-ocr page 1-
Γ-
HERSTELDE
ι E E υ W,
OFTE
DISCOURS.
Over het gefajjeerde in de
^^I^EENIGHDE NEDERLANDEN,
In'tjaer i 6yo. ende i6;i.
D O O R
• : A.
In^sGRAVEN-HAGE,
y fohanFely,fohanmsTongerloo, ende faf^er Ί)οΙΙ, léji.
-ocr page 2-
,δ;·
Ο
γ OOR - R E D l Ν,
ti
Qjien àt guri^tge
L E
i als dat van de Regeringh. om namelijck voor al
de Wer^ek (üetioL·^^ m^onetììde ordent-
Jijcke fippletìe van èenige principale Chargen^ ini
Jaer léfo. ledichgheworfefi^zijnde, cnde wacrdoordc
Le EU, dat is, *De eendrachtige éMachi van 't Landt fchcen als
Verstelt; macrdefÌERSTstLiNGE|^andien,isdaerop
ghevolcht met eeri<Ìràchtichi)efluyt, dat een Rcpublijck
noyt fterft. Het verhael van 't een en 't ander,loopt mccft
op het EewwìéViémà tuiiciiètiï^'Prbvinden gemaeckt
in 't faer 1579. genaenit; 2>è fÜ^èMS 'tfel-
ve alhier fai dienen als een Voér^é. Verfchey den ver-
klaringen,oócktetìigéix^^^ fel ve Wefynwel
gedaenendehier natè fien. maer^eetofintsis ghemaeckt
een naeder Vnie, gdi|pkfab1tì»V«eÌijtk intó ghedrudis
geftelt ende üytg^geven., - κ
^. r-\f\T t^'aen yveL
.......
-, i' ' · V
:1
♦ "i-i
•ή·.·'·
-ocr page 3-
Fol.
VE RHANDELINGE
*
Van de
Unie, Eeuwigh Verbondt ende Eendracht:
TuiTchen de Landen, Provintien, Steden ende
Leden van dien hier na benoemt, binnen de Stadt Uytrecht
gefloten, ende gepubliceert van den Stadt-Huyfe den
ipjanuary Anno M.D.L I X.
Lfoo men, tevint dat federi de Ïaciji- , catte tot Gent gemaeckt> by den iveuke gtnoech alle de Ïrovintien man defe Nederlanden hem verhonden hebben I malkanderen met lijf ende goet hy te '. flaeniOm de Sfaengiaerdeu ende andere Uytheemfche Natiën met haren aen~ kanck uyt defe Landinteverdryiien, k [the Sfaengiaerden met Don fohan d'afriche ende aJtre hatrluyder Hoofden ende CafiteynenaUe middelen lifoiht hebien ende noch dagelicx foecken om de voorfa Pro- imtien.foo in 't geheel als in 't deel te brengen onder haer fthjeSi(,TyrannifcheRegieringeendefla-vernye: Ende die fiht Provintien foo met Wapenen als praitycke van den aitttnUfcheyden, difmembreren > ende die Vnie by dte ioorfr Pacificatie gemaeckt j te niet te doen ende te fui-ver- lirix tot vyterlycke ruyne ende verderffenijfe van de voorf·;^ UndmeHde Ïrovintien>gel^ck men metter daet bevint dat filiiden itt't voorf^voornemen volherdende 1 noch onlancx tmige Steden ende quartieren met Brieven gefoUiciteert, tmigenmelijcke3 van deLandenvanGelremet Wapenen mit^npen ende overvallen hebben. SOO IST, dat die Un den Vorflendomme vanGelre ende GraeffchappeZut- die van den Graeffchappen ende Landen van Hol- l'idtiZeclandtj Uytrecht ende Friejfche Ommelanden.tuf- fiitn die Ecms ende Lauvjers,geraetfaem gevonden hebben [ιώ naerder ende particulierlyckermetüh anderen te ver- taden ende vereenigeniniet om hem van de voorf:^enerale Vtiiei) de Pacificatie tot Gent gemaeckt tefcheyden , maer <^diefehe noch meer teferckea 3 ende hem felventever- fm tegens alle inconvenienten daerinne fy fouden mogen ''«it» dooreenige praÌÌijcke, aenflagen oftegewelt van 'i^Vjanden, om tt roeten, hoe ende invrat manieren die jorfz Provintien hem in fulcken gevalle fuUen hebben te ende jegens'tgeieelt van hun Vyanden kannen be- l'^trmen : Ë?ide om vorder feparatie van de voorfa Provin- ''fi ende particulier e Leden van dien tefchouwenMyvtnde 'j^irs die voorj'l ë^^era/e Unie ende Pacificatie van Cent J'■^■eerden :Sjj7/ dienvolgende by de Gedeputeerde van de Provintien volkomelijckenby den haren Re^eBive itr toegeauthorifiert,gearrejleert ende gefloten die Poin- ^>''nde Articulen hier na volgende. fonder in allen ge- ' e hm by defen te ivillen ontrecken van ofte uyt den ^¥'ieHRoovfche,iRjcke.
p Nde eerft dat de voorfz. Provintien fich metten j· verbinden, confcedereren ende vereeni-
lullen, gheJijck iy hen verbinden, coufoedererca |
ende vereenigeif midtsdefen ten eeuwigen dage by dea anderen te bly ven, en in alle forme ende manieren als oft fyluyden maer een Provincie waren , fonder dat de felve iien t'eeniger tijde van den anderen fullen fchey- den , laten fcheyden offepareren by Teftamente, Codi- cille, donatie, ceffie, wiflelinge , verkoopinge, traöaten vanPeys, vanHuwelick, noch om geen anderen oor- faeckenhoedattccgebeuren foude mogen, onvermin- dert nochtans eenen yegelijcke Provincie ende die par- ticuliere Steden, Leden ende Ingefetenen van dien haer- luyder fpeciale ende particuliere Privilegien, Vryheden, Exemptien, Rechten, Statuten, lofFelijckeendewd- hergcbrachte Coftuymen, Ufantien, ende allen anderen haerluyder gerechtigheden, waerinnefyluyden den an- deren niet alleen geen prejudicie, hinder, oft letfel doen fullen, maer fui en den anderen daer inne met alle be- hoorlijcke ende mogelijcke middelen, ja met lijf ende ;oet (ilinoot) helpen handthouden , ftyven endeftei c·' {en, befchudden, ende oockbefchermen jegens allen ende een yegelijcke wie ende hoedanigh die ioude mo- gen wefen, die hen daer inne eenich datelijcke inbrekc foude willen doen : Welverftaende dat die queftie dia eeniee van de voorfz Provintien, Leden ofte Steden van defe Unie wefende, metten anderen hebben, ofte na- maels foude mogen krygen ,noopendehaerluyder parti- culier ende fpeciale Privilegien, Vryheden, Exemptien, Rechten, Statuten, lofFe ijckeendewel-hergebrachte Cofluy men, Ufantien ende andere haerluyder gerech- tigheden, dat de felve by ordinarisJuftitie, Arbiters, of minnelijck Accort hellicht fullen worden, fonder dat d'andere Landen ofte Provintien , Steden ofte Leden van dien (foo lange fich beyde partyen 't Recht fubmitte- ren) hem des fullen hebben te bemoeyen, ten ware hem geliefde te interdiceren tot Accoort.
a. Item dat die voorfz, Provintien in conformiteyt ende tot voltreckinge van de voorfi Eenicheyt ernie Verbande gehouden fullen wcfen malkanderen met lijf, goet ende bloet by teftaen jegens alle fortfen endegc- I welden die hem yemandt foude mogen aendoen, uyt ; ende ondef/c dcxfel van den nacm van de Conincklijcke 'Majefteyc, ofte van lijnentwegen , het ware ter caufc van het TraÖaet van de Piys toe G» nt ghemacckr, van dat fy die Wapenen tegen Don Johan d'Aulhice aengenomcn, den Éertz-Hertoge Matthias tot Gouver- neur ontfangea hebben,met alle't gene datter aeii kleeft, van dependcert ofte uyrgevolght is, ofte uytvolgen iat mogen,alwaert oock onder colcur alicene van de Carho- lijcke Roomfche Relijie, met Wapenen tc willen rella- A a blilTcren. |
-ocr page 4-
bliireren,refl:aurcrcn ofte invoeren ofte oock van eenige nicuwidiedeii ofte alreratiei#die binnen eénigevande voorfx Provinciën , Steden, ofte Leden van dien federi den Jare 1 y 5 8 gebeurt zijn,ofte oock ter caufe van defer tegenwoordiger Unie ende Confederatie, ofte andere diergelijcke ooriiie,cken, ende dit foo wel ingevalle men die vooriz fortfen ende geweiden foude willen gebruyc- ken op een van de voorfi Provinrien, Staten, Steden ofte Leden van dien alleen,'als op allen in 'C generaci.
Dat die voorfz Provintien oock gehouden fullen wcfen in gelijcke matïiere malkanderen te ailìfteren ende helpen defcnderen jegens alle Uyrheemfche ende Inheemfche Heeren', Vorlien ofte Princen, Landen, Provintien , Steden ofte Leden van dien die hem in 't generaelofte particulier eenige fortfen, geweiden ofte ongelijck fouden wHlcn aendoen ofteOorloge maecken: Bthcltelijck dat die affiftentie by de Generaliteyt van defe Unie gedecerneert fai worden met kenniffe ende na gelegentheyt vanderfaccke. '
4.. Item ende omme die voorfz Provintien , Steden ernie Leden van dien beterjegens alle macht te mogen verfeeckeren, dat die Frontier- Steden ende oock andere daermendes van noode vinden fa!, 'tfy van wat Pro- vintien die zijn,by advijs ende ter Ordonnantie van defe Geünieerde Provintien fu'len vaft gemacckt ende ge- llerckt worden tot koften van de Steden^ndeProvintien daerinne diegelegen zijn, mits hebbende daertoeaiTi- ilentie van de Generaliteyt voor d'cen helft : Beheite- lijck datfoo verre by de vooriz Provintien raetlaem be- vonden vvort eenige nieuwe Forten ofte Sterckten in eenighe van de voorfz Provintien te leggen oftedienu leggen, te veranderen ofte af te werpen j dat die koften daer toe van nooden, by alle die vooriz Provintien in 't generaelgedragen fullen worden.
5·. Ende omme te voorfien tot diekoften diemen van noode hebben fai (ingevalle als boven) tot defentie van de voorfz Trovintien, is overkomen dat in alle de voorfz Geünieerde Provintien eenpaerlijck ende op eenen voet, tot gemeen defenfieder fel ve Provintien opge- llclt, gegeven ende cpenbaerlijck den meeft daer voor biedende, van drie Maenden tot drieMaenden , ofte eenige andere bcquame tijde, verpacht oftegecollcdteert fullen worden alomme binnen de voorfz Geünieerde Provintien, Steden ende Leden van dien , feeckere Im- porten op alderhande Wynen, binnen endebuytenge- brouwen Bieren , op 't gemaci van Coorn endeGreyn, op 't Zout, Gouden,Silveren, Syden ende Wolle Laec- kenen, op de Hoorn-beeften ende Befaeyde Landen,op de Beelkn diegeikcht worden, Paerden,Oiren die ver- koft ofte verpangelt worden , op de goeden ter Wage komendejendeallulcke andere alsmen naermaels by ge- meen advijs ende confent goet vinden fai, ende dat ach- tervolgende dOrdonnantie diemen daer op concipië- ren ende maecken fai, datmen oock hier toe employeren fai d'iiikomen van de Domeynen van deConinckiijcke Majefteyt, die laften daer opftaende afgetogen.
6. Welcke middelen by gtiemeen advyfe verhooght ende verlaeght lullen worden , naer dat die noodt ende gelegentheyt vanderfaecke vereyflchen faL ende alleen- leenlijck verftreckt tot die gemeene defentie ende tot 'tgene die Generaliteyt gehouden fai wefen tedragt-n, fonder dat de felve middelen tot eenige andere faken lul- len mogen worden bekeert.
7. Dat die vooriz Frontier-Steden,ende oock andere; als die noodt vereyiTchen fal,c'allen tijden gehouden lul- len wefen teoncFangen aKuIcke Garnifuenen alsdieiel- ve Geünieerde Provintien goet vinden, endehenluyden by advijs van den Gouverneur van de Provintie daer 'c (.iarnilben gekyt fa! worden, ordonneren fullen, fon- der dat (y des lullen mogen wcygeren : Welverftaende dat die voorfz (iarnifoenen by de vooriz Geünieerde Provintien betaclc fullen worden van haerluyderfoldye, ende dat die Capitcynen ende Soldaten , boven den ge- neralen Eedt paiticulierlijck die 5tadt ofceStedeende Provintiedaermne diegeleytfullen worden,Eedt doen fuüen , ende dat't felve te cieneynde in haerlieder Arti- kel-brief gcfteit fai worden, darmen oock allulcke ordre ftellen ende difcipline onder de» Soldaten houden fa) dat die Borgers ende Ihwoonders van de Steden enj platte Landen, foo wel Geeftelijck alsWeerlijckdaj! |
by boven die redenen η iet befwaert worden,noch eeniee overlaft lyden fullen, ende en fullen die voorfchreven Garnifoenen van geenen Excijs ofte lm poft meerder exem'pt wefen als die Borgers ende In woonders van de plaetfe daer die geleyt fullen worden, midts dat oock den felven Borgers ende Inwoonders by de Generaliteyt Lo- gys-gelt verftreckc fai worden, gelijck tot noch toeia Hollandt gebruy ckt is.
8. Ende ten eynde men t'allen tydenfai mogengeaf. fifteert wefen van de In woonders'van den Landen, fui. len d'Iti gefoenen van elcke van defe Geünieerde Pro- vintien, Stil en ende platte Landen binnen den tijdtvan
een Maent, na date van defen ten langften gemonften
ende opgelchreven worden, te weten , diegenedie zijn tuiTt.hen 18, ende <io. jaren , om die hoofden ende 'tge- tal van die geweten zijnde, daer na tereerftert'fatnen· comfte van defe Bontgenoten vorder geordonneertte worden, als tot die meefte befcherminge endeverfe- kertheyc van defe Geünieerde Landen bevonden fai worden te dienen.
p. Item lalmen geen Accoort van Beftant ofte Peys maecken , noch Oorloge aenvaerden , noch eenige Im- porten of Contributie inftellen , die Generaliteyt van delen verbande aengaende, dan met gemeen advijs ende confent van de vooriz Provintien, maer in anderefaken 't beleyt van defer Confederatie ende 'tgene daer van dependeert endeuycvolgen fai aengaende, falmen liera reguleren na 't gene gead vifeert ende gefloten fai worden by meefte ftemmen Van de Provintien in defen verbon· de begrepen,die gecolligeert fullen worden fulckalfmen tot noch toe'in de Generaliteyt van de Staten heeftge- bruyckt, ende dit by provifie tot dat anders fai worden geordonnecrr by gemeen advijs van de Bonrgeno[en;be. heltelijck, dat oft gebeurden dat die Provintien in fakea vanBeftandt, Peys, Oorloge, ofte Contributie met den anderen niet accorderen en konden, dat'tgefdiil gerefereert ende gefubmitteert worden by provilieaen de Heeren Stadthouders van de voorfz Geünieerde Pro- vintien nu ter tijdt wefeude, die 't voorfzgefchiltuf- fchen partyen fullen vergelijcken ofte daer van uytfprc-
ken, lulcxalsiyluydenbevindenfulleninderbillickbeyc te behooren. Welverftaende, indien de felve Heeren Stadthouders daer innenieten fouden konnen verdra- gen, iullen tot henluyden nemen ende verkiefen alfulcke onpartydigeAflefleursoft Adjundten, als henliedengoet
duncken lal, ende lullen partyen gehouden wcfen nate
komen 't gene by de vooriz. Heeren Stadthoudersinma- nieren als boven, uy tgefproken fai wefen.
10. Dat geen van dele voorfz Provintien,Steden ofte
Leden van dien eenige Confederatien ofte Verbonden met eenige Nabuer-Heeren ofte Landen fullen mogen maecken fonder confent van dele Geünieerde Provin- ciën ende Boncgenooten.
11. D^s is overkomen dat foo verre eenige NabuM- Vorften, Heeren, Landen ofte Steden fich met dele voorfz Provinciën begeerden teunieren, endehun m defe Confederatie te begeven, dat fy daer toeby geni«a advijs ende confent van defe Provintien ontfangen"''" len mogen worden.
li. Dat die voorfz Provintien gehouden fullen ^J" fich metten anderen te conformeren in't Iluck vander Munte, te weten in den Cours van den Gelde,naer uyc- wylen fulcke Ordonnantiën als men daer op ? " dereerften maken fai, de welcke d'een fonderdander niet en fai mogen veranderen.
13 Ende 100 veel 'cPoindt van de Religie aengaet,
fullen hem die van Hollanc ende Zeelant dragen na« haerliedergoetduncken, ende d'anderc Provintienv^
defer Uniefullen hen mogen reguleren nainhoutvaniJe
Religions-Vredeby deEertz-Hertogc Matthias, Oüu- verricurende Capiteyn Generaci van defe Landen, ro,
die van fijnen Rade by advijs van de Cïenerale Scaten a^
rc-ede gecoiicipieert, ofte daer inne generalijck ofte P^ ' ticulieriijck allulcke ordre ftcllcii als ly tot rult ende « |
-ocr page 5-
worden, ende dat alle abufen, daer door fulcx belet ende
de Juftitiedoor verachtert foude mogen worden gecorri-
geertendegereformeert fullen worden, als narechten
ende vermogens een yederfijn Privilegiën, loiïjlijcke
ende wel hergebrachte Coituymen.
18. Item en fai d'eene van de Geünieerde Provintien,
Steden, ofte Leden van dien tot lafte ende prejudicie
van d'andere , ende fonder gemeen confent geen Im-
poften, Convoy-gekJen, noch andere diergelijcke la-
ften m^en opftellen, noch eenige van defe Bontge-
nooten flooger mogen befwaren, dan hun eygen Inge-
i eten en.
19. Item omme jegens alle opkomende faken ende
fwarigheden te verfien, fullen die Bontgenooten gehou-
den wefen op te befchry vinge van den genen die daer toe
die geduerende de Oorloge tuflchen die Landen van geautorifeert fullen zijn binnen Uytrecht te compare-
Hoiandt ende Zeelandc, tegcns de Spaengiaerden,fton- ren tot fulcken dage als hen aengefchreven fai wefen,
den onder 'tgebiet van de felveSpaengiaerden, hem omme op de voorfchreven faecken ende fwarigheden
bcaevcn hadden uyc haere Cloofteren ofte Collegien, diemen in de Brieven van befchryvingefal exprimeren,
ondcr'tgebiet vandievanHoIlant endeZeelant, dat-
men die by hun Conventen ofte Collegien fai doen ver-
fien van behoorlijcke Alimentatie ende onderhout hun
leven gedurende, als oock gedaen fai worden de gene die
uvt Hollant ende Zeelanc in eenige van den anderen
p'roviiiiien van defe Unie vertogen ende hem onthou-
dindtziin.
15·. D.^t mede den genen die in eenige Cloofteren
ci: üecftvlijcke Collegien van defe Geünieerde Lan-
ccniiji oftcgeweefthebben, ende die felve uytfaken
Vil-, de Religie ofte andere redelijcke oorfaken begeeren
tf verlaten ofte verlaten hebben, uyt den inkomft van
brcn Conventen ofte Collegien haer leven langh ge-
duerende behoorlijcke Alimentatie fai worden ver-
ftrec kc na gelegenthey t va η de goederen : Wel verftaen-
deriai die naer date van defen hem in eenige Cloofteren
lullen begeven, ende de felve wederom verlaten, egeen
Alimentatie verilreckt fai worden, maer fullen tot ha-
ren behoeve naer hem mogen nemen 't gene fy daer in-
ne gcbrocht hebben. Dat oock die gene die jegenwoor-
delijcke in die Conventen ofte Collegien zijn ofte na-
madskoraen fullen, vryheyt endeliberteyt van Religie
ende oück van kleederen ende habyt hebben fullen.
Beheltelijcken dat fyluyden»den Overften van den
Conventen in allen anderen faken onderdanich fullen
zijn.
1(5. Ende oft gebeurden (dat Godt verhoeden moet)
dat tuflchen die voorfz. Provincie eenich onverftant,
twift ofte tweedracht geviele, daer inne fyluydenden
anderen niet en konden verftaen, dat het felve ( foo
verreheteciii;ie van de Provintien in't particulier aen-
gaa) ter neder ghcleyt ende beflicht fai worden by de
andere Provintien , ofte den geenen die fy daer toe de-
ruteren fullen : Ende foo verre die faecke alle de Pro-
vir.tien in manieren als boven in't «,). Artikel verhaelt,
de weicke gehouden fullen zijn partyen recht te doen of
levergdijcken binnen een Maent ( ofte korter, foo ver-
re deij noot van der fake fulcx uyteyfcht ) naer interpel-
latie ofte verfoeck by d'een ofte d'ander partye daer toe
gedaen, cnde wes by de voorfchreven anderen Provin-
tien ofte hacrluyder Gedeputeerden ofte dievoorfchre-
ve Hecren Stadchouders, alfoo uytghefproocken wort,
falnagegaen ende achtervoight worden , fonder dat daer
van wyder beroep ofte andere provifie van rechten, 't fy
vinappel ,rclief,revifie , nulliteyt, ofte eenige andere
quereilcn hoedanich die fouden mogen wefen , verfocht
oftegebruycktfullen mogen worden.
17· Dat die voorfz Provintien, Steden ende Leden
dien hem wachten fullen van Uythèemfche Vor-
ften, Heeren, Landen, ofte Steden eenige occafie te ge-
ven van Oorlogen , ende fulcx om alle alfulcke occafien
te vermyden , fullen die voorfz Provintien , Steden
«nde Leden van dien gehouden wefen, foo wel den
Uythcemfchen als Ingefetenen van de voorfz Provin-
nen t'adminiilreren goet recht ende Juftitie : ende foo
*errcyeraandt van hem daer van in gebreken blijft, ful-
'endicandere Bontgenooten die handt houden byalle
Behoorlijcke wegen ende middelen dat fulcx gedaen fai
foo verre des mogelijck is, ende die faecke niet fecreec
en dient gehouden te wefen, by gemeen advijs ende
confent, ofte by de meefte ftemmen in manieren voor-
fchreven gedelibereert, ende gerefolveert te worden , al-
waer't oock eenige nieten compareerden , inwelcken
gevalle fullen d'andere, die verfchynen fullen, evenwel
mogen procederen tot üuytinge van 't gene fy bevinden
fullen tot het gemeen befte van defe Geünieerde Lan-
den ende Provintien te dienen, ende fai 't gene alfoo
gefloten is, onderhouden worden oock by de gene die
niet gecompareerc fullen wefen, ten ware die faecken
feer wichtigh waren, ende eenigh vertreck mochten
lyden', in welcken gevalle men den genen die niet ge-
compareert en fullen zijn, andermael befchryven fai
omme te compareren op feeckere andere dage, op hec
verbeuren van haerlicder flemme voor die reyfe, ende
wes alfdan by de genen die prefent zij η gefloten wort, fai
bundigh zijn ende van weerden gehouden worden, niec
cegenftaende de abfentie van eenige van de andere Pro-
vintien, beheltelijck dat die niet gelegen fai zijn te com-
pareren, haerlieder opinie fchriftelick over fullen mo-
gen feynden, omme daer op in 't collefteren van der
ftemmen fulcken regard genomen te worden als'toe-
hoort.
2 o. Item ten eynde voorfz fullen allen ende een yeder
van de voorfz Bontgenooten gehouden zijn alle faecken
die hem opkommen ende voorvallen fullen, ende daer
fy hem fullen laten duncken'tgemeen weloftqualijck
varen van defe Geünieerde Landen ende Bontgenooten
gelegen tezijn den genen die tot diebeichryvinge geau-
thorifeert fullen zijn pver te fchryven, omme by den
felven daer op de andere Provintien befchreven te wor-
den, in manieren voorfchreven.
21. Ende foo verre eenige donckerheytofttwijffel-
achtigheyt in defen bevonden worden, daer uyt eenige
queflie oftedifputemochte verryfen, fai de Interpreta-
tie van dien flaen in't feggen van defe Bontgenooten,
die daer op by gemeen advijs ende confent ordonneren
fullen fulcx fy bevinden fullen tebehooren. Endefoo
verre fyluyden daer inne niet en konden accorderen, ful-
len haer recours nemen tot die Heeren Stadthouders
van de Provintien, in fcTrme boven verhaelt.
zi. Infgelijcx, foo verre bevonden worde van noodc
tezijnd'ArticuIen van defe Unie , Confcederatie ofte
Verbont in een igePoinÖen ofte Articulen te vermeer-
deren ^te veranderen, fai 't felve oock gedaen worden
by gemeen advysen confent van de voorfz Bontgenou-
ten,ende anders niet.
i^. Allewelcke Poindten ende Articulen , ende een
yeder van dien by fonder die voorfz Geünieerde Provin-
tien belooft hebben ende beloven mitsdefen nae tegaeii
ende te achtervolgen, doen na gaen ende achtervolgen,
ionder daer.jegens te doen, doen doen, noch gedogen
gedaen te worden, direaelijck, oft indiredbelijck, in
eenige wyfe ofte manieren : Ende foo verre yetwes by
yemant ter contrarie gedaen ofte geattenceert worden,
°t felve verklaren fyluyden van nu alfdan nul, egeen ende
van onwaerden, daer onder fy verbinden haerlieder ende
A 3 alle
.•ertvandeProvintien, Steden ende particuliere Le-
Mn van dien, cnde confervatie van een yegelijck Gee-
Liijckende Weerlijck, fijn goet ende gerechtigheyt
dienlijck vinden fullen, fonder dat hem hier inne by
eenige andere Provinciën eenigh hinder ofc belet gcdaen
fa! mogen worden, mits dat een yder particulier in fijn
Reli'ie vry fai mogen blyven, ende datmcn niemant
ter aufe van de Religie fai mogen achterhalen ofte on-
deilbecken, Volgende de voorfz. Pacificatie tot Gent ge-
"^ιψ. Item falmen alle Conventualen ende die van de
Geertclijckheyt, volgende de Pacificatie, laten volgen
hun goederen dio fy in eenige van defe Geünieerde Pro-
vintien reciproquelijck hebben leggende, mits dat in-
di'-n eenige Geeftolijcke Perfoonen uyten Provintien
-ocr page 6-
alle de Ingefötcnen van haerluydcr refpeftive Provin- lifii , Steden ende Leden van dien perfoonen ende goederen, omme dc felve in gevalle van contraventie voor 'c onderhout van defe, met 'tgene daer van depen- deert, gearrefteert, gehouden , ende bekommert te mogen worden t'^lleti pketfen ende by allen Heeren, Rechten ende Gerechten daermen dicfalkonnenofce mogen bekommen : Ende vertyen te dien eynde van allen exceptien, gratiën , privilegiën, relevamenten, ende generalijck van allen anderen beneficien van Rech- ten , die henluyden eenichfins ter contrarie vlhdefcn ibuden mogen dienen, ende byfunder den rechten, feg- gende, generale renunciatie geen plaets te hebben, daer en fy ceril fpeciael voor gegaen.
1.}.. Ende tot meerder vaftigheyt, fullen die Heeren Stadthoudcrs van de voorfchreven Provintien, die nu zijn oftÈ namaels komen fullen, Mitfgaders alle die Magiflraten ende Hooft-Ofificiers van ygelijcke Provin- tien , Stadt ofte Leden van dien defe Unieende Con- fa: Jcratie , ende een yeder Artikel van dien in 't byibn- der, by Eede moeten belooven naer te fullen gaen ende onderhouden, doen nagaen endebnderhouden.
15·. Infgelijcx fullen de felve by Eede moeten beloven te onderhouden alle Schutterycn,Broederfchappen ende Collegien die in eenige Steden ofte Vlecken van defe Unielijn.
1(5. Ende fullen hier van gemaeckt worden Brieven in behoorlijcke fórme die by de Heeren Stadthoudcrs, ende die voornaemfte Leden ende Steden van de Pro- vintien daer toe fpecialijck by de anderegerequireew: ende verfocht zijnde, befegelt ende by haerluydcr re- fpecli ve Secretarifen onderteeckcnt fullen worden.
Defe voorfchreve Poinden ende Articulcn zijn by de Gedeputeerde van den Landtfchappe van Gelre cndc GratffchappeZutphen onderfchreven, ende nament- lijc^ by Mijn Heer GraefvanNaiTauw, Stadthouder van de felve Landen, voor hem felvcn ende met de an- dere Gecommitteerden uytten naem van de gemeen Ridderfchap van den voorfchreven Vorflendomme van Gelre ende Graeffchappe Zutphen, midtfgaders by de Gedeputeerde van Hollant, Zeelant, Uytrecht,ende Ommelanden voorfchreven binnen Uytrechc verga- dert ende geauthorifeert als boven, uyterlijck gearre- fteert ende gclloren ; Des hebben die voorfz Gedepu- teerden van den Lande van Gelre ende Graeffchappe Zutpheiï, omme voorder verklaringe van deBaendür- Heerei), groote cnde kleene Steden van den voorfchre- ven Voritendomme ende Graeffchappe te doen dagh genomen tot den negenden February toekomende,ende dut binnen der Stade Uytrecht aen die Gecommitteer- den van de Staten aldaer. Aldusgedaen t'üytrecht op- ten aj. January 1579. onder die handen van mijn Ge- nadige Heere die Stadthouder voorfz, ende den voorfz Gedeputeerden ter meerder verfekertheyt hier onder geftcit, ende was onderteeckentjohan Graef van Naf- iauw 3 Catzenelleboge, &c. Van wegen die Ridder- fchappe des Vorilendoms Gelre ende Graeffchappe tZutphen, Alexander van Tellich, Gelis Piek, foachim van Liere, Alexander Behtinck : Van wegen die van Hollant, G.Poelgeeft, P.Buys, ReynierCant : Van wegen de Staten van2eelant, Willem Roelfius, Ni- colaes Blancx, Pieter de Rijcke, Cafper van Vosber- gen : Van wegen die Staten van Uytrecht, Anfonius van Galama, de mandato Cappituli iui Schore ,Jacobus Verhaer, Vicedecanus Sandti Petri, de mandato Ca- pitulu : Adriaen van Zuylen, Lambertus van defBurch, Capuulo jubente : F. de wten Eng, Reynhart van Aiwyne, Bartholomeus van denWael, Nicolaes van Zuylen, A. D. Ltyden, Lubbert van Cleef ; Van wegen die Staten der 'OmmeJanden, Egbert Clandt, E.Jarges,
GtcoUationeeri tegevs de Originele Leteec- kende Unie, is defe Copye bevondm daer mede te accorderen j By my Lamzweerde. |
ferkfaringe van 't i 3 artyci^el.
Alfoo eenige fchijnen fwaricheyt te maecken op't i. Artikel van de Unieden zj. defer Maendt gefloten tut fchen die Gedeputeerden van den Landen van Gelrè ende Zutphen, Hollandt, Zeelandt, Uytrecht ende Ommelanden, tuflchen die Eems ende Lauwers, alj of die meyninge ende intentie ware geweeft, niemant in de felve Unie teontfangen, dan die genen die der Religions-vrede by de Eertz-Hertoge van Ooftenrijck ende Rade vander Staten nefïèns hem by advijsvande Generale Staten geconcipieert is oft ten minile die bey- de de Religien,te weten deCatholiickeRoomfcheende Gereformeerde fouden toelaten. Soo ili dat die voor- fchreven Gedeputeerden die over die vooifchreveo Unie gellaen ende de felve gefloten hebben, ommealle mifverllandt ende wantrouwe wech te nemen, by defen wel hebben willen verklaren haerlicder meyningeendc intentie niet geweeft te zijn noch als noch te vveftn, eenige Steden ofte Provintien, die fich aen devoor- fchreven Catholijcke Roomfche Religie alleenefullcn willen houden , ende daer 't getal van de Inwoondercn derfelver vande Gereformeerde Religie foogrootniet en is, dat fy vermogens die voorfchreven ReligioDS-vre- de het exercitie van de Gereformeerde Religie foude mogen genieten, van de voorfz Unie ende VerbinteDif- feuytte willen fluyten ; Nemaer dat fy des niet régen- ftaende bereydt fullen wefen al fulcke Steden ende Pio- vincien die fich alleen aen de voorfz Roomfche Religis fullen willen houden in defe Unie te ontfangen, byfoo verrefy fich anders in de andere pomöen endeartykelen van de voorfz Unie foude willen verbinden endealsgoe- de Patriotten di agen, foo de meninge niet en is datd'eea Provincie of Stadt hem 't feyt van de andere in 't poind van de Religie fai onderwinden, ende dit om te meerder Vrede ende Eendracht tuflchen die Provinciën te hou- den, en de principaelfte occafie van twift en tweedradit tevermydenenwechtenemen : Aldusgedaen tot U)t· recht den eerfien February 1779·
Ampliatie van 't if Artych^l.
Alfo hier vooren in 't 15· artyckel verfien is tot alimen- tatie en onderhout van deGecilelijcke Perfonendiege- weeftzijnin eenige Conventen of Collegien, ende hem daer uyt ter caufe van de Religie ofte andere redelijdce oorfaecke begeven hebben ofte namaels begeven fullen, en dat feer te beducffien is, dat ter oorfaecken van dien eenige proceflèn foude mogen verryfen, gelijck fy ver-, ftaen dat airede verrefen zijn,uytfaeckedat al fulcke Per- fonen fullen willen pretenderen gherechtich te zijn in dc fucceffievan degoeden van hun Ouders,Broederen,Su· fleren, ende andere Vrienden ofte Magen metterdoodt achter ghelaten, ofte noch achter te laten, ende oockdis geen die fy lieden in hun leven by Tytel van gifte, Trans- port ofte eenige andere foude mogen overdragen, glisi" lieneert ofteoock naer hun doodt verfeeckert hebben: Soo ili dat de voorfz Bondtgenooten, om die felvePro- ceiTen en de fwarigheden die daer uyt foude mogen op- ilaen, te verhoeden, goet gevonden hebben alle die Pro- ceflèn die ter cauie voorfchreve airede geinftitueertzijn ende noch namaels gheinftitueert fullen mogen worden te fufpenderen in ilate ende furceantie te houden, ter tijdt toe anders by de voorfz Boütgenooteüendeaqdcre diehenindefeEenigheyt ende Verbande fullen mogen begeven, gheneralijck daer op ( oock by deaüthoriteyt van de Overheyt, is noodt ) geordonneert ende verkla- ringe gedaenfal zijn : Aldus ghedaenby de voorfz. deputeerden op den eerjlen February 'vyftienhmdertnf gen enfeveiitich, cnd& wasgeteeckent Lamfweerde.
Op huyden den wr^/f» February iy7p.fyn indeVer- gaderinge van de voorfchreve Gedeputeerden Uytrecht verfaemt, ghpcompareert de Gedeputeero™ van Gent onderfchreven, ende hebben verklaert dat iy* lieden gevifiteerc hebbende de poincilen endeartycuien van de voorfz Unie, en 't geen in krachte van dien voi^ derghebefoigneerc isgewceil, 'tfelvegoetvonden,^ |
-ocr page 7-
Ophuydenden 11 April 15:79. fynghecompareertin
de Vergaderinge van de voorfz Gedeputeerden van de
Geünieerde Provinciën binnen Uytrecht vergadert de
Gedeputeerden van de Stadt van Venlo, namelijck : Ge-
raert van Lohn, Hermen de Laet Cornelifi Schepenen,
Jacob Goris Raedt, endejohande Groot, als Gedepu-
teerden van de Gemeente aldaer,ende hebben verklaert,
dat fy gevifiteert hebbende de poinöen ende artyckelen
van de voorfz Unie, ende'tgeen in krachte van dien is
vorder gebefoigneert geweeft 't felve goet ghevonden,en
hebben die felve al fulcx in krachte van haerlieder In-
ftrudtie in dato den 3 Aprilis 15:79. geadvoyeert, gheap-
probeert ende geratificeert, advoy eren,approberen ende
ratificeren mits defen, beloovende als de andere Bondt-
genooten de felve ende yeder poinót van dien byfonder
te onderhouden, nae te gaen ende te achtervolgen : Des
te oorkonde-hebben de voorfz Gedeputeerden van de
voorfz Stede van Venlo haerlieder handen hieronder
geftelt, ten Dage , Jare ende Maendt als boven : Ende
was onderteeckent Geraert van Lohn ; Hermen de Laec
Cornelifz,-Jacob Goris ; Johan de Groot.
Ahbo Syn Excellentie tot confervatie endehanthou-
dinge der ghemenen welvaert, Rechten ende Vryheden
der Nederlanden,altijdtsoorbaeriiickende noodich be-
vonden heeft alle goede Vriendtfchap, Eenigheyt endi
Eendracht onder dei'rovincien d.er ièlver Landen,ouck
die Steden ende befondere Leden van dien onderhouden
te worden, waer door niet alleenlijck degemene Vyanflc
met meerder geweldt, gemeene macht ende onderlinge
byftant,weder-geitaenendeafgeweert maerhem oock
die middelen benomen foude worden van tulFchen de
fel ve Provinciën, Steden ofte Leden van dien , eenich
on verftant ofte tweedracht te zaeyn ofte maecken, door
oorfaecke foo van de onderfchey t van de Religie als an- '
ders : Soo ift dat Syn Excellentie gefien hebbende feec-
kere Unie ende VerbondttotUytrechtinJanuario left-
leden ghemaedt ende beflooten tuffchen den Wel-ghe-
booren Heer Graef Johan van Naflau, Stadthouder van
den Vorftendomme Gelrc ende Graeffchap Zutphen »
oock die van Hollandt, Zeelandc, Uytrecht ende der
Vriflcher Ommefanden tuflchen die Eems ende Lau-
wers, die felve Unie ende Verbondt voor goet heeft be-
vonden ende toegeftaen j doch op dat de felve dies te be-
ter ende met bequamer oorfaecke ende ghelegcntheyt
mochten der Generaliteyt der Provinciën van her-
waerts over voorgheftelt worden, om tot een algemeene
Vrede, Unie ende Eendrachtigheyt over die gantfche
Landen, metghemeeneverwiUingeaengenomenende
beflooten te worden, heeft tot noch toe uyrgheftelt ende
opgehouden van de felve Unie te onderfchry ven, ende
alfoo nu Syn Hoogheyt mei een groot deel der voor-
fchreve Provinciën van herwaerts over verklaert heb-
ben dat fy voor goet infien ende bevinden raetfaem te
wefen, dat een alfodanige Unie foude geraemt, befloo-
ten ende aengenomen worden , tot beter beleydinge der
faecken onfes.gemene Vaderlandts. Soo heeft Syn Ex-
cellentie nu oock wel willen verklaren, als hy mits deferì
verklaert die voorfchreve Unie als die tot Uytrechttuf-
fchen die voorfchreve Provinciën gemaeft ende befloo-
ten is geweeft, voor goet aen te nemen ende te houden,
alfoo hy die aen neemt ende voor goet houdt, alsvoor-
feecker achtende dat in de felve de O verhey c ende de eu-
thoriteyt der Hoogheyt vande Eerts-Hartoge niet ver-
kort noch vermindert en wort, ende alfoo binnen korten
dagen der voorfz Geünieerde haer fullen vergaderen,om
vorder over alle particuliere Poin<aen ende Articulen
der felver Unie te ràmen ende te befluyten 't gene rot
meerder ende vafter eendracht der felver fai mogen die-
nen. Soo ift dat Sijn Excellentie oock hier mede ver-
klaert te willen de felve Articulen ende Poiniten aenne-
men ende achtervolgen, alfo fy van de voorfz Provintien
van Gelderlant, Hollant, Zeelant, Uytrechtjende ande-
re die haer daer mede fullen begeven,iullen geraemt,ge-
iloten ende voor goet aengenomen worden. Dest'oir-
konde heeft Sijn Excellentie defe met fijnen Naem on-
derteeckent, ende fijn fecreet Zegel daer beneflfëns laten
drucken in Placaet binnen der Stede van Antwerpen,
op ten
hebben de felve al fulcx in krachte van haerliederBrie-
ven van Credentie,fpeciale Procuratie ende Inftrudtie
rbedateertàmfeve,ienminikhfie7ilzn\i^Tj ί'^η^.gead-
voyeert, geapprobeert ende geratificeert, beloovende als
deandcrc Bondtgenooten de felve ende yder poinövan
dien byfonder te onderhouden, naer te gacn ende te ach-
tervolgen : Des t'oorconde hebben de voorfz Gedepu-
teerden haerlieder handen hier onder geftelt j ten Dage,
Maendt ende Jare als boven,ende was onderteeckent van
wegen die van Gent, Adolf de Grutere ; Lievin Tayart,
ChriftuiM^e la Becque ; Lucas Mayart.
Ophuydenden 5 Marrii I575>. inde Vergaderin-
Kvancle voorfz. Gedeputeerden binnen Uytrecht ver-
mdert, gecompareert de Gedeputeerden van de gemene
Ridderfchappedes Ny mweechfchen Quartiere, mitsga-
dersvande Stadt Nymwegen, ende hebben verklaert,
datfylieden gevificeert hebben de poini3:en ende artyc-
ieleo van dc voorfz. Unie,ende't geen in kracht van dien
vorder is gebefoigneert gheweeft, 'c felve goetgevonden,
ende hebben de felve al fulcx in kracht van haerlieder In-
ilruflien met des voorfz Stadts Nymwegens fecreet Ze-
gel bezegelt in dato den iiFebruary 15-79. geadvoyeert,
geapprobeert en geratificeert, advoyeren,&c. raitsdefen,
belovende als de andere Bondtgenooten de felve en yder
poindl van dien byibnder te onderhouden, na te gaen en
achtervolgen : Des t'oorconde hebben de voorfz Gede-
puteerden des ghemeenen Ridderfchaps des Stadts ende
Nymweechfchcn Qiiartiers haerlieder handen hier on-
der gtftclt, ren Dage, Maent endejare als boven, en was
onderteeckent Gelis Pieck,Jan Kelfken,Arent van Zei-
ler, Dirck Flemming, Lambert Janfz,, Johan vande
Have.
Ophuydendenp Martii 1779. is gecompareert in de
Vergadcringe van de voorfz Gedeputeerden binnen
Uytrecht Vergadert de Gedeputeerden vandegemenen
Ridderfchap hooft ende kley ne Steden des Arnhemfche
Quartiere, ende heeft verklaert dac hy ghevifiteert heeft
depoinftenendeartyckelen vande voorfz Unie,ende
't geen in krachte van dien vorder is gebefoigneert ghe-
weeft,'t felve goetgevonden, ende heeft de felve al iulcx
in kracht van fy ne Brieven van Credentieindatoden i8
ende van feeckere Inftrudtie in dato den liFebr. 1579.
beyde met des Stadts van Arnhems fecreet Zegel beze-
gelt) nae lange ende ry pe deliberatie gead voyeert, geap-
probeert ende geratificeert, advoyeert, &c. midtsdefen,
belovende in qualite als vooren, als de andere Bontgeno-
ten j de felve ende yder poinót van dien byfonder te on-
derhouden , na te gaen ende te achtervolgen : Des t'oir-
conde heeft de voorfz. Gedeputeerde des gemenen Rid-
derfchaps hooft ende kleyne Steden dei Arnhemfchen
Quartieisfyn handt hier onder geftelt,ten Dage,Maendt
ende Jarc als boven, ende was onderteeckent, Alexander
Bentinck.
Op huyden den dry en t-wintkkfien Martii vijftieahon-
dirt vegen en feixxtich fyn gecompareert in de Verga-
dcringe van de voorlchreven Gedeputeerden van de
fïeunicerde Provinciën binnen Uytrecht vergadert, de
Gedeputeerden van de Steden Leeuwaerden,Sneeck,
rraniker ende van feeckere Grietmans ende Grietenyen
®«cenige particuliere Edelen van den Lande van Vries-
landtin haerlieder Procuratie benoemt : Ende hebben
verclaert dat fy ghevifiteert hebbende de poinéten ende
«rtydelen vande voorfz Unie, ende 'tgeen in kracht
^in dien is vorder ghebefoigneert geweeft, 't felve goet
vonden : Ende hebben de felve al fulcx in krachte van de
voorfz, haerlieder Procuratie in dato den iz Martii 1^79
geadvoyeert,geapprobeert ende geratÌficeert,advoyeren,
approberen ende ratificeren mitsdefen , belovende als de
andere Bondtgenooten die felve ende yder poind van
men byfonder te onderhouden, nae te gaen ende te ach-
wvolgen : Des t'oorconde hebben de voorfz Gedepu-
«irden van de voorfz Steden Leeuwaerden, Sneeck,
'raniker , ende van feeckere Grietmans endeGriete-
vjn v' "ïf^ particuliere Edelen van den Landen
Q *"eflandt, haerlieder handen hier onder geftelt ten
teof^'·'Maendt als boven : Ende was onder-
ticckencB.ldfaerdajJdleSibefz.
-ocr page 8-
8
op ten derden May 1779. Ondertecckent Guillaum de Naflau, noch leger ilonc gefchreven, by believe van Syn Excellentie oncierteeckent N. Brunincx.
Ophuydendencerllen Juny 1775», vergadert zijnde de V olmachtige van de Steden in'tKluofter van de Jaco- pynen,op ten Landt-dagh binnen Leeuwaerden, nae dat iylieden de propoCrie van de Gefanten der naerder Unie van Uytrecht aengehoort hadden, eude eenige uyt haer- Heder Volmachtige van de voorfz Steden ,totverfoccke van de voorfz Gefanten gedeputeert hebben gehadt, om uyt aller name nacdcr met denvoorfi Gefanten te com- municeren, ende die poinöen ende artyculen van de na- der Unie voorfz te vifiteren , 't vvelcke gbedaen zijnde, ende gehoort hebbende het rapport van hun roede Vol- machcigen,verklaren alle de Volmachtige van de Steden, die defe ondertecckent hebben uyt krachte van haerlie- der Procuratien, die iy lieden geadvoyeerrjgeapprobeert ende^heratificecrthebbenallede voorizpoinóten ende articulen van de Unie voorfz,advoyeren,&c. mitdsde- fen, belovende als de andere Bondtgenooren , de felve ende een yder ροίηΛ van dien , foo wel van het gene dat hier inne te vooren gedaen is, ende noch uyt krachte van defelvige gedaen fai worden, byfondert'onderhouden, nae te gaen ende te achtervolgen ; Des t'oirkonde heb- ben de voorfi Volmachtige van de Steden haerlieder banden hier onder gheiielt ten Dagf,, Maendtende [are als boven ; ende was ondertecckent met de namen hier na-volgende by diverfche handen gefchreven : Julius van Botnya Volmacht van Franicker, I. Verryen Henrickfz Volmacht van Franicker , Henrick Jarichfz als mede Volmacht van Leeuwaerden , JanJanfz alsghïfubfifti- tueert van Adye , Lammert die Procuratie haddeende van huysghereyft was j Claes Hotthifz van wegen den Raedt der Stede Snekej Pieter Lievenfz van wegen der Gemeente der Stede Sneke j Jacob Syvertfz als Vol- macht van Bolswert i Frans Jacob Frerekefz van wegen die van Bolswert i Banne Pieterfz als Volmacht van de Borgemeefters der Stede Yllljjeltze van Galama als me- de Vol machtich van Yl ft j ReynierOlfertfz van Stave- ren; Willem Sippafz Volmacht van Sloten i Johannes Bottégh Borgcmeerter van Worcum ons Volmacht; Donne Abbeiz Volmacht van Worcum.
Alfoo Wy Geoirg van Lalaing Grave tot Rinnen- bergh, Vryende Baenrehecretot Ville, Heere tot Vilie- roe, Imbrechies, Stadthouder ende Capitcyn Generaci over Vriellandtj Óver-YiTcl, Groeningen , den Omlan- den, Drenthe ende Lingen , Hooft van.Syn Majcfteyt Financien,tor confervatie ende handthoudinge derghe- meene welvaert , Rechten ende Vryheden der Neder- landen orbaeriijck ende hoochnoodich bevonden heb- ben alle goede vriendtfchap , eenigheyt ende eendracht onder de Provintien der feJ ver Landen, ende onder on- fen Gouvernement ftaende,oock onder de Steden ende befondcreLeden van dien , onderhouden te worden, v;aer door niet alleen de gemeene Vyandt, met meerder geweldr, gemeene macht ende onderlinge byftandt, we- de r-geftacn ende afgekeert ; maer hem oock die midde- len benomen foitde worden van tu khen de felve Pro- vinciën , Steden ofte Leden van dien cenich onvcrftant ofte tweedracht tezaeyen ofte maeckenjdooroorfaecke van onderfcheyt van Religie, als anders, in wat manie- ren 't felve füude mogen gefchieden. SOO IST, dat wy gefien hebbende feeckere Unie ende Verbondt in voor- leden Somer tot Arnhem in onfe prefentie , ende met onfe advysgGconcipieert,endcinJanuario leftledentot Uytrecht gemaeö endegeilootf-n tuiïchen den Wei-ge- boot en Heere Graevejohan vanNaiTau, Stadthouder van den Vorllendorame Gelreende GraeffchappeZut- phen, oock die van Hollant, Zeelandt, Uytrecht, Vrief- l'che Omlanden ende anderen, mitsgaders feeckere Aéle van approbatie ende aenneminge der voorfz Unie, by Myn Heerden Princc van Orangien , Luytenant Ge- neraci van den Eerts-Hertoge Matbias,Gouverneur Ge- neraci van de voorfchréve Nederlanden , in dato den derden May vyftienhündert negen en feveutkh , de felve Unie gerarificeertjgeapprobeert, geadvoyeert ende aen- geuomen hebben, ratificeren, approberen, advoyeren ende nemen aen mÜEdefen, voor feecker achtendeende houdende , dat in de felve de Overheytende authoriteyt der Hoogheyt van de Eerts-Hertoge niet vercort noch- te vermindert en wordt : Beloovende als de ander Bont- genooten , de felve ende yder poindt van dien te onder- houden, nac te gaen ende te achtervolgen Dest'oii. |
conde foo hebben Mi^y defe mee onfe handt onderteec-
kent , ende onfe fecreet Zegel in forme van Placcaci hier benefFens doen drucken. Aitum't Winfe in den Omlanden den elfden ]any vijfticHhojidertnegmenft- ■venftkh. Onder flont gefchreven Geoirg van Lalaing.
Ophuydeiiden thiendtniulyvijftienhmdertnegmen feventich fyn in de Vergaderinghe van de voorfclireve "Gedeputeerden binnen Uytrecht vergadert,ghecompi- reert de Gedeputeerden vander Stede van YpereOjiiae- mentlijck , d'Heer Johan van Languedul Wethouder, ende M'. Pieter Baelde Penfionaris der voorfchréve Ste- de van Ypren , die verclaerden dat fy gevifiteert hebben- de de poinüen ende artyculen van dcvoorfchreveÜnie ende 't gene in crachte van dien vorder is gebefoigneert, 't felve goet ghe vonden, ende hebben de felve al fulcx in crachte van haerlieder Brieven van CredentieendePro- curatieindatoden drieen twintichfien]\iny v'^ienhm· dert negen en fivenfikh geadvoyeert, geapprobeert en ge- ratificeert ,advoyeren,&c. bydefcn,beloovendealsde andere Bontgenooten de felve ende yder poinil van dien byfonder te onderhouden , naer te gaen ende achtervol- gen : Des t'oirconde hebben de voorfchrevcGedepu- teerden der Stede van Ypren haerlieder handèn hier on- der geftelt, ten Dage, Maent ende Jare als boven,onder- teeckentjohan van Languedul, M'. Pieter Baelde.
Op huyden negen en twinticbfien ] \ι\γ feftienhmditt negen enJèvenfikh fyn in de Vergaderinge van deyoorfs Gedeputeerden der naerder Geünieerde Provinciën binnen Uytrecht vergadert de Gecommitteerde van de Stadt van Antwerpen, naementlijck, d'HeerJannevaa Stralen buyten Borgemeeftcr, J'. Philipfe van Schoon- hoven Heer tot Wanroy Schepene, Johan van Brecht out Schepen, Adam Verhult Colonel, Valerius van Da- len, ende Jan GyiTels Dekens , die verclaerden dati/ge- vifiteert hebbende de poindten ende artyculen vande voorfchrevc L^nie , ende het gene in crachte van dien
vorder is ghebefoigneert,'t fel ve goetgevonden hebbefl)
de felve al fiilcx in crachte van hare Procuratie in dato àtnt'u)eeent'wi7!tkhfien]\x\y , ende Brieven van Cre· dentie in dato den drie entnimtkhfienjuly wjftieém· dert negen en feventkh geadvoyeert, gheapprobeert cnfli gheratificeert, advoyeren, approberen ende ratificeren mitsdefen, belovende als de andere Bontgenooten , de felve ende yder poindl van dien byfonder te onderhou- den, na te gaen en te achtervolgen : Des t'oirconde heb- ben de voorichreve Gedeputeerden van de voorfchrevc Sradt van Antwerpen haerlieder handen hier onderge-
fteit, ten Dage, Maent ende Jare als boven, ende was on· derteeckentjanne van Stralen ·, Philips van Schoonho- ven j Johan van Brecht j Adam Verhult j Valerius van Dalen,Jan Gyiléls.
Op huyden den i/i?·?/?»^»September
iiégenenfcventuh fyn in de Vergaderinge van de voorfi Gedeputeerden binnen Uytrecïit vergadertjgbeconipi- reertde Gedeputeerden van de Stede van Breda, nae- mentlijck, Godert van Luchtenberch Borgemeefter der
felver Stede, Godefroy Montes Schepen en Laytenant
van den Colonel ende oock Capiteyn, endeChriftiaeO Back Wees-Meefter ende Thienman, die verckerdm dat fygheviftteert hebbende de poinden endeartyculen van de voorfchreveUnie , ende'tgeen incrachievi" dien vorder is gebefoigneert, 'c felve goetgevoncient«« hebben de felve al fulcx in crachtï: van hare Proairati"» dato den thiesdeTt September •vijftienhondert ntg»*^ feventkh geadvoyeert, geapprobeert ende geratihceer > advoyeren, &c. by defen, belovende als de andere Bonl· ghenooten de felve ende yder poinö van dienbyfoW^
te onderhouden, na te gaen ende achtervolgen : oirconde hebben de voorfz Gedeputeerden van voor- fchrevc Stadt van Breda haerlieder handen hier ondcr gheileir, ten Dage, Maendt ende Jare als boven, onde^ |
-ocr page 9-
tceckenr Goderti van Luchtenbcrgh Godert Mootes, endeChriftiaen Back Frans Sone.
Op huyden den eerβeJ^ February vyftienhondert tach- fith, is in de Vergaderinge van de voorfc'i revc Gedepu- teerden dernaderGeünieerde Provinciën binnen Uyt- Kcht vergadert, gecompareert d'Heer Guido du Bruecq Schepen der Stadt van Brugge, de welcke verclaerde dat hygevifiteert hebbende depoindlen ende artyculen van devourfchreve Unie , ende't geen incrachte van dien vorder is ghebefoigneertj'tfelvegoet vont , ende heeft overfuh boven alfulcke approbatie der /elver by d'Heer Lievin Steppe Schepen, ende M'.Jacob YmanPenfio- iiarisderfe verStadtvaiiBrugge , uyt crachte van baie bezegelde Procuratie in datoden fevenden Novembris v'^tienhondert negen en feventich den fes en fwintichflen derfelver JVIaent tot Antwerpen gedaen, uyt cracbte van Credentieftidebezeplde Procuratie beyde in dato den vijfeiitwijitichfien January vijftienhandert tachtich de felve Unie geadvoy eert, gheapprobeert en geratificeert, idvoyeerr, &c. by defen, belovende als de andere Bont- gtnooten, de fel ve en yderpoindtvan dien byfonderte onderhouden, na te gaen ente achtervolgen : Dest'oir- conde heeft de voorfz Gedeputeerde van de voorfchreve Stadt van Brugge fyn handt hier onder geftelt, ten DagC;
Maendtende Jareals boven, Biuecq. |
Op huyden den eerflenVehtmxy vyftietihonderi tacb· tkh, isin de Vergaderinge van de voorfz Gedeputeer- den der nader Geünieerde Provinciën binnen Uytrecht vergadert , ghecompareert Jonckheer Wouter vandcr Hecke Schepen 's Landts van de Vryen, de welcke ver- klaerde dat hy gevifiteert hebbende de poinüen ende ar- tyculen van de voorfchreve Unie, ende 't geen in krach- te van dien vorder is gebefoignecrt, 't felve goet vondt, ende heeft over fulcx boven alfulcke approbatie der iel- ver by M'. Yfenbrant Provyn Penfionaris,'t voorfchre- ve Landts van de Vryen, uyt kracht van fyne bezegelde Procuratie in dato den feventienden Oöobris vyftien- hondert negen en feventich ^ den fes en tw'mtichfien No- vembris tot Antwerpen gedaen, uyt kracht van fyne be- zegelde Procuratie in dato den drie enfui'mtichjhnvia Lauwe defes loopende Jaers ende Brieven van Creden- tie in dato den vyfen fwintichfien der felver Maendt, de felve Unie geadvoyeert, geapprobeert en gheratificeert, advoyeert , approbeert en ratificeert by defen : Belo- vende als andere Bondtgenooten de felve en yder poin<3; van dien, byionder na te gaen en te achtervolgen : Des t'oirconde heeft de voorfz G edeputeerdc des voorfchre- ve Landts van de Vryen fyn handt hier onder geftelt, ten Dage,MaentendeJare als boven, OnderteecÊent Wou- ter van den Hecken. |
HER-
-ocr page 10-
ί Λ ι. 1
, - . - J
■ 'i Φ
- '. ! -rà'iili
- ■ -.ν-οϊ},
•τ;,, .-.ijL ^
.....;·.ίπ,ι "·.■
jtj
f'
«ί
Λίφ
-ocr page 11-
Fol. 11
HERSTELDE
L E E Ü W.
(Etactament ban ©elbt-iiaacftljaltB ban fevenhonden
auiD. ten twee en dercich bagen in eena:öf-penfwcn ban
drie duyfent Qulben giaeclric)c / tontinuetenbe ftet Hlmpt
ban generaci ban be ^cttlierie fonbec (Ctactement:
€tattcment ban ïupten. 45enerael bet €abaiUei
rtÈ tc Ucranbêcen tn een Eöf-penfioen ban twee duyfenc
inilöcnji : 'S^at ban ComtntfTactsi <5enerael ban be Ca?
ïaiUstie te beranbecen m een Eöf-penfioen ban fes hon-
dertgulbenii giaetlöoc ί men ben iSetgeant Hajoo?
émctael twaeif hondenjulbeniS ί aien be iSuactiec-
jBecftct 45enecacl ban'tEcsec vijfhondert 0ulöen:3ien
tic(@uattfei:-lliee(icc <0enecael ban be €abatllerie een
lijf-pmfioen ban vijfhondert öulben:31ien be feven φοη?
btracuïii ban l^ctogenbofcS / jBaeflcicöt / ©?eba /
iSitOinop Zoom/^lupjS/ Jiulflenbe 3®illemftabt ben
€i)telt)an eece te continueren / maec geen (Ctactement ;
Kcnaile Colonelji ban be ^nfantecte 3^be dertich in 't
getal/ te olgeben een Eüf-penftoen ban achthondert gul ^
iicnrsi3!aetiy enbe bat elc6e Cfiacge met Ijaec afïöbig=
ycptfouCie bomen te telTecen : KUe Euptenant-Colo^
iiclsi/;§Èceeantii-ilSaioo?jS/ (jauatttec-SEeedetiS enbe
Sioboollen ban b£ Segementen te gouben boa? ggetaf^
tot : 31111e naonffec-Commiflafifen tot vijftien tn't
g. tal t£ litentiecen/ enbe foo booat in anbece etttie minbe;:
κ j om mettec tijbt boo? be 3@jeebe afte leggen be ftljul·
ben ÌS3CC in fp gebaUen bMcen boo? ben «^o^locg. jSulcjc
oιnfpnoctutφtelangf)faemϋaenbe/ij$in'tboo^^aeI:
feftienhonderc vijftich toebecom bp bcj^anbt genomen/
(nüe rt)ctialjit& bp bie ban IgoUanbt feec geucgeect op be
CafTattc ban hondcrt ende vijf Compagnien te boet ban
Ìubieemtie Natiën / enbe be Dalbe iSuptetie ; en boo^tsi
bttrcflcpbcn anbece pointten / bolgen^ Concept alceebe
booi^erenbebagggemaet&t.
Ss) ftlbjeben op get felbe futiiect b;ieb£n aen alle ^iOï
bintien/ enbe tee <<5enecalitq>t b?acöten fp bp/ alle0 toat
mtiattDect&petfual^f tonbesijn ; onbec anbece/bat
!)at( ^jobtncialefcDulbenfoo g?oot toacen / bat/ alsi bit
gefjeeletuecc&ban menagealfoube 3P bolb^acgt / enbe
eUemittelenbantonfumptieUeben β1ί$ bie nu toacen/
t^tttnotfi alle ^aec eengöeöeel millioen fouben te öo^t
wmnt/ enbe nocB awalÖtS ta^öt toiften fioe fpuptbe
Kyoltenfouben gecaetben ; moec be eenb^cgtige abbü^
ρ be anbece ^^bincien quamen tn/ bat men boo?
«ISnotgnietfonbeialTicenalii vijfen vijftich Compa^
pen te boet ban be b^eembe ^tien/ enbetwìntichre
iwöe/iatenbe aen bc gecafleecbe <®fftciecen een eerlöcö
miKtl)oubt fìaec leben langD / enbe aen be Colonelj$ een
«tattemcnt ban duyfent cijcjtìwelbeci/
©cn een en twintichften enbe twee en cwintichften
atanuarö / toacenbie ban )goUaitót (iectö tee ©ecgabe?
nngl)/ gclijtë ootb be bolgenbe il^enben ; maec biiec;
^.nanbeanbece ©jobincten/ banb«n#?in!S/<i5?aef
wiuem/enbebanben ïïaeBtban Staten/ albacct'el£=
^ ban p?efent toefenbe/feenemael tegen ge(i)jooihen/
^flefujtineect/ bat ©?antficijc6/ ^paengien/iStoec»
omtnbe ^uptflanbt notö in toapenen sijnbe / men fiti)
tonbe ofte üeöooibe alöiec te befacmecen/ gDe^
m ïjouanbt booi fjabbe j batmen foo beel eeclijrfte (Ca-
pKpniSenbei®fficiecen/ bieiöfenlebeng toaetfjtfjab.
«n Moj Ijet ïanbt/ niet beBoojbe foo qual0t6te tcacte
«cflont na be QepuBUfiitbè ©jiebi/
Dcbben be i^emnüan^oUantitgDc;
maet&tptoeciegéenbe bonbieetefot^
op 't ftucb ban ise menage, totU
lenDe £]ctfnguecen get «iEienccedftfiap
ban He CabatUecie ( Οοφ g^t equiba;
l?nt aen Sy η Hoogheyc anöew toes
gen laten toe&omen) betanbecenj^et
KM} bat Dêt figen be ante toau / foo loUanbt alleen be* ^
pont affonberlörfee€a|Tatie te boen : «Cenioeootfibeoi
toeten^n igollanbt/ bat fp Saec mibbelen qualjjiB Sab=
ben gebenefi w enbe baecom foo biep in ftljulben toai
becballm j aKacctegenöl^ollanbtfepbe/batmenbefe
Caffatte gebaen 3ijnbe/nocS boltfi genoetfj bcBielt/biant
toaec toe/fepben fp/ bolcfi tot Delft, Rotterdam, Goude,
Dort,Schoonhoven,Schiedam,enbe anbece binnen iStC;
ben/ttem : Uytrecht,Catnpen,Deventer,Swol, Arnhem,
Rhenen, Nimwegen, in be ©liefcDe ,$teben enbe G roe-
mngen j bat ijcttegen bc Hnie toaiSecn p^obincie tegensf
Baec top enbe öobenBaec marijtte beOBacen ; batfp
alceebe boo? beel gjacen fiabben geecne gDefïen egaltfatie
ban mtóbeien/ enoe bat baec obec becfcljcpben Ijefenbin»
gen m be J^iobincien toaccn geftljiebt te bccgcefs ; bat
men in ©?iefïanbt alceebe tod fesmael hondert duyfendt .
gulbeiiiS jaeclncj: aen mibbden Babbe aföeltelt / enbe bat
be fe^lbe 3^?obincie baec en boben notö toel tweemael
hondert duyfent gulbensiaeclgoc tebobcnquam/ baec
upt fileecH bat l^ollanbt te Βοοφ beftoaect enbe gequoti?
feecttDaji.
9In naactio quamen een g?oot getal <Cïtcaocbinacis(
<©ecommitteecbe upt Zeelanbt / meed op Bet (Iuc6 ban
menagej toilben in 't begin / batmen göeBeel geen bolrit
beöooibeafte bancfien/baec bpfpfiace pecticuliece con»
fibicatien öabben/ namelgtii / bat fp met Baec ©jobnii
tie op Bet fpitjf geftelt toacen ; bat be ^paenfcBe op Baec
meec eli op eenicB anbecpobintie Baec becbittect toon*
^ : «iEenigebanbei^jintipaelfleootfi focBten albaec
in befen tflt ben ^jinsi feec te complacecen/om Baec pee*
ticultec intceii enbe Buppecie baec onbec te binben; boφ
baec nae tonfoimeecben fp Baec met be anbece vijf
3^?obincien.
®aifiBaectio / gaben be f ?anfcBe / «ÊngelfcBe enbe
^BotfiBe ©fftciecen «equeflen in / cemonflcecenbe
Baec oube/ lange enbe gBetcoutoe bien(ien/enbe bat men
Baec «iet meec öcBoojbe te taffecen als ingefetenen : ^et
abbnjÏbanben©;injibaecopbiaiei / men beBoo^be be
Caffatie egalötl te boen obec alle foo toel ^ingBcfetenen
ali©?eemben. 5&en tweeden 3tp?{ltoiectbooibeSïcei
een Bronckhorft, Veth, Renswoude, Andrée, Mulart,
(^tabt enbe jCanbe abfent 3tlnbe ) ban toegen be
calitept gebaen eene Reputatie in be ©ecgabecinge ban
i^ollanbt /altoaec boo? be monbt ban ben Igeec Bronck-
horft gebaen enbe gBep?oponeect toiecbt allesi toat bien*
(ticB toajï om be %ecen ban ^llanbt te boen Baec ton?
fb^mecen met be anbece p?obfncien : 3&cfe faec&etigini
gen foo fioocB / bat ootft be ©jebicanten B« op be ^toel
biacBten/ enbepjeec&tcn/datde Unie op een ftroo breec
na gebroocken was,'ttoelf & toaÌCt om Bet ^of te flattecen.
^n 't laetd ban fcB^eben be Staten €knerael een
gce2coifonnecciK ®?ief aen bt i^eecen <@etommittcccbe
ftabenbanil^ollanbt.
Ed. Mog. Hëeren ,·
\\}Y hebben hierbevoorens aen de Ed. Mog. Heeren
* * Staten van Hollandtende Weft-Vrieflandt,en aen
de anderey?/ Provinden refpeöive, overghefonden den
nieufl: geconcipieerden Staet van Oorloge, die men fou-
deobferverengbedurendeden tegenwoordigen Vreede,
waer toe by eenigeProvincien goede inclinatie is getoont
geweefti maer«confidereert,dàtdc wei gemelde Hee-
ren Staten vin Hollandt ende Weft-Vrieflandcdaer te-
gen hebben voorgewendt ende aen ons verhantreyft ver-
fcheyden poinólen van menage, hebben wy,ter requifitie
van de felve Heeren Staten, de voorfz poinöen van me-
nage oock ovei^efonden aen defes opghemelde Provin-
ciën,de welcke om continuatie van onderlinge eenigheyt
«ndc
-ocr page 12-
Η HERSTELDE LEEU.
r%
ernie ^hcmeene rufte met hunne ingebrachte refpedtivc Provinciale advy fen de wel geinelde Provincie van Hoi- iandt foo verre te gemoet fyn ghcgaen , dat fy rc^cdVive- lijck Vin den voornoemden gheconcipieerden Staet van Oorloge vooreen groot gedeelte fyn ghe\^eecken, ende dienvolgens gbecónfenteerCin't licentieren van nijfen vyftich Compagniente voet van Uytheemfche Natiën, omt'egelcren de Regimenten van de fclveNatiën j als oock /ίΤΛί·// Compagnien te paert, ende dat de verdere ^Compignien paerden gereduccert fullen mogen wórden van fijtich tot vijfticlf paerden, op eenige gratificatie van penlioen te laten ghenieten by de Officieren , die fullen mogen worden gelicentieert volgens den voet die de fa- mciitlijcke Provinciën fouden konnen vail ftellen.Ende hebben de andere fes Provinciën verhoopt dat de wel ge- melde Hecren Staten van Hollandtfich daer met fouden hebben gheconformeert, doch hebben wy tot ons groot lecdtwefen vernomen ^ dat haer Ed. Mogende by de hoven gemelde pomBett va» menage ·υοοτ ah noch fouden perfifle-
ren, met intentie ende voornemen , van de felve derUjck ende buyten de ghenerale Reger'ttt%« in 't werck te ftellcn, 't welck wy tegemoedt fien^e enàe overwegende van wat quaden gevolge hec fyn foude,dat in deièn ende gelijcke faken by cene Provincie alleen in weer-wille van alle de andere Bontgenoten fodane feparate refolutiege- nomen ende gheeiïedlueert foude mogen worden , te meer, dewyle by al de Provinciën voor het arrefteren ende fluyten van het Tradaet van Vreede metSpaen- gien vail is geilelt dat met advys van STN HOOGHETT ende den Raedt van Staten een genoechfaem ghetal van Krychsvolck foude worden aengehouden. Soo hebben wy noodich geacht U Lieden midtsdefen te verfoecken, dat de fel ve de moey te willen nemen om de Leden ten dachvaert fich preparerende te notificeren , het fy by fchry vens ofte befendinge, ende de felxedaer door foec- ken te bewegen dat de meer gemelde Heeren Staten, toe voorkominghe vanconfufie ende difordre, niet en wil- len treden in eenighe feparate ofte affonderlijcke reduBie oftecajfatie van Krychsvolck in Eedtende Commiffic van de Generaliteyt wefendc » want fulcx ghetentcert werdcnde > foude het felve ii,ryden tegens de Unie, eeu- wich Verbond:, endelofFelijcke obfervantie ,daerop tot noch toe ghevolcht, behalven dat, foo onlanghs iiaer den ghemaeóten Vrctde, daer door ontdeft fouden worden CL-n groote fwarigheyt in de Regeringhe defer Landen ende de reputatie van dien alommc feergekrenckt, daer ter contrarie defen Staet felfs ten tijde van den branden- den Oorloch door de onderl inghe eenigheyt niet min als duoi hierghcluckige Wapenen al ommein groote efti- me ende feer gheacht isgheweeft, zijnde notoyr dat het onderhoudt van een competent ghetal van Krychsvolck voor de bedoekte Vyanden formidabel, ende voor de Vrienden ende Bondtghenooten confiderabel lief ende aengenaem is, U Lieden ghelieven hier by mede te con- fidcren , dat SXN HOOGHETT ende den Raedt van Staten in het formeren van den meer ghemelden nieu- wen geconcipieerden Staet van Oorloghe aen de een zij- de hc t ooch hebben gheilagen op de confervatie van den Staet van'c Landt,bydefe befwaerlijckeconftitutieende occurrenrie van faetken , daer dcNabuyren al noch al omme in Wapenen zijn, als oock aen de andere zijde op de groote Laftcn daer mede dè refpedivc Provinciën clcx in de hare fyn befwaert ; maer dat het fwaerfte, we- fcnde de behoudeniiFe van het gemeene, het minile heeft moeten opwegen , ende,evenwel doandereytsProvin- ciën fyn getreden buyten het voornoemde Concept, ge- lijck hier boven is aengeroert, ende fyn de wel ghemeldc Heeren Siatcn van Hollandt te gemoet ghegaen, welcke faetken ten principale op het naufteingefien wordende, foo fil bevonden worden , dat volgens de advyfen van de fes ΡroviricienitniCT/ponderipaerden meer in dienll: fou- den worden gehouden , ^Vià^t-weekandart endefevevtich Koppen te voet minder, alsghedurende den voorgaende Trefves in dienil: gehouden zijn geweeil, daer nochtans Güdtde Heer Almachtich federt de expiratie van den voorgaenden Trefves, den Staet defer Landen met de Reductie van vecle Steden ende groot aental van For- ten heeft geaugmenteert, geflerckt ende ghekroontjghe, lijcke Steden ende forten met behoorlijcke Guarnifoe· nen moeten worden befetende bewaert, is cas dat men foo dier-ghekochte Conqueftennieten wil verwaerloo. fen. |
Hier by komt noch dat het verfchil tuiïchen de Pro^ vinciale advyfen van meer opghemeldeT^i Provinciën, ende dat van de meer opghemelde Provincie van Hol- landt ten lafte van defe Provinciën jaerlijcks nietmecr en foude bedragen als ontrent t'u^eehondmendev^tkh duyfendt guldens, het welcke voor de felve Provincie (die Godt Almachtich in Neeringhe, Rijckdom ende Wel· vaert foo overvloedich heeft gezegent ) veel minderoni erachtens behoort geeftimeert te worden, als de difrepu. tatie ende misverftanden, dieuytde voorverhaeldedif' crepantien tegens alle ver wachtinge,foude mogen vooit- komen, want het dickmaels ghebeurt, dat uyt een klejnt vomk een groot'vuyr komt uyt te ontftaen : Bovenalle het voorverhaelde dunckt ons oock , dat by meerghe- melde Heeren Staten van Hollandt mede in achtinghe foude behooren ghenomen te worden, dc liefde, aftSiei ende ghenegentheyt tot die Provinciën hunne Bondtgfr nooten, die ghedurichlijckede hitte van den Oorloch hebben moeten uytfl:aen,en wiens Ingefetenen dageiijcj genoechfaem in den brant hebben gefeten,om de felve te onthefFenjdaer met fy niet fonder oorfaecke fyn beladen, van dat hun fulcx ofte diergelijcke weder fouden mogen op den hals komen in tijden ende wylen, foo wanneet als men daer op het minft foude fyn verdacht, ende uyt verre Plaetfen door volck, van wiens lichtingen menbe- vooren geen advertentie fouden hebben ofte konnen be- komen , ofte wel bekomen hebbende, de redenen(ker van ghedeguifeert ofte ghepallieert fóuden fyn gheweeft, wacr tegens anders geen verfet cn is,alsdatdeuytterfie Frontieren van defen Staet met behoorlijcke Guarnifoe· nen worden verfien ende befet ghehoudcn, ende venrol- gens geconfcrveert ende gemainteneert het geen met foo vcel'goedts ende bloedts door Godesghenadigen Zegen over de Wapenen deièr Landen is verkregen Wy lul- len ons dan, ommedefeende meer andere redenen, ver- laten op de goede devoy ren ende OfEcien die U Lieden fullen ghelieven te doen ende aenwenden by deHeeten Leden van de gemelde aenftaende Staers-gewyfe Vergar deringhe vàn de meer wel ghemelde Provincie VàiiHol- landtende Weft-Vrieïkndt, daertoe GodtAlmachtld» iyη Zegen ghelieve te verleenen, in wiens proteiüe Wy U Lieden bevelen, &c. ' '' '
ABum\6 AprilisiS^x.
gitiiBaptIacaen Me toan ïepöên Udii? / liat ttt«i6p pjoljiflefouöeljülgcn te ^?obinctaletìilJ0fen toanwaiii Occc/entie Dat booj vler l^aenten/ om baec nae neei^ tcEcfollKcciu i©pöife)Boo?(ïacö fpnttiEiticnnaep Principalen oöctogen ί «nDetoeöetommefiomwW tOoonDen Oact öDencgen om tc accepterenjmaa be binnen Den enöe öen iïaetit / toilbeti Dat öafi WJ 09 εα» (taet ban <©o?IocD fouiie bafl oBeflett / etto tnecc gefpiootficn toojben ban Caffatii / itcbuitii nis nacc bat ©jantftcörii/ ^pacnoieii / ^bwdien/^ «©uptjïonbt foubcn 30n npt öe 30apetten i totlben öaec bfeban ì^ollanbt niet becBtnlwt. toacenbteban Slepbcn/ itottccDam/«i5o?tum/WW ^rljoonfjoben / / «SncBBiipfen / enbe imö««/^ acl)t in 'toOctal/ foo fcöiupuleuF /batfptotgei^fl»"^ öeciijciie Caffatte boojaliï nocD fionben nocDWUw» confentcccn.
3i>enachtentwintichften jBap fietiöettöiebatt^ lanbt tneeb?ac!)t bolgenbe potntten/ feer nafl^ii^^i"^ bic ban be <0cnecalttepi/ aljS namelijili/batfp teb?^ toacenbat vijf en vijftich Compagntèa tè boetnan» ©jeembelingcnfoubenbJOjbengecaflTéect. . . ·,,
TBat ban güeiöc&cn foubeb3o?ben0Befaff<<''''*'® Corapagnten tepacct. ,
©atbe reiierenöe Compagnie» tepacrtfouW'iw' ben geccbuccect ban feftich tot vijftich ïïupteri.. _
5®3t be Cucoflïerif foubitt too?bin tecantttW" queboufiersf. .... . ^^^ |
-ocr page 13-
13
©;5t0£t ijS P?ol3ifionecltn'ttoeci&0ï)e=
(lelt, en DC pjobincicn fouDs toecöen becfocljt cniic toier» bcnMtfot!jtl'pöcr':n Ijaette fonfo?mem) mctöe l)ec= d;i;ì nomtcu üan menage Dp IJlt J^jobinciari aìjljijsi ban liait lÊo· «iSJOOt IBoocHöi boo? Dcfcn tic «©eiicralttept in acDi'it'Jt/ Oeltaeiibc in effect in öe DoloenDe potnten.
©jt DC Uiiilttaice enbe biccoeiijclje tcactcmenten foui ïiciiujcröcngereoulic" befoignebanöemEi
natie öan toegen öaec <eö.<i5?!j.iiI30g.U00|öaec^?0i DiiiitaeiaööysSöaojöefenwc <0enecaltKpt tngeöjacöt.
©at üe «Otficietsi bte ban Daren bicnfl Itonöen te toeci Den beclaten / geen iCcattciiicntcn ofte ^enfioenen fou= smoöcmcten foo langljeiiefclbeüuptenöienlilianiien
ïaiiDcfoubc toefen.
©at be ïogijgi-gclbcn foube too?bett afgefcïiaft/mitii iit iBilttie toel enbe p^ecijfely cfi bocnöe öetalen.
éat be iBeUtte te boet foube too?bcn gecebuceett ban feventich tot feftich itoppen / enöe Dat ban be natlitie te pajrsenoclj foube toecben gecafleert acht Compagnten/ iitócröeiibc met beüoben gfienoembe twaelf, t'famcn iwintich Compagnie te paect. ©atbe<0ecortimittcecbc banbe refpccttbe ^jobin^ timfouöcnacnnemen'tgcen boo?fcö?cben is aenftatc ^cctcu^^tntipalen fmacc&eltjcö te mact^en/ cnbe btn^ iKH Den tjjbt baw een maenbt/ ofte ten upttecjle fes toeeci Ètn/ naecbate befejj ijacecefpectibe^iobincialeabbjji fcntÉC^ctgabecinge ban 8aec i§o.iI3og.opöiboo?f3 Utft laetlie potnten in bzcngen. ©ei anbetcnbaerftsi / sönöe ^onbacB / be felbe ροίη^ tEiit£C©ei;gabecingeban Ijace i^e. jiBog. ingDclJ?acI)t piDe/ isi tet pjefentie ban üijn Hoogheyt, ban Sijn Ex- ceüeDtie, cnbe ban ben Kaebtnaec ingenomen abbösi ban alle befelbeljpbe fes ^iobincicn becfilaect tepecfi- jlftm öp bec felbec booigaenbe abbüfen. ©etfotöten tntic cecommanbtecben op f)et fccteuHe entie minne^ Pliebeftobengemelte c)Ctrao?btnan£i enbeo^btnaci^ öcöcputectbc ban IgoUanöt enbe ï©e(i-©?ie(lanbt/ bat OtüjtöfltD öe felbc albeceptsi op eentge potntcn/confojm tKopgiiemeUe abbijfen ban be anbece fes l^jobintten Daten gelieft te becfilacen bat fpboojtSifobamgegoebÊ Offitten enbe bebopcen omtrent be l^eeccn bec felbec gimtipalen ( tegentooojbiclj ^taetS-getoiife bergabett tDcfenlK) toilben continueren aen te toenben/ten epnb£ be (tlDefirtjop be nocli bo?bece biffètentiale enbe open- (laenöepotmenbangöelöcfien tonfo?m beabböfenban
icanbereffis^iobincienenbeban Sijn meecöoocljoBe melili Hoogheyr,toelgj)emcIbe Sijn Excellentie^tabt; ijoutiet fanipt ben Kacbt ban iStaten göeUefben te bet^
toen / ten cpnbe bat befe impo?tante faecBe / bte anbec; fintsmet altf tot gjooten onbtenlï ban be gemeenefaecfie nictbi oep?otraJjectt/ eenmael met eenpatigljept mocDt oojöen afocbaen ^ maec bit toass fonbec bjucD t. pie bau l^ollanbt banfienbe ofte Ijaec buncfienbc/ge; Wil fp fuftincccben / bat 0oc mcec fp nen biè ban be an^ «K^jobintierinaebetben Doe mcec be anbcre ofte ïC;
DfteïwccflöfOiclbcn/ ïjebben befe gfjcöeele löcetBconbcE dcftanbecen gljeacbcpbt om eenepnbe te 'Mccfien enbe affonberlgth ftaec te ontlaften / g!jelijc6 fp pamöcüljen ^Satecbacljbcn vierden ^unjj/metg^ooi «npoct:/ (locnbc Bcrgaberingcbocnüeftï)?pben252ic= ömcnöe Uotificatien aen twaelf Compagnten paecben/ een cn dertich Compagntctt te boet / alle ban be WeintommifTicsijnbe/ opceetftenenbe/ al5S3Önöc Γ; ^^ pointer» ben acht en twinticb-
""iKapoberglieiebert/ gemelöt. jSotificetenbeoocB jnöeSollicitcurjS geen meer penningen aen befelbe J-JVitepnsi te bcrfcfiietcn. €nbc meenenbe Daer bingen meöc ijcf I toel cnbe bafl gebaen te Ijcbben / 3ijn bien 3ijnbe ^atccbacft boo? i^inyter/ gefcfjcpbcn. anbcrenbaecljsf 3önbe J^injcter / toajï ben flaebt S"ftaten bergabett ban'jsmojgcnsi ten Balfacljte: ff «««rite ^jcbicatic toaji bcfcibc ïlaebt/Sijn Hoog.
<0?aef a©iii)cim inbe ©ecgabcringebanbe ^aten <0cncrael tot nae be mtbbagB ten drie uprcn/ati ÏÏ^SijneHoogheyt, Sijn Excellentie ^tabtlJOUbeC Γβ,οcStatcji/ ijebbcn aen Baec ^οοφ «Jooenbc boo?gDcbia5cn/ batfp met b?ocfDept becflocn |
ifabben/ batbe l|eeren Staten ban $ioUanbtboo2[)ct frijepben ban Dare ©crgabcringe Daööe» boojgcnomcn te boen cnbciii'ttorrcft te ftellcn renigc Eitenticringe ctibc ïtebuctie ban'jSïïanbtö ïStijcDsibolcft/ cnbe bat
Sijn Hoogheyt, Sijn Excellentie cnöC bCU Racbtban
sitate / Dabbenbocninfiellen een 55?ief/Douöcnbeaen be 45oubccncuriS ofte Comnianbcuc0 / alsS oocb acn bc iïitmecftcren cnbe Capitepnen/ofte in abfcntic/aen l)aei ©fficieren/lcggenbe in be «©uarnifoenen binnen befe» ^taet/ bolgeniSDaer JjoocD JlBogenöefkfoiutieban ben tbienden Itpjil laeftUbcn / toaer ban ben ginDoubt Dier nae ban bJoo?bc tc tooo?bc bolcDt gcinferecrt.
Ed. Mog. Heerenj
De Hooch Mogende Heeren Staten Generaci heb- ben gelieft by Refolutie van den thieitden April lell- leden STN HOOGHETT endedefenRaedt ceau- thoriferen, onj alles daer heenen te dirigeren, ten eynde dategeenMihtieindienftende Eedt van de Generali- teytwefende, op particuliere ardre van de ee7tofte de an- der Provincie en werde gelicentieert ofte verandert.Ende alfoo menverftaetdatals nueenighe particuliere ordrc daer toefoude gegeven zijn. Soo hebben Wy nae rijpe deliberatie, metadvijsvan hoochgemelde HOOCH· HETT, sm EXCELLENTIE Stadthouder, ende den Raedt van Staten goetgevonden by U Liedea defen aen te fchrijven ,datde felve fullen hebben teghe- dencken, dat een y der van haer, fijn CoTnmiffisva»de Gefieraütepheeft ontfangen, ende daer op den Eedt aen defelvcghedaen, endein betrachtinghe van dien^ff«i» farticulierenlaH tot Licentieren ofte Reduceren re pa- reren ofte naer te komen, maer hare Compagnien ende Volck in goede ordre by een te houden, tot naerder laft van haer Hooch Mogende,ofte STN HOOGHErT ende defen Raedt, daer nae ecnyderfichioaàst na-laten, fai hebben te reguleren, &c.
(gttbc BcWben ίδρη meer BoocDoDemelbc Hoogheyt fpn meer epgDemeibe Excellentie cnbe ben toelgemelben Kaebt acn öacc IgoocD IKogenbe in bcöcntftcn gegcbcn/ of befelbe niet goet cn fouben binbcn ooc6 een ban gclijc6cninDoubtacnbc«i5ouberncHr0 ofte Commans iieuriïboo?fcB?ebente fcD?pbcn opDet boo?fcD?ebefut)i )CCt : ®enanbercn/foO D^cft Sijn Hoogheyt,SiJ η Ex- cellentie cnbi ben ïlacbtban^tate Daer l^oocDi^ïo» genbe betfoφt/ bat bc felbe op berbere mibbricn gödief· bete bencöen / toaf in befe / foo importante faccbe tojj* ber0 tC boen foube 5ijn tot Eendracht,ruft, ende meeften t dienft ban ben ïanbe/toacc op gebelibcccect sjjnbc/Debi bcnBacr i^òocDiiaog. op Bet boojnoembc ccrftpoint Sijn Hoogheyt, Sijn Excellentie ^tabtBoubCt cnbCbeit ilaebt ban Staten öebanc6t/ Ubcr cnbe ter (accfie ban ooebc boo?fo?ge/ljp be felbc tn 't geen boo?f5 ijï gcb?agen. €nbc boojtiï goet gebonben cnbe bcrflacn / bat be gc« tnclbc56?iefmutatis rautandisacnbcopg8emclbe<i5oUi berneurss ofte Commanbeuri / &c. ten fine boo?nocmt foube too?bcn gefcö?ebcn/trn tocltficn cpnbe een concept ijS ingefteli om ter J^crgabering banöacr i^o.HBo.tiefcn namibbacD gelcfen enbe berbolgensS gca?rcilecrt te too?* ben : Φρ 't boo?f3 ttoecbe point ijS goet gebonben en beci fïaen / bat een feer notable befendinge foube tocrbcn gCi baexi aen allcöe Steden pndeLeden van de Provincie van Holiandt, om befelbe met alle bcbencbclijcfic rebenen te ftctocgen/bat fp Bacr boilben ontBoubcn ban alle feparate
of affonderlijckecaPatie, verminderingcof veranderin-
ge ban -ötögiïbolth in bienft enbe <Ccöt ban be «©encros litept 3i)nbe / en 't geen ter contrarie ban bien foube mo^ gen 3tjn boo^gcnomen/laten baren/cnbc toiert mitjei bictt geflelt enbegcbefcreertaen Sijn Hoogheyt optoatboet cnbe boo? toat pecfonen/cnbe in toat getal be boo?f3 ©e^ fenbingcn foube toojbcn gebacn.€nbc toicrt Sij η Hoog- heyt mibberler tpbt mits bien verfochtcndegeauthori- feert om alle noodige ordre te ftellcn,en die voorfieningc te doen ten ey nde dat alles in goede rufte ende vrede wer- de gheconferveert, ende infonderheyt werde gemaintc- neertde Unie met den gevolge en aenkleven van dien, .25 ende |
ί
-ocr page 14-
Η HERSTELDE LEEU.
ende in tegendeel geweert ende te gemoet getreden , dal
ter contrarie van aien foude mogen werden voorgheno·
men. φαη f)il)ben bc J^ecmi <©eDfputeeciiett baiHae--
geii öe pobtnc\e ban Gelderlandt beiRliiert/ öat fp liacï
baa?bei)ieiD(n o^t tcc iiacltcc ©eroaöcrtnflf op te bobcu-
(laenöe icfolutie te nioQcn acntectfttnen 't occn fp oo?Dc=
Icn fouöe te bcfjooceii. t©e acutocfenöe l^ciKn «Èicüepu;
tecrbe ban tufocn öe ^^joümcte ban Hoiiandt fiEbDcn op
bcboojnoeinöc p?cteufie fonduficberlilacttenbe laten
acntcecfienen bat Γρ Ijiilöcn boo? öeccpctcett/alle 't gcenc
liel^eerenl)acep?tncipalc ter ©etoaberinge ban Öaer
I|o· HSo. fb mentcljmael fjtéc bcboocenj^ O^itiben gebaen
rcmoiiliVectn/noopcnöe 't fiucfi ban be JlBIlitie/enbe bat
fp lleeren <i3ebcputcerbe Ijacc tn befen rcfereecben tot be
ff lue aeutceciientnoc/ den ré. Odober ιίφί?. negen enbc
thienden April leftlcben refpetttbelgcfegebaen/ cn baer;
om / enbe om anbere cebenenm'tteoentooojbigcijei
flupt/ bcpefiljcsi / met ben gijebolge cnbe aenfeltben ban
bten/ geenfints cn confenteerden, maec tofl Cïp^cflTcUjClS
fiaecccfecbcccbcn'be b?pljeptban namaeljs baccteocnsf
tebocn (Idlcn / 'tgecn bpbe iteecen Oace ^^intipalen
oojöaecfouïielïiojöcnbebonben/ enbe fpetialijcitbarbe
boo?fcj)«bc ccfolutie toasi gDecefumicct tegei^ be gfte;
tooonlncfteo?bJe. €nbe bitisS befamenferefoliittebnn
ben y ^uni)/ bacc ban fobeclt0gefp?oficn; enbe bacr op
fa notabele dingen 5ijn gebolrfit/etibe toaec boo? men hjel
mari) fcggen be Eecti ontfìeit getoecft te 3ijn.
«DciSanoecenbacclji istoeberom inbe^ecgabcrfni
0c geconiparecrt Sy η Hoogheyt,enbe Ijeeft aen ijaet i^o.
jEog. gijecommuniceert / bat fjp in confibecatteban be
impojtaiuie ban befaecfiegOemecnt eribeijijecefolbeect
toajs felfiS fn pcrfoonte Oeipen bcöieben be öefcnbinge:
acn ùe ^tebrn en Eeben ban be itegecinge ban be ^jo:
bincic ban i^ollanDt enbe J©dfi- l^aeflànbt Bp ijaec
ÌBog. gidecen onbet anbccengibecceteect en bali geftclt/
enbe bat ijp in hcartjt ban be autOocttept Dp fjaec j|oocB
3©ag. ten felben bage op fjem baci; bp geb^age» cnbe ge^
bcfa:cect/upt Ijaec i^o. iBog. ©ergàbertnge foube affic--
mcren be %CEen ban Aertsbergen, Ryrowoude 'Cnbe
ClantOnefenbe ban toegm be ^jobtncten ban ©jictïant
enbe ©bec-Uffel tefpectibe/maei; ecn <©eb^uteecbe al=
Iliec in ben ì|agep?cfent ) enbe bat Syn Hoogheyt in
firacijte cnbe ten fine ais boocen iipt ben sKaet Dan ^ta-
ten afTumeerbe be Jgeecen ban Afperen, Lucas, ende den
Threforier Generaci BraiTer, bCCfOCtBcnbe tn cajSfiaer
jliìoo. 't felbe foube mogen aengenaem 3ijn / bat be
bei)oo?lijchc 2&>i£ben ban €cebentfe aen becefpectibe
^teben enbe Eeben ban be ütegectnge ban J^oHanbt/
mocBten toerboi gcbqjefcOeert. ©aec op gebeitUereect
30nbe/i)c0bcn fjact i|o.JH9og. Syη Hoogheyt tcnl)ootiji
ften bf&anriu / obec enbe ter faecöe / bat ί)ρ fpn Bojftej
iijcft ^ecfoon bic ongciegentijept güeliefbe aen te born/
banbcnbienfi ban'tiianbt tenopftcfjte banbeboo:f5
iicfenbinge in öietboegen fo bejce te beDfctigcn.Becfoec;
Ijenbe be feibe bat ijp boo? alle mogeljjtfe mibbelcn ban
inbuctie be meer gemeibe i^teben enbeïeben ban be op^
öcmeitcf ..!0btncieban 3§oUanbt fiilirtoilbefoecfien te
IJccfuaïieccn/ boo? be boojfs befenbinge/bat be felbe ban
Separate caffatie, elcfi boo? fo bcel Ijun acngtncft / bjilben
öïfïflccen/enbe berbolgens Dun boegen tot eenparigljept
mtt be anbere fes eonfentecenbe @iDbint;icn.©oo?tsiliéi
ten ö.Kc ll^ooci) jlBiog. ficf) gljeballcn be abfumtie bp fpn
niecc Oootijgemcite Hoogheyt in hcarfitealsS booten ge-
ùaen/ ban be opoijemdtc l^eeteu fo upt ijet co?pii ban be
felbe i)acr l^o. jil9ag. Bcrgaberinge/als" npt ftet CoHegie
Dan üen opgcmelten üi-icöt ban^tnten cefpectibe/tottet
uptbocrcn ban 't boo?f3 DooclitoicDticö point; toecbenöe
totbicncpnbeCrebentinlen in beljoojUjcUe fojmegebe»
pcfcljee« cn uptgcgcbcn/ golijtfi oocitgeöacn toicEbt met
öc üobcnfiacnbe tcfoIutie.<E>an (lebben be ^eecen «éebcj
pnteecbe ban Hoiiandt liicr oplaten acnteecHenen/batf^
bebonbcn batbetegcntoooibige beliberatte tDageence^
fultatttptbercfolutte gificccn nopenbebeboo?f3bcfen.'
binge gcnomen/enbe bat fn obcc fnlcjc baet toe applicceci
bebe aenteccimiing? ban begen ijunne 0pgemclte^?0i
bintfe op öe rcfpecttbe ccfolutien ten boojft bagc gebaen.
j^eereti «tSebeputeecbe bat) bicgen be j^^obincte ban
Gelderlandt ftcD op gt(lctcnof«ficbecttt)£l)benlieoöfiE
tonclufie aliS boen gctwniin / te laten acnteetöEnen toe
nebefelbeterabe foubebjcrben/ betftlacrbcn tmuati,;
nature banbiefaetlie aj(tansf fulcï toasi betanbewbooj
be rep?efcntatie / comnumitattc / cnbe abbcttcmie baii
Syn Hooghevt 8i(pbentct3©ergabci:tngeban]iatcì)!)
iKog. gcbaeii/ bat fp be cefoluite fuif r alji bic latS/ttk'
cercn foube acn ljunne l^ccrcn ^iincipalcn. '
«De pjcDicant Morus in bc 3??i>nfiljc -öcrffe / Sterrc
montin iftlooflcr ïSecili/pafetUten op ^inytctcnttpjEf-
fdijclj op bie materie j Datmen (beftgncrcnöc^c Wn
l§Ollant)de Unie wilde breecken ; datmen wildefo»(.
loos worden en als geheel uyt de gedachten ftellen de ou-
de haet der Spaenfche j datmen ondanckbaerheyt wilde
plegen tegensdeMilitiejdatmen weynich aenfacb dtnie·
riten ende dienflen die Sy» Hoogheyt en der felver Voor-
gangers, Vader, Ooin ende Groot-Vader haddegedacn
^iergelöcöe Difcourflen cnbe pjopooHcn toictben oniici
be «©emccnte oocfi göeftropt/ baet bp boenbe/ bateen^
Heeren van Hollant heymelijckecommunicatiemetè
Spaenfche AmbaiTadeur hielden j dat de felve AmiaiTa·
deur onlangs groote fomme van penningen byoachtin
iijnhuys hadde ontfangen, ende onder fijne Creaturen
hieruytgedeelt : ^tem/datmen in den voorgaendeTre-
ves hadde onder dexfcl van Religie 't Landt wilienèren·
gen in twift, onruft,ende eyndlijck weder onder Spaen-
gienj en datmen nu desgelijcx trachtedc onder dexfel van
de Melitie ; dat de Priedicanten ende alle yverige Gere-
formeerde in defegelegentheyt behoorden op te waken
ende te bedencken dat alle andere wel licht haer accoort
met Spangien foude makenjmacr dat tuffen de Eredioui-
■ten en Spangien geen verfoenioge te,hoepen was.
^'ifiebigfjcpt cn betbittccinge toiect ban öageteiajt
groter / foo batmen tocifat|) batter c.)i;tcemttcptiinto;
öanbdnbiiaccnmaeri^ollanbtfieeft fitg bat^tietitni
neninöeittien. 4|ollanbt in iiepc fcOulbcn Ucedtcnls/
ertbe niet ftertbe öoefpÏjaec upt fouben iiomen/ttKcnflfii/
aliS3ijrtbe eén^ouberaiïw^?obincie / bie bolpaijiìii
«ifte banUeatibere / ntet-6onbe tegen gaer bancfeiiils;
ben Mioown belali blPben/bleef jiöfetibe|i«t£ft6!)Saic
refolufie / alss fnlleitbenocl) alle laren eenmilliMtitt
"öojt'fiomen / toannecc fcfjoon fp Ijacc mibUelcniKliai
ben enbe be menage bolgen^ gaer concept bccbrcgctt.
ïDen fe vende ^umjljebben be J^eeten «©cötputwtltó
ban toegen be ^^obincteDan^ollant tnljacc lo-fiae·
©crgabcringe aen beTdbe gfiébacn fcecfiece pojwfitii/
tenberenDe ten epnbe èacc ï|o.|Eog. motljten^etto
ben naer telaten/ ofte boo? aljS noc0 op te fjoiiiicii/tefe^
fcnbtnge aen be iêteöcn toan be opgDemclbe pjöbiniuii
banïgollartbtopoillerenetlbe eetgtflcrcn gcbeiowt/
alsi fulcjc tocfcnbe ccn nieutoiggept enbe bupten οείΒΟοβ--
ificité o?b?e ban be Kegetinge/ baet upt niet gefien Wi
too?ben pet b?uct)tbaetii te fuUcn bolgcn/boenbeöc oPi?^
melïiei^eeten «èebeputsetbe ban j|ollantitp?cfiiitane
be^taetii-gctoijfe ©ccgabctinge banbe felbe
(ie te boen conboccren / foofjacft boenlgi&fouiieliJiiflv/
om aen be felbe boo? te bjagen geen men actiöcpat'
ticulicre^tcben enbe ïeben ban bicn fcjieeiigmicttii «
toefen / bp be boojnocmbe Jöefenbinge te toillenpW-
nccen; toaer op bp be l^eeccn^Eiebeputeerbc bfliiöiP^
bincieban Gelderlandt wcfentatiegöebaen (enïKi^w
anbere biet aentocfcnüe ^^obinctcn geabbnuecrt ) m
fenbe / bat ingcballe be opgemelbe ïlgecren <©eöcj)utcrt'
bebanbe^jobincieban JgcHanbt foube totllituntra'
fien/beBrievenvanaenfchrijvinge van feparate callaiw
enderedudie bantocgcn be gticmclbe fjobimicaw'
gaen aen bcrefpectibe €>fTicicren te paerbecnöetc 00«
enbebe faecft banbe booiftljjcbe feparate caiTatie «w
Redudiie (ifllcn in ïjact gficBecI / batinfooöiini{ifl|^
Syn Hoogheyt foube tocrben bctfocDt omalöictïnK
IloocDHaogcnbe ©ergabctinge te toctftf)pncn/i^^
faechebctbooinoembe©efcnöinge üi naöcrbdttCT^
te b2engcn/ cnbe baet op geïjoo?t cnbe ingenonitn jiji^
bc bcrftiaringe banbe mccrgemclbe '©eï'cpC;
ben ban Hollant,fulic niet (jact toctcft/mact ban ^
ten fjare ^jincipalcn be Staten ban bc meet gp^
©jobincie ban Hollant te toefen/ acn be todtfic ^ wg
-ocr page 15-
HERSTELDE LEEÜ. 15
hctfoccBfowöe nioocn toecbcn oebafn/lJpactcptatieban
iiunnc botoc" oeniEltc pjeftntatic / i.ss nac beo^aaenDe öe?
iibcratie 00« geUonben / tc pecfiltercn ö? Ijaet l^o.
ficfoluiKti op cei'oiftcceii cnbe fliftercn rcfpictitie op (jct
i)oo?iiocmDcfub|cct8cnomcn/ εη Ijebljeii ijaec Jgo. HSo.
ïiciiDolgcniS be nicec ocmeltc ï^ccren «©cbeputectbj toan
Hoiiandt»ctfocl)t/ ijacr 0O£be mEemnge enbc intentie/
alö οοΛ Dan bie ban fpn meer- ijcof Bgemelte Hooghey t
miDtfoaöfcsi ùie ban ben iïaebt ban ^tatc ten opficBte
ωη öet ^ucü ban be Dobenaljenoembc fepacate taffatie
tnueteDiictie/ niet alle goebe officienenbcbcboptente
fttonDercn j toaec op be gemelle i|eecen «©ebeputeetben
Dan öe gijobtncie ban HollandcI)cbbcn boen aenteecfici
ncntie Concliifie öoben geccicct/ niet te fionnen tocHaen/
mainiPJcITelijrt bacc tegeni te berWacen in confojmii
tctiiDc ingebolge ban boocige aenteetaeninge ober gDe^
lijtte f^ubjccten gebaen / be bOO^gemeUe Refoiutie te toe? mekëHoogitej't ten hoochften bedand vL iie vooriofge
fcn ccn nieuwighcy t, niet conform be O^b^e ban be JSeges die de lelve bdieft te dragen , om met onghelegeniheyc
van fyn Perfoon, den dienft van 't Landt fuo verre te be-
hertigen ,ende tot dien eynde mede Gecommitteert foo
wel uyt de Vergaderinge van haer Ho. Mog. als van de
Ed. Mog. Raden vap State, de Heeren met Syn Ηοοώ-
heyt alhier prefent Zijnde, om uyt harén naem U Achtb.
te verthoonen, de beginfeleti i oorfaecken ende intentie van
de Unie, met de f lichten, daer aen alle de Provinciën ende
Leden van dien fyn gehouden.
VL
Den aenvanckendebeginfelen van den Oorloch aea-
gaende, is een ygelijck bekendt, wat verdriet de Belyders
van de Gereformeerde Chriftelijcke Religie is overghe-
komen als de ftralen des Evangejiums eerft begoqnen te
fchynea door de duy ftere woleken des Pausdoms.
VIL
Maer wanneer daer nae het licht des Evangeliums haer
klaer als op den vollen middach wasverfcheenen » ende
met gewe dt door-ghebroocken, ende hem van die duy-
fterheyt des Pausdom gefcheyden tot oneere en fchaemtc
van 't Kindt des verde^, ende daer door een deure in de-
fe Landen ware gheopent, om door het lefen der heylige
Schriftuyr te konnén fien van uyr tot uyr, wat tot verlof-
finge ende zaligheyt van nooden was.
VIIL
Doen hebben den Fam,deH Koningh van Spaengien en
alle hare Adherenten, haer met branden en moorden ge-
wapent tegens de Belyders van dien.
En overmits die felvige meeft worden gevonden in de
Nederlanden, fyn fy op onfe Voor-Ouders ghevallen,én
die getradteert, gelijck de Steden van Zutfhen, Leyden,
Haerlem , Oudewater, Naerden, ende meer andere daer
van konnenghetuygen ; jaedatfy felfsin harehiftorien
fchry ven achtten duyfent :^iele7l· met den Vuyren, Sviaerden
ende Galgente hetbenvernielt. Wie foude departicula»
riteyten van dien konnen verhalen fonder alteratie ende
ontftelteniiTe.
X.
Den Doorluchtigen Prins van Orangie,Prins Wilhelm
hoochloiFelijcker memorie, fich erbarmende over het
flachten ende moorden van alle defe arme mcnfchen,
vondt goet met alle de Staten haer tegens dit moorden
ende branden re wapenen : 'c welck dien wyfen Vorft
ende andere Regenten oordeelden niet beter te fullen
kunnen gefchieden als met een rechte Verbintenijfe onder
malkanderen, waerom die felvige oprechteden in 't Jaer
v 'yftienbondert negen en feventich een naedere Unie, eeu-
•wich Verkondt ende Eendracht, waer by de felve haer ver-
binden en vereenigen,om ten eeuwige dagen by den an^
deren te bly ven, in alle forme ende maniere, als of fy lie-
den maer een Provincie waren, fonder dat de felve hen te
eenigertijdt Ψίηάαη anderen fuUenfcheyden ·, al waerom
de Unie, ende obfervantie daer op gevolcht, moet wefen
een regel ende richtfnoer tot onfe behoudenifle.
't Lichaem van defe vereenigde Provinciën by de Unie
wel geformeert wefende, is machtich en heerlick gewor-
den door de onderlinge eenigheyt ende ftantvaftigheyt,
formidabel aen fyn Vyanden, ende confiderabel in dc
β i Wcrelc,
gedelibereert op bequame remedien, ende tot dien eyn-
de gereiblveert te doen een feernotabelebefendingeaeu
de Leden van de Provinciën van HoUnudt. als begrepen
in'tTraÖuet van de Unie, part ende deel hebbende in
de plichten ende gevolge van dien, die de Unie komt te
verooriaecken.
V.
Waer toe, alfoo het Syn Hooghey t belieft heeft te pre-
fenteren 'tempioy van Syn Vorftelijck Perfoon,uyt een
oprechte liefde ende yver tot confervatie van de felve
Unie, die fyne Heeren PredeccÖèuren, uyt ghelijcken
yver ende ftantvaftigheyt, hebben aengheraden, helpen
maecken ende mainteneren, mee verlies van goetende
bloedt,daer op Godt de Heer eyndelijck defe Vereenich-
de Nederlanden, met een glorieufe Vrede heeft gheze-
gentghehadt. Soo hebben haer Ho. Mog. fyn hoochge-
tinge / pzcfentetenbeal!Snocl)l)efcl)?pbiHge teboenfoo
tod boeniijcft ig/ tot conbocatie ban be J|eccen i^taten
iittfclber^^jobintie.
3tlfoo fpn 3©oen$ibacD ben 8. ^unö goet tijbt bc ï^ee^
Kn<Öi;tieputeetbeniet eengjoot aental Dooge <©fficici
raitecttochennaDort, Syn Hoogheyt ginc&eec|inaec
ionfccletöijclt om te balebiteren ben Koninch ban €n'
gclanDt/ enbe (luamen ban baec tot Dort 'jS abontsS iaet
tcnilfupccn / toicrbt boojbe ?5oigecic in toapenen enbe
nmallerefpcrtontfangen,
©e 3^2opofttie albaet aen ben ïSaebt gebaen / lupben
aliboltljt:
Tnjiofuierati Sjn Hooghey eiide de Heeren Gedeputeerden
van de Ho. Mog. Heeren Staten Qenerael j ^hedae» in de
ref^eilive Stede» van HoUandt.,
Erentfeste, Eersame, Achtb. Heerenj
En Staet der Vereenichde Nederlanden is overge-
komen , difordre ende groote fwarigheyt door affon-
Jtrlycke cajfatie van 's Lants- Militie, ondernomen by de
Ed. Mog. Heeren Staten van Hollandt, op haerjongfte
Vergaderinge fonder voargaende communicatie van hare
Bontgenooten, tegens wille van der felver Gedeputeer-
deter Vergaderinge van haer Ho. Mog. comparerende,
ende tegens advys ende goet vinden van Syn Hoogheyc
en de Ed, Mog. Heeren Raden van Staten, aen de luelcke
by degefamcntlijcke Bondtgenoten, het opperfte Com-
mandement, aenneminge ende afdanckinge ofreduöie
van Krychsvolck is gedefereert, en van de welcke alleen
dependeert, de Militie te ontfangen in Eedt, ende daer
van wederom te ontflaen ofte te iicentieren.
IJ.
Defe ordre en voet is t'federt ereaie van de Unie tot
noch toe onverbreeckelij ck alfoo onderhouden.
De veranderingh daer in nu gefchiet by eene Provin-
cie alleen, Ik'lt alle de andere fes Provinciën ende oock
SynHoogheyt,SynExcell. Stadthouder enden Raedt
yanStaten ingrüotebekommerniflevantefullen verval-
len in wiwttói^e endei/z^/wi/Vuirii deUnie, coiifufie
vm den Staet en ruyne van de goede Inge jet enen, zij nde U
Achtbaerh. bekent, dat de Vyanden van buyten en bin-
nen geftadelijck foecken te ondermineren het maintien
van de Ware Gereformeerde Religie, ende de eenigheyt
tuflchen dc Provinciën ende Leden van dien,en fo wan-
^rfy occafie fouden vinden om den handt van Religie
Dcftaende in de Unie te ontbinden, dat fy den Gerefor -
meerden Chriftelijcken Godts-dienft fouden trachten te
verltoren en uyt te roeyen, en de goede Ingefetenen de-
Kr J.anden daer van profefliie doende, van hare Privile-
g«n>Vryheyten goederen teverjagen,metfwaert, vuyr
cnmoordt, te vervolgen ende te vernielen ,in gelijcker
voegen alsfy onfe Voor-Ouders voor defen vermoordt,
vei]aecht ende getyrannifeert hebben gehadt.
O ^
wm dit geleden ende nu wederom gedreychde quaedt
«^"■'^Komenjhebben haer Ho. Mog. met Syn Hoogh.
m lixcccllentie Stadthouder eude den Raedt van State
-ocr page 16-
HERSTELDE LEEÜ. 442
Werelt. Soo lange het fyn felven in Eendracht ende by de Unie houdt cnJe regeert.
XII.
De cerile Jaren van de Vrede brengen voort fir^eiijc- ke bewtgingen van binnen , die de 7,iele , dat is de Eemg- heyt onder de Provinciën, ontroeren, ende de gronden los maecken, daer op de orders in de Regeringe, dus lan- ge gehoudene fteunen , door onderlinge diffèrentencn queftien, -wat ende hoe verre éen Frovmcie oftemeefle Le- den van dien vermogen ende hooren te doen, in weeriaiUe ejide tot prejudicie van hare Bondtgemoten j ende fyn ghe- fchapen voort te brengen ende nae haer te flepen, onheyl ende ruyne, foo daer in by tijdts niet wordt verfien.
' XIII.
Tot voorkominge ende afweringe van defe fwarighey t hebben Syn Hoogheyt en den Raedt al voor eenige tijt, m ouder gewoonte ende uyt rechte kenniilê wat dcbe- waringe van 't Landt vereyft, geconcipieert ende aen de Provinciën gefonden den Staet van Oorlege gedreiTeert na de befettinge die fy geoordeelt hebben noodich te we- fen voor defe tijdt, tot verfeeckeringe van 't Landt op de Frontieren van buyten en van den S taet van binnen te- gens inwendige Vyanden beyde van Religiee» regeringe.
Haer Ho.Mo.hebben al voor lang getracht am over de ingrediënten vandefen Staetvan Oorloge te komen in conferentie;maer is by de Heeren Gedep.uyt de Provin- cie van Hollandt gcexcufeert geweell,en hebben de felve naderhant voorgeilagen caffatie van de halve Ruyterie en loy Compagnie te voet, die alle de fes andere Provinciën als ontijdich ende ondienftich gevonden hebben en ech- ter toegeilaen, tegens haer eygen oordeel en uy t geen an- dere infichten als om deProvincie van Hollant te gemoet te komen, te confenteren in caflTatie van jy Cotupag. te voet ende iz tepaert, en reduitie van de Ruyterie van 60. tot <)0. Ruyteren,onder elcke Compagnie,ten eynde cenmael foudemogen worden ghenomen vruchtbare re- folutie op den Staet van Oorloge, gheformeert by Syn Hoogh. Syn Excell. Stadthouder en den Raedt van Sta- ten, alfoo fonder Staet van Oorloge niet moghelijck is den Staet van 't Landt b^ten confufie te houden.
Waer in alfoo de Ed. Mog. Heeren Staten van Hol- landt haer niet hebben willen voegen by des fes andere Provinciën, is by de felve ghedaen befendinge aen haer £d. Mog. Scacts-ghewyfe in'sGraven-Hagé vergadert wefende, om dc felve te induceren tot eenparich advys met de andere confenterende Provinciën, ende ten eyn- de alle de Leden van defe Provincie rechte kennifle mo- enhebben van de ghelcgentheytderlaecken,hebben liaer Ho. Mog.goet gevonden den 16 April ( hier voor gheflck ) leftlcden te doen fchryven een ferieufen Brief, die wy twyffelen of die gefonden is ghe weeft aen alle de Steden als verfocht was ende wel behoort hadde,alfoo de Heeren Gecommitteerde Raden haer Ho. Mog. te ghe- moet gevoert hebben fulcx noodich te wefen.
XVI.
Hier en boven hebben haer Ho, Mog. iterativelijck op ontfange ad vys, dat de Heeren Staten van Hollandt jj/ fluraliteyt van ftemjnen ende tegens zedaneproteSienende c nit radiéïien van notabele heden j refalutie ghenomen had- de tot feparat e caffatie ejidereduHie van Melitie, nieuwe befendinge ghedaen in volle Vergaderinge van haer Ed. Mog. veriöeckende te vjiUm fupercederen met de executie va?i degenomene Rej'olutie, efide ^een deure tot nieu-vjighe- den cndeverbreeckingevanljnie te oper.en. Oock by her- vatte communicatie over de difFerentiale poinöen aen- laet gegeven,om door accommodatie van de diftèrenten, een goede uytkomile te vinden.
xvn.
Verfoeckende tot dien eynde continuatie van de con- ferentie, ende hebben met groote droefheyt onverwacht verftaen, datby wegen vanoverftcmmingemetgrooten y verdspefches, ftaende Vergaderinge,geformeert ende afgefonden zijn aen Officieren te voeten tepaer.t,wel op repartitie van defe Provincie ftaeude, maer by Eede ver- plicht om te obedieren Syn Hoogheyt ca den Raedt van |
Staten , daer toe daaoock contrarie ordrebyhaerHs ^ίog. Syn Hoogheyt en de Heeren Raden van Staten ύ gegeven,om de felve Compagnie by een te doetfhouden alles tot groote blafme van defe lofielijcke Regeringe tn vreuchdc van desfelfs Vyanden.
X Vin.
Hierom ift dat haer Ho. Mog. Syn Hoogheyt en dsa Raet van State genootfaedt worden op ongehoorde tiietme toevallen in defe Regeringe tegebruycken nieuwe ex ex. traordinaris remedien doordeie notable befendingeae» aüe de Steden van de Provincie als Leden van de Unie, om de felve recht te doen begrypen de fwarigheytdaerin de Staet door defe proceduren wort geftelt, op dat de fel- ve wel geinformeert wefende, fodanige remedien helpen by brengen daer door het quaet moge werden geweert,ea de Provinciën aen d'een zijde metordre ende eenparig· heyt mogen worden verlicht in hare laft^n, eo aen d'an· der z,ijdcverfekert tegens Vyanden die van buyten ofte binnen mochten opflaen, alles tot verhoudeniflèn ende maintien van Religie en Unie, ftaendewelaf te nemen dat fonder wapenen ende fuffifant Krychsvokk de felve nietgeconferveert kunnen worden,ende dat Syn Hoog. heyt ende den Raedt van State de befte kennifle hebben wat de bewaringe van 't Landt vereyft.
XIX,
Wy weten ende gelooven wel dat de Finantien vindè Ed.Mo. Heeren Staten van Hollet hooch fyn befwaerc, en nietwel kunnen dragen alle delaften i andere Provin- ciën klagen over gelijcke befwarende onmacht, de Oor- loge is ge weeft koftelijck en langdürich,docb is metwoij· derbaren zegen over 'cLandt en deineflimablewfhtp^- compenfeert ; de verkregen Vrede vereyft vcriichtinge, de andere Provinciën fyn oock daer toe genegen, maer verftaen dat de verlichtinge, caffatie ende reduaievan 's Lants- Militie, voorts afwyfipge van gemene Oorlogs- laften, moet gefchieden met goede ordre en eeaparighqt van alle daer by geintrefleerde Leden , in gevolge Yan (k Unie en ordre tot noch toe onderhouden.
XX.
HaerEd.Mog.de Heeren Staten van Hollandt, he!>· ben t'andere tijcfen felfs ter Vergaderinge van haer Ho. Mo. preüderende, dit alfo geoordeelt dienftich en noot- wendich te wcfen, en nevens andere Provinciën opdw I November idij. helpen refolveren, dat gene irovit· cienvermogeneygener authoriteyt eenige Compagnienefti ■w^/è^ fonder voorgaende communicatie ende refolutii vat haer Ho. Mog. van den Raedt van State, en dat ter ton' irarieghejchiedende, daer tegens viet authoriteyt kkvut verben te rpordeu, foo als van wegen de Provincie rjtt Hollandt isgeproponeert endegeurgeert geweeft. XXI.
Ende hebben in den Jare 167.6. volgens refolutievan dén p. February, eiïèdivelijck helpen weren een dierge- lijckeaffonderlijcke redudievan Compagnien,onder- nomen by de Heeren van Zeelandt^ op gelijcke klachten vìnonvermogejjtheytgefundeertjieaàeaàcKn fine voor» in Zeelant de Heeren Beveren ende Schaffer^en verfo^· kende te gelijck Prins Maurits hooger memorie,om de» noot zij nde, üch na Zeelandt te willen vervoegen.
ΧΧΠ. ^
Verklaren daer hy,datderefolutienby de HeermvanZe- laat in ditfiuck genomen Ai fir'ydtch tegens de Ueieif Provificie alleen niet c,ange?iomen -wordenloockfihadelijC' ^ ruineus is voor den fiaet van 't Lanti met haerflependevUt dan confufie en fodanigefchadelycke confequentieniiie}'^
der overfie vatt goede ordre niet connengettllereertrcor(ie»>
fulcx als de eygen woorden van de refolutie met brengt· ΧΧΙΠ. ^ ,,
Alle'tfelfdeis in andere Provinciën, oock daer t oe occafie verey fte,alfoo gepradifeert, ende noy t by eenig Provincie gecoutradi ceert gewordend
XXIV. >! .
En alfo defe poinden raecken de confervatie otdiu" liicie van de Unie,de behoudenifle ofte ,L,
defe machtige en aenfienlijcke ftaet,en langfame deU
ratien niet anders kunnen baren als onheyl en fo verfoeckea Syn Hoogh. en wy Gedeputeerd, van |
-ocr page 17-
Η HERSTELDE LEEU.
17
nader ordre van haer Ho. Mog, ende dat daer nevens de
Heeren Staten van Zeelandt fullen worden befonden
door Gedeputeerde uyt haer Ho.Mog. Vergaderinge,
ende door Syn Excell. lelfs indien de diticulteyt meerder
mochte worden bevonden als men niet en meent, om de
felve voor te dragen datfodanige tefolutien fyn ftryden-
de direitelyck tegen de Unie, ende by eene Provincie alleen
niet en konnengenomen tiorden.ooÙL fchadelijck ende ruy-
neus voor den Staet van't Landt met haer flepende niet
dan confufie, ende fodanige fchadelijcke coniequentien
die fonder everfie van goede ordre niet en konnen ghe-
tollereertworden.Ende dat over fulcx Vergaderinge van
de felve Heeren Staten van Zeelandt verfocht fai worden
tegen den fefiiejtden defes, om daer op met volkomen laft
ende authoriteyt te compareren, ten eynde de faecke ge-
refumeert endeherftelt mach worden in haren voorigen
ftaet, fonder ondertuiTchen te procederen ofte pogen, te
procederen tot eenige vordere reduélrie, ende /y η tot de
voorfchreve befendinge Gecommitteert de Heeren Be-
veren ende Schaffer de welcke voor uyt fullen reyfen,
ende bevindende de faecke fulcx gelchapen, dat de kom-
fte van Syn Excellentie aldaer van nooden fy, daer van
advertentie fullen doen, ten eynde hoochgedachte Syn
Excellentie hem als dan medederwaerts kan vervoegen,
zijnde daer en boven oock goet ghevonden dat de Heere
van Beaumont fai worden verlocht mede derwacfts te
willen reyfen om de Heeren Staten van Zeelant te kon-
nen informeren van het groot ongelijck 't welck fy in die
haer voornemen gehadt hebben, ende dat de Heer Hau-
itfi» Gouverneur tot Sluys ter Vergaderingeontboden,
ende voor fyneghedaneadvertentie bedand: fai worden,
met laft fodanige reduöie in fyn Gouvernement niet te
gedogen fonder naeder ordre van haer Ho. Mog. zijnde
voorts goet ghevonden dat by den Raedt van Staten In-
itrudie fai worden gheformeerc van de voorfz Heeren
Gecommitteerde.
<©p be felbe J^jopofitte bte tettlotitinbiutfiquanv
bJtetbt aeflelt Det bolgettbe :
Noodige aennierchfnge op feeckere Propofitie injuniofe-
fiienhondert v'ijftich , gedaen Ì7t de HoUantfche Steden.
I.
TT Et was niét ghenoech te doen een Propofitie aen de
Vroetfchappen ; maer men heeftfe laten in druck
komen, waer door de felve i η der daedt is gedaen aen de
gheheeleGemeetfte,jae aen alle de Werelt ; Wat dan
alfoo aen yder een is gefproocken,mach by yder een wer-
den beantwoort j Neemt dan niet qualijck dat van we-
gen de goede Hollantfche Gemeente, ickfegge : Dat
niemandt difordre endefwarigheyt, daer van het eerfte
lidt van de Propofitie fpreedt, beter voorfiet, als die de
difordre ende fwarigheyt felfs maeS. Alle Vreemdelin-
gen , Duytfche, Brabanders, Franfche, Engelfche, hier
in't Landt komende, fyn verwondert O ver de goede <n·-
dre ende Policie die in Holiandt is, ende alfler die niet ge-
weeft en was, naeft Godts zegen, het Landt hadde al lang
verlooren geweeft,cnde ten fy al noch ordre geftelt ende
gehouden wordt, fpecialijck in de Financie, foo moet de
goede Provincie ende milioenen van Weduwen, We-
len , ende andere eerlijcke goede Inghefetenen, die haer
geldt op de Cantoren hebben, verlooren gaen j alle Ste-
den ende Leden van Holiandt is dat foo bekendt, dattet
geen bewys van nooden heeft j daer bykomtdat in alle
Koninckrijcken, Steden ende Landen Vrede ghemaedt
■woràtomàcarmeGemeenten teontlafien Hoe falmen
dieontlaften? als men niet affchaft wat de Vrede felf»
affchaft ende doet ceflèren ? byfonder als Naburige Pro-
vinciën ( Vrieflandt, Stadt ende Landen ) haer Ge-
meente foo merckelijck ontlaften ; dat in Holiandt ofte
een af breuck ende diverfie in de Negotie, Neringe,
ende populeusheyt moet ghcven , ofte de kodde op de
ftraet brengen. Dat de CaiTatie by de Heeren van Hol-
iandt is gedaen naer voorgaende, meer als een Jaer langh
ghedane communicatie, advys, ende overlegh met Syn
HOOGHEYT, met de Gedeputeerde van de andere
Β 3* Provin*
Ho.Mog· uyC den naem van alle uwe Bontgenooren me-
^e-Leden van de Unie wefende, op het lérieufte ende
vriendelijckfte,dat U Achtb. willen onverireeckltjckily-
hy ie Unie j vali houden de oude Eenigheyt ende or-
dre lius lange tuffchen de Bondtgenooten eendrachtich
eemainceneert, ende tot dien eynde doen continueren de
ittaling' fan de afgewefine Compagnien, ende alfoo repa-
leren de contraventien tegensde Uniegedaen,by weghe
van effonderlycke cafatie eiide reduHie, gheordonneert
zijnde by U Achtb. Gedeputeerde nevenseenige andere
Sreden defer Provincie, onlangs ter dachvaert gecompa-
reert hebbende. Tot welcke reparatie defe Provincie
ende Leden van dien gqhouden zijn, uyt krachte van het
in fmintichfien artyckel van de Unie, diòterende,dat
hfoo verreyetwes byyemandt ter contrariegedaen ofte ge-
fttenieert worde, 'tfelve-verklaren fylieden van nu alsdan
nule^een -van oniaaerden, daer onder fy verhinden haerlie·
der CM aVen den Ingefetenen van kaerlieder refpeÌiive Pro-
meien Steden ende Leden van dien,Perfoon ende goederen,
01 de felve ingevajle van contraventie,voor 't onderhoudt
min defe met 't geen daer van dependeert gearrefieert ghe-
hcudeti ende bekommert te mogen worden.
Dienvolgende verfoecken wy oock U Achtb. haer te
willen voegen met de fes andere in den Staet van Oorlo-
ge confentercride Provinciën, ofte anderfints dedifFe-
renten te laten decideren door de Heeren Stadthouders,
volgens het negende artyckel van de voorfi Unie.
Op alie 't welcke U Achtb. verfocht worden hare goe-
demeeningeende intentie.aen Syn Hoogheyt ende ons
tcgenwooi dich believen bekendt te maecken, op dat in
tijdts ende fonder uy tftel voorforge moge werden gedra-
gen , dat den Staet ende de goede Inghefetenen van dien
lUetenkoraente vervallen in fcheuringe ende vervolgens
mftdanige ellende ende vervjoeflinge als ons Voor-Ouders
iihéen uytgeftaen, 't welck wy betrpuwen dat U Achtb.
fulkn ioecken voor te komen, daer toe wy bidden dat
üodt de Heer de felve wysheyt ^eve te infpireren.
}lkr volgen de'Refoltitien in de voorgaettde Propofitie artjc-
tjckel tviintich ende een en twintich geaüegueert,als eer-
jrel^ck die van den eer[ien Nover/tber 1 dl 5.
CYn Excellentie ende den Raedt van Staten ter Ver-
^ gaderinge comparerende , is by den Heer Prefident
verhaelt dat eenke Provinciën in de betalinge van hare
Compagnien difficulteren, ende de felve van hare repar-
titie afwyfen, ftreckende fulcx tot feer quade confequen-
tie, disreputatie van 't Landt ende confufie die daer uyt
nootlaeckelijck moet ontftaen, Waer opghedelibereert
lijndcjis met ad vys van Syn Excellentie ende des Raedts
van Staten verftaen dat geen Provinciën vermogen ey-
generauthoriteyt eenige Compagnien af te wyfen fon-
der voorgaende communicatie ende refolutie van haer
Ho. Mog. ende van den Raedt van Staten, ende dat ter
contrarie gefchiedende, daer tegens met authoriteyt be-
Iwurt veriien te worden. Zijnde voorts gerefolveert dat
by den Raet van Staten in de Provinciën die in gebreec-
keblyven hare penningen tefurneren , ernftige devoy-
'cn fullen worden gedaen door befendingen ende ander-
fints, fonder ophouden, tot dat de efïeÈhaele betalinge
daer op moge volgen, vermidtshetanderfints onmoge·
jjjck is, het Landt in State ende buyten confufie te hou-
Rf/o/atif van den negende Tehruaiy feHienhondcn fes cn
tviintich, luydealsvolcht.
2^Ynde gerapporteerc dat de Heeren Staten van Zee-
landt gerefolveert foude hebben, de Compagnien op
Mre repartitie ftaende te reduceren op hondert koppen,
«ndedaer over Syn Excellentie ende den Raedt van Sta-
ten ter Vergaderinge verfocht ende ontboden zij nde, is
"acr deliberatie daer op ghebouden met der felver advys
verftaen ende gherefolveert, dat aen de Commandeurs
vandeplaetfen, daer inde ZeeufcheCompagnienleg-
pn, fai worden gefchreven datfy in hareGuarnifoenen
'"danige reduüie niet en fullen hebben toe te laten, tot
-ocr page 18-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
Provinciën, met Syn Excellentie Sraathouder, met den
Raadt van Staten, nu-nichtc van Refolutien,befoignicn,
Milliven ende andere Aiten konncn datgetuygen. Dat
aen den llacdt ·υα7ΐ itatenfy gke'^c-ven de macht van aen7ie·
minge cvde afdanckir.gc ofreduiiie vau K-'ycksnolck j (ulcx
isltry'Uchnnctiicti'frj'ri? arryckelvande Unie ; als.waei
clcke Provincie veiklaert by liaerSouverainiteyt te wil-
len bly ven ·, het ftrydt met het twee en dertkhfien artyc-
kel van de Inftrudtic van den Raedt van Staten,hier ach-
ter aen volgende.
II.
Derhalvenisnietwacrwat in de tweede feöie gefeyt
wordt.
III.
't Is dan geen -verandering, geen •verbreeckir.ge of diffo-
lutie j macr een puntuele ojiderhoudinge van de Unie, ar-
tyckeli. wat de Heeren van Hollandt gJiedaen hebben.
Onder de Koningen ende Monarchen fdfs blyven de
Onderdanen, veel meer de Staten of Parlementen by hc c
recht van eygendom tnde vrye tiifpoptie ouer haer beurs,ha-
•veeudegcet. Wil deKoninckyet hebben vandelnge-
fetcnen het moet bedem-gewijfe,m&l door duiaag geichie-
den. Het woordt Bedcu in Brabandt geeft datoockte
kennen ;ditk en menichmael ja allejaer gcbejjrtetdatin
Brahan.U, Vlacnderen, ende andereSpaenfche Landei;
denJiC'-)ninck wel expres werdt gheweygert ende afgeila-
gen, wac hy hiddet ( dat is in Brabandt ilraetkundich)vee;
mecrindcfeProvintieii, dacr de Staren feifs nu Suuve-
reyns 'iijn, moelle den feJven vry itaen teconfenteren
ofte niet te confenteren wat by den Raedt van Staten
( die felts in dienft, cummiffie, endeEedt ilaet ) werdr
^e/Wiw in alle petitiën , jae alle Jaren werden de Staten
gebeden tot continuatie van de Staten van Oorloge, dat is
vanalhetKrychsvolck. Oock fell's midden indenOor-
hebben de Siaten de macht en keurgehadt om die te
continueren of te cifcontinueren, gelijck oock van ver-
icheyde andere poften van Leger-Lajien, van jubfidien
aen de Wefi-Indifihe Cornpaffiie, van gieten νφι Gefihut,
van LogyS'geÌden , van inkoop van Amonitte, van ΈοΠιβ-
catie, trndden in den Oorloch fyn veel duyfenden nu
ende dan by groote ofte by kiene partyen, by Regimen-
ten ofteby Compagnien gedifcontinueert. Hollandt
leen meer als de andere daer by gheintereflèert, heeft ai-
tijdt het meeite gewicht daer in by-gebracht, endcdaer-
om meelt by de menage ende goede ordregeintf reiiécrt
oock hier mloco iijnde , ende de meefte kennis van de
Generalitcyts faecken hebbende, heeft altijdt de wackcr-
il;eghewecli:,omaen te wyfen wat onnutte koften dien-
den afgclchaft. Sodanige afdanckinge enderedudien of
difcontinuatien zijn gelchiet midden in't Oorlog'^n, ais
terltont na het verlies van Breda 1(12,5. nae
de reduftie van den Bofch, item na de reduöie van Mae-
ftnchr, voorts in den Jare id^-o. ló+z. Kify. hoe wel frgh
ick men noch in Oi.rioth was HoJlandt vuorgaende, is
van andere Provinciën gevolcht, niet als of Hollant daer
door cenige prerogative wilde hacr aentrecken over de
• andere , maer alleen doende wat alle de andere mede
mochten doen , namelijc'k diftontlnuerende kaer confent,
iijnde ghemenelijck de cei fte, om dat fy in loco, ende de
gerectlïc konnen zijn, ende alfoo defe maniere is falutair
ende prolïtelijck voor de andere Provincien,foo behoor-
de Hollant daerom herteJijck gedandt te worden : Edoch
als de andere Provinciën beliefde belaft te blyven j het
llonthaervry 5 maer dat is noyt gebeurt i alle de andere
Provinciën hebben 't loffLIijck exempel van Hollandt in
dat ftuckaitijdt gevolcht, en tot noch toe ifl wel gegaen.
Tegcnwoordich in Vrede zijnde,wat reden iffer datmen
niet Ibudc afdancken wat on«ut en onnoodich isonno-
dich is 't Garnifoen in alle binnen Steden ,onnodichfyn
de Traótamcnten aen Gcuveinturs, Colonclsendeon-·
telbai t andere Leger-Offiticrcn, onnodich ift dat IVlili-
taire met gout enüc iiiver op haer klederen befmeert gaen,
tervi'yl de arme Gemeente drooch bruodt eet, ende haer
kinderen ditkwils hongericli te bedde leytj ongeraden ift
oock vreemt Krychsvoick ofTroupen van vreemde Na-
tien te hebben. Als Koningen of Princen die invoeren,
is ccn teecken dacie tyraaniijeren ofce abfoluyc regeren
willen. Wyfienipecialijckindefentijdt, datSchotlajjt
( hoewel van Engeiandt gcdreycht ) haer Koninckver-
biedt vreemt Krychsvoick in te voeren.
tldersjaover al desghelijcx, om defe overtollige ende
vreemde Militie nochtans , tot Uytrecht, Rhenen, U'agt.
ningej Arnhem , Camfcn , Deventer, Snvol, Dort, Delfts
Rotterdam, Schiedam, Tertolen, Sieric^êe, der Goes,t,eiil·
■waerden, Franiker , Harlittgen , Bolsiueert, Sneeck, ende
veel andere plaetfen, om de groote Tradlamenten vaa
Colonels, Luytenant Colonels, ér/· felfs die in 't heeifte
van den Oorloch niet geweeft zijn ( wanthetisbekendt
dat eeril federt thien ofte vijfthien jaren de meefte Trou,
pen onder Regimenten fyn gheredigeert, ) om defe on-
nutte dingen nochtans, fegh ick ,is hetdatternufoo vrel
waters vuyl gemaeü wordt. Wat van de Ware Gerefor-
meerde Religie in de derde feöie gefproocken wort, paft
als'het vijfde radt aen een Wageii,deInfteJlervan de
l'ropofitie volcht daer in de Tapen , die niet veelgheihi-
dcert hebbende op haer Sermoen,gcmeenIijck haer wer-
pen op Calvyn ende op Luther, dan hefbbenfe een rijcke
materie, een groot veldt, dan weydenfc breedt, dan heb·
benfe hetaltijdtgewonnen. Wel iswaer,dateenoftwee
hebben oock alhier defe materie willen op de Preeckflocl
brengen, maerfulcx is by alle znAnre getrowwe Hardm
tenhoorhften gheinprobeett,endefeer welaengemeril
gheweeft, datfe Hoofjche Huyrtmgen waren, om onder
uien mantel, feditie te verwecken , om Hollandt endede
glieheele Stact haer Rechteii ejide Frevilegien, vanhitr
Souveraniteyt ende Vryheyt ( om de welcke te crkrygea
Hollandt alleen meer goet ende bloedt heeft ghecomri-
bueert als alle de andere Provinciën te faem) te beroven,
om de goede Gemeente met eeuwige Laflen beladen te
Jaten, door confuGe in de Financie, milioenen vanWe·
duwen ende Wefen in armoede teverftooten. Datfou-
de dan zijn de groote poorte geopent om onfe Vyandea
te doen ingaen totmoorden, branden,endeallerhandeixr-
vioefiinge, 't welck n|ct Godes hulp door eene nootwen-
digeredrekin de Financien in korte jaren welfoofal
werden voorgekomen, dat die vreefe ydel fai Zijn.
IV.
Het geen in de vierde fedtie wort vermeit, is een m-
gehoorde t/ieuwigheyt van quade.ghevolge by alle Steden
gcimprobecrt ende in toekomende niet meer adtni0el.
Die Syn Hoogheyts Princelijcke ende hopchwacr-
dige Perfoon i» coliuvione rerum contumeliis hebben ghc-
exponeert, dat zijn fyne rechte Vrienden niet, diefoec·
ken fync heroyke deuchden ende trouhertige Vaders-
landts-lievende Intentien odieux ende fuipedlrtemaec-
ken,diefoccken de liefde ende affcdie( de eenichlte va-
ile banden van de Regeringe ) los te maecken. De bé-
gm/elen , oorfaeckc ende intentie van de U?i!e fyn teilen
in de text van de Unie, ende gaen feer tegen defe Pro·
poiitie, alszijndegemaeót tot maintien van de Pacific»·
tie van Gent i Leelt de V oorreden van de Unie, de Geri-
formeerdeReligieioMda , volgens de allcgatien, tekott
Ichieten, want die van Hollandt ende Zeelandtalleen,
meeil voorde Gereformeerde iJfZ/^/V fyn gheweeft,doch
ionder exciufie van dePaeplbhe ; maer de andere P'O-
vinden hebben haer t'eenemael gereguleert naedeKe-
ligions Vreden ; Sicthtt derthiende ariyckelvandeUme.
VI.
Seer averechts ende hatelijck wert liet ft uck van de Re-
ligie in 't fefte aengetogen , Hollandt heeft meer voorde
Gereformeerde Religie ghcaaen , ende falder meer voor
doen alleen, als alle de andere te famen.
vn.
Wat heeft doch de menage ende reduöie der MiliUe
gemeens met het lefen van de H. Schriftuyr ?
VUL
HoUant alleen,heeft meer als alle de èidere Provinciën
te famen het moorden ende branden aen jden Koninck W®
Spaengien alfoo weder t'huys gebracht, dat felfs in de be-
ginfeleri van de cerile trou beien dePrefident P'ergasi^'
de,;/?;' heretici Patibulant ficut nas, de Papouwen hebbm
geen oorfake om van avantagc te fpreeckcn j honJert Pt'
pen en Monickcn fyn verjacgtjiiiishaudeitjoock gehaiige '
-ocr page 19-
HERSTELDE LEEll. 1
zijn cndc niet ftrecken als om haer in den Hage te doen
pronckcn, grootePaerden ende Caroflèn te doen hou-
den, te teeren cnde te fmeeren ) ditnen die tot heicarwge
van de FroTitkren Ì flaen die op fentinel ? voor ioo een
Traüement falmen dertigh, veertigh> 'iZ vijf/igh man op
fentinel houdenj dut ii miïitercu ! dat is de Fror/titrm 6e-
ivarew ! dat is de Spaenfche ende andere V yanden open-
baer ende bedeckt, binnen ende buytens Landts van de
neus kceren !
XIV.
Over 't houden νατι eejt compketgetalKrygsvokk . is
HoUant met den Raedt,&c. Jaer ende dagh in conferen-
tie gav/Qeà.HoUant beeft klacrlijck aengewe/en dat vol-
gens voorgeilagen reduótie, prompte betalinge, exaile
Wat tot Uaerlem, heycte?! j Oudeiuaterj NaerJe» is ge-
{c\üiiviiisia HoUant. Hollant kghick noch, heeft alleen
iDcer geleden ende gedaen tot revenge van 't felve, meer
goede Bontgcnooten, meer aUeen, als de andere Provin-
X.
De Provintie van Hoüant heeft geen gedachte otn haer
tefcheydcn vsn de andere Provintien , of om dcUM'ete
breedten j Maer de andere Provintien hebben van de
cetile dagh der Ur/ie daer van af-geweecken ; daer in na-
melijck, dat fy noy t hebben willen ingaen de^ eenpaugeji
-Mt van Contributie of middelen : dat blijckt klaer uy t het
vijfde Artikel van de Ur/ie: oock volgens 't eerfte Artikel
is belooft ,yder Provintie te laten by haer Rechten, Privi-
itlitn,yrykedc-n^c. een principati point van dien ìs,k/ì·/
Umo^cn hefivaert worden tegen haer confent i Art. 18. dic
Richt gunt Holla?it aen de andere j de andere willen 'c
Mm benemen : volgens het hooft van de is be-
looft , alle Freemt of Uytheemfche Krtjgsvolck -uiegh te
fibjfm : HoUant is daer toe beteytiOra goede en getroutue
aifkoorne Offiaereti ende Soldaten te bmeficieren : maer
eenigevaijdc andere Provintien willen de Uytheemfche
aenhouden, met dejirudie van de higeboorne s welcker
rommigenamelijckdeis) van de yoCompagnien Anno
lö 8 geworven in vijFjaerniet een penning geit ontfan-
gen hebben, als wat de Capiteyns tegens acht en halfKn
hondert op incerefl hebben gelicht.
XL
Het Lichaem van defe Provintie is machtigh gewor-
den naeft Godcs Zegen , meeft door Hollantsgoedt ende
iloeJt : gcheele Provinciën zij η ten deele gewonnen, ten
dcele van de Spaenfclïe üarnifoencn gefuy vert,ten deele
met-Fortificatiën, met nieuwe Forten, met Gei'chur,met
Ammunitie, met Logijs-gelden, met fubfidien verfien
ende geholpen geweeit, méeftmec Hollandts goedt ende
tbidt. Gelderlandtende Over-YiTel fijn tot den Treves
toe geweeft jion-contribuerende Provintien ; de Vnie is als
een manneke aen de muyr gcmaelt ; hoe de Generaliteyt
boed'aiidere Provintien de felve hebben op verfcheyden
tyden ende plaetfen onderhouden, is wel bekent.
XIL
De Vrede brenghc voort de gelegentheyt ende midde-
len om uytde/chulden tegeraecken, om fichbcquaem
temaecken tot defeniie tegen alle uyt ende inlandtfche
vyandenj ende tot dien eyndemaecken alle Koningen
«ndc Potentaten Vrede. Heto foude gaern die heylfa-
®evruchc van de boom der Vrede pluckenj maer eenige
qujde Hollanders willen't beleucn.
W XIII
Wat toe keiuareiiis ende -verfceckeringe derFrontieren
ρ " weet ende liet y der man alloo wel, als defe
Rotterdam, Tergoude, Schoonhoven,
tndcdiergelijcke vijftigh binnen-Steden , zijn dacFron-
ueren? Wat wacht of tocht doen de Soldaten aldaer.? Ten
ware men metter tijde de bewaringe van de fleutelen wil-
geven aen de Capiteyns van die binnen-Garnifoe-
Pift' ! moeheide Borgerye, dan mochtedeiMa-
gutraet, dan mochten de Staten metter tijde wel feggen,
L m Hertogh van Gelder ; nu fitfefuyverltjc-
fr-Maerfeght eens j groote Trademencen aen de Gou-
WDturs, aen de Colonels, ende andere Militaire Offi-
-■en, Cdie m'c heecltevanden Oorloge niet geweeft
tki»' iiis de andere Provintien alle te famenjende He/- ï monileringe, ende ordre,men meer efièdijf Volckfal in
Li door dat efl-ürtt'eyndeaeilcm zijnde, wil haer weder idienil hebben , als wat den Racdtfelfsftelt inhaer con-
bcquacm maeckcn om in toekomende defgelijcx alleen 1 cc-pt van Oorlogh^ degeheelequeftie isnu niet alsomde
weder te mogen doen tot defentie van haer cnde haer ' f ^/i/g^ Compagiiien , daer in alle de andere Provintien
niet meer als ten en tv^intigh dragen.
Alfoo de Heeren van HoUant Staets-gewyfe vergadert,
gelijck de Propofitie in de vijftiende Sedie bekent, had-
'den verklaert ende ten hooghllen genootdruckt tezijn
haer te ontlaftcn van de ee7i en dertigh Compagnien te Voet
Qïidcfwaelfte Paerde, (geli)ck dat recht van n.on-confent
ofte difcontinuatie van confent yder Provintie alle J ai en
vryllaet) daeroverouquelHeisi Ibowas'tfeei vreemt
ende ongehoort, (elders loudemen 't noemen feditie) de
Leden van een Souvereyn Provintie i/iicsri^iWi/f ij»-
dtre ende tegen de Provintiale Regermge te infi/giw/.Sou-
demcn in Steden van de andere Provintien oock niet
lichtelijck vinden malcontente Borgers ende Inwoon-
ders? Ioo men aldaer ginck de Getneente,die gereprefen-
teert wort door de Vroecfchap , op de felve wyfe vragen:
wme Heeren Gedeputeerde hebben fulcke en fulcke dingen-
gedaen, dat ende dat niet gedaen ! is dat met u kennisvjilt
gy dat ongedaeti of anders gedaen hebbend als men daer dan
by dede , allerhande be-wegende, fmeeckende, beloovende
endedreygendepropooften, als men te gemoet voerde, dac
de felve de Religie in perijckel ficUen, de Poorten aen de
Spangiaerts willen openen , het moorden, branden, roovea
ende plunderen -willen introducerenlge\\]Ck de propooilen.
Gode betere, voor,in,ende na defe befendinge openelijck
ende in defe Propofitie bedecktelijckghebruycktzijn)
was'c niet om de ielve Heeren in perijckel te brengen?
om de Regeringe te renverferen ì
XVI.
Alle Steden van Hollant, nismant uyegefondert, heb-
ben goet gevonden het concept van Menage foo als het
leyt : hoe wel in 'e tìuck van ontlaiiinge geen eenparic-
heyc van nooden is.
XVIL
De Officieren cnde Militie zijn cnde fiaen eygentlijck
in cede ende dienil: van de Vereenichde Provintien of
Staten van dienj die haer Souverains en betaels-Heeren
zijn, ende de diredie ofCapiteynfchapGeneraeldaer
van hebben bevolen aen 8ψι HOOGHEÏT ende aen
den Raede ; doch alfoo, dac de Scaten noy e hebben over-
gegeven de fouveraine e7ide abfolute macht van te mogen de
Militie afdancken, aennemen, vermeerderen, of verminde-
ren na haer goet vinden. Anders fouden de Ccmpagnicn,
uyc kracht van de repartitie, omfpringen met haer Ste-
den daer op fy gerepartieert zijn, gelijck in Duytflant de
Keyferfche, Sweetfche, Franiche in haer inquarcierin-
gen.
xvin.
In 't achtiende bekene de Propofitie, dat defe befendin-
ge is een nieuw extraordinaris remedie,dit is, van feer dau-
gereufeendeifuadecottfe^^uentie.Qm een geheel Regeringe
by de Gemeente fufpcd te maecken ende in perijckel te
ftellen,van gerenverfeerc te worden. Sulcke bejegeninge
hadde Hollant van de Bontgenooten,diefy tachtighjaren
langh met haer goet en bloet, meer alleen, alsellè de an-
dere te famen heeft gereddet, geholpen, cnde bewaert,
niet verwacht noch verdient. Doch meti imputeert de
Provinciën felfs niee j maer eenige weynich quade Hol-
landers , die door tvifi ,fcheunng, ende verstarring rijck
ende
eworcht, verdroncken (fullen fy onfe Hiftorien geloo-
»en lbo moeten wy baere Hiflorien gelooven) tegen een
p^fjjiuut van de onfe, zijn hier niet alle Kerckenende
Clouftcrsvan de Paepfclie Religie ende Papen ghefuy-
lijn niet hier alle de Geünieerde Provinciën cnde
GcilTocieerde Steden ende Landen van de Spangiaerts,
Spaenfche Regiering > Spaenfchen aenhanck gefuyvert?
bében wy uiet te Water ende te Lande aen de Span-
giacrtstienmaelmeerafbreuckenfcliade gedaan, alsfy
-ocr page 20-
Η HERSTELDE LEEU.
20
eride groot geworden Zij ndc, door de fdve kunften mce- nen noch rijcier enderrooter te werdci). ^ XIX.
Weten fy de Laften van Hollandt ende van de andere Provinciën, foo doen fy defe procedure tegen haer ey- gen confcientie ; jnocisreejiparigheyt 2ijn in 't ontlaflen ( 't welck echter niet waer ende tegen de bekende is ) foo moet veel meer eenparigheyt zijn tot heiaftinge j ende Hollandt moetoock inde belaftingeconfenteren ; foo langh HoUaridt difcrepeert, foo ilt geen eenparigheyt. X X.
De afvvyfinge van de Compagnien by die van Gelder-
landt ende Over-YiTdgedaenj
eerftcn November Jeflienbotidert drie en tvintich fpreedt ende de verminderinge van de quote , hebben de felve Ρ rovincie llaende gehouden tot den tijdt toe dac de ΟόΗ- :^jjde Rhyns is gefuy vert van de Spaenfche.
XXI.
Die van Zeelant in den Jare fefiienhondert fes en fwin- tich fyn niet op een «iffau'e· ende ongehoorde maniere be- fonder gheweeil, gelijck nu Hollandt men fchreefende 'men fondt aen de famentlijcke Staten. Ende Zeelandt dogr het prefent perijckel vaneen machtich Vyandtge- induceert 2ij nde tot continuatie ende confent, heeft daer mede niet overgegeven haer recht van counteren of non confenteren in toe omende. De Heeren SiTOrraende Schajfer lyn oock niet derwaerts ghegaen ten eynde om die van Zeelandt van dat recht te berooven, maer om de felve op degewoonltjcke wyfe van befendinge (aen de Sta- ten ) te induceren ·· Doch en volcht daer uyt niet, dat- men in de Steden foude daer nae hebben omgetrockenj om de Gemeente tegen d^Regeringe op te ruycn.
De redudtie in 't twee en pwintichftengcmelt,ghedaen frecipiantelyck , fonder communicatie ende advys van de Provi ftcien en fonder aeniuyfinge van de al te groote hela- ftinge ende in 't heetfte van den Oorloch, was wat anders als defe van Hollandt i die nae foo lange ende veelvoudige vriendeHjckecommunicatien, nae aenwyfinge van haer belaftinge, nae ge-eyndichden Oorloch,gefchiet is; ende alle die ende diergelijcke Refolutien zijn ende werden ^^enomen onvermijidert de Unie 1 endeyderÏrovimie haer rechten e7idefouverainiteyt, ghelijck Vytrecht midden in den Oorloch fich heeft ontlaft, voor haer quote, van de Militie te Water> namelijck van de Kuft-Schepenj Vries- landt van de Militie tegen Vortugael , echter heeftmen daerom noytonderftaen aldaer de Gemeente tegen de Mattiltracen op te raden.
^ XXIII.
De contrarie pradycke is bekendt ·, alle Jaren is van nooden geweeft expres ende nieu confent tot continuatie van de Militie.
XXIV.
Wat dan tot krenckinge van de Sou verainiteyt,Rech- ten ende Privilegien van Hollandtin defenisgefchiedt, ofby eenige quade Hollanders ondernomen, dat houdt Hollandt voor nul ende egeen reparatie> volgens het drie e» twintichften artyckel van de Unie,verfoeckende als noch gelijck by de twee jaer lanck gefchiedt is, dat dccaffatie gefchiede volgens de Unie met gemeen advys,datis,aifoo de Provincie van Hollandt haer moetontlaften van fo- danige onnoodige Militie,dat de andere Provinciën ge- lieve defgslijcx te doen,ende alfoo eenparichlijck te caflè- ren de vijfenv^ftich Compagnien j waer in'talie de Provinciën eens zijn. Alfo hebben de Heeren van Hol- landt den twaelfden April ι6ψα. oock inghebracht ende door gelijcke lange oppofitie haer gerefol veerde redudtie geeSédlueert tor foulagement ende verlichtinge, alfo wel van de andere als van haer Provincie.
XXV.
Wat in 't laetfte geprecaveert wert van dat defe verre· fende hefendinge fai zijn fottder prejudicie α van de Hoog- heyt. Privilegiën, ére. ( 't welck in de eerfte Steden was vergeten, &c.) dat noemen de Rechtsgeleerden tionemakuicontrariam, andere een captie, ende isalfoo veel als offy aen Hollandt en de 'àttàzweenfteeck in haer tUrmtn gaven, ende daer by feyden> het fai η niet quetfen. |
De Heeren van Hollant willen iien haer Ho. Mo.of aen de andere Provinciën in't minile geen wet voorfchry, ven j belieft hzer deeenen dertigh ende iwai^ComiT gnien, die Hollant afgewefen heeft, gelijck GclderW ende Over-YiTel deden in 't Jaer i(>ij. weder aen te hou, den ·, Hollant wil of .kan het niet beletten ; maer mcu twijiïèlt feer of de Heeren Gedeputeerde van de andere Provinciën kft hebben om haer Principalen daer mede tebefwaren. Ja men weet dat niet een van deafgewefene Capiteyns,riet een van haer Solliciteurs een eenigh ftuy. ver op dat bevel uytkeert aen haer Compagnien, doch willen de andere Provinciën by provifie de felve afgewe- fene Com pagn ien tot haer laft nemen, ende alfoo haei quoten elck wat verhoogen ende Hollantsquotediehaet al te hoogh ende al te ondragelijck is, verminderen: Hq|. lant fai 't feerlief ende aengenaem zijn :fullende onder- tufTchen niet nalaten ciï'c^velijck de handt daer aen» houden, dat de voorige Militie wel gemonftert, prompt betaelt, ende foo compleet gehouden worden, datmra bevinden fai meer efïèöive Soldaten op de Frontieren in Garnifoenen te zijn, alflcr waren voor defe afwyfinge; want het is bekent dat demeefteFranfche, Engelfchè ende Schotlche Compagnien geen vijf en twintigh man ilerck zijn ; men is wel verieeckert, dat de andere Pro- vinciën (alfoo wey nigh als Hollant) geen vrient zijn van difordre, veiquiitiiige van geit ( 't welck uyt hetfweet ende bloet van de arme gemeente wort getrocken) van onnoodige befwarenis, ende dat, in plaets van fchcurin- ge, de andere Provinciën haer genomen refolutie,njiiii i.ajjeren de vyfen vyftigh Compagnien oock wel haelt fui· len in't wei ckftellen .-gelijck voor defen dickwilsende noch defe winter gefchiet is met de rcdudlie vanfeeckj5t« t-wintigh man van fommige Compagnien.
Het twee en denìcìifle Artikel van de hifiruÌlie vande^é van Staten , daer van in de voorgaende aermerckmif •uiort gemelt. ·
C Nde verftaen de St'aten Generaci voornoemt,datt« li confervatie van 't Recht van deii^ercenighde Landen in 't generaci ende particulier fyluyden van hun,met defς Inftrudie ofte Initellinge van Regeringe ende Raedt ya.nStzicn,niei en atdiceren het recht ende macht ommt ή de Staten Generaci ende de Staten van de Provittcies ix't particulier elck fio veel hen aengaet hy tyde van noodt, efit als dejaecken van de LandenJitlcxfuüen vereyjfchen ,[ιψ ordre tot dtenfte van de Lande, in defaecke by henluyden ter dilpufitie van den voorfz Raedt geftelt,te mogen Hel- len , ende executeren by diredtie van de faken van den Oorlogh te Water ende te Lande met alle bet gene daet aen kleeft, ende namentlijck mede het doen vand« Monfteringe, houden van de difcipline, militaireftrafiC van alle excellèn ende in alle anderefaecken, verlhea oock dat alle faecken den Staet, Politie ende Juftitie van de voorfz Landen, Steden ende Leden van dien i»'tg®" ncrael ende particulier aengaende, ter difpofitievan den Raet niet expreifelijck geftelt fullen blyven ladifi'f'i" van de Staten Generaci, den Staten van de particuliere Provinciën den Magiilraten van de Stedèh ende ande- re Wetieiijcke Overicheden elck in haer reguardt.
(€llflcljenöen ban Aertsbergen ittDe l'i niÊciicctic Witte tot ^o?t/l3telen fenige aeiifloottW tooo^ben / baec ban IiKt^na oefcpt too?t in ω ©etiutw ban ötc ban linficröam op De pjopofïtic ban ψ Hoogheyt ban Den dertighflen 2IUlp. «βφίεϊίί Ö"! Jutie cnùe anttooo?t niet getoCEp aljS gencrad «'δε
nionbe; Dat ft» aenftaende naefte Vergaderingefouden inbrengen haer advijs volgens Unie ende ordre ' Landt, ende alles contribueren wat tot rufte ende we^ flant van den Staet foude ftrecken. ©an Öait togett Gorckum : alluacc gcUjtU tOt Schoonhoven bMCttO^
ftìbccrt confo?m öe i>?Dpofitic. (CotGoudeDacw ÊÉtlï refolutic genomen geen niibientie in De ©io'^jj'^ tegcben; botij Syη Hoogheyt Daer ftomenbc/SeiTt^ cnbe anöec tot ficij onttioücn / enbc foo DocnDe Dc (lemmengehzegni. iìiocfjiiSOaerbetfilatinOfO''®®^ necacl ente tip nionöcöctoecii. ^^ |
-ocr page 21-
Η HERSTELDE LEEU.
sTot Goutic onaJiwn Dp Syπ Hoogheyt Öe ï^eeten ban
Waveren ende Halielaer bantoegim2tmficr&am.5©iìt
„li,jet nilTilK" Dier gepaffeect iif falmen ftcn tn De booj> rt-nieltf éiopofitietoan Syn Hoogheyt ban bendertich- fcn ^uin/ euöe amtooojöt öcc l^eecen ban Stmflecöam Mcropócöafi·
«nDcnBrid enöe tilt Rotterdam (beutoacct^ alcecöe urn te 1)00? ioare» sOcfonben Iteöen om De boo?nacmtie f'tntimiöccni of te bcclotüen boo? beloften) jijnfp nae tógrcctc gljeabmtttiert tot aubientie mbeJiJjoetfciiap/ (iiiiifteWni anttuoojt na begeerte ontfangen/ebocij bocfi
iwttumbi / enbCreladjf tottetgene fy op de Vergadering m Staten fouden inbrengen. JjBacc tot Schiedam DaÖi
^fimpflncij gcfeju te fulicn ten ® aoljbaett fnb?engen liatteriétaiïiïSnbbösi toajii foo bat Syn Hoogheyt attiaa geen fattifactte ft?eeg!j / geen bifrapement Beeft iBijim acn nemen notf) bc macltgt boen. ffiot Delft öeiS' giijjtr altóaer acn Syn Hoogheyt tocl i macr niet acn öe anìicrc<i3ccommittectbe Beèbcn toillen tn bc j&?0ctftljap auDiemicgebeai ooc& geen tJilletterinöe aen fcc^uite; ìii«iSyn Hoogheyt cnbc bc anbcrc jgnterflont öoo? gc= trodiEn/ cnbe in ben Ji?age gcöccrt, ^atstbagl) ben achtienden togen fp op Alcmaer : al^ tMcc 'jianöcf.nöacgtjsi ö« 5®arl)tmael gBcteiclueert iDOJiKnöc Syn Hoogheyt, mebe genoobigljt / Beeft gBe^ tommimiccert met <i5?aef ^cnb?ich : baet na tnct D'an -- liete in t)e©?oetfcBap aubientie Bebücnöe / Beeft gocöe/ tBrtlootfealtipmonbe enbe generale anttooo?t gBe6|c? ρ : öcfgeliitr tot Hoorn, Enckhuyfen, cnbC be felcpne Ititeli; ober al metbe25ojgcrpeinbe3©apcnenonti fangcn enbe met alle rcfpea bejegent too?benbc. lEaer tetan Medenbiijck ^lamen ban felfjï acnD?engen Bacr ttfolHtic bilatatr cnbe generaci/ bibbcnbc bat Syn Hoog- heyt niet bJilbc be moepte nemen ban tc gaen tot Bacr ;§taüt/ om be quade wegen, ende dat fy weynigh ghele- gcntheyt hadden, om naer cyfchende weerdicheyc Syn Hooghiyt te traderen. (€0t Edam quamentocbcrom tteciöccommitteerbe/be igeeren Geeivinck enbe Spie- gd ban bacgcn 3Emfl:erDam Syn Hoogheyt lJcg?octcn/ gtlijcö in'tanööooH ban bic ban Imflcrbam op Syn Hooghey ts ^^jopofitic namaclsi gcöaen / fai te (ïcn 5ön· €at Amftcrdam ijS Syn Hoogheyt gcltjtö Ober βΐ mct alle moöclijtlie cere enbe rcfpett ontfangen,· cnbc baat al» bate topöctsi gepaffecrt isi / fai men öeiSgelijcjc biitbcn in innocmciticnauttDoojt. Φε iBagiftraet ftabbc laten tocDcrepben een fiofielijcft baiiquetoinSyn Hoogheyt tcttactcren. jKaer befelbe ÜKftctgccrcufectt / cnbc gcpcrfi toojbcnbe/ oocB / of ten niindm een bjoncfi te böcn / fcpbe : om met ekkanderen te eten ende te drincken,fouden wy beter vrienden moe- 'cnzijnalswy zijn.
^Öagljbcnvierentwintichften quam Syn Hoog- heyt tOt Haeriem : altöacr ùcfgelijoc be jiiöagiflract Beeft BtiDcpgew aubientie in be©?octfcBap aen be «©cromi Wttcccbc ban Bacr J^O.JjBog. alfoo bat Syn Hoogheyt altact öEfgciijcr geen contcntement ontfing.€ogcn i^a^ Wiaoöop Leyde n;alb}acr 'jS mibbaegBiï aten/enbe na WWcanttooo?fontfing. €bDCB al bpmonbc/ enbe Wen foo toel bic ban Ley den aljS aUcanbcregcp?otei wtiiitaiieistc^iin DeBoubenS SecBtcnbc^jtbilcgicn wfciticï rcfpcctibc ^teben. 'jSUbontii auamenaltc wm tofb»rin ben ïjage. Φρ 't ^up$i ten Deyi tulfcBcn Wn enbe ben ^acgB h'jccgB ccn ^agc ban Syn «oogheyt fijahecl met fijn boerman j bien Bp met Bet ^Picc mal a propos boot ftatö / tótenbe een toebuc met ^^Öiipjj bol fiinberen atBtcr : 't bJcUB oocB beei pjaetjs
Babbe gcnoteert bat bic ban Schoonhoven Bab; ^.ayn Hoogheyt cnöe bi Igecren iSccommittectiic Bo' «fpcrgettacteertalsSccnigcanbcrc; Bebbcnbc gjootc TOitttcpt Confituren/ becl ÏSoihS enbe^afiepbacBcrii t™ tJptcccBt laten fiomcu. 't3®clclt bicbanbeanbcre f '/"^teb?ecmbfröacBt/ om öat befilcpnicB^t ban 'wc^tabtfootocl bcBcnttonjS/ fclfsï boo? Bacc epgcn "^lltcn licbücnbe nicermacl boo? Bacr <i5ccoititiiittccri ^Knöat{)\)aettgebaen Blagen; cnöe berfoetficn fubfi^ ■«wuanb'anöcci: enbe foo ten acöteren te 3Ö»/ öatfp |
11
ttautoclija meer be macBt Babb?η om Bacr <!Becoitimiti' tceröe ten barijbacrttconbérBouben.
Den [even en tmntkbfien Jmiy hebben de Heeren bacr ïio,
Mog. Gecoinmittende gedatK volgende Rappori.
Ho. Mog. Heeren;
ZYnde by u Ho. Mog. àcnvijfdejiQnàe fefien]\iwj defer loopende Maentghedecredeert een feer nota- ble befendinge aen de Steden ende Leden van de Pro- vintie van Hollant ende Weft-Vriellant, ende tot dien eynde verfocht Syn Hoogheyt ende Gecommitteerde de Heeren van Aertstergen, Marignant j Renfvioude endc Clant Λ uytte Vergaderinge van haer Ho. Mog. ende de Heeren van Afperen, Lucas j ende Trefm-ier Eraffer uyc den Raedt van State, om de Steden voorfz met alle be- denckelijckeredenen ende mogelijcke middelen van in- dudlie te perfuaderen ende bewegen, dat fy willen defi- fteren van alle feparate caümcj verminderinge ende ver- anderinge van 's Landts Krijchsvolck, ende vervolgens haer voegen met de eenparicheyc van de anderefes con- fcnterende Provinciën , hebben Syn Hoogheyt endede Heeren Gecommitteerde tot verrichcinge van 'tgene u Ho. Mog. hadden gherefolveert, haer ghedifponeert om volgenden dagh wdbnde den fevenden Juny te reyfen op Dordrecht, ende ondertuiTchen goconcipieert een fchrif- telijcke Propofitie bekleedt met goede Redenen ende Motiven daer toe tenderende, dat de Steden ah mede Le- de?! van de Unie wefende, mochten verklaren tevillejt ojf verbreeckelijck verilyven bydeUnie, vafi houden de oude eenicheyt dus lange eendrafhtel^ck tuffchen de Bontgenoten gemainteneert,ende tot dieti eynde helpen cojitinuereit de be- talinge ven de «fgeviefene Compagnien,ende alfoo repareren 'tgene gedaen is tegens deUniedoor affonderlyckecajfatie endertduBit.
Ten tweeden, dat dp fdve haer wilden voegen met de fes andere in den StaetvanOorloge confenterendePro- vinciën,ende door haer Gecommitteerden ter dachvaert gtende, de daer toe noodige refolutie helpen nemen ende doen inbrengen, naer oudergewoonte : ende by foo ver- re eenige difïèrenten den Staet van Oorloge aengaendc tuflchen de Provinciën over mochten blyven dat de fel- ve Steden willen helpen bevoorderen dat de difïèrenten mogen worden ghelubmitteert ende ghetermineert vol- gens de Unie.
Ende eyntelijck dat ordre gefl:elt moge worden fonder uytftel tot Provinciale betalinge van het geiicentieerde ende gereduceerde Krijchsvolck, om voor te komen dc ongelegentheyt die daer uyt foude mogen komen te ont- ftaen, alles breder uytgedruckt in defcfariftelijckeaen haer overgeleverde Propofitie. De redenen ende middelen van indudie zijn by monde endeby gefchrifte geadjufteertgeweeft, endefoodanich geappliceerr endeuytgefproocken als ende
de Heeren Gecommitteerden geoordeelt hadden naer gelegen theyt van faecken endeplaetfen vereyfcht te wor- den , wordende fommige Steden ende Leden van defe Provinqie bedanckt van haere goede Officien ende in- tentie betoont tot confervatie van d'Unie ende goede eenicheyt ende ordre van regieringe,ende verfocht daer by ftantvaftich te willen blyven , andere breder geinfor-! meert van de fwarichey t, confufie,ende onhey 1 die te be- forgen ftonden uyt de feparate caflatie ende reduótie van Krijgsvolck onder gemeenen Eet van alle de Bontgeno- ten ftaende, ende al fulcx verlocht te helpen reparsren 't gene tegensde Unie isgefchiet, in gevolge van het drie en tviintichjie Artikel. Waer by verklaert wort voor nul ende onwaerden 't gene tegens de Unie wort gedaen, met verbandt van alle particuliere Provinciën, Steden ende Leden van dien Perfoonen ende goederen tot reparatie van alle attentaten die by yemant ter contrarie gedaen mochten worden,
Ende is niet alleen aengewefen dat het oordeel van de fes confenterende Provinciën geftcrckt met hetadvijs van ÌywHOOCHBITalsCapiteynGencrael defer Ver- eenighde Nederlanden, maer oock van Syn EXCEL- LENTIE |
-ocr page 22-
Η HERSTELDE LEEU.
22
LENTIE Stadthouder ende de Edele Mogende Hee- len Raden van Staten dac deCcfrecipetaatefef arate Caf- fatie ejide vtrmindcringe van 's Landts Krijchsvokk gcor- donneerc by d'Edele Mogende Heeren Staten van Hol- ianc den vierde» defer lopende Maendt op refolutieby pluraliteyt van ftemmen genomen, is iiietalletti eeticon- traventie tegens deUtiie j liiaer oock uyt het cygen oor- deel ende gevoelen van de Heeren Staten van Hollanr, fulcx als het felvc bekent gemaeckt ende ter Generali- teytisingebrachrgeweeil; Anno liSij. i6x6. 164.1. dacr van't bewijs van de Extradien gelefen zijn.
Sya Heogheyt ende de Heeren haer Ho. Mog. Gede- puteerden Iiebben hier inne geprocedeert met alle cir- cumipedtie ende diligentie die doenlijck isgewceftom alle de Steden van Hollant van u Ho. Mo.goede intentie wcit'informerenj^ten eyndede Gecommitteerde uyt de refpeótive Steden op dachvaert te fenden wel moghen worden geinftrueert endegeauthorifeert.
Ende hebben bevonden dat haer OfScieren niet over al even aengenaem zijn geweeft, wefende Sijn Hoogheyt in alle de Steden uytgc-fondert Medenbl^ck i aiwaer de fel- vc niet geweeft is, met alle eere ontfangen, den toeloop acclamatie van't ghemeene volck metverwillekomen ende valediceren is feer groot geweeft j ende al fulcx over al ghefpeurt gheworden ■ refped ende liefde jegens i^w Hvogheyt. De devoiren van de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden zijn by eenige Steden wel opgenomen, by de welke niet alleen Sy« Hoogheytims.tT oock de Hee- ren Gedeputeerde voorfz bedanckt zijn geworden, van de goede voorforge die de felve ten dienfte van't Landt dragen.
Eenige van de Steden ^sHaerlem, Delft j Amfierdam ende MedenUtjcki hebben geweygert aen SynHoogheyt en de Heeren Gedeputeerden van haer Ho. Mog. au- diëntie te verleenen in voegen als die verfocht was.
Alle de andere Steden hebben op het verfoeck by iy» Hoogkeyt gtàìen, de Vroetfchappen doen vergaderenjde Propofitie aengehoort ende antwoort gegeven, vermen- gende daer by eenige Steden Leöure van fchriftelijcke annotatie ende oock eenige weynige proteft denonfne- judicandüj waer op by de Heeren Gedeputeerde van haer Ho. Mog. redenen endeexempelen by gebracht zijn ge- weeft, om de Leden te overtuygen dat het felve onnoo- dich ende ongefundeert was.
De antwoorden van de Steden is geweeft divers d'een van d'anderejfommige Vroetfchappen hebben verklaert Eetiviich) heylicklyck j ende onverbreeckelyck te -willen ver- hlyven by de Unie j eenige andere hebben dit poindt voor by gegaen, of foberlij ck aengeroert, op de vordere poin- ten raeckende den Staetvan Oorloge ende ingredienten van dien met de verfochte provifionele betalinge van het geliceniieerde gereduceerde Krychsvolck hebben eeni- ge Steden verklaringe tot genoeginge gedaen, waer over de felve bedandt zijn geworden, andere de laecke geren- voyeert tot lafte ende authorifatie die fy fouden gheven aen haer G ecommitteerde gaende op de uytghefchreven Dachvaert,waerom alle de felve Steden ferieuiêlijck ver- focht ende vermaent Zijn geworden, om depoinflren aen de ghcfamentlijcke Steden voorghedragen, wel te willen behertigen, en fpecialijck dat van de Unie ende Eenich- hcyt onder de Provinciën te houden , op dat eenmael de diflërencen aengaende den Staet van Oorloge aen een zijde mogen werden glielecht, de goede eenigheyt ende oude, ordre van Regeringéfoo wcljin tijden van Vrede als Oorloge onderhouden, ende voorts Confenten ter Generaliteyt ingebracht mogen worden,op dat den Staet van Oorloge onde het geen daer van dependeert, alfoo niet moghclijckisden Staet van het Landt fonder Staet van Oorloge, buyten confufie ende difordre te houden. |
't Jöclcii tcrp^cfeiitie ban Syn Hoogheytniùe ïïaeljt ban ^tate cerft iiionöelinoü öljcöacn / Daec na fcDJifte» iijch üDccöfOcbcn 3!jntic/ foo is$ nac UoojgacnDc bcliDcrai tic cnbe iiigcuonien aDüpss ban ben toel-gcmelKn Kaebt OactacbanDen enöe bccliacn / fpn Ijootljoeniclte Hooch- heyt niiötsSDefcn op't alöerljoocUftc enbefericufieteljei ijonthen/ ober cnbe ter factöe ban öc ober ojoote itioepte suöe boo?fojQ« iwe öe felbc oDclieft üaö&e te n<m«n / «nöe boen tn öefe ïjootDtoicötiae faccSe alsi be tufte ban öcfen jêtaet i)f trcffeitbc / öfjeiijca oort» SooiBlütfe cnbeirnftE- lijctj nnt$S bten bcDaiitlit totecbai be opööemclte Êeettti Dacc ^α.ίβο. <©ebeputccrDen / aljsoocb be toinnutteetben upt ben meer toelööemeken Saebtbatt ^tate/obet enbe ter faecbe ban ijun tefpettibe beboptm enöe ©fficien in be boo?f3 befinbtnge oeconttjbucect/fiii troutoenbe Ijaet i^o. iKog. bat <i5obt be J|ect tlmacft: titijbeboo^noenibe befenbtnge fuicicfoubetetUcnsegt nen/ bat baecboo? be refpectibe ©?obincien tot onbEt- Iingeeenpariö{)Ei>tenbeeentoIjept motöten toojDcnae; i)?acf)t enbe baerDp tot allen tijben getonfetbeert. «Σηί® i.ö bcfe (ffonclufte gefo?meect boo? be ?^eet ban Rynhuy- fen. ^©c eytraoibinatisi enbi o^bmarfiS «©ecommtttcni bebanJ|qllanbt/ becölaerbe opboojgBemelterapppjt enbe aentileben ban bien/ niet te jpcbben ggeabbpfeett/ ntaec aengenomen I)ctgebaenrappo3taeniwet]|eetm 5^iincipalen te fuUen oberbjengen. Syn Hoogheyt [jifft aen fjaer i|o. Hàos.gecommuntteect / bat gcoutenlicÈc befenbingljc aen be Staten ban ïgoHanbt enbe 3©t(l. 33?teilanbt / fieni eenige faetlten in Bet bpfonber toarcn boo?geballen/baet ban fjp gemeent toa.£i bp gclcDcntte aen {)aec ilSog. nabere openinge te boen^ ober iocltc öe Communicatiefpn meet ijooiBgljemelte ^oogheyt bjojbt bebancftt/enbe betfilaettbat jpaet boojnoimbe nabere openinge foube ontfangen foo toans neet aljS öet be felbe beiieben foube fuloc tc boen,· be ren ertraojbinartii «©ebcputeerben ban l^oUant fieram Bier op gerepetectt be berhlaringe te boo? gebaen.
©nbertuffcïjen toaren ooch toebet bp een gcfiomen l» i^eeren Staten ban lijollanbt/ mcefl op be materie ban befe fiefenbinge/ inbjetigenbe cn rappojtetenbe een ptïst toat in be Ijaren gepaffeert enbe Baet bejegent bJflSi/eniM boojts onbet eichanber arbepbenbc / tot onbcrlinoebo?' bere €enigi)ept enbe flantbafiigijcpt/ om flaenbe te W' ben ftaet ben 4..^unijgljeüaneaftoöfingeoftet£i|i'atfe ban!^rt)cr)ÌÌÌbolc6.
25pbe felbe toietbt onbet anbcre opSetpapietsliii b^acljtbolgenöe Concept ban nieutoe Quoten ontoöe ^iobincien/ alfoo alle be anbete tijoonben foo rijtB ctiöe op Oaet boo?beel te sijn / bat fp tot be menage/ batrtw lioilanbtgebbiongen niet toilbenbeiflaen.
Oudt. NieUi
5 - 12 - 3 - Gelderlandt - 7 - 0-0
58 - - Hollandt - 41 - ο - ,o
9 - 3 - 8 - Zeclandt - 13 - ο - 0
5 - i6 - 7| - Uytrecht - 8 - ο - 0
n "13-^1 - Vrieflandt - 17 - ο - 0
3 - Il - 5 - Over-Yflel - 5-0-0
5 - 16 - 7j-StadtendeL,ande8 - ο - ο
. ο
loo- 0-0
vierentwintichften gunjj BeljBenDait^p®^ iBog. tocbcrom gBcbaen een befsnbinge booibiS^'^^ ban Aertsbergen,Marignanr,Renswoudc, Groveftey^ Muiart enbe Ciant, aen be Bergaberingeban om befilbe al noclj te betoegen tot Set geen toat be bootige befenbinge in be^teben toa.ö booMcfto"®;!: toaet op nae gBetooonte fp geanttooe?t Bebben/« belibcreten/enbefjaet refolutie totfpncttijbtitiw^w,: gin gebolge ban 't geen Syn Hoogheyt Dp '} toP^ ban ben feven en twintichften befeiiBabbeacrp?"®^ ban nabet openinge/ fo Beeft Bp (©onberbatBi ftt» d^· tichften befcjS / gcatcompagneett enbeingff)®^K®%^ ï^eeren €belen/tct ©ergaberinge bet Staten ban lanbt göebaen naerbolgenbe i>?opofitie/ bieinen up» jlijltoeiftonbcmetchcnenbenaemacljS B«ft beboiu»"/ ingefielt tes jjn boo? be <©?iffiet iBuftB·
Cl'
Ed. ende Mog. Heeren ;
Na dat by de refpedive Provinciën ingebracht yj®
geweeft ter Generaliteyt derfelvcr Provindal^^,^ |
-ocr page 23-
Η HERSTELDE LEEU.
vvfcn op 't ftuck van den Staec van Oorloge met den ges Yolueendeacnkleven van dien,andatdaeruyt bevonden isgeweeftda: dcyfi andere Provinciën daerinten deele van U Ed. Mog. waren difcreperende, hadden wy, Sy» Excellt«t>f Stadchouder endeden Raedcvan Stategeer- jic gcfien dac de opgen:ielte Provin cien malkanderen on- derlinge dicsaengaende hadden konnen verftaen, ende is oock daer toe aenleydinge gegeven ; maer 't heeft u Ed. liiog. belieft fulcx te proecerieren ende door het iubyt fcheyden van der felver jongfte Staets-gewijfe Vergade- ringc voor te nemen eenige feparate Licentieringe ende Re^uöie van 's Landts Krijchsvolck, foo te paert als te voet, oock de felvein'twerckte Hellen, waeroverde Ho. Mog. Heeren Staten Generaci onder andere deb· voyren genootfaed: zijn geworden te decreteren een feer notabele befendinge aenallede Steden ende Leden van U Ed. Mog. Provincie, om de felve met alle bedencke- lijckeredenen te bewegen tot nadere refumprie van het voorfzgeheele werck, ende dat fy haer dienvolgens iou- den willen onthouden van alle fefarate cdffatie ende ver- ninderinge ofte •veranderinge van 't voorfz Krijchsvolck, alswefendein dienft ende Kedt van de Generaliteytjcnde 'tg^enter contrarie van dien foude mogen zijn voorge- nomen, laten ^aren, op dat alle eendracht, ruil ende no- dige onderlinge eenighey t onder foo oude ende vertrou- de Bondtgenooten mocht werden gheconferveert, ende in 'ttegendeel geweert, ende te geraoet getreden alle het {cen dat contrarie van dien , boven vermoeden ibude mogen volgen.
In welcke goede ende oprechte intentie wy ons Per- foon inde voornoemde befendinge mede hebben laten «mployeren, endedaer toe getreden wefendejhebben wy onsindemeerghenoemde befendinge éerft ghevonden binnen de StadtÖOT-i/riri&i, ende fijn van daervertroc- kennideStadtGorw/'f^fwin confidcraiie vandevicini- teytvandieplaetfen.
£nde fijn ons in de felve Stadt komen vinden de Hee- ren Oetgens ende Hajjelaer > verfien met Creditiven van de Achtbare Heeren Burgemeefters ende Raedt der Ste- èAmfterdam, ende hebben de ghemelte twee Heeren mugmalle venvachttnge iterativelijck ende klaerlijck aengefeyt, dat fy ons, noch oock de andere Heeren.de voor- noemde iefejidinge ooc>k bekledende, binnen de voohiaemde SudtAmfterdamniet in foude laten.
Hier op is noch verder ge volcht, dat dc Heeren Geel- tmi endeip/fg-f^geaccompagneert met een Secretaris onsfijn komen vinden totEdam, verfoeckende, dat "juy il kvmgheuoemde Stede Amfierdam nietenfouden wille» «xdoen, maer defelveiiooriy pa£eren.
Op dat de Magiflraet der felver Stede niet genootfaeii en joudiiuerdenyetTDes te doen. dat ons mifcontentementfoude iomeH geven.
Doch des niet tegenftaende,fijn wy met alle de andere «eeren vandemeerghenoemdc Befendinge binnen de ïneergenoemde Stede ^w/iri/rfw gekomen.
Alwaerde Heeren Burgemeefteren ons,voor ons per- foon hebben verwillekomt, met verklaringe van ons, als •-tadthouderteontfangen, oock vervolgens eenige de- Bionftratie van uyteriij cke eere gedaen.
Maer verfoch t wefen de, ΟΛΒ OW ƒ, β/ί ooci aen de andere netren te viillen verkenen audientie in den vollen Raedt ''*™tfrgenoemde Stede, hebben fulcx ge-weygert. jj^sernaerby ons in qualite als Stadthouder over U W.Mog. Provincie verfocht wefende audientie in den Vernoemden vóllen Raedt.
Opeen poinö daer van wy hun tot der fel ver meerder contemement preallable openinge hadden gedaen.
Hebben ons voorghenoemde verioeck in deliberatie van den vollen Raedt geleyt.
EndeCjn de Heeren Burgemeefteren vergefelfchapt j "®®nige Heeren uytde Magiftract der meer genoem- ^tede Amfterdam,de;s anderendaechs ons komen vin- ^ende verklaert de Audientie in qualite als Stadthou-
wl'" accorderen.
Welcke proceduren verre verfchelen van die van de '^'^'■«Steden van U Ed.Mog. Provincie die alle binnen |
" ofte daer buyten refpeÖivc ons als Stadthou- der vriendelijck hebben geprcfenteertende aengeboden audientie.
Dies wy ons des temeer tenhöochften befwaertendc gegraveert vinden by de boven ghenoemde aenfegginge ende weygheringe refpedive, van wegen de Stede Am- fterdam ghedaen, als frydende tegens onfe digniteyt endê refpeêl ; mitsgaders tegen den Staet ende Hoogheyt van de- fe Provincie, die ons met de qualiteyt ende Charge van iifli^/AWf^-hebben.bekleedt, ftreckende mcdenotoor- lijck tot ons Verfoons kleenachtinge ende vilifendie.hehù- ven dat het is een ongebruyck oyt ofte oy t ten regarde van onfe Predeceflèüren in Charge niet gepleechtiende over fulcx hebben wy noodich gheacht U Ed. Mog. tegen- woordich Staets-gewijfe vergadert wefende,alle het felve mitsdefen bekendt te maecken, oock te verfoecken ende defireren dat U £d. Mog. die van de opghemelte Rege- ringeder meer ghenoemde Stede Amfterdam daer toe willen difponeren', oock houden , ons dies aengaendete . doen hehooriycke reparatie ende fatisfaffie. Vertrouwen- de dat U Ed. Mog. hier op ten fpoedichften fullen willen delibereren ende oock refolveren. In's Gravenhage den dertichfienJunü idyo.
Ènde -was onderteeckent ; G. P. dOrange.
lEen wmarqueeclie aW Syn Hoogheyt noembe be ^taïit Amfterdam jtatijpfuicybebe meteoiEbetoepini BeenbebErOcffingebanftcnmie/ sborf) bacc natajebcc raetfeöitljeptfp?cft6cnbe/ bte bait Amfterdam ïjebben baec ban becfbcfit «itoppe / cnbcnamaEist inöEbjacijt «en amtoöoitj 't toeicB op fijn tnbtfal bolgen.
baii ïgollanöt öebben gecommittcerteenwptbe i^cercn Edele, öÊ bijf üoozftttinbe ^teDtnban^upts ^Ollanbt/ahS Dort, Haerlem, Delft, Leyden, Amfter- daro,enbebieban'tJìoo?bci:-auartiecAlckmaer,Hoorn, Enckbuyfen, om t'fïarainercn ijet gegecle flnc6 ban De opgemilteÌjefcnbtnseÉnbcaenfelcbcnbanbtcn/bibonbctt be fclbe te beftaen tn drie Leden j aljj eerftelij Ck,)»at foube btemnte h)o?ben gcbaen ten eenfien ίσαη be fojmalttcp » ten eeballen ontrent brgemelte fiefenbinge.
Ten tweeden,toatter toaS tc oojbeelen ban be fublian? tie in be boo? befen gefielbe ^jópofitie/in be J^ollantfcpe ^tebengebaem
Tenderden, tootten meeHenbicnfiebanbenSanbe foube bicnen te too jben gebaen / toeccnbe be difcontinua- tie van betaiingc ban ccnigc ititlitte / bp ofte ban toeflcn gare <i5?oot iKog.in'ttpercfi gefielt.
a®atöeteicfiepointaen0tnd&/ tc toeten befojmalfi ^ten booten getom/ toaj$|et abbüiei ban be opgemelte ^ben.
^at bp tefolutie ban gaet €b.<tBi;oot jPos-bebfi^ toufle befenbtnge nietten gebolgebanbien/ als buyten exempel enbe tegen ojb^c enbe fojme l3an Segecnigo bienbe te toOJben geimprobeert.
(ffinbe ban gelucfienbprefolwttetoaftgfieilelt/ batbe ^tcbin befer p?obfncie in 't toefeomenbe foobamoen be> fenbingenietenfoubenBctibcn te bcferecen/ ofte tn ben öaeccnt'abmittecen.
iïnbe toat acngintft Bet ttoeebcpoint/tc toeten befufii (lantte tn be betoiiftc 3^^pofttie begrepen.
® at bebonben toiett baet tn upt becfcDepbe refpcitett abufive pofttien te 5}jn gebjupcRt.
®oo? eecfl ten aenfien bat m 't begin ban bc felbe top^t g^efept bat be affonderlijcke caflàtie ende reduöie van 's Landts Militie, by haer Ed. Groot Mbg. was onderno- men fonder voorgaende communicatie van haer Bontge- nooten; baccnoc|)taniSmeecalsi notoir toasr/ batmen niet alleen een getupmen tflt / fae ecmge maenben atötec ben anbecen beftclj toasï getoeeft/om be intentie ban fiaec <gb. <©?oot 3Pog.ö« b.oe?ft fubject raecftenbe/be|^?Oi binden ftennelijcft temaetfien/ maec ootfi om be felbe boo? alle mogelötftc mibDclen tot ecnparicljept met ïjaec <ieb. ©joot mog. tebtfpofteren / bat baer ban be iitegii (IctS tee <©eneralitcpt allcntijalbcntoacrmenbieoort open flaet/ genoecDfame getnpgentfle fionben gebcn/ alö fonbeclinge tn g!anuacio / iKattto / 3ip?il/ SKop / cnbe
nocg |
-ocr page 24-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
jioriiùcn derden ^impiclia'ïJin teficn to.iii/ ömcbcnsi oocii öc Bnelieii aai alle Dc j^jobtniien öercij?cbeii ai in ^icettiDic letilcöeii/DaH nlle tjct lUEictie öe inccrbcr par; ticultccitiptm Datclijchca ijcjs noot syuöc fouöcii tountn toaibeii acngclocfi-'i».
«örlijéli incbcflcrgiïiii (fcpbcn fp) öafl en ftoitbc h3o?= Den gcniaecltt / bat bp bc ^iopofittt tot inlcpbiiigc toojt Ijcrijildt/ dattet opperfte Commandement van acnne- minge 5afdanckinge, ofte redudtie van Krijchsvolck,ai- leen aen den l^asc van State was gedcfereert; bat notljöp De Inftruaie ball ben fciütn lìabe/ notljteüpbi Unie noci) cenioc rcfolutte ban ccQEiniige bibonbcn too?t / acn ben opflcuidten «αεί fnlcjc opt obccGcoeUcn te 5ijn/maei· öat fn tcgcnbed ban btcn öp ijet eecde 20rtihel banbe Unie enbc inliet twee en derticiiile StCtiiiel ban be ^IV- flriittte ban ben öact ban citate ftlaerüjt&geftenkDOjt
fuICï aen de Provinciën te zijngerefoiveert.
<i5ciijclj mebc fonber g^jont in 't bccbolgïj ban be boo?'
frljiebe ^^opofitte toojt gefept dat de vermindcringe van de Militie by iiaer Ed. Groot Mog. gedaen foude wefen een verbreeckingeofte diflblutie van de Uniej betople
fHlcc upt be 2llfttciilcn ban be opgemclte Unie niet en fiantoojben gefloten/cnbe bat oocfe be ^Bcticulen banbe felbe Unie in be bplagen banbe gljebacljte^2opofitie aengecoett/baet toe geenfintsi applicabel too?öen bebon^ ben.
3©pberii (Deljalben bat Oet Itncb ban be Religie gaete^ Iijcöaibaer h3a?t ingröjacljt/bie Ijaec <Êö,43?oot|ï3og. foo iBEj aliS be anbew ^^bincien/ in be IjoogDfic rctom= manbatietonmiDcbbenbe) bat albaecquaii^tligyerept
luiert / dat de vermindcringe van lallen by iiaer Ed. Grò. Mog. ghedaen een ongehoorden ende nieuwen roeval foude wefen,baec bc getjeele iïegtecinge gljenoeclj Defient toaiSDatanbece^jobincien bientBalbenljatiben onbec^ nomen te boen : enbe in fpede toat Uytrecht in 't 8cet(ïe ban ben ©oJlogljfteeftgljebaen/DaeconttecBejibeenbe Iiaen €ontcibutien toepgecenbe ten acnfien ban 't gelicele tocrtlj ban be Cuft-fchepen, Sljnbc in effect Leger ter Zee, Ijetpjincipacltïcficnnfelbanbe ^tebeU; efjelijcij ooch V rieiian t cn ooc6 be anbete bientljalben ban tijt tot tijt bjp befectueur bjacen gebailen / 't toasi oocfi fiefient/ fepbenfp/ toat ï5?ic(ïantDabgebacntenaenfienbanbe Compagnie van Wcll-lndien, btefaetfietOtIjcbcntoe gantsi cnöe alle abandonnerende, niet tegcnfiaenbeI)et maintien ban be felbe/ i^ be oo3faec&e enbe oocli be bade guaranne ban ben langl) bettoacljttn enbe bteroeöotlKen 39^ebc / enbe toacc boo? be matlit ban ben Itonintb ban ^paguicn bcfi ftan voojben ingetoomt,
"«©elijcli ooch in fpecie bc betniinbecinge ban be nati litiebplicrfcDcpbe» ^iobincieu boo? befenisionbecnoi inengetoccfl. ai3asi 'tbo?ber abbgsi banbebpgemeltelteben/ bat
d'Improbatoire refolutie banl)aet <éb. <©?00t jUSog.DOi ben gcrocct/tec «©cnecaliteptfonbebicnen tctooibengei notificeert enbe ten Kegi|lce albaee aengetcpclient.
€iibc ban gelijtljen bat mebe albaee fo?mdcberiilai tinge bienbe te boo?ben gebaen enbe getcgtftreert / dat in
het toekomende de Steden defer Provincie foodanige befendingc in den haeren niet en fouden kennen admit- teren ofte toeftaen, enbe bat baetoin fecicufe aenmanini oe bienbe te toojbert gebaen / ten epnbc be ^jotoincten na bcfen tot foobanigen befenbingc geen g?ont cn toilbcn leggen/ofte opt onbecnemenbc felbe te bctemeccn/ om rcbenen baec toe naerbec te boegen,
'©at bojbcc ter <©cnccalitcptbienbetctoojbengebef tnceert dat by de^gredienten van de gedane Propofitie in verfeheydcn remeden abufive pofitiven waren geilek,
nict aenlüpfinge a jS boben fio?teli)cli isi gcftdt / enbe met nieerber particttiaritcpten bonbe luo^ben gebaen. |
(epnbtlijcfi/bat aen alle bc |5?obintien fertenfccnbe tod gcarcaifamcetbe b?iebcn btenbcn te too?ben gefcf)?ei toen/ enbe acn be felbe omftanbdiich fienndöch gcmaètfet bc reöcn enbe motiben/ toacrom be boo?f5 befenbinge tip refolutietoanliaec <3Bb.«©?oot JilSog. toajs geimprobeert cnöe boo? 't tdeliomenbe niet aennemelijck bp be^teben befec^jobintictoasi UerMacct te toefen/ met bcbnctic/ I)oc mcnicUbulbige biboicen enbe piefcntatien/ bjienbc- lijclKenbeferieufe aennianingc ter «©oicralttcptittta tljuclijcli fclfsi ten bptoefen ban Sy η Η oogheyc Syne Ev ceikntic t^tabtljoiibct/cnbebcii tïacbtban iétatcniua" len geöacn/omnii bc ^:obincien ter gocbcc tntcutii; ban üaec €ïi. <0?oot iriog. te bifponeren / met beifeiacniDt bat ijacr »eD. <6?oot iKog. nopt anbcc oogöincrth enfe boojnemenijabbcngcDabt/ alsi bcn^taet nagcitgcnt; ÖcpiDegtijt.Si eenigermaten t'ontlaièen enbe niet te tnia competent getal van Krijchsvolck tOt becrccclicttlltot
ban bc felbe aen te lionben/ enbe onbcr btcn Un outicbcc· troube 25ontgenootfcljap Qllentljalben ba)l te IjouiKii enbe meet en meer tc tultiberen.
<E>at in befen allen be ^crfoon ban Syn Hooohew enbe rcfpect ban be fclbc allectocgcn bienbe te toojiicii gcconfcrbcect enbe gemaintcneert/enbc bat fulcte iracn; tic ban Dacrifib.aDiOotilsog.aen Ijoocljgebatfiti Sya Hoogheyt foimdgcften bienbe tc toojöen genotificcttt.
<0pOetberbepoint toa^'tabbösi bat Syn Hoogheyt boojben iSaet-^enfionacijSban tocgenijact €b.<ëjott jilQog. foube toozben begjoetcnbebcrfocBtna öcjifclfis Ijoogljtopffe confiberaticn enbe b'inncrlijtfie 6enni(Te/iiie toclgemdtc Syn Hoogheyt toatt bttgcöcdctocrtölBiij Öcübenbc/ openingc te boen ban fobaneboojflagcji ais bc fdbe Syn Hoogheyt oojbccibebefttemogcntiitiien/ ombep?obincien tot cenp'arigïjept in't beritiinijtcen ban belaften ban ben ^tact te mogen tJjcngen/met Die intentie bat be opgemdtc öact-^enfionarisi fijn^oog; gcmcltc Hoogheyt foubc mogen te berfiaen gebcn/öattii Keben gljenegcntlicpt toarcn ödjbcnbc baer obet nm Doog-gemdte Syn Hoogheyt in conferentie te 6omcii om ban 't fucce.0 ban 't gene Uoo?f3 ijS / rappojt oiìimii 5ijnbe/ban bojber gebaen tc mogen toojben alsü bebonìni foube too^ben te bcDooren.
IBct Syn Hoogheyt 3ijn bacr obcc betfcgcpbcn Cotis ferentien geljoubenibie boo? eerftcnbe boo? allen bijiscii begeert öccft bat foliant foubc tocbirintretficn'tflöt; mclte abbijsi tmpjobatoir.gönbc boojts bp SynHoog. heyt geen anber of jtaerbcr boo?|Iagö gaaen : iKaei (leetsi gdjlcben bp 't gene I)p Daet l^o. iiEog. etibelipDcii iïact boo? bcfen toajS gccefolbeert enbe bali ge(iclt ; jnte bat fonbcr berlj?cec6tnge ban be anic baer tefl^niiip ^ollanbt affonbcrling niet Donbe of bcgoojbc te lDo?ticn gebaen. ^epbc bat tot bcfenfic ban 't 3tanbt bannootoi
toarcn ten minften feven en twintigh duyfent man tc voer, enbe drie duyfent te Paerde : ^atmen gct öBcllCile tocrcö ban iPcnage met ben iïaebtban Staten tocSft foubc oberfien : fulcjc gebaen jgnbe/bat fjp bacr ban foui bcrappo?tboen acn be ^jobincien/ enbe bat otibc«ui< fcijen l^ollant foubc continuitcn be afgetoefcnc Cotnpa! gntentc betalen.
om ben fdbcn tc bifponeren / fijne 0oocl)topfc confiteli tien tc toillcn openen ten mccficn bicnflc ban ben Haniie ober 't berminbcrcn ban bc Jliaiiittc cn 't gene bacr oii< trent iss/ en bicntijalben gerefercert batHaberfdjepDt bifcourfcn ter cenber cn tccanbcren 3ijbcn gebailen/1» mrpninge cn intentie ban öacc öoocö-geöatStc Syn Hoogheyt toajS opgcnomen/om ter ©crgaöcritiöeiJfKi feccctt te toojben in bocgentjier na bolgenbc.
©atopljet bcrbe lit ban 'tabbijss tcr^crgaöinnfli ingcbjatötop be befenbinge/ ter (©cncraliteptoftcl'"'^' nccrt acn bc ^tcben befcr ©jobincte / foube toojbeti oc'
enenbccrtaliieen befonbcre refolutie in fjacrfel^iw
fiaenbe/ en nict gemeemci {icbbcnbc met be anOereAeoi" ban't opgemdtc SCbbiisS.
g^at op t)et baft bertroutocn / bat bc Hciiett «a^IP" uptterfte bermogen bet fdbcc rcfpectibe ^iincipai™ fouben ficn te bifponeren / ten epnbc (jct tocrclJ tocrciiw
het improberen van debefendingeacnbe,;§teben b£frt
^?obincte / mocïit toojben gcfcuoneert en bacr gclatiii/ fonbcr ter «©cncralitcpt ingficb^ncljt ofte anbcrimi)" toerc6g|)c(idttc toozbcn/ Syn Hoogheyt foube «onii» goctbinbcn/batbpöare €b.«i5jaot|iaoo. ,
foube toD?bcnoi)cbccerneert/ om met IjoogöftgcMtiit' Syn Hoogheyt tc ttcbcn in Coufcrcntie / om «n aoup |
-ocr page 25-
HERSTELDE LEEÜ. 25
Kfó^meteiueiiitmüm bicnfie ban ben Stanbe opljet
verminderen van de Militie Cn Ijet Qeen baec ontrent t0/
niiimct«r39croaberuiocban Ijaer €D.<©?ooiilSoa.tc wctöcn inofbJfCllt / ten cpnbe albact ccct uiorljtc too?: Kiiacöonöcn / öat Bet feiUc alji een abbijsS ban IjoocJjoci tatöteSijn Hoogheyt tcr <6cncralitcpt mocl)tc toojbcn flcopciu/ online baer op met Dc ]^?obincien tn confcrcnt liete ttcbcn om i)ct opoDemclbc lucrai cpnbelijfB ba(t te (Ifllcn ni cffectibcliich ic boltrerlien.
©at nüDöfIcr töbt foube lucrbeii gccontinuecrt be Dc-- tfliinoc tian be afoetocfcn |ï5iittic/tcr tijbt toe Dc ^iobin^ titn oiiöcclinge op 't boojfs fubject tot ccnpartgljept fou? {ttfniigcbjacljt.
40i.oijöitjï bpben iïacöt-^cnftonari^ gflcrefercctt tót ijoOöÖliatJeÖJtBtC Syne Hoogheyt op fijn affcljept bfrfocljt notitie oOcDouben tc bjojben / bat be openinglje booten gDeroert bp IjcmtoaifgcbacnbolgeniS boorigljc StiliiaiuiöOe / cnbe alsf ^tabtljouber ban bc ©?obincic ton i^ollant cnbe aBe(i-©?ieflanbt.
al Det toeltfte 3tjnbe gebeliDcrcctt/ goet giji bon= tal/ bat Ijet lc|ic lit ban 't boo?f3 abbiJsS foube bJO?Dcn ge- fjtmbccrt alsi een ïtefoiutic op haer leiven, en oBeen re^ (Itrie ni'mciibe op pet anberiS.
inDt iwpöcrö bat bc Eeöen fouben too?bcnberft)fBt fiile toiccben becCocBt bp befen/ ban Bex opgBemclte toitcli cnbc Bet gene bacr omtrent toajS aen ber feìber rc= fpfttiüc ^itntipalcn gcncrael rappojt te boen / enbe alle mogelijclie mibbclcn bieiuBalbcn aen te toenben/tcn cpn= bemccrtóclgcmcltc l^ecren ®?incipaien mocBten bjo?-- tai otöifpoüccrt/ fobaiiigcn pber tot Bet boo?f3 IxJcrtB te tjtngen ' bat Bet felbe cn bc faccficn bacr omtrent 3ijnbc/ fo motlitcn toojbrn gBcöirigccrt/öat öe felbc ten mecflcn fiimflcbanben aanbcmct be befte ecnparicBcpt ban bc |)nbtnticn tot een bcflupt cnbc uptBomfte mocBtcn toojöen geDiacBt/ cnbc iiS topberjS berftaen bat mtbbclcr= nji Doo? De «Sicommittccrbcn ban Bacr «Sb. <©?o. jjlSo. metfioocBgcbacBtc Syn Hoogheyt in tonferenticfoube tiwjiien Qctceben op 't berminöercn ban be iKilitic cnbc Jet oljene bacr omtrent hsasf / omme bicntBalben upt tc mop l)?cngen een boo?fIatB/om aiboorcn^ gcBoo?t Bet abbile ban bc J^ccren CommifTarifcn bo?bcr met ben toojllfltf) / l)p Syn Hoogheyt tcn obcrflacn ban bc «0Bci tomraittceibcn geconcipiccrt/ gBebaen tc toojbcn ali be> bonben fonbc toojbcn tc bcB'oorcn.
3nbcltt)EtatiegBcfa?acBt3ijnbctoat HLcbcn met Syn Hoogheyt tn confcrcntic fouben Bomcn Op Bet bcbjuftc fubject ban be berniiiibcringBebanöcHSiliticcnbcBet pe tiacr omtrent toajS / ί0 goet gebonben bat alboorcnjS too? bc ïïaec-^cnfionarijs be refolutie bien naermibbacB iDctcfimiccrtenbcgöeartcfïccrt/ Syn Hoogheyt foube toJtien gefonmuintcecrt / mitsigaberss bc0 felfsS intentie wtfiacn of tDclgBemcltc Syn Hoogheyt bcss anberen= wtflljji foube goet binbcn in De boo^fcDicbe Conferentie littebcn.
6o?t,e bacr nae bp ben Baet-^enfionar{0 rappo?t patnbatSyn Hoogheyt BeböcnbcgBcBoo?t De letture ωη ùc opgcincltc refolutie/ berlilaringc Baöbe gBebaen/ fltm gelegen te fulkn toefen op mo?gcn met bc »©ctomi mittcecbcn ban iiacr (Sb. <02oot jiföog.opBctbetoufic ^ctttc trcbrn in Conferentie/ tc toeten onbcr boorigc l^laringc ali ^tabtBoubcr befer ^?obin£ic/ toair op simocgcticiitiecccrt / 3ijn tot be boojfcBacbe Conferentie ''ft|0cl)tcubc<!5cc0mmittecttbc Heeren Edelen , mits- gaders de Heerén van Dordrecht, Haeriem, Delft, Ley-
Arpfterdam,Gouda, AIckmaer, Hoorn, Enckhuy- i^^l^aeMedenbiijck, te toctcnUptpebctEitccn pers
fao^metbenSact-Monaritf.
iBaer aifoo tuffrBcn Syn Hoogheyt cnbc be Ecbcn BttncciipattfiirptBccftfionncngcbonben too?benj foo WftonbertufifBcn S^n Hoogheyt metbcniSaebtban ^latc eenige bagBen l.ingB in gliebuprigc befoigne gBc; J^fUteiibc met bc felbc gefïclt cnbc gebonben Bcbbcnbe ^uoojfiaci) ban iiacrbcr (Ccmpcrament/ foo i(j 't fclbc gulp ter ©ergabcringc ban Bacr J^ooiB
weaetibegcijiarBt/alsSBierboloDr. |
Ho. Mog. Heeren;
C·* Elijck alSiSj'w Hoogheyt Sijn EnceVcntic Stadthouder
' ende den Raedt van Staten ,gheduy rende den Oor- loge geftadige forge hebben gedragen voor de conferva- tie van den Staet, met U Hooch Mogende tijdelijcken voor te houden , met wat macht het Landt diende be- fchermt te worden , alfoo hebben de felve terftont naer het iluyten van de Vrede haer devoir geacht haere forge te laten gaen over'tgunt vereyfcht worde tot befcher- minge van den Staet naerde conititutie van faecken als doen tertijdt, ende hebben tot dien eynde gheformeert ende aen U Hooch Mogende overghelevert den Staec van Ootloge , bebelfendefoodanich aental van Militie endeanderenootfaeckelijckheden, als fy oordeelendat tot confervatie van den Staet,foo van buyten als van bin- nen, noodich waren, dan hebben U Ho. Mog. tot noch toe den voorfchreveh Staetmeteenparicheytnietacn- gencmentotleetwefen van Syn Hoogheyt SynExcelkn-
ende den Raedt van State die daer door nietanders en konnen apprehenderen als verloop van finantien ende een confufie in den Staet, te meerdewyle de difcre- pantien van gevoelen foo quade efièden hebben voort-i ghebracht, dat daer uyt ghevolght isfooghepretendeerc wordt, aflonderlijcke caflitie van Militie, de welcke onbetaelt blyvende, daer uyt noodtiaeckelijck te ver- wachten flaet bedachte ende oock onbedachte fwaeric- heden.
Daerommc Syne Hoogheyt Syne Excellentie Stadthou- der ende den Raedt van State noodich ghwcht hebben te verfchijnen in U Hooch Mog. Vergaderinghe, omme tefienofU Hooch Mogende door rechtmatige voorila- gen toteenpaiicheytvan ghevoelen foudekonnen wor- den ghebracht, doch alvoorens daer toe te komen, foo verklaren Syne Hoogheyt Syn Excellentie Stadthouder ende den Raet van Staten,dat i"y als noch oordeelen ende verflaen dat deverfeeckertheyt van den Staet, al noch is vereyflchende dc aenhoudinghe van foodanich aental van Militie als in den overgheleverden Staet van Oor- loogh is begrepen, ende willen oock onfchuldigh gehou- den zijn, indien bymanquement van aenhoudinge van ghenoechfaem aental van Militie, den Staet van't Landt eenichonheylquameovertekomen : verklarende wy- ders, dat fy tot eenich nieu voorftel alleenlijck bewogen worden door apprehenfie van onheylen die fy fien dac den Staet dreygen,indien de Provinciën langer oneenich blyven, in 't aennemen van een Staet van Oorloge, ende infonderheyt indien men gheduyrende de deliberatien daer over te vallen een gedeelte νβμ de Militie onbetaelt laet.
Daeromme Syne Hoogheyt Syne Excellentie Stadthou- der ende den Raedt van State voor eeril f^den verfoec- ken daxdcèetalinge mach worden gheconmiueertaen de Militie affonderlyckgelicentieert foo gepretendeert wort.
Ende om vervolgens de Provinciën tot eenparighe re- folutie foo aengaende het Licentieren van eenige Militie alsde voordere Pointìen van Menage endÌhet arrefte- ren van een Staet van Oorloge, fouden Syne Hoogheyt Syne ende den Raet van State U Hooch Mo-
gende te gemoet voeren de naevolgende voorflagen der Provinciën, doch onder exprefTe verklaringe als vooren isgefchiet.
Eerltelijck, dat feftien Compagnien Ruyters fouden worden gelicentieert, bly vende dan noch twee en vi jf- tich Compagnien envijftichCarabijns SynExcellen- r;f Stadthouder, daer van tien Compagnien van Colo- nellen op feilich ende de andere acht en dertich fouden worden gereduceert van 't feftich op vijftich Ruyters, de vordere vier fouden blyven foo die nu zijn, te weren drie van Sijn Hoogheyt een op hondert vijftich, ende twee op hondert Ruyceren,ende die van den Heer Graef MaUrits LuytenantGenerael op hondert Ruytercn,endefouden alluo ghelicentieert worden dertienhondert en veertich Ruyteren,endein dienft blyven drie duyfent Ruyteren.
Dat de converfie van Curaiïiers in Harquebufiers foude mogen ghedaen worden, fulcx nochtans dat de Compagnien Guardes als een van hondert vijftich, endie C een |
-ocr page 26-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
een van hondert Ruytcren van Sü» Hoogheyt, en de vijf-
tich Curaffiers van Sme ExceUe?itie mochten blyven,
ende alle de refte worcien verandert in Harquebufiers.
Dat van het Voetvülck vijf en vijftich Compagnien
van vyftich Koppen fouden worden gelicentieertjende
noch van twee hondert een Compagnie van feiientkh
Koppen te reduceren van elck vjr/Koppen, fulcx dat te
famen fouden ghelicentieert worden drie duyfewtfeven
kandert vyfen vyftich ^ ende dan noch in dienft blyven
•vier hondert-vyflienCom^ignica tot fes entwintichduy-
fent drie hondert vijftien Koppen.
Welcke Militie minder is als in den Treves is aenghe-
houden geweeft,boven t-wee Compagnien Paerden ende
dertich Compagnien te Voet by Vranckrijck onderhou-
den : ten wekken tijde foo veel Frontieren niet te befet-
ten waren als die nu federt aengewonnen zijn, ende fon-
der dat defen Staet oock eenighe Guarantie als nu is heb-
bende.
DatdeLogijs-geldenin Stéden daer men de felve tot
noch toe heetc betaek foude mogen vermindert worden
op de helft, des de Compagnien wel endepromptelijck
te betalen, als mede dat de Compagnien van alle extraor-
dinaris laften mogen worden ontlaft.
Dat de Officieren van de Compagnien, die met de li-
centieringhe fullen afgaen, by defen tijdtvan Vrede in
groote ongelegentheyt worden gheftelt, veele van de fel-
ve lange Jaren in verfcheyden qualiteyten hebbende ge-
dient , ende voor eerft weynich anders by der handt we-
tende te nemenjoverfulcx redelijck fijnde defelve eenich
Peniioen te laten, namentlijck een RitmeefterίατΛ?^
hondert gnìdtn 's Jaers; de.s houdende een Paert, omt'al-
len tijden, des noot ende by Si/^f Hoogheyt gelaft zijnde;
dienft te doen,een Capitey η te Voet acht hondert gulden;
éen Luytenant ce Paetc drie hondert vyftich gulden, een
Luytenant te Voet ende een Cornet fwee hondert
tich gulden , ende een Vaendrich tv^e» hondert gulden
's Jaers, refpedti veiijck,des dat alle de felve oock des noo-
dich zijnde onder de Colonels Compagnien van de Re-
gimenten,of lbo als Sijn Hoogheyt fai goet vinden,als ghe-
teformeerde ten dienftefullengeobligeert blyven : als de
Voorlchreve Penfioenen te trecken advitamofK fo lan-
ge dat weder in dienfte van den den Lande fullenwefen
geavanccert, daer toe fyluyden fullen wefen ghehouden
Voor gherecommandeert, ende dat het Penfiocn oock fai
cellcren vandegenedieuytdefe Landen komen te ver-
trecken,of metter woon of in anderen Heeren dienft, te
verdeelen alle defe Penfioenen over allede Provinciën.
Dat de Gouverneurs van eenige der Notabelfte ende
Importantite Frontieren,die boven de goede toeverficht
van fulcke plaetfen haer vertrout,tnoeten ter eeren aldaer
huys houden, als hebbende veel aenvai van paflerende
Perfonagienende defghelijcx dat teghenwoordich haer
voordeden, TOn iuyten ende Ïrinfen, die fy in den Oor-
loge hadden neftèns hare Tra(itementen,komen te ceilè-
ren,dat daerommedie van 's Hartogenhofch, Maeflricht,
Breda tnàe^luys, elck foude mogen gheftelt worden op
twee hondert en vijftichgìùdsnttr Maent,dicvan Bergen
op denZoomiHuijt Qnàeì4'efel, ócko'ptweehondert gul-
d.'nterMaent, ende óit^/nnWillemfiadt, Clundert,S<.c.
bly vende tretken als tot noch vijftich gulden ter Maent.
Dat de Colonellen te Paerde ende te Voet nu in dienft
zijnde in goede confideratie behooren genomen te wor-
den, dat i ct meeft fij η oude ende gequalificeerde Officie-
ren ende Periobnen,die door lange goede dienften (veel
, in verfcheyden qualiteyten groote moeyten Faligues,pe-
rijckekn in Legers ende occafien hebbende uyiaeftaen,
ende fommige vele quetfurcn gekregen) tot defe Ampten
lijn geavanceert,overfulcx nuby tijdtvan Vrede behoo-
ren nae mei iten ghetraüeert te worden , eenige voor de-
fen getrocken hebbeade vyf hondert, vier hotidert, ende
de minfte drie hondert gulden ter Maent, dat daeromme
de aenwefende fouden worden gheftelt οψ t-wee hondert
gulden ter Maent, ende de Succeilcuren op hondert vijf
thh gulden ter Maent : doch dat die te Paerde fouden
mogen verfterven, vermits de verminderinge van Ruy-
terye op fes Colonellen.
Dat de Majors te Paerde ende de Luytenant Colonels
te. Voet nu in dienftzijnde, om de felve reden van lat
goede dienften elck mogen ghelaten worden '^'ijftichsm.
den ter Maent, ende de Majors te Paerde mede vci%
ven op fes.
Ende dat de Majors van dc Regimenten te Voetfou.
den geftelt worden op twee en veertichgMea ter Maent
Verfoeckende Sijn Hoogheyt. 5'^w£xfe//i»r;ejcndedeii
Raet van State dat UHo.Mog. believen defen voorfladi
aen ce nemen, op datmen bequaem mach fijn eenenan-
deren Staet van Oorloge te formeren,ende daer doorallc
andere faecken afte doen,die ondertulTchen in Statu be-
hooren te blyven, ende fai den Raet met Communicatie
van Sijn Hoogheyt ende νιίΤί Syn Excellentie middelenyt
voortvaren ende examineren oock letten opdeinght.
brachte Provinciale advyfen,op 't fpoedichfte den fe^cn
Staet voorts in te ftellen, alfoo fonder Staet vanOwL·,
niet mogelijck en is dat den Staet van den Lande endede
finantien in ordre ende buyten confufie kan gehouden
worden.
Ghedaen in den Raedt van State in'sGravenhagedea
vijftienden Jüly feflienhondert ghcpara^iheett
Ham van wickeivt. Onder ftont ter Ordonnantie νω
den Raedt van State, ende was geteeckent
J. Eïckbergh.
't i^elbe ödefeit jijntie Ij«ftmiii taec otec Syn Ho^·
heyt, Syn Excellentie eilùc Öcn iSaeÖt ban ^Statiteli
t)o(iot)ftm Ueiianclit Dcc (elbcc Qocùe boojiop / bit
l)aet:<Ê.öoo?gacns(l)oo? ben tiien|tbaiU)£naanije8tlx
ben bemefen / etibe tnfonbcrgcpt omme be ^^obitituntt
ionfecbccen in onberlinge «ηίφερι/ irtit betfotcfi iwïi»
fdbe bate in òpalleboojbaltoibefaccfeen naetfiatcu BP
tooanliic&en pbec totiben tanttnucccn/ boo?t!$ tortKtibt
amtxwfenbe fóemn <@ebrputeccbcn ban be p^obimte
ban ]^olianbt !n gaev i^o. iKiog. ® ccgaberttige iuifo^^
bat fp ben bobengemclben boojjlacD bitlben tommunt'
cecenaenbe^ceccn {junne p^umpaien tfgcnbwojtiiti
^taetsigetoijfe bergabect / enbe nut alle goebe «0(|ιώβ
'tfelfbetetoillenfetonbeccn/ ten cpnbe bat baei optai
fpoebttgden een b^utf)tbarige cefolutie motlit too^
inacbiatgt/enbe totetben be lieeren Staten ban i» ψρ
binctc ban i^ollanbt onbectujTcDcn beïfofftt/ ban tetDtl<
Icn conttnueten tn be betalinge bcc IBiütie foo te^crtie
aliS tc ©oct bp {jun pjetenfel jjcö afgljetoefcn j be iecc»
i0cbcpuieetben ban toegen be^^obinfflebani^oliaitiit
tn Ijaet ^oocOiiaogenbeBecgabecinge/ BdiUcnopi»
refumptie ban üe bobenfiaenbe refoluttc bet6lacrt/ 00«
laten aenteecfeenen/ dat fy als noch daer in niet kondeo
confenteren.
«©ebutenbebe^effie ban befe ©ergaberinge tw
Syn Hoogheyt beiioojtfe; enbe teljnpss hoineniw οικ»
te beböe leggfjen. 55e^ottoo2iioo?beelbenbattÈttöai
banbatSynHoogheyt be boojgaenbe bagOP)öPfiq)
gebaetin be ©pbectot 0ij(iB{jcfi'50nbcfcn(Ìacsit)iW
toateivtotctt anbercnbaegDsigelaten / fjtrlt eenigeM»
gen baec naec nacij Ijct bebbe/enöe mcenbenien «
öinbec-pojrtune toacen.<§eftB£cen Notabel ftt ban w
©Ctgaöectnge fcpbe in bcfen tijt : Indien de Prins qui®
tefterven, die van Hollandc fouden geen Stadtbou^
weder nemen. 5©ocö tn'tlclibanbetoecfBluaitoiO»
toei/cnöe ijS nocDtanS namaelsi een toaecacï)ti0ci)?)l»J«-
©e geittclte boojfïacD of temperament ban
tienden ^ulp ftcbUeu bie ban l^ollant ei;nigc bao'"
tn Ijacc ©crgaDering gecramtneert j «n om bieDtt nw»
te bomen aen 't felbe en aen be intentten ban De
Utrpt / Ijebben gefojmecn bolgenbc abbfisi
5?>at/ om niet tebaciecenentemcactetencatKn?
gebaen toajS / fouben tociben gDctafleiït vjjfen vijtut»
Compagmente^iiet. ^
ïDatbc <!Eompaónicnban feventich getcbutaniiw
bentDojbenopfeftich. ; , „^wii-hfli
g^at twintich Compagnien tc ©actbe foubcnnKt·^
gccaffcect, .^.^.ηήί;
^atbe Compagnien ban feftich fouben weto w
rebucectttotvijftich. ,
^at be fo?me ban Cafleren en ejcetuteten fowe ^^
-ocr page 27-
HERSTELDE LEEÜ. 27
onder beneficie van de ruile wederom tot foodanighe
krachten foude konnen worden herftelt dat de quaetwil-
iigc gedachten van yers op den Sfaet te attenteren , onde
die fulcx fouden mogen ondernemen,door een vigoureu-
ien tegenftaende hoopc van Tucces foude mogen worden
benomen, lijnde onwederfpreeckelijck dat by continua-
tie van laften, dieuyt het inkomen niet en konnen wor-
den vervallen, den Staet felfs by de Vrede, de welcke de
behoudeniilè behoort te zij n,verlooren fai moeten gaen,
het welcke gelijck het tegens Godt de Heere eengrcotc
ondanckbaerheytfüude zijn,die den Staet in fo hecten en
langhduyrigen Oorloge niet alleen bewaert, maeroock
vermeerdert heeft, ende tegens de pofteriteytnietfoude
konnen verantwoorden, dac fo een heerlijck ghebouw,
't welck tegens fijne Vyanden oubeweeghlijck heeftghe-
ilaen door quade toeveriicht van vrienden, en die de for-
ge daer over is bevolen,foude komen in te ftorten,fo heb-
ben wy aen de cene zyde lettende op de ontlaftinge van de
finantien,aen de andere zyde oock niet minder het ooge
gehadt op de ieeckerheyt van den Staet,ende daerom ons
at/v^'s op den nieuwen Staet van Oorloge,uytgebracht by
S^'kHoogheyt SijnExcellentieStadthouder ende denRaec
van State met fodanigen omfichticheyt geformeertende
vervolgens ter Generaliteyt laten inbrengen, dat wyde
faecken van Literaliteyt hebben geicheyden van faecken
van necejjiteyt^et\üe. niet te min in de eerfte foorte fo veel
heusheyt gebruy ckt, dat de modeftie van een difcrete ic'
geerteüAcr in foude behooren gecontenteert te zijn,ende
in de tweede,met die forghvuldicheytgeproccdeerr, dac
wy daer in nier te kort fij ή gebleven,behalven dat wy daer
naer om de andere Provinciën te gemoet te komen,endc
foo het mogelijck haddegeweeft met eenparicheyt in de-
fen te gacn,hebben geprefenteert ghehadt, onder afdanc-
kingevanxo. CompagnientePaert, ende iy.Compa-
gnien te Voet yder van yo. Koppen, en reduöie vaii de
Compagnien van 70 Koppen op 60. devoidere Militie,
fo te Voet als te Paert,mttsde CuraJJiers verandert zijnde
^„gcöefetifttacn Syn HoogheytmDciisnitaetitUan
^iiat öi HSilttaicc €tactementen fouöen toecöcn ac-^
reguleert Uolijenss den boet ban öe öefotgne ban ïDmmi
Uctachtenvecptich.
®at iici Vek-Marfchaicx tcactcmcnt foufce toefcn
ali »00? bcfen / alsS öp Den ntsuujen ^taet ban «©ojlojje
tpoitoefcpt·
©at öe gdiccnttccriie iSttmeeliceciï foubcn öBcnicten
Kil if rattErtient ban duyfent gulden jaerlijcx.
©at Dc Capitepnen tc ©oet fouDcnglimfctcnfeven
hondert gulden jaerlijcx,mttSi bat/ fo DC nttmÉClÌcrS" aljS
Capttcpncn / in geen anbctrebtenjlcn{)aecfoubcnlatcn
(iiiplopcccn/ cnöefouöen occecommanöcect b)o?öcn aeti
Syn Hoogheyt om toebcc geemplopÉÊEt te tooien/ enbe
nicii cmplop fjcUDcnbe of tn anberc btenflen obcrgaenbe/
fouDeüec fcibet cefpecttbe tractement bomen te ceffecen.
©atbeCompagnienbacant fiomcnbete ballen/ op
iiommatic bp Syn Hooghey: foube toetbcn bcrgcbcn/na
iCGCtóoonliUfie o?b?e boo? befen gelj^iipcltt.
©at De Éuptenant£i te J^oet enbete^aetbefouben
Dptllctben.
©at b?ie Compagnten ban be Conbetfte eiccmpt foui
litntilpücn/ tgtoetenttoecbanSyn Hoogheyt,enbeeen
IliUl Syn Excellentie Graef Willem ^tabtlJOUbet ban
©^iellatit.
©at be ïogijsgelbcn in 't geöeel fouben too?ben afge=
ftiiaft/ tttitiS bat oibje tóo?bc gejlclt tot p?ompte bctalins
pc ban öc bolle folbpc ban be natlitie.
(iniic ött allfS onbecmlnbert boorige refoluttcn in casS
ton 0cen boo?iganc6 aliS booccn ig gefept/bte in foobant;
pgcbal toteiöen becfïacn te fullen blpben ingaec
jccl.
©beïgclebect öenfesentwintichftcn giunp i^yo.
^cöücnDe ben feven en twintichften ^iuip [aten afs
pacnaenbcfesianbece ^wbincien befebolgenbeijiaiflibe
tnoeHelt bp ben i^tec lüeupl ^enfionattü ban i|aeclem.
ende by de
in Hiirjweiw^irxj ende fulcx 1700 Paerden, cuuc uj US
làli Molende Heeren, be fondere geede Vrienden Naegebujr- fi; en twintich duyfent Man te VoetÀa dienfte te continue-
mm Botttgenooten.
XiEtwatyver de Provincie van Hollant ende Weft-
iVl Vrieflant van den beginne van de tegenwoordighe
Regieringe ende vervolgens altijt heeft beherticht de be-
houdeniflèjverfecckertheyt,vermeerderinge en welvaren
van het Lichaem van de Unie in 't gemeen, ende van de
Leden van dien in't particulier, heeft daer uyt konnen
blijckcn, dat niet tegenftaende by het eeuwich Verbont,
tuöchen de Provinciën in den Jare 1579. ghemaeckt, is
verdragen,dat in alle de felve Provinciën eenpaerlijck en
op cenen voet feeckere Impoften op eenige fpecien fou-
de worden geheven , om daer uyt te vervallen de koften,
diemen genootfacckt foude zijn te doen tocgemeene de-
fentie,de Provincie van Hollandtende Weft-Vrieflandt
Khrer ende dies niet tegenftaende de gemeene faecke ten
Mllenindeverdeelinge van de voorfz koften haer heeft
laten befwaren met een feer hooch quote, verre excede-
KDde de quote van de fes andere Provinciën te famen,en
Μ felve inde Jaerlij cxe onkoften, hoewel met groote be-
'ommerniflen , by invoeringhe van alle bedenckelijcke
middelen^enoechfaem totondragelijcke belaftingevan
oe goede Gemeenre,gcvonden zij nde,niet alleenlijck be-
nevens ja dickwils boven eenige van de andere Prqvin-
Jjen,die daer van veelmael in gebreke zijn gebleven, ten
'-omptoire van den Ontfanger Generaci opghebracht,
jnaer oock boven de voorfz quote in tij de van noot excef-
"vefomme van penningen voor de Generaliteyt aen de
wdere Provinciën verfchoten heeft, die de felve al noch
" te buytcn ftaende, door alle het welcke de finantien fo-
p ^ j uytgeput, dat niet mogelijck is dat de felve
wde den Staet der Provincie,die het voetfel van hare be-
floelticheden daer uyt moet trccken,langer foude konnen
witaen, ten ware de laften merckelijck worden vermin-
h rf wy, naer dat Godt Almachticli de Staet
oectt belieft te zegenen met een glorieufe Vrede, geoor-
JMitbetamelijck tezijn, datmen denckehoehetfwacke
wchaem van de finantie, het welck de koftelijckhey t van
"«iMghduyrigen Oorlogh foo veel bloets heeft afgetapt,
ren, ende hoewel wy hadden verhoopt, dat de oprechte
openinge,die wy van de Staet van onCe finantien in con-
fidentie aen de Heeren Gedeputeerde van de Provinciën
hebben gedaen,met aenwyiïnge, dat men minder Volck
efïèdHve in dienft fai behouden, als de voorfz prefentatic
mede brenght, indien men meerder Volck wil aenhou-
den alfmen kan betaleij,waer door dan de Staet in Militie
min verfeeckert,ende inde finantien meerder geruy neert
foude worden,ende de conferentie,die daer over ter Ge-
neraliteyt in de publijcke deliberatie meermalein fijn ge-
houden,ende infonderheyt de communicatie die wy daer
van by Miffiveaenallede Provinciën als Bontgonooten
in Decembri leftleden hebben gedaen, van die operatic
foude fijn geweeft,dac de opgemelte Provinciën ende en·
der die U Ed. Mog. met ons van een verftant fouden fij η
geworden,fo heeft echter den Staet niet alleen dat geluck
niet gehadt,maeroock niet, dat de Heeren Gedeputeer-
den van de Provinciën daer toe hebben willen verftaen,
dat her gene waer in de felve volgende de advyfen van dc
Heeren hare Principalen met ons eens zijn door den Raec
van State.ende fulcx met eenparicheyt by provifie fouden
worden geexecuteert,cnde dat haer £. nopende het voorj
dere by de Heeren hare Principalen haer devoiren foudé
doen,om dienaengaende mede tot eenparigheyt te mogé
komen, in diervoegen dat onfe menichvuldige devoiren
ende iterative inftantien vele Maenden aen den anderen
terGeneraliteytgecontinueert, vruchteloos ghebleven
zijnde,wyeyntlijckgenootfaecktfijrigewceft xsdifionti-
nueren de ietalinge van die Militie , tot aenhoudinge van
de welcke wy by ons ingebrachte advijs hadden verklaerc
niet te konnen confenteren,\itt welcke ofte wel ter Genera-
liteyt by eenige wert opgenomen, als of fulcx in ons ver-
mogen niet foude zijn, vermits de gefamentlijcke Bont-
genoten het opperftecommandement,aennemingc ende
afdanckitïge ofte reduöievan het Krijchsvoick fouden
hebben gedefereert aen Sijn Hoogheyt ende den Riet van
Staten,en dat de Officieren by Lede verplicht foude zijn,
oock Hoogh-ghemelre Sijne Hoogheyt ende de Heeren
C a van
-ocr page 28-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
Van den Ract van Staten re obedieren, ende dat fnlcx de voorfz dijhntimatie van betalinge fonde zij» em vir- breechnge van de Unhi ende dat het felve oack by ons te- gens andere Bontgcnooten t'ànderen tyden in dter voe- gen foude zijn verlbeiijfoo willen wy doch van den yver van U Ed. Mog. énde van de Heeren Stateii van de an- dere Provinciën tot deconfervatievan hare Kry/iej'i j als liiede van der felver hefcheydentheyt nopende het verft ant van de Unie, en het gunt by ons tegens andere Bontge- riooten voor defen mede foudezijn gëfuftinecrt,een ge- heel ander oordeel verwachten, want gèlijck de Provin- ciën by de Unie in materie van belaftingè aen haër heb- ben behouden de Vrybeyt in het dragen vahhafe eonfin- if», de welckcoock alle Jaren ( vermits dë veraitderinge die de tijdt kan geven ) op een nieu hebbeii moeten Wór- den verfocht ) ghelijck daer toe by dén Raedt van Staten Jaerlijcxeen petitie uytgebracht, den Bontgenootén toe- gefonden, ende daer op der felver confent verfocht is ge- Wëeftj foo en heeft de Vryheytnietbêftaen ineen geluyt van isoorden, maer in foodanige efïêétivé realitey- tfenjdatmen fich vry gehouden heeft van de bêtalinge van , die laften tot de continuatie van de welcke men hadde verkiaert geen confent te konnen dragen» fender dat de Provinciën den anderen in het dragen van cotifenten hebben mogen overflemmen, veel min tegens dë gewèy- gerde confenten tot eenige contribucien kónnen be- dwingen, daer van alle de Bontgenoten i endeohdèrdé feivf" met namen de Provintien van OpVecht ëhde Vrie- flandti getuygen kennen zijn, als hebbéndéde eèrfte in het héetfte van dëu Oorlögh vele Jaren aehtèr déii ande- ren hare confenten ingehouden op dé fuifidie vòòr dé Kufl-fchepen, zijndegewe'eft het Leger te Water van de- fen ütaet, ende de tweede op de fubfidie voorde Weft Indifche Compagnie > tot béfchermingé van dé conquÉ' ften in Brafil,endeafweëringe vaïi hÈttryüwëloofeghe- wélt der Portugyfen, ende diènvOlgëiidé tbt hét èéhé ènde hét andere refpéöivelijck ïiiet ëertén ïtuyVerghe- contribueert, zijnde Wél fulcx> dat dén Raedt vàìi State als Executeurs van de refoliitiën van de gemèené Unie, faàer dat alle de Bondtghèbooten tot aèiVWèrtiingé van K'rijchsvokk haer cottfetit hebben ghëdragén, bevoëght 4,ijn, omme volgens defëlvë confenten de wérvinge van Kïijchsvoick te doeri énde dë fdve in dén éédt té ontfan- gen, dat mede de Officieren in fulcker Voegen aéngeno- men, nóopéndede Militaire exploideö tot dienfte endé^ conférvatie van den Staet, ter obediëntie ftaén van Syn Hooghgemelté Hoogheyt ende den Raet van State, maei- Zijn dé fel ve geenfints bevoeghtende noyt aen de felve jgcdefereert, mme tegens de confenten van de Provincie» Volck Hén te némen of te in den dienfi te iontinuéreii λ veel ïnin onder pretext van den Eedc, de lelve in den name Van de gcrtieene Unie afgenomen, tot eenige obedientic 'aen haer tegens de gédifficultëerdé aénhoüdingé vàn de Leden van de Unie tot contitìuatiè van haréh diénft te bedwingen, fullende niet bevonden wórdën,^atde Pro- vincie van Hullant ènde Weft-Vrieflandt de felvé faéc- ke oyt anders tegens hare Bontgënooten fòudén hebben verftaen,de wyle dé exémpeJèn, diemen-daer roefoude xvillen bybrengën gheheel van één andéré naturézijfi, ende namentlijck dat eênige Provinciën, ofte contrarie haer gedragen confenten j cfté fonder VOdrige notificatii aén de Botttgenooten van de dilcóhtinuatie van dïfen, haer fel- ven by heymelijckc redudtié van Militie ofteandereaf- legginge van laften hebbch-gepdoght té verlichten, hét welck niet (onder reden hééft gefeyt konnen worden te- gens dé Unie te zijn, als waér door de vérfeèckertheyt van den Staet tegens de ghedragene, infiniéïs geen gédif- continueerde confenten, imytenkéifiijfevnn deBontge- Ttooten is vermindert, macr foo wanneeréenigé Provin- ciën hier onvermógenthéytin het dragen van hare opge- nomen laften aen de Bon tgenooten bekent hebben ghe- inaeckt, ende daer op hébben gedifficultéert > tot de aen- houdinge van foodanige laften die fy nieten konden dra- gen, verder te confenteren, énde fulcxdebétalingévan dien van haer afgéwefen hebben, foo ift verre van daer, dat de Provincie van Hollant foude hebben gefuftineert, dat fulcx foude ftrijden tegens dc Unie, dat de felve niet alleéillijck de Voói-fz afwyfmgfc hééft fiitiecen iênfien, maer (de noot van't l.andt fulcx vereyflchende) hatr' ichoudëren félfs onder fdóüahige afgewëfeft laiten méde gheftelc héëft, door Wélckén yver ende gewilügheyttie |
rugge haer te meerder ingedrucktzijndè, fo en konneo
wy niét verti-duwéö, dat wy tegenwoordighlijckaflég- gendei· 'tgeh'e wy lan^i· tti'ét en kónnen dragen, etitìe daer inne doende 't geen, waer toe de Vryheyihy deVnit gêfHfeYtièéft ótiS qualificeert, éiide daër ihhe vólgende de exempelen van de andere Bontgenoten, U Ed. Mog. ons fullén willén fchüldich hóuden totdépreftatieVan hétgünt ons onmogelijfckisj énde aiCTievochtewvrjbtjt tegens dé gene dié onfeVyahden zijngheWceft, foudea willen gedoogtojdat oils ëhde U EàMog-felfs in dtV^ de dobr de Bontgénootéh àitvryh'éytftiuiie worde»gedifi /'««?é?yjf.diejfiÌii'fwOdf'/i|^nietCótìtK)vetsisgeweeft,eiide vóof den Oorlógh by dèPHnceh vahdéfï Lihdefélfeer. kent hééft moétén wordén,ihföiidéf-iieyt gelet ons οϊ^Ιι. merck ïlrèckt tot &enfienJijckheyt,eereende Verfêéckeit^ heyt van den Staét,ëhde hêt inii'en Vàri dien tot verttlèy- ningë, difreputatiëëndépéricul VSn defd^ej geconΓιd^ reert dat de aenfienlijckheyt daer inne beilaet datüieflby tijdt van Vréde dOói· éetì betaitiélijckê éhde wyfe ttiéhage behoort te letten op vérftetckitige van het güiit ditdcióf den Oöriog is verfwaeklt, éiidede Cere datmeii daerdóirf mach bekomen het cieraet van welgheftelde fimtitieb, endé dé verrééckérthéytdatmehdóórpi-óftiptebttalinge mach hebben eèii w'él gedifcipliii'eéi-de Militie,'in plaófe dat het verfuym van foodanige tìicnage by de Vfieiilfa foiidë véroorfaécken een kfëynachtingej eödéhel (herder Verval Van definàn'tiehby dé Vyandeii êèn verhéu^ii|éj éndé eéri IfeèckèW hope van dàt onfe eyge:n achtetóShiyi in kort te wege foude brengen het gene in vele Jaren h«t gewélt van buyten (ftaélidé Vóa? de èoedè IkéCfeedéwlc- kerëdaï>pérheytdér ttìàtìnelijcke Véft-OVéraéhitìdedi voórfichtichéyt, wijsheyt der yverigé i^gentêniSida deri zegen van Godt Althaehtich) niet ea-hééftkoontìi worden geefFedueert.
Gelijdc medé de aenhoudinge van Krijchsttilck ernie andere laften meerder als men uyt hét inkoffietì kan vcr- vàlleh een fceckerè wanfaétalinge ende daer doorver- minderinge in de-Militie,ende dat erger is , ghedschteh van inobédicntie ende onwilligheyt in dé felve,endefuli tlaerdoor een apparent pericul voor den Staet foude me» de 'brengen, zijnde défe Landen foodanich ghelegen, dat als men finan tien heeft ,daer uyt goede betalingekaii werden ghedaen, in tij den van noodt geen ghebreckaeii Krijchsvolckfoude zijn, ende meerderKrijcbsvolckte willen acnhouden,als men kaft betalen,onvermyiijckge· brèck van finantien foude moeten véroórfkecken, ende dewyl U Ed. Mo. uyt 'tgeen voorfz is,kunnen yerftaeb, dat wy indefen allen hebben geprocedeertroi/W)(«»» communicatie van onfi Bontgenoot en, ende niet en hebbói gedaen als het geen waer toe onfe onvermogentheytvct- oorfaefl: door onfen onverdrietigen yver door de beh*»· deniiTe van de Staet ons heeft genecefliteert,cnde 'tgein wy na recht en wy shey t hebben vermogen te doen,en dére Bontgenoten in tijden Van meerder noot voorobs hebben gedaeh > totconfervatic van welckerechten vry- heyt allé de Bontgenoten felfs volgende de Uniegeliou- dên zijn ons de hant te bieden,en dat alle 'tfelve meuwetì anders toe en ftred als tot ons eygen béhoudeniiièja^n « welcke hoe veel allede andere Bontgenotengelë^n félve in detijt vanOorloch meermalen hebben grfnwe»» en tegenwoordich na haer wysheyt als noch wa confidereren,endattét oochmerck van de Unieisdj^ houdenis vande geméne Staet en van de Leden vanfliwi foo willen wy niét twijffelen dat onfe fincere intentie »? U Ëd. Mog. óns fai guaranderen van alle finiftre impra· fie van dat wy niet genegen fouden Uij η onverkreecice Η tehlyvenhy deVnie.die vjf heylichlijckprotefteren^^Jl endegoet eeuvjichlyck te vjiUen éndefulkn vaft houden maiK fineren j op hét ferkufté om de liefde van ons V a landt, om de Memorie van de geen die met h»®··^' de vaftigheyt van dien hebben verzegelt, om deniifevan ons felven ende die ons oock aengaen ® ) lief zijn, ende'omme d« Eere Godcs ende Syns |
-ocr page 29-
HERSTELDE LEEÜ. 29
mandoren, ende te decerneren een iëeraenfienlijcke Ββ"
fendingheaen alle de Steden ende Leden van Hollandt»
om de felve met alle bedenckelijcke redenen te dimove-
ren van de meer gefeyde U. Ed. Groot Mog. Refolutic,
enàcàitSynHoo^cytàtn Heer Prins van Orangie in
Perfoon de voorichreve Befendinge foude helpen bekle··
den,nefiFenseenige Hceren uytde Vergaderinge van haer
Ho. Mog. ende den Raedt van State, gbevende de felve
meteenen aen ij» Hoo^^f^reenfeerbedenckelijckeau*
thoriiatie , ten aenfien van de Provincie van Hollandt >
Steden ende Leden van dien.
Oock dat Sijn Hoogheyt ende de andere Heeren in de-
feBefendingbezijnde, airede uyt den Hage ten voorfz
eynde waren vertrocken , niet tegenftaende de aenwe-
tinidertichften gimiij 0f)eöacn aen euöein öe ©cc(jaDe=
tinge &crj@taten ban igoltanint.
ED. GR. MOG. Heeren;
η Urgemeeftcren ende fes en dertich Raden der Stadt
D Amfterdam, gbefien hebbende de fchriftelijcke Pro-
^^ùiàtndertichfie»Juniilaetftleden ter Vergaderinge
vanUEd. Gr. Mog.ovcrghelevert by Syn Roogheyt den
Heer Prins van Orangie, ende dat in de felve worde ghe-
klaechc, oock reparatie verfocht, over eenige bejegenin-
gen ) die hoochged. Syn Hoogheyt fouden zijn ontmoedt
door en van wegen de Regeringen van defen Staet ; ko-
men met leetwefen te ervaren, dat de goede en oprechte
intentie die haer A. A. ghehadt hebben in alle hetgeen,
waeropdevoorfeyde Propofitie is ilaende, defer wijfe
opgenomen wort voor een fubje<ii: van klachten ende on-
benoegen, ende fulcx hoewel'haer A. A. geerne ghefien
tadden ,dat alle het geen hier ontrent was voor gevallen,
in ftilte ware voor by gegaen i gelij ck haer A. A, oock ge-
tracht hebben door hare Gedeputeerden Sijn Hoogheyt
daet toe te difponeren, ende contentement tegevenj Soo
vinden fy nochtans haer tegenwoordich genootdrudt tot
haer A. A. ontfchuldinge ende Juftificatie,aen U Ed. Gr.
Mog.teprelenteren en voor te dragen het navolgende,te
meer,aengefien de voorfz Propofitie by gedrufte Copye
over al onder de Gemeente is geftroy t ; met vertrouwen
dat daeruyt fai blijcken, dat haer A. A. aller wegen in de-
fen anders niet voorgehadt hebben, dan nefFens handtha-
vingenvande Wettighe ordre vandeRegeringe,ende
defer Provincie ende harer Stadts gerechtighey t, aen Syn
Uoo^heytalie fchuldige reipedl: ende eer te defercren.
Het is dan fulcx dat de gemelte Heeren Burgemeefle-
ren ende fes en dertich Raden, na langh verwachten van
een vruchtbare uytkomfte in de noodige deliberatie, die
de Vergaderinge van U Ed. Groot Mog. foogeruymen
tijdt hebben gheoccupeert ontrent den Staet van Oor-
iKh, ghefien hebbende de Refolutie by Uwe Ed. Groot
Mog.genomen den k/Wìw Junii laecftleden, ende ordre
inconformatie van die ghegeven, om onbetaelt te laten
ende rerpeftiveiijck voor gelicentieert endegereduceert
te houden eenighe Compagnien van de repartitie van
Hollandt : Soo hadden haer A. A. vertrout, dat de an-
dere Provinciën ende hare Gedeputeerden ter Genera-
liteytin defen , behoorlijck erkendt fouden hebben de
wettig Macht van U. Ed. Groot Mog. midrsgaders des
^hdringende redenen ende motiven, die U. Edele
tof het nemen van de voorfchreve Refolu-
tie hadden bewogen ende genoechfaem ghenecefliteert,
'Medienvolgendedefelvemet heteiïeaueren van haer
Sn on verhindert fouden hebben laten ghe-
I^ochfynhaerA.A.buyten vermoeden nahetfchey-
envan U. Ed.Gro.Mo. lefte Vergaderinge gead verteert
OKdcwelgemelte Heeren Gedeputeerden van dcande-
•e provinciën ter Generaliteyt op Pinxter Dagh den
unii hadden ghelieft.de voorfchreve U. Edele
"root Mogende Ordre door aenfchryvinghe aen de
^omraandsurs, Capiteynea ende Solliciteurs te contra-
fende Heeren Gecommitteerden van U. Ed. Gre. Mog,
,pl)Cf)l«_te toooj^ecjldlöe^^^^^ nietgefiln was yet vruchtbacrs te fullen volgen,
nagelacen of immers opgehouden mochte worden, met
prefentatie van de Vergaderinge van U.Ed.Gro.Mog.
te convoceren foo haeit doenlijck ware, om aen de felve
voor te dragen het geen men ghemeent was aen de parti-
culiere Steden ende Leden van dien te proponeren.
De hoochwichtighcyt van alle 'twelck de Heeren Bur-
ghemeefteren heeft doen noodich achten, om hier over
tijdelijck metde Vroetfchap defer Stadt te delibereren,
ende hebben ο ver fulcx den thienden Juniidaeraen vol-
gende , tot dien eynde Vergaderinge gheleyt endealdaer
eenftemmelijck met gemelte Vroetfchap verftaen dat de
voorgefeyde Befendinge van haer Ho. Mog. aen de Ste-
den ende Leden in 't particulier, befonderlijck in een fa-
ke raeckende de deliberatie van de Provincie in'tghe-
meen, endeghekanttegensdesfelfsRefolutie, nieten
konde worden gheadmitteert,ende teraudientie ontfan-
gen , ende dien volgende een Befendinge ghedecerneert,
om hoochged. Syn Hoogheyt tegemoet te reyfen en van
Stadtswegen aen te dienen, dat men Sijn Hoogheyt: Vor-
ftelijck Perfoon,noch de andere Gedeputeerden als geen
j andere qualiteyt bekleedende dan Gedeputeerden van
haer Hooch Mog. ter audientie inde Vroetfchap,nochce
felfs binnen de Stadt, niet en föude konnen toelaten.
Ende fonder dat haer A. A. noodich achten haer ver-
der te eflargeren op de redenen, die haer in defen hebben
gemoveert, fullen fy haer gedragen, aengaende de deuch-
delijckheyt ende ondeuchdelijckheyt ende hetfware ge-
volch van de voorfz Befendinge, tot het geen wegens de
ilegeringe van defe Stadt in den Jare lijp. in ghelijcke
jhelegentheyt ( hoewel die van minder bedenckelijck-
leyt was, ten aenfien Sij» Hoogheyt niet Perfoonlijck ge-
voechtgingh in de Commiffie, maer alleen eenige Hol-
landtfche Heeren, die het in allen ghevalle tegens haere
Principalen hadden te verantwoorden ) aen LT. Ed. Grò.
Mog. omftandelijckisghededuceert volgens de Copye
hier nevens gaende , ende het geen inconformatie van
dien by de Gecommitteerde Leden van U. Ed. Groot
Mog. fpecialijck op het tegenwoordich fubjeft voor ad-
vys is in ghebracht, daer inne beftaende dat by Refolutie
van U. Ed. Groot Mog. de bewufte Befendinge met den
ghevolge van dien, als buy ten exempel ende tegen ordre
ende forme van de Regeringe dient te worden geimpro-
beert, ende van gelijcken by Refolutie vaft geilek dat de
Steden defer Provincie in het toekomende fodanige Be-
fendinge niet en fullen hebben te defereren,of in de beu-
ren te admitteren of toe te ftaen : dat oock defe imüroba-
toire Refolutie van haer £d. Gr. Mo. ter Generaliteyt fai
dienen te worden genotificeert, endeten Regiftrealdaer
aengeteeckentj ende van gelijcken aldaer formele verkla-
ringe dient te wor<ien gedaen ende geregiftreert,dat in 't
toekomende de Steden der Provincie ioodanige Befen-
dinge in den heure niet te fullen admitteren oftoeftaen,
en dat daerom leer férieufe acnmaninge dient te werden
ghedaen , ten eynde de Provinciën na defen tor fodanige
Befendinge geen gront en leggen of oyt ondernemen de
felve te decerneren ; om reden daer toe nae te voegen,en
ey ntelijk dat aen alle Provinciën ferieufe en wel gcraifo-
neerde blieven dient te werden gefchrcvé,en van d'fel ve
4Γ 3 omftiin-
■jj in vryheyt liier mogen belyden, U Ed. Mog. bid-
jjndejdai: defelvemetende beneffèns ons doorafleg-
iirehevande ondraechlijcke lailen, die fonder evident
«ricul van den Staet afgewefen kunnen worden, willen
ypen bevorderen de ontlaftingeu van den overladen
S;taer,ende in achcinge nemen U Ed. Mog. behoudenifle
ons verder niet te doen vergen,het geen wy nier kunnen,
enJefoo fouden ftrecken tot ons onvermyde-
lijci verderf 1 endeby ghevoigeruyne van den geheelen
Staet,'twelckwy vertrouwende van Ü Ed.Mog. wijs-
hsyt ende y ver.
Edele&c.gefchreven mdenHaech ά6ηιη Julij liyo.
Superfcriptie, Εφ &c. aen alle de Provinden
DE STATEN.
-ocr page 30-
Η HERSTELDE LEEU.
30
omftancieüjck te kennen gegeven de redenen ende mori- veii, waerommede voorfibefendinge by Refolutie van haer Ed. Gro. Mog. is geimprobeert, ende voor het toe- komende niet aennemelijck by de Steden defsr Provin- cie is vei Iclaert te wefen, welckeaile zijn de eygen woor- den van 'c Vüorfz advijs.
Ende alfooder fclver gbemelde Burgemeefleren ende Raden met leetwefen endeverwonderingemoeftenfien dat fijn hoochgedachre Hoogheyt dooraenradinge van fo- danige Perfonen , die iulcx niet en betaemtjtot hetaen- nemenvan dufdanigebefendinge fich liadde laten gelie- ven in te wickelen , ende ghemerft men niet minó'^'w Hoogheyt dan de andere Hfieren Gecommitteerden in de voorfi^Befendinge ende Commiilie nieten konden erkennen.
Soo hebben haer A.A. uyt refped: tot hoochgedachte S'ijn Hooghsyt ende des felfs ώεηίί, om de felve van den aengenomen Commiilie waer het mogelijck te dimove- rcn, ende voor te komen hetrefuferen van audientie, goet ende noodich gevonden Syn Hoogheyt te gemoet te beienden , ende aen te dienen de voorlz Refolutie, met vertooch van de pregnante redenen die de Heereu Bur- ghemeefteren ende Vroetfchap in 't nemen van de felve hadden ghepermoveert ende by gevolgeferieiifelijck te verfoecken> dat 5j/K HoogheytgcìMàeà^ begonnen rey- fe af te brcecken , aengefien de felve ende de andere Ge- committeerde Hecren , inde qualiteyt van hare Com- miilie j in de Vroetfchap ende in de Stadt niet£n fouden mogen werden ontfangen.
Welckeaendieningheendevordere Officien door de Heeren Burgemeefteren Waveren ende Hajfelaer gsdaun zijn binnen de Stadt Gornichem j ende fijn baer E. E. nae gedaen rapport, daerover bedanét.
Dan alloo de felve by. S^n Hoogheyt wierde ingheno- men als ofte de intentie van de Heeren Burgemeefteren énde Vroetfchapfoudefijn geweeft fijn PrincelijckPer- foon binnen haer Stadt fimpelijck niet teadmitteren, oockin confideratie van fijn digniteyt van Stadthouder van de Provinciën : Soo hebben gemelte Heeren, tor elucidatie van haer A. A. goede meeninge , formelijck verklaert, fuicxt'eenemaei gheeloigneert te zijn van de ■ mi lite gedachte van haer A.A. fooverreai? hetOollen van het Weften, maer dat S^n Hoogheyt als Stadthouder van de Provincie , van de Regieringe van Amfterdam hadde te verwachten dg grootfte eer ende refpeö, die- men konde defidcren,en dathet verftant vanden Raedt> alleen was Sytt Hoogheyt niet te konnen admitteren in aenfien van de vuorJz Commiilie.
Ende mitsdien alfoode Heeren Burgemeefterenna- inaels werden gheadverteertj dat S^n Hoogheyts voorne- men was gebleven om de voorfzhaer Stadt te befoeckcnj met intentie om op de voorfz Commiilie ende Creden- tie-Brieven van haer Ho. Mog. echter ter audientie toe- gelaten te worden : Soohcbbenhaer A.A. ende Vroet- fchap wederom daer by gheperfiijeert j datmen niet be- voecht noch vermogens was de voorfcyde audientie in te willigen,ende goet gevonden andermael Sijn Hoogheyt te befenden , om haer defe Refolutie voor te dragen , en om voorfeyde redenen noch ferieufelijck te verfoecken, de Stadt in defe Commiilie voor by te gaen, met betuy- geniiTe nochtans van fchuldige bereytwilligheyt, om Sijn Hoogheytbix'/ten defe qualiteyt, als Stadthouder met alle refpedt ende eerbiedeniire te ontfangen, tot defen ey nde iij η den een ett fwhttigflen J uny aen Sijn Hoogheyt gecom- mitteertde Heeren Geehmck oudtBurgemeefter,ende Sl'ie^elpiEcfiderende Schepen, met een Secretaris,welc- ke tot Edam aen Syn Hoogheyt btleefdeiijck hebben voor ghedragen de voorlz R.eiblutie ende vòrfoeck ende tef- fens uyt den naem van hare Heeren Committenten aen- gliedient, by aldien Sijfj Hoogheyts geliefte ware binnen de Stadt te komen als Stadthouder,dat haer A.A. begeer- lijckfouden waernemen deoccafie van S'tjit Hoogheyt priuven van dienllwilligheytende refpedt te bewyfen.
Ende devvijie Sijji Hoogheyt hier op tot befcheyt gelief- de te'voegen,te fullen komen met de andere Heeren Ge- committeerden met alle de qualiteyten^die 8ψι Hoogheyt agenwoordiclj bekleede, foo is by gemelde Heeren daer op gcantvvoort, dat Sijn Hoogheyt j komende in de Starft aengefien ende ontfangen foude worden alsStadthoude/ ende verfocht, dat haer A.A, mochten wetendeti'dt wanneer Sijn Hoogheyt aldaer was te verwachten. '' |
Hier op den volgenden dach, wefende den drie „ tviintichfienlwti'j, hoochgedachte J^»Ηβο^^ί^; Q^gji^^
meer welgemelde Heeren Gecommitteerden,binnendc
voorfz haer Stadt gearriveert, en voor fijn Perfoon met degeheeleBurgeriein Wapenen, en allevorderefchul· dige becooninge van refpeótjdoorde Heeren Burgecaef. lieren verwillekomt ende ontfangen.
Doch alfoo hoochgedachte Sijn Hoe^^fj/j niet tegen- ilaende de voorfz Officien ghehefde te verklaren aen de Heeren Bur(^;emeefteren, neff'ens de andere Gecommit- teerden van haer Ho. Mog. aldaer ghe komen tezijn, om in gevolge van hare Credentialen,'r geen van haer Com. miilie was in de Vroetfchap te proponeren, verfoecken· de dienvolgens audientie j foo is het felve om voor ver- haelde reden geexcufeert. ■ '
Des dan oock te meerder reden was, in confiderait van de La/ie j die de hoogheyt ende reputatie van U Ed, Gro. Mog. Provincie in defe Commiffie was gefcbicdr, naerdemael de Heer Alexander -van de Camelie, Heer Van Aertsbergen, wegen de Gecommitteerden van haer He. Mog. het woort voerende,volgens rapport vso de Gcdl· puteerden der Stadt Dordrecht, in de Vroetfchappeal- daer met feer fcherpe , bittere ende onverdraghelijckt woorden verklaert hadde, dat fy Heeren Gedeputeerden geencontentement konden nemen in dedilatoire ant- woorde op gifteren aen Sijn Hoogheyt giïgeven, endcïsn Dordrecht niet en fouden vertrecken voorendeal eer de Heeren van den Oudt-Raedt ronde vcrklaringhiueii haer hadden gedaen , of fy wederom wilden komen in de Unie, daer ly uyt gegaen waren, ende oock op barepio· pofitie fouden hebben bekomen een nette, korte, pofid- ve, cathegoriqueende peremptoireantwoordebyghc· fchrifte, ende dat beneftèns dien oock de vooraDemdt Heeren van Dordrecht prompte ende efftöive-iepini· tie fouden hebben ghedaen van de verbreeckingevsBdi Unie, daer aen fy haer, benefièns de andere Ledeny» Hollandt, hadden fchuldichghemaeót, ende dier ora ilrafbaer waren aen lijf ende goet, ende dien volgent Uft krachte van 't drie en fwintichflen artyckel van de Unii) conform de exempelen daer toe geallegeert,in h»er per· fonen ende goederen arreftabel, ende convenibel voor alle Heeren Rechten ende Gerechten ; verklarcndevor' der de voorfz Heer van Aertsbergen, dat de meer eemcl· te Heeren Gedeputeerden by faute ofte uytftel van repa- ratie, noch andere tale fouden moeten houden, daer w noch nadere openinge foude werden gedaen.
Het heeft dan oockghejieft hoochged. SiinHi>fgh)t de voorfz inftantie voor foo verre te laten beruften eMi te verfoecken inde Vroetfchap ter audientie gheidmit- teert te worden als Stadthouder van Hollandt , fonder nochtans af te leggen de voorfz qualiteyt vanGeconudtt- teerde, edoch verklaert gemeent te zij η aldaer te fprcf^ ken over het geen 5 jn Hoogheyt tot Gornichem vow noemt door den Heer -van Waveren was aenghefeyt, ^ den naem van de Rcgeringe van defen Staet, fond" w nader te fpecificeren.
Endealfoo SijnHoogheyt haer niet geliefde te ton di- moveren van dit verioeck, oock niet verder openingen doen, aengaende 't geen Sijn Hoogheyt geliefde te pro^ neren, opdat de Burghcmeeiteren daeropiendeiclve mochten doen ghenoechfaem contentement,endc k^ nen ofte het noodich ende vereyft ware de VroetfcWP daer ove te beroepen ; foo hebben de ghemelde aengenomen de begeerte van Sijn Hoogheyt tnet de n« Valckemer, haer Collegie, die Prefident ende vernutsiB- diipoiicie, niet tegenwoordich was, te communitf^"·
inde hoewel haer A.A. aen haer hadden de autbor-
teytomontrenthetverfoeck van audientie by haer 1 ven te diiponeren, foo hebben haer A, A. nochtans, haer meerder decharge hierover met de Vroetfchapg delibereert, ende der fel ver advijs ongheraden gevon ^^ SyjtHoogheyt in de voorfz Commiffie in deStadtg^ men weli:nde, ontrent een faecke, aen de felve |
-ocr page 31-
HERSTELDE LEELl.
Amfterdam ter contrarie gcalligeert veel minbewefea
fouden konnen worden, ende dien volgende feer abufijf,
onder reverentie, door quade onderrichr>i;4e in de voor-
fchreve Propofitie van '."ontrarie ghebruyck inentieghe-
maecktisgeweeft, zijnde de hooghfte Regicringe niet
den Hcere Sradthouder,maer U Ed. Groot Mog.Verga-
deringc bevolen.
Dit is dan, Ed. Groot Mog. Heeren, 'tgeen gemelte
Burgemeefteren ende fes en dertigh Raden geperft zijn
de Vroetfchap te rapporteren , welcke daer op geneyght
fouden zij η te geven alle doenlij cke fatisfadie.
Maer gemerckc Syn Hoogheyt niet geliefde te conde-
fcenderen de verfochte opcningete doen,dan in de volle
Vroetfchap, hoewel de Heer Burgemeefter van Wave-
len aen preienteerde daer in loco , voor fooveel fijn E.
aenging, het gepafleerde tot Gornichem te verantwoor-
den j ende daer van te doen contentement : foo zijn de
gemelde Heeren, nae repetitie van ha?r voorfz verioeck
endeaenbiedinge van Syn Hoogheytgeichfjàta.
Dat nu deklaetfle excufe van audientie, in manieren
évcrhaelt, in de voorfz Propofitie over 't geduyt ende
lengeklaeght, als of daer mede gemanqueerc fuudezijn
in het relped 't gunt de Stadthouder is competerende,
daer op konnen gemelte Heeren Burgemeefteren ende
Vroetichap tot haere decharge niet verbergen tot ant-
Koort te voegen, dat naegefien zij nde de Commiffie, by
u Ed, Groot Mog. aen Syn Hoogheyt gegeven y daer in
wel bevonden WO rtjdat de Stadthouder gehouden is voor
leftaen, te bevorderen, ende bewaren, de Hoogheyt, Ge-
nihtigheytiPrivilegien ende welvaren van de Landen,Le·
din. Steden ende Ingefetenenitnitsgaders 't gebruyck va» de
Chtijielijcke Religie, de felve te cottferveren en te hefcher-
mnmn aUeoverlajt endefoule, dijordre ende oneenicheyt,
éfimci ende fihade j voorts in de» voorfz Lajide te doen
litnycken e?tde admimfireren Recht ende Juftitie^ allen den
irnttt diéfblcx verfoecken fuilen, ende te doe» Executeren,
du atHgaende faecken van Jufitie, met advïjs van de Pre-
fJent (nde Reden van HoUandt ende Wefl-Vrieflandt,vor-
insnaegénomenadvijs van den gemelten Hove te'verlee-
m Brieven van gratie ende remiffe, ende aengaende de
f'tcke -van Oorlogh ende Politie van de voorfz Landen, by
l'itduncken van de felve Heeren Staten of met advys van
lierfeher Gecommitteerde Raden in conformiteyt der felver
hjtruSie-, de Bmgemeefleren, Schepenen ende Wetten ver-
mdmn me hehooren, achtervolgende de Privilegie» van de
rtfptilhe Steden ende plaetfen, é-c. Maer dat de felve
^oigh Rechtioude hebben, om uyt krachte van defelve
CommiiFie in de refpe<ftive Vroetfchappen te mogen
wmparereujwort in het minfte niet gerept,fulcx dat dies
«Dgaende oock in 't regard van den Gouverneur ende
L>piteyn Generaci moet nagekomen worden, 't geen
tot noch toe, ten regard van een yder in't by fonder ge-
("uyckelijck is geweeft, namentli jck foo de fclve yetwes
Mae Vroetfchap te proponeren heeftjüch eerft moet ad-
drelTeren aen de Heeren Burgemeefteren,om aldaer dies
jcngatnde openinge te doen, ende audientie te verfoec-
««n, den welcken oock toeftaet te oordeelen of de ver-
ochteaudientie behoort toegeftaen te worden ( alfoo al-
iclaeckeDnietcnft.aen tot kennifle van de Vroetfchap)
«Me foo niet, moet dienthal ven nemen patientie,fonder
f "^off-^ntie van kleynachtinge,alfoo Burgemeefteren
Recht alleen is competerende.
Uockfoogeven haer A.A. uEd. Groot Mog.in be-
fncken, of het niet foude zijn van feer ghevaerlijcken
ε J'oigCjfoo vvanneerdelelve uyt Souvereyne macht yets
rolverende, de Gouverneur ofte Stadthouder fulcx
etwel gevallende, na fjnappetüt foude vermogen in
Vroetfchappenrontiommetereyfen , om
«n I particulier met fijn authoriteyt te intimide-
als in defen door den Heer van Aertsbergen, als
dien''' 5 gepooght is te doen, ende daer toe au-
ctie in de felve te begeeren, fonder dat fulcx foude
worden geexcufeert.
aer tegens geen exempelen vin Syn HoogheytVte-
ghedurende defe Regieringe in deStadt van
badde te proponeren,daer van aen haer E. E. openinge te gcweeft tot haere noodige defenfie voor te dragen, niet
doen, met aenbiedinge van her felve getrouwelijck aen j alleen haer in 't particulier, maer oock het recht van ö
, „ ...................--------Ed. Groot Mog. in gemeen raec-ende,waeruytiy wil-
len vertrouwen dat Synlioogkeyt ^ het fclve nader over-
wegende ende de reden piaeife gevende, fui oordeelen,
dat by de Heeren van Amfterdam i« defen niet als na or-
dre van de Regieringe,ende ten refpeiSe van de Hoogheyt
van defe Provincie,gedaen Ì5,ende in plaetfe dat verfochc
wort reparatie van haer A. A. dat de felve met φeerdeΓ
fondament fouden konnen klagen ende verfoecken repa-
ratie van de indracht,die de Regieringe van Hollant in 'c
gemeen, ende de Stade van A mfterdam in 'c byfondcr, is
aeiigedaen, door die gene, dis Syn Hoogheyt gszmitext
ende gheraden hebben tot hec acnnetnen van de voorlz,
ODgefondeerde befendinge en executie van dien, ende
fpecialijck dat in 't regard van den voorfchreven Heer
van Aercsbergen, over de geledens onlijdelijcke injurie
verfocht ende gheobtmeert worde rtparatie fuJcxendc
daer't behoort, zijnde dcRefolurie van U Ed. Grò- Mo.
navoorgaende menichvuidigeinftan ien, terGentrali-
teytgedaen, ghefondeert gheweeftniettegensde U/iie,
maer op het goet recht van U Ed. Groot Mog. ingelijc-
kefaeckentot noch toe gebruyckt, gegront, hovende
nootfacckehjckheyt op de billickhey c,dït defe Provincie,
gedurende denOorloge,haer meer gee vertueert hebbea-
de als eenige van de andere Provmcien, boven haer ver-
mogen, om de gefamenrlijckc vry heyt van de refpeöive
Provincieri cc bekomen, ende de felve tegen woordicl;
door Gpdesfegeninge verkregen hébbende, niecgaerne
(bude fien, dat, gedurende de Vrede, de felve door ver-
loop van hare finantien foude komen te vervallen, maeï
een gereguleerde Militie totfekergetal, bequaem totde-
fentie van hec Landt, te onderhouden, we betaeltende
welgemonftert, op dat de onlydeJijcke fraude, daer inne
tot noch toe gepleeghc, fouden geweert mogen worden,
ende daer nevens door middel van dien de goede Inge-
fecenen,groote lailen ende befwaerniflèn van Impofitieo
ende anderfints tot noch toe ghedurende den Oorlogh
gedragen hebbende, mettertijdt, fooveel mogelijckis,
mede eens fouden mogen worden verlicht, als aireede
gefchiet is in eenige andere Provinciën, ende komen te
fmaecken de vruchten van de tegenwoordige Vrede. Het
welck by langer aenhouden van de voorige onnoodige
ende ongereguleerde Militie, onmogelijck fonde zijn.
Tot befluy t liicr by voegen dat haer A. A. verwondert
zijn , waerommedeoöcniietegen$ haer in 't particulier
is opgenomen gcwecll, ende iJ^t ten regardc van eenige
andere Steden, nademael SynHoogkeythy fchriftelijclc
rapport ter Generalireyt diesaengaendegedaen,verklaert
heeft, dat meer andere Leden van U Ed. Groot Mog.
Vergaderinge gelijcke audiëntie hebben geweygert.
Ter Ordonnantie van haere Achtbare, «©ctcptficttt/
Gerard Huljt.
g^efaecficnalbujStlaenïie / ίΐΛε pöec bimtfienbeijat
(jPluDgcnoccg geciarocEtcl)aQbe/ eniieboo^tnümant
ben anbcrcn toillcnbe luijchen /fpo l)c«ft Syn Hoogheyt
genomen ccn tottttge öcfoiutie/ om namentlötb te faife-
ren eenige Leden üec ì^ccgabcciitae ban IgoUan&t/ cniie
niet Wapqnen te dwingen öe ^taöt Amfterdam. I|p
ÖaöDe tot ötcn cpnüe feec fcccetelijch uptgefonDen/al eeni^
ge Dagen te üooz/patenten aen becftijepbe Compagnien
te paecïiE/tot fsinitoegen/2tlniljcni/enbf elDcrjS/ottiiêai
tecbaclj 'jS mojgensiïjcn 30 SiuUj i)ccl U^oeclj/tejijn boo?
De 5^oo2t ban ^mftccbani. $2et «jSacmfoen tot öptcecljt
tcocfi ©;pöaecl)ö öejS abontsi upt/onDec pjetcjct/ ban bat
bc ^^inccflcïïopaUfoubeingcljaelttoojDtn.Graef Wil-
helmb3aSi3?pöaecB.tfb£n negen en twimichften ^Uljj
nae
Ijjjjcpenderendej aiidientie in de volle Vroetfchap te
verkenen, ende is derhalven goec gevonden de Heeren
gurfcnieefteren , neffeiis vijf van de Raden ce verfoec-
ken'en committeren , om hecfelvc beleefdelijck te excu-
^^ Welcke Heeren de voorfz excufe aen hooghgedachte
j.^Koogkeyt g^àiiQn hebbende, daer nevens eoe der fel-
vcr meerder farisfaftie, hebben verfocht, indien Syn
jjjii^/iiyryetwesoncrenc de voorfz, faecke ofc anderfints
-ocr page 32-
Η HERSTELDE LEEU.
32
naë be mibïUiD tipt ben J^aoe getogen / enbe betoont ficD naer rinbDcniacüt tot Abkou ; altoaccbeïjeecvan So- mersdijck en be Baron van Dona met vier Compasnten
Kuptccen tee oefettec tijüt toel aenquamcn j raaet be an ■ bece Huptcrie Dan j^imtoegen enbe 2litnDem toasi op be ©elulMé becbtoàelt oDetoeeil/ toelcfte fcljulbt gljetoojpen tDierbt op Den Kitmee(lfcMoni,l)oetoelbeïgeecvan So- merdijckbeoecnetnaiibiebcgljcOcclc (€coupen €om.- ntanbeecbe. l^etabnpiStoajSoocfJbat Mom anberjïgeen fienmjSljaDïieiianljctttelTepnfllj / algsbatöPDct bolth fiicngen foube tot Abkou, geen laft Ijeböenbe om ^a(Ta= gtccsi op te {jouben/toaec boo? Ijet gebeu?be bat be Ham
^uit antijortijS-^^oojt in te tijben / alfoo men tot 3tm liccbam niet getooon toasi fonberlingl) toatfit te Bouben/ b?cl min pemant te bjagen ban toact fjp guam / fuppo- fcrenbe bat nu alfoo toepnicfj alö te boo? pemant baet in Ocm bdet foube boen / bpfonbec aljs get nocï) b?oett) / en tocpniclj bolcfi bp be fjanbt boasi. ^eethet Ì^aniS Capii tepii|Bajo?Jentiiot,toosi©2pbaetlj3S begabonbts met vijftich bp Dem felfji upt alle fatten (be fijinjS Babbe op Öcm begei'ct Bp foube alleen ^janffBe nemen / maec om niet be fdbe ^atte al te oöieuic te maec&en/ foo babt enbe bafireecB Bpbattet upt alle iSatien mocBteiijn) uptgei lefm^olöaten/ bofBberi©ffitictenbaeronbet / met 5ijb-getoeec enbr fath-pifiokn getoapcnt / ban SptrrrBt in een BiacBt-fcBupt gctagen/met laft om öcsï mo?getisi te^ijnbooï Amfterdam, enbe be ^oo?t ingaenbe met allcbckeftBont ftcfjmeiPec temarcöcn banbegoojte. l^P Beeft mp felfii grfept lafl te Bcbben geBabt / geen Bo-- (iilitept tc bacn/ooch niet te fcBieten al toierbe fcBoon op BemgBcfcBooten. «®e Sïuptecie alfoo binnen cijbenbe/ Babbenlaftgcen ootö niet be alberminflc Bofiilitept te tBoonen / ootfi niet toanneer op Baer gBcfrBotcn totecbt/ tocbcr te fcBietan (ten toace be ©utgcrie Bet g?of maecfi^ ten ; toant ban toaö ban terBt.ötoegen/ befenfic gBeooi^ loft enbe ban ben ^Bjinji toegelaten ) maer aen pebec een te feggcn / bat fp ouamen«lss b?ienben ten beften ban be ^tabt enbe ban ben ^taet / om eenigBept enbe b?ebe te confecberen tirtffBfη be ^jobintien in "t gBenerael/ enbe öe Hcben ban jijollanbt in 't particulier» €nbe alfoo ge^ m^itBclijcfi enbe met goebe o?ö?c boojtnjbenbe fouben Hebben befet enbe ingBenomen Bet ^tabt-üupji; toaec op Syn Hoogheyt foube bolgen/cnbe eenige/Bem guaet? toillige/ iSactflieben upt be lEagtftraet enbe ©?oetfcBap cemoberenbe / be anberc gBebjarlit Bebben tot èenparig^ Öeptmet be anbete ^jobincien op be ftoebenbe biffe; temen.
^bec tiitmecfiec IjabbeootfittoeeofbjirBonbertbni f aten acn tJBout bp Bn»V om be tlupterjS bie beel ofte alle frBielijfB enbe fonbet gelbt ofte p?obifie te paecbe toaren öBefeten/ ttootb?ufticB berfcBot tebocntotBaeronbcr^ Boubt. SBen fepbe oocB/ om een anber ban Bet grmeene bolcft/ bie Baet aen be#oo?te foube toillen oppofcren/ baet boo? te (iilien enbe aen be Banöt te Rrpgen.
jantiiotbjasJtoelintijbtjSopBet «enbebouii ; maet bernam «©zaef Wilhelm niet / om teben Biet boo? gBes fcpt. <©?aEÌf Wilhelm cpnbelijth ftomenbe enbe^oojt oBeflooten/ enbebe^taöt in alatm binbenbe/ öeeft niet oRctenteert ; infcnbcnbc feetlier ®2tcfban SynHw heyt fcoo? ceniibcluian aenbc Hìagifìcact/ljieruat?" Dolgenbc. |
ERcntfeile, Voorfienige feerdifcrctebyfonderegoe. de Vrienden i LeliniaelinuStadt zijnde,voorrfta dienft van 'c Landt, li^n wy fo vreemt van U L. bejegent
geweertjdatcm diergelijcke niet meer onderworpen te
vi'tfen , hebben Graef Wiikm van NaiTau met Cjnby. hebbende Troupen in U L. Stadt willen fchicken, met ordrc,omallesdaer inruftetchouden , opdathetgene wy U L. noch voor te dragen hebben, den dienft van't
burger Bode ofte Loper bomcribeonbec fpnc (Ccoupen/ Landt raeckende, ons niet door eenigequalijck geintcn- ntet boiect opgeljoulien/maec fpn concjï loopenbe/ quam ! tloneerde en kome belet te worden.Daer toe wy dan vin lie!SmDjgeniSÖ?0eClJt0t2llmfterbam/enbeb?acI)talbaeC j u L.begeeren degoede handt te willen houden, Enons
hier op verlatende, bevelen wy U L.in deprotexiedct Alderhooghilen,endeverblyven U. L. goeden Vrient.
Onderpont G. P. d'Orange.
Gedateert Hage. den 29. Jul) lijo,
tecft aen be ^oH-IKeeliec ftp be ©eursi/ baet na aen ben Igeec van s wieten iSurgemeelÌec alDaerbe tijbtnge / bat Dp onbec eentge bupfent «uptccsr/feggctibe bat Bet ïot-- tcingfcöe toaren/ in ben bagecact ijabbe gereben/ en bat? fenaec Hlmilecbam guamen. 5B»efelbe ®urgcmec(ia* ontftoobtbeilSajoo?/ üetbc JSal-ft^uggensi optcetften/
enbe beJ©.icI)tiJec|ïecclsen/enbe boojtiS op ijet^tabt- ... , -
i^upjsgaenbe/bebeojbje (tellen ( jijnbe alleen ban be «ptgeftomcnöcl^ecrcnHuydekooper l^eec banMatie- 5Öutgl)cmectlfccn bp bec Ijanbt / be anber ofte ban flupjS ! veen enbe ^cljepen V erdoes, gelant 3i)nbe op ben ?lm= ofte ftcancft ofte boobt 3önbe) batter <©ef£ftut op be toaU (teltoeglj/ boo? be Igoflïcbe ban Sr. Dirck Wïttiersgljti len / enbe be 55utgerie in be toapenen geb?atöt totecben. naemt Weina, ösbbcn fp gfjebouben ίδρη €]ctellcntfc ©nbcrtuffcijen guamcn be anbete iCroupen iiuptei i 43?aef Willem gcaccompagneect sijnbe metallebcOfs rie aofh aen/enbe naecgIjffjoubencöriicDiiraebt/tcocIj ftcipren ftaenbe in een ronbe feing onbec ben filautom «©jaef Wilhelm bDo?t enbe Quam tameljjcfi laet booj be ! Jljemel/ enbe na gebane rebetentie fepbe bt Igeet Huyde- niiöbacl) langfjo" bai Strafici tot birljt boo? mftetbam j kooperj fpnbcffcpnenbclnlitoaiSgOetoeellommct gfjeniatij be
<©aec op Bp be ,j®agi(traet gebcltfiereert jijnbc/ jijn
Uoocbgebooren Heer, 't U ons leet, dat wy Syn Excellmit
;'» dufdanige ongelegentheyt moeten komen congratulern:
De Heeren Burgemeefters is wel ter handtgekomen de Miifi ve van Syn Hoogheyt den Prins van Orangie van 'deien negen en twintkhJten juMx, door Syn Excellen- tie in haer Stadt ghefchidl, doch hadden wel gevitwil de felve fo aentienlijck niet waregeaccompagneertgewfeft, waer over de Heeren Burghemeeilers noodichliebben gheachtdatelijck den Raedtte vergaren > om haer Afht' bacrheden het felve te communiceren en te helpen refo!· veren een antwoort na vereyfch van faeckcn, waer over dienftich geoordeelt is, uyt de haren te committeren,den Heer vander Does,en JVJijn,omSyn Excellentietotant- woórt toe te voegen,dat hare Achtbaerheden(vernemen· de dat dufdanigeo aental van Ruyteren ende Knechten marcheerden nae hare Stadt ; dadelijck eenen Expreffcn hebben afgevaerdichtna hareGedeputeerdens,endeacn hare Ed. Groot Mog. althans in's Graven-Hage verga- dert lij η ,om daer op te verfoecken haer Ed. Groot Mog. raedt ende ordre, fulcx dat hare Achtbaerhedenfonder het felve hoocbwichtich advijs, als noch heel onbequaeni zijn de Miffive van Sijn Hoogheyt te kunnen beantwoor- den, ende verfoecken ondertuflchen ganfch vriendelijck endeernftclijck, dat Syn Excellentie middelerwylehars Stadt verichoone, endeoock niet nader en approcher^ ofre anderfints hare Achtb. genootfaed fullen wefcn har re Stadt met allcmoghelijcke middelen ende Wapenen die Godt ende de natuyr haer Achtb. heeft vertok defenderen.
^pn Crcellentfe ober bit onbcctoaiBtflmtóOO?^^' tererenbe/ füJcerB eenen gerupmen tjjbt langö wl Ober be l§eet Huydekoper goet bonbt fpn biftoW? « Öcrbatten/feggenbe:
Myη Heer, het geen wy Syn Excellencie hebben «"· gedient, is volkomelijck den laft van onfe Heeren Prw- cipalen, ende voor foo veel my in 't particulier aeoP"' foude Syn Excellentie wel vriendelijck ende dicnilwip derven raden, fich met de befte commoditeyt tc retire- ren, alfoo U Excellentie alhier niet fonder groot gneva» if, te meerder, om dat wy hebben een Stadt vol Naticn ende wonderlijcke humeuren, die, koniena«UF te berften, wel yets by der handt foude nemen dat U ccllentie ruyneus,en ons lichteiijck nietaengenaenii'^' |
-ocr page 33-
HERSTELDE LEEU. 3 Β
ije wefen , want aldasr fodàhigetì taél wort gêfproocken,
(tilde Heeren Regcët-ders niet foüde koiinen ledich
|[jen,maerghehootfaed bhde ghedwongÈh wór4enj die
middelen ende Wapènen te gebruyckeö, die Godt endc
(gamp baér Achtb^ heeft belieft cé verlecnen.
^pn (SicceUentte Bìèc op toat ftopflen&c / gaf tót ont--
Hetgeen by my is tër handt ghenomén, is niet anders
jls door kil ende wil die S^iHooghejrt heeft belieft te be-
viltüi ick fai iiiec laten dit fel vige Sy» Hoogheyc te rap·
'^Stopeiiifatfoenlijili cnbc ©jtàiOcUJtSaffifjcpbt
flcn tociif c jijbc genomen sijnbe/ 3ijtt Die «©êtomitiiiteet'
DcH totifi; oelt«i't na Qace ^^intipaleii/ cnbe ί§ρή <ίί%·
ttllcdtic miccctbe ftrö boo?t nae (©übctftEtt&e.
gn De jêtaöt öaei; tegens toictöen öc (Ctömiiidcrt gc:
tottt/üolcH aengDenomen trgcn thiew (luptìeig öaecljsi/
tnöccciugc aptleoflcïiS tin ©ojlogc gecijiitiiectt cnöé op
lift YQelopt- ^pftOictocnaenöe jêteöeii ban Collant/
fcfcitebcifDctfientïc fiaec «©ecommmeéc&crt tc fenijeii/
(iitebi ©etgabcïinge te leggen in 3tini<lccöam.
^l^ttiilfoo opgeittetbe ^atecDatlj géfttjtetieii&é tóten
too? amdecöam/gtiitftct jn üèn IgaetO mét itiin b?eemt
Be I öfö mojgens ontöooöt Syn Hoogbeyt eenfge ï^ee^
ral om Win te tomen/gDrtöcb eicUttJiiS ööefrtjieöe/
luinciitlijcft De Jgeeren öe W it öan ^ojfcetÖt / de Waei
oilic Reuyl ban l^attlÊm / Ouyft vaii Voorhout ban
©tlft/ KeyiërbanΙ^ΟΟ?η/ίηϊ«StellingwerfbanlBe
iillölijcö.
33c (Elbe b'eenboo? D'an&ecnainóijèiaiÈntoöiïienïic
teutieJiiifcOamöieinbc föamet bàcc Syn Hoogheyt
gtittcinitjch aubientte gaf/boninen aiDàet; aen Hu^tenànt
ii)ioncibanöe<©atbesi Meccren,öféDe felbeö'eenbac
iranijitflcnfepbe/ öatSyn Hóogheyc fieW belati öabbe
!Kf(iDnna2ce(ienbégecljtenfiSte tiêmen/iien felbénban
teijtam eentge halbaten obergD^benbe/ om pbec in eett
feiwr apart/ enöe pbec met b?tè ^oibatett titgOepoten
mm. omtrent te àeht óf negen upceit geiiaen
jijnDc/ontliciobt Syn Hoogheyt ben Kaebt#enfionari$(
Citi, öic öinnèn öomenöe/ben bónt mettet capiet
Ml iji 5ÖDe/ Dcm feggcitbe met eentge ontjleltettijj. Myn
HeerCstij ghy iuk Vérwotidert z.ijn Vftn 't geen ick ge-
dien hcbbeende u feggeti fai : lek hebbe niet langer kun-
nen lydeii dat eenighe quaedtwillige tot ondienft vaö het
Landt hebben ghevoedt de oheenightyr ende difcrèpan-
tietuflcheti de Provincie Van Hollandt,endé andere. Ick
hebbe daer boven {fienöe om fjoDil) / ttànt fp bjaten Óö
«liobm Öamerg geB^afljt ) feÈ van de principaelfte fl^
ten, tnde ick hebbe gefónden Graef Wilhelm metRuy-
tersende Knechteh om Aitifterdain in te nemen : Gaet
ende communiceert het hier benèdietl aen de Vergade-
"nghevan Hollandt, ende dat ick felfs nae Atnfterdam
Ke. ìDc i^ccc Catz toaji niet toennitO gljcaUcceett/ <nbe
wDöc na be namen ban be gefatfeétDÉ / en béïlilaecbe
wt Ijp De ineinotte f biacft jjebbcnbc / niet teifie of Ijp be
KiJcfoubcfKinncnomODUben j baeropbepjinsfepbe/
toyftfeop, gaenbe fclfii in be <©aiaie peji enbe Slntht
w. ©ubertuffcDen faci) be J^eec Catz eens in 't fpie.-
w^ffciireccöe eÉntoepntfi) fpncoleuc enbeaenficDt/
üc iiamm opgefcOjcben IjebDenbe/biaef Ijbe op toat
wioamrnt enbe Jaft / enbe met toat öenntsi Syn Hooch-
Uct ijaöbe gcbaen j baec oö fepbe I)p niet anberjS al0
lip fieli refeceecöE tot be Kefolutie ban ben vijfden
: ifW/cnbttotbcninïw g^É©eetCarz
^'ici mebc cetifccenbe / commurticeecbe i)et in be
tf h? f ^""ö·^ ban ^ollant/bie baec op/niet fonbec gjoo'
naec l)aet
wwot togen om op iiEaenbaiïj toeBomenbe toebéc te
^t»· öojtsiöaecnaccbel^eec Bronckhorfttcc©eti
ban ijaee J^o. jiRog. pjcfïöerenbe/nn geh3óotti
L Ρ ^y.n Hoogheyt ijomenbe / Ije^tBpijembetfotljt
^cgnotiK communicatie akiaec te boen iti bcfec manier
«/"'SbatSyn Hoogheyt uptlttocl)tbanöaeci^ooc0
f^S' Rcfoiiiuc ban ben vijfden ^uiip laetflleben om
'^cniutcljttgeoojfactben eentge UjepnigéÌScewn ban
collant Dab in aji'cfi boen nciiiin/in SynExcell, ^iabtf
Öbubei· met een goct acntal iSiipteren enbe ièotbiltcn ge^
fonben om enbe ontrent be^atabt ^tmfterDam / toaix
banfpnmectDocögimelbc Hoogheyt Dp geftijJiftelMcc
igo. iiKog. naöer opcninglje fouQe boen / e«De be icbenen
ban bten bcbenbt maertJcn/ enbe fpu ijacr Jf)ó. jiRo. tocr-
foclH op moigcn nae be piebicatie ten elf up'ren te bìiiltn
bergabeccn.
(©nbcrtuffcficn «juam be gcDerie Compagnie be <0ar®
öesS (onbec p|ctri:ibanopbe ^sècljpbete fcljietcn in bc
g^upnen ) in bc baapenen / enbe bcfctteben alle J9oo2tcn
ban't J|of feet (iecchjbier (ColoneijSCompacniienban
öe .5f?aitfclje/ «ngelfctje cnbe^cliotfl- l^attcn/ ijuaniEit
tegen be mibbaclj ban gpelft/ j%cl)jö3in/&c. ooch it» ben·
l|age/ aisi itKbe tbjee €ompagnten Knptevg. üDit bebe
alle be ftjilitaice / bie busi langi) Ocbjoeft toacen getóeefi:
enbe gingen al0 een boo? be" 2501/ feet berqiiicben eit
berljeugen; ter contrarie gaf ftet eeh gjoote murnuira»
tiÈ enbe bjoefljept aen alle |)oiitötfte enbe ^faetsi^pcci
fonen / bcljalben bc geen bic l^oUanbt geen goct Ijarte toe
bJOCgen;Men fach nu wél(fcpbcn fp)hDe feer éeiiige Flet-
teursvan tijttottijtdeStadthöuders haddeh grootei· eh
grooter gemaeÉt > haer àUthoriteyt vermeerderende ■, en,
die van de Staren vertninderende. Hoe fy defen Prins nu
hadden ingcfcherpt, het iié! Rofna fubvgtrit üréefu, ende
datter dan geen Ouorlogh gevoferc was om onfe vry hey t,
maer dat alleen de quieilie was gheweeftj of de Koninfck
vanSpangienidanofdePrins (die nochtans geen dë al-
lerminfteprarenfieopden Staet of Souverainiteyc van
dien haddcofteoycehemoveert hadde ) foude regeren ?'
Dat felfs onder de Graven van Hollandt de Sta
Hollandt de Staten noyc
alfoo waren ghetradteert. Dat alle Sraetfche Vergaderin-
gen nu maer te vergeefs waren j dewijle fy geen vryö
Landts-Dagen houden j geen vryö Itcmmen gheven
konden.
3©aeï tegenss bp bc attbere gBefcpt toierbt / batter cctt
eeutoicl) ©eröonbt toasi tuffrtjen be i^eben ^jobincienj
bat I)et boen ban affonbcrlitcbe taxatie b^aseftrgcn allë
oubeg^el)|Mpc&eneiibe(i|ilbanbei!{egcritige j bacootb
nictgeljeeH^ollanbt/ macrccnige toepnige ©eiijameiss
bat tocrcfi alfoo gcbirigccrt üabbcn ; bat be felbe bicpnige
lipt bc teecctj 3ijnbe / bc p^obittcie tod toccr tot gaer bc;:
bop?fOUbelieercn J bat extremis maUs extrema rmédiil
moeflen tooibcn gljeapplicccrt ·, batbe ,$taet fici) fcbcrt
biergelijcfaccjctceintteptcncnberemebienin 't^lafcach-
tien niet qnalöclt bebonbcn Oabbc/ maer in matl)t/mibi
beien/ enbe allctljanbc toclbaert toaiS geseficnt 5 enbe bat
j^et tin oocli tocberoitt beter foube gacn»
«©eSanberenbacrtjiEì bi ï^eerBrotickbofftpjefibcrcni
betet33ergabccingl)e/l)eefl tot fpnebeffjargeaeliOac»;
^o. Hiog. be&cnbt gljemacttit/ bat tfp niet en Dabbe bc;
iibmen öet «©cfcl)?ift ban Syh Hoogheyt ban be nabere
opcninge baer ban mentie gemaccët bJterbt in iiacr ^ù*
jjBog. jgotulen ban gilleren enbe bacr ban gier te boo;
1$$ gefept/ «tbc Itccft be gljcmclbe l^ecr Bronckhorft ötetJ
bp gcboecljt / bat fijn meer öoocDgcmelte Hoogheyt ge»
meent roasi bicn baclj te bertreclten na be €roupfSi leg»
genbe aen/bp/enbe ontrciit Stmflerbam/ otno?b?ete
(lellen bat albacr geen foulcn enbe btfo?b?e en gBcfeljicbej
toaer op gcbelibcrecrt 3ünbe/ Ijcbbcn Daer J|o. iEog. gc#
rcfolbecrt / Set felbe aen te nemen boo? notificatie / ctibe
alSinOtDafM biiattjten bc redenen endc motiven dieiyn
meer hoochgemelde Hoogheyt hadde bewogen de voor-
noemde Heeren te doen arreftcren , tttitSigaberSCcnige
(€roupcn ban iltiiptcren enbe ^oibaten onber l)ct beicpt
ban ben ^tabtlioubcrtcfcnbcn om cn ontrent bebooJi
noembc ^tabt 3llmjlecbam/ gcliJcö be JgcCc pjcftbcrcni
bcgiflerenop Ijet begeren ban Syn Hoogheyt bc ©er*
gabcringc ftabbc öcftcnbt gcmaccfit ; ban Ijcbbcn bc ïgccf
ren €i;trao?binaci!S enbe Ojbittari^ ©cbfjjutccrbc ban
IgollaitbtopbCbobcnftacnbc öcfoltuie boen aentcctltci
ncn/ aljS nocO te intjcrccen ber fclbcr gljcbanc aentceches
ntngcn ban p^oteflaticn enbe obt^datint boo? bcfcnöti
ben fes en twintichften €>CtObEr fellienhondert negen en
veertich, bcn negende enbc thiebden ίίρίΙΙ/ ben vijfden,
fefden cnbc fevenden aCubplactlïlibiurcfiicctibelüiH gci
baciti
Sy»
-ocr page 34-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
Sjti HOOGHEI" Τ depsfihecrden oockjefen volgende})
Brief ae» alle de Frov/ncienj uytge?i07ne» Hoilandt·
Ed. Mo. HnzViEVSibefonJere goede Vrienden.
ALfoode Ho. Mo. Heeren Staten Generael der Ver- eenichde Nederlanden ons den ujf/^wjuniileïlle- den, hebben -verfocbt ende geautherifeert, om alle noodi- ge ordre re ftellen,ertde die voorfieninge ce doen jten cyn- de dat alles in goede rufte en vrede werdt geconferveert, endeinfonderheytghemainteneerc eiide vaft ghellelt de Unie met den gevolge ende denkleven van dien, ende in tegendeel gheweert ende te ghemoet getreden 't geen dat contrarie van dien foude mogen worden voorgenomen, Ênde dat wy niet tegenftaehde alle goede ende vriende- lijcke middelen van indudlie, foodoorghefleraleRege- ringhe als door ons felven perfonelijck refpeöivelijck by de Heeren Staten van de Provincie van Hoilandt ende Weft-Vrieflandt, de Heeren Leden van dien in'tby- fonder aengewendt,dagelijcx hoe langs Γοο meer, klaer- lijck voor oogen hebben ghefien ende bemerit: de appa- rente difordereconfufie, fcheuringe ende diffipatie van deop^hemeide 17»« voor de wraêw endeaendringende fuggiüatien van eenige quaetwillige Leden van de Verga- deringe van de opgemclde Provincie van Hollant, oock andere binnen derfelver Provincie gefteunt endegefup- porteert werdendeby ende van wegen de Stadt Amfter- dam ende der felver Gecommitteerden, foo hebben wy, omfodanigequade wiwfii ende flimheleydt te fteuyten ende te handthaven de meer ghemclde 17»/? ^ hoochnoo- dich ende voor de Landen dienftich gheacht, op giiteren morgen voor de middach te doen faiferen de Perfonen van de Heer de Wit van Dordrecht, de Wael ende IReuyl van Haerlem, yróiiM Ouyft van Voorhout van Delft, Key- fer van HooxcniStellixg-werf^an Medenblijck^ ende hier en boven den wel-ghebooren Heer Graef Wilkelm van l>iaflbu, Stadthouder van Vrieflandt, onfen vriendelijc- ken lieve Neef, met een goede numbre van Compagnie Ruyteren ende Knechten te fenden na Amfterdam, om de felve Stadt by de Unie te coriferveren. wefende het ee- nichfte ende refterende middel boven allevoorgaende aenghewende vriendelijc e tentatyven, om het Landt in rulle,eenigheyt ende onderlinge Vrede te onderhouden, vertrouwende, dat de boven verhaelde faecken U Edele Mog. niet alleen aengenaem fullen wefen, maer oock de goede handt bieden,ende houden dat die faecken werden gemainteneert, ende tot een goet ende verfeeckert eynde ghebracht, waer door U Ed. Mog, fullen bethoonende continuatie van derfelver aiFeöie, endeonveranderlijc- Ice genegentheyt tot confervatie van't gem ee ne Vader- landt : Verklarende voor Gode, ende UEd.Mog.dat wy in defen geen andere intentie ofte oochmerck hebben als de voorfz, confervatie, fampr de handthavinge van de Ware Chrifielycke Gereformeerde Religie, daervoor wy bereydt zij η ende bly ven, bloedt en goet by op te fetten, ende vervolgens den Staet van 't Landt in 't generael, en U Ed. Mog. in 't befonder ghetrouwelijck tedieqen, dat kenne Godt Almachtich,in wiens hey lige befcherminge, Wy,U Ed. Mog. fijn bevelende. In den Hageden era en dertichjhn]\x\\\ feJHenhondertvijftich.
Onde ftont, VEd. Mog, dienfiwiUigen Vriendt, Ende was onderteeckent, G. Prince DOrange.
öe iritïitiatti tii SynHoogheyt gifetcii op een ajoot fitiait $>jctt / met beci gDcbolclj ban CDel-SieDen euDe <Dfficicrcn/ ooifi tc pacrt/upt Den l^agc oeriöcti öoo? ftct 23ofcö/ ïcpöen enöc De ©ccncn / fionienbe öc.e abonötsf tot liiilifctìccn, ban ïtt ^tabt aimftccöam ficnöc ijet bnp? öncc foo nae oDdipt/ Ijcbbcn allcjS gljebacn hiat jioobicl) bjasÌ tot ftaet Dcfciific / ijoetoeiban iKpbe 3ijbcn uiet bpanbtlijcftsi totctbt ocattentccct. |
gin bc 302oeötfc{jap enbc iïacbt albacc / toicrbt boo?< oTKfliOsn aitf er η p^cfentrcnicbie tot flct btflblbcccn ban bc 23cicoettno0/ bat men be Zcc-bpfb boojfïfccficn cnbe bc<;éUipfcn openen foubCj Di^t eccfte {japccbe maec aen ttoce (Icmmen/ enbe toiecbt boo? f crfi floct öebontieii«. uiBcbcc^lupfenteopencn / tnbe alleen fitcc enbe^ een ^olbec boo? te fìeecfeen / 't toelcfi ten bcele gebacn fe CnöealfooSijn Hoogheytteciiont binnen fiötthtitntii mtnnelijcbe Ijanbcltnöe aenbieben Uet/ fo fjcblien bieb™ öc ^tabt alle be gemclbe-erttemttepten oòth laten fiatn/ nlsi toaerbooj een gjoot ban i^olianbt (m
Jjebbcn onbec toateroIJcvactUt/totontoebecbjcmeljitfa frtjabe ban be ^jobintie ,· en Ijebben op besi ©iintcMn- foechuptaBefonbenöeJieeten de Graef, vander Dots Tulp enbe Cloeck. '
«De bc0cctöc <©arntfoen in be ^tabt / fpbft- focDtenbatSijnHoogheytfoubeaftrecBen / enbeSatt ongemoeptiaten / belobenbe ten bacljbaecttntcDjengtn alle mogelütbe contentement / enbe biergljeljjcfte öcbon! een bp be anbece Eeben te fullen boen. 25epbc onacnnti melijcB 3ijnbe/b)tccben baer na anbie boojflagen gcbacn Sn ben J^aetlj Ijebben eenige ^eecen <!£)Ctrao?tifnarii' cnbe<0?binaci0 «iScbeputeecben ban toegen be^jobin: tie ban i^ollanbt in fiaec Jgo. iDog. ©ergabetingc/ m be anbete ^^jobintiën te gemoet gljcboert be tcgnitoooj- bigcfonliitutiebanfactüen / enbeberfotljt/batiiefiit» ©jobincien toilöen boo2b?engen eenigije erpebicnten/ h)aecboo?be opgöerefene ftoarigljebenfoubeniioiinm toojben toecljgenomen ^ toaeropgöcbeliDeceetijijniit/ ÖEbben bc anbere ^iobincien becfiiaect/ bat fiet Dun fctt leet toajS/ bat bc faetfte in be tcgentooojbigcftoarigficiicn gfjeraecfit toai/ berfoccljenbc be opgemelbe %cccn ban ^ollanbt ( al.ö in Ijaec J^^obintte beft beftent sjjnbe ) fcifi boo^flagen ban e;;pebtenten tetoillen boen op betegen; b)oo2bigf)c conjiitutie ban facrtien paffenbe / toaccmd» bc boo?f3 ftoacicöeben fonbc bonnen bjojben toecö geno? mcn/baec toe bc gcmelbe ©jobintien bcrblactbtn fietcti te 30η allcsi goet te contcibuercn/ {jiec op Deb firn be ^ec^ rcn ban ^ollanbt gBefcclit/ bertoacfit te ficDficn/ batbe i>20bincien eentgfje boojflagen ban expebtenten foutim Sebben goet gebonben te boen / botö f«ltï ntetö8efc8ieltt 3tjnbe/ (lebben fp eengenomen {iet tegentooo^bigegcpaf; feecbe te refereren aen be Jgeereη bet fdbct ^?inripalen/ bien fp bien abonbt alt)tet;in ben ]|age bjaren beitoMj» tcnbe.
anberen bacfBss fjeeft bc ©ergabertnfli banmol! lanbt enbe 3©c(l- ©jieflanbt en €o?psi/ boo? ben monM ban Daren ïïaet- ^enfionarisi gBebacn rep?cfcmet?n be ftoarigljeben / bic be felbe te gBemoet fagen te fullen onti liaen bp boo?tgancb ban be faecbcn ontrent bciStatit ban 5llnHlctbam ter ganbt gfienomen / ten toacr faetfó baetinfpocbclüfb boo? bequamc ejcpebienten toieröcn berfien / enbc na bien be fejs J9?obinticn op giiteren 00« Öabben gebonben be <0efommitteerbeban l^ollantit/te toiUcnopeningeboen ( aljjaenbctoeltbegbcl^g^x^^^ iiarer ^jobt ncie be(l brhenbt ijS ) ban foöanige erpciiiW' ten aljs laetltter boo2f5 materie naecbetcgetitooo?w conjiitutie ban tijbt foube mogen btenen / bat fjaer «f· j©og. nae rijpe bciiberatien in bcniiareiifjabbeneot gOcbonbenbepobtncicn opfjct fcrieuftctcberfoetBt" fonber langer Upiliel een aenfienlijcke Befendingheaen Sijn Hoogheyt tc toillen bcctetercn/ om befelbemetSCi toicljtigc uebencn ter materie bicnenbe te bifponercn/iMfl be begonnen p2oteburcn ïjoe eet foo beter teöelïfif^' Öctïitrijcljsiboiffi bet felbet tefpertibe <0arnifocnin« boen fieeren / enbe 0iet in ben ï^agcficB te laten binw omuietbeRcgcringebnpten fepten enbe ntetnjpW ban tabe tc mogen beltbcreren enbe tefolberen/ «oc auc? ten bienfi ban ben ^tact foube bicncn tc toeröetibcup/ niet ttoijffelenbe / foo be boo?f5 aenfienlöcbe iScfenorooc met ernft enbe fonber langer bertrccb in'tbJcrtSWitra gciiclt/ of bc gctoenfie effecten fouben baer op bomen tc bolgen ; toaer op gcbeliberecrt 3ijnöe/ iP funiptie ban bien goet gljcbonbcn enbebcrliacn/oaw Sijn Hoogheyt ban tocgcn Ijact j^o. jiBog.25cfiwW foube toojbcn gOcbccrctccrt/ gljeUjcb gcbecrcteert Wtw mitsi bien/batbe frlbe iScfenbinge foube bjojbcnt»"^ met een ^cr foon upt pbcr p^obincie / enbc bat be «K melbe ©efenbtnge baer toe foube toerbenglic&irW
dat Sijn Hoogheyt mocht worden gédifponeert.otnu^
her wacrts te ver voegen, om alhier metdeRege«"S |
üitiÉl
-ocr page 35-
HERSTELDE LEEU.
ticuHeren lutile/ fjet €o?pu!S bec foiibe Ipm i foo
tjS bat 5^otnt toeòefiaen. 3i!cngaenbe oocfi ijct confi nt om
aentenem^nben boojflaalj ban ben vijftienden giuUv
ftetiöen bie ban be ^taöt om b^cbenjï twtllcooctibooi
Ijact baec in totHen ijaer bcquamen : enDe acmj.irnbc i)ct
accesi tnbe©?OetfcDapbOO?Syη Hoogheyt aijS^tabti
0OHbccl)acc goebe berfilaringl) niet totilen toepgcicn.
3tlfoo tsi ben derden Stugufiiomtrent mibbarl) obcc
allfss berb?agen/enbc 'tfabont^ geappjoöeert / cnbe βΙ)«'
teechcnt'tgenebolgDt.
^ ·
VerdvAghgemacckt tujjchen Sijn JHooghe/t aen de eene zlijde,
ende de Heeren Burgemeefieren ende fes en dertich Raden
der Stadt Amftelredamme 1 door hare fpeciale Voli^ach-
tighden, •volgens de Procuratie hier naer gt infereert. aea
de andere zijde.
WJ^ Burghemeefteren eni^ fes en dertich Raden der
■ Stadt Amftelredam verklaren mits defen ghecom-
te hebben aen de Heeren CorneJis de Graef, Vry- Heer
van Suyd-Polsbroeck, out Burgemeefter,Symon vander
Does ende Dr. Nicolaes Tulp, Raden ende out Schepe-
nen , mitsgaders Mr.PietcrCloeckRaedtdefer Stede,
omme in Onfen name te treden inonderhandelinghe
met Stjne Hoogheyt dtn Heere Prince van Orangien>no-
pende de diiïèrenten ontftaen tuflchen Hooghgemeltc
Sijne Hoogheyt ende defe Stadt. Dienthalven met Sijne
Hoogheyt te concerteren, accorderen ende fluyten, iuicx
als de voornoemden Onfe Gecommittecrdens goet ende
oorbaer vinden fullen.Belo vende van waerden te houden
ende te fullen ratificeren alle'tghene de voornoemdea
Onfe Gecommitteerdensin defen fullen doen, handelen
ende Iluytcn onder allen verbande als naer Rechte. Des
t'oirconde hebben wy 't Zegel ten faken der voorfz Ste-
de hier onder gedruckt, denrtuif^wAugufti fifitenko»-
dert -vyftich. Ondei teeckent Gerard H«(//jhebbcndc een
opgedruckt Zegel in groenen Waflè.
At dc Heeren van Amfterdamrefolutiefullenne-
men, om haer te conformeren met de andere fes
Provinciën, aengaende den Staet van Oorloge, met ver-
foeckjdat Syne Hoogheyt gelieven fai devoir te contribue-
ren,om den Staet van Oorloge te mogen brengen op den
voet ende voorilagh van Syne Hoogheyt ende den Kaedc
van State, ghedaen tot accommodatie van de Geünieer-
de Provinciën , ende dat niet te min ende ondertuiTchen
ghevolght fai worden den Staet van Oorloge, nevens de
andere fes Provinciën, tot foo lange 't voorfz nader con-
fent van de andere Provinciën ial wefen uytghewerckr,
ende by onllcnteniflè van 't felve confent, tot foo langh
den Oorlogh tuflchen Vranckrijck ende Spangien fd
dueren, ende fulcx ten langhften voor drie a vier Jaren,
op hope dat de voorfz Oorloge tuflchen Vjanckrijcken
Spangien middelertijt lal mogen bygeleght wefen , ende
't felve niet vallende in de felve tijdt, datmenfich alsdan
gedragen fai na tijts gelegentheyt, ende tot meefte dienfl;
van 't Landt, volgens de ordre van Regieringe.
Ende dat voorts ghelijcke refolutie fai worden inghe-
bracht, ten ey nde de Troupen, by de Heeren Staten vaa
Hollandtafgewefcn,fullen van haerachterftellen worden
betaelt, ende met eenen helpen goede ordre ftellen tot
goede betalinge van voordere Militie.
Dat Sijne Hoogheyt, gelievende te komen in de Stadt,
gerecipicertfal worden gclijck Syne Predeceflèurs,Stadc-
houders van Hollandt gericipieert zijn geweeft, met altó
eere, refped ende gedienftighcyt, ende goet vindende te
verfchijnen in de Vroetfchap, ά^χ. Syne Hoogheyt in de
voorlz qualiteyt, aldaer audiëntie fai worden verleent.
Dat voorts de Heeren van Amfterdam alle goedeende
mogelijcke devoiren ter Vergaderinge van de Staten van
Hoilandt fullen aen wenden, dat alle onluften mogen in 'C
geheel wegh genomen worden, ende defakegebracht in
vaile ende vertroude vrientfchap ende confidentie, ende
alles gheftelt in vergetelheyt, ghelijck ofhet noyten was
voorgevallen, tot welcken eynde iyluyden daer over met
Sijne Hoogheyt concerteren ende communicatie houden
^ fullen.
Soo
,of'!°'-<2cl)tec Qlfoo bcfelbe Bickers ijcpbeljacr baec
«-awuuai) toonbcn/ niet beoecrcnbe bat omDacc pat^
mftelredam verklaren mits defen ghecom-
micteerr,geauthorifeerc ende volkomen macht ghegevea
iBtDcacnftaenbeöelïbetatien met b?ucDt mocijten af>
bopcn; cube tntecben tot be&lebtnge ban bc boo?f3 €om«
ntijtïebanbe 43enecaiitept <0ecommitteect be ]Qeecen
m Aersbergen, Paets, Reinswoude, Ofinga, Mulert ;
be i^^inacisi <@ebcputcet;ben ban be ^iiobincte ban
gttlanöt/ IjebbenopöefeCouclufieberfelacct öatfpop
latcficurte aöbüférenbe/ijt bben gefeest önn niet gegua^
jficcmtebtnben opDetfiucb banbe tatTatteencebuc;
(ί£/ mitiigaberiS op bc bebjufle fiaec ^o. lEog. «tefolu»
tictian Den vijfden gjulü laetfileben/teabbijfeten bupi
tdi HacDt cnbe abfifientic ban be l^eeren «Êitcaoibinai
ii« ©cDcputeerbe ban be opgOemelbe 59?obinrie/tiie al·
kiptS Daec toe bp eene J^iobinctale ccfolutie fpecialtjcB
tengcantljorifeertenbemacDttcögemaecfit. g&at fp
tt^tcc ( inconftberatiebanöetrgentooojbtseperplficii
«ptbaa facchen/ mttfgabecsi/ ban De genomen eenparig
iiaùtìijfcn ban öeanöere ^iobincien) geenfintjigljef
mrautntoacen ben boo?tgahcfe banbe booif3bcpHta=
tte in ecmgec mamecen te becginbecen/ betfoecËenbe al·
l(tnli)c6Dat in fobantgcn geballe be pjefente Hleben ban
^oUaiiöt be faecfien in ben öacen onbectuflcSén baec toe
iKiiifDcii te Uclcpben/ bat op be fiomfte ban Sijn Hooch-
heytcenegocöeenbefalutatrccefolutie/totcontemement
tal alle Dc Iteben ban be U nie befen aengaenbe mocBte
too?iienQca?cc|ieert cnbe ba(l gepelt.
©e^ctcbaji Beverwaerttoaeuptfiet ïegec Cipjefi
ftlijcfi ili Den l^aecij ge&ome 'S iiEaenbaecÓ om öct oorij
tiiiicüicmteteljebljenop'tgecntec Oenecalttept foube
tnosOT boo^gljenomen toojben / enbe Ijet blcecB bat Sij η
Hoogheyt befe (jaec Jgooclj iBog. tefolutte aengljenaem
m-, om/ alii ijet accoo?b met 3llmficcljam gOcen ganci»
toilbcncmcn/ ecljtec met reputatie te mogen toebecöo-
raen. fclbe igeec ban Beverwaert i!ïtcc(tontnabe
foie oeiiomcn ccfolutie en pofle geficert na 'iCmttecbam/
cin bacc ban te rappo?teren. ©nbertuffcgen iö be Dans
wiinitufïtljen Syn Hoogheyt enbe bie ban 3tm|icrbam
witüEfet : bic ban be ^tabt confibeceecben bat op Ijaec
Wfocclibanbe anbece,iêteben niemant compaceetbe:
MtDUbanHaeriem. benacfteenbemacBtigljlic/ ïjacc
^}tcu boo? bcjï ^jincen ©olcB open lieten / alUn toe;
roft acn 't HLcgci bcben / enbe geen pactp maecftten / bat
«f Dan Lcyden aUccHanbc ^cfiuppen / ^pabenenbe
matmalcn itetcn na 't Jtegcc bolgen / enbe noci) meer te
«wiigljetoiiiifrjtDaren : bat IjetboojflcecUen banbe
mm\ cuüc openen ber ^Jupfen cene onobcctoinneljjc-
« ictjabc acri Inoliane boen / enbe bat üp continuatie ban
«tiiCering/bcljalbcn be bloctfto?tingcn/be JSegotie enbe
^ommctcic een g?ooten ftoot foube &?ijgen/ljebbert baec=
?2f"^'«.'"ticnobec^tl)00ftgcften. ^egjinjS om te
niiaiil"^^ llP't niet tegen be ^tabtmacr tegen eenige
^ttìjtihofjcn DaöDe/ flipten bettoee^eeren Bickers
««tgtniEcfltr.e· bacr upt;b3ctenbe bat bie/om haer groot
K/^^ ocitieenlijcft gebeurt in cene populaire Kege
flO'Cn delibereren ende folveren op fodanige middelen,
,ra°rdoorde ontftine onghelegentheden foude mogen
gorden wech genomen,- dat wyders Syu Hoogheyt op het
j-gjjjuftefoude worden verfoch:,alledadelijckhcdence
willen verhoeden, ende de Commercien der Stadt Am-
ftitdam haren vryen loop ce laten hebben, ÉnbefjebbeU
iBiaetrenb-wl^oUaniJt aengljenomm cube bec&laect/
[ijtfp lipt ben ijacen / oocEi em aenftcnlijcbe bcputatte
foiiDcii Doin/om Sij η Hoogheyt te bifponecen/tttt cpnbe
flis Doorcn / enb? ooch be l^eecen ban Jiiinflecban op Ijet
ftticulie tc becfoccbeii Oace <©cDepiitcecben Dcrtoaettsi
foiiiicï uertrtcH te laten fiomtii / otu niet cnbe l)encffcii0
IsaiiöcKÏÏfbcn üan ï^ollanbtotici;betea?ntooD?bigJ)c
i)£t»lcicc0Üel«0«»tÜÊPt bcc faecöen teljelpenöeltüecccen
«nijcwfoivieccnten inec(len bicnfie Uanbenïanbe/cnbe
biU oc fclbe Daec Inilbeii ontljouben ban aite nieuUiteticpt
tepleflcnmet tnlatenljan 3©atct/ aljs anöccfintjï/ cnöe
InictDcn De opaemelöe i^eeccn ban l^allanbt becfocijt/ öe
fascöEniiiöen Daten onöettuffcöen tebjtllenöelepben/
-ocr page 36-
Η HERSTELDE LEEU.
Soohaeft defen Contraóte aeu weder zijden fai vo!- trocken ende ondertceckent weien,neemt Syne H^ogheyt aeii de aengevoerde Militie ce doen vercrecken in liaer oude Guarnifoenen, ghelijck oock daer tegens de Stadt aenneemthaeraengenotnen Voick af tedancken, ende voortsin haer Stadt alles le herftellen op den ouden voet.
Giielovende aen weder zijd'-n in alle goeder trouwen fonder eenigh argh ofte Ijft, defen Contraóte oft Ver- dragh in allen deeleii naer te komen ende te onderhou' den. '
Gedaen tot Amlterveen AtÌcn derden kw^^xfφlen- hondertvyftich. Ende zijn hier van twee gelijcke A<9:en gemaeckc,ende ten weder zijden onderteeckentjdaer van aen yder zijde een gevolghtis.
Was ondertceckent G. P. d'Orange, fijnde daer nefFens gedruckt het Cachet van Sijn Hoogheyt in rooden WalTe.
Noch geteeckent C. de Graef, Symon -vander Does, Ni- colaes Tiilfj "Petrus Check, Ts. Fs.
BVrgemeefiers ende fes en dertich Raden der Stadt Jim- fielredamme, af f roberen ende ratificeren 't •voorflaejide Verdragh tuffchen Sijne Hoogheyt ter eenre, ende hare /pe- dale Geniachtighde, op den derden Augufii feflienhendert •vyftich tot Amjierveengefioten. Ten oirconde is defe by eetie der Secretarijen onderteeckent, ende 't Zegel ten faecken der •uoorfz. Stede hier onder gedaen drucken den derden AuguJH fefiienhondert v'jfhch. Onderteeckent (ierard Huift.Heb- iende een opgedrutkt Zegt!ingrcenenM^aJJe.
Separasi Ankid van bet Verdraai) op den derden Augiifli fepietihondert vijftich ,gemaeckt tuβ'chen Sijn Hoogheyt ende de Stadt Amjierdam,
DAt Syne Hoogheyt , buyten prejudicie van de eer ende goede naem van de Heeren Andries ende Cornelis Bickcr,de eene out ende de anders tegenwoor- dich Regerende Burglicmeefter der Stadt Amiterdara, endebuyten befvvaer ende krenckinge van hareperfoo- nen ende goederen, daer vooren Syne Hoogheyt haer ver- feeckert, naer defetijdtsgelegentheyt oordeelt dienftich te wefen voor den dicnft van 't Ldndt, datfe haer ontrec- ken van alle voordere Regeringe van de Stadt, fonder weder daer toe beroepen te worden , des niet te min Syne Hoogheyt bereyris in perfoon haer te hooren, endeghe- hoort hebbende, fo Sy»e Hoogheyt alsdan mochte bly ven by fijn voorigh goet vinden, lofullen lyalsdan haer vry- willigh ontledigen van de voorfi Regeringe, op den voei als vooren, mus datfe van nu afhaer fullen onthouden vandevoorlzpubütque funöie vande Stadt. Tenoir- conde defen ten weuer zijden ondertceckent, ende ghe- confirmeert, achtervolgende 't Verdrach tuifchen Syne Hoogheyt ende de Ghecommitteerdens van de Stadt op heden tot Amilerveen ghemaeckt defen Augufii fefiienhondert vyftich.
Was ondertceckent G. P.d'Orange,ij.jnde daer neffens gedruckt het Cachet van Syn Hoogheyt in rooden WaiTe.
Noch geteeckent C. deGraef Symon vander Does, Ni- tolaes Tulp, Petrus Cloeck, Ts. l·V.
BVrgemeefieren ende fes en dertich Traden der Stadt Am- fierdiimme , approheren ende ratificeren 't voorfiaende feparnet Art ietti <van't Verdragh tuffchen Sijne Hoogheyt ter eenre, ende haere fpeciale Gemachtighde ter andere zy- den, op den derdén Augufii fefiienhondert vijftich, tot Am- fitrvten gefloten, t'Oirconde is defe by eene der Secret ar if fen ov^ergheteeckent, ende 't Zegel ten faecken der voor fo Stede hier ouder gedruckt >den derden Augufii Amiofefiien- hondert vijftich. Onderteeckent Gerard Hulii, hebbende een ojtgedruckt Zegel in Groenen Wajfe.
Amfterdam JijHbC ijct ïlijchlie/ IKacljttflDftc cnbc boo?iiacm|ic Eiöt al lbo af toöiftinöc/toast een {J?ail)tiffj Ejccuipdrntic pafiiafjif ne» aUcöfanöcic. €uöcuucc-' öen üp aiiöEre öacr in oljcbiatiuccr/tiat fp fiaöDcn öcfjooi ren in tijötsi te öcnrhen / of tp honöen of toilben iiptboc= ren 'c Qcne fp pJincipnlijift nu foo lanaen tijbt Ijaööen oc; niamtcncetnentic alfoo Dc negatibc nu öicech,· batfp qualiicb gebacn ijabbcn nut Daer lanoD opiniatlreren. |
2tlfoo nii boo2 beft» ejctccmitept acrtSynHooghey 'r enbe be «ipenccalftept ocgcijen totcrt een excmpel,'t tocift nnmaelss tot een Regel fotibc bienen euöe incetgcplewiit Bonnen tnojöen/ toaiinfcr t)olIant tocbcrombjilbete. aenjS bc felbc ijacr |ïi-cnof) rccchcntcnbe batnien boo^tani tocpnigl) meer foubc ijeOUen te ftoffen ban Vryheyc bati 'tEanöt of ber ^tatcn. iKaei· öie ban Amfterdsm mecnöen luel tc öoen/i at fp ο^ίκΐ» cfti Schip in tcnipcfft boo? ïlndicr Itgcn™/ biccöen rnüe bobt aaben/oni tijiit cnbe gcliOfiulJfpt te toinnen. TDat fp onöcrtufftijsn bici benbtcfp toaren.
^e Oeconuiitttecrbc ban D'iccï§o.|Bo0.fiometibt 3©oensiöacG{).ö'sjQtoont0 tot AmilerveenjboubcnDefa: he bcrbzagcn / cn Dlcben bcneffcnss bie ban amltfrbam alle 'gì abontsi Dp Syn Hoogheyt etenbe/onbec anbectiiiji cóucfcu bic ban 21lm(icrbam fpiccrftcnbc bat fn'tEle. ment des Waters tOt Ijacc bOOjbeelfoUbcnöÖrfjaiitiltÖ. ben / fepbe Syn Hoogheyt, ende ick fou de daer tegens hebben gebruyckt het Element des Vyers: (Ijcbbcntictife ban <Delft op 03b?e beiö iïaet.ö ban ^tatc / laten bolgtn allerfianbc ?liTÌitiimttic/ <i0iffl)ut/ ^©janaten/iBojnCi cen/ &c. 't 3©elcfi foo boo?t met laccljen paffeerbe.
anbcccnbaeofjsi. mo?ijcnjS bjocgft toooS Syn Hoogheyt ban baec enbe qiiam opbenmtbiiaoOiiiticn l^aegij : toojbcnbe aUc be feroupejS tocbec toegljtniiiafi geboeit.
^e fesi gijefatfeerbc ï^eecen toaren ^onbaroijifai bontii ben een en dcrtichften ban "t iijof af/ inttoee ia^ roffen geboect/ b|ic enbe b;ie in een CacoiTe/ eltfimct b?ie ,;§olöaten / boo?t bijfen tijointicD Supterü booj/fa beel in 't ntibbcn/ cnbe foo beel atljter/mct bjjftttftJiBuf» quettterji ; toietben boo?be®cenen/ ^Boetbcn/ ettlic §fel(icpn/ont alle ^teben boojüp te gaen/ gljcb^acOtfai bontjsop öet igupiS te Loeveiieyn. ^p toilDinccrjlljact inannelijcli tooncn / meenenbe be Staten enbe^ttten ban ïloliant fouben ijaer ftuch ba|i Ijoubcn. iBaetfiente bat be fclbc öaer bolgenis ben boojflflcö ban ben vijftien- derr^ulp alle bocgl)bcn/ enbe baer tnebe {jaer fafie aten bónneerben/ foo ftcIiDenfp toelgljefien bat otröaerorni Ijarnasi foube too?ben aengetogen / cnbe bat {)« Eïcitipd ban öe Bickers Ijaer regel foube jijn. j^ulcïtoimootii alfoo belepbt bat be refpetttbe ^teben baer be gcfaifcttbc ban baen toaren/ mibtifgaberii ber felber ©jouwcncntw ©ji'ttben Syn Hoogheyt Oabenoinrelajcatie/oiiïccpii^ fentatie ban te fullen afflaen ban be ïïegeringti.
<De JQeer Duyft van Voorhout een iBan ban negen en feftich ^laer/bte bolgensi roftnpme ban g^clftbinitffl een Slaecboclj ban felf moefl: afftaen / enbe3iittticiW' poolt/rijcfj ban niibbelen enbe niaer een ïSint fjcbtonte/ tö be eeifie gctoeeft bic fulcr berfoiBt enbe göfPJif'"''''^' Ijeeft.
titer boo? ig gefept/bat Syn Hoogheyt Ipabbc latenw loben in te gcbrn be pointen ban bcfcljulbingc/ cnöetti ben uoaerom be fcjs 3|eeren toaien gefaifeert. Syn Hoo^ heyt Oreft totbien epnbe een glicffljiiftontiec fijn P® enbe CacOet laten ter iDergabccingl) ban i|olianötinr ben. ^c fubjiantie baer ban toasi gcnerael / bat fy wa- den gedaen tegens de ünie, dienvolgens luyd; betrfr/f» fwintichfie Anicui van de Unie ilrafbaer.Dati^»Hwi- heyt goet ghe vonden hadde defe wey nige te trecken ende teliellcn buyten Regeringe om den hcelenStaetcepre- ferveren: geiijckmen intijt van Brandt om verreIcheurt eenige Huyicn den Brandt naeft ftaende,onidegheneele StadtüfStaectefalveren. «Êpubtlijtfe fepbC tlOtlJ tCOCW
eltlun't bpfonber tc fjcööe» particuliere atcufaticiiciw
pointen bic Syn Hoogheyt rcferbeetbe tot anbccoDut' gentflcpt, ^
g?e gliene bie beninfjoubtban befefootttaflcrciiw generale ïicffDtHbinge toiften / bclcpben ftet torren awa batnicn niet geraben bont be felbe in be ^^ctgabttiiW' lefen/toepniger baer ban Coppe te gcbcn / niacri.eoo" gebonbrn be fclbc gecocijeteert op te fiiiptennnaernaon IjanbtfönnocUin 'tlicijtgehonien/aisf tefpiirti»"''" toojbcngefept. , ...
ïDeü^ccrenban Igollanbt fünepnbtiijffi ften augniti glietomparecrt ter ©ergabetingccOTn^!^' Ï20. iKiOg. ter p^efentie ban Syn Hoogheyt, Syn |
-ocr page 37-
HERSTELDE LEEÜ. 37
, .jjStaötöOMïJfc ittöe öenütaetitbandiatebctlrtai Kiiüc / ïMt Dp cnöe ban toegfn bc l^cecen Ijunns nalcrt mcitifil"i3fl boo? Defgn op 't becmiuijfcm ban bi iHilitic cnDc 'tgecn Daec ontccnt alBiec tee idecgabcnn= flf aiT}J?oocficn/ cnöc een tale gcbjupcftt na oeleoent^ Li ban m ftlbec uptoiJfpntte f tnanttc / betoojfaec&t toMöfi'f®'^'^" langöurtaen ©ojloclj/ maec feöect licljljeiiöc ofl" "atöe anbece ^?abtncien öacc toonbcn in j„«rii(H)cpt te sön/beiinitjs De felbe oo;beellje ben^tact ötf^Ianöcn niet gcnoecDfaem betfefeect te fulUn toefen/ tecmirö öe bi-cminticcitige ban De natlttie ftp De gefepDe Btiren Dare ^jtncfpalen boojgöEflagen/ Dat De felbe nu ooctljaögi-'bonDcnljarc^ontocnotcn Daecinte gemoet tcgacn/ en oin De felbe bupten alle beconnnccntlTe te fleU Itn/ ingOchJillicDt en toegeftaen/ Den boo?flacl) op ben i y gulij icilieDen bp Den iïaet ban i§tatc uptgeb?acl)t/fo De fEibetuasilcggenDe/ op Datbafl becttoutoenenfccieufe tccomtiionDatie/ Dat De ^lobincien aliS goeöe^onbtgci noimban Ijace sijbe / in belgelDtngDc ban Dat Baec €D. jiog.foticfcoaeclijcftcnb)ert& boo? 8aec5finantienten gtliallc bón De anDecepjobintien/op Baec toaten nemen= W tDeöctom ten goebe ban Den ^taet met alle mogelijci fotictooprcnbJilDcatbcpDcn / Dat De miDDelenbanben ;§tiiEt toel en bc{joo?lijcli mocijten toojben gcbentfiteect.
èatdebeveylingevandeZee, tetÖt mOCDt bJOjDen Mjatttc})t.
©at be Liquidatien tuffc^en be ©^obintien epnblijcB itirt einH tee IjanDt aiocl)ten toojben genomen enbe bol· ttotlicn.
©attotbefaöen banöe WeiWndïfe Comp. allenta jialiicii De btgoteufe öanbt mot lu too?ben geboben.
®at De Ratificatie van de Traótacen met de Kroone Denemarcken gemaccöt / met Den gebolgc en aenölebm tobien / epnDelijtöbafi raocöte too?bengeftelt. 3©aer opgcbclib^eect 3i)nbe / tj$ goet ggebonben bolgensi boo;^ pacficntie modificatie bie Syn Hoogheyc Syn Excellent, italjtïoubic enbe Den KaeDtban ^tate ben ly Sultj Itllltùm alDiec tee ©ergaberinge tjab ingebjatiit ober De Ulfctcntcn ban Den ^taet ban (i^o^loge mitbsÌDien met ttitparigljcpt ban alle De ^jobincten aen te nemen enbe t(a;cc|lcccn Den iStaet ban (@o?lotI) / gel0t& Die bp Syn HoogheytSyn Excellentie cnöe Dtn QaeDt batt ^tate toass gcconcipteew enbe ingeftelt enbe De ^?obincien toes Otilupjt / inDe öat be Caffatie enbe cebuftie DienbolgeniS foubc bJOJben gebaen boo? Syn Hoogheyt Syn Excellen- tie^tflütijaubct: enbe ben litaebt ban ,State / bolgenj$ De ojtijc bon 't ï-anDt/in Dien betjianbe bat be vier Compa- gnien Ruyteren tnet de duyfent man te Voet foubetl aen» lubm enbe öetaelt bJo?ben tst bat befen aengaenbe
ö£ f jobintten naebec foube Jön betb^agen / baet toe ίφjobincicn becfocijt toiecben Ijaec te toillen bequaem «tl bet ftlbec confercntten en abbjjfen tn brengen/ upttetri W bfniicn De tijt ban vij f of fes weecken,cnbe öebben be yjobtnrien oengenomen alle ^olbpen/ (€ractementen/ niteanbcie ©ojicn in Den ^aet ban <©o?lotl) begrepen «uetaUnboloenii Den ouben «Staet ban <©o?locij/ w?tsi mctie gljeccfolbectt en berftaen bat booitaen geen «parite ende affonderlijcke CaiTatie of ReduiSic eyge- lerauthoriteyt by d'een of d'ander Provincie en foude Wogen ondernomen ende ghedaen worden, enbe in CajS
|iiltïbpceniocf>?obtncten moc(u too?ben boo?gDenof n'"i/batl]ctfeibcpjomtclöcfi/al!i ftrpbenbe tegenjïbe ""i^teocnss De o?D?e ban iSegeringe/foube bJo?ben gc^ en Dacc tegeiiii met autoritept berfien. g^an OTDcn be i>?obinclen becfilaect 'tgccn boo?f5 ii/te fiou^
Concept Refolutie. ri.·» te ' ^tugudi fjeeft be ^eer van Reynswoude aen wet «O, jutjog. boojgeDjagcnengfiecommunicecïtDat ^yn Hoogheyt aen Ijem öeet ©iefiDecenDe / befloten en Jt met fön ftlepn €acljet ftaDDe beüanDicijt be re- |
al.önocD foube too?beu ghefeponeert inbeCafltbanbc <D?tfftc. €ni3e üebben De Igeeten «öi'bcpiueeiDe ban jj^ollant !)iee op laten aentcctltenen Dat fp De bobenttacn^ be fafien fouben tefeiecen acnljaer ïjecicn J^iinnpalen.
felbe «Jecre p?efiDccenbe / Dcefc befgl)tiijf)c bp la|l ban Syn Hoogheyt aen jjaer igo.iiföo. gecominuniceeit/ Dat De aegeecbersi ber i$teDe Deif, aljJ oocb De l3?ienDeit ban ben l|ect Jan Duyft van Voorhout aen fü" fioocïjgfiemclDe Hoogheyt Dabben bcrfotöt Dat De felbe niotljt toojben ontflagen upt fi)n betentte op Eoube^ ftepn/ onber Defe aenbieDinge enDe p?efcntatje/ te toeten/ Dat be boojnoembe iftegeerberjii op Det betfoecö ban ben felben Heer Duyft van Voorhout Jjem fOUbe omflaeil ban fyne Bedieninge,CommiiIieendeEedt,baamebe I)P bienbolgeni aen be boo?noembe ^tebe toajs bet^ plfcBt/fonberijemJan Duyft van Voorhout immermeei toeber baer in te affumeren enbe aennenicn / beDouDenS bat Op baer boo? in fpnen eer,goede naem ende faem ntet en feube jgnoftetoo^ben ber&a2t/ enbe Dat Ijter mcDe becftaen niocljt tooaöen genoeei) geDaen re 3ijn / enbe bat fijn meer öoocögtiemelDe Hoogheyt Den boo?noembcil Jan Duyft van Voorhout in ftraclJt ban l)acr Jföog. ?tcte ban autorifatie in Dato Den ν ij fiien S'unij ic(iicben Daer op ÏjaDbe ontfïagen upt föne betentic/ toarr op glie* bclibereertjijnbe/ öebbenljaer i^o. JlKog.goetgljeboni ben 't geen boo?f5 iit acn te neinen boo? Notificatie, enbe Ijebbenbei^eerendBcbcputferbe ban l^ollanbt {jicrop laten aentcecöencn Dat fp De bobenflaenbe faetSe foudea refereren acn {jaer igecrcn principalen.
^^ieifliflijffic notificatie en op De felbe manier isibece bolgensi gefcfüebt aengaenbe De anbere / enDe Daer op b« relaratiegeboltljt.
«©m be impo?tantBcpt ban be faecfee i^be refumtfe enbe bafillellinge ber refolutie g{)ebi(Terecrt tot ben aclj' tienben ^ugufti al!$ toanneer 3)jnbe notgmaelii getreben inbeliberatieo^erben inijouDtban ben nieutoen Staec van Oorl^e gell)C& bïe bp Syn Hoogheyc Syn Excellen- tie ^tabtpuber enbe ben ütaebt ban ^tate toasi gecon» cipiÉEtt/ ingcftelt/cnbe aen be reftiectibe ®?obintien Ijiec beboorens obergftefonben / ali oocb ober be modificatie berbaetinben booMïatöban atcommobatie bp be felbe Syn Hoogheyt Syn Excellentie ^tabtftoubec eitbeben ïSaetban ^tate ben vijftienden Julü leplebenalötfr tee Bergaberinge obergljelebert / nae boo^gaenbe belibee ratte goet gcbonben enbe berftaen met eenparighey t van de advyfen van alle de Provinciën, mitjSbefen acn te nc< men enbe te a?te|leren ben boojnoembe ^taet ban Φο?? loge / g{)clijcli bie bp fijn meer öooiBgemelte Hoogheyt Syn Excellentie ^tabtDouDer enbe Den fïaebt ban ^ta^ te toajï gfjcconcipteert / ingefielt enbe be ^jobincien toe' ggefonben/ onber be boo;f3 modificatie banbenboo?' noemben boo?(ïacö ban ben vijftienden gulö / enbe bat be te bome Caflàtie enbe Redudie ban ®tö£ysibolcft foo te bottali te paertDtenbolgen0 foube toerben g{)eeffet:< tueertboo? Syn Hoogheyt Syn Excellentie iStabtÓOU» bet enbe ben ïïaebt ban ,$tate volgens de ordre van het
Landt, in befeu bcriianbe notötanii bat be vier Compa- gnicntcpaertcnbebeduyfendt Man tevoet, baer Ouce nocBeemgiibifctcpantietoajS/ tenregiiarbe banbeab^ büfen ban eenige ü^obintien enbe ben meer genoemben boojflati) bp piobifïe foube toojben aengöeDouben in bienft/ ootb betaelt/ tot Dat be fe0 aengaenbe be cien öare ^?obinctale Siefolutien baer ober fouben fjebi ben ingeb^acDt binnen ben tijbt ban vijf ofte fes toeetgen tenupttcrflen / enbe ben felben binnen biennjDt niet in» fiomenbebatnae expiratie banbien/bebooifsCaffatie enbe Hebuttie foube tooiben gOeeffcctueert/ boo?tii tjcb* ben be ^lobinrien aengenouien alle ^oibpen / (Cracte? ntenten/ aciiterfial/ enbe anbere potten / begrepen in ben ^taetban "<©o?lo3e ban ben ^arecen en twintich, al0 oocBö«löotcfitoiini®o?logetepacrbe enbe te boet / beri bat in berefpettibenaerbere repartitien ban be ^aren feftienhondertfesen twintich etibe feven en twintich ert acht en twintich,boo? foo beel be felbe ηοφ in bienft boa» ren / enbe bat tot ultima g^ccembJiltf achten veertichin filiiPif / enbe met inganglj ban 3!anuarp negen en veer- tich bolgenjï ben iSieutocn .^taet ban «iDo?logOe ^ ben |
-ocr page 38-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
enbe fonbec p?e)uöiiie ban bc Vryheyt ban be itotBi
^atcn ban :§tabt enbe Eanben in't tir
fenten.
!©aet op ijS epnbflöch gebolcijt be Caffatie ban be vijf
en vijftich Compagnien bjeembe ^atien/ aljSbanwiii
f janjs Kegiment vier, maecten twintich, bau Crom-
wels Kegiment acht, ban Craven acht, ban Kilgry ne,
genjban Oxfortfeven ; mactHt twee en dertich,en0{biàt
stegiroenteen, maet&tdrie. i^gn^allete
)ongf!ctn€ommiflïc.
©an beCabaiUeciefpttflecaffeect vieroude,bet{iti<
jongfte in Commtfrie>
3©aer naec Syn Hoogheyt Énbc<©?aefWilheImiKit
feven en twintichftcn getóoen SÖn na Dieren trniDdüïtt
bibectecen/ enbe be ^imteffe KopaU / jtjnbe gjofflBaiii
gecnafietlgupjü ceTeyÜngen. ^0(6 boe; bèji^m
bectrerS upi ben ^age fpn bie ban Zeeiandt ^Statijiji,
ìaQfe gebomen in ben ^age/enbe l^eb&en j^em feecfom
n^th enbe li^cbt bebancHt met b«fe forcnaksi.
De HeerenStaten vanZeelandtgeexamineertbeh-
bende de middelen ende procedureo die S^» Hooik·
^igoet gevonden heeft te gehruycken, foo tena«nfiea
van eenige militaire Traujvff twn.e» omtrent Jmfietim
gefonden, als roederaeckende hetSaifiJfement vtnefifli·
ge Heeren uy t de Vergaderinge van Hollandt, oordelen
dacr toe appli^abel te ïijn, de Refolutie vanhaerHoocb
Mog. den v^den Junii leftleden ghenomen, hehbeniHe
hetgeen hier vooren vermeit,gheadvaueert enJeghdeti'
deert j advoueren ende lauderei! mitsdejen > SynHmiktjt
bedanckende over deqioeyte endedevoyreji tenc^
fine acsnghcwent, roet verfeeck in de fejveyver ttviia
centi»ueren. Laftende onie Gedeputeerde cerGencwi·
teyq het felvealdaer bekent te maecken, ten regi^ vaa
haer Ho. Mog. te doen infereren, m «ndereProviminH
verfeecien fich daer mede te willen conformeren. ASuffl
ter Vergaderinge van de Heeren Staten van ZeelW"'»
fiJliendenAugaMiS^Q, Onder ftont. AccordeertOCt
de Notulen,ende wasgeteeckenti/fBrKW. _
^e banc&fcggingeban ©jitflanbtqUifcöKbiWD»'
genbeiBaenbt.
EnàtwertSynHofgheytùen Heer PrinsViO Orwgie
ferieufelijckbedanö sootdtiroatemeyte,for%t>f^'v'>^
fichtigheyt welcke fijn meer.hoochgedashte Άοοξξφ
lieft heeft aen te wenden tpt beveftinge van de PfOVW·
ciale advyfen raeckende den Staet van Oorlogi·
iisacc ban 't ?eelerf) ban Amfterdam ofte (aiieren w
fesijgeecen/ niet een toooït. gitoci) aen bcnfwiw^
CS?aef Wilhelm felf0 ftebbentoat bieebecgeftWeO®'"
bcbantl^/in bolgenbf maniec :
Doorl. Hoochgeb. Vorst ;
Wy hebben door de Heer UìàdetAniritO^'
mitteerde ter Vergaderinghe van de HoocbMO-
lïende Heeren Staten Generaci, endede Heereifif
raci, cuucut liv.-.--
üyt den Raedt van State, in het langhe verftaen"
■ voorforee f^^^J.
gendeHeeren Staten Generael, endede
3tate, inhetlai
gullere tnoeyte t ubeydt ende
fiettcn/batbefelbe'tfiuchbe ServitienlKtttffcnbi/mfiM
lieten tot nabcc beliljeiatie en bifpofitie ban ijarc
J^.iiniipalen/en boojtjs boo^beljoiibcnsi enbe fonbec ujì
iubltie ban bec fclbet bjpöept in't lïutB ban be tonfenZ'
föeec Eyiinga Ijeeft toegen^ be ©jobincie ban
,;Staöt <©2oeningen cnbc ©nilanben lateu aentectBcnm
inbeboo?r3 €ontliifte niet anbecjj acquiefcecEnatóun
becbefe expjeffecefecben. i. «©at be afbanc6ingijc ton
vijf en vijftich €an!pag. te boet enbe twaelf tepam ηι«
anbcrjS en gefiljiebe ató onder vreemde Natiën. %.
be Logys-geiden booi be iKilitie binnen be cefwttiS
f»?obintiencnbebi5Fo?ten baecontcent/ boojatónto
fuUenb]0?bengl}ttt;0t{ient0t lafte banb<<{3enecaliteut
3. €iibe ban noti) bie boo? befen gemobeetbe conjiiitM-
tien ban fpn i^eeren Piintipalen ebec ben nieuwen Sts»
van Oorloge, met al fultlienmeecbccc eet lange baftfiii
te bosgen / in· goebe acötinge nioge too?ben glenomtii
4.a©o?btbe penale ciaufule in be Conclufiie gOcfoatlit
mibt^befen mebe gfjcbifabbopeect enbe bQo;bcgouiicn«
enbe fonbec p?e)uöiiie ban be Vryheyt ban be
^aten ban :§tabt enbe Eanb£n in 't putfebanbeCon·
ben achften g&eiilttDeC ichten veercich alfiicr tiï ©et»
eabcriiiac obecgclebert enöe De ^iobincien tocgefonDen/
enbc tot Den ttiDt ban te Doene tafTatte/ enDe nae Den tiiDt
Dan öe felbe caffatic bolgcnsi Den ^taet ban ©ojtoge
lijcftöie mi toiecigcajreiteect. 3©yöcciStjS0i)cceroltoeert
en UiJfl: gcfleit / tiat oecn feparate ende affonderJijcke cal-
fatie, redudtie ofte afwyfiuge van eenich Krychsvolck te
paert of Ce voet in dienft ende Eedt van de Generalkeyt
zijndC) eygener autorireyc by d'cen of d'ander Provincie
en ibude mogen ondernomen worden,als ftrydichtegens
derefolutievan Asneerfient^ovcmbttfefiienhondertdrie
en fwintick j en den 9 Februarifefiienhondert fes en twin-
tich, die hier mede wierden gerenoveerc ende geeonfir-
meert, roaer dat alle Caffatien, Redudlieu of afwy fingen
fouden moeten worden ghedaen volgens de ordre van de
Regeringe, enüe tip fllDien bat obet De aenljoubinge ofte
becanbecinge ban Defen ^taet ban (Collage in 't toefia-
tiienüeeemcö btffetent onDet be§^?obtncienfouöemOi
0cn ftomen te ontltaen ofte ballen / bat fultbs bp minne-
lijcke conferentie tujTtljen bcf>jobfnoenfouöe>£00?ben
nebet gdept/ enbe tn casi ban geen becbjatö / öat öct Dif^
fecent of becftOU fouöe b)o?ben gebefcreect acn 't Οοοφ-
toÜjS 'iibbilö enbe tetbedfte banDe%eren^tabtljoH-
öccjs ofte ^tabtöoubct Dcc ^jobintien in bier tgbt/enbe
bat befe iper ^o. lïióg. «efolutie foube uptgDegÖiben
Ixiojben fonbec nabcr refumptie.
5&an Ijcbben öe üjeeren <©ebep«teetbe ban Gelderlant
Biet op laten aenteccBnien/ bat fp ben ;êtaet ban <S>o?lCi
ge niet cn öonben actcpteren alsï met bic fonbitien bat be
Servitien baecin foubetoojbcn uptgetcocftengljilijtit bie
tot nocD toe ober bc Beteenifijbe ^iobincten beibeelten
bctaclt toaren in confo?mitept ban'tfebeiiDe actöcftel
ban be Unie.
g^e ^eeren Staten ban Hollandten Corps, BeBtwn
giet op laten aemctchcnen/ bat Jaet €b. ilSog. in be 60=
benftaenbc Contiufte l^ljben getonfeiweew boojbeöou-
ben)$ enbe fonbec p^eittbitte ban bec felbec getooonii)(&e
vry heyt in 't fluck van de Confenten.
^e ^eeren «SeDeptitcerbe banbiegen be ^^obtnefe
ban Zeeiandt in fjaet ,ii©og. 30etgabecinge öeöfien
I)iec op laten aentêLcfienen/ bat fp gDejjooat BeWienbe 0«
f}oocf)toij0 abbijitfban Syn Hoogheyc,^n Excellentie
^tabfDouüec cn&el^ecren £{abenban^tatc/Qotfire«
guacb genumen op be abDijfcn ban be anbece ^jobincien
bcrhiaccben njct befe Contlufie te atquieftecen op 't tod
beOagen ban be t|eeccn Dunne ^?tntipalen/ enbe bojsitjs
boojfieöoMöcniS fonbcr pjejnbitiebanbec felbec gebjomii
lijtfte vryheyt in 'c ftuck van de Confenten.
«©e l^cerert <i3cbeputeetbe ban be i^jobincie ban
Uycrcchr, Dcbben opbeljobenflaenbe Conclufie laten
aeitteetbrnen alci bie ban ^eelanbt.
(©ebcpurcerbe ban bc ^jobinfie ban Vrieflandt,
jOebben Ijiec op laten acnteerhenen / bat fp niet becmotDi
ten ben nientuen gepjojctteecben ^taet ban «i^o^logc acn
te nemen al? onbet ejcpicffe tonöitie bat ben felbcn toeci
bc gerebiöccrt enbe geccb2e(T£CCt gclQtb be Sefolutie ban
be €b. JllSog. ^citch Staten banBjteflanbtbanbcn
twintichftcn ©ctobec ιίψρ. Dicc tcc ©ecgabecinge ingc:.
fiiacijt/piinrtuclijtft bjajï mebe bjcngenbejenbe aengaeni
bC f)et licentieren van vijfen vijftich Compagnien te voet
ende twaelf te paerde,ionfenteccben baec tn/DC0 Dat fultjc
gfjefcBiebeiipt de vreemde Natiën in't ^Jobinfiaelab=
bijif ban ftunne ]^cecen ^jintipalen ban ben een en
twintichften ^ebjuarp feftienhondert vijftichgeerpjcfi
feect/ met bcrhlaringe tot geen bojbet confent ban taffai
tiegcautfjocifeerttetoefcn/ beelminom eenige penale
ciaufuien tc abmittecen toaec boo? be ï^eecen Ijare
fipaleninliaec liberteytvan advyferen mocfttert bJifeit
gcpjciubitieert / ampkctecenbe baec en tiiffcOen bp p?oi
bifïe op l)ct toclbcljagcn ban be toelgcmelbe i^eeren (jace
^;incipalen de Modificatien van Servicien ende Trac-
tenienten in ben b00?f[3CU ban ben vijftienden giulp Ιφ
Icben becmelt/ mibtii boo?üei)Oubenjï enbe fonbec p?e|Uf
bitiebanbe vryheyt ban be]|cecen bec felbec P^intipa'
len in't lincft ban be Confenten.
«©e i^eccen <©ebeputeecben ban toegen bc ^^obintie
Dan Over-Yffei, fteUben op bufi Conclufie laten acnteec;
-ocr page 39-
HERSTELDE LEEÜ. 39
il Uooghejithciiek heeft aen te wenden, tot confervatie van de Ùnie, en bevorderinge van de eenparige voet in Jen Staet van Oorloge. Wyders wy ons ten hoochllcn verplicht vinden UHoogheyt ten lioochften ghedienfte· lijckte bedancken, als zijnde he.teenichfiemiddelgcwtt&, vvaerdoorde Provinciën buyten confufie gehouden zijn. Wyverfoeckenganfcli hert-grondelijck dat üHoogheyt believe in de felve voorforge ten dienfte van den Lande teeontinueren; Waer toe wy Ι/Ηοβ^^ς^ί den Zegen des Almogenden weiifchendejblyveDj&c- Ende wasgepara- orapheert F. ww w. Onder ftont U Hoogheyts
ganfch diei.il- berey twillige
Di Staten van Vrieflant Ter Ordonnantie der fel ver verteeckenc
D. L. SCHËLTINGA, Leeiivaerde» de» 18 ^ugufi. i (ίy ο.
Uooch en Welgebooren Graef, genadichfle Heer ;
ÜE Heer Ridder \i4ntirée ^ als mede de Heer WijchL hebben by monde een ganfch grondich Vertooch g:dacn,van 'tgeen in den Haech op'tfubjedt van de Unie {n den Staet van Oorloge gepafièert was,en daer na over- gelevert is de Ade en Refolutien van den 15 Julii j 13 en li Augufti) waer op gevolcht is de Refolutie hier nevens giende, tot welcke wy ons gedragende, ÜExcftoiie me- de ten hoochften voor de aenghewende moeyte ende ar- bcydtbedanekcnde, met vriendtlijck verfoeck in 't felve tendienfte van 't Landt te continueren , 't welck wy aen ons zijde by alle gelegentheyt ghenegen zijn t'erkennen. Waer mede U Excellentie wenfchende een'langdurige en Toorfpoedige Regeringe bly ven wy, en was geparagra- ^\xs:\i'e.vanEyffinga. Onder ftont
Ü Excellentie goede Vrienden, de Staten va» Vrieflant, Ter Ordonnantie der fel ver verteeckent.
D.L.Scheltinsa. Lmmerdenden 18 Augufli idyo.
gjtcban 't ban <i5eltieriant/0«löcfiiieJgÉer Keif- ken fcöjeef/fjaiiöen ootö getefolbeect Den ^linjS tot Die- ten bomniDe/ en Corps ofte Doo? een goet getal «©econt: inittictlie te beöanclien ; eöocö al fn genere, voor des feifs goede forge voor de converfatie van de Unie,tieÖanC&eni DfOPtiiiieiU^ecc van Aertsbergen na gsùaen tappojt in't fflbcl^of. φαφ op toat mantet baec na De Staten ban 6tlti(riatu Ijebben bcüdntbt / blgcbt upt bolsenbe bjtef.
Doorl. Hoochgeboren Vorst j yv Y hebben ghenoech vernomen hoe veel moeyte, ^ fmh endeyver U Haogheyt heek gheemployeert al oyerlangh ophetfubjedtdergroote ende ghevaeriijcke «fférenten ontftaen in de Vereenichde Provinciën, on- der andere over de Reduiiie ende Cajfatie van de Militie, de DaSifiellinge van den nieuwe Staet van Oorloghe, de ®'nutentié van het 'recht ende vryheyt vandien,de confer- ':'itievanJe ITw/eeenmael vaft geftelt en verfeeckert door "de, fo aengaende de Refolutie van den achtienden Au- Èufti leftleden door alle de Provinciën,op het aennemen van de ghemelde nieuwen Staet van Oorloge met den jenideven van dien onder modificatie van den -vijftienden dat ÜHoogheyt heeft uytgewrogt voor den ^'snftvanons ghenriecne Staet ende confervatie van de 'we Unie, 't welck behoorlijck geconfidereert zijnde,fo Vinden wy ons verobiigeert OHoogheyt vriendelijck te ''mken, onder Hertrouwen dat defelve alt tjdt fai hebben ^i<^egentheyt om te a^flerenMatnteneren ende te vorde- ^^Mns de Rechten ettde Privilegienvan't Landt, als ^ de rufte, vrede, en eenighey t onder de Provinciën «püive, ghelijckwyoockniet manqueren fullenaen "l® daer by te con tribueren alle moghelijcke iorch W °>"·· ^Jodt biddende OHoogheyt met alle voor- te bewaren in langhdurige Regeringe. Gedateert ^WphendenziiSepteriberKÌ.o. υ HMgheyts goede Vrienden de Staten van Gelder- braeffchap Zutphenjvergadcrc binnen Zutphen. |
g^ieban <0bec-f jTelfifl'Den gcfcDjcbciilJcfé bolgenbe
Doorl.en Hoochgeb, Vorst, genadige Heer i \ju Y hebben door Brieven van U Hoogheyt van den * * eenen <^ir//c^e»Juliijongftleden,verftaen hoedac V Hoogheyt tot confervatie van goede rufte ende vrede, oock tot handthoudinge van de lofFelijcke Unie tuflchen de Provinciën van delen Staet „veroorfaed fij η geweeft te doen fatferen eenige Verfonen, ende te fenden een goec aental van Compagnien te paerde ende te voet naer Am· fierdam, om de felve Stadt by de Unie te behouden, ende teghemoetgaen de menées van eenige quaedtwillige,die ftreckende waren tot diforde, confufie, ende diiïblutie van de felve Unie, wefendehet eenichfte ende refteren- de middel, boven alle voorgaende vriendelijcke tentati- ven, om het Landt in rufte ende onderlinge eenigheyt te onderhouden, wy hebben dit felve overwogen,ende ver- trowwende dat U Hoogheyt hier toe pregnante redenen ghe- hadt, daer in oock niet anders, als met goede ende rype confideratien tot handthoudinghe van de meer ghemelde Unie , rufte ende noodige eenigheyt tuflchen de Provin- ciën hebbe geprocedeert, foo hebben wy ons devoyr ge- acht , ÜHoogheyt eerft te congratuleren over de gelucki - ge uytvoeringhe van dele importante faecke , ende daer beneffèns ten hoochften te bedancken voor de moeyten, die 17 Hoogheyt daer over heeft belieft aen te nemen, wenfchende ende biddende dat degoedeOodt, desfelfs Regeringe, met verdere voorfpoet, ter eeren van fyncn heyligen Naem, ende tot des Landts beften, ghenadich wil zegenen, ende de Perfoon van ÜHoogheyt ingoede gefoDthey t lange wil bewaren, ende bly ven hier mede
BoorluchtigemdehoochgeboorenVorflgenadige Heer, U Hoogheyts Dienftwillige,
De Staten van Over-Yssel-
Datum Siuoldetti'; September
€ot aptcccilt tiab&en eeniiftc Qittnt efiefKnUati» ^ancBfesetnee foube gefcgteDeh/ onbec anbece met befe toODjben J Soo bevinden wy ons ten hoochften verplicht ÜHoogheyt ganfch dienftende vriendelijcke te bedanc- ken, als wy doen mitsdefen, wegen U Hoogheyts trou- we voorforge ,a]s mede t'eenemael voor goet te keuren, devordere middelen by U Hoogheyt in't werckgeftek tot fteuytinge van alle quade menées ende flimbeleyten handthavinge van de Uniedefer Nederlanden ( als zijn, namentlijck, het faiferen van eenige Perfonen, ende hec fenden van een goet numbre van Compagnien Ruyte- ren ende Knechten na Amfterdam, om de felve Stadt by de Unieteconferveren. Verfoeckende voorts U Hoog- heyt hier ora, als mede in andere voorvallende occurren* tien, den dienft van den Lande foo merckelijck als defe concernerende fodanichlijcke Vorftelijcken yver te wil- len continueren^ ten eynde daer door alle vordereon- heylen ende verfchillen mogen uytden wech geleyr, den Staet der Geünieerde Provinciën by de eenigheyt ghe- conferveert, het Landt ruftelijck ende vreedfacmlijck gheregeert, ende yder der Provinciën ende Leden van dien by der fel ver gerechtighey t behouden worden j
iKacc Bet ©?oetftöap üst ^tabt ban Uytrechr, toifii be tot foo fìiectale ^antgfeggfnge niet bomen/ enbe tiei« benbOOjbefetalOO^en : Soo verklaren wy,&c. 4|Jeli|cfl bte in be nadaenbe iBiffibe bolgen ^ enbe toat bebopten be ttoee eecfte Seben bebenom be^tabt tetcet&entot gaec concept / foo gebbenetfìtecbie ban be^tobt niet milten togcKen.
(©n-aenggefien be ΰ^ίη^ίη (©ctobecbeHSagifiraet/ feec naec be inclinatielian be ]^?oetfcf|ap/ enbe tegen be opintebanbieinttoeebooMïttenbe Steben ftet betoitibt Dabben/ beflelt ftcbbenbe / felfi tot Uytrecht ( om boo?t te gaen na ben aanbt-bagl) tot gutpöen ) quam / foo ticbbennocijtan^be ttDee%ebenf)aei;geboeti)tnaec{)et abböii ban be ^tabt/ al^ boUgt :
® Ì Extraü |
-ocr page 40-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
Mxmil Ηβ het Begifier der Refolurien van de Ed.Mog.Hee- Heeren Staten 's Landts van Uprecht,
Veneris den Odober kìjo,
HAer Ed. Mog. indachtich ghemaed wcfende 't geen dcfelve voorleden Woonfdach was voorgeftelt vol- gens de aentekeninge doenmaels daer by ghedaen,belan- gende de refcriptie aen Sija Hoogheyt gedaen : Is vorder daer op gelet cndegedelibereerr, midtsgaders vcrftaen en gefeyt by de Heeren gedeligeerden Edelen ende Ridder- ichappe,datfe hadden verhoopt dat de Heeren Regeer- ders der Scadt Uytrecht oock goet gevonden ende aenge- nomenfoude hebben het Concept der felver twee eerfle Leden,dat niet te min fulcx overfiende ende om in defen meteenparigheyt van de refpedlive drie Leden te wen, fy welgemelde Heeren Gedeligeerden Edelen ende Rid- derfchappe by defen ampledteerden het Concept der Miflive by de Heeren Gecommitteerden derwelgemel- teStadt Uytrecht haerEd. Mog. alhier overgegeven en vermeit den z8 Augully killeden,ende volgens dien haer te miformeren met den inhoude deiesConceptstegen- woordich nochmaelsgelefen,endc by de Ed. Mog, Hee- ren Staten 's Landts van Uytrecht goetghevonden ende gearreftcert, met eenparige ftemmen gefijck als volcht :
Doorl. Hoochg£boren Vorst,·
IN deliberatie ghenomen ende overwogen hebbende 'tgeen XJ Hoogheyt by Miflive van den eeaen dertich- β es July ftyl. nov. leftleden, ons heeft genotificeert, aen- gaendehetfenden van S^t Excellentie Stadthouder van Vrieflandc met een goet aental van Ruyteren en Knech- ten om ende omtrent de Stadt van Anifierdam, midtfgaders het faiferen van eeniee Heeren uyt de Provincie van Ηοί- landt, vanalle'twelckeUHei^i&ij'/defchriftclijcke re- denen ende motive op den vijftiende Augufii daer aen vol gende befloottn ende verx.egelt ter Vergaderinge vauhaer Ho. Mog. heeft doen ingeven : In voegen defelvcin de Kaflc van des Generaliteyts Griffie ( voor als noch) gefe- poneert zij n. Soo verklaren wy , op het ναβ vertrowwen vanVHoogheyti^hmcdeop de goede gronden daer op de voorfz redenen ontwijfiëlijck lullen wefen ghefundeert 't geen dien volgende by U Hoogheyt tot handthavinghe van de Unie voltogen is te approberen by defen in con- formite van de fclve Unie u Hoogheyt bedanckende voor alle goede ofBcien ten beilen van den Staet aenghewent, metganfchvriendelijck verfoeck te willen continueren indegoedeghenegentheyttot hanthoudinge vandege- mecne ruite ende eenigheyt, ende voornamentlijck me- de in UHw^Ì'ì^'ìx befondere goeden yver tot conferva- tie ende behoudeniflè vande WareChri;
■iftcìijckeGcre-
formeerde Religie.
(Cot aptcecDt Jiinbc / ontfingg be ©^injS ben booj be^ fen geHelben ban bie ban <6elbeilanbt / bie fp l)em tiaeromalfotoetlierben eecDpopben Hantbat&quam/ upt fo^ge bat {)p op be itanbtbactj bomenbe/ be fetbe be^ banchinge/ boo? inbuctie ofte meneejes foube gebben bjee^ ber eube fperiaelbet uptgetoetc&t.
j^an ^tabt enbe Ëanben Quam geenbant®ginge/ om batter geen EanbtbatghjnjS/ nocB uptgöefrij?eben tDierbt i onbertuffcgengeraetittebeboobtber ^^iniei. |
aSBiett Syn Hoogheyt op be maniec al.<i boo? gefept ifi iiebancht/ bp be anbere ^jobincien/ in foliant/ enbe bp; fonber tot ìfiniflerbam/ toierbt t)p onbantbt. mnr» nturatie/ ongliebult / iae quacbt-fp^eetbingen gingen in ftoang/tot Sfimfteröam continucerben men noti) in ^e^ ptember get bifiteren ban be aenbomenbe ftljepen/ enbe raen öielt fcgerpc toacfjt / f)et ggemeen boltft fp?at& feet iitenttenfelijcb/ enbe bie ban beïtegeringe gabbenenbe ftregen be inp?cffie foo iangji fo tneer/ bat be ^jinsì ηοφ meer beffeingi ftabbe/enbe fitö fofftte abfolupt en iSou-- berain te maben brel enbe felfiS ban Γΐ)η tonfibenten fpia> δεη enbe toaccn ban opinie/ bat j)p fonbe alle gct paffeeri be toebet berfacljten/ enbefelfjS be gfjefaifeerbe ^men foctben bp anbete toegen (ontsnttment te ggeben / maet fulcï fimiljcmen niet mctcftcn aen 'tgeen fip tot^atricm bebe/ toant röntie albaer in ^cptemö. ötn bacìi ban ΐιηίτ jnaagtjlraetsiljecanberinfl/foo quam Bp ben fevende» toibcr ban ^iewn in bm igactj) / enbe Benwrclcntiito op bc nominatie jïonben Ei ebcn tegen fgn öumeut ( Ζ fjjnbe boo?t)p geoaen en buptcn be nominatie oelattn hm J^eec Verkamcren ien ban fijn tonfibenten / met tobnc' gtnge ban geringe en non-confibecaWe petfonenifoninn Ijp boo? bp be toeeecbtcBfie enbe aenfienlfltSfle / cn nam nieubje geringe aieben/onber anbere een tDeurtoaerbcr en aliSi bie ban be ^tabt ben igeec de Waei gatitxnnaiil bineett om aa^ecjimeefiecof 2lcme ©ooiljttejBtKÌSciÌ he Cöarge toel felfts aen iSoomii Catijoliitfeen luiert aes geben) fooflceft f)pfulC)ClatenberI)ieben/oftefiinnm geben bat Det geni ongenaembiaiS.
(Cec 3@ecgaberingeban jjaec ]^o.|ISog.b}iertboo}a(: tïagen een 2öeDe enbe g^ancfifegging-bacfi upt tefcfj»! ben ober betegentooo^bige ggelegentliept bantijbtctitie faetfeen ; maet bieban^^oUanbttoJilbebaettnnictaiiiJ fenteren/ om baet boo? niet tacite toe te ftaen / en eiimft alj$ t'abopercn toatter gOefcgiebt toa^i/ enbe om niet {im loffen teugel te geben aen eenige febitieufe(bc goebe titct te na gefp^oocfien ) ©jeöitanten tot inbectie tegeiti te Rc< geringe/enbe tot tfatterie boe? öen ban Jfm-- ^erbamtoonben tn allegaer belept/ bat fp nocfigjoot mtlltoutoen fjabben/ lieten öaet ^tabtsi-«iB?atIjien pa» liffaberen / of met 35alt6en tontom beftiiteten / inaf£ti= ten Oaec ©o?fltoeringe op / amplieerben fiaet jStfiuttt» rie ban bieten ttointitD J^aenbeien tot bier cnbÉitÜ/ omboben een gngeneuc ban SCnttoctpen (eentfetfira bat fpl^aec niet betrouben op eenttg ingenieur inbot Eantji bienfl 3önbe)bie 't teect& bp 't .Stgeur Φιιρη^ Ëertlien geinbenteect en gebout j^abbe. namcnoecfi noti) tbieeCompagnienlBaertgelberiiaen. fiitglKs meenfp^a^men tot Stmflecbam feec Qualytfen iitai> tieue ban ben ©^injs/en ban be boo?eaenbe acte/Webw} berftgepbe ggebjut&te inbectiben ootb feer toierixn g(:< ttabuf eert/ onbec anbete in een blaeu boefften / genamtt den onftelden Amfterdammer,toaccin Öi ©jillÌainflÉs toefen too?t pimmer gebaen te gebben al«ί Due de Alba, aJfo Due de Alba gabbe gebaen ben lafl ffinis SonintBi/ enbe: ggefaifeect pecfonen bfe tncebtenbebienfibt$iifo nincfisitoacensmaecbatbe"..... ~ '
of eenige ban bien gabbe gefaffeect / ëhbe bat föiitierftie' tiale iap/ alfoo be la|l ban ben vijfden gunft/ tofflï gene tael/en gegeben bp (0etommitteetbe ban be anbere bintien/biebaet toe niet gBematDtitgt toaren ; baitiett P^injsi in fin gabbe gegab be en alle tUt&c Com« ptoitenbanbegerebepenrangenteontbtoten/enliciifliii eenfbeelii fön^cgoon-bjoebetbeöonincïiban MK' lanta(Ti|leten/anbcrbeel!imet^paengienteli?eeiiicn«i 3£nttoerpenaentetaflen. ^efe en biergelOtbeinbMti' ben quamen bageiöci upt/enbe ter ooten ban ben tertogl gp op be ©elutoe toaiS op be flatgt/ eenfbeelSim fitg tebibertften/ anberbeeljJom getoocgtegeMenop ben<iDelberftge Xanbt-batgbie tot Zutpgengeljoiiiim toiert/affecterenbeom/polTibccsnbenuget^upsitcW' ten/ aijï Premier Nobie ootfi in «©elbetlanbt aenepeno» mentetoo^bcn. «teniSijSgptotgSutpgenactofeff/ti'W eenjs ijï gp boo? atgtgien <©ecommittectbe befocOt etiw getomplimcnteett, ^cmee|ieenbe pjincipatlftiwi' gne tfn 3tanbt-bage toai ober get inboeten ban bc W(t' ponbinge/ toelcfieri bef£g?pbinge nu eenige ^Jaren 'f"0 gebupit gabbe / cn ober toeltfie faetltcn tn ben en beettitg / b^ie en beetticg enbe biet en bettnrtj ΐφ^ ft)?aeffie toaten gebaen. 't 3®a0 in alle bcfen tijMpat μ " beJBelutoetoaiSeen
met gabbe gebaen/gp bleef nocgtanjfoilebicnt^pb^
toeetnodjtotnbt ontfienbe/ fitgtot Bickbergen mem boeten ^iipsi begelpenbe/erffön biolente eictfiti^nw giagen continuerenbe / tot in't epnbe ban ©«oBft/e® toanneer gp tn een bacg ofte ttoee fieojtflcg tabe toiett ficg te frgepe te begeben en ben ftjjn en ^ af boo? ïlottcrbam naer ben ^aetg te gaen / aiwan^ auam ^aterbaegjï 'ifmojgfn ten bjie upren /jpnw m' 1«? <©itobet. iSün ^ietöte toietbt ti» |
-ocr page 41-
HERSTELDE LEEU. 41:
liifcnKben ala" bolcijt : 3lil$i ïjat öp ouïit bicc éii ttointicij gjcc ciiDc bphans les niQEnbcn/ boi ban fjcct üloeöt/ nae iat Ijp drie bjcccheii lanoO op bc J&clutoc ööejaecöt/cnDe (cn iiitciiipeiiibeÖiftcoDetJouöcn ijaöbe / bcnfevenen twintichften ©ctoüec (3ijnbe ^BonbccDacD ) nacc ccn bo= nicliijcli cFcccittc of fpel Au billard gantji ftoef ttJibc / fcs ben lipten laiiöljiiucn feaiibe lucljtte paerbe oljftocefl/ hwetnaDpupti^ii^inofptiieptpgne tn fijnienüfoelOel· Dc/Dc.öanDccfnöactl)sifif5 ncbcrlegociibe/ enöcfonbcc t'Ktcn/ijSÖE Üïitljcc af ben negenen twintichften WbCll gflccliocfiaineii j hlagcnbe obecljooftpijnc of migraine, Dacc mcbe Jjp meccmaeliS gcenelt bjaji/be pjjne tn bc im' i)cn DupJbc DO£fi noci)/ at tuepniclj/ tegen ben abont ftue,- tcöc fjp ϋαπ feifss omtrent anbecljalf up?/totlbe nocB niet (Itiili|lci.tt 3ijn/ en Babbe be.ö nacijtjS tDcpnittj tufl/^ons tiaciljiS omtrent tien upren boo? be mtbbatlj totect gecli= Pcirt / DciS abontsi om vier upren öeöfjcnbc een bjepnicD iiti miDbaciOsi gegeten/toterbt abec gelaten in fyn jltnCi iicc flcm/3i)nbe Ijet üloebt Ijeet cn b?oocl)/5ijnbe be lJoo?tsi nocD tonttnucel/ be tirine trouùle/ Ijabbe bo?|! / pyn in 't jooftdifponeam ofbttficiiltept ttt't tcfpttetcn üenauti |cnt/fjDE(t/ at besi abont0 ttjcpnicl)/ bjoncö Dier met een 6ti2(legcralil3?»bt gljetempert/ oocft decorum hordei, inüc toatcr met fap ban Citroen en ^upcRer ; H^aen; ίιαφ ben lefien <©ctober berfcfjenen eenige ölepne pnliui lEti til 't aenficBt/ op be armen / üoifl cn ober fjet gcDeele lirijacin/ toaer tipt men bernam / gelijcft <©o£tec vander Straten fijn mebicijnen alrebe gepjcfagiecrt l)abbc/ora be tDclci(ctep?omobêren tot uptjlaen/fooöeéftmen gem tiBKofö^tEmaelinbierenttointicD upren gegehencen Dccoftum ban Cicorep / Cordlnis benedidtis, (SnbtbtC tniit btergehjtö/baer ban fjp geburitD (jceft gefbieet Boe^ tori tofpnicl) gebetltt / men öabebe fijn oogen met roofe- toatcccnbebiergljelijche/ men gaf tjem oocHpeti om be lit(lteao?öelen j ©ingsbact) toierben beT^octorenbe Reeck enbe be Hay es baer nocii bp geroepen / bie app?0' teDen loat boeter Straten öabbe gljeojbineert / at beg mojgcnsi een bouillon/ nam ontrent tien upren een De- codhim, at beji mibbacöjS foDcrlijtS / b?ontB nit een giu^ Ιφ/ύίΐη Dier met een geroofie Bo?lte ö?oobt/ pp ftoeetebe 10 obecblocbitf) en gcbtiriclv bat fjjti f)emb/linnen fjojd- totii f itbc üebbe moeft too?ben beranbcrt etlijcBe malen/ roti) niet fulciicn boojfozgc / bat 0p nae be beranberinge wn linnen teHtonttocbcrfMoetc ; ^&ejïabont!SatöPeen Hordeatum,enDe gclep/beis natötsi Ijabbe tamelütö ruft/ paci: ücnaiuDept / Dboftpijne ofte anbcre-fymptomesij wocnssbacl) ben tweeden j^obembet at öp mo?gcnsi/ » miöDacDsi enbe beS abontss feer ftleen gcDacfete ^pic: mupt De Dojfï ban ftjoenöcrsi en J^atrpfen/eenji bjoucfi IP een Decodtum ; ^ejS acDtermibbacBsi ten drie upren Diett BöetHijïcert/ baer i)p bijfmael ter hamer gintli ejc^ wneuö foetida, fonber bupciipijnc / Dp Ijabbe een tame^ i!)iM nacljt/ be poie enbe urine toaren Ijeel toel.
©oiiberbaecD.ii Dielt Ijp boo?gaenbc biete / at fomtijtji KI'öcujaben appii/b?onifi ttoeemael een Decoöum.Jip noclj al geburicf) ftoetenbe / boti) niet foo oberbloe» ""'J/w poljï enbe refpiratie toarcn aljS ban cengflefont ^"WJ/öe urine feer goet / bepocjclJcnii quamen toel m alle fömptotnatejs toarcn naer bienfil). g&e ©?tnii wgcenbinthliiagenbe aliS batöptoat bo?flitIj toasf/ pjontjiexcrevi: dura, Ijet tjebbe baer op Ijp nu achc en n^ül'? gelegen ijabbe/totert beranbert/bot0 met iBWte öeijoctfacmDept / 'si nacfttsS tamelijcfi ruflenbe. „i ƒ ^Pöacrj toajs l)p bojftiger/ geburirtj fiactenbe / boti) ^"o^clJlQebicD/Oielt be boorige biete/be porhcnsi qua^ iZf"''^'^ «nöe meer upt / men bebecftt Ijet aenfiffit met 'Spcth/toat toa?m gemacclit/ ttoeemaèl öecft l)et Decotìum, nu enbe ban oocfè een Su» Hfpc/ 'iinacDtiieenii ofte ttoeemoel StmanbeU ï fjaöbe geen bpfpnoeam / ftoartgöept in 't refpi» ■^^^l^öfinoppjciTicofbenautljept. |
^itetbaetjjii ijabbe toel gcrujl/ in fijn toatcr toasf bCi ^ f>. f^biment / be folss toat fneller met ceniglje be^ V. - V ftoaerber refpiratie/ Ojjetcbe beel/bé po]t> bj f^i^Öebenenberonbt. g&eiisebicünss banflemgci acm^"/®3jbenbe toat fp oo?beelben / fepben batfe nocft » ^"iuabefpmptomata bernamen/ aljsbat be 6oo?tf« toajS bermeerbert/ enbe bc Denautljept/ 't toeltft gcmeeMi Ujcfiggeftgicbtom bien ttjbt berficcltte/ botlj batmen nocfj niet in be Ijabe toas/ enbe bat t)p ben febenben baci) ecnraclnnbetoinbtfoube ferijgen j bejsabonbtsï bebé* nauti)eptbermeerberenbe/ ojbonneerbemen l)emceutgi tabcUajï/ bepo)Clten0 bertoonben l)accgljeelebeerteube toit.
«êonbaecDsi niet toel DcbDenbe gerufl / nofUtanjS toaji bebenautljept toat min / bebo?(tg?oot/ bcpojcheiijseei nitljfintsS gcftoooren/ Ijet toater trotible/Dp ontbeet enbe at mibbacDii na boorige biete / be polsi toasi berl)eben of concitatus, met centgc bpfpnea oftefmare refpiratie/ 5ijnbe bat ojbinariiö in befe ftec&te bat ben feften enbe fe* benben bacì) / alsi be ^ocr&ensi beginnen te ftoecren / bc pijne enbe isao?tfe bermeerberen / Ijartlijbitl) sijnbc ap? plicccrbecenfappofttoir ban Jgonitö enbe^out/ enbe ercerneerbe foeces laudabiles, beel porftenjS op be laiggc/ lenben/ billen/ bpen ('sS abonti oocü op 't aengeftröt b^a» fien boo? enbe etterben / anbere toarcn berljeben / ronbt/ toit/ bol etterji/anbersi geen alis be gemelbe fpmtomata.
'jï3(lbontsiten vijf uprenbermeerberbebe&oo^tsictï benautljept (beelporteni sijnbe boo? geb?oocfien/om be toelcMljetÏJomenbeuptfectfictefcljcrpebampen) toetO te nemen en ftet Bert te berfterc&en / men o^btneerbe een bolus ban befoar enbe diasfcord, in pjtfentie ban alle bjie USebictjnsï ; een quartier up?si na feffen een bjonrb giu* Iep genomen Bebbenbe/ liet Bet ftcB tamelijtb aenfien/ en gingen 3^octcr de Reeck enbe Hayen na ijupjs/om tegen tienen toeber te Bomen / en bien natBt albaer te blpbcn ; maer een Ijalf up^baer na/ bergief be ï^oo^tfe en benaut^ Öept alfoo cnmetfulthcn berminberingB ban iiratötcn batmen alle0quaebtstbegofi te b^eefcn / enbetoierbtbe |5?inte|Te|èoeberbaet ban bertoitticBt/oocftomcen 3^?ebicant gefonben/ en be anbere <©octoren geBaflt ί be p?ebicant Sterremont Bomenbe / toasi Bp alrccbe fonbec fp?aef Β / ctBtcr Beeft be felbe ^?cbicant baer na ban Bet oberlijben gemaecBt enbe gebaen b^ucBen bit nabolgenbe berBael/ namentlgcB : Dat hy hem aenfprack en de ziele desfelfs met bondige ende beknopte redenenjftreckende totoelièninge van boetvaerde droefheyt, hoop van ver- foeninge en verghevinge, mitsgaders een vertrouwen op Chrifti bloedige verdienften, getracht voor te bereyden tot een zalige verwachtinge van Jefu Chrifli toekomfte, ende lijnen uytganguyt defe ellendige Werelc. Waerop Sijtt Hoogheyt door den voornoemde Predicantgevraegc zij nde, of fij ne ziele op de voorige gronden wel geruft,en bereyt was vrymoedelijck de doot en het daer op volgen- de genadich Oordeel fij nes Zalichmakers te verwachtenj foo antwoorde Sij» Hoeghep met een holle ftem, Ja, fij η oogen mee eenen ten Hemel verheffende : Daer den Predicantopfeyde, Doorluchtige V or&,/aetaeffertf defe uwe oogen des Lichaems, dertvaerts oock V herte , ende de oogen uwes gheloofs heenen gaen , ende ick verfeeckere U dat ghy fultfien den Hemelgeopent ende den Sone des Menfchtn Jlaende ter rechterkant Godtt,om V Lichaem te geven ver- fierckingeaofteomOTutelegun^el'^tk te ontfangen inlijne Heerlyckheyt ; Waer op met goetvinden van Sya Hooch' heyt, Hy, ende de Omftanders, weynich in ghctalle, ep haer knien fij η neder gevallen, mtt fuchten ende tranen haer Gebedt voor Godt uytftortende , ende hertelijck verfoeckende aen de Goddelijcke MajefteJ», een ghena- dige ende haeftige verlichtinge van de hert-benauwende fwarigheden Sijner Hoogheyt', in het bidden wierde men gewaer een groote ende ongeloffelijcke veranderinge van het wefen Syner Hoogheyt. dat den y ver des Gebedts ver- dobbelde , ende haer allen dcde uytfuchten j dat doch Godt den Perfoon van Sijn Hoogheyt, ende in hem Ons Lieve Vaderlàndt wilde genadich zijn. Van het Gebedt opllaende, vraechde den Predicant ofte Sijn Hoogheyt de woorden des Gebedts verftaen, ende daardoor eenighe vertrooftinge ontfangen hadde ? Maer kreechgeen ant·^ tvoordt.
De Medicyns dan poochden om Sijn Hoogheyt yet wat fterckende in te geven, maer vonden fijn mont vaft toe-geflooten i dat haer alle dede befluyten, den oogen- blick fijner affcheydinge naby re zijn; voechden dan^er wederom tot den gebcde,doch fagen van ftonden aen mee «D J eenige |
-ocr page 42-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
dich waren,den Juft van weder te keeren benomen heeft. Endealfoo is dien- Prins, diei/iWijsheyt, Beleeftheyt, Voorficktigheyt ende Kloeckmoedigheyt fij η hoochberoeni- de Voor-Ouders te boven gingh,endede Werelttoc een wonder ftre;i:e, in 't 5ierlijcke bioeyfel, ende de jeuch- dichte kracht van fij ne jaren,oude zijnde vier e7it'wmtkh jaren ejtde fes maeiiden, naer dat de ondanckbaerheyt defer tif deuj ende de lafierlycke fmaetheyt veeier menfchen,een tijdtlangh herwaerts fijn ziele, doer-fneden hadden, de wereltjdie fijne by-wooninge niet weerdich was,ontroc- ken, ende overgebracht in die plaetfe daer de Lauweren - Kranfen van {\]nglory-l>ralle?ide daden niet en fullen ver- wekken op Sondach den feften November, des avondts ontrent negen uy ren, in 't Jaer van de voorfpoock van den val defer Landen i6')0. De tijdinghe daer van,isophet verfoeck van de Hovelingen , op ftaende voet ghebracht aen haer Hoogheyt de Douagiere IVIoeder, door den ghe- melden Predicant Stermmit, ende haer Koninckl. Hooch- heyt dejonghe Gemalinne, door een van haer Engeifche Predicanten ; welcke twee ter doodt toe ontftelde Me- Vrouwen,op 't Hof van den overleden Heer,in dien fel- ven nacht, ontrent tusaetf uyren noch by den anderen ghekomenzijn; maerwatlUchtingen, klachten,tranen, droevige teeckenen ende woorden daerom gingen,heeft niemant konnen fien, fonder dat fijn herte in tranen ver- fmolt, wantdeeerlte bedreef rouwe over een onrijpe doot van haer eenige Soon, de Kroon haers Ouderdoms,endc de andere over het ontijdich wech-rucken van dat eenige fteunièl van haer bebloede Huys, ende dien Doorl. Vader van dat langh verhoopte Kindt, datfe in de windelen van haer ingewant bewaert haddc,om hem het felve wel haeft met vrolijcke danckbaerheyt in de armen te gheven. O ! Wee ons,ende ons lieve Vaderlant, fo Godt ons niet op een byfondere on voorfiene wyle genadich is ! de eenige hoo- pe noch overich is, dat Godt hare Konincklijcke Hoocb· door een gheluckige ende voorfpoedige verloifinge mochte begunftigen, met eenen jongen Soon, Wilhelm, die uyt dien verdorden Orangien Boom uytfchietende, t'avont ofte morgen geluckelijck groeyen,ende met fijne bioeyende telgen, alle de Onderfatenàtfer gavi^^en ,te- gens deSpaenfche hi[tï,endeallerley onweder befchut- ten, ende na 't voorbeeldt fijner Voor-Ouderen befcher- meu mochre. Godt verleeneondcrtuilchen myne Hee- ren de Staten defer Lantfchappen overvloedige wysheyt, om in eenigheytte blyven,het welvaren des Landtsende dcKercke tebeforgen,ende middelertijt een wijs,Godt- vrefendejmatich,ende bequaem plaets-bewarende Stadt- houderte ve.'kiefen. Daer toea levroomeingefetenen fchuldich fijn met boetvaerdigheyt Godt te bidden.ïE>UiS öenDe lupDc l)ct toccöael Ds» g?cDicant.
g^ejj atiDiKiibaccDiÌ Det 3licljacm geopent toOJbctiDc fatömcn alinoci} ban Ijuptcn De ^^orhcnsi göeftoooren eiiDc iöit ( geen ijuaüe teecBencn) Deel oocfe bo0?geD?aofi ficn/ Dc öetfenen geijetl / De milt toat fïappec aijs o?bina>: njï enDe met toat ftoact ülorDt Uerbult/ De ttoee Deelen en jtiet onDetfie^ian De Heber hjat blacu / maec De gljefjeelc Sono feer fiaact/ glu'f toollen/ gcinfiamme,eet/omtogen met ffflact üloeDt/enöc Daec iipt ontftont De dy fpnsea ofte 6o|ten iCDem/ De ftcnautDept en De =Öoo«fe in De ttoee le^ Ile Dagen ( te booten niet) 't toelcli geiijthnten niet DaDDe feonnen baeten ( toant 1)p iiaDDe noci) i)oe(ï/nofl) loffinge ban fjujJitie» notö fleetiungcnjnoclj «pt De !àoo?tf£ noe}) upt De Datnpen / alfoo fonbemcnt in Dien liaet Dee fiechte cnDcöcc {u-acöten/alfcljoon nicittiet getoeten ftaöDe/ntet ijcDbcn fionnen genefen. .©orfttansi ijcbben Des" ^jincen gpometiiqncn beelgeblactljtenDe gcfpzoocöen aljS ofDc pinjïbcïfupnu toas Datmcnftem DaDDe laten tebeel toeranDecen ban fcfioon Stnncn/ item Limonade enDe fioelen-toantblatenD?tnch':n. ^0C{)alleDcD?ie®0tt0i ren ftebben Ijet gemelöe berfiael ban fijn ^iecftte onDcc teccbent. l^etgbecutljtbanDeDoobt becbulDctcrftonDt tic« Ifage/ cnöi 'tquam een peDer feec onbcctoacDt booj/ liaDDen ixiel onDcc (jaec baaemt om I)cm bp toucen enlie biitttenallcDagetegaenfpzeccben/ maet feomenbeaett De iiamec/toicct Ijaec t'clcftensi gefept Dat J)et Den èijns ontflellen enDe Den moet benemen fouDe/Dat {)et met fjcm toei enDe De bifite niet btin nooDen toasf. €ens in ben qeì Deelen ti3DttoaiiDc3^2cDicant Sterremont toegbeiaten/ Doet) om Den l^jinu niet te berfcDiicben/boiert ftem cctii gfjefept / Dat l)p feec goeDe «örangie StppeljS ban Sottct» Dàm i)3DDc ontfangen / cnDe Die aen öem toiibe pjcfcnte» cen/Docl) ttjiect aen ben ©jeDicaut Daer bp gefept/fpreea niet van fwarigbey t. Stljoo Dat I)ct ntct aè cen bifite to cibilttepttoass.
ecnige weynige ftille fuicken, dien jongen Vorfl: fijn zie- le ten Hemel fenden indiegeluckfaligheyt,diehem,niet tegenftaende de klachten, tranen, ende hecfuchten van |
«©e Staten €5eneracl ©ergabecbennotfiWenfelten abonbt ten thien upcen/enbe bonben pet boo? fclj?pbcitf De ^^obincienbanbienonberinacliten boobttebttfiutc bigen. *©efelbe becfoccbcnDcDat fpDaecbJilbenpjcpai re« tot fjct ocnncmen enbe fojmccen ban fobanige binciale abbijfen al0 Daer (gb. iBog. in foo Οοοφίίίφ tigeconjunctuce ban tybenenDefaetbet\iÌpojbelenrou!>cn t e beljoocen / enbe al&iec tee ©ecgabecinge ten fpocbitfM (ten te boen inbrengen / enbe baec ban openinge te boen infaeibenbeciSenetalitept concernecenbe. ItenitDitrt Daec ban notifiratte geDaen aen De CoUegien ban be atk micalitepr/ oocb aen De ImbaflTabeursi enbe Sefiiicnttit ban Defen eStact / om Ijaet te BleeDcn in ben cou/ toelegs genbe pber Jlmbaffabeucachthondertgulbensi/ tnpto lïefibent vierhondert gulbcnsi. l^ocB isi notiftcatiege» Daen aen <i3?aef Wilhelm ^tabtljouDec ban ©jitjlatK/ aen Den deer van BrederodeBeiDtmarfcjgaltb/aljjeorti aen alle «i^onberneucisi enbe CommanDeurj$ tn (κ^μ; bantfe enbe ©laemfe ^teben. gtem ©jfop/fiijnbirta/ üBefel/ €mbritfe/ aeesi/ ilabe(tepn/ eennip/JBeuov CommanbeuriEÌ foo tot<£mbben al^opSiecoo?tati< Coeberben / met lafl batfe eltö op Sunne tefpettibe acni bebolenplaetfencen neerflicö entoaetftentioiöfouöiii IjouDen tegen^i alle ongelcgcntDebcn foo ban tiupten ald ban btnnen/ficl) gettouijjcb bjagenbe enbe quptcnbe bols genjs ben eeöt bp Daec in 't aenbaecben ban Dcc felbet w fpectibe Commifliien aen befen ^taet gebacn/ban tecfo hen ceìit8aeceenfo?muUec tot bcrbecfcöingijc ban te felbe memorie ijS toegijefonben; boojtsi baiertbcn Sactt ban,§tatcbcrfocUt Ijaec iïSog. tenfpoebiffillmte bertcljten ban be recljte befcljapenljept Det fiefettinoebati De<©uarnifoencn inbe J'iontiec-^teben enbepiattfc» ban Defen ^taet / om nae bebinDinge ban faeefen fotH« nigeo?a?ege|lelt enDe becfieninge geDaen tcbJOjbenfllii men tot De meefie fecuritept ban De felbe foube bcbinbffl tebcfiooten. ^tem isioocfi notificatie enDe aDbettttu» geDaen aen De ^teDen ban 2&?abanDt enbe ©laenbcr^ •Jten b?eem bc Baetall)iec opDouDenbe Stinbafliftur? enbe neftbenten ijS De notificatie gljcbaen boo? <0rtcpu' teecbe ban öaec JgoocD lïiog, ciiöe Ooo? Den 3t0int ver-
l^ct ïiiTjaem fjS niet pubU>iil0f6 gfietootttgBftóf^ ( oiiijcb norljtanii met De fpn ®aDer / <©ioot-©aDec geftOicDt toa$i ) cenfDeelii om bat pet a^ ftrljt Doo? De ©otrbenis feer toaiS beranbert tnmnm maecftt/ anbcrbceisi om bat fjet te beel gOebW fwj^ raesf foube ijebben gljemaecfet/ tot meerbetonttufftW ban De ^jiiiccfTe iïonale/ Die gjof ftoanget toai. om fp Den JD^injS oofö in fpne fietöte nopt geften pw enDe men bJüDe ftaer ooth noci) ö^n «tflcn «woJt ® ^ berbo?gen IjouDen/ maec fp mer(6tenf£lfiiain«f"™ upt enbe in loopcn/ OoorenDe Ijct gelicele l|of bccwn.
g3eaotuntlil.^paeufe3ttiib3(raDeuclictter1tom^
rjaecaenmelbenfijnrelTtntement/ enbe om in gerfoon De Conboieance te homen boen ; 11»"^ geftfjteDe fmoigcnss/ gelijtU oocb be CotiboleanK ^taten<©enerafl enbeanbere niinDcre€olkgifii/foa" Daec aljï aen be p?ince(Te douagiere enbe iwn W" ban©oljemen. «-..-^-WÜ-
^e^^jinrefle 3&ouagiere liet Doo? biti Jffr^^^L leminbe<©itffKtBuferò Den felben
olfottiitt gctiucfiij geffpt ijaDùe bdttfc geen pjjjt&ciujas/ enöe Dat aile-s toc! fiont/ ge lijcfi ùan Dat geb^etfiban fliu- tcctc te l^oUe feec gfjeinera tsi / ja Den feifis
fijn trouwe Dienaren, en de andere die daer tegenwoor- mm nopt ftgocil batter pjijcBel toasS. ©S #?eiJitanttn |
-ocr page 43-
HERSTELDE LEELl. 43
3!n 't eicife Concept toaren geftelt öcfc teoojben : Ter
tijdt toe de Princeffe Royale fai fyn verloft van de vrucht
die fy tegenwoordich isdragende. USaCC b^fefcnöebat
fulclj foube taufcten eentc0 engagement; foo i.ö tn plaetsJ
banfulc&0gc(lelt;TcrcijdEtoedaer in anders by Refolu-
tie fai fyn gedifponeerc.
^ollanbt liet Ijact gDebatijtfn feec gaen om bic ban
^eelanbttcnminflenaen l)aec3ijtic teljefaben/fiopcnbe
baec mebe0'aec Cfjupn alfoo te (ïnptcn enbeinfulthen
po(lucetefHllcn5ijn/ öatf)aec geen€apitcpn<i5fni'rael
ofte ^tabtïjoubec fonbe feonncnopgljeb^ongen toojbcn.
<ieboctj Jjebbcn öaec aileftnsi feei- €tbi)lgetoont/enbeban
Danckbaerheyt tot het Huys van Orangejende van Naf-
fou veel ghefproocken, enbeallcfjnsi bechlacrt teftillen
vergeten ende ter zijden ftellen allesi toat gficpafficct
toaji / enbe met bc 39?obincien in alle ïttefbe / Unie enbe
eenb^acDt te bnlien leben enbe tlerben.
«eet befe befenbinge afgtncfj/toiect be J^^fnccfle βορά»
lebecloli ban een jongen ^on/ iföaenbaci) ben veer-
tienden 39obcmbetbcjSàbontiitu(Tcrjftiacht cnbcnegen
upren ; baec ober terftoiu ©ecgaberingetoiecbt gelekt/
enbe notificatie gebaen aen öc #?obtncicn / oodi conoja®
tulatie aen be ^^inceflen ilopale/^oiiaricce/Ëonitigins
pctjiE l)et l^ooft nieec naec be libectept alsS naec 't l^of ne ban 25oöemen/ cnbe biec'mbe JiEinillrcsS ; be blothen
Ìin8ij/ii50lj men teciiont gzoote becanbecingl) enbe Wyt- totecben geUi)»t / enbe be <0emeente in ben ^acti) toonbc
(cöaptDetijbinoUliepfncl/fmojgenji ten b?ieup?i)abi beeltJlijbtfcDap/baecmebetefiettnengebenbcbatfpnict
nienfn'amtiecbam. 3tllbaec toiect om befe tjjbingl) feec beel anbecjs toiften ofte ben fi?injï toaö ^oubccain enbe
miMijch in be ltcme-25ii!S gegeben: enbe onbec anbece €cf-^eec ban öet Itanbt j sgnbe bjact bat He giiemeene
toicttoiccnigeltncltcn «©outneffensibitgüebicötbpbe - - ^ - -
onbec p^ebicatie bergabcct.
De Prins is doodt.
Mijn gaef vergroot,
Noyt blijder Maer
In tachrentigh faer.
van de Provinciën te zij n, het rechte grontftuck om den
Saet te doen fubfifteren, ende dat daerom tegenwoorde-
lijckaen de Provinciën wiert verklaringe gedaen j de fin-
cereintentie van haer Ed. Grò. Mog.te wefenjde Eenic-
heyt, Liefde, Vrientfchap, goede Correfpondentie ende
Confidentie tuflchen de onderlinge Provinciën terele-
ïiren,mainteneren,ende defelve voor altijt heylighlijck
inde onverbreeckelijck te onderhouden ende cultiveren,
fonder immernieer daer van te wijeken , ende fulcx niet
ïUeen met woorden, maer met eflfeden te fuilen betoo-
ien.
Dat wijders de vaile intentie van haer Ed.Gro. Mog.
»astehandthavendei?i%/>, volghens de Synode van
Dordrecht,ende gelijck de felve in de publijcke Kercken
tegenwoordichlijck wiert geleert, dat heylighlijck foude
worden gehouden de Unie,gelijck de felve Anno vyftien
Mnden negen m fiventkh tot Uytrecht was gefloten. Dat
iengehouden foude worden de Militie in dienftè van den
StaetvulgensdeRefolutieop de Prieliminaire Pointen
raeckende de Vrede, v.oor defen genomen.
Dat de Provinciën wierden verfocht àiLtemGenerale
van Staten hier in 'sGraven-Haghe raochte
borden gedaen , met yerfoeck van alle ende yder van de
lelve op 't voorgeroerde important werck, behoorlijck
gwaftendegeinllrueert te komen.
Dat fy goec hadden ghevonden ten felven cyndedc
rrovincientebefenden.
DatdeHeeren Gecommitteerde van deanderePro-
vincien ernftelijck wierden verfocht de goede intentie
m Hollandt by ferieufe Brieven aen haere refpeöive
f'uapalen te willen iecunderen.
,Uat middelertijt allelaeckeaden Staet raeckeniie,fou-
«a worden ghelaten by den ghewoonlijcken voet ende
wndamentele ordre van de Regeringe,bly vende de Col-
i«ien ende hooge Militaire Officieren by derfelverre-
ipeCtive Commiflieende Inftruaiej ter tydt ende ivyUn
'^natrderRefilutie ep'tvoorfi, geheek wmk byHeÏro-
©p aenfcö?pbinge ban be eijecommttteecbi ïlaben Staten ban bten ; bat be p?insi toasi em öcoon of gajot
pamcn tecftont be Staten ban Collant bp een/ enbe nae : fianbelaec gebjeeft / beel Itcèt0 cnbe ornament öabbe ge?
init86f?cpacatoice25efoigne boo? 45ljecoittmitteccbe Igfjeben maec bat bet becliejS ban bten Kandelaerlit0t
SHtten / Debben op papier enbe ter »l5eneraliiept ingijes, Sonbe toerben becfet/behJöl alle pplacen bleben/enbe bte
Wjt. Dat haer Ed. Gr. Mog, oordeelden de ' foo toel ücn haiibelaer oljs be öaecflcn feottben CnÖÉ mOCi
(bnbpbjengen.
^pfclnchten nacc<©elbeclanbt enbi <©taec-^frel De
i^eerenban Opdam ban Poisbroeck cnöcbe^fionaa
tiS Riccen,nae öptcecljt be J^eecen Brederode,Strevels-
hoeck enbe Beveminge, «acc SSeelanbt be Jgeecen ^lu
fionacisf Ruyfch, Zijl cnbe Sonneveit, nacr ©jieflanbt:
cnbe^tabt enbe 3lanbcnbe j[|eeten^enftonarii Ben-
ningen, Rippcrtfeenbe ^cnfion'ariji Nieupoort,becfeli
bet alle 3^?opofttten fpn gefb?meert getoeeft op ben boet
ban 't boo^gemelbe mbt)Ki ban i^olianbt / enbe ontrent
op befe nabolgenbe manter.
Ed. Mog. He eren-j
De Ridderfchap , Edelen ende Steden VanHollandt
ende Wefl- Vrieflandt, op het onverwacht en ovcr-
droevich verfcheyden van Sy» Hoogheyt den Heer Prins
van Orange onfterffclijcker gedachtenillê, Staets-gewys
vergadertiom in foo klaechlijcken ongeval ende befwaer-
lijcke conilitutie van tijdt op de faecke daer uyt refultc-
rendetendienfte'vanden Lande te helpen rciòlveren>
hebben al vooren haerghedaehten verder te laten gaen,
voorfichtelijck gheoordeelt dat om een vaft ende beften-
dich fondament te houden, waer op alle gemeene raedt-
flagen geruftelijck gevefticht, ende defe Landen tot dea
hoochften top van welvaert ende grootheyt onder Go-
des Zegen mogen werden opghebout, vooralhoochnoo-'
dich is, dat tuflchen alle de Leden van de felve een volko-
men eenigheytende goede correfpondentieheylichlijck
ende onbeweechlijck werden onderhouden.
Ende dies uyt een hertelijcke yvertothetghemeene
beli aengeport zijnde om van defe haer Ed. Groot Mog;
foo falutaireconfideratie U Edele Mog. ende refpeöive
StatQnvan|de andere Provinciën te gheven een verfecc-
kerde ende vailo imprcffie, hebben de lelve ghelieft Ons
te Committeren om U Ed. Mog. particulierTijck voot te
dragen, ende folemnelijck te verfecckcren hare oprechte
volllandige intentie te 7.ijn uyt een exuberante ghene-
geotiicyt tot het ghemeene beft,allts dat iü haer vermo-
gen
©iniiittrtH'tt tee ïDctöatertng laten bertooncn bat tuf»
ftli-n Dcn ^pacnfctjcn ïCmliaiïabcuc cnbe ben obccleben
b'iiiiS iijasi o«o»fec£cei-t ccn iCuactaoüaii cquibalentie
hóo? ii^t met icücccn ban fjct jHïarquifact : niet baec aen
(iiitüKcthcnbc al?" be tepcScntnö!) / enbe U?ccfinb£ batter
iKtoiiiDt mocDt tuffcOcn fiomen / alfoo be 3tm(jaffabeuc
ftoiu otn nacc 25ίπ|Τ«1 te gacn / becfocöt bat Dacc i^oort)
ίβοπ. gcltcfbe Deboù Up ben "JtniOaffabeuu te laten boen
Kt Dolttecinnge. ^ulcfiis iö gcfcljtet/ maer ben 3init)af>
»urfiTbcoelartte3önom tjct €cactaet met be ^ec^
(oontoaii ben ^iinsstetepclienen. «©iemiboobtjijjibc/
Dat Oj) om naetbec lafl foube fcijjpljcn/gcUjtb Op eentgen
tpDaet naec toebec ltamenbebei'6laert{)cefttefullen
(iuutm Ijct fdbe iCrattact ; foo imanneet Ijiec aengacnbe
lit iutclclban ben gionoöen foube jijn 00ebjfjE)O:=
ncitt.
^cjS ^jincen boobt öcöjoefbe feec ben gOenen bte met
tnöi; 0002 ftcm gtiebzcben Ijabben be pjotebncen tegen
^ollanDi:<iienigljc gjebitanten fooopbej^^eecli-tioel
aUioiiöec be «©emeente fnlitneecben dat de Staet was ont-
hoofdetjdattergeen Koningh in Ifraël was; dat de Staet
intwift, confufie ende in duygen foude vervallen. |Baec
insù l7nnbe i^cgetingt) ban llollanbt enbe ober al in be
25ucgecie boo? lebecantie enbe anbecfintiS ban Det i!of
toiecbt geOenificeectimaec be Igeec Catz op bat p?opoo(l
ban benboobtbanbe^jiniEi fepbe tegen^ feeteec
foon fecc toel/ bat in een öcctfi ofte g?oot ^alapjS toaceit
pplacen enbe fecoonen of g?oote ftanbelarc$i/ bfjïgelöcSss
tn befen ^taetjbat be pplacen toacenbe ^jobinrien enbe
-ocr page 44-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
gen is forchvuldiclilijck by te brengen ende te contri- bueren, ten eynde aUejaloufie^ misvertrou-uien, endtfir '^- dighedenals voornaemfie hinderpalen van alle heylfame Refolutien en een fchadelijcke Pefte van den Staet voor- gekomen, gemij t ende wech genomen worden, ende in'c tegendeel verheft eride meer ende meer aengequeeót een trouhertige vriendtfihap ende fiUde 'vertrouwentheytitnàe dat alle de Leden van defen Staet mogen confpireren tot een volmaefte eenigheyt en over een llemmende Har- monie van herten ende finnen, welcke de Heeren Onfe Committenten verklaren gemeen t te zijn allefints te hel- pen releveren,maintineren,ende voor altijdt finceerlijck ende onverbreeckelijck te onderhouden ende te cultive- ren fonder immermeer daer van te wijeken, ende fulcks niet alleen met woorden, maer liever metter daedt te ful- len bethoonen.
Ende ghelijck volgens de oude ende goede maximen vandefe Landen altijdt voorfeecker isgereputeert dat de handthavinghe van de GerefornieerdeGodtsdienfl, de ob- fervantie van 't FePtondt van de Vnte in den Jarei/^/zii»- hondert negen en feventkk, ende het aenhouden van noo- digeendegheuoechfame Krijchsmacht tot ghemeene be fcherminge, drie de voornaemfte middelen 2jjn, om de foo wenfchclijckeeenigheyt,ende rufte van binnen,ende van buyten aenfien by Vrienden, ende oncfach by Vyan- den te houden.
Soo hebben dc wel^hemelde onfe Heeren Commit- ten by defe occafie ü Ëd. Mog. nochmaels willen betuy- gen haer onveranderlijcke Refoiutie altijdt gheweeftte hebben, en ftadich te fullen blyven mainteren degefeyde Gereformeerde Religie volgens de Synode van Dordrecht, ende in voegen de felve tegen woordelij ck hier te Lande in de publijcke Kercken wortgeleert, midtsgaders heyr lichlijck te verbly ven by het voorfz Verkondt van de Vnie ende de Militie ten dienfte van den Staet aen te houden, volgens de folemnele verklaringhe op de preliminaire poinóten voor her aengaen van de Vrede by alle de Le- den van de Regeringe eenftemmich gedaen.
Dan hier beneflèns Ed.Mog. Heeren,hebben de Hee- ren onfe Committenten ferieufelijck aenghemerdt dat door het oniijdich ontvallen van de Perfoon van hooch- gedachte Sijn Hoogheyt in de tegenwoordige ongelegent- heyt fullen komen voor te vallen feer fwaer-wichtige en importante deliberatien U Ed. Mog. neffèns alle de Ver- cenichde Nederlanden ten hoochften concernerende, ende van fodanige nature endegevolch daeropnietan- ders dan met mutuele pertinente Communicatie,ende te famen gevoechdeberaetflaginge vruchtbaerlijck tot wel- ftantvan de Landen, fai kunnen worden gerefolveert.
Overfukx aengefien by dc gront-wetten van de Re- geringe in'topgemelde^r^Wr van XJnte is neder ghe- ftelt, ende voor defen meermalen in befwaeriijcke toe- vallen tot groot foulaes endenut van den Lande is ghe- bruydt, datomfaecken oock van minder belangh als de tegenwoordige met meerder onderlingh contentement van de geintrciTeerde af te handelen ende te termineren, ende met grooten aenfien ende authoriteyt te bekrachti- gen de Heeren Staten van de gefamentlijcke Provinciën btaetsgewyfe gheneralijck geconvoceert en op een plaers vergadert fij η geweeft ; foo hebben haer Ed. G r. Mog. in betrachtinge van'tgemeene beft dienftich endenoodich geacht, dat fodanige generale Staetsgewijfe Vergaderin- ge op de gefey de oude regelen ende goede exempelen in defen gelegentheyt foude mogen werden gecaufeiert. En iijn wy in gevolge van dien befonderlijckghelaftichtom dit felve U Ed. Mog. hoochwijs oordeel infghelijcx voor te dragen , ende feer hcrtelijck ende (erieuilelijck te ver- ibecken U Ed. Mog. nelïèns de andere Provinciën gelie- ven goet te vinden, ende met haer gewoone voorfienig· hey t het daer toe te helpen belyden dat opgemelte Staets- ge wy fe Vcrgaderinge mach worden aengeftelt, op dat al- daer met eenparich concert, en t'famen gcvoechde,her- ten ende handen de oude vriendtfchap tufTchen fo waer» de Bondtgenooten als dieper ter gemoederen ingedrudl, ende alles ten meeften dienfte tot confervatie van de foo dierbaer verkregen Vryheyt ,Grootheyt en welftant van «Iele Landen,en alle de goede Ingefccenen van den iel ven met volkomen eendracht mach worden gerefolveert. |
Ende op dat middclerwyledoor het formeren van af. fonderlijcke Refdlutien by yder Provincie in'tparticu" lier geen prejudicie werde gheleyt, ende genige verande^ ringe geprojetìeert fonder al vooren de confideratien en bedenckinge van de medegeinterefleerde Bontgenoottn ingenomen te hebben, om met te meerder rjjpheyt,ken. nilTeendceenparigheyt, ende minder aenftootsdever- eyite voorfieninge te doen , ende op alles te difponerenj Soo hebben de meer gemelde onfe Heeren Committen- ten noodich ende de reden conform gheoordeelt te zijn, oock fondergevaer ofte verachteringe van 's Ljntsdienft te kunnen gefchieden dat alle faecken den Staet raecken- de, werden gelaten by de gewoonlijcken voet en de fon- damentele ordre van de Regeringe, blyvende de Colle- gien ende hooge Militaire Officieren by der felverrefpe- tìive Commiifien, tot dat by de gemecne Regeringe an- ders fy geordonneert.
Ende dit is Ed. Mog. Heeren, het geen de welgemelte Heeren Staten van HollandteHde Weft-Vritflandtnict uyt eenige particuliere infichten, maer uyt een oprechte lucht ende overvloeyende affeöie tot degemeene faecke, niet genoech geacht hebbende ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. aen U Ed. Mog. ende der anderer Provinciën Gedeputeerden aldaer te proponeren ,ncmaer oock uyt het midden van de haer door Gecommitreerden aen alle Provinciën, ende door ons ondergefchreven aen Ü fel. Mog. eflèdueufelijck ende ernftelijck te recommande- ren iende dewyie dan alle het felve niet is ftreckcndedan tot Eenigheyt, Vriendtjlkaf ende Co7ifidentie j fonder de welcke onmogelijck is behouden te blyven,fo derven wy van de wijshey t voorfienighey t ende goede genegentheyt van U Ed. Mog. ontwijfïèlijck verwachten, ghelijckwy feer vriendelijck ende ferieufelijck verfoeckeneen heyl- fame ende gewenfle Refoiutie, die Godt Almachtichwil, laten gedyen tot geruftheyt, welftant ende glorie van de- fe Vereenichde Landen, en voornamentlijcktotgroot- maeckinge en lof van fynen heyligen Naem.
iSefolutkn m anttooojbcn bcc ©jobittifitifpn (jfc» tóec(l/öat fp aitiuamen bao? een goct getal^ïtraoiainai rt!ï<l5cconimutÉ£rbcii öcoBcncrale ©ecgaöeriiigc tefuls leu toaernerHen: Cöelen ban 'tNimweechfecnVe· leeufe Quaitier van Gelderlandt tefolljecrbcncn COiP? te fjonicn/ botfj op Ijaec epocn bfurjS/bie ban Over-YiTel IjelJben alleen öacc ©jbinarisi «©erommittEerticotjcau- tljonfcect ; ebocljbaccna €j«cao?btnariiibanöe^tCi Den/ en be «ibclc en €ο?ρ.ίί/ foo beel op ijaer epgen öcutif hJilben gaen/ gfjefonben. i©te ban Stadt ende Lande op iet aenfoeclien enbe befcnbtngebanbicban ΐ^^ίφηΜ ïjn teijlont nae bat (p be ©econimf tteecbe ban Hollant tabbenoücfipcbiecrt / göctcebcntotljetfijefcn bantni ^tabtljoubeivtóntrarteftet berfocife ban ïlollanbt/ni&e J)ctH)encenb?atötttl)getibmmcctt Graef Wilhelm. Ρ beffipnban ©iirfianbt toajS om oocfiecnbifcnbtiiöcte boen aen bic ban Over-YiTeljmaec fulrr riet Graef Wil- helm felfö af / om geen offentie te gljebcn aen be fen, ban Drenthe Dcbben bte ban ^tabt enDelaU' bengcboltljt. ·
<De pzinicfle ^ouactere <©Joot-|iaocbe( ban wit jongen idjinjS / Ijabbe aen alle bc^iobincifMOD^w^ boo? fFpjcflTe <ebel-3lieben befe boigmben 25?i£f/nne bat fp ben fi Ibrn Ijabben gebacn tommunicf ren acn öf ten <©enecaei/ met beifocth om bte tc feconbcren/wc ψ feIbcnmpelijcliijctibcnaengDenomen boo?^otiticatic/ enbe te fullen üp «Coppe fenben aen be ^jobinticn.
Ed. Mog. ÏiEEnzt!,iefindere goede Friendeit ;
NAer dar Godt Almachtich belieft heeft de gro^e droefheyt ende verflagentheyt ovei" bet fubyc ven van den YAttx Vrins Wilhelm, onfen üeven SwJie hoochloflijeker Memorie , eenigermaten te verlichten met de Geboorte van eenen jongen Prins,van den welc- ken de Princefiè Royale op den veertienden
hebben wy niet ghetwyffelt of UMj
kichlijck is verloft, \ »» 7 àiAV'V tiiiv*.»' j^'-w·- ■ ^ Mog. fullen fich daer over met ons ende alle welgeafle^ tioncerdcinghefetenenvan defen Staet |
-ocr page 45-
HERSTELDE LEEÜ. 45
hebben verblijde, endefelfs door haerghedachtenlaten
gacn, de iroporcancie van {ooàìnìgznge-wenfchtm fucces,
eveii als men in becommeringh ilonde,dat de Mannelijc-
^c Linie van de Doorluchtige Princen van Orangien,die
iigronden defir Regeringe gefondeert cnde haer opkom-
fteiucceffivelijck met foo hoogheende lofFelijcke devoi-
renhebbenbygewoont, in defebekommerlijcketijden
foude komen te failleren, niet te min hebben wy ons ge-
inoetshalven geoordeelcnietftiltekonnenftaen, UEd.
Mog. by defen nevens de andere Vereenichde Provin-
tien, vriendelijck ende ferieufeüjck te vertoonen, te re-
commanderen ende te verfoeckenjdac haer gelieven naer
hireghewoonelijcke wijsheyt ende voorfichticheyc, in
jendaehtige confideratie te nemen,wanneer nu de beftel-
linge van het Cafitey7ifchap Generaci te Water en te Lan-
de jende het Stadthouderfihaf van U Ed. Mog. Provin-
cie in't byfonder in deliberatie fai worden geleytjfodani-
gen regard en reflexie fchijnt, dat genomen foude behoo-
lentewordenopdePerfoon van den gemelden Jongen
Pr/W ten aenfien van 'tgeen als voorfz is by fy η Voor-Va-
deren onfterfielijcker memorie,by deghemeene faecken
in goet ende bloec is opgefet ende betracht gheweeft, foo
lange dat door der felvergeluckige direöie, defen Staet
totdiehooghte van profperiteyt ende aenfienlijckheytis
gedegen,dat des iéismachtige Vyanden genootfaecktzijn
geweeil: de Vfede aen te foecken, daer naer de famentlijc-
keProvincien hebben ghetracht, ende tegenwoordich in
rdpireren, U Ed. Mu. willen wy dan andermael verfocht
tnde gebeden hebben in defen, de publijcke Refolutien,
ΤΟΟΓ het toekomende te willen helpen formeren op de
goede gedachteniflèn van het gepaffeerde, welcken vol-
gens wy vertrouwen, lichtelijck te prefumerenfalwefen
dai uyc de nieuwe Sfruyte van den Boom van Orangien
even de fel ve Vruchten te verwachten ftaen, die desfilfs
Ttmck tn Tacken tot noch toe hebben voortgebracht, in
allen ghevalle willen wy hoopen dat U Ed. Mog. dit ons
endcRe(
Ïiiendelij ck Vertoogh éndc Recommandatie fullen wil-
lenaennemen, als fpruytende t'eener zijde ayt de confi-
deritien van het natuyrlijcke devoirdac wy als Groot-
Moeder van onien onmondigen SoonsSonefchuldich
iijn, ende ten anderen uytonverbreeckelijcke gen^ent-
beyt endeaftèaie, die wy den welftandt van defen Staet
ten exempel van SynHoogheyt hooghlofFelijcker nnemo-
neonfen hooghge-eerden Heer ende Man altoos hebben
toegedragen, ende toedragen fullen, foo lange Godt Al-
raachiigh gelieven fai ons in dit leven te behouden, bid-
dende den felven van gantfche^ herten U Ed. Mog. iö't
geen voorfz is te willen inlpireren met het gene ter mee-
Iter eere van fijnen Heyligen Naem, de eendracht ende
vetfeeckerthey t van defen Staet, ende der goede Ingefe-
tenen welvaert fai mogen ftrecken, ende O Ed. Mog. te
houden in fij ne Hey lighe protedtie. In den Haghe defl
twmtickfien Novemberfifiienhondert vyfticb.
toel Graef Willem al^ Graef Maurits enbebe
§ttt ban Brederode fiebbcn in «öJeneïale terminisi öate
|erfooncn öoo? be i|eec ©jefiberenbe aen be Staten
^«cacl Qljctecommanbectt:fcö?cben aen beiStaten
wn Pbcc f jobintie in 't particulier, g^e Igeerban Bre-
aerode jjaöDc op fgnen 25?ief aen be Staten van Stadt
ende Lande bcn opfcöiift boen pcllen/aen de Ed. Mog.
Heeren Staten van Groeningen, fonbet baec bp te boen
?"4epmianden, bieiS be 252ief ongeopent Weef. ^oe be
WBKfmoije ban o^aef 3©tilemtot,Stabeöouberban
^m enbe Eanbcn aen be ©jinteffm olfiier beBaegfjbe
wimeii öjci bencben/alfoo ïjet in 't aenfien enbe gfjeUjcli
^n^tad Barbara ban be opgemelbejlEifftbe ber
i^^oiiaciere gcfcöiebe/bie baet ober öaer engenoecB=
toonbc : tnaer bie ban Stadt ende Lande
K®" wt fp om fjaer onbctlinge ftoebenbcgefïöiUeneen
^nirteen öinbt bannooben Jjabben tot ^tabtBflu=
Wi^ ongebjent toareneen Luytenant Stadthouder
ήΛΛ / noobentoai aljS men ben Slongen^^iinS
roeaofen fjabbe te nemen/ ootfi Ijabbenfr fjacr bp Graef
Willem Heeren Vader, Broeder ende Oom CeftJêttibe
^f^bcn; enbe toasfiaet ©iinjS HendrickinSet
b«ttttl) ginoMö opgcbjongen. «Enbi ban tcnfibi
mïöcn ooffi be 6eminnccii Ucc Vryheyt, batSctUctei:
boo? De Vryheyt toajï/ bat tuct een allfinotoftalletig
">?obintKn ^abtöoubec «©tnccad toajs/obatoeic&e
lligatienenbebjfiouïfen/ bp eentoe goebe patriotten
in 't 91aei; veertich gljebocct/be fclbe in geen hieen pecyc»
quamen:een anbec misnoegen obecQuaniooiltbe
©^inteflc ^otiariece / 't tociclt taasi bat be igeei; Knuyt
caecBte upt alle (Dne bebieningestoant Compareecbc upt
ben^oofbebanbengjiniij footeffeecbc fiilti:boo?ben
boobt/ om maec tn te becfien men t)et jgof ban foliant
beteoogQ om bejci oberieben p^inun iSaben t'autljoi;ife:=
cen/bp ©?obtfie Ijet Betotnt ban ben ^longen ^linö aen
κ nemen, ^te gaben toebet: een ^tte aen Knuy t, gelöcö
W te boo? ijabbe ggegabt ban ben obecleben p^iniei. Φρ
be felbe poogDbe fip te compatecen tee ©eigabeting ban
fiaei; i^o. jjlSog. maec fgne CoUegte be (0ctommtttcec;=
be ban ^eelanbt DcDben 8cm bp )aet niet toillen bulben;
enbe bomenbe in ^etiaitbt/ yebbenbe Staten foo biel
g£m in be Staten enbe <{5ecommttteecbe ilaben al0
. . . . inbeiSegenbamectompacecmbeuptbrn
Igoofbe ban ben uptgljeficett / fjoubenbe ijet ïit
bet «beien albaec geeittngueett/fujlinecenbc bat fp ftilcF
aen be g?incen ban <©?aigne öabbcn tocgejïaen om haer
meritenenbePerfooneiijck, ettbe onbetbie|^ote|latie/
geenfin^ reeiijck.
^ie ban Dort gebben tecffont t^e be^ ^?tnten boobt
toeber in integrum gefielt ben l^ecc de Witj baet na oocö
bie ban Deiftlben lecc Duyft van Voorhout, befgeljjCJC
ti$ gefcgiet met be l^eeten de Wael enbe Reuyl tot Haer-
eügeert Jpiftael ______________. _
^oojberauarticc. (€ot 3{m(lerbam5tinfe langbfamec
g^gaen tot gcrfUlttnge ban be Bickers, om te toonen Ijaei;
ltsoberatie.
^ie ban ^Obt enbe Hanbe Rebben na be$s ^^tntett
boobt berfocbt om be Compae> ^rbe$e/biebe piniEi itt
bt troublesi ban be booileben^mer gab bon «tSjoenin^
gen Sier ontboben/ toebet tot <©?oeningente Ijibben;
tooer ingeenftoarigfiept toiertgemact6t/al0 alleen tnbe
manier enbe op toat J^atente / epntlgcg toiert gebaen op
ί latente ban be Staten 4Eieneracl.
^f e ban Jgollant in ben i^aegg bp een 3tinbe / gebbett
boo?(<SeCommitteetbeSeben laten contipieren bitboU
genbe tot ^iobifionele belepbfnge bet faetaen : Als dat ai-
e Steden ende plaetfen eenich Privilegie ο(κ voorrecht
hebbende in 't beftellen van der felver Magiftraten, hec
felveonverbreeckelijck foude mogen blyven behouden,
ende oock naer den inhouden van dien ten bequaemften
tijde continuelijck mogen ghebruycken. Maer wat aen-
;inck de Steden Seffie hebbende in de Vetgaderingh van
laerEd.Gro. Mog. foodanige Privilegie ofte voorrecht
niethehhtndt, dat dienthalven by « » Gf«ir/i/e
foude wordetivaftgbeftelt, dat defelvehare refpedive
Viagiftraten foudeti moghen beftellen in foodani^r ma-
nieren als de felve ten meeften dienfte van de opgemeld»
Steden fouden bevinden te behooren, met dien verftan-
de, dat in ghevalle eenige van de voorfz Steden mochten
bevinden yet meer ofte anders naer gelegenthey t der fel-
ver dienftich ofte van nooden te weien als by de voorge-
melde Generale Refolutiemochteverftaen worden me-
de te brengen, dat de felve foude vry ftaen fich te mogen
addrefleren aen haer Ed.Gr. Mog. om van de felve dient-
halven te verfoecken foodanigen OÜroy ais beft naer hare
gdegentheyt by de felve foude geoordeelt worden te we-
fen ; en dat in 't verleenen van foodanich OSlroy in de
Vergaderinge van haer Ed.Gr. Mog. mochte worden ge-
concludeert met het meerendeel van de advyfen. Is me-
de verftaen, dat in ghevalle eenige Steden de opgemelde
Generale Refolutie, om eenige reJenen in den heuren
niet goet cn vonden te gebruycken de verkiefinge van de
refpeflive Magiftraten op nominatie ofte voorflagh van
de felve, fulcx te worden ghedaen by haer Ed. Grò. Mog.
StaetsgeTfij/e vergadert ^nJe. Ofte in gevalle ten felven
tijde de Vergaderinge niet Staetsgewyfe by den anderen
mochte worden bevonden, dat als dan de opgemelde ver-
kiefinge gedaen foude woïden by de Heeren Gtcormnit-
-ocr page 46-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
teerde Raden van bcycle dequartieren, eicx in den haren. Ende wat aenginck de Steden ende ^hRthngeenSeffie hebbende in haer Ed. Grò. Mog. Vergaderinge,oock geen vooritel hebbende in 't fluck van de Magiftrature, is goet gevonden datdefcJve haerfouden hebben te addreflferen aen de Vergaderingh van haer Ed. Gro. Mog. om op hare voorgaende nominatie de verkiefinge van hare Magiftra- ten te verfoecken , ende in abfcntie van de Staetsgewyfe Vergaderingh aen de Heeren Gecommitteerde Raden in beyde de quartieren elck in den haren, de welcke refpe- tlivelijckdaerop foudcn vermogen te difponeren.
Wat voorder aenginck het vergeven van dM&Politicque Amften buyten de Magiftrature, wort verllaen , dat het abfoluyt vergeven van de felve na defen foude ftaen aen 4e Vergaderitighvan haer Ed. Grò. Mog. uytgefondert de gene, daer van rechtende notoir ghebruyck by andere Coilegien foude worden bevonden, aen de welcke der fel ver voorige recht ofte gebruy ck ioude worden gelaten.
Ende wat aenginck de qualiteyten ende hoedanichc- den van de Magiftraets Peribonen,wiert verftaen dat alle degencdieeenige plaetfedienthaiven fouden hebben te bekleeden,moeiien zijn van de Chrifielijcke Gereformeer- de Religie foo de felve by de Synode van Dordrecht is beveilicht ende in de publijcke Kercken wort geleert,of- te ten minften de felve toegedaen.
2MU anöecefaetfeenmet Domeftijck macr Generaii- tey ts 5ijiiii2/U3tectien opaEöouüen enüe toerfcfjoben tot öé aeiUiomftc ban öe gjoote iaecaaöirinof) bet g>?obincten tegen Den vijftienden <©eccinb?tjS tie|cÖ?£bcn.
gin öefe tijt beoonfi te ontflacn quelite ober bc Tutele ban Den ^ongen ^jittjS ban ©^aigne, ^e peinst liet na een CoDtol geoateect ben een en twintichften ^ecemö» feftienhondert negen en veertich, hjaec lip I)Ct ^OUacte banbe^jinceffe üopaiebetmeecDerbe ban tien duyfent Pont tot vijftien duyfent Pont fterlings ^aetjï fOObeC iitnoecenquamen/ enbeseenÏ^tnbemt&onienbe/ op twmtich duyfent Pont fterlines '^laersS i enbe 'tflBe» I)?HpCh enöe iiScuBlenban De il|upfen tot Buren, Breda, JiTeiiteyn cnbe Honfelerdijck. €en tellamenttoièrtoocS 0cp?o0uceert j motcfonbcrbacft/plaetji/ofonbcKeecïtei ningl). ^©acctnljp/fonbccfctnbetenfletbenDe/ infii^ tucecDe fijn ^êultcc Albertine, mitst troubJenbe met een «©jaef ban jBaffau. ^iintefTe Royale fuftineerbe bat öaec alii iTöocöec enbe nac|te tn gjaetbeLegitime Tutele tocQiiani. l^aec reöcnen jün te ften tipt bolgenbe jDemoriin.
De Princeffe Royale remonftreertaen U Ed. Gr.Mo. dat fy tot haer groot leetwefen geneceffiteert wort in de- fen haren Luctueufen Staetfoo menichmael dehooch- wichtige deliberatien van U Ed. Gre. Mog. te interpel- leren met een verfoeck dat hare natuyrlijcke afièdie tot haren eenigeSoon ende hare Moederlijckebecommer- nifle tot den weliiantvan den fel ven, mitsgaders de con- fervatie van het Sterf-Huys van den Prince van Orai- gnen haren Man Zal. haeris alsafperflende.
Betuygende voor U Ed. Grò. Mo. hare oprechte ende fincere intentie in defen, daer in fy tot noch toe geene andere vifées en heeft gehadt,als te Procureren dat haren voorfeyden Soon, welcke de natuyrende Wetten defer Landen voor alle andere hare opficht ende voorforghe hebben bevolen, beneffèns haer van mede-Vooghden foude moghen worden verficn, ende dat met foodanighé Heeren uyt het midden van den Staetalshet Hofvan Hollant met Communicatie van haer remonitrante on- der U Ed. Grò. Mog. Approbatie foude mogen goet vin- den te ordonneren.
Daer toeMmovecrt 2Ìjnde,door de volkomen weten- fchapdiefy Remonllrante defes aengaende heeft van de ferteufe wille ende begeerte van Stjn Hoogheyt haren Man, daer van U Ed.Groot Mog. medekonnen verfeeckert worden door het projeÖ: van difpofitie door den Hove van Holiant aen de felve onlanghs Copyelijck toegeion- den.
Welcke difpofitie wel omftandelijck gheexamineert zij nde, inlonderheydt voor foo veel de felve is meldende van de conftiiutie van Voochdcn ende hoedanicheden der idver j mitsgaders de ex^rejfe excl»fi* van aüe andere niet gejualificeert als de voorfeyde, met geen redenen ea kan gecwijflèlt worden van de wille van Syn Hoogheyt en van de beftendigheyt van de voorfeydedifpoütie. |
Als lijnde in Rechten gedifponeert dat oock inperfiS, difp(yfitien ende ontbloot van alle folemniteyten imo firn- flex voluntatis ijidicium adtutoris dationem luffifant isjin- fonderheyt ten aenfien van V ader ende Kindt.
Datdevoorfzdifpofide niet en isghefolcmnifeert (j] hoewel ten defen ten oplichte van 't ftellen van Vooch- den naer Rechten onnoodich) en is niet by gekomen uyt ooriaecke dat Sijn Hoogheyt van wille verandert foude mogen zij η gheweeft, ofte geene intentie ghehadt om de ièlve diipofitie in forma te fiffexcnjtSi&eTuytanderevoot' ■üe/Zf» die de voorfz Remonitrante uyt goede infichten vooralsnochnietgoedten vint te openbaren, endehet geerne daer by fai laten, ten (y men haer Deceffitcertom üewaerheyt daer van in haernaecktetevertoonen.
Zijnde gants abufijf dat het projeót van devoorfzdif. politie door de Codicille van Syn Hoogheyt vandateiw en t-wintichflen December fejiimhondert negen en veertich fuüdetenietegedaenzijn , als zijnde in Rechten notoir, dat door Codicillaire difpofitien geen veranderingevan Teftaraenten ja felfs van voorgaende Codicillen en wort gedaen, dan voor foo veel by de laetfte de eerfle won ge- derogeert.
Gelijck mede abufijfis, dat het voorfz Concept van geeneffedl foude wifen , vermidts SijnHoogheytiaipt lieckte foude betuycht hebben te willen difponeren ofte Teltament maecken. Alfoo de voorfeyde intentie van Sjjn Hoogheyt met en heeft geftreckt om fyne voorfeyde difpofitie te muteren, maer alleen om te paiTeren in de behoorlijcke forme't gunt fy van langer handt ende pre- meditate tot die volkomentheythaddegebracht, dathet door fyn laft, ende door fyn Hantfchry ver in 't nette ge- ilek was,ende alleen de formaliteyt van foJemnifatiewas requirerende, gelijck des noot zijnde, fulcx volkoment- lijck fai worden bcwefen.
De Remonftrante en wil niet opereuszijn,om U Ed. Gre. Mog. te vertoonen, met wat eene voorfichtichèyt endefonderlinge wijrheyt Syne Hoogheyt àe vooriifyne difpofitie heeft gheconcipiecrt, als konnendc alle de we- relt wel afnemen dat fyn ooghmerck is gheweeft niet al- leen te verforgen 'tgunt alderheylfaemft wasvoorden dienft ende confervatic van de affàiren vanfyn Huys, maer oock ende infonderhey t,om fy nen Soon die hy de- fen Staet ten dienfte heett willen voortbrengen, ondet het ooge van eenige Heeren uyt het midden νω dea Staet foude worden opgebracht. Het recht dat de Remonftrante boven alle andereiiwf is toekomende tot het opficht ende Voochdye van haren Soon cn heeft geen Juftificatievannoodeinbet rechtmatigh voordeel van U Ed. Grò, Mog.
Niet komende hier tegens in confideratie harew/ir^r- jarigheyt alfoo fy naer Rechten defer Landen notoire fer matrimoniurn meerderjarich wert gecenfeertjcelferen- de defenthalven by ons de diipofitie van de Roomfclie Werten, roaer infonderheyt mede in haer Perfoon con- fiderabel zijnde de eminente van hare ^ualiteyt die in Familien van Princen oock de Princeflen van minder- jaren,als is de Remonftrante, habiliteert tot de Regeringi' felfs van den Staet. .
De Remonftrante wil geerne lyden dat Me-Vroii^' Vri»ce£'e Douarieretoxg^ draecht voorde confervatie vao het recht van de Princeflen hare Dochters,ende veiklaert daer toe metgelijcke Zele geporteert te zijn, verfeziin- de van alle gedachten aen eenige Vytheemfike de roinfte direüie over het opficht van haren Soon ende fijnegoe· deren te defereren, maer de felvp abiolutelijck te tóten aen fodanige als Syn Hoogheyt feer otnfichielijcken by fijne vooriz difpoluie heeft geordonneért.
Oordelende dat allehet geen ter contrarie ende t^C' de wylê intentie van Sü» Hoogheyt wordt ghemachineöt len hoochften ondienïlich te zijn voor den welflaDtïiB haer Soon ende fijne goederen,
De Remonftrante en trcöniet in twijfièldatU.M· Mog. niet en fouden bevoecht wefen om in gevolge νω de voorfz difpofitie yan den Prins van Orangis h^."" |
-ocr page 47-
HERSTELDE LEEÜ. 47
loffel^cke gedachtcnifle haren Soon bcneffens haer met
ljiij(,ymf!tie?fKveiCien, ter contrarie werden de fel ve
U Ed. Groot Mog. feeijcdienilelijck daar toe verfocht.
J^^aerindien U Ed. Grò. Mog. (ouden mogen ghelie-
ven hier in tegebruycken den dienfl: van den Ho.ve Pro-
yinciaeljaende welckede Univerfelejurisdidtie van dc
Landen van HoUandt, Zcelandcende Weft-Vrieflandt
isgedefereert.
Soo vertrout Sy dat daer mede d? Hoogheyt vanhaer
Huys ende eminente qualiteyt van het lelve geen veiklc-
ningefoude worden aengedaen.
Geconfiderecrt dat het voorfz Hof van »Ue oude tij-
den hier te Lande he^ft geexerceert het recht van Magi-
ftratureüveralle Edele ende Eminente Perfqnagien, en
dienvolgens de Wefen van de fel ve, fulcx qoodich zijn-
de, van V oochden heeft verilqn.
Hebbende de Princen van den Lande het vooxfeyde
Hof in fulcken eftime ende confideratie gehouden>dat fy
aen het felve hebben ghedefcreert de voorforge ende be-
»aef niiïe van haer Uooghep ende gerechtigheden, mits-
pders van alle hare Sou verayne enae Princelijcke Rech-
ten,ende heeft mede by fijn meergemelde
difpofitiewel betuychtin wat groote achtinge bet voor-
gemelde Hof was houdende, wanneer het felve v?as ^ede-
fcreert een goet ghedcelte van het opficht van Syn bterfi
huyj,ende hetgeen daer van is dependerende.
Alle 't welcke U Ed. Groot. Mog. verfocht worden in
goede conlideratie ten meeften dienfte van haer Remon-
ftrante en den Prins haren Soon, te willen nemen,&c.
3icn te iStfltcn üan l^oltóniit «nDe 3®e(l-»?i<flaniit/
ititnabolgenDet
Verklaert de Remonftrante in alle oprechtigheyt be-
reyt te wefen op de befte ordre ende mefnage met hec
goet vinden ende advys van de voorfz Me-Vrou de Prin-
ceflè haer Schopn-Moeder, ende naer de maniere defer
Landen de voorfz Educatie aen te rechten fonder haer
daer van door Uytheemiche te laten diverteren.
Het bewint ende adminiftratie van de goederen ver-
ftaet de Remonftrante dat door tjen Raedt als voor <Jefct»
ende ia conformitey t van de begeerte van Sijn Hooghey f
haren Man moet gedaen worden.
Ende diepvolgende daer in betracht die toeverficbt
dat voor al, alle laften van den Sterf-Huyfcuythftjaer-
iijcx inkomen betaeltendeafgeleyt worden,ende otnaen
den Heer Keur-Vorft daer van volkomen feς^r^teyt ΐς
gheven ten opficht van het Fideicommit in fijne Remon-
ftrante vermeit.
Wil de Remonftrante eeernetoeftaen dat de felve
raede haer Höe^é^i Me-Vrouwe de Princcftè Doyarie-
re felfo, of door haer Gemaphtichden fullen mogen ftaen
over hetOTnemen vandejaerlijcxfe Reeckenii^^en YW
den Threforier Generael.
Ende indien de felve daer op eenige copfideratien foui
de mogen hebben tot beter ordre ofte inefnage,verklaeri;
die gewillichlijck te fullen anyleöeren.
Verre van daer zij η de dat ly oyt foude ghe hengen da?
de voorfz goederen of inkomen van dien, in 't minfte el-
ders foude werden gediverteert, behalvei) dat nae notoy-
re Rechten fulcks , noch in haer , noch in baer Mede-
V oochden vermogen niet en foude v^efen. Noopende d^
Collatie van de Ampten ende Benefiden iftfijlcxdatd,^
felve by Contrai; van Huwelijck de Remonftrante i(
toekomende in alle plaetfen daer uythwc ffonarire be-
taelt moet worden.
Ende in de vordere plaetfen in de meer gemelte quali-
teyt van Moeder ende VoochdeiTe yan den Prins harei|
Soon, bereydt zijnde niet te min in de pleflievande
Magiftraten nietanders te procederen als met advijs yaa
den Hove van Hollant, end»daer in puniluclijck te vol-
gea
Ed.Gr. Mog. Heeren ;
De Tragique afHiiten daer mede het dien grooten
Godt belieft heeft hare Koninckl. Haogieptebe-
foecken in 't Koninckl. Huys, ende infonderheyt in den
Perfoonvanden Kouinck hareaHeer Vadtr van hooch'
loSclijcker Memorie. aen.
Alsmede de on verwachte ende vopr haer ten hooch-
ften luöueufe doodt van den Prins van Orange haren lie-
veMan,fijn de geheele Werelt bekent.
Ende hebben U Ed. Groot Mog. over de voorfeyde
alamitieufeaccedenten aen haerRemonitrsjnte betoont
hirefonderliughe droef heyt ende meer ala Vaderlijcke
raedelyden.
DeRemonftrantc Zijnde in defen Staet ende op het
uytterftefwanger, heeft den goede Godt mede belieft
baervande Vrucht, diefy in groote droef heyt wasdra^
lende, ghenadelijcken te ontbinden toï een fonderiinge
vcnrooftinge in hare voprfeyde fware befoeckingen.
Hebbende fy Rempnitrante daer over van U Ed. Gr.
Mog.mcdegunfteiijckontfangen vriendelijckecongra-
wien ende cordiale demonftrantiei) van conjoiiiflànce
Mwover fy bctuycht aen U Ed. Grò, Mog. vcrobligeerc
'«Wy ven met onfterffelicke plichten vsa danckbaerheyt.
iJaertoede occafie verwachtende, vindt haer tegen-
i^ordich ghcneceffiteert UEd. Grpoc Mog.eerlaftich
w tockbaer te ?,ij o, ende met een verfoeck, haer parti-
«liere aflFairen concernerende, U Ed. Grò. Mog. te in-
«rpleren ten eynde de felve haer ghelieven te laten be-
"catendatfy Remonftrante geenünts vermeent yetwes
Kaoen'twelckenieten foude beftaen in goedejuftitie,
We eenichfints opgenomen konde worden als een atten-
«ttegens een anders eerechtigheyt, veel min tegens de
ȟ^oriteyt van U Ed.tjroot Mog.
tis immers na de Rechten defer Landen buytenalle
rontTovetfiedatdeRemonftrantezijndeiliW#rvanden
nnsharen So3n,mits aflij vighcyt van haren lieve Man,
^'''emU Voochdefe vandeu felven haren Soon, oock,
I '^^''PUten, met exdufie van de Groat-Moeder.
Welck onbeweechlijck fondament geleyt zijnde, wert
™,^f*®™confequentieghepQfeert, ende is mede in
^"^^^erlijckgededuceert, dat de Remonftrante ver-
hòA aenyaerden, maer oock alle
«e daer van dependerende j te exerceren, ende dat fy
"«'iömetkan verhindert worden , uyt oorfaecke dat
haer als noch geeneiliii/i-i^ffiWi» en fijngeadjungeert·
Het voorfeyde in Rechten notoir zij nde, wort de Re-
monftrante evidentelijck van attentaten vry gefproken,
in voegen dat in de voorfz funftie van tutele geen inhi-
bitie in goedejuftitie aen haer kan gedaen worden.
DeRemonftrante en kan oock niet bedencken dat dc
Aden by haer in die qualiteyt als Voocljdefle ghepleecht;
anderi zijn als ten hoochften dienftich voor den Prins
haren Soon, alfoo de inportanfte Aöe daer van is tende-
rende om nae goede deliberatie ende genomen advys yan
den Raedtvan SijnHoogheyt hoochlofièlijcke Memprie
hetSterf-Huysteontlaften van fware ende onnoodighe
onkoften over àefesmael hondert duyfent guldens jaerlijcx
iedragevde.
De andere Aden beftaen in de Eleöie vaneenighe
Magiftraets-Perfonen by haer ghedaen op de naemvan
den Prins haren Soon, op de nominatie van dubbel getal
daer toe notoyrlijck niemandt anders voor als noch en
kan ghequalificeert worden als de Remonftrante in de
voorfz qualiteytj als Voochdeflè van de Prins haer Soon.
Zijnde den Raedt van 8ψι Hoogheyt hoochloffèlijcke
Memorie, by den Hove van Hollant niet verder by pro-
vifie geauthorifeert als tot hetgeen haer ordinare beheniip·
geisraeckende ende den inhoudt van hare Inftrudtie i»
mede-brengende j daer onder notoyrlijck niet begrepen
is de EleSievan eenige Megiflraten.
DeRemonftrante betuycht dat defeconcertatieover
haer indubitahlegherechtigheyt met de Vrouwe Ïrimefff
haer Schoon-Moeder ende den Hee r K^eur^Vb^J^ vau
Brandenturch j haer van herten leet is, niet andejs wen-
fchende als met de felve te conferteren in alleOfScien
van Civiliteytende Vriendelijcke correfpondentiejend?
defelve in de diredie van het geen de tutele is concerne-
rende, te doen hebben alle redelijckefatisfatìien.
Want gemeról de voorfz tutele coniifteert in drie fun-
dfcien, deeerfteraeckende de Educatie vandenPerfooa
van haren Soon, de tweede de adminifiratie van de goede-
ren 3 de derde de Cellatie van eenige .iim^ten ende ienefi-
-ocr page 48-
4S
χ
HERSTELDE LEEU.
gen den teneur in de Privilegiën ende Handtveften der plaetfen alwaer de Magiftraten te veranderen zijn , com- pïteren.
Ende ten refpedte van de Steden in Zselandt gelegen geiurende de miiioriteyc van den jongen Prins met ad- vijs van de iJtaten van den fel ven Lande, waer mede cef- ferende alle oj>geraepteoml>r<igiew die met groot onrecht by fummige herdacht worden , wil de Remonftrante U Ed. Gro. [Vlog. rechtraatigh oordeel te gemoet voeren, ofte, daer inder daet yets rechtmatigers ende toteere ende luyfter van den jongen Prince ende tot refpeö van de Remonftrante als Moeder ende Vooghdeffe van de felvc, dienfliger is,dan dat de voorfey'de Collatie ende Electie in voegen als voeren gedaen worde.
Zijndegantfch buyten gedachten van de Remonftran- te daer mede te fullen verfien eenige Engelfche, ofte oyt te fullen toeftaen dat daer mede eenige mindinatie by ye- mant gepleeght worde, maer te beiorgen dat in alles de Regulen van dediftributive Juftitie exadelijck betracht ende geobferveert worde..
Alle het welcke de Remonftrante goetghedacht heeft aen U Ed. Gro. Mog. in alle flnceriteyt te betuygen, op dat door contrarie impreilien fy in hareongetwijffelde gherechtigheyt geeue indracht en füude komen te lijden tot groote kleynachtinge van hare voorfi qualiteyten,als mede van hare Illuftre Geboorte ,ende infonderheyt tot befwaringe van hareafflidien , daer in fy billijck in defen defolaten Staet met alle middelen gefoulageert ende ge- crigeert behoorde te worden.
£nde mitsdien niet te gehengen dat de Remonftrante den wegh van Juftitie gefloten worde, die U Ed. Groot Mog. tot roem ende reputatie van hare lofièJijckeRege- ringe altijt open ftellen, felfs voor de minfteafgefetene, die haer aen de Juftitie alhier zijn addrefferende.
©c «©ouaticte fcpbe bat be Royale toaiï
fclfiS onmoniJtgö/ enbc naet Bccöte gcctt (Catcicc fionbe jnnrtDacE öp quam bat fp goet of imhomtle ban bten fouDebtlTtperen/ ettbe αεη benltomngljcnbel^attogD Daec ®jocbccsi bp fctten j gficlflcit be obcclcbm Hendrickenbe Wilhelm Qcbacn/cnbeöacrbaec mebein Qjooti fcljulbc» oljcHceclicn DabDcn. ^tiflineecbe bat fp dijS «6:ocit-jiBocbrc bccl bennt^ cttbe gcfacl) I)cl)Dcnbe be ®iitdc bctjooiöc cnbc betec foube ftonnen Oebtenen.J^ait ^ujUnu t£Ì te ficu iipt bolgcnbe iScnionili-anttcn.
Ed· ende Grò. Mog. Heerenj
HAr^HoogkeytdeVroawe PrincelTe Douagierevan Grange, ten refpeétcvan haer qualiteyt als Moeder ende Tutrice van dejongePrinceflenhareDochteren, naeftegeinterefleerdein hetSterfhuys \inSynHoogheyt hooghlofKilijcker Memorie haren Sone,eenigen tijdt na des felfs overlijden ncfïëns fekere Gedeputeerde van Sy- ne Keurvorftelijcke Doorluchticheyt van Brandenburgh verfocht iijnde yemanden te willen Committeren om uyt haren name te ftaen over de openinge by den Hove van Hüllant tedocn,vanfodanigedifpofitien van Uyter- Iten wille, als geftght wierde by hooghgemelde Syn Hoog- heyt naergelaten,ende welgemelden Hove door hare Ko- nincklijckeHoe^Ai/i in een befloten Couverte ter ban- den te zijn geftelt,ende naer het voltrecken van die Adlie uyt het rapport van hare Gecommitteerde verftaen heb- bende hoe dat aldaer openinge ende ledu re was ghedaen van feeckere befloten Codicillaire difpofitie by Sij» Hoogheyt gemaeckr, geteeckent, ende voor Notaris ende Getuygen in behoorlijcke forme ten behoeve van hoog- gedachteniffe, hare KonincklijckeHeog^i^ii ghepaiTeert, dat infgelijcks mede ter inftantie van des felfs Gecom- mitteerde Leóture was ghedaen van feecker ander open Gefchrift by Sijn Hoogheyt hooghloflFtlijcker memorie over eenige Jaren door een anders handt, begonnen te doen ontwerpen, fonder dat ten eynde toe vo fchreven, veel min gedateert, geteeckent, gefloten ofte ghepaiTeert ware geweeftj doch dat fodanige Leöure niet en was ge- daen als naer voorgaendc Prcteftatic van h^reHoogheyts Gecommitteerde tegens de notoire invalidtteyt van het fel ve Gefchrift, ende felfs naer formele vcrklaringe van den Hove daer op gevolght,als dat dc Leilurc van 'c felve niemandt tot voordeel ofte prejudicie foude komen t» ftrecken, wekken niet tegenflaende de Heeren Gedepu- teerde van hoogbgedachte Syne Keurvorftelijcke Door- luchtigheyt naer gedane proteftatie weygerigh waren ge. weeft die Leöure by te blyvenendeüchuytde Verg», deringe hadden vertrocken. |
Ende hare Hoogheyt dicnvolgende neffens alle ghedes- interefTeerde luyden van reden ende difcretiedeghele- gentheydt van defen Sterfhuyfe daer voor aenfiende dit meer hooghgemelde Sijn Hoogheyt onlanghs den inhout van het voornoemde Codicil alleen getrocken hebbende uyt hetvoorfibeworpen gefchrift, het felvc daer mede notoirlijck heeft gcrejefteert oock dacrom in fijn doodt- bedde verfcheyden reyfen betuyght van fins te wefenfyn Teftament te maecken , ende mits dien buyten alle con-
tradidie door fyne gheprecipiteerde bleekteinteflatn komen teoverlijden,endedatderhalvcn voor alle dingen nodigh ware,dat ordre worde geftelr,fo op de Tutele van den jonghgeboren Prince, neffens fyneKonincitlijclit Vrouwe Moeder waer te nemen, als op de adminiftratic van fyne goederen. ,
Heeft wel vaftelijck vertrout, ghelijck fy fich al noch daer toe is verlatende, dat U Ed. Groot Mog. alsisni;». raim va» de Provincie^à^er het Sterfhuy s is gevallen,ende voorts uyt confider?tie van des felfs hooge luyfter, daer op fodanigen ordre foude willen ftellen als in ghelijckea cas de gemeene Rechten ende Coftumen van defe ende meeft alle andere Landen Xijη mede brengende, ende heeft fich mitsdien oiithouden van U Ed. Groot Mog. over defe materie tot noch toe te doen importunercn.
Zijnde ondertufichen bare Hoe^^fj'i gheinformeert, hoe dat de Heeren van den Hove van Hollandt belieft foude hebben U Ed. Gro. Mog. nefFeïis hare refcriptie te laten toekomen Copye niet alleen van het voornoemde Codicil, maer oock daer en boven van het gemelde on- voltrocken gefchrift,ende van btfijden af verftaende,^4i feeckere Perfoonen dien het niet en betaemt. dit Doorluch- tige Huys die kleynicheyt fochten aen te helpen doen, dat de voornaemfte Leden des fel ven in onnodige vtrvi)- deringe iowden komen te vervallen, ende contrarie alle Rechten, Coftuymen, endetaftelijckeredenen,inhet openbaer derven fuftineren, als foude uyt irachtevunkH voorfz kracht eloofe gefchrift geageert konnen sDorden, voor, fo veel meergemelde Tutele ende adniniftratie belaught, tot feclufie van fodanige naefte Vrienden endeBloetver- wanten,als daer toe onwederfpreeckelijck zijn ghtrech- tight ende gequaliiïceert,dat oock gemelde Perfooncn He faecke daer toe by allerhande feklame middelen onder de handt foecken te dirigeren.
Heeft fich haere Hoogheydt in allerefpedenfooviB Rechten als van natuyren geobligeert endegenootfaeckt gevonden U £d. Gro. Mo. mits defen dienftvriendelijck te doen verfoccktn,dat haer gelieve alle het gene voorii is,in haergewoonlijckewijsheyt ende difcretiemctgi*· de ende rijpe deliberatie van Rade te overwegen ende op de voornoemde Tutele ende adminifiratie fodanige ordre te beramen ende tc ftatueren, dat alfoo ontwijffeüjck U Ed. Gro. Mog. fullen goet vinden eenige Heeren uyt de- fe bare Regeringe daer toe te Committeren, voordert geen prejudicie en.wordegeleghtaen den genen dien het toekomt daer toe van de Vaderlijcke lijde voor allen an- deren geprcfereertendegeemployeert te worden,welcke
oock dien volgende daer van fonder merckelijcke reden, misnoegen ende offtnfic niet en konnen uytgelloten worden,
Gedenckende U Ed. Gr. Mog.in allen gevalle dat fich hare Hoogheydt in defen tijdelijck is bekent maeckcnde tot decharge van haer devoir t'eener zijde uyt Moder- lijcke affcdtie tot haer lieve ende eenighfle Kints-Kindt, ende ten anderen uyt reden van haer voornoemde litcyt als Moederende Tutrice van gemeldejonge FrinCfl' fen hare Dochteren, welckers intereften fy niet en ver-, mach te abandonneren,zij nde haer de fe^ ve Tutele OK^ leght by het folemnelc Teftament van hooghlofièlijckef mumorie Sffv Hoogheydt haren HeereendeMan, o'® oock U. Ed. öro. Mog. daer by tot dc executie des ven heeft verfcicht.
iep |
-ocr page 49-
HERSTELDE LEEÜ. 49
55j)«n anwc bcctDoottóe öe Piintfjï ^oua^
£i,.Cr.Mog. Heer en; ^ ρ wel hare Hoogheyt Me-Vrouwe de Princefle van U Orangie Douariere ende de naclle Aenvcrwante van ie zijde van Sijn Hoogheyt hoochlofFelijcker Memorie ÜEd.Gr.Mo.hooch importante deliberatien met der fel- ,e mrticuliere aiFairen ganfch ongeerne turberen en ver- binderlijckzijn wilden, ende vaftelijck vertrouc hadden» datondertuffchen UEd.Gro.Mog. (aen de weickeals Souverainen van defc Provincie van Hollancde behoor- lijclte beftellinghe van Tutele van den jongh ghebooren Ptios van Orangie gedefereert is)hareRefolutie niet heb · ben geopent,alles foude blyven in ftaer, en van Me-Vrou iePrinces Royale niet foude zijn geattenteert,gelijck aen ileiijdevan hare Hoogheyt op U Ed. Grò. Mog. in defen bthoorlijckrefpedl is genomen ende ftille geftaen , ende hoochgedachte Princefle Royale uyt den naem van haer ^ιοφιρ tot minnelijcke vereeninge over defe verweile tferentieisverfochtende vermaent niet te willen pen- toe i/w/ow atten teren.
Sooisdoch hare Hoogheyt tot groote verwonderinge inervaringe gekomen dat de Princes Royale ghedurende U Ed. Gro.Mog. deliberatien,heeft onderftaen de admi- niftratie van de Tutele, fo wel in 't ftuck van de "verande- miivanMagifiraten als andere tenderende tot prejudi- tievin'cgeen U Ed. Grò. Mog. fullen goet vinden naer haregewoonlijckewijsheyt, ingherechtigheytende bil- lidheyt over defe Tutele te difponeren.
Djeromhare Hoogheyt ennaeile Aenverwanten van defezijdeniet konnen ledich ftaen U £d. Gr. Mo. voor ditmael ghenoech faem tegens haren vwille te importune- renen hier mede behoorlijck en ferieufelijck te verfoec- kcD dat de fel ve tot nodige remedieringe van defe en alle iuóere attentaten,en voorkominge van onnoodige ende fchadelijcke verwyderingen willen gelieven harerefolu- lis te accelereren over de Tutele, en inghe valle dat felve nietfpoedich ,'Jefchieden konde,fodanige ordre te ftellen, datgelijck har.-'Hieg/èi^i continueert aen U Ed. Gr.Mo. bcboorlijckrefped te dragen en derfelver rechtmatighe tefolutieaf te wachten,alfo oock aen de zij de van dePrin- aiRo)ale alle attentaten mogeftille ftaen, en de faken van 'tHuys jCn beibnderlijck fo geenen moram lyden konnen tóoprlijck worden gereipicieert,gevende hare Hoogheyt U Ed, Gr. Mo. te bedencken of dat felve niet aen de Ra- i^naSynHoogheyts hoochl. memorie be^uameliick behoorde gedefereert te worden,als de welcke aen 'tHuys act fpeciale Eeden verbonden, van alle faecken geinfor- meert ende airede hier toe van 'c Hof Provindael gheau- thorifeertzijn.
Ende overmits dit verfoeck oprecht, reden en biliick- Kytt eenemael ghefundeert ende buyten alle difpuyc is, Wkhier/>eni:«/«raÌB7woreverfeert j Sooverfoed haer tìiDftof met de meefte Aenverwanten dienftvrientlijck ω U Ed. Gro.Mog. willen ghelieven ghedurende defe Mlfie, daer over een fodanige Refolutie te nemen als die Klve fullen vinden te behooren.
UEd.Gro.Mog, gelieven hier mede particulierlij ck «nchttezijn, dat Me-Vrou de Princes Royale fichon- «rnomen heeft over de veranderinge van dc. Magiftra- wre ter Veere in Zeelandt tegen Nieu-Jaersdach alleenich «difponeren,als oock de Veranderinge der Magiftraten ω ^mruydenbergh ende Meurs, ende andere plaetfen «nbtaetvinhet Huys concernerende faecken, zijnde prejudicie van U Ed.Gro. Mog. voor
ban iSiatibenöutoÖ bantoesenbc 2 f Qisi naefte enbe öp l^mtwiiH öefub= <!^föcnacm / fuflttiierbe bat öP beijooibe (Su^ rcben jijngljcbebuceettin bebolgenbe ««motte aen be Staten ban i^ollanbt. i |
Ed.endeGro.Mog. Heeren; y ECommiflàris Copes bevint fich genootfaeö U Ed. n,^™-Mog.metbehoorlijcke Reverentie bekent te '«iceD,hoc dat hy door den Poft op gifteren acngeko- men, vanfyncn genadichften Hecre ende Meeiter, den Heere Keur-Vorft van Brandenburch fchryvens heeft ontfangen, gedateert tot Beriij ή den drie en fwintichften Decembery^/«»ifc<wüi/er/i;^/?iVi ouden ftijl,by het welc- ke Syne Keur-Vorftelijcke Doorluchticheyt gelieft aen hem vertoonder in fubftantie te melden, hoe dat hy niet alleen mttfonderlinge mitnoegen komt te vernemen dac alhier vericheyden onluften ende mis-verftanden ÌomA^xì zijn ontftaen over het ftuck van de Tutele van den Jongen Gebooren Prince van Oraigne fyn Neve,maer dat voor- namentlijck Syn Keur-Voriielijcke Doorluchticheyt tot verwonderinge is voorkomende dat alhier foude worden ghetrachtj om hare Hoogheyt SyaeKeur-Voriielijcke Doorluchticheyts Lieve ende Hooch-ge-eerde Vrouw Schoon-Moeder, nefFens andere naefte Bloetverwanten uyt ghemelde Tutele ende adminiilrarie van des Pupilli goederen, op een ongehoorde maniere ende tegens alle Rech- ten, redenj ende biÜicheyt te verftooten ende uyt te fluyten, waer by aliò Syn Keur-Vorftelijcke Doorluchticheytia gantfch pregnante ende ferieufe termen is voegende. Dac hemtenalderhooghftenbedenckelijck ende Imerteljjck foude voorkomen , dat in allen gevalle de adminiftratie van ghemelde goederen foude worden ontrocken aea Hoochgedachte hare Hoogheyt dien het benefFens hare qualiteyt als Groot-Moeuer, infonderheyt als.vloeder ende Vooghdeflè van der felver goederen, naefte ende gefubftitueerde Erfgenamen incumbeert de confervatie der felver voor allen anderen te helpen beforgen ende waernemen. Ten weicken regarde oock Syne Keur- Vorftelijcke Doorluchticheyt met alie reden pretendeert als Man ende Vooght vandewaf/ifdergemeldegefubfti- tueerden Erven in de voornoemde adminiftratie te vjer· den erkent^ fonder oyt met goeden oogen te konnen aen- fien,dat de felve Totaliter foude worden geabandonneert ende gekten ter difcretie van de gene die fich daer van als wegens de Moederlijckezijde alleen foecken te prevale- ren , hebbende Syn Keur-Vorftelijcke Doorluchticheyt daer tegen vele mchtige redenen ende confideratien > die het beter-ware dat àeÌKÌys niet geperft en worde opent- Jij ck te mogen melden.
Heeft fich gemelde Commiflaris van allen defen voor deopgen UEd.Gro.Mog. tijdelijck willenontla- ften,met g*ts eerbiedich verfoeck,dat U Ed. Grò. Mog. diehyverftaet tegenwoordich over dele Materie te zijn bemoeyt,gelieve daer op fodanigen regard te nemenjdat door hare hooghfte wy sheyt ende voorficbticheyt,fo wel Syn Keur-Vorftelijcke Doorluchticheyt alsde voordere principale geintereiTeerden in gemelde Tutele ende Ad- miniftratie moge gewerden, het gene haer oock naer de publjcke Wetten ende'Coituymen deièr Landen ghe~ rechtelijcken is competerende, op dat alfo vermijdt ende voorgekomen moge worden alle oorfaecken van verwy- deringe in fo Doorluchtigen Parentele, ende noch veel andere fwaerder incon venienten die daer uyt al te lichte- lijck te gemoet konnen worden gefien. Den drie en tvia- «V/^f» December.
Vvtr Ed. Gro.Mog. Ootmoe^egedievftigeOienaer JOH. CQ pES.
<Snbe alfo be iSopale beiS onaengrfïen gaec (ielbe m poiTeffw San be®uteIe/fo fieeft J^ootöltgebat 8tc toebcram latm boo?b?aocn/ bat aen be 3gbe ban bc ©?outoe ^ïinttfle «opale oberbe(€utelcenbe Sibmmtfltatte bec «©oebeten beji gionai) «©ebooren ëjmceban «i^jatgnen niettoiect gep;at£beertmetfults' Se waerdigheyt ai!$ be <i3ci)oo;te Daerec ^oo2lutStige ilupfen aueftntïi bctaembe/ too^benbe bp {)are Slonint6< ijjclie Hoogh^t in 't toeccfi gellelt nieuwe attentaten,gei bupcenbebatgaet €b.<i3?o. lËog. beli{)crfctben.^trec? ficnbe tot mettfitlijtbe berftleeneringe ban .:Spne Öeuts ©o?(ïelö£&e ®oo?lucl)tige een foacnfïenlijcUenf&iinif/ enbe mebe ban Ijaec <Cb. <©?o. naog. bataljs toannecc aen bc een 3ilbc Ijaec €b. ίβοα. enbe Ijet igof btnriael bp SlSemotten ban 0areBonincRlüt6c Hoog- heyt baiecbcn berfotijt ais Ijooge ©betiglieptbefcbeci fcöiUin af t« Doin/ aen be anbsïesij&etoutbtgöepiO' «S ccbecct |
-ocr page 50-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
tcbccct tot beranöcrinaije bmi jiBaöilicatctt alsi iuijc
^tabt ter Veer,e»De elöecsi bwsi oeft}) >«/£»0« öc ïïaDfil
enöe gj^tcnaeciS han't^upii ùcIafloUec tcl)?cnocnallc affaiCfjS Die « DepefcOecen tiacn / om tjp fjootljg. toe jpjiiiicii Sapaic aliS abfolutc 3©oot{)CieiT« afgcbaen te hio?tjfn / ctt alfo effecttöelijcli te tceöcn m öe aDntini(h:a= ticbccgoebÈCcnùaccfpniÉcuc-ì&ojji. Φοο?1. instQiOOt cetl)t pìctenbeeciK te tuoìtìcn cc&ciit/ eit nopt met goc&cti oogaifouìK bonnen aciifien/ Dat info g&oo?l.paccntEle met onbehoorJijcke manieren iMtCCÏie öcpjOCebem / aJjS bte onùec fo^me bancecpten bace faechenfocljteniipt te boccen. i^ecfocijte Dacrom noenmalen tsfc facciie op tjet fpoebicöftetipüecljanöttc ncmeit eiiDe acnfpnejjoocji)' gebacljte &cuc-]0o?|lelyt&e ^^oo^liitDctgljcptcnbeljace Hoogheyt fpne öootljfleeeröe 3&?οιι ^tOoou-jlISoebec te iaten oelDo;Hicn be (Suteie enbe dbmtnt)iratte bec goe- öecen in fuldtec boegen aijïbe felöeljaccna be aJ9cttcn cnbe €o(tumen befei: Eanbcn toaren competcccnbe/ om alle bo?öece toectoiibctinge boo? te üomcn.
<S>on itoupss vömliaume alsi ^oon ban ©?inccfle atmilia een bólle ^ufiec ban iBauiitsi/^tem be ^ztn!Sbana.aiuiöc«:cB / fnliineecben aljï nac|ïeJ5et; toànt cn oocö öaec toe gececl)ticf)t te sijn.
<©c3Kcuc-®ojftöan25?anbenbuctl) fo omfpnepgat tetl)t ai!Somöe§|>jincciS ^n^cl)oDn-|iaoebei;tefecun' becen/fci)tcfttc ttoce fpn Clecffe cegenngss iiabcn;'t toaji
ubi cadaver ibi congregantur Aquilse i be meningi) eübe aifettte tot bci$ longen pniv^ fpn bede moc{)te toelgoet 5tjn/ ebocO facDmcn toel bat alle be felbe|);2etenbenten of tiaec b£btenbe baec onbec ootb fagen (b^ben be mocp^ te cn fo3ge) Ijaet: cpgen intceft en g?ootl)ept/infonbeU)ept alfo be in ëeelantfiabbe be beflélUng ban üeMa^ gifiraten tot Vecrenbe Viiflii^h ,ootbboIigenjeipofefTie ^oeüjÉl gratuito) l)et geljele Uibt ban öc JStóbecftlJiV in ^eciant/ biacc boo? Op abfoluteli)c& gabbe b^ ban be ben (temmen in be Staten ban ^ee anbt/ befiaiben feec naetlijrge goeboren ootii ^teben ( goebiel geen (lem ficb^ bctibe) in iioliant : ^temili ^2abant eubeeiberjiij tDclc^ fte abmint(tcaticaen bc €uteut!ï en gaec bebienUefoube gcbcn gjoot aenfi en cnbe allerOanbe goebe ictaficn.
me ^tatcn ban IjoUant/om ontflagtM te 3yn ban befe mocpdijclicfolifritaite/ gebben epntlijrii ^ebefturben tfr materie bienewbe/ gcfonbewaen 't^ofejobinciael/ niet üv dciesatie,nifle«: aljï toefrabe een faeta be ojbinarijs giutiitie cahcnbc/oni Daec op te btfponewu/bùtè ai bo(i= tefi viam Concordiie te tenteccn/en eenige bagen baet na iii tod r)cp?Ê(Tclijth Op be ^êtaten ban J^oUanbtbet(iacn cn geo?bonnecct / dat geen Perfoon van Regering tot de fel ve Tutele iòude worden gheemployeert > Om alfOO te boo?ftomen bat b'een of ö'anbergfngefeteti niet moiftten geraetlicn tot al bc f)oogc p;ebominatie obec anbece / gc; ipcfi boo2 gunjl boit ben boo; befen gefcljiet toajCi.
©olgcnjïilefoUitiebanben i8 SiuguftijisiepiibeUjtU ùofb gebaen be ca(fatie ban ηοφ viei-4rompagn. Hìup^ tcrjS/ enöe duyrent man te boet / en baec na gemaecht be bolgnibc Hlijfle ban bcfolbinge te boen aen be Compag. foo te boet ais te paerbe nae ïjaet (ïettöte. IjJlen mi CompagMn te paert ente v(fet,ende vm 't beloop van hare befoldinge na de fier li β hier na gefiecificeert,al- le ter Maent van twee en veertich dagen. Ben Compag. Ruyteren Harqueiufers van 60 Paerden. 4,DeRitmeefterterMaenttoctraaement gfoguld. en vier Paerden eick if guld. mits mee haer man- nen ge wapent op d^ monfteriog prefent zij nde, gul. komct'famen 3^0
α De Luy tenant tot traftement 80 gulden, en twee
Paerdenjprefent als voeren, komt 130
a De Cornet tot Traótement yogulden, endc twee
Paerden,prefenta]s vooreojkomt lao
I Qaartiermeefler met een Paert α Trompetters, eIck 3 y gulden, komc 7 ο
I Schryver iH
iHoef-Smit
47 Harquebufier&elcktotaS guld.met guld. voor d'avantagevan 3 Corporaels,komt t'famen 131.8
ie Stmma zo^^gulj. |
Een Cümfag. Ruyters.Har^ueiufiert van ye Vttrig^ 4 De Ritmcefter met vier Paerdenjals voorea
1 De Luytant mee t-ccee Paerden , als vooren
2 De Cornet met t-wee Paerden, als vooren I Qupertiermeeiler meti«; Paert α Trompetters flck niyfen dertich guld. komt I Hoef-Smit ï Schryver
37 Harquebuners,elk a8 guld. ter Maent,met ιαοη]
^ voor aventagie van 3 Corporaeis, is t'famen Ì04J
Somma lìi^guli.
Een Compag. -van ho?idert Soldaten te voet. I Capitcyn voorfyn Perfoon I Luytenant I Vaendragcr
2. Sergeanten, eIck vier en twintich^^oa.
3 Corporaels qlck ββ ie» gulden 7. Trommelflagers, elck /jp^i^guldea I Schryver 1 Chiiurgyn I Provoolt
Komt t'famen
13
Se$ en dertich Spiejfen. alt itot
% tot vijftien ζ tot veertien tot dertien 13 Kot twaelf l^tQlelf
Komtffameiifjtf^ii
jicht en veert ich Mufquettiers, eis 1 tot veertien ig
6 vat dert ien xotottivaelf 0.0 tot elf
αιρ
3 Jongens, elck acht gulden
4βΟ
Sü?m« ifif β ί
l.'lüi J'J
Eett Cempagme van vjjjftich Spldatevte veet.
Γ Capiteyn voorfyn P«-foon I Luytenant I Vaendragcr
7. Sergeanten, elck vier en twitttich guld. 3 Corporaels,elcky^r>» gvild. a Trommelflagers elckiwdi^guld. I Schryver I Chirurgyn
Komtt'iÌBJcn
1%
Tipee en twintich Spieffen· als I tot
itot veertien 3 tot dertien 8 tot tinaelf Stotr//
KojntiÌ;
Acht ert tmiaifh Mufjuettiersi els I tot
4. töt dertien
li.XOttfBaelf
iitoCf//· ■
3 iongeni,eldc4f;&i^«M
SommainaliioPi^^ |
-ocr page 51-
i
HERSTELDE LEEU.
Etn Compagnie nan vijftich Soldaten te voet,
^Capiteynvoorfynperfooa 150
iLuytenanC -fi
iVaendrager 4.0
j Sergeanten elck vier en fwintich guld. 4.8 2 Corporaelselckyi/iew guldens
jTaubouryns elck^guldens a^,
iSchryver la
Komt t'famen
YtntienSiiejTen.ah itot itot Itot itoti? 4, tot II 5 tot II
ÏBie tn tiüintith Mufquettiersj als Itot jtotij ytotll ytotii
jjongens, elck guldens.
50
Somma 815: ο ο
Aldus ghedaen, ende in den Raedt van State ghearre- ieeit den Φ^/ί/ί» December 165:0.
I. Eeck, vt.
Ter ordon/tantie van den Raedt va» State
J. Eyckbergh.
uoo? W öfiffept / bat We ban loHanùt fjact f^io- bincialc Ktgenngl) aenflelbeii om fonbec ;Stalirt)ouDec tc3!jn/acutie^teben tjaec epgett ïiaebtiï-bellellmggte ta/ tnöe allcö te boen boo? bi jStatcn toat te boo? boo? iie^taiitljoubec isasf gefcgtebt. I^et Etbt bet €beleen Scpben / tijoonben goec mat gljeaffecttoncect tot ben jpiinsi.
Jtlcfimaet/ g^elft / enbe iHottccbam / toaccn be eerfle wiBaeïöttcop totöaec b?we epgen iSaebtS-bccWefinf flt bcrfoc^ten cnbe impetteerben / toant 8«t ttjasi airecbe t£ boo? ^tactjS-gctoijfe becölaett / bat get niemant fou- Μ hjojben oftrtoepoect. €nöe bat <©ctrop fiebDmbe/ be- Wtpcbcc^tabt naeöacc tìeeloBeballen totl>e|ïetoan Pwt^tabtmeeft forti commtttecenbe beoilectic upt öctbubbdgijctal/'tioelcftbe StabtDoubec metabbii^ j^btniiaebtof lgof-^?ob«nttaelpicec8 te boen/ofte ρ aöfcntiê ban ben jStabtljoubec ijet l^ofallcen/baecom P^oftocireüenDabbe om te pjetenbecen / batijetnu fflttncnbcp?tbatibe Ijet ^oftocquam ; maecïjetfelbe DKft nopt ben mont baecom toillen of bo?bcn open boen.
cerile biealijiec aenqiiamen toaren bie ban^ees TOt / bie toiecben terfionbt boa? eentge ban be boojfits WfflXietien ban j^ollant met «ffaroffen nnnnelijcb bec= ^iicöomt / oBelijcft fp toebetom baec naer en Corps ter iMtOabtrinoe ban be Staten ban i^ollanbt/met «acop 'tn Ofliaclt/ aubientte Ijabben/ allejï pafferenbe tn Cont: wncnten enbe oetupgentffen ban affiectie/©|ientfc[)ap/ ™ε dlics! te fuiien tontciOnecen toat ftcetBeti motijte tot jnocrtjoubinoe bet eeutoicö (jemaecbte Unie enbe goebe •Micefponbcntte. ©ecbolgenjiftebtjcn bie ban i^ollant ^orps, nftebflntoegetiaUemcbeneen ( baerbanbe van Opdam altijbt be ^?tmtec toajï / be l|ecc ban S / eerft baet toe genomineert jijnbe / ficft er? |
mctbtebangeelanbt opbenlïtcnbjf ©oe^ ? oacr ©ccgabecinge {jcbbenbe betfrtjcpben Conferen» '«öönjabt. Bie ban Seilanbt&eblKntn'tbe0ino9c-- fp?ofien ban ben jonge ^jinjS in actit te moeten nemen j enbe bat öp ten mtnften ban nu af mocljte bjojben genoi mtneewi$tabttJonbec/ met abjunctte ban ccnEnptCi nant/ toaec toe be^jinteffen foo Jiiaoeöer alS <®?oot- IKoebec foo felfsi ató boo? Ijaec gijeaffectioneetben oocii bcel acbeptsi aenmenbcbcn j macc igollanbt fepbe baer te^ gen bat Ijet te p?ematup?/bat Ijet onfcbcc üjajs/ toat ban Öem fonbe toaffen / bat Ijp honbe een goet enbe Dequaem Ï5;tnss too?ben / ijotD bat t)P ootB ftoube ontaerben. <2n geltjtfì in befen tijbt bectelt toiect bat be l^ontngtnne ban ^bjeben gepoft ü)o?benbe om te tcoutoen/foube gDefept OcbbenaenljaeC^tenbe ; 'tls beter datick udifignere een Succeffeur die alrede is bequaem ende bekendt voor een goet Prins, als dat ick trouwe, want ick kan alfo licht een Nero als een Auguftus voortbrengen, bat alfo OOtft befen jonge ^^injEi bonbe naeboigen be boetfiappen ban fgn ©abec ê^injS a®iif)elm / bie be Barbe pioccburen trt be boo?leben hornet tegen be j^tabt itmilctbaiu / enbe be ©ecgabecingB ban Igollanbt Baböe boo?gBenomen/ ooch toat ©jinjs USautitsi in ben ^lare achtien, aijj an^ bere beucBben föner ©oo?gangeren.
5©at ootB Brt pellen ban een Luytenant pcricnleusi toasi/ foo tod boo? ben jongen ©?nisifelfiialsiboo?ben ^taet/ toant befelbegBeburenbc fijne minberjarigBcpt ficB alfoo foube mogen jiabtlicren bat be ©jinjs boltoaf» fen/alfoo toepnicBaljSÌ ben Stact/Bcm niet foube Bonnen boen op ftaen. <©at oocö oe longe giinjS benj^taet geen bancfi foube toeten boo? be eere Öem" in fijn etnbtsi jept aengebaen/aljSfuUenbebucBten/ batBet0em erfië ijck toeguam 1 enbe bat men ijem niet Bonbe boo? Bp gaen, 3Baer bp ban oocB quamen befefecretetonfibcratien; ali bat öp fo na ©ertoant toajï aen ©^antBrijcB/jêpani gten/ «engelanbt/ ©enematclvenbc felfjS in 'tEant foa macBtttBbegoebet / aen ben ^taet foube fo?mibaBel 30n/ en bat fulci; boo? eene iltepuBlijtBe en boo? be liBer- tept periculeuss toaji.^e Oftradfmus enbe Petaiismus in be <S;iejcfe iScpublijth toierbengBebjupcBt tegen mebe« Borgerji al0 fp te macBticB in aenfien toaren getoaffen/ en batfultjc beel meer plaetsi Dabt tegc een ?^?insi/toien!i J@aber enbe BoojgangcrjS men gfjefien Babbebatfeebf^' bentlijcB/onber ben naem ban (Souberneur ftonben nae be Souverainiteyc, biefp oocB in effett/in gefacB/in bireti tie fo ban ben^Staet en banbe miUtie alteae Babben meec en macBtiger aliet bej^ouberainjs te boo? Babben gcBabt.
?&ie ban «©elberlant enbe öptretBt quamcn ooch in't taetH ban «l^ecember / enbe fjjn befgelijcr bertoillcBomt enbe gecomplinienteert boo? bic ban ]^ollant/alsi te b'00; bieban^eelanbt.
33ie ban «i5elbcclanbt/Eeelanbt/aptrrcBt/BcftB?cbcn tot begjoote ©etgaberingö op beb?ie befienbepointen/ toaren alrebe in be iBaenùt ban december Bier aenge- Bomen. ïDie ban 3ö?ieflanbt enbe ^tabt enbe Sanben quameniüfi.in^anuarioacn. oÉnbe Boetoel bie ban <©bet-giTeleer(t alleen haer Ordinarii «©efommitteeC; ben Babben geautBorifeert/ foo Bebben fp oocB epnbclijctt €)ctrao?btnari!ï gBefonben/ te toeten/ bie ban ^eelanbt/ iCtoent enbe 30oUenBoben foo beel €bcl-Xiebcn alii fou? ben belieben te Bomen op Baer epgen beurss €nbcban toegen «I^ebenter ttoee upt be ildagiflroct; upt Campen quam alleen be <@?binari!eti{5ctommitteerbe ban «Stool/ om Baer aenliaenbe Beur/guam niemant.
^ie ban (^ollanbt Bebben alle be felbe in 't parttfuliec beg?oet enbertoilleBomt/ootbmet IjaergcBoubenpars tituliere enbe préparatoire €onferentien/cm te gcbrn en ontfangen ber felber particuliere tntUnatien en ronfibe^ ratten op be b?ie pointen/bie te berBanbelen toaren.
^ie ban Sjollanbt / om bat be Bamer ber Ojbtncrijei i^ergaberinge niet gzooter gBenoecB toasr tot Bet gBetal ban befe ertraojbinarijS befenbinge Bebben laten be ς^οο; te ^ael ban 't ]^of baer toe bcquamen / boenbr baer ban Offïogeren be23oetBb£rhopetsS en Srametii ©ineBtisi; baertoicrbehbancBengBemaecbt acn bepbc5ijbrn/opi gacnbe informe baneenSiimpBitBcatre/ombe ^?obin' tiett na Baer o?b|e/enbe na be beeïBept ban Baer «©ctonii mitteerbe te plaetfen eltb bpfonbcr. ^ 't mibbcntufi fcBen bepbe toiert gelaten een boojgaenbc fpntie / oitoaer in'tmibbcn gBefteit toasi een bicrBantc langBtorrpige <S a Cafci; |
-ocr page 52-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
(Cafel ; aeniJi todtfieaen öét (©ofleptiöefouïieffitcnbe gàiefiocnt/ enöc cccljt tesai Ijem oüec aen 't anbec ερη&ε te <i5itfftec. g^e mupten/ öaiKfifη enöc tafel toatc» alle fiefileet met (j?ocn ïaBen/otii te tootieit bat öe ^taet niet til öen cou toa0. aïnte om önt gcpjaet totert/ öe tiitemte ban l^ollant te jijii öp öefe öljelegentDcpt ooclt ban öaet toecD te nemen alle üaei: opljangentie 30acnt)el£i/ Co?: nettenenöe 2©ιηιρε1.0 footeEanDealss tc3©atecop&e ^paenfe gcnomen/eVibe alfo aen jSpaengf en te compia= tecen ; fo IjebOen fp in't tegenöecl/ alle alöaecöangenbe 3©acnticl0/&c. ftBaon laten afüoffen enöe beel anöcte ble baec te boo? niet toacen/ ban eiberss/albaet laten opgan^ gen, a^oenfbatO ben achtienden gianuacij toajS be eerde ^eflïe j öe l^eecen ban ©jieflanbt op 0ae c touc pzefïbei renbe/ boenöe be inlepbinge Beljöen be ©ergabering met öequame tomplimenten becbjilieftomt/ enbe «©obesi se-- öen toegfjetoenlt / enbe be Igeeten ban ^ollanbt becfocOt oubectuce te boen ban be notabene potncten/ baet op be fclbe be Scfeubinoöe enbe Conbocatie bctfocljt Iiabben. ^ulcï Deeft be J|eec Catz ban toegen igoUant Dp monbe Qljebaen in bolgenbe maniere / enöe bes anöeccn baetö.ö fipgefcBjifteobcrgegeben i
Ho.Mog. Heeren;
GOdt Almachtich fy eeuwichlijck gelooft en gedandt datdefe folemnele Vergadering mach worden ghe- houden in een p!ae:fe daer eertijts de Koninci van S^aen- gieii is afgefworen, fij η jock verworpen , endc de gronden van de Vryheyt deferLanden fij η ge ey Cjdaer deTropheen en Zegen-tekenen van de Viöorie by den goedertieren Gode ien defen Staet van tijdt tot tijdcghenadelijck ver- leent, over yders hooft fij η fwevende,de felve Godt moet hert-grondelijck gebeden wefen fijn regerende hant over defen Staet van eeuwe tot ecuwe te vigiliën continueren «nde den feiven meer en meer begenadigen.
Naer dat door de onbegrypelijcke oordelen van Godt Almachtich de Heer Prins Wilhelm -van Orangie onfterf- lijcker Memorie haeftelijckende onverwacht defe We- relt is komen teoverlyden fonder eenighe Vrucht fijns Lichaems na te laten, hoewél nadcrhandt door Godts ge- nade een jonge Prins geluckich is gebooren,fóo wort be- vonden dat den Staet defer Vereenichd^ Nederlanden is gekomen in fodanige gheftaltenifle daer in de felve noyt •van harefundamentelen beginfelen af en is geweeftj te we- ten, datter niemandt m ii van 'tMuys van Orangie capahel ende hcquaem om te wefen dat de voorige Ïrincmvan Oran~ ge ^ij» geweefi.
De iieeren Staten van Hollaiit en Weil-Vrieflant die van den beginne af van de Unie haer fo treffelijck hebben geevertueert, haer kaflenfo mildelijck geopent,hareFi- nantien foo wijdt uy tgeretì en in 't korte alle hare krach- ten foo feer hebben ingefpannen foo tot defentie, als om Conqueft te doen voor defen Staet,gheliick al de Werelt genoechfaem kennelijck is, en fy lieden felfs tot hatr in- gevianden tot noch toe lijn ghe voelende j de felve fijn in defe conilitutie van tijde niet verflaeut in hare gewoon- lijcken yver,maer hebben haer voorforge laten gaen over de feiven Staet, en 't werck tegenwoordich voorhanden iijnde, hebben na rijpe deliberatie dienftichjae noodich geacht dat de hoge Machten der Vereenichde Nederlan- den by malkanderen Staets-gewyfe foude worden gecon- voceert om gefamentiick(onder Godts genadigen zegen) te mogen overleggen en beraetflagen hoe denStaet defer Landeö allerbeft, feecker en vaft mocht worden geftelt.
HaerEd.Gro, Mog. tegenwoordich op haer verfoeck defeDoorl. Vergaderingebyden anderen fiende, verkla- ren daer in te vinden een fonderlingcontentementende vergenoegen, en gelijck in Godes Volck eertijts is gere- kent geweeft voor een hoogen zegen als 't iel ve van Ber· feha tot Dan toe > als een Man quam verfamelt te werden, om op haer gemeene beft tc letten, als wefende fulcx een evident ende openbaer teecken vanderfelvereendragt en goedeovercen komft, Ib verblyden fich haer Ed, Gr. Mo. en congratuleren fo haer felfs als de gehele Ho. Mo. Vergaderinge over de gheluckige by een komft van de felve,cntwijffclijck by een gebrachtdgoreenfonderlinge befctiickingeen genade van den Almachtigen Godr,aen dewelckehaerEd.Gr. Mog, hert-grondige danckende lof fijn gevende, gelijck de felve oockgantfchofficieuj. |
lijck ende vriendelijck U Ho. Mog. ende yeder in 'i b». fonder fijn danckende van dat het de felve heeft belieft op het verfoeck van haer Ed. Grò. Mo. fich hier ter plaet- fe te laten vinden.
Nu tot inleydinge van defe ghereleveerde ende voot- treiïëlijcke a£i:ien,verklaren haer Ed. Grò. Mog als door mynen mont fpreeckende, te oordelen dat eendracht',t. heyttnàc goede over een komfte van de Provinciën in 'c vafte grontftuck waer op het gebou van defen Staet feec- kerlijck kan worden gefondeert, en in goet verbandtgc- houden, gelijck de wyfe Voor-Oudérs endeFondateutj van den Staet wel hebben geconfidereert, latendeaen dc pofteriteyt tot een eeuwich memorandum den Bos vie ii Ïylen met de infcriptie daer toe dienende, te weten, Con- cordia resparva crefcuntj Verklaren dacrom ais nodi voor defe Ho.Mog. Vergaderinge uyt innerlijcke endc volkomeneghenegentheyt hare vafte intentie endeuyt- terlijck voornemen te wefen onaengefien eenige ehfivt ende malicieufefiraet-maren ter contrarie uytgeftroyt, it Liefde >Vrientfchap> Eenigheyt, goede Correfpondentieenit Confidentie tuflTchen de onderlinge Provinciën tewilien releveren, mainteneren ende onver&reeckelycken ondérku- den ende cultiveren, fonder immermeer daer van te wyc· ken, ende fulcx niet met woorden allecn,maer met affec- ten felfs te willen bethoonen.
Ende om hetgeen voorfzis effeitivelijckOyttewerc- ken, verklaren haer Ed. Gr. Mog. te oordeelen noodich te wefen de vaft-ftellinge ende gedurige onderhoudingi van drie diftinde Hooft-faecken, te weten, de Unie, Re- ligie ende Mtlitiei wefende de drie preliminare poinöea die voor het aengaen van het TraÖaet van Vrede tot Subfiftentie van den Staet fijn gheoordecit noodicfe te wefen, de felve fijn voor defen by haer Ed. Gfijot Mog, geoordeeltonverbreeckelijck te moeten worden onder- houden , ende worden by de felve als noch vaft ende on- verbreeckelijck geftelt, de Unieghelijck defelveAnno vyftienhondert negen en feventich binnen de Stadt IJ/i- «iiiif isbeflooten. De Jïi%/> gelijck de felve alommein de publijcque Kercken der Vereenichde Nederlanden tegenvvoordelijck wordt gheprediól, ende by de Synode van DortrechtfefiienhondertachtienQTiàz »cgi»i/>wÌ8gCj eiucideert. De Militie even ghelijck de Refolutiefl óp de Prasliminaire poinöen genomen, fijn mede brciigeadè.
Aengaende de twee eerfte poinàen, en is by dêiégeiiT woordigegeftaltenis vanfaecken (Godt lof) geen venm· deringé ghevallen', oock foo haer Ed. Groot Mog. ver- trouwen,geen difcrepantie ofte verfchil tuflchen de Pro· vincien, in voegen dat de deliberatie nu te houden, ey· gentlijck en alleenlijck is raeckende hctiefieHeifvóHdi militie ende dat daer ontrent is, ende hoe de felve bydc tegenwoordige voorghevallen Vergaderinge beleydtbe* hoort te worden.
Daer fijn tegenwoordelijck drie concurrendefaeckw die noyt van 't beginfel defer Republijcque in diecoDiu- tutie zijn gefien geweeft. Te weten, eerft de Freieàoot Godes genadigen Zegen den Staet defer Landen gloriem· felijck verkregen.
Ten Het onverwachte gheval dat niemantvan^ Huyfevan Om/^É· tegenwoordelijck wort gevonden, bei ijuaern om te bekleden de hoochftc Charge van deicn Staet.
Ten 3. Datmenin 'tleft van den Oorloch heeft go» gevonden te verkiefen ende aen te ftellen een f^eUtm^'' fihakkMeas Ampt is by abfentie van de Generaelofao" dere beleifeien de Militie tecommanderen. ,
Hier op wert by haer £d. Gro. Mo. geconfidereert^ van outs ende van 't beginfel af van den Oorloge het leyt van alle Militaire faecken isgedefereertgeweeit ae den Raedt van State, volgens der fel ver Inftruöie, W" fonderlinge conform het fefle ende achtiende Jrm ' van de felve. Endemeiien daerom haer Ed. Gro. dienftich te wefen voor den Staet,dat de welgcmeltei^^ de voorgheroerde Veidtmaerfchalck, oock de 9° «g" neurs, Commandeurs en andere hoogc Militiiire γ' deren te Water ende te Lande dienen te werden |
-ocr page 53-
Η HERSTELDE LEEU.
in de volle cnde effèiiluele funöie van der felverrefpe- aiveChargen. ,
VVyders (iat het verlegden van deGuarmJtenen enae ge- ^^vande Patente» mochte worden beleyc metcontcn- temenccndc feeckerheyc van de Provinciën op den vol- enden voet gcformeerc uyt de fondamencele documen- KDvan den btaetende de buydendaechfche Praöijcken fanderlinge van de Provincie van Vrieflant.
OatdeSraten vande particuliere Provinciën ofte der fclver Gecommitteerde Raden elck binnen hare Provin- cie de Compagnien in de felve leggende,fullen mogeq vcrplaetfcn ende daer toe Patenten geven.
Dat als bet noodich ial wefen eenige Compagnien uyt een ftemmende Provincie te lichten, dat in fülcken gc- ïilie den Raet van Staten van de lel ve Provincie ofte der felver Gecommitteerde Raden fai verfoecken foo veel Compagnien als den Raedt fai begeeren te willen laten volgen,met by voeginge van de bewegende redenen ende toefenden van de Fatenten, daer inne de Namen van de Capiteynen open ghelaten fullen worden omme by de Staten ofte Gecommitteerde Raden van de Provincie gevult ende Patenten gegeven te worden j ende dat daer opde verfochte Compagnien fullen volgen, ten ware de Staten ofte Gecommitteerde Raden van de Provinciën reden hadden ter contrarie,daer van de felve datelijck aen den Raedt van State advertentie fullen geven,om by den felven Raedt daer over gheoordeelt te worden, cnde de fdveredenen niet fuffilant gevonden wordende, dat op het tweede verfoeck vaii den Raedt de Compagnien ful- len moeten volgen, wel verflaende dat de Compagnien ftieade op de repartitie van de Provincie in de welc- kcdie ghelegen zijn, niet en fullen mogen worden ghe- lichtalsmetexpresconfent van de felve Provincie ofte hare Gecommitteerde Raden, ende dat het felve mede ghevolght ial worden in regard van de Inquartieringe, Dcurtocht ofte Loop-plaets.
Datioo veel doenlijck ial zijn,de Compagnien in Gar- nifoen fullen worden geleght binnen de Provincie ende indeFrontieren omtrent de felve ghelegen, van wclcke Provincie de felve worden betaelt,ende dat tot dien eyn- de by ghemeen advijs van de Leden van de Unie yeder Provincie ieeckere Frontier-plaetfen geajjigneert fuUen worden.
Dat de Raet van State de Compagnien in de refpcöi- ve gealligneerde Frontieren fai mogen verleggen, gelijck oock de Staten van de Provincie, de welcke de voorfz fronderen gheafljgneert zijn ot hare Gecommitteerde Raden in tijde van noodt ende ten dienfte van 't Landt fulot vereyflchende de voorfz Compagnien fullen mo- gen verleggen, mits bly vende binnen hare gealligneerde i'rontieren ende het reflbrt van hare Provincie, en daer van datelijck advertentie gevende aen denRaet van State.
Dat den Raet van State willende uyt de geafllgneerde "ontieren eenige Compagnien lichten, daer toe ver- foeck fai doen aen de Staten ofte deGecommitteerde Ra- den van de Provincie de welcke de voorfz Frontieren ge- ™goeert zijn, l'endende daer toe de Patenten over met ®pen Namen, omme by de vcnorfz Staten, ofte der felver Wümmitteerde Raden ghevult ofte hare redenen van Wwaerniffe aen den Raedt overgefonden cnde by den «wt daer van geoordeek te worden, en de redenen niet 'uffifant gevonden wordende,dat op het tweede verfoeck van den Raedt de Compagnien fullen moeten volgen.
Dat het vergeven van de hooge Militaire Ampten van oeGouvernementen ende Commandementen met den £nevolgeendeconde{)endentien van de felve fo wanneer «efelve vacantfullen kom^n te vallen,fullen worden ver- leven by de Provincie tot welcker repartitie ende bodem 'elpeftive de felve zij η behoorende,ende die van des Ge- niraliteyts bodem of repartitie byhacrHoochMog.de Heeren Staten Generae.
Noch dat de Militie fai Eedt hebben te doen fo aen de ^roeraliteyt,als mede aen de Provinciën in 't byfonder.
Tegcnwoordelijck te treden tot verkiefinge van een ii'uni Gouverneur ende Capiteyn Generaci, wort by haer Μ geoordeek bedenckelijck te wcferi. |
Mier fouden eer haer gedachten laten gacn op een for- me van R^geringh in het Militaire na't Exempel Van de oudtfte Republijckedic in de Wereltoyt bekent isghe· weeilj te weten van de Hebreen dat is Godes eygen Voick felfs, die van de tijdt af dat fy uyt Egypten zijn getogan tot den tijt der Koningen toe, wefende omtrent •vierhon' derf en vyftich Jaren, noyt vaften Gouverneur ofte Ca· piteyn Generaci, nier tegenftaende de felve in gedurige Oorlogen Warsn,en hebben geftelt, maer alleen op elcke tocht dieder te doen was een Hooft ofte Velt- Overjte ν er- kofen, ende wort de felve Republijcke by degheleertfte Schryversgantsfeer met defen Staetom verfcheyde rede- nen daer toe dienende geoordeek over een te komen, ge- lijck oock de forme van de fclve by de wy fte Natiën hier voorraaels, ende oock op den dachvanhuyden isnage·· voight,ais eertijdts by de Romeinen die van Atkenen cnde Lacitdemonien,endc in onfen tijt by de Veiietianen, StBtt- fers, Genua, ende andere in defen tegenwoordigen rijdt.
Boven dien meynen haer £d. Gro.Mog. het verkiefea van fodanigen Generaci uyt verfcheyden refpedten on- dienlHch te wefen.
Eerilelijckjvoor dePerfonagie felfsdie van nu af daer toe füudé mogen worden gekooren ofte gedefigneert.
Ten tweeden,voorden LuyUnantof disde plaetfe van den Generaci provifionelijck foude hebben te bewaren.
Ten derden, voor Siaet ft U's,gelijck uyt de natuyre van de faccke felfs ende de redenen daer toe dienende lichtelijck is afte nemen.
Indien daer middelertijdt eenige Inilrudlie voor den Raedt van Staten, Velt-Macrfchalck ofte andere Colle- gien of Perfoonen foude dienen te worden verandert of- te eenige nieuwe gemaeckt,het felve kan metgoetvinden van de Provinciën bequamelijck worden gedaen.
Dan Vrieflandtdcibcn Uoojoftitetgoetfoubfjijn üe ©ergabetinge eenige bngm op te fföojten/eniie ontecs tuffcïjen De ^?obtncien tflöt te geben om Ijaer €onfiDe=> cacien te (lellen enbetn te brengen. jjtSaecalfoo eenige al> ceeiie te boo? prseparatorix mettile ban IgoUanbt toacen in Confetenne getoeefl i foo isi öetl gebonDen te ©erga·» öecinglj in actie te Ijouùen.
g^ie ban Gelderlandt gebbett betttwintichftengiai nuar{>tngeb^cgtDefenaboigent)e Confibecatien : t)oe toel fjct quactiec ban^utpgenbanbe ttoee anbeiebl^ fccepeecbe : 3ijnbe oocb foo biel onbcrbie ban'tl^im' b}eeg|)fct)ealSÌ3@eIaurtDe Quacttec becftgepbenbtentet feectot bemoFimebanJgolianbt genegen toaren ; enöe öaerom b^ongen op Ijctfetcfenbancen Capiteyn Gene- raci ende Stadthouders. H^cc be ^teben tnbebepbS guactiecen ban ^imtoegen enbe ban be J^clubiemet eenige €beMteben p^ebaleecben enbe obecflemben be anbete.
Confidcrat'm ende Inclinatien van de Provincie van Gelder-
derlandt.
Voor enfi op't Foint ratckende de hefittinge van de Militie.
I.
DAt verblyvende het hooghfte ghefach van de Geü- nieerde Provinciën de dircöie van dc Militie fai ftaen aen de Vergaderingh van de Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden, met advijs van de Rade van State,ende fulcx uyt den Naem van alle de Bontgenoten, de welcke de felve alvoprens met ecnc bondige ende een- parige Inftruöie fullen verfien, om by de felve be-eedct ende punüuelijck nageleeft te worden.
Ende fo wanneer in tijt vanOorlogh of hoochdringen- de noodt een Capiteyn of Luytenant Generaci over dc Militie van defen Staet noodich fai 7.ijn, dat als dan daer over de refpedi ve Provinciën elcx in den haren (naer dat alvooren op de felve Charge een Inftrudic fai wefen ge- arrefteert) fullen delibereren ende rciolveren, als de felve ten meeilen dienfte van den Lande in 't Generaci bevin- den fullen te behoorcn , doende't lelve ter Generaliteyt inbrengen, om in defen meteenparicheyt van ftemmcn, ende anders niet, Conclufie te worden gcformcert.
IIL
Voorts fuUcn alle hooge Militairt Ckarget foo voor j cicfcn |
-ocr page 54-
defen geftaen hebben ter difpoficie van de Staten Gene- rael, ofte Sijti Hoogheyt tot de Charges van Cohnelexdus voortaen gelaten worden ter difpofitie van de Geünieer- de Pj-ovjncien, die haer advyfen daer van door hare Ge- committeerde ter Vergaderinge van de Staten Gcnerael fullen inbrengen. '
IV.
Alle andere Militaire Officieren van Colonels, Luyte- nants Colonels, Sergeanten Majors, RHmetflers,Capteyns. ende mindere Charges, foo buyten.nominatie abfolute- lijck by Sijn Hoogheyt fijn vergeven, fullen voortaen fon- der onderfcheyt van In of Uytheemfche vergeven wor- den by de Geünieerde Provinciën,om e?ider defelve ega- lyck verdeelt te worden. ^
Maer aengaende de Compagnien te voet ende te paert ende andere Militaire dienftenjdaer van op nominatie van de Betaeis-Heeren Sijn Hoogheyt de fullen abfoluteli/ck verblyven aen de refpetìive Betaels- Heerenj daer op de felve gerepartieertzijn.
BetrefiFende de Commandeurs ende Majoors van de Ste- den ende Forten van de Ïtoy/inó&nftemmen in Staet heh- tende, dat de felve vacant ende noodich zijnde, by de fel- ve Provinciën abfolutelijck op Comtniflie van de Staten Generaci ofte Rade van State fullen worden vergheven, fonder nochtans dat de felve Coramandeursof Majoors van nu af, fich in fodanighe Steden fullen hebben aen te matigen het bewaren van de Sleutelen,openen ende fluy- ten van de Poorten, ofte het uytgeven van 't woortimaer datfulcx privstelijck en alleen fai verblyven aen de Ma- eiftraten van de felve Steden.
VII.
Gclijck oock de felve Majoors in de voorfz ftemmen- de Steden de Militaire Jurisdidie niet verder fullen mo- gen gebruycken noch extenderen, als over de nalatigheyt ende overtredinge in tochten ende wachten, overeen aen den Vyandt, defertie van Compagnien ofte verloop van de eeneCompagnie onder de anderefonder Pasport, mitsgaders over Jixccffen ende deliden die de Officieren ende Soldaten onderlingh of deeentegens de ander ful- len komen te begaen, ende vorder niet, in voegen dat over alle andere faecken hetfy Criminele, het fy Civile, de Militaire Perfonen apprehenfibel, convenibel,Jufti- ciabel, ende executabel fullen zijn , byden Civilenofte Politijcquen Rechter, wiens Sententie mede over fchul- dcn ende anders gewefen,by gebreck van gerede ofte on- gerede goederen, op de Gagie van den Gecomneerdcn, naer de ordre van het Landt, cer executie gheiielt fullen worden.
VIII.
Aengaende de Gouverneurs in de Steden endePlaet- fen geen item in Staet hebbende , als tox: Sluys, Bergen op den Zoom , Hulii j Breda . 's Hartogenbofch , Willemfiadt, Maefiricht ende Wefel, fullen de felve aengeftelt worden by de Geünieerde Provincien,ende fulcx opde gewoon- lijcke ComraiiSen. ^ ^
De Commandementen in fodanige plaetfen, fullen wor- den vergeven by de Staten Generaci.
X.
Ende de Majoorfchapfen, by den Raedt van State,mits wefende alle bequame gequalificöerde Perfonen , en van de Gereformeerde Religie, de welcke fichnefKns alle andere Officieren van Oorloshe wydersfullen hebben te Ecdraeen nae de ordre van 't Landt.
XL
Belangende het uytgeven van de Patenten ende beleg- gen van Guarnifoenen, Vergaderinge ma» Legers ofte uyt- fendivge-vaneenigenotabU Troufen op plaetfen ende in occaüen daer het den dienft van het Landt vereyft, fai ftaen ende bly ven tot difpofitie van de Staten Generaci niet advys van den Raedt van State. ·
ΧΠ. |
Mirsdatt'elckensals eenige veranderijtgevan Guarnì- foenen fai gefchiedfn, 't felve bekent ghcmaed fai worden aeu de Frayiiicien, Steden ende Pkctfen daer de Com- pagnieghefonden ofte gelicht fullen worden, ende fai b, tijdts aen de Provinciën , daer de felve Compagnien fui len paiTeren ofte Vergaderen, by MiiTive notificatieghe" daen worden, om op de door- tochten ofte Legeriijafor dre te mogen ftellen. "
ΧΙΠ.
Wel verflaende oock dat de Regeringe in de refpefii- ve Provinciën (den noodt fulcx vercyflchende) vryij ftaen, eenige Compagnien met Patenten binnen defel. vé Provincie van de eene plaets tor Secours van de ande- re te verfenden , de welcke de Officieren van de felvë Compagnien'oock ghehouden fullen zijnreghchóorfj. men, midts dat datelijck daer van aen haer Ho. Mog.ad· vertentiegedaen worde,
XIV.
Ende dat voorts de Compagnien foo tegcnwoordicli in de Guarnifoenen leggende, oftenamaelsgheleytfou. de mogen worden,aen de refpec'tive Magiftraten derSte- den volgens het/cwwi/fartyckel van de Unie fullen heb- ben te doen Eedt, in conformiteyt van 't Formulier alrc- de gemaedt ofte noch te beramen,'t welck aen de Hooft. OiBcieren van 't platte Landt, in cai de noodt fulaqua- me te vereyiTchen, aldaer eenige Capiteynen tot bevor- deringe van de Stroomen ofte anders te leggen, mede fai moeten werden gedaen.
XV.
Raeckendö de ficrete Ceri-efpondentie binnen ende buy ten 's Landts, dat de felve fullen ghecontinueert ende gehouden worden by de Staten Generaci endeden Ratt van State, door fodanige Perfonen ende fodanige ordre, als de felve ten dienfte van den Lande op het Iccrcetile endemetdemeeftemefnagie fullen bevinden te behoo· ren, waer toe de noodigepenningen ten Comptoire vaa den Ontfanger Generaci fullen worden gefurnecrf. XVL
Betrefïènde decifie "van voorvallende ^tefiie miem· verfianden, foudemen van advys wefen, dat defelve,ont· flaende tuflchen de Steden ende Leden van eenige Pro- vinciën, byden Hove van Juftitie (indienderfelverJu- risdiitie notoyris gefundeert)ende Gecommitteerde uyt den Landtfchap,cnde by gebreck van Jurisdi(Sie,by^· lijcke Gecommitteerde met adfumptie van onpardjdigt uyt andere Hoven van Juftitie beleyt ofte in Rechten gedeciejeert fullen worden.
XVIL
In dien nlfeverftandt ende tweedracht tuflchen twtt oftf meer Provinciën mochten opflaeti, dat de Provincie die iich houdt veronghelijft, haer fai hebben te addreflèren aen de Vergaderinge van de Staten Generael,de welcke aenftontsde Provincie daer overgeklacchtwordt,totaf· ftant ofte vriendelijcke accommodatie fullenfoecken te difponeren, ende fulcx ontftaende, te bevorderen datuyt andei e Provinciën, die de faecke niet en raed. Gecom- mitteerde gemaeót ende gefonden mogen wordeomhet difpuyt by te leggen, of daer over uytfpraecktedoen.
XVIIL
In cas onder alle de Provinciën verfchillcn ofteque- fticn mochte verryfen daer over fy fich niet en konden vergelijcken, dat uyt de refpeöive Provinciën RechtyJ gtdelegeert fullen worden die de felve queftiein vriendt- ithap ter nederleggen, oock by uycfpraecke determine- ren fullen.
XIX.
Ende alle't geen voorfz midts defenexpreffelijckver· ftaende, dat de faecke fodanich bekorter,geeluciiieeef"° geinftrueert ten wederzijden fullen moeten worden die binnen den tijdr van een Maendt, fo doenlijck» fOg· worden geuyttet ende afgedaen : Dat mede partyen (al ftaen zW&fufyeae te refuferen, mitr dat aenftoati me- re in der felver plaetfe worden gefurrogcert.
Ende fullen de voorfz Gecommitteerde ende Rech- ters refpeftive, Eedt hebben te doen, dat fy geen re«wi op eenige Provinciën ofte Leden nemen, maeronps tijdelijck erkennen ende uytfpreecken fulien hetgw"^ billigheyt totmeefte rufte ende eenigheyt vanae*^^ viacie bevonden iàl worden te behooren , hoedane ^^^ |
-ocr page 55-
HERSTELDE LEEÜ. 55
Noch eEnmael,fogefeghcwort,zijn UHo. Mog. ver-
gadert geweeil,en in iulcke wyfe,en op defe plaetfe, waer
wanneer, namentlijckinden larcvijftieKhortdert ttuee eti
irfcéi/VédcnKoninghvanSpaignen verklaert isgewecfl:
vervallen te zijn van het Rechtende Heerichappyedefcr
Landen, ende alle Princelijck authoriteyt, als daer mede
komende te cefleren, geconfolideerr is geworden met de
macht van de Staten,mitsgaders volle Sou verainiteyr ge-
dolveerc tot de Staten van de rcfpeflive Vereenichde
Provinciën,van de welcke de felve Princelijc'ke authori-
teyt haer ooripronck hadde genomen, ende wanneer dan
oock b^ ordre den Staet defer Landen is weder ghekeerc
tot die forme,waer mede de felve was gecompofeert voor
de Creatie van de Erffelijcke VorfieTidmnmen, ten tijde
wanneer de gemeene Duytfche Natiën, en daer onder
oock de onfe,by maniere van Republijckezijn geregcerc
geweeft.
En gelijck doenmaels de oorfaecke tot het convoceren
van U Ho. Mog. was, om de voorfz redenen feer impor-
tant, foo is die oock niet minder gewichtich by defe tijdt,
in de welcke de Regeringe haer bevint t'eÌFens en Γο on-
verwacht berooft van hzcrprincipael Direffeur,geboorca
uythet Doorluchtige Huys van Orangle, 'twclckden
Staet defer Landen , door foo veele notable dienften en
meriten heeft verobligeert gehadt : Ende oock overle-
den , fonder yemant onder desfelfs po/leriteyt iiae te la-
ten, diebequaemisom de handen te konnen flaenaen
het roer van 't Schip.
Ende al foo U Ho. Mog. by defe occafie hier xijn ghe-
komen, om met den anderen te beraetflagen op het geen
tot hare gemeene befte behoort, foo wenften dc Heeren
Staten van Zeelandt, dac de felve daer toe mochten tre-
den in fodanighe liefde, eeniglcyt ende vertrouwen, ali
daer mede by haere Preceflèuts refpetftive de Unie tot
Uytrecht is gemaedl, ende dat oock de felve U Ho. Mo.
met al fulcken yver en courage als daer mede onfe Voor-
ouders haer niet hebben ontfien den Koninck vah Span-
gien j fooe^machtigenPrhtt, ■vànfynDominatieìever·
Ihecken, ende daer tegens de erigeren de tegen woordighe
forme van Regeringe, trachten mogen de li:lve Regerin-
ge by alle wegen te fterckcn ende mainteneren.
Niet alleen, overmits alle vroome Regenten gewotin
zijn van herten altijdt te beminnen de Regeringe die in
wefen is, maer oock om dat die geen die opgerecht is, op
foo loöèlijcke ende vafte maximen fteunt, dat geen beter
noch feeckerder kan worden bedacht, als in de welcke al-
le faecken niet en worden beleyt door eenigc Superiori-
teyt, maer die Van oüder tot boven toe, is mire H^refe»·
tatyf.
Gelijck dan defegroöie Vcrgladeringe vaqi^o.Mo.
gecompofeert is uyifeven Leden ofte Provie|i, die al-
hoewel vry ende Souverayn zijnde , elcks iiTïJtn haren>
nochtans tüt bare gemeene befcherminge fo nau aen dert
anderen zij η verbonden ende geconfoedereert, als of die
in effèÖe maer een Provincie en ware.
De felvc Provinciën beftaen wederom uyt verfcheyde
Leden ende Steden, diedoorniemandts Wapenen oyt
totflavcróyeen fyn gebracht j maer fijn van outs geweeft
vry ende gepri-vigileerde Leden ende Stede», die geregeerd
worden refpedtivelijck door al fulcke Perfonendie op
den aenvanck van haer bedieninge Êedc doen, van in alle
confcientie cnde nae haer befte wei;enfchap tot behoude-
niffe ende welvaren van den Lande te fullen vigelercn.
Uyt welcke advyfen ende deliberatlen namaels gcfor-
meerc worden in clcke Provincie de Refolutien van de
Staten, ende de felve Refolutie by ordre overgheb^cht
worden ter Vergaderinge van de Bontgenooten, fo blyél
daer uyt onwcderfpreeckelijck, dat defe gemeene Rege-
ringe aengellelt tot de faecken van de Unie, met foo vele
Provinciale ordre ende fepimenten befet ,endeghepre-'
fenteerc door fo een genüenlijcke Vergaderinge,beftaen-
de uyt de notabelfte ende getroufte perfonen van 't Lant, _
niet alleen met reden gehouden'wordt by alle verftandi-
ghe in Goddelijcke ende Wereltlijcke faecken ervaren,
maer oock is in der waerhey t de aengenaemfte, eerl^ckfle,
endefeeckerfie die op Aerden kan veerdengeimagineert.
Als die wort gcrecommin deert doof het exempel niet
alleen
. uPfjniiTe ofte u)tfpratcke achtervolclit cnde naergeko-
fai mogen worden j fonder dac daer regens eenich
^■yder beroep ofteandere Provifie, onder wat pretext dat
liet fonde nnig'-n wefen , bi mogen worden voorgewent,
teclwcynië<-Tgcadniitt?ert
XXI.
Ende indien de Gecommitteerde na twee of drie fom-
nwticndüor haer Ho. Mog. in gebreck mogen blyven de
jjjijc upfl'rtecke te doen, fullen de felve daer tegens be-
noorlijcke voorfieninge in 'c wercli ftellen , ten eynde de
iclvc uytfpraccke niet elufoir gemaed, maer realijck ge-
mcutecrt worde.
XXII.
Ende Tullen voor ofte naer,by, in, of onder dc Provin-
ciën, geen extreiniteyten, datelijckheden, noch refrtjfalien
mogen worden gebruyit.
Nopendede Religie, foude de Lantfchapinhererende
Refolutie van haer Ho.Mog. van den fefiienden Novem-
\afeftieHhondert fesejiveertieh verftaen, dat inaile de
Geünieerde Provinciën ende daer onder gehoorige ende
geaffocieerde Landen ende Steden vaft geftelt fai blyven
itWare Gereformeerde Chriflelijcke Religie, gelijck de fel-
Tcalomme in depublicque Kercken defer Landen te»
{CDwoordich wordt ghepredid ende geleert, ende Anno
iifimhonAert negentien bydc Synode Nationael binnen
Dordrecht is ghehoudenjgeelucidecrt : Datwydersde
felvc Religie by de refpeöive Provinciën elcx iu den fy-
nen, mtt nacht van 't Landt, fai worden ghemaintineert,
ionder [e gedogen dat by yemant eenigc veranderinge in
defelve Religie worde gedaen : Dat de Placcaten tegens
dePaus-gcfinde voordefengeemaneert, blyven in h^er
vigeur, ende dat de felve Placcaten, ende die noch ver-
derdien aengaende fullen mogen worden gheemaneert,
Die hare forme endeinhout fullen worden geexecuteert,
esdcdac voorts op het licentieux inkomen vandeGeefte-
Uhiyt een temferament ende ordre fai worden beraemt)
iraderktcnckinge nochtans van't Traöaet van Vrede.
Aldus verlefen ende overgelevert eer Vergaderinge van
defimentlijcke Geünieerde Provinciën in s'Gravenha-
ge den fwintichflen J anuarii feSiienhondert een en "vijftich,
jeteeckent I. Singendonck, H. Verftegen Secretaris.
5Jicbaii^celaiiiitI)cl)Dcn betboleenjs ben twintich-
llen ganuaiij/bp inonöe Doo? öen pnfionavisi Adriaen
Vethgebaen / cnbe baec natC ben twee en twintichften in
OEfcjjjifuoUecöcetücn befe ©jopofitw.
Ho. Mog. Heerenj
"M Ae de fubite ende notable veranderinge voorgeval-
^^ len in de voorijaemfte delen van de Regeringe door
ω deplorable doodt van Sy» Hoogheyt Onfterfiélijcke
Memorie, fijn de Heeren Staten van Zeelandt verblydt
P'eeft te verttaen, Eerftelijck de ordre die by de Hee-
'fn Ordinaris Gedeputeerden van de Provinciën isghe-
«eit by provifie tot directie van de Militie. En ten twee-
dnijdat het haer Ho.Mo.heeft gelieft te convoceren defe
gOoteendefolemnele Vergaderinge,om met denande-
'cn te letten, of op een l'erIonage,aen de weickede Emi-
Mnte bedieninghc, by fy η hoochghemelte Hoogheyt be-
ptjiiiet verlecckeriiige foude konnen wórden gecon-
'oeert, of wel op een andere ordre waer naer de faecken
van deghemecne Unie foo binnen als buyten 's Landts,
«ft foudekonnen worden gereguleert.
tnde dat te meer, overmits dc felve Convocatie is ge-
""n in fodanige maniere als oyt, ofte felden is gebruyift,
«cyndeU Ho. Mog. foude willen herwaertskonftn in
wnaenfienlijck getal, en Staets-gewyfe.
Uaer mede de felve Heeren Ordinaris Gedeputeerden
j «men gcvende,van aen dc eene zijde te apprehende-
in naer behooren de tegenwoordige perplexe conftitu-
f J^^^jdt en faecken, ende aen de andere zijde te wen-
^n dac niet alleen met allen ernft en eenigheyt, maer
^ met alle mogelij cke acceleratie mochte worden ge-
'öop de vaft fteilinge van de Regeringe,en tijdelijcke af-
etinge van alle attentaten die dagr tegens fouden nlo-
iPQwordengcmachineerc.
-ocr page 56-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
alleen van de Rcpublijcke van de Hebreen,ingeitelc naer 'c VoorfchriftvanGodtAlmachtigb felve, 'cwelck by alle Chriftenen van groot ghewicht moet wefen , maer oock onder alle ghedviliieerde Natiën van ghelijcke for- men van Regeringe, fo oude als nieuwe, fo in Nabuyrige als verre gelegen Landen jen voornamentlijck degroote Vergaderinge van de Grietken·, genaemt de AmpliÏiionesy gecütnpofeertuytverfdieyden Steden, die alhoewel in den haren elcx vry ende Souverain zijnde, nochtans met den anderen tegens de macht van dt PerJe?i taàs Meden waren geconfedereert.
En gelijck de Hiftorien onsleeren, dat, fo lange fylie- den by dat verbont en in die eenicheydt zijn ghebleven, door de groote macht der Ferfen niet en hebben kennen worden overwonnen ; fo is oock by experientie bevon- den, wat defenStaet door eenicheyt en confidentie van de Leden onder den anderen heeft vermogen tegens den Koninck van Spaignen, ende hoe de felve daer door te- gens alle fwaricheden en een bloedige Oorloge van tach- r/f^ Jaren is gheeledteert tot die profperiteyt en hoochte daerindiete^enwoordigh is.
Daerom Godt Almachtigh gebeden moet worden de- feRepublijcke by die eenicheydt en correfponddntie te willen bewaren , op dat wy de felve fo fuy ver ende onge- fchentaen onfe poileriteyt mogen tranfmitteren, als die aenonsby onfe Voor-Ouders is overgegeven, beftellen- de en regerende de felve op die goede en falutaire Wetten en Maximen, daer op die origineiijck is gefondeert.
Ende alfoo ten dien fijne buyten alle controverfie nootfaeckelijck worden ghehouden drie infeparabile Hooftfluckenweten,de Utiie.Religie eaàs Militie,tndt dat by de Provinciën van Gelderlant ende Hollant daer op, ende voornamentlijck op 't poind van de Militie cenige bedenckingen aen U Ho. Mog. zijn gereprefen- teert, foofullen wy oock van wegen de Heeren Staten van Zeelant fommierlijck deduceren eenige Confidera- tien die haer Ed. Mog. hebben gehadt op't fluck van de Unie ende Religie in 't particulier.
Het eerfte aengaende,fo weten U Ho. Mog. dat fo de- fe groote en aenfienlijcke Vergaderinge, als de befoignes van defe Tafel eygentlijck zijn ghefondeert op het Tra- öaet van de Vnie tot Uytrecht ghemaeckt in den Jare lijftienhondert tiegen en feventich.
Dat oock de feive t/wtuffchen de Provinciën origi- neiijck isgecontraheert, totgemeene befcherminge te- gens alle Uythcemfche ende Inlandtfche Macht.
't Welck alleen genoechfaem is,om U Ho. Mog. naer meriten te doen apprehenderen van wat importantie het zy, dat de felve l7»/i religieufelijckendeoprechtelijck worde ghetmintenecrt, aJs notoirlijck zijnde het eenich fondameijj||aer op het glorieus ghebou van defe Rege- ringe ila^^grontvcftjhct eenige Cimen t daer mede der ftlver muyren aen allen kanten worden vali gehouden, de Munimenten daer langhs 't felve tor de tegenwoordi- ge hooghte is geklommen, en de Pilaren daer op 't felve in alle feeckerheyt beruftende, fo eerlijck ende aenge- naem hacr vertoont in de oogen van de gantfche VVerelt.
Nu gelijck het niet wel mogelijck is Ho. ende Mog. Heeren dat de felve eenicheyt naer behooren worde be- waert, fo wanneer de Leden van het Lichaemdöorin- nerlijcke diflèntien en misverftanden onder den ande- ren fouilen worden gecollidcert;en dat oock niet wel be- dencklijck en is,dat geen difFerentcn oyt en fouden ont- it.ien in eene Regeringe als defe is, gecompofeert uyt fe- nen vry Souveraine Provwcien j beltaende eick uyt ver fcheyden Leden en Steden ais gefeght is,en die wederom ghej-epreleuteert door Perioonenvan verfcheyden hu- meuren ende intereften, en oock ghereguleert naer ver- Ichcyde Wetten, Confti'.utien enUfantien, dat oock «iet wei mogelijck is,dat vermits fo dedifficulteyt van de Matericn, daer op wortghedclibcreertalsdeverfchey- denthcy t van de vei ilanden j op alle faecken eenparich- lijck worde geadvifeertien dat mede dickmalen gebeurt, dat door de difcrepantie van opinien, voornameiijck in eflcntiele pointen notabile dillradtien en verwyderingen worden gliecaufeert, ten zy de felve tijdelijck door een Vuoiiichiigh beleydt oftegemoct worden gegaen ofafgc- fiveden/o wenften de Heeren Staten van Zeelant, datiï defe generale Convocatieghelet mochte worden opeen prom pt en peremptoir expedien t,daer door de 'verfikWm die onder dc Provinciën fouden mogen komen tcont- |
ftaenjofgehickelijck gemijt,of dareiijck uyt de wegefou..
de konnen worden geleght.
't Welck wy niet eu feggen Hoógh ende Mogende Heeren dat wy vreefen,dat defe Vergaderinge door eeni' ge difputen en misverftanden fai worden bekommert, of oock loo fulcx quameteghebeuren {'t welck Godt Al- machtigh gelieve te verhoeden ) datwy niet fouden ver» trouwen, dat de felve door middel van indudtie of ander· fints niet datelijck foude konnen worden vereenight, maer alleen op dat voor het toekomende daer tegens fuf! fifante ordre mach worden gcftelt,en dat U Ho. Mog.fg in 'tgemeen als particulier, alhier vergadertzijndeghe- weeft in eenicheyt ende met minne van den anderen ge- fcheyden,in de felve eenicheyt en vertroude vrientfchap onder den anderen eeuwigh mogen blyven gheconfet· veert.
Doorlefende ende examinerende 't gemelde Traöaet van de Unie, ίο fien wy dar daer by op 't felve fubjeitge- difponeert is diftintìclick naer de verfcheydentheyt van de Materien, ende voor eerlè op 't negende Artijckel hoe geprocedeert fai worden in de deliberaticn over faecken van Beftant, Peys en Oorloge, namentlijck,datdaerinue fai moeten worden geconcludeert met eenparigeadvyfea van de Provincien,of fo fulcks niet konde worden geob- tineert, dat als dan het verfchil fai worden ghedeferccrt endegefubmitteertaende Heeren Stadthoüders,diehet felve tuflchen partyen fullen vergelijcken, ofte wel daer over decifie doen, of by haerfelven alleen, ofincasvan difcrepantie met aflumptie van eenige neutrale Adjun- (3:en en Aflèflèurs,welck difpofitijfdaer naer oock op h« fefliende Artijckel wort gheappliceert, tot wechneminge van generale misverftanden over alle andere faecken,vaa wat natuyredie fouden mogen zijn.
Wel is waer Ho. Mog. Heeren dat de voorfzraacht ende prerogative by den inhouden van de felve Articu- len fchijnt alleen ghegevcn te zijn aen de Heeren Staif houders doenmaels luefende, en οοά alleen iy frovifie dàerom oock niet extenfihel te wefen tot depavolgcndc Stadthouders. Maer gelijck de felve en andere diergelijc- ke claufulen in folemnele contraden veeltijts worden ge- ftelt,fo laten de felve, alhoewel aldaer maerprovifione· lijck geinfereert, niet te weien voor alle tijdt obligatoir, fo lange die niet exprcffelijck zijn gerevoceert,als zijnde alleen de meeninge van dé voorficlaufulen, dat fo w- maels eenich ongemack of grief in't principacldifpofi- tijf van 't Artijckel, daer by de felve worden ghevoeght, mochte worden bevonden, dat het in fulcken ghevallede Partyen contrahenten vry ioude Itaenjomvoorbygara- de of annullercnde 'i eerfte expedient te mogen dencken enrefolveren op een ander, gelijck oock dienvolgende de Leden van de Unie, fo fy voor defen eenige difBcul· teyt hadden geremarqueert,foin de voorfzfubmiöicacn de Η eeren Stadthouders als in der felver deciiien,wel heb- ben vermocht met den anderen te letten op eenbiqu»- mer en ieeckerder Reglement, waer toe fy haer dan niet en hebben bevonden genecelïiteert,overmits de Hooch- gemeide Heeren Stadthouders van felfs nietfeergènegen zijnde tot het doen van cenige uytfpraeckc onder inte- grerende Leden van fo een confiderabel Lichaèm , cn oock wijlende vermyden alle oorfaecken van oflènfiejdi generale misverftanden onder de Provinciën meeftal* tijdt hebben getracht te neder te leggen by middelvMt»^ terceffie en induSiie, 't welck hacr oock ten meeften 'i®''® wel heeft geluckt, niet alleen om'tgrootcredijtenaen- lien daer mede de fel veHeeren Stadthouders zijn bek W ghewecft, maer oock om dat Parcyen t'elckens beducht zijnde, aen welcke zijde de balance foude prKpontlere- ren,alle dVc/^'c» hebben gereformideert.
Lndenaüemaei't felve middel of van rejpeff<f'*f^ cejJìe.OÌ oock eynddijck van decifte door het overlijdt van S^iHoogheyt onlterftilijcke memorie, alsgewclene Stadthouder over verlcheyden Provinciën, iskooiM tc outbreeckcn, fowenfchtcn de Heeren Suten van^
laflari |
-ocr page 57-
HERSTELDE LEEÜ. 57
vilegien van het Landt niet en kan worden ontfeght,
ten refpeÌie van haere Confcientie, ende ghevoekn in
faecken van Religie, niette mogen worden onderfothc
ofteeenichfintsgemoicfteertjgedegenereert, is allencx-
kens tot een opeftèare licentie en ftoutigheyt, oock ibo
verre, dat de felve haer niet en ontfien op ce rechten for-
mele Hierarchien, en mctgroote toeloop van gewapent
vokk, onder de oogen felve van de Juftitie, ende van de
hooge Machten des Landts, feytelijck haer te oppoferen
tegens de Wereltlijcke devoyrenvan de Officieren van
de ielve Juftitie,tot afbreuck van de Ware Gereformeer-
de Religie,tot droefheyt van de oprechte Religioni Ver-
wanten, en vreuchde van alle die daer toe ten beften niet
en zijn gefint, waer uy t wat fwarigheyt eyndelijck foude
konnen ontftaen, en wat occafie daer door in 't particu-
lier foude worden gegeven aen allen qualijckgeafFedio-
neert zijnde tot den Staer, om daer tegens te attenteren,
konnen U Ho. Mog. alderbeft oordelen,welcke attenta-
ten des te droever en ghe vaerlijcker fouden zij η, om dac
de felve niemandt anders en fouden raecken als de voor-
naemfte Patriotten, dat is die van de Gereformeerde Re-
ligie op wekkers ghetrouwigheyt den voorfz Staet alder-
meeftberuft.
Wy en ignoreren liiec, Ho. Mog. Heeren > dat veele
Princen en Republij eken met malkanderen verbonden
zijn tot onderlinge befcherminge,w/Vi tegenflaende merc-
kelycke diverfiteyt in de Jif//f «jËnde dat oock die difcre-
pantie nieten belet, dat de felve met den anderen in ver-
troude eenkheyt leven, maergelijck door exempelen,en
van dc conlïitutie of naturel van de cene Natie tot de an-
dere niet wel en is te argumenteren , fooisoockbuytea
alle twijffi;l,dat, of wei fchoon tuflchen andere geconfoe-
dereerde fulcx/bude konnen worden gepradikerc, ofte
oock in der daedt wordt gefien, dat evenwei 't felve hier
te Lande niet alleen en is inpracticabel, maer oock ten
hoochftenfchadelijcken ruineuxfoudezijn ; overmidt·
den principalen bandt van der felver Regerlnghe is,dc
voorfz Gereformeerde Religie en het fleur van de Ingc-
fetenen van dien, te weten, alle Perfonen affedtie dra-
gende tot de felve Religie, daer door infeparabel, en toe
eenigheyt onderlingh tuflchen den anderen, ende ten be-
ften van den gemenen Staet ftaen ghenegen en verobli-
geert.
En by occafie Ho. Mog. Heeren, datmen bevindt dat
het getal en fioutigheyt van de felve Paus-gefindc feer toe-
neemt door de quade inftruétien ende impreffien, die de
goede en eenvoudige Inghefetenen van defen Staet wor-
den gefubminiftreert, door Papen, Priefters, en andere
pretenfe Geeftelij ckc Perfonen, die uyt den Lande van
den Koninck van Spaengien dagelijcx in groote menich-
teherwaerts overkomen , foo verfoecken oock de Hee-
ren Staten van Zeelandt, dat daer tegens, foo veel docn-
lijck is, mach worden voorfien.
Want of wel fchoon by hetTradlaetvan Wede vaa
defe zijde is geconfenteert, dat de Onderdanen in 't ghe··
meen van den hoochftghemelden Koninck in defe Lan-
den foude mogen converferen en handelen, fo en fchynt
nochtans 't felve tot de voorfz gefeyde Geeftelijcke niet
te wefen appUcabel. Eerftelijck, overmits in de Refolu -
tie, genomen op de preliminaire poinftenby tijden van
den iclven Vrede te obferveren, wel duyddijck wort gc-
fey t, dat de Placcaten gemaeit tegens de Papiften, na ha-
re forme ende inhouden fouden worden ghecxecuteert,
in welcke Placcaten onder anderen oock is een exprefiTc
prohibitie penaci tegens het overkomen van de felve
Geeftelijcke Perfonen. Ten tweeden, om dat de felve
pretenfe Geeftelijcke doorgaens fuftineren, gelijck oock
isgheallegecrtby de Heeren Plenipotentiarifen van den
Konmckvan S^engien totMunfter, dat de felvegeeij
Subjeöen zijn van den felven Heer Koninck,of onder-
worpen eenige Jurisdidtie feculierjmaer alleen Onderda-
nen zijn van den Paus van Romen daer dóór het difpo-
fitijf van 't voorfz Tradtaer, alhoewel gel^lt in univerfe-
le termen, tot haer niet en kan worden geéxtendeertjGe-
lijck oock ten derden het felve wort geaftrueert door het
ghebruyck en verftant van verfcheyden andere Princen
en Potentaten, die, alhoewel in vrientfcbap of Alliantie
I ftaea
Ijndt,dit gedacht mach worden opeen remedie,daer me-
^jjjfelvei/e/fi'ïiildergevoechlijckll foude konnenwor-
den gefupplcert : te meer alfo by foute van dienjfw? van
^e voornaemfte en noodichfte Arciculen van de Unie
fouden icomen te vervallen.
Wy en ignoreren niet Ho. Mog. Heeren,wat voor ex-
Mdiententegensfodanigefwarichedenin ander Landen
cnde Republij eken zij η geflatueerc i maer wetende oock
ita de andere zijde j hoe wey nich die over een komen
met het humeur van defe Natie, enmetdeConftitutie
vaD defe Regeringe,fo fouden wy U Ho.Mog.wel willen
geven in bedencken,of niet in 'cgcallegecrde cas ('t welck
Godt Ataachtich geve dat noyt mach voorkomen) tot
tiflijjlnge van differeute» onder de gemeene Provinciën,
mochten worden verfochten gebruy<a,of eenige Heeren
ηί de HoÏfwProvinciaelvan Juftitiedieghewoon zijn
over fcre verfchillen kenniiTe te dragen, ende oock als
buyten de Regeringe zijnde, en fulcx ongeprejudiccert,
beft daer over fouden konnen oordeelen j of wel fo daer
tegens eenich bedencken valt, dat daer toe wierden ghe-
toepen en ghecommitceert uytde ProviocieneeKigeva»
il verfiendichfie,ervarenfie e» befcheydenfte PolitkqueAit
als kenniiTe hebbende van queftien diedaghelijcxinde
Regeringe voorvallen, en oock wetende hoe dat de faec
ken van Politie ordinarie beter door accommodement
jls door rigeur van Rechten worden afgedaenjmiflchien
met meerder vrucht daer omtrent fouden konnen wor-
den geemployeert, ofwel fo de felve perfoonen als mede
deel hebbende aen de Regeringe, 'tfy diredtelijck of in-
direöelijck niet foude konnen worden gehouden te Zijn
buyten alle prejudicie, dat de difFerenten worden ghefub-
mitteertaen eenige van de Vrienden en Geallieerde», die
inde confervatie van defen Staet voornamentlijckzijn
geinterelTeert. Verfoeckendeopallede felve voorflagen
diftindlelijck te mogen verftaen U Ho.Mog. wyfecon-
lideiatien,en dat daer op in defe Solemnele Convocatie
by ordre mach worden gediiponeert.
Op het derdepoinS, betreffende de Religie λ fo houden
de Staten van Zeelandt haer verfeeckert,dat U Ho. Mo.
iokoftelijcken pant, 't welck van Gode Almachtich uyc
den Hemel defen StaeC ter handt is gheftelt, en fo by der
Itlver ghemecne Voor-Ouders als naerkomelingen tot
noch toe met fo veel goedtsende bloedts is gheconfer-
veett, oock voortaen altijdtheylighliickenlinceerlijck
fulleii maintineren.
Niet te min fo verfoecken haer Ed. Mo.feer gedienfte-
lijck dat het U Ho. Mo. gelieve by defe occafie van nieus
UyirklarenAiX. de felve niet alleen gefint en gercfolveert
^in tehanthaven de Ware Ghriftelijcke Gereformeerde
Religie, fo als die in de publicque Kercken defer Lan-
ilen wort geleert, ende in de Synode ghehouden tot Dor-
iutht is geelucideert:,m3.eT oock verftaen dat daer in geen
veranderinge oy t fai mogen ghefchicden , en dat de felve
Mgie, fo by eicke Provincie in den haren, als van we-
p de Generaliteyt in de quartieren onder der felver ge-
oiedtreforterende, met de macht en Wapenen van het
unt tegens alle onordentlij ckheden of ofFenfien fai wor-
an befchermt en gevindiceert.
Dat oock tot meerder voorkominge van alle bedenc-
Whjcke prejudicien,de Seéienen Gefinthede» diegefcclu-
«ert zijn van de publicque Proteüie en alleen worden
JitWB/uwf,gehouden fullen worden in alle goede ordre
« ftilte, met bepalinge tegens alle cxcefièn, ende onder
"preiTe precautie, dat de felve op geen andere plaetfen
®«r,als daer die tegenwoordich zijn,fullen mogen wor-
«ngepermitteert.
iJat tot re frenarle van de publicque oefiëninge van de
^"rnfiheSuferfiitientniotviechntmmgc van alle'tge-
« daer aen kleeft, punöuelijck en fonder eenich ver-
««h of diffimulatie fulkn worden geexecuteert de Plac-
't Landti overmits by experientie notoirlijck is
tic. j ''y gebreck van fodanige prompte execu-
cj tzy door flappigheyt van de Officieren ofanderfints
tnecaufeert, de Regerihge niet alleen is ghebracht
tj f oneere ende difreipca, maer oock de fieck-
gheworden is van quaet tot erger , ende
"'α de Vryheydt van die Paus-gefinde volgens de Pri-
-ocr page 58-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
""Άί'!
fìaen met den Hooghftgemelde Coninck, en daer door acn der felver Onderdanen in't generaci geen acces ofte Commercie in hare Landen konnen refuferen, evenwel iiiec roe te laten, dat onder pretext van dien eenige ée- kenie GeeflelijckeMierÌonàea in komen. Weicke inter- pretatie oock accordeert met de verklaringe van de Hee- ren Ordinaris Gedeputeerden ter Gencraliteyt gheex- preiTeert in feecker Placcaet tot dien eynde gemaeckt,en in obfervantie tot noch toe in de quartieren refortercnde onJer der felver gebiedt. Waer tegens indien U Ho.Mo. louden wefen van andere opinie, en oock aen het voorfz Tradlaet van Vrede eenen bi eederen fin fouden willen gevenjfo weniten de Hoeren Staten van Zeelant, dat het fel ve gefchieden mochte op fodanichiydelijck tempera- ment en moderatie,dat daer door den dienft van 't Landt en van de Religie de minile prejudicie mochte komen re lijden,en oock vvech genomen alle ergerniflejfo veel mo- gelijck is.
Gelijck hare Ed. Mog. oock verfoecken,dat de Refo- lutie die ten felven eynde,en om de felvegoede infichten voor defen ter Generaliteyt is genomen, daer by de Am- ia fadeurs en Fublicque Minifters van Uytheemfche Prin- cen ende Potentaten is verboden eenige oeffèniuge van Godts-dienften binnen hare Huyfen te laten gefchieden, dan in de Tale origineel van hare Heeren ende Meefters, mach worden vern ieut,met allen ernft geinhereert, en de felve Publijcke Miniftersrondelijck aengefeght.
Entenlaetften,dat U Ho. Mog.eenmael vigoureufe- Jijck ghelieven tedencken op eeneefficacieufeintrodu- öie van de Reformatie, fi Ecdefiaflicque als Politicque 'm de Meyerye van 's Hertogefibofih^tn andere bewulle quar- tieren van ghelijcke natuyre, en daer toe in behoorlijcke achtinge te nemen j hoe dierbaer deCqnquefle van die quartieren den Staet defer Landen heeft geitaen, wat dif- puyten over de volle Souverainitey t van dien van wegen den Conin'-k van Spaignen zijn gcmoveertgeweeft, en met wat moeyten de felve eyndelijck fyn ghefupereert, met wat bekommeringen en fwaricheden de Reforma- tien Ecclefiafticque aldaer haer aenvanck heeft gheno- men , wat al contreminen en oppofitienfoo binnen als buytende Provinciën daer tegens fyn ghepleeght, met wat enorme infolentien en datelijckheden deDienaers dericlver fyn geaggrefleert, en wat krachteloole reme- dien daer tegens iyn gcbruyd,niet alleen tot verachtinge van de Regeringe, endedroefheyt van de goede Ingefe- tenen van 't Landt,maer oock tot onteeringe van de Ge- rcformterde Religie,en verbitteringe van GodtAlmach- tich. Wat animeufe en falutaire Reiolutien oock ter Ge- ncraliteyt wel fyn genomen geweeil tot invoeringe van de Foliticque Reformatie aldaer ( fonder de welcke onge- twijfifclt de Kerckelijcke niet kan beftaen ) en hoe wey- nich Vruchten en eiièdlen daer op fyn gevolght;ja hoe de felveter contrarie van tijdt tot tijdt tegengebandeert,ge- travt rfeert^en t'eenemael verhindert iyn gcwordeii .V er- foeckende de Heeren Staten van Zeelandt, dat tegens de felve Refolutien,fo folemnelijck genomen, en iterative- lijck vaitgeftelt,en tenderende notoirlijck tot bewaringe van het recht en dienft van 't Landt,eenmae! alle verdere oppofitien mogen ophouden,en ter contrarie de felve, lo die leggen, in alle hare Poinden en Articulen mogen wtrden gecxécüteert ende naergekomenjom 't welcke te helpen eftèótueren , hatr Ed. Mog. in't particulier haer, niet alleen aen U Ho. Mog. als hare Bontgenooten,maer oock aen Godt de Η tere,acn dereden, ende aen den ge- meenen oorboor van den Siaet houden verobligeerti en nier willende twijffèlen aen U Ho. Mog. gelijckefincere intentie jfuUen wy Godt Almachtich bidden, dathy de felve met den Geelt der wysheytfulcxwil infpireren, dat in defe groote,nutable,en folemnele Vcrgadermge geene andere Refolutien mogen worden ghenomcn, dan die itrecken mogen tot eereen grootmaeckinge vanfynen Heyligen Name, tot beveftinge van de eeuwige Unie, tot valt-ilellinge van de Religie, tot welvaren van den Lande in't gemeen,en tot vreuchde van de Ingefetenen in't particulier.
2δΡ gljclegciitDrpt ban bcfc o?ootc IDcrgalicringc / aU iOiici; UoojitaiiKlütb fouDe ixio.zDvn ijcfpjofiett Uan Oc llc^ |
ItOie/ Debbiti öe ^pnoDcn Uan öi wrpcct (De |?>?cibmcim Oaec 45irommitteccDc gefonDcn / Die auötcnttc bctfotfi- ten/todtöe fiaec totctt toccefcpt/ met becmanUigenorti tansS Dan De fdDe opöct Bojtiieenöebcquacmftemte
lìellcn.
quamen binnen in De o?ooK©cr0aDecfngc/biif ^^etfoonentìcrtlJ/ enbe alle (iaeiiDe WootsJ ijooftji amie (€afel/DeDe Lotius p?cDitant in ben ï^age een nette πι!» bequamc aenfp?aectie/ op De £egentooo?btge gekocntljctit paffenDe/ enDe 3i)nDe alss e ene ^nttoDuctie/ ooch h^bete cecommanDatie ban De DolgenDe ileraonltrantie / Die fc bp Ijaec bpben onDerteechent / in oDeftfliift Debben otó gegeben.
Aen de Tioo^h Mogende Heeren de Staten Generasi der Va- eenichde Nederlanden.
VErtoonen Reverentelijck de Dienaersjefu Chrifli ende opfienders van Godts Kercke onder U Hooch Mog. lofièlijcke Regeringe,hoe datfy kenniflè gekregeq hebbende van de folemnele ende extraordinariflé Verga- deringe der Vereenichde Provinciën aengeftelt, om on- der anderen te befoigneren op de vaft-ftellingevande Religie, gcoordeelt hebben, Amptshalven fchuldichie zijn op te waken, endedeshalven niet ledichtekonncn ftaen,uy t kracht van Godts bevel, dwanck van haerghe· moet, liefde tot de Godtlijcke Waerheyt, verbreydings van Chrifli Rijcke, ende welvaert van ons lieve Vader- landt, defe navolgende dingen U Ho. Mog. in alle On- derdanicheyt in den Naem des groocen Godts voor te dragen.
Wy behoeven U Ho. Mog. niet te bewyfen, dewyfc wy vaftelijck weten, dat U Ho. Mog.felfsgelooveiidtt Godt Almachtich naeft hem feiven niet dierbaerder noch hooger en acht dan fyn Kercke ende Gemeeati, zijnde de beminde fyner zielen>om wekkers wille de Hee- re Landen cnàcY^onìxiCÌiTÌ]óitTigexegentofgefirafì.ln· houden of uytgeroeyt heeft,dat de Regenten fyn ErÖè- niile beichermt ende onderdruckt hebben, deshalvenfo zij η alle hooge Machten,die Godt op aerden reprefentc- ren, ithuldich haers Heeren en Meefters exempel in de- fen nate volgen, enjerufalem te verheffen boven h« hooghftc in don Lande, eerft ende naeft forge te dragea àziàttReligie, daer U Ho. Mog.felverbelydenilTevao doen ende hopen in falich te worden,voor alle befoignen mach vaft gheftelt worden, ghelijck de felve ^Annof^ìe*· hondertnegentien byde Synode Nationael binnen>Dw- drechtghcbouden, uyt Godts Heylige Woortisbeve- fticht, by de Souvefaine Overicheyt ghearrefteert, ende tot noch eoe (door Godts genade) in de Publijcke Kerc- ken geleert ende gcmainteneert,als de Religie de» Lanti ende het Fondament van den Staet,welck deshalven met de Macht des Landts voor altijdt behoort gemainteneert te.worden , londer oy t toe te laten dat cenich Lit van di Unie of wie het foude mogen Zijnjyetsdireàelijckofin· diredtelijck daer tegen foude attenteren ,gelijck wy ver- hopen U Ho. Mog. fulcx metcenexpreffeAflefullen veiklaren ende valt ftellen.
Dit fai Ho. Mog. Heeren,een treffelijcke aenleydinge geven tot de Bandt 'van Eenicheyt,]^ den Fondament Icg- gen,om Godts Zegen te meer over alle U Ho. Mog.an- dereRefolutien ghenadelijck te verwerven, ende te be- houden,daer toe wy met de hoochfte oprechticheyten^ tpegenegentheyt van onfe herten U Hooch Mog. Godu Vreefe,Geeftende Zegen toewenfchen, gelijck wy WK met.allen yver ende crnft, fynGoddelijckeWajefteyt daerom fonder ophouden in't publiJckendeparticuliM lullen bidden. - ·'
Om dan de voornoemde Religie recht te mainteneren en vaft te ftellen m haer leereendepradijcke, foachtca wy boven al nootfaeckelijck dat alle Vaeffibe Afgoderfli Super//itie,endeHierarchie (daer door fy Politicquecnde Kerckelijcke Amfiten vergeven, Collatien, Prebenden, BeneljcieJi by dc Regeerders des Landts gedaen jvoor nul verklaicn, ende andere defereren, alles op höpe van ver- andcringe) welcke de Paep.s-gc finde Over al in onsLanai genoechlaem opcntlijck onder de oogen van de RegfiO' tencn Hoven vanJuftitichebben opgeròcht,enexer"' |
.i-SKi·
-ocr page 59-
HERSTELDE. LEEU. 59
jgu2n't.heymelijck,jae in plaetfen als Pape Kercken met
Bselden ende Autaren toegemaeckt, mach geweert ende
uycceroeyt worden als een Leere met haren aenhanghio
dirSlelij ck ftrydende tegens G odts Heylige Woort j de
plaetl'eu van 't Landt, de feeckerheyt van de Rqligic en
Stiet, de behoudeniöe van fo veel Zielen, die by düyfen-
den fo fy ha^r beroemen , t'fcdert de Vrede van de God-
delijcke Waerheyt tot haer Superftitien en dwalingen
φafgecrocken,door beloften van crffeniiTen endean-
clerevoordee]en,dreygementen,toebrengingeofontrec-
kingevandeNeeringe, lafteren van de Gereformeerde
Religie,befchimpen,naroepen,flaenj fmyten,en wonden
jitotdedoot,die haerAfgoderie tegen z.ijn,dorven deGe-
reformeerde ftervende hetOusfeikenïo de montftekcnj
ji/w» &c. niet anders of die onder het Cruys, ende ly de
openbare Regcringe inde Kercken en Politie in hadden.
Daer tue fy aengefet worden door ontallijcke /ra,
friefiersj Ïa^e^t, Monicken, dieby duyfenden als Sfrinck-
inneii uyc den afgront het Lant in nemenjafloopeD,eDde
door haere valfche Leeringc onder fchijn van Godcs-
dienft de Ingefetenen aftrecken van de fch uldige gehoor-
facmheyt harer Wettelijcke Oi^ericheyrjdejongejeucht
debaucheren,vergiftigen in de Paepfche Scholen, diefy
over alhier te Lande hebben, of met haer buytens Lants
telaten opbrengen in de Paepfche Univcrfiteyten^cho-
len, Collegien van Jefuyren of andere pretenfe Geefte-
lijckePerloonen , jongk ende out, worden verJeyt door
^efelsi JefukerfchentCloppen (die&lverin'tHofvan
i<.omen by Paui. Johan den tT»teentwintickflen, ende
Clemens den vyfden , ende Urbanus den achtfien,aoch
imtnmfwintichfien Mey feftienhonderteenendertich
alseenfchadelijcke SeiteGecondcroneert ïijn, ufCge-
foeytende met den ban vervolght) die nochtans begroot
jvorden verre boven de t-wintich duyfent in ons Landt i«
Ïoonen, niet anders doende by nacht ende da^ dan al-
krley foorten van Perfòonen, infonderheyt fieck op het
doodt-bedde leggende, van dcGereformeerde Religie af
tetrecken, ende tot de vaJfcheende troofteloofc Leere
desPausdomsover te brengen.
Door welcke middelen alle Ty^lagelijcx extraordinair-
lijck toenemen, gheUjck fy felver roemen vcdduy/mdm
van haer ghefintc in de Steden ende platte Landen met
haer te hebben'; wie en mach dan niet billick vreefen Ho.
Mog, Heercnjdat (y eens te famen ftillea rortenjcnde na
het aempel van TerlaTdt ^ eerii de jgoede R-egencen om
hulsbrengen, endq dan alle de Gereformeerde vermoor-
den,rfiw^irigelijckyder weet, en deervarcntheytov^r-
vloidichgelcert heef t, van alle Afgoden dienaers (daer U
Ho. Mog. dé P.oomEgeGnde voor houden) is lortet.haer
ntmnue groOt. niet meeuende deKettCiS geloovc fCbul-
<iidtezijn,en konnen door geen Eeden van getrouwic-
bcytinbanjdejighebouden worden, fo worden fy oock
noch dagdijcx door beloften van groote vfcridienften tot
tlle areethjrf tegen de Gereformeerde opgehiifl: .gclijck
harebittcre propoften dagdijcx uytwy/en» woonen oock
rentfom fodanige die haer örax konnen aflifterenj geven
MD ïlle defe enormiteyten Ho. Mo. Heeren geen recht-
Yeerdige ende grpcLe reden dat de Hooge Machten te-
p fulcken macht vigifcren, en ordre ilellen, om niet
fchnldichtewefen aen het onnooiel Bloedt van die Jicht
wr haer fuby telijck overvallen foude worden, iiy t con-
«oeratie van alle het vo0rgacnde.,Soift dat wy U Hooch
Mog. in den Name des Heeren J.efu Chrifli biddenende
imeken, dat U Ho. Mog. nae het bevel Godisende het
exempel van alle vrome Koningen en Regenten allehet
ficne waer door het Pausdom onder ons ghepromoweert
endegefterckt wort,geliefden wech teneinen,volgensde
oygevoeghde middelen van ons daer over neder geftelt,
pniMrendeel ghctrocken uyt dc Placcaten des Landts.
«et doch eenmael, ^go. Mog. Heeren, de veelvoudige
Wachten, doJeantien, opgeklomnien lot den Hemd, en
ωε tte vedvoudige Remonllrantien der Kercken.fo veel
tot dien eyndc overgdevertj van U Ho. Mog. verhoort,
, ^Po^dige ReioJutieen Executie genomen endein't
werckgefldt worden, regens alle de aengewdeneexcef-
dTK^ infolentieuj 't wolck wy oock infon-
«"neyc vcrfgcckcn ten aeufieo vao dc Meytrye ^ Meren-
Tiye^ Marquifaetfchap -van Bergen, de Landev ven Cuyck,
Raveft^yitiOvtrmaes &c. opdataldaer neiFensdeGeefte-
lijckheyt oock cene Politi eque Reformatie machin't
werckgcflelt worden,op dar de Kercken Godtsende wel
ghenegene rot de Gereformeerde Religie in die quartie-
ren onder haer mogen befchermt worden : Voorts wat
aengaet andere Seiiarifen en Dv(ielgeeflen,i\f: oock maer
al teveel in 't Landt zajn, haer aengaende verfoecken wy
ootmoedelijck aen haer Ho. Mog. dat fy mogen in ordre
ghehouden, nergens van nieus^ien haer puélycke Exereitit
■vergunt •worden. Maer aengaende de dat die als
grouwelijckelaileraers van onfen Lieven Salichmaecker
alle VuU^cke Godtsditufi mach ontfeght worden, de een
en de ander oock benomen de Gereformeerde Religie te
lafteren , allerhande oude ende nieuwe Ketters-hoecken
over te fetten ende door den Druck uyt te gevenjtot ver-
leydinge van vcleeenvoudige,infonderheyt doorde Soci-
niamfc he ende nicav/e Arriaenfche Schrihsn , dieby de
Regeringe ftridtcJijck tot allen tijden fyn gedempi:, maer
nu onJanghs iint de Vrede ièer veyl heb^ben beginnen
gedrucktcnde verkocht te worden.
Onfes heften wenfch foude oock zijn,Ho, Mog.Hee-
ren, dat de Staten van de refpeöive Provinciën tcgen-
woordich by een vergadert zijnde, den anderen wouden
animeren, om dek in haer Provincie een ghelijcke voet
ende ordre tc ftellen tegen degroote, grouwelycke ende
LandtverderjfelijekeSondenj dicfeer hooch door verloop
van tijt,archli£ücheyt vanden Ouy vel,quade exempelen,
verachtinge van Godts Heylige W"oordt,ongeloovigen,
gebreckvaniifflifejonderonsfyningebroocken, alsde
onderhoudinge van aile de Pe^/fdagen j het grouwelijck
uloecket! ende lafteren van Godts HeyligeNaem tot dc
Kinderee incluys,de onuytfpreeckelijcfcew^wcf^iiiii'i»
dieby alle foorten van menfcben begaen worden , dewyl
foweynichachtin 't afnemen als nakomen van den £edc
genomen Wortjdualgemeene Ïrophanatie van den Hey-
ligen Sahbjah > de menidivuldige Doodtflagen λ ende het
licht verwerven van PardounenJe ontuchtige Huyfen ende
'Bordelen^'Dans-ScholeniKamer-fpelders, KoprdedanJJers,
rechte Uckaefen tot aVerleyOnreynichedenJertelheyt, de on-
geoorlefde^r(hlücke,ende BloetfihmdigeHouiuelücken> de
gelijckeSonden meer zijn, die al te mael Godts toorn te-
gensons lieve VaderIandtontfteecken,enfeeckerlijck de
oorfaecken fyn van fo veel heete iieckten,Neeringhloos-
heyt,hooge Watervloeden, dieren tijdt en fchaersheyt,
wechnem inge van de rechtveerdige ende aevfi^tijckfle uyt
den LandcjdaerGodtoni rechtveerdelijck het voorgien-
de Jaer mede befocht heeft ende noch befoeckt. Om U
Ho. Mog. niet langer op te houden. So iftdat wy tot een
befluyrandermad met alle oetmoedichcyt, ende noch-
tans metten boo^ìften ernft van onfe zielen in den naem
van à&n Kmìmk der 2Cij»w^r».,waer door de Vorften re-
i;eren,bidden, imeecken,ende verfoecken,dat U Hooch
Mog. in den beginne van defc groote en Poorluchtige
Vergadei^nge geHeven een vatteRefolutie te nemen,tot
.va/i-fifUinge yan de Gereformeerde Religie,ypeeringe van
hetÏoMdm^t. eer tet Landt ons daeromuytfiowme, en
<Sodt ons daer over vreke.
DanfullcnU Hooch Mog. rechtedanckbaerheytaen
Godt bewyfen voorde groote weldaden aen U Ho. Mo.
Staet bcwefen ( welcken den Almachtigen van kleyn»
grootjvan arm, rijck,en fo miraculeufdijck heeft opghe-
f rocken, ende tot noch toe gemainteneert heeft ) ja dan
fullen U Ho. Mog. hetirof^ri niet te vergeefs ontfiangeh
hebben, u confcientie quyten, Godtaengenamen dienft
doen,velc Zielen voor het bederf behouden, de (juade
een fchrikaenjagen,deMedeverblyden,en on^wijlfeit
Godts zegen over U Ho. Mog. voordercdeiiberatien,
Regeringe Perfoonen ende Itjgefetenen bekomen, en
eyndelijckals trouwe Dienaers en Stadthouders Godtf,
den genadigen loon van alle vrome Regenten hier boven
in den Hemel genieten,dat Godt Almachtich u Ho.Mo.
«il vergonnen, Amen. Wasgcteeckent uyt aller Naem.
Bernardi CruferEleafer Lotius, Maximiliaen Teelingh.
CorntlifLamennustfohannes HtyfiiMS.
Midde-
-ocr page 60-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
I.
I At alle Paepfche Geeftelijcke Perfooncn , Jefuiten, 'Papen, Monnicken, &c. iiyt het Landt gehouden worden, als zijnde geen fubjeden van eenigeTeculaire Princen of Magiftraten, maer alleen van 't Hof van Ro- men, volgens haer eygen fuftenuen,gelijck cock de Geü- nieerde Provinciën in de prieliminaire Pointen voor het Üuyten van de Vrede vaft geftelt hebben, dat de Plac- caten tegens de Paeps- gefinde voor defen geemaneert,ÌD haer vigeur fouden bly ven, ende dat de felve Placcaten naerhaer forme ende inhoudt fullen worden gheexecu- teert.
IL
Dat alle Aden ende Vry heden aen Papen,Priefters,ge· geven,mogen ingetrocken worden, ende gheordonneert dat geen Gouverneurs of Commandeurs, of wie het fou- de mogen zij n,in toekomende meer foodanige komen te vergunnen.
Dat alle de Vergaderingen ofte tTamen-wooningen in Huyfin, Ctooflers^ Ba^yn Houeji van ongehoude Perfoo- Iien,'Nottnctij Bagyneu, ^j^efels ,Jefuyterfchen, Clof pen, mogen gediflblveert worden, endefonder eenigeconni- vcntie alle C/o/>/>f» ende gtff/f/f uyt het Landt geweert, of van diefchadehjck ordre ingebracht.
Dat geen in de Regeringe ofte eenige bedie-
ninge van 't Landt en worden toegelaten,maer alle Paep- fche Schouten > Schepenen, Secrttarifen, Vorflers, Fublycke Boden, mogen verweert, ende Hichtelijcke Perfoonen openbare profeilie van de Gereformeerde Religie doen- de, in hare plaetfen geftelt iwrden.
Dat alle Paepfche Conventiculen mogen verboden, geftoortjhare Altaren, Beelden,Crucifixeii en Geeftelijc- ke Ornamenten met den aenkleefvart dien afgebrooc- ken ende wech genomen worden,ende ftridte ordre ghe- ftelt tegens de gene die fodanige byeenkomften frequen- teren, ofte hare Huyfen, Hoven, Schepen, &c. daer toe verhuyren, inruymen ofte^vergunnen.
Dat ooofc den toeloop der Ingefetenen na omleggen- de Faepfche Kercken, Ommegangen, Feefidagen, mach be- let en gefteuyt worden.
VIL
Dat niet toegelaten worde, daxeemgeAmiaJfadeurs ofte Agenten van een contrarie Religie zijnde, haren Godts-dienft plegen,dan elck in fyn eygen Tale j en gee- negeadmmitteert dan die van haer Domefticquen zijn.
Dat infgeljcx fpecialijcken alle particuliere Heeren in deien Staet woonende,of haer Hcerlijcke Huyfen, Woo- ningen, Hoffteden daer in hebbende, verboden worden den Paeplchen Godts-dienft in de fel ve te laten gefchie- den.
IX.
Dat alle dooT'gange» endefluyphoolen (doorwelcke de Paus-gefinde in't plegen van haeren Godts-dienft van 't eene Huys in 't ander komen) mogen geflopt ende ge- weert worden.
X.
Dat alle publijcke Bedevaerden,FroccJJien,iefoecken van freienJèH.PlaetJen , het oprechten van Bw/i/ra, Cruct- fxeu opdeKerck-Hoven, het Cra^^^f» ende teeckenen van de Faepfche Huyfen, om by haer Gecftelij ckheyt be- ter bekent tefyn ende feeckerder te vinden, het knielen van de BegraeÖcn jfle,het fetten op,bezyden, of omtrent de Lijeken, Cruyjfm, Keerffen, ende wat die publijcke Paepfche Superftitien meer hier te Landegepleeght wor- den , als het fluyten van hare Winclcels op hare voorfz Heyli^e dagen, mogen belet ende verhindert worden. .
Middelen aengeteefen tot vcrbindcringe van de Faepfche Hi- rarchieen Suferflitien der Faus-gefinde in de Geünieerde Htderlanden, ten meerendeel genomen up tlaccaten des La»dts. |
XL
Dat expreiïèlijck verboden worde dire(3;elijck of indi, reöelijck eenige CoUeiie ofte verfamelinge van geldea waren,&c.tedoen voor eenige gefeyde Geeftelijcke Pe> foonen, Kercken , Collegi»», Conventen van Paus-gefind{ binnen of buyten 's Landts, of de felve Penningen, w». ren,&c. wech tefenden ofte over te maccken.
XIL
Dat alle Paepfche Ouders ofte Vrienden verboden worde hare Kinderen of Wettige Erfgenamen teonter- ven ter occafie van de Gereformeerde Religie, ende dat oock de Paepfche hier te Lande verboden worde hare Goederen te maecken aen de Jefuyten, Pape», Bagijen, of andere pretenfe Geeftelijcke hetfy buyten of binnen 's Landts tot nadeel van hare Erfgenamen.
XIIL
Dat geene trouwen der Papiften voor Wettigeghl· keurt worde,dan die by de Magiftraten of in de publijcke Kercken gefchiet zijn , ende verboden allePaus-geünde eenige andere trouwe voor of na te doen.
XIV.
Dat alle Paepfche Scholen hier te Lande,Catechifatle, ofte onderwyfinge der Jeucht van Bagijnen inhareBj- gi]n-Hoven,vanCloppen,in de particuliere huyfen mo· gen verhindert ende geweert worden.
X V.
Dat de Paus-gefinde hier in't Landt woonende, ver- boden worde hare Kinderen buyten 's Landts in Paep- fche Scholen, Uni veriiteyten, Collegien van Jefuyten, Cloofters, &c. tc laten opbrenpn.
Dat de Kinderen der Gereformeerde 'tfy van Vadet of Moeder door Gereformeerde Voochden in de Gere- formeerde Religie mogen opgebracht worden, fonder toe te laten dat die onder Paepfche Voochden worden geftelt.
XVIL
Dat geen Paepfche Landt-Heeren voortaeh mecrtbe^ gelaten worde, maer ftridlelijck verboden , hare Landc^ ryen te verpachten met fodanige ftipulatie ende beding dat hare Pachtersfullen terMiflè moeten gaen,ende hare Kinderen van de Papen te laten Doopen.
XVIIL
Dat alle onnutte Faepfche Secieteyten,
fchaft, en het inkomen ad Fios Vfus geemplpyeert wor- den,infgelijcx dat alle Superftitien,als het oHilcw^ii mM Trommelen, Bourgondifche Vlaggen , die omtrent net Ver- gaderen van de Gilden gepleecht worden, geweert ende alle die oude Caerten, zijnde vol Afgoderyen ende Su* perftitien, vernieuwt worden.
XIX.
Dat ftride ordre geftelt worde tegens alle Offitteren&i nalatich zijnln de executie van de Placcaten,endc dat de felve niet ^leen aen haer, maer oock aen de Militaire Of- ficieren gelaten worde. jp
XX.
Tot een befluyt van de middelen behalven anderedie U Ho. Mog. naer hare groote wysheyt fouden mogc» uyt vinden en ordonneren, fo wenfchen wy datter eenige bequame wegen by U Ho. Mo. konden bedacht wordeBj waer door de Paeps-gefinde deies Landts van Godts Heylige Woort,cnàe. daer door het waerichuch
geloove in Jefu Chrifto,en oprechte gehooriaemheyt vu»
hare Wettige Overicheden mochten gebracht worden. Uytaller Nameende wasgeteeckent.
BernardtCrufe,EleaferM.F.Lotius,Max'n>tiÌ>aenTn·
lingh, Cornelit Lamanniu, Johannes Heyjtius.
Cenige ^?obtntfen Daböcn itcbÉtoefjaïitDatïre!^^' ijtcaiuen toacen acfitet gcWctoen lOpfouDVc alfo onöer » fciöe mede toasJeen/ Die in fecchcte ©cDtcaticw™ 25oecl5 aen öen «©berkDen ©jinsi/ Denfelben fceroDéW«' fcn cnöe gcflatteect Datibe/ obet öc 3^?occDut£n in öc w leben «^omec bp öen ^jtnce gebocct tegen Die ban lantcnDe 3lliiilierDam/appltccrentie en beröjflpcnöi toe berfclicpöcn^cljjiftupr-plaetfcn; 'tUiclriitien'«F ilicùicamé felfs botüt al te fe«c te fma6é na |
-ocr page 61-
HERSTELDE LEELl. 6i
y
fenc generale Bcrltlaringlj ban alle be^jobincien/ ben
fcvenen twintichltcn SlSiUiarp.
Λάνψ Provmiad vm IlolUndt ende Vrhf.wdtop't
fluck -van de Rehgie. hoe die te mainteuerev, die gecm-
■iiefteert is in •volgende Refiluite ende •uerklaringh ty al-
Ie de ander* Provmcie»geappral/eert eudeaengenomen,
1.
De Staten van de refpeöivc Provinciën hebben vcr-
klaert, ghelijck de iel ve verklaren midis defen,dat fy
elcx in den haren vaft houden ende mainteneren de Wu-
re Chnftelijcke Gereformeerde Religie, ghelijck als de fclve
alom in de publijcke Kercken deler Landen tegenwoor-
dich worcgepredickt ende geleert,mitsgaders in denjare
fefiienkondert negentien by de Synode Nationael gehou-
den tot Dordrecht bevelticht.
11.
Dat de felvé Religie,foo by elcke Provincie in den ha-
ren,als van wegen de Generaiiteyt in de quartieren onder
der ielver Gebiedt reforterende, met de macht van het
Lavdt fai ghehaiidthaeft worden, fonder te ghedogen da:
oyt by y mailt daer in eenige veranderinge worde gedaen.
Dat de Seöen endegefintheden, diegefecludeert 7,ijn
van de publijckc prote<iiic, ende alleen worden geconni-
veert, gehouden lullen worden in alle goede ordre ende
(lihe, met bepaiinge tegens alle Exceiren , en dat oock de
iel ve op gecne andere plaetfcn meer, ais daer die tegca-
woordich zijn, voortaen fullen worden gepermittecrc.
Dat de Placcaten tegens de Pausgefinde voor defen ge-
emaiieert,fullcn blyven in haar vigeur,ende oock·ftridte-
lijcknaerbacre forme cndc inhouden worden gecxecu-
tcert,
V.
Dat mede op het licentieusinnekomeuvva deGcefte-
lijckheyt een alfulck temperament ende ordre fai wor-
den beraemt, als fonder de krenckinge van hecTraitaet
van Vrede beft kan gefchieden.
Dat de Amhajfadeurs en Publ'ycke Minifters van Uyt-
heemichePrincenende Potentaten daer toe fullen wor-
den gehouden, datfy niet en gedogen dat binnen haere
Huyfen eenige Sermoenen ofte anderedienllen worden
gedaen in üeNederlandtJchi fpraecke. maer beforgen dac
die gedaen worden in de Tale van hare refpeöive Hee-
pen ende Meeftei s',eDde dat oock tot de felve dicnften al-
daer geene andere lullen mogen worden gheadmitteert,
dan die behooren tot de Suite ende Familie van gemelde
Heeren AmbslTadcur*.
VII.
DatdcfalutaircRefoIutien ende Decreten ter Gene-
raiiteyt genomen op de invoeringe van de Politicque Re·
formatie in de Meyerye van 's Hertogeuhofch en andere
quartieren van gelijcke nature,eenmaeleffedive in alle
hare Poinden ende Articulen fullen worden ghecxecu-
teert,ende dien volgende geene BatUiuwe» > Scboutetteni
Secretarcene Vorjters. en diergelijcke andere Officieren
aldaer voortaen fullen mogen wefen als die zij α van de
Gereformeerde Religie, met dien verftande nochtans,
dat de particuliere Heeren recht hebbende aldaer Offi-
cieren te ltellen,ghewaerfchout cndeaengemaent fullen
worden de vereyfchte vcranderinge ten aenCcu van de
Officiers Roomsgefint zjjnde, binnen feeckeren geprefi-
gierden tijdttedoen,ofby gebreccke van dien,dattetfel.
ve ter expiratie van den felven tijdt, by haer Ho. Mog.
ial worden gedaen.
g^acr nicbe toiect gl^eSoubcnboo^gljccicpcbtcmliet
eerttc ^tnt bet bp een Itomftc / namcntlijcb bat ban be
Reiigiejcnbc t)oc bjcl bcfc J^rrblaringl) bccl bingen boo}«
bp gaet ban "t gejlxibe in be ïïemonflrantic ber ^^ebicans
ten/foo t)ebbciifp ec))ter baer in gtjcacgutefcccrt rnbc beji
boegen crpjcffe banchfcgginoc acn Ijacr l^o. iBog. glje=
baen / cn jijn baec mcbe be ^jcbttantcn rlrfi fiiu$i toecgjs
ttjcbcr na ^iipsï getogen, g^ic ba» ©jirflant enbc ^tabt
en 3lanben Uobben licbcr geficn bat be ||);eb{rantcn ijacc
niet foo fiacit enbc lictjt öaiöin laten tcntcntctcn ; mare
f DcUifi»
®ic b.in Hol Undt toaten ooch iiftafOtttl) / bat incu
n(^lj303lföeui§oiuctl)cipoincttoanbe Religie lucöc
Siöc IC b?eiiocn tot Ijacc öeftDaccmK.
' jjn ijfrffljcMben/nict aoct l^inilatttii sönlie/totiöcn bat
Bitn itet Dupbclijch/eH fpccialefü foube ftacuicen/
hjj/in geval 'c een cf 't ander Lidt van den Staet quam de
Gereformeerde Religie tegen te gaeii of niet te mainte-
j„nabehooren,datdan de Generaiiteyt daerinfou
dèfflo-'enverfien : ^êulCF DacUtCll btC ban l^oUailbt/
fiitic afctoljflijfIjuineurcn te jtjn/ mi al tc B?oote bfur
(Afflpciu tot biotcmien / eiibPoni acn be ^jEbicantcn te
tóflCfacl) tE0cbcn. Vrieflandt, Over-Yflèl,endeStadt
tndc Landen, alUcn ( OOCb Ijet (©uacttec ban Zutpben )
hjatc» üan opinie men beftoo^bc ban nu af baft te ftellen
ttnöott / wai'c opnienbe Religie effectibelijtfefoube
tioiincnltai»btl)abcnteflen be oeenbiebe fclbentetnaec
Moomtiuaintcneeiben : fouoen oocb toelmeeflDett^
tciiiDtllcn inqaen cnbe nacrboloen atle be poinctcn bp be
SKbitantcniiiöeftelt. 55iebanHoilandt bieefbenoocft
Satfp liavr/ foo met bifcoutfTen / aljï op be pebicbftoel/
fouüc» mrnoen nwt be faethc ban iêtact : tmp?enten be
nootitfaeilicUjcliljept ban een ^ètabtljoubcc / gelijiö feet^
tetcttoce ofre bite alrecbe onbernomen öabben / fufttnCi
rtnïc: Dat de Regeringeniet kondebeftaen fonder een
lenfienlijck en perntianent Hooft,foo wel in 't Politijck
alsin'tMilitair, bcpingerenöe be^taet mecc Monar-
chickalö Poiiarchick, oWÖtfi 0iecboo?isiaengetoeien/
tciiionlit nae boobt ban ùen gebaen te 3ijn mact
iwojooiöe uermaningf ban bc «cocntcn / in ben
octecbanafteabtlincect/enbe toasiooihbe 23ebebac{)
lotnottjtoebp i^olianbtopeljeijouben om geen ottafie
«éibiii ban op be p?ebtib|ioil te bjensen be materien
tniK teeenb}oo;btoe o£(a?centien ban ben ^taet/ gelijtb
bed piebtcantcn bie maniec tjabben / immECSi alle te fas
mm / teljalben ttoee ofte D?ic in i^oUanbt / ijcbben öaec
[laccin litUegcbjagen.
Stile ^jobtntien iaacen 8ct toel ccnjS baer in/ bat (joc
k flactatcn cnbe iteglcmenten / boo; enbe naec op Ijet
Hucis ban be üicligte biaren geemanecn ; mare be blatl):
ttnDan oc ^^ebicanten ban bie ban ^eelanbt enbe anbe^
tt/oinoen bacc ijccn ; Dat men de felve behoorden beter
lemainteren. ©acc in meeft qetnfimuleett toiecben bic
ban Hoikndr,infonberl)ept bic ban Amfterdam,bie/om
tt ^iootic niet te Bcentfacn / tamclijcb boo? be btngecen
faom ; macc Holiandt cnbe anbcrc fuliincErben/batmen
tK ©aptiisi om be bjpl^ppt ban tonfcicnttc èebbcnbe
aciioDmoinen / enbefelfiS tntt)btban(0d?loge enberi:
OUEUC/ niet Jljnbe op be toijfe bec Spaeniche Inquifuie
üöep^ocebcftt / bat men oocb nu niet bcöoo?bc baet in te
(iKüccen. l^aec abbijjS op bat ftutfi/ fai Ijtet na bolgen ;
filile öoctofl bie ban Gelderlandt,Zeelandtert!)C Uyt-
recht,l)astf>>obincialenabböfcnop alle bjicpoincten/
KtiltDat Ijatüer ftabocn ingcftclt ( tc fien in ftaec inclina^
noi op bebjie poinctcn te famengljejïelt) foo Ijebftenfp
rajtccDaccnaccbecblacrt/tetoetcnGclderiandt : Dat
ly baer conformcerder met het advys van HoÜandti doc)i
ffltt defen betiingh, dat noopehde de Politijcke reforma-·
"einde Meyerie van den Bofch ende andere Geweften,
'inghelijckennatuyr, den geenen die ecnich recht van
«mfchap ofte anders tot eenighe politijcke Officieren
weden, redelijck contentement viOrde ghedacn,dar the-
^die tegenwoordich aldaer eenigc fodanige Officien
dienden,mouht vry zijn, daerover met bequame Per-
'°nen van de Religie zijnde, onder approbatie van haer
^oochMog.tc handelen. /Wi verklaerde haercon-
wm HoUandt, edoch vermanende tot vigoureufe execu-
tie der Placcaten ; Vitrecht defghelij'.x,endedardepoli-
l«ereformatie m de Meyerieendé dierghelijcke plaet-
en mocht voort ghefet worden, ende dat men de
^e men by conn ivc-ntie tolereeide, niet verder, noch op
'n^rcplactfenalsdaer die nu waren, foudcn laten ac-
'■'clleren.
cnbcinrlinatfen tan bc anbcrc ©iobinj
»mnni te ften upt bti" fclUcr oeftfjzifteti Dire iiacbolgrn^
ttrft*^?"' ani bc ionncjcie ban befnefhc/ fullcn titer
S'^'Jiiitöat manier %lianbt ftecft g!)cnbbijfcrrt
füctimctsccc iïeltgtc/3ijnbi üatt nagccoubmccam
-ocr page 62-
Η HERSTELDE LEEU.
0Cillfi(l«W op öaüi PiÉCÖSI becfOitlt. «®0φ alfo Gelder- landr, Hollandc, Zeelandt, Uytrecbt,OOtÌJ Over-Yflel, fjeteiiiiSirarcn; foo Dacl)ten bc^zcöicamcnDatlangcc aEiiljoiiöcn te bergeefsi foiiQe 5ijn/ljaer fojmde öaiuBfeo- Bingc iupUealsi UolöUt.
Ho. ende Mog. Heeren ; E Gedeputeerde der Synoden dancken üyr de Inge- -waudcn haerder Herten U Ho. Mog. dat de iélve fo- danige loffèiijcke Refoiutien tot maintenue der ware Refigieende voortplantinge der felver eenpaerlijck heeft gelieft te nemen,fy η oock verfeeckert dat U Ho. Mo.fo- danich nadruck fullen de ielve geven door de levendige executie, dat wy oorfaecke fullen hebben, ende nu oock albereyts ghegeven is, U Ho.Mog.prijTelijckwercJcte verkondigen in onfe rcipediive Gemeenten , waer door niet alleen by de levendige leden danckfeggingé totGodt fullen ghefchiedcn, maer oock wy alle fullen verweckt worden totghedurige Gebeden by Godt, dat de felve U Ho. Mog. fware beioignen voorder wille zegenen , oock U Ho. Mog. Regeringe kroonen met fyn gbenadigen aengefichte dat U Ho. Mog. Perfoonen met haereloSe- lijcke nakomelingen langefpare tor fyns naems éere, be- fte des Vaderlandts ende iyner Kercken,ende tot der fel- ver tij delijcke cnde eeuwige welvaert.
^tC Dan Vrieflandt ende Sradt ende Landen i)ebÖcn
ben leven en twintichften lanuflcp bffoclijtJC Obiigcae'
tfeu gaec Confioecaticn Diec na bolgenDi
Confideraticn ende Inclinatien van delmit levmVïies-
landtifo aengaende de Religie, Unie, alsMilitiè,
Ho. ende Mog. Heeren;
De Heeren Gecommitteerde wegens de Provincie van Vrieflandt hebben met feer groot vernoegen verftanden, de verklaringe diehaer Éd. Mog.Mijn Hee- ren de Staten van Hollandt by haer Propoiïtie hébben
f dieven te doen , dat haer Ed. Mog. gerefolveert zijn de Jnie,in voegen die tuflchen de Provinciën in den Jare •vyftienhondert negen e?ifeventich binnen Uytrecht is be- raemtjin fyn Staet ende weerde te houden ende dei{f%if te willen mainteneren, foo ende als fy in den Jare fefiien- hondert negentien in de Synode tot Dordrecht ghearre- fleertendevaftgefteltis.
Waer uytdan alfoofal moeten volgen, dat allé riiidde- Icn worden by der haudt genomenjdie tot bewaringe van fulcx zijn dienftich,endc afgekeert dat tot labefaótie van beydeeenigermatenkan ftaen te vreefeü. Soo verklaren Mijn Heeren de Gecommitteerde wegens de Provincie van V rieflandt, gelijck fy voor defen ooCk vèrklaért heb- ben, dat eerftende alvooren van de dient begon- nen te worden, endealfoo befonderlijck foi-ge gedragen, dat de Paufelijcke Superftitien die van dage te dage hoe langer hoe meertoenemen,haer wyder Uytftrecken wor- de belet;
Ende geven daerom U Ho. Mog. in bedencken, of niet noodich is tot uytwerckinge van fulcx, dat by de fa- mentlijcké Geünieerde Provinciën eene eenparicheyt ende Harmonie worde ópgerecht,niet alleen op het ema- neren ende publiceren vaiiVlaccaten daer toe gewoonlijck, maer infonderheyt dàt het inhoudt van dien in alle Pro- vinciën op een voet worde gepradifeert, ende alfoo ten eenemael wech ghenomcfT dat de eene Provincie bo?en de andei:ende dickwils'heCeene Lit van dieii ,^ dan dus, dan foo, niet en affedlere àegu?!fi i/an clementie, ghelijck tot defen roe foo lange is gefchiet.
in ghevolch van dien , foude dan de Provincie van VfieÜahdtnietvreehiriijn,van defili:· iwdei derde, vijfde, endefefle Arricüjen van het Pröyinciael advijs der Ed. Mog. Heeren Stàte^'Van Hollandtbp 't ftuck van de Religie ingebracht, ', '
Dan fchijnt de Provincie van Vrieflandt toe dat aen- gaende den vierden A/tiClil ende 't gene de Provincie van Vrieflandt neftèöf^dè executie der Plpccaten heeft ghe- leghtjdefaeckenïet nàer behöoren isgeremediecrt,,iten ware den Ü£Bcier toC.wkns exploit fulcx ftaet,jnet nieu- wen Eede, of mercfeelijcke pene worde geconftringeert ende dat alles op een en een parigen voet in alle Gcui nieerde Provinciën, ende wat onder den reflbrtevan dien behoort. T-· |
Ende foo veel belaughthet fluckvandeUwV, Mija Heeren de Gecommitteerden ftellen U Hooch Mo- gende te delibereren, of η iet geraden, immers noodidj is,datydereProvincie, tot verhocdinge vandiverfche fcbadelijcke influentien, foo tuflchen de Geünieerde Provinciën in 't generael, als yder Lidt der felve in'c particulier fich inlate toogrerkiefinge van een Stadtkoit. der , ghelijck die van Vrieflandt altoos hebben geobfer- veert,fchoon die driemael in verloop vanweynicbJa- ren 't felve zijnde vacant gheworden, endede Provincij van Stadt ende Lande noch t'federt het jonghfte overlij. den van den Heere Prince van Oraigne hoochloiFelijcie memorie ongetwijfièlt niet fonder groote reden hebben gevolght,
HooCh Mog. Heeren , de mofmendigheyt van Stidt!· houders te heiben, fchynt by 't formeren van de Uniefoo nodigen requifijt geweeft tc zijn, datmen in voorvallen» de faecken van fwarigheyt by nae geen doorkomen, fon- der de fel ve,heeft konnen fien, ghelijck uyt het narre van het ?iegende,fefliende ende een en twintichjien artyckel det voorfz Unie kan nagefien worden, en of wel in 't negtnL· artyckel worden ghevonden de SMOotderi,typmfte,é'· ende nu ter t 'ydt ■wefende,ùs of de Stadthouders overleden zijnde,andere te fubftitueren, dit of dat Lit foude mogea doen of laten, na haer welgevallen ende appetijt ; foo kan nochtans niet ontneent worden, uyt het contenuvanhet eerfie artyckel, ofte het oochmerck is geweeft op te rech- ten een Verbondtten eeuwigen daghe duyrende, eade dat daerom de middelen oock tot confervatie van dien, endede Perfonen, om het felve werck wanckelende te onderftutten,ihgelijcken geftaltemoeten blyven,ende by ghevolge van fijlcx, dat in menfchelijcke faecken,vaa nature loopendetot veelvoudighe veranderingen, waer uyt verfcheydene fwarigheden komen te emergerei), oock yaerdighe ende prompte Genees-Mcefters moeten by der handt zijn. , . +
Ende konnen over fulcx, de woorden, nu tertydtvf·; fende, bequamelijck ghetrocken worden tot de WQPIM^ ' Geünieerde Provinciën , ende niet effen tothetwc^j Stadthouders ; alfo men doen ter tijdtvaftehoop^hidde, dat dóór de etiervatie van de Pacificatie van Gent', meel andere Provinciën haer met ter tijdt hier fouden by ghe- voecht hebben : Is oock het woordt, by P«w/&jnae't ge- voelen van de Provincie van Vriellant, niet van dien m dat hetfieüen vau Stadthouders tyfrovifiefiude^ih^ti·^ als eth proe ve, maer dat haer uytjfraeckprovifimeJe exf Luiie foude obtineren, ghelijck de iaetfte woorden vanto felve artyckel genoech te kennen geven, ende de meoio· ge van Haer Ho.Mog. oöck alfoo te zijn, de Refolutie va» den achiiende Augüüï 16^0. by haer Ho,Mog.genom«tj oyervlóedich kan uytwyfen, alwaer oock het woordt^» tertydf, wort uytgeleytmetde woorden,/» i/fij/'^'^®'^ gnerende, traiium temporisfuccejfivum.
'tis waer, de Provinciën hebben eenpaerlijckgepreo veert, dat een yder infijn Souverainiteytfonde ongemeveci hlyven ; maer gelijck geen Societeyt kan opgf echt wor- den , fonder dat de contraherende yetsverMe van lya
Vryheyt, die hy voor het Contradl heeft gehadt, foo kaa oock onfe Unieleen effèd grypen, ten fy eenen yder vaa {ync Vryheyt {00 veel in 'tgemeen confereren, al» tot on- derhoudt van de felfde, ende verkiefinghe der Perlonffl daer toe nodich, ecnmael is beraemt endevaftgh^'^jj fchoon èenich Provinciedoor den doodclijckenatoocs van de fy ne, tot een igen tij de mochfe ^ordet} cntksaicn, zij tjdè altoos oorbaerlij cker tehandthaven, tut» e?/"'J fintêniia quam nova ^periculofa, tne tandem ipp^''^ niniia liberiate pereat. ' ^
Op het ftuck aengaende de Militie alhier veel te 'JJ
genlchynt de Provipei^van Vrieflant voor als noch «
imempeftief „ doch om niet gheheel het felve v^r cy t
gaen, dientghefeycjdat.dewyl, Myn Heeren de St^u
van Hollandt ghelieft' hebben by haere PropofitieJ^^ tc ftellen, dat by conflitulie van defe Vieede j n<«' |
-ocr page 63-
Η HERSTELDE LEEU.
noodtwemiich is fich re bekommeren metheterwelen vjn een Cafiteyu Gcaerae/.hyfonder dewijl uytden Huy- fc van Óraiigie althans niemant wordt gevonden , die tot liilcxa<Suelijck bequaem zy,roisde Provincie van Vries- lint van ορίπίί,ώί in t^de van Vrede op Oorlocb moet wor- jlingeducht, en dat de nature van OorlocTi mede brengt, iMdratteejus nonaliter bene conjiet tpamfiXJnkreddatur, ^ ten aenfien van fecrete 'mtelUgentien, fonder de welc- kemen niet kan opfyn hoede wefen, ende niet anders jlsonderweynichPerfonen kennen verhooien blyven, ehelijck vericheyden Stratagemata door fulcxTulcx zijn voorgekomen ofte uytgcvoert,als om op alle voorvallen- de laecken, ende by gelegentheyt van foo twijfFelachtige Vrede als wy hebben, met den Koninck van Spaengien, iie noch in voile Wapenen is, daechs ende maels om onfe Frontieren fwerft, ende geen pretexten tot rupturefou- denontbreecken, veerdichende bereydttezijn
want
eerftte deliberen over een GeneraeL quando hoftis jamfu- pM/'Kfi^-'istelaet, ende kennen de Hiltorien van onfen Eeuwe ghenoech uytwyfen, wat fchade de gemee- nefaecke in iulcken ghelegentheyt .voormaels heeft ghe- leden,naehetfpreeckwoorC dum Rotme deliieratur ,perit
frimtum.
Endeghenomen althans uyt den Huyfe van Orangie nieroandt mochte worden ghevonden tot het Generael- fchap bequaem, foo zijn nochtans uyt het tegenwoordi- geder Princen van Orangie Stam-Huys, wiens Vaders, Broeders, Oomen, Vrienden ende Magen, haer bloedt voor de welftant defer Landen hebben vergooten, ende door verfcheydene Exploiten in'teynde van den Oor- lochoock Perfoonlijck hebben doenblycken, waertoe fyhaer Lijf ende leven op te oiFeren vaerdich ende be- icyt waren.
£nde daerom der felver meriten te laten ongeloont i ofte door lanckhcyt van tijdt uyt fterven, ende de danckbaer- hedendaer over allenskens te transfereren in altenam fa- mliimMü de Provincie van Vrieflant niet anders ali van quadenghevolge infien, ende fai fonder twijffel by veel wede Patriotten ende gunftigde uytlantfche Heeren en Potencaten voor een feltfaem oochmerck worden opge- nomen.
Geven derhalven U Hooch Mog. in bedencken, ofte men niet mee goet fatfoen de waerdigheyt van een Capi- ttfti GexeraeLden tegenwoordigen jongh geboren Prins, γιο ad tttulum ér honoretn, foudekonnen toeftaen, om byvolwaflène jaren met der daedt te bekleden, op fulcke Inftruüie, als U Hooch Mog. foude ghelieven daer nef- fens te beramen , ende op den Luytenant'Generaelmià- deler tijden fulcken ordre ilellen , dar de difficulteyten, diebaer Hooch Mog. diesaengaende gelieft heeft te mo- veren, konden belet ende althoos tegen gegaen worden, omalloo tot onfterffelijcke glorie des Huy» van Orangie sllede Werelt tc kennen te gheven, dat de Geünieerde Provinciën vertrouden oock onder de fchaduwedes fel- venHuyseen wel-beftelde Militie , noodich tot wel- ftant van de Kercke ende Policie te konnen hebben. De Provincie van Vricilandt,My n Heeren, is van vermoe- denfoo U Hooch Mog. defe haer Ed. Mog, Confiderà- licin eenige bedenckinge gelieven te nemen, dat de vol- gende poinften van het verleggen der Guarnifoenenen het pafferen van Patenten, öcc. veel vaerdiger expeditie «1 gewinnen.
fmilten van Cotifideratien bj de Heeren vm Stadt Groe- HngeKende Ommelanden ter Generale Vergaderinge van iijmentlycke Geünieerde Provinciën voorgejlelt in den tiage Annofefiienhondert een en vyftich.
Ho.ende Mog. Heeren j
A Lfoo ophetferieus verfoeck ende naerder inftantie ΜΛ) van de Heeren Ordinaris Gedeputeerden van ^Provinciën alhier , alsmede de Heeren Staten van •^'iandt ende Weft- Vrieflandt, door Godes genadigen ^en,die gefament!ijcke Bontgenoten van defenGeu- ■"eerdenStaet alhier vergadert zijnde in fulcken flant, , voor defen is gefchiedr,alle daer heen colli meren «odeeeüich fchynen te wefen,dat de Ware Chriftelijcke |
Gereformeerde Relig/e, foo als de felve publijcklijck in d^ Kercken van defen Staet wort geleer r, ende in de Natio' naie Synode van Dordrecht Anno 1618. ende iffij). uyt Godts Woort vaftgeftelt en geelucideert is,de Unie ende eeuwich Verbont 1579.binnen t/yfrfCife/opgerecht,ende een wel gheregeleerde Militie t'lamén ende by een ghe- voecht, zijnde degrontfeften van defen Staet,oock loda- nige dat een of andere van dien , met minder yver als de andere beherticht zijnde, terftont de eendracht ende ver- volgens welftant van defen Staet, een irrep^rablc kreutk ongetwijfftlt hteft te verwachten.
Soo en hebben de Heeren van Stadt ende Lande in- fiende ende wel ter herten nemende, dat de tegen woor- digheconftitutie van tijde, midtsgaders hoochwichtig- heyt van faecken de welcke ten bellen van defen StaeC onder het ongetwijfïèldeprefuppooft van devoorfchre- ve drie Hooft ftucken in defe U Hooch Mog. foo fo- lemnele Vergaderinge hoochnoodich dienen veandcrc te worden U Hooch Mogende willen in bedencken ge- ven.
Ofte niet defe foo hooge faecken ende raedtflagen die- nen een begin te nemen van her heerlijckile, ja hoochfte poind:,dat iSjde Ware Gereformeerde Chriltelijcke Re- ligieen onvervàlile Godts-dienft,
Veel te verhalen van de waerhey t ende krachtige werc· kinge van dien, fai onnoodich wefen ;
Maerfullen de Heeren van Stadt ende Lande U Ho. Mog.alleenlijcktegempetvoeren, immers eenonghe- twijfFelde maxime te fien, dat alle goede gaven, zegen en welftandt over die Landen ende Inwoonders van dien moeten komen van den grooten en goedertieren Godtj ende alfo die felve daerom ge-eert, ende van herten aen- gebeden wil wefen.
Soo wil dan onfes erachtene oock immers noodich we- fen om in foo hooge ende importante befoignen Godes ghenadigen zegen ( buyten welcke alle onfe raedtllagen ydel zijn ) te mogen ghenieten, dat is de oprechten ende Ware Godts-dienft voor alle andere WerClts faecken ter handt te nemen.
Ende iiilcx niet met defe woorden, me» fat de Religie mainteneren, oock des noodich 1 met de machtige handti wanc fulcx al bevoorens by de Leden in de Unie is aengheno- men, maer om de felve te mainteneren, willen de Hee- fen van Stadt Groeningen ende Ommelanden U Hooch Mog. in bedencken ilellen,
Of niet vigoureufe middelen by de gefamentlijcke Pro- vinciën eenpaerlijck ghehooren te worden beraemt, ten eyndealommeindefe Provinciën, edoch elck inden fijnen, tnidtsgaders aflbcieerde Landen ende Steden ef- feöivelijck en foo eenpaerlijck als de Refolutie en Plac- caten genomen ende uycgegeven worden , mogen wor- den geweert, geftoort ende geftraft, der Pausgefinde con- venticulen, de welcke vandach totdach fodanich aen· waiTen in getal ende infolentie, dat buyten vigoureufe ea haellighemiddelen, daertegens een grootefwarigheyt voor defen Staet te bevrefen is.
Byghevoigedatmedede Seminaria van dit Pausdom» dat fyn de Plaetfen ofte Scholen waer in de Jeucht vati Kindtsbenen,ofie»?iKrtw recensteflaÀn de grouvvelijcke fuperftitien worden opghevoetendeghedrenÖ:, defaSia worden verftoortende Verdelget,de welcke tot noch toe niet by conniventie, maer opentlijck, tot foo groot leec- wefen vanveeletrüuhertigein defen Staet,toeghelatea ende gevonden worden.
Dat mede tot dien eynde in allen gevalle een prompt temperamenten middelen wort beraemt regens het on- geregelde/«ìootto van de Paufelijcke Geeftelijckheyt die nu loo liber defe Landen niet alleen frequenteren, maer alle Jeucht door haerliftigecn vergift be eyt van de ware Godts-dienft verbafteren en tot haer trecken, alles noch- tans fodanich als de Traftaten van Vrede konden toelar ten ; en vorders, dat de andere SeBen ofghefintheden, hoe men die noemen wil,in 't ftuck van exercitie geen meer- der vryheyt toegelaten worde als de felve en geen ande- re, van den beginne hebben gehadt, fonder dat nochtans ym?iMinfii»confcientie noopende fyn privéghevoelen, fai worden befwaert. _
jf % Dat |
-ocr page 64-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
Dat mede de Ambajfadeurs cnàc fullkke Mimfiers van Uythecmfche Princen ende Potentaten inbare Huyfen geen Sermoen of andere dienft laten doen als in de eygen Tale van hare Heeren ende Meeilers, en niemandt daer toe admitteren als die in haer Familien en Suyte zijn.
Ende dat allefiilts beherticht mach worden de Ïolitic- keKeformatie'màsM-eyerìc s Hartogenbofih^ ende andere plaetfen van gelijcken nature.
Raeckende het tweedepoin£l , zijnde de Unie ende eeuwige Verbondt van defen Staet.
Dewyle UHo. Mog. eenpaerlijck ende met oprech- te y ver tot eendracht verftaen > dat de fclve heylich ende onverbreeckelijck fai worden ghecultiveert ende onder- houden , fooalsdefelve isgheflooten ende gepubliceert binnen Oprecht den negen en fwintkhfien Januaf. 1579 Souden de Heeren van Stadt ende Landen UHooch Mog. in grondelijck bedenckinge geven, ofte niet alle de deliberatien in defe hoochwichtige faeckcn,foo wel Poli- tij cke als Militaire behooren gereguleert te worden naer den fin ende inhoudt van de Unie voorfz, Zijnde een eeu- wich Verbondt ende Confoederatie waer van men niet vermach te fcheyden.
Daer by haer Ed. Mog. mede voor vaft fouden ftellen, dat de mtnfle.iae geene, veranderinge van dien,verde het befte is> ingevalle U Ho. Mog. konnen oordelen, dat de tegenwoordige conftitutie van defen Staet fulcx kan toe- laten,gelijck haer Ed. Mog. in defen vertrouwen, ja.
Dienvolgende dan voor by gaende het Politijcke van een yder Provincie, die als Sou verainen refpeólive gela- ten moeten worden, nochtans onder reftridie van den Geünieerde Bandt der felver Souverainen.
Souden de Heeren van Stadt ende Landen verftaen onder nader bedenckinge van U Ho. Mog.
Dat alle ende 't geheele Pplitijcke van defen Staet feer eurieufelijck, na dien tijdt, daer in vaft geftelt is.
Want 't eerfle enfefiiende artyckel van dien duydelijck feggeji, hoedanich de'verfihiUentnquefiien tuflchende Provinciën^ Steden en Leden van dien ontftaende over Privilegiën, Gerechtigheden, en als in textu> fullen wor- den getermineert ofte ter neder geleyt.
In voegen dat om de hoochfchadelijckq nieuwigheden in onfen Staet tc beletten,alle, buyten vermoeden, ont- ftaende queftien ende verfchillen ter faecke , als daer in verhaelt, behooren ghelaten te worden daer ende foo als het gemelde artyckel dideert.
Maeringhevalle tufTchen de Provinciën difcrepantie ende verfchil mochten ontftaen over het beleyt van de^· fen Unieerden Staet met den aenkleven ende ghevolge van dien, het negende artyckel feyt, iatmen in dat eas hem falregulerenvae het geen ghefiooten -wtrt èy demeefifiem- tnende -υitn defe'Provinciën.
Ende alfoo, Befiant ofPays te maecken > Qorloch te aen- vatrden, endeCoHtributien,de Generaliteit ende Geünieer- de» Staet raeckende , op te leggen, van grooten ghewichte ende ghevolge zijn, foö hebben onfe Voor-Ouders ver- ftaen , dat overflenminge daer in geen plaets mochte heb- ben , maerby eenparighe ftemmeji vandefamentlijcke Bonikgenoten daer in gedaen te worden, ^wei intextu.
Onfe Voor-Ouderen hebben daer by feer wel konnen bedencken^-datdiverfchePeribnen , daer uytdèRege- ringe van defen Staet beftondt, ende noch beftaende is, diveriche humeuren by brachten, ende vervolgens eyn- delijckdifcrepante opinien oock in foo hoochwichtighe faecken foude cauferén.
Hebben oock op Salutaire middelen , tegens fodani- gen quaedt, verdacht geweeft, ende verftaen, dat het ver- fchil daer uyt gerefen sfalixiarden gediffereert een de Hee- ren Stadt houders van de Geünieerde irovincien : dlito artyckel.
Het is wel waer, dat het voorfz artyckel feyt : by provi- βο^ ende nutertüdfwefendei maer de Heeren van Stadt ende Landen willen U Ho. Mog. in ferieufe bedenckin- ge ghe ven, ofte fulcx niet tegenftaende alle de verfchillen uyt faecken als voorfz ontftaende, niet behooren even^ wel ghelaten te worden by de Suhmijjie foo als daer in ver- haelt. |
Overmidts eerftelijck die felve pravife by naedere or- drevan defamentlijckeBondtgenooten nietenis οΗ^Ι tereert.
Waer by voor het tweede dient ghevoecht het w>r« fseiHtichfien artyckel van het felve eeuwige Verbont eade Unie, alwaer met ronde woorden ftaet : Dat de Heertn Stadthouders, die nu zijn, ofte namaels komen fuUen,^c by EedenfuUen moeten beloven ende yder artyckeliji'tk. fonder te achtervolgen ende onderhouden.
Ende dan noch daer benefFens, ten fine verhaelt,geap. plicecrt moet worden de eenparige Refolutie op dat fub- S^Qt-étnachflen Auguft.oud.ft. idjo. narypedeliberatie genomen,ftiitfgaders àeJnfiruBie voor de Raet vanStwe.
Vorders willen de Heeren van Stadt ende LandenU Ho. Mog. by defen voordragen, alfoo de artyculenvan de Unie ordinarisfpreecken van befieUingetedotnéydi Generaliteyt ende de Geünieerde Ïrovincieu, en dan meer- der als kennelijck is, dat die voorfz verbonden Staet, dit is, de Geünieerde Provinciën , iw icr/'r, niet konnen ai- tijdt vergadert Zijn.
Of niet hoochnoodich is, dat pertinente ordre worde beraemtendeghearrcfteertopi^i Regeringe vandeGm» raliteyt by abfentie van de refpeótive ftemmende Pro- vinciën.
Ende dat de Gecommitteerde daer toe te ftellen niet met Provinciale, maer met ghenerale ende eenparige In- firuBie by de famentljicke Provinciën ghearrefteert mo- gen worden.
Dat de felve al 't geenj't welck de famentlijcke Provin- ciën by d'Unie aen haer,dat is aen de Generaliteyt behou- den hebben, fullen hebben in acht te nemen, en daer in difponeren, voor fo veel haer de Inftruöie geeft fula ais tot gemeene welftant behooren fai.
By gevolge komende tot het derde poind3:,te wetenjde Militie,dat die voorfz Committeerden van de refpeöive Provinciën by advijs van de Heeren Stadthouders ofte den Raet van State.Mita hebben de direöie over de Milide ende wat daer van dependeert,alsdaerishet verUggmof overfendenvan Garnifoenent groote ofte kleneTrcufin^jt de een Provincie ia £ ander,Vortificatien m verfeeckerkym van de Frontieren, ^c. ghelijcK de Unie doorgaens daer van fpreed.
Behoudens de Heeren Staten en Stadthouder Vip de refpeöive Provinciën elx in de zijnen,hare machtjdigni· tey t,en gefach over de Militie,endé alles wat daer van de· pencleert,leggende in hare refpeciii ve Provinciën en For- ten, tot befcberminge van dien geleyt. ®·
Welcke de felve na verey fch en bevindinge fullen mo- gen op hare Patenten verleggen, vermeerderen,ofte ver- minderen , ten dienfte van de Provinciën.
Ende op de difcipline, midtsgaders Jurisdiöie van de Militaire , fodanighe ordre ende voet te houden ende beramen m^en als de felve of bereyts bebben,of verders na conftitutie van hunheProvinciengoet vindeniullw.
Dat mede de refpeöive Provinciën aen haer behou- den fullen de abfilute befleUinge van allé hooge ende lage Militaire Ampten van lodanige RegemeiKcn en Coro- pagitieti te voet ende tepaert,al8by r^artitieopdeP»*'· vincien geleyt zijn, ende van dien haerCommiffieonj" ontfangen, midts doende Eedt van getrouwigbeycaen « Generaliteyt.
Gelijck oock heü vergeven van Cotnmendmi^^·"'' joorfchappen ende diergelijck,vervallende indeSteden en aengehoorigeForten van de refpetìive Provinciën aen de refpeöive Staten van die daer het vervalt,fat verblyveoo' gelaten worden na der felver goet vinden.
Vorders dat de Gecommitteerden vanderefpe® Provinciën,in vocgenbovenverhaelt,teftell«n)J"* ®
fullen hebben het Oppergefach ende bewint van dtfatm
ter Zee, by advys der Raden van de refpeiiive Adm:'?''' icy ten , ende in 't korte alles doen, by voorvaHeode'^^ righeden endeoccurrentien, wat een Generaci ν Ad» Staet te Waterende te Lande anderfints toefla^ea™ aenbevoolen is, ter tijdt toe, dat de famentlijcke "^^ cien ten dienft van defen ftaet, hen over een Gmr«ei len hebben vereeaicht. c? a nAt
By occafie van dien de Heeren Staten van Sradte»® Lande U HqqcIi Mog. in bedeuckea wiüen glie»en |
-ocr page 65-
HERSTELDE LEEÜ. 65
niet hoochnoüch ende den dienft van defen Staec mérc- kelijck daer aen is gelegen,voornarflentlijck mede ten re- fpecle van de hoochnoodighe ficreteCorrefpondentie dat by de ecrfte gelegenchey t lulcx ter handt neme ende jQjdien eynde.eerft ende bevoorens formere ende arre- ftcre eên pertinente en raifonable Inftrudtieopde fdve Cbargeendedigniteytpaflende. '
£nde inghevaUe hier in U Ho. Mog. ghenegentheyt foude mogen vallen op de Perfoon van den jongiigebo- fen Prins van Orangie, foo foude tiien defen Staet kon- pen verfien met een Luytenant Generaci, daer toe Godt Almaehtich noch heeft behouden volgens haar Ed. Mog. vertrouwen, CapablePerfonen uyt iHuftreFamilienge- fproten,ende die aen defen Staet feer wel hebben geme- riteerr.
U Ho.Mog. weten feer wel dat men in tijden van Vre- de op Wapenen moet verdacht wefen , ende dat fubite voorvallen geen lange deliberatien van diverfche CoUe- gien toelaten, ofte immers daer door den Staet irrepara- blcfchade toegevoecht kan worden.
Ende alfoo te vrefen ftaet dat gedurende defe fware en hoochwichtige deliberatien defen Staet in hare Commer- (imtcr2,ee, zijnde des Landcs Principaelile Senuwen, een onwaerdeerlijcke fchade in haer reputatie ende Cre- dyt, ende een onghenefelijcke krack in haer ghefach fai overkomen, ten fy, by een interim vigoureufe middelen dier regens by de handt genomen worde.
Soo wordt V Ho. Mog. in ferieus bedencken gheftelt ofnietmetden eerften defaecken van de Admiraliteyten die foo feer verloopen, mitsgaders de WeH-lndifche Com- fugwf ten naeften by gheheel vervallen , op het ferieuftc dienen by de handt ghenomen, ende de voorfz. Compa- gnieinailengeval j ghedurendededeliberatien ten Prin- dpaie iUito endè by extraordinare wegen gheredref- feertende in Staet van t)ehoudt bchoorenghebiachtte torden.
?5tcban Uytrecht ScBöettepnöêlijcS ootö insegibcn tolgcniie Dedudlie, tnf)ouDenire Dee felbetConftijecai tic»/ öic ùaet in / teneffctiii ^cdanbt etiDe <©elöecla«bt {lacclKbben gctoont mct ban nooDen te 3ijn ecn iStabi» iouba cnöe Capttcpu «©enecael / ali boo? Dp ββεηίκ De ftibc faccöc/ of ùe fciue onöecoect latcnöe.
Inclinatien ende Conftderalien vah Wtrecht.
Ho.ende Mog. Heeren ; pElijck de oorfaecke van defe groote byeenkomfte ^ endefolemnele Vergaderinge by occafie van den on- vtrv;ackten doodt lichen afganck van SünHoogheyt den Heer Prins van Orangie oniterffèlijcke Memorie,deplu- n^lisgheweeft,foo is weder troo'ftel ij eken deieer pry- lelijck , dat de Geünieerde Provinciën ghefamentlijck <iaer in eens ghe worden zij η van alhier foo fterck by den ioderen te komen om metrype deliberatie van Rade en onderlinge communicatie te overleggen , hoemenhet >«htichJarigegel>ou van defe Republijcke by onfeVoor- Ouderslo wyflelijck ende trefièlijck aengeleyt,fal ftaen- M houden , ende meer ende meer verftercken, waer in «nmerckelijckende lofFelijck is den eenparigen yver Van de Bondtghenooten om handt aen het werck te flaen tot fuftentatie van het gemelde oude gebou. Nu ghelijck uchamcn felden tot hoogen ouderdom komen fonder ueöen ende kranckheden , endedatdefelve ghemeen- ujck van voorgaendekranckhedcn noch eenighe fwack- oMcn blyft aenhangen, foo moet ernftelijck gheJet ende verlien worden dat egeen reoidiven ofte nieuwe Geiten onLichaem van onfe Regeringe komen befpringen,en «atprefervativenende remedien daer tegens dienen ge- truya te worden.
Dewyle dan het geen tot confervatie van de goede dif- Wie van het felve Liehaem van nooden isbequame- jJ^gherefercert kan worden tot drie hooft-ftucken ,ais «< M<g,e. Vnie ende Mi/itie, foo hebben de Heeren Sta- «ndisLandtsvan Uytrecht goet geacht op yder van de « ve hooft-ftucken te openen hare inclinatien, en dien- 'o-SCQdeceropgheraeldc Generale Vergaderinghe der |
Geünieerde Provinciën in te brengen de naevolgende conlideratien ende bedenckingen.
Op 't poinB van de jReligie. I.
Η Are Ed. Mog. fouden verftaen noodrfaeckeJijckea dienilich te zijn dat de refpcótive Provinciën fuilen verklaren , dat elck van de felve fuilen vaft houden ende mainteneren alken de wareChriitelijcke Gereformeer- de Religie, gelijck de felve tegenwoordich in de publijc- ke Kercken defer Landen wordt geleert rende by de Sy- node Nationael Anno feflienhondert iiegentin binnen Dordrecht gehouden,is geelucideert ende bevefticht.
Dat de felve Gereformeerde Religie foo by elcke Pro- vincie in den haren, al» van wegen de Generalitey t in de refpedive Quartieren onder haer Ho. Mog. ghebiedt re- forterendc , met de macht van den Staet der Vereenich- de Provinciën fai worden gehandthaeft, fonder te gedo- gen dat oyt in eeniger wyfe ofte maniere in de felve Re- ligie by yemant, wie ofte hoe fuicx ioude mogen wefen, eenige veranderinge gedaen ofte toegellaen worde.
Item, dat de SeBen ende gefintheden diegefecludeert endeuytgheüooten zijn van de publijcke protedie ende maer alleen geconniveert worden, gehouden fuilen wor- den in alle gereguleerde goede ordre ende ftilre,bepalen- de de felve tegens alle exceircn,ende dat oocJ{ lodane Sec- ten ende Gefintheden op geen andere plaetfen meer ge- permitteert fuilen worden,dan fy tegenwoordich gecon- niveert ende toegelaten zij n.
Mitsgaders, dat de Placcaten tegens de Romfche Paui- gefinde voor defen gheemaneert, mllen vail zijn, bly ven, ende onderhouden worden in hare volkome kracht ende vigeur, doende de felve volgende den inhoude van diea puniluelijck executeren fonder eenige conniventie ofte diifimulatie, ende de Officieren daer toe flricktclijck te houden.
V.
Beramende tegens het litefttieut inkomen van Geefte- lijcke endegheordende Perfonen, fodanigen ordre ende temperament als gemae<9: fai konnen worden, fonder te krenckenhetTradaetvan VreòJe, foo veelfulcxdoen- lijck fai wefen.
VL
Verilaendede Heeren Staten des Lants van Uytrecht, by defe haer Ed. Mog. voorflagen, dat de AmbaCTadeure endepublijckeMinillers van "Üytheemfche Koningen, Princen ende Potentaten, daer toe fuilen worden gehou- den , dat de felve niet toe-laten ofte ghedogen fuilen , dat binnen hare Huyfen ofte Woonplaetfen worden gedaen eenige Sermoenen, Predicatien , ofte andere dienlten in deNederlandtfchefpraeCke. Nemaer wel beforgen fui- len dat die worden ghedaenin de refpeöive Talen van hareHserenende Meefters : Ende dat oock tot het ex- erceren ende adfifteren van de voorfz dienften aldaer geen andere Perfonen ofte Lieden worden geadmitteert ende toe-gelaten dan al fulcke ende fodanige die particu- lierlijckende eygentlijck behooren tot deFamiiieende Suyte van de welghemelde Heeren AmbaiTadeurs ende publijcke Minifters. ^ ^ ^
Ende dat de falutaire Refolutien ende Decreten ter Generaliteyt genomen ende gearrefteert tot de invoerin- ge der Politieke Reformatie in de Meyerie van 'sHerto- genbofch en andere Quartieren (zijnde van gelijcke natu- re) eenmael efièöive ende op 't fpoedichfte geexecuteert fuilen worden , in alle haere poinc"ten ende artyckelen fulcx dat volgens dien, geen Bailliuwen, Schouten, Se- cretarifen, Vorfters, endedierghelijcke andere Officie- ren aldaer voortaen fuilen mogen wefen , als die geene die waerlijck ende in der daedt bethoonen te zijn vaa de ghemelde Ware Gereformeerde Religie : Welver- ftaende nochtans , dat de particuliere Heeren die ee- nich recht ende macht hebben om eenige Officieren al- $ 3 daer |
-ocr page 66-
χ 8 HERSTELDE LEELI.
dier in de Meyeric te ilellen ghewacrfchout ende ernfte- lijck aengemaent fullen woroen>binnen feeckere perem- pcoiren tijdt daer toe te prefigeren , te doen de noodighe ende vereyfte veranderinge van haere gheftelde Offi- cieren die Rooms gefint zijn»ofte dat by faute, ofte ghe- breck van dienjfulcx ter expiratie van den geprefigeerden tij dt voorfz, gedaen fai worden by haer Ho. Mog. ,
l^opende de P'nie. I.
DÀtmen verfl:aet,de heylichlijck te maintene- ren ghelijck de felve in den Jare -v^fthieHhottdert ne- gen enfewtttkh binnen Vytruht is gearrcfteert.
Betreffende de Decifienvan voorvallende verfckiUen, foude men van advys wefen, dat in cas de felve mochten komen te ontftaen onder de refpedive Provinciën in 't generaci. Tot bet befliflèn ende termineren van de felve, by yder Provincie Gecommitteert fullen worden drh uyt de Regeringe, ende drtejufliciers ofte Rechtsgeleerden, die alle onder Eede beloven fullen fonder inficht van ha- re Provincie recht te doen, met fulcken verftande, dat de voorfzqueftienendeverfchillen binnen den tijdt van/fi weeckeu (iftdoenlijck ) geuyttet ende afghedaenfullen worden, fonder dat daer tegens eenich vorder beroep, o£ ander provifie ( onder wat pretext het felve oock foude mogen wefen ) fai worden geadmitteert, ende indien de Gecondemneerde nae twee ofte drie fommatien uyt den Naem ende van wegen de Heeren Staten Generael te doen, in ghebreecke mochten blyven,de gedane uytfpra- kc te pareren ende nae ie komen, fullen daer tegens be- boorlijcke voorfieninaie in 't werck geftelt worden ; Ten eynde de felve uytfpraecke eiïèd fortere, ende nietillu- foir gemaeö worde, verftaende mede dat voor ofte naer, by, in, ofte onder de Provintien egeen Reprefalien ofte detelijckheden(fullen mogen worden gebruyd. III·
Ingevalle misverftant ofte different tuflchen twee ofte meer Provinciën mochte komen te ontftaen, dat het fel- ve ter neder gelcyt ende beilicht fai worden by de andere Provinciën die buytcn queftie zijn, de welcke gehouden fullen wefen Partyen recht te doen, ofte te verghelijcken binnen een Maendt , oftekorter, foo verre den noodt fulcx vereyft, nae interpellatie ofte verfoeckby de een of de ander Partye daer toe gedaen : Endewes by devoor- fchreve andere Provinciën ofte hare Gedeputeerden al- foo uyrgefproocken wordt, fai naeghegaen ende dchter- vokht worden , fonder dat daer wyder beroep ofte ande- re provifie van rechten,het fy van Appel, Reliëf, Revi- fie, Nulliceyt, ofte eenighe andere querellen, hoedanich die foude mogen wefen, verfocht ofte ghebruyól fullen mogen worden.
IV.
Ende foo wanneer cenich different ofte quefi ie foude mogen komen te ontftaen onder de refpeöive Leden in de Geünieerde Provinciën, dat men fich daer in fai ghe- dragen volgens de Unie by de welcke daer innc voor- fien is.
De Militie aengaende. I.
S Ouden hare Ed. Mog. verftaen, dat men de difpofitie
over 't ftuck van dc Militie, foude mogen bevelen de Vergaderiiighe van de Staten Generael j eiide dat op In- Jiruilie, al voorensby de Bontgenoten eenpaerlijck te ar- refteren, ofte andersden Rade van State op ghelijckeln- ftrutìie, mits flemmende by Provinciën,ende niet hooft voorhooft.
Π. .
Wel lettende ende overwegende of het niet raedtfaem waer voorden Staet, van nu af te maecken met eenpari- ge ftemmen van de Bondtgenooten een luflruiiie, waer op men in tijdt van onverwachte noodt ( by de t'fament- iijcke Bondtgenooten, ten minften by fji/eenftemmige |
Provinciën te oordelen) tot meeften dien^; ende welftant van den Staet der Vereenichde Provinciën foude ιηο»^ aennemen een vidgbequalificeerde Gtaeraelosaiz Mi' litie.
III.
Dat de refpedive Provinciën volgens den laft len ht, re Gecommitteerde ter Vergaderinge van de hoochgcml Heeren Staten Generael terteven, difponeren vantlle hooge ende la»e Militaire Chargen ende Ambten refpcc» ti ve die voor defen hebben gheftaen tot difpofitie vanlu. re Ho. Mo. ofte San Hoogheyt tot de Chargen ende Am- pten van Coloneüen ^ Lupenant ColoneUen, Sergeantn Majoor„lRitmee(lers,Cafite^}tew^Oàt van mindere Chw- gen die buyten Nominatie van de Provinciën by Hoogheyt abfolutelijck zijn vergeven ende gheconferecrt geweeft.
IV. .
Wat belangt de Compagnien te voet ende te paert, ak andere Militaire Ampten en dienften,daer van opdeno- minatie vande hetatis-HtexcaSynHoegheyt defiieilii ghehadt heeft, dat die abfolutelijck fullen blyvenaendc refpedive Betaels-Heeren, op welcke Provincie dcfclre gherepartieertzijn. ^
Aengaende de Commandeurs ende Majoori in de Sa- den ende Forten van de refpedive Provinciën die inden Staet endeGeneraliceyt hare Stemmen hebben, datdc felve vacant ende noodich zijnde, by de refpedive Pro- vinciën fullen worden vergeven ende geconfereert, vol- gens den laft die de felve Provinciën goetfulign vinden te geven aen hare Gecommitteerde ter Vergaderinge van de Heeren Staten Generael.
VI.
Gelijck oock de Commundeurs in de Steden dcrflem- mende Provinciën voorfz dc MilitaireJurisdiélienin vorder fullen mogen gebruycke'n nochte extenderen,dan voor foo veel is raeckende de nalatigheyt en overtredinge van Tochten en Wachten, het overgaen aen den Vytat, defertie van Compagnien, ofte het verloopen van df eett Compagnie onder de ander fonder Pasport, oock medi over ExceiTen ende Deliden die de Officieren etideSol' daten onderlinge ofd'een tegens de ander fullen komen te begaeii, ende vorder niet, in voegen datoveralleJn' derc faecken, fo Criminele als Civile, die MilitairePer- fonen fullen zijn apprehenfibel ,convenib!e, juftifiabel ende executabel privative by den Civilen ofte Politicken Rechter , wiens Sententie mede over fchuldenendean- dersgewefen, by gebreck van gerede ofte ongerede goe- deren,op degagie van degecondemneerde,naedeordfe van 't Landt, ter executie fullen worden geftelt.
VIL
Noopeiide de Gouverneurs in de Steden endePlaetfea die geen ftemmen in den Staet zijn hebbende, nament- lijck tot Sluys, Berge» op Zoom, UulÌi,Breda's Htrtigi*· tpfih, mUernfiadt, Maeflricht ende Wefel. dat by vaatu- re ofte anders, verge ven ende geconfereert fullen worden de felve Gouvernementen by de refpedive Provinciën, volgens der felver laft aen haere Gecommitteerden tet Generaliteyt te geven.
VIL .
Ende dar op gelijcken voet en ordre vergeven ende gheconfereert fullen worden de Commandementen in fodan ige als oock in andere van de Steden ende Pketfen die geen flemme in den Staet zijn hebbende,
IX· ^
Latende voor foo veel fulcx tot noch toegeobferveen ende gcpradifeert mochte^zijn,aeo den Raedc van State de difpofitie der Majoor Ampten.
X.
Mits confererende de voorfz Ampten, alle by waw- reaen bequame ghequalificeerde Perfonen zijnde ^ van de Ware Gereformeerde Ilelig!e,de welcke fich neftcM alle andere Perfonen (wefende Officieren van OotW^
oock vorder fullen hebben te gedragen, volgens deoi
van't Landt.
XI.
Hetuytgcvenvfin Patente» en verleggen van |
-ocr page 67-
foeneojils Vergaderingc van Legers, ofrehetuytfeiden vin «enige aotable trouppes^p pJaetfen endein oecaficn dief fulci àea dienft van hec L^ndtfoude mogen verejf- (cheD, te houden ende verblyven tot difpc3iue van de jjeeren Staten Generaci op Inftruétic hare Ho.Mo. daer toebydec'iamenüiicke Buntgenoocea tegeven,ofteaen den Raet van Stace mede op gelijcke lollriKÌtie dien acn^ wende by den lèivenRaedt van State, tefiemmenby Provinciën ende niet/tfr
Diesfo wanneer t'elckens ende als eenigc veranderin- ee van Guarnifoens fai ghefehieden, by Miilïve fukx be- kent ial worden ghemaeCkc aen de Provinden , Steden jndeplaetfenrefpediive daer de Compa^ien fullen ko- pen te palieren ofte Vergaderen, ten eyndeby defelve Piovincie ende Steden refpeöiveop foodanedoortoch- lenctfte Legeringen goede ordre mogen worden ghe- ttelt.
ΧΙΠ.
WelverftaendedatóockdeRegeringe in derefpeéli- (iProvinciën (de noot fulcx vereyfchende) vryfalitaen (tnige Corapagnien met Patenten binnen de fclve Pro- vinden (uytgelbndertdeFrontier-piaetfen by deBont- enooten bier na te nomineren) van de andere te ver- ! tndenAs iuUen de Officieren van de felveCompagnien oock geliouden wefen die te geboorfamen, ende dat daer vin datelijckaen haer Ho. Mog. gedaen ial worden bc- hoorlijckeadvertentie. ^^^
Gelijdc voorts mede de Compagnien die tegen' wcoidich inde refpeöive Guarnifoenenie^en, ende Mermaels geley dt fouden mogen wordenjaen de Heeren
jcbtervolgende hsifeniende Artijckcl van de Unie,fullen hibben te doen den Eedtin conformité van het Formu- liudienaengaende aireede gemaeckt ende noch temaec- kü ) de welcke mede ghedaen fai moeten worden aen de Hooft-Oificieren der platte Landen, foo wanneer den Motmochte vereyffchen aldaer eene Compagnie te leg- gen,'tfy tot bewaringe vandeSu'oomea ende Rivieren ofteaoders.
XV.
De[ecnte Correfpondentien foo binnen ali buyten 'iLandts te continueren by de Heeren Staten Generaci, ofte Raedt van State, mede op InftrmSie de felve by de t'iamendijcke Bontgenooten tot dien eynde te geven, doorfodanige perfoonen als de felve ten meeften dienftc vmdcD Lande op het alderfecreetile, code met de mee- ficmcfnage fullen bevinden te behooren, edoch fo den Raedt van State tot de voorfz Correfpondentie mochte worden geauthorifeert,dat de felve dienaengaende mede iiietfullcn fìemmen Hooft voor Hooftjnemaer by ordre ode SeiSe van de Vereenichde Provinden.
XVL
Hare Ho. Mog. voortsin bedencken gevende, of de fclve niet noodich ende dienftich fouden konnen vinden 'OordenStaet, te belaften aen alle Militaire Officieren Jote Voet als te Peerde,dat fy luydcn refpeilive haer eerft wghs fullen hebben te begeven na hare ghedeftineerde Guarnifoenen, om aldaer hare refpeftive Chargen ende Ampten waer te nemen ende te exerceren, volgens den mhoudenvanderfelverComraiflïen, als oock te bera- den een bequame ordre tegens het abièntpren van de voorfz, Officieren uyt der felver refpedliveGuarnifoe- oen voor het toekomende.
xvn.
„ y^f'^eode dat men de G uarnifoenen van de Frontier- ^twen ende Forten fai voorfien met Compagnien die ^verfcheydenProvinciëngerepartieertzijn, ende dat wndefelveGuarnifoenenmede van tijttoctijtfal ver- inderen fulcx ten meeften dienft ende welftandt van den ^ ^'"ier gelegentheyt ende occurrentien van de faec- «a bevonden fai worden te vereylTchen. . XVIIL
men oock ordre behoort te ftellen dat de Capitey is Μ '^'P^'^'^^Compagnien compleet houden jende Soldaten volle Soldy* ge ven, mitt de Capitey nen oock |
precifelijck betalende ende van onbehoorlijcke kofteH ontlaftcndfii
XIX.
Gevende oock hare Ho. Mog. in bedencken of het by defe occurrentie-niet dienflich foude wefen te doen vf r- nieu wen den Eedt by die van de Militie voor defeo ghe- daen.
XX.
Eyndelijck fouden hare Ed. Mogende inclineren ende boochnoodich achten, dat by occafie van defe Vergade- ringe van de Bontgenooten goede ordre ghefteit worde tot maintien, fubfiltentie, ende redres van dfe ΙΡίβΊηΛ- fihe Comfognie^die men oordeelt een van de prindpaeliis Columnen van defen Staette wefen.
XXi.
Alle 't WÏlcke voorfz by deièn geproponeert en voor- gedragen wort, voor confideratien ende inclinatien van de Heeren Staten ^s Landts van Uytrecht. fonder preju- dicie van d'een of d'ander, behoudende haer Ed. Mog. oock aen haer de macht ende vry heyt om hier by te voe- gen ende af te doen,oock te veranderen fulcx de fel vc no- dich cndedienftich achten fullen.
ΧΧΠ.
Verilaende mede dat het geneby de tegenwoordige Generale Vergaderinge befloten fai wordenjconform het vtermtmintichfie Articul van de Unie, derefpedlive Bontgenooten by folemnelen Eede full«3 hebben te be- fweercn, ende beloven te fullen nakomen ende onder- houden.
ban ^llaniit fientieSare ^^pafttfi öoo? öc (Ott* ftticcatienben&eaniKce p^Dtncten/ infon&n-fjrpr bte
Stitenende Magiitraten van de Provinden refpeöive ι ban VrieflandtenïRStadt ende Landen, m bccfcfjepìicjt
patntten ttffPlongen / tjctiijen bienfttilj oljtbontieii {}acc fuftotu te 3utttficei;en:fuic)c fi^ fo boo? #}obinttalc €on< fecentten tn 't pacticuUec / bp een ent» anbec tjebbett gepoogljt befgelftci fmaetfeelfltfi te mactbcn.
^eetbere iange ^^uctü Rebben fp in be e^oote l^tX' Öflberingö laten ingeben enbé laten iefen/oocb bp ginter « jalien bp monbe laten eiuctbecen/caetbenbe pjintipalötii De btcectie ban be HSilitie / enbe aentopfenbe biat matijt ban ben beoinne aen men öeeft oDegeben aen ben Saebt ban ë^tateiSt^ni aen be Cj^pttepn^ (0eneracl]ï ban alle ®?obincien/enbe oocb ban pbec ^?obindc in 't pactfcui tet/alleauetenbctot bten epnbé berftljcpben ginitructien fo ban be CapitepniS «©enecaelsi/aliS ban ben iïaebt ban ^tate/ enttt «©ecommttteetbe fiaben bec tefpecttbe ^obtntten»
j^ollant {leeft b)fHen baec mebe belopfen bat be ^tact tn 't «öenecael/ be p?obincien tn 't particulier/ bpfonbcc Vrieflandt ende Stadt en Landen ban bcfli» aen 3{jn fecC foicljbulbifll) öetoeeft / om iiaec Vryhey t te conferbeten/ enbe get i^toeert niet abfoiutdöift upt be bupjl bjecB/ en aeneenanbcctegeben.
ίδρ öabben toel bonnen fegpen : Wy zijn Souverain over onfe Provincie, ende over onfe Beurs, hebben wy voor defen wat overgegeven aen onfen Stadthouder aen den Capiteyn Generaci,dat is verby,ende wy nement nu weder : maer het is ons door den doodt (^um omnia folvit) weder aengeftorven,Godt Almachtich geeft het ons we- der in handen t <Snbe inbien be^enemartbftije filijtics Igof-iBeeflet Ulefelt in 't Saet feftienhondert negen en veertich in ben l|agi)e 3ijnbe/ceben Babbe te feggcn : Als onsKoningh doodt is, fo hebben wy niet alleen macht: om te kiefen wie wy wilienjmaer hebben oock macht om geen te kiefen ende fèlftMeefter te blyven :^00f)abbe ^ollanbt beel meer g^^onbt om aifoo te fp^eetben. «i^tljtec gcbben fp nopt bie tael geboert/ maer ijcbben liacr geDob pen met t)et allegueren boo? ben onben enbcboorigcn tiöibaniïegeringB/ gierteltanbe feöert be beranbe» ringlj geljouben»
i^ier bolgijt be ^ebutticbon Holiandt bcndertich- ften S^anuarp obergegeben. '
Deduiiie |
-ocr page 68-
Η HERSTELDE LEEU.
DeduBie tiyt ien name ende van wegen de Staten vm Uol- landt ende Wefi-Vrieflandt, mgedient ter Generale Ver- gaderinge van de Staten der Vereenichde Frovincien Ex- traordmarie in 'i Graven^Hage geconvoceert j diexexde tot Jufttficatie -van haer Ed. Grò. Mog.fufienueop het fiuck van de Militie ende 't gunt daer am dependeert, •voor dcfen ter voorfz Vergaderinge hekent gemaeckt,z.yn· de defelveSvfienue begrepen in defe naervolgende Arti- culen.
t Erfielyckjàzt\ì3.erEd.Grò. Mog,confidercrendedat van outs ende van het beginfel der Oorlogen af, het bcleyt van alle Militaire faecken de Generaliteyt raec- kende,isghedefereertgheweeil: aenden Raedt van State, mey oen dat het fel ve beleyt, ende de difpofitie over het Volck van Oorlogeaengemelden Rade, achtervolgens desfelfs inflrudtie gelijck die leyt ofte metfodanige ver- anderinge,als pa gelegenthcy t van tijden ende faecken by goetvinden van deghemeene Bondtgenooten, daer inne foude mogen worden gedaen,behoort te worden gelaten.
Te» fmeedenj dat de Staten van de particuliere Provin- ciën ofte der felver Gecommitteerde Raden competeert het recht van de Compagnien binnen hare refpcdive Provinciën leggende,fonder bekroon van yemant te ver- plaetfen (bly vende binnen 't relTort van de felve Provin- ciën refpeaive) fodickmaelsfy des geraden vinden ful- len.
Ten derden, dat als het noodich fai wefen eenige Com- pagnien uyt een ftemmende Provincie te lichten j in Julcken gevalle den Raet van State aen de Staten van de felve Provincie ofte der felver Gecommitteerde Raden gehouden fai wefen te verfoecken,dat de felve Staten ofte Gecommitteerde Raden fai gelieven te laten volgen foo veel Compagnien als fy fullen oordeelen van noode te wefen, met byvoeginge van de bewegende redenen van dien, ende tocfendinge der Patenten, daer inne de Na- men van de Capit^nen open gelaten fullen wefen, om by de Staten ofte Gecommitteerde Raden van de Pro- vincie gevulc, eride daer toe haer eygen Patent mede ge- voeght te worden,ende dat daer op de verfochte Compa- gnien fullen volgen, ten ware de Staten ofte Gecommit- teerde Raden van de Provincie redenen hadden ter con- trarie , daer van de felve in aller haefl aen den Raedt van State advertentie fuilen geven,omme by den felven Raet daer over gheoordeelt te worden, ende de redenen niet fuffifant vindende, dat op het tweede verfoeck van den Raedt de Compagnien in de Provincie leggende, ende niet iijnde van de felve repartitie, fullen moeten volgen, ende die van de repartitie niet, dan met expres confent ende Patent van de Betaeis-Heeren fullen mogen wor- den gelicht.
7'en vierden j dat geene Compagnien in een itemmen- de Provincie ingeleyt mogen worden fonder expres con- fent ende Patent van de Staten der lelver Provinciën of- te hare G ecommicteerde Raden, ende dat het felve mede ghevolght moet worden in'tregardvaninquartieringe, Uoortocht ofte loop-plaetfe.
Te?! vijfde», dat fo veel doenlijck is,de Compagnien in Guarniiuen behooren te worden geleght binnen de Pro · vincieende in de Frontieren daer omtrent gelegen, van welcke Provincie de felve Compagnien worden betaelt, ende dat tot dien cynde by gemeen advijs van de Leden der Unie yder Provincie feeckere Frontier-.plaetfen ge- alTigneert behooren te worden,binnen welcke refpeüive Frontier-plaetfen den opgemelden Raedt van State de Compagnien met kennifle van de Provinciale Regerin-
fe loude mogen verplaetfen, ende dat de Staten van de 'rovincie, de welcke de voorfz Frontier-plaecfen geaili- gneertfouden zijn,ofte der felver Gecommitteerde Ra- den, fulcx mede foude vermogen te doen, alsoockde Compagnien uyt de felve Fronrieren brengen binnen hare Provincie ^ vife verfa,uyi hare Provincie in de fel- ve Frontieren doen vertrecken, daer van op'tfpoedich- fte advertentie gevende aen den meergemelden Raedt. |
Tenfefien, dat de Raedt van State willende uyt de ge- ailigncerde Frontieren eenige Compagnien lichten,daer , toQ verfoeck foude doen aen dc Staten ofte Gecöminiti teerde Raden van de Provincie,de welcke de felve Froa' tieren geaffigneert zijn, fendende daer toe de Patenten over metOTen namen, omme by de voorfz Staten ofte der felver Gecommitteerde Raden gevult ofte hare red^ nen van befwaernisaenden Raedt overgefchreven ende by den Raedt daer van geoordeelt te worden,ende dat o» het tweede verfoeck van den Raedt (dé overgefchreven redenen van befwaernis niet voor fuffifant aengenomen wordende) de Compagnien fouden moeten volgen,dodi alles met dien verllande dat men tot onderlingh conten· tement ende geruftheyt fai maecken tmeeLyfien, deeene Befettinge, ende de andere van Employ, ende datin
van
cas van invaile ende fubiten overval van den Vyandt,dcn Raedt fai vermogen te lichten de Compagnien, ftaeode op de Lyfle van Employ, midts daer van gevende adver- tentie aen de Staten van de Provincie alwaer ofte ia wiens geafligneerde Frontieren die gelegen zijn, ende la- tende de felve het perijckcl voorby zijnde, weder keeren in hare voorigeGuarnifoenen,
Ten fevenden, dat het vergeven van alle Militaire Am- pten indiftinöelijck is ftaende ter difpofitie van de Sti- ten ofte Gecomhiitteerde Raden van yder Provincie tot wekker repartitie diefyn gehoorende, midtsgaders het Confereren van de Gouvernementen ende Gomman- dementen van alle Steden, Forten ende Plaetfen terdif. pofitic van de Provinciale Regeringe, binnen welcke Territoire de felve fyn ghelegen, metten ghevolgeendc condependentie van dien, gelijck mede het vergeven de Militaire Chargen, ftaende tot lafte van de Generali- teyt , ofte waer van de Generaliteyt voor defen de dilpo- fitiegehadt heeft,ende van Commandementenderplaet- fen onder des Generalitey ts reflbrt gehoorende abfolute- lijck is ftaende ter diipoütic van de gemeene Leden vul de Unie.
ri»afy&i/?«if,dat de Militie boven den GenertlenEeit aen de Generaliteyt oock particulierlijck aen de Provin- cie daer inne die geleyt fullen worden, mitsgaders repar- titie die is ftaende, als mede aen de refpedive Steden van de ftemmende Provinciën daer in die in Guarnifoen ge- leyt worden,gehouden fai wefen Eedt te doen, achtervol- gende de Formulieren aireede gearreftecrt ofte byPio· vincialé Regeringe als noch te arrefteren.
Ten negenden, dat tegenwoordich te procederen tot verkiefinge van een Capiteyn Generaci over't Volck van Oorloge by haer Ed. G ro. Mog. geoordeelt wort om ver- fcheyden refpeden niet dienfiich ende ongeradenteiïio.
Alle welcke Poinden hare Ed. Grò. Mog.goctghe- vonden hebben door defcfommiereDedudieccnwey- nich naeder te elucideren,ten eynde U Ho. Mog. de fel- ve overwegende η a de oprechte waerheyt mogen gevo^ len dat in fulcker voegen niet naer het particulierlntercft van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieilandtea fyn uytgebracht,maer uyt oude ende nieuwe Refolutieii> Aden ende Muniroenten ghenomen ende gearrcfteert, fo by de Leden van de Unie in 't gemeen, als mede by de Staetsgewyfe Vergaderingen van yder Provincie in t particulier fyn gcformeert ende getrocken, pcrtinente- lijck accorderende mette gronden ende Fondamenp defer Regeringe, fonder eenichfmts daer van afte wyc-
Ende eerflelijck, vfitiiertgiti het gefuftineerde vin ha- re Ed. Grò. l^og. dat het belayt van alle Militaireftecten de Generaliteyt ofte V^iie raeckende van allen ouden oj- den is geweeft,ende dienvolgens als noch behoort te oly- ven aen den Rade van Staten, en konnen haer Ed. Groot Mog. niet oordeelen fulcx eenige fondamentele Contra· didiete konnen lijden. _ ,
Wantbehalvcndatde/»/r»if?;> van den felven R^ by de gemeene Bontgenooten in denjare lySR.gwfff fteert m dat Poind klaer fpreeckt, fo is oock de Praayc- ke van dien noch by velen in goede Memorie.
Zijnde in den Hoofde ofteTitule van devoorlzi^ met cxpreiTe woorden uytgedruckt, dat dis ν dengemelden Kiànfvlìenbehydenendt dirigerendejit' ken dtngemeenen Staet,de defenfie,confervatie ende Unie r Fereentchdr Nederlanden ^tttigaende. |
-ocr page 69-
HERSTELDE LEEÜ. 69
Waer hiedè dàn ten overvloedt bewefen zijnde dat de
direöieder Dorloghs faecken Staetsgewyfe aen den Ra··
de van State is gedefereert,ende haer Ed. Grò. Mog. geen
reden vindende,waeromme een faecke met rype delibe-
ratie van de Bontgenooten vaftgeftelt foude worden ge-
retraöeert, willen haer Ed. Groot Mog, oock vafteiijck
vertrouwen cótte verificatie van'tvoorfc eerfte ΡοίηΛ»
niet verders te konnen worden gedefireert.
Tot Jufiificatie dan van het tweede, dat aamentlyck dt
Staten van de particuliere Provincie?! ofte hare Gecommit-
teerde Raden competeert het recht van de Comfagnien iin'
nen hare refpéHive Provinciën leggende,fonder bekroon vait
yemant tè verplaetfen ofte doen verplaetfen,iii dienen voor
een vafte grondt-regel de waerachttge verklaringe by d·
Heeren Staten van Hollandt ende Z,eelandr,ai in den Ja-
re vyftienhondertfeven en tashtuh by R efol u tie ν an datö
dsn fefden February gedaen, te wt ten, dat van alie oude
tyden ende ndrnentlyck by t^den van Keyfer Karei, tot Ιαβ
ende difpoptie van den Gouverneur ende Capiteyn Gejterael
van Hollandti Zeelandt ende Wefi-Vrieflandt heeft ^éjiae»
te beforgen, dat aÜè Steden ende Sterckten van Hollandti
Zeelandt énde Vrieflandt in goede verjèeckertheyt ende de-
fenfiefouden worden gehouden, ende dat by Articulen evdi
InJlrüBiegmaeckt mette Koninckl^ke Majejieyt van En-
gelandt aen te gaen op de Λίίίε der Souver'ainiteyt ÙQÌct
Landen, exprélTelijckisgherefolveert, dat ter difpofitii
van de Gouverneurs der refpeÜive Provinciën metti State»
derfelvir of hare Gecomnitteerden,falblyvtn de befet tinge
dér Stédèn ende Stérckten derfelver met goede getrou Gar-
nifoeneh.
Tot applicatie van welcke waerachtige grondt-rcgcl»
hare Ed. Gro. Mog. willen gepremitteert hebben 't gene
by fich felve evident is, dat aüe 't gunt in defe yereenichdé
PrDvincien Ui voorgaende tyden is gedaen ende noch kuydén·
datghs in Vrieflatidt,mitsgaders Stadi ende Landengédae»
wertiby particuliere Gouverneurs ofte Capiteyns Generaelt
der fe/peéïive Frovincién publjjckel^ken ende privative^
lijckén Provinciaelis^taàe in eiFe£te het eygen feyt van de
refpèéiive Staten ofte Landtfchappen die de felve Gou-
verneurs ende Capiteyns Generaels hare Gommiffie ge-
geven hebben.
Mits welckenalfo nietalleenlijck uytte voorfz verkla-
ringe Van de Staten van Hollandt ende Zeelandt, maer
oock üyt menichvuldige andere Aden klaerlijcken is
blijckendè, dat altijdtster difpofitie van de particuliere
Gouverneurs der refpeöive Provinciën mette Staten
v'ên dien ofte hare Gecommitteerde Raden,de befettinge
der Steden énde Sterckten der felver Provincie is geble-
ven, fo volght oock daer uyt dat de befettinge der Steden
endé Sterckten in de rêfpe<aive Provinciën altijdt is ge-
Weeft pityrlyck endeprivativélijck Provinciael, ende in ef-
feöé gébleven het eygen icyt van de Staten der refpedi-
ve Provinciën ofte der felver Gecommitteerde Raden.
't Wélck by de felve Refolutie van dato den fesden Fe-
bruary vijftienhonJertfeven en tachtich voorfchreven de»
te meerder wort bevefticht, dat daer inne niet alleenlijck
wortgefeyt,i/«i Syn Excellentie van Najfau Ptince Mau-
rits onfterficlijcke memorie, die alleenlijck was particu-
lier Stadthouder van de Provinciën van Hollandt ende
Zeelandt,fonder te diertijdt Commiilie van de Genera-
liteyt te hebben, defacckenende het beleytvan denOorlngè
te Lande in Hollandt ende Zeelandt^nde namtntl^ck de be-
fettinge van aüe Steden ende Sterckten der felver Landen
by advijs van de Staten van dien ofte hare Gecommttteerdé
foude hebben.
Maer oock dat het verleggen,vermeerderen, vermindereri
ofte veranderen van de Guarnifoenen van de Steden ende
Sterckten van Hollandt, Zeelandt tnde Vrieflandt.giiedaeit
foudeworden ter ordonnantie van Syne voorj^Excellentie
van Ναβαα, met advys vm dé Staten voorneemt ofte hare
Gecommttteerden.
Zijnde in defen feer confiderabel dat ten felven tijdö
den Grave van Lycefier van wegen dc Staten Generael
hadde abfolute Commiflie als Gouverneur ende Capi-
teyn Generael, niet fimpelijck van de Legers ofte over
het Volck van Oorloge buyten de ftemmende Provin-
I cien wefendejgelijCkdefu'cceflivePrincen vanOraignen
' dc
Endeby fo verre gccMrdeelt niochte worden de faec-
kehierinne noch niet exadlelijck gcdetermineert te we-
fcDjibwillen haerEd.Gro. Mog. vertrouwen ,aUerefte-
rende twyfFelingh wech ghenomen te fullen zijn, door
jjljjfder woorden in'ty^iArticui der wootizlnfiruSk
„jftelt jfWf fai den fdven Raedt difpojieren in de faecke der
Qffltgi mde over het Volck ·υαη Oorloge in dienfl van den
hinde wefitde , doende hare hevelen volèreAgen door de?i
Qo»virneur GeneYaehden Gouverneurs van de Provinciën,
im Admirael ende andere OffidereUi elcx in hun regarde.
Jaio verre dat feJfs de voorfz, Gouverneurs van de Pro-
vinciën ende Generaels (volgens den inhouden van het
fétimde Articul van dé voorfz Inftruitie) moeten belo-
ven if ohedieren den Ruedt van State j èy de Staten Gene·
^^il^efieltoftefioch naermaels te fieUtx.
Ib voegen dat de voorfeInftruiSie in defe faecke felfs
mee expreffer ende duydelijcker termen is fpreeckende,
akwaer mede haer Ed. Grò. Mog. hier bevooren hare fu-
lienue hebben uy tgedruckt.
Geli)ckoock 't felve ghefach van den Raedt uyt den
gintfchen teneur van de voorfz Inftrui&ie als oOck uyt
menichvuldige andere Adlen ende Refolutien (dieon-
noodich geacht wort alhier te citeren) Manifefte is blije-
kende.
Endefyn mededefaecken van de direöie van Ooflo-
ge met het gene daer aen dependeert van dienatuyrè, dat
defelve elders,ende namentlijck niet in de Vergaderinge
Vin de Staten Generael, vruchtbaerlijckendefulcxals
den dienlt van degemeene befcherminge verey fcht> ver-
bindelt konnen worden,door dien de Heeren in defelvé
Vergïderinge comparerende, zijnde in den Eedt van de
particuliere Provinciën daer van de felve gefonden zijn,
inde niet in den Eedt van de Generaliteyt door de ihte-
reflen van hare particuliere Provinciën lichtelijck foda-
nich konnen worden ingenomen,datdaér door de nodi-
ge befcherminge van het gemene Lichaem van den Scaet
vetachtert foude konnen Worden , om welcke redenen
him Wilhelm hoochlolièlijcke Memorie, Over-Groot-
Vader van den tegenwoordigen Prince van Oraignen,in
fyntijdtferieuielijck heeft aengehouden,ende eyndelijck
mede de faecke fo verre gebracht, dat by goetvinden van
degemeene Bontgenooten de vooriz diretìieis gediffè-
leertaen fodanich Collegie (te weten den Raedt van Sta-
/f) in't welcke de Gedeputeerde van wegen derefpeöi-
ve Provinciën aldaer comparerende wei iyn t'ongelijck
getal ten oplichte van de ongelijcke contributie énde in-
tcreft dat de felve hebben in de confervatie van den ghe-
meenen Staet,maer alle by Eede verplicht te renuncieren
ïan alle particuliere Correfpondentie, 't fy metten Pro-
Tincien,Steden ofte privative ende particuliere Perfoo-
nenvoor fo veel den felven den gemeenen befte mochte
wefen hinderlijck, ende dat fonder aenfien te nemen op
«Provincie ofte Steden,daer uyt dc felve iyn gebooren
of verkooren, ofte particulier proffijt der felver, van hun
ftlveDjofte van yemant anders, fy iuyderi alleenlijck voor
oogenfullen hebben de Eere Godes ende de welvaert en
co^ervatie der voorfz Landen en gémeene faecken, &c.
Dit oock gemelde Raedt van State 't voorfz gefach en
«ithoriteytlucceffivelijck heeft gebruyckt ghehadt,oock
'ryabfcluteralswelde adtüele PofTeflic van eenigejaren
ncrwaertsis mede brengende, blijckt niet alleenlijck by
dcRegifters van dien felven, ende bekende Hiftorien,
niiens oock noch in de memorie veler menfchen, dat
«n gemelden Raedt omme de voorfz authoriteyt tege-
^•occhiijcker te konnen exerceren, felfs mede mette Le-
^"'^«nsden Generael placht te Velde te trecken,ofte
cl lich te vervoegen in de naeft gelegen plaetfen, omme
met meerder promptitude ten dienft van den Lande, ha-
K bevelen te doen executeren.
pijnde oock toe dien ey nde in 't vüfe» tviintichfle Ar-
ucuivandevoorfchreve Inft^uaie gheiÌatueert. Dat de
""M^otie van den Raedt fai ghehouden worden ineenebe-
ïwwf verfeeckerde plaetfivande Fereenichde frovin-
fonderghekouden ie %un te blyven infeeckereplaetfe
f"'J'Maerful/en Vergadewen daer den dienfl endegemeene
oi^'^^f" ^""deJefonder dedireiife vm dejaeckm van
-ocr page 70-
Η HERSTELDE LEEU.
70
de Commiflie van Capiteyn Generaci in dier voegen al- Icenlijck gehad hebben,tnaerabfolutelijk over alle de Ge· nnieerie Vrov 'mcienfilfs j weltkc macht ende auchoriteyc naer fynen tijde noytaenyemandcghedefereertisghe- weeft.
Gemerckt dae>·uyt is refulcerende een indubitabel Ar- ^mtnx-jCmWcàtverplaetfngevan de Militie binnen de reipetìive Provinciën by de fucceilive Princen vanOrai- gnen gedacn , niet in qualiteyt als Capiteyns Generaels van het voick van Oorloge der Vereenichde Provinciën in't generaci, maeralleenlijck in qualiteyt iisStadthou- ders Gouverneurs ofteCapiteym Generaels vande refpeHive Provtncien in 't particulier by de felve te werck geleyt is.
Want fo felfs by tijden van een Gouverneur ende Capi- teyn Generaci der Geünieerde Provinciën in 't generaeL het veranderen van Guarnifoenen binnen de Provincie van Hollandt ende Zeelandt is ghefchiet door den Gouver- neur of Capiteyn Generael der felver Provinciën in't particulier, (gelijck fulcx by Lytefiers tijden , als uyt het vooren gededuceerde is blijckende, is ghedaen door Syn Excellentie ?ùnsMauritson&tr&'dïickt memorie) hoe veel te meer moet dan het felve veranderen van Guarni- foenen, by tijden dar de Commiffie vande Capiteyns Gencraelsalleenlijck was ftreckende over 'tVockvan Oorloge ofte des Generaliteyts Legers gedaen 2ijn door de Gouverneurs ofre Capiteyns Generaels van de refpe- «ftive Provinciën in 'tparticulier j dat is, wel door Perio- nagien die te famen Capireyns GeneracJs over 't Volck van Oorloge in't generael, ende Capiteyns Gcneracls van verfcheyde Provinciën in 't particulier waren, doch niet anders dan in de voorfz laetjh^ ende niet in de eerfie qualiteyt.
Gelijck oock ieen evident ende taftelijck teecken)an- derfintsde Princen van Oraignen,als geweeil^fijnde van wegen de GeneraliteytCapiteynsGencraels over 't volck van Orloge in dienfte van den Lande wefende, oock in de Provinciën,daer over fylieden geen Stadthouders ofte Gouverneursparticuliers en waren, macht fouden heb- ben gehadt de Militie te verplaetfin^ 't welck hoe verre van daer is,uyt de notoire Pradijcke van Vriefandt yder is bekent ; dienendeoock fonderlingh tot een Ma- nifeft wacrteecken, van dat de particuliere Provinciën incumbeert forge te dragen voor de bcfettinge van hare Steden ende Sterckten, ende de macht hebben om tot dien eynde de Militie binnen hare Provincie te verplaet- fen, datderefpeótive Staten van de felve altijdt hebben mogen ftellen ende oockeiFeöivclijck hebben gheftelt hare particuliere Capiteyns Generaux, de welcke in dier- voegen gheftelt zijnde, oock nootfaeckelijckauthoriteyt ende gelach over de Militie (als het woort Capiteyn mede brer.gt) ebben moeten exerceren, oock daer in niemant boven haer erkennen, ghelijck de beduydeniflè van het vvoordt Generaelbekeiti maedt.
Confirmerende alle het felve foo hft vooren gededu- ceerde van Lycefler ende Prins Maurits j midtsgaders het exempel van Vrieflant, als oock infonderhty t het negende artyckel van de Inihudtie voor de Stadthouder van Ütadt ende Landen,inhoudende 't felve alle defe formele woor- den : Dat de Stadthouder fai medeieefin Capiteyn Gene- rael ende Opper-Hooft ( Nota ) van ons Krtjchsvolck te paert ende te voet> 't -welck tn deje Provincie tegenfoordtcfo iiiofte hier namaels daer in fai mogen komen.
Kndcis hetvoorfz, recht by alle de Geünieerde Pro- vinciën ofte yder van de felve, tot noch toe onverbreec- kelijck ghepraüifeert, ende de voorfz diftinólie tuflchen Capiteyn Generael over het volck van Oorloge van de Generaliteyt, ende tuflchen de Gouverneurs ofte Capi- teyns Generael van hare Provincie in't particulier, exac- telijckendecuricufelijck in allepublijcke AÖenen Mu- nimenren geobforveert,hebbende yder van de Geünieer- de Provincie altijdts de Λ/ίώ/'ί binnen de Province doen verleggen ofte door ordre van de Staten felfs ende der felver Gecommitteerde Raden, ofte door hare particu- liere Gouverneurs ende Capiteyns Generael van haere Provincie, of door ordre van de eene by advys van de an- dere,fonder oyt de Generaliteyt of den Capiteyn Gene- raci vande felve daer in eenich gefach gegeven te hebben. |
Om 't welcke ordentelijck te bewyien, endebuvf alle contradiüie vaft te ftellen, willen haer Ed. Grò Μ vooreerftgaernegeconfidereerthebben, datalle'tpe de relpedlive Stadthouders, Gecommitteerde Raden^f Gedeputeerde Staten by Commiffie ofte Inftrudliev wegen de Staten, Landtfchappen, ofte Volmachten der particuliere Provinciën is aenbevolen , niet anders k wefen dan her privaet recht der felver refpedive Provi"" cien , welckers Staten fodanige InftruÖien gheformeert ofte Commiffien ghegeven hebben. Alfoo over des Ge- neraliteyts faecken, ofte andere die niet volkomen ilaeii
ter arbitrage van de particulie Provinciën, de refpective Staten ofte Volmachten by Inftrudtien, Commilfien of anderfints, niet en hebben te difponeren. '
Waer uyt dan nootfaeckelijck volcht, dat by foo verre de particuliere Staten van yder Provincie by Inftruflje ofte Commiffie het verleggenvanGuamifcenen 'binnen hare Provincie hunne Stadthouder, Gouverneurs, ofte Capiteyn Generael , ofte wel hunne Gecommitteerde Raden hebben aenbevolen , oock confequentelijck het felve ver leggen van Guarnifoenen niet anders en kin we- fen dan het privaet Recht, der felver Provincie.
. Dat autem het verleggen van Guarnifoenen met het geen daer aen dependeert,by de Staten van yder der Ver- eenichde Provinciën^ by Inftrutìie ofte Commiflie is aenbevolen hunnen Stadthouder ofte Gecommitteerde
Raden , ofte wel d'eene met advys van de andere fullcn
haer Ed. Grò. Mcg. by fommiereallegatie van eenigear- pekelen ende palTagien uyt de voorfz inftfuiàie ende Commiffie genomen, kortelijckaenwyfen.
Ende eerjtelych wat aengaet de Provincie van Gelàr· landt, is daer van pertinent het vyfde artyckel van dein- ftrudtie voor der Landtfchaps Gedeputeerden alwaerge.
de Gedeputeerde Staten des VorftendomsGf/ri ea Graeffchaps Zutphen, gefubjungeert worden defe navol· gende woorden : Uytgenome» de ievelev aen het Krijchs- volck die gaenfuUen op den naem van Syn Excellentie als Stadthouder ( Nota ) hy advys ofte ter relatie van de Gede- puteerde vcorji.
Waer in nietalieenlijck te mercken ftaetjgheftatueert te zijp dat de bevelen aen het Krychsvolck, ofte Paten- ten gedepefcheert ofte geexpedieert fullen worden by de Gedeputeerde Staten der opgemelde Provincie , maer dat fulcx gefchiedende op den naem van Sijn Ezcellintii. de felve SynExcelle?itie daer mede geconlidereert wordt als Stadthouder van de Provincie, ende niet als Capiteyn Generael van wegen de Generaliteyt,
Ja dat meer is, wort opgemelde Gedeputeerde Staten artyckel een en dertich, van de voorfz. InflruEiie i» maità· tis gegeven , dat defelvefullen hebben afte weren alle »«' dige inlegeringen ende doortochten vallende fondér khotr· lijck Patent, te weten, fonder fodanich Patent als waer van in't voorfz, vijfde artyckel wordt mentie ghemaeftj wordende het felve noch medegheconfirmfiert bydei»- firuBie daer op 't leii overleden Prins Wilhelm in den Jare feflienhondert twee en veertich als Stadthouder van dc v00jìz, Provincie van Gelderlandt isaenghenomenghe- weeft, meldende de felve Inftruöiealtyckel fesiDatSijn Hooghepgeen Patenten van dool tochten, loep-pi"'^/"' ' 'f inlegeringen in de uytterfie noot {Nota)falgheven, noihte aennenien eenige Patcnteit van andere ghegheven, ^i» ^^ voorgaenae aehberatte des Hors van
GelderUndt .oftcmet
der Landtfchaps Gedeputeerdentoedoen endetoelaten-
In voegen dat hier by evidentlijck blydt niet alleen dat de Provinciale Regeringe van Gelderlandt competeert het verleggen van haer Militie binnen hare Provincie» maer oock dat het felfde opgemelde Provinciale Rege- ringe c0mpetecrt,/>rii'<7//'wj00ckf00 verre,datdc LiOi- fchap hare Gedeputeerde heeft geinjungeert niet alleen het felve recht te exerceren ende mainteneren,maeroocK felfs in cas eenich Krychsvolck op andere ordereninoe felve Provincie inquame ofte marcheerde,het ielve </»ƒ'" (i?o af te weeren ende te bek'ttiip. ■ ..
Ten felven eynde zij η mede dienende het vijfa' ' ''J' de ende/ivrai/füii/fartyckclen van delnftru(aie,wa«op |
-ocr page 71-
HERSTELDE LEELl. 71
negentich. Onderflcmt,by Sijne Excellentie. Ter Ordonnan'
tie van de Gecommitteerde Raden van de Statenvan Hol-
landt e?tdeWefi-yriefiandt, endevias onderteeckent
C. D E R E C Η Τ E R 'E.
Maurits gebooren Prince van Oraigne Grave van Ïfojfau
(p-Uar^uis van der Veere.Vliffingen.é'c. Gouverneur ende
^'ittpn Generaci over Gelderlant,HoUant>ZeelantWefi··
''"'Jlavdt, Zmpken, Oprecht, Over^Xfel, ^c. Admirael
'ós advyje van de Gecommitteerde Raden van
«««if» van Hollandt ende Wefi-Vriefiandt, lafi ende or-
'^nent mttsdejhi denCapiteynStrackman hem met fyne
^iaptie te begeven binnen den Stede van der Goude,ende
'^'"^J^^^l'^ren korten tijdt te verblyyen tot nader be- omme de Militie binnen hare Provinciën Guarnifoenen
Sijne voorf^Excellentie. Gedaen in aen Hageonder houdende,met voorgaende deliberatie van de Staten ofte
ui ί "Τ" "Voornoemde Gecommitteerde Raden hierop Gedeputeerde te mogen verplacrfen ende daer loe behoor-
''«'"dttt feventimden aprilis vyftienhondert vyf en lijcke Patenten geven, s,ijndt tot verheedit/ge van mis.
hru)ik
Ende ofte wel eenigeJaren herwaertsdelaetfteStadt-
houders eenige Patentenvan de Gecom-
mitteerde Raden,^^ haerfelven mogen gegeven hebben,
foftaet echter daer inne fonderlinge te confidereren dat
fulcx by henluyden als Stadthouders ende Gouverneurs
particuliere van de opgemelde Provincie, ende dienvol-
gen de uyt de name van de felve Provincie in't particu-
lier ende niet uyt den name van de Generaliteyt gefchiet
zijnde, confequentlijck het recht van de Provincie daer
door in't aldcrminlle niet is verkort geworden.
Belangende de Stadt, Steden , ende Landen van Oyt-
recht,iyn tot bewijs van 't gunt voorfz is pertinente paiTa-
gien in de Inftruöie voor hunne Stadthouders ófte Gou-
verneurs gearrefteert , ende namentlijck paflàgie van hec
elfde Artijckel van dien mede brengende dat fo van noo-
de bevonden worteenich Guarnifoen in de voorfz Stadt
ofte Steden te leggen, 't felvc niet en fai mogen gedaen
worden dan met Patente van den Gouverneur ende coujlnt
van de Staten ofte hunne Gedeputeerde, onder feeckere di-
ftinöie of den felven Gouverneur in de Provincie pre-
fent is ofte niet, breeder aldaer gementioneert.
Gelijck mede 't felve noch nader in 'timende 14 Ar-
ticul van de voorfz Initruétie wort gee/ucideert.
De Staten van de Provincie van Vrieflandt fpreec-
ken klaer in de InjlruBie voor haere Gedeputeer-
de Staten gheformeert, ende infonderheyt in't dr;V ί»
dertichfle Articul van de ielve met defe woorden. jilfo de
Volmachten hun verfeeckert houden dat de Guarnifocnea
doorgaens door bevel vanfyiieGtnade alitene ende noyt met
advys der Heeren Gedeputeerde verleyt ende verandert
HDordtn, endt die Volmachten verfiaen de felve verlegginge
van Guarnijoenen te -wefen een principael PoinB va» de
Regeringe defer Landtfchappen, é^e. (nota, dat alhier ghe-
feytwort, het verleggen van deGuarnifoenen tewefen
ceaprincipaelPoinil van de particuliere Regeringe van
Yneiiìnàt)foordonnerenfy Volmachten hunne Gedeputeer-
de voort aen niet meer toe te laten dat eenigeverleggmge
van Guarnijoenen ghefchiede dan met exprejje beTS>iUÌ7igé
ende advys van de Gedeputeerde, <^c.
Zijnde daer toe mede feer pertinent 't gene in 't eynde
Vi.Xi'X. eenendertichfle Articul van de voorfz Inflruöie
wortgefeyt,namentlijck dati/fHo/i/w^i/ewfWi/i Bevelheb-
beren met hunne onderhebbende Compag7tien, gehouden ful-
len :(jj7i hun te laten gebruycken tot dienfte ende befchermijr
ge der LandeH,op alle orden ende plaetfen, alwaet hun fulcx
by denGottverneur ende Gedeputeerde Staten geordonneert
jklvjordeit.
Met meer andere plaetfen ten defen applicabel in de
voorfz InftruÖie begrepen, welcke nochtans haer Ed.
Grò. Mog. onnoodich achten articuUtim alhier te ver-
verhalen.
Gelijck tot meerder vafticheyt van die in 't achtfie Ar-
ticul van de Inftruélie daer op Sijn Genade Graef Hen-
drick van Nallau hooger memorie in denjirefefiienhon-
dert twee en dettich, ende naderhandt Sijn Excellentie
GraefWilhelm het Gouvernement der voorfz Provin-
cie aengenoraen hebben, is geilatueert, dat de Stadt hou-
der fich fai hebben te richten naer de voorf:^lnftruBie van
de Gedeputeerde Staten, voor joo veel de felve fynPerfoon
raeckende, voornamentlyck in 't legge» van de Guarnifoè-
nenprectfe moeten onderhouden het vóorf^ drie cn dertich-
jie van de InflruBievaor de Gedeputeerden, tuelverftaende
dat in abfentie van den Heere Stadthouder de Regeringe
van de voorj':^Latidtjihapfalfiaen by gemelde G e deputeer-
den alleen.
Belangende de Provincie van Over-Yjfel, is mede evi-
dent,dat de refpetìive Stadthouders der feJver Provincie
by de Staten van dien isghedefereert gheweeft de macht
p,insMaurits onfterfFeljcke memorie in den Jirevijf-
iiinhondert negentich. Item elfde ende feyentiende Articul
van de Inftruitie daer op Prins Hendrick in den Jare fe-
llfnhoiidert vijfe» tvjijiticb als Stadtliouders van de voor-
Tchreve Provincie xij η aengenomen gheweeft, waer inne
fonderlinge confiderabel zijn lbo het elfde Articul mede
btenght, dat den Stadthoudergecn Guarnifoeimt m de Ste-
Jigfal mogen /eggen, dan met voorweten ende covfent van
jcrtJpeffrjeMagiftraten j als mede 't voorfz fevetttiende
Articulj inhoudende, dat als Syne Excellentie niet binnen
'ihandts fel 0»·' als dan de Regeringe fai fiaeu aende
litidtfcha^ ofte Gedeputeerde, det^ -wekken het Cryghs-
idWfovolkvmentlyckalsSijn Excellentiefelfs > gehouden
(ihünt'ohedieren.
Wat belanght de Provinciën van HoUandt ende Zee-
liïïit, boven 't gene dienaengaende uytre voorfz der fel-
verRcfolutie van den fefdenVebx\\2ity vijftienhondertfe·
(wfwifli-toAwijtloopich is gededuceert, is feer perti-
nent de paflàgie van ds Inflru&ien voor de Gecommitteer-
itJladenvan haer Ed. Grò. Mog. in den Jare vyftienhon-
idtnslfitsckgearrefleert.bcgTe^ea in 't achten dertichjie
Articul van defelve, alwaeralvoorensgeneralitergelia-
lueert zijnde dat gemelde Gecommitteerde alle hare De-
pefchen fouden uytgeven op den Ty tel van de Gecom-
mitteerde Raden van Hollandt ende Weft-Vrieflandt
naderhandt voor eene exceptie gheibbjungeert worden
dcfenaervolgcnde wooiden, uytgefondert de Defefcheu
ende bevelen aen den Volcke van Oorloge die fy uytge-
ven fullen op den nacm van Sijn Excellentie by advijs van
deGecommitteerde Raden van de Staten voornoemt.
Gclijck mede in de nader Inftrudie van de opgemelde
Gecotnmitteerde Raden van den Jare fefiienhondert drie
nt'd!mtich Articul vijf en dertich 'tfelve noch naarder
codi met uytfluytinge van de Gouverneur van de Pro-
vinde is geftatuecrt, dat namentlij ck,de Depefches ende
bevelen aen den Volcke van Oorloge fullen worden uyt-
gtgeven op den name van de Heeren Staten ter relatie
van de Gecommitteerde Raden.
Endeüockderefpedive Stadthouders van Hollandt
ende Zeelandt by de Staten van defelve Provinciën in
luunelnftrudlie Articul fes is aenbevolen mette Gede-
puteerde Raden te voorfien op de nootlijcke Guarni-
foenen, verfceckerthey t en befcherminge van de voorfz
Landen, Steden, Sterckten , Havenen, Wateren ende
Stroomen van dien.
Alle 'twelcke noch meerder wort bevefticht by den
innehouden Vin'tvyfde, een en dertichfle ende vyfen
itrtichficj mitsgaders by 't vijfde^acht en t-wintichfte ende
tvie en dertichjie Articulen van de voorfz Inflrudiie
«ndenaerderinftrudtie van de Gecommitteerde Raden
refpeöive,
, Êndezijnoockinconformité van de voorfzordre in
Μ ghemelde Inftrudtie beraemt de Patenten binnen de
Provincie van Hollandt in voorleden tijden ghegeven
«idegedepefcheertgeweefl: by welgemelde Gecommit-
teerde Raden beveftight met der felverZegele ende Si-
gnature van de Secretaris op den name van Stadthouders
ofte Gouverneurs, ende innehouden de woorden, by ad-
'"jfi van de Gecommitteerde Raden^geW^ck daer van tot een
aempel alhier fai worden gcftelc Copye van een Patent
"y de ghemelde Gecommitteerde Raden op den feven-
Unflm Aprilis vyftienhondert vyfen negentich uytgege-
venende gedepeicheertjluydende van woorde te woorde
-ocr page 72-
. 498 HERSTELDE LEELl.
72,
hruyck der felver macht ghemelde Stadthouders bj het elfde Jlrtkul van hunne Ir^ruliie belaflgeenGuarnifoenen tn eentge van de Steden te brengen buyten voor'meten endego^- de -wille derfelver Stadts-Raedt ende gefwaoren Gemeente.
Gelijck mede de felvc Stadthouder in de voerfx. Infiru- aie Articulfiveriituort ielafl geen ΐat ent en van do ar toch· teni kof'flaetfeu,ofte inlegeringen in uytterflen noot te ge- ven nockte oock aen te nemen eenige Patenten van andere gegeven dan met voorgaende deliheratien van de Staten of- te hunne Gedeputeerden daertoegeauthorifeert :^nde.
't VVelck raedcby menichvuldige andere paflagien fo van defelveinftrudtie, als andere Ücaeisgewyfe ghearre- ftccrde Aóten is blijcketìde, alle wclcke alhier te citeren haer Ed. Gro. Müg. onnodich geoordeeit hebben.
Sullende alleen cocCoudufieaengaende dePi-ovincie van Stadt ende Lande hier by voegen de inhouden van 't twaelfde Articul van de Infirufiie voor de Stadthouder en CapiteynGenerael dtr felver Provincie, by de Stacen van' dien gearrefteert j medebrengende datde felve Stadthou- der mette Gedeputeerde Staten van die Frovincie, de Guar- ntfoenen fulcx fai veranderen, als tot befcherminge van de felve Provincie ende de gemeyne faecke fai bevonden vjorden te behooreti, des dat de Gedeputeerde voornoemt in abfentie van den Hcere Stadthouder de Guarnifoenen binnen de Pro- vincie ende de Frontieren van dien fuÜen mogen verleggen, i^c. Niet kennende oordeelen yets vtrders totJuftitita- tie van 't gunt vooriz is, te weten , dat yder van de Geü- nieerde Provinciën in 't particulier altijts het vcrplaetfen van de Militie binnen haer reilòrt ofte door haer Gede- puteerde Staten ofte door hare Stadthouders met advijs van de felve,fonder bekroon van de Generalitey t tot de- fen huy digen dage toe gheefFedueert hebben, ghedefide- reert te kounen worden.
Ende alfoo 't voorfz verleggen van dc Guarnifoenen binnen de refpe(2:ive Provinciën,is eenprittcipaeli]3S het frmcipaelfte Poinêi van de Hoogheyt ende Ge^echticheyt van ydcr Provincie (gelijck oock de Heeren Staten van Vrieflaudt in foodanige termen zijnfpreeckende in het voorengeallegeerdei/Wei»i/c7-i/c^j?e Articul van dein ftruótie voor hunne Gedeputeerde Staten geformeert.)
Jtnde dat ydcr Lit mitsgaders yder particulier van deft- Vergideringc, by Iblemnelen Eede verplicht is de Hoog- heyt ende Gerechticheyt van eenen ygelijcken defer Ver- eeiiichde Provinciën, ende van fyn eygene relptdlive, voor te itacn,befchuuen, ende te befcheimen.
So willen haer Ed.Gro, Mog, vaftelijck vertrouwen, dat U Hu. Mog. overwegende de redenen hiervooren
fuüeüuceert, ootk niet alleenlijck clcx in den fynen deie
ieiechticbeyc van de Militie binnen hare Provincie te mo- gen verplaetJènAiükn bandi houden,maer oock des noot, dc andere Provinciën van gheli)cken in't felve Recht fouden helpen handthouden ende mainteneren.
Alle wekke in dier voc-gen gepremitteert zijnde, fo re- fukeert daer uyt de Juftificatie van 'tgene hiervooren Arttculo Tertio is gepofeert : want vali ghcftelt zijnde dat den Raedt van State incumbeert de voorforge van de ge- tneene defenfie ende Unie, mitsgaders het beley t ende de dirtétie over de Krijghs-faecken deler Landen in'tghe- ineyη,ίυο is buyten contradictie,dat ghemeide Raedt toe dien eynde oock moet forge dragen dat in alle plaetfen die perijckelfüuden konnen loopen, omme van eenige Uytheemfche macht overvallen te worden,tot afweerin- ge van divnfuffifancghetal van Krijghsvolckghefchickt worden,ende hier vooren bewelen zij nde, dat het opper- ftegelkh ende Commandement voor de Mihtie binnen yder Provincie compeieeit de particuliere Staten van de iel ve, ofte de genen die by de Staten daer toe ziin gheau- thorileextprivarive, fo is niet overichaisdatdcnRaedL hebbende van nooden eenich Volck teiichtenuyt een jtemmcnde Provincie, ende niet hebbende met cene de macht om 'cfelve Volck te doen marcheren binnen het Tcrritoire van deielvc,lichaddrtöerc by foime van ver- loeckacndePruvinciaieRegeringealdaer, ten eynde de feive het verfochte Volck van Oorloge believen te laten volgen, dat vootts haer Ed, Gro. Müg. van opinie zijn dat de opgemdde Provinciale Regeringe daer toe ioude moeten voegen haereygtn Pateutjmeyucu delclv^dacr toe peremptoir tc zijn de redenen vooren verhae't, etuj namentlijck, om dat bimien het Souverainvaw/derfri vincie geen Volck van Oorloge-jertaachte manheren, |
dour 'ordre ofte Patent van de Staten derfelver,ofte den f ne diede felve Staten da*r tcefouden hebben gequalifc^f "ende dat oock daer nevens luude moeten gacn het Patei I van den Raedt,uyt oorfaeckedat het Volck vanOorlogt
deGrenfcn vande Provinciegep^-ffeert zijndeendefulti
buyten hare J urifdidtie wefende,de kracht van het voonj, Provinciael Patent ioude komen te evanefceren, ende fulcx komende op des Generaliteyts Bodera hetléKc Patent van den Raeüt dienen mochte.
Ende al hoe wel achtervolgens't voorfz notoir Rech de Staten van de Provincie daer uyt het Volck van Oor- loge verfocht wort gelicht re mogen worden, niet gehouden fouden zijn 't lel ve Volck te laten volgea, foo hebben echter haerEd.Gro.Mog.eenfdeelsonms
defolemnele beloften , by het Traótact van de üuiegkr daen,van den anderee met lijf,goedt ende bloedt, tegf® allegewelden te fullen helpen befchermcn, ende antier- deelsomme allegevoeghlijckheyts wille goet gevoiidea hier in te gaen met iodanige temperament als in 't voorfe derde Articul hier vooren is gedaan.
Staende op't felve derde Point fingulierlijck te letten, dat alle'c gunt daer inne wortgheleydt ende fonderliDjï het overfenden van Patenten met opcn namen,exailclijd IS over een komende met de maniere van doen gheoblei- veert ende gepradifcert in die Provinciën de welck? ba- re particuliere Gouverneurs , niet wefende Capiteyas Geneiaels van de Legersjgehadt hebben, endeinfecie in de Provincie van Vrieflandt uyt de welcke den Raedt van Staten oft de Capiteyu Generaels voornoemtecnich Krij^hsvolck willende lichten altijdtghcwoonfyDghe- weelt tot dien eynde verfoeck tc doen aen de Statlthou- ders ofte Gouverneurs particuliers van de felve Provin- cie, toefendende Patenten met open namen, wclckc Stadthouders ohe Gouverneurs particuliers, de felvePa- tenten by advyfe van de Staten ofte hare Gedeputeerden gevult ende daér toe haer Provinciael Patent ghevocght nebben.
Wederom wat aengaet dejuflificatie van het vierde Point hier vooren geltelt, dat namt-ntlijckgeen Krijghs- volck in eene Provincie mach inkomen ottedooftrtt- ken , fonder expres confent ende Patent van de Provin- ciale Regeringe van dien, behalven dat ktfelveghi- noechiaem voight uyt de Fondamenten hier geleydt, foo is oock noch boven dien fulcx by yder der Verecntchdc Provinciën in de iyne Staetsgewyfe vaft gcftelt.
Gaende de Staten van Gelderlandt foo verre dat de fel- ve hunne Gedeputeerden by hare In ftruaicArticulfW endertich hier vooren geallegeert, belaften
weeren alle onnoodige Inlegeringen ende DoortochterfVid·
lendefondei·behoorlMck'Patent, te ^NCKa, fonder Patent^c geven by de ghemelde Gedeputeerden op denamevisdtu Stadthouder ende by advys ofte ter relatie vande Gcdil»·
teerden voornoemt, gelijck de depefches van Patenten in t vijfde Articul van dcieivelnftruéiicin dier voegen wa- ren gcreguleert.
Van wegende Staten van müandt ttÀtZeeUsit, «
gemen- "tienkoa-
dien aengaende formele verklaringe in de voorgemeo-
tioneerüe Refolutie van den fefden February viftieikon- dert fi-ven en tachtich in verbis, ende dat in deplot*'
den van HoUandt,Zeelandt ende Vrieflandt geen Volck v»» Oorloch te ^οίί,οβο te Paert, eenige lulegermge ofte λμτ- tochten falviogen doen, fonder Patenten van Sijn Excelle»· t ie gegeven by advijs van de voorfr. Staten ofte hert mnteerden. Ν ota, ten platten Laade,etgO veel minder ;b bellooten Steden,Sterckten ofte Forten.
Gelijck mde by de Provinciën van Uytrecit,rnef'^' Over-ijfel, tansgzà&n Stadt ende Lar.dtn, iulcx Iwo »/ de Inftiudtien aen hunne Gtdeputeerde Staten «i^
Stadthouders gegeven , alsmede by verfcheydcn anoei| Reiolutien Stactsgewyie in den haren genomen, is ' geftelt, fonder dat haer Ed. G ro. Mog. als vcfiiouwcndc het vooren gededuceerde ghcnoech te zijn, noodicb a™' ten dc paflagien van dien , aienendetutprobatie van gunt voüiizisjalhierparticulic/iijck in te voegea « a' |
-ocr page 73-
HERSTELDE LEELl. lOJ
/■/Wi artyckel van de Inftrudie voor de Stadthouder van
Stadt ende Lande, innehoudendei/ü/ de felve Stadthow
der mede gehoudenfai wefenfyn uytter^-e devoyr te doen,dat
de felve Provincie in 'tghefach ende recht hun competerende
in de Schanjfen Bellingerwotde , Bourtange ende Couvorde,
ofte andere die namaels in de felve Provincie ofte tot derfel-
ver befchenninge fouden mogen geleyt a orden,gedejfendeert
ende gemainteneert vorden.
Ende alhoewel wederom evident is, dat de Staten van
de refpedlive Provinciën, hunne Gedeputeerde of Stadt-
houders hebben het recht van de Guaruifuenen leggen-
de in haere buyten-Frontieren «bfolutelijck te mogen ver'
plaetfen, ghelijck daer van de pertinente decifie is in het
tvjaelfde artijckel va» de voorjs^ Inftru&ie voor de Stadt-
houder van Stadt ende Landen in ver bis,des fuüen de Gede-
puteerde voornoemt in abferJie van de Heer Stadthouder,dt
Guarnifotnen binnen dejè Provincie exde de Frontieren van
dien{Nota)mogenverleggen,&'. Jaeoockfoo verre, dat
de refpcöive Provinciën in de voorfz hunne buyten-
FrontierenghewoonZijn over de Militie aldaer Guarni-
foenen houdende de gewoonlijcie Krychs-difciplise te ex-
erceren , blijciendeiy het een endertichfie artyckel van dt
InJiruUievoorde GedeputeerdevanVrieflatidi, meldende,
dat de opgemelde Gedeputeerde goede dijcifhnc met denGok -
verueur,oftn des felfs afvefen alleenich,in alle Schenffen,fo
wel buyten defelve Lantfchap als daer binnen gelegen.
Gelijck alle 't felve mede wort bevelhcht by 't drie en.
dertichjie artyckel van de felve Inftrudtie, ende meer an-
dere Aden, Munimenten endeRefolutien, omkorts-
hcyts willen alhier gepreterieert wordende.
isoo hebben echter haer Ed. Grò. Mog. dienfiich ghe-
oo.rdcelt daprin gegaen te worden met al fuloke modera-
tien als hier vooren in 't vijfde ende fesde artyckel is ghe-
ftelt, eenfdeels ommeer gevoechlijckheyt endegemacks
de faecke by te brengen, ende anderdeels oock ten refpe-
dte by haer Ed. Grò. Mo. geoordeelt worc fulcx to: meer-
der dienft van den Lande fullen ftrecken.
Waer mede haer Ed. Grò. Mog. vertrouwende de ma-
niere ende het recht van 't verplaetfen van de Militie hier
vooren geftelt, ten overvloet gejuftificeert te zijn, fullen
toe treden tot verificatie van 'c fevende poindt, te weten,
dat het vergeven van alle Militaire Ampten, indiftindte-
lijck is ftaende ter difpoiitie van de Staten dier Provin-
cie , tot welckers repartie de felve fy behoorende, ende
het confereren van de Gouvernementen ende Com-
mandementen van alle Steden, Forten,ende Plaetfen ter
difpoiitie van de Provinciale Regeringe binnen welckers
Terricorie de felve fyn gelegen.
Ende of wel 't felve nootfaeckelijck volcht uy t de rnaxi-
men hier vooren vaft gheftelt, want waer zijnde, dat al-
tijdtsby de particuliere Provincie is ghebleven het Op-
perftegefach over hare Militie , endede Souveraineju-
risdi&ie binnen derfelver Territorie, volcht oock van
fclfs daer uyt het recht van't vergeven der MilitaireChar-
gen ende Commandementen in fulcker voegen als hier
vooren wort gepofeert, foo fullen evenwel haer Ed, Grò.
Mog. ten overvloet hier by voegen , dat oock yder der
Vereenichde Provinciën het felve in dier voegen , ver-
ftaen ende Staetsgewyfe vaft geftelt heeft.
De Provincie van Gelderlandt in de Inftrudtie voor
haer Stadthouders artyckel vier.
HoUandcende Zeelandt in de voor ghementioneerde
Refolutie van deny^/VWiFebruarii 1587. endealfoo dc
woorden van de felve Refolutien fondcrlijck confidera-
bel ziJn,worden de felve hier gt{üh\ung^n,dat alleOver-
fien, ColonellcH, Superintendenten 1 ende Capiteytien die in
de Steden van HoUandt ende Zeelandt, ende Vrieflandt in
Guarwfoen ofte befettixge airede gheleyt ^n, ende vorder
geleyt fullen worden, van Sijn Excellentie ( namentlijck in
qualiteyt als Stadthouder ofte Gouverneur van de felve
Provinciën ) Commijjte ontfangen ende de Staten van Hól-
landt end* Zeelandt mitsgaders Sijn Excell. eet vangetrou-
■aigheyt ende gehoorfaemkeyt deen fuUen ende alle onwilligt
in t felve tt doen,gecaJftert.
De Provincie van Vytrecbt'm'x. dertiende artyckel voor
hunne Stadthouders.
Vrieflandt inighelijcx in de Inftrudtie voor hare Stadt-
huudcrt
[(wyfen, ende is ten rfefen applicabcl 'tgeen in den be-
finnevan 'tyfwwi/farrijckclder Unie isgeftatueertj</aij
de Frontier-Steden ende ooik anderen, als den
itnitvereyjfckeii, t'allen t 'ydenghekouden fèllen-wefente
^ftjivgsnalfukke Guarnijbenen als de Geünieerde Provtn-
iin^ott vinden , ende henlieden by advtjs van den Gouver-
w» de Provincie» daer 't Garnifoen geleyt fai worden
ikü\i,enfaff'ünt, dat over fulcx geprefupponecrt worde
j^tGuarnifoen van de buycen Provinden te komen} or-
imntrenfullen.
Daer in nochtans fpecialijckftact te letten op de woor-
den,de noodt vereyjfchen fai, want anderfints geen ex·
predante ende dringende noot wefende iulcx niet fimpe-
lijckbyadvys van den Gouverneur alleen , maeroock
met expres Patent van de Provinciale RegeringCjals hier
vooren wytloopich is bewefen,foude moeten gefchieden,
wier van de hoochdringenden noot, verey ffchendejcele-
,jteyt,fchynt te difpenieren.
Hebbende méde 't voorfx artyckel van de Vme fyn na-
Jeren klaerder interpretatie ontfangen door de praöijck
byalle de Geünieerde Provinciën geobferveert en nader
geelucidecrtjin de refpedlive voor verhaelde Inftruöien,
Staeisgewijfe by de felve neder geftelt ende gearrcfteert.
Endeom vervolgens te juilihceren het voorfz vijfde
tmieyiii/f poindl, noopcnde de aiTìgnatie van Frontier-
plaeifen ende het verleggen van de Militieirx de felve, foo
ili fula,dat alhoewel de Militie vo\g&Tii'iachtiendeixVjc·
lel van de Inftruftie van den Raedt van State,hec formu-
liif van £edt by het volck van Oorloge te doen, mitsga-
dcrsvolgens de voorfz Refolutie van Hollant ende "Lc^·
lint van dato denyfWfw Februari! I5'87.fchuldich is,on-
lier anderen mede de Staten van de Pr evinci t, tot wiens la-
φι reperì ie defelve hetaelt wordt ,gehou ende getrou te
•^iftnJenfehcngetrouTPelijck te dienen ende te obediertn,
tndedatdienvolgendemetrechtgefuftincerrfoudekon-
nenworden het volck van Oorloge niet te kennen ver-
Ityt worden fonder Patent ofte Attaché van haar Betaels-
Heeren, dat echter haer Ed. Grò. Mog. om alle gevoech-
lijhtyts wille goet ghevonden hebben op haer uytterfte
techtnietteblyvenftaen, maer alleenlijcli te tenderen,
ten cyndefeeckerc plaetfen onder het relïbrt van de Ge-
Dctiliteyt beboerende, by goet vinden van de Leden der
(/«f van de refpedlive Provinciën tot Frontieren fouden
ïorden geajjigneert, ende dat achtervolgens de notoyre
friffijcken by verfcheyde Provinciën gheobferveert, het
Kràchsvolck, foo veeldoenlijck, mochte worden geleyt
inGuarnifoen binnen de Provinciën en de Frontieren
«rfelvergeaffigneert, op wekkers Provincie repartitie,
to tot wiens betalinge het felve Krijchsvolck is ftaende.
Accorderende met de felve fuftenue van haer Ed. G ro.
%pertinentlijckhet elfde artyckel van de. Inftruaie
Stadthouder van Groeningen ende Ommelanden,
mwebrengende, dat de Stadthouder van de felve Provin·
"'•mt alle gevoegelijcke middelen fai hearbey den foo doen-
¥'' dat alle het Krijchsvolck of hare Repartitie ende tot
J'liigtftaende, mach geleyt -morden in Gua'mifoen himteu
'l'fwflStadtendeSchanjfen dier Provincie, ofte tot der
'"'■f^fiherminge lehoorende.
tndeoock by verfcheydén Adten ende Munimenten,
®?ckende de andere Provinciën, ende infonderheyt de
"ovincievanZff/iK^r ende Fw/Wi mede hare buy-
«0 iTontieren ende buyten SchaniTen ghealfigneert te
hit 1in «Ie fclve Provinciën recht ende gefach over
(li Oorloge gecompeteert heeft, ende noten-
het vier en dertichjien artyckel van de InpuBie voor
^fiipBiwr^f van Vrieflandt, feggende, datfyn Genade
Gedeputeerden aengatnde de Politie, befettin-
]^'^'''^'"^>ngevandeSchanji'en in de Ommelanden, Be-
iii'71 ■^^ll'uyten als binnenlant-
ί,ν ' het geen daer afdependeert, hun fuüen
Kn 7 "" h de Volmachten den tiuaelfden
d^ftengaefidegenotnen, als mede by het
Kn InfiruSlit voor den Stadthouder van
iiij brengende, dat gemelde Stadthouder met
it / gofde toefcht houden ende dragende fai op
U^i Fortrejfen ende SterBen ftaende tot haer
^ •^'oorforge. Ende noch pertinenter by het va/"-
-ocr page 74-
. 74 HERSTELDE LEELl.
houders artyckel v'^f, fes endeyꙫjmitsgaders in de In-
llruótie voor hunne GedeputeerdeStaten artijckel ji.jy.
en 37. En alfoo de woorden van'cvoorfz-y^/i/fartijckel
van de Inflruiilie voor de Stadthoudersfeer pertinent en
norabel 2,ijn,worden de felve hier mede bygevoechc,zijn-
de defe navolgeiide : Alle Militatre Amptenflaende op on-
fe Repartitie ende betalinghe fuÜen indtfiinBelijck by den
Stadthouder ende onfe Gedeputeerden befielt worden 1 uaer
meefleJfemmen, ende by abfentie van de Stadthouder^ by <m-
fe Gedefuteerdcji alleen.
By Over-rfelmede in de InftruÖrie voor hunne Stadt-
houders artyckel vijftien.
By Stadt ende Landen in gelijcke hare Inflrmftie artyc-
kel dertien &nà&fefiiett.
Ende of wel de £le£tie van eenige Officieren der Uy t-
heetnfche Militie abfolutelijck ende fonder eenige voor-
gaende nominatie is ghedaen gheweefl by den overleden
Prins van Orangie, ende des felfs Predeceflèur ofte Pre-
deceflèursj foo is echter buyten contradiótie het felve ge-
fchiedt te zijn , niet uyt kracht van eenich recht, de f«lve
Princen in qualiteyt als Capiceyns Generael over 'c volck,.
van Oorloge van wegen de Generaliteytghecompeteert
hebbende, maer alleenlijck als henlieden defereerc zij n-
de by de Staten van de particuliere Provinciën, waer van
de felve te gelijck Stadthouders fyn geweeftjgelijck oock
hoochghemclde Princen over fulcx fodanighe eledtie der
OfBcieren van vreemde Natiën,ftaende op de Repartitie
van de Provinciën feparate Stadthouders hebbende,noyt
hebben geexerceert.
Den inhoude van 't voorfz achfie artyckel ofte het ach-
fie poindl hier vooren geproponeert,wort pertinentelijck
bevefticht door hetfevende artyckel van de Unie,achtie»-
de artyckel van de InftruBie voor den Raedt van State,de
meergementioneerde Refolutie van Hollant ende Zee-
landt van den fesden February 1587. het formulier van
Eedt by de Staten van Hollandt ende Zeelandt op den
fjüintichflen der felver Maent Februarii daer aenvolgen-
de, gearrefteertj (daer in de fwerende Militie onder ande-
ren folemnele beloften doet den Staten vt^orfx, ofte haere
Gecommitteerde j gehoorfaem te -wefen in 'tgeenfylieden de
felve tot vorderinge van den dienfi ende defentie van de
voorfz^Landenbevelen fulleti ) mecdepradijckedaerop
gevolcht.
Tot elucidatle van het negende poinct hier vooren ge-
ftelt 5 namentlijck, dat baer Ed. Grò. Mog. van opinie te-
gentsoordich niet noodichi ende ongeraden te tot verkie-
fjige van een Capiteyn Generael te procederen j willen de
felve U Bo. Mog. fericufelijck verfocht, ende ernftich
gebeden hebben, met goede aendacht te willen confide-
reren, dediftinftie ofte het onderfcheytdatdaeristuf-
fchen het OfHcie van Gouverneur Generael ter eenre ,en
tullchen de charge van Capiteyn Generael ter andere zij -
de, wefende foo het een als het ander twcevoudich, als
namentlijck, ofteuytden Hoofde van de Generaliteyt
ofte uyt den Hoofde van de particuliere Provinciën,elcx
in den fynen,in voorleden tijden bekleetgeweeft zijnde,
ende in'tregart van de particuliere Provinciën , binnen
Vrieflandt ende Groeningen als noch bekleedt wordende.
Ende eerfelijck : Wat belanght het Officie van Gouver-
neur GeneraeL zijnde bekleedt gheweeil uyt den Hoofde
van de Generaliteyt, heeft des felfs authoriteyt gheftreÖ:
over alle de Geünieerde Provinciën jais hun by Commif-
fiegediöèreert geweeft zijnde de m2iCht,omme volkoment-
lyck ende abfqlutelyck {dic fyn~deeygen woorden van de
Adte van authoril'acieby de Staten Generael op den tien-
den Januarii vyftienhondert fes en tachtich aen den Grave
van Lycefier gegeven ) te gebieden in 'tfeyt ende fiuck van
den Oorloge 3 ende des daer af dependeert te Water ende te
Lande over alle de voorfx, Provi?/cienj Steden ende Leden
van dieui i^c.
Dat ter contrarie de Charge van Capitey» Generael,
mede bekleec geweeft zij nde uyt den Hoofde van de Ge-
neraliteyt, fich niet verder uytgheftreö heeft ais over het
volck van Oorloge foo te paert als te voet in dienfi van de
Trovinfien -wefendej blyckende by de Commiffien aen de
refpedive Princen van Orangie in dier qualiteyt by de
Staten Generael gegeven.
In voegen dattuflchen beyde defe voorfz OfEciennf
Charges aen te mercken, ftaen de naevolgende notabel
differenten.
Eerfielyck : Dat de macht ende authoriteyt van de
Gouverneur Giwirdi/gheflred ende fich uytgèbreycheeft
over de Geünieerde Provinciën felfs, mitsgaders Stede
ende Leden van dien , ende de macht ofte authoritcy!
van den Capiteyn Generael, alleenlijck over het volckvan ^
Oorloge ofte de Legers felver.
Ten t-iveeden: Dat de Gouverneur Generaelnn de Ver-
eenichde Provinciën heeft ghehadthet volkomen ende"
abfoluyt ghebiedt over de Gouverneurs particulieren der
felver, daer ter contrarie den Capiteyn Generael overde
Gouverneurs particuüers van de Provinciën binnen dct
felver refpeöi ve reforten,geenCommandement ter ive-
relt gehadt en heeft, maer hebben de felve Gouverneurs
particuüers , onaenghefien de Capiteyn GeB^rae/van we-
gen de Generaliteyt, over het volck van Oorloghegb
llelt, meteenen gheweeft Capitey ns Generael over de
Militie binnen haer refpecitive Provinciën leggende,ge,
lijck het felve hier vooren uyt haere refpeöive Inftriic-
tien, ende de pradijcken dier Provinciën, wekkers par-
ticuliere Gouverneurs niet en fyn gheweeft de felve Per- '
fonen die van wegen de Generaliteyt tot Capiteyn Ge-
nerael over het volck van Oorloge waren geftelt,isaen· S
geweien. j
Ten derden : Dat het Gouvernement Generael vsn |
de Generaliteyt in effedl heeft gheincludeert hetAdmi- I
raelfchap van de Vereenichde Provinciën , zijndedeft!· j
veGouverneurs Generael by hare Commiffienoockge- :
ghevèn de macht omme volkomentlijck endeibfolute- ;
lijck overde Admiralenende Vys-Admiralentegbebie· :
den, daer in tegendeel van dien, het Capiteynfchap Ge-
nerael, ende het Admiraelfchap van de Generaliteyt,fyn ;
twee gelijcke Charges, d'een niet boven deandeiwrfen-
dè, maer van egale aurhoriteyt ο ver't volck van Oorlo-
ge te Lande ende te Water, refpedive,waeromtne dat
oockdeCommiffie van de Capiteyns Generaelsnietea
zijn mede-brengende ( hetgeen die Commiffien van de
Gouverneurs voorfz, in der felver regardt'cxpreffelijc-
ken fyn inhoudende ) dat de felve Capiteyns Generael
over die Admiraels fullen ghebieden, edoch is doorgaens
op de Capiteyns Generael het Admiraelfchap Generaci
als een aparte Charge , ofte byeen ende de felve , ofte
oock wel by feparate Commillic, mede gedefereertghe-
worden.
Uytalle't welckeabondantelijck blijckende, deperti-
nente diftinftie diedaerisjtuiTchen het Gouvernement
ende het Capiteynfchap Generael, beyde uyt den Hoof-
de van de Generaliteyt, in defen Lande bedientgew^^
zijnde ; foo willen haer Ed. Gro. Mog.oockkortdii«
aenghevvefen hebben de feparate Officien van den Capi-
tey η Generael over het volck van Oorloghe, van wegen
de Generaliteyt,ende van deCapiteynsoverdeMilitw
van wegen de particuliere Provinciën gheftelt, onnoo-
dich achtende verder te fpreecken van het voorfz Goii· '
vernement Generael der Vereenichde Provinciën,alfoo
het felve , als by tijden van den Grave van Lycefiergn^
mortificeert, tegen woordich niet komt in eenige w^f |
deratie, fonder oock alhier aen te wyfendedifti"'^'®''''^ s
daer fuude mogen wefen tuflirhen het Gouvernement
ende Capiteynfchap Generael der particuliere Provin-
ciën, alfoo de felve Chargcnaltijdt ineenendedoldve
Perfonen fyn gecombineert geweeft. 1.
Ende a!(oo hier vooren ten vollen jsgbealtrueertüK ^
hetopperiiegefachoverde Militie binnen de felpe® |
Provinciën altijdt heeft ghecompeteert, ende oock a
tegenwoordich competeert die Provinciale Regenjiè^^
dien ofte in manieren voorfz de Capiteyns Generae
de particuliere Provinciën bydefelve j
.geringe gheftelt, foo volcht, dat het ghefach ende fle^u
thoriteyc van de Capiteyns Generaels der Geunieo
Provinciën, gheftelt by de Staten Generael, m
alsfodanige , niet verder enlieeftgheftreckt,
niet verder en heeft konnen ft:recken als over
van Oorloghe, ofte de Legers ^
Provinciën ende té Velde zijnde
-ocr page 75-
HERSTELDE LEELl. 75
ftrrtf Commiffie oock uytdruckcHjck fynmedebren- eendfj io voegen,dar hec onderfcheyt der Charges van de tapiteyns Generaels der Generaliteyt , endede Capi- teynsüeneraels van de particuliere Pròvincien , daerin tieftaen heeft dat de eerfte als oprechte Hoofden of Velt- Oicrftcnover de Legers ofte de Militie buyten de Pro- vincie ende te Velde zijnde, hebben ghecommandeert, tnde de andere gehadt hebben het Opperite gefach over de Militie» ende hec beleyt der Oorloge binnen de refpe- aiveftcmmende Provinciën, by advys van de Staten,of- te haretjecomm itteerde Raden voor foo veel aengaet de verfeeckcrthey t van yder der fel ver Provincie ia 't parti- cu'ier·
DeStaten Generaci der Vereenichde Provincien,heb- bende ghefpeurt in wat voegen den Grave van Lycefter biddegeexcedeertende misbruydi: de macht van't Gou- vernement ( ieneraeljhem by de fel ve Vereenichde Pro- vinciën gedefereert, fyn te radegheworden, om fodanige inconvenienten in 't toekomende te verhoeden, de felve Charge te martificeren, gelijck de felve abfilutelyck tot de- ^mhvjdigen dacb toegkemortificeertgebleven tr ( fulcx dat daerüver,ais vooren gefeycis,tegenwoordich geen delir beraden behooren te vallen ) dan echter de Provinciën zijnde in feer fwaere Oorloch tegens den Koninck van Spicngien , en dienvolgens een Velt-OverfleofOpper- hooKvande Unie van nooden hebbende, fyn te rade ge- worden tot Capiteyη Generaci over 't volck van Oorlo- ge te Lande,als mede tot Admirael Generael over 'tvolck vin Oorlogï te water te verkiefen Syn Excell. Prins Mau- riijonfterfièlijcke Memorie, en naoverlyden van de iél- vede voorfi Oorloge noch durende, wederom de vacan- icplaetfe, doorEmpby van hare Hoogheden HiWwit méiWillemj beyde Princen van Orangiefucceflivelijck tefuppleren,dan den Oorloge door Godes genadigen ze- gen tegen woordich geeyndicht en i η een glorieufe Vrede verandert zij nde, fo fyη haer Ed. Grò. Mog. van menin- fhedatdaerdoor de felve bewegende ooriaecke zijnde lomcn cc ceflèren, ende als noch ceflèrende,dien voigen- denietnoodich , ende om verfcheyden pregnante rede- nen foo by monde als in de voorizfchriftelijckePropofi- lie van wegen haer Ed. Grò. Mog. gededuceert,w/Vi /«knile ongeraden is, wederom toc eledie van een Ca- piteyn Generael te procederen.
Temeer, alfoo haer Ed.Gro. Mog. noch boven dien niet anders konnen oordelen , dan dat de direélie van de Militie tegcnwoordich in defe Landen onaenghefien het overlyden van de Capiteyn Generael noch fodanich be- Idtfy, dat felfs by overkomfte van Oorloch(daer vooren Godt Almachtich defe Landen door fyn genade wil be- fchermen ) geen noodtfaeckelijckheyt foude wefen, om tot verkiclinghe van een Capiteyn Generael te proce- deren.
Hebbende de Militie defer Vereenichde Provinciën «nbequaem Overhooft of Diredtcur van wegen de Gc- jicraliteyt tot Veldt-Maerfchalck over 't volck van Οοΐ- loge, foo te paerde als te voec in dienft van den Staet we- fradejoftcdiedacrinnaemaelsfouden mogen komen "^oramiffievan dato deh eeii endertichfien July ιόψι.
Zijnde de felve Velt-Marfchalck by de felve Commif- ^ gegeven volkomen macht, authoriteyt, ende fpeciael yel, om in dier qualiteyt 't felve volck te ghcbieden in goede ordre, regule, ende Krfchs-difcipJine te bren- gen ende te houden ,oock tot defentie van de Vereenich- de Nederlanden,Quartieren, Steröen ende Plaetfen van e'fn 5 nae de ordre van de Vereenichde Provinciën in 't gwerael ende particulier te gebruycken, den V yandt aen 'fWP^i^jte befpringen endeafbreuck te doen : Item de JOorfi Vereenichde Landen in 't Generael, Provinciën, ^»rtieren,Steden,Plaetfen, ende Ingefetenen van dien, 'cgensallegeweldt endeoverlaft tetófchermenendebe- 'chutten,&c.
By wdcke Commiffie haer Ed. Gro. Mog. meynen de ^ume,meteen bequaem Overhooft,ende't felve Over- Küjn'"^ gcnoechlame macht ende authoriteyt verfien
fan echter in cas by U Ho. Mog. geoordeelt mochte |
worden, daer aen noch yets te ontbreecken, fullen haer Ed. G ro. Mo. geen difficulteyt niaeckeu dat hec felve de- fedi gefuppleert, ende de voorfz Commiflie, by gemeen advys van de Bondtgenooten, nae eylch van faecken ge- amplieerc worde.
Alle welcke vooren ghededuceerde redenen ende alle- gatien, haerEd.Gro.Mog.ganfchdienltelijckzijn ver- foeckende,datby U Ho.^Mog. ernltelijck overwogen mochte worden, vallelijck Vertrouwende, dac de felve U Ho. Mog. daer door klaerlij ck fullen fien ende onderv in - den de voorfz gheproponeerdepüindten,nietnaerhet particulier Intereft van de Provincie van Hollandtghe- formeert,maer met fondamentele gronden der Regerin- ge,t'eenemael over een item mende te zij n,ende dac oock dien volgende U Ho. Mog. haer tegens de felve, niet al- leenlijcknietformaliferen , maer veel eer daer mede tot ruft, vreede, welftant, ende gemene beften defer Landen in alles conformeren fullen.
^HEjSanöEttn Daeqljsöeti 31 gianuarpfpn ingcöicnt bep?obtftonele «ConfiDfcatten ban Zeeiandt, op Dcdrie poinctin in tic €|jtei ftegjeptnjUan 't toclrö altf ootfi ban alle baojgacnue t'clc&«n$S aen be ^^obtnttcn oljcgcbm <ffoppc/am öasc belang Dacc tocöec op te feggcn.
Previfionele Coiifideratien van de Provinciën van Zeelant op het poinS van 't geven van de Patenten, ende 't verleg- ■ gen van de Gnarntfoenen met hetgeen daer aen depen- deerts mitsgaders op de CeUatie van de Ampten Militair
DAt iGaàmRaedt van State foude worden ghelatcn hec beleyt ende difpofitie over 't volck van Oorloge, in conformité van der fel ver Inftrudlie, midrs de felve al vooren fy gecorrigeert ende geamplieert in eenige poin- dben, naer de tegen woordigheconftitucie van tijde cndc faecken.
Dac de Staten vandeparticuliere Provinciën j ofcc der felver Gecommitteerde Raden fouden ghébruycken het recht ende macht, om dcCompagnien binnen hare re- fpedtive Provinciën leggende, fonder bekroon van ye- mant te verplaetfen ofte doen verplaetfen(bly vende bin- nen 't refort van de felve Provinciën refpedtive ) fo dick- wilsals fy des geraden fullen vinden.
Dat als het noodich fai Wefen eenige Compagnien uyt eenftemninde Provincie te lichten ,in fulcken ghevalle den Raedt van State aen de Staten van de felve Provin- cie, ofte der felver Gecommitteerde Raden,believen foo veel Compagnien te laten volgen als den Raedt fai oor- deelen van nooden te wefen, met by voeginge van de be- weech-redenen van dien,ende toefendinge der Patenten, daer in de namen van de Capiteynen open gelaten fullen worden, om by de Staten ofte Gecommitteerde Raden van die Provincie ghevulc, ende daer toe haer eygen Pa- tent mede ghevoecht te worden, ende dat daer op de ver- fochte Compagnien fullen volgen, ten ware de Staten of Gecommitteerde Raden van de Provincie redenen had- den ter contrarie, daer van de felve in aller haeft aen den Raedt van State fullen advertentieg?ven, om by den fel- ven Raedt daer over geoordeelt te worden, ende de rede- nen nietfuiffifant vindende, dat op het tweede verfoeck van den Raedt, de Compagnien in de Provincie leggen- de, ende niet zijnde van der felver Repartie,niec dan met expresconfencendc Pacent van de Beiaels-Hceren fullea mogen worden gelichjr. ·
Doch alles met dien verftande, datmen tot onderiingh contentementendegeruftheytfai maecken ttneeLyfien, de een van de hefittinge. ende de ander van Employxnàe dat in cas van invafie ende fubicen overval van den V yant den Raedtfal vermogen te lichten de Compagnien ftaen- àeo'pàt LijftevaaEmploy , roidts daer van gevende ad- vertentie aen de Staten van de Provincie, alwaer,ende ia ^ wiens geadfigneerdeFrontieren die gelegen zijn,ende la- ' tende de felve het perijckel voor by zijnde, weder keeren na l\are voorige G uarnifoenen. "
Dat geen Compagnie in een ftemmcnde Provincie in- geleyt mogen worden finder expres cenfent en Patent vati dt Staten der felver Provincie ofte haereGccómmü- tcerdc Raden, ende dat liet felvcmcdéghevolchrmoet
a worden |
-ocr page 76-
. 76 HERSTELDE LEELl.
.worden in 't regaid van de Inquartierij^eJDoortochtjOf Loop-plaers.
Dat lbo veel doenlijck is > de Compagnieti in Guarni- foeaon behooren te worden gheleyt binnen de Provin- ciën endeinde Froncieren daeromcrentghelegeo , van weicke Provincie de fel ve Compagnie^ worden betaelt, en tpt dien eynde met gemeen advijs vai) de Leden, daer in yder Provincie fekere Frontier-plaetfen behooren ge- affigneert te wordeojbinnen welcke refpe£tive Frontier- plaetfen den opgemclden Raet van State de Compagnie iullen mogen verplaetfen,met kenniffë vande Regeringe van die Provincie, aen de welckedefelveFrontieren iijn geaflignecrtjcnde dat de Staten van de Provincie, of der fclver Gecommitteerde Raden fulcx medefouden vermogen te doen^als oock deCompagnien uytdefelve Frontieren brengen binnen hare Provincie,ér vice ver- fa nvt hare Provincie in de felve Frontieren doen ver- trecken, midcs daer van op 'tfpoedicbfte advertentie ge- vendeaen de meergemelde Raden.
Dat den Raedt van State willende uyt de gheaiïïgneer- de Frontieren eenige Compagnien lichten, daer toe ver- foeck foude doen aen de Staten ofte Gecommitteerde Raden van de Provincie, de welcke de felve Frontieren gheaffigneert zijn, fendendedaer toe de Patenten over tnet opene namen, om by de voorfchreve Staten of der félver Gecommitteerde Raden gevult,ofte hare redenen van befwaernifTe aen den Raedt overgefchreven, ende by den Raedt daer van gheoordeclt te worden, cnde dat Op het tweede verfoeck van den Raedt (de voorgefchre- yene redenen van befwaernilTe niet voor fuffifant aen- ghenomen worden) de Compagnien fouden moeten vol- gcn.
Dat het verbeven van aUe Militaire Amften ïridiftiri- ^elijckisflaende ter difpofitie van de Staten of Gecom- mitteerde Raden yder Provincie, tot wekkers repartitie- de felve zijn behooreode, mitsgaders het confereren van de Gouvernementen ende Commandementen van alle Steden, Forten ende Plaetfen der principale Regeringe, binnen wekkers Territoire ofteghcaffigncerde quartie- ren de felve xii η gelegen, gelijck mede het vergeven van de Militaire Chargen, ftapnde tot lafte van dé Generali- teyt,ofte waer van de Geijeraliteyt voor defen de difpofi- tie gehadt heeft, ende van Coipmantiementeri der plaet- fen onder des Generaiiteytsreflbrt behoorende, abfolu- telijck is fta^nde ter difpofitie van degemeene Leden van de Unie. ., .
Dat de boven den'generaIenEf(/r aen de Ge- neraliteyt, oock particulierlijck aen de Provincie daer in die geky t fai worden, midtsgaders toe wekkers repartitie dieis fl^nd^ > als mede aen de refpeitive Stede van de ileniméndc Provinden,daer in die in Guarnifoen geleyt .wordcH} gehouden fai wefen Eédt te doen, achtervolgens de ^br(nüTieren airede ghearrefteerc, ofte by Provinciale Regeringe al noch te arrefteren.
;j3cn e'crften ί ciliuacptó öoo? öen ginficmaciSi Veth Uautoigcn ^eelaivat / aeöaen «n notatile te-
0c« i)it enüe ontfangen tornt p?ifenten enöe co^ru; utien / mit^aaöftiS ootli otocigcgctocn êèii Cantcpt gin- ïcuctU too? öm iiacüt toan. ^tate/boo^ ooEöcn
öEïinöé fpn tjebancfit» u&e ΐϋπΟε Cojipi pbecgcnui niEi Wo Ijeliben öess anliecen Daccljii öic toan Jgollaiu iset^ ma*tttae oföak-iv ùot fp a^lÖc&eUjcfi en in alici^ öaec ton; fMWiiEö-nmettiè Conftöecaiww bp uc 3^ee«n ^Staten tón ^iclanbt ìientoiù?(i0cn bfliT) tcï ©iraaöecing tugii iji awplWHen toa« öe gnftcuctte tooo? ijtaq&t ban lutate / feaeMpit ontfangcn ban giftai Bïiöcaabjcnftp Uc «©ciJcpuieecöiMitiiUopamülöi ïSacöt «ttöianbicsi/ ai^nieD.?tMàRti(ien ban aURaiiiijece Coli iecylcniiftfti^Ciaaöittt^EUbanÖe «©enetalitept, ^ean: bire poi?iiif i«n OeUùeiitìart sdijcftcn aeuaenwiwn/ijaEc oiiiiat|tucüteberlUa«n.. .
i^p, RHDE MOG. HEEREN j'
^rwylfi dat U Hp.M^vbefich aijnyOm telctten ...... ' " · ■ - · · |
me te yerfeeckeren met goede ende falutaire Wettenen Conftitutienjfoo hebben de Gedeputeerden van de Hc ren Staten van Zeelandt ondertuflchen het ooch es hacr ghedachten laten gaen op de principaelfte ooriaecken waer door de felve Regeringe voor defen mach hebben gebranléert, ende fouden oordelen,dat wel eenige van de voornaemile van dien foude zijn hetfchandeltjckgeinZ van giften ende penfioenen te geven en te oiitfangen,'v)it\^ alhiéi- te Lande gepleecht foude worden tot confufieen befchamens toe, indienmen publijckeonveraoderlijcke geruchten mach gelooven.
Wy en fullen, Hooch Mog. Heeren, in de faeckeniet particulariferen , maer om redenen de felve vöorftdlen
alleen in thefi ende buy ten alle perfonaliteyt.
En bekennen geern,dat een yeder die de naem draecht van een eerlij ck Man te wefen, narechten geprefumccit moet worden van in alle faecken die hem. voorltoffien te iullen advyferen aendachtelijck, oprechtelijck,ende vry. moedelijck fohy nafyne belle wetenfchap endeincon- Icientie tot meelie eere van Godt Almachtich, endedeu welftant van 't gemeen bevint te behooren, datoockallc die tot eenige Ampten van de Regeringe worden verko- ren j daer toe behoorden te worden geroepen metfulde een fpeciale reflexie, dat mede alle Initru&en en.Com- miffien foo in hare Provinciën als difpofitiven pertinen- celijck daer op ilaen, dar oock alle Regenten daer toe, of implicitehiST verbinden ofte perticulierlijck wordenbe- edicht, maer weten oock feer weljhoelichtelijckvede 't fy doorfwackheyt van ghemoet, niet konnendetegen ftaen de tentativen daer medefy worden geaggieflèetcof door eenige repentive verruckiuge, ofte door demoftiiqu necej^teyt. ofte wel door exernfet van anderen, ofte oock eyndelijck 't geen het aldererchftc i$,met o/yï^ende met- wil , daer toe geinciteert door hare ambitie of gierighejx van haren fchuldigen plicht ende publijcke trouwe, wor- den gediverteert, de welc\e fo daer van nietdjddijckoE met een Chriftelijcke ende genereufe refolutie en peni- teren of door publijcke llraffè worden verftrid, foo is in allen manieren niet anders te vreefen dan dat defieöe door ghewoonte van fondigen ende impuniteyt fai dege- nereren allenxkens van quaedt tot erger, ende oock eyn- delijck tot notoy re ruyne van den Staet worden inreme- diabel.
U Ho. Mog. weten, dat als de felve eerft de'WTapenen hebben aengenomen tegeng den Koninck van SpagDien, ende daer naer de felve v^rklaert vervallen te zijn VM te recht ende heerfchappye defer Landen , dat hetfelveom geen andere redenen is gefchiet,dan om tegens der feller vreemde ende onghehoorde dominatie , de VryhedcD, Rechten ende Privilegiën defer Landen te befchermea en vindiceren.
Nu is het niet moghelijck dat de felve Wetten enPfi- vilegien, alhoewel gevindiccert, van felfsfpreeckcn,inaer fy hebben van nooden hare Vaorflenders en Defesfmi, ς(e welcke als niet en zijn getrou ende iinceer,foo en jniC· fen niet alleen dè voori'z Privilegien hare neceflàirevoot- fpraeckè, maer worden felve tegens nature daer dpor g^ prejudiceert,gelijck oock niet wel mogelijck iSjdatdeW- ve Voorilanders by hare oprechtigheyt en getrouw%hcyt konnen worden behoudejp, fo wanneer de felvedoorfOT- ruptie ende vuylijeden fy η gccontraBiineerr)ils.<^P ten alle contradiSie niet kbnnende treden tot eenige f®· liberatié ende befoigni; fondér prejuditie van qua^j"" tentie door het Contradt ende Verbandt,w^ mc^ deu Nemer aen den Gever tot uytwerckinghe γ"
deffëyn het.(y met ofte tegen fy η ghemoet, en tegensfp
betere wetenfchap, expreSélijck wordt v,eroblig,eert·
Wy en fullen, Ho. Mog.Heeren, onaniecin''"·^'®^ estendere» om te bethuonen de pernideufc dit quaedt, wanneer het felve de overbandtibude bebW
in alle de deelen van defcRepubljcke,alfoo.hecfclvei^
de wefen eenetefpatieufe materie , maer fullen HKt «α felverpermiffie aileenlijck aenroeren eenige vaa de no- ubelfteeneffentieelftd. / i, A-r'idi
Jinde om voor eerft te thoonen,,hoeg3nfch ^°^^ eïide reformidabel de felve fiedreis , wanneer d^ heeft gbeinfeaecn do-hooghe Collegicfl· w |
-ocr page 77-
HERSTELDE LEELl. 77
bo een ydef van vcrftandt zijnde wel oardeeIcn,die con- lidcrcerchoedacdeielveCollei^ien recht doen, niecal- leen in Civüe, maer oock in Criminele faecken , niet jileenover'tgoedt, maer oock voor decere , repuratiCj ende'c leven van degemeene Ingefetenen van't Landt, cndïdac dienvolgensonmogelijck is,dat de felve Ingefe- Knen/^joliooge alslagesStandrsjOf buyten Rechten van hcteene ende het ander naerbehooren fouden konnen lijnverfeeckert, of in Rechten van eene fincereendc in- viülsbleadminiltratievan J uftitie geperlUadéert fo wan- neer degene die daer toe fy η geil;clr,tot dejudicarure van dicnjnieten ibuden treden met alfulcke onbefrneurde her- jijidi tei/t'?·! als naer alle Goddciijcke ende Werekljjc- ke Rechten wort gerequireert.
Waerommeoockby de verftandichfte Polirijcque ge- houden wort voor eene vandeprincipaellle oorlaeclfen van verfcheydeninconvenientenendefwaricheden,daer medebet Rijck van Vranckrijck meenichmael isgecon- cufléertgeweeftjdatde Arapten en defunóhen Judicieel altlaer gheatnbieert ende verkregen worden om geldt ^ als niet anders konnen befefièn dan dat de Oeucht ende Wit(vf(hap moeten veracht zijn, daer de bedieningen gelkltwürden op prijs j ende daer de G/Vrii/^j^^i betreedt delloelenvaiiGfwyiï/j dat aldaer alle mtegriteyt moet eïuleren.
Gelijck oock om de ielve refpeden foo by de befchre- ven Rechten als Conltiturien van verfcheyde Natiën is gheordonneert dat alle degene die tot foodanigefunc'tie worden gheadvanceert voor den aenvangh der felver by Eedehaer moeten fuy veren,van dat ly om daer toe te ko- men (iiredlelijck of indireótelijck aen yemandt oytyet Woengeprejintecrti belooft ofte gegeven.
Hoe Ichadelij ck, ja ruy neus de ielve exorbitantie oock isvoOrdePi)/;>if en Admmiflratie \·ί.η Regeringe, kan dieruytblijcken dat de felve voornamendijck haer ver- toont ende haer befondcrlle operatie exerceert omtrent de Collatie van de Fublijcke Ampten^iet edelfte ende fen- Cbeifte Poind van de ielve Regeringe.
Waer uyt dan onvermydelijck refulteren driederley incoDgoviteyten.
Eerjtelyck, dat daer door in 't beleyc van de Politie en directie van 's Landts afìiàiren worden gebruyckt, de on- imhdeljjckfie igerii.ghjie, ende onbequaemjte perloonen mecpretentie van de rijckjh, 'verfiandichjhe7i lerlijckfie, dicjioo naer't bevel van üodt Almachtich ende natuyr- lijcke redenen als nacr de befchreven Rechten, Wetten ende Privilegiën van den Lande, voor alle andere daer tocfyn gerechticht en ghequalificeert, en overfulcx oock metnotüire infraüie van deJulHtie diftributive, die foo wl , jae oock meerder plaetfe moet hébben in't voorfz iiibjeü als op welckers integriteyt de rulle van 't gemeen priflcipalijck Itaet gebüut,als dejuftitie, communicative in faecken tuffchen party en difïêrentiael voor eenige ho- ge Collegien of fubakerne Gerechten.
Tmfmeeden, dat de felve onnutteen geringe perfoo- nen totte vooriz Ampten eenmael zijnde geavanceert of vrecl'ende van de gene die van beter qualiteyt ende con- <iitiezijn,naermaels daer uyt te fullen worden geftooten ofwel rcformiderende, der felver deught en kenniile als cene continuele cenlure ov^er haere aöien ende compor- temcnten, ende dien volgende niet durvende aen de ielve ttnigewetenlchap ofte communicatie doen , van harefi- ü'ttre pradijcken ende menees voottaen de Collegien met perfoonen van ghelijckenfloflê tot hare fecuriteyt flüuaen vooifien ende bcfet.
^ÏiAtxea derden, dat alfulcke Regenten dienietdoor MCr deught en waerdicheyt, maer door enckele vuylic- Mdcningekropen zijnin de Magiilrature,bevonden ful- len worden dooigaens alle hare adtienfoodie concerne- 'en hare funüien als daer buyien te houden venaelende mercenael, gheconfid^eert dat fy niet alleen brengen tot öe Regeringe een gaiifch infinceer en befmetghemoet, ®2er oock om daer toe te komen,haer dick wils feer heb- ^ moeten befwaren in hare gelegentheden , en daerom ^K om de verichoten Penningen te krygen gherem- ourfecrtj haer vinden geneceflitcert te volgen den cours ^inharePtoraoteurs, ecrll wel met een ftrengc, maer daer naer metfulcken wydeH^om, dat fy in haren loop niet en zijn te lteuyten,en gemeenlijck oock tot den ey n- de haers levens daer in continueren,gelijck men in ileyIe plaetfen niet en blij ft ten hal ven leggen, maer men vale van boven tot onder toe. |
Zijnde oock wel te confideferen dat de gene diefchry- venvan de faecken van Politie ons leeren dat uyt de drie boven fl:aen4e incongruiteyten als uyt eene Fonceyne vloeyen ende refulteren,by ordre die andere ofte gelijck perniciL'ufe c&h&en van eene verderffclijckeoorlaecke.
Gelijck de ielve evidcntlijck bewyfen dat door ue 1 voorfz corruptien worden gecaufeert inevitableconten- tien en feparatien tuiTchen de Perfoonen en Ledematen vaneenCollegie, overmits de ondeuch: alhoewel feer vruchtbaerin haer infeétien, nochtans op alle gemoede- ren geen ghelijcke operatie en kan doen, maer van vele door een genereufe refiftentie wort gereboutteert, ende conlequenteiijck door de diverfche intentie en ftudie van de vrome tegens de onvrome nootelijck vallen moet tuf- fchen beyde difcrepantie van opinie,en wederom uyt de felve onderlinge alteratie,ende voorts diviiie tot mercke- lijcke prejudicie van 't Publijck , loo iülcx niet alleen by experientie is bevonden, maer oock doorgaensin de Hi- ίίυι ien wort aengeteeckent als eene van de voornaemlte oorfaecken waer door verfcheyden Landen ende Repu- blijcken zijn gecollabeert,ghelijck onder anderen Xiif/Zw 'tfelvegheallegeert vooreen principale reden van'c ver- lies van de Itellende in de cerile plaetlle avaritiam àlagiflratuum> ende daer aatT,certai»i- na Pot ent mm:, met dele notable Claufule 'm •valido Legum auxilioi quu-vii ambititi ÏoflremoVecutiiaturbantur.
Behalven dat oock nier mogelijck is, dat door die ma- niere van doen geene feditieende commotie onder dc Gemeente foudeontilaen, als de welcke fiende, dat ia plaetfe dat fy van hare Overheden en Magiilraten in alle Juilitie ende integriteyt fouden worden gheregeert, ter contrarie van dc felve worden ghetravaillecrt doorex- aöien en concuiricn,daer uyt voor eerft opnemen rccht- veerdige redenen van mifcontentement ende vervolgens niet fiende eenigc apparende van redres door ordre van 't Publijck, haer fel ven by wegen van of wr trachten te rechten ende vindiceren,de welcke dan dickwilsdoorde macht der Wapenen van 't Landt niet en is te beletten.
Waeromme oock by de Romeynen voorfichtelijck was gheilatueert dat alle de gene die eenige van der felver Provinciën hadden beleyt en gheadminiilreert, ter expi- ratie van haere bedieninge noch eenigen tijdt in de felve Provinciën foude moeten verbly ven, vertoonende haer in 't Publijck, en prefenterende te rechte te ftaen, tegens een yder die eenige aenklachten ten refpeöe harer admi- niilraticn tegens haer fouden willen informeren.
Gelijck daer toe oockpertinentelijckapplicabelzija defolemnelc obteftatien van Mofis, Jofua,Samuel, tads andere Gódtfalige Regenten ghedaen op'taffcheyt van hare bedieningen voorGodt ende'tghemeene Volck, daer over fy als wachten waren gheftelt, betuygende open tlij ck, dat fy nu mants Ojfen ofte Ezels en hebbenghe- nomen, niemandt hadden -verongel^ckt ofte onderdruStjnoch van yemandt eenich gefchejtck hadden ghenomen om hare oo~ gen van hem te verbergen, dat is, over fy ne misdact te dif- fimulcren, ende oock prefenterendefoofy aen 't miufle van dienfchuldichmochten wefen, iehoorlycke refiitutie va» dien, en foo niet, verfochten oock geobtineerc hebben- de van 't ^Q\ck,publij(kegetuygenijfevan haer onfchult(/* i?itegriteyt.
Soooock niet minder alhier ten propooile dienen dc Refolutien ende Commiffien in dele Landen, en parti- culierlijck in de Provincie alwaer dcfe Vergaderingc de eere heeft van tegen woordich te compareren,ghenomen ende gedecreteerry»/>e/· Cenfora honorum, dat is, om fch te informeren op aUe nieuwe Rijckdammert ende apparente 0!t- behoorlycke Conquefien, de felve by Provifie te noteren , ca oock t^ nemen in fequePrage, om vervolgens als jiaer Rech- ten daer of te -worden gelet endegedifponeert, foo de eygen woorden van de felve Refolutie in fubftantie luydefi, cn in de RegiftcfS ftaen bekent, hetwelck in dien alhier te Lande is goet gevonden in tc voeica eiide praöiferen in (0 3 der |
-ocr page 78-
. 78 HERSTELDE LEELl.
der fêlvcr mecfte befwaerniffe ende pcrplexiteyt in 't be- gin van de Troubelen, wanneer daer toe geene redenen fchencn te Militeren, wat behoorde dan niet ghedaen te worden in defe tij den,in de welcke ioo door 't geluck van de Wapenen alsFlorifl^nte Commercien de Rijckdom- men,ende daer nevens de luxurie defcn Staet ghelieelijck hebben overftort, ende en foude men nu niet mogen dencken en foo vragen met meerder, U^i rtunc kxjuha Jormisi
Wel is waer Ho. Mog. Heeren, dat naer de befchre- ven Rechten toegelaten was , dengenen die de adminifira- tie van eenige Fro-vincie was toebetrout te mogen ontfangen •van de Provir,ci«/e» eenige eet ende dranck Waeren die iin- ■morden geconfumeert ( ghelijck
nen wiy
oockfommige feer onvoorfichtelijck daeropfoecken te fonderen de licentie van Corruptien) maer dat ghefchiede om geene andere redenen,dan om dat de felve perfoonen totte voorfz bedieningen worden Gecommitteert en ge- fonden van Roomen verre buyten hare Familien en ghe- legentheytjen fulcx tot merckelyckeprejudicie van haer do- tneflicque faecken j daer nu ter contrarie byfonderlijck in dele Landen,conform der felver Coftumen ende Privile- giën,geene tot publijcke Ampten mogen worden verko- ren dan die aldaer zijn gebooren ende ghedomicileert,en die fulcx boven 't genot van het Tradlement daer mede fy van wegen de ghemeene faecke worden ghefalarifeert, daer door niet worden belet om oock orare te konnen ftellen over hare particuliere faecken.
Behalven dat oock in de voornaemfte plaetfenten de- fen confiderabel is, dat waer de voorfz Vuylicheden ende Corruptie» door impuniteyt worden overfien ende gele- den het niet mogelijck is, dat eenige publijcke delibera- tien,advylen en refoluten naer behooren konnen blyven fecreet, welcke fecreteflTe nochtans,gelijck als de ziele van het edelfte deel van de faecken van Staet.
En of oock wel in andere forme van Regeringe 't felvc quaet mede wort bevonden te grailèren, ioo is nochtans feecker dat alle groote Repuhlic^ue» voornamentlijck daer mede zij η getravailleert ende Mdruckt gewceil.
Waerom oock in eenige van de felve met goet recht den Regeerders is verboden , van te mogen fpreecken ofte communiceren met eenige Ïublycke Minijiers van Vytheem- fihe Vrincen ende Votentaten by haer refidirende, overmits de felve Minifters in 't bylbnder haer werck maecken van neerittlijck tft itiquireren op de geheele forme ende alle de deelen van 't Gouvernement, van icperfcruteren til aen te teeckenen imperii arcana t te fonderen de humeuren van de Regenten, en pertinentelijck te letten op der fel- ver aöien ende comportementen om met alles op fyn tijdt haer proffijt te doen,en refcontrerende ergens eeni- ge onvafte of infincere perfoonen de felve by alle wegen te engageren ter intentie en dienil van hare Commit- tenten.
W y en fpreecken niet Ho. Mog. Heeren van Extra- ordinarii Legaten en befendingen die voor weynich tijdt duren , maer van ordinarie die in de Hiftorien oock on- der de alderwylle en gecivilifeerfte Natiën en dienvol- geöde in 't gheheel Vokkeren Recht niet en fyn bekent, ende welcke naderhandt eerll ingevoertzijnde door Fer- dinand de eerfie van dien name Coninck van Caflilien, van andere Princen oock wel fyn ghebruyckt, maer tot groot nadeel en onrufle van de gemeene SocieteytigeiijcL· by alle verftandige Politicque wordt aengewefen endedaer- omme oock de felve by verfcheyden Chriften Princen tot vermydingevan de geallegeerde inconvenienten in hare Landen nieten worden getollereert.
Ende al hoe wel het by defe occafie niet moeyelijck en foude wefen, te reprelenteren eenige fwsricheden die oöck den Staet defer Landen daer doorzijn voorgeko- menjfo fullen wy nochtans om goede refpeden, ons daer van liever difpenferen in defe groote Vergaderingedie by den anderen is ghekomen, niet tot turbatie maer rot eenicheyt,nie[ om Cenfure teoeiïënen over 'tgepalTeer- de,maer om ordre te ilcllen over het toekomende. Waeromme oock Mijn Heeren de Staten van Zee |
landt oordeelen (onder corredie) dat U Ho. Mog. hare gedachten latende gaen over 'tfei' ' · · - ■ redres van dien, daer mede betrachten fullen niet iUejj eece van de eerlijckfte, rechtveerdichfte, en aengenaetn- ile , maer oock de alderdienfteiijckfte ende neceflàirftì die hier kan worden getrai5l:eert,en weerdich is de delib^ ratie van defe Tafel.
Als daer door de gemeene Ingefetenen bevrijdt fullen wefen van alle exaéiie j concuffie ende outragen, de Jufiitk allefints in integriteyt en l'uyverheyt geadminiftreert .de Regeringe gerefpeöecrt naer hare g' ' ·
ten,de Regenten gehouden in hare fchuldige plichten, by haer Hedt ende Inftruótie ende alomme fonder contradi- Öie gehoorfaemil, ende in'tgenerael den Staet van de Vereenichde Provinden gemainteneert by haeraenfien ende reputatie fo binnen als buy ten 's Landts.
Gelijck men oock daerom leeft hoe dat den Kejfir Juftinianus by fynen tijdt naer eeneferieufe Deliberatie, Ordre ende Reglement hebbende^eftelttot weeringe van àtwooTlzFuylichedenj diefyneRijckenkrachtelijcie hadden geinfedeert, niet alleen felve Godt Almachtich daer over in feer magnifijcke termen, en met feereffica- cieufe woorden heeft gedanckt, maer oock alle fyneOn- derfaten fcherpelijcken ghelaft 't felve met hem te doen, als daer door voor haer hebbende geprocureert,fa hy oor- deelde drie àìngtviyeerfielyckAit fy daer door elck in haer Landt geruftelijckvoortaen fouden mogen woonenj;^«- regoederen en middelen in feeckerheyt befitten,eode oock lyn geaflèureert van een ghetrouwe en oprechte admini- ftratie van Juftitie.
En oock in de Hiftorien wortgheremarqueert dat an- dere Wyfeende Vrome Koningen en Potentaten't fel- ve hebbende betracht, hebben geoordeelt daer mede aea GodtdeHeere een principale dienfte hebben gedaenjCn voor haer felve geprocurecrt,eerftelijck hier àeghetujge- nijfevaneenblydeConfiientie, namaels den iemviinea meerder en onvervelekende Heerlijckheytjù(o aenditeene quaet vele andere ergerlijcke fauten ende abüfen zijn ge- concateneert, en 't felve geweeft, daer door gelekt wort een vafte en folide Fondament van eenegheluckige Re- geringe.
Gelijck wy oock niet en konnen fien Ho.ende Mog. Heeren,hoe dat by gebreck van de nootlijcke remedie te· gens'tfelve quaet eenigeCollegien 'tfy van ende Politie, of van Finantie en Militie konnen beftaen.
Want foo in de hooge Collegien van Juftitie deon- rechtvaerdicbeyt en iniquiteyt domineert wie ialeenich Recht konnen verwachten van Subalterne Gerechten of particuliere perfoonen, fo degene die aen't Roerflicn van de fupreme Regeringe, haer niet en ontfien ficb roet vuylicheden ende gefchencken te contramineren,wie lal ücb verwondereil dat de mindere Regenten enhareMi· nifters 't felve doen, hoe fullén fy ordre ftellen tegens concuflïenendeexadien van de Officieren 'tfyvanju- ftitie of Militie, die felve bevonden worden dier aea fchuldich te zijn, hoe fullen ly konnen letten op den wel- flandt ende Mefnage van de Finantie die felve oorfaecki Zij η, dat die alomme wort gecon turbeert, ende die i^f profïijt foecken uyt de coni ufie,hoe fullen die rechte for- ge konnen dragen voor des ghemeene Landts Middelen ende goederen , die haer iel ve niet fouden ontfien daer mede te verrijcken, en eyndelijck, hoe ift mogelijk''^at fulcke andere wel fullen konnen argueren over hare mal- verfatie, die felve daer mede zijn befwaert, en oock wat plaetfe ial daer tegens genoech verfeeckert konnen ajn> of wat Bolwerck voor genoech fuflSfant geimagin®®·''» 't felve oock doorbreeckt tot de hooghfte CoUegieft, van waer het gewoon is te deflueren tot beneden toe, en
te penetreren oock tot de kleynfte ende mindetftc dee- len van het Lichaem fonder yets t'exciperen.
En fo oyt dienftich is geweeft Ho. Mog. Heeren, om tegens dit ergerlij cke quaet ordre te ftellen,fo is het voor-
namentlijck oorbaer by defecoojundurevantijateDS
in defe conftitutie van Regeringe, alsindewelcwten meerendeel zij nde ArifiocratijckAcn deele Populair> 11« ve is van dawgereufer confcquentie alsin eetie Moxarcn" om vele redenen die by de Politicque fouden konnen
worden geallegeert, ten ware dat fy door de experien^ felve ghenoechfaem waren notoir ende »en y der ken ^^^ |
-ocr page 79-
HERSTELDE LEELl. 79
liickjhoe dat tot precautie tegens het felve by den Senaet
^deRepublijcke van Venetien van oudtsisgefteltcene
(ceckerlijcke ende falütaire ordre daer doör de felve het
oeluckbteft van nu omtrent dctwaelfhonclertjerenia
onveranderlijckcn fleur ende mogentheyt te hebben ge-
toen.
Welcken zégen fo gaern als U Ho. Mog. oock fagen
(oegcbrathtaen'ditons Lieve Vaderlandt, ende aen defe
loffelijcke Ripublijcke. So verfoecken wy de felve in alle
'op dit important Poinö vigou-
(eufelijck metten eerften mach worden gelet.
Te roeer,aifoo oock anderfints niet mogelijck fai we-
ftn van dele Landen af te keeren den rechtveerdigen
toorn Godts, die daer over midts de voorfz ghepleechde
vuyiicheden mach fyn ontileecken, ende oock buyten
(wijffel cenmael fai ontbranden, ten fy de felve worde
verfoent door een prompte ontraoetinge ende correöie
van den genen die hy macht gegeven heeft om 't felve te
reroedieren,ende diehy oock daer over reeckenfchap fai
eyffchen de welcke haer daer in quy tende nae behooren,
alle eere ende fegeninge fullen beerven, en ter contrarie
dcficierende niet alleen hier van haer eygcn confcientie
alle vroine befwaert fullen worden met eenlafterlijcke
prejudicie,maer oock namaels van den Rechter der ghe-
beele Werelt met een fchrickclijck oordeel gheconfon-
deertendegeftrafc.
Om 't welcke wel te betrachten Mijne Heered, laet
ons fpiegelen aen andere Republijcquen die door de
inétendeincorruptiMiteyt van Haere Regenten langen
lijdt hebbende ghebloeyt, daer naer door defe Vuylkheyt
fyn te gronde gegaen ende geruyneert,ende onder de fei-
revoornamentlijck de Republijcke van Hoornen j die in
dit Poind foo verre is vervallen ghcweeft, dtt hare Hi-
llorie-fchryvers haer niet en hebben ontlien te feg$en:
^almfuijfefi reperijfet emptorem.
En fo U Ho. Mog, op dit fubjeö gedient fouden kon-
ten worden vanonfeconiideratien, en begeerich fouden
liin om te weten wat remedien wy meenen dat beft daer
tegens fouden konnen worden ghebruydt, foo fullen wy
met der iélver permiifie daer toe niet appliceren't gene
ioandcre Landen ende Republijcken daer tegens isge-
ftatueert, maer alleen 'tgenefo naer de befchreven Wet-
tenjdie hier fyn in bloeyende obfervantie, als 't gene by
indere occaficn in deie Landen daer tegens is ghefta-
lueeft.
Eneerftelijck, fouden wy onder corredtieoordeelen
noodich te wefen dac alle de gene die toc eenich Ampt of-
te bedieninge in eenige Collegien van de Generaliteyt
fouden worden gheroepen, voor 'c aennemen der felver
gehouden foude zijn,boven den behoorlijcken ende ge-
woonlijcken Eedt, te fweeren, dat hy om 't felve ^mpt te
'•:irkr}gc7t,niet en hebhegeprefenteert, belooft, nochghege-
'im, nochoyt yets beloven of geven fullen direilelijck noch
inlire&elyci.
Ten tveeden.tn Mica fy dire<SeIijck ofindireilelijck,
Boch door haer fel ven nochte hare Huysvrouwen, Kin-
deren, Familien , of yemant anders eenige giften, gaven,
*™gefchencken mogen ontfang>n,genieten,noch projfittren
van eenige dingen, hoe kleyn die oock fouden mogen
*cfen,oock van Eetwaren,Spyfe ofDraack, Cnde dat van
yemandt't fy Steden, Collegien, Perfonagien ofte parti-
^liere Perloonen, die fy weten yets aen het Collegie te
wen te h^ben, ofte apparentelijck te fullen ghekrygen,
t nde dat fo wel voor als naer, dat de faecke in 't Collegie
%daen fai zijn ,ende by aldien eenigefoodanige giften
ontfangen fullen hebben van yemandt die fy nacmaels
yets aen het voorfchreve Collegie te doen te
nebben, 'twelck fy ten tijde van hetontfangen vande
pftcn niet en hadde geweten, of dat de felve namaels aen
netUllegie yets te doen mochte krygen,fullen fyluyden
ïcnouden wefen het Collegie daer van te verwittigen, en
' ontfangen giften ofte de waerde van dien ten behoeve
den Armen te bekeren,fulcx als hen fai worden geor-
d r^'"·'^" fullen boven dien lyet mogen ftaen over de
eiibcratie van de faecken concernerende den genen van
«n welcken fy fodanige giften ontfangen fullen hebben,
'ooderdaer toe by 't CoUegiegeadmicteert tc zijn, alles
op pene dat de gene die bevonden lïiHen v/orden, eon»
trarie 'tgene voorfz is,of eenich Poinól van dien ghedaen
te hebben, fallen worden ghedeporteert van haren Staet,
ende wefen infaem ende inhabil om eenich Ampt ofte
Officie binnen de Geünieerde Provinciën, Geaflbcieer-
de Landen, Steden ende Leden van dien t'eeniger tijt te
mogen bedif nen, ende daer en boven ghehouden uyt te
keeren ende op te brengen het vierrout van 't gene fy ter
faecke van de ontfangen giften ende gaven genoten ende
geproffiteert fullen hebben,ende voorder fubjedlzijn fo-
danige andere Amenden ende arbitrale Correfiien als naer
exigentie van faecken beyoiiden fai worden te behooren,
ende fullen de felve op feeckeren dagh , ende de gene die
als dan abfentfouden mogen zijn,op den eerften dagh op
wekken fy daer naer in 't Collegie fullen verfchijnen,
yoor alle befoignesgehouden wefen in 't voorfz Collegie
haer tegens den anderen by folemnelen Eede te luyve-
ren, van dat ly hen in 't gene voorfz is, wel ende vrome-
lijck fullen hebben gequeten, ende dat fy niet en weten,
dat by hare Huysvrouwen, Kinderen, f amilie, ofte yc-
nsanclc anders die haerluyden eengaen contrarie het gunc
voorfz is, ghedaen, cnde voorts beloven daer inne in allö
oprechticheyt te continueren, fonder dat yemandttotte
befoignes van het Collegie fai worden geadmicteert voor
ende aleer hy de voorfz expurgatie ende belofte als voo-
ren folemnelijck fai hebben gcdaen.
Sullen oock daer en boven oock op de minfte gehou-
den zijn l'alien tijden haer tegens den anderen onderlin-
ge by Eedt als vooren daer van te fuy veren, als oock de
gene die aen 't ièl ve Collegie te doen hebbea,ende op de
welckeeen^efufpicie valt, by Eede te doen verklaren,
dat fy aen niemanc van de voorfz perfoonen direótelijck
of indiredtelijck yetwes hebben belooft noch gegeven,of
iiillen beloven oft geven..
Ende fullen de gene die bevonden worden aen ye-
mandt van de voorfz perfoonen, der felver Huysvrou-
wen,Kindercn}Familien oft yemandt anders van harenc
wegen eenige giften ofg(fchencken te hebben ghegcven
ofte beloofc,ofcedoen geven ofte beloven,diretì
. ireöelijckof
indireöelijckjof na dat de faecke afgedaen fai zijn,om ex-
peditie van de faecke of anderfints onder hoédanich pre-
text hec felve foude mogen zijn, by Sententie te wórden
gecondemneert in een Amendegepropoitioneert of efga-
lerende de waerde van de faecke die verhandelt wort, of
anderfints naer gelegenthey t ende vereyfch van faecken,
ende fullen alle de voorfz Amenden worden geappliceert
voor een derde part ten bt^oeve van den aenbrenger, ea
de twee refterende derde parten ten behoeve vah den
Armen,alwaerc dat het ièl ve exces ofte corruptie eerft on-
dervonden wierde eenige Jaren naer dat de lislve begaen
fullen zijn.
Ende op dat hec gene voorfz is te beter achtervolght
mach worden, ende niemandc van de gene die aen het
Collegie te doen hebben,daer van eenige ignorantie heb-
be te pretenderen, fai op feeckere plaetlè omtrent het
voorfz Collegie gehangen worden een open Patene ghe-
ftelc in de iiederlandtfche.Ïranfihe, Engelfcheende Schot-
fche r<i/i,daer by een yder gewaerfchouc ial worden dac fy
aen de voorfz perfoonen, der felver Huysvrouwen, Kin-
deren,Familien of yemant anders van harent wegen eeni-
ge giften of ghefchencken fullen prefenteren, geven ofte
beloven,ofte doen prefenteren,geven ofte beloven, dire-
delijck noch indireöelijck, op de penen ende Amenden
in het naeft voorgeende Articuluytgedruckt,gelijck me-
de de Procureurs , Solliciteurs ende andere die haer ordi-
narie voor 't voorfz Collegie laten gebruycken, op den
voorfz feeckeren dach,ofte als dan abfent zljnde,foo haeft
fy daer weder fullen zijn ghekomen, aen hec Coll^ie on-
der Eede fullen beloven,haer niet te fullen laten gdbrayc-
ken, ofte oock haer Meefters ingeven ofte doen ingeven
van aen de voorfz perfoonen, der felver Huysvrouwen,
Kinderen, Familien of yemant anders van harentwegen
eenige giften ofte gefchencken te geven ofte beloven,of-
te doen geven ofte beloven direiftelijck of indireélelijck,
maer foo wanneer haer van hare Meefters foude mogen
voorkomen dat fy genegen fouden zijn eenige gefchenc-
ken aen yemandt van de voorfz perfoonen te geven ofte
beloven»
-ocr page 80-
. 506 HERSTELDE LEELl.
beloven, dat fy de fel ve daer van Tullen afraden, of foo fy airede eenige der voòrfz giften mochren ghegeven ofte belooft hebben, dat fy iulcx het voorfz Collegie rerftont fullen bekent maecken , geÜjck fy mede gehouden fullen zijn tenaenvang van haer Employ haer Meeftersgetrou- welijck te waerfchouwen , van acn de voorfz Perfonen uyt faecke als vooren re geven ofte beloven efnige giften, gaven ofte ghefchencken diredlelijck ofte indireótelijck, ende foo fy eenige gaven ghegeven hebben , 'tfelvehet Collegie bekendt te maecken op peyne van bevonden wendende contrarie gedaen te hebben, daer over gecorri- geert te wordeü nae exigentie van faecken.
£nde fullen beyde de Have» νακ Jufite alhier in 'sGra- ven-Hage worden verfocht ende by forme van de Lega- tie ghecommitteert, om te famen ende met den anderen in een Collegie gevoecht, kenniffe ce willen nemen van fodanige exceiicn.als hier vooren gementioneertzijn, en fullen daer inne recht doen , achtervolgende het difpofi· rijf van de voorfz artyckelen ende fulcx als fy in goeder confcientie fullen bevinden te behooren.
Ende fullen den Fifcael van de Generaliteyr,ende den Fifcaelen Procureur Generaci van den Hove van Hol- landt, Zeelandt ende Vrieflandr te famen, ofte den Fif- cael ende Procureur Generael van den voorfz Hove al- leen, fo wanneer dc Fifcael van de Generaliteyt felfs fou- de fyn te beklagen , achtervolgende de Inftruélie hem dien aengaende te gheven ter Ordonantic van de vooriz Hoven van Juftitie haer pertinentelijck informeren op de voorfz exceiTen ende tegens die geen der voOrfz Per- fonen die daeraen fchuldich fouden mogen zij ri, de fel ve haer Proces maecken, inftrueren ende vervolgen ter dif- findbiveSententietoe , welcke Sententie volkomen ef- fedt forteren fai fonder dat daer van ons ofte eenich"an- der Collegie geprovoceert fai mogen worden.
Ofte wel foo by de andere Provinciën eenich bedenc- ken foude mogen vallen op de voorfz delegatie, ende dat gcoordeelt foude mogen worden dat de Heeren van bey- de de Hoven niet te veel in fware faecken daghelijcx fyn geoccupcert dan dat de fel ve dediftèrenten eij ProcelTen di2u aengaende te ontftaen met commoditeytendenaer behooren fuude konnen expedieren. Soo foude naer de opinie van de Heeren v^n Zeelandt, niet ongeraden ofte ondienftich worden gheoordeelt dat eenige verftandige ghcleerde ende bifcheydene Perfonen daer the worden Gecommitteert uyt de refpedive Provinciën aen 'de welcke oock de kenniiïê ende berechtinge van de faec- ken juditicel die by Appel ofje provocatie aen 't Colle- gie van de Staten Generael devolveren , worden gedefe- reert onder een fodanige Commiffie , Inftruélie ende Traóleraent als met gemeen advys van de Provinciën.
Endegclijck wy vertrouwen Ho, Mog. Heeren, dàt de felvedeieonlèConfideraticn in behoorlijckeachtinghe lullen nemen, foo willen wyoock niet twyffelen ofte de felve (uilen naharehooghewysheyt ende ouden yver tot het ghemeene befte, tot repreflie van de voorfz vuylighc- den endecorruptien , een fpoedigeendeanimeufe ordre daer tegen ftcllen ,opdat de Juftitie in alleintegriteyt ge- adminilbeertjde Politie nae behooren ghedient, de Ön- derfaten tegens alle outragebefchermt, eneen vryedcur gcopent voor de Deucht, Wetcnfchap, Eere ende Godt- faligheyt,met weringe van alle concullien endeprofani- teyt. Waer op wy ons dan wel verfeeckert Tuilen houden dat Godt Aimachtich den Autheur ende Protcft-.ur van dcfe flpriifante Republijck tot der lèlver behoudenilfe ende maintien U Ho. Mog.deliberatien ende refokitien in defe grootc ende iolemnele Vergaderinge alkfiatsfal doen profpereren.
«©.ICC UolcDtte ùe ^nliructte Uoo? öcn Sacïit üan tf/fc.
hiflruÌlie voor den Racdt van Staten van dc Veremichdc Ni- derlanden, -waeritaede HsercTi 'm denfehen Raedt lu.etr teiijck Quommitteerti ende mch te Committeren, by Vro- ■vijie, ende tot anders bj de Staten Geneiael fai wefen ge- oràonueert,jullm belegden ende diii^ereii defaeckeuvan |
dengemeenen Siaet, de Oefent ie, Covfervatie eitde Vm/
man de -voorfz Laudeji aengaende.
I.
τ Ν den voorfz Raedt fullen begrepen wefen en total- ' len tijden daer in compareren , plaetic ende itcmme hebbende (iouvernrurs van de refpcflive Provinciën daer de felve zij η , ende fullen de faecken in den felven
Raedtgehandelt, gedelibereert endegetradleert worden
by alle behoorlijcke reverentie, refpcdt ende modellie ten meeften dienfte van de voorfz Landen , tot goedé
eenigheyt ende vrienrfchap onder den felve Steden ende
Leden van dien , eenfaemiijck van de Heeren in den fd. ven Raedt comparerende onderlinghe. Eudewordende Gouverneurs van de refpcétive Provinciën , ende den Prefident van de voorfi Raedt in der tijdt verfocht, goj. dc opfichte te nemen dat alle particuliere afFeÖienjtwiftc- lijckeende inpertinentepropooften ( nietraeckcndede materie ende affàircn dieghedelibereert wordenjvoorgi- komen'ende gehindert.
Π-
In den voorfz Raedt en fullen te famen niet mogen wefen die malkanderen in confanguiniteyt tot ih de vier- de grade en in affiniteyc tot in den tweeden grade iiaerde recckeninge vande Werelrlijcke Rechten,(yn beftaende,
■Énde tot beter diredie ende beleydr van alle voorval- lende faecken,fai den felven Raedt Ordinaris vergaderen ten negen uyren voor de middach,ende ten drie uyren ni de middach ; ende en fullen de Raden uyt den voorfchre· ve Raedt niet mogen fcheyden fonder voorweten van den Raedts-Heer prefiderende, en fullen defelve Raets- Heeren gehouden wefen geftadelijck hen te laten vinden ter plaetfe aldaer den felven Raedt fai befoigneren, ende te compareren tot allen tijden,als fy daertoe verfuchtful- len worden, uytgefondert wettelijcke excufen. ·
Den voorfz Raedt fai nemen goet regart teneyndede Landen ende Vereenichde Provinciën,Steden énde Le- den van dien ,onder]ingh ,inconformitcyt van
dé Ver- bonden tuifchen de felve ghemaeit ende opghdrecht',als mede de felve met den Gouverneurs ende Krychs-Over- ften der iélver , midtfgadersde felve Gouverneurs ende Krychs-Overften onder den anderen geftelt ende gehou- den worden in goede eendracht.
V.
' Ende fai den felven Raedt hebben ende gebruycken de felve authoriteyt om te dilponerenin de laeckcvanden Oorloch ende over het vokk van Oorloch in dienfte van de felve Landen wefende, doende hare bevelen volbren- gen door de voorfz Gouverneurs van de Provinciën in di-r lijdt wefende, den Admirael ofte andere Officieren elcx in hun regardt. .:
VL
Sonderdat fylieden yetsfullen mogen doen ofteatten- reren,dat loude mogen itrecken tot prejuditie van de Pfi· v-ilegien, Rechten, V'ryheden jTraöaten jContraÖen, Ordonnantiën, Statuyten , Decreten ende Ufantieder iel ver Landen m 't gcnerael,oftc van eenige Provinciën, Steden ofte Leden van dien ia 't particulier.
Den voorfz Raedt fai bevorderen dat de Generale Mid- delen totgtmecnt Ücfenfie van den Landee§ipaerlijck ende in 't gemeen over alle de Geünieerde Provinciën, Geaiïocicerde Laijdtfchappen, Steden ende Leden van dien, mitsgaders over de Quartieren reforterendc onder
de Generaliteyt in't byfuiKier,gheconfentecrtendenocn
te confenceren , ende toi hare difpolitieby de Cocfeotin van de Provinciën geftelt, ende noch; te Hellen, wel ende alomme eenpaerlijck worden gcheveh,èndedac de Pach- ters ende Colledeurs der fel ver, worden ghehandeli in't innen ende executeren van'tgeen hèn Verpacht ofte te Collederen bevolen fai weien , ende dar de Contraven- tien van de Ordonnantiën daer opgemaed, ofteiiochte maecken, fonüer eenighe diflimulatie worden gheftratt, fonder dat die van den Raedt van Brabandt ofte Vlaen- uercahaer met de yoorii middelen ofte queliicn «de
vcrfcbu- |
-ocr page 81-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
8i
XVL
Sullen de Steden laten by hun ghefaruyck, om in tijde
van noodt,ende ais de faecken geen uy tftel mogen lyden,
hen te Water te wapenen ende fchepen van Oorloge uy t
te ruften, tot lafte van den Lande, om me uyt de voorfz
IVliddelen betaelt te worden, énde dat tegens alle Py raten
ende andere diergelijcke Vyanden van 'tgemene befteii,
de felve te refifteren ende in haer geweldt te krygen , be-
houdelijck dat de kennilïèende ftraffe foo over de Perfó-
nen als haere fchepen ende goederen fai ftaen ter decifie
van de Collegien ter Admiraliteyt in de refpeöi ve Quar-
tierenghcfteltofté noch te ftellen uyt de Provinciën be-
flaende by de Handelinge ende Trafficone ter Zee.
•XVIL
De Raden van Staten fullen ghehouderi wefen over tö
leveren aen de Generale Staten ende Staten van de parti-
culiere Provinciën, pertinente Staet van drie Maenden
tot drie Maenden Van de Lyfte van Oorloge ende het in-
komen van de Middelen daer to? te confenteren, en deii
Employ van dien.
xvin.
Sullen houden een pertinente Lyfte van de befettinge
van àlle Steden, Forten ende Plaetfen, fo als de felve van
tijdttottijdt bevonden fullen worden , ende fullen daeir
vanaendePtOvincien,desverfoeckende, t'allen tijden
gehouden zijn Copye telaten volgen,
X1X.
Sullen nae haer vermogen, beforgen dat de Palen ende
Limiten van de voorfz Provinden ref[)eftivelijck niet
én worden vermindert, ende dat alle Steden ende Plaet-
fen rdbrterendeonder de Generaliteyt,worden gebracht
ende gehouden onder ghelijcke contributie totgemeénê
defenfie vanjden Lande, voorfoD veel mogelijck fai we-
fen , eadédW VAn gelijcken gebruyft worden in regü^rdc
van de Stéden elide Plaetfen die verkort fullen worden,
ι XX.
Sullen beforgen dat alle Gouverneurs, Admii-aels,Ge-
neraels, Overften, RitmeeftersjCapiteynen endéal het
volck van Oorloge te W^atef ende te Lande, fullen belo-
ven eade fweeien de Staten van de Vereenichde L^ndea
die by de Unie ende handthoudinghe van de Gerefor-
meerde Religié-fullenbly ven eenfamentlijck, de Stateii
van de Pro vinden, endede Maeiftraten vande Steden
daer inne fy-lieden gebruyö: entie tot wiens lafte ofte re-
partitie fy betaelt fu len worden, ghehou ende ghetrou tè
wefen, denfelven getrouwelijck te dienen, ende dat Sy-
lieden deh voornoemde Staten Generael ende oock de
Staten van de perticuliere Provinciën, eickih fyn regai-d
fullen obedieren ·, dat ihfgiilijcx de Gouverneurs van dé
Provinciën ende Generaals, ftillen beloven te obediérëii
den Raedt van State, by de Staten Genefael geftelt, ofté
naetnaels te ftellen ; ende dat de Overften, Ritmeefters,
Capiteynen ende alle andere volck Vati Oorloge boveii
dien oöck belöven ende fweören füllen de bevelen van de
GoüvérneUrs Vaii de Provindên daér in fy gebhjyö wor-
den, endthet vólck van Oorloghe te Water, de bevélen
van den Admirael, en vóórts allé andete Hoofden over
hefilieden te ftellcii, fullcn gehoorfafiien ende obedieren
naebéhooren.
XXL
Sullen onderhouden alle Traöaten ende AllisnÖéa
tuflchen de Vereenichde Landen,de Provinciën,Steden
ende Leden van dien, met de Naburige Rycken, Landt-
fchflppen ende Republij eken ghemaeckt, ende fullen ten
felven eynde , ende tot avancetnent van de Neerinr
ghe ende Traffijcque defer Landen onderhouden goedé
correfpondentie, vriendtfchàp ende Nabuyrfchap met
de Uytheemfche Princen ende Heeren , omleggende
Koninckrijcken, Republijtkeù, Lariden ende Steden,
by de befte middelen die^ ^er toe filllen advy feren.
Die van den Raedt voornoeiöt eride élck van heii opi-
niërende , fullen opentlijck verklaren het geen haer by
haer Eere, plicht ende confcientie goet duncken fai, het
fy om hem te cotiformefen met andere opinien, ingeval-
Ie de felve hen gott duncfcen,öm te éviteren,redlren,oft||
al fulcK ds hun beft: duncken fil, dööf andere redenen en
confi-
vrf/chilien dacT over te ontftaen, eenichfin te fullcn faeb-
bcfttebemoeyen. ^^^^
iindeiullen op den opheven der felver Generale Mid-
idén vülgeu ende doen volgen al fuicke Inftrudien ende
O^ionnancien als by de Generale Staten daer op ghe-
jiacü zij η j ofte noch gemaed fullen worden.
IX.
Endein'tdoen innen ende executeren van de iel ve ge-
mene Middelen, midtsgaders de.Confenten van de Pro-
viocien, ende op den voet die ghedragen fullen worden,
fgl by den voornoemden Raedt tegen den Debiteurs,
Pachters ende Colleclcurs, mitsgaders tegen den Ingefe-
leoenvande Provinciën end^teden in gebreecke we-
fcnde, ende hare goederen worden geprocedeerr gelijck-
nien in defe Landen voor 's Princen daden ende pennin-
gen gewoon is geweeft te doen, ende volgens de executo-
riendaer toe te verlenen, behoudelijck dat niemandten
Cal worden gevoceert buy ten de Provin'cien daer inne hy
woont, fonder confent van de Staten van de felve Pro-
Sullen beforgen ende naerftelijck aenhouden dat alle
Comptublen van de Generaliteyts Middelen behoorlijc-
liin reeckenen ter Generaliteyts Reecken-Kamer.
XI.
De penningen procederende van de voorfz geconfen-
teerdc Middelen ende andere Coniénten, fullen bekeert
ende geemployeert worden tot be'talinge van den volcke
van Oorloge, ende andere behoeften van der Oorloge,in
confurmiteyt van de Confenten van de refpedtive Pro-
vincicü, ofte fulcx als in 't Generael by de Provinciën fai
worden gheordonneert totmeeile profyte van den Lan-
de, ende voor al fai ordre op de Monfteringe endedifci·-
pline Militaire over 't Volck van Oorloge geftelt worden,
cndcdat die betaelt mogen worden hooft voor hooft.
Sullen forge dragen ende de Capiteyns in dienfte van
den Lande zij nde, precyfelijck ende op peyne van cafla-
tiedaertoe houden,dat de felve aen'hare Soldaten fullen
betalen ende laten volgen de volle Soldye na de ordre van
't Landr, fonder oock de felve Soldaten af te trecken den
jchften dach j ende fullen de geen door wekkers aenghe-
ven eenige contraventien tegen 't gunt voorfz is,ontde<3:
fullen zijn, houden in goede reconypandatie tot bevor-
deringe ende avancement nae eelegetltheyt van faecken.
ΧΙΠ.
Alle Patenten ende Bevelen addreiTerende aen het
volck van Oorloge , fullen worden gheteeckent by drie
Raden, wefende van verfcheyde Provincien,etìdé byiden
Secretaris.
XIV.
Gelijck mede alle Ordonantien van betalinge fullen ge-
teeckent worden by denTreforier en drie vande Raden,
wefende van verfcheyde Provinciën, ende by den Secre-
tifis van den felvcn Raedt, ende en fullen egeen prdon-
nantien van betalinge in waerden gehouden worden,dan
diegetecckent fullen wefen als boven, met de notule van
^'i'firatafo/io talii^ daer op geftelt wefende.
Sullen oock de handt daer aen houden, ende foò verre
«snoodtzy, bevorderen dat de Convoye volgendede
<-onfenten ende Lyften by de Staten Generael daer op
pmaeii ende noch te maecken, ende vsn gelijcken oock
de Licenten, volgende de Ly ften daer op gedreffeert en
DochtedrelTeren, eenpaerlijck worden geheven en ach-
tervolcht, ende dat by de Staten van de particuliere Pro-
ìincieD, de Gouverneurs der felver noch de Magiftraten
otteGemeente van eenigheSteden ofte Piactfen,ofteby
yetüant anders, de paiTagien ende uytvoer van de goede-
ren die behoorlijcke ende volgens de voorfz Lyfle ver-
wnvoytende verlicent zijn, niet verhindert en worden,
wedatyemandtwichyzy, boven de voorfchreve Ly-
de fel ve goederen , yets eyffchenofte nemen,
de contraventien die dlreaelijck ofte indirec-
^ gehfchieden, geftraft mogen worden excm-
-ocr page 82-
. 82 HERSTELDE LEELl.
confideratien. Ende fullen a!le faecken in den voorfchre- ve Rade beflooten worden by demeefte fternmen van dc prefenre Beeren daer op gheopineert hebbende, ende wanneer eenige van den felven Raden, dircdrelijck ofte indireótelijck, fooinregart van harePerfonen als van hare Vrienden ehde Magen tot in den vierden Gradcjcn iullen de fclve daer op nier nlogen gheven eenich advys noch prefent wefen op de deliberatie ende beQuyt der fel- ver faccken, tnaer fullen hen vertrecken ende bly ven uyt de Kamer van den Raedtgedurendc de felve deliberatie.
XXIII.
In den voorfzRaedten fullen niet worden eyndelijck beilooten ofte eearreftecrt eenige faecken dan in prefen- tie van alle de Heeren van den Rade, die wefen fullen ter plaetfe alwaer den Raec hen fai onthouden, ofte ten mee- Uendeel van hen-lieden.
XXIV.
De Raden en fullen nier mogen vergaderen ofte rcfol- veren op eenige extraordinaire faecken dan by voorgaen- de intimatic daer van gedaen aen alle Raden die ter plaet- feu fullen wefen.
XXV.
Sullen geen Odroyc verlenen,nochte oock die by den Staten Generaci voor feeckQTcn tijdt van jaren verkent 2,ijn,nae de expiratie van de felve te continueren, nochte eenige penfioenen ofte benifitien tot lafte van den Lan- de, noch refignatien van Officien mogen loeftaen.
XXVI.
Sullen geen Remiflien aen Pachters ofte andere De- biteuren van het gemene Landt mogen verlenen, anders als ter prefentie van alle de Raden, ende dac ten minften met twee derde parten van de ilemmen.
XXVII.
Sullen alle wercken in 't openbaer beftedenjcnde geen continuatie van aengenomen wercken mogen coeftaen, op pene van in hare particulier te vergoede de fchade die het ghemeene Landt daer door foude mogen komen te Jyden.
XXVIIL
De voorfz Raden fullen geen part of deelmogen heb- ben, diredtelijck ofte indired:elijck, in eenighe wercken die van wegen het gemeene Landt airede zijn ofte noch fullen worden befleet, noch in eenige Convoyen, Impo- ften ofte andeje gemeene middelen,nochte in eenige van Buspolver, Scherp, Artillerie, Wapener, Kooren,Rog- ge,Haver,Boter , Kaes,ofteandere Vyvres, Amunitie van Oorloge ende behoeften, hoedanich diefouden mo- gen zijn , die tot profijre ende dienlle van de ghemeene iaecke worden ghebruy Λ, lullen mede niet mogen koo- pen ofte by eenige anderen Tytel overnemen ofte bele- pen eenige Ordonnantiën die tot lalle van den Lande in hel ghemeen ofte van cenjghc Provincie in 'c particulier fvn verleent, door haer fclvcu» baer Huysvrouwen, Kin- ders, Familien, ofte door yemandt anders\^ie het oock Toudc mo^en wefen,ofte in den koop , overnemingeen beleninge by anderen ghedaen, mogen participeren, di- reótelijcknochindireöelijck, nochte door haerfelven, hare Huysvrouwen, Kinderen , Familien, ofte yemandt anders als vooren eenige giften, gaven, ofte gefchencken mogen ontfangen, gbenieten noch profiteren van eenige dingen hoe kleen die oock foude mogen wefen,oock van eetbare Waren ofte dranck. ende dat van yemanthetfy Steden, Collegien, Perfonagicn, ofte particuliere Perfo- nen die fy weten yets aen den Raedt te doen te hebben, ofte apparentflijck te fullen ghekrygen, ende dat foo wel voorais naer,datdc faeckein den Raedtafgedaen fai zijn, ende by aldien eenige fodanighe giften ontfangen fullen hibben van yemandt die fy naemaels vernamen yets aen den voorfz Raedt te doen te hebban , 't welcke fy ten tij- de van het ontfangen van de giften nieten hadden gewe- ten , ofte dat , die namaels aen den Raedt yets te doen mochte krygen, fullen fy-lieden ghehouden weien den Raedt daer van te verwirtigen,ende de ontfangen giften, ofte de waerde van dien , ten behoeve van de Armen te bekeren, fulcx als hen by den Raedt gheordonneert fai worden, ende fullen boven dien niet mogen ftaen over rie deliberatie van de faecken, concernerende den genen van de welcke fy fodanighe giften ontfangen fullen heb- ben, fonder daer toe by den Raedt gheadmitteen te zijn, alles op pene datdegeenc die bevonden fullen worden contrarie het geen voorfz is, ofte eenich poihd van dien gedaen te hebben , fullen worden gedeporteert van haren Staet, ende wefen infaem ende inhabii om eenich Ampt ofte Officie binnen de Geünieerde Provinciën, GealTo· cieerde Landen, Steden ende Leden van dien, t'eenigcr tijdt te mogen bedienen, ende daer en boven ghehouden uyt te keeren ende op te brengen het viervout van 't^ea lyuytde participatie van de voorfz wercken, leverantie van Vyvres, Amunitie ende andere behoeften,in koop, overneminge, beleninge van Ordonnantiën, ofte uyt de participatie van de felve jjenidtsgaders van de ontfangen giften ende gaven genooten ende geprofiteert fullen heb- ben,ende verder fubjeö zijn fodanigeandereAmenden ende arbitrale correüie als nae exigentie van faecken be- vonden fai worden te behooren , ende fullen de voorfz Raden alle jaren bp den eerften Dingfdagh in de Maendt van Mey, ende de geen die als dan abfent fouden mogen weien, op den eerften Dinghfdagh, op de welcke fydaer na in den Raedt fullen verfchynen , voor alle befoicnej gehouden wefenin den voorfz Raedt haer tegens den an- deren by folemnele Eeden te iuy veren, ende den Trefo- rier Generaci, Ontfanger Generael, Fifcael, Secretaris, ende Commyfen, haer te dpen iuy veren , van datfy hen van 't geen voorfz is,wel ende vroomelijck iullen hebben ghequeten, ende datfy niet en weten dat by hare Huyj- vrouwen, Kinderen, F'amilien, ofte yemandt anders dit henlieden aengaen, contrarie het geen voorfzis, direöe- lijck ofte indirectelijck is ghedaen, ende voorts belooven daer inne in allen oprechtigheyt te continueren, fonder dat yemandt tot de befoignes van den Raedt fai worden geadmitteert voor ende al eer hy de voorfz expurgatieen beloften als vooren, fol^ndijck "fai hebben gedaen. |
Sullen voorts de voorfz R aden daer en boven oock op de minlie fufpitie tot allen tij den ghehouden zijn haer te- gens den anderen onderlinghe by Eeden als vooren, daer van te fuy veren ,ende den Treforier Generael,Ontftn- ger Generael, ende Fifcael, Secretaris ende Coramifen van de Generaliteyt haer daer van te doen fuy veren,mits- gaders die geenen die aen den Raedt te doen hebben jen
op de welcke eenighe fufpitie valt, by Eeden te doen ver- klaren, datfy aen niemant van de voorfz Perionen, dire- öelijck ofte indireOelijck, yetwes hebben belooft of ge-
geven, ofte fullen beloven ende geven.
XXX. ^
Ende fulien de genen die bevonden fullen worden acn yemandt van de voorfz Perfonen der felver Huysvrou- wen,Kinderen,Familien,ofte yemant anders van harent- wegen, eenige giften ofte ghel'chencken te hebben geg^ ven ofte belooft, ofte doen gheven ofte beloven,direitfr lijck ofte indiredtelijck, 't fy voor ofte na dat de faecke af- gedaen fai zijn,omme expeditie van de faecke ofteander- lints, onder hoedanich pretext 't felve foude mogen zijn? by Sententie van den voorfz Raedt worden ghecondem-
neert in een amende geproportioneertofteegalerendede waerde van de faecke die verhandelt wordt, ofteand^
fmtsnaegelegentheytende vereyfch van ikeclten· hnae fullen alle de voorfz amenden worden geappliceertvoor een derde part ten behoeve van den Aenbrenger > de twee relterende derde parten ten behoeve van den Ar- men , alwaer het dat het exces ofte de corruptieeerft on- dervonden wierden eenige Jaren nae dat defelve bcgaen fullen zijn.
XXX L .
Ende opdat hetgeen voorfz is te beter achter voicM
mach worden , ende niemant van die geen die aen
Raedt van doen hebben daer van eenige ignorantiebe · ben te pretenderen , fai in de Voor-Zael van den gehangen worden een open Patent, gheitelt in de Nej^e '
landtiche,Fraufche, EngelfcheendeSchotfcheTalen^
daer by yeder een gewaerlchout fai worden ,dat ν voorlz Perfonen, derfdlver Huysvrouwen ende ren, Familien, ofte yemandt anders van harentwcgen nige giften ofte ghefchenckcn iullen prefcncerefljff^^jj |
-ocr page 83-
HERSTELDE LEELl. 83
felven Raedt, ende fai den Secretaris houden goede ende
pertinenteRegifteren ofte Memoriael-Boeckcn variai»
ie de Refolutien ende belluyten van de materien en faec-
ken die ghehandeltende geflooten fullen worden in den
felven Raedt, ten minften die wefen fullen van impor-
tantie ende notabele confideratien, ende de faecken ende
materien beilooten ende gearrefteert zij nde by gemeene
ofte de mecfte ftemmen, fullen alle die van den felven
Raden indilierentelijckjhet fy die prefent ofte abfent fyn
geweeft,ofte van een ofte contrarie opinie hem gefamen-
der handt fonder eenich tegen feggen , laten gebruycken
tot het goedt beleydt, eftedt ende onderhoudinge van de
voorfz befluy ten ende Refolutien.
XXXV.
Den'Raedt van State fai de Staten Generael van de
Vereenichde Provinciën mogen befchryven in feeekere
bequame ende verfeeckerde plaetfen van de Vereenich-
de Nederlanden, ingevalle den noodt fulcx vereyfcht, de
welcke aldaer fullen compareren fonder prcjuditie,noch-
tans van hare Privilegiën van buyten de Provinciën niet
gevoceert ofte befchreven te mogen worden.
XXXVL
De Refidentie van de voorfz Raedt fai gehouden wor-
den in een bequame ende verfeeckerde plaetfe van de
Vereenichde Provinciën,fonder gehouden te zijn te bly-
venin feeekere plaetfe precife, maer fullen vergaderen
ter plaetfen daer den dienft ende het ghemeene befte van
den Lande,ende byfonder de direótie van de faecken van
den Oorloge is vereyflchende.
XXXVIL
De Gagien van de Raden fullen wefen vüftie» hondtrt
Mnden van veertich gtooien 'sjaers, te betalen byde
Provinciën daer uyt fy geftelt zijn, van drie Maenden tOC
drie Maenden,daeropfy hen eerlijcknahareStaetfullen
onderhouden, fonder dat fy eenige cxtraordinaris koften
totlaftevanden Lande fullen mogen brengen anders als
de Vrachten ende Convoyen, ende verders als by de Re-
glementen die daer op fullen worden gemaedt, geordon-
neert fai worden i Ende als een van den Raedt komt te
overlyden ofte fyn Staet te verlaten , fai by de Provincie
van die hy geftelt is, een ander bequaem Perfoon,de Sta-
ten Generael aengenaem wefende,genomineert5ende by
de Staten Generael geadmitteert worden.
XXXVIIL
BenefFensdon voorfz Raedt fai gehouden worden een
Trelorier ende Ontfanger Generael, op de Gagien hen-
lieden toe te voegen.
XXXIX.
Ende een Secretaris op een Tradlement van achthon·
i/fri ponden'sjaers, enüeopal fulcke Inftruótien als de
Staten Generael by advys van den Raedt aireede hebben
gemaedt, ende namaels maecken fullen.
XL.
De Depefchen van de faecken volgensdefelnftruélie
ter difpofitie van den voorfz Raedt ftaende, fullen wor-
den gedaen,wefende van al fulcke importantie ende con-
fideratie, dat voor den Oorloch de felve foude hebben
gedepefcheert ge weeft op den naem van de voorige Prin-
cen defer Landen , fullen op den Naem ende onder bet
Zegel ende contre Zegel en Cachet van de Staten Gene-
rael der Vereenichde Nederlanden , by advys van den
Raedt, worden uytgegeven by defe onderfchryvinge, ter
relatie van den Raedt van State der felver.
XLL
Ende de Depefchen die van foo groote importantie
ende confideratie niet en zijn,fullen uytgegeven worden
op den naem van den Raedt van State van ie Vereenich-
de Provinciën, nochtans onder het Zegel, contre Zegel
ende Cachet van de Staten Generaci voornoemt.
XLIL
Het Zegel fai bewaert worden by eenvandeRaedts-
Heeren daer toe te Comraitteren,d e daer van gehouden
fai wefen te beantwoorden, fonder het felve in yemandts
handen te laten komen in eeniger manieren, ende fai van
alle Depefchen ende bet recht van 't Zegel goet Regifter
ende Contrerolle ghehouden, ende daer van betaelt wor-
den den taux by de Staten Generaci ghcordonneerr,ofte
> noch
noch beloven, direöelijck noch indiredelijck, op pene
endeatnende in 't naefte volgendeartycke) uyrghedruct,
gelijck mede de Procureursj Sollicitcurs, ende andere die
laer Ordinaris voor den Raedt voorfz laten ghebruyc-
^en, op de voorfz Dingfdach, ofte als dan abfen t zi j nde,
foo haeft fy daer nac in den Hage weder fullen fyn geko-
men,aen den Raedt onder Eede fullen bcIoven,haerniet
te fullen laten gebruyckcn,ofte'oock haer Meefters inge-
ven ofte doen ingeven van aen de voorfz Pcrfonen, der
felver Huysvrouwen, Kinderen, Familien, ofte yemant
anders van harentwegen, eenige giften ofte gefchenckcn
te geven ofte beloven, ofte doen gheven ofte beloven di-
jedelijck noch indireöelijck, maerfo wanneer haer van
hire Meefters foude mogen voorkomen, dat fy genegen
foudezijn eenige gefchencken aen yemant van de voorfz
PetfoDcn te ge ven ofte beloo ven, dat fy de fel ve daer van
fullen afraden, ofte foo fy airede eenige der voorfz giften
mochten gheven ofte belooft hebben , dat fy fulcx den
voorfi Raedt terfiont bekent fullen maeckcn,ghelijckfy
medegehouden zij η ten aenvanck van haer Employ haer
Meefters ghetrouwelijck te waerfchouwen van aen de
voorfz Perfonen, uyt faecken als vooren , te gheven ofte
gefchencken, direiftelijck ofteindiredelijck, ende foo fy
eenige gaven ofte gefchencken gegeven hebben, het fel-
veden Raedt bekendtte maecken, op pene van bevon-
den wordende contrarie ghedaen te hebben, daer over by
den Raedt gecorrigeerc te worden nae cxigentie van faec-
ken.
XXXII,
Ende op dar den Raedt te beter foude mogen vaceren
indefaecke derghemeene welftant ende befcherminghe
vandcn Lande aengaende , ende daer in nietenfouden
worden verhindert, voor de examinatien van de Procef-
fen die ontftaen foude mogen over de exceiïèn in de
Voorfz arty ckelen ghemelt, ende daer mede yemandt van
den Raedt, Treforier Generaci, Ontfanger Generaci,
Fifcael) Secretaris, ofte yemandt van Commyfen, foude
mogen worden bgticht , ende dat voorghekomen foude
mogen worden alle onluft , twill ende tweedracht , die
daer door ondèfde Raden tot verachteringe van het ghe ■
meene befte foude kennen ontftaen, foo fullen de i3ee-
ienvan dejuftitie alhier in 's Graven-Hage worden ver-
focnt,êiide by forme van deligatie Gecommitteert, om
tefainenen met den anderen in een Collegie ghevoecht,
kcnniflè te willen nemen van fodanighe excefllèn als hier
vooren ghemcntioneert zijn, ende daer mede de voorfz
RadeU) Treforier Generaci, Ontfanger Generael,Secre-
taris,ofte Commifen , befchuldicht fouden mogen wor-
den , ende fullen daer in recht doen, achtervolgende het
difpofitijf van de voorfz arty ckelen, ende fulcx alsfy in
goede confcientie fullen bevinden te behooren.
ΧΧΧΙΠ.
£nde fullen de Fifcael van de Generaliteyt , endeFif-
caelende Procureur Generael van den Hove van Hol-
lantj Zelantjen Vriefiant tTamen, of den Fifcael en Pro-
cureur Generael van den voorfz Hove alleen , foo wan-
neer de Fifcael van de Generaliteytfelfs foude zijn te be-
klagen,achtervolgende de Inftrudtien hem dien aengaen-
de gegeven ter Ordonnantie van den voorfz Hoven van
Juftitie, haer pertinentelijck informeren op de voorfz
«xceliên ende tegens der voorfz Perfonen die daer aen
ichuldich foude mogen zijn , de felve haer Proces maec-
ken, inftruerende ende vervolgens ter diifentive Senten-
tie volkomen effèd: forteren faifonder dat daer van aen
ons ofte eenich ander Collegie gheprovoceert fai mogen
Worden,
■ XXXIV.
Alle Commiflien, Orelönnantien, Inftrudtien, Brie-
ven ende Dcpefchen , fullen worden gheparapheert met
den gheheelen naem van den Raedt prefidcrende,ende
Refende alfoo gheparapheert, fullen gheteeckent worden
. oy een van de Gouverneurs van de Provinciën, ofte by
yemandt anders van den Raedt; ende dit al, ingeval fulcx
Widts de importantie van de faecke by den Raedt noo-
«cn geacht wordt, ende voorts by den Secretaris van den
Kaedt, fonder die te laten komen jn handen vanande-
'CDjofte met yèm'aridt te communiceren dan die van den
-ocr page 84-
I
S4 HERSTELDE LEEU.
noch re ordonneren, ende fullen de profijten daervan proced' rende bekeert worden tot betalinge van de Ofli- ciers van den voorfi Raedt en andere nuodelijcke faec· ken tot Difpolitie van den Raedt.
XLIil.
Endeverftaéndede Staten Gcnerael voornoemt, dat tot confervatie van het recht van de Vereenichde Lan- den in 't generaci ende particulier, fylieden van hen mee defe Inftiudlie ofteinllellingc vin RegeringeendeRaet van Staten niet en abfideren de mscht ende het recht om by de Siaten Generael,ende de Staten van de Provinden in 't particulier, elck foo veel hem aengaet by tijden van noodtjoftcaisdefaecken van den Lande fulcx fullen ver- eyiIchen,felfsordrecotdienite van den Lande,in de (aec- ke by henlieden ter difpolitie van den voorfz Raedt ghe- ftek, te mogen ftellen ende exerceren by direótie van de faecken van Oorloghe te Water ende te Lande, met alle hetgeen daeraen kleeft,ende namentlijck mede het doen van de MonÜeringcn, houden van dedifcipline,Militai- re flraiiè van alle exceflèn, ende in alle andere faecken , den Staet, Politie, ende Juftitie van de voorfi Landen Steden ende Leden van dien in't generaci ende particu- lier aengaende,ter difpofn ie van den Raedt,niet expreile- lijck geftelt fullen blyven ter difpofitie van de Staten Ge- neraci,df;n Staet van de particuliere Provinciën, de Ma- giltraten van de Steden ende andere wettelijcke Overig heden eicx in haer regardt ende rcfer ven de Staten van de refpedtive Provinciën aen haer het gheven van de Paten- ten aen de Borger-Hoplieden , foo wanneer de felve in tijdt van noodt,ende den dienft van den Lande fulcx fou- de mogen komen te vereyflchen buyten haer eygen Ste- den fullen moeten worden ghebruyc"! , fonder dat den Raedt haer met het geven vau fodanige Patenten eenich- fins fai mogen bemoeyen.
XL IV.
Die van den Raedt van Staten voornoemt, fullen ten aen vange van haer dienll by Eede in 't expurgercn,dat fy om den iel ven dienft te bekomen niet en hebben ghege- ven nochte belooft eenich geldt ofte geldts waerde, ofte anders, hoedanich het felve foude mogen zijn, nochful- len beloven, diredlelijck ofte indiredielijck, ende voorts belooven ende fweren in handen van de Staten Generael ofte der felver Gedeputeerde te wefen gehou en getrou, den fdven Staren Generael van de Provinciën die in de Unie ende by de handthoudinghe van de Ware Chrifte- lijcke Religie fullen blyven , ende by Ecde renuncieren van alle particuliere Correfpondentie , 'tfy met de Pro- vinciën,Steden ofte prievate ende particuliere Perfonen, voor foo veel't fel ve dengemeene befte mochte wefen hinderlijck,ende dat fonder aenfien tc nemen op de Pro- vinciën ofte Steden daer uyt fy fyn gebooren ofte verko- ren, ofte particulier profijt der felver van hen felven otte vanycmandtanders, ende alleenlijck vooroogenfullen hebben de Eere Godts, ende de welvaert ende conferva- tie der voorfz Landen ende de ghemeene faecken, dat fy niet en fullen openbaren de Communicatien, Delibera- tien ofte Refolutien die fecrcet behooren Ce blyven,endc d it iy daer van met nit mant fullen fpreecken buyten der felver Raedt, ende infondcrheyt niet met eenige Mini- ftersvan Uytheemfche Koningen, Princen, Republijc- ken ende Staten , in wat gefclfchappen ofte met wien het fy,ten ware met dien van den felven Rade van State apart ghcfcheyde van alle anderen. Item, dat ly niet cn fullen ten dienfte wefen van yemanden, nochte ontfangen ofte ghenieten van de felve een i^he Pcn(ioenen,datfy niet cn hebben nochiefullcn nemen part ofte deel, diiedeüjck ofte indireót^lijck in eenighe wercktn die van wegen het gemecne Landt airede zijn, ofte noch iullen worden be- Iteet, nochte eenige Convoyen ,Importen,ofte andere gemecne middelcn,nochtoin eenige levcringh van Bos- polver,Scherp, Artillerie, Wapenen , Koorcn, Rogge, Boter, Kats, Bier, Haver, ofte andere V y vres,Amunitie van Oorloge ende behoeften , hoedanich die ioude mo- gen zijn, die tot profijt ende tot dienfte van de ghemeene iacckcn worden ghebruyét, dat fy niet en fullen koopen ofte by eenige andereTytel overnemen ofte belenen ee- nige Ordonnantiën die cotlaltevandcnLanÜein 't ge- meen , ofte van eenighe Provinciën in 't particulier zijn verleent, door haer felven , hare Huysvrouwen, Kinde- ren, Familien ofte door yemant anders wie het oockfou. de mogen wefen, ofte inkoop, overneminghe ende bele- ninge by anderen gedaen,fullen particepcren,dire(iielijclt noch indireclelijck, noch door haer felven, hare Huy». vrouwen, Kinderen,Familien,of yemant anders als voo· ren,eenigegifte,gaven,ofgefchencken fullen ontfangen, genieten , noch profijteren van eenige dingen, hoekleyn die oockloude mogen wefen, oock van Eet-ware, Spyfe ofte Dranck, ende dat van yemant, 't fy van Steden,Col· legien, Perfonagien ofte particuliere Perfonen,diefy we- ten yets acn den Raedt te doen te hebben, ofte apparent- lijck te fullen gekrygen, ende dat foo wel voor als nae dat de faecke afghedaen fai zijn, etide by aldien fy eenigefo- danige giften fouden mogen komen te ontfangen van ye- mandtdie fy namaels fouden vermeenen yets aen den Raedt te doen te hebben,'t welck fy ten tijde van het ont- fangen van de gaven niet en fouden hebben geweten,of- te dat de felve namaels aen den Raedt yets te doen moch- te krygen, dat fy daer van den Raedt kenniflè fullen ghe- ven , ende dat fy haer vorder precifelijck fullen reguleren naden inhoudt van defe Inftrudie en yder artyckel van dien, ende wydersdoen dar goede en ghetrouwc Raden van Siaten ghehouden zijn tc doen, ende dit alles by pro- vifie. |
XLV.
Inghevalle defe Inftruöie bevonden wordt te hebben eenige duy fterhey t, ofte dat de felve eenige alteratic,Tcr- mindcringe ofte vermecrderinghe foude vereyfchen, fai daeroptereerfte Vergaderinge van de Staten Generael met kenniflè ende advys van den Raedt gedaen ende ge- let worden nae behooren.
^Idus ghedaen hl de Vergaderinge van de veorf^Heere* Staten Generael, gearrefleert of den fwaelfden jl^rilMna vijftienhondert acht en tachtich.
2ilIfco onöcrDotïïiÉn hjoiötöat «itioebaneetfufecnlii fcl)aticI0clicHtìcn!tl)eu tot mcrchelfltBeftlepnatfitingSe b.in t Colft'ijte banbi-n iìaeDt ban ^tate / enïie öctw? fcnifle ban De i^mm in 't fclbe «©ccotnniittcrtt/ mtótjii gaüccii ban öcc fclbec |Büntier0/üa£C foo be?wtet|iou« ten öat fp petsi aen ben BEiticlöm Sìacìit Biböen te ö«rtó0» ttn/ Derben onDcrncnien am De gemeibe ^teten Sai»it/ Den €rcfoticc «iDencrael / (©ntfangec <©enerael/iifciwl cnDe ^ectctactji/ ititDt^gaDersïaenDeConintpfettofitc
Dee fclbec =|up!8b|outocn/ ïSinberen/ ^amiUen/ofttpe' manbt onDersi De felbe aengaenDc/tc p?efenteten enbeaat te Dteben eenige giften ofte gefcljencfeen / enöe Daet nttöi betljooten foDantge opinie niet te Ijcbfien ban De getrou' totgOept/ finrecitept enDe opcccötigöept banDegemeltB ^eeren ïtaben/ euDe ban bcboo?r3 jÜ^inifletjiS/ al!$&c toaetDigljept ban öairlteDec 3i mpt/enDe «Cete ban ΙβΦ Itcbet ©ctfonen gaec befioojDe te gelooben/enDefietfritó 3Ön facchen ban feet quaDc gfjebolgen/ enDe boo? liet^ ban (Sete/ notljboo; ben Staet niettelyben. ^ootlt: Dat De aaben ban Staten pDec een ban hiatquaiitept oftctonöitief)pfp/ toeiejcp^eflTelücfi intecDiceei tentets bti'bt/ Detfpom crpebttteofteanDeisionDetbjatpjrtcït {jet felbe fouDe mogen 3ön / aen pemanDt ban De
ban Den iïoebt/Den iCreforier<©eneEael/<©ntfanfler<©ei
necart/ e$e£retati0 / ofte Conimijfen / Dee felber l^wp»' b?oiitoen/ öinDcrii/ jpamilien/ ofte aen pemant anoer? De felbe aengaenDe/ te pjefentecen/ gljeben ofte bclooöen/ ofte boo? penianDr anbecjï te boen pjcfenieren/gcbeti Φ te beloobcn eenige giften ofte gljefeljenffien ban ecntflP Dingen I)oe ftlepn Die oot& fouDen mogen toefen/ooiU bw €et toacen/ ^ptjfe ofte '©jantfi/ op pene / Dat De gecnc Die bebonbcn fai tooSìen fobanige gifteti aen be gewaw i?eecen enDe ïEinijtcrii/ Dee felber igupiSb?outoen/«m' Decen/ jpamilien / ofte pemanbt anDeci ftaet ajifl®*·!^ gepjefentetct ofte gfjegcben / ofte belooft te IjetJCeti/ dot
nbec tip bert SaeDt fullen toojDcn geronbemneemn^ •Kern cnbe eöep?opo?tionecrt ofte gdarenbebe toanw banbefaetfic biefpbooiDen fiaeDttebecöa"l»^'^Ert ben/ ofte anbecfintjS nae gelcgent^ept cnDf erigentfeuan
vetbol.- |
-ocr page 85-
HERSTELDE LEELl. 511
mboöiilö'fieööcrtoofhbicljan foliant ingctocijt Ccfdjaii·· iwCicc uei'liiarinij op eeiuge pointe banDeiiiuc.
(<0Ì;dir4tU'ii Heereii van Hollant ende Wcfl-Vïkflam ^ifQencraliteyt ifigebragt opeenigeartyckelen vandeUuie. p. E Heeren Staten van Hollant ende Wefì-Vrieflanc Uconfidererendedatdefegroote Vergaderingeisge- convüceertom gewichtige redenen en oorfaken,en dat in een ongelegen faifoen van.'c /aer, en uytde frequente by een komftc van U Ho. Mo. kennende betnercken dat der felver y ver en affedtie voor 't befte van 't gemeen der fel- verparticuliereincomrnoditeyten aen de zijde doet bly- ven,hebben geoordeelt, ende fyn noch van dat gevoelen, datdebefüignesindefe Vergaderingein fulcker voegen dienen te worden gedi rigeertjdat met eé goede eenigheyt diefaken tén fpoedigftentoteen heylfaem befluyt mocht worden gebragt,om d'welclie te verhandelen U Ho.Mo. en eygentiijcken by een gekomen zijn,op dat de perticu- liere Leden van de Provinciën in haer ongelegentheden verlicht, de Republijcke in haer fel ven door een ordent- liickefiippletievan 't defeö, 't welckin een notableghe- dedtevan de Regeringeis voorgevallen,in verfekercheyt geftelt,en de vailighey c van den Staet voor alle de Weerek getoonc mach worden door ^Weende prompte refolutie, '^areejfeéicn van n/ijsheytien van eenigheytidckccketSic gronden daer op een Republijcke wekkers ghedurigheyt wort gehoopt, beftaen kan,en daerom hebben de Heeren van Holiandt hare Propofitien fodanich geformeert, dat defelredaerin wel hebben doen influeren de poinöen van de Religie i Unie en Militie j maer hebben op de twee ecrftein haer Propofitie haer weynich geextendeert, niet om dat de fel ve van minder importantie foude worden geoordeelt,alsdatleile,niaerom dat daer in by de tegen- woordige geftaltenilTe van faken geen veranderinge is ge- vallen,en geprefupponeert is in 'teerfte,als raeckende de eereGodes,de Provinciën in een heylige en fincere yver, en in't anderjals waer in beilaet de behoudeniffc van den Staet in oprechte afFedliemet den anderen concerteren. Niet te min nademael eenige Provinciën hebben belie- ven te infifteren, dat de Heeren van Hollant haer fpecia- lijckfouden willen verklaren op 'c 9 en andere artyckelen van de Unie,en op de expedienten waer door de verfchil- len over faken in den fel ven artyckel ghemelt,die tuflèn de Provinciën foude mogen ontftaen,uyt de wege foude konnen worden geleyt,andere, als de Heeren van f^rier- Imtm Stadt Groemiigen ende Ommelanden uyt de felve ar- tyckelen en uyt een voorgewende necefifiteyt,hebben ge- lievefodanige dillatien te maken,als of de Provinciën ge- boudenfoudea zijn elck in den haere tot verkiefinge-van Staèhouders te procederen, foo moeten de Heeren van Hollant onder behoorlijck refped van U Ho. Mog. ver- l!liren,datfyniet:en konnen begrypen, dat ofte met den '«! van de Unie ofte met eenige bondige Argumenten uyt de felve getrocken, of doorandre voorgevende noot- fikelijckheden oyt foude wefeu of konnen worden geju- «liceert dat de Provinciën gehouden foude Stadthou- ^triteverkiefen.oi dat den dienft van de gemene Vcrbin- tewITeiulcx foude vereyflchen, want is en wort by de in- Sed'.ende confideratien van de Provinciën medegehou- den buyten difpute, dat de Staten van de refpeöive Geu- niMrde Provinciën yder i» den haren.fyn Souverayne Sta- ÌTJ^" gemaedt onder fodanich |
bedingh, datyder Provincie daer door niet aileenloude ^lyven onverkort in hare vryheyt en gerechtigheden, en tonder dat fy daerorh den anderen eenich prejuditie,hin- der of beletfel foude doen,maer ter contrarie,dat fy lieden '"^"deren daer in metallebehoorlijcke enmogelijcke ®i<idelen,ja met lijf en goet helpen handthouden,ftyven, ercken en befchci men fou tegen allen en een yegelijck leothoedanich die foude weienjen alfo onder de voor- noemde gerechtigheden hetgrootfteen notabelfte point Me vrye en Souveraine Regeringe, fo hebben oock de fovincien daer inneden anderen in hare reipeÖivere- 'Wteiigeen regel nochte mate willen ftellen ; maer heb- nelckander gelaten dienaengaende in haer volkomen Pnr ^'""^^^"edeelen van de Souverainiteyt foo in oüüe, Juftitie ende andcrfints, door haer felven ofie ee- nige van dien in haren naem door andere tedoenadmi- nilèreren,jaeen konnen oock deBondtgcnooten ten tij- de van de Unie in Ipecie niet bedacht hebben van den an- deren te verbinden tot het ftellen van St3dthouders,door diendefclveten dien tijde de Heerfchappye van den Ko- ningh van Spaengicn noch niet en hadden afgefwoorenj doen mits dien noch niet gequalificeert en waren,omme Stadthouders te ftellen j ende daeromme kan te minder eenich bondich argument gemaedt worden uyt het tiende artyckel van de Unie , als dat de Staten haer verohligeert fouden hebben te continueren in 't fieUen van Stadt houders» dewijl de felve doenmaels daer van noch geen aenvangh hadden gemaedt ; maer de Stadthouders dien doenmalen waren, hare Commiffien hadden van den Koninck van Spaengien, behalven dat by het voornoemde artyckel dc queftien die over faecken aldaer gemeldt, fouden komen Konùìitnniet aifolutel'yek fyn verbleven aen de Stadt- houders, maer alleen byprovijie j màe dan noch niet aen het A mpt van de Stadthouders 5 maer aen de Perfonen van de Stadthouders, die doe ter tijdt -waren, fulcx dat wel de voornoemde Provifionele ordre by het leven van de Stadthouders die doenmaels waren ^ by contrarie Refolu- tien ofte Verdrach niet en is ghedifcontinueert ofte ver- andert, de voornoemde fubmiffie echter met het affter- ven van defelveStadthoudersw^ffv»i//i:^/.alsde welcke de Bondtgenooten expreiTèlijck valt hebben gemaedt aen deverkiefinghevan Perfonen van de voornoemde Stadt- houders , ende met de by-voeginghe van de woorden nu ter tijdt wefende, bethoont dat fy niet en hebben ver- ftaen, dat de Succeffeurs ghelijck recht fouden hebben ten ware by naerdere Refolutie , fulcx aen de felve moch'te wordenghedefereerCj'twelckde Heeren van Holiandt niet beyinden ghefchiedt te zijn, kunnende de woorden van het voornoemde artyckel geenfints fodanigeuytleg- ginghe lyden , als by de Heeren van Vrieflandt voor ghe- ftelt wordt, namentlijck : Dat de Submijjie niet en foude g,ynProvif!Öneel3 maer dat de uytfpraecke ty de Stadthou- ders te doenProvifionele executie foude moeten hebben tXa min, alfoo daer tegen directelijck ftrydt het fefiiende ar- tyckel van de Unie, expreflelijck mede brengende : Dat deuytfpraeck van de Stadthouders naegegaen ende achter^ volchtfoude worden, fonder dat daer van ■seyder beroep ofte andere provifte van Rechten, het fy van Appel, Relief, Re' vife, Nulliteyt, ofte eenige andere ^uer ellen hoedanich die fouden mogen verfocht ofte gebruyéifuUe» mogen tsot' den, 't welck niet over een komt met de Provifionele executie, de welcke prefupponeert een wyder beroep , waer door alteratie in de uytfpraecke foude konnen wor- den verwacht, geüjck mede de woorden j nu ter tijdt ve' fende , niet en konnen worden gherefereert tot de Geü- nieerde Provinciën, dewyle daer door de Stadthouders van de Provinciën die haer daer naer by de Unie fouden hebben konnen voegen, van de voornoemde Arbitragie fouden moeten blyven geexcludeerc, ende de felve Pro- vinciën haer hebben moeten onderwerpen het oordeel van de Stadthouders van de andere Provinciën, 't welck een ongelijck gefach onder de Leden van de Uniefoudc fyn geweeftj ende geenfints hebben konnen ftrecken tot aenradinge van andre Provinciën,om haer onder fodane Verbont te begeven,veel min kan uyt het 24. arttjckelvm de Unie befloten worden,dat de Provinciën tottet ftellen van Stadthouders gehoude Zij n,om dat aldaer gefey t wort, dat de Stadt houders,die doenmaels waren,ofnamaels fouden komen de Unie en artyckelen van dien, foude moeten bepme- w/j want die woorden brengen wel mede wat de Stadhou- der dip gekoren fou mogen worden foude moeten doen, maer geenfints dat de Provinciën t'allen tijden Stadt hou · ders foude moeten kiefen,oordelen oock de Heeren van Hollant niet dat het OfBcie van de Stadthouders tot wech- neminge van different abfoluyt nootfakelijck fou ziin,en dàttet felve foude dienen als een uytterfte remedie,om de de vcrfchillen-uyt de wege te leggen; want behalven dat aen d'een zijde onredelijck foude zijn, dat de Provinciën alleen om 't beilichte vahde verfchillen tegens hare goede wil Stadhouders Ibu moeten kiefen,die buyten de voorfe beflichtinge verder foude doen alle faken die tot beleydt vande Stadhouders ordinair hcbbe geftaen,en aen d'ander il zijde |
-ocr page 86-
. 86 HERSTELDE LEELl.
iijde oock onfatfoenlijck foudc wefen, dat de Comtniffie van de Stadthouders fuude worden bepaelt binnen de Li- miten van de vooriz beilichringe,foo wij ft oock 'c voorfz Hcgende arcyckel aen, dat de Voor- Ouders felfs hebben te gemoet geilen, dat de Stadthouders apparentlij ck η iet en ibude zijn die geen van de welckc de dedfieo fouden fyn te verwachten,vermits de lelve verplicht zijnde eick hare Provincie voor te ftaen, ende daer door aen de Incereften vandefelveghebonden > niet volkomentlijck neucrael fouden zijn > ende daeromme gefeyt wordt, dat als de fel- ve met den anderen niet en fouden konnen verdragen, dat fy lieden tot hen fouden nemen onpartij dighe Af- fefleurs ende Adjunöen , ende daeromme nieynen de Heeren van Hollandt , dat blyvende de Unie ende de Obligatie die de Provinciën daer door op den anderen fouden mogen hebben , fulcxalsdefelveleyt, foo wan- neer eenich verfchil fuude mogen voorvallen , 'twelck by decide foude konnen ende moeten worden getermi- neertj dat daerinnefullen wordenghevolchceenigevan de voorllagcn by de Heeren van Geldtrlandt, Zeelandt, ende \Jpreekt, refpeöivelijck voort-gebracht, die de be- fte ende bcquaemfte naerghelegentheyt van tijden ende faecken gheoordeelt fullen worden ; Doch verhoopcn, dat Godt de Heere den Staet met foo veel voorfichtig- beyt, wijsheyt, ende eenigheyt,fal zegenen,dat niet noo- dich en fai zijn oyt tot eenige decifien van verfchillen te komen , daer toe de Heeren van Hollandt ende Weft- Vrieflandtj niet alleen een goede wille, maer oprechte ende datelijcke effeöien contribueren fullen , verfoec- kende dat de fel ve verklaringe, ais komende van oprech- ter herten, wel opghenomen mach worden, voorbehou- dens Myn Heeren van Hollandt ende Weft-Vrieflsndt fodanige nader verklaringe,als de fel ve op de voorfz ende andere artyckelen van de Unie, nadefen nader fullen ge- lieven te doen.
€pnt)cli)t6 fpn ùotliinaOeBommtie ^ntUnatfenban
Over-Yffei öeit fevenden J^eb^uacö opöe irnpojtame
poincun Doti tie gioote JSgrgoDectttQe.
Ho. Mog. Heeren i
GElijck aen de eene zijde defen Staet grootc redenen hadde van droef heyt over dendoodelijckeafj^angh van Sijn Hoogheyt den Prince van Oracngie onfteröelijc- keghedachteniflè , foo bevindt fich aen de andere zijde geen kley ne redenen van blydtfchap onder de Bondtge- noQten, als de fel ve onderlinge komen te fpeuren een ex- traordioarien yver, om in defen onverwachten val ver- dacht te zijn op extraordinaire ende falutaire remedien , waer door Ons lieve Vaderlandt foo wel van binnen als van buyten foude mogen blyven verfeeckert.
De aenwefende Heeren van de Provincie van Owr- hebben geoordeelt, als Leden van het gemeen labo rerende Lichaem, haer ichuldige plicht te wefen, het ha- re te contribueren , omdefellluftrc Vergaderingemede te dienen van hare Indinatien ende Coniideratien , om het voorfchreveheylichwerckfoo veel doenlijck is , in goede eenighey t ende onderlinge vriendtfchap te helpen uytvoeren.
Ende alfo te dien eynde buyten alle contradiitie noot- faeckeüjck worden gehouden drie ontfcheytbare hooft- öucken , te weten de Religie j Vnie ende Militie, fai het oockhoochnoodich zijn , dat men daer op verdacht zy, in wat voegen het een foo wel als het ander ial kunnen gcmaiiiteneert ende gehandthaeft worden.
De Religie belangende, is by U Hooch Mogencjg den fe^enen fuiintichfien Januarii laetftleden, in defe tegen- woordige Vergaderinge fodanige ordre beraemt,datdaer inne niet meer te defidereren is, allecnlijckgeven wy U Hooch Mogende in bedencke^of niet daer yetwets inne gedaen foude konnen worden,in cas. deeen ofte de ande- re Proviiitie de Placcaten defes aengaende voor defen gc ëmaneert,ende de andere poinden in de voorfz Refo- Jutie vervat, boven vermoeden lueygerde in 'twerck te fiellen,ende daer inne notoyrlijck conniveerde,wat mid- delen by de handt dienen genomen te worden,ommc die in gebïeecke hier VhJh ial Wy ven j dm toe te houden ^ ge- confidereert defelve Refolutie daer van geen mentiteti maeö : Ende het tweede poin a defelve alleen fpreeö van het maintien van de Religie felfs, fonder dat het da»f innegeexprimeerdepenael verder als alleen hier toe,(ìcli |
ftrecken ; Souden vanadvyszijn,overwegendcdedroe. vigheervarenthcytvan de voorleden tijden , ons heeft doen ghevoelen hoe veel de Licentie der Paus-gefindci) als mede van Seüen ende Gcfintheden in defe Landej kan perturberen degewenile eenigheyt, dat de Provin. cien fich onderlinge bchooren te verbinden, Dietalleeoi tot obfervantie van alle de artyckelen van de voorgh^ roerde Refolutie, nemaer oock het voorfz Pί»«/teg^ bruycken tegen dat Lic ofte Provincie, de welcke tegen een van de voorfz poin<3:en eenigen inbreuckfalwillin doen, ofte eedogen gedaen te worden.
Wat aengaet de Onie, meenen dat die gelijckfe Anno I y 7 <>. tot üytrecht is gearrefteertytehoorc heylich en on- verbreeckelijck onderhouden te worden, maer ailoo het foude kannen ghebeuren , 't welck Godt verhoeden wi^ datter queftien ofte misverftanden ontftonden tuffcben de Leden in een Provincie te famen,de welcke uyt kriclit van de voorfz Vnie door de Heeren Stadthouders ttn deele tot noch toe by gheleyt ende wech genomen zijni by aldien de Provinciën geen Stadthouders hebbendetot het aenftellen van nieuwe,niet goet en vonden te treden, fai in fuicken val hoochnoodich zijn, dat men ovetwegc ende voorfla, middelen, waer door het felve defeötldaet gevoechlijckft foude konnen worden ghefuppleert,dicf toe wy meenen by de Provincie van Geldtrlandt béfon· derlijck goede voorflagen fyn gedaen, daer mede wy οω wel fouden konnen conformeren, dan fouden evenwd, onder verbeteringe,oordelen een gevoechlijcke remedie te Zijn, dat partyen Ünnen feeckerenjperemptoyrentijdt fouden moeten kiefen ende hare queaieo verblywn aen feecker getal van neutrale Ariiters, de welcke onder den anderen niet konnende accorderen ende ftemmeofteec» kende, mede binnen eenen precyfen tijde fouden moe· ten kiefen een fufer Arbitrum, om binnen den lijdt νω een Maendc ten langhlten, ten ware het preifante quaedt yet fpoedigers vereyftc,de queftien foo doenlijck καοπν poneren, ofte by ontftenteniflè op Inftrudtie decideren, endeinghevalle eeneparthye haer Arbiters indenïoor· fchreve tijdt niet en mochten ghenomineert hebben, fil die als dan gherede, foo bet Leden zijn van een Provin- cie, mogen verfoecken ende gegeven worden ; mier foo het Leden zijn die aldaer de ftemmen fouden doen fteeo- ken, ofte ProviQcie tegens Provincie, als dan rande Staten Generaci beyders te doen binnen fecckeren djdt, ende indien fulcx gebeurde tuflchen de Provinciën te ii- men, fouden fodanige Arbiters konnen verfocht wordel aen het eene ofte het andere Hof van Juftitie in defe Vet- eenichde Nederlanden.
Sai mede feer dienftich zij η, datmen dencke j hoiffitn fai doen pareren defe of diergelijcke νώ te ftellen ordre.
De executie van 'tgeen by uytfpraecke iö voegen» vooren moch te wefen verftaen, fouden wy ftellco aen de Generalitey t nae de derde voorgaende fommatie.
De tranquilliteyt van de Bontgenooten, faV oöck iff· eyflchen, dar voor ofte nae,by, in, ofte onder de PrW^ eie, geene extremiteytex ^ refre^alien ofte datel^fVt^ fullen mogen worden gebruyit.
Het poinól van de Militie betreffende, fouaeo v«· flaen, dat de difpofitie over de felve behoort bevoelen W worden de Vergaderinge van de Staten GeneraeljinetW" vysdesRaedtï van State op Inftruiftie by de Bontgenoo- ten eenpaerlijck tearrefteren.
Souden noodich vinden te maecken een voor een Hooft over de Militie At. fel ve niet te arreftc^r dan met eenparigheyt van alle de Provincied , de^ wanneer de felve behoort ghekooren te worden,m«^ wy rypelijck behoort overwogen te worden, ende α in niet gecondudeert als ten minften met ■v^Prtvt'^'
De Perfonen oordcelen wy, dat als dan by van ftemmen moet gckooren worden. f^
Dat alle hooghe Ampten onder het Krychsvolc» voor defen gheftaen hebben ter diffofittevandtSt« Gtnerael φβ Sijm Hoogheyt totdicGlwfge |
-ocr page 87-
txcluys) voortaeti füllen glielatcn worden ter dtfpofiùe ^-an de Provinciën diehaere advyfen daer van door haere Gecommitteerden ter Vergaderinge van de Staren Ge- neraci Γυϋεη inbrengen.
Alleandcre lùilitaìre 0^àen<van Colonels .Luytenants Colmels' Sergeant Majoors^ Ritmeefiers, Capiteynen.tïidc van miudere Chargen , foo buyren nominatie by Syn Hoo^he^tiblbimdijckzijnvergheveTi , fullen voortaen fonder onderfcheyt (van in ofte Uythcemfche) vergeven worden by de Geünieerde Provinciën, om onder defel- ve cualiji^k verdeelt te worden.
De Co?/!>na7ideurs etide Majoors in de Steden ende Forten van de Provinciën, flemme inSraet hebbende,datdefcl- vc vacant ende noodich zijnde, by de fel ve Provinciën abfoiutelijck op CommilTien van de Staten Generaci, of Rauen van State fullen worden vergeven, fonder noch- tansdatdefelve Commandeurs ofte Majoors van nu af fitheer.ichiintsin fodanigbe Steden fullen hebben aen te matigen hit bewaren van de fleutenen , openen en fluy- ii'ii van de Poorten, ofte het uytgeven van het Woordt, maer dat fulcx privativelijck ende alleen fai verblyven aen de Magiilraten van de fel ve Steden.
Onder de voorfz Majorfchai'pen moeten niet mede be· grepen worden die geen, de welcke tot noch toegcftaen hebben terdifpoiiciederStedenfelfs,daerfezijn,de wek- ke gelaten fullen worden by 't geen fy tot noch toe gehad hebben.
OtCoTìiTnandeurs voorjl^indefiemmendeSteden, en ful- len iiiït verders de Militairejurisdidiie mogen gebruyc- ken noch extenderen, als over die nalatigheyt ende over- trcdinge in tochten en wachten,overgaen aen den Vyant, defeitien van Compagnien,of verloop van d'eene Com- pagnieonder d'ander, fonder Paspoort,midtsgaders over deexceflèn ende delidten die de Officieren ende Soldaten onderlinge of d'een tegen d'ander in Krygs-faecken, ful- len komen te begaen,ende verder nietjin voegen,dat alle andere faecken,fyfyn dan Criminele of Civile,de Mili- taire Perfonen apprehenfibel, con venibel·, j ufticiabel en executabel fullen zijn by den Civilen of Politiken Rech- ter, wiens Sententien mede over fchulden ende anders gewefenjbygebreck van gerede of ongeredegoederen,na deordre van 't Landt ter executiegeftelt fullen worden.
De Gouverfieurs in de Steden ende Plaetfin,egeenflemme in Staet hebbe7ide,als tot Sluys,Bergen op Zootn.Hulfi,Bre- it, 's ïiertogenbojch, IVillemfladt, Maeftricht ende Wefel, fullen geilflt worden by de Provinciën, ende fulcx op de gewooniijcke Commilfien;de Commandementen in an- dere geiijcke Plaetfen, by de Staten Generael.
De Majorfchapfen by den Raedt van Srate.
Die voortaen aen te ftellen Officieren van Oorloghe, fullen moL-ten wefen van de Gereformeerde Religie.
Aengaende het uytgeven van Patenten ende verleggen t-'nGuimiifoefteTt j vergaderingen van Legers, ofte uyt- fenden van ecnigenotabeleTfoupen , op plaetfen ende inoccafiendaer het den dienft van het Landt vereyfcht, fJftaen ende verblyven terdifpotie van de Staten Gene- rati, met advys van den Raedt van State.
Ende fullen haer Ho. Mog. by pluraliteyt van ftem- daer in mogen concluderen.
Midtsdatt'elckensalseenige veranderinge van Guar- nifoenen fai gefchieden, het fel ve bekendt ghemaeckt fai borden aen de Provinciën , Steden ende Plaetfen daer "^Coropagnien gefonden, ofte gelicht fullen worden.
Gelijck mede by tijdts aen de Provinciën , daer de fel · veCompagnien fullen paiTeren ofte vergaderen, by Mif- 'ije notificatie ghedaen worden , om op de door-tochtcn oftelogeriiige ordre te mogen ftellen.
Welverftaende, dat oock de Regennge in de refpeéli- ve Provinciën vry fai ftaeneenige Compagnien totver- '«ckeringe van de andere te fenden , de welcke de Offi- cieren van de felve Compagnien oock ghehouden fullen ^jn teghehoorfamen,midts dat dadelijcken daer van aen iMrHooch Mog. Oock advertentie gedaen worde. . tnde dat voorts de Compagnien foo tegenwoordich WLtuarnifoenleggende, ofte naermaelsgheleydtfullen ■"Ogen worden , aen de refpedive Magiflraten der Ste- «Djvolgens hetyï'vrai/Vwi/f artyckel van de Unie, fullen hebben te doen Eedt, in conformiteyt van het Formu- lier aireede gemaeckt, ofte noch te beramen^ 't weick aen de Hooft-Otficieren van het platte Landt,in cas de noodC quame te vereyffchen , aldaer eenige Compagnie tot be» waringe van de Stroomen ofte anders te leggen, mede fai moeten worden gedaen. |
De Steden van oudts gheprivilegeert, van met geen Guarnifoenen tegen haren wilbefwaert te mogen wor' den,fullen in haer oude recht ende polTeilie blyven on- geprejudicieert.
Racckendede Secrete Correfpondentiei binnen ende buyten 's Landrs, fai de felve gtiehouHen ende gheconti- nueert worden by haer Ho. Mog. endeden Raedt van State, door fodanige Perfonen ende op fodanigen ordre als haer Ho. Mog. ende den Raedt van State, ten dienfte van 't Landt, ende met de meefte fecreteife ende mefna- gie fullen bevinden te behooren , daer toe de penningen fullen worden gefurneert ten Comptoyre van den Ont- fanger Generael.
Boven alledefe voorfz Inclinatien endeConfideratien willen de aenwefende Heeren van de Provincie van Over-rffeL haer fel ven refer veren afte nemen, ofte by te voegen '-t geen fy fullen oordeelen ten meeilen dienite van den Lande te behooren.
^cn dertienden 5pcljjua«j 3ÌjnbC HU ingtjÉhomitt öe 3!nclinattcn cuöc ConfïDecaticn ban alle be ^jobwctcii ojp bc oubcctticc enbe ^^opofitie bp eiibe ban toegen i^oU ianbt ben achtienden flanuacij gebaen / Debbcn be ^eet ten ban igollanbt bp monbe ol)ep?oponecrt enbe bp gOe^ fcftjifteoberflljelebert gacc nabcc Confibecatien / tot be* Ëo^tinge ban be befoigneji ban be gjoote l^ecgabettnge t ïupbenbeal^bolcDt:
De Heeren Staten van HoUandt ende Wefl-Vrieflandtt hebben ter Vergaderinge ingebracht ende gheopent hare naedere Confideratien op de tekortinge van de tefoignes van defe groote Vergadcringh,met diftinitie van faecken diepuyrProvinciael 0w ( wekken aengaende de felve oock hare verklaringe hebben gedaen, in voegen als hier navolgende ) -ende faecken die fpederen tot de deliberatien van defe Vergaderinge, houdende in eiïcdte, dat welghe- melde Heereti Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, door-gefien ende gheexamineert hebbende de rc- fpeótive Corihderatien by de Provinciën in dewelghe- melde groote Vergaderinge ingedient, gheoordeelt heb- ben , dat eenige van de faecken in de felve Confideratien fyn vervat, puyrlijckenfynProviftciaelnieten be- hooren tot de deliberatien ende difpofitie van de felve Vergaderinge, maer privativelijck tot het beleydt van de refpeöive Provinciën, ende dat andere behooren tot het beleyt van de gemeene Unie, ende fulcx tot de deliberatie van de voorfz. groote Vergaderinge.
Dat de faecken die haer £d. Mog. geoordeelt hebben te wefen Provinciael, ende fulcx privativelijck te behooren tot het beleydt van de Staten van de refpedtive Provin- ciën, fyn de navolgende :
Het ilellen van de Stadthouders, ofte fulcx na te laten, na het welgevallen van de Staten van ydcr Provincie.
Het vergheven van de Commandementen ende Majoor- fchappen in de Steden ende Forten binnen de refpeöive Geünieerde Provinciën gelegen, met de Condependen- tien van dien.
IIL
Het beware» van defleutelen van de Steden die ftem- men in Staet hebben , cadchtt geven van het Woordt by de Magiftraten van de felve Steden.
De JurisdiBie over de Milt ie in alle faecken niet puy r- lijck zijnde Militair. ^
De vergevingevan Colonelfchappen, Capiteynfchappen, ende minder Charges, op hare repartitie ftaende.
Het verleggen van de Guarnifoenen binnen de refpeÖi- ve Provinciën, ende condependentie van dien.
ÏQ X Het |
-ocr page 88-
. 88 HERSTELDE LEELl.
VII.
Het he-tedigen van de Militie by de Staten van de Pro- vincie ende Magiitraten van de Steden daereenige Mi- litie in Guarnifoen worde geleyt, boven den Ecdcdie de felve Militie aen de Provinciën, op wekkers Repartitie die ftaen, fchuldich is te doen.
Dat haer Ed. Mog. verftacn, dat de voorfz faecken pri- vativeiijck fullen blyven aen de difpofitie van de Staten van de refpeótive Provinciën yeder in den haren , niiet verklaringCj dat haer Ed. Mog. van meeningezijn 'tfei- ve recht fodanich in den haren te ghebruycken > wei mo- gende lyden dat de Provinciën ende Leden van de felve diegoet fullen vinden 'c voorfz recht mede te ghebruyc- ken , ende dienftich fullen achten dat van defe Tafel aen de Officiereu van de Militie, voor foo veel de felve acn- gaet, ghefchre ven worde , dat fy haer de diipofitie van de Staten van de Provinciën ende Leden van de felve, in't geen voorfz is, fulien onderwerpen ende na komen, daer in worden geaccommodeert.
Dat de faecken die haer Ed. Mog. gheoordeelt hebben te hooren tot )\cti/eleydt van degemeene Unie > endefulcx te zij η van de deliberatie van defe Vergaderinge, zij η
Of men in de Generale direHie ende diffofitie in faecken •van Oorlogej ende over 't volck van Oorloge, by gemeen jdVysvande Bontgenoten gedefereert aen den Raet van State goet fai vinden eeuigc veranderinge te doen.
By wie, ende in wat voegen gegeven fullen worden de Patenten aen het volck van Oorloghe, zijnde buy ten de Geünieerde Provinciën.
ΙΠ.
Op wat wyfede Hemmende Provinciën ende de Ste- den van de felve, Guarnifoenen ontfangen ende door- tochten ofte Loop-plaetfen t^ laten fullen.
Op wat wy fe het volck van Oorloge uy t de ftemmende Provinciën ende de Steden van dien gelicht fai worden. V.
Aen wien gelaten fai worden de vergevinge van de Gou- vernementen ende Commajtdementen in de Steden ende Forten buy ten de ftemmende Provinciën gelegen.
V' I.
Aen wien gelaten fullen worden de vergevinge van de Majoorfihapfen in de vooifz Steden ende Forten.
By wien vergheven fullen worden de Hooge Militaire Charges, voor defe geftaen hebbende ter difpofitie van de Staten Generaci of van Sijn Hoogh, tot Colonels excluys.
Vin.
Of de voorfz Charges, mitsgaders Gouvernementen Commandementen ende Majoorfchappen,voortaen ful- len mogen worden vergeven aenPerfonen niet-wefende van de Gereformeerde Religie.
IX.
Ofte ende wanneer , ende op watwyfe gheprocedeert fai worden tot eledtie van een Capiteyn Genarael over het volck van Oorloge.
X.
Hoe deverfchillen die tufllhen alle de Provinciën fou- den mogen ontftaen, getermineert fullen worden.
Hoe ende by wien de fecrete Corref{ondentie fullen worden gehouden. ·
Dat aengaende defe laetfte foorte van faecken hare Ed. Mog. niet anders hebben konnen afnemen of de Provin- ciën fyn met den anderen van een gevoelen o^'ivijfde, fesde/fevende^Tiàsachtfie poind, namentlijck,
Dat de Gouvernementen ende Commandcmentenm de Steden ende Forten buyten de ftemmende Provinciën gelegen, vergeven fullen worden by de Staten Generaci.
Dat de Majoorfchappenytxi de felve Plaetfen, fullen worden vergeven by de Raden van State,
Dat de Hooge Militatre Charges voprdefen gheftaen hebbende ter difpofitie van de Sraten Generaci, ofte van Sijji Hoogheyt tot Coloneifthappen excluys j vergheven fullen worden by de Staten Generael. |
Ende dat de voorfz Hi)i7^eC/'ijr^w.,mitsgadersGouvef, nementen, Gom malidementen ende Majoorfchappei," aen geen ander Perfonen voorraen fullen worden veroe- ven als aen de geen die zij η van de Gereformeerde Relitiè
Ende dat mitsdien de deliberatien over de voorfz poin^ tende Vergaderinge niet fai ophouden, maer da: daeria volgende de voorfz eenparigheyt fai konnen worden ge, concludeert.
Ende dat derhalven alleen fai ftaen te delibereren opdj faecken vervat in de vooTfzeer/iejfweedeJerde.vierdeMi. geadej tunde ^nàt elfde artyckelen, namentlijck,
Of men goet fai vinden veranderinge te doen in dei/;. redlie van defaecken van O or loge <
n.
Op het geven van de Patenten aen het volck van Oor- loge buyten de Geünieerde Provinciën.
ΙΠ. ende IV.
Op het inleggen ende lichten van het volck van Oorlo- ge in ende uyt de ftemmende Provinciën.
Ofte wanneer, ende op wat wyfe fai worden geprocc- deert tot eleólie van een Capiteyn Generael.
VI.
Hoe de verfehillcn tuilchen alle de Provinciën ont- ftaeude, fullen worden getermineert.
VIL
Hoe en by wien de fecrete Correfpondentie fullen wor- dengehouden.
In de deliberatie van welckepoindtenhaer Ed.Mog. verklaert hebben te vertrouwen dat de Provinciën defe- rerende aen het gewichte van de redenen , ende hetoc^e hebbende alleen opderufte, eenigheyt,ende behoude- nifle vao den Staet, den anderen met foo veelaffèdiecD confidentie fullen bejegenen, dat daer in mede in't korte een goet befluyt fai konnen worden gemaecr.
Wacr nae by de Heer prefiderende de twee navolgen- de poinöen van deliberatie fy η voorgeftelt, om volgent de ordre van de tegenwoordighe Vergaderinge daer op morgen by de refpeöive Provinciën geadvyleertte wor- den.
Eerfelijck j Of men in de Generale direBie enieiifif ft ie infaecken van Oorloge ende over het volck van Oor- loge, by gemeen ad vys van de Bontgenooten gedefereert aen den Raedc van State,goet fai vinden eenige verande- ringe te doen.
Ende tea tweeden : By wien ende in wat voegen gege- ven fullen worden Pate?iten aen het volck van Oorloghe zijnde buyten de Geünieerde Provinciën.
g^ciianbiccn baeoDs fpnbe ja^obinticn ecfommött cni3£ üctfotBt Ijacc bcchlannolje tc boen/ noopcniJC® tweepoinden öE.ii Ιιοοπβεη DaeflDS ΟΦΙορο^^^^ηβ^' mcntiijc&/beDire6i:ie banij£ MiiitiejenijeDitSf^f"® Patenten.
(Cecfilbcc tijijt Beeft bÉpjtticefle Douagiere ®?oot-
Hoebccbaiibenion0öe5&?«isi toau ©cangie Doojwn l|ccïp?efiberenDeaenbe<iEi|oote ©ccflabecitige «'Μζ
Den bolflcnbc<i5efci)?tft/ 3ijnDeeenet)euftBeenDeti)Puc
becmanüigeaen be Staten ban be ^?obincicö/otti niti OcUi^l upt IJiiEF oljebatliteniji tcftcUen ben feltonioneoi i ebocf) baccl)pber6laccnbcoccnftntit£pjf«^ Deren bat be ,§taet bacc aen gcbonbc» / of öatöe Cijar^ gesi tjp fpne j!>iei3ecefTciujS öebtent/fouben Efff^'y*^^'?!;' luaec bat Hy enbe Sy,'t felbe foube nemen ali ban pure affei«e enbe bantfeDaecöept·
Ho. ende Mog. Heeren ·,
De Princeilè Douagierre van Orangie 5 addreiTeetf fich mitsdefen efrbiedelijck aen de tegenwoordige^ Ho. Mog. Doorluchtige Vergaderinge met haren grondelijcken wenfch,teneynde Godt Almachtichgn^ lieve over hare loflijckeRcgeringe fyn gewooulijckeg '
fte ende genade te continueren,infonderheyt U tegenwoordige feer ghewichtige Vergaderinge f®^? nen met foo een gheluckigefucces van heylfam=Kei lutica als den mecften dicnft ende |
-ocr page 89-
HERSTELDE LEELl. 89
defen fai ghelieven te defereren, aen te fullen fien ende te
ontfangen tisfuyrlijck ende oorj'prouckelijck voortkomende
uyt de goede ende vricndehjcke gencgefitheyt idic l'y het fel-
ve Huys ten aenfien van gemelde lange ende menichvul-
dige dienften ende meriten, met loffclijckedanckbaer-
heyt fullen willen bcthooneti , welckegunft hareHoo^
heyt vertrout dat totfynertijdt door defe Jonge SpruyC
metghelijcke vlijt ende ghetrouwigheyt, datalsdie van
iyne Heeren Voor-Vaderen tegens Ü Hooch Mogende
ende den Staet van den Lande behoorlij ck fai worden er-
kent, waer toe fich in der daedt U Hooch Mog. feecker-
lijckfchynen te mogen verlaten, niet alleen ten regarde
van den Huyfedaeruyr defen Prince isgefprooten, maef
oock tenopfichte van de groote ende confiderable goe-
deren die hen boven allen andere Ingefetenen onder heC
gebiedt van U Hooch Mogende by wettige fucceflie fyn
aengeftorven, fullen over fulcx althoos in fynen Peribon
concur:. ren de confideratie van fyn eygcne Intereft mee
die van fynen ende fyne Voor-Vaderen £ere ende glo-
rie neftèiis de aengeboorne liefde ende affèdie tot de ge-
durige welvaert van den Staet i daer toe Godt Almath-
tich fynen heyligen Zegen geve j
Geteeckent
Amelia Ïrmiejfe d'Orangie.
©p bcfe JiEi mocic gcbcliöecccct sü'-iöe/tiS niet gcìjacn/
aliS öat get acngenomcn tsi üoo? uotiftcattc/cntie bp €0»
ρρε obccgcnonteu ttp Dc p^oiittick. ^Ipbcnbc i|óllaii&t
enüeöEitiecfieanöeregijoöwricn al nocljtipiieuulmai
tie ban niet tcloiiicn tienthen om (oDanigc niacDt
Sjooctae^tabtöoiiberjïcnöe Capitcpnsi iSencraclDab^
öcn oeöaDt / te tonfcteccn aen een pccfoon / bcel toepnti
ÖecaeneenlSmbt. VrieflandtendeStadt ende Landen
alceebe een ^tabtljoubec öelibcnbe / bonben Deel tocpni s
öcr tn 'tfiucö Dan ijct ^tabtDoubecfcBap boo? ben jonge
tceben ■■, entie aengaenbc be €t)acge ban Capttepn
«iSenecael/ kxiacen be felbe ^^obmtten fect pbecenbe om
bte aen ben jongen ©?in0 te confececen/ mttss bat <!5?acf
3©tilemonbectu(Tcljenenbe gebncenbe fijne uitnbec-ja»
rigljept/mocljtfgn ïuptenant 30« ; maec'tbjajS bpbe
anbecc niet fniaetlielöcö.
<De ^^eecen <0cbeputecrben ban be ^jobtntte ban
ï^oHanbt enbe a©elï-30?icf[ant / abbijfcrenbe op be ttoee
pointten&pbenl^eerpjeftbecenbe / gelept in belibccatie
ban ben dertienden befe^ / betlilaccben op Di^t cecfte ban
abbpsitesjjni
Dat in de Generale direöie ende difpofitieoveriaec-
ken van Oorlogeendcover het volck van Oorlogheby
gemeen advys van de Bondtgenooten ghedefereerc aen
den Raedt van Staten, geen veranderinge foude worden
gedaen , ende de felve direöie aen den gemelden Raedc
ghelaten worden, ende dat de Inftruöie van den felven
Raedt tot geruftighey t van de Provinciën foude worden
gedreireert,volgende de confideratien by de Heeren van
Zeelandt op den ff^fwdefes alhier ingebracht, daer me-
de haer Ed. Grò. Mog. hebben verklaert haer te confor-
meren.
Ende op het tweedeΛ^Κ foo veel doenlijck is,de Com-
pagnien in Guarnifoen behooren te worden geleyt bin-
nen de Provinciën ende in de Frontieren daer omtrent
ghelegen, van welcke Provincie de felve Compagnicn
worden betaelt ,ende dat tot dien eyndeby ghemeen ad-
vijs van de Leden der Unie yeder Provincie feeckere '
Frontier-plaetfen gheaflïgneert fouden worden , binnen
welcke refpeöive Frontier-plaetfen den opghemelden
Raet van State de Compagnien met kennifle van de Pro-
vinciale Regeringe foude mogen verplaetfen, ende dat de
Staten van de Provincie de welcke de voorfz. Frontier-
plaetfen geafliigneert foude zijn, ofte der felver Gecom-
mitteerden Raden fulcx medeiullen vermogen te doen,
als oock de Compagnien uyt de felve Frontieren te bren-
gen binnen hare Provincie,endeli/VeTifr/à uytharePro-
vincie in de felve Frontieren te doen vertrecken , midt»
daer van ten fpoedichften ghevende advertentie aen den
Raedt van Staten,
^ 3
gemeene faccken in defe befwaerlijcke gelegentheyt van
^denlyn vereyiTchende.
Ende devvyle haer Hoogheyt gitinforrnzM is hoe dat U
Ho. gedeelte van hare importante bcfoi-
enes, haregedachten fullt-n laten gaen , over àcgelegent-
kift der voornaemfle Pohtycke ende Militaire Ampteri on-
Jinghsdoorhetfubyt ovcrlyden van den Heer Prins ha-
jen Soon, ontruy mr, vindt fich hare Hoogheyt foo ten re-
Jpeftevan hare oprechte ghenegentheyt ten dienllevan
defenSraet, als infonderheyt medeuyt den grondt van
hare Groot- Moederlijckc affèótie bevvoogen ende geob-
ligeertU Ho. Mog. met •vriendelijckeeerbiedingeic
moet te voeren, ende indachtich te maecken, hoe dat te-
genwoordichlijck door Godts genade, tot een befondere
vertrooftiiige in hare meenichvuldige fware afilixien , in
dewiege islcggcnde de eenige achterghelatene Manne-
lijckeErveende Nazaet van die Doorluchtige Prins van
Oraengie, vande wclcke hare Hoogheyt vertroutdat U
Ho. Mog. al noch met eenich genoegen ende fatisfaÖie
hooren te rememorcren , hoe dat fy niet alleen degront-
aify?f»defcrRepublijcke hebben helpen leggen , maer
oockdeopbouwinge der felver metharealdervlytichfte
ende kloeci'-moedichfte getrouwigheyt,jae met haer goet
ende bloedt den tijdt van over de tachtich jaren langhin
fodaniger voegen hebben by geftaen ende gehandthaeft,
dat de lelve onder Godts genade ende U Ho. Mog. wyfc
direitie daer door tot die gezegende hoochte is geftegen,
dat niet alleen de goede Inghcfctenen defer Landen, fich
in volkomen vooripoet, vryheyc ende gheruftighey t van
coüfcientie onder haere eygen Wyngaertendc Vyghe-
Boom bevinden gheieten te zijn, maer dat felfsalle Uyt-
hwmfche Natiën jende t egens haren danck de quaefwillt-
gt mn defen Staet met fchrick ende verwonderinghe ko-
menaen tefchouwen dat het aenfienlijcke Lichaem de-
fer Unie tegenwoordich in vollen Vrede ende eendrach-
tigheyt verTameltzijn, onder de fchaduwe van deglo-
lieufe Vefloenen ende Laurier-tacken, welcke U Hooch
Mogende door hoochghemelde heare loffelijcke Veldc-
Heeren van Jare te Jare fy η t'huys gebracht.
Het is waer Hooch Mogende Heeren jdat hare Hoog-
hp noyt en heeft in twijffèl ghetrocken ofte U Hooch
Mog. fouden fich in defe occafie van fodanige aen haren
Staetbewefen hoogeende langhdurige dienften naeha-
re ghewoon lij cke wijsheytende difcretie, fonder eenige
aenraaninge,weten te erinneren,bevindt fich oock in dat
vertrouwen merckelijck gheconfirmeert by de vriende-
lijcke Refcriptie die fy van het meerendeel van de re-
ffeüivcProvinciën heeft ontfangen , het geen fy haer
Ed. Mog. korts naer het overlyden van meerghemelde
Prince haren Soon, énde de geluckige geboorte van den
tegenwoordigcn jongen Prins, in faveur van de felve by
Miilivehadde vertoont.
Maeren heeft hare Hoogheyt daeromme niet gheoor-
declt ledich te konnen ftaen van fich als noch ten over-
vloei tot volkomen ontlaftinghe van haere Groot-Moe-
derlijckedevoyren , ten beften van haere onmondighe
Kindts-Kindt andermael alhier van dit Officie te aquite-
'en ) verfoeckende dienvolgens ganfch dienft-vriendc-
"jck, devvyle U Hooch Mogende gelieft heeft het felve
ttetde eere van hare getuygenifife over Syne Chriftelijc-
Iten Doop van haere fpeciale gunft ende protedlie in het
iengefichte van de Kerck te verfeeckeren, daer op foda-
iiigen regardt te willen nemen als fy nae hare hooge wijs-
neytende voorCchtigheyt uyt voorgemelde confideratie
lul^n achten te behooren.
Hare Hoogheyt ghetrooftfich daer op U Hooch Mo-
^ndegunftige Refolutie af te wachten, fonder de felve
oelenthalven met eenige wydere aenfpraeckte doenim-
Portuncren, befluytende delen alleenlijck met hare wel
«ytdmckelijcke veiklaringe ende proteftatie, als dat hare
niinfteintentie niet en is van U Hooch Mogende in de-
len yetweste vorderen , in fodanigen fchyn als waren de
"ghc jlmpten by de Doorluchtige Vrincen vanOrangien
''l»ffiliegeri?,ge lange jaren bekleedt , daer door aen hare
"ijjen ofte Nalaten in eeniger manieren gheaffeSeert,
wr ter contrarie dat haere Hoogheyt van meeninghe is,
wï het geen op U Hooch Mogende op haer verfoeck,in
-ocr page 90-
. 90 HERSTELDE LEELl.
Dat den Racdc van Srate willende uytde gea^gneerie Froncieren cenighe Compagnien lichten , daer toe ver- foeck foude doen aen de Staren ofte Gecommitteerde Raden van de Provinciën de weicke de felve Frontieren gheallignee, t zij η, fendende daer toe Ïatciitcn over met open namen, ornmebeydedevoorfz, Staten ofte derfel- ver Gecommirteerde Raiien ghevult, ofte hare redenen van befwaernifTe aen den Raedtovergefchreven ende by den Raedt daer van gh ..-oordeelt te worden , ende dat op hec t-wecde verlbeck van den Riedt, ( de overgefchreven redenen van befwaernifTe niet voor fuffifant aengheno- raen wordende ) de Compagnien foude moeten volgen , doch alles met dien verftande dat by ghemeen advys van de Bondrghenooten ende tot onderlinge contentement ende geruftigheyt van de felve fouden worden gemaeckt fsoee L-^flen s de een van hefettinge, ende de ander van emfloy j endedat in cas van invalie ende fubiten overval van den Vyandt, den Raedc foude vermogen te lichten foo veel Compagnien als op de Lyfie van employ fouden fyn ghcftelt, midts daer van ghevende advertentie aen de Provinciën alwaer ende in wiens geaffigneerde Frontie- ren die ghelegen waren , ende latende het felve pericul voor by zijnde, de felve wederkeren in hare voorige Gar- nifoenen.
«!)at Dan ScÉlanöt/ Uipbe alsJ bolcDt :
De Heeren Gedeputeerde van de Provincie van Zee- landt , advyferende van wegen haere Principalen op de twee poinótenbyde Heeren prcfiderende ter Vergade- ringeprefiderendegheleytin deliberatie op den dertien- den defer.
Verklaerdenophet eerfte te confenteren, datbydefe tegenwoordige Conftitutie van tijdr en faecken aen het Collegie van den Raedt van State foude worden gedefe- reert de Generale diredie ende difpofitie in de faecken van Oorioghe ende over het Volck van Oorloghe onder een fodanighc pertinente en bondige Inftrudie als vol- gens het Concept van wegen haer £d. Mog. over eenige dagen alhier ter S7ergaderinge overgegeven, ofte ander- fints met advys van de gemccne Bonrgenooten beft fou- de worden geoordeelt,op welck arrell van Inftrudie haer Ed. Mog. oock verftonden dat met het decre-
teren van de voorfz delatie ende niet anders en foude mogen worden ghedifponeert, als fonder 't welck fy ver- klaerden het voorfz, haer confentte houden voor geen confent.
Op het t-weede poindt oordeelden haer Ed. Mog. dat expiicité quamon in confideratie 't ftuck van repartitie ende aflignatie van deFrontieren te doen aen de reipec- tive Provinciën en het verleggen van de Guarnifoenen in de felve.
Verklarende voor haer Ed. Mog. advys dat de Militie en 't Volck van Oorloge,ftaende op de repartitie ende tot lafte van de refpedtive Provinciën binnen de felve Pro vincien, mitsgaders in de Frontieren en Plaetfen tot der felver voorforge en befchermingegheaffigneert,foo veel moghelijck fouden worden geleyt, midts niet gehouden Wclendetotgctrouwigheyt endegehoorfaemheyt te be- wyfen aen de felve hare Betaels-Heeren anderen Eedt of in andere maniere te doen , als in conformiteyt van het oude formulier dat voordefen gebruyckelijckisgeweeli
Dat mede aen de lelve refpedtivc Provinciën ingevol- ge van de voorgacndc pratìijcke ende exempelen fouden ■ worden geaffignecrt tot haer particuliere defenfie, voor- forge,ende gefach,al fulcke Sterdien en Frontieren kis de felve naeft gelegen en in de welcker confervatie en be- houdeniffe de lelve mceft fyn geintereffeertjdaer op haer Ed.Mog. verfoecken dat door Gecommitteerde van dcfe folemnele Vergaderinge een crnftige conferentie en be- füigiie mocht worden aengellelt j midtsgaders favorabe- lijckgedifponeert.
Op het ftuck van 't geven van de Patenten,het •verleg- gen van de Guarnifoenen in de felve geaffigneerde Plaet- (en, vcrklaerde ten principalen te perfilieren by der fel- ver advys ende coniidcrati-;n den .... defer by forme van inclinatie gheprcfcntecit, in alle harcpoindten ende artyckelen fonder eenige veranderinge, alleenlijck daer by verfoeckende, dat op het formeren van de Lyften foo van emfloy als hefettinge aldaer ghem.entioneer[,tnet den eerften mocht worden gedifponeert. |
Ende verftonden cxprellèlijck met haer advys ends verklari nge op de boven ftaende poin dien in geender mj. nieren re willen prejudicieren de deliberatienendifpofi! tien die hier na op het poindt van hec Capiteynichap Ge- neraelfal mogen vallen.
ïöaci: Ita De atiijcrc ^joDtn tien bcfgclöor oefommcctt 3ijuù£/ DccftGeiderlandt in8l)eI)?aci)t(jaa-aìibi)!Jop0s fïlbe pointen/ nnc öat fi> in 't bojtc IjaDöcn ol)efept/öat fp bctoDiibEn öc abbijfen Dcc ^lotoincicn in De oetotcljtltiu |ie poinctcn tc bifCl-CpCCen/Dat Daecam noobicl) toag ee- nige weynige Gecommitteerden tipt alle ^joüincicmc ftcllcn/ oin niet alleen ober De öifcrepantie te confcccccn/ macCOOffiObeCDC Confolidatie ban ftet Over-Quartier van Geideriandt tegen ccn cquibalcut te liecanmieenigt boojflagen i Ijiic nac bolgcnöe ;
implicatie van de Gelderfthe Ir.firuÌlie op de direciievMàe
Militie, dat die moet l/lyven aen de Staten Generaci, ai
«iet aen den Raedt "jan State,
OM dat in de Vergaderinghe van de Staten Generaci yder Provincie evenveel ftems heeft, en niet inden Raedr, en yeder Provincie in de direÖie van de Militie, evenveel te feggen moet hebben,alszijndeophet beleyt van deghemecne dcfcnrie niet in confideratieghekomen yders quotsjof hoe de Miiitie naderhandt is gereparticert, àiX àtfeve7i 'Souverai?ìen eick nae vermogen wat tot het Generaci hebben gebracht over welck Generaciydct evenveel foude hebben te feggen.
Sulcx is oock conform de outfte en befte Regeringen van de Republijcken en van de hedendaechfcheCi»ii»r.
Het is oock conform deoudeRegeringevandeNe- derlandtn in 't Generaci, alsde felve tot de gemeenede- fentie te famen quamecjcn over de defentie evenveelge- faghs hadden.
Oock is het conform de Unieartyckel drie, vier,fis, feven ende negen , ende daer op ghcvolchde Refolutiea voor al genomen in dat felve Jaer vijftienhoudert negenin feventichtads vijflienhondert fwee en tachticheadevia en tachtich.
Men kan de diredtie oock niet brengen aen den Raedt van Staten, niet alleen om dat in den Kaedtzijn intffilt flevimen, uyt de Provinciën, maer nu oock noch inegael- der foude wefen, ten aenfien dat eenige Provincieu dzer in hebben de Stem van een Stadthouder,waer tegen al fchoon Gelderlandt noch een Perfoon mochte inbren- gen, foo confidereren de felve al noch het ftemraen van Groote Perfonagieni aenfienlijckheyt, en andere inCOnve- nienten.
Dat oock by de Inftrudiievanden Raedt de diredtis van de Militie alleen voorweynich tijdtisgefteltgeweeit aen den Raedt, isghefchiedt om dat ten aen-
fien van de Subfidie volgens AccQrd,da?r in medcbadde tefepen.
Zijnde de diredtie over de Miiitie aendenRaMtu- leen ftucx-gewijsgeftelt,en haer InftrudticmeeftiJ prO" hibitive termen beftaende , ende niet lange daernfc cot- trentdrie Maenden nae het arrefteren van de Inuructie voorden Raedt van Staten, de Staten Generaci weder vergadert hebben de Generale diredtie weder aen üch ge- nomen, volgens de Unieartyckelwf^e?;. Ende moet ω oock daer aen verbly ven, midts de Vergaderiree regule- rende met Inftruaie, ende oock opeenen Generiiie'' Eedt, volgens die den -veertienden Mey iy8o. lieert, ende den twee en twintichfien Odlüber nieut , dat lichter fai weien te doen als den Raedt loow formeren , dat het alle de Provinciën fai wefen aengw'
Soudehetftaen aen den Raedt,het is bekendtdatde Staten van Hollandt altijdts inden Hage vergaderenac en meeft by een zijnde, in den Raedt niet foude wo^w j^hedaen, als met advys van dc Heeren Staten van ^^^^ |
-ocr page 91-
HERSTELDE LEELl. 517
linilt, als tc fi"' uy t het rapport by den Raedt aen de Sta- len Generaci ghedsen den thieadejt December 1588. pierom btft oud de andere Provinciën wat fterck oiDCrcntden Raedt zijn , endefelfs mecGecommiiteer- dens uyt Hollaadt, liet geheele beieyt behouden.
jljipiiatic op hef verbeven iwi Pitteiiten ende verleggen van Cuarnifoemn.
τ Ν cas men geen Capitejn Qeverael ofte Stadthouder 1 voor als noch goet vindt te kiefen, dewyl over 't geven van Patenten in de ftemraende Provinciën geen diffe- rentie is, hoewel het confiderabel is,maer alleen over het verleggen vsn Guaruifoenen iuyten deProvinciejCo wort «egeniie Provincie van Gelderlandtgheiuftineert, dat fulamoetgei'chicden by de Staten Generael mctadvys van den Kaedc van Staten.
Óm dat het is conform de voorgaende redenen geftelt opdeGenerale diredtie van de Militie.
Het is conform de Unie artyckel conform de
opgevolchdc Refolutien van Anno 1581. Notantur, άίΐ men de Guarnifoenen buyten dc Provinciën foudeor- dunnercm met advys van den Raedt van Staten van An - no 15S4.. nier defe woorden, dat men de Guarnifoenen met i/i Steden cn Forten met force gewonnen feu ordonne- ren met goetvinden van de Staten Generael.
Indien de particuliere Provinciën fouden hebben het geven van Patenten op de Frontieren, yderfouophet iyne lien en het generael fou worden genegligeert, en de veideelinge fou eerft worden gepraóliiëert onder de Pro- vinden, en daer na onder Leden van de Provincie, de niiiifigevendefouden minft worden he-waert, al fchoon dat daer den meelten noot ware, exempel aen de Admirali- teyten, de middelen van Licenten en Convoyen, en de diritìis; Anno 1597. verdeylt is, oorfaecke dat de Com- Diercie uyt de Maes en van andere plaetfen niec foo wel tn na vereyfch kan worden gheconvoyeert als van Am- ftetdam, endc noteert hoe weynich de Admiraliteyten sende Staten Generael obedieren.
Onnoodich is. het te verhalen alle de inconvenienten die zi)n ontftaen, door dien dat het geven van Patenten heeftgheftaenenisgeufurpeert gheweeft by particuliere Provinciën, boe wel het in cas van noot nu en dan dien- llichisgeweefl, dar men in noot noch toeftaec.
J).ii in 't mgeven van Militaire Charges/da rrovincic mn ml heeft te feggen.
I.
Om dat het is conform de oude Regeringen en de be- fte geappliceert op defen Staet.
Dat fulcx oock is conform de oude Regeringc van de Nederlanden in 't gemeyn.
III.
Dat het is conform de Unie waer in de middelen van Confumptien, en wat laften gemeyn worden opgeftelt, gemeyn moeten worden geappliceert Articul fes, en dat tonform den neigende Articul met ftemmen als men in de Generaliteyt gewoon is, noch klaarder in de opgevolch- deRefolutien geftelt in Anno 1584..
HetwrgiÏ'fw van Officien is oock eerft generael aen de Staten Generaci geweeft,en by Rcfolutie van den een en tiiimtkhflen]\iny 1581.geftelt aen àcaCapiteynGeneraet ttetinfcrtie van deie woorden in deCommiflienj op voorgaende Rcfolutie van deStaten Generael. V.
Soo men het particulier wil maecken, het fai eerft we- len tuiTchen de Provinciën , daer na tuiTchen de Leden inde Provinciën,cn daer naer onder dc Familien indien ^yerdam dat fuftineerde in Hollaudt,de Stadt Uytrecht 'Sticht, het Niwweeghfche quartier inGelderlandt, MiddeWurzh in Zeelandt, &c. wat fou het tenlaecften *ordcn als een Generale af'wytkinge-van de Urne.
Als men fulcx naer yders quota foude doen, noteert dat |
dan Gelderlandt niet beter van conditie fou wefën, als by exempel de Steden Emmerkk, Rhees, Wefel, Rhijtderck, &c. daer haer Ho. Mog. fenden de Officieren, doch mee foo veel onderfcheyt, ϊγ genjtnfiiet, enmorden bewaert, Gelderlandt foude met Officieren van Hollandt worden bewaertcn even veel geven,alleen datfeeen Gouverneur fouden ftellen en D^/iw ff»/ΐΛ^ Compagnien ia't hon· derr, men moet valt houden dat de repartitie geen Recht geeft,maer dat de dcfenfie is gemeyn,en met de doot van Syn Hoogheyt het vergeven van de Militaire Charge» weer gedevolveert aen de Provinciën in 't eetneyn.
VII.
Of wil men niet gemeyn hebben, gelijck het evenwel volgens de Unie op alle drie voorfz Poinóten behoort, men procederegelijck in de Admiraliteyten volgens in- tercfle, gelegentheyt, en naturel van de Bondtgenooten: Gelderlandt,Sticht en Over-Yflêl laten alle Officien ten Oorloch uyt de ghsmeene middelen van Licenten en Convoyen onderhouden aen Hollandt, waeromoock niet die difcretie uyt de gemeene middelen van Confom- ptien te Lande geftelt aen de Provinciën te Lande meeft geintereileert wel gelegen,en volgens haer naturel,ftaen- de te noteren de Praöijcke, dat ak de Generaliteyt heeft te vergeven Officien ter Zee of te Lande in Hollandt, men defereert het aen Hollandt, ift te Lande in andere Provinciën,men defereert het aen die Provincie. Vin.
Alleen dient men yet te feggen op 't gene dat men al- legeert wegen de PraÖijcke van Vrieflandten Stadten Landen voeght by de inclinatie van Zeelandt op alle drie voorfz Poinöen, die Praiftijcke isdaerom tolerabel en even wel in 't generael niet applicabel om dat de Provin- ciën van Stadt en Landen naeradvenantdatfe de Zee eiji Landt hebben te bewaren, naer advcnant datfe tot dege- meyne defenfie geven noch qualijck voor eenfevende deelgefach nemen en gebruycken in de gemene dcfenfie geven van Patenten cn vergeven van Charges, foo dat fulcx het Generael tot geen difproportie kan brengen ,cn miffchien fouden die Provinciën alles foo lief in 't Ge- nerael brengen,en weder in 't generael voor een fevende deel gcfach bebben, maer fulcx alles op Hüllandt en hare quota tegen Gelderlandt, Uytrecht, en Over-Yflel te al- legeren, fou wefen tefeer buyten de Unie, Et turn Gelri effent fui tutola HoÜandorum : en ghepradiieert fou men met recht de Regeringe van dc Republijcke van Ramen op die vier Provinciën konnen appliceren en feggen, ίβ- cH Romanorum tacite redigehantur in Servitutem.
«Dcnachtiendenjfcbjuanj ijebbcti bti ban10?ief(ant tiefgeiütjc obecgc0ebenl)accabDtj0 obecbe dotneten bp Den dertienden tn0cb^acDt/lui)iKtUic al^ Uolgt:
De Gecommitteerde wegen de Provincie van Vries- landtgeexamineert hebbende de twee PointSen by Mijn Heeren van Hollandt endeWeft-Vrieflandt ghepropo- neert, ende uyt haer Ed. Mog. nader Confideratien den dertienden February leftleden geextraheert, bevindende de difpoiitie der nader Confideratien alfoo gequalificeert, dat daer onder worden ghevonden eenige PoinÖren van malckander gefepareerr,die met meerder vrucht hadden konnen geconjungeert worden , ende eenige ghepoftpe· neert,de welcke eerft afgedaen zijnde, groote verlichtin- ge konde geven van de gene die voorgeftelt zijn, irten laetftaendatde Hooft-Poinören waer beneiFens in deie llluftre Vergaderingete fullen ghehandelt worden, vafi: gefet is,in drien zijn gedeelt,te weten,Religiei Unielende Militie^cTide dat de Religie na 't gevoelen vap 't mceren- deel der Provinciën afgedaen zijnde,de Unie, ende wat daer toe neffèns foude konnen ftaen te confidereren , als van Stadt houders Remedie tegens voorvallende verfchil- len,behoorde te volgen, voor ende aleer datmen ncftèns het fubjeiS van Militie in conferentie trede. Jae hebben Mijn Heeren van Hollandt ende Weft-Vrieilandtghe- oordeeltjdat nefièns eenige by haer Ed,Mog. voorgeftel- de verdeelinge tuflchen de Provinciën geen verfchil was, fonder dat veel der Provinciën foodanigen haer Ed. Mo,
Provintiael gevoelen hebben geexamineert, veel weyni-
g" |
-ocr page 92-
. 92 HERSTELDE LEELl.
ger toegheftemt. Ende dewijl dan de Gecommitteerde wegen de Provincie van Vrieflandt verfcheyden malen aen de Heer prefidercnde hebben verfocht dat by 'c geen JWynHeeren van Hollandtende Well-Vrieikndt heb- ben gelieven dies aengaende in de befoigne van defe Ver- gaderinghe te ftellen, by de Provinciën Copyen worden verfocht, die haer verdunt worden,het ièlve tot dcfen toe noch niet heeft konnen gefchien ; Soo advyfcren de Ge- committeerde wegen de Provincie van Vrieflandt dat eerlt in defe Vergaderinge behoort in deliberatie geleyt te worden,ofte famentlijcke Provinciën de difpofitie van àen dertienden à^ks byhaer Ed, Mog, Myn Heerenvan Hollandt in de befoigne gheinfereert ende de methode van dien ghevallich was ofte niet, voor ende al eer plaets kan hebben, dat dacr uyt yets wort geextraheerr,ende om op teadvyferen voorgefl:elt,endefouden daeromde Ge- committeerde van de Provinciën van Vrieflandt vrien- deiijck verfoecken dat de famentlijcke Provinciën eerft gelieve haer bcdenckingen te openen over dit fubje6t,op datfuicxghefchiedtalies by ordre, ende fonder de Unie onder de Militie, ende de Militie onder de Unie te ver- mengen, worde ghebefoigneert, endealfoo de Provincie van Vrieflandt defe hare verklaringe aiiiipublicù , mach worden geinfereert om te ftrecken foo des behooren fai.
^cn eenentwintichften, fptt ÖÊ i^JOlJtnimi toeïJCt
OÏjcfommccrt op ftuch ban öc j^iilttic / öc Dtiiinctie CHÙC afftanatte öcc f^onttcreii enöe Compnonten j üaec op bic tian ο ver-Yflei ötDücH oUec ocseiJtn 't uatoigciii öêaiiUyii.
Ho. ende Mog. Heeren;
Mme op het geproponeerde by de Heeren van Hol- VV landt,ende nu by de Heeren prefiderende,wederom in omvrage ghebracht wel te kunnen advyferen, meenen de aenwefende Heeren van de Provincie van Over-Yf- fel, onder verbeteringe, dat al voorens dient geweten en verklaringe gedaen, hoe veel Perfonen het Collegie van den Raedt conftitueren moeten, en mede wat men ver- ftaet door Generale directie ende difpofitie in faecken van Oorloghe , ende hoe veel men daer onder begrypen wil, datdaeren boven te blyven'tgeenefchyntghepre- iupponeert te worden, dat fulcken depofitie fo Generaci, waer onder felfs het Oppergefach foude konnen getroc- ken worden aen den Racdt van State by de Bondtgenoo- ten gedefereert fyj wy vinden wel dat de Staten Generaci in de tijden als het Collegie van den Raedt is opgherecht, niet althoos konnende vergaderen, aen den felven Raedt by provifiededireüie van de faecken van Oorloge aen- be voolen hebben ende eenige andere, als zij η ordres tot betalinge van de Militie, ende behoeften van Oorloghe, Monfteringhe endedifcipline. Militaire be-eedigen van hetKrijchsvolck, midtsgaders het afdancken opvoor- gaende ordre van de Bondtgenooten, ende wat dierghe- lijcke faecken meer zijn , maer niet de Generale, ende daer en boven met fulckereferve datfy de felve hebben konnen doen ophouden, alsfy ofte de Staten van de Pro- vinciën in 't particulier felfs ordre willen ftellen.
Wy weien oock nier,dat defe provifionele dolatie fou- de fyn gefchiedt by gemeen advys, 't welck beteeckende de eenparigheyt van Hemmen van alle de Leden van de Unie, waer mede nochtans wy niet en willen contradi- ceren dat de Bondtgenooten met ghemeen advys fouden hebben goet ghevonden het voorfz Collegie op te rech- ten ende voor hetfelve een Inftrudtie te maecken ; maer cn konnsn niet fien,dat daer uyt volgen kan dat deai tyc- kelenendepoinÖen van ordre daer in begrepen, alle te famen met eenparige ftemmen van alle de Bondtgenoo- ten fouden zijn gearrefteert,alfoo in 't beleyt van dc Con- fcederatic endie wat daer van dependeert, gnevolcht moet worden bet geen by de' meefte ftemmen van de Provin- ciën fai worden geflooten, die gecolligcert moeten wor- den,fulcx als men ter dier tijdt toe,in de Generaliteyt van de Staten gebruyÖhadde, achtervolgens het jiegende ζτ· tyckel van de Unie, zij nde daer inne noyt eenige veran- dcringe gemaedt, ende oock niet eu kan ghefchieden als met gemeen advys. , |
Ende genomen, de voorfz dircöie aen den Raedt met ghemeen advysghedefereert ware (gelijck wy nochtani niet en hebben konnen vinden ) foo is notoyr, dachct felve Collegie albereyts foo veel is verandert, fo ten aen· fien van de bewegende oorfaecken , waerom het is geeli· geert, ende door de continuatie van de veranderings van de Generale Staten , ende het mifïèn van devoortreffe- liicke MilitairePerlbnagien die het doenmaelshebbeu gheconftitueert, als mede ten opfichte van de faecken die daer moeften verhandelt worden ten deele tacite, en ten deeleexprefle confenfu van de Provinciën gheabregeert, ofte aen andere ghedefereert, ofte adfrimum fonten we- der gekeert, dat het tegen woordich een heel ander ghe- daente is hebbende. Ende jtonnen derhalven de aenwe- fende Heeren van Ot!«r-TjJelge.exï genoechfame redenen vinden, waerommenuaeri het voorfz Collegieghelijck het tegenwoordich isgeconftitueert,meerder authoriteyi behoort gebracht te worden. Ende oordelen dat het Op. perghefach bly vende aen den Souverain, dat is, de Pro- vincie felfs, de Generale direótie ende difpofitie in faec- ken van Oorloge behoort ghelaten te worden, onder In- fttuilie aen een Regeringe alwaer geen inegualiteytghe- vonden wordt, ende de Provinciën gelaten by de prero- gativen haer by de Unie in 't Colligeren van de ftemmen toeghcflraen, hoedanich recht men niet en vindt by haer oy t is geabdiceert, dewyle noyt is vaft geftelt het getal der Perfonen in den Raedt.
£n dit onvermindert de Confcederatien van de Hee- ren onfe Principalen, om daer by ofte af te doen, 'tgeen haer Ed. Mog. ten dienfl:e van den Lande bevindenful- Icn te behooren.
Op het tweede poinót fullen wy ons ghedragen totonfc overgegevene indinatien endeconfideratien, wyalime- de het voorgaende fullen foeckenmet deneerftenteju- ftificeron.
Die van Vrieflandt fiende dat dc meefte Provinciën haer geheelijckftellendeom te bly ven fonder Stadthoii· der ende Cafiteyn GeneraeL 't felve poindl niet alleen niet meer repten , maerghenoechfaemin vergetingefteldeflj hebben goet ghedacht een Gefchrift te formeren, fulcx den een en fmintichflen Februarii ingevende ende latende lefen in de groote Vergaderinge : Pogende foo uytdeer- varentheyt ende natuyr van defe Repub!ijcken,al5uytde Unie tebewyfen hoe noodtwendich het was datdefea
Staet iX\ndtFoliarchi<^ue 1 wierdegetempereert dooreen
fchyn ende fchaduwe van Monarchie.
Deducile νΛη Vricfiiitidt totjufiificatic van haer Ed. Mo^. ingeleyde confideratien.
Ho. Mog. Heeren ; £ Gecommitteerde der Provincie van Vrieflandt ghefien hebbende het debat by de Ed. Mog.Heeren Staten van Hollandt den negende defes ter Generaliteyt inghebracht op de confideratien ende inclinatiendenji-
"jen entviinticbJie7i]%n\X2iX\\ laetftleden, wegen de voorB
Provincie ingedient, konnen niet ledich ftaen totbevry- dinge van haer ghemoet ende quytinge van haer plichtte verklaren , dat iy het voorfz, debat onder reverentie niet en konnen oordeeien van fodanigen gewichte, datfy daer door buy ten bekommerniflè mogen wordenghefteit, als ofdaer mede alle byghebrachtc motivenendeconCderi- tien waren geenerveert. '
Want het is onder de Politijcke meer als bekent datm Poliarchicoftatu, aller ?»eeii te bevrefen is tscifi ende fvitf dracht onder de Regenten,fpruytende uyt diflentiejcniu· ktien ende faótien, als metle uyt diverfe intereften,ooch- mercken ende amiere infichten die fodanigen Staetdoor- gaens volgen, ghelijck de fchaduwe het Lichaem >betuV- gende fulcx der Oemogagorum continuele difputen ende onruften tot Atkentn.üin veelvuldige veranderingeende
commotien in de Stadt Romenfioft ejeiios Reges,tindé^' derc ontallijcke exempelen, die behalven dien ons leu- ren , ^uod,quo flures impermit eo gravimfit difiordìarsK' periculum quodque mtdtis ReJpublic^ in tanto dijfention*^ leiiu, ipfa àfe ipfisjfuhverjafijit. .
^ Het welcke onfe feer vooriichtige Voor-Ouder^^^' |
-ocr page 93-
HERSTELDE LEELl. 93
theurs van die nadere Unie, door aenwyfinge des Ouden
jj^gf Prins Wilhelm hoochloftéijjckcr Memorie (we-
j-jj^jeden bciten Politijckende Advyfeurindien tijden)
«el tc gcmoct fiendc, hebben by advys endegoec vinden
vanhüochgedachtePrins diefundie,authoriteyt, ende
jjgleyt der Scadchouders, als een temperamentumVolyar-
dienftich ende noodich geoordeelt, to: uytfluytin-
gecnde voorkonainge van fodanigediflèntien ende t.wee-
Lltigheden , iae als een bandt ende keecen van hec eeu-
vich Verbondt't wcick fy onderlinghaengingen, ende
indien niet cegenilaendc dit prefervatijf de felve ver-
fcbillen ende oneenigheden tuflchcn de Provinciën
mociiteninkruypen endeplaets vinden , hebben fy de
voornoemde Stadthouders als een paTtaceam ofte facram
fn(hmm>enàc eenichrte remedie tot dempinge ende flif-
finue van lodanige difputen ende onluüen gekeurt, ghe-
flcFt,endc beveftichc j in voegen dat diequeftien raec-
keiide Vreede, Beftant, Oorloch, ende Coutribucien tot
dcrfelverdegifie by provifie fyn gelaten, volgens het ne-
fnde arty ckcl van de Unie, ende alle andere tuflchen de
lirovintien in 't Generael ontftaende difputen ten prin-
cipalen ende abfülute ghercmitteert ende begeven aen
büüthf^cdachte Stadthouders, fonder dat wyder beroep,
Appil, Rcvifie, ofteeenigeandere querellen mogen ver-
fochC ende gebruyd worden , alles in conformite van het
jtltienà artyckel der voorfz Unie.
'Opwelcke fondamenten medegebout isdeinterpre-
tiiiedcr twijftèlachtigheden uytde voorfz Unie piogen-
deryien, aen de Stadthouders mede gewefen, vermogens
betfCK twhitichficTi artyciicl. Item den Eedt der Stadt-
houders om de arty ckelen der Confoederatie te fullen na-
gienende onderhouden, doen naegaen ende onderhou-
den, in het wr en fwintichfle artyckel verhaelt, als mede
deSchutterien in Steden ende Viecken te mainteneren,
endedaer van die gemaeéie Brieven te beiegelen j breder
iniiamjfeiitwintkh/ieendcfistnttoimichflen artyckel
der voiiren gementioneerde Unie uytgedrudt.
Allewelcke precautien, ileunfelen ende remedien ten
figarüj van alle de Geconfoedereerde Provinciën in 't
gemeen, ende confequentelijck aen den geheelen Staet,
eiide tot confervatte van dien fyn vaftghefteit, beraemt,
eixie by forme van Contrait ïngegsgn ende aengenomen j
wucruyt nootlacckelijck volcht,dat eenigCj ofte demee-
fte Leden van de Urne daer in niet konnen veranderen in
weder wille van een, twee, ofte drie Provinciën, maerge-
WfB^^^Bcae de exempelen der Provinciën , de Unie
bier in naekomende mede Stadthouders te kiefeti,om door
dit middel de boven verhaelde efïcdten alleen Provin-
ciën te doen joiiifferen : Nam quemadmodum qui ad fi-
tm ohligatm esl, oLligatus quoque eB ad media -.ficinhoc
ufi ProvincliS j qua obligatafunt ad Onionetn confervan-
iitm,<irdifeordias tumpriecavendas i turn fopiendas, obliga-
te junt ad inedia ad iSiumfinem ducentia j maxime quia iUa
[dntlcmmuni faderatoruvi placito fpecifice formaliter
mpta ac approbata funt. Die niet konnen verandert
«Orden als by gemeen advys ende confent van de Bondt-
E^nuoien ; ghelijck mtantur iu terminis van de Stadthou-
^irs in't elfde ende een en tuivtigfle artyckel der meer ge-
melde ÜK/ewortgepofeert, en generalijck uyt de nature
tygentfchap en kracht van alle Contradten artyckel twee
''^i'ituh gereitereert, dat geen veranderinge in eeni-
gepoind ofte arty ckelen mach ghefchieden, als by ghe-
meen advys ende confent van de Bontgenooten, additus
''^'^s taxativis. ende anders niet.
Hier te boven komt te confidereren diegrootediver-
weytder opinien, ende enorme langfaemheyt der THefolu-
f'f» in regimine Pólyarchico als een proprum quarti modi
labsrerende ,die apudFlutarchumin 't fubjedt àerSam-
worden gedcpingeert met de woorden Confilia ve-
A φ ff li leciti ac fape miUi welcke traegheyt
™ediverfiteyc door vigilantie, credit, authoriteytende
<1« exteriteyteenei Stadthouders merckflijck wordt ghe-
«tnendeert, ende tot fpoedigheyt, eenparigheyt en Uni-
in diervoegen, ut Confiliorum fiat ér "i-
'^h&executio, 'twelckis het geen de Po/iiwfeggen :
catenus ejife laudabilem, quatenus in fe
""tj'militudinem reprefentatianem Monarchia,atque
adeo quatenu! illiplures qui imperaift reducuntur adiijiita-
tem, zijnde wel remarquel 'twelck ΰοΛκβί opfeeckere
plaets verhaelt,βplurium imperia memoria recolamus inve-
niemus eos aut cum civibus intcrnum aut cum hoiiibus exter-
num bellumperpetuo geffffe , é^ quandum feoruerunt Polj-
archia non plurium Jèdfapientiffimi cujusdam civis ImperiOi
nutu, acConfiliis quafi Regia quadam potefiate gubernatot
acmoderat,ι5fuiβe. Ende geeft de dagelijckfcheervarin-
ge met wat.beletfel, ongherijf ende prejudicie de andere
Provinciën, ja de geheele Unie door irrefolutie van een
vaeck wordt aenghedaen , fulcxdatby expedite delibera-
tien,RefolutienendeExecutien van de een ofte andere
Bondtgenoocen de andere ten hoochften gheinterefleerc
zijn, ende dienvolgende wel d^helijck bevoecht te infi-
fteren , dat oock in fodanigen regarde de Ed. Mog. Hee-
ren Staten van alle de Provinciën believe gedientte zijn
met een refoluyt ende goet ghenegen gemoet tot "verkie-
fingevanStadtbouder ofte Stadthouders te verftaen , ver-
midtsonsGodtde Heer by fodanighe forme van Rcge-
ringhe tot verwonderinge van aJie de Werek, foo verre
heeft ghezegent , ende te beduchten ftaet ( 't welck Gode
de Heer uyt genade verhoede ) ne mutatione ReipubliciB
fortuita Belgici nominis mutetur, Tacitns huuc metum influ-
iate dum inquit,fittofuper omnibus negotiis melius atque re-
Sim ohmprovijum ^ quie convertuntur, indeterius muta-
rijvulgus hoe non ignorat,quiafape experitur^quoddum vi-
tia quadam vitarefiudet in coni raria muitoque major a i de-
teriora ^acpericulofioraincurrat 1 quarefanijjìmum efi Al-
cibiadi afud Thucidtdem judicium dicentii ; eos tutijfme
agre qui Rempuhlicam adminiftrantes in Regimine^ Le-
gthM minimum variant ; menlaet ftaen , quodautoritas
regiminis ( quam Lipfm definii j imprejfamfubditii éf
ferii opinionemreverentemdeReipublicafiatu)à confiattti
Reipublicifortnapendeatj ^ per inmvationem ecmutntio-
nem valde accidutur ac ubique vUefcat.
Eyndelijck wordtindeinftruifdedes Raedtsvan Sta-
te articulo een, "vierifes, fmintich,vieten derttchi en mecr
andere geformeert in dcnjare lySS.foodickwilsverhael
gedaen van de Stadthouders ofteGouvcrneursalsrfi/>iir-
tibws integrantibusflatuum, dat oock daer uyt ghenoech-
faem blijdt dat onle Voor-Vaderen het Ampt der Stadt-
^rai/fri·» in de rclpeétive Provinciën hebben noodich ge-
oordeelt.
Waer tcgens niet en opereert hec geen ten debatte van
de Souverainiteyt yder Provincie wort by gebracht door
dien de Majefteyt door Contrad ende Verbondt niet
wordt gequetft , ghereftringeert ofte vermindert, ander'
finti iouden alle Koningen ende Stalen van haer Opper-·
fte ghefach komen te verliefen, foo dickwils de felve fich
' verbinden buyten den anderen geenen Vreede ofte Be-
ftandt met den ghemeenen Vyandt te maecken, 'c welck
ongerymt zijnde, moet van ghelijcke nature gheoordeelc
worden fodanich fuftenu, waer uyt dit is volgende :
multisi waerom wordt door de noodtWendigheyt
Stads houders tekicfende Souverainiteyt meer gekrend:
als door obligatie van gectiBepatidt ofte Pays te maecken,.
geen Oorloch aen te vangen, geen Imptflen in tefleüen,geeit
Confcederatien te maecken met eenige naburige Heeren ofte
Laitden, ofte den cours der Muitte niet te veranderen,VlÙQ-
ke nochtans de principaelfte Marcken van de Opperfte
Macht zij η. ^emadmodum ergo Ubertatem non ùfficit vel
alter at β quis lege prohibeatur quid facere, fic Majefiatcm
non afficit vel imminuit, β convent ione velfoedere ithpedia-
tur hocveliüudagerevel cogatur ad aliquidfaciendurttvel
prajlandum.
Vorder is van vreemder illatie dat pofitivement wordt
verhaelt, dat men ter tydt van degemaeile Unie niet gequd-
lificeert is gheweefi om Stadthouders tefiellen, vermidts de
Heerfchappievan denKoningh van Spaengien ?iQch niet en
■was afghefwaoren , ende de Stadthouders die doenmaels Tsa-
ren j hare Commi£ien van den Koningh hadden ^ ^c. ver-
midts dat daer door alle aétien defes Staets tegen den Ko-
ninck van Spaengien ofte des felfs Minifters ghepleecht
voor hec affweeren, by Hollandt ende Zeelandt in 't Jaer
1580. ende by Vrieflandc in 'c Jaer i y 81. gefchiedt; ja dt
Unie felfs onwettelijck ende van geen waerde worden
geinümulcert,behalven dat infaéïo waer Ì6,dat QtaefJaH
van
-ocr page 94-
. 520 HERSTELDE LEELl.
uanNa/fau hoochloflijclcer Memorie op hetaenhoiiden der Staten van Geldiriandc jby de Staten Generaci tot Stadthouder van die Provincie is beroepen. Endealfoo geen Conìrnilfie van den Koninck heeft gehadt,cnde dat alle Provinciën ten tijde van de ghemaedle Unie met btadthouder verfien, geen gedachten konden hebben op een Regcringe fonder Stadchouder t'eeniger tijdt te for- meren.
E nde wat uyt de woorden hy proviJiB het negcjide artyc- kel in veriijft, wordtgeurgeert,is in der waerheyt van ge- ringen naedruck : 'Taneerfien, ais in cafitm fpecialiiius ipreeckende : Ten tvjeede7i, datoock noch in den felven cnfibus hetgeichil geiubrnitteert fai worden aen de Hee- ren Stadthoudcrï, 4)" provifie, totdat anders fai z^yngeür- donneert by gemeen adv 'ys van de Bondtgenooten, uti arti- culus ^.exprejfe hahet, cujusprior explicatioetiam adhunc pofieriorem cafmnpertinct , quia nulle diverfìtatii ratioρο- teSt darifclalia commodtor explicatioadduci. Konnende in allen gevalle dit provifionele reinedium gene Provincie benomen worden ofte verandert als hy gemeen advys>vtr- mitsdeStadthoudersin den anderen cafitm ^huyicn àie voor verhaelde, ten principale ende en dernier report ful- len recht doen.
Diediftinétietuffchen her Ainpt der Stadthouders en die Perfonen van de felve ghenomen uyt de woorden des wfgfWi artyckel,»» ter tydt wtfende { voor by gaende de contradiüifn desdebats) fniaed meer fcherpfinnigheyt als waerfckijnlijckheyt, endi is ten deele literael, ftryden- de met de meeningCjintentie ende oochmerck der Bont- genootenj die fonder allen twijffcl fulcx fy η geweeft > dat hare Ed. de queftien uyt de voor verhaelde oorfaecken komende te ry fen , immers foo geerne hebben willen be- geven 5 ende noodich gheacht te accommoderen ende te dempen by de volgende Stadthouders, als by de welcke tertijdt van degemaedte Uniefyn geweeft, te weten frc-L-ifie^ot dat by gemeen con jent endeadvys daer in nader fai :(tjn verfien j 't welck tot noch tóe niet en ghefchiedt. Soo lioock openbaerdat het voorfi»e^eWeartyckelal- leen van't vooriz ca/^wi handelt, ende dat het j^JiWf ende emenfwi7itichjie, ende meerandere hier vooren geallegeert, ghcneralijck ende indÜHndelijck van alle de òtadthouderi fprc.ecken,foo toekomendeals tegenwoor- dige, ghelijck in eenen byfonder wyà buyten de voorfz vaeckgementioneerde , noch onlanghsby U Ho. Mog. is vcritaen, volgens Refolutie van den achtienden Auf^u- fli 1650. de welcke de fpecien aldaer verhaelt,ftek ter di- cifievande Heeren Stadthouders ofte Stadthouder der Provinciën in dier tijdt ,t'eenemaelreflexie nemende op de Unie ende allen deelen van dien. , Het fu rpJus van 't debat,beilaet ia al te breede opnetnin- ge der hy gebrachte interpretatien, onbequame til at ien,refu- tatie» van eygenghewaende objeiien,geprefumeerdebepa- linge van het Ampt der Stadthouders , ende diergdijckcn, de weltkc uyt de hier voorgaende rédenen endeexplica- tien komen te vervallen, ende over fulcx de Gedeputeer- den niet noodich achten te repeteren,ende op ekk poirit te approprieren j Verklarende de Ed. Mog, Heeren Ge- committeerden van Vrieilantuyt oprechter herten ende yvertot handthavingc van degemeenefaecke,conferva- tie ende vafl-ftellinge des Staets, 't geen hier is gededu- ceert, voortgebracht hebben, als tegens de mutatien met fchreunien ende beven aenfiende, vermits de eene verande- ringe meer andere mede flepen, ende feer ielden ten be- ften gedyen, ende defen Staet by den voerigen form van Reticringe fich foo wel heeft bevonden,dat de Geünieer- de Provinciën met reden fich mogen erinneren't geen van Romen geieyt wordt : Mortbus antiquisresfiat Ro- maiia virisque.
oöi'ijoloe cnöe aeiimettliiiige öan Ijet cecη Die btìn Eicianötöeueeriten jrcöiiiattj Ijaöben ocpjoponccrt tci
0et1 ÖC corruptien fnöC ontfangen van prefenten, Ijeefc Dc i^ett Jacob Veth tcc BefflaDctiugc toan tococn gcdaubt piefiD«cchbc ten twee en twintichlten J?cl)jiiarij fjacc
tjo. iilloq. ili Ijcörntfecn geoctieii/ of öf fclUcom cc&ciien enbc iiiotiben bp funi tn 't laitöc éiiDc bjeeöc fleücöu; icctt / metcnfóuiicii Βοηηεη goct binöm ban nuafbjj cjcpjefTe Jitcfoluttc ba(i u (itUcn/ bat Dc Sicttcn Dacc |
Iiaog. (©cbcputccrtien bic boojtadn ccnigSi (ïtactatctt Uativacgfiibefenj^tact fouöe mogen flengacn εη mncti Isen met HlmbaffabcuriS ofte anbece publijchc iBinijicre banaptljcemfclje ]^?incen/^otentatcn cnbeiScpubluts {5in/ albooccnsi bksfamganibe in befoigncsite trcijtn/ gciiouöcn foiibc sijn tcboen mutatis mutandit fobnnigcn €et aisi be i^ciccn ijacc Igo. iRo^getocfen eicttflojDinatts ^tnibafliabfurjS enbc ^lcntpotcntacifTenopbe Generale Vrede-handelinghe tòtjjìunftcrm 3©efiplWlcn/ 1)00? IjaiT bcctïccli bcïtoacrrsi in confo?uüte bau l)ct negende cnbe eenen negentichfte amjclicìcnbanljaccgiuUruci tic foleinnelijchcii liabbcn gcbaen Enbegcpjejìecrt.
?©acc optjsbcsi anderen baerfj.s$c)cp|efTclijclioercfoli becct/ bat alle be geenc öii; in toetìomcnbc bau torocnbci fcn intact fonbcn tooiben gclinipciit tot ijet macthcnìjaii etnirll firnctaet niet 'Jinibaftaüfiirjci cnbe anbtrcil3ini< (ierjï ban aptl)ccniftl)c lloningcn/ iirpublöc!tm/^iin= cen/ ©ojflen cube iijccrcn/ oeljouben fonbcn jijn met fti Icivmcien cnbe gcflacfbcn <Êcbe te brloben cube ftecctm ban dat fy voor het aengaen van de handelinghe nieten hadden genomen, nochtegenooten, dat fy gedurendede felve, nochootk nae het bclluyt van 't Traólaet, nieten foude nemen nochte genicidi eenige giften ofteprefen· ren, diredtelijck ofte indireödijck, op et-niger manieren bedenckelijck ofte onbedenckelijckjntaerbatfptCrtCn;
tcarte/bp albicn nn Defcn Ijacc ccntgc gifte boo? öcnacn= bangij bccbDo:i3 i^ianbclnige niofljte toefen gjjepjcfciii teert / ootH gcf nrence be fclbe / ofte naer Ijct fitiptcn ton Ijet ®racfact glu'pjcfcntcert niotljte toojüen/ bat fj· Date ban Ijaec J^o. JIKog. in aller opretütigljept inbe octtou' iBtgliept/ tenalbi:ripocbit!)(icn cnbefonöet«mtDupii
(iel fonben Ëennilfe geben / op pene van daer overghein- fameert ende vervolgens naer nhclegentheyt van faecken geftraft te worden : <©£iijfft OOtb be fclbc gffiOUÌIcn fOUi ben 5ijn.<!2cbt te boen ban dat fy hare Inftruöie, tiiDebi iïefoluttebnet toe fpccterenbe oprechtelijck endegetrou- wclijck fouden achtervolgen , cnbC alle0 tOtltt buctcw
toat tot be mecjïc beb02bcrtnge ban bien foiibe fltccBen/ cnbe ter contrarie bcriinercn enbe tegensi gacn alU't Bi- ne battotretarbcincnt ofte naebetl ban bien fouöe mo' gcngebjacljttoojben.
€en feiben bage isi ootB goct gebonben te fflwijöcn in ininnciijclie termen acn be ^^obincteban^taDtiii®
3lanbe/ alleen indeiegroote Vergaderingeabfentiijn·
de, ten epnöebe felbe moiljt beiicben Daer «©ebeputcers beOkttoacrijStefcnbcn/ om met cnbe neffcuiSDcatiliftt ^jobtntie ober be importante beliberatien te lJclptnt^- folbcren.
^ebert fijn ccnigije öagcn berloopen/ bgt nietfonlicti lingsS ban be facchen bet gjootc J9ergabctingl)e i(i W' gefjomen/ toerbcnbe mebe albacr gljebjacBt ( j)octóclKi gen be eerftc mceninge cnbe inftellingc banbe J^etoaW'
rtngc)defaecken van Wefl lndienjRatificatiederDeen-
fche concepa Tradtaren i de klachten ende contraklac^ ten van SpangienenVranckrijck;toacropfllCfe(TÌbel0™
enbe refpecttbc fjcbben anbicntic gcljabt beSlmbafiaw®
ban Spaengien, bc öcjïbcnt Braflèt, cnbcbe®onincBlF ite iSbJcebtfcDc Conniufïarisi Appelboom ; füe't ■ ite / aisi niet fpectercnbe tot onfen pjopooli / too?tit oooj bpgcgacn. ^
ijollanbt fclfss/ fjceft ftoel gctocefi in 't urg^eti ba w Mil itie, "t fp bat Ijet toilbc afiaacljtcn be aenliouilKjw"
Oe Engelfche Ambaifadeurs ; om jalOUfiC °
anbere ©jobiniicn / bat il0olianbt cnbe Sec anöt micw besi noobt 3ijnbe / foiibe üotmen tjaer ^taet met lanbt foa ba(i (teHcn/ bat bc anbere ^jobinrien batWi» fonben moeten ijaer nae be begccctc bàn IgoHaiu aiW'»; moberen/ ofcc Dat l^oüanbt cnbe Eceünbt nu liacr tflK' ninge cnbe fuftcnu gcopnibaert Ijcbbenbe / ff'® bipbcnbc tacite bjiiben tc bcrflaengijeben / öatlpn»^ bacDten Det gliefatïj ober ijacr te bctalene JKiJit»® anbec berber tc participeren / atóbolgeniS "^t (latljbante affigneren bC ïïimitCttCnbC diffindtie^ Compagnten / cnbe om {jet te laten aen ben «aeot^' ^tate j enbc tnöi£nbcanbcrc 3B?obinf4enbacttoe"a»
fcifiS niet quamcn / bat ban föoiiianDi enbc Zmanöi«f üaerfelfsSfoubcnblpbcniiaciü · |
-ocr page 95-
HERSTELDE LEELl. 521
gsfcbmt Drenthe öeöbeti fcbctt eentoöetiagcn iieo? ■yrf^eöepilKÈtDCll Schickard«niie Struyck Kfticttitoie lanötfcOJPbcc cni)c j§«ccetatisi ïian öe» StanDtfcljappe ©jcntDi' tiialieöcperiicuUcce ^jobinttale ©étgabe» riiMtii / ootft tocbfc öoo? gcöifloen cnbe opsetotcfet ftaet witcnfte / feöitt tele laren gljeucgeftt / ban te 3ijn έέη ItfitbaniicUdêtaec / IjebfienDe ban if80<n aentie Uoie ineöe gljeteéctjent / cn&e ööct epjjin dStàWBóUtiec iiiticKcgecinge ftebbentie.
«jiitiÉ naé m ft» fula; tn 't pcrtif uliet Saööcn gèrtùeiB (jftMjcpatem / fjeööcn auötentte betfOiDt in öegioote SecgaDeïUige / enùe becficegen ben cwceden ifêaect op ^ncDcn ban Cjebentie ban ben ^;oflenbe<t3ebepu>: ttttiKi» Dee boo?f3 Eanbtfcljappe/enbe nae toetoenfcDin^ bmt (0obesi gOenabtgen segen obec be tegenwod^btge iinpojtnnte beltDecatten ban {)aei;l^o.ìilSDg.OaerbÉt:i fotljt/ bolgenjïbctfelbecaenfcD^bcniS ban bêh fcsden ^oöcmbec niebelejlUben/in Baec©ergabieringefonben nijdieücn acn te nemen / enbe aenb3}jf«nglje boen bàh be Blactfeu baet fp ^ecrcn<iDcfomnitttef rben upt ben naem (iiDcönn bJegen be gebatljte Hanbtfdjap Bare o^binatfö ^ciïicmet cnbebencbenjS beanbere ^jobtnrienfoubm ItübÉii te nemen / alsSmebebatafn be«0ebcputeerben banöc felbcllanbtfcljàp mebe iSEffte ntocBté tóö?öcn betgunt tn alle Collcgten ban be «^enecalUept / toaer óp gort glKbonben ti / bat be retroatìa obet énbe teyaeiBe bjn&icrgelytl^e @;opofitten ban be opgBi^^ibe itanbt^' fttiap in boerige tijben ter ©ergabetinge ban B9ei;]^o. iiog. gcbaen/ fouben tooaben opocföcBt* jacn toasi bertoonbect te ften / bat oocS «n aenfcB?|»i tiiiige ban toegen Baet i^o.|Bog.gOebateeEtben fesden Soutmbcr / gBetectfieht ö? ben J^eêcboen p?eftbecenbe/ tiiDci)pl)en<i5?tfftecb3aögebaenaen bübatt Ditnthe, toaccbpbeftibealfootoel genoobicBttoiitbénottt tóbe Diaote Bergabecfnge te &omen / etti» Bacc abbgfett fn té bgctt aisi be Seven anbere ^?obtntten : €nbé Baer ύρ tefocljtenbefelbeiSetommitteecbe^flïe/aljigefepbt il. ^ei^eecp^efiberenbeberfotBt siinbe Boe belt dttiip^ ttiocfit bp gfjcfiomen 3ön / Beeft niet anöers fionnen bp- tiungcn/ banbatfobantgebepefcBeiESbepenbetcn ban b6 tijtettii/opinect&tnge/enbe optecBttgBept ban benoBjffi fici/ alfoo be felbe be Siegideriis enbe «Originile ^cten tn fpnlitlDactngeBetifit/ enbc eenl^^efibentonmogBelptfi il/om allciS / toat Bern gBebjacBt too?bt te tciifienen/ té toliationeren met be ^egtflet^ / ofte naee te ffen of alleai iiiil fs/ toojbcnbe fomttjbti ttointitB/ bectftB/ en meéti txrKpbingen gefonben op een tpbt/enbe tn ber Baéfi/ant tetocftenni j gmmerjs Beeft bit aBnpfS We ban Drén- tk nirt gepjofiteert j maet fp jgn nae fllS btw?/ faifbjiji Pü buptcn be i^ergaberinge geBoubeit» ©atfjitotbetoeeringBe ban BaerfufienuBebtten op ppaptct oBebjacBt/ enbe aen bc igeeren ban be ©étga- Dttlnge gctommuniceert/ ijï te fien «pt Mt nabilgenbe :
Ho.Mog. Heeren 3 Ö Idderfchap ende Eygfiii-Erfdeii Van den Lantfchap- pe Drenthe, verftaen hebbénde, dat Ü Ho. Mog. «lincx gelieft heeft, de Heeren Staten van de réfpeStivé novincienaen tefchryven , om by occafie van deaen- ««nde Handelinge vàn Vrede ofté Tréfves töt Munfttt «ide Qfnalifügffi, te delibereren éndé té refol verén op de ^ige Ordre, als ifien tot miintien van dén Stàet defer i'toden fai bevitiden te behóoieri , ende namentlijck om de ghemeerie Vriie vàri Vytrecht, foo àls die eer- tijdtsgemaeöendé ondéfhoudén i«,<^an nieusté confif- ®'ren,fonder dat de Landtfchap Drenthe. zijnde noch- '»ns notoyrlijckiïiedeesn Lidt van de felve dien- eenige notitie ofte aénfchry vinge van wegeii w Ho. Mog. isgedaeii:
nebben ophaerjoftgftgéhöiidenen Latitdach Staets- P^fe vergadert zijnde, goetende noodichghevòrtdéfl Wr over aert U Ho. Mog. te latdn doéii hart réchtvaer- mge Doleantien, ehde ovér fulcx my té cörtimitterén en R'«tea, υ Ho. Mog. naer Voorgaendé prefeiftàtié vàn ootmoedigen dienft , édde wénfchingevan latigh- j5^*oorfpocdige Regeringe, nieÉaUen behoóriijckén pcdtendeöerbiediDge in 't fcoite we^rommé <OöJf té |
dragen het geéne voor defen tot meermalen foo tiiotide· lijck als by gefchrifce, alhier is verthoonr, ende mét ghe- noechfamen blycken klaerlijckgeverificeerr.
Dat de gemelde Landtfchap van Drenthe:, van oude tij- den geweeftj ende noch is,een geheielé geformeerde Pro- vincie, feparaet ende apart van anderen, hebbende altoos ghehadt ende noch hebbende haèreygen felfs volkomen Leden ,Regerihge, Hoogheden, Rechten, Gerechtig- heden, hooge ende lage Jurisdiaien,Magiftraten,Naem, Wàpen, Zegel, Wetten efadè Couflumcn,vaa
anderen Provinciën onderfcheydcn.
Dat oock de felve Landtfchap onder de Souvèraiiién vàn de Landen , ïbo wel by dé Regeringhe van dc Bif- fchbppen vaa Uytrecht, als van het Huys van Bourgon- dien altoos üiet anders gekendt énde gehouden is gewccll als éenige vàn hart naburige Provinciën.
Niet alleen in 't ftuck van beiotjdere huldingé eh reci- proque beloften, endecönfirüiatie vaii hare Rechten én Privilegien.
Etide in 'tcbtltfibUeffeh tot deghéméene Laften, daer toe de gemelde Landtfchap altoos apert gebeden èh ver- föcht, oóck vàn hare vfyWillige Confenten bedanót is ge- wofden, alhoéWèldefelvè dickwils verre foo hooch nieC en «iferdèb gedràgfetì alsdepetiden wél inede brachtén.
Maer mtdè Ih cài; Vàri convocatie vàn de Heeren Sta- ten Getìtraél, foo wanneer éenige fwàrc etidè wichtighé faeckén, de gheiheeiie Landen raéckende, Vérgadéringé van Stàten vereyfteü, waer toé de Staten vàn den Landt- fchap Drinihi niet ifiih als dé Stàtèn vàn dé atidere Pfo- vincién altoos zij ti vérfchrévén énde vèrfocht geweeft.
Gèlijtk iiilcx ondei andéré nötabélijck isgheblêeckcn tétìtijdé vàn dé fölèiönèlé Overdracht van défe Neder- landtfl by Kéy fér Karei àèn fyn Sóón den Konióck Phi- lips in den Jare iytf-f>innèh Bruifelgedaen.
Di'eàit
iyn vérfc^örevéii éii gécórapareertj oock op des K.eylere voorgacnde Vérfbeck haéf béwillinge tot de voornoemde Overdracht ghéghéveh, ende dién volgens iri 't befonder Viri den Eédt aeri Keffer Karei gedaén ontflagen zijnde, op het nieu Koninck Philips gehiildigct,ende daer eri té- gens van deièlvé wederoinmë den Eedten confirinatie van hun Rechten, Vryhëden énde Poflèffien ontfangea hebben.
als defe met den Ko-
.. „ . , van Uyt-
recht nadér haddéü verbonden,niet minder gekent,maer ftedes verfocht fetide verfchréven , om alle faecken vaa de Landen te ifrillén by-wóonen endeté helpen beraedt- flagen, oock al eer de felve noch in de Unie waren ont- fangén, alfoo nötöjrr eódé kenhelijck ware, dat de meer- gemelde Landtfchap tot hét cóftiparéren ter Vergaderin- ge van de Heerétì Sfàtéii Genêrael van haer felfs gequali- ficeert ende ghéréchf igct Was, éndé dat volgens het aerJe artyckel van de Pacificatie van Gent de Convocatie van dé Generale Staten móeftë ghéfchièden iq fulcker forme ende maiiiéré, àls die géfchiedt was dóén Keyfer Karei de Opdracht van defe Landen dedéaen fyri Soon Koninck Philips, aiwàei' dé Staten Van den Landtfchap Drenthe mede waren vérfchrévén ende prefent geweéft.
Ten welckéü infichté oockde^efeyde Landtfchap is gehotideii géwéëft voor een foo éflentielen memhrum van de VerMdéritigéjdatdéielvéin den Jare niet alleen is verfchréven gewéëft otri nevens dé andere Provinciën Gedéputeérdens té willen fenden om te helpen advyfc- ren ende refolvéien,foo oVer dé Vrede-Handel tot Keu- len aengeftelt, als op dé goedé diredie van Oorloch j
Maer dat oock dé Heéren Staten Generael ende den Aérts-Hartoch Matthius Gouverneur van de Landen, by haer Brieven tof méefraalèn rondelij ck hebben ver- klaert, daef oVer égéen Réfólütie te tiiogen ofte konnen nemen fonder advys van den Landtfchap Drenthe, ende
over fulcx bygebréeck'e vati 't fenden harer Gedeputeer- den, ofte ten minlleri vàri hun advys, genootfaea te ful- léji worden dé voóf geroerde faéckeu ongedaen te laten. DicüVolgéHi fyn· Riddêrfchap ende Eygen-Êerfden
rcprc- |
-ocr page 96-
. 96 HERSTELDE LEELl.
reprefenterende de Staten der Landtfchap ofrc Graef- fchap Drenthe op den f^i/f» April 1580. indeUnie vau Uytrecht, lolcmnelijck a^uojure alsBondtgenooten op ccde aenjjL-notU'jn.
Hebbe n oockdaer op Seflieende ftemmeter Verga- (ieringe van de Heeren Generale-Staten gehadt ende ge- nooten, inde Generaliteyts Collegien ghebefoigneert, ende daer in foo lange ghecontinueert tot dat dc Landt- fchap tot haren groot ketwefcn j ende buyten haer fchult, door het innemen van Groeninge9t, Coe-voerden en Steeji- Ïf^kiby den Vyandt overheert,cnde voor een tijdt langh van de Unie gefcheurt is geweeft. ' Geüjck het felve wel mede andere van hare Naburige Provinciën in 't geheel ofte ten dcele is gebeurt, die dies niet te min volgens de Unie, ghereduceert zij nde, haere voorige Plaetfen ende Gerechtigheden jure foHlimhiii wederom hebben genooten.
Sulcx dat het in alle wegen meer als reden ende billick is, dat die Landtfchap van Drenthe, nae hare verioffinge redudliein'tgheheelinfghelijcxin haren voorigen flaet worde herftelt.
Het welck U Ho. Mog. oock felve alfoo hebben ver- ftaen , en klaerlijck te kennen gegeven indenjare li-g^.. doen U Ho. Mog. ftonden om te handelen met den Ko- rihck van Vranckrijck nae het overlyden van den Her- toch van Αΐεηςοη , als wanneer niet alleen by het derde artijckel van de Conditiën alle der Landen privilegiën in 't generaci ende in 't bsfonder gereferveert,maer oock byhet fweeen twhitichfle myckd expreflelijck bedon- gen wierde, dat alle noch Vereenichde Provinciën, als Over-Yflèl, Ommelanden ende Drenthe ( die doen ter tijdt meeit door des Vyandts geweldt onderdruft waren ) gelijcke conditiën fouden hebben te genieten, als Reida- KUS verhaelt in 't begin van het vierde boeck der Neder- Jandtfchegcfchiedeniffen.
Moetende de voorfeyde reftitutie ofte herftellinge al- hier om foo veel te meer plaetfe hebben, ten aenfien van de aenbiedinge ende beloften die U Ho. Mog. ghelieft heeft indenjare 1602. ende by openbare Placca- ten in feer ampie termen te doen, oock aenfodane Pro- vinciën die noch onder die dominatie van Spaengien flaen, ende waer van eenige te vooren met haren eygen vrye wille de Unie hadden verlaten.
Daer ter contrarie de Landtfchappe Drenthe haer vry- willichin de Unie begeven, oock haer altoos als getrou- we Bondtgenooten gedragen, ende in dc gemeene laften iia,jae,genoech boven haer vermogen ghecontribueert, ende in 't geringfte niet gheraeriteerc en heeft, van haer recht gefruileert oftegepriveertte worden.
Sonder dat die gemelde Lantfchap hierin eenicbfints kan obfteren haer klenigheyt ofte geringe vermogen, al- foo de felve niet tegenltaende defe confideratie al voor langh in de Unie ende in de Vergaderinge van de Hee- ren Staten Generael<P2'»iij«»"f isaengenomcn,cndaerom ten fulcken inlichte daer uyt nu niet en kan worden ver- fmeten.
Oock kennelijck is, dat heelfelden ghebeurt, dat alle Geconfoedereerde Leden altoos gelijcke machtich ende vermogende zijn, die dies niet tc min gelijcke recht van Sellien ende fuffiagien ghenieten, als in oude tij den ghe ■ bleecken is by het Verbont van den machtigen Koninck van Perfien ende die van Thebèn, als oock by de Con- foederatievande^c^iem > ende noch huydiges dacchs notoyrlijcken geblijcket by de Ëedt-ghenuodtfchap van die van Switferlandt,jae, omniet verre te gaen ielfsin defe Nederlandtfche Geünieerde Provinciën, ende der felver Leden ende Steden in 'c particulier.
Behalven dat de meer genoemde Landtfchap Drenthe oock foo geringe ende van foo weynich confideratie niet en is, of/y is van wegen hare gelegentheyt een lleutel van twee ofte drie van haere Naburighe Geallieerde Pro- vinciën , ende daer de Landen niet weynich aen gelegen is.
Kennende mede de felve Landtfchap niethinderlijck Zij n, datter wel verfcheyden, oock pertic uliere Steden in de Unie lyn geadmitteert,die daerom evenwel geen feflïe ofteflem in de Vergaderinge hebben ghcfaadt. |
Alfoo notoyrlijcken een groot onderfcheytistuiTchen een ofte meer perticul iere Steden van een Provincie, die men Hechts in de Unie aenghenomcn, doch noyttojde Seffie in de Staten van de Landen toegelaten heelt, ende tuffchen een geheele geformeerde Landtfchap ofte Pro- vincie, ghelijck is de Landtfchap Drenthe, die als vooren verhaelt, al van oud ts, oock voor het oprechten van de Unie in de ghtmelde Vergaderinge beydes Seifie ende Hemme furjure heeft gehadt, ende naderhandt als Staten niet alleen tot de Unie fimplkiter, maer oock tot deSef. fie ende het recht van itemmen van de andere Provin- ciën ende Bondtgenooten folemnelijcken is gheroepen, ende gheadmitteert, jae voor foo een nootwendich Lidt van de Vergaderinge gehouden ende gekent geweeft, dat fonder haer ende haere Refolutien over geen poiiiöen raeckende Pays ende Oorloge, ofte andere wichtige faec- ken van de Landen , by de Heeren Staten Gcnerael vol- gens der fel ver eygene verklaringe, eyndelijcke Refolutic neeft konnen genomen worden.
£nde fyn oock geen reden van State, die de Lantfchap in haer oude hebbende recht fouden mogen nadellch we- fen, ghelijckmen voor defen wel heeft willen voorwen- den.
Gemerà, dat geen betermaximen oftefondamenten van Staet konnen worden gevonden ofte ghdeyt als die Godtde eenichte AurheurendeStichtervanallewel.be· ftelde Regeringen, felve heeft geilek, feggende : Injt- flitiafiabilieturthronis Regis.
Ende dat niet recht vaerdigers en is, nochte den Godt- lijcken,Natuyrlijcken ende aller volckeren rechten meer conform, alsdatiblemneleopgherecbte,jaebefwoorne Verbinteniilen ende Confoeiieratien Religieufelijckon- derhouden worden.
Ende ter contrarie tegens aiie juraSocietat^ί^F(cιίt· rum is ftrydende, dat de een over de ander foudefoeckea te ufurperen.
Gelijck UHo. Mog.felveverflaen, endcbyfeeckere hare Refolutie van den eerfiev September i^ji.feerlof- lijck hebben verklaert, dat den welflant van den Lande in 't Gcnerael, ende van elcke Provincie in 't perticulier daer aen ten hoochften ghelegen is, dat een yeghelijck in fynegherechtigheyt, Recht ende Privilegie worde ghe- maintineert, alfoo de Wapenen by de Landen daer voo- ren aengenomen, ende noch tegenwoordelijckghevocrt worden , ende dat het felve ghcichiedendeachtervoJgens de Generale Unie by de Provinciën befwooren, fonder ogeenighe tijdend'een opd'anderin het minfteyetste uiurperen ofteteempieteren,Godtden Almogerdende ghemeene faecke zegenen, ende een goede uytkomfte daer van verleenen fai, ende daer tegen doende, daerujrt meerder ongeluck ende ftraftèn hier namaels fouden ge- raecken te volgen.
Ende of nu wel uyt denaem vandevaeckghemelde Landtfchap Drenthe, om tot haeren voorigen ftaet we- derom te gheraecken, oock om niet ghefeyt te mogen worden,haer Recht dien aengaende eenichfins verfuymt, verwaeriooiet, nochte exprejje vel tacite afgeftaen te heb- ben voorts natr haere reduüie ende verioffinge van den V yandt, ende vervolgens daer naer tot veel verfcheyden malen menichvoudige Doleantien , Remonftrantien, ende Interpellaticn aen U Ho. Mog.hieromzijuge''®®''·
Ende onder anderen inden Jare ΐίίι8. by een welgc- fondcerdeRemonilrantie met annexe ende onder nm· ^rc» ende Letteren gheappliceerde Documenten, waer van hier by Copye wort overgegeven, haer voorverhael- de notoire Recht klacrlijck is gededuceert cade bewefen.
Sulcx oock dat u Ho. Mog.gehoort hebbende het rap- port van de Heeren tot Exaniinatie van de gemelde iluc-
ken,uyt yeder Provincie eenGecommitteertjde fake wel
geapprchendeert,en als gefondeert, in goede confidcwt^
hebben ghenomen, oock de felve ghecommunicecrt met
fijn Excellentie de Heer PrinsMauiits van Oraignenon· itcrflèlijcker memorie, ende met fyn Genad. den Heere Graef Wilhelm van Naliauwen lofFelijcker ghedachifr niiTeals Stadthouderen , om te verftaen der felver a^y";
Het welck foodanich is geweeft, dat men van dé Remonilrantie ende bylagen Copyen behoorde re |
-ocr page 97-
HERSTELDE LEELl. 97
ünden aende tTàmentlijckc Vereenichde Provinciën, code aen lien fciven het verfoeck daer by gedaen recotn.- manderenj ende dies niet te min de Landcfchap accorde- fen Scflie in den Raedt van State , fonder defelve voor- taen noch meer te dringen in de Confencen die verfocht lullen worden, anders als by Propofitie.
Waer op U Ho. Mog. geiieft heeft de Copyen van de yoorgemelcie Remonllrancie ende bylagen te fenden aen de t'lamentlijcke Provinciën, ende aen de felve de faec> kefcrieufelijck te recommanderen, om by bequameghe- legenihcden endeop haer Landtsdagen alles rypelijck te willen examineren, ende daer op ghelet hebbende, hare Gecommitteerden tot defe Vergaderinge laften ende au thoriferen, omme met gemeen advys van de famentlijc- i(c Provinciën op het verfoeck van den Landtfchap te re- folveren nae behooren, blyckende by de Refolutien van denfivex en t-wintkhflen Öitober, ende den een en tiaiu- tiéjtenNovember 1618. ende by U Ho. Mog. ferieufe Brieven van recommandatie,mede gedateert den voorfz mmtmntichjien. November hier by over tc leveren onder H. ende I.
'[ Welck is geweeft van defen efFcdle, dit eenige Pro- Tincien daer op verklaringe gedaen hebben,van hare Ge- deputeerden ter Vergaderinge van haer Ho. Mog.teful- len laften ende authoriferen tot het inbrengen van foda- neRefolutie,daer mede de Landtfchap Drenthe conten- tement foude hebben, ende daer mede niemandt in fyn goet hebbende Recht verkortec moge worden : Eenige hebben oock haereGecommitteerden by expreflè Refo- lutieindi-Tdaedt alle ghelaflet om daer in te mogen re- foiveren, ende eeniglie, om in 't verfoeck van de Landt- fchap , 't welcke men bevonde in reden ghefundeert te wefcn,te mogen confenteren, blyckende by de refpedii- veRefolutien des noodich, mede te exhiberen,lit. K.
Alhoewel oock hier op wyders niet volgende, van wc- gtndeLantfchapinden . . Novemb. li31. defen aen- fiendewederom nieuwe inftantie is ghefchiedt, ende als ι1θ;π by U Ho. Mog. op het nieuwe eenige Heeren, uyt ycder Provincie een gecommitteerc fyn geweeft tot éxa- mioaiie van de ingeleyde ftucken, de wekke Heeren op ilcnwgrar;i»i/f«Februarii mede een ampel rap- port ter Vergaderinge van U Ho. Mog. hebben gedaen, tc fien hier nevens onder L.
Soo en heeftmen evenwel de behoorlijcke verwachte ende ghewenfte vruchten daer van tot noch toe niet ghe- oooten, raaer moeten toefien ende gedogen, dat de Sta- ten Van de Landtfchap Drenthe, in plaetie datfe ten tij de vande BiiTchoppen van Uyttecht, en de Koningen van opaengien tot contribueren van de gemene laften Bede- pk wierden verfocht,en voor haerConfenten beleefde- lijckbedancketj nuby haereygen Bontgenoten vervan- genendegenoech als trihut arti getradieert worden.
Dar defelve in plaetfe , datfe foo wel ten tijde van de Souverayn, als by defe Rcgeringe, foo wel als de Staten van andere Provinciën folemnelijck verfchreven wier· MO) ter Vergaderinge van de Staten Generael te compa- icren, om te helpen delibereren ende te refolveren op i^lelaecken van importantie de ghemeene Landen raec- Mnde, dienvolgens oock gecompareert zij n,ende de Ge- MrahteytsCollegien hebben helpen bekleden, nu uyt de ^eneraliteyts Collegien ende van alle ghemeene beraet- %ngen worden geexcludeert, ende verachtelijck voor "y gnegaen, felfs nu by defe notable ghelegentheyt, daer ®«n niet alleen over de iaecken vande aenftaendehan- celinge van Vrede ofte Beftant tot Munfter ende Ofna- 'Ugge fai delibereren ende refolveren, maeroock dege- waecte Unie van Uytrecht op 'tnieu te confirmeren,in oeoanighe faecken nochtans volgens het negende ^ten twintichfien artyckel van de Unie van Uytrecht J^Et cn mach worden getreden, fonder gemeen advys en wolent van de Geünieerde Provincie, anders niet ghe- Walioftede Landtfchap Drenthe noyteen Lidt van « Unie ware geweeft, ofte noch ware. Alles tot hare merckelijckeverkleninge,groeten nae-
V,.', ende niet minder verdriet ende recht- vaerdich mifnoegen. |
Wacr over defelve ghenootfaeót worden nochmaeU feerdienftelijckte bidden ende te ver/becfcep j dat ten aenfien van de voorverhaelde reden , ende van her geene voor defen dien aengaende van wegende Landtfchappe Drenthe breeder is vertoont, mede ten regarde van haer getrouwe dienften ende devoyren,diefy na hare geringe vermogen tot ftuyr ende handthavinge vandegemeenc faecke aen de Landen altoos met alle gewilligheyt hebbea gedaen, U Ho. Mog. goede geliefteiy,henlieden te laten vry hebben en genieten 't recht hun van allen oude tijdea competerende, ende by geen Regeringeoyt geweygert.
Om niet alleen byte Woonen deaenftaende delibera- tien ende befoignen over de voorgeroerde Munfterfchc ende Ofnabruchfe handelinghe, ende op de confirmatie van de Unie vallende.
Maer oock voortaen ende in 'tkomftich in U Hooch Mog. Vergaderinge nevens andere Provinciën hare Na- buren endeBondtgenooten Ordinarie mede te compare- ren, oock Seflie ende Suflfragie ende andere dignitcyten, die fy voor defen gehadt hebben te genieten, ende fodane voordelen te trecken als de Jure Societatis aquojure coita felfs mede brengen.
Sonderdatde Landtfchap in 't ftuck van de Contribuì tien ofte Confenten by maniere van vervanginge wyders befwaerr, ofte dien aengaende anders ghetraiteerc worde als de andere Vereenichde Provinciën.
't Welcke, behalven dat het in allen rechten, redenen, ende billijckheyt beftaet, de Staten van de welghemelde Landtfchap te meerder oorfaecke fai geven in haren ge- woonlijcken y ver ten dienfte van'tLant en 'tgeraene wel- varen,als goede en getrouwe Bontgenoté te continueren·
C O Ρ Y E.
Vm de Deductie in den Jare 1618· overgegeven.
Ho. Mog. Heerek,·
REmonftreren roet behoorlijcke Reverentie de Sta»
ten der Landtfchap Drenthe, hoe dat buy ten alle di- fpute kennelijck fy, ende ten overvloet kan gheblijcken» uyt het gunt naderhandt fa! worden ghededuceert, dat de Landtfchap (λ) van Drenthe van oude tijden voor en bo- ven memorie van menfchen is geweeft, gelijckfy tegen- woordichnoch is een geformeerde Provincie, by fonder hare Hoogheden, Rechten ende Gerechtigheden alle tijt apart gehadt ende noch hebbende fonder eenichfiats on- der ymandts anders te reforteren.
(■i) Drinlhr μ gtV'tfi Mn tryegtfarmttrdt Pnrincie tftrt.
Zijnde de felvigheover fulcx in 't contribueren totdc ghemeene Laften van de Souvereynen der Landen fuc- ceffivelijck niet anders erkendt ende gehouden, ak eeni- ge van de andere hare Naburige Provinciën.
In voegen dat voorgeroerde Souvereyne eenige pen- ningen van nooden hebbende, defelve ftedes by forme van Bede van de voorfz Landtfchap in 't befonder,gelijck als aen anderen verfocht hebben, ende daer op haer lieder {i) Confenten begeert,gelijck fulcx by verfcheyden hare Brieven te fien is.
(4) O vir fnicx fleditffcciAlijili midi yirfiehi ml rtyi Cmpmnt.
Ende voor cerft ten tijde van dc (c) Regeringe der Bif- fchoppen van Uytrecht, daer van alhier twee worden overgeleyt,d'een van HeerFredrick Marckgraef van Ba- den BifiTchop tot Uytrecht, in datoden 10 May 15· i(Ì.de ander by Heer Philips van Bourgoignen des voorgaende Succeflcurdedato . . 1510. daer aen volgende, met ver- klaringevan beyde de voorfiHeerenjdathaerdefeWige Confenten uyt rechter gunftc,ende alleen om Bede wille warengeguntende belieft, SiC.futnum. i.^z.
(t) Byde Hsj^cringiydndÏ Biffchopftittyd» f^jtrecht.
De voorfz Landtfchap, ghelijck oock andere haer Na- buren, naderhandt onder bet (d) Huys van Bourgoignen gcraea zijnde, hebben de Staten van defelve Landtfchap gelijck die van de andere Provinciën fpecialijck daer toe verfocht zijnde, den Princevan Spaengien, naermaels Koninck Philippus in perfone van Gracf van Aren- berge mede ghehuldiget, ende reciproci van den felvigen 3! JEcdC |
-ocr page 98-
Ende hebben oock ten opfichte van dien de Heeren van den voor fz. Huyfe van Bourgoignen noytdevoorfi Landtfchap in het dragen van Confenten by de andere Provinciën ofteyemantsanders, doen vervangen, tnaer volgens liet exempel van de voorgaende Heeren derLan- den alle tijdt apart ende befondcr van de felvighe haere ( c ) Confenten verfocht,blyckende by de Brieven van de Keyler ende Koninck in Spangien Carel V. de dato den leften Februarii 1751. van den t/^'/i/f» Auguili 1561. van den ackt eti tvjÌ7itichfien Septcmb. 1 f<i+· van de Gouver- nante van den een en twintichfien October anni e]ufiiem, van den Grave van Arenberge van àcnfesden^tO. 1570. van Ducd'Alba vandeni/cWraJunii lyyj.vanden Ko- ninck ende de Lieden van fyn Finantic,en van den Pwee- den September if 7 van Don Louys de Rcquefens,&:e. i"ubNum.<i.. 8.10. n. iz.ende ιψ.
(■() 1 TitviywiU.geConftntm.
By welcken mede te vernemen is, dat, gelijck het ver- foeck by forme van Bede iledes is ghedaen, alfoo oock de Staten van de Landtfchap nahare vermogen, goetdunc- kenende believende Confenten daer op alle tijde heb- ben geformeert.
Het fy met reilriden ende conditiën, als op de Bede van den Hertoch van Savoyen ad N. 8. en Don Louys Λί/num. ΐφ. met verminderinge,als op die by de Gouver- nante Margareta gedaen W η. i o. & 11. alwaer in plaetfe van t-wintich duyfint g\i\à. mier twaelf duyfent by de fel- ve worden geconfenteert, ofte oock anderfints de Petitie in voegen die voorghellek was voorby gaende, ende in plaetfe van dien een leecker confenterende , als op ver- foeck by O\.\c<X A\h2.v?inà& hondertfie,t'wintichfie ende tienden penning a</art.ii.In ftede van de welckede fom- ma van vier en fwintich duyfent guldens eens,op vier ter- iny nen te betalen, worden ingewillicht, &c.
Dat oock dies niet t^enllaendede voorizSouveray- nen ende hare Stadchouderen de felve Confenten foda- nicli als die waren gevallen akijdt voor goet hebben aen- genomen,cnde de Staten der Lantfchap vooriz daer voor bedandöi/num. 10.11. li. ende 14.
Dienende 't geen voorfz is, om te bethoonen daer het roodich isjdat de Souveraynen ende Heeren vande Lan- den de Landtfchap Drenthe in 't ftuck van Confenten in hunnen cjualiteyt niet minder als de andere Provinciën en hebben gehouden , maer ftedes ende alle tijdt wel fpe- cialijcken ende apart daer toe mede verfocht.
Gelijck fy defelvigeoock medehebbendoenverfoec- kenen aenfchryvcn benefFensde {f) Staten van andere Provinciën, fo wan neer eenigefware ende hoochwichti- ge faecken de gemeene Landen rakende, de welcke Ver- gaderinge van Staten vereyfcheden,waren voorgevallen, als fulcx isghebleecken onder anderen op de Overdracht van de Provinciën aen Koninck Philips,op de welcke fy lieden by Keyfer Karei V. mede fpecialijcken zijn bc- fchreven tot Bruflél alwaer de Staten der Nederlanden waren vergadert by Brieven van den leften Nov. i^f n. 5.ende den )tior>ÌT\ài^\ìi\\^sfutdatoeodemn.6. Item, infgclijcxby Margareta Gouvernante over eenige faken, den dienft van Syn Majefteyt ende het welvaren van den Lande grootelijx betrefltènde,By Millive van den t-waelf- denjuln iyóf. num. ende meer andere.
(f) ; Bcfchrcftn rn ver fichi tot di yn^.-Jerìn^t drr Hnrcn Statrn yaa de Londen, frb d»mo Um^undtea ,yidt Meter, lik t, -
ig) Is oock ten tijde van de voorfz; Ovcrdrachteder Provinciën deGrave van Arcnberge,fpecialiJckegecom- mitteert,om de Staten der Landtfchap Drenthe van den Eedt daer mede fy lieden SynKeyferl. Majefteyt waren verplichtet te ontilieii,ontfangeiide van de leivige ee<ien
Eedtoncfangen,dat dePrïnce t'fyner aenkomfte etide Succcffietotdefclvige Lantfchap de ghemelden Staten fonde laten by alle Rechten ende Privilegienjgelijck fulx de Brieven van den 'vierden Febriiarii i y jo.daer van zijn- de, mede brengen, Num. j. |
"Ί
nieuwen Eedt ende Overdracht der voorfz Landen va wegen des felvigen Soons Koninck Philips. "
(ίΐ SprcUlijc^Mkiidwiyjn Erdt ,mi K.'yftrl.Majefieyittidedtf,tt,,·,,
nietis aen Philipigediiin^ nejftni Oytrdftich "pan hare LantftLjp s ""
lurecyprhiltgJi maittum. ' Ί>'ii
Gelijck als de voorfzGraef van Arenberge alsdoen mede vifi ver/a van wegen en uyt namen als voren onder Eede beloovet heeft de Lantfchap by hare Rechten emfc Privilegien te willen mainteneren, num. 5·. 6. ende7.
Onder welcke Rechten mede niet het gheringfte wa dat de vourfz. Landtfchap als een vrye Staet ende Provin- cie z-jnde, het Recht hadde om ter Vergaderinge vande Staten der Landen te mogen compareren, gelijck fy fulj van oudts hadden gehadt ende noch hadden, oock de na- ture van fodanighe Provinciën van felfsdoch wasmede brengende.
Van fuicke conditiën endequaliteyt is oock voortsde voorfz Landtfchap gekent ende gehouden by de volgen- de Regeringe.
{i>) Want de Nederlanden naderhanc in Oorlogege- raed zijnde met den Koninck van Spaengienjcndcbydc Unie van Uytrecht fich naerder verbindende,hebben de Heeren Staten Generaci en den Aerts-Hertoch Mathijs vanOoftenrijck Gouverneur vande Landende Sraicn van de Lantfchap Drenthe ftedes verfocht endebefchΓ^ ven, om alle faecken van den Lande te willen bywoonea ende te helpen beraetflagen, niettegenftaendcdefelvige noch doen ter tijt in de voorfchreve nadere Unie en wa- ren ontfangen, als wetende de Landtfchap tot bet com- pareren ter Vergaderinghe der Heeren Staten Genetad gerechtiget te wefen.
(h) De Lande» irt Ooyloch rdPrï^meie rjierSptfftftJctt ^ Trordenahfaareiiftt* ciatijrl^en mede genepen tnde tcegfljitm tot de f^ert^rrderinge der HetrenStMm Qemraelyan haer Hu. ilog.ftlve ende vau den Uerii-Hcrtech Mllhoi. Μ eer de Landlfchttp mch in de ynïe yan f'ytreehl wat aengenmen.
Te fien voor eerit by Brieven van den hoochghedach- ten Aerts-Hertoch Mathias de dato den t-wintichpm]^- nii i5-79.ommehare Gedeputeerden nefièns die van an- dere Provinciën geaurhorifeert, te willen fenden (<) op de Vrede-Handel tot Ceulen, om te helpen advyferenen refolveren op de occurrentien ende gele»eutheytvande faecken, foo wel om het Tradaet van de Vrede-Handel, als goededireöie van den Oorloge, &c. foobrederinde Brieven fub A. En infonderheyt vandie daeropgevolch- devan dene/fi^f» Augufty χ^η^. met Β. endenW» ■/ip/kì/V^/ì»Septemb. 1^79. met c. te vernemend·
(i) Ont te dfliherrrrntp de r'redc Hitndcl lot Ceulen. Endtt'idiijfif"'^ te rcfoiyetcn op V fiucl^ yan Oorloge.
NB. Waer by de voorfz Aerts-Hertoch verklaert, dat de Heeren Staten Generaci op den Vrede-Handel tot Ceulen binnen Antwerpen vergadert zij ode, niet en fon- de mogen noch begeeren te refolveren, londeral vooreu daer over te hebben hetadvys ende intentie vandeSta· ten der Landtfchap Drenthe.
NB. Jtem , verfocd inftanter, dat de Heeren Staten der voorfz Landtfchap tegens den vijftiende» Otìobet vijftier/hondcrt negenenfeventich hare Refolutie neffetó der fblver Gedeputeerden volkomentlijck gheauthorj- feert ter Vergaderinge der Heeren Staten Generael len fchicken , op dat de Gedeputeerden van de andere Provinciën op dcNegociatie van den Vrede-Handel Kt
Ceulen vergadert zijnde, anderfints door ghcbreck van
dien nietgcnootfac<5l en wo rden (de voorfz faccke ongc dacnl te vertrecken tot verwijt, &c.
NB. Sullende de Refolutie van den Staten van Dren- the gheconfereert worden met de Refolutien van dean' dcre Provinciën, om een eenparige ende generale Reio· lutie daer uyt gemaeil te worden, &c. . ,
De Heeren Staten Generaci daer by voegendeinn»^ Brieven van den -uijfcntujtntichjfen September 1 Π)''
binnen Antwerpen Staetsgewyfe vergadert zijnde,dec 1
gebreecke , dat de Staten der Landtfchap Drenthe haere Relolutie ende Gecommitteerden niet en fchicken F de artyckelen van den Vrede-Handel,geen ο
lutie op de felve artyckelen genomen kan viotàsafi^ ^^ |
-ocr page 99-
Op welckert ferieufen ende inftantelijcken aenhouden tnde verfocck ey ndelijck de Staten der Lantfchap Oren- fljf ( ^)hare Gecommitteerden den E.£. Johan van Ech- ten tot Echten,ende Hendrick de Vos van Steenwyck na Uytrecht hebben gefonden,met laft om de voorfz nader Unievsn Uytrecht van harentvs'egen te ondertekenen.
b-ut(ìrtommillefrilin. Tetcl^rnfn di yitiefitn^ytrteht.
Gelijck fy lieden als doen den elfden April lySo. de fclvige oock hebben geteeckcnt.
Ende dien volgens in voorgcroerde Verpadcringe van (je Heeren Staten Generaci voorts ( ' ) Seffie wederom ehenomen , blijckende het felve by A&e onder E. by de welckede Heeren Staten Generaci der Geünieerde Pro- vinden ofte hare Gecommitteerde aldaer vergadert zij n- ile, verklaren de Staten van de Landtfchap voorfz te hou- den voor hare Bondtgenooten.
(J) Kt me»rilde iperdfn tn dc f^nte aangenomen,
Ende zijn fy lieden 't federt dien tijt daer vooren oock phouden geweeft, als geblijö uyt Miffi ve van de Gedc- Titeerden der nader Unie de dato den vier en twintigflen )iccmber 1580. uyt Delft, gefchreven onder G.
{•mi Zijnde'tfedert dien tijde oock medede Wape- nen van Drenthe benefFens die van de andere Provinciën op Pücalcr. ofre andere guldens ofte fdvereghefchieren, daer mede perfonen de Landen dicnftgedaen hebbendé vereert zijn, mede geilek, gelijck onder andere kan ghe-· blijcken by een Pogge in een vergulden Becken gheftaen kbbcnde aen feecker Perfoon van qualitéyt by de Hee- ren Staten Generaci.
(m) Cinlwuiten in hart Scfiie, Ui JtU hert Lmdtfchaf ditrSpamite» veri lyiihttrt.
In gevolge van welcken de voorfz Staten Cch van dien iidr aen als getrouwe Bondtgenooten hebben gedragen, .licrSeffie continuelijck in de Vergaderinge van de Hee- icn Staten Generaci ghehadt ende gehouden hebbende, cocknaer vermogen als andere Provincien, willichghe- contribueert.
Tertijdttoeendefoolanghede Landtfchap door den Spiengiaert is verbeert, als fulcx gheblij eken kan by Ex- iraöen van de Protocollen hier by gaende onder F.
Gemerà dan dat de Landtfchap Drenthe van allen ou- den tnden is gheweeft een geformeerde vrye Provincie, haerielftRegeringeende JureMajeftatis Hoogheende Lagejurisdidtien, Magiftraten,-iErer/«WjNaem Zegel, Wetten endcCoflumen,van andereonderfcheyden heb- bende, daer voor van de Souveraynen der Landen van oudts niet weynigcr als andere gehouden zij nde.
Als mede dat de feivige van allen tijden nefièns de an- dere Provinciën het recht van Seflie ende ftemmen in de Vergaderinge van de Heeren Staten Generaci der Lan- «n heeft gehadt.
Lcftelijck, oock als de ghemeene Landen in Oorloge Zijn getreden tegensden Koninck van Spaengien tot de- feiificvan elck eenes Privilegiën vry ende gherechtighc- «njmede fpecialijck in de naeder Unie tot dien fijne ge- ®aea, folemnelijck a^uefadert > als een Bondtgenoot is ''Psenomen.
tndcdat de nature van fodane Societeyren en Unien ■ulcï is, dat de Geünieerde ghelijcke recht ende voordeel 'iissaengaende hebben,ende behooren te genieten.
Soo geven fy Remonftrariten U Ho. Mog. te bedenc- «n, hoeverdrietich ende befwaerlijck dat het voor die '-indtfehap zy, buyten alle reden, nu foo een lange tijdt plaetfe in U Ho. Mog. Vergaderingebenefièns an- wehsre Bondtgenooten gehadt te hebben ; Sientmfce-
"'^^fiSocietMitequatioJuris eit^fificialis exercitui,cur "^&cieteraajuantur? Uhi enìm pars -virium eft ibi é"
UE, Ho. Mog. is kennelijck, dat het contra jurafocie- ''tli&faderu/n fy , dat de een over de ander foude foec- «fliteufurperen. |
^^^«™onftrantcn tegcnwoordich,om haer recht te- i«ns die geen die henlieden daer in foude willen bekorten «lefenderen,fich in de Unie begeven hebbende,fouden in fouden begeren tebenadeylen, als die door kracht van dien veel meer gehouden zijn haerlieden daer by te main* tineren , excujfo communibus Socierum virtbus k certiich bus publicis HìfpanorumjugO,fofiÌimÌMÌo haer dtuchdelijc· ke Privilegiën te reftitueren.
Gelijck de feivige uyt kracht van voorgeroerdeCon·' fcederatieaen andere hare mede Bondtgenooten en Na' buren billijck hebben gedaen. Die mede na dat die feivi- ge in de Unie waren opghenomen, nacderhandc van dea Vyandt waren verbeert.
U Ho. Mog, fullen geen redenen bevinden waerdooi men fai konnen eenichfints iuftineren dat de Landtfchap van Drenthe niet en foude behooren te genieten jwy»/·' /refi;ende Seffie, ende't geen andere hare Mede-Bont·· genooten 7»γ£·Jbcietatis genieten, of gemeriteert hebben^ dar fy lieden daer van behoo#n gefrufteert te worden.
Want,belangende de kleynheyt van de voorfz ISandt·· fchap, behafven dat de feivige niet foo geringe en is, offy is van wegen hare gelfgenheyt,als een ÏÏeutel van drie ha- re Benabuyrde en Geallieerde Provinciën,daer by noch- tans fodanig dat de Lande daer aen niet weynig is gelegen.
Soo kan doch de fdve kleynheyt alhier in geen argu- ment ghgtogen worden j cumnonin univerfumétubiqur omnesfocii viribus acfotentia fint pares.
Nam nee Achaorum olim vel Helvetiorum hoe temport» uté'nec ipfimBelgiiConficderata! Civstatis aat Vrovi>f ciatales i non eominus tarnen aquali fe/ponii acfujfragi»··. rum, ^c.jure gaudenti!.
Nee enim obflat, quin Thebanorum exiguà (ivìtas ^pet' larumTotentiffimiReges acjuofmdere in Soeietatem veniantt quod olim fadum effe notant hifiortei > obfervant Foliticii vid. Fiutar, in Ptlopid.Bod. lib. i. Foln. cap. 7. Fetr. Gre- ger.lib.ii.Polit.cap.ix.num.%.Simler»ideRepub.Helv(t, Guicciard. infua hel gii defcript.
^aliapraci^uefnnt iUa qua inter Itberos pafiguntUT po· pulos, liber autempopulos efi is qui nuUius alterius populi poteftats eflfubjeSui j ut definii. Jurecenf. ini. non dub. 7. jf. decaptivis.
Het is mede wel waer, dat fy lieden van den Vyant fy a geweeft ovcrtogen,en alfo voor een tijt lang van de Unie gefcheurr,en is 'tfel ve aen andere van haer Naburige Pro- vinciën mede of in "t geheel, of ten deele wel gefchiedt.
Maer hebben de felve dies niet te min volgens de Unie gereduceertzijndey«re/>iy?//ra»»/; hare voorige plaets en gerechtigheden wederom genooten.
Ten doet oock niet dat geallegeert mocht worden, dat men verfcheyde oock perticuliere Steden wel in de Unie heeft geadmitteert, die nochtans deshalven geen Seffie in de Vergaderinge oÌiejusfiiffragii wordt vergunnet, want behalven datgrooteondeffcheyt is tuffchen een perticu- liere Stadt van een Provincie, niet mede geunieert zij n- de, ende een geheele geformeerde ende Souveraine Pro- vincie,welcke alhier &llick in confïderatie behoort te ko- men,fo zijn fodanige perticuliere Steden maer Rmpliciter in de Unie toegelaten, hebbende noyt Seflie ofte ftem ia Vergaderinge van Staten der Landen gehadt voor dato.
Daer ter contrarie uyt het voorige gebleecken is,dat dc Landtfchap Drenthe van veele tijden af voor dato van de Unie_/eey«ri beydes gehadt,ende naderhandt niet alleen tot de Uniefimplieiter· maer oock tot Seflie ende 't recht van ilemmen, van de andere Provinciën ende Bondtge- noten is folemnelijcken geroepen ende geadmitteert.
Ja oock by de fel vige gehouden voor een foo cfTentiecl membrum van de Vergaderinghe, dat fy lieden verklaren, dat fonder haer ende hare Refolutien op fodanige poin- ten,daer onder mede het handelen over Pays en Oorloch (daer van'tp, artyckelfpreed ) dat fonder gemeen Con~ fent van alle de Provinciën niet en fai mogen verhandelt worden,geen Refolutie by de Vergaderinge van de Hee- ren Staten Generaelkonde worden genomen.
Het heeft U Ho. Mog. noch in den Jare itfoi. goet gedacht de Provinciën, Leden ende Steden van dien foo noch onder 't Jock van den Spangiaert flondcn, ende in hare Privilegiën door de Dominatie van de feivige wor- den veronghelijcket, by opene Placcaten aen tcfchryven ende te vermanen, Cich te willen by U Ho. Mog. machtj
verhoopen da: haer cygen Bondtgenooten haer daer daer toe fpecialijckenghedeftiueerc, by voegcnj endedc
3 1 verlö" |
-ocr page 100-
HERSTELDE LEELl. lOJ
ÏOO
verloorëne liberteyt benefFens hare Privilegiën uyt ghe- weidt en onderdruckinge der felver te helpen ontreckcn.
Beloovcnde elqk een ten vollen by het fyne te willen laten verbiyven.
Wacluft ende begeerte nu fodane Provinciën fullen konnen fcheppen , omfich te voegen by de Unie ende Societeyt van U Ho. Mog. by foo verre fy lieden haere Oude Privilegiën niet meer en fouden hebben te genie- ten als vooren.
Ende niet als Bondtghenooten -Oocem in communi Capi- tulo hebben.
Maaralleenliick als Tributarii autjErarii ghereeckent ofte anderfints in Caritum Tabula: gerefereert worden.
Konnen de felvigc U H.Mo. wel lichtelijck afnemen.
Een conditie boven al befwaerlijck, ende de welcke fy Remonilranten vaftelijck #rtrouwen,ende fich verfcec- kert hBuden, dat haer noch yemant van fyn Bontgenoo- ten fai worden toegepaft.
Verfoeckende derhalven nochmaels feer dienftelijc- ken U Ho Mo. wilgelieven,ren aenfien van 't geen voo- ren is gededuceerc, ende mede ten regarde van hare Re·; monftrante getrouwe dienilen , diefy nahaerkleyn ver- mogen tot ftuyr ende handthavinge van de gemgenc faec- ke ende defenfie van haer ende hare Geünieerde Privi» legien Vry ende Gerechtigheden, mede aen de Landen hebben gheprefteerc, haerlieden laten vry hebben en ge- bruycken her Recht haer van allen ouden tijden compe- terende, ende by geen Regeringe öyt geweygert.
Om in U Ho. Mog. Vergaderinghe beneffènsandere Provinciën hare Naburen ende Bondtgenooten mede te ■ mogen compareren, oock Seflie ,fuffragie , ende andere digniteyten, gelijck fy voor defen ghehadt hebben, ende andere noch hebben^ genieten ende fodanige voordeden trecken als de Jura Sodetaw aq^uojure coite feifsmede brengen.
Sulcx doende, fullen U Ho. Mog. doen het geen bil- lick,den Geunicerden Provinciën onfchadelijck, javor- derlijck ,ende tot hare renommee dienflich fai zijn , endc hare Remonilranten ende des Landtfchaps Ingefetenen Kit foulagement gedyen.
Hu volgen de jiucken hj de Dedurlegehoorich.
C O Ρ Y E.
N. i.r? Rederickvan Godts GenadeBiflchoptotUyt- Γ recht, gebooren Mirck-Grave van Baden, allen den geenen die defen onfen Brief fullen fien ofte hoeren lefen, Saluyt : Alfoo na den Olden Ïrivitegien, Hechtten en gewoonte onjen Lande van Drenthe van onfen Voorvaderen fegont> ende hy ons belieft ende gheconfirmeert behoort ende gehoorlijcken is "vjy ailê Scholtfarefehe in perfine inonfe Landt voorfz. komen ende onfeprecarte aldaer eyjfchen ful- le?i. De ons onfe Landt vóorfz naerdcr eyffchinge fchul- dich is ce betalcnjcnde want het thans overmidts feeckere merckelijcke noodtfaecken ons nietghelegen isgeweeil wy felven in defen tegenwoordighe Schuit Jare in onfe Lande voorfz komen mochten , noch oock komen cn mogen, wdcke faecken onfe Landen voorfz by onfen reden wittich ende kundich gemaed, Alfoo datfy ons op defetijdt onfe precarie uyt rechter giihfien aüeene ende an- ders om geene faecken -wille gegont ende belieft hebben, be- kennen ende believen wy daeromme voor ons énde on- fe nakomelingen BiiTchoppent'Uytrecht dat overmidts defergunfiger believiuge dtfe vooyf:(^Landen ende Onder- futen des in gemen Frivilegien, Hechten,ende oude gev>oon- ten 1 Geejiel^cke noch Wereltlycke van Sendtbrieven ofte Latidt brieven ver kort et ofte verachtertfullen ^efen 3 maer fullen wefen ende bly ven in allen haere machten en vol- komentlijcke ghehcel, ende al ghehouden worden als dat van oudtsgewoonlijcken ende tot nu toe geweeft is, fon- der innevallen,fonderarchoftelifl. In oyrconde'sBriefs bezegelt mtt uiiien Zegel, gegeven in onfen Slote Deur- fteden in 't Jaer onies Heeren duyfendt vtjfhonderte»fe- Jiieu op den tieuden daghin May. Opde plijcque itondt ghctecckencH.Hundebeecke, de Principale van defen wasghefchreveninFranchyn, ende was beveftigct met een groot uythangent Zegel gedrudj wefcade in rooden |
Wafle. Onder ftondt, nae Collatie is de Copye met IVi
Principael bevonden te accorderen. In'sGraven-Hm dtnach/lmOüobet Geteeckent
PF. Jiietraet, Notar. Pubi.
C O Ρ Υ E. '
Ν. χ. ρ Hifips van Bourgoignen by der Genade Goda
A BiiUhoptotUytrechtjallendengeenendiede-
fen Onfen Brief fullen fien ofte hooren lefen,Saluyc : 4I. foo na den ouden Privilegien, Hechten endeghev^oontenml·. feu Lande van Drenthe by onfen zaligen Voor-Vaderen gegonft ende by ons oock naederhandt belieft ende ghe- confirmeert behoort ende behoorlijck is, viy allefchtldt- rejarefelfsinperfooninonfe» Landen voorfz komenenig onfeprecariea aldaer eyjfcheu fuUen, die ons onfe Lsndt voorfz naerder eyiïchinghefchuldich is te betalen, code want ons dan dit tegenwoordige Scholder Jaer, overmits merckelijcke noodtfaecken nietghelegen en is gheweeft fdfs perfoonlijcken in onfen voorfz Lande van Drenthe te komen, welcke faecken onfen Lande voorfz by onfs reden wittich ende kundich gemaeil φο datβ ons op à- fitijdt ojife precarien uyt rechter gunfien aüeene eudtan- ders om geener faecken-wille gegonSf ende geconfenteert hek· bekennen ende believen wy daeromme voor ons ea onfen Naerkomeiiiigen Biffchoppen tot Uytrechf,rfii< overmidts defer gunjielycker believinge onfe voorf^hin' den ende Onderfaien van Drenthe, des in geenen Privi- legien , Rechten ofte ouden ghewoonten, Geeftelijdic noch Weereitlijcke, van Sendtbrieven ofte Landtbrie- ven verkorteten fullen weljeo, maer fullen blyveninal- len hare machten ende volkomentlijcke gheheel ende gehouden worden ais dat van oudts gewoonlijckenendc tot nu toe gheweeft is, fonder arch ofte lift, in oyrkonds Β riefs bezegelt met onfen Zegel, gegeven in onfer Stade Campen m 't Jaer ons Heeren duyfendt v0mdcTt en tvjintkho^àea . . . Onder ftontP.H.F.endeop dc plijckeftonde aldus F.Herdinck, de Principael van defen was ghefchreven in Francyn, ende was beveftigrt met een groot uythangent Zegel, ghedrudl: wefendeia rooden WaiTe. Onder ftont, nae Collatie is defeCopje met fyn Principael bevonden te accorderen. In'sGre· ven-Hage denachfien Oótober 164.^. By my IF. Rietraet, Notiir.Publ,
CO PYE.
Ν.^.λ^ Y Johan van Lfgne Grave toe Arenlwrele * * Fryheer tot Barbanfon , Heer toe Buyluere Ridder vander Ordere van den Guide Vliefe,eDde Key- ferlijcke Majefteyts Stadthouder Generaci van Vriet- landt. Over-Yflèl, Groeningen ende der Ommelandc^ alsgemachtiget, ende daer toefpeciael Commiflieende bevel hebbende van den Doorluchtichften, hoochftge- booren Furften ende Heeren, Heeren Philips Prina van Spaengien, van bèyden Sicilien, Aerts-Hartoge vaa Ooftenrijcke, Hartoge van Bourgongien, van Bratot»
&c. Grave van HabsburchjVanVlaendcrenjVanBri-
bandt, van Hollandt, &c. Heer van Vrieflandt, 0«r- Yflel ende Groeningen, &c. Doen kondt, ende beken- nen, vermidts defen onfe Brieve, Dat nadienJeg^^'^
Ridderfihap.Eygen-Erfden, endefamentlyckeJngefettni*
des Landts -van Drent hej achtervolgende des Keyfers on- fesaldergenadichften Heere goede willeen beliefte,/"·*
bewillicht hebben fijnder Frimelücker Doorlucht, tedefj· nen Erven ende Nakomelingen als natuyrlijcié Erf-ψ'" 's Landts van Drenthe te ontfangen , hulcien, eadeiwe^ ren voor toekomende Erf-Heer van den ftlvenLanw na den afly vighey t onfes aldergenadigften Heer Κ-φ ' lijcke Majefteycden Godteenlangh zalich levenveri^^
nen wil , ende al fulckehuldinghe ende Eedt , ^P""?]
den Datum van defen van fy ghedaen, ende by O»'™ ' fangen is geweeft,fo hebben wy uyt den nanie>en machtiget van fynder Princelijcker Doorl. henheda-J^^ dersm Eedt ghedaen, ghelijck van voorde» te
naerwo\ge.t : Wyjohan van Ligne Grave tot Arew
ge, Vryhser toe Barbanfon, Heer rot Buyffiere, Κΐαα^ |
-ocr page 101-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
fjn de" Ordre des gulden Vliefes, Stadthouder ende Ca- -jj^yn Generael vati wegen Roomfcher Ke/ferl. Maje- lieyc onfisaldergenadichllen Heeren van de Landen van Vrieflandc, Over-Yffel, Groeningen ende der Omme- landen,als Volmachdchr, ende uyt den naem des Door- luchriclirten Furflen ende Heeren, Heeren Philips Prins vanSpaengien , van beyde Sidlien, van Jerufalem, && y^eris-Hertoge van Ooften-Rijcke, Hertoge van Bour- eoignen» van Brabandc, &c. Grave van Habsburch, van Vlienderen, van Hollandc , &c. gelooven ende fweeren opdefe Godts heyligeEvangeliën , dat fynePrincelijcke Doorlucbtigheyc t'fyner aenkomfte ende Succeffie totter beerlijckheyt des Landts van Drenthe,der heylige Kerc- ken voorftaen fai j Weduwen ende Wefen befchermen ende doen befL'hermen, de ghemeene Ridderfchap, Ey- gen-Erfden, ende famentlijcke Inghefetenen des Landts vaD Drenthe laten bly ven ende onderhouden in allen ha- jen Rechten j Privilegiën, Vryheden , PoiTeffien ende goede Coftumen , die fy hebben, ende daer af fy deuch- delijcken hen tot hier toe gebruyckt hebben, ende voorts fie befchudden ende befchermen j ende alles doen fai als een genadiger Lant'Furft en Erf-Heerfynen getrouwen endeghehoorfamen Onderfaten te doen fchuldich ende ghehouden is, foo rooet ons Godt helpen, ende alle fy ne Heyligen, ende want dit aldus ghefchiedt is : Soo hebben Wydestotoyrconde defen Brief met onfen nameon- derieeckent, ende onfen Zegel daer aen doen hangen, ghegeven in 'c Landt van Drenthe den vierden dach Fe- bruariiiü'tjaerons Heeren dujfent vijfhondert en vijf ■ té, ende was onderteeckent Jan van Ligne, de princi- pale van defen was gheichreven in Francyn, ende was be- wiliget meteen uythangende Zegel, gedruö wefende in Rooden Waflè. Onder ftont, naer Collatie is defe Co- fjemet fyn Principael bevonden te accorderen. In des Graven-Hageden ai:^7?i»0(3:oberi(i4,3. ByMy, eude *as onderteeckent ff^. Rietraet Notar. Pubi.
COPYE.
By den Keyfer ende KoWnck.
N. fC Dele, Erentfefte, Eerfame Lieve ende Befon - ■^dere, Wy hebben den Edelen Wel-ghebooren HeerenJohan van Ligne Grave van Arenberge, Ridder vanonfer Ordre ende Stadthouder Generael van Vries- landt, Over-YiTel, Groeningen,Lingen; ende den waer- <ligen ende Erentfeften Heeren Wynauit van Brcyllant Commandeur der Deutfcher Ordens van byefen toe Maeftrichtende Meefteren Everardt Nicolay Raedt Or- «linaris in onfen Secreten Rade, brengers van defen te- jenwoordélijckenafgevaerdicht, om op den Landtdaah fiaertoebefchreven den Sonnendagh Judica , der swftkomende Maendt van Maert, van onfentwegen et- ttliickefaecken u voor te houden ende proponeren, be- «ngende de welvaert ende befchermeniflè van u ende an- «leredefeonfe Neder-Erf-Landen ende goede Onderfa- tenfoo ehy door hen wyder vernemen wert, is daerom oosernftich begeeren, ghy willet den voorgemelden Ge- committeerden ofte den geenen van hen die daer toe beft 'i'len mogen verftaenin beuren aenbrengen volkomen ibdoove gheven, als ons felven, ende op defetitie die fy u "^^oitfmt'UKgendoenfuUen, om de groot e kofien iehoeflijck totter noodt lijcker befchermeniffen > van den gèmee- "'Landen,foo wel van u , als anderen te helfen vervallen mgeetwiUich bevinden laten , dat wy bekennen mogen « goede ghenegentheyt ende affèdiedie ghy tot onfen 'i'nlte ende u felfs verfeeckertheden ende welvaren dra- Sindezijdtjfoghy altijdts wel ende getrouwelijckgedaen «Dtendehoopen in defen uytterften noot al noch doen 'Uit,tdele, Erentfefte lieve ende befondere, Godt fy met "pefchreven te BrulTel den lellen dach Februarii i ^ ya. weeckent Charles. Lager ftont vt. K/g/iw, noch leg» Ovo-Zo/if, Defuperfcriptie was,den Edelen,Erentfeften ^«menendeonfen lieven befondere de gemeneRid- Wchapende famptlijckeEygen-Erfdenende Ingefete- Jnonfes Landts van Drenthe , zijnde voorts bezegelt Zegel van den Keyfer in Roden WafleiOnder ftont na Collatie is de Copye met fyn principile bevöftdenté accorderen,'sGraven-Hage den achflen October li+jè By myj en v/afi onderteeckent W. Rietraet,ì^\ìUt^ Pubi. |
COPYE.
N. 8.T Ohan van Ligne Grave tot Arenberch Vry-Heef J tóe Barbanion, Zevenbergen, ende Ridder vati deO^redes Gulden Vlies,Koninckl. MajefteytsStadt" houder ende Capiteyn Generael over Vriellandt, Ovet- Yflï;l,Groeningen ende Lingen,doen kont en bekenne η in ende vermits deferì, dat wy op den twaelfde» dach van May in'tjaer ons Heeren duyfent vijfhondert acht en vyf' /«éafgeveerdicht en uyrgefchid hebben Wylen denwel geleerden tint erbaren M'. Gerlich Doys, in fyn leve Ko- ninckl. Majefteytsonferaldergenadichften Heeren Raedt inOver-Tjfeh Drenthe en Linge», aen den Doorl. hooch- geboren Furften uiid Hertogen Van Savoyen, ende Heei Emanuel Philibert indertijdt Stadthouder Guvernator und Capiteyn Generael van defe hoochgem. Koninckl; Majefteyrs Erf-Nederlanden, om fyn Furftel. Doorl. te eropenen ende te kennen te geven verfcheyden faecken dienmaelinonfevoorfz Stadthouder-Ampten voorghe- vallen,allet vermugerfchrifteiijcker inftruélien met on* ie eygene handt getecckentjwy gemelden Raedt als doen met gegeven in etlijckeartyckelen verdeelt und gediftin - geert, ende onder ander den arty ckel de Opdracht, Ver·- kopingeendeTranfport der Jurisdidien en hoogeHeer^, iijckhcyt over Roon belangende , daer van den inhoudt ende teneur van woorde te woorde hier nae volcht j Eer" ftelijck : Sulck fyne Furft Genade overantwoorden onfe Brieven van Credentie foo wy u doen overleveren heb« Βεη,εη daer na fyn FurftL Gen. in't lange verhalen 't geen op den vijftienden dach van Maert jongft vergangen tuf· Jlheno7is ende die Landtfchap vander Drenthe ghehandelt endeghetraSieert is, oock op luat conditiën fy die alternativi BedeendeContributien Roninckl.Majefleyt wte ttbewufft éewiUiget ende gheconfent eert hehbeni wat affchey t wy den felven daer op gegeven,nanveUjckjdat wy fyn Majefteyts fchrifelijck goet gelieven en refolutien daer op vorderen» ende hun daer van in 't korten verftendigen fouden om fich daer na weten toe richten, dat wy hun etlijcke dagen daer na fyn Majefteyts Refolutien door den Droften van Loevorden te kennen doen geven, daer op fy eyndelijck oire uyterlijcke ■walmeninge ende alterativeerbiedingege- daen hebben, fulcx als u in fchrif te overgegeven is,die ghj^ fyn Furftl, Gen. in 't lange foo oire vooriz eerbiedinghe» alsdiefplytingederjurkdiHien 's handt s van Drent he Μ die bejweringe foo daer uyt erviaffen -wil belangende,voor·* behouden fuilen, om daer op by fyn FurftL Gen. fodanei Refolutieghenomen te worden , alsdiefelvcKoninckL Majefteyt oirborlijck en dienftlijck fai bevinden te we- fen, op welcke arty ckel meer gemelden Raet op den vyf'. den dach van Junio doen naeltvolgende binnen de Stade van Antwerpen door fyn Furftelijcke Genade voor af- fchey t ende antwoort ghegeven, de welcke oock met fyd Furftelijcke Doorluchtigheyts eygen handt beveftichtj feeckere appoftille der appointement op de marge der voorfz InitrüdHen geftelt als hiervan woorde te woordö na volcht. DieHertoch van Savoyen Stadthoudfer Gou- verneur ende Capiteyn Generaci van de Landen van herwaerts over,ghchoort hebbende het rapport van defer Inftruöien, heeft in naem ende vanwegen ons aldergena- dichflen Heeren des Kcnincx aengenomen ende gheaecefteert het confint ende accoordt van dertien dvyfendt driehondert F. van veertich grooten het pont by die van den Lande van Drenthefynder Majefieyt beviiUiget, endeenfalntetghe* dogen dat de» Koopverfocht by f ohan van Èufum voort* gaenfal j maer volgen de hm verfoeckfai het felve handt infy» geheel laten i%ue«:Oirconde der waerheyt,fo heb* ben wy önfen Zegel hier aen doen hangen op den vijf·· ^»d-,igh vanAuguftoin'tjaeronfcs Herren duyfint vyf- honderteenenfeftkh \ Op de piijcke ftont geichreven al- dus, uyt bevel van mytien Genadigen Heeren Stadthou- der Gen. den Grave van Arenberch, en was onderteec* kentGualterotiii,dc principale van defen was gefchreven in Franchyn, ende was bcvefliwht met ccn groot uythan- % ï |
-ocr page 102-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
lOl
gen Zegel ghedruft wefende in rooden Waflè : Onder KotK,nae Collatie is defeCopye met fy η Prindpael be- vonden te accorderen i In'i Graven-Hage den athflen Odober id+j. By my geteeckent W.RietraeijNot. Puil.
C O Ρ Y E.
N. io. λ Lfoo op het Vertooch fran wegea onfe Al- t*. derghenadichftcn Heeren des Koninckson- langhs ghedaen de» Staten s Landts vm Drenthe den Edelen wel gebooren Johan van Ligne Grave van Aren- berge Stadthouder ende Capiteyn Generaci van de Lan- den van Vrieflandt, Over-YiTel, Groeningen ende Lin- gen 5 ten ey nde dat fy , om te helpen vervallen de fwaere uytnemendefchulden enteachterhedèn, daer medeSyn Majetteyt als noch belaft is, door de langhwy lige left ver- leden Oorloge tegens Vranckrijck, ende overmits meer andere merckelijcke redenen, henlieden voor gehouden, derfelverMajefteyt fouden willen confenteren de fom- me van fwintkh duyfendt Carolus guldens, te betalen op ieeckergevoechJijcice tctm'jntti, defelve Staten 'sLants •vander Drenthe nae lange ende verfchcyeden Commu- nicatien ende deliberatien t'famentlijcken daer op ghe- houden, hoewel fy in het voorleden Jaer pmemfeft'ch, groote fchade encfe verlies ghehadt hebben door de affter- ven van hare Beeften, fulcx daer fy plegen een goet deel van dien te verkoopen, fy lieden benoodicht zijn geweeft die te moeten koopen, om hare Landtwinninge te doen, ende dat daer door het voorfz. Landt grootelijcx verarmt is, desniettemin begerende naer haer macht ende ghe- ilaetheyt te bethoonen de goede affèöie ende genegenc- heyt, die fy tot vooi^emeldeKonincklijckeMaje" dienftdragendezijn, alsgoedeende getrouwe Onderla- ten haren Prins ende Landt-Vorft fchuldich zijn te doen; hebben der felver Majefteyc om fyne voorfz Laften ende
tTsintich iluy vers Brabants 't puck , te betalen op vierji· ren ende termynen naer den anderen volgende, daer van de cerile Jaer ende termyn vallende ende verfchynen fai in 't ey nde van de Maendt May naeftkomende ,· Behou- delijck dat het fclve Accoort niet getogen en i'oude wor- den in confequentie,als de excederende het derdedeel van de Bede by de Staten van Over-Yflël tegen woordelij ck gedaen ; met welck derdendeel fy pretenderen te behoo- rengeilaen, biddende feerootmoedelijck devoorf^Sta- ten'sLandts vander Drenthe hun voorfz confent voor danckelijck te willen aennemen, de Hertoginne van Par- ma ende van Plailance Regente ende Gouvernante voor Syn Konincklijcke Majefteyt in defefynen Erf-,Neder- landen j ghehoort hebbende hetrapporc van het voorfz Confent ende Accoordt, ende aenmerckendede facul- teyt ende goede gheiiegentheyt van de voorfz Staten des Landts vander Drenthe, heeft het felfde Accoort in naem ende van wegen hoochghedachte Konincklijcke Maje- fteyt voor acnghenaem gheaccepteert ende accepteert by defen, hen daer van hoochlijcken bedanckende ; Ende belangende eenige fwarigheden èy den voorf:^ Staten van- der Drenthe ghemoveert, «engaendedefcheydingeende fplitinghe van den felven Lande, den Impoft op de Tur- ven paflèrende de Swarte Sluys, ende voorts de fettinghe van de Rentmeefter Generaci van Groeniugen ende Drenthe, ende den Etftoel van den Droflàrdt ende vier entwintich Erten desfelfs Landra, hare Hoogheytheeft daer op geordineert ende verfien fulcx als de voornoem- deGravevan Arenberge Stadthouder dpifdve»Staten fai doen verfìaen ende te kennen gheven i daer na fy hen iullen mogen voegen ende reguleren. Alduaghedaen tot ExaSddeaachtenfwintickfien dach Semptember vijf- tienhondert vier en fefiich j en was geteeckent Margarita, Onder ftondt, door bevel harer Vorftelijcke Genaden, ende onderteeckent d^Overloope. Lager ilont,
Naer Collatie ü de^Copye vtetJynPrincipael ievonJen te accorderen. In 'sGraven-Haghe deaachflen Oöober I(i4.x, Bymjr, ende was onderteeckent
W. Rietrm^ Notar. Pubi. |
C O Ρ Υ E,
J-ohanvan Ligne Grave tot Arenberch, VrjheertotBarim·
foniSoevenhergen, en Koninckl^ke Majefieyts StaJtkon- der ende Capiteyn Generaci over Vrieflandt, Ονιτ-Ί([,1 Groeningen ende L ingen. '
N. n. p Rentvefte, Eerbare, Lieve, Befonderej W» Cj willen u goeder wel-meninge niet verhalden dat wy Furftel. Doorl. Hertoginne tot Parma Playfanci in Stadt Konincklijcke Majefteyt der Erf-Nederlandcn Regente οvergefchreven hebben de fwarighedeajdolean- tftn ende klachten ghy ons op den dertienden Septembtis leftleden opBiffchops-Bergh, muntelijcken doen voor- dragen , ende hare Furftel. Doorl. daer by gheadverteert, van de goede wille, affeöie ende ghenegentheyt, dieghy lieden hoochftghed. Konincklijcke Majefteyt tot verfet ende vervallen der fwaerer fchulden ende achterwefen, daer mede Syn Majefteyt al noch van de lefte Oorlogen belaft,· in 't confenteren vander Bede gedaeu ende bewe· fen hebben, welcke Confent ende Accoordt haer FurlH Doorl. in name ende van wegen hoochged.Koninckiijc· ke Majefteyt voor aengenaem aenneemt, ende u Lieden van wegen Syn Majefteyt hoochlijck bedanckende is, é wy oock voor onfe Perfoon doende zijn, ende ghy da alles breeder uyt de Adie hier by ge voecht hebben te ver- nemen, doende daer mede U den Almachtigen bevelen, datum Lingen den een en tiuintichfien Odober i^if Ende vras onderteeckent Jau van Ligneide opfchrift wa^ Den Erentveflen. Eerbaren ons lieven befonderen Droft ende vier en twintich Ettcn, -"s Landts van Drenthe, ofte den verordenten des felven Landts j Onder ftont,Cito Concordaten was onderteeckent W.iïiiiwijNotar.publ
C O Ρ Y E.
N. lì. A Lfooby de Fropoiitisder SiatenderLimJt· ■tx fihaf van 'der Drenthe, gedaen van wegen onJ aldergenadichften Heeren desKonincx,by denËdelea welgbebooren Heer Carel van Grimen, Grave van Me- gen, Ridder vander Orden, Stadthouder endeCapitfya Generaci van de Landen van Vrieflandt, Over-Yffel, Groeningen ende Lingen, ende door laft ende bevel vaa den Hertoch van Alve Stadthouder Gouverneur ende Capiteyn Generaci van Konincklijcke Majefteyt in defe fyne Erf-Nederlanden , den felven Staten voorgehouden is geweeft, dat tot bewaerniflè ende confervatie van onfe oude oprechte Religie, Juftitie, rufte, ende tranquilliteyt van de felvc Landen , tegens die aenflagen endepraöijo· ken van de Ketteri,oproeringe,weder{pannige ende Re- bellen, fy η voorfz Majefteyt aireede foo veel gekoft het>·
bende : Ende om voor den toekomende tijdttcmog®
verfien, dat by gebreecke vaa het fel ve tekunoen verval- len, menwederomme niet en Ibude in eenich meerda incon vinienr, foo wcl door de bofe aenflagen ende liften der VQorfz Rebellen verloopen fugitiveendeghcbandea uytfaecken van de voorleden troubelen ende beroertwj als oock door hun aenhangeren ende andere quaedi™^ ge,ganfchelijck van nooden wasgoets tijdt bequamemid- delen te foecken ende vinden, om fulcx voor tc koroffl
ende beletten, door hulpeen afliftentie vanSynderM»·
jefteyts goedeendegetrouwe VafalJcn endeOnderfit^ van de welcke defelve principalijcken moeten prf^™^ ren, ende fyne voorfz Majefteyt te ontlaften van deacn-
terftallen endefchulden, bedragende tot groote endeuyl·
nemende fommen van penningen, die men den Kryo»" lieden, Kooplieden, ende andere fchuldich is, ken van de verleden Oorloghe, endedeDomeyn® w® grootelijcx belaft, verpant, beleent, ende verfet wef^ft
ceredrelTeren , ten ey nde dat men daer mede intc^'^ mende tijden foude mogen fuftinerenendeonder^ den die ordinare Laften van defe Landen, gheinewef alle de Beden, daer men hem mede foude mogen ben^
jen, aireede gheexpireert waren, ende de Laften ë^^ ijcx vermeerdert , ende oock te vinden ende
een Jaerlijcï inkomen, in placcfe van de voorfïüo®®^ |
-ocr page 103-
HERSTELDE LEELl. lOJ
ncnjter tÜ'^'· °P gfoo^e noodtlijckhcy c van Syn
Majefteyc vérfien > ofte datmen andere bequame ende
«enoechfame middelen geraemtende geadvyfeer: foude
hebben jora in den voorfzlaftnieceeuwelijckte blyven»
code boven dien een merckelijckte foiïimavan pennin-
eenindepooft ende efpargnejaerlijcx te leggen tot een
Xhreioor,om hem daer mede te mogen behelpen,indien
(|j[tereenige noodclijckeaffayren overquamen, ende te
dienen voor een provifie tegenseen onverfichtigeinva-
(ie, oproefj ende commotie, hm •verfoeckende , dat fy om
de redenen voorfz ende andere, breder in de voorfz Pro-
pofitie verhaelt) foudcn willen accorderen den hondef-
jfen penninck vooreen reyfe van alle goederen roerende
cndeonroerendcj midtegaders een Impofitie ofte ongelt
op alle ver koupingen ι dicmen gheneralijck binnen de
voorfc Landclchap vander Drenthe doen foude, foo wel
van den roerende ende onroerende goederen ten lafte
vande Verkooper, als te weten van den thienden pen-
ninck van t'fy ner procederende van de roerlijcke goede-
ren ) ende van den twintichften komende van de onroe-
rende goederen : Dievoorf^SiatendtrLandtfchapviln-
itt Drent he/1 gee»e des voorjk, is overwegen hebbende,ende
Dverfcheyden communicatie» ende ghemeene Landtdagen
t'fimentÌyck daer of ghehouden > hehhben inflaetfe van het
vmrf^erfoeckfynder voorfz, Majefieyt bewiUicht endege-
mjèiiteert delommevan vier en twintich duyfent C^to·
lus guldens eens, van tviintich fluy vers Brabants 't ftuck,
te betalen op vier Jaren ende termynen, daer van de eer-
lleterroyn vallenende verfchynen fai op May naeftko-
mende in 't Jaer vyftienhondert een en feventtch, ende al-
fo voorts van Jare tot Jare, tot dat de voorfz vier en fwm-
iàiuyfendt Carolus ^Idens vol ende al vernucht ende
Iwaelt fullen zijn : Biddende de voornoemde Staten
fynder Excellentie feer demoedelijck, dat de fel ve op des
ïoorfi Landts vander Drenthe geringe, dorre ende ma-
gere ghelegenthey t, ende veele ondragclijcke laften, ko-
len, ongelden,ende fchaden,midtsgaders op de Remon-
Huntie by den fclven Staten met hun voorfz Confent
overgefonden, een ghenadich infien nemen wilde, ende
infonderheyt verfien ende verfet doen van hetafghehou-
wen Hout tot de ftertìe binnen der Stadt Groenitigen
bcfteedtendegheemployeert i voorts defe bewillichde
forame van penningen op de voorfz vierjarige termynen
te betalen, inplaetfi van de voorfr hondert j thienden ende
tmikkflenf enningenaente nemen ende aggreëreu : Syne
vmfx Excellentie gehoürt hebbende 't rapport van 'tvoorfxi
Amrdt ende Confent hy den voornoemde Staten der hant-
βα[ vander Drentheghedaen, heeft hetfelve in den naem
tndtvan wegen Koninckiycke Majefleyt aenghenomen ende
liiiccepteert, aenneemt ende accepteert by defen j op de ter-
mnett voorfx.! ende dat inplaetfe van de Bede van de voor-
fibreve honderfien, tiuintichflen ende thienden penninck, de
fihtveriatendej ende de voornoemde Staten daer van gena"
itlykhedanckende, ende aengaende 't geen des fyby hun
AccoordtendedeReiiionftrantien daer by ghevoecht:
vorder begeerenende verfoccken,falfyne voorfz Excel-
btieal't felve laten communiceren die van Koninckl,
Mijefteyts Rade in Ovei^ Yflèl ende anderen die het be-
hooren fai, ende foo veel aengaet het voorfz afgehouwen
Vimifutlen de voorfi Staten het felve in 't perticulier by
fupplicatie mogen verthoonen, metfpecificatie van den
genen die daer by befchadicht ge weeft zij n, ende van hoe
veel, alles behoorlijck geeftimeert ende geattefteert by de
Bevelhebberen van de Wercken van de voorfz fterckte
totGroningen,ende fai Syn Excellent, daer op een gena-
<lich infien nemen, ende daer in doen ende ordonneren,
joo men naer reden ende billijckheyt bevinden faltebe-
kooren. Aldus gedaen t'Antwerpen onder den naem van
fjne voorfz Excellent, denfi/len dach Februarii v^iien-
'»tdtrtfeventich,CÏi was onderteeckent F.D. Bue d'Alba,
volgens ftonde ghefchreven,aldus my tegen woordich,en
endcr ftont dOverlope j de Princip^e van defen was ge-
'chreveninFranchyn ; Lager llont, nae Collatie is defe
,^pye met de Principale bevonden te accorderen. In
«Graven-Hage i^aachfienO&absT 164.^.
By my, was onderteeckent
IV. Mi/, Notar. Pubi.
Ν. rj.'pHhillps by der Gratiën Godes KoninCk ν»ώ
J- Caftilien, van Leon, van Arragon,van Navar»
re, ran Napels, van Sicilien, van Maillorcque, van Sar*
deyne, van de Eylanden Indien ende vaftc Landen der
Zee Oceane, Aerts-Hertoge van Ooftcnrijck, Hertoge
van Bourgo^nC) van Lothrijck, van Brabandt,van Lim»
burch, van Gebreende Luxenburch, van Meknen, Gra'
ve van Habsburch, van Vlaenderen , van Artoys , van
Bourgoignen, Palts-Grave ende van Henegou,van Hol-
landt, van Zeel»ndt> van Namen, ende van Zutphen^
PrincevanSwave» Marck-GravedcsHeyligen Rijcks,
Heer van VrieflandtjvanSalinSjVanMechelen, vander
Stadt Steden ende Landen van Uytrccht, Over-Yflel»
ende Groeningen, ende Dominateur in Afia en in Afri^
Allen den geenen die defen tegenwoordigen fien
fullen, Saluyc .· Alfoo die EdeleEyge-Erfdenendeln-
woonderen ons 's Lants vander Drenthe ons tegen woor*
delijck by haere Gedeputeerde hebben doen aenfoccken
op dat wy hen fouden willen doen rembourferen ende re*
ftitueren {aickeveertienduyfentvierhondert ponden vaa
veertichgrooieti onfer Vlaemfcher Munte het pont, ab
fy in de Maendt van Julii voorledenjaer v^ftienhondert
twee en feventtch op 'tverfoeckt hen als doen van onfent-
wegen Mdaen, by den Heer van Billy onfer Cantfler van
Over-Yflel, ende Drofl&rt van Coeverden opghcbracht
ende ghefurneert hebben, om die Soldaten> leggende in
befettinghe ofte Guarnifoen binnen onfer StM^t Groe-
ningen, daer mede voor cttelijckc tijdt te onderhouden
ende byftaen, ende want wy als nu weynich middel heb-
ben , ,omde voorizfommeop te brengen ende reftitue*
.ren,overniidtideuytnemendc fommen van penningen
die wy behoeven tot onderhoudt van foo groote menkh*
te van Ruyteren ende Knechten,wefende in onfen dien'
fte, omdefeonfe Erf-Nederlanden tegens de Rebellen
ende wederfpannige te behoeden ende befchermen,heb-
ben wy aen de felve begeert, d«t fy aenfchou nemende op
de voorfz groote noodtlijckheyt, tevreden fouden wil-
len zijn, dat de voorfz veertien duyfent vierhondert pon-
den hen afghekort foude worden op de eerfte Bede die de
Staten des felven Landts ons voortaen accorderenfuUen t
't welck de voorfz Gedeputeerde om ons dienfi te doen,eynde'
l^ck geconfenteert hebben, midtshen daer op doende ex·
gieren ende overleveren onfe opene Brieven van ver-
feeckeringheende indemniteyt in behoorlijcke formen «
doen te weten, dat wy de faecke voorfz overghemercktj
ende willende met den Staten van onfen voornoemde Lan-
de vander Drenthe ter goeder trouwe procedere»jhebixa da
felve by advyfe ende deliberatie van onfen fe«r lieven ea
vriendelijcke Neve, Ridder van onfen Ordeii,Stadthou·»
der» Gouverneur ende Capiteyn Generaci in iiefc onfe
voorfz Erf-Nederlanden, de Hertoge vaa Albe> Marquis
van Coria, &c. ende van onien lieven ende ghetrouwen
die Hóófden Threforier Generaci ende Gecommitieer·*
de van onfe Domeynen ende Finantien,belooft ende bc-
lOoven by defen, in Konincklijcie ende Frincelycke woor-
den, dat wy de voorfz fomme van veertien dtyfendt vier-
hondert ponden Munte voorfz, voornoemden Stateti
vander DrenthefuUen laten afkorten etsde innthoudtn op de
eerfe Bede, diefy ons voort aen accorderen JitUen, ordonne-'
ren den geenen van onfen Rentmeefters, die de admini-
ftratie ende handelinge van de felve Bede hebben fai, die
voorfz afkortinge te admitteren ende laten gefchien,ende
onfen lieven ende getrouwe die Lieden van onfe Recc-
keninge in Hollandt, de felve afghekortc fommen te ly-
den ende pafferen in de Rceckeninge des voorfz Rentc-
meefters, fonder eenigefwarighey t j mits overbrengende
defen onfen Originalen Brief, midtsgaders behoorlijck
bewys van de voorfz Staten vander Drenthe,àìi£r by blijc-
ke dat fy van den voornoemden afkortinge ghenooten
fullen hebben alleenljjck,ontbieden daerommeendc be-
veelen onfen lieven ende ghetrouwen die Hooft-Prefi-
denten ende Lieden van onfen Secreten ende grooten
Raden, Scadthouder, Cantfler ende Raden van onfen
Landen vaa 0*er-YScl,Drenthe en Lingen, deh vooï-
noemden
-ocr page 104-
noemde van onfe Finantie en Reeckenmeefters in Hol- )andr,ende allen anderen onfen Rcchteren,Amptlieden, Officieren ende Onderdanen j die die aengaeufal, dacfy van deferì onfen tegenwoordige gelofte, verfeeckeringe, ende indcmniteyt, in der voegen ende manieren voorfz doen, laten, ende gedogen den voornoemde Statenvander Drenthe, rufteüj'ck, vreedelijck, ende volkomelijck ghe- niccen endegebruycken , fonder hen te doen noch laten ghefchieden eenich hinder, letfel, ofte moeyteniflèn ter contrarien, want ons alfoo gelieft : Des c'oirconde heb- ben Wy onfen Zegel hier aen doen hangen , niet tegen- ftaende eenighe Ordinantiën, Reftridtien, Geboden ofte Verboden ter contrarien, gegeven in onien Stadt Nim- wegen den thieiiden dach van Junioin 't Jaer ons Heeren duyfent 'vyfhondett drieetifeventich Van Onfen Ryckeg, te weten, van Spaengien, Sicilien het achtiende,van Na- pels het twintichfte. Op de Plijcque ftont gefchreven al- dus, byden Koninck, de Hertoge van Al ve ende Gou- verneur Gener.icl, deHertoghe van Aertfchot Hooft- Heer, Jois de Damhoudere Ridder, Jacques Reyngout, endeÊngelbert de Oeyenbrugge Gecommitteerde van de Finantie, ende andere tegcnwoordich : Ende was on- derteeckent dOverlope, de Principale van defen was ge- fchreven in Franchyn, ende was beveiiichr met een groot uythangende Zegel ghedruft weiende in Roden Wailè ; noch ia dorfoftondt ghefch reven ,de Hoofden Threfo- rier Generaci ende Gecommitteerde van de Domey nen endeFinantien ons Heeren des Konincx , confenteren alfoo veele als in hen is de inhouden in 'c witte van defen te worden gefurneert ende volbracht, in alder voegen en manieren, alfoo Syn Majefteycdat wil ende beveelt ghe- daen te worden by defen. Gefchreven te Bruflèl onder de handteeckeiien van den felven Hoofden Threforier Ge- neraci ende Gecommitteerden den fe'venentwintkhflen dach van Junio u^ftienhojidert drie en fevetitich^tnàs was onderteeckent Philippe de Cröy, G. Schets, I. Damhou- dere, Reyngout ende Oyenbruege : Onder ftont,na Col- latie is defe Copye met iyn Principael bevonden te ac- corderen. In'sGraven·Hageden<iiAy?eBO(2:ober liy^. By my, ende was onderteeckent W. Rietraet ^ Not. Pubi.
COPYE.
N. 14.. \ Lfoo op het verfoeckonlanghsgedaen byden Λ Heer van Billy, Stadthoudcr endeCapiteyn Generaci van de Landen van Vrieflandt , Groeningen ende Ommelanden , ende van de Drenthe,in naem ende van wegen ons Heere des Konincx, aen die van de Lan- de van de Drenthe voorfz. Ten eynde dat fy tot vorde- ringe van de wercken van de Sloote van Groeningen fou- den willen accorderen feeckcre femme van penningen, ende dat de voorghemelde Heer van den felven Lande wegen overghefchreven heeft aen de GrooteComnian- deut van Caftilien, Stadthouder Gouverneur ende Capi- teyn Generaci in dcfe Landen van herwaerts over, als dat de Ridderfchap ende Volmachtige van deDinckfpillcn, ende Kerfpels der Lantfchap van de Drenthe voorfz Syn Koninckl. Majefteyt geaccordemende be-vjiUicht kehhen, njooreenvtreermge endegratuiteyt j de ibrome van "vyf- tien düjfendt achthondert Carolus guldens van tnjimkh ituyvers het ftuck eens, daérin begrepen fecckere Obli- gatie by den CommiiTaris Diego de Guemes die van de Lande ghegeven voor de fomme van drie achthon- dert gelijcke guldens, by die van de Landtfchappe vooriz voorSyn Majefteyt in't voorleden Jaer ΐϊ/ψ. uytgeleyt ende verfchooten , ende die aen de vooriz fomme van z/ij/tien duyfent achthondert guldens afgetogen zijnde, die rt-fterende fwaelf duyfent guldens te betalen, te weten, de fes duyfendt op iMartini, ende de andere fes duyfent in de Somer toekomende, ende dit alles op feeckerc Remon- ftrantien, Conditiën en artyckelen by hen overgegeven, ende by den voorfz Heer van Billy overgefchreven, Soo ift,datSyn Ëxccllencie ghehoorc hebbende het rapport van het Accoort van die van de Drenthe,met de Rcmon- ftrantien, Conditiën ende artyckelen vooxilihedanll· hen ■van dien, ende hebbende het felve ■voor aengen^em, heeft de vooifkbeviiiltihdefomme voor een gratuiteyt 1 tot behoeft. |
ende in den naem "uan fijner Koninckl. Majefieyt atnghea^ men ende geacefteert ,aenneemt ende accepteert by defent^n toefeggingheaengaende hare Privilegian,Landt-rechten ende Coftumen,daer in fy begeren gchandthaeft te wor- den , fonderüiighe aengaende den Amptman ende Droft van Coevcrdcn, ende van de Drenthe, mits by heurelie- den doende behoorlijck blycken van heure voorfz Privi, legien, de felve van nu voortaen te doen onderhouden alfoo dat het voorfz Amptmaiifchap ende Droft-Ampi van Coeverden, ende van de Drenthe, niet en fai gege- ven worden dan acn ghequalificeerde Perfonen, weiende ghebooren Jngcfetenen Landtzaet van der Drenthe ofte
Zallandt, verftaende Syn Excellentie dat den felva Droll van Coeverdefyne refidentie tot Coeverden nemen en houden fai, foo oock de Schuiten der voorfz Landtfchap van de Drenthe heure fixe refidentie,een yder in fyn Car- fpel ende Schulc-Ampt voortaen fullen moeten houden, waer in fyn voorfz Excellent, in dien naem,ende van we- gen als vouren, die vander Drenthe, ende in andere hare Privilegiën handthaven ende confirmeren fai, hanthaefi; ende confirmeert by defen , endedaeren boven fai hem van overlaft van Ruyteren ende Knechten,ende van vor- der exadtion, Contributien, Laöen, ende fwarighedea befchermen, ioo veel in defe fware tijden mogelijckende doenlijck wcfen fai, ende dit oock al fonder prejuditie van de veertien duyfent guldens, die fy quereleren, voor de wclcke fy in tijden ende wylen heure aöienfullen mo- gen intenteren, daer ende alfoo fy fullen bcviaden tebe- hooren. Gedaen t'Antwerpen onder den naem vanfya voorfz Excellentie den tweeden dach van Scptcmb.ijyy. Ende was ondertekent D. Louys de Requifensj beneden ftont noch gefchreven : Aldus door bevel van Syn Excel- lentie, ende was onderteeckent ijCOwy/o/i,· de Principi- le van defen was gefchreven in Franchyn, onder Λοηι,ηί Collatie is defe Copye met de Principale bevonden te accorderen. In 's Graven- Hage den aehfien Oöob. ιί^.}, By my, ende was onderteeckent W. Rietraet, Not. PubL
COPYE.
By den K^fer ende Koninck;
N. y. rj Rentfefte Lieve getrouwe ·, Alfooghy onlamx 1-' uwe Volmachtige alhiergefchiSi hebt, enfrmtti» anderen Staten-van de Landen njan herwaerts over te^en- ii>oordichte/yne dier wy felve Landen onfen feer Lieven endevrienderlijckeSoon den Koninck vanEngelandc overghegheven ende opghedragen hebben,ende iyonfe voornoemde Soon voor haren Eerf-HeerendeLandt- Vorft, doeij ontfangen hebben, begeerende nochtansdat ghelijcke Ceifie ende Opdracht van onfentwegen ende behoorlijcke huldinghe in naem van onfen Soon der- waerts over ghedaen foude worden , hebben wy tegen- woordelijck afgcvaerdichc den Edelen ende Wel-geboo-
ren Heerjohan van Ligne Grave tot Arenberge,Ridder
van onfer Orden , ende Stadthouder Generaci der Lan- den van Vrieflandt, Over-Yiïèl, Groeningen endeLin- gen, om ghelijcke Overgift ende Opdracht der Landen van Over-Yllèl, ende naementlijck des Landtsvande Drenthe van onfentwegen te doenc, ende U ende de an- dere Onderfaten van de Drenthe, des Eedtsby U ende
henrefpedtiveJijck ons hier voortijts gedaen te verlaten,
ende voorts aen wel ghedachte onfen Soon den Koninck wyfen , alles na luydende inhoudt der Volmacht ende Commiilie die hy deshalven van onfentwegen heeft,foo ghy door hem wyder vernemen worc, is daerom ons ern-
ftich begeren,ghy willet den felve Grave van Arenberge
in fyn aenbrengen volkomen gheloovegevenalsons.el- ven , ende tot volbrengen van fyneii Laft alle go^JJ'"' ligheytdoen ende bewyfen , foo Wy U desgantilijcke" toe-betrouwen, Erentfeften Lieve getrouwe ons Hce« G odt fy met U. Gefchreven tot Bruflil den leften dagh November Onderteeckent Charles, endeonder
Brave. De Op/chrift was, Den Erentfeften onfen Lié«
getrouwe Ridderfchap,Eygcn-Erfden,ende IngefeKnea
des Landts van de Drenthe ; hebbende opghedrucr nö Cachet van Syn Majefteyt. Onder ftont ,nae Cotoe^ |
-ocr page 105-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
COPYE.
N. 8.1^ Y Johan van Ligne Crave tot Arenbefgh
VV Vrjr. Heer toe Barbanfon, ende Ridder van*
der Orden van den Gulden Vlies, Koninckiijcke Maje».
fteyts Stadthouder ende Generael van Vrieflandc, Over-
YHèlj Groeningen ende Lingen, doen kont ende beken-
den, dat wy op huyden datum van deien, in den naem en
van wegen RoomsKeyferlijcke Majefteyt onfes aldergc-
nadichfte Heerjende daer toe by Syn Keyferl. Majefteytï
openen Brieven van Commiffie,infonderhcy t Volmach-
ticht ende Gedeputeért voordeghemeene Ridderithap
ende Alinge Lantfchap van Drenthe vander felver Lant-
fchap met allen oyren toebehoort Opdracht, Cellie ende
Tranlporttot behoef van hoochgemelde Konincklìjckd
Majefteyt van Spaengien, Syner Keyferlijcke Majeiteyc
gelieften Soon gedaen , dat wy oock die voorfz Ridder-
fchap ende Alinge Lahdtfchap van Drent/ie van de Eedt
daer met fy Keyferlijcke Majefteyt bis aen haer verplicht
ends verbonden fyn géweeft, ontflagen eude ontlediget»
ende daer na van wegen der Konincklijcke Majefteyt die
voorfz. Opdracht, Ceffie endeTranfport der Landtichap
van Drenthe met haren toebehooren aengenömen ende
gheaccepteert, ende al het geen voorgenomen alfoo ghe-
fchiedt der felver Ridderichap ende Alinge Landtfchap
van Drenthe ghelovet ende ghefwooren hebben, dat Syn
Konincklijcke Majefteyt voortaen onderhouden fai alle
het geen wes de felve Syn Majefteyt ter voorgaender hiil-
dinghe ende aenneminghe der voorfz, Landtfchap vaa
Drenthe gefwooren ende ghelooft heeft, ofte van Syner
Konincklijcke Majefteyt wegen aldaer ghefwooren ende
gelooft is gheweeft foo in 't generael als perticulier, ende
iooSynKoninckl. Majefteyt uyt krachte van Syn Ma-
' " · ■ Re»
ncnlall, alle goetwiliigheyt doen ende bewyfen,foo wy u
faganfchelycken toebetrouwen : Erentfefte ende ghe- voorgaenden Eedt, endé nae vermogen Jen
ttouweonsHeere Godtfy met U,gefchreventeBruffel iers èrief daer van al doen gegeven, gehoudeq ende
deniaknNovembriï ij^y. OnderteeckentP.G/<f. En ---Λ
ondtr vt d'Overlofe ; Dj Opfchrift was aldus,Den Erenc-
felliionfen Lieven ghetrouwen Ridderfchap, Eygen-
Ei'den ende Inghefetenen des Landts vander Drenthe,
Onder ftont, nae Collatie is defe Copyemet fyn Princi-
pael bevonden te accorderen. In 'sGraven-Haghedsn
tiiuià» Oktober lö+j.By my , ende was onderteeckent
W.Rietraet, Notar. Pubi.
COPYE.
UAr^Me \iy der Gmk Gedes, ììertogmnè van Fam4 endi
van Ïlayfancg:. Regente ende Gouvernante.
N.y.r Rentfefte,Lieve befondere: Alfoo wy den Ede-
L- len Welgebooren onfen Lieve Neve, Heer Jo-
hanvan Ligne, Grave van Arenberge j&c. Ridder van
de Orden, ende Stadthouder Generaci der Landen van
VfieQandt, Over-YÌTel, Groeningen ende Lingen, in
Ntem ende van wegen ons Heeren desKonincxlaften
bevel gegeven hebben, u te vertoonen ende voorhouden
«liickelaecken,grootelijcxaengaendéSyn Konincklijc-
kc .Majeftey ts dienft ende het ghemeene wel varen van de
Landen,foo ghy door hen wyder vernemen wert,is daer-
om onsernitich begeeren ghy willet den voornoemde
Grave van Arenberghe in fy nen aenbrengen volkomen
plovegevenalsonsfelven,en in'tgeendeshyuvan we-
gen ab boven voorhouden fai, u fulcx voegen en fq goet-
^lllich laten bevinden,dat de liecke tot eenen goede eyn-
de komen mach, na die goede meeninge ende hoope van
!>yn Majefteyt, ende foo wy u desganfchelijcken toe be-
trcuwen : Erentfefte Lieve befondere onfe Heere Godt
lymet U. Gefchreven te Bruflèl den tvjaelfden dach van
Julioijö^. Ende was onderteeckent Margarita, bene-
«n ftont noch geteeckent dOverlope j De Opfchrift
ώυί,Οεη Erentfeften onfen Lieven befonderen die
'Ridderfchap, Eygen-Erfden endeingefetenen des Lants
^nder Drenthe ; Onder ftont, nae Collatie is defe Co-
m met fyn Principael bevonden te accorderen. In
"^raven-Hageden achfie Odtober κίφ?. By myjcn was
«Bdmecckent, W. Rietraet, Notar. Pubi.
ver·*
bonden foude wefen, naerde'n overlyden van hoochghc-
dachte Rooms Keyferl. Majefteyt fynen Heer Vader, en
SynKoninckl.M^efteyt voorfz. doen fai, allehetgeea
dat een goet Erf-Heer ende Landt-Furft fchuldich is ea
behoort te doen ; In oyrkonde der waerheyt foo hebben
wy onfe Naem hier ondergheftelt ende deie tegenwoor-
dige met onfen uy thangende Zegel doen beveftigen,dea
derde» dach September in 't Jaer ons Heeren duyfent vyf-
hondertfis en vijftick,ende was onderteeckent J ohan van
Ligne, gefchreven in Franchyn, onder uythangende een
Zegel in rooden Waflè, onder ftont, nae Collatie is defe
Copye met de Principale bevonden te accorderen In
'sG ra ven-Hage den achfie Odober 104.3. By my ,getee€·"
kent if'.R/'iïref/i Notar. Pubi.
COPYE.
Uatthìas hy der Gratie Godts Aerts-Hartege vati Ooïlen-
rijck, Hertoge van Bourgoigaeu Gouverneur ende Capi»
tejn Generael.
A. Τ leve befondere,al ift fo dat wy by verfcheyde onie
voorgaende Brieven gefchreven hebben , aen den
Grave van Reynenbergh , Stadthouder ende Capiteyn
Generael van Vrieflandt, Over^^YlTel,Lingen,Groenin-
gen,Ommelanden ende van Drenthe, op dat ghy uvie Ge-
deputeerden alhier/audt willenfchicken tegens den fesden
van defe tegen woordighe Maendt, des nochtans niet te-
genftaende , verftaen wy dat ghy het felve als noch niet
gedaen en hebt, tot groote verachtingc van den welvaerC
van de Lande, aengefien dat deprafintte van uwe Gedepw
teerdengeauthorifiertfoo'tbehoort> velnoodtlyck if omte
adv 'yferen ende refolvere» op de ouurrentien endegelegent-
heytvandefaeckeu foo welTraSaet vandePeyfealsgoedt
dire&it van de Oorloge, ende oock dat by faute van Con'
tributie van de Provinciën het SecOurs van MaeftrichC
verachtert is,ende de ordre onder de Κ rychÜieden belet,
tot groot voordeel van dengemeenen Vyandt,endefcha··
de van de Landen , nuaeroinme hehhempyjnet de General*
Staten nootfaeckelyck bevonden u anderwerfmidts defen t«
fihryveu ende ernftelijck verfgeckcn, dat alle de faecktn ach-
ter
Jtfe Copye met fyn Principael bevonden te accorderen
In'sGraven-Hagedeneci^/fw Odober
By my geteeckent
W. Rietrset, Notar. PubL
COPYE.
Ej den Komtick:
i.C Rentfefte, Lieve getrouwe, alfooghy onlanghs
Cj lJv>e Volmachticbde alhier gefchiét ì^bt onme met
j^nndere» Staten van den Lande van hervjaerts over te-
„„■woordich tefijne daer de Keyfer onfe Heer ende Vader de
filvt Lande» ons overgeven ende opgedragen heeft, Ende
fyons voor beuren Erf-Heerende Landt-Fuift alsdoen
onifangen hebben, begerende nochtans dat gelijcke Cei-
fieende Opdracht van wegen der hoocbghedachte Key^
ferlijckeMajefteyt ende behoorlijckehuldingeinonfen
Kaem derwaerts overgedaen Al worden, hebben wy ge-
committeert den Edelen welghebooren Heer Johan van
Lignc, Grave tot Arenberge, Ridder van onier Ordene
eode Stidthouder Generaci der Landen van Vrieflandt,
Over-Yflelj Groeningen ende Lingen,om na die voorft.
Ceflieende Opdrachtedie hy van wegen fyner Majefteyt
ildaer doen fai, het Landt van Drenthe in onfen Naem
nedcrom te aenvangen ende accepteren, ende voorts die
behoorlijcke huldinghe doen, alles vermogens der Vol-
michtcndeCommiffien die hy deshalven van onfent-
wegcn heeft, foo ghy door hem wyder vernemen werdt j
Isdaeromme ons ernftich begeren, ghy willet den ielven
Grivevan Arenberge in fyn aenbrengen volkomen ge-
ioove gheven als ons fel ven , ende tot volbrengen vanfy-
-ocr page 106-
. 532 HERSTELDE LEELl.
li !
terghehtten ende alle dilayen ende uytfieUenghepoflponeert ghy uwe voorji, Gedeputeerde?i ^ilhier terfiont J'ckiQghe- noechfaemgbeauthorijiert fao -welommeabfolutelijck tere- fol'verm op de poinEfen in onfe voorf:^juoorgaende Brieven gewentioneert als op den tijdt aen de Gedeputeerde van Ceu· left gheprefigeert, oftefy hevuidenfulleit denfehen termijn te prolongeren ofte niet, utotdicn eyndeoverfendende artyckelen ofte antwoorde van den Hertoge van Terra Nova endeandereftucken van het ghebeibigneerde toe Geulen voorizgedaen, verfocckende dar ghy ten alder- genngften ende Tpoedichilen dat moghelijck fy, op alles •wel-wilt letten ende advyferen, ende tcrilont uwe Gede- puteerden over fenden, geauthorifeerr als boven,fonder- iijck in aenficninge van den korten tijdt geprefigecrt aen ónfe Gedoputeerde tot Ceiilen voorfzwefende, des en wilt ingecnen ghi;breccke wefen, Lieve befondere onfe HeereGodt fy met U , ghefchreven tot Antwerpen den /ro/B/ï/V/^/fwdagh vanjunio 1779. WasgeteeckentAi^- ihiusi noch lager ftont Bettelfige, onder ftont, na Colia- tie is dele Copye met fyn Prindpael bevonden te accor- deren. In 's Graven-Hageden achjten Odober 1643. ^ï my, geteeckent tp: Rietraet, Notar. Pubi.
De Opfchrift was, Onfe Lieve befondere de Staten van Orentke, ofte haer Gedeputeerde.
COPYE.
Matkeiu bj der Gratie Codes Aerts-Hertoge vM Ooflenrijck_ Hertoge van Bourgoigne» 1 ^c. Gouverneur ende Capi- tey» Generael.
B. Γ leve befondere : Alfoo onlangs de Gedeputeerden
van dc Generale Staten wefende tot Geulen,over- gefonden hebben feeckere artyckelen hen overghegeven by de Heeren de Keur-Vorften ende andere Gedepu- teerden van de Keyferl. Majefteyt onfe Heer ende Broe- der, midtsgaders feeckere andere ftuckenaengaendede vorderinge van het Tractact van de Pays , ende want -wy ende de Generale Staten alhier vergadert wefende dàer op niet en fouden mozen ofte hegeeren te refolvere?» fonder al •vooreu uwe advijs ende ijitcntie te hebben , foo " t [elfde u en ekk een van u in 't generael raeii , foo hebben wy daerom de Copyen van de felfde ilucken wel willen over fenden, u verfoeckende wel ernftelijck, dat ghy ten aldergering- iten ende mctdeneerften dat moghelijck fy opalies wel letten ende advijferm -willet ende ons uwe Refolutie over' fchicken fon der ecnich dilay ofte uy iftel, gemerót dat daer af dependeert ht.t eenich welvaren,rufte ende tranquilli- teyt van alle de Landen , Lieve befondere onfe Heere Godtfy met U , ghefchreven tot Antwerpen den f^^/f» dagh van Auguilo 1 j79. Wasgeparapheert R.S.vt.ende geteeckent Matheus 3 noch leger ftont Ïottelsberge, On- der ftondr, nae Collatie isdefe Copye aiet de Principale bevonden te accorderen. In'sGraven-H^eden aAflen Oótober 164.3. ^y "^y? geteeckent W. ZÏ/Viwc/j Notar. Pubi.
De Opfchrift,OK/f lieve befondere,de Staten van Dren- the, ofte hare Gedeputeerde», ^c.
COPYE. i
Mitttbeits h der Gratie Godes,Aerts-Hertogbeviin Ooiieii- rijck, Hertoghevaa Bourgoignen, ^c. Gouverneur ende Capiteyn Generael.
C.C Eer lieve ende beminde : Wy hebben by verfchey- t J den onle voorgaende Brieven aen U Lieden ver- |
ibcht, dat ghy lieden foude willen met aller vlyt vorderen U Lieden llefolutieti y op de poin6ien ende artyckele?i van Piz^jjlaetftmael by de Heeren de Keur- Vorften wefende tot Ceuleii ons overgefonden, ende overmidts wy lieden rot noch toe daer af niet en hebben vernomen , ende wy dagelijcx worden vermaent om de felve te willen vorde- ren, foo van de voorfz Heeren Keur-Vorften, alsoock van onfe (jedepu teerden , verwachtende de voorfz U Lieden Refolutie tot Ceulen, haer beginnende te ver- orieien hctlangheblyveninde voorfi ütadt,fonder daer eenige vrucht of vorderinge van de voorfz Pays tedoenj datter oock voor het gemeene befte daer veel aen gelegen is, datter eens eyndelijckeRcfolutie genomen wordeop de voorfz Negodatie, om dien volgende te mogen ordre ftellen op onfe faeckcn, het waere tot Oorloge ofte Pays, fonder fo lange te blyven in twijiFelende onferefolvcert, wefende het felve een groote oorfaecke dat onfefaecken met al fulcke ordre ende vierigheyt niet en worden be- leyt als de noot en 't welvaren van deLanden wel vereyft, boven dien dattet van noden is, fo haeft als het ecnigfinü mogelij ck is de voorfz eyndelycke refolutie te fenden aen de voorfz Heeren Keur-Vorften , opdat anderfintsdoor ghebreecke van dien, fy niet gheoorfaed: en worden vaa daer (de voorfz faecke ongedaen) te vertrecken, met een mishagen van ons lieden, als ons wy tende dat de felve ne. gociatie egeenen voortganckgehadten heeft, maer door onfe fchuld t ware achter gebleven, de welcke de Keyferl, Majefteyt de Heeren Keur-Vorften ende anderePrln- cen van den Rijcke, foude oock mogen oorfaeck geven, om hen tegens defe Landen te verbitteren, ghelijckghy lieden door uwe voorfieninge wysheyt wel kunt bemerc- ken ende overleggen waerom; Soo ift, dat wy Amptshal· ven , ende om dc goede afïedHe die wy tot defe Landen ende u lieden zijn dragende,niet hebben konnen gelaten aen u lieden anderwerf midtsdefeil wel ernftelijck tever- foecken,dat ghy lieden fonder langer vertreck iZi/vj/frni ende eyndelijck pertinentelijck refolveren pp de voirf^ artyckelen , ende 't felve ghedaen, ons de felve Refolutie met eenighe u lieden Gedeputeerde, ghenoechfaemlljck geauthorifeert, ende volkomentlijckgemachticht,in di- iigentie overfenden , ten langften tegens den vyftienJm naeftkomende M&endï in de VergaderingevandiStatt* Generael ( daer fy hun vryel'^ckenfonder achterdetuktnful·· lenmogen vinden, achtervolgende de Sauvegarde laeft· mael verleent ende ghefonden ) om aldaer in onfen pre- fentien, ende van onfen feer lieve en beminden Nevedc Stadthouder Generael, midtsgadsrs den Raedtvan Sutt, neffens ons wefende uwe voorfz Refolutie gheconfersert te •worden met deRefolutienvan de andere Provinciën lenJe gelijckerhandt, ende met gemeene voys ende debéeratie^he- accordeert e?ide vereenicht om een vaerdige ende generale Refolutie daer uyt ghemaeSi te worden, fulcke ghelijckmcD tot meefte rufte ende vei feeckertheyt van de Landen &1 vinden te behooren, ende alfoo eens het voorfz TraSaa van Pays tot een ey nde te brengen, midtsgaders redelijdi contentement den voorfz Keyferlijcke Majefteyt, Hefr ren Keur-Vorften, ende alle andere te gheven,fonder da in gebreecke te wefen , gemerd dat het gantfch welvaren van het Vaderlandt, ende van u lieden, oock in 't befon- der aenhanght i Seer lieve ende beminde,hier mede blijft Godt Almachtich bevolen, uyt Antwerpen den twiittichjlen Sept. 15'79.was geparapheert,Phil. vt. cn ge- teeckent Mathias ; Lagerftont H. V.-(i^/réw ; Onder ftont, naer Collatie is defe Copye met de Principale b^ vonden te accorderen. In 's G raven-Haghe den achfit» Oöober 13. Β y my, ende wa» onderteeckent W- R'tt' racij Notar. Pubi.
De Subfcripiie was, Onfe lieve ende beminde deSUti» van Drenthe.
COPYE.
D. C Dele, Erentfefte, Eerbare, WyfcendevoorGchtt- ghe Heeren, wy hebbon diverfche onfe Mi»i«n
aen U Ed. ghefonden, ende by de felve feer inftantelij» verfocht, dat u believen foude in onfe VèrgaderingeteJ»' denuTve E. Gedeputetrdeu jnet de Refolutie by üE.g«»f men op de artyckelen van den Pays ende anderefiuden, o^ wy van de Gedeputeerde van Syn Majefteyt wefendet« Cculen ontfangcn , ende met onfe Brieven aen uwe^ overgefonden hebben, op dat eenefo een gewichtige»]'"* dieeenyeghelijckraeii, mochte metghmeentficonfentet
fulcken eynde gedreven worden, als men tot Godtseer, fte van den Lande, ende verlichtinghe van de arme ur derfaten foude noodtlijck bevinden, maer bemercken^^
tot onfen groote leedtwefen ende verachterioghe van-
gemeene faecken ,ώ/ υ E. endeemigtandrnProvm^'^^ |
-ocr page 107-
hnne Gedeputeerdeu met de voorfz. 'Refolutieaen ons noch liidt niet en hebben gefonden, ende dat "wy by ghehreecke jiidie» f" kotine7i eeni^ignal Refolutie op de voorf^ ^,(M]iekngniemen. ende bJBuchtende ouck, dat de Ge- Inuceerdc van Syn ICeylerl. Majefteyt die toe noch toe
nietlung^ paticucie ende groote kollen na de voorfz Re- folutie vertoeft hebben ten lellen fullen vertrecken,ende jjnVrede-Handel verlaten , door dien wy onfeRefoJu- [ien niet en vorderen , niet tegenllaende dat fy"t met di- ïcrlche Brieven te meer reyfen ieer Inilantelijck ver- focht hebben, als oock gedaen hebben onfe Gedeputeer- tlenaUaer zijnde, als uwe E. by hunne lelie Brieven (daer jfCopye hier mede gaet)rien lullen,en hebben niet kon- den gelaten, om ons in alles te o^'jx.^n^midermael aen uwe l.j'etrneerftelijck te wrfoecken,ende hert elijck teiegeereiiy li^luhilteve ten langhfien tegen den vyftkienden OBober „iijlcometjdeuwe Gedeputeerden gbenoechfaem gheauthori- fitrt met uwe Refolutie hier tefchicken, fonder eenichfints toetelaten dat hetlelveadvys worde ghefonden aen de ïuorfi Gedeputeerden van Syn Keyferiijcke Majelleyt ify by u licder E. in 't particulier of by eenige Gemeen- ten van uwe reforte ende bevele, ovme de feliie Refolutie 0l Je Hefolutten van de andere Frovincien in frefentie van Siiu Uoogheyt Syn Excellentie ende den Raedt van State te mfereren, endefoo verre mogelyck is te vereenigen ^ en een mirale refolutie te maecken, ais men tot rulle ende ver- feckertheyt van den Lande fai bevinden te behooren, omalfootens een eynde van den voorfz Vrede-Handel κ maecken, ende by gebreecke van dien gefamenthjck te ihjfereiihotendein wat manieren men dengemeenen i'yandt fai mogen wederftaen , hebbende het fel ve alfoo goetghevonden ( onder correrie van UE. ende van de Geünieerde Provinciën ) omme difunienende hetaf- icheyden foo van de Provinciën als Steden ende particu- liere Leden van de fel ve te fchouwen , dewelckeGodt terhoedeende verleene U.
Edele, Erentfelle, Eerbare, Wyfe ende voorfichtighe Hecren, in ghelontheyt, rulle, ende vrede, uyt Antwer- pen den vijf en twintichflen Septemb. i yyp.Onder ilont, uweleer goede ende geaffeitioneerde Vrienden, De Ge- mak Staten van de Nederlanden ,· noch leger ilont, Ter Ordonnantie van de voornoemde Staten, gheteeckent A.'Blyleven.Ouderftont, naeCollatie isdefeCogye met iyn Principael bevonden te accorderen. In'sGraven- iì^àtnachfien Odober itf-fj. By my, ende was on- derteeckent W. Rietraet. Notar. Pubi.
DcOpfchrift was: Den Edelen, ErentfefieniEerbaren, W^fenejidevoorfichtigeu Ridderfchap ende Eygen-Erfden kr Landtfchap van Drenthe.
C O Ρ Y E.
E. Λ Lfoo op huyden datum onderfchrevcn in dc Ver-
^ gaderinge van de Gedeputeerde der naeder Geü- nieerde Provinciën erfchenen ende ghecompareertzijn Jonckheeren johan van Echten, ende Hendrick de Vos vanSteenwyck, Gecommitteerden van de Ridderfchap ende Eygen-Erfden , reprefenterende de Staten van de Graeffchap Drenthe j ende verfochten uyt krachtehaer- lieder Procuratie in dato den twintichflen MaertijSo. in de nader Unie binnen Uytrechtgearrefteert endege- flootcD,endc den negen en tv/intichflen Januarii i y yp.lell- leden gepubliceert, ontfangen ende geaccepteert te wor- den, hebben de voorfz Gedeputeerden na dien de voorfz Gecommitteerde defelve naerder Unie onderteeckent Ittdden, defelve in ^ualite als boven ind« voorft. Union 'ntfan^en endegheaccepteerti ghelijck fy de felve ontfangen ""leaccepterenmidts deferì j henlieden houdende voor hare Medt-hoiitgenooten, belovende uyt krachte ende naer in- wudt der fel ver Unie henlieden te handthaven ende be- fthermen ; Des te oyrconde het Cachet van de voorfz Gedeputeerden hier op gedrudljcnde defen by haren Se- cretaris onderteeckent binnenUytrecht den elfde» April ijSo. Onder Ilont gefchreven : Ter Ordonnantie van aebedeputeerden der naerder Geünieerde Provinciën voorfz, ende was getceckent G.van Zuyien, ende ter zij- «nopgcdrudlfceckei- Cachet in looden Wafle met pa- 107 |
pieroverded. Onder ilont, naer Collatie is defe Copytj met de principale Aóte bevonden te accorderen. In 'sGraven-Hageden achfteu Oélober li^j. By my,encic was onderteeckentRietraet, Notar. Pubi.
C O Ρ Υ E.
Extrad:, uyt het Regifter der Rèfelutieii,
gehouden by Myn Heeren de Gedeputeerden der
nader Geünieerde Provinciën.
Den XI. April binnen Ujtrechf.
Τ S vcrllacn ende oock geaccordeert, dat die van Dren* ^ the voorde Maendt Martius ende Aprilis fullen op- brengen vij . M. F. midts de falquerende het geen fy over de Maent Martius tot behoef van de Soldaten ofte R uy- terie verllreél mogen hebben , desfalmen henlieden be- looven vry te houden , ende ftx) weynich met Ruy terie ende Knechten te befwaren als het mogclijck zy ,en fyn daer opdie van Drenthe voorfzinde naerder UnieonC- fangen, achtervolgens de Ade daer af gemaed, ende by henlieden Gedeputeerden als namelijck Vos en Echten onderteeckent.
Pttf'mtiim emyier,Biielile, Hcorjn, Kengiri.'t^ccMil mttJicrati Dnn- lh( Mtiifgotn. Drlntht in de ymtsnlfmi^en.
Den Xll. Aprilis.
Gehoort de verkiaringheghedaen by Meefter Henich Agilius, is goetgevonden, &c.
PreffHiihm, Lom, Gmyltre, Baetilt, CcUnhmh, Mvtibtrpn, Hcarda, Hf»' ^erJt e»de Drtnihe.
£odem die poflprandium.
Op de Miflive gekomen van Willem van Houdaen» is gerefolvccrt,&c.
Prr/thtibm, Lucn, Grujiirf, Bifide, Brnic\, Brafclffl, iltflili/r^tn,HfirJ't Bchicn.f'ci.
Den XIII. April.
Is van wegen de Conventuaien van Bethelemj &c.
Prejinlikm, Gruytnd', Batlii, BnHi\, U^mI, fiordi', bchltn.
Den XIV. Aprilis.
Gehoort het rapport van de Gecommitteerde geweeft zijnde, &c.
Pnfintihiu, Brrucl^, Batldt, Gmyiefe, Βηκ\ιΙ, Muulicrgiti, R^itrdi, Hfn- Jfi-i, yii >ΛΠ i'Mnvije^, Ethtm.
DenXVI. Aprilü.
Is belieft Obligatie ghepafleerc tc worden tot behoeft,
&c.
Prt/iniibi», Giujiert, Brtucl^, Svitlin, IVinjftu, Mittibintn,Ritrdt,Ssn- ^m^Vti.
Den XV. Aprilis.
Is belieft Ade van verfeeckertheyt verleent tc worden aen, &c.
Prijiniibiu, Bifide, Gmytn, Brtrn!^, Potlgnfi, Briitlfcl, Bfcrdi, Vti·, E(h- ttn.
Den Vin. May.
Is gerefolveert dat men de Schans van Bourtange, &c,
PrtfnUibm, Dil/rn, Sltcnbetch, GrHjirre, Beeldt, Breιicl^, Svcten, B«jtt Wmfi», Ummin,Prtyft,HairdniOJI^eni, Stti\inberifi, IVtlrtltfUcgiim.
Dm IX. May.
Alfoo den Ritmeefter Ludewich Rimf te kennen ge- geven, &c.
Pre/cntib«i, Stfmbtrgrn, DÜ/ïn, Gnjtn, Bmcl^, Baelde, Sn/itlm, Bmynr, Prryi, Siircl^tnUrch, fu wel, ittbtt dicere Wtifch.
Worde voorts· in de voorfz R^iller van Refolutien deAano 15B0. bevonden, dacniet alleen de voorfzGc-
depu- |
-ocr page 108-
. 534 HERSTELDE LEELl.
depuceefden van Drenthe, al» Vos, Echten > Wclveldt, Roiïum, hier voorcn genoemt,maer noch twee afidei-enj te weren, Albert Hercfuycker ende Dirck Thafe,Scholts tot Anloo, van wegen der Lantfchap van Drenthe in de Collegie dernaeder Geünieerde Provinciën medeghe- compareert ende gebefoigneert hebben, behalven 'tgeen diesaengaende in de Regifter van de Refolutien de Anno 1581. mach worden gevonden.
C O Ρ Y E.
G. p DeIe,Erentfeile,vrome5wyfe,voorfichtige,difcre-
te goede Vrienden:Wy hadden wel verhooprjdat volgens de Refolutie tot Arafterdam fofolemnelijckge- nomen, endeoockfoo meenichvuldigeonfe fchryvens U E, fouden heiire Gecommitteerden oinme in de Col- legie te bcfoigneren gefonden hebben, foo hier dagelij cx vcele ende verfcheyden faecken de Generaliteyt en voor- natnentlijck U E. Quartier concernerende^ende daer op men U E. Advys ende Refolutie wel van doen hadden voorvallen j hebben daeromme als noch by defen U E. wel ernftelijck willen vermanen ende verfoecken dat de ielve in conformite van de voor gementioneerde t'Am- fterdam genome Refolutie gelieve haren Gedeputeerden eerftdaeghsten fine als boven, ende op dat de ghemeene faecke des te beter gevordert mochte worden, herwaerts te fenden, ofte by gebreecke van 't felve ons fchriftelijck te adverteren, wat U E. meninge üy, waer na wy ons fou- den mogen weten te richten j Hier mede
Edele, Erentfefte, Vrome, W y fe, Voorfichtige, Dif- crete goede Vrienden, den Heere bevolen, Uyt Delft den vier en twintichften December i y 80. Onder flondt, UE. goede Vrienden, de Gedeputeerden der naerder Unie j noch leger ftont. Ter Ordonnantie van de felve, ende geteeckent G. -van Zuylen ; Onder ftont,na Collatie isdefeCopyemet fyn Principael bevonden te accorde- ren. In'iGraven-Hageden achficH OiSober κί^.^. By xny, ende was onderteeckent W- 'Rietmet, Notar. Pubi.
JDe Opfchrift was : Edelen, Erentfeften, Vromen, Wij- fen, Voorfichtizen, Difcrete. befondere goede Vrienden J^id- derfchap ende Eygen-Erfden van Drent be^ re^refent erende de Staten aldatr.
COPY E.
Extradt , uyt het Regifter der Refolutien van de Ho. ende Mog. Heeren Staten Generaci der Verei nichde Nederlanden.
Sabbathiden ij Oilobris 1618.
H.C Yn rer Vergaderinghe ghecompareert die Edele, OErentfefle Roelandt van Echten tot Echten, Albert
Hagewolt ende Balthafer Lupart,refpefl:ive mede Gede- puteerden ende Landtfchryver der Lantfchap Drenthe gheaflifteert met den Droflart van Coevorden EufTum ; hebben na gedaen prefentatie van haren Credents-Bnef van Ridderfchap ende Eygen-Erfden der voorfz Landt- fchap Drenthe, ghedateert toe Aflèn den veertieiiden Se- ptember kftleden by monde ende fchriftelijcke Deduc- tie verthoont ende voorgedragen het recht van SeiTie, dat hun van ouden tijden Legiteme ende feer debite toebe- hoort ter Vergaderinge van hare Ho. Mog.endeandere des Generaliteyts Collegien , oock volgens aenghehou- den, ten ey nde fy het eftèdt van dien mogen ghenieten, gelaft zijnde ten fel ven cynde voor haer Ho. Mog. Com- miflàrifen, des noodt zijnde, te exhiberen de Originele iiucken ,daeropfy haer Recht ende Intentie zij η funde- rende, verfoeckende dat over fulcx eenigeCommiflàri- fen hier toefouden worden gecommitteert, ende dat ha- reHo. Mog, gelieven op alles met goede opfichten rype- lijck te Jetten, ende hun te laten wedervaren 't geen iy by tijden van alle Souverayne Princen nefFens de andere Provinciën hebben gepoffideert, gelijck fy daer van 't fe- dert de eredie van de nader Unie tot Uytrecht in volko- men poflèffie ende befit fyn ge weeft > hier op gbcdelibe- reert zijnde, hebben hare Ho. Mog. ghecommitteertUrt yder Provincie een , namentlijck, de Heeren Voocht, Teylingen,Ioachimi, Pl90|, Nanna, Boeckhorft ende Coenders,omme de verific^ien ende Documenten,die de Compareerde prefentfren te verthoCnen ende exhi- beren, op te nemen,te vifiteren ende examineren,omme daer van alhierter Vergaderinghe eerft rapport ghedaen |
zijnde , daer naeralles aen de Vereenichde Provincicg overghefonden te worden by Copye,omdaeropderrel. ver ad vy fen alhierter Vergaderinge in te fenden aen hun- ne refpeftive Gecommitteerde, omme metgemeenad· vys op het verfoeck van de voorfz Landtfchap Drenthe gerefolveert ende gedifponeert te worden,gelijck bevoa- den fai worden te behooren.
Mmmiidemi Novimfcir i6j8.
De Heeren Voocht ende Coenders rapporteren, dtt fy volgens de Ordre van hare Ho. Mog. Syn E^cell.en den Welgebooren Heer Graef Wilhelm Loduwich νω Naffau Stadthouder, gecomrauniceert hebbende de R^ monftrantie van de aenwefende Gedeputeerde van de Landtfchap Drenthe, met de by lagen daer toe dienende, ende by de felve daer mede overgegeven, midtsgadersde befoigne daer op gevallen tuflchen de Gecommitteerdeo van hare Ho.Mog. uytdefe Vergaderinge ende de vootfi Gedeputeerden van Drenthe, omme daer op te verftaea der fe ver Syn Excellentie ende des welghemelden Heere Grave advys , haerL. vooradvysbedunckt, datraende voorfz Remonftrantieendc bylageby Copye behoort te fenden aen den cVamentlijcke Vereenichde Provinden, ende aen de felve der Remonftranten verfoeck recom- manderen , ende des niet te min der Remonftranten ac- corderen Seifie in den Raedt van State, fonder die voort- aen noch meer te dringen inde Confcnten ,dieverfochc fullen worden by vervanginge, gelijck ghefchiedt,andere alsbyPropofitie, remitterende niet te min alles ter dif· cretie van hare Ho. Mog. hier op ghedelibereerten om- mevrage gedaen zij nde, is met gemeen advys van de tTa· mentlijcke Vereenichde Provinciën verftaenendeghe- refolveert, dat men Copye van de voorfi Remonftrantie ende ftucken fai fenden aen de t'famentlijckeProvincien, ende de felve ferieufelijck recommanderen, datdefelve by bequame gelegentheyt ende op hare Landtsdagenal- les rypelijck willen examineren, ende daer op gelet heb- bende, hare Gecommitteerden refpeitive totdefer Ver- gaderinge laften endeauthoriferen, omme metghemeen advys van de t'famentlijcke Provinciën op het verfoeck van de voorfz Remonftranten te refoiveren,ghdijckbe- vonden fai worden te behooren.
COPYE.
L pDe!e,&c, uyt de ghevoechde Remonftrantie vin
•L·· de Heeren Staten der Landtfchap Drenthe , haer^E. aen ons hebben doen prefenteren doOr derfe'^'" expreffeGedeputeerden aen onsafgefonden,met haer ^ Brieven van Credentiecopyelijckhier by gevoechtjiu'- len U E. veriiaen dar de felve Remonftranten, om de re- denen foo daer inne, als de bywefende verifieatienende
bewy fcn daer toe dienende, in 't lange gededuceert, cro- flelijck wederom verfoecken endeinilantie zijn doende, dat haer L. in onfe Vergaderinghe benevens de andere Vereenichde Provinciën der felver Naburen ende gïnooten mede fouden mogen compareren, oock SnWs Suffragie, ende andere digniteyten, gelijck fy voordelen gehadt hebben, ende andere noch hebben,genieten,ende fodane voordden trecken -ihdejure Societatis Jquo J»" coït<e felfs mede brengen, daer aen dat men foude d«n
hetgeen billijck, den Vereenichde Provinciën onlcju-
delijck,j.aevorderlijck,ende tot harerenommedieiilti® fai zijn, ende hare Remonitranren endeder Landtlchsp Jnghefetenentor foulageraentgedyen, &c. Hieropiy» by onsgecommitteerr gheworden een uytelckePfOVW' eie, met lafl om met de voorfi afghefonden Gecommit- teerden op de voorfz Remonftrantie te komen in
communicatie endeconferentie, mitsgadersoptcoc'"^^ |
-ocr page 109-
jgjeexamineren die voorfz verificatien ende bewyfen > "twelciedefclveoock geachtervolchc, ende ons van haer phebtfüigneerde rapport ghedaen hebbende, wierdc eoet jevonden tot vorderinge van de Refolutia, by de refpec- nveP'üvindcn op het voorfz der Remonftrantcn ver- fü«ckcenemt;n,dat de voprfz Hceren Rapporteurs haer beloigne oocii fouden refereren aen Syn Excellentie cn den Welgeboren HeerGraïf Wilhelm Loduwijck Gra- yevabNaffòu, &c. als Gouverneurs refpeöive van de yoorfz Vercenichde Nederlanden , ende tot goede cor- fcfpondentie, daer op verflaen derfelver advys ghelijck pcfchiet is,ende is alio,op alles na behooren gedelibereert weicnde, eenparichlijck verftaen en gercfol veert dat men aendet'iamentlijcke Vereenichde Provinciën foudefen- dea Copye van de voorfz, Remonftrantie ende Stucken, endeaen de felveferieufelijck recommanderen by bequa- niegelegentheytop hare E. aenftaende Landtdagen alles tewiilen examineren ende overwegenjendedaeropmet jypedeliberatie na behooren gelet hebbende,hunne Ge- committeerde refpedive in onfe Vergaderinge laften en luthoriferen, om met ghemeen advys op het voorfz ver- foeckderRemonftranten te refolveren ,ghelijck bevon- denfal worden tc behooren, wekken achtervolgendefen- denwyuwer E. de voortz. Remonftrantie met de Be- wys-Stucken daer toe dienende by Copyen , ernftelijck verfoeckende ende ferieufelijck recommanderende, dat uwer E. voor foo veel de Provincie van Gelderlandt aen- gaet, by bequame ghelegentheytop haren aenftaenden Lindtsdagh alles gevifiteert endegeexamineert hebben- de, volgende de voorfzeenparigheRefolutie, hunne Ge- committeerde in onfe Vergaderinge ghelieven te laften (Dde authoriferen, emme benevens de G ecommittecrde van de andere Provinciën met gemeen advys op 't voorlz rcrfoeck van de Rcmonftranten te refolveren, gelijck de felvefullenbevinden te behooren. Uwer E.hiermede
Edele,&c. Aótum ètïi eenentwintichfien November
«
COPYE.
Exhibüum den 2 Julii 1619.
ΓνΕ Staten des Vorftendoms Geire ende Graeffchaps L' Zutphen, gehoort hebbende de Ρropofitie,ghedaen in haer Mog. Ed. Vergaderinghe, by Hendrick van We- ilcrhoudt ende Johan Dortman als Afgefanten van de RidderfchapendcEygen-Erfden der Landtfchap Dren- the , kraft derfelver Brieven van Credentie , als oock Ichriftelijck overgeleverdeRemoniVrantie met verfchey- denBewys-Stucken beklcdet ende met Brieven van re- commandatie,der HoGch Mog. Heeren Staten Generaci gefecundeert, verfoeckende na aenbiedinge van alle goe- de vrientfchap ende Nabuyrlijcke correfpondentie, be- neffens de andere Provinciën hare Naburen ende Bont- ghenooten ter Vergaderinge der Ho. Mog. Heeren Sta- lenGcnerael mede te mogen compareren, oock Seflie, Suffragieende andere digniteyten te genieten, verklaren na reciproque aenbiedinge van alle Nabuyrlijcke vrient- fchap ende correfpondentie haren Gecommitteerde vol- ' komentlijcktefu len laften , om met de andere Provin- ciën na vercy fch van (aecken ende ghelegentheyt daer op Kletten. A dus gedaen t'Zutphcn op den Landagh den hmJtujnnii 16151. Onder ftont,Ter Ordonnantie van « Landtfchap, geteeckent I. Schifforfieen.
COPYE, E X Ί A CT.
Ven 16 Manii Anno 1619.
K t Ot de examinatie van dePropofitie, Verfaecke, endeovergefondeneftucken van den Landtfchap jJrenthe,fyn Gedeputeert den Heer van Wummenim, Dordrecht,Haarlem, Delft, Leyden, Amfterdam, Rot- terdam, Alckmaer, Hoorn, Enckhuyfen, endeaen defe »«gaderiDgetedoenrapport.
^Pgcgewnvoor Extraii authentijck op den loMartii '""O'-J'z.hf^y {onderβοηί.) ' |
Heereü
Den iiMartii 1619.
K. ï^ E Heer Penfionaris Beaumont doet rapport Vari 1-' de gelegentheyt, ende bevindt van de Stucken eri Bewyfen in fyn Ed. handeil gheftek raeckende het ver- foeck van de Gedeputeerden van den Landtfchap Dren- the , daer by de felve fuftinercn gefundeert te welen ende rechtte hebben,om te hebben Scffieindc Vergaderingd van de Heeren Staten Generati, ende de andere des Ge- neraiiteyts Collcgien,ende verklaert dat by dcfelveftuc ken genoechfaem bevonden wort, dat de voorfz. Landt- fchap is geweeft een vrye ende geformeerde Landtfchap apart,ende over fulcx mede verlochttot Confenten ende Beden by de Regeringhe der BiiTchoppen van Uytrecht, daaronder de fel ve hebben ghehoort, oock fpeciaiijcken verfocht tot de Huldinge van de felve, eiidc gelijck ande- re Provinciën totvryvvillighe Confenten, oock belchre·' ven op de Vergaderinge van de Staten onder 't Huys van Bourgondien, oock ontboden waren op den Overdracht van de Keyfer van de Landen aen fyn Soon de Koninck Philips ende aen den felven Eedt hebben ghedaen, dat fy oock ten tijde van den Aerts-Hartoch Mathias geroepen fyn geweeft, en by de Heeren Staten Generaci als Bont- genooten in de Unie van Uytrecht acngenomen te zijn, ende dat hunne comparitie in de marge is aengeteeckent, ende voorts wederleggende eenighe argumenten die hier tegen foude mogen dienen , concludeerde als hier voo- ren, waer qp wefende ghedclibereert, is generalij ck ver- ftaenj alfoo de Leden op defe materie niet en waren fpe- cialijck gelaft,ende dat dc felve was van befondcre impor" tantie ende infichte, dat men fonder daer op te doen be- hoorlijck rapport niet en konde advyferen, niet te min dat men aen dc voorfz Heeren Gedeputeerden tot ant- woort fouden feggen, dat de Heeren Staten van Zeelanc hebbende al vooren in handen van yemantvan hunnen ;edaen ftellender Heeren Remonftranten Vertoochen Bewys-Stucken, om de felve teoverfienendete exami" neren, ende daer van gehoort hebbende het rapport,had" den goetghevonden naedeliberatien hunne aenwelende Gedeputeerde ter Vergaderinge van de Ho. Mog. Hee- ren Staten Generael aen te fchryven en te authoriferen omnevènsde Gedeputeerden van de andere Provinciën op der Heeren Remonftranten verfoeck behoorlijck te letten, ende na de gelegentheyt van de tijdt fulcx daer op te helpen advyferen ende relolveren, ghelijck men toe maintenement van goede Nabuyrfchap in de reden equi" teycende billijckheyt fai bevinden te behooren,met ver- trouwen dat de Heeren Gedeputeerden daer mede fullen gelieven te nemen comentement.
COPYE. EXTRACT,
Vener is XIX. Martii 1619.
^ Mme de Gedeputeerden van den Landtfchap Dreü·' Vw.' the aen te feggen, dat de Heeren Staten 's Landts van Uytrecht, hare Ed. Mog. Ordinarie G edeputeerden ghe-' authorifeert hebben, omme hare Ed. Remonftrantie met de by-gevoechde Stucken ende Mifliven op gitteren naö de middacR alhier ter Kamer geexhibeertnaerder te vifi- teren, ende ter naefter Befchry vinge daer van rapport te doen, is Gecommitteert de Heer Advocaet Hamel.
Geextrahert uyt ket Refolutie Boeck van dt Heetea Sta' ' ten 'sLandts van Uytrecht.
By my, onder ftont, geteeckent j^ut. van Hilten.
^ COPYE
C O Ρ Y Ëi
E X Τ Ji J C T,
Uyt de Notulen van d'Ed. itaten van Zcelandt. |
-ocr page 110-
C O ρ γ E, E X Τ J^A C Τ,
Men tir ti den 4 Augufli 1619. Op 't X. Arcijckel van de Befchryviiige.
]S nae behoorlijck genomcne deliberatie gercfolveert, dat de Gecommitteerde deler Provincie ter Vergade- ringe van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci op het verfoecic van de Staten der Lantfdiap Drenthe,benefH-ns de Gecommitteerden van andere Provinciën fuilen mo- gen refolveren, giielijck de felve ten meeften dienfle van den Lande fuilen bevinden te behooren,
Geextraheert uyt de Refolutien by de Ed. Mog. Heere» Staten'sLandts 'va7iVytrecktgenomen endegeaccoordeert.
Inkenniirevanniy. Onder ftont geteeckenc Ant. van Hilten.
COPY E.
Extrart.iiyt het Regi Herder Refoliitie.n van Riddcrfchap cndc Steden der Landtfcliap van Over-Yii:i.
K.T S inghekomen deE. Reyntde VosvanSteenwyck i Gecommitteerde van Droll ende Gedeputeerden des Landts Drenthe,ende lieeft overmaelsgeproponeert ende ghefuftineert, dat de Staten van Dren the, legitime ende dibite competeerde, het recht van Seilie ter Verga- deringe van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci ende andere Generaliteyts Collegien,verfoeckende derhalven dat de Gedeputeerden defer Landtfchap ter Vergaderin- ge van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaci mochten worden ghelaftert,om neffensde Gedeputeerden van de andere Provinciën den voorfz, Staten van Drenthe tot füdane Seilie toe admitteren ; als mede dat van wegen de verfochte doorvaert der Drentfche fchepen , totglierijf van beyderzijdts Inghefetenen ende voortplantinge van Neririge vruchtbaerlijck mochte worden gherefolveert : Is daer op tot antwoordt ghcgeven, dat Ridderfchap ende Steden haer Ed. Mog. Gecommitteerden ter vergaderin- ge van de Heeren Staten Generaci fuilen laften , fodane Refolutie in te brengen daer mede de Heeren Staten van Drenthe mogen komen te ghenieten hetgeen bevonden fai worden haer Ed. te competeren , ende aengaendede verfochte doorvaert der fchepen, willen Ridderfchap en Steden fich op de ghclegentheyt nader informeren, ende die van de Drenthe foo veele moghelijck met een bequa- me doorvaert fien te accommoderen. Adlum op den Landtdach binnen de Stadt Swol den -vier en t-wintkhfiett- May ιάιο. Onder llont geteeckentüw//wfi.
C O Ρ Y E,
Extraél, uyt het RefnUitie-Boeck van de Heeren Staten der Stadt Groeningeii ende Om- melanden.
Jovii detti<iFebr. 1619.
K.p\ E Staten der Stadt Groningen ende Ommelan- Lv den gehoort het rapport van de Heeren Gecom- mitteerden van Stadt ende Lande, de welcke ghelafl; zijn tot vifitatievande ftucken by de Heeren Gecommit- teerden van den Landtfchap Drenthe ovcrgegeven,ende gelet hebbende op de Milli ve van de Hooch ende Mog. Heeren Staten Generaci, iampt die Remonftrantie met die blijcken daer by gevoecht by de felve Landtfchap aen haer Ho. Mog. gheprefenteert daer toe dienende, dat de voorii Landtichap van Drenthe moge worden toeghela- tenominde Vergaderinghe van haer Ho. Mog. benef- fens de andere Vereenichde Provinciën der fe ver Na- buren ende Bontgenooten mede te mogen compareren, ooek Stille, fuöragie, ende andere digniteyten, gelijck fy |
fuilineren, van te vooren gehadt te hebben, noch te mg» gen genieten, midtsgaders fodane voordelen te trecken als de jura focietatii zij η mede brengende, hebben na vly! tige leöureende examinatie van de ielve Remonftrantie ende die blijclien daer op refponderende verklaertjrfjÌ men de Gecommitteerden van defe Provincie in de Ver- gaderinge van haer Ho, Mog. refiderende,fal laflen entiè authoriferen, gelijck de felve by defen gelaftetendeghe- authorifcert worden, om neiïèns den Gecommitteerden van de andere Provinciën in het verfoeck ghedaen by de Landtfchap van Drenthe ( 't welck men hier verftaet in reden gefundeert te wefen ) mede te mogen confenteren
C O Ρ Y E, Ext rad, uyt het Reoifterder Refolutie van de Ho. ende Mog. Heeren Staten Generaci der»
Vereenichde Nederlanden. '
Sabbathi den 19 Febraarii 15.
L. E Heer Eilèn ende andere haer fio. Mog. Gcde-
L^ pureerden achtervolgensderfelver Refolutie van den acht e7t twintkhfien^ΌΜαιύ leftleden ghevifiteerten gheexamineert hebbende de ftucken by de Heeren Ge- committeerden van't Landtfchap Drenthe overgelevert noopende het recht van Seilie ter Vergaderinge van haer Ho. Mog. hebben gherapporteert, dat de voorfz Heeren Gecommitteerde hebben geexhibeert verfcheyde Docu- menten daer metfy poogen te doceren : Eerftelijck,vaa Beden ende vrywillige Confenten des voorfz LantÌcb>ps onderden Biffchop van Uytrecht,a!s oockonder'tHuys van Bourgondien : ten tweeden, van voorgaendebewilli- ginge tot Overdracht van haer Lantfchap by KeyferKa- rel aen Koninck Philips ghedaen : ten derden, van haer Comparitien met de andere Staten van de Landen op de voorfz generale Overdracht fodanige comparitie ende de Vergaderinge van Generale Staten onder het Hiiysvan Bourgondien noyt meer geweeft is, en dat daerom'tder- deartyckel van de Pacificatie van Gent fich tot geen an- der, maer tot de forme ende maniere die doen ter tijtge- weeli is, refereret : ten vierden, van de befonderehuldin- ge voor en na de voorfz Overdracht ende fpecialenEedt van maintenement by hare Rechten,Privilegiën,Vryhe· den ende Poffeilien : ten vijfden, van befchryvingeinfa- ken 'tgemeen welvaren van den Lande aengaende,opdit fy haer gevoechlijck en goetwillich foude laten bevinden: ten fcften,van befchry vinge, foom Traöaet van Paysals goede direótievan den Oorloch, gedaen door den Aeris- Hertoch Matthias met de Generale Staten:ten fevenden, van verklaring dat noch den voorfz Aerts-Hertoch,noch de G enerale Staten op 't Traöaet van Pays foude mogen of begeren terefolveren,fonder al voorens haeradvysen intentie te hebben, op dat foo een gewichtige faeckedic een ygelijck racd, mochte met gemeen Confent totfulc- ken eynde gedreven worden, als men tot Godeseere,rU· fte v;an den Lande,cnde verlichtinge van de arme Ontier- faten,nootiijcx bevinden foude, met vergelijckingevan de Landtfchap met de andere Provinciën ende verfoeck van hare Refolutien,om metadvyfen van de andere PrO' vincien in prefentie van de Staren tc confereren, endeW verre mogelijck is vereenigen ende een generale refolu- tie te maecken als tnen tot verfceckerthey t ende rufte van den Lande fai bevinden te behooren ,
'tfy tot Vredehan- del, ofte om te advyferen hoemen den gemenen Vyanƒ fai mogen wederilaen , ende dar ( onder correclie van de Landtfchap ende van de Geünieerde Provinciën) omme
difunientefchouwen : teu achften, vanbefendingeaen
de meer ghenoeinde Landtfchap gedaen, om haertot^ Unie te begeven : ten negenden , van dat fy de Uoietot
Uytrecht hebben onderteeckent, ende daer in fyn ont- fangen ende geaccepreert, ende gehouden voor Bontgc' nooten : ten thienden, van hareScCfie endeftenimeó)'® van de aenfchry vinge om in de Collegie te befoigne^^ ende hebben de welgemelde Heeren haer Ho. deputeerden hier by gevoccht dat de meergenoemae'j' committeerde van de voorfz Landtfchap hebben gö" geert dat vande difcontiauaiie vaade voorlz hareSe^' |
-ocr page 111-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
jjjfoigne kbcrlijck blljd, vermits fy van het geweldt van ijcVyandcniet konden bydefen Sraec befchermc wo'r- den, endedac hare verloffinge ende reduftie tegenwoor- dich in 'cgheheel is, ende dat van hare inftantie die fy tot recuperatie van de poiTeifie van de voorfz hai-e Seffie heb- [ungedaen,fonderlingh biijit: uyt het gebefoigneerde en jfjpporteerdede Anno i5i8. endenamentiijckjdatha- refaecke doen ter tijde wel isgheapprehendeert, ende als oefondecrt by haer Ho. Mog in fericufe recommandatie genomen, ende fulcx gecommuniceert met Syn Excell. endeGraef Wilhelm Scadthouders, oni daer op tever- ftaen der felver advys > ende dat het advys by de welghe- meldeHeeren Stadthoudersdaer opghegheven j mede brenght , dat men haer foude accorderen Seiliein den j^aedt van State,fonder haer voortaen noch meer te drin- gen inde Confenten dieder verfocht fouden worden by vervanginge ( gelijck gefchiedt ) anders als by Propofitie} ' waerop gcdelibereert zij nde, hebben de Provinciën van lietvoorfz rapport, als oock van de fliicken daer in ghe- mentioneert. Veracht Copyen, om alle de felve te com- municeren aen de Heeren hare refpedirive Principalen , diegeaccordeertiijn. Onder itout, Accordeert met bet ïOorfiRegifter, geteecken: Cornei. Muf eh.
C O Ρ Y E.
Extradt, uyt hec Regifter der Refolutien van de Ho.Mo. Heeren Staten Gcrieiael der Ver- eenichde Nederlanden.
Fmrii den 9 OStoher i (Ì43.
jSin de Vergaderinge gecompareert D. E. Jacob Schic^ J hart Landtfchry ver der Landtfchap Drenthe,Gecom- mitteert b; ' desfelven
Heeren Ridderfchap'ende Eygen keeftdeghemelde HeerSchidchart in kracht van fynen Brief van Credentie dato Affen frimajuiü leftleden naer voorgaendebehoorlijcke Complimenten, eerft by mon^ degedaenende vervolgens in gefchrifte, ftaende Verga·' deringe overgelevert de Propofitie hier naer gcinfereert, gtlijck hy oock daer neiïèns heeft overgelevert verfchey- dcD bylagen, fpedlerende tot den mhoudt van de gemel- dePropofitie, waer op gcdelibereert zijnde, hebben haer Ho. Mog. den ghemelden Heer Schickhart óver ende ter iaccke van de moey te by hem genomen gedand ; ende is voorts goet gevonden ende verftaen, dat de voornoemde Propofitie morgen tei*Vergaderingc fai worden gelefen. Accordeert met het voorfzReeiiler. Or '
iegiiler. Onder flont,Cer»f-
liiMufch.
C O Ρ Y E.
Extrad , uyt het Regifter der Refolutien, vandeHooch Mog. Heeren Staten Generael der Vereenichde Nederlanden.
Sabbathi den 10 OÌlober 1645. |
S ter Vergaderinge van haer Ho.Mo. gelefen de fchrif- telijcke Propofitiegifteren aen haer Ho. Mog. overge- geven doen-den E. Jacob Schickhart Landtfchry ver,ende toer toe fpecialijck ghecommitteert van de Landtfchap Urenthe, daer in verthoont ende geprefenteert Wort, dat « felve Landtfchap van oude tijden geweeft, ende lioch ii)Cen geheele geformeerde Provincie, feparaet en apart van anderen, hebbende altoos gehadt ende noch hebben- Je haereygen felfs volkomen Leden, Regeringe, Hoog- den, Rechten, Gerechtigheden , Hoogheende Laghe Jurisdiitien, Magiftraten, Naem, Wapen ende Zegel, ^rerium. Wetten ende Coftumenj van andere Provin- "cn onderfcheyden, dat oock de felve Landtfchap onder oeSouvereynen van de Landen,foo wel by de Regeringe indeBiflchoppen van Uytrechtals van het Huys van ourgondien, altoos niet anders ghekent en gehouden is ^"ceft als eenighe van hare Naburige Provinciën, niet in 'tftuck van befondere Huldinge ende retiproce beloften ende confirmatie van hare Rechten ende Privi- legiën, en in 't contribueren tot de gemeene lafleti, daér toedegetneldc Lantfchap altoos apart gebeden ende ver- focht, oock voor hare vrywilligh^Confènten bedanilis geworden, maer mede in cas van convocatie van de Hee- ren Staten Generael,iuowaiineér eenigefwareen wich- tige faecken de gemene Landen raeckendej Vergaderirt^é van Staten vereyften, waertoe de Staten van de Landt- fchap Drenthe, niet min als de Staten Van de andere Pro- vinciën, altoos fyn verfchreven en verfocht geWeeft, dat oock ten tijde van de folemnele Overdracht van de Ne- derlanden by Keyfer Carel aen fyn Sponden Koninck Philips in den Jare ijyy. binnen BrufÌel gcdaen j de Sta- ten van den Lantfchap Drenthe by Keyfer Karei en Ko- ninck Philips in'tbefonder àdiUumakum fynverfchre- Ven ende gecompareert,oock op des Keyfers voorgaendé verfoeck hare bewillinge tot de vüorfz Overdracht gege- ven , ende dienvolgens in 'c befoiidér van den E€dt aen Keyfer Karei gedaen ontilagen zijnde, op 't nieuwe Ko- ninck Philips gehuldiget,ende daer eh tegens van de felvò wederom den Eedt in confirmatie van hUn recht en vry- heden ende poflcflien Ontfangen hebben, ende is de felve Landtfchap insghelijcx daer naer als defe Nederlanden in Oorloch geraeót waren met den Koninck van Spaengien ende hun by de Unie van Uytrecht nàerder hadden ver- bonden, niet minder gekendt, maer fteets verfdcht ende verfchreven, om alle faecken van de Landen te willen by woonen ende helpen beraetflagen, oock al eer de fel vei noch in de Uniewaren ontfangen,alio notoyren kennc- lij ck ware dat de meergemelte Lantfchap tot het compa- reren ter Vergaderinge van de Heeren Staten Generaci, van haer felfs geqiialificeert ende ghefechtiget Was^en dat volgens het derde artyckel van de Pacificatie van Gent de convocatie van de Generale Staten moefte gefchieden,in iülcker forme ende maniere als die gefchiet was doe Key- fer Karei de Opdracht van defe Landen dede aen fya Soon Koninck Philips, alwaerde Staten van de Landt- fchap Drenthe mede waren verfchi-even ende prefent ge- weeft zijn, dat oock de Heeren Staten Generael ende den Aerts-Hertoch Mathias als Goüverneür van de Lan- den by haere Brieven tot meermalen rondelijck hebben verklaert, dat over de Vredehandel tOtKeülen aenghe·' fielt, als op de goede direóüe van Oorloge, geen Refolu- tien kondeoftemochteghenomen worden londeradvys van de Landtfchap Drenthe, ende dat dienvolgens Rid- derfchap ende Eygen-Erfden reprefcnterendede Staten der Landtfchap Ofte Graefichap Drenthe op den elfden April lySo.indeUnievan Uytrechtfolemnelijck a^uo ywrfalsBondtgenooten opende aènghenomen j hebben doek daeropSelEe ende ilem ter Vefgaderinghe van de Heeren Staten Generael ghehadt ende ghenooten, in de Generaliteyts Collegien gebefoigneert, ende daer in foo lange gecontinueert totdat de Lantfchap tot haren grocH ten leetwefen, ende buy ten haren fchuldt, door het inne- men van Groeningen,Coeverden en Steenwijck,by den Vyant overheert, ende vooreen tijdt lanckvan de Unie gefcheürt is geweeft, fulci dat in allenwegen nieer als re* den ende billijck is dat de Landtfchap van Drenthe naet hare verlollinge ende redu<Slie in 't gheheelj insgelijcks in hare voorige flaet worde heritelt,werdende hier toe by de voorfz Propofitie geallegeert verfcheiydene redenen ende motiven, daeromomkortheyt^Willegerefereertwordri welcke redenen en motiven van wegen de meergemelde Lantfchap onderilaen worden te adflrueren en verifice- ren,met vele endtf verfcheydene bylagen,daer toe met en nefiënï de voornoemde Propofitie ovetghelevert, waer op gcdelibereert zij nde,hebben de refpeöi ve Provinciën van de meergenoemde Propofitie ende bylagen verlocht Copye, die haer E. wort geaccordeert, met recomman* datie om daer op te willen uytwercken fodane prompte en favorabele Refolutiealsde refpeilivePrincipaIen,nae de rechte befchapenheyt ende gelegentheyt van iaecken bevinden fuUen te behooren.
Ondct&ontmgh.Aldrivga.vt Accordeert met't voorfz Regifter, noch leger ftoni, Corn.MufchilC.'r'i'
a |
-ocr page 112-
ï 12
^atcïïiagD ben elfden iBaert / alfoo toepniclj ban be drie poinacii op De o?opte 3©cro<iöctin0e/ al.ii gEfejn iss/ toicctit gefpjoorftcn / ücbbcn Dtc üan Vrieflandt, pjcfiDes
lEiiöe booiolJi-lMt/ofte nietgoettoarcbeBeroaDcringe 1)00? ccn tijDt op ceccsi te boen ftljepDeiv aifo in toccfcljep; be i|)^obtncien b,e pactttultccc Éasibt-Daaenopljanben toacctv luacc op ben i4, bcbijf ^jöbincien Ijebbcn gïje= abbijfeert tot continuatie bci· ©rrgabcring/tocrbinbe bp bie ban itjoUant bcrtoont bat ijct een gjoote bifceputatie toco J ben ^taet foube jjjn/ te fcljepben fonbet Rejbliuie/ alfoo al bcbjetclt g?oote bectoacDtinglje Oabbebanbefe Ö20Otc bp een-lJoni(te/tot baliftellinge bei; eenigljept/bic nu befe fcfiepbinge of booj een ruptuce bec anie/of tooo? ccn giootfono^öeningö foiibenemcn j 'jSanbccenbaegöitf toierben bie ban li>?ie|ïanbt becfpcljt ooch öaec tc toillen becfìiai'en op be ttoee pointten boo? bcfcn bp bie ban ]|ol' lant boo?gljefleIt / namelijcfi / raechenbe be bicettie'enbe bifpofttie in faechen ban ©ojloge / tnibtsigabersi fjet ge? benban^iatcnten.
©en achtiendcn obec b2 fclbc ttóee potncfen ttabec ge? libercect 5önöc/ al0 ooilt op ben naetber boo?(laclJ bp be J|cei:en ban «©elberlant enbe eenigije anbece ^iobintien onebaen/ om eenige bjepnige ï^eerèn upt Ijet mibbel ban befc iDeugaöccinge te commttteccn be tocidte be abböfcn enbe confibccattai bp be tefpettibe ^^obincien ingtjej ft?acl)t op be faechc boo? Ijet oberlijben ban ^pn iloocD^ Öi'Pt booïoijeballen/ foubert eramineccn/ te fien/biaec in öe felbe met ben anbccen accojbecen/ of ban ben anbecen bifcrepenberenbc toacen / enbe baec ban uptb?engen een Concept conciiiatoir, iS be booif5 faeclte noci) opgcfjon» ben / enbe toierben be^jobinctenbetoelciieöaetopbe boo?f5 betoujie ttoec ponuten/ enbe anbete be bicectie en emplopbanbeHSilitiecaetbenbe/ noct) nietengabben gcopent gant^ biienbt en ecnfieljjtö becfocöt/8et felbe al noti) met ben eccfien enbe fonbec langec uptftcl te totUen iiocn.
®en aa fpn etlijche ban toegen pber p^obintfe genos tnineert eenige ComitiiflTarifen/ om te ejcamtneren enbe bifiteren alle be conOberatien en abböfen bp be refpettibe JJ^obincien op be fatten caöenöe bebirectieenbifpofitte obec be .Wöilitie/ en l)et geben ban be patenten/ fucceflïi brlöcft ban tijbt tot tijbt tee ©ergaberinge ingf)cb?acDt/ enbe te letten in toatpotiicten be fclbemetben anbecen toaccn accojbecenbe/ enbe toaec in nocf) ban ben anbecen bifccepenbecenbe / baec ban op Bet papier te b?engen een tf oncept ofte advy s Conciiiatoir,tnbe ban allesi aen Baec
Ijo. JBog. iappo?t te boen/toclbecflaenbe bat pber bincie b?p fou tiacn 't getal ban bet felbet «0ebeputeetbe tebcrmcerbetenoftebctminbeten naljaet toelgeballen.
φί!ί anberenbaegfj^ iii goetggebonben bat ban pber ^?obtu£ie niet meet ais drie «©ecommitteerben motfii ten 3t)n tot be befoigne Condiiatoir.
g&en vier en twintichften i)ebben be l^eeren ban <0eii beclanbt ingegeben bolgenbe <l£ieftDjtft :
Van wegen de Provincie van Gelderlant wordt àen de groote Veagaderinge verfocht dat haerHo. Mog. belie- ven willen.
Dat uyt der felver Name ghefcbreven worde aen de Commandeurs van de Guarnifoenen in de Steden, ftem in Scaet hebbende, ten ey nde de voorfz Commandeurs ofre hare Majoorsfich van nu afniet fu Hen hebben aen re ma- tigen het éewaren va» Ìbfieutelen, openen vnde hetfluyten ■υαη de Vaarten, of het nytgewn ·υαα 't Wbordt, maer fulcks privatelijck ende alleen te laten verbly ven aen de Magi- llraten van de voorfz Steden ftem in Staet hebbende.
Ten anderen, dat dc voorf'. Commandeurs met den Krychsraet in de voorgemelde Steden ende MilitaireJu- risdiöie niet vorders lullen mogen gebruy eken noch ex- tenderen als voor die ìialatigheyten overtredhtgt iji Toch- ten ende Wachten j overgaen aeit den Vya^dt, defirtie van Compagrüen ofte verloop van d^een Compagnie onder Gan- der fonder Taspoert j mitsgaders over exce^en ende deliBen diede Officieren ende Soldaten onderlingh ofte d'een tegens den anderen full en komen te begaen en vorder niet, in voe- gen dat over alle anderefaecken fy fyn dan Crimineel of Civile,die Militaire perfonenapprebenlibel ende execu- |
"Π
tabel fullcn 2ijn hy den Civilen ofte ÏolityckenHichter
wjens Sententie mede over fchulden ende anders gewe.'
ien,by gebreck van gerede ofte ongerede goederen opdè Gagie van gecondemneerden na de otdre van 't Lam ter executie geftelt fullen worden.
Ey ndelijck, dat de Compagnien foo te voet als te paert foo tegenwoordich in de meergemelde Steden inGuar- nifoen fyn leggende, ofte namaels fouden mogen geleydt worden,achter volgende den f evende arty kei van de Unie een de Magtfiraten van de felve Steden fullen hebben Ê« te doen, fonder prejuditie van den ghemeenen Eèdt aea de Geünieerde Provinciën te famen ende particuiicrΓ^ (pedtive airede ghedaen ofte noch te doen, ghelijck mede aendeOfBcierenten platten Landen daer felve Militij mocht geleyt worden.
5δρ toclthe ottaficn boojgefielt b)o?bt of Bet nietttftb liiti) foube 3ijn boo? eenige «©ecommiiteetbe bacttoe« nominetcn/te matten formulieren van Ε« bp be jpaiiitij te boen cefpectibe J Ten eerften, aen de gemeeneBondt- , genoten. Ten tweeden, aen de Provinciën hare Betaeis· i Heeren. Ten derden, aen de Proviniien daer fy lullen worden geemployeert. Ten vierden,aen de Magiftraten van de Steden ende de Officieren van andereplaetfen rea ; platten Lande daer de felve foude in Guarnifoen geleydt ' worden , ailes ten epnbe be boo?f3 (Êebenb'eenti'anta niet mocDten ttomen te tontcabeniecen.
3©aet op gljcbelibereect 3ijnbe/ {jebben be iSjoDimicn baer ban becfocljt en genomen Coppe / enbe 'jïmiiicrat» baegij^ i^ baec óp goct gebonben bat in ton^^mltc ban bien göeftljjcben foube toojömaen beCommanbEws ban be ^Guarnifoenen in be j^teben ban ^elbetlan&t pem in ^tate öebbcnbe/ ten epnbe be boo?fj Comman» beucjiofte j)ace lEajoojsi ficl) bannuafmetettfoutitn Bebben aen te matigen fiet bewaren van de fleuteleo,ope- nen en fluyten van de Poorten , of het uytgevcn vanhtt
Woordc, maer fulcbjS p?ibatibeiöcfe enbe alben telateo becblpben aen be iBagiflraten ban béboojfs ^uöin fteminjStaet Bebbenbe.
(ïen anbecen / bat beboo?f3 CommanbeuïSmetlrai ïScijcBSicaebt in be boo?gfmeibe ^teben be Militaire Ja- risdiaie niet bojbec fouben mogengebjupcbcnnotöcïi tenbecen/alsioberbienalatigBeptetibeobertctiitnoöein (CocBtf η enbe JBacBtcn/ obecgaen acn ben ©panöt/ te' fertie ban Compagnien ofte betloop ban b'cen Compa; gnie onbecb'anbece fonbec ^asSpoojt/mitjïgabftjSotó eicceffen enbe belitten bie be ©fficieren enbe ^olöaitn onberUngt) of b'een tegenii ben anbecen fouben ttointna begaen enbe bomber niet : ^n boegen bat ober alle atiOfct faectten/ fp boacen ban Ccimineleofte Cibile/ bie » toice ©ecfonen appjeBenfibel / tonbenibel / enbe €);etutabel fouben 5ijn bp ben Ctbilen ofti P»®' quenïïecBtec / toiensijSiententien mebe obecftSulKti cnbeanbersigeb)efenbpgeb?ectt ban gecebeofteotts»^ begoeberejtopbeCiagie ban begeronbemneerbenacw o?b?e ban 't ïanbt ter ejcetutie geftelt fouben too?Oett.
a©öbecs Ijebbenbe öaec J^o-lBog. op 't gepjopawf' be alsi booren becfilaert / bat bie Compagnien fo tf w» alsi te pacct/ foo tegentoooibitB in be boojgcnKltK ben in *0uacnifoen toacen leggenbe/ofte nama«if fouben mogen gelept toojben/atijtecbolgcnbe Denken- den actijcttel ban be Hnie/ aen be JEagijirattit ban® felbe ^teben fouben 0ebben €ebt te boen/ fonii^p?^"- bi tie ban ben gentenen €cbt aen be<©eunfect» f joww rten te famen en particulieclijcttrefpectibealtcöe gew^ of nocB te boen / gehjctt mebe aen be <8ffiitccentm iMat- ten ilanbebaer beboojfsilIiilttietnocBtcgrieptw^ir 35p toelette occafie mebe goetgebonbett iii/öat
nigOe «©ecoittmitteerben baec toe te nomineren foube tooJben gBeionripieect be formulieren van^
bp be iKilitie te boen aen be gBcmeene 55onbt^oi)w Bebbenbe boo2t!Sbe^?obiniien aengenomen boo? 5«« <0ttommitteècbe in be felbe «
municetcnbecefpettibefom)ulierenban(Sebeepi^ ^
be iKilitie te boen aen be 3|>?obincien Baw ® ten/ alif mebe aen be pobintien baec fp fou^ geemplopeect/ en ooitt aen be jilagiflcaten bm) ben / «ntebe ©ffitiecen ban onbice |
-ocr page 113-
mersteldë LËEU.
'iiittiii! /öa^f öi ff fòiìben mo06rt irt «©uacnifoert oije^ \M tuo?Di» allé ten cpnbe Öe boo?f5 €cbcn De eeiie te ans MC niet inocljtcn ftoitien te contcaciewni
fflcrt fjccft öcrt acht en twincichften öoet getkòniiétl ÖÓt inDeGonferenneConfiliatoirüpÖê poWtten DÉdireiaie ende difpofitie van de faecken van OoilochjenDi' OÜeC ijet «olcft uan <0£i?i(i3É raecfiertöe niet Capiracim n%|£C Pro- vinciatim fouöeu üJojDen geabbtlVect/bat öe boo?f5 Cbtt-
fcteurie notO oiéti ilanUbDatO iniiei©iöiriansi3©£r0ai ijcritiijc toan tjaec ^o. Ilag. tïn vier upcen pjecöjï fouöe tdojDcitacnaKlianaen/ cnöe toiecöÈit öe ^lobtncietiberi focIitOoojïiecfelUeciSeDipüteèröe Defeitoe Conferentie lm »oo?f3 upcep?ccö0 tóàer le nemen op üat be Befofgnc iij olie Diltgeiitte oeöoojöect enbe baet-ban foo fjaefl öoei ntlöcli ani Oaec tóo. jliaogi rappo?t oftcbaen/ jönbe bacc teiiclfcnsiöoctoeoonöcn bat l),en<i3?iffieci)ànl)aet l§o. (βοπ. bc opaerttelöcï^ccren (^ebeputeecbe in be boo?f3 Conferentie fouöe Woiben Dp getooegfjt/enbe tofetbe befe Daccl^o. üKog. ilefölUtiê fonbét boo^gactlöe tefumptic iiptncactiertv
«tcngaenbc 9« p?eiieten taart ben «Êrbtctibètoatbaer iicii öa|t iS/ Öcütien bic batt l^ollanbt glientaecfit eene foignc/ snbe bact ban gcbacn bolgenbe rapport»
ED. GRÖ. M'oGi Heerenj ip» £ Leden Dardréiht j Amfleràam ekàk Jlìiìihiàéf ; in L» gevolge van de Commiflìe by U Ed. Grò. Mog. den vijf en ficintichfien Fcbruary leftleden op hepluyden ge decerneert,hebbende geconcipieert ende op 'c Papier ge- bracht /^ee FórmulkreH van Ëede te doen by 't Volck van' Oorloge,Guarnifoen houdende binnen dele Provinciën aenhanden van ÜEdiGro. Mog. ende de Magiftraten van de Steden relfieiaive j mitsgaders by haerlUyder rap- pe dien aeiigaendegedaen,gemoveert,ende U Ed.Gro., Mog. te gemoet gevoeirc defe navolgende bedenckely Ck- hcden.
icrpl^ckaengaei^de denEcdtteprefleréHdenVEd,Groot j . Mogenie.
β Ywat perfooncn den fe^ven Èedt Tal wordëö gedaein;
Waer ende aen wiens handen den voorfz Eedt ftl wor- dcaafgedaem
III.
Of het Formulier alvoorens alhier ghearrèfleert ende inpraitijcke gebracht te worden, aeii andere Pfovincien fai worden gecoromunicéert ofte niet.
Of de Militie eentnael den Eedt gedaén hebben eiide naderhaiidt buyten de Provincie geweeft, mitsgaders we- derom ingekomen iz.ijndejgehouden fai wefen op nieuws Ecdt te doen ofte niet;
Mi nodende den Eedt ie freilireh aen dé UagtiixAten van de Steden .
I.
JNfgelijcksa
s aen wien de felvc fai worden gedaefl.
Of de felve in alle Steden fai werden afgenomen ofte fiiet, ende wat diftindlie daer i η te maecJten.
III.
OfdenEedteensgeprefteert zijnde, ende naderhandt Mt Volck van Oorloge buyten de Steden uytgetogen inde wederom ingekomen weiende,de novo gefworcn fai .moeten werden of niet.
IV.
Of de Steden die gewoon geWeeftzijn eenige Articu- 'in telaten befweeren, of naer voorgaende ondertcecke- ïinge de onderhoudinge van dien te doen belöven, on- 'Mgeiicn de voorfz Eedt in 't voorfey de gebruyck fullen continueren, daer en boven of oock andere Steden ecni- E'foodanige Articulen fullen mogen formeren, ende ®P Miat wyie. |
Ende hebben de voorfz Gecommitteerde by die oeca- fie Vërfocht öp de felve bedenckelijckheden te mö^rt verftaen de intentie van U Ed.Gro. Mog.foo heeft hec U Ed.Gro. Mog. gelieft gehadt hunlieden wedferoinby nadere Refoliitie Van den JivetitiehdtH Fetir. te veiJoec·^ keil om U Ed,Gr.Mo;daerop inede te dienen van adv^s;
In voldoÈhinge van welckeRefolutiedeioi.rfzGc- committeerden naer verfchey deH difcourfcri op 't Vóorli fubjeétgehouden,gofctgevonden hebben (onder véfbete^ ringe van U EdiGro; Mog.) op de voorfz Articulen t'ad- vifercn ia voegen hier na volgende;
Op 't eerile Art^cket foerèiide den Eedt teffeHéren aen Ü Ed. Groot Mogende.
DAt dé féivé Èédt behoort tc worde,ii ghedaen fjy altó Overfiea e?iBevelhMeren in defé Provincie wefendc eüde Comtiiandement èxerccrendÈ over eenich Volck Vati OorlógeGiiai-nifden houdehdebinnen defelvt,ende fülcks by alle ColeneUeniL.éfì'énànt-Colonellen^ Sergeanten Majoors, Ritme^erem Cafheymni ende alle andere min- dere Officieren fohdef onderfcheyt j of der feivcr onder- hoorige Troujjéü in 't geheel binnefi dtfe Proyincie,oftc wel V-oor een gededte allfeeiilijck in Guarnifoen foudea legg-'tii
i-)at dock de felve behoort te worden ghedaen by allq gemtene Soldaten, geenc uytgefondert.
ϋξ 't tweede An^ckeli
Dat alJe de voorgenoemde ÖfficieféntotRitmeefterI tìnde Gapiteynen intlüys,by U Ed. Grò. Mog. behooreü te worden befchreven , omme haer metten ecrften ia
ecommitteerde Raden den Eedt inetòpgefte^ ken vingerenfolemniforma te prefterehi
Dat de voorfi Commiflarien uyt het midden Van U Ed. Grò. Mog. behooren gedeputeert te worden j ommc te trecken naer alle plaetfen defer Provincie, daer eenige Militie in G uarnifoen is legende,ende aldaer in prefen- tie van de voorgemelde Officieren den Eedt afte nemen van alle mindere Officieren Êiideghemeenc Soldaten als voorfzis. ^
Ende dat ifi het regard van de Militie die in ttoekd- tïiende van buyten de Provincie alhier fai komen Guar-^ nifoen houdende, ofte oock op nieus ten dienfte van den Landeaengenomen foijden mogen worden,foodanigen voetfoude konnen worden ghehouden, dat inkomende Officiers tot Ritmeefters ende Gapitey ns incluys nevens Patent,'c welck U Ed. Grò. Mog. de felve fullen toefen^ den j by Miiïi ve worden belaft haer herwaerts aea te ytr- voegen, omme by hunlieden den Eedt als vooren gedaen te worden,gelijck mede in fulcker voegen foudc konnen worden gehandelt met alfulcke Officieren de welcke niec zijnde van U Ed. Groot Mog; repartitie j Üyttéö lióofdc van eenige andere Provinciën alhier foüden mogen wor- den ghelïelt, ende dat voor foo veel de Militie van U Ed; Grò. Mog. repartitie acngaetjoock de Luytenanten ende Vendrichs den Eedt alhier foude konnen worden afgef nomen,als moetende de felve hier in kcö Zijn omme hare Commiffien t'ontfangeni dat voorts alle hccvoorderc Volck van Oorloge, ofte van buyten de PrOviftcie inko- mende ofte op nieüs aen^enornen wordende, in dc Ste- den ende plaetfen daer GouvérnfcUfs of Commandeurs by U Ed. Gro. Mög. zijn ghcftelt,den Eedt fouden dóen in handen van de felve Gouverneurs ofc Com£Wandeórs# ende in de voordefe Steden ende plaetfen ïn handen van de Magiftraten aldaer, ofte anderfints in handen van ha- ren Capiteyn, ende by abfentie van de felvé in handen van foodanige ander Officier», als aldaer de Compagnie commanderende prefent fai wefen, ende dat toedien Ïynde de Commandeur%Magirtratcni Gapiteynen ende andere Officieren^daer toe by fpcciale Miflive ofte adien by den genen die den voorfchreven Eedt afnemen fiillen,· alvoorens het felve tc doen opentlijck ende duydelijck voorlefen »en den geenen die den Eedt fullen preftc- ren. |
% 3 %
-ocr page 114-
m it4 HERSTELDE LEEU.
op't derde artijckel.
Dat het formulier foude dienen te worden gecommur niceert met de Heeren van Zeelandc om 'tfelvegedaen als dan nader j^iiedelibereert te worden, of oocknoodich wefen fai eénigtì vordere Communicatie dacr van aen de andere Provindentie doen. ; .......
Oj7 't vierde artj/ckcl.
Dat de Militie onaenghefien dat de felve den voorfz Eedt een ofte meermalen mochten hebben gédàén, ech- ter t'elckens buyten de Provincie gcweeft,ende wederom inghckomen iijnde, op de wyfe als vooren de ie] ve op nieus behoort te preflercn.
Aengaende den Eedt te prefteren aen han- den van de iVIagifti aten der Steden.
Op 't eerfle artyckel. - '
Dat de felve behoorde te worden gheprefteertniet al- leen by alle de geene die eênich commando fyn hebben- de over't Volck van Oorloghe aldaer Guarnifoen hou" dende,'t fy dat der felver Troupen ofte in 't gheheel ofte voor een gedeelte alleenlijck daer binnen leggende (daer onder mede begrepen de Cómmandementen in de Ste- den, flemme in de Vergaderinghe hebbende, maer oock by alle de gemeene Soldaten fonder onderfchey t.
Op't tweede artijckel. '
Dat inde andere Steden, daer Gouverneurs of Com- mandeurs fyn gheftek de Capiteynen, mïhder Officieren en de gèmeene Soldaten den voorfz Eedt afleggen fullen, fonder dat den Gouverneur fulcx behoort te worden ge· Verchc.
• Op't derde art^ckel.
Dat de Militie uyt de Stadrghetogeriende wederom daer in ghekomeu 2.ijnde, ghehouden fol welen nieuwen Eedt te doen.
Λ
Op'c vierde artijckcl. "
Dat boven den voorfz Eedt, geene andere artyckelen bchooren befwooren te worden , maer wel dat de Steden die fulcx voor defen hebben gheprefteert, vry behoort te ftaen hunne artyckelen by de Capiteynen te doen beloo- ven,oock onderteeckenen foofy lieden des geraden vin- den fullen, dat oock de vordere Steden fodanige artycke- len ofteanderevan ghelijckcnature, aennemenofte in- ilellen fouden mogen.
Waer mede de voorfz Gecommitteerden vertrouwen U Ed. Grò. Mog. intentie te hebben voldaen,fullen haer voorts tot de difpofitie van U Ed. Groot Mog. in alles re- fereren. , r ^ ■
Aldus gedaen en geadvifeertby devoorfzGecommit- leerde Leden van UEd.Gr.Mo. den leiten Marcii liiji.
CONCEPT.
Formulier van Eedt te doen bj 't Volckjan Oorloge, Gmrni- foen houdende hintten de Ïrcvincie van HoUandt evde l·Fcl^-Vrieβandt aen handen van de Staten der felver of- te hare GetornmtUeerden.
WY beloovenende fweeren de Staten Generaci van de VereenichdeNederlanden,die by de Unicende bandthoudinghe van de wareChriftelijcke Religiefullen bly ven, cmie naementlijck de Staten van Hollandt ende Weft-V ricllandt gehou endegetrou te wefen,den fel ven vroomelijck ende getrouwelij'ck te dienen tot voorftant van de voorfz Vereenichde Nederlanden, ende nament- lijck de Landen van Hollandt ende Well-Vridlant, den Quartieren, Steden ende Leden van dien, tcgens alle ha- re Vyanden , de welgemelde Heeren Staten van Hollant ende Well-Vrieilandt otte liaere Gecommitteerde Ra- den, voor den tijde dat wy in de felve Provincie zijn w. hoorfaëm te wefen i η 't geen ,fy lieden ons tot vordering van den dienft ende defeufie van de voorfz Landend» |
voorfz Provincie van Inlegeringen ende iFoulen vati bet Volck van Oorloge te helpen befchermen, oock binnen defe Provincie niet re fulien marcheren als op Patentvan" de voo|j|emelde Heeren Staten van HollandtiCp Wcft. Vrieflandt ofte der (elver Gecommitteerde Raden ende voorts in alles de Ordonnantiën ende artyckelen van den Oqrloch te achtervolgen. Soo waerlyck moet ons Godt Al- machtichhelpen. ; ·■-,!-,! , , :
c d,-Cc..E ρ
rormulier van Eedt te doen br de Capitijhen etide Bevelhih, beren in handen iian de Mapfiraten der Steden daeriimt fy lieden refpeiiively ck ntet bare Cornpagnien in Gkerni- foenfyn leggende. ' ' : '.....-
t Ck beloove ende fweere^ met myne onderhebbende 1 Còmp^niedefe Stadt endede Magiftraten,van dien, gehou ende ghetrou ce wefen, de felveghetrouwelijck te dienen endete gehoorfamen in'C geen fy lieden tny tot onderhoudeniflèjdienft, ende rufte harer Stede,ende ni- mentlijcktegens alle Oproer ende Seditie van den Voicke debeveelen die de Heeren Staten defer Provincie ofte der felver Gecommitteerde Raden aen my foudenghe- ven. Soo-waerhjckiifC.
ïi^Cn twee en twintichflen JlEflÈCtÌICbDÉttOOifi^Mi
iiicDeecm / <£d.-Icìi ciiae^^teDcn ban ©jaöantit/ oiiDct Öct tcffojt ban ijefpu ^tact 3pDe/ totbcc boo? ende aen dc g?o£it£ ^irgaDering geü^acljt enöc ge iijrfi fp jitt 3act IÖ48. boo? EUüc bp i)£t (luptcn ban bc Bjebe fcccBerlang bettoocjj op bat fubjctt Ijabben ingegeben / alfoo JeDficn fi> nu togöetoni lic t boigcnOe ingejielt; cnöe bicMt au^ btèntte / gljdijcftbanootl» uptbe (©pfcfj?tftcnDfiniicn te fteii 10/öat fp öacc niet aenltelöcn al0 ^upplian* ten/, ootmoeöttij ofte uecbictieiijihbccfoccfienoe/ maec alti geUjcfeitiatige 25onbtgenootcn/ia al0 cetfli liW ban beante. ^pljaDbm bctfcftepbmbanbeijacctiiConn inifìTie gOcfonöien gljcöaöt in öé pctttcuUctc ^joUintim' om be faeclicn tc tccommanberen/ altaacc öcu fclbctótl belecft/botii genctael/ cnbc een niet lonclubent ömtoooit cnDc Kfolntie bjietbtgegeben.
ituchcn / foo toijt Anno i(i4.8.aUib}attiutofcrl)t
obecgegebcn/ bolgcn Otcc «ae.
Vertooch ende Bewijs dat de Baender-Heeren, Edelen ernk Steden vanBraiandt, Geunieert ende Gea/focieertmit de andere Vereenichde Nederlantfche Provinciën nielff- fondeert ^ijn in haer verfoeck aen de Generaliteytgedatn.
■p Hilips, toegenaemt de goede, Hercoch van Bourgei- i gnen, Graef van Vlaenderen, Artois, &c. byrecbt van collaterale Succeilive gheworden HertochvanBrJ- bandt, Limburgh „ende van de Landen van Ovcrnwfej Graef van Hcnegouwe,Hollandtj Zeelandt ende Weft· Vrieflandt, ende by koope, Hertoch van Lutfenburgh, Graef van Namen, ende Heer van Mecheleo, heeft die Landen ( voortijdtsgheweeft zijnde onder verfcheyden Landrs-fieeren) tot een Lichaem te famen gevoecht.
Daer naer Keyfer Carel de vij fde bekomen hebbende de Over-Rhynfe Provinciën, van Vrieflandt,Uytrecnt ende Over-Yffel, Groeningen ende Ommelanden,Gel- derlandtende Zutplien, voor hem en fyne Erfgenamen
ende Nakomelingen, als Hertogen van JBrabandc ende Graven van Hollandc, ende aen 't felve Lichaem weder- om gebracht ende gheanncxeert hebbende metckcSjwi
parthyen die langen tijdt daer van vertrocken endeged'-
ilraheert hadden geweeft,heeft in dei) Jare iW)· fent ende verloeck van de Staten van deLanden,gemaea dc Pragmatycke , ten eynde alle de voorf·^ Nedertandu vooraltijdt alleen ondereenen Princeineenemajfegeml'^ veert foudt hlyven in haer geheel. ,
Als den hoochgemelden Keyfer.inden Jare i^fi· , Heerfchappie over defe Nederlanden op fynSoonKO" ninck Philips dety/e^cn hadde overgedragen |
ÈÊ
-ocr page 115-
HERSTELDE LEELl.
jffchcyt foude nemen van alle de Provinden , heeft hy
^jfelvedoen verminén, dat niet tegenfiamdede Landen
^(rfckfjdenendeghefepareert learen j defelve nochtans Ja·
^intl^ck een Lichdém maecÏen, ende dat de Leden van het
fdveLi'haem elckanderén moeflen helpen, byfiaen ende af-
fii'leren i ti>ant dat fonder[ukken ecfidrackt en conjuniiie de
y^undengroote commoditeyt ende middel fbuden hebben om
jtfetile te overvallen i ende bly•vende de jehet'famen ver-
ipiicht, ende d'een d'ander byjiaende, dat hy experientie he·
ifmden vatfy vermothte?i,om te luederjtaen den geencn
aie Ίιfi^"^^ "^ilde hefchadigen ende overlaft doen.
>ia 't bciluyt van deri' V rede toe Camerijck in den Jare
hebben de Staten al te ramen eendrachtelijck het
Spaenfch en vreemde KVijchsvolck, uyt deie Landen
oeweertj en clckandcren'belooft altijdt te wecren.
Wa'.T naer de croubelen en bloedigen Nederlantfchen
Oorlogh ontftaen xijhde, hebben de voornaemfte van de
Linden haer van den aenbeginne voor de vryheyt t'fa-
[(len verbonden, en eefipaer ijck met gemeenen raedten
diet, goet en bloet, de Inquifitie ende Spaeufche Tyraa-
iiie tegen geltaen.
De geconfereerde Edelen die in 't Jaer de reque-
He tot Bruilei aen de Hertoginne van Parma Gouver-
nantè van de Nederlanden prefenteerden, waren wel uyt
ille Provinciën, dan meerendeel uyt Brabant en Viaen-
deren.
Tegensde executie van den tienden Penning hebben
haerdievan Bruffel voornamentlijck gheoppoieert, niet
tegenftaende den Hertoch van Alba mecfterck Guarni-
ioen van Spaignaerden daer binnen was.·.
Waer op gevolght lijnde hec onverwacht beginfel van
verloiTinge met her verraflen en in nemen van den Briel,
kbbenhaer meellallede Steden van Hóllandt en Zee-
kndt voor de vryheyt t'famen gevoechtjdan die van Β ra-
bindt en andere naéil en binnen gelegene Provinciën,
door des Hertogen van· Alba tyrannie met Cafteelen en
llercke Guarniioenen ondergedruckt zijnde, hadden de
bcqu»iettìheyi:_en ghelegentheytdiedie van Hollandten
Zeelandt haddeb, noch niet ghevonden, om 't Spaenfche
jock van haer àf te werpen j maermoeildeStadtvan
Antwerpen alvooren tweemael van de Spaignaertsghe-
plonden worden.
Op den Vredehandel tot Breda in den Jare i heb-
bende Gedeputeerde van wegen den Prins van Oraigne,
Staten en Steden van Hóllandt en Zeelandt, Bommel en
Buren,met hare geaiïbcieerde, namentlijck eenigeEce-
lenuytandere Provinciën, getracteert met de Commif-
iitifendesConings.
Inden hoochften noodtjals wanneer Noordten Zuyt
Hóllandt door 't in nemen van Haerlem, en de Provin-
cie van Zeelandt door dat van Zierickzee, en van den
Lande vaa Schouwen in haer felven en van den andereei
lefchcyden waren,is de Pacificatie van Gent (waer van de
ütaten van Brabandt de eerlle en voornaemfte Autheurs
lijn geweeft) in 't Jaer i'j'jS. gemaeckt, aen de cene zijde
met alleen by de Gedeputeerde van de Prelaten, Edelen,
Steden en Leden van Brabandt, Vlaenderen, Arthois en
Henegouw, maer oock by particuliere Steden en Lan-
den op haer fel ven, alsby de Stade van Valenchijn, van
Doornick,die van 't Landt Tournefis,die van de Steden
van RijiTel, Douay, en Orchies, cn die van de Stadt Me-
chelen reprefenterende de Staten van de felveProw'»-
"">iStedeii,enLafiden,cn aen de ander zijde by de Gede-
puteerden, die ghelaft waren van den Prins van Oraigne,
ile Staten van Hollanten Zeelanten hare geaiiocieerde,·
tndaer by befloten tuflchen de voorfchreven Party en en
Landen een eeuviige vafte Vreae , Verbondt en Eentcheyt,
«« dat de In^efetenen van alle de Nederlanden in eene on-
^"'l'reeckelycke yrientfihap en Accoordt vereenichtiuefen-
'Mkanderen t'allen tydcn en in alle occurrentien, met raet
'^daedt, goet en bloedt fouden byflaen, eninfonderheyt on>
*lt de Landen te ver dry ven, en daer buyten te houden de
Sp'nfthe en andere Vytheemfihe Soldaten en hare aenhan-
loederfleilen int gebruyck van hare Rechten,
"ndegien, Cofiumen en Vryheden.
tn dienvolgens hebben de Staten het vreemt en Duyt-
^tKrijchsvolck gedwongen te verlaten de Steden van
Zierickzee, Bergen op Zoom, Steenbergen,, Tholen,
's Hertogen-Boich,Breda,Grave,Campen, Deventer,en
ingenomen en afgeworpen de Kaftecitn van Uytrecht,
Antwerpen en Groeningen.
Dan alfoo men bevonüt, dat 't federt de voorfz Pacifi-
catie de Spaignaerrs met Don Jean alle middelen gtfochc
hadden om de Landen te brengen onder haer flavernye,
en de Provinciën ioo met Wapenen als praüijcke van
den anderen tefcheyden endcfmembreren ,en de Unie
by de vooriz Pacificatie gt maeckt te niet te doen,fo heb-
ben haer de Ridderfchappe des Voritendoms Gelreen
Graeffchap Zurphen,de Staren van Hollandr, Zeelandt,
Uytrecht en VrieiTche Ommelanden tuflchen dieEems
en Lauwers , om vorder iépararie van de voorfz Provin-
cicn en particuliere Leden van dien te fchouwen, nader
en particulierlijck meiten anderen verbonden,geconfoe-
dereert en vereenicht ten eeu-wigen dage by dcv anderen te
blyven in aUeformèn ende manieren els of Jylieden marr ee?t
Provincie en -waren fonder hen t'eeniger ty dt van den ande-
ren tefcheyden of latenfckeyden om eenigerley oorfaecke.met
verbintenijfe elckandertn in haerliedev fpecmle cn particu-
liere Privilegien met lijf en goedt tefuüen handt haven en
hefchermenAegens alle enyegel'rjck die hen daer in eenige da-
teltjckeinbreuckfoudenipillen doen mitsgaders tegensalle
Vytheemfihe Heeren die hen in't generaeloftparticulier
eenichge-welt oft ongeltjck foude-wiUtn aendoen oft Oerloge
maecken, wekke voorl^naerder Unie binnen Uytrecht
gefloten en gepubliceert zijnde van den Sradt-Huyfedcn
15). January des Jaers lyyjj is oock geSpprobeert cn on-
derteeckentby verfcheyden Baender-Heeren,Edclen,en
Steden,die niet ghequalificeert en waren, om de Staten
van hunne Provinciën te reprefenteren, als onder veele
andere, by de Heere Prins van Oraigne, en van de Stade
Breda j de welcke hunne Gedeputeerde ter Vergadering van
de Staten Generael der Veresnichde Nederlanden, ghehadt
hebben,g<A\]ck met vele en verfcheyden befchrijf en Cam-
mipe-Brieven bewefen kan worden.
Dan weynigen tijdt daer na, by die van Brabant Staets
en Provincies gewij/è de voorfchreve Unie aengenomen, en
oock befonderlyck binnen de Stadt van'sUertogen-Bofch
gepubliceert ^nde, hebben deielve naer oudergewoonte
hunne Gedeputeerden ter Vergaderinge van de voornoemde
Staten Generaelgefonden j ende alfoo quamen te ceiTcren
de Deputatien in de voorfchreve Unie van de voorfchre-
ve particulieren.
Maer foo ' t ghcbeurt hadde dat de Provincie van Bra-
bandt de Unie daer na niet en hadde aengenomen , fou-
den den Heere Prins van Oraigne, endeStadt Breda on-
rvVk Arttrif il^l 11
ghetwijffelijck in 't particulier als Litmaten der voorfz
Unie ghebleven, ende daer in plaets en ftemmen behou-
den hebben.
Degelegentheytdsrfaeckenufulcx verandert zij η de,
dat den hoochgemelden Prins en desfelfs Doorluchtige
Defcendenten,met de Steden van Bergen op den Zoom
ende Willemliadt,tot noch toe de voorfz Unie met alle
middelen voorgeftaen ende daer by gebleven zijn.
En dat de Steden rfan 's Hertogen-Bofih, Breda,Graver
en Steenbergen met ghewelt van de Uniegheruckt zijnde,
daer onder met de Wapenen van haerBontgenooten ge-
reduceertzijn.
Soo en behooren de voorfz Steden uyt de ghemeene
Unie tegens den expreffen fin van de felve niet uy tgeflo-
ten te worden.
Te meer alfoo de gemelde Steden in defen irtgelijcken
graet ftaen met vele andere, de luelcke tegenwoordich fart
en deel in de Generale Regeringe hebben.
Hetdoorluchtich Huysvan NalFau isnaeft Godt Al-
machtich een voornaem middel van de behoudenilie,en
verkregene vryheyt van de Geünieerde Landen,
Van de voorfz BrabandtfcheStedenheefthaergeene
van 't gemeene Lichaem van de Geünieerde Provinciën
oytmoetwillichghefcheyden tegens 't Verbondt met de
felve aengegaen,en folemnelijck gefloten ; maer zijn alle
by gewelt des Vyandts of verraet van andere, buyten haer
fchultjja tot haer groeten leetwefen daer af gefchcurt, en
hebben dienvolgende geenfins verdient om gheprofcri-
beert te worden by de Staten van de Geünieerde Neder-
landen,
-ocr page 116-
HBfi-STËLDE tËELi
làndeft jj-f/i^Vi jie va» Brdg^ en 't Laii-dt van Vryt in den Jil-e l^gif.. en die van Vento in 't Jael" l^SS.
Aen de weleifè nochcansj ghelijck oock acn de ahdere afgevallen Provinden en Sleden by hetTraÖaet onlangs met Vranckrijck gemaeckrjghcpreiénteertwiért, dat in gevalle eenige Ïnvincien, SUden.'Ïrinctn, ofHteren^haer quàmen te véegentot de of rechtmge van een Vrede tn hare vryhey t, den Coningh ende Staten de felve jouden ntmen in froteàie en verionhen met de felve maechn een Ligue Of' fenfive en Defenfive. tn in gevalle drie ofte vier Steden fich overeaven, dat de felvefouden htbhenmogenmaeùen een vrj Ijiiheem van Staet,
De Staten van Brabandt hebben niet die van Gelder- iandt en Zilrf)hen,Hollandt,Z€elantjMechelen en Uyr- rechtjtoc beichermeniiTe ende bewaerniffe van hare ende den anderen Landcfaren Rechtenj Privilegien en her- komen,ende vryheden van haer Vaderland:, ghemaeckt hetfoIemneclÖecrffiindatodenKiJuIy lySi. daerby den Goninck van Spaignen verklaert wort vervallen te zijn Vati deOverheytder voorft. Nederlanden j fende in conformiteyt Van de Unie van Uytrecht geordonneert) dat in flaetfe van des Ctmincx Zegelen men voort aen ghe- iruyckenfoude den grooten Zegel, Cantre-Zegel > ende Ca- ehette van de Staten Generael der Vereenichde Nederlan- den in fàeckcn raeckende de gemeene Regeringe -^maer in faec- ken raeckende Politie, Adminifiratie van JuJtitie^ ende an- dere particuliere in elck Landt hefondere gbehruycktfoude vorden by de provinciale ende andere Raden den naem en iitele,en Zegel van de Landen reJpeSltvelyck daer 'tfelve valt te doene fonder ander i al op fene vannuUiteyt van de Brieven, Befcheden, ofDepefchen die contrarie vtn 'tgene •voorf^istgedaen ofgezegeltfoude wefen.
Op de handelinge van de Staten van Brabandt,Gcldef- landt, Vlaenderen, Hollandt en Weft-Vrieflandt, Zee- landt, Zutphen, Üytrecht, Vrieflandt, en Mechelen met den Goninck van Vranckrijck, acngaende het tranfporc van de Soüveraiiiiteyt,droegen de Staten onder de Àrti- culen by haer den derden Decembris des Jaers 15 84.. gear- refteert,aen den Goninck voor,dat den Coninck onderfyn gehoorfaeinheytfoude regneren de Steden tnVlatteLandeit hy de Vyafiden gheoccitpeert, ende felve voegen aen de Pro- vinden 0)1 der de welcke die reforteerden , fonder dat de con- traêereiide Provinciën van malkanderen t'eeniger tyde fou- den mogen worden gefepareert ofgejpleten.
Het is wel waer dat iia-'t verlies van Antwerpen in den Jare 1585·. Richardt van Meiode Heer van Oirfchot i de Heer van Poederlo,vander Werck ende vander Meulen, Gedeputeerde van Brabandt inde Generaliteyt haeraf- fcheyt genomen hebben van de ordinarilïê Vergaderinge der Staten Generael metilefe bede,dat de Heeren Staten ibuden ghelieven op de refterende Steden van Brabandt fulcx te letten,dat fy mochten worden gehandeit conform de Privilegie van den felven Lande.
Dan fyn de voorfe Gedeputeerden (die van haren par- ticulieren intereft waren ingenomen) van hare principa- len tot fulcx niet gelaft gheweeft, ende hebben oock daer mede geen prejudicie konnen geven aen de gerechtiche- den van de andere Baender- Heeren, Edelen, en Steden Van Brabandt aen de Unie blyvende, ende die namaels daer onder gereduceert zijn.
Waeropgevolghtis dat den Raedts-Heer Bruynincx van wegen Prins Maurits, en de Heeren van Lokeren, SonsveltjCndeFamarSjuytden name van hen felven, en voor de andere Baender- Heeren en Edekn i mitsgaders de Gedeputeerden der Stadtvan Bergen op den Zoom, foofchrifcclijckeals mondelingh in de jaren ΐ5·8ιί. lyüj, jyS8. aengehouden en verfocht hebbenj datfe fonder éenich belet fouden mogen beleyden en adminiftrcren hunnen ftaet in 't particulier, ende in iaecken de Gene- raliteyt aengaende, als daer zijn het inwilligen van dc middelen van Oorloge,'t Verpachten en Golleéi-ren vanIrapoften,opftellen van Licenten,toevoegingen van Servicien, en andere iaecken, fulckeiipart enkennilTe hebben, als die van Brabandt onder de Generaliteyt uyt kracljte van deghemeene Unii toekomt en behooren te hebben. |
Op welck verfocck na verfcheyde Communic*tien,fo voor CommiiIàriÌIcn van de Staten.Gehèraei,aÌs feifs te» Vergaderinge ghe Vallen ,haer Ho.Mog.ghelieftheeftte verklaren , dat fy de Rctnonftranten in die gheftaitenilTe van Brabandt niet anders kennen oft hoüdeö en kondeo als henlieden geaitocieerde, ende niet als Stateli Van Bra- bandt.
Ende is by A£te Vah den felven Jare 15:8 8.Prins Mau- rits hoochl. itiemofie gécommitteert tot Capiteyn Ge- nerael over de Steden, Forten etide Κ rijchsvolck in Bra- bandt.
En den Raedtvah State geauthorlfeertiy/irw/ialle faecken aengaende 't Gouvernement van Brabandt te be- leyden ende dirigeren, üyt den naem van deStatenGl· nerael in regard vali den Staèt van Brabandt op diètijdt, fonderprejudicie van deStateh van Brabandt,aendefezij. de weiendejoock van de Stadt van Bergen op dèù Zoom, met belofte dat in gevalle namaels van een Geiieralc VΓ^ ile-handeiinge ofte tranfport van Souverainiteytvande Landen in 't Ciënerael foude mogen worden getraÖeert, de voorfz Baender- Heeren,Baenderrotfen en Edelen van Brabandt ende Regeerders van Bergen op den Zoombe- fchrevén fouden worden.
Het welck ten opfichte van eene Stadt belooft lijnde, wat en behoort na den tegenwoordigen ftandtvanBra- bandt niet te volgen, daer niet alleen een Hooft-Stadr, maer oock andere notabele Steden , die vof r defen ter Ver· gaderinge van de Staten hefchreven, en de Unie aengene- men hebben gelegen zijn.
Gedurende de voorfzohderhandelingCj hadde Print Maurits in den Jare i f87. eenige gefteltendegeauthori. lêert tot Raden van Brabandt in faecken van ^ftiüe,bf de welcke alle Provlfien,Mandclnenten, Appointemeu- ten cn Vonniflèn verleent, gewefen en doen executeren zij n,tot dat in den Jare i yp i. de Staten Generael van dc Geünieerde Nederlanden, in pUetfe van deCiHcellerye en Leenhof eenen Raedt van Brabandt ingefielt hebbeist onder defe verklaringe,dat fy in fonderlingetecpramin-f datie hebbende, dat die Landen, Baender-Heeren jEdfr len,Stedenj Vryhedeu,Dorpen,ende andere Ingefctenen van Brabandt in de Unie van de Nederlanden gibltve», tn die namaels daer onder gereduceert tuareni ende tiüchdmr Codes genade ghereduceert fouden worden, in goede ordre, Politie ende J uititie mochten worden gheregeerr,gheor- donneert hadden,&c. onvermindert endefonderfrejudicit van de Privilegien ende Gerechtichedenven'tLandt va» Brabandt,en van de Baender-Heeren) Edelen. Steden.Vr}· heden. Dorpen.ende andere Inge jet enen van dien.
Daer na in den jare itfeo. als by de Staten Generaci tot Bergen op Zoom ende Breda de verhooginge vandtf Generale Middelen ingevoert wi'erdt, en van wegen de voorfz Steden foo mondelingh alsfchriftelijck geklsecht %ierdt, datmen dc felve Steden infaecke van Miade- len, Gontributien ende andere beiwaerniile niet en tra- óteeiden naer hare oude Gerechticheden cn Privilegien
van Brabandt, foo hebben de ghemelde Staten Generael verklaertjdat fy verftonden, dat de Remonftranten, a!» Leden van de gemeene Unie beneÖèns hare naburen de laften behoorden te driigen,ende in geval namaels eenige verhooginge oft nieuwe middelen van de voorizSteden gevoordcrt fouden worden,datmen de felve daer op ceilt loude befchry ven om te compareren ter Vergaderinge van de voorfz Staten Gemuelyffjet gelffckeauthoriteyt a.s j'y op de felvefaecken m dc Staten van Brabandt comfarere» Jouden, tndten deJelve Vergaderinge na bthooringefof^"^ mocht worden.
inden voorfz Staet en Regeringe zijndefaeckevan Brabandtgebleven, niet tegenltaende dat haren Staet langer hoe meer verftercfct en toegenomen heeft,door de redudtie van de Steden van Brfi/e / Steenbergen. Grevt' 's Hertogen- Bofch. Maefirtcht. é-c. foo dat den Staet van Brabandt de zijde van de Geünieerde Nederlanden no- dende ί tegenwoordich beftaende is in fes vafte ende be- muerdc Steden (behalven Maejirickt \ enverfchey^ andere onderhoorendci cn daer by eén exceffijfgfO^^ diftridt van plat Landt, Vryheden, Dorpen jen Gcbu<^ ten daer onder reforterende, 't welck in dtdertichmjlt^ langh.en over de thien en meer mylen bretdi if . ende in |
-ocr page 117-
HERSTELDE LEELl. 7
fijfendedefenfijf vooraltijdt, eeUwkh j tegens alle endi
yegelijckwie endehoedanich die fouden mogen wefetij
die de Landen in hare Ipeciale en perticuliere Privilegien
eenigedatelijckeinbreuckefcUde willen doen , fulcxdat
onder de Conditiën van de Uniedevoornaemileis, de
Landen temaintineren by haere Gerechtigheden, waei
onder ongetwijffèltoock is delJi-^fr/wgfiwant de Unie is
tot voordeel, ende niet tot nadeel.
De Koninck van Spaengien heeft op de Vredehànde*
Unge van Breda, Geulen , ende alle vordere Traöaten»
doen prefenteren, dat hy de Landen foo wel in 'tGenc
rael als in 't perticulier foude houden ende handthavea
in alle hare Privilegien, Rechten, Wetten ende Coftu-
men, gelijck als het felve voor de Troublen geweeft was,
ende indien yet verandert ofte vermindert ware dat het
felve ghereftitueert foude worden, midts te kennen ghe-
vende wat het waer.
Tot voorftant van dit fundataent hebben de Staten
van de Vereenichde Nederlanden dickwylen en op ver*
fcheyden tijden ghefommeert de Staten van de Landen
fubjeö de Spaenfche Regeringe, en onder andere in fe-
keren Brief ghedateert den fevenden Junii lioi.indefe
woorden : Alleenlijck willen wy u als noch ièer vriende-
lijck verfoecken, vermanen ende bidden, erqftclijckte
letten op de loiFeiijcke reputatie die ghylieden ende onfe
Voor-Ouders van over veele hondert hebben verwor-
ven, ende tot onfen tijde toe ons tot een richtfnoernae-
ghelaten, van te wefen oprechte VoorftandersendeBe-
ichermers der vrye en gerechtigheden der Nederlanden
in 't ghemeen, ende der Landtfchappen, LedenjStedcn,
ende Ingefetenen van dien in 't particulier.
Tot diftiniaievan de Provinciën ende Steden defef
zijde, die t'famen in de ghemeene Unie zijn, worden die
Provinciën ende Steden van Nederlandt onder Spaen-
gien zij nde ; by defen Staet genaemt Overheerde Landen.
In de reduöien van de Steden van Brabandt aen de
Unie is befonderlijck onderfproocken ende belooft, dat
de Steden ende Ingefetenen van dien gemaintinecrt fui··
len worden by hare Privilegien ende gerechtigheden.
De Staten Generaci der Vereenichde Ncd.erlanden
hebben noch onlancxby hare MiiEvevanden veertien'
den Maert van het voorleden Jaer, aen alle de Steden van
de Unie ghefonden, verklaert, dat fy tot Capiteyn ende
Admirael Generaci over 't Volck van Oorloch in dienft
defer Landen geftelt hebben Syn Hoogheyt Prins Wil-
helm van Orangie,tot maintiement van de Unie,Rech-
ten ende Privilegien van den Lande, Leden ende Ste-
den van dien.
De Staten van Hollandt hebben op den negenthtendert
Februarii desfelven Jaers verklaert, aenpende de Unie
wel te weten, dat de Provinciën verbonden zijn malkan·
deren met lijf en goedt by te ftaen, oock by den anderen
te blyven fonder fich te Jaten fcheyden, doch dat dit tc
verftaen is van degeene de welcke onder de Unie heb-
ben begeert ende als noch begeeren te zijn, de Baender-
Heeren, Edelen ende Steden van Brabandt hebben 't fel-
ve altijdt begeert en verklaren by defen,'t felve noch uyc-
terlijck te begeren.
By delatie van de Staten in dato den Februarii
lySó. wierdtden Graef v^n Lycefterc ghecommitteerc
tot Gouverneur ende Capiteyn Generaci van de Geü-
nieerde Provinciën, te weten, Gelderlandt , Zutphen,
Vlaenderen, Hollandtende Weft-Vrieflandt, Zee andt,
Uytrecht, Vrieflandt, en der fel ver Geaflbcieerden,ende
by Aöe van den fel ven dage wierden in handen van den
Graef geftelt de Generale Middelen vanConfumptie van
Gelderlandt, Vlaenderen, en de ghealTodeerde Steden
van Brabandt, Ende in gevolge van de voofz Gommiffie
dededen Graef Eedt aen de Staten van de Vereenichde
Provinciën ende der felverGeaflbcieerde, ende de Sta-
ten aen den Graef, foo uyt den name van hare refpeöive
Provinciën alt van hare G eaiïbcieerde.
De Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden
addrefferen de Uytfchrijf-Brieven van de Vaft ende Bo-
dendagen, ende andere, de algemeene faecken betreffen-
de, aen de Brabandtfche Steden defer zijde onder den
nftcjnvanGcaflbcicerde : Ernie verfcheydc Steden van
de
fiirgrooter als de helft ^ van het geheel Hertochdom van
^'l^oor detroublen waren die van Vlaenderen in Beden
(Π Schattingen belaft met een dcrdendeel der generale
fommC) die van de Nederlanden geey ft en gheaccordeert
wicrdtjBrabandttnethei vierendeel, Hollandc met het
vierendeel van de quote van Vlaenderen
JVlaerBrabandt door den Oorloch verarmt, ende Hol-
landt met de andere Geünieerde l^anden verrijdt iijnde,
fjldanhet ongeluck dat die van Brabandtomdegemee-
nefeeckeverjaecht, ende hare Steden metgevi-eldt ende
anderfints van de V yanden geplondert ende ingenomen
fvDghsweeft, de oorfaeckeen reden wefen van de ver-
beurte van hare vryheyt ?
Uyt welcke alle refulteert en ghenoechfaem blyiS, dat
jeNederlanden hoewel verfcheyden en gefepareert van
den anderen, t'famentlijck een Lichaem maecken, ega-
üjck atfie lequofcederegtuïïitcri zijnde, fonder dat d'èen
over d'andereenich recht van iuperioriteyt of domina-
tieheeft 5 ende tot verftercftinge van dien , foo dient, dat
Prins Wilhelm van Oraiigie hoochloflijcker Memorie,
endede Staten van Hollandtende Zeelandtfchry vende
indenjare 157?. aen den Koninck van Spaengien uyt-
druckelijckfeggen , ddtdeNederlaitden-wefendeeertijdts
nierverfcheyde Landts-Heeren^, namaels ondereen Hooft
iel üuys van Bourgoignien gekomen -maren, en daer nd met
ht Huys van Qoftejir 'tjck, en ten lefien met het Konh/ckrijcé
rjm Spaengien gheallteert » doch alt^dts iy ujtgedruSe Be-
firakea ende Voorlpaerden, dat de fehe Landen ende elcke
irovwie tyfonderlück foude blyven ende onderhouden wor-
im in fjn eygen Ïolitien, Rechten ende Vryhedeti, daer in fy
vim allen ouden hercomen wareni fonder dat den eenen Lan·
il ofte Rijcke foude toecomen eenich recht van Heerfihappie
merhet ander j om 't felve eentchfinti afhandich te maecken
WB[yn rechten en vryheden j maer fouden onder elcanderen
vrienden x.ijn in eendrachtigheyt en geileken graet.
By de Unie van üytrechc verbonden haer Landen,
tlsoffy maer eene Provincie en waren,te weten,om niet
ghefcheyden te worden j maer malkanderen by te ftaen
ende te aflSfteren, onvermindert nochtans eenen yeghe-
Kjcke Provincie ende die perticuliere Steden, Leden cn
Ingefetenen van dien, haerlieder fpeciale en perticuliere
Privilegien, Vryheden, Exemptien, Rechten, Statuten,
lofFelijcke ende welherghebrachte Coftumen, Ufantien,
inde allen anderen haerlieder gerechtigheden.
Daer nu fodanige Unie is, wordt in bedenckinge ghe -
geven, of het eene Lidt fich boven de andere behoort te
verhefien op fyngéluck ende macht. Het isghefament-
lijck maer een Lichaem, tot welckers befcherminge yder
Lidt het fyne gewillich heeft ghecontribueert,want heèft
d'een meer middelen ghegeven, d'ander heeft de Revie-
ren befet en befchermt , de derde heeft fyn Landen ten
beften gegeven, en hetgeweldtder Vyanden opfynSte-
den gevangen. De Doorluchtighe Princen vanOrangie
hoochlofièl.Memorien hebben daer toe haer kloeck en
wysbtleydtgedaen, en haer Perfoneu, leven ende mid-
delen daer by opghefet, ende alfoo heeft een yder byghe-
bracht het geen tot het formeren van den gemeenen flaet
noodichwas.
Den Oorloch en is niet ontftaen tuffchen de Neder-
landers , maer van de Nederlanders aengevangen tegens
deSMengiaerts. Hier op fiec hetgeen by den Sent-Brief
oer Kidderfchap, Edelen ende Steden van Hollandt ghe-
fthreven aen de Staten Generaci van den Landen tot
BrnflTel vergadert in dato den twaelfden September 1^73.
Wordt gefey t : Wy verhoopen, dat ghy nimmermeer en
lultkonnen vergheren degoetwillige ende vriendelijcke
tttmhertigheytdiewy d'eenden anderen hier voortijdts
«tijdthebbentoeghedragen ende noch toedragen, voor
Godtende vooralle Menfchenfchuldich,en van onfent-
"och bereydt ende veerdich zijn : Ghylieden ful-
ra bedencken ( ghelijck als de waerheyt is) dat wy geenen
pych en voeren d'een tegens den anderen, want wy elc
J^rennoytin'tkleyne noch in'tgroote mifdaenen
«oben, maer ónfe twift en kry ch is alleen ende encke-
tegen de Regeringe van de vreemde Natiën.
Oc Conftederatie en Unie der Nederlanden is oficn-
-ocr page 118-
. 544 HERSTELDE LEELl.
de Geünieerde Provinciën in hare perticuliere Miffiven aendeSteden van Brabandc bnderceeckenen haerBont- genooten van de lelve.
Ja het Traüaet tüffchen Vranckrijck, Engdanr, en de Staten Generaci op den laetftcn Odtoberdes Jaers 1595. beilooten, brengt expres medcjdat de Ambalïadeurs ont- fangen ende aiTycieren in den naem ende van wegen den Koninck van Vranckrijck en Koningin ne van Engelant en hare Succeflèurs,de StatenGenerael der Vereenichde Nederlandtfche Provinciën, te weten, Gelderlandt ende Zutphen, Hollantende Weft-VrieflantjZeelandt, Uyt- rechta Vrieilandt j Over-Yiielj Groeningen endeOm- melanden, raidtsgadcrs de Edelen, Steden ende Fortref- fen van Brabandt, die op die tijdt met de hoochghemelde Staten Generaci vereenicht waren,
Ende hoewfel op den naem van de Staten Generael het Gouvernement van Brabandt federt het verlies van Ant- werpen tot noch toe belèydt is, foo is het felve nochtans alleen gefchiedt by f rovifie voor dte t^dt ,otivermindert en mderproteflatie van nonfrajuditüvande FrivUegienen Gerechtigkeden, deBaender-Heeren, Edelen ende Steden •uaa Brabandt comfeterende, gheiijck hier voor volkome- lijck bewcfen is.
Ende alfoo den Oorloch doorGodes iegen nu geeyn- dicht is, ende den Koninck van Spaengien by het Trac- taec van Vrede tot Munibr geflooten, verklaert ende er- kendt, dat de Staten Generael der Vereenichde Neder- landen ende refpeólive Landtfchappen, Steden, en acn- aenhoorige Lauden,fyn vryeen Sou veraine Steden,Pro- vinciën ende Landen, op en aen welcken noch op haere . geaflbcieerde Landtfchappen, Steden ende Landen den voorfz Koninck niet en pretendeert noch nu noch nac- maels voor fyn felfs, fyn SucceiTeursende Naekomelin- gen, yet fai pretenderen : Soo vertrouwen vaftelijck de Baender-Heeren, Edelen ende Steden van Brabant,in de Unie ende Geafibcieerde zij nde, datfe volgens de voorfz Concordaten, Confoederatien, Unien , Tradiaten, be- loften , erkenteniifen van Koningen, felfs van den Ko- ningh van Spaengien by de Geünieerde Provinciën ghe- houden fullen worden voor BondtendcEedt-genooten, Geaflbcieerde ende Vrye,en niet voor geconquefteerde, O verheerde, ende van ergere conditiën als de Spaenfche Nederlanden.
Acn de Uooch Mog. Heere», de Heeren Staten Generael der
Vereenichde Nederlanden.
\β Ertoonen en verfoecken de Baender- Heeren , Ede-
' len ende Steden van Brabant houdende de zijde van de Unie, dat vcrmidtsden Oorloch doorGodes Zegen als nu een eyndc heeft ghenomen, fy Vertboonderen als Geaflbcieerde ende Bontgenoocen van de gemene Unie Seflie ende ftem in de Generaliteyt mochten hebben als andere Provinciën, uyt redenen in het medegaende Ver- tooch gededuceert.
Ofte ingevalle uwe Ho. Mog. fulcx voor als noch niet en konden toeftaen, gelijck vertrout wortja,datde Ver- thoonderen ten minilen fonder prejuditie van de ghe- recbtigheden van Brabandt hare Provincie perticulier- lijck mochten regeren, midts.tot den gemeenen welitant ende befcherminge beneffcns andere Provinciën contri- buerende fodanige Qiipte als by onderlingh Verdrachin billickheyt bevonden lal worden te behoorcn,=c Welck doende, &c
Ho. Mog. Heeren ;
De Gecommitteerde van Baender-Heeren,Edelen ende Steden van Brabandt,houdende de7-ijdc van de Unie, hebben in April des Jaers aen de Ho. ende Mog. Heeren Ordinaris Gedeputeerden ter Generali- teyt eene Remonftrantie ende V ertooch hier nefféns gc- exhibeert, overgegeven, ende daer by alternative gecon- cludeert, ofte om in de Generale Regeringe Seflie ende flemme te hebben, gheiijck andere Provinciën, ofte ten miniton fonder prejuditie van de gherechtigheden van Brabandt, haere Provincie perticulierlijcken temogen Regeren, midts tot dengemeeae welÜant ende belcher- mingefodanigen Quote ofte Tauxe contribuerende, a!i naegelegentheyt der Landen ende Inwoonderen by on- derlingh Verdrach in billickheyt bevonden foude wor- den te behooren. |
Waer op by haer Ho, Mog. geen Refolutie ghevallcn zij nde,fo hebben fich de Verthoqnderen aende£d,Gro Mo. Heeren Staten der refpedlive Provinciën eeaddref- feerr, ende aen de felve de gemelde alternative Conclufie voorgedragen , de welcke meell alle, na onderfoeck ende rype deliberatie genoechfaem verftaen hebben, het twee- de Lidt der voorfz Conclufie aen de Verthoonderen nia te konnen worden geweygert, tot dien eynde hare Hel· ren Gedeputeerden ter Generaliteyt authoriferende,om met de Heeren Gedeputeerden van de andere Provia- cien daer over in befoigne te mogen treden.
Ende alloo de Geünieerde Provinciën nu extraordinj- ris ende Staets-gewijfe fyn Vergadert omtedelibererca opdelmporftante poincten totftaiblilièment.vandefen Staetjvoornamentlijcken op het maintien ende vaft-ftel- len der Unie.
Soo komen de Verthoonderen Gch met behoorlijckc eerbiedinge aen defe hoochwaerdighe Vergaderingead- drelTeren, om de voorgemelde Conclufie op de Unie ge· grontveft, te retireren, ende daer op aen U He. Mog. te gemoet voeren.
Dat de Verthoonderen fyn geweeft,èn overal fonda contradidtie erkent voor Geaflbcieerde ende Bontgeno- ten van defen Staet, ende Leden van degemeeneUnie, foo uyt krachte der Pacificatie van Gent de Anno lyyi. waer van die van Brabant de eerfte Autheurs fyo geweell, als mede fpecialij eken der naeder Unie van Uytrechtde Anno if 7<?. by die van Breda toe Uytrecht gheteeckent binnen 'sHertogenbofch gepubliceert, ende by de ande- re Steden Staets-gewijfeaengenomen endegevolcht.
Dat insghelijcx niemandt der Verthoonderen van de Unie oyt is geweecken, maer datde Steden'sHertogen- bofch, Breda, Grave ende Steenbergen,door dwanck van Uy theemfche ofte Inheemfche fortie ende geweldt, mei verlies van goet ende bloedt der goede parthye,van defel- ve fyn afgerud, Bergen op ten Zoom ende Willemikdt by de U nie altij dt gebleven zij nde, geli j ck breeder in het neffënsgaende nader Bericht wortgeadftrucert.
Dat üe voorfz vier afgherufte Steden met hulpe der Bondrgenooten in conformiteytder Pacificatieen Unie voorfz wederom fyn vcrloft ende aen de Unie gebracht.
Ende nademael dat op de confervatie van de bovenge- melden onderlingh ghemaedle oyt vail bellotene Uniea endeEeuwichdurende Confoederatien fyn ruftende d< fondamenten van den geheelen Staet.
Ende dat in gevolge van de felve a^uojureaengegiea, niet alleen het eene Lidt het andere met goedt en bloedt moet helpen mainteneren, maer oock ( des noot zijn^) herftellen in fyne oude Rechten, Vryheden ende Privi- legiën, waer tegens dan direótelijck foude ftryden dar het eene Lidt over het andere foude voeren eenige fuperio- riteyt ofte Dominatie.
Soo en mogen de Verthoonderen tcgcnjvoordichigé· rende voorfoo een notabel ghetal van Steden ende groot
diftridt van Landen, in Terroir de grootfte helft van Bra- bandt , fich aenbiedende tot den gemeenen welftant na» vermogen te contribueren, geenfints worden ^wcirdt ofte uytgeflooten, maer behooren volkonientlijcken^ effèdtder Confoederatien, gheiijck andere Geünieerde Leden te genieten.
Sullen oock ontwijfFelijcken door der Verthoonderen dirediie de Brabantfche middelen, ten meeilen voordoe ter Generaliteyt worden ingebracht. 1
Defen allen nochtans niet tegenftaende, alfoofy » er- thoondercn worden gehouden ende gctradteert als γ'"* heerde ende geconqueileerde Plaeiìen, indracbtlyaen« genoechlaem ghcneralijcken in alle Ve Rechten en J rl- vilegien, foo ten reguarde van het adminiftreren derju- ftitiè buytee hare Landen, als diredtie haerder Policie eo
Finantie ; Sooverrrouwenfy, datU Ho.'Mog.offli^
denen alhier in 't korte gheallegueert, ende breedcriB « nefïèns gaende ftucken gededuceert, der felver \ erto*;^ deren huochft-geledecrde rechc fuUeU heifteüen m |
-ocr page 119-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
In conformiteyt van dien fyn de Steden vah Zutphen,
Haeriem^Zierick^ee, Amersfoort, Deventerj Camfenxnàt
andere meer,van de Spaengiaerts ende der felver aenhan^
geren ingenomen zijnde, by hare Bondtgenooten ghere-
iiitueert in 't gebruyck van hare Rechten.
Ja verfcheyde Steden, de welcke ghedwongen fyn ghe-
weeft om de Spaenfche zijde te verlaten, als Nim-wegem
Amflerdam > Schoonhoven, Middelhurgh ,Goes, Tkoolen >
Uytrecht > Groeningen, en fyn daerom voor geen ghecon-
quelleerde gehouden geworden ; alles ten infichte d^n
üe voorfz Steden een goede partye aen den Sraet gea^-
tioneert is geweeft, de welcke onder een qualijck gealïêc-
tioneerdeparthyefoo langen tijdt heeft moeten fuccum-
beren, tot dat fy by de Bondtghenooten verloft, ende aen
de Unie gebracht is.
Orn nu te bechoonen wat de tegenwoordige Brabandt-
fche Steden van de Unie voor hetghemeene beftgedu-
rendede Nederlantfche Troublen ende Oorloch gedaen
ende uy tgeftaen hebben, fai het naervolgende in 't korte
dienen.
Eerftelijck ; Dat haer de Steden van Bergen op Zoom
ende WiUemJiadt > de welcke aen den Geuniccrden Staec
geconfei veert fyn gebleven, by alle ghdegentheden ende
middelen van dcfenfie ende offenfie tegens de ghetneene
Vyanden feer geevertueert hebben, is een yder bekendt.
Die van deStadt van 'sHartogenbofch fyn van de eerfttf
gheweeft die in't begin der Troublen haren yver tot de
Ware Gereformeerde Religie uyt opentlijcke Predica-
tien bethoonende , fich tegens den Spaenfche Raedt met
vigeur hebben geoppofeert, ende dea Cancelier van Bra*
bandt, ende Heer van Petershem komende van wegen
de Gouvernante om fulcx te beletten, ende tot dien eyn-
de bedcö:elijck eenige Vaendelen Knechten daer binnen
te brengen, in arreft genomcn,waer over fy oock van we-
gen den Koninck by Placcate van den achtienden MaerC
15 (jy. fyn geprofcribeert endegei/flcjwii^-i gcweeft,tot nae
het vertreck van den Prins van Orangien,als wanneer de
goede partye de voorfz Stadt heeft verlaten, ende uyt den
Lande moeten vertrecken j ghclijck gheneralijeken door
ganfch Nederlandt als doen it gefchiedt.
Waer na dc voorfz Stadt vermaent zijnde , continue"
lij eken door macht van Κ rychsvolck, fo Spaengiaerden,
Italianen, endeandere vreemde Natiën ondergehouden
ende qualijck getradteert is geworden , tot dat in den Ja-
re 1577· defelve van de Hoochduytfen door haer Bont*
genooten is ontlaft.
In den Jare 1576. heeft de voorfz Stadt de Pacificatie
van Gfwigeteeckent ende bezegelt.
In den Jare 15:78.den Religions Vrede befwooren; en
indenjare 1y79.de Unievan Uytrechtiieughenomea en
gepubHceert.
Tot maintien van de welcke de goede parthye binnen
de felve Stadt,Lij fende goedt heeft opgefet,continuelijc·'
kenarbeydendeom van de Bondtghenooten mee Vokk
ende Ammonitien gefterd te worden j gelijck fulcx hun
oock van de felvedoor Gedeputeerden ( eenigen tijdt na
de voorfz Publicatie ) zijndeaengheboden ende belooft,
by de gantfche Regeringhe der Stadt, danckbaerlijck is
aenghenomen gheweeft, ten hoochften protefteren van
meeninge te zijn fich noyt te fepareren van de Generali-
teyt, waer mede fy by folemnele ghelofteniflc ende Eedt
waren verplicht ende geconfcedereert.
Dan alfoo de Bondtghenooten volgens de voorfz pre-
fentatie,geentijdelijckfecourscn fonden, endedat den
Prins van Parma na het veroveren van MaeftrichtSxch na
de voorfz Stadt van 'sHertogenhofch koerende,de felve de-
de fommcren ende opeyflchen, foo is de goede parthye,
niet konnende aen de qualijck geaiSedioncerde van bin-
nen met de welcke fy te vooren al ganfch gemeen was ge-"
weeft,ende aen het machtige Leger van den voorfz Prins
van Parma van buyten , teftensrefifteren,ghenootfaeckt
geweeft, fich met hare Familien eenige duyfenden fterck
uyt de Stadt te begeven ende al haer welvaren te verlaten.
Welcke Stadt nu door de V/apenen van hare Bondt-
^de den Inlandtfchen Oorloch, de Provinciën ende ghenooteninden Jare 16^x9, aen de Unie ghereduceert
teden by hem verraeefte^ in voorigen Staec ende Rc- zijnde,quafipofilumini oock in hare oude Privilegie
E="nge herftelt. ) ende Gerechtigheden behoort herftclt te worden.
Van
^gjgjn ende manieren j ofte ten minften de felve laten
het cffc£t van hec tweede Lidt haerder genome-
oeCondulie.
jsiader Vertooch en Bericht voor het recht
van de Baender-Heeren , Edelen ende Steden var.
Biabaiidt, houdende de zijile van de Unie.
Η Et is een yegelijck kennelijckjdat de hoochfte macht
van de Sereniftme Nederlandtfche Republijcke, be-
(laet in Generale Stateti van de Vereenkhde Nederlan-
^jg^foogenaemtnadeGeneralt: Vöreeningeende Unie
van Gent ende naerdere van Uytrecht, waer op de felve
gsïrontveft is.
TTot behoudinge van de goede eenigheytindenStaet
opdeoude en loffelijcke fondamenten van de eerite Re-
ccringcj hebbende Groot Mog. Staten van alle de Pro-
yincienopden/f/icWf» November desjaers ιόψίί. in
deRegiftsrs van de Generaliteyt tot een eeuwige memo-
tiedoen infchryven, datfyde νοοτβζ^ Unie tuff'cheH de Pro-
v'mcieifi fis oock Geaffocieerde Landtfchapfen, Steden ende
Itden van dien ,fullen handtkavsn en maintineren ; ende
nochlaetft op de Befendinge van de Provincie van Hol-
landt aen de/ès andere, eenpaerlijck betuycht, dat haere
Refolutieende intentie fy de voorfi Unie heylichlijck
cndeonverbreeckelijckvaft te houden.
Van de voorfz Unie van Gent fyn de Staten van Bra-
bandt de eerfte ende voornaemiie Autheurs geweeft.
De naederevan Uytrecht isby dcStadtBrf^origine-
iijckondertekent, binnen 'sHertog^enbofchgìxtt^ubììcten·,
{ade by de andere Brabandtfche Steden Staets-ghewijs
lengenomcn.
Hier op is befonderlij ck gefondeert 't verfoeck van de
hmder-Heeren^Edeleji en Steden van BrahandtAc welc-
ke Ledematen van de voorfz gemeene Unien zijnde de
cffeften van dien behooren te ghcnicten, ende niet tezen
hhftm ende onderteeckeningen by hare Bondtgenoo-
tcD setraóteert te worden.
Uyt den teneur van de voorfz Unien, bly<3, dat tuf-
fchende Nederlanden beflooten zy een eeuwige vafte Vre-
it,Verkondt ende Eenigheyt j om te verdry ven de Spaen-
giaertscnde hare aen hangeren, ende de Ingefetenen we-
derom te ftellen in 't ghebruyck van hare oude Rechten,
Ptivilegien, Coftumen ende Vrybeden,foo dat het eyndt
endeoochmerck vandeghemeenen Unien zy de verlof-
WW de Landen > ende herflellinghe van een yder in fyn
irivdtgien ende Gtrechtigheden.
In alle publijcke Schriften worden die van Brabandt
by de Staten van de Vereenichde Nederlanden wel niet
«aders gequalificeert als Geafociecrde, maer met de mon-
èvanvcelen tegen recht en reden ghenaemt ghecon^ue-
fttrie.
Want het woordt Conquefi kan geen plaats hebben tuf-
fchen 'Rondtgenooteii ende Geaffocieerde^ die d'een den an-
deren reciproquelij ck verbonden zijn jgelijck de voorfz
gemeene Unien uytwyfen.
Daerom hebben de Staten te recht de verhangen ende
reftauratien van deafgeruéte Steden, by de Capitulatien
wde anderfints genaemt Redu£iien, ende niet Conquefien.
Men moet in defen onderfcheyt maecken tuflchen Ste-
den ende Landen, die aen de Vyanden eygen, men door
Oorloch op hacr wint, in wekken geval de Rechten dic-
teren,dat den geene die de Oorloch voert, defelve goe-
deren in eygendom bekomt, ende de Steden ende Lan-
den die voortijdts onfe Vrienden en GealTocieerden toe-
gekomen hebben, ende uyt der Vyanden handen verloft
ende weder genomen worden, in wekken geval de felve
Kn den eerften ende ouderen Heer moeten volgen.
Alfoo fyn eertijdts Arms, Ooornick, endeandere Ste-
"'n van Artoys ^ Vlaenderen ende Lutfeniurch den Fran-
Wylen weder afgenomen ende aen den Nederlantfchen
«laetgereduccert.
insgelijcx heeft den Koninck van Spaengien, ghedu-
-ocr page 120-
. 546 HERSTELDE LEELl.
Van de getrouwe dienilen van Breda voor de gemene Vryheyt is in de Nederlandtfche Hiitorien veel aenghe- teeckenc.
Tot een proef fullen wy alleenlij ck hier aenraecken da: he: VaendeJ van de uytgheweecken van Breda :egen de Spaengiaertï voor Bergen in Henegou, HaerlemMnneii ZirckT^e, ende elders, fonderiinge dienilen gedaen heeft.
Den Inlantfuhen Oorloch heeft geen Stad: vajide Ne- derlanden füo getroffen ende ghefinert als defe, want de leke by den Hartecb -van Alha in ': Jaer 15 (i8. in confii'- cane genomen zijnde j is daer naer vervolgens met fware Guarnifoenen te voet ende te paert ten hoochften over- lail gheweeft, tot dat de feive by den Graef van Hohenlo in'cjaer 1^77 belegert cn verloft is geworden.
Daer tiaer op den acht entv>Ì7itichflen IJ 81. is deie Stadt,ontbloot zijnde van Guarnifoen,door het Kafteel by de Spaenfche met gewelt ingenomen ende jammerlijckgcplondert,niet tegenftaende den overman- nelijcken tegenweer van de Burgerenjcnde infonderheyt van de Jonghgefellen der Stadt, die haer meeft alle doodt vochten,
Waer na in't Jaer 15:90. op den vierden Maert het Ka- fteel meteen Turf-Schip by Prins Maurits wederomme is verovert.
Gedurende de Spaenfche Belegeringe van den feveh en fwmtichfle» Augufty lói-f.totden -vijfde?/Junii liiif. fy η over de vy fduyjhit zielen van de ingcfetenen binnen de Stadt door den Oorloch, Peil ende hongers noot,om- ghekomen,ende de Stadt na de veroveringe van meer als de drie vierde parten van de Burgeren verlaten, waer op daer naer in hetjaerid37. de Reduftie der Stadt ghe- volcht is.
Die van de Stadt Grave hebben haer in den voorleden Oorloch tegen de Vyanden des ghemeenen Vaderlandts feer yverichende mannelijckgethoont, want korts naer de Pacificatie van Gent , hebben fy haeren Spaenfchen Gouverneur gevangen ghenoraen, ende het Spaenfch en HoochduytfcheGuirnifoen met geldt ende gewelt,oock verlies van veele Borgeren, doen vertrecken ende uytge- jaecht.
Daer na op den 'vierden May des Jacrs 15: Sd. hebben al- le de Ingefetenen van dien ghefwooren,dat fy alle tcgen- ilant fouden helpen doen den gemeenen Landts Vyandt den Koninck van Spaengien ende fyne Toeilanders j oock geenfmts verilaen tot cenich ackoort ofte reconci- liatie met de voorfz Vyanden.
Dan korts daer na dcfe Stadt met geweldt van de Unie afgerudt zijnde , is in 't Jaer lóoi. by Prins Mauiits aen den VercenichdeStaetgereduceert.
Steenbergen, een feer oude Stadt van Brabandt, in den Jare 1577. van het Hoochduytfch Guarnifoen bevrydt,is by deSpaeniLheindeJaren 15B1, ende i(iiz. met gewelt ingenomen, ende met de Wapenen van hare Bondighe- nootcn inden Jare iy<?i. cn't voorfzjaer van i6ai. ge- reduceert.
Het is remarquabel, dat gedurende de Spaenfche defc Stad: gehouden hebben , de felve van de Burgeren verla- ten ZIJ nde,foodefülaet gelegen heeft, datter geen Recht- banckegehouden oftejuilitiegepleecht is.
Uytwelcke alles blijót, datgeene vandevoorf Bra- bantfche Steden haer oy t vervordert heeft tegen de Unie en Eedt, fonder noodtfacck re ackorderen met de Spaen- giacrts ofte der fel ver Aenhangeren , ende alfoo haer van t.cn Geunieerden Staet moetwiüich te diimembreren , maerfynalle bygheweldtdes Vyandts ontbloot van Se- cuurs ofte verract van andere, buyten hare fchuldt, ja tot haren grooten leetwefen en verderfdaeraf gefcheurt.
De Steden van Brugghe met het Landt van Vrye ende /^w/oo.fyndecenichlle die om 'tvuorfiCricm van pcr- duellie by Letters van Placcaten voor Vyanden verklaert 'zijn, ende dien volgende vervallen van de Rechten ende prt tentien uy t kracht van de Uuien haer ghecompetecrt hebbende.
In alle publijcke Aöen worden die van Brabandt by de Staten van de Geünieerde Provinciën wel ghenaenit Geajfocieerde , maer metter daedt ghebandek ais over- beerde. |
Tot bewijs fullen wy van veele, maer defe drie poinr^ -en voorbrengen,
Ten eerjhn, belangende dejuflitie, foo refideertde R-aedtvan Brabandt buyten de Provincie, tegen den" ioyrc Privilegiën endeblyde inkomilen by alleHcrt^ gen befwooren, ilreckende boven de voorfz indrachttm excelïive moeyten, koltenjcnde ongelegenthedea vaade goede Ingefetenen.
Ten fiueeden , aengaende de Policie, foo introduceert men by eene nieuwe maniere van naturaliiatie, Vreem- delingen in Brabandt, om de Ingeborenen die buyten hal re Provincie uyt Ampten ende Bedieningen ghehouden' worden, in hare Provincie noch uyt te iluyten tegen ex·
prefle ?Tm\cgK,quodcompetit unii;erfQpopulohraiantn en 't welck by de Staten tegcns den Prins is befpiOocken' ende by den Prins befwooren. '
Dit Privilegie is voor de Troublen noyt in Brabandt ge violeert, ende is oock noch onder de Spaenfche Rege- ringe iuyver ende ongefchent tot op den huydigendadi,
Ten derde», betreffende de Finantien, foo heeft meii vantijdttottijdt die van Brabandt nieuwe Lailenopge- leyt,en men dreycht de felve noch met fwaerder, nache- lieven, fonder der felvcr toeilemminge, jae fonder diete hooren.
't Welck niet alleen en llrydt tegen de Privilegiën vaa den Lande, maer oock peniculierlijck tegen de geloften van de Staten Generaci van den J are 1600. by het voori- ge Vertooch geallegueert.
Men fai alhier geen vorder verhael doen, van de Op- pofitie van de Staten van Hollandt tegens Keyfer Kartl wegens het Ce»^Zi-Gf/i/i., noch van de Stadt van Bruflèl tegen den Aerts-Hartoch Albertus wegens eenghtringn Impoil op de Bieren ; maer alleen met een woort aenraec- ken, dat in Spaengien, Engelandt ende Duytflant,alüji onderhouden is geweell, ende noch wordt, ghelijckoock door Philips van Cominées in de Staten van Vranck- rijck onder Karei den achtflen te Tours ghehouden, ver- thoont wierdt, datter geen Prins en is> die macht heeft lm- pofitien te lichten over fyn 07iderdauen,ohe het felvc recht te prefcriberen, ten fy met der felver confent.
DeSocieteyt, diedeBrabandtfcheStedenendelan- den met de andere Bontgenooten in iulcker voegen heb- ben , mach VOOrViierVJcimiferatelende hefchreyel'^à^' naemt worden, ghelijck het beneficie vanfeffie vangoc* deren by de Rechtsgeleerde.
Ende daerom klaechden de Latini ende Cinili den Ba- tavier van de Romeynen,y»i umbra, faderii fervitutemff pati j neijue enimfocietatem, ut clim^fedtanquammaitcifu haberi.
De Liefde is de rechtegrontveft van alle RegeringM» ende gelijck eertijdtseen wys Man feyde, dien Staeivst. een Jlepublique vaert utele» duyrt alderlangji, den tvslckn alle de deelen van dien liefhebben, en begeeren dat hydujrt.
By de voorfzgemeyne Unie hebben fich deNederl^- den voor altijdt met den anderen verbonden, cnverniin· dert de perticuliereProvinciën, Steden,Leden endeln' gefetenen van dien, haerlieder fpeciale Privilegiën, waer
infy malkanderen niet alleen geen prejuditieoftebinder
fullen mogen doen, maer den anderen verobligcertdicr in met alle middelen, raedt ende daedt, goet ende bloait) re helpen endebefchermen tegen een yeghelijck diehca daer in eenige inbreuck foude willen doen, fulcx dat on- der de C.onditien van de Unie de voornaemftefy i/finf den. Steden, Leden ende Inghefetenen van dien temainll" neren by hare particuliere Privilegiën, daer onder ong^ tvvijffelt oock de Regeringe is.
Aendewelcke vanoudts niet alleen de maer oock de fmalle Steden in Brabandt part eh deel gh'" hadthebben.
Tot bericht van welckfal dienen, dat onder deStewfl vanBrabandt voorddén geen feecker ordreghehouaea en js,uytwyfens de verbonden van de Steden in de jaren I j f 4.1370. 14.10. Chartien van Corteberge,vandenj»-
rei3ii. endevan Vroujohannavan'tJaer ijSy.eooe
Privilegiën van Harcoch Jan de vierde van den Jare ww^ tiejihondert t-wee en twinticl^ÊL· .
Dat oock de voorfz StcdlUan Brabandt ter Verg^^;
nnge |
-ocr page 121-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
jjpgevan de Staten van Brabandtvan oudts befchreven ende gecomparee rt ζ ij η geweeft, is nocoy r.
Waer by noch merckelijckcn komt, dat in de Pacifica- tie van Gent ende Unie van Uytrecht, niet alleen geno- dichten inghelaten zijn,degroote of Hooft-Steden van deProvincien , maer indiffèrentelijck alle Steden ende Leden van dien, ghelij ck oock daer op de pradlique een yderkennelijck in de Geünieerde Provinciën gevolgt is.
Byde voorfzgemeene Uniefynde Landen ende Ste- den verbonden, fonder dat de een O ver de ander eenich recht van fuperioritey t com- pereert.
Sulcx dat aen de Bacnder-Heeren, Edelen en Steden van Brabant op geen fondament belet kan worden 't be- kyt van haren Staet, particulier buyten de Generaliteyt.
De Regeringe van de Republicque vandcSwitfers, kan in defen tot een exempel dienen.
Dcfelve beflaet uyt drie dcelen.
Eerfli in dertien Cantons^vma van elcken Souverain is in't zijn, doch met den anderen totghemeene defenfie verbonden.
TeniweeJeni in de G eco»fteJereerde ^ als daer TÀjti den Abten Stadt van St. Gai Ac Grifons j den BiiTchop en het Landt van Valaye, Rotwiel^ Mulhaufen, en meerandere, van de welckeelck oock in 't fijn Souverain is, doch tot degemeene befcherminge verbonden met de Cantons.
Ten derden, in de Vrafeauren de welcke op de vy anden geconquefteert onderdanen zijn van de Cantons, en by defelve verfcheydelijck gheregeert worden, onder de welde geene Landen oftüteden zijn, die bevoorens Le- den der Cantons ofte der felverGeaflbcieerdezijnghe-
WKft.
En alfoo by ghebreck van een Prinï en overheerde iwverainiteyt der Landen refieert entuederkeert in han- itn vaa de Edele» en Steden, ghelijck de Staten van Hol- landt in verfcheyden Verklaringen en Reraonftrantien jen Licefter te recht verftaen hebben.
En dat bet Gouvernement van Brabant fints 't verlies mAntwerfen tot noch toe in tijde van Oorloch,op den mem van de Ho, Mog. Staten Generael alleenlij ck be- leydtis by provifie voor die tijdt,onvermindert ende on- èrproteftatie van non-prejuditie van de Privilegien en Gerechticheden, de Baender-Heeren, Edelen en Steden vanBrabantcompeteerde,gelijckby verfcheyden Adten van de Ho. Mog. Staten Generael verklaert, en dienvol- gcndc der fel ver verfoeck in ordre en redres beftaet, en daerom volgens de Unieby de meefte ftemmen gheter- mineert behoort te worden, foo vertrouwen vaitelijck devoorfz Baender-Heeren, Edelen en Steden van Bra- baodtjdatfealsBontgenooten en Geaffocieerde van de- k Sercniffime Republijcke, de vruchten van den Vrede, Tolgens de gheraeenc UnieenhaerePrivilegienenGe- rechticheden,bcnevcns de andere Provinciën fuUen mo- gen genieten.
3Dc i?intc(Tc Sopale Beeft in 't begin bangianuariusi iföcfrtjaft alle (Cafelji ban üaec «©omefitcquen/ Den fel- Kil Dcöfnbe een J^enftoen/om te bupccn tot naer öe WTciiijj / ïjaec öifpute met &e ^jmeeffe «©joot-iBoe» w oati öe gijiuce obec De (Cutele Dupi&e nocö / niet fon? wc ccnioc Ijcbtcöept cnDe bcrbieemDinge/ niemant toils oipmanbcctoycten. <£nDe'ttoa3Snotabel/ DaecD'©^ istlcijcn Die Dan l^oHanDt in De berleDen hornet yaipe ücftljuibicljt ban oneenicDept (i)oe toelfp Set ton^ iwtu fuiMneecüen enDe eenD^atl)tίφ tot De menaoe οίη^ m enDacc Daerotn foo öacDt 0abbe göeBanDelt/ Dat nu '^«ntïavic naec fpnDooDtfpnepgenigupiSban^SoDt ®fotijt toicct met e?oote oneenirijept enDe ttoifl/enDe Dat wi m fpn ügupjs ijaet toeblucljt moefien nemen enDe mijt betfoecfien De felbe Staten / Dte W te boo? bp= IjabDe t'onDec sDebjacljt. ^etlgof banl^oHanDt «fttt ücïfcBcpDcn boo?(iagcn geDaen tot accommoDatie/ ^«oe^j.\©?oot-iBoeDectoiUenbemeDe(®utrij;/enDc « uopale bDiiUnDe alUen ®utci)t 3ön / foo sijn alle ejcpe» "munì enDe miDDeltoegcn te becgeefsi gSetoeeft/ foo Dat ^ t ctmöe ban 5Feb?iiarö De Jgeec Moets veis en De Com? niwii Copej aiji Dan toeocnDi^?,<i5?oot-HSoiDec |
121
enDe Den öcur-©02(i ban Brandenborch 3ijn oöeroiiöen in Den Kaeöt ban Den ^jince / alDaec Dooj een lEifTibe De <6?aot-|I^oeDet: / tnfiinuercnDe enDe bccltia- cênDe nul enDe ban geenDec bieecDe alle Aéten Pofllflbir Die De 39?. Sopale fjaDDe geDaen / {jaei: lafienDe ban fulrjc boo?tacn te Defiflecen / of Dat fp fulcjc tegen öaet ^ecfoo» nenfouDe toeten te ceffenteren/ fultjc toiecDtfpecialijcft Doo? een 25?tef aen DenGrifEer Buferò oocË geinftnueect/ fu|ttnei:enDefp©?.<i5?oot-|lBoeDec/ Dat alle tìecljten/ deliberatie Principe & Judice (De iStatcneilDe 'ti^Of ban ü^oHanDt ) bp De ^iinceffe «opale niet bcfloojDe te bJoiDen geinnobeett of geattentecrt.
^e Sopale fujlineeiDe Dat Deiêcfioon-IEocDct Saei; eecfi enDe boo? al fouDe Bennen boo? Tutrix,Dan totlDe fp Doocen fp?eecfien ban meDe (€utele/De ^rfjoon-IBoeDec tee contrarie toilDe Dat De Sopale Daec eccft enDe boo? al fouDe fiennen boo? Tutrix, enDe Dan toilDc fp fjooren fp?eecfien DeContutela.
ï^inot-g^oop DejS Siongcn ^?inte toiert epntUjtii gerefolbeert te Doen ^onDacl) Den vijftienden januari) in De <iB?oote l^eccb Deji namtDDaeggjit / enDe gyefcl)ieDe Defe Ceremonie tn bolgenDe manier.
^e «©ecommitteerDe Der Staten Generaci, Die ban Hoiiandt, Die ban Zeeiandt, oocB Die ban De ^teDcn Delft, Léyden, Amfterdam, ©ecgaDctöen tecflontnacc De miDDagD eltö op Baec ©ergaDeringlj-plaetsi.
^ie ban De Staten <0eneraeltoacenDeecc(ieDiein CarolTe reDen na De <©?oote iöeriB / altoaet Bet IgecBen ïoaer in De iöerffien- SaeDt fit om Den p?eDttB|loel toajS afgeb?oocBen enDe topDec uptgefet/ sijnDe gemaerbt b?ie lange 2öancfien in 't mtDDen ban een gBeftBepDen tot een mgancb/ aen DececBtec jpDefatenDe «©ecommitteetDe Der iêtaten aöencrael/eetfl ingaenDe Die ban Stadt ende Landen, foo Dat Die ban Geideriandt De Igeec ban ^oeo ien fat naefi αεη Den ingancB/enDe alfoo recBt tegen obec naelt aen De J^jeecBfioel / aen De anDer spDe fat naefi aen DeningancB De jgeccbanBrederode, al^ eecllebanDe <iE)CCommitteecDebanl|olianDt/ op De ttoeeDe^ancfi Dte ban ^eèlanDt/ enDe foobecbolgensiDiebanDeDjit .iSteDen.
3tlleDefelbe25antfien/ oocfi De ©loer in/enDe bupten 't i^ecfien tot bupten De ï^eccBe / Doo? De Deute Die acBtec op De ^?eetfifioel refponDeect / tot aen De Singmup? Die ■t feetcBBof ban De j^ijsmaccBt fcDcpt / ma belept met ftoatten25ap-
gi>e ilofmecfïec Dorp met De$S©?incen<!EDil litDeti enDe J^ellebatDiersS quam De <i5ccommttteerDe bcti^tas ten Generael Die eetfi quamen/ gDelijcB ootft fueceffibei lt)cB De anDere (©ecommitteecDeniS ontfangen tot aen De Catoffe enDe gelepDen aen 0aet; 25ancB.
i^Eot p?eDfcant om te p?eecBen toaü Tcgnejus,tot Bet «©OOpenLindanus.
^e ï^ercBe toa^ feer bol bolcjcDie upttiieujigiericBept op Den <©?gel/ op iBupren / op 55antBen enDe op ïeffci naren om te beter te fien/geBlommen toaren/foO Dat beel ^ancBenflitBenb?aetBen/ enDetoajÏ Daerom Difo?D?e in't fingen enDe toepnicBgeBoo?.
TegnejusopDen^toeigegacn/enDe'tfingettenDe4ESc«= beDt geDaen 30nDe / bleef fitten enDe fbipgen tot alle <0e« committeerDe p?efent toaren.
^oen beginnenDe te p?eecBen enDe De 3$ectBe Boe lan^ ger Boe boller ban menfcBen enDe Difo?D?e bJOiDenDe/
toiertfoo toepntcB gDeBóojt/ Dat jpetljjcBemaelmoefl BloppenmetDeBanDtomauDient e te maetBen/ maec 'ttoaiiom niet/foo DatBpnaDatBetittintenDe'tgebolp ban Dien in De 3^ertBeb)a!$/Bo?tdDaer namoe(la^?eBc.
gn 't ï|off toa.0 ootfi eenitB Difo?D?e enDe langBfaems Bept otw een Difpute ober B« meDe gaen ban Den Her- toch van Jorck.
eerfte o?D?e toaii Dat De ©?{n(e|TeAlbertina fjet SinDt fouDe D?agen / enDe Dat fp fouDe bjojDen gBelepbet Doo? Den Hertoch van Jorck, enDe PiiniS Eduard, maec Den i^ertorB ejccufeerDe fitB Daer ban /feggenDe nocB niet berbJtlleBomtgetoeejïtesijn banbjegenDen ^taet/enDe Dat BP nocBtanss fitB nufulienDebinDeningBefelfcBap ban eenige Der Segertng/niet toifle Boe BP öe felbe fouDc mogen bejegcncnofacnfpjs&en/öotjffpöetefMllm meDe |
-ocr page 122-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
122
0aen cntie be Itontnattitte ban Bohemen gelepben. ^ec «α fitij tofïJictieDencheniïe/ ffpöe toebec fijne boociflDc evtiife/ eitDe gintit Qeijcel ntet me&e ten Φοορ.
iBacc alfoo lp fuD niet aen ben jgtaet ijaODe aenopr gcbcti enüe üaecom niet Ron&c loo?ùen becbjeileBonu/fo btci fyn eiccufe / cnoe men pjefumeecbe nteei: bat t)p gct toepgerbe upt groocheyc, of om be contentie tuflTcDen be 3^?incctTen Royale enbe Douariere Ober be Tutele.
3©ii(enöc ban baerom be ^^tneefle Albertina oocB Bet iSiHbt niet bjagen/ foo toiecbt booJ8ljeflaaen/bat Mada- me Stanhop (©oubccrtante ban be ©iinieffe Royale i)et iöinöt foube blagen/ enbe be Treulins ban Brederode, en ba» Dona ben flecp/ slinbe een iangi) (iuift EaöenjS met toit bont met fiuacte (tippen/ tjouben.
tegen opponeetbe ijaet Me- Vrou van Bredero- dc, fcggenbe : niet te begeren bat D^et ^otDtec^ be fieep foilöe bjagen ailjtec Madame Stanhop.
bliecbt cpnbelöt6g!)eacco?beect bat Madame de Dona, ^ocgtec ban ben ^eec ban ^^eberobe foube get 3Öinbt biagen/ geliJcB fp bebe/gelept aen be εεφίίΐ: Banbt boo?«02aef j!@aucit!$/aenbeltnt&ecboo}ben Lort Go- rins,aliàsf G raef van Norwich,bett (leep ban 't^nt iJiOt' gen tbiee Τ reullns ban Dona, enbe ttoee ban Brederode.
^aec na boitljbe be l^ningtn ban ^ogemen/gelepbt bao?ben ... baecnaebc^?inceffe®ciuariece<0?oot- IKoeber/gelept boo? ben p^injEi Eduart, baec na be pjin-- cefleïoupfe/be jonge ©iinteffen ban^cangie ban igoo- |)cn3oUecn/ enbe anbece meefi en foule. 23eneben in be Catoffe getceben jtjnbe/boeren naec be met een gjoot ggeboUf) ban CacofTen/ban be Ca- coffe op boo^gaenbe o^e enbe togfe ge&omen inbetteco^ &e/ enbe ggcfeten sönbe aen bepbe 3gben bec pjeec^fioel / toajS fo toepnicl) geliooi/öat be piebicant ijet 6ο?ί maec* te/ enbe boonss be inflellinge besi ïDoopiü op be ojbinacijsi maniec gelefen 3ünbe (gebucenbe 't toelcU Ijet gegeeie ge- felfcHap obccepnbefïont ) fo pjefenteeïbebeifeoninginne Set l^inbt am bc P^ebiiaut Lindanus, bie ^ct noerobe Willem Hendrick.
iiaen fepbe/battet be ©?tnfefïe «opale geetn genoemt Öaböe Carei Willem , maet bat be ©nnceffe <0?oot- jKoebec baec alfoo tegen bjass / bat fp foube göefept Befe ben / wil men hem Carcl noemen, foo fai kk niet mede ten Doop gaan.
p2ebicatie gebaen / (tonben be <0etommit; teecbe eltb nae l)aec canoö bjebec op / paffecenbe boo? tp be Dames nae be €aro(fe/ naec gaec j^ecgabecinge- plaetjS/ enbe be anbece na ftet i^of.
^itoaec een bie ρηίφ gDeb)ee|i 50nbe/Quamen be <i5e- tommitteecbe ban ljaecj|^o.|ISog.binbcnbe^?inte(fe ülopale / (tacnbe boo2 Di>ec bebbe/ enbe cecgt tegen Baec obec bc IKoninginnè enbe p?ince(fe <©?oot-jiaoebec. «Snbe nacc bat ben Jgeec ban Soeieneen compliment op be geiegentliept paffenbe/ Babbe gtebaen/p?efenteecbe een goubc®DOfe baec in toasS een penfioen ti?ief ban acht duyfcDt guldens 'sjaers. ^e p^inceffe liiopaleantbjoo^ be met geltjcB compliment / bocB (lacb be Banbt niet upt ombeï^oofcte ontfangen i maec toecbenbe met een toencB gfiebiefen op een floel baec bp ^enbc/ foo latB BP be fdbe ^oofe baec op/nemenbe baec mebe Baec affcj^ept latenbe gebcη duy fent giilb. in fcBoon gout in be Écaem- Bamec. <0eljjtB becbolgeniÌ een toepnicB baec nae !)eb> ben gBebaen bie ban l|oUanbt/ baelcBec p^efenttoasieen Gouden Doos enbcbaecineen3Penfioen-23iiefban vijf duyfentgulbeng / gBcbenbe achthondert gulbensiinfe ï^caem-öamec,
ban ^elft Bcbben gegebett een penfioen ban twee hondert gulbenji 'ssgiaecsi.
ban 3iim(tecbam een ban looo gulb. bej$3aecj$. «©ie ban ^eelant twintich duyfentguioenjï eeniS. JBan toegen ben jonge ^^ine totectaen Den ^^ebfcant bfe gep?eec{K/ enbe bie ofieboopt Beeft / gegeben tltft drie honderrgulbentf..
©antofgcnben ïfteuc-®o?1l ban Brandenburch, oBe= löcft oocB ban geen bupten ©jienbcn/ ijS nicmanbt/nod) inpecfoon/nocBper Legatumpjefent/alii «©ebabecgei
^antoegenbe toacen be {{eeien |
ban Soelen , Wimroenum j Veth, Renswoude, Doulj, MulartenbeEyflïnga.
Feilin ofte CoUation niet gel)oubem €enige{)ebbcnniet biel ogenomen bat^^elkbattiterji gingen tee jijbcn be €aco|Te ban ben jongBe oocö bat Bet l^inbt gebcclu biasf met bont ban acmpne ftot op toit/synbel^nincltliicË.
ZDei^cec Donia een banbe45etommittcccbetj(il)eg anbecenbaegBsi ficancfi gljetoojben / enbe ben bolQctton ©2pbac8gcfio?ben.
^e ^eg.2aeffcni!($ ban ben biajj gccefolbcetttt
laten gefcljièben op ^ingB.öba^ ben fevenden mm/ maet om Bet cegenicB enbe ongefiupmtcB toeber/ totcct opgefcBojt tot op ï®oonsibagB ben achtiien. aiiij gcno» bicBbe bjacen befcBepben tegen negen iipcen 'gmoiflins/ maec 't toa^ biel bp mibbacB eecmen bcgofl te gocn.
Alles op volgende Ordre. Voor eerft: De Guarde van Syn Hoogheyt, beftaaj. de in vierhondert Koppen, feer ftatelijck met flepeode Vaendel ende SpieiTen, de Mufquetten onder de armen, met de Trompen nederwaerts hangende.
Daer nae alle Militaire OiBcieren in den Hageprefcat zijnde.
Daer n« twee Contrarolleurs met ftocken om den rou te leyden.
Daer na alle de Domeftiquen foo Adel als Onadel. Twee Ketel-Trommels.
Twaelf Trompetters metfluwele Rocken de Trom- petten behangen mctgroote Quifpels en Wapens va Üyn Hoogheyt. Een Herault des kirmes. La Cornette des couleurs.
Le Guidons des couleurs, zijnde een Velt-Wimpel met couieuren.
eueaulme dejoufie ^ ofte den Tournoy helm metpluj' men, gedragen op een korts ftock.
La Targette, zijnde een Schilt met couieuren,ende ali vooren gedragen op een korte ftock.
HctTournoy Paert, behangen tot der aerde, met cou- ieuren ende devifen.
Den grooten Standaert met couieuren des Armt. Een Herault des Armes,
Hier aen vokbde de Vmden ende Banimn.
't Paert met de Wapenen van Warneton. De Banderolle met de felve Wapenen, 't Paert met de Wapenen van Herflal. De Banderolle met de felve Wapenen, 't Paert met de Wapenen van Grimbergen. De Banderolle met de felve Wapenen, 't Paert met de Wapenen van Cranendonck. De Banderolle met de felve Wapenen, 't Paert met de Wapenen van Geertruydeuiergh, De Banderolle met de felve Wapenen, 't Paert met de Wapenen van Dieil. De Banderolle met de fel ve wapenen, 't Paert met de wapenen van Λ Gmw en Z.»»''''· Kuyck.
De Banderolle met de felve wapenen, 't Paert met de wapenen van rjjilfieyn. De Banderolle met de felve wapenen, 't Paert met de wapenen van Breda ende ΫοΙβηί»· De Banderollen met de felve wapenen, 't Paert met de wapenen van der Veer ende De Banderolle met de felve wapenen. " 't Paert met de wapenen van Leerdam. De Banderolle met de felve wapenen, 't Paert met de wapenen van Buyren. DeBanderoile met defelve wapenen, ^/t Paert met de Wapenen van Meurs.
• tDc Banderolle met de felve wapenen.
• 't Paert met de wapenen van Liegen. De Banderolle met de felve wapenen, 't Paert met de wapenen van CWe».
De Banderolle met de iblve wapenen. ^^
\ Paert met dc wapenen van Diets, pj : |
-ocr page 123-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
De Barnier olie met de felve Wapenen. Het Piert met de Wapenen van Vyanden. peBanderolle met defelve Wapenen. Het Paert met de Wapenen van Cat^^neìlebogen, ρ.· Banderolle met de felve Wapenen. Het Faert met de Wapenen van Najfau. Pe Banderolle met de felve Wapenen. Het Paert met de Wapenen van Orangien. De Banderollen met de felve Wapenen, pen Herauhvan Wapenen. ItÏevons des Armes ^ ofte den Velt-Wmpeh^iaWi.- pcnen.
Ijt Guidon des Armési ofte den Veldt-Wimpelvan Oor- loge.
Het Taert vm Batalie geborduyrt tot boven de Knien
met de Wapenen van Syn Hoogheyt. Den Groeten Standaert, met de volle Wapenen van
Syn Hoogheyt. if Ckevald'Honneur, ofte het Paert van Eefen, ghe- borduyrt met volle Wapenen van Syn Hoogheyt tot der aerdentoe. De Groote Bannier.
De vier Hooft-^artimn,
Witgenfieyn. CoUtgny. Solvts. Naffau.
Allt gedragen metordre. De Helm met de Kroon, gedragen op een korten ftock. tEfcu auxf leines Armes, zijnde het volle Wapen van SyoHoo-^heyt met deKroon,en d'ordre van de Jar- tier daerom, gedragen op een korte ftock. Het Rappiei Jn de Schede, l'efpée des Armes. Di fc φη rock,là cotte d'armes, gedragen op een ftock. Het Paert, /.ij nde het rou-paert. De Collier ende Jartier van Engelant,gedragen op een Kuflen.
Het S-waert ·ναη Souvtrainiteyt, ghedragen wordcade
bloot met de punt om hooch. De Princelijcke Kroon. Den eerften Hof-Meefter Herault. Hierop volchdehetPrincelijck Lyck, overdeö met frart fluweel, ftaende op een Wagen onder een hemel, far langfaem voortgetrocke met acht paerden, alle o ver- lli-et met Iwart fluweel tot de voeten, verghefelfchapt lontom met veele Ed. Graven endeandere Heeren van gr K!tc qualiteyt, en over wederzijden Hellebaidiers van Syn Hoogheyt.
Hier na volchden de Hartogen, Printen en Graven van 'tloffelijck huys van Orangien en Naflou, naefie Bloedt· wumxten van Syn Hoogheyt, alle na malkanderea met lange flepende mantels.
Als eerftelijck de Hartoch van Jorck,geIeydet by Don Emanuel ende Don Ferdinand, Sonen van Don Guliau- meLüuys Prins van Portugael. Graef Johan Wolfart van Brederode. DeGraefvan Solms. GraefChriftiaen van Dona. Graef Hendrick van Brederode. GraefFritsvan Naffau. Prins Eduaert Pals-Graef. Graef Johan Maurits van Naflau. * GraefHendrickvan NaiTau. Graef Willem Fredrick van NaiTau, Stadthouder van Vrieflindt, &c. DenRhyn-G raef Gouverneur van Maeftricht. UcGraef van Limburch ende Stierum. , Daer nier volchden de Geconimitteerde ter Vernade- "nge van de Heeren Staten Generaeli» corps, voor yder novinciegaendeeen Herault met de Wapenen van de 'Ovincie.
Daer na de Ed. Mog. Heeren Raden van State. · Ue Gecommitteerden Raden van de Ed. Grò. Mo. Hee- «nStaten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt.
De Ed. Mog. Heeren de Prefidenten Raden van den "j^Raedtover Hollant, Zeelant,en Weft-Vrieftant. j^Dehd.Mog. Heeren van den Provincialen Rade van «oüiudt, Zeclandt ende Weft- Vrieflandc. |
De Ed. Mog. Heeren van de Graeflijckheyrs Reecke»" Kamer van Hollandt.
■ De Magiftraet der Stadt Delft.
De Magiftraet van'sGraven-Hage.
Ds Predicanten van Delft.
De Predicanten van 'sGravenhage.
®ef£ Collcgien al tc famcn feec fiattcD in toutoe.
Daer naer volchden de fis Compagnie» Schutteren van 'sGraven-Hage, mede met llepende Vaendelen en Spief- fen, mufquetten onder de armen de trompe nederwaerts hangende, de Officiers alle in den rou , die de trey η volg- den tot buyten den Haghe aen het Siecken ofte Leproos- huys,alwaer ftonden een groote menichte van Caroffen, Wagens ende Paerden, alle met fwart ο verkleet, voor dc Ede en ende Heeren die den wegh langs feer ftaflch mal- kanderen volchden tot Delft toe, alwaer de Schutterie in de Wapen zij nde, het Lijck Convoyeerden tot aen dc Nieuwe Kerck.
jpet ben ^2tti${Vuiecbt niet bcg^^aben Dï fiübtae con- tentie tuflcfieri Dc ©jinceflen obec öe Tutele'©erfcÖEpbe boo^fiagc η tDtectien getiaen tot atboo;t/ai!$ onbcc auiis» Defeüolgenöe;
Prepofit'tons d'dccord enm Son Altere Uoyale, Madame U
Princejfe Douariere, Monfeig. FEleiieur de Bran·
deniourg, touchant la Tutele du Prince.
I.
QUe Son Alteflè Royale, commc Mere aura l'educa»· tlon du Prince Son Fils, & fera recognue pourP«- tniere & principaleTutriceà\x?i'm<xSoa¥iìs, &auralt premiere voix en la Tutele.
Que Madame Ia Princeffe Douariere & Monfcigeur l'Eleöeur de Brandenbourg feronc joints a S. A. Royak:, comme Guratcurs, & en cela ne feront eafemble qu'une vobc, qui fera k feconde.
IH.
Que li Tutele ainfi eftablie aura la dircöion de tous lea domaincs & biens du Prince.
IV.
Que cette diredion s'eftendra fur l'Employ du revenu, comme auflì fur lesdefpences qui concernent la Perfoa- ne, & la Maifon du Prince, & qu'on reglera avec com- mun confentemenc combien on y doibc employcran- nuellement.
V.
Que S.A, Royaleaurafeuleladifpofitionabfoluedes Magiftratures & Charges, dans tous les lieux qui luy font & feronc alIìgnées,pour fon douaire tani par fon contrad de Mariage que par le Codicille du Prince fonMary,com- me auifi aux autres endroits,ou felon la conftitution loca- le, & en fuite, du droit degardenoble, de regence,ou d'u- fufruduaire luy appartiendra.
Et comme les biens de Zelande, ont eftë furrogé en la place duComré de I^iWewjBaronnie d^Tffelfteyn &le Poldre d'Orange, ou le Douaire de S. A. Royale eftoit af- fedé, elle aura privativement Se feuleladifpofitiondes Charges δε Magiftratures dans les biens de Zelande.
Que dans les autres lieux non compriscy dedansl'E- ledion des Magiftrats & la Collation des Charges fera partageé efgalement entre S A .Royale d'une parr,6t Ma- dame la PrÌHceffe Douariere avec Monieign. Eledeur de Brandenbourg del'autrcjdontle choixic fera entre eHX;, par le fort.
VIIL
Quel'on regleràavcccommun conientementlenotn- bre des Confeilliers,& des Officiers qui en dependenc,& qu'une moitié du Confeil fe fera par l'Eledion de S. A, Royale,& l'autre par celle de Madame la Princeffe Deua· riere avec Monfieur l'Eledeur de Brandenbourg,
Et affin que les biensdeZe/Wi demeuront pour ioui- joursaS.A.Royale privativement non feulement corame Tucricepar accord fait, mais pour fon Dwewenvertii %% de |
-ocr page 124-
. 550 HERSTELDE LEELl.
de la rurrogation faidle : S. A. Royale confent que Ma- dame la Princefle Douariereaura pourcelleffèétlaCol- ktion des Charges, Offices, Benefices & Magiftracures dans les Terres de Geertruydenberg, Hooge ende Laghe Swalu, Laerdam & Yflèlfteyn.
Bicn entend'u, que fi ces Propofitions nefontacce- ptéesqu'elles neticcront a aucune Confcquence,lbubs Proceltatiouj bien exprefle.
Item defe volgende in 't laetfte van May.
9Cl!SiintV!anmiafDe^?inccffc£ïopale / be3^?intefle 3i>oii.iitcct· eniJc ftjiie fouDeti 3ön
Tuteurs cubi jiBofnDccsi/ eiiöe tefameu Dcöben öitcctte/ niet aili'cn ober öe 35ecfoon / niaEC oocli öDec alle öe 0oe= öf ren Uaii ϊκη aeinelùcn jongöe pupille/ öen ©jinsÈ toaii Oi-anaten.
2Sd)auiidi)cft /batbc Educatie Ijanïicfcll)e^?in0pu= pitie alleen fotibetlaen enbc fpettmn aen be OoocUoÜ'^' iuclbepmce(Teiiìopalealsi ,iì)oebcc/ met abüijiS enbe Ooetbinbeiiüanbc€iiocit-naoeDiC De i)jimeffe «©ouas rjccc.
€iibc bat alfoo be boojf? Tutele met oijcmeen abbpis cnb£ gtfamentlöciJ aengelefn foubc iiio?ben tot booiliaut enbe tonfecüatu ban be tecljten / oitecljttaijebfii en p?ei emtncntten ban ^pn l^oooljept benJ^jiniS ban Φεαηί Oie/ nutfoaDerö ban fijne ©oniatnen enbe goeberen / en toijbersï Ijaec bei'iiccclitn obetbe abminijtrattecnbebc iucccticbecfelbec.
(öiiöei; luelfiie biceitie mebe öegjcpen foiibe 3Ü»Öet emplop enbe inneöomcn banbefelbc gpomcgnenenbe Cocbecen/ ten öeljoebe ban be^erfoon enbe ;$taet ban be boojfï ^iince / enbe bat mtbiiiaien bp gemeen abbijiS cnbeccfciiittte banbe booif? oÖKfamentUjc6c©ootl)i5fn foiibe tooïben geacbitreect/óoe bed jaeriöcitöaEï fo«= be b)o?ben geemplopeett.
iDatbc ijaotiigem. ÏSonintW.^?intefrialiS iBoeöÉC ban ben jonge jp?inö foubc 5ijn bc eecfte ©ootööifie ban ben felben Ijaceii ^δοοη / enbe gebbcn tn alle belibecatien/ be boojf? Tutele tonfiTnereiibc/ be ecrlie (lenmte.
g&at banbeBabeclijffte 3ijbebe <0?ooMBoeber mSe- ©^outoe bc IdiincefTe ^Duariece/mitfgabeciS fjjn ï^euci aöojfteiücüe <©αοίΐ. ban ^SjanbenUuciJ/ te fatnen foube ïjeDDcn be tlueebe (Ìemmc.
vDatbe Eiedie banjllöaoijitaten/ ttem be Collatie ban alle'Jïmpten enbe 25cneficien inaile plc^etfen tuffen beboojglicmcibe J^jtnctffen e\ibe fijnï^cut-a0o?jleUjt&e ®ao?lucljtig{jeptfoubetoo3benbeïbeclt Ijalfenftalf/ be ficuire baei' ban ftomenbe aen bte geen bic Dct Eotl) be feU befoube geben.
•CbotU bat be Eleflie ban USagtliraten/ item Collatie ban alle ^mpten enbe 25<nefitienlJe ^?tnceffe iïopale bolgengi be lutoeUjtftfe ®oo?toaetben competeteniie/in alle plaetfe baci· op Daec ïDouattece öBeaffignceW/Uei fonbcriff enbe alleen fonbe Ijeblwn.
^aec öenfffenjs foubc be ©iintcfTe Sopfil^ ijtbljcubc Collatie ban ®enefitien mbe «©fficien in be bepbe ^tc^ ϊΐίη ©liffingen enbe ©cete / tot bat be penningen bp öie ban Hmfierüam opaebjatijt/foHbe toefen afgeloft/ t)lp= bcnbe fiet tommittecen ban be eecftc €bcle in Eeelanbt tee bifpofitic ban alle bs boo?f3 HSombecen.
■-©at met gemeen abbijiSgljetaemtfoiibe too?ben ijet 0ct.li ban iSvibcn enbe ©fficieren tot ben Kaebt fpccte=> ccnbe j enbe inbien pemanbt ban be felbe quame te obeCi lijben/ bat I)et toebec acnIïeUen ban be felbe gebaen foube tooJben bp beurten / toaec ban be «erlie beucte (oube öeö- ben be ^jtnccffe iSomle.
<enbi bat alle be Commiffien / foo tocl ban be iScne? ftticne«bc<öfficienbiebe^?inceffe iSopale inbe ^tci ben ban ©liffingen enbe l&ete / aljS bte be gefamentlöfhc jlUomDcrsi fbuben ionferei'cn/altijbtfouben too?bingci öcpcfcljecct enbe uptgcgeben op ben l^acm ban be boo:f5 ö2ic gefamentlijche iiaomberji/ enbe fouben ooilt be Ka? Den/ (iDffitianten enbe alle anbcce bte be-cebicfjt moejten toozben/ ftaren <2ebt boen aen be felbe / ofte aenfobanigc pcrfoon / bic bp be felbe baec toe foube teojben «l3etom» Hiitteew. |
€nbetoierbc befemibbelenban 3tftoo?t booioficftcit onbcr e)cp2£fTe pjotejlatie / ban niet te fullen betbinötn/ uotö pmant p<?ejubiciecen inbien be m«\ncli)Clie attom- mob.i tic geen effect fojteetbe.
i©efe boo?(Iagen fcg icfe/toiecben ban toegcn be ©ijn- tcffe ©ouaticreenöe öcur JE>D?ft ban ©janbenbumh gcbacn ; maerbp bc itopaleafgljeflagen/biebetjootie fjaübe boo? inpicffie ban eenige/ bat fp alleen JDoocDW febci)oo2öctc3iin.
ïDe ^jinccffe ilopale ijecft in gcclanbt op ben Sant- bagf j in Hpji I booj be Ijacigc/ fecc loten atbepben om btn jongen 39?iniSlnebet te boen aennemen boo? Priemier Noble,op betfcljepben fuftenuen/bie be ^?obincicnotl> taniö Ijaet geenfintsi toejionbt/ be felbe 3iju te fien in ijoi- genbe jiBemocieljacenttoegen aen bie ban Zeelanijtjiij geöanbicDt.
Ed. Mog. Heeren;
De Princeiïè Royale, Moeder ende Voochdeflè van den Prins van Orangie haeren Soon, bevindt haer mits de afly vighey t van haer lieven Man van zal. gedach- teoifle, gcneceffiteert U Ed. Mog. in hare hoochwichii- ghe deliberatien te interpelleren, meteen verfoeck, ten
hoochiten important voor den gemelde h^ren Soon.
Ende aen de felve te remonftreren, hoe dat den laetfte overlede Prins van Orangie en fy η Doorl. Voor-Ouders, in den Lande van Zeelandt eentn langhwy ligen tijdt van jaren fuccefllvelijck ende fonder eenige interruptie,in de Vergaderinge van UEd. Mog. altijdt bekleedt faebbbcn den Staet van de eerfle ende andere Edelen van den vooriz Lande.
Ende de felve qualiteyt doorhaerGecommitteerdefo inde voorfz. Vergaderinge van Staten als in de Gecom- mitteerde Raden, Reecken-kamer j ende Staten hebben gedaen bewaren.
Zijnde tot den voorfcbreve Staer,metdé voorfzannexe rechten ende oordelen byUEd. Mog. erkentprivitive- lijckgerecbticht te zijn, ende dat om ieer pregnante ende gantfch rechtmatige redenen ende conlideratien.
Gcfundeert niet alleen op haere owrgrwricsi/i «««/· lycke dienfi en in alle refpeólen gedaen aen defenStaet,en in't befonder aen de Provincie van U Ed. Mog. midtsgi- ders op de onwaerdeerlijcke meriten daer uytoDtftaen.
Maer oock, ende infonderheyt op dc confiderablein- tereflen diede voorfi Illuftrc Voor-Ouders var baren Soon, gehadt hebben in den welflant van den Staetvaa de voorfz Provincie, ten refpeö; van de groote endtm- fienlycke goederen by haer in de felve ghepoffidcert,als on- der andere zijnde^ importante Steden ende michtighe Fortreflèn van Vltjpngen ende Veer , met haerreipeiüve gevolch.
Ende alfoo mits de doodt van hare voorfz Lieve Man van hooger Memorie,dien voorfz Staet van te reprefente· ren de Eerfte ende de andere Edelen, m et de voorfl Am· pten daer van dependerende, fy komen te vaceren, e^ mitsdien het Lichaem van UEd. Mog. Rcpublijckeis getronqueert ·ναη een notabelLiit j fonder 'r welckedefcl- ve haer wefen nieten kan hebben ende in haer forme niet beflaen.
Soo iii dat de Remonftrante hier in confidererendc het graote IntreB van haren Soon.
Geoordeelt heeft haer devoyr tc zijn, U Ed. Mo. fuj*
tereprelenteren, endedefelvefeerghedienllelijckendc vriendelijck te verfoccken , ten eynde het geen voorfef is, by haer in behoorlijcke ende rechtmatigeconfidei^'S genomen zijnde,gelieven, volgens de gewoonlijckeOr- drein haerRegeringegeobferveert, van den voorfz· cerenden Staet, tegens deaenllaende Vergaderingev!» Staten, een poinö: van befchry vinge te maecken.
Op dat hare voorgemelden Soon by Ü Ed, Mog- claratoire Refolutiedaer toe ontfangenzijnde, fy idü voorfz qualiteyt nioghe helpen belorgendat defeii in den Staet ende forme van Regermghe van U t · Mog. mach worden geheelt. · ,
Ende tot dien eynde gecommitteert Perfonen 'O hoochwichtige bcclieningegcqualiliceert,en U £oMog· door haer bequaemhey t ende geboorte acogea»^'"· q |
-ocr page 125-
HERSTELDE LEELl. 125
Opdatàlfooden voorfz Staetende Regeringe tot fyn volkomen cnde noodige forme gherertitueert zijnde,de Refolucit-·!! van U Ed. Mog. mogen hebbenalle'^ualitey- ttu ilie tot bet vvclln ende perfedtie van de fel ve na rech- ten worden gerequireert.
(öpbcfdbctijöttoiccbtoofftofKarOcpöt om bte ban 2cclimDt tcDtfponnctcii tot Oei bicfcn ba» een Statiti liouQcr : ^tcm/oin in 't bjccth tf lïcUc» ijct Ambuktoir- Icnap.
ban l^ollanöt / om op fulcfiji {jct ooci) tc iiebbcn/ fciiicbtmDccmacrtsi bc ^ccrm ban Opdam,de Wit,Ny- poori oiDc Rypen : <0111 Die ban ^ceUwt tc noobtoctl tot iDcDct üctcnDinfle op be o?OQte ©ccgabccingc / en tot jjet ttigtcenban be Chambre Mypairie j maecin bccbaebt oiutctiibcrtctcnbcnflacf) ban'tBtcfcn ccnjS Stadthou- hjudetficnbcPriemiet Nobie. «2nöeljcl)Dcnfoobcclgei bacil/öat op bc JDeroabcctnGÖ niet iiS aljS ilcfoluttc aÖCi iion«n bau'tcrcöcc na ben Jgaetlj te fcnbcn. <Ênbc namen
Dcüraeftèlijcke Steden acn l)ct cetïjt ban cygen Raedts- kkünge, nae 't ejcempei ban üie ban ü^ollanot.
3111e bODZflagcn enbe tentatibcntotaccommobcmcnt teiicDteloo» afocloopcn 5ijnbe tnfTcljen be ^?ince<Ten op ijfiftucli ber Tutele, foQ ijS epnbclijfü Dp 't lijof ban ^oli lanat aepjonnnceect bolocnoe Sententie : bhn bc tocitlte
DC i^tec Keur-Vorft van Brandenburch, of in fpn namc Defecten ban Sonsvek cnbc w ymam fpncn iSabcn ( bic gcöuciiiöe befe btfputen Ijicrfijn oetoce|l ) cnbc bc Ï^Jin- itife^ouadccctccftonbttjctJbcn gfieappellccrt aenben l^oogcti li aebt / betfoccficnbc ilSanbemcnt met bc riau < (uitban inhibitie, oinbc fjocbjelfj» bcclc oftcfuftinefct lïiEtt fultï niet tc öonnen öDeftBicbc/ fo isS ccljtcc 'tfelbc tiiilecnt.
OP dediffërentengherefen voordenHovevanHol- landt tufllhen hare Konimkl. Hoogheyt £yfchérfe in wpojfejfoir ende Verweerderfe ïn reconventie ter eenre, Endc hare Hooghcyt.de Frincejfe Douaricre voor haer fel- venj ende als conjunBaperfona, midtsgaders de rato cave- rcnde voor Syn Keur-Voritelijcke Doorl. van Branden- hrg Verweerderfe ende Eyicherfe in 'c voorfz cas refpec- tivcterandereo zijde ,midtsgadersSyn Excellentie Dott Gitihmme Prince van Vortvgad, de Heer Fredrick Lude- ijVi ?als-Graefiy den Rhyn ende Hartoch van Lansber- jt» voor hem" feiven, ende als Volmachtichde, ende injiitutesprocurator in rem fuam van de Heer Louys Phi- lippe Prince Palaty η van de Rhy η , Hartoch van Lants- %«;voor hem feiven, ende als Volmachtichde, ende «mjiitutui procurator tn rem fuam van den Heer Louys Philippe Prince Palatyn van den Rhyn,Hartoch van Ba- viere , ende Cimmeren , ende Syn Excell. Do» Emanuel hìnce van Portugael,alle drie elcks in 't byfonder Requi- ranten, ende mede Prsetendenten tot de Voochdye van Syne Hoogheyt den Heere Prins van Orangie ter derde lijde.
Het voorfz Hof ghefien het Proces Verbad by de ho- ven gemelde Hooge Partyen voor den feiven Hove ge- houden, gehoort de mondelinge Pleydoye van wegen de 'flve in den Rade gedaen, gefien de ftucken ende moni- mentcn refpedivelijck overghelevert, doende recht in ^nventie ende reconventie, maintineert.flyft enflerd, Mr·.' Konincklijcke Hoogheyt in ócpojfeflievel quafi van M futelevan Syn Hoogheyt den Heer Prins van Oran- p;ha-en Soon. Adjangeert by de felve hare Koninck- lijcke Hoogheyt als Moederende Principale VoochdeiTe "nde bertorven zijde, Syn Keur-Vorftel. Doorluchtig- tot Mede-Voocht over de goederen, midtsgaders den rerfoon van de hoochgemelde Prince. Ende rot toefien- t mchdefe haere H'uoghe/t de PrinceiTe Douariere Wyvendede Collatie van alle Benefitien ende Ampten, jniitgadershct gheven van Commiflien van Officieren, JWticieren, ende andere in alle plaetfen,uytgelòndert die gen, waer op hare Konincklijcke Hoogheyt met haere ^uariere is geaffigneert, ofte als noch geafligneert foude "logen worden , acn de fclve hare Konincklijcke Hoog- linde voorfz ■qu.iliteyt als Moeder ende Principale 'oothdeflTe op den Naem van de Prince haren Soon. |
Ontfeyt de hoochghemelde hare Hoogfiéden fefpcöive hare verdere, ende de andere fieeren Frictendenten ha- re pretentien , ende gefuilineerde ten voorfz Verbale ge- daen. Gedaen in den Hage Μ . Johan Dedel, Hugo BÌoq, GerardCrommon , Sehafiiaen FrancheiGafper van Kin~ Jchot. Vredricki van Dorp , Diderick Sicxty ^ Guahher dt Raedt, Aelhert Nierop, ende Willem van IVaJfenaer Heere van Feurjcadc gepronuncieert den een en dcrtichfien May liyi.
In kenniilè van my
A DR. Pots.
iUanbomcnt ban -Jippcl/ lupbc alss bofcDr ;
Maiidamcat met de Cbuiule van Inhibitie.
DEn Prefident ende andere Raden van den Hoogen Rade in Hollandt, uyt den naem ende van wegen de Hooghe Overigheyt ende Graeffelijtkheyt van Hol- landt, Zcelandtende Vriellandtidenecrftcn Deurwaer- der of Sergeant van Wapenen van de voornoemde Hoo- gen Rade, hierop verfocht,Saluyt. Wy hebben ontfan- gen de fupplicatie van hare Hoogheyt Frouve Mmilia PrinceJJe Dounriere van Orangie, ^c. voor haer feiven , mìts-^iàersùsco7ijunBaperfona , ende de rato caverende voor Syn Keur- Vorflelijcke 'Door lucht igheyt den HeerKeur·^ Forfl van Brandeniurgh,i^c. I η houdende dat hooger ge- dachteniflè Prins Wilhelm in fyn leven Prince van Ofan- gk, dufer Werelt overleden zijnde,fonder by Uytterfte- wille ghedifponeert te hebben over dc Voochdye van dc Vrucht, waer van de FriticeJ^e Royale fynGemalinnete fynderoverlydenfwanger was, ende de PrmceffeRoyale daer nae gelegen zijnde van een jongen Soon den tegen- woordigen Prince van Orangie, queftieende différent ontftaen is,over de Voochdye van den feiven jonge Prin- ce, tuflchen desfelfs Frouwe Moeder hare Koj;inghlifcke Hoogheyt ter eenre, endede Vrowwe Verthoonderejje in beyde qualiteyten hier vooren verheelt, ter andere zij- den , dat de Heeren van het Hof Provinciael ter Ordon- nantie van de Ed. Groot Mogende Heeren Staten van Hol· landt, getenteert hebbende 't felvediSèrent by een min- nelijck accoort ter neder te leggen, ende 't felve alfo niet ghevonden hebbende konnen worden, uyt oorfaecke dac de fclve Princellc Royale "t felve diSërent by wegen van rechten wilde afgedaen hebben, de felve Princeffe Roya- le dietiaengaende Eyfch voor den voornoemden Hove gedaen heeft, ende op feeckere abufive, midtsgaders im- pertinente premiflèn, foo ten pofieflbire als petitoire ge- concludeert dat/"erfKuw/ng^M Hoogheyt gemaintine^rt, geftijft ende gefterit,mitsgaders relpedtivegeimmittcerc (oude worden in de pofTeflie velquafi poflèllie van de voornoemde Voochdye cnde de Vrouwe Verthoonderf- fe, midtsgaders Syn hoochghemelde Keur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt gecondemneert foude worden alle be- let hare Hoogheyt daer inne gedaen kofteloosendefcha-i deloos af te doen,ende voorts gecondemneert foude wor-; den de felve haere Hoogheyt met de felve Voochdye te laten geworden ,cnde dat hare Hoogheyt by provifiege- adjudiceert foude worden dc Recrcdentie ende Provi- fionele ImmiUie in de voornoemde poiTeflic of tot ande- re, &c. Dat van wegen de Vrouwe VerthoonderlFe in quelite als vooren daer tegens onder meer anderen ver- thOOntzijnde,datinecn ftfkealsdefe,geen ordinaris pro- ceduren voor den feiven Η ove gehouden,veel min eerft inpofejforie en daer na inpetitorie geprocedeertjmaer al- les fummarie éy Jhepitu judicii fub aliquali informa- tione van de Perfouen die tot de felve Voogdye de naeftc en bequaemfte zij η ex officio judicum gedaen moede wor- den , midrsgadersdatdelelve PrincefleRoyale mits hare minderjarigheyt voor als noch nae befchreven Rechten, enoock naerCoftume defer Landen tot de voornoemde Voogdye niethabil nochteadmiflibel en K,voorts verfogt ejidegeinfif eert if gemee.f dat hare Hoog heyt tot VoogdeJJe, ende Syne KmT'Vorfldijcke DMtlucktigheyt tot Vaogkt % 3 (ïvif |
-ocr page 126-
. 126 HERSTELDE LEELl.
o-jerde». Hoochgehoren jimgenFr'mee Pupille hy den voor- noemde Kove aengeuomen ende gedechiTeert foude worden j dac wegens de msergeinelte Frinceffe Royale 'c fclve afge- Oagen cnde geinfifteertjtnitfgiders oock daer mer by den voornoemden_Hove geordonneerc zijnde, daide f^/au-
Keur-Forfleli)cke Doorlug- tigheyt op den eyfch by haere Coninckl. Hoogheyt ^GÓ&cn foude hebben te antwoorden en de faecke voorts volgens deityle van den Hove te voldingen, omme de felve i-aec- ke aifüü in ftate van wijfen gebracht zijnde, naer monde- linge Pleydoye ofte fchritcelijcke deductie ghedecideert te worden , van wegens de Vrouwe Verthoondeiflè in quaiiteals vooren tegcns den hier vcrhaeiden eyfch ende concluiie van Hare Conmcklijcke Hooiheyt contrarie Con- dulìeghenomen is, endeghefuftineert datter voor Hare Haogheyt geene Proviiie konde vallen,ende voorts iy we- gen van Rcconiientie ten petkoire gheconcludeert, dat de Frowwe yerthoouderjfe νοο€ΐ}ά$β6 , ende Sy?t Keur-For^e- /ijcie Doorluchtigheyt Voocht over den jonge Prince Pupille aenghenomen endegkededareert foudeworden. met exdufie •van Hoochgedachte Frinceffe Royale foo lange deJelve min- der jarith Jdl :(ijn, ende dat voorts alle feyceiijckheden dien aengaenue gepleechr,kofteloos ende fchadeloos fou- den worden gherepareert, daer tegens in de reconventk, van wegens de Iclve Frinceffe Royale exceptie van niet onfancklijckheyc gheproponeerc, ende dien onvermin- dert oock ten principalen geantwoortendevoortsbeyde de faken iboinconventie als reconventie voldongen zijn gewordcn,cnde ter weder zijden van Ilucken gewiffelt is, fulx mede gefchiet zij nde in regard van eenige andere hoo- ge Stants-Perfonen j eriHeeren Bloetverwanteii'vanhooch- gedachte jonge Prince > ende mede pretenderende tot des felfs Voochdie gerechtichc te zijn,alles volgens den voor- noemde Verbale daer over voor den voornoemden Ho- veghehouden, daer op de faecke tuCTchen alle de felve hoogepartyevüor het volleColiegie van den felve Hove mondelinge gededuceert ende bepleyt is geworden,ende daeropeyndelijck Setitentie ghevolcht is ttt dato deji der- tichjlen May voorleden, waer by't voornoemde Hof foo ten Poffefloire als Pecitoire heeft iinalijck de faecke ghe- decideert, ende doende recht in conventie ende recon- ventie haere lioochghemelde Koni?icJtl.Hoogheyt mainte- neert llijfc ende iterdi in poiTtifie velquafi van de Tute- le van SynHoogheyt den Heere Pr/W van Orangie haren SooK , by de lelve haerè Koninckl. Hoogheyt als Moeder ende principale Voochdcflè, adjungeert van de beftor- ven zijde Sijn Keur-Forflelijcke Doorl. tot Mede-Voocht over de goederen,mitsgaders de Perfoon van den hooch- ghemelde Prins ; enüe tot tocficnde Voochdefle haere Hoogheyt de Vrouwe Verthoonderffe, blyvende de Colla- tie van alle Bcnefitien en An^en, midtsgaders het ghe- vijn van deCommiilien van Officieren Jufticieren, ende andere in alle Pketfen ( uytghefondert die geen waer op haer Konmckhjcke Hoogheyt met hare Douarie is ge- aifigneert, ofte als noch foude mogen gheaffigneert wor- den )aen de felve hare Koninglijcke Hoogheyt in de voor- noemde qualiteyt van Moeder ende principale Vooch- deife op den Naem van den Prins haren Soon.ttiàe voorts de hoochgcmelde hare Hoogheden refpedive hare verdere ende de andere HeereKfreteude?iten hare pretentien ende gefuliineerde ten voornoemde Verbale ghedaen worden ontley t. By welcke Sententie de Vrou-we verthoonderff 'e in qualitc als vooren, haer ten hoochften bevindende gegra- veett, voor foo veel de hoochghemelde Princeff'e Royale daer by wort geftijft,gemainreneert ende gciterdjin liaer ghcprctendeerde poflcffie w/^k*?/van de voornoemde Tutele,ende de felve niet ter contrarie wordt gecondem- neert alleteytelijckheden dien acngaende gepleecht ko- fleloosende fchadeloos te repareren , midtsgaders dat fy Vrnitroeverthoonderfe tot Voochdefle ende Syne ^eur- Vorjt el. Doorl. X.OI Voocht over den hoochgemelde jonge Prins niet geadmitteert cndegedeclareert en zijn gewor- den met exclufie van de hoochged, Princejfe Royalefoo la7fge fi minderjerichfalzijti '. Soo Helt de Frou vertboonderJfe in quilite als vooren , voor foo veel het geen voornoemt is, ende verder niet, haer Appellante aendefcn Hoogen Rade,veifocckendedaeiomme onfeproviüe j Sooijt: |
Dat wy de faecke voort overghewerB, UontHeden endtie. velen , daer toe committerende midtsdefen y datghy ten ι·η· foeeke van de voornoemde Verthoonderffe van wegende Ih)^ geOverigheyt ende Graeffeltjckbeyt van HoUandt^ZeeUut ende Vriefandt, Dachvaert de voornoemde Frinceffe Bu^. Ie, ende alle andere des noodt z.ijnde, te komen cnde Compa, teren ofte G.emachtichde te fenden totfeeckeren tamelMen dage voor ons alhier in de» Hage^om de voornoemde Seutta- tietefuiiinereneadc verantiuoordeti i)ftt daer van tertnvn, eieren indient haer goet dunSi, de felve te fen ende hoorn voijfcH ende verklaren nuL negeen ende van on-waerdenMit over fitlcx beteren eude corrigeren 7ia Rechten, indienfulcst behoort, Inthimerende voorts den gefetten dagh dicvoor· noemde van den Pro vincialen Rade , ten eynde dat fjlitin als dan alhier oock komen ende compareren ^ indien die faecht
henlieden eenichfints aengaet : Verhitdende ende henehuk voorts feer fcherpelyck van wegen als boven , op fetckm groot e pene daer tegens te ver beuren Je voornoemde Gedaei-
degheintimeerdens ende alle andere» des noodt zijnde, int
hangende de faecke van Appel, fy met endoen attemtrn noch innoveren tegens noch inprejuditie der felver, nochJi voornoemde Appellante, maer daer mede te fuppercederen ut Dingsdagh toecomende veerthien dage» precife, om als dut de faecke in defen vermeit, op alles voldmtgen ende mondi- Unge voor 't CoUegie van den Rade bepleyt te -worden, imr voorgaende Vüiffelinghe vanβ ucken onder iehoorlijcken In- ventaris te doen, ende ware daer yet gedaen,gheattenteirt, ofte ghemoveert ter contrarie, dat fi hetfelve terflont tnde fonder vertreck repareren endefi ellen, ofte te doenflellmk fynen eerflen ende bthoorlijckenfiate ; latendefo vieltm k' hoeve va?t de Gedaechde als Geintimeerdens Copye vandt' fen^ende van uisen Exploi£ien,ons overfchryvende tevrnr- noemde dage, wes ghy hier in gedaen fult hebben.
Gegeven inden Hage onder't Zegel van/uAitie van den voornoemde Hoogen Rade , den fefiienien Judü löyi. Onderltondr, By mynenHeeren denPrefident ende Raoen van den Hoogen Rade vaq Hol landt, Zee- landt ende Vritflandt, ende wasonderteeckent l.nianda Graef, hebbende onder uythangen 't Zegel van Jufticie van denfelven Rade.
jjl9en Itici) ho^i^ aai?t ηα oocfi uptöomen Uolgcniii α-
fus Politie εηίϊε Confultatien.
Α. iÏ!Sbe^?incefTciïopalc jBoebcr. Β. giss ìje ^jiiiceflï ©ouaoieteΦίοοί-jjBoctet.
A.TJ Ecftin CASpoffeffoirvooT den Hove van Hollandt
■li Proces ghcintenteert tegens β. die daer tegens in cas/if?;>(?/> reconventie gedaen,ende in caspoffeffoircoa- trarie conclufie genomen heeft, daer op de faecke in 'tre- fpedlive cas, voldongen, ende in ftate vaii wyfe gebricbt wefende, heeft het vooriz Hof den eyfch in Cisptfffm A. geadjudiceert, ende B. haren eyfch in cispetitoironi· feyt, met Compenfatie van korten.
Q^U JE R I T U R.
Of tegens de voorfz Sententie by den Hoogen Riifc mach worden verleent,Mandemendt in caïd'AppeljUitt de claufule van inhibitie.
DuniSt ( onder correrie ) dat de voorfz Provifie van Appel niet kan worden verleent, voor eeril niet nopen- de het ontfeggen van den Eyfch in reconventie xeaptl'· iwVf gedaen,ovcrmits daer by de Eyflcherfe in 'tfelvea» nieten is befwaerdt met yecs te moeten prefteren, ω" over fy foude mogen worden geexecuteert, om 't welcke te beletten haer Mandament van Appel niet inhibiiiewi nooden foude wefen, ende dat het in de prafticqueon^ hoort is, dat de Eyiichcrfe baren eyfch ontfeyt wefendei daer tegens foude verfoeckecjmin verleent worden Man- dement in cas d'Appel met inhibitie. Ende voor foo v^
belangt de «iZ/Wi^/i^r/i in gedaen,tegens re®-
een foude ftryden, toe te laten eenige Provocatie aen «en
Hoogen Rechter/fcwWBw l.unicam Cod.fi demomentM» poffeffioneappeUat.ficut é" 'bid.gloff". Dd. Dat OOCkonS wetens by den voorfz Hoogen Kade noyt Mandiffle™
van Reformatie, veel mir/der van Appellaticjenisver- |
r\
É-Λ
Λ;
-ocr page 127-
HERSTELDE LEEU.
III.
Mais qu'au lieu d'embralïèr les offresqui enontefté
faites des Ie commencement on a voulu entoutcforte
s'addrefler a lajuftice ( chofe aiïes prejuüiciable & dero-
geante 8 la grandeur de i'heritaged'un Prince Souveraifi )
qu'iln'yaqued'enattendrel'iiTue jufques a la derniere
decifion laquelle S.A.E. ofe bien fe prometter plus rai-
fonnablequecette Seni enee fidecriée de la Cour d'Hol-
lande , qui mefmes en fon particulier l'àchocqueavec
tantdefubjedt.
IV.
Gomme a fait bien plusfcnliblementencore cette au-
tre aótion de la mefme Cour, qui n'à Point voulu dcferer
aux inftances faites pour la reparation de ce qui s'eft paflé
a 1'ouveiture du Cabinet de feu S. Α. Munf. Ie Prince
dOrange fon beaufrere par des -voyes de fait j inufitées &
non tolet ables tandis que partics font en termes de proces
devantlejuge.
Que S.A.E. ne peut diilimuler d'avoir eftcïi touchie
de ceit eftrange procédé, que c'eftla delTusprincipale-
ment qu'elle s'aiïeure que ceux du grand Confeil vou-
dront avüir l'egacd que l'importance de la chofe requierc.
Que comme il cft dit d'entrée,tuutes ces chofes & Cant
d'autresgranüs prejudices arrivéeal'Jnfant&IaMaifon
euflèntpüeftreprevenuslil'ont cut voulu s'entendre en
amitié comme Perfonnes de cclte naiflànce & proximité
ledevoient. Maisque S.A.E. venant icylurleslieuxà
bien remarqué qu'apres tant daigreurs indignités fur-
venues il n'y a plus d'apparence d'y (onger. Nomrae-
ment quand elle a veu juiques oul'on s'eft eflargi , quels
avantagesi'on a efté preft de quitter,& ce qu'on n'a poinü
fait pour acheter lapaix & Concorde dans la Maifon : En
quoy veritablement elle trouve Madamek Princeflèfa
belle Mere avoir defcendu plus bas que S. A,E. ne luy
auroit jamais pu ni voulu permettre,s'eftanttrouvéicy
enprefence : Pouvant S.A.E. bien declarer que c'eft
la feule chofe de laquelle elle pourroit trouver lujedt de
desadvoüer Madame la Princcflè ia belle Mere , qui par
tout ailleurs.s'eft comportée en cecy avec tant de di/cre-
tion & àsgenerofiti> & a tant rendu de tefmoignage de fa
grande alfeàion au bien du jeusne Prince & de la Mai-
fon qu'on ne Ten fgauroit aflés dignement loüer & re-
mercier. Que,fans doubte, fi du commencement fes dif-
cretes ofFres & fesprudensadvis euiTent eftéembraffés,
con^eilsdevoient jTonferoitencorts apre^éntaudef-
fu^sƒ>ίr/^r&ί/owm<7^ei■ que ces fafchoux iauttles ^
nou neceffaires differeus ent caufés.
Vii.
Qü'en fuitte S. A. E. prie & recommande ferieufe-
ment a S. A. R. d'efcouter encor aujourd'huy les bonnes
& falutaires advertenccs, que madite DamelaPrincefle
aeuloingdeluy fairedonner depuis peu parla Reyne de
Boheme liir ce qui regardela confervation de la Ville &
Principauté d'Orange, qu'en conformité de ce qu'il luy a
pleuavancer ladeifusune chofe yeftabfolumént necef-
faire : C'eft qu'on fe rctiennc de donner occafionace
qu'en une Terre fi importante & fi efloignéilfoitcaufé
aucuneforte d'alteration, foit par divifions internes,OU par
remuemcns au dchors, par ce que 1'une pu 1'autre doit cau-
ferlaperteindubitable de la place, que les feusPrinces
d'Orange ont tousjours eufoing de conferver en pleine
Nitfira/z/iavectousPrinces : chofe qui jamais ne pour-
roit eftreexcufée ala pofteritéi attendu que Ie Gouver-
nement fe trouve entre les mainsd'Une Perfonnequefa
naiffaHce&cimtà'awcsconfiderations indifputables met-
tent au defliis de tou te impreifion, contraire a cc qui fe
peut attendrc du plus affidii Miniftrc & Officier qui fe
puiflèchoifir. Que S. A.E. trouve en ce particulier les
raifonhemens de madite Dame la Princeflè fi fondés & fi
importants qu'il ne fe peut empefcher de les imprimer
dans l'efprit de S. A. R. Ie plus ferieufement qu'il eft pof-
fible, mefmesjufquesa/if«W//i'rdefapart de tounncon-
•vtviens qui pourront arriver furce fujedl, s'iisnefont
prevenus par les precautions fufdite»,
^ >
Eo
](ent tegenseen Sententie by den voorfz HoveProvin-
(■ijeldiSnirivelijck in Cìsàlere pojfejfoirghcweftn, maer
fulcx vcrlochr wefcnde, is afgeflagen, ende naemeuclijck
soch in een iaccke by den Hove Provinciael in pieno pof-
,-φ^ίο, gewefen tuifchen N. Turck ter eenre, ende ί uf-
frouvander Werve, van Almeras , endejohan vander
VVielc-n,nopende het Huys vander Werve cot Ryswijck.
Alu'us geadvyfeert in 'sGravea-Ha^e den derthicudtn
Junii li^T'·
Ι,νίΐί Andel, Ό■ van Koofendael, Mdr.-vanderHaeck,
ia» Boivelt j Jacob Deae/ j IV. van den Kerckhove»,
1. van Fothoven, Jacob Oeym, C van Ravenfieyn.
Geiienby de onderfchreve de cafus pofitieiuiKhtn A.
code B. dacr op den deriiendeftjanms ló^i. in 'sGravcn-
Hugf byjiegen Rechtsgeleerden, is gegeven een fchrifie-
lijck Advys ; welck fchriftelijck Advys mede by de voor-
feydeonderfchreven isgefien ende op alles gelet.'
Dunddeonderfchreven ( onder corredtie) datbyde
Hoogeii Raedt tegen de Sententie in devoorCzcafufpo-
ƒ()>gementioneert, mach worden verleent Mandament
in cas d'Appel met de cUufule van inhibitie^ ende dat in't
voorfi advys geen reden in rechten ghefondeert daer te-
gen kan gevonden worden. Ende ten fwfi/f», dat naer
jllerechten, Goddelijcke, natuyrlijcke,aller Volckcren,
ende Borgerlijcke, men vermach alruos te appelleren,ten
fy by een van de voorfz rechten in fpeciali cafu het verbo-
den ly, 't welck hier niet en is,ende als de Opper-Rech-
terecDbehoorlijcke remedie van Appel weygerde, dat
hy grooten misllach foudc doen , ende om dat hy de on -
derfchreve hier in te meer foude ghelooven , dat hy infie
deObfervantien van Cooren, in de faecke van de Doo-
fcrs,genaemt de Vlaminge binnen Haerlem, ( iodeon-
detfchreve wel meent onthouden te hebben. ) Wat aen-
gaet de momentaneaροββ]βο, dat men rondt moet gaen,en
ditter mede gefpot is, dat men de B. federe de doodt van
frms Wilhelm heeft uy t de poiTeflie ghehouden, dat men
em momentane Poflèflie wil heeten van acht Maenden,
dat de rtchten nieten zijn woorden-knibbelinge» maer
datelijckheden.
WatdatdenHoogen Raedt voor defengedaen heeft,
en mach noch en kan de waerhey t en het recht in dit cas
nietprejudicieren.
Dus geadvyfeert binnen Middclburch in Zeelandt den
W»van Julius Iijl. WiüemRoelftu!.
<@nti£ctuffclien quant jSpn i^cuc-©o?(lcI. φοο?1.
Iran iSjanbcnÜucgf) fdfsi in ben ijaec tnct be öeu?-iiio?i
lüime/ logcrcnbetn 't J^of Uan bc ^jinceffe ^ouaciecc/
tiijcbemfmcnbe/ bat gfjcp?cfupponem toicrbtbatöe
potè IjcbioUcpt cube pactpfcfjap in be ^jmceffi ïïopa;
Itmccïqunin upt quaben raebtaI0 upt cpgcn bctoeecB^
ms/ fufpcctercnöc belgcitenban Bevcrwaertenbcvan
Heenvlict, foo tjeift Ö£ JgECt feCHC-©0?(t ÉCEft aCtt be
P?int6(f; tïopalc laten boen / bolgcnbe l300?fiacl) boo?
ipn iSacbt ben JQcec Sweryn.
Articles fervants pour ϊηβταΕΙϊοη au Steurde
Swerjn Cunfeillier de S Λ. Ïleclorale de Brandcnbourch
four les propofer à Madame la Pnnceffe Rojale Afres une
tiitr^dicUoH Civile & convenable aufujeÜ,
I.
QUe S. A. E. a eiié marrie d'apprendre les mal enten-
dusfufcites par perfonnes nialmtentionnésen cefte
liluftre Maifonau temps mefme, que par la cheute du
Chef elle avoit Ie piusbefoingdefe ramaflercn union &
concorde. Qu;; S.A.E. avoit tousjours efperé que MefiT.
^(ίΕβαυ d'hoUande OU d'iutre perfonnes de condition
'ufiènt porté la maina huider les difFerens li aifes a ter-
•niner.
Veuqu'àconfidererlafeule utìlité du Prince Pupille,
quidoiteftrel'uniquebutdela Tutele, il n'y avoit que
flcjomdre enfemble les plus Proches & plusconfidera-
wcsparensdela Maifon, comme cela fe praótique par
tcutaiUeuri.
/I
Aïil
-ocr page 128-
. 554 HERSTELDE LEELl.
vili.
En prjant fadite Λ. R. qu'apres a-voir tantappris ce que feuieut les voyesdefait pendane let caufes indecifes , & combien (.i'iigreurs&desdifordresilen peutarriver, El- le vueille finalMiient Tur ce point icy ufer de la retenue quc Γοη a fujedt d'actendre de fa difcretion naturelle·, juf- quesa ce que 1'onpuiilè confulterunanimement lürce que requerront les interefts de cefte Maifon embarraflee & des debtes & de beaucoup des facheux affaires apres qu'une fois la Tutele fera compofée & eftablie ainfi qu'il appartiene,
IX.
Ce que S.A. R. eft prieé de vouloir pluftoft faire ac- celerer, que traverfir des longcurs & remifes par Us geus de fon C 071 feil. ^
Que S. A. E. en temps & lieu tefmoignera de fon corte raffèdtion qu'elle a pour Ic bien & ia grandeur du Prince fon Ncveu & de fa Maifon dans ie foing qu'il veut aider a prendre, & de la benne educanun de la perfonne & de ladefcharge & confsrvation de fon domaine.
Ïait à ία Hayek li^Juin
Fred. Wilhelm Eledeur,
ï^ct fevende atiütlicl faci) üiier op bnt upt firatijt ban fctthtce actt gljctecclscnt Ü!> jDjuijS ©illeni Ijoooet n\t= nioctc ban ben vier en rwintichllen 5?cbniarij 1 (ί.(.9. fjicr nacMoenbe i nimfcpüebat be JSiintefle βοραίε tojlöe ben tiBjaef üan ©ona ücitcincn l)et «SouDccncmcnt / cn I]ct OEben acn ccn jfjanjS €Dd!uan.
ep ijctoijcmrlbefpjansi <iB£fcl)|ift biöi bep?iniefle üïopali antïBOOibeu alsi boliöt :
S. A. R. croyoit qu'une entreveUe entrePerfonnesfi proches, euft elié une voye plus propre pour termincr les differents prefenrs, que non pas un efcrit rempiy de repro- ches &c àcprotejtes ; a quoy elle ne croit pas avoir donne fujfcl par fon procelle, ayant toufwurs efté parie a un ac- commodement qu'eik a recherché par toutes les voyes poflìbles, ayant faidt fi f -avent des advances coiifiderahles potir ceft Efl-ed , mel me au prejudice de fon droidt ; ce quelle ne doubte point qu'il ne foitrecogneude tous ceux qui auront veu ics propofitions, qui tcutesfois, quoy que treejuftes & raifonnables,ont tousjours efté rejedtées.
Ce qui tefmoigne affes que fi de part & d'autre l'on cuft agi avec cctte mdme moderatioOjron auroit peu pre- venir lespertes ^ui fo?it furvenues a la maifon par ces tes.
Il eft vray que ces dommges font grands^-confideraUes. mais S.A. Royale, confidere auffi qu'on ne luy en doibt pas imputer la confequence, puis qu'elle a efté obligeé de <e delFendre, & qu'on l'a reduice a avoir reCQUrs a la Jufti cecommeilaparu par laSentenccde la Courd'Hollan- dc quiencftfuivie.
i). A. R. ne croit pas qu'il foit neceiTaire de juftifier icy les Aitionsde la Cour, puis qu'elles le font aflèz par/'/»- tegrite, avec laquelle elleadminiftrelajuftice, Scquoy que par un prejugé extraordinaire l'onfevente dujuge- •ment de MelFiturs du grand Confeil, & qu'on en veuille intimider S. A. R. neanrmoins elle ne veoit qu'elleayc lujetd'en apprehcnder l'illiie fachant bien que la caufeefi toufours la niefme . &ce qu'elle doibt aitcndredeleur esulti.
Et pour ce qui eft àssindìgnités, dont on fait mention, il femble que ceferuit plus a S A.R, d'ufer de ces termes, veu celles qu'elle a receu en fi grand nonibre, & parcicu- Jitremcnt en ce que foubs des pretexccs recherchés on a pretendu l'exclurre de la tuteUe , cc qui eft la vouloir de- (pouiller d'un droit, qui appartient a une Mere li auten- ticqucmentjyf/oM DieuJa nature les coufiumcs de ce pats.
Quant a ce qui regardela Principauté d'Orange, feu S. A luy cn ayantcommislefoingpar«w^i?fparticulier& ctfte terre eltant la principale que la maifoii pullede par Jelullrequ'elleenregoit, S. A.R. nemanquerapasd'y apporter tous les foins nectffàires pour la conitrvcr,com- nieen tffeét elle y eft obligée par les voloutés de fcu iJ.A. &:le dcbvoir d'Une bonneMere. |
S. A. R. ne peultconcevoirauiTì fusquelsfondementj
l'on qualifie , du noni d'attentat, t'ouverture du Cuii^lt de fcu Monfieurle Princc,l'on i<;ait aflèide quelle natu- reeftoicntlesfeaux , qui y avoient efté pofés, commcce n'avoit efté par aucune authoritc publicque3& qu ils n'j. parcenoient fimplement qu'a dcs partituliers & dome, iticquesde la maifon.
Outrcqueceft uneforme quis'obfervetouslesjours dans les Fatnillcs^ou le dernier vivant demeuredepoGtai- re des papiers du deffünit, &: d'en ufer autrement ne fe- roit ce pas vouloir publier, ou au moins penetrer dans let fecrets da rnariage, en quoy l'on violeroit les droiiisdt l'amitié & Ics liens de la lòcieré civile.
Finalemcntp.-urtefaioignerqueS A.R. nedefirepaj méme fe prevaloir de la Scntence de la Cour en tirantles affaires en longuer, elle eft contente poureviterlespfo.
cedurpsordinaires d'un Proces, quipourroitreveniren-
cores a une Riviiìon,que trois de Ja Court avec autant du grand Confeil, aufquels aufli l'on priora Meflieurs les Efati d'HoUande d'yjoindreiraw de leurcorpsipuilTent s'aiTembier avec pkin pouvoir de donner une Sentente definitive,
iSepbe bcfc <0cftf)?tftcn ijcljben ofoi f(T«t Qcfjabt/cn alfoa tu't«lBcfclj?ift bau bcnljcci; Öcnc-©o?|i tBicriit nicntie oljeiiwctht tu Jict negende artijcljclbanquatat Sacbt / foo Ijccfti§pn ÏÖcut 3©o?(iel, »©οο?1 iatenìiocn b£f£ bolgcnbe tbjce ^nftnuatten.
ΓΝ Enfeven ev fminttckfiev Junii liy i. hebben wyoa- ^ derfchreven Johan van Dieit, der Rechten Doàor, Raedt vanSyn Kcur- Vorftel. Doorl. van Brandenburg, «ndeJohanCopeSjComniiirarisvan Syn hoochl^emitl- de Keur-Vorftel, Doorl by haer Lio. Mog.doorM van Syn Keur-Vorft. Doorl. in prelentie van MartynBeeck- man Openbaer Notaris by deu Hove van Hdlandt gho- admitteert in 'sGraven-Hage,dcn Heer van Beverwacrt aengefeyt, dat Syn meer hoochftgenjelde Keur-Votftel. Doorl. vreemt was voorghekomen, dat den felven Heer hem met de queftien tuflchen Myn Heer de Keur-Vorll van Brandenr.urch hare Hoogheyt Douariere,endeMe- Vrou de Princeife Royale, raeckende de Tutele van Syn Hoogheyt den jongen Heer Prins van Orangifjhaddege- mocyt,endemetSynen Raedt de felve faeckemedehd- pen dirigeren,dat tot nu roe niet vruchtbaerlijcxofvor- derlicx voor Syn Hoogheyt en was gedaen,dat SynKcur· Vorftel.Doorl. den Heer van Beverwaert liet waerfchou- wen,dat hy hem voortaen metgeenen Raedt in de felie faecke te geven wilden bemoeyen, als tot vrede endetea beften van Syn Hoogheyt den jonghe Prince van Oran- gie,ende dat den Heer van Beverwaert fich behoorde in- dachcich te maecken , wat Obligatien hy aen den Huyfe van Orangie hadde, ende daerom de Princeife Douariert van Orangie, metfodanigen reipcdt te bejegenen > alsof Syn Hoogheyt (hoochloflijcker Memorie) noch in'tIc' ven was : Ofte dat Syn Keur-Vorftel. Doorl. nietenfüu- de onderlaten, nader verantwoorden,diesaengaeudejVïn den Heer van Beverwaert te vorde.
Aer op de voorgemelde Heer van Beverwaert heeft * * gheantwoordr, dat hy vertroude dat Myn Heerden Keur-Vorft van Brandenburgh qualijck wasgheinfof' meert, aengacnde t geen vooifzis, ende verfochtdatwf Syn Kcur- Vorftel. Doorl. daer in wilden difabuferem
Dat ί ly in geen dienit van de Princeilè Royalcen vu, oock niet in haren Eedt ofte Raedt en waj, en geen Ga- gie van haere Hoogheyt en trock, nier te min dit Hy de Peribon van Syn Hoogheyt ( hoochloflijcker Memorie) ende van de PrinLcilc Royale in ioo hoogeeftimehieit» dat indien de Princefle Royale Synen Raedt verfocbt,!))' ghewillichlijck was haer, niet alleen met Synen Raeii'» maeroockmetfynPcrfoon , ende wat daer van dcpei" deert, te dienen, edoch dat hy noyt yet foude raden, dan tot befte van den Huyfe ende Perfoon van fyn Hooghejt den HeerPrins van Orangien , als zijnde het eenichfte Overblijffelvan'tHuysvanOrangien. Ende lëydeden Heer van Beverwaert verder: Ditnf |
-ocr page 129-
HERSTELDE LEELl. 129
flaec «Sb. «©joot HSog· te 5Ü« oüergetijfiiOt als" öe crcD*
«luaeröeiJtlDflSi gcbiaaenoe *. ^ocni$iintDeot)clcren
een anïiec 45crcö?ift / gcDatecct öcn acht en twintichften
berfdbec jiBaenDt ^unij / Dp ben^cretan^ Dan be
^^iiiceflTÊ «opale acn ben ocmclbcn tiacbt pcnftonaciii
tcc Ijanbt gljclidt / fjoubcnöe tn cffctt dat haer Koninckl.
Hoogheyt merckelijcke onghelijck was aengedaen DOO?
btcn fpn iJoo?nocmbe Sicuc-i^ojftciijclie fccchece
ttoce3|>c£fonen/niet alleen ben Heer van Heen vliet liare
^upecintenbnn/ maccaoiöccn Dan Daere ©jienben
buy ten fatfoen, ordre., ende redenen, nac fijne l^antafie
Öabbe laten bejegenen / enbebaecbp te commineren bp
fo Ue?ce fp f)un met Bare Stoninciil. jloooljci't concecne»
renbe be Tutele ban ben jonge p^insi öacen ^δοοη / ίκχ>
bec quamcn te bemoepen met betfoccft / bat baer tegen
fobanige boo?ficninoe enbe D?b?e moiDt too?bcn geflelt/
alst be felbe Ijaec «Êb. <i5?oot Jlliìog. in reben enbe
tic tot boibecinge ban fiaece faetBen fouben bcbinben tc
beljoocen/ toaec op gebelibereert 3unbc/ iis goet gSebon»
ben / bat fo be J^etfoon ban be Heer van Beverwaert al^
ban ben Heer van Heen vliet foubfii tooiben gljenomcn/
enbe toierben genomen in be pjotejrte ban fjaec <!2b. <£3|.
Haog. enbe bat fuloc be «abcn enbe jKintfiersi ban ^jjn
=Öeuc-3©o?|lelijtiie ^oo?l. ban ttiegcn Ijaec «Sb. «©joot
liaog. foube tooiben fecnneljjcfi gjjeinacrut / met bpboei
gtnge ban bechlacinglje / bat be felbe fobanige manieccn
ban boen/ aljS na be Conftitutic ban befen j^taet niet lip
öeiijcö toacen impjoBccenbe : g^at ban gljelücBen |12c-
©?oubJe be^?int£|Te ©onaciere ban Orangie't geen
boo?f3 IS/ mebe fienneujcfifonbe toojben gemactfit/ enbe
bat öaec Jgoogljept baei beneffenjS op ftct ecntiicjifte fou<
be too?ben betfocOt ^êjj» l^iuc- ®o?ft'cJöc6c g^oojlutijt.
te totUen bifponcten fobanige p?oteburcn na te laten/ en
genfaetBeaenbe^IuflitiebebooIen/ tip be felbe te laten
becibecen/ fonbec bientljalben b?ipgcment ofte cenige fo*
banige onbetamdijtfte mantecen ban boefl (aljS be boo?f5
gefcl)?iften fijn mebe b^engenbe ) te gefi?upt&en tegen pe»
manbt/enbe fonbecltnge tegen ©ecfonen I)aet ïlionincfi?
lÖcöei^oogDepttactfienbe / ofte be felbe met racbt affi ?
. ,, .. __________________5
lioiirl. dmfelvenHeer van Heenvliet -wiidegewaerfchout ! tÏÈtenbë ; cnbc'om beOpgÖcmelbe iSèfolUtie Upt tÊ bjeïCi
Ukitifich voort aen te "wachten om fich met de affairen den \ fien / fpnbei-focijtenbc gticcommittccct bel|eercnbatt
de te bemoeym. ofte dat ! Dordrecht j Haerlem, Amfterdam, Alckmaer j Itl6t bC
Raedt Penfionaris.
fiftrf irince van Qrajtgie aejigaende te bemoeym, ofte dat
K.eur-VorfieLDaorl. de handen nietvercortfoudezijn
m'tJ'elve aen de Heer van Heenvliets ferfoon te verhalen.
Waer op den voorfz, Heer van Heenvliet heeft geant-
Voort : Dat hy laSi ende commiffie hadde van Wijlen Sijne
hninghl. Majefieyt van Groot Brittannienj die oock by te-
inmordtge Sy?i Majefleyt v>at vernieutlOmme de Princef-
ji Ryai'e in alle harefaecken ende affairen met fijn raedt te
ιj|ìβere?l,e?ide bet geen hy tot nu toegedaen hadde uyt crach-
Uvm dien -uiasgefchiedt, endeghelijck Syn Keur-Voriiel.
Dow/, derfelver Mmifiers mainteneerde, vertroude hy, dat
lijmkfedanich by de voorfx, fyneCommiJfiefottde worden
imainteueert : Scyde vorder: Dat hy in den vollen Raedt
l'ade ■verciaert , dat hy fich noyt met de faecke van S^n
Hüoghejt et7iichfints vjilde bemoeyen , maer aüeenmetde
<Satnv van de Princeffe Royale , daer toehyghelaii ium :
Voegende den Heer van Heenvliet daer by hy fich
t'Jtfoude laten beletten van SynKeur-Vorfiel. Doorluch-
i'lheyt, ofymant ter Werelt, te av^eren in de affairen van
^'Irinceffe Royale : Seyde onder andere mede,/Wi>7iWi»
Μ kern by G efchrifte wilde geven, woude hy by Gefchrifte
'"tr op antwoorden.
Adtum Hage ten Dage, Maendt ende Jare als voeren
·· geteeckent Johan van Dteff, Johan Copes.
^fprefint hier toe gerequireerde getuyge M.Beeckman·
^C Princeffe Douariere geeft ben negen en twintich-
'Knatinij/bcopgcmeibcttoee aappo?tcnofginfinuai
»m laten beljanbigcn acn benlgeec üïaebt^enftonacisS
^i«,onitec©ecgaberinge ban Oae«:€b. <0?o.Jilog.
hi^i" η öclefen/ ten epnbe baec tiPt foube mogen tooii
ucrftaen be cecine enbe toace gelegentljept ban 't geen
«asocpaffeeït tuffcftenfijn 3aiuc-©o?iiclöcfie35oo?l.
^^anbcnUuccljoftebejeifelfsi JilSinifiersS/ enbe ben
E, ?" 2acbectoaci-t / mitsigabersi be ï^ccc ban J^ecn^
"»« / ij«t geen Dacc l^oogDtpt bitUlactbi anberjs aen
«Snbe ig bp ocfafie ban be boo?f5 iïefolutie ttiebe goct
gebonben te letten bp toat mibbel na befen foub£ bonnen
b30?ben becfo?cijt bat geen Groote Perfonagien ficB bin»
nen be ,:$tebcn enbe ƒ ομεη ban befen ^taet fouben gcb?
ben te begeben fonbec preaiiabie ËenniiS ei^ goÊt binben
banbeilegcctnge.
€en becgeffinge enbe becmeecbetfngge ban tontentie
gafootli/ bat in befe tijbt tijbingequam bat be <0oubec«
neut ban Orange be G raef van Dona, flabbe op l)et Ca?
fieelbaft laten jlellen een i@rangcois!i (Sbelman Rafaëlis,
tc boo? fransi p?ebi&ant in ben ïjage/ baec naec öaebt
ban ben ^jinjï / 3önbe ban toegen be p?inceffe ïtopalc
ïlcpmeljjcS gefonben/om Ijct ©jinjSbom Grange tc boen
Baecbecölarcn/ bolgensï feccaece 2llttebicpjinii3©ili
)elm foube QebbengBegebcn aen ben (©?aef ban Dona,
upbenb^alsÌboltlit:
Le Fritice d' Orange.
^Rdonne par cette au Seigneur Conte de Dona,Gou-
vy verneur d'Orange de ne rendre ladite place entre les
mains de perfonne apres fa more, mais fuivre les ordres ,
lue la PrinceJfeRoyalefon Efpoufeluy dentiera,SiC aura ledic
Sr. Conte a maintenir la place pour elle cmtre tom autrts
qui pourroient pretendere. Fait a la Haye,ce 24. de Febr.
ló-fjj. Signé G. P. dOrange, & plus bas Buferò.
aiisS be felbe Rafaëlis (gn affcljcpbt quam nemen ban
be p?inceffe '©ouacicrc / fepbe {jaec i^oooBept tccftonbt
tegenSii fiem / ghy gaet om afiàiren van de Princes Roya-
le ; maec ftp bctmaecbe itecatibelpcfe te gaen om fijn cpi
gen particuliere affairen. 2In<©ran8tcquam9p folact
( enbe Dctfcljeen bat öp Oetalfoo öabbc gecompaffeett )
bat Bit öafteel alcKbe oDfffooten toai / om alfoo ficfi te
ijCCH"
jcnlyne hoochftgemelde Keur-Vorftel. Doorl. alle be-
boorlijck rcfped wilde bechoonen, als een Prince van fo
hoJ"h£ qualiteyc toekom:, dan dat hy geen Onderdaen
Keur-Vorftel. Doorl. en.was j maer van Myn
fieeren de Staten van Hollandr,aen welckc hy gehouden
ffasreeckeninge van iyn aitien te geven.
Ende aengaende dat hy Heer van Beverwaert gefom-
ipgert wierde wegen het refpeót van Me-Vrou dc Prin-
ccile Douariere te doen , feyde de fel ve dat hy geen obli-
jtieaeji de Perfoonjmaer aen haer hooge qualiteyt had-
dc) ende dat hy wel wifte wat hy aen Princen van fo hoo-
ge Geboorte fchuldich was. Adtum HagejDaghjMaent,
Jaer alb vooren. Wasonderteeckent Johanvan
piiffj Johan Copes. In prefentie van myn ondergefchre-
venals hier toe gerequireerde Getuygen.
DEnfiven twhitigfienlMmi lóy i.hebben wy onderfz
Johan vaa DieH der Rechten Dodtor, Raedt van
Syn Keur-Vorftel. Doorl, van Brandenburgh ,ende jf»-
ïin Copes Commiil'aris van Syn hoochghemelde Keur-
Vorftclijcke Doori. in prefentie van MarthynBeeckman
Opcnbaer Notaris byden Hove van Hollandtgeadmit-
ieert, aliiier in 'sGraven - Hage den Heer van Heenvliet,
5(c. door ordre van Syn Keur- Vorftel. Doorl. aengefeyt
ώ(/j» meer hoockgemelde Keur-Forfl. Doorl. met bevrem-
foj-f Ilias voorgecomen, dat de felvige Keer ·υα7ΐ HeenvUet
lm haàde vermengt met defir '^digheyt tujfchen Syn Keur-
yirftei.üoorl. vmi Brandenèiirgb, Me-Vrowwe de Princejje
Dmrierevan Orangie, en Me-Vrouwe de Prtnceje Royale
Ït^etis de Tutele vaa denjoxgen Prins van Orangie, ende
kor fijn raedt ende direSiie de faecke mede in fulcken ftandt
lijieUtj dat tot 7iu toe niet vruchtbaerlyck tot voordeelvan
ia jongen Heer Prins in diefaecke -was uytgewerSi,dat Syn
ItW'Vorfiel.Diorl. den Perfoon van de Heer van Heen-
éidt te geringh hielde omfich in die faecken van Syn Hoog-
iiftde»Heer Prins van Orangie aengaende, te latenge-
huyikeni maer niet daer tegen hadden dat hy de prive faec-
iiii mde affairen van de Princejje Royale ( als een Dome-
liiquendcrfelve ) verrichtede, datoock fijn Keur'Vorfiel.
-ocr page 130-
. 130 HERSTELDE LEELl.
cicufercitöat fip öcii (©oiibitncuc niet öatiöe βοηηεη fpjcitùcn m ίρ pe iiiaiiìit anöersi fpjacfi/ atfo fotiùei· tijt te li ecfiipiiicn/ gtiich üp Die Dan Ijct ^.irlcaient cube baa öeHöagtftcact/ om te cccommanticren be intentie ban öc ^2Ìncc(Te öopaic j macr öe (JBoutiecncuc conDtfcOap baccbanltcpGente/ liet Ijcm tipnacljt faifmnenijeop ÖetÖaiii'clietten.
©et ^jotLiU tooa? ben ï^ooflcn ïïaiötepnbeJjjcübol· tongen jijvibe / ti notlj al toibcroin in alle maniccen ocs tenteert via concordise, maec niet ocliicHenbe- i$i gepjos juincieert/bolaenbe Sententie. a©aer inoocBgebifpo-- neerttoiccötaengaenbeijetCabinec, baec ban bieban i)et ^of ^jobiuciael in ijaec Sententie niet eeniï Ijab^ tienflcmentioneert.
INde faecke hangende voor den hoogen Raedt in Hol- landttuflchen SynKf^r-roT/Ze/ Doari, van Branden- burchnahire HoogheytdePrincejfeDouariere Impecran- ten in cas d'Appel rer eenre, ende liare Koninghl. Hooch· /fcfy/Gedaechdein'tfelvecas ter andere zijde; midtsga- ders haer Excellentie Don £OT/i»»f/ende Den Louys Gml- liaume Princen van Portugael, ende de Heer Fredrick Lo- du-wijck Pals-Graef by den Rhyn, Hertoch van Landts- bergen voor hetii fel ven , ende als Volmachtichde ende tonjlitms procurator in remJham, van den Heere Louys Thilippe Hertoch van Cimmeren, alle drie, elcx in't by- fonder , Impetranten in cas van reformatie, ende mede pretendenten tot de Voochdye van Syn Hoogheyt den Heere Prim van Or au ge ter derde zijde , die voor't Col- legie van den Rade mondelinge wasbepleyt. 't Hof mee Tijpe deliberatie van Rade dourghcfien ende overwogen hebbende alle het geen ter materie'dienende was j ende heeft mogen mi) veren. Doende recht uyt den naem ende van wegen dehooghe Overigheyt ende GraeiFelijckheyc van Hollandt, Zeelaiidcende Vrieil;indt, rejedetrc de cxceptien by hare Kow/^/.Hop^Zifrigeproponeert,doet teniet deSentêntie van den RadeProvinciaelin qiie- ftie, ende doende van nieus Recht, verklaert tot Vooch- den over de Perfoon, Goederen, Rechten ende Gerech- tigheden van den hoochgemelden Heere Prins va» Oran- gieAi^ar Koninghl. Hoogkeyt als Moeder; ende van de be- Itorven ïijde, Syn Keur-Vorfiel. Doorl. va» Brandenburg, liaer Hoogheyt de Friucejfe Douariere, ende den gemel- den Heer Hertoch van Landtshergen uyt fyn eyge hoof- de, op den voet van fy ne prefentatie voor den Rade Pro- vi Dciaelgedaen , ende alhier in j«</iV/egerenoveert. Or- donneert dat het Cabinet ten proceiTe vermeit,fai worden herltelt in fulcken ftate, als het is geweeft ten tijde 't felve door ordre van haer iCfwe^M Hoogheyt is ghedaen ope- nen. Ontfeydt de hoochghemelde parthyen haer verder gefuftineerde ende de ander Heeren Princen mede pre- tendenten, haer Eyllchen ende Conclufien,foo voor den Rade Provinciael, als voor defen Hove gedaen ende ge- nomen , ende compenfeert de korten van den Procefle om redenen. Gepronunceert den Tiegen en twintichfien Julii idj I. Inkenn^evanmy onderteeckent
Iman Caü.
^e ©jiticefTc ïïopale Racr binbenbc 6p befe ^cnteni tic fcet ücnaöcclt/Dceft berltlaect öebifie baer ban te toiU nbccfocchen / en om Dat onbectuffcDen öe Crebiteuvsi eube 3tebcranciciii onbctaelt ölcben/tot gjoote mucmu' catie/ foo Ijeeft öe ^jtncefff ïiopale laten baen bolgenbe infinuatie. |
r\ En eerften Notaris hier toe verfocht , fai hem be- ^ hoorlijck geaffilleert zijnde, ten verfuecke van hare renaen den hoogen Raden in Hollandt ,ende bareKo- nincklijcke Hoogheyt geproponeertgWiT,i««m„,·^^ ' dan eyndclijck de ielve Sententie by den hoogen Rade in Hollandt te niet ghedaen Zijnde, van nieus Recht isghe- daen,in voegen alsdefelve Sententie in dato den wfp^l fwinttchfleniuini6<;i. wydersis medebrengen : Ende dat hare Konincklijcke Hoogheyt verftaende daer inne erreur te zijn, van meeninghe is van de felve Sententie te verfoecken Revyfie, ende binnen den tijdt na Rechten daer toe geftatueert de Revyfie tc interjeöeren ende ver- volgen. Ende dat niette mineenigeordredientgheilcli; op de voldoeninge van eenige Crediteuren, foo van het Sterfhuysvan hoochloiïèlijcker Memori^ÏrinsWtihdit hare Gemael, als van den 'pngeti Prins hare Soon, gclijck hare Konincklijcke Hoogheyt voor defen, wanneer de Sententie van 't Hof van Hollandt was gewefen,door ha- ren Secretaris heeft doen aendieoen aen deCommiiTarii van Syn Keur-Vorftel.Doorluchtigheyt dat hetfelveals doen hadde mogen gefchieden fonder prejuditievanye- mandts Recht,en 't (elve fonder redenen ende totgrooie prejuditievande voornoemde Crediteuren isafgeflageo, dat hare Konincklijcke Hoogheyt daerom wel te vreden is, dat met gemeender handt daer op de felve ordrewofdc beraemt,fonder dat haer Konincklijcke Hoogheyt ηοά- tans verftaet daer mede de voornoemde Sententie teac- quifceren; maer dat hare KonincklijckeHoogheytfoo in't fel ve, als't geen wyders foude mogen wordenghe- daen , hare voorgaende deuchdelijckepoiTeflieeD Recht is houdende ongf prejudiceert, ende fonder dat daarme- de hare voornoemdeghcinterjeóteerde Revyfie vei ftaea fai worden eenichlinis re zijti verkort. Levert hier van Copye,ence rciaicerf u wedervaren by ghefchrifte, Ge- daen in 'sGravenhage den een en dertickjleu Julii lijl.
tagnie,Douariere van Örangie, &c. addrcflèren aen Syn Hoogheyt den Kéur-VbrSl van Brande7thurch, ofte aen Syn Hoogheyts CommifiTaris ofte Raden,mitsgaders aen hare Hoogheyt de Ρτϊηοεβΐ Douariere, ende de felve hare Hoogheden infinueren.
Dat naJemael voor defen Sententieby den Hove van Hollandt was gewefen tuiTchen hoochgemelde parthyen, daarvan de hoochgemelde Keur· VbrB van Brandtnburch Cïid^dsPrinceffe Douarttrei hadden believen te appelle-
Ende vjas onderteecketjt MjiRIji.
^aec op iö ban toegen be J^jtncefle '©ouariiK bolgenbe mubwo^t.
τ τ An wegen àt Princeffe Royale aen My den «» tnitu V tichfienjuVii liy i.door Notarisende Getuygenin't Hof van haer Hoogheyt geinfinueert, ende voorghelefen, lek daer mede tot haer Hoogheyt gaende ( de welcke me- decyne genomen hebbende,niemant acces geven konde) ende den inhoudt voordragende, ben belaft àendeN^ taris tot antwoort te geven, ghelijck ghefchiedt is, dat dk Protcft in twee leden beitonc, in 't begeren van Revyflc van de Sententie voor den hoogen Raedt ghepubliceert, ende tot betalinge van de Crediteuren : Wat de Revyfie aengaet,ware hare Hoe^^iy? ende Syn Keur-Vorfi. Doari. meer be voecht de Re vy fie te foecken als de Princis Έψ· le, dewyl de felve was in de Tutele mede geftelt, tegensdc Rechten, zijnde noch minderjarich: enaedat harcHw^ keyt gewenft hadde dat de genegotieerde penningen oia waren elders gediverteert, maer daer toe aengeweDt,wae{ toe die zijn ghenegotieert ; haer Hoogheyt wasniet fchul- dich daer aen,dat de Crediteuren niet betaelt zijn gewor- den, maer heeft daerom den hoogen Raedt laten ver- foecken, dat die wilde den Raedt authoriferen tot de vol- doeninge van de Crediteurs, haer Hoogheyfwm^à&àii óePrinceffe Royale mochte die forge dragen, dat de pen- ningen ghevonden wierden tot betalinge van de Credi- teuren, Hoogheyt füude niet liever fien als datdie
eerlijcke Lieden mochtegecontentcert worden.
^otf)ombat nUcbefebirpiiten niet aliS toijbf cinge/ frljabe/ enbe nabeel fionbe gcben / foo li tufftljen üepbcn gearücpbt tot gcfonimoDflitf ί "β"'
Konincklijcke hoogheyt Maria Princeffe van GrootBri- ! fljjangfjebin ÜJa.Ö / bat be ^jillSj ban LantsbergenÏOO}
■ " .......-jj-./m---------iijgijeTutcurlöasïgOeiicnbt/botljepnöelijrfei.sibfnder-
tienden ïiiiguftjj gebonben een ccoo?t/baer bp pi (f "
ρίη0 ts (tilftoijgensi boo? bp gljegaen/ ali p?cfiipp® rehbe bat Ijein ongcleaen foube 3i)n op fpnepoenecM» alfjiec be aöminidraitc te boen / gelijcfi notljtansi mK fenteert toaji : J^et felbe HtBoo?t geteecfient be ^?inte<Te ^Douariere noci) bien fclben abonöt/ een ^onbagl)/ upt ben ïjagena 2ll«cn om ïjept/fonbec be ^^infeffc dopali te ficn : Ha^aer |
-ocr page 131-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
MtiiSDÉCtïctS/ duettt tocùccnteatDiWfputctotftieeCi
tmötoc:ticitÖtSi toebecöpgelept/ eiiDeallesigDewlWf'
firttoptJolocnbetoijfei
Op buyden den dertienden Augufty i(ίy r. fooiyn ha-
re Konincklijcke Hoogheyc Maria PrincelTe van
Brittiignien, Douaricre de Orange, &c. ende Syn Keur-
Vorftelijcke DoorluchdgheytvanBrandcnburch ,mics-
pdetshareHoogheyt de Vrouwe Princeffe Douariere,
noopendc de Voüchdye van den Perfoon ende goederen
vanSynHoogheyt den jonge Prins van Orangie,ende
hetgeen daer van is dependerende mee den anderen,in 't
minnelijcke verdragen ende gheaccordecrtin manieren
ende op conditiën liierna volgende.
Dat voor gemelde hare Koninckl. Hoogheytals Moe-
der alleen foo veel ghefach fai hebben in alle faeckcn de
voorfch Voochdye aengaende, als de andere twee ghefa-
uentlijcke Mede -Voochden.
_ IX·
Datdevoorfz Tutele over den Perfoon ende goede-
ren met gemeen ad vys ende conjuuBim fai aengeley t wor-
den tot voorftant ende confervatic van de Rechten > ge-
rechtigheden ende prseminentien van Syn Hoogheyt
lienPrince van Orangien, mitsgaders van Sync Domey-
ΚΠ ende goederen , ende haer fai verilreckcn over de
Adminiftratie ende diredtie der felver.
IIL
Onder welcke diredie mede bem-epen fai zijn het Ena-
ploy van't inkomen van de felve Domeynen ende goe-
deren j ten behoeve van den Perfoon ende ΛΛίί van den
vooiiiPrince. Endedac mitsdien by gemeen ad vys ende
Refolutie van de voorfz ghefamentlijckc Voochden, fai
ïorden gearbitreert hoe veel Jacrlijcx daer toe fai worden
geemployeert. ^ ^
Dat de queftie van het ghefach over het Prinsdom van
Orangie refulterendeuytde Aéle van Syn Eloogheyt die
her Koninckl. Hoogheyt feyt tezijnghegeven aenden
tegenwoordigen Gouverneur, gelaten fai worden tot de-
düevan beyde de Hoven van Juftitie conjunSlim. omme
by de felve nae voldingen ende wiflelingen vanftucken,
ώ gefchieden fai binnen veerthien dagen, als dan na ge-
dane mondelinge Pleydoy e in 't eerfte ende beginne nae
deexpiratievanden tegenwoordighe Vacantie van den
Ougftgetermineert te worden,gelijck mede hetgefufti-
neerde van Syn Keur-Vorftelijcke Doorluchtigheyt, en
hire Hoogheyt de Vrouv/e Princeift Douariere, van dat
bare Konincklijcke Hoogheyt uyt krachtc van haer Hu-
welijckfe verfchry vinge, midtsgaders de Codicillairc dif-
ixifitievanzal. ged. haren Man,nieten fouden wefenge-
tcchticht totde Collatie ende het vergheven van alle de
Amftm ende Hellen van Magiftraten in alle plactfcn,d»er
opde Di«er;>ri· van hare Kowwfiè/. Hoogheyt t by hooch-
gcmelde Syn Hoogheyt by de voorfz CodiciUealreede is
gheafligneert ofte gheailigneert mochte worden, welcke
vootfzpoindl infghelijcx wordt ghelaten tot decifievan
beyde de voorfz Hei;«i»«»j«»<i7/iw> in manieren ende op
denvoetalsvooren; ende fai middelertijdt in'tregarde
van de voorfzvan Orangie, ende dc Collatie
vandeAmpten in cievoorfzyi^wiii^eeheroertjtotdatde
voorfz decipe fai welen gedaen, alles blyven in StateλόΑ^
fonder dat middelertijdt by de een ofte de ander dienaen-
gaende yets fai mogen worden gedaen, als metghemeen
iiivysendeconfent.
V.
Ende hebben Parthyen ten wederzij den belooft, alsfy
Wooven by defen, van de decïpe by de voorfz Hove van
J'fiitie in beyde de voorgemelde faccken te doen,niet te
lullen afwijcken noch daer tegens gaen, het fy fupplicatie
«n de Ed. Groot Mog. Heeren de Staten van Hollandt
«nde Weft-Vrieilandt, ofte by Propofitie van erreur in
os van Revifie, noch by forme van Relief, ofte eenich
'oder middel van rechten, hoedanich 't felve fou mogen
*ifM,als daer van expreflèlijck renunderende by dcfen
Dat de Eleóüe van Magiftraten > midtsgaders Collatie
van alle Ampten ende Benefitien in alle verdere plaet»
fen, ende die de Kpninckl. Princefle in gevolge van hare
)ouaire niet bevonden fullen worden te competeren
tuflchendevoorghemeldePrinceflèn ende SyncKeur-
Vorftelijcke Doorluchtigheyt van Brandenburch fullen
worden verdeelt half en half, ende als dan worden geloot
wie de eene ofte de andere helft fai toevallen.
VJI.
Behoudelijck, dathaere Konincklijcke Hoogheyt in
qualiteyt als Mooder ende Voochdeflè in Zeelandt fai
hebben de Eledie van de Magiftrature over de Stadt
Vliffingen met het reiTort van dien, ende de Collatie van
alle Ampten ende Beneficien, geen uytghefondert Syne
Hoogheyt den jongen Prins aldaercompeterendcjcnde
dat Syn Keur-V orftelijcke Doorluchtigheyt ende haere
Boogheyt de Princefle Douariere daer tegensfullen heb-
ben de Stadt van der Veer, met ghelijcke recht ende pre-
ëminentien als vooren, blyvende alle vordere gerechtig-
heden ende preëminentien van de voorfz Tutele àt^en-
derende, ende inde voorfz verdeelinghe niet begrepen
tot de ghemeene difpofitie van de hoochghemelde ghefa··
mentlijcke Voochden. Endenamentlijckhetftellen van
de cerile Edele in den Lande van Zeelandt, ende alle hec
geen daer van is dependerende.
VIII.
nieuwe CommifGen, ende dat by de felve fullen WQfden
noch twee Raden, den eenen by hare Koninckl. H^ch-
heyt, ende den anderen by de verdere mede Voochden
geftelt ofte gheconfirmeert, op ghelijcke CommilEe ten
wederzijden te geven, met gelijcke qualiteyt ende macht
als de voorfz φ^/andere Raden ende met de felve exten·
tie.
IX.
Dat by affly vighey t van dc Raden ende de 0£5cierea
tot den Raedt fpederendcjde verkieGnge fai gedaen wor*
àtahyèeurte , fullende daer van </e«^ebei»rte hebben
hare Koninckl.Hoogheyt, welverftaende nochtans daC
àevoorkeurt ten aenUen van de voorfz OlHcieren alleen
fai wefen relatijf tot het Ampt van Griffier ende Threfo-
rier, ende fullen hare Hoogheden den Keur-Vorft van
Brandenburch ende de Vrouwe Princefle Douariere van
Orangie,hebben de mtrrkeure van de vordere Amfttn vaa
den voorfz Raedt dependerende.
Datalle Ampten,Beneficien en Officien diedePri^-
cefle Royale in qualiteyt als Moeder ende Vcochdelië»
als mede de andere Momboirs, fullen komen te confere-
ren, al tijdtgedepefcheert ende uytgegeven fullen worden
op den Naem van den jonge Print, ende CommilEe van de
voorfz ghefamentlijckeVoochden j ende van ghelijcken
oock de Radeuj Officianten, ende alle andere onder den
voorfz Raedt ghehoorende, ende die be-eedicht moeten
worden, haren Eedt doen aen de felve, ofte aen fodanige
Perfonen die by de fel ve daer toe fullen worden Gecom-
mitteert.
XI.
Dat alle Ampten,Off)dlen,Magiftraturen,by de Voog-
den ten wederzijden vergeven fullen worden aen eeriijt-
kt endegequalificeerde Perfonen, volgens de Privilegiën^
Rechten ende Coftumen van den Landen, ende fonder
txxÀ^Rnmtdinatie, ende fullen alle fodanige die eenich
Ampt, Officie ofte Beneficie fullen komen te confeque-
ren voor den aenvangh van het felve gehouden zijn, haer
hy Eedt te fuy veren direilelijck of in^reàelijcken, deer
vooreti niet gegeven ofte belooft heiben , ende fai het fel VC
in de te doene Eeden worden geinfercert.
ΧΙΓ
Dat alle andere gefchillen ende ontAaende differente»
iaWsatuordenverbleven aen vier Perfonen, daer van by
hare Koninckl. Hoogheyt twee, ende by fyne meergem.
Keur-Vorftel. Doorluchtigheyt ende hare Hoogheyt d·
Vrouwe Princefle Douariere de reverende twee fullea
worden verfocht, welcke vier Heeren een v '^fde Perfoon
fullen vermogen t« afliimeren, om de plano snde fonder
eenicii
-ocr page 132-
. 132 HERSTELDE LEELl.
cenich dilayjhet fy by minnehjcke Mediatiti ofr4chtelytke uytffraecke afgedaen te
Ende fullen hier mede komen te ceiTeren, doodt ende te niete ziju alle queltien ende difiêrenten j foo voor den Hovevan Holkndt als voorden Hoogen Radecuffchen de hoochgemclde Partyen gemoveertuytlaeckcvan de voorCz Vüochdy e ende 'c gene daer van is dcpenderende, XIV.
Alle weicke Poindten ende Articulen belooven wy ondergefchreve op onsPrincelijcke woordtonbreecke- lijck te fullen onderhouden ende naerkomen.
Hier van fyn ghemaeckt tweeghelijckluydende j het een gheteeckent Maria, het ander Amelie PWwff/i d'Orante,
<Snöe Qlfoo in bit acici0?t niet i^acfPioocBin ban 8« Cabinet,foo i)ceft: fultt ϋαει nacc gcgcbcn nteuboe ϋιφιι^ te. a©ant ìb üopale p?«enïjeecDe Dat fp öolgenss Dit ac= £oo?tongci)oiiDentoa0fjet Cabinet teflerficUen/ Dattcc oocB mitge fctt£t£n in toai«n Dte fp niet bouDe tetoeieten oföibulaemi. g&e anDECcfepDcn/ DatDoojfietaccoojt niet toais toecö genomen een Lit van de Sententie öaec toan Bet accoojt geen getoacf) itia'ïtfite/öat oocfi na tecB; te alle (ïutcucii noottoenDiclj moeflen 31nDentansi te^ beten. «gnDtiijcft Dan ooc6 öecft iiaec De #itncefFe tfiopa= Ie laten inDuKienijet Cabinet te ïeflitucten/ gDelÖi&fP gcDaen fleeft op (jaec p?incelijcfie tooo?t.
g&cfaeclJe ücc ®utcle Dan nu alfoo gefïeten enbe bet^ effent 5i}nDiy foo öecft men ftcij toeDec öcaöD?e(feect aen iien Konincklijcke Spaenfchen Ambaiìàdeur Brun, Olll
te boitwcfien ljet€ractaet/ fooaisfBetalweDemctöen obeclcDen ^?insitoaii getonctpteect. €nbeI)oe toel'tfeU tie Concept Dtej^ tüDtj^tDa^gettiaetlittcboüjDcciijc&er boo? ^oosüept ont bat be ^paenfctie t)eDuct)t toarenboo? bectopDecitigen/ enöe Dat^Ön j^oooDept tnotgte te beel inclinatie tot 30aantlic0tb/ enbe iiu De «^pacuft&e ijct toerrfe loei ftaDDen fionnen flepap be l)ouDcn/Df in eenc nicutoe ïganbeling toerpen/foö fict)= fieii nocljtansf De ^^pacnfcDe Degenereuiiöeptaljetöont ban te pscfijleten Up yet Concept foo Detlatt). 3ülleen Dit boo?&ft'i öaDDen fp öoo j Den DooDt ban öen ^^insf e nDe öe bifpupten obec be ®utele Ijefioiwen / oat in placrs ban te ijetalen De fïenten enbe ^InterefTen ban fiet equibaleni ban be teecficning Det JöaeDe / göelötft De ^jinjs p?eten= ïicecbe/ bepbejSnneeFlifpnaenboncBnam : biinnenbe niet alleen bcboottge {ban bi teetUcntng bcc^jebe af) meer ootö befe tjjbt (ban be bppbt ban Den p^ins af) tot Ue tcecficning toe/een b?urt)tban ^omejlitgue quepien f nbe mf^beriianben onbet ©iienben,
g^e ©oogijbcfTen Drongen ootB op «n nientoeStcte ban Cautie of ©jeftatje Dee prelaten/ gelijcii bc boocige flltactaten Den achften giannaCÖ/Den feven en twintich- ften l»ecemD?i!S 1^4.7, tot JTOunftec geteecRent baer me? Ìie genuintcect biai;en. H^aec be i|eec ^tmUaffabcuc riet bat men't niet foube roeren/ toant be®?ciatcnfouïJent liclnelijch toepgeren/enbe om ftaer gfjefatO/men foubefe niet toilien of honnen btoingenjenbe ijp ontftenteni^ ban ban Die 3litte foubemen mogen feggen/ Dat be boocige mass geoojbcelt inbaliöc/ bieji ip bat booiöp gegaen. ^et (^ractaet gljctceclient sijnbe/ foo toierben De geboimacjii tigljbe tlabcn be l^eecen be KuytjBeaumont,de Willem, ende den G riffier Buferò j enbc baer BeneffeniS jêijn cellentie beïjcec ^tabtöouber: Gracf Wilhelm bpben ^paenfcfjen ?8mbafiabeuE te gaf! göenoobicDt/ enbe in plaet^Ì ban be ^limetTen getcacteert.
^ , Un TrMm Uiydt als volgbt.
COmme par deux Traiilezfaids&condusàMun- IterentrefaMajefie'IeRoy d'Efpagne d'vn coite,& les defunéls Seigneurs Princes d'Oranges Frederic Hen- ry & Guilliaumed'autre, Ie premier defditsTraiöezen date du 8. lan v. de l'an 164.7. & Ié fecond dui7.Decemb. de la mefmeannée,dont mention &infcrtion eii faiteau querentecind^uiefme Artide du Traiöé de Paix, arrefté au mefme lieu deMupilcf Ie.30. Janvier de l'an fuiyant 164.Ì. entre fadite Majefté & les Seigneurs Eilats Gen^ raux des Provinces U nies des Pays-Bas, parmy diverfts |
daufes & conventions contenuesauxditsdeux Traittej; del'An 1647. dela partdudit Roy,adeueftredelivré«;a proprieté audit Prince, pour luy, fes hoirs & SuccelTeuii U Mariuifat de Berguesfur Ie Zoom avec fis depindamis moy ennant cettaines conditions expt imées auxditsTrai- dezjfurrexecution & accompliflèmentdefquelles&de ladite remife & delivrance du Marquifat de Bergues fur U Zoom , s'cftant rencontrées quelques difSculte2,& conte, ftations long temps debatues de part & d'autre, on feroit enfin tombé d'accord en la maniere & forme fuivante,
S^avoirqueMeffire^Bf/fes/W^i Brftw ChevallierSei. gneur de Vilieclair,Angiray & VillercheminjConfeilliet dudit Roy d'Efpagne en fon Confcil d'Eüat, & fuprems pour les affaires des Pays-Bas & Bourgoigne presdefi pcrionne5&a prefent fon AmbaiTadeur ordinaireauprcs defdits Seigneurs Eftats Generaux , auroit aunotn icde la part dudit Roy fon Maiftre de nouveauTraifté&con- venu par forme d'Interpretation & Execution defditi deux Traidtez du 8. Ianvicr& 17.Dccembre,&relative- ment a iceux, avec les Sieurs Jean de JLnuyt y Chavalliet Seigneur de Vofmar, Weelde, Ra veis, &c. Arxaultdi Beaumontj&cOa'viddeWilheh?!, ConfeilliersauConfeil &; en la Cour Feodale de Brabant, tous trois Confdllieri du Seigneur Prince d'Orange, & LaurcTts Bufferò Ch^ vailier Secre[airej& Greffier dudit Princecommerpe- cialemenfa ce Deputez&authorifez ( ainfi qu'enfaidl plaine foy & aflèurance ia Procuration fpeciale quifcrj infeiéeaubas du prefent Traiité) par les Dames Prin- cefles dOranges, Mere & Ayeule du Seigneur Prince d'Orange GuiUaume Henry, unique Fils,Heritier&Suc· ceflèur dudit feu Seigneur Prince&parle Seigneur EleÖeur de Brandenbourg ion Pnde,comme ayantslaGardenoble, Tutele, & dirediondesbiensSc perfonne dudit jeune Prince,& fous promelTe reciproque de maintenir pour bon, vaillable, & irrevocableentout temps ledit prefent accord, & porter quite envers & con- tro tousfadue Majeftédes Payements qui ferontfaiflsde fa part pour l'accompliiTement dudit prefent accord& Traidé, fans que jamais iedit Prince d'Orange leur Pu· pillcjfes Hoirs, Succeiïèurs, ou ayants caufe ny queique autre que ce feit les puilTe contredire ny difputer, s'obli· geantales maintenirpourbons, bica &devementfai& & les faire authorifer par Jullicc en cas de befoing.
Premierement, que ledit Seigneur Prince d'Orange dl· meurera en la plaine^& entiere PoiTeifion, joiiliTancejêc proprieté de touts fes biens, Domaines, & Seigneuries, qui font fitué riere la Souveraineté de fadite Majeft^j & Jpecifié dans lefdits deux Traidez, jagoit & non obftant (ju'ils euflènt efté deflinez, comme il fevoit par lefdits Trai(2:ez,pourfervir & tenir iieu d'efcbange & permuta; tion dudit Marquifat.
Secondementi pour fatisfaire au furplus de la valeur, & fupplierl'importanceduditMarquifat, fera fournieiu prouflnt dudit Prince, & reellement deli vree par ledit Ambaflàdeur de la part dudit Roy fon Maiflrelafoffl® de cinc^ cent mille florins de vingt fouls chafcun florin, dite fomme payable en ce Iieu dela Haye, puenceluy. d'Amfterdam au choix dudit AmbaiTadeur, termesjfgavoir deux cent mille florins auCTi toii apres la gnaturepar les parties contraótantes dii prefent accora,»: aucres trois cent mille cincq mois apres la Signature.
Troifiefinejr.enti qu'outre Ie payement defdits (inci^^^ mille florins fera conftituee auprouffitduincfmePi^n® une rente annuelle de luatre vingt miüefiorint. auili<i« vingt fouls par piecespayables par chacunan, foie iieu de ia Haye/oiten celuy d'Amtterdam de mefme)®
choix de fadite Majeftc, feloii Ie courscomraunquilt
trouvera eftre des efpeces auxdits lietix, lors que les p^y'* ments s'en feront d'année aautre,lq Interefts de laque"« rente au prouffit dudit Seigneur Pritice, commenceroni à courir des Ie mefme ternes de la Signature,^ date du prt* fcnc accord & convention, & donde Capital fe ^f™ rachetter au denier vingt dans dou:^ 'ans à diverfisfe»' & par diverfesparties, qui ne pourront ellre moifldrei ψ de trofs (ent rmlieferini chaicüne fois. ' |
-ocr page 133-
HERSTELDE LEEll.
pres de fa perfonne, & à prefent fon Ambaflàdeur ordi-
naireaupresdefditsSeigneursEftatsGcneraux. Et qu'il
eft neceffiiire de noftre part,comme eftant Onde & aulli
Tureur dudit jeune Prince d'Orange, a caufe de noftre
abfence, de commettre & authorifer quelque Pcifonne
de quaiité pour traitter & conclure avec ledit Seigneur
AmbaflTadeur, nousconfiansal'affiöion , expenence &
capacité de Madame Princeflc Douairiere d'O-
range, noftre trcichere Belle-Mere, commeAyeulefiC
aufli Tutrice dudit jeune Prince, ravonsr?quife,comme
nous la rcquerons & authorifons par cette noftre Procu-
ration particuliere (combienquayonscydevantdonnée
Procuration & pouvoir abfolut à ia fufdite Dame noftre
Belle-Mere, pour tout ce qui concerneroit l'adminiftra-
tion de ladite Tufcle) de pouvoir traitter, conclure, & fi-
gnerledit Traitréavtc kdit Seigneur Amb»ilàdeur, &
cela ou en fa propre perfcmne, oubien enfubftituant,
commettant& authorifant àcette fin quelque autreper-
fonne ou perfonnescCme bon luyfemblera, &eftanr le-
dit traitté cöclu,arrefté & figné par ledit fubftitué ou fub-
ftituez, de le pouvoir ratifier & ligner en noftre nom, &C
generaleméc de faire touchant l'cquivalent du Marquifat,
tout ce&cn la mefme forme Scmaniereque nousmef-
raes pourrions faire en perfonne, promettants en parole
cffPrince d'avoir agreable, ferme & ftable, ce que par la-
dite Dame en cet endroit fera fait,trai[té3c0nclus &c arre-
fté. Fait à Cleves le trentiefme Septcmbremilfìxient ciiic-
quaìite M^comme Mere, Onde, & Ayeule du Seigneur
jeune Prince d'Orange Guilliaum Henry noftre Fils,
Nepveu, & petit Fils, &ayants la Tutele ficdireftion
des biens & perfonne dudit jeunc Prince, à tous ceux qui
ces prefentes verront, Salut. Sgavoir faifons, que comme
par deux Traittezfaits ficconclu à Munfter entrefaMa-
jeftéleRoy d Eipagned'va coite ,& les Seigneurs Prin-
ces d'Oranges Frederic Henry & G uilli?ume de glorieu-
fe memoired'autre, eii date ά\χ huiêtiefmelzmi^T milβ»
cent quarante cept> & ningtceftiefme Decembre de la mef-
me Année,dont mention & infertion eft faite au quaran^
tecincquiefme Article du Traitté de Paix,arrefté au mefme
lieu de Munfter le trentiefme]imìtx de l'An fuivant mil
fix cent quarante huiU. cntrc fadite Majefté& les Sei-
;neurs Eftats Generaux des Provinces Unies du Pays-
Jas, parmy diverfes claufes & conventions contenues
auxdits deux Traittez de l'An nilfix cent quarante ijde
la part dudit Roy a deu eftre delivré cnpropriecéaudic
Prince pour luy,fes Hoirs ScSucccflcurs le Marquifatde
Bergues fur le Zoom avec fes dependances, furl'execu-
tion & accompliilèment defquelles & de ladite remifc &
delivrance du Marquifat de Berguesfur le Zoom,rcftanc
rencontrées quelques difficulcez, pour l'aiTaipiiTemenc
defquellcsdiflicultczdelapartde faiVJajefté eftCommis
ξiCΆViύìòή{él·AcΰxτtAnthoi1ίedeBrιιn Chevallier, Sei-
gneur de Villeclair, A ngirav& Villerchemin, Confeil-
lier dudit Roy d'Efpagne ee fon Confeil d'Eftat, ficfu-
preme pour les aflàires des Pays-Bas &Bourgoigne pres
de fa perfonne, &à prefent fon Ambafladeur ordinaire
ipres defdits Seigneurs Eftats Generaux, & qu'il eft ne-
iFaire delapartduditjeunePrincedOrange,decom- ·
mettre & authorifer quelques Perfonncs de quaiité pour
traitter & conclure avec iedit Seigneur Ambaflàdeur,
nous comme Mere,Onde, & Ayeule, & ayants la Tute-
le dudit jeune Prince noftre Fils, Nepveu ,& petit Fils> >
nous conlians en la capacité, prend'homie & experience
desSieurs Jcewi/eKHiy-iChancelier, Seigneur dé Vof-
mar, Weelde, Ravels, Aernault de Beaumoftt & Da-
viddeWilbelm Confeilliersau ConfeilSc en la Cour Feo- '
dale de Brabant, tous troisConfcilliersdu Prince noftre
Fils, Nepveu, & petit Fils, enfemble JLawriwi Biy^re
Chevallier,Secretaire & G rcflSer dudit Prince, iccux en- I
ienblemect oubien la plus grande part d'iceux par abfen-
ce ou autre incommoditélesavons Deputé, CommisSc
authoriié,comme nous Ics Deputons,Committons Se au-
thorifons par cciprefentes,pour traitter, conclure &ac-
corder avec ledit Sieur Ambafladeur touchant l'equivu-
lentdu Marquifat, en la mefme forme & maniere que
nous mefmes pourrions faire en perfonncs, &dcfigner
ledit Traitté cn noftre abfence, promettans en parolede ■
JliJ Piinccs
Et pour feuretc deraccompliflèmentdescondidons
jccor.ventionscy deflus, demeureront en leur force &
vjpueür ks cautions, feuretcz. & hytJotheques mention-
fes dans l'accord du huiBiefne lanvier & promeiTe pour
fjccómplfflirnem d'iceluy du trentiefme ά'Κο\χίί & l'ac-
corti à\i wrigtcepticfme Decembrc milfix cent ^uarante
ipt. Gomme aulìì dansleïraittédePaix, concluentre
me iMijeilé d'Efpagne, & les Seigneurs EftatsGcne-
jjijjjjcspfovinccs UnieedesPays-Bas letrentiejiiiejiin-
ïierilel'An i\x\vmx.Q.milfixcmt quarante huici. Et pour
jfljgnadon fpeciale feroìit oMigé les Bte7is,Domaines,aydes
L· iDuts autres revenucs de fa Mejefié dans leDuchéde
Siihttt & Comté de Flaitdres^ dont ftrotit depefchez let-
tres&aftesen forme convenableàraiTeuranceSc fatis-
fiition liudit Seigneur Prince d'Orange, dans le temps
jjterme de fix inois apres la date du prefent accord.
Moyennant lefquelles conditions & conventions cy
ij^dùtexprimées, toutesdifficultczdemeureronc appai-
fes&elbintesentre lesparties au TCgitddüditMarqui-
fii il Ber^ues fur le Zoovi ^ & lefdits Roy & Prince pour
„,jgcleursHoirs& Succeflcurs & DeÌcendants, obli-
jtj jl'obfervation du preCencTraitté,fans y pouvoir con-
itevcnlr ny en difcederjains l'accomplir puniftuellemenc
iide botine foy, hypothequant àceteiFeól reciprocque-
uentladiteMajefté & ledit Seigneur Prince leurs Biens
ii Domaines j pour y avoir recours en cas de con traven-
Et finalement outre la Ratification defdites Dames
iiinceffts&cludicSeigneurElcdteur qui devrontiuivre
ÌBCOiitiiienc, fera de plus ledit prefent Traitté & accord
ipprouvé&ratifié, tane par ledit Seigneur Roy d'Efpa-
jotque par les Seigneurs Ëftats Generaux des Provinces
Unies du Pays-Bas, dans le temps & tejmtàecmcqmois
ipieiladate&fignatured'iceluy, & lefdits Tuteursrc-
mant les payements, foit dudit Ambaflàdeur ou aucre de
IjpttduditRoy, devronc donnerdesreceus Scquitan-
«senbonnc forme,paffées par devant la Cour de la Pro-
viiiced'Hollande,& enregiftrées auffi bien qiie le prefent
Traitté d»ns les Archives d'icelle Cour, pour y avoir re-
tours en cas de befoing, & en pouvoir tirer diverfes Co-
pksaulbentitques.
Infuit U teneur de la Procuratian des Oef met. defdites Oo-
ms Ïrinceffes, e^ dudìt Seigfteur E/eiieur j eii ^uaUti
k Tvteurs du Seigneur Pnnce d'Orange Guilliaums
Hiiiry.
^ Ous Marie par Ia grace de Dieu Princeflê de la gran-
'deBretaigne & Douairicre d'Orange &c. &nous
^'lìe par la grace de Dieu Princeflê Douairiere d'O-
'uigc &c. pour nous & au nom de Monfieur l'Eledìeur
«Brandenbourg 6cc. en vertu du pouvoir qui s'enfuit.
NumFredeiicGuilIaume parla grace de Dieu Marquis
lii Biandcnbourg &c. à tous ceuxquiccs preicntes vcr-
loaiSalut. S^avoir faifons, commepar deuxTraittei
'iiis &conclus à Munfter entro le Roy d'Efpagne d'vn
Ofté,& lei Seigneurs Princesd'Oranges Frederic Hen-
■ì&Guiljiaumedc glorieufe memoire d'autre, endate
ciii»;iJ»f^flanvicr milfixcentquarante cept j òcvingt-
'jiiitfmt Decembre de la mefme année^dont mention &
tfertion eft faite au quarantedncquiefme article du Trait-
"dc PaiXjarrefté au melme lieu de Munfter le trentiefme
jmvier de ΓΑη luivanc milpx centquaravtehuìBzwixc.
™iteRoy,& les Seigneurs Eftats Generaux des Provin-
^Uniesdu Pays-Bas, parmy diverfeschaufesficconte-
®Mauxdites deux Traittez de ΓΑη viilfix cent quarante
"Ì^de 1» part dudit Roy,a deu eftre delivré en propricté
^tPrincepourluy, fes Hoirs &SucceflèursleMar-
^iifat de Bergues fur le Zoom avec fes dependances, fur
Itïenifin- a---------_____j./·____o^ j_ i. j!____
'«e^tlon & accompliflement dcfquelles & de ladite
«ueocdelivrance du Marquifatde Berguetfur le Zoo
-------- uu lïjai 4uii»i ut ucrguet fur le Zoom;
^ 'int rencontrées quelques difficultez, pour l'aiToupif-
defquelles difìicukcz de la part duditRoy eft com-
Meifire Anthoine de £»-«» Chcvallier,
C Villerchemin, Con-
fon Confeild'Eftat, &
«Sneurde Villeclair.Angiray &
' J^Judit Roy d'Efpagne en ί
« pour les aflàircs du Pays-Bas & de Bourgoignc
-ocr page 134-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
134
Princcs d'avoir agreable, forme & ftable, &ranficrce que par lesfurnommez fera traitcé, conclu, & arrelté en ceil cndroit Fait & ligné & à Teylingenìc
ψιαηιεβηβ ξί\ο. fe^tiefme àw Mois d'Octobre imi fix cent cÌ7tcquante vn. • Eftoii: fìgné Marie & Amalie Prin- ceflès dOranges j Cachecté des Cachets deldites Dames Princeiïès.
£n foy de ce que deflus eli leprefencTraittéfignepar ledit Seigneur Ambüfladeur duRoy d'Efpagne , &par lefdits Deputez defdites Damcs Princeiles , & dudit Seigneur Elecieur de Brandenbourg en la quaiiré que deflus de Tu:eurs du Jeufne Prince d'Orange, &:en ver- tu dupouvoirdonne auxdics Dcpurez. FaicàlaHayek elou:^eJme d'Odtobre tnilβχ cent cinciuante vn, eftüit lignc.
L.S. A.Brun. L.S. iJeKnuyt.
L.S. A. vanBeaumont.
L, S. X>. de Wilhelm.
L.S. C.BuyJfcro.
NOus Marie par la grace de Dieu PrinceiTe de la Grande Britaigne Douariere d'Orange, &c. é® Nous Amalie par la grace de Dieu Prlnceffe Doua- riered'Orange, pournous& aunomdeMonfieurl'E- leiiteur de Brandenbourg, &c. en vertu du pouvoir cy deilüs infere, commcMere, Onde Ayeuledujeu- ne Prince dOrange Guilliaume Henry, & ayant la Tu- tele & diretìion des biens & Perfonne dudir jeune Prin- ce , ayantsen & examiné le Traitté cy deilus conclu & fignéparnos Depucez avec Monfieurl'AmbaiTadeur du Roy d'Efpagne le dou:(jeJme àOLlohrc ηιζίβχ cent cim- quantevn, en vertu de noltre Procuration aulfi y infere, avons en la qualité fufditte, ledic Traitté reccu pour bon, ferme, &vaillable, aggrcé, approuvé&ratifié,cora- me nous le recevons, aggreons, approu vons & rarifions parcesprefentes, felon la forme & teneur, promettans de l'eniiiivre, obferver , & accomplir inviolablement & poindtucllement,& de le faire faire enfuivre, obferver & accomplir, touc ainfi comme fi nous mefmes l'avions traitté & figné. Fait à Teylingen & àia Hayele tor^ejine & leβeiτ,ieβme du Mois d'Oótobre cfwi
uwiuantevn. £ftoit figné.
Marie. kuhumVrìnceJfe d'Orange.
L.S. L.S.
Et plus bas aontre figné.
Var Ordennance de leurs Altejfes Buyssero,
KeDBcniK ìiuiSbccte gcfpiootficn ban fiet g^cfcct boo? Set otìcrlDiJÈn üan Dtn l^ccr fullcn nu toeöcc toec^^ bolfleii 'teljene tot oiDcntUjcöe fupplntc/ Dat isi/ öe Dirilclltiige Det ilcocringc ijS tee öanbt gljenomcn.
3!n 't laetftc baiilEacet enDe beoin bau 3ip?il/ gflijtb ooth te boo? entie batr naet/ tjS öe <iES?oote ©itflaDecinoc mecc bcfioö oDetoeed inet affafcen baii ©Jancfecijtb/ ^pasnien/ ©ojtugael ciiDc anbcre/ alsi mct 'tount «©oiuefijjtB/ ÉRbi Ujaec ottfE epoentlöcö öeBeroatiC' ringlj toaji bp ecn geroepen. 2tlle De felbe bjeeinDe faec-- jNen alsi nict tee materie DienenDe/fuIUn niaet blootelijcb alö niet Deu tiingeu aenroeten.
©e ï^ontnchlijcfte 5f?anftöe StmbafTaDeut Beiievre iflcjï oDcftomen in't begin iaan Den iH^aert/ enbealfoo m^n ficD niet fionDe niet liem betflaen nopenDe ben Rang, foo nopt geen Conferentie met OeingiKljon' ben. iéoo Dat ijp fienDe niet te bonnen öiet berricljten/isï in't begin toan JlEap bettoogen.
TlDe "JlmbaffaDeurÖ i>t. John enDe Stricklandt Dcpbe RaDcn ban ^tnte bec aepiiblijcfie ban CngelanDt/ met een bigutte ban bp be b?ic lionbert perfoonen gljehomen 3Ünöe til 't laetftc ban iBaert / enDe ben dertichilen ban bienaubtentiedebbcnDe/ Rebben bcrfciiepben cnbcfoo' |
Danige beiegentnglj gijeBabtban b3egcnbe©obm ««ίι» l^obelingen ( öoe feei; ooëii De ijeeren öan {Jollaniit ba^r Ojbjc tegen (ielbcn) bat fp tn't laetfle ban 3tp2tl laif {«egen om toeOer te bectretben / berftlacenbe beflouiitns Ijaer fecuritept enbe De reputatie ban be Sepublftcbnito langer te bonnen ïjier bipbcn.
3&C i^taet Dceft gefocljt gaec alle mogelueficfatisfaf. tietegeöm/ oocb öaet boo?(ïcUenbe Bet ^rattottbait l)et 5laeC veertienhondertvijfennegentich. '©icban iijollanbt Bcbben 'tfelue boo? ben ^eer Coinmiflani Schaep iaten bp 't parlement fmaethelijcb mtéem enbe berfoecben prolongatie ban berblijf : 'ttoeltfiW feetber bo?tentijDtbergunt jijnbe/ 39ηtegen'tleftcìjaiÌ giuniusitoeDergcreboceert/ enbe Boetoel men olie nnj, gcltjche gnbuctien acntocnDebe om Baerbei'tretS notti
toat op te fcBoKen / foo 3ijn fp niet te betoegcn ocW enDe alfoo be (Cractaten onbolmaecbt toaren / foo tgm, refoibeertDoo?ecn (Êypjeffe €xttao2btnariii3(mbiiffa, öcbanBiecin<engelanDt tefenben/ De feibctcboittft-- ben. ^p namen ben dertichften giunp Baecaffctot/ enbe togen ben eerften ^'ulp upt ben ^age.
g&e langB enbe febert Bet ^aec fcftienhondertnegen en veertich getracteett BcbbcnDe iSattficaticop bcantia ieftienhondert negen en veertich met «©CliemartfiitOJJ Den iiijtje lijof-iBeefiet Ulefek gBemaetbte àtmmi 3ljn epnbtlljcb ben een en twintichften JEattp op be <i5ioote JBergaberingB boltogen enDe baft oljcfet/onanti gefien be ©ffitten ber ïioningljlijtbe jêtoceifcj^efÊnni jtersi De 2llfgefanten Canteriìeyn enbeben Commtflanji Appeibootn refpectibelijtb enbe fucceffibelijtö iwtUi gengebaen.
ï©e ÖoningOIjjtfic ^oitugaelfcBe 3£mba|TabfurSou. fadeMacedo, naet langl) Dilap epnbtlgtboocfiùettfe- ften jüartp aubientfe Bcbbenbe/ enbe fijne ^jopofttit in't Eatijn Doenbe inDc(i5?oote©ergaDccing{)/ öeeft Ofjegeben meet Boop aljS effecten : j^oo bat ben vijf en twintichilen USactp gBetefolbeertenbebcrliacntotcrfit alle boojDere Confcberentien (öoeüjel be iettinpitc ban ^toeben boojtoilgemelbenComniifTatisi Appel- boom üEt pKfenteren Baec IBebiatie ttiffcDen tKfiit intact enbe ben 3po2titgp|cBcn Itmbaffabeut ) mttfjcm af te fnpben enbe Bem boojtaen niet meet te bciincn boo! 2imbafTabent/ Die0 fjp eenigen töbt bacr na isS flöetop nacti>ambo20B.
CiifTcBen be iJoningBIijcbe ^paenftBe 3Cm' bafTaüiur Brun enbe De feoningBlijcbe f janfcFjcl^nr iïcfibent Braffet pafTeetbenfoo boo?alsigt'bupcenbc!)tt berblDf ban benj^eer3iimbaffabeiitBelievre (DicW Bet niet aentoogO) berfcBepbei . Contentien / foo lip publijrbc aubiemie aig boo2 iBemoricn inDe<!Ìijo0tt Bci-gaberinoB refpeettbe gftcDaen enbe ingfjcscDcii! üjoibenbe fultr (apparenteitjcft boo? Baer epoeti bocn ) t'eltbeniö D002 ben gemeen gcmaetfit. bieicb aliejs be ^taet nict ai.ii met Booten enbe fien iKtft bejegent.
<©m ban hjeber te bomen totbe^omefiitencfart' ben / bient bat al febert Den acht en twintichflenpW' tp toajs gBebefoigneett tot tonfiltatie ban beöiffrepf«n' be inclinatien Die tot nocBtoetöaceninoeBomeii/ οί^ upt epnDtUjcb refulteetDe op Bet papier Den fes en twintichften 9tp?iìiii gBctappoitecrttotct® 'tgene Bier naetopDenfeftienden^unpiiSbowontm^
lijibgearrefieert/baercmalOieromioobitlJ· ,
5Bn befe ttjbt ftonbt Bet in geelanbt niet feet «fltt toenfcB banöe ^^eeren ban IgollanDt/ biebcrnainfitD^ alDöet gBearbepbt toictbe tot toebetbieftnot) ^tabtBouber/ «Capitepngeneraci/ &c. fulcj: geen noottocnbicBept gafaenbeiicirenbanip· lanDt om DeiSgelijfj: te boen / foo b?eci(öenntcttinH« fp / Dat filler foo in De J^aobincie ban «©eiD^l^i^i teeBt / ©bet- f ffel / al0 in eenige ^teben ban fοΒ» fonbe geben alteratie. <©m ban be felbe BoubenmetlollanDtgBcboeoBt/ foo3Ön (ceU)cfloo^ elberö iiS gefept)öertoarrt.si gefonben be J^eircn ba W dam, de Wit, Nypoort eube Ricce , biealbflCt ÖC»»» geboeu bolgenbe ^jopofitte.
Ep- |
-ocr page 135-
HERSTELDE LEE LI. 175
Eo.Mog. Heerenj
Wy hebben tot voldoeni nghe van den laft, ende vol- gens intentie van onfe Heeren Committenten,ons verplicht gheoordeelt Uwe Edele Mogende der felver Confideratien ende bekommerlijcke bedenckelijckhe- den, raeckende het Capitey nfchap Generaci, fucceilì ve- liicktegemoette voeren. Alle die andere poindlen, van de Religie? Unie ende Militie, in de onderlinge Confe- tentieiij tuflchen de twee Provinciën ( Godt lof ) foo weimct eenparigheyt zijnde gheadjufteert j dat wyop geen ander fubjedt eenighe difcrepantie hebben kennen bsmerckcn.
Uwe Edele Mogende is bekendt, dat yeder der Geü- nieerde Provinciën i competeert het Opperfteghefach over het Krychsvolckj ende het beleydt van de faecken ran Oorlogh binnen haer eygen Souverain Provineiael irfort : wekken volgende , oock aen de perticuliere Stadthoudersaltijdts hebben ghegheven de qualiteyt van Capiteyn Generaci over de Militie binnen hare refpedli- ve Provinciën wefende j ende infonderheyt de Provin- ciën , wekkersStadthouders nietzijn bekleedt gheweeft met dequaliteyt van Capiteyn Generaci van de gheheele Ueìc ; waeromme dan oock de Provincie van Stadt ende Landen , haer nieten heeft ghecontenteert met knne Stadthouders by Commiifie , als alle die andere Provinciën, mede Capiteyn Generaci te maecken ; maer keeftnoch daer en boven in der felver Inftrudrie artyc- ïdne^en geexpreflèertiDatde Stadthouder medewefen fai Capiteyn Generaci, ende het Opper-Hooft (Nota) vinhct Krychsvoick te Paerdeende te Voet, 't wekk in defelveProvincie tegenwoordichÌ5,ofte hiernaemaels dacrinne ial mogen komen.
Ghelijck oock by Uwe Edele Mogende nefFens die Heeren Staten van Hollandt ende Weil-Vrieflandt, verfcheyden malen Staets-gewyfe ij verklaert, ende nae- mentlijck by Refolutie van den feiten Februarii vijftien- hondert feven en tachtich : Dat Syn Excell. Prins Mau- ri» onfterfFelijcker Memorie ( die alleenlijck Wasper- ticuiierGouverneurendeCapiteyn Generaci over Hol- landt ende Zeelandt, fonder te dier tijdt Commiffie van deGeneraliteyt te hebben ) die faecke ende het beleydt Vin den Oorloghe tc Lande in Hollandt ende Zeelandt, ende namentlijck de bcfettinge van alle Steden ende Sterckcen der felver Landen, by advijs van de Staten van dicD) ofte haer Gecommitteerde Raden feude hebben. Wseruyt dan volght, nademael de ftemmende Provin- ciën, noch by de CommiiEen aen de Capiteyns Gene- raels van de Unie verleent,η och by eenige andere Aöen, 'tvoorfzgefagh over't Krijchsvolck, ende het beleydt ran den Oorloge aen den fel ven gedefereert ofte overge- geven hebben, dat dienvolgende de Succeilive Capi- teyns Generaels van de Unie, in dier qualité oock geen gefigh ofte authoritey t ter Wereldt, binnen het territoir van de ftemmende Provinciën gccompeteert heeft.
Sulcx dat alleenlijck te Velde ende buy ten het reflbrt vin de ftemmende Provinciën, de fundie van het Ca- piteynfchap Generaci heeft kennen worden gheexer- ctert. |
Wel is waer datonfeVoor-Ouderenin den beginne nn den Oorlogh, volgende het exempel des Koninghs VanSpagnien ende veorgaende Landts-Heerenj goet fwonden hebben over defc Landen te ftelien een Gou- Wmeur Generaci, wekkers ghefaghfich mede binnen oeLimiten van deftemmende Provinciën heeft gheex- lendeert, felfs oock in't fluck van de Politie ende Ju- toe in den hooghften grade : Dan naderhandt door wgevoeligh exempel van deexceflèn by den Grave van Lycefter gheplecght, hebbende gefpeurthoelichtelijck 'O^anige hooge macht tot groet nadeel van den Lande, •nde met extreem ghevaer van de libertey t ende vryhey t 'w den Volcke kauworden misbruyckt ; Soo zijnde felve onfe Veer-Ouders te rade eheworden, de voorfz Charge van Gouverneur Generaci te mortificeren, ghe- lijck de felve van die tijdt af, tot defen huydige dage toe> gemortificeertisghebleven, ende hebben vervolgensin plaetfe van dien, niet wederom een Gouverneur Gene- raci , maer alleenlijck een Capiteyn Generaci geeligeerc gehadt, wekkers macht fich ingeenendeele (ghelijck vooren bewefen is) binnen delimiren van de ftemmen- de Provinciën (als wel die van den GouverneurGene- rael hadds gedaen ) hebbende geextendeert, oock con- fequentelijck maer alleenlijck over 't Vokk van Oorlo- ge, ofte die Legers buyten derefpedive refTorten van de ftemmende Provinciën , ende te Veldezijndc, ghc- ftrecktheeft. Gelijckalle 'tfclvebreederis blijckende by collatie van den inhouden der Commiifie aen den Grave van Lycefter als Gouverneur Generaci verleent, tegens degenedewelcke aen de Princen van Orangien als Ca- piteyns Generaels by de famentlijcke Provinciën zijn g;egeven, ende fouden buyten alle twijffèl oniè voorfich- tige Voor-Ouders oock tot verkiefinge van een Capiteyn Generaci nimmermeer gerefolveert gehadt hebben , ten ware die fware Oorloge haere Militie te Velde gheveor- dert, ende de Militie te Velde zijnde, henlieden by ge- volgedoor een ooghfchiinelijcke neceiïïteyteen Opper- hooft afgeperft hadden.
Doch de faecke tegenwoordich door Godesgenadige by ftandt foo verre ghebracht wefende, dat de bloedige Oorlogen Zijn verandert in eene lange gewenfte Vrede, ende confequenteJijck daer door de voorgeroerde bewe- gende oorfaecke is komen te ceiferen, foo kennen wy mede niet anders oordeelen, dan dat die Charge die op de felve oorfaecke isgefondeert geweeft, oock in effèdc door ceifatie van dien, van felfs voor gemortificeert ge- houden moet worden, niet konnende fien hoe daer gce- ne Legers verfamelt wordende , een Capiteyn Generaci over de Legers die niet en zijn, ofte de Militie niet te Velde gaende, een Velt-Oyerfte daer geen Velt-tocht en valt, gemaeckt foude kennen worden.
Oock noyt een eenich exempel gehoert oft gevonden hebben, dat cene Republicque in de gantfche wereldt by tijde van Vrede een Capiteyn Generaci aengehouden veel min aengenomen foude hebben. Maer ter contra- rie notoir zijnde, dat veele welgereguleerde Landen ;ewoon zijn haer Capiteyns Generacls ofte Velt-Over- ten alleenlijck voor een Tocht ofte expeditie Commii^ fietegeven, wordendedefelve Velt-Overfte infukken ghevallet'ekkens het Volck van Oorloge weder gekeerc zijnde , in haere Guarnifoenen ofte Winter-quartie- rcn, van de felve hunne qualiteyt wederom ontbloot, onaengefien de Oorlogen aldaer ghemeenlijck noch du- ren, ende de Militie oock korts daer acn wederomme te Velde treckendc, van een O ver-hooft verfien moet wefen.
Zij nde de Hertoge van Alba geweeft de eerfle die fpe- cifice tot Capiteyn Generaci over dcfe Nederlanden by den Coningh van Spangien onder 't Gouvernement van de Hertoginne van Parma in den Jarc vijftien hondertft· ven enfeflich is geftelt.
By wekkers CommiHïe van dato den lellen January desvoorfchrevejaers, den felven Coningh van Span- ;ien oock expreflèlijck voor redenen ende moti ven van !ien allegeert, de onluften ende troubelen in de Ne- derlanden entftaen, midtsgaders de noodtwendicheyt om den wech van Wapenen te ghebruycken, ( foo hy voorgeeft ) daer uyt refulterende , ende fuickx daer medeghenoechfaem te kennen gevende, datby paifible tij den, ofte in Vrede, het felve noyt cn foude hebben ge- ichiedt.
Midts alle welcke redenen wy vaftelijck willen ver- trouwen, datUweEd. Mogende nefFens ons apprehen- derende by defe tegenwoordighe tijden, de Geünieerde Provinciën gecndienft ofte nuttigheyt terWcrcltvan m % een |
-ocr page 136-
ρ 13Ó
een Capiteyn Generaci te konnen trecken : Oockniec en/ullen zijn de geen dewelcke tegen her exempel van alle andere Republijcquen , jaetcgenü het exempel van defe Nederlanden felfs, contrarie depradicque van alle wel ghepolitieerde volckeren, tot mifcoutentement van hare Bondtgenooten,ende fonderlingh van die geen,die in alle (ware tijden eeoeRcpublijcque als een Lichaem, jaealseenistidc, metUwc Ed. Mogende gheweellzijn, die verkieflnge van een Capiteyn Generaci iuUen willen urgeren.
Gelijck wy dan oock j tot een teecken van dien , met fonderiingeaenghenaembeyt hebben opghenomen , dat Uwe Ed. Mogende Gedeputeerden in de peniculiere Conferemien, met Gecommitteerden uyt de Vergade- ringhevan onfe Heeren Committenten, ketftelijckin 'sGraven- Hagegehouden, fouden hebben verklaert wel te kennen oordeelen , dac fonder ondieail van den Lan- de, gedurende de minder-jarigheyt van den Jongen ghe- booren Prince van Orangie , met de verkiefinge van een Capiteyn Generaci foude konnen worden ghefuperfe- dcert ; maeraen de andere zijde, foo moeten wy mede verklaren, dat wy niet konnen vinden in de redenen te beftaen, ofte met den dienft van den Lande tequadre- ren hetgeen Uwe £d. Mogende Gecommitteerden met eenen fchynen urgeren : Dat van nu af aen by Rtfolu- tie foude worden vaft gheilek, dat geaurende rie minder- jarigheyt van defen Jongen gebooren Prince van Oran- gien , geen Capiteyn Generaci verkooren foude mogen worden : Oock mede niet, dar van gelijcken foude wor- den vaftgeftelt , datdiefelve Heere Prince tot mterder- jarigheytgekomenzijnde, endebydemeefte flemmen- de Provinciën bequaem gheoordeelt wordende, de fel ve als dan tot het Capiteynichap Generaci voor alle andere foude worden geprefereert.
Geconfidereert, dat daer door aen eene zijde in tijden ende wylen by overkomfte van Oorloge ofte anderlints ( daer voor Godt Almachtich defe Landen ghenadelijck wil behoeden ende befchermen ) de ghelegt.-ntheyt van den Lande foodanich foude konnen welen, datüienlHch foude zijn tot verkieiinghe van een Capiteyn Generaci, felfs ghcdurende de minder-jarigheyc voorfchreven te procederen : Ende dat echter in lukken gevalle des niet tegenftaende de Provinciën dienacngaentie, tot mcrcke- lijcke ondienft van den Lande, dc handen geüooten fuu- dènzijn.
Ende aen de andere zijde oock foude konnen ghebeu- ren ( ghelijck wy verhoopen dat metGodeshulpeghe- beuren fai ) dat den Jongen Prince van Orangie al meer- derjarich gheworden zijnde , defe Nederlanden noch Ih-. danich met Vreedc fullen zijn gezegent, dat alle de rede- nen ende moti ven hier vooreo gededuccert, waerom wy oordeelen tegenwoordich niet dienflich endeonghera- den te zijneen Capiteyn Generaci cc maecken , oock ten felven tijde noch fullen blyven Mditertn,jae<jat feifs als dan ghevonden foude konnen worden die Éieöie van een Capiteyn Generaci , ilireöelijck tegens dendiénft van het Landt ende het ghemeene befte llrydich te we- len.
Ende dat overfulcks ten hoochften fchadelijck foude zijn, onfe Nakomelingen doorfodanighe bcloiien eeni- uiger maten gecngageert te hebben. |
Immers, ende in allen gevalle, foo meenen wy,dat den oyrbaer ende dienft van den Lande, ofte hetghemeene befte behoort te wefen , het eenich Doel-wit van alle yroorae Regenten, ende het rechte richtlnoer waer naer de felve alle hare Aöien ende deliberatien behooren te reguleren J ende dat voor al aen de poiieriteyt mede ber hoort te worden ghelaten de felve Vryhey t, omnie in ha- ren lijdt te mogen ende konnen doen ofte laten het geen de felve als dan fai oordeelen den dienfl van den Lande ende het gemeene befte te vereylichen. Oock niet fon- <ier groote apparcncie ftaende te vreefcn, dac dc toeko- mende Regenten fouden mogen verftaen,in foodanishe hoochwichtighe iaecken door die Refolutien oftebelof. ten van haer Voorfaten , niet te hebben konnen veibon- den ende in hunne deliberatien gheprejudieeett worden Waer door dan den Heere Prince van Orangieninetd» fyne , haer funderende op die felve beloften', endcuyc krachte van dien oordeelende een biilijcke pretenficte konnen maecken , niet anders dan evidentefatìien ende ichcuringen in den Staet fouden ftaen te verwachten,oie wy ons verleeckeren üat Uwe Ed. Mogende naer hatre gliewoonlijcke voorfichtigheyt, mede in alle niitiierco lullen foecken te verhoeden.
Behalven dat oock by alle de Provinciën, tegens hc{ verfoecken van Survivantien ende beloften van cenighe Ampten van het tockommende, ende by fommigi.· Pro- vincien oock iiominatie in het re^uardt van Capiteyn- Ichap Generaci over haer relort, eiprefiè Refolutien ge- nomen, ende frohihttive Wet ten gemaeit zijn , otitwijf-
felijck uytoorfaecke,datfodanigeSurvivancesendeBe- lolten , alleenlijck door Kuyperien ofte faveur van «n- lïenlijcke Perfonen , fonder aenlctiou van hetghemcent befte ende den üienft van het Landt plege te wegbeghe- bracht ende uytgüwerdt te worden.
Welcke redenen ende meer andere, wy oock willen vertrouwen , dat UweEü. Mog. lullen moveren, omme tot defe hoochwic.hdge faecken buyten de ordinarisgb?- woonte, ende tc-gens de gebiuyckelijcke ordre mede niet te procederen j m-aer alleen met gemeen advy 5 van beydo die Provinciën.
<©pbefe ^^OpofttlÊ i)?l1 vijf en twintichften Sip^fiflCs baeti/ li^ t»ci lue talli tompltmenteufdijctt cnbemgljciiei r Jle termen öljcanttoDO?bt/ öat öe igeecen üan Zedandt ijact oSccoiimutteecDe tee <©?oote ©Eceabetinaeopfjct gepjpponecröi' alfoo fouöen loften/ öat ί)ίtol)etw:clKl)ίί (tcgcEnί!ctr^n1eln Quanie te lijDfn maecallcii bp tffjej t)?act)tttio?aett)atiotCu(ïc etiDe bafl HeUtiiöebaiibtcn/ foiiöc mogen itcethen.
JiöJtsi baernae /i^nofOtanjSbacropglieboIcetnoiiiK Die Uetanöertnge/ glieiwf ti tn Det epnbe Uau Öit iSotcliia ijEt betuoicl) ban be faitfat i)et ba« (©ta»i0itttsfi fenbe/fai teoiöen tipii)aeit» .= ■
^u fullen top toebcc bceren tot flct mdrcIidijcHIif öat upt de «iSaoote ©ccoaòeringtje cefultectbe. StlUwcr ili Igeec ban Andreé m {jetepnùc toan 2ίρΜΐ/ p?cfibetiniie tjeeft boo? gt}c(ïelt / bat Ijacc ]^oocl3 naògcnbc {jaet Qfjc^ Daclitcn fooöen gelietoén te laten gaen tot naebec eluiiliai
ttebanbcc felDCC iScioluttC ban ben fevcnen twintich- ften 3:am»aijj iactfiieDen / raechentie ftetfiutfe vande
Religie, met ben gcholge enbeaenhlebenbanbien/cHi» ni fpefie tot uptbtnbinge bsn fobontge Temperament op het inkomen ban Dc gefepbe aoomfclje (©eclïelöcfillfpt in bcfe ^anbeii/ alp fonbcr licenrfitnge ban ftei Ctai' tact ban ©icebe bejt cnbe ol)cboctï)l4jth(l foiiöc 60«ncn geftljicben χ nuiigabeiiS cp Detbecantcnbanfcnici^ pacigin boet in Ijti eFctytecen ban De glaccatcn kIeï ^anben tcgcnjS be ©aitsgefinbc geenianecrt.
a©aer op bes anberen èaegliii Up b£n ij|cer Wf be tsj" boo2 gficflaneiv öat ientglje i^ceren upt De poo cien mogen toojben »®eiomnuttcett / bctouICF Of " fo?meerben baii ben boet bie gcbiiccnbebcnttoacifjati< gen ^rebeiS Defen aenaacnbetoajs gljfl)onbttigl)cnJ«w enbe baec op Concipiekn een Ueouaeni c»be bctiooiP» Temnerament, OHime tec ©ergflbcttngeöftfiO'^X"' ccei·: ibe berboigenji baecop gijcbeltiteceirt eiiöi folbeect te tnojben noe Utfiooren / fulifii 1« Ψ" renbopecït aen be ©ttoflbct«?öe / enoe taciw
becblebcn fap i)it ocrcfoibeecfcc ban ben acht en twinticn- ften Smuiaiijiaeiftleben/cnbe gewfumciW ben leven-
"^^ïefSigin ban JlKap/ ijeUDen be lancitgl)epjopor.cect enbebcrfotht/ bat Oc8?fcc vew Maerichaick niotftt tooïbcn gficabjiitttccrt tn ben ι ban ^tate omme albacc nieöe te abbijfcrf" »' tefawujii i maiï!icti0 öpbianbiti/SjpfwiSi» wg |
-ocr page 137-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
UaitVrieflandtcnìK Stadt ende Lande metfmaecMÖCfl dCWCCli.
gn iBap i.f tfcrljolgenss fcec gIjeDerotgnecrt op Bet (lücli ban Ijet oöcten bec patenten / etiöe aimpltatie Dcc §!i(iciictic booi Den KaeDt ban ^tate / enöe toeccinoöe
Ijancorruptien.
©cntwaelfden iBap tii0i)ea?«fieert8ct3Fo?mHlfec san Commiffie te oOetien aen De «©oubccnaii-iES enüe ionunanDeucii ban De j^tcDen enDe §^laetfentmme5 ijiaielijcö ccfOitctcnDe onDec DeiScneraütept/ öOeUjtft jictfelücop Den chiendcnDefectct®ecoaDecinotjeboo? iDcbjaoen enDe bcvbolgen.tìi oöelifen toais/ cnöetoiecbcn limUciig^nöe boo? alle De aOcmelöe «löoubecneursiofie CominanDeursi / DteboojDefenalleenlijci} Adiensban lijn 3|aogOcpt Den ïjcete pjinceban «©cangeljbocD^ loffclijclicriBemoricontfangcn ftaDaen / enDc bpliaec i^oocD,ftioacnt'eal{)tecüift{)?ebcn/ Ijaere Commiffien dljeïiepefcDccct / öocnoe Daec opljaecen t)eBoo?lijc{ien
Vol^ht het Formulier van Commifte.
De Staten Generaci der VereenichdeNederlanden allen den gecnen die defe tegenwoordige Tullen fien oftehooren lefen, Salut : Doen te weten,dat wy vertrou- wende op de kloerkhey t, dapperheyt, ende goede expe- rientievanhandelinge in Militair faken van {Tytelende flaem van de Gouverneur) kebbeitwy by deliberatie van de lisii van State der Vereenichde Nederlaude» denfelven gecontiDueert, gellelt, Gecommitteerc, endegeauthori- fecrtjgelijckwy continueren,ftellen,Committeren ende iuthoriferen bydefen tot Commandeur over deStadt, &c. {Naem van de Stadtofte Fort ) gevende hem volko- Bcii macht,authoriteyt, ende fonderlinge Bevel om over illehetvolckvanOorlogeinde voorfzStadt,&c. . ,
.......leggende ofte die naemaelsnae de
occurrentienende ghelegentheytvan.faecken derwaerts InGuarnifoengefondenfouden mogen worden, te ghe- bieden, ende de felve te ghebruycken tegen alle ende een yegelijck de wclckeyets Vyandtlijcks tot naedeel van de VOorfzStadc, &c. Defi Staet in 't Generaci, de Provinciën 'm'tferticulier, ende Leden νακ dien foude mogen onderne- mmoftemachineren , ende fulcx anders endeinfodanighe 'Mim > ah het hem by ons ende den Raedt van State defir Vereenichde Nederlanden ofte andere^ ons laft hebbende, fai mariengeordontieert ende bevolen, houdende het Guarni- foen in goede Ordre, Wacht ende Krychs-difcipline,foo by daghe als by nacht, fonder te gedogen datfe de Borge- icn ende Ingefetenen binnen de Steden ende platte Lah- dender Vereenichde Provinciën, noch oock de Nabu- rige Neutrale Landen, eenighe fchade ofte over lafl: aen doen, oock foo veel in hem is, ontdecken, tegen gaen, afwee- rtn, ende doen afweer en, alles wat tegen den dienSl van den vtorfzLanden, Leden ende Steden van dien eenichfints fiude mogenfrecien , ende voorts ons ende den Raedt van State doen advertentie in alle voorvallende faecken, naer dit den noodt ofte ghelegentheyc foude mogen vereyf- fchcnjendevoornamentlyckde voqrlzStadtj&c. . .
........ ., . aen niemandtinteruymen
ofte over te ge ven, tiochte oock geen Krijchsvolck daer inne 11 latenofte uyt te laten trecken dan met onfe, die daer toe iheauthorifeertfuUeazijn, Refolutiegoet believen ende be- tiorlijck Patent, ende daer beneffens precifelijck toefen ende iner op lette» dat de Compagnien van het voorfx, Guarni- i'tncompleetendegevaapentgehoudenvorden, vlgens hare ieftellmge ende de ordre op de Wapeningh gearrefletrt, ende intr inne eenich manquementJ>evindende , des advertentie ((ven aen ons ofte den Raedt va» State, ten eynde daer ime ""hmrdengheremedieert : Desbli]hde{ Naemvande Gouvenieur) , . . gehouden hier op den ochoorlijcken Eedt tedoen in onfe handen : 'tWelck gedienzijnde,ontbieden ende bevelen Wy de gefament- "JckcRittneefteren , Capiteynen , Officiers, Soldaten ende volck van Oorloghe, in de voornoemde Stadt, &c. |
■ . . . in Guarnifoen zijnde ofte noch Mlen komen den ( Gouverneur ) voor onfen beitelden ««WiSi/iwrt'erkcnnen, refpedteren, cndeghehoorfa- men ende obedieren,verfoeckende ende bevelende,oock refpedive alle andere, dien dacaengaen fai, datfyhem in't exerceren van fynen Laftende Commiflie alle ad-· dres ende behulp doen.
Gedaen in 'sGraven-Haghe onder onfen Contre Ze· gel, Paraphure, ende Signature van onfen Griffier den
<©p Dct toetcfi ban be idmpliatie ofte berbctccinge beï 3|n(icuctie boo? Den iSaebtban ^tate/ ijSbiJDieban oBelDeclanDt Den twaeifden |Eap inoüeb?atl)t fectlicc Concept ban 3|n|lruttie boo; Den lüaeDt ban j$tate« €nDe fpn De anoerc ^^obincien bermaenbt ottime Ijae^ cc betftlannoDe cefpfcttbeopbattiucftöcfaDeIjjcieinti Djengen 5 Doc0DoeepnbelijcliDefelbc2!nlltuttteisiba|l gcrreit/falbcnachtienden giulij bolgen/DaeconnooDicD Öet felbe Concept te liellcn.
gaen derthienden lïiap cnDe bccbolgcnsJ / füninbe gcoote ©ecgabictng geconiparcect Adriaen vander My- le ((Dionbccneuc ban Willcmftadt, Johan van Merode J^ecc ban Rumen COnnttanDCCenbe tot Ravefteyn,Fran- cois de Ram J^eec ban Ji?aocnboo?n comnianDccen? De tot Steenbergen, Willem Rejrnier van Cloet tOt 5lc< bejSfelt Commanöeur ban MeurSjMaerten vanjuchtm CommanDeuc ban Wefei, Govert le Lyon Coninwni Deuc ban Yflèndyck , Philippe de Vahfy Conimanöeuc ban't5Fo?t S.Anna tnDe^olDec baniSamen/ Simon SchotteComnianDeuC tot Pbilippinc , enDc Frederick van Inthima CottltnanDcUC ban Aerdenburgh,enDC ÏJtb' benupt Ëcacljte bandaeci^o.jjBog. ïiefoliute ban ben twaeifden befcii in bc boo?f3 qualfteptcn cefpectibennec oplefinge ban bec felbec Commiffien in Oanben ban ben l^eec van Schagen tec ©ccgabecingge piefiDecenbe/ ofie» baen Den ljel)oo?iijCl«en <£ebt.
ï®en feventienden |Bap totcït gclcfett Bet Qbböii bart Den liïaebt ban ^tate ban ben derthienden, tnBoubenbe bat be patenten ban De Compagnien te paerbc enbete boet eectybtjci Dicetbtelycli 3i)n geabb^efTeect geb)ee(t aett be iSitmeeilec ofte Capitepnbonbe Compagnien gDe^ lijcg fulc{i.!$ 00C& giietonttnueect 10 aen Die geen leggenbe tni)innelanbtfcBe«i5uacnifoenen ; maec Dat cengBecup» mentjjbtBecmacctSÌ De patentenboo?be Compagnie/ tnbe^rontiecen baec een Gouverneur ofte Comman- deur isï/ aen,bc felbe <J5oubecnenc ofte Commanbenc geabb?effeect 5Ü» gBebjeeli/ om be boo?fcIï?cbe Compa* gntenmctbc befte o?D?c te boen bcntcecfien ; toclthen boet Baec CD. iBogenbe fouDen meenen bat foube Dienen geboicBttcb)o?bcn.
j^aec bat eentgen ti)bt Bectoaect^ boo? bc l^eecen ban Gent enbe anbecc Baec ϊ^οοφ Jimogcnbe CJetommiti teecben toacen gijeBoiiben betfcBcpben Confccentten Confiliatoir, fooBebben fp epnbelljcB ben twintichften ilap gebacn naerbec cappo?t/ enbebecbolgcnsS boen \t<> fenBet mbbjj.si Conciliatoir be birctUrie enbe bifpofitie ban be faeclien ban <0o?logBc enbe ober Bctbolcbban
(©0?l0ge caecBenbe / mttSgaber^ Bet Formulier van den
Ecdtboo?be|Kilitie/gBelijcfi bepbe bcfelbeinnaetbec Cortfecentie geamplteect enbe gebieffeect 5ön/ Bebbenbe bangelöc&cntec©ecgaDetinge ingebjacBt cnDcbecboU genji boen lefen beConccpte Inftruaien voor de Heeren Gecommitteerden ter Vergaderinehe van haer Hooch Mogende, toaec naec be fclbe Baec fouben moeten cegiu lecen ïnBetgBeben banbej^atenten aen Bet gBemelbe boleti ban «©ojlogBc enbe Bet befo?gen ban bei^contici ten ban ben ^taet / in boegen enbe manieren aljS alle be fclbe ftiec naebolgenbc op ben feftienden ginnjj ftaen ges infeceect/be bjclgcmelbc l^eecen'sön baec obec bcbancftt^ enbe Bebben Baec op alle Dc boo?fcB jebe faecfien be J^io» bintien ban Gelderlandt, Hollandt enbC Zeelandt, nocfj liaenbe©ecgabecingBe met Bet boo?fcB?cben gBebefoic gneerbein Bet gcBeelenbein allejs gBeconfo?mecct/enbe 3ön be anöece befectieufe ©jobtncien ecnjielijcfi beCi focBt/ bangBelöchenfooBaefl boentöcluetoillenDoen. (©ocfiiiügoebt gBebonben bat bc ïjeecen Staten ban
Vriellàndtende Stadt ende Landen, nocBmaelSibolgcn0 enbe in Confozmitept ban Bet negenthienden attüCi m ban be Unie, bpfetteiife aenfcBipbinaDcl^frfortit iB i fouben |
-ocr page 138-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
fouïien toojùftt bat bi felDc fontiet laiigec uptftel jStaetjii cemgfc {jecttjacctjï totlDe fiomen/ (alfo fp febcct riuii/om öet Ijouùen toan öaec EanbtsÉ-Daol) luacen bec? tcocftcn/ cnbc abfcnt gïjetoceft/ latenbe be ©ecgaberinge alleen boo? een ofte ttoce «Sebeputeecben / fonbec lafl; be^ feleben)omme üeneffenss be anbere ©?otoincien be tmpo?» tante bclibetatkn ban befe ©irgabecinge/ bp te tooonen enbetoteenfpoebiöDe ««be otjetoenfcDtepnùetefjdpen öjengen.
a^ten batl) totecbt ootfi ba|t geflelt op 8et abboiS ban ben il,icbttoan^tatebanbendcnhiendcn befeS/batbe patenten boo?be€ompagnten paecbe enbe te boet in J'^ontferen banbe <{5enecalttept baeceendEioubecneuc ofte Commanbeuc tjS / aen ben felben «©ouUecneur ofte «ommanbeut gcabbifffeett foubentoo?ben/enbe bat in beflemmenbe^lteben ban be «©eimieetbe ^jotointien fulti foube 00ebaen tooiben boo? be Staten toan bc felbe ©;obintte ofte öate göeautDotifeccbe aen be SSojgemeei fiecen enbc QegeccbeciS ban be felbe ^teben om be l)oo?i fcfijebeCompagnfen met be bctle o?b?e boen becttecfeen.
dendrie en twintichtten JH^ap Ö^beltöewew 39nbe opDet advysConciliatoir aenflaenbe be bïfpofïtie etibe brcecttc öcc faet&cn ban <©o?logfjc enbe oberOetBoltü toan €>o?loge/ mitigabertì op 't foimultec ban ben Eedt voot de Militie enbe be ginpructie tooo? be i^eecen 4E5e- tommitteecbe tet^enetalttept / toaccnae be felbe Daec fouben cegulccen tn 't geven van de Patenten aen 't bolcB toan ©o?logDE / enbe Bet befo?gen ban be Frontieren van den Staetj JjeDDett be i^eecen ban Uy trecht berölaert ban be èeecen Ijare PiinctpaUn göelafi te 3ön Baec met Bet tooo?f3 abbijii enbe fojntuliec ban ben £ede, fultr alii be felbe ijp be igeeten van Gent enbe anbere fiare l^o. iEog. <CiebepUteetben totbe Conferentie Condliatoyr op ben fei en twintichften 3«p?tl Uffleben tec ©ecgabccïnge toSi ten ingBcb?acI)t / in 't geheel ende alles te conformeren, ban alfooatötecBet negende a«üc6elban'tboo?noemi lie abbtj(Ì/ aie mebe in 't boo?f3 formulier ban ben €ebt 't febett bien töbt eenige ampliatie bp nabete Confecen? tie tot ConttUatie ban b« abbjjfen bet cefpectibe ®|?obini tien toa^ geballen / enbe baec ban op ben negenthienden befeïitei: 30ei'gabecingBe cappojt gebaen. ^oogebben toelggemelbe l^eecen ban Uy trecht becfelaect / bat Baec «Sb. be boo?f3 Ampiiatien aen be toelgemelbe ^eecen Ba^ re ^^tncipalen mebe Babben obecgefonben/ om baec op ban geljjcfeen met ben albeceecften Baten naebecen lafl te ontfangen.€nbe toiecbcn be anbece 5^?obincien be toeics lie Baec op Β« geen boo?f3 iS / notB niet en Babben bcc= fjlaect/gantfcB bjienbelflta becfocBt Bfl« op alle be toooji fcl)?ebe potncten met be anbece boo?|!emmenbe ®?obin; tien foo öac(i öoenlijcB te confo?mecen.
5©te ban Uytrechc Bebben tec felbec tjjbt oocB boo?i gebjageivbat be )§eecen Baec ©jincipalen Baec «Eb. Babi Den gelafï alDiec te cepiefentecen Bet cecfit 't bjeltB be fel= be upt firacBt ban be anie toajs tompetecenbe/om in ben Raedt van State te mogen beputecen fobantcB getal ban ©ccfonen/alsi eenicB banbe anbece5^?obincienalbaec toajs Bebbenbe/becfoetfienbebienbolgenjs bat bebo?bece 3P?obincien infonbecBept bp be tegenttJoo?bige toniunc» ture ban tjjben ( alss bianneec ben toelgfjemelben ïïaebt ban ^tatemeecbccbicettieenbtgBefacB in faecbcnban «©ojlogBe foube too?ben gBebefeceect / alss boo? befen) be deputatie ban gelptli getal aen boo? toelgBemelbe ^jo? btncie ban Uy trecht niet gcltefbe te bifficultecen.
φεβ anbfccu baecljss Bfbbcn be l^eecen ban Over- Yflei gebaen biecOBeUjcB becfoecö/ ali bp be J^eecen ban Uytrechtgcöaen bjai.
%en feven en twintichften iHSap Bobben be J^eecen ban Uy trecht tec ©ecgabecinge geopent ben laft ban be ©cecrn bec fclbec ©jtncipalen / be toeltfee Baec in 't rjédenbeinallcjS Bebben gBeconfo?meect metBetadvys |
Conciliatoir, aengacttbe bedireöie ende difpofidc van de faecken van Oorloge, ende over het voick van Oor- loge,OOtB gcapp?obiect enbe aengenomen Bet Formulier van den Eedt boo2 be iBïlitie ban befen ,;§taet/ mitiga» bere beginftciictie boo2 be Ijceccn iSetommittecrbcn tec ïDecgabecingBeban Baec Igo. ilSog. obec Bet ofteben ban Patenten,met ben gebolgc enbe oenlileben ban bten/ fulc)c alifbe felbe in nabece Conferentie 8cb?e|Tecrt/«n» op ben twintichften befc0boo?bel^eeccn van Gent enbt anbece Baec igo. ilöog. aSebqjutcecben tec ©ccgaötriiii ge toacen ingebient/ (Btec qnDec te fien op ben feftiendcn guni) )bectcouUjenbe niibbelectoijlcn toelgcmeliicJ&cej ren ban Uytrechc, bat Bace JBog. fatiiitept fouötn bpb?cngen omme Baec te boen Bebben fatisJfactie in Bet becmeecbecen ban Bace (©ebcputeecbcn in ben öatt ban jState/ toaec op gBebelibeect 3i)nbe / fpn be éjobiiu £ien ban ©?ief[anbt/<®bec-f (fel enbe ^tabt cube i[an< ben becfocBt Baec op Bet boojfs abbgjs Confiitatoic/foji muliecban ben <£ebt enbe ^nticiiciie boo? be«6ttoni- mitteerben tec Oenscalitept met be boo?(iemraente ©jobincicn van Gelderlandt, Hollandt, Zeelandt tlfte Uytrecht, ten fpoebttBfïen enbe fonbec iangec «ptfei te b)tllentonfo?roecen.
^en acht en twintichften |Ββρ bJaSi Bet Pinxterdaci, gebucenbebieU&ejpeeflenanbcce bagcn bemcc|leé»$ ten (fonbec fcBepbinge bec ©ecgaberingB) cecei namen/ ofte meeft nae Bupi togen / enbe baierbt ^atecöatl) ben thienden ijunü / p?eftbecenbe be Igeec 'tjafient ban «©joeningen/toebec be eecfie ©ecgabecinge op be <©joo' te ZadgeBouben/ atoaec bjebecom gcbclibereert3ijnte op Bet abbpi Confìiiatoir acngaenbe be bicettie enüebti fpofitie ban be iaecken van Oorloge ende over het volde van Oorloge, aliS mebe Op Bet fo?muliec ban ben isti boo? be lüiiitie ban befen ^taet/ mitigabeci op be ^n^ flcuctie toaec nae be l^eecen <i3ebcputeecben tec Berga> becinge ban Bace ^o. JlBog. fouben Bebben te ceguimn in 't geben ban Patenten met ben gBebolge enbeajiiMci ben banbien/ Bebben bc l^eecen ban Over-Yflèl Dols geni ben lafl ban be ]geecen ber feibec ^jintipalen op al^ lei Bet geen bOO?f3 Baec in't geheel ende in alles 00{fO11< fo?meectmet be biecboo?(lemmenbe §^?obindeit bat» Gelderlandt, Hollant, Zeelandt enbe Uy trecht,öetotlCi Be baec obec bp Baec ]|o. iBog. biiecben bebancgt / enbe be i^eecen ban Vrieflandt enbe Stadt ende Landen,mitf» bien becfocBt Baec met be gemelbe vijf ^jobintienmetit in befen te toillenconfojttieceB enbe Baec ten fpoeWtJ' fien baec op te becËlacen/ 't toelcB ootb be felbe aengeno^ men Bebben in't begin ban beaenftaenbetijeetËetefullm boen.
®en twaelfden ,derthienden enbe veertienden lutljj fiinbe^eecen ban Vrieflandt enbe Stadt ende Landen, iteratibelijt& enbe ecnfietücH becfocBt enbe bennaeittit Baec op 't geen boo?f5 ii / met be bpf anbece ^^iobintim tebiillen tonfo?mecen. €pnbeipcB benfeftienden ^unii p?efiberenbe be ïgeec ban Gent, bp cefumptie gIjebil«lK« ceect3ünbe opbepotntenbe direÖieendedifpolitievin de faecken vtn Oorloge enbe ObeC Bet boltfe ban ιΐ5θ?1θ' gBe caecBenbe / enbe tn fpetié by wie, op wat reglement, ende in wat voegen gegeben fOUben toOïben be Patenten aen Bet gemelbe botcB ban <@o?loge te Sanben metbm jBebolge enbe aenfeleben ban bien / ü in tonfo^miteban )et advysConfiliatoir ben twintichften|Bap bOO? een van Gent enbe anbece Baec ^o.|ISog>(i3cbepute(t< ben tec ©ecgabecinge ingeb^acBt / goetgebonben en tot' fiaen.
fï·
®at bp p?obi0e enbe tot 'naber 03b?e ban be t'fant^ lijcBe ©ontgenooten be bifpofïtie ober Bet beclcenen bm be Patenten foube flaen aen be Ordinarii Vergaderinghe ban be ^eecen «©ecommitteerben tec <0eneralitipt mtt bOOigaenbe advys van den Raedt van State,bÌebaeC0teC gBeb?aecBt3Önbe/ gBeBouben foube 5Ön p?omptelöcj^ abbijfecen / ommebp Baec Jgo.lKog. baec op noetwt
enbe finalijcfi gcbifponeect/ertbebienbolgenbebePatM-
tengBeerpebteecttetoojben/ onbec pacapButebanW' pjcfibecenbe tec «©enecali tept, teccfaninge ban ttóee m beputeecben upt be tbiee nabolgcnbe ^jobincien pjef^ 3ijnbe/^ignatuccban ben «©jiffiec enbeopb?tiOTH0P ban Bet ^egel ban Baec ^o. |Bog. om ali ban te too?beii aen ben iiaebt ban ,State albaec batelwcB pacapBeect bp ben p?eftbecenbe/ enbegBeteecfientbp^ ^eccetacii / ooch gBe3egelt met Bet 2;egel ban ben meiben Saebt enbebp ben felben tenfpoebitBliWfe"'^ ecnicBuptiieiafgefonbentetoojben. |
-ocr page 139-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
oot6 Oen tnelgemelben litaetitban «tate fouDe geljoaùcn 3[)n ban töbt tot tgbt aen ite Snatisi ©êcoaöecöiöe tee <0enecalitcpt te abbijfecen ban iKticliteöcfiDapenöcptbanöe iconticcen enlie;io?ten Dan oefen iêtaet / enDeDenooöttoen&toDeptbancentgBe KcranöeïinsBe ban Compagnicn foo memc&mael öaec Éi), öe felbe fuif r fouben oo?b«elen te biccpfTcOen/ dm na ingenomen abbij^Ì aliti booten op be berplaetfinge ban be Composnien enbe becanbecinjje tiec<©uat:nifoenenl)p liaec feo· H^og. gebifponeert te toojben.
(3Jot toeltficn epnbe oocH öp Ijaec ï^o. naog. ceconfo?» ittcett/ 0ea?ce(ice« enbe baft geflelt tjS / fpedalijcö op bit floiitt/ een ginfttuttte / becbattenbe ben boet enbe fiet re- flKmentbiebegettielbe <0etommttteecben tecdSeneca^ iteptpjcföfelöcftfullenöelJbenteartitecboIgen/öBelötfi te felbe ^nflmctie acgtec befe gaec m. H^og. isefolutfe jmmf biatel jjcB boliSt enbe (iaet gei nfeceew.
31©.
aBdtfie gmiïcuttfe öe felbe <5ei0ttimftteetbcnö0c6 (uilen Deiiben te befiueeten / enbefonbec eenicD aénften tonperttculteceinteceffcnbanbe^iobintten / ^teben (iftcnefo?ten /baec uptfp <i5etomniittecct oftegljeboo' Kil jijit/ bjojbenbe be felbe boo? foo becl befen aengaenbe gljcfitfpenfeect ban ben pectttulf eten «Eebt bte be felbe bp jstontfangen ban ftate tefpectibe Commiflïen/oftean? I Mcfinc!$ aen gate i^eeten Commfttenten tiebben gebaen oftenotD fouben mogen boen.
Ctibe fouben btenbolgenbe be boü?noembe43etom« mitteecben tet <0cnerelitept met abbtj^banben iSaebt Dan^tatealiSboben eetfienbeboojalfo^ge b^gen/ bat k liontieten ban befen ^taet tn 't gfienecael met fuffi ; fant^uacnifben ban betftfiepbe ^atfen befet/enbe met nootitge3llmmonftieban<©o?logöe.boo?benJlaebtban ;§tate beifien b)o jben/enbe bat be bOTbete HSiUtie/ boo; foo Deel boenlt)t& enbe be gljelegentj^ept toelaet / betbeelt tÉe gelept b)o?be in be naejle enbe gelegenfle piaetfe om^ ttmtbe felbe ί tornieren/ omt'allen tjjben/inbalban fiAi|en noobt/ foo binnen eli$ &upten/bp be ganbt te 6οη«
©31. |
tet ofte te ïanbe/gaenbe binnen eenige befloten iSteben ban beboo^noembe ^jobintien fouben mogen 6omcn ommeboojbe felbe te paflfeten / fonbet ftenniffe banbe tefpectibe jiisagi(ltaten ban bien ; maet bat be felbe bup*
tenbeboo?noembe ^teben gen/ enbe ban Date aenbomf
gemelbe A^agiHtatcn /ben toeltfien foo gaefl Doentijte/ o?b?e fullen geben/ om iöet boo?noembe bolch / 't fp boo j be ^teben/ofte bupten om be felbe te boen paffeten/fultjc fpgoetbinben fullen te ojbomieten / bieicbe o}b;e Det bolcfi ban i@o?loge ggi^ouben fai 5ün p^cifelütl^ te atg; tetbcdgen.
^atbe Staten in be te|]pecttbe ^jobfncien/oftebie banbe felbe baet toe fpetialü£6 fullen 3ön geautgotifeett/ b?p fai flaenbe Compagnicn met patenten binnen bec ftlbet J^iobtneie ban be eene plaetfe tot be anbete te bet* fenben/bat be (@fftcieten ban be felbe Compagnien ootii geiiouben fullen 3ün te geDoo^famen / mitief bat baet ban batelijcb aen Daet ^o. HSog. enbe ben lüaebt ban ^teu abbettentie g^ebaen bio^be j gciüclt mebe be .j^aten ban öe tefpectibe ®?obtncten ofte Ijate gfieautDotifeerbe / in · t&& ban fubiten noobt/ enbe bat be patenten ban be <6ef netalitept niet en fullen 6onnen bio^ben afgetoatgt / fuU len betmogen Compagnien in gate ^jobtntien leggen^ be/ op Bate pecticuliete patenten/ te betfenben upt fiate ^jobincie in pcticulitetenbe ,i$teben enbe jpo?ten / inv mebiatelütl^ tefo?tecenbeonbetbe<{3eneraiitept ,· ban get bielcii gegouben fai 5ί)η fpoebige abbettentie te geben aen be S}eeten ;$taten <0enetael enbe ben jEtasbtban State / metbpboegtnggeban bebetoegenbe tebenen; bjelcfie Compagnien alfoo uptggefonben 3i)nbe/be tenbanbefelbe^jobintie ofte gategeautgotifeetbe op gaet latent inebetom te tugge fullen mogen boen Bee» ten binnen gaete^^bincie/ foo isanneet be noobt abt booten aUiaet fulci: fai betepfftgen/boenbe baet ban me' be abbettentie atö booten ; toelbetdaenbe bat get felbe geen plaetjs fai gebbenin tegatb ban Compagnien bie boben get ojbinatiiï getal 3ün ban be betaembe befettin* ge/foo bianneec enbe bp albien be felbe boo? be boojfcgjeo be isebocatien ban be 4Senetalitept tonttatie o?b;e ful< lengebbenontfangen.
€ttt)e{nca£Ìnoobitg bebonbenfoube bjoibeneentgge iompagnienupt een (iemmenbe J^jobintieteliigten/ battnfuitben balbe ^atenban bet felbec^^obincien/ ofte ijare geautgotifeetbe/fullen toojben betfotgt/fo beel Compagnien telatenbolgenal$snoobitggeoo?beeltfou> l!«lno?üen / met bpboeginge ban be betoegenbe tebenen/ mtie toefenbinge ban be patenten met open namen/ om i?!>cgemelbeStaten ofte gaillseautgotifeetbegebult/ cnbi öace petticuliete ©atentefftiaet bp geboetgt te too?i ten/enbe bat baet op be betfotgte Compagnien fullen Wicn/ toclbetflaenbe bat tuffcgen be 25ottì>tggenooten inctglicmeen abbt)^ foubetoojbenbetaemt / goebeel iompaonten binnen pbetbetCSeunieetbeSiobintien fulUn toojben gelaten tot befettinge ban be Steben enbe fokten ban bien / mibti$gabet$; tot afTtftentie ban be Oljeriieiicnin'tuptboeten ban gaete^olitutguebebe» m ; toeitb gstal boo? uptlicgtingge niet en foube mogen tooiöcn betminbett/ aw in tjjbt ban noobt/ enbe ttiet φ weg tonfent ban be Staten ban be felbe ©iobincieofte txcfcibec geautgotifeetben / mibt^ bat be noobt boo? bp ipsti be felbe toebetomme fullen toojben gelept in gate wotigeCJuatnifoen/ ofte anbete in plaetfeban Wen.
®at geen Compagnien in een flemmenbc ©jobintie Oeletit fouben tooiben/ anbetjS aijf met boo^baeten/abbüd möe betollligtnge / mitiSgabetS op patent ban be Sta^ wibaBbefelbeJ^jobincie/ofte gategeautgotifeetbe.
.Φμ geen boltö ban (®o?logge foube mogen paflTeten ®0?em ftemmende Provincie, aIjS mitJÌ baet ban t^be,- TO abbettentie gtjegftebm sönbe aen be Staten ban be Woe ©jobintie/ ofte gate geautgotifeetbe / op bat o?b?e »^öoo?tocgtcn foube mogen toojbengejlelt / enbe bat ^ Ctmpagnien of» boita bon ({^o;logt / 't fp te
^at be itSilitie boben ben genecalen Cebt aen be <i5e« netalitept ootfi pettitulietlgcfi aen be ^jobintie baet in be felbe gelept fel bjojben/ mitjigabet^i tot toeltbet^ fte* pattitiebiei£(fiaenbe/ alji mebe aen be tefpectibe jnao* giHtateninbeSteben banbe (Iemmenbe p?obintien/ baet in bie in ^uatnifoen gelept tooiben / ggcgouben fai toefen €ebt te boen conform get jpojmuiiet mebe gtec nebcn0 ggea?tetet enbe bafi gefielt / ggelütb get felbe acgtet befe gaetJlgo.|Bog. slefolutiebanbooo^bentot b)oo?ben boltgt eitbe (laet geinfeteett/ b)elt&en «tÌebt me^ beggebaenfa moeten b)0?benaen be i^ooft-<i^iritieren ten platten 3tanbe!/ofteben felbenrepjefentetenbe / foo taianneei be noobt itiocgte beteplTtgen albaet eenigge Compagnien te leggen / 't fp tot betoatinge ban be fito^ men enbe iKibieten ofte anbetfintjei.
^aitbe C(uatnifoenen ban be jptontiet-Steben enbe
Γοο alj$ ten meefien bienft enbe boelflant ban ben Eanbe/ hae gelegentgept enbe ottujrentie ban faetgen bebonben faliwijbentebegooten.
Cnbe bat mebe ggegout^li too?beti een pertinente Lyfte ban bebefettingge ban alle Steben/4fo?ten / enbe plaetfen/ foo aUÌ be felbe ban ti^t tot tgbt pllen too?ben bebonbcn/enbe bat men baet ban aen be ©lobincien/besf betfoecËenbe/tot allen tpen Coppen fai laten bolgen/ om albaet in Archives bebjaett enbe gefecteteett te 100?/= ben : enbe fai Ctttact ban befe gaet ^g. fiefolutie gefonben too?ben aen ben maet ban State/om tebienen tot natecgtinge/en boo? foo beel gun aengaet/ gaet baec na p?ectfe te reguleren.
©olgt nu bc ^nfltuttie giet boo? in't 3. artgcM ban be bobenftoenbe mefoUitie gementioneett en baft geftelt.
' Infirut'
"ouben moeten tilpben leg» ;e abbettentie gebenaenbe |
-ocr page 140-
15-6 HERSTELDE LEEU.
Inflruük voor deHeeren Gecommktmden ter Vergaderin- ge-van haer Ho. Μ ogendt de Heere» State» Generael der Vereenichde Nederlanden > tnaer naedefelvehaerfuüen reguleren in't geven van de latenten aent volck van Oor· loge eudt het beforgen van de Ïrontteren van defen Staet.
I.
De voorfi Gecommitteerden fullen met advytvan den Racdc van State forghc dragen dat de Frontie- ren van den Staet in 't Generaci mnfuffifaut Guarnifaen va» verfcheyde Natie» befcc, ende met noodige Ammu- nitie van Oorloge ende Fyvres door den Raedt van State behoorlijck worden verfien, ende dat de verdere Militie voorfoo veel doenlijck ende de ghelegcntheyt toelaet; verdeelt ende geleyt worde in de naefte ende gelegenfte Plaetfen omtrent de felve Frontieren , omme tot allen tijden in cai van fubyten noodt, foo binnen als buycen by de handt tc konnen wefen.
II.
Sullen geen Patenten geven aen het volck van Oorlo- ' ee, als nae genomen ad vys van den Raedt van Staten, en het felve ad vys gehoort ende goetgevonden zij nde, eeni ge Patenten uyt te geven, fullen de felve doen expedieren onder de Paraphure van den prefiderende in de ghemelde Vergaderinge van haer Ho. Mog. ende teeckeninge van twee Gedeputeerden uyt de twee naervolgende Provin- ciën, prefent zijnde, mitdsgaders de Signature van den Griffier ende opdruckinghe van het Zegel van haer Ho. Mog. ende fullen de felve Patenten ghepafapheert ,ghe- teeckent ende gezegelt als vooren, ienden aen den Rade van State, omme aldaerby den Prefident medeghepara- pheert, by den Secretaris gheteeckent ende met het Ze- gel van den gemelden Raedt gezegelt ende by den felven ten fpoedichften afgefonden te worden.
Ende foo noodich bevonden foude mogen worden ee- nigeCompagnien uyt een ftemmende Provincie te lich- ten, fullen in fulcken gevalle de Staten van de felve Pro- vincie ofte derfelvergeauthorifeerdc verfoecken fo veel Compagnien te wilJen laten volgen als noodich gheoor- deeltfal worden,met byvoeginge van dcienuegejiderede- uen^ ende fullen daer toe aen de gemelde Staten otte hare geauthorifeerden toefenden Patenten met o^en namen, omme by de felve Staten ofte hare geauthotifeerden ge- vult ende hare perticuliere Patenten daer by gevoechc te worden.
IV.
Doch en fullen niet vermogen uyt de ghemelde Pro- vinciën foo veel Compagnien te lichten , dat daer door vermindert foude worden het getaPcwelck goetgevon- den is, ofte naemaels goetghevonden foude mogen wor- denjbinnen yder der gemelde Provinciën te laten tot be- fetti^e van de Steden ende Forten van dien, mitsgaders tot airnientie van de Overheden in 't uytvoeren van hare Politicquebevelen, ten waredatden noodtfulcxfoude komen te vereyflchen, en dat daer toe by de Staten van de ghemelde Provinciën ofte der fel ver ge.iuthorifeerde expres conientwierdeghedragen, ende fulJen in fulcken gevalle,de noodt voor by zij nde,de voorfz Compagnien ofte anderen in der felver plaetfe weder laten keeren in haere voorige Guarnifoenen.
Sullen geen Compagnien in een ftemmende Provin- cie mogen leggen, als met voorweten, advys ende bewil- ' linge, midtsgaders op Patent van de Staren vaa de felve Provincie, ofte hare geauthorifcerde.
Sullen geen volck van Oorloge doen paiTeren door een ftemmende Provincie, fonder daer van tijdelijck adver- tentie re geven aen de Staten van de felve Provincie ofte hare geauthorifeerde,op dat by de felve ordre op dc door- tochten geftelt foude mog^n^worden.
Sullen de Guarnifoenen van de Frontier-Steden ende Forten met adv^ van den Raedt van State ende met Pa- tenten in voegen als vooren gheexpedicert, van rijdt tot tijdt veranderen, fulcx als ten meeften dienfte ende wel- ftant van den Lande, nac gelegentheyt ende occurrcntij van faecken bevonden fai worden te behooren. |
Vili.
Sullen mede doen houden een pertinente Lyfte van befettinge van alle Steden, Forten ende Plaetfen, fooalj de felve van tijdt tot tijdt fullen worden bevonden,ende daer van aen de Provinciën, des ¥erfoeckende,Copye Ij. ten volgen.
IX.
De voorfz Gecommitteerden die tegenwoordichiijn ofte namaels fullen worden ghecommitteert in de voorft Vergaderinghe , fullen by Eede belooven ende fweeren, datfy haer precifelijck fullen reguleren naer den inhou- den van defe Inftruttie ende yder artyckel van dien, fon- der de felve in eenige gedeelte te buyten te gaen,oftedaer tegens te doenjdireitelijck ofte indireftelijckjnochtege- dogen dat daer tegens ghedaen worde ,ende fullen defea aengaende by Eede renuncieren van alle perticulierj Correfpondcntie, het fy met de Provinciën, Steden ofte Leden van dienofte private ofte perticuliere Perfonea voor foo veel de felve den ghemeenen beften hinderlijcfc foude mogen wefen,ende dat fonder aenfien van de Pro- vinciën ofte Steden daer uyt fy gebooren ofte verkoorea zijn, ofte het particulier profijt der felver van hem felvtn ofte van yemandt anders, ende belooven alleen vooroo- gen te fullen hebbende welvaert ende confervaiieder voorfz Landen, ende van degemeene faecken,en voor» defen aengaende doen dat goede ende getrouwe Gecom- mitteerden gehouden ende fchuldich zijn te doen.
Op wclcke Inftruöic de aenwefende Heeren Gedepu- teerden in de Ordinarie Vergaderinghe ter Generiliteyt gehouden worden datclij ck aen de tegenwoordige Groo- te Vergaderinghe te prefteren den behoorlijcken Eedt, geli;ck mede van tijdt tot tijt doen fullen de Heeren Ge- deputeerden in de hoochgemelde Ordinaris Vergaderin- ge tegen woprdich abfent zijnde , oftedie hiernaerbyde refpedive Provinciën Gedeputeertfullen worden folan- ge defe tegenwoordige Vergaderinge by den anderen fai zij Π, ofte de felve gefcheyden zijndc,aen de meerhooch· ghemelde Ordinaris Vergaderinghe van haer Ho. Mog. ende fai niemandc van de Extraordinaris Gedeputeerden van de reipeiSivc Provinciën ter gemelde Vergaderinge overhetgheven vande Patenten mogen delibereren ali nac dat de felve op de bovenftaende Inftiudiic den be- hoorlijcken Eedt fai hebben geprefteert.
©oltBtnu Bet 3Fo?iMuIt«))antiÊn€Él)tboo?bej|Ki« iitie in 't thiende artijtBcl ban Dê öobcn|ïa«niie iìcfoluiit acmenttoiuect snùc tiag^^ftcit.
Eedt voor de Militie aen de Getierdtteji te doen.
iCk beloove ende fweereghehou ende getrou te wefen de Staten Generaci der VereenichdeNederlsndendie by de Unie ende handthoudinge van de Gereformeerde Religie fullen blyven, ende namentlijck de Ed.Mogende Heeren Staten van N. N. myne Betaels-Hecren, midts- gaders de Staten van de andere Provinciën daerinneick fai ghebruyd: worden, ende oock de Regenten van de Steden foo binnen de voorfz Provincien,alsdaer buyten daer in ickin Guarnifoen geleyt fai worden, de felve on- der het beleyt van de Hoofden ende Bevelhebberen over my geftelt ofte noch te ftellen, vromelijck ende ghetrou- weiijck te dienen, ende de voorfz Heeren Staten Gene- raci ende perticulier myneBetaels-Heeren , midtsgaders de Staten van de andere Vereenichde Provinciën daer ia
ick in Guarnifoen geleyt ende gebiuyd fai worden,ende
de Gouverneurs van de felve daer die zijn oftenaemaeli fouden mogen wéfen, ende den wekken ghefach over de Militie aldaer is ghegheven, ofte namaels fouden mogen worden ghege ven, ende de voorfz Hoofden ende Bevel- hebberen over my geftelt ofte noch te ftellen in haer te- velen te refpcdteren ende ghehoorfamen, voor den tijm dat ick in derefpedive Provinciën ende Stedenfil ffor- den gebruy<a,ende voorts my tereouleren naerdeartyc- kelen ende Ordonnantiën op den dlenft ghemaeA, enae |
-ocr page 141-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
g^e l^eecen ban Stadt ende Landen gïjecïaniinccri
jebbcnbe de Ad vyfen Confiliatoir IJiCC boorcn öDeftelt/
bcclJlaecben/bat fpljaecöacr mebe" fouben fioiincnfOMi
fo?mecen/ foo toannccc baer in eenige tocptitgc bcraiiDci
cinge toieibni gïjebacn / bc toelcbc ijacr «2b. iliog. bcci
lonbcn ijet inteceft ban Bace JBjobincicfonbcrtingljc te
raecben/ enbe nocftiansi ijet cffentiflcbanbeConccpte
mbijfcngcenfintiitcbecfciten ofte bcranbeccn/ alsrte
toeten ;
©at tn 't eerfte artgtficl enbe alle anbere/altoaer g jc^
Cpt to0?be van de advyfen van den Rade van State,gcfìclt
J)0?bE/ advys van de Heeren Stadthouders ofte Stadi-
houder ende den Raedt van State.
IBet bpboeginge / bat be Stadthouder ban be ^iobirtü
ite ban Stadt ende Landen, Ijabbc f)ct ongljcttoiiffclbe
cccljt om mebe Den biio?f3 Hacbt te bcblcbcn / cnbè boo?'
namentlijcft tn materie van de Frontieren te vcrfecckc
ren cube btcroDclijcfte / baer ban Ijet ttoccbe Jirijjcficl
"p?eecöt/ Ijaer ^o.lEag. tebtcncnbanabbij.o'/toatin
oöanigcgcUgcntlji'pi too?bt bciepfi.
Φεη (Ccrt in boegen be felbe gljecontipicert toajS bipi«
benbe / fotiöe bit blace mbc ijacr iso. iBog. foo tod Ise^
Bcnberecljt banbe^jobtnrte cube berfclbcr Stadthou-
der cic(l ban bejre berbupfiert / cube cpu&rlijtli benUetii
get mogen toojbcn.
2ilic Ijet tocitbe {fepben fp ) bp bc boo?f3 beranberinge
boojgehomen foiibc too?bcn / fonber nocbtanjs ftct effens
ttelc ban Ijet gecondpieerbe abbij.ö te altcrcren/toant ints
merjS ( fepbe fp) geenfintiS bc mcniinae i0 bp befe foienti ..
nclc ©crgaberinulje !)et cetic ofte anbcre 3Lit ban bien iit ■
ftjn rctöt enbe gcfaclj te becftojten.
25elangenbc get vijfde arttjcbel/baer op bcben be Igee^
ren ban Stabt enbe 3tanbc gaec Jgo. Jiföog. te gcmoet te
boeren.
^oe bat aen be ^jobincie ban Vrieflandt enbe neffensl
Stadt ende Lande, boo? bet felbct Sl^ecren Stabtï|oubcr0
toassgljctoeeftenbe berblebcn bc Dtfpofittc enbebirettie
op bc befettinge enbe betoatingc ban ScDanfen Cocvor-
den ende andere omtrent bc ^jobinctcn gljelcecn/fcbctt
ae öcbuctic ban be Stabt Groeningen af / bat bienbob
genbe ban tiiöt tot tijDt bc tefpectibe Igecrcn Stabti)ou!«
öeriSbanbcboo?f5^?obincten bp bet felbct §n(tructie
befonbcrljjcb aenbcboolcn toas be befettinge enbe betoa*
tinge ban bc gemelbe Stftanfen.
'©at ooth bc Commanbeurs ban bien / altöbt aengc=>
tlelttoacengljetoccfi/ enbeijatcCommiffie ontfangen
Ijabbcn ban gemelbe l^cctcn Stabtfjouberjï.
^nbefulcrallejï op ben boet enbe o?b?e bic Baet ïgo.
HSog. gelieft gabbe te beramen tcnrcfpcctebanbcrfdi
berStljanfen enbeboojgijentclöc gljclegcntgeptinben
giare 1^96. ben vijfden ^ulij enbe anbcriS.
€nöc alfoo betert ban Ijet vijfde attijtUel/ in boegen
bie lacft berbipbenbe bit boo?f3 reeftt enbe gcfaclj ban be
Sieer Stabtljoubcr bet gftemelbe ^jobincie notop?löiii
quant te bcrbtopnen totmcrcftclpcbeinteceffebmtbitB
gemelbe f>?obiHtic foo bc?rc afgelegen.
Soo fouben belüceren ban Stadt ende Landen bet»
Itaen/ bat get boo?f3 artjjtbel fobauicg bcgoo?t ggealte^
teert ofte geclaufullcert tctoojbcn/ dat het voorfz recht
ende Intereft van de Provinciën gefalveert b!y ve.
<!Enbe fouben gaet Cb.jjlSog. berflaen/ batbeo?b?e
oftcbirectie ban faecfieenbebolcb ban <©o?logebp befe
Confiiiaroiradvyfenbctaemt/ allccn iji f^jobifioncel/
enbe bicnbolgenbc alleen foube ftant goubcn tot bat nacC
bercpfcgbanbesiagemccne EanbtiS conliitutieanbetil
foube too?ben gcbifponeert.
^e aentoefcnbe J^ectcn <©ecommitteerben ban be
^2obintien ban Over-Yffei bcrnotticn gebbcnbe upt be
abböfenbanbe ^jobinctcn ban Vrieflandt enbe Stadt
ende Landen OW gi|ictcnben feftienden ^lung tet ©eti
gabertnge in gefcg?ift obergcgebcn op be pointcn belane
gcnbc bc direöie van de Militie enbe get gcbcn ban ^ai
tenten / baer bp boojgebcnDc / bat be felbe bcboccgt fou^
ben gijn tot bifpofttie enbe birectie op be befcttingïie enbe
betoacrniflebangeti»02tCoevcrdcn. Soo gebbenge^
melbel^eeren ban Over-Yyflèiniet lebtcg honneniiaen/
totconfetbatie ban get Secgt ban gare ©?obincie get
gcpji»
fpiciilijck geen Patenten te fullen obedieren ende refpe-
ücren als geconditioneert zijnde, foo als hier na volcht.
je weten , ondsrfaraphure van de Heereprcfideren-
(le, nevens teeckeninghe van twee andere Heeren van de
Gedeputeerden terGeneraliteyt fignature\m den Grif-
Ser, opdruckinge van het Zegel van haer Ho. Mogende
furafhure van den Heere prefiderende van den Raedt
van State, teecke?iinge van den Secretaris ende hei^i^eltn-
«van hetghemelde Collegie van den Raedt van State,
endebyde welcke gevoecht fullen zijn de Patenten van
de Staten uyt wekkers ofte in welckers Provincie my
aenbevoolen fai worden uyt ofte in te trecken, welver-
(laendedat ick oock , leggende binnen eenighe vande
Geünieerde Provinciën, op fpeciael Pacent van de Sta-
ten van de fel ve Provincie ofte hare geauthorifeerde, my
filtranfporteren in een Stadt ofte Plaetfe van defelve
Provincie , midtsgaders oock in de Steden ende Forten
iinmediatelijck reforterende onder de Generaliteyt ende
wederomme uyt de felve Steden ende Forten binnen de
Provincie daer uyc ick gefonden fai zij n,foo dick en mee-
Dicbroael als haer £d.Mo. my 't felve tot haren dienfteof
tendienfte van de Generaliteyt noodichfullen vinden te
ordoneren, dat ick oock incasvan doortochte door een
vande ftemmende Provinciën noch hoftiliteyt noch fon-
ie, noch eenigen anderen overlall, hoedanich defelve
oockgenoemt fouden moge worden,de Ingefetenen van
devoorfz Provinciën lal aendoen, noch door myn on-
derhebbende Soldaten ghedogen fai aenghedaen te wor-
den, noch yets fai attenteren, nochte gedoogen dat door
myn onderhebbende Soldaten gheatcenteerc worde het
geen tot naedeel, verkortinge, befwaern i flè, ofte preju -
ditievan de felve Provinciën , Leden ofte Steden van
dien, foude mogen ilrecken, ende by foo verre my ye-
mnt van wegen de Staten van fodanigen Provincie ofte
èrfelver geauthorifeerde, behooriijckghemachticht, te
gemoct foude mogen worden gefonden, omme my in dc
voorfz, doortochte tegheleyden , dat ick de ordre van de
felve dienaengaende punótuelijck fai volgenjdat ick noch
komende ontrent eenige beüooten Steden van de voorfz
ftemmende Provinciën in de felve niet en falintrecken
fonder al voorens daer van kennilïè te geven aen de Ma-
giftraten van dien , maerdïtick daer buyten fai blyven
leggen, wachtende op der felver ordre ende gheliefte, het
fy door de felve Steden ofte buyten om de felve te paiTe-
reojfulcx fy Lieden fullen ordonneren. Soo ivaerlijck hel-
{imyGodt,
Φί J^eaenban Vrieflandt enöc Stadt ende Landen,
!icb[)inbccfilactt öaet op alUljet oeenboo?f3isS/ tc cons
fojmcïcn met üe bijfanbcre p?ob«ncten / enbe btenbob
pöcinbebobcnliaenbe iflefolutte mcbctcconfcntecen
onöct becbiactnoe ceCpccttbc/ te toeten :
^at öe J^ecreu <0ccommitteecben ban be ^jobintic
tan ©?te|ïanbt appjobcecben be attjjctelen ban be Con^
tonic Confiliatoir be dato be« twintichften USap 1651
nibenuöcn feftienden ba|l0l)e(iclt/ onöec cïpjefle ve=
Btictic £nbc refccbe/ bat boo? Defe pjobtfionele beraembc
ojöjcbetiicÊctKcnbe bifpofttie becfaecbcnban€>o?loge
tatcöcniic/ niet foube toozben göcp?e jubtciecct ben boet/
terne/ enbe o?b^c bic tot confetbaticenbe mutueleon^
«tfioubinge ban bc tìnte cebe toajS beflooten / ofte nae^
>nMsi bcflotcn fouben toojben / in tasi b'ccn ofte h'anbe^
«^?obmtie ftclj tot rebcn enbe obferbantie ban be Bnie
m«mcöpaintnict toübeaciommobecen. «©clücbme=
Jtuaer^b.ilioo.berllonben/ bat IjetcecBtbanStadt-
rouderoftc Stadthoudersnict fOUbe toO?bCHOlKP?eÌU0Ì=
mett/ irao? bien ben naem bau ben ïïacbt ban State al·
«itn m befe aïtijcfitlen toiecbt geficlt / ionder by voegin-
Kcvan Sudthouder ofte Stadthouders, bat fiaCC <Sb.|ÌSO.
«tRonben / bat be toOO?ben StadthouHer ofte Stadthou-
«re oacc bp gcboccDt beèoo?ben ce too?ben/enbc bat oocb
^tmintle boo? befe actijcbelcn Conciüatoir niet foube
™?oen oöepjc juöicicctt ijet cecSt ban be ^gobincie ban
v'^andt, ofte bet felbec «eoubccneur in 't bifponccen
'^"«Naburige Forten ende Commandeurs, bOlgcnjS
^tï OÜctooontc/ üïefolutte enbe accoozben in berfcgepi
«liSortn bpDaer ^o.lQog. genomeü.
-ocr page 142-
15-6 HERSTELDE LEEU.
öcpjctcnöccrbc itctBtïi<rboö?f3 ^jobinctmban ©?icfi ianbt ciiöc j^tabt cnbe Hlanben te contrabitercn. gDOClj uaDcïljanDt namelü^ben een en twintichften
giunp ijs öeconbcniccct/öat nopenbc üet gene Dc genicltie biie pobincicn Ijaböcn iaten aenteeclicucn/ αεη De fclbÉ föube too?öc» ocflebcn fattssfattte op bolgcnbe mania·.
©at op 't 8cmob2frbe bp eenige ^iobiiutm ter Oaberingc ban liaec ï^o. JiKoo- nae Deliberatie toai goet OcboubcneïpjeiTciÜth tebetbiatcn/bat öacc itjo. iEoo· boo? be Bcfoaitic op be faccfii ban «©oaloge enbe bifpofis tic obeO gcüen ban patenten ben feftienden befeiS gljci nomcn/iuetcnbec|ionbenin eenigen becletccnerbecen/ altereren / ofte piejiibicteren be^tctitulen banbeflme cnbe €eutotgO Bctbonbt tuiTcöenbefeiiSeunteetbe ^jo^ bintien ben negen en twintichftcn 3Ianuatp vijftien- honderc negen en feventich binnen Uytrechtgcmaec&t/ nocfj oocli be 'aicticulcn ban be gnfiruttie ban ben Raet ban ^tate/ boo? foo beel be felbe ban be ^tabtfjonbcr ijS fpjcetücnbe / bat ooch in 't minfie boo? be felbe ilcfoUuie tiietenfnllento02ben gcpjeiubircert beï>?obinacnoftc c enige ban bi en / nocö ooch ber felber ^tabtftouber ofte <©onbctneur in bebtfpofitie ober eenige nabuprige ten enbe Cominanbeursi/ foo toanneer be felbe fulien fiebben bebjcfen bacc toe bp iïefolutie ofte 3lccoo?ben ban Jjaer l^o.jjiaog. ofte eenige anbece toettelijche ®ptui Unabfolutelöcli 't Seclit berlyegen tefjebüen.
^n be boojgaenbe nefolutie ban ben feftienden fïaet toel ben «Êebt te boen aen be «iSencralitept/tnaet t)oe enbe in toat manieren bp be l^eeren banJlollanbtsijnbali nefielt anbere b?te Jrojmulieren raetbenbe be ®?obincien enbe ^teben in 't parttculicr / baer ban in ben boorigen «Cebt aen be «Seneralitept te boen ootlt bao?t gehjaegOt/ fulcliistjstefieniiptbolgenbeifoimulieten; alö «rflci 0tB:
Tormulierv^n ledt voor alle Overeen, Colonellen, li imee- fleren, Caf iteynen, Luyienanten, minder Officieren ende alle het Volck van Oorloge > ftaende of de repartitie van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, te dun aen handen van de Staten derfelver^ ofte hare Geauthorifeetden.
WY belooven ende fweeren de Staten Generael der Vercenichde Nederlanden, die byde Unie ende handthoudinge van de ware Chriftelijcke Religie fullen blyven , ende namentlijckde Staten van HoUandt ende Wefi-Vriefiandt gehou endeghetrou te wefen, den felven vromelijckcn ende getrouwelijcken te dienen, tot voor- ftandt van de vooriz Vereenighde Nederlanden , ende namentlijckdcn Lande van Hollandt ende Weft-Vries- landr, den Quartieren, Stedenjende Leden van dien, te- gens alle hare V^yanden,de wel-ghemelde Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt,ofte hare Geautho-
t'achtervolgen. SooWaerlyckmoet ons Godt Almacht igh helpen.
NOTA. * De woorden soci; 4innfii&c. (et jMHitoi-i/ifriifninduys· uyt te laten, foo wanneer den Eedt by dc ghcmcenc Soldaten lal worden gedaen.
Ïormulier vati Eedt voor alle Overfien, Colonellen, nhmee- feren,Capiteynen,Luytenant,minder Officieren ende alle het Volck vanOorloge i Guamifoex houdende binnen de Provincie van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt > ende niet zijnde van der felver repartitie, te doen aen kanden va» de S taten der felver Provincie oft hare Geauthorifeerdc72.
WY belooven, endefweeren de Staten Generael der Vercenighde Nederlanden , die by de Unie ende
tot vorderinghe van den dienll en defentie van de voorfz Landen bevelen fullen, ende namentlijck omme de plat- te Landen der voorfz Provincie, van alle Inkgheringen ende Foelen van het Volck van Oorloghe te helpen be- fchermen * eock tinnen defe Provincie lijnde, aldaerniet t»fullen fnarcherett, ofte daer buyten wefende daer inne niet en fullen komen j omme aldaer gebruyckt ^ geinquartiert ofteinGuarnifaengheleydtte -worden , als op Patent van meer-gemelte Heeren StatenvanHollant ende Wejl-Vrie- |
flandt, ofte der felver geautborifeerden, ende voorts in al - handthoudinge van de Ware Chriftelijcke ReligicfuUta blyven, endenamcntlijck de Staten van Hollandt ende Weft Vrieflandt, gehou ende getrou te wefen, denfel- ven vroomelijcken ende getrouwelijcken te dienen, tot voorftantvan de voorfchreve Vereenigde Nederlanden, ende tiamentÜjckden Landen van Hollant ende Weft! Vrieflandt,den Quartieren,Steden endeLerien van dien tcgens alle hare V yanden, de wel-ghemelde Heeren Sta- ten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt ofte hare Ge. aiithorifeerden , voorden tijdtdat wy in de felvePro. vincie zyn ghehoorfaem te wefen , in het geenefyluy. den ons tot vorderinghe van den dienft , ende defen- tie van de voorfz. Landen bevelen fullen, ende nament· lijck omme de platte Landen der voorfz Provincie, van alielnlcgeringeendeFcelen van het Voick van Oorloge tehelpen befchermen defeFrovncieniettt
JuUen marcheren ali of Fatent van meer-gkemelte Heere» Staten van Hollandt endeWefi-Vriefiandt, ofte der film
Geauthorifeerden ^ ende voorts in alles de Ordonnantiën ende Articulen van den Oorloge t'achtervolgen. Soo -waerl^ck moet ons Godt Almachtich helpen.
NOTA. * Dc wootdentofJ^Wwim&c. iii/(;f.t>ii/ur;/ffiA» intliiyi, iiyt te laten, loo wannier den Eedt by de gheraeciie SoWnea Tal woidt» gcdaen.
Formulier van Bedt te doen bj de Capitejinen,andere re» ende Soldaten i in handen van de Magifiratendtr Steden deer inne fy lieden refpeitivelijcken net hare Cm· pagnien in Guarmfoen zijn leggende, ofte in geleydtfili- le» -wnden,
iCk beloove ende fweere, * met mijn onderhehknie Compagnie, defe Stadt ende Magiftratep van dien ge- hou ende ghetrou te wefen, de felve ghetrouwelijcken te dienen ende teghehoorfamen in't gene fylieden my tot behoudenifle, dienflenderuftehaererStede, endena- mcntlijck tegens alle oproer ende feditie van den Volcke bevelen fullen, onvermindert nochtans de bevelen diede Heeren Staten defer Provinciën ofte der felver Gecom- mitteerde Raden aen my fouden mogen geven. Sm ■waerlyckmoetmy Godt helpen.
NOTA. » De woordcnmf/»j^»s*^itii,iiM^C»i»/><i»ifUyttcla- ten , foo wanneer den Ecdt bj- Luytenanten,mindere Officieren ende Sol- daten lal worden gcdaen.
g^en negentienden ^unp 0oet gebonöen be ï|«rctt Roefveitenbe anbere üaec HSog. «©ebcputertDcte bcrfoetöen/ bat be felbe ten fpoebitDften bp bcr!jantit b3ilben nemen be befotgne op't toeeren ban beCojtU' ptien öier bebooren gebecemecrt/enbe baer ban fou boenltjcbrappoitteboen. g^en een en twintichftcn ^luiip ijSbetffaen bat belli'
rifeerden gehoorfaem te wefen, in 't gene fyluyden ons cebinge ban be JJEilitaire <0fficiertn fouDebJOJbitl Φ'-
les de Ordonnantiën ende Arriculen van den Oorloghe Jjan ben Igccrc 3^2Ìnce ban «©jangten geen beïOTbitillÖ'
Crtrt W^OvìlìtL· **i/tOf ΛΜ! f fZfìAt JÌÌ Itll/Jfht 'tO tl VUOjÌ QClÌflÌìCll
T©en twee en twintichiien 5!nnp gebbcii be ^eerett ban Gent, Dorth, Raefvelt, Wimmenum, Loo, Pa«s> Sonck, Ay]ua,van der Beecke, Catz,Jacob Veth,van«r Hooick, t'JairensendeClant, flCn öe «©ÌOOtC ©etgaW' ringegepjefteertbenoccbt op bc^nfituttiebcnfeitien· den befesS gDearreiteert boo?be fi^ercn <0ebcpiitecrDcni
beo?Dinari,öBcrgaberitigetet<ii5pncr^Iitept/toacrnaw
felbe Ijacr fnllen reguleren in Ijet geben ban be ^atcntin
aen öet Bolcft ban<eojlogc/ cnbe Detbcfo?gen ban oe
J^jontteren banbcfeni^tact/ fulcj; iiSbeibolgcii^'oocn gebaenDpbeanbfrco?tinarig(Óebfpittc£rben. , gn't leftc ban ^uniitss sijnaileftoogeenbemmww
li?ijt8ii-*Dffiricrcu tot «raptttpnii/ ïuptcnanrpg'®
bacn boo? beCommiffarienbetoelt&efiaenfoubeiioöec be iBonfteringe ban be lEilitieban befen^taet. ï^cerenban Vrieflandt ïjebben laten aenteetbenen batfp in befe Contlufie niet topbcris ftebben gefonfenteect /flii bat fjunne HStlitie enbe .flliilitaire petfooncn op t jpo?' niniier alDtet gcarte(ïectt/fouben toojben geecöiciit Doo? belijceren <©cbcpntcctbei$taten ber felber ^lobintw ban toten fp ooch alle tjjbt ijare ComnuflTte öaoöeti 0«« fangen/ twer ïjct oubt gebniptlt febert Dct Dfö'" ^^^
ïlcpubliicbe albaergOeobferbecrt/toaetinbooibcbooot |
-ocr page 143-
HERSTELD-E LEEU. H3
©iiiöJiOii irtilMPiS tn bcH li^age toefuntic/in bc ©jbinaEisf
tìiroiibcttnociicftficpbcti / enbe fjeöDen bienbolgenu aU
baet öcDacn ben €cöt bolgensi j?o?niultei: ben feitienden
giinp op be <i5?oote ^ael gcavcefìeect / alle ftaenbe enbe
jjootsi IjooftsS/ uptgenonten ^ijn €rtcllentie (i3?aef
Wilhelm van NaiTau, al!$3Önbe^tabt{)0UbCl-Üan P?0=
Diiictcn/bien een lioel gefet ìaiect/cbocD ben €ebt ltab£n=
D£ (loiit op enùe ontbeefite fit0. g^e^gelijcr i0 ban alle be
fciüEgcïiacn in be ©ergabermgl) banl^oUanbt,
ijot b)eecingl)banbe€o?cuptien/ ί$ί ben feven en
twintichften ^liuip gcbaen rappo?t/baec in bcjtaenbe bat
tcnéiaccaetCtbjelcBnamaeliS geam(tec«cnbeop fijn
t«Di uolgenbc i.ö) betjoo?be baeu tegen te hJo?bcn geema=
ncctt/ enbebp liefolutic bafttclìellenbatgeeneEebei
niaten ban be iïegectngc refibecenbe in cenige J^ergabcs
lingU/Collegien/lISagificaten of<©ericl)ten / bepenbes
tcnüc ban be (iSenecalttcpt/ljaei; niet en fouben {jebben te
laten becrucften mcteenige giften/gaben of gefcijcnciien
twtfangcn/neinen of genieten ban cenige pecfooncn bic
Qtn De opgemelbe Itcgeringe ofte CoUegtenaliS booten
eitiS mocljten Debben te berfoecften.
gjmdertlchilen fjebDcn bie ban Hollandt, Zeelandt
cnbc üytrecht fjacc baec niebe geconfojmeett/tooibcnbe
ijcaiiliere ^?obincien bctfocDt Baecbessgelijci baec op te
Dctlilaten.
©aec op iÖ ben eerften gulp bc^^eec Jacob Veth tec
®?ootec jBccgabecingfj p?cfibecenbc/ gebifponeect enbe
tmD^acfjtelijch geccfolbeert/goet gebonöen cnbc becfiaen
!)ati3e(èeecen€ietommttteecbe tec j^ecgabecingc ban
tje Staten Generaelj de Heeren Raden van State, Gene-
rilïteyts Reken-Kamer, deCollegien van de refpedive
Aütniraliteyten, de Heeren van JuftitievanBrabandn
tndi: Vkenderen j der felverHoogcMioiftersofteBe-
ampten tcfpcf tibe / cnbe boojtji bic ban be iBagiftcaten
iiiöe igScricljten / «nbc alle anbecc onbec bc «©enecalitcpt
lefojtfcenbe / geen uptgcfonbect / bec felbec J^upjSbjoui
toav ïitnbccen / ofte pemanbt anbecsi bc felbc aengaen=
ÌIC / felfjS ofte boo? pemanbt anbccjï / niet en mogen nc^
IUC11/ ontfangen ofte genieten/oocb niet bp eenige onbec^
IjanuEiingc/ ftoop/ pecmutatic / ofte anbecfints bicettci
lijcliof inbicettelptli eenige giften ofte gefctjencBen ban
ttiiioc biugen Boe iilepn Die oocfi fouben mogen toefen/
oothban bjancü cnbe eettoacenbaneenigccBanbcpeCi
foonni bie fp toeten bat acn be boosgemelbe ®ccgabertn=
ge/ JSnben ofte Collegien bantoelcftcnfpHebematen
mitt boen Bebben/oftc apparentclijcfi te fullen ftjijgen/
upt faecUe bat be fclbe oft pemanbt anbecsi pjctenbeccn/
bcrfoccften oftc gljcobtineect foube mogen Bebben eenige
Ampten, Officien, Beneficien, Odiroyen, Sententien,
Refoiutien, op ecnigecBanbc faecBen ofte om be cjcpebi^
ticbanbien/ onbec toatpjetept Bet oocBfoubc mogen
3ijn/enbe bat foo toel boo? alss naec bat be faecBe afgtbacn
fai 3ί)η / enDe bp albien fp eenige foobnnige giften fouben
mogen fjebben ontfangen ofte genoten/ ban pemanbt bie
fpnamaeljs becnamcn petsf aen be ©ecgabecinge/ï^obcn
ofte €oIlegien boo?nocmt/ toaec af fp Itebematen/ Boo^
0c ®ini|iersi ofte 25eampten toacen/ te boen te Bebben/
'tiDEicH fp ten tijbe ban Bet ontfangen ban bc gaben/
Oifteti ofte gefcBencBcn niet en Babben gBetoeten / bat fp
bacc iwn De ©ecgabecinge / %ïben enbe Collegien boo?'
noemt hcuniffe fouben gcben/ enbe Baec ontBonben bi^
tcctciijtfi of inbicettelöth aen be 39ecgabecinge ofte Se-
«nban btcn / felf^ ofte boo? anbecc be faecBen te ceconii
niiinbecen/ botB foo toanneec fp notoic bebonben fouben
oo?ticn eenige gaben / giften ofte gcftBencBcn in boegen
öiö booren gBcnoemt/ boo?toeteniS enbe opfettelflcB ont^
wngen «ntie gBenooten te Bebben / felfss of boo? anbeccn/
louöen be fclbe beclicfen Bate Simpten enbe bebieningen
o'c fp alreebe beblcebcn cnbe befitten/ enbe topbersi inBa^
Wbccijiaectomtoebcrom in anbeccn geb?uptUttcmo=
BW bjD?ben/cnbe baccenboben acbitcalijcü geftcaft/enbc
iMim öe ïcben bp'tinBomeninbeCoUcgiencefpecti^
iijcn in Banben ban ben eec(l ofte ©icfibeccnbe Bebben
ben €ebt boo? cenpebecjS^llegictefb?mecen
oiDc tc pajfen/naer be^elcgcntBept ban't felbc. €nbc op
wt in bcfcn allrn Bace i^o. iBo. goebc meeninge toicrbc
eoiDaen/ foo foube cm pcgelijcB bie öacï ï^o. |Βο0. foube
toeten aen tc b?engen bat een of anbecc ban be Kr gecntgc
boojuoemt eenige giften ofte gaben ontfangen Bnböen/
baec boo? gBenietcn een p?cmie ten minftcn bon fts iion-
derc Caroius guldens ofie mccc uacc gBelcgcutBcpt batt
faecbcn/ cube toiecöe «tSjctcatt ban bcfc Baec J^ö-iliiog.
liefolutie aen alle beopgcnuibcCollegimtorgcfoubcn/
omme Baec naec ben inncBouben ban bien pzccüfetecci
gnleceri. 3©pbec!S Bebben Baec i^o. JilDog. goet gcbonben
teacceficcenBetnaerbolgcnbc placcaci/ in boegenalS
't felbc alBicc ban tooo?bc tctooo?betiaetgBeinfececrt/
enbe toiecbc 't boo?f3 paccaet ten fpoebitBften gcb?utht/
enbe naec bco?b?e ban 't atanbt gBefonbcn om alomme
gepublicecct enbe geafftgeect Daetmen getooon toa.ö ^Uf
blicattc snbc affijctc te boen.
i^t 3^laccaet foo als Bet isi gBebzutftt/ gBepublicecct/
enbe gcaffigeect getoeefi/ lupbt aljs boigfit :
De Staten Generaci der Vereenichde Nederlanden,
allen den genen die defen fullen fien ofte hoeren le-
fen, Saluyr. Doen te weten, Alfoo ondervonden wordt»
dat eenige dangereufe ende fchadelijcke menfchen tot
groot defped ende kleynachtinge van de HoogeRege-
ringe ende andere des Generalitey ts Collegien, ende toe
bedroeftheyt van de Leden van dien, haer foo verre ver-
ftouten, dat fy hebbende y ets aen de opgemelde Hooge
Regèringe ofte Collegien te verrichten, derven onder-
nemen aen der felver Leden te prefenteren ofte doen
prefenteren eenige giften oftegefchencken, daer fylieden
ter contrarie van der felver ghetrouwicheyt, finceriteyt,
vromicheyt, ende oprechticheyt foodanige opinie be-
hooren te hebben, als de weerdicheyt haerer Ampten is
vereyiïchende. Sooift, dat wy ommehier inne naerbe-
hooren te verfien, yeder een van wat qualitey t ofte con-
ditie hy fy,wel expreflèlijck interdiceren ende verbieden
aen yemandt van de meer opgemelde Hooge Regeringe
ofte andere des Generalitey ts Collegien, de Hoven van
Juftitie van Brabandt en Vlaenderen, aen der felver hoo-
ge Minifters ofte Beampten reipedive, de Magiftraten
ende Gerichten onder de Generalitey t reforterende geen
uytgefondert, der felver Huysvrouwen, Kinderen, die
van hare Familien,ofte yemandt anders, t'eenigen tijden
te prefenteren, geven, ofte belooven,diredelijck ofte in-
diredelijck, oock niet by eenige onderhandelinge, koop,
permutatie oft anderfints,eenige giften oftegefchencken
van eenige dingen hoe kleyn die fouden mogen wefen,
oock van dranck ofte eetwaren ,om c'obtineten ofte ge-
obtineert te hebben , voor hem felven ofte yemandt an-
ders, diredelijck of indiredelijck eenige Ampten , Offi-
cien, BeneficienjOdroyen, Sententien, Relolutien ofte
Difpoiitien. op eenigerhande faecken, ofte om de expedi-
tie van dien, onder wat pretext het oock foude mogen
wcfen,op pene dat deContraventeur van dien fai worden
gecondemncert in een amende, gheproportioneert ofte
cgalerende de waerde van de faecken, die hy voor hem
felven oft yemandt anders voor de meer opgemelde hoo-
ge Regeringe, ofte andere des Gencraliteyts Collegien,
de Hoven van Juftitie, van Brabandt ende Vlaenderen,
der felver hooge Mmifters ofte Beampten refpedive*
ende voorts alle Magiftraten ende Gerechten onder de
Generaliteyt reforterende te verhandelen heeft, endedit
alles boven arbitrale corredie,infamie ende inhabiliteyt,
om eenige Ampten,Officien,ofte Benehcien, hoedanich
die oock fouden mogen wefen, immermeer te mogen
bekleeden, hebben otte ghenieten,ende dat de felve ooch
ipfo fado ende metter daet, fai zij η ende bly ven ghepri-
veert van alle foodanige Ampten , Officien ende Benefi-
cien als de felve albereyts foude mogen hebben, beklee-
den ofte genieten,fonder dat hier inne eenige conniven ·
tie,mitigatie ofte moderatie fai mogen worden gebruyd,
te appliceren de bovenftaende Amende ten behoeve van
de Officieren, Aenbrenger ende den Armen, elcks een
derde part, ende fai den Aenbrenger fijn perfoon ende
naem daer benevens worden gefwegen, ende felfsfchul-
digh bevonden wordende,daer van genieten impuniteyr.
Ende op dat het gene vcorfz is, wel ende in allen deelen
gheeffedueert ende naergekomen worde, foo hebben dc
Heeren Staten van dc relpedive Geünieerde Provinciën
malkan-
-ocr page 144-
15-6 HERSTELDE LEEU.
malkanderen verfeeckert ende belooft elcks in den ha- ren, rer rcquificie van ons, den Raedc van State, ofte an- dere des Generaliteyts Cüllegicn,alsoock van den Hove van Brabandtende VJaenderen j Magiftraten ende Ge- ïichtenjalle Refplutien, Sententien ende Vonniiïèn, by dc fel ve rcfpectivelijck tegens de Contraventeurs van de- fe onfe Placcate uytgefproocken naer hare forme ende inhouden promptelijck te fullen executeren ende doen executeren,ofte andere ter requifitie als vooren,tegens de felvete procederen naer den inhout van den felven Plac- cate, ailes fonder eenigeconniventie, vi^eygeringeofte uytilel, want wy /ulcx ten dienfte van den Lande hebben bevonden re behooren. Ontbieden ende verfoeckcn daeromme de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpetìive van Gelderlaitdt ende'tGraeffchapZutphen, Hoüandt ende Weft-Vricflandt, Zeelandt, Uytrecht, Vriaflandt, Ovcr-Yllèl, Stadt Groeningen ende Ommelanden, de Hoven van Juftitie en Regierders in de Steden ende ten platten Lande, defen onfen Placcatealommcdaer fulcks gewoon is gedaen te worden, te doen afkondigen ende aenplacken. Gedaen ter Vcrgaderinge van de hoochge- meldeStaten Generaci in'sGraven-Hage op deGroote Zale van't Hof vanHollandt, denefr//i»July feilien- honderteencn vijftich. Wasgeparapheertyifoi/^/Avt. onderftondt, ter ordonnantie van de fel ve, gheteeckent N. Ruyfch. Zijnde op't Spatium gedruckt het Cachet der Jelvcr Heeren Staten in rooden Waflche.
Het Formulier van VMnt fsgemeüeert aU hier vol^ht.
De Staten Generaci der Verccnichde Nederlanden, nier genomen advys van den Raedt van State,laften cndc bevelen hier mede den Capitey η
met fyne Compagnie te voet in Guarnifoen tot dat hy defen
gcfien hebbende, fich met de felve Compagnie, Vaendel, cndc complete Wapenen in aller diligentic fai hebben te begeven binnen om aldaer
Guarnifoen te houden voor eenen korten tijdt, ende tot naerderordre. Ende fai hy onderwegen forge hebben te dragen, ende wel letten, dat de Huyflieden ten platten Lande geen fchade noch overlaft cn gefchiede. Ordon- liercndc haer Ho. Mog. den
cude Magiftraet der gemalde Stade
de voorfz, Compagnie te voet van Logement te doen verfien. Gedaen in den Hageden
Ter Ordonnatitie van de Hooghfigemelde Heeren Staten Genei ael.
Aldus ghedaen naer vooren genomen advijs van den Raedt van State.
Ter Ordonnantie ven dengemelden Raedt ·υαη State.
I^aec ïjo.poo. tiatiücn ben isaettìan ^tatctoccfocijt t'abtìpfemi op öcüecaminoeban'tgflctalïiccCompa^ omcn/Dtc bolgentii ijct fefte 3ltticul toan ijacc SKog. iïcfoluttr ba» ben fertienden gunp Icfilcben / foubcn qv iatcn too?öcn tn bc rcfpectibc Hcunneubi ^jobincicn/foo totDefcttinoecnbfliEttiarUiQeUanbien/ ale tctuptìioci tinoc ban Ijace ©oUticQue bebclcn/ alboorcn.ö Date op te Iioori'n ftecicfjt ban ben ijeec Belt-patfc{)altli cnbe an^ ÈcrciKUitairefjoooeaDffirit'CEn/ tnoljeboloe banbten OcöDm fjj niet ,^ϋη €rtcUcnticben©£lt-iiaatfcDalcft bact obcc in ConferemicoUitocifl/ ooth ben iQrcr ban Beverweert, ^ccgcani JlÈajoo? «©ettetael ban t Ecqcc Ofjeljoo?t/cnbeboo?tjei nictiéijnOctellcntte ^tabtljou; öft·/ (Jc.tnbcn Kaebtallfsiobcrleoljtcnbebjclobirtoo^ gcn ficüöenbe/ opinccrbcn cnbe abbpferen bat bejfroni ttctcn oeifoen bupten be (teinmenbe p?obincicn / na ges H'aentf)cntban'titrijt0.öboIcfinufnbicn(i siinbe/ niet minbec bc!)oo?bcn bcfet tcjijn/ als! uptüjpfenbe be Dp^ gaenbe ÏÏPfïe ban Compagnie baecban gfjefojineew/ enbc bat ban be booibere Conipagntcn ftonbeii gljelatcn ^tuojïJiU tinnen be liemmtnbc J^jobincicn tot befettiufle |
Compagnie» te Voet.
Nimwegen ' . lo
Bocnmel . . %
Thiel . . % Fort NaiTau op de Voorn 3
St. Andries . . i
Zutphen . . 5·
Doesburgh . . 3
Grol . . ï
Β re voort . . 3
Arnhem . . r
Briel . . 10
'sGraven-Hage. . i.
Amiterdam, . . 4.
Vyanen, . . i.
Gornicliem, . 3.
Worcum, ; Γ ζ.
Loevefteyn . . ï.
Heufden met Hemert, . 11. Crevecour, . .1.
Engelen, . . i.
Geertruydenbergh, , 6.
ClundertmetNoordam, . 3,
VJiffingen, ' · 7-
Vere, , . α.
TerTolcD, . . r.
Axel, ... 2.
TerNeufe. . .1,
Biervliet, . . . i. Lillo, . .
Liefkenshoeck, . 2.·
Uytrecht, . · 4-·
Amersfort, . . r.
Rhenen, . · x.
Leeuwaerden, . . 3»
Franicker, . i.
Dockum, . .1.
ban be ^tontteten bec felbec cube uptUoccutgc bcc ticqne bebclcn / gOclgcli te becncnien h)a<s upt bc anötte Hplle baec ban gemaecfit niebe Ijtec ncffenss gijtbotgljt/ fonbcr bat bc felbe öacc npt fonbcn toojbcn Dctrocfjcnalj in tijbt ban noobt/niet confcnt ban be l^ecïcn ^latra of «öiconiamtecibe ban be g?obincic/enbc boo?t!SStoo2&cn gtjjcbolgljt yct fefte eube negende 3ïttitiil ban beboojfj itcfolutie ban ben feftiendeu S'iinp. €bocïj boerden bacrbptegemoet beb3ple bagelötx oi£aftcnfioiii)euBo= uien boo? te ballen/ toaec boo? be ,^taet ban tiupten ofte ban binnen eenirlj ongemath foube mogen bjojbenaciis geöaen/iip albien niet tijbclijcii 't felbe biojbe te gfjcmoct gefien enbe boojgeliomen/bat baitomme bienftif ij f^aube 5ijn J^o. iriog. batbe liiiptetpe gcejcimeert toierbe ban bobenbeJUatentenbanöe (©eneialitept nocfj tenioetm Jjebüen approbatie ofte attacïje ban beftemnienbep^Oi bincie/baet: tiptbefelbein caSbannoobtfonbengfjiiicijt toojben / baant bic fubijt tpoetenbe gfjefa?npcfien tot toeei tinge ban quabe bcffcmicn tegen 't gemeene Jjeiie/ente te toafijten bat b.iec toe foiibe fionien approbatie iiptiie Pobintten / geiijcfi be Compagnien te boet nietattntije of inboeginge bait «amen/foube bsel licljt te fpabe 6p6o« tticn/ enbe'tïïanbt boojmarbcmentingjooteongcici gentfKptliamentegefaechcn/mepnben betöaiben batbe ©atenteti boo? be iïiiptcrpe alleen DpbciBencralttcpt öeijooibengcgeben te toosbe'n/opfiiliÌiEn manieri alsite patenten acn beCompagnienbietotDifcttiiigebanDe l'rontteren ttiojben gelaten / ο m bc felbe bp alle booibab JeiibeftoarifReben tefionnen bp beijanbtfKbbenenbete boen maccljcccn/op bat boo? nubbclban bten alleonljcps ien gebjeeit enbe booigeftonten mocfjten toorben/ miöW bat be felbe (öeO»antlKptboo?Bp5ijnbe) bjcöewrain 0aïc boorige <i5minufociien gebjacìjt toieiben.
Ljfle van de Guarnìfoenen fio himien defiemmende Prcrith cien dienen gelaten te "werden.
i.teivetendeCert- tyns van de Guarà- . i. Cura ff er v!»
deGuarde.
i. |
-ocr page 145-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
3·
I.
Deventer .
HaiTelt
Sreenwyck
Oldenieel
Enfchede
Otneifutn
Groeningen
Delfiiel
ai Coinfagniev. iefaerde.
l^sicvAitdc GUitmfoenen foo bupen deflemmettde Gea- fjieerde Provinciën dienenghelatea te worde» tothefet- )'mge>
Voetvoick Ruyterle
Compagnien. Compagnie».
8. 9- IJ-
4.
7' 2.
7-
4·· 3· 3·
t
5.3.
»3· a. a.
3·
1.
3.1.
I. I. I.
18. la.
3·
3- 3·
а.
19·
4.
I.
б.
Embden Lieroort Bourcange
Bellingwolde
Lang-Acker Schans .
Coeverden
Meurs
Craiau te befette uytMeurs by gecommandeert volck
Oifoy
Rhynberck Wefel Biiderick Rees
'tForC · . ·
Emtnerick met het Fort .
Schencken-Schans
Gennep
Rivefteyn
Maeftrieht
Grave
D.nBofch met de Forten .
Breda . · ·
Twee Forten
Willcmitadc
S;eenbergen
'iFurt
Bergen op den Zoom met
dt Forten FredericxFort Ktuys-Schans S.Anna
Huift met de Forten . . 'tSas vanGent mette forten Het Fort Moerfpeuy ende
S.Marck Phiiippine Yicndycke
Ooftburgh mee de Forten . Sluys met de Paffen . . Cadlandria
Het Fort St.Catharina by
Ooftburgh Aerdcnburgh
α8φ Compagnien te voet. |
gctefoïbecct (alle an&cre faeifjiii gerf tiVropecrt too?tiEniie acn bc o?öinaciiS 3S£cgaì5ettU8 ) te toeten op Dc boet eitöe maniere na öe toeUfte oeöcciöectt en getttmineect fulteu
worden de difFerenten bte tuffcOen De^iOÜtncicil OHDCCi Itnqtjefoubcnmooenüouicnte cijfcn/ houden van de Secrete Correfpondentien, tiuch ban Öe Monfte- ringe,fjet fo?mcicn ban een Inftruaie boo2 üc i^fecen gcj rontnuttcerbe ter Bergaberïngc banbe iieercn graten <i5enerael/ljctarrefl:erenbanbe GcrcöjefTeetöe ^mliuci ttebaóJöen Raedtvan State, l)etteö?cffcrenUmibcces fpectlbe Inftrudtie booj be (©enccalltcptsi Reecken · Ka- mer , refpectibe Collegten tee abmitaUtEpt / Threforier «©cnerael/ ©ntfangccOBenecaci/ ^cccetariii ban ben ftaeötban ^tatc/^cccetaiifenbaii bc «iBeueralttcptsi iìeeciicnfiami«:/3tlbboca«fifcaelbanbeti3cniralitept/ enbe bnoztsf boo? be refpcttibe j§uppoo(tcn ban be opges melbe Collegitn ban bc <lBcneralitrpt / enbe et>ntelijc6 bi Lijfte van befettinghe foo üinncn be ftemmcnbe Jp^üf bincen/ alsi baec bupren. g^cji anbcrenbacglisi iss bacc opgerefolbcert bat alljiec in fpecic gebdibercert foiiöe too^ben op be nabolgenbe g»otncten/al0 tc bjcten/op beu boet enbe niantete na be toelthe gebectbeett enbe getec·^ mtncett fullen toecben be diffèrcnten ,bte tufftlicn be pjobincien onbcrange fouben mogen tomen te röfcn, ^et Douben ban bc leccete Cojrefponïjcnticn.
Sengaenöe l)et fturb ban be|liion(lertng /Beeftbctl iSaebt ban ^tate gefojmecrt botgenbe abb()$i:
3CISÈ bat fp tot ceb?c3S ban bat rtuiö fjabben baec op be boorige pa£catenbanben4i?eD2uatp enbe ban Den 7. "ginip i öa gerjtiiin jneett; eitbe bcbonben / bat Jtt be een en be anbet kometen toatcn bie goet sijn/baec ban te famen een goet Concept/ op befen tijbt enbe gödegent* 0eptfIaenbe/ foube fionuen gl)efo?m"ficrt too?ben/ iipt- latenbe bie poincten/ of nu niet pjacticabel/ of fulff m^t be/bat niet toel fonber alteratie fouben te obfcrbcren sijn. ^00 al$i men gefien ijeeftin ben ^ace bat terflonc na be publicatie ban bat ^dlaccact gcoote alteratie onbcc be iHaiiitie / toasS ontiiaenbe / baec booj eeniglje plaetfert toeliicBtin gljcbact fouben gchomen DebUcn/ foo men 't fejbe niet batelijch Dabbe geiteupt/ baer toe ^ijn t^oog? ftept Prince Htn irick,&c. met eentge Heeren Uc-dcpu- teerde fjaccin ^^iecfoon binncH Breda mofften ficgcbcn / (liUenöe be felbe alteratie biel met ejtcmplaire (ïraffe; macE niet te min baec upt bolgenbe bat men ijft boo2f5 pacaecniet b)ijber!S en boette licict na ben int)oubt boen oürerberen/geiytfioocfj 't felbe nopt in treun en liecft fionnen gebzacljt ofte geöouben bJO?ben/ fp bonben ïjaec geobligeert befe conftbcraticn Ijaer Jgootlj iiaog. boo2 te bzengen/aibooccn toebec een paccaet tot teb?c0 ban fjrt (iuch ber |@on|lecutge in te pellen / bat beel Ut{)t toebec alteratie mocfit maccüen/ of met na beljoorcn gljcobfeci beert / enbe be genen na ben inljout gecjccfutefct ftonben toa?ben / niet bat fp eenicljfintiS fouben toillcn p?otral)c= ten ijct cebjcii tot Det Ijebben enbe fioubeti ban een goebe j,iBilitie/ alfoo fp iulcr ten atberljooc{)(len noobitl) te 3l)n acljteben/ enbe baerom ban ttibt tot tjjbt baec op nljeuc? geert / enbe 't felbe ten I)ooc!)itcn bienfie ban ben Eonbe ecnfiiclj gerecommanbeert ijabben/ geljjcb top noclj toa^^ cenboenbe ·, maerbat men't felbe foiibebcitomenboo^
redres in de Monfleringej enbe be piaccaten enöe OJbKJÏ
baec op fcDerp in te Hel en / batljt fjaer niet beel te fullen opereren/ foo niet boo? en gingl} get cebjeg ban 't pjetej:t baer op ijet beele toaren nemenbe : «©at / boo? recfï/ prompte precife betalinghe, (onbCC bi Coitipagnicn lajU gen ti)bt enbe beele liaaertben ten acljteren te laten ftaen/ fooalSfpfepbenljaeconlanglj^tc 30n boojgljcliomrn/ aliifpecn iiittnceftec toilben Ijoubeiuot betalingijc fp^ nee filagcnöc iluptcnn/ allcguecmbe vieren twintich Maenden ban fpn SetacljS- l^eeren ten acfjtcren tc fiacn· 'tai©elchc i)airootftban onbcre Kitmcc(lecencnbe€ai pitepncn meer toasi boo j gefeomcn / anbere beter betaelt too?benbc/ toierben nocljtanss met een iije Laften iKacn» belljchsi beftoaert / allS metSolüciteurs ofte Schryvers, bic {)aec toiccben gjiegeben met Injunöie ban (ïracs tement tot feftich, feventich , ofte meet QuibcnjS tec .ilSaenbt/ nfffenjSanbcrcgintten/ ols mefcffjctliojfm
λ/f inijecftficl) langfacmenbebeftoaerltjffi baec op bonnen tefolbereii j eltbe ©?obintie bacljt becbo?' wit tc jijn enbe te toepniclj Compagnien tot uytvoerin- Se van de Politij cke bevelen te ticijgcn. (©nbectuffcljcn toictbtpcbcr een becbjieticftübecbelangljfaemljeptban «fc "öjoote ©ergabecing ; enbe om bie te bccfto?ten/foo "iniitbcn twaelfden ^ulp bOO? beit Raedts-Heer An
oreé gcp joponeert / bat niet alsS op bolgenbe poincten in «{ötoote iàccsabecing fouöe toojben gebiUbercctt enbe jban öen honderften Pennipgh, enbe anöctss nucc/ bic fij |
-ocr page 146-
15-6 HERSTELDE LEEU.
bacr CU bonen moeten blagen / be toclctiÈ upt ftacc tpoen «iSasie met tsunncnbc bmöen / (liacnbc öe ^cljipbcc luacc met een ojbtnaiisi pape op be ïïjiiie ) foo moeften ft» / oftcbeïiiipteciScnDe ^olbateubieöiooteinterelicn ban foo beel J,ii)aenbeii t'acljtccljept {iojtenenbeaftceci δί'Π/ base Doo2 ban bc felacljten ontftaeii/òat geen ^olbpe fircgen/ offòetiiinmet p?aai)c6el)aei;ftl)abctelitnöj;n tot 'ssEanötji gjoote onöïenitc; toeUlic ooifaedie tot p?c; tertbanquaebtalsitDeclj oljenomen loace/enbcbatbe Compaonicrtniaenbtlöcltebanljai-cfolbüie tod pjecijö fcutccben öetaelt / foubc alö ban feec licl)t l)et rebjcsi tn be aBonitccinac honneu bolgcn/enbebe qualijdibflcnbei-0 tiio?bEii gccojiigecït nibc gljefiiaft iiaer be» ini)oubt ber 3g>laccaten.
IBaei- bp iiocD fepben / bat geremarqueert toietbt ίκι (Inch ban bc monftcïtnge niet oViec al/ten «neefien bic» (Ie tc toojben gcp?actifecrt/ toant ccnige JB^obinctenfen ïnnDaceCommiiTrtiifcn in een <6itacntfoen baec beele Coinpagnifn leggen ban berfdjepben öepactten/albaii nionftcïinge boenbe alleen ban Conipagmen (iaenbe op repaitie ban biepjobincie baec banbe CommtffarijS ü)02btoi)cfonbcn. «©atcenpbec nutoelhonbebegjppen of fulche €ompagnten niet compleet ftonben monfie^ i'en/ baec bc anbere toitien bat Ijet tjaec niet cn raedtte/al qnameniefcljoon mebe in be toapenen/ofte batfp mebe inon(ievingl)c paffcerben / alfoo baec naec niet betaelt en ìDiccben ; macc(fcpüen) al.öbifen itabe bebc mon(ie; ten be gfrfteile «©uannfocnen / foo toas" nienianbt b2p επί mallianbei-en boldJte leenen : bat ootö no dj beter foiibc iJiem ftcUDen foo op geen anbere Kollen/alsf fuldie/ in be ^jobtncien betalingc en totecben gebaen/ aliS toan= neet beter ben bienit foube betradit too?bin. €nbe aisi feen of b'anbct ban be p^obincten ergeniS monfiecinge begeert gebarn te Hebben/ foube ben SaebtCbeö toetenbe) öaertoe tcrfl;onto:b?egcgeben/p?ote(ietcnbEben iSaebt bit niet boo: te bjengen/ om be ^jobincien in liaec redit banfdfii temogen laten monjiecca/ in'talbecminftc pjejubitie te toilleu boen / tnaet alleen naec öacen plid)t gliebzongen iijube/ 't fclbc te mogen feggen/om batmen ftirl) bat benbienft niet beUoojlijcIi totect betcadjt/ enb£ 't3lant en be p?obinrien beb2ogen:<Sp becfoedienober fiilcc/ bat Daec l®o. JiBog. belieft alle 't geen boo?f3 tjS / in bd)oo?li)dic adjtinge te nemen / op bat men eenntad bc faccftcii ban be llitlttie foo foube mogen brengen in goe; ben^taet.
gulïo/ 5i)n oocft bu-berom gftrhomen een notabel flcmal i^jcDicaiuen upt alle^jobinricn j bie ben veer- tien den aubientie ijebüeiiïie / intebccben 03 nacrbolgenbe Jftcmoniitaiuir.
Aciidello. Mog. llecreit Staten Generaci der Vereemchdi·
NederÌanden.
Ho.Moo. Heeren i
ÌN den aenvangh van defe Groote ende Illuftre Verga-
deringe hebben de gemene Kercken onfes Vaderlants door de Gedeputeerden, haer fel ven ftracx geworpen in de armen van U Ho. Mog. omme de felve met onderda- nigheyt ende groote bekommeringe haerder zielen, den wcirtandt v'an de Waere ChriitelyckeGereformeerde Religie, de eenichilc ileutel, de rechte^o/x ende funda- ment van dcfen florifanten Staet te recommanderen, als oock de weeringe van 'cgeen de beveftinge ende voort- plattinge van dien ruyneux ende fchadelijck mochte we- len, foo ten aenfien van de Paepfche Afgoderie ende da- ghclijcxfeaenvvalTendeSonden,dichet Landtdrucken, ende tot aen den Hemel roepen om Godts tooren ende plagen tegens ons tc verwecken,op welcke Remonftran- tie ÏJ Ho. Mog. den fevenentwmtichfien Januariigants gunftelijck hebben verleent een heyHameRefolutieofte confervatie van de voorfz Religie, ende fteuytinghe van 't geen den opgangh ende voorrgangh der felver hinder- lijck mochte wefen j dcwelckc onghetwijffek den Heer aengenaem is ghewceft,dc vroomen verheuchr,ende alle Gereformeerde Kercken oorfaecke ghegheven heeft om ^ U Hooch Mogende met aller crnft uyt de Inghewandeu j meer, om dat fy goede efïcden daer van hebben begin, nen tc ghenieten ,fondcrlingh in het reformeren van de Meyerie van 's Hertogenbofch ende het Marquifacf. fchap van Bergen , niet alleen in bet Ecck:fiaftijck;,inaà |
oock in hecPotiticque, alwaerde-Paepicheftöutighedea
ende iniolenrien alfoo gt-oor ·waren dat-de Kercken van ons Lieve Vaderlandt, die haer ten hoochlten over dea y ver van U Hooch itlogende berhoent in het imrodu; ceren van de Gereformeerde Leeraers in de felve Quaj, tieren hadden verblycit, fiende den-tragen voortgang vai de Gereformeerde, ende in het tegendeel de grooteon- gehoorfaemheyt, hercneckigheyt ende bitterheyt van de liiwoonderenaldaer, haer tot in het binnenfte van haer herten hebben moeten bedroeven, dat den heylige Kerc- ken-dienft, ende de geene die de felve in die Quartieren betraden, foo vyandtlijck ende foo Barbarifchgetrafteert wierden , dat het onder de Turckep endé Mofcoviterj niet veel erger foude kon nen gefchieden, gelijckinvoo- righe Remonflramicn ghenoechfaem is verthoontglie- weeft : De Gedeputeerden der Synoden , Hooch Mo- gende Heeren, bekennen gcerne, dat federe deiólitijc- queReformaiieyandeOfficieren, merckelijcke verbd- teringhe atn verfcheydene PJaetfen laghevolcht j niitr evenwel nergens foo goet alsfy wel verhoopt hadden, wani fy en konnen niet naer laren (J Hooch Mogende klaechsghewyfe bekend: tc maecken, hoe dat in eenighe Plaetfen van de Meyerie daer wel aireede Gerefurmea- de Officieren zijn inghevoert , het evenwel foo nieten gaet als het behoort, want daer van fommigheder voor- gaende Fappfthe Officieren alleen uyt Politijcque in· fichten hier en daer Gereformeerde Onder-Ofiicicrea geftek waren, hebben eenige die haer plaetfen volchden, de felve weder afgheiiek , ende in tegendeel de bitterfe Papillen wederomme ingevoert, defgelijcksSchepenen die foo vreemt niet en waren van deGcretornieerdeRe- ligiebuytentijdts uytgeworpen ende bitterePipiftenin haerplaetfe gheftelt, Icheurejide een feecker Quartiet- Schout de Placfaten van U Hooch Mogende aeniluc« ken,jae 2jjn ende blyven de Papiftenfoo ftoutdiifeden Luytenant van den Landt-Droft TJ^Ï'fyWf wanneer die hare Vergaiieringc in de Capellevan Aerle'e in PeeUndt daer fy honderden t'famen ghekomen waren wilden ver- ilooren, hebben derven feytelijck tegen ftaenjHaenendi quetfen , oock foo, dat in dien hy door eenige Ruytcren nieten warenontfctgcweeft, fouden periculvanfynlc- vcngeloopen hebben,deHwjKiitewi-van de SauBmo^ii wegen daer de Papiilen in haer blinde devotie rontom loopen,blyven tegens dc Placcaren aen veele plaetfen ten thoon lben,ende.in deStadt van 's Hertogen bofch heb- ben de Papen ende Jefuyten haere wooningen ende ver- kfcringen foo Qpendijck, dac fy de fel ve in hare Quartie- ren enüe Parochiën verdeelt ende ingenomen hebbenjili Kloppen ende ^efi/s loopen by honderden langhs (ii Straten, ende wcu-dendeAfgodilche dienilen fulcksii· daer ghcdreven dat dc Inghefecenen var? de iMeyerie m« groote hoopen daer naer toe weyen;van de Baronnievan Breda , Marquifaetfchap van Bergen, endehetGw^' fchap van Lingen , ende Landen van Kuyck, hoortmen infghelijcksdac dc Paepfche infolentien geenCntsopea houden, maeraen veeleplaetfen dagelijcksaengroeyen, da: namentlijck binnen Breda fes ofte feven Papen haer ordinaria onthouden , die daer foo publicquelijckwoo-
nen ende harefuperilitieufe dienften doen, oock metfM grooten toeloop, jae als of fy daer toe openbare permii- fie vandehoogheOverigljcy: hadden, da: de Papen tin platten Lande blyven , ende in veele plaetfen daer te vooren tnaer oene van haer woonden , zijnder cu diok-
maelstweeoftedric ; Datfe hier ende daer <te Paftoren
Huyfen met gheweldc in houden, de Lieden inftitueren- de, ende met alle kracht beletten dat het Evaogelium fyn behoorlijcken loop niet hebben kan ; daer nodi by k^t dat de Ptjlitijcque Reformai ic aldaer geen eöèd kan lO^' teren , maer dat de Paepfche Officieren alfoo in hacre befettinghe blyven , jae oock foo ftout worden dat fy derven beliaen onderden deckmantel van Dorps- Lallen , geldt verfamden tot onderhoudt der Papen;
haerder herten te daücken j ghelijckiy doen bydefcn, ce j ende noopendehet Graeffchap Lingen, dat oock |
-ocr page 147-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
jllede Voochden, uytgefonderc drieavÌerPaepszijn,de Gereformeerde Kercken onderdruckeii de Predicanten in haer dienften tegen ilaen j die oock Schattinge uyt maecken tot onderhoudt van de Mis-Prieftcren, ende de Ingefetenen fulcx weygerende, worden geexecuteert,foo dainaulijcxyemandt meer fichdcrf verthoonen deGc- fcfürmeerde Religie toeghedaen te zijn, uyt vreefe van fchade j van alle welcke exorbirantien ende dierghelijcke meerde Gedeputeerden van goeder handt lijn bericht, weshalven te bevreefen ftaet » indien alleen in defen niet fpuedelijckenvifordevoorfienjdat de hoope van refor- iDjtie in korten, gheheel ophouden ende verdwy nen fai, lieeren over fulcx de Gedeputeerden der Synoden haer tot U Ho. Mog. eerbiedelijck,ende met de hoochfte be- kommeringhe harer herten,verfoeckende dar by U Ho, Mog. in defe groote Illuftre Vergaderiiige, eerdefelve komt te fchey den, vaile ordre mach worden gheflelt tot cfiéiiiveexecutie van voorghemelde lofFtflijckeRefolu- tie, op het iluck van de Religie ende den aenkleven van dien J denfeven en t-vi>intichfie7t]m\l?Lx\x laetftleden in U Ho. Mog groote Vergadeiinge genomen endeghearre- fteert, ende dienvolgende dat niet alleen van yder Pro- vincie in den haeren , maer oock van U Ho. Mog. in de ^,eyerie van den Bofch , Marquifaetfchap van Bergen, Lande van Cuyck , Ravelleyn ende Over-Mafe , ende andere Quartieren , immediatelijck onder het reflbrt van U Ho. Mog. ftaende, de Paepfcheftoutighedenef- feöi/elijfk mochten worden inghebonden ,de Religie gehanüthaeft, ende de Reformatie foo wel in Kerckelijc- lie,daerfenoch defedl;ieusis,alsin Politijcqueten vollen ende londer langer vertreck mach worden volbracht, tnde Ipecialijck dat de plaetfe van Gemert die nu ontrent de drie Jaren met een Gereformeerde Predicant is ver- {en geweeft, by defen Staet mach gemaintineert blyven, ïat oock tot dien eynde by U Ho. Mog. wijsheyt eenige Itvendighe ende vigoureufe middelen mochten uytghe- Tonden, vaft gheftelt endeghepubliceert worden , waer door alle Seöarifen mochten genoodtfaed: worden haer ielveniUltehoüden, fonder de Gereformeerde Religie ofiedeBcdienaers der fel ver met woorden ofte Schrif- ten re laiteren, oock haer in gcene Plaetfen dan daerfe te- icnwoordich zijn te extenderen, volgens U Ho. Mog. Relulutie. Item, dat alle Paepfche pretenfe Geeftdijcke Perlünen, Jefuyten, Priefters, Papen, Monnicken,uyt het Landt ghehouden worden, als iijnde geen Subjciien vaneenighefeculaite Princenofte Magiftraten, maer al- ken van het Hof van Romen, volgens haer eygene fu- ftenue,daer en boven dat alle krytendeGodts tergende Sonden als openbare Sabbathfchendinghe, vloecken , fweeren, ende andere by voorgaendeRemonftrantien Van den t-wintichfien Januarii feitienhondert eenent/yf· tich aen U Ho. Mog aenghewefen, mochten ophouden, ende dat alle Officieren van U Hooch Mog. ftriöelijck mochten ghelaft worden op verbeurte van haer Ampt, ende andere fwaere pene U Ho. Mog. goede intentie in defen pundtuelijck te voldoen, ende omme U Ho. Mog. niet langer op te houden, foo bidden ende fmeecken fy Gedeputeerden nochmaels als vooren in den Naem der gemeene Kercken, ja in den naem Onfesgrooten Godts endeSalichmaeckersJefu Chrifti, dat U Ho. Mog. defe MreRetnonftrantieghelieven met hertelijcke bewegin- p aen te nemen ende foa veel te laten gelden, dat op de jclve een vruchtbare Executie moge volgen, op dat ghe- ''jck U Ho. Mog. uwe wijtberoemde Vergaderinge met ■len Heere, fy η Leere ende Eere hebben begonnen,alfoo <i«k met den felven mogen eyndigen, tot vreuchde van 'He de Kercken onfesVaderlandtsde welcke tegenwoor- "elijck met een hertelijck verlangen verwachten dat het É'ootewerck van verfeeckeringe ende vaft ftellinge van Religie,dat by U Ho. Mog. grooteende Illuftre Verga- fleringe is aengevangen niet ten halven gelaten, maer ge- heel mochten volvoert ende voltrocken worden.
U Ho. Mog.
Ottderdanichfit Bitnare» in de» Hetre, |
De Gedeputeerden van de Befpeclive Synoden defer VeteC' nichde Nedtrlartdenigeteeckent
Petrus Cabeljau, Oeputatorum Frafes.
VigliusCorneliijDocf. Deputai. Αβ'ιβ'οίτ.
Albertus ThomaeEcclef.Deputatorum Scriia.
Abrahamus Tilcmus.
Cornelis Lemanus.
Nathanael Vogelfangh.
Volckerusab Oofterwijck.
RegnerusöerckeL
A. Perfijn.
Jacobus Clerquius.
Maximiliaen Teelingh.
Mathias Waclfweer.
Johannes Jameshuyfen.
Johannes Kniphuyfen.
g&cn vijftienden giunjj tS nocfj ino9Eö?ac0t bofflcnöi degiemciuUan ©acattmenöe föep!S-hojien/rooboo?öe <23ccoinmttteec&en ban t)aec igoocl)|l')oo.(ili$uanDcn «acDt ban ^tate/ öacc ban fticc na in 't tcfolbccen ciiDe ball fleliÉn ban be ^nllcuctte iSoeùtsi ban ^tace fa( bio^bcn geb>aclj gemaecbt.
bat een i^eec cepfenbe tn ConimitTte itiet ccn ofte meet 5&ienaer0/ fouöebciibaegl)ieil)cbbenboo?©acai ticnenbetcec-öoflen ( beiiefire cnbeplepjleringebaccm mebe begrepen) act)t oulbenjü.
€en 25obe nctTenu fpnen ^ienaec ofte ^fcnacrji boo^nocmt meDe nemenbe / foube boo; ben fclbcn ^obe notij bacc en boben ijcbben ttoer guibcn baegDiS/ meec«: benùe te fanien tgten gulben / blpbenbc ben feibrn ^obe fpne bacatienbaec bupten / geliirft oocii be geittelbe l^rei: fpne ^cljupt / jècljip / 3©agcn b?ari)ten / Conbop enbe anbctc biecgeiüciie ongelben/ toacc ban aparte betlaratie mogen too?öengeöaen.
<Cen i^eet met meecber gcbolci) ofte gfte felfdiap / ban fpn JiBcbe .©ecomniittectbe tn CommtlTie cepfenbe / fo fouoe bcjS feifjï iBebe-Oecommitteecbc baecboo?met beOuaect bio^ben.
5&eboojr3 ccfpectibi <0econimittectbcfoubfno«tte befcopemencen mogen aennemen/ ofte genieten ban be ilBagiftraten ban ^teben ofte anbece ^laetfen/onbcr be »i5encraliteptcefojtecenDe/ noci) ooctìban^etfonenitt be0 (Oenecaltteptil bien(i 5i)nbc.
Φρ De booifs cefpeciibe ^cclacatten tn {)cl3oo?Ujf&e fo;me«@;bonnanttentebe&9nien/ fouben betefpcccibe «Originele fiiefolutten banbe CommtfTien aen befrlbe i^eclaratien geftetfjtet toojben/enbc alfoo acn ben ilaeDt ban j$tate inggclebect / om bp be felbe eerft ggcbtftteert enbe g^eepmineect te toojben ban baaet be fclbe/ in bcjS (©enecaliteptiS Seetben-ïaamei; fouben obecg0cb?atljt bio^ben/ om alüaec oocH eec^ gebifiteert/ geeramtneect/ enöe geliquibeect te bio?ben / enbe fpecialtjcft nacgijiiten of üet Sanbt in be poften albaec ingeb^atgt/ gijeliouDen toajS of niet / enbe ban baec bjeberom acn ben gemelben lüaebt/ om boo? ben feiben baec op βΐ!ίί ban / Φ^ϋοηηαη» tienberleentte mogen too?ben / bjeltfie <©?bonnantien bp ben l^eec pjefibecenbe netfeniS ttoee anbece l^eecen upt ben feiben Slaebt/ alle upt becfcljepben ^?obinctcn / ben (CfJiÊfottóC cnöe öen .Seccctaciji ban fjet felbe CoUegie/ nae boo?gaenbe crgiftratuce/foiio tali, getect6ent fouben moeten tooiben. 't ï©elcfie gSefcgiebt 5tjnbe / fouben be felbe <@?bonnantien aljEi ban met be boojfì acngl)c|ic£l)te (lutben ttjebecom tn be boojfj aeeibcn-feomec moeten gebMcfjttooJben/omte ejcaminecen of be felbe bolgen0 o?b?c ban 't Èant gegcbcn toacen ; en na gebane eiram(< natte/ fouben be felbe «©jbonnantien albaec gecegiftceect toojben folio tali, fouben oocfe alle <©2bonnantf en op be cefpetttbe^edacatten becleentfobantritaliES boo?f3ge» conbitioneect moeten toefen / ofte foubebaec opbooi ben (@ntfangec <i5cnecael geene betalingtie mogen gtje'' fcfiiebcn.
<©p be ïjiec boojgaenbc ïïemonfttantte bec pzebfrani tenijebben be ^^obinctenben feventienden eenpacicli; liKbbec&lotct/ be üiefolutieopIjctfUitËbanbcSietigte ^ ^ b(tl |
-ocr page 148-
15-6 HERSTELDE LEEU.
iJCUfeven en twintichftee gjyJllliarijlcftlcbcnollinon'i"/ citr in ben ϊμιεη tìoo? foo bed tjun aenai'Hö / cffe«ibe= itjchtefuiianiaehoitieii/enüe Doen imchainen : €nÏie boo2fooi3celaenomcli ïieïïanben enbe i§ieömKfo?tei EPitDe oiiDeï tw (©enccalttcpt/ totcrbt bc ïaeecen »©?Dtnaf ttüS v0cbcpuceerbcii tct geiler alttcpt aeubcUolen goit tC' earbenbenaeiiopftcOttenemeu/ ten epnbc bat De pu- biijckc Reformatie foo tn't Üiertiielijdi 010 in't^olt^ tijch/ met i)el)oo2U)cl«nptocï enbe ecHfïboltraiften/ öi ^Uiiciitcn na ijavefoïnie enbe tnbouöm (tcicftteljjcB oe» fjccciitcrct/ befioHttgfteben enbcmfolentienbeCièeaai rrffcn na bcfjoocen gctefrenatt / enbe alleii in conformi- te ban be toUen gcniclöe iïcfoiutie ocef^ctuecct enbcee^ «muteect moci)tel0o?ben. OEiriöcüiuebebeopgemelbe l^ecren<03ötnact$ (©cbcpnteccöen aenDeboolen toierbt bcljOOJlljf he 3^la«atcn teflcnjj alle g^be Sonden, Profa- natie van den Sabbath des Heeren,vechten vaa Duellen, uytgeven vau Twift-Schriften tuilen Predicantenende Theologanten, argerlijcke Boecken, Sociniaenfe Schrif- ten ende anders te doen emaneren ende verkondigen :
ignbc toierbt Cïtcnct banbefeUaec tienenbc boojnoemije «iSebeputcetben Beljonbicijt/ be toeUUemitiSbten ijpüaecJIo· iBofl.toierbenoöeöimtti teert enbe bcbancftt boo? tjaec goebe bebopren/ pbec eiibe uioepteinbefengcDabteniiegenonKn. ™
llàcn Deeft feec gijctcacftt in befe toeetfie/ paefióerenbe b'j^eec Scheel ban tocgen <Öbec-g(Tel een epnbe te maeci {tenj enbe op boo^delbanioiianbtb^oiifult&^tien vijftienden genoetijraciii ba(igc(ielt.
jnaen itiaechte foo balle jlaet baec op/ bat alteebe göe^ pjoponeett ttiascen Penninck van Goudt ende Silver te flaen/ tot gebacDteniii ban befe öcroeinbe ïöergabecinge. fiCot bien epnbe fjabben be l^eeren Catz enbe de Brun,rei fpetttbe ïïabcn enbe ipenfionarifTen ban ^oUanbt enbe Eeelanbt / gl)cmact{jtboiaenbetonctpt;batnamelijcö aen b'een 3ijbe foube ftain een SooiS met feben öeubeli fienis/ oijs rep?efentercnbe bc febeu ^jobinctcn / enbe op cenanbet/be ì^etgabecingDe/&c. met öeferefpeaibe
infcriptie.
* DufittotuimiraturoriL· 3 ^ anceps expeifat quores FW' der at t Belgii h morte Jirmponenfium Princifis evafurafint aliis alia pro moribus ij^ genio ί ujusque angurantibus, Jam foribmpride?n cLaufis , ^ magna Batavorum aula ingenti procerum eonfiUo aperta, tandem, annuente Deo, Religione, ΐcedere, Militiàfortiter ajf^rtii ,fociis in orbem datif acce- ptij'fue manihui, aliis aliorum colta ampleSentibus, afe invicem dtmijfi, malorumfpem ac vota egregie fefeUeru'nt, imiarum fuferantnt.
€nbe op be fìotfe ittet bi feben DeubelRens fpetteecbe bit bolgenbe:
Stani Federe junÌii, ut rupes immota, Deifuhnumine futi.
jfl^aec cenfbcelsi toierbt Ijet fcijfp ban be befoignesS / in plactiS ban ten öabe in te jeplen/ toeberom boo? een temi pcetl/ oHetaufeert npt bebebattenobccde Amneftiein Sce gei^cbcn ; anbecbeeisJ alfoo be onlufien ban 't boozs leöcn giaet toaven boo?tge&onien/iipt enbe tee faecBe ban De Menage,foo Occftmenfulcïoocfiinbefen totllenöei tcflcljten / enbe geen opfp^aetg bei'oo^faec&en onbecbe gemeenten ban "jS^lanbtiigelbt tefpillen ; öoetoel bie ban bc anbere ^?obincien/op inbitatie ban Igollant/fnec Cclioi«cn 3i)nöc/ enbe beel bupfenben bertcert DetiDeribi/ nteenben / öe fclbe ^^obincie ijaböen öeDooren acn eitfie <0ecominttteccbe een fobantgc «6oube ìÌSebaille bereect te Bebbcn ; maet 't iiS bacr Ijp geüleben.
};?et ftncft ban ban be Religie, ais gefept is/ben eec|ieti öagf) ban befc J^jcfibentfcDap afgebaen sgnbe/ foo ijS lip öec Ijanbt genomen Det tincft ban be fecrete Correfpon- dentie,löclt&ejs aengaenbe/bolgenjS cappojt ban be Gon- ciliatoireConferentien, tioi goct gcbonben cnbe baft gBe^
ftclt / bat OoocDnoobfci) enbe boo?befcn^tactbien(li£[) foubc 5 jjn / bat aen bc refpettibe ïjoben ban ben Keyier, Koninckvan Spaengien, van Sweeden, toe Bruilèl,tnbe oocli elbevsJ baer fulct noobiclj fonbe toojben gljcbonben publiKqne j!Iiìini(ier£Ì ban toegen befen^taet ( petfp Ambaflàdeurs, Refidenten, Agenrep ofte CommiiTari- |
feu ) (JiDwibenflljefonijenenbe öDeijoubcntetooiben/ omme beiste bcenamei; Ijet Delie ban befenj§taet / a|i baec te boen betcacljten enbe tofier te nemen / ootb ban baer ban tijbt tot tiibt temogen toeten toat aibaet tot booabeeioftenaebeel banbefen .^taetommegintftofti paffetenmotfite.
«©atoocil alle particuliere fecrete Correfpondemlea bQ02 bie cefpectibe 4S>ouberneurjei enbe €onmranbtut;s/ banbeiprontier-^laetfen banbefen intact bolgeiiöbci· felber refpettibe Comnnffien fonbe too^ben gljetonti: nueertgelijcfiboojbefen.
©ecmcenenbe be boo?f5 <©etommittecrben batteffn ^aet ficlj baec mebe met p?obifie geburenbe ben ©jrtje lijubcliunnen brtjelpcn»
i&at mebe bie penningen tot be fecrete Correfpon- dentie g|)eatfctteect bppjobifietot (Scattcmententtiiii onbecöout ban be boo?f5 cefpectibe jjKinilietsi gj&Moni bectcect foube iunmcn too^ben.
^atbangelyclien allepnbUjtSe Buytenjantfche Ml- niftersbanbefen,^tact / {jace^ö^icbenimmebiatelijtii foHbcnabb?cffcrcn aen be i©?binaiisi ©ecgabecinge ban bc Staten ^Senerael Ijoec i^o. lEog. enbe eeuige foetfen obecfcijJMbcnbe öetoelcfee fccreccücijoorengcftou&cnti too?ben"/'bat be felbe bp tefonbete Ijefloote iKiffibe t'£lt« lienjS berDat enbe in bc ojbinarisi ®?icben ingljeflootcn/ obecggefonbin foube moeten too?be» / toeibcrliaenlK nocùtan0 / bat reitfecnsS in be ojbinarife ®?icben ban De tngljeUpbe fecrete Müiiven becmaen gUemaetlttfouk tooiOen.
3®eirfie fecrete Brieven ntft ban tsp«enfeecto g0ctal ban <iSecommittectben ( boojDaer feo.jilSoo.tcto?iij« narife ©ecgabertngDe npt pbec faan be aentoefcnöi bincienbaec toefutccfTtbelücIi te nomineren ) cnbeboi <ÌB?i|fier gcopent foubc mogen too?ben/en battet fclbeSc- creet ae» be ©Jbinacife Bergabecing bateijjtö rojiiiioe< ten bc&enbt ofKmaecttt too;;ben/ ten toace bat tjet fdbige eenigen gecingen tybt boigenjS ijet oo?bcel ban bc boojfj «©ecommitteecben öienöcn bebetiit gDeDouücntetoo?* ben/toaec banbe fclbc baec naecbpljetbetobtmaic» ben ban 't felbe Secreet, geljouben fouben toefenctiimjii tegeben.
«jjtóboo^rs ^ioubecnenrjS enbe CommanticuïSban bccefpcctibe5pcoj.itiec-3^laetfen/ ais mebe alle anbettfe» rcete Co?rtfponbi'ntic fouben jjace 2ö2iebcn op oDclijite foime enbe maniere/ipetfp mebiatelijthonbec Couvert boo2 eenen baben/of immebiatcijjch te <©?binarifc©tt' gabcringc ban bc ;§tnten <©enecael abb?cffcren/cnbeliat bc fclbe 25|icbcn atbaec alfoo gclytli boojf3 gDeopcmtrt gemaifnageert foubc toojben.
€nbe op bat ben bieniï ban 't ïanbt / booi beboojfj publtjche j|^ini|lerS/ bcStc beter enbe tebcQuanierfou» bc mogen too?ben betracljt / fouben be boojf? Φ«οιη« mittcecbcn gcracbtfaem oo?becicn/ bat bc felbe Aftorn» niittecvbc ( betoclcfieljet openen banbe boojfsfectcK "JSjieben foubc aenbcbolcn toojbcn ) bctfocijt enbeoMW' tljorifcert toierbcn om acn be boojfj puDlijtfieiKini» Herji ban tijbt tot tijbt obec te boen fcnbcn alle Refoiu- tien endenoodighe Stucken ljuntOt uptbOCCinoÖiJjan flarciljacgcn ten mceftenbieniïebanbenKanliintiOi bicfjsijnbe.
g^e l^eccen ban «©elbeclanbt Deölwn ten fdben bfope oocö toebec aenmaningc gebaen / ten cpnbc gcrefoibcert mocljt teo?bcn noopcnbc be Confdidatie ban l)ct ©bct- (iBuactiec ban <iBelbcclant/en ïjet geben ban be Compa^ ontenbieteboo^gijeflaenljabben tot bifpofittebantot ^?inte / bat fulcc boo?taen niocijt gefcDiebtn ö? ïi^ necalitept i maecïjet felbe fieefigcen gljebolfD (Jfflaw' l^et eecfte fpictcccnbi tot de Chambre Mypartie, I)ft ttotcbc blpbeube tee bifpofitie ban b£ cefpectibe öctaeii» i^aren. _ ,
'Jicngacnbe bc gnficuctic boo? öen iSacbt ban ^«κ
iSbcnachthiendcn 2inl{i goetgljcboiUiencnbegfterffoi'
beert / be felbe mitSbien ba|i te ftctlcn fo alö bc felbe belgeeren ftan' ©o. iBog. «SeDeputccrbtn in bc Con- ferentie Confiiiatoir oJjebjefTcert/enbe ben fesdeo öÉlw
tcc ©ergaberinglie obcrgOelebert / ootlt ten felDcnbagOi in bc publijchc jaotulcn ban ijacc JEog. toaS fcr«ct/ nptöOiroMiKvt alleili öat U<t tweeifdcartöw» |
-ocr page 149-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
MuDcfclbÈ 3i«|ïruiitc/ fp?cccl«nöc banljetticrlcenen ïaii aiöounantie» op ccnigc <E>cclaratteHoDeb^cfTeert foiiDc UJOJöen na Ijct iactfte 2tirucul ban 't tappojt bp öe Acccm Ommeren cnDe anDccc jaec igo. iiEog. miicccDctottcCoiTfcmuieConfi latotc öcnvijfentwin- Liiiien DeftsS ölj^öaov raecticHDe Ijet lilcalcmcnt op Ijct jliicit ban be Uocaticii inöe ccpjSBojlïn / foo Uoo? öe Uiitcetöc Uan Ijaei: ìejo. iEìag. αΐ0 boo? öe (©cconiiiìtti tiiiDc uan Deu tiaebt ban ^tati/repfenbc in Conimtfftc öjiiöc J3cncialUêpt/be isa-ccn ban <i5clöcila«ibt Iji'öDen Ilice op boen atintcccficncn bat be feibc tot De boojfcDicbe latclic nofö lurt c» toarcn gelali.
©c ^ectcn ban ©^tcflanbt cnbc^taötenbeSanbe I)ol)l)cn bcrUlacct in be bobenfiaenbc «efoUitie te Ijcbben nccoiifcntccctop'tücijaöCivbanbei^eaen bccfeibec te=> ipcttibcpiincipalen.
liifirtiüie voor den Kaedt van State van de Vereenicbdt Ne- itrUnden^'^iier naerde Heeren in den[elven Raedt "uiet- lehjck Gecommilteert eude noch te Committeren J>yprovi· jtecnde tot anders by de Staten Geiiereel Jal-weJèngeor- imneertifullenhdeyden ende dirigeren de faecken denge- meenen Staet, defenfie, confervttte ende Unie van de mcorjckreve Laiiden aengaende.
I.
ÌN den. voorfz Racdt fullen begrepen wefen ende toe allen tijden daerinne compareren, plaetfe ende llera- me hebben de GeBwrafftri van de rejfeóiive Provinciën> daerdeielve zijn ófte naermaels mochten komen, ende iullen de faecken in den felvcn Raedc gehandeJt, gedeli- bcreertende getradeerc worden by allebehoorlijckew- vrai/e. rejfeil endemodefiie. ten meeflen dienlte van denvoorfchreven Landejtot goede i-ra/c/iifj-ifWi vrient- fikp onder den felven Steden ende Leden van dien,een- fimeatlijck van de Heeren in den felven Raedtcompa- raendeonderlinge, ende wordenden Gouverneursyzw de rtfpedtive Provinciën ende den Frefident van den ïOürkhreven Raedt in der tijdt verfocht goede opflcht te nemen, AnzMeferticuliere ajfeiienfwijielijckeejideim- ftrtmeutepropooJÏen ( niet raeckende de materie ende af- iairen die gedelibereert worden) voorgekomen ende ver- hiadert worden.
II.
Indefen Raedt fullen aengefteit worden gequelificeer- Abequame ende in materie van Staet ge verleerde Man- nen van de ware Chriitelijcke Gereformeerde Religie, ghelijck de felve alommeindcpublijckeKerckendefer Lauden tegenwóordich worde gcpredickc ende gheleert, ende niet lijnde in Eedc, Gagieofte Dienft van eenige Coningen,Princen, Heeren,in ofte Uytheemfcheenüe malkanderen in confanguiniteyt tot in den vierden gra- di,endeinafRniteyc tot in den tweeden grade, na reec- kcninge van de wereltlijcke Rechten niet beftaende, fonder dat daer inne eenige difpenfatie fai mogen ghe- fchieden, ende dat de felve in de Vergaderinge Plaetfe, oock vafte refidentie fullen-mocten houden.
III.
Ende tot beter direöie ende beleyt van alle voorval- lende faecken , faldenfelvenRaedtordinairis Vergade- ren ten negen uy ren voorden middagh, ende ten drie "yren naer den middagh, ende en fullen de Raden yyt «icn felven Raedt niet mogen fcheyden fonder voor- wetenvandenRaedts-Heer Prefiderende, ende fullen «eiclve Raden gehouden welen geftadelijckhen tevin- <len ter plactfen aldaer den felven Raedt fai befoigne- ende te compareren t'allen tijden als fy daer toe jwibchtfullen worden, uytgefondert wettelijcke excu- kn.
IV.
Den voorfz Raedt fai met ende nefièns de Vergaderin gevande Ordinarjs Gecommitteerde ter Generaliteyt nemen goet regardt, ten eynde de Landen ende Veree |
η ichde Provinciën Steden ende Leden van dien, onder·, lingh ende in conformiteyt van de Verbonden tuffchen de felve gemaefl: ende opgherecht, als mede dat de felve met de Gouverneurs ende Krychs Overflen der felver ; midtsgaders de felve Gouverneurs ende Krychs-Over- ften onder den anderen gefteit, ende gehoudca worde in goede eendracht.
V.
Ende fa! den felvcn Raedt met endeneffens de Ver- gaderinge van de Ordinaria Gecommitteerden als voo- ren, hebbenende ghebruyckcn de authoriteytomme te difponcren in defaecke van Oorloge ende over't Voick van Oorloge in dienile van den Lande wefende, ne- mende naer vereyfch van faecken, daer op.deconfide- ratie van den Veldr-Maerfchalck ende andere voorne- me ende hooge OfScieren van Oorloge, ende doende haere bevelen volbrengen door de voorfchreve Gou- verneurs van de Provinciën in der tijdt wefende den Admirael, ofte andere Officieren, elcks in hen re» gard.
VL
Sonder dat fylieden yet fullen mogen doen ofteatten- teren, dat foude mogen ilrecken tot prejudicie van de Privilegiën, Rechten, Vryheden,Traöaten,Contra<y:en,
Ordonnantiën, Statuten, Decreten ende Ufantiender felver Landen in 'tg6nerael,ofte van eenige Provinciën, Steden ofte Leden van dien in 't particulier.
VIL
Ende fai den voorfchreven Raedt met cndenefïèns de Vergaderinge van de Ordinarii Gecommitteerde ter Generaliteyt forge dragen dat de Frontieren van den Staet in hetghemeen met fuffifantGuarnifoen van ver- fcheyden Natiën mogen zijn befet, ende datdevoor- dere Militie foo veel doehlijck ende de gelegentheyt toe- laet, verdey It ende gheley t worde in de naefte ende gek- genfle plaetfe omtrent de felve Frontieren,om t'allen tij- den in gevalle van fubiten noodt, foo binnen als buyten by der handt te konnen wefen,
VUL
Tot wekken eynde de voorfz Raedt by de ghemeide Vergaderinghe van de Ordinaris Gecommitteerden ter Generaliteyt wefende verfocht te ad vyferen op het ver- leggen ofte uytfenden van eenighe Compagnie ende hec verkenen van Patenten voor de felve ghehouden fai zijn het verfochteadvys promptelijckaendeghemelde Vet- gaderinge toe te laten komen.
IX.
Ende daer ea boven mede van tijdt tot tijdt aen de fel- ve Vergaderinge van de Ordinaris Gecommitteerden ter Generaliteyt bericht te doen, ende te advyferen van de rechte befchapenheyt van de voorfz Frontiere» endede nootwendigheyt van eenige veranderinge van Corripa- gnicn foo menichmael de felve fai oordcelen den dienft van het Landt fulcx te vereylTchen.
X.
Ende op dat de voorfz Patenten wel en behoorlijck na hetgoetvinden van de gemeene Bondtgenooten mogen worden geexpedieertj ende foo veel doenlijck ,belbrchc dat geen Compagnie in een ftemmende Provincieful- len intrecken om aldaer Guarnifoen te houden, als mee permiffie ende met particulier Patent van de Staten van de felve Provincie ofte haerlieder geauthorifeerde; mits- gaders dat geen Compagnien uyt de ftemmende Provin- ciën fullen worden ghelichc, waer door het ghetal Van de voorfz Compagnien fouden worden verminderr,'twelck tufTchen de Staten van de refpedtive Provinciën is be- raemt, ofte naemaels met ghemeen ad vys beraemt foudc mogen worden, dat in yder Provincie refpeétivelijck fai moeten worden gelaten tot èefittinge van dcStedoiendt Forten van dien, mitsgaders tot ajjijientie van de Ovcrke- den in 't uytvoeren van hare folitïjcke leveien.hl de voorfz
Raedt de P«/fw/tKhaernaergegcvenadvysby degcme-
^ S nc |
-ocr page 150-
15-6 HERSTELDE LEEU.
ne Vergaderinge van de Ordinaris Gecommitteerde ter GeneraJiteyr toegcfonden, nafienendenaerilelijck let- ten, eerilelijck of de felve Patenten z,^igep»rapheert by de Prefiderende ter Generaliteyt, ghcteeckent bytwec Gedeputeerden u-yt de twee navolgende Provinciën pre- fent zijnde, geiubfigneert by den Griffier, ende bezegelt met het Zegel van haer Ho. Moe.
XI.
Endefoo wanneer eenige Patenten fullen dienen om daerop eenige Compagnie inGuarnifoen tedoengaen binnen een Hemmende Provincie, fai de voorfz. Raedt verder letten,ofie op fodanigc Patenten isgeftelc de clau- file j dacr by de Officiere» op haren Bedt tsordeit -vermaendt ende belaft, dat fy met hare Compagnie binnen fodanige Pro- vincie?! niet mfuUen intreckea voor ende al eer fy daer toe permtffie endepertiadier Patent van de Staten van de felve Provincie ofte der felver gheauthorifeerde bekomen fuüen hebben > ende foo de felve dienen omme daer op eenighe Compagnie uyteen Hemmende Provincie te lichten, fai voorichreve Raedt letten dat in de felve Patenten open zijn endeblyven de Naemen van de Officieren , diede Compagnien leyden, op dat de felve Patenten by de Sta- ten van de Provinciën uyt de welcke de Compagnien worden verfocht ofte der felver geauthorifeerde nae ge- legentheyt ende volgende deordre daer op tuflchea de Bpndtgenooten beraemtgevult te mogen worden.
Ende bevindende de voorfchreve Patenten in voegen alsvooren geparapheert, geteeckent, gefubfigneert ende bezegelt, midtsgaders houdendede voorfchreveclaufu- le van vermaninghe ende bevel foo wanneer die ftrecken om daer op eenighe Compagnie binnen een ftemmende Provincie inGuarnifoen te doengaen,en wefendemet open Name van de Officieren die de Compagnien ley- den foo wanneer de felve dienen omme daer op eenighe Compagnie uyt een ftemmende Provincie te lichten, fai den voorfz Raedt als dan, ende anders niet, de felve Patenten medeby den Prefiderende in den Raedt doen parapheren ende by den Secretaris doen teeckenenjmits- gaders met het Zegel van den Raedt doen bezegelen , en aifo ten fpoedichiten en fondereenigen uytftel affenden.
Ende fai wyders den voornoemden Raedt foo wan neer de Staten van een ftemmende Provincie ofte de felver geauthorifeerde in tijdt van noodt op het verfoeck van de Generaliteyt eenighe Compagnie uyt hare Pro- vincie fullen hebben laten volgen, waer door het ghetal 't wekk volgende de voorfchreve beraminge binnen de felve Provincie ten eynde als vooren foude moeten wor- den ghelaten, fai zij η vermindert,voor foo veel in haer is, beforgcn ende aenhouden dat de noodt, waeromme fo- danige Compagnien fullen zijn ghelicht, voor by zijnde, de voorfchreve Compagnien wederommein hare voo- rige G uarnifoenen worden geley t, ofte andere in plaetfe van dien-
XIV.
De voorfchreve Raedt fai mede van tijdt tot tijdt be- Ibrgen dat de Frontieren van denStaet in't Generaci behoorlijck mogen wefen verfien met noodige Amuni- tie, Vyvres, ende andere behoeften van Oorloch. XV.
De voorfchreve Raedt fai bevorderen, dat de Gene- rale Middelen tot ghemeene defentie van den Landen eenpaeriijck ende in 't gemeen, overallede Vercenich- de Provinciën, gheaflocieerde Landtfchappen , Steden ende Leden van dien j midtsgaders over de Quartieren refürterende onder de Generaliteyt in het byfonder ghe- confentecrt ende noch te confenteren, ende tot hare di- fpofuie by de Confenten van de Provinciën geftelt ende nochteftellen , wel ende eenpaeriijck al omme worden ghehe ven, e,nde dat de Pachters ende Colledteurs der fel- ver worden'ghehandthoudt in't innen ende executeren van het geen hen Verpacht ofte te Colleileren bevoolen fai weien , cnde datdeconrraventie van de Ordonnan- tiën daer op gemaedt ofte noch te maecken, fonder eeni- |
fe diffimulatie worden gheftraft, fonder dat die van den Lade van Brabandt ofte Vlaenderen haer met de voor- fchreve Middelen ofte de queftie ende verfchillen, daer over te ontftaen, eenichfints fullen hebben te bemoeyen.
Ende fullen op den Opheven der felverGenerale Mid- delen, volgen ende doen volgen alfulckelnftruftieende Ordonnantiën als by de Generale Staten daer opghe- maedtzijn, ofte noch gemaedt fullen worden. *
Ende in het doen innen ende executeren van de felva Gemeene Middelen, mitsgaders de Confenten van de Pro- vincien,ende op den voet als die gedragen fullen worden, fai by den voornoemden Raedt tegens à&Detiteurs.PacL· ters ende CoUedettrs, midtsgaders tegens de Inghefetenen van de Provinciën ende Steden in ghebreecke vyefende, ende hare goederen worden Mprocedeert, gelijckmen iq defe Landen voor Princcn Beden ende penningen ghe- woonlijck isgeweeft te doen, ende volgendede executo- rien daer toete verleenen,behoudelijckdat nietnandten fai worden gheevoceert buyten de Provincie daer in hy woont, fonder confentvande Staten van de felve Pro- vincie.
XVIIL
Sullen beforgen ende naerftelijck aenhouden datalij comptablevande Generaliteyts Middelen , foovande Verpachtinge in de Steden als ten Platten Lande redem- ptie van Middelen, Contributien, Verpondingen, Gee- ftelijcke goederen, het Zegel,Domeynen,LecneD, oock van Vyvres, Amunitie van Oorloge,ende van alleandi- reinkomften geen uytghefondert, jaerlijcx aen de Gene- raliteyts Reecken-Kamer rceckenen ende overleveren drie Reet kentngen.als een voor den Raedt,een voor de Rm· ken-Kamer, ende een voor den Rendant, met byvoeginghe van alle de Originele Documenten ende behoeften daer toe dienende,om by den voorfz Kamergehoortendege- flooten zij nde, daeromme de dubbelde uyt te leveren als vooren, ende fulcx tot weeringe van abufen.
XIX.
De Penningen procederende van de voorfzgeconfen- teerde Middelen ende alle andere Cotifenten, fullen be- keert ende geemployeert worden tot betalinghe van den volcke van Oorloge ende andere behouften van der Oor- loge in conformite van de Confenten van derefpeöive Provinciën, ofte fulcx als in 't Generael by de Provincie fai worden gheordonneert ten meeften profyte van den Lande, ende voor al fai ordre op Monfteringe endedifci- pline Militaire over het volck van Oorloge ghefteltwor- den,en de dat die betaelt mogen worden hooft voor hooft voor foo veel doenlijck fai wcfen.
X X.
Sullen beforgen de refpedive Provincie de Compi- gnie hare volle Soldie fonder eenighe kortinge ofte bela· ftinge, het fy van Solliciteurs, Schry vers, Comptoyr-gel- den, Nieu-Jaer gelden ofte anderfints,hoedanich het fel- ve foude mogen worden genoemt, direitelijck ofteindi- redelijck, Maentlijck betalen, ende goetrcgardtnemen, ende de Ritmeefteren ende Capiteynen daer toe hou- den dat de felve op pene van caflTatie aen haer Paertende voet-volck oock betalen ende volgen laten hare volle Sol· dye nae ordre van het Landt, te weten, het Paerde volck ten allcMaenden, ende het voet-volck ten allen fevea
dagen , ende fullen de geene door wekkers aengeven ee- nige contraventie tegens het gunt voorfz is ontdeft ful- len zijn,getradl:eert worden in conformiteyt van de Plac- caten,op dat fubjed geemaneert ende noch te ernaneren, ende vorders gehouden in goede recommandatie totbe-
vorderinge ende avancement nagelegentheytvanfaec-
ken. !
XXI. ! . ^
Alle Ordonnantiën van betalinghe fullen gheteeckent worden by den Threforier, ende drié van de Raden, w^ fende van verfcheyde Provinciën, eiide by den Secretaris van den felven Rade, ende en fullen egeene Ordonnan- ■ tic van betalinge van waerden gehouden worden, dan oie gheteeckent fullen wefen als boven mee de notulen van Regiftrate Folio talidzcT op geftelt wefende, ende lullen wyders by de Ordonnantie worden gevoecht alle de be' hoeftcn, beftecken, ende andere belcheyden tot de ür.
donnan- |
-ocr page 151-
HERSTELDE LEE LI. 175
obedieren den Raedt van State by den Staten Generaal
geftelt, ofte namaels te ftellen,endedatde Overften,Rit-
meefteren, Capiteynen ,ende alle ander volck van Oor-
loghe , boven dien oock beloven ende fweeren fullen de
bevelen van de Gouverneurs van de Provinciën daer in
fy gebruyót worden, ende het volck van Oorloge te Wa-
ter de bevelen van den Admiracl,ende voorts alle andere
Hoofden over hen lieden te ftellen, te gehoorfamen naer
behooren.
XX VIII.
Sullen onderhouden alle Tradtaten ende Aliantien
tuflchen de Vereenichde Landen,de Provinciën,Stedca
ende Leden van dien, met de naburige Rycken , Landt-
fchappen ende Republijckegemaedt, ende fullen ten fel-
ven eynde ende tot avancement van de Neringhc en Je
Trafficquen defer Landen onderhouden goede corres-
pondentie,vriendtfchap ende Nabuyrfchap met de Uyt-
heemfche Princen ende Heeren,omleggende Koninck-
rijcken, Republijcquen, Landen eride Steden, by de be-
fte middelen die fy daer toe fullen ordineren.
XXIX.
Die van den Rade voornoemt ende eick van hen opi-
niërende, fullen opentlijck, vrymoedelijck, volkoment-
lijck ende bedachtelijck verklaren, het gunt by haer eere,
plicht, ende confcientie goêt duncken fai, het fy om hen
te cwnformeren met andere opinien inghevalle de felve
hen goet duncken , om te eviteren rediften, ofte al fulcx
als hen beft duncken fai, door andere redenen ende con-
fideratien } ende fullen alle faecken in den voorfz Raedc
beilooten worden by de meefte ftemmen van de prefentö
Heeren, daer overgeopineert hebbende, ende wanneer
eenige faecken fullen voorkomen die aengaen moge ee-
nige van de felve Raden , diredtelijck ofte indireöelijck,
foo in regardt van heure Perfonen als van hare Vrienden
ende Magen tot in den vierden Grade, en fullen de felve
daer op niet mogen gheven eenich advys nochte prefenC
wefen op de deliberatie ende beÜuyt der fel ver faecken^
maerfullenhen vertrecken ende blyven uyt de Kamer
van den Raedt, gedurende de felve deliberatie ende Re-
folutie.
XXX.
In den voorfz Raedt en fullen niet worden eyndelijck
beflooten ofte gearrefteert eenige faecken,dan in prefen-
tie van alle de Heeren van den Rade, die wefen fullen ter
plaetfealdaer den Raedt hem fai onthouden , ofte den
meeften deel van hen lieden.
XXXL
De Raden en fullen niet mogen vergaderen ofte refol-
veren opeenighe Extraordinaris faecken , dan by voor-
gaendeinfumatie daer van gedaen aen alle Raden die ter
felver pLaetfe fullen wefen.
ΧΧΧΠ.
Sullen voortaan geen Oöroyen verJeenen , nochte
oock die by de Staten Generaci voor feeckeren tijdt van
aren verleent zijn,na de expiratie van de felve continue-
ren, nochte eenighe Penfioenen ofte Benefitien tot lafte
van den Lande, nochte reiignatie van Officien, expeöa-
tiven, iurvivan ten,noch adjundtien mogen toeftaen, ver-
kenen, noch continueren.
, ΧΧΧΙΠ.
Sullen fonder kennifle en toeftemmingevande Ver-
gaderinghe van de Ordinarie Gecommitteerden ter Ge-
neraliteyt geen remilEe aen Pachters ofte Debiteuren
van het gemeene Lant mogen verleenen, ende dan noch
anders niet als ter prefentie van alle de Raden, ende dat
ten minften met twee derdeparten van de ftemmen.
XXXIV.
Sullen na voorgaende tijdclijckeaffixcie vanBilIettcn
alle Wercken in't openbaer befteden, endedefelve Bil-
letten ende Beftecken by de Ordonnantiën voegen,ende
geen continuatie van aengenome Wercken mogen toe-
ftaen, oppeynevan in haer perticulierte vergoeden dc
fchadediehetghemeene Landt daer door foude mogen
komen te lyden,ende fullen geen Ordonnantien,wat na-
men die oock foude mogen hebben, anders mogen wor-
den ghedepefcheert als op den Ontfanger Gmtrael, die de
Houders yan de felve Ordonnanticn op haer verfoeck
met
lionnantïe bchoorende, ende tot wekker faecken de Or-
donnantiën zijn verlecnti ende de fel ve alfoo geteeckent
zijnde» ghefünden worden aendesGeneralireyrsReec-
jjjnl;amLT,onimealdaer mede gevifiteerc,gecxamineert>
tade oück gsre;^ iftreert te worden in cas de fel ve naer de
ordre van °t Landt zij η verleent, fonder 't welck de Ont-
finger Generaci geen betalinge fai mogen doen, op pene
vanRoyeringc. ^^^^
Sullen oock de handt daer aen houden, ende foo verre
jes noodt 2.yj bevorderen dat de Convoyen volgende de
Confenten ende de Ljftenbyden Staten Generaci daer
opgemacdl ende noch te maecken, ende van ghelijcken
(^ckde Licenten volgende deLyften daer op gedrelTeert
ende noih te drciTcren, eenpaerüjck worde geheven ende
achtervolcht, ende dat by de Staten van de particuliere
Provincie de Gouverneurs ende Magiftraten, ofte Ge-
meente van eenige Steden ofte Plaetfen, ofte by yemant
anders de paiTagien ende uycvoer van de goederen , die
behoorlijck ende volgende de voorfz. Lyften verconvoyt
endeverlicent lijn, niet verhindert en worden, ofte dat
yctnandt wie hy zy, boven de voorfz Lyften van de fel ve
goederen yet eyflchen ofte nemen, ende datdecontra-
ventien die diredelijck ofte indireftelijck fullen gefchie-
dengeftrafc. mogen worden exemplaerlijck,
Sullen de Steden laten by hun ghebruyck, om in tijde
van noodt, ende als de faecken geen uytftelen mogen ly-
jen, hen te water te wapenen ende fchepen van Oorloge
uytte ruften tot lafte van den Lande, midts daer van da-
telijck gevende advertentie aen de Generaliceyt, om uyt
de voorfz. Middelen betaelt te worden, ende dattegent
alle piraten ende andere gelijcke Vyanden van het geme-
nebeftedefelveterefifterenende in haergewelt tekry-
pcDjbchoudelijck, dat de kennifle ende llraffèfo over de
Perfonen als hare fchepen ende goederen,fai llaen ter de-
cifie van de Collegien van de Admiraliteyt in de refpedti-
Tequartieren geftelt, oock noch te ftellen.
XXIV.
De voorfz Raedtfalghehouden wefen over te leveren
ien de Generale Staten ende Staten van elcke Provincie
pertinente ftaec van drie Maenden tot drie Macnden van
delaften van Oorloge,ende van het inkomen van de mid-
delen daer toe te confenteren, ende van den employ van
dien.
XXV.
Sullen houden een pertinente Lyfte van de befettinge
Tan alle Steden, Forten, ende Plaetien , foo als de felve
Vintijdttottijdtbevonden fullen worden, ende fullen
daer van aen de Provinciën, des verfoeckende, tot allen
tilde Copye laten volgen.
XXVL
Sullen nae hen vermogen, beforgen dat de palen ende
Limytenvande voorfz Provinciën refpeöivelijck niet
en worden vermindert, ende dat alle Steden ende Plaet-
fen rcforterende onder de Generaliteyt worden gebracht
ende gehouden onder gelijcke Contributie tot gemeene
defentie van den Lande, voor foo veel moghelijck wefen
lil, ende dat van gelijcken gebruyil worden in regart van
deSteden ende Plaetfen die verovert fullen worden.
xxvn.
Sullen beforgen dat alle Gouverneurs, Admiraels,Ge·
neraels, Overften, Ritmeefteren, Capiteynen, ende alle
let volck van Oorloghe te Water ende te Landen,fullen
kloven ende fweeren de Staten Generaci van de Veree-
Eichde Nederlanden die by de Unie ende hanthoudinge
van de Gereformeerde Religie fullen blyven,eenfament-
1'jckde Staten van de Provinciea ende de Magiftraten
van de Steden daer in iy lieden gebruyft, ende tot wiens
laft ofte repartitie fy betaelt fullen worden, ghehou ende
ictrou te wefen,den felven getrouwelijck te dienen,ende
dw fy lieden den voornoemde Staten Generaci ende
oock de Staten van de perticuliereProvincien,elck in fyn
^ardt fullen obedieren volgens het Formulier van den
«dt voor de Militie den fefiiendm Junii lóy i, op de
«roote Zale gearrefteert ; dat infgelijcx de Gouverneurs
de Provinciën ende Gouverneurs iullen beloovcn te
-ocr page 152-
15-6 HERSTELDE LEEU.
mee Aflignatien , o^àeSubalterneOntfangers ter van hare rcfidentie j ofte tot der felvermecfte Griefial mosen accommoderen.
XXXV.
De voorfz Hadm, Tiirefirier Generasi, Ontfanger Ge- verael, Pifiael, Secretaris> Commifen, Klercken,Contrerol· leun Van de Fortificatiën, ende alle andere Suppooften van den Raedt, lullen geen pare ofte deel mogen hebben dire<aelijckofindirc(il:elijck in eenige Geellelijcke goe- deren, Landen, Schorren jSlycken ofte andere Domey- nen , die van weiden de Generaliteyc worden verpacht} ofteanderlints uytghegeven, noch oock in eenige Werc- ken die van wegen het ghemeene Landt airede zijn ofte noch fullen worden belledet > noch in eenige Convoyen. Impolien, ofte andere Gemeene Middelen, nochte in ee- nige leveringe van Buspolver^ Scherp , ArtiUerie> Wepen, Koor», Rogge, Haver, Boter, Kaes, ofte andere Vyvres, Amuxitie van Oorloge ende behouften, hoedanich die fou- den mogen zijn ,die tot proffiteende dienfte van de ghe- meenc iaecke worden gebruyö ; fullen mede'niét mogen koopen ofte by andere Tytel overnemen ofte beleenen eenige Ordonnantiën die tot lafte van den Lande in 't ge- meen ofte van eenighe Proviocien in't perticuiier zijn verleent door haer felven, hare Huys- Vrouwen, Kinde- ren, Familien, ofte door yemandr anders, wie het oock foude mogen w'cfen, ofte in den koop overneminge ende beleeningen by anderegedaen , mogen perticiperen jdi- rcdtelijck ofteindircdelijck, noch door haer felven, hare Huys- Vrouwen, Kinderen, Familien, ofte yemandt an- ders, als vooren eeaige giftenjgaven.oftegefchencken mo- gen ontfangen, genieten noch profiteren van eenige din- gen hoe kley η die oock foude mogen wefen , oock van tetkare Spyfe ofte dranck, ende dat van yemant het fy Ste~ de?t,CoUegien,PerfonMgien ofteperticuliereierfone», die fy weten yets aen den Raedt te doen te hebben ofte ap- parentelijck te fullen gekrygen, ende dat foo wel voor als naer dat de faecke in den Raedt afgedaen fai zij n,ende by aldienfy eenige fodanige giften ontfangen fullen hebben van yemandt die fy namaels vernamen yets aen de voorfz Raedt te doen te hebben , 't welck fy ten tijde van het ontfangen van de Giften niet en hadden ghevVeten , ofte dat de fel ve naemaels acn den Raedr yets te doen mochte krygen, fullen fy lieden gehouden wefen den Raedt daer van te verwittigen, ende de ontfangene Giften ofte de waerden van dien ten behouve van den Armen te bekee- renjfulcxals hen by den Raedt geordonneert fai worden, ende fullen boven dien niet mogen ftaen over de delibe- ratie van de Iaecke, concernerende den geenen van den wekken iy foodanighe Giften ontfangen fullen hebben, fonder daer toe by den Raedt gheadmicteert te zijn, alles op pcyne dat die geen die bevonden fullen worden con- trarie het gunt voorfz is, ofteeenich poinift van dien ge- daen te hebben , fullen worden ghedeporteert van haren Staet, ende wefen infaem ende inhabil, om eenich Ampt ofte Otfitie binnen de Geünieerde Provinciën, Geaflü- cieerde Landen, Steden ende Leden van dien, t'eeniger tijdt te mogen bedienen, ende daer en boven ghehouden uyt te keeren ende op te brengen het viervout van 't geen iy uytdeperticipatievande voorfz Geellelijcke goede- ren,Landen,Schorren,Slycken, ofte andere Domeynen, die van wegendeGeiieraliteyt zijn verpacht ofreander- ftnts uytgegeven, ofte uyt dc voorfz Wercken, leveran- tie van Vyvres, Amunitie ende andere behoeften , in koop, overneminge, beleeninghc van Ordonnantiën, ofte uyt de perticiparie inde felve. Midtsgaders van de ontfangen Giften ende Gaven ghenooten ende gheprofi- tecrt fullen hebben , ende vdrders fubjedtzijnfodanighe andere Amendencadeartitralecorreifie, als naerexigen- tie van faecken bevonden fai worden te behooren ; ende fullen de voorla Raden, den Threforier Generaci, Ont- fangerGeneracljFifcael, Secretaris , Commifen, Klere- ken, Contrerolkurs van de Fortificatiën ende alle andere Suppoollen van den Raedrdie nu zij η ofte namaels ko- men fuUcn op den aenvangh van haeren dienfl, den be- hoorlijcken afnemen , van dat fy haer in het gunt voorfz is wel ende vroomelijck fullen quiten, gelijtk me- de de voorfz kaden alle Jaren op den ecrften Dingsdach in de Maendt van May , ende die geen die als danabfent foude mogen zij η op den eerlten dach, opde welckefy daer nae in den Raedt fullen verfchynen, voor alle bcfoi |
gnes ghehouden wefen in den voorfz Raedt haer tegeni den anderen by folemnele Eede te fuy veren , endeden Threforier Generaci, Ontfanger Generaci, Fifcael,Se- cretaris, Commifen , Klercken , Contrerolleursvandè Fortificatie ende alle andere Suppooften van den Raedt haer te doen fuy veren, van dat fy hen in 't geen vcorfiù ■ wel ende vroomelijck fullen hebben ghequcten, ende dat fy niet en weten dat by haer Huys-Vrouwen , Kinderen Familien ofte yemandt anders die henlieden aengaeo' contrarie het gunt voorfz is, direöelijck noch indircae' lijck isghedaen, ende voorts belooven daer innein alle oprechtigheyt te continueren, fonder dat yemandt tot de befoignesvan den Raedt fai worden gheadmitteert voor ende al eerhy dc voorfz expurgatie eride beloften als voo- ren, folemnelijcken fa! hebben gedaén.
XXXVl.
Sullen voorts de voorfz Raden daer en boven oock op de m'mÏitfufpttie t'allen tijden gehouden zijn haertegew den anderen onderlinghe by Sedezls vooren, daervant» fuy veren,ende den Threforier Generaci,Ontfanger Ge- neraci, Fifcael, Secretaris,Commifen, Klercken,Con- trerolleurs van de Fortificatiën ende alle andereSuppoo- ften van den Raedt haer daer van te doen fuy vercnjmiu- gaders diegeen die aen den Raedt te doen hebben,ende op de welcke eenige fufpitie valt,by Eede te doen verkla- ren dat ly aen niemandt van de voorfz Perfonen,dire(àe- lijck ofteindireftelijck, yetwes hebben belooft ofteghe- geven, ofte fullen belooven ofte geven.
XXXVII.
Ende fullen die geen die bevonden fullen worden aen yemant van de voorfzPerfonen,der felveHuysvrouwen, Kinderen, Familien ofte yemandt anders van harentwe- gen eenige Gifte?t ofte Gefchencken te hebben gheghevea ofte belooft, ofte doen geven ofte belooven, diredelijck ofte indireételijckj't fy voor ofte na dat deftecke afghe· daen fai zijn , omme expeditie van de faecke ofte ander- fint.s , onder hoedanich pretext het felve foude mogen zijn, by Sententie van den voorfz Raedt worden gecon- demneert in een Amendegeproportioneert ofteefgaleren- de de waerde van defaecke die verhandelt wordt,ofte an- derlintt natr ghelegentheyt ende vereyfch van faecken, ende fullen alle de voorfz Amenden worden geappliceert voor een derdepart ten behoeven van den Aenbrenger, ende de twee refterende derdeparten ten behoeven vaa den Armen , alwaert dat het exces ofte de corruptie eerft onder vonden wierde eenige J aren na dat de felve begaea fullen zijn.
XXXVIIL
Ende op dat het gunt voorfz iste beter achtcrvolcht mocht worden, ende niemandt van die geen dieaen den Raedt te doen hebben, daer van eenighe ignorantie heb- ben te pretenderen, fai in de Voor-Zalc van den Raedt ghehangen worden een Open Patent geftelt in de Neder- lantfe,Franfe,Engelfe ende Schotfe Talen,daer by yeder een ghewaerfchout fai worden, dat fy aen de voorfz Per- fonen , derfelver Huys- Vrouwen,Kinderen,Familien ofte yemandt anders van harentwegen , geenigeGiften ofte Gelchencken fullen prefenteren, geven ofte beloo- ven , dire^elijck noch indireólelijck, op de penen ende Amenden in 'tnaeft voorgaende artyckel uytghedruft, leìijckmsdiìdcProcureurs, SoUiciteiirs, endeanderedie laer Ordinarii voor den voorfz Raedt laten gebruycken, op den voorfz üingsdagh ofte als dan abfent zijnde , foo haeft fy daer naer weder in den Haech fullen zijn gheko- men, aen den Raedt onder Eede fullen belooven, haer niet te fullen laten gebruycken, ofte oock haer MeeiietS
ingeven ofto doen ingeven van aen de voorfz Perfonsn,
der felver Huys-Vrouwen, Kindereri, Familicn,ofte ye- mandt anders van harentwegen , eénige Giften ofteOe- fchencken te geven ofte belooven , ofte doen geven ofte belooven, diredielijck noch indiredelijck, maer fo v/iO' neer haer van hare Meefters foude mogen voorkomen» datfy ghenegen feude zijn eenige Gefchencken mande van de felve Pcrfonen te geven ofte belooven ,o| |
-ocr page 153-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
XLII.
De vooriz Raedt oordelende noodich de Oerjihryuin-
^ivanderefpcótive Bondtgenooten,fai 'tfeJve Je Verga-
deringhevan de Ordinaris Gedeputeerden ter Generali-
teyt hebben te communiceren, ende fodanighe befchry-
vinghe te verfoecken, met infertie van depoinöen daer
toe dienende, ende in cas de felve Gecommitteerde fulcs
mochte komen te difficulteren , foo wordt den gemelten
Raedt geauthorifeert daer van aen de refpeöive Provin-
ciën juftificatie tc doen met gelijcke infertie van de rede-
nen daer toe dienende, endeincas van Comparatie,et)
fai fulcx nietftrecken tot eenich prejuditie van hare Pri-
vilegiën van buytcn hare Provinciën niet geemoceert ofte
befchreven te mogen worden.
XLIII.
De Refidentie van den voorfz Raedt fai met goer vin-
den van de Ordinaris Vergaderinge van de Staten Gene-'
raci, gehouden worden in een bequame ende verfeecker-
de Plaetfe van de Vereenichdc Provinciën, fonder ghe-
houden te zijn te blyven in feeckere Piaetie precife,maei·
fullen vergaderen ter plaetfe daer den dienft ende het ge-
meene beften van dèn Lande, ende befonder de direiiic
van de faeckeü van den Oorloghe is verey flchende, ende
fullen uyt den voorfz Raedt t'allen tijden in abfentie van
eenighederfelverin Commiifien ofteanderfints 'mloco
moeten verbly ven ten minjten vyf Perfonen uyt verfckey-^
i/eri/J)^?/^ Provinciën, opdat den dienft van't Laad*
behoorlijck waereenomen worde.
XLIV.
De Gagitnvrn den Raden, worden gelaten ter difpo-
Gtie van de rcfpeÖivc Provinciën daer uyt de felve gha-
fonden wordcn,daer mede fy hen fullen moeten conten-
tcren, fonder datfy eenich extraordinaris koften tctlafte
van den Lande fullen mogen brengen anders als de
Vrachten ende Convoyen, ende vorders als by de Regle-
menten die daer op fullen wofdenghemae<a;,gheordon-
neert fai worden : Ende als een van den Raedt komt te
ο verlyden ofte fy η Stapt te verlaten, fai by de Provincie
daer uyt die gheftelt is, een ander bequacm Perfoon, de
Staten Generael aengenaem wefendc, ghenominecrt, en
by de Staten Generaci Gocommitteert worden.
XL V.
Benefièns de voorfz Raedt fel ghehouden worden een
Tirefirier ende Out funger Generael op de Gagiè lienluy-
den toe te voegen.
XLVT.
Ende een Secrttaris op een Tradement van achthm-
dert panden 'sjaers, ende op al fulckelnftruöte, als de Sta-<
ten Generael by ad vijs van den Raedt aireede hebben ge-
m&eót, ende namaels maecken fullen.
XLVIL
De Depefchen van de faeckcn volgende defe Inftrudic
tot difpoiitie van de voorfz Raedt ftaende, fullen worden
gedaen, wefende vat fulcke Importantie ende confidera-
tie dat voor de Oorloge de felve foude fij η gedepefcheert
gewecft op de naem van de voorige Prmcen van defe Lan-
den , fullen op den name onder het Zegel, contra Ze-
gei ends het Cachet van de Staten Generael der Veree-
nichde Nederlanden by advijs van den Raedt van Staten
wordenuytghegheven by defe onderfchrijvinge : Ter
Ordonnantie van MynHeerea de Staten Generael van de
Vereenichde Nederlanden^ ter relatie van den Raedt va»
State derfilver.
xLviir.
Ende de Depefchen die vanfoo groot e Importantien en
confideratie nieten zijn, fullen uytghegeven worden op
den naem van den Raedt van State van ^Vereenichde Ne-
derlandeui nochtans onder het Zegel, contre Zegel ende
Cachet van de Staten voornoemt,
XLIX.
'tZegelii^ bewaert worden by een van de Raett-Heeren
daer toe te comniitteren,die daer van gehouden fai wefen
te verantwoorden, fonder 't felve in ymants handen te la-
ten konaen in eeniger manieren, ende fai van alle depe-
fchen ende t recht van 't Zegel goet Regifter ende con-
trcrolle houden, ende daer van betaelt worden den Taux
by de Staten Generael geordonneertoftc noch te ordon-
neren.
fy de ielve daer van fullen afraden, ofte foo fy airede eeni-
•cder voorfz Giften mochceghegeven ofte beboft heb·
iy voorfz, Raedt cerftont bekent fullen
maeckfn, gelijck fy mede gehouden fuilen zijn ten aen-
„ngh van haer Employ hare Meefters ghetrouwelijck te
vvacrfchouwen van aen de voorfz Perfonenuytfaccken
alsvoort-n niettegheven , oftebeloovcn ecnige Giften,
G»ven ttfte Gefchencken diredtclijck ofte indireételijck,
ende foo fy eenigeGaven ghegeven hebben,'cfelveden
Rade bek cndc te maecken, op pene van bevonden wor-
dende cojntrarie gedaen te hebben, daer over by den Ra-
^e gecori igeert te worden na exigentie van faecken.
XXIX.
Ende op dat de voorfz Exeeflen behoorlijcken mogen
worden g erecberceert, ende de fchuldige na meriten ge-
ftraft ) fai de Fifcael van de Generalitey c nau letten op de
Aöie vati alle de voorfz Perfonen, ende foo wanneer hy
eenige fu( pitie fai hebben regens yemand: van de Gom-
mifen, K.lercken, Gontrerolleurs van de Fortificatiën,
ofte ecni{;e andere mindere Suppooften van den Raedt,
fel hy ficlii ter Ordonnantie van den Raedt tegens de fei-
te infort neren j, de felve dachvaerden voor den voorfz
Raedr, h enlieden maecken haer Proces, 't felve inftrue-
ren ende vervolgen ten definitive,ende vorders procede-
ren ends doen procederen tot Executie van dien.
XL.
Ende foo de fufpitie valt tegens yemant van den Raiet,
denThj eforier Generaci, Ontfanger Generael, ofte Se-
cretaris van den Raedt, fai de FifcaeJ van de Generaliteyt
ende de Fifcael ende Procureur Generael van de Provin-
ciën daier den Raedt refideren fai, te famen, ofte foo de
fufpitie valt tegens den Fifcael van de Generaliteyt, de
Fifcael van de voorfz Provincie alleen ter Ordonnantie
vanhethoochfte Collegie van Juftitiealdaer, fich tegens
devoqrfz Perfonen informeren de felve Daghvaerden
voor bet voorfz Collegie vanjullitie, henlieden maec-
ken hfier Proces, 't felve inÖrueren ende brengen in fta-
tevan wyfe : Ende foo de feeckc raedl dcaThreforier
Gen« rael,ofteden Ontfanger Generael,ofte den Fifcael,
ofte ijecretaris van den Raedt, de felve voor het vcwrfz
hoDchfte Collegie van Juftitie vervolgen ten diifinitive :
Enf'lfi foo de faecke raeit y emandt van den Raedt, fai het
Prijccsbehoorli)ckengeinftrueertzijnde,gefonden wor-
dtn aen de Staten van de Provinciën uyc de welcke de be-
klaechde gehouden fai zijn, die aengenomen hebben fel-
wraldaer by de Ordinarii Jaftitie te doen termineren
jchtervolgende het difpofitijf van de voorfz artyckelen
binnen den tij dc vaaβί weecken na den ontfangh, ende
fallen de Sententie in de voorfz materie gewefen, volko-
men efFed iorteren, fonder dat daer van aen ons fai mo-
gen worden oeprovoceert.
XLI.
Alle CommiJJttn, Qrdannantien, Oecharget, InfiruBien,
"Brieven ende Depefihen, fullen worden geparapheert met
den gheheelen naemvanden Raedt prefiderende, ende
wefendealfoo geparapheert fullen geteeckent worden by
een van de Provinciën, ofte by yemandt anders van den
Raedt, ende dit al inghevalle fulcx midts de Importantie
vandefaeckeby den Raedt noodich geacht wort, by den
Raedt ende voorts by den Secretaris van den Raedt ghe-
teeckent, fonder die te laten komenda handen van ande-
fC) ofte met yemandt te communiceren dan die van den
felven Raedt, ende fai den Secretare houden goede ende
pertinente Regifteren ofte Memoriael-Boecken van alle
de Refolutien ende Befluy ten van de materien ende faec-
ken die ehehandelt ende beflooten fullen worden in den
felven Raedt, ten minftcn die wefen fullen van Impor-
twtie ende Notable confideratien, met aenteeckeninge
vandeNamenvan de prefenteHeeren : Eadedefaec-
«nende materien heQooten ende gherefolveertzijnde,
oy gemeene ofte meefte ftemmen, ftillen alle die van den
IT^ Rade indiffèrentelijck, 'tfy ofte die prefent ofte
»oient zijn gheweeft, ofte van een ofte contrarie opinie
nen gefamenderhandr, fonder eenich tegsnfeggen, laten
gebruycken tot het goet beleydt, eiFefte ende onderhou-
«ogc van de voorfz BeÜuyten ende Refolutien.
-ocr page 154-
15-6 HERSTELDE LEEU.
neren,endefullen de proffijtendaer van procederende bekeert worden tot betalinge van de Officiers van den voorfïRaedt, ende andere nootelijcke faecken tot di·· ijpoütie van den Raedt. ^
Endeverftaen de famentlijcke Bondtgenooten voor> noemt , dat tot confervatie van het Recht van de Ver- eenichde Landen in'tGenerael, ende particulier fy-Iuy- den van hen met defe Inftru<aie nieten abdicere 't recht ende de Macht,ommeby den Staten Generaci , ende de Staten van de Provinciën in't particulier,elckfoo veel ben aengaetby tijde van noodt, ofte als de faecken van den Lauden fulcx fulleh vereyflchtnjfelfs ordre tot dien- flc van den Lande, in de faecke by henluyden ter difpofi- tie van den voorfz, Raedt gheftelt, te mogen (lellen ende executeren by direöi^ van de faecke van Oorloge te Wa- ter ende te Lande met ille'tgeenc daeraen kleeft, ende namentlijck mede het doen van dc Monfltringhe, houden wan de difiiplme Militaire llrafFe van alle excejfen ende in alleandereTaecken ; Verftaen oock dat alle faecken den Staet,Policie ende Juftitie van de voorfz Landen,Steden ende Leden van dien in 't Generaci ende in *t particulier aengaende, ter difpofitie van den Raedt niet expreflèlijck geilek, fullen blijven ter difpofuie van de Staten Gene- rael, de Staten van de particuliere Provinciën , de Ma- giftraten van de Steden ende andere Wettelijcke Ove- righeden,elcx in haer regard,ende fai mede het geven van de Patenten aen de Borger-Hopliede», fo wanneer de felve in tijde van noot, endeden dienft van den Lande fulcx foude mogen komen te vereyflchen, huyteo haer eygene Steden fu len moeten worden gebruydtjin de Provinciën bly ven daer fulcx behoort,fonder dat den Raedt haer met het gheven van fodanige Patenten eenighlints fai mogen bemoeyen.
LI.
Die van de Raet van State voornoemt, fullen ten aen- vanckvan haren dienft byEede haer JSac^wr^fffw, dat fy emme den fel ven dienft te bekomen, niet en hebben ge- geven ofte belooft eenigh Geit,of te Geltswaerde yets anders, hoedanigh het felve foude mogen iijn,nochte fullen geven ofte beloven diredelijck ofte indiredielijck, ofte in eeniger manieren bedenckelijck ofte onbedenc- kelijck , ende voorts belooven ende fweeren in handen van de Staten Generaci ofte heurluyder Gedeputeer- dens,te wefen Gehou ende Getrou den felven Staten Gene- raci van de Provinciën, die in de Unie ende by de hant- boudinge van de wareChriftelijckeGereformeerdeReli- gie fullen bly ven, ende fullen by Eede renuncieren van alle particuliere Correfpondentien, 't fy met de Provin- ciën , Steden of Private ende particuliere perfonen,voor fo veele den felve den gemeene befte mochte wefen hin- derlijck, ende dat fonder aenfien te nemen op de Pro- vinciën ofte Steden daer uy c fy gebooren ofte verkooren 2ijn ,ofte perticulier profijt der felver ofte van yemandt anders, ende alleenlijck voor oogen fullen houden de Eere Godes ende de welvaert ende confervatie der voor^ fchreve Landen ende de gemeene faecken, dat fy niet en fullen openbaren de Communicatien, Deliberatien ofte Refolutiendiefecreetbehooren te blyvtn, ende dat fy daer van metniemanden en fullen fpreecken buyten der felver Raden, ende infonderheyt niet met eenige Mini- flers van Uytheemiche Koningen, Republijcken, Prin- cen ende Staten , in wat Gefelfchappen ofte met wie het zy, ten waru met die Van den felven Rade van State,apart gheicheyden van alle andere. Item, dat fy niet en fullen ten dienfte wefen van yemanden,nochteontfangen ofte ghenieten vàn de felve eenige Penfioenen, dat fy niet en hebben nochte fullen nemen part ofte deel jdiredlelijck noch indire(3;elijck,in eenige wercken die van wegen het eemeene Landt aireede zijn ofte noch fullen worden be- ftedet,nochte in eenige Geeftelijcke Goederen,Landen, Schorren, Slycken, ofte andere Domeynen die van we- gen het ghemeene Landt zijn verpacht, ofte noch fullen worden verpacht, nochte in eenire Convoyen,Impo- ilen, ofte andere Gemeene Midderen,nochte in eenighe leveringe van Bufpoeder, Scherp, Artillerie, Wapenen, Koorn, Rogge, Boter « Kae», Bier, Haver, ofte andere |
Vyvres,Amunitie van Oorloge en behoeften, hoedatikii die fou mogen zijn, die tot profijte en dienfte van dei/c mene faken worden gebruy<a,dat fy niet en fullen kopen of by eenige ander tytel overnemen ofte belenen eeaige Ordonnantiën die tot laft van den Lande in 'tgemeen of van eenige Provinciën in 't perticulier zijn ver eent,door haer fel ven,hare Huys- Vrouwcn,Kinderen,Fan)ilien of door yemant anders wie het oock foui'e mogen Wefen of in den koop overneminge ende beleeninge by andereéo daen, fullen perticiperen , diredelijck noch indirete, lijck, noch door haer felven, hare Huys-V~rouwen, Kin- deren, Familien, ofte yemandt anders als vooren, eenigj Giften, Gaven ofte Gcfchencken fullen ontfangen,gfal nieten, nochte profijterea van eenige dingen , hoekleyn die oock foude mogen wefen,oock van eetbare ipyfe ofte dranck, ende dat van yemandt het fy Steden, Coilegicn Perfonagien ofte pérticuliere Perfonen, die fy weten yets aen den Raedt te doen te hebben, ofte apparenteiijck te fullen gekrygen, ende dat foo wel voor als nae dat de faec- ke afghedaen fai zijn, ende by aldien fy eenige fodanighe Giften foude mogen komen te ontfangen Van yemandt die fy naemaels fouden vernemen yet aen denJRatdtte doen te hebben , 't welck fy ten tijde van het ontfungcB van de Gaven nieten fouden hebben gheweten , oftedat de felve namaels aen den Raedt ypts te doen mochtekry. gen, dat fy daer van den Raedt kennifle fullen geven, ea dat fy haer vorder precifelijck fullen regeleren oietden inhouden van defe Inftrudie ende yeder artyckel van dien, ende wyders doen dat goede ende getrouwe Raden van State gehouden zijn tedoen,endeditalby provilie. L11.
Inghevalle defe Inftrudlie bevonden wordt te liebbtn eenige duyfterheyt, ofte dat de felve eenige alteratie, ver- minderinge ofte vermeerderinghe foude vereyflchen, Μ daer op by gelegentheyt ter Vergaderinge van de Staten Generael, met kennifle ende advys van den Raedcghelet ende gedaen worden nae behooren.
Aldus gedaen ende in de Vergaderinge van de voorfz Heeren Staten Generael gearrefteeft den achtiende«]ii\i fifiienhondert een en vyftich.
NB. '©at Öet een en t wintichften ai:tijcBcl/t«0tnnnii ÙC alle Ordonnantiën, &c. ijj giùjeflTcett OlSi t»OlCi)t ;
Omme Ordonnantiën van betalingen in behoorlijcke forme te bekomen , fullen by de reipeöive verfoecken ten felven fine aen den Raedt gheprefenteert, ghevoecht moeten worden alle die behoeften, beftecken cudeand^ rebelcheyden,ter faecke waerom de felve refpedi ve Or- donnantiën worden begeert, ghehoorcnde;endeiqllen de felve door den gemelden Raedt gevifiteert ende ghl· examineert zijnde , aen des Generaliteyts Reeckeo-Ki- mer alfoo over gebracht wor Jen, om aldaer oock gevifi- teert, geexamineert , ende gheliquideert te worden,ende fpecialijcken naer tefien, of het Landt in de parchyen al- daer inghebracht ghehou den is of niet, van waer de felve wederom aen den gemelden Raedt fuilen gefonden wof- den, om door de felve als dan daer op Ordonnantie ver- leent te worden,welcke Ordonnantiën by den Heerpre- fiderende ,' neffëns twee andere Heeren van den felven R aedt, alle uyt verfcheyde Provinciën, den Tfareforier van 'tfelve Collegio, naervoorgaendeRegiftratie ƒ»«' i«/i\,onderteeekent fullen worden, 't Welckegefchie"'^ zijnde,fullen de felve Ordonnantiën als dan met de aen- gehechte ftucken, wederom in de voorfz Reken-Kamer moeten gebracht worden, om gheexamineert te worden» ofte de felve volgens ordre van 't Landt ghegheven z^i ofte niet. Ende na gedane examinatie aldaer oock gere- giftreert worden/o/w tali, ende fullen de Ordonnantie» van betalinge fodanich geconditioneert moeten zijn » ^ fai daer op geen betalinge door den Ontfanger ΟεηοΓί» mogen gedaen worden, by pene van royeringe.
®en fflDiflcn bao&e oocR bafl: gcfielt öet Scglcmc^ op get tlucli ban ©acattcn «nDe iScpjS-fiofbn/ foo baniB «©ctommitteecöÊn ban Dacc fiaibt ban State Dim«n {jctrcffoit ban Difen-^e^'"' Commtffiesönöc. - ^ |
iisaiiii
-ocr page 155-
HERSTELDE LEE LI. 175
Een licere reyfende in Comüiiilïe binnen het ReflbrC
van defen Sfaet · ^iiet een ofte meer Dieneersjfal des daegs
voor Vacatié YMr^kpftenji heüeciere ende pleyfteringe
daer inne begrepenjihe^ben ί^/ίη guldens eens i een Ba-
'dencflfenslyp.erDièqaeriofte Dienaersvoornoemtmede
oememie, hi voor den fel ven Bode noch daer en boven
Jiebben t-wee guldens daeghs,,tpaeckende Ce famen twaeif
culdens, bly vende den felven Bode fyne Vacatiën daer
buyten , ghelijck oock dcnghemejden Hceriyn Schuyr,
Schipï Wagen-vrachten, Convoy» cnde andere dierghé-
jijcke ongelden, waer v.an aperr.e declacien fuüen mogen
gorden gedaen. , '
£en Heer met njeèrghevolchofteghefelfchap dan fyn
Mede-Gecommitteerde in Cómmiffie reyiende, fai des
fclfs Mede-Gecommitteerde daer door niet befwaert
worden.
De voorfz refpeöive Gecommitteerden fullen geene
j)ijro^ementen mogen aennemen ofte ghenieten van de
l,Ugi(haten van de Steden ofte andere Plaetfen onder de
Pencraiireyt reforterende, noch oock van Perfonen in
(iesGeneraliieyts dienft zijnde.
Om op de voorfz refpedtive Declaratien in behoor-
lijcke forme Ordonnantie te bekomen, fullen de refpec-
tive Originele Refolutien van defe Commiffien aen de
felve Declaratien ghehechtet worden , ende alfooden
Ricdc van Stace ingelevert, om by de felve eerit g,hevifi-
teert ende geexamineert te worden, van waer de-Jelve in
desGeneraliteyts Reecken-Kamer fullen over gebracht
Worden om aldaereerflgevifiteert, gheexamineertende
geliquideert te worden, ende fpecialijcknaegeficn of het
Landt in de poften aldaer in gebracht, ghehouden is ofte
niet, ende van daer wederom naedengemelden Raedt,
om door den felven alsdan daer op Ordonnantie by den
Heer prefiderende nevens twee andere Heeren uyt den
fdven Rade, alle uyt verfcheyde Provinciën, den Thre ·
(orier ende Secretaris van 't felve Collegie, na voorgaen-
de Regiftrature/ό/ί'ο tali, geteeckent te worden : 't welc-
kcgel'chiedt zijnde, fullen de felve Ordonnantiën als dan
met de voorfz aengehechte ftucken wederot»in de voor-
fchreve Reecken-Kamer worden gebracht,om geexami-
ueerc te worden of de felve volgens de ordre van 't Landt
geg,even zijn, ende nae gedane examinatiefullen de felve
Ordonnantiën aldaer gheregifteert worden/οΛο talh ful-
len oock alle Ordonnantiën op de refpeótive Declaratien
ïetleentjfodanich als voorfz, gheconditioneert moeten
weien, ofte fai daer op door den Ontfanger Generaci
geen betaiinge mogen gefchieden.
ecnfclbcntijDe/ Oacc J^o.naog. ootfi in öcbfnci
tenoeoEüen/of tot Dtff upt ban bcfc tïo«»tooo?ötoe ©et?
eoDccingtjcntct bp een «generale ütefoUittc fpuùe btencii
berfilaert te iDo?bcn/ Dat alle öacc igo. IBoij. iïefolutteii
alliietopöe <i5?oote Enle/ noopenDc De Religie, Unie
tnöe Militie ocnomen/ fullen gfjefjouben too?trcn ban be
ftlbc hcacDt enbe btgcuc te 3tjn / aljS of be feibc in be ante
totaptwDttnbengate i^jp.gemaccfit enbegijefloD-
tmbantooo?be te tooojöe toacen ofinfeceectjinaecDaec
ipisimetfleteiolbeect.
^cn negentienden isbecltaen /iiatbc,;§tatcn banbf
tcfpcnibe ^iobintteu be toelcfie in gcbolge ban Ijet fefle
attijcficl ban fjaec J^n. JiHog. fiefolutïe ban ben feftien-
<ien gunij le(llebi'n / be Patenten Ijaec met open namen
lotgtfonben/ fouben ijeböen gebult met anbere Compa;
enicnaliibaet toe befelbe bp aenftOjpbinolJetoanOacc
δο. iBog. toacen becfocljt / ijet felbe batelijcfe aen Ijaer
woocl) Höog. enije ben ijaebt ban i^tate fuUen Deficnbt
niacchEH.
^ien bagf) toierbt oocU ojbze gefteltbat ^itetbaoS
wn twee en twintichften be ©ergabetinge mocljt too? :
öHeflootcn met een Stiantli-^icbicatie ; toaec toe be
öttchcn-aaebt ban 'jsejaben-l^aglje becfocljtijS een
P?fbtcanttebifptciitcn.
.J^f» twintichften lulijisi geiefen ï)et naerbet abbijsi
Dt» Haeöts ban ^tate / gljerefojmccrt ben negentien-
en oefeii / op Ijet cefeesi ban flet |iut& ban be isonfte'
""Qt/l)ebbenöetot bplage een concept ban ©lactactop
9«tiwo?f3fubjcctlIaeni)e : JgaaaöböiStoaiJ/öatboo?
alleit bittgcn Ban nooben toaiS iJJömptc cnbe p?e£öfc 6e*
taltngc/enbebatbe attmeelïer^enbe Capitepne totcrs
ben ontlaft enbe ontljeberi ban onnoobtge laficn ] fontit:
'ttoeichbit Concept Piaccaet fouöe 3ijnmet αΐΙίαιοΠί
tijbttö maec oocft imp?aftirabci.
jget Concept Piaccaet lupbealji bolcijt:
De Staten Generael der Vereenichde NederÌanden ;
Allen den geenen die defen fullen fien ofte hooren
lefen, Saluyt : Alfoo dagelijcx foo langs foo meer bevon-
den wordt dat de ordre, ende pundluele voorfieninge die
eertijdts metgrootefórchvuldigheyt gefteltisop 't ftuck
der Monftei-ingej't fy by nalatigheyt ofte verfuymen, fo
weynich wordt betracht ende nagekomen, als'of die noyt
en ware gemaciS oftegepubliceert, fulcx dat de gemeenc
faecke ende de befcherminghe der fel ver, daer door lich-
telijck in 't uyttferftegevaer foude mogen "eraecken, de-
wyle men by alle gelegencheyt ende occafien bevindt dat
deCompagBien te Paerdeendete Voer,in 'tghetalder
Koppen feerveel verfchillen vàii ^ getal'der Rollen daer
op fy gemonftert zijn, ende hare Soldyeghenieten, end?
dat wy fulcx schren meer als tijdt te wefen,daer in als noch
welfcherpelijckendeftrenghelijckteyoorficn : Sopift,
dat wy gherefumeert hebben de voorgaende Ordonnan-
tiën ende Placcaten nae verfcheyden communicatien en
metadvys van Syn Excellentie Graef Willem van Naf-
fau Stadthouder van Vrieflandt, Groeningen ende Om-
melanden ende Drenthe, endeden Raedt van Stare we-
derom van nieusgeordonneertehdegeftatueert hebben,
ordanneren endeftatueren mitsdefen weluytdruckelijck
alle de poinden eride arryckelen bier na volgende,omme
fonder eenige nalatinge firecifelijck betracht ende na ge-
komen te worden op depeenenende ftraffèn in defelvc
artyckelen vermeldt, die wy oock willen fonder eenigh?
oochluyckinge, diflimulatie, aenfien, ofte verfchooninge
van Perfonen, datélijck geexecuteert te worden.
! Ende voor eerft, ordonneren Wy wel expreflêlijck,
dat geen Commiflarifen van de Monfteringe hen fullen
ondèrftaen eenighe Giften ofte Gaven,gratuiteyten ofte
prefinten in 't minfte te nemen ofte genieten,diraitelnclc
üfte indireöelijckjvan eenige Colonels,Ritmeefters,Ca-
piceynen ofteandere Krychs-Officferen,noch van de fel-
ve met Wyn, Maeltiiden,ofte defroyementen hun laten
nra(3:eren,oppene van datelijcke caiïkie, voor de gevers
ende nemers, foo wel voor als na de Monfteringe, aen de
CommiiTarifen felve, ofte aen y mant van de fync.
Dat voortaen geen Ritmeefters ofte Capiteynen uyc
fyn Guarnifoen en fai mogen abfenteren om iyn affaires
binnens'sLandts te verrichten, als met verlof van fyn
Gouverneur ofte Commandeur, ende egeen Luytenant,
Cornet, Vaendrich, ofte andere Officier, fonder oock
mede te hebben Confenc van fyn Ritmeefter ofte Capi-
teyn,belaftende den Gouverneur ofte Commandeur,;ien
d'eeri ofte d'ander geen langer verlof te gheven als voor
•veertbten dagen, ende foo hun vorder confent van noo-
den ware,en fai 't felve niet mogen geaccordeert worden,
a/s hy ons, den Raedt van State, ofte den Stadthouder, ofte
Gecommitteerde Raden der Provinciën haere Betaels-Hee-
ren,als op pene contrarie doende ende langer uytbly ven-
de voor de eerfte rey fe van op de Monfieringe niet goetge-
daen terporden, ende te verliefen een Maendt van haere
Soldye,ende voor de tweede reyfe op arbitrale corredtic.
Ordonneren oock voorts , dat van nu voorraengeen
Colonel, R itmeefter, Capiteyn, Officier ende Soldaten,
van Inlandtfche ofte V reemde Natiën , wie ofte van wat
aenfien of qualiteyt fy oock foude mogen zijn , verlof om
huyten dvfe Liêiden te mogen vertrecken , endehaerey-
gen affaires verrichten, by ons ofte den Raedt van State,
en fai langer gegeven worden als voor drie ordinari fe loo·
fende Macnden, daer by hy dan oock fai moeten verfoec-
ken ende obtineren Attaché van de Ed. Mog. Heeren
Staten, ofte Gecommitteerde Raden fyne Betaels- Hee-
ren, als oock (foo hy licht in een ftemmende Provincie )
van de Heeren Staten ofte Gecommitteerde Raden der
felver,
-ocr page 156-
15-6 HERSTELDE LEEU.
.felverjtnaeckende al fulcken verlof oeck bekendeaen fyn Gouverneur ofte Commandeur, cnde mrdeaen de Λ^»- giftraet van dc Stade, foo het is binnen de ftemmende Provinciën j ende fai iiem noch t'fyiien verfoecke, met kennilïc vanfaecken j vooreen Maendttwee ofte drie continuatie vin'tfeive verlof mogen ghegunt worden. Ende foo hy dan boven fyn verlof noch tweeMaenden foudeuytblyven,datfynen Scaet, Compagnie, ende Of- ficie, fai wefeH impetrabel, ende aen een anderen gecon- fereert worden.
IV.
Dat voorts alle Overften , Capiteynen, Bevelhebbe- ren ende Soldaten , al ommebehoorlijckfullen hebben lerefpeclerendeCommlirarifen van de Monièeringhe, ende andere tot de Monfteringhe by ons, den Rade van State van derefpeöive Provinciën ofte hare Gecommii- teerde Raden» te laften, in haren laft ende Ampt,ende by dé fel ve vermaentzijnde.om Monfleringe ofte te
doen, terflont fonder eenige weygeringe, dacr toe gereet fuüen zijn, al waer 't oock dat den Ritmeefter , Capitey b, Luy tenant, Cornet, Vaendrich,abfent waren, op peene van caflatie ende vordere arbitrale correrie. .V.
Ordonneren mede dat de Ritmeefteren ende Capi- teynen , voortaenopde Monfteringhefullen hebben te prefenteren alleenlijck oprechte ende -waerachtighe Solda- ten , wefende goede kloecke Mannen tot de wapenen die fy voeren bequaem,ende hareSoldyewaerdich, behoor- lijck gewapent, volgens de ordre op de Wapeninge ghe- maect, ofte als noch te maecken , cnde op de peene daer in begrepen, die op haere Eedt ende -volkmen TraSiement gehouden zijn de Compagnien al vooren te volgen tocht ende Wacht te doen , ionder eenichfints onder haere Compagnien te prefentcren eenighe Domefticquen van Gouverneurs, Commandeurs, Ritmeeflers ofte Capiteynen ^ Borgers.Landtlieden^SoeteUers, Vryhuytersi Soldaten van andere Compagnien, Paffevolanten ofte andere geen volko- men Gagie treckende j ofte tn den Eedt ofteJubjeUie harer Compagnien, om de felve al omme te volgen, Tocht en Wacht te doen, niet flaende, op peene van caCTatie, ende aen den L) ve artitrahjck ende oock met ter doodtgefiraft te worden , naer exigentie van faecken, foo wel de Capi- teynen ende Officier«n die bevonden fullen worden lulc- ke toegemaeSlcFerfonen ofteFaJJivolanten gepretendeert ofte ter Moniter-Rolle gevordert te hebben als de voorfz P^rfonen ofte Paflèvolanten felver authoriferende op de Monfleringe, ende hare Afliftenten, de Fraudateurs met ter daedt te doen ftellen in handen van den Provooft, en defaecke datelijck bekendt te maecken aen den Raedt van State,um voorts te procederen foo als men bevinden fai te behooren,
VI.
Ende om te beter tegen alle frauden te voorfien,ordon- neren Wy, dat alle Κ rancken(des doenlijck zij nde)op de Monfteringe fullen moeten gheprefenteert worden pef- fens de Compagnien, ende die foo kranckzijn dat fonder ghevaer van Iterven daer niet konden ghebracbt worden, datdeCommiflarisdiefal viftteren, ofte doen viftteren by die hy betrout, ghelijck hy des fai hebben tc verant- woorden, nemende oock van die in Gailhuyfen zijn,bil- let o£te verklannge van de Gafthuys-Meefters, ende die by dc Rolle voegende, fonder eenighe andere te mogen paiTbren.
VII.
Ende ten eynde des te beter voortaen tegens alle frau- de mach worden voorfien,hebben \·· y geordonneeit ende ordonneren bydefen, dat binnen'sjaers de felve fullen mogen worden aenghebrachtby een yeghelijck,oock by Perfonen geen Comm'iflariiTen, Ritmeefteren, ofte Ca- piteynen wefende,die de felve fullen hebb%n gedaen,ofte daer in deelachtichgheweeft, ende dat den Aenbrenger fulcx bewyfende, boven het Pardon van fyn Deliö:, foo verre hy culpabel is, voor recompenfe fai ghenieten tvee hondert guldens van vecrtichgrooten 't ftuck, ende fo hy Soldaet is, boven dien,met verhooginge van Befoldinge, ofte eenige A mpten daer hy toe bequacm is, en anderen van gelijcken met andere Staten ende Officien. |
VUL ·'
Belaftende ende bevelende vóórts expreflèlijck alle ei een yeghelijcken van de Commiflarifen van de Mcmft^ ringe , ende andere tot de Monfteringe te committeren' op haren Eedt, meyn-eedigheyt, privatie van Officien' en vordere arbitrale correöie , oock met ter doot geftraft te worden naer exigentie van faken, niet eeti Perfoon in de Monfteringe meer goet te doen ofte re pafferen alsdiè oprechtelijck onder eicke Cornette Ruytèren , ende Vaendel Knechten aÖuelick dienen,ten dienft bequaeni zijn, Tocht ende Wacht ghehouden , ende het Vaendel fchuldich zijn al omme te volgen , ende die fy t'tlckens ter Monfteringhe prefentfullen vinden, fonder oock ee· nigheMortepayen voor Wacht-Meefters ofte anderen onder eenich pretext te paiTeren.
En op dat de Monfteringe voortaen met beter vrucht moge gefchieden,fai den Raedtvan State defelve ordon- neren te doen foo dick wi Is in't Jaer als een ichfiats doen- lij ck fai wefen, waer van de Rollen by den Raedt voorn gheilooten ende aen de Heeren Staten ofte Gecommit- teerde Raden van de Provinciën Betaels-Heeren fulleq gefonden worden, om de betalinge daer na te doen, bly- vende niet te min aen de felve haer Ed. Mog. refpeöive- lijck vry,desdienftich achtende, lelfs mede Monfteringe te laten doen, foo wel buyten als binnen hare Provincie, adverterende daer van den Raedt van State omconfufie te voorkomen ; welckcrscommifleendealfooauthoril». tie van gemelden Raedt van State het gehéél Guarnifoen van wat Repartié het zy, fullen mogen Monfteren ,ende de Rollc oock aen den Raedt fenden ,. ende foo die min- der bevonden worden als voorige Monftcringe,faldeb«' talinge daer na gedàen wo/den.
X.
Verbiedende voorts alle Ritmeefters ende Capiteynee dat ΐγ geen Borgers ofte Inwoonders van de Steden ende Forten,noch eenighe HuyfliedenofteLandtliedcD,ea fullen.ondcr haere Compagnien aennemen, dan op den ordinarie Eedt ende Dienftghehouden zijn Tochtende Wacht te doen, ende het Vaendel overal te volgen,fon- der^buyten te mogen bly ven woonen, ofte oock fondef beloften, dat fy in 't vertrecken van de Cornette ofte het Vaendel fullen worden ontflagen , op peene van de felve in de Monfteringe niet goetgedaen, maer datelijck ghe- cafleert te worden ende arbitrale ftrafiè, ende een Sol- daetsGagie van een Maendt voor den Aenbrenger.
XI.
Ordonneren mede,dat voortaen onder yder Cornette ofte Vaendel, maer een Saetelaer,Soldaet wefende, ea fai mogen wefen, die daer toe fchriftelijck befcheyt van den Ritmeefter pfteCapiteyn fai hebben,op pene dat de goe- deren die by de andere Soldaten ofte haere Vrouwente koop geftelt ofte veirkocht fullen worden,verbeurt fullen wefeu, -
XII.
Item, dat de Ritmeefters ende Capiteynen met en lul- len vermogen van nieusaennemen ofte afdanckeittenv^f-
Ruyteren ofte Soldaten dan by kennis van de Coromii' faris/»/(JiOjdaereenis : Ende foo middelertijdt eenige Soldaten waren geftorven,ofte oock voor Schelm im^h- ten zijn wechgeloopen tullchen de Monfteringe ji»' oen aengenomen in die plaetfe niet goet gedaen worden dan op den dagh van de volgende Monfteringhe daer hy prs- fent fai pafferen·
XIII.
Bevelende voorts alle Ritmeefteren ende CapiteyBW hare Compagnien gheftadich compleet te houden, en"« de Monfteringhe ghtdaen wordende, tijdelijck ae^^ CommiiTaris over te geven pertinente Rollen, conform ende volgende de voorgaende , inhoudende pertiofte expreffie, eerft van alle Officieren van dc Compagini > ende daer na van de Ruyteren oftfe Soldaten, onder yw' Rot ofte Corporaelfchap dienende,a|s mede uy tdruckin- ge achter de felve Rollc wat nieuw«< Ruyteren o^^Jr ' daten van Maent tot Maendt van Monfteringe tot Mon- fteringe fullen wefen aengenomen, ende in allen g®*'. geen namen moer ia de Rolle ce ftellen |
-ocr page 157-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
dienft lijn?op pene van een Maent Solrs t'elckens by den J^itmicfter ofte Ca^iteyn in gebreecke zijnde ζο verbeu- fca fonder dat die Gommiflàriiren eenigeandere Rollen fullen mogen aennemen, op pene van Caflitie van den CoramiiÌir's ofte Schry ver die andere Rollen fullen mo- opn aenHeraien ofte voorgedragen hebben. ^ XIV.
Ende fullen niet alleen deRitmsefters ,CapÌteynen, Lu/tenantenjCornetcen ende Vacndrighs,maeroock de QiiirtiermecftoTS ende Sergeanten van de Compagnien, gehouden weien de Rollen te teeckenenen op haren Eedt te verklaren dat de Ruyteren ende Knechten fulcx die op deRolle gheftelt zijn, oprechtelijck onder de Cornette ofte Compagnie diénen, op pene van caflltie ende ande- re arbitrale corrcdie. ^^
Ende fullen de RitmeeftersendeCapireynen hebben jen denCotn miflaris over te leveren drie Rollen,daer van tyComn^ifliris de fwec fai fchicken aen den Racdt van Sute, ende een by hem houden.
Nietnant fai hem vervorderen in 't aenfchryven ofte Monfterenhem te doen noemen met eenigheverfierde towiüftetoe-naem dan met fyn eygen Chriften naem endegewoonlijcken ende wel bekenden toe-naem,mits- gaders de plaets van fyn gheboorte,op pene van teritont, ende op der daedt arbitraïijck geftraft te worden; ende en fullen geen Ritmeefters oite Capiteynen mogen toela- ten dat ymant anders als voorfzin de Rollegheftelt wor- den, op pene,datfe nieten fullen gepafleert worden,ende arbitrale corredie.
xvir.
Sullen voorts alle Commiflàrifen oock de nacht ende è|h wacht mogen befoecken,ten welcken eynde de Ser- geanten Majoors gehouden fullen zijn de Commiflàrifen het woort Ce geven jCnde fai de Commandeur met de Ser- geant Majoor ofte Wacht-Meefter inde Frontier-Ste- den eade Piaetfen oóck gehouden zijn ten minften eens lerweeckedes nachts pertinente aenteeckepinge te doen vin het jufte getal der Soldaten, en van wat Compagnien dairmedeekke Corps de Garde is befet, ende alle twee Macnden defelve aentekeninge aen den Raedt van Sta- te overfenden, op pene van pri varie van hare Officien.
XVIII.
Alle Ritmeefleren ende Capiteynen fullen fonder ee- nigerhande weygeringe hebben te ghedogen debetalinge kmftvoor hooft foo de Regeringe foude mogen goet vin- den die te laten doen, ende foo verre 't feJve voor eenige tijdt niet gedaen en wordt, fullen hare Soldaten van hare looiende Süldye pertinente ende rechtvaerdighe afreec- keningedoen ten minften alle vier Maenden,fonder lan- ger , ende dat ten bywefen vandeCommilïarisvande Monfteringhe in loco, ofte anderen daer toe fpeciaüjck te Deputeren ,ende tot dien ey nde fullen de Ritmceltercn ende Capiteynen t'elcker reyfs aen de Commiflàrifen vandeMoniteringe hebben aentegheven den tijdt van delaetlle afreeckeningejop de verbeurte van een Maent Gagie voor hare Perfonen , ende fullen de Commiflàri- fen binnen acht dagen daer nae ghehouden zij h de Pro- vinciën op wiens Repartitie de Compagnien llaendaer Wn te adverteren , op de verbeurde van een Maendt vau naer tradement.
XIX.
De Ritmeefleren ende Capiteynen en fullen voortaen niet mogen voor meer als ten hoochften tot drie Solda- ten toe, uyt hare Compagnien, endé oock niet meer als '^n langften voor veertien dagen confent te gheven niet ilsinnoodighe faecken daer op fy van den Gouverneur ofte Commandeur verlof in ghefchrifte fullen hebben te oekomen, mede by den Commiflàris ixUci? geceeckent, 'tellende daer in de plaetfe daer fy lullen gacn, welcke al- 100 verloofde, oock niet goet gedaen fulkn worden, dan ttidtspeilonclijcken verl'chynendeopdeeerfte naevol- gtnde Monfteringhe, ten ware nochtans dar eenige Sol- aten, by laft van den Gouverneur van de Provincie op «nich explüia waren uytgefchiö:, die niet en fullen uyt- tfCttcn dan gelijck hier na voicht. |
XX.
Namentlijck, dat geen andere hetfy te paerc oftetc voet, en fullen mogen op Exploiten Uytgefchidt worden dan oprechte Soldaten in aduelen dienft ende geen Vry- buyters wefende , ende dat met een m inder ghetal als van vijf en twintich teffèns , ten ware op Con voy ofte by ce· nich kleyn ghetal op Contfchap , daer van den Gouver- neur ofte Commandeur ter plaetfe dan oock wordt ghe- houden te verantwoorden, welcke uyt»rreckende paerde, ofte voetvolck, wefende i η getal van vtjft» twintich, ful- len bekydrworden met een Corporael, Adelborft ofte Seigeant, wefende boven de vyfen twintich lot vijftiih toe oftedaeronder,meteen Luytenint ofte VaenJrich boven de vijftich tot hondert toe, ofte daer beneden mee een Rirmeefter ofte Capiteyn , ende wefende boven de hondert met twee Ritmcefteren ofte Capiteynen, ai wa- ren oock de voorf ζ getallen gemaedl van diverfche Com ■ pagnien.
XXI.
Boven dien en fullen fulcke Sold.iten te paert ofte te voet niet mogen uyttrccken dan midts hebben Paspoort van den Gouverneur ofte Commandeur ter plaetfe,foo verre daer een is, inhoudende de felve Paspoort de eygen namen endeghewoonelijcke welbekende toenamen van aliede felveuytrreckende. Ende fullen de Ritmeefters, Capiteynen, Officieren ofte Adelborften hebben te ver- antwcwrden van dc cxceflen van alle de felve uyttrecken- de Soldaten die fy alloo fullen beleyt hebben.
XXII.
Voorts ordonneren wy dat voortaen onder deEngel- fche,Francoyfen, Schotten ende Swirfers Compagnien voetvolck,füOveeleeenichfintsdoenlijckzy, vanelcke der felver Natiën in vacante piaetfen fullen aengenomen worden, endeen fullen geen Soldaten van wat Natiën die zijn 5 den dienft van den Capiteyn ofte het Vaendel daer onder fy dienen, mogen verlaten dan'met wettich Paspoort, oppcene dac de wechloopers mee de koorde geftraft fullen worden.
XXIII.
Voorts ordonneren wy dat alle Officieren, Ruyteren ende Soldaten,zij nde met vei lof buy ten haer Guarnifoe- nen in eenige piaetfen daer Monfteringe ghefchiedr,ghe- houden fullen wefen haer mede te laten vinden ter Mon- fterplaetfe om van de Monfter-Commiflaris bchoorlijck aengetceckent te worden met exprcflievanwatGuanii- foenen en onder wekkers Compagnien iy dienen, welc- ke notitie behoorlijck gheveriiïeert den voornoemde Commiflàrisaen den Raedt van State fai overfchryven, om daer op ghelet te worden na behooren, fonder dat fo- danige ablenren fullen gepaflèert worden op eenige vvet- telijcke Atteftatievan haer alibi, ten fy daer bencflèns blycke van hare comparitie als boven.
XXIV.
Allevvekke poiniien endeartyckelen wy verftaen en ordonneren dat precyfelijck ende ftridtelijck fullen naer gekomen , achtervokhtende gheexecuteerc worden, op peene in ekke der felver vermeit, fonder eenighe gratie, oochluyckinghe ofte verdrach, daer nae oock alle Gou- verneurs, Overften, Collonellen, Commiflàrifen, Rit- meefleren, Capiteynen, Officieren ende Soldaten, ende alle anderen fullen rouleren, op de voorfz peenen , wil- lende dat de kennilft ende executie van alle defe fai we- fen by ons ofte den voorfz Rade van State den Gouver- neurs van derefpeöivie Provinciën, ende Krychs-Ra- den,nefiensden felven wefende,oock by dc Gedeputeer- de Raden der Staten van dc refpeöive Provinciën, alles ■ by preventie.
Ende op datniemandtvandefeonfetegenwoordighe Ordonnantie hebbe te pretenderen eenighe ignorantie, ontbieden ende verfoecken wy dc Heeren Staten ofte hare Gecommitteerde Raden, Stadthouders van de Pro- vinciën daer fy zijn refpeöive, endealle andercnjufli- cieren, Ofincicren, ende Dienaren des verfocht wefen- de,dat iy defe Ordonnantie al omme doen verkondigen, uytroepen ende publiceren, daer men ghewoonlijck is uytroepinge en publicatie te doen,ende voorts den Gout. vcrneur van de Provinciën, Gouverneurs en Comman- Φ dcurs |
-ocr page 158-
15-6 HERSTELDE LEEU.
dcurs.in de Steden ende Forten,de felve Publicatie dick- wils te doen vernieuwen in de Ffontier-Steden ende Stercftcn, voor den volcke van Oorloge te paerde ende te voet by Trompet ende Trommelflagh, verflaende niet te min dat alle de voorfz pointen onverbreeckelijck ach- tervolcht, ende dat de contraventieo van dien gheitraft fulien worden met de penen hier voeren gheftelt, alwaer 'tfchoon dat de publicatie binnen'sjaers niet en ware vernieut, fonder eenige gunfte, faveur ofte diilimulatie ter contrarie, want wy bet fel vige tot vorderinge van den dienft van den Lande,alfoo bevonden hebben te behoo- ren. Gegeven in 'sGraven-Hsge.
®icii bnoijijcDbcn be ï^cccn batt ©itcflaiilit higcöii toen Det nabolflentic J^oojjicl entw 2(iDUijsS.
Ho.Mog.Heerenì I E Heeren Gecommitteerden van Vritflandt in na- der bedenckinge genomen hebbende de Gonclufie op gifteren genomen, noopende de Danckfegginge aen Godt Almachtich op toekomende Saterdagh te doen, vinden de felve pryfelijck j maerwatden NameGodes waerdigeris, ende fyn onbegnjpelijcke Almogentheyt machtiger der herten der gener, die hem aen roepen, te doorfien, wat oock noodiger is, dat die geen, die tot hem nadcren,£ulcx uy t rey ncr herten doen,ende haer verfoeck in puyre termen van waerheyt voordragen,ende daerom de Gecommitteerden van Vrieflandt bevindende, dat de poindren van de fecrete correffondentie, ende het termi· 7ieren van de •verfchillen tujjcheti de ProvincieK,ï\] nde me- de een van de principaclite banden ende fondamenten van de Unie, niet volkomentlijck tot contentement van defamentlijcke Provinciën ten effcdte zijn ghebracht- Soo foudende Gecommitteerden wegen Vrieflandt als noch verfoecken , dat de felve volkomen met Eenigheyt ende liefde mogen worden gearrefteert.Ende alfoo oock defellluitre Vergaderinghe met geen ander oochmcrck; by de Staten van Hollandt is goet gevonden, ende aen de refpedive Provinciën verfocht, volgens de Propofitien by haere Ed. Mog. Gecommitteerden in de refpedtlve Provinciënghedaen , om Eetidracht, Vrede, Liefde, ende Friendtfihap onder de 1'amentlijcke Provinciën te itabilieren ende onderhoudenjende alle misvertrouwen, jaloufien ende erghwaen wech te nemen ende teaiTopie- Soo hebben de Gecommitteerden wegen de Pro-
ren.
vincie van Vrieflandt noodich gheacht U Ho. Mog.in ferieufe bedenckinge te geven, ofte niet billijck ende be^t hoorlijck is, dat defe fvvare ende langhdurige befoignei worden geflooten meteeti folemnele Refolutievan^ra- nejiievergevingeendevergetinge van ai't geen byd'eene ofte de andere Provincie , ofte eenighe ferticvliere Perfo- nen ende Leden van dien in den Jarc Kj^ro. ghedaen ofte gehandelt is, noopende de queilien,verfchillen ende hare dependentie doenmaels ontrefen.
Wat de Provincie van Vrjeilandtaengaet, bevinden fulcx ten hoochften noodich, opdatGodes Zegen over defen Staet ende't gerefolveerde, foo veel ['overvloedi- ger ende verfeeckerder mach worden verwacht, ende na Icheydinge van defe Vergaderinge niets in d'een ofte de andere Provincie met wercken ofteghefchriften tothe- fwaernijfevan SyiiHoogheyt ά& Heer Prince van Oran- gie hoochlofïelijcker Memorie, ofte yeniandt anders by der handt ghenomen , waer door de gemoederen der In- gefetenen foude worden ontrüfl:et,ende het gepretcxeer- de tot Vrede een Oly worden in 't vuyr, om den ghehce- len Staet in een onuytbluflèl^cken Brandt van Twift ende Tweedracht te ftellen , verfoeckende dat alle Pro- vinciën op defen voorllelfpeciülijck gelieven te advyfe- ren ende refolveren.
Sonder welcke Refolutie de Heeren van Vrieflandt verftaen , dat de Danckfegginge tot Godt Almachtich haerbehoorlijcke forme alhier niet fai konnen,nochte inderefpedtivc Provinciën haer volkomen efFedghe-
winnen. |
. oo?faecli cube oclcfleiitficpt Dan bit tocrrfi inoct ali gtcc )»at DooQcc iDojoeu opgdjocUj't bKlcfi ij^/bat alcebi' .boo? Cf ntge iBaenben be ïgect Catz üïacïit eube ©αΐβή narisibaiil^aiianbtijaböe aeiifün ^CEten ©Μ,^ύΧ; tE hennen geoebcn fijne fiooge «©uöetbom ban vierr^ ventich jaien ; becfaccheubcbaecom bimiffteombf rt» ban fijn Icbcnin ni|t meboo; ficlj fclfsj te moacnotó bienoen. ^ulrjc ctiijcfie mael gebaen enbe nocJjtans nte oeatunitteectbJOibenDe/ ftceftatn te tijoonen batfietem eni|ltoa$i/ cpnbeJijtö becfilaert ficijte moeten ontikn ban berfctjepöene g)aptecen enbc peccete Rcfoiunoi/ onbcci}ct«0l)cfeponcc«/tot bien epnbc obetlebetm^ oochfeccfict «0cftlJ?iff/ OantitUleett Redenen ende Mo- tiven die Syn Hoogheyt hebben bewogen by der handt te nemen foo ten regarde van de gearrefteerde Heerco als van het geen aengevangen is aen, by, ende ontrentdcr Stede Amitcrdam j l)fttoellh Wilhelmfjooflct
iltlemoriein 't booileöen ^accljQööc obecgegebra/mbi 't bicicli om b?ebc? taille boen goetgcbonben toaisiiittte openen, g&tt <iBefcl)?tft tee ©ecgabennglje gl)e£)ct)iiic(rt 30nije/ toicct omgeb^aetljt / of iucn liet foube opiiemen/ ofte betiJianbcn^ be mcejic/ infonbcrijcpt be gljcleiitftiic optneecben bat ijct beljoo?öe te too^bcn gfjelefen/omtot uptte boen blijfften De ongijefuiibeertliept ban b{ feite p^ocebnven ban ben ^eec ^^injS; gücopcntEnbeoWEi fensöMöe/ issbaet ban oBcnonren Coppe/ lupiienocais boltljt; -
De Ho. Mog. Heeren Staten Generael derVetïe- nichde Nederlanden ter herten nemende de langt durige verdrietige endepericuleufe o^luflenendevtrmïjdi· ri?ige , dagelijcx meer andc meer in den Staet deftr Lau- den toe-nemende ter oorfaecke van de Difcrepantitom.· ilaen tuiTchen de fis Provinciën ter eenre,ende dePro- vincievan Hollandt ende Weit-Vrieflandt ter andere zijde,over de ReduaieetideCaffatie-janeenghedeeltedtr Militie ende het vali'fleüen van eenen Staet vanOwhgt, ende nae hare hooge wijsheyt ende kennitTe van faeckcn te gemoet liende de incon venientien die daer uyt foudea komen te volgen, infonderheyt dewyle by de Provincie van Hollandt ende Weit-Vrieflandt airede eeu ftpiaau Caβ'atie metpluraliteyt van ftemmen was gherefolvcert, oock by hun ordre ghegeven van de felve efieöivein het werck te ftellen , hebben goet ende noodich ghevonden te decreteren een notabele Befindinge ( daerinnewyoni hebben ghevoecht ) aen alle de Steden ende Ledeam demeerghemelde Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt, omme de felve met alle bedenckelijcke Re- denen te bewegen, dat fy haer wilden onthouden van alle fef arate ende affonderlijcke Cajfatie, verminderinge ende veranderinge van Krychs-volck in Dienft ende Eedt van de Generaliteyt Zijnde, ende het geen ter contrarie van dien foude mogen zijn voorgenomen, laten varen, üch met de/éi andere Provinciën te conformeren ofte de poinöen van difcrepantie te fubmitteren volgensende in conformite van de Unic,ende hebben de meer hooch- ghemelde Heeren Staten Generael, ons verfocht ende gcauthorifeertomtne alle noodigc ordre te ftellen, ende die voorfieninghe te doen, ten eynde dat alle» in goede R u fte end e V reede worde gecou fei veert ende infonde'" hey t gemainteneert, ende vaft ghehouden dc Unie, mrt den gevolge ende acnkleven van dien, ende in tegendeel geweert ende te gemoet getreden, dat contrarie van diea foude worden voorgenomen.
Naer het voltrecken ende afleggen van de voornoero- de Befendinghe vernemende, dat het felve geen eficö en hadde gedaen, vermidts dc weder-werckinge ν?η ee- nige quaedtwillighe, hebben wy met ende neffensS;^ Excel aitie Stadthoitder van Vrieflandt endedeoRae« van State naer ghehoudene meqicbvujdige Seffien ende Conferentien ( onder Proteftatie van de Provincie van Hollandt te moet te willen gaen ) gheformeert ecu bun- dighe befoigne in faecken van MiJitie met den ghevol^ ende aenkleven van dien , het wekke de famentlijcM Provinciën aenghenaem ende fmaeckelijck mochte wc· fen, ende voorts ftrecken tot Maintienendeconferv"^ tie van de Unie,ende vervolgens tot deo meeften DiM}'» Rufte, Eenigheyt, endefeeekerheyt van den Staet deler Landen.
Wicr |
-ocr page 159-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
Waer op wy hoopende, daer toe oock publi jcke ende onderde handt alle vriendelijcke induòtie ende pcriua- (ienaenwendende, hebben eyndelijck tot ons hoochile leecweren bevonden, dat dien weigemeenden arbeyt foo langer ίο vruchtelofe wierde gemaedji/flfr infolentiefleeg- hcyt van eemighe > die liever 's Landts feeikerheyt van huy- tiK ende der goeder Ingefetenen van binnen m de waechfcka- l,liehbe?innUeH legge», dan dat fy een hayr treedt [ouden Ithhcn •wille» vjycken van der felver quaae inghefogen opi- aten iaer van fy hare refpeSÌive Vrottjihafpen hadden gea - \i^l'eert,endeabufivdijck geinformeert i ende voorts andere pede Leden van del '^ergaderinge van HoUandt ende U^eil·· yrieflandt daer toe met menées ende achter Raedt ghefooeht Κ treden.
Oock uyt enckele moetwil ende ver-waentheyt derven dry ven ende willen mainteneren het voorfz ftuck derfe- f arate cajfatte, feggende, daer benevens Raedt ende middel fiwetenomde andere fes Provinciënfulcx te doengbehen- ^m ende gedogen, hier en boven noch wel floutelyck voor- gevqn(je,</ei dc Unie -wasgedijfolveert ende t'eenemaelver- nieticht, by welckers verval ecne notable veranderinghe, jiec alleen inde Generale Politique Regeringe onvermy- delijckftont te volgen.
Maeroockin 't ftuck van de Ware Gereformeerde Relt- fie, fo die tegenwoordich in de Provinciën,Geaflòcicer- de Landtfchippen,ende Steden by publijcke authoriteyt wortgeexerceert.
Waer tegens dan geen apparentic meer refterende,dat langer eenige forme van induöienochte van accommo- datie foude mogen gelden, endeondertuflchen ons veel- àahmdejtoutej fedttieufe, ende dftngereufe difcourfen, van diequalijckgheinteutioneerde Pcriounen terooren ko- mende, neftcns andere welgefondeerde waerfchouwinge SÏakeï ongehoorde, pernitteufe , den Staet defer Landen gotoirlijck ruineufe dejjeins ende Machwatien, die onder haer wierden ontworpen, endeten deele belooft waren by der handt te nemen, dewyie men onderfchoonen fchijn ende ipecieulè pretexten fochte tijdt te winnen tothetuytwercken der voorfchreve fchadelijcke dejfeyns, enden ütaet defer Landen by dien wech in notablefcheu- mgtende confufe te brengen, tot merCkelijcke avantage van de gene die met jalotifie over defenStaet pwangergaen· Hebben wy in krachtvanonfeCommiilie ende daer loeghegevene fpecialc Refolutieendeauthorifatie van meer hooghgemelde Heeren Staten Generaci gheoor- deslt ende gheconfidereert, dat de boven gemelde quade tnde perniiietdfe deffeynen die met foo grooten prejuditie ende perijckel van degemeene faecke contrarie de Unie wierden voorgenomen j nootfaeckelijck endeeer het te laet wierde, diende geweertcnde te gemoete getreden.
Ende daer op, hoe wei ongaerne (als byalleonfe voo- rige vrecdfame OiScien ende vriendelijcke tentativen km blijcken) gerelb^eerc, de voorfchreve Perfoonen in haerii>oiÏ>oo?-»f«jfwrepreveniercn, ende eenigevan de p 'mcipaeljie Belhamels van dien in arreft te doen nemen ende houden, op dat iydq andere goede ende welgein- tentioneerde Leden van de opgemelde Vergaderinge van Hollandt ende Weft-Vricllanot nietenquamente rmfleyden ende verdert'abuferen.
Wy hebbenmede ter feivcrtijdt, ende op het fel ve fondament moeten refolveren, de Stede van AmfierUam mctaffiltentie vaneenich Volck van Oorloge tegiwMi tfvoeren, hoe dat iecr weynich Perfoonen onder den ha- Kn van de voornaemjle aenlejders der voorfchreve dire- öie belet hebbende de audientie die wy inqualiteytals Siadthouder van de meergemelde Provincie van Hol- lende in haer Vroetfchap ten dienfte ende tot bevoorde- tinge van de ghemeene faeckeverfochthadden, mede nootfaeLkelijck hare Regeringe van foodanige Inftrumen- behooren te oniflacn, waer op als oock 'c gene datter omtrent voorder in confideratic is genomen geweeft, in t goede ten weder zij den is verdragen, Opallehetwelckeftaettclettendat hetquaettenarch- upgtbroocken ^Lijnde, ghefchapen was den gantfchpn ^taet (inde Bandt der felver Provinciën te fullen fcheu- 'en ende miisdien in een onvermydelijcie ruine t'infoivc- "H)ac remeaicn by gebreck van fachter, nu ftricter ende |
fcherper hebben moeten by der handt genomen ende io 't werck geilek worden.
Want ghelijckerwijs alsmen een periculeufen brandi fiendeopgaen,alles aenwent ende by de handt neemt oin denfelven te i]iiren,daeraen men anderfïnts niet en fou- de willen dencken,alï daer isfomwyien de ruine ende ff oe- dige demolitie van eenige kuyfen otn een gantfche firaet,eiide daer door eengantfcke Stadt tefalveren, dat wy by Com- miffie ende £edt verplicht de Unie endede Λί-Λ^/ί re mainteneren,enderioch hier en boven by fpeciale Kefo- lutie van de meer hooghgemelde Staten Generaci op nieus tot maintenue van meer hoochgemelde Uniegeau- thorifeertzijndc,iiende onder de Provinciën een fYuwwf opgaen,dieby voortganck ende continuatie alle de fel ve gcfamentlijckin kolen ende aflche foude hebben gelcyt, ende in de handt hebbende de middelen om daer tegens teveriicn, verftaen foude moeten worden dat wyonfc Commiilie, eere, £edt ende conicientie niet ghequcten, nochte ghemelde foo fpeciale endeexpreffe authorii'atie van de hooghfte Regeringe naer behooren gerefpicieert ende betracht foude hebben, ten ware wy met al e fpoec ende yver tegens dat r^/fwi/ioiw/r waren ingelopen ende het fel ve betracht hadden te wederhouden ende te dem- pen, in voegen als in defe is gefchiet.
Wat nu belangt eenige poinden van befwaerniffen in het byfonder over de ghearrefteerde Perfoonen, die den cenen meerder als den anderen van hun relpeïtivclijck zijn raeckende, de felve en hebben onder het Generaci hier boven niet gebracht kunnen worden, maer worden gereferveert om t'fij ncr tijdt gheprocedeert tc worden n» beliooren.
Φίί toertÊw foo toed fn iie (jemoclinriti Uanöe ©erca* bettnoö öat fp -t fclbe/ oljdöcli oot6 ix Propofuie öic De
gljeiiaen iia&De/ tecdoiit na De in t>e lauötfcöc ^teöcn op öet tospgeccn ban De compartite in De 10?oetftt)ap Den dertichflen ^lunp in 't üoo?leben3Iaec oD^üaen / bepDe (lelOcn in tjanDen Han eenige EeDen Die Daet op fo^meecDen nabolgenDe aDbijg.
Eerftelijck, Dat lip frlj?ifteUjt6e g^etìutrte in te (tellen Doo? Comitniranfen Daec toe te nomtnecen Dejp^ceDu» een bp t)aec €D. jO^og. in Den boo^Den ^ace glje^ gouDen onucent get loeccb ban iBen^e cnDe De Dtffitub tepten gemaecbt in 't Djageit Dee geptttcioneecDc confen^
ban een gljeDeclte Dee iàilitte bp ttiDe ban eojlogetn Dienfl gljetoccft sönDe naeceenfomniierbecIjaelbonDe cetcoatten fouDen Dienen telno^Den ggetuflifireect/ enDe Daet toe toeberlept Den inOouDe baw De boo?f5 tbjee acten ofte gefti);tfcen/enDe infonDecfjept ban t)et laei|te geintte tuleecc/ Redenen ende Motiven die Sijn Hoogheytden Prince van Orangien hebben bewogen by der handt te nemen foo in reguarde van de gearrefteerde Heeren, ais van 't geneaengevaogen is geweeil aen,by ende omcreuc der Stede Amfterdam.
€nDe DatDc boo7f5 Dedudie gep^paceect jtjnDe bnec banter «tDenecaiitept iectuce DienDetcbao^bengDeDaen/ naet boojgaenbe openinge ban gelgth gt)eftg^ifte inljou^ Denbe redenen ende Motiven alÖ bOOten op Den vijftien- den iliugnfti i<i5^o,bpDenJicÉtealjSboen^?£fiDecenDe ter ©etgaöectnge ban ljaecl|o.jliaog.ingeb?atBtcnDe bP cefolutie in De fetcete €afTe ban De <0?iffie alDaec Q\)e» feponeert. <i£nDe in ca.ii De boo?f3 openinge bp De J^jobirti tien buptenbecmoeben ntatütetDojbengljebtfficulteect/ oo^elen ecgtec De <<3etommitteetDe EeDen bat Dejei on^ aengefien De boojt'; Juftificatie ter <0enccalitept DtcnDe tc to^Den ingeb?ati)t enbe ^ iSegitiec albaec genotuleect.
Ten tweeden,DatDe beftndinge in 3!unio Dejï bOO^le» Den giaer.e i6so. Doo? ^ijn ^oogftept Dc ^^inreban (^cangien met geaffumeecDelgeeccn aenalie De^teDcn ban ü^ollanbt cna®E(l-©?ieflanDt (lemme in Defe ©eci gaDcringe j^ebbenDe geDaen metten geboigc en aentileben ban Dien als ftrydich tegens de ordre ende forme van de Regeringe, contrarierendedeHoogheytcnGcrechtig- hey t van defe U Ed. Grò. Mog. Vergaderinge, oock in- fonderheyt prejudicierende de Vryheyt van de delibeia- tien der refpeöive Ee&cn ban DiC» bp pofttibf Sefolutie 2 Dieub$ |
-ocr page 160-
15-6 HERSTELDE LEEU.
bicnùc tf töcriien geimprobeen:, iuöi ts gelyth bafl gfje- ftelt/ öai Dc ^tcDcii Deiec J)?obtncie tn 't toeUomcnbe fo- banige befcnùinoc niet en fouöen Dcbbcn te öcfeceren / m tien Ijaciti abiiuttccen / ofte toe te flacn/ öat De felbe ίπι^ pjobatoti-e liïefolutte netoeiisi be boöeugemelöe frijnfte» JijfheDeduaiecitDc juftificatie tcc iSeneralitept Dtenöe te luooiöc» iagebJatöt enùe tcti cegiftce albàec acngcteec^ lieiu/oocböciefpectibe ^iobincieu bp mifiiben ffattien toegefojiDen/ met becfoecü Dat Ijacc €tJ. <i3?. iBog. üaec mcbe/om be peteinptotreccöenen/foa tn De felbeintflïbc aijStn ücbD0^f5 JuUificatoire Dedudiü teUoegenelcjctn Ijim regai-D gelieüe te confoznieien j iiìtmersi in allen ges Ualic na Defen tot fobanige bcfenDinge geen gcont te totli len leggen ofte out onDci;ncmen be felbe tebeternecen.
Ten derden, bat öe rcfpcctiue ^jobintten/fo ter ©er^ eabctinge ban Ijacc i^o. ,ilöa. aen l)ace <©eDeputeetDeaU baer f omparctcnöe/alsS oocli bp g^ciaifonnecrbe b?icben aen Date iStactigetoijfe ©crgabmnge bienbe te too?De« becfogtDeiCicfoiutienfaanbeny en J^unij i6i:o.tei:<0ei neraütept üp eeiuge toepnige «ÏEieDcput. gefa?meert/ ai0 5i)nöc/fo bci-ttotit toojt/fonDct üoo?tueten encc {tcnniffc/ toeel min lafl en autorifatie ban De refpectibe Staten Der ©JobincienDatei^eecen ^Jintipalen öljcnomen/oocH DHOf en ttoijlfel be felbe «©ebcputcerben/tiiimccii Dct me^ ceubeel ban Dien/door de aenlìenlijckheycen authoriteyt van Syn Hoogheyc den P/iris vanOrangieoverdrongen, en infonbecljept ouchorifatie op de Perfoonvandefelve Sya Hoogheyt ttiebebao:gì)croerDeBefolutieban ben j gunij rifo, geinfeceert met Den gebolge enDe aenfjlcben ban Dien te toillen impioöecenjmitfgaDcisiontottclijch cnbaiiontoaerDete berölacen / ooch becbolgctiii itvte trcchen bc betou(ieafoijepcrfle beDancfiingen aen meer- Oemelbe ^iéj^ti !;)oogtupt gebaen/ en te becalatcnbe felbe alsi fooanigije boo? geen luettigOe iSefolutien te öouDen/ oocii baer ban in be ir^egiftérsi ban De «{Denetalttept nott- tte te laten Doen.
Ten vierden, batgaec €0. <©joot jiEog. Ijp pofttibf iïefolutienatóbooren MjoojDen te betBlarenben aen^ flaclj op De ;§tabt amIiecDam ben dertichften ^ulp DejS Vioo2leDen®ïactsionDecnomcn 5 mttsigaDecifjetfaifiire- menc ban De üclotilïe fes iieeren upt befe^ouberaine aDetgaDccingeten felbenbage gljebacnmetbengebolge Uan bten/gl)elaec|t te jijn een attentaet op devrybeyt, Hoogheyt eiideSouvcreyniteyt vandefe Provincie, di- reÉtclijckftrydendetegensalle Wetten , Rechten ende Privilegiën van den felven.
g?at boo?ijEf i'oo De ©?oetfifjappcn ban be ^teberi/iipt be üJcicItL' De boojgemelDe fes «iceren op Defe©crgaDeiini (jeljaDDfngljecoiiipareert Daer inoeboojfoo beert felbe nor!) met cn inajSgDefcfjieDt/alö oofis alle anDcce ©joet^ fcDappen op De felbe ©ecgaoeringe tjace<©eücputeci:ben fenöenbe brliaojDente tooiDcn becfocötfri)?ift£lijcöe beci fUavinoe te geben of «junne cefp^tibe «©ebeputeerDen op be poincten ban menagie enDcin'tcegaibbanbeDeliüe= ratten op Detit^taetban (eojlo0Cboo?ben^arei(?4.<). oDebailcn op De infjouDtnge Der €onfenten tot betaiinge ban cenici) örijil)i5bolc& Op ben Bact ban Staten in be boo?f5 ^taetban(©o?loge ofP«itwnee«enbeopbce)cci tutte bàn Dien met fiet geen Daer ban bjasS bepenberenbe ftacL· (jaDDen gebjagen confe?m Den la(l enDe intentie ban liacr iijeeren |>?incipalen of niet/otn be felbe berfelaringc geften/alsi Dan in 't regatü balt De fierfonen meergemeld be fes föecren/ en anbere / naeber berfelaringe gDeDaen te b)o?Den alöna göelegentïjcpt enDe epfcö ban faecfteit bes bonDen fouDc toojDen te beljooren,
^aer op fpn gebolcöt toerftljepDe ejcaminatien en irte f03maticrt/aiiS eerfidöch/bic me>i nam ban be ©erfonen ban bcrefpcctibegDetocfene^etretarisï enbeölettfien HeyleHich, Huift enDe Cunee.
ièuli)cgcfct)icDe 00 Den 15· enbe i<i2Bunö booj eenige ban toegen Collant baer toe <i5ecommitteerDe Eebeiijbe jOietoefcn^fccctariSÌ HeylerfichtoierDtgcb?aecDt:
gi.
Of ftp Comparant aen beökttfienbanbe^ecretai tte/ban ^pn fejoogDept niet e>i ftaöbe t£( fianbt geftelt fe? liete tbjee gcfcl)2tften ; 't een inijoubenbe/klachcen tegens die van Amiterdam, met verfoeck, reparatie cn fati&iac- tie over de poiniften daer in begrepen ; 't anbetgeitttifUi leert/Redenen ende JVIotiven,die SynHoogheyt hebben bewogen eenige uyt haer Ed. Groot Mog. Vergaderinge tefaiferen , endede Stadtvan AmfterdammetKrychs- |
volck te bcfetten.
I.
Verklaerde jae, ende de felve Gefchriften uyt handen van Syn Hoogheyt te hcbbeii ontfangen , doch de handt vande geen die de felve had(l^cfchreven,niet te kennen.
31
©f 8p Comparant anöerftntii niet cn toifie toie Dt fd- be geftt)?eben ofte ingejldt Ijaööe i
11.
Verklaerde neea
31313!·
<0f fjp Comparant nopt üpfitO felbeneenigepjcfum» tie gcljaDt l)ab/toic be felbefoube mogen öebben inocftcit.
Seyde fom wylen wel Gefchriften van al fuicke nature, uyt handen van Syn Hoogheyt ontfangen te hebben,ee- nige uyren ofte eenige tij dt na dat den G riffier Mufch zaL by Syn Hoogheyt hadde gheweeft, ende daer uyt wèloc- calie genomen te hebben om telulpic ieren,dat den voor- noemden G riffier de felve Schriften foude mogen inghe- ftelt hebben.
(OfallcDÉbùOjgfìementianeerbe ^ciijiften niet tntt een en De felbe iiauDt gefri)|eben bjaren gebJccft of nitt.
Seyde, te meenen dat den Brief by Syn Hoogheytge- fchreven aen de Provinciën ende Stedtn, over 'c fubjedt van het voorfz Saiflèment ende beleringe, eh het voorii eerftghenoemde Schrift, met een en de felve bandtghe- fchreven te zijn gheweeft , dan niette konnenfeggen of hctGefchriftjgeiniulecrt Redenerende Motìven^c, met de felve handt gefchreven was geweeltj ofte niet.
3llnbf rmael enDe naber onberbjaecSt / oftjp Cowjpa» rant niet en toift tc feggeii/ban De fianDt baer ηίΓδεΙίφίΐί De <!5cfci)?iften/ in 't cer(le artgcfiel cementiontect/giX' fcöjebentoacengetoeeli. -
V.
Seyden te meenen dat een van de Klercken vsn de Se- cretarie van Syn Hoogheyt jgenaemtiV.He^i ten tijde van 't copyeren van de felve Gefchriften, hem Comp»- rantghefeyt hadde, dat het was de tandt van Cww/üp- per-Klerck vaji de GrifBer Mufch voorfz.
©31.
©f 8p Cotnparant ootfe henbe f)ct fcfiiift ban befEltó <i5?iffier/ enDe of f)p in 't feecher fouDe ösnnen feggcii/ öe boo?f3 Cüefciijiften met be öanbt ban Öem fiff niet gefiöjeben getoeefi te 3jjn.
Vï. Λ
Verklaerde wel te weten de hant van de GriffierΜφ felfï niet gheweeft te zijn, ende dat oock de Gelchriftea waren t'eenemael net ende oneekladt-
©33Ì.
a©acrotn öp Comparant upt be^acm ban 0aetΦ^ |Bo0. ontboben jijnbe/ noe 0 na Dupii toas geeacn·
VIT
Seyde, om fy η Huys-Vrouwe te feggen, dat by by haer Ed. Gr.Mo. ontboden was,oock om fyn water te maken.
©f i)p Comparant al boorenjs tn be ©ergaberinofli ban Daer €b. «i0?oot jiBog. te bcrfcftpnen / titemanöt sa IjaöDE gefP^ootiten befejS aenoaeiibe.
VIII. .
Antwoorde neen,dan alleen in 't inkomen,buyten net Hofgefproocken te hebben met fyii SwagerdenBufg®· meefter vander Meyden. i· '
© e boo?nocmbe Comparant tiupten geftaen IjeLW be/ enbena bat ben booznoembe vander Huift mcbc w geijoon/enbeberfilaringe gftcgcben f)abbenal0Siiï"^' bensì gaet / tDcberomme ingljeftemen 3tjnbe/i^öc» naDetljanbt gebjaecfK/ of Ijp ootft niet en fienDi De m^
ban Cunes,cnDeof öem bp be boojnoembe vander Huiit
Oefipt 3ÖHbe bat Ijet bc(o?8acnDe CJefcDiift SJtPg |
-ocr page 161-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
icti fflctÏic üaiiöt ban Cunes, ïjp Comparant oodb met (11 fjaöDe Bonnen bmicitfecn 'tfeltie inöec DaeDt toasp acljticO te toefen.
J^ccft 8cantto00?t/datfoo wanneer als dpn Klerck van jtr Hulfi hem indachtich hadde gemaed: dat het felve was dehantvan Cunes hy doen mede wel hadde konnen be- niercken, ende tegenwobrdich wel wifte,datfulcx inder (laet foo was, fo uy t kenniCTe die hy Comparant,voor date van dien, hadde van het fchrift van CunesjÙs mede dat hy 'ciedert meer fchrifts van de felve Cunes gefien hebbende, perticulierlijck daer op gelet hrett. ®aec nac tji 0ff)OO?t Κ öettJifen ïilcrtö yander Η uift, enbe toiect setìja ecftt.
Comparant niet tiabtie ΐιοο2 o^ii^c ban bc^c: ttitartiS Heylerfich gfjecoppEÊtt feec&ecc ttoce btfimcte ^cfclj^lften/ Ijet fcneiniJouDenbeKlachtentegens die van Amfterdam > met verfoeck van reparatie en fatisfac-
tie over de poinÖen daer in begrepen : CnÖC 't anbet {JÉs
: R< ■ - - , "
hebben bewogen eeuigeHeeren uyt haer Ed. Grò. Mog
(lUitUlCÊtt Redenen ende Motiven, dieSyn Hooeheyt
rEd.Gro.Mog. Vergaderinge te faiferen, ende de Stadt Amfterdam met Krijchsvolck te befetten.
1«
Verklaerdejac.
3131·
lEict toien;^ t)ant be fjcemplarcn/tiaerna Dp Compa- wilt öe Coppot gcmaecöt ijaDDe/gejielt toace oetoecp,
Seyde 't felve niet te weten.
^abct Daer op ofjeb?acc!)t/ cnbc fjcm booJofieSoubcn jljnoc/of Ijp boenmadsi tegenjS Heykrfich nieten fjabös gcfcpt / bat t)ct toaiï bc Danbt ban Cunes,iöleccb ban be (S?i|fiecMufch3al.
III.
Seyde het felve nu indachtich te worden, ende in der waerheyt de handt van Cunes te zijn.
a©·
€if bepbe be exemplaren met eenenbetvrelbeganbt gefcDjeben toacen jjebieefl ^met i
Seyde 't felve niet te weten.
ïBcltfie 9em ban bepbe betond toaii met be.Danbt ban Cunes geftDjeben getoeefl te 3j)n {
Seyde her Gefchrift gheintituleert Redenen ende Mott- met de hant van Cunes eefchreven wasgeweeft.
®f f)P Comparant be !janbt ban Cunes oot& geel tocl Icnüfi VI.
Seyde ja, en des felfs Schriften dickmaels gefien hadde.
©gig,
® f Op Comparant ban be boo?f3 faetfie / tegenjS ben too?tiocmben Cnnes, nopt p?opoo(ïen eeljabt Ijaböe ?
VII.
Seyde ja,ende dat Cmes hem wel gefeyt hadde,de Grif- fier Mtufch 't felve ingheftelt te hebben, ende hem Cunes tmftelijck belaft hadde 't felve fecrect te houden.
©gigg.
,, ©act enbe tomweer be felbe p?opoolien tufftfien öen= Itfiienflebaucntoaccni
VIII.
Seyde,'t felve gefchiet was na de doodt van Syn Hoog- "fyt, doch niet wel wifte op wat plaetfe.
jSabit gljebiaeciit ?ijnbc / of gem ootft toel enbc fceci «tlijcft bctouft toass/ bat tjet <©efcl)?tft / eefcl)?eben met «« Danbt ban be boo?noembe Cunes, biajS 't boo?f3 Oe» I Wte/ gcintltuleert Redenen ende JMotiven, &c. etóiC
fitcnanber? ix.
Seyde, 't felve wel te weten, ende gefchiedt te zijn na «belegering der Stadt Amfterdam, oock hem noch wel wachtich was, dat doenmaels tuffchen de Klercken dif- wurfen waren gevallen waerom in de tijtel gheftelt ware, enie Motiven beyde, en of Rtdtnen alleen niet poocch foude zij η geweeft. |
anberen baeggjS tjeiban be felbe ·6ctJφutcεrbc ^eben onbecb^aectit bc SlUrch Cunes.
3·
<@f Dp Comparant niet en toa^ getoceft <£>pper-blcrtfi ban beniger Mufch 3al. in fijulcben 43;tfierbaiib( Igceren Staten «aeneracU
I.
Verklaerdejac.
313!»
(©ftefip Comparant niet berftficpbenbingen/ iSijrt J^oogBipt acngaenbe enbe fpeciaUjtfien raecljenbe be Ije» legeringlibanbe^tabt Amfterdam, enbe i)et vangen baneenige^eerm upt be J^ergaberinggbanfóolianbt bp be <23?ifftec Mufch ingedelt gabbe gecoppcect {
II.
Seyde, feeckere Gefchrifcen de felfde nature raecken - de gfaecopyeert te hebben in des Griffiers Eet'Zale, des morgens heel Vroech.
(©f Op 't fclbe upt een j&oo?f(8?ift afggefcfeeben bc/ofte üpbictattei
III.
Seyde,voor 't meefte gedeelte naeeen Voorfchriftge- fchreven te hebben, ende dat den Griffier bcfich zij nde met hem aen te kleeden , de reft gedidtecrt hadde.
g©.
iBet toienji ganbt be felbige ©oojfcgjift gljeftii?cbc« toa^getoeeftj
IV.
Seyde met de handt van de Griffier voornoemt.
<©f'i felbe ©oo?fcö?iftgcl)ecl ingielbe beboojfs Re- denen ende Mütiven, banof be€>?iffietÖetbcfcctueusi gebicteert gabbe upt f^n gooft { V,
Seyde, het Voorfchrift niet volkomen gheweeft wa», ende dat de Griffier voornoemt, het defeilueufe uyt fija hooft gediöeert hadde.
(©ftegpCompataot wApitsi meet ban öie nature
gbbbege^g^ebenj
VI.
Verklaerde neen, doch foo yeti meer diergcUjcx ghe- fchreven was, dat 't felve nae apparentie was ghedacn by eenen Wiilem Govtrtf% zal. mede in fijn leven Klerck van de Griffier voornoemt.
©ίϊ3Ι· '
(©fteoocBpemanbt anberjs ban be <02ifftec baer Bp pjcfenttoasgetoeilK ^^^
Seyde neen.
©3I5B3!.
a©aet get boo?f3 <0efeo?tft ggeftlcben toajS / enbe toat 02b?e gp Compatant/aeitgaenbe 'tfelbe gefttegen gabbei VIII.
Seyde het Gefchrifte door ordre van de Griffier voor- noemt en gecachetteert met des felfs Zegel, fonder Op- fchrift, ghebracht hadde aen de Kamer van Sijn Hoog- heyt, ende behandicht aen een vaa Sijn Hoogheyts Ka- merlingen, genaemt Jongman,
©fte gp Comparant niet en oojbeelbe / eenige anöiti ©lercfiennofgin'tlebentoaren/ biemebf faecfeen ban bicrgelgche nature/ booj o?b?e ban be 45?iffier ggefegie* benfoubengebfieni
IX.
Seyde, fulcx wel te konnen wefen, ende mogeiijck wel eenen Pieter PycL· Jan Doormck. ende IV. va» Zijl.
©f gpComparant niet toifl tcfeggcn/cenigc pcrticulac rttepten btetn'tboo?f3geftg;tft berbattoarengetoceil j
X. '
Seyde, te vertrouwen dat het Gefchrift hem voorgele- fen wierde, hy 't felve wel foude kennen.
^ienbolgaibe gem boo? grfcfen toicrbc/ get gcfcgjift ggeintttUWeCt Redenen endic Motiven die Sijn Hoog' O J heyt |
-ocr page 162-
15-6 HERSTELDE LEEU.
heyc den Prins van Orangieu hebben bewogen by der handc re nemen j&c. aljSmeiJEÖC Propofide Jjiin ^pn
l^ooiljcptt» öe Jöecaaöecinocöan liJoUaaüt/gcbaen Den
dertichlien S'WIIÖ 16'yO. inl)OUaenÖe Klachten cegeni, dicvanAmftcrdam, met veifueck van reparatie; CllÖC
0c)j?accl)t / of een Dan bcpbe toaiï gctoctli fjct <6efcl)?»ft/ nee Ö3l3t'n gciitentioneect/ euöc todcöï ban öieu ί
Seyde het laetfte te wefen het Gefchrift, 't wdckhy in voegen als vooren, ten deele hadde ghecopieert,ende ten dceletid diHatnen gelchrcven.
<©f ÖP Conipaccnt niet loci latfic/Dct anbet <i5efcB?ift niet gccopi'ttrt te fjcDDcn i
XII.
Seyde,'t feive nietaffirmativetekonnenfeggen, doch feer wel wifte het voorgaende Gefchrift j in voegen als boven gecopyeert te hebben.
2Bpenticiioo? octaficban öefeginfojmaticncniieen- queiten, toiecDt oocft Uan anocre gljcmonipelt/ cnbe fpe^ tiaiijcb ban öcn l^eec ban Somersdyck, öiefiti) een gfye^ rupinen ti)titl)ectoacwsi ftabbe gtetjoiiöcn op fpn Huys te Spyck, enöc fiiltbiS ooch toc fpite ooren homenbe/geeft ooct ofjcöaclit in ben Igaylje enbein be ©ecgaiiectngij te betfcïiinncn/ 'lehjclitjp bebe/bcrhlatcnbe berdaen teljcl)=
tlin/ ilut tot fyn nadeel oock Difcourfen gcvoert wierden; dat hy wasghekomen omlich re verantwoorden indien yet te leggen viej.
<Dàct op ijeüDtn be Igeeten €oiiiiniiTactfìen niet fion ncn (ebicO (iaën l)em oorfete {joocen/ te toeten ben dcr- thienden ^nlij / aijS luanneec fìp bcifelnerbebat inbe 3ilQaenbt ban ^nltuö bejs boojleben 3!aersi/ toepnige ba^ gen boo2fpnbertiech nae ^tljerpcn-^cel/ Ijp Compaq cant ontboben toasi gOetoeeii in be Öamec ban ^pt; J^oogöcpt ben ï^cec ban ©cangie / enbe bat glie inelbe ^pn ï^oogljcpt Ijem Comparant aijs boen iiaübe gfierominuntcecct/göecefolbeectte 5ön Graef Willen:· Stadthouder van Vrieflandc met eenige Ruyterie te fen den binnen Amfterdam , omaldaerde bewufteghewey- gcrde audiëntie als Stadthouder te mogen bekomen, allS
ooch ban nieeningfje te 30« fpne €onipacantjï ^ecfoon ttietbc<i5uainifoenen bau J^iintoegen baec toe te gijc; Ivupcöen/om te Ccoupen/tot nptboecingeban'tbciojr3 beiTepng/ een gebeelte ban toctlj te gelepben/ bat na eenii ge bi^icuitepten raetltenbc be gjoote btflantie / Bitte ban Det^apfocn/ enbe flapljept ban be 3^aecben / l)pl)cm Comparant baec op oljemobem / enbe eenige bebatten iiaec ober gtjcballcn/^pn i^oogljeptbe faecltcDeeft gljc= nomentnnaerbcc bebenrften/ ehbe battjp besSanberen bacgljai toebrtom met Willem aibacr berfcljenen biaiS / enbe bat i^ooghept ten felben tybe bcctólaeri iic l)n 't boojfj Γρη booznemen ais noci) te pecfi|leren/on: acuyijctieii fp lepbe bàet op bsebctom be boo?f5 bifficiil· tcpien gntiobeert Hebben / feggenbc^pnlgoogljept/bat nicu 't fouben tenteren / enbe met bc iSupteriefoo be?re rijbcn/ ais men foube [lonnen ; ctfte in tasi be felbe fïup; têcic niet Hjbclijcfe mbe genoecl) bp bc Ijanbt foube fion= ncn toefen / bat Ijp feifjei in ^ecfoon met meecber macftt Ï)cctoacct0 aen faubc feomen / om fo reparatie ende fatis- faótietcbcfiomen : ^atecDtcr 't felbe in bierboegenisi blpben (laen/fonber bat ^pn l|oogt)ept in be ttoee naefii bólgcnbe bagen / ofte met Ijcm Comparant enbe dEijaef Willem gefamentlijcli/ofte met l)cm Comparant apart ba't ban ijabiie g[)efp?oocfien / fulcjcbatfip Comparant nieenbe/ bat Ijet ^pn ^oogfjept toajS uptljct ^ooft gtje- 0acn/ cnbc bat ben berbcn bagj) ^pn j^oogljept fien öep.- ftctoeberotn ontbobenl)cbbenbc/beclilaerbe/batl)p nu ben bagf)/ ben toegli/be f roupcn/enbc boo?tss allejS Oab= ïiegf)eo?bonnecrtcnbeba(lgf)ctlflt Begercnbc bat men fonber uptfielmet Jjcttoetfft foube boo?tgacn/ cnbc bat I)P Compnrantboo2upt foube treeften/om be («Eroupen tc ontfangen op bc Heyde van Herten, enbc te gljclcpben 0002 berfcftepbcne <©o?pen bp flcfclj?tfte opgfjegcbeii tot Abcoude, oin alle bc fclbe albacr aen <©?acf w iiiem ober te gftcbcn ■, bat l)p Comparant bc boo2f3 toegf) cotifibc' tCCenÖC/catverfchooniDghe fyns ComparantsPerfoone, bc g?aote biflantic ^pn Ixiogijept te gBemoct oijebotrt fjceft/ enbe bc fclbe gljebifponeert om be ®roupciiöje te Comparant foiiöe Icpbcn/ inplactfc banopbc Heyde van Herten büO?f3 tOt Scherpen-Zeei te mogen b£rs |
toactitcn / cnbc bat (êü" l^oogljept Ijcm Comparant baer op liccft gebiniitteert/ met laii/ ommc ben th>c£i)cnv bagij bacr acn tc bertreclicn / boel) al booreniö nacber ofc b?e te bomen ontfangen ; bococttöc baer bp/bat fipbcn Grave van Dona fouüC lajicn bC b90f3 iCttlupcn tOt Her- ren te gaen ontfangen enbe tot Scherpen-Zeei te gfjeicp, ben ; batbicnbolgcnbe Dp Comparant cp aen gljcfettcn baglj ten elf upren in'fpn iScpjï-iiiebcrentocbcronito i^pn IQoogDept tS gcliomert/ om te becnemen toat Jöoogljcpt ftim nabcr foube gljeliebcn tc iaficn / enbe t«t iêijn iioogljepi pcrfiftcrcnbc op be 03b?e baer tc bootcitg Qcgcbcn/baer bpfpctialötb IjemComparant bclaftfjccft fpn toeglj tenenien ober Amfterdam, enbe rpDcnbc Doo? allebc5&o?pcn fiicrbobengementionecrt/ weiteiettea op de diftantie van de fel ve,om ficlj in 't conbuifercn bat) be tcoiip<n baer nae bejS tc beter. Bonnen reouieren ; tof; gcitbe boo: 't lefi / bat ijp Cijacf Willem Ijabbe ücla(}tie troupcntn bc ^tabtban 3im(ierbanvgl)cb?atl)t 3ijnb{/ fobanigc 0?b?c te flcUcn / dat geene vioientie aen de Bor- gers noch aen de Soldaten aldaer foude worden ghe- pleecht, endc aJwaer 't faecke dat yemandt fich tegensde Ruyterie quame te ftelkn, dat hy om eenkleynijeniet jn iouderemueren, felfs nict,alwaert dat yemandt op de Ruyterie mochte komen te fchieten ; i)em Conipatailt OOCll fpmalpfll belaftcnbe/ Graef Willem volvuyrs, moedich ende wat haeftich2.ijnde, tC bJtllcn fltlpcil Des
Iciten/ bat geen bc|c?bje en niocljic gcfcljiebcn/llsgcnDc/ ùit tc totfcn ijet gepaflitcbe boo? ben aenbanglj baii fijne Coir.parauije icpfenae Scherpen-Zeei, batberbolöciijS !Ji> Conipotaai bc0 3iDoonftiO(ìì)ji 5ijnbe btnfevenen tu intic.hitcn ^uli) icn een uprcn bc0 namibbaffijSisiiipt ben i|aüi bcrtiochcn c^tt Hepbsn/ tnbcgcfiomtn jijiilii omtrent Ktuockerck ailefnii^eijfpniiamcrltngljpliiitt Oebüenbc / aibarr beu aiÏiarqutsi oe la Vieuville Ijcm mgljereben ij;>ft/ fcggfViocbefeibc|E)ar(iul!ïban|ti)n jgoogDept lait te {jcübcn/om fit l; bp ijciJi Coniparant w bcrbocgcn/bc fiuptrrte te bi.!oci-/ cnbc ban allfiS ravpojt tc boen ; enbe οΐί&ο iSjii iijoogljept nopt met fjcnii €omi parant ban be JiBaronisS boo^nocnu ober be boojfsfflcti hc ljabbcgljcfp?oocl<cn/ bat ober fulcr Ijem Compnrant b?temt gjjcbacöt tjetft/ bat be fclbe fepbe/ fobantgc tomi munitatie enbc o?b?c ban ^pn i^oogbcpt tc Oetbeii ont-- angen/ enbebatljpComparant oberfukfeooclioccn berber opcninglje aenbenboojnocmbe iBarquisiljccIt gebacn/aijS in generale termen : g&atfipbctroupcntot A bkoude foubc gelcpbcn/ cnbc bat fp lieben te fanun 3ijii gerebcnnabrn Overtoom, enbe bejSabontjS ontrem half thien uprcn albaeracnge{iomcn3i)nbc/betmitsiiKDup? ficrnifïc/in bc gjootttcï^crbergc albaer fjebben bernatiJt/ bat fp Ueben bejï anbcrcn bacgfijs 'simoigeniS ten halfvy- ven, fpn gijercben nae Slmjïcibam/ cnbc bat omtrent W Sleptfc ^oo?t ontmoeten bcrftftepbc ^^aerben / ba(t ohj ber ecntgc jjEcrrtcn toarcn/ toat bifo2bi£ boo? bid / ente bat mitjSbicn ijp Comparant fpn paert be fpoorcn βΙ> bcnbe/ toatboo? uptrebe / blpbenhebcnbooJttonntKtt lliarquisitoatacfjter/ om boo2fpnComparant;Etöei meningi) fpn ftegelrecp bic in be boo?f3 ìjifa^^ ^asi ge? b^oocftcn te accommoberen / jijnbc Dp Comparant fons ber opDouben boo?t gercbcn booj bc ^ètabt itmfkcrbam bc nacfic tocgij nae be Hpttcrfc l^oo^t / bic DP iticenDe be Regeiiers Poort gfjenacmt tc too?bcn/ enbi Dflt miWWltï tijbtop't mibbcn baiibe 25?ceflract flcm Comparant Oabbc ontmort/geg2octenbcaengcfp?0ocftenbcj§f8out ofte Secretaris' baii 25ncren / enbc bat ftp Comparant tcrftonttoebcrom banüe fclbe tsi ofgefcöfpbcn : ίίηΰί bat be boo2f3 iDarnuisf f)em Comparant ecpcr nwt cerbcr liccft acfttecijaclt al.e feftichoftcieventich paffe» buptcn'be boo?f3 / cii bat Ijp Comparant bc fiiofc fee alsï boen vijfupccntocfcnbe/ fpn ijoo2loglc baer op
geeft gljelielt/ om te beter giflinge te konnen maecken,
hoe veel tijdts van doen foude wefen om vanAbkouae door de Dorpen van Bimbriiggc, Loencn > Vreelandtj Cortenhoeve, Hilverfum,Socfl endc Leusdiu tot Scher- pen- |
-ocr page 163-
'63
HERSTELDE LEEU.
toajs aengemunt / bocD bat fjp Comparant be felbe boo?
o?b?e ban ^pn Üoogljept berfecchert «)eeft/bat Ijet op be
^tabt J^aeriem / norij op be 23o^getic ban bten en touöi
aengeften/ gelijck oock niet op de Burgerie der Stadt van
Amilerdam ; <!ÌHbe altOO op l)Ctaffcljcpt be lijecr van der
Kamerbwitljöe / of be ^lüerbt rljc troupen fesa feven
duyient tictcb in 't lanbt ban ^iiiith geftomen sijiibe/
boo?^pn l^ooglKptontbebcn toaren/ ijp Comparant
bacr op iiuttooojbcnbe be felbe btrfcecöcrt f)eeft geen be
mtiilie Communicatie fpnjS toetenjï tu|Til)en ,^ρη
i|Dogl)cpt en be felbe te bjefcn / mact bat be boo?f5 trouü
pen iiioaer gchomcn toaren om ïjaer acljterfiaUigeCon?
tribunen in te bobberen / bocgcnbe baer fep / dat het goee
ware datter geen meerder correfpondentie ende gemeen-
fchap was tuffchen de Stadt van A mfterüam Aide het Par-
lement van Engelandt j €nbe bat eenige bifcoiirffen baec
op geballen sijnöe / Ijp Comparant epnbclijtlJ Ijeeft glje?
fepbt/dat Syn Hoogheyt/w dagen te vooren hem Com-
parant hadue verklaert aen Syn Hoogheyt verthoont te
zijneen Briefghefchreven uyt Londen aen een Offider,
in houdende dat gemelde Parlement hadde belooft thie»
duyjendt Mannen tot afliftentie van de Stadt Amfter-
dam te ienden , ende dat Syn Hoogheyt mede haüde gc-
fien een Lyftc daer in de Namen van de Colonels ende
andere hoüge Officiers over'tvoorfz volck waren gicx-
prcflèert: baer t)p bocgcnbe/indien die van Hac-rlcm yec
vorders mochten hebbenghedepofeert, dat hy dekive
hielt voor foo eerlij cke Lieden, dat hy haer de mt morie
ververfcbende, fy met den anderen in ha-e vei kla>inghe
wel over een fouaen komen : ïDat bOOiljS {JpCompas
tantbea©acfjtaenl)et Huyster Hert met eenCoiiipa^
gnie paerben bcfet ijeltbcnbe/enbe bertotttirljt 3i)nbc batl
bcaenhoniltcban^inH^oogljepttot Amfterveen, op
btieifclfjS02b?e/ biji anberen baegljjs b?ocrl) ficl) nube
berbjacrtjai gcttanfpojtecrt Ijabbe j berljaicnbe bc fclbc be
behoiimieringe ban be i^eeren ban Haerlcm,inbe be ant»
toao?be bp Dem tot gljerufl itclUnge ban be felbr bacr op
gcgcbcn i bat öp Comparant bes abonbtji tocber na ipii
iSuariiftijSbcraoc&ai/ enbeopCpnbcrtrecbupt iëptl
jloogljcpt Uctiiaen Ijaböe / bat bc feibe o?b?c Ijabbe gcges
benomftetgefommanbeertbolcit onber Ijcm Compaj
rant 3ijnbe/ te bcranberen in geljicle Compagmen/ ci.be
bat Ijp Comparant berbolgeiiif op bc ojb?e aen Ijem ge?
gcben/mct ecnigcCompagnicn onber fpn ^tlmon-biccc
ber ben Hter van Steclandt, ben JDofi ban òparendam
Ijabbc bctreectìert/ enbe bejS anberen baeg0 in ipn <©uar*
tiergcbicbenisi : €nbE ben tweeden 5ijnbe3®ODnibatö
te igobc göc&omen 3jjnbEn / berftont/ bat tufTcljen ^pti
li^oogljept enbe bie ban Amiterdam ober cenici) artomi
mobemcnt getrattecrt toiccbe/ enbe bes naclj s bacr aen
bolgcnbe boo? Graef Wiiitm o?b?e gchueoen Ijabüe / om
be troupen toecr ban Sparendam naer Oudekerck afte
lepben/ altoaer i^atenienfoubesjjnjombacroppibee
toeberom naefpn «©uarntfoen te marcijeren/bacr cp bes
fluptenbe/ bat tjp in befen 3unbe gebjupcftt g{jetoec(i aljS
Colonei, ten reguarbe ban 't mcrenbecl ban fpn iiigii
ment/ alsi Gouverneur ten opficDte ban alle be öuptcrie
ban fpn «auamtioen/enbe als Ritmet-fter ten aenftert
banfpnCompagn!e/inbeboo?f3e>:pebtt{cgeemplopcctt/
de gehoorlaemheyt verftont fchuldich geweeft te zijn, fo
aen den Capitcy η Generaci, als oock aen den Stadthou-
der vandeièProvincie, betocltftc beiKilttte doen ver-
trout was, met bcrtroutocn / bat alle bte geen bie toeten
toat een Cifficiecacnben Generaci ftljulbitljis/ eenfai
borobel oo?bcel tot fpn onfcöulbt in befen foubcn moeten
gcbcn : Bcrblarenbe f)p Comparant be boojfs fpne be»
pofitte te 3iin na bc opretljte waerheyt daer van hy altijdt
proftffiegedaen hadde ; Cnbe betfoerbenbe bat op alle
omftanbigljcben in befen berbal / fobanicIj motljte mi'
ben gelet / bat alle boo?-oo?bcel tocUj -gljenomeïi 3ijnbe/
moiötebiöcljen/ öat W Comparantonfcftulbiclj toaU
tn be b?te na bolgcnbe poinctcn/ bie ijp ber jiont tot f«nen
lafie geinfetecct te too?ben/ namentljjtft boo? eerft : gi>at
l)P in befen foube fjebben gijebaen tegens fpn Poiitijcken
Eedt : tenttoeeben/ batijpbe Wallen van Amfterdam
foube fjebben berfpiet: cnbctcnbcrbcn/ datbyAutheur
foude wefen van 't voorfz geruchte van bet Contraüc by
die
Bco Zeel te komen : (CUbcomÌJatÌtP fitiJttt 'ttoeöCCi
bfccnuictbe aiiptcrie bactnafouöeftoimEiireGulcccn.
(Êiiöc Dat Ijï» Campacant Doo? alle De boo?f3 ^ojpen ge=
rcDcii 3ijii0e DcjS aUonötsi ten vijf upcentot Scherpcn-
Zeei 1!« ai-'a?tiDcc«/ 51)1101! öen naatquisi lJoo?iioeit« tot
Hiiverfum tìaii t)em CoittpacantgljcfcIjcpDeit/ cnöe een
totna AmersfoorcgeDaciiliEbùmDc / ointmuitiiöbcrf
nacl)tmfbealbacrgl)i bomen : bat (piiebcnalöaftöcii
(inDcrciiöacoIJ!ï3ijtioÜt'I"cüfn/ enbe t)et mibbatijmacl
nri)ouDciiopt)et kM'f cnbebpbennettoanScherpen-
Z cl, liacr paccbcn gecect IjonbenbÉ cnbe bcctaatljtcnbe
Dc troupe»/'t toelch ten vijf upccn bc0 namibbagfjiS Ijcm
djmparant berlutuitijt toiecbc bupten ftet ^ojp te
totfcngeajcibccct/ enbe bat Ijp Comparant bact op ban
(lonDcnacnmctbcfelbe toass boojt gfjcmaicijeett ban
plflftci tot plaet0 al0 booren gee)cp?cffcc« tot opbc Hey-
deliiipten Hiiverfum, altoact boo? |lo2m cnbc fubijt 0«;
tncbccöettoupcn tnat toierbengeincoitimobccrt/kDatlji
tmöcöactobcceenfilepncntijbtin'tg^o^p nac begeene
tiieiw (juameti / enbe oocö oiu Ijaec toat te berfctten ; en
bat in't tiptceciien ban tjrt <®o?p ben <©anbcc bermeer?
öitf iiöc een gcbcelte ben tecljteii toegft genomen iKbbcn/
tnijE chien Compagnien etn anberen toeglj inglKflagen
toatcii /1 toilcö men eecftottitrent Vreelandt toasiglje;
toacr 0Eto3?bcn : bat ergtcc l)p Comparant met fpn bp-
lltüümbE ilupteciettiasiboougefct tot Abkoude,altoaet
ómttciu ha;f vy ven bejS mojgen?/ nae fpn giffinge/ toajei'
mgchomen tooJbcnbe albaer ontntoet boo2 Graef Wil-
lem met ttoee a öjie ©ffir ieien/ bzagenbe of alle be trou:
pen iilbact aenacüomen toaren/enbe bernemenbe eenige
atlitcr gcblcbcn te jijn/baer ober t)p mifnoegen fteeft gei
lljoont.' enbf bat br fclbe fepöe / in twijfiel te (tellen of hy
onaengeficn het voorlzverfuym fyne Commiifit'nieten
j foudenaerkomen, endeechier voorr fetten,boci) batijp
'IfClfÏie niet en wilde over hem alleen némen , maec met
tit anöcre <0jf itteten baer ober al booten abbijferen : bat
tor ober gebelibeceert/ be ©(ficteten gei)oo?t/ enbe gl)e=
mcclifaem bcflooten jtjnbe ben jparjS boo?t te fetten/ljp
ί omparant geintctbenieect enbe gljeabbtjfeer t fteeft/dat
men het niet en behoorde te tenteren , als ftrydende di -
reöelijck tegens de intentie van Syn Hoogheyt,de welc-
I ke ni« en wilde het werck aenghevangen hebben als mer
I een groot ghetal, om defordre te verhoeden , ende oock
I omdat met weynichvolckinkomende, deBorgersende
I Soldaten niet en mochten worden geanimeert, om haer
I daer tegens te derven ftellen ende tot feytelijckheyt te
I komen,die Syn Hoogheyt in alle manieren begeerde ver-
I hoedt te hebben : (Siibe bat be felbe rebenen foo »iB?aef
I Willem ais oofb be anbere €>ffjcteren Ijcbben betoogen
I om alDaer te bipben berbiatljten be aenliomfle ban bc rc^
I üccciiöc tronpan/bc toclchr ontrent Naerden afgebbjaelt
I Bttocc|l3ijnbe/omtrenfdrieuyien later albaer aeng^Os
I mmjijn : <gnbcbatefl]tcï Graef Willem ijeeftgfjerci
I folbecrt tot omtrent A mrterdam te abanteren / enbe een
I Siiif ban ^pn ]|oogl)cpt te boen obertebecen/3ijnbe at'
I ϋαα üDcül ben een gljerilpmen tijbt / tot bat boo; eenige
I fi.ectcn / bacr onber mebe be J^eer Huydekooper b3a0/
I llcni anttooojbt op be boo?f3 jBtfTtbe toegeöomen toa.e;
I iiJcc op l)p gctefolbeert Ijabbe tot Oudekerck te gaen lo?
I Sttcn/ai^uacr bcjs anberenbaegDö o?b?eban^pn l^oog^
I |tpt 3i)iibc gcbomen omme be troupen te berbeelen/ ben
I «Icctbaii Zuyienfteyn naer Mu, den, enbeöp Compa^
I Mwiu'tHuysterHertgcfonben3ijn,-cnbebatf)p€omi
I potant beritaen Oabbe bat ^n üloogöept besS abonbtiS
I tot Oudekerck fduüc toefen/ alfioetoel niet too?bcr ali tot
I Atnikrdam geftomen ijj : bat Ijp Comparant tretfeenbi
I tufijn geafltgneerbe plaetfe/öecft berfiaert omtrent ben
I ©bcrtoomeen boojfnpbinge gebaenie 3ön/ ootöeenicB
I Mieli alöaer te leggen / torsiDaUJ^n l)p Comparant vij f
I «ntwintich Ruyteren ende dertich Mufquettiers voor
I «yt ghecommandeert heeft, op todcljet aenbomfle öet
I Mlcï albaer leggcnbe / Ijaer ^oft berlteten / enbe bat öp
I Comparant ober een b?uggl)c bte fjp i)abbe boen leigen/
I lUüö ober geraecfit enbe tooojtfi fpn J®arjs fjabbe ggenoi
I ">iiii retljt na 't Huys ter Hert ; altoaer terftonbt be ^ee^
I jwban Haerlem Öp J)em Comparant ontftelt ende ver-
I weft ghekomen zijn, mmienbe öat Bet op ijaet ^tabt
-ocr page 164-
15-6 HERSTELDE LEEU.
die vaü Amfterdam met het Parlement vanEngelandt aetiiegaen. (Ênöe Dat bati flUcsïaeii öafc |KO0.
fatìorabelijcft moclitc toojöïn gccappojtecct.
gScfe Coiifcffic aifoo iipt fpgcnet betocgingc hooifio menae / cnöe ini)ouömiie luat niet gljcbjacclit toaif/ gaf matEïte üan ötftoursi/ enöc ban bccbcc bfticDtingfte ^ 'itoelcftbcni|!eccbaiiSomersdyck tebooccn tomenbe/
Ijeeft De felbe bcttcütiiioi gctonpicOcnbicct in b?ie potnt» tcii/ Die l)p alfoo Ijccft gejuftififcert :
31!lsi ecvft£li)c& acngaenDe öe bcfcöuibmgc ; Dat hy om mynen Politijcken Eedt, het bevel van Syn Hoogheyt niecenhaddebehooren aen ce nemen nochte te verfwy-
genj DacropfepUif)!»/ Dat omtc Dcgen öiei· ban te oo?i öcelen / men beBoojöe in te fien ijc (ic|ccie gfjclegcntficpt ban ijct bcbJiniic ban ^δρπ l^ooglicwt/ enbc ban De faet&e ban Dien tijQt/ enDeDienbolgenii Iettai op allebcfenaeci balgenDc ceDenen/ Doo? Dien (fepDetjp ) fp alle ooifaecben ban atötecDcuclien booj öem toccD namen.
©at ijctfijneit Capiteyn Generaci cnde Stadtheuder
oebjecil toaö / Die Ijem Doen oöecommanbeett enbe gl)e= ll^upcöt IjaïiDC/niet aljS een geleenden Officier,maetaljï Colonel ende Ritmeefter, CnDe Om alleen 'Siglanti! ttOUs pen / die hem abfoluyc vertrout waren, te ijelpen inDien^ oen in een Scadt van htc Landt, enDe om bnec oocb/ öoo? bat miDDel/ alleen te bcrltcpgen DeauDientie / Doo? De toepgecinge ban De toeltfee Op alcebe in De ©ergaöeringe
paerDenin begzootfteüjecbecgc gBegaen enDe becnarBt Bebben : enDe toebecom bei mo^gertsSeentoepmcB naec half vy ven opgefcten 3 jjn/ en foo nae be Eeptfe J5oo?t ge> rcDen/ omtcent be toeItBe booj be ontmoetinge ban beele paecbcn bic na be 3©epl)e gBe/awfit toiicbm / een ftcgel-
ban Ijaec «©jo. jBog. gcblaecBt öaDDe/ dat hy in fyn bedieninge van Sradthouder verkortwras,enDe fepÓe/fUlfï OOiil alleen te begeecen tot reparatie ende om ( gelijcl! BP oocN In Den ®Jief aen be iijeercn ban illmtiecDam geftelt
ijaDDc) daer vuor te dragen faecken die den dienft van liet Landt waren raeckenue i niaetiniet tegenflaenDi Πΐ bit ( fcpDc l)p ) genomen / Dat ijp {jct alfoo qualijth fjaDDe toiaen Dupbcn alss Ijet nu bp becle gcbaen totetDt/foo bet= focljtenfpebcnüoel üacc €D.€»io.Jiiao. in attinge te ne^ ir.en ί Dat boo? cer(l/al ijaD Bp Bet bebel ban i^oog-- jjept getoepgect enDe becföjtgen; fijn booinemen Daerom «iet fouDe betlatcn Bebbcn fijnen boo?tganc& te Bebben / maet Daec naet befcOulDttBtban fgnen Aiiiitairen Eedt niet bctcacljt te Bebben met De flxiact(le flcaffe ober fijne ongcBoojóïcmBi'Ptna iitöos-geb^upth feftcilgtfi foiiDe Debben itioeten iipttlaen. <SnDe in fo be?ce Ijp noci) meet ïjaDDe toillen Doen met aen te ü?cngen aen Baet <Sb jSKog. Bet geen {jem iSün ïjoogBcpt Delafi BaüDe/ enDe fulchjSDoenfonüetbetoij^ ( gelScBBP Daec geen toe gBej ï)nDt en BaöDe/ becmitsi B^t l)em maet monbelingB aen^ gBcl^ept toajs ) foiiDe ooift ban ^ij" i^oogBcpt aljs eenen Lcugcnaer enbc Caiumniateur bccboIcBt / enDe ban Baec «ÊD. <0joot ,iBog. boo? een uytfmnigen aeiigBefien gBc-- bJozDcn Bf bben ί €nöe beBalben al Dit / foo baöt Bp Dat Baec €D. <©200t lEog. gBeliefDe te gBeDencfien Dat Doen ^ijn l^oooBept Mfiö aen öe bolle ©ecgaDecingBe fijn boojneiMeii öeDe Dennnticten Doo? ben flaebt ^enfiona? ciii/ niemant Doen/ ban alle Die geen Die Bet aenBoo?ben/ een woort daer tegens gefproocken hadden; maec fcBee; nen metfwygen alfoo bjeltotbattoeccB te tonfentecen/ aljSBP ÖOO? be verbintenifle van fyn Militaire Ampten
Ijcm DaecinBab&e moeten laten geb^upcfien ί enDebiens bolgenae bcrtcouDe/ Dat men ban Bcm alleen niet en fou= be UJillen begceten / batDeö«le3©ecgabecingBcnieten BaDDe toillen Doen. |
#m nu OOiB Bet befpicden van de Stadt Amfterdam, foo cep?e|enteeibe Bp be gelegemBept/ ben tjjbt/enDe οο?ί faccBbanfljnvepfenaScherpen-Zeel over Amfterdam. gijnDe jiDoonfbfloB nae De mïDDagB omtcent een up? tc paect met mijn fe'atneclingB bectrocBen / enbe omtcent Koudekerck toOjS Bem Dc Marquisde Ia VieuviUe toe- öBeliomen/ Die Bem DateBjcB fepDe/ lafi ban <§ijn lljoog,- Ijept te Bebben om Beni in te Balen / enbc Bem rappo?t te ceep ban De Marquis geb^oocfien ig. (ifnbe tettoiile ffi« feneiBt ( om Dat Bp bec geen mcDe Babbe ) Bem Diebtt maecBte / isi BP boo^Benen aliS een cepfenDe nianboojhi nacde jlraet nae be iipttecfe 3^oo?t geteDen/fonDecnbcrt fjet nuniie getoeft te Bebben/ban ten Balbentoegebc (ha- te/ Die nae be öpttecfcBe Poo?t lepDt/ Daec Bp al cnùÈnùi ben Schout van Beuren, bie ban HptcecBt mtt Deftfiiim geBomen toa^ / gegjoet enDe aengefp?oocBen Babbe/ bat ebentoel foo toepnicB ii» gf>'toee(i / bat Bem bén Marquis niet en Beeft ingeBaelt/ Dat al een flucbtoeeiBsÌ buptcìiùii ^oo?t 5ijnbe : «Enbe Boe feec Bp gDefpocpt Babbe ülcfth Daec upt/ Dat Β« boen elfen vijf uy ren floocB / foo Dat Iw De toegB ban be lljecbecoBe op Den Overtoom tot buptm De apttecfe ^oo?t in min Dan een half uyr geDaeo baiiic · bat hlaecgenoccBte bennen geeft/bat Bp(fcpDef)p)flifoi) feec ban De baeDt ban be betichtinge ofte befpiedinge van de Wallen ofte Stadt van Amfterdam bjpenbeonfCÌltil- bicB toaiö/alis oocB BP becBiaccbe nocB bcÏa|i/notfj öeV bacBten Daec toe gBeBaDt te Bebben / enbe fijne ccpfe oto Amfterdam alleen Daecom gBenomen te Bebben / omnie de geheele diltantie van de Marche te weten enbe b002iK
5Iio?pen te paffecen bit Beni op fcB?ift gBegeben toarcii/ baec Bp nopt ban te booten getoeefl enbe Bem belajl toa? De marche bacc Dooj te nemen.
aDat 00CÌ2 oe depofuien ban De $?eecenbanHaerlcm aengaet/ijoetoel ( fepbeBp ) fFBifibeetbecfc^icnbiin Tijnfeggcn/foo BkU ijpcbeutoelbc DcpofiteursboozfulCi te eeclycfie ^lieben / Dat ijp tust en tlnijffflbe ofal»|)!i )aec be memocie ban be occafie enbe ban Betbiftouii rouDe becbecfcBcn / (p foubenmetBcm Daccinltutlentsi b]02ben : enbe Boetjoel Bet maec een p?aet ban nieiibxtm Dinge getoeefl toasi/nocBtan^ booz geiucb Beni notö fcjte DebeciSboojfiaenDetesun/ {00 bcbe Ijp Daec ban fio^iCi IjjcftcnenbeomtïanDelöcli Det becljaelBiecinitcIiefiacni De ! batnacDatBpmetgjoote moeptenDc^ertttbatt HaerlembuptenBaceb?e£Ìe enDe beBommecingcgcHclt BaDDe/ enbe fp ceebe toaceji om Baec affcftept ban t)em te nemen/ Dat De Heer vander Kamer fitB aeil Bern aöbjcfi feecDeenbebjaecBbeofbie fes offeven duyfentj^toectfi iSupterss Daec af gefept toiecDt / in 't EanDt ban Guiick aengeftomen te3jjn / ban ^{jn ^oogBept ontbobentofli ten / baec op Bp Beni becfeethecDe / bat iSjjn ^οοοΟΦΐ fijniS toetenjs met Baec gantfcBnietgcmeeniSeniiaDüe/ maec bat fp alleen gcBomen toacen/ om ijace acBterflali lioBc tontcibutien ban Bet 3tanDt ban Luyck te boen talen/ enDe dathetgoetlbudezijn,dat dievan Amfter- dam met het Parlement van Enghelandt oock niet meet ghemeensen hadden : <2nDcgBeb?aefBt3{jnDe/hoefoo? anttoOO?be/datter heele vreemde geruchte liepen, koaff op fp toebecom cepitteecben/maer die heel buyten appa- rentiezijn ; ^^aec opBPfepDe/ dat hy het mede wilde hoqjen,maerdathy haer welkonde vcrieeckeren,dathe{ maer^ffi dagen geleden was, dat hem Syn Hoogheyt M- feyt hadde, eenen Briefin handen gchadt te hebben,gnc- fchreven uyt Londen aen een Engelfchen Officier van defenStaetjin dewelcke hygefien hadde dat bet Parle- ment een Secours van thien duyjknt man voor die van Amfterdam foudegearrefteert hebben , ende datdaer bf aireede de namen van de Colonels ende Capiteynenge- expreflèert waren. ®tt al Bet fleene ijS Dat naec fijn ont' ïlouDtop Die maniece gB^aiien toaö: sgnDealleen «n communicatie ban gBecucBt enbe abbijfcn oBcweeft/ tot betoijjS ban 't toeltbe Bp nocB bate bp boecBöe /
(öfficiecbicBem jêuni^oogBeptnoembe/ tegenwoor- dichinden Hage enbe beccpDttoajigljeffantteDoenoat
Bp niet alleen faltfien biief aen ^ün lioogBEpt Babbe/ maec oocB norB betfcBcpbe nnbere ban gcliitfif inïjouDtoefientcBcbben. ..
^itfepöeBP BojtciijcB enbe toaccacBtelijcBtc3P'«»
boen ban be marche die hy met deRuyterie foudedoen. geen BPBaec €b. ©?oot IDog. Babbe boo? tebjagenW (iEnDe (bo toacen fp t'famen omtcent half thienen op ben 1 nabec infbjnjatie enbe fjjn boltiointn jnftifitatie / op κ Overtoom acngBcBomeii / baec fp affittenbe ban Iwec bJte boojgBefïelbepointten / op Datbectcoutoen / oattp
bàcclnebe fouben nemen contentcmem enöe met aetift^ bingebannotB becbec efclaicciffement/foujBrt^?!)®» €b. <©?oot iïiog. ecgenö in begeect toiect/te boen.
<0m Dat nu in bej'e eraminatic mebe toiect mentic maetUt ban ben l^eec Graef Willem ^taWüeuW^^^ |
ιϋίίΜ
-ocr page 165-
HERSTELDE LEE LI. 175
Militie niet anders gheadvyieert heeft als het geen waer
toe onfe Gedeputeerde aldaer by ons waren ghelaft,endc,
fulcxvan nieus in onfe volle Vérgaderinge zij nde geexa-
mineerr, ende alle Aften ende Refqlutien dien aengaen -
de daerop naëghefien'den thienden]\imi killeden, alfoo
in der waerheyt by ons ondervonden is,ende over alle het
fel ve by ons bedanft ende als noch bedand worr by de-
fen,waer onder mede begrepen was het rapport van feec-
keren Brief van haer Ho. Mog. aen de Heeren Gecom-
mitteerde Raden in date den feftiende April leilleden, dac
mededen felven Heer Out-Óurgemeefter deWith,m<iX.
IjaDOi (oo quaiijcb bccftaen enbe opgfjenomen gfjctoeefl andere Heeren van 't felveadvys gheweeft is, aengaende
hetgeen metSyn Hoogheyt peniculierlijcklaeiltalhier.
alsStadthoudergeconfereert is, ende totSyn Hoogheyts
conrentement by onsgoetvinden mondehngh toeghe-
flaen, belooft ende ter voorfz Vérgaderinge van HoTlant
by ichriftdijckadvys van onfentwegen ingebracht is; dat
mede den voornoemde Heer de With neiïcns andere Ge
deputeerden alle devoyrenghedaen heeft een eynde het
Conciliatoir advijs van denfiflienden ƒ ulii lefticden, eerft
onder Gedeputeerde Leden van haere Groot JVlog. daer
lijfiUtiefOUbe Debben gtjegebcn/bonbtbaetomgoetalsi i na alhier in onfe Vergaderinghe van haer Ed. Grò. Mpg.
fouden mogen vail ghefteli worden, ende daer over ende
vordere befoignes tot defen dage toef, neffènsfynemede
Gedeputeerden op hüyden by ons bédanft is, enae be-
danft wordt by defen : Ende alfoo alle de voorfz befoi-
gnes ende ad vyfen by fyn Ed. ghcdaen ende uytgebracht
zijn met onfe volle kenniflè,laft ende authoriiatie : Soo
verklaren wy by defen de felven , ende daeropuytghe-
brachte advyfen telauderen, approberen,ende van waer-
den te houden, belovende fyn Ed. al? mede fyne Kinde-
ren van alles wes hem ter faecke van dien verder fcude
mogen overkomen ende airede ο veikotnen is, te houdeo
als of het aen ons in 't generaci, ehde een yder van ons ia
het perticulier in Perloon ware overkomen, ende 'tfelvc
met alle vigeur te helpen repareren, ende /"yn Ed. van al-
les iedemneren ende fchadeloos houden, onder verbande
van onier Stede ende alle goederen van dien , ten be-
dwanck van alle Heeren, Hoven, Rechten ende Rechte-
ren. Aftum den tweeden Augufti löyi.ende want de
voorfz Ade op den vijfden Augufti daer aenvolgende in
onfe Vergaderinge is voorgeleien,isdeextentie van dien
gheapprobeert ende Wy Burghcmceileren,Schepenen,
Raden, Oudt-Raden ende goede Lieden van de Achte
voornoemt , deièn met het Zegel ten faecke der voorfï
Stede bezegelen. Onder llont, In ablèntie van de Secre-
taris geteeckent H. Rooiioom j waer onder ilont ghedi uól
een Zegel in groene Wailche njcc een wit papier over-
deft.
Notulen, ghehouden by occafte vm de overkomfie van Syri
Hoogheyt den Heer Prins van Orange> midtsgaders van
de Heeren van den Cafelle van Aershergen^ Mariguault>
Rynsiuoude j Clant uyt de Vergaderinghe van de Heerea
Staten Gemrael ende de Heerm van Afkeren, Lucafx, e»
Threforier Generati Braker ttyt den Raedt van Staten,
aüeals Gedeputeerde van de Generaliteytj op'tfluck van-
de verminderinge en af-myfinge van de Militie hy de Hee-
ren State» van Hollandt ende ίνεβ-^τϊιβαα^ί i» Juni/
lÖ^o.gearrefteerf.
Oondcrdagh den negenden ^unij 165 o.
NAer dat daeghs tevooren op de advertentie by de
Heeren Gecommitteerde Raden van de overkom-
fte van hoochged. Syn Hoogheyt ende de voorlk Gede-
puteerde van de Generaliteyt by de Heeren Burgemee-
fteren deler Stede gheaceompagneert met verfchcyde
Heeren van de Regeringhe, tot; ontrent de kloeke
uyren in de nacht, was gewacht op de voorfz aenkomfte
van meer hoochgemeJde Syn Hoogheyt, om den felven
te recipieren na ghewoonlijcke ordre, hebbende tot dien
eynde een aenfienlijck getal van Buigerie gedaen komea
in de wapenen, ende dat den gemelden Heer Burgemecr·
fter, bemerckende dat het feer laet was gheworden, ende
getwijffelt wierdt van de overkomfte van hoochgemelde
Syn Hoogheyt, idc voornoemde Hcerca van deRege-
ringcj
jjiiclïanöt cnbÉ ^jëtabt enbc Eanben/enbc bat men ftab;
bi maac" bat tocrth üait boo?Uüeii Cornee noci) bicpec
uiit/ ctiDc Itiaogec oin Ijalm ; foo Oebbcn be l^ecccn Dan be
Oiinciac giouincte ingcbjatiit tìooigemelbe l)oo?|ìel üan
Amneflie ban b-n twiiitichften ^lulij.
φε lijeei; b.in Somersdyck, onime fultjc te fattlttercn/
Djicii olji'raben/üp eipjcji bci'focch / ficl) in be A mneftic
iccccoiiiinanbercn (jclijcft fipbcbeinbolgenbc maniere;
àlif aat fjcljticnbc bei)iaen met o^oote onaeniitOte
fiiöc üctluonbeïi.iae/bat alle Iiet geen bat Ij» in 6acr €ö.
i3j03t jiBoo- ©crnabrtinocoljefept ofteboci?al)eb?agfn
'luaiS ol) 'ii)ch of l)p baec boo2 ijaböc toillen pjefentecen
fpiiefacttieii in aecijteenbeboo? ben ilerl)tci tebefenbei
ten/ öacc DjJ nocfjtanö itut^bien berhlaerbe geen anbece
iiirciimae acliaöt te Ijrbben / ban om alleen met allen re-
f|)«ht liacc <©?oot iKag. toeltftc Hp Ijabbcberftaetl
iatboojliateCouimifracifen ficlj infoimeerbeopftjne
actiën atngaenbc be txpeöitie nae 3tm(iecbam/ bie toare
jlicfcHapeiiDept felfjs teberhlaren/met baftbectcoutoen
!),itl|pöaci;meöe Daer (Sb.iiSjoot jHofl.boifeomenffli
nodi öos? befen te brrhiacen fijne intentie niet anberjs gc
toccil te jijn aisi ïjiec booren to02t berfjaelt/ enbe baec be?
nttotns Ijaei· <!ib. <0?oot JlISog. öotmoebelijrfi te berfocci
fon enbe üibbi n, fgn boen en feggen niet anbersi alsS boo?=
jiijjcbf tjS te totllen opnemen/enbe bienbolgenjï/dat hem
nevensalleandere Militaire Officiers ende Inghefetenen
van Hefen Lande,die in 't werck van Amfterdam zijn ge-
bruyilgewecft, mede te begrypen in de Generale Amne-
pe, dacrvanhy verftont dat met de andere Provinciën
gebandelt wierdt. ,
€nbc baec na bit bolgenbe:
im de Ed Groot Mag. Heeren StAten vm HaÜajidt ende
Weft-Vrhfia7idt.
VErthoont met behoorlijcke eerbiedinge de Heer van
Sommersdyck, ongeluckich te zijn,dat hoewel hy fyn
beftgedaen heeft,om dooreen oprecht ende refpedtueus
bericht U Ed. Grò. Mo. te voldoen, aengaendefyn Em-
ployin't werck van Amfterdam. hy evenwel verneemt
dst U Hd. Groot Mog. noch daer van raisnoecht bly ven;
Soobidt hy dan wederom doordefen heel ootmoedelijck
U £d. Gro. Mog. acht te willen nemen opden fchuldi-
gen plicht, ende den dwangh van fyn Militaire bedienin-
ge,t;ndeverfoeftoock dien volgende op't onderdanich-
fc, hen gelieven te begrypen in de aenftaende Amnefiit,
BIT die verfeeckeringe, dat hy daer door aen U Ed. Gro.
Mog. te meer zij η ende bly ven fai.
Defi alderootmoedichflen ende gehoorfamften
Dienaer ende Ondtrdaen.
Was onderteeckent,
C. van Aersseu van Sommersdyck.
Cettojjleop befemaniet toiect gepjotebeectaenb'cen
Jijtie met be geen bie men farli be fjanbt geleent te öetbcn
atnbciS yinncen beiïeings in 't boojleben 2Iacc; fo bonbt
tiicn goct aen be anber 5ijbe te boen uftificeren bc attien
«liiclictfuftenubcc l^eecenban lanbt.
©ejuftificatieaengaenbe : jêoosijnBpbcreftjectibc
StEÜcnban Dort, Haerlem,Delft, Amfterdam, Hoorn
jnöEMedenbiijck,gelijcft oot6t)pbe<Sb.<0?ODtüEog.
«Ktcn Staten ban j^ollanbt enbe 3©«fl;-3©?ic|ïant felfiS
uptijcüjatlit bcnabolgenbe Heten.
Acie van Jufiijicane der Stede Dordrecht.
Y Borgemeefteren, Schepenen, Raden, Outraden
ende goede Lieden van denachteder StadtDor-
"ccht : Deen kondt eenen ygelijck die defen onfen ope-
® Krieve fai worden gethoont, dat de Heer Mr. Jacob de
Out-BurgemeefterdeferStedetegenwoordichGc-
«mmitreerde Raedtende Gedeputeerde van deferSte-
Wegen ter Vergaderingevan Hollandt, noopendedep
^'^o-^eiiStaet-vanOorUge, CafatigendeReduéiie van de
-ocr page 166-
15-6 HERSTELDE LEEU.
ήη£είηιίϋίζβΓ!βΓί de Burgerie haddeghedimitteert, foo is diefen morgen tijdelijtk aen de voorfz HeerenBurge- riieelteren van wegen hooghgedachte Sijne Hoogheyt den weicken noch des nachts omtrent de kloeke elf uyren in de Stadt was gekomen , verfochtdat de Vergaderinge van SchepcnenjRaden,Out-Raden ende Lieden van den Achce j noch dien felven voormiddach mochte worcjen geleydc,om aldaer Au iientie te mogen hebben met ende benevens de voornoemde Heeren Gedeputeerde van de Generaliceyt, waer op den voornoemden Heer Burge- meeftercngheaccompagneert als vooren ghegaen zijnde in't Logement van hoüghgernelde Sijne Hoogheyt om den felven te verwillekommen, heeft 'op t voorfchreve verfoeck van Vergaderinge van de Oudt-Raedt te doen leggen, aen welgemelde Sijne Hoogheyt tot antwoordt gedaen geven, dat den felven Burgemeefteren op 't ver- foeck ende ten acofien' van Sijne Hoogheyt alleen den voornoemden Oudt-Raedt foude doen vergaderen ende deverfocbte Audientietocftaen,onder proteftatie noch- tans,dewyle'tfelve is eene nieuwicheyt ende buyten or- <Jrc van deRegennge, van daer door geen prejuditie te leggen aen de Hoogheyt,Gerechticheyt, ende Souverai- niteyt van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft- V rieilandt,midtsgaders aen de vryheyt van der felver de- liberaiien in hare Vergaderinge daer op Staetsgewyfe te houden.
Waer naer Sijne Hoogheyt ter voorfz Audlentie ghe- haelt, ende by de voornoemde Gedeputeerde van de Ge- neraliteytgevolgt zijnde, fyn by de Heer van der Capel- legheleien de fchrittelijcke Propofitieende bylagen , de welckeongeteeckent ende fonder byvoeginge van dach ofte date endi; plaetfe , ofte aen wie de felve ghedirigeert ende gheadürefleert waren , aen handen van dc Heeren Burgemeefteren zij η overgegeven.
Naer dat Sijn Hoogheyt naer eenigecomplimentaire wooraen wederom me in fijn Logement was gheaccom- pagneert gheweert, is by de Heeren van den Oudt-Rade voornoemt goetge vonden,dat de voorfz Propofitie ende bylagen tegen de eerfteaenilaende Pointen van befchry- vinge nae de ordre van defe Regering fullen worden ge- examineert, ende daer op alfuicken Refolutie ter Verga- deringe van de Heeren Staten van Hollandt ende Wctl- Vriellandtingebracht, als ten meelten dienftevanden Laude tot confervatie van de Hoogheyt, Vryheyt,Recbt ende Gercchticheyt van de opgemelde Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt,Steden ende Leden van dien,midrsgaders tot de meefte eenicheyt ende conferva- tic van de Unie fai bevonden worden te behooren ,ghe- lijck medegoet gevonden iï,datacn hoochgedachteSijne Hoogheyt door Gecommitteerde uyt den voorfchreven Out-Raedt alle 't gene voorlchreven in fubftantie by for- me van antwoorde op de voornoemde geleien Propofitie Ibuden worden te gemoete gevoert.
Op den t/endeujuny fefiienhonJerfvyftich in de Ver gadaringe van den Oudt-Raedt eenige weynige abfent in vollen Leden geexaminecrtzijnd^dePoinélen ende Ar- tijckelen van de befchryvinge van de Ed.Groot Mogen- de Heeren Staten van Hollandt, raeckende de Menage van 't Landt, het caflèren ende reduceren van de Militie te V oet ende te Paert, ende de Refolutien ende lafte daer toe van tijdt tot tijdt ghegcven aen de Gedeputeerde van wegen de Stadt Dordrecht ter gemelde Vergaderinge ge- weeft,oock ghtexamineert de befoignes ende Refolutien daer op van tijdt tot tijdt gedaen ende ghenomen, ende fpecialijck het befojgneende Refolutie van de Ed. Groot Mogende op eene feparate ende affonderlijcke Caffàtie ende vermindennge van de voorfchreve Militie als de andere Provinciën daer toe niet wilden condefcenderen, is ondervonden contrarie het abufijf, feggen dat de voor- fchreve Gedeputeerde van Stadts wegen ter ghemelde Vergaderinge contrarie haren laft ende Refolutie van dc Gut-Rade lijude hebben geconfenteert in de verminde- ringe van de voorfchreve Militie ende affonderlijcke Caffatie van dien , dat de voorfchreve Heeren Gcdepü- teerde hebhen acbtervelght ghehadt hareu Ιαβ, daer toe haer Ed. gegeven ende verre daer beneden zijn gebleven gheweelt > ende noch verder in conformitc van de voor- fchreve laft hadden kennen ofte mogen gaen, endedaeri om alles geapprobeert, ende zijn de voorichreve Heetcn Gedeputeerde daer voor bedanckt ende gheordonneert daer van notule gehouden te worden tot afweeringevan de voorfchreve t'onrechte befchuldinge. |
Sijne Hoogheyt ghevolght door de Heeren Ged«pu. teerde van de Generaliteyt onder bencficien van de Pro.
teftatie van non prejuditie daeghs te vooren aen hoogh- gcmelde Sijne Hoogheyt gedaen op meer hooghgemeide Sijne Hoogheyts verfoeck,wederom geadmitteert zijnde ter Vergaderinge van den Out- Raedt,is door monde van den Heer van Capelle van Aersbergen meifeerfcherpe, tere, ende onverdraeghlijcke woorden vcrklaertendede voornoemde Vergaderinge aengefeyt, dat fy Heeren Gedeputeerde geen contentement en konde nemen in de dilatoire antwoorde op gilleren acn hooghgemeide Sijne Hoogheyt ghegeven, ende van hier niet en foude vertrecken voor ende aleer Mijn Ed.Heeren van de Out- Raedt woornoemc ronde verklaringe aen haer Heeren Gedeputeerde foude hebben gedaen,of fy wederom in de Unie wilde komen daer fy waren uy t gegaen, ende dat fy Heeren Gedeputeerde op hare overgeleverde Propofitie fouden hebben bekomen een nette,korte,pofitivetathe- gorique ende peremptoire antwoorde in JcriftisAiX. oock Mijn Ed.Heeren van Dordrecht prompte ende eflèöi- ve reparatie ioude hebben gedaen van verbreeckingevan de Unie,daer aen ly haer benevens de andere Leden van Hollandt die mede dcUnie verbroockcn hadden,hadden fchuldich gemaeckr,ende daer over fy flrafbaer waren aen lijf ende goet, als koniiende uytkrachte van het</nff» fmintichjh Artijckel van de gemelde Unie,ende volgens voorgaende Exempelen (daer van oock eenige zijn geal- legeert) in cas van contraventie van de felv.e Unieinhare perfoonen ende goederen gearrefteert ghehouden, ende bekommert worden t'allen plaetfen ende by alle Heeren, Rechten ende Gerechten daer men die ioude konuen be- komen by faute ofte uytllel, van welcke reparatiehy Heere vander Capelle vcrklaerde , dat fy Heeren Gede- puteerde noch andere tale fouden moeten houden, daer van noch naerder openinge fouden worden gedaen,waer op zijnde gedtlibereen, is met eenparige flemmengoet gevonden ende gerefol veert, dat alle verdere fchriftelijc- ke ofte mondelinge antwoorde aen de gemelde Gedepu- teerde fai worden afgeflagen, en by voorgaende reparatie dienthalven genomen gheperfifteert, dat wydersaende felve Gedeputeerde in duydelijck ende lignificante ter- men fai worden aengefeyt, dat hare Achtbareoverde voorfchreve herde ende comminatoire woorden byden voornoemde Capelle gedaen ende uytgefproockcn, ten alderhoochfte ware ontfVicht ende gefc landalifeert, ende daer over by alle occafie fouden bethoonen haer uytter- ile rellèntiment,ende nademael de voorfchreve woorden waren injurieux ende calumnieuxtegensde Hoocheyt, Gerechticheyt, Vryheyt, reputatie ende goede intentie defer Provincie, Steden ende Leden van dien, dat hicr Achtbare ter naeiter Vergaderinge van de Heeren St«- ten v^n Hollandt ende Wefl-Vrieflandtniecledich fou- de ilaen al het felve bekent te maecken, teneyndeomme daer van behoorlij cke ende efïcöi vc reparatie verfocht te worden, fulcx endedaer bevonden fai worden te behoo- ren , alle 't welcke voorfchreven is aen de gemelde Hee- ren Gedeputeerde,ende infonderheytaen de voornoem- de Capelle met eenefonderlingebeweginge, couragk énde refTentiment, uyt dennaemvan hare Achtbaretf is aengefeyt, ende alhoewel op't naederverfoeckvaa meer hoochgem. Sijn Hoocheyt hare Achtbare def«»« m nader deliberatie hadden gheley t, foo hebben dc fcW wederommc met ghelijcke eenparicheyt als vooren by voorgaende Refolutie met den aenkleven van dieughe- perfifteert, waer naer de voornoetnde Heeren Gedepu- teerde des anderendaeghs naer den, middagh fonder ver- der antwoort te bekomen zij η vertrocken naerGom»- chem. Onder itonr,gheextrahecrt uyt de Notulen ν«ιƒ Refolutien der Stadt Dordrecht, accordeert daer mwe denfiventiendtn J uly fefiienhondtrt een en I kentj
M. BERCK. |
-ocr page 167-
HERSTELDE LEE LI. 175
AÜe van Juflijii Atie der Stede van Haerlem.
iT ; yBurgemeeileren j Raden, ende Vroetfchappen
W (jer Staclt Haerlem, hebbende ghehoorc de Icöure
van feeckere Gefchrifte, geintituleert ^ ReJenen ernie Mo-
tiviti die SijH Hoogheyt den Heere Prime -van Orangien
hfhhen bewogen by de handt te nemen,foo teii regarde nan de
gkearreli eerde Heerett j als van 't gene aengevange?i is ghe-
Tcetjiaen^ by > ende omtrent de 8tadt Λnìβerdam, met de
iitrklaringe van den Heere Raedt Petifiojtaris Cat^> in date
imJiJhetiden Juny lejlleden, daer achter geilelr,cnde den
inhouden van dien rijpelijck overwogen , ende opyder
Poiiiil eerftelijcke hebbende gelet, ende bevindende dat
daerinne worden gepofeert vericheyden befchuldingen
tot lafte van de voorichreve Heeren , onder de welcke
mede xijn gheweeft de Henjokande Wael, doenmaels
ireliderende Burgemeeller, ende Meefter Aelbert Ruyl
'enlionaris defei Stadt, beydeten tijde van 't voorfchre-
ve Arteft onfe Gedeputeerden cerdachvaert van de Ed.
Groot Mog. Heeren Staten van Hollandc ende Weft-
V riellandt, verklaren contrarie het gene by 't voorfchre-
ve gefchrifte voorgegeven wort, in regarde van de voor-
nucmde Heer Johan de Wael ende Meefter ^etówi'i
dat defelveyderinhare refpe<Stive bedieningeal-
tijdt hebben ghetoont ende volkomen preuveghegeven,
datfy lyn onrechte Vatriotten ende Liefhebbers van 't Va-
derlandt^ ende van de diergekochte Vryheyt van dien, mde
perire voorfianders van de ware Chrifiel^cke Gerefor-
meerde Religie, dat haerlieder adien alcijdts verre zij η ge-
weeft van yets te hebben willen voornemen, ontwerpen,
wel min in het werck ftellen 'tgene foude konncn ftrec-
ken tot dijfolutie van de Vnie, veranderinge in de Politic-
jue Regeringe, ende van de mare Gereformeerde Religie,
inde by gevolge tot nadeel ende ruy ne van den Stact, ter
contrarie dat de felve by alleoccafie hebben bewelen niet
anders in alle haer doen ende laten voor oogen gehadc te
hebben als de bevoorderinge van Godeseére, endede
Vryheyt,rufte ende feeckerheyt van het Vaderlandt, dat
derelvemetalle/eifr/Vi)'? ende getrowwicheyt'tgcnsw/'j
yder van henlieden als Gedeputeerde ter dachvaert ende
elders in lafte gegeven gehadt, hebben achtervolght ende
naergekomeu,ende haer daer inne ioodanieh ghequeten,
dat wy oorfaecke hebben ghehadt haer daer over te pry-
fen, ende voor haren y ver ende devoiren te bedancken,
ende Ipecialijck dat de felve beroerende den nieuwen
Staetvan Oorloge by Sijne Hoocheyt, Sijne Excellentie
Stadthouder ende Raedt van Staten, naer het fluyten van
de Vrede uytgebrachc : ende de deliberatien daer op foo
in de particuliere Conferentie van de Gedeputeerde Le-
den als in de volle Vergaderinge van haer Ed. Groot Mo-
gende ghevalllen van tijdt rot tijdt, ons hebben ghedient
van pertinente ende ghecrouwe rapporten,ende van goe-
de ende waerachtige Informatien, tot onfe volkomen
ende noodige Inftrudien, dat fy in allen 't felve noyt
hebben getoont door eenigepajjten gedreven ofte met qua ■
dtofimeu ingenomengeweefi te 0w^mier alles hebben ge-
tot tedirigercn yder naer de qualiteyten van fijne fun-
öie, tot de behoudeniflè ende het befte van de Staet, dat
fy op den voorfchreven Staet van Oorlogh afdanckinge
ende verminderinge van de Militie ende andere onnoo-
digelaften van,de Finantien, niet anders ter Vergaderin-
ge van haere Ed. Groot Mogende hebben ingebracht, als
net gene by ons goet gevonden ende haer in lafte is ghe-
geven gcweeft,dat de nuedervjerckinge tegens de Executie
vandebefendinge by eenige Gedeputeerden van de an-
dere Provinciën ter Generaliteytghedecerneert acn alle
de Steden ende Leden van de Provincie van Hollandt
ende Weft-Vrieflandt is geweeft ons eygen werck, ghe-
tondecrt op gewichtige ende bondige Redenen, ende ge-
«tcfteert by een formele Refolutie in onfe Vergaderin-
gegenoinen,ende dat de voornoemde Heeren voorfoo
veel yder van hen tot de Executie van dien is ghebruyckt
gneweeft,haer daer inne hebben gecomporteei c met een
■^'orpchtighieleydt endedifirete direiiie tot onfe volkomen
^faieOT«;(endefonderlingefarisfaaie, wtshalven wy
°ockbyaö:evanden -vijftiende» Augufli feflienhmdert
vyftich, daer by wy toe onferaller leetwefen ghenoot-
faeckc zijn gheweeft haer te ontflaen van hare relpeöive
bedieningen, hebben geapprobecrt ende gelaudeert allen
'tgeen iylieden refpei.tiveiijck tot dien dagen toe in de
Vergaderinge met alle forchvuldichey: ende getrouwic-
heyt hadden gedaen ende gehandek, ghelijck wy als noch
alle't felve ende het gunt federPby henlieden van onfenc
wegen is ghedaen, approberen,endelàuderen, ende haer
voor haere goede devoiren daer inne ende fpecialijck in
het voorfchreve ftuck van de verminderinge van de Mi-
litie ende affchaffinge van onnoodige laften, midtsgaders
in het tegen gaen van de voorfchreve befendinge ende
andere faecken defcn Staet van de Lande raeckende,daer
innefylieden oock lijn gebruyckt gheweeft, ferieufelijck
bedancken, belovende haer ende haere naerkomelingen
van alle 'tgunt hen ter faecken van dien foude mogea
overkomen, t'allen tijden teiullen vrycn ende indemne-
rcn,ende tegens yder een te fullen defenderen ende voor-
ftaen,onder verbandt van onfe Stede ende alle de goede-
ren van dien ten bedwange van alle Rechten ende Rech-
teren.
Aldus ghedaen ter Vergaderinge van de Ed. Heeren
Raden ende Vroetfchappen der Stadt Haerlem voor-
noemt , den derden dach July hnnofefiienhondert eenen
vijftich, Prefenten, vier Burgemeefters, fes Schepenen,
fes oude Wethouderen, ende elf Racfen ende Vroet-
fchappen der voorfchreve Stadt, endedesten oorconde
't Zegel ten faecken defer voorfchreve Stadt hier bene-
den aengehangen, een dage ende Jareals boven,ende was
ondertceckent,
J. BENNINGH.
AÌle van Juilifuatie der Stede van Delft.
Ed, Gro. Mog. Heeren j
Ν oniê jonghfte Vergaderinge geexhibeert ende ghc-
lefen zijnde fekere MiiHve van U Ed.Groot Mogende
gheaddrefleerc aen de Heeren Burgemeefters ende Re-
geerders defer Stade in date dcn/èfdenjuly feflienhondert
een en vijftich, midtsgaders feecker Geichrift, gheintitu-
lecrt. Redenen ende Motiven die Syne Hoogheyt den Prince
van Orangie hebben htujogen by de handt te nemen , foo ten
reguarde van deghearrejteerde Heeren, als van 'tgene aen-
gevange» is gheweefl aen, by , ende omtrent der Stede Am-
flerdam,met de verklaringe van den Heere Raedt Penfiona-
ris Cat^, in dato den fefiienden Juny lefileden, daer achter
ehcftetl,hebben wy naer refumprie van onfe voorgaendft
Refolutien, ende met rijpe deliberatien verftaen ende
gherefolveert U £d. Groot Mogende daer optotant-
woorc te gcmoet te voeren,dat onfe Gedeputeerde op de
Poinöen van Menage, ende in reguard van de delibera-
tien op den Staet van Oorloge voor den Jare fefiienhon-
dert negen en veertich ghe vallen op de inhoudinge der con·
fenten tot betalinghe van eenich Krychs-volck by den
Raedt van Staten in den voorfz Staet van Oorloge ghe-
petitioneert, ende op de Executie van dien, met het geen
daer van isdependerende,haer niet anders gedragen heb-
ben als conform onfe intentie ende laft, de welcke wy
van onfe voorfz Gecoftimitteerde niet gheabufeert, ende
abufivelijckgheinformeerc zijnde (ghelijckin'cvoorfz
Gefchrifte qualijck ende te onrechte te kennen gegeven
wort) maer na waerachtich ende volkomen rapport van
alles aen ons ghedaen ende fulcx met volkomen kenniflè
van faecken haer Ed. ten meefie?/ dienfie van den Landen
gegeven hadden. Weshalven wyalle het voorfz ghebe-
foigneerde van onfe Gecommitteerden als ons eygen
werck geapprobecrt ende gelaudeert hebben,ghelijck wy
alle het felfdeapproberen ende lauderen mitsdefen, be-
danckende haer E. voor de forchvuldigheytendeghe-
trouwigheyt ,diefyJieden in het uytvoeren van onfe Re-
folutien aengewent hebben, ende fpecialijck den Heere
fohan Duyif van voorhout in dier ti|dt onfe Gecommit-
teerde Raedt van Hollandt, diein fijnbedicningealtijdt
volkome preuve gegeven heeft van te zijn een Vroom Pa'
triot j ende onrecht Liefhebber vati het Va der landt, ende
ditr
-ocr page 168-
15-6 HERSTELDE LEEU.
dier ghekochte 'uryhep van dien,en welckers aöien midts dien verre zij η (»heweelt van yets re hebben willen voor- nemen, veel min in het werck te ftellen, het geenefoude koniicn itrecfeen tot diffolutievande Unie, veranderinghe inde Repub.'ijcke^endeKerckelycie Regeringe, evdeiyghe- •volghe tot naedeeletide ruyne van den Staet defer Landen, maer ter contrarie met jjroote naerlHghcyt, gherrouwig- heyt, voorfichtighcyt, finceriteyt cnde oprechti^heyt, betracht hcefc het eynde ende oogcnmerck van (ynbe- dirniiige ·, Namentlijck de Vryheyt, Rulle,Seecker- heyt ende Wellhnt van óns lieve Vaderlandt. Weshal ven wy miJrsdefoi vt-rklaren dat den inhoude van het voorfchreve Gefchr ftein reguard van den iclfden Heer Johan Duyft van Voorhoudt, mitsgaders, van onfe voor- fchreve andere Gecommitteerden is contrarierendede notoyrc waerheyt , ende dat dien volgende deghemelde Heer Dtiyftvan Voorhoudt fonder eenighe redenen te- gcnsde Rechten van den Landeeerft in 'sGraven-Hage op het Hof van Syn Hooghcyt neffèns vijf andere Hee- ren gedetineert, endedaernaeop het Huyste Lovefteyn gevanckelijck wechgevoerr is, dat wy doenmaels daer op wel Twegen , ende den felfden Heer Johan van Voorhoudt opfyn verfoeckcnde tot ons leetwelen van de Exercitie van fyn Anipten ontflagen hebben , omme dat de tijden boos waren i maer door Godes wonderlijc- ke beftieriiighe dacr van verloft zij nde, dat wy onlanghs naehetovtrlyden van Syn Hoogheyt, den felfden in al- les herfteit ende midtsdicn wederom in het Collegie van de Gecommitteerde Raden van Hollandt ghefonden, ènde fyn ordenaris rijdt van bedieninge geexpireert zijn- de ter Vergaderinghe van de Ed. Groot MogendeGc- commireert hehb n, tot een openbare ghetuygeniflè van dat wy inderdaeat ende waerheyt den meer ghetnelden Heer Johan Duyll van Voorhoudt altijdt gehouden heb- ben , ende als noch houden fooghequalificeercaJs voor- fchreve is.
Hier mede
Ede/e, cfrf. gefchreven in Delft den fes en tviintichften Ju- ly fejdenkondert een en vyftith.
Onderteec'<ent, U Ed. Groor Mo. Onderdanen de Veertich Raden ende Vroetfchappen Jer Stadt Delft,ter Ordonnantie
van de felve, geteeckent
S. Groenewegen vander Made.
Acie van ''■fiifiilicatie der Stede vah Amflerdam,
WY Burgemeefteren ende Vroetfchappen der Stadt A mfterdam, gehoort de Ledhire van een Gefchrift geintituleert. Redenen e?ide Motiven, ére. ende bevinden- de dat daer inne worden ghedaen notablebfeTchuldingen fegens verfcheyde Leden van de Vergaderinghe vande Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hollandten Weft- Vrieflandt, omtrent hetghepaffeerde in den voorleden Jare, noopende den nieuwe Staet van Oorloge, met den gevolge van dien, ende infonderheyt in 't regard van de feparateCaiTatieby deEd. Groot Mog. Heeren Staten voornoemt,goetgevondenendein 'twerckgcftelc, met de wederwerckinge regens de notable befesdinge daer in geroert ; oock ghciien hebbende feeckere Mifiivc van de welghemelde Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vriciiandtgedateert den fisden deferloopendeMaendt, waer by &c; ende alles rypelijck overwogen, hebben wy ons verobligeert ghevonden tot vooriiant van de waer- heyt ende van'de onfchuidt van ons allen ende van de Heeren wclcke van onfentwegen omtrent de voorfchrc- vefaecke lijn g*. btuyÖ, ende over fulcx in de voorfchre- ve befchuldiginge zij η ghemeent oock tot voldoeninghe van de begeerte endelafte van hare Ed. Groot Mog. by defentebecuygenende verklaren contrarie in'tghepo- feerde in 't voorfchreve Gefchrifte dat de gemelde Hee- ren onfe mede-genooten inde Regeringeendefonder- linge de Heeren fWe Corw/wBiCi^fi· tegenwoor-
dich Outit-Burgemeefteren defer Staut, in de voorfchre- ve ende andere ghelegentheden, altoos hebben gethoont te weien Froome ende Eerlijcie Regenten, ende onrechte |
trouhertige Patriotten ende Liefhehiers van VaderlenJt wcicker Aótien ende Raedtllagcn verre iyn gewteft vjq yetwes voor te nemen , veel min in 't werck te ftellen dat foude konnen Ürecken tot diiTolutie van de Unie veranderinghein de Politijcque lÌegeringhe ofte Ware
Gereformeerde ChrifteHjckeReligie ,endebyghevolee
tot nadeel, ruyne ende tiillradie van den Staet, niaer ter contrarie altijdtshebbongeftred tot behoudcnilTeende verfeeckeringhevandefclve, ende over fulcx dat wy al- lenthalven volkomen farisfadtie hebben aen derfelver fincere genegentheyt ten beiten van de gemeene faeckf, ende in het bylonder over dc naerltighéyt, trouwe ende goet bsleyüt by ha'.'r Ed: aenghewendt in het uytvoerea van onienlaft omtrent de voorfchreve bcfoignes raec- kendeden nieuwen Staet van Oorlocb,ende het afdanc- ken vaneenghedeeltevan de Militie met den ghevolge van dien , inaile hecweicke wy verklaren byhaerfid. niet anders gedaen te zijn als het geen wy dien aeogaeih de ten dienlte van het Landt hadden goet ghevonden ende haer Ed. by iterative Refolutìen hadden aenbevo- len, in vuegen dat wy haer doenmaels daer over hebben bedanétjcnde als noch hcrtelijck bedancken, verklaren oock dat de felve Heeren omtrent de Koorfchreve faec- ken van tijdt tot tijdt ons hebben ghedicnt van finccrc ende trouwe rapporten tut onle volkomen endenoodige onderrechtinght:, fonder dat de lelve hebben doen blyc- ken met quade opinien gevat te zijn, veel min ghepoocht te hebben ons dacr mede tc abuferen , dat van ghelijcken de weder-werckinge van deiér btadts-wegen aengewent tegens de befendingc by cenighe wcynige Heereniiytde andere Provinciën gbeuecerneert aen alle de Leden ende Steden van Hullandt ende Well-Vrieflandt is ghewecft ons eygen werck, gefondeert op bondige ende feerghe- wichtige redenen ende gearrelteert by gereitereerde Re- folutie, in onfe Veigaderinge genomen ende gedirigeert , tot geen anderen eynde als lot het gemeene beft,confer- vatie vandeordere van de Regeringhe, Hoogheyt van dq/e Provincie ende gerechtigheyt van onfe Stadt, ende geenfmts om daer mede te veroorfaecken eenige diftrac- tiein den Staet : Gelijck wy omtrent de felve tijdt door onfe Gedeputeerden aen haer Ed. Groot Mogendehet ielve volkomentlijck hebben gejuftificeert ende in feri' ftii vervat, als wanneer Syne Hoogheyt gheliefthadde overonferStadt ende derfelver afghefondene bejege- nmgeinhet byfonder aen Uwe Ed. Groot Mogende te klagen ende te verfoecken reparatie ende fatisfaitie dies aengaende, waertoewy ons by defen refereren , ende hebben wy ons beionderlijck te loven van de goede di- ' redie, weicke bygebracht is door de Heeren die wy goet gevonden hebben in dtfen tegebruycken,ende hareEd. daer over nocbtnaelsferieuielijck bedanckende, beloven alle de voorfchreve Heeren onfe Mede-Genooten ia Regeringevan alle het geen Haer, ofte hare Naekome· lingen ter faecke van het geen voorfeyt is,nuoftenaer- maels foude mogen overkomen ,koHcloos ende fchade· loostevryen. Des t'oyrconde het Zegel der voorichre- ve onfes Stadts ten faecken hier onder ghediud, den genthièndenjiiliii6^i. Ónderftont, Ter Ordonnantie van de Heeren Bughemeéfieren ende fes en derticfa Ra- den. Getccckcnt Ger. Hvlst.
O^ het fpatium heiiende een Zegel ven groentn Wajfche.
Afle van Jii^ificatie der Stede van Hoorii
WY Burgemeefteren,Raden ende Vroetfchappen dei Stadt Hoorn in Well-Vricilandt,doeo konteenen yegelijcken dient behoort,dat Vi'y door onle tegenwoor- dige Gedeputeerde ter Dachvaert op den fevenentwm· tichflen juniiieftledeu zijn ghedientjvande Ledure der Rede7ien ende Motiven die S^n Hobghep den Prime vM Orangie hebben hevjogen ty de handt it nemen,foo ten reg"' de van de gearrejleerde Heer en,als v^n 'tgeen aengev'ii'* isgemefi, aen, by, ende omtrent dtr Stede Arnfitrdem-,oi^ van ons de Copye by haer Ed. Gr. Mo. was verlee^itjoat Wy oock hebben ghehoort de mondelinge verantwoot- dinge die den Heer WWiw/wgKi^yir onfe Raets-verwaw _ |
-ocr page 169-
HERSTELDE LEE LI. 175
tilde gheweferie Penfionaris in onfe Vergaderinghe, als doen als een Mede-Lidc tegenwoordich zijnde , met vüorgacnde permiffie van ons Burghemeefteren voor- cocmtaenftondcsendeoock weder defen dagh,alfoo drie van ons ten voorfchreve dage abfent waren, mee behoor- lijcke modeftie op alle cnde elck poinót van dien,by hem totfcvcn toe begrepen, heeft ghedaen , roet relatie tot de fcbriftelijcke Refolutien van tijdt tot tijde in onfe Ver- gideringe ghenomen, midtsgaders tot de eygen kenniffe vanonsRefpedlive, diefoo indefeonfeSradt,alsoock jn'sGraven-Haghe fynadvyfen ende diredie, omtrent deuytvoeringevan onfe Refolutien, hadden gefien ende ohehoorc, dat wy daer op, naer dat de voorfchreve Heere leyfer van felfs uy t onfe Vergaderinghe was vertrocken indesfelfs abfentie hebben ghenomen fodanigen eenpa- figen Refolutie van bedanckinghe volkomen contente- nient ende Juftificatie , daer mede een ydereen konde nemen fatisfaclie, doch alfoo het de Ed. Groot Mogende Hecren Staten van Hollandt ende Weft- Vriellandt ge- lieft heeft, ons ende andere Leden van hare Ed. Groot Mogende Vergaderinghe aen te fchryven,ofte onfe Ge- deputeerde, ende fpecialijck den gemelden Heer Keyfer (dieeen van de fes gearrefteerde Heeren is gheweeft ) op debewuftepoinólen van mefnagie, Staet van Oorlogh voor den Jarefefiienhondert negen m wertkh, inhoudin- gbe van deConfenten ende deExecutie van dien ,fich heeft ghedragen conform onfe Lalt ende Intentie. Soo ishet: Dac wy eenpaerlijck ver klaren,Jae,met byvoegin- ge, dathy ons van tijdt tot tijdt op die ende andere faec- ken van het Landt j^incere, ghetrouwe ende pertinente rapporten, foo iu Gefchrifteats by monde heeft ghedaen èpoiniten in queftieende de confideratien van de re- fpeétive Leden geopent, de faecken fonder eenige quade opinie quaedtwilligheyt oftepaffie , naect voor onfe 00- gcngelcyt ende voort op fyn bewufte gheadvyfeert, ghe- lijck een goedt Mede-Lidt foude kennen ofte mogen doen, dat hyoock heeft gethoont grootc bekommernif- feover de difcrepantie van de Leden van de Regeringe, ende van onfentwegen gefocht met falutaire voorflagen voor te komen de onluften, verwyderinge, ende incon- venientien , die den Staet icheenen te dreygen , dathy oockniet heeft weder gewracht de bewufte Befendinge, injunio fefiicTihondert ■vijftkh.mier de felve neiïens ons ghedetereert onder behoorelijcke Protcftatie voor het Recht van de Regeringhe, ende dat alleen omme het re- fped van Syn Hoogheyt onfteriiëlijcker MemoriCjende ès felfs hooch aenfienlijcke Ampten. Dat wy ende by indeSchriftelijckePropofitievan hoochghemelde Syri Heogheyt, endede Mede-Gedeputeerden in onfe Re- folutie Bcieck getrouwelijck gereftrigeerf, zijn gheprefen over onfe liefde tot de confervatie van ons Vaderlandt ende genegentheyt omme mee de andere fes Provinciën ingoede Eenigheytende Uniete willen verbly ven, ende de oude Ordres ende obfervanticn van 't Landt te main- teneren , oock bedanfl: van de goede willen ende devoy- ien, diewy ende hy een geruymen tijde haddegecontri- bwert tot de Eenigheyt tuffchen de Provinciën , dathy federt weder pertinente openinghe van de diffèrentiale poinflen aen ons heeft gedaen, ende nefFens ons al heeft geinclineert totaccommbdatie,jae,metfyn Mede-Ge- depmeerden eenichfints breeder gegacn alsweljuyfton- leLaft lach, in het ampleóleren van het Concilatoir Ad- vysvan den fejihtenden Junii fefiienhondert "v^ich, daer van wy nochtans onfe Gedeputeerde, ende oock hem, daer van rapport gedaen hebbende, den vierentivintich- /'01 dito hebben bedand, dac wy oock in hem niet heb- ben bemerö eenige fteegheyt, quade opinie, boos voor- ®«nien, moetwil ofte verwantheyt, veel min oyt ofte oyt "snheni hebben ghehoort eenige feditieufe, ofte dange- 'eufeDifcourffen van diiTolutie van de Uniejofte dwang 'ande andere Provinciën, oock niet en weten ofteghe- m eenige quade defley nen, machinatien ofte
«enées heeft ghehadt, ofte eenighe quade Achter-raedt oieltghchouden, alfoo wy in tegendeel van dien allen, «m iltijdt gekendt hebben, gelijck wv verklaren midts- Mieo voor een oprecht Patriot ende Liefhebber van het
"Weriandtjendevan de |
: mcttachtich Jaren Oorlochbc- vochcene Vaderlijcke Vryheyt een goedt Voorftander van de WareChriftelijcke Gereformeerde Religie,ende diewy noyt anders en hebben bcfpeurt voor olente hebben gehadt, dan de bevorderinge van de eereGodts, endedeopgemelde Religie,de Vryheyt, Rulle,Seecker- heyt ende fienigheyt van het Lieve V aderlandt, ende dat op die forme van Regeringhe, volgens de Unie ende an- dere fondamentele maximen ende gronden van den Staet, als waer in hy was ghebooren , ende die hy oock meermalen heeft ghepatrocincert ter plaetfe daer het be- hoorde Ende verklaren wy vorder, dat hy ncflfens fyne Mede Gedeputeerde ons van tijdt toe tijdt, ende fpecia- lijck van defe faecken van het Mefnagie ende Staet van Oorloch heeft ghedient van feer nette, ghetrou we ende fincere Rapporten , aengaende het gunt foo inde perti- cuiiereConferentien, alsin de volle Vergaderinghe was voorgevallen, oock fyn refpedive Laftcu wel heeft nae- gekoracn, ende alles gecontribueert, ten meeften dicnfte van den Lande in hetghemeen, ende onfe Stadt in het perticulier ; daer vooren wy hem tot meermalen hebben bedandt, ende als noch reden hebben te bedancken , ten aenfien van fyne vigilantie, trouwe ende yver j die yder een in de uytvoeringe van fynen dienft, als onfen Secre- taris, ende daer nae Penfionaris, genoechfaem is gebleec- ken , des wy , gelijck als voor defen den een en dtrtkhfie» ]\iVàfefiienho?tdert'vijftkhby Oasv/Asghtàzsn, als noch voorgoetjvaftjcnde van waerden ghehouden , het gunt by den voorfchreve Heer Keyfer, ende andere onfe Ge- deputeerden terDachvaerc in.hetftuck van de CaiTatie ende Redudie van de Militie, metden aenkleven van dien is ghedaen , hem voor fyne goede de voy ren in die ende andere faecken lynes dienft ferieufelijck ende itc- rativelijck bedanckende, ende met eenen beloovende, hem ende fyne nakomelingen, van alle hetgeen hem ter faecke van dien foude mogen overkomen,tot allen tijden tefullea vryenendeindemneren, ende tegens ydereen te defenderen ende voor te ftaen , onder verbandt van onfe Stadtj ende alle de goederen van dien,ten bedwanck van allen Rechten ende Rechteren. Aldus gedaen in on- fe Vergaderinghe den thteHden]\i\\i fefiknhondei't eenen vijftkh, prefent de Ed. Heeren Willem Claefï de f ager, Mr. Albert de Groot, Claes Janfz, Pot Burgemeefterenj Maerten Janfz. Groot,Jan Albertfz Lamberfchagen,Pie- ter Dirckfz, Ben,Claes Cornelifi Hoochwoude,Mr.Cor- nelis Ripperfe, Jan Fredrickfz Abbekerck, Dodor Ge- rard Hovius, Lambert Pouwelfz, Cornelis Claefz Veen> Thys AdriaenfzFons,Elbert Dirckfz Langewagen,Mee- fter Cornelis Olferfe, ende Gerrit Pie^ri^ Radenj zij n- de de Heeren RaedtjSonck ende de Yfg, in here fundie in 'sGraven-Haghe, ende den voorfchreve Heer Keyfer» gedurende onfe deliberatie vertrocken j ende des t'Óyr- konde onfes Stadts Zegel een faecke hier ondereen ghe- hangen den twaelfden Julii fefiienhondert een en üftith.
Onder ftont Ter Qrdonmntievan myne ^d.Meérenvoùm»emt, By my Secretaris geteeckent
Wormbout Jünsz.
Wy Mr. Nicolaes Raedt, Burgemeefter, ende Gerrit JanfideVry, Oudt-Schepen , ende bcyde mede Raden der Stadt Hoorn in het nemen van de Refolutieopde voorfchreve Ade Juftificatoir , ende approbatoir. ,toc Hoorn in de Vergaderinge van de Vroedtfchap niet pre- fent geweeft, maer alhier in den Hage ter Dachvaert ge- committeert zijnde wegen gemelde Stadt, verklaren by defen, de voorverhaeWe Ade, in allen deelen te compro- beren, ende ons daer mede VolkomeDtlijck re conforme- ren in fulcker manieren, als of wy felfs perfonelijck in 'c arrelleren van degheroerde Refolutie ende Ade,in onfe Vroctfchappen tegenwoordich waren gheweeft. Adum in den Hage den veertienden juHi 1I.
, Geteeckent
Claes Maedtitaàt Gerrit Janfz de Fry.
^ ABt |
-ocr page 170-
15-6 HERSTELDE LEEU.
J^'cle van luflificatie der Stede Medenblicl^.
E X Τ R A C T,
Uychet Refoliide Boeck vande Burgemee- fters endc Vroetfcliappen dtr Stede Medenblijck.
Vergaderingegbehoudm bj Burgemecflers ende Vmtfibap- pen op den derden Julij liyi. prefentib%s Meefler Evertjacobfi., Jan ja?if:^deZce, ende Meeflcr Folc- kaert Cornelifihur^emeejter, nejfens Symon Maertfz, Lieves j Heiidrick VerTner j Adriaen Roocker, Bartholo· mam Maertfx,/facob NelSiAdam C oenen,Jan ·υαη Hau- ■wert ^ Jacob Àckcr , Adriaen Albertjii, ende Cornelis Hogelandtj Vfoetfehappe?!.
ZYnde tér Vergaderinghe van de Heeren Burgemee- fteren ende Vroedtfchappen der Stede Medenblijck
feexhibeert ende gelefen feeckere Memorie ónder den leer Raedt PenfionarisCe/^geconCgneertjgeintitiileerc "Redenen ende Moti-ven 3 die Syn Hoogheyt den Prins ·υαη Orangien hebben bewogen by de handt te nemen, fio ten re- garde van degearrefieerde Heeren j als van hetgeen aenge- vangenis ge-weefi aen j by j ende omtrent der Stede Am^er- dam , by 'c welcke de felve fis Heeren van feer enorme endèinfoiente delïdlen ende fauten worden gheinfimu- leerc ende bekladdet, fpeciilijcken in faecken t'exercirie van haer Ampc ende dienit betreiit:nde,-ende by de oc- cafiein omvrageghebracht zijnde, wat toe defentie ende voorrtandc van de innocientie van den Heer Stellingwerf Raedt ende Penfionaris dcfer Stede, wefende gheweeli eene van de felve ghefaifleerde fes Heeren in fpecie fai dienen gedaen te worden, is nae rype deliberatie van een- parigeftemmen vanBurghcmeefteren ende Vroetfchap- pen goetigevonden, voor eerft, verklaren, ghelijck haer Ed. verklaren by defen,dat den felven Hteï Stellingwerf in het executeren vanfyn Ampt als Raedt ende Penfio- naris ende Ordinaris Gedeputeerde ter Dachvaert van de Ed. Gre. Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vriefiandt, wegen defer Steden federt lange Jaren her- waertsdoorgaensj endc fpecialijeken in den voorleden Jarefiftienhor.dert vijftich in de faecken doenmaels voor- nementlijcken trotierende , racckende den Nieuwen Staetvan Oorloge,de aparte CaiTatie ende Redudtie van de Militie, het tegenfpreecken van de dutatoire Rcfolu- tievanden vijfden ende fifdenjanii fefiienhondertvtjf- tich tei GeneraliteYjrghenomen, ende van de Commiffie Van Syn Hooghijp aen alle de Steden van defe Provin- cie daCr op ghcvolcht èiide in het werck gheftelt, cynde- lijck van de approbatie van het Conciliatoir Adyys van àtpfeftienden^wWì 16^0. eride vande vorderebefoignes daer op gevolcht, foo Eerlijck,V room,finceer ende trou- •welijcken volgens den lall hem by ons gegeven gedragen, foo ghetróuwe ende fincere rapporten van de Advyfen endc Coniideratien van alle dc Leden op de voorfz Sub- jeden ter Vergadcringe van de Provincie van Hollandt ende Weft- Vriellandtjals mede ter Generaliteyt, foo pro als contra geopentj naer fyη ordinaris curieufe ende labo- rieufegewöoiitiijfóo by Brieven alsfchriftelijck verbalen van tijdt tot tijdtgedaen heeft jais yemantfoudekonnen doen, waer ovef oock den i'elven iiefenü iyne refpedlive mede Gedeputeerden na gedaen rapporten voor hare vi- gilantie yver ende goede devoyren t'elckens ten hooch- Iten bedaiïdt iijn geweeft,ende als noch by ons fpecialijc- ken bedatìil worden by defenj approberende de couragie ende yver van de felven omtrent die faecke ten dienlte van den Lande gethoont, verklarende meteenen het in- hou.deu van de ghemelde Memorie defen aengaende te wcfen on'toaerachtich, injurieus ende calumniem > ende dat de refte gehouden moet worden te vvefen van gelijcke ca- libra , belovende daerom oock fyne Ed.endefyneDe(- cendenten eii Nakomelingen van alles wes hem ter fuec^ ke van dien overghekomen is,ende t'eeniger tijde foude mogen overkomen te houden , niet alleen onfikuldick, maerooekvoorfodanichjalsofhetaen onsfelven in het generaci ende yder van ons in 't perticulicr overgekomen |
waer, ende't felve daer het oyt foude mogen weftn aijt
alle vigeur te fullen helpen repareren , oock hem mee de zijne van alles teindemneren, kofteloos endefchadelooj te houden en altoos te bevryden, onder verbant van onfj Stede en goederen van dien, ten bedwangh van alle Ho- ven ende Rechteren. Onder ftont, geextraheertuytden voorfi Regifter ofte Refolutie-Boeck, is defe van woor- de te woorde daer mede accoj-derende bevonden, ten da- ge ende Jare als vooren. By mytot Medenblijck Secie- taris geteeckent M. Hyckaert.
Verklaringe van de Ed. Groot Mog Heeren Staten V4ii Ηφ ìaiidt endo WeB-Vrieflant tot de cherge van degefiyfitr. de Heeren ende de Regsringe van Amferdam.
De Ridderfchap Edelen ende Steden van Hollandt ende Weft-Vriellandt reprefenterende denStateó van den felve Lande, allen den geenen die defen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt : Doen te weten, alfooia den vooiì&àanjhxefip^ienhondertvyftich ghedelibereett wordende over het aennemen van eenen Nieuwen Staet van Oorloghe, het verminderen vandeLaftenvandcn Lande, ende het geen wyders daer aen dependeert, eeni- ge Heeren uyt de Leden, onfer Vergaderinge Staets-g^ wyfe by een zijnde, als namentlijck : Jacob de With Out-Burgemeefter derStadt Dordrecht ,Johan dé Wiel Burgemeefterende AelbertRuyl Raedt Penfionaris der Stadt Haerlem,Johan Duyft van Voorhout Out-Biirgé' meefterder Stadt Delft, Nanningh Keyfer Raedt ende Penfionaris der Stade Hoorn, ende Riclaes Stellingwerf Raedt ende Penfionaris der Stadt Medenblijck,gefaifeeft endeeenigen tijdt op onfen Huyfe van Loevefteyngedc- tineextzijn geweelt , entie dat alle de voornoemde Hee- ren : Gelijckmedede Heeren AndriesBickerHeervaù Engelenburch, ende Cornelis Bicker Heer van Swieten, de eerlie Oudt, ende de andere regerende Burgetneefter derStadt Amfterdam, door het be eydt ontrent de voor- fchreve faecken doenmaels ghebruytS van der felver re- fpefti ve Stede dienften afftaη t hebben gedaen endeont- ilagen zij η geworden,dat oock onfe goede Stadt vad Affl-' iterdam met Krychsvolck van den Staet eenighed3geii beilooten ende bcfet ghehouden , alle het welcke by den geenen die van de ware gefchapenheytendeomftaiidig' heden van faecken indie tijdt voorghevallen ende ver- handelt , geene rechte kenniiïè zijn hebbende , foude konnen opgenomen endegheduydet worden, als òfgfc melde refpeftive Heeren door ofte ter faecke van eeiiige mishandelingeofte quaedt beleydt omtrent haerderSte^ de, ofte des Stajlts faecken, ende fulcx door hare fch^t totfodanighe faififfement ende afftandt van haeredien- ftenfouden mogen wefenghebracht, als mededàtbyde Regenten van de voorfeyde Stadt Amfterdam eenighe recht vaerdighe oorfaecketot het leet haer door de ïoor- fchreve befettinge aengedaen foude zij η ghegeveii, ende dat nochtans in tegendeel van dien, ons klaerlijck ghe- bleecken is door Wettighe ende folemnele verklariiighe van de een-ftemmende Vroetfchappen der voorfchrevi Stede, dat de meer gemelde Heeren refpeftivelijck met allefinceriteytende getrouwigljeyt hebben achtervolcht endenaegekomen het geen henlieden by hare Coromit- tenren in inandatis gheghevcn ende belaft was, endefp^ cialijck op de poinólen het verminderen van den Lalt van den Staet raeckende > ende in reguard van deü Sttót van Oorloghe met het geene daer aen dependeert j etìde àlles wateenichfints uyt dedeliberatien daer óver ghe- houden is gerefiilteert, foo aengaende de inhoudlngéder Confenten, als betalinghe van een ghedeelte der Miliu® by den Rade van Staten in meer gheroirden Staet vi"
Oorloghe ghepetitioncert, midtsgaders op de Executie van de Refolutien dien aengaende by ons genome^ > her geenen daer aen dependeert, haer hebben achtervolgende den lalt ende intentie van de voorfcnre- ve refpéétive Vroetfchapptn haere Heeren prindpilen ende Committeniiin , oock de lelve van tijdt tot tijdt ge- dient van pertinente getrouwe ende waerachtigi rappW" ten aengaende alle Advyfen ende Confideratien fo by αβ andere Leden in onfe Vergaderinghe , alsniediijy "^ |
-ocr page 171-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
tiven die Sijn Hoogbeyt den Prlnce va» Orafrgie ke&ien be'
wogen by der handt te nemen, foo ten regarde van degearre-
fleerde Heeren als van hetgeen aengevangen isge-weefi,een,
by. ende omtrent der Stede Amfierdam, doorgemelde Syn
Hoogheyt onftcrfïelijcker Memorie op den negenden
AìignÙy àcs]iets fefiienhondert vijftich, in handen varj
unien Raedt Penfionarisgeconfigneert,ende naderhamit
door den felven in onfe V'ergaderinge ingebracht zijnde,
naer voorgaendedeliberatien gheopent den v'^fthienden
Junii nulaeiftleden ,ende den innehouden van dien wel
ende rypelijck overwogen hebbende, oock hier op ghe-
hadthetadvysvan onfe Gedeputeerdede welc'<ewy het
felveGefchrifrmët meerandere Aden ende Refolutien
ter materie dienende, tot dien eynde ter handen hadden
geftelt, vinden onsgenootfaed ende verplicht tot nader
ondcrrechtinge van onfe Bondtgenooten j mitsgaders al-
len anderen die het voorfz Gdchrift ter handen foude
mogen zijn ghekomen ende defefullen fien, oock infon-
derhey.t tot decharge van ons ende onfe pofteriteyt by
defen bekendt te maccken de ware gelegent heyt van faec-
ken in 't voor geroerde Gefchrift gemenrioneerr,mitsga-
ders van de proceduren by ons in , ende omtrent defelve
faeckevan tijdt tot tijdt gehouden; Verklarende ende ob-
tefterende in defen allen geen ander oochmerck te heb-
ben als ons felven ende onfe Adien in het voorfz Ge-
fchrift odieufelij k voor : eftelt, midtsgaders de eere ende
reputatie's Landts van Hollan it endc Wcft-Vricflandc
tejuftificeren, voor te ftaen ende te verdedigen, oock
verfeeckerendeonfeLiefde endeafFcdie tegen onfeop-
rechte ende trouwe Bondtghenooten niet te wcfen ver-
mindert ofte verflaeut, oock niet te fullen verminderen
ofte veiflaeuwen om dier oorfaecx wille,dat verfcheyden
onwettige adien ende proceduren tegens onsaengewent
ende in 't werck geftelt by eenige weynigeuyt den haren
tot onfen grooten leetwcfen,ende foo wy ons verfeeckerc
houden, oock tot haren mifcontentementghcftijftende
gefavorifeert zij η geworden; nemaer alle ons voornemen
alleenlijck te tenderen tot i ufte, vi ede ,"eenigheyr, en hcC
gemeene befte,gelijck wy oock gedurende de grootwich-
tigedeliberatien t'federt het overlyden van Syn Hoog-
heyt den Prins van Orangie ende ter occafie van dien zijn
voor gevallen,ende nu door Godes genadigen zegen met
eenparigheyt ende tot volkomen contentement van alle
de Geünieerde Provinciën gheluckelijck ten eynde ghc-
bracht, fulcx van tijdt tottijdt met der daedt hebben be-
toont, verfoeckende feer ernftelijck de felve onfe waerde
Bontgenooten ende alle anderen, hier van fovreedfame-
lijck ende onpartijdclijck te willen oordeelen als wy ons
vreedfaemlijck ende onpartijdclijck , midtsgadersghe-
voechlijcken reëlijck in defaecke felfshebben ghethoonc
ende gecomporteert : Zijnde fulcx,dat wy terftont na het
fluyten van de Vrede, naeft de hulpe ende den zegen van
Godt Almachtich,voornamentlijck door vry willich con-
tribueren van goet en bloedt, onfe getrouwe Onderfa-
ten ende Ingéfetenen verworven, alle onfe Adien ende
ghedachten daer heenen hebben ghedirigeert ende laten
gaen dat de felve onfe Ingefetenen ende goede Gemeen-
te oock wederomme de vruchten van den voorfz foo dier
gekochten Vrede foudcn mogen fmaecken, ende fy Lie-
den, waer het doenlijck, van de meenichvuldige Impoft-
tien ende Contributien tot onderhoudt van de Militie^
ende andere s'Landts Laften ingevoert, met ter tijdt ee-
niger maten verlicht worden : Endc nademael onfeFi-
nantien door de groote befwaerniilcvan den langhduri-
gen Oorloge, door de continuele Negotiatien van pen-
ninge op Intereft, die wy van tijdt tot tijdt tot uytvoerin-
ge van de koftelijcke Oorlochs defleynenjten dienfte van
de gemene Unie genootfaed zijn geweeft te doen; mits-
gaders oock door het menichvuldige verfchot in tijde van
noodt voor de andere Provinciën onfcBonrgenooren toe
behoudenifle van den Staec boven onfe Quote ghedaen,
daer van tot noch toegeene Liquidatie, veel min beta-
linge hebben konnen bekomen, foo verre gheraeckt wa-
ren in verloop, dat felfs naer deontlaflinge vandeordi-
naris Leger-Laften,en na een mcrcklijck redres in de Fi-
nantieby eenige affchaSinge foo van Generaliteyts als
van Provinciale Laft^en ghemacd, echter het ordinaris
a inne-
Ged eputeerde van de andere Provinciën in de Vcrgadè-
ringhe van de Heeren Staten Generaci foo pro als contra
geopenc endegemoveerrj alles tot der felver V'roetfchap-
pen volkomen Inftrudie, goet con ten temen t, ende ab
iolutefatisfadie, dat mede iη het beleyt der voorfchreve
faeckcn endc ddliberatien in de rcfpedive Vroetfchap-
penj de fel ve Heeren ofte y emandt van haerlieden , noy t
gethooncliebben door eenige paiïïen gedreven, ofte met
quadeopioien inghenomen te zijn, maer in tegendeel
van dien alrijdcs oprechtelijck, finceerlijck, ende onghe-
paflioncert dc faeck te hebben ghedirigeert, immers foo
veel in haer is gheweell, met al e betamelijcke middelen
betracht te dii igereri alles tot verfeeckeringe van dedier
gekochte vryheyt der Geünieerde Provinciën in het ge-
ineen,eridevan onfen LanJevan Hollandtende Weft-
Vrieflandt in het byfonder, ende fulcx alles tot rufte, wel-
ftant, endeten ghemeene beften van onfe Lieve Vader-
landc i Sooift:Datwy van alle het doen endc laten om-
trent de voorfilake in onfcVergaderinge voorgevallen,
infgelijcx goede ende pertinente kenniiTe hebbende ons
dienthalven ten vollen vernoecht houden,en voorts vol-
komentlijck defererende aen de refpedliveghetuygenifle
vande voorfeyde Vroetfchappen der refpeóliveSteden
van Dordrecht, Haerlem, Deift j Amfierdam > Hoorn ende
Medenilick , oock volkomen fatisfadtie vindende in de
onfchuidt ende oprechtigheyt vandeprocedurendieby
tnde van wegen de Regeringe van de meer gefeyde Stadt
Amfterdam, omtrent de voorfeyde faecke zij η gebruydt,
ende daer van niet anders oordeelende dan dat de fel ve
lijngcdirigeertgeweeft ten beften van den Staetin'tGe-
nerael, en van onfe Provincie in 't pcrticulier, tot wech-
neminghe van alle misduydinge abufiven , informatien,
quade ende onghefondcerde opinien, verklaert hebben,
ende verklaren mits defen,dat alle ende een yegelijck van
dewelghemelde Heeren, ende die van de Regeringe der
voorfz Stadt Amfterdam omtrent de voorfz faecken, de-
liberatieh, Refolutien ende executien van dien, niet an-
ders gedaen ofte beleyt hebben als 't geen goede ende op-
rechte Regenten, getrouwe Patriotten ende Liefhebbers
van de vry hey t ende welvaren van den Lande, ende van
degoedelngeietenen van dien fchuldich waren ende had-
den behooren te doen , ende dat derhalven alle defelve
ende een yder van haer,in hiKeereigoedeTiaem endefaem,
door het voorfz faiiiiïèment, detentie ende het verlaten
van hare refpéöive dienften , ende door de voorfz befet-
tinge van Krychsvolck der gemelde Stadt,in geenen deel
ïijn ofte gehouden konnen worden te weien gekrenffjge-
hdiert ofte verkort. Aldus ghedaen ende ghearrcfteert in
onfeStaetsgewyfe Vergaderingeonder onfeu Zegel, op
tadrieejitmntkhflen Augufti des Jaers onfes Heeren
cndeZaiichmaeckers
Φάει na ijl öqo? (©ecomniittccrbe Ecbcti opijctpai
pt£cgcb2acfjt {jetnaUolgenbe / öacr ban üoenöeOjuclicn
Knige oïjcemplaceiv onisec tm ®ptcl üan
Waerachtich eudeaoodich Bericht,
yan 'tgeen by de Heeren Staten van HoUandt
tnde WeSi-Vrieflandt in den Jare itffo. -van t'ydttot
tijdt is ghead-vijfeert .gerefoheert ende ghedaen omtrent
het -werd va» mefiiage, endede difficulteyten ghemaeit
ia het dragen der verfocbte Confen ten van de 'welgemel-
de Provincie, tot onderhoudinghe ende betalinge van een
gedeelte der Militie, hy tijden van Oorloge in dienjt gke-
"^eeff lijnde.
Μ I TS G AD ERSJ
^f'ederlr^^inge. van fèecker Gefchrift^ gheinti'
tuleert Redenen ende Motiv'en,die STN HOOG-
HETT denPrince van Orangie hebben bevlogen
h der handt te nemen, foo ten re^arde van
de ghearrefteerdc Heeren , als van het
geen aenghevangen is ghevee^,aen, by,
ende ontrent der Stede Amfierdam.
Π E Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflantgefien
leccker Gefchrifte, geintituleert Redenen ende Mo-
-ocr page 172-
15-6 HERSTELDE LEEU.
innekomen van onfe Comptoyren tot betalinghe van bet Krychsvolck,Renten jintereften, ende andereor- dinarisonvermydelijcke Lallen Jaerlijcxby ons te beta- len ftaende, niet en konde ftrecken, ende geenfints gera- den zijnde het Jaerlijcx achterftal daerdoor ghecaufeert, wederom me door ruyneufe ende inkankerende midde- len van Negotiatie , als daer bevoorens t'elckens was ge- fchiedt, te (uppleren, oock in geenen deele kennende refolveren tot vermeerderinge van Schattingen ofte ver- hooginghe ende befwaringlie van Impofitien, als zijnde t'eenemael onrecielijck ende een teecken van verdorven Policie,datby tijde van Vreede de goede Gemeente hoo- ger ende mcerderals in de laftige Ooriogen fouden wor- den befwaert,maer ter contrarie billickheyt vereylTchen- de dat her goet ende bloedt by de felve ende haré y verige Voor- Ouders tot behoudeniffe van den Staet dickmaels met grootebekommerniffe opghefetj by occafie van den Vreedcj wart doenlijck, door verminderinge van de La- ilenende alle andere bedenckelijcke verlichtingen fou- den mogen worden beloont : Soo hebben wy noodt- faeckelijck , ofte het voorfchreven Jaerlijcx verloop ende achterltal by wegen van wel gereguleerde mefnage, ende door het affchaffén van ecnighe niet hoochnoodige La- ften moeten redrefferenjofte den Staet van den Lande in dcuytterfte confufieende verwerringhe fien vervallen : Endehcbbeïi dienvolgende foo door Gedeputeerdeuyt het midden van ons, als fncde door onfe Gecommitteer- de Raden, rypelijck doen examineren ende indageren op wat poften ende in wat faecken de voorfz mefnage belt ende gevoechlijcklt fonder quetfinge van den Lande,fou· de konnen worden ghevonden, gelijck oock daer over al in den Jare 1648. twee diitinitebefoignes aengeflclt,en vervolgens geraifonneerde advyfen uytghebracht, oock naderhandt by ons Reiolutien ghenomen zijn gheweeft, itreckende voor een groot ghedeelte tot affchaffinge van verfcbeyden onnoodighe Officieren, wekkers funÖien door den Vreede ofte anderfints, abfolutelijck waren ko- men te cefleren, «ide tot retranchement van een gedeel- te der TraÊtementen der geener wekkers Employ mede door de voorfz veranderinge van verfcheyden moeyten, lallen ende kollen was ghelubleveert ende verlicht ghe- worden.
Ende gemeril, de voorfz Officieren voor het raeeren- deel als zijnde Militair ende de Generaliteyt raeckende, by den Rade vau Staten vvederomme ofte met hare volle Tradtememenjofre immers hooger als ons oordeels had- den beh . oren te gefchieden,gebracht waren op den Staet van Oorloge voorden Jare 1649. middelertijdtghecon- cipicert, ende nae ouder ghewoonte de Provinciën toe- gtfonden, met vcrfocck ,'omme hare Confenten te wil- len dragen pp de poften daer inne begrepen : Soo heb- ben wy daer inne in dier voegen niet konnen confente- ren de voorfz onfe Refolutien van mefnage op den »<?- gentievde/i Oöobcr 164.9. Provifioneel advys van
onfe Provincie op den voorfz geprojeóteerden Staet van Oorloge ter Generaliteyt fchriftelijck inghebracht, ende daer toe medegeurgeert dat het equivalent van feeckere •vijftich Compagnien in den Jaere feflienbondert acht en tnvintich alleenlijck voor den tijdt vanyêj Maenden als doen eerft komende aengenomcn, ende ons van tijdt tot tijdt by continuatie overdrongen ,foude mogen worden gevonden by CaiTatie van v^tich gelijcke Compagnien van Uytheemfche Natiën. Ons reiferverende noch nae- der aldaer te mogen bekendt maecken al fulcke poften ende Laften pp den felven Concepten Staet van Oorlo- ghe als wy fouden oordeelen fonder merckelijcken on- dienll van den Lande afgefchaft ende daer uytgelaten te konnen }vorden,cnde waer op wy over fulcx vermits het groot verloop van onfe Finantien niet en fouden goedt vinden onfe Confenten te dragen , ghelijck wy tot dien eynde al op den een C7i dertichficn Julii daer te vooren on· ie Gecommitteerde Raden ( als henlieden aenbevoolen zij nde het oplicht ende de voorforge van onfe Finantien) op der fel ver iterative Remonftrantien van dat ( onaen- gefien de voorlz beloignes van mefnage al met ter daedt ter executie mochten worden gheftelt ) echter by getroc- kenbalance,nocheenheelgrooty<iir/^V* kort bevonden wierde omme de Laften van den Staet, met het inne ko- men van dien, ghelijck te ftellen, boven noch een groote t'achterhey t van loppende fcbulden ( die notoy rlijck tnet den eerften dienden te worden betaelt)by Refolutiehad- den verfocht ende ghelaft metden eerften op hetpapisf te willen brengenhunne Conlideratien op war gelegent· heyt eenige vorderc mefnage tot ootlaftinge van onfe Fi- nantlcn beft foude konnen worden gevonden, endedat de felve oock dienvolgende albercytseen voorflach ten voorfzeyndeltreckende, haddengedaen. Beftaendedc ielve voorflach infonderheyt daer inne i |
Eerflelijck > dat de Log^s-geldtfi voor de Militie iy Jen Staet verjireB j onder henefitie vaji fromfte betalinghe, mochten tporden afgefchaft.
Ten fweedenJat de Comfagmen CuraJJters in Harqueiu· fiers mochten worden -veraridert.
Ten derden, dat de Regimente?i van de Uytheemfche üam tien in dicitjie van defen Staet, heffaende fojmnige in driecn tiuintich, achtie«,feve7itien, veertien, enfommige maerin tienComfagnicn , alle machten-worden gheegaleert met het minflegetal, daer bysi\ien vijftich Compagnienfoudeνοτ· den gelicentieert.
Ten vierden, dat van de Ruyterie een wercklijckgedeelti mochte -wordengelicentieert ten opfichte in tijden van Vreii infonderheyt gheconfidereert de gelegent heyt defer Pro-ai»· den meer de Voet-Knechten als Paerden ( de -melcke menai· hier te Lande in alle voorvallende occafien,oockprotnptel^tk 'ende in vollen ghetale kan bekomen ) tot befettinge-van àt Frojttleren -worden gerequireert, ende dat nochtans defikt Paerden i^tjn uyttermaten kofielijck, en een groote befitm- niffe voor den Staet.
Ende alhoewel wy tot verlichtinge van onfe befwaerde Finantien, groote genegentheyt haddc omme den fclvcn voorflach te ampleöeren, ende vervolgens in alles te re- folveren tot Callati^ van honde^t vijf Compagnien te voet ende de halve Ruyterie, ghenomen de felve halve Ruyterie op twee en dertich Compagnien yder vanfe- ftich Paerden : Soo hebben wy nochtans al voorensdaer op finale Refolutiete nemen jgoet ghevonden, alle de voorfz faecken te leggen in Communicatie met Syn HoogheytdenPrincevan Orangie onfterfFdijcker Me- morie , omme daer op te verftaen desfelfsconfideratiei) ende advys Ende heeft gemelde Syn Hoogheyt na itera- ti ve Remonftrantie en naedte openingen van den Staet onfer Finantien , foo door Gedeputeerden als oock in- fonderheyt door onfe Gecommitteei den Raden aen den felven ghedaen > eyndelijck op den achfien Decembrisis den voorfchreve Jaere feftienhondert negen en veernch uytgebracht, ende in fcriptis toeghefondeu den naervol- genden voorflach, te weten :
Dat omme te vinden een e^uipoUent van de voorfchrew» vijftich Compagnien ^nno lóiS. aengenome», een Compa- gnie van alle kleyneRegmenten foude wordengecajfeert m twee van alle grooten.
Dat in plaetfe van de efgulifatie der Uytheemfche Regi- menten tot het minfieghetal, dehUandtfche Compagnie» fouden vjorden gereduceert op feftich , endedeUytheemfcht op vijf en veertich Koppen.
Datinplaetfevanhetcajferen van dehelftvandeRuJ·
terie,VNS.t\{ Compagnien paerdenin't geheelfoudeti-ojvrde»
gecaffeert.de refi erende gereduceert op 't getal-van i-f ·
Dat de CoHverfie van CuraJJien in Harqueiufiers foude gefchieden.
Dat de Servici en foude -worden vermindert tot eender Je· Ende of wel volgen sdefe Syn Hoogheyfs voorflach felts de numbre van hondert vijf en feventich Koppen Voct- Volcks meerder foude hebben ghecalTeert gheworden als
bedroegen de voorfchreven hondert vijf Compagnien »
die volgens onfe inclinatie ende den voorflach vanonle Gecommitteerde Raden hare licentie foude hebbenge·
kregen, onaenghefien mede beydcde voorfchreve Con- cepten noopende de afdanckinge van de Cavaileriem £ ghetal niet meer dan vierhondert twintich Ruyteren ren verfchillende. Ende dat over lulcx foo volgcnshet een als volgen het auder in alles ( R uy teren ende Knech- ten door malkanderen gerekent j by na gelijck aental van Militie in dienft van den Staet Ibude hebbengheblewn^' |
-ocr page 173-
HERSTELDE LEE LI. 175
boven ghemelde Advijsvan onfe Gecoitinlitteerde Ra-
den begrepen, geen confent en konden dragen. Ende al-
hoewel wy,vcrmogéns de Vryheyt die de refpeilive Pro-
vinciën in materie van belaftinghe, akij.lts felts onder di
heerfchappye van hare Hertogen, Graven en Hiirea,heefc
gecompeicert,tenfcheipften genomen, niet ghehcuden
zij η ghewei ft daer van eenige fpeciiique redenen te glie-
ven, ofteeenige middelen van ïndudtie te gebruycken ;
maer uytkrachtevan de felve Vryheyt, met fimpele no-
tificatie van difcontinuatie van onsconfent hadden mo·
gen volftaen : Soohebben wy des onaenghefien omma
alleyoldocnswillenictna^lhelaten den gantfchen Staet
van onfe Finantien aen de Gedeputeerde der Staten Van
de andere Provinciën onfe Bondcgenoten, ter Gcnerali-
teytoprecbtelijck open te leggen,en de felve de pregnan-
te motiven van de voorfz difcontinuatie tot verfcheyden
malen in het breede te deduceren, metyji/zi/i aenwijfin-
gejdat men minder Volcxeffettive in dicnftfouden be-
houden , als waertoe wy onfe Confenten hadden gedra-
gen indien men meerder wilden aenhouden als mea
vermogen hadde omme te betal.en, niet twijffelende ofte
alle het felve foude hebben gheweeft van fodanige opera-
tie dat opghemeldeGedeputee."dcn met ons van een ver-
ftant fouden zijn geworden, oock aen hare Heeren prin-
cipalen getrouwelijck refererende de voorfchrevene Re-
denen ende Motiven , ende infonderheyt onfcneccffi-
teyt, de felve haere Heeren principalen lithtclijck mede
daer toe fouden hebben gedifponeert dat de voorichreve
Licenteringhe van het Krijchsvolck, ende verminderin*
ge van Laftcn met den eerften nae de ghewoonlijcke or-
dere, ende op den ouden voet, in het werck gheftelt fou-
de hebben mogen worden ; dan echter en hebben wy
niet alleenlijck al fuicke effeden daer van niet verno-
men , maer oock noch felfs met bedrocffeniiTe onder-
vonden , dat men ons ter contrarie heeft beginnen te
vergen de betalinghc van de Laften daer toe wy als voo-
ren onfe Confenten niet en hadden gedragen, in voegea
dat wy eyndelijckgenootfaedgheworden zijn ter Gene-
raliteyt verklaringhe te doen, ghelijck wy in Januariofi'
ftiefthondert vijftich formele verklaringe gedaen hebben
dat de Finantien defer Provincie de fwarc Laften in tij-
den van Oorloge de felve opgbeleydt den Vrede als doen
airede foo lange geduyrt hebbende, niet langer en kon Je
dragen, ende naedemael alle ende cenyeder van de Pro-
vinciën allejiren vry ftaet in de petitie by den Raedt van
State gedaen omme te confenteren ofte niet te confente-
ren, oock de Laften by de felve voor gheilagen aen té
nemen ofte teexcuferen,naer conftituiic ofteghelegent- '
hey t van de felve, ende dat den meer gemelden Sta»: van
Oorioghe notoyrlijck niet anders en was als een Petitie
van den Raedt van State ende daer voor als doen uy tghe-
fchreven ende de Provinciën toe ghcfonden, dat wy be-
vindende de Laften daerinne vermeit , voor onson-
draegelijck te zijn, over fulcx goet ghevonden hadden dc
felve te difEculteren, ende niet vorder toe te ftaen als ons
Provinciael Adv^s bevooren aldaer inghebracht ende tc
meermalen vernieuwt, was mede brengende, ende dien-
volgende in casde andere Provinciën daer toe nieten
iouden wefen tc difponeren , gherefolveert waren het
felve Provinciale Advijs naerden innehouden van dien
in den onfen in bet werck te ftellen ende eöcdl: te doen
forteren , alsmoetende de voor gherocrde Vryheyt van
Confenten niet beftaen in een ydcr geluyt van woorden,
maerinfodanighe effedive realitcyten daer mede men
fich mettcrdaedtvry houdt van de betdinge van die La-
ften , tot continuatie van de welcke men expreflèlijck
heeft verklaert geen Confent te konnen dragen : Dan
alfoo dc Gedeputeerden van de Provinciën onshoope
gaven omme op onfe voorgheftelde poinóten van Mcf-
nagehaere Provinciale Advijfen mer den eerften te iul-
len inbrengen , foo hebben wy met de voorfchrevene
Executie omme alle voldoens wille, nocheenigcn tijric
ghefuperfedeert , ende op het iteratijf verfoeck van de
op-ghemelde Gedeputeerden , daer inne vao tijde
tot tijdt ghecontinueert , tot dat eyndelijtken de
felve in het lactfte van de Maendt Martii des voor-
fchrevene J^^ers ende het begin van de Maendt April
3 daer
ende dat ophet vorder innehouden van beyde devoorfz
voorflagen ofte geen difcrepantie was ofte immers van
geringe importantie, foo hebben wy echter omme twee
cünfiderable redenen,in den voorflach van Sijn Hoogheyt
niet konnen condefcendcren.
Sfijff/^V/^idewijlevolgensdefcIvede te doene Licen-
tieringhe meerder, jae omtrent tweemael foo veci foude
bobben ghetroffèn de Ingefetenen endc hihoorlmgeH de-
fer Landen als wel Uytheemfche Natiën.
Ende ten anderen, mede dat daer by het meerendeel by
Redudie ende nicc by Caflatie ^ foude gevonden hebben
gewcelt.
Ende alhoewel w/aen de een zijde wel hebben konnen
jfmsten dat meer ghemelde Syne Hoogheyt, foo tot het
eeiie als tot het ander dooreenige confideratien van aen-
(ienli)ckheyt voor fij η Perfoon bewogen is geweeft. Soo
is nochtans aen de andere zijde by ons in confideratie ge-
nomen.
Eerfie/ijcken : Dat de fecuriteyt fonderlinghe daer
inneis belhende dat de Militie niet alleenlijck om den
onfangh van haere Soldye, maer oock uyt Liefde, Affec-
tie ende ghenegentheyc tot den felven haere dienften is
doende, 't welck evidentelijck mee meerder redenen van
Inhorlhgen dan van andere Natiën kan worden ver-
wacht : Dat mede voor een fonderlinghe ondanckbaer-
iieyt ende als een ontaertheyt der Regenten foude moe-
ten worden opgenomen , dat de fel ve hare Inghefetenen
ende als hare naruyrlijcke ende Echte Kinderen voor by
gaendc, Uytheemiche ende als Geadopteerden voorde
itlvefouden willen prefereren , ghelijck oock het felve
noytby eenige Koningen, Princen ofte Heeren in het
licentiercn van hare Militie totdeien huydigen dage toe
isghepradlifeert gheweeft. Ende ten t-weeden : Dat de
voorfchreven voor geflagen Redudie, alhoewel foo veel
ofte meerder als ons Concept van Caflatie den Staet van
Krijchsmacht ontblootende , echter ingeenen deele in
ghelijcke proportie de Finantien foude hebben verlicht
«Ddeontlail, ghemerdl, de Redudie geen Gapiceynen
endeaiidere Officieren treffende,alleenlijck over dege-
meene Soldaten is gaende,daer nochtans eenen yegelijck
kennelijckiï, dat voor het gunt een Capiteyn alleen van
den Staet gewoon is te trecken, een goet getal van geme-
seSoldaten aengehonden foude konnen worden. Ende
midtsdien beyde dc voorfchrevc Concepten tegens den
anderen ghcpondereert, evident zijnde, dat foo de ver?
fceckertheyt van den Staet aen de eene, als de ontlaftin-
gevan dc^wackc Finantien aen de andere zijde, door on-
fe voorgellagen CaiTatiC; beter als door het effèdl van den
vootilach van Sijn Hoogheyt , foude konnen werden
gcafl'equcert : Soo hebben wy goet gedacht alle het fel-
ve fi|ne meer gemelde Hoogheyt ferieufelijck te remon-
ftreren, ghelijck wy fulcx door onfe Gedeputeerden met
ieetbondige redenen hebben laten doen, ende in fpecie
by pertinente balance in onfe Finantien geformeerc Sijn
Hoogheyt ghedaen aenwijfen, dat volgens ons Concept
voor de Quote vandefe Provincie jaerlijcx meerder als
volgens den voorllach van Sijn Hoogheyt gheproffiteert
foude hebben geweeft ter fomme van twee hondert ach-
uen duyient iiegenhondertveertich guldens veerthien
ftuyvers twee penningen : Verfoeckcnde ovef fulcx dat
dcfelve foude gelieven de faecke daer henen te dirigeren
inde by de andere Provinciën devoyren te doen , ten
eyndedevoorfchreveby ons voorgellagen Caffatiemct
oeo eerften in het werck mochte worden gheftelt. Eyn-
delijck, nae verfcheyden ferieufe Inftantien ten dien fij-
ne te vergeefs gedaen, ons genootfaea: gevonden rer Ge-
ncraliteyt bekcndtte maecken,dat wy, vermits de fwack-
«yt van onfe Finantien, niet konden dragen het geene
By den Raedt van State van ons wierde verfocht , ende
uyd^ voorghementioneerden gheproje<aeerden Staet
van Oorloge tot onfen lafte was gerepartieertende ghe-
«cltjende dat wy dienvolgende abiolutelijck waren ghe-
Bectffiteert het l'elvcverfoeck voor een ghedcelte teex-
""cren, rnet verklaringhe ,datwytotdeaenhoudinghi
wdebetalinghevandevoorgheroerde hondert ende vijf
^ompagnientevoet, ende de twee en dertich Compa-
Snien paerden, midtsgaders van de vorde poften in het
-ocr page 174-
15-6 HERSTELDE LEEU.
daeraen volgende refpeaivelijck tot het opnemen van de voorf'. advyfen gebracht zijn. Ende alhoewel wy wel hadden verhoopt dat fyne meer gemelde Hoogheyt den Prince van Orangie onfterlFelijcke Memorie opbnfe ie- rieufe verfoecken iterativelijck aen de felve gediien,foda- nigedcvoyren by voorghemeldeGedeputeerden van de Provinciën ende derfelvcr Principalen aengewent fou- <len hebben , dat de felve haer met onfe meer ghemelde Refolutiefoude hebben Mconformeert, immers in allen gevalle dat de felve Syn Hoogheyt de fake daertoefoude hebben gedirigeert, dat terïtninften den voorgerocrden voorflach by Syn Hooghey^p den ackp'en December jó^j). aen onsgedaen, by deTrovincien medeaengeno- men fuudezij π geweeft, foo hebben wy ter contrarie met Jeetwcfen geiien di;faeckein fulcker voegen beleydtghe- wecil te zijn, dat de felve Provinciën noch verre daer be- neden gebleven waren.
Alleenlijck toeftaende dAtvijfen nyftich Compagnien te voet ende t-waelf te paerdeghecaflèert, de relterende Compagnien paerden vAüJeftich tot vijftick Ruytersge- reducecrt, endede Curamersin Harquebuficrs fuuden worden verandert, urgerende noch daer en boven dat yderdergelicentieerde Ritmeefteren ende Capiteynen ibudenblyven ghenieten een Penfioen van vijftimhoii- i/rrf endegulden refpedive,Luytenants,Cornet- ten ende Vaendrichs naer advenant. bnde alio daer door noch op verre naer niet en foude gemelnagtert gheweeit zijn de helft van het geen waertoe wy onfe Confenten niet en hadden ghedragen. Soo hebben wy wederomme feer ernftelijck aen Üyn Hoogheyt den Piince van Oran- gie gedaen reprtft nleren de goede conlideratien^waerop onsvoórgheroerde Piovinciael advys was ghefondeert, metferieusverfoeck , dat defelve or,fe Intentiefoudtη gelieven goet te vinden, ende ais noch by de andert Pro- vinciën ende der felver Gedeputeerden helpen fecuiide- ren, 't welck by Sijne Hoogheyt gheweygert wordende, ende de Gedeputeerden van de Provinciën inliihrende datdefelvede Militie tot wekkers acnhoudinge wy niet en hadden geconienteert, in dienfleblyven,encle by ons voor het meerendeel boven ons vermogen fouden wor- den betaek, foo hebben wy volgénshet rechf onscompe- terende,endc in conformite van de boven ghementio- neerde verkiaringhe al in Januario fijiienhondert vijftich terGeneraliteytghedaen, onfe gedachten laten gaen hoe ende in wat voegen wy de felve betalinge ons tegens alle rechtendein prejuditie vanonfe Vryheyt, oock toton- draechlijcke laft van onfe goede Gemeentegevercht,beit ende ghevoecbli)ckft fouden mogen ontgacn,ende dien- volgende de meer ghemelde onfe Refolutie van mefnage elïtdt doen forteren, hebbende niette min het Concept dien aengaende gheformeert al voorens het felve in hec werck teitellen , wederomme met Sijn Hoogheyt den Prince van Orangie ghecommuniceert, ende andermael veiiocht, datdefclve fich daer mede foude ghelieven te cunfoimcren , ende van gelijckendeandere Provmcien daer toe willen helpen diiponeren, ende ghemerü appa- rentie fcheen te zij η, oock hoope wierde ghegheven, dat meer gemelde Sijn Hoogheyteen naerdere vuorflagh op het voürlchreve werck foude doen , die ons fmaeckelijc- ker als die van den achfien December voorfchreve moch- te wefen, foo hebben wy nochmaels met de voorichreve voorgenome executie een geruymen tijdtgefuperiideert, ende den voorfz naederen voorflach met patientie afge- wacht, ter tijden ende wyle toe,denfelven eyndelijck op den elfden May iJJjo. uytgebracht ende ons by gefchrifte toeghekomenis, moetende alhier verklaren de Leüure van dien, nietfonderexceflive verwonderinghe aenghe- hoort te hebben, alfoo verwachtende een Propofitie daer in wy onfe reeckeninge beter ende met meerder conttn- tement mochten vinden als in die van den achtfienDo- cem hier vooren gementioneert, in plaetfe van dien heb- ben gefien dat meer gemelde Spi Hoogheyt ter contrarie daer van refilierendc by n'ae de gaotfche helft te rugge ge- fprongen was, hebbende oock daer by noch feer beiivaer· lijcke Conditiën gevoecht, ende de voorige merckelijck gedeterioreert, ais proponerende by den felven voorUach van den elfde» May voorfz. |
Eerfielijck, Caffatie alleerilijck va?i vijf en vyftïch Cm- pagTtien Voet-Knechten finder eenighe reduff te,mitsdien en fiDÌntighondert uyfenfeventich Kopfen, en fulcx omtrent de helft minder afdankende als by des Jilfs ' -jaorfiagh vonden achjienDecember idjo. voorfz n'ofge· froje&eert.
Tenfweeden, dat de Ruyteriefoude worden vermindert
met t-aintich Compagjtien fhlyvende derefterende opfeflich Koppen, daer mede dan oock ( Nota ) drieho?idertpatrien meerder ah volgens den voorfchreveji eerflen vomjlagh aen- gehouden foude -Hyn ghe-uieeft, volgende noch mede daer tee \ dat de verlatene Officieren met Ïenfioenenfouden aorden ! getraffeerti volgens de voorfchreve advyfen endevonfii- gen der Provinciën. Ende daer en hoven wiUendefiipulern "hetgeen direiÏelyck tegens de Vryheyt der Confentenw : flry dende ende in geeven deele conde -morden gheaccordsirti dat geen andere ofte vordere Reduótie ofte CaiTatie van de Militie foude worden gedaen vooren aleer ceKroo- nen van V^ranckrijckende van Spaengien met den ande- ren fouden zijn verdragen ende tot Vreedeghebracht, mititsgadersde Vreedein Duytflandtfoudewefengeote- cuteert.
Dat voorts de Curaffiers in Hiirquchuüersfoudeawor· den verandert j ende de helft van de Servitie-geldenafgke- fchaftidies dat daer mede den voorgeroerde»geprojiiieefdejt StaetvanOorloghe foude worden aengkettomen.invoegt» ' ah 'ie felve hy dtn Raedt van Staten -was uytgebrachtlìiit mede d.η oock wederomme alle onie beloignes endede Ref)lu:ievan meinage van den beginne voor deienghe· mentioneprt, gerejeàeert gheweeiì foude hebben. Uyt alle welcke wyklaerlijck bemerckende alle hoope van overdeie faccke met meergemelde Syn Hoogheyteein te worden, te wefen benomen, ende dienvolgende zijn- de geiefol veert te treden tot finale executie van deRefo lütien by ons van tijdt tot tijdt op het voorfz Subjed ge- nt^men. λοο hebben wy nochtans de felve executie noch wederomme opgehouden door feeckeren nieuwen voor- flach by de Heeren Gedeputeerden der Stadt Leyden op den derthienden May voorfchreven in onfe Vergade· ringegheopentjdifcreperendeden felven voorflach van die van Syn Hoogheyt van datoden elfden Mayvoorfï alleenlijck daer inne.
Dat boven de voorgeflage7i Caffatie van vijf en vijftich Compagnien te voet, de refi erende Compagnien die door et' dre van de Regeringhe waren ghebracht yder op fevenuch Koppen, fouden -wordengsreduceert op feiHch.
Vangelyckendat hoven de voorjz. voorgefagenCaff^it'! van twintich Compagnien Ruyteren. de rejlerende Compn· gnien van de Cavallerie die door ordre van de Regeringbt vjarengebracht op fellich paerden , fouden tuordengered»· ceert op vijftich.
Ende alfoo wy ghedurende de deliberatïen opdefen voorflach vallende begonden te mercken, datdefaecke tegen ons met een vreemden yver ende fonderlinge drift wierde opgenomen,jafelfs ibo verre,dat te vreefenHont totextremiteyten tefullen uycbarilen > foo zijn wy,om alle confufien die wy te ghemoete fagen voor te komen, voor by gaende alle de voorfchrevene voorflagen, ernie namentlijck mede die van de Gedeputeerde der Stadt Leyden, te raden geworden ons by provilie te conforme- ren met de advyfen van de ('es andere Provinciën ,ei)de fulcks(Nota) te accorderen alle hetgeenderfelverGe- deputeerden tot meermalen, ende naementlijck op den
tweeden Αγή\ ló^-o. in onfe volle Vergaderinge door den
mondt van den Heer Bronckhorfi, totidem verbis oponi hadden verfocht, te weten :
Dat voor eerfl geen verder afdanckinge van Militi't* foudegefchieden als -waer inne de Gedeputeerden van aUt « Provinciën volgens de Refolutienhy hunne princiipalengi!'' nomen·, tfamen eens -waren, ende dat op de vorderepoinStt van mesnage by ons voor geflelt j gemelde Heeren Gedept' teerden haer naerder hy de Heeren derfelver refpeBiveffi*" cipalen fouden laten ghelajien ( verhoopende dat i) verloùf va» tijden i eenighe veranderhighe van humeuren endt meerder faciliteyt in defelve gevonaen foude mogen -worden. Dan hebben wy naer iterative inftantien op den efht^ t-wintichjleu cn ttegenen t-wìnti^fleÀ tAsiy lijO.relpeÜ'' |
-ocr page 175-
HERSTELDE LEE LI. 175
derden Junii feflienhondert vijftich aen de Gedeputeer,»
den van de anaere Provinciën ter Generaliteyt ghedaea
reitereren, doch te vergeefs ende fonder eenige operatic,
de voor ghementioneerde prefencatie , met verfoeck dac
defelveimmers fouden ghelieven goet te vinden dat de
Staec by proviüe mochte worden ontlaft van het gunt
waer in alle de Provinciën eenparich waren , ende dat op
het vorder by tijden ende wylen naerder mochte wordea
gerefolveertI>an echter alle het.felve niet tegenllaen»
de,hebben wy regens ons vermoeden vernomen dat aen-
ftonts na het afgaen van de voorfchreve oofe Brieven op
Pincxfter-Dagli zijnde den vijfde» jmii fejiienkondert
vtjftich j Sync meer ghemelde Hapghejt, Syn Excellentie
Stadthouder van Vrieilandt endeden Rade van Staten
mede een Miffivehaddegedepcfcheertaen alle Gouver-
verneur» ofte Commandeurs, als oock aen Ritmeellcrs
ende Capiteynen, ofte in abfentie, aen hunne Officierea
leggende in Guarnifoenen binnen defen Staet, interdice-
rende by defelve alle ende eenyder van henlieden eenige per-
ticuitere laii ofte aenfckryvinge tot Ltcentieren ofte Reduc-
tie te partreji ofte naer te komen, tnaer hunne ConpagnteH
ende Volck in goede ardere hy een te houden, tot n^ederen lafi
van de Staten Generaci, of te van Sijv Hoogheyt ende deir
Raden van Staten , met hevel aen eenyder om ^ch daer naer
latente reguleren , gelijck oock ten (elven dage by eenige
weynigeGedeputeerden terGciieraiiteyt ophetghere-
monftreerde van Syn meergemelde Hoogheyt,Syu Ex-
cellentie Stadthouder ende den Raedt van Staten in der
felverprefentie goet gevonden ofte toegeftaen is.
Dat een Brief van gheltjcken inhoudt mutatis mutandil
op den nae?a van hare Hooch Mogende,ten eynde als voore».
Joude viorden geexpedieert, midtsgaders dat een feer nota-
bic Befcndinge foude worde?! gedaen aen alle de Steden ende
Leden van onfe Provincie ornne de felve ( foo men voor
gaf ) met alle bedenckelijcke redenen te beviegen dat fy haer
fouden ■willen onthouden van alle feparate ofte affonderlijc·
ke Cajfatie, verminderinge ofte vcranderinge van Krifchs-
velck in Dienif ende Eedt van de Generaliteyt > ende het
geen ter contrarie van dien fouden mogen x,yn voorgenome»
laten varen, defererende ende feilende aen fyne meer ghe-
melde iioo^eyt op mat voet, door-wat Perfonen, ende in
•wat getal de voornoemde Befendinge fouden vorden gedaen^
oock de felve Syne Hoogheyt mtddelertijdt ver/oeckenJe
ende authoriferende omme alle noodige ardere tejtellen ende
dievoarfieninge te doen ten eynde dat alles in goede ruit e ei»
vreede mochte.viorden geconfirveert, ende infonderheyt ge-
mainteneert ende vafi ghehouden de Unie met den ghtvolge
ende aenkleven van dien , ende tn tegendeelgeveert ende te
gemoet getreden dat contrarie ".'an dienfoude mogen wordta
voorghenomen , Zijnde daer op des anderen daegh«ghe·
volctitdat meer ghemelde Syne Hoogheyt aen de voor-
gemelde Gedeputeerden ter Generaliteyt heeft gecom-
municeert ende ghenotificeert ( Hat Syne Hoogheyt itt
confideratien van de importantie van de faecke ghemcent
ende gerefolveert -was felfs in Verfoon de voorfchreve Befen-
dinghe te helpen bededen , oock in kracht e van de voorghe·
roerde authorifatie ende delatie ghenmineert ende tot hem
gheajfumeert hadde eenige Heerenfoo uyt de hoochghemelde
hare Haoch Mogende Vergaderinghe, als mode uyt den Rade
van Staten daer toe te deputeren. ) Ende alhoewel (ver-
mits onfe Vergaderinge middeler wyle ter occafie van de
Pincxfter-dagen van den anderen was ghefcheyden ) dc
Heeren pnfeGecommiteerden Raden, midtsgaders on-
fe ordinaris Gedeputeerde ter Generaliteyt, foo aen fync
meer ghemelde ifjoogheyt den Prins van Orangie, als
oock infonderheyt aen de voor gemelde Gedeputeerden
van de andere Provinciën met vcele redenen hebben te
gemoet gevoert, aen de eene zijde de ongefondeerthey c
van het voorfchreve contremandemcnt ende de iwarig-
heden die daer uyt lichtelijck fouden hebben mogen onc-
ftaen , ende aen de andere zijde deonbevoechtheyt van
de voorfchrevene Befendinge ( ende dat van de felve als
■wefendeeenenieuviigheyt Jirijdende tegens de ordereende
forme van de Regeringhe niet vruchtbaerl^cx en fondete
verwachten, met verfoeck dat de voorfchrevene Befendinge
mochte viorden nae ghelaten, immers voor een kleynen tijdt
opgehouden ende ghtdijfereert ·" doende tot dien eynde prt-
fentatie
ye ter Gcneralitcyt gedaen de voorfi verfochte Provi-
fionele executie der Provinciale advyfen van alle de Pro-
vinciën niet kennen bekomen,zijnde by de Gedeputeer-
den van de felve Provinciën onsgevercht van alle vorde-
repourfuiten ofreverfoecken van CaiTatie, Reduöie, en
andere voor gheilagen poindlen vai> mcfnage ten eene-
niael te renoncieren , ende byontitcnrenilfe van dien,
verklaert niet te fullen ghedoogcn dat wy felfs foo verre
fouiien V/orden ontlaft, als de relpedive Provinciën een-
(lemmelijck by Refolurien Staets-ghewyfe in den haren
genomen hadden gheconfenteerr, waer door wy dan be-
merckende door de non acceptatie van de voorfi meer als
billijckeprefentatie,alle hoope van accommodement te
velen benomen , ons abfolutelijckgenecelTiteert gevon-
den hebben ommeeenmael nae foo langhdurige patiën-
tie hnaleurdere te ftellen tot difcontinuatie van betalin-i
geaen de Militie, tot wekkers aenhoudinge wy niet had-
den gheconfenreert, ende fülcx te refolveren gheiijck wy
op den eerften Junii daer aen/oigcnde hebben ghedaen
( onhetaclt te laten , mtdtsgaders -voor af^ewefen te houden
fixigeCompagnien te nioet ende tepaerde op onfe repartitie
ftaende) fonder nochtans daer innevordortegaenalsby
den voor gheroerden voorflach van de Heeren van Ley-
den was geprojefteert, op het vaft vertrouwen van dat de
faecke daer door foo geftelt foude hebben geweeft dat by
oiemandt ter wereldt daer by vorders eenige contradiöie
füude hebben gevallen, immers met geen fondament of
goede redenen foude hebben konnen vallen.
Infonderheyt niet by de Gedeputeerden van de Pro-
vinciën, ten opfichte wy de fel ve foo verre waren te ghe-
moet gekomen dat tot tweemalen toe als vooren hadden
gepreienteert te doen, ende verfocht by pro vifie gedaen
lewordenhetgeeneby derfelver inghebrachte advylen
was ghepofeert, ende in fpecie mede by hunne Gedepu -
teerde daer bevoorens in diervoegen op ons was verfocht
gcwetil. infgheliicx nietby Syn Hoogheyt,als weickers
voorflach van den achfieti December 164.51. feshondert en
vijf en feiHch Voet-knechten meerder, ende maer hon-
dctt en veertichRuyteren minder , ende midtsdien in
alles Ruyteren ende Voet-Knechten door den anderen
gereecken vijfhondertcn vijfen twintich mannen meer-
der ghelicentieertfouden hebbenj oockniecbyeeiiighe
Leden van onfe Vergaderinge 3 alfoo wy om ghevoech -
lijckheyts wille ons hadden ghereguleert naer het projeö
ofte opinie van eenige wey nige die onder ons altijdts de
difficijlfte in het voorfz werck waren geweeft, ende alfoo
tenhoochften noodich was de voorfz, onfe Refolutieaen
deMilitieoftede Officieren van deielve kennelijckge-
maeit te worden , op dat daer door namaelsde iëlve Mi-
litie in haren dienft hebben ghecontinueert ende echter
niet bekomende de betalinge daer toe ftaende geen mu-
tinatie ofte confufie mochten worden gecaufeert,fo had-
den wy goet ghevonden daer van notificatie te doen daer
cn iulcx 't felve behoorde, hebbende nochtans wederom
daer over al voorens met Syn Hoogheyt den Ρ rince van
Orangie gecommuniceert ende verfocht te verftaen des
ielfs intentie aen hoedanige Officieren de voorfz adver-
tentie beft foude mogen worden gedaen. Endegemerdt
meerghemelde Syn Hoogheyt fich daer van was excufe-
rende, foo hebben wy daer in geprocedeert met fodanige
omfichtighcden en buyten alle confideratien van Perfo-
iien dat wy een en dertich Capiteynen, zijnde ons aenpart
inàevyfeu v^tich, alle UytheemfchcNatiën ende left
oftejongft in den dienft van het Landt gekomen,midts-
gaders iroiZf//"Ritmeeftcrs, mede ons aenpart /» de fmin-
'«^endelaeiftaengenomen als vooren , hebben aenghe-
fcbrcveni/iji^yi'/i;? geert vordere Ordonnantie»'van onfe
^ecmmitteerde Radtn oock geert hetalinghe-uan ons fouden
MicTi tc tiertuaikten fiaer de expiratie van de looiende
Maendt -van ydere Compagnie in 'tgheheelende de vordere
^ffiiieren , (foo veel ons aenpart in de voorfz Reduólie
bedragende ) na rate van de Koppen, die -wy wrfiojiden
""^or ghereduceert te houden ofte onbetaelt te laten. Op dat
defelvcRitmeefteren ende Capiteynen refpedive haer
dier naer fodanich hadden mogen reguleren als fy-lieden
tonden bevinden te behooren : Hebbende oock noch
ïoor hecaffenden yan de voorfchreve Blieven op den
-ocr page 176-
176 HERSTELDE LEEÜ.
φ
/ent at ie onfe Verga ierivge v:ederomme StattS'gheiuijfe te •doen coniOceren , j'ho haeil doenhjck βπάΘ vcefen, ommt aen ■de Jihe voorgedragen te-marden het geen men aendefarti- tuiiere Steden ende Leden vnfi dienfi heen gemeent te ine fin devoornoetnde^Befendtnghe teproponere?:: ) Soo heeft nochtans alle het Iclve van lodar.igen operatie niet ghe- •weeltalsde opghemelde onfcGecommitteerde Raden ende Gedeputeerden ter Generaliteyt wel hadden ghe- hoop: : zijnde des onaenghcfien meer ghemelde Syne Hoogheyr met de voorgemelde gheafTumeerde Heeren uyt den H,ighe verrcyft emme de voorfchrevene Befen- dinge uyt te voereii en.ie te voltrecken, ghelijckoock de ielveeffl-öivelijck voltrocken isgeweeit,nie:tegenftaen- deboven hetgeen voorfchreven is machfeerfcrieufeen ernftighe devoyren daer tegens by verfcheyden Leden van onie Provincie, ende inionderheyt b^ die van Dor- drecht, Kaerlem, Delft ende Anafterclam, in-den begin- ne van de rey fe aenghewenc zij π ; trachtende met alle re- denen Sy η Hoogheyt van het vorder vcrvoich van dien te diverteren , ende defelve daer toe tedifponeren dat wedcromme nae 'sGraven- Haghe foude believen te kee- rcnotnme aldaer met ordere de voorfchreve faeckeaf- gehaxitielt te worden. Ende of wel gcmcldcGedeputeer- dcbyhaer-liederCommilTien waren verlocht endeniet verder gheauthorifeert ( dan door alle mogeiyckemtddelen •van induHie ende perfiuafien ) uyt tewercken hetgeene hun Lieden in mandat is was gegeven : SO0 hebben noch- tans de felve van het voorfchreven oochmerck niet wey- nich gedevifcrt, als hebbende in eenige Steden ende no- mifiatim binnen Dordrecht ( fooonsby de Gedeputeer- de der lel ver Scede is gherapporteert , in detweede Au- diëntie, ghedaen fooanighe commioatoire propofitie dat wy ons daurover ràetghenoechen hebben kennen ver- wonderen , verklarende onder anderen door monde van den Heers vander Capelle van Aertsbergen , met feer fcherpe, bittere, ende on verdraechlijckc woorden, ( Dai fy Heeren Gedeputeerden geen contentement en cmdenne- pien in de delatoire ant-woorde des daegks te vooren of de terp e Propofme aenmeer gemelde Syn Hoogheyt ghegeven, dat oock van daer «iet en Joude» vertrecleen voor en aleer de Achtbare Heeren van den Oudt-Rade der felver Stede ren· deverchringe aen hare Heeren Gedeputetrdenfiuden hei- ten gedaen offiy -wederomwe in de Unie -wilden comen daer fy •waren uytge^aen , ende dat fy Heeren Gedeputeerden op ha- re overgeleverde Fropofitie fiouden hel/ben iecomen een net- te, corte, pofitive, cathegonque ende peremptoire antiuoor- rff inicriptis ; Dat oock de Heeren van Dordrecht prompte endeeffeiiive reparatie fiouden hebben ghedaen van dever- hyeecktnge van de Unte, daer aenfi ha er beneffens de ande- re Leden van defie Provincie die mede de Unie verbroocken hadden, fichuldich hadden g hemaeii, ende daer overfiy firafi- haer "warcn aen lijf ende goet, i^c. byfault e ofte uytfiel van weleke reparatie, hy Heer vander Captile verclaerde, dat fiy Heeren Gedeputeerden «och andere tale fiouden houden, daer van noch naerder openingefioude viorden gedaen, (ghe- lijck alle het felvede Heeren Gedeputeerden der Stade Dordrecht voornoemt, by fchriftelijcjce Ëxtraöuytder felver Refolutie-Boeck mee de felve woorden hebben gerapporteert, ende onaenghefien wy vermidts dc voor i'chreve Befendinghe tegens ende in prejuditie van onfe Hoogheyt ende Souverainiteyt ghe lecerneert, midtsga- ders de voorfchrevene ct mminatien ende meer andere faecke daer omtrent vooiahevalien, wel oorfaecke fou- den hebben ghehadr omme t'eenemael van cours te ver- "anderen, onfe ianckmoedigheytende patiëntie aen een zijde te (tellen, midtsgaders over het geen voorfchreven is,teexpoftuleren,ende daer tegens fodanige remedie te appliceren als wy bevonden foude hebben te behooren, foo hebben wy nochtans, alhoewel al bereydtseen Con- cept improbatoirtegens de voorfchreve Befendinge met dengfivoigi van dien op het papier gebracht zijnde, ech- ter al wederomme met ghevoechlijckheyt ende reëlijck- ht yt getracht de faecke by te leggen , houdende daer over met Syne Hoogheyt den Prince van Orangie iterative Cummunicarien ende Conferentien,oock middeler tijdt op de goede hoep van accommodatie,noch continueren- de dc beialinge van de Militie by ons als voeren afgcwe- fen, midtsgaders menichvuldige inftantic doende dat se- melde Syne Hoogheyt nochmaei foude willen uytbren^ gen een voorflach de weleke aennemelijck mochte we- ien, alles nochtans ionder eenige vrucht ofteoperatie in |
voegen dat eyndelijck by ccüige Leden uyt oniè Verga deringe,by meer ghemelde Syn Hoogheyt ghecommir- teerc , op den twaflfide» Julii fiejlienhmdert vuftick in Confà entie, aen de fdve noopende het vcrmmderea van de Militie, by forme van vooillach, is voorgedrajien het geen hier na volcht :
Dat hondert en v 'yfiCampagnien te voet, fiouden -aordn gecafeert, mits dat de Officieren van de felve op halve trac tementenfiouden worden aengehouden.
. Ende in cai de Gedeputeerden van de Provinciën het geen voorfchrevenis , fiouden hebben moeten communiceren aeti hare Heeren Principalen, dat ia dun gevalle provi fione/M hadde mogen -wordengheprocedeert tot fiodatttge Cajfatit als deJelve in mandatis werra hebbende.
Dat aengehoudenfioude vorden een Compagnie van hon- dert vijftich Ruy teren, drieyder van hondert, ende acht en dertuh yder vanieiïichy ende daer toe noch vijftich C<rri. byns
Datter fioude viorden gkecajfieert fes en twintich Cornet- gnien, ende dat de Officiers van de fielvefiouden blyvtnkt- houden haer haifTra&ament, waer door in dienli van dea Lande fùuden ghcbicven hebben ecktentwintighmdert ende vier en taciitich Ruytercn , ende midtsdien vmea veertich paerden meer a Is den voorfchreve eerften voor- ilach by Syne Hoogheyt op den achtfiten Decemberfe- ftienhonderc negen en veertich ghedaen, waerenbedri- gende.
Ende in gevalle hetgeen vtorfichreven is, iydeGeà^· teerden van de Provinciën niet aengenomen haddegkrwar- den, dat als dan fioude worden geiitfiifleert, dat de Cajfatit volgens ons aenjcr. ryvens aen de Officieren ghedaenbyde» Rade van Staten, provifionelyck machte -worden gkeffte- tueert.
Ende niet cegenilaende by defen voorflach noopende het ghetal foo van Ruyteren als van Voet-Knechten in de verminderinghevan de fel ve als blyd, op veelnaefoó verre niet en wordt ghegaen als felfs Syne Hoogheyt by den voorfchreven eerften voorflach van den achfen De- cember yfy^/iH^tiWi^frrwfgf» es Wir/ii/i hadde goet ghe- vonden, onaenghefien mede daer by wederomme in ef- fede ghereitireert de meer als billijcke prefentatievan dat wy te vreden waren dat den Staet by provifie alleen· lijck mochte worden ontlait met foodanich aentalvan Krijchsvolck als tot welckers Caflatie alle de Gedepu- teerden van de Provinciën by hunne Principalen waren gelalt : Soo heeft echter het felve Syn Hoogheyt niet ge/maedt, dan is eyndelij ck op den vyftienden}ù\\ì fefiie» hondert vijftich by de felve Syn Hoogheyt, Syn Excellen- tie Stadt houder, ende den Rade vau Staten haer Hooch Mogende voorghedragen ende vervolgens oock by rap- port in onfe Vcrgaderingheoverghtbracht feecker Con- cept van Concihatie , volgens het weleke alhoewel tot hondert vijftich Ruyteren endefieflienhondert enfeventicb Voetknechten toe, meer in dienft gebleven fouden heb- ben alsbySijn Hoogheyt den achJtenDecem\>etfieflien- hondert negen en veert ich voorfchreven vootgeüsgen was geweeft, dat mede daer by feer hooge penfioencn buyten reden, aen deghelicentieerde Officieren, Gouverneurs van eenige Frontieren, mitsgaders de Colonellen, Luy-
tenantsColonellen ende Majoors,fotepaerdealstevoet,
tot ondraechlijcke befwaerniiTe van onfe Finantien wìct- detoeghcvoecht : Soo hebben wy nochtans het νοοπί
Concept lbo verre in achtinge ghenomen, dat wy «nige Leden uyt het midden van ons hebben Geconiroitteert omme foo het felve, als mede deri voorfchreven Ilag op den tvaelfden Julii voorfchreven aen Sijn Hwg- heytghedaen met mecrnnderc iluckcn ter Materie die- nende, rypelijck te examineren,tegensdenandercnte
conferercn,ende daer uyt te formeren fodanich Concept alsdefelve Gecommitteerde Leden fouden oordelende belle uytkomite in 't voorfz important wcrck te konne» gcven,'c weick gedaen zij nde,is by hen lieden den/V""'
Jrajulii voorii. vooradvysCoaciliatoiruytgebracht. |
* I
-ocr page 177-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
vanckelijck wech gevoert, ende na den Huyfe van Lou-
vefteyii ghebracht zijn , als mede, dat men de Stadt van
Amfterdam, zijnde de confiderabelfte van onfe gantfche
Provincie, ende wekkers fpoedighe ende onverwachte
ruy ne, den onderganck van het gantfche Lantd evident'
lijck nae fich flepen foude, fubytelijck met Krychsvolck
van den Staet,fecretelijck aldaer ghekomen zijnde, heeft
getracht te overvallen, ende het geen vorder daer aende-
penderende, ten felven tijde in het gefichte van ons ende
de gantfche wereldt is gefchiedt.
Waermede naer de oprechte waerheyt voorgheftelc
hebbende het yoornaemfte van hetgeen tuflchen de Ge-
deputeerden van de Provinciën ,Syne Hoogheyt ende
ons, aengaende de laeckevanmefnagejmidtsgadersdc
vcrminderinge van de Militie in den Jare feflienhondert
negen en veertich endefeflienhondert vyftich is gcpaflèert,
full?n vaftelijck vertrouwen daer uytiiilcx klaerlijcktc
konnen worden afghenomen, dat by ons in alle het felve ,
niet ter werelt is gedaen ofte voor genomen dan het gene
wy na deConfticutie van onfe Finantien hebben moeten
doen, en 'tgeen wy na de Vryheyt en'trecht alleen een
yder van de Geünieerde Provinciën competerende,heb-
ben vermogen te doen , j ae dat wyfelfe verre boven ons
vermogen, om ghevoechlijckheyts wille, t'elckens meer
ende meer hebben toeghegheven, ende van tijdt tot tijde
geprefenteert op ons te nemen, ofte te behouden al fulc-
ke Latten waer door wy notoyrlijck by verloop van tij-
den in cas van geen vcrlichtinge,ons ende onfe goede In-
gefetencn fouden hebben geruyneert, ftellende alleonie
hoope op Godt Almachtich ende van de felve alleen ver-
wachtende een goede uytkomftein devoorfchreve laec-
ke, ende dat ter contrarie by de Gedeputeerden van de
andere Provinciën weynich inghewillicht ofte toegege-,
ven , edoch bySyn Hoogheyt niet alleenlijck niet toe-*
gegeven, maer in tegendeel van dien van tijdt tot tijde te
ruggheisghefprongen i fuicx dat dckkchtea van weder-
werckinge van eenige fuaetwiUige ofte van infolentiefleeg-
heyt van eenige die liever des Landts féeckerheytvasbuy-
t entende der goede Ingefitenen rust van bintten in de watch-
fchale hebben willen leggen , dan datfe een hayr breedt foude
hebbenwillenw^ckett vanderfelver inghefogenquadeopi~
r.ien by het voorfchreven Gefchrift in 't regard van eeni-
ge uy t den onfen gedaen, met recht konnen worden ge-
retorqueert op de permitieufe cndefnowdeRaedts-Lie-
den,de welcke omme hare pcrtieuliere pailien, ambitien,
ende intereflê te voldoen , de faecken ghepoufeertende
den Jongen Heer tot de voorfz defleynen aengheraden
ende gepermoveert hebben.
Ende omme des niet te min het voorfchreve werck of
de poindten van het felve , welcke in het boven gemelde
Gefchrift van Sy η Hoogheyt, geintituleert Redenen ende
Motiven, &c. odieufelijck worden voor geftelt ende ghe-
traduceert, wat naerder ende perticulierder te verdedi-
gen, ende met eenenfooden innehouden van het felve
Gefchrifte, als oock andere A rgumenten by voor gheval-
len occafien tot onfen nadeeleghebniyckt, te weder-leg-
gen.
Soo fullenwyons voor eerft ende voor al daer op ex-
tenderen, dat wy boven den hooch dringenden noodt j
naer de ordre van de Rege^inge, hebben vermogen in tc
houden de betalinge van de Militie,tot wekkers aenhou-
dingewy te meermalen hadden verklaert niet te konnen
verltaen ofte confenteren, ende dat midtsdien hetaen-
fchry vens ende notificatie daer van aen Ritmeefters ende
Capiteynen gedaen, by ons wei wettelijckcnde terechte
gedaen is.
Ende ten tweeden aenwyfenrie dat de Befeadinghe ter
dier occaüe fonder ons confent, jae in onfen wederwille
aen alle de Steden ende Leden van onfe Provinciën op
àca vijfden cndcfefdeniulii feflienhondert vijftich gcdc-
creiecrtende iu het werck geftelt is gcvveert,fl»<wf/'/f%i,
flrijdicb tege?is de ordre ende forme van Regeringe,ende cou-
trarierende de Hoogheyt en Gerechtigheyl van onfe Staets-
gew^fe Vergaderinge .oock infonderhejt mede projudieieren-
de de vryheyt van de deliberatie» der refpedtve Leden van
die» .-Endemet eenen hoeongefondeert en impertinent
zijnderedenen dicindevooxfzBefcndingeSynHoog-
heyt
jjiit OM nkt te varieren ende te retraSeren het geen eens
.[ouden wordengecajfem vijfeu vijftich Com-
pgnimtevoet.
Dat de Coiripagmeu vapt'levenüch ,fouden viordengere-
Juceft opkiiich.
Pat twintich Compagnie» tepaerde fouden wordenghe-
(ijfeert.
pat de Compagnie?/ van feftich, fouden worden ghertdu-
iffrfc/'vijftich.
Pat deforme van cajferen ende executeren fouden leorden
(idefereert aen Sij» Hoogheyt ende den Raedt van Staten.
pat de Militaire TraBementen fouden -worden gheregu-
jiirt, volgens den voet byonfe Gecommitteerden tiifeecker
l^Jbigne van Deceniier voor gheflagen , 'zijnde vry
hooger ende voor de Militaire Officieren ad vantagieuier
als by feecker ander advys iuj ulio daer bevoorens was ge-
projedteertgeweefl:.
Pat des Veldt-Marfthalcx Traifemcjit in 't voorfz ίεβί-
pieeenigermatengheìygiileert ende befnoeyt, echter/oude
ilüvet! Jiilcx als het fe/ve daer te voor en was geiveeff j ende
fiiiy den meer gemelden nieuwen Staet van Oorloge merde
ιΦΡ· ...
Pat de ghelicentieerde Kitmeefiers fouden ghenieteneen
"iraSeme^itvan ónyfcntguldensjaerlycx.
Pat de Capiteynen te voet fouden genieten fevenhondert
guldens jaerlycx . mits dat foo de Rittneefiers als Capitey-
leit m geen andere dienflen haerfouden latenemployereni
mie fouden gherecommandeert worden aenSyn Hoogheyt
m vjedergeemployeert te -worden j ende nieu employ hebh;n·
il, ofte in andere dienflen overgaendeoftevertreckende,
jhdm der Jélver rejpeàìive TraBementen komen te cejfe-
m-
Pat de Compagnien vacant comende te vallen op nomina··
til hy Syn Hoogheyt, fouden worden vergeven nae deghe ■
wmlycke ordre daer te vooren gebruySi.
Pat <kLuyte?>ants tevoetende tepaerdefoudenuytfler-
m.
Pat de Curaffiers/B Harquebufiers fouden worden ge-
mverteert j ende dat drie Compagnien van deconverfie
iximpt fouden blyven, te weten, twee va» Sy η Hüoghey tj
ukemvan Sijn Exceüejitie Giaef Willem Stadthouder
ftn V 'eftandt.
Pat ae Logys-gelde» in het geheel fouden worden afghe-
fikaft j midts dat ordrefoude worden gefielt tot prompte be-
talixge va}/ de volle Soldye van de Militie.
Metwelck bovenftaendeadvijs Conciliatoir alhoewel
feer afwijckende van alle onfe voorige Refolutien, ende
fcerweynighverfchillende van hetjonghft uytgebrachte
Concept van den Rade van Staten,alle de Leden van on-
fe Vergaderinge, haer om alle gevoeghlijckheyts wille >
navoorgaende communicatie met hare Principalen daer
over gehouden,fo verre hadde geconformeert dat daer op
met eenparigheyt foude hebben gheconcludeert geweeft,
ten ware de Heere van de Ridderfchap hebbende daer
opal voorens met Sijn Hoogheyt gedelifaereert,verklaert
hadden haer niet verder te konnen e;ilargeren dan tot den
voorfz voorflach by den Rade van Staten den vijftienden
Julü lijjo.vborfe. uytghebracht.Ëndedewijle wy derhal-
ven onlen Raedt Penlionaris op den negen en twintich-
ƒ wjulii voorichreven, hadden vcrfocht het Advijs Con-
ciliatoir met uytlatinge van eenige Poinden, volgens de
advijfen van Leden, te veranderen in forme van een Re-
folutie, omme als dan Sijn Hoogheyt gecommuniceert
ende vervolgens ter Generaliteyt ingebracht te worden,
ende dat over fulcks het gheheele werck in fodanige ter-
men nu fcheen gebracht te zij η, dat daer op met den eer-
ftenby eenparigheyt van alle de Provinciën, ende mee
Mntenteaient van Sijn Hoogheyt, Conclufie füude heb-
ben konnen vallen.
Soo zijn middeler tijdt des anderendaeghs des mor-
gens, te weten den dertichften]\i\ii i (iy o. op het aller on -
vervvachtfte, uytgheborlten fodanige defleynen, daer op
^■y fonder/jerrfwr, niet fouden hebben konnen ofte der-
ven dencken, namentlijck, datfes Heeretp uyt onfe Souve-
'f;BKi?-^ai/f;7>i^f,ophetverfoeckvan Sijn Hoogheydt
cp desfclfs Kamer ghekomenzijndc, aldaerin detentie
gehouden, cade oock daer naer gewapenüer handt, ghe-
-ocr page 178-
15-6 HERSTELDE LEEU.
heyt ende des felfs mede Gedeputeerden tegens de voor geroerdeonfe proceduren gibruydi zijn geweeit.
Sullen oock een derden daer by doen biycken, dat den ienflacliop dc Stadt Amfterdam den dertìchflen]\iìììdes voorleden Jiiers ondernonien, mitsgaders 'tSaififlement vandebewufte fes Heeren uytonfi; Souverayne Verga- tieringe ten felven daghe ghedaen met den ghe volge ende aenkleven van dien, is gheweeft een Attentaet op dc Vryheyt, Hoogheyt ende Souverainiteyt van onfe Pro- vincie, dirc'ftelijck Itrydende tegens alic Wetccoj Rech- ten ende Privilegiën νψ de felve.
Belangende het eerftl/oo is een yderdiede forme van Regeringe defer Landen eeniger maten bewuft is,notoy r ende kennelijck,dat van allen ouden tijden,volgens de or- dere van de felve Re«ei inge,gebruyckelijck geweeft ende noch isyJat die van den Rade van Staten defer Geünieer- de Provinciën t'elckens voor het uytgaen van yderloo- pendejaer , overleggen ende overwegen wat de felve meenen nae ghelegentheytendeconftitutie vao faecken voor den volgenden Jare noodich ce zij π ende gherequi- reert te worden lot confervatie ende defenfie van het ge- meene Lichaem van den Staet, vervattende alle het felve irt eene Generale Propofitie, addreflerende acn haer Ho. Mogende, ende volgens de rcfpedive Provinciën toege- londen wordende, met verfoeck , dat de felve gelieven te dragen ende ter Geueraliteyt te openen hare Confenten op de Poften daer inne begrepen, ghelijck dan oock de voorfz Propofitiegomeenlijck Petitie ofte Verfoeck van den Rade wordt genoemt.
Ende heeft over fulcx mede ghemelde Raedt van Sta- ten inhererende de vborf,;, gronden ende de oude maxi- men achtervolgende, op den achfien December/^/f»- hondertacht enveertich, cene al fuicke Generale Propo- iüie ofte Pititie van Laften voor den Jare fefttenhondert negen en veertich gedaen, ende haer Ho. Mog. als vooren toegefonden gchadt.
Midts wekken, alfoo de nature van Verfoeck ofte Pe- titie mede brenght , dat de geen aen de welckehet Ver- ioeck wordt ghedaen, volkomelijck vry ftaet daer inne te confenteren ofte niet, fulcx als de felve fouden mogen goet vinden, ende nae gelegentheyC van faecken verftaen tebehooren : Soo heeft oock by wettelijckeconfequen-, tie conform de bekende ordere van de Regheringheons ghecompeteerc de volkomene ende abfolute vryheyt van Confenten op het geen van ons by den Rade van Staten in de voor gemelde Petitie van dato den achflen Decem- ber 164.8 voor den Jare 164.5. daer aen volgende wierde verfücht. I
Ende gemerd, volgens het oude ghebruyck nevens de vuorfz Generale Prupofitie als een deel van de Petitie , ofte als een pofl in dc felve begrepen, mede overghefon- dcn is gheweeft den Staet van üorloghe voordenjaere 1 (J4.j>. ontworpen (van wekken ütaet van Oorloge,mits- dien oock in de voorfz Petitie worden geftelt defe forme - le woorden : WyprefenterendefelvigeaenUweHo.Mog. met -verfoeck, dat V Ho. Mog. tot de felvige haer confeut ge- lieve te dragen. ) Soo volcht wederomme dat ons in Ipe- cie vry gheltaen heeft, in den felven Staet van Oorloge, ofte de poften daer inne begrepen, daer onder dc voor- naemfte is de Militie foo te voet als te paerde, in 'c geheel ofte ten deel te confenteren , fulcx ais wy ten meeften öienfte van den Staet in het Generael, en van onfe Pro- vincie in het perticulier, fouden bevinden te behooren.
Sonderdat wy defelve vryheyt willendegebruycken, daer inne volgens de ordere van de Regeringe, ende na- mentlijck mede volgens de Unie artyckel als zijn- de een faecke van belaftinghe, ende daer toe penningen moeten worden ghecontribueert, hebben konnen ofte mogen overilemt worden
Ofte loo wanneer contrarie van dien, fulcx ghepoocht wierde te doen, ons vry geftaen heeft de penningen ofte de contributie van dien in te houden ende natelaten,ge- lijck wy daer toe op den eer/e/tjaaii feSliefihondert -vyf- tich, als breeder hier vooren is verhaelt, Refolutie geno- men hebben , confequentelijck oock wel ende te rechte, omme alle confufie ende mutatie voor te komen , daer van adveitcutic Lebben gegeven aen de geene ( tc wettn, |
Ritmeefteren, Capiteynen ende andere Militaire Offi- cieren ) die anderiints naderhandt de voorfchreve pcu- ningen mccnende teontfangen ende geen betalinge be- komende , met alle haer onckrhebbende Soldaten, niet fonder goede redenen, tenhoochften misnoecht iouden hebben geweeft.
By alle welcke gheraifonneerde Motivenen wettelijc- ke,raidrsgadersuyt waerachtige ende behoorlijckegedi- fponeerde premiiTen volgende confequentien, evidente lijckisblyckende deonghefondeertheyt vandefufteuue der gener de welcke de voorfchrevcne Vryheyt van Con- fenten in 't regard vao de Militie, in twijttèl hebben wil- len trecken. '
Zijnde tot meerder confufie van fodainige noch fon- deriingh rernarquabel, dat voor het aengaen van de Vre- de, by de geen die de voorfchreve jaerlijcxfe vryheyt van confenten in het regard van de Militie gaerne gerenver- ieert ghefien hadden , daer op omtrent een gheheelJaer langh gedurende, uytwyfende de Regifters van de Refo- luiien ter Generahieyt beruftende , te vergeefs ende fen- der eenich fucces gliea; beydt is geweeft, zij nde dien aen- jaendein da fondamentele Refolutie raeckende depre- iminaire poiniten voor het aengaen van de VreJe-Han- delinge op den feftienden November feflienhondertfestx wertich genomen , gheftelt defe navolgende woorden in fpecie : Teji derden, belangende de Militie, isgoetghevn- den ende gerefolveert, dat de felve Militie nae gelegtnthtp vantyden ende faecken fai ή> or den ge formeert, ende daim ouder geiuoonte daer toe jaerlycx Petitie iy Syn Hooghcyt, Syn Excellentie Stedt houder, en de Rade van Staten fel ■mordengedaen ende aen de Ïrovincien overghefonden ommt daer op iy defelve te mogen -worde» ghedelihereert, noodige Confenten gedragen, eride vervolgens ter Gtneralite^t inge- bracht,
Gelijck wy dan oock ten overvloei alle de Confen- ten die by ons van tijdt tot tijdt op de Jaerlijcxfe Petitie van den Rade van Staten, ende den Staec van Oorloahe zijn gedragen, t'elckens hebben ghereftringeert met defe exprefleclauful : Dat het felve waeralleenlijckghefchitit voor den tydt van een Jaer ί fonder meer , oock in fpecie noyt vorüer belooft hebbende als voor den loopende Ja- re alleenlijck, totvoldoeninghevanonfeQuotc,aende Militie ende andere gepetitioneerde Laften, behoorlljc- ke ordere te fullen ftellen.
Nae welcke klare, duydelijcke,ende espreflè woorden foo in de voorfz Refolutie , als oockinonle Aden van Confenten geftelt, wy niet en konnen oordelen 't voorfi eerfte pointeenige vordereaftrutftieterbquireren.
Alhoewel noch ten overvloei foude konnen wordea gedoceert, niet alleenlijck dat haer Ho. Mog. in 't gene- rael ons by verfcheyde Mi(fivcn,ende namentlijck,bydie van den achfien December 164.8. ende den fevenentm»· tichflen September 164.9. refpedive hebben verfocht on- fe Confenten op den voorfz Concepten Staet van Oor- loge te willen dragen maer oock dat alle de Provinciën in 't perticulier, in hare refpedive Provinciale Advyfen op den felven Concepten Staet "^ιη Oorlogeuytgebracht de voorfz vryheyt van Confenten niet alleenlijck erkent, maer oock felfs duydelijck eenige poften tot haren voor- deel gheappliceert ende ghebruyd hebben : Sullende tot bewys van dien alhier alleenlijck worden gheproduceert de woorden van de Provincie van Zeelandt,de welcke in haer advys op den voorfz Staet van OorlogegheformMrt hebbende ghepremitteert hare fuftenue omme in de Gfr nerale Propolitie van Petitie ofte Quote van de gheheele
Maffe van den voorfz Staet vermindert ofte gefubleveert
te wefen, heeft gefubjungeertdefe navolgende fojmeeW woorden : Verclarende afider 's mtgehouden te wtfenm et»· ge Lafhn ofte Petitien te confeiiteren.
Waeruytwy dan occaiie hebben genomen omme te gelooven,gelijck wy als noch onsfèlven verfeeckert hou- den dat het voorfchreve werck ter Generaliteyt,
de intentie ende door toe doen vart de Provinciën felR»
die wy bemerckcn met ons aengaende van een gcvoden ; geweeft te zij n,maer alleenlijck door eenige w^y nigc deputeerden , foeckende te capteren degratie?nde^ vcur van Syne Hoogheyt, ofte üuor andere partitun^^ |
-ocr page 179-
HERSTELDE LEE LI. 175
infichten bewogen zijnde, gedreven is geweeft.
Wat nu aengaet her vierde poinébliier voorengepro- poneert, namenclijck de bewulle Befendingeden vyfde» U\\\fefiienhondcrt vijftich acn alle de Steden ende Le- den van onfe Vcrgadcringe in het werck geftelt, hebben wy daerin geconiidereert tweevoudige onweccelijckheyc endeonbctamelijckheycjdeeen ten aenfien van deCom- mirtenten , ofte die geen die de voorrchreve Befendinge hebben ghedecreteerc, ende de andere ten aeniien van de faeckefelfsjofté heteynde ende oochmerck waerom de felve is by de handt genomen geweeit.
Aengaende de Committenten,is waerachcich, en kan blycken uyt dcAnnocatien van de prefente Heeren in dc Regifters van hacr Ho.Mog.gefl:elt,dat defelve zijn ge- weellin alfulcken foberen getaile prefent zijnde,dacfelfs drie gheheele Provinciën ( Nota ) door vier Perfonen jijn gereprcfenteert geweeit, fulcxdac wy onsfelven niet genoech en hebben konnen verwonderen dat defelvighe wcynighe Gedeputeerden haer hebben dorven onderne- mende voorfchreve Generale authorifatie, vol van aller- hande bedenckelijckheden, midtsgaders dc voorfznoyt welgepraöifeerde Befendinge/onder al voorens daer toe ( ais in fodanige faecken van importantie gewoon is te ge- fchieden ) van hare refpedive Heeren Principalen gelali te zijn j ofte der felver intentie daer op re hebben ver- iiaen,met vijf ftemmen alleenlijck tegens aenteeckenin- ge van de Gedeputeerde van de Provincie van Gelder- landt ende proteilatie van de Onfe , te verkenen ende te decerneren.
Behalven dat wy oocknoch boven dien Ons verfeec- kerc houden dat felfs onder die weynigen, eenighe Hee- ren van contrarie opinie wefende,by haer mede Gede- puteerde over ftemtfullen zijn ghewéeft, oock andere, vermidts de prefentie ende aenfienlijckheyc van Syn Hoogheyt haer daer tegens niet en fullen hebben dorven oppoferi-n.
In voegen dat daer üyc voor eerftwellichtelijckkan worden afgenomen wat van de wettigheyt van de voorfz Conclufien op den v^fdea ende fes de» Junii voorfz ter Generaliteyt genomen, te gevoelen zy.
Staende noch daer en boven ten anderen ende infon- èrheyt in het regard van deielve Committenten te con- fidereren, dat al waer het ichaon dat de voorfchreve Be- fendinghe by de Heeren Staten Generael ofte de Gede- puteerden van de Provinciën volkoinentlijck daer toe gelaft ende gheauthorifeert met eenparigheyt van ftem- men , ofte met fes Confonanten Advyfen ( ten reguar- dcby^e Gedeputeerden fodanige toeftemminge niet enkondegefchieden ) goetgevonden mochte zijn ghe- weeft, echter nochtans klaerlijck is ghedoceert, ghelijck mede hier onder klaerlijck ende evidèntelijck gedoceert falworden dat haer Ho. Mog. daer toe in geenen deele gcvoecht ofte gequalificeert zijn.
Ziijnde fulcks dat alle Befendingen aen de Provinciën te decerneren, naer de fondamentele ofderé van de Re- geringe moeten worden geaddreilèerta^n deStaets-ghe- ^iiyfe Vergaderingen, ènde niet acn de Steden oftepêr- ticuliere Leden van defelve.
Sulcx mede altijdt in defe-Landen is gheobferveert, endenamentlijck oock by de Heeren Stadthouders Gra- ve Willem Lodewyck goeder Memorie, ende Gedepu- teerden van de Provincie van Vrieilandt in denjaere 'jpthienhondert feven entachtich is verftaen ende ver- ilaertten reguarde van de Brieven ende Befendingen by ofctvan wegen den Grave van Lyceller, als doen Gou- verneur endeCapiteyη GeneraeldeferVereenichdcNe- derlanden geaddrefleert aen de Staten van Oftergoe We- ftergoe ende Sevcnwolden, yder bylonder, ende mede Mn de acht vafte Steden van de Provincie, [Datfoda- nich doen was een extraordinaris maniere van procede- 'cn die nergens anders toeenkonde ftrecken danomme 'cparate fcheydinge,ende cenfequentelijck diiTentie ende oneenigheyt in de Landen aldaer te maecken, het welck i'^ndien tijdt toe van geene Gouverneurs, O verheden, weoück eenighe vreemde Heeren ofte Potentaten en ««Rebruyit geweeft. ] Ende dat wel ende te rechte ge- 'onudereert aeu de Staets-gewyfe Vergaderingen van |
yder der Gennieerde Provinciën, ofte de Leden ende gequalificeerdeSteden van dien ghefamentlijck compe- teert de Hoogheyt, Souverainiteyt, ende Opperfte Re- gerighe derfelver Provinciën refpedive, aen de welcke midtsdien oock hen moeten addrefl'eren alle de geene de welcke in faecken den ghemeenen Staet der Landen betreffende,ofte anders de Opperfte Regeringe raecken- de, yeti hebben voor te dragen, fonder dat buy ten quet- finghe van de felve Hoogheyt, Souverainiteyt ende Ge- rechtigheyt fodanige addreiTe aen de perticuliere Leden ofte Steden kan worden ghedaen. Gelijck dan oock ghe- melde Syne Hoogheyt ende mede Gedeputeerden by hunne Propofitie in eenige van onfe Steden gedaen, niec bededelijck te kennen gaven, het felve mede in dier- voegen te verftaen , feggende inheteynde van de felve Propofitie :
Dat niet en verfionden daer mede eentchfints teprejudi- cieren de Hoogheyt 1 Gerechtighcyt > Rechten ende PrivUe-^ gie?t iian den Latidevan HoUandt tndeWeil-Vriefiasdtt Leden ofte Steden va» dieji, en fulcx met woorden trach- tende te falveren, ofte eeniger maten te veriachten hec geen daerinalreedts reiffa ende inet der daedcby hen- lieden was gepecceert.
Waerommedan oock fodanighe Befendinghe nieten hadde behooren te worden ondernomen, fonderlinghö niet by den geen de welcke by Eede te verbonden zija ekkanders, Vryheden , Rechten , ende Gerechtighe- den met alle behoorlijcke ende mogelijcke middelen, jae met Lijf ende Goet, is het noodt,tc heipen hanthouden, ftyven ende ftercken, befchutcen ende oock befcher- men tegens allen ende eenen yegelijcken wie ende hoe- danigh die foude mogen wefen die hen daer inne eenige datelijcke inbreucke foude willen doen,gelijck in krachtc van'teerfte Attijckel van'c befwooren Verbondt endé ,t7>iifvandenjare lyyp.deGeunieerde Provinciën ver- plichtzijn aen den anderen over en weder te doen.'
Zijnde oock van fonderlinge confideratie in defen dac voorgemelde Unie niet en is een Verbondt tuflchen eenige Provinciën ter eenre, ende yder particulier Lidc ofteStadt van ydér Provincie in't Verbondt zijnde ter anderen zijden, maer alleenlijck tuflchen Provinciën en Provinciën in 't gemeen·
Sulcks dat ghelijck aèndeecnezijdedeGencraliteyc niet en vermach haer te addreiTeren aen eenige Leden ofte Steden in 't particulier, aen de andere zij de oock dc particuliere Leden ofte Steden mede fonder lefievande Hoogheyt ende Soüverainiteyt van de Staten haerder Provincie, niet en vermogen foodanige befendinge in den haren te admitteren, ais niet zijnde Bondtgenooten byhaereygen felven, maer hun moetende contenterea te wefen Leden van dè Provincie de welcke met de an- dere Provinciën in verbondt ftaet. Behalven dat noch in verfcher memorie wasdat Anno 1Ö39. ghelijcke befen- dinge by de Generaliteyt gedecerneert zijnde aen Burge- meefters ende fes eti dertich Raden der Stadt Amfterdara ende haer Ho. Mog. Gedeputeerden als doen pregnante redenen tegemoet gevoert wefendev^aerom me foodani- ge befendinge niét en konden worden gheadmitteert, de felve Gedeputeerde van daer fonder by voorgemeldeyix en dertich Raden audientie te hebben gehadt, vertrockea ènde weder te rugge gekeerc zijn.
Gelijck oock daerommeanderfints niet alicene fooda- nige maniere van befendinge wegens de Generaliteyc aen een particulier Lidt van een Provincie is buyten exempel j maer felfs mede ongehoort dat by haer Hooch Mogende eenige Miffiven, Placcaten, ofte eenige an- readien ofteyets ter Wereldt diredelijckaen aliulcke particuliere Leden foude worden gheaddrefl'eert.
Moetende alle 't felve ghedirigeert worden aen de Sta·? ten van de Provinciën, ende by abfentie van de felve aen haere Gecommitteerde Raden ofte andere Geauthori- feerdcn , op ghemelde Staten reprefenterende, met ver- focck,-ift noodich, omby de felve aen de particuliere Le- den en Steden toegefonden te worden, fonder dat oock, al waer 't faecke dat aliulcke depéfchei by welgemelde Staten ofte haere Geauthorifeerden opgehouden wier- den, de Generaliteyc bévoeght is onlme defdvedepe-
fcht» |
-ocr page 180-
}8o
Lhes ofte andere in cier felver plaetfe direöelijck aen de Jjiriiculiere Leden ofte Steden van dePiovincien te la- ten afgacn, ^eliick daer van önlanghs voor het decreteren Vin de voorfi Befendingecen feer notabel Exempel voor gevallen was, dacr in bettaende ,dat by haer Hooch Mo- gende eeti feeckere Miflive ingeftelt denfeftienden April J'eflienhondert "vyfiich , ende den fsnintuhften daer aen volgende ter Generalitcytgearrefteert,aen onfeGecom; mitteerde Raden afghefonden isgbeweeft, mee verfoeck, dacdefelve Midlve Copyelijck aen de refpedtive Leden van oni'e Provincie toe ghefluyrt mochte worden. Ende alhoewel de felve oiiiè Gecommitteerde Raden om goe- de ende gcwichte Confideratien hadden gerefol veert de Miifive op te houden ter tijde ende wyle-toe wy weder- ommeStaets ghewyiefoiiden wefen vergadert, fooheb- ben haer Hooch Mogende haer gcdaen verfoedt aen on- fe Gecommitteerde Raden wel andermad ghereitereert, dochgeenfints haer felver aenghcmaticht de voorfchreve IWiifivedireiitelijck aen de Leden ende Steden vanonfe Provincie te iacen afgaen, als wel bemerckende het felve tegens de ordre van de Regeringe > midtfgaders cegcnsde Hóügheyt ende Gerechtigheyt van onfe Stacts-ghewyfe Vergaderinge te ftryden,
Sulcx dat wy ons felven niet ghenoecWaem hebben konnen verwonderen, dat defelvige Vergaderinghe de welcke in April verilaen hadde onghcqualificeert te we- fen haer by fchriftelijcice Miflive alleenlijck aeri de perti culiere Leden van onfe Provincie te addrefleren in Ji^ Ilio daer aen volgende , foo verre van haer eygcn felver is vervreemt gheweeft, dat haer niet by Miffive alleenlijck tnaer felfs by formele Befendinghe van hooge endeaen- iienlijcke Perfonagien ende Heeren aen de felve Leden endeperticuliereSteden vanonfe Provinciegheaddref- feert heeft gehadt.
Welcke addrefle nochtans foo veel te wey niger kende worden geleden dan de voorgaende > als den luyfterende aenfienlijckheyt van een Stadthouder van fes Provinciën gemunieertmec fodanighe Mede-Gedeputeerden als in defenisghefchiedt, midtfgaders de authoriteyt endede macht van een Capitcy η Generaci der Vereenichde Ne- derlanden , gheaccompagneert met een Suyte van om- trent de vierhon dert Militaire Perfonen, de gemoederen der Regenten meer ontroert ende gheintimideert, oock by ghevolge de vrye deliberatien meer gheprejudiceert ende ghepreoccupeert heeft als eenige reguleu van ftom- me letteren wel fouden hebben gedaen.
Ende wat vervolgens belanght de onwettelijckheyt, ende onbetameJijckheyt die wy inde voorfchreve Befen- dinghe ten aenfien van de faeckcfelfs , ofte het Subjedt ende het oochmerck van dien gheconlidereert hebben,is de felve daer in beflaende, dat de voorfchreve Befendin- ge was ondernomen, niet ommede Leden ende Steden van onfe Provincie te difponeren tot het nemen van ee- nige Refolutie , de welcke men mochte oordeelen voor den Staet van het Landt dienftich te wefen, maerter contrarie omme te rcnverferen een fodanige Refolutie de welcke al bereydts naefoo meenichvuldige Commu- Dicatien ende Rapporten als uyt het voor verhaelde,lich- telijck kan worden afghenomen j ende fulcx met volko- men kenniilè van faecken, rijpheytendenaturiteytjghe- nomen was, ende tot het nemen van de welcke ons me- de de noudtfaeckelijckheyt felfsgeperft ende gedrongen hadde.
Waeromme wy dan ons felven oock dies te meer ver- wondert hebben , foo wanneer wy inde voor ghemelde ende naderhandt mede uyt de leöure van het voorfchre- ve Gefchrift, gheintituleert Redenen ende Motiven, é"'· hebben ghehoort dat defaeckeeven in .fulcker voegen wierde voor ghedragen , als ofte de Gedeputeerden der Steden ter Daghvaert comparerende, hunne refpedlive V roedtfchappen ghcabufeert ende abufi velijck gheinfor- mecrt, oock haeren Laft ende goede meeninghe van de Heeren hare Principalen te buyten gegaen fouden heb- ben, daer ter contrarie ons by pertinente verklaringe van de felve Vroedtfchappen, loo ten tijde van de voorfchre- ve Befendinge, als ten tijde van de beroerten daer op ge- voicht,cnde oüςk naderhandt reipcÖi veiijck tot defchar- ge van hunne Gecommitteerden voorleden ghebleecten |
is ( Dat defelve Gecommitteerde met alle finceriteyt ende getrouwigheyt > hebben achtervolget ende naeghekotuen htt geene hen Lieden reffeBive by hunne Heeren Comntitten· ten m mandatii gegeven tpos , ende fpecialijck op de fomSitn va» mefitage, ende in het regard van de deliberatien op deu
Staetvan Oorloghe voor den JaereJeJHenhondert mgenea veertich ghevaUen, oock op de voorfchreve 'nhoudingheder Confenten tot betalinge van een gedeelte der Militie hy den Rade van Staten m den voorfchreve Staetvan O or loge ge· petitioneert, midtsgaders em de Executie van de Refolutie dienaevgaende by ons ghenomen ^ met het geen daer van is dependerende, haer conform den LaB ende intentiedere- fpeBive Vroetfchappen hunne Heeren Principalen gedragen hebben , oock de felve van tijdt tot tijdt gedient van perti- nente getrouwe ende ivaerachtige Rapporten va» de advu- fen ende confideratien foo by de andere Leden in onfe Verga- deringe, ah mede by de Gedeputeerden van de Provincie tir GeucraTiteyt, foo pro als contra, gheopent ende ghemovetrt, alles tot der felver Vroedtfchappen volkomene intentie enit goet cnnuntement ende abfolutefatisfaiite , fonder oyt daer m te hebben getoont door eenige paffien ghedreven, ofte met ^uade opivien ingenomen te zijn, maer iw tegendeel van dien
altijdt oprechtelijckifinceerl'yck ende ongepajjioneertdefaic·
htn te hebben gedirigeert litnmers foo veel tn haer iige-uieefi, met aüe betamtl'^cke middelen getracht te dirigeren tot ter- feeckeringe van onfe diergekochte Vryheyt j midtsgaders tot ■weljlant van ens Lieve Vaderlattdt eudehetgemeem hejle van den Staet.
By alle de welcke geraifonneerde middelen, vertrou- wende ten vollen te hebben gejuftificeert de procedurcn ' by ons omtrent de faecken van mefnage ende hetver- minderen van de Militie in den Jaere κίψί». ende gehouden,mitfgadersgedoceertde boven gementioneer- de Befendinghe onwectelijck ende ilrydich tegens de or- dre ende forme van Regeringhe, oock in prejuditievan onfe Hoogheyt ende Gerechtigheyt gedecerneert geweeft te zijn, willen oock niet twijfïelen of eenenyegelijckfal mede daer uyt wel lichtelijck konnen af nemen de onge· fondeerthey t ende impertinentie van de argumenten die daer tegens foo by de meergheraelde Gedeputeerdep ia de voorfz Befendinghe als oock by Syn Hoogheyt in het voorgemelde Gefchrift en elders ghebruyö zijn geweeft tenderende defelve argumenten totallruiitievandataen de een zijde in ons vermogen niet en foude zijn geweeft debetalingheaen't voorfi Krychsvolck in voegen voo- ren verhaelt te difficukeren ende difcontinueren.
Ende aen de ander zijde oock de fccuriteyt^dea Staet fodanige verminderinghe van Militie als wy voor geilagen hadden , in 't werckgeftellet wordende,niet be- huorlijck verforcht en foude zijn gheweeft, pogende het foo met perfuafi ve redenen als met voorgaende exempe- len te béwyfen ende té beveftigen.
Beftaende de redenen daer toe gebruyit,voornament- lijck daer inne, dat by de gefamentlijcke Bon Jtgenootfn het Opperfle Commandement, acnnemingeen afdane- kingeofte Redudie van Krychsvolck gedeferfiertfoude zijn geweeft aen Syn Hoogheytende den Rade van Sti- ten, ende dat van de felve alleen foude hebben ghedepen- deert de Militie re ontfangen in Ecdtende daer van we- deromme te ontflaen ofte licentieren,ende dar over fulct de voorlzdifcontinuatie van betalinghe foudeghewcew zijn een verbreeckinge van de Unie,ende de by gebrach- te exempelen daer toe tenderen , dat wy t'anderen tijde» het felve mede in dier voegen fouden hebben verftaeo » oock tegens onfe Bondtgenootcn gefuftineert ende nel- pen refolveren. ,
Zijnde wel fulcx , dat die van den Rade van Staten al« Executeurs van dé Refulutien van de gcmcene Unie r.» dat alle de Bondtgenooten eenparichlijck tot aennefflin· ge van Krychsvolck hacre Confenten hebben gedragen » bevoechfzijnomme volgens de gedragene Confenten,
de Wervinge van Krychsvolck te doen, endede felvem Eedt teontfangen.
Dat mede de Officieren in fulcker voegen aengheno-
men noopende de Militaire Exploiten totdienfte eno confervacie van den Staet, hebben geilaén ter obedlenae |
-ocr page 181-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
vinden Ra Je van Staten en Sijn Hoogheyt als Capiteyn Generaci over hen lieden geftelt,maer fy π de fel ve geen - fiotsgequalificeerr, ende is noyc aen de fdve gedefereft-t geweeil de macht om buyten confent van de Provinciën voick aen te nemen,of na expiratie van dien tijdt voor de welcke de Confenten gedragen zijn de Militie in dienft re continueren, veel min onder pretext van den Eedt de fdve in den name van de gemeene Unie afgenomen tot «enighe obedientie aeu haer tegens de ghedifficulteerde aenhüudinge van de Leden van de felve Unie tot conti- nuatie van haren dienft te bedwingen. . Zijnde daer toe öock uyt het voorenghededuceerde Manifeftjdat vvy fonder cenich fondament ter werelt van fer^loosheyt voor de fecuriteyt van den Staet gei nfimuleert geworden ïij njgemcrél alle ons oochmerc'< ter contrarie alleenlijck heeftgeftredt tot aenfien]ijckheyt,eere,ende verfekertheyt van den fel ven Staet, als beftaendet/f<ze»- fenlijckhiyt daer in,dat men by tijdt van Vrede door een betamelijcke en wyfe mefnage lette op verfterckinge van 't geen door het ongemack van den Oürloch is verfwait, ende decere dat men daer door mach bekomen hetcie- laetvan wel ghcitelde Finantie. Ende de verfeeckerheyt felfsdaerin dat men door promte betalinge onder com- plete Compagnien mach hebben een wel gedifciplineer- de Militie in piaetfe dat het verfuym van fòdanighe mef- nage by de Vrienden foude veroorfaecken een kleynach- tiuge,het verder verval van de Finantien,by de Vyanden een verheuginge ende een feecker hoop van dat onfe ey- genachteloosheyt in kortere wegefoude brengen'tgeen in veeleJaren door hetgeweldt van buyten onder de ïe- genvan Godt Almachtich niet heeft konnen worden ge- efcöueert. 't Welcke gelijck iaën d'eene zijde tegens de pofteritey t niet en foude konnen worden verantwoorde:, oock aen de andere zijde tegens Godt de Heere die den Staet in foo heeten ende langhdurigen Ooilfcch niet ai- leen bewaerdt, maer oock vermeerdert heeft, een grodte ondanckbaerheyt foude zij η dat foo een Heerlijckgebou 'twekke tegens fomachtighe Vyanden onbeweechlijck heeft geftaen,door quade toeverficht van Vrienden ende die de forge daerover is bevolen, foude komen in te ftor- ten. Gelijck mede de aenhoudinghe van Krychsvolck cndeandercLalten, meerder als men uyt hetinneko- men kan vervallen , «en onvermydclijck ghebreck van Finantien, ende het felve ghebreck een feecker wan-be- tilinge foude moeten veroorfaecken, waer door dan niet anders als verloop ende verminderinghc in de Militie, ende dat erger is, ghedachten van inobedientie ende on- bewitligheyt in defelve , ei>de by ghevolgeeen feeckeft dilordreende confufie inden Staet foude flaentcver- wachten. Zijnde oock daer benefFc:ns defe Landen fo- danichghelcgen , dat als men Finantien heeft daer uyt goede betalinge kan worden gedaen, in tijden van noodt geen ghebreck aen Krychsvolck wefen foude. Behalven datdevoorfchrevene objedtie van forgheloosheyt ende klachten van alle te groote verminderinghe van Militie wierde ghedaen aen de eene zijde by de geene de welcke in December fefihienhoiidert negen en veertich als boven breederisghededuceert, felfs voorflach tot meerder af- danckingheende minder aenhoudinge van Krychsvolck hadden gedaen, ende aen de andere zijde by de geene de Welcke ons hebben gherefufeert by provifie ter Executie teleggcn dat geene 't welck fy Lieden daer bevoorens by fchrifcelijcke advyfen hadden toegheftemt, ende oock in Ipecie by expreffe deputatie op ons verfocht, in dier voe- gen by provifie te mogen gefchieden.
builende mede by geen exempelen ter Werelt konnen worden ghedoceert dat wy defe faecke oyt anders tegens onfe Bondtgenooten fouden hebben verftaen, dewyïe de Kefoluticn tot dien eynde geallegueert, voor foo veel de j."*® net uns goet vinden ende approbatie zij π genomen 'yn flaende op faecken van eeageheel ander nature, ende oamentlijck, dat eenige Provinciën ofte contrarie haere gedragen Confenten ende fulcx tegens de obligatie ende verbinteniffe daer door geintreduceerr,ofte fondeh voor ■ gaende Communicatie aen de Bondtgbenooten van de j.i'^'^t'nuatic van dien te doen, haer felven by hcyme-
"JckeReduüie van Militie ofte andere afleggingbe van |
Laften hebben ghepoocht te verlichten, Ende alfoo in·' fonderheyt ten fijne voorfchreve,zijn gheappliceerrde woorden van feeckere haer Hooch Mog. ReWuijevan datoden November 1613. diöerende : Dat geen
Provinciën envermogeneygener authoriteyt eenige Compa- gnien afte "wijfcnfonder voorgaende Communicatie ende re* folutie van haer Ho. Mog. ende van den Rade van Stat ent ende dat ter contrarie gebiedende, daer tegens met autho" riteyt behoort verfien te worden.
Soo konnen wy niet naer laten alhier in fpecie aen te wyfen dat wy in de Regifters van de Generaliteyt bevin·· den op den Staet van Oorloge voorden voorfzlare KiaJ. by den Rade van Staten nevens de Generale Petitie acn hare Ho. Mog.opden twintichfen Odtober over- gebracht by alle de Provinciën, uytgefondert Vrieilandr, al voor dato van den voorfz eerfie November, ende fulcx voor het nemen van de voorfz Refolutie,haer Confenten gedragen ende ter Generaliteyt geopent geweelltezijn, énde riamcntlijck by Gelderlandt,Hollandt,Zeelandt cn Uytrecht te ghelijcÌc op den fwiutichfien^unü , ende by O ver-Yflel, mitsgaders Stadt ende Landen op den L-ftt n Juiii ende een en tuuintichfie Junii refpedlive alle dts Jaeis voorfz. Ende nademaelby de felve Refolutie me- de wordt gefeyt, dat verfcheyde Provinciën in betalinge van hunne Compagnien waren difficulterende ende de felve van hare repartitie afwy fende,foblydt,dat de voorfz difficulteyt isgemaedt en de felve afwyünge gedaen by de Provinciën de welcke baerai voor date'van dien door ha- regedragene Confenten tot aenhoudinge ende betalinge van de felve Compagnien hadden gheobligeert, waerom dan oock met recht by de voorfz Refolutie wordt gefeyt, dat daer tegens met authoriteyt behoorde verfien te wor- den jghelijckoock het felve ende andere exempelen van gelijcken nature, niet fonder reden, hebben konnen ge- feydt worden tegens de Unie ftrydich te zi|n, als waer door de verfeeckertheyt van den Staet tegens expreflc gedragen Confenten, buyten kennifle van her gemeene Lichaem vlnde Unie vermindert foude zijn geworden, maer foo wanneer eenighe Provinciën haer onvermo- gentheyt in hcc dragen van de Laften by den Rade van Staten op haer gerepartieert aen de Bondtgbenooten be- kent hebben gemaedt ende daer op ghedifficolteert, we- deromme tot aenhoudinghe van fodanige Laften die fy niet en konden dragen, te confenteren , ende fulcx de betalinghc van dien van haer afghewefen hebben. Soo is het verre van daer dat wy oytiniulcken ghevalle fouden hebben gefuftineert fulcx tegens de Unie ftrydicn te zijn dat wy ter contrarie niet alleenlijck de voorfchrevene af- wyfinge met goede oogen aengt fien, maer oock felfs (de noot van het Landt fulcx vereyflchcndejonfeichouderen onder fodanige afgewcfen Laften medegeftelt hebben,
Blycfcende by diftindie Refolutien van haer Ho. Mog. midtseaders by dc Regifters foo in de Generaliteyts Re- ken-Kamer als ten Comptoire Generaci beruftende,dat over de defeden van alle de Provinciën, de onfe alleen uytgefondert, uyt oorfaecke dat de felve van tijdt tot tijde hare Confenten ende vervolgens oock haere betalingen hebben ingehouden, ten regarde van verfcheyden Com- pagnien op den uytgefchreven Staet van Oorloge refpec- tive tot haren lafte gheftelt, fucceiGvelijck fodanige fom- men van penningen zijn ghenegotieert dat defe ve over dc Provinciën van Gelderlandt, Zeelandt, Uytrecht, VrieflantjOver-Yirel,mitsgaders Stadt cn Landen gecal- culeert, bevonden worden tot boven een Millioen guld. te monteren, hebbende noch daer en boven de Provin- cie van Uytrecht ende Vrieflandt in't heetftevan den Oorloch veele Jaren achter den anderen hger Confenten ingehouden, de een ten reguarde van de Kuft- Schepen, zijnde geweefthet Leger te Water uoodtwendich voor defcn Staet,ende de andere op de Subfidie voor de Weft- IndifcheCompagnietot befcherminge vandeConquc- fteninBrafilenafwcringevan het trouloofegewcldt der Portugefen jende dienvolgende tot het cene ende hpt an- der re^iedlive nieceen ftuy ver gecontribuecrt.
En nadetpacl wy alle de voorfz afgcfchoven en gedifB- culteerde laften door onfe geftadigen y ver totret gemene befte mcc al te groote gewilligheyt hebben helpen dragen |
-ocr page 182-
15-6 HERSTELDE LEEU.
foö en hadden wy oock niet verwacht dat men ons mede eenmael volgens de voorfz exempelen vanonfeBoncge- nooten, afleggende'! geen wy niet langer konden dragen ende daer in doende het geene waar toe de vry heyt by de Uniegereferveert onsendealle Bondtgenooten qualifi- ceert foude hebben willen fchuldich houden tot preliatie van het geen ons onmoaelijck was, ende dat men ons na bevochten VredefoudeTiebben gcdifputeert de Vryheyt die in den Oorlochaen de andere Bondtgenooten noyt gecontroverteert wasgheweeft, ende voor den Oorloch by de Princen van den Lande felfs erkent hadde moeten worden.
Midts alle de weicke redenen fuffirantelijck zijnde ge- doceert, dat wy in 't geen voorfz is,niet anders en hebben geprocedeert als met volkomen communicatie van onfe Bondtgenooten, oock niet en hebben gedaen als 't geene waer toe onfe on vermogenthey t veroorfaeél door onfen onverdrietigen y ver voor de behoudeniffe van den Staet ons heeft geneceffireert, ende het geen wy naer ons recht ende Vryheyt by deUniegeftipuleert hebberi vermogen te doen, ende andere Bondtgenooten in periculeufsr tij- «ien voor ons hebben gedaen tot confervatieende main- tien van wekk Recht ende Vryheyt alle de Bondtgenoo- ten felfs , volgens het eerfte endeprincipaelfteartyckel van de Unie gehouden z,ij η ons de handt te bieden, ende dat alle het fel ve anders nergens tóe en heeft gheftred als tot aenfienlijckheyt, Eere, ende verfeeckertheyt van den Stietin 't gemeen,· ende onfe eygen fubfiftentie ende be- houdeniflèin'tparticulier, aen weickefubiiftentieende behoudeniiTe hoe veel alle de andere Bondtgenooten ge- legen isdefelve in den tijdt van Oorloghete meermalen hebben ghefmaedt, ende dat de argumenten ende exem- pelen ter contrarie gebruydt ende gheallegueert,zijn on- gefondeerr,impercinent en t'eenemael buyten propooft: So fullen wy ons niet verder en parciculierder extenderen op alle de Generale claufulen tot nadeel en befchuldinge fo van ons in 't gemeen, als oock van eenige Leden ende Perfonen van onfe Vergaderinge in het partifclier in het voorfz Gefchrifte tegens de notoire waerheyt ghefteltyal? houdende t'eenmael onnoodich en fupetflus, vermits de taftelijcke onwaerheyt van defelve daer tegens eenighe fpecifique defenfie ce doen,latende voorts een ygelijck by lich felven oordelen met wat recht en hoedanigen ooch- merck men fich tegens de voorfz. onfe rechtmatige pro- ceduren metal fulcke violente ende deteftable (piddelen als voorfz is geoppofeert ende gekant heeft, houdende de fel ve middelen voor een notoir Attentaet tegens de dier gekochte Vryhcyt,mitsgaders de vry gevochtene Hoog- feeyt ende Souvereiniteyt van defe Provincie. ·
Beftaende de fclve Vryheyt eerftende voornamelijck daer. in, dat ons als Voorforgers van onfe goede Gemeen- te,en daer over even als Vaders ofte Voochden over hare Kinderen ènde Wefen geftelt,in onfen weerwille rot on- draechlijtke belaftingen van onfe Onderdanen nieten worde overdrongen fodanige Laften als wy verftaen fon- der ondienft van den Lande tot foulaës van de felve naer gelaten te konnen worden, gelijck oock de befwaernifle van den tietiden tïidctwintichfim penningh by den Ko- ninck van Spaengien ghetracht tegens de borft van onfe Voor- Ouders als wettige Regenten van den Lande in te voeren,rechtvaerdige reden ghegeven heeft, en voor een groot gedeelte oorfaecke is geweeft van 't aennemen der Wapenen,en abjuratie van de Heerfch^pie van de iêl ve, daer nochtans hier vooren wijdtlopich is aengewefen het voorfz gehecle werck alleenlijck te dier occafie by de hant genomen te zij n,dat wy op ons ofte onfe arme Gemeente η et en hebben willen Iaden al fulcke Laften als wy ghe- oordeelt hebben in de vooriz conftitutie van tijden niet t'eenemael noodich geweeft te zijn.
Beftaende ten. tweeden de voorfz Vryheyt oock in- fonderheytdaerin,datdereipeókive Vroetfchappen den Steden elck in den haren en der felver Gecommitteerde oponfeStaets-ghewyfe Vergaderi.ige hare deliberatien ende edvyfen vry, onbedwongen, onverlet, ende on be- commert mogen houden en uytten daer in ter eenre door de meer ghementioneerde Befendinghe, ende infonder- heytdoorde comminatoirc Propofitie in verfcheydene |
Steden, ende namentlijck binnen Dordrecht gedaen, ca ter ander zijde door 't voorfz Saififlèment de allcrhooch- ftei^^sendeinfradtiegeichietis. ,
Zijnde daer benevens de Hoogheyt ende Souveraini- tey t van defe Provincie door de voorfz aöe in den oppcr- ften gradegevioleert geweeft, en namentlijck daer dow dat de hoochfte en oppcrfte Regeringecn fulx de Souve- rainiteyt felfs, diretìelijck ende immediatelijck door het arreft en detentie van de meer gemelde fes Heeren aen- ghetalt, ende dat de Militie van den Staet tegens integre- rende Leden van onfeSouveraine Vergaderinge endede
machtichilcjgewichftichfteendeconfiderabelfte van de- fe Provincie aengeroert is geweeft.
Strydendeoock al de voorfz proceduren diredelijck tegens alle Wetten , Rechten ende Privilegien vandeo Lande,foo ten regardedat het voorfz arreft ende detentie
IS gedaen ghe weeft by de geen de weicke in allen ghcvalle al waer'tlaecke dat alle de befchuldigingen in't .voorfz Gefchrifte vervat wae.rachtich hadde gheweeft als neen; daer toe ingeenen deele ware bevoecht ofteghequalifi! ceert, oock fonder eenighe figure vah proces ofte forme van Juftitie ende fonder eenighe precedente informatie, als mede infonderheyt dat bet voorfz gevanckelick wech- voeren ende de incarveratie op den Huyfe van Louve- fteyn is gefchiedt fonder eenige preallable Sententieoftc condemnatie daer toe ftreckende, ja felfs fonder eenighe kennillè van faecken, fonder verhoor, fonderdefeniie, fonder Rechten, alleenlijck door louter gcwelt ende pu- re vioientie.
Behalven dat mede fy voor ghemelde fes Heeren,al» oock eenige andere, binnen de Stadt van Amfterdamge- dwongen zijn geweeft hen felven van alle Regeringete onthouden, en hare refpeiSive funótien te quiteren, ftry- dende het felve infgelijcx diredtelijck tegens alle bekende privilegienj^r felver refpedtive Steden,en infoncferheyc ten aenüen van de geen de welckede eerehaddeainde Vroedtfchappen van dien gheaiïümeerttcwcfen,»lsde weicke daer uyt volgens der fel ye privilegien haeilevea langh gedurende niet en konden worden geftelt,edoch itt haren dienft tot haeroverlyJen toe, ten ware middder tijdtuytlandich ofte wettelijck Ontpoortercwordende, moeften bly ven contrariëren. ^ Zijnde daer en boven in defen grofFelijck, fo tegensdc Keyferlijcke befchreven Rechten,als oock tegens hetge- meene recht der Voickerengepec^eert,ten opfichteaea de een zijde de meer gemelde Heeren inde ikeckra hier boven ghementioneert, ende in 't voorfz Gefchrifte van .75« Hoogheyt den Prins van Orange onfterfFelijcker Me- morie gheroert, niet tér wercltuythaereygen Hoofde, qiaer alles door Laftende Commiilïe van de refpeöive Vroetfchappen hare Heeren Principalen hadden gedaen, gelijck daer van by eenige van de Vroetfchappen incon- tinenti, eaàtby àsTMàttQ ex poll· faSo pertinente ver- klaringh verleent, ende aen ons als voorfz is, vertboont zijn, endeaende andere zijde de felve Heeren mede niet anders als Gedeputeerden ofte Gefanten konden worden geconfideresrtjoock midisdicnjuregeTttium nietarrefta· bel en waren. Alle het weicke met meer ontallljcke Re- denen, Exempelen, ende andere argumenten brederfou- dekonnen worden gheaftrueert, daerinne wy nochtans onnoodich achten, vermidtsde ont wijfftlijckecn talie- lijcke waerhey t van dien, ons weder te eflaigeren.
Danckende alleenlijck ende lovende den Almachti- gen Godt in 't binnenfte van onfe zielen, dat hy ons op bet aller onvermachflefonder eenich ons toeaoen ,do^rfjn* ■wotiderl^cke iptrckinge uyt alle defe éekommerlycke venra^ ringen exde f-warighede»foogkejiadichlijck keeft verkS, miatsgadersfodanighe Hermonie,.Eendracht, Liefde, Confidentie, ende aiFedtie wederomme tulTchen deghe- meene Bondtgenooten herftelt, ende i ulcx den Staet va» 't Landt uyt de uytterfte Confufie ende imminenteruji" ne weder tot fodani^en vaftigheyt heeft ghcbracfat, als w]f
vanfyne Almogende handt nauweiijcxlonderaltegroo-
te vermeteltheyi hadden konnen verwachten.
Biddende de felve uyt grondt Ons Herten detfyne
goedertiere Gelieftezy, over defe Landen fynenghena- digen Goddelijcke Zegen in fulcker voegen.voorcaentc |
-ocr page 183-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
continucrerijendeons te verlenen fodanige wysheyt, be- leydcende diretSie , midts'gaders te infpireren fodanigen yvcrendecouragïedat wy met belioorlijckeerkenteniflè de voorfz iyne gaven opnemende, des Landts faecken voortaen in dier voegen mogen gade flaen,mitsgaders in jllcbekoromerlijcke tijden fodanich behertigen cnde be- (brgen , dat -wy aeti ojije fefieriteyt den Staetdes Lants en ^«g^" »" laten, eiienmfidanìght verfeecker- hep > liberteyt ende wyheyt. ah Godt de Heer dejeive te- ^cnvoerdichiijck in Qnfe handen heeftgefleh. Aldus gedaen ende gcarrefteert in onfe Vergaderinghe
25j> ötc b<in ® Jictïanbt ban / als gefepöt tiï / öm twin- tichiten 3iiiUj boo? oljcflageii cntictngeD?adöt toojöenbe tilt fclbcc Concept ban A mneftie, foo toierDt öf jï anbes r£ii DafgDif 0« fdbe geftcit t« ijantjcn ban Den Om- meren cnöe auDere tjaec ili>0g.<©icciiiimittc<rbcn tocDeConciliatoireConferenticn eUQe £Cn pJOjCCt ban Amneiìietrtt£(Ìellen.
©cfelbu locete Ommeren enbeanbcrc/ IjcBbcn boen toeft ingebjarljt bolgcn&c libbii.ö / tot ftcfliröttngBe bcc iiitfcrcnten fobic ccntge tufftljen be ^?obtntien quamcn teoiuiiafn : tt)act:niebebtebanGe)deriandt,Zeeiandt, Uyrrecht enbc Over- ΥΙΓεΙ,ορ Ì|Ct ÖCÏjagen ban ijoft tm ^?mtipalcn / bic ban Hoiiandt abfoUitcltjch Ijcbbcn getonfojmecct/ teerbenbebteban VrieflandtcnbcStadt ende Landen bctfoci)t/ beji gtjeljjcjc Κ boen. iget fclbigc
jlDöijiSlupbE aljïboltüt:
I.
1 in faecken „ . _ jvolgensde
jrtyckelen van de Unie, onderlinghe tuflchen de fament- lijcke Provinciën fouden mogen komen te ontftaen, dat uyt clcke Provincie een onpartijdich, hquaem , medelie· mt, ejide m "t fiuck van Staet ivelervaren Vkrfoon, tot fe - ven in 't getal fouden verkooren worden, om tuflchen de difcreperende Parchyen den wegh van vriendtfchap te tenteren,ende de felve niet fuccederende,dat de verfchil- lende Provinciën elck een gelijck getal van Arbiters ver- kiden fouden.
II.
Dit ghelijck getal van Arbiters foudc oock voor eeril en voor al viamConcordta tuflèn de ftrydende party en tente- ren, ende de felve niet konnende gevonden worden,fou- den de felve Arbiters eenen Super-Arbitrum by plurali- teyt van ftemmen verkiefen j tdoch, by aldien de ftem- mcn van de felve Arbiters fouden mogen fteecken, dat defaecke by het Lot afghemaeö worden, ende waerop het Lot vielj Super-Arbiter zij η ioude.
IIL
Ende foude de voorfchreve feven Perfoncn oock het ïoorfchreve gelijck getal van Arbiters, midtsgaders oock de Super-Arbiter Eedt moeten doen, dat fy geen fucht op eenighe Provinciën ofte Leden en nemen, maer pn- pardjdelijck oordeelen ende uytfpreecken fouden het ge· ïciDconfcientie, reden, recht,ende billickheyttotde inecfte rufte ende eenigheyt van de Provinciën foude be- vonden worden te behooren.
IV.
Wel verfl:aende,dar foo eenige partyen mochten mey- nen redenen van recufatie te hebben tegens eenighe van de voorfchreve feven Perfonen ofte gekooren Arbiters, datdefelve de voorfchreve redenen fouden mogen alle- geren, ende dat op de fuffifantheyt van dien by de rcfte- tende uyt de voorfchreve feven Perfonen ende Arbiters reipedlivelijck geoordeelt ende uytfpraecke gedaen fou- eeworden, midtsdatdatelijck in plaetfe van den genen, oie me: redenen gherecufcert fai zijn, een ander gefurro- E«rt worden foude.
V.
Dat oock de gedane uytfpraeck achtcrvolcht en nage- »onien foude worden, fonder dat daer tegens eenichwy- "^"iocpofte andere provile ( onder wat pretext het ^li foude mogen wefen ) loude mogen worden voor swendt, vct-l weynigcr geadmittecrt. |
vr.
Ende in dien de Gecommitteerde naer twee ofte drie fommatien van haer Ho. Mog. in ghebreecke mochten blyven de gedane uytfpraecke, te pareren, fouden de fel- ve daer inne behoorlijcke voorfieninghe in 't werck ftel- len, ten eynde de felve uytfpraecke niet illufoir gemaedi, maer reëlijck volgens het drie en twtntichften artyckel van de Uniegeexcutcerc mochte worden.
T©te ban ©?ictïanbt öcööen acabböfecti op Bet jlucB becöcfïiflpinge.
25p albien ccntgcbffpnptin ofte bctfffiillcn fn faccBcit baec geen obeciïemmtngfje plaetii Ijaöbê bolgensï De ar? tijcfielen ban De önte in ben ^ate i yyp.öinnen öptcerfjt gï)ea?ce(teew / onDerltnge tuffcljen be famentl0£he btncten fouben ntogen bomen te ontdaen / Dat betvffcnüi bte ^jobinoen S tadthouders fjcbüenbe / ofte Die in 't tm {jomcnbemocOtenbettopaen/ uptelcbe pjobtncie een onpactpbict] brquaem / mcbeliebenbe / enbc in fKtflucö ban ^taet tncl ecbacen pcfoon/tot feben in't getal bec? Ëocen foube too^bcn / oiu tiiffciien De Diftcepecenbe putì tpen ben toegl) ban bjicntfcDap te tcnberen/ cnDe br fcibe nietfuccebecenbe/ bat bebetfcljiUenbe^aictpeneUticen gelücb getal ban feben Arbiters foube becbiefen«
SS-
ïDit getal ban eenentwintich mWtetii fouben ootö booi eer(i enbe boo? al viam Concordise tufftfjen be (Itp^ bige" ^actpen tenbecen / enbc be felbc niet bonnenbe gljes bonben too?ben/ fonben be felbe atbiterji onpartöbe^cii oojbcelen enbe uptfpirecficn ftet geene in confcientie, re- den , recht cnde biiiickheyt göebonben foube lüoo^ben te bcl)oocen.
€nbe fouben befe cecHe feben enbc be bolgenöe ^^ecfos nen iffiebt moeten boen / bat fp geen fwöt op eenige bincie ofte Eeben ban Dien ijcbben/ maec iSctljt fouben boen/ tn boegen in 't tbieebe actüt&el t ji betgaelt.
€nbe Bp foo be?rc onber be veerthien 6p gcboccöbe een toarebieteiufaüclöjaiS / fouben be feben eecfteenbebe anbere niet gefufpedteert ^tcbïterjS be tebenen ban cecu«^ fetien ejcamtnecen cnbe op oe fuffifantftept ban bien ooi» beclen/ enbe boen uptfp^aecBe / mtbt^ bateititb in plaetfe ban bie geen bie met ceben gececufeect toasS/een anbet bp be ^jobincien gefujrogeect toojbenbe.
55atoocBbegebaneuptfpia«Be atötetbolcöt enbetw ggefioitien foube tDojben / fonbecbatbaettegenüS eenitg toijbfcbecoepenbeanbece fejobifie ( toat namen ofte Pieteït öet foube öonnen ofte mogen gljcgcben b)0?ben ) foube mogen toojbcn booj getoenbt/ beel tnepntgei: geabf mttteect.
<iEnbe tn bien be <<Eieconbemneerbett ttae ttoec ofte b?fc j^ommatte ban Doet Éootl) HSog. in gebjeecAe motDte blpben be gfjebane uptfpjaeche te pareren / foube be felbe baer inne befjoo^lijcfie boojfieninge in't hjcttli ftellenAen ^nbe be felbe uptteaeche niet illufoir gt)cmaec6t / rnaet cedpcl^boigenjïljct drieën twintichiien actijt&clbanbe ënte gecïccuteert too?ben mocftte,
g^e Igeccen ban ^Stabt enbeHanbcn/Bebben Baet teCi Blaert op bolgenbe manier»
aiss bat fp nae eicaminatie ban hit potnt confibeccreni be / bat be $2obinticn be tueitl^e boo? alsi notij geett ^tabtfjoiibfrjSljabben / toelbcboectjtenbegöerecijtirDt toaren/ fobanicB Ijacr befett te fupplercn/ met ijet fitefe» baneeniêtabtljoiibcr.
gpflt fulcjc ooffi be felbe bctmocïjtcn te boen / in tijben enbe totjlen alsi Ijacc fjet felbe gelegen toaji/cnbe fp oo^be? len fouben be ^?obinctcnbien(iiff) testjn.
'©nt mcbe be felbe onber befe belibetatien/ ofte gBebu^ renbe Ijet befett ban ^tabtijoubcr/ntct l)tljoo?ben gepje? juöicccrt te bjofflen tn öacr iSccijt/ ban te mogen gelpctt bftïicinen be que|tien tuffcljen be ^?obincicn t'fattien omftaenbe.
baer bcneffcniei feec i»ci Uttcnbe bat («n Boottidm a noobicS |
-ocr page 184-
15-6 HERSTELDE LEEU.
toaö' O :burenbc Ijet defed: ban Stadthouders bp be anbe te 13;obincien.
ïiianbe bienbolgcnbe bp fpecialc ïlefolutie banbefa? mentlijcfie -JSontgenooten toojben berfeiaert bat bit pfbien't/ enbe toat öaa· upt cefulteect/geburenbe 't boo2f3 befect alfoo ftracljtictj enbe bad gelisuben foube toojben alöofDetbpljet oprecljtcn banbe tìniebactingijeiielt/ aca>relleett/ enbe foleninelüclj beftooocen toasj.
Of oocU matJ)ti gcbeucen bat b'een of b'anbece ban be StrbitcfsJ /ben t^eec Stadthouder te abiungecen/alsi fu? fpect fouDc toojöcrt gececufeert/in fulclten geballe fouben be^cecenCommtftcerbenberliaen / bat becebenban Dien/ ünbcn «ïetufantbooigljcbjatiit/ boo?be Ijeeren Stadthouder enbe anöcte o«geiep?oteerbe2itbiterjS geer > nniineert / en baec ober beiftlaett foube mogen too?iicn.
ZDen twee en twintichften ^uUjljcbbeubel^eecenban ï)2ic<ïanbt Daec noclj naebet bet&laett op Det bcfïtrtjten ban bcbiffitenten ban be gefrtjiücn tuffen be Jöjobincte.
albtcn eentglje bifputen ofte berfdjillenïn faechen baec geen obecftemminge plaetsi Ijeeft/bolgeniS be anjjc; 6clen ban be ante in ben 3iatc i ^yj.binncn apttecljt ge= a:cc(iccct onberlinglje tufTcijen be famentUjc&e ^jobttts tien foube ftomen te onifiaen / bat beneffenjs ben ^tabt? ï)ouiiec upt be^iobindebe felbe ijeDbenbeoftcintochOi inenbebaer toe toilienbeCommittecen / upt eltfic fijo: binde geen £S>tabtl)oubeci)cbbenbe ofte Dier toe €om.- niitterenbc/een onpectiibiclj bequaem/bjebeliebent/enbe in 't fiucR ban ^taet toel ecbaren ©erfoon tot feven iu't getal bcrltoofcn foube toojöen / om tuffcfjen be biftrepe; cenbe pai-tpen be toegi) ban b^tentfcliap te tenteren/enbc be felbe lu'et fufcebecenbe / bat bc berfcljiUcnbe patttjpen toebcc3ijtiitotenbct)pbooi-igeceHige nicutoe iiïüitei'jï foube betliiefen / in fultlsec boegen bat be felbe met bc booi'igc (©ccommitteetben ten toebcc 3ütien een efguai oetal uptbjacfttc/tc toeten/foo een U)?obinne tegen be fc0 enberc in bifpupt Hont/ foo foube ben eenen bifputcrenbe paobinde noci) elf Urbiterss berfiiefett / enbe be anbere fes pjobtncien noti) feS 311rbitcrjS/ inbien ttoee JDiobin^ iientcacnsi0iifi>»iKt«PJoWnci«n in bifpupt itonöcn/ ten epnbe be felbe uptfpzaethe metiUufoirglieinaec&t/ maer rebelijch bolgcnss Jjei dertiende 2iittijcfielbiini» öuie gecicetuteect too?ben mocljtc.
noobicDtoajS geen ofte immersi üe minfte nieutoigljept in bi' Hnic te üjengen ; maec bjel be felbe te laten in jiaet enbe op ftaec beloop.
eSoo fouben be i^eecen Conmiitteetben ban ^tabt enbe aanbc baji abbyö 3ί)ϋ enbe becftaen bp fojine ban inclinatie / bat be ^iobtucicn geen ^tabtljoubeciS Ijeb; fieiiöe/ ftilfï fouben mogen fuppiecen met een ^jobifto' neelexpebient.
<enöe bat tienbolgcnöc in ea.ö BoUen bermaeben eeni= gcgucfticofteberfcDiltutTcDenbe famentlijihe p?oViin= tien faubc mogen bóoJhomenoOebucenbe !}etboo?f3 de- fedi , bat fulcjc foube 3Ìin etibc bipben gebefeceert aen ben l^eci- Stadthouder in biec tijt toefenbe/ cnoe fobanige Ar- biters aie be anbere ^jobincicn ' geen Stadthouder IjeOi Uenbc/ cith upt ben 3ijnen een foitba» ötefèn/enbe Den feU ben abjimgeten.
©etoeltheüooi foo beel bit bericöil aengincfi / ijacc refpettibe ^jobintien fouben af ftoeccen/ enbe Bem niet Eede becpiicljten Ijet gecefen bifferent nae recht enbe re- den te fiillen Oelpen bcfltcDten/ enbe bparbitragieofte ,i§entcntien nebec leggen / naebat fp eecfi enbe al booren eenige mibbelen ban ^ttoo^t te becgeef^ü fouben Rebben Sctenbeect.
*©it gebaen jijnbe/ bat be fcDulbige ^otoincie geijou? ben foube toefen/fonbcceenicDbilap ofte oppo fitte / Ijet 0eü)i)foe of uptgefpjoochcne te bolboen en geljoojfamen.
«Cnbeingeballebe felbe bobenbeimoeben ingebjeeci öe fouben mogen bipben/ fouoe na boo?gaetibe bjie fomj matien ban veertien bagen tot veertien bagen cefpecttbe te boen bp fjet drieen twintichften arttjcfeclban bc önie öeraemt/ ten bollen plaetiS getotnncn moeten.
<©c Itjeetren 45ecomnnttcecben boD?noemt fouben on= ODcraben binben/ bat ftiei' op befonberlgcb een folemneel «eebt gebaen toietbc / betmibtsi fulcr foube piefuppone^ ren eenigc nieutoigljept in be anic ingeboert te toefen.
gDaec nocDtanö alle ©2abtncien(ge»ijcö men bettrout) ban i'o^anige ntcutoigljcïien bjeentt ^xya / enbe bet|iaen |
Stengaenbebe 3tmnc(lie iiSfipbiebanbeConfUiati® Conferentie geconcipiecrt enbe ben twee en twintichften 3Èuli)ingebjafl)tbat alfoo in ben 5iate i ί 5 o. eenigc on- Uitien tn be Regeringlj ontftaen enbe naberfianbt bctöa enbe berber gegaen toaien op 't Jfonbament ban fectfect iïefoUuien ben vijfden en feften g!uni)bciifelbcn3a«ii bp be (©?binari0 Jiergaberinglj ban be opinatisi öebi» puteerben ter €5eneralitept gijenomen / enbe batnaDic Danbt aSobt ben igeere 3lllmacl)titi) oöftoft &aöDeii< boo?f3 onlulien toeberonnne na fijn ©aberiijcfte oocöft' tierentljcptglicijcelijcfi toetO te nemen/ tuitjigaDeriimf^ fcDenöe gtjemeene 2öontgenaoten foobanige Dermoiiii/ cenb?acl)t/ liefde / confibeiute enbe affectibe tc boen fJlüt' öcn/ bat alle bc gjoottottijtigc bciiöeratien bic ter otcafK ban'toberlijbenban^ön iijoogtjcpt beni|eetc^?i«« ban €>cangicn DootUloffeiijthet memorie gcftouben b»^ ten in bc<i3cnetaie ©crgaberinge ban be refpcttibe^ta' ten ber <0eHniecibe ^^obinciet» <Êï:tcao?binari!6iail)t«
in'0 <©2aben-i^age geconbGceert/meteenpatitDcptc»®
bolftonien contentement ban allebe ^jobinfienotjeliji» ten epnbe gfjebjacDt. ^00 Ijaböm bc rcfpectibe^tatett
ban be ^Jobincieu ban Geiderkndt,Hollandt,Zeelant, Uytrecht, Vrieflandt, O ver-Yfiel ende Stadt ende Lan- de,OHUlie be gijebaclKen ban be tooo?f3 onlulien te eradj-
ceren uyt de memorie bau be tegentoOOJbigC enbe tOCnO'
mcnbe «Êeutoen / be banbt bau be boo?f5 cenb?acfit/ liir be, tonfibentie ciUic affectie onber be tefpectibc ^jobW' cien te bafier enbe inbiffolubel te tuaecfeen/enbe baet be te flupten befe p'Uuftee enbe <i3jootc©ergaöettW ban be «GiLfamtntlijcfie ^onbtgenooten berWaert/ Op iijc6 bc felbe berlilaerben mitgïöicn nu noch noy te fuUe" noch willen gedencken acn alle 't gene in beu boo^noff' ben late feiiienhondert vijftich toau boojgfjcbiüini/ notine oocfi ceniti) refïentiment ober 't gene Ì300?f? gcniì eenigc fijobincie/jScrfoiien en tJi'Pf"^" ofte bpfonbev te beiijaontn/ DoeöanitD fcllce oot»
foo follöeu be ttoce J^joliincien acijt / enbeïic üiif anötrt Utjf ilitüitetg becisicleiv foo bjie pobincien tcocnisiiiec ^joumcicn tn Difpupt (Tonöeii / foo fouijcu üc bjie ntotn tncte bf btfu acljt aiUitcr.e moöcn Uciüicfin.
3i>tt)jclijcii oetalban 2irbitct«i foube een Super-Arbi- eer lip piuwlitcpt bau lÏeminen becftiefen / ebotij iip ais bicn be (icmnien ban bc fdbe StibttEcsÈfoubcninogm fteeciscn / bat be fatfUe öp Eotö afgeniaecbt fouöetooji bcn/Eiibc toaer op 13tailj btcl/foube Super-Arbiter 3ijn/ laelflie Arbiters ÉUDe Super-Arbiter OOfhbOOJ CCïftniilC
tooo? al viam Concordia tuficljmbcficjjbige^attljpErt raucien/euöc be fclbe niet ftoniunbe öDebouben toojöcn/ foiiben be fclbe onpactybtliicfi oojbcelcti eii uptfpjeeclKn 't gene in coiifcientte/ cebeü ι retl)t enbe OiUicficpt betoni ben foiibe too?bcn te bcljooren.
«Ênbe fouben be boo?f3 fetoen / oSelÖti» ooc6 t)ct boo?f3 gijelijdsgOetalban Arbicers,niit»öaöftjS oothbebDojfj Super-Arbiter<Sebt moeten boen/ batfp gcenfutljtep eenige ;]^3obtncicn ofte Ecbcn ban bien en nemen/ niaa onpartübcUjch fouben oojbeelcn/ aljsin't ttoeebe iielijSbecUaclt.
3©cl bei fiacnbe bat foo ecnige ^actflpen motïjte mep: nen cebenen ban recnfatie te iiebben tekens eenioe baiiOi boo?f5 3iirbiter0 / batbe feibe be toooifjrcbenenfoufim mogeji alleoueren / nibe bat op be fuffifantljept Ijp öetcj fiecenbe upt be tooo?f3 Ivbitiriirefpixttbegljcojiijftit/ enbe iiptfpjaecit gebacn foube too?bcn, nutjS bat batiiiiifi in piaetfe ban Den genen bic met reöenen gcïccuimtfoas bc 3iin/ een anbcc oefutvogccrr toojben foube.
^ubeoofB Degficbaneiipiip2a!'f& aclliecboieljtctiiK naecoefiomen h30?benM"0niici' bai tsace tegen ecniclj bet tJccoep en anbec^^^ouijte toat name ofte pjctcïdjct faube liannen ofte mogen gegeben aio?ben/fouüe moflcn lajojben booigetoent beel tenpiuget ge abmicteetf.
€nbe tnöien be <©econ;mtiieerbi; naer thJeeofte rommatienbanljaeci^o.iXiog. in gt)ea;-eetËe mctl)ten blpben be gebane iiptfpiaerfec te paiecen/ fouben öe filte foiiiiai / bat bitallcciiigcfteen ^?obÌfioneel eicpebient ; baec innc beöoojiijcfie boo^iierange tn'ttoeiiUrtelkiv |
-ocr page 185-
HERSTELDE LEEU.
«133«" 3'' tttaic Kc tomrartc aUcjS te toccBctnt / of eiU öet fdtoc nopt εη toace gcpaffecct/ Ijouiientie tot öten fjiiic tiicDe De lJoo?f3 Scfoluticn öan öcn vijfden enöefe- ften^unö üoo?noemt/ais niet eenomeit/iniütigaöcrjS niet hcatfttelooii/ eiiDe ban ontoaerben/ oclijtfe mcbe alle jj£t geen upt ötacftt / eiiöe in Qctoolge ban Dien in centget manieren toajS geDaen enbc bact op gebolcijt : ^lUicutie mcQe tot bcfiracljtingc ban alte gct gc«n boo?f5 ijï bemie^ titötenöe upt Deputilijcfte potuien foo ban De <i5cneca= litcpt/aliS ban öe rcfpecttbc ^^jobincien gelicBt/Qecopeect tnöe upt genonten tDO?ben/ alle ïïefolutien / Sïcten/ enbe Sicritaten/ tee faccficn ais booren genomen cnöe in De fel^ Jjcgeinfeceert. ,
Concept ftont bic ban l^oUanbt niet aen/alii \aiU ItnDc toel bergeten toat be ^?obinf ten/ ï,ebcn/enDe 3!n= pcfctenen ban bien/mocljten tegen ijaer fjcWjen mifbaen;
inaeC alfoo / Dat dcke Provincie in den baren, foude vry ftaen, om recht te doen , foo (y bevinden fouden, bjaet oöir nocU ecnige bagen baec na iiS getocefi beel fjapecini gc/ al!ï öicc onöec fai bolgen.
gjcn veertienden giulijfpnitt belibccatiegöclepbtbc ttocc ïijften ban be tefpettibe <iBuacnifoenen/ be toelrttc foo Dtnncn De Hemmenöc ^jobincien alsS bupten öe feibc Oljtlaten fouDen toojben / fulci aliS be felbe Den fevender licftiÌ bp/enDe ban toegen ben iiïaebt ban ^tate tee gaacrmgöe tootai tnot)eb?ac0t/ enbe Daec op tw eenig^t ^jobintten gcmobeect 3ijnbc getoeefl / bat eenige plact ftn ofte jpconticcen binnen be tlemmenbe pjobincien gelegen / op be boojfj Sloften gefielt bjaten aljS onbec bc öcnetalitept gtjetjoocenbe / enbe toebecom vice verfa tj» tetfiaen/ bat be boojfj Eöften toeberom gf)efielt foubeii ii)0|Dcn in öanben ban ben Saebt ban ^tate om be felbe tcrcbiöeren / ejcaminecen / enbc bact op gare ï^o. jBog. toe IC laten 6omen ftace naebcce Confiöeratien enbe %i}-· btIjS/ om 't felbe gtjebaen/ eli$ ban bp be <@?binact;$ saiKcingf^e ban 5are I^o. IDog. bocc in gljcbifponeert tt toojDcnnaecticOoocen : ©ocftbeigcetenban^eelanbt licbkn in be felbe Contlufü niet getonfentcect.
{)et ttutH bec bcfliffinge ban biffecettten nabecfn (lamie gebaensijnbe / Ijebben bel^eccen ban VrieQandt totnabec elucibatie ban tjaet lefle lïDböia ter ©etgabe; tinge ingeb?atöt / Oaec opinie te 3ijn / bàt ingöeballc 0et nioiljte bomen te gebeuren/ "t hjeltö <<5obt becftoebe/bat tulTcljenbe <0euniecrbe pjobincien eeriirtj onbetfiant/ btfpupt/ tlDift/ ofte ttoeebjacOt gebielen in faecBen tot bc iifpofitie ban bc <6cncralitept bp be ante ban ben 3|are i?79. opgfjcfielt/ enbe be felbe pointen raecöenbe bacr fn fpEicben ben anbecen niet en feonbcn betfl:aen/fiet felbe/ foo bc?re Bet eenigjjc ban be ^jobincien in 't pattituiicr itngiiuB/ ter nebec gelept enbe gefiicftt foube too?ben/öp tic anbere §^^bincien ofte ben gcenen bie fp bacc toe fou? oenbrputfcen / enDe foo bc?cc Die faccbe alle bc ^?obin= tim in 't <©encraci aengtntft/bat in fiilc&cn gijcballe nci totiS öe l^cet d$tabtl)oubet ban ©?icflanbt/oo£& ^tabt enbc ïnnbe bp bc fc0 anbere p?obinticn pbec een onper ^ tpcD/bcquaem/b?cbeliebcnt/cnbe in't (lucR ban ^taet toclctbatcn ^erfoon / maccftenbe tcfamcn fcbcninge^ tale/bcrboren fonbc toojben/be toelcBc tuffrijcn be biftce: icrcnbe pattfipen/ ben toegö ban bjicnbtfcljap tenteren/ tnae De feibe niet fucceberenbe/ be berfcfjillehbe pattftpen tocöEc 3i)Dt!S tot enbc bp be boo?f5 feben perfonen cenigDe ntcutoe itriiietctsibcröfcfen fouöcn /tnfiiltftet boegen/ Mt bc fcibc nieu gehorcn aitbiterjei geboecfit bp ue boo?f3 tcfpectibeccrftgeeligcerbc ten toebcr5ööcnecngl)cl9f(i «UIC cgacl getal quamen upt te b?engcn : te toeten/ bp foo «?cc 8et gefcïiil tuffcOe» eene ^jobinrie tet eenre / enbe « fc0 ©:obintien ter anbere 3r)bc / foube toefen gercfen/ Mt in fuitöcn gebal be fcib« cene JSiobincie noci) clf/enbc «KS l^jobintten nortj fesi mbitersf berfttefen fouben- woofgm/ Datalij ban tentocbet3öben Ijct gï)etalban ^egs!. JLtcben gcbjupcftt fotibc too?bcn: oEn bp fo «Jreftet oftefiljii inocBte toefen gOerefen tufTcljen ttotc |3?o»Jincten ter eenre/ cnöc bijf pobincien ter anbere 3«öc/ Dat in bicn glicbalie be felbe ttoee ^jobtncicn notli ï^'^öc boo?f3 büf J^jobincicn nocg bijfatrbitere af wmeccn fouben/fulcic bat aljei ban ten tocber 3ööen tgicn wQö^aiieöen fouben toojDen gcemplopce w. |
€pnbeUjc&/in (asS be gueflie foiibc toefen ontfiacn ηΦ ftgen b?ie pobincien ter eence/enbe bier j^jobintìcn ter anöere 3ijbe/bat aW ban be felbe bjiePiobmcicn notlj nes gejv enbebe boo?f5biec noclj acDt 5lirbiterjï eligcren foiii ben / in boegen / bat bP fobaniglje boo?bal toeberom ten tocber 3tjben ttoaelf^egs Eieben fouben toojbengDe;^ biupriJt.
ifnbe batbe boo?r3 alfoo berfiorcn^cgii^Eiebcn tot 8en Eiebcn afTumccen/cnbe bp pluralitept ban llcmmcrt eligcren fouben een ^upcr^itrbiter / cDoclj bp alDien be (icmmcn ban be fclbc ^cgsiiEiebcn bacr in motljtc Ho» men te fteecfecn/ bat be occific ban bicn bp 31 otinge foube too?ben getcrminecrt / enbe pp be toelche ban bc ^crfo» nenbaer tuHcgcn bc (lemmeii gcfïccclien fouben Rebben Öet 3lot biel/ bat be felbe ^pcciJlrbiter 3Ö11 foube.
(Ênbe bat be boo?f3 ^egsi-aieben enbe ^upct=1firbi» ter/ootfi doo? cerfl enbc boo? al viamConcordiK tuffr Jjen be bcrfcljillcnbc i^artljpen tenteren / enbc bp faulteban fuccejS / onpartijbirij oo?bclcn enbe uptfp?eecftcn fouben 't geen fp Eieben in confficmic/rebejvrerIjt enbc billicUi Öept bcbinben fouben te bcDooren/futlenDe tot bicn cpnDe bp <ecbc belobrn/ bat fp geen fucljt ofte affectie tot enitge ©iobinticn ofte EeDen ban Dien b?agen / ncmacr l)acce uptfp?aecfte al boorenjS onpartijbclijtft boen fouben.
3©el berflaenbc/ bp foo bcirc eenige ^artpcn motljten ao^bcclcn / tcöcncnbantccufatietegcniS ccnigljebanbe boo?f3iêegfli Eicöcn ofte ben ^upct.91irbiter te ficbbcn/ bat be felbe bc boo?f3 rebcncn fouben mogen allegcrcn/en Datopbcfuf^fantljcptbanbicn bp be reftercnbc banbe boo?fcl)?cbcn ^ege^Stcbcn gcoo?bcelt enbe uptfp?aethe gcbacn foube U]a;!ben/ mitjei bat acntlontiei in piaetfe ban ben gcenen bie met rebcncn gcrecufeert 50«/««n anber ge* |u?rogectt toojben fouDe.
^at be tefpettibe p;ob,intien foube bclobenbe boo?f5 te boene uptfpjaecSe na te gaen enbc te atOterboigcn/foiv Oer bacr tegeuÌEi te boen/ boen boen/ nocf) gebogen gebaen te toojben/ birettclgcft ofte inbirecteujtb in eeniget togfe ofte manieren / fonbcr bat bact ban tojjDcr beroep ofte anbere pjobifie ban iSecljten/ 'tfp Relief/iRebii ïe/ laullitept/ofte eenige anbere qucceilen/toebaniclj bie foube megen toefen bccfocfjt / ofte gcb?upcfet foube ttioi gen too^ben ί €nbe foo bc?ce bp pemont ter contrarie gc^ barn ofte geattentecrt toicrt/ t)ct felbe berblaren ban nul aljS ban nul/ cgeen enbe ban ontoaerben/ bacr onbcr bete binbenbe gacr Eteber enbe aller ^ngOcfetenen ban {tace Eieber reftectibe ^jobintien/ ièteben enbc Ecben ban bicn/ perfonen enbe gocbcren/ om be fclbc ingcballe ban contrabentie enbe bp g|)eb2eec&c ban bolbocninge ban be boo2f3 uptfp?acc{ie tot p?cfl:atic ban't effect ban bien/met ()ct gcenbaer ban bcpenbeert/gee?re|leert/gc{)oubcn/ ett bcfiommert te mogen too^ben t'allen plaetfen/ enbcbp 'allen l|ceten/i!ietf)ten ciüic gcretgtigf)ebcn/bacr men bie foube Bonnen ofte mogen beftomen / renuncierenbe enbe bertpcnbe tot bicn epnbe ban allen exepticn/gratien/ p2i<= bilcgien/ rclebamenten/ enbe ginctalijcb ban alle anbêre benefieten ban accijtcn / bie Ijen Eieben cenicDfintiet tee contrarie ban befen fouDen mogen bitnen/cnbe DpfonDcc ben iSetgten / fcggcnDe J generale renunciatie geen plaecs te hebben» daer en fy eerft fpcciale voor gegeven.
iBen Ijcift in befen t|jbt/ ootö meermalen / op öet ta» Pöt geb?ati)t/ bp toten bergcben fouben toojbcn bc Gou- vernementen enbe Commandementen in be iJtCbCtt enbc ƒ o?tcn buptcn be (lemmcnbc ^?obwmen gelegcnj mibtjsgabetgibe Majoorfchappen in bc boo?f5 iêtcbcn enbc 5pO?ten; alSmcbe be Hooee Militaire Charges booi öcfcn gcftaen öebbenbe ter bifpöfitie ban ftacr J^o. ilBog, ofte ^ijnJ^oogljcpt ben l^cer é?itïiibani®tangic/ tot Coloneifcliappen c]cflup!$: €ηοΐ epnbcliir& ofte bc boo;^ frt)?cbe «DacflfS» / mibtjggaberi <©oubernementen/ Commanbemcmen enbe naajoojfrijappen boojtacn foube mogen too^bengljefonfcrecrt acn ^^rfoncnnict toefcnbebanbe <0erefo?mecrbeiSeligie ; macrfonbcr iitefolutic : <0elgtb oDcb be «Sietommittecrbcbanbe ïanbtfcftap gDzentijc/ bcrfoctfictibc ^cffie in be ^cne? calitcpt/óftc bat I)ct mof öt too^ben gcrcnbopcert acn on^ partijöige üictfjteris ofte arbitcrsi/ fpn oJjetoifcn acn be ©2binari!i ©crgabcringl).
i ^ 3 φρ |
-ocr page 186-
15-6 HERSTELDE LEEU.
<013 DcfticOtinbiinbc ïiiffercnteni)cbbeiibei^«ei ccii toa» i|ollauöt ben fesentwintichiten giuUjing)jÊ= b?jcljt cube oljcabbijfeert : ^Spfoo Uc?re öct mocljte Ιιοί mcii tcöftcijeureit oat bui,nen «latctte Dan Confcntcn/ toclclie» acnoaeiiDcöe ^jobincicn DeDauii^n Ijaec Ijcpt/ oin Dien aongaeniie Ijacc te gljebjagen / futci alsi be fi'lbe fouben ooibcclen ben bicnfibanbcnltaubeteijeE^ cplTcDen tuffcljcn bc «Scmtteerbe ^?obtn£ten('ttodcIi «öoöt beri)aeben moet) ectiicl) bifpupt/otibetdant/tbJift trite ttocebjacDt gebicle in faecöen daer in geen obecfïcm- miageplaetiSDaöbebolgenjSbcHme in ben giare 1575». Oeinaeclit/DaeÏinnefpEicDenben anbecenntet honben toccftaen/ bat in fulcUcti gOcbaile fcüen onpectijöige / be- quante/bjcbeliebcnbe/ enbe in'tftutlt ban ^taettoel ^Ecbaren ^ccfonen/te bicten/uptpbec^jobtntieeen (on; bertoelctie (οιφηι toefen bc^abttjouberjS ban be^?Oi bintien baet befclbc tegen tooo^Cicljtoareti/ofnaemaeliS foiibcn mogen toefen / enbe bie be cefpettibe ^jobtncien baec toe foiiöen gclteben te geb?n(JcUen)te famen Romen/ omtHffclien be bifccepeicenbe 3J)actljpen ben toegljban
ienbtfcljap te tcuteren i enbe uc felbe niet fntcebecenbe/ fonöen be becfrijillenbe J^attpen toebersijbtiS tot enbe bp öe boo2f3 feben Jïeïfone» eenige ntentoe Arbiters bechie- fen/ infuiiiici· boegen/ bat be felbe nieu gljefioocen ^ïrbi- tetii geboecljt bp be uoo?f3 eei-flgeeligeeibe ten toebet3ij- öeH een gfteUitfs getal ijuame npt te maecfien ; te toeten/ bp foo bejre f)et geftiitl tnfTtljen een ^?obtnrte ree eenre/ ciibefeö f»iobinctentccanberc3Ööcfonöe toefen gljece-- fl'n / bat in fiilciicn gljebaile be felbe eene ®?obinf te nocö elf/ enöe be boo2f3 fesi ©^obtnrien noclj fc0 Strbiteci! ber^ feicfen fouben/in boegen bat aliS ban ten toebec 3ijöen Ijet 0etal ban t waeif Segs-Liedeu gi)eb?np£ftt foube toojben : <en bp foo be?re 't geftljil mocDte toefen gecefen tuflriien ttoee ^jobintien tee eence / enlje Uöf ^jobincten tee an. öcce 3ijüe / bat in bien gDeballe be felbè ttoee p?obinrien nocf) acljt/ enbe beboo?f3 lo0f ©iobintten noci) bjjf 3liti fiiteDSaffumecenfouben/ fülcfejSbataliSban ten toebet* 3ijben thien Segs-Lieden fuUcn toojbengtjeemplopcew. a£t'nbelijc6 / bp foo beite be queflie foube toefen ontfiaen tniTcDen bne ^jobincten ter eence/ enbe biet pjobtncten tccanbece3i)bc / bat alö ban befeibe b?te ^?ii)inrien ttocö negen / enbe bcboo?f3 biet; ^?obincien noctjacijt 9llrbitei-)Eieligeien(ouben / in boegen batbpfobanigen lwo?bal toetjeïomme ten tocbec3üben cwaelfSegs-Lie- den fonbcntooiöen gebjupclu.
€nbe batbeboo?i5alfoo berfiooren Segs-Lieden tot ïjen Eieben affumeren enöe bp plucalitept ban itemmen clïgeren foubcn een Super-Arbirer, ebotfj bp alöienbe ftemiiten mocDtett feonicn te fieecften / foube be betifie ban bien/ bu Btotingctoojbenoctei'minecct/ enbe op be toelcRe ban be T^scfonen/ baec tiiffrfien be tlemmen g0ei fteeclien fuljen jjebben / Dct Eot biel / bc felbe Super-Ar- biter 3iin.
aftibebatbcboojfs i^tgijjS-ilfcben enbeiSupcCiliCi Biteu iiöec ^effie enbe iïangft fouben Rebben/ mibtjsgai DersJ ftemnien nae be o?bete ban be J^jobintien/toegensi be tocltbe be felbe refpectibclötfi fouben ϊίαηίξη/ enbe ootb boo2 eecji enbe boo2 al viam Concordix tuiTtlien De Ucr^ljillenbe JDattljpen tenteten/ enbe bp foute ban fuCi f CSS/ onpactjjbelijtb oejbeelen / enbe uptfp?e6en 't geen fp 3ltcbenin€onftientie/ ïïebenenbe btlligfjept bebinben fonbentebcDooren / fuUenbe tot bien epnbebpiEebehei ioobcn/ bat f» geen fucDt ofte affectie tot eenige ©jobins tien ofte Heben ban bien bjagen/nemaei; f)ai;e uptfp?aec5 fic alö boorcn/ onpartftbelijcb boen foubcn.
3©el becltaenbe/ bp foo bejce eenige pactfipen tjiotft-- ten oD?Deeicnccben ban cetufatie tegenss eenige ban be boo2f3 ^egliö^Eieben ofte ben ^upcci9tcbitec te Ijeb,- ben/ bat bc felbe be boo2f5 tebenen foube mogen allegnci ten enbe bat op be fuffifantijept ban Dien / bp be cefïeien^ bebanbeboo?f5 ^egl)!S=3liebcn efjeoojöeelt enbeupt^ fpiaechc gcbacn foube too?ben / mtbtjS bat aenftonbtsi in plaetfe ban bie geenen bie met tebenen getetufeect foube 3i)n/ een anbec gefuirogeert too?De. |
3öoo2tjS bat be tefpectibe^?obtnrien fouben belooben/ ÌJC boo2f3 te boene uptfpjaccfte naec te gaen enbe te arti= ΚΕυοίΟ"!"» / fonbec öaei teoenji te ïwen / boen boen / norö gebogen geöaen te toojùen/barettcljjtfe ofte inWtittiijjti; in eenigec toijfe ofte manieren/ fonbec bat baet bflntoi> ber beroep ofte anbcre pjobifie ban iietmen / tjet fp ban 31lppel/iïelief/aebifie/^ullitcpt/oftc eenige aubere quìì rellen/ Ijoebanitlj bie fouben mogen toefen/ betfotljt ofte gebiuptht fouben mogen too?ben ; €nbe bp foo be?re to pmant ter contrarie gebaen ofte geattenteert toojbe / ijét felbe fouben fp berblaren ban nu alS ban egeen ban on» toaerbe / baer onbcr berbinbenbe üaren enbe aller ^n^; fetenen bet refpectibe^^obincien/jêtebenenbeEebtn ban bien/ pcrfonen enbe goeberen/ owme be felbe/inglta balie ban contcabentte enbe bpgcb?eecBe ban bolboenini ge ban be boo2f3 uptfp2aeclie / tot pjeflati? ban Bet ejfctt ban bien met öet geen baer ban bepenbeert/ gea?rc|icc«/ gijeijouben / enbe beliommert te mogen too?ben tot alleit plaetfen/ enbe bp allen Jgeeren/iïertjten enbe Setijtettn/ baet men bie foube Bonnen ofte mogen befioitien/renuns cierenbe enbe bcrtijenbi tot bien epnbe ban alle ejcceptien/ gratien/p2ibilegien/teii ebementen/enbe generalijtfi batt allen anberen benefitien ban «ecijten bie [jen Siebenw» niclifintis ter contrarie ban befen fouben mogen bienen/ en bpfonöec be Kecljten/feggenbe/ Generale renunciatie geen plaets te hebbe daer en fy eerft fpeciale voor gegaen,
i^et tluc& ban ben ^tcutoen <aonocli ooc& ggepjopo^ neert tooibenbe/ is gerenbopeect aen bc (©jbinariji Φφ gabecttige.
liïïcn meenbe fcer bat be g?oote ©ecgabetinggefoute 3i)n gljefcliepbcn ^aterbaglj ben negen en twintichften ^ulij/ 3ÖaöeJancbdacAmrterdambelegert,endedefes Ht eren geiaifeert wierden; maec ©?ieflanbt cnbe^tabi
oibe Htanben/ b?ougen foo f)crt op be Amneftie; enbebie ban ilollanbt toaren baer toe foo ongenegen of ongettet/· bar ben negen en twintichften toictt geuomen eeniifcei/ enbebeffiergabeciitgljgDecontinueect tot ben fevenden 31IU0UÖ0/ alii toanneetbe ^jobinfiennengenoracnljeBi ben tjaer p??c!fe toeöerom alöier bp ben anberen tefullett laten binben/ 5ijnbe mibbelertoijlen goet ggebonDtn/ öat be Conferentie Conciiiatoir op becipÉtenbe «nbeonaf» gebanepoinctenfoube too?ben tetSanbt genomen/P» benbe boo^t^ alle be p^obincien aenggenomen / Iiaerte» gcn.öbenfelbentöbtfinalijcfite fullenberBlaren/ opi» Concepten raecBenbe be befliflïngljeber betfcfjillettöfc tuffcljcn be p^obincien onbetlingen fouben mogen liOf men te ontftaen / mitjsgabersi op be Amneftie ban 'tqti ne fn ben boojlcben ^are o. fiiec te alante toajf 000?« geballen / alsS mebe op be llijfien ban be ^uarnifofncii bie foo binnen be (iemmenbe ^^obincien al^buptentie felbe gdaten foubcn too?bcn : bocij Het toiert ©jpöacrijiS ben elfden Sïuguiïi) eet be eerfie mael be gtootc ©erga» beringij toeber bp een quam / aliS toanneec be JSaebtbfflt citate ìnbiacfjt Uaer naebec abbijs gfiefo?meect benach- •ften befeS op be ïijtie ban be dSuarnifoenen foo buy ten als binnen de ftemniende Provinden : ©erftlaretliKÖf" eiraminecrt te Ijeüben 't geen bp eenige J^jobincien toai gemobeew getoeefi / bat eenige plaetfen ofte jpromterflt binnen be ftemmenbe ^?obinrien gelegen / op be toi)?fii ïtilien gefielt toaren / alsi onber be «©eneralitept ΟΕδοο^- renbe/ enbe teeberomme vice vcrfa : toelciien bolgeni öe boo?f3 Sijien ter p^efentie ban ^ijn€]ccellentti pianti fjouber in ben ïïaebt bp be ganbt gfjenometi cnbi Jtiineert 5önbe ; JSerlilaecbcn geeti plaetfen ggebottDen te Deböenbaer befen aengaenbe cefleneoptoaii ballenöe/ al!? in be Eijfie ban plaetfen buyten de flremmendePro vinden gelegen/ De Jfojtreffen Bourcange, Billlögwolde,
enbe Lang-Ackerfchans, OOtft Coevorden, enöe til bcfltii
bereEöfte ban be plaetfen binnen de ftemmende Pro- vinciën, Axel, Neufen , Biervliet, Lillo, enbe Liefkeni' hoeck. 3©at bc f o?tre|Ten belangDbe ban be Bourtange, BellingwoldeCnDe Lapg-Acker Schans, Dat De felbe ΠΙ« toaren gfielegen in ofte binnen eenige ban be jlemnifl®J ^,2obinticn/gelijflt noch niet en bebeCoevordenjjijnw onber bc Htanötfcljap Drenthe, enbe obct fulcfiitial ï,Ö|ïcn buptcn be pcmmenbe pjobincicn tori geb^acw. 3Sengaenbe AxeJ, Neufen, Biervliet, Lillo enbe Lia^ kenshoeck opbcilöPcban be fiemmenbe |^2ebtnnc» bangeclanbtg8eiiclt/baecopmoeflctoo?bcnberfifl«n
» |
-ocr page 187-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
jfjijii/di Ofte BfuttÉniJi ^?obttttienbati ^edanbt / gct tociclnitöccöaeDtöcentoan be fclbcentoajs / maerom jjatüJcpiiicOücfetttngöein öic p^obtncte tiiöijcniie/ be CompagniEnüauöefcplaetfni m£öê foutrcftonnenöic^ dillBPOClfiJi^liiiKPttat uytvoerihge van hare Politicque bevelen, foiiber uocfttaiis Dat be intentie efjetoeejl toajS aafcùoojeentge p?c}ubitte acnDc<6cnecaJitqitteöoen/ macc oDfHjch De Igeecen ban geelaubt booj befen in ben i)o?logc DaDDen be opftcljtinge geöabt ober be böf boo?^ noErtiDe ^piactfen / foo ban tjcictten / jpozriftiatten/ cnbr ö^gOclijoctjabDcnoocfiDe^iebiniien ban ®?tef[anbt, cnDc^tabteHbe 3tanöe met De igeerenjftabtDouberjS iKtfclbcc^jobinctcnDetgljefacIj oöcljabtobec be b?je cit(i gcnoehtbe ί ojtrcflfen/ foQ ban befetttnge / ojtifi-- taticn / alsi anberfintiS / toetbenbe foo toel ban bjegen be ttiifaliibeanbetc bec boojfrfuebe b?te ccfpecttbe^JO' biiictcn boo3 Gfö^acljt/enbe geucgcect bat baer Bp beliòo' ren opaten te ujo?ben / alsi jijnbe be felbc tefpectibeUjcfi amöcboo?fo?geDccboo?fcO?ebe paetfai totberfoecfie= tingfjc Ijaccet ©?obincien/ ten albecOoocöfien gijelegcn/ cnbc bat bte refpccttbe beretttngQe foo boo2të tot Ijace t!i)0?fo?ölJf ùlpbenbÈ / be felbe mebc fonbcn itaen-tot uyt · voeringe haerder Politicque bevelen : 3©acC op gebeli^ Ijttcett 3i|nbc / fijn be Igeecen ban Zeeiandt enbe Vries- laodtbetfocBttebJiHen ten fpoebitljfieninbjengenöaer t£f|Kftibc üetoBfen enbe befcRepben tot ab|icu£tie ban 0« ïccfjt i)ct toelfb be felbe fu(ltnccrben ftaec te compei teren in get gfiefatt) enbe boo^fo^e ober eenige paetfen tntie f ouen gl)clegen bupten be flemituttbe ^lobtncien onDet liet reffoit ban be «JBenecalit^t.
ban Hoilandr bjtcrben bpbie ban Vrieflant enbe Stadtende LandenfeecbetfOtÖt Oltt be Amneftiegene- ralijck cnbc fonder referve toe te fiacn ; bienbolgeni ben Heer van Sommersdycki, tocltlienaeiigaenbe bemeefie (taiartglöepttoajï/ mebe baec onbecte begttipen ! Kil? coch/ te bitllen laten pebe influecen tn be fo jme ban be^ {iillïnge bec becftgillen l^et potnt ban be Beiailïnge ende Confenten, 't bielt& j^oUanbt begeecben bat ^oubecat<= ticli)c&enbeabfoluteltlc& aen bepenttultete^^obincien {bolgeuit Unie enbe j^aecfutienu ) foubeblpben. Sten gaenbe be A mneftie, fo toilben bic ban l^ollanbt ongeet: ncaftDiit&en ban^aec (Concept ; 'ttoeltfibja^mette fulienbetoonetteentcf) ceffentiment ober getgcpafTeecbe
ilCiS gaecjï i tf y o. tegen den aftderen Provinciën,de On- «lerdanen, Inghefetenen,ofce Miniftersvan dien,ban toat qualitept / <Staet/ ofte conbitie bie boaten / &c. befe
toOOJöen : tegen den anderen Provinciën ,ende Onder- danen van dien ·, benamen gaec niet be macljt om te mogen öacïceffentéren tegen liaer cypen Onderdanen, 't ïÊcldj meeft gemunt toai tegenii ben Heer van Som- mertóyck, niet bonnenbe becgljeten ηοφ bigerecen / bat pmianbt een Eitban Daec ©ergabering foube sijn/enbe iuit[)ten;$ boen bienfien bie Dp ggebaen gabbe aen ben iStobtljoubecenbe Capitepn «©enetael/ tot prejuditie van hare VergaderingejfOO fp fufltMeetbett ; maet biC ban Vriellandt Ijcbben gaec alfoo baec tegcnjS gljeftelt/ bat fp noci) ben achtienden «ujjuftBfiebbeHbcrfJlaect befpeuct ti öibbcn / bat onbet be befoigneiJ ban bie ^llutire J^et- Sabcnnglje eenige pail] en begon^n te fpeelen/ enbe fenùeobicfultfeii/ bat ^et oocijmectb ban be felbe bp WÈomlle/ 'ttoelcbetoassupt ttoee-fpaltigljept / een^ lUatljt/enbeuptfiiloune/ ballec enbeberfeecberbecto^ tefponbentie te betamen / fonbefiomentefaillecenofte tw minden I)ctbeöoo?lötfiteit niet teraecften/ Jabben l^t oocben pbec tot be gemeenefftetite raetfaem gijeboni «nijaec ï^ootij jEog. op ben twintichften gUUj) laetfti i?ocn boo} te b?agen om befe ^llu(h:e J^etgabetinge (öet P?incit)aclftebe?ricljt3ynbe ) met een Amneftie enbe «itgctentljcpt te beBroonen/ban alle Ijei geen in ben |
hinc inde tuflïgen be p^obtncien / Eeben enbe ^Oefetcnen ban bten gepaffeert biass / 't toelrft ofte tod Me^jobintieninbier boegen beftaefOoDelijcü toaiS OiìBccfÌ/ bat baer uptbpConiiliatoitc Conferentie een memncle aicte toasS uptgïjeb?acl)t/ enbe bp be ieg anbete |;obincicn naberjganbt gcapp?obecct j bat notf)tan$i be wen ban foliant in ftaet bebenrfeen op be felbe 3Eite/ oot& op ötftite öaec in bietboeue niet betWoett öab^ ben aljs be g»?obincie ban ©?ic(ïanbt enbe be anbcrc/nac foo langen iletesf/ fiabben bertroiit/ jijnbe bc Jïcte op öi« ftecen bp JgoUanbt enbe 3©e(i-lö?ictianbt ( bcel lirijt met fonder overftemminge enbc tegenji be gocbe meeninglje ban eenige notabele Eeben ban ^ollanbt felfsi) ingljcge' ben in effect een enbe yetfelbe ( omme be tooo?bcti/tegen den anderenj&c. Öfec te boo? fieii} alsi 't geen fp boo? blie toeecöen Ijebben ingijeb^acljt gljeijabt/ continerenbe bjel foete woorden, maet weynich van operatie tOt ijet fleen lot een Amneftie bei)oo?be te compjcijenbecen ; bcjitc meer/ betoijl niemanbt in 't pertituliec ftan b)o?ben upt?
gefloten/ ten fp be cefierte quame op be ^jobincien felfts bie be Qefolutien/ toaer upt men biilbe fiifiineren be on? rnHen gecaufeert te 3Ön/ öoetoel in bJaecijept upt anbete oojfaecbegljccefen / alsi befe ©ergaberinge ttiel beftcnbt/ Ijebben gea?ceftcert enbc gecatificeert : iinbe aifo ban be «iiecommittcecbetocgcnbe 5^?obincie ban Vrieflandt, geiticËfp^ocHbemoubenbanalle beanbccc^^binrten iiaec niet feonben etinneren pctjS begaen te ijebbf n/bat fo? banigenberljael aljSbe lete bpbejiecien ban ï^oilanbt gilleren ingegeben birbatebe/ Ëonbe plaecjEi geben / enbe be l^eeten ban Vrieflandt geen anber intentie öabben ge^ Ijabtaljïalle/ oock geimagineerdefouten,in lóat boegen énbcbptoiebegaen/ iipt ben finteflaenenbe inbcrge^ tentliept te brengen/ omme be reputatie ber 45iiintcccbe ^^obintien ffamentlijtb bplgner ©^ienben foo beelte grooter / enbe bp Ijaec ©panben foo biel fo?mibabelcc te maecben. ^00 berfocDten be45ecomnnttectbetoegcn. ©^icflanbt/ bat be]|eecenban i7ullanbt()aer be€on: cept ^efolutte ban Amneftie ban ben twee en twintich- ften 3uit) lefUeben aliS nodj toel toilben laten ggeballen/ alsimetbe ë^opofttie inbe^jobincien bpbe <0ebi:pu« tcerbc ban l^ollanbt gebaen/ niet alleen ober een ftomen^ be / meer ooc^ op be tooo?ben ban congratulatie en ber^ bulleliominge bp be aentomfie allùer befl paffenbe.
φρ faute ban fulqc/bonben be <i5ecommitteetben ban ©?ieflanbt |aer genootfaecftt te ber&laren/ dat het gebe< foigneerde van die Tafel, in veel poinóten haer Ed.Mog. Heeren Principalen niet aennemelijck ofte fmaeckelijdc
foudeujn ^ cnbebonben ber{)alben noobicD inbcbefot«' gne0 ban befe ©ergabertnge te laten aenteecbenen dat fy onfchuldich wilden zijn van alle inconvenienten endc onhcyleh die door naeiatigheyt van dufdanigen en Chri- fteiijcken Requifir, by verloop van tijdt, mochte komea te emergeren, zijnde niet van meeninge de felve Verga- deringhc langer als 't uyteynde van die weecke by re woo-
nen. <Êeinget)abbrnbefe3tcte ban p?oteftatienotIi toel toat herder ende fcherper gfiiOabt; alfi bat be ^JObintie voor nul hiel alle het gebefoigneerde ende gerefoJ veerde;
maerbemeelie bonben niet goet gaer befe perctcniiece ^^bindate faecbefoo btep aen te ttetlien / maer rieben ben Heer van Sommersdyck om onder beneficie van het een of het ander expedient de Heeren van Hollandt con- tentement tegevcn,gclöc6 geftijiebt 10 op bolgenbc mas ntere j alsi bat ben negenthienden 3(!ugutip bp ben ]^eec Jtïaebt J&enfionarijS Catz ban toegen be^eerin ban be Stbberfiöap aen be leeren Staten ban l^ollant iH becf blaring gebaen/bat toei gemelbe %eren tot boojbomin^ ge ban meerber onrufle tn be ^^obintie ban|§aer€b. <©?o.|Bog. enbeom be groote ©ergaberingD nietmet oneenigheyt te bOen fcöepbcn / ben ^eer ban Sommers- dyck tjabben goet boen binben/ fich van de Vergaderinge van dc Heeren Staten te abfenteren,fonder daer in weder te verfchynen, ter tijdt endc wyle toe dat haer Ed. GrooC Moe. door meer wel gedachte Heeren van 'tRidderfchap fouden wefcn ghedifponeert, iulcx wederom goet te vin- den, ende dat vervolgens de opghemeldc Heer van Som- mersdyck foude begrepen zijn in de Amneftie, met ver- nietinge ende uytlichtinge uyt de Notulen van haer Ed. Groot Mog. van fodanige Aöen endeRefolutien als tot laitcvanmeerghemclde Heeryan Sommersdyck foude m^n bevonden worden genomen te zijn,
a©aet na aenfiont0 rappojt gebaen sijnbe bp öe Igeec ^enfionarijs de With ban be Conféremfc boo? <i5rcom# mttteerbe ban Daer <Cb. <©?oot jKog. op 't boo?f5 fub> ject/ enbe ftet geen baer OBUtent toasi 0f)el)cittì)en/in boe- gen Qiec na bolgenbej
En. |
-ocr page 188-
15-6 HERSTELDE LEEU.
Ed. Groot Mog. Heeren ;
De Leden by U Ed.Groot Mog. Gecommittccrt pm het overleggen, hoe met de tneeftc ende befte ghe- voechlijckhcyt-ende vernoegen van de Provinciën het werck van de Amneflie fai dienen te worden beflooten, endedegroote Vergaderingh met vfel gevallen gedioiit- ttert:, hebben hy esTtfarighepgeoordeelt, dat de Hetr van Sotnmersdyck βώ fai abfenteren van de hefoignes van de Vcr^xderingevan kaer Ed. Groot Mog. 'tfybj vrjwillighe ontreckinghe ,'t fyhy dtff optie van Polttkque Refilutie ter tyden ende -wylen toe anders met volcomen contement van de'Leden goetghevenden faieennen vjorde?!^ dat wyders fai worden gearrefteert, mitsgaders gepubliceert endegeaf- figeert, ter plaetfe daer het behoort de Provinciale Aóle van Hollandt ende den HeervanSommersdyckdaer onder gecomfrehejideert 1 ende dat vervolgens ter Generaliteyt mede fai worden geampledieert het Concept van Amne- fiie by Commiflarifen van de Conferentie Conciliatoir glieconcipieert,ende den twee en twintichfieniaXu i(iy i. in de Groote Vergaderinghe gherapporteert,refererende haer voorts tot U Ed. Grò. JVIog. wyfe difpofitie. Aöum Anguftij lóyi,
gisü nabecfrt)Épl«n biftourfcn op'tboo?fi(toectB0Ci ballcn/goet gcbonijen/bat öe opgcmelöe betölaringi ban be j^ecccnbanfjetöiDtJÉrfcfjppfouiic toojbcnaeugenoi men / en bat Dien bOlgejlDc den Heer van Sommersdyck hem uyt de Vergaderingh van haer Ed. Groot Mog. fou- de abfenteren, enöc Dat flUc 2i ctcn EHDe ütcfolutien gcnOs luentatlafleban Den «iccc gljenielDcn i^eec van Som- mersdyck upt De i^otulcnban f)acc<iD.<©?ocit|Bog. fOHöcn üjoiben geltcljt enöc geijouCicn boo? bfcnteticijt» bcrDct 2lctc ban De «©meraU Amneftie,ggeccs fnltiett upt De «Conciliatotce Conferentie ban Den twee en cwintichften jBaent giuliuii tec gtoote ©ecgaDetini ρε tngf)cl)?aiiit/ bp Baer, CD. <i5?oot 3®og. fouDe too?ben acngcnotticn/ cnDe toicrDt acngöenomen/ enDe bat meet gcnielDe l^cec ban Sommersdyck foube toojben becjlaen öaetin bcgtspcn te sön.
<£pnbfUjcft ban ^aterbagfl ben negentienden scugui fip / öcbbcn bc 3^20bintien banGelderlandt, Zeelandt, Uytrecht enbc Over-Yffei tip gijcbolgfjc ban be becbice |^?obincien/aengenomenl)et Concept ban befliiBnghe der diii'erenteu,iu maniere al0boltl)t:
I.
By foo verre het mochte komen te gebeuren ( 't weick Godt verhoeden moet ) dat tuflchen de Geünieerde Pro- Tiiicien eenich difpuyt, onverftant,twiiljofte tweedracht geviele in faecken daer inne geen overftemminge plaets en heeft, volgens de Unie in den Jare vijftienhondert ne- gen en feventich gemaeö, daer in fy Lieden den anderen niet konden verftaen, fullen in fulcken gevallefeven on- partijdige, bequame,vretielievendejendein't ftuckvan Staet welervarene Perfonen,te weten, uyt yder Provin- cieeen ( onder welcke fullen wefen de Stadthouders van de Provinciën,daer de fel ve tegenwoordich xijnjofte na- maels foUden mogièn wefen > ende die dc refpeöive Pro- vinciën daer toe fullen gelieven te gebruycken) tefamen komen om tuiTchen de difcreperende Partyen den wegh van vriendtfchap te tenteren, ende de felve niet fuccede- rende, fullen de verfchillende Partyen weder zijdts^tot endeby de voorfchreven feven Perfonen eenige nieuwe Arbiters verkiefcn, in fulcker voegen, dat de felve nieu gekooren Arbiters gevoecht by de voorfz refpedtive eerft geëligeerde ten weder zijden eenghelifci ende egaelghetal komen uyt te brengen, te weten, by loo verre het gefchil tuiïchen ee7ie Provincie ter eenre, ende de fis Provinciën ter andere zijde fai wefen gherefen, dat in fulcken gevalle de felve tene Provincie noch elf^ ende de voorfz fes Pro- vinciën nochy^j,Arbiters verkiefen fullen, in voegen dat als dan ten weder zijden het getal van in'af//'Seghs-Lie- den gebruyft fai worden , ende by ioo verre het ghefchil mochte wefen gerefen tuflchen t-wee Provinciën ter een- re, endede^jf/Provincienteranderezijde, datindien gevalle de ielve fwce Provinciën noch acht,en dc voorfa f^/Provincien noch fj//" Arbiters aflumeren fullen fuicx dat als dan ten wederzijden tien Segs-Lieden fullen wor- den gheemployeert. Eyndelijck by foo verre de queftiê fai wefen ontftaen tuflchen drie Provinciën ter eenre,en de wir Provinciën ter andere Zijde, dat als dan de felve drie Provinciën noch negen^màe voorfz vier Provinciën noQ\iacht Arbiters eligeren fullen, in voegen dat byfo danigen voorval wederom ten wederzijden /wai^Segj. Lieden fullen worden gebruyft. |
Ende fullen de voorfz alfoo verkoorenSegs-Lieden tot hen Lieden aflumeren,endeby pluraliteyt vanftemmea eligeren een Svf er-Arbiter j edoch,by aldien de ftemmen van de felve Seghs-Lieden daer inne mochten komen te fteecken, fai de decifie van dien by Lptinge worden ghe- termineert, ende op de wclcke van de Perfonen dafttuf- fchen de ftemmen gefteecken fullen hebben Loc valt, de felve fai Suf er· Arbiter
ìli.
Ende fullen de voorfz Segs-Liedeii ende Super-Arbi- ter hare Seflten ende rangh hebben, mitsgaders ftemmen na de ordere van de Provinciën wegens de welcke defel- ve rcfpcdrivelijck fullen komen,ende oock voor eerft en voor al viam Concordile tuflchen de verfchillende Partyen tenteren,ende by fautevan Succes onpartijdichlijckoor- deelen ende uytfpreecken het geene fy Lieden in Con- fcientie. Reden, Recht, ende billigheyt bevinden fullen tebehooren, iiillende totdieireyndeby Eedebelooven, dat fy geen fucht ofte affcdtie tot eenige Provinciën ofte Leden van dien dragcn,4iemaerhaeruyt/prafickealsvoo- reojonpartijdichlijck doen (uilen.
IV.
Wel verftaerade, by foo verre eenige Partyen moditen oordelen, redenen vanrecufatie. tegenseenighevande voorfz, Segs-Lieden ofte den Super-Arbilrum te hebben, dat de felve de voorfz redenen fullen mogen allegueten, ende dat op de fuflSfantheyt van dien by de refterende van de voorfz Segs- Lieden geoorde^lt ende uytfpraecke ghedaen fai worden, midts dat aen^ts in plaétfe van de geen die met redenen gerecufeert Ê1 Zij η, aen een ander gefurrogeerc worde.
V.
Hebbende de refpeöi ve Provinciën belooft, ghelijcit de fdve belooven by defen,dc voorfz te doene uytfpraec- ke nae te gaen ende te achtervolgen, fonder daertegenj te doen, ofte doen doen, direöelijck ofteindiredelijck in eeniger wyfe ofte manieren,fonder dat daer van wyder beroep ofte andere provifie van Rechten,'t fy van Appel, Relief, Revifie, Nullitey t, ofte eenige andere querel en, hoedanich diefoude mogen wefen,verfocht ofgebruyö foude mogen worden,ende fo verre by yraant ter contra- rie gedaen ofte geattenteert worde, het felve verklaren Γ)» van nu voor als dan nul, egeen,ende van onwaerdeD,daer onder verbindende haer Lieder ende allér InghÉfetenen van haer Lieder refpedive Provincien,Steden ende Le- den van dien, Perfonen ende goederen,onime de felvigff in gevalle van contraventie, ende by gebreecke van vol- doen inge van de voorfz uytfpraecke tot preftatie van het efFed van dien, met het geen daer van dependeert, gear- refteert, gehouden, ende bekommert te mogen worden, t'allen plaetienende by-allen Heeren,Rechten ende Ge- rechten, daer men die fai konnen ofte mogen bekomen, rtnuncterende ende vertyende tot dien cyndevanalIeEx- ceptien. Gratiën, Privilegien, Relievementen ,ende ge- neralijck van alle ander Beneficien van Rechten die hun- lieden eenichfints ter contrarie van defenfoudenmogm dienen, en byfonder den Rechten, ieggende, genere Renunciatie geen plaets te hebben, daer en fy Mf" 'P®" ciale voor gegaen.
g^eï^ecrenban Hoiiandtgffiben fjaerBfi opöctn^ Contept mcb« toel laten gOebailcn / baji alfoo ben fflW baec upt Dabben belieft te iïiniecen be materieJ^ Confenten endeBelaftingen ,b3C{tfien aengaettbe fpetttbe^iobintien foubenbcDonbengate Vryheyt,oro fjaecbacr inne tegOebiagnifuicj;alöbefelbefoiUJeno'^ biilinöenbienjUwnöenlaitote betepfltö^n/ |
-ocr page 189-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
flugljfniclbc ban Hoiiandt becfoiDt Ijaernaicbcc
(ionicntiJtcn amoacnïie in Oc «©ibtnartsi ©crgabcringe
Dan 'lacc JiBog. foa Ijaeil Doenlücö in te toillen ijjen^
gen; tèclijfö ooctt öctftKïjt ixitcciien öê l|»eccen ban Vrie-
flandtenöc Stadeende Landen ,fiaccQetbODJf?€onCCpt
ootH U3ci tc laten gcballen / r tlïie Dacc meöe ten fpoebicD-
(jcii Ijact tc toiilcn confojmetctt.
tjecrcn ban Vneflandc OcbBen bcriilacrt bcfcn
flcngacnbc/ al noci) tc tnijcrcccn bc Conclufie Ijp bc J^ccr
njfiiDetcnbc op boo?lcbeh ©?pbaoi) genomen.
©e ïjccccn ban jètaöt cnbe Eaiibc/ Oeüüen bcrölactt
al notij cc inDcccïcn Dacr ^^obtnctacl Sibbijsi ben een en
tw iütichiten fjulij icftleöen op 't fclbc fuüject tee ©ecga^
ïicringcinoebiacijt.
i^ccten ban^Stabt cnbcïanbcijcbBmljaecberj
Èlacrt op Ijet rebjeji ban Dc 1 nftruòlie ban ben Racbt ban
;§tatebcn achcienden 31nlii ^^ J^ftgabcringc gDca^cci
jlcitt in boegen al0 boltljt : te toetcn/bat fp acicpteecben
Ce Initrudic voor den Raedt van Stace, foO cn ili boegen
öi fclüe ü? tjacc l^o.ilSog. <0econ»tiittcecben ttibe Con-
fcteiuie (Conttltatotc toasi gcco?cigccrt enbe gcb?e1Teect/
mctbten bcbtngc nocijtansi bat Bet twintichften actjjcüci
fpjcetfienöe ban bc Soiiiciteurs naet be tegcnujoojbiaDe
tonliitutie ban be p?obintic ban ^tabt ejiöe aianbe
Dao; al!!$nocl) niet gep^atttfecrt ftonbe bio^ben / fullei^e
niet tc min fo?ge blagen / bat naer verfterf ban be tegeiti
tooo^bige Soiiiciteurs geen flitmeelicccn ofte €apitcp=
iimmctnicutoc^cD?pberii ofte l^oogciCcactcmenten
aUiop ben ^taet ban <0o?logc bcfeenbt/ foubcn beftoaert
iBoibcn / ooch o?bctc (tdlen bat aen be Sinptccie enbc
^olbatenfobanc betaltnge cffectibcbiietbcn gebacn/bat
tiatc obcc oen ben ïïaebt geen gefunbeecbe {liarfitctt fou-
titnUoojbomcn 3iE>£c|lonbcn mebebatbe^jobintien
ban Uytrecht, Over-Yflel itlbe Stadt ende Landen gfics
tctijticlit blaten nae Det eiempel ban anbece ^^obintïcn
liktnocljceneecammitteeibein ben iSacbt temogen
finüen / 3önbe bupten teben bat een mecrbec contciUue-
tmiic3^;obincieineen <@enecetitept;$ €oliegie minbec
sDcfatij / ofte niet foo bede ^etfonen foube mogen geti;
tKit αΐ$ί een minbec tontribuecenbe ^jobincie.
^aec na aengaenbe be Amnei^ie eenpacitfjIijtË ge«
a^rcticect / enbc bcL-bolgen$Ì gcb.2uc{)t / gepubliteeii enbc
gcalfigcectbitpaccaet.
ALfoo in den beginnevandenJare itfyo. eenigeon-
luilen in de'Regeringe zijn onftaen, de welcke nae-
derhandc verder ende verder gegaen 2ijn,op'tfundament
van feecker Refolutien op den vijfden ende /eflen Junii
desfelvenjaers,.by de Ordinarie Vergaderinghe van de
Hcercn Gedeputeerden ter Generaliteyt genomen. En
datnaderhandt Gode de Heer Almachtich gheliefcheeft
devoorfzonluften wederom nafyn Vaderlijckcgoeder-
tierenheytgheheelijck wech te nemen j midtsgaders tuf-
fchcndegemeene Bondtgenooten fodanige Harmonie,
Eendracht, Liefde, Confidentie ende affedie te doen
Wijckenjdat alle de grootwichtige deliberatien,die ter oc-
oCe van het overlyden van SynHoogheyt den Heer Prins
vanOrangie hoochl. Memorie gehouden zijn in de Ge-
nerale Vergaderinghevande re^edtivc Staten der Geü-
nieerde Provinciën,Extraordinarie alhier is'sGraven-
Hagegheconvoceert, met eenparigheyt ende volkomen
contentement van alle deGeunieerde Provinciën geluc-
ielijck ten ey nde zijn gebracht, foo hebben de refpeftive
Staten van de Provinciën van GelderlantjHoIlant, Zee-
landt, Uytrecht, Vrieflandt,Over-Yffel,ende Stade ende
Linden, om de gedachten van de voorfz onluften te era-
dicercn , uyt de Memorie van de tegenwoordige en toe-
komende eeuwen, endeden Bandt van de voorfz Een-
wacht, Liefde, Confidentie ende afiFedic onder de re-
•Peitive Provinrien te vafter ende indiflblubel te maec-
«n, ende daer mede te fluyten de felve Illuftre en Groo-
te Vergaderinge van de gefamentlijcke Bondtgenooten,
verklaert, ghelij ck de felve verklaren micsdefen, nu noch
noyt te fullen nochte wjilen gedencken aen alle het geep
in den voornoemde Jaere liyo. is voorglifivallen, noch
oockeenich reilèntiment overliet geen voorfzistegens
«nige Provinciën,Perfonen ende Huyien,ia't gemeen, -KJf/telcheyden.
ofte byfonder,te bethoonen hoedanich 'c felve oock fou-
de mogen zijn, maer ter contrarie alles te vergeten ^ als of
alle het felve noyt en ware gepaffeert, houdende cot'dien
eyndcmedede voorfz Relolutien vapden vijfden ende
Tf/e» Junii voornoemt, als nietghenomen, midtsgaders
nul, krachteloos, ende van onwacrde, ghelijck mede alle
het geen uyt krachte, ende ingevolge van dien in eeniger
manieren is gedaen ende daer op gevolcht,fullendc mede
tot bekrachtinge van alle hetgeene voorfz is, vernietich:
endcuyt de publijcke Notulen foo van de Generaliteyt,
als van de rcipedhve Provinciën gelicht, geroyeerc,cndc
uytgenomen worden alle Pvefolutien , Adten ende Adi-
taten, ter faecke als vooren genomen, ende in de felve ge·
infereert. Aldus gedaen ende verklaert by de hooch sjhe-
melde Heeren Staten van de refpeòtive Geünieerde Pro-
vinciën, op dc groote Zale van 't Hof van Η ollandt, den
negentienden Augu&yfijiienhondert eenenvyfttck. Was
geparapheertj.deJonge van Oollerlandt.
vt. Onderfiont
Accordeert met het Regifter,
N. Ruysch. ^
55acc mebeban befe Groote ende Extraordinaris Ver-
gaderingeban be gl)efamentiijct)c ^onbtgljenooten met
volkomen couten temen t ende eenparighey t bOO? <l5obt0
gcnabigen 3egen gOcfïooten enbc gccpnbitfit tjS. k;|jnbe
bc bei'bece befoignesi gelaten aèn be ©^binaiijï jli)ci-gabe«:
cinge ban tjaec l^oor§ jü^og. cnbe toiecben be icfptctibe
l^^pbtnttcn mibtjSibien hert grondclijck bedanót:,bOO;be
goebe boo^fo^De/ ecnfi/ enbc pbec / bic bc felbe ten goebe
ban ben gtjcmeenen intact / gljcbucenbe befe importante
bcliberatten öabbcn bp gljclijacljt^nbe betöoont/ enbc
<I5obt^lmatl)titI)al$i oo?fp?oncb enbe jpontepneallcjS
goebtjïuptbe inneclücitebettieginglje Ijairecallecl^erten
enbc nicceii gebcben enbe gefuppliceect / ben ^act befec
Eanben met becbec fjepl/ boo?fpoet/enbe bielbacen/enbe
be flcgenten ban Dien met opcecljte Hicfbe / €enigijept/
onberlingebiicnbtfföap cnbe tonfibcntieonbccbjeecBe?
ItitRenbc eeutoeliKB nae fijne Babeclijt&e gocbectiecent;
Uept enbe onbecbienbe genabe onbcc ben anbecen te toiU
icn becbinben cnbe 5egenen. 3@i)ber£ifjeb&engaei;]go.
ÜiSog. beciiaen / bat bc Dood; gljemelbc ©ecgabccingfjc
foubc too^ben gl)enootett / gDclijrii be felbe glicftooten
'iinaaenbaegsi ben een en twintictulon 3Eugüftp meteen
g&antfi-^iebitatie ten thien wpcen boo? ttiibbagij/ booj
ben ^jebitant Strefo, baec toe becfotDt enbe genoobitgt
toiecben alle bc Collegicn ban ^litie/ giufìitic cnbe fi-.
nanttcn/ benebeniS ben l^ccc&cn-iSaebt alliiec in
ben-lgage refibeccnbe : «iepnbeUjt& tsJ beraemt een aiigei
mecnen ban^l^ / bad enoe ^ebe-banf) / obec alle be <{3cu:i
nieerbe ^jobincien/gcaflbrieetbe SCanbtftBappen/
ben enbe ^eben ban bien / tegenji 3@aenfbaglj ben der-
tienden ^cptcmbet cetft bolgcnbc : <©bc& om ten fclben
bage mebe al omme Ijet Canon gelofl/be ïilocben gdupt
enbc met bupcen cn b^anben ban ^icbtonnen alle tcetbei
nen ban b?eutDbc cnbe bliibtfiftap getoont tc b30?bcn.
i^eec litaebt ^enfiónatiiÉi Catz, bic tot openingge
ban bie «iSjootc ©ergaberingc ben achtienden gianuarö
I)abbcgebaenbcecr(leacnfp?aecfiban boegen Jfliollanbt/
Öceft Dcfgclijcj: gtjebaen be naebolgenbe öeerlijtlie Rede-
nen van affcheydt.
Ho. Mog. Heeren;
DAt alle dingen harent ij dt hebben > is lange voor Golfen
tijde by de Wyften Koninck van alle tijden aen alle
Menfchen wyflèlijck gewaerfchout.
Des is te letten, dat in alle Wereltfchefaecken eentijt
is van by een tc komen , ende wederom een tijdt om van
den anderen te gaen : Noyt en kander foo lieven en aen -
genamen Geielfchap byden anderen verfamelen, of het
moet ten laetften meteen fcheyden worden geeyndichc,
Dit dan fulcx zijnde (na 'smenfchen veranderlijck vve-
fen hier beneden) foo en kan by de felve niet beter (ons
oordeel) worden gedaen, als met allen ernil te letten hoe
De
-ocr page 190-
15-6 HERSTELDE LEEU.
De ervarenthej^t van alle Eeuwen heeft geleert,clat hoe grooter de by een komilen zijn geweeft, hoe grooterge- vaer fidi heeft verthoont van fwaregevallen die fodanige Groote Vergaderingen zijn gevolchc.
Defe ongelegentheyt ( meeil over al ghemeen zijnde ) wordt gecaufeert fonderlinge, vermidts de inghebooren verfcheydentheyc van der Menfchen innerlijckcghene- genthedenjendeandere toevallen van buyten daer by ko- mende. Oück heeft de ervarentheytdickmaelgeleertjdac in de ftiy verile Vergaderingen (felfs daer men van God- delijcke ende Hemclfche faecken heeft gehandelt) felden een eenparigheyc van bcfluyt heeft konuen worden ghe- *rofFen.
Gelijck met ontallijcke Exempelen, die over al te vin- den zijn, lichtclijckfoudekonnen worden beveilicht.
De oorfaeck hier van, is de groete 'verfeheydentheyt van de humeuren der Menfiheit.wier uyt de voorfz groote Ver- gaderinge is beltaende, de welcke,gelijck de fel ve, in ujt- leejidich luefiu en manieren van doen, d'een van den an- deren zijn verfchillende, foo worden de fel ve bevonden immers Coo feer malkanderen ongelijck te zijn in der fel- v^iiipevdigegeaege/ttMe^Ì j miisgidcrs oordcelen ende goBchtendacr uyt herkomende.
ÌRlen fiet, dat defe Doorl. Vergaderinghe uyt een feer groot getal van Perfonen is beftaende J maer dat onder al- le defelve geen twee en konnen bevonden worden, die malkander in de lineamenten van het aengheficht, geJUlte vandeuytcerlijcke;Leden ofte ghewoonlijcke manieren van ieiveginge van de felvc zijn gelijckende,ende met het inwendige is het even alfoo geitelt.
Sulcx dat foo grooten getal van Menfchen by den an- deren komende, en (boven denatuyrlijckeverfcheyden- heyt dickmaels daer onder fpelende byfondere infichten uyt eygen ofte partiq^liere Intereilen ) het een wonder boven wonder moet gereeckent worden,foo wanneer fo- danige Groote Vergaderinge met een eenparige befluyt komt te worden geey ndichc.
Nayt Maeltydt is foo toelgegeten, Daer nìemtnit qualyck heeft gefeten.
Gelijck het ipreeckwoorcifeyat.
De Menfchen hebben in 't gemeen den aert van 't Zee· wWj't welck in een kleen Vat zijnde gegoten blijfton- bewogen en ftilleftaen i maerin de ruyme Zeefwevende wordt met de minite windt gaende gemaeö, ende werpt baren ende golven uythuyfen hooch : Menfchen in haer eygen Huys, Staet, Provincie,konnen miflchien in flilte bly ven ofte gehouden worden, maer hoe de Vergadering ge grooter is, hoe de onderlinge tegenftrevinge meerder wordt bevonden.
Waerdoch kan gevonden worden een Koninckrijck, een Landtfchap, een Provincie,een Stadt,een Dorp, een Buyrt, een Huys, ja een Huysgefin, een Man ende Vrou die over al eens met den anderen zijn gevoelende,ja waer ifler een Menfche, die niet een ander Menfche met ftry- dige genegentheden in fyn fel ven isgewaer wordende.
Nuftquam beila fiit ,nunquam certamina deefunt Et quo cum certet mem proba fmfer habet.·
In voegen dat geenfins te verwonderen is, dat Men- fchen by den anderen komende uyt verfcheyde Provin- ciën, Landtfchappen ende Plaeifen , in ghedacbten ende oordeel van andere in veele zijn verfchillende , dewyle dat diftantie van plaetfen, oock verfcheydenheyt van hu- meuren gewoon is te veroorfaecken.
Tales fmt hominum mores j qualispater ipfii Jupiter aurata perfufl rat lampade terras.
Φε Hacnfrfi bic flrcft cf η actt/gcli jch öf ^onc-tïralcn (©lutwnt fpn ©aöcrtóniit öan <©obe luöeE-öalen.
EndealsfodanigeGroote Vergaderinghevreedtfame- lijck ende met eenparigheytkomen uyt te vallen,fo moet her felve alleenlijck worden toegereeckent den genadigen zegen van den goedertieren Godt. |
Men heeft alhier (na de tegenwoordige conftitutie van iàecken} verhandelt veel fware ende verfcheyde dingen, beftaendefonderlinghe in drie hooft-ftucken,teweteo Religie. Unie, ende Meliti* j ende het geen dat daer om» trent is, oock een Amneflie ofte verghetenheyt van ver- fcheyde bekommerlijcke faecken voor defen ghepaffeert ende foo verboften werck ende alle de moyelijckhedetl ende fwarigheden daer in fteeckende, ie men evenwel iq vriendtfchap ende minnelijckhcyt te boven gekomen,en is alles met eenparigheyt ende vergenoeginge beflooten ende daeroni hebben UHo.Mog. wel te rechte goetgei vonden dat niet alleenlijck hier terplaetfeeenfolemtiele DanckfeggingeaenGodt Almachtiihioude worden ge- daen, ende daer toe gheroepen alle de Collegien van de Regeringhe alhier renderende, maer dat oock in alle de Geünieerde Provinciën ende GeaiTocieerde Lantfchap- pen van dien tot feeckeren daghe aengheftelt fai worden een algemeene Danck-Predicatie met Gebeden ter ma- terie dicDende,om den goeden Godt de eere te geven van foo hoogen ende onwaerdeerlijcken weldaedt.
Want wie is anders luer van den lof te ghpven als den goeden Godt, die fynen Geeft van Eendracht over defe lliuftre Vergaderinghe foo mildelijck heeft uytgheftort, ende de faecken dus verre heeft beley c.
Sonderlinghein 't ftuck van de Amneflie, wie,diehet werck aenfier,gelijck het over een Jaer heeft geftaen,fon- de niet ghefeyc hebben dattergronden warengheleyctot een eeu wighe verwyderinge ? Oock felfs doen defe Ver- gaderinghe eerft by den anderen quam, ende echter zijn- der faecken voor gevallen ; oock gedurende den tijdtvan defelve, die het werck in gantfch andere conftitutie heb- ben geftelt.
Οκ^ί/^νί te vergeven, tevergheten ende noyt teghe- dencken, is geen gemeen werck, 't is boven natuyrlijck, ende Godts vinger felfs Eer ende danek móeten fy heb- ben , die hier toe hare goede gedachten ende behulp heb- een gecontribueert.
Om nu alle de faecken aenmerckens waerdich, diein defe lliuftre Vergaderinge zijn ghepafleert, in verffcher ghedachten te houden : Soo is van oudts aengemerft, dat daer toe fonderlinge kan dienen de fltuatie ende gelegent' heyt van de tegenwoordige Plaetfe.
'Diegeen die haer werck maecken om de memoriecier Menfchen by kunfte te verftercken, ende veel dingen va- ftelijck te doen begrypen, fyn ghewoon haer Leerlingen eenige imaginaire Beelden in te drucken, öellende de fel- ve op de Muren, Venftersofte Deuren.in de plaetfe daer fy de Jonnkheyt in de voorfz kunfte zijn oefiènende,ge- lijck de Heeren in de Vergaderinge tegenwoordich zijn- de, ende in de voorfzkunftelijcke Memorie haer geoef- feni hebbende, wel bekendt mach wefen.
Willen wy dan van hier met ons dragen wac goetide goedertieren Godt aen den Staet in defe plaetfe heeft be- wefen, foen heeft men maer degeftalte ende fituatie van de felve in fyn ghedachten te prenten, ende met hem van hier wech te dragen, want van buyten komende,ende oi- derende den inganck van de tegenwoordige Groote Zi- le j So fai men aen d'eene zijde vinden een Godts-Huysi dat is een Kercke daer in Godcs Woort dagelijx wort ge- leert, de inboeldinghe van welck gefichte fai aen een yaer ( oock vérre van hier zijnde ) in de ghedachten brengen, wat hier ten goede van de Ware Gereformeerde Religie by U Ho. Mog. is verhandelt ende beflooten.
In de voorfz Zale getreden zijnde, foo wort aend'eea zijde bevonden een opganck tot de Plaetfe, daer de Ver- gaderinge van de Heeren Staten Generael ghewoonlijck is ghehouden te worden,endefulcxfal yder fyn ghedachten kunnen vernieuwen, wat hier ten goede van de Unie, en alle faecken den Staet der Geünieerde Provinciën laec- kende, is verhandelt,
endetoe-
-ijckistezijnfuntìiein'tftuck van Juftitie L------ ,
waer door onfe finnen indachtich kan worden ghomaect, wat by defe Vergaderinge tot vorderinge van goede Ju- ftitie ende handthayinge van de felvc is gherefolvecrt en goet gevonden.
Aen de ander zijde wordende bevonden den inga^^ van de Kamer van Reeiitrii»ge ende Lesn-Kttmer, K·"
dac' |
-ocr page 191-
HERSTELDE LEE LI. 175
ban Dordrecht, Amfterdam, Schiedam, AIckmaer ende
Hoorn i toi'lbecfiaenbcnotljtanssbat metiietpjcpacci
ccn ban bc gcmclbc plactfcn foo bed tybtsi fouöc too?ben
boo?of)iö?ac!jc/ bat boo?Dcboojf3 ï^ccgabcringcopbe
nieume plactsi/ l)et iSou:gaec ban ijet tf^uj»^ ban ©rans
gic mafijt toefen geexpivcert.
φε l^eec Catz nu in bc bier en fcbenttcD blaren oubt/
Dabbe al febett een gerupmen tijbt üp bc l^ccrcn ban IgoU
tanbt berfocDt biniiffic ban ijct tiacbt föcnfionatifcliap
bcc felbeg?obtncie.
^pa acngcname/ lange/ enbe getroutoc bieniicn toa=
ccn fobanicl) / bat men fpnbecfoct& fecEöcftoacrlijcfe
Öceft fionncn toeliacn; na gecpnbicfjbc bcfc <0?ootc ©eci
gabetingc Ijceft met groctec ecnfl öaerom aengefjoubcn/
enbe bic epnbelijcfi beliomen {jebbcnbE / ben ievenea
twintichften,;^ptemlJectiS inbe ©ccgaberingeop fpne
finten neber geballen / eecfi <!5obt 21! Imacljttclj boo? fpne
beelbonbige genabe/ in foo gjjctoicljtigcn/ moletlcn cnbc
gebaecljjcften öebieninge tjem betoaert iictitjcnbc/baec na
be i^fecen Staten ban be ©iobincie booj Oarcegunfi:/
metaücrtjanöcftijoonc rcbcncn beDancfecnbe/ cnbc alle
bojbecc gducft/ fjepl enbe fpoebt toeltienfcöcnbc.
Φε i^eec Catz alfo gebitnitteect ban be Cfiatgc/cbocD
nocljöebleebt blpbenbe met {jet aimptban Bewaerdcr
van 't Groot Zegel enbe ban Stadthoudcr van de Lee-
nenbaniollanbt/fc.
,§00 ί.β tecjlont gljep^ocebecct tot berfiicfïnge bon een
anbec iSaebt penfionariiö/siinbcbe nootbjenbiDijept en
Ijet gelaicBt ban be felbe Cijarge foo gcoot / bat boo? be=:
fenfcecfiecgelecct JiBanbe ^cfonagic bic in fpnen tijbt
befelbctoasibeölebenbe/ nocrnbcAttantem BeigicxLi-
bertatis ,· baccom utct fjonnciibc bacant blpben / ig notö
bien feibcn baci) met eenD?acijtig£ (iemmen baer toe becs
ïioovenbel^cec Adriaen Pau Heer van Heemftede, &c.
eectïcenbepjefibccÏnbe Ëtaebt enbe Jlfêeelici; in bc Sas
mcc ban bc Hïcecfieninge ban ^ollaabt enbe a©e(ii ö?ici
flanbt / bie ooc& al cccbc boo? bicn tijbt be fcibt Cfiacge/
enbe baecnaefeec tccffelöcfee «imÖafTabcn gebcfungecct
Daböe / met Jjet Ijaocöiic lof enbe tot fccc notablen bienfl
ban befen ^iStaet i be!$ anbccen baeglj ji boo? ben l^eec
Beaumon t ^èeccetacijÌ ban öoocD oeöacöte i^eeccn jéiaf
ten fulcr fpn biel (gbelöept aengcbient/ met becfoecfi/ fjct
©abertanbt nu meer aliet opt fpn bicnfi ban noobcn gefis
Dcnbe/fulcjcnicttctoillcn bjcpgecen : gDaer naebjebec
ftomcnbe/ fjeeft g'jeb?acDt bc ^nUtuctie / om bic te cjac
minecen/ enbe bc bclibccatic bo?t te maccöen / met p?ei
fentatic ban berbetccingfj inbicn petj8 niet toel toaS öOce
ftclt. (©nlïectuffcljen iS tiefocöt enbe becfocOt boo?bii
becfcfje JieecenfoouptDet ïibt ban gct ïtibbecfcOap/
alö ban bc ,$tebcn / boo? ben igeec Catz fclfii / ootft boo?
be2B?oebcrsibc^?ebicantcn/ om bc €lja?ge tc bJillcn
aenncmen : ^ijnbc foo tod bec felbccalö allee goebcc
©atciottcn opinie/bat een J^ecfonage ban <gcre/b?oomi
gept/tcoufjept/ öennijS/ crbarcntljcpt/ bifcretie enbe ban
antljoritcpt / aljS toasS be Itjeec van Heemftedi, befc
Cljacge tot flut ban befe SepiifJlötBe t'cenemacl noo^
bicö toajS/ cnbc feec groote bienfl boen foube.
^elgeecban Heemftede iiccft ficlj fecc Ocftoacrlijtii
baec op ftonnen berBloccn enbe cefolbeccn / bacrom toc^
ber boo? Den l^eec ,;§cccetacisr ban toegen fjaec <£b.<i5?o.
lEog. becfocöttoo?benbc/ öecftinöctiangfjeDaerban
gl)efp?oocfien/ cnbc bp monbc in be Bcrgaberingfje ban
Ijacr €b, <0?oot jiBog. gcbcbuceert allcsi toat op 't felbe
fiucb tc feggen biel/ infonbecijept alfoo bc fdbc ^act e»
25cbtcningiicbecl morpclijffefjeptcnbe onbancö onbecs
too?pcn / ooth bp beranbecingl) ban töben enbe foctScn'
met pcciculen bermengt toais.
^00 bccfocijt bp bat ban fpn boen/artien cnbc brlept/
allren aen Ijaec <!2b.t©?oot jlSog. bolle ©ergaticrino fou»
bc Ijebben tc beranttooo?ben / enbe Ijem oorfi aen be fêoi
ben ban giujlitie (brsi noot 5tjnöe) foiibc mogen abjcfle«
een/met bc 02binarie courji ban bc fi?lbc bclidpen/fonbec
bot l)p onaer cenigertjanbc p?etr):tcn/{)ocbanif fj bic oorB
foubcn mogen toefen / booj ecnigc gijcbcleoferbe ofte tp)
traojbinacisi Bcclitersi/' ofte boo? gftcronifttnccrbe/ ofte
anbere ^nl)cemff0c ofte aptljeemft lie ^lufittic/ ©olitii
qucoftc ilDtUtatcc / ofte anöecc «abcn / ïjobrn ofte
ïietöCi
daer uyt de Memorie worden ververfchcwac ten aenfien
van deFinantien endegehooriaemheyt van de VaMen,
ende andere Onderfaten van defen Staet, hier ter Verga-
deringeisuytgewrocht.
De P'aendelen, Wimpels j Vlaggen en Cornetten, boven
onie hoofden fwevende, alle Zegen-teeckenen van de
Viéiorien^by Gode Almachrich aen defen Staet verleent
konoen yder een, oock verre van hier zijnde, indacbcich
inaecken wat ten aenfien van de Militie , Militaire func-
lien, ende hec geen dat daer omtrent is, hier eer Verga-
deringhe met groote forchvuldigheyr is beflooten , ende
goet ghevonden i ki^n oock yder verwecken tot rechte
Danckbaerhey t, die men van wegen den Staet aen Godt
/ilmachtich fchuldich is, overfoomeenichvu'.dige wel-
daden van lijdt tot tijde van den felven genooten.
Deoogen om hooge ilaende tot in het verheven dack
vandefe aenfienüjcke Plaetfe-, foo wordt bevonden , dat
t,m alle de Balcke», Ribben, Latten, ende ander hout daer
mtrent j niet een Webbe van Spinnekofpen en wordt be-
vonden, zijnde al het opgeroeide werck fuyver vanfoda-
nighevuyligheden. De Spinnekop is een Gedierte dick
van buyck ende mee lange krau wels, gewoon fy η netten
overal uyt te fetten om yet te vangen. U Hooch Mog.
liebben noeabele Refolutien genomen tegen alle vuylig-
heden ende corruptlen, die foo in 't ftuck van Policie als
Juftitie fouden mogen worden gepleechc,waer van de ge-
dachteniffe uyt de reynigheyt van dé tcgenwoordighc
Plaetfe de Memorie al emme kan worden vernieuc.
Dit dan alioo door GodeS genadigen Zegen zijnde ge-
paflèert, foogrooten werck coteenparich befluytwefen-
de gebracht : Soo ift, dat haer Ed. Groot Mogende Myn
Heercn de Staten van Hollandc ende Weft- Vrieflande,
dcfegeheele liluftre Vergaderinge, ende yder Lit van de
fdve,ganclch Officieufelijckendegedienftdijckzijn be-
danckende, van dat de felve ten verfoecke ende vriende-
lijckeacnmaninge van wel gemelde haer Ed. Groot Mo-
gende ten goede van hetghemeene Vaderlaiidt alhier eer
plaetfe haer hebben laten vinden, ende tot heden toe foo
meenichvuldigeghewichtige beraetllagingcn hebben be-
lieven by te woonen. Verfoeckehde de lelve haer Ed.
Groot Mogende gantfchcrnftelijck eot befluyt van alles,
dacalle ende yder Lidt van de tegenwoordige Vergade-
ringe met fodanich goede intentie van hier mach fchey-
(ien,ende na Huys mach keeren,a!s haer Ed. Groot Mog.
meteen goet inlicht ende voornemen hec voorfz werck
hebben aengenomen.
Danckendeeyndelijcken den alleen goede endebarm-
heitigen Godt van fy η genadigen Zegen, over het gehee-
lewerck deler Vergaderinge overvloedelijck uytgeftore,
verwachtende dat de felve Danckfegginge breedeby D.
ii«yòBedicnaervan Godes Woordt alhier in 'sGraven-
Hage, noch defen tcgenwoordigen dagh hier ter plaetfe;
inde in alle de Provinciën ten gefecten dage in 't gemeen
fai worden gedaen.
^cfcH3töe55anc&=^?cliicattc enhceen aentiacljticl)
©cbcDt öoo? D.Strefogljebaeii / oocHtìaniucgen f^m
peti HRogmÖC ÖOO?benzee «©jitficc RayfchDup'
Ptftijtjcöaelbeciimiïc «©ίβΜηϊο banbenj^aoljetooo?
tal Jltmen süniie gcDjacIjt ; tiS öe <i5?oote ©ecgflfecms
Ji seftljepijin/ entie öcsi abonbtjS öe ifelotUen ge lupt/cnbc
pet Canon loss oijcb^aubt/ tot teec&cn ban b^cucöbe/oijei
wöteu üellemben baaöc ben derthienden ^eptcmbcc
"«t ηαε bc bancfifeooinse / enbe tcecben ban WijbtfcOap
Jiniobcc al Qenecalcu entJc bui)bclötHcc ocftWeöt. €nbe
Sim bacc na tocbec alle faccfeen öe&omen tot be (©jbinas
tiSBccgaöerinoÖ.
^cl^eercnban iljollanbtinbc3©c(li©3Klïanbtï)abi
«nalfeiiect cencii gc'ruiiincit tijbt ban giacca gcoojbcdt
•nococbonbcn/ bat be plaetfe ban Ijate l^ecgabscingcin
«nl^agcfccc incommodieux cnbeonaenüenlijcktoasi/
wamtneicUenbc bat boo? berllccf banbcn l^cec ^Jinsi/
«aStabtijoubcc/ ftct mceHeïisel banbeboben gemaci
«n tan ftct <©2aef[ijcfi ,^Ιοί ofte l^oflebtcf) ftonben/
wen tot ijct bifptctccen ban bcquaittEC plaetfcn ben
«rden ©ctobcc gccomrtlitteect bC l^cer van Schagen upt
«iojöjiuan öc i^ccccn «ïijclen/ mibtSgabctii öe J^cetin
-ocr page 192-
HERSTELDE LEEU. ί ï ί
Ïtecijt-Dancfjctt/ Dier ofte ciberai aeerisccrt/offe na bcfen tc ecigecen/in cemssc inautccen fouDe moge» gctctljeci teert/ betrocfteii/ ofte cefponfabel oemnetlit too?be«.
^at ijp in allen geljaile/Ijoe ficlj oe factise namaclö bp bfcanöfcingl) ofte ongljclucö foubc nnnjen toeöiagen/ fouùe UcQouacn enùecffi-'ctiijelvjcliglienietcìvbe tIetUten ettbe ^nuilegtcn ban ben ïaube ban ^ollanbt enbc a® e|i-i3iic|ïanïu in 't generaci/ cnöe particulteclijcft be piibiiegtcn b£ i^tabt ban Amfterdam enbe bccfdbec 353jgeretl tonipctewnöe / oach in taiS üa« ongcbal cube becbfutte/-·! bjelti» «0obt bctljocbe.) Sifoo tjcm be booji fclj?ebL' ^iibiiegtcn enbe pacticuiiere iìccfuen/bjae c ban cenigein caöban ongeval ende verbeurccjbOO^macliS in judicio contradidork) 5ijn gcconfirmeect bpbeJiüeeren 25o?gljcmee(tei-en enbe KcgcetbersS bet boojfs ^tabt Anjfterdam Voarcn geceferbcett/enbe boojbeijouben upti toi)fenbcbefolcmnelel)e3cgelbe 2ltte baernebenjsgcfjci Ijiöccct. €nbc bat ljacc€b.«0ioot|isooenbefnlc]ctcn obcrbìotìJt gijelicfbcn te touficmeren / ten toacc be fcibe iietec ntocljten binben / fonbec pjcjubitie ofte bccminbci riiigijebanbeboo?f5 acte Demeenicl) anbecfaborabeie i^^iuiiegte tot fpnc meetüei: fcetljetöept / in fobanigen ta0te bergtmnen. •Oat üaec oïb. «i3?oot ilSog.Scni gDcHcfbcn te berlec^
Itenopencban Brieven van protedtie ende indemniteyr,
ornine tegen alle gcVuclöt/ obcclati/ naefpiaccb/ enbc an^ bece nioepeniffcn/ ücHonnneringen/fcDaiie enbe ftoarig; Dept/ bic Dvin «c oojfaccfic ban fpne i2i5cbieningf)c fonbe mogen acngcbaen toojbcn ofte obeiitomcn / in toat ma= nieren enbe onber ijoebaniglje p^ettjcten Ijet feibe oocfi foube mogen toefen gcpjotegectt / gnnbemneert/ 6o(ie- Jooii enbc fcliaöeloos gtljouben te bjojben / getlaufufeert cube gcbipcfcfjcert in be belle fo?me gljcli)ch fpne 1^00?= fatcn/ in officio, enbe ijcm in fpn boojgaenbe 25cbienin oe birrgl)cU3clic itcten bp njbe ban <Öo?loge.toacen bit.- leem gcbJicii.
51>at ten regarbe banbetoaememinge batibeComs niilfien enbe ttepfcn / l)ctn üp be gnftcitttie alleen bitti nen be «iSeunicecbc i^jobincien te la|le gelept 3P / omme te beter tot ben bicn|i ban öare oEb. <©200t jiEiogenbe te mogen barctcn/ooth ten aenfien ban fpne ^arenenbe boü?gaenbe uienirDbulbige Conimiffien bupteii Eant.ö liptgeboert van alle vordere buyten Lantfcheende Uyc- heemfche Commiiïïen fouben sjjn cnbc üipben oBecrcu- fectt/enbe tot be aenneminge enbe uptbocringe ban bien/
buyten fyn genegentheyt ende gelegenheyc met fOllbe ges
ï)oubcn bjefen/neinaer becftljoont toójbcn / gelijcii fulqc aen eenigeboojgaenbe iiBinillerjei/ 't felbe aroptbefileet ijcbbinbe/ niebe i0 gctonfenteert gctoee|i.
oünbe na bten be gnftci'cti^ op be bebieninge ban fiet booifi ?tinpt ban Kaebt ii!>enfionari$i gDcmaecht/ enbc ijembpoibjeban ftaer »eb. >0^oot IKog. bpben %er ^rctetarisi ter Danbcn gedtlt/bcrbattenbe toajs een goei Oetnl ban art'ijilHlcn / ban toelcfee eenige in booiige 3ini Ihtictiennietgdebonbcn entoicrben/ enbeanbereootft eenig.'c nipten bcrfcljilben ban ben boet enbeo?berebie Ö.ier ojb. (öjoot ,JiBog. booJ befen begeert tjabben onber^ ilunbcn te tooiben/enbe bat in be uptbjertbinge ban eenti Ocanijcfielen ban be tegentoooibiglje ginftructie/ mifs fcljien eenigïje üeftoacrniffen Jjaec fouben mogen open= baren/ bat Ijem gl)eoo?loft foubc toefen/ be bcfti3aerlijt&' Dcöen ofte inroiibcnienten/bic βρ baec in foiibe mogen binben ofte rencontreren ban tijbttot ttjbtijaeroibel. <©icotiiiiog.boo?tcbjagcn /om baer infobantgebec-· ficninge oebacn te bao?bcn alsi na bcljooren / glielijcft Oct felbi; t'anbcren tijben bp Ijaer <Cb. <©?oot iBog. mebe aifoo goet gebonbcn enbe toegeflaen biass.
©atr op belooft iijnbe bat goebe enbe bolfionien Con^ flb:ratiefoubeb30?bengl)cnomen/ foo Ijeeft^pnaBel- «übclljeptbeji vierden C^ctobcrgOcbaenben getooonlijc- lien tSi'bt/in be Debicning in «©obesi JBame aengetreben.
>öp befe manier ban iiS be «Öjoote ©ergaberitige gc^ flüoten/botli gclijcH eenbeelö eenige ofte niet beel impoi; tcrenbe/oftc niet bolHomentlijtfi afgebane poincten toa= ren boo?ts$ gelaten ofte glietoefen aen be Ordinarie Ver- gaderiniic, alfoo tjnam noci) baer nneeen enbeanbertc rrfiiltercn ,· 'itocltltbcfelbc(©?binariji3t>croai)iringDc i mi enbe ban toel tot Bet epnbe bciS ^iacrsS liy i. hpefifti, ficjj gefjoilben. 3ll.Ïifpetiai}jCllfjet geven van Verloven |
aen de iVlilicaireOfficÌL-ren,f0IHnngebCtfelberfWCt00tfi
gebcubein vreemder Heerenilieoil tegen lietpoctaet/ anbcre/ infonberfjept ipranfcije/ fingelfcfle enbe ^cliot' tcu/ in befe öiid en i^jcbensi ti)tsi geern toillenbe be ijatc inijaeriiant gaen befoedien. <©e]^eren .Staten ©ji ncraej fmtineerben fnlrfijs aen Ijacr gl)c|tcit te 3ijniioot rebenen/bic be felbe ben dertichiten J^obember I)c6ti{ii aen be 5)?obirtcien öliefc(j2eben / alö Ijter nae fai too^fctn gcfcpbt. ©en Öaebt ter contrarie/ fepbc/ aen tiacr fultr te ftaen / enbe bat fp in pjotejïie isaren. €ot acconioiai ticbjierbengebacnberfcljepbene Bicc nn bolgenbeboot flagen.
<®atbe Verlooven foubentoo?benöüegebenbpgjg; Üfo. iViog. oocli bp ben liïabc ban Staten / tnitsiöocnbc beeen ben anberen baeraf notificatie/enbebe bepöe€ol= legien fouben Ijouben pertinente Cïegifter ban be feite/ fonbernocDtanjS bat Bet cene CoUegie berloffoubeinoi gen gcben aen ben geenen bie bp B^t anbere Coikgie afgcffagentoasf,
«[^at be Verlooven fouben too?bcn berfocBt/ootfibcci leent bp bepbe be Collegie/bocB bat geen Verlooven ban toaerben fouben toefen ijet en toare bau besegeit baiibtps bebeCoUegien.
5©.it Baec ijo. jl3og. alleen na boojgaenbc abbijsiban ben liaebtbc VerJouven fouben geben/'ttoelcft ban mci bc öesegelt tonbe toii?bcn ban ben gentelben Haebt /foni ber bat be feibe beonber-3egelingen fouben moacntotp; geren/ enbe bat bienboigon.ii ben iïacbi ban ^tntealle be fclcqueden bie ten bien epnbe aen Baec mocljten tooji ben gep^efenteert/fouben Bobben teuuboperenatiiiiiiÉC l^oocBlBogenbe.
een bagB in be toeecfte foube toojben baffgBeffdt omme boo? <©ecouimitteerbcn uptbjebepbeColieoten be Requelien ban Veriooven tc boen ocaminEteti / enöi Baer i^oocB Hacg. abbijferen of Bet berfocBte berloflbU' be Bonnen toegeftaen ofte gBetocpgert too?ben / eiibebat ban be Verlooven fouben ü)o?öen uptgBeoBcben ®P ϊί Jgoeni ban Baer igoocB Jilöog. geBabt BröbenDebactop iKtabbii.öbanbeniïaeüt ban Staten met bi oni)er-3f« gelinge ban ben gcmelben Kaebt.
<©at geiijtft gBetal ban <©ecommitterben wpt bc Depte CoUegien fouben bonnen toojben geautBorifeeri om op beiitequefien ban be Verlooven te bifponecen/enbattmn be Verlooven, nac boojgacnbc rapport baer ban gcìaeii/ op be naem ban be bepbe Collegirn fouben too^ben getx^ pefcBeert met be onber-5egelinge ban bien.
g^atgecn Verlooven fouben mogen too?benbcrrot6t ban ban Baer l^oocB. .flSog. bie ban fulcjc fouben 6onitm afflaen/ ofteanberfim^tenbopcrcn acnbeniìaeùtbaii .Staten om tc bifponeren / enbcingetoal Bet feibe DpDni HaebttoegljeftaenmotBte toojben / bc felbe banopbm nacm ban ben iSaebt alleen uptgeben / fonbernodjtatiii bat bc felbe ban toaerbe foube toefen / fp en toarttiDaii eerft onber-3cgrlt ban Baer Igo. iBog.
€nbe toaiuieer be een ofte be anbere ban befe boo?|ii!' gen mocBte toojben aengenomen/ bat al? ban aen bere- fpcrtibcpobintienfoubetoo?ben aengBcffBii''^'' berfocBtbp Baerfeiben geen Verlooven tcoBeben/macc alleen Attaché acnbe Verlooven bP Ba^C ϊβο'δ POÖ' ofte ben iliaebt ban ^tate / foo aljs men ban foubc gocot binben te berleencn/on» te berBoeben confufii enbebifoj' b? : bie Bet felbe anbersì nae Baer fouben flepen.
Jtengaenbe be abfente Officieren Beblien be ban ï^oHanbt ben dertichflen jSeptcmber ingijebjatöt Baer pjobinciale refolutic/inlioubenbe Ijebel acnbe ή'η Bare <6ecoii;niitteerbe «nben/ ban geen tietalM>0«« fullen boen aen allcbegeene bie contrarie ben pafW'] ban ben dertichflen Sïunö befejs giaerii Baer buptdW HanbtsS geabfenteert ofte in öptBcemfcBe öienfl 1)3« w·^ geben Babbcn/of nocB todjomenbc fiticbii fouben ino' gen boen.Berfoethcnbc bat be anbere j^jobincien w ^ Baren / mebe biergBeli)rfie.o?b?c mocBten fiellcn. wj? op bp Baer J|oocB iBogenbe berjlaen ijï / dat hec vo^J
Placcaet naerTyne forme ende inhouden fouden gheexecutcert. ^OCB opÖC bOft bau ÌK g |
-ocr page 193-
HERSTELD ELEEUW. ipj
nici) '£ niet aii^. «©£ ï^cccen ban ï^ü!lanbi bn>fïonbcn !)jt ficft P?oüintiE fulcHjS ücctnocüt tc öocn oücc öe (iompaS'iiffop Otrfdtec öffpectiüEcrpartitie fiacnöe.
iJfnaecuymen tiJQt öaec na natnentlocft örn 24. igic= tobji^isiöecliamoatüaeclgo,! JlBog: alleni na boöj> «aciiOf aübö^ ban DcniiacOt ban S>tatc/ De boojfs Ver- loovenfouümgEben/ öcbaekhc ban meDc brfegclt fou= Èf iuojüen uan ben toel-arnielten Cïact/fonDec bat öc fel> öi De onbetfcaelinac fouöc mogljen bjcpafticen/enbe bat DlenüoteÖfnl be m£cc-gcnieltc Öacbt alle be Sìequcfìen / aijtenepnbeaen iiaec 'ü·. mocöten toojbcn odcpjefiHs tccct / ccnbopecen fouben oen Jjaec igDoct)
lilijoenbebc ccfpcctibc ©lobinticn in tjaei; göcljetl cnbc oiiBcpjcji'öicfECt ommc {jace accachce tc moaftcn QCben oftcfflcpflci^fi aenbe amie/ biebe baojfs Verlooven ^ al^ booten / fouben ötbben abcobtineecc. #>ullcnbe d'Afti-s ban befelüe Verlooven gebepefcijeert üjo^ben tnct bpborgingtie ban befe tooo;ben Na ghenoomcn,Ad- vijs vwi den Raedc van S tate. J^aec OCO ïïaebt baec in nictflcquiefcewnbe/ fooftebbcn Ijaecilo: iBoronbec Dato ben dercighlten j^aücmU?!^ Bl)efcl)|eben aenbe ijotiintien/ ^at naebac fp becfcücptie Confecentfen tjo? (©Ijcbcputeccbe upt öaec ©ecgabecinglje Ijaböcn öoiinBouDcn niet (©ecomtnitteeebcn upt ben 0aebt ban étfltc/ opbefo?meenöe®oet bie glieïJbfecbecct fouöe ttojDcn in 't berlecnen ban Verlooven aen mgii talee i^lfitii'ten inbicnflbanbefen ;&taet betoelclte bpljaec iiauoaja<i(^nbc abbt)^ ban ben gemeltcn (9aebt / fouben lijctDcngöeaeben/ beftoubeltjcFs bat baec op foube moei Kiilperbcnbccfocöt oocft gljeobtineett d'Attachés ban titScfpcctibcbctael^ teecfn/ be Hcecen ban ben Kaet 1)00.) aifnocb t)ct f^I^^ babben gljeticben te ac· pcfceecen/ fufiinecenbedathaerE. mede (oude cotn- peteeren het gheven der voorfe Verlooven . b0lg{)rn^
'ttccöt Öaecgebefeceectbp b*eer(le?tcticuïban't#laci iaet in ben 2|ace lyp?· op't ftucft öan be jaSonfiecingljc Bljc-emaneect tnbe beJ^ojTeffieDaeropgljebolgfjt/ De= toficfie Ijaec bp be ©enerale ©ecaaöecinglje ban alle He S3oiibt gljenooten op be gcoote Sale albiec gbel)0U' tol/ met fpecificc enfoubejijnbenooinen/ enbe blen= bolghcnbe acn Ijaec «S.mebegijelatenbetjooibetetooji ton ; ^00 öabbcn fp tot nabec clucibatie enbebecicijt op'tgJjcene booifj / «ift ftunnen iebigö flacn öaec €t): JEog;tegöfnioebtte boeccnbat fp De boojfs fu- jilnuetoelenbecijpElijcfi abc-ficaniineett enbe op alle^ Oljtlct fjebbenbe / niet en honben bebinben / bcfelbe foo» DaniQljaöcfonbeccttejIJutiatBaetÏg. bacc booiontoe· ütttotpeliicli foube compctecen tjtt cccftt omme tcc eer- ftcrmrtantiebebooifsVeilooven rtiebc te moofjen bet: icciifn / ghcmrtcfit ftacc bolgfien^ be Öefolutie ban ben lö.^unplejlltbcnopbcgrmelte ^ale gbcnomen/ cp- Bemlijtïtincnmbcecbebe boo?naenifïe fojgöe / gtitfagl) tnbcbicfcticobec be liaHitieban befen gitaft / a;^ 3Ö"= bc batcbp be btfpofitie obec bet öeclecnen ban be Paten- ien tnbc het beforgen van de Frontieren ban bengemrl
itn ^tact / metten gljebolge tnöe aenUleben ban bicn / acn iiacc ten ©jincipalen aljcbcfececct / allcciilfleh op iioojeacnbc abüOg ban ben meec-gljemelten Öaebt/ 'ttpclcR (b oocft bccfionben bat in befe falie geobferbecct foube toojben/ ftoincnbcnocBtiaei; bp bat bololjrng bc Bcfolutie ban ben a i. gulp Icfileöen / mcbp op be boojfs 2alc göcnonien / in liaec tjanöen alleen enbe ® jtbatibe. lijcft öcjïclt jnnbe 't (tuch ban be Secrete Correfponden- tie (bacc booj fp albetbefl ftonbcn penetcecen toat infon=
öecöcpttotbecfeecftcrtljepbtban DeKefpfctibe l^tontie: ttn ban ben nieec· göebacbten ^taet «oobigij toa^) ban itti frDabelijeltcn uptfïagö foube Rennen jtjn / 6p albitn Èooj prmanbt anbec^ al^ booj Ijaec be boojfj VerloovcD btclfcnt foHbtη buerben / alfoo meeniaönmel foube Bon «fnöcbeiiccnbatbooionftouDtfcijapban be inneclijcht Btleaentljcpt ban binnen enbe ban bupten/ feniafte bci boo2f3jfconticcen/. baecfultpineeii ban nooben foubr 3tjn / ban een goebt gfjebeelte fjaccc «©fficiectn tnbe btt^ bolgcngbanftarc^jinctpalcnbecfeeiltittöepbt cnbc bi tcrticgijEpjitìecctfouben üjecben/ niet feonnenbe ψα ftocmeercn fticc teging Ijet boben geallegueetbe ?icticul ban 't boDjfs ©laccaet / alfoo boo? cecfi öet boo?f3 pia£= taetbp ijaec/ te toeten bp be ojbinaci^ ©ecgabecingDr eanöacci^ojuaoiöc Staten eenetafl/ enOc nirt öp |
Descfamentlüclie pjobincieti g>taci^- Bfifteijfe ofte na boojgacnbe ^oinctrii banbcfc|)?i)binal)E / gljeactcficert #iDcoori»m£c gtifUjcittcclitoin pjegnantecebentn bp baec (b'ojblnati^S^rcgabrcinolj) betmlnbcrt/ brcmeec* bettcnbecanbcrtftolttuccbcn / 'ttofiche iinniec^ niet inbifpn egÖcttoclienniöcOt toccDen bp bic aörcne bic I)acccrc!)tupti)ct felbe paccaet toarcn mutiiccenbe j begalben bat te notecen flonbt bat onaciig^crirn Ijct booinoembe ^cttcul be C-Qpitepnen <0cnccacl^ in bec tijöt'tfeïbececöt allengfifftcn^ boo?'t niceccnberi aen Ijacc [)abben glietcociten / foo becce oocft bat ban be gljealicgueecbe itoffefTie ban ben booinoemben i^acbt nietgoftcfcfcbjepniaö foube Bonnen toetben o;bebon= ben / beelmingepiobuceect/ tentoace ban faccfte Dat fulcR^ miffctjienUp abfentie/^iecftte/ ofte anbcCeonge» IcgcntijebenbanDegemclteCapttepncn <0enecaeM nige/bocij feec toepnige cepfen/mocfttetoefen gefcfticbt : Bo^bcc^ tofltaenginch !)et ggefufitneecÏie ban bat get boojfs CfCbt enbe f oilelEe aen den gemeiten Raedt by de gefamentlijcke Bont-genoocen op degrooie Zale voor- noem c, niet en ioude weien benomen, en derhal ven aen haer E, behoorde gelaten te worden, ©ienbc boben De gfjeanegueecbe H^otiben enbe tcbenenfonbecli^gbtec cefolntie bet fo. ^ctiftelban betfclbec 3|n}Icuctie Den 18. gulp led lebcn albaec ban nieubj^ geaccefleect/ me=> beb?engbenbedarallefaecken bydefcive Inflruitie, ter diipufitie van den! -voornoemden Raedc eïpreOelijck: nietgheftclt) ioudenblyventerdifpofitievan de Staten Generaci, de Staten van de particuliere Provintien, de Magiftraten van de Steden,ende andere wetteljcke Ove- righeden , elcks in haer Regard ; toasf immccg no= toic/DatinDcboo?fì2!nfItuctie genebc ininfïe raentfe gcmaecfttbeel min aen bebóojnof tnbe lüaebt (irt gebeit
bec boo?f3 Verlooven toiect gebcfeccect / enbe Dien boi'' gen^ijpöaec nietge r>:rtceect morftt taecben / maet: Dat fulcp acn öaec ( b' <©?binaci^ ©fcgabccingö) upt ftcacbte ban Dien / enbe Daec nebrn^ oocB ban be opgbe» melte iSefolutie ban ben i6 ^uip boojnoenit / alg mebe uptbe^atupcebanDe faecite felfi^/ om be meec bec» baeibecebenentoa^competecenbe; 'ttoelcftqoch noci) naecbec bebefltgbt toccbt boo; be befie lÉcfoIutieop'C fluptenbanbeboog-gemeltej^ecgabecingeop be gcooté gale/ ben i^.^ugulìilefì-Iebcngcnonien/ bydewelc- ke alle de vordere iaecke ende befoignes aldaer niet afge- dacn »aen haer (b'<©jbinaci^ ©fcgabecinglj) en niemant anders gelaten wierrien. #mme tacIcTie Écoumentcti enïïebetienfp nooWgb obcacöt öaböen be ©jobintien te becfocclwn/bat bcfclbc geene Aitachcs op anbece Ver- looven, a!^ bie bp fiacc (b'(©ibinat(i ©ccgaberinalj) fonben toefen betleent/ toilöen boen beprfcOccfn/ öe· Öouben^ nocötanS ftet tecljt ban baec <eb : j©cg ί enöe ban be anbece ï^^iibintien om DeHDojfs Attachés op be alfoo bechcegene Verlooven t'accojbccen ofte tocpgbc» ccn / naec epigentie ban faecften.
Pen ^o.^eptembeci^b'oubeginflcufticbanbc ©es necalitept^Öftien ïiaraccampliecct/ mettePofnten/ bic in be nifutoe gjnücuctiebooi ben Raet ν m State beu 18. gulp geaccelleect / De gemelbe iörfttn-ïiamcc fptc· tecenbe (enbe &p bie ban befelbe Qcceften-lltamec bc-c^ bigljt) 3jjn ; op bolacnbe maniec.
Ψοίηίίβη ende Artkülen dienende tot Athplid- tie van de ln[iruBie den 31. Januaty 1632. gearrefleert voor des Generalitèyts Reken* kamer om in alle haredeelennaghekomeü ende achtervoight te werden.
I. Siet het x^. van di Iniiruliie des Aaètt.
EErilelijck fullen de Gecommitteerden in des Gene^ raliteyts Reecken kamer > wei berfoi-gen < üde neer- ftelijk aenhoudén dat «ke CeniatleH van de Generati' van Verpachtinge inde Steden als té^' platten Lande > redemptie va» Middelen ì Contrituiiea i Verf ondingen 3 GeefleiyckeGotderen, het Zegel, Domtj' nen. Bede», cockvanyivres, Ammnnitievan Oorhghei cndc van alle andere JDkomften, gheen uytghefopdert,
«C Jaci, |
-ocr page 194-
15-6 HERSTELDE LEEU.
Jaerlijcksaen de opgemelde Kamer komen reeckenen,
cade ovetleveten drie Reeckeninge, als voor den Raedc
"Van State > een voor de Kamer, ende een voor den Ren-
dant, met by voeginge van alle de üriginele Dowmntm,
ende behoeften daer toe dienende, omme by de voor
noemde Kamergehoort ende gefloten lijnde daer van de
dttbbudtn als vooren uyc te leveren, ende fuicks tot wee-
nngevandeabuyfen.
1, Slaet tf het %o. vin gemelde luflruSit.
Sullen daer op letten dat de Re(pe6tive Provintien de
Cempagnien heer voBe Soldye, fonder eenige kortinge ofte
belallinge 't fy van de Soüiciteurs. Schrifvers, Contoirgel·
ien.Nietme-Jtier gelden, ofteanderlii ts bet felvefoude
mogen weren, geooemt, diredehjck of indiiedtelijck
maendtiijck betalen.
3 Slaet op het x i.
Sullen wel reguardt nemen dat by alle de verfoecken om
Ordonnnntien aen den Raedt van State geprefenteerc, en
van de felve aen de Kamer gelonden, gevoegt fijn alle de
^cci^oochbecfcgepDe mael befoigne g^etueeH
op't&?efyeccn ban De Lij ite Dcc Compaenim
foototbefettinge Dee jpcontiercn al^ tot uyt-
voeringe van de Politijcque òevelen in peDet^ Pjoü π·
tic i *t bielcg nocb tot in ^ecf m&ec geDupjt geeft a^
oocb DeDrlibecatlencnhe confiDecattcnopgct ball fUI>
Icn ban Den Staet ban Oorloge.
Jü^rn Deeft oocft beelmael eficfommeett De ü^recen
Stabenban ^tateom te fiomen Deen ben 4Eebt op be
nieutne Inftru&ie boo; De felbe geajccfieect Den acbtien·
den aulfj.
jnsaec alfoo Deutabfentie taan beele/ be I9acbcfc(t
ftnacfeof incompIcftlDa^: foo (jeBben fp fulcft^ gfcp
cufcettcnDcBijeDeflineect; cnDe epnöelijcft Den ι,Φρ
ecmbii^bactConriDecatienopDe gbrnielDe ^lnfirutcit
ban ben 18. ^ulü ingftbjacgt : feggenOe Dat eenige ροίη»
ten ban Dien niet na De Efttec practicabel toaccn/ oodi
Dat Daec upt fouDe cefulietrη traegijept in De befofgnci/
Dicnbolgen^ onbirnfl boüj 't Xanbt.
JBacrommcfpbcrfoctjtcn/albooccng Den Eedt baec
op te Doen/ met Dei^eecrn <i&ccotnniittcecDe ban ijacr
: iBo : 3^ccgaDccingl)eDeet obec in Conferentie te
mogen Itomen.
ji@aec alfoo Daec op nict^ en tDa^ becnomen/ben bat
tocDccombecfoclitcnomme Den Eedt, al noeti mrtben
alDcc-eeclIen te totUcn bomen DDen / dabDcn nooDttf) gc«
dcijt bp ggefcö^ifte te becbatten De Confideratien biejp
tee pjefcntteban J^n «Ejrcllentte Grave Wilhelm van
Naflauw g»taDti)ouDfc/ enbeopbecfc&epbcn Jtrticulen
ban bobeh gemelte !|nficuctie liaDDcn aen ggetneccbt/
Daecinnefpfteuc beftaaect bebonDen/ omme nae Dc
ïettec Den Eedt Daec op tepjeflecen / fonDcc nacbcc in-
terpretatie ban bet cect)te betfianDt Daecoptetactcn.
^ocfìboo?affeggenDebattetDen]SeeDt letDt ton^ bit
te moeten alDu^ repj^fentecen / baec toe gdeD^onasen
tOfCDenDetotgetuftöeptban pDec^ glumott. 'tifile»
toeIboo;-gebomenfouDe gebben bonnen iuecben/ bp
foo bette boIgeniijetx+. mticulbanbe ouoe 3n|lcW'
tie / de alteratie ofte veranderinge van de felve haddL- ge-
fchied met kennifiie ende ad ν ys van den Rade, foo al^ öe
tpooiDenWaet^cbintfelbem lepDen. ©anöifcin
Den öaet tegen Den Blaten tept ban De booifj .befmoocen
!3|nflcuctie betbp gegaen jijnDe / bebontmen bat fonötc
fetnpel Den Eedt op Defe nicatoe gnficuctie niet b)cl ge
Daen/nog na bebocen nagrbomen fouDe bonnen too?Ofn
^p fepöen op 't ttueeDe ÏBcticuI Dat in t epnDe tDicrt D«·
fegöt dat de Heeren van den Rade inde Ve-gaderingti-
plaetfe ook vaftc refidentie foudca moeten
! Telve geviiitecrt, ge-examineert, ende geliqutdeert
hebbende, oock wel na-ghe(ien of het Landt in de par-
tyen aldaer gebracht, ghehouden is, ofte niet, wederom
fenden aen de gemelde Raedt, om van de zelve Oidon-
uantiedaer op verleent te worden> die dan by den Heere
Trefiderendti en twee andere Hteren uy t den zei ven 'Raedt,
alle uyc vericheyden Provintien wefende ,.den Trefirier,
" " ' (Daerdevuor-
onderteyc-
zijn, weicKe Ordonnantiën weder-
om mette behoeften als vooren ter Kamer fullen worden
gebracht,om aldaer ge-examineert te worden, of de lelve
volgens de ordre van 't Landt gegeven fijn, ende die alfo
bevonden fijnde ter Kamere oock werdengeregiftreert
fdio tali, fonder dat eenige Ordonnantiën alfoo niet ge-
conditioneettzijnde, by den Ontfanger Generael zullen
aengenomen ofte betaeit mogen werden op Pene van
royeringe.
4. Slaet op het αχ.
Sullen voorts beforgen dat àeConvoyen volghens de
* Confenten ende de Lijften by de Staten Generael daer
op gemaeckt en noch te maken, ende van gelijcken oock
de Licenten volgens de Lij fte daer op gedrefleert,cn noch
te drefleren, eenpaerlijck werden geheven, ende aphter-
volght.
5. Slaet op het aj.
Sullen de Steden laten by hun ghebruyck, om in tijde
van noodt, ende als dezaeckengeenuytftelenmoghen
lijden hen te Water te Wapenen, ende Üchepen vau Oorlogh
vyt-rufien tot lafte van den L<inde,mids daer van datelijck
advertentie behbende gcdaei» aen de Generaliteyt,omme
uytte voornoemde middelen betaeit te worden.
6 Slaet op het 91.
Sullen gene Vettfioenen nochte Benefieten tot lafte van
den Lande mogen pifferen, ten zy de fclve by haer Ho :
Mo: lijn verleent.
7 Slaet op het 31.
Suüen geene Remij^em aen de Pachters ofte andere De
biteuren van hetgemeeneLandtg^even, confidereren
ofte van waerden houden, zy en fijn gefchiedt met ken^
ijiflTc ende toeftemminge van de Ordinarie Vcrgaderinge
vanbaerHo: Mo:
8. Slaet op het 34,.
Sullen uymgeaffieerde Biijetten goet reguard nemen,
ofte de wercken in het openbaer oock fijn befteedt ghe-
weeft) ende dat oock de felve Biljetten ende Beftecken
by de Ordonnantiën werden gevoecht, oock toefien dat
geene eontinuatte van de aengenmtn Wercken werden toe-
gheftacn» dat oock geene Ordounaotien, wat naem die
foudentnogen hebben, anders werden gedepefcheertjals
Q^àmOntfangerGenerael, diede Houders vtnde felve
' Ordonnantiën op haer verfoeck met ailignatien op de
fubalterne Ontfingers ter plaetfe van hare Aefidentie of-
M tot der fel ver meefte gerief fai mogeii accommoderen.
9. Slaet op het +9.
V8n'tli«/&*w«i»'iZi^elgeedtRegiller ende Conte-
rollegehouden fijnde, volgens den tauxby de Staten Ge-
aerael geordonneerc, ofte noch te ordonneren, fai oock
verantwoordinge werden ghedaen, doch fai't felve mo»
gen werden bekeert tot betalinghe van de Officieren ofie
andere noodelijcke faecken van den Raedt van Staten.
^cfuelfjcfi^ D' ^nlïrurtfe ban Den ©ntfanajjtf
«J&ciiecaflgcampUeetcraet Dtfe ttow ?ïcticulra.
Erftelijck en ial den voornoemden Ontfanghef
geeu Ordonnantiën van weerden houden noch
eenige betalinge daer op doen, fy enfijng^even
by den Raedt van State,ende van den Heere prelideren·
de, met twee andere Heeren uytten fel ven Raedt den
T/eforier ende den Secretaris van het Collegie , naer
voorgaende Regiftratie folio tali daer op gellclt, onder·
teeckent met alk de Behoeften. Befiecken. ende andere
befcheyden ter fake waerom de Relpeitive Ordonnan-
tiën fijn verleendt daer annex ende by de Generaliteyii
Reecken-kameroockgevifiteert ge-examineert, ende
geliquideert, oock nae-gefien ofde felve na d'ordre vao
't Landt fijn gegeven, met Regifirata folio tali ^ dcfelïe
Kamer daer op gefteldt, fonder't welck den Ontfaoger
geen betatingh 61 doea, alles op Poene vao Roye.
ringe.
II.
Ende fullen geene Ordonnantiën, wat naem die oock
fouden mogen hebben anders mogen worden ghedepe·
fcheert ais op den Ontfangher Generael die de houden
van de felve Ordonnantiën op haer verfoeck roet ailigna-
tien op de fubalterne Ontfangers of tot der fel ver meeile
gerief fai mogen accommoderen.
-ocr page 195-
HERSTELDE LEE LI. 175
go^DecIöetim eaet toel tiicnflig te 3dh/al^ 't al!e i^ee' COI ΐ(οηθ£ gep'actifeect tDccùen ; JiSaec eenige bechlaec- D£n op aiiDcceh ©αεί Oe «Cotnmiffie tc Ijtljljcn αεηο0ίηο= incii / enbe Die gecneti(e upc f^jobinticn gcfoiiDen miet:^ Den/ wift üoo? Cf II of ttoee Sacen/nu abfcnt sönör/ fou DcnappJi^fnteltjcKDafcbestoacct binDcn batcomme in tit pioointitn Dacc iDooninaftcn tc raoften af bieecften/ (iiO( Ijicc tiA)? blcpiun ty&t fict) f e tcanfpojtecm.
^p feyDen op 't öecöe ÏIICttitEl van ce Vergaderen voor de Middag, en de na de Middag, ende de Raden haer ge ftadelijk te moeten laten vinden ter plaetfe daer den Raet foude befoigneren, &c. ©at fp mccnben ocnof Q te 5ön/ Dat'tfflöeflfPiact'fwttDiccDenaDe ou^cSfantie enlje ^oal^yaecto.JÊo syn OoniOe/ nemelijch Qattncn fouöc ©icgaöeccn voorde Middagh , enöebOOJt^t'alien ivden al^ ttm I^eec Pjefïbecenbe tjooi ben bicnfï uan ben ïanbe 'c felbe foube noobigö üinben. (öpljet iy.?BGtiheI/ 25rftent te Jtjn Dat benSaebt
gc(nOirporitiemi)abbeoi}ecbegemeene middelen bin^
ncn De t^cfpcctiüe |^;obinticn/macc alleen in be plaetfen buptcn oe üP?oütntt£ii onbec oe ((3enccelttept cefb^tecenr öe/ Daec men bc aeltjcftljept Uj^I foube mactifecen / ban DicnDe in fulthen geballe toel eafi gecefoltieect op be bif^ fttentie bie nocfj tna^ in öe ghemccne middelpn batt >t Hercogenbofch met anbece plaetfen inBrabant,baec op obct lange baa^ gcabHifeett ; enbc oocft gelet op be 3tg- ^cnüan^?abaatenDe3^Iaenbecen/ bie niet inaile^ en
e(CO?t)eecEn.
^pDccliIaecben{)et i^.'^ctifìel niette honnen boen naRomni na be llettec/ alfoo bp befelDe Oebetalinghe van 'c Krygs- volck niet en toiecbt gebaen/ tnaec 't felüe/ mDcticlaflenüan beu ^o|Iagf)e gijecepactieect jijnbe otKC be ëefprctibe l^jobinticn/ foo babben befelbe be bif· lofitiE PDcc bc bftalinglje eube 't emplop ftaecbec mibbef tn. ©e Generaliteyts middelen ende Inkoraften beöe icnöaet emplopftentottcongcrepartieerde de Intere- üen ten Comptoite ban ben «©ntfangftec <0enecaelloo» pDe/enbe alle anbece boa;ballenbe fatten/ neciffitep-- tm/ enbe laflen een enbe bp be Collegien ban be ^ene·- [alitcpttoe hotnenbe. ^(. nooEige Monfteringhe cnbe Diicipiine ooec 't iSoIcb ban «©ojloge fouben ben aaebt toelbcfojgen/ maccbe HoofdeüjckeBecaünghecntDa^ tot noc^ t ue niet gepjactifeect / ooclt in bc^ uaebt^ bet;· tnoseii niet.
?&e0aetfepbEopbet zo. bat Ijet niet taa? (n öaec macijt Dit te bonnen befojggen/ alfoo be i^jobintten elclt intxntiaccnbaecinbeoenfoofpgoebtbonben/ ecnigbe contrarie pjactifecenbe/ met la|ïen op be Compagnien tot tc (laen / eeniglje oocft niet bctalenOe/ foo bat mcnfonbec b'een enbeb'anbec alboocen^ bp be )^;obin· timtc beteren enbe op eenrncenpacigdcn Boet te bjen^ gtn / be ccfie tegen 't lUcöo^-boich oocft niet piccijfelijcft tnüena bebooten en ftonbe boen rffectuecen.
©PÖCtxi.baeCgefpjoftenbJiecDthoe de Ordonnan- tiën fouden worden geceeckent j ^epben gccommittecct tcjijn; dat oock de Secretaris van den Raden die merie behoorde te teeckenen, giltjeftin beampliatiebanSBn» Utuctiebooj ben ©ntfangec «©enecael ftont t fcggenae / anders geene als mede by de Secretaris geteeckent, cd (al mogen betalen.
Igetaa.Httiftelfepbcnmecfl tetectften bc Collegien t)an d'Admiraliteyt, al^ beblcectte ban ben ontfangg ^C Convoyen ende Licenten gebbenbe/ enbe fulcli^ t>aei boo; oocft gebbenbe te fo^bcn bat nienianbt bie fcöulöiaövjnbe/ljcra baccban en epemptece/ foo bed «fcnSabrnafugincft/ fepben alleen t'ejatcccenbe Ju- dicstureobec goebeceil ten plattrn ïanbe bp Soldaten un^chaeitAoojbcnbc / baec geen ^afpoojten bp en toa< tm/ toacc obec befen iSaet altijbt ^abbe geoo;beelt/enbe a>:%oUegifnban be %bmtcaUtepten obec bie toebeten wc Pafpoo;tcn bp bebonbentoiecben/ fooal^'tgb^ öJiipch baec öan lange JJacen toa0 getoeefL
Sn'tij.^ttiftelin'tbegin fionbt/ iullen de Staten '«en&c.rnbeinbe0UDe5|nfiCUCtic(laet fullen de Ste- den laten &c. bicnbe ghelDeten hoe bit epgentlfjcft tnofle jljll}
©P't 14. fcpben/fulckenStaet alle drie Maenden'te •ormeren ende over te leveren van de laften van denOor- cQde het inkomeo van de toiddelen > Dooj ben Aaet |
onbóenlgcft te jgrt. H^ant öet ilcijg^ boìcft èiiöe tàflrii ban ben ®ojioge/ frpben te 3i)n obec be ^iobintien gece« pactiecct/ enbe bat bc öacbt niet anbec^ honbe boen al# alle iaccpjopofitie ban petitie / wat nüodigh vereyfcht •iiiert tot conlervatie vanden Staet vanden Lande , obfC telcbccen/ flaenbe aen ben ^taten bon be l^jobintiett bpbeelacatien enliquibatie tc belutjfvn be gbebane be» talinge.
3&e Lijfte van de Befettingfe, baec bàn Ijet ly. UctiricI fpjaft/foube ben jiJaet (feiibcn fp ) üJcl pertinent Ijoubcn; tnit^ bat be p^obintien ecnigbe tCotnpagnieninliace Pjobintien/ofbpgelegen plaetfen verleggende, ofin Pa- tenten befclbe toegefonben/ ben j^aein open jtjnbe / bic boHenbe/ baec banaenbeQaebctccftontnouficatiebeo ben/ foo al|S b'o?b?eop't gebenbanbe J^atcntcn ooclt mebebjaclit.
φρ 'tfepbe ben iïact bat tori gelijckheyt van con- tributie foube befo;gen / be^ bat al boocen^ geccfolbeecc toiccbe op bc biffeccntie/ bie nocb bp eenige tua^ / foo αΐ^ί op 't 3ïrtifte| tta^ gcfegfjt.
i©antin'ta7.(lont/ foube ben Sart befoigen ban'C ®olcft te Ïiiniie/ geiycft altt^t gebaen baóbe / Oc$i bat bc l^iobinticn be fóctjg^ ©bicften/ öittncefiecen / enbe dapittpnen / bie befclbe in bacante plattfcu fouben hice fen/eenbc(Saetabb|rffcecben/ oni op be Conitniflien befen «öebttcpieflecen/ al^ oocft te tcccftenen be Ade van geen dienft te moghen weygeren, of alreratien toe«= tlaen/in ca^ ban eenige üectoHliiige ban betalinge enbr foo al^ ban out^ enbe tot nocg toe in befen öa jc gebjup» ftefficfttoa^gctoeefi. '
©en öaetbont Dft 18. rtiebe ttoobig/enbe foubm biert» bolgen^ alle Tradtaten ende ailiantien binnen enbe öup·» ten 'ά aanbt^ gemaccftt/ geecnc onbicgoübrn / bc^ bat baec ban henniffeaen baec gebaen üjfcbe/ oni niet on· toetenbe baec tegen te laten boen.
31n 't ^ I. toiect gefp^often ban ordinaris Taken, enbe in oubc anficuctie fiont ban extraordinar is faccften : ©et» focbten te toeten boe bit 5Ün mofie.
ïiengaenbebct . fmben bat ben Sactaltijt bomfïgs tigenmetgoebefteiinillieban faften na informatiegab· Degrgacn/ in'tboenbaneenig: Remiiricn een Pacb^^ tec^ / al^ mebe aen ïupben ten platten ïanben / baec Iniegeringe ban on^ ftcögösi bolft oft iHegeci gbetoeefl uja^/ienbe al^ bp fulftcn ejcrcaojbinaci^ boo|-bai ujebec pctp foube mogen becfocbtto&?ben/ bat in confibecatie foube toecben genomen/ bienenbe tod nabcc gctoeten of b'3ntentietoa^batallièbe Kaden ghelijckelijck prefent fouben moeten jijn/be^ fcec félben gebeurt/ of battet / dat allede Raden die in de p.aetie van rie Vergaderingé prefent fouben moeten toefen / cbentod 't mccflc ghetal 5gnbe.
<0p 't ?4·. fepben bat bet Publijcq hefteden ban be jpo?· tificatte-toccftcn/toa^bpbenïïaci)tnaaffcctic bon ge» bjuftte SBiljettcn/ langen tflt in obfccbiaitiegetoecfl/ooit continuatien ba» bOnbecboubingeboo?bcfenafgefcöaft/ maer be lauWijcque bcflebingc en ftonbe bcrtttjb^ boo? oé quabe betalinge niet G eëffecturect ujojbcn / foo noch oni ïangb^gbebiurttoa^/ batmrn nienianbt bp't toert» ftonbe bmben bie op bobbel gelbt fouben bebbentoltlcit 1 aennemen/ om bat öe J^jobintien niet / of feec tcaeg be» taelDcn/fo batmen om't omgaen bed meecbrc fcbabe aM De toeccften ongemaccftt foubm blpben leggen/ fomnjti genootfaeftttoa^befelbebpanbcce toegen (al^ bie niet t^ubljjcq ftonben beflcct tooiben)te moeten laten maec» ften/in dag-gelden of op deciararie,toaecommefonbfc oni ' Dienft/ Qllci^ nietfO aen Publijcque beftedinge ftonbegee
bonbentoo;ben/maec ben i;iart(fepbenf^}bebeaUe^ Pu- blijcq tenteccn/enbc foubet ooft ü00;t^ boen/Dan fogeeti aennemec0 bebonben too?ben / foo mojlmen cbentod irt aUe^Bctcacbtenbenmeefitncnbe mlnfie ftofien ban'i Eanbt/ toecben oocft'tfeoccftingaen ban ben Icfïen Staet van Oorloge geen ©ibonnanticn ban toeccften ώ Den®ntfiangec (iBenecacI gebepefcbectt/ maéc toecbt Daec ban Hete ban becfoeeft ban betalinge gbe&ebcn όα De^^ibiutien/ bolgbcn^benboo;f3^;aletban 0ό}ίο* ge/enbeban@rbonnantienop ben ^ntfangrc <i3enee cad/ enbe toecben bpb^m geen affigna Jen op Subal- terne Ontfangers becleent / al^ bp booigaenbe Ojftie batt dcni^Dt» .
. . ÖC » t)ij |
-ocr page 196-
15-6 HERSTELDE LEEU.
<©P Öct 3 f. ?ί«ίβεΙ frpbcn Dat 't felöE foo ol^ 't lag tc
rtcn giftci) ot gaven , bifnenöe tot corruptie, fiof t ÖW^ /
cuDebp bfn «aet acljtttOoïoïjt fouDc too?t>EU / mare ül^ 'tfclüefrOrtufouDebJccoen söctcochcn tot alle kieyne öillflen / filföail Ee( uf Drinck-waren üan Vrienden of dictgeiijcke öic mosdijcli tia langcti tijDt/ pet^ inocöttn oen Den t^drbt tc urtDoIflftfii hcijflbcn/ foiiöe 'i ffloe capcieux genomen iao?Dcn. tin aUm QtjetjaUe cnfouùe men Daccoan niet anoec^ftonncn behent maeeuen alp daermen noch gehtugeoiffe of kenniffe van hadde.
©PÖet sS.fipaenDatiulck Patent in De tjoo?-faIe te ftanaeii/ (ouDeiecronfatfoenlijck jijn/ toeeünemenöe rnöe hCenCÙenDe d'eere ende relped van den Kact, cnDc
ïficeccnin'tpacticulifc/ enDc toaeroni nieec üoo? Den «aet bat te Ijanaf η a!p «ooj De anoece €oIieflicu öan De «Senecaliiept / Doelj 't bejle 5p Dat De i^joUuUien letten altijDt eerlijcke luydcn in De Colleflitn te eottimittecen/ 3ÖnDe bet i^lacca.'t ban Den i. aiüp patent^ oöenurslj / Dat obec ai fcoa^ gcaffiaeect gitoeelt. 't ildelcft oocU fle=
noeoö flincft ttijen De Procureurs cnDeSolliciteursboo?
üf tt öaet pjactifeccnDe / fonDct oat Daet ban eenifle oiDis natie kuarcn/ alfooecnpDeEboo?benl5aet betboigbDe enDe ^oliicitacie mocöt boen totte meefle oÖ«itf ban feoIDatenenDEStume aiupben tjtfc te Doen IjcbbtnDe/ foo Dat fp niet en üjifien toie te be-ebigen / Bebijenöe Den ïlaet ooeft alftiec geen judicature obec Notarifen, Procu reurs enDe falche mere tJicc tooonenDe/ al^ 2Bp?aetlöcfte Peifaonenjijnbe/ DaecteoljenmenDeJ^sencn niet en fouOe lionncncjcrcuteren.
^P fcpDrη op Ijct 43 ateaec gefept bjojbt/ dac in loco altijdt louden moeten vetblyven tcn miultcn vijf Perio- nen u) t verfcheyden Relpedive Provintien, lionDe Dit
(fcpöen fp) fo Voo?Dcn gfobfecbeect 't toarc toel bienfiig/ niai c Dcp toel iufìcnDe / al^ men fcljerp fiiec aen gljebon^ bcnfoubejijn/ fouOcIjettoeeltijD^onOienflhonncn gc= tocny bjant nirt altijot t^etin upt bijf berfcöcpDtn bintim ftonnen pjefent 3dn en bltiben / te min om Dat oe ©JOÜintien ban Wtrecht, Over-Yflel, Stadcen Lande
maec clch een J^fit üi Den Öact fjcbben/ tncïDenDe bp ce= niae)^)obtHticnljace<0yi!Comtnttteei;Dc l^eeten in Den Öact oocfi op atantDagcn gecoepen enDe befcljjeben/ foo bat niet cominnecclijcftljiet pjefent ftonOen jtjn/ ooch al^ Die al ban vijf pjobinticn bier tuacen / enDe een ban öie lïech toictDe/ of önDer^ niet ftonninbe Compacecen/ fouöcn DeanDercinmeecDccgetal noclj stjnDe/ (maec ebenVoel niet ban vijf ^pjobintien) Dan niet mogen bcfoi·- onei;cn/ foo fouöc bolgcn Dat De tóamec fomtijbt0 fouDc moeten gefloten liaen/ tot onDicnfl ban opftomenbe no= bige ItanDt ji fahcn/ Daec op plompt op gcrefolbeect of m Uetficn mo|i turcDcn / enDe oiclitoil^ geen uptflel en fion. DelijDrn/ al^tDelbcftenttoa^/ Dat öeeltijDtg boojbielj maer Den tìnrt foo gjjecorapoffect 5!jnDe / bat ekft ©eer Daec inneéooft boo? jgooft flemme IjaDDe/enDe bp mee^ fle fienutien üiiccDt geconcluöcect / foo tua^ 't biUich Dat el^ vijfïleecen]^icfent toacen / fonDcconDetfcljepDi upt toat^jobintic/ Defelbe op alle faeciien motljten Delibece» een enDe refolbecen/gelijch oocft in ufantie toa^ Dat gene é?oceffen of fahen ban importantie anDet^ al^ tcn min- flen bp vijf l^ceccn toierben afgeDaen / maec filepne o?= binaci^ fahen biel bp minDec getal / bectcoutoenDe ben ^aet Dat De intentie nu ootb niet anl)ct;<e cn foube sijn.
aUcngaenDe Ijet 44·· ^tctihel/ fepben fp toel te bjeoen te 56nmetbeGagie DietjaecDe^jobintien gaben/ enbe boo^t^ in 'tcepfen mcc ùe go;toueninge ban 39;acbten/ <Conbopen/ cnDeDc&oliennaeDewglementcn Dars op Qcmaccht/ of tt mabcn / fonDcc Dat eenige anbece baca: titn toaccu ttechenbe Doclj fepben te bectcoutoen Dat m bc 300, Guldens voor Huys-tmer, |)et Legh geidt tut 81.Gulden, hec Conijn gelttot<$4,Gulden, ende de ordinaris Leges op de Verpachtingeo, geen bccanDecin' ge en toiecbt gcmeent / al^ JónDe ban allen ouDcn ttjben genootengetoojDen. |
Het Sïctiftel / fepbcn fp genomen te 5ijn nae öc ou. beSlnficuctieban Dentate ij88.al^toanneecdrie üe- creiarifen banDcn lÜeeDt ttiacen aengbcficlt eIcËop een ®coctcment ban 800, Gulden'^gjaec^; Defe b?ief>es ccetacifen toatcn Doen / om bat Den aaet ficf) na b'mrcu^ centtc ban faken felclten^ mofl oo;becicn/ !)iet/' in anbe· re pjobintien/ en&e be / ba» fp alle ^epefcbe^ öaböen/ met bcpiofijtcn enbe «Smolumcnrcn ; barr Ui tuaren Die becflojöcu cnbe geen anDec acngeflrit/ foo jjat 't feOrct Den ^ace i<5oy. allc^ bp een ^rctetari^ m^ö toaec genomen, ^et ®tactcmenttoa^ öicnisolarnp bow bem becbctect cnöc obec mere al^ bectiglj gjjcrn tot 1400, Guldens gactsSbp Df Boojfaten ban Defïn L, ccetacil genooten ; te becnemen bp Den ê>taer ban ©oi- loge De Un. i<Sa i. Daec 't felbe foo ftaet nptgifcothfn
©e jegentooojDige i>cccetaci^ babw/ (fepben fp) άτι ' begcoote©ecgaDecingebanbaeclio.4iKo. bp Οειηοπ- ficantlebectoont fijnen vier-en-dertiggiarigcn ©imil/ inbicfcbepbcnqualitepten/ cnDeobccoc negen gaten i»en:etaci^ getoeefi bebbenDe/ om goeDe rcbenen/in fijn Öemonftcantie becmelt / berfocbt berbftecing^c ban 't boo?f3 ®cactemcnt ban 1400. Guldens,'t toelcH becfofh bp refblurie ban Oen »1. fiulp lefMeDcn üja^ g^ectn! bopeect tee Difpofltie ban be ojbinati^ Btcgabcriiigc ban baec 150. laso. baetom bectcoutobcn De Siaücn eiiDc re-- commanbeecDen aen baec l^o. Jll^og. Dat Defelbe belieftie baec op fuicften goeben cegacD te nemen / Dat niet bp öc becminbecingegebteben/ maecliebec iotetnigbekcbe< tecingbe mocbt toecben (icbifponeect om bem niet te bif» coutaaecen / maec <n (ijncn gctcoutocn bicnfi te nieec te animceren.
<©p 't 49. fepben batbft Contre Zegel placetbetnactt te too?bcn bp De Jf eer p?cfjbeccnbr in Den öaet/ maec om De moepel0cftftrpt / aljS breftijt^ buptcn tijt ban bc 30«= gaberu.gbc ecnigc Commifficn oft anbece ^^rprfcljcn aen (lacc j^o. IBo. moficn too^ben gcsegelt/ lua^ 'tfciüe Zegel obellclt in ftanbrn ban brn^fccctaci^tjiinDfn öaet/bie bet in een liaf fscn in bc flact-ftamcr bieltopat. floten/ ooch ^aerlijcli^ Mijfte fprrifice banbe gbejcurlDi ©epeffbcn/ tuat baec dan toap onrfangen/obcrflelctìret neffen^De penningen bic tot'gHanbt^ faecficnae cm» plopcect taiccbcn/ Dan iriaren torpnig impojrccniOe/ bit (fepben fp) toa^ foo Uan obec bed 3|accn in jjEbjupth gt> tocefi/ foo Daec in nu nrcanbrringr begeert iuiert/ fulcHi Ijonbe gefcbicben; marr ban ton^ re faebrnhfii of pcmant bcfen Dienfi cnbe mocpclijcfibcpt boo? niet Doen fouDe.
<©p 't yi. fcpbin ooeh in confioccatie te ïtoiiitnfie bfbencfüngeop'i 35·. ïtrtifeïlacngetehmt/ Dacciocat» cefcrcert to:cbt.
Ifct ya. ?ictiftel/ff pDen tc jijn confojm 't Me inDe on. De Sinfiructici Ijct torlhr bpfoberre al^fo gcüolflt Ijatibe artoo?Den/ brn Öart mcrnt>c batfufchen gorben ©jucljt banbEpjactijcQHccnbeaDbfji op cenigc becaubitiiiDe/ foube öf gebcn brbbcn/ bat fonbrt fccupule ben Eed fintt op foube firbben Ronncn Dom cnbc baec ϊ|ο. iEìoo- ntrt befc gefïdbc bcDcnrhinofn niet morpcitjh ijrblicn flcbal^ Icn. ©fctroutocnöc Dc^ iiict-te min tiat bare op fiiltfim goeben ccgacb foub( toerbrn gbrnomcn / bat öe naOm mocljtcn onbciiommrrt bc gnfiruciic bcjtocectn /tiiDe ooch Defelbe metgfruftbcpt br^ganoet^naacmen entte Piactifccen/ ten niee(len bienfic ban ben lanbe/'t todcN alleen/ fepben fp/ bier innc bore ooscmcccft toa^.
3tifoo ig '[ pieficcen ban ben Eedt op bcfelöe 3lnlit«t« tie booj bien t jjbt nocb aci)tec gebleben.
?f engaenbe be i^fcccn bic uoojtam upt Den naetti ente bantDegenbe<l5cnecalitept in Ambaflkde,Commiffie, ofeenlKe andere Dt putatie , bocDanigbbicfOUbcnJl^eH 3Ön/ fo binnen^ al# buptcn^ aant^ foiiben gaen/ toai alceebcben lo.SüuBufiibejl göcfirltbatbenfribcn bet» bobenenöe ongeoojloft foube 3ön eenige VereeringhOT,
Giften,Ga ven,efOeichcnkeiiöan pcmant altoo^ te fm»
{en mogen ontfangcn / felfé ofte Duo? pcmant anberi w rectelijcft of inbicrctcló'cii op toat toijfe ofonbectodtft pjetew oftcname fltlcjc foube mogen gbefcijielicn / oocft öoebanig en boe ftlepn bie fouöen mogen toefen/alftP 09 ©aeneban infamie en inhabiiireyt, om eenigeSmiJtt·!/ aöfbieningen/ ©fficicn/ oftr 25f ncftden/ Ijocbanigöii» ootft ^ben mogen torfrη / ninimctrmcec te mogti»' hlecben / bcbben / ofte abenicttη ; enbc bat oocFs befelM (ontfangccii of acnncmer^ tian pjc fmten/fcOip'^ ' cnbe mcttec Dact fouDcn jjfn enbe bltjuen gcpjibcert alle foobanige Simpten / S5cbicningcn/ «©fficicnfi'W 25eneficienaligDcfclt)eal bccepbijS fouben moBbenlJcb' öen / tieftleebcn ofte gbcnictcn / fonöec bat bier in eenige connibentie / mitjgatie ofte mobccatic fóubr tocrbeii m-- t^&t / enbe Oaec en-boben acbitcaitjcit
Bsn |
-ocr page 197-
Formulier van den byfonderen Eedt t die vol- gens haer Ho : tMo : Refolutie van den 16. Novembris gehouden te befiveeren alle die geme die eenigh Ampt van Generali- teit fuÜen bekomen.
Τ Ck verklare ende Swcere dat ick direBelyk oftaJireéie- 1 l^ck om 't voorfz Ampt te verkryghea aen eenige Per.
looaen foo binnen als buyten de Regieringhe onder wat pretext ofce nacm 't felve Joude mogben ghefchieden Ecene gifce ofce gaven hebbc geprefenteert,beIooftnoch- tegegei^en, noch beloven noch geven fai j Soo waerlijck moet my Godt almachtigh helpen.
\T%n toilfte i3cfoIutic€]ctcact neben^ eenige «eFcmi V placen ban 't boojfj piaccaet tegen De €o}ci«tien 5ijn gefonDen aen Oen toel gemelDen Raet van Sta- te, Generaliteyts Reken- Kamer, gemeltC Collcgien ter Admiraliteyt, de Raden van Brabant cnde van Vlaende· ren refpetìive, als oock aen 't Collegie van de Vryen tot Sluys, t)oo2noemt om 't felbe meDe in Den fiacen cefpecti· btlijc]^ nae'c te ttomcn/ enDe Doen naec&omen.
Boo; De ]|eecen tet o^Qinati^ J^ecgaDcnngt) ban gaec po: JBo: gccommitteect / toa^ Den ao. jaobemb. Inge· Djaatren Concep: Eedt; bolgen^ toelchen fp fouDe belo» ben cnDe stoeeeen Dat fp niet en fouDen nemen / ontfan·
Qfn/ofce gmieten/ooft niei bp eenigeonder-Haodelinge, Koop, Pertimtatie, ofte anDecfintp/ DicecteliB ofinDiccc= Wih e nige Giften ofte Gefchenken ban eenige Dingen / DOC feirpn Die oocB foUDe mogen toefen/ooch ban Dranck ofte Eet Waren,tjaneenigeciianDc®ecfoonen/Diefptol· fvn Dat aen Ds Ï^ccgaDecinge ban baec i^o: J@o: te Doen BabbrnofteappjcentelflfthcijgcnfouDcn/ uptfalte Dat ®JKitieofte pcmant anoec^pjetcnDeecDen/ betfoc&ten OfteacobtincertfouOenmogenöebben eenige Ampten,
•Jmcien, Benefieten, Odtroyen,Sententien,Rcfolucien,
"Ptmigctöanöefaften/ ofteomDceFpeDiitieöan Dien/ |
Veer enDe Vliflingen, Dje mtη noemt ©affale : om Datfe nietimmeDfateIi|bgel]oo;DenonDcc De <D?acfIijc(if)ept; j|@aeconDecDen$ecc)^;in^ban «^jangien al^ ül^ao· quii/Die Denc Defelbe ttoee ^tcDen/enbe al^Primier No- bie in De feben SiDen of j&temmen ban ScelanDt ()aDDe drie: <SnDe gebbenDe Daec-cn boben De jl@agi|lcaet^ beHeUinge in Middelborg, Zierixeé, enDeXolen (Qoes alleen toa^bjp) gaDDe De bolltomen Directie in befelbe Pjobintie. ^e natup; noegtanji ban De 2eeutoen/ foo
mfnggebanD'abfoluteOireAfe, maecban Den Oire- £teur : Dienbolgen^ D'oojfaeebe blijbenDe / foo bleef ooc& d'ongedult. ^^acc bp Quam Dat Die tegentooojDtg De Di. redie gaDDen / grDupcenDe De gcoote ©rcgaDetingg feec toechten tegen D'^ntentie ban Die ban )^Tlant:Die barc^ om in ^pjil aen enDe in De BecgaDecinge ban SSerfatiDC feöic&ten De l^eeccn ban Opdam, De Wit.Nypoort, ende Ricce : Die toel oprntlijch DeDen De op fijnen tgt (Den
gefielDe #;oporitie. IQaec onDrc De banDt toieec onDeclït ofte becüaeng&egebcn Dat men focDt De^taec in bectoeccing te b;cngen met <SngeIanti om Sfntccefien Die Den ;&taet niet caecËten : ^atmen De ^jobintlalc ©^pgept empieteecDe ; enDe continuecen toilDe De Dire- aieof Regeeringh Doo; een Oligirchie te ftetlen in {tan* Den ban toepnige/enDe noef) niet ban De (te^e.
HERSTELDE LEEUW. 197
ban iDcIcfieïïcfolutie Coppe toe-söefonöen aen alle ; onöcttoat®?eie)ctiietoocïtfouöenioflcn'3iiti/ endedat jSffcenöicbantocBenDOpgemcIte ©enfcalitcpt jescn· fo voor.aljna.DatDefaficaffleOaenfouDcstìn/ciiÙitip-
UjoojDlBljjnccniaeÌini&afraDc/Commiflle/S&fputatie —------------------------------ .
Dfc< brfcnQitiae foo binnen alg bupten XanDt^ foitben jtjn / onune Ijaec na &cn ingotiöc Dan bien p^iEcyfe te ce= gulcccti fonbcc baec ban ecnig^fint^ <n Qfìebjcctfic te blijücn.
gaanöeecnöacfl^ Ijeeft De ©erre ban Wimmenum (CC BeraaDfcinfle pjefiDemiDe/ HaecK^o: J!Bofl:inbei öfnchcnaegcüen ofmaficbolfle ban Drrfelbcc öefolutie öflii oen si.'öctobpi· i (S? 8. öe Comnjiflicn ban De fêceren éljeiiepiucccbcn ban jiaci- Ι@ο: Qacnbe na @Iaen< ticrcnopti^tbccanijeccnofiebccnicubiimban De Jüaol· pcatcn alDaecy al^ nicDe ban De ii^eecen CommifTacffen tot USaeficicbt/boojtaen niet foubcn moeten gefci)ic0in buycen koftcn van de Generalitey t op d'ordi- naris Leges Dacc toe cefpectibdtjcd (laenDe/maec Daec f^ nlIccnooitgcbonDcubat Oeaemeite ^eccen (!^I)cbepu' tcccDfntjarcfouöfnljcbljenteccBuleccn nae öet Regle- menrop'cfluclt Dan De bacatirn enDe cep^-hoficn Den iS.gtiip Icfi-leDen op Dc Qcoote SSale ban 't igof ba« gollauDtacarreficitt.
aacc na Den id. ^eptemli betflacn Dat alle De aee ncDie etnia 'impc ofte Officie, oan ftaec ©0; jEoB : Den aatttìan^tatc/<iBenecaIitept^0Erttn.liamec/ oe te» fpectiue €ollegten tec^Dniicalitept/De ÜaDen ban as^^a* luiic cHùe J^IaenDecen ccfpecttbe / al^ ooch ban 't Collfs gicüanOe3^jprntot^Iup^/ fouoen üehomcn/ fouDe UiicDrn afgcbjacöt of fp bet J^Iaccaet tegtn^ De Cojcup^ tirnüen i.^lulpdefe^ 3|aci:^ ΐ(ίϊΐ.α« fmanecct/ tod !)at)Dena|)elefenenDenagc(ienifanietj Dattetfelbe öaec tiao;'t afnemen ban D[ η €eDt/ fouDe tooiDen boo;aeIf· ftn/ enDeOunbJÓDec^afgcbjaeoijtoffp in'tirapettecen tni)'t^mpt|[)eccDaettegbcn0 niet en f)aDDen becgre· pm/ enDe Dtenuolgen^ DaecopbccepDtsfjnteDocnDcn naUolgcnben OSeDt.
alDirn fp eenige foobanige giften fouDen mogen Rebben ontfangcn ofte genoten/ban pemant/Die fp namaels bec· namen pet^ aen De öoog gemelte©etgaDecingete Doen te gebbcn/'t torich fp ten tpDeban i)ct ontfangen ban Dr Gaven, Giften,ofteGefchencken,niet en baDDe gctoeteil Dat fp Daec ban De meec-fioogti-gDemelte S^ccgaDecinge henniffe fouben gebcn/ enDe haer onthouden Dicccteltjel^ of inDireeteïjJft aen De ©ecgaöeting ofte ïeben ban Dien/ frifjj/ oftcDoojanbecen Defaechete secommanDecen. iS^aec't felbe i^boo; Dien tijDt noe!) nietal^ bp Coppe Qbecgcnomen / mecfl om De ConHDecatte Die ben SSaeDC biEcbooiopöctjf.mttjcM BaetOecSfufituctie gaDDi gefielt.
3^an get 1^}incel|jclte ^tecf-gup^ moet ηοφ pet tooi· Dengefept.
^et accoojt tnffcDen De J&oog· p?inccliclte ©oogDen / cabenDe De €ttu(e ban DcnS(ongenP;in^ ban<©;engiett toa^ gemaehr/ in boegen tiiec boo; ii gefcpt. USacc alfoo nocbtan^ obecig tea^ get ]^oint cefultecenDc upt &'9Btte gegeben bp Den ^becicDenPiin^/aen ben Graef vanOo- na. belangeuüe get «Soiibecnementban ^jange : ooli of alleen bp De ïP?inccffë öopale/of gtfamentüjch bp bepDefouDebe|IcrctoQ;DenDeJl@agi|lcatuce in De Dfn23;eDa/ enDeanDere/ tajaecopDe^iincelTeiSopale üia^ bftoefen mrt Daec S^obaeie : foo i^m 't laetfte ban j^bember eenfge Dagen (anggepIcptboojDenlioagen enbe P;obinciiiIen QaDe/aen Detorlfte minnelgh toacen gecompjomitteertenbccbfebcn De gemelDea.pointen.
^e9?a;DicantcnenDe ((gemeente tot JBIDDelbo^gj^ tuacen alcecDe fonDec Dat gantfcgt'onb^eben op De gene DtealDaec De Direste tiaDOen enDe alle of De principale ^mpten behlecDenDe toacen: jlBen gaf (laec na Datfe contrarie Dee ^taDt^ ^jibilegfen beel Dinggen DeDen;
Ioo^3i)ii of filile tlaên/ bc|&atup;feifban binnen bec anDecingg maecftt : 't ©ergaci enDe occafie ban fulc6^ batDe;s>ceDenbanS;eelanDt nae 't «tipempel ban Die ban l^oIlanDt teggcn Jü^ap gaDDen aenggeno« men enDe ggeccfolbecrt boojtacn ooch gaec epggen JH^agificatentemaeelten: Doeg belpiDen^ iSecgten/ l^ïibflegifnenDeBOCbeWentimbanDe j^tebeni maec |
-ocr page 198-
15-6 HERSTELDE LEEU.
fupplfccnbf öct öf fect ban De» ^taDtDouöcc/cnöe Οοεη^ öcfcIftDatljp öcDactiljaöbe. ,
3&ircctcur^ tot Middelborgh om bc KcafCinfl al· DocracnöcöanDttcljouOcn/ IjaDDcn bflcpbcr/ öat in öet ©ctrop boo? öf ^taöt Middelborgh , ïict SeCljt of ComiuincbanfrhecettDadfVerkicféis (lociCiriiDr alie te faiticn 5iju vreemde of elders gijctOOCfit fccc
Bchrenchty EnbeBcnocgfacmDescbcflt lUifingc ocflclt tDifCt in Ijanbai ban bie öc ilegcccineb in (jaDDcn. ©ic taufcccbcbEElmunnuccccn^ciiongeDultonba be ©c. mcentc : ItlagljrnDc bat te brei b?ccnibe toietbEn in bc jlSagiftcact grb?acljt / met cj;cliifle b.m anöccc meec bp be jecpe bemmOe enbe ocqualifice ccDe.
hlacgDcn ooch oücc fchec 25anh geit/ of Contri^ bune/ 'tfflrlcfttielilcccit mcefìrt^ (allicDrn ban De lSe= geccinglj)l)abben8e(icltopöeï)iaetfen of SSancften in möf toccch. gitcm opfeliecdupbcc geit gljififlt op be gene öie^oubag^buptenbe^Qojte gingen knanbelen: 't toelcit nicrfl tcof D'3$tme.
^c f^jebicantcnbaecopcngctinb^citenbanbe btlegicn fomtijt^ pjelicnbe/ fa bja^ 't ükI gcbcuct bat pe^ mant ban be jaSagificaet / gcfloojt upt be tóecch gincli : <5nbeùatmenOen@;cbicant boo; be iSoobe beuc (al^ men fept) ontboob : foo feet Dat ooch epobltjcïi rafn ben i^ifbicanteii begofitebergcni Oatfe fouben baeglj^ booj be ©jebicatie hotucn feggeu ben ®E)ct/ Die fp lonbeu öiHen/ enDe toat c)cplicatien fp Daec op Vuilbcn boen/ met bjcpgcmcHtenbatmcnfetcctóercBc/ ia tcc g>raDt upt foiiDi'tDijfen. 50e PjeDicanten fepQen 5 bat/ werdendt uytdü K-tickegiifcc, iy bec op de Strate fouden feggen: werdende uyt de Scadt gefet, op de Velden.
't (βεη inifcontentement alfo op Ijet anDec ftoraenbe / enbe ©ccgabcting üan Staten 3Önbe/ foo coniparcecbcn Den 6. gunp nieciiigtc ban SSojget^ / totl lOoo. op I)tt ïlofin öe Hbbpe. ©fcfoeclienDe auöientic: Uaaec be |>tatenban SeclanttenbopeecOenöacraen be JI12agi= licaet ban MiiObelbojg : ©ie^ öe23oigec|J brrfocljtcn te fpjeechen met DeiiefcenTib-utenbe Dt ^ojgecmeefïet Lants berg n. Tibaut blecfbinncn : maec Lants-bergen
quam upt/ mccnenbe beur fijn acufifnbe23ojgljcc^ te fiillen: 't toeldt contcacic uytbiel : J©ant öp quam foo in'tge&angl)/ bat Ijpeen^onbcr boeren racchte: boel) berte De 25aiiiiou gecehbct / miert gebjacDt in be ï^erbec» ge ban 't tof ban ©oIIatiDt bp be 25aLmce : ?tlbjaec be SSojgecpe (jcm toiltenöe upt l)cbb£n;^o fepbe De3©eect/ Hy is al weder achter uyt : komt in cn fiet'ec. ^aec op pjcfumecenbe Dat l)p na fijn epgftcn i^up? toe toa^ ; foo liep bc «©imeciite Dccbjaect^ienbe fonDec lang te b?alèn/ bjaften «Ölafen cn ©cucen op/ enbe pilleerben Ijet geljrcl J^upiS i b?efcftenbe Caffm cnDe ïlifien / bc |3o|celtjne te ©cnflec upt faipfcnbe gebacn IjebbcnDe liepen na De^ Ijetcfit Tibau s / bJrrpenbe beel ^teenen beucbe<6Iafen: JlEacc bare toaccn biclbijf iP?eDtcan= ten / bie met Ijacr pjefentie cnDc met I)aec toel fp?cRcnt=: Ijfptbe<l5emeentc(lilben/ enbe Ijet ïgup^ falbeerben: ênDe om gcoiibcIt)c& alle^ tc fliffen foo toiect upigegebtn enbe gtpubliceect nabolgcnbe betltlacinge.
BOrgermeefteren, SchepenetjendeRaedtder Stede MiddeWorg in Zeelant, verklaren by deien in te tree- ken hecRi^/mwfopde verm^ingevan de Wette derfelver Stede ter Vergaderingh van de Heeren Staten van Zeelancden i.May Kijri. gearrefteert voor foo veel het fel ve 't Ampt vande vetkiefirs raeckt : belovende de- felve l'alien lijden by baer Recht ende Privilegien te Mainteneren ; ghelijck oock baer E. by defen de goede Borgerye ende gemeente wel willen verfekeren » dat de- fel vc onveranderlijck zijn gerefolveen foo de Perfoonen als het Ampt ende bedieningh van de Heere j Broeders de Vrfdkanten te handt-haven ende te befchermen in alle manieren nu etde altijdt, by haer luyder behoorlijcke Eere, Luyfier, ende Refpeii. Aflum ter Rade, den ö. Ju- ny. My pjafent P. vonder Perre. |
Het ?ïmpt ban be ©echiefct^ / jjjnbe ttoadf/ fiaec Icbcnlaneft/ alle ®?eembelùigen of SBupttn ge^ booten/ om be negotie tebeneficiecen enbe aen te lotTten / oocK b'<@bligai;cbie te beletten / befiont bacc in Datfpt^Icgentc noininecen of becHiefeti ttbaelf upt be geljfcle 23o?jetfcöap : «Snbe bacc upt toiccbcii flcnoincu ff^. ^u toaji fulftg Deur bet nicu ïieglcnicntbna«üctt/ bc macDtban Dc^ciltirfcr^i'cccingpbmibfn/ entjicftoj: ben bat fp nif t meirc upt be gr(jeelc asaigfcfcijap iucfcn/ maccmcffibpDenaöen/ op fcechece üjpfe moefw fcy» ben. 29it 3!jnDc ern nifutoigljepDt/ rnöe bencmciiüe Den ©eciiicfccé een gcoot Dcd boji Ijaec macljt/ cnoetiei felbe macötappwpjifccnbe acn ecnigljebjèpuiatje nu oc beiïcgcetingljinöcbücnDc/ foo Dcbben't De Verkieurs, jt)nOemce(lbanDepbctfg{j(ie£ïffojmcecDe enbe ftercli- lieDen/obecgcIeptmetOf ©jeDicantru/ of fu ract gac= bcConfcicntu fulocmocÖteiilatcH gacn; efs? flet^nibe <l3cbtg{)cbtimop ùebrtuaceni^ban be i^sibilc·
girn. ^e^;ebicanteu{)cbbengeoo|Deelt/ neen: cnùe boojenDenaooelitiaec tegmen alji tegeneen 5|nfcactic «©rpjebicht. <i2nbe baec op i^ gcbolggt 't gene ueejjiifit Φρ göemelöc ^cte ban ban ben 6. 3unp gbepuDii: ceect / enbe ban uooDcn jijnöe ccniaCe nieubjc ojD?c / ooch fuppletie ban anDecc ^ccfoonen in plact^ ban iic gecccireecbej fooöfbbi»De<©ilDen/ al^ ccpjcfturcccn» Deöe.<i5fmfcntctot^ibbfll)o?glj/ berfcljcpoen goiii= tenbanbeftiacDteaen be JHaamlitact nigcgcben/ jjicc nabolgcnbe.
Achtharcj Tf^fe Difcreete,fier Voorficnigt Heeren.
VErtoonen met behoorlijcke Reverentie alle defl;/. i/e» binnen deler Stadt Middelborgh , daerat'mee- nightc GtUe Broeders hier onder hebben getekent» hoe d.'jGüdt beter,hun Supplianten Gilden ende Privi, kgieuin plaetfen van de Oidonnanticn te vcrfterckcn dageüjcx zyn afnemendecr\à<: verminderende nu foo verre is gekomen aoor't veraridcren ende verminderen . van de Üoigeriijcke Vryheden ende ande/s, dat, gdijck U£d. Achtbare bekent is, een begin van een droevige beroerte heeft gecaufeert; keeren dienvulgendeaen U β. Achtbare ootmoedelik biddende ende verfoeckendehun '■ upplianten de navolgende Articulen te willen vergun- nen ende machten werden naergekomen.
Eeiftelijck dat geen van de L-ms Bergens in geen Be- dieninge ofte Rigieringe Ineer luilen kurhen'c lyGee- ftelijckof Wereltlijck.
Item dat alle Boecken ende Papieren by de Refpeüive Lants Bergens gefchreven tegens alle Predicanten lullen van heden af veiklaert werden voorfameujè Boecken titdt Libellen.
Item dat geen Schoutentn fullen mogen dienen binnen defer Stadt'tzyalvourenfyfullen zijn van de Gerefor- meerde Religie.
Item dat den jlccys op de howwinz^e vdn de jiteum Kerck fai afzijn, fy Suppiianten ten dien eynde bcreyt zijnde ora eene Vrywillige Gifte te betalen, Verfüccken /uora> mogelijck den opbouw derfelver Kercke.
Item dat de Heeren van dc l^ees- Kamer geen hooger Sallaris van Weduwen ende Weefen,mirsgadersallean- dere Perfoonen afnemen als de Heer Adriaen Ctmof in fijn leven genooten heeft.
Item dat den jegenwoordigben Griffier van de Wees- Kamer van fijn Ampt dadelijck fa] afghefet worden ende noyt in Geeftelijcke of Wereltlijcke Regerioge alhier fai mogen komen te bedienen.
Item,dat de Heer M. Johanvan Seroos Kercken van fijn Ampten ende Secretarien infgelijcks dadelijck lal afgelet wo/den.
Item dat de Heer Faulus Seroos-Kercken geen Ontfangi- ryen 'tzy van de Kercke, Galihuys ende andere Godts- huyfen meer fai mogen bedienen ende ontfangen, oock geenBedieninge'tzyGeefteijck of Wereltlijck mogen exefceren.
Item datmen nu voortaen Jaerlijcit niet meer voor de Bochten inde Kercke fai behoeven tebetulen, cudedat de Bochten ende Bancken voor een ygelijek open fulfen ftaen.
Item dat die in de Stadts-bedieninge zyn van nu voor- taen geen continuatie van haren dienfl meer fullea be- hoeven te verfoecken , maer haer Ampt haerliederle*'" langh bedienen^ ten ware by merckelijcke fautc.
Item alle Gilden volgende hun Supplianten Privilegfcn te mainteneren ende geen te verminderen maer fc '''' meerderen, ende infonderheydtdacden Over-Otktn ni«
en |
-ocr page 199-
herstelde LE EU w. 199
jn yermagh te doen, dan ten overftaen van de Oekeuen
Beleden.
jtem da: geen Perfoonen 'tfy wie'tfy, Gompofitfen jjerlijckx over de Wackt lullen vermogen te maecken, niaer dat alle fclf op hare behoorlijcken tijdt ende Wacht
iulleriver(chijtien.
Item dat men geen Bergers fai vermogen overlaft te dóen > niaer haer befchutccn ende bewaeren by haere Burgeriijcke Vryheden ende niet meer uyt hun Huylen mogen hilen, volgens de couftume van de Stadt.
Xeii eynde verloecken fy büpplianten dat de Privile- giën ende Couftumen deie achtbare Stadt raeckende, ecrftdaeghs in Nederduyts fullen worden gedruckt om yder Borger als 't hem belieft te mogen doorléfen ende ijn rechte bewaren.
Gelijck mede Deeckens ende Beleeders vandeRe- fpeéti ve Gilden fijn verfoeckendefy alle Jaren den fiven· (/f»Juny by den anderen vermochten te komen ommc le fien ofter geen verval in de Gilde enüe Privilegien mochten Zijn.
D<e ^totit .m^fObelbojSD of Gemeente ban Dien alfoo gljeftclc stjnùc tCQcn Degene Die scDecc cent· Bcii tijot tot nu tos öe öeaeccingt) alöaec IjaDDen atti t>c IjunDt grbaöt· ^oo t)cbùen Γμ D'ccne biec D'an= Dcc Ciacc t)aec cetcaice gijenomen. ^el^eecenLandis
bergen ende Serooe kercke in Öen i|age/ De ©eec Tibaut im ban tuacc ecntgijenCDOtDaecnabplSc;
pfic acn'ngof ban J^oHanDtlc. Heeft te kennen ghégeven daihyRaedt, ende voor defenBorgemeeiier der Stede Midüelbutgh in Zeelandt, ende nacderhandc vin weghen de gemelte Stade gecommitteert in 't Colle- gievan de Gecoramiiteerde Kaden van Z^clandt, ende ler Admiraliteyt aldaer de gemelte fijne bedieninghe een gcmymen tijdt ten bcflen van de voornoemde Stad Msd- dclburgh ende derfelver Ingefetenen hebbende bekleedt, ende daerinne het ielvige ghemeene befte allenthalvcn £jne particuliere profijten, ende confideratien ghedaen prevaleren, als waer toe hy hem doorgaens verplicht had- dcgekent, echter dies onaenghefien fich toeghedragen, dat op den feiten Juny voorleden hy wefende tot Middel- voornoemt in de Vergaderinghe van de Staten van Zeelandt, ( alwaer als een Lidt nevens andere Heeren was ghccompareert ) een notabte tumulte was komen te ontftacn voorde Camer vandefelve Vergaderinge door ccnigh gemeen Votck aldaer ten felven daeghe met een grootc impetuofiteyt t'famen gherot, dat hy ttUe-queüe· ment onderftaende d'oorlaecke van de fel ve tumuke ende t'famen- rottinge, ende overfulcx gantfch bedenckelijck vindende fich in hetgaen naer fijn Huys, doordeielve Gemeente te begeven, als beducht wefende, dat fijn Per- foon in eenigher manieren door de ghefeyde Gemeente wel foude mogen werden gheaiFronteert ende onbehoor- lijcken bejegent, te rade geworden was, omme derfelver iiemoetheydt te ontgaen, fich uytte gefeyde Kamer van de Vergaderinghe, door een heymelijcken uyt-ganck te letireren : alle het welcke tot kennifle van de voorfz te laraen gherotte Gemeente wefende ghekomen > hadc de felve fich als doen van daer naer des Suppliants voor- noemde Huyfingebegeven , endedaerinnealledeGla- fen uyt- geitneten hebbende, fouden oock het felve voorts uyt-gep undert ende gheruineert hebben , ten waere ten felven dage, ende oock den geheele volgende nacht door hetvoorfpreeckeo van eenige MagiftraetSiÏerfoonen ende irtdiianten, die omme'tielye te verhoeden, ghenoot- 'aeckc waren voor defelve Huyfinge doorgaens de Wacht te houden, 't voorfz voornemen eflfèftive waren verbe- dengeweeil: weynige dagen daernaer hem door eenige frtdikattten was voor-ghedraghen leeckere Requefteop <ien naem van fommige Perfoonen, haer Pretexerende GiiJen van de Stadt te wefen , werdende daer by als me- «by het gene Hem mondelingh byde voorfz Predikan- ten wierde voor-ghedragenineflFeaeverfochC, ditHy |
boven-gemelte Haeds ampt van de voornoemde Stad MtdJeliprgh foude willen quitteren, indien hy enderï «jne voorfchrevc, ende noch eenige van fijne Vrienden "uyGngen metten eerften nacht niet totaliter geplundert «ide gheruineert wilde fien, fulcx dat hy oock alfdoen, emme meerder quacdt voor te komen, ghenootfacckt was geweeft het voorfz verfoeck in te willigen > met diö referve nochtans,, dat men Hem van weghen de voorfz ghepretexcerde Gildens foude hebben te belooven, dat daer mede alles foude fijn ende blijven in rufte, ende Hy verder onghemolefleert j in fijne verdere digniteyten etidt charges foude blijven ghcmainteneert, gelijck, oock tea felven tijden van der lel ver weghen by de ghefeyde Ïredi- was verklaert het felve hare meeninghe te zijn» Ende ofwel Hy tot wacrneminghe van de voornoemde fijne verdere Charges voorts overbodlgh geweeft, ende alsnoch wasinhetfelvige, ende t'exerceren van dien m geenige manieren behoorde geturbeert te worden, wier- de echter niet te-min ten felven tijde van de ghefeyde Predikanten (foo men voorgaf^ totfonderlingheende meerder rufte van de oproerighe Gemeente goedt ende dienftigh gheoordeelt, dat Hy voor een tijdt fich uytte Stadt foude willen retireren i waer toe Hy befwaerlijck kunnende refolveren, ten opfichte van devoorfzghe- dane verklaringe, was nochtans daer toe bewecght ghe- worden, door dien het voorfz ly η vertreck uytte ötadt naderhandtby de Rcgeerende Burgemcefteren in dier tijdt wierde (loofy voorgaven) goedt·gevonden, die Hem ootk tot een teycken van dien,nevensdeo Bailliu» gefamentlijcken hadden uytgeley gedacn, ende gecon- voyeert tot buyten de Stade aenleecketeSchuytinde Haven by hem aldaer beftelt. Sevenaacht daghen daer naer hy wederomme fijnde in de Stadt gekomen, omme fijne verdere Ampten naer behooten waer te nemen, was hy vsn eenige van fijne Vrienden, dewelckehy fijn voornemen communiceerde, van het felvige afgeródeo, haerverfeeckèrthoudendedateenighe van het Graeuw heminhttgaenlfMghs de firaet ontwijffelijck foude af- fronteren. 't Selve de Rcgeerende Burgemeefteren heb- bende doen bekent maccken, ende van dc felve gedaea onderftaen of fy-;iuyden haere Stads Conftitutie fooda- nigh niet gheftdt vonden, dat fy hemjeghenshetghe- vreefde fouden konnendefenderen, had-
den defelve rondt uyt verklaert fulckx in haervermo- ghen,niet te zijn, weshalven by hem aen deghemelte Burgemcefteren was ghedaen verfoeck ten eyndc defel- ve gheliefden te confentcren, in fijn vertreck nae Sp» tot bevorderinghe van fijn erlde fijnes Huyfvrouwen gefondtbeydt, was by de ghemelte Burgemcefteren ia het felvighe gheconfenteert, waer op hy naer ί/Λ we- fende vertrocken, ende van daer wederomme tot Slujt in Vlaendereii fijnde ghearriveert tot verrichtinghe van eenige van fijne particuliere affairen aldaer, hadt hy vaa daer by Miffivede Magiftraet van Middelburgh toe-ghe* voeght dat hy als noch geneghen ende bereydt was omme fijne voorfz Ampten ten dienfte van de felve Stadt naef behooren te komen bedienen, als wanneer maer de ge·* melte Magiftraet hem foude believen toe te laten komea het minfte befcheyd van derfelver toefegginghe van be- hoorlijcke Protexie jeghens alle het beduchte ende ghe* sittià^Straet geweU. Datìalfoohem Suppliant tot op dato op het gemelte fchrij vens geen antwoordt met allea was toe gekomen , ende fulcx niet fonder reden beduch- tendewas, dat de conftitutie van de felve Stadt fooda* nigh als noch niet moft fijn geftelt, dat ghcmelce Magi- ftraet jeghens* het beduchte Straet-geweldthem behoor- lijcken fouden k^nen protegeren , ende dat daer-en* boven hy van de feeckerheydtYan het felve oock ten ge- noegen noch van eenige van fijne Vrienden uytte voorfa Stad was bericht ; dat alle foodtuiige cumultuaire beroer- ten van de Gemeente waren van feer forgelijcken gevol-'
fe, die in voegen cu in eenige lenfienlijckeplaetten van lollandtwas ghefchiedt, excmplaerlijckeo bchoorJeo worden teghen ghegaen > was hy om roe van alle het ghe- duchte Straet-gewtïd, endeandere verdere infol^ntien fufBfantelijcken neer behooren, nevens fijne Huyfvïou» we, Kinderen, ende verdere Oomeftijcquen, mit%a- ders oock deefelfs Huyfingen, ende andere foo roerende als onroerende Goederen bevrijdt ende ghcprotegeert te zijn, endealfooonghemolefleert fijne voorfz Ampteü naer behooren te bedienen , genootfaeckt fich te keeren aen den Hove, alfoo hy feyde, verfoeckende hare Pro- vifie. Soowierd gecommitteert den eerften gfifwoorert Exploitcur om te trecken ter plaetfe daer 't van nooden wefen foude, ende aldaer van wegca de Hoogé Ovéric» Sic 4 faeydt |
-ocr page 200-
15-6 HERSTELDE LEEU.
Schriftelijck Ad-vijs 'üan de Gecommitteerde
. Raeden van die Heeren Staten van Zee-
landt ^ van den eerHen SeptemberfeHien
houdert een envijftigb y tot onderfcheydin·^
ghe van 't recht i 'tgene aen die eenz^de
de Graeffelijckheydt i ende aen die andere
zijde die Marquis ofte Η eer e over de Steden
van Vliffingen ende Veere, ten rejpe£ìe van
der felver MagiHrature ende Tolitie, is
competerende.
O Mme 't welckedienftclijck te verhandelen, füo
moeten alhier komen in confideratJe, drie diver-
fche gevallen, concernerende do voorfz Steden, '
Eerftelijck, hoedanigh die gelegentheyt van de voorfz
plaetfen ii gheweeft, aleer die fij η gekomen onder parti-
culiere Heeren Vafallcn van de GraeflFelijckheydt.
Ten tweeden, hoedanigh hare conftitutie is geweeft
onder defelve particuliere Heeren.
Ende ten derden, hoedanigh de voorfz Steden moe<
ten werden geconfidereert,n8er dat defelve in'ibegin van
den Oorlogh tot Leden van de Souveraine Regeetinghc
defer Provintien fijn geadraittee^t.
Op het eerfte is voorfeecker te houden, dat al-hoewel
een Grave van den Lande doen maels daer ο ver heeft toe-
ghekomen ghehadt riet alleen macht van Soüversinlteyt
ende refort, macr oock het recht van allerley lurifdidtie
endeRegalicn, niet te min oock aen de felve plaetfen,
tx\ure{ublkoimiverfitatis 1 eenigheyghcnende privaiijf
gefagh in materie van Policie, gefepareert van 't gebiedt
van den Grave, onder derfelver ghemeene Inwoooders
heeft gecomparcert.
Gelijck oock anderfintsnaer Rechte notoirlijck geen
Univerfiteyt kan werden gcftelt, fme eliquo exmithp·
ris pui/iei.
üaerom men oock fiet dat de felve plaetfen oock aleer
dieghekomen fijn in handen van particuliere Heeren,
met verfcheyde Keuren ende Privilegien voor haer ende
haere Inwoonders, tot beleydt van hare Policie, wegen
de Graven ende Gravinnen fijn be veftight ge weeft·
Als blijcken magb onder anderen. By de oudeStadts·
rechten ende Handtveften ghegeven by ίί'/iZew'yisHf-
BigeewialsGrevevanZeelandt , aen die van Vliffin-
gen, indenjaere ijiy naederhandtby Vrouwe itfdr;*
vanBourgondien in denJaere 1477. vernieuwt ende ghe-
amplieert.
't Weick aldus gepermitteert, is voorder oock notoir,
dat 't voorfz bcleydtejij»ri/>»é//fi>de voorfz Steden ori-
ginelijck toegekomen hebbende, de felve niet en is on-
trocken ; maer ter contrariegeheel gelaten, naerdatdie
by Graven ende Gravinnen van Zeelandt aen particulie-
re Heeren fijn verkocht ende gccedeert.
Gheftelt fijnde tot bewijs van dien, voor cerft, dat de-
felve Graven ofte Giavinnen in 't doen van de voorfz
Seilien, naer luydt van derfelver Brieven expreifelijck
over de voorfz plaetfen niet meer aen haer hcbbM be-
houden , als 't recht van Souverainiteyt, reforten Man-
fchap.
Ende ten tweeden , dat aen de voornoemde particu·
liere Heeren, by Con trad van de voorfz Verkoopingbe
ende overdraght, notoirlijck niet meer rechts oftegi-
faghsdaeroverisgedefereert, als die Brieven van Inve-
ftiture ende nombrcmcmvandeLeenenfpecificeniede
brengen.
De welcke alfoo met de conceffie foò van de hooghe,
middele ende lege Jurifdidie, als van eenige anderenjfop
honorable als profijtable gerechtigheden ende ptserogati-
ven aen de gemelte Heeren gedaen,niet met eencn h
minit defereeren allerley funöien onde requifitien,noaJig
tot direöie van cene Burgerlijcke Societeyt ; foo voWM
daer uyt evidentelijck, dat alle 't gene ten felven fine ff
nende, en niet behoorende tot de aftien van Son veriuni·
teyt,inde voorfz Brieven nietuytdruckclijckisgenoemr»
aen de voorfz Steden moet fijn gelaten endogerefgvee^
heydt by hem roepen den Officier van de Plccke ( was 't
nood) nemen, ftellen ende houden den voornoemden
HeerΓ/ίι/ίί«ί j fyneHuyfvrouwe,Kinderen> Dienaren
endeDienaereflèn, cndc verdere Familie in de Protexie
ende Sauvegarde Van de Toornoemde Hooge Overig-
heydt : Beveelende voorts de voorfz Gemeente, Gilden
ende alle anderen, van wegen als boven, opte verbeurte
van Lijf ende Goed, den voorfz , fijne Huyf-
vrouwe, Kinderen, Dienaren ende DienareiTen, ende
verdere Familie, niet te doen, ofte te doen mifdoen in
Lij ve ofte eenige van haer uyden Goederen, in 't groot
ofte kleyn, met woorden ofte met wercken, in eeoiger
wijfe, alfoo fydefelveuycten name ende van weghen de
Hooge Overigbeydt genomen ende geAelt hadden, na-
men endeflelden mitfdien, onder de Protexie ende Sau
vegarde' van de Hooge Overigheydt voorfchreve. Ende
op dat niemandtdaer van Ignorantie foude moghen pre
tenderen, ende een yegelijcken hem foude mogen wach
ten van mifdoen, foo bevolen zy hem de Sauvegarde
opentlijck te vtrkondigm > daer men ghewoon was Ëdi£t
te doen, ende des nood wefen foude: Ontboden daer-
omme alle lufticiers, Officiers, Dienàersende Onder
faten van de voorfz Hooge Overigheyd, dat zy hem, dit
doende ernftigh verftaen ende obedieren, op alle 't gunt
zy desfelfs Hooge Overigheyds toorn duchtende waren
ende daer tegens verbeuren mochten.
DC^cuchiaecDctrai&atr Itomcntie Ii»ft (IcI) Ο&ε
(iDOjfffrcct aen Οε J^agiflcaet ; Die gmt fìct J]gan·
batnmt efbo^ccentii: / enùeDaecobecgDctielibrc
rcEct ïjciibcnöc / niet ooeDr DonDen battft fouöe totcöen
afgcItonDieljt/ otn0e(t3emecmenietb)ftiecfoa trggcn
befafcbe felfi^ al^ tot nabeci ban ben ^riictiaecDet
gaen&e te maecltcn. ^eic metie ben ^euctoarrDec ta^
bet i^bertcocften fonDec t)et «Exploit t? bom. Cube ijeefit
be JQasiPcaft/ bebinbenbe ecnfelje f fpun in Defdbc
^aubegorbe tegmen betoaecfjefbt gl)rp(lt/ g()efonbcn
bm^cljfpcn Morthamer rnbe ben ftccceranjS Befu-
monc aen 'tl^ofi^jobintiarlbte'cfdbeanbcc^rnbeal·
foo bebbcngeinfoimcert/ batbc^aubegatbci^turtier
ingetcocftcn / onòcc belofte Dat De iBagifiract fdf^/ De^
noobt jfjnbcbinëccc Thibaut fouDe befciictmen cnbe
boen bcfcbecmen tegen feptelgcl^bepbt. Cen^ bp nacfjt
geeft Dc^^eecenTbibaucs ^toagec Peckiusgettaci)t De
SenieUe ^aubegarbe aen eenige Catcefon^ tot Middel-
burgh aen te plecltrn ; enbe alfoo te betftonbfgen : J^aec
bene lafï ban ben 25ucgemce(lrcVeth, bpgeüalle Date
omtrent pafferenDc / ip een ban 't aengfieplechte ban De
lil^np? a^fiefcgeuct ; rnDe boojt De Conbe ggcbaen bec^
Dubbelen/ omnaete bojfcj^enb'^enplecbec^: befclbe
petnanDtbeficIjbinDenDeenDebecboIgSienDe; foo Ijeeft
befclbe / 3ön ©oet/ jnocftcnbefiapiectoegfj toerpenDe/
lïcD ntrtbebluelirgefalbeect. 't^cIbe'^anDecenbaeg^
op f)et iiaebt-ilup^ ggebjagijt jijnbe / hjiecDt bebonben
te ^n ban Peckius; bie baec oberontbobenenDegge'
b^oegljt/ get na eenige toepgetingg beKent f)eefti enbe
Daec ober bclafl ter ;&taDt npt te gaen/ enbe nopt baec
tDEberin te Bomen.
^efe beranberbtgg ban in l^ibbeiburgg / bienbol^
genti in gegeelS^eelanDttorgebalIensIjnbej foo gebben
be bier ^teben upt hrac&t ban een 9ube enbe alreebe
boo; be beranbetingggOenomeniSefoiuticbpbe^anDt
ptienomenDefaecËebanbe J^affalle ^teben/ of enbe
goe/ Die;ètemmeninbe;ktatenboojteenfouùen mo::
ggenbebbentoaetoi]: pjaefupponercnbe bat be
ban<^angen/al^^tabtI)ou jec/ enbe niet al^ JQar=
qui^ ban Veer enbe Vliffingen be i^ditique IBagiiltaet
elDaer gabbe befielt ; bienbolgen^ bat befelbe bcfiellingg
nubanfelf^noobtfaecMtìeh mocfl toeber üctcen aen
be;^taten: bie baec ban &anDen<@ctC(H?geben aen be
felbe ftteben/ foo fp'tbegeetben} foo niet: getfelf^
boen: of/ foo ccBtecbefelbeÏfetibecontinueftbcnijaec
JSagldcaet te laten befiellen beur ben of 39oogB'
ben ban bien / gaec te toepsgeren Stem enbe SeOie in be
;^taten.
2@et be <$ecommittee(tie iSaben beet op iebben Inge^
fielt/ lupbtal^boiggt.
-ocr page 201-
HERSTELDE LEEUW- lot
Gelijckdaer van'tfelveonderfcheyden recht toeko- mende oyer de voorii plactfen, aen de eene zijde den Heeje ten refpetìe van fijne Leen-brieven, aen d'andcr Jijde de-Miigirtraten j Ratioeejunf Puélki, met verlchey- de andere preuven kan worden geverifieert.
Êndeeerftelijck, uyt vericheyde Vryheden ende Pri- vilegie" j by Graven ende Gravionen van Zeelandt» oocl! naer den rijdt dat defelve Steden geweeft fijn onder byiontlere Heeren, particulieriijckaen de voorfz Steden cn haer gemeen Poorters, mitfgaders totderfelver par- (jcuÜL're behoeve verleent, die notoir zijn , endeinde Archiven van de felse Stedeo berulten.
Ten tweeden, uyt verfcheyden Contraöen, Concor- daten ende Accoorden foo van ouds by onfen tijde tuf- fchen de Heeren ter eenre, mitlgadeis de Regenten» ende Gt meerite van defelve Steden ter andere zijden, gecelebreeit.
£iideiiamentUjck uyt het Contraöghemaeckt in den lare ij^o- tuffchen Adelph van Bourg^ondie», alstïeere van Vliilingen , mitfgaders Burgemeclttrsende Regeer- ders deriel ver ijtadt, fooaengaende de onderhoudinghe van Stads wercken tegende2.ee, ais nopende'tCoile- üeren van verfcheyde Inkomen ende JVliddelen daer valli;nde, ftaende ondericheyden ten lafte ende bate van Partyen refpedtive gemaeckt, loo daer by geieght wordt niet aileenhjck met Caffatic van een voorgaeude ver- drag h ; maeroock ('t geene wei te notcercn ftaet) aen de zijiie van de Stadt, naer wettelijck ende behooriijcke communicatie gehouden met de notableende gemeen- te, ende beveftight ter eenre met het Zeghel van den Heer. ende ter andere zijde met het Zegd van faecken deStadtaengaende·
Gelijck oock Prince Wtüem Hooghl. memorie, inden Jare i^Sx. aendievan VliiTmgenvooriz tot haer onder- tonde ende fubfidie , roiiigadere tot derfelver diredic aengaende haer Zee wercken, heeftgeconlénteert haer Haringh tol ende recht-erve, mitfgaders de^ Hooft-tol, onder léeckere Conditiën j breeder indeconceffie ver mele.
Hoedanige Accoorden, foonopcndede Fortificatiën aliaoderfints, verfcheyden oock gemaeckt zijn tulTchcn de Marquifen ende Stadt Veere retpcaive,.
Alle welcke na Rechten foude konnen beftaen, by al- dien de Regenten ende Ingefetenen van de fel ve relpe- öive Steden geheelijckendefondereenigeexcepdevao hare Heeren dependeren, en geenfints buyten dclelve mochte werden geconfidereert; aiioo in fulcken gevalle alseeo fijnde met haere Heeren, notoirlijck met defelve nieten loudetj vermogen te contraheren. Si quidemmmo fitum contrahit.
Ten derden blijckt oock fulcx evidentelijck uyt de ac- coorden ende tranf<idien, by defelve Steden buyten het refpea van ha^e Heeren aenghegaen particulierlijck met de Staten van defe Provintie.
Dienende byfondcrlijck tot verificatie van dien, on- der andere 't gene tuflchen de welgemelte Heeren Staten ende die van Vliffingen voorfz is ghepafleert in den Jaere 1585:. aengaende de Indemniteycen by defelve begeert, pp de Aflêurantiegedaen aen haere KooinghUjcke Ma- jefteyt van Engeland.
Als by welcke Brieven onder andere aen haer werden verbonden ende ter haodtgeftelt, alle des Graven ende 't Lands van Zeelands Domeynen, Inkomtten ende Mid- «ielen binnen de voorfz Stede, ende derfelver Refort val- lende, met authoriiatie van die uyt eyghener macht te jnoghen aenflaeo tot Indemniteyt van de Stadt ende der- felver Burgers ende Inwoonders, teghens alle fchade en- de Intercften, die fel ve Stedt in bare Domeyren, In- «ompften,ende anderfints, mitfgaders derlislve Poorters ende Inwoonders, door de voorlz ruyiaingc eenighÙDts 'oude komen te lijden.
Sijnde ('t gene ten defen feer remarquabel is) de Voor- 'Chreve Brieven ende Atten van Indemniteyt, verleent »ende Heeren Regenten van Vliffingen, over heer fel- sen ende over hare Ingefeceneo in 't particulier, ende op der fel ver particuliere Inftantie, fonder eenighfints daer wegebruyckt te hebben den nameende interventie van «m Excellemie^/tfwii/, doenmaclïwefendeHe»?an «voorfz piaecfe. |
Ja dal tneeris, verfocht hebbende die van Vjiflingeii onder andere poinöen ende Articuieli, hen-luydén ten voorfz fine over-ghegeven, dat bovea de fatisfaöie by hUn-luyden voor hun in particulier begeert, oock coa- tentement foude ro%en werden gegeven,«eo den Hoog- eebooren HeeieGtatf Maeritt, van fijn Intereft, maee·· kende alfoo expres onderkheyt tuflchen het Intereft van d'cene ende van d*andere.
Gelijck ooQk notoir is ende by de notulen kan blije- ken, dat naer de voorfz Afle van defcharge voor de Hee- ren Regenten eode Ingefetenen van VUifingen, als was ghedepefcheert op den aj September des voörfchreve ifHf. de brieven van Indemniteyt voor fijn hoogh ge* melte Excellentie) voor foo veel door de voorfz befettin- ge derfelver Jurifdiftie, Domeyncn, Huyfingen , ende Gerechtigheden aldaereenige fchade of incommoditeyt fouden kunnen lijden, foo ter inftantie van die van Vlif- fingen voornoemt, alsopdecrnftigefollicitatie van de Heerc Brimmmx Raedt van de fel ve fijn^ xcellentie eerft zijn vergunt gheworden op den 13. December daer aen volgende,
Soo mede weer is, dat de Magiftraet endeBurgcrye van Vliflingen ter oorfaecke voorfz door particulieren Eedc verbonden fijnde tot getrouwigheyt aende hooghft- gemelte haer Koninghlijcke Meje&yt op den i4juny particulierlijck oock daer van isontflaeghen ghe- worden.
Daerom oock op 't tKgmde Artijckel van 't Oétrof ofte Privilegie aen die van Vlidingen door fijn Excellen- tie Prins Willem Hooger memoiie^ indenlaere 1574. pertinentelijck werdt ghefeydt : Dat defelve volgheiis hun oude Privilegie wel fijn gequalificeert, endeghe- authorifeert hebben om te handelen, traöeren ende dif- poneren, van alle faecken ende affairen der voorfz Stadt aengaende.
Ten vierden, kan 't voorfchreve gefufïineerde oock werden gheadftrueert uyt de Contraöen ende ondcr·· handelingen aen gegaen, foo by de Heeren ais Regen- ten van de (elve Steden,intervenierende, ende oock voor fijn Intereft met andere Uytheemfche Princen ende Po- teocateo.
Gelijck daer van onder anderen kan blïjcken uyt feeo ker Concordaet opgericht inden lare lén. tulfchen de Gecommitteerde van de Staten van Schütlandt, met au- thorifatie van den Koninghter eenre, endede Gedepu- teerden foo van de Marquis, alsvander Veere, ter an·· dere zijde, raeckende de fundatie van de Stapel van de Schotfe waren, binnen de voorfz Stadt, in meeft alle de Articulen pnncipalijck verobligeert de Magiftraet, en* de op de foiemnele onderteyckeninge van dien j zijnde notoirlijck gefepareert de Gedeputeerden van den Mar-· quis van de Commiflariien van de Stadt,
Alle 't welcke niet alleene buyten propoofte, maer oockfonderincongrutteyt niet foude konnen ghefrhicA den, by aldien de Magiftraet van de voorfz twee Steden in materie van Politie geen gefagh of vermogen buyten den Heer aldaer foude competeren, maer afafolutelijcb ende in alles daer van fouden dependeren.
Ten vijfden, wordt fulcx gdteitbuytenallecontro- verfie, vermitsde particuliere Domeyncn, lokomften» Regaiien, Heerlijckheden ende Ambachten, die defel- ve Steden buyten de Domeynen van den Heer vsB oudti hebben toe-ghekomen , ende àU noch competeren, en^ de daer van fy tot alle tijden depiivativedifpofitit he^ ben gehadt, fonder eenige bekreuninge ofte opfwfitid van den Heer. 1
Gelijck oock daerom op'tv^fje Arrijckel van 'tghe^ melte OÖroir, verleent by Prince WtVm aen die vaö Vliflingen, ten propoofte werdtgefeght; Datfyfuiled vermoghen tecOmmittefen laerlijikxdcn Rect-tneefter of Threfaariertot Oniiianger viii der Inkomen dervoor-^ fcbreve Stjidc in'tparticalisr toekomende, ofte toe-ge'>· eygenc. - ? .
En noch tot naerder bewijs viw dien da^f by ghe» voeght, dat den voomOertwen Refit- micfter laeriqcx getouden wérde van fijnen Oi»fòngh ende adminiftrarie behooriijcke Reeckeninge^ bevnjiendt: Reiiquacedoen^ voor etide in prefentie van deButgemeeftersende Ra* dea, löader eenighe meotie te ma^o raa deo Héér,
ofte |
-ocr page 202-
15-6 HERSTELDE LEEU.
ofte fijn Gecommitteerde > ende oock met preteritie van de Schepenen, als dewelcke tot deAdminiftratie vandc Juftitie particulierlijck gheftelt worden by den Heer, ghelijck noch ten buydigen dage van wegen den Meer daer van egeene de minile kenniiTe ghenoomen en Wordt.
Soooo^daeromop't7. Articuldaer aen volgende, des Konincklijcken Majefteyt» Domeynen van 't in- koomen van de Stedt, pertinentelijck werdt gediftin- gueert.
En op 't8. Articul andermael verklaert dat de Bur- germeefters conform de oude Pri vilegien, fouden hebr ben de difpofitie van 't employ van des Stadts Inkomen, ten fine aldaer verhaelt. fonder eenigh vermaen te doen van den Heer.
Zijnde oock in gbevolge van dien kennelijck, dat aen de Stadt van Vlifltngen in particuliere proprleteyc jegenwoordighlijck toe- koomen » en fonder dat den Heer daer op eenich recht ofte direétie pretendeert, de Ambachten en Heerlijckbeden van Soutelanden ende Coudekercken.
Gelijck oock die van Veere voor defen beeft gecom- peteert de Heerlickheydt van de Ooil-Capelle, dewelc- ke (V-luyden, fonder daer toe van nooden te hebben, of oock verfocht 'c confent van dé Marquis, tot haren par- ticulieren behouve hebben gealieneert.
't li mede notoir, dat beyde de Steden totvoorftandt van de voorfz (oo hare Inkomften als Domeynen, ende andere Gerechtigheden, buyten eenighe kenniflè of moeyenifle van den Heer, fuftineren of vervolgen ilie Proceflen afti ve ende paffive, op haer eygen particulie- ren naem ende koften, ghelijck oock die Sententien dien aengaende geftreckt teghens ende op den naem van defelve Steden werden geexecuteert.
Ten feilen, kan fulcx oock krachtelijck werden afge- noomen, uytdien de voorfz Steden van oudts zijn gepri- viligeert ende gerechticht geweeft, ( foo uytdruckelijck werdt geconfenteert in 't ix. Articul van 't gemelt,Oilroy van Prince Willem.)
Om by haer felven te maecken alfulcke Ordonnan- tiën, Statuten ende Verbonden, foo wel concernerende de Civile Juftitie als Policie, als fy totnutenoirbaer, van harer ende van hare Ingefetenen bevinden lullen te behooren.
Als fpruytende de macht ten deele ex jure Sredeuui· verptatis, boven geallegeert, ten deele uyt gratuite con- celfie van den Grave Maurits, ofte van hare Heeren, tot beter diredtie vande Burgerlijcke Societeyt van de voorfz Steden.
Ende zijnde oock ten deelen remarquabel 'tgeene vor- ders gefeght wordt op 'c x. Articul van 't voor(z OÖroy; dat foo wanneer de Regenten, vermidts de difcrepantien vanopinienop'tfelve Poinü, in'tnemen derconclu- fie eenigh different foude moghen vallen, dat 't felve ge- referveert foude werden tot difcretie ende uytfpraecke, niet van den Heer ofte Marquis, maer van fijn Excellen- tie, te weten als Stadthouder, ende Raden neffens hem wefende, indennaem vandeGraefiFclijckheydt, tot een evident teecken d« defelve Steden in't voorfz Poindt geenfints hare feudale Heerezijnfubjeft.
Ten levenden, werdt oock'tfeive gefuftineerde be- veftight daer mede, dat niet aen den Heer, maer aen defelve Steden competeert de Collatie van meeft alle de Ampten, fpeöerende tot bedieninge van de felve Po- litie.
Gelijck daeromme oock notanter op't 7. Articul van 't meergemelte Privilegie verleent een die van Vliffin- gen, werdt gededareert, dat Burgermeefters, Schepe- nen ende Raden der voorfz Stadt, hebben d'authoriteyt om te mogen creëren alle OfHcieren, tot dlenA ende ob- derhoudc van de Politie aldaer van noode wefende, daér van onderfcheydentlijck de Officieren gcrequireert tot maintien van de authoriteyt van den Heer, aldaer mede werden gediftingueert. |
In der voegen, dat gelijck onder anderen den Heer in dc voorfz Steden gequalificeert, en oock ghewoon is te ftellen van fijnen 't wegen, 't zy tot beleydt ende alfiften- tie van dejuftitie, de Bailliouws endeSecretarifen,*tzy tot Adminiftratie van ËjaOomeyaeo» eoopüchcvaede werckenftaendelot fijnen lafte, feeckere Rentmeeiìerì ende Commifen ; Soo zijn aen d'andere zyde de Steden ! refpeélivelijck van outs gerechticht geweeft, omnittal- leen te ftellen byfocdercTheiauriersendeOntFapger», over hare Goederen ende Inkomften , maer oock by haer felven creëren tot 'tfyvan de iaccke van Politie, wefende eygentlijck ghenaemt ^Jfefores univerftatis, Op-fienders van de Fortificatiën, Water-Clertquei,·, Poorters, ende andere Minifters, 'czy tot hulpe ende expeditie van't Gerechte, Wees-meeflers, Schout, ende Keur-Schepenen van de Landis-Vierfcharen, Comraif- farifen ende Griffiers van'tLandt-recht, met de Boden ende Clercquen , mitfgaders eenighe tot opficht van de Armen en Gailhuys, ende ande Suppooften daer toe be- hoorende.
Soo defelve Steden uyt haer eygen macbt endo iondcr kenniffe van den Heer, niet alleen fenden hare Gedepu- teerden ter Vergaderinge vati de Provinciale Regeringe; maer oock eenige van haren 't wegen committeren in de Collegien foo van de Gecommitteerde Raden eode Ad- miraliteyt, als van de Reecken-Kamer, endede Staten van Walcheren, beneffens de verkiefingendiebybacr mede werden gedaen, uyt nominatie van 't Trypel getal tot Bewindt-hebbers in de Ooft ende Weft - indifciw Compagnie.
Alles vloeyende enderefulter, ende uyt de macht die hen luyden diredlelick toekomt in faecken van de Poli- tie ende Regeringe, ende uyt refpedl van 't particuliere ende merckelijcke Intereft, 't weick de voorfz Steden hebben in deconfervatie ende profperiteyt van de Pro- vintie.
Ten achtften, kan oock 't felve werden gedoceert uyt verfcheyden Privilegien ende Immuniteyten, nietallcen by Graven en Gravinnen van Zeelandt ( als boven meer is geroert ) maer oock by de Uytheemfche Koningen, ende Princen verleent, foo wel ofte meer in faveur ende ten opfichte van de Regenten ende gemeene Inwoon- ders der felver Steden, als van haere fubalterne Hee- ren.
Gelijck daer toe onder anderen relatijf is feeckerPri- vilegie, gegeven by Koningh Eoiirf van Engelandt, ia denjare 147^. ztn Httidrick vin Borfeit, als Ì4eer van der Veere, mitfgaders aen Burgermeefters ende Regeer- ders ( als onderfcheyden van den Heer ) beneffens dc gemeene Inwoonders ende Communi van defelve Stede, die doenmaels waren ofte namaels wefen fouden.
Hoedanighe Privilegien alsbyfonderlijck veel zHnde, naer Rechten verftaen moet werden, _'tzy van allulcke validiteyt ende gewichte ten refpetìe van de voorfz Ste- den, dat of fchoon der fplver Heeren, ofte eenige folonie en dileö mochten hebben gecommitteert teghensden Gracf, a\$direllMmDojntnumy ofte oockaendegbemelte Uytheemfche Potentaten gegeven eenige recbtvaerdige oorfaecke van offenfie, ende daer door geremitteert, om van 'tdifpofitijf ende inhouden van de voorfz Privil^ gien , voor foo veel hun aengaet te werden berooft» nochtans daer in'tfeive niet foude mogen werden ghe- duy t tot nadeel van de voorfz Steden ende Inwoonders, aen foodanige mifdaedt ofte verfuymeniffe ontfcbuldigt zijnde noch fy-luyden van de voorfz Privilegien ende Rechten konnen werden gepriveert, dan om haer ey- gen mifdaer.
Ten negenften,ende in de voornaemfte plaetfeblijckt fulcx onweder - fpreeckelijck uyt het meer-genoemd· groote Privilegie ende Oftroy, ghegeven aendievsa vliffingen en Were refpeftivelijck, by Prince Willem hoogloffelijcker memorie, in den Jare 1574..
Als'tweickeeerftelijck aen defelve nieten is verleent», by ofte van weghen den Heer { die doenmaels was den Koningh van Spangien) maer by fijne hoochgenielte Excell. in den naem van den felven Koningh als Gtsvi van Zeelandt, enrfe vande Graefïêlijckheyr. ,
Ende ten tweeden, gegeven direöelijck niet aen den Heer, noch ten opfichte van defelve, maer alle op 't ver- foeck tot 't §^emeene befte vande voorfz Steden in ba^^ particulieren.
Ende byfonderlijck in de derde plaetfe, om haer te mogen dienen tot een pertemente wet ende conftitui«> waer nact de Politie der voorfz Steden naer dato van ét
yoorlt |
-ocr page 203-
HERSTELDE LEE LI. 203
voorfz Conceflif voortaen foude werden gheregulceft, ende voor foo veel doenlijck wasgeequipeert, footeo aenfienvan vtrfcheyden Vryhedenende Prtrogativen, gis tea lefpeite van de forme van Regeringheniccde oude, v/ye, ende gepriviJigeerde GfseffeljjckeSceden.
Blyckende de waerheydt vande vgorfz drie Ροΐίίίβη^ ilorame foo cvidentelijck uyc dengheheelen textcndê diipoütie vao de meer-gemelte Odiroyen, dat niemandt van gefont oordeel felfs op den eerften op.flagh die fou- de derven ignoreren, veel min tegen-fpreecken.
Tc meer, overmits fijne hoogh gemelte Excellentie, foo in 't begin ende proëmie , als op 'teynde van dien wel duydelijck feghc, dat by 'tfelvc doet in den naem ende van wegen fijne Majetteyt, te weten als Grave van den Lande, en in dierqualiteyt wefendcdeffelfs Stadt- houder binnen defe Provincie.
Sonder eenighe mentie te maecken van'trecht ende qualiteyc dewelcke den hoogft-gemelten Koning doen· maele hadde op de voorfz Plaetfen, als haer particulier feudae) iHeer.
Gelijck oock den felven qualiteyt behoorlijck niet wel foude hebben kennen werden gebruyckt, niet alicene by üjrte'hoog gemelteËxcelJentiebuyten fpeciale Jattende CommilCe van den Koning als Heer > daer mede by ηυ- toirlijc^ doenmaels niet en was voorfien ; maer oock veel min by den hoogbil-gemelte Koninghfelve, over- midts hy notoirlijck inde voorlzqualiteycgheconfide- Kcftfimpelijckals Vaiai vandeGraeffelijckheyt, nieten was ghequalificeert om eenighe Privilegien te verlee nen ; niaei fulcx alicene toeüaet te doen den Prince ofce Staten van den Lande, ufte by defelve daer toe by wet-
tclijcke en folemnele brieven zijn geauthorifeert
Hoedanighe macht ende authoriteyt de Heeren van Vliflingen ende Veere by hare lettrren van Inveftiture geenfintsisgedefereert, ghelijckuyt deleöure van dien bo blijcken.
paeromme men oock fiet, dat in verfchey de andere Privilegien en Keuren, daer mede het Prince Wilhelm, liooghIüfFel. m-morie ten felven tyde gelieft heeft noch neer andere Steden, fou in defe als nabuyrige Provm lien te vereeren, fijn Excellentie alomme ghebruyckt keeft den naem ende Titul van Stadthouder, en als exer· arende de funöie van de Hooge O verigheydt.
Zi nde oock ten defen feer applicabel, dat defelve fijn £*ce I. in »c proemie van 't vooriz OÜtroy daer by feght, van fulcx gedaen te hebben met ad vijs van de Raden, ne- 'enshem wefende, milfgaders met confent van de Gou- 'wneursendeRegierders van de Steden, die doenmaels voornamentlijck reprefenteerde'de Souveraine Regie- 'ingedefer Provintie, en luicks in den naem alleen van «Graeffelijckheyt,
5oo oock de ConcluBe die daer op 't laetlle werdt ge- «eli) ende daer mede alle hooghe ende leege Rechters en Officieren werden belaft, de voornoemde Magiftraten inde Ingefetenen by den inhouden van de voorfz gratie 'ueöivelijck te maintineren', mitfgaders noch onder «er by gevoeght (want het ons alfoo gelieft ) by niemanc aders en kunnen worden ghebruyckt, als alleen by de iouverainen ende Staten van den Lande, eo geenfints 'en de macbt van eenighe Vaiallen van de GraefTcii^k» °'yt> hoe groot ende eminent die foude moghen weien «onnen werden geattribueert.
Bihalven dat oock de voordeden ende prerogativen j leive begrepen in de Privilegien, naer 't oordeel van alle ' Wandige Politiquen, meeft alle fijn van foodanighe die uiet anders als van wegen de Graeffe- J'jckheyt direöelijcken konnen afvloeyen, ende oock
"meReg.eringe immermeer bevonden fullen worden jy eenighe letteren van Inveftituyre aen Vafallen van de 'oorfeyde Graeffelijckheydt te zijn gecommuniceert. Als daer zijn onder anderen beiofren van immediatie, confirmatie van de oude Privilegien, confeffie ^ Mxcutie onder cautie van alle Sententien» foo Inter- ^toire ais diffinitive, wefende reparabel, ende niet ex- j^^wende feecker fom'me, recht omme te mogen appel- Οηφ medio aen den groeten Raedt, recht van Ca- BCj-nd·.· Executie in faecken van Juftitie, foo Crimi- ω Civile, te doen door Burgermeeftcreo ia abfcntie |
van OiBcieïen, ereftie van Landtfche Vierfcharen op 'c beleyt van Schout en Schepenen,te ftellen by de voorfs Steden, appel van de voorfz Keur-Scbepcncn aen defel· ve Steden, 'Dimembrement van hooge Jurifdiöie. van oudts behoort hebbende tot kennifle van de Kcntmee- Iters te Weftcrfchelt < vryheydt van Tollen eo exemptie van Cotififcatien, beoeffèns 'trecht van Renvoy van eenigeharer Poorters , die elders criminelijck foudeo mogen worden bericht met meer andere prerogativen ende exemptien aldaer breedergenarreert.
Ende wel voornamentlijck, dat beyde voorfz Steden daer by %ijn gemaeckt, gecreërt tot integrerende Leden vande Souveraine Regeringhe defer Provintie, ende al» onder anderen mede reprefenterende de Staten van^n Lande, foo van Zeelandt in 't generaci als van Walcffe» ren in 't particuUcr,ten f ulcken cfiFeöe, dat dclèl1?e mede moeten werdun geroepen tot alle Vergaderingeni Com- municatiea,Reeckenfchappen, en alle andere handelin- gen ende afiPairen, deielve btaten reipuàiveiijck concer· nerende, mitigaders aldaer prefenc Zijnde, medeftem- men ';nde voys hebben. Als andere Staten gewoonlijck zijn te doen. Welcke foo byfondere eo fo notable Privilegien, bujr· (enaUeco|itroverGe> niet alleen van nergens dc voorfz Steden konde toekomen , aU door fpeciale ende gratuite Conceflic vandeGraeffelijckheyt, fonder dat de quali- teyt ofte macht van den Heer daer omtrent eenichfints konde koomen in confideratie, maer oock aen defelve Steden verleent is aen haer particulier, buytea infiofat» communicatie ende intereit van hare Heeren.
Gelijck daer van evidentelijck blijckt, foo uyc den text van dengemeltenOdroy doorgaeos, ende notoire pra· (^ijcque vervolcht, als uytde prsefuppooften ende inten- tie daer op de voorfz coucelSe by Prince Willem hooch- ioftbl. memorie wert gefeght origineel gedaen te zijn.
Geconfidereert dat by 't felve verftaen foude mogen worden huci verleent te zijn, emme te fuppleeren inde Verhei ioge van de Staten de vacante Piactfen van den Abt ende Prelaet van Middelburg ( 'c welck nochtans by de andere Graefiëlicke Leden altijdtt is gefuftineeic niec te konnen wefen ) 't zy dan dat het felve ghefchiet is ten cefpe£te van hare Contributien ende 'tmerckclick Inte- rdi 't welck fy beneöèns andere Steden van Zeelant heb- ben iu de confervatie van de gemeene faecke, foo en kan nochtans geen van beyden relatijf gemaeckt ofte geappli· ceert worden ter intentie van de Heeren van de (elve Plaetfen, om daer uy t te adftrueren, dat in 't vergunnen vande voorfz gratie of Privilegie » opharcperfoonenof gekgentheyt eenige reflexie foude zijn genomen.
Want behalven dat in 't generaci, niet en is te prefu· meren dut den hoochgemelten Heere Prince, doenmael foo groflFelijck geledeert zijnde, en vervolght werdende van den Koning van Spangien, den felven ais Heere we- tende van de voornoem !e plaetfen, met eenige particu- liere beneficien foude hebben willen gr«tificereo, foo en kan in allen ghevalle niet bedacht worden, hoe dat den hoogftgemelten Koningh, als in die qualiteyt de eerfte ziju.e, en reprefenteerdede andere Edelen in de Verga- deringe van Zeelandt,noch daer beneSèns aldaer ibuden konnen celile nemen in plaecfe van den Prelaet, ende van wegers de Edelen, eeos geftemt hebbende in de Staten, noch daer na vermogen te opinieren door de voorfz Ste. dtm van weghens den Prelaet. 'c Welck immers fonder tailelijckecjntradidieeBdeabfurditeyt. ende fonder te introduceren nocoi/^e confufie in de Ijiecken van de Pro- vintie niet en kan worden gefuftineert. Daeromme, ende om klaerlijck te betoonen dat defel-
"iftlijndcinfeparabelickaendedifpofitievande Souve- 1 ve prerogative buyten alle inficht van den Heergedefe-
reeit isgeweeft, alleen ten behouve van de voo^z Ste- den, ende der fel ver ghemeene Ingefetenen, ter oorfake van hare particuliere ende gemeene Intereft, wordt no- tanter gefeght, foo in de praciatie als op 't eynde van dien, dat defelve is verleent op vervolgende ootmoedige iup· plicatievan Burgermeefters ende Regeerders, over ende uyt den naem van defelve Steden ende hare toekomende Regeerders, mitfgaderi den gemeenenPoorteren ende Ingefetenen van dien.
Ende tot wat eynde, omme nAmentHick defelve te verderen tot goede wctvueaende ptofpericeyc,
ende |
-ocr page 204-
15-6 HERSTELDE LEEU.
onde gmmecteftìlve te bate te koomen in degroote cnde iwarü laften daer in defelve Steden waren vervellen, foo rcr oorfaecke van de noodelijcke Zee-wercken cn ver- achcerheyt van Renten, als merckelijckuyt faecken van 'contftaneOorloghtegensden Hercoge van Alba ende fijn Adherenten , mitfgaders toc oplìchte vin'tgoedt . debvoir ende getrouwe dienft, by henluyden in den fel- ven Oorlogh gedaen.
AI 't welcke nocoirlijck geen anders reflexie kan heb- ben ofte nenüen, aU op de gemeene Poorters van defelve Steden, in haer particulier geconfidereert, fonder eenige andere ofte vordere extenfte te konnen lycien, en fonder dat gelijck oock boven aengeroert is,defelve Steden haer p^ticulier door eenige felonie vcrfuymen, of delift van hare futjalterne Heeren, daer van nacr Rechten louden konnen worden gepriveert.
't Welck te meer plaetfc moet hebben, als men wel in* ficht neemt met wat direiftie, intentie en ooghmcrck Prins Willem hooghlofFel. memorie demeer gemelte Odroyen aen de voorfz Steden heeft verleent ghehadt, namentlijckjom defelve in maniere van Regeringe ende Politie, foo veel mogelijck was te recompenferen cnde gelijck te ftellen met de Graeffèlijcke Steden , als onder anderen onwederfpreeckelijckblijckt uyt de ngcrvolgen- de Argumenten.
En voor eerft, uyt dien dat de voorfi Steden van outs gheweeft zijnde een Collegie, dienende originelijck tot beleyt endeadminiftratie van de Juftitie,ende oock voor den Oorlogh gevaceert hebbende by Contradl gemaeckt tuffchen de Heeren énde defelve Steden, tot diredtie van der fel ver Politie, nu vermogensden expreffen Text van de voorfz Privilegien, ten lelven fine aldaer refpeölve- Jijck is opgerecht ende geinftitueert een formeel Collegie van Raedt ofte Vroedtlchappen.
Als notoir zijnde, dat ( ghelijck aen de eene zy^le het Collegie van Juftitie aldaer was ingeftelt en bedient van outsdoor ordre van particuliere Keeren, vermogensder fel ver Letteren van inveftiture ) foo aen de andere zyde de voorfz eredlie van Vroetfchap aldaer niet en heeft konnen gedaen worden, dan metexpreffe confentende immediate authoriteyt van de GraefFelijckheyt.
Als wefende defelve macht een van de Eminenfte ende principaelfte Regalien, die de Princen ofte Staten van den Lande alhier competeert.
Gelijck men daerommc oock fiet, dat foo In defeals Nfibuyrige Provintien, niet alleene deCollegien van de Vroedtfchappen, fonder fpeciael Oftroy van de GraefFe- lijckheydt niet hebben konnen werden gheerigeert, maer oock daer omtrent de minftecorreftie, vera/ide- ringc, of ampliatieniet heeft kunnen gcfchieden, als met gelijck Odtroy en raet eenparige ftemmen van alle de Leden, naer dat den innehouden van dien prealabement welrypelijck enferieufelijckwasgeexamineert.
Ja dat meer is, dat de Rcmonftrantien dien aengaende, gedaen by verfchfyde Steden, alleene overgebracht zijn geworden door de Burgermeefters ende Vroetfchappen ▼an dien, met preteritie van de Schepenen, als die op vele plaetfen hier te Lande tot de Politie niet en bohooren, maer alleene geftelt worden tot admlniftratie ende beleyt van de Juftitie. ,
Soooockin derwaerheydt van alle oude tydenin de Steden defer Provintie tuffchen beyde de voorfz bedie- ningen merkelljckedifcrepantie isgeweeft, ende Vroet- fchappen aldaer originelijck zijn geintroduceert, (met onderfcheyt van Juftitie) alleen om te bewaren de Oe- rcchtigheden ende Privilegien van dc Steden > daer toe oock de felve particulierlijck worden befworen ; en ghe- lijckbeyde Heeren Staten in den Jare 1J87. feer wel is gefegbt, toekomt de macht, om niet alleene te refol ve- ren, maer oock te difponeren van alle faecken concernc- rende den Staet van den Lande ende Steden.
Waeromme oock de Burgermeefters van de felve Ste- dan gewoon zijn, en oock gehouden In alle faecken van importantie te ontftaen de goede meninge van de voortz Vroetfchappen, waer deur dc Steden ende Gemeente in cas van Poiitique Regeringe eygentlijck werden gere- prefenteert. - |
Ende oock om defelve redenen in meeft alle.de Steden by PriyUcgten ν«η (ie Graven ofie Heeren ScateO) Ì90 ia defe a!s nabuyrighe Provintie, dev^icfinghe vandtf voorfz Vroedschappen gelaten wert ter immedhtedif- pofi'.ie van defelve iteden,toc de minfte van dien incluys
Sondar dat by eenige Brieven van Inveftituyre, ofte andere feudale aden werden bevonden , dat oyt yetwes dien aengaeade aen eenige Vafallcn van de Graeffelijck. heyt is overgegeven ofte gecommuniceert, veel min by defelve in eenige hare heerlijckheydt gepretendeert ofte gepleeght.
_Ten tweeden,foo wort de voorgeflelde pofitle van da na'mentlijck Prince Willem hooghl. memorie, van in- tentie foude hebben geweeit, omms quammqntmodo, de voorfz twee Heerlijckheden te verghelijcken met de Graefiijcke Steden, oock daer uyt geadftrueert, dat al- hoe wel die van den Gerechte ende Jeftitie aldaer voor defen plachten verkooren te worden fimpelijck fonder
eenige nominatie ende.** ielve nu
vermogens het voorfz Privilegie niet en kan gefchieden als oj) voorgaende prefentatie, 'tzy dateenighefiledtié noodigh is tot laerlijckfe vernieuwinge van de Wet, 'tzy dat defel ve moet gcfchieden by vertreck of af-fterven van een Wethouder, tot fupplemcnt vandevacanteplaetfe.
Ende ten derden, dat of oock wel fchoon devboriz prefentatie, ende daer op gevolgde Eleélie tot Schepenen aldaer kan gefchieden, foo wel van perfoonen dje fijn ia de Vroetfchappen van defelve Steden,als uyt het midden- van de Gemeente de Burgermeefters nochtans van dien nieten mogen worden verkooren els uyt genomineerde van defelve Vroetfchappen, als wefende de Hoofden vaa de Politie, ende over fulcx notoirlijck altijtsmoeteade wefen van 'c getal van de Vroetfchappen,'! gene in Sche- penen, als geTèght is, nietnootfaeckelijck is,
Overmidts aen d'eene zyde tot adminiltratievjn een goede Juftitie in 'tghemeen wel gonoegh is, dat daerioi werden gheftelc eenige verftandige, befcheydene ende rechtvaerdige perfoonen ; maer aen d'andere zij Je tot direöie van de Policie daer nevens werdt gerequireert, dat daer toe werden verkoofen perfoonen hebbende con- tinuatie ende experientie van faecken.
Behalven dat daer in oock byfonderlijck ccnfifteert de verfeketinge cnde vryheyt van de Steden, dat (gelijck de bcdieninge van de Vroetfchappen behoorden alomrae te wefen vattende prcmancnt) oock alfoo allerley fan- dtien in materie van Policie aen de Ledematen vande felve Vroetfchappen, alleen foo veel mogelijck is werden geconfereert,
Zijnde ten defen oock feer confiderabel, dat by de meergemelte Oöroyen de Eledic foo van Burgermee- fters, uyt genomineerde vande Vroetichappen als van de Gemeente, gelaten werdt aen fijne Koninckl. Majeftcjfc te weten als Grave van Zeelandt, alfoo de qualitcytvao de Hcere daer nevens niet en werdt uytgedruckt, noch oockdedefighatie van fijn Majeftcyt ergens in'tvoorfi Oöroy met die namegeexpliceert.
't Welck nochtans in alle manieren nodigh was, byal- dien de metninge van Prins Willem ware gheweeft, à: Koningh als Heere van de ghemelte plaetfen boven'tó voordcelen ende pr«rogative»in de Brieven van Inveili- ture vermeit, noch met verfcheyden andere foo notabele gcrqchtigheiJen te gratificeren, alfoo naer Rechten Col· latien van Regalien 't Zy van Vafallen of anderfins, duy delijk en in expreffe termen moeten worden gedaen fo^ der eenige argumenten, byprefumptieoftcillatie lead· mitteren. Maer behalven dat defelve boven dien noch foude impliceren vericheyden andere taftelijckc codh^ didlien cnde abfurditeyten,tegens de qualitcy t en funaw by fijn hoochgemelte Excel!, doenmael bekleet, (als bo- ven is gedemonftreert ) foo is't felve te houden notMJ" lijck foo verre geweeft te zijn vande intentie vandefd- ve fijn Excellentie als het Ooften is van het Wefteo.
Niet alleen om dat den Koninck fulcx fijn Excell. foo fwaerlijck van herii geperfecuteert,geenfints en hadde ge- remitteert ; maer oock, om dat defelve tot gebruyck va» foo voorname Regalien. ,
Doenmael met verfekerjnge ende rufte van de νοοηί Steden nieten konden werden geadmitteert, ende dat- men oock niet en konde weten wat uytkotnfteD J den Oorlogh > ende ontftane differenten fouden ¥«·
EnJi |
-ocr page 205-
HERSTELDE LEE LI. 205
Ënde daeroinme mee goet foodament foude konnen werden ghefeght, dat al hoe-wel haere Excellentie ende Hoogheden hooghloiftflijcker memuric, alle fucccffii/e· Hickde voorfz verkieQnge hebben ge-expedieertgehjd, fy luyden nochtans defdve niet en hebben ghedaienals Heeren van de voorfz plaetfen, maer als Stade- houders, ende in den naem van de GraeiFclijckheyt.
Temeer) alfoo de hoogh-gemelde Excellentie Prins jTtffw defelve Eleftie heeft gedaen gehadc varj den lare κ74. tot en met den lare ly als wanneer defelve eerft iooper is geworden van de voorfa twee Heerlijckheden, niet anders en in geen ander quaiiteyt> danalsStad*bou- der vaadeProviniie, ende datoock ganfs red«lijcif en bilick was, dat de Magiftrature van de voprfaSteden die ghemaeckt worden tot integrerende Leden ven dg Graiflijckhep Sou vergine Regieringe vereert ineïioo veel Graeffelijcke prjeemineotien, van deGraefièlijcfc- leyt foude dependeren» iftnict in'tgebicltcominfteij voor'ttneerendeeL
Ënde fulcx of mee al wilde fuftineren de fiellïoge vgn de Schepenen aen den Msrquij ofie Heerco van de voor- fchreve plaetfen oiee en kan worden gedifputeert, over- midts de brieven van Inveftiiurcaenhemdietm^btCK· pieilelijck gégeven, foo en kao nochtans met geeao re- denen bedacht ofgeimagineert worden > hoe dat aen de- iblve Heeren of Marquifen eenigb recht of gefagh aldaer foude competecren over de verkiefinM van de Vroedt- fch ppen of van de Burgemeefters : ώ Hoofden ende terfte Ledematen van defelve, ♦
Oiiermidt! aen 'c Officie van Burgcmeefter» eygect' lijckis bevoelen bet ordinarii beleydt ende eebiedt in alle foliticque faecken > foo wel de adminittratic van de Stadie goederen ende Inkomen , als den welftant ende bewaringe der Steden betreffende.
Welcken aengaende de Leen brieven van de wel-ghe- melde Heerên Marquifen , immers voor loo veel de voo;fz Steden nu moeten werden geconfidereert als in- tegrerende Leden f van de Souverainiteyt is 't minite lieten fpreecken.
Dier by noch komt, dat defelve brieven al veel laren voor dato van deConcefGe vap'c voorfz groote Privi- iegie 2ijn verleendt ghevreeil, cn naer date van defelve oock ten huydigen daghe toe oock in geen andere termen in forme werden gecoucheert als die originelijckfijn in- ghefteldtgheweeft» en fulcx notoirlijck nu niet meer in 50 houden als de eerfle ende originele collatie is gcdcfe- teert.
Tot een evident teecken dat de Heeren of Marquifen gecD deel of gefagh com peteert in jegen woordige Regie ■ tinge van defelve Steden, ende dat alle'tgeene van Bal- liuws, Burgemeeilers, Schepenen en Raden dienaen- giende is vergunt, nietaf vloeyt van den Heer, maer ülleen van de GraefFelijckheyt,
'tWelck noch te meer gelooflijck is, ovcrmidtsnaer 't verftandt van alle die geene die defe materie trafteren. ghefteldt woidt als incompatibel, ende oock ftrijdigh tegens de natuerlijcke redenen, dat een en de felfde per- foonen, Collegie ofte Inniverfiteyt > ende inde fclfdc qualiteyt aen de eene fijde fai wefen Vafal ende Indepent· «nt van de Graeffelijckheyt, ende aen d'andere fijde in Hchfal begrijpen foo merckelijck deel van de Souverai- nitey t ende dire8ie Dmtm. aen de cene fijde de behoor· 'ijcken Eedt ende hommagie, doch aen de andere fijde Mfelve te ontfaogen, t' famen fubjeft fijn ende tegehie- oen. ,
Oheiijck daerom oock kennelijck is, hoe dat In eeni-
p van de nabuyrige Provintien, fommige Steden geen
van derfelver Provinciale Vergaderingheen
Mbben konnen werden) dan naer dat by de Staten van
«n felven Lande was gerefolveert, de voctffl Steden
Wydt en privative te houden aen deGrecflfelijcklieyt,
'Onder dat defelve oyt meer aen eenighe particuliere
"eeren fouden moghen werden KebrachC ofteverobli- Jeert.
= ^®vende de wel genoemde Heeren Staten totredeo 0 de brieven daer over foo folemnelijck gemaockt, van doen tot verfeeckenheydt van hare Provintie, rtf Λ f '"«"e manieren niet dan kleynigheyt ende dis- konde caufercn voor Regeerders van iategrerea· |
de Leden van de Staten Vergaderinge, by particuliere en fubalterne tHIeeren te werden verkooren, behalven dat 't fel ve oock in veeledeelen niet anders en konde ftreé· ken als tot dienft van de gemeene faccke.
Op welcke confideratiiq, hoe veel rcfl .Kie en gedich- te ten defen fy tedefereren, fuljen UEd. Mog. na hare gewoonlijcke wijsheyt het fclve oordeelen, en by hare refolut ie interpreteren.
Sonder nochtans te houden (onder corre&iej daer te· gens te contrariëren j dat foo bier^Uopck elders eenige, Geeftelijcke j Adelijcke» of Burgerlijcke perfopnen Onderfaten ende Vafallen van den Staet wcfende, eeq gedeelte van de hóoge üverigheydt bekleeden, over- mits hunluydeo 't feive niet toe en komt in devoorfz qualitqyt als Vafallen maer als Gecommitteerden > of d'eerile ende aenfienlijclUïe wefende van feecker corppr^ of ordren, waerdoordeo voorfiSteetwerdtgeQompo- ftert. .1'. .
Ende fonder detooekdgertegepsdpeiofeeplgé cpn- tradi^lie impliceert 1 dat veele vaa de yopriz Vroetfchap· pen worden geftelt eiide ge,emplpyeerf vfln wegen dio Heer ofMaiquis totedroiniftratiéyaodeluftitie, ende bewaringe ven fijnGerethtighwién en Heerlijckbeden regalien aldaer n «Ifotx sptoirlijck na rechten d'cene ende de felfde perfooneo io verfciieyden r<-fp«den geconfide^ reert, ionder eenigeinctMigruiteyt ofcontufiewélHon- ηβπ wefen in diftinitc bedieningen 1 ep onder verfcbey- deneeden, gelijck metverfcheydénaüthoriteytenende exempelen de$ aopc z'jnde > foude Icopaeo werden ^eye- 1 ifieert.
Ende over fulcx de perfpnen die uyt de yporfz Vroet- fchappen geftek worden aldier tot Schepen, al-hoe-wel aen d'eene zyde by cede verbonden aen de Gm ffelijck· heyt ofte aende Magiftrat t van de Steden, tot getrouw Gouvernement ende beleyt van der felyer Politie, niet te min aen de andere zyde wel mogep eedt doeq aen deo, Heer, tot fincere adminiftratie van de iuilitie,
Ghelijck oock delelve Schepen boven den ordinarla plicht die fy fchuldigh fijn door Commiflarifen van den Heer aen de Ingefetenen van defelve Steden nochAaen verbonden aen de QraefFelijckheyt, om goet recht ende lufiitie te oefiënen voorde Opgefetenen vandeplaetfe ten platten Lande, ftaende onder derfelver geaffigneer- dereflbrt.
Waer mede gelijck wjr vertrouwen Ed. Mog. Hee- ren, de geheele gelegentheytvandefeiummieilijcken niet te min diflindtelick te hebben ge-elucideert, foo en willen wy oock niet twyflfelen ofte defelve fullen daer uyt ghenoeghfaem hebben verftaen , wat ondcrifheyt' datter is tuOTchen het gebiet ende gefach't welck onder de voorfz Steden de GraefFelijckheydt aen d'eene , en aen d'ander zyde de Heer ofte Marquis ii competereride, ende in wat poinden '( felve rcfpcaive recht eygeotlijck is gelegen.
Daer in beftaende, namentlijqk dat de GraeffLIijck-·, heyt daer over toekom|buyten alleControverfie, alli; recht van Souveraipit^pitide oppeifte gefagh.
Oat defelve particuliere Heere, als valallen van de GraefiTelijckheyt, fchuldigh fijn aen defelve Qraefelijck·^ heyt alle behoorlijcke gehoorfitembeyt cpde hommgglt te bewyfen.
Dat defelve Steden ten refpedte vaj» de hedieuintóen en deliberatien fftecken betreffende foq de gemeene Re- gieringe der Lwden «IsbarebyfpnderePolitie, i'eene- mael eo iramedietelijck reforterc» Qpder genoekle Grief- fèlijckheyt, fender gebouden te wefetl den Marquis ofte Heer daer oyerteerkennen.
£0 indien volgende, dat de Col'egiea vso de Vroee· fchappen «l<ker orlgioeiyck opgherecbtzyndedooreu-. thoriteyt ende io der name van de GrieflïlvcWiejil, nie- mantdaerowreeoigedifpofitle, totcopfirmatie, anderinge of moderatie v«n defiilve,jrechtelijclt kw Com- peteren dan «Heen denHeerea Staten 1 aÌfreprefiintB·. rende defelve Greeeèlijckhcjrt.
Dat decreetieendeverhiefii^mdfiBiugcroeeftei» ia delelve Steden (alswefeedc bopfdeo vende Palilieea Ledematen van de Vroe^cb«ppen, ende ten defelve onderfcheydentlijck geafic^rt » aditervoMens bet j.eiiai: ArticiOeo vende vowfejrefpeOi ve OOfPyei) )
g^ea |
-ocr page 206-
2o6 herstelde LEEUW.
gedaen voor defcn by here Hoogheden als Stadthouders van de Provihtie , nu by dcrfelver overlydcn notoir- lijck isgedevolveertin denboefem van de Graeffelijck- heyt.
Die defelve nu voortaen of fouden kennen doen j door haer felven, ofte wel in conformité van de Refolutien genoomen ende oock alredc gepraÖifeert, tot voordeel van de gcmeene Leden vande Piovintte , confereren aen de Magiftraet van de voorfz Steden, op foodanigen reglement als by hun-Iuydengeconcipieerttentninften quetfe van hare Privilegiën, en vervolgens alhier mee kennifle van faecken naer bïhooren ioude werden gear- rcfteert.
Latende oock henluyden vorders 't beleyt in alle fa- ken 'ende afliiiren Politicque > binnen de voorfz 3ceden toe betrouwt en ongekrenckt als voor defen,
Midtfgaders defelve daer mede previlegerende > om de redenen ende in conformiteyc vandegemecneprac- tijcquen vooren geallegeert, dat fy fouden vermoghen te doen de verkieGngbe ende keure van perioonen tot ▼ervullinge van ' eenighe Vacante plaetlen in de Vroet- ichappen,abfolutelijkendedefinitivelijck by haer felven.
Gelijck oock aen de^el-gemelde Heerof Marquison- ghefchent ende ongheprasjudicieert (onder correöie ) behoort te werden ghelaeten alle foodanighe difpoiitie code gefagh, als aen defelve by fijne brieven van Inve- ftiture in expreflc termen over de voorfz plaetfen is ghe- geven.
Ende dat dien volgende defelve aldaerfalblyvenghe- bruycken de macht, omme tot adminiftratie van de Cri- minele ende Civile lurifdiftie te öellen, ende parti- culierlijcktebe-edigben, als naer ghewoonte, looBail- liuwen ende Schepenen, als Secretarifen, ende andere fuppooften van de luftitie.
Behoudelijck nochtans, dat de voorfz Schepenen en Officieren, verfocht wordende om recht te doen ter eerfter inftantie in Crimineeie, ofte by appel in Civile faecken, over de Ingefeteoen ten platten Lande, fpeéle- rende tot haer bewufte refort, fchuldigh en verbonden ftaen dién aengaende te refpeöereo ende gehoorfa- men immediatelijckdebeveelen van de Graeffelijck- heyt.
Gelijck oock de Bailliuwen en Schepenen derfelver fteden, gehouden fijn dien aengaende Eedt te doen aen de GraefFelijckheyt, ende oock in derfelverexpreflen naem ende Vierfchare te bannen, hoe-wel fulcx, foo wy onder-richt worden , over veele laren abfolutelick niet enisgepraftifeeert.
Aifoo de macht vande voorfz Bailliuwen ende Schepe- nen, om over de voorfz plaetien recht te doen, nieten is gedefereerc by Commiffie van den Heer, als die dier over in 't minde niet en beeft te feggen, maer alleen by delegatie en permisfie van de Heeren Staten.
Dat mede den Maiquis ofte Heer vry fai ftaen, aldaer voortaen te ftellen foodanige Officieren ende Minifters tot denOntfanck, ende bewigÉi van fijne Domeyoeii en Regalien, als hy van outs pfcftumeerc is te doen, gelijck oock de Steden van harent weghen daer in fullen vermogen voorts te difponeeren, als fy tot Gouverne- ment van harePolicie en adminiftratie van degemeene middelen fullen bevinden te behooren.
Waer mede ons bedunckens yeder een in fijn recht hem toekomende naer behooren fai werden gemainte· neert, ende niemant veronghelijckt , behoudende de OraeflFelijckheyt hareGerechtigheyt, den Marquis ofte Meer den inhout van fijne Leen-brieven ende refpedtive twee fteden het difpofitijf van hare Privilegie.
Gevende eyndtltjck U Ed. Mog. in bedencken, of nieudienftigh waer, dat defelve uyt't midden van hare Kg(»woordigeVergaderinge eenige gelieven te commit- teren, die met de andeie uyt het voorfz geprefenteerde ten bequaem ende bondig Reglement fouden concipië- ren , waer mede de Gerechtigheden toekoomende de Graeffelijckheyt, omtrent de Magiftrature of Politie der voorfz. Steden, voortaen beft foude werden gedirigeert j ende vervolgens oOck U £d. Mog. in 't nemen ten defen van e*nige Refohitien, haer felven naer de meefte lufti- tie ende equiteyt conformeren. ' Daer toe wy Gode Almxchtigh bidden > dat by U £d · |
Mo.wil infpireren met den Geeft des wijsheyts én difese tlej ende voorts defelve fegenen meteenlangkduyrigc" vreedlamc ende voorfpoedigc Regeeringc. '
Aldus gedaen ende geadvifcert, den I. Sepcemb. lóyi.
gfnöim g>iin Cheucfiicfidijcftì iSüojluclttiahtni ban aBsanDcnboifll) ai fijnr tjirc tr bon? üi 't jptanS Oooi ben liCEt^toecin aen De P?incefleQopale tofgijifo,,: öcn Befcijjifi/opjfafie ftabbe te bccmaiicn toat Dticjincnt be fahe ban ben jongen (eeb bcuc Ijaet; onbecijn. oe bifputen ; in bit geoal fcftet öabbct üeel mcft plactö
opentlncft baec teem sebacn loat niogcltjdi toa^.
S^tifcbjeton in baco ben 13. aen bc Statuì
ban^eelant/ fiaec boojgebomen te ^ijn b'opgefieioc con· flberatien enbe abbg^ / enbe batfe aen be Ectncn ban bc l^ecaabecins toeten toegefonben alleen Pointban be> fcifiöbtaeö/ enbe alfoo'tfeIbcabbösSgtDotcliic)c fonöc (ìcecften tot betRojtingÖe ban 't cecljc ban ben gonaticn enbe ileece banbe boojfj SitcOnt competftenbe/ ^00 Dabben fp in bcgualitcpt qIIBoob. beffen banben#2ince ban (®caignen|)accn ^oon enbe ^oon^ ^one {^efpectibe / JiSacqui^ enbe ^eete bantie 0oo?f3 ^teben fiaec becplitöt gebonben Ijet öecöt ϋαη&ε Üoog-gemrïte ii^ince obec befelbe^teben aenbacljttlgft te boen eicamfnecen / oni be^ te Itetec enbe f onbomcmc= lijcftec 6aec €b. .«©β. baec ban teonbectirtjtenenöfte abficneecen bat betfcöfpDm ©ofitibrn enbeacgumtn^ ten baec npt oftetcocften inbc booifs Confiöeratien toitc» ben geficit gantfcj) abufïbelijcft enbc fonOec eenige noot< faecHdijcfie (Jtonfequentie / in boegen bat bacc öoo? Ijct boo;f3l9ecDÏbattben i^oogg gemelten pjince pupille in 't min tie niet en tsiecbt geconbelieecc / honncnbc ten bien epiibegecepjcfenteett toojbe«| öet Serufcöclürcbt ban 23ncgecmeepec^ enbe iècftepenen / (00 obcc üc Po- licie als de luftitie, enbe {)Et onberfcïjept öifciniieban bet l^ollantrcfje ïiïecöt/ al öoe· toel nicbe niet «nibctfcrt inalle^teben.
^i^mebe bat ban alle oube tijben enbe boben |Qe< morie ban .Jiaenfcften be löarquifen enöe ©ccrenbanDi boo;f3 ^teben albaec Ijabben geflelt niet atieen Schcpe. nen, maec oocfi Burgermeefters, enbe bat Dtt ftlf®' Sctgt gaec al^ Heeren ban be plaetfe j^jibatibclijh gatu begeeompeteett.
^at ooch Baec «Sb. J®o. fonbe bectoont toetöcn/ Dat benetfeu^ becfcfjcpbe anbecc gl)ecct{jtigöeben ben men* göemflten JEarqnl^ foo binnen Viiifingen al^ Oet Vete competecenbe b'öicctie ban be öaöen binnen Deì iBat· quifaet aïtijbt bp ficm üw^gtjetDeefltfebectfletgiait tySi.enbeabecfuIcFbentijbtban 7o.3aten/ tockfim tgbtbanSacenbecboojf^l^acquifaet bp lli)i[' Icm Hoogtiloffelgchcc gebaciitrn enbe Hlne iliiiftce^nf' ceflTenrcnuptücacöte enbe bpiCjjtel ban tioop toa^Ot» pofibrect getoeefi.
35at niebe {jaec <Cb. .ïöo. fo fiJaeciijcit al^ fift Iielfifff IBibbagö lieöD betoefcn fouöe lüo?öen bat bej^mcn Haarquifen in bec tijb {jet boojf? «ccftt ban ifledie m be 25ncgecmee(iec^ enbe Sabeii gtifpccccectbaDDcn/fuo jure, enbe uyt haer ejrgen hooft, enbe niet als Stadhou- ders ban ben ttanbe ban pedant / ofte iipt eenige anbe^ ce oebelegeecbe macl)t banbrn p^incrn baiitïn I^anón ZQaüe topberé alfa Ijaec «Êb. j©o. naer bare Ijooalji bööftjtpt enbe gctooonlgcftc cecijtmatigijfpt wd ïionffu confibececen b'impoitentie ban ftct boojfs ί^ aenjlenban beloog gemiItcJ^ìincfìDupiIIe/ mDe oac gaec in be qualitept al0 J^oogbeffen incumbecrbï fooDa· nige e);erten boo^fojge te b;engen tot confrcbatic ban ai' teBececbtigBebencompetetenbeaen be ^jinre Pupnif enbe pacticulieclijB ban fo een Notabel Retht al^ !)« K' gentooo?bigc/aI^ be öecfjten Baectoacr η injunflecccnof.
«en fp om getoicDtlge bec&inbfcnilTen/ enbe jnfonKP Bcpt bat onlancj; eecfl beljoojlijcft reglement aaiS fl£H"i getoeefi op be ©oogbpen/toacen belet getoeeft bc tconiai enbe aCBumentenbienenbe tot ipebetlegginglje ban 01 boojgemelteConRbecatienenbeabbij^ ban bc baectSb. jsao. (©ecommitteecbe^Sabcn boHioincnt^Ji" tnbi naet b'impojtantie ban be / f nbc fulcx |
-ocr page 207-
HERSTELDE LEEUW.
bic (iritini ant gacc otnflanDdtjcb (ouben tioen tepjefcn*
tciccn/üacpttcmaccfien. ^ ^
sao öECtroutoDcn fp oatijaer <βύ. JTOoff. öacc onbc itaarcc fuiiticn binDen / om baec in De qtialitept al^ Booflljöcftcn öan ΰεη mcccgljcincltcn ©jince #upillc toicn^ ^lluflcc ©00i-©UÖCCSS / fo veel Remeriteert had- den bau Dt»/fetactÖEfec ILflnOm/ cnöe in 't befonDec h^n öie J^jatjiiitic tot Ijct gunt tjoojfj {$,/ foo öfcl tc Defe·: remi öatOefcibCQcIteDmfouöe ban alle Oelibecatirn op jirttìoajfj aDüij^ enOe Conflaccatim tt fuperccöfcen/ en oiiöcctufffljf» nllc^ κ 'aten in fijnen jcgljentooojbisben ètact / nift ttoijfltlcnDc ofte fouöen Ijaec €b. Jtìo. foo- öanigenbccicotöoen/ batöifdbe Daec mcbe gljcgcoen foiiOetDojöcnttollsomeni&atigfdctie. · .
ïiojt^ bare na ijJ ghcfonbcn gljetDeefl bc l|eec 25eau= montiaactnan ben jongen )^?tn^:bfegeDeen enbe in ftcipK^ oöetgclebcctöefft öoigcnbe.
tegenbericht by de Gecommitteerden van ha- re Hoogheden de Poogden van mijn Heere den Ïrince van Orangie, als Marquis ende Heere over de Steden van VHJpngen, ende Veere·) overgegeven aen de Ed. Mo Heer en Staten van Zeelant-fot wederieggtngevan de/chriJtelycke'Lonfideratien, ende Advijs vanderfelver Heer en Gecommitteerde Ra- den aengaende het Recht van fijne Hoog- heyt over defelve Steden^ ten RefpeBe van de Magiflrature, en Tolicie, en iet Adflrju- Bie, dat fijne Hoogheyt van de Elegie der- felver Magiftr(utsTerfonen,ofte een gedeel- te van dien, niet en kan werden gepribeert.
Edele Mogende Heeren,
Η Are Hoogheden, ώΓβί^ΑΛ» van den Hoogh-ge- melte Heere Priflte , voorghekomen zyode de fchrifcelijcke Confideratien ,door de Heerén uwe Ed. Mo, Gecommitteerde Raden, ingevolge van U Ed. Mo. Refoluticvandenay. April löyi. ingheftelc» ende nevens andeie Poindien, waer op uwe Ed. Mo. ceghens den 11. der voorleden Maent September waren beichre- ven,overgelonden met haerEd. Advijs, tot Eiucidatie > ende onde^icbeydinge (foogefeyt wert) van't ^e(ht. aen d'een zyde de Graeffeltckheydt, ende aen d'ander zyde den Heer Marquis, over defelve Steden van / li^tngen, endeKeri,tenrefpeiilvanderfelver Magiftrature, ende Policie,competerende, ende inghevolge van dien, by den Heere Prince van Orangien Hooghloffelijcker Me- morie in qualitcyt als Stadthouders van d^rovintie, daarover loude mogen zijn ghe-exerceert, omme nu «VCD, of hec fel ve door de Doudt van fijne Hoogheydt Hooghloffelijcker Memorie laeft overleden ware ghere- volveertin den boefem van d^ GraefPelickheydcdaer op voorfieninge te doen.
Ende vindende hare Hoogheden de Voogden van den hoogh ghemelte Meere Prince, haer verplicht, hec recht van defelve, over de voornoemde twee bce<len te doen ixamincrtn, omme daer van uwe Ed. Mo. te beter, ende Foiidamentelijcke' te onderrechten, ende te adft'rüeren, dat verfcheyde politi ven, endeariiumenten dae· uytge- trocken in de Confideratien werden gbeftelt by misvet- ftande, ende fonder eenige nootfakelijcke confequencie, in voeghen dac door het ghemelte Recht van den Heere Prince Pupille,in't minile nieten werdt gheconvelleert ende incumberende hare Hoogheden, als Voogden exac- te, ende volkomene voorlorge te dragen, tot confervatie van alle gherechtighedcn aen den Heere Prince Pupille compecercnde, en fonderlinge van een ίο notabel recht, ^s het jeghenwoordighe, ende de Hoogh-gl-emeltc hare Hoogheden om gewichtige verhinderniffe, ende infon- oerheyt 5 dat onlangs eerft behoorlijck reglement is ghc- «elt, op de Voogdye, belet zynde gcweeft. tot wederleg- -S'Dghc van de voorghemelte Confideratien ende Advijs |
Stof
van de Heeren U Ed. Mo. Ghecommitfcrde Raden voi- komentlijck ende naerd'importantie van de fakCi ende fulcx als hare Hoogheden die geerne aen uwe Ed. Mog· omftandtlijck fouden doen reprefenteren, benyt te ma- ken, hadden hare Hoogheden by Miffive van den ZJj.Oc- tober U Ed- Mo. verfocht,haer onbeiwaert te willen vin- den, omme hare Hoogheden, in de qualiieyt als Vaogh- den van den meergemclten Prince Pupille, wiens illuftre Voor-Ouders, fo veel gemeriteerc hebben, van den StaeC defer Landen , ende in't byfonder van deie Provincie, tot het gunt voorfz is, fo veel te defereren, dat defelve gelieven foude van alle deliberatien op het voorfz advijt, ende Confideratien te fuperfederen, ende ondertuflcheö «lies te laten in fijnen jegenwoordigen Staet, niet twijfFe- lende, ofte fouden uwe Ed. Mo. foodanighen bericht doen, dat defelve daer mede volkome Satisfactie fouden werden gegeven.
Ende zijnde nu hare Hoogheden, vanterzydenaf* gants onverwacht bericht geworden , dat fonder te letten op'tgemclte hare Hoogheden rechtmatig vfrfoeck,ende dien volgende eentgen uytftel te geven, ter Vergaderinge vanuweEd. Mo.'tgcmeltePoind: van beichryvinghe^ aengaende de voorfz Confideratien ende advijs, in deli- beratie is gebragt, en alreede eenige Leden, daer op hare Refolutie hebben geopent > fonder gehoort te bebbben, wat in tegendeel van dien, tgt wederlegginge van de ge- mette Confideratien, ende advijs, ende tot adftruOjlc van Hoog- gedachte Heere Prince Recht, isdienendp.
Vinden hare Hoogheden haer gedrongen, foo veel de korthe^t des tijdts, ende de onverhoopte ende onver- wachte Precipitantie haer toelaet * fotnmierlijck te feg- gen, ende deüuceren.
Dat in de gemelte Confideratien, ende advijs van de Heeren U Ed. Mo. Gecommitteerde Raden, bevonden werr, aen uwe Ed. Mo. ghereprefenteerc ende als recht- matigh voorgedragen te zijn.
Dac de verkiefirge van de Burgermeefìers in de voor- noemde Steden, als wcfende Hoofden van de Politie, en iedematen van de Vroetfchappen, voor defen ghedaen (ouden zijn by hare Hoogheden als Stadthouders van de Provintie eride nu by derfelver Overlyden, notoirlijck foude zijn ghede vol veert in den boefem van de Graeffe- lickheydt.
Ende dat de Graeffllickheydt de verkiefinge, nu voor- taen, ofte door haer fel ven, louden konnen doen, ofte confereren aen de MagiAraten van de voornoemde Steden.
Ende defelve ook daer mede Privilegiëren dat fy fou. den vermogen te doen de verkiefinge van de Peribnen, tot vervullinge van de vacante plaetfen, in de Vroetfchap- pen, abfolutelijck ende definiti velijck by haer firlven.
Waer door, alfoo fijn Hoogheyt van fijn Rechtende Gerechtigheyt, derfdven, ende Heem Princen van Orangie, fijn Voor-Ouders, βΑΛίβ^^β/ϊ by wettige Ty- tel toekomende, foude werden gepriveert.
Saldienen.cocbeweerii]ge van fijn Hoogheyts Recht» ende wederlegginge van de gemelte Heeren Gecommit- teerde Raden confideratien, ende Advijs, vervolgbens gelijck die Materie, by de Heeren Gecommitteerde Rar den is verhandelt ende vdorgeftelc.
Dat belangende 't geene in 't lange by de Heeren Ge^ committeerde Raden is gededuceert, dat àen de Steden van Vliflinghenende Vere, orginelijck, endealeerdie een Particuliere Heeren zijn gekomen , ex jure Publtco Univerfitatis,heeftgccApeteert,eenigh eygen, ende privatijfgefaghinMaterrevan Policiei ende^tfelvede. felve Steden niet en is ontrocken:, maer geheel ghelaten » naei dat de Steden, by de Graven aen particuliere Hee- •en zijn gecedeert.
Soo als het felve onderfcheyden Recht, aen d'eene zyde den Heere, ende aen d'andere zyde, als de Magi- ftraet toekomende, met verfcheyde preuven , by de voorfz Confideratien, van den beginne, tot het yö. Arti- kel toe, wert geadftrueert.
Uy t de Coocraden, Concordaten, ende Accoorden » foo vanouts, alsinonfetyden, by Regenten derfelver Stedenghënóaeckt, met de particuliere Heeren. vande voorfz Steden, in de jaren 1 y ende 1 y 81.' Als ook met de Heeren Staten defer Provintie,aengaen-
jbfi de |
-ocr page 208-
15-6 HERSTELDE LEEU.
de de indemniteyt', inregard van de aiïeurantie, |e- daen een den Koniogh van Enghelandt in den ja-
Als mcdeuyt de Contradten, endeonderhandelinge!» met Uytheerafche Princen j ende Namenilijck van den jare löii.aengaende de fundatie van den Stapel van de Schoile waren ter Vere.
Item uyt Privilegiën, endeimmuniteyten , byUyt- heemfche Princen » aen de voorfz. Steden , binnen hare Rijcken verleent>ende Namentljck van Eduard Koning van Engelanc j van den jate i47f·
Ghelijck mede, uyt hetbefuvandeinkomftenende goederen, die Steden van outs, ende als noch toebehüo- rende, ende de difpofitie overdefelvcj met het ftellen van de Officiers, tot Admiftratie van dien,ende het doen van de Reeckeningej Als mede de Collatie van de Amp- ten, fpcdtcrende tot bedieninghe van derfelver Steden Politie, ende oock het fuftineren ende vervolghen van Proceifen, Aétive, & paifive, tot voorftanc van hare in- komften ende gerechtigheden.
Ende noch uyc dien voornoemden Steden van oudts zyn gepri vilegeert ge weeft, om by haer felven te maken alfulckeOrdonnantiën, Statuyten, ende Voorboden, foo wel concernerende de Civile lufticie als Poiicie j ge- iijck fy totnutencjeoorbaer, van haer, ende hare Ingefe- tenen bevinden te behooreir.
Dserop fullenuwe Ed.Mu. van wegen fijne Hoogheyt gelieven gedientrezyn, datalfoo dienaengaende defen geen verfchil, ofte queftie en vale, ende oock ter mate- rie nieten is dienende,om daer uyt,het queftieufe hooft- ï^oindtte vergelijcken, alle'tfelvefoude hebben konnen werden voorby gegaen.
Ouder die referve ende Limicetie, en fonder toe te ftaen den inhouden van'134. ende gd. 38. 40. 43. 4.4.45:, anders, ende verder niet, ais dat 't gene by deiel- ve; ende andere Articulen, beroerendede Politie, is aen- geroert, moet gefchieden ten overftaen van den Bailiu, uyt den name van de Heere Marquis.
Nochtans aengefien, dat de Heeren Gecommitteer- de Raden hier uyt, als het fundamenteel Recht, hacr ge- fuftineerde deduceren ende adftrueren.
Suilen die van den Raetvan fijneHoogheydt, tottc- gen-berichtkortelijck ieggen.
Dat alle 't fel ve ten defen niet in confideratie en kan of behoorde te komen, in dier voegen, of van weghen de Heeren Marquifen ghepretendeert werde, of waer gbeweeft , dat de Magiftraten van de voorlfz Steden, - aldaer gheen ghefage of vermoghen, in Mate- rie van Politie, buyten den Heere, foude competeren, maer abfolutelijck, ende in alles daer van foude depen- deren, gelijck het fel ve is aengeroert in 't 31. Aiticul der gemelte confideratien.
Dat oock alte dat ghededuceerde, foo abfolutelijck in alle deelen niet kan werden toegheftaen, ten dien fine, daer toe' t felve wert op-geheven,
Ende namentlijck met de illatie, die daer uyt, tot vérkortinghe van des Heeren Marquis recht ende ghe- rechtigheyt werdt ghemaeckt , in 't 13. Articul , na-^ mentlijck ;
Dat alfoo in de Brieven van Inveiliture , met de Con- feilie, foo vtn Hooghe Middele, ende Lage lurisdiftie, als andere gherechtigheden, niet met een Interminis, zyngedefereert,allerleyfundJ:ienenderequ)fitien, noo- digh tot de direftie van een Burgerlijcke Societeyt j daer uyt foude volgen dat alle 't ge^ ten felven fine dienen* de 1 ende niet beboorende tot öe A&en van Souveraini- teytj in de Brieven van inveftiture. niet uytdruckelijck genoemt i aen de Steden foude zyn gelaten < ende gere- ferveert.
Het recht dat den Heere Marquis is competerende in de Steden, is wel te vinden uyt de Brieven van Over- drachte, ende Inveftiture. by de Graven aen de Heereo gedaen, meerder recht, als defelve brieven mede bren- gen , wert van den Heere Marquis» foo ten regarde van dc Graefièlijckheyt, al« ten regarde van de Steden, niet gepretendeerc. |
Soo als oock vertrouwt werdt dat uwe Ed. Mog. aen d'andere zyde, oock den Heere Marquie fijn Recht, cade Gherechtigheden > by wettighe Titul^ gheac- quireert, niet en fullen willen benemen , gheliict als notoirlijck ghefchieden foude , foo het ghemelte Advijs van de Heeren Gecommitteerde Raden werde ghevoJght.
De ötadt van der Heref, van allen tydenzijndegbe. weeft onder particuliere Hteren, ja oock, fooghelooft wert, felfs zy nde gebouwt, op hare cygen gront, ende de Stadt van Vhfftngenin den jare r477.by Koop ende Ceffle zynde gekomen aen den Heere ven der Veere, werdt by defelve Brieven, aen den Heere overgedragen, met alle hare coebehooren, niet uytgefondert, met alle luftttic Hooge, Middele, ende Lage, ende voorts met allerhan- de Vryheden ende Rechten, die Graven aldaer hebben gehadt, gherferveert alleen de Souverainiteyt, refort ende Manfchap.
KETSER kARBLy in den jare ifff. heeft bey- de de Steden van Vliflïngen ende Veere, neffens andere Heerlijkheden ende Ambachten, in de brieven genaemt, gheërigeert tot een Alar^uifiet, ende gheincorporeert, ende geunieert, tot een Vol-Leen, ende Manfchap, van een natuyrc, ende qualitey t, met ghelijcke referve, als boven.
Met welcke Univerfiteyt, den Heere Marquis ii gheinveftieer- , ende daer mede aen defelve zyn ge. defere^rt, niet sMecajuraÏerfonaliadignitatis, fidcum Üniverjitate, onmiejurt/didionalia, die den Overhceral. daer wa? hebbende,
Daer toe oock dient, dat by de Conditiën, waer op den Heere Prince van Orangie de Stadt van Vliffingen, in den jare lySi. heeft ghekocht, expreffelijck mede brengen.
Dat alle andere Domeynen, ende Heerlijck ghevol ghe, daer af de Koop - brieven gheene mentie en miecken, ende nochtans den Heere j, ofte fijne Voor- Vaders gehadt hebben ; ende van rechtciveghen vermo- gen te hebben, den Kooper iullen.volgen, fondereeni- gerefervatie.
Daer doordan den Heere Marquis niet en is geacqui- reert, eenige finguliere Gherechtighey t, in ende over de voorfz Steden , ten refpedle van welcke defelve Ste- den tanqnam mixtnm flatnm oht^ntes, alleen den Mar- quis foude geworden, fij η fubjeÖ, ende buyten de Ghe- rechtighey t fouden zyn gebleven, immediatelijckondér den Grave, gelijck verfcheyden Steden in Duytflaandt, als Hamburgh ren refpedte van den Hertogh van Hol- fteyn, Maeghdenburgh van den Hertogh van Saxen, Brunlwijck ende Ceulen, ten refpeöe van hare Furften, ende meer andere, deweicke alleen certo refpeöu hare Heeren recognofceerende, /« cateris het Rijck imme- diatelijck blyven onderworpen.
Maer is de Stede van de Veere van allen tyden geweeft fubjefti onder hare particuliere Heeren, geljck oock van defelve natuyre, by den Grave van Zeelant is gemaeckt de Stadt van Vliffingen, by de voorfz Brieven van Over-, drachte, y#n den jare 1477.
Daer toe oock onwederfpreeckelijck dient, datde< felve Brieven expreflèlijck inhouden fpecial bevel va» den Grave aen de Onderfaten, Poorteren,ende Inwoon- deren derfelver Stede, van den Kooper, haie Heeren, fijn Erven ende Nakomelinghen, te obedieren, ende Eedt te doen, als haren gerechten Erf-Heer, ende Pro-, prietaris.
Tot welcke Brieven , als mede de Verlijdt-hrieven is relatijf het decreet van den jare ifSi. waer by de voorfz Steden gen den Heere Prince van Orangien zyn verkocht.
Verftaende de Rechtsgeleerden,die defe Materie Tra- ceren, dat de Steden, deweicke haren Heere moeten noemen Erf-Heer, ende aen hem moeten prefteren dea Eedt van Erf-buldlnge, werden gehouden, voor t'eene-, roael fubje£teSteden.
Gelijck dan oock de Erf-huldlgen aen den Heere Prin- ce van Orangien , in den lareiy8i.ende lySy.zHe gedaen,tot Memorie van dien, zyn geftroyt filvere Pen- ningen, daer op was ftaende het Wapen, Naflbuw j met defe CiKumi^TÙtUodusindt^oÌithubt,
Daer toe mede dient, dat by het Odroy van den «« If 74, by den Heere Prince Wilhelmjaen deSteden gege- ven , den Hoogh gedechte Heere Piiqeeals Stadhouder
v«9 |
-ocr page 209-
HERSTELDE LEE LI. 209
van den Grave, die Steden neemt in des Graven imme- diate Proiexie ende Onderdanigheyt, met belofte van de felve Steden ten gheenen tijden te fullen veralienerenj welcke exemptie onnoodigh hadde gheweeft, zoo die Steden haren Particulieren Heeren niet en waren fubjeft.
Waer uyt dan wel kan werden geconfidereert, dat den Heere Marquis, met exprafumpta mente. Maer oock by expreflè del^atie van den Grave , uyt hrachtc van degemelte Blieven vanden Jare r+77. eude allege- volghde Verlijtbrieven, is hebbende intentionem fttnda· temt tot alle rechten ende gerechtigheden die den Gra- ve, in, ende over dè Stedenj heeft gehadt.
Endedat derhaltfen niet en is gefondeert, de illatie by de Heeren Gecommitteerde Raden, in confideratie ghebrach.t, by't ij. Articul hier boven gheroert, dat jlle het geene niet en ghehoorde tot de Aöe van Sou- verainiteyt , aen de Steden foude fijn gelaten ende gere- ferveeit.
Daer uyt dan oock volght,dat alle Rechten^ ende ghe- rechcighcden, daer van de Steden ende Magiftraten joüiflercnjsndc Jie by de Heeren Gecommitteerde Ra- den van het voorfchreve 15. Articul tot het 50. Articul werden verhaeldt, raeckendeeenighfintsjurudiftionale ghcrecbtigherien , fijn afvloeyende uyt de gunftighe CoDCelfien, loo by de Graven als particuliere Heeren aen defelve Steden, van tijdt tot tijdt verleent, ghelijck oock by de voorfz Cónfideratien in verfcheyde Articu- lcD,'t iel ve wert geallegeert, ende oock felfs, uyt bet oud Statuytboeck der ötcde Vliffiiighen kan ghefien worden, dit de Heeren van Vliflinghcn van aÜen ouden tijden, de Keure, ende Ordonnantiën op't ftuck van luilitie, van de Wees-Camer, van Gilden, ende andere dienende tot Politie, ende regeeringhe der vporfe Stadt, heeft ghe- maeckt ende geiaten, promulgeren.
Soo dat alle de felve gerechtigheden, den Steden riet cnftjntoe-behoorende, uyt haereyghen felfs > ex Iure Uh Ümver/Itatisj fonder exercitie van 't welck gheen Univerfitatis foude konnen werden geftelt.
Hoe-wel anaerfintsoock gemeynt werdt, dat lus iÜui MlicumVniverptatisy tehooghby de Heeren Gecom- mitteerde .Raden , in Confideratie werdt gebracht.
Om daer uyt te doen deriveren foodanigen effeól daer door den Heere Marquis in fijn Seigneuriale Gherecü- tigheden foude worden verkort.
Het is in rechten kennelijck,dat niet alleen de Stedep, maer oock Caftra, VilU, Vicus, ja oock felfs Collegia, welcke ondèr den Naem van Univerfiteyt werden ghe- comprehendeert.
Konnen hebben, ende befitten . goederen , ende Inkomften, ghelijck particuliere Perioonenjende oock moghen ftellen Perfoonen , om de felve Goederen t'adminiftreren, protegeren, endedefenderen, ende oock by haer felfs van de Goederen moghen difpo- neten.
't Welck nochtans die van Vliffingen, niet en verino- Ren te doen, als ten overftaen van den Bailliu, uyt den Natm van den Heere, ofte ten minflen, dat hy daer toe gewaerfchout werde.
Dat die Univerfiteyten, oock In rechten mogen age- 'en, ende aengefproocken werden, ende oock buyten rechten contrahefen.
Ende voons oock, naer'tonderfcheyt van Univerfi- teyten 't zy Landfchappen, Steden, Durpen : <jfte Col- kgien, cxpedieren de affaires ende Negotia, haer Con- cernerende.
Maer uyt dit Recht, die Steden te willen attribueren foogrootenRecht, alsbydeConfideratienfchijnt ghe- daen te werden, werd vertrouwt 1 dat niet bevonden fai Werden, in rechten gefondeert te zijn.
Watghefagh ende onderwindt de Magiftraten defer Stede, naer haer Natuyre gheconfidereert, als VafaHe Steden, iscompet&ende, foudehacftnaerechtenghe- definieert kunnen·wer.ien, foo daer over tuilchen den Heere ende de Steden quortie waren.
Gelijck oock na reChten wel kennelijck is, wat de Ma- Kìdraut van foodattighe Steden eo ipfo > quodMagifiratus ieetuifit, uytdeNatuyre van fijnebedteninghe vermach i«<toen, ende dal hoe grooter onde Populcufer dc Ste- den zijn, haer oock meerder gefagh toeftaet, om haer Burgersin haer plicht re houden. |
Maer dat nochtans het felve ghefach is onderfcheyden van de lurifdifliie ende de Gerechtigheden daer uyt vloeyende, endeden Heerecompeterende.
Ende dat de Gerechtigheden daer van dependerende die Steden niet konnen aenkomen, ende gheacquireerC werden , als by gratieufc , Conceflïe, Koop , Privi- legie: ofte by andere finguliereTytels van den Heere.
Ghelijck het felfde oock blijckt ; aengaende de Steden yiKfingen ende Vere, uyt de Contraften ende Privile- giën in de vooffz Confirteratien van de Γ-leeren Gecom- mitteerde Raden geallegeert, ende die noch verder Qn bekent.
Ende dat dien-volgende die Steden ende Magiftraten foodanigegeacquireerde Jurifdiöionale Gherechtïghe- den, niet Iure MagiSiratusproprio, ofie uyt dat gefi^h, datzyals MagiAratenzijn, hebbende; masttxafctJenti fijn exercerende.
Komende hier mede tot het y r. Artijckel, inhoudende de negende preuve, by de Heeren Ghecommitteerdc Raden , alsdevoornaemfte, in confideratie ghebrachc tot fond iment van hatr gefuftioeerde ; Namentlijck het Groot Odroy ofte Privilegie , by den Heere Prince Willem Hoogbloffelijcke Memorie aen die van Vlif- finghen ende Veere reipeftivelijck in den lare 1574. verleendt.
Waer op werd van wtger. fijne Hooghejrdt U Ed.Mo. tegemoet ({evoert, dst felfs oock toegeftaen fijndededric Pof/tien. by du Heeren Gecomtnitteerde Raden gefield in het fi. 53. ende SS- Artijckelen harer Confidera- tien.
Namentlijck, dat't felve Oöroyby den Hoogh-ghe- dachte Hceie Prince is verleent, als Stadthouder in den Name van deu Kooingh, als Grave van Zeelandr.
Elide dat het gemeMe Oöroy is gegeven, direAelijck niet aen den Heere Marquis, noch ten opfichte van de felvis, maer alleen tot gtmcenen befte van de voorfz .fter den , in haer particulier.
Ende ten derden, om haer te dienen als een permanen- te Witth ende Cooftitutie waer naer de Politie der (elver fteden, van doen voorts aen, foude werden ghcrcgu· leert, ende gesequipareert, foo ten aenfien van ver- fcheyden Vryheden ende Praerogativen, als ten refpefte vandefoimevanRegeeringe, met de oude Vryeende GracfFelijcke Steden.
Dat evenwel daer door het Patrimonieel recht, den Heer Maiquis niet kan werden genomen.
Die van den Rade van fijne Hobgheyt admitteren geern, gelijck de Heeren Gecommitteerde Raden feg- gen in 't 60. Artijckel haerderconfideratien, dat dea Hoogh.gedacTite Heere Prince Wilhelm, verfcheyden andere Previlegien ende Keuren, foo in defe als andere Provintien, heeft verleent endegeftatueert, daer in de felve alomme heeft ghebruyckt den Naem ende Titule van Stsd'houder, ende als exercerende de FunAievan Hooge Overigheyt.
Gelijck dat oock notanter te fiea is. in de fake gemen- tioneert in't 58, Artijckel van de meer-gemelde Confi- deratïen, aengaende de Ceflie, ter Vprgaderinghe van Staten aen die van VUflingen ende Veere verleend, om te fuppleren de vacante plaetfe van den Abt, ende Prelaet van Middelburgh.
Welcken aengaende, over 't coileöeren der ftemmen In de Vergaderinge van de Staten, ghefchil ende difpuyc ontftaenfijndein den lare if7p. ende die Steden ven Middelburgh,Zierick-Zee, Rommers-Wale, Gc^, en- de Tholen > haer daer over met een lange Remouftrvn* tie, hebbende geaddrclTeert aen den Hoogh'gcdachteo Heere Prince fijne Excellentie daer opheeft gerefolveert ende verklaert volane ά'αΰ» daer van fijnde, in date dea
I4.1unyiy7j>.
,. Dan geduyrende den Oorlogh men foude befoioie· ren by pluraliteyt van Voyfen < beginnende aen die^- fte Edele > ende dan voorts colle^erende de Voyfen van ^lle de Steden, by ordre.
ËndedatdenQorlugegeeyndichtzijnde, des Landtt
i'aecken wederom fullen werden ^edecidee/t ende be- flootea mee drie νο;^ίεη< daer in die cerile fai bebbeo die , Edele, |
-ocr page 210-
15-6 HERSTELDE LEEU.
Edele, die tweede de vijf voornoemdê Steden, ende die laecftc de Steden van Vliffingc ende Veere, uyt krachte ▼an die voor-gheraelde Privilegie, henlieden by fijne Excellentie verleent.
Welcken volgende oock van wegen den Heere Mar- quis wel kan werden toegeftaen, dat de voordeden ende pricrogativen, in felve Odlroy begrepen, voor een groot gedeelte üjn van foodanige Natuyre, dat die niet aiiders elsdircöelijck van de Gracflfelickteyd en konnen afvlocy en, als daer zy η de gerechtigheden ende Preroga tivenin'ti+. ende^y. Articul by de Heeren Gecom- mitteerde Raden verhaelt.
Dat ook tot Prsejuditie en nadeel van des Heeren Mar- quis gerechttgheyc niet en kan werden geduytj dat de fte- den van Vliffingenende Véreby'tvoorfz Prlvil^iefijn gecrcert toe integrerende Leden van de Sou versine Re- geeringe van Zeeland ende als andere mede reprefente- rende de Staten van den Lande, ende dat felfde aen de voorfz Steden foude mogen fijn verlegnt, buyten infigt, communicatie ende idtèreft, van harén Heer, aenhaer in't particulier, endeom de felve Steden te vorderen, tot goede Politie, ende profperiteyt, ende om de felve te bate te komen, indefware laften ter faecke van den Oorloge, ende trouwe dienften daer in gedaen < ghelijck allé het felve in de voorfz Confideratien jtochety;. Ar- ticulé, werd gededuceert.
Maer al; men wel confidereert rerum facies, foo de fel- vè, ten tyde van 'c verleenen der ghemelde Privilegiën, 2ichlietsenfiea, ende daer in foude plaets geven, dë conjeélure. by het 74. Articule van de felve Heeren Gecommitteerde Raden Confideratien gellelr > van dat d'intentie ende Ooghroerck, in 't verleenen van 't félve Privilegie, foude fij η geweeft om de felve Steden in ma- niere van R^eeringe < ende Politie gelijck te ftellen en- de te compaCferen mette GraefFelijcke Steden , kan daer ü^t ten defen niet tot nadeel van des Heeren Marquis gerechtighèyt werden geconjeöureert.
Maer wfcl f er contrarie geadftrueert de Intentie «nde Ooghmerck, geenfintsgeweefttezyn, de Eleöievah dè Buigêmeefteren den Heer te ontnemen. -·'
Daei- toe dienen kan, dat gelijck ten dede. by het 75: Articule vàn dé Confideratien, de Heeren Gecommic· teerde Raden werdt aengeroert. de Regeeringhe den Steden vàn ouds, ende tot den tijdt van 't verleenen vàn 't génlélte groote Privilegie heeft geftaen by Burghemee- fteren ende Schepenen, foo tot beleyt ende admlniftra- tié van de luftitie, b1< tot direàie vsn de Politie.
Ende dat volgens het Articul van het Contrari: tuf- fchen den Heête ende Regeerders van Vliffinghen i^an dan lare 15-30. den Officier van den Heer, in alle faecken de Politie ende gemeene welvaert van de Stadt aengaen- de, preient ende geroepen moeft werden, ende oock dat die van de Weth, van haerbewindt ende Adminiftratie voor den Heere, ofzyne Gecommitteerde, rekenioge ende bewys foude hebben te doen.
Welcke Articulen, aengaende de prefemie van den Officier wederom zyn gereoeteert in het Contraö: van den laetften luly lySi. turfchén den Heere Prince Wil- helm als Marquis, ende Burgemeeftensn Schepenen ende Raden der Stede Vliffingeh, zijnde veel laren nae 't verleenen van 'c voorfz Groot Privilegie,belovende fy Regeerders dat op des Stads faecken niet vergadert of be- Taetfiaeght fai werden · ten fy den Bailliu daer toe goede tydts werde geroepen.
Ende dat oock geen Refolutie ofte befluyt,effea en fat forteren ofte geëxecuteert te werden, waèr teghens den Bailliu voor Intereft van den Hèere » ofte van't gemeen welyared vandéBorgerenende Ingeletenen (U hebiben geprótélteert. <
DatzyoockfouttenoTCr-leverenin handen vao dén Heerè, ofte die van zyflen Riide, ende voorts t'allen ty- den,als 't zy ne Voritely cke Genade gelieven zal, eenèn peAihenten Staet > van de Stads inkomen cade Laften, metgoedtbericht, wat nieuwe Impofieieil op-géfteldt fijn, ' fonder Oftroy om de felve Opftellifage.by fijij Vor- fielijcke Genade gheconfirmeeit . ofte anders daer ΐη voorden ce \rarden > als dé ftlve tot föül^i&enc van fijn Onderiaten bevindén fouden te beitooren. : Ëiidit oock allé laré goede tydn te iofinuerto den degh venderenditievanderStadtsReeckeninge, en Copyc der felver te feynden, ren eynde dat yemandc van fijuen |
Radegeioftrucert ende volmachtighalsbehoordt,over de auditie der felver kome ftaen, ghelijck van 's Heeren wegen van oudts geufeerc is geweelt.
boo als oock by Contrait, tuflchen de Hoogh-ghe- dachte Heere Prince , als Marquis, ende die van üer Veere ghemaeckt demo Januarij lySi. expreflèlick isgeconditioneert, fijne Vorftelijcke Qenade ofte die van fijnen Rade, over'thooren van de Stadts Reecke- ninghe, t'allen tyden te moeten werden gefchreven.
fïetgeene voorders de Heeren Gecommitteerde Ra. den by het felve 75. Articule harer Confideratien pofe- ren, dat by de ghemelde Privilegiën van het laer duyfnt vyfhmdert v^ en feventigh) totdiredie van de foli- tie foude fij η opgerecht ende geinÏlitueert, een formeel Collegie van Raedt ofte Vroecfchap.
Konnen die vah den Rade van Sijne Hoogheydt niet bevinderi uytten inhouden van de felve Privilegie te kannen werden geverificert, ofte oock in eenigen decie de meeninge, infichtj ende intentie van de Hoogh ghe- dachte Heere Prince fe fijn geweeft.
Maer wcl, dat om nieuwe ende fware laften van Oor- loge , die uyt de Ghemeynte moeft· werden gevonden, fmaeckelijcker te maecken , ende met minder mif- noegen te doen draghen by de Gemeynte, als de zelve fouden fien, datoverdenoodtfaeckelijckheyt van diea was gedelibereert ende gerefolveert by de notabelfle per- foonen uyt het midden van haer daer toe, neveos de giftraet verkooren.
Den Hoogh - ghedachten Heer.e Prince gheraden heeft ghevonden, nevens den Bailliu, Burghemeefte- ren ende Schepenen te doen kicfen, eenighe uyt de Notabelfte Poorteren der felver Steden, tot Vroedichap ende Raedt.
Ende dàt volgens den Text van het Privilegie tot de Gouvernementen der felver Stede, fonder eenighe di' ftio&iete maécken, tuflchen Burgemeefteren Scbepe' nen ofte Raedt, ofte van 'tghefagb ofte bewindtaer felver. t-i
• Gelijck oock notoir is, dàt van die tijdt àf, tot οα toe, die geheele Vroedfchap aldaer is beftaende by Bail- liu, uyt den Naem van den Heer Burghemeeftdrea Schepenen ende-Raedt, ende dat by de felve alle fakea van Politie, fonder ondericheydt, foo wel raeckende deScadt, alsdeHooghe Regeerlnge van de Provintie werden verhandelt.
Gelijck oock indie Steden, Schepenen, behalvende bedieninghe van de luöitie, voorts in alle faecken van Politie de felve funöie doen, als Raden, ofte Vroedt· fchappen.
Ende oock beyde prefteren eenen ende den felven Eedt; ja dat meer is , kan uyt den Eedt van den Rade der Stede Vliffinghen gfghenomen werden, dat de Sche- penen de principaelfte Leden zijn van de Vroedtfchap pen, daer toe de woorden aldus luyden.
Dat Zweerelck ( RaedsmanJ den gemeeneo oir- baer van de Stadt ^ metdie van de Weth, alle tijdt te doen, item alle tijdt, als ick vermaendt fai werden op mynen Eedtbyde Weth van Vlillinghentekoitiea» ommedaer aen te hooren, ende Raedt daer toe te ge- ven ende te pleghen van't gunt men my daer te kennen geveiiHiI;
Het geene voordera by de Heeren Ghecommitteerde Raden werdt ghedèduceert in 't 7<i, 77,78,7P»8o, 8i, 8z, ende 8 j. Artijckelen harer Confideratien, aengaen- de de inftellioge ende bedieninghe van de Vroedfcfasp- pen^ alles tot dien eynde, omme ten defen te wiliM doen ghelòoven, dat in ZSeelandt de faecken van Polioe niet en foude ghehoor^n ien Schalenen , maer alle bet Èheftch ende beleydt van dien aen de VrocdfchappAi en Raden, met feclnfite Vati Schepenen, . .
Daer op feggendle vM den Rade van fijn Hoogheydt dat dièéehijghfinre leenhifle heeft vae de Regeeringe der ftedenvanZeelandti ende van de fteden in Hol)tó«» licht kan begirypen ende verftaeü,' dat het felve κ «· k^de de 'Régeeribghe Van de fte<ten in Hollandt.
Ende gecofints quadeierénde is met de R«geeriDge taa <k Stedtó ia ^lohdt» lacdkn in gheeo van ® |
-ocr page 211-
HERSTELDE LEEUW. i
Steden in Zeelandt, Schepenen fijn gheexdudeert uyt het beleydc, ghefagh ende deliberatien van faeckcn van Politie , 'c zy dat de lelve raecken de Steden in hec particulier, ofce οοςίί de Hooghe Regeerioghc van de Provintie.
Heti3notoir> ende een yder bekende, dac tot Mid. delburgh geen faeckon van Policie en werden verhan- delt, alsby't Collegic, dat genoemr werdc een Weth cndeRaedt, dat isby Burgemeefteren Schepenen ende Raden.
Gelijck't fel ve oock alfoo wert gedaen tot Zierik zee. Binnen de Stade van der Goes, fijn zelfs geen Raden ofte Vroedcfchappen , gelijck mede niec in de ftadt van Tholen , ende ftaet aldaer de geheele Regeeringe, foo in 'c ftuck van de Politie als lu&tiej aen Burgemeefteren ende Schepenen.
Waer uyt dan onwederfprekelijck blijckt, dat geen- fmtsfijnghefondeert ende ter intentie van de Heeren Gecommitteerde Raden konnen dienen, de Pofitien ende lllitien, in'tS^.. 85 Sd-endeS? Articulsn harer Confiderauen, aerg^endo de maniere van tileöie van Magiftracen , ende de Perfooiycn , waer uyt de felve fo van üuds, als to| nu toe is gedaen.
Maer ter contrarie includereu defelve Articulen eene lultificatie van 't recht van den Heere MarquiSj'c weicke men nude felve foude vermeyi-cn te benemen dat de Eleétie van de Magiftraten, van ouden tijden rot op huyden ten daghe toe, heeft geconpeteert, den Heeren van VliiBngen ende Veere.
Gelijck oock der felver Heeren Eleftie van Burghe- meeftïrs ende Schepenen, kan werden geverifieert, uyt de Regifters van de felve ftcden, van omtrent de twte hondert laren-
Het foude oock een vreemde conft-udiie maecken, fooraen volghenshetSif. Ariicule van der Heeren Ge- committeerde Raden Con fideratien, foude Argunjcli- teren,dat den Heere Prince, ommeaengaende 't p^nnét van nominatie, ende Eleöie san Magiftraten mtt de GraeffL-lijcke Steden, een vergelyckinge te maecken, by 'tgemelde Privilegie, den Heere van Vliilinghen ende Veere, benemende de vrye Ëleflie, tot dien tijd ex ar- iirriff, fonder nomtnacie ghedaen » ende prefcriberende een ordre waer naer de Eledtie, uyt voorgaende nomi natie,(oudc moeten gefchieden,men als nu ten defen>uyt die ordre, den Heere die ËleóUe felfsi foude benemen.
Vordersoock fai ter intentie van fijn Hoogheydt die- nen,dat werdendeoock felfs g.prelupponecrt, volghens de meyninge van de Heeren Ghecommitteerde Raden, dat des Hoogh-gedachte Heere Princen meyriinghe, in- ficht ende intentie ware geweeft, de Regeerirge vende twee Vafalle fteden, te vergelijcken met de Graeffclickc ftedcn.
; Soo ift in allen ghevalle niet waerfchijnelijck das den Hoog-gedachten Heere Prince in defe twee Steden fou- de hebben willen introduceren, een forme van Regee- ringhe, die in geen van de GraeflFclijcke fteden was be- kent, als namentlijcke, waer door de Schepenen fou- den fijn gefeciudeert gheworden, van de kenniffe ende deliberatien van de f^aecken, raeckendede Politie, gc- Tijck hier boven is gededuceert.
Jatercontrifie blijcktoockfelfe^ dit in ghecnen dee- len, fijne intentie , ende meeningegewcOT te fijn , uyt denText van 'c gemeke groote Privilegie» alwaer in ver- icheyden Articulen, daergefprcockenwertvanide Re- geeringe der fteden, alle cte diipufitie werdt geftelt coH- junitim, aen Hurgemeefters Schepenen ende Raden en nergenjaen den Raden alleen.
Gelijck oock rfïet bedacht kan werden, dat dén Heere Pfinceindeconjünöurevan tijdtvfoo norable veran- «ieringefoHdêhebben willen voornemen» »aa de ken- oiiie ende deüberatie van de Pülitiie, daer ven depencte· rea alle de importante iaecken viii Sïacè tewiU»! ontrec- Ken de Wettigs oude Msgiftraet èhde teghens ördie wn de regeeringe, in iiUeltedén vàti Zeelandtgecibferveert, wengenalleenHjjckaenideiiïeuWeRliden. ^^
Belangende dett.lHhüudt >van het «8. Artjcul-ivMi <ίβ 'oorfz C<)nfidergticn,ΐal·<^«r«I»:rbttcgên-beΓighl dié- nen dat aldaer in eenee verJtcórden fin wért glWHSotafi^e- Reit, denlnboudCTSQ Odxoy^^voor ΰ» vttiL iO'^-t |
gpmelte Articulewerdtgbefeydt, dat d'Eleöie te doen uyc de genomineerde perfoonen, foo van Burgemeefte- rcn als Schepenen, foude fijn gelaten aen fijne Koning- lijcke Majefteyt als Grave van Zeeland, alfoo de quali- teytvanden Heere, daernevens niet uyt-ghedruckt en werdt, nochte oock de defignatie van fijne Majefteyt ergens in 't voorfz Odtroy,mec die Naem foude fijn ghc- expliceerti
Nademael bet contrarie van dien onwederfprekelijck uyt verfcheyden Articulen van 't felve OÖioy ic blijc- kende,ais Namentlijck.
In dat van Vliifinghen Articulo t. dat fijne Majefteyt fai committeren ecnen Bailliu, dcwelcke fai hebben fij- ne Majefteyis ende der Stads Rechten te bewaren, Ar- ticulo 7. dat Burghemeefteren Schepenen endeRaedt» fullen creëren d' ÜfÉciercn tot nut van de Stadt, ende onderhoudt van de Politie van noode wetende, des K.o- nincklijckeMajefteytsauthoriteyt, ende domeynenin haer geheel bi y vende ais mede i η 'c 34. Articule ende x4. Articul van 't Oöroy van der Stede Vere, dat de Vif- fchers haren Vanck niet moghen verkoupen op ftroom > maer den felven brenghen ten Afflagh binnen de voorfs. Stadt, ende aldaer betalen 't recht van fchrijf· Ambacht» lyne Majefteyt competerende.
Alle weicke Articulen zijn Qaende op de Demaniale Gerechtigheden, fijn Majefteyt aldaer competerendë> niet als Grave van Zeelant, maer als Heere van die twee Steden.
Tot verificatie van 't weicke is dienende, dat den Ke« ninck by decreet van den grooten Raedt tot Mechelen m denjare 1563. Koopergeblevenfijnde van de fteden VlifiTingen ende Vere, met de laften daer op ftaende.
Weicke hoe-wel fijne Majefteyt niet en voldede, hem echter even-wel gedragen heeft als Kooper ende Eyghe- naer van de felve fteden ende van de Domaniale Gereg- tigheden.
Gelijck dat Notanter wert geprobeert j daer mede dat de Conditiën ende Voorwaerden, waer op aen fijne Ma- jefteyt in den voorfz lare 1567. hy den ghemeken decre- te, het Marquifaet, metde voorfz fteden, waren verkogt, expreflelijck mede brengen.
Dat den Heere van der Veere, van allen ouden tyden, competeert de prerogative, van over alle de £delen vao Zeelandt te rcprefenteren, den tweeden Staet Van dea vooriz Lande *c felve recht ende prerogative den Kooper foude mede volgen.
Zyne Majefteyt dien vc^ghendenp den xi lunij if68, aen Heere Adolf van Bourgoigne heeft ghegeven Com- miflSe, emme waer tenemen van wegen den Koninck 1 degemelte plaetfe, als eerfte Edele, ende dat in voeghen aljvolght. 1·' ·■:.,
AlfoowylenHeerMaximiliaenvan Bourgoigne, i®^ fijn Leven Marck. Grave van der Veere,als eerSe Edele* van bnfen Landeende Graeffohap van Zeelahd, uyt fake van fyne Marck-Graeflchap vin der Veere endp Stede van Vliffinghen , plach te koiiieh, ende te verfchijnen ia perfoon, ofte byzyngemacfatighden in alle con vócatiea ende Vergaderinghen van de Generale Staten dee Lants^ ende dat de voornoemde Steden onlanghs by koop> cos toe-gekomen zyn, midi weldcen wy voorgoet ^von- den hebben, feeckeren «eofieDlijcfcen perfonagie te Ordonneren ende Committeren, om in onfe naem alt Heeie van de felve Steden. diéithal ven te befoigneren, foo den noot ende gelegentheyf vanden tljdt vereyffcheo φΐ, ende oock der ielver Steden nut » oorbatr ende profr fi)t voorteftaen, endehelpen vorderen, inder voegen > als de voornoemde wylen Matck-Grave van der Veere in fyo leven plach te doen, gei;,
Uyt het voorfz gededuceerde; koiïit ffl^'te corruë· ren bet inhouden vae ''t 85,50, ende 91, Ardcttlép vat» demeer-ghemeldè Gonfideriitien izyndéandérfinti teu defen oock geen queftie, ommeden Heeré Marquir, jjoii ven de.ifoordeelen.pf prero^itìvènj in de brieven *an in-
den te gratificeren.
Maer of den O ver-Heer, den Heere Marquisi'ijrèi Dominialé gerechtigbedén ihich benemen. ■ ^
Het-Geéne de Hpereo Gircòmtnitteérdfc ftàdeh dub!· wötetibfilhricfchyiiénientciróèïenito jü.eB^j.At* φ ibf4· i'it^lteL |
-ocr page 212-
15-6 HERSTELDE LEEU.
tijckel, ende daer naein 't m. Artijckcl affertine pofe- ien,dacde Hecren Princen van Orangie, de verkicfinge van de Magiftratcn der vooriz fteden, rot noch toe niet cn hebben gedaen, als Heeren van de pketfc, maer als Stadthoudcrs van de Graeffèlijckheyt, ende nu by der fel- ver Overlydeni die vetkieGnghe fuude fijn gedeTolüectc in denboeietn van den Graefi
Is notoirlijck een onrechtmatige ConcluGe die gefun^ deert is op onware prsemiiTen ■
Alfoo uyt de brieven van Nominatie, by de fel ve Ma- giftraten der felver Steden, federi dat de Heeren Prin- cen vsn Orangienjin den lare lySi. het Marquifaetby koop hebben bekomen, van lare tut lare aen hare Hoog- heden gefchreven, tot het doen van de Ekaie (die in de originali konnen werden vertoont} bet contrarie van dien ten vollen kan werden bewefen.
Dat hare Hoogheden, de verkiefinge hebben^beëa«v nietalsStadthouders, maer als Heeren ende^arquifen van de fel ve iieden.
Waer uyt dan de Heeren Ghecommitteerde Raden ▼erfocht werden te verftaen dö Redenen, die haer Ed. in 94.. Articul fegghen niet bedacht ofte geimagineert te konnen werden, hoe dat aen de Heeren Marquifen ee- nigh recht ofgefachfoudecompeteren, over de verkie fioge van de Vroedfchappen, ofte van de Burgemeefte- ren als Hoof Jen ende ei r Ae Ledematen van de ielye.
Gelijck mede-onwederfpreeckelijck den inhouden van 't Articule, Namentlijck dat aen het OScie van Burgemeefteren eygentHjck bevolen fouJezijn, hetbe- leydtende gebiedt in alle Politijcque faecken, hier boven isbewefen, riettequaderenmetde Regeering van ee-
• nige Stadt in Zeclandt, alloo de faecken van Politie in de felfte Steden ftaen aen Burgemeefteren Schepenen, ende Radeo, ende niet gelijck in Hollandt, aen Bur- gemeefteren ende Raden; ofte Vroedtichappen, met ieclufie van Schepenen.
Op de interpretatie van de Leen - brieven , ter inten- tie van de Heeren Gecommitteerde Raden, ghedaenin '£96. Articul, als mede de lllatie by her 98. Articul
fbetrocken uyt hec voor - gaende 7. Articul fai tot eweerlnghe van der Heeren Marquifen gerechcigheydr dienen.
DatwelwaerÌ5,datdeLeen-brievennu niet meer in en houden, als de originele eerAe Brieven van Ceflie, Ereüie, ende inveftiture van den Jaren 1+77. en lyyy. hier boven geimentioneeit, gelijck oock vau wegen lijne Hoogheycgeen meerder recht en werc gepretenaeerc als by de felve Brieven aen hem is gedefereert.
iVlaer werc alleenlijck gefuftineert, dat hem 't regt van verkieiën van de Magiitraet, 't weick onwederfpreecke- lljck onder de Gerechtigheden, daer van de Brieven ipreecken , is begrepen ende by de Heeren Princen Gjn
• Voor- vaders by Wettigen Titul geacquireert, ende haer predecefleurs, omtrent de loolareu vredelijckgepoifi- deert, nieten kan werden benomen.
, Htft is waer, dat gbelijck in 't 97. Articul werdt aenge- ioert de Bailliu in den Name van den Heer, Burgemee- fteren Schepenen, ende Raden, fijn de geene, aen de weickeconjunftim , by't gemelte Oöroy van den la- re if74 isgefteldthet Guuvernement, en Regeeringhe deier Steden, die geworden fijn integrerende Leden van de Souverainiteyt.
Ende dat het gbeene dien aengaende aen de Steden is vergunt, afvloeyt van den Grave.
Maer aengaende het deel, ofce ghefagh vsn den He^ Matquis, in de tegenwoordige, of voorighe regeeringhe van cfeyoorfztwee Steden, ende de imcompaubiliteyt van een ende de felve Perfoonen, ofte Collegte, van aen d'een fijde te wefen Vafal, ende verbonden tot het doeayandenEedt, ende hommagie, ende aen d'aode- gaendedeverkiefinghe van de Magiftraets-Perfoonen
culea yan hare Coofideratien ende 't gene dien aengaen- de voorts vervolgens wert gedcduce«t,ten eynde toe van ' de felve ConGderatien. ' , '
D^ér op wert van weghen fijne Hoogheydctot Solutie gefeghc » dat daer uyt ten.defen niets tot verminderinghe,: oftew^h aemingbevftozynHoogheydcf Kecbt» »βη·* |
kan werden geinfercert. '
In confiderarie genomen zynde, dat naer rechten, fit Magiflratus, ahud Uagiflretus fundio , fictn aliud eft frjetura, aliud pratura AdminifiretiOi ahud lurifdieio, aliud ^urifdiiiionis exercitiut.
S»o is hec ganfch eene fcparate faecke, het recht tot de verkiefinghe van Magiftraets- Perfoonen ende 'c recht, fundiie, endegefagh, welckde verkoofeneMagiftraets- perfoonen is aenkomende f het zy dan dat afvloeyt dire· öelijck van den Grave, als Souvbraine Heer, ofte wel door den Marquis,
Den Heere MaiquU, uyt het rechc.hem van den Gra. ve by wettigen Titul geacquireert, geëligeert hebbende de Magiltracts perfoonen.
Komt de felve Perfoonen aen eo ipfo, dac zy tot de Magiftr<ature fyn geeiigeert,defunaien endebedieoin.. gen toi de Magiftrature behoorende.
Burghermeefters ende Schepenen , fittende in bet ' Gerechte Adminiftreren ex Mandata lurifdiàim Je lufiitii.
Bailliu, Burgemeefteren Schepenen, met den Raed, verhandelen de faken van Politie, 't fy dan raeckendede Stadt ex Iure Publko Umverfitatit, haer buyten den Hee.' recompeterende, 't zy dan in verdere materie van Poli-^ tic by (tngulieren Titul van den Hccre haer aengheko- men, of vergunt,'t fy dan faken van Politie,raeckendede Provintiej en de Staet van den Lande,haer by de Souve· raine regeeringe, als integrerende Leden gedefereert.
Sijnde alle de felve refpeftive funflien, bedieninghen, ende deliberatien t'eenemael feparaet van het recht den Heere Marquis totd'Eleitie van de Magiftracts-perfoo· nen competerende.
Uyt alle 'c welcke dan onwederfpreeckelyck zynde bewefen, dat het Recht by de Heeren Princen van O· rangien HoogbloflFslycke memorie over de Steden van Vliflingen ende Veerc, ten refpcfte van der felver Magi- ftrarureende PoUtie, isge-exerceert.
Niet als Stadthouders van de GraefiFelijckheydC, maer als Marquifen, ende Heeren over de felve Steiten.
Uyt kiachre van haer eygenende Dominiael Recht, by wcttighen Titul van de Graven van ZoeJandt gheac- quireert.
Ende met een Vredelijcke, ende ongeinterrumpeerde Poffellìe, bydesfelfsVoorfaten, Heere van der Veere ende Vliflingen, omtrent de twee hondert laren gecon- firmeert.
Ende dat dien volgens door de Doodt van fijne Hoog- heyt Hooghloffelijcker memorie laeft overleden, het felve recht in geenen deele in den boefem van de Gnif- fel ijtkheyt kan zyn gedevol veert.
Soo komt van felfs ce cefferen, alle voorfienioghe.by de Hoeren Gecommitceerde Raden, in *t voorgemelde fevende PoinA van Befchryvinghe aen uwe Ed. Mogh. verfocht.
Als oock het Projeft van Reglement, achter de meer· geroelte Confideratren U Ed. Mog. toe gefonden.
Ende als U Ed, Mog. noch in eenigh twyflcl van zyn Hoogheyts Domaniael Recht, door de voorfz. Confidi; ratien fouden mogen zyn gebracht, ^
Vertrouwen hare Hoogheden de Vooghden vao dea HeerePrincePupilleniec, datuwe Ed.Mog.dienaeo*. gaende yet fullen willen difponeren.
Maer defe faecke, als geen faecke van Staetiynde, la- ten aen de luftitie om door de felve complement te mo- gen ontfangen, i
Dgt Tegen bericht alfo bat 9.j^bemfci^i'iilD'' toagj^t S^ntie ter Bergabecingij Otc «graten SicelonDt / foo jietft be met fienflotiati^ tianj atant'^anbfcen Darg^gbfpioponerci/of'tniEt ooj^
ni Dienfiigg taoo^ / om fiacc in met alle tiri}oo?li)cIte cumfpectif enöe billicfiftfpötte gacti/ Dat De «eeten ba" Öen SaDe fjet f Ibe tppelijch fFamincfCben «löc öf» €onriStraiifn6ppaintbanS5efc|»pbingöe be ïiöw toeffnbtnfouccn/ bafropi^bpbe*i?iecen öanW'^ delburgh Bf ffflftt / bat gel)DO?t öeböetitie be mon ®?c^o|ïtie/ alfmi be be ïr ctuce toan 't gimeite Tegen- bengt bot te in 't.niin jie lUt^bet^n tn Hebben 't |
-ocr page 213-
HERSTELDE LEEUW. 2ίΒ
rt öDbö^ Bfec boojBeftrtt öeptuecebe / ttiaft
ter cotucdcie Dact boo; tied mpcc ticclÏeccbt tuacen / om l)tt fclUf foiiDcr bojDei; nabencRcn bomomentlijcft te am· nictCftfH / fnDföatDcJöefCcnban Vliffingen rnöe Vere nacL'ÖffpmiüeReglemcmcn in fonfojmuept ban bicn ujrl bcl)oo?Dcn te €oiicfpic fccn cnDc obfc te b?enacn/ bat fncDtfac oin tc tooncii gencBljcn te jijn / tnet een ciaghe voorfichngheydtbaci:iutetDiilcn gaeii/ gj^eraebtraciti bouDen / Dat Det gljcmelte Teghcnbcricht efteflelt foubc üK!?Deninl)anbenbanöeJ|cicen ©fcomnuttectöc öa> DmOiegetfcIbecijpciy^(tfou&ctu);aminecccii/ cnbe bc i^ecten Staten ban tnonbelgchbeclcbt enabbij^ binnen iiojte Dagfien fouben bienen/ bare bpobetlegoenbcöct grootl^jibilcgieaenbeileccenban VliflSngen inben 3a> te if7+. bp Prins Willem ütclcent/ al^ mtbe Coppe Ban De 35?tf ben ban ilnbefiituce en tóoop ban be taoojfj gitcDen / om al^ Dan finalijcR Oaec op te tefolbeten gfier l^ch men na ceben enbe billiclttjeptfoube bebinDen te be·
ÖOOtfn/ mettoelcftabbij^ Zirickczee,Goes,enTholen ficD öfbbtn geconfojmeect / ν iiffingen enbe Vere Ijcbben üEtfocüt Coppe ban 't gemette Tegenbericht, om met ben cctllfη Dacc op te aDüifeecen,
Jöoenfbagö Den ly. ^oüembetbp ben i^enjïonari^ Uaii 't aianbt bfcöaelt jijnDe / Dat De iSefpectibe aeDen DmUooi:igenbagbgcIjoo?ti)ebbenbcDe naecDece Confi' ecratien ban De i^eccen ban Den Rade DienenDe/totfolil· iieoanbecebenetiin't Tegenbericht toegtjen be locete pince üan «©^angien / caecftcnbe bet Recht vande üraeflijckheydt, ende den Heeren van Vliflinghen en Vere, öcfpcctibc oüfrgljeB|atï)t/ Uctfocftt toacen op !)upben naetDec bare op tc toillen aböifeecen / ö^bben be bicc Uoojfutenbe Stcben eenpaetlDch gefrgt / in bet Te- genbericht geenectbengtjeallegeert te sijn/ bieboec ecs nlQljtlnt^ fouDen (tonnen bebocgtien tot altecacie ban iiatt boojgacnbc abbij^ / maec tee tonttacic Dooj De itc= ture baù Dien / meer daer in verfterckt te zijn > en noc[) dt^ te üaftec ben boo;gacnbe bagl) bcbbenbe be
nabcce monbeijjclte bcDuctie ban be j|ccten uanben ïia- tic/Dienenbe tot ftlaccbec ^unificatie ban 't göecne bp liatraDbtJ^gcpofeectentot boebeclcgginge ban'tgeene in'ttcflljenbecicDtgjcaHcgeett taai/ bat obecfultj; be boo?f3fa[ie gJienoegjfaem enbe ten boHen göebccificcct gebifponeect toa^ totConcIufie/enbe bat be^cn* (ionaci^ ban 't lanDt fonDec langec uptflel Die bcfioojDe te nemen, ^ei^cecenban VliOinghenoo^accIrnbebit te toefen een )^oint ban gi;oot gtjetDtcfjte en confibecatie / tnüebaecinmennictenbel)oo?betetccben/ al^ na be= iioojlöcft onbetfoecit en cöpe belibecatic / cnbe nicmanbt ter eihce of tee anbec 5pben in't minile te p?eiut»iriee«:cn/ !)cbben becfocbt bat 't getne bp be ideecen ban Den iSaDc Df^ bootigen baeglj^ gebecbalifeett toa^ / in gljefcDiiftc filjcflelt enbe CoppenbaecbanaenbtEtbengftegebcn mocötiDojben/opDatftetfelöe inbe^joetfcftappen ge^ tjQcljt / albaec ge-epümincert enbe bojbecg bp ojbec met alIcCiceumfpectie baecopgljeabbileectmacbt toojDcn / toacï mtbe ficb be lïeecen ban Dcc Vere gl)econfo?meetc ötDbm/DaecbpbccbalenbeOatbf ïïacDt^-fêecc Beau-
tetoillcnbecigecen : gbelijclt ooclt bp ben l^enfionaci^ fcnn't aanbtbecbaelt toiecbt / batbe boo?f5 »cec Beau-1 mont upt ben naem al^ booten becfocbt babbe / bat Co· ftieban'topgemelteBecbael aen be boojfs ©jinceflTm tnocbte bebanbigbt too^ben aleec in foo gbebjicbtigb f olnt tot Conclufie gep?ocebecct mocbt tooiben / toei^ «abbijfen geboojt enDe öefpectibe Eeben anùccmacl «tfotbtjönDe/ op'tbecfoecitban Vliffiogenenbe Vere nabectetoiiien abbifecen/ bebftn be vier voorfittende Leden gepecfiPeect / al^ Dat bie fafte nu boliiomentlöcit Bemficueect/ becfeecfiect cnbe gcjuflificeett sönbe / geen
_—u^yOuDcn toa^ te Conclubecen/ mogen· oc e^tec tofi igDen bat Coppe ban 'topgemelte Becbael ae»iDe,ïtefpfctibe3B:cbcngeoebcntDiccDey omfcbiec of wojgben te mogben bienen tot ftlaccbec Beticbt ban alle tflene in befe fafte gepalTeect en gbcbanbelttDa^/ ««Een oan Vliflinghen en Vere DO^bcelenbe b?eemt te «eien Dm Coppe ban 't ©ccbael toegePaen toecbenbe / ^occtuffcbcn tot De CpncIufiefoubetoecbcnaHep^e» |
beect/ pftfilieettmbpfiaec bbojöaeöbc Bftfocift/ ati mebe bat neben^ be Coppe ban't ^erbari oocit bifje ban Dehoop b;iebeneninbcf}itucebaec morbt gbetoojben; ombe^tebetecmetboUc gennitfe ban fafsrti baec op te mogen abbifecen/ beeft b^enf onarijS ban 't X.ant oec= foc{)tbatbc©ceccnbanViiilinghen cnüe Vere rappoit tDiiben boen acnbacei^eecenPitncipfücn ban be ebbi): fen enbe confibecatirn bp be anbece Xeben gbemobecct / om anbeccnbncg^ ten i^^incipalrn (icb te btt ftiacni.
Dagen Dart nae 3t}n Dt i^eetc η ban V liffìngheD enbe Vere Jïefprctibei ibtDccom berfoebt (ΐφ nabrcte toillen berliiacf η op 't febcnbe point ban befrij^bbinge / taltenbe het recht de Gracft'elijclcheydt aen d'cene, ende de Heeien van Vliilinghen ende Vere refpeótive aen d'ander zyde rompetccenDe/maec fp bebben gtprcftflcect bpbaecboo^gaenoe'iaDbijfen/ omatbooeen^ te bebben Coppe ban 't Becbael tegen jjet contre bericht ban bae^ gen Den |^;ince ban «E^ianlen monbeltng gep;oponccct / al^ mebe ban DeSSjicben ban opdracht en inveftiture op tDclcïi becfoefit De v>er voorfittende Leden anDermael bp ben]^enfIonaci^ben'i3lanDt becfocbt 3bnbe tc taDiUen abbifecen/bebben gefegt / bat be fabe baec compiimene van deliberatie bcbbenbe/ enbe foo klaer liggende,dat hec met geen reden en konde tegen gefpfoken worden > bat
baec ebec fonbec eenigb langec uptflel eonclufiebebooibe genomen te bjojben ; tueicbe abbpfcn geboojt; beeft ben i'enfionaris ven 't Landt, obecgelegt cnDc gtjilffcn fehcce iiSemoriebpOe ïïaeDt^ Jgeec Beaumonc toegfltn bace S^oogbeDenDe p^inceffen üan iÌ^;angien aen beni be^ banDige/ nacc lecttire ban Defelbe be penfïonaci^ ban 't Eantboojflaenbe/ ofbeEcbennieten fouben bonnen goet binben/ om metaliccomplimcntairecivlliteyten difcrete langfaemheyc in Dat gelsiCbtigÜ ^OinC te gatn ( ben (i&cfommitteecbcn ban gare {^oogbeDen al^ Soog^ Detlfenbanbcni^eeccldiiffice ban <0;angien communi' ratie toe te (ïacn ban't geen op'tTegei.bericht ban Vdcs gen De ^eccen ^becommitteecDe {ìaDcn gbebecbalifcect ïua^i al^ mebe aen be ]|e(cen ban Vliflinghen enbe Vere Coppe ban be gbe-epfcbte (lueben om baec naec binnen beboo|Iijchc tj)^^ belang baec op te feggen / cnDe op bat onDectuffcbcn geen p^eiuDitie gciegt en biiecDe/ bac be bec&iefinge banbe JUS agiflcaet cnDe alle anbece faltf η in luftirie ende Politie alöatc in fiate fouDenblpbcn/ baaecopanbecmaelombiogegeDaeHSijnDe/ bebben be viervoorGtcende Leden gepetfifleect bpbaec b00;gaen< be aDbb^ / enDe ben ^enfionaci^ ban 't 3lanDt biebecom geucgeert tot nemen ban Conclnflej Viiffingben cnDe Vere ύρ baec becfocclt pecfiflecenbe ; bielclte itecatibe omb;agen gebaen enDe Delibeca! ien baec op gebolgt Jijn» De/ i0 goet gebonben enDe becflaen te amplectecen enoe in aUen Deeien aen te nemcn brt tdvìjs bp be ^eecen ^t* committeecbeiSabeningeflrlt/ cacebenDehet recht de Graeflijckheyt aend'eeneenden Heer van Vliifingcnea Vere Refpeaive aen d'andere zyde , tcn Scfpcctibc ban be Jl^agiflcatuce enDe l^olitte competccm&e / toecDenbc be#eeceban VUOìngen rnbe Vere becfocbt bace iSefpec tibe reglementen biccnateconcipiecen en obet tc b?eni
moDt tDcgcn be l^jince^e ban (@;angien in baec Colle· gen/ om te tnecben geatcefleect rn gecegiflceett / in con> ίίε becfcbtjncnbe/becfocbt babbc / baec abbij^ baec nacc fojrnite ban De fiefoluticn ban bhi
j!l5actp enbe eec* flèn IQep boo;Ieben/ jiinbe be ÜeecenbanbenQabe geautbotifeect bebinbenbe befelbe met bet boojgbemelte abbtii^teacco;becen/ bie boo; te nemen/ acceflccencn neben^ anbcce foo aibaec tee <{3;iffp / al^ in be QeecRen- Statnecteboen i^egiflcccen / op tuelclte Conclude befe acntcfecningegtDaeni^. De Gedeputeerde van VUOìn- gen ende Vere Reipedtive hebben uyt Uft van bare Heft- ren Principalen op defe ConcluQe laten aenteyckcnen dat fy voor defelve behielden de Vi^heyt, van naerinaels fulcx bier op in tc brengen, alsfytouden bevinden} te behoorcD.
^n i^oHanbt / gefept i^ bebben be l^tebeη al erbe tecllontnaben^oobtbanbeni^ecc Willem be ©jpbept ban eygenraets-befteilinge aen batc genomen / bpmaninbani^ctcopban be jbtaten banbe ]^;obin« tien al^ ^oubetain^. ^n (Selbecianbt geeft'et be i&tab Nimmegen op JlieubQ ^atc^ Dagb i. al^ baet ban out^ enbe cecbt^ toegen torRommbr/feif aen baec geno^ men. ^e ;^tabc Tiei beeft'et gbebttpcenbe be gcoote JNtaabvcingban bc Maten ban 43elbeclanbt bp toege
ban |
-ocr page 214-
HERSTELDE LEEUW.
2»4·
ban»0ciropBfimpetccctt/ aHeanDecegtteömin Gcl- deriandctoacciitìanoiiDt^inpofTcflìc ban Ijacc epaöen JE aaificatcn te mafthen. OJöelücR coti» ^teocn oroot tn Riem in Over-Yflel, eiioe Groeningen.
(iEotWtrechtfjeb&m'tOiebanDe ja^aaipcaet oocft/ otööaccüanout^enDe ban cecöt^toeabcn tochomcnDe oan felf^ aenbacc BÖenomen/ aifoo namentltjcfi öat g0onùecOagl) Oen zi. j©ap kSj i. öe ©jocOtfcIjap ®ec· naDcttenDeaUiaecraeOepjefent Jönöe De Igeecen / we anber^ üecrait^ Öace Cammiflien enbe ampten met ööe· tuoon toacen te compacecen / De ©eet 25o2e5Ecmee|tcc Wijck pjoponecenDe Datalfoabecmit^ 't afflecben ban fijne Hoogheyt d'Heere Prince van Oranje, &c. Hoog'· loffelijcker Memorie De ^jobintie ban Jl^trecfit fltjeen êitaööouüec nuettoa^ öebbenbe/ enDe 't obeclpüen ban ben <©ut-S5ucaccnieeflet: Johan van Nypoorc za : IcaentooojDiflö een plaeti in De ©jaeDtfcfiapbaceecDe goet aedonDentoa^DEBemeltelleecenttieDe te,üetfoec= hen enöe conüoceeten / om oefamentiijclt te Delibececen enbe tefolbecen obec be forme cnde maniere boo?tacn te obfetbeecen in 't fupplecen obec De bacante plae: fcn.
CnDei^ na onbeciinee communicatie enbe rijpe beli» bccatie met eenpatiabe iiemraen bec(iaen bafttecöt ban|lcUenban25o?gecraee(lccen/ ïJaDeninbe ©joebt. fcDap enbe ^tbepenen Dee ;&tabt ï@tt:ecDc bia^enbe tcnwutoiBebaaifonbebeïtrtpbcnbpbeVroedtichap al- leen bafi-iiellenbeboo? een onverbreeckelijcke Reiolu- tie ende eeuwighe Wet bat men't ^ecgt nfmmecmeec ii] 't aeïicel ofte eenigen beele in toelcftec boeaften ofte op toeIchecmaniectnfulc)efouDe moaben bjcfni/ aenpcr manbtanbec^foube mogen toeftaen/ ^atecDagl) ben biec en-ttDintig(Ïen Jü^ap be B^oetfcljep toebec in com^ petenten getale bp Den anbrcc3Êinbe ti op be nominatie enbe becRtelInge tot l9aet inDe ©joetrcbap na becfcbcp:: ben gebane boojflagen enbe cgpe Delibecatie eenbjac!)te=: iijcft goebt-gebonben enbe geatceffeect beft fojme.
Cccflelöcft / datmen foo beel b?icf hen^ al^ Daec ©ce. een inbe ©joeötfctjap pjefent fouben toefen / met nom. ba^ ofte Cijffeclettec^ fonöe notecen / enOe bat Bp upt: tcecftingebanbefelbebjief&en^'t CoHegie becbeelt fou> be too^Den in bicc beelen naec ojb^e ban De nombjc^,
35at be becbeelingDe al^ booten gfiebaenjönbenie^ mant ban be ]^eecen anbecen met tooojben ofte tehenen pemantfoube mogen recommaadeeren ofce aenraden, op 't beclie^ ban (i)n ^em boo; bie cepfe.
^at ban epnbeUjcb enbe fitten^ ïtaeDt^DeJIeecen ban'teecflegeDeelte bp meecenDeel ban fiemmcn met beflooten b;ief&en^ fouben nomineren een pecfonege:: qualificeectüolgeniD'ojbjebanDeSjoctfcöap enbe ορί> geboIgbbeQefoIutien.
^atbeflemmenltomenbetefieeenonbec be Acereti ban "t boo?f5 göcDeelte / fulcj; batbp becflemmingc mrt Iieflotenb;ieffien^onbecbefe{be be l^ctfoon niethonbei toD?ben uptgebonben / gepjocebcfct foube bjojbe tot loo= tinge bp uptttecbinae ban ttoee bjief Ken^.
(t5nbe Dat be naem ban be ^ecfoon aifoo grnominccct Sjjnbe / bp ben ;i)cccetaci^ foube lt)o;Den acnal)cteec= Itent.
30at ban boojt^ fuctfffibelijcft enbe bp o?b|ein boe· gen boo^fsmeDe tot nominatie gepjocebeect fouDe too;· ben bp 't ttoeebe/ becDe/ enbe biecDe gljebeelte ifie· fpectibe.
jbonbec bat nocDtan^ bp be bolgenbe ggenomineect foube mogen toojben bie sbrene bie bp eentgb bec booj^ gacnbe ghebeelte foube toefen gbenomineect enbe bp Den ^eccetaci^/ al^ boocen /aengeteecl^rnt. |
35atbicc l^ecfoonen genomineect enbeaengitcccrienf SijnDeal^boojfsi^/ b'pbefamentlijcftcpjcfciuc ©«cci toebecmetbcflotcnbjicffKniS bp plucalitept ban liem- men upt öcfclöe een gcftofen fouoe toojöf n.
^onbcc bat Defecten met toooiDen ofte teftcncii uc. mant^ ban bic biec anbecefullcn mogljen recom mandie- ren ohe aenraden op l^encal^ bobcn.
«lenDc Dat De (icmmcn al^ Dan homenbe te (ïcftrn/ nc- pjocebccct foube toojDcn tot Ijccllemminge ofte lootinnc inüoegcnboo^becöaclt.
31^ meDe al^ boocen cenbjacfttelijcfi gecefolbecrt cnùe becflacn bat De ©joebtfcljap aaecigcjc op den eerftea dagh van Oétober foube p?ocebecentotbec6ie|in8{)ebaii ttoeeSSo^gecmeellec^ boo; Den acn|laenbe ^ace eiitie Dat bp befioten b?ief Uen^ bp plucalitept ban jlcmmen
^oc[)Daceen ban Dc iSegeecenbe SSucQccmrefteccn Die al^ ban ttoce bode 5|acenaen Denanbcccn burger· ; mceflec foube getoeelisijnboo? bie cepfe niet foiiùc ηιο» ' gen genomineect ofce gecommitteectmojDen.
gtem Dat een 23ncgecmeefiec tuffcbcn tijben iiomfn=> De te fiecben binnen D?ie torben gepjoceDcect foube bjol· Den tot becfticpnge ban een in beflclf^ plaet^.
©atmcninfgclgocSSaecItjoe ten boojfj bagije foube becbicfen al^ boocen ttoaelf j&cbepcnen/ metfulcltm becfianbeDiegbeeneban be ^cgepenen Die al^ ban bjie ^aren aen Den anDecen in bcDieningbe gbctoeefi fouben 3ijn / meDe niet gbenomineect ofte gbe.contincect fouben toojben.
<©obt aimac&tiab toil fijnen jeegen gcben tot aHe bc= fe goebe enbe bepifame actiën bie icit /foo bed nip enbe olbetocccltjijngebleeclten enbe bebent gbetoecft/ tieli goeötgebacbt te becbalen ; fonbec eeniab bet min(ie bef= fepn ban pemant toiUen^ of toeten^ t'offenbeeccn.
3l(rec nocbtan^/ bie'tmi^bafflöt: 'tisSnietbjeenit 't gebeelc toeccit cnOe banDcling ban ben ^taet beöaeot niet een pebec. 3lieben bie baec cebeningb in booitijDen geüonbcn fjebben onbec een ]^;incipaute of Jlt^onaccgie ^ enbe nu of in 't toefiomenbc meencn te binbcn fullcu pjp> fenbeMonaccbien ; altoaec een l^oningb of jp^in^ be naem/ maec ttoee / D?ie jfabojiten of Jfabojitenöaii •pabo?itcn be bacbt {jebben ban te ccgeecen 20occhen boo; be JlSonaccbic gbcfcb;eben biec in bet Sanbt felf ban foobanigbe Die in eebtengagiejönban'tatanbt/ bintmen/ fooDanigbeXieDen moeten niet qualijcb ne>, men/ toect'ecoocb petgbcDaenenbe gbefcb;eben boo; De aepublöcbfcbeaegeecingb : eDocb fonbec alle fucijt of ^affte bctcacgtenDe alleen De naechte toaecbcptbtect DaecinbiecofDaec gcmif!: fcb;dfc'et Dee menfchrltjcfie 3toacftöepDt en ontoetenbepbt toe. HScn bf«ft fp öefi gcbaen om niet te fïellen alp toat epabentlijcft enbe reael toa^/gcbepmniffrn ofbecboja^ntbeben jijn't niet/aife^i? of boojautbocitept of Doo? toelatingbe ban be ï3fa«' c inge al ceebeobccIanabiPnWijcit getoecdi €nbE D'm» tentie ban ben ^taet al^ in^'t begin i^ gb^fcpt/ ^^ om vooral de Wereldtfulcx tetoonen Den pUec/ troU' toe / enbccbienflen ban goebe Regenten aen De §o|if· citepttececommanbecen/ i^noptbecboDen / eenp^ i^ gbcDüUben fijn talent Dacc in te befieDcn· ®cn tDet binnen toeicbefuicpmacb of beboojt te gbefcbicben/ nopt gebefinieect. 9ïlle menfcben te bolboen / i^ onmo^ gbclijcfe Tres mibi convivac prope diflentire vidcotur. ©aecjönoochliebenban overvloeyende Wijsheyt Die niet^ goet binben / al^ toatfe felf boen enbe bie boo? een epcften plancft bonnen ficn / Dat necgcni i^. IBt" baec gaecn De Vryheyt ban baec opinienj mit^ bat φ οι» felbe ooth aen anDecen laten. |
Aifoo ons na de Doodt van d'Heer Αιγϊεμα SaK terhande geftek
zyn, deffelfs Lactfte Uuren ende eenigheRyraendies-aengaendeopfijn
Sterven gemaeckt, Soo hebben wy die tot een Befluyt fijner Wcrcken hier
bygevoeght, omme den Lefer alles mede te deden. 'Vale.
KORTE
ü
-ocr page 215-
KORTE OPENINGE
»
Aengaende de Ζαεβξ Uyrm^ 'uan den 'wel Ed. Heer e ^
LIEUWE van AITZEMA.
< ·
»
Aen en ten vcrfoecke Van den wel Ed Hcere,
G A R E L van R O O R D A,
Grietman van Ydacrderadeel&c.
MTN Η BER.
E Τ is feeckéi· föo », dat gelijck groote maniien i die hen *· door hun
ifchrifteni trachten-vermaert te maecken, veele oordcelen zijn on-
derworpen, foo oock hunne feylen het alderluytft roepen, gclijck
van de Hemelfchelichten, Son^nMaent van ydetverno-
I men, en de mifllagen van de Kloek, in de hooghte gehangen, dc
ganiche Stadt door gehoort weiden '
Soo en is het dan oock niet te verwonderen, dat Ìòrartiigfe miftrcce
ken, des Heer en Repdents pennen aen niet weynige mochten aen-
ftoot gegeven hebben, en dat nu oock , na Sijn Ed. overlyden, ver·*
fchcydentlijck geoordeelt en gefproocken wordt.
lek en fai my in dien pleyt niet in-laten j'maer ben alleen genegen, om, opü Ed,
verfoeck, een korte en waerachtige openinge te gev.en, van'tgeenemy, indclaefteuy-
ren, van de Heer Refidentin mijne vifiten gebleeekeft L·
Hebbende weynigh weecken voor de Sieckte van de Heer Reftdent ten ^envinckyaxi^
kenniflèmec Sijn Edgemaeckt, waerinSijn Ed. fichgrootelijek toonde te vergenoegen,
foo heeft het oock SijnEd.behaeght, dat fijnSiecktemy ibude aengefeyt worden, met
verder verièeckeringe, dat mijn komfte en aenφraeck Sijn Ed. niet onaengenaem fou zijn.
Hierop niet verfuymigh, hebmy gewilligh en vaerdighVoor Sijn Ed. Sietk beddehxt& ^
vinden : hebbe oock veele redenen met dien Heere vcrwiflelt, en alles foecken by te bren-
gen , dat tot welftant van Sijn Ed. Ztele mochte dieneil. En dewijle hu daer in beftaet het
groot gewicht des Chriflendoms ^ uyt fich ièlfs, en dóorhetGeloóve,'iotCÀr^rti Over
tegaen, fich felfs te verontwaerdigen, de ficcktc van fijn Ziele recht te kennen, deièlvc
innigh te gevoelen, daer over geraeckt en diep verootmoedigt te zijn, cn3an, in fich
felfs niets geworden zijnde, met eennacckt' en bloojjs Ziele, jae verlooren in fich felli j
totChriflus, den eenigen Genée^-meefiet detZiéléni^Ovtttegaen, hebbedeiè noodighe
Grondt-ftoffen van mijn redenen doen zijn, verfterckendcdieuythet^i?r</iGöi//j', xft
met de Exempelen der Sujfvere Outheyt, achtende, niet ongevoeghlijck te zijn, voor èen
Sterf-Bedde, en fonderlingh vaniboeen//e^r, die daer uyt, van de Gronden det Oude
Waerheyt, konde oordeelen de Sterf-Bedden, van de Doorluchtigebyte
brengen.
Soo fteldc Sijn Ed. voor oogcn dcTenitentie Boete \3LViAugufimuSi die fich in fijrt
Sieck-Bedde de Boet-Pialmen Davidsliet uytfchryven, en de Bladeren daer van acn ac
Muyr ftellen. om daer by fijn Zonden te overdencken. De Toeverlaet vvaAmbirofiuSi
«enckclijck fteunendeop degoedtheyt van fijn Heer, ièggende: lek vreeic niette fter-
»ven, want ick een goet Heer heb. ^ictGeloovev^nBernardusy alleengegrontopdë
«verdienften van fijn Saligtnaeckeri Want foo feyde hy: Ick bekenne, iCk ben niet
«waerdigh, oock kan ick door mijn eygen Verdienften den Hemel nietk^genj Maer
j) mijn Heer Chriflus dat befittende uyt dobbel Recht, ende door Erf-lchap iijnes kaders,
«endoor verdienften fijns lydens, met cene te vreden zijnde, fchencktmy het andere,
» uyt wiens GftCi dan ick hetmy mctrqchtaenmatighe, cndeenwerdenictbefchacmt.
Heer-
-ocr page 216-
π
Heerlijcke woordenden om hunne voortreiFchjckheyr, meermaels vzn KejferCarci Κ
gtbruyckc, ora fich'tegens de beftrydingerf des wapenen.
Soobeleyde kk mip Aenjpraeck, fooklaer en krachtigh , als ick konde, en oockon*
derfcheydentlijck, voegende daer by, dat dit was de rcchtc wegh tot zalighcydt, in den
üalighmaecker Jefusi eenelijck den Grondt fijner behoudinge, te ftellen, met verfaec-
kinge van fich felfs, en alle andere Schepfelen, inHiniiloÏ Aerde, buyten/f/wj^ Sii-i
Ed wijiendetotdien/Jf/i/w», met vermaninge', daer op ce v illen bouwen , gelijckailc
Heytigen deden, en oock die oude geroemde Cbriflenen, in dat geloove gheftorven.
De(e redenen ge-eyndight hebbende, heeft de Heer Rèfident geroont, de fel ve feer danc-
kelijck en met bewecginge te ontfengen, de felvc niet alleen toeftcmmende, maeroock
dadelijck bewerckende op fijn Gemoet, met vernietinge van fich felfsj gevoelijcke
preffien van fijn fwackheden , ^veriaeckinge van »1 hec Wereldtlijcke, en oock fijn Arbey t,
cn Schriften, dicnoamenót putida &fmida opera meat fich beklagende, foo veel koflei
lijcke uyren verboren, en tot niets beters aengeleght te hebben, ('r welck ick niet op hak
tot verdenckinge van dc fclve j macr als εςη proeve van de vrybryfelinge fijnes gemoers )
hem voorts eene/yc^ fterckende door de hoop der Goddelijcke genade in lònder
cenigh ander gewagh te maecken van faecken, die tot Overge/oof hellen-, voor foo veel
gebleecken is. ^^ - y .τ -
In die gedachten heeft Sijn Ed. getoont namacls'volftandeÙjckgcweeft tezijn j want
rtijnvifif^n tenander?n tydeherhalende, hoewel SijnEd.^ierfprckendeCwantde]icha.
melijcke QeneesMeeiier ruft en ftiUc geraden hf dde) heeft ray cfter vrieedelijck doen aen-
fcggcn, fjcb te houden 3«a het gecne ^y ons gefproocken was, cn fich geheel daer toe te
refereren. · . r j
Syne Kranckheyt toenemende, heeft bet ten lacilcn Sijn Ed. gelieft, Chet was 's nachts
omtrent twaelf uyren, een uyr voor Sijn Ed., doodt,) my wederom voor fijn ^k/é-Mi
tc roepen : Paer verfchcenqn, hebbe die za/zge lferfffffÀe»herL·eh, en Sijn Ed. gewe-
fen, dsteenige Middel, om fich felft in C/&rjty?/»i· te vinden, was, in fich felts te verdwij-
nen, en roet ootmoediger Herte uyc re roepen: ÓGodt, zijtmy arme Sondaergenadig'
Om Sijn Ed. niet te ovcrlaften, hield myg^n^dieSprewki exid^xTollenaersGeMt,
oock van grooie Mamen te nutte gemaeekt, en van fiugo Grotius in fijn uyterfte meerma-
len gebruyckt, alsifikverhaelde.
Hier op zijn wy voor het Sieck^Bedde neder^knielt, Godt ootmoedigh biddende, om
een jwligh van Sijn Ed. leven, in welckGebedt 8«η Ed. groote beweginge toonde,
cn eerbiedighcydt tot GoJt, ontblotende fijp Hooft van alle Bewintfelen, niet tegenftaen-
dcSijn E4.gcfeght wierde, dat fulcx niet nodigh was» fpreeckende oock al woorden des
Gebedts na, cn op mijne Amen ten laeften feggende: Optinte, alflè alle konnen betuygen.
Een vaft bewijs, dat Sijn Ed. het alles voor eoedthadde opgenomen.
Ditishet, Mi/n Heer, dat ick in deièiaeckekangetuygen, hctwelckefoohetUEd.
cenigh vernoegen fel gegeven hebben, en jemant anders ftichtinge en opwecking, ickmy
over defen kleyn^n arbcydt wel tc beloven fai hebben.
Ia *tCrAvt»'Itdgt
itaffHMnSis
tMTNHEER,
U Ed. Bcrcytwilüge Dicnacrin Chrifto. onderjtonde
S I Μ O Ν I D E S.
Ëcclcf. HagiendsPailor.
üE.ftich-
-ocr page 217-
Korte Am^voort ende Όαηά - figgì^gs over de openlnge
'vande Lattjie Ujren^ vandc Heere Kefiàent
A I T Ζ E Μ A.
»··ϊ .
Aqu de Serwaerdtge Heere
S. S I Μ b Ν ! D E S,
Dienaerdes Goddelijcken Woords,in's Gravenhage.
MTN HEERE.
E. ftichtclijck Verhael vati de laetfte Uyren vzwAztieereRefident Aìtze·^
ma, lijn Chriftelijcke BelydeniiTe ende zaligh eynde , ende U E. Godt-
vruchtige officicn daer omtrent aengeweni, zijn boven maten aengenaem>
ende een gropte trooft in hec Verlies van foo een hiendt'. Meede dienen-»
de tot overtuyginge ende belchaemtmacckinge van diegene, dewelcke
door een al te vporbarigen Taffie, tredende in het oordèel, dat Godt, als
ccn Kenner der irlarten ende Nieren, alleen tockoomt, daer van een ander gevoelen heb-
ben getoont.
Het fchijnt > dat Godi U E. gegeven heeft die gczcger.de d^-xteritcyt om U E. aenφΓaeck
iQiàtn KranckenÏoo wel te paiTen op lijn Gemo.dt, dat altoos gehelt heeft na d'eenvou-
digheyt vande ^rmitive Kercke^ onder d'i^ipofieL^n endeOutvaders, in 'tftuckvan
'tGeloove ende Godsdienft, ende een tegenheyt gehadt inde veelvoudige Diiputen ende
Scheuringen» daer uyt iêdertonder deChrilleneii van tijt tot tijtontftaen.
Iflerin lijn/////i/w yets aenftotelijcks voor de Kercktflijcke, of loopter van St. Anna
vat met onder: daer is geen Goud londer fchuym. 'Wie gebeurt dat niet, wanneer men
wat nauwe heklen wil, van die ProfeiÏÏe zelfs, al hoe grbote Perfeitiften dat het willen we-
fen? Ende hoe foude hy daer van beter boete kennen doen, enfulcksexpicren, als door
foo een exemplaren mortificatie en verfoeyinge van al het tijtlijcke, ende in't bclbnder
van de fel ve Wercken, waer mede nochtans m^ynde de Gemeene iaecke geen ondienü te
doen, nochte felfs een quaede naem op te leggen ; en die hem lbo Tuy ren arbeydc hadden
gekuft, ende foo lief plachten te wefen als menigh Vader lïjn Kinderen ? of te geloofwaer-
diger Confeiïïe, dat hy by deZalighmakende Religieonveranderlijckgebleven ware,ende
noyr de minfte intentie heeft gehadt, de fiindamenten van dien in twjfFel te trecken, als
Wanneer het Masker van de Werelt afgeleyt wordt, ende alle fchijnheyligheyt uyt is > Im-
mers na de aert der liefde foude men dat behooren te betrouwen.'
In allen gevalle ick ftelle my daer in geruft, ende wete Ü E. grooten danck voor de goe*
de dienft, aen de Overiedene bewefen i ende dat Ü E. de moey te heeft gelieven te nemen,
my daer van lbo veel openinge tegeven, wenfchendeoccafie te hebben, fulcks wederom
temogen verlchuldigen. Ondertuflchen lal Godt bidden, ü E. in fijn Beroep, in fijn Per*
foon ende m fijn Familie geeftelijck en tijtlijck te zegenen ter zalighey t > ende bly ven
ÜEerw. feer geaffeEiionneerde
dienJiwÜligeTiienaer
onderfionde
C. R O O R D A.
Τ t
-ocr page 218-
■ρ
ο ρ HET
Chriftdijcke Af-fterven
van den
jvel^Ìbdelen η e er e
LIEUWEfvan AltZEM A,
Ridder, Raedt ende Reildent van de
Han^e Steden 3 6cc.
CK laet nu oock mijn dichten leien
Schoon bleeck, en hol, en dootfch
____ van wefen
ΟψZang-Heldin, in\rouiv-gewaety Wie quelt my weer oni Zangh of Maot ? Eylaes ! een hoogh-verheven Ceder, Die ftorte defer dagen neder. Wie ift ? veriwijgh de naem, die fouw Maer zijn een nieuwe vonck tot rouw. Maer 't wil of niet, ick moet het melden, Het is een van de braeffte Helden, 't Is AiTZ VM A, 't is die fiere LEEUW > Oïcgroote Schrijvervzn ons Eeuw, Die Hooft·Kroon der Oprechte P'fiefèn, Een fchat te groot, om te verlieièn, ' Die Man, diefpadeen'smorgensvroegh De Handt ftack aen de Letter-ploegh, · * En met een onvermoeyde Veder De Son iagh opgaen en Weer neder. Daer ley t nu dat ontzielde Lijf : Dat Licht is uy t, die Handt is ftijf. HctPoor-jaer moe A'^an Wint er-vlagen Dat ons beloofde lan|er dagen Een Hooger Son, een klaerder lucht, Min Wokk, meer licht,en bloem en vrugt, Verfchalckte ons met dit lichtte dooven, Waft nietgenoegh dc Kroon te rooven Van Boom en Bladt, van Hoftn Veldt ? Moeft oock die groote Letter-Heldt De nepen hunner woede dragen ? 't Was foo 't befchick, wat wil men klagen ? Hier was de Tael-fleen van fijn tydt, Voor ons, 't Jsuyt, wy zijn hem quyt. Op heden was 't het droevigh Lefle : Soo koos de doot fomtydts het befle : Denck yemant haren ilach t'ontgaen ? O Neen, de doot fiet niemant aen, Van flechter bloet, ofhoogh-gebooren , Sy klopt gelijck aen Hut en Toorn, En even-veel genade vindt |
By haer de Ouderdom, cn 't Kìndt. OciiethtcLeeck^ cn Letter'Kloecken Zijn alle in een Graf te foecken : WztùiìcktctWysheyti groocvan waerd. Met defe T>oot-Kifi, onder d'aerd ? De Mufen rontom 't Lijck gefeten Vertoonen 't aengeficht bekreten, ATOLLO leydt iìjn fnaren af> Als daeld' hy met dit Lijck in 't graf Wi e gaet dees Tìood-rouw niet ter herten, Die Godlyck-heeiiùMs fchijnt te fmerten ? De Sanghergh is nu fonder vreught, De Lauwer queelt, als fonder jeught. En mis ick niet, 'k hoor Bofch en iVej/etii Met naren galm dit Lijck befchreyen, O Graf, óKuyl! Ò doodtfche dagh ! Wat geeftge ons ftof tot rouw geklagh ? Wie ifler nu, wie ial der weien, Die foo beftipt ons fai doen lefen, De Wonderen van onièn Staet, 't Zy dat het Heyr te velde gaet, Of vrefelijcke Water-Vlcfotcn D' een tegens d'anderen aenftooten, Of nae den Oorlogh uytgebuyt De weer haer deuren fluyt? ·
lek billick niet al AITZMA AS fchrifcen.' Wy hebben fomtijdts eygen driften, Of dbolen door verkeert verhael > Is AITZ MA van te vryen tael, Hy was een LEEIWM^ fou hem toornen? Hoe fou een Leeuw voor yemant ichromen? Een Leeuw, die eygen krachten kent, Diens Vryhey t is fijn Element ? Doch 't Zaligh Eynde kan ick melden > Laet af, ò Lafleraer^ te ichelden > En knaeght niet aen een doodt gebeent, Hy heeft lich met fijn Gode vereent j Door boete betertmen gebreecken : Luft u den Man te hooren fpreecken ? Dus ièy hy, en noch meer als dat, Wanneer ick om fijn leven badt.
In |
-ocr page 219-
Indien my Keur e Titer dt gegeven Τ·; ft er ven, of van nieuws te leven ld' Kies te Sterven in den Heer : 'k Ben out, de Ouder dom is teer ^ En felfs een fieckte, vol van qualen. Het leven is op aerd' maer dwalen^ Ickheb hetfeiver foo befocht Verandert menigmael •üan locht In Landen^ Rijcken, Huyfen, Hoven ^ 'k Ver lange nae het Godts-huysboven^ 't Voel oock defmetten van mynZiel, • Wie fiont foo ναβ, die niet en viel ? hangh leven is doorfchult vm (onden, Stjn ILielmet dieperfleecken wonden, Komt HE E Ri breeckt defe banden af Ontfangt »>' Knecht tfchoontraegh en laf, Maer die ghygoedigh wildt verfchoone Om 't bloet van uw gekruyfl η SO NE Soo φΓΗοΙε hy, en mee fulclc gepeys Vcrvaerdight hy hem tot de reys. Soo heeft die Heer fijn loop beflooten, Hy juyght nu met Gods Hofgenooten > s OkzzMge BorgerSi altydtbly: Soet Maetfchap, hoe bekoort ghy my ? 'k Verlangh in uwen raedt ontfongen Den Klanck te fty ven van uw zangen : |
En Ghy, ó Vrienden van dien Heer, En minteryemant A IT Ζ E Μ A meer ? Die defe T)ooiS'maer komt ter oorcn, Erkent vry 'tgeen ghy hebt verboren, Doch óndertuflchep in Godts wil. En 't Hemels Raedt fiefluytzijt ftil. Gelijck ghy fiet die fVeereldts Oogen Aen 't rijck gebouw van 's Hemels boogen Niet rylèn, niet weer ondergaen Als nae Godts keur, Sony Ster^tiMaeni Soo brenght dit op, en leert uw plichten Als ghy fietduycken groote lichten, 'k Meen groote Mannen, die het loc Van fterven toevalt, 't is van Godt. U treft de rouw, Ìy zijn verheven. De doodt is d'inganck tot het leven, En opent ons, als'twaer, de Poort Endeurvan'tzalïghHuySi verftoort Dan niet de uytgeleefde ^Jche In 't bloedt van Jefus afgewaflche s De Geeft ontkerckert hout de wijs Met ά*Engels in het Taradys, En 't lijfÊl een-mael uyt de kluy ten Als een gezegent Saedt uytφruytcn Ter jongfter uyre, uyt fijn bedt Geweckt door 'c Hemelfche Trompet.
S. SIMONIDES. |
Tt ζ
J.·. ^^ , '..v •■■fi
Γ Ir - - /
i
c ■■ ' /
-ocr page 220-
IsAACi de Schepper
e L ë G I A
* ·
In Obitum
G N I
LEONIS ab AITZEMA
Equitis, Hiftorici^ Urbiumque vulgo,
' Hanzeaticarum Oratoris,
Dì C AT A *
«
Viro Optimo
CAROLO à ROORDA,
Tratori in IdaerderadeeL .
IR fama melior, fideque major,
Praevertens meritis perambulacos
Honores, & adhuc perambulandos,
Si poflent Pyladefi tiium molari.
Argumenta gravis iìiprema luilus.
Nune fupplex fierem neceflìtati,
Nunc diris fequerer malas Sorores,
Nunc irct maniis in genas, comaiquc^
Sexcentaz caderent rogo Cypreffi,
Et ver perpetuum maneret urnam,
Aukiique togae fepulta fufcis
Inferret tumula Thalia melos,
Maeftius lacrymis SimoniDìEis.
Sed poftquam viduus redivit Orpheus
Et turbare genas parum virile,
Nec pompae juvatomnis apparatus:
Versa, fi fapis ö Phafelc, prora
I, fcrutare finus benigniores,
Et laudum propera fecare marmor,
Quarum fi nimio rotatus aefìu
Tranfvorfum raperis vel huc vel iJIuc,
ContraÖ:o poteris redire velo,
Nec'aifis facias, tuufne curfus '
Omnibus numeris fit abfolutus,
LEO quippe poteft ab ungue nofci.
E L·
-ocr page 221-
ë L e G ïJ.
Mter vororum quas hic fibi quifque Chimierai
Nun'cupat, huc vulgo. Carole> fumma rediCi
Calciilus uc conftct vitce, nee fata fupremam
Invideanc ca:ptis impofuifle manum .
Sic eric ergo tui terfclix Li vius a^vij
Cujus eunt penfo Mufa diefque pari.
Quippe fuas orfus dulci cura pace tabellas,
Rcddere vix Janum c:Eperat ille ièraï.
Cum Libirina graves honiinis miièrata labores
Defunftum merita donar honore rudis.
Anne quod innumeros hic Fam® janiror Orco
Suftulit eluiàm lic putat ulta neceni ?
Anne, pari plures ne madlarentur honore,
Gaudet in hoe faices afferuifle fuos?
Scilicet ut nigrà fruticantes ilice frondes
Ponunt lafciyain Matre ruente comam. *
Sic tibi, cui liEtà fiimx modo meilìs in herbà
Concidit AITZM ANO fpes inhuraata togo,
Qüippe iatis fidos quis alat, vibretque lacertos,
Tamque gerat firmis peftora fulta toris?
Aufit ut hoc Eiyci pofitos attingere coeftusj
Et viduam tanti Lampada ferre viri?
Cujus araturum fpatiofe, plurima vitaï
Nlarmora, da vento, Mula, ferente vehi.
Ille fuit verter prima de pube iàcerdos,
Et faciles parvo lufit ab ungue modos. m
^ Auius & eli tencros foli committere foetus »
Cum tugerent plenas vix tria luftra colos.
Parve Culex, folidai prxcox ante ambulo famae t
Fratribus seternam ^andere vifne viam ?
An rudis ad pugndm Iparsà proludis arenà, .
Quidque velirit humeri ferre negentve, probas?
Expecta comitum jundtas umbone phalangcs,
Vilis ab exili velite palma venit. »
Membra quis Alcidse jaftu vanefcerc dilci»* , j
A ut liipulà tulerit delituiflê levi? >· .
Municipum, mirto partes pro jure tueri',
Totque clientelis te docuiilè parem ;
Hic Rhodus, hanc operas pretium calcallè paleftram,
Ha:c tyrocinys area digna tuis. r
Huc calor, huc avid^e conftans tenor ille juventa»
Curaque vel minirajE lucis avara tulit.
Quis tibi, qujefo , dies certà fine fruge cucurrit?
Qua: nox Falladys non operata iàcris ?
Noli Mula tuum curas Hcroa per omnes'.
Ne lenociny labenotere, fequi. - bt
Quippe Palimpfeftos. Vigilatorumque laborumn' f·
Agmen. & abftrufis mille fepulta foris-,
Torque voluminibus congefta volumina Leftis»
Audtorumque brevi plauftra voluta manu i
Sexcentafque , quibus peftus ftipaverit, artes y.''&j 'jìl.
Et Doftrinarum quas bibic omne genua.
Qui velit anguflà circumfcripfilTe tabellà, .if i»
Hunc precor & ipatio daudere velie pari. tini, i
Quas Ithacus nofter terras i quot obiverit urbes, Γ
Dum vadit genium propitiare iuum. " '.
Quos cultus ' habitufque fuos animavit in ufus, ii- i 1
Quot bibula linguas hauièrit aure virùra. 3 Η
Tt 3
-ocr page 222-
Dcnique queis nofter fpolys Marcellus oprimis
Dignacus Pathos deraeruiflè tholos.
Siccine nafcenti lignas veftigia famre,
Quxque rcplcturus laudibus, Hofpes adis ?
A η varià morum tingendus imagine, quiiquis
In fua toe populos currere vota facit ?
Scilicct ut duld confpirat plurima nexu,
Nee tibi gens partes deftinac una fuas.
Haud minus has decorum peniàs virtute catenas,
Et laudum vinclo Nobiliore premis.
Dum jungis difcreta iibi pulchroque maritas
Latoum magnà cum Genitrice jugo.
Quseque trahunt dodum delinimenta Palatum,
Per varias felix helluo cogis aquas.
An, quoniam plenis miles celebratur ab armis,
Turpe putas cultam merce, minore togam ?
O coniummato Felices vindice caufe,
Genlque Patrociny tegmine tuta tui !
Quod ferrum, mülcare chalybs fornace recoftus
Marte calente parem conciliarit opem ?
Ac numerola tuse prxftat facundia linguse,
Cum pieno Patrum militat illa foro.
Sive tot unitos xgis tua fulcit Achivos,
Kaud Telamoniadie, par tibi Parma Ducis .
Prurit in adverfam ièu decretoria par tem
Sica, PericliEas reddere novit acus.
Declamas loesà pro Libertate? Catonis,
Purfuadcs? Pyly fpirat imago fenis.
d fummam, quocunque rapit ibrs, mille colorum,
Mille figurarum luxuriare penu.
Dicite Nerëides, tantà Travenamve, vel Albin
Cernitis in veftros currere Mole finus ?
Numque pari, cui iàrta p^ri itant Jura Patrono,
Ditat inexpletam Viftula meflè Thetin ?
Fertur inexhaufto velut hic torrente leporum,
Et fundit plenis Attica mella cadis.
Ut declamandi campo grailàtus aperto
Laxai in Auguftos ora difetta Patres.
Ora Caballino quae gaudet Suada liquore,
Neftaris & quinta tingere parte fui.
Ora quibus Pallas, queis Cirrhse prarfidet Autor,
Exoneratque fuos iplà Thalia modos.
Quifquis amas tinftis uri medicamine Philtris,
Et teneri frontem depopularis equi :
Huc ades, Hìec Siren novit vel Saxa vel χτλ
In fua Flexanimo vota movere fono.
Non ego melliti captos dulcedine Patres,
Viftaque dicendi flumine roftra fequar.
Ipiàm, crede milu, Laches in furialibus auiìs
Flexerit, ac diris abftinuiflè minis.
Cauta fed illa fuas prius inceraverat aures,
Ac it inoÌFenlàm figere furda necem.
Sic cadis indigna Libitinx falce Nbvercae,
O Decus, ò Frifise gloria magna tuae!
Poftquam trifte nefas, & tanti Nuntia cafus
Fama Gytharieis eit celebrata jugis.
Cynthius auratam fertur pallamque chelynque
Ac indetonfas dilaniafle comas .
Pledtraque Pegafidum manibus fluxere remilfis.
Et fugit rofeas purpura floique genas.
Haud
-ocr page 223-
Haud juvat has carmen geniale Pyreriufi ignis,
Verlüs Emathidum garrulkate chorus.
Mille fed immeritum planftus Helicona fatigant, ,,
Fletibus Sc lacrse pra;cipitantuc aquie.
Vidit ut undanruni kcrymis lamenta fororutn,
His trepidas Clio fertur adiflè niodis.
Parcite, quem fletis, meus eft, à Marre rubentem
Excepi prono fuftinuiquc iitiu .
Inde Promethseo felices pollice mores
Ivimus ex vdo follicitare luto.
Queiique iagax horainum ftudys natura bibendis
Sufficit, huic larga participare manu,
Non ut rauca leyi quacerat iubiellia voce,
Et raperent dotes pulvis & 'aura meas. .
Fixa fed ierernis celebraret munera faftis.
Sive fonet caftris edita,, live foro.
Hic, fi tantus amor noftri vos urit alumni,
Spirat in extentos luxuriatque dies.
Dixitj & effufo raptis ardore tabellis.
Ut prasftat folidam p^ina lefta iidem.
Haud levioretent feftos clamore tumultus,
Ac quatit invento nurnine fiftra Pharos.
Siccine precipiti gaudes temeraria lapiii
Caftalidum niveas infilijflê manus ?
I Liber, i dulccs cum matre reviière cunas,
Et diviim Medicam queftibus affer.opem.
Ac, ubi turgidulos fletu placaris ocellos,
Exorent reditum publica vota tuum.
En quot amore tui defiderioque liquefcant
Ncc poiïïnt longie tjedia ferre morse.
HuncPopuli mandata premunt, & ut apta recludat
Ora , tuis ardet Labra rigailè fàvis,
Ille Patrum condit decreta, tuaique lacuaas
Advocat, ut facili libera fonte ruanc.
Hu ne rabulis iìgnata tuis bus urit Avorum,
Hei mihi ne culti falle cupita proci,
Illum communi Procerum fëntentia davo
Alligar, ah Thyphi fis Cynolura novo.
Sic tua regali current dementa papyro, " <
Rafaque fulgebunt pumice terga levi.
Tu modo Bdgarum fi quos terraque Marique
Gefta per immenfi Solis utramque domum,
Aut agitaflc juvet vaili compendia Mundi,
Commendatitijs inftrue qu®fo tuis. ν ;
Foedera tu totum portas iàndta per orbem ,
Multaque fccuras fpondet oliva vias,
Hic tutum dum carpet iter, fine pondere terram
Manibus, at rubros ingeret ille crocos. ì λ
Sin potior ilet cura rogi, luiìseque pyf®que
Pompa juvat, rigidis gratificare fagis.
Queis precor à teneris caftrorum Filius annis
Nobiliore canat arma virolque tubà .? ' .
Ac tua Gradivi iolido fonat Are rigentis -
Infeftafque minas, inftabilemque fidem ;
Sive laceflitis hinc inde coiflè maniplis,
Totque dediife fuga: millia, totqueinecir
Seu vacat eiFoflìs talpatum more caminis
Ferre per obièflk viicera Matris iter,
Aut variaflè foro, tormcntorumquc procellas
Terga per irati detonuiflè marjj,
- V iXt ^ ii i Omnibus
m
-ocr page 224-
1 ^
Omnibus unus ades» nee paupeitate Caniöcnse
Nee calamo Spartam deficienrc minor.
Tales Lucullum quondam verfafle tabellas,
Perfeftique putem dona parade ducis .
Quippe quibus proftat, quo fors, quo Martis aperti
Alca} quo belli iurta colenda modo.
Qua ftet ritc phalanx, qua parte falubrius ala;,
Pluraque qu2e pugns Myftica pulvis habet.
Adde quod adveria: partis deeus, xquus honorum
Arbiter, in luerum deputar omne tuum. ^
Nam penes ingenuos virtus fine fronte corufcat,
Laudis & affinem fert vel 'ab hofte notam.
Quifquis & Hiftoriam parat, hanc fibi %at amuiTim,
Ut veniant cenfu Tros Rutululque pari.
Hìec fuit AitzmanvE Pharos inconeufla Thaliie,
Puram Icfturis exhibuifle fidem.
Quam nec livor edax, nec amor fceleratus habendi,
Nec poflènt irie, nec temerare favor.
Cumque locaflè manum multis fus deque feratur,
Remque putenc pretio vendere verba Icvem.
Sanftiot intads ftetit buie reverentia faÜiie
Qu^n^fi forte domi lautius ungat olus .
Quin quod incitando tantum fpes ulla culins
Abfuit, uc iolitus frixerit inde focus.
Dum quovis, fi forte venit res digna relatu,
Matcriam fafti^ protinus sere parat.
Tercentumque ftudens oculis manibufquc virorum
Gaudet inexhauftas fi vomat arca ftipes.
t| Sed quid opum jaftura . quibus placidiilima vitse
Tempora communi cura litafle bono.
Nec piget afFuetà genium fraudaflc quiete,
Si modo quod volvunt pedore furgat opus.
Ah quoties vigilem fcuftra tenta vit Apollo
^ Lampada maturis anticiprare rotis :
Et Soror hunc noftes necdum finifle fereiias,
Obftapuit, laflìs cum veheretur equis .
Sic vixit dum vita tuht. nec lubricus illi
Ardor, & in paucos fax fimulata dies.
Ac calor ex oculis in morte natantibus arfit,
Ambiguus capuli decepuiilè gelu .
Nunc age fynccro quifquis res pondere veriàs,
Gratia par meritis qu£e fit habenda, refer,
Nonne putas, hoc fi Cecrops tumuillet alumno,
Mille per Aitzmanas ferta volafle comas ì
Nonne parcm calamo fi Martia Roma tuliflèt,
' Lseta fijum cuivis exhibuifle decus;
Collegas juxta Tacitos, Crifpoique, Trogoique·
Marmoreum medio credis ovafl!è foro ? ^
Et tabulas fulvo contra vicniflè metallo,
Quxve frequens Indis bacca relucet aquis ?
Scilicet auratis ibant tum tempora fufis, /
Et fuus ex icqüa euiqye fluebat honos.
At nos Livor hàbec, quis prona meiientibus ora I
Solvit, &:ingeriuum fundcre dofta ibphos?
Vos ego confperfas meiiore papa vere chartas,
Cultius at rerum ponderej iteftor» opus. Γ
Patria quid vobis vidit magis utile, donec;
Portar ab excuflR) libera colla jugo? l·' j ;
Quid tamen bine lucri, decus immortale, tulifti? J^
Mille Veneratis Vulnera . Fixa ftylis. ,
Li JiarfiO Hic dokt-àmoto quod detegisomnia Velo, Nulla*
-ocr page 225-
Nullaque ftet Vitiis crufta colorve fuis.
Illius infullb melior ftupet efca Palato,
Vimque tui piperis ferre falifque negat.
Tertius xngentis decus allatrabit Achillis,
Dum putat à Magnà dulce periffè manu,
Quid loquar è iblà qui verba fluentia byflb,
Nec calami fetam Liberioris ament?
Invcnias minimi carpentes grana cumini,
Atit teneri captos Relligione pili.
Scilicet in magno ccu Saxa facelque tumultu,
Certa licet deiit caufa, fcopufve, volant,
Haud fecus hos urit difpar urtica.Menippos,
Nec rabies odijs militar una fuis.
Sed quid Ariftarchos timeat, quem proximat aftris,
Et fuper invidiam fama decuique vehit ?
Cum tamen inferijs prceièns operere ferendis
Mufa, Laborantem quiEÌb tuere fidem.
Sit modo Libcrtas fac excufata caventi,
Ne laceret Viduas Livor & ira fchedas.
Qiiippe quid^aiperius, quam fi quid forte tabellis
Signatum calamo Luxuriante rides.
Protinus inflatis convitia fundere Buccis >
Plenaquè Vindife vela dediflè tUiE ?*
Vultur edax putres tantum .depaicitur artus,
Nullaque iynceris partibus arma movet. ,7 5
Quiiquis at ingenuam condit fub pectore mcntem ,
Cenfor'iique notam candidioris ainat : , ^ '
Virtutem vitio com'ponit, & alter Homeri
Jupiter acquali Librat utrumque manu.
Quis precpr auratas ieris femuncia MeiTes
Si temeret, totam fpreverit inde ftruem?
A ut Medicum ferat, aiFedo qui forte lacerto
Lcniusj cxcUmdt, pivjiinus,' Urc, Seta.
Hoc fepteni denos pretio ftet vita per annoa ......
Élucubrandis invigilata Schedis ?
Hac Mercede luat genialis Foedera Lefti , " »
Mufarum tetrico pofthabuiÌTc jugo ?
Q^mque fibi potetat, ipem promififle nepotum o;.
{"stibus ingenij iacrificaftè liii? r ■
Ante diem foboles ut vix Exclufa iupremnm ■ ι·ώι
Invidiae Primo Vidtrina flore cadat,?.
-i Λ
Prazfes Apollo veta>,doilE prohibetc SurorcSï i
Vofque, Luto fifitum de meliore genus. :· ., ; j l
Ac,^fi forte manu quje colifignata Licenti,
■ ^Eìctremà Moriens Relligione piet.
Abfolvantque fidem flaccenti miilà labello
Verba, quibus caftum polluit AuiStor opus.
Nempe Repurgata pztuèmnt'Tutida menti ,,
- Scripta i quod ^Ethereis pròlueretùr aquis.
Unde quibus culti fuper^t fiducia nafi;,j r . . ,ρ,
Gratior Hyblafo nafcitur .aura Thymog f,- -
Carole, te; teftor. num par tua PxftaiTcrenti j.
Halitus è pìftà floribus afflat,bumoy. uìuhìì?
Ac tibi fragrantes violiique rofiique tabellic, /
Parte tui preflie Nobi iore, ferunt ? ^ „ -
Scilicet hoc fufo cineri teftàris amomis^
■ Quieque pàres Redolent cinnama grata vices.
Illa quidem Seros fatis inftrudura Nepotes,
Quam poft fumma tenax ftet tibi feta fides.
Tu modo cspta fove tenui properantis Acerrà,
Quo rapis exempli nos pietate tui.
-ocr page 226-
F A τ A L I Α.
ClariJHimit Ingenìofiftmi per Terrarum Orbem Ti omini ^
D^'-LEONIS Λ AITSMA.FriE
IN EFFIGIE M.
•
Ujus do£ta vagum volvuntur Scripta per orbem,
Ortus & Occafus quem legit, atque ftupet j *
Qui Borcam vircute pius tranfcendit, & Auilrum»
Qui Regum novit conciliare fidem j
Hac facie vigec AITSMA LEO. Vah ! triilia Fata
Hunc etiam perimenc vel fine mente Virum.
Clarior à tumulo vehet illum Fama, perennis
Gloria, Coeleftis vita, Beata Quies.
Uod extat in Tempio Hagse Comitis j
Cum falsò nobis
X i v. Kal. F e b.
Mors Tanti Viri nunciareturi
Aufpicio longioris vitce.
cId loc Lxvi,
In DIS Τ1C Η O Ν, Adfcriptum E ΡIΤ A Ρ ΗI O,
Q
SI PACEM QU^RIS LIBERTATEMQITE, VIATOR,
AUT NUSQUAM, AUT TALI SUB LAPIDE INVENIES,
f-Alleris, ignotis, peregrine Viator^ ab oris,
Quod Celebris quaeras quo cubet AITSMA loco..
Cui dedit ayEtherios Pak Libertasque Triumphos,
Non jacer^n fpncbns, (Ί/iriaT Cirltp, LEO.
RESPOiiSIO adD. NEUHUSÌUM, PenC &c.
DIcor oblile diem : mortis pronuncia Fama
Aurea diftavit verba: ΟίίΕΜΕΗΤΟ MO Ut.
Non opus eit: annique monent, & curva SeneHus:
Jamque mei partem Cymba Charontis habec .
Interea laetor : jam mortis nuncia Ρ a c e μ
Et Liberxatem me meruiiTe putac.
L. κΛ IT S Μ A.
IN Ο Β I Τ Ü M.
TAndem certa nimis, nuper Mors falià, LEO NE Μ
Vivorum ex medio fuftulit AITSMA choro.
Define tu numeris Solem hunc aequare ίΡ^/ίΛ,
Ingenium ofFundent lumina tanta tuum.
Sufficit hoc : Mecum Yotrazzz Ecclefia cantat j '
Sub Vera wChristum mortuus tjiITSMA f^de.
H. NE UHÜSWS, Tenf. ìVou.
. E ρ
-ocr page 227-
MEMORI"^ SA GR υ Μ
V^ìrt ΙΙΐΜβήβπά Üi ^mpliffim
LEONIS ab AITZEMA,
F R IcS I L
. ο J X i „^V·. - ' viL,. ri >
Ïqmtts.XJrbmm HanzeatkammBifidentts^lJìflortch (Sc.
Égia Belgarum Qui fcripiìt Foeiiefa Pacis,
Bellàque centenis conduplicala malis :
Hanzaiicas docuitque Toga revirefcere Gentes,
Regnàque in auxilium'foedere poffe trahij
Exfuperans odii icopulos, Qyi vindice dextrà y
Pro Populis contra fceptrà Dvicefque ftetit,
Exanimis jacet ; lieu ! fato p|3ercptus acerbo '
Libertatis Atlas: Ρublicà Lingua filet.
Sol, Is"^ in aeternam Eclipfin fua lumina claufit,
Et Mundo radios, quos dabat ante, negat.
Scilicet in magnis ftetit imperterritus aufis,
Petra velut medio mafcula fixa falò.
Dumque Omni, Nullique placet ; Nos fcribere Reruiii.. *
Hiftorias calamo liberiore docet. *
Hinc Fama plaudente gravis tranfcendit Araxin,
Quaque Tagus gravido vortice fundit aquas.
Laudat inexhàufìae Pennae momenta Viiùrgis,
Et Cerebrum Rhodani Nobile potor amat.
Albis honorificos miraiur Peótoris ignes,
Lavica Progeniem nobilitata probat.
Totaque Radbodi Soboles Hoc Funere in Uno
Hiftorias mortem jurat, & effe dolet.
Ergo age ! in Auguftis refides Quicunque theatris,
Difce, quod interitum Candida Fama neget;
Quodque rogi conftans domitrix fiet Unica Virtus,
Grandequefit, Mundopofìe piacere, decus.
Frisia ièd Penna canat ieternante ; L e ο ν e μ
. Quem genui, Unanimi praedicat ore L eo. s
m GUTBERLETH. Tob: FU
E PI-
-ocr page 228-
EPÏT APHIUM,
VIRI EXCELLENTISSIMI,
LEONIS ab AITZEMA,
F R I S Y
aUOD EXTAT, IN TEMPLO,
Η AG^ CQMITIS,
' Si Pacem qmrü Ltherpatemque y Vidtor,
Aut msqmm, am tali fub Lapide invenies.
Η I C
P. & L.
E X Ρ E C T.
NAT. ANN. Μ. DG MENS. JUL.
DENAX ANN DC LXIX.H.FEBR.
STAE, CHRISTELYCKE VOORBYGANGER,
E Ν D E
Sie dit Graffchrift,
Niet van koper, marmer, of goud,
maer van papier,
Het welcke koper, marmer, ende goud
Verre te boven gaet :
Noch geen roeft der tijden
kan verceeren.
Verwonder u ghy Nakomeling.
Kier ruft het deftig Hooft, dat aller Koninck-rij eken
Regering wifts en Staet van 'sW.ereldts Republijcken :
Wiens voorlbrg Wel-vaert gaf de groote Hanze-Steden,
En \Nederlandt Herfleidy fchreef als een Lieuw in Vreden.
lek meen
LIEUWE van AITZEMA,
In fijn^ tijdt
Raed, ende Refident, van de Hanze^Steden, in's Graven-Hage.
GAEjCHRISTELYCKE LESER,
Beny fijn ruHe niet,
Dewijl gy op de weg zijt, om deeiè weg te Voleyi?dtìi,
gedenckc'dan,
Dat dc roem van een prachtig graf is:
• de deugt,
die
alleen
^ Onver^nckeUjck is.
JOHANNES BVNING, itrhtjdmSJtebmDeStor^ mA4vocatt,'vwTdtnBiVt,'v(tnrritfienl
-ocr page 229-
REGISTER
i ■
(
Van het voomaemfie in de Herflelde heen Verhandelt
Α.
kAc coorti m Uiïcheii de Ptijicelle Royael en Douatiere van Oranje &c. wegen de Voogdie des jon- gen Prince van Oranje, Fol: »31
κΑ^βί
\'an luflificatie der ftede Dordrecht, 164 Der ftede Haerlem j 167 Der ftede Delft, lö/ Der ftede Amfterdam, 168 Der ftede Hoorn löS Der ftede MedenblijcJi, 170
Advijs
Conciliatoir van Holland op het voorgeflagen Tem- perament, opgefteltdoor zijnHoogheyt en den Raed: van Staten, weghends Galfatie der Mili- tie, 27 VanHollandtophetaffterven van dea Prince Willem de II. van Oranje, 43 Van Hollant tot provifionele beleydinghc der faecken ' naer de doot van Prins Willem de 11. van Oran- je, 4f. Van Hollant weghen de Religie, hst welck van de andere Provincie is gevolgt, 61 Des Raedts van Staten aengaende het ftuck van de Monfteringe, 145 Van Vrieilant ,15« Tot belligtinge der diiFetenten ende geichiilen, de wilcke tuUchen de Vereenighde Provincie raochte komen 't onfftaen ,183. Advys van Vriellandt op't felve ,183· Van de Gecom- mitteerde Raden der Staten van Zeelant tot onder- fcheydinge van het Recht der Graeftelijckheyten des Marqiüs ofte Heeren van der Vere en Viiilin- ge, 200, Tegen Bericht van,dQ Prince van Urangie op het felve Advys, zo/.
xAmbaffadeiir, Bcllievrewegen Vranckrijck aendezenStaet, 134. zyn vertreck ,134. St. lohnenStricklandt wcgeiTs de Rcpublique van Engelandtaen dezen Stagt ,134. haer vertreck j » 3 4·
Amneflie,
Sommelfdyck verfoeckt in de Generale Amneftiete mogen ingelaten werden, 16 ί. Concept van Amneftie ,183. 188. Placcaet vveghens de Amneftie, i8p. *
ìAmplìatie} Van de Inftruélie der Generaliteyts Rekenkamer, 193· De Inftruitievan den Omfanger Gq- nerael,i5i4.
i^mpterii
Formulier van Eed te doen by alle die eenich Ampt wegen de Generaliteyt fullenbedienen, »97.
Amfterdam i Syn Hoogheyt poogt de zelve Stadtftiet Wapenen te dwingen, 31. Gifte van de zelve Stadtop <len Doop van den Jonghen Ptince Willem de III. van Orangie, 122. Aftevan luftificatie detfelver Steden, 168. |
Antwoort >
Van Amfterdam op de propofitie van zyn HoogheyC gedaen in en aen de Staten van Hollandt wegens de caflitie der Militie by Hollandt voorgenomen, 29. Van de Princellè Royael op de Voorflagh des Keurvorft van Brandenburgh weghensdc Voogdye des longen Prince van Orangie haren Sone, 128. Van den Heer van Beverweerd opdeinfinuatie doot de Keurvorft van Branden- burgh aen hem ghedaen , weghens de Vooghdye des longen Prince, 128. Van de Heer van Heenvlietopde Infinuatie door denKeurvoift van Brandenburgh aen hem gedaen weghens de Voogi· dye des longhen Prince van Orangie, 129. Van de Princeffè Douariereopde Infinuatie door laft van de Princeilè Royael aen haer gedaen we. gens de Voogdye des Prince van Orangie haren Sone ,150. Van Zeelant op de propofitie van deHollantie Gefanten weghens het Stadthoudet- fchap&c. 134. ijy.
Β
BegraeJfenìJJe
VanPrìijs Willem de II. van Orangie, 122.
Bellievre
Ambadàdeur weghens Vranckrijck aen deaen Staet j »34·
Beright
Der Staten van Hollandt wegens het Stuck van Mef- nage, 171.
• ^ Befendinge
Door haer Hoogh Mogende aen de Steden van Hol- lant weghens de Callatie der Militie, 14 IJ·. 16. * 17. 18, lp. 20. 21. Rapport vari de Ge- deputeerde tot dezelve bcfendinghe aen haer Ho; Mog: a I. Aen de Staten van Hollandt doojt haer Hoogh Mog: wegens de Caftatie der Militie , 22. Aenmetckinge van Hollant op de befen. dinglle door haer Hoogh Mogende ghedaen aen de Ho landtfche Steden, ter faecke van dè voorghe- noimen Callatie der Militie, 23. 24. Van dezen Staet gedaen aen alle de Provinciën naer da doot van de Prince Willem de II, van Orangie» 43. Van Hollandt aen Zeelandt weghens het Stadchouderkhap &c, 134.
Brabant
Vertoogh ende Bewys dat de Banderheeten &c. van Brabant geonieert en geaflocieeic met de andere Vereenighde Nederlantie Provincie wel ghefon- deertzyninhaerverioeck tetGeneraliteytgedaen * ï 4. Naeder vertoogh van de ziel ve, 11 j».
Brandenburgh
Memorie des Keurvorft van Brandenburgh aen de Staten van Hollandt wegens de Tuï^ledcs longeti
A Piiti- |
-ocr page 230-
Princevan Oratigie Willem de III., 49. Voor- flagh des Keurvorft van Brandenburgh aende PnticeiTe Royael weghehde Voogdye des longen PrincevanOrangie Willem de III. , 127. In- finuatiedoor.lall vanden Keurvorft van Branden- burgh gcdaen aen Beverweerd en Heenvliet we- gen de Voogdye des longen Prince van Orangie > 128. 119.
'Brisf
Van de Staten Generaci aen de Staten van HoUandt wegen de CaOatie der Militie, 11. Van den Prince van Orangie Graef Willem enden Raedt van Staten aen de Gouverneurs, Commandeurs Ritmeederen, Capiteynen &:c. wegen de cafliitie der Militie by HoUandt voorgenomen, 13« Van zyn Hoogheyt aen alle de Provinciën uytghefon- dert Hollandc, 24.. ' Van Vrieslant aen zyn Hooghey ttot danckfegginge naer de belegeringh van de Stade Amfterdam, 38. Aen Graef ^Villemvan de feiveen over 'tfelve, 3-9. Van G elderlant aen de tel ve en wegen 't iel ve, 3 9 · Van O ver-Yilel aen de zelve en wegen 'c felve, 3 9. Van Utreclit aen de felve en wegen 't felve, 40. Van dePrinceile Douariere van Orangie aen alle de Provinciën naer het afllerven van haren Sone Prins Willem de II. . 44. Van den Atiibafla- deur Servienaenallede Provinciën uytgenomen HoUandt, 314.
Capiteynen,
Concept van Eedt te doen by de Capiteynen ende Bevelhebbers aende Magiftratender Steden, 1*4.
Caffatie,
Frante, Engelfcen Schotfe Officieren ghevenRe- queften in tegens de Gaiïatie der Militie van Hol- landt voorghenonien, 11. Voorilaghvan Leydenweghens de (el ve Caffatie, \z. Brief van zyn Hoogheyt zyn Excellentie en den Raedt van Staten aen da Gouverneurs, Commandeurs, &c. weghens de Caffatie der Militie by HoUandt voorgenomen, 13. Brief van haer Ho: Mog: aen de zelve wegen'tfelve, 13. Befendinge aen de Hollantfe Steden wegen't felve, 13. 14. Propofitie van de Gedeputeerde door haer Hoog Mogende tot Dordrecht wegen 't felve, i j. Be- fendinge aen dc Staten van Hollandt dienaengaen de, 22. Propofitie van zyn Hooghey t aende Staten van Hollandt dienaengaende , 22. 23. VoorOagh van een nader Temperament aengaen- de Caffatie der Militie, Advys Confi-
liatoir van Hollandc op't felve Temperament, 27.
Codìcìlle t
Van Prins Willem de II. van Orangie, 46.
Commise,
Formulier van Commiifieacn de Gouverneurs &ς. der Generaliteyt ,137.
Concept |
Van Eedcte doenby't volck van Oorlogh Guarnl- foen houdende binnen Hollandt aen de Staten Van de felve Landen 114. Van Eed te doen by de Capiteynen ende Bevelhebbers aen de Ma, giftratender Steden, 114.
! _ Confultatie
Wegen de Voogdye d^s longen Prince van Orafl. gie Willem de III. 126.
Cormiptie
Befoigies weghens de Corruptie van den Raedt vaa Staten, 137. Placcact vande Staten Generad tegen de zelve, 143.
^Dedurne .'i'
Der Staten van Hollandt raeckende de Militie over. gelevert inde Gtoote Vergaderingh, 68; Vari Vrieslandttot juftificatie van haer ingeleyde Con- fideratie, 92. Copie van de Deduóliedes laers itfiS , ρ7.
Delft,
Gifce van Delfc op den Doop van den Tongen Prin- ' ce Willem de III. van Orangie, izx. Ade vanjuitificatiederiêlverStede, x6-j.
Denemarcken Traftaet tuffchen defen Staet en't (elve voltrocken ]
134·
'Dhona
Voorval tuffchen den Grave van Dhona Gouverneur van Orangie en Raphaelis Raadsheer van de Prin- ce vati Orangie wegen 't Prinsdom van Orangie» 129.
T>oop
Van den longen Prince van Orangie Willem de IlIt met de Ceremonien daer ontrent, izu ii2. Gifte van de Staten Generael op den Doop, iï2. Van de Staten van Hollant, 122; Van Delft 122. Van Amfterdam, 122. VanZeelandt, 122. Gifte aen de Predicant die Predicteendi die doopte, 122. ^
^ ^Dordrecht
Propofitie gedaen door de Gedeputeerde vanhaec Ho: Mog· aldaer wegens de Caffatie der Militie by Hollandt voorgenomen , ly. Actevaniufti' ficatie der Stede Dordrecht, κί^·
Drenthm >
Die van Drenthen zyn byabuys mede bcfchreven
tot de Groote Vergaderingh, en gekomen zynde weder afgewefen fonder te mogen plaetlencni^i 9 $·. Haer ghefchrift waer mede zy wilden be- wyfen dat haer fülcx mede toekomt neiFens de _ dereProvincie , jy»
E. |
-ocr page 231-
REGISTER
E
Eed
\ran de Militie te doen aen de Staten van Hollandt > 113, Aen de Magiftraten der Steden, 113 , Concept yan Eedt te doen by 't volck van Oorlog Guarnì foeh houdende binnen Hollandt aen de Sta ten van dc zelve Landen, ί 14, Eedt voor dï Militie te doen aen de Staten Generaci, 140, Formulier van Eedtby deoverfte Colonellen &c, ftaende op de Repartitie van Hollandt te doen aen panden van de Staten van Hollant&c., 142. For- mulier van Eedt te doen by de Capiteyncn &c. aen de Magiftraten der Steden, 142. Eedtge- daenby alle Hoogecn Mindere Officieren in den Hage wefende, 143» Eedt te doen by alle die eenige Ampten wagens de Generaliteyt fullen be- dienen, 197·
Exam'matie Van den Secretaris en Klercken ,160.
G
Gelderlandt
Confideratie en Inclinatie van Gelderlandt overga- levertindc Groote Vergadcringh, yi. Am- pliatie vande Gelderfe Inftructieopdc Directie van de Militie 5 po, Gefcjjrift vanGelderlant overgegheven inde Groote Vergaderingh, 112,
Generaliteyt
Anipliatie der Inftructie van des GeneraliteytsReken kamer, lyj. Formulier van Eedt te doen by alk de gene die eenigh Ampt wegen de Generali- teyt fulieiibedienen, iy7·
Gif te,
Vande Staten Generaelopden Doop van den Ton- gen Prince Willenide III. vanOrangie, 122. Van de Staten van Hollant op't felve, 122. Van Delft op't (el ve, 122. Van Attifterdam op 'tfelve, 122, Van Zeelamop'ticlve, 122. Van wegen den longen Prince Willem de III. van Orangie aen den Predicant die hem doopte ert de welcke predicte, 122.
Gotiwrneurs Formulier Van Commiffie aende Gouverneurs &c. des Generaliteyts, 137.
Graefelyckheyt, Advys van de Gecomitìitteerde Raden der Staten vanZeelandtweghenshet Reghtder GraefFelijck- lieyt'endes Marquis^ ofte der Hecrenvander Veereen Vlifltnge, aoo. Tegen beticht we- gen de Prince van Orangie op't felve Advys »2,07·
Graef Wiliem'van Najffaww J^'irt iStadthoudef νΛή Stadt en Landen , 45. |
Provincie te laten , 144. I^yile van de Guar- nifoenen buyten de ftemmsnde Proyintie te la^ ten, i4f.
Η
Haerlem
Acte van juftificatie der felver Stede, ï6j.
Hof van Hollandt Ì
Sententie delTeifs over de Voogdyedes longen Prin- cevan Orangie Willem de 111. , ixy.
Hollandt
Wil mefnageren eneenighe Militie calTeren, 11. Brief van haer Ho: Mog: aen de felve daer over, 1 r. Befendinge van haer Ho'· Mogt aendelelve endc over'tfelve, 13. 14. ly. i6. 17· 18. 19. 2-0, 2Γ. 22, Propofitie van zyn Hoogheyt aende Staten van Hollandt weghens'tfelve, 22. 23. Aenmerckinge van Hollandt op de Befendinghe aen haergedaen weghende Caflatieder Militie by haer voorgenomen, 23. Advys Conciliatoir van Hollandt op het vcorgeflagen Temperament door zyn Hoogheyt en den Raedt van Staten we, gen de Calïatie der Militie, 27. Syn Hoogheyt laet eenighe Leeden de» Staten van Hollandt in heghteniliè lleilen, 33. Advys van Hoüanc· o^er het afilstven van Prins Willem dell, van Orangie. 43, 4y. Hanige Sredenvan Hol< landt verfoecken Oélroy tot haer eyghen vrye Ra- den verkiefinge, y 1. Deduilie der Staten van Hollandt overgalevert op de Groote Vergaderingh » 6 8. Nader verkiaringe van Hgllandtop ecnige pointen vande Unie, 8y. Coniideratievan Hollant tot bekortinge van de Groote Vftgadé- . ringe, 87. Advys van Hollant op feeckere 2 pointen by de prefiderende gelegt in deliberatie, 89. Eedtdoor de Militaire te doen aen de ita- ten van Hollandt, 113. Concept van Eedt te doen by't volck van Oorlogh Guarnifoen hou- dende in Hollandt aen de Staten van de felve Lan- • den, 114, Gifte van de Staten Van Holland op den Doop van den iongen Prince Willem de ΙΠ, vanOrangie, Befendinge van Hol-
landt naer Zeelandr weghens het Stadthouder» • fchap, 134. Propofitievan Hollandt wegens den Veld-Marfchalckte laten komen en advilere met den Raedt van Staten , Formulier van
EedtbydeOverite Colonellen &c. ftaende op de Repartitie van Hollandt te doen aen de Staten van de felve Landen &c. ,142. Verklaringe dsc Staten van Hollandt wegen de gefaifeetde Heeren, 170. Bericht der Stat,en van Hollandt weghenif de Mefnage, 171. ' " ''
Hoogen Rade van ΗolUndt &c. Verleent Mandanjent en de Claufule van Inhibitie tegen de Sententie des Hofsvan Hollant weghens de Voogdye des longen Prince van Orangiea
Willem de 1«, , i2y. |
. Guarnifoeneni ^^
"-ΐΊιβ vande Gaatnifoenen binnen de fleniinende |
Hoorn
Aftevan juiVficatie der zei ver Stede, 168, A 2 |
-ocr page 232-
Infinuaùe
Doorlail vande Keurvotft van Brandenburgh ghe- daen aen deti Heer van Bcverweerd weghens de Voogdysdes longen Princevan Orangie, ia8. Aen den Heer van Heenvlietwegen'cfelvei izp· Door laft vande Princefië Royael gedaenaertde Frinceilê Douatiere van Orangie wegen de Voog* dye van den iongen Prince haren Sone, 130.
InflruHie
Voor den Raedtvan Staten der Vereenighde Neder- landen, 80. ' Befongies op de Anjpliatie van de fel ve, 137. Inftrudie voor de Staten Ge- neraci wegen't geven der Patenten, 140. Voor den Raedt van Staten, 149. Ampliatie van de inftructie voor de Generaliteyts Rekenkamer, 193. Voor de Ontfangets Generaci, 1514.
liiftìfìcatie
Afte van luflilìcatie der Stede Dordrecht, i(iy. Der Stede Haerlem ,167. Der Stede Delti, 167. Der Stede Amfterdam, 108. Der Stede van Hoorn, idS» Der Stede Medenblijck, j/o.
lueyderii
Voorflagh van de Stadt Leyden weghens de CaiTatie dar MilitiebyHoillandt voorgenomen, 12.
• Lyfie ·
Van Compagnie te Paerd en te Voet en van't beloop haejder beloldinge, jo. Van de Guarnifoenen binneu de Hemmende Provincie te laten, 144,* Van de Guarnifoenen buyten de ftemmende Pro- vincie te laten, 145:.
Loevefiefn,
Syn Hoogheyt laeteenige Leden van de Staten van van Hollandt op Loevetteyn-fetten, 3Ö. De Huysvrouwen en Vrienden vande felve-Leeden bidden zyn Hoogheytom Relaxatie van de felve, mits dat bereytzynuytdeRegcringete blyven
3«.
Μ
là agìβτat en »
Eedt te doen door de Militaire aen de Magifttaten der Steden, 113, Concept van Eedt te doen door de Capiteynen en Bevelhebbers aen de Magi- fttaten der Stede, 114»
tMandament
'yan Appel mette Claufule van Inhibitie verleent by den Hoogen Rade van Hollandt &c. tegen de Sen. tentie des Hofs van Hollandt wegens de Voogdye des longe» Prince van Orangie Willem de III |
CHedenblyck
Afte van jiiftlficatie der StedeMedcnblijfk,' xjq.
CHemorie
Vande Princeiïe RoyaeUen de Staten van Hollandt
weghen de Tutèle van haren Sone, 47. Van de Princeiïe Douariere van Orangieaen den felyen , 48. 49. Van den Keurvotft van BranJenburgh aen den felven, 49. Van de PrincelTe Douariere van Orangie aen de Grootg Vergaderingh wegen den longen Prince, 88. Vande Princeiïe Royael aen Zeelandtwegsn^n longen Prince haren Sone., iH· ^
tjïïejnage
Hollandttotde felve genegen, 11.
Middelburgh
Onrnfl aldaer tuflchen de Predilcanten en Gemeyn- tea tegen de Magifìraten &c, ip8.
Militie * (
Hollandt wil de Militie van dezen Staet verminde· ten, II. Cailëren, 11. Brief van haet Hoogh Moghende aen haer Groot IMogenda wegen de Callhtie der Militie, li. · Franfe, Engelfe en Schotle Officieren geven Requellen in tegen de CaiTatie der Militie by Hollandt voor- genomen , n. · Brief van zyn Hoogheyt &c. Aen de Gouverneurs, Commandeurs ötc.i w gen de felve Caflàtie, 13. Brief van haet Hoogh Mogende aen den zei ven en wegen't fel- ve, IJ. Befendiiige van zyn Hoogheyt &C.' aen de Steden van"Hollandt wegen't fejve, if. Voorflagh van een nader Temperament weghens deCaffatie der Militie door zyn Hoogheyt enda den Raedt van Staten opgeftelt, 25·. Advys conciliatoir van Hollandt op het felve Tempera- ment, 25. %η. Eedt te doen by de Militaire aen de Staten van Hollandt, 113. Aende Magifttaten der Steden, 113. Concept van Eedt te doen by'tvolck van Oorlogh Giiarnifoen houdende in Hollandtaendp Staten vande felve Landen, 114. Eedt te doen by de Militie «en de Generaliteyt, 140.
Monfieringe
Advys des Raedtsvan Staten op het fiuck Vanda Monfteringe, 145·.
O.
t ·
onderen
Franfche , Engelfe en Schotfe Officieren geven queftenin tegen de Caffatiedet Militie van H0I1 landt voorgenomen ,11.
Ontfangher,
Ampliatie van de Inftrudie voorden Ont&ngl»
Generaci)
Oran- te· |
-ocr page 233-
REGISTER I
Orangiêi
Voorval tuflchen den Grave van Dhona Gouver- neur van Orangie εή Raphales Raedtsheer vah denPtincewegen Orangie, i2p,
Over-TJJeli -
Confidetatie ende Inclinatie van"de Staten van O ver- Yiièlopde importante poinéten van de Groote Vergaderinghe j 8 ff. Advys op liet Iluck van de Militie 8cc. 52.
P.
ψ at entert
ProvifioneleConiideratievan Zaelandt weghensde- Patenten δζα. ovcrgelevert op de Gtoote Ver- gaderinghe, 7y. Befendinge op de zelve i 137, Inftrmilie voor de Staten Generael we- gen't geven der Patenten, 140» Formulier vanPat«nïenj 144.,
Tlaccaei
Van de Stateii Generafil der Vereenighde Neder- landen tegen de Corruptie j 143. Weghen Atnneftie, 189·
Tortugaé
Souiade Macedo Ambafladeur aen dezen Staet heeit Audiëntie, 134. Syn vertrecknaer Ham- borgh, 134.
Tfedikanteù
Prediken tegen de CafTatie der Militie by Möllaiidt
voorgenomen,
Trefenten
Ptopofitievan Zeelandt wegen de Preiènten en Cor. ruptieovergelevert inde Groote Vergaderingh, 7Ö.
Trins van Orangie Willem de ll.
Btiefvan den felven &c. aen de Gouverneurs endé Commandeurs &c. wegen de caflatie der Militie by HoUandt voorgenomen , 13. Befendinge vanfyn HooglieytSl?, aen de Steden van Hol- landt wegen de voorgenomi:.n Cailàtieder Militie 14. Komt te Dordrecht, ij. En in Andere Steden, 20. 21, WertvanhaerHooghMo- gende bedanckt na zyn wederkomft in den Hage. 22J Propofitie vandezelve aen deStaten van Hollands wegens de voorgenomen Caflatie der Militie, 42. Voorflagh van een nadet Tem- perament aengaende deCairatie der Militie opger fteitdoor zyn Hoogbeyt en den Raedt van Staten, Syn Hoogheyt pooght Atnfterdam door λν3ρ6ηβη te dwingen, 31, Laet eenige Leden' der Staten van Holfandt in hichteniflè {lellen ,33. Briefvan den Telven aen alle de Provinciën uyt geiondertHollandt, 34. Syn Hoogheytkomt felfe in Petfoon voor de StadtAmfterdam, om de felve te dwingen, 3 4. Veidragh tuflchen de felvcftadt en zijn Hoogheyt, 3f. Zijn Hoog* heydt wetdt doér de hayÌVrouwen en vrinden tìe^ geener die liy op Loevefteyn haddé doen fetten» ghebeden om Relaxatie van de fel ve, mits dat zy uyt de Regeringh foudenblyven, 3«. Syn Hoogheyt wert door die van Zeelant bédanckt liaet het beleghvah AmfteWani, 38. Als mede van Vriellandt, 38. Bnetvan Vrief- lahdt aen ^n Hoogheyt tot danckfcgginge, 38. Van Gelderlandt weghens't felvc, 39. V..n OvertYffèl wegen'tfelve, 39. Vah Utreché wegen'tfelve, 40, Sieckte van zyn Hoog- heytj 40. 4I . SynDoot, 42. |
Prince -üan Oranje Willem de derde y
Wert geboren, 4;. , Gedoopt, 121 j isii Ghefchil over des felfs Vooghdie, iii , 123. Propofitie wegen de ielve, 122, 124. Géi fdfcil tuflchen die van Zeelandc en de ielve bf deé felfs Voogden , &c. 197
i
Prkcejfe Tpyaeit
Gefchil tuilchen de felva en Douatiere van Orangié &c wegende Vooghdie van den longhen Princè Willem de III. vanOrahgie, 121, 123, 124 Memorie aai Zeelandt, wegen den jongen Prihce haren Zoon, 124 Antwoord van de (elve aeH den Ceurvoril van Bran- denburgh op fyn vootilfgh wegen de Voogdye des longen Prince van Orangie lieren Sooiie, 128. Gekhrrift door laft van de felve geicvett, aen dea Raed- Penfionaris van HoUaiitl wegben fckcren voorval tuiïcben den Ceurvorft van Brandenberg en andere wegheri de Vogdye des longen Prince van Orangie, 129. Verfoeckt Revifie tegen de Sententie des hoogen Raeds vah Holland, &C4 wegen de Voogdye van haten Soonc denPtinc# van Orangie, 130.
*
#
Vropofitië *
Vàn de Gedeputeerde door haer Ho. Mog. tot DorJ drecht weghen de CalTatieder Militie byHoh land voorgenomen, i y. Aenmerckinge op de ielve Propofitie17. . Van fyn Hoogheyt . aen de Staten vap Holland weghen de Caflatie dee Militie by haer voorgenomen, 22. Antwoord van AHifterdam op de felve Propofitie, 29» VandeGédeputeerdedefesStaets gedaen aen alle de vereenighde Provincie naer het affletven vart Prins willem de II. van Orangie. 43. Van de Hollantfe Gefanten aen die van Zeeland wegen het Stadhouderfchap, &c. J34. ij j, Vafi Holland om de Veldmaerfchaick te latcrt adVife: ten in den Raed van Sfateti, '13 <ί,
^Provmcié *
Brief van fyn Hoogheyt aen alle de Vereenigdë Provincie uytgefondert Holland 24. Be ièndinge van defen Staet gedaen aert aüede Pro 1 Vineienaerde doot van de Prince WiUem d« ÏI
A j ' m |
-ocr page 234-
τ
REGISTER.
van Orangie. 43. Brief van de PrinceiTe Douatiere aen alle de Provinciën naer het af- fterven van haren Soone Prins Willem de II. 44.
Lyfte van de Guarnifoenen binnen de ftetnmende Provincie te laten. 144. Lyfte van de Guar- nitoenen biiyten de ftetnmende Provincie te la- ten. 145.
R.
RaedtvanStaten ,
Inftructie voordefelve, 80. Propofitie van Hol- kndc omme den Veldt MaeifcHalck te laten advife - ren in den felven Raede, 13 6. Befonges op de Ampliatie van de Inftructie des Raedts van Sta- ten ende weringhe van corruptie , 137. Ad- vys van de fel ve weghen het ftuck van de Monfte- ringhe, »4y« Initructievoordefelve, ï^.
Rapport
Van de Gedeputeerde tot de Befendinghe aen de Hollandtfche Steden, wegen de Caflatie der Militie 21 ·
Reglement Van Vacatiën en Reyskoften, 147 ,
Rekenkamer i Ampliatie van de Inftructie van des Generaliteyts Rekenkamer, 193
Remnflrantie
Van de Nederlandtfe Synoden aen de GrooteVcr- gaderinge van alle de Vereeriigde Provintien, j8 59. 60. »46
Requefi ,
De France, Engelfe en Schotfe Officieren geven Re- queljen in teghen de Cailatie der MiJitie van Hol- landtvoorgenomen, ix
Rejolutie
Dat alle de gheene die weghen defen Staet (uilen wer- den ghebruyckt tot het maecken van Tractaten met Ambailadeurs ende andere Minifters van Uyt- heemfche Vorften , &Ό. ghehouden fulien zi']n met Eede te beloven ende te fweren niet te hebben ofte fullen nemen eenige giften ofte gefchencken, &c. 94
PrinceiTe Royael verfoeckt Revifie teghen de Senten- tie des Hooghen Raeds van Hollandt, &c. we- gen de Vooghdie van haten Soon den Prince van Orangie, 130
! Sententie
Des Hofs van Hollandt over de Vooghdie des longen Ptince van Orangie Willem de IH. lay. |
Someljdijck, ^
Verklaringe van defelve, 162 Desfelfsvetfoecli; om in de Generale Amheftie te mogen werden ia- gelaten, i5y. 188
Φ Sou/a de tMacedo
Ambafladeur weghen Portugael aen defen Staet heeft audientie, 134 Vertfeciit na Hamburg,
i
Stadt en Lande,
Confiideratie van Stadt en Landgn op de groote Vetgaderingh van de vereenighde Provinciën voorgedragen, 63»
Staten Generasi,
Brief van de (élvc aen Hollandt wegen de Caffitie der Militie, 11. Brief van defelve aen de Goiivetr neurs, Commandeurs, &c.-wegen't(elve. ij, Doen Befendinghe aen de Stederi van Hollandt wegen't ieive, 14. Rapport van de Gedepu. teerden aen haet Hoog Mog na de volbragte Be- iendinge, 21. Voorflag van een nader Tem- perament weghen de CalTatie der Militie dootfyn Hoogheyt endenRaedt van Staten opgheilelten aen haet Hoog Mog. overgelevert, 2y · Haet Ho. Mog. flaen voor een Bededagh of Danckdagli uyt te fchty ven naer dat fy η Hoogheyt alles liadde verrigt, en met Amfterdam was veraccordeert,dan wert van Hollandt tegen geftaen, 40. Gifte van de Staten Generasi op den Doop van den jongen Prince Willem de III, van Orangie. 122, Eed te doen by de Militie aen de Generaliteyt, 140. Placcaet van deielve tegen de Corrup- tie, E43.
Stricklandf
Sr. John mi Strickland Ambaflàdeurs wegen de Re- publijcken van Engeland aen defen Staet, 134 Ha?r vertreck, »34.
T.
TegenìBerìght
Weghen den Prince van Orangie op het Advys van. de Gecommitteerde RSden der Staten van Zee- land rakende het Reghtvan de GraefFelijckheyt en van den MarquisofHeerenvan der Veereen Vliflinge, 207.
Ίraξ^aet
TufTchen den Ptince van Orangie en de Spaenfe» 132. ' Tuffchen defen Staet en" Denemarken voltrocken., 134. ■ | i
. ./.y·
'Vacatiën.
Reglement van Vacatiën en Reyskoiicn. J47'
' yirl |
X
-ocr page 235-
Vergaderìngh, De Provinciën komen op de Groote Vergaderinge, yi. De eerfte Seffievan de felve, f2. Pointe voorgedragen door den Raed Penfionaris vanHoIIandcaen allede Provinciën, j2. Con. iìderatie en Inclinatie der Provincie van Gelder- lant, J4. Propolitievan Zeelandt, jy y6. f7, 58. RemonftrantievandeNeder- lantie Synoden aen de Groote Vergaderinge, j8, yp. 60· Middelen aenghcwefen tot vcrhin. deringh van de PaepfeHierarchyeenSuperftitien der Paus-gefinde, 60. Advysvan Hollandt wegens de Religie 't welck van alle de andere Pro- vinciën is ingevolgt, 61· Conllderatie ende Inclinatie van Vriellandc wegen de Religie, Unie en Militie, 62. Van Stadten Lande , 63. Confideratie en Inclinatie van Utrecht, De-
ductie van Hollandt rakende hetftuckder Miütie overgelevert in de Groote Vergaderingh . <58· Prov'ïfionelc Confideratie van Zeelandt wegen de Patenten &c. overghelevert in de Groote Verga- deringh, 75·. Prppofitie van Zeelandt wegen de Prefentenen Corruptien Sec. overgelevert in de felve Vergaderingh, 7d. Nader verlda· ringevan HoTlant op eenige pointen van de Unie, Confideratieen Inclinatie van Overyflèl op de importante pointen van de Groote Vergade- ringe, 86. Confideratie van Hollandt tot Be- kortingh van de Groote Vergaderingh, 87. Me- morie van de PrinceiTe Douatierevan Orangie, aen de Groote Vergaderingh wegen den longen Prince van Orangie, 88, AdvysvanHoUant op (ekere 2 pointen van de prefiderende gelegt in deliberatie, 8p. Advysvan2eelant, 90. Ampliatievan^ Gelderie Iniiructieopde directie van de Militie dat dc zelve moet blyven aen de Staten Generael en niet aen den Raedt van Staten,
90. Ampliatie op het vergeven van Patenten en verleggen van Guarnifoenen, <5i. Dat in't vergeven der-MiJitaire Charges yder Provincie evenveel he<ift te feggen, 91. Advysvan Vrieflantoverde Pointen by Hollantingebracht,
91. Advysvan Overyflèl op het ftuck van de Militie en diftinctie en aflignatic der frontieren en Guarniibenen, 92. Deductie van Vrïeslant tot juftificatic van haer ingeleyde confideratie, 92. Geichrift van GelderlantovergeWvert in de groote Vergaderingh, 112, Scheydingedet Verga- deringh , 189.
Verklaringhe
fier Stdten van Hollandt wegen dc Gefaifeerde Hee- ren, \ηο>
Yertoogh |
Ende bewysdatde Banderheeren Edelen en Steden van Brabant geunieert en gcaflòcieert met de an- dere Vereenigde Nederlantfe ProvHlcienWelghé- fondeertzyn in haer verfoeck aen de GeneralitcyÊ gédaen, 1x4» Nader vettoogh vande zelve
Unie
Verhandelinghe vande Unie, Eeuwigh Vetbondeil Eendracht tuilchen de Landen, Provinciën, Ste- den en Leden van dien binnen de Stadt UtrechË geilooten, 3.
Vaogdie
Queftie over de Voogdye deg longen Prirtce Vvillert» van Orangie, 121. 12 j. propofitie wegen dd zelve, 123. 124. Sententie des Hofs van Hol. lant over dezelve, ' 125·. Mandementvart Appel.met de Claufiile van inhibitie ver^ leent by den hoogen Raedt van Hollandt weghen de felve, 125·. Confultatie over de zelve Voog- dye, 125. Voorflagh des Keurvorft van Bran- denburg aen dePrinceflè Royael \veghen dezelvi voogdye, 127.
Vrìejìandt
Confideratie en inclinatie van VriellantopdeGfootó Vergaderingh wegen de Religie, Unie en Militie j <J2, AdvysoverdePoinften by Hollant inghc- braght,9t. Deduftietot luftificatie van haer in geleydeConfideratie,92. Advys, lyg.
X^treght
Confideratie en Inclinatie van Utreght öVetgeleVetÊ op de Groote Vergaderingh, 6j.
w.
Wederleggivge
Van feket Gefchrift geintituleert Redenen en Moti4 ven, &c, 171.
z.
Zeeïant
Pfopofitie van Zeelandt op dc Groote vergaderingH vanallede VereenighdeProvinde, jy. Pro- vifionele Confideratie wegen de Patenten overge- levert in de groote Vefgaderingh, 75·. Propo- fitie wechen dc Prcfenten en Corruptien , &c.' overghelevert in de groote Vergaderingh, 76* Advys op fekere 2 poindenby de Prefiderende geleghtiin Deliberatie , 89. Giften op den Doop van den longen Prince Willem de III. van Orangie, ia 2. Befcndinge van Hollant daeï na toe wegen het Stadthoüderfchap , 134. Ge- fchil tuflen die van Zeelandt en de Prioce yaö O- rangie ofdeflèlfs voogdye , 197. |