouDenban
be fclbe ftenni|TefouDenmagl)t'n gebben; toaecopge^
bcltbeccect jijnDe/ ftcbben öacc l^o.il^og. fönöoog.
abemflDe ï^oogljept obec De boo?fcb?cbe Communica-
tie beDanc&t/ enDe (|cböenbe#;obintien banbe booifs
tbJccContracten Uerfocfitiioppen/ om in Denbaren
bjeebft flOecommunicetrt te toojöen/ Dfel)aiC<ÖD.ce.
fpectibrlijchtoierDen flcacco?Dcecc: <i5nDeb)ier0t0ege=
melDc fêeec
Koorda becfocljt De meeninge enDe intentie
aenfijn Ijoogf) gficmelDcfêoogbept noopenDe bet obers
iuecen Dcc boojfcbicbe Coppen tegemoet te boeren/
jft toflcK fijn <e. aengbenotHfn Beeft te boen ; ®oo?t^
jebben baec i^o. J!Dog. bp DefeoccafiegBerefolbfert/
Dat alle brt gecne ban bsegöen Deni@eere(&rabeban
Fiodrof, al0 ooch ban toegm Den ^ett RurgerHuy-
geos,
met Die banüe anOece 3pöe tot 4H3unjiec albe=
tepDti gebanDelt/ ofte al nocb geBanDeltfouDe
moabcn biojOen / te fijner tüDt obch albier ter ©erga·
beringe foube moeten b)o;Den ge-cphibcert bertoont/en
bftbolgrn^ gelefen / om bp De Pjoblntien De^ begeecen.
be/ Daer ban Coppe genomen te tbojDen.

felbe Contracten lupDenbe al^ bolggt.

COmme Ie Seigneur Prince d'Orange pardeflusles
parties, defquelles fera parie &difpo(é au Traitté de
Paix, par les Extraordinaires AmbaCTadeuis & Plenipo-
tentiaires de fa Majefté d'Efpagne , & des Eftats des
Proviöces Unies, pretendent encore d'avoir plufieurs
adions &pretentions furlefquelles il n'aeüjufques àcét
heure aucune fatisfadlion, &partantavoitpeniëdeles
avancer audk Trsitté, mais comme icellcs confiftent
en diverfes parties des Coraptes & liquidations , def-
quelles on peut plus facilement vuyderen particulier,
avec ledit Prince paradvis des AmbalTadeurs Extraordi-
naires & Plenìpotentialres des ProvincesUnies, trouve
bon d'en traitter à part avec faditc Majefté, & en procu-
rerlafatisfaöion.

Enfuitedequoy DonGa/farde Bracemouteé"Gifi^nn,
Comte de Petiaranda, Gentil-homme de ia Chambri
de fadite Majefté duConfeilde la Chambre 6c de lufti-
ce ; Son Ambaffadeur extraordinaire en Allemagne &
ion premier Plenipotentiaire pour leTraittédelaPaix
generale &c. de la part & au nom de fadite Majefté, &
Meifire
Je*n de Kmyt Chevallier, Seigneur de vieux
& nouveau Vofroar, & reprefentont les NoblejàPaf-
femblée des Eftats de la Province de Zelande, Ambaf-
Cadeur extraordinaire fit Plenipotentiaire des Eftats Ge·
neraux des Provinces Unlespour Ie Traitté de Ia Paix,
6c Confeiller duditPrince d'Orange,de la part & au nom
d'iceluy Prince. eflants entrés en conference & diver-
fes propofitions faices, fe font fioalenienc accordezen
ja maniere (]ue fenfult.

A f^avoir qua pour efteindre entierement toutes
«éltionsScpr^teationsquepourroic avoix le4üSe]gueur

ρ
Ά

li
|H
·,ί·
s

"fi

I

I

Η

Prince envers fadite Majefté elle reroettra& cederà ju
dit Seigneur Prince, ou s'il vient àmourirdevantji
concIuGon&Ratificationdufufdit Traiité de Paix ^f'
hoirs & Succcffeurs, ou ayant caufe , lesterree&Sei
gneuries
dsMontfort fuuée à lentour deRvrmouJe, &
dcTUrnkout i
fituée en Brabant avec touttesleuisapMn-
dences, droits &lurifdiftions, rien refervé, &coin!
me l'on croit que Ie revenu de la fufdite terre de Λ,,ι.
far/pourroit anr uellement monter jufquesàx);e^(.„·"
mille florins , öt celuy de Turnhout à douze milit flj.
rins, eft conditionnc en cas qu'il yeuftcourteirejui!
dits revenus, que de la part de fa Majefté fufditjonlej
augmentera julques aux fudites fommes de 'vlngt t\„
miüt é' douze mille florini {er an, refpeflivement : &
cederà outre & encores fadite Majefté au profBt de la Dj.
me Princefle d'Orange, la Ville & Seigneürie de Sevt».
iir^eavectousdroits, lurifdidtions, & revcnusendi»
pendans, promettane fadite Majefté de contentericii.
tisfaire à tous ceux qui pouvoyent avoirquelquedroit
fur lefdittes trois terres, Ville & Seigneuries ou en pof.
feder quelques parties, & fadite Majefté s'obligeauj»
àdefcharger lefdites parties de touttes rentes à rachat·
deniers à Intereft, engagements, & tout autrescbarl
ges, afin que ledit Seigneur Prince & ladite Damefi
Compagne Prince d'Orange, leurs hoirs , &fuccef.
feurs,
OU ayant caufe, comme dit eft, en puiflTemjoiiit
librement & plainement, fans controverfe ou aucuneo.
gagement.

Le tout à charge & condition detenlrenfieftomte
lefdites terres de fa Majefté exceptécelles tenües enfiti
d'autres j & que la Religion Catholique y folt aul;
maintenüe, commeelleyeftprefentement&lesEcdc·
(iaftiques en leurs bieos, fonnions, libres exercices
immunités.

Moyennant lefquels tranfports , ledit Seigneur de
Knuyt au nom dudit Prince , & en cas qu'il vienti
mourir devant la Ratification du fufdit Traitté de li
Paix, au nom de fes hoirs, fucceffeurs, ou ayantcau·
fe, promet de ceder, &quitertouteadlions «preien-
fion, que iceluy Prince pourroitavoiràlachargedeù
Majafté ou de fes fubjets. ·

Et encore que par le 24. Artide de Paix fera condition.
né que ceux fur lefquels lesbiensonteftéfaifisfiicon-
lïfques àl'occafion de laguerre, ou leurs heritiers j oa
en ayans caufe, joiiiront d'iceux biensdurantlaPaiij
& en prendront la poffeiTion de leurauthoritéprivà)
& en vertu du prefent Traitté, fans que leur feri
Im·
ioin d'avoir recours à la luftice nonobftant toutte»
incorporations au fifque, engagement, doDsenfsitS)
rraittés , accords , & tranfaélions, quelques renon-
ciations qu'ayent efté mifesefdites tranfaélionspourex·
dure de partie defdittes, bien ceux a qui ils doiventap-
partenir.

Ce nonobftant eft accordé, que ledit Prince, oueo
cas qu'il vient a deceder devant la Conclufion & Ratifi-
cation du fudit Traitté de paix, fes hoirs, fucceffeurs,
non ayant caufe, demeureront en pofleffion &joüiffffl·
ce du Marquizat de
Ber^ues op Zoomt pourautantqM
ledit Prince le poflede à prefent; Corame auflyledit
Prince ou fes hoirs; coramedit-eft, ferontmisdep»
fa Majefté dans la pleniere pofTeiEon&joiiiflancedeia
part, & portion reftante dudit Marquizat
deBergtts*
dont iceluy Prince n'eft pasen pofleffion; Ètceaufly
foft que le Traitté de la paix fera ratifiée
: Al'encontre
de quoyj & pour fatisfaire à l'importaóce dudit Mar·
quizat, fa Majefté fera mifedans
la pleniere poflèsuoO
étjoiiiflince des parties lui vantes desbiensappaftenaoS
en proprieté auditPrince; A fsavoirdela ViilefiE^
ronnie de
Diefl. Item de la tene & Ville deSicbem»
Montagu.
Item de la Franche Seigneurie daMeerheut»
de Vorft. Item de la Franche Seigneurie de
HìtM
Item de laBaronnie deGrimberge. Item deiaVille»

BiToaoiedeWameto», avec touttes appeodences& or

pendances d'icelles. Item de la Jliaifi»dadÌtPriaceea
Bruxelles, & ce jufques à ce que de la part » de fi Ma-
jefté fera procurée l'effeftive permutatlon dudit MwU"'
zat avec tout ce qui en depend contré 1« fufdits bicnso^
dit Princc : & ladite pe-mucation faite , demeurOT
pour toùjours ledit Marquizat
audit Prince,


-ocr page 360-

Nederlandfche Vrede ^handelitigh. a

/ucceffeurs, ού ayant caufe: & les autres ditsbiensà
faMije^é ouàceluyàqui ledic Marquiiat devoit com-
oeter· promettaot ledic Compie
àePemarande qncde
la part dèfaMajefté la dite effeaive permucation fera
procurée de dans Ie terme dc/Z/Kwewj apreslaRatifica-
lioDduTraittédepaix.

Seront aufly de la part de raditeMajeftéfaitsdevoir
tffcÖifs
en vers fa Majefté Imperiale, afin que Ia terre
de Mevr! appertenante audit Prince puiflë eftre augmeo'
Itede quelquc place de l'empire à l'entöur de la fituée,
yjjllanteparun jufquesad/xiniBe
florms, Sequele touc
enfemble, eftant erigé en Duché, puifle dores navant
eftre tenu en fief, &relcver de l'empire.

Le loutàconditioD que jufques à la copdufion dudit
Traitté de Paix ce prefent accord ne fera obligacioné,
maÌsiadite conclufion eftant fi(it, iera la prefenuccord
entierement & punauellement accomply, eSèélué &
obfervé) 6c de mefme valeur comme lefufdicTraitté
deprix.

Faiilà Munfterce 8 lanuier 1647
Signe

ElConie de Vemaranid, Frert lofefh, Archev. de
Chmb. l.deKmyt.

ALfoode Heer Prince vari Of anjen, boven de par-
tyen > van de welckeo gefproken en gedifponeert
fai worden in de Vrede-bandeling door d'extraordi-
mreAmbafladcurs en Volmachtighden vanaijnMaje-
fieyt van Spanjen, en van de Staten der Vereenigde Ne-
derlanden,noch pretendeert en voorwend veeladienen
pretenfien te hebben op de welcken hy tot aen defe tijdt
noch geen voldoeningh heeft gehadt, en dieshalven ge-
dachtheefthen in 'tgefeydeTraélaette vorderen. Maer
ilfoodiebeftaen in verfcheyde partyen van rekeningen,
Liquidatien en verefièningen > tiie men licbtelijcker in
'iparticulier kan beflechten met de gefeyde Prince, door
ladvysder extraordinaris Ambafladeurs enVolmach·
tlghdc)) van de Vereenl^bde Provintien ί foo vind by
geraden daer af befonderlijck met fijn gefeyde Majetteyt
lehandelèn, en fatiefailie en voldoeningh daer af te be-
vorderen, l.. ,
In gevoigh van 't welck Don
Gajfer de Braccmonte en
Giifmnt,
Graèf van Penerande Edelman van de kamer,
van fijn ghefeyde Majefteyt van deRaedt fijn kamer,
en van 't gherecht, zijn extraordinaer Ambafladéur
inDuyiOandt, en fijneerfte volmachtighdetotdehan-
dclingh van d'algemeene Vreede, &c. van wegen, en
in de naem van fijn gefeyde Majefteyt; en mijn Heer,
de Kmyt, Ridder, Heer van d'oude en nieuwe
Vofmeer, en ^ertoonende d'l^delen in de Vergader
'Ingh deStacen van de Provintie van Zeelandt, Extra-
ordinaris Ambafladéur , en Volmachtighde van de
Saten Generael der Vereen ighde Landtfchappen, tot
Vreede-handeliogh, en Ractsheer van de ghefeyde
Pfins van Oranjén, van wegen eri in de naem van de-
lelve Prince in conferentie en gefpreck getreeden fijnde
w veel Propofitien en voorftelllngen gedaen hebbende,
cyndelijck in de volghende mabiereen wijfe veraccor-
dtmen verdragenzijn.

Teweten, dat, om geheelijck te vernietigen en wech
te nemen alle adlienende pretentien, die de ghefeyde
Prince by fijn Majefteyt fou mogen hebben, de ge-
''yacKoningh remitteren en we,er overgeven fai aen de
ÊMlevde Heer Prince, of, itidiénhy komttefterven
voor het beflüyt en de Satisfadlie van de voorghenoem-
«e Vrede-handelingh, aen fijn wettige erfgenamen, en
oakoomelinghen, ofaendegeenen, die rechtdaertoe
o^oen, de Landen en Heerlijckheden
ymMmfoort,
gelegen, en van lumhe»rt, gele-
P'^oant, met alle hun dependencien, rechten en
™°2ppyen, niets uytgefondert : en alfoo men ghe-
wtt dat d'inkomft van 't voorghenoemde Landt van
«w/iflri jareiiicks lyooo gulden fdu konnen bedragen,
van
Turnhoudt ιαοοο gulden j foo iü geconditio-
bedongen dat, ingeval datter korting en vermin
in de cef ■ "

.J&-

fijde van fijn gefeyde Majefteyt fai vermeerderen en ver -
vullen tot de ghefeyde fommen van Jarelijckr i/yf ίΛ
twintigh duy/ent ende tiuaelf duyfint gulden refpeöive-
lijck. Sijn ghefeyde Majefteyt lal noch daer-en-boven
cederen ende overgheven, tot profijt van MevroUw
de Princefle van Orangien, de Stade cn Heerlijckbeyt
van Sevenbergen, met alle de Rechten, Heerichap.
pyen ende Inkomften, die daer toe bchooren ; fij α
ghefeyde Majefteyt beloovende alle de geenen te con-
tenteren, en te voldoen, die eenigh recht foudenmo-

fben hebben op de ghefeyde drie Landen, Steden ende

leerlijckheden, ofeenige deelendaerafbcfitten, Sija
gefeyde Majefteyt verobligeert en verplicht fich oock de
gefeyde deelen t'ontlaften van .'alle rentfoenen, interefl·*
gelden, verpondingen, en alle andere belaftinghen,
opdat de ghefeyde Heer Prince, en de gefeyde Vrouv/
Princefle fijn Gemalin, hun wettighe Erfgenamen, cn
nakomelingen, of de genen, die recht daer, toe hebben,
gelijckgefeght is, die vryeliick en volkomentlijck'mo-
gen genieten en befitten foncler tegen-ieggingh qf eenige
belaftingh.

Alles op conditie cn voorwaerde van alle de gefeyde
Landen te leen te houden van fijn ghefeyde Majefteyt,
uyrgefondert de genen, van anderen te leen gehouden ,
en dat de Cacholijcke Religie daer oock gemaintineert
en onderhouden fai worden, gelijck zy daer tegenwoor-
dighlijck gepleegt word, cn dat de geeftelijcken in hun
goederen, bedieningen, vrye oefieoingen en vryhe-
denfullen blyven.

En op conditie en voorwaerde van defe Tranfporten
en overdrachten belooft de gefeyde Heer de
Knuyt. in de
naem van deghefeyde Prince, en in ghevai hy komt tel
fterven voor de Ratificatie van de gheieyde Vrede-han-
delingh, in de naem van fijn wettige Erfgenamen, na-
komelinghen, of de geenen, die recht daer toe fullea
hebben, te cederen ende over te gheven alleaöieea
pretenfie, die de ghefeyde Prince fou moghen hebben
ter belaftingh van fijn Majefteyt, of van fijn Onderla''
ten.

En hoewel door het 14, ArticulvandeVredegecon-
ditiobeert fai fijn dat de geenen, op de welcken de goe-
deren aenghetaft engeconfi(qneertzijnbyghelegl)ent-
heytvan d'Oorlogh, offelvcn, of hun Erfgenamen,of
degenen, die recht daer toe hebben, defelve goederen
fullen genieten geduerende de Vrede, endebe^ttingh
daer af fullen nemen uythuneygenauthorlteyt, en uyt
kracht van het tegënwoordighTraftaet, fonder dat f]^
fulleo behoeven hun toevlucht tot het Gerecht tene·
men, niet teghenftaende alleincorporatien enitjlyvin·
gen in 'tFifcus, ofinde Vorftelijcke Schat-kift, ver-
pandingen , giften, die gedaen zijn, Traslaten, accoor*
den en overdrachten, hoedanige renunciatien en affeg-
gingendat gefteltzijninde gefeyde: overdrachten, om
de genen aen de welcken fy fouden mogen toebehooren«
uyttefluyten.

Soois, dit ifiet tegenftaende, veraccordeert en ver*
dragen dat degefeyde Prince, of, in geval dat hykomc
['overlyden voor het befluyt en de Ratificatie van dè ge-
feyde Vrede-handelingh, fijn wettighe Erfghenamen j
nakomelingen, of de genen, die recht daer toe bebben f
fullen bly vén in de genietlngh en befitting van 't Marck-
graeffchap van
Bergen of Zoom, voor foo veel als de ge-
feyde Prince dat tegenwoordighlijck befit. Oe gefeyde
Prince< offijnErfgenaemcn, gelijckgefegtis, fullen»
van wegen fijn Majefteyt, geftelt worden in de volko-
men genietingh enfeefittingh van *t overigh deel yan het
Marck-graeffchap van
Bergen of Zoom, 't welck niet in
't befit van do gefeyde Prince van Orangien is; en dit Γθ
haeft als de Wède-handelingh geratificeert (Üzijn. In
tegendeel van't welck, en om d'importantie van'tge-
feyde Marckgreeffchap te voldoen, fijn Majefteyt gne-
fteldt fai worden indevolkoomenbefittinghcnghenie-
tingh van de volgende partyen en deelen der goederen*
in eygeodom den ghefeyde Prince toebehoorende : te
weten de Stadt en Baronny van
Diefi. het Lanten Stadt
van
Skhem ende MoMttg». de Vrye Heerlijckbeyt vaa
Meerhout, en van for/?, de vrye Heerlijckbeyt van Kir-
de Baronny van
Grimbergtn, de Stadt en Baronn/

. „ ____________„ - -- ftal___________, _

gefeyde inkomften was, men die van de 'van Warmten, met alle de appendentien en dependen

ti«A


-ocr page 361-

 Tweede Deel, van de

tien daer af ; Ooek het Huys van dc gefeyde Prince bin-
nen Bruflèl, en dit cocdatvan wegen fijn Majefteytgc.
procufccrt en bevorderde fai zij η d'effedliveMrmuratie
en verwiflelingh van't gefeyde Marck gtaef/chap, niet
al't geen, dat daer af dependeert, teghen de voorghe-
noemde goederen van de ghefeyde Prince: enalsdege·
feyde verwiflelingh gedaen is,foo fai het gefeyde Marck-
graeffchap voor altydt aen de ghefeyde Prince, ofaen
fijn wettige Erfgenamen, nakomelingen, ofaendege-
iie;i blyven, die recht daer toe hebben ; en d'andere
gefeyde goederen aen fijn Majefteyt, ofaen de geen, de
weick het gefeyde Marck-graeffchap fou konnen eyflen :
de gefeyde Graef
v^n Pennerande beloovende dat de ge-
feyde effeöive en dadelijcke verwiifelingh geprocureert
en bevordert fai worden binnen de tydt van lo Maenden
na de Ratificatie vande Vrede-handelingh.

Van wegen fijn gefeyde Majefteyt fullen oock gedaen
worden efFedlive devoyren by fijn Keyferl. Majefteyt
op dat het Landt van
Mturs, den gefeyde Prince toebe-
hooren, vermeerdert mach worden naet eenigeplacte
van 'tKeyferrijck, daer omtrent gelegen, bedragende
jarelijcks tot de fomme van loooo guldens, en dat dit
alles gefamentlijck, tot een Hertoghdom opgerecht van
nu voortaen gehouden mach worden voor een Leen van
'tKeyferrijck.

Alles op conditie en voorwaerde dat dit tegenwoordig
verdragh niet verobligeren en verbinden fai tot de fluy-
ting van de gefeyde Vrede· handeling,maer dat,als het ge-
feyde befluyc gedaen is, het tegen woord igh verdrach
volkomelijck en punftuclijck vervult, ge-effeöueert en
geobferveert fai zijn, en van gelijcke valeur en waerde
wefen, ais de gefeyde Vrcde-handelingen.

Gedaen te Munfter, defen 8 lanuarius, in 't laer
15+7.

Getceckent

ElCmJeVennerande, Frat. lofepb, Afchiep, van Ca·
mtritki l.deKnuyt,

«

liJic
fte'

LEs Soubfipnés Archivefyue de Meltnet , Ew/fw
i'Anvers (^Prelati, tous en qualitéde membres
du premier Eftat de la Duchéde Brabant, ayants
veu & examiné Ie Traitté ficaccord fait à Munfter au
mois de lanuier dernierement paüé entre Ie Seigneur
Comte de
Pennaranda comme Ambafladeur extraordi-
naire & premier Plenipotentiaire pour la paix generale,
Bu nom de faMajeftéd'une part,öc Meflire
Jean de Knuyt
Chevalier Seigneur du vieu & nouveau V*Jmar, Ambaf·
fadeur extraordinaire & Plenipotentiaire des Seigneurs
Eftats Generaux des Provinces Unies pour ledit Traitté
de la paix, au nom du feu Prince d'Orange d'autre,
eftant ledit Traitté couché cy deflus, & figné tantpar
lefdits Seigneurs. Contradans que parli Seigneurs ^r-
thevefyue de chamiraj, aufly Ambafladeur extraordi-
naire & Plenipotentiaire de faditeMajefté iceux fub-
fig iés à la requifition duSereniflime Prince
Guillaume Archiduc d'Auftrice &c. au nom de fa Maje-
fié comme fon Lieutenant & Gouverneur General du
Fays-Bas & de Bourgoigne, ont promis δε promettent
par cette de procurer
que fa Majefle^ accmpliffè U fufdit
TVaittiifehn fa forme φ" teneur.

Fait à Bruxelles ce jod'Aouft 1647

Jacfues Archevesqu* de Malines, Ga/per Eveique d'A»·
wrs. chrjfo^ome Abbi de St. Michel, Chrifi. Ahéé
de Grimi Augufiin Abbé de Tongeer ho > Marin Abbé
de Deitgem, Wnand de la Majeüe . Abbé de St.
Gertrude.

D'Ondergetekenden AertbiJfchopvanMechelen, Bif-
fchopvan Antwerpen, enPrelattn>
alleinquaiiteyt
en hoedanigheyt van Leden van d'eerfte Staet des Har-
toghdoms van Brabant, gefien, geexamineertenover-
woghen hebbende het Traöaet en verdragh, gemjeckt
te Munfter in lanuarius leftleeden, tuflchen de Het»

Graef van Vennerande j als extraordinaer Ambafladeur
en eerftc volmachtighde totd'algemeene Vrede, imjj
naem van fijn Majefteyt van d'een zijde, en mijn
Hm,
Jan de Knuyt. Ridder, Heer van d'oude ennieu»e
Vofmeer, extraordinaer Ambafladeur endeVolmadi.
tighden derHeeren Staten Generaci van de Vereeaigdt
Nederlanden tot de ghefeyde Vrede-handelingh, in j.
naem van wijlen de Prince van Orangien van d'andwe
zijde, het gefeyde Traólaet hier voor ghefteldt zijnde
en geteeckent foo door de gefeyde Heeren contraöeurj'
als
άοοτ A^Hctt Aerts-Btjfchep van Camerick^ oockcj!
traordinaer Ambafladeur en Volmachtighde van fijng^,

feyde Majefteyt ; foo hebben defe ondergeteeckenden

op 't verfock van Sereniiïime Wot&Leopoldus Wilktk'
Aerts-Hertogh van Ooftenrijck, &c. in denaemvaj'
fijn Majefteyt, als fijn Lieutenant en Gouverneur Ge,
nerael van Nederlandt en Borgonjen, belooft en be·
looven by defe te procureren en te bevorderen ώ///)
"-' ^eyt vervuUehetveorgenoemtTraiiaet naerdefam

mt.

Gedaen te Bruflel, deiejo van Auguftus, iD'tJar
ιί+7·

Jacob Aerts-BijfchtpmnMechelen·, GaJperBìfilitf
van Anttoerfe» , Chrifofiomus AbtvaitSt.Mi·
chiel, Chrifi. Abt van Grmbergen > Augiifim
Abt ven Tongerloo, Martinus Abt van Otligm,
Wynant de la MayeÜt, Abt van 5t. GertruL

boegen en&e maniecen giec ijoocen s&eM Ν
Obemaecbt/ enbe boo; &e3p;elaten/ gtitltjch al^g^
cautïonneect ftet pacticuliec Ccactaet} maai onto
tuffclien fijn i^ooggept ^enùetich jtjnbeotietto

gecenobeect enbe bctanlw^t al^ bolgt :

COmme Oon Gafper de Bracamonte & GuKnu,'
Conyjte de
Pennaranda Gentilhorome de & Mije·
fté d'Ëfpagne, du Confeil de la Chambre & lUfUcct
foe AmbalTadeur extraordinaire en Allemagne £e Γοο
premier Plenipotentiaire pour Ie Traitté de la pix
Mi-
rai, de la part & au nom de faditeMajefté, ecMcffiie
JandtKnuyt, 6cc. Seigneur de Vieu&80uvetuVoi-
mar, & reprefentenant les nobles à 1'aflemblée des ËfiiB
de la Province de Zelande, Ambafladeute extraordioü'
re & Plenipotentiaire des Ëftats Generaux desProvio*
ces Unies, pour Ie Traitté de la paix, ScpremierCon·
feiller du feu Prince d' Grange, de ia part &aunoD
d'iceluy Prince, ont fait certain accord en detedui.
lanuier ι6<ι.γ. tochantles pretenfions, qu'iceluy PriH"
ce pretendoit avoir à la charge de fadite Mejelléi &

que dudepuis ledit Seigneur Prince eftvenuèdeceder»
ont les fufdicsContra^ns, à fgavoir Ie fufdit SeigDCDi
Compte
de Pennaranda, au Nom de faditeMajefté
ledit Seigneur
de Knuyt, au nom du SeigneurPfin»
d'Orange, i prefent derechef convenu &accordéque
Ie fufdit accord du 8 lanuier 1Ì47 demeurera eo fon^
tiere force & vertu , pour eftre pundtuellemeot
fervè, & executé en touts points, horfmi! Ìcexcep·
té ce qui fe trou ve changé par ce prefentaccord t comuni
s'enfuit.

A {qivoÌT que pour efteindre entierement tontte
aöions & pretenfions que ledit Seigneur
Prince WW*
roit avoir en vers fadite Majefté, elle donncr» & cedei
abfolument audit Seigneur Prince, ou s'il vlent à tnon-
rir devant la Conclufion & Ratification du fufdit TitótJ
de paix, à fes hoirs & Succeflèurs,
ouayaoscaule»
terre & Seigneurie de
Montfort, fituée à lentour ƒ
Rurmonde, avec touttes appendances & depeuaauw'
droits &Iurifdiaiond'icelIe, fans Hen referver, ^
mettent faditeMajefté de faire augmenterlesre^
de Ia fufdit terre 8e Seigneurie par «Jespiecesout^
d'alentour de là,fituées jufques à trente deuxmUt^^^
paran, fansdedudlionoureferve. , «* · ftéio

Oonnsra & cederà outreceencore
proflìt dc la Dame PriDceflê d'Orange


-ocr page 362-

Ν ederlandtfche Vrede - handelingh. J ò 5

jyjjtSeigneiirPrinced'Orange Ia Ville & Seigneurie
ijj^j^jaifr^iavectousdroits, Jurifdi£i:ioni> Strevenus
en dcpendfins fans rleo referver.

Item cederà & donnera encore au profit de hdite Da-
me Doiiarierc la Terre & Seigneur ie de
Turnhout fituée
en Brabant, avec Ie Chafteau Bancqde Schoonbroeck,
ictoutes autres appendances & de pendaoces, droits
icjuniiiidions, fansrien refervcr, promettant fadite
Majeflé de faire fuivre, aveclafudice ceire ficSeigneu-
j\iàiTiiTnhout à ladife Dame Princeffe Doüarierc les
Villages & hatneaux & autres droitò que d'ancienneté
0Dtdépendu& appartenu à icelie terre & Seigneurie
cotnpris ceux, qui par cy-dewant ont efté vendus &
démembrcs par ladite Majcftés, obligeant la Majefté de
]£5 fjire rachecer & d'employeraudit rachapc, jufques
àia iommede
vingtou vmgt-cinq mille fiorini, & non
plus.

promettant aufly fadite Majefiéde contenter & fatis-
fairetous
ceux qui pourroyent avoir quelque droit ou
poflèJentqucIquespartiesiur Icfdites trois terres Villes
JcSeigneu'ic
deMontforti Sevenùergee, Turnhout}
^enouiiefa Majeités'obligeauiTy à dechargerlefdites
pirtiesdetouttts rentes àracbapt, derniers à intcreft,
eogagtmers, &touties autres charges > fansrien refer-
ïer, afin que ledit Seigneur Priócc, & ladite Dame
Princeirela Mere, leurs hoirs, iuccellturs, ouayans
aufe, comnae die elt, en puiiTenc joüir libreraent,
purement & pleinement fans aucune controverie ou en-
gigement,

Lcioutàcharge & conditionde tenir en fiaftouttes
lefdliesterresdefeMajeflé excepté celles ténuës en fiêf
d'iUMS, & que la
Religion Catholique y ipit hUlFy main-
ter.iii, comme elle y elt prefeniement, & les ÉccleQ·
alliqueen leurs biens funitions, libresexercices & im-
munità.

Moyennant lefqucls tranfports ledit Seigneur àtKnuyt
lu Dom dudit Seigneur Prince, & en cas qu^il vint à
mouiir devant la Ratification du fufdic Traitté de la
Paix, aunom de fes hoirs, Succefleursou ayanscaufe,
piomet de ceder &quitter touteadtion & pretention ,
qu'iceluy Prince pouvoicavoiràlachargedefa Majefté
oudefesiubjsts, auregard des pretentions > fur lequel-
Icionttaiiteicy.

Etencotesqueparlea4. Artide de la paix fera condi-
tionnéque ceux fur lesquelsonc efté faifis & confiquez !
lesbiers, à 1'occafion de la guerre, ou leurs beri tiers, '
OU en ayans caufe, joüiront d'iceux biens durant la paix,
&cnprendront lapoffcillon de leur autboncé privée, &
envertu duprefent Traitté, fans qu'il foie befoind'a·,
yoirrecours àlajuftice, nonobftanc routes incorpora-
tlonsau fique,engigemenf, dons en fai;s, Traittés, Ac-
cords & Tranfadions, quclques renunciations, qui
ayemeftémifes efditesTraniadionsj pous exclure de
partiedefdits biens, ceux à qui lis doivcnc appartenir; Ce
nonobftaut eft accoidé que ledit Seigneur Prince, ou en
cas qu'il vint à deceder de devant la Contlufion & Rati-
fiation du fuidicTraitté de paix,fes hoirs,SucceiTeurs.ou
ayanscaufedemeurerunten pofléflion & joüiffance du
Uopizat nan Bergm op Zoom > pour autant que ledit
Seigneur Prince Ic poflede à prefent. comme aufly ledic
wgneurPrince, ou fes hoirs, cocnme diteft, feront
luisde li put de (a Majefté dans la pleine pofjféffion &
JouiOincedelapjirt&portiohreftante dudit
Marquizat
^Birgesj donticeluy Seigneur Prince n'eft pas en pof-
fcljion. Et ce auffy toil, que Ie Traitté de paix fera
""né; A rencontre dequoy&pour fatisfaire à 1'im-
Ponante dudit fa Majefté fera mifedans la

>l«ne pufleffion & joüifl'ance des parties fuivantes des
'•ensappertenansen proprieté audit Seigneur Prince,
A'ïMoir dela Ville & Baronnie de Item dela

Krre & Ville de Sichem & Montagu. Item de la Franche
«igncunedeAii.pri'flwi & de
yorfi. Item de la Franche
^fi^neuriede
Berfial Item de la Baronnie de Grìmber-
p «em de la Ville & Baronnie de Ifirsifon. avectout-
les appendanccs & dépendances d'icelles : Item dela
^"•Jon dudit Seigneur Prince à Bruxelles, 6c ce jufques
que de la part de fa Majefté fera procurée 1'efFeöive
Ξ"'""»» dudit Marquizat, avectout ce quiendé-
a rencontre des iufdiis biens dudit Seigaeur Pria-
ce:&)adicepermutation faite. demeurera, pour toù-
jours ledit Marquizat audit Seigneur Prince, fts hoirs &
-.ucceiTeurï, ou ay<intcaufc,& les autres dits biens à fa
Majefté ou à celuy à qui ledit MarquizntdevrojtCompe-
ter, promettant ledit Seigneur Comte de Peraranda
quede la part de fa Majefté laditc effedlive permutation
fera procurée dedsns le terme de fix mois, apres la Rati-
fication du Traitté de Paix.

Seront auiTy de la part de fadite Majefté faits devoir ef-
feöifs envers fa Majefté Imperiale, «fin que la terre de
Meurs, appertenanteaudit Seigneur Prince, puifleellre
augmentée de quelque place de l'Empire, à l'entour de
lafituée, qui vailleparan jufques ài//*florins, &
queletoutenfembleeftantcrigéen Duché, puiflc do-
refnavant eftre tenu en fief, & relever de l'Empire.

Le tout à condition, que jufques à la cot>clufion &
Ratification dudit Traitté de Paix, ceprefent accordne
fera obligatoire, mais Jaditeconclufion & Ratification
eftant faitte, fera le prcfent accord entieremenc & pun-
fluellement accompli, eflFtftué&obfcrvé, & de melme
vakur, comme le lufdit Traitté de Paix.

FaitàMunftèr ce 17. Dicembre 1Ì47. eftoit figné
El Ctnde de Penneranda , Brun. érj de Κ nuyt.

ïupöenbc in {jet .ï^fDccDuptfcl) al^ bolaöt.

AL(oo Don Gafpci de Bracamonte ende Gufman >
Graef van , Edelman van fijn Maje-

ftcytvanSpatjcn,vandeRacdtvan fijn K-amer
en Gerecht, fijn Extraordinaer Ambaffadeur in Duyts-
land,en fijn eerftc Voimachtigdetotde Handeling van
de Algvmeene Vrede, van wegen en in de nacm van fijn
gcfeyde Majefteyt, en mijn Heer
lan de Kfiuyt. &e. Heer ·
van de oude en nieuw Vofmar j en vcitoonende d'ede-
len inde Vergaderingh van de Staten der Provinticvan
Zeelandt,Extraordinaris Ambafladeur, en Volmaditig-
de van dc Staten Generaci der Vereenigde Landtfchap-
pen tot de Vredehandelingh, ende ecrfte Raedsheer van
wijlen de Prins van Orangien, van weghen, ende in de
naem van de gefeyde Prince ghemaeckt b^bcn feecker
accoordtenVerdraghindatodenachtften Januarij 164.7
aengaende de pretenfien, die de felve Prince pretendeer-
de te hebben tot de belaftingh van fijn ghefeyde Maje-
fteyt, ende alfoo fcdert dc gefeyde Heer Prince is komen
t'overlijden, ioo hebben de voor-genoemde Contrac-
teerders, te weten de voor-genosmde Heer Graef vaa
Femerande, in de naem van fijn gefeyde Majefteyt, ende
de ghefeyde Heer
de Knuyt, in de naem van de Heer
Prince van Orangien, tegenwoordigh wederom verdra-
gen en veraccordeert dat het voor-gcnotmde Accoordc
cn Verdrach van d'achtfteJanuarius ι6\ηΛη fijn geheele
en volkoomen kracht fai bly ven, om pundtuëlijck ghe-
obferveerten onderhouden , en in alle punÖen geexer-
cecrt en nae gekomen te worden, behalven cn uytghe-
fondert hetgeen, 't welck door dit tegenwoordigh ver-
diaiih veraifdert gevonden wordt, gelijck völgt.

Te weten, dat om geheelijck uyt te bluflchcn ende te
dempen alle Adien en Pretenfien, die do gefeyde Heer
Prince foude mogen hebben by fijn ghefeyde Majefteyr>
de ghefeyde Koningh ablolutelijck fai cedeeren en over-
geven aen de ghefeyde Heer Prince, of, foo hy komt
te
fterven voor de fluytingh en Ratificatie van de voor-
ghenocmde Vrede handelingh, acn fijn wettige Eifghe-
namen, Nakomelinghen, of aen de gcenen, die recht
daer toe hebben, het landt ende Heerlijckheydt van
Montfoort, omtrent Roermonàt, gelegen, met alle ap-
pendentien endependentien , rechten en heerfchappyen
daer af, fonder yets uyt te fonderen 5 fijn gefeyde Ma-
jefteyt beloovendede Inkomften van bet voor verhaelde
Landt en Heerlijckheydt te doen vermeerderen , met
fluckenof Landen daer omtrent gheleghen, tot
tiueeen
derttghduyfentgu\àta]MÙi\cks,
fonder afkortingh of
uytfonderingh'.

Sijn gefeyde Majefteyt fai noch boven dit cederen cn
overgeven, ten profijt van Mevrouw de Princeffe van
Orangien Di üsgiere Moeder van de gefeyde Heer den
Prince van Orangien, de Stadt en de Heerlijckheydt
van
Sevenberghen, met alle de Rechten , Jurildidien
en Inkomften, die daer aen dependcrende, fonder yets
uyttefoadeicn.

ö Hy


-ocr page 363-

36· Tweede Deel, van de

Uy fai oock, tot profijt van de gefeyde Vrou Domgie
rcjcederen en overgeven
het Landt en de Heerljjckhcydt
van Tu^nhffuft in Brabandt gheleghen, mee hec Kafteel
BanckVan Schoonbroeck , ende alle andere appenden-
tien en dcpendectien, Rechtenende Jurifdlitien» fon-
der yecste refcrverenende uyt te fonderen j fijn ghefey-
de Majefteyt beloovende oock, met het voor-verhaelde
Landt en Heerlijckheydc van
Turnhout, tedoen volghen
aen de ghefeyde
Vtouw Princefle Douagierc de Dorpen
en Gehuchten, en andere Rechten > die van ouds güe-
dependeert en toe behoort hebben aen dit Landt, en aen
defe Heerlijckheydt, daer in begrepen de geenen, die
hier voor door fijn ghefeyde Majefteyt verkocht en daer
af ghetrockenzijn; Sijn Majefteyt fich verobligerende
en verbindende die te doen weer-koopen, en tot de ge-
feyde weerkoopingh te hefteden de forame van twintigh
of vijf en-twintig duyfens gulden, en niet meer.

Zijn gexeyde Majefteyt belooft oock alle de geenen te
conrenteren en te voldoen, die eenigh recht fouden mo-
gen hebben > of eenighe deden befitten van de drie Lan-
. den, ftadt en Heerlijckheydt van Müotfoort, Sevenber-
ghen en Turnhout. Zijn Majefteyt verplicht figh daer-
en boven oock de ghezeydedeelen te ontlaften ven alle
Renten, Intereft · penningen, verpandinghen en alle
andere belaftiiigen, zonder yets uyt te fonderen, op dat
de ghefeyde Heer Prince, en de gezeyde Vrou Princefle
fijn Moeder,hun wettige erfgenamen en nakomelingen,
of de genen, die recht daer toe hebben,gelijck gefeght is,
die vryelijck, fuyverlijckenooverbreeckelijck moghen
genietenen befitten, fondercenige tegen-feggingh of
.verpandingh.

Dit alles op Conditie en Voorwaerde van te leen te
houden alle de ghefeyde Landen van fijn Majeft:eytsuyt-
gefondert de geenen die van anderen te leen worden ge-
houden ; ende dat de Catholycke Religie daer ghemain-
teneert en onderhouden fai worden, ghelijck zy teghen-
woordighlijck daer ghemaintineert ende onderhouden
wordt, endedatdeGeeftelijcken oock in hun Goede-
ren, Bedieningen, vryeocflèningcnen Vryhedenful-
len blyven.

Door middel van welcke Tranfporten en overdragten
de gezeyde Heer de Knuft, in de naem van de ghezeyde
Heer Prince, en in geval hy komt te fterven voor de Ra-
tificatie van de gefeyde Vrede-handelingh, in de naem
van fijn wettige Erfgenamen, nakomer», en de genen die
recht dae» toe hebbcB, belooft te cederen en over te ge-
ven alle Aftie en Ρ reten fie, diede geieyde Prlccezou
konnen hebben ter belaftingh van fijn Majefteyt, of van
fijn Onderfaten, ten regard der pretenfien,van de welken
hier gehandelt word.

En hoe-wel door het vier-en- twintighfie Artijckel van
de Vrede geconditipneert en bedonghen fai zyn, dat de
genen, van de wekken de goederen aengetaftcn gecon-
fifqueertzijnbygelegenfheydt van d'Oorlogh, of hun
Erfgenamen, of de geenen, die récht daer toe hebben,
de felve Goederen fullen genieten ende befitten, geduy-
reiide de Vrede, en de befittingh daer af fullen nemen
nyt hun eygen authoriteyt ; en uyt kracht van het tegen-
woordigh Traöaet, fonder dat zy behoeven hun toe-
vlucht tot het gerecht te nemen, niet tegenftaende alle
ïncorporatien en inly vingen in de Fiskus, of Vorftelijcke
Schatkift, Verpandingen, Giften, diedaeraf-ghedaen
zijn, Traftaten, Accoorden en Overdrachten, om de
geenen, aen de wekken zy behooren, ten deel derghe-
zeyde goederen uyt te fluyten ; Soois, dit niet teghen-
ftaende, veraccordeert dat de ghefeyde Heer Prince, of
in geval dat hy komt te fterven voor de fluytingh en rati-
ficatie van de voor verhaelde Vrede-handelingh , fijn
wettige Erfgenamen, Nakomelingen, of de genen, die
recht daer toe hebben, fullen blyven in de befittingh en
genietingh van 't
Mankgraeffchep -van Berghen op Zoom,
voor foo veel als de gefeyde Heer Prince het tegenwoor-
dighlijck befit, gelijck oock de gezeyde Heer Prince; of
fijn wettige Erfigenamen , gelyckgefeght is, fullen, van
wegen fijn Majefteyt, geiet worden inde volle befitting
en genieting van 't overige deel van'tgefeyde
Markgraef-
fchttf van
Birge»,daer af de ghefeyde Heer Prince niet in
betitting is, en ditfo haeft als de Vrede-handeling gerati-
ficcerc fai fijn. In tegendeel van 't welek, en ora d'impor-
tantie van 't ghefeyde Marckgraeffchap t6 voldoen
, fiji,
Majefteyt geftelt fai worden inde voile btfiitingh en ee,
nietÌBg van de volgende partyen en deelen der goederen
in eygendom aen degcfeyde Heer Prince toe-behootfn!
de : te weten van de Stad en Baron π y van
Diefl, vaahft
Land en de ftadt van ende ΛίοηίΛ^» . vandeityj
Heerlijckheydt van
Meerhoui, en van Vorfif vandevrl
Heerlijckheydt van Herfiel, van de Baronny van Gtió.
bergen, vandeStadten Baronny van Warneten, mg
alle appendentien en dependentien daer af, eo oock vu
'thuys van de gefeyde Heer Prince re Bruflel, en ït|«
dat van wegen fijn Majefteyt geprocureert en bevorden
fai worden d'efFeöiveverwifleling van't gefeyde
graeflchap, met al 't geen, dat daer aen depcndeert, tega] i
de voor-verhaelde goederen van de gefeyde Heetpfince

___I__________>->«·Μ.-fA C^— r\ '

melingen, of aen de genen ; die recht daer toe hebbto,
en d'andere gezeyde goederen aen fijn Majefteyt, of^u'
de geen, die eenige eyfch op het gefeyde Marckgracf.
fcbÊp foude konnen hebben ; de geieyde Heer Graefvn
Penerande belovende dat van wegen fijn Majefteyt d'ef.
feftive verwiflelingh gheprocureerten bevordert fslzijj
binnen de tljdt van fes Maenden na de Ratificatie vandt
Vrede-hindeling.

Van wegen fijn gefeyde Majefteyt fullen oockeffeöi.
devoiren ghedaen worden by fijn KeyferlijckeM8j^
fteyt, dat het Landt van
Menrs, den geieyde HeerPtitM
toe-behoorende, vermeerdert mach worden meteenigln
plaets van 't Keyferrijck, daer omtrent gelegen jjaerlija
bedraghende tot thien duyfont gulden, ende dat
dtaltt
famen ,tot een Hartoghdom op-gerechtj vooriaenvai'i
Keyferrijckteleengehoudenmachworden. '

Alles op conditie en voorwaerde, dat, tot de fluvlif^k
en ratificatie van de ghefeyde Vrede-handcling^i ditte·
genwoordigbTraöaetcn Verdragh niet verbindenfili
maer als de geieyde conclufie en rarificatie gedaen is.iw
fai hettegenwoordigh verdragh gheheelijckenpuriöuë·
lijck vervult, geefife&ueerten geobferveert worden, en

Ie voor-verhaelde

van eeJijcke waerde zijn, als
hanoelingh. '

Ghedaen te Munfter, defe feven-en-twintjghfte nn
December,in 't Jaer 1547. Wasgeteeckent
ElCcnitit
Veneranda. Brun^ eHj deKnuyt.

?5mfebenben.l®actöbcï|cfc Roorda tet ©itfiatt'
citiQepjcfiaecentic/ gcc^aengaec {lo.lQog.gicep
teect / bat gp bolsljen^ öcc felDtc iSEfotutte ban 0 "
een 3ϋη {^ooQgcpbt gabbe gecammunicecct gacei
13300. intentie enbebefic tot beCoppen ban De
nele Contracten ban toegen jtjn in get bpfonbnnut
bic ban be anbece stjbe gb^niactHt enbe
gfjementiotKeK
fn get vier - en - veertighfte cnbe vyf-en-veertig·
ile
90cii)cKeIban|het€caetaetban3^?ebe ben dertigb-
ftren
^anuaci) lefHebén binnen IBunfier geflooten/^»'
be bat
3{jne $oogö gjgemelbè i^ooa&epbt baec op W
geanthDoo^bt / gantfcg geene confibciatien bucttrgw
tefiebbcn/ batflaer aSog. gebittitmogDtentort'
benmetCoppfn ban biea / toaec op gjeDdiwtf^
: ibej 9[^gocbrgï)cbonbenbat bcpbe be (jooinoemw
aacticuliece Contcacten ban 30nl^oogl) gemene f
iiept geïangt fouben toojben inbe ©jiffte ban Öaet
maog. omalDaec gecoppeect te tbojben booj Oe f^
bincien be|J begeeccnbe ; iEnöe fouöe be (©ifffiec W®
baecnaebefclüe<©ciginele Contracten Bebfien te wt'
ganbtcepcHen oen fdn tnecc ^oogggemelte 0oom(/
't fctielcR ben boo^nocraDen (i^iffiec op be cefumpt» wi>
öefcn gecappojtEcct fieeft gebaen te öcbtoi.

©en 17 Martij. öccft be ttoninglijcfief cffliffSe^'
bafTabeiir/ tocOec gebaen nabolgenbegiwittt·

Messieurs,

IL me pouvoit fuffire de reprefentcr à Vos
gneuries, eotnme j'ay fair plufieurs fois» lo""
gation dc nos Traittce

■&ïai0er agir à ftj^·


-ocr page 364-

Nederlandfche Viede-Handelingh»

j vray He" po"' "aitter de la paix,Me(Iieurs les Pieni- Munfter, de ware plaets om van Vrede te handelen t të
tentiaires de France ainfy qu'üs croyroient pour Ie laten ageren en wercken mijn Heercn de Volmagtigden
P®;.,,,. & par les moyens qa'ils eftimeroient les plus pro- van Vfanckrljck,gelijck zy beft fouden oordeelen, endö

nres ï ni«tre fin à cc grand bien & frfort defii é.

Le Roy neantmoins, MeiEeurs > & la Reync Regente
f Mete j confiderant que la plus pare des propolition
^.jlsyoDtfaites de leur part, quoy que tres-nettes, &
MD fujettes àaucun equivoque, ont efté ou malfrifes ott
devantqued'arrlvef jufquss à cette aflemblée>
Mur de plus en plus tefmoigner à toute la'töire les faintes
kenrions qu'ejles ont pour l'eilablifletnent du repos de
Lchreftienté. & faire connoiftre en particulier àMes-
fieurslesEftatsGeneraux, que les difcours qui fetien-
nent icy ι de ce qui s'eft paffé depuis peu à Muoftef dans
h Ncgociacion ^e ladite paix «ì
fint pasfaidfiHcètes j &
auec'eftàtortqu'on à vpulii irtìpUtdr à la Franche lèi
tjrgivcriations, les luites, & les vaiiatiofls, dont le par.
ly Contraire eft (eul coupable.

LeutsMajeftezdisje; MeiBcurs m'ònt dontìé chsrge
de deciarer a Vos Seigneurs deViVe voix & pai efcrit,
quepour faire joiilr plus promtéinient les Provinces U-
oiesdu repos qu'ellesfouhaitent, &rie leur pas döniier
fculementmoyend'eviter k'sdàrigtìreux piÊgè's, óü les
Efpagnols ont deffein de les fairé cotnber, en les fepàratit
d'une Cüuronne, qui depuis fi long-terrfpsa ctìtìtribué
toutcequieftoitdelónpouvoir pòur leur bien leür ag-
«jndiflément & leur Satisfadtion; Mais encOre léur prd-
cureilagloire d'eftie comme tfibitrës de la tranqiiillité
publiquO) danslaquelleellestroüveront la leur particu·
liere
ivec plus d'avantage & de feureié.

LeRóyi Meflieurs, & la Reytie fa Mere en prie-
(tiierlicudemeure formellementd'accord, de ce dont
mefdits Seigneurs les Plenipotentiaires de Fiances s'e-
ftoientlaiffés entendre à Munfter à ceux de Meffieurs
iKEllats; Igivoirqu'ilsrendrontl'ancienne Loreyne à
Monfieur Ie Due Charles, les places en eftant
dmolies j
en quoy) pour plus grand eiclairciffement , comme
ducunfoic, Ie Comtéde ClairiTiont> &les Places de
Slenay &Jamets ne fe trouvent pascomprifes.& demeu-
teot Ì Sa Majefté avec Ie Ouché de
Bar Sc ce qui depend
d» 5,Evefchés.

Etpoutlesy.pointsduTraittéavecl'Efpagne qui re-
ftent indecis ; lefquels Meflieurs les Plenipotentiaires
de France avolent offert par l'efcrlt qu'ils donneront Ie
10 lanvier à ceux de Meflieurs les Eftats de remettre
iu lugement des arbitres, leurs MajeftcZ font preftes &
confententdeles foùmettre au jugement de ^effieurs
les Eftats & de Monfieur Ie Prince d'Orangé > en at-
tcndant neantmoins que les ofiFres cy-delTus n'auront
lieuquejufqueàl'efchangedes Ratifications du Traitté
de Vos Seigneuries avec 1'Efpagiic & feront tenües pour
non faites, en cas qu'au prejudice de l'alliance''qui eft
entrela France & les Prövinces Unies ; Elles ratifiaCTerit
leditTraitté. Cequclcu'rs Majeftezne peu vent croire
nyapprehender: notamment, apresque paria prefen-
tedeclaration&remifedela
Loreyne, dont'jufques icy
cllesn'avoientpas, &avecraifon , voulu entendre par.

& pourlefqueIlesles Enneinis & quelqtres uns de
Meflieurs les Plenipotentiaires t'.e cét Eltat mefmes af-
feuroient
^ue la Pmm ne fera pas retardée un jour : 1'on au-
^pu toucher au doic Ie veritable defir qu'elles en ont,
»'«facilitàqu'elles y oatdetout tempsapportés,-par
Kpourmotif de leur pafllon, pour Ie bien publiqué,
ion obftaot que felon apparences, elles ayent beaucoup
^usàefpererqu' à craindre dans la continuation de la
pwe, fi ce qiiclles contribuent de leut cofté pour Ia
'aire ceiïer, nepeutproduire l'accompliiTement de Ce

FaiökIa HaycIe 17 Mars i<i+8.
Signé

la Thuillerie.

WykHekren,

Hl Et kon my genoeg zijn aen U Ho: Mog; te ver-
toonen ,gelijck ick dickwils gedaen heb, d'obli-
' gatie en vcrplkhting van onfe Trailaten, en tot

door ni iddclen die zy de bequaemfte fouden achten , om
dit groote goet, dat ioo feer begeert is,ten eynde te bren .
gen. De Koning niettemin, mijn HeerenendeKonin-
ginne Regente fijn Moeder, confidererende en aenmer-
kende dat het mceftendeel der propofitien en voorftel-
lingen,die fy daer van hun zijde gedaen hebben, fchoon
heelklaer, engeentwijflfelachrigheydt onderworpen of
qualyckgenomen t of verkeerdeljjck Miedïijn, eer fytot
aen defe Vergadering fijn gekomen, om al meer en meer
aen alle de wereld te betuygen de Heylige intentien, dié
fy hebben, tot opfechting van de ruft der Chriftenheyd,
en in 't particulier aen mijn Heeren de Staten Gencrael
te doen békenheo, dat dé dircourièn en redenen,diehier
gehouden wordeü van 't geen,dat onlangs te Munfter ge-
beurd is in de hahdellijgh vati de gefeyde Vrede,
niet of-
rèchtelijtk zijn gedaen.
eh dat men t'onrecht aen Vmnck-
rijck heeft willen aentygeii de Tergi ver/aticn, uytvluch-
ten en veranderingen^ daer oüfe tegen party alleen fchul-
digh is.

Hun Majefteytèhi fegh ick, mijn Heeren, hebben mjr
belaft aen U Ho. Mo. met levendige iiem, ende by ghc-
fchrift te verklaren dat,om dé Vereeriigde Landfchappen
de ruft, die fy wènfchen , vaerdiglijcker te doen ghenie-
ten,
enombemnietalleéDlijck middel te geven van de
gevarelijckeftrickentefchuwen, daer in de b'pangiaer-
den voorgenomen hebben hen te doch valkn , met hen
vaneenKroonaftefcheyden, diefedert foo lange tijdt
gecontribueert heeft, al 't geen, dat in haer magt ftont,
um tot hun welftandt, vergrooting en voldoening, maer
noch voor hen de glorie te procureren ende bevorderen,
van als Rechters van de gemeene Ruft te zijn,in de welc-
ke fy de hunne particulier, met meer voordeel en feker-
heyt full en vinden.

Mijn Heeren> deKoning,ende Koninginne Regen-
te, fijn Moeder, blijven voor eerft fgrmelijck verdragen
in'c geen, dat de gefeyde Heeren, de Volmachtighden
van Vranckrijck te Munfter aen de Volmachtigden van
mijn Heeren de Staten lieten hooren : te weten dat
zy
weerover fullen geven 't Oude Lotteringen aen mijn Heer
Hartog Karei, de plaetfen daer af gedemolieert ende ge-
flcgt zijnde; in 't welck, tot meer verklaring, gelijck yder
weet, het üraeffchap van
cUermonti en de plaetfen vaa
Stenay en lamets, niet begrepen ghevonden worden, en
aen fijn Majefteyt zullen blijven, met het Hartoghdom
van
Bar, en 't geen 't welck dependeert Van de drie Bil-
dommen.

En wat aengaet de vijf punten van de handelingh tnet
Spangien die noch ong^dtdiceert en onbeflecht zijn , de
welcken mijii Heeren de Volmachtighden van Vranck-
ryck aengeboden hadden, by het ghefchrift, dat zy op
àe^thfenden lanuarius gaven aen de Volmachtigden van
myn Heeren de Staten, aen het oordeel der middelaers
enfcheydsliedentegeven ; hunne Majefteyten zijn be-
reyd, ende confenteren om die te ohdéiftellen aen het
oordeel van myn Heeren de Staten, ende van my η Heef
den Prince van Orangien s Wel verftaende nbchtane
dat defe voor-genoenide aen biedingen geen plaéts zul-
len hebben, dan tot de wiCTelingb der Ratificatien van 't
TraiJtaet uwer Hoogh Mogende met Spangien, en voor
ongedaen gehouden fullen worden, in geval dat zy, toe
prejuditieen nadeel van d'alliantie etide het Verbondt}
't welck tuflchen Vranckrijck en de Veieenigdé Landt-
fchap is, bet ghefeyde Traöact ratificeten : het welck
hun Majefteyten niet konnën ghélooven noch vreefen t
voornamelijck nae dat door de te^nwoordighe Verkla-
ringhen overgeving van Lotteringen (van het welck zy
tot aen defe tqdniet, en met recht, hadden willen hoo-
ren fpreecken, en om dé welcken de Vyanden , endd
eenigen van mijn Heeren de Volmachtighden van defé
Staetzelveveiffeeckerden, dat de Vrede niet een dagh
vertraegiiten verachterΓfa^ zijn ) men ale met'de vin-
ger fai konnen gevoelen de ware begeerte,diefydaef
toe hebben, ende de faciiiteyten «n bequame midde-
len» die zy van alle tijden daer toe by gebracht heb-
ben , uyt bewegiogh van hun pEiflieengenegentheyt»
en totdeghemeenewelftand, met tegeoftaende dat zy
IIÖ 1 fiaer

-ocr page 365-

Tweede Deel·, vari de

naeruytterlijckefchijnmeer te hoopen hebben, dante
vreefen, indù continuatie en volharding van d'Oorlog ,
foo 't geen,'c welck fy van hun iyde contribueren om de
oorlogh te doen ophoiidcn > de vervullingh van dit groot
Werck niet kan voort· brengen.
Gedaen Inden Hage, op den 17 van Maert 1648.

Geteeckent

i/e /a THÜILLERIE.

De JgcctmbQti ©ollanut ficbbm tf oÖfM en in ant»
tooa?tüflnDEfclfDef?opo|ïticn Den 23. JUSacttj
bsrhlacct ofgeaübffeect Dat bechlarcDc bcIjoojOe
te tod}ben/Dat gaec jj^o.^oe, seen faite tneec cn tjaODrn
aclucnfct
)t en niet Ifeoec gefien / al^ Dattec een iCcactaet
ban ©jeDc &aD mogen aefloten toetOen/tufli^en De ttoee
Hoogc pactpcn / gcltjchelgch met t)ct ^cactaet ban tue·
oen Oefen ^taet met^Spangien aengegaen/om becfcfiep»
De pregnante ceDencn inDe faeche felf^ aefiDecenöe.

^atOaerombanteegbenbefelbe alle beDenchelficite
cnmoggeliicftebebopcenbp De pienipotentiacifen ban
Defcn
§ttaet biacen aengetoenDt/ om De opgemelDe ttnee
J^ooge pattpcn tot ©ecD?agi) te bïengfjen / Docö Dat alle
De felbetot lecDttoefen ban Defen ;&taet tot noet) toe
jgnupt-geballm.

^at Dienttialben tot JBunfiec niet meec ten epnDe/
al^ bodcen/ tee i)anD en DaDDe Itonnen toetDen genomen
met eenige ^pacentie ban goeDe uptRorafle in 't boojfj
tocccfi/felf^ naec ïjet oojDrel ban De §eecen Ji®eDiateut^
CMDe anDfce De^ Ìtcnnl^ftebbenDe.
^atbetcci'^niEMfraDeuc^ecbientten tgDe gfectn
<i5;abent)aae toert gctcacteect in 't fluch ban de
Gua-
rantie,
^tecatibe l^ecdlaringe DaDDe gebaen/in ea^ ban
onbecling ©ecöjagl) op 't boo^fs, fubjeet
men in vier-en-
twintig uyren daer nee den Vrede foude kennen fluyten.

ban ^pangien aï^ ban Defen ^taet liebben bechlontit/
datGodt Almachtigh ootmoedelijck loofden en danck-
ten van hetgoedt fucces ende gheluckighe uytkomHebj
fijne Goddelijcke Majefteyt over het gbemelde Triflael
van Vretiii verieendt.

©eblirntoöDec^Ijacemeec gcmelbe ©rcnipotenttofc
renen Ifimbaffabcur^ (ffiFtcaojbinaciji oc üetctnljaii
Mathenes cnDe ban HeemAede, enbe ban geljjchcnDt
anDece l^cecen / [jace jaaog. «mbaffaDeur^ βϊίΐ»'
o^inaci^ enpienipotentiacifen Diegbetepcl^cntiiatilKn
Doogliich bebanrhtobecDecfelbecgebanc moepte toi^
beicpDt/ goeDe officien/en Debopcen in alle 'i gunt öooif}
li atn-getoenfcljt en in 't totwh gefielt.

«enbe tjebben topDec^ get opgbemelbe €ceetart t»in
©?eDe nae ftjne fo?me enbe Ünljouben/ en De toücn φ
coecDe befonöece cte/toecenDe De Commecrien met w
PjincenenDeXanDenin^panDtfcbap (laenDe tnetKtn
iSoningI)ban ^Itpangien gelauDeect/geappioteect/rnDt
gecacificeect/ metDien becfianbe / Dat in gcbolfliijen ^
cefelutiebanöaceï
^D. jaaogb- ban Oen ieven-en-iwin-
tigften
5&ecembcc itf+y. ban bet gecontracteettie otti»
gaenDe fijne J^oogbept Den ©eece ©jince ban ©tanflie
ban^cangie in De
vier-en-veertigh enDe vyf eo-vecr·
tigh?ïct0cfteltnDe^boo|f3. Ccactactigiiémfntionmt/
boo; bet finael flupten ban Dien/aen
De^jobincien/fult?
becfoecSenDeopeningbegeDaen /
enDe bp De felbe notitie
gebouben toojDen fouDe.

faDeucé enDe ^lenipotentiacifen ban Defen ^ . ^
mogöettjcSe Debopten fouDen aentoenOen /ten epnbe w
Diffecenten tuffcben De ttcoonen ban ®?ancftcijc6 enDe
S»pangien uptftaenDe/al^ nocb tot ©ecOjagb tnoaljtfi
toecDen gebjacbt. ,

5&at mebe De «©jDinaci^ AmbaflTedeùrban brfen (w^
toebee fouOen tooiben afgefonben nae Vtnuckrijcii, t«

>i Λ boun*

tarcn tiilTcgcn öe.iicoön ban B^anchcdth enbé bcfcn
iètaet Dooi De faecftcn/alceeDe gepaffeett
/genoeg gedaen
te wefen.

3&at Die faeche ban De ©?eDe- J^anDelinoÖ tuffctjen
i»panflien en Defen ^taettoecDtngöebouDen
voor een
gedaen wetck,
εη Dat ftet Publijcq geloot ban De j^ectcn
i)Icnipotentiacifen tot JËun^cc geengageert/ toletDt
becfiaengelIanDt te moeten toecDengrDaen en effect te
mogen fojtecenten Dage Date toe gepjefigeect.

^at Dien onbccnitnOect De fjooge ïlegeectnge ban be«
fen ^tact/ al^ noci) ten bollen gecefolbeect toa^ tot con=
tinuatie ban alle imaginabile en raogelijcfte officien enDe
Debopcen/ ten epnDe toel-gemelOettoee Ijooge partftprn/
tot een finael BecD?agIj enDe onDecIinge becgelgcinnglje
mogljten toecDen gebjac&t.

mat Dace ©0. JHog. ten felben epnDe öabDcn goetgc::
bonöen/Dare glenipotcnt. einfieltjeli tebecfoecften enDe
(inchteIljffttegeia
(lenhaerophet fpoedigfte wederom
naer Muofter te vervoegen
met fecieUfe cecommanDatte
cnDe lafl De beb^eDingtie ban De boojf3. l^ooge pactl)pen
ten eecflen Doenlijcb biefenDe te betjectigen.

^atDaecI^o.Aog. nietgoeDten hon&en binDen De
iubmiaìebpmeccgemetDe@;opofitiebanDe ^eec ^m-
baffaöeucdelaTbuiiieriebaoi gefleg{)en aen gaec
jlQo. enbe fi)n $oog()cpt Den fecce ^ince ban φΐααφε
te Doen; SecmiD^fooDanigen fubmiflie lantoptiggepc en
anDece inconbenientien tot nabeelban De boo^geflagen
J^cceeningefouDe homen tebetoojfaben.

^at niettemin tot betec bebo;Decing ban get boojf^.
tuecch&aecilga meg. DePenipotentiacifen ban Defen
litaet baDDen mauthocifeect te moggen acceptecen foo=
lanigen
iubmiffie al#aen De felbe bp toel-gijemeioe ttoee
il^ooge pactpen fouDe mogben toecDen geDefeteect/ aen::
gaenDeDeobecigebi(fetentiaIepoinctentufcf)en De fel·
be nocÒ ppen-f{aenDe / met Dien becflanbe Dat getupt-
toiffelen ban De cefpectibe iQatificatien obet 't Ccactaet
ban S;eDe tuffilien De ipienipotentiacifen ban ^pan·
gien en Defen
jbtaet gDeftooten Doo;t)et gunt boojf;.
geenfint^ en fouDe toojDen gecetacDeect.

® at Daec en boben baec üo. Jll^og. goet gaDDen gr^
bonDen Daten 0;Dinati^ ^mbaffaDeuc aen De ftcoone
ban ®;ancftrijc&/ tegentooojDig Diec te SanDe toefenDe/
te get^fien (leb pjomptelgeb na ^acil^ te fpoeDigen/ om
tot bojOecing ban 't gunt booig. W bp siine iee|e|iept

cn Daec becDec^ fulcj· tieI)oo?i alle fböDauigc offidrà bp»
te toenDcn / aljS ten booifs. epnbe fouDe geoojbeelDt C
Den bcquaem te toefen cnDe te mogen Dienen.

©otcpnDclijcf» fijne JBajcficpt enDe alle Jioojie ter
nifiecp ban ©;anc utjrhbaji toegen Defen ^taet ob hrf
alDec icnftigöPE toecDen becfociJt ten gocDe ban öe X
tjcele CBjifien J©ecelOt foo bcel te toillen €ontciöi«R8

' 'öf' OÖenultj

κ . .. , <Cb?ilïeIiJcftEnC

Dc^inclin«t^en genegen «toefen. ^ ^ ·"

betljaeltbp forn^^vanantwoorde in De jptanfeftefc
gtlielt/ Den J|eec
de la Thuiiierie fouDen toecDen te
Digöt/ DOO? Den Eigent
van der Burgh, ofanDfC^ Dc]f
men getooon i^ aen ^mbaffaDeur^ ban anDece j^iinC
fc!)2ifte(!)ch anttooo}Den ban liaec JS^og. te Ooent^

felbe meDe fepDt te moeten gefctjieDen.

3@eI-gemeIDe^eecenban i^ollanDt gefioojtgebgen.
Degtt aappojtbanDe üeecen penipocentiacifen Μ,
ben naec getiouDene Delibecatie Den fclben beDancbt/ ab
le^ bolRomentlijch ge^pjobeect/ enDe boo?ti geDuptiflii
beei Debopcen ggeDaen om De anDece ï^?obincienM
IiJch^teinDucecentotappjobatiei omeenmaei uptb»
SabpcintËbanDereDifputen/ enDe ^cccfplutientelio;
men.

^U fcg ieii toa^ baec met>ninge aengaenbe get gtm
men be|bou;De tot anttooojDt t e geben op De t^jopoiin
bp Den ïüoninglflchen f canfcljen ^mbaffabeuc ocDaa
<Cn ae ngaenDe ftet gtoote toerei» / of geteecltenöe
negtn.
en tfeventigh
lïctijcltElcn felf^igteni De Deboprenl)|Hi{
üeecen ?lmbaflaDeucé ban Defen ^taet tuffcfimiK
Ülüoge partpen acngetocnbt: Sitem ge&oo^tfietefciait»
CifTement ban Dc
feventhien,vijf-en-veertigh en vier-en·
ieventigb
Mctijcfielen/ al^ celatfjf tot anbere €coctatiii
Daec in becmelt: Stem Ijct fepacaet mtijcïtel ban to
mectie/ oocftteboocenbpöacc €D.<©|ootmofl. |iji{
gepen/enDe bpcefoIutiegoeDtgebonDcn/ De cefiieetil»

-ocr page 366-

Nederlandtfche Vrede «handelingh.

i,«nirt iidndtufilit banöf ccbcneti w motiüen toaccom

?Stcnüan!)Et®ractaetüan ©jeeDé tufrcfien tien
fenn na ban^panoim enbe öEfcn ^mt / niet langöïc

„„t'ncftclcmljabDcRonneiitoecDcn.

mat aenflins ben €eÖt op 'tbooi gemelöi tracs
,.rteii©uWicattEöan'tfelüetclioen fiebben öacc €ö.
λγ jSaa. goet s^onbcn / Dat Ocn op-gBctnelDm «Ceöt
Sfiufcbcn fleoamfooölecin«©jaben-Jfas&e/ ali
O jsjufrrf/opemenDeDmfelöentdbt. ■

dJiiDc toot aenains öe fojmalitepten te aeb?upc6m in
teaublicatiebartöetmeccoemcioc liteactaet/ toiectie
^QctjonDcn Dat De ^jobtncten becbalben naccDec on>
Knf fiillf η confcCEcen en conbeniecm. "
Uojtéoaccnaec Dabben oocboiebanjètabten Ean»
ten OP Of fclbe poincten ingebjacijt öattiaDbp^ : Dat
fa/ücttcautDtnöeDatbeBcecen <SFttao|Dinaci^ ?fim·
hairaDtiic^cnflih'PoifntW'fo'ban Defen jfetaet bot ^
nrt iEwccatcncnOeïicfolutifn alle Dibopcen fouDen i
h(i)briig!J(baen om De iütooiipn 3^^anr(ic0cft en ^pan·
nirntctìtccenigljfn/ cnDe Date inainócljfouDcncontf=
nutcfti/ tjabOcnaDeappjobcert fODeaecatificeettalIfi
iiuttcc acnaaenöe bc SE'nelbc poincten aebacn toa^ / ce=
fttctcn&djaetaengacnbeoe bojbeee fòkmnitepten tot
Dröifpo
(itieümiöacrl|o.Jl©08
S jii tiif0cn De ^jobincic ban ^ptcecgt biecbt be feite
tujtlioogcc enbc lanaDfamec opaenontcn/ alsJ comniit»
irttiiDciJf iceren Arene van Kuylenburgh,Anton.CareI
Piimeritier, lonckcr Rutger WeflTel van den Boerielaer
jjfctt tot liangccncït/ Obec Heeft / Joncker Gerrard van
Kefte gfecE tot «©?aeeften(Ïipn be ©fuc^ / loncker A-
dim van Lochorft, Heece tot gnplcn/ êitoefec/ Cngge/
JDtHbJoccIl/ eiiDe locfjojfl gijccecijt / Mr. Comelis van
Deuverden S25ucgfnicc|lcr Dei' fetabt Hpttecftt / Johan
vanderNieuport (©HDt-25utgt:mer|lec Dcc felbec ^taD
Willem van Uam©ubt - 25ucafjemec(lEC Dec ^teDi
amrgfojt / om tcc bccgabccmae ban öacc Üo. jiöoalj.
ftlTiEtcncmen/ te befoigneren/ beipen abbpfeccn / enbe
ttfolürcenfict acne tot oo;baec ban be feibe fabebebon^
DnifoiiöcijDecbEnreficecIten.

^c fdbc i)cbben in bet epnbe ban IHott^ ingeb^agt/
oIs'öatsiiijocij-bpgaenbebEConfibecattenbie b<)ec oSb.
iiatiEii op btcfcbepbe Ifictijchelen ban 't ®cactact / tjec=
mlt^DcfeiüetEaEnbioojbigbfonbei: eenigbe b;uc()trau'
limttiosDcngtmobi-ect/ aipjbnbeboo; befetiOri|eecen
picnipotcntlatifcn boo; inflcitctte nae Munfiec mebe
ötOflJcn/ En&e öicn bolgen^ bp alle be cefpectibe ©iobin=
tirn üoo^ gofDt gijehent/
bEcftiaecben booj ö^ec #jobiii=
tiacliiöüjj^/ gjjecnfint^ te honnen toeflaenört echt-en-
feftighfte iüttijcficl/ fooal^Det laglj/ al^ boo? befen
^tactonlpöelijclt/ enbe Daecomme niet te confentccen
in bcöi'inoiitif öan be f o?ten op Det Pas üan Siuys, cnDc
iiil]rti:pl.«ìi)tbanCadfanc, alfoo (fcpbenjp) Dcfelbc
f
Qitcn niet nnbEc^ en toaccn./ Dan tot een nooDtoEnbiae
otfciifK/öli? fonbec rafcrbrlijche onbienjï ban Ijct Hanbt
nittm foHbcu ftonnen toojben geabanionneett ofte gc=
titmtilirert.

<t!ii&ebctü|jic()Qec«(BbcIcbebonbcn/ bat alle bep;o>
J'iiricn üaii opinie toacen / bat alle bebopcen befjoojben
ttoojötnacngctofnbt/ tenepnbebe openfiaenbcbiffei
tmtcn Dft tbjce ftroonen moahten toojben geaceommo^
««tt j ftooaabfnDeboo?noEniDeii?cecen{jaec l&oogö
«ooöcnbein brbenehen/ of öft niet bienfiigö foube
Ml Dat men a!t)in; foobantoe eppebientenactcfïeetbe/
™iiimctennc|fcng|)et®ractaetban ®?eebe bali fiel=
w 'Daet acnbe Rcoonban ©ianfbcQehftonbe nemen
""""tcmcnt/ omboojfooDaniaberaibbei; en fonbec
SftSbtbEClieg / een feeeftece enbe gecufie ©?ebete
™TOctia{)cnietcn. 3^0? Bfijonben^ nocbtan^ &acc
bfln ίΐε öatificatie feïüe/ enbe be fojme

bt»^. töbt/narael|jch Den dertigften iBartp &eb=
öan geclanbt tot eïucibatie enbe ececutie

öcSf K^P^ tie Jlabigatien en Commeccien op
fan7fn„N föoningb ban ^pongien in ©o?·

woifoutie mogen 5ön/inaeb|acbt.

Vf^^^'ili'ftprochemiutiibàn

36?

Boojöe te tnetben gejieït/in boegben ahelijcft in be ©otu
bop;^ enbe fo^miiiieren ban {{atifieatietoa^ gefcbiet.

®at obfc ai üjaec in fiet iCcactaet bet tDoo?bt Jl^aiea
pept torrt gebjnpcfit / ueboo|De te tnccbm göefleibt Drti
Heer Koningh vanSpangicn > ofte wclfijncMajeftcyc
vanSpangien. .

^at in bet becDe ^ctijcbel bet tooojbt Axel bOD)
Axel-Ambacht beboojbe te toojben gefielt.

^atomme te betoonenbe intentie ban licfen j>taet/
Caeel^enbe be
drie Qu^artieren van Over-Mafe aen be
igtpaenfcbe beboo;b te uoojben bec&laect/bat befen^taec
gemepnttna^bcpotfefneobecbe boojfs.bjie «tSuactie'^
een te mainteneren /
fonbECbe felbe tee becille ban be
Cliambre My-partie te fieilen.

^at tot naecbec beclianbtenbe bechlacinge ban bet
□ëgenthiende VcttlcHef melbenbe ban b^t geben ban
febanbalen in bet fnieh ban De pnblgciie oeffeninge ban
be ^eIigie/betboo
;f3. ^ctgchel in befet boegen bienbe te
tpecben geelueibeect
/dat voor geen fchandael foude wor-
den gehouden, ingevalle yemand op de ftrateofce
ip bet
Velde,aen het Sacrament ^ ofte andcrfints gheene Godf-
dienftige reverentie quame te doen

<©at boo? De öatifieatie ban bet ®cactaet ban ©?ee·
be/iop De cefiDentie ban De
Chambre iVly-panie. 3|teni
op De 3n|ituctie enbe <Sebt/toaei; op be boo
;f5.Charabre
foube Dienen enbe ceebt boen / bienbe te too^ben gebifpo*
neect.

©atbegieten enbe Conficmatien ban be ^EUtcali»
tept tuffefien ben litepfcc/enbe befen ;6taet/bienDen upt·
gebiacbt enbe getoiffeit boo? Decatifieatie ban bet Ccaci
taetban©?cbe.

©at bet^tuch ban be Eimiten in Slaenbecen/ enbe
elbet^ / boo; De ratificatie ban bet iCtaetaet ban ®?ebe/
beboojDe te toecDen geceguleect / en Dat met namen bet
gebEcl
Ooft-quartier van het Vrye onDeC Df fcn ^taet bc=
bao;be te toecben geb?acbt·

3&atb£efftctibedemoiitie ban be Forten omtrent
^inp^ / bp(Cractaetban@?eebebeboo?bcte bio;ben
bafigefielt/batGonberbegrepeninbetVueeren en opne*
men ban ben
Sas liggcnbe aen be Conttafcbarp ban bet
jpojt
liabeile.tegen^ b^t Swijn; ((Enbe ioat belanggt eene
reeipjoque flecfttinge ban eenigbe Jpoiten ban bcfec jijbe
baertegen^/ Dat baer ober met De ^paenfcbcfinaiOclft
becb;agenenbegeconbenieertfoube biojben boo? Deca·
tifieatie ban bet (Cractaet ban ]9?cebe / fonbec bat tot
bien epnbe in eenige Confiberatie ofte bebcnchingen fuu>
ben ftomenbe
Paffen ober Siuys. enbe be fo?tcn in {jet
«iEpIanbt ban Cadfantj betoelche Daeeomme upt bet «8.
ifirtijcftelbanbet Craetaet beboo?Den te toojben Bbe=
ligt; dSnbe ingrbaile men ban DefejtjDc tot be Demolitie
ban be JFoiten aen be <@ofl jQbe ban De ^cbelbe / Slillo
e):elup^ foube mogben berfiarn / enbe bat in ftilcfien
glicbalkSantviietoocrtbeboojbe teiserben gbebeman·
teleect.

^at ben Dam omtrent 5.Donaes beftoo?betetDecben
opgbenomen/en bat niet aibaer/ maer elDer^ / een ^a^
foube tsecben gclegbr/ foo / enbe al^ men met bie ban De
anbere 3Pbe befi foubé Ronnen conbeniecen.

^at in bet reglement bp be ^eeren ]pIenipotcntiaric
fenban brfcn^taet/opagareatieban baeci^o. ASogh.
geeoi^pieect rot berfeechertbept ban De j^abtgatic ettbe
Commercie beboo?be/te ta)o?ben gee)cp?cffeert b)at fooite
ban goeberen/boo?
waren van Contrebande, foban toe«
genbenStoningijban^pangienal^ befen ^taet
faw
bentoerbengbebouben j bat mebebe ]^?pbeptitbanbe
Conimcrcienop3g?anchrijchtDat naerbec en hlaerbec
bienbe te toeeben upt-geb?ucht / enbe met namennat
;6paenfcbe3I9acennal^anc&r^cfiniet fouben mogen

gienin <i@o?Ioge fouben mogen

^c^ onber en baegb^ bebben 5p berblaert bat gbebeliü
beteert bebbenDe op bet iSractaet ban 39?eDe: tuflcben
Den fttoningb ban ^pangien enbe befen ;&taet / Den jo.
3anuarö lefHeben tot Jlunfler geteBent/ met bet geene
föεrbαnbφenbeert / alé mebEopbep?opDfitie bpbe
$eer ^mbaffabctir be la Cuilleric/ben 13 .befer tet@er«
gabering ban boer {|o. j@o.geDaen/en bp gefebjifte ober
gelebcrt/ Dat boo? en al eer bet i^ractaet ban ®?eeDe
te
cotificeeren/ baerllicerenpjinctpalettberfionben/ bat
Ui)
3 ban


-ocr page 367-

66

Tweede Deel, van de;,

bantafsenbefen^taet alle tnoaBelfjcIie miböelen be.
6οο?0εη amgeüjent te tnojDen/ foo Doo? befenDfngöe al^
anDrcfinti!/ om acn Oc fïcoonban ©^aticficijth te getirn
neQec contentement / en Dat bkn bolgen^ ooch al boren
tmc ecnfi Daet narc begooibe te toojDcn gctcactit/ Dat De
tcpcrenDeopen - fìaenDe Diffetenten tuffcfienDietbJee
i^ooge pactpen mogtenbJecDen geaccotnmobeect/ en
betbo^en^ b^t Crattaet ban l^jeDe gefloten / aenbien^
benDe alle mogeldelte Debboicen en l^ecfuarien/omine De
boojfj. #ooae ©actpen tot accoojb/ofte
toe! tot eene ge·
netale entie ebfblute fubmijfte te bebicgen / enbe tot Dien
epnbeempIopecenDepjefentatien in De p^opofitie ban
ben ^bafjabeuc
de 1« Thuiiietic ijtec boocen bemielDt/
becbat.

m cebenen Meöaet Cb. JBogBenbe oojbeelen in be»
feninConnuecatietehomen/ enbe ftcacötigö te mili·
tecen. <

^acen boo; eecfi be gcoote enbe menigbulbi^e wel-
daden, b(e ben;btactbcfer3lanbenbanbe fócoonban
©?anc6cijch öeeft genootcn : ibi becaïactben öaec baec
op niet te fuHen eietenberen/moec aHecnlijth te feggben/
batbefdbefoobamgüuiacen/ bat bp be pofiecttcpt be
Hifiocten geengeioobe enfouben metitecenin {)et geene
baec ban met toaectjepbt foube jtjn gcfcbieben 5 3|n ce»
compenfe enbe tot bancbbaecDepbt bantoclcfte ta)elba=
ben/enbe bencriticn / foobanige officien en btbapcen een
ban be minile ethentcntffc be^oojDcn te jijn.

®at be foobanige bebopcen naec te laten / en tegaen
tot öeConelufle enbe ^aiificatie ban een afionderiijclc
TraiStaec ban iD;ebe bia^ / brbiecen enbe afioöc&en ban
l)fteecflcenbe©ci0(neel bcffepnenbe bp een bomfltot
Munfter,baec toc aenaeflelbt/ omme cene generale cufle
te binben in öet «ramcc^ gelijchelijcft met

Vfanckryck.

^at be Cf cactaten en ISecbonben met be iKcoon ban
)9?anchcijclt opgececijt / baec mebe t'eencmael quamen
te cojt«ëcen/rn oefen Ì>taet bupten alle ?eiIiantie/Con=
fibentte / en gocbc Cojcefponbentie met be felbe Stcoonc
te berballen/Dicecteltith tegen^ bt oube en fonbamenta»
Ie ma)cimen ban befen ^taet / biaec bp menftg tot noci)
toe biel gabbe bebonben.

^atfoobanigen affonbeclicÏten iCcactaetfoube tsrC'
, ben acngljegacn met offenfibe ban alle onfe oube ©jun.
ben engcailieecben/ bicecteltjrfo ofte birl bp nootbjcnbtge
ccflcyi/ confeeuentelöchbaecbp jtjiibe gtjcinteccffeett/
enbe Dat fimpelDcH op l^anbt enbe Veglici ban ben itto^
ningfi ban ^pangicn fonbrc eenigt) anbec guacanb ofte
becfeechertbepbt ; bicicli men nocbtan^ in öei maechen
banbeniCcebt^ in bendate 1(^09. foo noobigg babbe
gcoo^beelt / enbe toanneec lactfl ban be conbrcfle ban be
ilanbelinobc bw^ gbefpjoocften tegben^ baec i^reren
pjincipalen tot een pjincipael niotöf toa^ge-empIop=
reet/ omme be felbe tot bet maechen ban eei^cac^
taetban ©jeebetebifponecen/ at^ te bieten / Satan-
becfint^ befen ^taet bet guacanb ban ©jancltcbch fou·

DeiJomcntcmiflTen.

©acingbeballeben ®?eebetnffcben bcttocefêoogbe
l^actpennictquamtetoecbingeilooten/ maec bat be
felbe in ben «iÈ>o?IogtjbIcben continueten/ befen ^taet
het effect enbe be gbetocnfcbte bjucbten ban ben ®?ceDe
niet foube homen te gbenieten / al^ fullenbe noobt:
toenbigb nae alle tegulen ban ^tarc / in pofiupce
ban (@o)Iogbe/ enbe gebiapent moeten bltjben /. of·
te bie llcb biillenbe bifacmecen / ben ;&taet in bet
upttEtflc pecitm (lellen / ban t' cenigbec ttjbt op De
eeneo tebeenbetctoijfcobejcompeltenbe obrctoQen te
toecben.

^aecbpltommbc/ batbe Commeccien enbe j^abi--
gatienbeelflnt^gbetucbcect/ enbr boo;namencIbch op
Ïl9e|ien t'eenemaclgecuineectfouben tDo;bcn/ enbr bac
baec boo; aenlepbinge tot becbcc becbipbccingbe fouben
bio^bengegeben. ·

<@mbidcltet^<-gnanteccbcnenenbe conlibecatien fp
fepben bat baec j^ixcen f^jfncipalen boogbnoobigti bab·
ben gbeoo;bcelt / bat boo; be ïSatificatie ban bet boojfj
ghfrfpclttnbe iScactaetban ©icebe/ foobanigbe beboy
cenbebao;binacngeb>enbtteb]Oi{bcn/ al^biéc boocen
biaiJbetmelbt.
(SnbealfoQfi? tuificn batgiec teggen^ gDrobflcieet

biiect/ bat bet boo?f;. Ccactaet biel enbe nac beboottn /
in confojmitept ban gaec Ho. jaapg. cefolutien Bedottn
3ijnbf/beiaatifieatienoDbtbitnDÌ0ij baec op moeftbot
gen/ foo fepben jp baec op / biel biaec te jgn/ bat fiait
l&eecen^iincipalen/ boebiel ongecche/ enbebaccte
getcocben enbe geneceflïteect sfjnbe / in bet nemen bm
be cefolutien ban ben vierden jfeap / thienden enbf det.
thicndeD 3llugu|10 babbengbeconfenteect / enbe öatou
bafl benxoUbien.enbe gegebcn impjcfHe / bat fulcj; fj
be Dienen tot een fpoo; otnme De tbiee boöge paccptn tct
een accommabemrntteb;engbcn/ enbe niet bat nten
eenigbflnt^becbiacbte ofte te genioet fagb bat baecbom
Denbiegb tot een feparaet Traöaec foube
totCOtnot,
baent/ birlch baec Heecen f^^incipalen alle tijbt bunttij
alle bebencRen babben gbelieibt/ al^ bebbenbe bate «Sb
Haog. alle tgbt becflaen enbe geoo^beelt/ gbelbtli jn aij
nocb biacen boenbe / bat geen fCcactaet ban
J^^cikqiì
conjoinöemeDcmet^ianc&cgchmet bien|l en Γ '
bonbc ofte beboo^betcbiecben acn gegaen.

®ocb en foube inen niet bebinben/ fepben jp / dat
baec iHeecen p;incipalcn opt babben becflaen enbe ΐΐφ
hlaecbt/ bat bet 00;bcel
ObeC be tergiverfacie van Vtark·
rijck.
enbeDaecopbetmaechen ban een affonbetp
^cactaetmet^pangien/ biaec mebe alle be ifcacte^
ten met be IKcoon ban SDjancijch gbemaecht / cnbc fd^
be Xigue <t^uacantie quamen te cojtuecen
/ zoude Aaea
aen de Heeren Plenipotentiarifen van defen Staet,eiilif
batbefelbebp obecflemmingbebaecin fouben mogj^
gaen/geli)ch in befen biaé gefcbiet.

(3Let contcatie foo toanneec be ^eecen (ISbcI>it>utnri
benbanUytrcchtobecbet«[^o|beel ban be boo?fctu(ti(
tecgibecfatie een e);plicatie ofte bechlacingbe gaDöm
becfocbc; ^00 babben be i^eeccn 43rbfputeecbcn tian
Zeeiandc bcchlaecbt/ bat fp bun bonben ongclafl/φ
be ongequalificeect / omme baec op te abbpfecen/ tule
bat bunue intentie niet anbec^ bia^ gbebicefi/
boo
?f3.oo;bi-elaenben^taet tecefecbecen/ blijchtiite
hlarclbch baec upt ) bat fo bianneec in 4gobetnl)!f^ \φ
Icbcnopbetbectcechal^boenban be l^eecen ίΐφ'
tentiacifen na IBunflec / biiecbe gbebelibeceect/ bp t«
(©cbeput. ban
Zeelandt,Uiel epp^eflelbii toa^ betWattt/
dfit in ghevalie de reflercnde open-ftaende difFerenien
tuflchen VranckrijckenSpangien meekonden weidiD
by gelegc, dat in Inkken gevallede gennelte HeerenPlfr ',
nipotentiarifen geen Traftaet zouden fluycen j roaeiK·
nigc uytten hunnen afzenden omme rapport te doesjcn
naerder laft te outfangen.

i@eih alboebicl bp De anbece J^jobincien nietcntnift'
be geabmitteect/ foo fai men/ fepben jp / eefitcc niet it»
binDen/Dat De boo?f3. fufienue / ban toegen Zeelandiii
afgegaen / enbe barcomme al^ ben negenthiendeo ^
bembccbiecbebecflaenbac be 0cecen jpieiifpotcntiiii1<
fcnbectrechenbenaccjHEiunllec/ bun fouben croulftM
nae be cefolutien ban brn achtbienden IBap/ vierdfn
5l|uI0/ levenden, thienden enDc derthienden

Icfiieben/met plucalitept ban flemmen baec bp bJictöot
giboegt befe illatibe bjoojben/
cnde d ien volgens '1 Tr»·
öeet van Vrede tuflchen den Koningh van ÜpngienM
delen Staer, in confoi miteyt van de voorfz, refolutien π·
nalijck fluyten ;
^00 bebben bc ^cbeputeecDeWn 2««
lanbt bun bate tegen geoppofcect/en laten aentfftttK»/
dat zy hun ongclaft vonden eenigbe illaiien ofte fiuc»'*
gewyfe additien te admitteren.

^at fulcj: ooch be intentie ban be Üeecen jfetatmtOT
Holland foubt mogen jfln getoeefl/ han baec «Pt
nomen toojben / bat naec bet nemen ban oeboo?f3 »w'

folutieban ben ' ierden 3iullj feftien-hondertfevenw

veertighbaec€b. JEoob· (foofpfepbenfeciflbt»^
ben ) cene beclat atoice cefolutic babben gbenomw/ tn«
baecbpgebefinieect/
waermetmenfoude verftacDo»
de Kroon van Vranckrijck was tergiverferende.

Sn boegen bat bet oojbedobec bc boojfs-
tic aen ben^&taft «jnbe gebleben/be ©eecen iiWtf ■
geelanb op be miftiben enbe fcbjiftdijtSc ^ίΦΡ"?""^
be teeten ^leniporentiacifcn/ aI#niebeopDe©^
fjticnenöe<iBbcfcb?ifccn ban be©eccen«nibap^
ban Bianchcöch fecicufeitirh obelcr bfbbenDe /

beh gbelcr bfbbenDe / ^
benbecflaen/ bat/ omallrbectopberingb
cnoe
te beöoubcn De

liMmilrTfi 1

-ocr page 368-

Nederlandfche Vrede-Handelingh. Β

«Λί «niantif itietöefdtoeitcoonE/ al^ nocb met aHe
Scfte ocüopcenmouctien / enöe pitfuaficn / De
S tìopar pactpen tot eciiaccomtnobement Dirnbcn

ïiSn limm 1Ï''

®ln iwii 0« (Ccactaet tìan ©leDe üoo? alfnoc&be.
SetéU3O?0cnaefuperfeDctct. »

" tìofljté öcöbcn De J^eerrn (©efteputeccbenbanZee-
landtgcffÖÖt/ flelafl «"ί® Cpnfi=

Γα urli tJen ftwnne i^eccen ©?mc»paleti op ftet (Ccactaet
Mrt ©liDf frffjS/Dimenbe tot eluriOatie cnùe epccutie Iban
Jmiflf uan De «ctpcfeelen ban b(en/ foo enbe al^ alJe fiet
ZinjjrtaffcÖiifteÖiecboocen^flaenbe ! naecOet
&I/ti" fpnöe DOOI be «atificatle Daec op aelct/ enbe
^brtwoïfnfouöemoaentooïDenoeWfponectt. _
■ ©tnTcrften ?ip?il jijnbe tee .©etsaa^cinae afteUfin
ti{ ^luiftddcBe Confjtwcatfen op jjet ®cactaet ban

M / boociaen baegb^t»®ec0aDettnee eeepgibecct tv
teiifteimiebfputeeiDcn ban be ©joWntie ban Zee-
k Jt. gitem/De fcjHiftEltjcfte <Ì onfiOecatien op {jet felf»
iiffubiict/ hupbenaec);!)ibeet:t/ bpenbe ban toegen be
SQliintiebanÙytrecht, baec bpfp beUceetbennaDece
Mattó ban 6e be bopcen enbe ©fficien Die aenaetoent
fDUOT iijn tot Munfter, bp Dc fecectn ban Öaei: ΙοοβΙ)
ftioo.fUnipotentiacifen/ prabettoeeöooae ©actpen
κWftnlflcn/ MoopcnCe öe rcfirrcnöc / enbe onbec fiUh
ottUtningy openflarnDe Diffetentieri} ^oo jtjn bp be
biitmbanMathenesi enbedcKouyt) Ciooibenmont
wnDm ©cete ban Htemftede {b?ie ban fjaccfêooflö
rooa.eiEUipotcntiaciffn ) in ijet lange enbe bicetiegcr
WuKcrt tnùe bftöaeItöeDebopccnenbet©jficicnbpöe
BfettnljKcioofl |©og· i^lenipotenfiatifen cnpe Hp
tcaoìWnaci^ «inbafTuDcuc^ tot Mu· iter fucccffibetMf=
fchen opflbcmelte tjooglje ©actpcn acngetoent ten fine
l)oo!f3. ©atc nicDc bje ^effte BÖtpaflTeert 5i)nbc / bt^
flnöetmöatoö^brföccfictocbcc opbettapgt gljcbjacBt/
Difcopljaecot^eecen ban Uytrecht nucljanoec^nirt
!)(l)bfnöecMacct/ al^Datfpbfcfocbtcnbatbefêettban
Heemftede, enbeanoite acntoefenbe J^ceten pienipo;
tenilatiff u bp gcfcbjifte göeltef Oen te fìcllen be ©otaten/

wtófinuedewel geieyde Heeren hebben verftaen» dat
Vranckrijck heeft getcrgiverfeerr» mitfgabct^ bacC toe
Éfttcletìctenfiacc cbebouben©PcBael ; toaecop bec
fi!)fpt)enbifcouc(tfngEballentocfenbci gofigebon»
(mtuHelibtcatleopgetboojfjfubject upt te (lellen tot
itti tjolgcn&cn baab / ornali Dan oochfijntooBiifpöt
beo? ben IStix pjtfiùecenbe te toojben berfogöt / De ©eï·
saltttingc ban j^acc ]|a. iBog. te toillen bp tooonen met
Γρ boogö abbij^ enbe ronfibecatien/ om De
binden tot eenparigljept te bjetigen.

Hortten 4Srtceu;binact^ «Siebeputcecben ban be
f?)i)iitdf ban Zeeiandt in öaec Jgeog JlKog.^fcgabe^
iinebi / brefocijt enbe aengemamt toe|enbe naccoece
t^ciiinge re biillen boen ban bcc filbec 1α(ΐ/ noopcnbe gct
i Put&banDcöatificatieop&et(3lra«aetban©?€Dc/ al^
oKh banöe ConfiDecatien bp öun aöcmobeect op |)ct
Ctactaetfflf^y bcbbenbechlacctalbetepDi^openinglje
pöttiacn te Ijebbcn ban bun lafl op bet boo;nocmbe fub^
1««; biet naet jec^ be ®eec ban Heemftede in Den naem
mtif ban tocgben be f^obintie ban ilollanbt gljcgebtn
mbclinae becicbt op beCcnfttieEatienbp Degbemelte
Wintiebcn Zeeiandtghemobeect op ijetboojnocmbc
Wett/ met toefah bccicöt baec bc ©jobincienljebben
WttnloilBtnoegen.

ftonintfeigcfie ffcanfcbe UmbaflàDeuc Rceecb
"ot&algtenanttaioojbti bie^bpOent^^tben boe-
«tom üi gaf befe nabolgenoe j®«mocie :

'' A Extrordinaire de France fe fent obli-

gì de rafriihir la Memoire à vos Seigneuries, de la
riopofitionqu'il kurfitleij. du moispafle, &
quelorstouttel'airembléelaluge«r.tImportantej Uluy
il" ? par Monfieur de
Gent. qui prefidoit au noro
Province, que Meffieuis les Ëftatsla metcroient
^ deliberation, & !uy fcroient eu pluftoft une refponfe
fV^'^^^'jfl'fitiifaaicn Ju Eof ion ΜλϊΆκ, de celle de
i^i^ie degente, taMere, & de la fienne auffi Or,
ΒνΓ j' <iepuiscetemps-là, qui eftaües long δΐ en-
ituï a des Perfonnes qui ne iouheittcnt lien tant que dc
fortir d'afiàires, & qui ne negligent aucun expedienc,
quy y puilTé fervir, & procurer le rcpos public. Il a prend
que Meflì.urs Ics Deputés dc tou'tes les Provinccs unt
fouvent efté en conference, fans ( au moins dc fa cognoif-
lancej qu'il aie efté refolu aucune chofe fur fon fujeCy
auffy il fupplie vos Seigneuries de luy vouloir donner par
une declatation precife de leurs intentiòns, moyen de
faire Ì5avoir à leurs Majcftés ce qu'elles peuvent attendre
de la bonnc voloncéque c'ét Mat leur àjufques icytef-
moigné.

Signé

de la Thuillerie.

d'TP Xtraordinare Ambafladeur van Vranckrijck gh&;

JLlé voelt figh verplicht om acn uw Ho.Mog. de gcheu-
genis te ververflchen yande Propofitie
ea 't voor-
ftel, dat hy aen hen dedeop de feventiendevande voor-
lede Maent,en dat doen metgoetvindingh vandegeheele
Vergideringh aen hem geantwoort wiért door mijn Heer
van Geittj die de vooifirting had in de naem<v8n fijn Pro-
yintie, dat mÜD Heeren dc Staten haer in deliberatie en
oerading fouden ftellen, en op 't fpoedigfte een antwoorc
aen hem geven, die welen
lQ\xàttotfatisfaaieenvertioe'
gtngh vende Kemngh
ƒ/» Metfier. vande Koninginne Re-
gentefijn Moeder,en oock tot de fijne. Nu mijn Heereo,
hy heeft zedert defe tijdt, die langh genoeg is, en verdrie-
tigh voor Perlbonen die niets foo feer wenichen > als vaü
faecken ont/aft te eijn, en die geen middel verwaerlofen,
diedaer toe dienftigh kan wefen, verftaen dat mijn Hee.
ren dc Gedeputeerden van alle de Provintien dickwils in
Conferentie eu gefpreck hebben gheweeft, fonder datter
C ten minften by fijn weten ) yets gercfolvecrten befloten
is, dat hem aengaet. Hy bid dishalven uw Ho. Mog. om
hem, door een preciie verklaiiogh van hun intentien,
middel te willen geven van aen hun Majeftcyten te kon-
nen doen weten 'tgheen fy verwachten moghen vande
goede wil, die defe Stact tot hier toe àen ben ghetuyghc

Geteeckent

</i /a Tuillerye.

311lfe befe boojgaenbe bagben btelen lange enbe fbote
belibfcattcn enbe befotgncn obec bet fiucft ban l^jeDe:
enbe mocbten met m()t feggen/ batata ban be^taet
geitje)^ al^ in acbcpbt toa^/ om bat gcoote toeccfi tcc toe*
telbtte p^abucecen enbe lebaecen.

ünfon&ecbept ban|@aenbagb ben drie en twintigh-
ilen
JStactijaf/ al^ toanncec i^oUanDt pjeftbecenbe /
enbe bien tbbt In acbt nemcnbe/ be faccbe feic poufTcecbe;
bnpcenbe be Becgabecingge beucgaen^ tot D^if/ bier up·
een naet bemiObagb. ^ön ©oog&ept fcif^ berfcbepbcn
marl inbe ©ecgaöeringbe ftoomenOe/ cerommanbectbe
gefïabfgt) Defe D;ie Dingen : cerfielUcb be eentcbrpt onbec
De P;obtncien cnDe 3LcDen ban Dien / al^ bet fonoamenC
niet alleen ban ben ^taet enbe gelutltfge föegecinge ban
bien/ maecooch/biaec De ®;eDe met^pangienmoeH
tsojbenopgeboutot/ beboltcecliinge ban be^ebe mcC
^pangien. Centtoreben/ ^ijni^oAgbcptoocbcecom*
inanbeetbe enbe gort bonbt/ al^ fuIlenbesOnbelÌtcoone
banfooftoacenblorbigben/ enDe nocbtan^ bictocleufeii
tacbtich-jarigen (@a?logb : eDocbalfoo/ Dattcnbetben/
ooch De 3^;ebe enbe 3^}ienbtfcbap met
Vranckrijck niet
mq^t toecben becloocen/ of tcc jpben gefct

]@at enbe boebanige Ài&mtjfie Vranckrijck pijeftnteeci·
be/ te (ien uptbefPjopofitiebr^^mbanabcur^ban
ben
fe ventienden jeactö btec teboocen geftelt. <EaUge
Dagen tuicct tee Idecgabecinge bet i^eecen ban l^oKanbt
geIcrcneenS3;iefbanben(0;abeben
Pennarande, toacc
in bP oot{i p^fenteecDe De fubmifHe Dee
vijf behenbe
pointen tee Decifìe (niet ban ben^taet'fclf^) ban De
lleeeen f^lentpotentiarifen ban befen ^btaet tot Mu^ftcr,
fullenDeDe fubmiffie aen baec i|o. ttog. felfï^/ of aen De
l^jobintien al telangb-topligb/ ooch tefeec totaban*
tagejbnDan
Vranckrijck. el^be(>benDebeecJ[@inifier^
in Den ilage/ die gbeen ^paenfcge l^iniftec^ alDaec toil*
(MittoIetfceQ. ,


-ocr page 369-

3 ÓS Tweede Deel, van de

^ei^mmtian )|anant)t gabtien albanbm een-cn
twintighften jasattp af/ ocecne Bfieflcn Datï«aecoiniie
ï^Eiccn öa» Machenes, enDe ban Heemftede, toaccn
too0cnnaEC|Bun|iÉc/ macc fe Bcbben Beallegectt / öat
fynict iaiifìcn laat te Doen alDacc/ tenminflen öat fp
nioc(lcnbtjfflecc&30n.

<Dc iP?c|lDentrcl)ap ban ]|oHanDt/ al^ Qcfept/i^
tncn ;t}nl>e/ foo j|@aenùaglj enDe ^inofoasD f^^c ee^
acbcpt om te homcn tot eeneconclufie/ enDe cpjiDeltjcRe
cffolutie : al^toaccmeDe De ©eecen jpienipotentiacifen
fouöcn nioacn bectrccfeen / enoealïeöetrcjierenDe (Bc=
jiaenDe in fojmalitepten ) tot JI©unfiec boltcecfien.

3©ocnii)aaöDrn vijf-en-twintichften j©attp7 {jebDen
fj,i öcconcluDecrt/ of afpooflijt te concIuDeten ai^ bofflbt :
uamclijch/ ten eecfien te bechlacen/ Dat beSefolutien
Öicrbeboorcn^acnoomen/ belangenOe BetbectcecIiDec
Üecccn '^Icnipotentiacifen binnen '^EanDt^ toefenDe/
batDefetbetuecDen selaten in Dact e{)e!)eel. i€en«nDe^
ten/ Dat aen Den i|?eet ban
IVleynderiwijck, enDe De l|ee=
ren jpicnipotentiacifcn ban toegfien Defen ^taet tot
jRaunfiecbjefenDe/ fouDebiecüen agenotificeectinlbat
poiuccen Datget flucfe banDe flatincatie banDefecjpDe
optjct ®cactact DendertighftenganuatfjIefileDenmet
De ileÈcen ^paenfche Penfpotentiacifen tot JEtun^et
geflaotcn/tionDe. €rn DctDen/Dat fpalDaed^omenbe/
foUDen gebbcn te continutctn Debopcen enDe (©fficien
tot tieceelücliingt)e Dee incoonen ban
Vranckrijck enDe
Spangien, obec cnDe tec faec&e ban Dee felbec cefietenDe
cnDe openfÏaenOcDiffecentialepointen. CenbfecDen/Dat
Dc p^üUincicn mcpnoe» Dat Den Daflij Brtjjefigeect tot De
Mpiiüift'dinalje ban De ïïatificatie/ opl)etboo?noeinDe
üÏractaetbiljoojDegeobfecbeettenDe nae gjieboomen te
toojDcn/ oni telibececen öft
pubiijq Woordt, bp De
i^efcen J^Ienipotentiarifen inliracijtban Dee felbec 3In=
fiructir tot Jtliunfiec ae-cngaacect.

.f®aec De ï^eeten Hollandt pjefiDerenbe / öaDDen geen
srbolQl) al^ ban üie ban
Gelderlandt.
. 511»ic ban Zeelandt, Utrecht, Vriettandt, Over-Yiïel,
cnDe Stadt eode Landen, Ucten Doec tegen/ of bp aentefc=
henen al^bolgljt:

^I^eetl}eIiicIiDe<©;Dinart^eentbefenDe üeeren <i3e'
cotnniitteecDe ban De
P;obtnt<e ban Zeeland, Dat fp na^
mentlijeft ( oöemeccht De Ü^tmn J^taten ban Defelbe
£i;obin! ic gacr Principalen / nu ecnige Daggen ^taet^-
oeb}!}^ toaten bccgaDect/otn te Delibececen enDe cefolbe·
een obcc öet finii banDe Ratificatie ban 't ®cactaet ban
©?eDe/ niet Den aöebolge enDe aenftlebe ban Dien/ enDe
be aenftonifle ban Dee frJbei; fêeeccn €]ctcao?Dinaci^
Φγ»
beputeetDen met De f>;obincialeiiiefo!utiebanupcetot
tipte toecDcn te gemoet gefien / De bobenfiaenbe €onc(u=
fie tegen 't aDbij^ ban bflf ©iobincien genoomen/ gern^
jlii^ lionDen tocflaen. iBaec tec contcacie ijaec genoat<
faecht botiDen De felbe in alle fi^ne EeDen tiiel cjcpjcfTe'
lijcfi tegöin te fpjeecften/ tenepnDe aenDepjobintiale
€on ji Decatien enDe folutien ban De opgemelDe Heecen
fiate principalen <n foo een Booclj-toictjtifle faeche gten
Picjiibicie en toecDc gelept.

iiE>eii|ercban AndréebethlaecDe toegj^en Vrieflandc,
Dat fijn €D. aite Dagen De iafi enDe cefolutien fUnec Hee^^
ren ftjincipalen/noopenDe De QatiHcatie/bia^ bectnacg:^
trnDe/Door Dien De ]|eecen Staten Dee 9;obincie
al eenigcn tt|Dt gj^eleDen metDeDelibecatieoptietfenie
pointbiacengeoccupeectgeteeeft / KonDeDect^albenniet
confcntecen inDe Conclude bp ttoee e;obincfen / teg{)en
ItetaDbti^enDegoetbinDenban btjfanDece ggenomen/
tipDctolcketaDccDtbeclilaect/ Dat Den baggtot Deupt^
toiffelingliefauDe moeten tnecDen piecife gl)eobfecbeect/
ten Deelebetmit^ Bet felbe De faecfte tenKtnc^ale fouDe
prcfuDicecen / ten Deele becmit^ tegen get sfiebrupcft i0/
bat De ]3atifìcatien lupfl
intra terminum confiitutum
tuecDengelebect.

^e(@eDeputeecDe banDe Piobincie ban Utrecht pjo::
tefleerDen tegen De Conclufle bp Den )|eec ban
Wimme-
nnm,
al^ PrefïDent g{)enomen / al^ sünDe tegen^ De aD^
bpfen ban bijf Pjobincien.

^e <$eDeputeccDen ban be P;obinde ban Over-
Yflei bccfilaecben Defgelijcfi^ niet teïionnen in bie €on=
(lufïe/ met ttoee Probinci^n genomen/confentecen/enDe
^ecItpnDmDat De aDbpfen banDe ^eDepiitecDebanDe
bcficiecenDe ©lobincien op öetpoint banDe BatificBfir
genomen/ Die fpfepDen alle Dagen tegemoet teficn/ettif
ycf)oo|Dc«tetoccDeningeb?ac{)t.

^eüecc Ëyben d^eDeputeecDe banbeprobindehan
Stadt ende Lande, lid aenteecgenen / allioebiel DatT

aelïelöe t0Dt tot De Ratificatie bjerpjecïfelfjchbclieojtt
toaec-genomentetoecDen / Datniet teminDefeCoiWM.
(lebcboorDetetoecDen opgegouDen; alfoo tioope tDccòe
Bbegeben Dat De Pjobfncien ban
Zeelandt, UytrechN
VrieQandt,
bate]^;obincialei3(folutien/ obecfiet
bau De lüatincatte binnen toepnfgl) Dagen fouDtn bomtn
in te brengen.

3&e©etBabecing&eban Hollandt enDe eetiiac ïtimi
ban Dien / DeDen iai De bolgeuDe Dagen befec toeecfotictl
moepte/omten minflen met bfec Problncien te ttimiuii
cenigfiéConclupebpplucalitept uptbrengen. Sjacfd»;
donbagb Den nraen-en-ttDfntig(ten jeattt) / jijmj,
BecgaDecinge/ fjebben fp getcact)t te concluDeccn : tnw
fp gofien De plucalitept nietHcpgen. 3@ant of ttielk
opprobatoice aDbpfen op fiet geteecfeenDe ban
Gelderlandt, Hollandt, Over-Yflel, epDe ütedt«ile
Landen
toacen ingekomen/ foo becflonDen noe{|ten^ij(
ban
Ovcr Yflel enDe Stadt ende Landen niet öainifli
n«t obeclïemminglje in Defen beBoojDetegaen. Hifoo
liepDefetoeec6egBenoegBbrucBteloo^ B»n; enbeaifog
J®aenDaecö^DÉnaertichften JH^actp Die ban Zeekidt

φι (φεη ooclt al^ fatad/ Dat in Defen tijDt&etptiÉii
ge quam ban ört obeclpDen De^ $loninc6i banDine.
marck, gePorben Den acht-en-twintigfteti 3Ffi>?uatfii)fi
abont^tenbüfupcen. 31^ant De felbe ftonincfe Of eocj.
naemfleenDeeecfite IBeDiateuc üja^ getDeefliuffc^u
BoogBe pactpen / enDe ^clepbec ban DeSetgaüecitip
enDe BrrDe gauDel tot
Munfter enDe OTnabrugge, infuni
DerbepDtaengaenDeDe
Prsliminaria, biien^ οΜίΜ
DanmeninbefetBDtBaDDe mogen nemen al^ een ^uatt
Omen, al^ Dat De ©?eDe BauDeiinge fouDc met öraitw·
Dtopnen. ^dnDe nu ooc!t ban
Munfter bettcocboik
«ieec (0raef ban
Avaux, een Dee litonincei^che McjK
plenipotentiaeifèn ; 30nDe De Qettoggban LongueviiK
alceeDe te boor beetoogen/ alfooDatDei&raeftian^·
vlen alteen bleef.

JDl^aee Bet gemeen fpreech-b]oo;Dt fegBt/ «Is de Pte
rijp is valtfe van felfs. Gelderlandt,Hoilandt, Orer-ïfftl)
Stadt ende Landen
biaeen met De iSatificatie
Hpt
Vrieflandc toerDt ben dertigbften Jffiattij tlOOjiK»
©eec ban Andrée ingebragt DitbolgenDeaDboi.

^e J^ecc ban Andrée, Beeft bp laP ban De^fftoi
g>taten ban
Vrieflandt, ftjne Principalen tee
tinge openinge gBeDarn/ laten lefcn/ enDebrtbDip?
Dbergelebert fiaee αίΟ. JEog. fcBriftelijcit
aDbijs! op Bet fluch ban De Qatificatie/ noopciiEu ρ
®cactaetban©reDebcudeitighften gaunarfl Ιί(Η«ΐίΠ
binnen
Munfter gBeflooten ; gBelflcft Bet fritjeDinw
boIgBtgeinfereeet; enDe Beeft Date neffen^ moflDfM
betfocBt/ ooclifcetcufiltìcli aerecommanDeett/ öatop
Bet lelie EiDt ban Bet^lbeprobinciael abbp^/ ΙκΙβη'
genDe Bet Diffcceeen ban De publicatie ban Btt öooruofnf
De (Ccactact/ beBoorlöch bp De anDece ProbindfH
toorDen gelet enDe gcDclibereect/ toaee op göebdfw»"
SÖnbe / Bffiben Baee Ho.naog. Den gemelten fffE,"^
Andrée, obec enDe tee facc8ebanDemoepteiipoii''W

genomen beDancht.

B Y de Staten van Vrieflandt ten Ordinarii Linda-
dage Vergadert, gefien, geleien
ende gfexanunwt
wefendehet overgefondeneTraftaet van VrMe,w
ftaende,in negen-en-feventich Artyckelen tot Mun^
tuflchen de Extraordinaris
Ambafladeurs ende PleniJ»·
tentiarifen van defen Staet, met
de Ambaff»deurs
Plenipotentiarifen van den Koningh van
Spangien ^
maeckt, ende aldaergeteeckentden</w/igi/» J*"^/.
leftleden, mitlgaders de annexerende
projeöeo wm
ficatie weder-zijts uy t te brengen ende te wiffelen wo»
den tijde van twee Maenden, omme
fulcksgedaen

de, wyders neffens de Publicatieghediiponeert tew

gen worden vinden in de felve gheen iwarigheden»
ende ter contemplati van welcke de felve niet louden J»


-ocr page 370-

Nederlandtfche Vrecie^Ìiandielingti. ièf

^n oft behooreo geapprobeertendeagreert teworden,
1 iikimenJe de Provinciën niet alicene het eynde van
f bloedigen, langen Landt, ende alles verdervenden
Onrloge, Λ» mede de volle e?tde ahfolute Stiuveraiteyt van
y „rtsive Provinciën , Geojfocieerde Landtfchappen en
tidl»·
op weicken den Koningb niet pretendeert, noch
u ufte natnaels , voor hem > fijne SucceÌTcuis ende
Nakomelingen, immermeeryeislal pretenderen) dan
™ met de Landen als vrye Landen getra<fteertteeft.

Kooroende in defen alleen te confidereren , dat het
Traflaet van Vrede by de Excraordinaris Ambaflàdeurs
Hide plenipotentiarifen van defen Staet, fonder ende
buviendeKroonevan Vranckrijckgearrefteert, en ghe-
Mckent iouden zijn » daer nochtans de Traöaten met
Vrancisrijtk daer op fcheenen uyt te loepen, dat de Vrede

met Vranckrijck en Hpiogien pari pa fu, anjointement, &
» , (omm»n confentement ^
moeiten geavanceert ende
ihctecckent worden , waer op van weghen defen Staet
oock
altoos reflexie is ghenomen, in voegen van tijdt
defaecken met de Kroone Vranckrijck zijn gecommuni-

cccrt geworden.

Wes haer Hoog Mog. tot narichtinge goet ghevonden
ha-idendedevoyren vande Heeren Extraordinarie Ara-
li,ïideursende Plenipotentiarifen van defen Staet, nef-
f(M Vranckrijck ghedaen, wel te examineren, omme te
weten, of de fel ve Officier,
in debita forma, en ghenoech-
faemgedaen waren, als blijckt by haer Ho.Mog. Refolu-
tien vanden
tmaelfden, Jeventienden màtachttendenFc·

braaryleftleden.

Doch alles by vcrvolgh naerder gheexamineerc zijnde,
ende ghehoort wefende de mondelinghe advyfenende
fclirlftelijcke onderrechtinghe van wel-gedachte Heeren
Eïiraorciinai-is AmbaiTadeu/s ende Plenipotentiarifen,
en fpecialijck hier van den Keer
Prans Van Dania, uyt
defe Provincie Gec< mmitteert gheweeft zijnde , ende
merghcGen zijnde der felver Journalen van deghedane
OfficicD neffens Vranckrijck i mede relatijf tot Verkla-
ringe vande Heeren Mediateurs ; Is bevonden, dat de
fliiytinge ende teeckeninge gedaen is volgens haer Hoog
Mog.Refolutien van den
achthiende» Mey,u«r</é»JuIy,
fimdm^ thienden ende derthienden Augu&y, code vyf-
Afli^e»November 16+7. By welckede Heeren Pieni-
pjtentiarifen tot fluytinge ghelaft worden? hetwelcke
dan vervolgens heeft moeten ghefchieden, dewyie alle
deaöienvandeMinifters (ofteeenighec'erfelver) vA
Vtmckrijckdaerephetienuytgeleopen. dat di Kroone niet
|ffflfjc» IS gkewee^ voor als noch uyt den Oorlogbe tefihej-
in, em redenen de Kroone bekendt we/ende
, het delen
Staetonmogclijck langer inden Oorloge te continueren,
om redenen by andere ghelegentheden de Kioone van
Vranckrijck tegemoet gevocrt.

Hebbende oock Spangien door het beleyt van de Hee-
renGecommittecrdep aen Vranckrijck geftantghedaen
ùkdepromiJla^Traiiata, voormaels geoffereert, buy-
tenwelcke l'raaaten van defen Staet metSpagnien niet
foude wefen gheteeckent, volgens haer Hoog Mog. In
ftruflieD.

Sooift, dat de Staten van Vrieflandc naer rype delibe-
ratie de Tradtaten tot Munfter gheteeckent den
dertigh-
fi»
lanuary.in negen en feventigh Artyckelen befteende,
l'i tonform der Heeren Plenipotentiarifen InfiruSie ; roede
nebben gbeapprobeert, approberen ende aggreerende-
ftlveby defen : Gelijck haer Ed. Mog. mede approberen

apart Artijckel nefiFens de Navigatie met Spangien ge-
floten den
vierden Fcbruary.1648. emme inallevry-
«ydtende verfeeckeringe te moghen varen ende handc-
en op alle Havenen ende Landen met defen Staet in Al-
«'ntieftaende , Ichoon defelvein vyandtfchapmetde
IvrooD van Spangien waren ftaende, ofte mochten koo-
«enteftaen. ,

En wortmitfdien de Heere Frans van Donia, Gecom-
bèd "k ^ vande Provincie, wegen fijne goede devoyren

Edoch dewyie de Miniftere van de Kroone van Vrank-
geen vernoegen fchynenie fcheppen indeteecke-
^ne met Spangien ghedaen ; vinden haer Ed. Mog.

ende noodigh i dat ter eeifter ghelegentheydt een
«mbaffadeur, het zy Ordinari® ofte Extraordinaris by
eacn Staet worde ghefondennaei Vranckrijck, omme
fijne Majefteyt volfcoriiehre informeren vande rédéneà
endemotiven, dooriVelcke defen Staet bewogen is ghe-
worden , omme de teeckeninge te doen ) 'én wegh té
nemen alle ombragien teghensde teeckeninge geimagi-
neert, ende voor fatisfaélie te geven, neftèns het ghé-
fchepte mifnoegen, roet verthoöninge van «Ile doehlijc-
ke ende indefefle Officien tot vereeninghe van beydé
Kroonen aengewent, ende tot fluytinge te brenghen, irt
welcke, niet de Ambaflàdeurs ende Plenipotentiarifen
van defen Staet alleen , dan mede haer Ho. Mog. felvei
by ghevolge ende alle weghen fullen contribueren alle
doenlijeke Officien ende liiogelijcken arbeydt endein-
duftrie, fonder intermiffie ; ende dewyie by den dne-
en vijftichften ArtyckeldesgeieécketidenTnöaets} iÜjii
Majefteyt van Spangien hem efièétivelijck verbindt uyt
tewerckendecontinuacicenobfervatie vànde
Neétrali-
ieyt, Vrundtfchap fade goede Nabuyrfchap
van Weghen fijrt
Keyferlijcke Majefteyt en hctRijck, met deién Staet*
vinden dienftigh, dat middelen mogen worden aenge-
wendt, dat fuicks op het fooed ighfte moge worden ghe-
daen i te meer de Ambafladeurs van Keyferlijcke Ma-
jefteyt en'tRijck , tot Munfter ofte Ofnabrugge pre-
lent zijn.

Wat de foiemnele Publicatie van dén Vrede aènéaetjet»
of defélve tot meerder contentement van VrancKrijck»
omme in middelen tyde met Spaügien te fluyten voor
een geringen tijdt foude moghen worden i»/i»yj>ftefghe-
houden, fullen de Heeren Gecommitteerde van deffea
Staet inden Haghe wefende, met de andere Provinciën
moghen communiceren en fluyten , foo den meeflea
aienft van't Landt vereyflchenial, foo nochtans, dat de
nieefte verfeïsckeringe tot obfervantie genomen worden,
doch foo in defen de Provintien quamen te dilfcorderen*
(uilen de Staten Van Landtad viierea t ende de Piovin··
tiale Refolutie hebben te verwachten.

Onderftont, aldus gheteeckent qp 'sLants-HÖysdcii
17. Marty itf+8. Vcrteeckent voor O oftergoe.

T. van Aylva, Abrahdpt Reorda, Voor Wefter^
» goe,
ijallmgva»Ey^nga. A.Haerfma. Voor
de Steden,
Oiphardus Hindema. Aefge vàà
Topma.
Lsgherftonti Accordeert mette prin^
cipale Refolutie. lu kenoiflè van ifay Secrci
taris, geteyckent

b.t. Scbeltingà.

XDartnabiebanHoiiandttoetietom Iteaoffen tcti;iri>
BCn: niaet Zeelandt pJcfiDeKnDe / enöcDoojUytrecht
aeffcunDeccttoojDenDe/ ftctfc inpIaet^bancatifìEeren/
ingcbja^t ftlbe boojarfietc bwcconriDccaticntocfiucl·
batle/footudal^totdilatieuanfjct QcabjuflercOc : obe*
l^ch biet booj gefcpt enOe Qcflrlt. @arc tticDe/al^ oocit
inetbetebüi^banUytrecht, tteJI^aenDaol) rn39ingf<
bagb obepafrecct / ende ΐ@ύ(ηΠ)βσ& bcuc be ^Ffccn bait
Mathenes olbe ban Heemftede bccictjt Qc&am jtincc öart
be
tergiverfatien bec jFranfc{}ccnb£l>Qn ftartbrtjoprert
tufTcgnt bc gooQC iiat^en oebarn/ bacc ban in booricé
cappo;teii bDÌ)!<t(ooptctj ae(p;oocItcn / foo ^onOccbagi
Den
tweeden,ban bieban Uytrecht bcrfnrgt/ Dat be biel»
gemelbe^eecen morgc biccbfn
brlaft om gaccbertiarl të
(lellen bp Q()efclj
;ifte/ met bpbocQinge bonbc i^ointni
DaecinbeJpcanrcIjefoubcn JjeBben
getergiverfee» ©lï
fulc&ienbe'twflecenöctebelibetecen/ l^uptaeflelt tot
'i anbecen baegD^/jtjnbe S;pöagf) ben 3. 9p;ii/met ber^
forcBaenfdnJ^oogöept/ om aljoanmebetecSecgabei
tingi) te tompotcrcn.

©jpbagö ben ?ïp?il/ getfl be ïgeifc de Knuyt tcg
J^rtgabecingg p^cjfÏbéccnbe tee pjefentte banfüni^oaB»
hept/ tot tnlepbmgöc ban be beliteatie oecepjefcbtefrr/
fn tnat tecmini^ |)et fluc!t ban bc iSatiflcatlettie^gbee
biatljt/ bebuceccnbe ïjici ncffen^/ bat cenigei^jobintien
oo^beelOen/ bataenB^nchcöcfi genoegfiatòaentaail/
enbe bat be anbece ^jobintien get conttacte ban bicii
toaten fuflinetenbe/eiibc geeft bt gemette $ecc
de Knüyc
bienbolgen^ in belibetatte gfjeftelt befe liaetbolgenbci
drie ^ointen/ te tqeteii/ hoe de Kroone van Vranck-
rijck nader conrentement foude Werden ghegeven. Teli
tweeden, hoe de Provintien beft in cehigheydt foüdcH
werden gelyjuden ende veibly ven^ Ten derden^ hctemt d

ovei·

.<s

"r

ft-


-ocr page 371-

3 ÓS Tweede Deel, van de

B10

over 'tftuck van de Ratificatie beft onderlinge foude
convenieren ende befluyten. ©ccfacchfUDE Dc gljcmclte
I^Cfi; pjcfiDccenbe/ Datfön öoosö-gcniclte Igooaöcptit
Bitrop fouüÉ göElIcbtnte aeöw fö» i)£>o0 lufi^ aöbÖP
enDc colinDecatien.
3Pacc op Dcfclüe Dccfï becrUactt/
öotmcn in Dcfe Ijooaö-toic&tiglje belibccatie foubc
bt--
ftooctn ce oaen met ouöerlinflije ecnioljrpDt enbe eenpa^
tigbept ban De lp?oöincicn/ enDc Dattcc naDefcccnias
Dept niet flctóichtiaei· en toa^/ al^ Öe faecii üan Öe fócoon
Uan ©janchcijcft in acljt te nemen/ foo ten ceQuatöe ban
öe ouDe bjuntfcijap/ öeele Qtoote beneficicn cnDe UlWane
tie/baie met Ùefcn^taetaen Defelbe ïitroone toa^ bec·
{uiocijt: enbebatmenobecfnlclt^ in Oelibecetiebel)oo|'
öe te leflgen/ toat naöec contentcmeni men aen ©lancfts
i^cU fouDe bebooccn te boen/ om tehomen tot een eenfa^
mentiöehe Conclufïe ban ©jebemet^paneien/ enbe
in ca^ bat fulcfe^ niet en gcbeutbc/ maec batmen ban toe=
oen Defi η ^taet met ^panflien apact quame te flupten/
&at contentement men alfoan aen J^^ancl^tgcft ooch
foube be^ooccn te geben / om gcramentlHeh baet op Qijc
cefolbeect/ enbeocconclubeeci te toojben/ biaec na bp be
cefpectibe ©jobintien geupttet toefenbe becfelbecabbö^/
oocR bibccfelje bifcoucfen
Beboert ; SSé goet gebonben be
becbece belibccatie op be boojf; ®ointen enbe faec&en
upt te Pellen tot anbecen baegtii. <enbe ïjeeft be meec=
oemrltei^eec tp^epbecenbe/ fijne meec-fioogö-aöemelte
ï^oog&cpt betfocbt/ bat fijn €. fonöe gelteben be raoepte
te nemen ban affbaninljaetJ^o. JBog Birgabecingtic
Incbec te bccfcljpnen/ enbe beboojfs bclibecatienbpte
tuoonen.

^atecbagö brn+ ?Ip?iIgefiomen/ enbe bjoegBinbe
©ecflabecinglj jijnbe/ öeeft toel-semelbe i|eec de Knuy c
^jcflbetenbe/ totinIcpbing{)ebanbeberoigne^ aenTijn
ï^oogöeptflecep efenteect/
bat befelbe gilleren fiabbege=
!)oo?t b'opcning je ban b'abbpfen ban öe ccfijectibe ©jo^
bintiennpbepointentenfciben
Dage inbelibecatiegbe-
ti?acljt/ enbe baec
upt gbeliebcn aen te mecchen De öifere·
paniiebiein befelbe aDbpfenflacft/ bicfoutftenbebegjjc
mclte öeet de Knuyt fflne Dcocftgemelte toogljept/
Dat
Defelüe foube geliebenpetttiepp te biengen/ oftebooi te
flaen/ baec Doo| be famentlgc&epjobinctentoteenpao

- ■ ' —.......'-iben fionnen

_ ïcö Böcmelte

............ .....- - mepnbe batmen

niet en behoojöe tep?ocebei;entotoverftemminghe, tn
faccften ban foo flcoüten importantie / maec bat men be
©jobintieban Zcelandt enbe Uytrecht cefpECtibe/ Die
ban b'anöece ©jobineien toacen Difccepecenbe / foube
Bonnen geben ben tybt ban acht a thien bagöen/ om on»
öectuffcljfnmftbeieecenberfdbec cefpectibe 3p?incipa.
ïen te fp^eecRen/ enbe ban alle^ info?mecen/enbe öatmen
ben boo?ft tijöt obetiicecclien toefcnbe /
aifban finaijiclt
foubeconclubercn: boet) ijcbtien be#eecen<©eöeputeEC.
Den
ban toeaöen bei»?obincie ban Uytrecht giet bp gl)e<
boeght/ bat ft" boo? Oaec geen nptfielbantijbtenljab.
Denbecfoc
&t/nocDtealfnoeöenbecfoctitcn/maccöebben
necepeteect öaec becfoeeft booibefengfiebaen; enbebp
albien ban nu
af be ïïatificatie ban 't €cactaet ban S^e<>
üe onbecanbeclijch toecbe
bafi eöefielt/ bat fp ftaecBp be
cefnmptie op morgen biefaengaenbe fouben bec&Iacenj
enbe by be i^jobincie ban Boliandc itecatibe pbetige lm
flantie gföaen toefcnbe/ tenepnDeDatbei|eecp?efjbe

DO;b;e banbeeegecingf)e/ op De fointen giflecen in DeL
Becatiegebjacljt/ öeeftbeipiobmcie ban Zeelandtbec-
Maecr/ bat in f00Dantge{)0óg(i-b
)itf)tigBefaecrteegeen
overilemminge en biel/ Datfb oocli op't^iicRban De
iSatificatie niet babben geabbifeect ; bipbenbe boojt^ Dif:
ficulteceninDetfojmecenbanbe Conelufie opbeboojf;
éointen/ niet tegenfiaenbe bat baec op bp De opgemelte
ÏP^abintie ban Hoiiandt foo infiantelöcB enöe fecieufcs
@cRtoiecbegew:geect.

XÊaec na De i^eecen ban Hollaodt binbenbe vacant de
Prefidiale Stoel, fjeeft De l|eeC ban Wimmenum (Igg
baec in ggefet / enDe i^ becboIgen#bpDe#jabinc{e ban
Hoilandt geconcluDeect / Dat bp vijf Conforme abbpfen
ban De
vijf ^jobincien bia^ gecati^ceectget€cactaet
ban J^jebe Den 30. ^anuacijteflleben binnen Jl^unftec
QetrpRent/ boo^t^ Dat bolgen^ ttetfiooQ-tod^ aDbij^ ban
betuo?Den/BcIijcftfön€.geaeben ïBiect mitfoicn/ S
tybt ban
achc athien Dagen / enbe bat na 't Dbecflt/irS
ban bien tijt alfban be fmalc cn gcnecale Couclurii/fl
bec lauflcc btlap op be ratificatie foube bjecben getto nm
tiec op öeeft fünHieec booclj-gljemelte lIoocDetòtS
ί^ο. IBog. inbebencftengijegeben/ ofbefelbenittnS
cn foube honnenuinben/ Dat ban befe tjaecèo lann
Kefointieiten fpoebieöfïen notifatie toecbe aljeff-' ^
Den tftc de la
Thuiiierie «ffiitcaojbinaci^ ?iml.m,«0fir·
banben«oninBi)ban©iaBchcöcri / enbe baec nWS
op Öem becfocïjt/
te toillen bechlacen/of bp eeninc tó
Dece lafi ban fön JlKajeflcpt mocbt Ijebben be&ooS
bet Puchban't(Ccactaetban ©jebetuffcbenbiffttM.
ne enbe bie ban ^pangien concecnecenbe/ encie ban oaT
ninge
tt toillen boen / enbcinta^batbpalfnoclifook
nigen laflniet en mocbtbcbben/ alfban baec toe to
bopcen enbe «©(ficien te toillen boen enbe bc(leDentc|j

I

3©aec na bp öèpjübintie ban Hollende aldbootfli
oocft i^ geconclubeeci/ Dat be bobenflaenbe tjaec ©ocaft
IBogenbe ^efolutie gefieltfouDetoojDen inbanbcntuu
De üeecen banbec
Capelle tboRijffel, Wimmcnumerde
Andrée,
om befelbe raonDelingbe ùefient te maecfien atn
benopgemeltenl^eecKlmbafrabeuc/ enbe fbn ig. baii
neffen^becfoecRen/ batbe felbe onbeftoaect toilfejijii
alfiiocb alle goebe i^fficien enbe Debopcen in betM·
gemelte iof ban J^jancftcgcR boo| fcöjpbcn^/etóïi.
brtfint^ te Doen / opbatbettcoone ban bat Sijcfi/iie
jgeecen Dee felbec ©ïenipotentiacifen/ enbe «Stttak
naci^ Umbaffabeuci tot JBunfiec/ aöeliefben te Mml
De begonnen i^cactaten met Die banto

gienteboibccentoteenepnbfliicEt/ enbe gDfïutfitoht».
(ïupt/ betoplenocbbjietoeecRenfoubenloopeu/ tccttt.
Renen ban Dien bact) af tot upttoifTelingbe ban be JSaiifi·
catieban^pangien/ enbe Die ban Defeni&taety Dpht
boojnocmbe gbetepcRenbe iCcaetaet / enbe baet m·
DobennocbanbEcebjie tosechen al eecbepuWicatitta
't felbe Ccactaetban befec jpbe foube toecbennlifDant/
topbec^ i^ nocb gbecefoibeett / bat Den Heerban θα-
fterwijck öaec «icogb jnsogenbe ©jbinaci^
Deuc in ®?ancRrijcR/ enbe boen fiicc te atanbertiwi
buptenben tage toefcnbe/ foube tooibenaengefcjBited
bat bP Bftti tenfpoebigfìcn eeceft mocbt maecften/fnii
Ittiiuamen pi fijneccpfe ccpfe na 't boogb gfieraeltelof
ban©?ancRcocR/ om albaec upttc toeccRen fooöanioiii
ïaji m B«n bp Sjnfïcuctie foube toetben met oficBfbfn/
ofce na geleaentbepbi banfaccRcntorgefonbeni éM
toetben D'opaemelte ©cecen ban bec
Capelle, WimiM·
num,
al^ OOCR be ^eecen Machenes, FJeemftede, de
Knuyt, Nederhorft,
mitfgabfC^ bcn öBeraelten |fit
Andrée,
cnDe ben (©jifficc Muich, mitfïiien üecfocili
enbegcautbocifetct totte bcfoigne^ dbcc'tinHellcnw
öe boo?f5 gnficuctie ; enbe Datgefcöieben fouöetüwörti
aen De ieecen
Donia, Ripperda, Ciane, Dat fp
noci) ten fpoebioDfien toilbcn begcben na IBunflftV
μ
albaec be boben-genormbc fiefolutie/ CKeeRenDe 'tfliK»
ban De iSatificatie / tê communicecen fuIcR^enteftait
't biöoo?be / enöe boojt^ continuecen te beatbepiOT
enbe neffen^ Den igieec ban
Meynderfwijck, oiDeanDtEt
gaec jHooab JS^. ^lenipotentiacifen bie
fo»
Den Romen/ten epnbc be Stcooncn ban ©lancficilcB «öi
gipangien/ noopenbe be bobenflaenbe obftöe®oin^"
toerben becOiagen / be^ bat be pjefente

pienipotentiartfen enbe iE]dtcao?öinaci^ Hiw
fabeucé bp abfenticoftt ongeïegentbepbtban öfnetnM
of ben anbecen ban DtHi fouben in ben arbepbttccöfi)/
cnbeboojt^ baten. CpnbelöcRi^aÖfcefolÖfirt/bat»

boben-genoembeÖefolutien'^anbeccnCafB'ö^/

^onbaab 50nbe/Jpubcn toojben aecefumeecï/ enöe w
ben De ©eecen ©ebeputeecben^ban
Uytrecht betfotF.
Baec alfban biefaengaenbe nabec te toillen bec6l0t£ii/wj
toelfRe öfböcn laten aentHunen bpbebooifuffuttiiww
Dat fp/ om De RojtBft'Cö«^ tat^/barcboojfs ©ctW^f '
olfnatbnietRonbenüoen/ maec
biefaengaenbe Β

te söiïom öaec baec toe te bequamen ; De ileecen <
puteecDenbanZeelandtbébbenbecRIaECt/ batfp, ·
bmn baea^ f^liptilöcR fouben boen aentfRene»

booafsöefolutien/ al^ ootRopDefoimcenbeniaiiiwj


-ocr page 372-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 378

vitftnentjaii bicn ocD?uiicht / 't 0fticfi»fouöftt mfpncn
vtfcijt toan Dc i^cccen Dcc fcibec Jiiincipalcn te
Sfii ctiöe Oicncn. ©cfc ®ECBo!icti«Bt) öuccOc ban
!' no'ncné tmneccn/ totfabont^ Deftlocft Dalfacijt.

anöctcn-öacg^/ öoitDcli»onDaslj
■MC/ mie" öcöaeii/ cnöE lupDe al^ üolabt.

cnDe «©e»

h-öutfttDc tìa« öê i^joöinric ban gKïatrt>t/|if ηίιε Dat öet
ï'
Wen bon j^DlInnOt haDDe edfeft/ fonder daer toe,
fltó liirtll tct ©eccaUccinoDc <©Èp?flibcert fiebtrenDe / 6p

MinncnDe omme-bjaee enDe tefofutiegequaiificeertce

ToüP oüccflEmminatjiV tegetii enbe buptcn fiet {jooQfj-
LLatrtjijiSbanfdnciloodjfpiSi/ tc CbnduöÉCcn Dat op
brfifltificatieban ört ®rattaetban®?Ete/ na be Ερρι=
ratii tìan achtathien Daflïien«me fmaleenbegenfcöle
iijtitlulie fouöe tDErbirt.D&enoonJcn'/ al^mEbebat be
^o^ftöEfDlutif ben ï&etc^mtiairaDEMC ban ®?ant6=
ritcft DooJ (©ebEputcecbe foube toecDfn obenotificeect/
- - ortgrbonDentebfcRIaCfn/oflDhfptoacenbom;

fioogfiept öaDDe Brtieft te nemen t>an tcc ©ecgabecinge
ifli!)acc©0.Jl©0B. te betfcljpnen/tie ®?obintien tot
tniiflötpt
tnöE eenpacietjept te taben/ enbe tot bien epn·
Df nafgne Dooge 3®öfi)fpt boojpagen tc boen/toaec obec
fpfijne öoocö gemclte toogJjcpDt gebicnfiigb toaccn be=
tancftfflDe/ Dat alfoo aenbe anbtce 5pbe fptotarquöt
ban iun biboic / enbe op bat bunne li^eecen ®;tncipalen
infofitiDogbliitcbtige betibeeatfen gbeen p?e/uo(tie fouDe
totbenBElEcbt/ bungenootfaetitt bonben te laten aen-

ttttficncil / dat fy devoorfzRefolutieencieCondufieD,
endedeforràedaerinneghebruyckt, als ftrydende met
dtnlaft
van hunne voorfz Heeren Principalen, endeor-
dreviD het Landt, endeicopHcerende van nuvooralfdan
«neRatificaiie vaneen affondetlijck Traftaet van Vre-
dC) met den gevolge endeaenkleve van dien, binnen fe-
kerenprecyfengclimiteerdentijdcgeenfints konden ac-
cuieicercn, maer daer tegens waren protefterende, perfi-
flerende voorts by hun eerfte ende origineel advijs van
hunophecTraöaet van Vrede, met het gene daer van
dependcett denqi. derverlede » ende den eerfte defer
Maent by gefchrifte overgelevert, welcke ende yder Lidc
van dien (y in defen hielden voor gerepeteert. ^eggenbe
boo^t bat fp dSebEputcecbcn niet na laten fonben ban
It^tcoutDcappojtteboen/ tenepnbe 6p gunnemeecge·
noemüePjinnpalenbaec op foobanigen conftbecatie en
ttflfrlroöcnaoinen/ enDebecboIgeniSsetefolbeect foube
Mfllifn toojöEn/ bet gecne ben meefien bienji ban b£;n
lanbe DebonDen foube bjojben te becepflcben.

Cnbe anbecen baegb^ ujebecom/becblaecben bat fp
ftcttti «Bjctraojbinaci^ enbe (0?binaci^<i5cbeputeetbe
cao öc pjotiintte ban Seelanbt baDben bectcoutot / bat
"P bc^rfcieufe ©etWacingbe enbe p?ote(i bp bun ban toe.
itn Dunne i^eeten Pjincipalen op^atecbagbsbeöaen/
op gliiccen bp gefebjifte obecgelebect/raet bet geene
JiJnMinDiiebrcbec baec bp toa^ gbebongbt/ bat bet be
watiitCE©jobintienfoube beb&engeiieft/ nietalleen=
PtepEtfIfÌECcn fap be abufive ende nulle Condufie op
W nuclt ban be Ratificatie ban Bet Ccactaet ban ®?ebe
Wbtnjifbolgeenbeaenfilcbe ban bien/ bp obecflem=
S Ogenomen / maec oocft op becefnmptie be boojfj
^^lulic met bcrfcöepDen notabie enbe donpDecable
™itfn/ biein geen^?opo(itiecnDeomttie-b?agbetoa»
I ™ p?ac!)t / enüe toaet op fp dSebeputeerbe ban See.
'fflot nitt babben gbcabbifeect te ejitenbecenenbe am=
}!'««"/ mbe bet cene enbe anOcce / a!^ een
Staecfgewyfe
«veioiutie te bom cjcecutfCcn/ bocb nu fienbcbetcontra=
nittfionbcn leDigb fiaen tegbeng alfe bet felbe
van

teprotefteren, gelÖcRfptoacen

h"„"Ji''Pöcfcn/ enbe bot fp niet naerïatm fonben bier
pÏ ^^ tappojt tc boen aen fiunnc ï^eeeen pjinci.

tfSlf^^^^^i^fwojbinacii enbe <©?binatii<i5cbepH»
TO ban be»?obintiebanaptcecbt/ in bacteoog
bm η btbben tenfelben bage ten Segifler

Wn u" fcbjiftelijcfee Conpbecatitn op bft
Rrfn m. u " ! gemtmtoncett in öaec.$o. HBog.

fp l&cetenti&ebeputeicben ban be©?obintie ban

371

öpfrecbt öabbm gefioopt enbe gaern ofiefìc»/ iïat
Cractaft iTan©?cbetoiecDe gbfflooten
conjoinöement
met ©janc&cgefi/ bolge n^ hacc opcnmae öacc ban alfli; c
tccBergabecingeopbibfcfctie rtpfen geDarn/
bic^ mc
tegenHaenbe confibececenbe/ batinbebeliürcatienban
't©ieDeni ®cactaet met ^pangicn/ b%ccen fiacce
©jincipalen/ bolgenjibe fiefoiutie ban baec
ban ben 17. Jpebjuacp lefileben / betüjacljt Babben naec »
becelucibatte/ boo? betoclcfte baec gcnoccBfaemijabbe
ftonnen blfjchen ban be Debbopcen bp be famentlijciic
©Icnipotentiarifen ban befen ^taec aengetoent/ten epn-
be b'openfiaenbe biffecenten tuffcöen be Kcoonenban
©jancficijcft enbe ^pangien macbten tbojDen becgelcec»
&tn/ enbe alfoo bie ttoee booge pactbptn mebe tot ©?eDe
gebjacbt/ enbebaecomme oocli nietbolltomentlócH bab^
ben lionnen ao;Deelenban
Detergiverfatie bie aen be 5pe
ban a^jancftcijcft foube toefen gepleecbt/ sünbe 't felbe in
't (ïucft ban be Ratificatie ban't boo?f5 ®cactaet confi»
becabel/fouben becfouchen/ DatingbebolgebanDaec
ì^· Jföog.öefolutieenbe o|b?e/ b'aentoefcnbc iöeercn
iplenipotcntiacifen / confojni baec geboubene ©etbalrn/
geliefDen tc elucibecen bace ©fficien enOe Debbopcen/
tenfinebooifjgbebaen/ opDatbpljaccneffen^b'anbcce
©iobintien op DitftDdectoicötigb point/ metbolftoomen
ftenniffebanfaften/ nocbtan^fonbecbilap/ fulcjcmocbt
toecben geabbtfeect/ al^ ben mecfien bienfl/ cufl/ eenig=
Öept/ cnDe becfeecftettbept ban ben ïanbe foube bcc=
epftben.

fSn gebolgbbanopgemelte Sefolutie ban Den 4. Itpjil
bebben be Üeeccn ban
den Capelle, van Wimmenum,
enbe ban Andrée Den Jfinibaffabencban ©ianchcöcft ges
bilïteect/ enbe alle imaginaWe cebcn ggegeben/ ttiaccom
men befe Conclufïe enbe iSatificatie niet langecbeefc
iionnen uptfiellen ofte bctfcbupbcn/ alfoo Degfielegenti
beptbanbefen ^taetnietltoeen Itetinbefe gcDupcigbe
onfeftetöepbt te blpben (ieRen. ®e igcec 3Cni&affabcuc
fepbe baec
: dat hy verwacht haddc een antwoordt op fijne
vericheyden gedane Propofitien endeMemorten,als oock
op den Brief des Koninghs, ende nu^verwondertwas
van haer t'ontf^ngen eene Notificatie van de geteeckende
ende geratificeerde affonderlijcke Vrede : ghy begeert
fepDeöP/ datick aen den Koningh fai recommanderen
de gefamentlijcke fluycinge ende voltreckinge der Vredej
ende ghy hebt airede gemaeckt, geteeckent endegherati-
ficeert eene feparate, wyfouden, fepDebP/ alreedevan
laeren dach de gefamenthjcke Vrede hebben gebadt, foo
ghyaendeSpaenfchehaddetgheperfifteert te verklaren,
dat ghy niet kondet, noch foudet apart handelen met de
Spaenfche. Nu, ende na dat ghy hebbet gherefolveert ce
fullen alleen met de Spaenfche Ratificeren, ij ons uwe in-
terpofitie niet meer nut.

men fepDe baet op/ batbem niet onbeRent toa^ b'on·
mogel0c6bept enbe b'entumigbept om langec in 't Φφ
logb te blpben : enbe in allen geballe batmen niet gebou»
toa^/ om in Campagne te gaen/ gbelDch ban alcebe een
een gcoot aental ^nfantecpe enbe Caballerpe boo|lebeii
^QomecbiacenafgeDancht: foo batter tot cenigbbo?'
bet offenfiif (©o;logb geen appacentie en tua^. «Z^e falte
ban alfoo leggenDe/ eiiDegbeconfibeceect biecDenDe bat
Sjanchcijch ban Defe ^taet (blpbenbe bupten «Cam·
pagne/ enbe in een bloote Defenfibe ) gb^cn bienfl honbe
genteten; al toafi fcftoon batmen fimbec boltcccfiingö
ban be ^ebe in <i^ajlogb vel
quafi continueecbe/enbe bac
onDectuffcbenbefe ^taet gep;tbcetc bleef ban te mogen
becftellen bace jpinantien bruc een gepjoponeecbe mena»
ge/ foo becfocb^ fp arn ben ütoningb^i^anig cappojt
tebJillen fcbjpben bat f^ne HàaKftcptraocbtcontentr»
ment nemen: gelijcbfpoocRbechlactben tot bien epnbf
alceDebollioniene'3n(lcuc(irgcteettebebben/ om baec
mebe ben (@^inact^ Ïdmbaffabcuc ben i^eecbanOo-
ilerwijck, of/ foo bp alfnocb baec ban bleef ejpiUfctenbe/
om fjjne inbif^ofltie/ een anbec «Sptcaoibinaci^ te fcnben
na©?ancftcöc6.

b'<^gemelbe 8. η 10 bagen loopenDe/ bcoben be i^tei>
een ban Seelanbt op bacc ïanDt- Dacö gefloten/ gbefioj,
meert cnbecbolgcn^obecgtfonbentiit bolgenbeabbbi.

DEStaten'sLandtsende GjaeflTelijckheys van Zee-
landtj na voorgaende Poini van flefchryvinghe, (
ü-

• rieu-


-ocr page 373-

^ητ

Tweede Deel, van de

rieufelijckgedelibereert hebbende op het rapport van de
Héeren haer Ed. Mog. Extraordinaris Gedeputeerden,
jongil gheweeft hebbende m Hollandt, omme ter Verga-
deringc van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci by te
woohen de Dcliberatien ophetTraitaet van Vrede den
go.January leftleden tot Munfterghetcyckent, met den
gevolge ende aenkleve van dien, hebben goet gevonden
te verklaren, ghetiick haer Ed. Mog. verklaren by de-
fen, dat haer Ëd. Mog. voor eerft hebben gelaudeeit endc
Rcapprobeert, ghelijckhaerEd. Mog.lauderen cnde ap-
proijerenmitfdeien, aUehet gene haer Ed. Mog voorfe
Gedeputeerde op de νοοιΓζ materie hebben gcadvifeert,
gehandclt; ende gebefoigncert, endein fpeciedetwee
proteften by defelve den 4. ende 5. defergedaen, ende ter
Vergaderinghe van haer Ho. Mog· overgelevert. Ende
hebben haer Ed, Mog. de meergtnoemdc Heeren Gede-
puteerden in het gemeen, ende byfonder, over hunne ge-
dane debvoiren bedanckt.

By welcke occafie haer Edele Mogende niet kennen
ledich ftaen, tefeggen, dat haer Ed. Mog. vreemt ende
onverwacht is te vooren ghekoomen, dat haer Ed. Μ og.
voorfz. Gedeputeerden, koomende van een Souveraine
ende Independente Provintie, zijnde een integrerende
Lidt van de Generalitey tende Unie> endeaen niemant,
vanhundoen, indiequaliteyt) als aen haer Ed. Mog. al-
icene ende privative, als hunne Heeren Principalen ende
Committenten, rerponfabelzijnde, dat echtereenighe
van defelve, jeghens
atteRecht^ fatcoenendebeieeftheydt,
'cwelck de Gvdepureerde van de refpeöive Provintieu
den anderen in de ghefamentlijcke btaets gewyfe de
libsratien fchuldigh zijn , in hun particulier in haer
Ho.
Mog. Vergaderinghe, by eenige Heeren comparan:
ten gantfch onbehoorlijcken zijn bejegent, ende dat daer-
om haer Ed. Mog. niet konnen neerlaten hun reffentl·
ment daer over te betoonen, ende daer nevens haer Hoog
Mog. te verfoecken, dat haer Ho. Mog ghelieven fooda-
nigen ordre te iiellcn , dat l'ulcks voor het toekoomende
mach worden na[?elaten, opdat de ordre ende Vryheydt
van de Regeeringhe ghecn indracht koome te lyden,
ende alle fchadelijcke vcrwyderinghe, die daer uyt fou-
den koomen te volghen, moghen voorgekomen wor-
den.

Voorts konnen hao' Ed. Mog. niet ledigh ftaen te feg-
gen dat haer Ëd. Mog. met groote verwondering en mil-
noegen uyttet voor(z rapport , ende de extenfie van de
conclufie den 4. defer ghenoomen , hebben verftaen
endc gefi'jn , dat, fonder de differentenaen hethoogh-
wijs advijs ende voorflagen van fijn Hoogheydt, tende-
rende voor al tot onderhoudinge van de eenicbeyt onder
de Provintien , ende dat totgene overftemminge in foo
hooge pointen dienden te werden gheprocedeert, ende
vervolgens tot confervatie vande Viundtfchap, Allian-
tien, ende goede cortefpondeniie metdeKroone van
Vranckrijck , ghelijck het felve ten Regiftre van haer
Ho. Mog. van den i/cri/e»cnde wWe»defer naerderftaet
geexpreffcert, fonder oock eenige reflixie te nemen op
de ghewichtige redenen ende motiven van weghen haer
Ed. Mogtinde door de Heeren hunne Gedeputeerden
haer Hoog Mogende op het voorfz fubjeót den gi. der
voorleden, ende eerfte defer Maent, foo mondelinghe
als fchrifcelijck te ^hemoet ghevoert : lafelfsnietplaetfe
te willen geven de billijcke ende wel ghemeende pre-
j
fentatien, by defelve Ghedeputeerden voor het nemen ,
van de Conclufie ghedaen, van overmits t'effed van '
eenighen naerderenlaft, als by hun was verklaert op het
jfpoedighfte een keer na haer Ed Mogende te willen
doen, ende de faecken tot eenparigheydt ende conten-
tement van de andere Provintien, te fullen helpen di-
rigeren, by haer Hoog Mogende fonder oppofitie is aen-
gefien dat het de Heeren van Hollandt heeft ghelieft ey-
gener authoriteyt, fonder daer toe, na voorgaende om-
vraghe ende Refolutie, als Jactft gheweeft hebbende
Prefiderende Provintie , gheauthorifeert ofte gequali-
ficeerttezijn (ghelijck in allen ghevalle alsof haer Ed.
Mogende Gedeputeerde op hunne Toer de Prefident-
Stoel bekledende buyten radenen, m tmtra en ghebreck
hadden ghebleven te Concluderen, des neen, tot na-
kominge van haer Ed. Mogende Refolutie, ende d'or-
dre'vaD het Landt, ende omme alle coofufie voor te koo-
roen, hadde behooren te ghefchleden ) te ConcWi·
ren by overftemminge van twee Provintietijbuyteocnd
ttghenshet hoogh-wijs advijs van fijn Hoogheydt, nJ

mede figh vier Provintien fimpelijck hadden ghecoufot,

meert, welckedienvolgende het eenighe ingrediemy.'
de voorfchreve Conclufie mofle zijn, dathetTraSi,:
van Vrede den ^o.'Ianuary lelileden totMunfter
teeckent, met vijf confonante ftemmen van vijf
vintien is Geratificeert > voorts dat volghens het hooiC
wijs advijs van fij η Hoogheydt, aen de Heeren van
landt ghegeven foude werden den tijdt van
achtetkii,
dagen, ende dat na het ovcritrijcken van den fdvn
tijdt > alfdan de generale ende finale Conclufie foQ^f,
diJay op de Ratificatie foude werden ghenoomen, £χ.
tenderende voorts de voorfchreve Conclufie onder au,
deren met het vafl; ftellen van den tijdt > binnen welckj
de Ratificatie
hitte indé uytgewiflelt, ende de publiatj
van het Traöact van Vrede foude werden ghedaeni dia
inne comprehenderende ende beiluytende de
thin lit.
gen die haer Ed. Mogende Gedeputeerde werden gfot
ven, fonder te feggen tot wat eynde , in allen fcbijii
als of haer Ed. Mogende geenevrye deliberatie cp dc
voorfchreve Ratificatie van het Tradtaet van Vrcdiet
ware open ghebleven, ende datdaeropgeeneRefolutit
meer wierde gerequireert, amplierende daer en bovej
op de refumptie die den 5. defer op Sondag tegheosvoot.
gaende haer Hoog Mogende Refolutien is ghtìdaen ,à
voorfz Conclufie met meer andere cónfiderablePoiu.
ten. op alle welcke haer Ed. Mogende Gedeputeenje,
ende die van de andere Provintien niet zijn ghcvraecfc,
veel min daer^op hebben gheadvifeert, ende ditaibii
faecken van de hooghfte importantie, ende by de met.'
dere Unie van Uytrecht aen de refpeitive Froviniki
fpecialijck gereferveert, al^concernerende niet alto
lijck een eyntelijck ende finaei bcfluyt opeeneabloliiyic
Ratificatie van het Traöaet van Vrede met Spangitii,
weick Traftaet haer Ed, Mogende fuftineren ende dl·
monilreren dal niet punftuelijck > achtervolgende di
Inftrudie , ende de Refolutie deer na met ghemeeiie
Stemmen, ghenoomen, geadjufteert, geflooten.enile
daerommc by haer Ed. Mogende op deRatlfiatiem
dien niet geadvifeert, veel min confentgedragenzijo·
de, dat notoirlijck by overitemminghe daer opgtaii
Conclufie heeft konnen worden genoomen, maetoocl
vermits van foodanigen Ratificatie is dcpender«nde bci
aengaen van een effonde rlingh Traöaet, endedstèa
mede koomen te concurrueren endevernietighttewet·
den de Traftaten van Alliantie , ende met namen d(
Ligiie Guaravtie tot weder-zijdts verfeeckercbeytmetde
Kroüne van Vranckrijck opgericht, wacr uytnietan·
ders dan verwyderinghe ende onluften, in plaeifcra
goede Viundtfchap cnde Correfpondentie , die lii(·
Ichen de ghemelde Kroone , ende defen Staet 1«
noch toe is gheweeft, te ghemoet konnen werden g£·
fien.

Welcke alle by haer Ed. Mogende rypelijck, éodeDi
fijne importantie overwoogen zijnde, ende infonda·
heydt ghelet htbbende , op het gbcvolgh cnde feqi"·
len, diefoodanigen maniere van doen, mitigato®
faecke felfs voor het toekomende met figh wude Ik·
pen ; Soo is dat haer Edele Mogende perfiffcrende, bf
hunnevoorgaendeRefolutien, inhererendeende reno-
verende de proteften hier vooren vermeit, hun gw-
nootfaeckt hebben ghevonden , te verklaren dathaw
Edele Mogende gheenfints konnen gdquiefceren dJ
voorfchreve pretenfeende nulle Conclufie.
Maerdatw
contrarie haer Edele Mog. daer teghens wel cxpr?®*
lijck zijn protefterende , ghelijck haer Edele Mc^^
de zijn doende by deien , mitfgaders teghens alle W
gene in ghevolge ende uyt krachte van de
voorlcm^
ve Conclufie albereydts ghedaen, ende voorgcnoowia

is, ende noch verder ghedaen ende voorgencmenl^

de mogen worden, houdende alle het felve krachtei^
ende van onwaerden : zijnde daeromme cod
Edele Mogende geenfinte ghemeynt,
voor ende
haer Edele Mogende over de voorfchreve Concl"^
endede forme in het nemen van defelve
hoorlijckcontentement fai zijn ghegeven, den ^
Kmjt van wegen haer Ed, Mogende als JExtraoW'D'


-ocr page 374-

Ncderlandfche Vrede - handelingh. 380

, jpfjjlfadeur ende PJenipotentiaris tot de Vredens-Tra-
flaec Ghedpeutecrc zynde, nae Munfter te laten ver-
irecken,

Ende dit alles met oprechte ende fincere verklai-inge
nochtans,dacbaerEd;Mo:gecnfints gemeynC zyn het
Traftaet van Vrede, gelijck haer Ed: Mo: fchynt na ge
te
worden, te cluderen j nochte den voortganck van
bet felvebuyienbehouren te retarderen, alszynde haer
Ed : Mogende eenighfte ooghroerck ende intentie, te
vieileren? dat voor ende aleer het Traftaet van Vre-
dennalijck geflooten, ende de Ratificatie vaft gheftelt
faliynj
dat mach worden gbeobtinecrt ende bedongen
illc het gheenc ten dienfte van den Lande by voort-
mnck van Vrede werdt gherequireert, ende dat aen de
andere zyde nevens de uoodighe cenigheydt onder de
Piüvintien, oock de Vrundtfchap, ende goede Cor-
refpondentien met de oude Vrienden ende Geallieerde
vandelenitaet, na hehooren mach werden geconfer-
veert ende ghecultiveert, Verfoeckende haer Ed: Mogi
verkUringe ten Regiftre van haer Ho: Mogende werde
geinfercert, ommc te konnen dienen daer ende foo het
bthoort.

Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van
dewdgemelte Heeren Staten in "c Hof van Zeelandt tot
Middeiburghden ii. April 1648.

Ter Ordonnantie van de Staten voornoemt
Geteyckent,

Λ Bruee.

Butt isie ban IDt cccgt [leblicn I)aei; seaccotnmoDefct
t(ni6.1tp2iiopDo(geni)e mtfie.

De Staten van den Lande van Wtrecht gefien ende
ghe-examineert hebbende het Traétaec van Vre-
de, beftaende in
ueghe» enfeventigh Articulen,
(uffchen den Koningh van Spangien ende defen Staet,
opden<ie«;gèy?f»'Jaiiuary 164.8. tot Munfter gheteyc-
kenti verklaren dat haer Edel Moghende altydts ghe-
wenlcht , ende niet lievers ghefien hadden > dan dat de
Kroon vaa Vranckrijck ende defen Staet ghefament-
lijck, ende op eenen tydt, een Traiitaet van Vrede
met Spangien hadden gheflooten, Ende dat daer toe ge-
tendeert hebben haer Edel Mogende refpedtive Relo-
lutien, ende Provinciale advyfcn continerende > dat
alle'tgunt tot Munfter by de Plenipotentiarifen van
defen Staet foude werden gheteyckent, foude wefen
fonder eiFeit van reël Tradtaet tot dat Vranckrijck
code defen Staet op eenen tydt ghefamentlijck met
Spangien foude hebben gheflooten, waer mede voor-
ghekomeo foude zyn gheweeft, alle dein convenien-
tenendeonheylen, dewelckeuytde feparate Handelin-
ge foudenkonnen verryfen, van welcke haer Ed. Mog:
iltydt vry hebben willen zyn , ende als noch willen
blyven, dan gheconfidereert dat vijf Provintienin de
Ratificatie van de voornoemde Articulen alghereets
iebben geconfenteert ende geconcludeert, ende om
oeerder inconvenienten endeoneenigheden te voorko-
aea, hebben haer Ed : Mog : om 't gene vooren is ver-
welt, haer ghenootfaeckt gbevonden, devoorfz. Ar-
üculen van Vrede mede te Ratificeren, gbelijck haer
ω: Mo: die Ratificeren by defen, als mede'tbyfon-
der Articul by de Plenipotentiarifen van defen Staet
aetdeSpaenfchegeconvenieert, aengaende de Com-
eerdenmetde Koninckrijcken, Staten ende Landen
roet den Coninck van Spangien in Vyandfcbap zyn-
de , ^ -verfa, mitsgaders 't Concept «van Rati-,
«tie , foo als 't leydt , ende 't ghetradeerde van
weghen fijn Hoogheydt , ghementioneert in ' fg/-
n-vetrtighfie Articul, ionder nochtans toeteftacn>
'iiümolitie der twee Forten in 't Landt van Caliant
endede twee op het pas voor Sluys, Alles met dien
Terftaeode , dat alfnuch by de Plenipotentiarifen
defen Staet tot Munfter alle debvoiren fullen
Worden aenghewent, om de twee Kroonen te ver-'
ghelijcken, ende mede tOt den ghewenfchten Vrede tö
brenghen.

Ghedaent* Wtrecht den Ji, Marty

Was Geparaphreert,

NicolaesvanBerctit.

Ter Ordonnantie van myne vooreoemde Heereo
die Staten

Geteyckent,

^//f. van Hilten.

g&m 17. SönDc©ipbaoö88fRom£n50ntiÉ/ fipcfttié

ï^ecc ban Andrée öaii toesen ©iieflant rcc ©fBaDftinBft
P|ae|lüEcenbeDeb£foieneöan ijet toicljtifl&e ©oint
DeC
Ïiattf icatie Dc^ f^cactact^ ban 30. l|anuacEi

binnm DSnnliec eeteecitent/ balgen^ faefotutie Or^ boo>
eigen &aeg();Stoebecom tee ijanDteenomenentie booj

ban Oen fdbcn ideet: l^jefitiecenDe οΙίεΙεΓεη De üte»
folutte ban oen biecben bei: fetbEC Maent / mcbe be
CEfpiCtibe ®?obit»ciaIcabbpf£n ban be dEb: jffio: fêtecfn
g>tatenban Zeelandt enbc Wtrecht ccfptctibÊ 'j^boori·
gen baegtj^
Ido fcöjifteïijch ai^monbEliJcRingEbjagöt
fnbebienbagtjgrceiutnFcct; enbe iipt bt boo^noEmbe
tacfoIuticnbrcflacnenbEbcbanbmbatbc thien bagfjErt
baccinflöicjcpiefrecttnucupnmjatrrn bccloopcn/ cnoe
oatnaobecfictjcfienbanbifdbe öe jFtnalEenbe «©Ene»
ralt Concltifjt fonbcc langet bllap moEfl too?bcn gheno»
mrn op be Siattftceaegfcc booren bECfjaelt : bienboigen*
bE iDEct be gfconcipiEEcbe Ratificatie/ (met aenroepinge
ende in den Naem der H. Drievuldigheyt,) bafl g()Ef}eIC
tnoe bfcbec goebt gebonben enbe BECcfoIbcect bat b'Cjc»
tcabitie enbe ©ectDiffdingb bec ©atéficatien brg boben-
gebacijten Ccactatt^ tuffcfjen be ÜEECen ©lenipotena
tiacifen bc^ iÌtoningt)^ ban Spangien enbe bie taan befen
^taetfouDe gcfctlicbenmOenttjbt ban drie weecken,
teceechenenbanbrn
4. berr^ booren becbaelt/ Cnbe
be ©ublicatieban Jjei meecgemeltc Cractaec drie weec-
ken baec na : JIÌel-becfìaenbEbat in mibbelen tnbe be
ïïeccen <teirttao|binati^ fimbaffabenc^ ban befen
^taettot JIISunfiecal^nDcb alle ecnfHge pbeciffe enbe
bebcntheltjche bebopcen fouben aEntocnbrn ten epnbe
be openltaenbe obecigöe enbe
bjfccepecEnbe Pointen tuf»
fcljEn bE booflbe pactbptn mocbtcn toctbenbEcefltnt/
cnDebeliicoonc ban ©ianchrtjch contentement rclan^
Bbcn: J^ojt^batfoabaeflimmrcmercmogbelbch een
?tmbaflaDcuc 't 3p »©?binaci^ of «i5j:tcao?binactó ban
befen ;&taEt aen fijn JHaajeflcpt ban
©?ancitc0Ejt fouOé
toetbengbefonben/ ombefelbe bolhonientljjch finfofc
niECen ban be tebencn enbe motiben öie befen ^taeÉ
babben betuoggen / be iiieec - becbaelbe 39;eben^-
iCcactaten epnbïijch te flupten enüe te Öatfficeetcn /
metafnbiEbinabcban aiïe «©ffirien/ continuane bart
©junbtfcbap/ bjcebette bebuceren in be gnficuctie /
ben?tnibaflabeuc biebertnaett^ foube gaen/ te beban.
bigbcn ; <Snbe Uiiecben be l^escen ^ienipotentiacifen
tnibtfoiEngbefafi om nooprnbebe demolane der Forten
met bie ban b'anbece 3pbe
tefpjEecfien enbe te öanbelen/
enbe ooefo te betrfiiacen / bat bet
44. en 47. ÏIcticut
ban fjet boojnoembe ®cactaet toctbe Bbracceptettt /
onbecminbect enbe ongbrpjejubiceect be ^oubecaini·
tcpt ban befen ^taet / ai^ oocft be Religie, niiti=
gaber^ be GeeftelijcfceGoederen,
't emplop / cube ?ib>
mlnifïcatietoantten.
a©acc naciioc6niacI^tec®ecga=·
bEtingbe gbelffm toefenbe be Concepten ban be^Ucten
banfiiaiincatiefoo in te jp^an^e al^ ^betlanbtf^i!
UTalecifpeaibe / btbbenfjaec
Ι|ο: gecefolbeeci bat
befelbeinbcpbeOeffiaienopbct <&?iBineel €reet(i| in
befclbettoee ®alen tefipectibelijcfi fouben tuecben^be.
pefcöeert/ gepac^ieiëct / ufteteecBmt / BiJeSegeït enbe
uptgegeben / gndcn ooc& beUcte ban iSatiftcatie a«
patt foube bn>?6en5eoepefici|cect/ Btteccïient / sö^ffif It
enbe uptgegeben/tp be byfonderc Conventié canenbe
Öetpuchban te Commercie rabe^abigatie / ^ttDrfift
i)'aenttefenbei|fifen®Ienipotcnt(atifënttmfWfniieia|i

enbe


-ocr page 375-

3 ÓS Tweede Deel, van de

374

cnDc8fti?bdnnecït toiert/ oetiRmt te foucneccn onbfc
Öacc l^o: iBoa : aDtlijcii Öun ooch oljiiilt laot jjcoiOoii
lieert tocrDtonDcc Drfelbe oocft te foucncccn Ijct ocigl=
neel Ccactae t in bcpDe Öe tJoo?f5. €alen Oen
30. gianua-
rp leflieöen binnen JBunficcaÖiteecftcnt; 'ttDclcftDe
©eecen ban
Mathenes, Heemftede, ende Ciane, (iaeuDe
©eraabecingeljcbben eeöaeni <iBnDe bat Drfc ^eeccn
aigoocUDeanbeccïIcei'en becfelbec «ioUeguen foo öiec
al^eloec^ noci) binnenlianbt^ toefenbe/ be boo?f5.
cefpcctiüe öepffcö^^ bchomen Ijebbenbe/ fauben öaec
baecmettefamenenbeelc)cin'tbpf0nbec ten ftJoebi0D=
flen na
Muniier öebben te üecboeoljen / enbe be Ratifi-
catien bflauflöcube ijet meecgbemeibe iCcactaettentDe'
becspbcn obcc enbe toebec obec upt toifTelen. ©an l)eb'
benbei|cccen<©ebeputeecbeban toeflen O'opeöemclbe
©jobintie ban
Zeehndt op't gene boojfs. i^ / eecfi mon»
belinabeiftlaectenbebecboïflöen^ op be cefutnptie een
oefcöjifte obecflbelebect biet na bolaenbe te toeten/
d»t
iy Ghedeputeerde hebben ghefien
in wac|voegen deur
de gheme de Heer Prefiderende by overftemminghe was
geproccdeert, in het nemen van eene Condufie op het
hooghwichtigh Point van
Ratificatie van een Traöaet
van Vrede, ende dat defelve Condufie fonder oppofitie
by de andere Provintien was aenghefien > feydenom de
redenen virydloopig vervat in de voorige Provinciale ad-
vyfen van de I4eeren hare Prindpalen, te perfifteren by
hacr voorgaende rcfo!utien, mitfgadets 't inhereren ende
renoveren de Proteften op den
4. y.ende 16. defcs vol-
gens fpedale Refulutie>van haer£d: Mo: van den ix.de-
fcs Maents, noch defe loopende weecke ter Generaliteyt
ingelevert.

^et^eecen^jbinaci^ (agebeputeecbe ban toeab^n
b.'P?oüintieban
Wtrecht Rebben op be cefumptie bec=
fiiaect aengaenOe be
overftemminge , of defelve in de-
fe faecke plaetle heeft of niet ?
fulcp B&^beelDCit te laten
aen'toojbcel bec ï^eeren öace ©jincipalcn/ enbe btc·
felbcc aobij^ bicn-nengaenbe b?p enbe onacp?£jubicieett
te IjouDcn / binöcnbe Daec beneffen^ alfnocï) ten
öoob!)=
fien bienlliab / bat be ^iobintie ban Zeelandt toecDe be.
fonben / ten epnbe befe Ijooafttoicljtiae faech met ecnpa=
cigijeptban alle be cefpectibe «iSeunieecbe f^jobintien
toecDenboltcocfien.

^efii^#jobtntienairoobeteen^ jgnbe ontbiach at
reen
Zeelandt, oni taiiche ©jobintie te bifponccf" ^nbe
alle moabeltjclse Satisfactie te geben/ enDe bacc boo?
toccö te nemen b? Cabillatie al^ of niea teaöf"^ b önie
Öabbeeep?occbcect:: fooitjn bectoaect^ aftffonben be
^eeccn ban
Gent, ban Kinfchotj de Graef, vander
Hoolck , van Haubois , ende vander Beecke
, bie
öcn
acht en twintighften?ipjil tec ©ecaabecinaö ban
bcicecen^&tatenbanSerianDt/ ijfbben acbaen naec
bolaenbe p^opofltie.

Edele i tJMogende He eren,

MYn H:H.· de Staten Generaci Onfe Heeren
Committenten hebben onsgelaft UEd. Mog. te
begroeten > met aenbiedinge van alle vruntfcha~p,
nau»ecorrefpondentieen toewenfchinge van langduy-
rigewelvaertenvoorfpoedigeRegeeringe , Ende heb-
ben haer Ho:Mo:Onsgecommitteert te verfchynen hier
in U Ed: Mogende Vergaderinge ten eynde aen deiel-
ve voor te dragen een faecke van Importantie > waer toe
Ons Credentialen iyn mede ghedeylt, fijn Hoogheydt
mijn Heere de Prince van Orangie heeft de Motiven
van defe befendinge mede ghevonden van foodanighen
iloilè, dat defelve oock heeft ghelieft ons te feconderen
metdeflelfs ferieufe Brieven van recommandatie, ge-
lijck U Ed : Mog : uyt defelve fullen hebben gelieven te
fien, Hec Point van importantie en groot ghewichce,
Ed ; Mogende Heeren, in Onfe verlefen Crcdentialen
ntioneert, is de
Vrede, een van de grootfitihefie, ende

•ojmijckfle goederen die by y emandc konnen werden ge ■
nooten in dit tydelijcke leven j hoe feer hacr Hoog Mo-
gende hier naer van herten wenfchen en verlanghen be-
tuyghen de langhduyrige deliberatien t gheduyrighe be-
foignes, koftelijcke Vergaderinghen ende befendingen
foo binnen als buyten 's Landts > nu eenen gheruymen
lijdt herwaerts mee allen y ver aeaghewendt : in voeghcn
dat het Gode de Heer oock ghelieft heeft dat Chrifteliic
kewerckfuicx te zegenen, dat'tfdve met het uytwir
leien van wederzydts Ratificatien en daer op te volghi
Vredens-Publicatie t'eenemael kan werden gheperfi"
cieert ; alles wat haer Hoog Mogende hier by hebben te
defireren isd'eenparigheydt van alle de reipeftive Pm
vintien het eygentlijck fubjedt van defe hare Hoog Moe'
befendinge, want gemerckt de fes andere Ledeo van dé
Unie in't gemelde iluck van
Ratificatie over-een-ftcm
mende zyn, foo betoonen haer Hoogh Moghendedoor"
defe folemnele deputatie hoe feer defelve U £d .·
Mq,
gendefingulieredifcrepantieter herten zyn treckeadc
Defelve hebben met groot leedtwefen aengefien, dat in
plaets van de hoope die men had gheconcipieett van dat
fich U Ed ; Moghendefedert het jonghfte vertreck van
haer Extraordinaris Gedeputeerde uyt den Hage met de
Confonante Provintien fouden conformeren, ter con
trarien U Ed : Moghende fich hebben laten ghevallen
klachten ende protelten over te fenden ende te laten ij.
kenen ; Ghelijck dan fultx ghefchiedtis dooreen Refo.
lutie den ix. April in U Ed : Mo: Staetfgewyfe Vergsde-
ringe alhier genomen > ende op den i δ. daer aen volgen-
de door begeerte van derfelver Ordinaria Ghedeputecr.
den ter Generaliteyt in 't Regifter van haer Hoogh Mo.
gende Refolutien geinfereert in 't beklagh van de
onftt·
(oenlycke evde onbeleefde be]egeninghe
die aen eenighe van
U Ed : Mo : Gedeputeerden door eenighe comparanten
gantfch onbehoorhjck foude Zyn ontmoet.
Ten tweeilin,
in'tmi^nocghenover 't occuperen van den prcfidialtn
Stoel door de Pro vint ie van Hollanc op den
4. defes loj-
der voorige omme-vr8ge,Ende
te» derde»,du men foudc
hebben güeconcludeert met de piuraiiteyc fondervooi·
gaende deliberatie op de grieven by U Ed : Mo
: nopen·
de 'c contentement van de Geallieerdej als op de Trsöi·
tenfelfster Generaliteyt gerepreftnteert,
Ορ'ίιφ,
Ed : Mogende Heeren , lullen wy kortelijck verltlaien
datd'lntentie van haer Ho. Mog. noyt is gheweeftom
U Ed. Mog. Gedeputeerden in eeniger manierea nht-
Itefdelyck terefcontrere», gelijck wy oock nieten weien
datfulcxibudemoghenzynghefchiedtj Vïel is waer dit
in foodanlge hooge ende gewichtige deliberatien
fom·
wylen door den eenen of den anderen de faeckenwjt
yverich tot dienft van't Landt worden aenghtbondeni
fonder intentie nochtans yemandt daer door teledereiii
maer ons is onbekent van foodanige woorden die U£d.
Mog. fouden hebben gepermoveert de faecke fooboojh
op te nemen ; blyvende haer Hoog Mogende ghemeynt
U Ed. Mog. Gedeputeerden ten allen tyden met fukki
refpedl te ontmoeten als tuflchen fo goede Bontgenoten
en nauw verknothce leden behoort en betamelijckis.

Op het tweede nopende 't innemen van den prefidialen
ftodishet/ulcx, dat naer dat de Heeren van Holiandt
meermalen hadden veriocht, dat de H. H. van
Zeelandt
fouden willen Concluderen, ofte de iloel ruymen vol-
gens coiluyme om tot een eynddijck befluyt na ingeno·
mene ad vyfen van de Provintien te komen, zyn de H.H,
van Zeelandt uyt de ftpel ghetreden ende in de vertredi
Kamer gegaen, 't gunt de Provintien oordeelen te zyn
ghefchiedt om met Fatfoen de lloel te quiteren, ende
het oude gebruyck van haer Hoog Mogende Vergaderin-
ge ftandt te doen grypen. Op
htt derde Ed. Mo.Heeren,
Soo
ift fulcx dat de Heer Raedt PenfionarisCi/rfoec-
kcndeaende H.H, van Zeelandt alle contentement te
doen op derfelver grieven foo noopende de Gheallieer-
den als op het Trailai tfelfs van wegen de Proviniie van
Holiandt, Articulatim Confideratien
daertegens beeft
teghemoedtghevoert, waer na die als dan ratificerende
Provintien defelve confideratien gheacquiefceert ende
dienvolghens ghenoeghfaem hebben
gheapprobeert en
daer beneffèns de Heeren van
Zeelandt verfocht daj'
aen te willen nemen goedt ghenoeghen eb fich met
at
coeftemnfende leden te Conformeren - Soodat bn
werden ghefegtdat de flemme van den HeerRaedt PeO'
fiobarisCtf/iisgheweeft de flemme van de
voorgaende
geratificeert hebbende Provintien, wy en twijffelcn nin
of UEd. Mog. Extraordinaris Ghedeputeerden en heb·
bende voorleyde
teghemoEt-voeringhefüo wel ingW'
noomen , dat wy Ons met derfelver perroiifie lul-
len difpenferen van defelve op 't nieuw te
rememojeren,


-ocr page 376-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 382

,en ware U Ed : Mog : immers daer mede wilde gedient
fvD foofaliulcxopderlelver gbeliefce in Conferentie
mecGedepurecrdensbequaemlijckkonnen gefcbieden,
^sledieux zijnde hier in 't lunghe defelve indefeaen-
fienliiclte Vergaderinghe te repeteren. Doch fullen wy
vertrouwen, dat U £d : Mog : met Ons fullen oordee-
ijn, dat fulcx beter waer ghedeglineert , om gheen
dibatten te veroorfaecken daer de cenigheydt wierdt

^'^Eei^o'ot onder allen fullen wy alleen aenroeren in *t
weicke haer Hoogh MoBende hebben ghemeynt daer by
U£d:Mog:zichmeefthebben geinterefleert ghevon-
,Jen:Naroentlijcltedeiferoe/;>i> van de
twee paffe» ende
fjr(»
m Cafant > Hier op hebben haer Ho : Mog : gere-
folveerc en vali geftelt,dat de demolitie derfelvcr gheen-
fincsial werden gedacht f maer zyn de H. H. Plenipocen-
tiarifen gelaft om nopende de Demolitie der Forten met
die van ile andere ïy de te fprcecken ende te handelen,
fulcïdatwyUEd:Mog:opd'aldervruntlijckfte en fe-
lieulte maniere verfoecken, dat defelve die foo hooghnoo·
tuffchen de famentlijcke leden van de U·
me in foodanige achtinge ghel ieven te nemen, dat defe
booghwichtighe faecke met eenparigheydt mach werden
geperficieert, op dat alfoo defen Staet door eenigheydt
nadiblyvenwiite^Aby hemfelven» onfechl^kb^ del-
felfsquaetgunilige ,
cnaevfienlyckhy àtnùh Vrundeni
wtruendü in disr voeghen met den Vrede van buy-
ten ghekroont ende met de eendracht van binnen be-
veftight.

Aldujeerftghefproockenende daer na overghelevert
by O s onderghefchreven op den aS. April 1548. was
ODderteeckent, I, van Gent , Nic: van Kinfchot-,
C.deGrjeff, G. vander Holck , C. Haubois , Jean
vaaderBeeck.

CotnnttDoo;Dten&e»foIutiegebEicn fp ggeltceslien

'tgcenebüloilt.

De Staten'sLandtsendeGraeflFfelijckheyt ven Zee-
hndt, rji/iW^Vighedelibereert hebbende op de Pro-
pofiten den atnt-eu-1 wintighfte der ν oorleden Maendt in
hier Ed: Mogende Vergadüiinghe ghedaen» ende daer
Daebygéfchrifceoverghelevert, Bydewel Edele, Ge-
ftrengcj Erentfefte. Hoogh· gheleerde, Wyfe , ende
feer Voorfienighe Heeren,
Joha» van Gent, Nicolaes
Kmfihot Reedt ende Penfimaris der Stadt Delfi , Cerne-
lil de GfMtff, Heere in teelsiroeck Burgermeejltr der Stadt
Anjttrdam ende Ghecommitteerde Reedt van Hoüandt
itttWefi Vrieflandt. Gijj hecht vender Holck Oudt Bur-
gtmte^tr der Stadt Wtrecht, Cornelis van Haubois Bur-
liraiefter der Stadt Sneeck, Jvhan van der Beeck tot Dar-
niikmdeCrytenburgh Burgermeeper der Stadt Deventer,
refpsflive ücdepureerde ter Vergaderinge van de Hoog
Mogende Heeren Staten Generaci, van weghen de Pro-
m>tD Viti Gelderlandt, HoUandt, Wirecht , Vrieflandt
ndiOver TJfel,
ende dat uyt kracht van hunne Brieven
vjnCredentievanbaer Hoogh Moghende in dato den
twee^D twintighfteder voorleden Maendt j als mede
iD lerieufeachtinghe ghenomen hebbende d'inhouden
vindc Mjffive van fijn Hoogheydt den Heere Prince
VinOrangien van den felven dato, hebben goedt ghe-
fonden te verklaren, gelijck haer Ed: Mog: zijn doende
misdefen. dat haer Ed : gantfch vreemdt ende met ver-
jfonderinghe te vooren is komende, dat in plaetfe dat
nier Ed ; Mogende hadden verwacht ende vertrouwt dat
fl andere Provintien overwogen hebbende de peremp-
toire redenen endemotiven/gefondeertopde Unie,or-
* i ®°i®'®chtvanRegeeringeende haer Hoog Mog:
yenen Refolutien, van wegen haer Ed : Mogende op
y.der voorleden Maent, mondelijck ende
acmiftelijck ghededuceerc, als Infonderheydt die ver-
wtzyn in haer Ed : Mc^ : Refolutie ende verklaringhe
««n 16.derfelwer Maent overgelevert, daer door gedif-
^"'ertfouden hebben gheworden de
atufioe ende nulk
den der voorleden Maent op'tftuck van de
^ψ'ίη van'tTraflaetvan Vrede, met den gevolge
J^e aenkleven van dien ghenomen, te altereren ehde
f^«cren, ten ejndc de ftecke io haer ghcheel ghe-
fteltzijnde, van nieuw foodanighe Refolutien foudet»
mogen werden genomen, als men met gemeeoen advyie
foude bevinden tenmeeften dienfte van dsn Lande te
bt-hooren ,immersöatmende voorfz. Conclufie gelur·.
feertende ongc executeert foude hebben,tot loo nauwen
tydt dat haer Éd: Mog; op de grieven ende befwaernif-
fen by haer Ed : Mog : op den ^o. Marty ende i. April»
lisop'tftuck van de voorfz. Ratificatie gemoveert, be-
hoorlijck contentemenr ende Satisfaöie ioude zijn ge-
daen, ende alfuo de faecke tot de noodige eenparigheyt
endeeendrachtgJiebraghtjhaerEd: Mog; ter contrarie
moeten fien ende veritaen, dat het de voorfz. andere
Provintien heeft gelieft, hun te laten welgevallen niet
illeenliji k by de voorfz. Conclufie van den 4.. April on-
veranderlijck, en of defelve een
Stak Wet ware, te perfi-
fteren, defelve te doen executeren, Maer felfs buytett
eode boven de voorfz. Conclufie op gantfch importante
endeeflentieelePoincen, waerop van wegen haer Ed :
Mog: noch ter eenre noch ter andere zyde is geadvifeert:
foodanige Reiolutien te nemen, die haer Ed : Mo : oor-
deelen met den dienfteere ende hoogheyt van den Staet
niet over een te komen.

Ais te weten, dat het Traöaet van Vrede, tot Mun-
fier,
alwaerdefen Staet geen 7erri'eni»w, gefagh otghe-
biet is hebbende, wederzydts fai weraén befwooren, ende
datfulcx van wegen deien Staet door de gefamentlijcke
Heeren Plenipotentiarifen ofte het meerendeel van dien
foude werdeii gedaen, daer ter Contrarie foo iolemne-
len adlie includerende ende demonftrerende eene erken-
teniffevandeSouverainiteyt, van wegen den Koningh
van Spangien in volle Vergaderinge van haer Hoog Mo:
ghecompoieert uyt Gedeputeerde van alle de rcfpeÖive
Geünieerde Provintien behoort te ghefchieden , gelijck
aen de andere zyde van weghen defen Staet den Eedt in
het ghebiedt van den Koningh van Spangien in handen
vandegt^ene die daer toe fouden zijngheautborifeert,
door volmachten ende Ambafladeurs van defen Staec
met de ghewoonlijcke folemniteyten in gheljcke ghe-
legentheydt ghepradtifeert , behoort te werden ghe-
prefteert.

Zijnde de voorfz. bedenckelijcke Refolutie genomen,
fonder dat de Provintien, immers haer Ed: Mog: heb-
ben gefien , veel min contentement gehadt over de Vol-
machten ende Pouvoirs tot dien'eynde foo van weghen
Spangien als defen Staet te verleenen, oock niet over
het Formulier van Eede, waer op de befweeringe foude
werden gedaen , waer op ten inbchte van diverfueyt van
Religie ende anderfints eflentieele Confideratien zijn
vallende.

Dit over't inftellen ende arrefteren van 't Formulier
van Publicatie van 't Trad,iec van Vrede (Conijprne-
rende defen Staet alleene , ende in het weicke tot pre-
miflen ende inleydinge Claufelen konnen werden gbe-
bruyckt, op d'Afte van defe zyde quadrerendc, diede
Spaenfche niet fouden willen admitteren) met de Spaen-
fche Plenipotentiarifen fai worden gbeconferteert j ende
dat men in de voorfz. faecke , bet Traftaet felfs niet
Concernerende, iich na der fclvcr welgcvotgcn fai laten
reguleren.

Dat niet alleenlijck tot alle het felven de Plenipoten-
tiarifen van defen Staet is authoriferende, fonder dat by
haer Ed : Mogende daer op is ghedelibcreert oock niec
gheadvifeert, veel min dat daer in is gheconfenteert,
Maer dat boven dien het drie Provintien heeft gheliefc
aen de Heer de
Knuyt in foodanige Termen te fchry ven,
alsof hy van wegen haer E'd: Mogende als mede Plenipo-
tentiarifen van defen Staet totte Vredens Traftaten ge-
committeertzynde. daer door heer Ed: Mogende Juris-
diftie foude zyn ge'ìximeert ende door die qualiteyt als
fercaraflerenfndiielemha.e:THoogMog·. bevelen aUeene
ende privative onderworpen ; ende dat in faecken, waer
toe fijn Ed : gelijck oock mede de andere Plenipotentia-
rifen noch by Inftrudie , noch by Pouvoir ofte vol-
machtmet eenfarigbeftcmmen van alle de Provintien
ghearrefteert niet is ghehouden ofte gheauthorifeerr ;
Ende dit alles teghens ende buyten confent .van haer
Ed : Mogende,

Vindende aen de andere zyde haer Ed : Mogende de
ReiolWiC t&zckeadcdedemofitie van de Fmttt oiiitrenc

li 2 Sluy*


-ocr page 377-

3 ÓS Tweede Deel, van de

Sluys, als mede het auchoriferen van de Plenipotentia-
rifen van defen Scaet tothecaennemenvan delubmiflie
over de tcfterende differentiale Pointen tuflbhen
Vranckrijck ende Spaignen , waer mede men fchync
haer £d: Mog: te gemoec te willen gaen, foodanich,
dat daer mede het aenghewefen grieff, weicke in her
gheadjufleerde van het 68. Articul licht, niet ghefe-
pareert, noch aengaende de voorfzdemolitic yet vaft
gheftelt wort > cnde dat aen de andere fijde dour de voorfz
BUthorifatie tot het aennemen van
fubmiffie in plaetfe
van de Kroone van Vranckrijck
Contentement te geven
ter contrarien defelve daer door, als hebbende ioodanige
fubmiffie gerefufeert, meer ende meer wert geirriceert.

Omme alle weicke redenen ende Motiven, mitfgaders
die geene die verder vervat fijn in haer Ed; Mojvooriz
verklaringhen ende Proteften van den
4. 5·. ende ix.
der
voorleden Maent , haer Ed: Mog: verklaren in
geenderhande manieren te konnen tocftaen de
Con-
clupen den 17. der felver Maenàt ter mrgaderinghe van
hasT Ho·. Mo: op 'i importante Paint raeckeitde de Ratifi-
catie op het Treéaet van Vrede ghenoomen,
maer defelve
als in forme ende materie laborerende , nochmael teim-
proberen ghelijck haer Ed: Mog:oock fijn doende de
vordereabufive ende
defeÌiueufe Refilutien tnde befoi-
gnesdieden 14.. ende z6. der voorleeden Maent fijn
gheformeert, ofte noch gheformeert fouden mogen
worden, inhererende ende perfifterende tot dien eynde
by de iterative proteften hier voren vermeit üjnde haer
Ed: Mo: geenfints gemeynt foo lange de grieven by
haer Ed: Mo:byde voorfz proteften , ende defetegen-
woordighe antwoorde aengewefen naer behooren fullen
fijn gherepareert tot de voorfz, Ratificatie eenigh con-
iciii [e draghen, ofte tot eenparigheydc ofte confor-
miteyt met de. andere Provintien fich te laeten per-
moveren.

Ende aengefiqnhaer Ed: Mo. dagelijcx meer ende
meer in ervarcntheyt fijn gekomen, dat het gene van haer
Ed: Mo: op verfcheyden ftonden 'tfederthet aenvangen
van de Munflerfche Handelinge voor hunne Provin-
ciale advijien ter Vergaderinge van haer Ho: Mo.· is inge-
bracht ende dedevoiren die by haer Ed; Mu: Gedepu-
teerden fucceffivelijck fijn aeneewent, omme haer
Ed: Mo; intentie ten dienfte van den Lande uyt te werc-
ken, by eenigegantfch
verkeerdelijck endeodieujfelyci wGt·
den opgenomen ende getorqueert in allen ichijn of haer
Ed; Mog: in alle het fel ve yet anders voor hadden als
wei uyterlijck wert gepretexeert,· fo konnen haer Ed : Mo·
ghende nitt ledigh ftaen rondelijck ende oprechte-
Ifjck te verklaren dat haer Ed: Mog: eenigfte with, oog.
merckende innerlijcke Intentie alle tijd is geweeft ende
noch is, voor endeinde hanJelinghe met de Spaenfche
vaft tfi ftellen ende te bedingen het geen^ haer Ed: Mo:
hebben geoordeelt» tot behoudeniffe van den
Staet vande
ware Gereformeerde cnde tot confervatie van de

vriendtfchap, jiUiantie ende goede correfpondentie met
de Kroone van Vranckrijck ende andere Geallieerde
noodichte fijn, fonder daer toe door eenighe particuliere
infichcen geperfuadeert, veel min eenigeandere influen-
tiengepermoveerttefijn ; ende alfoo alle'tgene haer Ed :
Mo : op 't ftuck van de Handelinge tot Munfter, hebben
geadvifeert cnde ingebracht, immers op de principale
pointen van deliberatien van wegen haer Ed :Mo : by ge-
fchrifceis overgelevert ende tenRegifter van haer Ho:
Mog : geinfereertjfoo moghen haer Ed : Mog : wel lyden
dat hec felve werde naegefien ende ge-examineert ende
met Namen 'tghene by haer Ed : Mog : voor ad vijs is in-
ghebrachtopde preliminaire Pointen raeckende de t/w/i
ende
Religie , het Converteren van de Handelinge van
eenen
Trefves in ecnen Vrede·, het ftuck v^rPt Spirituel
over de Meyerye van den Boich « hét affonderlijckJiuyten
ende teyckenen van 't Traöaec van Vrede, het geadju-
fteerde nopende
Οοβ e»deJVeff-Indit»i<ie Dtmo^tie van de
Forten omtrent Sluys, ende het excenderen ende vaft ftel-
Jen van de
Limitea van defen Staet, coetmueren van Hoffi-
liteyt
te Water ende te Lande, totdathetTradaet van
Vrede foude fijn geratificeert als anders, fullende niet an-
ders werden bevonden dan dat alle 'tfelve in reden is ge-
fondeert, ende met den dienfte van den Lande ende ou-
de fondamentele maximen vandcnStaec over een komen,

Verfoeckende haer Ed : Mog : tot beflayt, de Heeren

haer Ho : Mog : Gedeputeerden van defe haer Ed :
! Refolutie ende antwoordt daer ende foo het beboortfji
vorabel rapport te willen doen, Ende ghelijck deghetnd.
de Heeren haer Ho : Mo : Gedeputeerden van d'anderj
fijde de moey te hebben gelieft te nemen vanfich icdeft
befendingete laten employeren , om haer Ed: Mo: (of
; eenparigheyt vande andere Provintienteperruadcreo
' waer voor haer Ed : Mo : defelve by defen gaatfch vrlej'.
delijck fij η bedanckende, dat het alfoo derfelver goedeg{.
liefte fy de faecke ter Vergaderinghe van haer Ho ; Mog;
ende by de refpeólive Provintien daer na toe te helpen(j,.
rigeren, dat haer Ed : Mog : over hunne hier boven gbe.
moveerde grieven ende befwaerniffen alle
redclijcke
contentement mach werden gedaen, opdat alfoo info
hooghe wichtige faecke den meeften dienfte van den
Lande met cenigheyt mach werden betracht, endedcfe
langwijligedeliberatien onderden zegen vanGodtA!-
machtigh met eenen gewcnfchten ende ghezegendtn
Vrede bekroont.

Aldus ghedaen ende ghearrefteert ter Vergaderlngbt
van de wel-gemelde Heeren Staten van
ZeeleeJtm
Middelburgh den eerfien Mej feftienhondert echt ιύ
veerti^h.

Onderftont,
Ter Ordonnantie van defelve.

Geteyckent
DE BRUNE.

inetbcfcnanitooo?t enöcöcchïattngcsijn be ^ttttn
©ÖcbcpnteEcbiT üan Ijaec i^o: jKogöcnbe bm 3. iStp
tajcbtc in ben üatiüe Qlirhomcn : cnbe beben &cn4 ΐφ
pa;t. ^ifoa noci)(an^ men oaccnc be f^jcbintfelia
^edanbt fouben bjcnggen tot ccnpacig(jcpc
;faatoitt
ecniQöc boDÖfn baa na bp occalie batfön Jlooö&fpDtlif
i^eec ©jitice ban ©?angicn ftonbt om een ccpfe it
boen na 25?eba / boojjjrflaarii befflkjc te üerfofCBEnioni
mrt bo;bec te gaen na Seelanot enbc be üeccen
ban tii(
P^ümtie ten bellen enör ten boo?f5. epnbe t'in&Utmn.
litjn ©oogljepbt baec ouec beuc ben J^eereii fiuP'
gen^ enbr öupfeö aengljefpjoocftcn jtjnbe enDc öf»
S) in be ©crgabcc(ngl) gehomen jijnbe öeeft bftStoc
üercpbt te jijn ten bieufie ban ben ^taet enbc
tot Dojfc
cinflb ban bat gcoote tocccft be cepfe te boen. J®acc al'
foo bie Dan Scelanbt ftaec tneefl flieten aen Örtnon-
contentement'ttoelchmen gaf aen ©jancfictjcB : Ρ
fìelbe rijn J^oogljepbt <n bebenchen of enöe ömnitn
bien ban Seelanbt baec tn foube tnogen te g[)cttioet tte^
ben. iöaec op be fe^ ^loüintien apart mettefl
becen gijeabifeert Ijebbrnbe / fjebben fijn ï^ooflÖ^M
tiebancltt boo^ be gbenomene moeptc/ enOe infienof/
bat öftgljemclbe contentement boo| ©janchcP W
tefoecften / goebt Böebonben afte toac[)ten SJiicwn
ban öaec i^oogfj Uàogijenbe (Cjctcoojbinati^ ünioap'^
beuc^enbe^^lenipotentiacifenban IBunflec: öopenw
bat bie iouben inljouben fïoffe / toaec beuc Oe öooji
naemfïe gcieben ban bic ban ^eelant fouben mogen tto>
men
te ceffcren. <0f)eli)c& ban oocft baec be fiatifiMW
enbe publicatie in ^eelanb ban felf geboliöt; ^D"J;
Öatc oeenfmt^ te caöcn göetoecfl om baec fclf buptcn w

©n-aenaefien enbe foo boo? al^ gebucenbe befdöe
fenblnge een bie ban geeianb fjebben Da^f ϊ^οοί Jioa^

ceeWtoa^.

®ot toelcften epnbein beliüecatieqnam intoat ma^
ce enbc op toat tobt enbe plaetfe men foube boen be ;

-ocr page 378-

Nedeflandiche Vrede-handelingh. 5 77

iiiiatlf/ n^f öat b'npttotfleïiH0b bet ©cactatcn cntic

fiatificatirnfum'e gfjcUam 31)11 : atcm nenaafnDe Dc
;lt,(niiinhfümifoafolcmnc£icn eeutoigcnffiicDc: Dcuc
ffliciietiöctüaccDcn CeötfouDEtDicDnigEüani. ffinec

DB n&fccfo""'^'^' pubticatic / üoIoöo'SS fojmu»
wc/ naiiiacI^8Öcö?ucöt/ fauüeüjccDm flcbacn aiom
η
D" ©««"'OÖöe ©jobmcicn cnDe Cfflbjt üan bien;
atóoocli toc JBunflcc. ©ceccn ©Icuipotcntiacifen
^ctirii oo((< O^iaH oiti moarη aennrmcn b'acbitca^
de ban Oc Difercntialc PoiiUfii tulfctjEti be Iitcooncn
5an©janchcDcfi fnfe ^pangicn nociiobECÌQÌ) c«bc on-
aferöarn
jijnbc; tnùicn ürfcltie aen {)aet: toictt acfubmtt'

Uftt/enD'.giOicficcct.

Bo3!t?oatDciiöttücn JBocn^bagi) nae be ^puMica:'
citöiiiüfiüifbe fouOc tofcben (ftcccleiJcceert met
jifit/ ©loocn/ cnbE®anchfcflgenobfcbe qöfnafcft··
tcSieOc/ otntcöfrftcpgöen «t&obf^ ©abccltjcfte See=
flfiiobccörfdoe: ©ciHentpotcntiacifmtDiECbi-il ooch
oh.M|i acnflariibe be ocmolitie toait t3Ctfc{)fpDni foj»
uil. jBa«t fonbec Élfect. «üjpnbmjchtoicrbttjerflacn/
tiatfpüoojt uptüJifleien Dan De tefpcctitK iSatificaticn
fltn DE ^«CfH ^paenfctie fouöcn btclilacen bat in 't
icattnctüail ©^ebe de vier-en-twintighfteenvijf-en-
veeitighikArticulen
enbe be iCcactflteii baec in bróce-
pgijEfiifiii^ cn foubcn pjejubicieren nocftbe^ube--
taiiiitciitbaii Den aianbe/ noci) tjet einplop eube ab?
miiuriratictìaiibc cBccinaftique enoe (0Ee|iclijc!ie goe^
dittii: marr Dafte ^taet biui-acngaenbefoubeblpbrn
in ijn gijcljcd cube onbecict / bat oocti inEecg|)emc{:
itfcfirii pifiiiputcntiatifen bfboii'en foubtti boen
om tc bchoDiiit'ii uan be ^paEnfclje ^tnibafTabeuc^
ten ?trte appjobatoic ban 't gljcrne boojf3. : boef)
bDoiiticcntciii^ ban fulcj; Dat fp foubrn ban be ^eecen
^pamfcljE tiEinfn %cte / bat b'opol)cmclbe Beclila'
tiiisjljüp ijcnlupöcn Uia^ gtjcbaen booj
't uptluifTelcn
toiDEctfpcctiDEilctenban Satifitatien om befelbe te
moolltn oiEiiea baeccnbe foo bcbonben foubcn luojben
tEbrtjOüccn.

i0cnies-en-twintighfte?lpjiIin bclfbftatie flctijagtit
Jrifiiich ban beu ^ebtfooactibeal^pofTioebp De 1$ett
rmpEnipotcntiacifenenbc <i5Ftcao?binact^ 'a!ni&afra=
Drnc^foooanDcnlüoningtiban ^pangirn alp bieban
teren^taccccfpectibete boen lot confitmatic ban (jet
Ccactact ban ©jcbe ben dertighfte ^ianuacp lefHeben
binnen IBunIìec
gljEflaotfn; ^^ goebt göeöonben te
Ïut{)otirctcnDei|ccccn@ienipotcntiattfEn ban Vuegen
btfrn ;6tact binnen .jBunftfi; öoo?noErat/ om te
fa--
mniof'tnufccnbeelbanbicnbpabfentic ofte onoöele^
Bcntöcpötbaneenigliebccfelbf in ben jSame fube ban
tofll)enDcfE,©icecnigl)bc .ï^ebeclanben öet booinoem--
i)c€cactaetbaj>©jebEmetenbe nrffen^ b'upttDiflilin-
Oljcbantocöccjijbt^ratifieatien op t)tt fcïbe (Crattaet
binnen lïïuniiec boo?noenit met folemnelen (Êcbt te
bfbcliisben öl^ ooeft Ijet partieuïiec ^cücul beroeren:
DC tiE ^abigatie enbe Commcceie tn göebolgfte ban
set fclbc €cactaet gljcniaecht. ©oojt^ bat b'opgtie^
njelteHtttcn tjaec Hoogï) jBogenbeflcnipotcntiatifen
ofte Det mcctenbcel ban birn bpabfentieofteongljele.
BcntÖEpbt ban eemglje betfelbec oïjelucfien Eedc, in
oneflcn manifte enbe ten tpbe al^ booten/ in ben Baem
wiiDcffnfttaEt foubcn nemen enbe jiabcn ban be üee:
'^t'inipotenttaciffn enbe (!Ej;trao?binatig ^tmbaffai
WöanbEntoogi)-gbemelten«loninnl) ai^ oucft in
Dra Bacm enbe tìantoeghen fijne ^ucccfrcuccn in een
wmitc ban be ©joeutatieenbe ©olmacftt bir befelbe
gOTcn ©fenipotentiarifen enbe «Cittaojbinaci^ 3£m=
^aöcuc^ ban fgne
JEajedcpt jfjn ftrbbenbe/ toaec
®?ocucatie ban befec 5Pbe booj enbe ten
öan be bacl-gljemelte ®eece)i iJlenipotentiai
'"öe «itcaoibinari^ ?ïmbaiTabeur^ foube too?'
omahcücpffctjeect/ ujiecbe mit^ijien ingöettoc-
„ïï c i}ooglj iBogöenbe Öefolutie ben
h· beff^
^tuucftbanben €cbt cefpeetibe tot Bruflei enbe in
"^Haghete boen / gljenomen ; topbec^ i^ göecefol--
wTOaatbepöebec);empIaren ban l)ct origineel ®rac=
/ al^ nocR bet ej;emplaectoan8etboor.
K^P^nculiftSitticulgljefleltfoubcntoo?bcn/ ge=
ί ^ ebePelt toiecbt mitgbien in J^anben ban
'wntocfcnöefeccctn&ace ΙβοοβΒ «oflenöc ©Icnipo=
tenriatifenomtDebccnaec JBuhfïir gijeliiag&t té toer*
ben/ enöe alDaec te bicnen enbe flrr f fitn fiilc)C nibi bacrt
be()oo?t / be^ bat b opgljrmrltc Igeetrn aentuefi'nbe
picnipotcntiarifen ofte ten ban bien bacc boo? foube gci
ben fguetcccpiffc/ met belofte bat bebooifj. rcfpectibe
evempiacen bau 't ©jigineel enbè ï^rticnlirt (iTroca
tact ban Jiiunflec tBcbcr bettoaecbt^ onbtc Ijacc l^oogl}
JËogenbefouDentt)o^bengl)eb;acl)ti toacrop beiate'
3tn ban
Mathenes, Heemftcdc enbe Ciane , l|acc af*
firi)epüc iiebben gl)enomcn om anberen bargl)^ ban
Öicc te fctjepbcn enbe gaet naeüDunllcttcbroDcbcH/
mrtaenbiebing|)ebanl)unniEn bienfi tot beboibrriiigtje
ban faecften tiet g^emeene befie Concetnccenbc/ bacE
op öun glielueft op Decfctbec tepfe i^ grjetocnieöt 5 €ph«
beltleh bcbben |[)aec ^ocgl) H^ogenbe gecefolbefrt / Dat
aen be
i|cecen Knuy c, Doma, cube Ripperda bp JBif'
fioetepectibelijcBfoube toerben behent goemaerht [jet
betttechbanb'opg()cmEÌteb;iei9cci'eu bctfelbcr Coile»
guen ban Ijtec met bcrfoecb/ enbe begeecte/enbe nac-tc-
min beWel / bat befdbe aenflen^ ficd S3;iefi! ooeEt fouben
f)ebbeirtebetboegennae.iiI^uiifler ambe bcccere brfoi«
gue^ aloatt bp te ixiooncn enbe gelpcn bolicccften ai^
coiibepeubentban Ijarr 3;utlrui;tif bic fplieben cefjjccti·
bclüch öabbcn bestoooten / tnbc bat in ben 2e?tcf acn
ben gemelten Jgect be
Knuyt fptcialtjchen foube ttuoiben
geinfcreert
/ dat niemandt buyten haer Hoog Mog; iiem
daer van en konnen ofte en vermogen te difpenferen, cf*
te eenigbe bevelen ter contraile van dien te verieencn»

om bat be <lSb : JIBog: i|>ecren Staten bon Zcelant tticc
enbeneffen^b'auDjigi^obincicnbartin tjaODcn geeon*
fenteertfonOececnigljereferüc/ cHüeinea^&p ©eec De
Knuyt bobert becmoeöcn baec ban foube mogüen bipben
in geb;eec[te / bat ()acr iloogij jS^o : Dem baec ober fous
ben bonnen enbe bei-mogl
]cD aen te lien, enbe bat ijaec
ilo; Hao: obecfulcj; bcctcoubjbcn/ Dat öp l^ecc be Κ η uy t
fuicjc In beboojlijcfte acbtinge foube nemen / enbe bat bc
boojnoembeSöjieben fouben afgaen fonbcc boojgacnbc
cefumtiebanbieni Aanhebben be l^eecen (6t)cbcpu:<
teetbenban iuegbenbe Pjobineieban
Gelderiandt (jicc
op (aten aenteeeltenen / bat fp be Conelufte nopcnbe
Öet boen ban ben oEebt niet enïtonbentoe|iaen/ al^
jgnbe ban be ï^eecen becfelbeci&jiucipalen onbcr^ glje»
la(l/ «Cnbe toat belangöt ben 25?ief oöcfcDjebcn aen
ben tSeec be
Knuyt fonbet cefumptie / fcpbtn be i^eeren
(6ebeputeetbcbanGeideriandtbat bit ©oint in gljeen
omb}age bjasS geb»:e{t / enbe mepnbeu bat men acn be
bOD?nocmbet«cbeKnuyt^ncgeenanbcce termini^ cu
gabbe bcbooren te ftt)uibcn al^ aen beanbete decreti
piinipotentiarifmban Defen ^taet bimieu SlaHbt^
bjefenbe/ gOefcliieben tDajì/ enbe bat fp ooch nicttoii»
bcnöÖ>l)ouDcntoffntnbeClfl#icuin Cen 2l5?icf upt'
göcbjucltt. ^e ^ecc <©lKbcputrecbc ban üjrgbcu De
5>?obinciebanZeeiandtin!)afcïDooöfj jlEogenbe ©cc^
gabetinge öeeft getcitereert b'actüert ftcninfllje enbe ber»
lilacingcn Ijiet bebooten^in beu 3!5aetntnbe ban toegen
De l^eecen fijne ipjineipalcn cp 't fluch banbe3i&?rbe-
i^anbelinge ban .^unflei; gljebaeii/ enbe bat fp berfloii*
ben bat acn bengetpcltcn dece be Knuyt in allen gcbaU
Ie niet anber^ en foube biecben ggefcljjebcn al^ aen beu
ügrec
Donia eube Ripperda cefpcctlbe.

5©e©eec«ai)ebepmcccb£UanJ©trecBt fi.eft bifc op
ten tpbe ban be retumptie ban be booauomibe fit»
folutie (aten aenteeeltenen bat acn be I&ecc
Knuyt
niet anber^ en öabbe bcijooten göcfcljitben te biJo?«
ben al^ aen be gemelle ©fee
Donia enbe Ripperda,
Difêccc Muiardt l)Eeft berhlaett bat Ijp opentlncft en
Clara voce gjjefonclubccct [jabbe Dat in fecc fetieufe
Cctmen aen ben Heer be
Knuyt foube inojben glje*
febjeben/ enbe bat ben 25j(ef fonbec be cefumptie
foube afgaen / enbe bat bP p;eftbeccnb£ bienbol·
gen^ b^m b'c;;tenfïr ban ben ®}ief babbe (aten bebclcn /
ooettgetepcHent.

ji^iet-tegbcnfIaenbtbefeiRefolutie(baecban be l^re^
cen ban Seelanbt in bofc ^^jobiticiale l^crgabecingg
benni^ &cegben nocb aleec fpantbioojbtgabcnaenoe
©eecen «©bfbtpieerben ; baecom fp in be gtjcnulbe bier
boo;-gbefl((be anttooo^bt ooelt ecnigbe Ipointen ban
bien tDeberfp;eeclien enbe cefuteccen) enbe aenfcb?pbin«
gbe t foo (jeUben etijtcc be j^eecen ban Zeclandt &rn

2l!i 3 i?ftt

m


-ocr page 379-

3 ÓS Tweede Deel, van de

i^cec t)e Knuyt niet toillm toeDecom laten gacn nae
fiaunfkc. Haaccalic anDece jijn öecluaect^ ociosf»/
tiiöe alDaf c Οεή y, JüScp ftomeiiDe ÖEbbcn üoo? cEtft enDc
allen Dingen fojse gcbjagtn om te acdcpOen tot ticDecIcg*
Oinge ban be Dijfecencen tufl'cD^ti De iicaoncn. Cot toelc^
fini cpnDeuptljaec allee iSamefletogcni^öe i^efc ban
Meynertiwijck : nac ben $ecc(0;acf ban Perviene illo:
ningölDcfte ^canfclje ÏfimbafTaDeuc / bci» ttiet alle be>
IcffDe enöetcfpecmeufe tecmrn
ijDD?D?agenbc / Dat fp als
boccntnetDe^eecen ^paenftt)e pienipotentiarifcn te
cpnfececen / obcc Den lalï Die Ijem beftent toa^ / tjaec
tot
tcechinge ban !)et (^actaet ban tictegen tjaec te

SijnmcDegegcben tiaDDen goebt gcbonDen ijein i^eece
ban Perviene Doo^Defe ej^p^effe befenDingge te Doen be^
gcoeten / enDe bccfeechctcn ban (jaec j[|o : Jl^o : goeDe en
opceci)te'3!ncentie / omDeopenfiaenDeDiffecentientufs
fcgenDeilccKinen te beceffmen / BecforciienDe bat bP
nietgeitjc&eConfiOentie b]ilocbet:{tIacen fijne upttecln::
begoebeincpninge/ obcctjetbeceffenenban be boojfs.
biffeccntcn baes toe men be ^eeccn jfepaenfcbe nvt alle
mogelyche ntiooi Ιεη / tot t)et meep Contmtemmt ban
®?ancftci)ch fontic faccBen te pcrmobccen.

©efc ^joporitic öceft öp met Complimenten ban Be=
ba^hinge opgenomen enoe bccfocbt m De aengljebobcn
<©fficienteconcinuEten. iebocl)/fepbe/ Datnaeb'upt=
toitTi'Iingl) ban bc fiatificatien bcc feibcc ^Ifiden fouDen
3ün ban minbec effect, ©oojtgbifcouceetbein generale
termen ober be vijf noci) openfiaenDe bijfecentiale ©oin.
ten. (finbe aengaenOe atottcingen pecfifteerbe öp De
politie ban De
i^eec DelaThullerie, tf cefiituecen out
JLücuIngen,
brI)OUDenbc Clermont, Scenay > Jatnet gct
i^mogljbom Bar, enbrpenbance^banbe^i^Dommen
en ©emoliecenbe be pjincipaelfïe JFojtceire^ ; ttielcfie
InoojDcn
Priucipaelfte FortreiTes foube jijn eert feccete
lalt boben 't gyene in be fP^ipofitie ban begeer bela
Thuiiierie toace gefcpt/ en toelcHe plaetfen ©jancficijeh
altijöt öabDe becRaen te ©emoliccen/ en met be ?&emo>
iitte ban
Nancy alleen niet tuare te bjeben getoeefl j ban
obecbcncftenbebe^liitoningb^o^b^e en la(l becbat in be
boojf3.^;opo|1tie ban be^eec bela
Thuiiierie, bat nae
npttoifleling ban De öatifieaticn fouDe ceffecen De boo?f5
aengcboDcne reflitutie ban
Out Loccringen met ®emo·
littebanbeplaetfen/ enomDatbe^paenfcben tiabben
gebiepgcctomtei^cactctengebucenbeben tijbc bie tot
uptb)i|fe(ingbbanbel9atiricatientoa^ ggeflelt in gaec
jSicö^ift ban Den p. !3anuacp/foo Itofte met bjucgt niet
al^ vour befelbe upttDifTeling taecben geganbelt.

j@ici: op ;t)n te ggemoet g^boectenbe gt)ecepete«tt in
Ito;teDe pjtncipaelfle boo;fIagen / bie obec De boo;f5.
vijf
biffecentialej^ointenin becfctjepben tijDen toacen bec=
Öanbelt/bie alle te becgiif^tDacengetuceft/ en bupten
öctocIChemengeenanbecenljabDe ftonnen bebcncften/
tnbirnbe i)artpen gcflnt b)ai:en te ftomen tot B;rbe/
bat bIpbenDe befelbe pointrn foo en baec bie toaten
göc-
laien fonbec nientuebp tebjengtn/ ofafgeüaneop teba^
len/ men ten bepDen 5trt)en (ίφ foube moeten naebcrcn/
fonbec bp boo^oarnbe bcchlacinge/ te opiniafÏceccn/ an^
bcEflnt^ bat alle I^aubeUngen te bergeef^ fouDen jtjn en
allel]oope ban B^ebe bccbtopnen/ bat De ;&paenfcf)e
in 't boo^fs- fcljiiftban ben 30. 'Januacp {jabben beloof
totbeuptkDifTeiingbbanbelSQitifieatien toe/ geftantte
boen al boat bp intecpofitie en Doo; be iü^ebiareuc^ toa^
belooft aen idjanclKgtlt enbe ten opficbte banLoccbrin.
gen te aenliooccn beboo?fiagen booj baec Ilo: jQo: l^te^
nipstentiacifen te boen om befelbe te tappo;tecen aen be
Sloningen cefpeetibe / en bat be ^paenfelje becftlaet»
ben / tenop|1c()tebanLotthringencnbe9^emolitie/ te
{jebbcn contraete lafl ban ben {toning / enbe aen be jpbc
ban]9;ancItct^b{)et^ointban Locthringe' tesijn ge=
fielt in anbere tecme^ / al^ baer op fp bi ^ !Ìloning0 lafl
{jabben bet;focI)t/ bat bici boo| be ^paenfctje ben i 9!p;ii
icflleben fteltjch tnare betfìlaect nirt te biillen ban^
beien boo; upttoiffelingl) ban be Itiatificatien ooch be
reliitutiebanouc
Lotchringea in be boojf;. ]^;opafitie
ban De i^eec la Thuiiierie toaren göeiiuteteect tot De
boo;f3. upttoifieIinggbani3atification^]iet-<e minb)a«
ce naer ben 11llp{iIboo
?f3. en boo; be upttbiffeimg ban
be Satificatien met eecip?ogue obeclcbecingl) ente bccla·
catiebanbe ongebecibeetbe @ointen Oe igenbeiinge in
bec baeDt gaenbe gefjouben / enbe be fattfte geblcSjcn in
befclUc€ccmré/ al^ Die te boren baöbcn gebjtcfi / ,„
tni opficljt ban 't göecne boo? ben 30, gannacp adi
©?anchtijtfib3aretücge|iaen/ geen topDet IjanDtlinnh
tuajSbannooDeglictoeert/ en u met alle beDenclultjcüE
mibbelm toetDen gljcfocljt opfiiingb ban De upttecRj (»=
tentie ban j^janchrijch en ban ^pangien ) om upt ctt
latieban befelbe te binbcn benuptlTagt) ban Qccommoii,,
ment/ baec toe öp J&eec ban
berviect berbopEmliirà
naerber lafl foube Bebben/ of ficb Do^ben eflargccin tii
ben lafl ober beaenbicbinge ban
out Lotchnn^en ìq nt
boo?f5.g?opojïtifbanbe (leer
la Tbuilletie oiiettdciii;
geert tot bc upttuiffelinge ban De iïatificatic/ «acbclnjj
uptteitffelingc boo; brn lÌtontng foube tsccben geliantgt,
baen; ijabbebenboo^fs-i^eec ban
Servient berÈloici/
battenoplÏcbte ban
Lotchringen biace afgtiebjoqciun
alle ^anbelingb met ben {|ectoge in Bjancltrijclt gcjjou:
ben / entefullenaftuacfìten ben uptflagt) ban De ^α»,
belingeninbefe ^tab,- maec ebentaei Dien aensanitK
nietanber^ te hennen boen al^'t gene conform Den fccu:
ten lafi bier booj bergaelt/en al^ ben foube imn:
nen gemaecfu biojben / tefullen den ofüp Den lafl »
gec maten ffauDe bonnen eyceDeren / en te nejooötn Dat
Den Stoningl) be boojfs. e^itentiebantiJDtfouDegciiaiit
boen : €n ten opflcgt ban be boo^f;.
vijf Poioten, fiabtü
ben boojfj. ©eec ban
Servient bechlacrt/ bat DeDiffftttn
ten tuffcfienïüoningen enbe ^jincen by arbiitagt nitt
fionben g&etetmineect b)o?ben / foo een tuf.
fcben particuliere £>erfoonen ; Jl^acr bat ^cbitec^ tufi
fcben lloningen enbe ^^incen al^ bp maniere tian Uixu^
flag mofien feggen jfjaer geboclen/om alfoo be ^acilip

t^trechen tot baer opinie/ enbpalDien De jpienlpoicnt
tiarifen ban baer ^0: .f©o: op elcj; ban be vijf ^chciilni
toilben boo;fÌeÌ(en/in boat manier fp mepnen Dactitfeltt
fouDen mogen geabjufteert bio^öen / bP foube ItcÌiKlp
met b^t een of met bet anDec ficb confojmeren/ ofnin
aeHncraelijch jijnbe / ftlaerlijcfe fcggen De ceDen Ijantc
cufatie^ '^lle bet toelcfìe foo ali boo^fj. in ben tijDtta
ttoeebagentotOfeobrugh in berfcbepDen «ionfwtiin^
gepafftert sijnDe / fepDe be boojfs. ©eer ban Servient in
betaffcöepDttefullentoeberliêeren nae IBunflet ni De
acutDcfenbe pienipotentiarifen ban baec Ι|οο3ΐ@<Φ(ί
fulleufpjeetUen.

f^irtuplen De gemelte I^eer ban Loenen met De timi;
negotiatietotOicnbfughbefiglji^ getoeefi/ bcSfifnl
ne {|eeren Collega: met be i^eeren |>paenfcbe f itV
temiatifen op enbe aengaenbe nocb uptflaetioc Difc
centen gbebefoigneert bie cerji bebben gbehloeflfit/ ω
plaecfedie haddenbehooren vermindert te werden, da!
defelve waren vermeerdert
bOOJ feecltec gefc&JÏft BP ίίΠΙ
Heeren^jabeban
Servient aen ben meergöfWftniitn
§eecbanLoeuenboD?f}aer aenhomjle etoer gtjeaeBW
enbe gbecommuniceert / baec op fp oocft fctjsiftelDtB
öabben göeantbjoojDt enbe begcetben ban baectebic;
fïaen/of fp bic faecfte noc& tn benfelben
g>taet feiJonDdi/
enbe toilben nemen / al^ fp bie bp baer bettrech ban
Munfter babben gbclaten / of bat men bie op een antot
J^oet foube meenen te ber nemen / enbè boebjelfp oP
fonbamentltjclt boo; be bieberliomfte enDe rappo^ li^
bemeergbemelte
©cecbanLoenen niet honDcnfc00W·
j&oo öebben fp nocötan^ op bet pjefuppoafl Dat mrn Μ
faecfte foube moeten ïjecbatten baec ni 't janApi·)'»
opöaerbertrecR toa^ gbelaten / b'tcecen ίρβίηΐίρ
berfocöt te fonberen ofwbe toat bp baer bien-aenowii·
bc foube honnen te toeglje gbebjagljt toojow >
al boe toel b ieeren ^«paenfcbe baer g|)e(ioi«t toem
ben / bat fp baec epgene faecfte fcbeenen te poS.Rf
enbe b'anoere focbten te abanceren 5 i&oo Ö^r-„K
niet-te-mineerfl in'tgcnerael enbe baer naei; «J tW
cnlier ban baer berfcijepbe ouberturen ontfan0P« /7,
fp berhoopten metter tiibt tot aoebt fucceö te fwlwJz

tien uptballen. ^l^ een eerilên bat fp aïnocb te
toacen alle^ gefiant te boen 't gunt befdbe bier oi
booïbare jjiegotiaticcnbegntecpafïtie fiaöDen tofö'P
fiaen /niet-tegen-flaenbe baec faecften eenigft ware»'"·
.ï^apel^ toacen gemelioceect / bocö baec niet breoff a^
tot bat be Itcger^ ban tocDccstiben in
't ©eit ffltt^
men toefen te honnen obligcren/berftlacenbeenpep^
fïecenOe opcecöte genegentbept fo tori nu al^ PP? » ^


-ocr page 380-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 386

rrti tot De pacificatie met JSiancBcjjch te fjcbbeii. Ten
jndeien Dat fp tc üjeöen toareti / Dc vijf contcoberfe
Oointcn / al^ nocf) ùoo; t)acc acbitragie te laten af-ljan^
^cn / ofte foo S^ancttctjclt Daec in ùtfficuUeecbe boo;
,,,«mo(]t(cent)ciuiiJDeltiiöPÖtfeftjepjomptclf)cfi en l)oe
'jrhoclicbccte faten öeflecöten. <!5nDe belangenDe De
fflfcfte kjan
Lotthringen Uefelbe te Deciieintn op ben
Ljnagö Die fp ban öaec fjaöDen ontfangen / Die fp aen
hcnlioninflD iJaec USeePec DaDbcn obfcot)cfcl)?eb£n /
ffltteOatcopfpanttoaojOe ijaDDen ontfanaften/ fonDec
hjtfpgdafi ftonDen iufifen op anDere boojflaa&en na»
DfChanDt geDacn / toeltBe fp fepbeη te toefen / de reftitu-
[ie van out Lotth ringen elleen, met de deroolitie van alle
de Sterflten : ©aet men ftflec te ijooceii bpn De cefiitutie
uanËottcinttcnin'tflenccael/ fonbec Bar cnDe a'Efe-
{ché5 : cnDc ban Qe Demoütie bon
Nancy alleen {)a&iie ge:
fpioteti· ,ίϊα De toebecftamde bah örη <©?abe tiari Scr-
vW,öelJUrnDf fljntffijcccHentiegeUfftaen ftaet D'eerfïe
bifitf tE Doen/ enoe fp öaec op br Contea bifite gjjebam /
tnocbtcbolgen^toebecomecnj^ifiteoan lijn Cirencni
tic iintfaiiDe"
! bebben fp bp alle be boojfs. occaficn gbe=
iractecttOemateciebanDeopenfiaenbe biffecenten tuf:
fcl)tti De ttoee öcoonen/ enbe jjaec gjnterpofïtte ban toe»
ltn öafc Jl&og: noefimaeliS aengeboben ; fijn Cjrcel·
[nriebfftlaEglJbe flcö m 't eecfie/ bat be J^eccen ^paen^
fcÖcinabfeiiiicbanDe^tattfclje flOe-epcufeett babben
boojt te Qaen / «uiube baec boo; foo bcel tp^ toa^ betlo-
ctii/bccnian-..ï)·· tian feecltec flefci)?ift/ 't toeich / foo be
lüfDiateuci» öfti f.pt öaböen / Bp Daec aen be fêeecen
^p,vnfc|)efouae3i)n gijegcben ofte göebicteect/ baec
Sianchcljch geenc hcnntfTe ban fiabbe / enbe fcpDe kfiC'
l!)c6Dat©?anc&röcftnocöbefelbt mtrntie toa^ f)ebbcn=
iti enDe !)P geigche iafl / om met jfep^nsicn tc pacififce::
nn/Docü geen anbec acbittage ai^ tjaec i|o: it^g: bie
Ì)ouvc:raiDen banben^taet noembe / te&onnen
aDmlttccen/ boeijmebetoel te bjeben te toefen / bat Die
opcnliaenDe fahen / boo; b'intetpofliie bcmibbelt mocb'
tmtoKDcn : 't JBelcft fj)n φ. fcpöt op 't fpoebigUe enbe
j)oecccDec öoe Jiebec te moeten gefeijieben / Cwbebelan·
pDebefadeban
Lotcringcn bat ft)n te b;eben toa^
taEBfnjFjancftrgcftteiieloben/ batgebupcenbebe Be-
flotiatie alDaec upt ©jancftcijch birectelöcft met Jgecf ogt)
Cljacle^ niet g[)el)anbeir foube toccben om ^pangtcn
DaccineDcaUcombiagieii te benemeii. <©p be bo?Dece
Bointenüpljemtienileereban Loenen tee banben ge»
(lelt/ DieDe^eecen g»paenfcl)egbefepbtbabbennieutoe
fointen
te toefen/ frpfle befclbr alleen opgetjeben te öeb»
bcti/ op Dat men foube toeten 't gunt tuffcbcnbepbe
{tcoonennocbopc^ipenbe toa^/ fonbec bem baec aen
p?ttöi te tolllen tefüingecen / <!Enbe flijelijcU bf l|cccen
^paenfcbe Ijaec faebenften op b'?(lcticulcn bp fijn <S.eec(ï
ouecaelebctt ^cbjiftdtjcft babbe ingcbtent / olfoo babOe
l)p]^ctc<15?abc toan^becbient baec baec op fijn contca-
bcticöt mcDe fefciftefijcR toi gefonbeni enbe baec neben^
fijne ccDenen/ toaecombpmetbetupttoiflelen ban be
Satlficatim niet fouben beboocen boojt te gaen

©Pi)et8eenebcnmeecgemelten©ccc ^ecbicnt fjaec
«lonDclijch öeeft geftpt / bebben fp ftjn ge piefenteect
D'offccn Die boo; baec bectcech bobben gebaen ban aU
Daer in competenten getal te toillen becblpben/ enbe ooB
fiaec fcöjiftelöcfte boojfïagen ten toebec5pben obec te ge.
ben/Dan Dat bet boemaefp niet aengenaem getoeefl 5gn>
Defpmet baec bojbcce intecpofïtie enbe oberiebecingbe
Dan gefcö?iftcn / babben moeten fupecfebecen / niet tee
oenilaenDe be {feecen ^pacnfcben baec baeconime fe^
titufclüchaengemaentbabben/ enbefpobecfulqc geen
amnife babben ban eenigb 0ÖeftÖi>ft ac" öe fêeecen
fpacnfcbegegeben/ ofte ban eenigebictatie aen befel.
DcQebaenbatmibbelectptbcbooiflagen ban B^ch'
njcnbp ben ||eece Ia Thuiilerie aen baec i|o: Mo: enbe
|Oaec Doo? be ï^ecen H^ebiateuc^ aen be iieecen
^enfcbe toacen gebaen / Haeec baec op niet toa^ ge^
oolflöt / enbe inbien men &ct gepaffeecöe boojl^ gaenbe/
amoti) tot De ©;ebe ban toebec5pben met opcecbte mep«
toa^ geintentioneect / bat be faeche toel te binDen
oufe toefen/ enbe fcfteen fijn<C.baettoemeb£epnbe.
TOteConbefcenbecen.

jM bat ben JSaapmet t»e ifepaenfcfie tot 3©uni
Qeobjufieect O'upttoilfclinge ban De iSatifiai'

tien/ en 't p?e(iecen ban diebt öm if. J©ep te born fn be
grootr^aleban 't ^tabtgup^ met opene beucen/ en
baeg^ baec aen bolgenbe be Oublieatie ban 't ibtabfjup^
booifs. ^00 jtjn ben bolgenbe bagb omtcent aebt upcen
be l^eecen ba»
Loeoen en ban Heemftede eecfl flebaceii
nae't^tabc bup^/ bcbinbenbc0p03bjebanbc.(liaaat=
(Icaet/en ban ben Commenbant be ^tcaten/cube plaet^
feboo; bet i&tabtbup^befct met S3o3gcc^ rnbe ^olba·
tcninlPapenen/ enjijnbanbepDebe 23o?gecm>cflcc^
booi't^tabtbup^bectoiilehomt/ engbelepbttotin be
gcoote ^Ic ban 't ^tabtbup^ / baec gefet toaé een ron»
beiiEafelmcteenflCoen jFlutoeele ftleebt en jriutoeelen
Stoelen ; <Stt ban baec bot^ts^gbegaen in een 30ectcech·
lüamec/ baec een iCafeJ toa^ met een toit ©amafl BleeC
beiepbt/ toepntgb baec naei^gbeltomenbci^eccBiuii
bectoilleRomtengbelepbtbooibe S3urgecmte|let^ al^
boojfj. / i»beboa?f5.©rctcecit fóamec 5 inbetotlcftcbe
ileec
Brun eecfi ingacnbe/ beeft menaengebangen bcp«
becspbt^ Öatificatien ban 'i (Scactaet / al^ meüe ban 't
©acticuüecftctöcheJbanbe
Comfnercie cn be fojmu»
iieccn ban be cefpecttbe €ebt te Collationecen.

©ntcent een upce baec na jnn op 't ^tabtbup^ geftoa
men be anbece baec i|Q:iBo:picnipotentiacifcn bectoil*
Icitomt enbe ingelept al^ tJQojf}, / rn baec na i^ gelionien
bc <0jaef ban
Pcneranue boo? ben lleec Brun, cn booj be
S3o;gecttiee(Ïec^ bectoillehomt en inobelepbt tot iu bc
gtoote^ael/ en oooj be fameiitlycdt· pienipotentiaci'
fen ban baec toog JiTSog : booj bc boo^fs: ©tcicecü tta^
met' bectotllcfiomt/ en mafhanorcen ge-erob?d(fcect beba
benbe / fijn
eccft be booifs. bepbe i^eecen Dlcntpötentia^
cifen en baec na bcpienipotentiacifenban baeclgooa
ilSogtgegaeninbe uoojfs. ©ectcecb-öamec j <en na
bat be boo^fj CoIIotie toa.é ge- epnbigbt in gelijcitr o?bic
in be gcoote ^ael aen be boojfs conbe €afcl aengcfetcn;
beeft be Üecc
Brun obeclupt in aatgnfcbe (iEale gefept /
in effect / bat ben iSoningb bcbbenbe gebabt bifie en cap»
po?t ban 't gemaeclttc iCcactaet ban ©icbe / 't felbe met
b^fugbbe opgenomen / en aenflonti^ binnen ben beboo2«
lycïicntöbtbabgbecatifieect/ enfpïjeicen ft^paenfcbc
Plenipotentiacifen gbeceet toacen om be Öatificatien
uptictoiffelen/ en met (ffongcatulatie obec ben flbe=
maeefiten ©jebe Bbebiaegöt of be Öatifïcatien ban baec
fêo: JÜSo-.mebegcccrt toacen / om Hpt te toiffcicnj €u
metcecipjoque Coiigcatulatie in aiattjn beanttooo;bc
Sbnbe/ battjet Ccactaet ban baec mo. met geiijche
bjeugöDe opgenomen enbe gecatificeect toai / en geceet
om upt te toiflelen; ^^ met opene oc neen en gcooten toe.
Joop ban mtnfcöenopgclefencecll bet (ïcactaft/ baec
na be^ ftoningb^ Ratificatie in 't f rangoig / cn be Öati^
ficatie ban baec i|o: naog : in 't jfcanioi^ / becbulgen^
l^gclefenbet pacticuliec
Arrijckel van de Commerccs
met^öatificatie ban baec Jgo: Moi baec na gelefen
ecnwteomigatoicombel9atificatie,en p?ocucatie tot
bet bejtoeecen ban bet boojfj,
Articul binnen ttoec
Hàaenben in ben ^agbe te (ebeccn be^ Clontng^ P^ocu*
catie tot bet bestoeecen ban 't Ccactact / cn be ©jocuca-
tie ban baec toij©og: ten felbenppnbc; na be lectuce
bantoelcftefiuclieni^bebooifs. ©eecen i&paenfcbe af-
gebiaegbtinbeXatUnfcbeaiaic/ of baec beliefde m
be
jöame bei fóoningbii confojm be boojfs. boojgelefene
»?ocucaiicbet ifcactaet fojmelflcii te bejtoeccen/ en
boo? bc felbe geanttooojt jijnbe / Ja; i^ boo? ben ©jieflec
be^iöiabenijan
Penerandaacn ben felben/ en een be
Jleec Brun booigeboMben een gcoot SSoech met fiutoeef
len omflagb / SbnDe be <£uangcfien / baec op toa^ giepc
eenenfllbecenticup^/ en be bepDe i|eecen i)pael!fcbe
]^ienipotentiacifenobrccnn&c(iacnbe/ enboubenbe be
cecbtecbanbtop betboo?f5. fflbecen föcup^ / beeft ben
<0?aefban
Penneranda gelefen bet fojmuliec ban €ebc
in ^paenfcbe ®ale / en gelwmen jijnbe tot De toeoïöeii
nemende Gode tot Kichter^acc. igebbenbe btpDe i^ee*
een De «etötecöano (^gefieecften en bet «cupi geliu|l /
Sbnbe be gcooifie foiemnitept bantfSebt bie boiaenfi baec
(^jbjetoecbtgebaen/ naDoorben <6;abe ban
Pcoaeranda geb}aegbt/ offp jgeecen pien^otentiacifen
ban befen ^taet toegen baec IBog: in confo;mitept
ban becfelbec P;ocucatie bet^attaettoilbrnbestocc^
cen/enceanttooo|t jgnbe/Jaj en fp alle obec epnbe naen·
De/enDcttoeeboojfte Wngccilfn opflebrnbe/ Ooo; be

SU


-ocr page 381-

Tweede Deel, van de

©ctc ban Loenen Qösïifctt Dct jFojmuIicE ban <SeDt in
Jfcangoi^/ cn boo? öare alle gefe^/ Ainfi m'aude Dieu.

©dcc na 5ijn uptgetoiffglt DepDerjtjb^ ociginric
cucatien om te fflcacteccn en te Uejtoeccn ijet ®cactact/
De (©ciaincle fìfltificatien op Bet Crateact/ Oe ©tigenC'
IcÊïatificatieöaaDaccïlo: iDovop bet pacticulicc
tpfl ban De Comitiecce^/en acte obligat oic tot l)ct
bjcngbcn ban flattficatie eniP?ocacaticoml)ctboo?f5.
patticuliec IHttUul te bestoeten / ecu^cte uecbattcnQe
tie cï^aemen bie αεη De 3pöe bc^ litoning^ ban ;&pangien
ttJojombcgtcpenln Bet Ccactaet een contee-Siete op
tjct 4+. en -fy. Hcticnlcn ban jjet f2tcactaft/ een ?lcte ca»
Itcnùe Oe ^eniolttie ban ^ojten en ban 't jt up^ Leuth,
be fücte ban #ubUraUe.

^e (ÏucUen en ^aptecen ban biegen fiaec Hiog:
jtjn obecgdebect in een coot jpluWeele Coffee/ en ban ùe
^paenfcbe in een coot f lutee eie Coffee met fïlbetcn bc»
flacb ontfangen ; bJaec meDe opgeflaen enöe ten bcpDen
SOCurn affcöept genomen jijnOe/ be ^paenfctje eecfl / en
Oaec naOie ban öefen ^taet jijn af ggegaen / boo; öe
23ucgecmeeftec nptgeiept tot bupten |)et ^tabt!)up^/en
be boo2f5. i|eecen ^paenfcge/ en fp elc;c Jijn st)e epDt tot
aen fjaec a.ogcment boo; een Compagnie en

een Compagnie ^olbaten; en sijngebaenbjiefalbe^ en
get eercgnt opbe Ïl^aUen geloft.

€fgen ben boïgcnbcn bagf) öeeft be USagifitaet boen
maften boa; De ban 't ^ta&tljtip^ een gcoot ^on^
neel / gebecht / belept / en be{)angf)en met Capiffecien/
enom.Datbe#oo|t ban't ^taDtöup^ too^öe gfieflopt
boo;t)ct(iEonnee|Dornmaecheneen anbec ingancH ban
be ^tcaetofbeleptenbeöangcnmet ®apifTecien tot in
een üiamet op bestrate en op Ijet i^onneel uptfienbe/
bte mebc met iCapiffecien belept en bettangen.

©en lii, 5ön eecfi be ©Icnipotentiatiffn ban fjaec
©oog
.fUogenDe Daer na be J&eeceti ^paenfctje acn 't
étaDcijup.tJ gcgacn jQnDe be ^tcaten ban be Ilogemen-
tenoeccefpectibelleccen ji>Ienipotcnt(ariffntot aen t)et
g>tabljupibft)angcnmetiEapi|fecicn/ <i5ouÖe 3Leei
;sn
cnanDec^/ en metgcoen beflcopt/enjijn Debooif?. cef:
pectibe #Ienipotenttacifenbant)ct1ltogQementtot aen
Öet .titabljup^ gelepDt / Dooj een Compagnie SSojgec^
en
een Compagnie ^oibaten / en boo|t ^tabfinp^ ont·
fangenbanbe^ucgccmeefiec^engelepbtin be boojfs-
lltamec/ altoaecDcboo
|f5,bepOe ^ucgcrmeefïec^ 30η
berfoc&t
getocefibe Publicatie mebe te affifieren; φη
nae bat b|ie cepfen bKi^ fïgnal gebaen boo; feben iCcom?
petter^eneen litetel (Scom/ boojalle bé omftan·
bcc^ in gcootc meentgöte in 't Ì>tabl)up0 / op
be ^tca^
ten
/ en in be l^enflec^ (iaenbe opgl)clefen |)et Cractaet
inSEJuptfclie ®ale: i©aec nae be Ratificatie be^ lÜO'
ttincic in
^paenfr|)e/enbe be Hiatificatieban baec #oogD
j®Ofl;in©uptfcöeiCaiei bccboigljen^i^göelefp Ijet
pai'ticuliecStcticulbanCommeccie
met be Ratificatie
ban {jacc üoog Jüog: en De ^cte obligatoic tot {jet upt:"
bjcngcn ban Ratificatie en 't besbieten al^ boo^f; / (e^e·
Itjfh i^ göeiefen be ?tcte ban publicatie in bel^canfcije
(Caie /
alle^ boo? enbe in 't bpbjefen ban toebetspt^
ccctacifen. g^aec mebe jijn in gljtlöcfteojb^uptgfiei
gaen/ boo?be25o3gecmtcPcc^gelcpbt/ enmetgeUjch
grbolgl) ban
23o;get:^ enbe ^olüaten tot aen be cefpcc»
tibc 3togementen/en
jijn toebetom gebaen bjie i&albeg/
en (iet <i5efc0ut op
be 2@ailengeIofl.

35eigeec ban Nederhorft, bie aenfionbt^ nae (gne
toebetliomf}ebaneen3b)ai;e fiechte ggeflabigt) beblege^
cigl^^a&ebleben/ (leeft be boo
;f3. actiën niet honncn
bptaoonen/ enbaecomben^ebtniet gebaen noci) ge;
teeehent/ marcöctCtactaet e&'teechent gebbenbe i^
tuebecna 3@ti;ect)t getepfi/ enbe baec na befec
3@et;eltobet:{eben.

Hlie be boa?f^. porabe en €qiiÉpage ban get Conneel
i^gc$cÌ)iecopo|Djeben be JElagijkaet/ bie tot gcoote
Cae (iebben opggenomen bat get Ccactaet in fjacc
ifetabt gcmaecfit / mebc albaei: ina^ 8&epubliceei;t j (fin
nanilbbag i^ ben (0jaef ban j^affauto Stepfeclyche ]pie>
nipotentiacifen bie ban befen ^taet obec ben gg^emaec&^
ten 39;ebc homen Congtamlecen ; «^geltjcH mebe be

»1

Bi

Ifit;

l'i' .

Ι'ίί

ι

mtfaijifei

boojfs. gcecen^paenfcDepent'poteniiacifen Congi:a>
tnlatie gebaen/ en taec tegg^en ben boIgI}enben bagb tei;
d^adtijttt iiebbeu be^foc&t/ «nbe 39» Ié iien 17. bcfec be^
mibbaeg^ten ^upfe ban ben <l5?abe ban Pennerandj
g tc attecct niet gcoote J^orape/ gtjclnpt ban Ccomptt,
ten/falbe ban Bofc^/ cn<i&ffe{)ut/ op bjieSofchcnto
ftjn Eogcment gcfielt/ en op bepDe bagen opmtltjclt ota
begenupnteaKijnmctoptne ©aten laten iiytlooptn/
ennutbjanbcn/ fcöuten/ enQnDetfint^becicljcpöfné
teechenen ban 3^?rugt)ùe gebaen ; 't Ù^elcbe bic ban be·
fen^taet boo? boen noctj niet toetenbe ö'iutcmie
ban öacc to: 4©o: öebben gepaffccct.

gebben be notificatie ban be gemacchte
be acnbjcfenbej^oogejiiainifiecifin be ^taöt Munfo
oocb
Ofenbrugge laten Doe« / baec ban fp be tetipiome
Congcatulatie Debben ontfangen.

Formulier s ende AEim van Eedtendean^
dere^ daer van in *t voorgaende PerhaH
werdt mentie gemaeckt j volgen hier.

Geldre a l'affemblée des Sieurs Eitats Generaux, iti^jf
MatheneJJe, Sleur de Matheneffe.RivierejOpmeer, Sou.
teveen,6cc. DepatéauConfeil Ordinaire de HoilandeSc
Weft-Frife&al'aflamblée des Sieurs Eftats Generaux
de la part des Nobles de ladite Province, Confeillef&
Heimrade dc Schieland,
Adriaen Pauw, Chevilier, Sieur
deHtìemftcde, Hoogerfmilde, Rietwijck, Nieuwei·
kerck, &c. Premier Prelident Confcilier & Maiftre des
ComptedeHoIIande & Weft-Friefe. & deparladiie
Province Deputé a Paflemblée des Sieurs Eftats Gens·
raux,
Vranfois de Donia, Sieur de Hinnema & Hielfum,
Deputé a l'aflêmblée desSieurs EftatsGeneraux de ja part
de la Province de
iii[G.GuiUaumeRippêrda,S\t\it deHtn-
gelo, Boxbergen, Boculo
6c Ruflenbourg, &c. Dcputó
de la Nobleffe de la Province d'Over-Yiïèl a l'aflemblés
des Sieurs Eftats Generaux,
Adriaen Clant j deStedum,
Sieur de Nitterfutn,&c. Deputé Ordinaire de la Provin.
ce de la Ville de Groeningue & Onamelandes a l'aflem·
blée des Sieurs Ëflats Generaux, tous AmbaffadeursEï·
traordinaites & Plenipotentiaires des Sieurs Eftats Gfr
neraux des Ρ rovincee Unies du Pays- bas pour Ie Traitti
de Paix entrc Ie SeigneurRoy des Efpagnes & lefditsSei.
gneur Ëftats,munis de pou voir fufBfant, dont nousavoni
fait apparoir par l'efchange des Originaux en conformiié
dudit pon voir
iuronsfolemnellment au Nom deldits Sei-
gneurs Eftats, que par eux & de leur part feront pleine·
ment,reëllement, & de bonne foymccomplis, obfeiv®
& execucez tous & un cbacun les pffnts & Articlei avcc
Ie contenu en icieuxdudit Traittéde Paix, fait, Conclu,
ócSignéle 30. Janvier, comme auffi l'Artide particulierj
Fait en conl'equcnce dudit Traitté & conclu le+.Faviier
de 1'gn prelent,mille fix cent quarante huiftjéc Ratifiéde
part öcd'autre en bonne & deüe forme, comme il sppa·
roit par l'efchange des Ratifications qui vient d'eftre fait·
te de part & d'autre,auquel pour plus grande Validità par
communconfenteraentdes Partiesa efté à 1'Inftantad·
joufté l'atSe prefént & folemnel de
hprefiatmdvfermnt
que leldits parties par leurs Ambgfladeurs & Pleoipoten-
tialreSontfaitreciproquementen prefence 1'un dersu-
tre, prenant Dieu pour juge, de la fincerité de
leursp'O^
mefles, pureté, & formeté de leurs intentions à Ics maia'
tcnir invioleblement,
Αίηβηοια aidt Dieu, Fait i Mua·;
fter en la Grande Sale de l'Hoftel de Maifon de Ville pU'
bliquementàportesouvértei, &en
prefence de grand
nombrede Perfonn^, taotde ladite Ville
j qu'autresqüi
ontaffiftéalaSoIemnitédudit Adle, lequiofiefme M«ï
de 1'an mille fix cent quarante huidl, Eftolt figoé & O"
chetté.
Bartolt de Gent.lean de MatheneJjfe.Adriutt
P.vanDmia. WRipperda. Adr. Clant.

Nous Con Gafpar de Bracanonte ér de Gufmtn Coöti
de Penneranda, Seigneurs de Alderfeca de la
Frontera »
Chevalier de 1'ordre de Alcantara. Admitfiftrateur^f
petuel de la Commanderie de Daimiel de l'ordre de Ca-
la trava,Gentilhomrae de la Chambre du Seigneurs Roj
des Efpagnes, Confeiller en fon Confeil d'Eftat,
delpa
Confeil&:Chambre, fonAmbafladeur Extraordinure
vers ùk Majefté Imperiale & fon piemicr


-ocr page 382-

Nederlandfche Vi'éde-handelingk

Pennêranda. A. Brun, Bartoli de GentAean de Matheiteffe^
^driaev Pauw, C. van Reede, F. van Doma, W. Ripperda »
Adr. Clant.

Comme ainfi foir, que par le 4.4.4y. Artide Trait-
té de Paix entre Ie Seigneur Roy des Efpagijes, &c. öt les
Scigmurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pais
Bas, ait efté dit que Ie contcnu dedeux divers efctits,l'un
du 8. fanvler, 1'autre du
%η. Decembre de 1'an lö+y.
faics & figncs entre Seigneurs
Ambafladeurs Exttaordi-
raires & Plenipotentiaires dudit Seigneür Roy
des E-
fpagnea, & Ic deputé pour & au nom dil Sieur Prince
d'Orange, iortira, fon entier efFet, ny plus ny moins,que
fi tous les points y compris en General, ou chacun d'eux
en particulier de mot en
mot eftoyent inferez audic
Traitté de Paix,non· obftant aucunes claufes dudit Trait-
té à ce contraires, lefquelles claufes, oh entend deroger i
comme elles font derogées expreffement par ledit
Artide, &lefquellesclaufes au regard des fufdits deux
efcrits font, & feront, tenues pour non faittes.

Et que de la generalité des fufdits mots, & claüfes pour-
royent cy apres fur venir quelque doute, ou mes-intelli-
gence,lcs AmbaifadeutsExtraordinaires & Plenipoten-
tiaires defdits Sieurs Eftats Generaux, par otdre expres
d'iceux Seigneurs Eftats devant l'cfchange des Ratifica-
tions dudit Traitté de PaiJc, ont declaré au dits Siciirs
AmbaiTadeürs Extraordinaires éc Plenipotentiaires du
Roy des Efpagoes, &c. Et declarent par cette n'avoir
confenti que l'adjuftement defdits deux Articles au
Traitté de Paix, fe fit àaurre fin, que pour faireaccom-
plir,&cfFd(auerentierement Ie centenu d'iceux , fans
que pourtant fe doive entendre ny inferer, que chofe au-
cuueayt efté Traitté nyaccordée, par laquelle maintc-
nant, ou cy-aprespuilTeeftrederogé,
ou prejudicie auca-
nementa la i>ouverainité& Superioiité dts Provinces
Unies du Pais Bas en General, ou en particulier, ny à
i'ordre de la Relie ion, ny à 1'employ, 6c tdtniniftration
des biens Ecdefiaftiques en incelles , mais que ΓΕ-
ftatdesProvinccsUniesdemeureraöefera cenu à ce re-
guard en font entier, & fans prejudice ; auquel reguard
les AmbaiTadeürs Extraordinaires & Plenipotentiaires
defdits Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies
devant 1'eichange des Ratifications, ont infinué cette de-
daration, &l'ontdelivré aux dits Sieurs Ambafladeurs
Extraordinaires & Plenipotentiaires dudit SeigneurRoy
des Efpagnes, &c. figné de leurs Mains, & Cachetté du
Cachet de leursArmes. Fait à Munfter Ie ly. de May
1(54-8. Eftoit figné & Cachetté
Bart lot de Gen, lean de
Matheneffe^ Adr.Pauv) ,G.van Riede, F. va» Doni»»
W.Ripperda, Adr. Clant.

Nousfoubfigntz AmbaiTadeürs Extraordinaires Ple-
nipotentiaires du Seigneur Roy des Efpagnes, &c. Cer-
tifionsquecejourd'huydattédelaprefente les Ambaira' ,
deurs Extraordinaires & Plenipotentiaires des Seigneurs
Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays-Bas
devant l'cfchange des Ratifications du Traitté de Paix
entre lefdites Seigneurs Roy & Eftats, nousontinfinué
l'efcrit cy-defTus inferé, figné de leurs mains, & Cachetté
du Cachet de leurs Armes,qu'aprcs la ledlure ils nous onc
délivré, & nous avons regeu de leurs mains, en foy da
quoy nous avons figné eet adé, & y avons appoie le
Cachet de nos Armes. Fait à Munfter Ie ly. de May
i(Ì48. Eftoit figné & Cachetté. EiConde dt Fenneran-
daA.Brun.

De la part du Seigneur Roy d'Efpaghe feront coiDpris
en ce Traitté de Paixfentre ia Majefté & les Seigneurs E-
ftats Generaux des Provinces Unies du Païs Bas, Ie Sei-
gneur Empereur, Ie Seigneur Roy de Boheme &de
Hongerle, avec Ie Seigneur Archiduc Leopold Guillau-i
me, Frere dudit Seigneur Empereur, mefrac en quaiiti
de Chef & grand Maiftre de I'ordre Teutonique, les
Seigneurs Eleöeurs & Princcs, Villes & Eftats du fainÖ
Empire, Ie Compte de Oldenburg, avec les Pay s, Com-
tez, Baronnies, & terree àluy apparcenans, le Compte
de Swartzenburgh, enfemble fa Terre &Seìgncurie de
Huiren,& les Villes Anfeatiques; fans Prejudice de Pou*
voir encore nommer tels autres de Ia part dudit Seigneur
Roy qu'il trou vera convenir dcdans le terme porte au 7n
Artide dudit Traidé.FaiftàMunitcr ce if.May

tiri auiicjjari. γaill·a ivjuiiiiei uc jhjw-

lilint W® prefent,mille fix cent quarante-huid------------------------------------------,.....,

«•«oit Cgné & Cachctté«</e«x Colomnes, UlCentt dt Eftoicfigné&Gachctté.E/CiwiirffPftiiffwWf/ÌjBr»»».

Lw

•ire prurleTraïttéde Ia Pais Generale, Ec Mellire
" L;fV««,Chevalier, Confeiller de fadite Mijeité
(■athü'iqutcn fon Confeii d'Eftit & fupréme, pour les
ffaires des P.ïs Bas & de les Bourgogne prez de ia Per-
' pg fon PlenipüCerjciaireiiuxTraitcezdela PciX Ge-
erale',
Ec rousdcux AmbaflaHeurs & Plenipotentiaires
dudit Seigneur Roy-pour'ie Traitté de Paix entre luy
Si Ks Seigneurs Eftats Generaux des Provir:i:ïs Unies du
Pays Bas rounis de pouvoir Juffifammenc donc nous
avons faif apparoir &c donoé Copie Aurentiqu». en con-
formitédudit Pouvoir,
JuronsfolemneUernent au notn^u-
ditSeigneur Royfur la öainteCroix& les Sainte Evan-
pilesparnous reëllement & Corporellennent toucheZjen
loutainii que (iluy riictne y eftoit preient & afliftoit per-
foi
ellemcnt que par luy & de fa part feront p'.einetnent >
itë en'nt» & de benne foyaccomplis, oblerves&exe-
cutestous Sc
Uil chacün les poinrs & Articles avec Ie con-
letiu cniceuxdudit Traitté de Paix, Faift, Condii, &
fri·,é ie jo.Janvicr de 1'an prefent,mille fix cent quarante
huift & Katifié de part & d'aucre en deüe forme, comme
jijpp.roic par l'efchans des Ratifications qui vient d^eftre
fiireilcp^rc&d'autreauquel pour plus grande Validiié
fjrcommunConfentèmentdes Partiesa efté à 1'inftant
[jjuuUé ftcprcfcm&folemneldela prellation du fer-
if_(.„iquclerclits Parties par leur AmbailadeursSc Pleni-
weniuites ont fait reciproquement ne prefence 1'un de
'.urre,
premM Dieupour juge de lafìnceritr de leurs fro-
iiijfei fUretéé' fermeté de Uurs intentions à les meintenir
kvioldlemeht· Fait à Munfter en la grande Salie l'Ho-
itci&Müi'on de Ville Pubiiquement,a portes ouvertes,
iccn prefence de grand nombre de Perlonnes, tanC de la-
dia'Villequ'iUtresquiontairiftéalafolemnité dudit A-
tìc,lcquiiilie(medeMayderanmillefix cent quarante
huift, tltoic figné & Cachecté : ElCotide de Ïenneranda.
Λ. B
ik».

Gomme dnfifoit que par le Traitté de Paix entre Ie
Seigneur Royd'Efpagne d'une part & les Seigneurs E-
il .IS Generaux des Provinces Unies 'u Pays-Bas de 1'au-
üe, hit, Cunclu, & figné à Munfter Ie trentiefme Jan-
vier de 1'an prefent, mil fix cent quarante huift,ü foitdidl
cnrAüicic Lxviij que de la parr dudit Seigneur Roy. fe-
ront démolts^prez &
és environs de I Efclufe les Forts
Smt Uh. Saint Dojias, Ie Fort del'E/loiUe, Ie Fort Saint
ierefe, k Fort Saint Fredric, Ie Fort Seint Ijabelle , Ie Fort
Sant Pad, la Redoute Pepemuts,
du cofté & de la part def
oirs c ieuts Kllats feront demolis les deux forts en l'lfle de
Cafnd iWxnmt&Oranges Frederic, les deux de Pas, tvus
tiuxjur la Riviere de lEfcaut, du cofté Orientai excefts Ltl
loti· Ie Fort à Kieldrecht apfellé Spinola :
de kqueile de-
moliiion à f.irereciproquement leroit convenu entre ks
pMiies pou: en rrgler 1'Équivalent ; furquoy n'ayact pcu
ti mberü'accord, il eftdemeurédepuisrefolu entre eux ,
«juedelapart defdits Sieurs Eftats ne feront pointdemo-
lis iefdits forts dei'] fle de C<iy«»y,
nyàu Pas, maisbien
ceux (ur la Riviere de l'efcaut, du cofté Orientai excep-
tcLi/Zoen efchaune, desquelsonteftécfFerts pour.demo-
lif de la pan dudit Seigneur R oy, ceux de nommés audit
Artide LXVllI. exceptez
Saint lot, Saint Donas & Satnt
Habelk,
au licu defquels fera de plus demoly de la partdu-
dic Seigneur Roy Ie Fort de la
Ferie, & fur Ie teut fera
convenu uiierieurement entre les parties un mois apres
Matte du prefent Afte.

Etcommeauffidansledit Traitté de Paix en l'Artide
ΓΚ ft ' ^ reguard de la reftitution du

*-Mftcau de Leut avec les biens qu'on pourrbyectdé-
Ptndte à faire au Comptc de
Flodrofde la part dudit bei-
iicur Roy, il fcroit pourveu entre la condufion du
•t,'aitte & la Ratification d'iceluy, fur 1'entretien d'une
^uarmion de la part dudit Seigneur Roy, ou fur la dé-
u7"°odesnouvdIesFortifications, faites depuis que
erf" 3 efté occupé,a efté convenu & arrefté que

wu Lhafteau fera reftitue fans y laiffer Guarnifon, mais
que lefdites nouvelles Fortifications feront demolis
osieux mois à compier dez Ie
cinquiefme du mois de
p'*P'"chain&del'an prefent5 auqud fe doit faire la
''«"on dudit Traitté de Paix aux Provinces du Pais
' uö & de 1'autre part. Faift à Munfter ce
quin-

-ocr page 383-

Tweede Deel, van de

LesSoubfignés Ambaffadeursfif Plenipotentiaires du |
Roy li'Efpagne au Traittéde Paix entie ledit Seigneur
Roy& les Seigneurs EftarsGeneraux des Piovinces
Li-
nies du Pap Bas, promittent&s'obligent au nom ductit
Seigneur Roy dc faire dans moü ratifier par luy l'Ar-
tide concernant Ie Commerce & Navigation entre fes
iubjeds & Vaffgux, & ceux defdidts Seign ur Eftats,
Conclu, figné & arrefté, reciproquement Ie 4., Fevrier de
l'en preian: 164.8. &d'eDproduire&exhiber la Ratifica-
tion en bonne forme, pour Ie fufdit tempsàla Haye,
Comme aulli pouvoir entre fufHfant de jurer δε ailer-
me neer de là part de faMajeftél'obfervation fidelle & in-
violable, du contenu dudit Artide, & en vertu dudic
pouvoir de prefter Ie ierment feit par eux lefdits Ambaf-
fadeurs& PlenipotenciaircsconfigBez, foie por 1'un d'i-
ceuxoutelautreMiniftrequ'ilplaira à fadite JVJajefté à
cecomraettre de deputer.

Enfoy&aflèuiance de quoy, eux lefdiÖs Ambafla-
deurs & Plenipocentiaire» dudit Seigneur Roy ont muny
leprefenc Aöe Obligatoire de leurs Signateurs & Ca-
cbets. Fait à MunfterIe quinfieime de May 1'an 164.8.
Eftoit figné El Conde de Penneianda Brun.

Formulier s ende ABen 'uan Eedt ende an-
dere ^ daer van in *t -Ooorgaende Verhaei
werdt mentiegemaeckt » njolgenhier.

WY Battole van Gent, Heer van Loenen en Meyo-
derfwij^k, Senelchal en Dijckgraef van Bommel,
Tieler ^n Bommelerwaerde, Gedeputeerde van
d'Adel van Gelderland in de Vergaderingh der Heeren
Staten Generaci. Ιλ»Hill» ΛίΛ/^f»?^, Heer van Mathe
neiTe, Riviere, Opmeer, Souteveen > &c. Gedeputeer-
de ind'ordinaireRaedtvan Hollanten Weft-Vrieflant,
en In de Vergaëetingh der Heeren Staten Generaci van
wegen d'Edelen van het gefeyde Lantlchap, Raetshcer,
en Heeraraed van Schielandt,
Adriam Pa*uw Ridder,
Heer van Heemftede, Hogerfmilde , Rietwijck. Nieu-
werkerck, &c. eerfte Prefident, Raedten Reken-mee-
fter van Hollandt en Weft-Vrieflandt, en van wegen de
gefeyde Provincie Gedeputeerde in dc Vergadering der
Heeren Staten Generael,
Francois van Dania > Heer van
Hinnema in Hielfium, Gedeputeerde in de Vergadering
der Heeren Staten Generael van wegen Vrieflandt,
Wil-
lem Ripperda
Heer van Hongelo, Boxbergen , Boculu en
Ruffenburgh, 6cc, Ghedeputeerde van d'Adel van de
Provincie van Overyflcl in de Vergaderingh der Heeren
Staten Generael,
Adriaen Clant van Stedum, Heer van
Nitterfum, &c. Gedeputeerde ordinaer van de Provin-
tie der Stadt van Groeningen en Ommelanden in de
Vergaderingh der Heeren Staten Generael > alle extraor-
dinare AmbalTaneurs en Volmachtighdevan de Heeren
Scatcn Generael der Vereeenigbde Nederlanden tot de
VredehandelinghtuflchendeHeerKoningh van Span-
jen, en de gefeyde Heeren Staten verfien met genoeghfa-
me macht, die wy vertoom hebben, door de wiffelingh
der orginale fchriften, in conformiteyt van de ghefeyde
macht,
ZweerenSolemnel^ck, indenaem der ghefeyde
Heeren Staten, dat door hen, en van hnn zyde volkome-
lijck, reëlijck en ter goeder trouw vervult, geobferveert
en ge-executeert fullen worden alle de punten, en artyc-
kelen, en elck in 't befonder, met d'inhoudt daer af van
de gefeyde Vredehandelingh, gemaeckt, gefloten en ge-
tekent den Jartighflejiimmus, gelijck oock het particu-
lier Artijckel, gemaeckt in ghevolgh van 't ghefeyde Tra-
öaetj en gefloten den «wri/ewFebruarius van het tegen-
wooreigbJaeri648
.envaQ weerzyden pheratificeert in
goede en behorelijcke forme, gelijck blijckt by de wifle-
lingh der Ratificatien, van weer-zyden ghedaen, aen 't
welck ) tot meer bekrachtigingh door gemeene toeftem-
minghjder partyen teriloot hfcr by gcvoeghr is de tegen-
woordige en folemnele afte vac
pre/atie en beTpyfingh van
tkn Eed
, die de gefeyde partyen, dour hun AmbaQadeurs
en Volmachtighden reciprokelijck en ondsrling gedaen
hebben in tegenwoordigneyt ven malkander, nemende
Godt tot Rechter van d'oprechtigheyt ^an hun beloften,
fuyrerbcyfcubefUndigheytranliua.iQtentien, om die
onverbrekeiijckte mainteneren en t'onderhouden r
help ons Godt- Gedaen te Μ utifter, in de groote Zael v'a >
Stadthuys, opentlijck en met open deuren , en in tege '
woordigheyt van een groot ghetal perloanen, foovand'
gefeyde Stade, als anderen , die by de folemniteyt vand?
gefeyde Aöe gheweeit hebben, den
vyfthiendeu dag van

'ii;
if'.
'0'

sBi^ggaÉ

May, in'cjaer 164.8. WasgetekentengezegelCjSirJi

vaa Gent, lan van Mathenejfe, Adriaen Paur», P. yan Dì·
nta, IV. Rifperdai Adriaen Clant 1
rt

Y*/ Y Don Gaf er van Bracamonte.en van GufmnSjtiti
* » van Penerande, Heer van Aldeafeca de la Fronten
Ridder van d'Ordér van Alcantara,eeuwig Adminiftreu',

en bedienaer van de Commanderie van Dairaie! vaa
d'Oider van Calatrava, Edelman des Kamers van de Hen
Koning van Spanjen, Raetsheer in fijn Raet van Stuet
van fijnRaet, en Kamer,fijn Extraordinaer Ambaffadtiü
by fijn Keyferlijke Majefteyt,en fijn eerfte Volmachiiidt
tot de handelingh van d'elgemeene Vrede, en mijn Heet
Anthonie Brutty Ridder,Raecsheer van fij η gefeydeCath j.
lijcl^e Majefteyt,in fijn Raedt van Staet,en in fijnhoogen
Raet,voor de faken van Nederlant en van Borgonien bj
fijn perfoon, fijn VolmachtighdeindehandelingeDvm
d'algemeene Vrede, en alle beyde Ambaffadeurs en
Vol-
machtighden van de gefeyde Heer Koningh tot de hm.
delingh van de Vrede tufTchen hem en de Heeren Stiten
Generael der Vereenigde Lantfchappen van Nederlant,
verfien met ghenoeghfame macht, daer af wy autentijckc
Copye hebben doen blijcken en gegeven, in conformi·
reyt van de gefeyde
macht,Sweerenfolemnelijk,initma
van de gefeyde Heer Koningh, op het HeylighKruyi,t5
op de Heylige Euangelien, door ons warelijck en llchi.
melijck aengeraeckt, en foodanigh, als of hy'er felf tegen·
woordigh was, en perionelijck byftont, dat door hemen
van fijnent wegen volkomelijck, reëlijck, en tergoedet
trouw vervult, geobferveert en ge-executeert fullen wor-
den allede Punten euArtijckelen, en yder daerafmn
d'inhoudt van dien van de gefeyde Vredehandelingh ge-
daen,gefloten en getekent op den
dartighfien vanjanuajy,
in'ttegenwoo.'dighjaer van 164.8, en gheratificeert
hd
weer-zyden, in behoorelijcke forme, gelijckblycktdooi
de wilTehogh der Ratificatien , die nu aen weer-zydto
gedaen is, aen 't welck, tot meer bekrachtigingh, duot
gemeenetocftemmingb van weerzyden, terftondtby-ee-
voeght is de tegenwoordige en folemnele afle vanprelta·
tie en bewy fingh van d'Eed, die de gefeyde partyen, doot
hun AmbaiTadeursen Volmachtighden, onderlingh ghe-
daen hebben, in malkanders tegen woordigheyt, nemen-
de ir ww
d''oprechtigheydt vanhunhhfiu,
fuyverkeyt enbefiandigheytvanhun intentiiniomdietnw·
brekelytk te mainteneren en t'onderhouden.
Gbedsenfc
Munlttr , in de groote Zael van 't Stadthuys, opemlijcli)
met open deuren, en in tegenwoordigheyt vaneengro«
getal van perfoonen, foo van de Stadt, als anderen, die
by de folemniteyt en plechtelijckheyt van de gbefeyd'
daet hebben geweeft,den
vyfden van May,in 'tJaer
Was gheteeckent en bezegelt :
El Conde de Kntrtnih
A. Brun.

39itairooto£JiBun(l£tgcpa|rctrtie am ftaa ^jjllö
IBofl-.gcnotificecrt cnbc oöecaefc{)?cUcn jtjntif/ ÌI
ìwJ"
De J^ecccn ban i^ollanDt tiEfleect Dat sheicftifn nwcBt
fcaoiDen in tielibccatÌE obcc ben ©ort en <0iD?e üa"
cutie öan (iEcactaet oan BieOe Oen
30. Scmuatp
le)iieöentot JDunficc Börflocen. JiEaecalfootic
KnuytbantDfgen geeIanbtp?aefjOeccnüiöffft
ficuitecct te Pjoponctrn enöe tcConiIiiOccrti foo ÖcüW
öEff^anbfccïJjpbiHticnnaöcöanc omb^afaiJ öfww"
batöePjobimu· ban ©oIIanDt iaefi ofifW·"^
öcböenüe fulcj; fouOcborn; jjelijcft blcnbolgin^ öfUï »
l^Ect ban vvimmer.umi^gcbacn^^ingBfbaaö oen ^
J3ap / ai^ toaimecc fijn i^ooaiiepbt cnbc ben fiacM»^
^tfltc 5ön berfctjccncn in bc ©rtaaCuring :
Cf folbett t tiiBi: goeöt gebonOrn bat Oft fe?""»"'".»?»
I^ubi'cniic Dfc boojfj. ©iebr / ben büf fn-ttointigW^'^
Stpjiliig irfiifben tfC^ecgaDecingegcacccPccM/
bf ttrcrt foube too?bcii in cc η acte bati f>"Wicfltic / ^
becboigcn
^nabcljooccnghröjEfficct/ Docö bac oeit^
acte fottbe tooibcn gfjcauanieMectt/ cube ire


-ocr page 384-

Ncderlandfche Vrede - handelingh. 390

Ra-

Vüornoemc

m wêderzyden binnen Munfter in «ie voorfz, Zale was
' yteewillelt > oock folemneltjck beiworen , ende dat van
dknilag^"^ Aften van Hoitiliteyc ten wedtuzyden wa-
en komenteccflcfenendeopte houden, ende djt de
üDorfe· Publicatie binnen dele Landen foude gefchiedi η
Hen ί nacftkomende
,nideten f.ïöcn DagcDc ÖIoc-
ifngclupt/af^wpitt^n^eaiiDECc tcpcftcncn ban 23IöDti
ttopnaoiiocc gctooontrngctooiu/ enDcöat bate ban
notiticatic/al^ ooch acnfcD?püingercfprctibe foubctoo?=
UacDacn acn alle Dc Jpjoüincien/ Dc Colleaicn tcc ICb»
mitalitfyt/iJrnS^uVt.^Dm.Tromp, fnöc acn alle D
e
Oitinianöfucg euDe CapitEpiiEn tcc Ecc. gtcm αεπ Dc
nEfllTBCWcDcataiiötrcljapycncnDc ;&tEOEnal<S oocö acn
flllcéoitöcrneuc^ niDc Commanö. ban αΙΙε öe JFjoI'
[itc-êtcDcn cnöE ©laEtfcn Dffcc aianbEn / mst bfcforcït
tnDE bcflf «tc
cf fpcctiUE na pcDf c^ qIji IrgEntiiEpt ban öc
I,pg2f3.jg)ublicatic/ Bupcingijecnbc bEnionjlratie ban
ttHclicncn ban faljjbfcljap cclpcctibc ten boo?f3. bagljc
ie
OiKit j oocU lö gccEfolUEECt Dat boo? l|EELEn (©cbcpiitcECi
jEHOtificatie gtjebacn foubE bJojDcn ban bc boojnocrabc
fltmacclitc / gtjEcatificEccbe / Enbc gtjcpubliccccbc ©?cbe
binnen ,lBun|lEC/ acnallEbEÏ|cEccn Ambafladturs cnbE
fliiDcccnimdcre Miuifters ban HptöEcmfdjE tóoningcn/
Sitaceli/i^ot£ntatenEnbc«cpubIijct«n/ alljicc rcijbci
[tiiDr- cube bat in nianiccE ban notlficatic gEl)oiibcn tau=
D£ tüojDcn brn gcbjoonltjcftcn ©oet /
bat oocB abbcctcn·
iitfauocgcbaEn toojbcn by fct)?PbcusS ban 't gene boojfs
\il ambe Minittcrs ban ÜJcgtjcn bcfcn/fetaetbuyten
'sLandsct(iDcccnbc/ mct lafl om bare ban fiilci cnbc
datc'ti3cijoo?t notificatie tc boen/ ehDc ooch te JDupccn/
ciuciiclicn
ban ülöbfcöap te bctoonEn. ilSpbEt^ 1)ειιυεη
baci ιίο:
Jiöog: glieccfoibeect / bat de boo?nocniöE ?ïcte
tongublicaticgcbjucftt foubE bjojdrn in be j|icbcclanb=
ft|)c€aic/EnbEl)et®cactaEtbanB?fbefElf§: ui bc jÉie--
ianDfclje/ al^ oocit f ?anfcIjE (ΦαΙε/ tnct De ccfpEctibE
tucticrjtjbt^^oubotcpi/ cnbc'^ctcbanilatificatic bacc
opflacnbc ehDe gljcöoocEnbc / mii^gabet^ be
wtic/ ciiöc bat ban tjet fclbc (CractaEt ban ©jcbebc
cbtfijutute €)
ccniplacfn t'fünEc tijbt bE jd?obin;iErt/
als ooclt De «©tjeaffocicccbc aianbtfcöappEn inbE ^te·
Dtn/ miöt^öabft^ bc JIÊiniftcisS ban vurgljcn bcfcn
fttQctbui'tcn 'ss aanbt^ tcflùcccnbc fouben toojbcn toc^
BijcfonOfii. gttcni bat ooch acnfcij?ijbingl)e fonbc Uio?>
dfii oöcdjcn
ban Dc boojfj. 39jEbE / cnbE ï^nblicatic
at» ic (0o(i cn ï©c|i ■ ^nbifcdc Conipagnitn Dcfcc
ïandcn / gtctn ain ben «öoubccncuc (©tncrad in
©oh fnDicii. gjtcmacn bcn^jcfibent enoe i^oogfjc
badcn/ alp ooch öcn aiiEutcnont «©cnccacl obcc De .ildi:
litic in JSiafil/ gteui acn brn Mbmicael be Witte, gitcm
ambcnCoinnianbEHcopbElluliban φηίηεα/ Sitcm
acn
Dc ?Btccctcuc^ in Eoanba bc ^t. ©aulo/ cnbe
st. Cbonic/ gteni acn bc «©iccctcuc in jDieulo iseöccr
laiiö. €pnbcltjcft ftcbbcn Ijacc l^ooglj .l^ogcnbc gt)cce=
[
oiücctct/ batal^nubolgöenjJcnbein€onfo?inité ban
daec0ooa,Ji)og:0cfolutiE ban ben 14- ^ipjiHi^ Icftlcs
«nfoubeafgacnb'uptfcö?pbingljE ban ccn ©a(i cnbe
©eocii Daoljjcgcn^ Den thienden Juny, omnic ©obt
ainwcljtifl!) ten fclbcn bagcn pbcclöh enbe öectgconbc.
lötiucüanciicn obcc b'onbccöicnbc <©()cnabe bie fijne
©oööelijchciEajEflcptacnbcn ^tact Defcc aianbcn/
rait
|(oaöct^ ©caftbcieccDc Eanbifcljappcn cnbc ^tcbcn
Pftbetoefcn / Dat bc PanDclinglj tot
Munfter boo? bcf«
mtSBOEbccticcen Scgöcntoa^ 0l)cb?acljt tot bcjlnpt/
«atificatie cnbc publicatie ban ben ©?eöe. ®cn anbc=
«y om (0Dbt ?llmacl)tigi) ootmocbelüch tcbibbcn/
wnepnöEfgn ©abEclijcftc gocbcciicccntbcpDt
ben gbc«
"iacciitcn©jebEocnabcfijchtoilbc gcgcncn/ cnbe ten
®,™"'''Qnbcn;fetactDcc ©cceenigljbc ^cbcclanbcn /
rh « infen fclbcn / mit^gabec^ gbeaffo^

onh ^'ί'ίίφαρρεη/ cnbc ^tcbcn ban bicn/ tnbe allen
Zm"' Öet boojfj. toccclJ caccftenDe / laten uptballen /
nZ , algemeene gcscgcnbe ©jebc

c OcljcEl Cljjilicncflch nacc boojgbcmcltc onfe ©?cbc
ben albcccccficn boojgcltjcfte gcnabe ban
ftp» fnöE ?(imoobfnben <0Dbt mocbte boU

bcbtien De ©ccccn «©cbcputcctben ban tbcgcn
w Kobmtie ban Zeelant, tn picfentie öan fijn fêooo 8e=
iTicïtclfoDgbept/enbetodgemcItcntïdcbt bah ^tatr/
bicc op laten acntcccftcncn Dat Dcfclbc intjcrcccbcn/ ooclt
ccnobeccDcn Dc JDjobinciale bccUlacingEn cnbc ® jote fta»
tien bicc bcboocrii^ tot niccrtnaicn ban bjcgcn be
tOElge--
mfltEi|)?obintJcban SEeianbt gcbaen/ obergbcicbcrt/
ooch acngbctecchcnt/ cacchenbc bet |iuch ban bet booi=
nocmbe©jebe-(iEcattaEt/nictbcn gbebolgc cnbc ocuhlc=
ben ban bicn.

rtlictfc gni'ffïffrt dat op de voornoemde Vrede de
Jiticatieinbchuarlijcke forme den if. üefcs voornc

g»ijn ©oogöept beeft aen ijacc io: JlBogi ten Jloogb^
ficn gccEcommanOccct / Dat op miDbclcn bcbocljt nioctjt
üjojDcn toaec boo? gcobfccbecct/enDc grcultibccrt/inogt
boojbcn noodighe eenigheydt ban binnen tuffcben bE ce·
fPECtibe ^jobintien al^ ooch be J^junbtfcbap cnbc gocbc
«ioicefponbentie Die tuflcöen Den fóoningb ban ©janch»
cijchenOcDefcn^tactDoojgaen^ i^gcluccfi/ gccoHfcc=
becct / üjaec op fijne J^oocbgcmdtc Igoogbcpt afgfjc·
gaen/ gelych ooch afgegaen i^ Den QacDt ban ^tate/πα
bat Defclbe obcc enbe tcc facche ban Dc niocptc bp bun te-
fpcctibclijch genomen toacen bebancht.

©efe cefolutie i^ ooch aen De ^|ccccn ^rcnipotcntiaci·
fen tot Munfter gcfonbcn / om bacc bacc na tc ccgulce.
ccn. ^c notificatie acn ben Am baliade ur ban J^jauch·
tijh enbc ban ì9o?tugacl cnDe acn Dc llcfibcntcn ban ge»
hcoonDeJgoofbcni^gcfcbift brucbenl^ecctn banj Gene
enbc ban Haren, -acn ben IgCCC ÖiDbCC Wickefort,
cnbe my al^ cefpcctibc llcffifebe tnbe i^anfc ^tecbtfeljc
Refidenten iflct gcfcbict bciic Den ^ïgenc ©erbojgb : al^
ooch acn Dc iicfpcctibc aentuefcnbe Hccccn iviinifteis
ban Den 45?aef ban <0o)t ©iicfïant : ^tcni acn Dc E>cc«
ccn banbcc l©ccchcn / liuplcnbucob / Iftinfcöct rrfprc^
tibe Cbuc-Colnfcbe / Jp. .jUpbojgüfcbc cnbc <Öc. <01.
Dcnb.'itlgcntcn.

©e Honingb ban ©;anchcijeh oni tc tooncn fijn on^
bccnocgbUjcptcnbemlpballeninbc aftonberlijchc Bjc-
be ban bcfcn i>tact; beeft fijn ItmbnfTabrnr? ben fêcrc
deiaThuilIericbp&jicbcnDan bcn 8. jjaap obfCcba=
ccect : Die ficb bicnbolgcn? gcfpoeiu beeft on» ban biet tc
jtjn ccc bc publicatie bcc ©?ebE / acngelìclt ben 5. ^unp
gcfcbicbe. j^p nam fijn affcbept tee ©ecgabccingij ban
bacc JÜ^o'.ben i). jHèep : met notificatie bat boo;t
aen fijn JlOajcficpt jljnc bcbclcn albiec fonbc abbjefTccen
acn Den i^ecc iSefibEnt
BraiTec, JBen beeft tccflout o;b?c
gc(ieltomaEnbfmt|cec ?tmbaffabeuc te boen bcbbtn
bc getaoonltjchc cecccbentie / 3|tem Pafpoojt booj
(ijn 25agage Cacoffe cnbc paccben / gtcni i^ ccn
23oepccgbeüuectop'^3Lanb^hoHcntot tcanfpo?t ban
fulc); enbc tot bececcingb i^ ftem gebjacbt ccn goube Iftet'
tingtccbjaccbcban
6000.guldens, cnDeboo? fijn ^c»
ccetaci^ ccn ban
600. guldens, cnbe bcm abcp?efe"tecct
3ijnbc uptgelepbt met Carofffη tot aenöcil^oojnbjucgc
Ijetfc fulep bclcifoelijch gtcccufrcrt. i^ct i^ ooch öaec na
ban tee3i)bcn grnocgbfaeni tc becflaen gb(0Cben bat be
liloning/mgccngEconfiEbiccccbc Co?ccfponbentic met
Dcfcn^tflctliaenDe niet ban nooben babbc of göcfint
toa^ ccn ?lnibafTabcuc albiec te boubcn niacc ccn acfl'
DentQcnocgljtesijn,

j||iec boo; gefcpt boe bat bic ban Ecclanbt ben {^cec
Knuytnietbcbbentoiilfnlatengaennac Munitcr, om
te catificecen bet fficactact ban ©jebe foo aIsJ bet lagb /
om ccbenen biec tc boo? toijbcioopigb bcrbaclt : Dc^ on·
acngefjcn fp ben dertighiten j©ap geccfolbctct / te bccs
hlacen / bat bocboel fp ooch met publicatie ban bet
boo;f3. Ccactact boo; alfnocb fouben bebbcn honnen
fupecfcbccen/ alic^ op Γ>ίη beloop laten cnbe beupt·
homfle bacc ban bc gbenabigc bcflicduge ban <©obt ?lll«
macötigUbibelcn / bat Ijaec <δύί iBo: ccbtcc in fccieufc
acbtinge genomen bcbbenbc bc gantfcb bchommeclghe
(ionfìttutic ban tijD enüe fahen/in Dctoclchc men (leb tc=
genb)oo;Disbtua^bcbinDcnbe/ al^mebe beonfccchcc»
bepbt toaecinne oen #>taft toa^gcb?acbt/ cnbe ooch boe
bcel bacc aen gelegen toa^/ batboo;hct macchen ban
be BjcDe ban bupten / De cenigb^pbt Binnen 3lanbt#
cnbe OeHnie onDcc bc ©jobinticn tcgcn^ baec <eD:fBo:
goebe intentie niet toccDc gcttoublecct / ofte gcaltce
ceect/ bat t)Qeci|o:Mog: DaccDooigemobccttjages
necefflteect toacen gbetoOjDcn de Publicatie van Vrede
mede in haer Ed: Mo: Provincie te laten gefchieden, ful=

icnDebcfelbcbiecbcnge&aentenbeficmben bage op Iji't
^Oimulii c öp bc Jgooa 4©0fl: tccccn ifetatcn ©cUErael

O.léB


-ocr page 385-

3 ÓS Tweede Deel, van de

öacctoEöfjcnrrffifcct ciibc Dat bc rcfpcctibr aicDcn öe
üDojfs. jFoamulicccnfouDrnttieröentocflöcfonöcn/ nict
een JlliiitliUc rcc materie cnDe ^lUcmie üaii De Igcectn
graten ban ^eclanbt Otcncnbe.

i)oO?tiSpruLeHeerdenl300?i!5obt cnbE al ÖC JDcrtlöt
bac fp onfcbulbigt) b)i[bcn
3|)ti riiOe b!i)ticn ban alle
Stuartgbebeii enbe outjcplcn öie upt be gneütn by tjarr
tot bccfcljepOfη tijöcn göcmobccct öcfrn Stanben foubc
moaljm obccHoinen. Jieitbctbcc bclilntinoöe bat fp
nicc bet toefiaeii ban bc publicatie niet üiacen acquir^
icfcenbebeabulibcenbcnulle Concluficnbp be frg an=
Dcccp?obintlen tebecfcljepbcn tpDen Benomen
: JllSatc
bat jjaec liib : jilio ; befelue / als noch i;, furma ende ma
terie laborerende,
tijactn bifabbobcccnbe enbr bafc te=
Bcnp toi
fFPJfITflrjcli pruteilcrende, bectroulucnbe Dat
be QiiOece jdjobintirn luci cpnbelpch be crben plaetfc gcc
Uenüf / Ijacc viiü-.lföo: bacc obtc loube laten taebccbarrn
foo laiiifle fatigfactie rnbe contenrrimnr/ oip na be gele;
ürntöcpot ban fatten bolgen^b'iïnieenbcójbje ban be
itegli ctng^e oiiücc goecie 23onbt-gt)cnooten tuecbt
becepfetit.

€nöf alfoo öaet: (!ED: jEo: alttjb Dabben becfiaen bat
Oerii (Siactact ban B^eOe met bc Sipaenfcftc foube iuec·
ben acnijtgain affonbctitjch οαη ©^anclictjch / imniecp
nietbDojrn aleer öaet -Co: HSog; boihotncntiijch foube
Sün geblecchen/ bat bc llcoone ban Bianchi tjch tua^ trc^
Oibrifctcnbc Ijarc liEractact met ^pangien mebe ten
epnbete
bjcngfn/enoc bat alfmen algcnootfaeclii foube
tocrbei!totecnaffoiiOrilijcft(3ri actaei te berflaen/ bat
in fnlfiiengebailearn bcgcnielte liroonealle inogelpehc
Contciitenicnt fouae toecben glji baen/ enöe bat alle bet
felbeinbcfennlet üia^ gefcljiet / foo berfïonDen fp bat
men be anbece pouinticn alfnoclj (ecieaidijU foube bec:
forchenenbisienihacncn/ opoatöetöoojfs. Contentfi
ment aen be ïltroone ban ©?qnchctjc& te Doen / nae be^
Jjooien üljelet enbc fonbcc upt|ieIg|jebifponeecttnocl)t
iaeiben/ mccbcrlilat:ingcbati)aecèb;J©o: gtjenegrn
enbegljcniepntVoacenbp be Ctactaten met be boojfj.
llcoont opjeiegt te ülpbcn/ cnbe niet cnbe neben^ D'an=
bereSLcbtn ban
bcHnicbeLigueGuarantie |)aec etfect
te laten fo?tcccn/ foatoanneccbcttoee^ooge ©attpen
Dbccbaiecellerenbebiffcrentcnbcceenigötcnbe tot een
occommobementfouüen 5ön oeUjaröt.

3ï>e J^eccen ban Zeelant alfoo oocft mebe be ©jcbe Qt-
ratificeert cnbe Bfpubïiceect bocö niet gebnpct tjebbenbe
(geli
)ciioocUDiebanLeyden nietgcbacn Ijetitien) foo
èeeft ftct VBCïclt fijne bolle 3tebcn gehcegen.

Oïiat Bjienben bc $iontnglj ban ^pangien öeeft gl)e=
bacn iiiclubeccen upt boo?ganibe ?l)fte te fïen. ®e
Bljecomp?cljfnbeccDe ban torflbcn t)aic Igo: JBo: jijn te
run in f)et 17. '3ïcnjc!tel ban IjetBjcben^- ffl;cactart.
JDacr na oocft Dp iiefoiuticn apact op {jaec berfoecft 3tjn
Decomp?ebenbeett be ^eeren
Churfurft van Branden-
borg,
be<©caben van Bentbtm, Teklenburgh; Item de
PrinceJohan van Anhalt tot Setbft ©jacf ban 01-
denbo'gb
i)eeft btfgelijcU^ bcuc cjrpjcfTe befcnbingc göe.
tracftt aiftiec om te BjerOcnacinclubecnt in bit €cactatt
ban ©?cbe i B&flücfi Ijpfebect bed garen ijcrtbaectsS fecc
fojgbulbiglj getoerfi om acten ban ,f|cuii:alitcpt ban
befcn^tact te behomen.Sil^ bodboojfjcnbe batepnbelijft
Det cené aen Dcnbagij foube Uomen bat f)P ban ben
^aec lóii.afbaöbe ban ben iüepfec uptgfitBeben een
®olopbeï©efec; enbc om be fclöe fijne uptbiobinfllwr
fmahelijcft te maften uptbjucftelijcft in fijn 0eque(l gtje-
ficlt; bat
hy begeerde defen Tol als een recompens van
dat fijn Heer Groot-Vader al eer met goet endc bloet ee-
nige van defe Vereenigde Nederlanden badde helpen be-
llryden ende bükrygen, ende dat hy indie Voetftappen
van fijn HeerGroi't Vader wilde treden ende navolgen.
^tembatbefenSTolbcn ©ccecnigi)De Nederlanden ia
haer Navigatie ende Commercien , als tneeft op de We-
fer handelende ende varende meeft foude drucken
; cnbe
battet beftent cnbe opcnBaec toa^ Ijoc fecc men in bc
©erecnigbe
Nederlanden des Rijcx Onderdanen('t welk
nochrar s niet loo en is) met nieuwe Accyfen Licenten,
Impoften, Tollen endc dierghelijcken
( bit tuacen fi)ne
foinialia)
befwaerde.

g>oo lang Iiaec l^o: iiföag: ban fulcie fienni^ ftab^
ben/[)ebbenfps£cnfu]aciali^t>t g&emaec&t alfe soeOe

.l^abupifcöap enbc^liUtcaUtcpt ijcm te Bfiegchmyta
Luujc ijEiu oofi in be i2tcactatm bic bcfe ê>tatt mct^tu
ncmarclienltn.
164^. maecftte/mebe ingeflooicniiMatt
3tjnbe naoerljanb 'Jlntcnttjclte cnOe bp ben tócpfitimi,.,,
tìegiftrateuc bcbcfìigbe cnbe onbertehenbe Copie öa^ '.
gcmelae öequeft enbe
if-olsS-motiben aen öaec tjarc öo·
0: getoont enbe l)etoefen 't gene boojfs. i^/foo tój
Ijaec
Jiao: bcm d'mclufie in bcfe B^ebe nictltrnnennoth
üjillen toefiacn: »acc bp cjcpjcfTe cefolutie UechlaettOat
men ban boenafcefolbeecDeöetfelDcfijne (iEol-gcfo(tj
tefullenttiettecbaet beletten enbe cegen^gaen, ^ulci
ben i+.gutp bcfe^ ^acr^ gcrefolbeect stìnbe ijS
deucì),J
?lgcnt Verburgb aen benalötccaentDcfcnbcn «©jatto,
licn ©Ibenbojafcljelfötniflcc ben SLicentiaet Heiicrfo
ben
16. geinfinuectt/ in plaet^ ban fijne bccfocbtcinciu.
<ìeinDe33iebe/ «Cnbei^bp b'«iSbele <©?oot.fKoo; èfl·
een Staten ban (lollanbt bp iticfolutie ban ben
14, cnDt
I y.9|nlp geabifeert enbe ber|ìonDcnbat aen ben %f
ban
o.decburgh fpuöe iuecDen gefcl)?eben bat incn boo;
JjCtiegcngaen, weerenende beletten
(toclchc bioojùtii
inbeiScfolutiengebjupcfettoccbenj biclïont Fcyiii,ckc
oppoüiie, (0p oat immtc^ be l|eec <i5jaef mocbttettni
gDe berfiacn tuat be cecbte mccningtje tba^banfiefm
^tact / cnbe ijoc fenfibel 30« ®ol-gcfoerit / upt öaetm
tot üecbincltinge ber Commetcien fpecialtjclt ban Dtffo
ibtaet uptgebcbcn / totecbt opgenomen.

2Ö»bebieemtenbe ongbeljoojt/ bat een faccfte/ öii
ccclitöanblgb cua^/ ex thrano jultuia ( jbcbjci' Ijft Coli
legium Oec i>tcben tot (©fcnbjugge/ ni baci ®?otc(ieti(
tegen b'inteniie ban bat fiincfsenbe iCol gefoecft fpjiKii)
toiectgctucht cnbe in inft umento Pacis beuc pjattgt'
Iteugbciiifeceert : bat ccn <i5?acf bic nopt pet bpbtftii
langOuptigen ©ujlogb öabbc gcleben in 't epnbc tot te
StDarcni^ ban ijet arme uptob£>natgclbe ©uptflanH
toert gebencficeect met foo holielijchen cegachiwt/tiiw
alle üp ben <©o;logb opgeltomene enbe mgeflopcnciCiit
len/ aiicentcn enbe be3U)accni|fcn toicrbenafae)lelt/tiff!
ii3jaef met een niciitoen nopt boo? befen geboojDtn fio!
foube iucrben brrccrt : bat foo bcel groote i^taniitn ^
ööc); notabile fluehen ban bacr atanbt enbe auplmi
moeftcnobcrgeben/ om ben litbcn Bjebe te fioop/
enbe bat befrn <©jacf/ bie niiitcacl gcblcben enbeiatial:
lepartöpenbecfcboonttoa? foube onbecföne contrite
tic enbe arbitrio lirggbcn bc gbrbcclc jföabigatit nifc
Commercie ban befen ê>taet/ ban ©up flant enitba»
ben. bucigeögclicn/ boojfoo beclbcfelbeoptieïDtfit
gebjebcn tticrbt.

Tranftaet van voorige fiucken Se op
en in 't Frans alleen ge fieli -waren.

Λ Lio door het TracStaet van Vrede,tuflchen denHw
Koningh van Spanjen van d'cTn,en dc HeerenS»·
,ten Generaci der Vereenigde Nederlanden van d'aBtfcfe
z,yde, te Munftcr gemaeckc, gellaten en geteeckeot op
dc van Januarius van hetteghenwoordigb Jaer 16^·
gelegt is in het acht-en-tfeftighfte Artyckel > dat van ®
z.yde van de gefeyde Heer Koningh gedemolieertengc-
flecht fullen worden by en ontrent de Stadti/*/'» ^
Schanflen van
St. loh. St.Denas, de Starre-Jchafi^
Schans St. Ferefe. de Schans St. Fredrick, d( Schens 5(·ψ·
belle, de Schans St Vaultts. de Ronduit
zydecn van wegen de gefeyde Heeren Staten gedem<^
liec tengeflechtfullen worden de twee Schanflen^®^
Eylandtvan
Cajand, ghenaemt Oranjen en Fridr^i*
twee ven U Pas, al dejchanfen op de Rivier-de SfhtW,''*
cPOofl %fdt. vytghefmdert Lillo, en de Sthtuts of
drecht j Spinalagejtnemf.
van welckedofnoiitiee® '^'^
tingh,recipoquclijck te doenjtuflchen pariyen verdn^

iouw zijn, om de gelijckwichtigheydt daeraf tcrtgc^"·
Maer altbc zy hier in niet eenigh
konden worden_, V
is federt tulTchen hen gerefolveert en
boflooten geWev»
dat van de zyde der gefeyde Heeien Siateo niet
lieerten geflechtfullen worden de
ghefcydeSchao®"
van'cEylandtnoch van'*Pii'maerweldege^
nenopde Rivier oe Schelde aen dOuil-^yde , um^·
fondert
LiUo ; tot verwifïe^ίng van de welcfeenac^e^'
den zyn, om van we^en degefeyde
njolieertcn^eflechc-te wordendegcenen,'dlwn


-ocr page 386-

Ncderlandfche Vrede - handelingh. 385

in drie-
vande

Reitiiucie en ovei levering" vuu I uuys vaii j met

d^Goederen , die daer aen fouden mogen dependeren,
jedocn aen deGraef van Fhdrofvan wegen de gefeyde
Heer Koningh men verfien en beforgen fou tuffchen
, Q^jyting van't Tradaet , en de Ratificatie daeraf,op
j'oDderhouding van eenGuarnifoen en befettingh van
wfgcn den gefeyde Heer Koning, of op de demolitie en
Ikchiing der nieuwe Fortificatiën en Sterckten , ge·
maeckt fcdert dathetghefeydeHuys ingenomen heeft
eeweeftj foo is verdragen en gcarrefteert dat het gefeyde
Huys gereftltueert en overgegeven fai worden, fonder
dier Guirnifoen of Befetting te laten, en dat dc gefeyde
oituwe Veilingen gedemolicert engeflecht iullen wor-
den
binnen twee Maenden,te reeckenen van de vijfde
inl,UttStslvtiiuS!iQi\koomtDàe,en van het tegenwordig
her,op welcke dag de Pulicatie en afkondiging van 'tge-
ieideTraftacc van Vrede in de Landtfchappen van Ne-
derlantvan weer-zyden gefchieden fai. Gedaen te Mun-
^aM^v'^e van May. van 't tegenwoordigh Jaer van
iii+8 Was,;etekent eti gecaccbetteert
in twee Colommen.
llCmdedePexiieranda
. A. Brun, Bartold iian Gent, lau
,j)nMethmefe,Adr>aeft Pauwj G.va» Rede^W. vait Dania,
ïf.Ri^^inlii, Adr. Cknt.

A Lioo door het vier-en-veertighfle en vijf-en-veertigh-
^/sArtyckel van deVrcdehandeling tulichen de Heer
Koninghvan Spanjen&c. en de Heeren Staten Gene-
rati der Vereenigde Lantfchappen van Nederlandt ge-
Ì!jt is dat d'Inhou t der twee vetfcheyde Schriften, 't een
vaodenachtftejanuaryjcn 'tander vande
feven-en-twi»·
December van'tiaer 1^47. gemaeckt engeteec-
kent tuffchen de Heeren Excraordinare Ambaffadeurs
enVolmachtigden van de ghefeyde Heer Koningh van
Spanjen, en de Gedeputeerde, voor en inde naem van de
Heer Ptince van Oranjen, geheele en volkoome kracht
lalhebben, noch meer noch min dan of al de Punten in
'igenerael daer in begrepen , of yder daer af in't befon»
der van Woort tot Woort in 't ghefeyde Tradaet van
Vrede geinfereert cn ingevoegt waren , niet tegenftaen-
deeenige Claufulen van'tgheleyde Tradaet hiermee
lifijden,welcke Claufulen men verftaet te derogeren,ge-
lijckiyoockexprefletijck er uytdtuckelijckgederogeert
zijn door'tge(eydeai^f e» weri/gè/e Artyckel, en wel-
ke
Claufulen tenregard der voorghenoemde tweeGe-
fchriften vooraengedaen zyn gehouaen,en ongedacn ge-
iouJen
fullen worden.

En alfoo uytdc Generaliteyc en Alghemeenheyt der
Toorjienoemde Woorden en C lau luien namaels eenige
Wyffelingen ofmifverftanden fouden mogen overkoo-
nen/oo hebben d'Ëxtraordinare Ambaffadeurs en Vol-
nuchtighden der gefeyde Heeren Staten Generael,door
RpieiTe en uytgedruckte Order der felver Heeren Sta-
len Geaerael , voor de wiffeling der Ratificatien van de
?e(eyde Vrede handelingh , verklaertaen de ghefeyde
™eien£xtraordinare Ambaffadeurs cn Volmachtigden
«'«Konings vanSpanjen , &c. en verklaren door defe
Kgenwoordige, niet geconfenteert en bewilligt te heb-
jien dat de vereffening der twee ghefeyde Artijckelen in
' iractaet van Vrede toteenig ander eyndegefchiede,
wnomgelijck d'lnhouc daer afte doen vervullen en ef-
caucren , fonder dat men verftaen en infereeren fai
™ er yetsgehandelt en veraccordeert is , door'twelck
^■•ot namaels ycts gederogeert, of geprejudicieert mach
"pen aen deSouverainitcyt enSuperioriteytder Ver-
"'gde Lsntichappen van Nederlant in't generaci , of
jn t prticulier, noch aen d'order van de Religie, noch
«belteding en bediening der geeftelijcke Goederen
DenHk' deStaet der VereenigdeLandtfchap-

^nia blyven en ghehouden zijn ten defe regard in fijn

en fonder prejudicie of nadeel: in welck regard

I, Artijckelgenocmt zijn,uytgefondert

\. l.Ut.Donaes,cn St.lfahelle, in plaetsvandewelc-
t η n'och gedemolieert cn gheflecht fullen worden van
«jehende ghefeydeHeerKoningh , àsTtierk-Schans,
η OD alles fai wijders tuilchen de parthyen verdraghen
worden een Macnt na datum van defe teghenwoordige

Ads·

Ed alfoo in 't gefeyde Tradaet van Vrede
(« fW'g/?^ Arcijckelgefegt is, dat, ten opficht va
Reltiiucie en oveileveringh van 't Huys van
Leut .

d'Ëxtraordinare Ambaffadeurs en Volmichtighden der
gefeyde Heeren Staten Generaci der Verecnighdc Ne-
derlariden, voorde Wiffeling der Ratificatien,defe De-
claratie hebben geinfinueerc, en gelevert acn de gefeyde
Heeren Extraordmare AmbaiTadeurs en Volmachtigh-
den van de gefeyde Heer Koning van Spanjen,&c. Ge-
teeckent met hun Handen,en bezegelt met hun Wapen-
zegels.

Gedaen te Munfter, den <uj//ifc/W(?!van Mey , 1^48,
Was geteeckent en gecachetteert
Bartold van Gent, lan
van Mathenejfei Adrtaen Vaeuw, G. va» Reedtj F.va» Do-
nia.W.Rifperda. MriaenClant,

WY ondergeteeckende Extraordinare Ambaffadeurs
en Volmachtigden van de Heer Koning van Span-
jen, &c. certificeren dat op defe dagh en tegenwoordi-
ge datum d'Ëxtraordinare Ambaffddeurs en Volmach-
tigden der Heeren Staten G^jierael der Vereenighde
Landtfchappen van Nederlandt, voor de wiffelingh der
Ratificatien van'c Traólaet van Vrede tuiTchen de ge-
feyde Heeren, Koning en Staren, ons geinfinueert heb-
ben het Gefchrift , hier voor geinfereert en ingevocght,
geteeckent met bun handen, en bezegelt met hun Wa-
pen-Zegels , dat zy na de lefing aen ons hebben gelevert,
en dat wy 't uyt bun handen hebben ontfangen. Tot be-
veftiging van 't wclck wy defe Ade hebben geteeckent,
en ons Wapen-Zegel daer aen gevoegt.

Gedaen te Munlter, den o/y/r/Wiw van Mey, 1648.
Was geteeckent cn bezegelt
Condeàe Venerande, A,
Brun.

Y^Anweghen de Heer Koningh vanSpanjen fullen iti
* dit Traftaet van Vrede tuffchen fijn Majefteyt en de
Heeren Staten Generaci der Vereenighde Nederlanden
begrepen zyn : De Heer Key fer, de Heer Koningh vaa
Bohemen en van Ongeren > met de Heer Aertz-Hertog
Leopoldus Wilhelm, Broeder vande gefeyde Heer Kcy-
fer, felfs in qualiteyt en hoedanigheyt van Hooft-ea
Groot-meefter van deTeutonifehe Order, de Heeren
Aertz-Hertogen,fijn Neven, met hnn Vorftendommen
en Landen, de Heeren Cheur-Vorftenen Prlncen, Ste-
den en Staten van't Heylig Rijck , de Graef van Olden-
burg, met de Landen, Graefichappen, Baronnyen, dia
hem toebehooren, de Graef van Swartzburg, gefament-
lijck fijn Landt cd Heerlijckheyt van Huffen, en d'Han-
ze-fteden, fonder prejudicie van noch te mogen noemen
foodanige andoren vande zyde van de gefeyde Heer Ko-
ning , die hy bevinden fai te behooren binnen de Palen»
'mtwee-enjeventighfte ArtyckeJ van't gefeyde Tradaet
verhack.

Gedaen te Munfler,defen vyfthknden van Mey, 1^48.
Was geteeckent en bezegelt,
ElCondedeÏenerende, Aé
Brun.

T^'Ondergeteeckende Ambaffadeurs en Volmachtig-
■•^den des Koninghs van Spanjen in 'c Tradaet van
Vrede, tuffchen de gefeyde Heer Koning,en de Heeren
Staten Ghenerael der Vereenighde Landtfchappen van
Nederlant, beloven en verbinden fich inde Naem van de
gefeyde Heer Koningh binnen
twee Maenden te doen ra-
tificeren door hem hetArtijckel , aengaendede Koop-
handel enScheepvaerttuflchenfijnOnderfaten en Vaf-
falen,en de geenen der gefeyde Heeren Staten, befloo-
ten, geteeckent en gearrefteert reciprokelijck op de nw-
de vanFebruarius in't tegenwoordiglaer van 1^48.00
de Ratificatie daer af tc voorfchyn te brengenj en te ver-
toonen in goede forme voor de voorgenoemde tyt in dea
Hage ; gelijck oock genoeghfame macht van te fweeren
en te be-eedigen, van wegen fijn Majefteyt, de getrouwe
en onverbreeckeUjcke obfervatie en onderhouding vaa
d'Inhout van't gefeyde Artyckel , en uyt kracht vande
voorverhaelde macht d'Eedc te doen , 'tzy door hen jde
gefeyde geteeckende Λ mbaffadeurs en Volmachtighden,
't zy door een van hen, of door foodanig ander Minifter
en Bedienaer, die fijn gefeyde Majefteyt believen fai hiei
toe te committeren of deputeeren.

Tot vaftigheyt en verfeeckering van 't welck fy, de ge-
feyde Ambaffadeurs en Volmachtighden van de gefeyde
Heer Koningh defe teghenwoordige obligatore en ver*
ft ft plichten-


-ocr page 387-

plichieodc Ade gemunieert cn beveftight hebben mee
bun Mt rcken en'Zegels.

GedaenteMuniicr , àc vijftiende van Mey, in't Jaet
ii+8.

Was geteeckent
El CondeJe Venerande, Α. Brun.

(Cot bcf/üüt U0lgi)t alijicc öct ®ractatt ban Vrede
fclffooaléijfcDfnso.ganuatpacteccftcnt/ ötn iS.Uli
pjiUccBccgatJECinoÖüanöaec i|o: JBo: aöeratiftcecct
ùrti ly. .UScptiiotuptgitDifTcIt/ örn
19, Ιβφ brthon^
DiaUt/ ùEiiy. flunpgljepuWimct rnoe Den lo.^mip
Deur etn alsrmi-fiie j©£öc cn <©ancftri;0flinöb-ÖaoÖ
folcmnifEcttEnDcafn<i5oöt%lmaci)tiaöop flcoffcrt i^.
tf η iatc ijEt fjclj tot alk tijiif η aetiflcnacm ε η aenbcöolcn
3Ìjn. Amen.

Tra&aet van Vrede , tujfchen den Tioor-
luchtighflen en Grootmachtighflen ψ vin-
ce 'Philips de
Vierde van dien Name
Koningh -υαη Spagnien , &c. ten eenrcy
ende de Hoogb tMoghende Heer en Sta-
ten Generaci vande Gelinieerde Neder lan-
den,ter andere zyde, Befiooten den 30. Ja-
miary Anno
1648.

INden Name ende tereeren Gods, Kennelijck fy aeo
eenycgtlijck , dac na een langduerigh vervoJgh van
bloedige Oorlogen , die ioo veele laeren hebben ge-
drucktde Volckeren, Onderdanen , Koninckrijcken en
Landen fijnde onder de gehoorfaemheyt van den JHeere
Koningh vun Spagnien, cnae de Staten Gcnerael van de
Vereenigde Nederlanden , de voorfz Heeren Kioningh
ende Staten bewogen met Chriiteliji-ke medogectheyc,
en verlangende te maecken een eyi de van de aJgemey-
ne ellenden,
en te fteuyten het bedroefde gevolgli , on-
heyl , ichade en pertculen welcke den wijderen voort-
;angh vande voorlchreve Nederlandtiche Ourioghen
.oude kennen na fichtrecken , felfs met uyibreydinghe
over andere Stenden ende Landtlchappen en Wijc afge-
legene Landen en Zeen , en de quade eiFeöien van de
feive ten beyde zyde te veranderen in aenghename,
goede , en oprechic Vrede en loete vruchten van vol-
komene en valle rufte tut veitrooftinghe van devoor-
fchreve Volckeren ende Landen fijnde onder hare ge-
hoorlaemheyt , en reparatie van geledenefchade, tot al-
gemeyne welvaert niet alleen van de Nederlanden, maer
oock vande gehteleChiiftenheyt , noodighende ende
biddende de andere Princen en Potentaten fich door
Godts Zegen te laten bewegen tot gelijcke compaiTie en
af-weeringe van ongeval, verderf, en dtl'ordres welcke
defware plage van Oorloghe foolaoghe tijdten ioobe-
fwaerlijck heeft doen ghevoelen. Om te geraecken tot
foogoedeneyndeengewenfchte oogmerck, hebbende
voorfchreve f^eeren
Όοη Philippe de vierde. Koning van
Spagnien ende de
Staten Getierael vsin de Vereenighde
Nederlanden gecoramiiteert en gedtputecrt. Te weten
den voorfchreve Heer Koningh
Don Gaffar van Bracca-
monte en Guzmatt,Grave
wn Peneranda, Heere vanAldea
Seca de La Frontera,
Ridder van de Or drc van Alcantara,
gedusrighe Adminiftr„teur van de Commandene van
Oaymiel van de Ordre van Calatrave , Edelman vande
Kamer van fijn Majc-fteyt van lijnen Radeen Kamere,
Extraordinaris Ambafladeur aen CjnKeyferlijckeJVIa-
jefteyt, en eerfte Plei.ipotentiaris op de generale Vrede-
handelinge ; Heere
Antany Brun, Riddei,Raet van fijne
Cathol que Majefteyt, iniijnen Rade van State cn hoo-
gen Rade over de faeckcn van Nederlandt en Bourgo-
gne omtrent fijn Petfoon, en fijni'knipotentiarisopde
Traitaten van Generale Vrede. Ende de voorfchreve
Heeren Scaten Generaci van de Vereenigde Nederlan-
den. H'.-ere
Bartolt van Gent , Heere van Loeneneo
Jtieyner^piffiié'c Ampman
en Dijckgrave van Bommel,
Tielre,
en Bommeler-veerdea. Gedeputeerde ter Verga-
deringe van de Heeren Staten Generael uyt het Lidt van
de Ridderfchap en Edelen van de Provlntie van Gelder-
landt ; Heere
loha» van Matheneffe, Heere van iHetU.
nejfe. Riviere, Opmeer, Soutevee», <érc.
Gecomtnittccrijè
Raedt en Gedeputeerde ter Vergaderinge vande Hee-
ren Staten Generael uyt d'Ordre van de P-idderfcbin
ende Edelen van Hollandt ende Weft- Viitflandt, hoo»
Heemraet van Schielandt; Heere
Adriaen I'auw , Rid.
der, Heere van Vleemflede, Hoogerfmilde, ^c. eerfte preO,
derende Raedt ende Reccken-mecfler des Gracfftlijdt!
heydts van Hollandt ende Weft-Vrieflandt , ende van
wegen defelve Provincie Gedcputeert ter VergaderinK
van de Heeren Staten Generael, Heere
lohandeKmt,
Ridder, Heere van Out en Nieu Vojmar, eerfte ende;e'
Jrefenterende den Adel in de Staten ende den Raet van
iet Graeffchap van Zeelandt ende ter Adtniraliteytal.
daer, eerfte Raet van
Syn Hoogheydt den Heer Ïrimtm
Orangie
Ordinarie Gedeputeerde ter Vergaderinge vjn
de Heeren Staten Generael ; Heere
GodartvanMi
Heere van Nederhorft, Vredelant, Cortehoef, Qvtnm,
Horfiwaert, ére.
Prefident van de Heeren Edelen cide
Riudeiichap des Lants van Utrecht, en in derfelvernj.
mecompareiende ter Vergaderinge van deHeerenSia·
ten Generael ; i ieere
Francoys van Donia Heeretotf)«.
nema /» Hieljum.^c. Gedeputeerde ter Vergaderinge van
de Heeren Staten Generael van weghen de Pioviniie
van Vrieflqndt
Heete^ Wilhelm Ripper da . Heere lot Hf»·
ge/00, Boxltergen,BoculoomócRuj/e?tèorch, Gedepu-
teerde ter Vergaderinge vande HceienStatenGeneiitI
uyt de Ridderfchap ende Edelen vande Proviiitie van
Over YflTel;
Heere Adriaen Ciani tot Stedum,Hetiem
Nitterfum, aire.
Ordinaris Gedeputeerde ter Vergade-
ringhe van de Heeren Staten Generael van weghen de
Provintie van Stadt Groeningen ende OmnielaDdeii,
alle extraordinaris Ambafladeursin Duytflant, enPIl·
nipotentiarifén van degemelte Heeren Staten Geced
op de algemeene Vrede-handelinge. Alle veffieDintt
volkoomenc Procuratie., geinfereert aen het eyndevu
defen, dewelcke vergadert binnen de Stadt Munftetia
Weftphalen met gemeyne bewilligingh beraemt totdt
handeliiighe van alghemeyne rufte inde Chriftenheyyn
kracht van hare voorfchreve Procuratien voor ende
in naem vende voorlz. Heeren Koning , ende Suiea
hebben gemaeckt, geflooten ende geaccordeertdewii:
volgende Artijckclen,

t

lp

f;

Sili'

ISM

IN den eerften verklaertdenvoorfzHeerKoningb
ende erkent dat de voorfz Heeren Staten Gened
vande VereenighdeNederlanden, en dercfpeöm
Provintien van de ielve , met alle haer geaffocieadi
Landtfchappen, Steden en aenhoorige Landen, lijn viyt
ende Souveraine Staten Provintien, en Lauden, ορώ
welcke, noch op haer gealTocieerde Lantfcbap^Hi
Steden en Landen voorichreve hy Heer Koningh 01«
en pretendeert, noch nu ofte namaels, voorhemfel·
fijn Succefleurs en Nakomelingen imtnernieti

ven

yets fai pretenderen ; ende dien volghens te vredenic
zynmetde fel ve Heeren Staten tetracSeren, gelijckti
doet by defe jegenwoordighe EEN EEUWIG^
VREDE, op de Conditiën hier naer bcfchrevcnen
verklaert.

II.

Te weeten,dat de vooorfchreve Vrede Mvefetigoe,
vaft, getrouw, en onverbreeckclijck, en dat dien vol-
gens lal zyn ophoudinghe van alle
Aflenvan HoftUi"

teyt , van wat fatfoen die zijn, tuffchen den voorfchfi·

ve Heer Koningh ende Staren Generael foo ter Z«i
andere Wateren, als te Lande in alle hunluyden κΙΓ
dive Koninckrijcken, Landtfchappen, Lenden m
Heerlijckheden , ende voor al haerluyder Onderfitw
en Inwoonderen van war Qualiteyt ofte Conditie f"

zyn , fonder uytfonderinghe van plaetfen ofte ΡεΓίο""

nen.

III·

Eenyeghdijck fai behouden endate!ijckgebruyc«"
de Landtfchappen , Steden , Plaetien,
Heerlijckheden die hy tegenwoordigh hout en DW
fonder daer in ghetroubleert of belet te wow^^
direftelijck noch indiredlelijck in wat manieren ^
het zy, daer onder men verftaet te begrijpen de vi
ken , Dorpen , Gehuchten en
platte Landen aieo»^


-ocr page 388-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 387

mn dependere'i i Ende fullen dienvolghens degeheele
Lcyerie van's Hertogenbofch , alsmede alledeHeer-
liickticdcn . Sceden, Cafteelen> Vletketi) Dorpen, Ge
hrhten en platte Landen dcpendercnJc vande voor-
icbreveS"*^' cn Meyeryc van 's Hertogenbofch Stade
j^iI-rquiCaet van Bergen opZoom,St3dten Baronnic
jjiedB) Stade van Maeftricht, 'trefort van dien,als
oock hM Graeffchap van dan Vioonhoiï de Stadt Grave
eo Landt van Kuyck, Huift en Bailljuage van Huilt en
uylHer-Ambacht, als oock Axelc-Ambacht , gelegen :
b fuyden ende benoorden de Geule, mitfgaders de For-
I
tcD die de ghemelte Heercn Staten jeghenwoordigh in |
hebben in 'c Landt van Waes , en alk andere Steden en ,
piaeilen dewilcke de gedachte Heercn Staten houden
in
Brabundt , VJaenderen en elders , blyven aen de
voorfcbreve Heeren Staten in alle ende de felve rech-
tencndselen van Souverainitcyt cn Superioriteyc, niet
uytgcfondert en evun gshjck als fy zyn houdenda de
Proviotien vande Vereenighde Nederlanden ; Wel-
ïcrftaonde dat alle de relte van't Landt van Waes uyt-
«noomen de voorichreveFonen, ial blijven aen den
Koningh van ■-•pagiiien. Wat aengatt de drie Quartie-
ren van Oveί-Μιζ .·,ce weten Vrtlckcnburch , Daeihem
en's hi-noghen rade , detelve fulieu blyven in den
Siaetindtwel.kediefich jegcnwoordigb vulden , ende
in casvaiiClifputeencontrovc;fie , laldeCtlve gheren-
vcyeeic wurcieii aeu de
chambre me partié daer van
hicrnavvoft gefproocken, omme aldaer te woiden ge-
decideeit.

IV.

DeOnderfaten en Inwoonderen van deLandifchap
pen vanite voorfz HeerCii Koningh eude Staten lullen
ilL·
gi.ede correipondentie en Vriendtfch;p (amen hcb-
ben,
londei tog'-.dencksn de OfFtnlien en fchaden die
iyluydenhiervooren hebben geleden , lullen oock mo-
gen koomen ende blyven inde Landtichapptn d'een
van dc
andere cn daer doen haer triiffique ende Commcr-
cieiD alle verfceckertheyt, foo ter Zee andere Wateren
ète Lande.

V.

De Navigatie ende Traffiquen op de Ooft ende Weft-
Indien lullen worden ghemaintenecrt volghens ende in
conformité van de Oftroyen daer toe albereyts gegeven
ofte noch te geven j ende tot verfeeckertheyc van dien
lalrttecken het jeghenwoordighe Tradbaet er.dedeRa-
lificatiö ten wederxyden daer op uyt te brenghen ; fcnde
fullen onder het voornoemde Tradtaec b .grepen wor-
den alle Po'entaten , Natiën , ende Volckcrcn , waer
mede de voornoemde Heeren Staten of die van de
Ooft ende Weft Indifche Compagnie van haren twc-
ge . binnen de Limiten van hare Odroy in Vrundfchap
ende Alliantie ftaen ; Ende fai een yeder tc weten de
lioogft-gemelte Heeren Koningh ende Staten refpeöi-
ve blyven bcfittcn en gauderen foodanige Heerlijckhe-
«len, Steden Cafteelen , Sterckten , Handel-, ende
Landen in de Ooft ende Weft-Indien als oock Brazil,
mitfgadereopdeKuften van Afta, Africa ende Ameri-
ca refpefti'-e , alsdefelve Heeren Koningh ende Staten
refpeöiveiijck fijn hebbende ende befittende , daer on-
ipeciiliick begffpKn de p^atfen by de Portugylen
tlcdeit den Jare
fèfiim hondertem-m wirWgA den Hee-
'«■Jtatenafgenotnen en geoccupeert, of de pisetfen die
lyhier namaels tonder infradic van 'cjegenwoordigh
^mctiet fullen koomen te verkrijghen cn tebefitten;
Mdefulleu de Bewinthebberen , foo van de Ooft als
Weft-lndifche Compagnieder Geünieerde Provintien,
® M«oifters,hooge als laghe Officiers, Soldaten
«Me Bootfgefellfn in Aöuëlen dienft van d'een of
0 '"der dei voorlchreve twee Compagnien wefendc of
gewf^ftzijnde , als oock die uyt der felver refpeöive
«eniten, loo hier te Lande als in 'c diftrid der opgemel-
jr^^pagnien alnoch continueren ende naer defen
^ geemployeert mochten werden, vry en onbekom-
? alle de Landen ftaende onder deghehoor.

emhcyt van den Koning van Spagnien in Europa,ful -
^ mugen rcylen, bandelen en wandelen, als alle andere
Sto van de Landen vande voornoemde Heercn
' befproocken ende gheftipuleert dat de

i««niaerden fullen blyven byhare Veereen in toodani-
ger voegen als fy de felve inOoft-Inden alnoch hebbctl
fonder hun verder te mogen extenderen , gelijck oock
mede de Ingefetenen van de Vercenighde Nederlandert
haer fullen onthouden van deficqueniatie vandeCalli-
liacnle plaetfen tn Ooft-lndien.

VI·

Ende wat aenbelanght de Weft· Indien de Ónderda -
nen en Inwoonderen der Koninckrijcken , Provinciën
ende Landen der voojfz Heeren Coningh ende Staten
reipeöivelijck , fullen haer onthouden van te bevaren
ende trafiqueren in alle de Havenen en plaetfen met
Forten, Logieo , Cafteelen en alle andere by d'een of
d'andere partye befet en gepoffideert, te weeten de On-
derdanen van dc voorfchreve Heeren Koning en lullen
niet bevaren en traflSqucren inde Havenen ende plaet-
fen , de welcke gehouden worden by de voornoemde
Heeren Staten noch oock de Onderdanen vande voor-
fchreve Heeren Staten indie geene dewelcke gehouden
worden by den gemelten Heere Koning, ende onder de
plaetfen die de voorichreve Heeren Staten fijn befitten-
de,fulleu mede beg epenwefen de plaetfen die dePor-
tugyfen federi den J ^re
feflhieu hondert een en veertigh
in Brafilicn vande vootlthreve Heeren Staten hebben
genomen, als medealle andere plaetfen die defelvejcgcn-
woordig buütten, loo lange als die onder de Portugylen
fullen zyn, looder dat liet voorgaande Ariijckel fai
moghen derogeren aen den luhout vanditjegunwocr-
digh.

VII.

En terwylecoodig is een goeden langen tijdt , om te
adverteren den geenen die buyten dc voorfchreve Li-
mitcn met macht ende Schepen fijn , om te defifteren
van alle Atten vauHoftiliteyt , is gcaccordeert dat de
Vrede binnen de Limiten van het Oótroy hier bevoo-
reps aendeOolt liidilche Compagnie dee Veieenighde
Nederlanden verleent, ofte noch by continuatie te ver-
leencn, nif;t eer en fai beginnen dan een lacr naer dato
van het bfilluyc vaude jegtnwoordige Vrede ; En wat
belangt dt Limiten van het Oftroy hier bevoorensby
de Heeren Stutcn Geiierael gcaccordeert , ofcc noch by
CoriiDUi.cie te accurderen aende Weft· Indifche Com-
p.giiit,dat de Viede ajiiaer niet eer en fai beginnen, dan
een half laer naer dato als vooren ; Welverftaende dac
indien v.inwcghen'tpublijck ten wederzyden factadvys
van meer-gencemde Vrede binnen de voorfzrefpeöive
Limiten eer fai welen ghekoomen , dat van alfdande
Vyantfchapdaer ophouden fal,maer indien nadevoorlz
tijdt van een lacr ende half laer refpeöive binnen de
voorfz Limiten der vourfzOörtiyen eenighc Aöen van
Hofttliteyt daer fai zyn gedaen,dlefchaJe lal fonder uyt-
ftel worden gerepareert,

1 VIII.

De Ondcrfaten en Inwoonderen vab dën Landen van
de voornoemde Heeren Koningh ende Staten doende
tr&ffique inde Landen d'een van d'andere fullen niet ge-
houden wefen te betalen meerder Rechten cn Impoö-
tien als de eygen Onderdanen rcfpcdi vc. In voegen dat
de Ingefeteneo en Onderdanen van de Geünieerde Pro-
vintien fullen zijn ende blyven geeximecrt van faecker
twintig par cento,ofte oock diergelijcke mindeie, meer-
dere, oftecenige andere Impofuie die den Koningh
van
Spanjen geduyrcnde deu twaelf jarigen Trefvet geheveh
heeft, ofte hier nadiredlehjckofteindireöelijckfoude
willen hefïen op dc voornoemde Ingefetenen ende On*
derfaeten van de Geünieerde Provintien, ofte tot lafte
van de felve boven,ofte meerder als op fijn eyghen On-
dcrfaten.

IX.

De voornoemde Heeren Koningh ende Staten en
fullen buyten haere refpeöive Limiten vandep&ileren-
de goederen > noch te Water noch ce Lande. geen inko'
mende uytgaende ofte andere Laften vermogen te onc-
fangen. ^ ί -

De Onderdanen van ds voornoemde Heeren Koning
ende Staten fullen reciproquelijck genieten inde Landen
d'een van den anderen deoude Vryhcyd van de "tollen
van de welcke fy in Vredelijckepofleffiegeweeftfulleii
fijn voor het begin van den Oorlogh.

ι XI.Di


-ocr page 389-

3 ÓS Tweede Deel, van de

XI.

De hanteringe, ommegangh ende Commercie tuf-
fchen de refpcétive Onderdanen en fai niet mogen ver-
hindert worden en indien eenige verliinderingen moch-
te gebeuren, defelve fulkn reelick en metter daet wer-
den wech genomeq.

XII.

Ende vanden dagh af van 'tbefluyt en ratificatie van
defe Vrede > fai den Koninck doen ophouden het heffen
van alle Tollen op den Rhijn ende Maze , die voor
den Oorlogh gheweeft xljn onder het reiïort endedi-
ftridt der Vereenighde Nederlanden, fpecialickmede
den Zeeuwfchen Tol, in voeghen dat defen Tol niet
gheheven fai worden van wegen fijne voorfzMajeiteyt
noch binnen de Stadt van Antwerpen noch elders; Wel-
verftaende en op conditie dat vanden voornoemden dag
af de Staten van Zeelandt reciproquelick t'haren laefte
fullen nemen ende betalen eerft en voor al vanden felven
dagh af de jaerlicx Renten die voor het laer
'vyfthien-hon-
dert
tTPee-en fevevtigh op den voorfchreve Tol zijn ghe-
veitight gheworden, en van dewelcke Eyghenaers en
RenthefFers in befith en ontfangh zijn gbeweell voor het
begin van den voorfz Oorlogh ; Het welck van gelijcken
fullen doen de Eyghenaers vande voornoemde andere
Tolen.

XIII.

Het witghefoden Zout komende uyt de Geünieerde
Provinciën inde Landen van fijne voorfz Majerteyt fai
aldaer ontfangen en geadmitteert worden, fonder hoo
oer als het giof Zout belaft te zijn; Infgelijcken het Zout
Kermende uyt de Landen van fijne voorfz Majefleyt inde
Vereenighde Provintien fai worden geadmitteert ende
vertiert , fonder dat bet felve hoogher befwaerdt fai
moghen worden, als hetZoutdervoorichreveHeeren
Staten.

XIV.

De Riviere de Schelde als mede de Canalen van 'tSas,
Swijn en andere Zee-gaten daer op refponderende,fullen
van de zijde van de Heeren Staten gefloten worden ghe-
houden.

XV.

De Schepen en Goederen komende in en uyt de Ha-
vens van VJaenderen relpeöive, fullen met alle fooda-
nighe Impofitien en andere lallen by den voorfz Heere
Koninck moeten befwaerdt worden endeblyvenalsde
goederen de Schelde en d'andere Canalen in het boven-
ftaende Articulbegrepen in'topendeafgaenrefpeöive
befwaert worden ; Ende fa! hier nae gecon venieert wor-
den tuflchen partyen wedeizijts, over den voet vande
voorfz Efgale belaftineen.

XVL

De Hanze-Steden met alle der felver Borgeren, In-
woonders ende Landtkhappen fullen in 'c ftuck vande
Scheepvaert en Commercie JnSpangien,Rjjckenende
Landen van Spangien, genieten alle en defelve Rech-
ten, Vryheden,Immuniteyten en Pflvilegien, dewel-
ke door het tegenwoordigh Traftaet zijn geaccordcert,
ofnaer defen mochten gheaccordeert worden voor en
ten opfichte vanden Onderdanen en Inwoondera van
de Vereenighde Nederlanden ; En reciproquelijck de
voorfz Onderdanen en Inwuonders vande Vereenighde
Nederlanden, fullen genieten alle en defelve Rechten,
Vryheeden,Immuniteyten,Privilegien enCapiiulatien,
foo over het ftellen van Confulsin de Hooft of Zee-Ste-
den van Spangien eneïdersdaer van noode fai zijn , als
voor de Koopluyden, Faftoors, Schippers, Matroo-
fen of anderfints, en even ghelijck als de voorfchreve
Hanze-Steden in 'tgeneràel of in't particulier hier be-
voorens hebben verkreghen ende gepraöifeert of bier
naemaels fullen verkryghen ende praöiferen voor de
feeckerheyt, voordeelen en advantage vande Scheep-
vaert ende Commercie van haer Steden, Koop-luy-
den, Fadtoors, Commifen en andere die daer van de·
penderen. . .

.'XVIL

Sullen oockde Onderfaten en InwoondersvandeLan-
den vande voorfz Heeren Staren hebben defelve ver-
feeckerheyt ende vryheyt inde Landen vanden voorfz
Heer Coninck, die geaccordcert is aende Oaderfacten

- •■■■'i

I

Μ

vanden Koning van Groot Brittangien byhetlefteTra.
daet van Vrede ende de fecrete Articulen gemaeckt met
den Coneftabel van Caftilien.

XVIIL

De Gemelde Heer Koninck fai metten |eerftennoo;
dige
VGorforge geven, datter eerlijcke plaetfen geordon.
neert werden tot de begraefiFenis vande Lichamen det
geenen die van der voorfz Heeren Staten zyde fullen
komen t'overlyden onder deghehoorfaemheytvaaden
voorfz Heer Koninck.

XIX.

De Onderdanen en Ingeietenen vandeLanden vanden
gedachten Heer Koninck komende inde Landen vande
voornoemde Heeren Staten fullen haer ten opGchtevan
de publique oefFeninge van Religie moeten gedragen
ìq
alle fedigheyt fonder eenig fchandael te geven met woor-
den of met wercken en fonder eenighe laileringetefpre.
ken ; En het felve fai worden geobferveert by de Onder-
danen en Inwoonders vande Landen der voorfz Heeren
Staten komende inde Landen van fijne Majefteyt.

XX.

Van gelijcken en fullen de Koopluyden, Schippers,
Piloten , Scheeps-volck , hare Schepen , Koopmsn·
ichap. Waren en andere goederen haer tocbehoorende
niet moghen aengeflagen nochte gearrefteert worden
't fy in krachte van eenigh bevel generaci of particulier,
ende om wat faeckc dattetfy, van Oorloghe of ander-
fints , felfs niet onder pretext van fich daer van te willen
laren dienen tot confervatie en belcherminge des Lanisj
Daer onder men nochtans niet en verflaet tebegrypeo
de aenflaginghen ende arreften vande luttitie doorde
ordinarie weghen ter oorfaecke van eyghen fchuldeoi
Obligatie, ende bondighe Contradten, van den gee-
nen teghens den welckeii de voorfchreve aenflaginghen
fullen zijn gheciaen, daer inne geprocedeert fai worde:
gelijck gebruyckelijck is na recht en reden.

XXI,

Daer fullen ten wederzyden eenigeRechters ingelijck
ghetal worden gecommiteert by forme van
CÌ/min
mi-partte
, die hunne refidentie fullen houden in deNl·
derianden , en op alfulckc plaetfen als behooteti fil,
ende fulcx by beurten, dan onder hetghebiedtvande
eene, dan van de andere nadatfuicxbyonderlingebe-
williginge fai goedt ghevonden worden, weicke weder-
zydts ghellelde Rechters volghens deCommifliceDdi
Inftruaie hun te geven, ende op de weicke fy fullenEeJ
doen, volghens feecker Formulier
daer toe ten weder-
zyden te arrefteren, fullen opficht nemen over de han-
delinghe der Ingefetenen der voorfchreve Nederlanden
ende Laflen en Impofitien die ter eenre en ter andeie
zyde gheheven fullen worden op de KoopmaDfchaP!
Ende indien de voornoemde Rechters komen te bevin-
den dat daer in ter eenre ofte ter andere, ofte wel ΐω
beyden zyden exces werde bcgaen, fullen't felve
ex«'
reguleren en modereren. Voorts fullen de voorfchteve
Rechters esamineren dequeilienoverdenonexecuiii
van het Traélaet, als oockde Contraventien vandiea
die intyden endewyien fouden
moghenkomcniery-
fen, foo inde Landen van herwaertsover, ilscJOckiR
de verre af-gheleghen Koninckrijcken, Landen
j PW"
vintien endeEylanden in Europa ende daeropfomn^
rie en de plano difponeren en uy tfpreecken tgeene fy ω
conformiteyt van het Tradlaet bevinden fullen tebe-
hooren. Ende fullen de Sententien en difpofitievwoe
voorfchreve Rechters ter executie worden ghefteltdoOt
de ordinarisluftitie, ter plaetie
alweer decoatreveaoe
isgefchiet ofte weljeghens de Perfoonen vefdeContfi'
venteurs, nae dat fulcx naer ghelegentheyt
fai wetde»
gerequireert, Ende en fai
de voornoemde ordinarli lU'
Ititie in geen gebreecke
moghen blyven de vooreoem-
deexecutie te doen,
ofte laten ghefchieden ende ωη·

traventie te repareren binnen den tydt vany*/ Maeo·""'
naer dat de voorfz ordinaris luftitie daer toeialwö®
verfocht. >

XXII. ■

Indien eenige Sententien en Vonniffengegeven w
ren tuflchen Perfonen van verfcheyden partyen otó^'
defendeert wefende,
'tzy in materie Civijl ofte

mineel, die en lullen niet mogen ge-®cecuteertworo^


-ocr page 390-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 396

. „nsdeperfoonen dergecondemneerden, nochceha-
goederen. Ende en (uilen gene brieven van Marquen

pfeffalien geaccordetrt worden, ten ;Zy met ken-
ifle faecken, en in faecken in-dewelcke (ulcx is
° glatcD by de Keyferlijcke Wetten en Conftitucien ,

èÏÏaedeordregeltdtby^drfeive.

Men en fai niet mogen aenkomen, inkomen ofte bly-
vsninde Havenen, Bayen, Playen ofte Reeden vandei
Landen d'eene van d'andere met Schepen ende Volck
vin Oorloge in geial welke foude mogen fufpicie geven ,
fonder verlof en toelatinge vanden genen onder dewelke
.jyoorf2.)Haveoeii,Bayen,Playén en Reeden lijn, ten
ware men gcdrevenwerde door tetnpeeft ofte gedrongen
'tfelve ce doen door noot, en om te fchouwen eenige pe-
timleavande Zee.
" . XXIV,

Degeene op deweickè de goederen fijn aengeQagen
engcconfifqucert ter oorfaccke vanden Oorloghe» ofte
hare Erfgenamen j ende die haer recht hebben fullcn
ehcbruycken defelve goederen, ende fulien de poiicffie
vin dien aennemen byhaereyghenauthoiiteytendein
kracht van dit Traöraet > ionder dat ran noode zy te heb-
ben
lecours aen de luftitie, niet teghenftaende aliein-
wporatien voor den Filque, Verpandinghe, ghedae-
nsGifcen , Tradlaec, Accoorden ende Tranfatìien ,
en wat renunciatien inde voorfchreve Trinfaftien fou-
denmoghen ghefteldtzijn, om uyttefluycen vaneen
ghedeelte van de goederen den gecnendiedeielve be-
hooren toe te komen j £nde alle goederen ende rechten
die volghens het teghenwoordigh Tra<3::ict reciproque
lick den ouden propriecarifleii haren Erven ofteAöie
van den felven hebbtnde j z,ijn ghereftitueert, ofte
nochiiercftitucert moeten werden, lullen by den iel vei·.
Proprietariffen nioghen verkoft worden fonder dat var:
Doodeo (al wefen daer toe particulier confent tt ver-
werven. Ende fai dien volghende vatrden eyghen·
dom van Renten die van weghen den Fifque in plaets
»ande verkofte goederen fullen wefen geconltitueert >
midtfgaders de Renten ofte Adien flaende tot lafte
vande Fifquen reipeftive by de Proprietariffen van dien
oock moghén worden ghcdifpoueerc by verkoop in-
ghcof anderfints als van hare andere eygcn goederen.
XXV.

Het wdcke oock plaetfe hebben fai ten profijte vande
Erfgenamen van wijlen den Heere
VrmcsWilhelmvtm
frangi, felft voor de Rechten die iy hebben inde Salines
ïsnhet Graeffchap van Bourgogne die hunluyden lullen
wedergegeven ea gelaten worden met deBoflen die dacr
vandependeren, ten opfichte van 'c geene niet en fai be-
vonden worden dat foude fijn gekocht ende betaeltvatj
wegen fijne voorfz, Majefteyt.

• XXVI.

Daer onder men mede verftact begrepen te zijnde
verdere goederen en rechten gelegen in de Graeffchap-
pen van Bourgogne en Charolois en 't gene volgende
hetTraöaet van den
fitgtndeit A^t'ùisjefiten hondert ne-
gtn,
enden/ïvewiewlanuarij 0ienhondertth$enieipe-
öivelijck noch niet en isgereftituecrt, falaendepro-
prietariffen, hare Erven ofte Aöie vande felve hebben-
da, van beyden lijden alonime metten eerilen ter goe-
der trouwen worden gereilitueert.

XXVII.

Gelijck t>\ede verftaen worden daer onder b^repen te
«m de goederen en rechten die nae uytganck vanden
<»«/ƒ jarigen Treves by Sententie van den bogen Raed
"an Mecbelen tot nadeel van den Fifque fijntoeghe-
*efen aen wijlen Graef Je»
vau Νφοί. ofte in wat roa-
niere de vooifchreve Graef de pofleffie van dien beeft
verkreghen, in wat Plaetfeni Landen of Heerlickhe-
«n defelve toeghewefen Goederen Rechten moghen
gneleghen , en door wien defelve moghen gepoffideerc
, welcke Sententic by macht van dit Traftaet is
«n^e wordt ghehouden als niet ghewefen, ende alle
daen"' poffeffie als voorfchrcwe is ce nietghe-

p , XXVII.

unde wataengaethet proces vin Chaffel^lm, «ein-
«nteert by het leven van wijlen den vooriz, Heer Pirw«

vanOrangèvootdeti Hoc^hen Raedt vati Mechelente-
ghens (jen Procureur Generaci van den Kocinck van
Spangien ; dewijle het felve Proces nieten is ghetermi-
reert gheweeft binnen den
lydt van een laer na het ver-
vol(»h daer op ghedaen gbelijck als
in'tveerthiènde Ar-
tijckel van den twaelf- larighen Treves was beloofde
te doen 5 is verdragen dat aenftonts nae 't ilayten en Ra-
tificatie van het teghenwoordigh Traöaet den Fifcus uyC
den naem van Sijn Majefteyt, ofte uyt wiei^s naem
fulcx eenighfints foude TOoghen wefen datelick afftant
fai doen van alle de Goederen inden voorfchreve pro-
celTe ghe-eyfcht> ende by wien ofte uyt wat recht de-
felve foude moghen befelen worden, oock renonceren
in naem ende van weghen als vooren j van alle Aöien
en pretenfien die de voorfzFifcus op de voorfz goede-
ren eenighfints foude moghen hebben ofte konnen pre-
tenderen , om door den tegenwoordigeo Heer
Frince
van Orêvge
fijne Erven en Nakomelinghen of fijns rechc
hebbende, datelijck trae 'c fluyten ende Ratificatie van
dit Traétaet ende uyt kracht vaa 'tfelve
en fonder re-
cours aende Xuflitie, te worden aengheveert en gheno-
men in vrye en onbekommerde poueffie, Mits dat die
opghebeurde en ghenootcn vruchten met de laflen van
dien, tot den dagh van het befluyt van dit Traftaét ful-
len blyven tot prcfEjt vanden Fifcus.

XXIX.

Indien in eenige plaetfe difSculteytwierde ghevondeo
op de reftitutie vande goederen en gerechtigheden die
gereflritueert moeten worden, fai den Rechter vande
plaetfe fonder uytttel de reftii'jtie doen effeö hebben, en
daer inne den kortflien wech nemen, fonder dat ondeft,
pretext van onbetaelde Capitatien of anderfints dc refti-
tutie uytgeftelt fai mogen worden.

XXX.

De Onderdanen en Ingefecenen der Vereetiigde Ne·'
ierlandtn fullen over al in de Landen onder de gehoor-
faemheyt vanden gemelde Heer Koning zijnde fich mo-
ghen doen dienen van alfulcke Advocaten > Procureurs»
Notarifen, Solliciteurs en Executeurs die het haer fai
goetdunckenj waer toe oock defelve fullen worden ge-
committeert by de Ordinarie Rechters » wanneet het
noodigh wefen fai, en delelve Rechters, des lullen ver-
focht zijn ; En reciproquelick de Ingefetenen en Onder-
danen van gedachte Heere Koning komende in de Lan-
den vande gemelde Heeren Staten, fullen gelijckeaiE-
fteutie genieten.

XXXL

Indien de Fifque heeft doen verkoopen van d'eene of-
te andere fijde eenighe geconfi'queerde goederen , de
gheene aen wien de felve uyt kfachte van dit Traclaec
moeten toebehooren fullen ghehouden wefen ha'er te
contenteren metten Inteieft van den prijs jepensden
penninck
fefiien omme daer van t'elckenlaiebetaeldttc
worden op dc naerftigheyt van de geene die de voor-
fchreve goederen befitten , anderfints fai hunluyden
rc-
oorloft fijn hun te addrefleren aende verkofte Gronden
en Erven, met dien verftaende, dat in plaetfe vande
verkofte Goederen,afgclofl:eRenten, ofte het Cspitael
vande felve door enuytren naem vande refpeöive Fif-
ilk

quen op«neBrieven fullen verleeden worden ten profijte
van de Eygenaers, hare Erven ofdes Aólie hebbende,die
bun lullen dienen tot bewijs declaratoir in conforoiiteyt
van hetTraiSaet metaflìgnatie vande laerlijckfe betae-
linge op eM Rentmeefter inde Provincie daer die ver-
koft ofte afgheloftzijn, welcke Rentmeefter daer inne
fai worden ghenaemt én fai den prijs ghereeckent wor-
den nae de cerile verkoopiiighepubliquelijck of ander-
fints ghedaen fijndc nae bebooren » van welcke Ren-
te bet eerfte laer verfchynen f«l een laer nae dato vaa
bet befluyt en Ratificttic
van dit teghenwoordigh Tra-
aaet.

XXXIL

Maer indien de voorfz verkoopingen ghedaen Waren
gheweefl: faylufiitie voor deughdeliickecn wettelijcke
fchulden vande gheene aen wien de voornoemde Goe"
deren plachten tegehooren voorde confifcatic>'t fai hun-
luyden öftefaare Erven ende recht van de felve hebben-
de , gheoorloft zijn die na haer te nemen j betalende
den prijsbiaojïn een laer, te reeckenen van den da^h van

m 3 hut

-ocr page 391-

3 ÓS Tweede Deel, van de

daen, ghelijck mede de verkoepingc gedaen vooth»
felve befluyt tegens de verdragen of accorden meteenies
Steden in
'c particulier gemaeckt. ®

XL,

voor veele laren fijn ghemaeckt) fullen expireren met
het laer van 't befluyt van 'tTraftaet nae 'tgebruyck
vande plaetfen refpedive daer dc voorfz Goederen ful-
len mogen fij η gelegen , ende fullen de Huyren verfche-
nen daer den dagh van 't befluyt van 't TraAaet, gelijck
gefeyt is betaelt worden aende Eygenaers ; WelverHaen-
Itaende ludien den Bruycker der gefeyde Goederen voor
't was van dien lare eenige onkoften beeft aengewent dat
defelve onkoften by de Eygenaers aen den Bruycker ful-
len worden betaeldt naer coftume ofre difcretie vanden
Gerechte vande plaetfe daer defelve Goederen fullen fijn
gelegen.

XXXIX.

De verkoopinge van gheconfiiqueerde of aengeteyc-
kende Goederen ghedaen federt het befluyt van 't Tra-
<taet > fai ghebouden worden nul ende els niet ghe-

De huyfen van particulieren, diegereflitueertiijn
ofte gereftiiueert moeten worden , volgens hetTra^!
(ftaet, en fullen reciproquelick met garnKoen of ander!
fins niet anders ofte hooger belaft worden, dan de Huy"
Jen van andere Inwoonderen van ghelijcke gheleghenti
heyt.

XLI.

Niemant en fai ter eenre ofte ter andere zijde j dire,
dtelick of indiradlelijck, in't veranderen van fijne woon.
plaetfe beleth worden, mits betaelende de rechten daer
toe flaende, ende indien eenighe beletfelen fedêrthet
TraöaeC gefchiet waren, fullen datelick wordeo afg;.
daen. ^

XLIL ^

Indien eenige Fortificatiën ofte publique Werctei;
ter eenre ofte ter andere zijde, met toelatinge endeau.
thoriteyt van de Overigheyt gemaeckt waren, inplact-
fen waer van door het teghenwoordigh Traöaet reftim.

tie fai moeten gefchiedendeEygenaersvandienfulko

ghehouden wefen haer te contenteren met de eftimaiie
die daer van ghedaen fai wefen door de ordinarisRech.
ters, foo vande voorfz plaetfen, als vande lurifdiflje
die -fy daer ha'dden, ten ware parihyen daer over onder-
lingh accordeerden j Gelijck mede fatisfadtie fai gte.
daen worden aende Eygenaers vande goederen'die tot
Fortificatiën publique wercken ofte Gods-huyfculijQ
geappliceert.

XLIIL

Aengaendede goederen van Kercken, Collegien,
ofte andere pieufe plaetfen, ghelegen inde Vereenlghde
Provinciën , dewelcke leden waren , dependercndt
van Kercken, Beneficiën en Collegien, fijndeondct
de gehoorfaemheyt van de voorfz Heer Koningh, het
geene voor 't befluyt van 't tegenwoordigh Traflactniet
en is verkoft geweeft. fai hunluyden weder gheghe·
ven enghereftitueert worden, en fullen in'twlitïtn
dien komen, oock by haer eygen autoritey ten (onder
huipe vanluftitie, om defelve tegebruycken, fonder
daer van temogen difponeren, gelijck als bier voeren
isghefeydt, maer voor de geene die verkoft fullen we-
fen voor den voorfchreve tydt j of by de Staten vao
eenighe vande Provinciën inbetalinghe fullen gegeven
wefen, de rente vanden prijs fai haer jaerlijcxbitjeldt
worden teghen den Penninck feflien by de Provincie
~die de voorfchreve verkoopinge fai hebben gedaen » of
defelve goederen in betalinghe ghcgeven, ende oodi
in diervoegben geaflïgncert dat fy daer van mcghen
wefen verfeeckert, van ghelijcken fai ghedaen en geob-
fer veert worden vande fijde vande^emelde Heer Ko-
ningh.

XLIV.

Aengaende de pretenfien en intereffen dewelcke den
Heere
Prmce ven Orangie foude moghen hebben, ten
opfichte van eenighe parthyen die hy nieten isbefitten.
de, daer over fai by particuliere handelinge verdragen
worden, totfatisfaélievandeghedachte
tieerPriWViH
Orangie 1
maer wat aengaet de Goederen en andere ef;
feiten waer van den voorfz Heere Princeisinpoflcffie
by Oöroy ende ConcefSe der voorfz Heeren Staten
Generaelin deBailliage van
Hulfter-Ambachtcn elders,
daer van hem de voorfz Heeren Staten
t'federt korten
tydt herwaerts de confirmatie hebben verleent, alle de-
felve partyen fullen volkomehtlijck in vollen eygend?®'
blyven ten den voorfz Heer Prince, fijne Erven ea fuc-
cefTeuren, of des recht hebbende, fonëer dat
yecs fai
konnen gepretendeert worden op de voorfz goederen
uyt krachte van eenige Articulen van het
tegenwoordige
Traflaet. ,,

XLV.

Aengaende feeckere andere poindlen die boeven den

inhoudt van het voorgaende Articul affondcrlick nin
getraéieert en overkoomen en geteyckentin
twee ver·
fcheyde Schriften, het eene van
deaadf/fe»hnuariit
het ander van den feven-en-twintighiten December
ftien hondcit fevea-en-vecrtigh , voor code ^ "

het tegenwoordigh Tradlaet, na wekken tydt fy luydeo
daer roe niet meer en fullen ontfanghen worden , ende
de voorfz aenneminghe ende herkpopinghe by haer
gedaenfijnde, fullen iyluydendaer van moghendifpo-
fieren, ghelijck haer goetduncken fai fonder dat van
noode fai wefen e^nige andere toelacinge daer van te ver-
werven.

XXXIII.

Men. vcrftaet nochtans niet de voorfz na haer nemin-
gé plaetfe te geven voor de vefkofteHuyfen gelegen in
de Steden te dier oorfaecke verkoft zijnde, om de groo-
teincommoditeyt, en notablefchadedie de verkrijgers
ontfangen fouden tercaufe vande veranderingen en re-
paratien die fyluyden inde voorfz Huyfen fouden mo-
gen gedaen hebben, deer van de liquidai ie te feer langh
CD befwacrlick fouden wefen.

XXXIV.

Ende foo veelaengaet de reparatien ende vcrbeterin
ghen ghedaen aen andere verkofte goederen, daer van
de verkoopinghe is toeghelaten, indien die worden
geprctendeert, de ordinarii Rechters fullen recht doen
met kennifle van faecken, blyvende de Gronden «n
Erven gehypotequeert voor de fommedaer toe de verbe-
teringen fullen worde geliquideert, fonder dat nochtans
geoorloft fai wefen aen de voorfz koopers tegebruycken
recht van retentie omdaervanbetaeldtendevoldaente
wefen.

XXXV.

Alle verfwegen Goederen en Rechten,roerende, on-
roerende, renten, aftien, fchulden, crediten eoan-
*dere die by de Fifcus niet aengeflagen fullen zijn ghe-
weeft met behoorlijcke kennifle van faecken voor den
digh van het befluyt ende Ratificatie van dit Tradaet,
fulJen blyven tot vrye ende volle difpofitie vande Eyge.
Tiaers, hare Erve, of des recht hebbende, met alle de
Vruchten , Renten, Inkumilen en Vordelen j mede en
fullen degene die de vootfchreve Goederen en Rechten
fullen verfwigen hebben nochte hare Erven daer over
mogen worden gemolefleert vande Fifquen refpeflive,
maer (üllÈn de Eygenaers, hare Erven of des Recht heb-
bende , ten opfichte vàn dien, adlie heoben teghen een
yegelick als voor haer

De Bonmen afghehouwen nae den dagh van het be-
fluyt van dit Traöaet, en die ten felven dage noch op
den grondt fullen gelegen hebben, als mede de verkofte
Boomen die ten voofchreve dage naer't beiluydt noch
Tiict ghehouwen mochten fijn fullen blyven aende Ey-
genaers, niet tegenftaende deghedane verkoopinge, en
fonder dat fy gehouden fullen wefen eenigen prijs te be-
talen·

• XXXVII.

De Vruchten, Huyren, Pachten en Inkoomen van
Heerlickheden,Landen, Thienden, Viflcheryen, Huy-
fen , Renten ende andere Opkomften van Goederen
die volghens het Trailaet moeten gherefliiueert wor-
den, verfcheenen nae den dagh van 't befluyt van het
Traótact, fullen voor het geheele laer den Proprieta-
riffcn, hare Erven, of Aóbie vande felven hebbende,
volgen.

XXXVIII.

De Huyren dieghemaeckt fijn van geconftfqueerde
af aengeteyckcnde Goederen ( niet teghenflaende die

-ocr page 392-

Nederlàndfche Vrede-hàndeliiigh. 391

Mnden voorfz Heere Vrince vàn Grànfie, de voorfchreve
Shriften» enalleden inhoudc vandeièive fullen eiFed:
fhenieten en worden gsconformeert j voltrocken ende
xccuteen na hare forme en teneur, min noch meer
^rofallede voo. fz Pointen in 'c generaci of een yd^r van
dien
in'cbyfonder van woordc toc woordc ware geinfe-
jjrtin di: tegenwoordigheTraöaet. Niet tegenftaende
éenigerhande claufuleti van dit tegenwoordige Traftaet
di-fcn ter contrarie, WelckeclaUfulen raen verftaet te de-
lo'ecreD» en worden expreflelijck gederogee'rt door dit
[Picnwoordige Artycke . en welcke claufulen ten op-
ficbte vaöde voorfz twee Schriften zijn en fullen gehou-
den worden als niet gedaen, en fonder dat ter oorfaecke
in defelve het effedt, voltreckinghe ende executie
vsndevoorichreve twee Schriften van den
achtfien lanua-
eade van den
feveu en tiumtighfien December Jefihiett'
iiJirtfifi» en veertigh
fai moghen belet j of in ecnjger-
hsndemanierc opgehouden worden.

X L V 1.

De gene aen dewelcke de.geconfifqueerde Goederen
niostefl gerefticueeït worden ^ en iuilen niet ghehou-
deo'welen te betalen de achterftallen van Renten laften
ende debvoiren fpecialick geaffeileert ende geaffig-
Dcert op defelve goederen, voor den tydt dat fyluyden
disniec en hebben ghebruyckt. Ende ioo fyluyden daer
over vefvolght ende ghemoeyt worden , van d'eene
ofd'andere (ijde fulkn Worden gerenvoyeert alsgeab-
folveert; Ende daer kennelijck bevonden wort dat alle
Goederen van yemandt van d'eene ofte de andere fijde
geconfifqueertt ofteaengheieyckent fijn geweeft, foo
dit denielven geene middelen heeft behouden daer uyt
hy de Renten ofte Intereflen van fijn ichulden verval-
len gheduerende de confifcatie ofte annotatie heeft kon-
cenbetaelen , defelve en fai niet alleen vandereële
liften ende Renten, volgende het Traöaet, maer oock
Vin de generale ende perfoonele belïftinghen van de
Rcnteu ende Intereften inden voorfz tydc vericheenen,
beïivtwefen.

XLVII.

Menen fai oock niet mogen pretenderen van de Goe-
der»D die verkocht ofte geaccordeert zij η om me gedijckc
ofte herdijckt te worden, anders als de opftalkn daer voo-
reDdePoircflèurs figh
hebben verbonden by de Tradta-
teo daer toe ghemaeckt, met den Intcreft van de gelur-
neerde Penninghen,
indien eenige gegeven zijn, oock
! user adveoant van den Penningh feftien, als boven.
XLVIII.

De Vonniflèn ghegeven omme de Goederen en Rech-
ten gheconfiiqueert met par thyen die gekent hebbenden
Rechter, ende wettelijck zijn gedefendeert ghewecft,
fullen houden, endeen fullen de gecondemneerde niet
oDtfangen worden om die teghen te fpreccken, ten waere
deur ordlnaris wegen.

XLIX.

De voorfz Heer Koningh quitteert en renonceert aen
illépretenfiea van de Redemptie en alle andere Rechten
enpretenfien die by foude mogen hebben ofte pretende-
[tn, in cenigher manieren op de Stade van de Grave,
Lsndt van Cuyck zijn aenbehooren en dependentien,
oude Baronnie van Brabandc, hier bevoorena in pandt
™«Pghehouden van wylen den Heere
PrincevanOran
Vh van welcke pandtfchap de redemptie is ghequiteert
" gHeconverteert in eygendom , en overgelevcrt ten
P'ffijte van wylen de Heere
PrimeMauritiin December,
mtnhonJerte» elf, by de Heeren Staten Generael der
Vcfeenighde Nederlanden, als Souveraine der voorfz

mede en renonceert ghedachte Heere Ko·
, iu aen alle ende yegelijcke Rechten en Pretenfien,
ccflSe, op anders die hy in eeniger
«icre foude moghen pretenderen op
de Stadt > Graef.

fchapenHeerlijckheydtvan Lingén, ende vièrKerfpè-
len , en andere Gerechtigheden daer toe- behooréndei
als mede op de Steden eri Heerlijckheden van Bever-
gardeen Clopjienbürgh, en andere pretenfieiJ, op eii
tL'gens wie het foude moghen zijn, om reëlicken Inettéir
daedt voor altijdt te blyven aende voornoemde Heere
Prime van Orange , fijne Erveh ende Succefleuren » öf
des recht hebbende, in vollen recht van eygendom, vol-
gens de Hieven van Gifcc en Vèrley van
Keyfer Karei d6
V. ìnàìt^àen derdentioy^rahcTv^hien hondert Jes e*
veertigh i
endaernaghemaeckte Verdragh tulïchen den
Graef van Buyren , ende den Gi-aef van Tecklenborgh,
in date den
v'^en Marty vyfthien hendertacht tnveer-
tighi
en leftelijck volghens de ceflie dafer van ghedaen in
November
vijfthien honden acht en feventighj welckedls
voornoemde Heer Koningh. voor foo veel hem mochté
raecken, heeft geconfirmeert, en confirmeert by het te-
genwoordigh Traftaet.

De voornoemde Heeren -Konigh en de Staten fulleà
committeren elck in den fijnen de Officieren en Magi-
ftràten tot de adminiftratie van dejuftitie ende Politie
in inde Steden ende ilercke Plaetfen, dewelcke door hee
tegenwoordigh Traöaet behooren gereftitueert te wor^
den aende Eygeïiaers om die te gebruycken.

Het Over-Quartier van Gelderlandt fa! worden ghes
wiflilt jeghens een equivalent ; ende in-ghevalle men
figh onderlingh niet loude konren verghelijcktn over
het voorfchreve equivalent, ial'tfelve gheftelt worden
atsndeCkemère Mtpariie, om binnen fes iVlaenden naö
het befluyt en Ratificatie van het Traflaet, te worden
gedeci deert.

LIII.

De voorfchreve Heere Koningh verbindt !5ch efïèö;i-
velicküyttewercken de continuatie ende obiervatie vaó
de NeutrüUteyti Vrundtfchap , ende goede Nabüyr-
fchap van weghen fijn Keyferlijcke Majeiteyt, ende het
Rijck, mette voorfchreve Heeren Staten j tot welckte
continuitie ende obfervatie , de voornoemde Heeren
Staten.figh infgelijcken reciproquelijck verbinden, ènde
fai daer opvolghen de confirmatie van fijne Keyferlijcke
Majeftcyt binnen den tijdt van twee Maenden, ende van
wegen-het Rijck binnen een laer na het befluyt ende Ra»
tificatie van 't jegeuwoordigh Tradaet.

LUII.

De Meublen die gecotfifqueert, en de Vruchten die
vervallen zijn voor het befluyt van het tegenwóordiüh
Tradaet, en fullen gene reltitutie fubjeói wefen.

LV.

De adien mobilair, dewelcke by den voornoemderi
Heere Koninck ofte Staten geremitteert fullen iijn tot
profijt van particuliere Schuldenaers voor het befluyt van
het tcghenwoordige Tradaet, fullen uytgedaen blyvea
van d'eene en d'andcre zyde.

LVI.

Den tijdt die gheloopen heeft geduerende den Oor-
logh, te beginnen zedert den
liteniyfiten honden fevea
en fefiigh
tot den aenvangh van den twaelt jarigen Tre-
ves. als mede den tijdt die gheloopen heeft zedert de ex-
piratie vande ghefeyde Treves, tot het befluyt van dit
Tradaet , en fai niet worden ghereËckent , om ye-
mandt daer mede te verkorten , ofte anderfints te preju·
dicieren. ' ü.

. ί LVII.

Den geenefl die geduerende den Oorloghe vertrockeö
zijn in Neutrale Landen, fullen ghenieten de Vruchten
van dit Tradaet, en fullen mogen woonen daer ■ t hun
goet dupcken (ai, felfs weder keeren in haer oude woon-
ilaetfen, omtiie aldaer te woonen in alle verfeeckcrC-
leydt, onderhoudende de Wetten van den Lande, fon^
der dat ter oorfaecke van hare Wooninghe ( die fy ful-
len houden in Wat plaétfe dattetzyj haregoederen fullen
mogen worden aengeflagen, of fy-itiyden geptiveert vati
't gebruyck derfeiver.

LVIIL l\

Men fai gheen nieuwe Forten veripogeo ie maëckén
inde Nederlanden, hoch aen d'eene iMch aen d'andére
zyde, oock gene nieuwe Vaerten ofte Grachten graven*

506 4 daei


-ocr page 393-

daerdoór men d'ecnc of d'andere partycfoude konnen
fteuyten oft weeren.

LIX.

De Heeren vao den Huyfe van Najfaüwi ghclijck mede
Graef
lan Alèertvan Solms. Gouverneur.van Macftricbc,
cn fulien nicc moghen woiden vervolgbt noch ghemo-
lefteertinhaerePétfoonenofte Goederen over eenighe
fchulden, ghecontraàteerc by wylen den HeerePrince
Wilhelm van Orangie . ledere den jzievyfthien hondert
/evt» en fefiigh j
toc fijn overlyden toe, noch over de
vervallen laitcn geduerende het faififleroent ende anno-
tatie der goederen die daer mede waren belaft.

Indien eenighe contraventie van ditTradtaetghedacn
ware door eenighe particuliere , fonder bevel vande
voorfchreve Hceren Coninck ofte Staten , de fchade
ial werden gherepareert, felver ter plaetie daer de Con-
traventie fai welen ghedaen > indien fy aldaer worden
achte.'haelt > ofte wel tot bare woon-plaetfen > fonder dat
iy-luyden elders fouden tnoghen vervolght worden in
haere Lichamen ofte goederen , in wat manieren dat
het zy. Ende fai haer met geoorlooft zijn te koomcn tot
de Wapenen, of breeckcn van Vrede, ter ooifaecke
van dien} maer wel fai toegelaten welen ( ingèvalle van
openbare weygeringhe van ) uftitle) hem te vuorfien, ge-
Jijck ghcbiuyckelijck is, by Brieven van Marqué of Re-
preflklien.

LXI. ·

Alle ont-effeniflen ende difpofitlen ghedaen in haet
van den Oorloghe, zijn verklaert nul, ende ghehouden
als niet ghedaen i ende onder ont-crffeniffen gedaen in
haet van den Ourloghe, worden verftaen begrepen te
zijn de geene die gbcichiet zijn om eenigher oorfaecken,
waer uyc den Oorloge is ontftaen > ende d ie daer van de-
penderen. ·

LXII.

Dc Onderfaten ende inwoonderen der Landen van
ghedachte Heerc Koningh of Stateni'van watqualiteyc
dfte conditie die zijn , zijn verklaert capabel omtefuc-
eederende cene de andere, foo doorTeftament als fon-
der Teftament, nad? coftumen vande Plaetfen, ende
indien eenigelucceflien hier bevoorens vervallen waren
aen eenighe vandefelve, fy lullen daer innc werden ge-
hsnthaeft ende geconièrveert. .

LXIIL

Alle gevangens van Oorloge fullen pntflagen worden
tandeeene ende andere zyde, fonder te betalen eenigh
ramgoen, fonder diltinöie ofte referve vande givangcne
die buyten de Nederlanden ghedient hebben, en onder
andere Standaerden, en Vendels als die vande Hceren

LXIV.

De betalinghe vande achterftallen der Contributien,
die ten tyde vande conclufie van het Traftaet refteren
fullen betaelen ten opfichte vande perfoonenende goe-
deren van d'eene eo d'andere zyde ki geregulecrt en ghe-
determineert werden by de geene die aen d'eene en d'an-
dere zyde de Supcrintendentic hebben over de Contri-
butifen. L X V.

Ende en fai niet flrccken noch eenichfins moghen uyt-
gelecht worden tot voordeel of nadeel van yemandt» di-
redìelijck of indiredlelijck, alle 't geene geduerende de
Handelinge van d'eene of d'andere zyde mondelingh of
fchriftelijcke fai wcfen voorgedraghen of geallegeert,
maer fullen foo welde ghemelce Heeren Koningh epde
Staten Generael, en particulier als mede alle andere Piin-
cen, Graven, Baronnen, Edelluyden, Borgeren j en an-
dere Inwoonderen vande Koninckrijcken en Landen re-
foedlve, van wat qualiteycofdieziin, bly ven in haere
Rechten, volgens den inhoudt van het TraöaAenhet
befluytvan'tielve.

L X VI.

De lowoonderen ende Onderdanen vande voorfz.
Heeren Koningh en Staten refpedive » fullen reëlick
ghenieten het effeft van Vi/^i^/iwAArtijckd vande ge-
expireerde
Tmaelf-laerigheTtcvesi cn het efféól van
het
thiende Artijckel van 't Verdragh , daer op ghe-
volght den
fevende» January < f^him kmdert tnde
tim » ende dat voot foo veel » als gheduerende den

|t Ì

s

Termijn van den voornoemden Treveshet voorfchre»
eiFctì: niet en is te weegh ghebiacht van d'eenofd'an'
dere zyde.

LX VIL

De Limiten in Vlaenderen en elders fullen geregelejf.
worden in foodaniger voegen als men bevindenfa|(k
zy ghehooren onder het rclTort van d'een of d'andere j»,
de, waer op men fai verwachten en fulien ghelevertwi'

den de Informatien, om'tzyncrtijdt de gemelle Limil

ten te reguleren.

LXVIII

Van wegen en aen de zyde van den voorfchtcven Hea
Koningh van Spangien, fullen worden gedemolieertdj
Forten by en omtrent Sluys, te weten St. job, StDo.
naes, Sterre-Schans, het Fort St. Terefe, St.Fredricj.
Fort, het Fort St. Ifabelle , St. Paul, de Redoute Pj."
pemuts. En aende zyde, cn van wcghen
deghenielij
Heeren Staten, fullen ghedemoliecrt worden de nau,
volghende Forten, namentlijck , de beyde Forten iï
't Landt van Calant, genaemt Orange en Fredcri.k, ^
twee op 't Pas, en alle die gbene die ghelegen zijn op dt
Ooft-zyde van de Rewiere de Schelde ( uytgezpndoi
Lillo) en het Fort op Kieldrecht, genaemt Spinola,
welcke ten weder zyden te doenedemolitietulTcheDpai.
thyen fai worden overkomen omme het evivalemiett
guleren. , ' · '

LXIX.

AllêRegifters, Charters, Brieven,"ArchifivenenPi··
pieren, als oock iaecken van ProceiTen, cuncerDeieodc
refpedlivclijck eenighe vande Geünieerde Provintien,
Geaffocieerde Landtfchappen , Steden of Leden m
dien, of oock eenighe particuliereIngefetenderfelm,
beruftende in de Hoven, Canceleryen, Raden en Ki·
mers van Policie, luilicit;, Finantien , Leeoenok
Archiven, het zy tot A vennes, Mecheleo ofte andere
Plaerfen onder de gehoorfaembeydt van den voornoem-
den Heere Koningh > fullen ter goeder trouwen ghelc
vert worden aen die gheerie, die van de zyde der vooi-
fchreve Provinciën reiptdive Commiilie lullen hebbai
omdefelveteeyfTc^en. Ende f<l van gelijckenghedm
worden van de zyde der voorfz, Heeren Staten, leni»·
hoeve valide Provinciën, Steden, en particulier ondet
degehoorfaemheyt van de voorfz Htiere Koning gelii»;
rende.

LXX.

Het Water-recht fa! gelaten worden aende StsdSiuyfi
foo als het aen defelve toe· behoort.

LXXI.

pen Dam geflagen by St. Donaes, totfloppingevindi
Riviere de Some, fai wech ghenomen
ende geiment eoi·
den, mits aldaer leggende en maeckendeeen Zes, 0»°
de bewaringhe van welck Zas fai worden vergeieedeeoi
gelijck hier vooren is ghefeyt ten opfichte
van het demo;
lieren der Forten.

LXXII.

In het tegenwoordigh Traótaet van Vrede fulienie·
grepen worden de ghcene die
voorde wiffelinghvandi
Agreatie of Ratificatie, of drieMaendendaernafüta
worden ghenoemt van de een ende de andere zydei bio"
nen welcKcn Termijn den voorfz Heer Koringh f»lnoe-
men de geene die de felve fai goet vinden. VsnW^bf
de voorfz Heeren Staten worden ghenoemt dea rrin«
Landt-Graef van Heffen Caffel, mitfgidc;« fijne Sten·
den, Steden ende Landen. De Graef ven
Ooft-Vritf·
landt, de Stadi Embden, de Graeffchap en LandtW
van Oott-Vri?flaridt ; De Hanze - Steden » en pat»'
culierlijck Lubeck , Breemen , Hamborgh; en reltf-
veren de voorfchreve Heeren Staten te nc^men binr^
den voorfz. Termijn allüicke andere, als fyfullenü»
vinden.

LXXfll. j rf

Aengaende de pretenfie van den Graef van
om de reftitutie aen hem te doen van het HuyiW"^
met de Goederen die daer van mogen
dependtren, ^
alle hare Goederen ende Dorpen die hem daer ointr^
mogen toe-koomcn j en gefaiieertzijn van
voorfchreven Heer Koningh, de voorfvhrwve f®"'™^
is hem toegeftaen, ghehjck mede van hec Huy« »
behouden, dat tuflciwn het befluyt vaodittcgeni^^

Tweede Deel , van de


-ocr page 394-

Nederlandfchc Vredc-Handelingh.^ ^g^

„. g'j-jjilaet cnde Ratificatie van dien over het onder-
Sidtvao Guaroifoen van wegen den voorfz Heere Ko-
eh ofte over de demolicie van nieuwe Fortificatiën
Saécktzedert de befettinge van 't fclve Huys ftl wor-

^^engaeide het gene den achtfien December feflhien
i..jfrtfisen'veertigh is gctraéieerc en overkoomen tul-
IchendeExtraordinaris AmbaiTadeurs en Plenipotencia-
jfjn vande voornoemde Heeren Koningh ende Staten
reckende Rutger Huygens, voor ende in naem van fijn
Huïfvrouw Juffrouw Anna Margarieta van Stralen, het
felvefcl hebben foodanighe kracht en eflFeit , en fai vol-
brichtende geexecuteert worden in allenfchijn of het
felve van woord tot woord ware geinfereert in he ttegen-
woordighTrait|et.

Ende ten eynde het tegenwoordigh Traöaet te beter
magewordenonderhouden, belooven refpedtivelickde
voorfcbreve Heere Koningh endede Staten de goede
handt
te houden , ende haere macht ende middelen te
ghebruycken, een yegelijck in het fijne, omdepafla-
cien vry te maecken, ende de Zeen en Rivieren naviga-
te!
en feecker jugens de Incurfien van Muytmaeckersj
Leroo.ers, Loopcrs, enStroopers, ende indien fyluy
dendiekonnen apprehenderen, det'eivetedoenftiaiFen

LXXVI.

Belooven boven dien niet te doen jeghens ofte in pre-
juditie van dit tegenwoordigh Tiadlaet, nochteghedo-
genghedaen te worden , diredelijckof indireöelijck,
enJeindien'tghedaen ware, 'tfelve te doen repareren,
fondereenighe fwarigheydt ofte uytftel. Ende tot onder-
houdinge van alle 'tgheene voorfchreve is, verbinden
ly henlieden refpedlivelijck ( felfs de Heere Koningh,
: enne fijne SucceiTeurs) en voor de bondigheydt Van de-
; fElverabinteniffe,renuncierenaen alle Wetten, Coflu-

: men, ende alle andere faecken daer jeghens firy-

dcnde.

LXXVII.
HetjegenwoordghTraöaecfal eeratificeert en gheap-
probeerc worden by ghedachte Heeren Koningh ende
Staten, ende fullen van weder-zyden de Brieven van
Ratificatie vau d'eene aen d'andere worden overgele-
vett in goede ende behoorlijcke forme, binnen den tijdt
van twee Maendcn ; ende ingevalle de felve Ratificatie
ctider mochten koomen, lullen van dien tijdt af cefle-
len alle Aften van hoftiliteyt tuffchen beyde parthyen,
fonder de expiratie van den Termijn af te wachten.
Met ditn vcfftande, dat riaer 't befluyt en het teycke-
icn m het jegenwoordigh Traöaer de hoftiliteyt ten
Weder-zyden niet en fai konnen cefleren, voor en al-
gide Ratificatie van den voorfchreven Heer Koningh
van Spingien in behoorlijtkc fubftantie ende forme fai
«efenuytgebrsc^t. endejeghensdie vande voorfchreve
Heeren btaicu der Vereenighde Nederlanden uytge-
wifleit.

L X X V111.

Sulcksdatondertuflchende faecken ten weder-iydeö
Oliën blyven in foodanigen ftaet en toeftanc, als defelve
en tyde van 't befluyt van 't jegenwoordige Traöaet ful-
'Mworden gevonden, en dat ter tijdt toe dat deboven-
f^®™® weder· zij ts Ratificatie uytgewiffelt en overg?-

L X XIX·

HetghefeydeTraöaetfalalomme, en daerfulcxbe-
"W't, worden gepubliceert, terftont na dat de voorfz
„"'"""enten weder-zyden iullenzijnuytgewiflelt en
en fultón van alfdan cefleren alle Aften van

7iDdtfchap,

den hhout van de Trocuratie 'üoor de
^ienipotentiarijen van den Heere Koningh
"^^^Spangien. ; ^

] j9" Phelip por la gracia de Dios i^ey de Caftilla,
«c Leon, de Arrsgou, de las dos Sidlias, de Hicru-
laiem, dePortegal, deNavarra, deGranada, de

Toledo, de Valencia, deGallicia, deMallorca, deMi-
norca, die Sevilla, de Cardena, de Cordua, de Corzega^
deMürcia, de Iaën, delosAlgarvesjde Algecira,deUl-
hralcar, de las Ifles de Canaria, delaslndias Orientales
y Occidentales, Ilias y tierra Firme del Mar Oceano, Ar-
chiduque de Auftria, Duque de Borgpgiia, de Brabantc
y Miian, Condede Abfpuig, deFlandres, Tiroly, Varze-
lona, Sefiorde Vi2cayaydeMalina,&c. Porquantopor
lo Mucho que defTto encaminar el repoflb y tranqullidad
delosfübditos, yhavitanrés de las Provincies de losPay-
fos Vafos, para que dezcanfen de tan larga y cruel guerra
parallegar tanto mejora unapaz general en Europa en
bien de la Chriftiandad y haviendoze de comuny mu-
tuai conciertoefcogido,y fenallado.laVilladelMunfteren
Weftfalia para el congreflb, y negociacion de la dicha paa
de hallado, por con viniente nombrar perfonas que en mi
nombre hayan de afliftir con toda autoridad y Plenipo-
tencia al dicho congreflo y fpecialmente con los Efta-
dosdelas Provinciaslibresde los Paifes Vafos Unidos /o/
fus Embaxadores y PlenïMtenciarios en particular au-
tori fados y Deputados j Teniendo confideracion à Ia
fufficiencia, integridad, providencia, experiencia,in-
telligencia, y Zelo de mi fervicio ydel bien yrepoiTo
Univerfal de la Chriftiandad, qui concurren en las per-
fonas de Don
GASPAR de Bracamonte, y GÜZ-
MAN, Cotide de Peneranda , Gentilhombre de mi
Camara de mis Confejos, deCamara y J ufficia, ymi
Embaxador Extrsordinario en Alemania. FRATJO·
SE PH de Bergafie Arcobifpo de Cambray, y AN~
TONIO BRUN^
de mi Confejo fupremo de Fian-
dres, y por la fatisfacion qne fiempre me han dado en
differente» y grandes Negociosque les han fido encar-
gadosy porellosrefpeftivameate manejados. Por tanto
confiundoenteramente que todos iuntas, y cada uno ea
particular, enaufencia /o/ incommodidaddeluno/o/
del otro tendran attencion al mayor bien de la Chriftian-
dad, y demisintereflèsparticulares} Los henombrado
por mis Embaxadores y Plenipotenciarfos, yenvitiud
de la preiente, les doy a rodos luntosy a cada uno ca
particular en affencia /o/ incommodidad de qualquier
dellos entero y abfoluto poder para haaer avertu ra los
Eftados de dichas Provincies libies, de los Payfes Vafos
Unidos /o/ a fus Embaxadores yPienipotenciarios que
efpecialemente fucren autorifados y conftituidos pare
elio, corno tawbiün oyr lo que mitare à apagar la fobre
dicha kiga y ouel guerra fuzitada en les Provinciasde
los Payies Vafos y las qae de ella fe han originadocon-
tra lo^dichos Eitados Generales en otrosle os Payfes
y
IVJares y en confequencia defto con los dichos Eftados
Generales de dichas Provincia® Unidas libres / ο / con
los dichos fus Embaxadores y Plenipotenciarios entrar
ennegocion, conferir, proponer , convenir, capicu*
lar, y concluir, uno bueno firme y inviolable Tratacfo de
repoflo, feadepaz /o/ de Tregua, Prometiendopor-
mi y por mis fucceflbres de tener para fiempre por firme
y valido precifli, y punöualroeDte, fin fatta alguna todo
lo que por mis dichos Embaxadores y Plenipotenciarioe
luntos /o/cada uno en particular en aulTencia /o/ In-
comodldad
deslgUDodeellosfuere convenido y capitu-
ladoen ci dicho Tratado, con los dichos Eftados Gene-
rales / ο / los dichos Embaxadores y Plenipotenciarios de
las fobre dkhos Provincias Unidas libres, y aflìmifmo de
aprovarioy ratificarlo dentro del termino que reciproca-
mente fe Sevalare con confirmacion de luramento, y to-
das otras folemnidades en tal caio neceflarias y accoftum-
bradasj En fee de loqual, mande dcfpachar la prcfente
firmada de «nì mano fellada commi fello fecreto y reften-
dada del Infra fcripto mi Secretarlo de Eftado,

Dada en Caragaa a /lefe de lunìo de mz/ji feti cint·
tetj quarenta y /eis
anos.

ΫΟ EL REY.

Fedro Coloma.

Cachettédu Cachet d» Roy en auhlie mge mvert de
fafier.

Vellhi


-ocr page 395-

394-

Volghi den inhoudt van de Trocuratie voor
de Tlenipoientiarifen vm de Heer en Sia-
teti Generael.

E Staten Generaci der Verecnighde Nederian-
1 den, Alien dengeenendiedeieniullenfienofte

--hoorenlefen Saluyt. Doen Te Wëten,

Alfoo wy ons hier bevoorcns by alle geleghentheydc met
een oprechte fincere wille ende intentie feer geneghen
hebben getoont ; Dat het langduerigh Land-verdi^rffe-
iijck ende bloedigh Oorlogh in de Nederlandtfche Pro-
vinciën om veele laren verweckt » ende vervolgens tot
noch toe gecontinucert, ter neder geleydt foude hebben
mogen worden tot der Telver Provinciën gemeene befte
ende foulagement van de goede Ingefeienen van dien,en
dien volgens Ook komen te vervallen en te verdwijnen
d'Oijrlogen in ander verre afgelegen plaetlen en Zeen,
die
uyt dea voorfz. Nederlandtfchen Oorlog jegens onie
weder partye haren oorfpronck hebben genomen j Ende
lijnde met onderlingheAccoordtuyt-ghekofen dc Stadt
Munfter in Weghalen > tot een verfamelinghe en han-
delmge van een Generale rufte in de Chriflenheyr, heb-
ben voor g'iet geacht te noemen, Perionnagten de welc·

ke met alle Aucboriteyc en Volmacht, fuüen aHiftercn de

■ ■ j-i;-----

■T.

Kcu cn bloedigen Oorlogh...--------------------

cien ve< weckt. Soo ìs't; Dat wy ons volkomentlic
ke betrouwen de op de Wijsheyt, Voorfigtighi.'yt, Erva
rentheyt, Intelligentie Ghetrouwigheydt ende Yver tot
dendienftd.rop ghemelde Vereenighde Nederlanden,
van de Heeren
Bartholt van Gent. Heer v^n Loenen en
Meyncrfwijck, Amptmanen Dijckgraef van Bommel,
Tielreen !e Bjmraelcrweerden , Gedeputeerde jn Oöic
Vergaderingbe uyt het Lidt van die Edelen van de Pro-
Vi ntie van üoldcriandtj Heer
lohatt van MatheneJJi. Heer
van Mateneffe, R.iviere,Opmeer,Souteveen,ecc. Ghe-
committeerdeRaedtuytd'Ordre van de Ridderfchap en
Edelen van Hollandt ende Weft - Vrieflandt, Hoogh -
Heemraedt van Schielandt,
HssrAdriatn?aim, Rid-
der, Heere van Heemftede, Hoogerlmilde, Riedtwijck,
Nieuwerkerck, &c. Eerlle Prefiderende Raedt ende
RceckenmeefterdesGraeffelickhcytsvan Hollandt en-
de Weft - Vrieflandt; Heere
lohandeKmyt,Κίάά^τ
Heere in Oudt ende Nieuw Volmer, Eerftc en repre
ien terende den Adel in de Staten ende Raedt van het
Graeffchap van Zeelande, Ordinaris Kaedt van.Sijne
Hoogheyt den Heere
Frince van Orangie, Heere Godart
*υαη Reede,
Heere van Nedcrhorft, Vredelandt, Corte-
hocff, Overmeer, Horltwaert, &c. Gecommitteer-
de in Onfe Vergaderirtge uyt de Ridderfchap cn Edelen
van de Provintie van Utrecht; Heere
Frans van Denta,
Heere tot Hinnema in Hielfum, Htesi Wilhelm Rip-
ferda,
Heere tot Hengelo, Boxbergen' Boculo ende
AuiTenborgh, &c. Gecommitteerde in Onfe Vergade-
rlnghe uyt de Ridderfchap en Edelen van de Provintie
van Over - YlTel ; Heere
Adriaen Clant tot Stedum,
Heere van Nitterfum, refpeftive Ghedeputeen^en in
Onfe Vergaderinghe ende Extraordinaris Ambaffadeurs
in Duytfchlandt ; Gevende de felve te famen, ofte ten
minften't meerendeel van dien (by abfentie ofte onghe-
legentheyt van d'andere) volkoomen machtjAutoriteyt,
Generael, en fpeciael bevel, omme uyt den Neem ende
van onfen twegen in qualicé van Plenipotentiarifen van
defen Staet binnen de voorfz, Stadt Munfter te hooren
en verftaen van de Heeren PlenipotentiariflTen van den
feer Machtigen (-nde feer Excellenten Prince
Don Vhi·
Koningh vanSpangien, de opening van
hetgeene de fel ve Heeren PlenipotentiariflTen van den
voornoemden Koningh fullen aen-brengen tot wegbne-
minge van den voorfz. iangduerigen Landt-verderffelic-
kenende Bloedigen Oorlogh in de Nederlandfche Pro-
vinciën verweckt, ende die daer uyt haren oorfprongh
jegens On(è weder-partye in ander verre afgelegen Plaet-
fen ende Zeen hebben ghenomen, ende dien volghens
met de felve Heeren Plenipotentiariflen van den meer-
genoemden Koningh treden ia ondcrhandelinghe ende

lilt

Ν llli-
.Si"··

Trsderen, oockbefluyten, cengocdt vaft oprecht ^
onverb.ekelickTraftactvan Rufte, gelijck alsSyH;e,
ren Plenipotentiiriflen van delen Staet tnt den mt.t.((j„'
dicnftende verfecckeringhe van de Vereenigiie Nedc,.
landen, der felver goede inwoonderen , als
oock van
hare Geaflbcieerdeende GeintereiTeerden in de voorfj
langduerigerefpeótive Oorlogen fullen bevinden tcbt!
hooren. Ende hebben belooft, ende beiooven midif.
defen , ter goeder trouwen ende onder Obligatie vaj
Ons ende Onfer SuccelTeuren in't generaci eade pj,.
ticulier, voor altijdt, goedt vaft, ende van waenleo
te' houden het geene by Onfe op - ghemelde Heeren
Plenipotentiariflen defes aengaende gheaccordeert ende
beflooten fai worden, 't felve te Ratificeren onvetbie.
kelijcken te onderhouden , ende doen onderhouato,
fonder daer jegens immermeer te doen ofte ghedoogbeu
gedaen te worden in eenigher manieren direitelick ufe
indiredirelick. Des ten oirconde hebben Wy defeiidoca
Parapheren,, met Onfen grooten öegel doen Zoghelen,
ende by Onïen Griffier doen teeckenen. In onfe Ve;gi.
deringein 's Graven-Haghe dtn twee-en twintithllcn
Martij ftfthien- honde't (es- en-veer igh. Wiisghipm.
p^eert Ιβ^Λ» Ί/ΛΛ Bfeie· vt, Opdepiijtque ftotidt, fci
Ordonnantie van de Hoog-gemelde ; iieren StatcniJe·
r\erael, ende gheteeckent
Corneds Mufch, Htbbendeun·
der aenhangen het groote Zeg 1 van de Staten Geneiiel
in rooden Waflche, aen een dobbelde gevloghte kowdi
van Goudt en Roode Zyde.

In kenniiTe van alle 'tgeene voorfz is, hebben wy Ao·
baffadturs Extraordinaris en Plenipoteutiariflén vaniii
voorfz. Heeren Koning van Spangienj&c. Eodeüeiii.
ten Generael der Vereenighde Nederlanden, io ktaaie
vanOnfe refpeöive Procuratien,dit tegenwoordig
T
ftaec onderteyckcnt, ende met het Cachet van OdÜ!
Wapenen beveftigr. Gedaen tot Munfter in Wdphi·
Ien den
dertighfien januari) JeflkUn hondert tcht-n-
veertigb.

Was geteeckent ende gecachetteert, ^ . .

('L. S.) Eüe conde dt Ven^'. (L. S.) Bartoh ν/ηώ.

CL.S.) A.Brun. (L.S.) ΜαανβηΜίΐηφ

(L.S.) Adrmn^m.

(L.S.) I deKnnyt.

(L.S.) G-mnRtidi,

(L.S.) F.v.Dtnh.

(L. S.) Wilhelm Kiìttlt·

(L. S.) Adr. Clant.

Volghi de Ratificatie van den Koning van
Spangien

Don PHILIPPE de Vttrde, van Godo
genade Koningh van Caftilien, van Leon, van
Arragon,vanbeydeSicilien, vanHieiula^»
van Portugal, van Navarre, van
Granade, vanToIedO)
van Valencien, van Gallicia, van Majorca, van Minoi-
ca, van Sevilla, van Cerdegna, van Cordua, van Curifr
gavanMurcua, vanjaen,
vande Aigarbes, vanAlgt'
eira, van Gibralter van de Eylanden van Canarieo,
Ooft en Weft - Indien, Eylanden ende verte Land^
van de Oceaenfche Zee, Aertshertoge van O"'^'?!!] „
Hertoghe van Bourgoigne, van Brabmdt, van Mi f "
Graef vanHabfpurgh, van Vlaenderen, Tirol,^
Ione, Heer van Bifcayen, en Molina, &c. AUen«'
geenen die defen fullen fien, Saluyt.
Alfoo om de wc^
derlandtfcheProvintienteontlaften van den OorWg-
waer mede de felve foo vecle laren fijn befwaertgewe"';
die te verloiTen van alledeonghevallen en ellena®"'" '
uyt fpruytende, ende te helpen brengen tot Rufte » w ^

Ί weede Deel, van de


-ocr page 396-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 395

lijr VoorCpoeCjCnde Welftsndjalsoockom teaiToupie-
ende Oorlogen uyt gebreyt in andere verre afgeleghen
Landen en Zeen , Wy overlangco tijdt hebben geweoft
te komen tot een goede Vrede met de Heeren Staten
Generaci der Vereenighde Nederlanden, to: verlichcin-
gjvanalledegeene, die van wedcrzyden deonheylen
vaD de vooriz Oorlogen gevoelen, ende met gemeyη en
onderlingti goedvinden, gekooren gewecft zijnde de ftad
Munfter in Weftphalen, tot famen-korafte ende bande-
linge van Vrede : Soo hebben de ftecken aldaer foodae-
nieen geluckigen fucces erlangt, dat Onfe Extraordinaris
AfflbalTadcursen Plenipotentiarifl'en, in kracht van onfe
Procuratie met de Extraoidinaris Ambafladeurs, ende
pienipotentiariffen van de voorfz, Heeren Staten, heb-
beogemaecktcndebeflooten het Tradtaet van Vrede,
hier nae van woort tot woort geinfereert.

Welck Tradlaet hier boven ftaende gefchreven en ge-
infereert One gereprcfenteert wefcnde door onfe voorfz
Estraordioaris Ambaffadeurs ende Pienipotentiariffen,
en hebbende alles ghefien ende van woordt tot woordt in
Onfen Raderypelijck geexamineert, hebben wy 'tfelve
Traitactvooronsen onfe Erfghenamen en Succefleurs,
oock Vafallén, Onderdanen j en Inwoonderen van alle
onfe Koniockrijcken, Landtichappen ende Heerlick-
beden , foo in als buyten Europa, geen uytgefondert in
alle fijne Leden en den geheelen inhouden van dien, en
eick poinft van de fel ve in 't by fonder, voor goed ; vaft,
en
bondigh aengenomen, geaggre-eert, geapprobeert
mdegcratificcert, aennenaen, Aggreeren, Approberen
en Ratificeren doordefe tegenwoordige, Beloovende by
Konincklijcke ende Princelijcke trouwe en woorden
voor Ons, onfe Succeffeuren , Koningen, Princen, en
Er^enamen , oprechtelijck ende ter goedei- trouwe , al-
Icsonverbreeckelick endepunöuëlick nae fijne ferme en
inhouden te fullen nakomen, onderhouden en voldoen,
oock doen naekomen, onderhouden en voldoen, in al-
Itivoegen, of Wy hetfelvein eygen Perfoone hadden
getraöeert, fonder in eenigen deel daer jegens te doen,
of laten doen , direételijck, of indiredtelijck, noch ge-
doogcn, dat daer jegens, in eeniger manieren of fatgoen
werdegedaen, hoe't felve oock foude mogen ghefchie-
dtn, Ende indien eenige Contraventie daer tegen ghe-
fchiedtware^ ofgedaenmochte worden in eenigerhan-
de manieren, 'c iel ve te doen repareren, fonder eenige
fwaricheydt ofuytitel, oock de Contravcntinrs met alle
rigueur ionder eenige gratie of genade te ftr^iien, ende
doenftr-dffeH ; verbindende ten felveneyndealle enye-
dervanonleKoninckrijcken, Landen en Heerlickhe-
den, als mede alle onfe vordere Goederen tcgheawoor-
digeendetoekomende, oock onfe Erfgenamen , Succef-
feursende Nakomelingen, midfgaders alle onfe VaiTal-
lEn,OBüerdanenenInwoonders van alle onfe Koning-
rijcken, Landen en Heerlickheden, op wat piaetfe de
felve, ibo in ais buyten Europa, mochten ghevonden
worden, geeu uytgefondert ; Ende voor de bondigheyt
van de fclve verbinteniffe, renonceeren Wy aen alle
Wetten, Coftumen, en alle andere faecken daer teghen
ftrydende.

In Oirkonde van alle 't geene voorfz is, hebben Wy
bevoelen defejegenwQordige te depefcheren, gheteyc-
bent met onfe Handt, gefegeldtmet Onfe fecretenSe-
geljende onderteyckent door Onfeondergefchrcven Se-
cretaris van State, Gegeven ....

Volghi de Ratificatie van de Hoogh Mogende
Heeren Staten Generael.

De Staten Generael der Vereenighde Nederlan-
den. Allen den genen die defe opene Letteren
. fulltnfien, Saluyt. Aifoo Wybyalleoccurren-
t'endaernahebbengetracht , dat den Langhduyrighen,
^indt-verderffelijcken ende bloedigen Nedcrlandtfchen
enrf lytgebreydtin andere verre afgelegene Landen
"ie iieen, raochte werden geeyndight en uytgeblufcht
«feerenGods, Vader, Autheurende Verforgher van
l^^de, ende tot vertrooftinghe van foo veel arme ende
toefdezielen,die jammerlijck gedruckt worden,door
1 i'^°"'moditeytenende befwaerniflen van den Oor-
ende de biccerbeyt van dien fijn (maeckende, midf-
gaders dat de Nederlanden mogen worden herfleltin ru-
ftel,uyfter,ende Welvaren, ende met gemeen onderling
goet- vinden van alle geintereffeerden, fijnde verkoofen
gheweeildeStadcMunflerin Weftphalen, tot by-een-
komfte ende handelinge van Vrede. Soo heeft het Gode
Almachtigh gelieft den arbeydt en moeyte, welcke onfe
Extraordinaris Ambaffadeurs ende Pienipotentiariffen
van den Koning van Spangien, &c.
Den Philippe de vier-
de, iulcx genadelijck te fegenen, dat na verfcheyden con-
ferentien en
by een komften, over ende weder ghehou-
den, fy hebben ghemaeckt ende befloocenhet Tradlaet
van Vrede, hier na van woordt tot woordt geinfereent.

Welck Traitaet, hier boven ftaende, gefchreven ende
geinfereert aen ons gereprefenteert, ende van woordt tot
woordt by onsgeconfldereert zijnde, Wy na rype delibe-
ratie in naem ende van weghen den geheelen Staet der
Vereenighde Nederlanden, Geaffocieerde Landtfchap-
pen, Heerlickheden, Steden ende Leden van dien, oock
voor alle de Landen, ftaende onder Onfe ghehoorfaem-
heyt; Vafallen, Onderdanen, ende Inwoonderen, foo in,
als buyten Europa, geen uytgefondert, het voorfz Tra-
öaet en den geheelen inhouden van dien, ende elck in 't
byfonderinallefijneLedenvoorgoed,vaft, ende bon-
dig hebben aengenomen > geagreert, geapprobeert, en
geratificeert aennemen, agreeren, approberen en rati-
ficeren door defe jegenwoordige ; Belovende oprechte-
lijck ende ter goeder trouwe 'tfelve onverbreeckelijck,
ende punüuèlijck na fijne form ende inhouden naer te
komen, onderhouden ende voldoen, oock doen nae-
koomen, onderhouden ende voldoen in aller voeghen,
of wy het felvein onfe Vergadeiinge Staets gewyfe had-
den getraétcert fonder yetwesdaef tegen te doen, of te
laten doen in eeniger maniere, noch te gedogen dat daer
jegens werdeghedaen, direótelijck noch indire<aelijck,
hoe het felve oock foude mogen gefchiedenjEnde indien
eenige contraventie gefchiedt ware, ofte gedaen moghte
worden in eeoigerhande manieren, de fclve te doen re-
pareren , fonder eenige fwarigheyt of uytftel , oock de
Contraventeurs met alle rigueur fonder gratie of genade
te ftraffen ende doen ftrafFen. Verbindende ten zeiven
ey nde alle ende yder van de Vereenigde Provinticn, Ge-
affocieerde Landtfchappen, Heerlijckheden, Steden en
Leden van dien, gelijck mede alle Vaffalen, Onderda-
nen ende Inwoonderen daer van dependerende, foo in,
als buyten Europa, geen uytgefondert, en voor de bon-
digheyt van de felve verbinteniffe, renonceren aen alle
Wetten, Coftumen ende alle andere faecken, daer tegen
ftrijdende. In oirkonde vaa alle 'c gene voorfz is, heb-
ben Wydefejegenwoordighe doen depefcheren onder
Onfe Paraphure ende Siglature van Onfen Griffier, en
met onfengrooten Zegel doen befegelen, in onfe Ver-
gaderinghein den Hage binnen de Provintie van Hol-
landt, den achthienden Aprilis
fiStienhondtrt^natht-tn-
wertig,
Wasgeparapheert, Ie. j4ndrée,n. Lagerltond,
Ter Ordonnantie van de Hoogh gemelte Staten Gene-
rael, ende onderteyckent Hebbende on-
der uyt hangen aen een ghevlochten ftrick van Goudt en
Roede Zijde, het Wapen van de meer-hoogh-gemelde
Heeren Staten Generael, in rooden Waffche, g<:floten
in een filvere Doofe, op 't deckfel van *t welcke was ge.
fneden een Leeuw met ieven Pyleninde lincker> ende
een S waerdc in de rechter Poot.

ΤÌt meerder eere 'υαη ons Hef Faderlandt j eU"
de v&fligheydt der Prede ^ dient hier ghe-
fieldt de eerfie 'Propofitie ende Brief van
Credentie des Koninghs van Spangien
refpeEiive geexhibeert en gedaen by dejfelfs
Ambaffadeurint volgende Jaer. Zijnde te
noteren dat de Brief was in Fravfche Tale
gefchreven^tdaernochtans den Koning over
alofmeefidoet gebruycken de Spaer^chc^.

MESSIEURS,
Τ 'Année pafféeln ce mefme mois icy Ia Tain j qui re-
DOit d'eftre heurcufement achevée entre Ic Roy mon

Maiftre,


-ocr page 397-

3 ÓS Tweede Deel, van de

r

Maiftre; & ce Haut & puifTant Eftat, fuft folemnelle-
ment public de part&d'autre, svec un concours mu-
tuel d'accJamations & applaudiffemens extraordinaires
maintenantjepenfearriverencoresàtemps δε à propos
pour cclebrer avec vos bcigneuries 1'an revo!u, cu anni-
veifaire decetteagreable Feite Sctéjouiffance publique ;
Mcprefencantàcette grande, & Celebre Compagnie,
pour rcnouvcller avec elle par Union de cceur & de
voeus ledoux fouvenir de ce bon-heur commun ; £c à
fin d'y contribuer d'aucant plus, & y concourir d'autant
mieux de mon coftéj j'apportc & produis, à men entree
en ce lieu, la confirmation des bonnes volontés & droi-
tcsintendonsdefa Majcfténon feulement à faire pun-
tìuellcment & religieuftmenc oblerver en toute l'eften-
duëdeladomination, ce qui a ellé convenu de fa part
avec cettc Haute & Puiflante Republique j mais encores
à exciter & maintenir partousmoyens honneftes une
bonne correfpondance , voire melme une fincere &
Ïrateweüe amitié entre les Peupies de 1'une & l'autre

Souveiaineté, printipalemcnt dans les Provinces Belgi- eflrangers parmy nous, aveacquoy nousattireronsieci·
qucs, en forte que leur repos s'enaiFermiiTe, leurcom- | proquementlesbenediöionsduCiel, & toute l'Europe
mtrces'cnaileure, êcaugmerite, &que tous les autres i connoiftra,qu'ilyaplusàattendredewwiirtiientrenoas
advantagcsenrcfulcem, qui fe doivent attendre de la queceuxdela
courtoifie, & des bons offices, que nous
communication Sc tranchifc reciproque de bons voifins. tafcherons de nous rendre reciproquement, necomc-
AcéteftedlfaMajeliéaiugé convenir d'envoyer&efta- ; ftant plus que par une loüable emulation, à qui miiux
blirun fien
Ambajfadeur ordinaire par de9a comme elle gardera la benne foy , qui fera un heureux changement,
faicaupresdLsautr(;spuillance6Ìw</ppe»i/ii»fw,&quiluy ^ öcnon moins admirable, par le fruit favoureux d'une
fontamies; cnquyy iaMajeilé, outre la confideration faindlereconciliation, queceluy quecherchentlciAI-
que dcflus, acticorc celle dc
rhonneurύ"digttité de cét chimiftes dans la transfubltandation des metaux, lot!
Eftat, versicquel ce dtrnier Adle de larèfideme d'un qu'ilspenfent convertir le/irf»e?·,qui eft unecotnpani·
cCEfpague iemblc achever lechef d'seuvre : loudontjemefersvoloatiers encefujet,pourcequeies
àeViPaix, &eltre comme le grand f9eau, 1'emologa-
j anciens ont defigné Ie tcmps de Ia guerre fous Ie nom du
tion , &en regiftraturede toutes les conceflions & re- j fieclede/i;·, &ccluydelaPaix, fous Ie nom duliede
norciationsfaites en voftre faveur, ainfique par voftre
d''or. Dieu vcüillequelanofticfoitfolide , coraraece
prudence ordinaire, & judicieufe prevoyance vous Ie | richemetal, &queparfon efclat rejaliilànt, ellecom·
r^aurésmieuxconnoiftre, &juger , que mojfVousTex- ; munique l'envie de pafferàune autre plus UDiverfelle
pliquer, feulementpuisjedireentouteverite qui enee entreksdeuxCouronnes, àquoyietrouvera toüjours
deflèin fa Majefté a eu pour but principal voftre conten- toute difpofition de la part du Roy mon Maiftrepour·
tement & fatisfadlion, la commodité & foulagement j veuqu'ellefoitjij/ieé'/ixiwne/e, quieft Ie vray moyeo

desfuictsdel'un& l'autre party, & la gioire de cette ......- ' ' '

Republique, dontlesintereftsluyferont toüjourschersj
ainfi qu'il lachera de Ie faire voir en touttes occafions.

Parmy grand nombrede Perfonnages & iVJiniftres be-
aucoup plus meritane que moy Ie Roy mon Maiftre a
daignémechoifirpourun employ fi relevé, & que je

preferoisdemoy mefmeà tout autre pour 1'efpoir que
j'ay d'y gagner quelque part en vos bonnes graces ; Ie mo-
tif leplusprciTantàmon advis de ce choix, qui a efté
fait de ma perfonne & la connoiüance que l'on a du Zele
veritable d5c des foinsque j'ay contribués à noftre com-
mun accommodement ; Sa Majefté croyant que j'ap
portcrayla mefme fidcliié& fcrvcur pour la conferva-
tiondelaPaix, quej'ay fait pour fon eftabliflTement, à
quoyjetafcheray decortefpondre à mon mieux, & de
lendre ma conduite aggreablcà vos Seigneuries & utile
à leurs fujefts, auffibienqu'à ceux du Roy mon Mai-
ftre, felonmesinftruftionstrcs-advenantes & confor-
mesàmfispropresinclinations; en fuite de quoy toutes
mes
injlances Sa foUicitations aboutirontcy apres au feul
accompliiTcmentdece qui a efté reciproquement pro-
mis, me rendant Porgane &rinftrumentde tout ce qui
pourra concourir à 1'obfervation tant du principal que
desdependances&accefloired'un accord fi jufte, &fi
meurementdélibcté, commeeftIe noftre, & embraf-
fant eigallement les interefts de vos peupies & des noftres
en ce où ils trouvcront legitimement intereflés.

Que fi vos Seigneuries furUe bon exemple que leur
donne Ie Roy mon Maiftre, prennent refolution d'en-
voyer aufll quelqu'un de leur part en Efpagne pour faire
]a mefme foiiÖion & occuper ie mefme pofte j que celuy
dontjeprendsaujourd'huy pofTcilion en cette grave &
infigne aflcmblée 5 ce ferale moyen Ie plus court, & le
plus aflèurc de prevenir & empeicher toutes les
difflcul-
tés, attentai!, ou infrailions
qui pourroyent tant foit peu
blelTer ou altercr le Traitté de Munfter ; le mefme Mini-
ilre qui fera envoyé de cét Eftat, pourra eftre fidel &

t'il·

tions, mais tout remply de wr/V/é-i/f fincerité) queje
finis par les offres de ma perfonne & de mon ferviceà
vos Seigneuries & à tous les membres qui compofc li
corpsfloriiTantde cét Eftat.

Tot meerder eer e van ons liefFader landt ,ιϋ·
de vafligheydt der prede ^ dient hierghi·
fieldt de etrfie Tropofitie ende Brief vm
Credentie des Koninghs van Spmii^^
refpe6iivegeexhibeertengedaenby
Amba(fadeur int volgen de Jaer. Zijndett
noteren dat de Brief was in Franfche Tak
gefchrevenidaernochtans den Kovi%
alofmeeftdoet gebruycken de S^menjchz^·

Μ YM HEEREN,

IN't voorgaende Jaer, in dcfe fel ve Maendt wjert hin
de Vrede geluckelijck volvoert tuffcben de Koning"
mijn Meefter, en defe Hooge en machtige Staec,
lemneelijck van wederzyden gepubliceertenaigheKoo
dight met een onderlinge toevloeyingh van extraordiD»·
retoejuygingen en vreughde-geruchten Ic^
noch tydelijcken bequamelijck te komen, om met u*
Ho. Mog. de verjaringh van defe aengename feeft en κ
meepeblyfcbap te celebreren cn vieren j
_ . _ ----------------------------------------- groote en vermaerde Vergadering
vertoonende,oni p»

aflidu ternoin , de la fincerité&candeurde fa Majefté. hacr, door d'eenigheydt der harten en willen,te verni-J

En l'accompliiTementdefes Promeifts & de fon afFe- wen de foete gehcugcnis van dit gemeen gelijck. Eno®
öion cnvets Ic general & les particulicrsde cette Repu- bier toe ioo veel te meer te contribueren » en van W)

blique, & fa Majefté d'autre parts'éjoüirad'avoirmoyen
& occafion dc fc revenger en la Perfonne de l'Ambaf.
fadeur de vosSeigneuricsdubon accueil & reception
dontellesont voulu me favorifer, dequoyjecommencé
àlcurrendredegrandes adtionsde grace j attandanc que
je puifle mieux reconnoiftre les obligations qui m'jj
demeurent. & Ie Roy mon Maiflre, que j'en advertiray
incontinent, en te/moignerfa Royalle gratitude : j'^
donneray pareillement avis au Sercniflime
ArchiducLit.
pold
, qui en mon palTage pour venir icy, m'aenchargéde
faiüer vos Seigneuries de fa part, & les afleurer qu'i|
veutbien voifiner avec elle, & concourir dans fon gou-
vernemcntauxfainitesintentionsdefa Majefté pourij
perpetuellc durée de noftre accommodement , je c(
doute point aufli, Meifieurs, que voftre Juftice &
équité, nes'eftendent (lorsqu'i enferabefoinjàl'en.
droitdesfujets du Roy mon Maiftre, fans diltinijion
de Perfonne, delieuxnydenations; vous protnetiant
queceuxdepardcgà, neconnoiftroncpas qu'ilsioyent

il

i 'l'

de la rendre duiable. Les Lettres que je vay prefenrerà
vos Seigneuries de la part de fa Majefté
coofirmeroDt ce
que je viens de leur dire en fon nom legitimerontlaqiu·
lité, aveclaquellejefuisvenuencelieu, & ouvriiont
lacreance, que vos Seigi euries ont peu prendre,&
prendroEt, cy-apresen moy, queje viens en partieie
remplir par un dilcours vuide
d'ornement, é" d^affeU»·

-ocr page 398-

Nederlandfche Vrede » handelingh. 404

''docnobfeivcrenenonderhouclenln de gheheele
Leh van fijn Hecrichappy 't gheen van fijnent weghcn
diüghenismetdeieHoogeen Mogende Gemeente j
Leroockom te verwecken en t'onderhouden door alle
"ilijcke middelen een goede correfpondentie, ja oock
»{„ oprechte en Breederlycke vriendtfckep , tuffchen de
volcken van dVen en d'andere Souvérainiteyt, voor-
rimelijck in
de Nederlanden ; in voegen dat daer door
L luft beveftight, hqn' Koophandel verfeeckert en
vermeerdert wordt , om alle d'andere avantagien en
voordeelen daer uyt fpruyten, die men van de ghemeen-
(chap en onderlinge vryheyt van goede gebueren behoort
tt verwachten. lot defen eynde heeft fijn Majefteyt
dienftigh eo be/ioorlijck geacht derwaerts een
Ordimer
j^roiijirfiwrtefendenenopterechten, gelijck hy doet
ui'wAwlndependante mzchimt en die fijn vrienden
lynJn't welck fijn Majefteyt, hovende voor-verhaelde
coDlideratie, noch defe gehad heeft, namelijck van d'eer
η wmrdigheyt va» defen Stm>
by He welck defe lefte aöe
naJerepentieva»een Amhajfadeurvan Spanje» fchijnt
volkomen te maken het proeHtuck en Hooft-werck van
it Viede, en te zy η als het groote Zegel, beveftiging, en
legiftreringhvanalledcconcefficn, renuiiCiatieii en af-
(tg^ingen, tot onfe faveur gedaen, gelijck ghy'door uwe
ordinare voorfieDigheytjen juditieufe voorfienigheyt be-
letfultkonnen kennen en oordeelen , dan ick u fai kon-
ten verklaren. Alleer lijckkan ick metalie waerheyt feg-
ehendat in dit deffein en voornemen fijn Majefteytuw
vemocging, contentement en voldoeningh tot fij η voor-
Daemfteoogemerck heeft ghehad ; gelijck eock de com-
moditeyten verlichting der onderiaten van weer-zyden,
endeglorie van defe Gemeente,daer af d'intereften hem
iltijdtlief en waerd fullen zijn,gelijck hy in alle gelegent-
tedenfal pogen te bewyfen.

Onder eeti groot getal van perfonen en bediepaers, die
meer verdienen dan ick, heeft de Koning, mijnmeefter,
terwaerdigt
my ts kiefen tot foo hoogh een befigheyt, en
die ick van my felf fou ftellen boven alle andereAmpten,
omdehoopdieickheb,
van daer een igh deel in u goede
jiinftenteverkrygen, naermijn oordeel de dringenfte
bewegingh van dele verkieiingh. die van mijn perfoon
gedaeti is,en de kenniffe die men heeft van de ware yver,
en
van de naerftighey t, die ick tot onfe gemeene accom-
mòdement gecontribueert heb ; dewijl fijn Majefteyt ge-
looft dat ick defelve getrouheyt en yver fai meebrengen
lotdeconfervatieenonderhoudinghvan de Vrede, die
icktotd'oprechtinghdaeraf by-gebracht heb, Daer op
icknaer mijn vermogen fai trachten te correfponderen ,
en
mijnbeley taengenaem by u Ho. Mo. en nut by u On-
deriaten , foo wel als die van de Koningh mijn meefter,
temaken, naermijn Inftrudlien en onderrechtinghen,
heelbehorelijcken conform mijneyehen inclinatien en
genegentheden. In gevoigh van 't welck alle mijn
infia»-
iiVeen/oBicifififenamaelsiullen ftrecken tot d'eenighe
vervullingh van »t geen dat reciprokelijck en onderlingh
biloofc is, maeckende my 't inftr^ent en 't werktuygh
vanaPtgeen, 'twelckdienftigfaWonneniyntot d'ob-
fetvatieenonderhoudingh, foo van'tprincipaelals van
dedependentien,en toegangen van foo gherechtigh een
Accoort,datfoorypelijck gedelibereert en oveiwoghen
gelijk het onfe,en behelfende gelijckelijck d'interefl:en
uwe en onfe volcken in 'tgeen, daer in fyfich wet-
'tujck geintereffeert fullen vinden.

Indien U Ho. Mo. volgens'tgoet exempel en fbor-
^'t, 't welck de Kon ingh mij η meefter hen geeft, re-
lolutie nemen van
OQckyemìint van hunnent weghen in
^PanjcD te fenden ,om een felve Ampt te bedienen, en
^."ffilve befigheyt waer te nemen, als de gene is, daer
"ick
heden poffeffieen befittingh neem in defe ernftige
«1 trcffelijcke Vergaderingh, foo fai dit de ko/tfte en fc-
«"fte middel zyn om te voorkomen alle fivar^eden,
'•'^tetm.ofinfraaiett, die het Tradbaet van Sfunaer
'"ighÜDs, hoe weynigh het oock was, fouden moghen
HUttlen ; en de felve Minifter en Bedienaer, die van de-
'eaetgefondcn fai worden, konneo een getrouwe

397

en gedurigegetuygh wefen van d'oprechtigheyt en fuy-
verheyt van lijn Majefteyt in de vervullingh van fijn be-
loften , en van fijn affeólie en ghenegentheyc tot het alge-
meen, èn tot de befonderfi lieden van defe Geipeente;
en van d'andere zyde fai fijn Majefteyt fich verblyden
van dathy middel en gelegentheyt fai hebben om , indg
perfoon des Ambaffadeurs van u Ho. Mog. te vergelden
degoedeontfanginghenoDthael, daer mee het hen ge-
lieft heeft my tela voriferen, van't welck ick begin hen
grooten danck te bewyfen, verwachtende dat ick beter
erkennen kan d'obligatien en verplichtingen die my
daer af by blyven, en de Koningh mijn meefter, die ick
tefftont hier af verwittigen fai, fijn Konincklijcke dank-
baerhey t daer af te betuygen. Ick fai oock hier af verwit-
tigen de Sereniffime
Aertz Hertegh Leopoldus, die in
myn deurtocht, om hier te komen, my belaft heeft U
Ho. Mo. van fijnent wegen te groeten, en hen te verfc-
keren dat hy in goede gebuyrichap met hen wil leven,
en in fijn Gouvernement bevorderlijck zyn de heyligc
intentien van fijn Majefteyt, totd'eeuwigeduringh van *
onfeaccommodementengerijf. Icktwyffel oock niet
mijn Heer, of tt gerechtigheyt en billickheyt fullen (al«
de^oodtjfulcx vereyfcht) fich oock uytftiecken over
d'Onderfaten van de Koningh mijn meefter, fonder dl-
ftinflie of onderfcheyt van perfoonen,van plaetfen noch
van volcken; Ubelovendedatdegeenenvan herwaerts
niet fullen bekennen dat fy vreemdelmghen onder ons
zyn, metdewelcken wy ghefs^mentlijckdezcghenirgen
desHemelsop orsfullen halen : en geheel Europaiul be-
kennen dat'er voortaen geen andere/rr^» tuffchen ons
te verwachten zyn, dan die van de
heujkeydt, en vande
goede oflicien en dienften, die wy poghen fullen onder-
lingh aen malkander te bewyfen, nu niet meer conte-

■fterende en twiftende dan door een loffelijcke krygelhey t
aio tuie de goede getroumheyt beter beviate»; 't welck een
geluckige veranderingh lal zyn, en niet min wonderlijk,
doordefmaeckelijcke vrucht van een heylighe verfoe-
ningh, dan de geen, die frAlchymiften foecken in de
tranffubftantie en over-felfftandigheyt der Metalen, als
fy 't
rfer en Gout wanen te veranderen ; 't welck een ver-
gelijcking is die ick gaerne tot defe faeck ge^uyck, om
dat d'ouden de tydt van d'Oorlogh onder de naem van
Tfere eeuw, en die van de Vrede onder de naem van Gea-
</e eeuw aengewefen hebben. Godt geef dat d'onfe vaft
enbeftandighzy, ghdijckditryck en kofteklijck Me-
tsel , en dat fy, door haei glans weer- ftralende, begeerte
ontfteeckt van een andere en algemeener Vrede aen te
geen tuffchen de twee Kroonen j tot het welck altijdt alle
difpofitie en ghewilligheydt van de zyde des Konirghs,
mijn meefter, gevonden fai worden, foofy
terlijckenge'·
rechtigb
is, 't welck d'eenige mtddel is om haer gcdurigh
te maecken. De brief > die ick van wegen fijn Majefteyt
aen U Ho. Mo. fai vertoonen, fai 't gheen beveftighen ,
't welck ick in fijn naem tot hen gefeght heb, en daer be-
neffenswettigh maecken de qualiteyt en Staet, met de-
welckeickindefe plaets ben ghekoroen, en openingh
doen van 'c geloof, 't welck U Ho. Mo. hebben konnen.
enhiernaefullennemeninmy, dat ick koom ten deel
om door een difcours,
fonder eenige vercierittgh en effe-
itati»
, maer geheel vol van vaerheyt en cprechtighep, te
vervullen dat ick eyndigh door d'aenbiediughe van mijn
perfoon, en van mijn dienft aen U Ho. Mog. tn aen alle
de Leden, daer in het bloeyent Lichaem van defe Staet
beftaet.

' Letin de Creance du Roy d^E(pa^ne prefen^
téeparUonfieurl'tylmbaJfadeur deBrm.

TRes-chers & tres-grands amis, les occimations fi
precifesdenoftiefervice, aufquellesle Confeiller
Autoine Brun a affifté à Munfter, l'ayant empefché
de s'en aller pluftoft fervirl'Ambaffade ordinaire, à quoy
l'avions depucé, pour demeurer aupres de vous ; &
l'ayant defia demeflé de ces occupations-là, luy avons
commandé s'en aller vers vous fans aul cun dilay, fie
1'avonsauiE enchargéparciculierementdetoüjours 1'afli-
fter, & contribüer ; àlabonne direöion de tout ce qui
pourra regarder vos plus grandes convenieüceg > & fatis-

fa<^ions


iÉii

-ocr page 399-

Tweede Deel, van de

faftïons commc nous Ie defirons, & à la confervation
convenable de noftre commune amitié, & bonne
cortei-
pondance. Ec nous remetcans à ceque ledic ConfeiJler
vous rapportera furcerujet; feulementadjoufteronsicy
qu'iJ nous
fera Fort aggreable, fi luy donnerez eatiere foy,
&creance en teut ce qu'il vous pourra dire en noltre
nomRoyal, commenous nous afleurons > & que luy
ferés auffi toute forte d'honneur , 6c bien-vueillance>
comme à noftre miniftre, &duqucl nous nous confions
entieremfnt, futqu y nous prions Dieu qu'il vous
ait
tres
-chersSegrancsamisenfa fainte garde > de Madrid
Ie IJ. Deccmbre κί+δ.

Signé,
VoflrcbonAroi
PHILIPPE.

Soli Deo Laus & Gloria.

Credentte-Brief des Koninghs vnn SpanJ^t
geprefent eert door mijn Heer ^Amb oma-
dem de Brm.

SEer waerde en groote Vrienden, de foo precife occu-
patien en befigheden ven onfe dienft, iö deweicken
de
Kaets-HeetijiutiiortieBrua.te Munftergeafliftectc en
geholpen heeft > hebben htm belet Ipoediger waer te ne-
men en te bedienen d'ordinare Ambaffade, daer toew»
hem gedeputeert hebben , om
by u te blyven. En alfm
hy fich uyc die befighedeo ghered heeft, foo hebben wy
hem bevolen fonder eenigh uytftel naer u te trecken, en
particulierelijck heA belaft altijdt t'affifteren en
contri·

konnen Detretren ) gnenjcK wy lucgccrcn) entotbe-
hoorelijcke conlervatie en onderhoudingh van onfcghe.
meene vriendtfchap en goede correipondcntie, en om
gedragende aen 't geen , 't welck de geleyde Raets Heer
U op defe faeck rapporteren en aenbtengen fa!, foo f^i.
len wy hier alieenlijckby voegen , dat het ons heel aej.
genaem fai zyn, foo ghy hem
noikmen CrtJentie tti ttï^
/eo/geeftinal 'tgeen, 't welck hy in onfe Konincklijc·
ke naem tot u fai konnen
f ggen, ghelijck wy ons ver.
feeckeren, en dat ghy oock alle eer en goede gunft ato
hem fultbewyfen, ghelijck aen onfe Miniftertn fil·
dienaer, enopdeweickwy ons geheelijck vertruuwen.
Daer op wy Godt bidden dat hy u, waerde en grooij
vrienden, in fijn heylige bewanngh neem. UytMadiid.
de detthiende van December, ι<ί4·8.

Geteeckent,
U goede Vriendt
PHILIPPE,
Soli Deo Laus & Gloria.


Ν

S.

Vi;,·,

■V

-ocr page 400-

REGISTER

ί.„

' ν A Ν D E ^ ^^

VOORNAEMSTE STUCKEN

Β E G RE Ρ E Ν I Ν D E

V R E D E -Η Α Ν D E L I Ν G H.

l'i. ν

A.

Ccoord tuiTchen defcn Staet en den
Grave van Swartfenburgh, Af-
gefant van Brandenburgh, io.
Tuflchen defen Staet en den
Franfen Ambaflàdeur d'EfpefTes,
wegens het Employ van de Sche-
pen onder den Admirael Haultain, i2. Tuf-
lchen defen Staet en Denemarcken wegens'tfen-
den van een Regiment daer na toe, 50. Tuflchen
defen Staet en Engelandt weghens 't conjungeren
Vin zo. Schepen by de Engelfe Vloote van 8z,
Schepen, om te conquefleren Calis Malis in Span-
gien, 50. TuÖchen defen Staet en Vranckrijck,
wegensdeWefvingeen onderhoudinghe van eeri
Regiment Franfe Voet-knechten, en een Vaendel
Ruytery,&c. lor. Gemaeckttuflchen beyder
zijdfe l'lenipotentiarifen op de Vredehandelingh
tot Munfter, 2 jz. Tuflchgn Vranckrijck eri
defcn Staet tot Breda gemaeckt, 247.
AdebydeSpaenfegepaiTeert op de Munfterfe Vre-
dehandelingh, 233. VanHoIlandtaenMathc-
neffe en Heemftede weghens de Franfe Ambafla-
deurServient, pp. t

Advijs van den Prince van Orangie wegens de Vre-
dehandelingh met Spangie, 93. Van den felven
Prince op eenighePoinöen van Confideratie we-
gens de Munfterfe Vredehandelingh, xoï.
iVan
Hollandt weghens de Volmaght der Spacnfe Ple-
nipotcntiarifen op de Munfterfe Vredehandeling,
^-i· Van den Prince van Orangie wegens'tfel-
Van deFranfc Plenipotentiarjfen dat-
"ιεη inde Munfterfe Vredehandelingh fai voort
varen , niet tegenftaende datter inde Volmaght
ghcvonden mochte werden eenige miflagen ofte
abuyfen, ζιη. Contra advijs van die van Hol-
«ndt, 117, VaneenieePlsnipotentiarifendefes
Stae^s ghekoomen zijnde van Munfter op de,ü»^^,
jö^ieen Fropofitie desFraniën Refidents en Art-
«ffadeurs, ijj. 254. VanHoUandtop'cfelve

fubjeii, 254. '' Van Hollandt wegens de Mun-
fterfe Treves-handelingh te^veranderen in een
, Vredehandelingh,
zj/. Van Zeelandt op't fel-
ve, 25·9.
x6o. Van Hollandt op't verlöeck

van Servient, koomendevan Munfteriii den Ha-
ge,
295. Weghens de Munfterfe faecken, 301.
Van Z'eland,
504. 371. Van Hollandt wegens
deGuarantie van Vranckrijck,
507. VanVries-
.landt, 30^. :
Aerflens Brief van den Audiencier jVerreyckcn aea
den.felven weghens 'tfenden vanden Canceljicr
Peckius nà den Hage,
3. '

Affcheyt vandeSpaenfe Vredehandelaers aen defca
Staet,
96,

Aggreatievan defcnStaetop de Alliantie met Dene-
marcken,
7. Van defen Staet op hetTraflaet
yan Compejgne.
17, Van Vranckrijck op'tfel-
■"ve TraiSaet,
18; met infertie van het Tra'
ftaet door den Baron Coupct ghemaeckt, 19,
^ Van defcn Stak wegens de ciffenfivé ert defen fivtf
Alliantie met jEngelandt gemaeckt in
Zoütiiim-.
ton, ^4.. ' ;, ■ '

Aitzema. Declai-atie van den Kcyfer ghcgevcn aen ,
defelve,
128. - ' ,,

Alliantie. Pf-ócÜratie van defen ^taet voor de Ge-
committeer^ tot de A lliantié mét Denemarcken,
'7. 'Aggreàfieop'dé fel ve Alliantie,, 7- 8 Ag-
greatie van deièn Staet op de offenfive en defen-
live Alliantie tiiét Engelandt ghemaeckt inZou-
' jthamton,
54. Alliantie tuuchen defen Staet en
^'dén Èngeilfchen en Deenfchen Koninck,
40.
' Mesnorie.aenj^endedefejve Alliantie, 45. 'Ρίο.
"^''jedl van 'eeri^ Alliantie tuffcKen défen Staèt\cn
- 'den Prince'vM Tranfilvanièni
'4.6. " Vernj^-
' ' ''wlnghe vin dè Alliantie tulkhen defen Staet'en

AmbaflàdfeuEsf Summunicatlé ghedàen door deien
^ f Staet aeri (ié Kdinfê, Engel (e en Deèrtfe Ambafla-
^ 'déursj^c. V^in 'de Propofitie gedsen door dèn
' 'Cahcelief Pëckiils, en van het Antwoordt op de
J'ffelyé,'· ^."PMeiqcirie van den F'rtófchen Amba0a.
"" iléiifdeiairüilleryê, gaendenaer Hollandt, 14.5.

* 2 · — ifleh-


i.-iiïff-'rf

-ocr page 401-

τ

R E^G I S Τ E R.

Aenkomfl en ontfahg van Me Franfche Ambaflà-
deurs Avaux'enServientin Hóllandti i65. Haer
Credentiael , Metnoriael aeo defelve

overghelevert, 168. Affcheyt en Propofitie
van de felve AmbaiTadeurs weghens de Papiften
in defe Landen, 167. Refolutie van defen-
Staec dies aengaende, 177. Prefentenaen de-
felve Ambaiiadeurs en haere Secretariflen ver-
eert, 177. 178. Befoignes mecden Ambaila
deur Thuillerye , gaende na Sweden en Dene-
marcken, 178. Wederkomfl: vandefelveindcn

Hage, 32 i.

Antwoordt van defen Staet op de Propofitie van
den CancelierPeckius wtgcnsden Aerts-Hertogh
iniden Haghe, j. j ^yV,an de'Sp^nfche op de
Poiniten defen Staet voor - gheftelt weghens de
Vredehandelingh, Ì^i· Van defen Staet op de
Propofitie der FranfeMiniftcrswiegens de Sp^n-
fche Vredehandelingh, 118. Van defen Staet
op den Brief van den Marquìs de Caftel Ro-
drigo wegens de Munfterfdie Vredehandelingh,
iiy. Van de Plenipotcntiarifen defes Staets op
de prefentatie van de Spaenfche weghens de
MunfterfcheVrfide-handeJingh, 134. Van
dèfen Staet op de Propofitie van den Franfchen
AmbaflàdeurThuillerye, 255;. Varf de Fran-
fche Plenipotentiarifen tot Munfter op de Spaen-
fche Prefentatie, 279. Vali Zeelandt op de
Propofitie van de Gedeputeerden defes' Staets,
375·

Artijckeien van de ïntereften die den Franfchen
Koninckmet de Spaenfche heéft te redden, 105.
Volgjens dewelcke de Plenipotentiafilen van de-
fen Staet zijii overekoomen raet de'Spaeniche
op de Munfteriche Vrede-handelihgh, ayx.

li

iir

c.

^ Alis Malis. Accoordt tuffchen defen Staet en
Engelandt weghens
20. Schepen te voegen by
de Engelfche Scheeps - Vloote van 82, Schepen,
om te mogen conque,fleren Calis Malis in Span!
gien,
30.

Ceremonie. Propofitie van den Colone! d'Ellra.
des aen defen Staet wegens eenighe Ceremoniale
.T'oinSen,
181. Brief van den Fraqfchen
Koninck aen defen Staet weghens defelvefaecke,
182.

Concept over het ftuck van de Religie en deGee-
ftelijcke Goederen inde Meyerye van 'sHerto·
^enboffche, 534·
C»nfidcratie van den Autheur op de Propofitie van
den Cancelier Peckius, en ophet antwoordtvan
• ^fen Staet op de felve,
6. ,,
Contrad Rjoorda communiceert aen haerHoogh
Mogende twee Cóntraöen wegnens den Princc
van OrangietotMunfierghemaeckt,
358. Ver-
anderinghe van deielve Contraden naerdedoodt
van Prins Hendrickmet Prins Willem fijn Soon.
360,

Credentiael van den Cancelier Peckius aen defen
Staet, 3· Afvorderingh cn overleveriMhvan
de felve, 3. Van de Franfche Ambafladeuis
Avaux en Servient aen defen Staet,
167.

D.


B.

JïEfendingh van defen Staet naSwèden cn Dene-

marcken, 180.
Brandenburgh. Tradaet tuiTchén defen Staet en
't felvé, 8. .Naerder Verklaringhe van Swart-
iènburgh op 'tiélve Traéèaet, io. Accoordt
tuffchen defen Staet en den Brandenburghfchen
Afgelànt Swartfenbui-gh,
10 ^ .
Brief yan den AudiencierVerreyckphaen den Grif-
fier AeriTeris.weghens 'tfenden van den Cance-
lier Peckius in den Haghe, j. Van defen Staet
aen de Stadt Maerlen) weghens de Vredehande-
lingh met'Spingié, 5}. Réfoluùe van Haer-
]em op den felven Brief,
J 5 · Van ^efen Staet
aen den Nederlandfchen AmbafladeurinVranck-
fijck wegens de Vredehandelingh'met 5pangien,
73. Van den Fr^infcheiTi Koninck aenclefen
Staet weghpns eenighe Ceremoniale Poinàen,
j. Vaojiden Marquis de Caftel,Rodrigo aen
defen Staet weghens de Munfterrcbe .Vrede-han-
delinghe, xi^. » Antwoordt.van defen Staet op
.den felven Brief,
215. Bri^jan den Marquis
de CiÌlel Rodrigo aen defen Staet weghens de
ilil-ftandt der Munllerfche Vrede-handelingl·!,
agi. Antwoordt.van defen,Staet op denfdven
,Brief, IJl. Vati den FraafcHen i^oninck aen
aen defen Staet,
355.

Eclaratïe des Franfchen Konincke, dat het
Tradaet van Vrede met den Vyandt fai wei-
den vokrocken in de Vereenighde Nederlanden,
10;.

Deduöie van Zeeiant wegens de MunfterfcheVre·
dehandeliiigh,
198. Verklaringe van haerHoog
Mogende tot antwoordt op defelve Deduflie,

>99· , .

Denemarcken. Communicatie ghedaen doordfr
fen Staet aen den Ambaffadeur van Denemarc-
ken, &c. wegens de Propofitie van PecWus, ω
het antwoordt van defen Staet op de fclve, 5·
Procuratie van defen Staet voor deGhecommit"
teerde tot de Alliantie met dé felve,
7. Aggra·
tie op de felve Alliantie, 7. 8. DenemarcJcai
: beledight défen Staet door fijne Thollen 1 «nan-
derfints, 136.
Dimiffie wegens defen Staet gegeven aen deSpiW"
Tche Vrede-handelaers,
76.

7

E.

P Edt te doen by de Plenipotentiarifen van àéa
~ Staet gaende op de Munfterfchè Vrede-bande
'Ilingh,
114.' ^ '

Eyfch van de Plenipotentiarifen defes Staece op
' Munfterfche Vréde-handelingh,
234· ,
Engelandt. Communicatie ghedaen door


-ocr page 402-

Staet aen-den EngelfchenAmbafladeurj^&a we-
ide propofitie van Peckius, en het Antwoordt

grn:

vandefen Staet op defelve, 5 j , , .

Equipagie van 42. OorJogh-Schcpen na deSórtat,

Accoordttuflchèn defen Staet en Hen

^Fran^hen Ambaffadcur d'Efpefles wegens; hét
Employ van de Schepen onder den Admirael

jiaultain,

rìQ

! ft;ib

^ ji.'f fiff.'i;··.-·!
G. ,

.-:τ·Γ;··:ίί' !

en dat den Spaenfchcn Κοηίηςίί (ie giiritTj;he
Vrede-handelipgh ftel<fe in handed van iijp^Su-
fter de Regente van Vranckrijcki i ii- 'tWelck
by de Fianfe Ambaffadeurs ^ïot, Ìviunftsr,,\ferdt
ontkent, 114.. „ .,,,,,ι, ......Ij^j-g.

Gefchrift van de de Franfe Pleriipotentiàriffi^tòt
Munfter teghens de overkominghe yaa dé Pie-
nipotentiarifen defes Staets .ojej!. de
173. Van defelve Plenipotentiarifen overge-
levert naer de aengenoomen Mediatie van defen
flaet tuffchen de Franfe en Spaenfche , iSy.
Van Gelderlandt weghens de Munfterfche faec-
ken, 30J.

^^ fii iiiv. ■ A

H. --^Ιε-ί ^:·.' J:;;,: d^nil

Memorie aeogaende het Tmétaet tan. defen jflaet
roet Engekndt en DenéiRarcieni 45 - i Senio-
ri e ghelbnden aen de Muiiftérs van defen iiaet
refiderendc buyten^ Laritits wegben5,4ff%^«n-
f' fche Vrede-bandelingh, 94. .iiMmo^iaen
den Franfchen Ambasiadeuii de tel Thttilkrye,
gaende nser Hollandt^üi^j. · Memoriael acn
t b 3e Frànfché Abbas/adeurs Avaux !?η Servient,
" ' '168."^ "(Van 'den Pranfchen Refident Brasfet
3 aën defén ft^t,
ζ J1/ . ii Van den Franfchen Am-
basfadeur Kervient aen défen ftaet weghens dè
; Murifterfchii Haödelinghei Ì311·' pp. 321,
·· 'VaiJ àifì F-ranfchen.Ambasfadeur'de la Thail-

leWè aeo'-^eien itaet, 548i,rjÖ7. · 3 .j
Mifnoèghlnt der Franfchè-Plenipotéiitiarifen tot
'^^· MünftörjOVÉr dc)Verklarjnghe dewelcke de Plc-
nipoiéritiarifen van deifen' ftaet h^bben^gbcdaen
tot ö\'eifeóomirige metile ;Spiénfche, 1473.:-
r-v' .'(%· ijhml'ulmV r.:·:· T.c<J ùb

. Λ

(iviib, o5ia
,ϊ^βίτίο'·!

«Τ b.F !
^ àiga^e'vU^défeo'iiiaetvoo

^U .fyttMt-'jumv r,·': 'ji.Ci.; liü
■jb «;t3rf;j3w· J5Bjà ώ^ο-ιηιί mf)ioiln a,r.ej'-i yy
innt Vjfrft .Jii

...i! ,at3rtoq0-.«ï.οϊώ.■ aH'i.:-·} nii'f ralsb ncv-
.·«" I < iWtó «öfjtb noi: · ΕώίίφίΓ·.': ύ> 'itsV

N' EdeilÌioiit.^ Rëdlenên '^etbai deMèér^anNe-

l·.

R E G I S Τ E R.


UAerlem. Brief van déÌén^ftWlaen <^,St:»dt
Haerlem weghens de Vredi handelipgbinejC
Spangien, f j. Refplutié v.anHaerleni.ppideri
ielven Brief; I3, ' '"ΧΓ. r-i^ 'r'd

Haultain. Accpordc tusfchqn. defen S^aW ρρ,αβπ
Franfchen Ambafladeur d EipeiTe^iWeghenSj ljet
Employ van de Schepen' ppder idM A.dwrpel
Haultain, az,., . .-u'.ij-

Heemilede, Sijn aenbrengéavan J^imft ζύγ

■ . «y iïjsv MlCiin·!'i ."i

■■ (,: f, ;,;HÌ fisv iit^'iuii 30ΓΛ

>1

il

. rirfui.i

'J

A;:·/fif oiriov i

jNitantie van die van Gelderlatldi'.pp di? M^n-
fterfche Vrede-handelingh, 1451^ . .'(i xlf.i^iH
Inlhuaie van defen ftaet ivpor de PlcpjpQt(?niia-
nfen op de MimfterfdedV;rede-hind.4Ìn|b,

*®4· ' .,ΕαΓ..;·', .τ.! mtz nibL rodilìwT
■ y ifO j^jud t::i}ai> c^rf^iiijT

ovIln-vRo ■ f ufi'.' ìhjnibnEtV oa
'·. fiüfbïo'V .ì-uiaulivi
LEopold Aerts-Hcrtogh^ji éh desfelfs VeHtla-
linghe, 3-22,^'··- " ^ .Sir ,ii;:<!ida5b
!ƒ- ili f ίίί^· ί··'Γ ί ■,£i3basw<{'

; ' wiif ·ί» .Sft 3ΐ>^;ί·»π6ΐν

■ ■^l'ib-rq Tidì:.. iM. , l3t|«i:{0ti ..

■ ' ' · -b χά 1': V/ -, 1fl'g3i3S-cjf> HyodfncH ■

J^Ediatiê vali de PlenipotenSaiiren dèi^ï fl^ets
tuITchen de Franï^ïr=SpaenrcIiSr'ï>tóni-
Potentiarifcni^a;?. r i^h ib

!Ì;ììu; ...
Lniiü·..

lOi

den

.ineiii Sfn Βίίςίγιίη

van defelve, 3. SijnPropoutie, ft^i^pprc

.uiheur op deleMa^
lingh,
6. ' ' "

Philippe le Roy, Raedt en Officier der Finantiedes
Spaenfchen Conincks' komt in den Maghe ,
2-77· .

Prefentatie, pe Spaenfche repeteren pp amiJll^-en


«ÀÉàÉi

-ocr page 403-

.R E G I S J E R

Vrede-handeliftgliirieiSpangie, ^jvr - Concept
"'èn deiTeyn cuiTcnenden felven Princeen ?len Gar-
^ ••dinael inVrSinckilqcki'. ijy. - i rijbrn-t:. I:!
Próeüratiê vatì de^'enitaet ifroon de Gècommiiteer-
- de totdeÀlliantiejnpt.Dénemarcken.iy.. Van
'Vranckrijck op hetirratìaet van eompeigncmetl
13 defenStaet. 14. Vanxlefen Staetop.'tfeìve, 16.'
Projeft t'fanién ghèvoegtit uyt de Advyfenjvap de
.. Leden volghcns dè Réfolutic ider Staten van
..iHolJandt weghens 'dc Vrede-handclingh met
; Sparigic, |6,i· ίΐϊ^ίΚ TOK ■ . i^yL·:
Propofiiie van Peckius weghéns den Aêr;ts-Herrogh
. t aen defen Staetï · 4.1,xt;HAntwoor4t op de felve,
y. Communicatie Yan dien.aenid.e Ambaffa-
roi^deMi^vanVrancirijclsi.EngelandtQenerowc-
-jìkert eiirandérèn', ■5Jiil;Ii3CQnfider.3ti^jy3n 'den
n^Autheur óp ide felve.y:'(S.-ri fVan itjf.n Aerts-
Biflchop van MecMlethaea defeti; we^hens
de Spaenfche Vrede-handelmghe, 75. Van
de Franfc Minifters aen defen Staet weghens de
Spaenfche Vrede-handelingh, iij. Antwoord
van defen Staet op 'dt lelve Propofitie, ir8.
Van de felve xMiniflers aen defen Staet, 119.
„ -Aptwpordt vi^a de(?n..Staet op dc f^je Propo

'vaux cn ScrvienUen ^fen,.Staiei weglipnsde Pa-*
piften,
ij6: ' Van''den Colloi el d'Eftrades
aen defen Staet wej^hens eenighe Ceremoniale
Poinftco, 181. .Vin den iranfen AmbaflTa-
deur ae i defen 5taet koomende van Breda,
zji. _^Van den Franfen Ambafladeur Thuille-
' ryè'sie\rderen Staetr^ìHo. J'ìff Der

,Ge(^utccrdcn_ van delen St^èt iii-'^ecla^dt,

Het ^ raàaét'tuirchèiì-Ìefen Siàet éiìOeiàèàài-c-

R?

Rejirèiilién^ ; Ìdèh Κο-

"''nittCk'over het''intrpiiitên' der''ftepref4ién"
-^tl^'liè'NederìSri&lciiS Obft - tnd» ^Cèm-

Ïtëföliïüe=Van" deipn ,$caet i' ÌiÌiinfter-

oljncniT

iloteu»

.h ,rif|rtil
b lyiatHO r» jh^pH elsqqtitd'I

CA S/ i-iiao'^ iïSihlnirqH

■i · - · ■ ■^'■'•,·'

"de SpaénrchV'ên Ne^eMandtfche!PleQj|?ótêÓ^
iji^nri^^Muni^er vaftjigbefteli,

Servient. Vertreckjvan den Grave van Servient
jPlenipotenriqris weghen Vranckrijck tot Mun-
iter nae den Haghe , Z77. Sijn Audientiè
(jL cn^vprfoÊck j, Advys van Hollant day
op, 293. Sijn voorflagh aengaendedeMun.
-^;fterίclle Handelingh , 310,
Staten i Generael der Vereenighde Nederlar.deii
i j Antwoordt van defen Staet op de Propofitij
van Peckius weghen den Aerts - Hartogh in

den Haghe, j. Procuratie van defen Staet

voor de Gecommitteerde tot de Alliantie met
Denemarcken, 7. Aggreatie van defenStaet
op de felve Alliantie, 7. 8. " Traftaet tuf.
_^fchen.delen Staet en Brandenburgh,8. Naer.
'^■^ér^erkWirighé op het felve Traftaet. iq,
ÀcCOordt tuflchen. defen Staet en'Swartztn!
" burigh "Àfgèfatìtj'Wt'g^cn Brandenburgh , ig,
vari' Compeigne tuflchen"'defen Staet
én'Vranckrijck,' ii. Procuratie en Agprcatie
-^^fegéH'VffelVer'ift'fi?. ■

Subftixutie van den. Grave van PeneranHa op den
- ëiflchóji Sayèdi-a en de'Bfoyri weghéii
"^'^Munftei-feK^ handelingh2 ipT Rt-

^ mk?qués.op dc fdi^êiubftitutlé, '2'19;'·" ϊ^ρη

fi^air ;

: L

'Y^Ekeninge . Redenen waerom de" Heer van
■"· Nederhorft jn de Munfterfche Vredehandc-
lingh niet en hadde geceyckent, 294, A^·
vijs en Confideratie van Zeelandt weghen de
^j_^fci,ye.Teyckeninghe , 295.^ , . Verklarijige van

Stoere eri. Landen dienaen'gaende, i'jéi
Tià'éàertiifrchen defen'SuetÏn; Brandfe^^^^^

verlifdiiiighi· van" Swar|zc;riburgLop
|iet felve , ip., Tuflchen^defen'Staet eiide

I Wiricicri|ck"'vah' Coinpeigne';^:'iT;''- P^òcuwie
l'-^vart'.Vranckrijck
''•'■raiÌèVàn'défen-SÌaWìVegén
ticuliere Arqjckelen daer aefFens'ge3C(iór<I«it.>.
17P ' ■ AggVeaHe'^^ii deferi' S'tàét b^'tftlicy
Aggreatie van Vranckrijck op'tfelve, 18.
Met infertie van het Traituet
door den Baron
Coupetgemaeckt , 19... Tuffchen defen itaet
en Jacob Koningh van Engeland, 24. Ρ™'
vifioneel Tradlaet. tulTchen Brandenburgh en
-fiitiièirfjbrgh ϋί'47'.πΙ.[α Τüflcheri) dflfen'StWt· éÌ
Nieuborgh, r!'3"üilcheri-'d«feri-Staetjèii

-tVWtfckrtjcfc' tot feGóürS eh byftkd: Van

t ijydèft' èH tot'fekefhéyt vansdfÉïikobphancielijS·

Tuifchen defen Staet en Brandenburgh joCp·
Tuflchen defen Staet en Vranckryck voor de"
tijdt van 7. laren, pgr. Tuifthendefen Staet
en Vranckrijck van téti ofFenfive en defeniive

Liguc, 107. Tuflfchen defen Staet en Vraiick-

-fiilljslf, aïiSt, b rWugÜhen idefeoi-SfeeiJen Braf
denburgh, 12«. Tuflchen.-d^ea
Sweeden, 130. Tuflbhen defen Staet en
Vranckrijck, 148. TulTchen
defen Staet en
Portugael, 149. 'i Traftaet prsliniinair tot
Hamburgh op-gereght, v/aer by de Generale
j.,Vfdehandeljpghe „iot -Munljiir PR^

•'«iif'itlidü^

-ocr page 404-

R E G I S ' τ E R

floten ,158. Tuffchen defen Staet en Vranclc-
riick tot Parifs door den Nederlandfchen Am-
bafladeur, 161.
Vernicuwinghe van het felve
Traiftaet·, 14Ì, Tradaet van Campagne, 161).
Van ligue Guarantie, 171. Traèaat tuf-
fchen defen Staet en Vranckrijck, 1%. Tuf-
fchen defen Staet en D£neniarcken,i88i. Tra-
ftaet vanGuarantietuflTchen defen Staet en twee-
den
over het Deenfch'e Traótaet, 191., Pro-
teft ende Verklaringhe op het uytwiflelen der
weder zijds Aggreatie op het gemelde Deenfche
Traftaet, 191. Tra^aet tuflchen defen Staet
cndeStedenBremenenHamburgh,
19 j. Ant-
pliatie van 't felve Traftaet metLubeck,
194.
Provifioneel
Traftaet tuQchen defen Staet en
Portugael weghen de Controverfie over de lu-
jifdiftie ende Territoir van het Fort Galla, 195.^
Jraftaet van Campaigne tuifchen defen Staet
en Vranckrijck als oock van de' Marine, ζ
27.
van
Guarantie , 3x6. van Commercie tuf-
fchen de Spaenfche ende de Hanze^ftedeo, 350.
van de Munilerfche Vrede tuffchen Spangièn
cn defen Staet,
386,

Tranlilvanien. Projeét van een Alliantie tuiTchen
defen Staet en de Prince vanTranfilvanien,46.

Trcves. Veranderingh van de Munilerfche Tre-
ves-handelingh'in een Vrede-handelinghj25-7.

V.

VErhael, van de Handelinge tot Munftet ende
watter is gefchiedt 't federt de Plenipotentiari-
fen van defen Staet zijn ghebruyckt als Midde-
keren tuifchen de Franfàe en Spaenfche Pleni-
potentiarifen,
279,
Verreyken , Brief van den felven aen den (SriiHer
Aerifens wegen 't feynden van den CancelierPec-
kiusindenHage, ,,

Volmaght, van de Spaenfche Plenipotentiarifen op
deMunfterfcheVrede-handelingh ,xi8. Fau-
ten en Scrupulen in de felve,
218, 219. Re-
marques van de Spaenfche op de Volmagt van
de Ρ enipotentiarilèn defcs Staets,
220. Con-
ferentie aengaende de felve^Volmaghten ,
220.
Advijs van Holland dien aengaende ,221. Ad-
vijs van de Prince van Orangie dien aengaende,
2ii. Advijs van de Franfche Plenipotentiarifen
dat men in de Munfterfche Vrede - handelinghe
foude voortgaen, terwijl gehandeldt werdt van
<le Fauten in de Volmaghten ,
227. Contra
Advys van die van Holland,
127,
Vranckrijck, Communicatie van de Propofitie en
antwoordt op de felve ghedaendoorPeckius aen
defen Staet, aen de Ambaffadeurs van Vranck-
'ijck en andere,
5. Tradaet van Compie-
gne tuffchen defen Staet en Vranckrijck , 11.
Procuratie op 't felve, 14. Pa-^ticulier Artyc-
kel daer nefFens geaccordeert,
17. Aggrea-
Jif op
het zelve, 18. Met infertie van het
Traftact door Coupet gcmaeckt,
19.
^redetuiichen Denemarcken en den Keyfer../ 50.
Handelinghevan Vrede tuffchen defen Staèt en
5>pangie,
5 r. Projeéi t' famen gevoegt uyt de Ad-
^fen van de Leden volgens de Refoluticder Sta-
ten van Hollandt wegen de Vredehancfclingh met
Spangie, 5<i. Handelinghe van Vrede tuffchen
defen St^t en SpatÌgien, 71. Brief van ck-
fen 5taet aen haren Ambaffadeur in Vranck-
rijck weghen de felve Vredc-handelingh, 75.
Propofitie van den Aertz Biffchop van Meche-
len aen defen Staet weghen de Spaenfche Vreder
handelinge,
75. Poinflen wegendefën Staet
over - gelevert weghen de Vrede - handeliogh
met Spangien,
80. Ade van de Spaenfche
op de felve Poinden , 81. Antwoord van
de Spaenfche op de· felve Poinften,
82. Poin-
ften en Artykelen weghen defen llaet over-
gelevert aen de Spaenfche om te hebben Cate-
gorifche antwoordt weghen de Vredehandclin-
ge , 88. Advys des Prince van Orangie
weghen de Spaenfche Vredehandelinghe , 93.
Memorie ge^^onden aen de Minifters van de-
fen Staet refiderende buyten 's Lands jveghcn
de Sqaenfcha Vredehandelingh,
94. Di-
miflSe van defen Staet gegeven aen de Spaen-
fche Vredehandtlaers,
76. Affcheydt van
' de Spaenfche Vred.handelaers acn defen Staet,
96.. Propofitie van de Franfche Minifters
aen deiên Staet wegen de SpaenTche Vredehan-
delingh,
ii}. Antwoordt van defen Staet
op de Zelve Propofitie,
118. Propofitievan
de zelve Minifters aen defen Staet weghen
't felve ,
119. Antwoordt van defen ftaet
op de zelve Propofiti^, ixi. Paffepoor-
ten wegen de Spaenfche Vredehandelinge, iji.
Befoignes in den Hage wegen de Vredehande-
linge tot Munfter .
164. PoinÖen dicmen
behoorde v^ift te ftellen aengaende de zelve
Handelinghe, Befoignes over de Be-

fendinge op de Vredehandelinge tot Munfter,
178, 179, 180, i8i. Haegfe Befoignes
over de onkoften wegen de Vredehandelinghe
tot Munfter,
186. Confideratievan de Ne '
derlandtfche Ooft en Wcft - Indifche Compa-
gnie dienende tot de Munilerfche Vredehan-
delingh,
186, 187. De Gefanten van de-
fen Staet werden verlbght tot Munfter te wil-
len komen op de Vredehandelingh, 187. De-
duftie van Zeelandt weghen de Munfterfche
Vredehandelingh,
198, Poinöen van Con-
fideratie weghen de Munfterfche Vredehande-
lingh,
zoo. Advys van den Prince van O-
rangie op de felve Poinden ,
201. Ade van
Indemniteyt ende Pouvoir wegen de Munfter-
fche Vrede - handelingh by defen Staet gepaf
feert,
201. Befoignes met die van Zeeland
over de Inftrudie tot de Munfterfche Vrede-
handelinghe , io4-. Eedt dewelcke raoeC
werden gedaen door de Plenipotentiarifen van
defen Staet gaende op de Munfterfche Vrede-
handeling,
214. Brief van den Marquis de
Cartel Rodrigo wegen de zelve handeling, 214.
Antwoord van defen Staet op denzelven Brief,.

215. Vertreck van de Plenipotentiarifen de-
fes Staets na Munfter op de Vredehandelingh,

216. Pouvoir van de Spaenfche Plenipoten-
tentiarifen op de Munfterfche Vrede - Hande-
ling,
218. Haeghfe Befoignes over de Mun-
fterfche Vrede-Handelingh, Accoordt

gemaeckt


-ocr page 405-

gemaeckt tuffchen beyder-zydfe Plenipoten-
tiarifen op de Vredehandelingh tot Munfter ,
23Z. De Treves Handeling tot Munfter wert
veranderde in een Vrede - handeling, 157. De
Plenipotentiarifen van defcn Staet vereeniehen
met de Spaenfchc ia de Vrede ■ handelingh tot
Munfter, 272.

Uytrecht, Poinden over-geleverdt ter Vcrgadc-
ringh door de Staten van Uytrecht, }o8.

w.

WEft. Indifche Compagnie. Confideratle van
de Nederlendtfche Weft- Indifche Compi"
gnie dienende tot dc Vredehandelingh vanMun-
ftw, X87.

R E G' I S τ E R.


Ej»de van V RegiHer van de Vrtde-Handel

m

(

■L·./.