VAN
J. Α Ν Τ O Ν I D Ε S,
vandeï* G O Ε S.
TWEEDE DEEL.
-ocr page 2-;
-ocr page 3-der
VENETIANEN over dc Τ U R Κ Ε Ν.
^ Oorluchte waterkoningin
Venetië 3 die uw galeien.
Tot roem en eer eeu uit eeu in,
Haer vlugge wieken uit laet fpreien
Zoo ver de trotfche legermaen
Der wijtuitftrekkende Ottomannen,
De kriiiszon komt in 't licht te ilaen
Daer zy de vierfchaer vaft om fpannen i
Hoe kift het my uw leeuwsbanier
Door 't Middelantfche zoch te volgen!
Te zien hoe Hokkinkoert vol vier.
En op die waterflang verbolgen,
Den Sabel om het hooft laet gaen.
Terwijl fint Markus leeuw, gedreven
Daer haer bebloede manen ftaen,
Den.Helt komt kracht en moet te geven^
Nu wenfcht hy met een leeuwenkracht
En leeuwenhart 5 gefterkt van boven.
Als in Gomorraes andre nacht,
Dien trotfchen hoogmoet uit te dooven.
Nu wenfcht hy op de Turxfche zee.
Gelijk een Perfeus aengevlogen,
's Lands onderdrukte Andromade
Haer vochte tranen op te droogen.
Α b<
-ocr page 4-ZEETRIOMF.
De Grootvorft van Byzants, zach iiit
Zijd hoog Serrail en marmre veilen.
De Kriftnen , gapende na buit,
Elkaar beftooken in haar neilen.
Hy hoorde HollantS'waterleeuw,
Hoe ilerk befchut van Bontgenooten %
De Vries en onverwonne Zeeuw,
Geprangt van Kareis oorlogsvlooten
Den Teems braveren op zijn kil.
Hy zach de Zeine aen eed verbonden,.
Zich mengen in dit ftaergefchil,
En vloeken Stuarts dolle honden.
Ook wift hy hoe zich Deenmark rept >
Om 't bloedig zwaert op zy te binden.
Hoe Zweden naulijkx ademfcheptj
In zoo veel oorlogsonweerwinden.
Hoe Spanjen op zijn koning treurt^
En vreeft de roe der Portugezen:
Hoe Polen, deerelijk gefcheurt.
Licht Lubomirfkys proi zal wezen.
Hoe 't fier Germanje werkt, om dra
Een Oceaen van bloet te drinken.
Gelijk weleer toen Attila
Zijn degens aen haerRijn de blinken.
Dit zach hy van zijn hoftrans aen,
En vleide zich met dees gedachten:
Nu is het tijt mijn klaeu te flaen
In merg en bloet der Kriftenmachten.
Nu is het tijt mijn oorlogspaert
Te hooren brieflclien onder Weenen,
Te rukken met het bloedig zwaert
^ Door rotzen en gebergten henen.
De Wetvoogt Mahomet beftrael
Terwijl, mijn moedige oorlogstochten ^
En
En geef my met het heilig ftael
Te wreken aen die kruisgedrochten.
't Gaet wel. zy zitten reets verwoet
Met hongerige muil en tanden,
Gezwollen van 't gezwolgen bloet >
Elkaer in huit en ingewanden.
Veneetje alleen ftaet even trots
Op 't hart der weelderige ftroomen >
Te loeren van haer hooge rots,
Om 5 als 't haer luit my op te komen;
Maer wacht: nu zal ik uit mijn troon
Die valfche Krokodil verraflen,
Op dat zy weer geen ftevenkroon
Ga ilrijken met haer galeaflen.
Zoo fprak hy^, en verdagvaert voort
Spahyenj enJaniiTarbenden,
EnSciöbarges, om de moort
En krijg, haer op den hals te fchenden.
Flux rukt hy al zijn magt byeen,
Geprópt metTarters enSirieren
En Grieken, om nu plat te treên
't Verdeelde heir der kruis bannieren.
Zoo dekt hy't Adriatifch zout,
Vaft brullende onder 't henevaren,
Met roofgaleien> zwaer van hout,
Als hooge rotzen in de baren!
En tartVenedig, dat al lang
fc)ie zeeorkaen op zee zach klimmen 5
Maer reets gewent in 't zeegedrang,
Dien waterbeer te hooren grimmen,
Gereet ftont om den dwingelant
Vrymoedig op den huit te vallen;
Te fchuimen van de kriftenftrant
Tot onder Konftantinus wallen.
Α 2
Daer
ZEETRIOMF.
Daer ilaet al't pekelvelt in brant.
En weerlicht met zijn watervlieten!
DeBosfor fchnilt zijn hooft in't zant^
Verfchrikt voor het vervaerlijkfchieten.
Venedig beur voortaen haer borfl:
Met grooter luifter uit de ftroomen ^
En toom dien Aziaenfchen vorit,
Wanneer hy holt met ruime toomen.
Vaer voort, doorluchte zeeheldin
Veneetie, laat uw galeaiTen,
Tot roem en eer^ eeu uit eeu in 3
DeTurxfche heerfchappy verrailen.
1666.
Op den
IS 't bloethol van den Teems met brein noch bloet te ftoppen ?
• Of moet de Franfche vlag, in onze vloot geplant,
Noch eeril haer kruin doen zien aen 't wrokkent krijteftrantj
Of Londens Dwingelant op zijne mont doen kloppen ?
Brittanje was beluft haer hollen balg te proppen
Met Neerlants fchat, of met het heele Nederlant:
Dus fchreeuwt ζγ, heet op roof^ de Leeuw legt aen den bant.
Hy ilaept geruil. 'tis tijt hem nu van kant tefchoppen.
^ (Met lift of oorlogsdeugt te winnen, fcheelt niet meer.}
'tis tijt (zijn klaeuwen zijn noch ftomp van't Zweets geweer)
Het ondier in zijn neft te worgenof te branden.
De Leeuw 3 te langgetergt, was al dit fnoevenmoe:
Hervatte dbude kracht, en beet ten laetilentoej
Dat Londen nimmermeeer zal twijflen aen zijn tanden.
Macr
- ■ -niiiMÏiiiiiilftiriiiïaMfilii·· - ■ nfiÉii
-ocr page 7-Op den OORLOG met ENGELANT. 5
Maer ach ! de Teems legt ons niet fel genoeg en fart:
Al dekt hy d'oceaen met hondert zware kielen,
Gereet om 't al met loot en zwavel te vernielen ·,
Men drieil Weftfalen ook in 't harnas , tot onz' fmart.
Dat volgt de ilormhoet van haer BiiTchop Beerenhart,
Ten koft van Stuarts beurs ^ en opgepreile zielen.
Zoo volgt hy 't Vriefche heir itoiitmoedig op de hielen 1 \
Maer blijft in het moeras van Groeningen benart.
Ziet toe. een Leeuw is licht te tergen ^ niet te fuiTen.
'tis 't zelve dier dat zich in Spanjens onweer queet^
En moedig door de huit van 't kopre Zweden beet,
Al wiert haer wapenkroon geftijft van Pool en RuiTen. 1
God brantmerke eenmael die fchoifeerders in de kaek 1
En fchafFe ons zijne vree na't geeflenvan zjjn wraek.
im
Fax um Trium^his
Inmmeris potior
1666.
Aen den
^dlï ferratos rupit Satumk pofies,
Oo wort de tempeldeur van Janus opgebroken ί
^ ^Terwijl de Britten, om het oorlogsvuur te ftoken,
Haer havixklauwen in de vrye Zeevaert flaen ^ ,
En achten d'algemene een' eigen Oceaen ,
Om d'overfiere Leeuw zijn moed te doen ontzinken,
's Lands Hulk in fplinteren te morilen, en verdrinken >
En 't bondgenootfchap van haer fteden, ilerk bemant,
Met kracht van een gerukt, te zetten na haer hand.
En alz' in d'ope tuin haer Scepter mogten, zwajen ^
Hoe fmaadlik zou de Brit zijn Buuren overkrajen!
' Α 3 En
-ocr page 8-6 Aenden HOLLANTZEN LEEUW.
EU
En ileepten hy den Leeuw uit zijn ontzachlik neft,
Dan vloog hy 5 heet op buit, van'tienteblazent weit,
Na 't riekent ooften, om den kruidenier te klemmen ^
Voorts ΠΛ het noorden ^ daer de wreede Beeren zwemmen j
Dan na den Abillijn, gebrandmerkt van de Kreeft,
Om \ al te pionderen wat berg cn afgrond heeft.
Maar laat zijn Doggen, eens j ten kotten uitgedreven,
Beproeven wat den Leeuw, als 't geit kofl:, eer' en leven 3
Zoo onzagt opgewekt, en lang getergt, vermag.
Op Leeuw, fcherp uw gebit en fcheur haar groote Vlag.
Laat barfche Schot en Ier vervullen hunne kielen,
Enjork, als waterheer, met opgeprefte zielen,
Op zijn kampanje ftaan. geen noot 6 Leeuw', val aan.
Den Hollandfchen Matroos zal u ten dienfte ftaan.
Den Vries en dappre Zeeuw geen koft nog moeite fparen,
Maar volgen even kloek den Roem der Waifenaren.
Zoo word de Brit ze Roos haar bladren afgeplukt!
Zoo worde noit den Leeuw hoe lang gedrukt, verdrukt.
Furii immijps Ftdmnus hahenis
Trmftra fer é" remos ^ (jr p^^s abiete puppes,
Ε Britze wolven y uitgelaten
In breidelooze razerny,
Verbranden Nêerlands koopvaardy,
En blakren Holland in zijn gaten,
En zetten, tegen krijgsverbant 3
't O nnoofle Schelling in een brant.
Die, Engeland om 't hart getroffen,
De Koningftat begraeft in puin,
En blixemt haer verheven kruin
Tot datze in d'afch komt nederploiFen:
Noch hoortze na geen Vrêgefprek,
Maar trapt haer buuren op den nek.
D
DE TEEMS IN BRANT. f
Helt ΜI c Η Α ë L 5 van edlen toren
Ontftoken, blaekt van ongedult
Om tierannie, zonder fchultj
Den armen dorpeling befchoren,
En wenfcht, door heldenmoet met lof,
Haer trotsheit neêr te treén in' t ftof.
Zoo rukt hy, met een bofch van kielen
Den Teemsftroom op, in'tingewant
En aengezicht van 's vyands land,
Maer niet ten plaeg van arme zielen:
Dat voegt geen oorlogsleeu vol moet >
Maer winterwolvcn heet na bloet.
Hy iluit den ftroommond zelfs van buiten.
En hout den Watergodin toom.
Daer Gent, die zeemars, fonder fchroom.
En van geen drieft gewelt te fluiten,
Het ondier, met ons bloet gemeft ,
Verworgt en foltert in zij η neft.
Zoo volgt de Bofchleeu, opgeftoven,
Na lang gedult door wildernis
En wegen daer geen uitvlucht is,
Den Tiger in zij η hol van boven j
Geen woeitijnyfpelonk hoe naer
Befchermt zijn vyand in gevaer.
d'Aeloudheit juichte op alle ilraten,
Europe had niet keels genoeg,
Toen Haerlem met getanden boeg
De keten brak van Damiaten,
En rukte, d'Aziaan tenfpot, . \
Gevange Kerftens uit het ilot.
Nu zeiltmen over ysre vloeren
Enfchepen, uit verbaesden moet
G edompelt in den fteilen vloet,
Om hier den Waterleeuw te fnoeren >
Die
-ocr page 10-s D Ε τ Ε Ε Μ S I Ν Β R Α Ν
Die bruiil door duizent kogels voort,
En Idampt de Britze magt aen boort.
Nu fmookten al haer oorlogfchepen
En Strantkafteelen kloek vermant,
En Magazij nen in een brant
Die Londen eeuwig na zal Hepen.
De Teems kroop opwaerts na zijn bron >
Beducht of weder Faëton 3 '
Ten zonnewagen opgeftegen 5
In Zulk een onverwachten ftont
Hem blakerde op zijn eigen gront.'
De Teemsnimf 5 fchreiende en verlegen j
Verfniachte op haer gewoone ree
En dompelt haer paruik in zee.
Zoo beefden eertijts d'Italjanen
ToenHannibal, zijn legermagt
Voor Romen 5 overd'Alpen bragt.
Met uitgevouwen ftandertvanen.
Dat heet de zeeflang 3 trots en dol,> "
Verwurgen in zijn eigen hol,
Die buiten recht gefpat en banden,
Als of de Leeuw van Holland fliep >
Nog flus door al de werelt riep:
Ï'P^ hebben-Zeegewelt in hmden.^
Maer Gy, die in den lichten brand
Uw leven waegt voor 't Vaderlant,
En 's vyands magten durft befnoejen
Als gy hem in den boezem boort,
En op zijn eigen ftrant verfmoort,
Om vrede uit oorlog te doen groej en,
Hoe maektge met uw halsgevaer
Den heelen ftaet uw fchuldenaer!
............... " " " ' Ό Ρ
-ocr page 11-«Hil ' ^· .11 lUJLUI .iwiip^
9
vereert aan de
HeerenKornelis de Wit, Ruvaert van Putten
michaci. de Ruiter, en Jozef van Gekt.
CrAtem magnos fimum,
SAtiirnus goudeeuw wort herboren." ^ ^
De krijgsnaemhaftxgheit, in 't velt
Vaneere, op haren troon geftelt,
Laet haren loftrompet nu hooren,
Zooverre d'aerdkloot, daer wy ftaen,
Ind'armen hangt der oceaen,
's Lands helden, die door ftael cn kogels
Gefolt in vier en waternoot,
De zeedwang temden met hün\4ootj
Die't velt met afgebrande vlógels
Verloopen, heenendroop vervaert^
Gelijk een weerwolf zónder ilaert.
Vertellen nu hun heldendaden ,
Daerze onbekommert by den wijn
Op's landstriomffeeft vrolijk zijn, ,
Hoe Asku'3 van den kolk verraden,
Met zijnen Hulk ged'raeit in't zant,
Zijn zeekafteel zach ftaen in branti
Hoe Karei uit zijn hooge tranflen.
Noch ftaende op Londens deerlijk graf.
Een vierftorm op den rijxvloet af
Zag weiden magazijnen, fchanfen »
En battereyen, langs zijn ree
Als boeien van de vrye zee.
- - Β Het
-ocr page 12-ÏO G ο υ D Ε KOPPEN.
Het hof der vrygevochten Staten,
Nu al de werrerlt door geacht,
Onthaelt de heldmmet meer pracht
Als oud Kartaeg, toen 't uitgelaten
Op Didoos ongetoomde min,
Ontfong het Troifche hofgezin.
Helt Rwvaert, d'eerderDortenarea,
En B.-Uη ER die tendienilvan'tlant
Voert d'oorlogbhxems in zijn hand,
Met Gen τ 3 died'onderdrukte baren y
Ten Itiifter van zijn Heldeftam,
Den nek gevrijt heeft op Chattam j
Ontfangen, onder hofbanketten.
De koppen, daer de konft in 't gout
Gedreven heeft, hoe fierze en ftout
De zeeilang 't bekkeneel verpletten >
Door ketens rukken op den ftroom,,
En vullen al het rijk met fchroom.
Zoo lecren wyd'aeloudheit zwichten.
En fchaemroot kloppen op den monü^
Die in een eerloos vloekverbont
Hen niet ontzach den voet te lichten,,
Gelijkbandijten vandenStaet,
Die kort geviert van volk en raet.
Met opgeheven krijgsbannieren
Des vyands heirkracht maekten vlu^
En naebraveerden op den rugy
Bekranft met bloedige lauwrieren.
En niets verkreegen tot hun loon a
Als hoffchavotten, ban en hoon.
Toen Xerxes als een vloet in Grieken.
Geborften, op t geblixemt ilrant
Neptuin met roeden hielt in bant,
En't rond bedekte met zijn wieken ,
Sloeg
ii
Op de G ο υ D Ε KOPPEN.
Sloeg hem Themiitokl^ in't yelt.
En ilóopte 't Perfiaenfch gewelt.
Elk wenfcht den Animirael t'onthalen ..
Te voeren tot d'onfterflijl^itj
Dien flus het; vrye laiit ontweit,
Gelijk verwaten rijxfchandaekn, ,
De vyant zelf met eef en pais,
Feeileert in*t pragtige palais.
Maar hier volgt roem de dapperheden.'
Het ftaatgerecht voert zwaert en krooni
En geeft een ftrop of vorftlijk loon
Die d'eer betrachten of vertreden.
Zoo ftreeftmen moedig opwaerts aen
En laet alle eeuwdi achter ftaen.
Zoo trotftmen Jazons watertochten
En zijn vermeetlen heldenlof,
En lauwers in't olympifch ilof
Den dwingelant om 't hooft gevlochten?
Daer't ipiegelftrijtperkdreunt enwaegt
Van 't volk, dat hem ten hemel draegt»
Wy zullen andreJazons toonen:
Een trotfcher Kolchis meer geacht.
Een koninklijker guldevacht,
Waer me wy watergoden kroonen,
En heldendichters op dat werk,
Zien zweeten in het letterperk.
Out Memfis gaf haer Vorften 't leven
In marmerboogen, hoog van trans;
Maer W ι τ en R υ i τ ε r ftaen althans 3
Met G s Ν X in 't dankbaer hert gefchreven.
En fchoon der Burgren gunft verout,
Noch ilaen hun namen blank in 't gout.
Β ζ
:
VREDE tuiïchen B R IΤ Τ Α Ν J Ε , en de Ver-
eenigde NEDERLANDEN.
Ofgeoffert urn del·,Achtbare
De
Amfterdamfchs VREDEVADERS.
De Krijgsrol is volfpeclt. de dolle Mars geweken
In 's weerelts nacht, nu eens de Vrebazuin gefteken ^
iJe Vrée gezongen , die, na langen oorlogsbrant,
Brittanje in eeuwige Echt verbint aen Nederlant,
En zoo veel Koningen^ die enterbijl en zwaerden
Tot kouters fmeden, dekt met haer olijfftandaerden.
Wat Zangheldin zal myde bloedige Ilias
Der oorelogen 3 afgeftrêen op Nereus plas,
En vlooten overmant op eigen kuil en haven,
Ontvouwen ? 't luftnie langs die heirbaen op te draven 5,
Tot Mavors, 't bekkeneel gekneuft in mijn gedicht
Zijn nachtbanieren ilrijktj voor 't helder Vredelicht.
Gy Burgervaders 5 die 3 na Vorft Auguftus wetten,
De Vreölijfomhelft voor fchorre krijgstrompetten ^
En ziet uw Waterftad 3 Europaes oog en pracht.
Geheven boven peil der wereltlijke magt.
Terwijl uw vlaggen met een trits van kruiiTen waejen,
Zoo ver de iïarren om den fpil dès hemels draejen .
Legt eens de ftaetzorg af, die uwe daegen ilijt^
Nu mijne zangeres, in deze vreugdetijt,
Maer fchromende ongetooit uw achtbaerheen t'ontmoeten,
Haer. vredevaer^en legt voor 't outer van uw voeten.
VREDE tiiiTGhen KAREL de Π.
De Maecht van Nederlant, Gradivus oorlogsftoel '
Voorhenen, ilondt de haet des Ibers lang ten doel,
Diehaer vergeefs beftookte eenbangen reex van jaren. .
Al fcheen haer maegdom veil voor fchennende Barbaren >
Noch koehtze, barftens toe gctrappelt met de voet,
D'aeloude Vryheit weer voQr loflijk zweet en bloet.
Haer krijgsleeu, uit den flaep ontfprongen en aen't brullen
Rijt bloetplakkaten en kaftiliaenfche bulleri
Vaneen, verdrijft de lantfchoiFeerders voor zijn niagt..
Gelijk de wachthond, arls de winterwolf by nacht ,
Ten fchaepftal binnen iluipt, met opgefteken ooren .
Den nachtdief naeftuift om zijn roofneft op te fpooren^
Daer fneeufpelonk noch rots hem dekken in den noot.
Toen kreeg de burger lucht: zy taklen vloot op vloot ;
In alle havens toe, beftaen des werelts aiTen
t'Omzeilen, zonder hulp van graedboog en kompaiTea
Laveerendoor het ys 5 en varen door gevaer,
Tot daer een zon en nacht de ronde fluit van 't jaerj
Zy drijven klippen en ysbergen op, en leeren
Huishouden onder fneeu , daer grijze winterberen^, .
Ten; grondeloozen kolk uitborlende onder 't ys,
Vervaerlijk grommen en omfnofFelen na fpijs.
Apol ziet nu verbaeft hun van zijn fakkel branden,.
Die hy flus in het noord zal hooren klappertanden.
Maer och! de ftaethulk van 't Batavifehe geweft.
Zoo dier in root ciment van burgerbloet geveil ,.
Scheen meenigmael gedreigt een krak op; zee te lijden
Daer elk het vrye lant een lit wenfchté af te fnijden.
En zich met 's nabuurs fcha te meften rijk en vet.
Indien 't niet telkens zich ontwart had uit het net,
En vlijtich op de wacht, met m^er dan Argus oogen^^
Door 't mommen heengezien der geblankette loogenj
Afzondrende als een peft de vrienden om gewin.
Geveinfde vriendfchap is een dubble vyandin.
Ιφ VREDE, tuflchen KAREL de 11.
De Londenaer, zoo wijt ons in het oog gezeten,
Daer hy de noortzee kan met bei zijn armen meten,
En overreiken, met ontzachelijke hant.
Van zijn krijtrotzen af, op 't Sclievelinger ftrant,
Benyde ons lang, en zocht zijn mogentheit te ftijven
Met Neerlants ondergang j dat leer Leicefters drijven :
En trotze Kromwel die, argliftig op dien trant,
De heele weerelt blaekte in feilen oorlogsbrant.
De tweede Karei, in zijn ilaetgeheimertiiren
Bedrogen, meenden-mee in recht gety teviffen.
Om 't alles met zijn ftaf, in een zeeoorlogskans
Te dwingen. Nederlant, gewogen in balans,
Viel na zijn evenaer te zwak voor kroon en degen:
Geen Koningen, indien de waterleeu verlegen,
Het zeil moeft zwichten, voor der Londenaeren vlag,
Die hy niet buigen kon door 't Brittenlandfch gezag.
Dies komt hy onverwacht, hem in den Ichilt gevaeren,
En fpeelt als watervoogt, zijn roofrol op de baren.
Men wenfchte vruchteloos, een haven in te ilaen,
Eer 't ilaetfchip deerlik ftrande, in zulk een zeeorkaen
Gezukkelt 5 maer vergeefs, de baetzucht ftopt haer ooren.
De melkkoe moeit om hals, men had haer dood gezwooren.
's Lands Staten vaerdigen, om dien verwoeden brant
Tc bluilen, eerze kroop door merg en ingewant,
(Maer als gedwongen, en die liefil den krijg ontvlieden)
Haer oorlogsvloten af, om London 't hooft te bieden.
Doorluchte Waflenaer, onwetent van zijn lot, Π
Streeft met de Leeusbannier, als Hollands watergod 5
En, brandende om in zee de legerbyl te dragen,
Wort als een Faëton geblixemt uit de wagen:
Men hange 't zeekafteel, waer in hy is verbarnt, !
By Tifys Argo, in het bhnkende geilarnt.
De vloot quam eindelijk de lenden binnen flepen,
Als een getrede ilang, met klein verUes van fchepen.
cn de Vereenigdc NEDERLANDEN. , 15
De Britze wreetheit> als een losgebrokes hond ^
Toen aen het hollen, 's rijxgevangens in den mond
Der naere kerkers, op het bloedfpoor der Barbaren^
Van. honger uitgetecrt, als vcarfteichendi^iaren,
d'Oftindiaenfche vloot > met onWaerdeerbre fchat.
Te Bergen ingelant, des Noortfchcn Konings ftat.
Ter haven uirgeëift ^ en tegen 't recht der Vorften >
Met haven fchennende bannieren ingeborften ,
De kiift van Frederik ontveiligt metgefchut.
Maer Bitter wcht hun op zijn tanden, tot 's lands nut.
En groetzemet kanon ^ tot zy de gronden peilen , s
En ilorten uiten ilroom met opgezwoUe zeilen.
Zoo rulae Antoni voort, toen d'Adtiaenfche flag
Den Ν ijl bedorven, voor den Tiber duiken zag.
d'Amerikaner, lang benepen in de banden
Der roofharpyen, die van d'Afrikaenfche ftranden >
Daer Kormantin alre hun vlag ten dienft moeil itaen,
Ten weften uitgefpat, Guineer en Indiaen
Beheerfchten zonder recht, en planten hunne vaenen
Op 't zorgloos Kormandel, in 't oog der Aziaenen, -
Zach nu de R υ υ τ ε r , met een magtige oorlogsvloot.
Gelijk een blixem, ftrantkafteelen ftoot op ftoot
Verdelgen 5 vlooten op die riddertocht verzinken >
De Britten Kormantin verlaten op zijn winken>
En al het land getemt voor 's overwinners voet,
'tGeen Thetys in het weft beknabbelt methaer vloct-
Toen (treeft hy langs de Noort, door ftarreloofe nacKten
En winterftormén heen, die fpillen al haar krachten
Vergeefs. Neptuin befchermt de Zeevoogt met zijn heir^
Stuurt met zijn waterftaf, door 't ongeftuime meir
De Vloot den Eemsgod toe, die van zijn glazen wagen^
't Hoogammiraclfchap aen den helt zach opgedragen»
Terwijl het zeevcrlies van Waflenaer ons drukt,
Schynt ύ de weerelt tot ons onheil omgerukt.
De
-ocr page 18-i6 VREDE, tiiflchen Κ Α REL de IL
De Belt, bevreeil zich in de nederlaeg te ftellen,
\¥as overbodig om aen Kareis zy te hellen.
De Lelikoning, op zijn mogentheit parmant.
Sloeg onze koopvaerdie in een bepaelder bant.
De Zwedenrijker had tot maetfchappy geen ooren ,
Genegen, om de twift in haere wieg te fmooren.
De Brabander, te zeer met Hollants ramp verkuift.
En Vlaming quinkeleerde en lachte in zijnen vuiit:
Nu voelen zy te laet, zieltoogende in hmi iluipen .
Die heimelijke wrok zoo fcherp in d'ogen druipea
Germanje ftont in roer , en Munfter rukte alrêe.
Doch onder 't masker van erfnabuurfchap en vree,
Gelijk een kuikendief, door 't omgewroete Drente,
Ten platte landen in van Groeningen en Twente,
Ontheiilerehde met een zaemgedriefchten hoop ,
Het fchuim van Ooftenrijk, wat zijn verwaten loop
Niet ftuiten kon. z;oo zat de magt van Hun en Gottcn^
En wrede Tacers, die met heele legerrotten
Kruisvlegel Attila voor 't heidens moortaltaer
Trou zwoeren, Aquileie cn Duitflant in het haer.
De roover, lacchende om de Kriftenlandfche ellende 9
Zette al de weerelt in een bloetbad overende,
En fcheurde trouweloos, met zijn vervloekten ilaf.
De Kriilenheerfchappy de grootfte flippen af >
Tot hy gedondert, dat de velttent ichudde en kraektc,
't Meineedig ingewant met bloetrivieren braekte.
LeerDuitfche Nimroth, hoe geen oorlogsman met recht
Zich van het zwaert bedankt, voor hy het neder legt.
De purpre dageraet rees op haer beurt in 't oofte,
Toen Michaèl, die zich het zeegevaer getroofte.
Door zware zorgen in zijn yver onverflapt,
Meteen gewenfchte wint al d'ankertouwen kapt,
Verzelfchapt over zee van gadelooze Witten,
Befchermers van den Staet» zcegeeszels voox de Britten
cn de Vereenigdc NEDERLANDEN. , 17
Oprechte Scevolaes en Brütezen voor 't lant,
Met zeeAleiden , die zich wenfchen in den brant
Te fmoren, of bekranil met fcheepskroon en laurieren,
In 't aenzien van de nijt> te helpen zegevieren.
Grootdadige van Nes juigt in het krijgsgevaer,
En zwaeit den fabel van het hoog kampanje om 't haer.
Manhafte Gent rukt voort met zijnen waterftander,
En leeft in vuur en fraook gelijk een Zalamander.
d'Ervarene Ε ν ε r τ s ζ ο ο ν , die grijze waterleeu,
Gebiet als Amirael den onverfchrokken Zeeu.
De ilrijdbre Τ j ε α κ wenfcht reets, met zijne Vrieflche bendenj
De Koninglijke vloot te vallen op de lenden,
Met duizent helden., die hem volgen op dien tret.
Driemael dreef d'avontzon hacr paerden in het wed,
Driewerven had de maen haer hoorenen voliïagen,
Toen Albermarle met zijn zeeilot op quam dagen,
Als of de weerelt en Neptunus ruime plas, ,
Voor zijne watermagt ilegts in te flokken was.
Hem volgen Askueen», en Robberts, en Barklajen,
Al Barbaroflen, die den waterfcepter zwaejen.
De donder van 't kanon, op fijn en grover ilem,
Verfbrekt een krijgsmuzijk, en geeft het ilrijden klem.
't Schijnt dat hier Cykladen en Cyaneefche klippen,
En fteile Syrten langs het water heneglippen,
Of dat kafteelen, trots ten Hemel opgebout
Met hooge toorens, zich ontmoeten op het zout.
De zeeklaroen klinkt op: de bloetvlag uitgefteken,
Geeft aen den vloteling wéerzijts het oorlogsteeken.
Men klampter zy aen zy: het marmer flaet in brant.
Jiipijn , verlegen of Tyiöeus uit den bant ^
Gewrongen, 't zwaer gebergt gefchud had van zijn,lenden,
En Etne op Ofza rolde, om Goden aen te fchenden,
Daegde al den Hemel door zijn Schildknaep op de been>
Daer niemant op den laft des Donderaers verfcheen:
C Ver-
-ocr page 20-Ιφ VREDE, tuflchen KAREL de 11.
Verwijfde Bachus zach rinkinkende Bachanten,
Op Yde en Dyndimen, de druifitarKiaerden planten.,
En Moeder Cibyle, op het uitgezopen vat.
Zich krullen met Sileen, in geilheit uitgefpat.
Mars weigerde om Jupijn het zeegedruis te (taken:
En docht om Veniis, noch haer malfche roozekaken ^,
Maer op kartoiiwen, met zalpetervier bevrucht,
En kogels 3 die een gat rammejen in de lucht.
Neptuin was door zijn kil ten afgront ingekropen*
Sylvanen, Saters en Dryaden 't velt verlopen,
Zoo verre d'Yilel, half verworgt op zijnen gront»,
Weftfaelfche havikken ten wiflen roofdoel ftont.
De groote Ruiter, preft zijn oorlogsvlotelingen,
Om voor haer goet en bloet ten vyant in te dringen
En Britz Kartage, dat trouloozer als Algeer,
Den draeiboom fluiten wou: op 't vrygevochten meir^.
De wiek te korten, en te fteken na het harte ^
Tot haer vermaerden val aeloud Kartage tarte;
Daer gaet het dondren aen, dat, op die vlak geituit,.
Den heuvel onder my doet davren van 't geluit.
Auroor zach viermael met haer komft den ilrijt hervatten»
Ten vijfdemaelde vloot vaa Monk voorrftroom aen't fpatteju
Den Teems voorvlugtig op,: de moedige Askué,
Met kloeke tegenftant veroveraert op zee:
Barklai op 't zeetonneel in heldenmoet doorfchoten >,
Ku met zijn waterflbt vervullen onze vloten ,
En dartig indie ilorm genomen, of verbrant.
Hoe fchrikte Karei toen? hoe juichteNederlanti
Daer 't ftrijdbre Vliiïingen de vlam in. d'oogen flikkerde^».
Kadzande aen d'overzy en 't ftrant te Breskens blikkerde
Van 't zegevier, gelijk het krijtgebergt, wanneer
De lucht in wéerligt ftaet b^ helder zomerwêer.
Of als te Domburg de konijnerijke duinen,
Wen Jovis ftrenge vuiil haer hemelhooge kruinem
^ Van
cn de Vereenigdc NEDERLANDEN. , 19
Van boven beukt e en za den oev£r flag óp ikg.,
By oogenblikken in een flonkerenden dagh. , ν
De Myterdrager mee wierd feller aengegrepen.
Dies hy, mifmoediger dan oit , en hart benepen
Om Kareis nederlaeg, van wie hy omgekocht ,
Gelijk een roofgriiFoen, het heif t€ velde brogt, ^
Zijn fchijnrecht nm niet meer 'bepleite metten zwaerde^
Maer voor bepLuimden helm, het koorgewaet aenvaerde^'
Soo wiert allenx de kuil gezuivert van gewelt.
Onnooile Venerijk, gelegen in het velt,
Docht om geen oorlog meer ^ en liet zijn veltpijp klinken.
Op knapen op-, verweit de geiten, datze drinken.
En dryftze totten buik, in malfche klaverblaên.
Geen hongerige wolf zal nu uit roven gaen.
De wolfhond blijve aen band. ik zal uit deze weiden
U volgen met mijn oogh'. gy zult het vee "geleiden.
De krijg is weggejaegt-, Avy zullen nu niet meer ,
In fcherpe bramen en haegdoornen, 't krijgsgeweer
Ontfchuilen , en verflikt in zonnelooze gaten ,
Genade fmeeken aen moetwillige zoldaten.
Wat zaegtge och! Venerijk in uwen ouden daghi
Of weetge 't niet? dit veld wierd dorder als het plag. .
De lauwerier beflorf als vale olijf boomblaeren.
Den wijngaert hing het hooft , en liet den popel varen
Haer egemael, hoe trou verbonden in den echt.
De heerfclie krekel zweeg: en Veldeling, arm knecht!
Vertrat uit ongedult zijn hardersfluit in flukken,
En fprak, och Venerijk gy zult geen vrugten plukken
Van uwen arbeit. mim den ilrooperen het velt.
Nu is het lant gdchuimt van ontugt en gewelt,
Op Melker laet uw fluit op dezen driefprong hooren.
De krekels zingen mê, de wijngaerds hebben ooren.
Het lauwerbofch wort groen, en 't klaverland krijgt moet.
De krijg is weggejaegt. het vee vol friiTcher bloet
C 2 Sleept
-ocr page 22-Ιφ VREDE, tuflchen KAREL de 11.
Sleept d'iiier na. de braem zal muskadellen dragen, '
De honig vloeien van de diftelen en hagen.
Zoo ver de zomerpalm met ongefchoren kruin,
Zich boven 't mankop heft , de ieharpe helm in duin.
Het hooft ileekt boven mofch en laege violieren,
Zoo ver verwint d'olijf de bloedige laurieren.
Nu zal het wollig vee, dat d'yflelboorden bijt.
Geen plonderaers ontzien in dees geruilen tijt.
Wie kan den fchuuren d'oogft benyden-, 't land de vruchten-.
De kudde 's harders Itaf? maer zoo de krijgsgeruchten
Eens keeren, zal de fchuur ontledigt zijn-van graen^
De landen zonder vrugt, 't kamuifde geitje ftaen
Vrybuiteren ten doel, en bitze wolvetanden.
Gy hoorde uit die vallei, deze omgelegen ftranden >,
Dees zilvre bronnen, die waranderyen mee,
En gintze boomgaerts, hoe zy riepen om de vree.
Nu is de krijg verjaegt, en hebben mijn gezangen ,
(^Die d'oude Bofchman pleeg te hooren met verlangen
Èn fprak voor elk:, toen ik de laetfte zangprijs ftreek.
Uw zang ó Veltpoëet, vermaekt my als de beek
Het hart,} een weinig kragts, 'k zal oevers, vlieten, veldèny
Doen kiiftren na den roem der moedige oorlogshelden.
Vorft Maurits zal voor al mijn digtery beilaen .
Ik zal hem volgen by den bruinen Braziljaen^,
En zien hem onvertzaegt de wilde zee bevaren ,
In andre lucht, by menfchencters en Barbaren.
Dan wort mijn harders fluit, behaegt hem deze vlyt,.
Gehangen aen dien Fijn, en zijnen naeni gewyt.
Gewaife geitjes, voort ten berg op van de ilranden,
Gy zwelt van waterzucht, gaet ftheert de klaverlandem
Terwijl zich Venerijk dus moede zingt en klaegt,
Baeut hem de' berggalm na. de krijg is weggejaegt.
De bloedige oogftmaent, van de vierde zon bellapen ,.
Zag Amiiel, Teems en Maes in arren moet tc wapen
Ge-
-ocr page 23-cn de Verecnigde NEDERLANDEN. 21
Gerukt, elkander wêer beftrijden op den vloety
En al de zee geverft met dierbaer kriftenbioet.
Doorfchote helden van Ooftende tot aen Doevery
Gerabraekt van. 't kanon , met ftukkcn op den oever
Geilingert ^ 't lichaem van de Nederlandfche vloot
Gefplitftj en 't grootfte deel verfloven zonder noot.
ó Tjerk en Evertzoons, helthafcige zoldaten ^ ...
Drie blixems van de zee, helaes! wat zal'tubaten.
Dat gy de watervloek zoo ftreng de ilagpen kort >.
Nu gy al vechtende op de doften nederitort?
Men zag u. op het dons geen zachte dood verwerven ,·»
Maer op het zeealtaer in 't bloedig harnas fterven , ? ·
In 't barften van 't kortou, ea 't ihorren van het loot. > . ■ ^
Noch zufte d'Amirael en Gent in. zulk een ftoot
Voor geen gevaer , maer vliegt met d'overige kielen^
Ter roofvloot in,, om wraek van zoo veel lleldezieleOh
Eneas eiichte dus, in 't heetfte van het woênsy' '
Den dollen Turnus op 5 prins Pallas fchim ten zoen;"*
Zoo zietme in 't vechtperk , als de hooreniwort gefteken>>.
Den Leeu de nêerlaeg van zijn ftrijtverwanten wreken.
De BritfcheKoning, toen verwinnaer in zijn oog.
Brak alie ontzach de nek. geen zee ging hem. te hoog.
Nu rukt hy in het Vlie met branders en Galjooten,
En blakert met zijn toorts gelaeden koopvaertvlooten
En ziet al lachende, uit zijn hoog paleis, denj brant
Der rietedaken, op het weerelooze ftrant,.
Afweiden in èen oogft. maer d'ontrou heeft haer palen.·.
Gods geeiTelroè klimt lang om ftrenger- nêer te dalen.·
De boos heiteenmael uitgebuldert op 't tonneel,
Maekt ruimte voor de wraek en fluit het treurig deel.
Te vinnigen gewelt fpat van zich zelf in. duigen:
Dat kan 't geblixemt hof der Koningftat getuigen 5
Zoo lang de hooge Tour , met haer verzengde kruin v-
Zal ooggetuige zijn van Londens fmokent puin.
Cl Ali
-ocr page 24-as VREDE, tiiiTcIien KAREL dc iL
Al 't ront gewaegde, toen die vierorkacn quam bruizen ;»
En ilükte een langen reex van zesmaelduizent huizen
In 't gulzig ingewant. Apol zach uit zijn trans
Het rooftend krijteftrant in vier ftaen op die glans,
En meende of Pluto wêer ^ door min gelokt na boven $
Die gloejende Etna met zijn kar was door geftoven j
En liet de vierpoel van den afgront zonder ilot.
Brittanje treurt vcrgeefcte om 't ongenadig lot ' ' '
Der grootfte ryxftat, nu haer heerfchappie aen 't gijpen 5
Wanhoopte al 's weerelts magt in haren klaeu te grijpen.
De'Zwedenryker zocht allengs het krijgsgewdt
Den voet tC'ligten, Zeine en havenrijke Belt,
Aen Nederlant in trou door hoogen eed verbonden ^
Tc zoenen met den Teems, op 't Huivend graf van Londen.
Breda wort eindlijk, op der eedverwanten eis.
Tot €en'vergaderplaets gekooren van den pais.
Terwijl hier d'Engelfchen den vredehandel flepen,
Freft d'onver^ufte Wit de vaerdigfte oorlogfchepen
Te water, om te zien wat zucht de Britten joeg.
En t'ondertaften of de ryxpols onraet floeg.
De Ridder Michaël en Gent, die door hun daden
Verdoven d'eertrompet der Roomfche krijgsbravaden,
Beilaen een heldenlluk met Witte, groot van naem-.
Dat eeuwig klinken zal in d'ooren van de faem 5
En 't eenig ftrekken, dat den Kartagces mach trotfen.
Die zich een heirbaen vont door ongenaekbre rotfen
En Alpen, al tij t grijs van hageljacht en fneeu.
Nu zwichte d'Afrikaen voor Hollands oorlogsleeu,
Die, als een zwangre vloet ter ryxftroom ingebroken,
's Lands vyand op zijn kuil en haven durft beiloken.
De Brit, op eigen gront dat zarren ongewent.
Zette alle rijken van^ verbaeilheit ο verent.
De Ruiter zélfs beiluit de Teemsmont met zijn vlooten^
Daer G ε ν χ en Ruwaert W i τ Rocheiler opgefchoten,
^ ^ Char-
en de Vereenigde JSTE DE RL Α Ν DEN. 23
Charnefze en Qiiinenbiirg doen buigen voor haer vlagh:
Die in het aengezicht van Londen dagh aen dagh,,
Op 't hooghkafteel geplant, gezwaeit op 's Konings erven»
Den trotfen Jork van fpijt deed barflren en befterven.
Geen krijgsgewelt kon nu den· waterleeu doen ftaen j
Die vaert op ftrantkafteel en batteryen aen>
Knaril ha venketenen vaa't Britfche Damiaten
In flarden, maft aen maft geketent mag niet baten,
Noch dat de diepe vloet met vloten wert gedamt,
Wanneer de Leeu het al met zijn gezicht ontvlamt, ;
En flingerende de harpuiftorts in de kielen . i / r
Door Herkies Brakel al hun zeemacht kan vernielen,'
En zet, tot wederwraek van't Vlie, aen 't Britfche ilrant,.
Geen viiTchersftulpen, maer ryxvlooten in den brant.
De Teems, Vulkaen alom ziende op zijn?vloet gevareny
Dreef zijn dolfijnen om door d'aerzelende baren.
De blanke Teemsmeermin , met hangende paruiky
Verkoelde 't hooft in zee, en brak haer glazen kruik.
Men zegt dat Proteus, hier gewoon met vee te landen
Uit Vader Oceaeni,, ftont'met geheven^handen- '
Te gapen heel den dagh, na 't rijden van de zon^
Om in zijn 'armen den vermeetlen Faëton,· '
Indien de blixem hem weer rabraekte uit den-wagen y
\ Omvangen, en Apol ten trooft, aen lant te dragen.
Door zoo veel arbeit .wiertide hbogriioet eens geplet! ^
De kuft, vanMarrigats totïOlfarnes bezet',^ / " ^
Zag van het Koningsdiep ^ tot ajsn'de zecufche "Wielen».
Geen vlotten i: die den Leeu niet in de mond en vielen.
De vrede op haren troon , aen 's aertryx laetfte ilrant,.
Kreeg kondfchap door de faem van tLoridens? haVenl^ant ^
En telkens fors m haer verzoeken afgeiïagen?j;-^- l ^ '
Beftont op'tlaetfte zelf de vre'defoeht tewgeri:' ^
Zy had de lokken in een kraias van palm gevat >
Met paerlen gefchakeert en Indus rykflc» fcfety
Eü' 4
-ocr page 26-Ιφ VREDE, tuflchen KAREL de 11.
En kon, indienmen maer de tooizel zou bekyken:.
De Luchtpollinne met haer regenboog gelijken.
De rechterhand beknelde een fcepter van olijf.
Het hagelwit zattijn vloeide ongeploit van 't lijf 3
En liet den boezem, noit van veinzery bekropen,
Tot tui ge van liaer trou, voor vreedzaeme oogen open.
De liefde, oprechtigheit en zeegnende overvloet,
Metjeugt en vrolijkheid, verftrekten haer en ftoet:
Z'ontmoete in deze pracht de maegt der Nederlanden,
En mocdigtze om Bellone in 't noorden aen te randen.
't Gewapent Nederlant-, gemaetfchapt met de vree
En haer trouwanten , zet den fteven over zee^
En komt de Krijgsgodes in haren zetel trotfen.
Zoo ver de Noortzee breekt op onbewoonde rotfen,
De ileile Noortbeer met een klau het juil^nt ftrant
Vanboven dreigt, de wolf gebroken uitiden:bant.,
Van dollen honger balkt in wilde woeilijnye ,
Verftrekt de ryxgrens van Bellonaes heerfchappye.
Hierkept het ilaelgeen roeil: de razernyen gaen
Als trouwantinnen, van haer bloedtroon af en aen.
De muuren der fpelonkzijn, door haer eige handen:
Bemaelt met beelden van haer grootftedwingelanden:
Hier ilaet de Macedoon de Grieken in de vlucht,
Daer taft Uy Porus aen, idie voor zijn geeflel zucht,
Gints wort Darius, met geftreken veltftandaerden,
Geplondert van zijn fchat, enPerziaenfchepaerden.
Men ziet'er Hannibal, dicht aen Amilkars hant-,
Itaeljedwingen, van zijn grooten Olifant,
Die op Romeinen ftapt, en afgerukte brokken
Van dlAlpen, daer Afrij ke is overheen getrokken.
De ilrijtbrejulius toomt, aen de Franfchekant
De zeine, in Ooftenrijk den Donau, met zijn hant.
Hier zietmen Tamerlan, op zijn vergulden wagen^
En Bajazeth, hem inde kevy naegedragen.
Van
-ocr page 27-cn de Vereenigdc NEDERLANDEN. , 25
Van daer, fteekt Attila zijn moortblazoen om hoogi
En dreigt ten Hemel in te fchieten met zijn boog.
DeTarterXunclii doet de magt van Sina'wijken,
VeiOvrende in Peking de kroon vandartig rij ken . ^ r
Men ziet in 't blaeu verfchiet, hoe Sinaes dwingeland ; .
In pruimboomfchadiiWii drijft op z^nm.kouiTebantl i, l ; i
Gintszictmen Mahomêti iiiit zijn vervloekte fcharifen , ; c^v
d'Afuitert beuken van 't belegerde Byzanfen/ii^i ■
Zy heeft'er Scanderbeg in 't harnas by gezet > ï . i ►
Die drijft zijnroiTen in het Turkfche bloet te wedd* ^^ I
En trapt de pannen in van Agaes en Vizieren; hd'Η » . j r
Maer Alva, omhetihooftbetulbant met laurieren^ · 'Ti u
Staet op haer paviljoeny en zwelgt het biitgerbloet, ..j^i; yi.
Met Spaenfehe bekers in. de bloetraet is zijn iloet. . ^ v'
Dit 's muurtapyt. de vloer licht blank van harreriairen
En wapens, zy icliijnt zelfs uit yzer opgèwaiTcri, ?ί
En draeit den norfen kop in/t roeilige gézeet.
Zyvult de moortfpelonk tiiet'een verbaefde kreet '^^'vA « \
Zoo dra de vrê genaekt. gefcheurde harnasplaten
En holle fchilden , op die klok als uitgelaten , i
Aen't wederkryten, dat het dreunde, en al de luchti i ï
Vergiftigt van die fmet , nabaeude met een ^ zucht, vï;-]
Nu zweeg het al. wanneer de moedige heldinne,' -. ί
De Nederlantfche maegt haer wrede erfvyandinne
In 't aenzicht fnaeude, 't is genoeg mijn burgery
Gemartelt, aertsbeulin, bloetgierige harpy, ' ' 'T
Mij η lenden voelen noch het fnerpen van uw roeden, ^ ■
Mijn ingezfeten zie ik van uw-ftramen bloeden /r-
En noch geen einde van hun plagen. Spanje trat,
Meer dan een halleve eeu, mijn ingewandeaplati ^ - -
En liet de fteden woedi, de v^eftingen verlaten^ . ï ' G
Het lant gebrantichat rvan·JMaraaien en Kröaten: ί >.1 ί b
En had ik;niet mfn kèelfontladen met de vloet ' 7 r '
In dOceaen, -k wasiang verzopen in mij-ntMoeti'
D En
-ocr page 28-26 VREDE, tuflcheii KAKEL de II.
En't prat Kaftilje, dat myzagin zee gedolven.
Had my de waterzucht verweten iri de golven.
Maer'khebmy't juk ontrukt, enuwe baet ten tros,
De ftormen uitgeftaen y als een verheve rots.
Mijn vrybeit hout haer ftant in't oog van zoo veel fpokeni
Nu wil ik zelf de krijg in haer fpelonk beftoken·:
Zoo fpreektze, vliegt haer in, ontruktze uit d'yfre vuift
Den fabel fcherp van fné, met burgerbloet begruift:
De menfchentalktoorts kletft en ilingertz' onder 't vechtei>
Haer driemael om het hooft, de blaeuwe flangen rechten.
'tGefchubde lijf om hoog, en biezen flag op ilag.
De vrede zelf treet toe , en noopt met ha^r gezach
De jeugt en vrolijkheit r haer trouite hovelingen,
Omd'oorlogsmoortholwacht vrymoedig te befpringen.
Schuimbekkende Bellone, in dollen overmoet.
Stampt dat de rotfteen dreunt van haer gelaersden voet,
De zon van fchrik bezAvijmt j verdagvaert ai de vloeken-
Van Acheron byeen, om noothulp op te zoeken.
Zy rukken 't ondier, dat noch fchoorvoet, en zich ftug
Om hoog hout, dat het kraekt op zijn metalen rug:-
En vleuglen onbeweegt die bloetharpyehanden
Met ketenen , en flaenhaer lijfstafïiers in banden;
Die bulderen vergeeffch, met hun verwoeden muil,>
En knariTetanden^in den onverliehten kuil.
De poort is toegebonft, en duizent grendeiflooten
En boomen, houden hun ten kerker ingeftooteni
Een friffcher weer verfpreit zig al de weerelt door ^
Op't zuivren van die fmet. de zon vervolgt haerfpoor
Met herelijker glans, de zoele wint van 't weften
Ons toegëademt, veegt de lucht van aile peilen*
De havengoden zien nu overal uit zee,
Gelade kielen, lang verlegen om de vrêe,
Met witte wimpels van de ftengen, binnen varen. '
Neptuin,, beheerfcher van d'onmetelijke baren,
cn de Vereenigdc NEDERLANDEN. , 27
"Τ·
Glipt over't marmer op zijn hoge zeekaros,
Door ebbe en dyning heen, en geeft den breidel los
Aen 't weelig zeegefpan. de Vader onder 't draven
Drijft vaft de fchepen met zijn drietant in de haven.
Trompetter Triton, 't hooft met lifch bevlochten, ileunt
Den watergod 5 terwijl alom den oever dreunt
Op zeetrompetgeklanic, gehoort van duin en toren,
Baeut hy de ilrantgalm na met zijnen waterhoren,
En lokt de Nimfen 5 uit haer kil, in open lucht:
Die volgen op't geluk. Cyniodocé, bevrucht
Van Glaiikus, ftreeft vooraen. en daer op al de reien '
Der zeegodeilenj die in't ruime zout vermeien.
De fchoone Doris en haer dochters, rijk bevracht
Van zeekleinodien, tot fluiers uitgewracht,
Hetgele hair geftrikt met goutenpaerlefnoereni -
En konftig afgerecht, om herten te beroeren
Van goden, die, op haer bevallicheén verzot,
Vergeeffch ontworftelen hun pijnlik minnelot.
En Galaté, noch in haer Acis doot verflagen.
Zy maken reien oni den hobbelenden wagen.
En zwemmen af en aen, in een zeefpiegelftrijt.
Elk prijft de vrede: elk heeft de vrede't hart gewijt
Waer ortder d'Amilelnimf, de ichoonile der Najaden,
Met hals en boezem uit de golven fteekt in 't baden,
En zingt uit vollen borft in dezen waterdrom.
Elk luiftert toe. de wint m Oceaen wort ilom. /
ó Michaël! vergeef mijn yver onder 't zingen. ^
Een heldendichter zal u'tzeegewelt zien dwingen,
En vierig worftelen in 't acnzien van de dood;
Tot aerde en hemel'fchudde, op't dondren van uw vloot. ;
Geen Hektor, noch Achil vermoeide zoo veel pennen,
Als op uw dapperheit het witte velt berennen.
Eer vintmen d'oevers bloot van fchulp en zeegewas,
Geen levende eb en vloet in Thetis pekelplas,
D 2 Eer
-ocr page 30-YREDE; tuiTchen KAREL de Π.
Eer zal de kiel te velt, de kouter 't water kloven,
d'Araxes 5 bruizende ten bergen opgeiloven,
Met omgedreven ilroom zich domplen in zijn bron,
De Bosfor in d'Eufraet, eer ik, zoo lang de zon
Den Dierenriem doorfnijt, uw oorlbgsmoet zal zwijgen, <
De Griexe Jafon booge op zijne water krijgen,
En d'overzeefche vacht, den tempeldraek ontrukt!
Hoe veel Chimeren hebt gy ftrijdende onderdrukt.
En roofgedrochten 5 tuk op koopvaerdyvlootfchenden.
-♦Nu lacht de vrede ons toe na doorgeftrede ellenden.
Gelijk de zuiderzon -nae ftormen, en een zee
Van regen, fchooner gloeit op een gewenfchte ree.
Nu weet ik eerft, waërom ik duikeren noch meeuwen
Zag dalen op het ftrant, en hoordeze onweer fchreeuwen,
In een verbaefde vlugt. 't. is-overal mooi wêer.
Wy kennen bliKenitorts noch donderklooten meer.
Het middagvier, ten trans geklommen in het ζ uien,.
Veegt 's weerelts aengezigt van donkre winterbuien.
Zeehelden takelt nu de kielen toe. gaet heen.
De vrye baren zijn van niemant afgefneen.
Vliegt na den Indiaen met opgefpanne doeken.
Een ander ga om winft het koude Noorden zoeken >
Of ilreve daer de Kreeft het dorftig zuiden barnt:
Wy zullen mven roem verheffen aen 't geftarnt,
En uwe hulken, rijk geladen, herwerts dryven, ''
Met lauwerkranfen op 't kampanje,' en vètte olijven ' i
Gevlochten om de ilenge, en Wimpelrijk toppet.
Maer gy 6 knapen! lokt de viiTchen in het net :
De zee, een zenuwe van ^s werelts heerfchappyen ,
Staet open'voor'UW >buis en/haringvifÏGheryen. i
De walvisvanger' breèk^Hoor 'yflel^ke zee, ^ = ' I i f ^
En ileep een vetten buit van^^zeegedrochten mee.
Maer zegt, wanneerge vry van plondren en vrybuiten,
De ftille baren^deek^met-kleine viiTchérfchuiten,
en;de Vereenigde .Ν Ε D Ε R
En zet den krommen, boeg mqt rijke, vr^^ na ftrant-j j^ j
Ώίί gaf om d'Oorlogshelt. Én gy die 't Vaderlapt ' - '
Beichermde, ó Ammirael i hoe zal ik u^ vergelden
Den dienil, zoo trou yolyoert met uwe w^tefheldenj
'k Wenfch u een zegebeelt te bou>yen .inec mijn haar^ lv eo
Zoo klonk de Macedoon 5 aen 't Indiajenfche ftrant^^
De marmerrotien af, en boude een zegeteekenj ιο^Ι^. χΛ;
Dat eeuwig van zijn naem endapperheit zou fpr^ek^ : ^
Zoo zoekt de Reiziger langs grondelpoze zeen, ^ Jjo,, ..
ïn 't iluivent puin den igront van (I-ieri^uJes 'jr?
Komt watermaegden 3 laet ons 't ilrijdbaer I^ooft omripgc^
En op een hoger trant zijne oorlogsdaden zingen^ 1 , ^
Zoo fprakze, en 't wiert van al haer zuilren. toege;ftaen. f
Die buigen driemael't hpoft> Neptuin Iieft zélver gen ^
En Triton doet het ftrant op zijn ,trpmpetten fpr^en. .-^T
Mits vloog»de.vlugge faem in alle^^yeerelts ftïelk;€ii|,-^ ^ ;
En bragt yenetien , die ileiger van de zeé j l ί y rv-^
De blijde boodfchap van de Nederlandfche vree, . r ij j
En't eeuwige verbont van zoo veeL trougenotenv> ^ ;
Dat ftoot getrooiler met zyn.gaJ.e^^ylooten 1 - /
d'Erfvyant op het hart, en doet de ? wicnpelmaen ,, ^ , ■ 'F ,
Der Turken, voor den Leeu van MarJjus ondergaei^» -,, ^
De Kandïer verdronk in zijne vreugde,tranen, .
Verzet, 's ryxftander ftreek yoor n: Cl
De kriftevredeipaer verfmoltde
VanTarter en Sarmaet, op 't veltiYanl Wèl^chyen. f
De Nefter ftak het hooft uit zijn bebloede vlóet. - , , ;
't Benaeut Podolie, baldadig en verwoet , ]
^o VREDE, tuiTchen Κ A R Ε L de I I.
\^ertrappelt van den hoef der brieiTchende oorlogspaerden.
Beplant met boflchen van ontrolde roofitandaerden,
Kreeg moet, zoo Nederlant medogende in haer lot,
Dehantwou bieden, zich'tontilaen van Agarsrot.
Soo vliegtzein Poolen, langgebrantfchat van Tartaren,
En rukt door Ruflle en de wilde noordfche baren
Voorvlugtig op, daer d'een, en d'ander Indiaen
De weft, of ooilerzon ziet in zijn afpunt ftaen :
Zy woelen overhoop, om met bevrachte fchepen
De fpeceryoogft van Bengale mê te ilepen.
Men fcheept aen d'andre kant ^ in floten, zwaer van hout,
De fchat van Ameryke en voertze door het zout.
Het vruchtbre Pruiifen giet met volgeladen kanen.
Den koftelijken oogft van haer voedzame granen
Ten milden WyiTel af, langs Donauilroom en Belt,
En wiifelt voor gewafch een rijken fchat van geit.
Zoo woelt de bie, en gaert, tot arbeit uitgelaten.
Uit korzikaenfchen Tym een berg van honigraten,
En hangt op zomerroosen riekende jafmyn:
Men ziet'er in het wafchmet kneden bezig zijn:
Een groot gedeelte, lang de velden omgezworven,
Keert vuige bommels van haer honighuis en korven.
De gantfche weerelt juigt op deze vredemaer.
De faem braveerde met haer vrébazuin, van daer
De ftrantaraber, uit de blozende oofterkimmen,
De zonnewagen ileil ten zuidas op ziet klimmen,
Tot daer Apol in 't weft de lange heirbaen kort.
En hygende in de fchoot van Thetis nederftort.
De vierftellaedjen nu en teerton aengeftoken,
Den zeekortouwen weer de monden opgebroken, - ·
Maer in een andre fchijn als flus, toen elke fchoot · ^
Een leger zielen dreef na Charons oeverboot.
't Veriiindende geweer word aen de wand gehangen:
Matroos bepronkt zijn zael, met wimpelen en ftangen
'i , 'Of
en de Vereenigde' Ν Ε D Ε R L Α Ν D Ε Ν. j r
0£ geeftze aeti: mpt : en roeit te fly ten j helm en fpeer
Valt d'akkerman ten^uiE, :4e zwaerdenfifj^ s , . ^
Tot kromme zikkels j om den .feoreppogft
De huisman mag na zijn yerkten akkert keeren,;^ r - J
En drijven 't kouter door zijn s'moeders ingewant, ι >
Die hem den dienft Vergeit met onbekrompen hand. ^ .
Aftré en óvervloet , van 't; aerdrijk opgeylogenr v.^ ilsws
In 't woeden van-den krygjj yerkten 's hemels bogeft r^f^ γΙνί
Zoo prachtig met een riem van ftarren omgezoomt^ ^ ? ' Cl
En keren weder, nu Saturnus goudecu koomtj ^ J
En flx^rt ons in den fchoot,, den rijkdoni|aller ftrandeiir j
Geiyk de goutvloot quam 't αziongaber Janden, v^ü okCI
Toen Judaes ftamleeu, in de tijt vaq γ[)
Zijn weereltheerfchappy bepaelde met de
Kom knaep> breng rozen aen ^ breng lely en olyven-ar,! χ] ^ ^
't Is nu de rechte ftont om yreugde te bedry venu^iciL.
De berkenieiei; ichmm van :1
Gebruik de vrèe :- wantze iS)iTieE :di^rbaier
Dat ruig de Vlaemfche zee ^ jgeyerft imet blcietkoraien^^T.^^,^^
Dat tuig de zeevoogt^ die de ly ken,neer. zag dalen . - ί
In zijn verglaesde kil^ en. dreefze; pp 't barre flrant. ;
Dat tuige ioever, die de helden rolde, ul i
En uit medoogen , met zijn koudenj airm
Dat tuig d'alziende zon 5 die 't bloet in ,'t· aeiizicht
Dit noodlot volgde altijt der Bataviereni moét j
Dat hunne vryheit wort bezegelt met ^n bbet. r ^ ;
Dat zal d'aeloude ftam der Burgerharten fpreekenjt .^ :. ! ^ ^rt
Die onverfchrikt, toen Rome, uit alleweereltjftreekeit^y, j
Gefterkt, den vryen Rijn wou boejen met gewelt, . f.
Haer rechten met haer hooft verdadigde in hetyelt.^
Maer is uw moet te groot j, om in een laiFer leyen .
By uwe,^ertgóon, 't hart een ftille ruft tg;gevc^^ ^ntj ο-,ν
En hebtge zulk een luft ó helden ! om al w^r^ ;^?, j^m oo'S
Door dapperheit te ftaen na een c^ifterflijke ccTjo '^τ^ι I λ
- ' - ■ . ■■Wel-"·
-ocr page 34-Weken dan , - ziet den Turk, met Saiken, eri Tartancn -
En róofgaleieny trots befchaduwt van^^ijn'manen, ' ^
Kanée^en Kaiidie btokkeeren'j ώ de golfe
Van daer, den ryxvizier als eén' getèrgdén wolf,
Of woedent everzwijn, 't benaeut Sefalonye
Met boejen dreigen, van zijn flaeffchè heerfclïappye: * ·
En zwelt wanneeF^gy /t ziet van édel ongddiilt.^ ^ -
My dniffi^ik^Hoof al ree "hoe Hollands i^i
De dikke: manen fchut, en viérig voortgevaren,' ' ; '
De rooffchavottën breekt der rniddellandfche baren. -
Dan zièik Zóliman gemuilbant in zyn^hóft' f-i " ^
Dan krijgt mijn heldenzang «seè rüimé'iïee'van-'ilof.^- ^
Gy Vredevaders^'diej door^lofelijk
Ten hoogften tbp gevoertallé eéiiwen kont braveren j
Ai belgt u nieti indien mijn zangninüfy la eg van toon,
De weerglans volgt - van' uw dobrluchte wapenkrooÏti', * '
Die met haer-vier vèrligt·tiet óog van beidé pèöleri, ·
En uw'rnatröo^èn al· de Wèefelii om-ziét dooien Υ - · ^'
Vergeeft Hét my y zbè ik-'d*^^^ leer,: ^ '
Den naneef fchrikkén, wen hy hoort met welk een eer,
Gy, winnende ifi verlies^ hebt Vlqoten afgezonden,
Den donder brakende, ' iiit V^fduizènt 'l<opre monden. ' -
Aiiguft ,· · ga i ■ zét niv't^'rond vöèr uw tridmf ih' róér V' '' ►
Als ^y^de 'v'löttén ilaet van ώή Egyptfche hoer.
Maer ónze blijdfchap barft eerft uit met vólle ftromen, ' ^
Als wy den dollen Mars door itw gezag zien tomen ,' · ■ -
De Hydra van 't"^ in zijn bloet ^ ' ^ ^'
Dan rolt al 's^wééi^lts mk^'van Mf u^té geöi
Men zal vanKïto G u α èf 3 en Staetheer -W t τ s e ν ipréken>
En pankras groot van naem, eiv^r^eï n is f een bnbezwëkéh
.Hanthaever van den Staet, op v^edér Numas wét ^' ^
Zoo lang nieiï^t■ klinfcen hoort dér■fou4ei ^^ Yy
Zoo moet ik Amfterdam gédiiürig'kiéiiyèrgrö^^ "
Zoo blyve Janus kerk voor'eeuwig töégeiïotéh. ^ "i I '
NEDER-
-ocr page 35-neder l a e g d EiR t υ R κ Ε Ν,
Κ ίΙΚΨ
Onder 't belcit van den Edelen Heerc
W I L L Ε M. J ó Ζ Ε F , Baron van Ge^^t
Luitenant amniii;ael,
^ Nee flmmjis βψεΥΛ^^ ίψββ^ -^n-l
■γ -ν-:" . - "λ
ALgiers 5 het bloedig róoffchavot
Der wilde Middellandiche ftroomen,
Worc emdlijk van'zijn k^^ gielciiot
En ziel zijn foofvae^dy'betQbmeii?^ · " .
De kuil vaii
Van zoo ixrmaerde nededaege, ' ;'
Nu Ό E N T, de zeeftraet heeft gévaegt
Van die gbvrèèfde waterplaegé'i'
Die, dol van roofzucht en verwoec,
Verfmoorde in eene zee van^gloet.
De zon ftreefde op haerdaghkarofe
Ten derdenniaele uit d*ooftérkimmen>
En brak de regenwolken rlos, ' '
En quain met fchooner ijlraëlen klimmen^ ^
Geheldert door de noordewint,
Toen Hollandfch Ammirael, verbolgen.
Den biooden Turkj ter vlugtgezint.
Dus vrugtlöos in zijri,zoch te volgen,
Hem aengreèp dat hy droop"; vervaert,
Gelijk een relcel· zonder ilaert.
Nu , drijft vfy af voor wind en ftroom
Gy plondèrénde watervogels ,"
Beftorven om liet hóóft yatf fchrooni,
En vlucht met iïitgefprdde vlbgels : ' .
Gy
•ü:· 3
-ocr page 36-34 Ν Ε D Ε R L Α Ε G der Τ U R KEN.
% zult dienjager ^et^pntgaen
' " Die u, van allenkant benepen.
Ten -trots vaii / uwe; > > π ^ )
Zoekt in zijn vliegent net te Jleepen,,
' ^ Om dit gefpuis j vaè ree tot ree, " '
Te dryvèn' uit Ket? vélt-dei^
Daer beeft al-'t Afólaenfche ftrant.
De Moor ziet 2;elf zijn yerf veφleekeil >,
Nu dOceaën in lieten brant '
Een. Veprlic^i^fpre ftreeken
En rolt den 4p
In eene 'drift ^lp^ter^plice^ ; / ^ ^ "
Die ftuift in d'oogeiï van de zon,,,
En dreunt'in Nereus diepe kolken
Als óf 'Salmoneus niet .gedruis '
Rinkinkte oplÈlis/fopré 'iltiis.
Maer wié' zou 't uitftaen tegens G e n χ,
Gewoon in zee te triomferen.
En uit het oorloogselement
Niet, als met zege, weer te keeren?
De Roofbarba.er kloppe op zijnmont,.
Als d'Aem.ftel dondert met zijn vlooten.
Die ftroopers op hun eigen gront
Verguift, en op het hart komt ftooten , .
En, moedig van den Teems verzelt,.,
Hun zeeftandaerdén fcheurt en velt.
Daer drie paer kielèn, even ftout
Θηι onze koopvaert te bepaelen,
T'ontheifteren het vrye zout,.
Bezwyken met hun Animiraelen
' Vériluiven in den rook en brant,
En dreigen met die zelve roede,
Λ
m
Ν Ë D Ε R L Α Ε G der Τ Ü R Κ Ε Ν. ^
1 ι t roo%i^ ^^gaftvr^r , ^,, ^ , ,
; vil a tóókéide Thtkictieiitloedèi' ^ ^ -- ^^ ^ ^
Dat 5 ziedende carhefchaemt van fpijt,
Noch hun verbaefde vlugt verwijt
i. u: O . μ Ί U [J O f "
Gy hebt de heele kriftenheit
O Helden ι doof ; u^ deiiigt verboiïdeöv
En wiei-c'geen loon vböi üw,ibëleit^^ ·
-Noch dank meer voor uw tnoet gevóiiden.
De kriftenilaeveiï 5 vry gekocht
Met vier>5 en vail 't gewekibtitilaegen j
Verzwijgen döit dien trótzen tocht ,
Zy zullen van uw lofgewaegen. ^
Zoo vaert de Zeeman weêr gèrnil-
Om winft ^van d^een na d'ander-ktifl:.
• •ij· · . , · I yt , - ■,
' Bevochten in Zonier^ent des jaers 16 73., ' , ;
D' aeioutïieit mag^' nu»vfy mét hare krijgslien praelen,
Darius fmoore^ in bloet door Alexanders fpeer,
Die draei den ajerdkloot opzijn.duim , en zoek noch^meer.
Een Scipio rukke oud Kattige,van zijn paeleti.
Auguil zie met: .Anro9E4jê^Rpq^f^ .
In d'Aktiaenfche ίή^ wy geven elk zijn .
En hangen in't gel^nt hun triom-fant geweer:
Maer al hun roen> kan met by onze helden haelen.
Die zien de baredóot vrymoedig in den^mont.
De Ruiter voigjt 'vjol yiërS; den vyanLOp^ zijn gront > "
En komt den vluthteling niet'^rpmp;iaj> 'i hart geiiooten,.
Niet haelt by Neêrlands löij -tgeen'd
Belegert én gercheurt, noch met geringe magt
Tot tweewerf toe verilaet twee Koninklijke vlooten.
Él - ÖOR.
-ocr page 38-ï··-
OORSPRONK van's Lande O Ν G tf VA L L Ε N^
ο ϋ » Α Ε Ν,. ηιηηβη .geefi voorhè^ert
Zoo heufch genoopt hebt met uw dichten
Schoon z^o β om bleef ds een fleen^
Bn z»elfs ver gut de vriendeplichten:
Vergeef haer 't zwijgen d^z.e mael:
Zy voelt haer lippen open breken. ■> ,
z>ahe u zoo veel langer fpreken ^
£n licht vermoeien met haer taeL
Έ.η konzc noch haer β em verbijten, n,·
De fleenen zouden 't haer verwijten,
WAt tiiimelgeeft beheerfcht het land 3 wat baflaerdy
Valt in ons eigendom, en fmet, als een harpy
Tot ons fchandael geteelf, met haer vergifte pennen
De ganfche lucht, zelf eer wy 't gruwzaem monfter kennen;
Dat reukeloos het hooft v^heifende als vorftin,
De tael van Neêrland fchopt, en dringt'^er Vrankrijk in
Met hare baftertfpraek en dartele manieren.
Ontaerden wy met recht van d'oude Batavieren ?
Zijn dan die helden in zóo fchandelijk een naem, '
Dat nu de naeneef zich met redeh hunner fchaem ?
En zijn onze ouders 3 in krijgstochten'afgefleten,
Het vreeflelijk gewelt van Rome doorgebeten,
En in een later eeuw, door NaiTaus krijgsbeleit,
GewaiFchen boven reik der Spaenfche mogentheit,
Nu waerdigj dat men.dië Vergete als Frarifche ilaven, ,
Op hun gebeente fpuween trappele op hun graven ?
En kan men 't itamhuis van Oranje, dat noch pas
Met zoo veel zorg 't gebouw des Staets leide in tieias
OORSPRONK van ^s Lands ONGEVALLEN. .57
En overladen van bevoghte krijgslaurieren,
De blijde zege alom zag volgen haer bannieren,
Verlaten trouweloos in deez' verlegen ftant.
Om ilaefs te volgen een uitheemfchen dwingelant.
Want wie kan 'svyands wijze en tael zoo hoog waerdeeren,
Als die lafhartig zig wil laten overheeren?
Zoo heldden al van ouds de volken, lang gefchokt,
Naer hunnen ondergang, noch blijven wy verftokt,
Of van een' dikken milt bezwijmelt en betoogen. >
Waekt- op: 't is tijt: wrijft eens de dampen uit uwe oogcm
En zoekt niet buiten u, met fchandlijke achterdocht.
De bron der nederlaeg waer toe wy zijn gebrogt.
Wy zijn verraders van ons zei ven, wy vergeten
Ons zelfs, maer hebben 't liefft aen.anderen verweten.
De Franfche weérhaen kraeide ons lang zijn wetten toe.
Toen ketelde ons zijn ftem.' nukrimptmen voor de roê
Van zijne fchachten en afgrijiTelijke fpooren.
En dwazen fchijnen noch met luft ζηη klank te hooren·: '
Vergapen zich noch aen fchakeerfel van zijn'ftaert
En wieken, daer hy eerft mee lokt, maer flus vervaert.
Verleidende'meermin, daer blinden nae verlangen, ' -
Die gy behendig nu by d'ooren hebt gevangen, ''
Wat toverzang maekt u behaeglijk in ons land!
Wat ketens zijn't, die gy zoo fijn en liftig fpant!
Vervloekte ketens, die wy eerft mét vreugde zochten.
Och! was nu't zoeken uit, was eenmael den gedrochten
Nu 't masker afgerukt, èn zagenwe in het licht
Den moortklaeuw root van bloet 5 het dreigende gezicht >
Daer zich de wreetheit-en baldadigheit vermengen j
De droge keel beluft om menfchenbloet te plengen 5 ^
't Blanketfel van den mont verandert'in venijn,
En ons alom verraen door ingebéetden fchijn. ''iu"
De Franfche Circe wift allang die rol te fpeelen* - >
Nu wagen overal noch zoo veel moorttonneelen - >
, ^ Ε 3 Van
-ocr page 40-5δ OpRSiPjR:ONK va^t^s iands^ONGEVALLEN.
Van hare tieranny. maer r^k^e trapte qphart,
t Was tot hun weêrwiU/;en;2y kropten 't leet met fmart :..
Om, als de kans zich toonde, eens tevens op te fpringen.
Gelijk de Siciljaen ons leert den .Vefper zingen.
Daer \vy den yyant zelfs en zijne wulpfche jeugt
Inhalen, onzen val verhaeftende met vreiigt.
De weergalm van de keur»der .Franfche geeftighedea
En fpraek, vanohszoolang eerbiedig aengebeden> ,
Klinkt over Hollant heene uit Bodegraves puin , ν - - - >
En Zwadenbugerdam,, 't vermaek van onzen tuin
Voorheen , nu j^fmokende afchj ten fc hou burg iiitgekooren
Der wreetheit y die ons leert eens recht de klankenliooren
Van haer muzijk. gaetj- lacht de Duitfche tael nu uit ,
En dwingt uw voeten naer de toonen van hxm fluit.
Trojaenenhaelen weer met-Eeien,j zang,.en .fnaren,
Het zwangre krijgspaertini 't geen middernachts aen't bare%
Van oorlOgsvolk verloft, >dat knot des Konings.ftam>
En zet tot dankbaerheit al'tirijk inivier en vlam.
De geeft van Nero vint'er weer die zich vermaken^
En zingen Vrankrijk nae5.;en zingen ,· onder 't blaken
En deerlijk moortgefchrei van*vader, kirit, en vrouw.
Pier d'een ten hemd ichreeuwt. daer d'a;nder ftikt van rouw.
Nu is met hun gezang de dolheid uitgelaten.
Men trapt den zwangren buik te barfte. propt de ftraten'
Met maegdenlijken eerft ontuchtig gefcholfeert,
Gebrant, geblakert,, vuil mishandelt-enonteert.
De drempels kraken -van gekneusde bekkeneelen.
De lijken grijnzen aen de takken van abeelen i
En linden ,, en de moott, die vrouw noch zuigling fpaert-5
Maekt Alva, Neérlands vloek en geeiTel, zacht van aert.
En luft het langer ons noch op zijn Franfch te leven ?
Wort groene gal en bloet noch niet in't hooft, gedreven ?
Hoe ? zien wy "noch met vreugd de laife geilheit aen .
Die ons vervoert , en komt den Staet zoo dier te ftaenj
m
OORSPRONK van 's Lands ONGEVALLEN.
De vlam dreigt ons, en'wy verfpfeiden zelfs de vonken.
Zcx>: wori uit gouden kop:'t vergift :met ^feek gedyon^m;^
De^ wiÏÏeliiig van zoo veel dragten en gewaet
De zotte mommery van treden en gelaet^ '!
En dat verwijft gebaer, waer nae w'ons lichaera dringen.
Op hun gebod 3 zoo vréémt en vol'veranderingen 5
Zijn zoo veel vonden lang tot ons A'^erderf gezocht. ^
Dus hebben wy ons zelf de ftroppen opgekocht.-
Wat landaert voelde zoo' onftuimig zich getreden, j
En volgde noch met , luft zij η 's wreeden vyands ■ zeden!
Als Pan te drieil zijn baert en;lokkenliiseft gcbfanti; ^ ; '
Vliet hy dê vlam^ die hem v^rloTkté'i met verftant.''^ '
De Hobfterfvyant van^ dén Staet dst Nederlanden,
Stoof als een weêrwolf Voorr, ■indien· wy hem verbanden '
Met ernft , en met een vloekt'gelijk zijn moörtlüft p^ft. ' ,
Vervolgden 3 -dacr hy-'nu m'it' bloèt dér b'orgreri plaft;'" ' ^ :
Dan zagf her-Hollands hairc , ''herfielt "j ^éer mtt
De lantontheiftraers in vérdiéhdè wraèk'Verflagen. ''
zwijn'van Muniter lors^ aen ii^gtant mtgebróke&;
Dan vond - de nazaet-fier: zijn budrén^^ '
Den plonderaer betaélt zijn onverdient gewelti
En't Franfch gebeente blonk noch eeuwen lang o|> 't .velt; - '
Herneemt den ouden moet gy vrygevochtè ftedenr^' ^ 1
Verjaegt den vyant, maer verjacgt êerft zijne zeden: " ''
Men koopt den Franfchen zwier te Huur voor lijf en goet.^
Nu wafcht die fmetten af in's wants d^tel btoet.' '
^ - ^
.· ■ „^ V^N i/. i. vJ "i.'
■ l: ..
-ocr page 42-op de print van den 'ii ■ f
40
Ter eeren der dappere Helden,
michaël de Ruiter, en Kornelis Tromt?
Overwinnaers van dc Franfche en Engelfche Zeemagtcn.
ï
Ae vier verwinningen, te water weggedragen,
Is't eenmael tijc op hun verheven zegewagen
De Helden in Triomf te voeren, elk ten toon.
Out Rome kroonde Auguft met eene Stevenkroon, '
En ileepte Anubis en den Nijlilroomgod gebonden ^
Nae 't Kapitoolj omringt van Memfis waterhonden,
Toen hy Antoni velde, ontzinnig door de min.
En floeg de vlooten van de wulpfche koningin. ^ - '
Wat kroon zal hu het hooft van onze helden Heren, \
Die Watervorften 5 die oprechte Batavieren j
Die vierwerf, juichende in 't vervaerlijk krijgsgerucht,
Twee koningsvlooten ilaen, en dryvenze op de vlucht?
Daer zee en ftrant gefchokt, cn fcneurende op den donder
Van 't grof kanon, gelijk in arbeit loeit van onder.
En zucht 5 om 't toriien van zoo meenig] zwaer gevaert.
De Ruiter ftreeft vooruit, en ziet zijn waterpaert
Op 't bloedig fpoor gevolgt van hondert zeegedrochten,
Vol moet en uitgeleert in gruwzame oorlogstochten.
De vlooten van Britanje en Vrankrijk rukken mee
Met meer getal van volk en fchepen aen in zee 5
Maer moeten t'elkens met fchandael het velt verloopen.
Elk oorlogsfchip fpart hier een Kakus moorthol open,
En dekt met damp en rook het aenfchijn van de zon.
Verdiende Alcides, toen hy Kakus overwon,
En rukt den Aventijn en zijn fpelonken open.
Den naem vanHeiligh, die de Monilers in het ftroopen
............. ^ ............ " ■■ ■ Be-
Op de print van den Nederlantfchen ZEETRIOMF. 41
Belette 3 enveiligde al het Italjaenfch geweft,
Geviert om't fchuimen van dateenig plonderneft.
Hoe kan dan Neerlant vanhaer Ammiralen zwygen r
Gy zietze in 't midden van haer trotle Waterkrygeii,
JMae 't leven afgebeelt. de Ruiter ftaet verzei t
Vanilerkte, en Wijsbeleit, verwinfters van't Gewelt.
De Nederlantfclie Eeeu met opgekrulde haren
Aan 't brullen, rijt van een de kluiilers van de baren.
De Zeegodinnen 3 uit alle oorden hier vergaert >
Verfieren de Karos 5 \Vaer op hy henen · vaert ^
Door vryen OceaenV de Tritons, uitgelaten
Van blijdfchap 5 blazen vaft, den roem der zeefoldaten
Op hunkinkhoorens uit, vandaerhet daghlicht zinkt.
Tot daer 't in een feiloen van rode rozen blinkt
Des Morgens, als het langs de purpere Oofterkimmen
Vaft arbeic met meer gloet ten zuidas op te klimmen.
De Maegt van Amfterdam volgt Tromp in'tpekelvelt 5
Den waerden Nazaet van den grooften Waterhelt.
Hem dekt een paveljoen van vlaggen aen weêrzyden^
Zoo kloek verovert in een trits van waterftryden,
Op een faizoen: daer 't Lant gedeelt en afgeweit,
Maer fcheen den veegen geeft te ilepen, nat befchreit
En troofteloos , en zag, te deerlijk overvallen,
Den gordel fcheuren van haer onverwinbre wallen
En fterkten, als een vier j een blixem in der nacht.
Daer Gelderlant , op 't hart gqtreden en verkracht ,·
Met Uitrecht zich zoo Avreet van Hollant af zagh rukken >
En Overyflels flaefs haer Maegdom gaf te plukken.
Noch is Gods zegen niet verkort i die fterkt de hant
Van Michaël, en bluft in zee denoorlogsbrant.
Daer Sweers, en helt de Liefde, ontfonktvaneedlentooren,
Hun leven liever als Jiu" ^ryigheit verloren] . ^
Dies eigene de Tijd!, ,vry alles zich ten bu/it, /·'
In dankbre harten fterft hun glorie nimmer uit.
darde zeetriomf
Over de twee Koninglijke Vlootcn:
Bevochten den 21 van Oogllmaent, 1673.
Urn& arma m^venda.^,
ter kto fiernendus erat. Virg.
NU laetc d'oorlogsfaem zich hooren,
Zoo ver de zee, weer fchoon gevaegta
Den aerdkloot in zijn armen draegt.
De plagen 5 Nederlant befchoren
Door Karei en Louis aeneen
Zoo vaft verbonden tegen reên ,
Verfruiven weêr in rook en dampen.
Tot driewerf toe zag Schoonevelt
Het vyandlijke zeegewelt,.
Gereet 's lants vloot aen boort te klamperr^
Verjagen van het Zeeuwiche ftrant :
Daerd'oevers wederzyts in brant ,
En fchiiddende op de donderflagen,
Van't barilende oorlogselement 5
Dien toon tot aen de poort van Gent
En boven Hollands kuften dragen.
Duinkerken- zelf, van vrees verraft,
Staet nauwlijx op zijn wortel vaft-
Nu rpreien Britfche en Franiche vlooten^,
Verdreven van de Zeeuwfche ree.
Hun netten verder uit in zee,
En houden Hollants keel gefloten.
Om d'Indiaenfche maetfchappy
Te plondren van haer kruidery,
En in 't gezicht van 't Vlie te plukkei>
Ceilons kanneelfchat, en de vriM^ht
DARDE ZEETRIOMF 43
Zoo ver gegroeit in andre lucht .
De paFadijsoogfl: der -Molukkeii.
Maer Hollants zeeleeu brult vol moet i
En rukt, noch druipende van bloet, .
Hen in met omgekrulde manen.
Voort ry t de doodfchrik door hun leen.
Zy vluchten nu hy aen komt treen.
Zijn triomferende oorlogsvanen
En Nagels, zwanger van de doot^
Zijn noch bekent in 's Vyants vloot.
De buskruitwolken aen het klimmen,
Bedekken nu den oceaen ,
Als met een lamfer onder 't flaen.
De zon befprengt met bloet de kimmen.
Een voorfpook van een wreeden dagh.
Nocli rijftze vroeger alsze plach,
Oin eerder onze vreugt t'aenfchouwen:
De Franfchen iluiven daer vooruit
Op Bankerts gruwzaem krijgsgeluit
En blixemende zeekortouwen i
Zy zetten by wat helpen mag
En wijken fchandlik uit den flach,
Gelijk verbaefde waterhonden.
De groote Tromp, in 't moortgefchreeuw
Braverende op zijn gouden Leeuw, ,
Spreekt Ridder Sprag uit kopre monden
Met donders aen in vier en vlam.
Men hoort hem buldren t' Amfterdam.
De Ruiter laet zijn zeepaert draven
En fleepteen bloetftroom waar hy ftreeft :
De zee en 't aertrijk fcheurt en beeft 5
Daer duizenden in 't zout begraven
Vaft wentlen , of met naer gezucht
In wéerlicht, vliegen naer de lucht.
44 DARDE ZiETRIOMF
De rreéiTchelijke waterdraken,
Aen 't vlieden, voelen nu met fmart
Den Leeu hun trappen op het hartj
En weer de boril en ribben kraken.
Zy zien de fpieren bloot en raeu
Gereten van dien fcharpen klaeu:
En wenfchten licht hem d'eer t'ontrekken
GeUjk voorheen.j met ydle liilV
Indien haer dwaze hoogmoet wiil
Die open wonden noch te dekken.
Gaet heen vry. zet nu voet aen lantj.
En verft met bloet uw eigen ftrant.
Doch gy ó Holland! door Gods zegen
Zoo wonderlijk als klaer gered,
Noit keere op u die lafterfmet,
Waertoe zoo velen zijn genegen,,
Om door een al t'ondankbren haet.
Niet elk te loonen naer den ilaet
Van zijn verdienfte en dapperheden.
Laet d'eedle Helden ^ die zoo fier
Verdadigden uw zeebannier,
Op 't bed van glorie overleden,
Noch leven om hun trotfchen moet s»,
En meng uw tranen met hun bloet.
Gy dappre Sweers, en eer der helden
De Liefde, die zoo onverfaegt
U hebt voor 't Vaderlant gewaegt j
Men zal uw groote daden melden.
Zoo ftrekke uw welverdiende lof
Den heldendichtren lang tot ilof.
Terwijl wy op de Vrede wachten,
Die haeft uit haer verheven troon
In zonneglans voor elk ten toon.
Zal binden, de gedeelde machten
Van
DARDE ZEETRIOMF. 45
Van 't worftelende Euroop, te lang
Volhardende in zijn ondergang:
Op zulk een zegen magmen hoopen
Indien zy is met bloet te koopen.
Γ
tuilchcn
en de Vereenigde
NEDERLANDEN.
N' U eens een vredewijz gezongen..
De milde moeder van de vreugt,
Die 't aerdrijkfchenkt een nieuwe jeucht^.
Verwellekomt met dankbre tongen ^
Nu zy weer onbepaelt gebiet
Zoo ver de zon haêr ilraelen fehiet.
Zoo rijft in 't eind dan^ \\^eêr'de'hope
En welvaert, die benaêuwt en veeg y
En uitgeteert teraerde zeeg.
Van 't bange en worftelende Europe,
Dat uitgelaten en verwoet.
Zich zelfs verdronk in eigen bloet.
Hier trapt de hoef den oogft der'landen >
En wentelt in een oogenblik
Den arbeit van een eeuw in 't flik· ^ ^ -
Daer zietmen taiftereh en brandden","
En fteden met haer trotfche kruin
Verdrinken in het gloeiend puin.
46 Op dö VREDE tuiTchen VRANKRYK,
Een Qceaen van vier, aen 't bruizen.
Slokt in een afgront vol van gloet^
En aengeftookt van Kriftenbloet,
Gelijk een ftroom door open iluizen
Geborften, kerTcen, en gevaert
Van niuuren, eeuwen lang gefpaert.
De ftuivende afch van Bodegraven
Getuigt dit met beilorven mont .,
Daer 't ingewant des Staets gewont,
Terwijl drie Leden haer begaven,
Van 't lichaem afgefcheurt met kracht.
Scheen in den laetften noot gebragt,
Die oorlogsroede zag men wanken,
Gelijk een vierige komeet
Zijn lokken uitfpreit wijt en breet,
Nu daer 't de Duitfchen zich ontdanken,
De Rijn en Moezel, parflens mo,ê,
Opftuiven naer hun bronnen toe^
'Dan daer zich dlber voelt benepen ,
De Kaftiljaen, alom bezet.
Gelicht word van zijn Spaenfch genet .
De zee bezet met oorlogsfchepen j
Weerzijts het Britfche en Franfche ftrant
Verdondert in dien oorlogsbrant.
Sicilië, overal aen *t hollen,
Terwijl Mefline zonder noot
Haer wettigh ο verheer verftoot,
Hoort vaft de donderkogels rollen,
Daer Scyllaes 'honden uit hun kuil
NaebaiTen met befchuimde muil.
De Noordas hoort die felle ilagen.
En fchuddende op het krijgsgerucht,
Kaetft dat beneden onze lucht
De Zuidas toe. Alle oorden wagen,
Van
En de vereenigde NEDERLANDEN.' 47
Van zulk gedruis en oorlogswee:
En d'aerdkloot fchokt fchier neêr in zee;
Maer nu zijn wy dat leet te boverl·;
De vrees voor zulk een aerdsgewelt^
Dat zoo veel helden heeft gevelt,
Is onder 's werrelts kim verilooven.
De vredezon licht van om hoog
Die zwarte dampen uit ons oog.
Gelijk wanneer het ys aen 't kraken^
En barften in een' grooten ftroom,
Die af komt ftorten zonder toom .
Te rug ileept wat het kan genaken .
Zich zeiven opkruit als een kerk.
Valt rijs en pael^erk veel te fterk,-
Stoot in de lenden van de dijken,
En voortgefchotcn met gedruis-,
Geheele fchepen knarft tot gruis ,
Daer 't al voor zijn gcwelt moet wijkerr^
En elk 't met dootfchrik ziet van ver^,
Terwyl het barft van iler in fter.
Maer als het onder 't heeneftreven
Verkrijgt een onbekromper vaert,
Allenks d'oploopentheit bedaert,
Daer 't zijne krachten voelt begeven,
En als ten einde van gewelt,
In ftil en vreedzaem water fmeltn
Zoo loopt die bronaer van elende.
Die, korts gezwollen tot den top^
Zoo meenig over hals en kop
Gedompelt heeft, van zelfs ten ende*
Zy word ten kil toe uitgedroogt.
Nu zich de Zon der vreê vertoogt
Aen 's hemelstop met volle glaniTen.
Den Vadren van het Vaderlant
Op de VREDE tuilchen VRANKRYK, &c.
Geeft nu d'olijf een beter ilant.
Als die zich met laurier bekranflen.
Wat zijn triomfen zonder tal
Zoo die de Vree niet kroonen zal ?
De kuit van Vrankrijk uit gelaten
Van blijdfchap, ziet nu vloot op vloot
Aendrijven in haer rijken fchoot^
Het grimmelt op de ftrant en ftraten:
Zoo lleept men weder om gewin
Een zee van wijn in Neerland in.
Al d'Oceaen word omgezworven
Met ruft, en Holland^ uitgeftreén,
Blijft 's werrelts koopfchuur als voorheen.
De Turkfche Maen, om't hooft beftorven 5
Duikt achter Mechaes vloekaltaer,
En krimpt haer hoorens 3 op deez' maer.
Bedrieg ik my ? of|mag men hoopen.
Dat mee de Rijn, de Zont, en Belt,
Noch zuchtende-pnder 't krijgsgewelt®
Vermoeit van^ pionderen en ftroopen .
En 't Kriftendom in een verbant
Zich zal verzoenen hant aen hant ?
Dan maelde ik al de heldendaeden,
Te water en te lant verricht,
Nu naeuw gedood verft in mijn dicht.
Op 't tafereel van mijne bladen.
Wy zien terwijl, op dezen voet.
Zoo groot een zegen te gemoet.
49
c
Van den Hooghgeboren Weicdden Heere
Earon van Bronkhorst, van Batenbvro,&c. >
En de Hoogedel Geboren Vrouwe ' ,. . r i
Vrye Vrouw van AiTumburgh, &:c.
S 't waerheit ? en zult gy nae zoo veeliminverdrieten
En zorgen, eindelijk uw' fchoone Buidigenieten j
O BRONKHORSti eedlef telg van d'overoude ftam -
Der Batenburgen3 die, gelijk men in de vlam
Het gout beproeft , zich in het oorlogsonweer queeten.
En op gewetendwang en tieranny verbeten'^ ( - - t·,
't Blazoen der Vryheit trouw handhaefden, en vol moet]
Hun onverganklijke eer befchreven met hun bloet.
Toen Alva, als quam hy ten afgront uytgeborften,
Den ftamboom fnoeide van de Nederlandfche Vorften
En Baenderheeren3 daer hy vaft de fpruiten knot,
En maekt gantfch Neerland tot een bloedig moortfchavot.
De zilvre leeuw , die in uw' fchilt nu itaet te pronken,
Bleef pal en trots , al fcheen hy in zij η bloet verdronken,
Maer munt met grooter glans nu uit in 't roode velt ^
Nu d'eedle Bake ^ voor het lieflijk mingewclt, ^
Nae uw' verliefde wenfch, in 't.einde mee gebogen.
Uw' hoop bezegelt met de lonken van haér oogen j
Die vriendlijke oogen daer nu niet dan liefde uitftraelt.
En gy ó Bruid > die van het oud geilachc gedaelc
ί·
G Der
alïïtiL
-ocr page 52-50· BRUILOFTSGEDICHTEN.
Der Baken, om hun deugd gelaftert en verdreveny
Toen Spanjes fcherpe roe deed gantich Europe beven y
Uw edel huis weer aen een edel huis verbint:
Indien 't me vryilaet, 'k zie 't genoegen dat gy vint
In dezen ftaet, ik zie ^t uit uw geheldert wezen j
En fchoon gy 't veinft, zelfs uit dat veinzen kan men't lezen.
' Mijn zangeres» nae 't fchijnt > gevoelt een grooter vier.
De vaerzen rollen als van zelfs op mijn papier. (^ven ;
'k Weet naeuw wat nieuwe geeft 'k voel door mijn ad'ren zwe-
't Gaet vaft, Mevrouw, gy geeft mijn zangheldin dit leven :
Want door uw dichten, zoo vol geeft, zoo rijk van trant
En Hemelfch vier, gewekt, gevoel ik in deez' ftant
My als mijn zelfs ontrukt, wie kan zijn drift bedwin^ei>
Wanneer hy tot uw lof, ó D ε β ο r α ! zal zingen
Die waerdig uwen naem ontleent van die heldin^
En godlijke Amazoon, die 's vyands heirfpits in
Gevlogea, trouw verzelt van Baraks veltbannieren>
Gantfeh Ifraël door haer beleit deed zegevieren.
Gy werpt met reden al het afgeftreen verdriet
En wanhoop van u af, en denkt nu anders niet
Als om üw Bruid, als om t'omhelzen en te kuiTen,
En in haer zachten fchoot uw' zuiv're vlam te bluiTen
Gelukkigh Bruidegom 1 gedenkt om ampt noch ftaet,
En 't Zeehof aen de Maes is van uw' wijzen raed
Verfteken , zoo lang dus de minne u houd gevangen y
En gy niet hebt bereikt het eind van uw'verlangen.
't Genaekt vaft: nu mag 't huis van AfTumburg zijn kruin
En zeven toorens ver uitfteeken boven duin,
En zijne fchaduwe in de Wykermeerfche baeren
Verdubblen , trotfer en vervrolijkt op dit paeren*
Terwijl de lantman in het rond zijn arbeid ftaekt,
In deze bruiloftpracht en ftaetfie zich vermaekt.
En bruiloft houd in fchets. 't word al tot vreugd gedreven:
De boomgiiertj na my dunkt, krijgt zeiver een nieuw leven-
BRUILOFTSGEDICHTEN. 51
Al fteekt de Winter 't hooft te Noordas vroeger uit,
Noch fchijnt het land rondom door d'oogen van de Bruit
Gezegent en verquikt. de Myrt, hoe teer van bladen,
En die de minfte kouw verwelken kon en fchaden,
Verheft haer groene kroon noch moedig uit den gront,
En lacht van vreugde met den bloeilem in den mont,
Ν UZ* in de bruiloftzael en 't ledekant zal pronken.
En met haer friiTchen geur 't gezegent paer ontvonken.
Zoo zag men Venus met Adoon haer min verzien
In 't weeligh paviljoen van friflche Myrteblaen.
Komt vlegt feftoenen: maer voor al brengt hier laurieren.
Op dat zy op haer beurt nu d'echtkoets helpen iieren, ^
Die 't hooft der Bruid zoo lang omvlochten met een krans,
Door Febus gefchakeert om 't fchoonfte, en met zijn' glans
Verheerlijkt, maer ik zie reets d'Avontftar aen 't zinken,
Van/t afpunt afgeglêen , en 't Maenlicht flaeuwer blinken:
't Geftarnte in een verbant verfchuilt zich meer en meer j
En ftort voor ovir op de morgenkimmen neer.
Gae 5 Bruidegom, gae heen, daer u de minnegoden
Al lachend, hant aen hant, tot kuifche weelde noden.
De Wellufl, zonder fmet, de Luit, Bevalligheit,
En Blijdfchap, hebben zelfs voor u het bed gefpreit.
'tis tijd, met eene vreugd, doortintlende.al de leden.
En die de geeften fmelt in haer aenloklijkheden.
Al 'r leet te fmooren in deez' allerfchoonfte nacht.
Met zoo veel ongedult dus lang "van u verwacht.
Zoo zien \vy, eer de Maen op haeren tijt herboren.
Tot negenmaelen toe verwiflele van horen,
Of eer de zonnékloot uit dOofteroceaen
Driehondertwerven heb gerolt om 's hemels baen,
Uit deez' gezegende echt, een zoon, diemaghvolmaken
Uw' wenfchen, en verknocht de Β r ο ν κ η ο r s τ s en de Β α κ ε n.
Zoo bloeye uw oud geflacht ten prijs van Rotterdam:
En Gelderland vier' lang de telden van uw iïara.
r
f
-ocr page 54-' _ ·. ■ r · ' } r
TER Β R U I L 6 F Τ Ε
Van den Ed: Heer
Heer van Hulshout &g.
En dΈd: Jonkvrouw
ARIA ENGELS.
J Ο
Μ
Μ En ziet den minnaer met meer weelde triomfeeren 5
Die^ nae veel wederfpoet"^ de kans in 't laetft ziet keeren^»
En nae hy vruchteloos lang heeft zijn min vertoont,
Die eindlijk nae zijn wenfch met weermin vint gekroont.
Dat bitter ongedult, met liefFelijk verlangen
Getempert, vreeze en hoop 5 die ileets lïet hart doen hangen^
In twijiFeling, en vaft aengroeiend meer en meer.
De zinnen ilingren, als een onruft, heen en weer,
En wat de Liefde meer met zoo veel ongenoegen
Vermengelt, eer zich recht twee zielen famenvoegen y
Veriluiven teffens als een ydle damp en wint,
Als 't minnevier eens plaets in 't hart der Lieffte vint.
Zoo Juicht een zeeman, lang op d'ongeftuime golven
Gefolt, nu boven't hooft in't pekelfchuim bedolven,
Nu weer ten hemel uit dien afgront opgevoert >
Terwijl een dolle orkaen braveert, het grondzant roert,
En al den oever fchud, aengierende op zijn wieken,
Wanneer matroos, zoo drae de dageraet komt krieken y
En d'ooiterkimmen verwt met purper in 't verfchiet,
'Tgewenfchte land ontdekt, vergeet nu zijn verdriet,
En'prijft met grooter lof den zachten fchoot der haven.
Den Bruigom, menigniael in wanhoop ais begraven
Voorheen, ziet met meer glans de vreugd ten oogen uit j
Nu hy een Engel zal omhelzen tot zijn Bruid.
Die
-ocr page 55-'-Λ
Die overwinning met zoo groot een vlyt verkregen
En onvermoeide trbmV,· % waerlijk hoogkeVegen >
En 't is een zege , daer niet yder roem op draegt,
T'ontfangenineen prys een Engel ^ en een maegd.
Het onweer voelt èy nu'bedaert in ,'iijrilgeda^ η
w -Ο
En denkt met liift te riigge aen zijn g^waekte nacKten.
De minnezorg verdwijnt en d' afgettVederi roiiw/ '^
Wanneer liy nu zich 't zoet verheelt van zijne trouw i
Die houd met blydfchapal zijn zinnen opgetoogen.
Hy ziet zich blint in'zijn Mariaes vriendlijke oogen
Dat zijn twee zonnen ^ die voor hem noit ondergaen,
Maer onbenevelt aeh een heldren hemér ilaen.
De lonkjes die zy geeft ter fluik, zijn .zoo veel ilraelen.
Die met verquikkend licht tot in zijn jiarte daelen,
En zetten 't in ,een gloet, die, alsiy ftr^elt.en kiVfti
Ten deéle weder op haer lippea ')>^ort'g€bkiit,.
En wederom ontvonkt, noch fl:aet;ii meer te wachrén >
Daer u mijn zangheldin maer volgt met haer gedachten.
De middernacht fchiet reets van boven jleüer neer^
En al 't geftarnte rolt op 'f afkunt van den.Beer»],^,/ ^ ^..^·'^^ ;^
Het Bruilofiledekant, beftrooit^ipet Myrteblaexen, . ' ,'γι
De Liefde toegewijtj verlangt oin/u té paefenj^^^''^ ^ ^ -
Daer gy zult fmelten in uw Engels kuifchen'fcnoot , ?
En fterven, vol van vreugde 3 aen een verliefde jdoot,
Zoo wachten we , eer de Maen aen 'shemels bla.euwe tranlTen
^ c· ί
w
r
G 3
j T;:
Noch negenmaelenzal vernieuwen^hare gla^qffeii v
Een Jongen zoon, die omzijn hoope én ftam bemint, ^
'T geilacht van Buyseao aen Engels vafter bint
Daer's Grootvaers kloek beieit'^ten dienft der^Zeeufchc fteden
En Staeten, waer zijn raet^en^ernft wort aengebedenjV ^ . ,
En 's Vaders geeft inspeelt > en loftóytó deugt.,^ Γ . -
Zoo deele Zeelant diep in uweJBruiioftvreugt. 5. ;"
BRUILOFTSGEDICHTEN. 268
TER BRUILOFTE
Van den Weledelgeboren Heer
Heer JACOB ZAS vanden BOSSCHE^
Raed en Vroedfchap der Stad Utrecht, Scc.
En de Weledelgeboren Jonkvrouw
JoNKVRouv KATARINA VAN ALTEREN.
Tot Jaersveld.
De Huwlijksliefde, op haer verheven troon gezeten.
Zag door Bellones woede en wreetheyt zich verbeten
Door ganfch Eiirope, een reèx van jaren achtereen.
Den oegft der Janden afgeweid en plat getreên ,
En hare mogentheid, die alle volken eeren.
Als milde Moeder om de weerelt te vermeêren,
Door d' oorlogsrazerny te deerelijk befnoeit,
Die in 't vernielen en den val van 't menfchdom groeit.
Dies, in dien overval tot aen het hart verlegen,
Scheenz' aerde en hemel tot meêdogen te bewegen,
En haren ftandert neêr te ftrijken'voor de magt
Van haere vyandin, die vafl: de zege wacht!
Maer eindelijk zich zelfs herftellende in haer krachten,
Is zy getrooft het al op haren fchild te wachten,
En door herftelden moet noch groter dan zy was,
Reikt met haer fcepter aen de Zuid en Noorderas.
Zoo ziet men op de kruin van Liban, hoe een Ceder,
Door zwaer gewicht gedrukt en ongeftuimigh weder,
In't eer ft zijn telgen neigt, en als voorover helt,
Maer eindlijk duurzaem, en opgroeyende in 'tgewelt.
Schoon in die worfteling zijn têerile fpruiten knakken, .
Het hooft verheft, en vaert ten hemel met zijn takken.
: ^ Den
PT
Den Bruigom lufte 'tjtneê te volgen de bannier ' 7
Der Liefde, en zich met yreugd te zengen in idat yiei:
De fchoone Κ α τ α r ϋ ν heeft zij η gemoet verwonnen >
Hy fchept geen licht als uit haer oogen, die twee zonnen.
Die tot zijn harteleet bywijlen ondergaen, ; , ^
En fchijnen weer tot zijn vernoeging op te ftaeny " j^';!):·^ :
Maer van een' fchoone dagh in 't eind hem door haer( ftralen
Verzeekeren >· en dat zijn Min zal zegepralen. r - V
Waer heeft de Liefde oyt twee-gejflacliten ondereen
Gefmoltenj zoo gelijke waiit die terug wil tréen 5 .
Zal beide Grootvaêrs , beide ook \cmi4e jZeeufche ftropm
Als Raden 3 t'Amfterdam zien op het tZeehof ko^jietiij f
De Vaders allebey , ten dienfte van· den ilaet,
Het Recht bewareri, en Geheimen van den Raed:
En d'oude ftam weêrzijds, op't JkuiTchen lang verheven,
Doort 't zwaert zoo Wel als raëd'èèn lbflijk vóorbeelt geven.
Wat volgde al juichend^ Booni, rdxe Burgerheer ^ ,een^ ftoet >
o Alteren! wanneer hy Medices^begroet> " "
Die groote koningin, die allé drie,haer zoonen ^ ^
Zach wettelijk gehuld op Koninglijke troonen:
Uw ] AKOB5 Volgende op het'fpóor van zijn geflacht,
Maekte eerft te lande en zee ziclf in den krijg geacht,1
En nu 5 om ook het ampt van Staetheer te bekleden,
Ziet hem de Zuiderzee het zeepaleis betreden.
Hoe dartelt Jaersveld op dees' blijde bruiloftmaer 1
Hoe fchiet al 't landvolk toe, om dit: gezegent Paer ■
t' Aenfchouwen ί en beftrooit, in fteê van Myrt en roozen,
Die nu alleen maer op de maegdewangen bloozen
In dit faizoen, den weg, waer langs zy heenetreên.
Met zegewenfchen en toejuiching in 't gemeen.
Gy zilvre Lek die van Vianen voortgefchoten O
Langs Jaersveld fchuurt, al houd de winterru beilotea>
En ftremt uw onlangs vlug en vloeyendkriftalijn, , ^
Tot een albafte vloer , noch kunt gy in dieja fchijn ,
BRUILOFTSGEDICHTEN. 56
Zoo veel 't de voril gehéngt, uw vreugde niet betomen,
Maer vaert ten reye, al is't met overwelfde itroomen.'
Doch mijn gedicht verdriet al lang den Bruidegom,
Die ziet na 't Bruiloftbed met ongedult vaft om.
De flaeuwe maen begint van 't afpunt af te zinken.
De fakkel-sfchijnen met geen glans te willen blinken, a.;
Als voor het ledékant. de ftille middernacht ·
Belooft u d'overvloet van Veelde, die gy wacht.
De blonde Citheree beftemt met lonkende oogen
Uw kuifche vlam, daer gy, gelijk u zelfs onttogen.
Uw min den teugel viert, gae Bruidegom, gae heen,
En fmelt de ftam Van Ζ α s. eri 'A l τ ε r ε ν ineen. ' .
Τ Ε R Β R υ I L O F Τ Ε
, . , Vanden Hoogh
Η Έ Ε R Ε ÜST ΑΤI ϋ S · VAN Β RO Ν κ Η ο RST;
Totten Pollenbering, Vrye Heer A'-an AiTumburg, 6cc.
En de hqogedejgeboren Vrou\Ve
Mevrouw MARGARETA vanden KAPELLE.
Vrouwe van Berkoude en den Achterbroek Sec. '
Dit 'sweer den Huwlijxgod<een parel aen zijn kroon!
En hy braveert met recht op d'eer van zijne vlammen i
' Die zetten zijn sgezach met luifter nu ten toon ,
Door 't onderling verbant van twee doorluchte ilammen;
Daer 't Huis van Bronksorst en Kapelle fmelt ineen
Van ouds zoo edel door hun deugden, als hun wapen:
Gewoon voor 't Vaderland hun zorgen te beftcên.
Date veilig op hun trouw ensdapperheit mogtflapen: ί '
'tZy dat in vrede 't regt der burgrenwiert bewaert.
Of datze in 't oorlogsvelt > vol moers voornitgeftoven,
De
-ocr page 59-BRUILOFTSGEDICHTEN. 57
De Vryheit onbevlekt hanthaefden met hun zwaert.
Wat maghmen zich niet al uit zulk een Trouw beloven!
Wat juicht in deze vreugde een reex van Heerlijkheén i
Het Huis van AiTumburg ziet voor zijn zeven kruinen.
Als of dat groot gevaert nog wilde hooger treen,
De helmen buigen van de Harelemfche duinen.
Maer hoe aenzienlijk 't zich vertoont in ftaet en pracht.
Al weigert zelfs Berkou de vlagge niet te ilrijken,
En dat het uit deze Echt een jongen Heer verwacht.
Noch fcheen't. Heer Bruidegom, u niet genoeg te prijken.
Noch fcheen 't u te gering, hoe hoog 't zijn toorensftak.
Zoo lang'er een Kapel, zoo fchoon en rijk, ontbrak.
OP HET HUWELYK
Van den Ed. Η ε ε r ε
Ordinaris Kapitein van het Ed: Mo: Kollegie der gekom-
mitteerde Kaden ter Admiraliteit aen de Maze,
En d'Ed. J O Ν κ ν R O υ w
MARIA VANDER DOES.
r^ Ouw dan in *s werrelts Oceaen,
X ^ Daer ebbe en vloet, en wiiTehngen
Geduurig 't wezen van de dingen
Veranderen, of zien vergaen,
De Huwlijksmin niet trioinfeeren ?
Die 't albezielende gezicht
VerheiFende in het eeuwig licht, ^
De vratige eeuwen durft braveeren,
Η En
X
-ocr page 60-272· BRUILOFTSGEDICHTEN.
En ziet ha er heerfc happy verbreit.
Zoo ver de zon haer ftralen fpreir.
En fchoon van 't een aen 't ander ilrant
Zich 't oorlogsonweer blijft verheffen,
En 't hart van gantfch Eiirope treffen,
Geblaekt van dien verwoeden brant,
De Liefde weet van geen bezwyken, ,
En veil haer' troon noch even vaft
In landen, van die plaeg verrafl:,
En afgeweide koningrijken-^
En Venus wift al lang voorheen
Met Mars in een verbont te treen.
De Β ruit, zoo vreedzaem van gemoed i.
Als minnelijk van aert en oogen,
Wiert door De Liefde mee bewogen5.
Die, fchoon van kintsbeen opgevoed
In 't donderen der zeekanonnen,
Terwijl de Doot ten reye gaet
Op 't barflen van de hantgranaet,
Zich van een maegt nu voelt verwonnen:;
Hy ziet in haer gezicht zich blint,
En overwint, nu zy verwint.
De min, geveft in 't heldenhart,
Ontaert het niet, maer geeft het krachten
Om noch naer hooger lof te trachten,
Zoo voelde Eneas zich gefart,
En Turnus mee van wederzyden,
Om voor Lavinie, in het velt.
Bezet van meenig duizent helt,
Met giooter moed en kracht re ftryden.
De Liefde, die hun harten brant,
Verilerkt meteen hun ftrijtbre hant.
Dus
BRUILOFTSGEDICHTEN. 273
Dus heeft de Maes, aen uwen moed
En 's Vaders dienft zoo hoog verbonden,
O Bruigom! daer metaele monden
Niet fpreeken als met vlam en gloet,
Noch van uw krijgsdeugd meer te hoopen»
Nu uwe Bruits gedachte en zucht,
In 't hevigfte van 't krijgsgerucht .
Uw dapperhext noch aen zal noopen:
Alsz' u, vanelkomftryt begroet.
Met een' verliefden kus ontmoet.
~ -i. ■ -- ί... , '
Maer 't word eens tijt om toe te treen,
Daer u de blyde Minnegoden
Tot die verborge weelde nooden ,
Die twee" verknocht en fmelt toteeh.
De Huwlijksgod komt zelfs verfchijnen
Met duizent Lachjes, hant aen hant,
Gae bhifch uw' kuiichen minnebrant,
Zy openen de bedgordijnen .
En toont datg' in de trotikoets mee
Zoo groot een helt zijt, als in zee. ■
i ·
Waerom vertoeft gy, ïieve Brüit?
Gy hebt, laet dat u niet verfagen,
Maer met De Liefde een' flag te wagen.
Nu ban de bloode fchaemte eens uit.
De ftarren zijn al lang aen 't zinken.
De Mey verwekt den morgenftont
Met roode roozen in denmont.
De flaeuwc maen vergeet te blinken.
Dus wachtenw*, ο bevalligh paer :
Een· zoon of dochter binnen 't jaer.
Η 2
Ni
■./ s
-ocr page 62-274· BRUILOFTSGEDICHTEN.
TER BRUILOFTE
Van den zeer Eerwaerdigen, HocggclcerJen Heb re
Do£tor der H. Theologye> en Dienaer des Godlijken
Wüords in 's Gravenhage,
En Μ Ε j υ F F R O υ
Κ Α Τ Η Α R i Ν Α R Ο Ζ Ε Β Ο Ο Μ.
WAt kan mijn zangluft toch bedwingen^
Nu ik uw' Hymen op zal zingen^
En teikenen op mijn papier
De myrten onder uw laurier,
OVoLLENHovEi dicgcftegen
Ten top van Hollants Helikon
Ons toevloeit, als een zuivre bron^
En langgewenfchte zomerregen.
Al volgt mijn bruiloftdicht een toon ^
Die met meer klank fchijnt opgeheven,
Als zich de Min heeft voorgeichreven ^
Wy zingen voor Apolloos zoon.
Is 't waer ? en hoore ik nu de winden
De hooge Vyverbergfche linden,
Zoo lang door hun gewelt beilreên,
Veel zachter fchudden dan voorheen ?
En is de ilorm, eens aen 't bedaren.
Nu uitgeblazen buiten aêm ?
'T is op het hooren van dien naem^^
Die reets den kanker van de jaren
Ontwaiien, en alom vermaert^
Zoo ver de Nederlandfche fchepen
" Al
-ocr page 63-β R υ IL ο F τ S G Ε DIG Η T E Ν. ι 61
Al 's aerdryks fchatten overflepen, ^
Door eigen waerde blijft bewacrü.
Zoiiw Rozeboom, zoo eel van zeden,
Zoo vol van kuifche aenminnigheden, j
En die> als zelf daer toe gewent.
Den rykdom van de wijslieit kent.
Alleen dan blyven onbewogen?
Neen. Vollenhoves trouwe miij
Staet vaft geprent in haren zin.
Hy fpiegelt zich in haer fchoone oogcn,
En zucht vaft om haer trouwvcrbont.
Maer wat zouw hy toch niet bcliomea?
De Min heeft meê haer in genomen:
Die zegeltze met hart cn mont.
1 ,, '
Ontfpan dan eindlijk uw g^achten^.
Om nu dè Liefde eens op te wachten,
O Helt ! die zielen kneet, als wafch.
En Kriitus kerk legt' in tieras, ·'
Als zich de pyIers zelfs bewegen,
En 's Gravenhaeg'gewaegt in-'t ronc
Van haer doorluchten Guldemont ?
Het zy hy vloeit van 's hemels zegen .
Of blixemt in een eedlen ftryt
Den afgront en zijn Razernyen,/ , ,
En ftaele harten kan doorfnyen r
Nu eifcht de bruiloft meê haer tyt.'·
Ik zie de goude lievereyen ^
Der ftarren, vaft gereet te fcK^yen
En rollende op de kimmen neêr,
Verduiftert worden meer en^ meer
Als met een nevlig floers omtogen.
De haen ilaet zijne wieken üit,
Β R υ I LOF Τ S G Ε D IC Η Τ Ε Ν.
En kraeit: te bedde met uw Bmit.
De flaeuwe maen ontglipt mijne oogen.
Op uwen arbeit volg nu 't loon;
Laet twee geilachten, waert te loven,
.De RoZEBooMsen Vollenhovïn
Vercenen in een jongen zoon.
D,
TER BRUILOFTE
Van den Eerwaerdigen Η ε ε ε
Dienaer des Goddelijken Woorts in de Kerke
der Remonftranten tot Warmont,
En Μ ε j vi f f r o u w
Al volge ik weer de Bruilofttoon,
Om op dien ouden trant te zingen,
'k Heb nu mijn vaerzen niet te dwingen j
Wy zingen voor Apollos zoon.
Die, van een kuifche vlamme ontftoken,
Hoe lang zijn fchoone Daphne deinft
En hare wederminne ontveiniila
Die koele ftrengheit heeft verbroken :
Zy bied u nu haer zeiven aen,
En kroont uw hooft met Myrteblaén.
Hoe wij-df verfpueiden die haer geur I
Hoe heerlijk zuUenz' uw laurieren,
Met
-ocr page 65-Met ongewooiiG prael verfieren i
Nu hebtge 't alies nae uw keur^
Heer Bruidegom > die met verlangen
U\y' Sar ε j^uw' vriendlijke Echtgenoot
Voortaen moogt itreelen in uw' fchoot j
En kuflen 't waes af van haer wangen.
Vier vry den toom aen uwe min:
Deze is uw waeie Zanggodin.
Zy zal met haer Muzijk en ftem> -
In 't konftig heiï^n en het daeka^ 1 iji;,
Braveerende de Nachtegaelen, ; ' - nt ι
Uw' zangen geven grooter kkm. i ^
Zy zal met ilraelen van haer oogen i .
Uw geeft 3 hoe hoog 3 en vlug die zweeft,,
En boven 's aerdrijks dampen ftreeft > , .
Noch verder macken opgetogen^: ^
Dan fpringt van Baerle op uw geluit
Van zelve wel ter graffteê uit.
En gy ^ o Bruit ! hoe wel te vreén ^ ^
Zultg' uw Gemael zién redefteerèni ,
Wanneer hy maeit den oegil des Heeien i
En weet der zielen rots te kneên^ ' r j
Of komt de boettrompetten ftekeii >' ;
Of giet den balfem in de wond' Wi , η j ,
Als elk blijft hangen aen z^jörnpnOij] -sLi/i
En fchijnt hem niet te hodreri fpreken^ . '
Maer door 's Mans leere en ernft verzet,
Vol vier te dondren met Gods wet.
Dan is zijn ziel niet langer hier, i
Maer als op wieken voortgevlogen,
Doorwandelt 's hemels blaeuwe boogen.
Dan fpreekt hy^niet dan Pinxtervicr.
En 5
64· BRUILOFTSGEDICHTEN.
En, trouwe Stierman, in de baeren
Van 's weerelts zee, bewaert hy 'tfchip
Hem toevertroLit voor zant en klip,
En peilt voorzichtig de gevaeren,
En hoe het onweer brult en roert,
Hy kent het anker, dat hy voert.
Waer ileept my uw geluk niet heen
Gezegent Paer , zoo ongemeten!
Ik heb my zeiven fchier vergeten j
Maer d'Echtkoets, die uwe zwaricheên
En minnefmarten zal verzachten,
Met zulk een liefFelijk gewoel
Dat yiemant kent als door 't gevoel,
Is reets vermoeit van u te wachten.
De nacht ziet d'Oofterkimmen aen^
En nodigt u nae bedd' te gaen.
Wy wachten uit deez' vrolijke Echt
Gewenfchte Spruiten, die vertoonen
De Β r α ν d ε ν en de Ζ w α ε r d e κ r ο ο ν ε ν,
Ιη wijsheit kloek, in doen oprecht.
Beroemde Mannen, die de naemen
En deugden van hun braef geflacht.
Alom als Fenixen geacht
En Letterhelden, noit beichaemen;
Maer laeten door geleerde ilof
Alle eeuwen achter haren lof.
TER
^r;· .O'· ' , ^^ ·■■■?· f".
-ocr page 67-BRUILOFTSGEDICHTEN. 279
Γ"
TER BRUI L O F,Τ Ε
Van den Η Ε Ε R
"i } ■ '
rechts gel eje r d e, v
En J u F F R O u L ' f
ZOuw dan de liefUemooglyk 'tvdd γ cj =
Verloopen, en den ftandert ftrijken i
Voor 't ongeftuimig- krijgs gewelt/^'h ^
Die bouwmeefters vmi alle rijken, ι ,, >
Die zelfs verplicht tot haer gezach^ i> ,
Den op en ondergaenden dagh, '
En wie haer zoekt op 't hart te treden >
En by zich zelfs ondankbaer wrokt, , ,
Wat onweer al den aerdMoot ichokt,, j '
Haer Majefteit ziet aéngebeden.
Zouw dan Bellone met haer zwaert
De pijlen van de liefde kieren ? : '
Neen , die blijft even onvervaert,
Noch laet zich in 't gezicht braveeren.
Schoon d'oorlogszeiilen onvermoeit,
Eer naeuwlijks d'oegft van 't menfchdom groeit>
Vaft arbeit om die af te maeien'j
Noch houd die koningin het velt , ,.^
Met moet afkeerende al 't gewelt," - * . f
Hoe d'oórlogsonweerhaenen kraeien. " (
66 ' BRUILOFTSGEDIGHTER
Vrouw .Themis ..bied haer mee . de hanc>
Schoö'nze' afgeilooft is in krakkeden,
En daer het vier van tweedracht brant
Den beften rijkdom pleeg te deelen:
j i , ) Nu harq;yoefterling5 die jEep; ^
En onbezweken haer bannier
Gevolge heeft en de zee der Rechten
Doorvaren, als een kloek piloot.
Het rijk der liefde meê vergroot,
r Er^ onder-hare vlag zal vechten. . ,
w'i i.i. l-LÏ^ i ...li χ fi ,<.
Maer in een aengenanien ftrijt,
Daer zelfs verlies zi^n wlnft doet groeien»'
En hem in deé^· gewénfchten tijti
Een Β ε ε κ vart welluft· toe'^l v^loeien.
Gy Bruidegom /idie nu» met luit
Kris t^ iiA ¥ $ ftiiche vmngentoflr, .. U :
Noch grooter vreugd Ver2;ek lïw paren:
Noch' waehtge op aengenamer loon,
Meng^ Vry voortaen uw lauwerkroon ^
Met d'eddïè géiir der myrté^^ .
Nu denktge op pleiten noch 't gewoel
Der Rolle , maef op vriendlifk kufTen 5
Al toont de Bruid zich zelfs zoo koel.
Noch zal'^y uwe vlammen blitflchérr...
Waer toeftge V l' α i i ν 6 *t uur genaekr
Daer gy zoo kng hèbt naé gehackt»
Men opent reets de trougordijnen.
Zoo wachtenwe uit deeze echt een zooiï
Die 's ^^éders geeftigheid vertoon
En 's Vadeïs wijsheit uit laet fchijnenv'
y i, .i
-ν Λ'.:
m
BRUILOFTSGEDICHTEN. 281
Van den Η ε ε r ε
'Tk
, E n J O Ν If V Ε O U w c ^ '
Ε L I S Α Β Ε τ DE F L I Ν Έ s.
De Min3 die aerde en zee braveert, / ;
En 5 alle heerfchappye ontwaiTen , / , r|;
Alleen als koningh triomfeert '
Aen beyde 's hemels fneeu\^^ende alTen , ^ ;
Vont Edens borft noch onwzeti,
Daer zich de Maes met volle Ijxoirien , - Π
Te fpoeden Jchijnt'omihaeii j^ bedd'' ^
By vader Oceaen,te komen, ; . . "
En voortgerolt op zijn karos . ; ^
De Rotte groet in 't heeneilrevea f ^ ^
Wie, zegt hy , breekt mijn bandenIc»
En weigert nae mijn wet te levea,^ , j ^
Die niet dan weelde, in zich beiliüt '
En medelijden en verlangen, / ^
Al 't aerdfch te itrij,ken tot een buit a.
In 't kuflen van twee roozewangen,. ^
Te mengen ziele en ziele ineen . .; ,
En, boven 't lïerflot opgetogen,-
Geen licht t^'kennen hier beneenj ·>
Als zonnen van twee blakende Oogen.
Het woortjwas naeulijks uitzijn raoii£|> χj
Of
Edens voelt i?;ijn,ingewandenr^<y
Van een verliefde fchichtgewontv/;
En hem verftrikt in. minnebanden™ -- - -
l2 ~ Hy
i! ivi- ID X
Ti T"
BRUILOFTSGEDICHTEN. 282
Hy wort gedreven naer het Y :
Als of de Maes langs al zijn boorden
En ileden, daer hy bruifcht voorby,
Geen maeghden had, die hem bekoorden.
Hy viert zijn zinnen vaft den toom,
Maer blijft op 't zelve voorwerp hangen,.
En leeft, gelijk als in een' droom,
Gediuirig vry, en weer gevangen 5
En in het magtig Amfterdam,
Hoe volkrijk 't ook zich mag vertoonen^
Schijnt hem , het tonder van zijn vlam,,
Ε LI ζ Α Β Ε τ, alleen te woonen:
Die fpoort hy nae, en in de keur
Van zoo veel duizent maegdereyen ,
Wenfcht hy alleen dat hem gebeur
Haer op de troukoets te geleijen.
Gehjk een jager, die in 't wout
Een drommel harten komt verraiTen,
Een' daedlijk in zijn oogen hout.
En daer geduurig op blijft paiTen j
Dat volgt hy met zijn jachtgefpan*
En aengefchonden hazewinden,
En fcheit'èr niet, als winnaer, van.
Zoo kon de Bruigom niemant vindem
Als zijn' de Flines, die in 'tend
Verwonnen van de liefde en fmeken
De min met wedermin erkent.
Nu is al zijne zorg geweken.
Het Bruiloftledekant verwacht,.
Terwijl de moede itarren daelen,
Uw min te trooften met een nacht ,
Waer by geen fchoonfte dagh kan haelem
Smelt Edens ftam nu, wel te vreen.
En vaa de Flines onder een.
TER
69· BRUILOFTSGEDICHTEN.
Van den Edelen Heer
; i.
En d'Eedele Jonkvrouw ^
't Eliik lacht eindelijk u toe,
V_T Ο Bruigom 3 die nae veel verdrieten,
In trouwe liefde nimmer moe^. 1
Nu zult uw' fchoone Bruid genieten ^
Die , hoe geftreng en fier voorheen .
Ten laetften· wierd tot Min bewoógen,
En luiftrende naer uw' gebeên >. . i
Haer hart doet fpreken door haeroogenj
Die gunftig toonen haer beiluit.
Schoon 't Jaewoort op haer lippen ftuit.
Vergeef de zwakheit aen een maegt.
Die in geen zaken onbedreven,
Als hoemen liefde aen mannen draegt,
Haer hart fchroomt met haer hant te geven-
Te fcheiden van haer huifgezin, ~
Haer broeders en getrouwe magen .
Om aen een Bruidegom haer min
En al haer gunften op te dragen,
Men fcheit geen takken van een tak.
Als met een üag en ongemak.
Doch vrees niet, kuifche Ε11 ζ α β ε χ
Gy hebt het al in een bekomen.
Maer vind gy u voor eerft verzet, ' .
284· BRUILOFTSGEDICHTEN.
En doet de maegdefchaemte u fchroomen,
Geen noot y uw' Bruigoms deugt en trouw
Waer door hy konde aen u Miagen,
Zal voort u deze tedre rouw
Met volle vreugt van 't harte vagen:
Daer g' u van geene zaek beklaegt.
Als dat gy 't niet hebt eergewaegt.
De Rijn, die met zijn zilvren vloet
Weer vry door Utrecht heen komt ftromen
En van ter zyde uw' wooning groet
In fchaduw' van de lindebomen}
Ziet vrolijk hoe gy wort gezocht
Zoo verre van de Zeeufche baren,
En Martehs aen Godin verknocht;
Τ we brave Stammen 5 die nu paren.
Door Edelheit en Deugt vermaert.
En wederzijts elkander waert.
't Gaet wel : het vrolijk uur genaekt,
Waer in de Bruigom met verlangen
De vlam zal bUiffchen , die hem blaekt.
Of telkens nieuwe gloet ontfangen ,
En weder bluflchen onvermoeit.
Wat weelden zijn hem niet befchooren!
Hem dunkt vaft , dat die tijjt niet fpoeit,
En noit die ftont za^l zijn getqofen,
Waer in hy al zijn zorg en leet
Met een verliefden kus vergeei;.,
Maer zijt geruft j die tijt kon?£~aenji
En nadert vaft' met fnelle fthreden,
Men ziet jeets fee tenye Maen,. '
Komt van het ajfg>unt afgegjed-en. i
De middernBeht irojk fteikr mm,
Έη
En ilort 'voorover op de kimmen. , ^ -
De Starren neemen yaft haer ke;^,, r ? - vd ~ t t
Voor 't MorgenliGht dat op zal klimmen.
Dies fpoeit na bêd > gelukkig Faery'^^ ^ I
En wiegt een Zopaye binnen^tjjaer^i /
TER BRÜILJQ'KTË
(Van den Heer
Η Ε Ν R I
*
.i'l
Η
Noch
rr( j
Rechtsgeleèrde,
. j Êfi' Jïii'iÈ'K'r ΐ ^T'^iJ^Dr li r
ALs il hêf .land fafï biijdMa^ wiégt, ',
Dé Vtééty öp hatëfi ttóbii'fèA^éi''^
Geen ftaet van vyajat'Mét ^ '
En Mars ter werrélc JitgedfeM^^^
Daer 't al 'aéii Vdle'έϊ trè '' '
Den ruimen teugel fclli|fif té.Vièfêri y ^ . γ
Is 't 1i^i;gpmee&in fri&iid -
De triomfeei-éhdé banrïiërén" ' ' - ; - ' ■
Der Min te volgen, en zijn trouw
Op t'oifreii een fcböofïe vfoilw/'
Maer midden in den oorlbgsÏ^rant,
, Verwoet ta lande en zee ontfteken, , ,
/ Daeri: Ftanfche heir dén ftartiiaeftT pfaiiÊ
Om Hollant teiFens ii> te breken y
En af te weiden, als een ftroom
Gezwollen uit zijn kil en boOrdeït, ^ '
Te luiftren naer den minnetoom,
En 't hart te voegen by de woorden ,
Is
in zoo zwaer een' wederfpoet
Het teken van een fo gemèéji j
72: BRUILOFTSGEDICHTEN.
Noch toont de Bruigom grooter hart 3
En boven d*algemeene plagen,
In d'Ilias van 't Recht verwart,
Een laft alleen te zwaer om dragen,
Vaert ruftig voort j en, als bereit
Om alle ramp voorby te ftreven.
Met prijilijke edelmoedigheit,
Belooft zich een gerufter leven.
En zegen in zijn loflijk huis.
Indien het God voorziet met Kruis.
't Is u gelukt i uw fchoone Bruit
O Tholinxi kreeg eens mededoogen:
Haer lippen fmoorden wePt geluit,
Maer, 'k minne u, fprakze met haer oogen,
Verhael nu op dien lieven mont
De minnefmart van u geleden,
En kuil uw quynend hart gezont.
De voornacht is al weggegleden.
Uw Grootvaêr, d'eer van Amfterdam.
Verwacht de wafdom van zijn ftam.
TER BRUILOFTE
Van den Η eer,ε
^n mejoff er
JOSINA HOLWERVEN.
Ε krijgmuzijk der velttrompct.
Noch donderende zeekortouwea,
D
Op
287· BRUILOFTSGEDICHTEN.
Op 's vyands'heirfpits aengëzet,
Daer duizent doten Thetys bouwen '
In eenen Oceaén van gloet j
Zou nu mijn Bruiloftzang verdoven , - ^
Die klonk met grooter luifter boven.
Nu Β EVE Lo τ ^yn-leet'verzoet, ' '
En zijn J oz ina met verlangen ^ . ,
Ziet fchaémroot vaii zijn lippen hangeH:
Natuur , bezorgt voor Amfterdam ,
Dat hare welvaert veft door telen , ν ^ '
En maegfchappy vanfftani aén ftamr '
En lokt , om rijker winft te deelen / ' ■
' ■ β
De kooplie , als een biezwarm ■, aen ^
Uit alle land^- en zëegewefteii , '
Tot vulling van haer ruime veften, ; '
Zach' Η O L ψ E R F vaft de' min vbrfmaên^.
En, niet meer denkende^,aen het trouwen,
D'eenzame weduwkamer'houwen.
. li·
■ ί.Λ >7
Hoe, fprakze, zal zoo fchoon een bloem.
Wel waerdig'van'een God te plukken, ^^
Verilenfen zonder naem en roem ? '
Zal zy des minnaers ziel verrukken,"-
En zelve, doof voor Vernis wet .
Na minneklacht noch zuchten horen?
En zal haer niemant weer bekoren '
Om op -het riekent 'Bruiloftbed, ^
In haere blanke en poezele armen
Een lieven Bmigom te verwarmen ?
Mit« lloeg zy ■ t oog na d'Amftelgront,
Daer Bevelot , bm hoog^getogen,^ r
Uit Reinft , dieb grooten Karoosmond
Vaft dronk met onverzade tóógen ■ '-I
Κ
1
ii
/ "i
i.V
D.
74· BRUILOFTSGEDICHTEN.
De weereltwijsheit j en een fchat
Van ftaetoraklea j goudeTpreuken,
Dóór doll^. haet noch tijt te kreuken ,.
Ten fteiin van Gijsbreehts waeterftat,,
En ftort hem, eer hy 't kan geloven,
Een kuifche minzucht in. van boven.
Hoe dikmael zach hém toen een iloeü
Van blanke zuiderzeemeerrninnen
Staroogen in ontvonkten moet,
Van verre na zijn Heroos tinnen,.
En 't Harderwijkfehe Seftos toe.
Gelijk Leander door de baeren
Quam op zijn armen-aengevaeren^
In liefdeplichten nimmei: moe,
En volgde , in al zijn leet en pogen
De Noortllar van twee blinkende oogen;;
Hoe dikmaels wiert zij ff min beloert ' '
Van Veluwnimfen en Najaden,
Als hy , door yver aengevoert.
Zich op een velttapijt van blaeden
Neerllrekte in 't lommerrijke wout,,
En wekte , op alle vlakte en daelen.
Den wedergalm der nachtegaelen,
Die zijn gedachten onderhout,
En Tereus , noch gewoon t'ontvluchten,»
Medoogende antwoort op zijn zuchten.
ï
Maer nu is hy zijn zorgen quijt.
Geen itroomgod zal hem meer, verbolgen'
Uit vruchtelooze minnenijt.
Van 't Amftellanfche Abydos volgen.
Tree toe dan Bruigom, kus dien ment,
En |;us die malfche rozelippen
' ί
Die
Die eindlik 't jawoort lieten flippen >
En maektenuwe ziel gezont.
Jupijn heeft zelfs noit meer verkregen,
Schoon hy in gout quam neêrgezegen.
^^^ ^tGaètwel: 'tgeftarntvalt fteilerneéc
De midnacht ronkt op ftille naeven,
En ftort op't afpunt van den Beer:
Die wenft vergeeffch zijn dorft te laeven,
Eer Febus rijft met gout gehult.
<3a voort, men opent d'echtgordijnen, -
De haeven van uw minnepijnen· . . .
Zoo zie ik haeft mijn wenfch vervult.
En u een jonge zoon gewonnen.
Voor 't rollen van driehondert zonnen.
Ter Bruiloete van
De May zon lonkte met veel lieiFelijker ftraelen
De rode kimmen toe, geboomte, berg en daelen' '
Verquikten , al het velt door 't konftige penfeel
Van vrou Natuur bemaelt, gelijk een tafereel, ^ ^
En tot een bloemtapijt door hare hant geweven,
Scheen een vioolendaeu ten lippen uit te geven.
De droeve'nachtegael vergatïiu eens haer klagt, -- ^ >
En vloekte Tereus niet om zijne zufterkracht: ^ /
Zy zong een zoeter toon, dan alsze, dol van tooren> ^ ^
Den echtfchoffeerder daegt, en noopt de wraekmetfpooren.
7é BJIUILOFTSGEDIGHTEN.
Toen Jon kvrQU. May; j het hooft gehuldigt met een kroon
Van geele boterbloem, narfis en hol^doon,
Dus Citheree,begroete3 op haren lentewagen;:
Idalifche Godin, die, met u.w welbehagen.
Ons d'eer vergunde, om in uw dienft te zijn gewijt,
Gy zier hoè üOu ik my-in uw geboden quijt ;
Hoe 't alles met den knoop der Liefde zich laet binden ^
Nu wy, gekbeftert van de warme weilewinden,
En met een fchooner glans, geheldert van de zon>
Al 't aardrijk openen, en eene volle bron
Van min haer aderen en takken uit zien Ipreien.
Nu is geen doffer van zijn ringelduif te fcheien.
De zonne zelf, van min tot in het hart gewont,
Omhein de borft der aerde, en ftreelt haer friifchen mont^
Zy ziet den Bruigom aen, die heerlijk uitgeftreeken
Met hemelfch,diamant, haer' boezem wenfcht t'ontileken
Met wederliefde, en och, wie zou de min weérftaen !
Zy voelt den zeiven brant, zijn vlamme fteekt 'er aen.
De ganfche werrelt ilrekt de minnevonk voor tonder.
Uw magt wint velt, en brengt de huwlixhaeter^ onder. ,
De duinbeek vrijt den beemt en bleekwarande uit zucht
En kuiifche minnetocht, het water en de lucht
Verfterken uw gebiet: maer 't menfchdom, boven allen,
Komt u eerbiediger als oit te voet gevallen.
De lentemaent, die met mijn'naem op't voorhooft praciti'
En zo,O genadig wort van uwe gunft beftraelt.
Verrijkt uw hoog altaer, verfiert met myrtfeftonnen
Ε η d'eedle roos, geplukt aen Ciprus. waterbronnen,, ,
Door eenen rijken oogft van zielen, die geraekt
Van uwen minnepijl, vail quijnenj yder blaektj j,
Maer Γ ei l ^r krachtiger getroffen met de fchichten.
Van uwen minnezoon, door lenden en gewrichten,
Heeft nu geen noort flar, als de hoope van zijn min,.
En 't fchoon gezicht van zijn beminde vyandin,
BRUILOFTSGEDIGHXEN. ir
En levende op gena der.fchoone,. die haer ooreh^ ^ ·
Voor zijn gebeden ilopt, en van,geen min. wil hooren,- ^
Ziet niemant williger zich geven onder 't juk,.
Maer duizent boven hem verheven in geluk.
Hy ilijt al treurende zijn ongeflaepen nachten, - ; I
En fmeekt de minnegoón met vruchtelooze klagten. ; :· .
Wy horen dikmaels, hoe de bofchgalm, zelve moê,
Hem kaetfte al ftaemlende zijn eigen zuchten toe.
Waer vint de minnaer eens verligting in zijn fmarte?
Zoo ik, meêdoogende, niet neem zijn rou ter. harte ,
En u O koningin! beweege y om met uw magt,
Waer voor het al bezwijkt, die niemant heeft veracht
Als tot zijn-eigen ftraf ,. de koele te beweegen,.
Vervreemt van Liefde, en nu tot eenzaemheit genegen.
Op dat ze met haer gunfl: bekroone zijne trou.
Nu, noemze my > wie is die fchoone en wreede vrou,
Die niet wort omgezet door traenen, noch gebeden ?
Dus vraegt de Minvoogdes: z'is u gelijk van leden >
Een zelve deftigheit blinkt uit in haer gelaet.
Godin, hervat de May : de lafterende haet.
Is ftom voor hare deugt, en wil zy iets verwijten-jr
Tis min, als Momus u te fchamper toe dorft bijten,. ^
Om 't kraeken van de muil,^ op Thetys hemelfeeft.
Haer fchoonte en wijsheit fchoeit op een verheeven leeili
Het fpoor der reden is de richtfnoer van haer leven.
Een onbekrompen hant, een ruftigheit in 't geven ,
Ver van verquifting en berifplijke overdaet.
Houd hare miltheit in de gulde middelmaet-
Gelijk hy mee, voor wienwe uw godheit komen fmeeken ,
Vervreemt van eigenbaet, de wortel der gebreken,
Dat roofgedrocht vervloekt, haer giftige adem vliet.
En door 't blanketzel haer mifmaekte troni ziet.
Vrou Venus kende voort de Bruit uit deze reden.
Hoe, zal f R Α Ν s I α , die my korts heeft aengebeden ^
78· BRUILOFTSGEDICHTEN.
Voor mijne huwlijxwet gebogen, nu voortaen
Onze oppermogentheit en fcepter tegenftaen!
Riep d'Acidalifche Vorilin , wy zullen 't weren,
Wy weten met een wenk die luimen om te keeren.
Natuur lei zoo veel geeft en fchoonheit niet dus milt
Aen haer te kofte, om die onnut te zien gefpilt.
Dit fprakze naulix , of de Β ruit, in 't hart bewoogen,
Begroet "den Bruidegom met vriendelijker oogen.
De wolk van ftrengheit fmelt en glipt uit haer gezicht.
Zoo heeft mijn zangnimf ftof om in een bruiloftsdicht.
Te loven uwe keur , uw vreugde in top te haelen,
O Bruidegom! die vaft de flauwe zonneftraelen,
Met vreugt ter weftkimme af ziet ftruikelen in zee.
De vrolijjfc Avontftar verheft zijn hooft alree.
En fchijnt tot uwen dienft de brieiTchende genetten
Den toom te vieren, en zijn loop meer voort te zetten;
Zy rooken onder hun garreelen, \ montftuk, wit
En drijvende van fchuim, toont hoeze zijn verhit.
Nu wort het tijt de vrucht van uwe min te plukken,
't Geftarnte zelve ziet vernoegt uw wenfch gelukken.
De fchone Cypris heeft het bruiloftsbed bereit
Met hare hant, en met haer rozengaert befpreit.
En geur van kailie en kaneel, aen Ganges ftroomen.
Den Fenix van zijn hoog kaneelaltaer ontnomen.
De minnegoden ftaen gereet, om hant aen hant
De Β ruit te leiden naer de huwlijxledekant.
Nu Bruigom , nu is 't tijt, de roozen van haer wangen
Te kuflen, klevende om den blanken hals te hangen,
Twee zielen ondereen te mengen tot een krooft.
Hoe ift ? bedrieg ik my Fr α ν s i ν α , dunktme blooft,
Van eedle fchaemte, en fchijnt te fpreken, 'k wil uw pijnen
Mijn Teiler, zalven, kom, maer achter d'echtgordijnen.
Gaet heen gelukkig paer , en eer noch eens de May
De vruchtbre velden kleet met hare bloemlivrey,
Eer
-ocr page 81-79
Eer 't Tweliiigteeken weêr u vriendlijk leert omhelzen.
Het Haereiemmer bofeh de takken vaa zijn elzen
Met weelig mayloof kroont> en 't Spaeren aen zijn' kant
En zilvren waterftroom den breeden maybpom plant.
Zie ik een' jongen zoon uw zorgen rijk betaelen.
En mengen in een ftam de Τ ε i l ε r s, en de W α ε t ε ν.
, Ε Ν'
Μ Α G D Α L Ε Ν Α VRIΕ Ζ Ε Ν Β U R G.
€ Hymmts
Gmt0H egre^o Gemrjo y
Dat Pater. . .j
De Min won'eindelijk het velt^
en moedig in het triomfeeren.
Kon met een aengenaem geWiek ?
Twee zielen door haer magt verteren.
Die 't al, wat woelt beneen de Maen,
Ziet onder haere wetten ftarejp.
En hebt gy mee, gelukkig paerV; .
Voor Venus fcepter 't hooft geboo'gen?
Geen noot: elk wort haer magt gewaer.
En kent haer goddelijk vermogen:
Die.neerlaeg ftrekt u tot geen fchae,
Maer overftroomt u met genae: ? ;
Hy wint, die hier den ilrijt verliell,
En heeft een hert ten buit verkregen
Éttl
■Μ
-ocr page 82-294· BRUILOFTSGEDICHTEN.
Dat hem voor zijn verwinnaer kieft.
En blijft hem even zeer genegen.
Schoon 't wederwaerdig lot, verwoet.
Hem plondert van zijn haeve en goet.
Al fteekt een ftrom de vinnen op-.
En ftort, gebroken uit de kimmen.
Van booven loeiende uit den top 5
Al ziet hy 't bijiler onweer klimmen,
En fchuuren over velt en zee,
Het fteurt zijn ziel niat in haer vree.
Dat welgenoegt gemoet kent niet
Het geen zijn ftilte kan veritooren,
Het acht alle onheil en verdriet
Ver buiten zichj zijne uitverkooren,
Zijn tweede ziel verfmelt den rou
Door hare deugdelijke trou.
Nu Bruidegom hy hebt alree
De voorfmaek van dat zoet genooten,
Gy ziet uw fiere Bruid gedwee.
En meenigmael voor 't hooft geftooten..
En ftreng uw trouwe liefde onzeit,
Bedankt nu haer g^neegenheit.
De Zeeufche ftroomen 'heugen meer^
Als gy, van uw verliefde klagten,
' Zy galmden op uw zuchten weer,
En fuften onweer der gedachten,
Daer gy, verrukt met ziel en zin,
Vaft quynde aen eene koorts dér min.
Wat raet ? 'gy drijft al verder Voort 5 '
Een oofterkoeite voert u heene.
Daer
Β R υ IL Ο F Τ δ G Ε D ϊ C Η Τ Ê Ν» % t
Daer niets nu meer uw hert bekoort.
Gy roept vergeefs uw Μ agd α l e en ε j
Zy hoort niet meer , en wac gy wacht,
Z'is doof voor uwe minneklacht.
Men zegt, dat Venias, ^hier geteelt
ïn 't midden van de zoute baeren,
'T geweer, waer mee zy herten ftreelt j
Gebruikte , om in de bloem der jaeren
De Bruid, op 's Bruidegoms gebed^
Te buigen voor de minnewet.
Zy hoort u nu meedoogende aen ,
En wil uw luiten niet bepaelen^
Tree toe dan Bruigom , want de Maea
Begint allenxkens neer te daelen,
En fteiler rollende uit den trans >
Vaft in te krimpen haeren glans.
De naenacht rttkt de ilarren neer.
Een rei van kuifche Briiiloftgoden,
Gewaepent met het mingeweer , ^
Schijnt u op 't Huwlijksbed te nooden.
Zoo toon*, voor 't jaer, een jonge fpruit,
De vrucht van 't huwelijks beiluit,
ZANG:
Courante la bare.
De liefde^ alkzklend zOHt^
Beivaen het al, wat moeit en leeft of aerde,
In z>ijn gevpenfchten fiant en waer de,
Zy is het die geflachten onderhoud
L Èn
-ocr page 84-82, Β R U IL O F Τ S G Ε DICHTEN,
En, opgewajfchen tegen druk,
Ontworflelt eindelijk alle ongeluk-,
Zy flaet, gelijk een rots in wilde baeren^
Die 't z^eenat keerty
Έη ί^οο veel jaeren
OOceaen braveert:
B'^^rnerikaer^che paerelfihat,
Ve kofllijke oegβ der kruidige CMolukken ,. :
Έη WdtzJ in Paradijzen plukken,
Die V Indifch meir met zijnen, arm omvat
De flonkerende diamant,
ΐη V rijk gefleent gegaert aen Ganges firant.y,
Is hy. de trou 7ioch liefde te gelijken ι
Oie kan alleen,
''jt germet verrijken
CMet haer kofilijkhèem
Oeesi onvervalfihte min verhint ^
Getrouwe twee, ook uvo flantvafie z^ielen^
Die moete tijt noch ramp vernielen,
(JMaer maeken dat z>y 't alles overwint.
Van ζ d geen honingh van Bij met
Verdooven V zoet van uw gezeegend bed'.
Van zal geen fchat by uwen rijkdom haelen·^
Έη geene tijt
XJw vreugd' bepaelen.
Voor UW: leven fliju
Β R υ ί L Ο F Τ S G Ε DICH TEN.
Α C
'Jam vos porfm habét.
Erwijl Bellone d'oorlogszwaerdeii,
JL Verdronken in een zee van bloet j
Ziet neêrgetreden met den voet,
En haei zeefchennende ftandaerden
Vernielt, zoo vei: we om weil en ooft
De dolle golven zijn getrooft: . ν
Terwijl de vredezon haer glanflen
Laet flikren door des oorlogsnacht.
Houd Citlierée de minnewacht: ' ■
En loert uit Amathuntes tranflen,
Om harten onder haer bannier
Te fmelten in het minnevier.
Zy ziefaen 't wijdvermaerde Sparen >
Dat i^oedig op'^ijn waterbijl, ^
De havenketen§ aen den Nijl ^ ^ - · =
In ftukken bruifte door de baren',' ' ·
Van Μ O L L Ε Μ dwalen zonder min 5
En vliegt hem mpt haer toortfeji in.
Een heimelijke'glofef aen 't blaken ?
Kruipt dieper in zijn ingëwant, ^
En zet den Minnaei" in een brant >
Die op zijn Egaes roozekaken
Alleen gebluft worc fonder fmet -
lu 2
/ L
ïn
lil 't weelerige bruiloftsbed.
Nu komen zijn gewaekte nachten
En afgeilreden minnepijn
Hem weder voor , in andren fchijo.
En triomferende gedachten^
Daer hy met eenen kus het leet
Van zijn gefchokte zorg vergeet-.
Zoo zachme Andromade voorhenen^,
Door Perfeus onverfaegde hant
Verloft van het moortdadig ftrant,
In 't midden van haer vreugden weenen
Als ofze noch op Nereus gront,
Ten doel der zeegedrochten ftont :
Maer flux in minneweelde dronken
Den helt, haer toevlugt in den noot
Vrymoedih ftreelen in haer fchoot
En iloven met verliefde lonken.
Geniet nu mcê by uw Mark
Des huwlix waerdfte lekkerny.
Gelukkig paer ^ verliefde harten,
Gy fmyt dan vrolik 't anker neer r
En vreeft geen bui noch winterweer
Als die, ten einde A^an uw fmarten 3
De zeegevaeren doorgezeilt y
Nu eerft de Have?^ hebt gepeilt
Doch wy 5 die van verwoede orkaenen?
Geilingert op de minnezee 3
Geen veilig ftrant noch zien of rêe ^
Onzeker waer wy onze vannen
Eens neder ftrijken^ en wat kuft
Een toevlucht ftrekke nae ons luft:
Benijden geenzins uw vermaken,
Maer wenfchen nae dien zelfden trant
Te zijp gedreven, op het ftraat
En
1 a UIL O F τ S G Ε D l C Η T E
En van een kiüfche vlam re blaken.
Zoo waerlijk bloei uw huwlixftaet
Te fchooner, in gezicht der haet.
Zoo moetmenze al bedrogen vinden
En hun zien kloppen op de montv
Die aea verfchillen, zonder gront.
De Huwlixeendraelit willen binden >
Als of eén nevelwolk de zon
Per heilige echt, bezwalken^ kon.
Gelijk het onderfcheit van ftenimen^ -
Waer op de zangkonft rolt en fpeelt ,
Geen ftrijd in lekkere ooren teelt
Die op dien klank'in weelde zwemmen,, ~
En 't hoog het niet van 't laeger winfc
Indien de kunlt de toorien bint. Γ
Zoo hecht de min hun aen elkander
Die, ongefchokt in fchijnverfchil^.
Nu zaemgefmolten tot een wil
ïn fchaduw volgen van haer ilaaderj.
En oorelogen met meer lof
Als helden in 't Olympifch ftof.
En Krijgsliê die het leven wagea
Gefolt door Avaternoot en vier
Om eens met kransen van laurier ^,
Ten ftarrenhemel ingedragen ,
Te zweven met een ydle naem
Θρ wieken van d'öndankbre faem.
Maer 't morgenlicht allenx aen 'tklimmeiü
Op haer verheven dagkaros, '
Breekt met haer toorts de wolken los
Die ftuiven onder *s aertrijks kimmen.
En al *t geftarnte in een verbont
Rolt fteil voorover nae den, gront.
Gae heen uw uur is reets gckonjieni
m
Β R UILΌ F T S G Ε DI€ Η f ^H.
* ' . · R
Vrou Venus wacht het vrolijk Padr.
Gae geeft op 't. heihg minaltaer
Uw liefde d'onbekrompe toornen,'
Die binnen 't jaer,,eén Spruitje geev'
Waer in zijn Groótvaers wezeii leev';
TER. Β RU I L Ό F Τ Ε ^
VAN'. ■■
Ε L I Ζ Α Β Ε Τ V α κ V Ε Ε Ν.
Υ blijft in zijne :ketir veriio,^t>^ 3
Die 5 als hyin den echt wil treeden»
Voorzichtiglijk zijn zinnen voegt,
En luiilert na 't gebod der reeden,
Zich fchikkende na haeren raed .
Niet na den dwang van eigenbaet.
i" .
Een onbefprooken hüwlijksband
Vereifcht een eenigheid van harten ,
Daer wacre min de kroon in fpant,
Die ramp en oorlog uit durft tarten. ,
Zo dit gefchiedv is 't huwelijk
Meer. t'achten als een koningrijk.
Maer als een loiTe en wulpfche min
Een leedig hert heeft ingenomen,
Doet zy den minnaer in 't'begiii , '
Niet als van vreugde en zoetheid droomen:
En glipt de Troudag maer voorby
't Wort gal in plaets van lekkerny.
η
y-
Alleen
BRUrLÖFTSGEDICHTEN.
Alleen de reeden kan den weg,
Waer langsmen' na Hit eind moet ftreeven^
Na eeri bezaedigt overleg, - S'
Stantvaftigen te kennen geeven, '
Eri wijzen elk den dwaelweg aen^-
EHe wijflijk dient voorby gegaem
V IN s Ε Ν τ 5 gy zijt dit heilig fpoor- ν )
Der reeden moedig ingéilagen,, ' . "
Toen gy voordachtiglijk, bet oor
Niet leenende aen de valfclie laegen>
En ftrikken voor elks hart gefpreid j. >
Te raed ging'met voorzichtigheid. ! 1
Zy ried u, en gy deed kii
' ICTS 1
ler zm,
Uw hart op zulk een pla^s te zetten ,·^
Daer 't u verilrekte tot gewiar, '
Te buigen voor de minnewetten " r ^ ■
Van eene Maegd, wiens kloek verilandi
De koudfte harten zet in brand.
En
Gelukkig is hy die een Vrouw
Die melk der Wijsheid heeftigezoogen -l.
Verkrijgt door onvcrbreekbre trouw '
En niet alleen uit twee fchoone oogen
Het voedfel zijner liefde zuigt ,
Schoon al de weereld daer voor buigt,.
En gy, van Veen bedank het lot^;
Dat u een man heeft toebefchooren , ;
Die liever wil na-'t wijs gebod · ■
Der reen, als dwaeze liefde hoorenj
Hy heeft door deezekeur^getoont, .
Dat deugd en kennis by hem woonto r
8S Β R υ ILO F Τ S GE DIC H Τ Ε Κ
En zonder dat, hy had uw hart
Noit tot zijn weedermin bewoogen,
Maer in het midden van zijn fmart
Zich deerlijk in zijn hoop bedroogen.
Indien 't begrijp van zijnen geeii
Geen voorfpraek had voor hem geweèfi:.
Gezeegend Paer:, menlcan het zoet,
Dat gy in ^t huwlijk hebt te wachten,
Door zulk een eenheid van gemoed,
Zich niet verbeelden met gedachten.
Een ieder tracht na d'echteftaet,
Maer weinige die 't zo beilaet.
'tGelüktme uN^^erften Bruiloftsdag
Met mijne wenfchra in te wyen,
Die, zo mijn voorbee iets vermag.
Niet zullen als tot heil gedyen 3
Van 't jonge Paer, dat heeden is
Getieên in d'echtgeheimenis.
Maer ziet, de ftille middernacht
Op Vleermuisvleuglen aengedragen,
Rolt fteil voorover^ en verwacht
De Zonne op èaren morgenwagen j
Zy noodt u om den kuiiTchen braiït
Te bluiïchen op de ledekant.
Ga Bruidegom, geniet het zoet
Der zuivre trou en uw verlangen j
De Bruid vint nu uw wenfchen goet.
Ga zuig het rozebloet der wangen.
Zoo geeve u God een jonge ipruit
Eer 't Maenlicht vijf paer ronden iluit.
TE R
TER BRUI L O F Τ Ε
VAN
Ε Ν ^ \ V ' . ■
Α Ε L Τ j Ε Β r U 1 N.
,Z Α Ν G, Courante la bare.
Impem mm affmfie jugaU,
Eluk is grooter na verdriet.
VJT De zonne fpreit, naer ongeftuime buien.
Een heerelijker glans in 't zuiën,
En verft de lucht met purper in 'tverfchiet.
Zoo wort, lia hopeloos gedult, ^
Des minnaers hert met grpoter vreudxt vervult.
Wanneer zijn lief, bewoogen'onder't vrijen.
Nu onbevreeft , het jae laet glijen.
En zijn leet geneeil, . , '
Dan zijn de muskadellen wrang
By roozen, die in 't zoetfte van haer Hpeiea
Op malfche maegdelippen gloeien,
Vermengelt met de leli op de wang.
Geen gout > met zweet en zorg behaelt,
Noch honig die op Hyblaes toppen daelt,
Is met,het zoet der,liefde 't evenaren.
Die, onverzeert, door zoo veel jaeren,
Aerde en. zee regeert.
Onfterifelijke huwli^in., - V
Die 5 onbeweégt in 's werrclrs onweerlagen,
Gelijk een Ceder, meer kont dragen.I V ,
Hoe ftrengelt gy twee zielen in een zin I
De ramp befnoeit haer liefde niet.
Ζγ fteekt iiaqr hooft intof wat haer gefchiet.
Gelijk den Adelaer^ door 's hemels boogen,
In fchemerhcht, om hoog gevlogen 3
^' Voor geen nevel zwicht. r ;
Geen oorlogsramp of ongeval,
Noch moordend oog van woedende tierannen ^
Kan oit d'd hiiwlijxlufl: verbannen.
Die reikt miet haren fepter overaL
De zee voelt zelfs aen 't nqorder ilrant,
Haer zeegèdróchten blaken'in dien brant.
En Febiis 5-öb ber gfotër gloetiten 't klimmeir',
.^^lèiÊ al db'iiÏCht5 uit zijne kimmen 5
Van de min-bevrucht. '
Wy Sveftichen ifa bevaÜ^^
Geen^oveprvlóe't'van^ en itaten^
Die ïaei: bezitters ftUS' -verlaten,' ^' ^"
En v^órften zelf niet redden in 't gevaer 5
Maer dat 'gy, in vernoegden ilaet.
Eer 't zonnevier door Vijfpaer teikens gaet 5
Of eer de macen'tiennföïiden'heeft voltogen
®eh^^ïpRVitje^teelt j^idat onder d'oogen
Van zijn'mtders ffpeelt.'
De bron der Wenfchelijke vree , ^
Daer οηΐίΐίΐ wort iri bailitfgTehap verilooten,
Zy op uw hüWlijk uiègëgooten , ' '
En ileep een reeX van deugd en zegen me.
Α l i d ε vólg uw D α ν i ë l ,
Op 't heilig fpoor van 't Goddelijk bevel;
Zoo geev' d'almogeritheit b ^ na dit ilerven>
In ^s hémels tioon, voor' deze t'erven > .
Riyker bitóloftskrbon.< ^ · ^ ' . .
ywiie concordes: Et ψί£ modo /vota canend(^
' Oicimus y in Myrti cortke firibat amor,
5?
' f -τ . .■· ■ -Λ ί . > · ϊ . .■·--
VandenHÉERE
ί . Εη Mejuffer
WY zien uw Feeftdagh dan verfchijnen-;
En 't vrolijk uur v^oo lang verwacht,
Staet in.geboorte dezen,nacht^. ï . .
Welke al uw zorg:Zai doen yerdwijnep» ,
O Fentyk! diciinalang geduit^'r^q v
Nu eens uw wenfchen ziet yervpltjy^ , j r
Uw Β O R Μ Α Ν s luiftert-iia^MKikUpfenj^^^
Al wat gy wilt neemt zy in 't goèj
Zy zal met luft uw fmart verzachten;, i/i
En reikt utbey haer armen toer :α
Pigmalion, door, min gedreve^ i jo
Daer al zijn hart'eii, ziii pp fpld^^^
Ontvonkte 't ongevoelig'beët^.^,^;
En gaf het koude marmer leven> ' .^-
Hy kuil het lichaemy.zonder,yléfc','^
Blijft hangen oniiden.blaiiken"^Aeè,i
En ilreelende de, zuivreJedeu
Ziet tot beïooning van 'zijn min " '
Het beelt';|begaeft mctiZièl^en redcn^^^^^^^^^^^|·
Herichapen tot-zijiiigemalini -^fbf-i y^i
Niet anders was uw Bruid voorheqnen ,
GevoeMoos en kout als ileen;· " \
Voor minnaers én ai^hün getó^ i»;
Zy achte op klagten noch op-wéeneriT
ί
Λ
Η-
Het
BRUILOFTSGEDICHTEN.
Het hart en 't licliaem ftreet om prijs,,
cOm köel en blank te zijn als Ys.
De koelheit hebt gy weggenomen,
Uw liefde en hare is even groot,
Geniet uw wenfch nu zonder fchroomen..
Zy gunt u haren blanken fchoot.
Hoe kunt gy fchooner tijt verhopen,
Voor uw gewenfchte huwlijksbant.?
De Vree v^rquikt alom het lant j
De dolle Krijg is doot gelopen.
De Welvaert, die op ilerven lag.
Springt weder vrolijk voor den^dagh.
Hec lacht u alles toe in 't paren,
't Ontbreekt aen fehoonheitjilam^noch deugt 3,
En d'eedle lente van uw jaeren
Belooft u anders niet als vreugt.
Nu aen het kuiTen en-omvangen 5
Elke oogenblik is nu gewin,
Ontvonk de Starren zelfs tot min..
Zy bied u hare rozewangen.
Kus het verlangend hart gezont,
Aen haer bekoorelijke mont.
De Mufkadel, hoe verith getrokken,
Hoe fchoon zy toelacht aen uw luft,,
Heeft niets het geen u kan verlokken,
Als gy die friiTche lippen kuil.
De zonnetoorts is aen 't verdwijnen.
De nacht verjaegt het deizend licht,^
En dekt reets 's weerelts aengezicht
Met haere donkere gordijnen.
De Maen fteekt hare hoorens op,
En al 't geftarnte ftygt intop.
93-
93
Gae 5 pluk de vruchten van uw vryen,
En eer de ZojS zich weer Vertoon' 'f;
Om door den Kreeft of Leeuw te ryen>
Verwachten wy een'jongen Zoon.
Leeft lang gelukkig met eikanderen. . ' - ^ ·
De ΤλΛΛ , het booft vergift en kruis,
Zy eeuwig balling uit uw huis.
Zoo moete uw liefde noit veranderen,
Als datze tot uw ruft en eer .
Geduurig aengroey' meer en meer.
En 't geen de Tijt van uwe dagen !
Allenks zal fnoeyen na zijn zin , ;
En heimelijk uw beide ontdragen.
Vervult dat weer met trouwe Min.
Τ Ε R Β R U I L O F Τ Ε
Van ■ ■
7/
Μ ^
Ε Ν
't Χ Τ Loeit alles toe van zelfs, om uwe Trouw te kronen,
V O Por τ Al Mars komt zich in'tLentekleet vertonen.
De wenfchelijke Vreê lacht ons uyt Londen toe,
En ftuit het dreigement van Vrankrijks oörlogsroe. *
Geen zegen fcheen u van den Hemel meer t'ontbreken.
Als Α Ν Ν Α Ε s boezem tot uw liefde mee t'ontfteken 5
Dat is u nu gelukt: dus krijgtge een fchoone vrouw>
Door haar geboortenaam en deugden u Getrouw.
94 BRÜÏCÖFTSÖEDICHTEN.
TER BRUILOF/TE."
Κ O R Ν Ε L I S Ν O L Τ Η Ε Ν I U S,
INdien bevalligheit van wezen en van zeden
Den band des huwlij ks meer verknocht, en heilij k maekt}
Is dat de minnetoorts, die echte zielen blaekt,
En 't hoog altaer, waer op de Min word aengebeden.
Die van de Trouw verzelt, alle onluil kan vertreden,
Wiens innerlijke ruft van ftormen ongeraekt
En ongefchokt, door vreugd noch onfpoet wordgeftaekt.
Zoo zie ik 't Huwlijk hier volmaekt in al zijn leden.
Gy Bruigom, dien met recht belooft word zulk een trouw 3
Gae, maek uw Agatha ten eerften tot een vrouw.
Alle uitftel is verlies, zy acht u boven allen y
En gaf u met haer hant haer lichaem en gemoet.
Wat kunt gy wenfchen van den Hemel grooter fpoet!
De Goetheit zelve komt u in den'fchoot gevallen.
ZANG: ^Bélfëlris.
NU genaekt de vrplike itur,
'Die de twee verliefde harten
Zal genezen van haer rfir^arten,
Nae de wetteii der-natuur. , . -
Hymen laet zijn t<^rtz^, lichten ; . -
Tot een téekenjvan Jiafj^^branty' _ ^ . τ
En geleitze met zijn dichten
Öp het huwlixledekant.
- Zoo
-ocr page 97-Μ ^J SI
Die; wqerg^imdeia op'zijii '^^^êygt.
Hy.verWt,
Eh verfmegt j^pp^^nejkfoon.
Toen f ii^f-e ^OQ/iJiei^ -,]^reelde τ
Op Aiiartps briiiioftstropn^
Z05), 't ;.moedigr -g^iekenlartf
In 't gezipbt χ^η ; Ij^^rftrant
AGII ^ ψϊε ·
'^mifmi^m^m -mui
Orn^^M^^m Uslm-i wU
ο
' Als de ^onn' l^'^^^lf Vi
Heeft tér Werelt Wgddreven/·^"
Krijgt gebergte en bófTchenleven:
, jDa^ Iqonit d'^en^enaiue ti^u ^„
^ Meriiaer kfuin ten4iem^ diin^h y
En doorwont met zoete pijn
ingewant der tróüwelingen,
.3 Die hier onderworpeè. zijM Α g
Nu kan zelf eeii^fchleeuwin,
In Hyrcynfche wilde woudai,, ^^ ,,
^ Haren leeuw gevléugelt hoitden ^
' '^^- Doöf de banden;Van ^
Daet&^ontüuitde'^è^éij^ï^êtt^'^
Nii &'fcnteionne^n ^t;%iHieiff^ f ' .j
Haèrbevoehte
ί i ι
Brui-
96 BRUILOFTSGEDICHTEN.
Bruidegom tree toe, wel aen,
Pluk de vruchten van uw vryenj
Want de ftarren zijn aen 't glyen,
En de dagh verjaegt de Maen.
Laet geen klim verknochter hangen
Om den hogen populier,
Alsg*op Katarïnes wangen,
Aengeftoken van u vier.
Wy verwachten , zoete Twee,
Eer de Maen aen 's hemelstranfen
Negcnmael haer zilvre glanfen
Toe zal fluiten op uw bee:
Eer de Zonn* driehondertwerven
Aen de wefterkimmen blaek,
Eene Spruit die, liae' uw ftervèn, '
Uw geflacht onfterflik maek. '
TER. BRUILOFTE
Van , .. ,.-
J O A N N E S K E T E L Η O Ε T,
S Α R Α Ε Μ Α Ν S.
Vicit amor. . \
d* Α Lvoedende natuur > uit zucht
jt\. Tot haer verdeelde voeilerlingen,
Sloeg d'oogen over al,dè lucht, .
En wat beneên de zoHnekringen».
Eerbiedig voor haer iepter^ zwicht,
Bepalende in haer gunft zijn hopej
Maer eindlik veft zy het gezicht
Op
-ocr page 99-311· BRUILOFTSGEDICHTEN.
■ ■
Op 't onverzoenelijk Eiirope^ r? .
Dat , dol van heerfchzuchijen verwoet.
Noch droop van dierbaer burgerbloet.
Zy zag hoe Vlaendren half verworgt
En Brabant op de tanden knarften r
Hoe Vrankrijk, trots eni onbezorgt ,
Hen trad het ingewant te barften» ,
En al de kriftenheit gefplift
In ï harnas, grimmen op elkander^ ,
Een vreeiehelijke orkaen van twiil ■
Aendriefchen iftander tégen ftander,, ; |
En onder zoo . veel oorlogsimart ^icO
De trou verbannen uit elx hart.
Toen fchutze driemael it hooft van rou.
Al 't aertr^k ichokte Op daif)bèwegen , :
En riep driemael luitskeels de froii ri
Die was gevlucht j ter doot verlegen.
Gaet heene fprakze , blaekt en brant
Met teelzucht en haer vlamgenooten,
Al wat zich met mynietten kant'i ^sr?
En u verwaent dreigt uit te itooten.
Wie keert de tijt die 't al yerllint^ '
Indien de trou geen velt meer wint ?
De
h €·
Al wort de zee geverft met bloet,
Haer kil gedamt met heldelijken ,
In dollen oorlogsovermoet 5
De teelzucht kan die fcha verrijken.
Ten trots van 't onverzade graf.
En fokken rijker oogfi: van zielen, .
Als onlan^gs voor Bellones ftaf lir
En yfre heirbyl nedervielen:
' ^ Ν ■
-ocr page 100--■^ILJU----'i
9a Β ROTL O F Τ S GE DlI € HT Ε Κ
De trou ontlook gelijk een roos: .
-En kiêeg op elke wang een bloos.
i-npiii ■ ^ airi j :
Zy zwaeit de tortfen om het hooft 5
De Uicht fcheen zelf van min te blaken.
Die 't Mrd^ijkmet zijti vlai^
Verliêiftj öp Jiaer bedaud^ :kakèn y
Waeruit ■ de minnaer Nektar zuigt,
En komt^ haer konden fchoot verwa'rmen ,,
Warnëèr hy 't hooft voorover buigt.
En laétzelrUft^i in zi^n: arrtienJ:r/ r
De Βpidgöife doelde meé.dien ^gloety
Gedron|mt% zijn Eartebbet^^L ■ .
De Rijn» die ongedwonge vliet,
VM 'dafer Ay kHéipCΓin^riauwβr:lböchten
Efl rtetizeride bnder: Emrik fchi.ea:,
Verfehaft Itèt einde ajén^zijme to
Een S a r a y dieliem ï hart ontvonkt ,.
En met een rijk geftarnt vaii fpreiiken,
Terwijl^ vriend/lijk. op hem lonkt,
Het ilaetig ·voörhoöit kan iontkreiiken,,
En wort zij^n Noortftar ^en Kxjmpas^
In 's"" wëereicis· zörgèlijlce .^las.
Dè
Hy iïa J o λ ν κ ε s kruisfpoor in,
Zy zal^liêni toneeh S α r λ .ftrekken i-
Die,. bkkendèMvan'kuifcihe min, ^
Zijn huwlijxweelde wil voltrekken
Maer 't jonge Paer is met geen zangi
Verkuiftneèn zeken en met reden.
Ik zing mijn bruiloftsliet te lang. ^
Zy wenfchen bey' de moede leden
Te ruften, achter d'echtsgordij η j
Het einde van hun minnepijn.
Β R υ IL O F Τ S G Ε Dl C Η Τ E^N.
De Bruidegom volmaek na my,
Zoo ik te kort fchiet met mijn fiiaren:
Hy heeft de Zee der Poëzy,
Die Goddelijke drift, bevaren
Voorheen, met onbekrompen loop.
Nu vint hy andre ftof tot dichten.
Zoo moet, een jonge zóori vol hoop
De vaderlijke zorg verlkhtén,; ■
Gelijk wel eer de Trpyfche Askaen,
Voor 't zinken van de tiende maen.
TE R Β R UIL O F Τ Ε
"v'iVN,
EN
- ? L 1
'tTSKoMANS niet.genoeg door; weergaeloos g^chrift
J[ Al wat de fchrijfpen voert de kroon, van 't hooft te ftrij·
Hy voelt zich zeiven nu'genoópt·van a^e"drift,- ^ (ken.
En wil in kuifche liefde pok yopf g^en^nimnaers wijken.
De letters die hy zaeit op 't v0lt :yan ^ij^^papier
Gaen zoo verrèjiilfierA^t/'aliapdej! -boven,
Als zijne kuifche Eïuid-derl^fOonsdeirllVfo^^d^^ :
Die heerfcht met yoH^rmagtf.^lle^a ft^ ^Ïjp £^chten.
Gelukt hem alles nJI
Zoo magmen binnenï^ J^r f^ejl ^tOitg^i^^^;^^^^
c sib imaflsd u/foi-;
TER
^d slb ni^v mini ob a:]'·-
^ak'jg hw ηώ /imiï m moiii nl·^
■ Ν 2
BRUILOFT S GE DΊ C Η Τ EN,
TER BRUILOFTE
Van Meester
En Juffrouw^
Mutm cura dms dr ^mor focialts habehtt,
t Μ Oo zien wy 't vrolijk uur gebooren,
β ^ Waer in Η ε ν d r ν ν ε uw kuifchen bnint
Zal bluflchen op de ledekant ^
^ En teffens weer uw luft bekooren,
' ' En weer vernoegen·, nóit verzaet! \ !.
Dan ileekt de Lentedageraet
Het hooft te fpader uit de kimmen,
Gèverft met bloozende fafFraen^,
Om niet uw minne in 't licht te ilaen j,
En, zooze quam te fchielijk klimmen,
O Bruigom, nimmer moe gekuft.
Te itooren uw verliefde ruft.
't Schijnt al de minnetael te fpreken,
De Zon zoo lang in hooger trans
Gebannen komt met fchooner glans;
De 'borft der Aerde weêr ontfteken r
En ilóven, die nu vruchtbaer zwelt
En ziet, hoe haeren Minnaer helt
Voorover uit zijn gouden wagen.
En kuft'aén haer'' bedaeuden mont
' En malfehé'kaken't hart gezont- ,
De lucht beftemt die minnevlagen,
τ 00
minty
hy
En volgt
Nu ftreng en ftraf, dan wel gezint
-ocr page 103-Maer u ontruilen geen meer buien,
O Bruigonj! 't gaet iiTal voor ty
Gy zeilt nu klip en bank voor by,
Al ftroomt het Noorden tegen 't Zuien,
En dreigt met een verwoede orkaen,
De haven kan u niet ontfl^en. .
Η Ε Ν e R γ Ν Ε zal uw leet verzachten,
En trouwe gezellin in noot,
U koeftren in haer' kuifche fchoot.
Zoo durft gy 't moedig al verwachten,
En keeren op den fchilt van d'echt
Wat uwe huwlijks vreê bevegt. ' J
Kroont nu 't geluk mijn wenfch met zegen,'
Zoo zal, eer Mars in 't Lentekleet
De zon weer onder d'oogen treet ' η
En dreigt den Winter met zijn*degen.
Die 5 ftruiklende en verbaefl: voor ftraf >
Vaft rolt van 's werrelts klimmen af^
Of eer men Janus weêr ziet hechten
Den fchakel van het nieuwëjier, /· '
Een jonge zoon > het lieve Paier > - '
Verblijden, en hun zorgen ilechten, if
Om zulk een overwinil, de vfeugt
Van hunne trouw en friflche jeugt. f
Bekragtig-zelf mijn wenfch v gae henen i.
O Bruidegom j de middernacht .
Rolt vaft van 't hooftpimt neêr. de
Der ftarren is reets doof gefchenen.
De blijde Morgenftar alleen
Wil eerft u zien na d'echtkoets treén.
lOi.
■1
•■1
"' ψ'
f k
b-
rj./i
■' i.
0\'ί
1
L·. v'·
•S'
Α
Λ-
Ν 3
i"
-ocr page 104-ïo ï Β iEi Ü ÏL O F Τ S G Ε D ï C Η Τ Ε N.
Γ
Van den Heer ε; f
EnJoNKVRou
VEel heils, oprechte fpruit van 't Amfterdamfche bloet,
* De Wit, die met zijndoot een weldaet heeft geboet,
Toen 't razend oproer brulde, en Amfterdam^ yoprdezen,
In twijffel hing, of 't.noch aen Spanje trou zou wezen.
Men woed en raeft^, enrvalt denBurg^r^^
Maer zijn gezach hielt kprt^de/rnuiteliiigen iiaèn^
En 't ftont den,vromen ntan^ii/t^ein^ Moeteen 't leven.
Dat hy 't gulhartig had 4en Purgeryoogt gegeven.
Veel heils i dewijl Fortuin jiOaJ ^^^^^^
Nuze u in d'armen kit a^Jk
Die, fchoonze roemeflfWeh m^trfèchi: ψ fchoone leden.
Alleen 't gemoet waerdeert,, ,en fiG^lijW^eid ya,η zeden.
Gy kunt geen grooter loon verwachtg]^ van yw min.
Als een Helen ei
--. CD .r.jJ· irucpjGcd -j- nnv -jUiv
n'.üiji: Γ;., Λ ..
■ ' ' .'.^i πτ- ... J'uo
-ocr page 105-m
D Ε Ν Y S y^N Dfta S C Η U U R Ε N^
■ Ε .•■i^fi^ifnnooii-rivoo'b·^-..:
^^'.iï:-;·; '{-'{f-rrr-lo : ■> r j:>:ri:jm fiobix ryinui: cyf^ï'
ΙΚ zing'dc Lief<iej Hie deAkrooa derr fpant,^ ;
Eh liechtér als ; i: Ui-
De zielen houd Verkhóeht in >vafl:eiffl'aèrfctóppye,' -/ ; i
Te icheüren doör gewelc nocE oorlogspzerhye.b:>Y vn^· ' '
Gew^rdig li· het oor te leeneii aèa: myhvdiciiityrfcii r/ /
O Brüid^ömy fehodii gy j'do geeft y^liclïtvi ; "
En lange'€rv^r€rith& Vaft ΐΐέηΜαε^ίζενϊειΒμβ^ιί -^nn··' · r ' i
En een e*~ t*·»
De Liefde
Wy téiknen __________.
In blinde ichadnwé i' om die lévendfe af te maelenij( - ; ^
Behoefde ik hemelvier, en^'t go^It-der:I;zόIuaefl:raeien,.. : ^ χ
Het menfchdom Ug noch drep -'bEgca€v:èii iii zijn na^ht:^
En lang was 't aerti^k tot zyn! b^rtiweer' gehragti:rri; . ;"
En ruwe mengeling Man ^oée en elemerit^iin^y .iiri^-f ;)
Bleef God niet elk'een merk van imnnein'^herte prenten^
Gelyk in^Èdéris; Hof de grootfte Hqvenier ο i ' i
Den menfch boótzeerde, en blaektë dn heilig i minne vier.
Die zucht verfpreide voort in allé Sairirie'emltaeten. .
Men ^g' dén doffer, op den hoogan < Olm ireirlaeten i
^e wieken klappéiy en met opgeheven faif l ijo v ; ^
Toejuichen in't gemdet ^^fr blanke nrtgeldüif; o^i ^: ί f' U
Al 't wout kr^g leVen > en dé torts der mirinetöchteii.
Verihiolt de wreetheit van verllmdende gedrochten^ /
IC)
■· f
I
VAN
. .4.
iituMyf'·'
Maer onder al wat woelt beneen den kring der Maen,
Is niets de minneftaf en fcepter onderdaen .
Of ζ is verzelfchapt van de Teelzucht, en 't Genieten.
De menfch kan zonder die alleen het wit befchieten
Der Liefde, en onbefnoeit, wanneer zijn keure op deugt
En 't rijk gemoet gegront,de tochten van de jeugt
Met d'oogbekoorlijkheit, door eedier luil ontwaiien,
Twee zuivre zielen mengt die op elkandren paffen,
In hun befpiegeling verheven boven d'aerd,
Door woeker noch een zucht tot vuig gewin ontaert 5
Een fmet, die d'ouderdom het naeft pleeg aen te kleven,
Als 't meeft bezorgt, wanneer zy 't minfte heeft te leven.
'tls waer de huwlijksmin, die noit een naezaet wacht.
Schijnt veelen doot, en wordt te reukeloos veracht.
Want fchoon wy leven in het zaet van onzeilammen,
Gelijk een Fenix 't hooft verheft uit 's vaders vlammen
Op 'thoog kanneelaltaer > noch heeft die reine min
Een onberifpelijke, en ware zoétheit in.
Menvraeg 't den Bruidegom, die rijp in beide ervaeren,
Nu weder, aen den boord van't ketenbrij ziend Sparen,
Het trouverbont voltrekt : de vriendelijke Bruid
Ziet haer beftemming mee ten zedige oogenuit.
Ja 't fchijnt de Hemel zelf die tijt heeft uit gekooren
Tot uwe Trou, waerin gy beide wiert gebooren,
Gaet nu, vernoegde twee, en viert geruft en bly ,
Op uwe Feeft, den dagh van beider jaergety.
En ziet gy eens te rug nae 't lang verloop der daegen,
Die zijn u heimelijk als in een droom ontdraegen,
En 't geen u overfchiet, in dees geruften ftant.
Schijnt een nieu leven, en gewoekert uit den brant.
En gy vrou Bruid, die met een opgelieldert wezen* ^
Uw's Bruigoms handel, noit als .van de haet mifprezen ,
Die zelf haer eigen borft en boezem knaegt en rijt,
En 's mans opreghtigheit, gekreukt om gunft noch nijt.
Erin-
-ocr page 107-BRUILOFTSGEDICHTEN. lo^
Erinnert , maekt u zelf nu een befchermer eigen, ^
Die zoo veel menfchen door zijn boetbazuin kon neigen,
En ftieren, eene reex van vijfmael negen jaer.
Het weerloos KriiVendom verftrekken. een pilaer.
Een kruisverdaediger, getrouwe harten kneden
En buigen als het wafch, met kerne en kracht van reden.
Vergeeft het my , verg ik te veel aen uw gedult
O Van der Schuure! ik was van uwen lof vervult.
Maer uwe zedigheit toont daer de grootfte krachten.
Dat zy verdienden roem grootmoedig kan verachten.
Des Hemels zegen blijv' voortaen uw Huwlijk by.
Hy kroone uw jaeren noch met een gewenfch'te ry:
Tot dat gy moe geleeft, ziet uwen difch omringen
Met een Godvruchte kroon van erfnakomelingen,
En Neven uit uw Stam, en 't eeuwig Vaderlant
Uit 's werelts ballingfchap >u heffe in beter ftant. ^
ο
Α Ν Τ Ο Ν I S Τ I Μ Μ Ε R Μ. Α Ν ;
Ε Ν
Nullus dwor taU conjunxit fadcre amantes,
Rou Venusmet haer halve mannen.
ΪΊ
^ ?
Zy uit mijn Trougedicht verbannen
En hare wulpze Minnezoon.
Het luft ons op een hooger toon
Dees Bruiloftftaetzie in te wyen. ' ^ .
Ik hate Apollós razernyen: j r cf'i ■ : ί
Maer weniche voor m^n Helikon
Een druppel uit de rijke bron t - ,
O
AÊiit
-ocr page 108-De Paradijsbron van de Minne, i
' Die Adam ^dronk , ^ toen zijn Manninne
Uit zijiie. lenden öpgeftaen 5?
Hein ^fmolt op 't ledekant van blaên.
.De Htïwlixliefde boven allen
■ Afen Gód den Schepper^ mlbevallen,
Ben Moveiiier in Èdéns.hof,
' ' Geeft 'zoo veel· Vervelingen ilof,
0ie in dé feïiaduw van haer..pennen
De ftiite én eënzaemheii: ontwennen,
•^lt>m -eêtiwi^'i^ als'hêt l^f vergaet,
Tfe'levai in haér 4erideniaet. -
^y ^riéft^.<Je'^iel uit lïiiÈégdenoogen
En^hoiid den Minnaér öpgetoogen
Dië'^ltijt' najzijn Egae helt,
Gekétent van een zoet gewelt.
Zoo ,w'e<et de zeilfteen, meegenomen
Door'zoo veel^^grondeloze ftroomen.
En Ooft, en Wefterpekelplas
Te zweven na het Noorderas.
Mïcer vafter zijn de Liefdekoorden,
Als dat den zeilfteen bind aen 't Noorden:
Schoon veele trots den Echt vertreén
Vanihart en poren onbefneênj
En als de Saters, vrouweplagen,
Van geilen gloet om 't hart geflagen:
Maer.zy fcet even fier,,, en pal
In 'x wederwaerdige geval.
Zoo blijft de Huwlixbant in waerde
Schoon alles eens verfterft op aerde.
Zy mengt, het zuure met het zoet.
De laft, te zwaer voor een gemoet
En om de fchouders in te drukken.
Breekt zy geyoegelijk in ftukken.
iö6
In-
m
Indien de rou.zynfEgaê knelt,
De Man verduurtze met geweit,j . L ;
En deelt groothartig in haer plagen, r ;
Voor twee gemakkelijkste dragen. ,,, . ^ , ^
Zoo zet de Gemalii^e weer '
De ramp van» haër^Gte^e;!, ^^^rJiy ^
Schoon dan tierannen zainenzwerens, '^V
En d'afgunft komt ha^r huis prayej^ci^', j
En 't onw^e|> -fc|]iidijk]Sfopri:gebragt > ^
Gelijk een dpllen , N na^h^ ai. ; i
In barningen zeegej f..;
Hun flingert op ide ^eerdtsi baren^^ / ?!
Zy ftaen in alk TOterweé-:» ^ , "
Gelijk een fteeniOtze in de^eé,
De liefde
Stuit op het Ëchtfchilt aUe
De ftandertfcbaduw^^ny4e^iXf^ j.
Bedekt en fmoort hun» hartenrou,^.^^^^
Wie wenfcht dan niet eer jai^e ja^n
Het hooft en kinn' met/gnyzefhareij ^
Befneeuwen, en de winkbraeu 't oog
Benevele als -een duiftre boog - . -
Van overhangende gewelven.
Wie wenfcht niet in de jeugt zich zeiven
Te'Zeggen in het vuur der min? , .
Zoo bouwt men huis éh huisgezin. ^
Zoo vind Natuur, door aen te teelen,
Haer oogft in alle weereltdeelen.. ^ ,
Dit dacht de Bruigom cindlijk nae^^ ·
En vleit en ft,rc^kt^ zijn Weerga
Tot zy^ bewoogen van ontfarmen.
Zijn op 'tUaèift vetóant,- .
En noemt 'de' Trou géén meer,een vbaint.'
ü hU7 πγλ
Maer
O 2
'i '^-if" ·Τ Pd
-ocr page 110-loS BRUILOFTSGEDICHTER
Maer medelijden en verlangen :
Hy blijft haer op de lippen hangen
£n ftreelrze met zijn onderhoud.
Gelijk in 't fchaduwrijke woud -
De RingeldoiFer aengevlogen,
Zich blind ziet in zijn rihgduifs oogen.
En zy met liefde wort bekoort,
Zoo draeze zijne wieken hoort.
Wel aen-Gy , die om d'Echt te vieren
De liefde volgt in haer banieren.
Vergun noit rampen d'overhant,
Maer vleugeltze met d'Eehtenbant.
Zoo ftorte een Hemeldaeu van zegen.
Gelijk een milde zomerregen.
Met vrede en onbezweet gewin
Geduurig in uw huisgezin.
Zoo koom' noit wolk van huiskrakelen
Uw Huwliksvreede te verdelen,
Zoo erftg' als ziel en lichaem fcheit,
De kroone der onfterflijkheit.
TER Β R U I L O F Τ Ε
VAN
Ε Ν
Κ Α Τ Α R Υ Ν Ε Van Α S F Ε R Ε Ν,
Far amor efi illis,
't/^ Aet wel: nae zoo veel onwcerbuien^
Vjr Zeilt eens uw onbevlekte min
Vqor wint en ilroom de haeven in.
Dc zon van uwe liefde, in 't ziüen
Ge:
-ocr page 111-109
BRUILOFTSGEDICHTEN.
·■ - ■ - -v^ »· . Α. ν.
Geilegen 3 ftooft uw ingewant
Nu met een aengenaemer brant.
Niet anders zietmen reizenacren,
Schipbreukelingen doot van kou.
Omhelzen hun bekreetcn vrouj . ,
Daerz' omgeilingert op de baeren,
Haer vaderlijke ftad en gront
Begroeten met beftorven mont.
Een fchat met zweet en bloet bevochten.
De ftedenkroon door ilael en vuur
Behaelt, van 's vyants legermuur,
In twijiFelachtige oorlogstochten
Is duurder, dan die buiten noot
Wort toegeworpen in den fchoor.
De liefde groeit in zwarigheden :
En blijft gelijk een ftrantklip ftaen,
In 't barnen van den Oceaen
En golven van de wint beftreden,
Die met vervaerelijk geklots
Tc barfte ftorten op de rots.
God zelf, de Hovenier in Eden.
Gaf d'eerftelingen van de min
In paradijslucht een begin,
Daer 't jonge paer voor uitgetreden
In galeryen, die de zon
Niet uit zijn trans doorilraelen kon,
Hun kusjes drukte op malfche kaeken,
Met roos en lely ondereen
Gcmengt, en liefelijk befneen:
Als ringeldóiFers, die aen 't blaeken,
Veel liever met hun neftgezin ^
Den dag verwenfchten, als de min.
En gy ftantvafte Trougenoten,
Gy triomfeert dan zonder fchroom,
O3.
En
χ lö Β R υ IL Ο F Τ S G Ε DIC Η Τ Ε Ν.
En geeft uw min den vollen toom I
Terwijl wy 5 van't geluk veritoten,
In grondelóoze minnezee
Omzuklen zonder ftrant of ree j
Maer in uw blijdfchap opgetögen,
Meé wenfchen zulk een rijken loon
t'Ontfangen, voor de huwlixtroon,
En voor het minaltaer gebogen,
De vryheid, die ons 't meeft béhaegt: *
Op t'oiFren aen een jonge iniiégt.
Nu hebben Damafceenfchê hoven,
Bekent door Atalantes 'zucht
In 't grijpen van de goude Vrucht 5
Terwijl de minnaer, voortgéiloven
In 't worileiperk, zijn Briüt geniet,
Daer veel jeugt het lèvèn lietj
Adonis hofwaranderyen,
Zoo duur bepurpert met gebloemt,
Waerop d'aeloutheit trotft en roemt >
En Cezars boomgaertlekkefnyen, '
In d'ogen Van de kuifche β r ii i τ
By haeren Β ο g α ε r τ êeuwig uit.
Hy zelf verkoos voor zulk een leven,
Gematigt niet een lieven branr.
Geen koninklijken tullebailt.
Noch trbheu boVén volk vérheVen,
En grootheit, die vervult b'ahkfet
Met doodlijk Akoilijt befmètJ ■
Zoo waerlijk ftprt des hemels è;%eh
Op 't léntfaizoen^ van httnnê'ÏE0u>
Gelijk een friffcïïen mqi-géndöu>
Of onverwachte zomerregen, ,
En maeke u Vader , 'èer de niaen
Noch tienmael in haer kring zal ilaen.
TER
III
Μ I C Η I Ε L
ELIZABETH vander Μ Α Ε R S C Η.
* Cj ' ■ ' r: ··' "'·
■ Pariles m amorihus ambo. -- / -
t γ ■
GElooven wy 't ? en wort dan eenmacl d'uiir geboren 3
Dat gy El i ζ α β ε τ η uw lief, uw uitverkoren j /. '
ISa zoo veel tuimeling van jaren ondereen, ! > η i · ?
En wederwaerdigheit, kloekhèrtigi doorgeftreen,
AU gemaelin omhelft? van daerczy .wa& geweken .
In 't vrudhtbre' Beverwijk,jaeniHollaiids fm^^^
Dat met zijn groenen kruin gedoken onder 't zant,
Haer kuifclie zinnen h-uil verfchaftc op-'t èeiizaem land,
Die, opgetogen in haer Godbefpiegelingen,
Toeleiden, met meer vrucht ten hemel in te dringen.
Wat/huwlixgodheit heeft, ten-voordeel van uw min,
' Dus 't wilt geval den voet gebreidelt ha uw zin? ^ '
Om Vander Maersch, die .dus haer vryheit wou befchermen,
Op 't derde Bruilofsbed te leiden in uw armen!
Stantvafte Bruigom, die van hooger geeft verlicht,
Het aerds verfmaet met een Sokratifch aengezicht,
En zoo veel hooger vliegt in ernftige gedachten,
Als uwe fenixveer den roem van alle fchachten . -
Voorby ftreèft in zijn zwier: gelijk een arentsvlucht,
Als in ilagorde 't hooft vooruitfteekt'in de lucht,
Alle andre voglen, als de morgen op komt krieken,
Vergeeffch braveren op onaïgerichte wieken, ' .
Dat tuige 't Kapitool in Gysbrechts^ WaterftadV
Zoo rijk bezaeit met uw λ'-ergulde letterfchat. - ·
En
ί..
BRUILOFTSGEDICHTEN. lo^
En gy ftantvafter Bruit, die eindlik 't zeil moeft fwichten
Voor uwen Μ i c η λ ë l en zijn verliefde fchichten,
Als of de Hemel, door d'orakels van zijn mond.
Zelf had gezworen in uw loflijk trouverbond:
Wat zultge een vier in hem zien groeien met de jaeren,
Om *s weerelds onweer en gevaeren doorgevaeren,
Terwijl een wilde zee van oorlog woelt en barnt,
't Eerwaerdig aengezicht te heffen na 't geilarnt.
Bedrieg ik myi' of word ik reets om hoog getoogen.
En fchijnt een fchooner dagh voor mijn verwonderde oogen,
En zijn mijn voeten vlug? uw yver voert my aen
O Bruigom! boven zon en wiiTelbare maen :
Wy treden op uw trant de wolken met de voeten.
Zoo moete uw huwlixruft alle ongemak verzoeten,
Zoo groeie uw luiiler aen, en uwen ouderdom
Maek jongelingen, door haer blakende yver itom,
TER BRUILOFTE
VAN
«
EN.
AUKENIA JAJES KOOPMAN.
De Trouknoop is gelegt. de Bruit in 't harte ontdoken
Van min, heeft eindelijk haer fier gemoet verbroken,
Dat trager onder 't juk van liefde nedsrboog,
En groet den Bruidegom met vriendelijker oog.
Hy ziet zich zei ven blint in 't itralen van de lonken
En gaven, haer zoo milt van vrou natuur gefchonken.
Hy ziet'er omgekeert, en twijffelt of hy 't ziet.
Gelijk een Schipper, na doorftreden zeeverdriet,
Ge-
-ocr page 115-Β RUIL· ρ F I^S G Ε DJ G Η|Γ£ •f.fj
Gefchoktvan onweer engetuimel op de baren j
Wanneer hy nu geHift de haven m kómcfvarén J
'tBekende ftrantbegreet met een beftorven mond.
En twijiFelt ofhy nu noch vaft ftaetop den gront,
En kan zijn oogen'en-gedachten· nau geloQven, ] j
Maer'k zie des Bruigoms vrees, vaft meer en meer verftoven ,
Hoe nader hem de loon van' zijne min genaekt.
Nu voelt hy Hoe hem 't Kórt van kuiiTch^liefyeblaekt^
Geenwulpichevenustocht, wiens dartele venijnen.
Het bloet vergiftigen%iet geile 'minrie|)ijtten»
Gy fpeelgenootjes volgt den Bruigom op dien trant.
Die d'eer verdadigt van den zoeten huwlijxbant,
En nu ten tweedemaeli'van zuivre^min Bewogen,
Komt onder d'echtbannier vrywillig oorelogen
In eene veltflag, die pp 't hüwlijxdons^jap twee
Verliefde wortbeiièjcfe^met bïigefeinsdé%re·,
En eeuwig echtvèrlio^
Die zielen zamenfnieit ," die Hüizên bbluVt^,^ en landen
En rijken overftrobmt met zegen, uit ilw fchoot. ,
Gy breekt den yzren.ftarë^ heirbyl vin de doot.
Gy ftrekt ons tor ëcri fchets, 'doór 'tfchaè^^^
En eeuwen achtereen , "dér vreugde'dié
In 't onbepaelde rijk van 's hemels Majefteit.
Wie buigt niet willig neer voor uwe mogentheit ?
Al heb ik voor uw kroon noch'noit het hooft gebogen .
Ik wenfch my haeft vermant te zien, van^uw^yermogen.
Zoo waerlijk zegén' God den Bruigom in zyn min >
En maek hem met zijn Eruit rot eene ziel en zin.
Zoo kome een jonge Zoon , gefproten uit dit paren,
Eer Ceres twcémael fnijt haer rijpe koreflae|:en.
10
V
ir - Λ : α i:,.
-ocr page 116-ΤΈR B'RTIÈ''/
' Van ■ ■■
» r .
' ■ ' , ■ ,^ f , - j · ·. ■ .
Aêm be .Sp eelgenoot jes. .
I c
Μ Onnenooge ^ Img bedekt''
, · V
, ί^Λη gefirengé w int ér vlagen
. Tronkt veeljchooner 'of zijn wagen"
^Is de nevelwolk vertrekt.
Zoo is mee des Bruigoms wepen
Opgeheldert met rneèr gloet ^
hy alle minnevrezen
Heeft getreden met de voet,
"Rome fpelde intijts haer druk ^
Έη voorzaag de flaetgefchillen
Uit d'oraklen S ï β i l l ε ν :
Maerzy brengen hier geluk»
Uier wort alle rou verbannen
Op een wenk van haer gezicht,
Zorge en onruflf^ee tierannen y
Weggedreven uit het licht.
IIL
Α D RIΑ Ε Ν kleefi aen de mont
Van SIΒ y L L Ε, in liefde ontftQk€fi i
nu
Zyi gi^lfjl^ een rooze ontloken,
κφ 'Zijn qtdj'nend hdt-t gezokt.
Zoo wierd Pelem Opgetogen .. ^
Toen hyrufte tn fhetii jchoot ^
Mn zich blindzAgin^haeroogen·^
Oie hy met icijrt'kusles βοοΐ.
Zoo vergAeplJe^lSl^chtegael ^ , ¥ ξ
zich aen^z^negade in't vrye'n:,^ .
Mn doet vek en wejiy^n .Iv^
Zy doet Mdirtfyge^oώlen ^^^^^^^^^^^
Zorgen voor haer nej^ge'zin^^:^'^
S ρ ε ε t g ε ν o o f^j ε s , ZOOficP
2{och trotseert vröu Venus krachten ^
Leert die magt nürmeer'a/er dekten^..
Dit
' Toewhy in^^een guldeè\ Zèe\> \ v» rn io
Droop dóor~J^ffiaffiers\enyOndeh\\^\ 'xiïi.k
Op dé koetstn^dh^mm. ' "ivl
CUaer de Μώϊ 'tcMp (mètfaen,
Έη defchaduwenW)^<t'(^knq) '€^
isiooden aify^de. %mloftsmkn
't Jonge Paer na bed te gaen.
Dooft de toortsen die noch fihijnen ;
Speelgenoots verliet de Bruit.
Daer mee Jchuift men de gordijnen >
Mn de Dichter heeft hier uit.
B R υ IL O F T S G Ε D IC Η Τ Ε Ν.
Ζ Α Ν G: '
De fchoonheit van een zacht gemoed
Dat o^gefcherpt in puik van eedle zeden y
Ten doel Ι^εφ vpij$ heleit en reden,
Van hemel/pijs , die zetelen fterkt ^ gevoed:
Js 'Waerder dan 'hei mild korael ^
Van rooz>elippen, zaet· op minnetael,
ofpoeflig leliwit, of wondende oogeft ^
Waer door het hert
Blijft opgetoogen '
In de minnefmert.
Die heerlijkheit ió zmder- duur.
^en nevel kan haer gloeientheén verderven»
Gelijk de lucht de roat-ernjerven,
LMaer V zielen fihoon ii Godlik van natuur :
Haer luifier volgt in V ondergaen
Ve Zomerzonne om fchooner op te β oen,
Oie haer van geenefchaduw laet bevlekken.
ί Zoo ζ,αΐ de deugt
Ter glori flrekken
K^en de fchoone jieugt*
IV
BRUILOFTSGEDICHTEN. 117
DION Y S VANDER SG HU U REN,
Α Ν Ν Α Μ Α R I Ε L U Ρ S.
Felfces ter ^ ér amplm
^os irrupta tmet Copuk, Nec. é'C, Horat.
DE noit verzaede Tij t, die 't alles kan verteren,
Spilt, op de ware min, vergeefs zijn taeje kracht.
Ik-zalvanp^/öjzp/f^i, noch vlugge Duiveveren .
Niet reppen. Ik veracht niagt
'K fpreek van geen Liefde, die uit geilheit voortgefproten»
Wiert met het mafker, van vrouw Vems wil bedekt.
Maer huwlijxminne, die van boven ingegoten
Een kuifch geliefde Maegt, tot wedermin verwekt.
Die houd vrymoedig ftant, en tart het fpits der eeuwen.
Op zulken Liefde ruft de gantfche wereltkloot:
Die toomt het toomloos Ros, en aengehitfte Leeuwen.
Den Tiger, hoe verwoet vak in zijn Egaes fchoot.
Het bofehzwijn> voelt zich ook genoopt van liefdefporen^
Wanneer 't in kreupelbofch zijn weérpartuur verzelt.
De Ringduif doet haer kracht door trekkebekken hooren.
De nqrfeStier buigt zelfs zijn nek voor haer gewelt.
In't yzich Scytïe 5 wert ook haer vier gevondene
En 5 daer de Rufs , in 't bont 3 van winterkouw verftijft.
De wij ngaert, als hy aen den ollem ,wort gebonden,
Groeit weeliger, dan als hy ongevlochten, blijft.
De bant,die twee in een, onfchéidlijk ^ komt te ftrengelen,
En zamen hecht als met een diamante knoop.
Pleegjveeltijts,niit met zoetten goet met roet te mengelen.
Veranderlijk ,ΜοοΓ een muurelijk beloop. -
Die onverbreekbre bant, verbmt ook Fan S c η υ υ r ε ν ,
Aen zijn beminde Lurs. geen dartleminneluft
Beftookt haer boezem, neen! die kan niet blijven^duuren.
De Liefde, uit dartelheit geteelt wort haeft gebluft.
Een reine vlamme, van d'Almachtige ingegeven ,
Maekt hem" tot Bruidegom , en haer tot zijne Bruit.
Soo vallen zy de Min ^ waerdoor wy alle leven,
Vry williglijk te voete, en volgen haer beiluit!
Nu kan hy, wel vernoegt, zy η vhalfgexvaekte nachten ^
De liefdetochten 5 en de zorg van zijn gemoet
Herhalen met zijn L ups,'in vrolijke gedachten.
Voorlede zwaricheit t'erinneren valt zoet. , '
Ik wenfche, dat haer God bedaeuwe mjet zijn 2:egen,
Dat haer de Vrede y. die de huwlijxftaetvolmaekt,
Βeftrale met haer glans V'geenJiiiiskcakkeel bewege
Haer boezemen 'tot haet, die wórt vanielkigftwraekt.
Haer Ziel zy wederzijts vervult 'met Liefdevonken.
Zoo zie ik binnen-t-jaer .de vruchten van Mer Trouw ι
Een fpruit, die met· een lach zijii grotevaêr /belonke,
En aen zijn ouderen een vretigc 2iy< in haer rouw^^
Die zich al vroeg gewent, de heirbaert op te ftreveri
Die na de deugden leit. die oifre . hy zijn Mih.
Dat dan haer vordre tijt, die zy gehuwt beleven: I
Haer ftëéts 2:00 zoet zy, als 'haer huwelijx :begih.'
Turba ruimt y ζ^τ Hymen darnam-t ^Uymmeii fre^imtAnt
cinchii^ue αάββ Virgo &cc. ^, .^^,-τ
\ Ζ ' Α Ν G : Lalande: " ^
- ^ ^ ' ' ■ ■ . · -...... -....... -^Q
ii8
Γ lefde, gefproten
^Uit een oogbékoorlijkheit,..^
..t.
.
Wort
■ · ( - i - . !
-ocr page 121-BRUILOFTSGEDICHTEN. •I2J
! Wort weer daediy kom gefloten
; Als'Kaer^oripJOnk inederlêic 5
I Maer die ^ voortgeteelt uit deugt,
Op den middagflont dér Jeugt,
^ Van de Minnaer wort genoten,
^ de waie huwlj^vreugt. 05 .O
j En mttKatoosbzïich gezicht,
ï ■ . ^ . pie^'gejsnj.huwl^^h^tm.l;^^ -o i'C
Zie eens hoe de Bruiloft^aft^ ■ r / J
Aen; versphuurk ββ/ί^ ,β ^υ ΐ τ j ε paiL γ
5 jHpei zy nu geeiv^v^^ i,: ' >
Want. die^Min lieeft>ih^l5 ':ν f ■)·>·[. I '
. ^„.Bruilofegenoodeiiilqo yri^ji)
ί Die al meé 4e Minnepyl > ^ >
Kleerendeéls niet ptitvladen
Koni^érheug '
ί . By gepijnde voegt g^iiijn. j : / /
Vrolykheit by Bruijpftswijn.
Niemaiit is om roiiiw' ontboden:
Maer om wel yerheugjt^ zijn.
Wie durft vertragen !
1 Nu hem Lu I'S de voortogt maekt?
Als t^i?/begint t'ontdagen,
Vliet het al dat nevel maekt.
, Nu de Β rui τ de ipu^v verzet
yolg haer yder op die tret.
Maer ik durf geen praet meer wagen 5
Want de Β r υ χ g ο ϊλ- wil nae Bed.
TER
3
;*f ■ . ! .. ï , ) . ; ■ r
BRUILOFTSGEDICHTEN.
120
TER BRUILOF TE
VAN
Ρ. S·
a
en
V.
(JKutua cura duos, é" ^^^or ficialis habébit. Ovid,
O Choon 't oorlogsonweér ftorrtit van alle vier de winden
O Tot 's werelts middelpunt j noch kan de Min iets vinden
Daer in zy zich verheugt en op volmaekêr hoopt,
Wanneer haer Houwlixband twee zielen zamen knoopt.
My luft (den Bruidegom begunftige mijn fnaren.
Hy heeft weleer de zee der Poëzy bevaren.} - '
Te zingen hoe de Trouw, dat zuivre hemelkind.
Den ilervenden aen een onfterflik voorrecht bind,
Op dat de toomloosheit der wiilpfche we-reklingen,
Een onderweze ziel meer in haer zelf idoe dringen
En veiligen den nek van dat baldadig Juk,
\ Welk, voor geluk gefchat, eenbronaêris van druk.
Al holt de werelt thans op onbeftiiurde wielen,
Godlooslik afgericht op grijpen en vernielen:
Al gefpt de dolle Mars het bloedig harnas aen,
En doet de fchrik zijns naems om bey de poolen gaen^
Om 't alles ooft en weft te buiten en te deelen:
De Trouw, die alles wenfcht te vóedeii en te heelen.
Steekt echter in 't gezicht der bulderende nijt
Haer hooft vrymoedig op, en paft op geen verwijt.
De Godsdienft, meeft alom verbeten en gebannen,
Zag d'aerdkloot overheert van gierige tierannen .
En 't razend ongediert, als lammeren in fchijn.
Met wolven , dol op roof, der fchapen meefters zijn:
En was de Trouw haer niet ontmoet met lachende oogen
Zy
-ocr page 123-BRUILOFTSGEDICHTÈN. iit
Zy waer licht uur op uur tea hemel opgevlogen.
Hoe, fprak zy , lacht gyin dit algemeen verdriet?
Of weet gy d'Ilias van onze rampen niet ?
Wat bergfpelonk zal my het krijgsrumoer ontrukken i
Men drukte my weleer , nu komt het op verdrukken.
Verzei my zuftcrlief in ballingfchap. kom voort.
Waar heeft de Godsdienft plaets ? waer wort haer ftem gehoortf
Het menfchdom volgt zijn drift in moorden en verpletten,
'k Zie broeders op elkaer het bloedig lemmer wetten.
Men vloekt het ongeloof op 't grofile met de mond,
En al hun woelen is op ongeloof gegront.
De Trouw vertrooil 'er dus: mijn Zuiler ilaek uw klachten.
OntiVel u niet. gy kunt van my veel heil verwachten.
Ik zal noit buigen voor het wankelbaer geval.
De dreunende trompet;, noch \ oreloogs gefchal
Belet mijn aenwas niet. ik zal u noit bezwijken.
Wy zien een rijken oogfl: te moet uit alle rijken.
De barfche winter zelf belooft ons overvloet:
Want fchoon ons menig durft verfchoppen met de voet >
Men ziet ons evenwel van meerder noch begeeren.
En die de Trouw begeert kan geene Godsdienft weeren.
't Gaat wel. een dubble magt verzekert nu ons rijk.
Komt herwaerts , twijiFelt gy ? de waerheit hoeft geen blijk.
Ziet Ρ eter met zijn Brui τ haer voor mijn wetten buigen*
Zoo waerlik fpat het rijk des oorloogt voort in duigen!
Zoo waerlik hou de Trouw en Godsdienft overhand!
Hy zal, wy ftaen u borg , zich quijten met verftant,
En zijn een ftuurman in deez 5 worftelende baren.
Voor jonkheit drieft en dom , in 't varen onervaren.
ZijnÉRuiTjE volgt zijn tret en maekt zich hem^gelijk.^
Zoo ftutten zy met hals en fchouderen ons rijk : ^
Dus fprak zy, en vertrok, de ruige winterwinden
Ontdroegen my haer ftem in hooggetopte linden.
God zegen onderwijl des B r υ 1 g ο μ s artzeny.
Q. Hy
-ocr page 124-BRUILOFTSGEDICHTEN. •I2J
Hy maek hem een Apol, voor alle lafter vry,
Hy ftrijk' de lauwerlioet van Efkulaep in 't heekn.
Zijn Egaê zal met vreugt in ©er en welvaeit deelen.
Geen wrevel, fmaet noch fchaé ontfteit haer houwlixruft.
En als haer levenslamp in 't einde wert gebluft,
Ontfang'haer God om hoog, op dat zy, na dit trouwen,
In d'onbegrepen vreugt oneindig bruiloft houwen,
De doot van Faëton, of: Ik drink de nieuwe moil.
τ K.oetfle van de jeu^t, __
iJH'et onbekjreunde vreugt,
V'm fieurnis vry, en al waer ramp uit Jpmit,
iSKet een Egade dte zjtjn zjjde finit:
Vol van gezjelt vermaek^
'Jsla ^overwinning der gewenfihte xjiek^
Nochtans, hedaert te z,ijn en d^ig
Onder al dit zjoet
Komt nit een wijs gemoet,
11.
Σβη Uchaem, fchoon van keil·,
Daer in noch fchooner Geeii,
Die reden weet, en zieden is gewent '
En puik^van deugden diep heeft ingeprent y
Die wijflik^alle plicht
^.^/Cet vroUk^ oogen vriendelik^verricht,
Verlokt, die ζ,οο een heeft verkooren , '
Foor zjjn wederpaer^
Tot blijdfchap jaer ^ jaer.
Geen trouwverdriet breekt in
Daer ^oo een z.jvriendinn
Den toegank flopt voor drukken wederwil,
Gebooren uit verderflik, hmsverfchil.
^Maer liefde hout er fleê.
Die baai em alkrz^Qetfle HQHwli?ivmj
En
-ocr page 125-BRUILOFTSGEDICHTEN. •I2J
Bn deez! een hert dat opgetogen
Is in dankhaerheit
Aen dOppermajeiieit,
IV,
Vw tijd vloey zjichjci heen.
, Sn fckoon dat in Η gemeen
£ Opmerking wen gefiijft in tegenfioet,
Den vromen, echter, dient het al totgoet
Daer weelde^ z^onder tucht,
Sn onjpoet ongelovig^ wert bezjucht,
Daer miïi men t jpoor , V wetk^ons te reden,
Die noit af en dwaelt .
Ten hefien, heeft hepaek,
i V.
Nh gy te zjamen weet
V Gebruikjvan lief en leet,
dEen z.y altijt des anders hulp en iiut,
ZooHrek^^ u allerley geval te nut.
In deez,' betrachting leit
Z)w hoop geveiiigt op donfierJlikheit.
Gelukkig paar! die hier na fireven
Wilt, tot elkjverwin.
God zwegen uw begin. 1664^
Aengefteken voor
En
Η
Et luftme uw Bruiloftsfeeft al juichende op te zingen, '
^ ^Gezegent Paer: de pen is naulijx te bedwingen.
Als haer geen ftof ontbreekt, mijn pen ontbreekt geen ii:of>
't Zy zich mijn zangeres behage in uwe lof,
'i
Λ
BRUILOFTSGEDICHTEN. lo^
Het zy zy , geparruikt met groene myrteblaren,
Die 5 doorgeilnkt met Goud, zich krullen om de haren»
Het Bruiloftsnut verheiFe > ó brave Κ λ τ α r y ν ,
En gy V Ε R s τ R Α τ Ε! doet mijn zangluil moedig zijn»
Vrou Venus had al lang, in haere ziel verbeten.
De Bruit, toen noch een Maegt, haer koelighek verweten^
Zieldwingiler, fprakze, maekt uw fchoonheit u zoo ftout
Dat gy, vermeetle Maegt, de wet niet onderhoud
Die mijne duivefchacht heeft in elks hart gefchreven?
Zoo is het mingeweer mijn zoon vergeefsch gegeven :
Zoo voelt zich elk vergeeffch geketent van mijn hand.
Wie heeft uw boezem, van de toorts der minnebrant,
Beveiligt? neen. gy zult al mee mijn kracht gevoelen.
Zoo fprekende, gebiet zy haren Zoon te doelen
Op Kataryn. hy rekt zijn taje boogpeeze uit,
ïn kromt het walvifchbeen. wort nu een jonge Bruit,
In plaets van jonge Maegt, en leer mijn glory achten;
Zoo fpreekt hy en wringt voort, vrymoedig op zijn krachten»
Haer zijne liefdefchicht ter boezem in, en zent
Haer vandtr Straten toe, ervaren en gewent
Het voetfpoor van de deugt godsdienftig te betreden.
Zoo wort hec ledenfehoon verknocht aea fchooner zeden.
Zoo wort de minnekracht herboren in dees twee.
Dat nu de hemelvoogt, dit is mijn wenfch en bee^
Haer uit zijn eeuwig hof verryke met zijn zeegen^
De huwlijxvrede, die het alles weet te wegen.
Te wikken na zijn aert, de feilen overilaet,
Befchijn' haer gunftig met het voordeel van haer ilaec.
HET
-ocr page 127-BRUILOFTSGEDICHTEN. 125
HET Η U W Ε L Y Κ
Van dcii Eed. Η ε ε r ε
Τ Η Ε O D O O R Κ Ε R Κ R I Ν G,
En d'^Ed. Jonkvrouw
KLA;RA, MARIA van den ENDEN.
IK voel mijn aedren van een grooter vierontfteken.
Dar arbeit met meer kracht en luifter door te breken.
Gewiilijk Venus zelf noopt haren dichter aen.
Ik zie de Min voogdes met fcherpe myrteblaen
Om 't fchoone hooft bekranft. zy komt mijn veder ilierea
En aemt een geur van liefde op 't velt van mijn papieren.
Vrou Vernis had vergeeffchft onwinnelijk gemoet
Van Κ Ε R κ RIΝ G lang beftreenmet toortze, fchicht en gloet.
Kupido, in een rei van dartle minnegoden y
Qiiam hopeloos weer in zijn's moeders fchoot gwloden ,
Die ftreelt hem 't hooft, noch root van eedle fchaemte en fpijü-
d'Albafte hant, die langs zijn gloeient aenfchijn glijt,
Gelijkt een Lelidie, van labberkoelt gedreven
Komt over rozeblaen en hofpeony zweven:
Achi zegt hy 3't is gedaen. mijn krachteloos geweer
Heeft lütgedient. ik leg de toorts voor eeuwig neer^
Wat helpt het of ik al de goden heb verflagen.
Zoo Febus morgen op den fteilen zonnewagen,
Aeniluivende3 tot wraek van zijn. verdienden val.
Den hemelteeknen en geitarnten overal,
Van d'eene aen d'andre kim, gefchaert op hare wachtea*
Mijn neerlaeg fpelt, en my verguift in mijne klagteai^
't Vergift der pijl, die ik hem toedreef in het hart.
Na zijn bravade^ knaegtzijn boezem noch metfmart.
-0.3 . Hy
-ocr page 128-BRUILOFTSGEDICHTEN. lo^
Hy kan om hoog Parnasniet met den Lauwer prijken
Of denkt op Dafne, en wie haer dwong zijn min t'ontwijken.
Nu geeft hem mijn fchandael den blixem inde hant.
Bedriege ik my? of hore ik Boreas aenftrant
Met vroolijker gedruis uitgieren op zijn veren.
*tGaét vaft. 'hy nlezal in mijn rampen triomferen.
dOntfchaker van de blanke Orithiy vergeet
Mijn dienft, en klapt verwaent de wieken in mijn lect.
Want toenge uit Pafos enidalifchelantdouwen,
My op de vleugelen belafte lucht te bouwen,
Nae 'tprachtich Amfterdam dat alk watrcn peilt.
En als een zeevorftinne om beide poolen zeilt,
Qiiam ik in 't boekzalet van Kl ara ingeiloopen
Met mijn gevolg, die alle op d^overwinning hoopen;
Maer zy gewaerdigt zich niet eens dat fchoon gezicht
Op my te ilaen. haer geeft van hooger drift verlicht
Boort door de wolken hene en alle ftarretranfen.
De kamer was vervult van ongemeene glanfen.-
Ik zach'er Pallas zelve en d'eige kmcht en zwier
Van wezen, vyant en tieran van \ minnevier.
'k Beproeve vruchteloos in 't einde met mijn reien
Hare opgetogen ziele allenxkens te verleien: -
Mijn hofwacht, Zuchter, bootft met mómmelent geluiü.
Een droeven minnaer nae, verfteken van zijn buit.
Heer Vleienaer, gefpitft om zielen te bekooren,
Betoovert met zijn ftem die alte zedige ooren.
Al't minnegodendom 5 geftrengelt hant aen hant,
Verbeek haer 't zoet genot der kuiffche minnebrant.
Ik ilont terwijl gereet, om, eerze't kon befeffen,
Door borft en ribben haer in 't ingewant te treffen;
Maer zy bleef pal, en gaf den boezem nimmer bloot.
Een fchan& van boeken keert'de pijlen die ik fchoot.
En hoe ik poogde met mijn fchichten door te breken',
Ik za^ze lillende in papieren blyven fteken.
My
-ocr page 129-1
.BR ΠΙ LOF Τ SG Ε DIC Η Τ Ε Ν. 11 η
My dunkt ik hore alree.hoe Momus iiute
Dat een papierefchilt mijn laffis p^len Jceert.,,
Toen vliege ik Kerkrinö in-, nocliin het hart verbolgen,
'K verbie mijn Hofgezin uit fchaemte my te volgen,
Om, zoome weer de zeg^ ontviel,, geen tuigen meer
Te hebben, als my zelf van mijn vernietigde eer.
De kamer ftont vol vier. ik ^g.de vlammen ipelen
En zwieren met de tongé uit blakende ovenkelen.
De vluchtige Merkuur, gegeeiTelt van den gloet.
Kromp nu van fmart, verhief dan weer zijn trotfchen moet ι
En arbeide om door 't glas in d'ope lucht te dringen,^ ,
En wierd een Proteus in g^altewiir4^^ , .
Saturnus, altijt blaeu van koiit) wicrt in dit vier . ^ ,
Zoo root als karmozijn, zetf Febus vonde ik hier
Gelijck een Koning met een kroon van goude ftraleii. ^ ,
Terwijl mijn oogeii in die-wondcma vjeri ? ^ j ; ·
Vond ik mijn·nnnnetoom^ ! ^ r
Van 't hongrig/icr. verte^r^, daer lag mijn hoop in "d'aich. '
Noch volge ik hém , da^er hy mijn ilitze zoclit t'ontwyken \
Maer 'k voel mijn benen noch van koude fchrik b^iwyken :
Die zael was met tapijt noch fchilderkunfl: v€r%rt i ν
Maer bekkeiieelen-en gmemi^en van g€diei;4: ^^ ^ , : . ,
En menfch. de, bleke do^ had daer^ haer pkets genomen,
't Scherminkelleger fcheen onftelt, toen 't my zag komen.
De knoklen, wervels, borü: ^n ribben flaen geluit
En dry ven my, bezweet van fchrik, dat kerkhof uit.
Och J 'k heb te reukeloos te drieil^ een helt beftreden
Voor wien dedooden, op zijn y enk, in 't harnas treden!
De fchone Cytheree vertrooft h^m, en beveelt,
Dat iemant van zijn volk , 't gewaet van Fallas fteelt.
Hoort zegtzei die Minerf d^n beuklaer kan ontdragen.
En haer gepluimden helm^' zal mijnen minnewagen >
Drie zonnen achtereen gebruiken onbelet,
En ftellen al den flecp der minneloon de wet.
Het
-ocr page 130-BRUILOFTSGEDICHTEN. lo^
Het hangt'er aen. ik weet en hebze doen veripieden
Dat zy voor langen tijt gezelfchap zal ontvlieden.
Zy fchrijft een Ilias van wonderen, tot lof . '
Van Κ ER KRING, en verdrinkt in zulk een zee van ftof,
En hout zich ongetoit in kleen vertrek verborgen.
Gaet heen. gy weet genoeg, men ilelt '^t aen uw zorgen.
Elk maekt zich vaerdig, en verlangt na zulk een buit.
Toen opent zy haer zoon 't geheim van 't groot beiluit.
Zy wil zidi mommen en met Pallas hulzel prijken.
Om door dat masker beft Maria uit te ftryken.
En onverdacht de maegt te naken als 't haer luft 5
Maer noch hielt d'eerfte fchrik den minnegod ontruft.
Die fpoken maelden noch in d'onruft der gedachten.
Dit merkte de Godes, en fprak, nu weeg uw krachten,
't Gefpens dat u verfchrikte en deze neerlaeg gaf,
Zal zelf de minnekracht trompetten uit zijn graf.
'k Wil d'eige wapenen, waer voor u'eér moeft diiiken,
Met grooter voordeel weer tot uw triomf gebruiken.
Of weet gy 't niet? dat been, die fchenkels, door zijn vlijt
Met heele lijken aen d'onfterflijkheit gewijtj
Geen zantmumyen , zwart geblakert door de golven.
Van 't zant, en uit den buik der heien opgedolven
Maer 't eeuwig hooft alleen, met balfem geblanket,
Als of een friffche maegt vaft fluimerde op haer bed, '
Zijn beelden, door 't beftier van uwe hant gegoten.
Maer daer 's uw ftoet. wie heeft het harnas aengefchooten ?
\Vie draegt dus welig den ontzachbren flangefchilt ?
Wie dekt zijn hooft en hals met dezen helm, dus milt?
Zy quamen onderwijl op 't fchieUjkft aengeronnen.
Elk itofte op zijn beleit. elk had den prijs gewonnen,
d'idaiifche Vorftin bedanktze hooft voor hooft.
En ibeft óp nieuw het woort, en 't geen hun was belooft.
Het einde ontbreekt. ■ ί
VER-
-ocr page 131-129
O,
VERJAERGEDICHT
, Aen Mevrouw
Mevrouw BU I SER
Vrouw van Heeraertsheiningen &:c.
R
OM mijn genegentheit en blijdfchap te vertoonen ,
Kom ik, Mevrouw, u op uw Jaergetybekroonen;
Maer met geen kranflen van gebloemt, en watmen meer,
Met Myrt en Lauwerier te mengen pleeg, tot eer.
Het Noorden heeft nu plaets genomen voor het Zuiden,
En 't vochtig herfftfaizoen verdort de bloem en kruiden.
Der halven j wyl ik dus niet kan voldoen mijn plicht,
Genaek ik u verheugt met een verjaergedicht: -
Nu Wijnmaent, die vaft ftaet gereet om weg te varen j
U kroont met eene reex, van twee en twintig jaren.
Dat nu de Hemel lang u in gezontheit fpaer, ' '
En ik noch menigwerf nae dezen u verjaer.
Dat uw Gemael, wanneer hy ruft van zwaerder zaken,
Noch lang zich in iiw deugt en fcnoonheit mag vermakenJ
En als uw 's levensdraet in 't eind wort afgefneen,
Een rey van Englen u omhoog voer' van beneea
Op
-ocr page 132-130 VERJAERGEDICHTEN.
Van den weledelen geftrengen Η ε ε r e,
De Heer en M'. J O Α Ν Κ I Ε V I Τ,
Ridder , Baronnet, en Burgermeefter der Stad Rotterdam,
Λ d vocaet Fiskael van d'Edele Mog: Zeeraet op de Ma-
ze ^ Hoogheemraet van den Hove van Schielant,
Bewintheere der Ooftindifche Maetfchapie &c.
L bloeit uw Jaergetijde in 't midden van de fneeuw
En fluit uw dagen meer dan met een halleve eeuw
Daer guure Noordén, met de hagel om zijn ooren,.
Byna natuur herfchept als wafze uit ys geboren:
Noch ilraeit van uw verftant zOo aengenaem een licht
Dat maer de Lente alleen moeft pralen in mijn dieht.
En uw geboorte tijt kan my zoo zeer vermaken >
Dat myde winter zelfs van ver niet derf genaken.
Doorluchte man ! zoo hoog intop van eer gevoert >
Die 3 als de ftaetorkaen gantfch Neerlant had beroert,
En 't fchip van "t Vaderland, gefchokt aen alle zijden,
U 3 in dat onweer meé uitheemfch deed fchipbreuk lijden^.
Li't midden van 't gevaer en barnen van dien vloet.
De itorm in d'oogen zaegt met onbezweken moet.
God, die u by die ramp heeft lijdzaemheit gegeven.
En, naer uw wenfchen > weer tot aÜes opgeheven ,
Gun dat ik lang met vreugt mag vieren dezen dagh ι
En voer, wanneer gy moe van eere en aerdsgezag,
De Zon uw's levens aen de weftkim ziet verdwijnen 5
Uw ziel op met triomf in't licht der Serafijnen.
GE-
-ocr page 133-r.
VERJAERGEDICHTI&N. ijï
f
Zoon vandenWeled: H'e e r
Heer D I D R I K B U I S E R O,
Heer van Heeraertsheininge&c. Deken der Kollegiale
kerke van Sint Katarine in Eindhoven. Raet en
Sekretaris rot Vlillinghen.
KLein knaepje,.groot van ftam, van grooter hoop gebooren,
Hoe fchreitge dus ? ik koom uw rufte niet verftooren:
Maer aen uw 's Vaders gunft en heufcheit hoog verplicht,
U groeten in uw wieg met een geboortedicht.
Bedriege ik my ? of zie ik reets de traentjes droogen,
En is die vochte wolk geweeken uit u oogen ?
Hoe vriendelijk lacht gy Mevrouw uw Moeder toe·.
Die ziet zich blint, en is dat lief gezicht noit moe:
Haer fchoonheit vint zy net gedommelt in uw w^zen,
En komt van uwen mónt haer eigen rooljes leezen;
En eigen nektar die van uwe lipjes vloeit.
Uw Vader, die, van zorg ten dienft des lants vermoeit,
Zijn geeft met Poèzy gelukkig weer kan wekken, ^
En my altijt tot e,en Λ polio zal verftrekken,
Ziet uit dat bly gelaet uw deugden te gemoet.
En zoo eens droeve vlaeg. zomwijl uw tranen vosd ,
Of heimelijke fmert bevochtigt uwe wangen,
Hy zal u ih-eden met muzijk v^n zijn gezangen.
En gy, zoo drae gy vVoek hoe veel die h^lp.v^miigj
Zult hem bedanken weer met ecia onnooflen lach. .
Gelukkige, zoo. gy ι kunt uw 'geluk, waerderen si
Die, ftil en ronder erg, wU ^orften ,
R 2 En
-f
132 ν Ε R J Α Ε R G Ε D I C Η τ Ε R
En hoe het la η t rontom oorlogsonweer waegt.
Geen kommer kent, noch wort van ilaetbelang geplaec^t ;
Maer ilapende inden ilorm ^ waer van'slanrs hulk gedreven,
In woeften oceaen, nu wort om hoog geheven,
Nu weer ten afgront fchijiit te zinken, ongefteurt.
Uw zelf vermaekt, of flechts uw eigen leet betreurt.
Indien mijn wenfch gelukt, dan zult gy al uw dagen
Zien eindigen met dat volkomen welbehagen.
Dan zal de roede van den oorlog, voort verbrant,
En roof en moortzucht 3 in het harnas nu gekant.
Verdwijnen, en de krijg ter werrelt uitgebannen,
Geen Koningen voortaen herfcheppen in tierannen.
Dan wijde Buis eb. ο zijn weergalooze luit
De vrede toe, en zing den lof van't vrebefluit.
En Vliillngen, door uw geboorte meer verheven,,
Vier lang uw Jaergetijde,en roemeuwloiiijkleven.
O,
OP HET JAERGETYDE,
Van
Vro.uw van Heeraertsheininghe, &c.
TErwijl nu weer de dagh verjaert van uw verjaren,
Mevrouw,en Slachtmaent ons,eer dat we 't zijn gewent,
De Vorfl: verdaghvaert, die het kruit en bloemen fchent,
Wat krans zal (ik dan beft u paften op de haren ?
Of zal ik uwen lof met mijne wenfchen paeren ?
Z'is waerlijk in mijn hart wel vaft genoeg geprent;
Maer mijn verjaergedicht dat bleef dan zonder end.
En noch onmagtig die naer waerden te verklaeren.
Ik blijf dan by mijn wenfch. en zoo 't u daer na gaet,
Zult gy in'tminfte niet verwenfchen aen uw ftaet ,
Ett
-j
-ocr page 135-νΈ R J Α Ε R G Ε D I C Η τ Ε Ν. 133
Επ vieren dikmaels noch uw Jaerty met genoegen,
't Is wel een kleene gave, al is ze groot, een wenfch.
Maer zelfs de Hemel eifcht niet anders van eén menfch,
Als dat zich by den mont het dankbaer hart komt voegen.
OP HET VERJAERGET YDE,
Van den weleedelen geilrengen Η ε ε r e.
Heer. GERBRAND ZAS van dem BOSSCHE,
Ridder, Baronet&c. Sekretaris in het Ed. Mog. Col-
legie ter Admiraliteyt op de Maze.
'k
R 3
jg Ε hoe v' geen kranfen van gebloemte u op te zoeken
Noch kruitfeftonnen van iiitftekende waerdy
Om u te kroonen op uw vrolyk Jaergety,
O Ridder! want gy vint die levende in uw boeken.
Uw groote 'geeft, gevoert van boven 's weerelts hoeken.
En latende in haer vaert de zon' en maen in ly
Streeft in ervarentheit alle anderen voorby,
Daer geen Juftiniaen uw wijsheit ^ouw verkloeken.
Ik ofFere evenwel, totteiken van mijn plicht.
Dit loofwerk j gefchakeert tot een Geboortedicht.
De Hemel, die u dus voorfpoedig wouw bewaeren >
Ten dienfte van het larit, den Raed, en uw geflacht,
Zoo zeer door U, als uw vooroudren hooggeacht.
Voeg' lang meer fchakels aen den keten van uw Jaeren.
134 v ε r j α ε r g ε d 1 c η τ ε ν.
verjaergroete
Aen de weledelgeboren Vrouw,
Vrye Vrouwe van Jaersveld.
Ε Hemel, die nu aen den keten van uw dagen
Mevrouw, op Nieuw weêrom een fchakel heeft geilagenj
£n 't achtenveerftigfte met noch een Jaer bekroont,
En overal zoo mild u zijne gunft betoont >
Zalj zoo het nae mijn wenfch gelukt, tot zijner eeren.
Uw Jaren alzoo wel als uw geluk vermeeren.
Opdat, dewijl geen licht hier zonder fdhaduw blinkt,
Gy 't eeuwig erft, wanneer de zon uw 's levens zinkt.
GEBOORTEDICHT,
Voor JONKVROU'W
Μ
Aen Mevrouw
ANNA VELTERS.
Η
Oe komt de Zon zoo vroeg gebroken uit de kimmen,
Met zulk een nieuwem glans nu teffens op te klimmen,
Die lang te pruilen fcheen, en eerft op dezen dagh
Beiroet al 'taertrijkmet een vriendelijken lach.
I iditn de May op't velt haer bloemen zou vertoonen,
En'c edelile geboomt met keur van bloefems kroonen,
Μ ^cil: hare Bruidegom vertoogen zijn gezicht.
En zy zich bakren in dat alverqmkkent licht
Dat
-ocr page 137-ν Ε R J Α Ε R G Ε D I C Η Τ Ε Ν. i^f
Dat alles leven geeft, noch zouze 't zieh getrooiten ,,
Al rees de zonnekloot met flaeuwcr vier in 't ooften, .
Al ilont zy zander Kroon en bloemen in den monty
Zooze uw Ε L12 Α Β Ε τ 3 in 's levens morgenftont
Met een geboortekrans na waerde kon begroeten,
Mevrouw, en hare fmart door haren dienft verzoetea
Bedriege ik my ? of bloeit het alles op^dat woort.
En brengt het land een fchat van veltviolen voort
En riekenden nariis, verquikt met verfehe beken.
En Venus bloem, noeh met Adonis bloet beftrekeni
Zoo ift. de May ziet u met duizent lonken aen.
Klein Maegdeken, en gy, als of gy't kon verftaen»
Weet dat bevallig mondje en wezen me te trekken ^
Tot lachen, en als blijde uw armtjes uit te rekken ^
Te zwieren vol van luft-, daer't alles aen u leeft, :
En hoe gy u beweegt, alree zijn welftant heeft.
De Hemel, die Zoo vroeg zich toont tot u genegen,,
Wil uw geboorte zelf niet laten zonder zegen,
De vrede, die u eerft de ruft heeft voorbereit 5
Zit zetver aen de wiege, en zuft u^alsge fchreit.
Slaep nu geruft, ey ilaep. de donder der kartouwen .
Afrollende op het ilrant, zal u niet wakker houwen
Of ftooren, als de vaek al zacht uw geeften dooft
En zijne wieken dicht komt fluiten om uw hooft.
Hoe zoud gy in uw flaep met ongerufte vlagen
Geduurig fchrikken, en 't benaeude hartje jagen,
Zoo 's vyands oorlogsvloot noch wekte 't gantfche land.
En blixemde weerzyts op 't Zeeufche en Vlaemfche ftrant»
Nu leg de goude bel, al fchijntg'er toegenegen.
Ter neder, 't voegt u een olijfkrans te bewegen,
Of jeugdige Laurier, die bladen kraken rne.
En zijn de zege toegeheiligt en de vre.
Ook heeft de friirche kleur iets om het oog te ftrelen.
Neen, fluit uw oogjes toe, zy zullen harten ilelen, .
" .......... ■ Êa^
-ocr page 138-i
X36 ν Ε RJ Α Ε RG Ε D I C Η τ Ε Ν.
Εη hebben reets een vonk van dat vermogenc vier
't Geen alles blaekt, maer met een aengename zwier.
Wat ZLiltge flaven noch van uwe fchoonheit maken ί
Wat zult gy fiere maegt, al jongelingen blaken.
Met een verliefde vlam op uw vrou Moeders fpoor!
Dan krijgt noit Man, als die uw Vader volgt, gehoor.
Zoo eerlyk van gemoet, 200 ruftig en rechtfchapen,
Meer edel door zijn deugt en wijsheit, als zijn wapen.
Dan zal uw Moeders fchoonte, u ryklyk megedeelt,
(Doch die nu onvolmaekt maer in uw wezen fpeelt^
Met heerelyker glans in Κ l α r α weder ftralen,
En fchijnen haer verlies met winil -weer in te halen.
Want ongevoelig plukt de tyt, die duuren haet.
De Bloem der Schoonheit af en fchenkt die aen haer zaet.
Ook is het fchoonft faizoen van 't jaer voor u verkooren :
Want Venus zelve is me als gy, in Mai gebooren.
De Hemel, die zoo milt tot uw geluk zich toont.
Die uw gezegende Echt met zulk een dochter kroont.
Late u met uw gemael ^^ noch lang die vreugt beleven
Μ ε v r o υ v , tot uwe Klare, uit kiiifche zucht gedreven,
Haer brave ftam verryke; en tele u neven aen,
Die op het lof lyk fpoor van hunne Grootvaêr gaen.
Aen den Η ε ere
Zeeraed in haer Ed. Mog. Verga'deringe aen de Maze.
De Ma es ziet dan met vreugt uw Jaergety herboren 3
En 't darde kruis by u volmaekt op dezen dagh,
Waerin't mijn zangnimf luft haer blijdfchap te doen hooren
Weleedle Ζ as, die hier het loflijk zeegezach
Aen
-ocr page 139-VERJAERGEDICHTEN. 137
Aen d'eedle Maesftroom zult ter goeder uur bekleeden.
My dunkt ik zie hoe hy zijn golven minder jaegt,
Gerufter als voorheen komt door zijn wedd' gereden,
En liefelijk alleen zijn oevers kutt en vaegt,
Om me, na 't fchijnt, nu uw geboorteftont te vieren.
De Hemel deele u lang zijn milden zegen uiti
DatMai-s, als hyzich komt in't lentekleed vcriieren,
Noch vele fchakels aen uw^s levens keten fluit.
En zoo het u mag ria mijn wenfchen wedervaren,
Moete ik noch menigmael u vrolijk zien Verjaren.
Η
OP HET VERJAERGETYDE
Van Jonkvrouw
MACHTILDE ZAS van den BOSSCHE,
Η
Et nieuwe jaer dat u ter weerelt bragt,
Tot vreugde en eer van uw geilacht,
Machtiloe, waerd der maegden kroon te ftrijken $
Heeft met een wonder willen prijken:
Want zelden heeft een menfch in een verbant
De fchoonheit, deugden en verftant.
Maer dat u weer bewaert heeft in het leven
Heeft noch veel grooter proef gegeven:
Dat heeft alleen een ruwe fchets gemaelt.
Van zoo veel lof waer mee gy praelt;
Maer dit ftelt ons in vollen glans te vooren
De wijsheit en 't beleit u aengeboren.
Zoo ver de vrucht de bloeuem overtreft
De bloem met recht zich boven 't zaet verheft,
En boven d'ent men boomen ziet waerdeeren.
Zoo ver heeft meê dit jaer te triomferen.
Ik breng by u geen bloemfeftonnen aen,
Een wenfch kan by de Goden zelfs volilaen.
S lil-
-ocr page 140-138 ν Ε R J Α Ε R G Ε D I C Η τ Ε Κ
Indien die nu gekikt nae mijn behagen3
Zie ik noch lang uitbreiden uwe dagen,
En u 5 eer weer het nieuwe jaer verichijn 3
Nae wenfch gepaert, en blijde Moeder zijn.
VERJAERGEDICHT
Voor den
Toen zijn E. tachtig Jaer geworden was.
Aen zijnen geboorteheilig.
Vocem mimtrnque Deo fimïlis.
GEboorteheilig van den Fenix der Poëten,
Die zoo lang 't grijze hooft beftraelt hebt met uw licht5
Ik oiFer vrolijk op uw outer dit gedicht.
Nu gy uw dichter noch een jaer hebt toegemeten:
Schoon d'alverflindende eeuw zoo menig heeft verbeten j
Terwijl uw voefterling 't befpieglende gezicht
Ten Hemel heft, en leert den ongodift zi/nplicht.
Of taft met boetgezang de fchijndeugt in 't geweten.
En gy, doorwijze Man, maekt d'oude dichters ilom>
Met zulk een wakkerheit in zulk een ouderdom.
Dat dus uw Jaergety my altijt heihg blijve.
Zoo ilap het negende noch 't achtfte kruis voorby!
Zoo fchende tijt noch ramp uw heldenpoëzy!
Tewijl ik achter u op waiTche vleugels drijve.
OP
-ocr page 141-VERJAERG Ε DICHTEN, ij^
OP HET JAERGETYDE,
Van den Hee r en M'.
Κ Α S Ρ Ε R Η Ε Ν R I Κ S Ε L Κ ART,
Rentmeefter en Geheimfchrijvei· van Schidant.
LAet de Berkemeier fchuimert y
En hybiink met fchooner glans
Als hy praelt met zulk een krans.
Zórgen wilt deez'k amer ruimen.
Elk om irijt zy eren
Op êk vrölijk jaergety.
C - ' ■
Schieland me^ van vretigt gedreven >
Wenfcht haer Rentemeefter heil,
Die, voor gunft noch gaven veil.
Na iets groters tracht teilreven.
En,,met een voorzichtig oog^
Zijnen woeker zoekt om hoog.
Zoo mij n wenfchen iets vermogen^
S Ε L κ Λ11 τ, lang van my geëert ι
Zal'er niets, wat gy begeert
^«iVA Wil..
Hier vernietigen uw poogen,
En gy lang by d'eelile wijn»
Op uw Jaerfeeit vrolijk zijn.
S 2
VER-
-ocr page 142-J4.Ö VERJ AERG EDICHTEN.
α ε ν
Κ.
Juf
Β
ν.
F'.
Et jaer heeft weer zijn kring voltogen.
De Lentezonne aen 's Hemels bogen,
Η
Breekt vroeger door de kimmen heen^,
Verjaegt den donker van beneen,
En rolt, ten dienft der tegenvolken
Min fteil voorover in de wolken,
Nu Lentemaent, voor'tjpnge kruit >,
Des aerdrijks harden fchoot ontfluit.
Ik heb voorhene met verlangen.
Uw Jaerdagh in geboortezangen
Geheiligt, en met vreugt gewijt 5-
Nu treft my weer de zelfde tijt:
Nu mag de Lentemaént weer roemen-
Op telen van haer maegdebloemen,
Op roozelippen en den mont
Die minnaers frifch maekt engezontj,
En Leliën, zoo onbefprooken
In Katarinae 's jeugt ontloken.
Maer gy aenminnelijke maegt,
Die 't lievcnde ooge meer behaegt
Dan verfchen daeu de ilaeuwe kruiden
Gy ziet, wanneer het warme zuiden
Voor't noorden en de winter wij kt,
Hoe alle bloem het hart bezwijkt
En laet het hooft ter zijden hangen
Met dorre en ingevalle wangen.
Ge-
-ocr page 143-Gedenk dan dat u jeugt al me
Zal onderzinken in de zee
Der jaren 3 die gelijk de ftroomen^ ,
Gediiurig op elkander komen.
Aldus zie Mars uw tijt befteet
Wanneer hy keert in 't lentekleet.
Aen den Heer
Μ Α R Τ I Ν ü S Μ Α R Τ Ε Ν S,
<
Tot Sluis in Vlaendren,,
Op zijn
Η
fj:;
Et eerfte jaer ftapt nu het tweede kruis voorby-
Van uwen ouderdom, de tijden glippen henen,
En-, zijn byna zoo ras verlopen als verfchenen.
Maer deugt en wijsheit toomt der cewen razerny.
Dies zoo gy hier geruft i en na uw doot wilt leven,
Moetge onder haer bannier uw zelve in dienft begeven.
d' ^ Lmagtige, die weer gerekt heeft uwe Jaren y
O i Vader, en verleent een bloeiende ouderdom^
Daerge in verilant en kracht maekc jonge lieden ilom>
AVil unoch lang tot ons vermaek, gezond bewaren,
En zegenen met heil. zoo geef de Hemel my
Dat ik noch lang met vreugt vier uw verjaergety,
14-3
Op den tweeden druk
©ER
KORENBLOEMEN,
Van den Edelen geftrengen Heer
Ridder ^ Heer van Ziiilichem &:c.
Y zullen dan dien onwaerdeerbren fchat,
Op nieuw verrijkt met keur van dichtjuweelen.
De werrelt afgemaelt op yder blat,
Weer zien in'tlicht? en in dien rijkdom deelem
De faem droeg lang den naem van ïConilantyn
Den aerdkloot om y zy leeft op alle tongen:
Van haer gewaegt de Tiber, Teems en Ryn
EnSeii>ej die van hem voorhy gezongen,
Een vafter zwier van dichten heeft geleert.
Maer welk een land zou Hoigens nacm niet hooren,
Die noit genoeg gelezen, en geëert^
Spreekt overal gelijk een irrgebooren.
Noch is dat voor zijn glorie tc gering.
Al zingt hy na elks wemch in alle talen,
Al fmaekt hy elk in zijn befpiegeling.
Het luil hem me d'aeloutheit t achterhalen,
De Grieken na te flappen,op hun trant,
En Martiael te N^^kken uit zijn aiTchen.
My dunkt ik zie de trekken van zijn hantj
Een fnelheit en gedachten die hem paiTen.
lofdichten. Γ4.5
Hier vloeit een zee van wijsheit overal.
Hier fpringt een bron met overvloet van ilraelen y.
En bruifcht gelijk een ileile waterval.
Die 't aengezicht der'omgelege dalen
Opheldert 5 en den blijden akker voed
Met levent kriilalijn en zilvre ilroomen.
Hier 's nektar voor 't aendachtige gemoet,
Uit 's werrelts miil tea Hemel ingenomen,
O bloemprieel, zoo konftig gefchakeert,
Hoe wenfche ik weer uw perken in te treden ï
Het heugt u, hoe ik u heb gewaerdeert
En nedrig, en verwondert aengebeden.
O rijkdom van orakels j vol van geeft ^
En Pinkftervier, hoe zal de naneef hooren , ~
En hoe zal hy gebovea, die u Jefift,
Dat gy zijt in't gewoel van 't hof gebooren ?
In'tbarnen van den krijg, en 't oorlc^svelt>,
In 't barften van granaten en kortouwen,
In't dreigen van het Arragons gewekt
En menigmael in andere landsdouwen
Uitheemfchen ver van uw bekende kicht^
Noch komt gy u zoo heerelij k vertoonen.
En drijft zoo wijt op wieken van 't gerucht,
't Geen met onfterflijke eer uwe dienft zal kroonen :.
Dat zelf de nijt, maer tot haer hartenleet,
En bittre fmert, het koftelijke leven
Van Komftantyn, moet achten wel befteet.
Al had hy niet als zulk eeij werk gefchrevea
m
S^^ LOFDICHTEN.
Op den Bouw en beiliering der Schepen,
Beichreven
Door den Weieden wijzen Heer
AMSTERDAM.
R Α Ε Τ
VAN
s
d.'^. Α Eloutlieit lag gcfmooit in't ilof van hare fteden,
XXEn rijken, deerlijk van d'onwetenheit vertreden.
Nu menig duiftere eeuw en jaren achtereen :
Haer koftelijk gewaet, zoo konftelijk befneen.
En rijklijk gefchakeert, wierd met den voet geftooten:
Zy zelf hield j, doot van fchaemte en fpijt, den mont geflooten j
En wenfcht dat eens een heir van letterhelden velt
Mag winnen 3 en haer eer , weer op den troon gellelt,
Uitflonkren door den mift en nevels der Barbaren
En woeftheit, zoo ontaert haer in de kroon gevaren.
Nu trooft u Moeder en getrouwe voeftervrouw,
Der wijsheit, trooil u, en verzet dien bittren rouw.
Uw zon begint alree ten kimmen uit te gloeien,
Terwijl haer heilig vier, nu meer en meer aen 't groeien^
Vaft d'ooilkimme achter laet, en ilijgende in den trans,
Spreit over onze lucht in 't eind' haer vollen glans.
Een deel der wijzen leert uw loofwerk, en de merken
Der diepe Beeldefpraek, d'oraklen van uw Kerken,
De wichleryen, en 't gefchrei der vogelvlucht.
Een deel, opvliegende ver boven zonne en lucht
In hun gedachten, fpoort uit Hermes goude fpreuken
Uw godgeleertheit nae j of moede 't hooft te kreuken
In 't openen van zijn geheimen, fchept het vreugt,
'tOlympifch renperk, en de worilelplaets der jeugt
I,
-ocr page 147-L O F D I C Η Τ Ε R 145
Weer op te graven uit hun aiTchen , en te hooreri'
Wat oeiFning Memfis en Atheenen heeft verkooren,
Wat fpiegelitrijden Troje en Latium bemint..
Gyraldus en Doleet doorfnüflen het bewint
Der ouden, en de magt van hun verdwene vlooten,
Hun fpeelfazeelen 9 en gefchilderde oorlogsbooten: «
Maer ruw, en zelve van. een donkre wolk 't verilanc'
Benevelt, daerze uit fchroom noch taften metdehant' ' =
Naer blinde fchaduwen, gelijkze lichtlyk miflen.
Die d'eerfte durven zien in zulke duifterniflen.
Nu weet een lid der Raet van' 't magtig Amfterdam, ' i ^
Een hooftüelg van de gryze en'onbefproke^ftam τ ν :
DerWiTSE^s, afgeilooit in Burgermeellerfchappen,
En loflijk ftaetbewint, .d'aeloutheit na te ftappen
Met een gelijke tret, hy groeit in'haren'lof, t
Ε11 zweet gelukkig in dieheërelijkeftof: ' . r i ^
Hy maelt ons, op 't panneel van zijn geleerde blaren, - 'J
Na 't leven, hoe Egypte en Rome door de baren, ^ ?
Qiiam ftreven met de boeg, en 't hoog kampanje ftont
Verfiert'metibeelden van gedrochten , en den honc . i'»> r ?
Anubis, Pollux en·izija broeder,"die van'jverre eb ί I
Matroozen toeftraelt, en begunfticht met.zijn'ftarrc, > 1
Wy zien hier Argo weer, Minerve toegewyt^ I ; njj^ ί
En Xerxes vloot, zoo lang verilonden'van den tyt; υ /
Enleeren hoe de krygsgalei pleeg voort te'glyen r. ( / ^Jl n.·
Op 'c flaen der némen die , 'in driegen hooger ryen<,l dioVi
Verdeelt, verwarden noch beletten in den vaert.
Macr 't is aen W i τ s en niet genoeg, dus hoog vermaert.
Der Ouden Scheepvaert op te viiTchen, uit deblyken
Van taefereelen en befchimmelde kronyken:
Zijn geeft weit ruimer uit. nu toont hy, vol van vier,
Hoe Vrankryk kielen bouwt op 't bouwfpoor van Fournier,
Hoe d'Italjaen braveert met oorlogsgaleaiTen,
En lichte gondels, die den fnellen ftroom verraffen:
I4fi È O FD I € H:T E:M
Nu hout lïy Piidlm fpoor>t en zkcam^trlsi^
Geioogen, welk ee© kmon Biktanje iii 'r bjouwaï fpanK
Of'c luft hem 't grooc geYam.dar Foriagediche: krakeiï
t' Ontleden, en te zien, lioe dltalja^en, in'teblaken
Der fteile zomerzoja, die met hasr:f41;mgte
Hem fmelc uk 'si Hemels trans > in; JonkenEnamwden vloet
Blijft kruiiflfen, en om koelte en friScke/ IiichE kveren.
Dan komt hy Nederlant haer' eigea Scheepsbouwr leerea.
En gaert een rijkoit fchat van woorcknop de. keft
Der Bouwkonit.jïeti geiehoeit. zij.n auwenzufte geeft
Vliegt me ten hemel ailiS zy d-Amftérdamfche^rlootett,
Zoo trots volwcQchr 5 dfe teiia jstet aen de wolken ftoölien^ .
En vaert teni ftairen iöiangs^ maisi op mars y geböuwc
Op watertoceBS> die fpanfeenen dbon het zouc
Des wilden oceaens,.e!iit bi:ekejii.¥aiè· de-gronden.
Gy hebt gantfch Neerhnr>dqQr,dii:\yer&ukid3ör
Gelijk uw.vad^ilid;dooE:uwe zca^'cn raet , '
O WI τ s Εί^ί! zöD bet nm; na. naijine weaafeh be£laet-,
Zal uw. naeuïiZoo] verre om beide Pï)olea.klinken>,
En daer het zwoegeojt Weit de.zopneJnizee zie^^^^
En daer de dagmet;vOpliiikendfeia hea:;(E)Gft ί'i " .
Met eeneji .ntiichiiren daeuw d^osj 'Cffloers dier. .w<alikein-Mooft >>
Als zich de kielen , dooc uwi fenixpea befchpeven, ;
Voort aen. vermaerder. doon uw, werk, in. zee begereja.>
En ftooren alle. vier de winden in: huk, rijk.
Noch isidie.nai^mijaiet:^^^^^^ verdienifcen, ongelijifc
Qfi
-ocr page 149-Op het uitgeven der werkeft
Van wijlen den
tèrwaèrdigèn Godvruchlgên Η ε ΐ k ε
ι D «
■■· s
Dienaer dc^ Goddelijken Woord^s ίώ Midcielbürg.
Jntammates Fulget honc^i^s,
^^ ' Al topt de zark uw godddijkèn nicind',
W y fchij nen· Wnodh^ levende aèi té hOorénV '
En zien uw hart, als eértijtsiMerigro^^^^
De Mey] dié van een tómelfch Vtér óntftbkeri,
Uwlevéü nét d^d fchoéièn c^ iüw lëèr .
Al heeft de haet in beidé ü ftout bèij^rofeni' ^
Gy vblgdé maer Kcit kmisrpbbrVah üw Heèi·,
Die zélfs niet Viry van Vüilelaftëfnibriden ,
En 't fcheriden van geveinsde Fari^éeft',
Braverende op hun nïéhTchelijké Vonden i ' '
Van harten en van ooren onbefneeri ^ -
Door weldoen wlft die vlékkdf Mt té'^ ^
ME Y
Uw faem zoo iein als 't ongeföëu!^ gêinóet,
Was zilverklaer geheldert iri dc^pralTen
Van waer berouw'en Kriftüis dicHjaa: blbéti\ ^
Maer fchobri'dé doöCUw tOrigVerBiet'tiefpr^ëii^
Die gulde tong 2ob vol van heilig' viêr]
Zy weet niet kracht'dié bandeii löS te'BtfekM^^
En fprekènde niet mbnden van" papiéiê
En bóven peil vari''t'fterflbt"öpge\iSrén ^ ^
• Verheft fetór'tó riiét godd^^^gèlü^?-^^
Zoo ver wjehife^ b^ittti ^ ■ ' ^
Wat
Het actdf^-'kuii'én in^harè^mèn mti
m
LOFDICHTE Ν.
Wat duiktge'r hooft, ó Zeeland! in uwtilroomeni,
En ilaet verbaeil met ongevlochten haer?
Of is't om dat de Μ ey ti is ontnomen ?
't Is waer, die is de Lente van het jaerj
Maer nu die is te zijner tijt veerdwenen,
^ Gdijk het een faizoen het ander jaegt,.
En dat die zon heeft haren kring volfchenen,
'Is'c eenmaeltift dat gy geen rouw meer draegt.
Een zomeroogil^ een herfiltijt ftaet te wachten,,
Waervan gy hier de koilelijke vrucht,
Genieten^moogt met dankbare gedachten :. ^ -
-U^komtze toe, als zijnde ia uwe lucht, .
In uwen fchoot ontfangen en geboren.
Hier is een fchat orakelen by een.
Hier kuntge kracht van Godgeleertheit hooren,.,
Dit 's eea tapijt van. boven tot beneen
Met kunft zoo. wel, als rijke ilof, volweven.
Nu worde ik door de fchorre boettrompet,.
Van 't zachte döns- der zonden voortgedreven χ
En itae op zulk een kerkmuzijk verzet.
Die 3 uitgerolt door zoo veel tempelboogen.
En kooreii , van^ geen daken meer geftuit .
Nu eerft terdeeg zal toonen haer vermogen
En ileenen zelfs doen kennen haergeluit.
Dan hoore ik weer de lofbazuinen fteken.
En zie natuur, gelijk in Edens hof,,
(TaQo ichoon 5 zoo groot, wort hier haer ftant bekeken!)
Verfchijnen tentooneel, tot 's Heeren lof,
Hier is de toom van 't dwalende geweten,
Dat, fchoon de zonde uit dartlenovermoet.
Het op den'mont geklopt heeft en verbeten ,
Weer keert op 't Ipoor van achterdocht en boet. ^
Hoe hoor ik hier weer Paulus redeneeren,
't Zy dat hy als gezant komt aengetreen
-1 ■
Om 't heidendom'tö ilichren en tóeereny ;
Of Leeraert; zijn ^οφοΓεη^^Ηebreen..,- ..
'k Zie Salomonxzich ;2:elfs. voor my vertooncnj
Maer niet, daeryhy vervoert: van duUemin,
Ten eeüwigen fchaiidael vaii zijne krconen,
Te .voet Yalt een; bloetfchandige^afgodin.
Maer even eens als hy, ten troon geldommen,
De Leeuwsbannier van juda hefc omhoog,
Al 't aerdrijk voor zij η wijsheit doet verilommen,
En 't alles peilt met itraelen van zijn oog.
Volgt dit kompas en d'aenge\yezen ftreken^
Al die gerolt op 's werrelrs cceaen ,
Scliynt t'élkens, als van alle hulp verileken,, ^
In 't gapen van dien afgront te vergaen.
Dees graedboog zalu fix de Noortftarfchieten,
En voeren u^op d'ongeiluime^plas,
Gelukkig.en .ontilagen van verdrieten, .
Al waer't tl luft 5 Vand'eene aën d'andereas* '
Zoo fteekt dë deugt het hooft gèduurig boven!
Al vliegt de nijt haer in het aengezicht.
En zoekt ze van haer luiiler, te beróoven ^ '
'tis vrüchtelöos: wanr zy is^'enkel·licht.
Dat, hoe geheim 'gedompek''en verileken',
En onder 't floers begraven'van'd'e,nacht, ^ ' i
Weet in triomf door zarken heen te breken.
En fpreit zi.ch uit met grooter glans en kracht.
Zoo zweeft iiw faem op ongefniiikte wieken
Al voort'en voort. Godvruchtige de Me VP·
Van daer'de dagh ten kimmen' op komt krieken
Tot daer de nacht diekleet inhaer lievrei^
Die is de roeil der eeuwen al ontvlogen.
Kalvinus ziel,eet: manne uitMeze blaen, '
En wenkt rnet haér geftarnb o^^^
Terwijl gy zult mèt hemten reyegaen.
■T3 ^ ■
'49
1
'λ i|
Wy
f;
■
-ocr page 152-4 Ó F 6 ï € Ή ï Ê
Wy zaemlen, alis een bie, de honigraten .
Die zoo vol keur in dezéö iiiifthöf zijn ,
Daer wy ^t gebfoec van fp^iiiilen ζ wellén lattn
En'barden aen hun doodeüjk venijn.
Scheen Zeelant eerft u rnaer intop te hadea
Uw lof leeft nu alom en kent geen paeleii.
ί',
O p de
Door den Romein
τ R Α J Α Ε Ν β ο κ κ Α L I I Ν,
Befchreven;
Επ nu in't Nededantfch gedruktby Her^ Galama.
!
nt^ Λ Δ j Λ Ε Ν j de Rop mfchen. Adelaer ,
JL Uit's werrelts mift omhoog'gevïögeil/^
Ziét elk met zijn doordringende oogen
Iri'tharte, en groeiende in'tgevacr.
Het geenmen zelden ziet ontv'Uen,
Diè van een hooger geeft gedreven
De llaetzucht weten na te ilreven,
Èn in 't geheim der Prinfeii zienj
Geeft ai de rijken haer waerdy,
En weegt den aerdkloot pp zijn pennen.
Hy leert een Vorft zich zelven kennen ^
En't rechte perk dec héerfchappy.
Nu ftrijkt hy neder op Parnas i
Daer alle volken zich vertoonen ^
Voor,Febiis en der Klazen troonen^
Van 's werplts eeiie êa andpre as. 1 „ rr
Hier is Α pols orakélKoor, jV
' De goude^ Drievoet en li^urieren :
Hier
-ocr page 153-Hier veft dc wijsheit haer bannieren;
EnfcMj-ooin^nièt éioÊderéaekic! réchtdoöè
Te ilrevenj zonder hare leen
Met praelgewacfeË Et beë^kktn j
, ftT-« 8 ί·'5 3 Η i J Δ J
Fn voor haer Icnoonneic te gemeen.
Maer gy dogrlij^h^e Β .οκκ α lr^ n^^.,^ ^^
Verhevea ^idÏ ^e ^^ H^èSèn ^ ' ^' \ ^ 4
Het Earf der Vbrfteri dorft· ónttèden »
En't w^zen ich^f^n
Door een Vervjoegten na^
De ftröt h^ 'utt^fe ■ ' ^^
En klinkt aeft"'^:^·
In Neerlant wafzê TéMefs^tè 'vinÜén^/
En had v^rMjfr^', > , ^ ^γ
Tot G AL JVM^^ii liit^edle zi^til, .
Dien ichat alleeiv^^nyck ^ ^
En over zoo^y^l· e^l
Uw werken ^pejqdie injcfn^^^jliicltiif^ ? r^ -j
Dat ifeerjiAweel, zoo . '
Der Nederlantfche t^elrg^gfeg^fjcT ' ^ ί >
Hoeft om: g^en nieuwen j gï^n^ l^erfl^ip^ ^
Die uwe fpreuken me laet hoof en
In Friellant, dm?! gmQ^i^M ooreaj
Om haer febiï^i^©^^ i /
^" · ■ Γ· fïKi . ίτκ>οχ T? ifi ' ΐ ^P
-ocr page 154-Ι^ί
L ο F D i C Η Τ Ε'Ν.
OP DE Β I Β Ε L S Τ Ο F
Van den Heer
■ , ί ji'
Wie zal voortaen de Poëzy,
Een hemelgaef van God gefchonken >
Verachten als een razerny
Die niemants luft behoort t'ontvonken .
Omdat ze op een verheven trant,
En van eèn g'rooter Vier gedreven,
Voorby.ftreeft het gemeen verftant.
Dat laeg by d'aerde neer blijft zweven,
Daer zy dbnfterflijkheit geniet ' r _j ^ ^
En onderihaéf de ftarren ziet, ' i '
Dan geeft de Hartog der Hebreen ^ ' ' ^
Den hemel-en het aerdrijk ooren, -
De rotfen fplijten zelf vaneen, -
De honig wort uit hun getoren, '
En olie vloeit ten Idippen uit. ^
Dan voelt zich hart der zee verftijven
Op 't goddelijk triomfgeluit,
Toen Faro, met zijn heir aeii 'r drijven, · ^
Als' drenkeling ,, de voeten fpèelt ,;
Daer lirael geen water vöëlt^
Als
J :-ii;
r:
Men ziet het^Hemelfche tapijt
Ontrolt in Gods gewijde bladen^
Alöm met zoo veel konft en vlijt,
Verheerelijkt met dichtfieraden,
Niet in den zoom en buitenkant j
Maer in den inilag zelfs geweven
LOFDICHTEN, 153
Als beelden Van volmaekten ilant,
Die't gantlche werkftuk kiifter geven.
Zoo gloeit by paerlen aen een kroon,
Een Diamant noch eens zoo fchoon.
Dit wekte 5 ó Β α κ ε , uw eedlen geeft,
Om in dat heiligdom te treden,
Te fchoeicn op een duitfche leeft
Zoo veel gezangen, die met reden
Van yder werden aengebeên.
Als vloeiende uit een hemelfche ader.
Ik ken geen fchooner Hippokreen,
En noit zag ik den zangberg nader.
Hier laeve ik, uit een volle borft.
Aen heilig water mijnen dorft. ' ^
Gy, opgevlogen als een Zwaen, '
Zet u op Libans toppen neder,
Terwijl de fpelende Jordaen
De fchaduw van zoo menig Ceder,
Verdubblen ziet in zijn kriftal.
Zy willen hare vreugt 'vertoonen,
En, fpieglende in zijn waterval.
Verheffen hooger hare kroonen,
Nu gy, op Salomons geluit,
Den lof zingt der vergode Bruit. ^
"Welaen, 6 dichter, net van zwier,
Laet ons uw zuivre klanken hooien.
De wierook van uw kuifch papier
Wil zelfs het hemèlfchdom bekoren.
De dichtkunft zal dat fchoon juweel,. ^ , / j
Zoo waerdig om haer hals gehangen,
Waerdeeren als haer befte deel,
Tot glory van uw bibelzangen. ,
■1
L 0F D I C^HÜE Ν.
De kunft zoek' elders enlden ;lóf >'
Men prijs' die hier ook om de ftof.-
Aen den Η ε ε r ε
op zijn bevordering tct der
RECHTEN ^ D O C Τ Ε R.
Laarea Domndus,
Η Ε
ί· γ
-W
VRouw Tliemis ^ aen wiens bprft gy lang zij t opgetoogeoj
En onder haer banier ten oorloge iiitgeruft,
Daer Vorft Juftiniaen der landen tWeedragt bluft,
O Τ Η ο 11Ν X j toonde aen u noit vriendelijker oogen >
Als niize uw Ja^rgety zoo )gunftig koomt v:eciieren,
En overwonnen door uw..geeft j, met zoet gewelr.
Voor u voortaen de rolle en iviérfchaer open ftelt.
En kroont uw hooft met hare en,met, Apol's Laurieren»
Die uw geboortendagh ,ζοο groot .een eer aendoet,
Toont dat zy i^w geboorte?ook vr.olyk,heeft begroet.
, Aen den He er
Toen hy. van de wiiTelingder fchulden redenkavelde.
Ε wiiTeling van fchulden tegen fchulden,
Geeft OxFORT nu een rijke zee van ftof>
Terwijl hy haeft zal pralen met dien lof.
Dat Themis hem zal tot haer voorfpraek hulden.
Maer hoe betaelt hy dan die glorie ^ hem vereert ?
Als hy verdrukkers toomt, en fier het recht beweert.
OF
-ocr page 157-Ο Ρ D Ε I N-W Υ D I Ν G Ε
Vanden HfiERÊ ■ ^
Ο Α Ν Ν Ε S DÉ WITTE,
Tot d€r MEDICYNEN DOCTOR.
' ' . ί > . ν,· . ■. ,
CHulu tuUt feicisque fuer,\ c , ^
■r
. V
't ^^ Aet wel : uw onvermoeide vlij t, < ).
\jr Om uit een wij dp^zee van boeken
Het pit aeV artzeny te zoeken, . ,
Wört nu verheerlijkt op zijn tijt. y , ,
De zonn^ad det ν „ . i a
Bekranft u met ApoFs Laurieren.
Mf dnukt ik zie in uwen lof ^^
De geeft van Hippokraet verblijden ,
Die zulk een langéh reéx^van tijden
Verfchafte a^n -d'artzeh rijke ftof
Om foribhêr'iLls 't igefla^ht dér Reuken
De doot het bekkeneel 'te kneuzen,
'O WiTTË wijk. Hét fpook fehict toc j
Maer breekt op uwen fchilt zijn fchichten.
De doot moet voor geleertheit zwichten ί
L ο F DIC Η Τ Ε Ν
Die llijt Satiirnus yfre roe , , -
En, aengebeén by.alle volken,
Treec met haer voeten "op de wolken.
Aen
" ί».
-ocr page 158-Aan den Η e b r γ
Toen hy in de Hooge Schoole van L e.i den der
Medicijne Do£tor wiertingewijt.
156
Oogstraten, 't is u te gemeen
____Zoo diep in Febus gimft te deelen,
Ais gy het dichtperk in wilt trêen,.
Om Vondels toonen nae te fpeelen,
Dien Duitfchen Fenix en Homeer,
ZooJioog uit 's werrelts mift geftegen.
Te volgen op het fpoor van eer,
En na te vorfchen zijne wegen.
Al heeft fchier niemand zich dien laft ;
Als zonder voordeel onderwonden ,
En vruchtloos op zijn hoofd gepaft
Een Lauwerkrans, te dor bevonden j
Noch ftreeft uw geeft na andre lof;
En om uw' kruin nacr eifch te fieren >
Te beuren uit het aerdfche ftof,
Behoeft gy dubbele Lauwrieren.
Macr fchoon u het Bataeffch Arhecn
Bereid ftaet plechtig in te wyen ,
Als die, gelukkig doorgeftreên
In 't worftelzant der artzenyen,
Den loon van onvermoeide vlijt ^
Van nuchtre en ongeflapen nachten,
En van uwe uitgekochten tijd
Met reden eindlijk moogt verwachten ;
Noch ftaet u voor het laetfte om prijs
In 'topen velt een ilag te wagen >
Η
Op
Op dat d'bnzydige uirkomft wijz% -
Of gy den Lauwer^ weg zult-dragcn.
My dunkt, ik 'zie u,· als een Leeuw,
Die van de jagers aengefprongen,
In 'r hitfen van het jachrgefchreeuw.
Van vore en achter word gedrongen- <
Maer nergens" van zich zelfs ontaert,'
Daer 't edel bloet zied in zijne aêren,':
De maenen opkrult en den ftaert.
En brullend hen komt ingevaren, ;
Rijt al de netten los als:raghï f:rrid ν Η
Schut d'yzre fchichten op zijnV tanden jiJ f
En 't hoofd opftckende in den dagh,;
Vind niemand, die hem aen durf randen.
De'Maes ye^wacht^ln^^ fchijn^ >
Ten trooil van krariken'i' diéVerlangen V
Zijn voefterling-weer van den Rijn'
In zijn geboorteftad te ontfangen.
157
Λ
..i
Daer zy voortaen uw Hippokreen^
Daer doe,d' Ervarenheid u wezen ji rr Λί
Een Hippokraet, eni een Galeen^ j ';
Zoo worde uw'fartzeny-geprezené '
Op de Anatomifche Wonderheden
: »
l€r ftreeft de konft natuur voorby
Die kan de leden maer bootzeren
En fchikken iri gepaften ry,
Maer haren ondergang niet weren
Η
Wan.
χ ο F D I C Η Τ Ε Ν
Wanneer dé tijt met fnellen voet
Vooruit geftoVep onder 't^ draven,
Den draet des levens kerft verwoet ^,
En geeft de lijken aen de,graven.
En ilort mèt een verwaten hant
De glorie vafi natuur ia 't .zant.
Maert Β r o t ο van een i edel vier
Ontfteken, én.door Juft: ^gedreven,
Weerftaet dien trotfchen' vyant fier.
En fchenkt ,de dooden zel:Ê liet leven.
Hy breekt den.zeifen .van/de; tijt
Op bleek geraeinte in. ingewariden,
Nu reets den grafworm .toegewijt .
En vreeft de doot niet aen te randen .
Voor haer grimmas noch fchicht vervaert,
Zijn fnijmes paitbHde op ha'er zwaert.
Of
.v> '·; ί i Ai .
OntlédirïgkMft'l' höè üW-lof
Door dezen- hérd-in^tóp géftegén i
En gy^natitilr wat hèfetge ftof
Om hem te da^fïkeii vöör den zegen.
Die u bèholit'in fthérpén roeft;
En wreeden kanker van d€ jaren j
Die dertel al uw pracht verwoefl::
Hy kanze vóór 't Verderf bewarên >
En 't geen gy 't leven gaeft uit gunft .
Vereeuwigen door zijne kunft.
Hoe ichijn^ dat hart liiy zoö ge^ont
En in zijn vliezen hecht beilooten!
'k Döör^iè.'het^hiér tot ib-èyn :
En hoe h6t blöèt PöïiÉöiii gê^öteii,
Door aders en hartaders vloeit,
't Lazuur gdijk en blóetkoralen ^
L Ο F Ε) I CH Έ E/l^
j0f ftratei^é üe zonv -
Aen 't; hèmelicKe? gewelf te pr-akn, i
-.1:13:0:^5 d'a^oritjSmmen^nietmit zee.
Als hicht êm^wiiideft ii^iiifi mm·ι .
De long en lever .even fchopn
Is dbnveMerflijkheid befcjip^
^Zy flaen ioo levent hier^t^^^^
Als warenze nu nieuw gebporenj
De vruchtbare akker ;vap, het zaet,
^t Geen al het'rnenichdom
"L'apht ?}iier u aen met Wy'gelaet, :!',
En heeft .geen kou-noehilü^^^ yreezek'
^ De Blpem des maegdpips, teer.v^ aert ^
Is hier voor alleVfmeï biewaert. ^ , .,
Al die^ voortaeni, dbor uw bóleit, '
Zich-zeiven ^béter ' feerm^ kennen J
'MBefpieglende Gods Majeft^^
Hoe nedrig Moet gj u'géwennen.
Nu ^eh menfchdöm -niet bntbreekt
Te werden hooger ppgenqmen,
"Wanneer d^ontledingkonite fpreekts. ^
En leert u tot uw zeiyen komen,
En, met gebogên Üert en knien»
De ifGodheit dienen en p|itzien4 ^^
Aan ^en Hee R ε
Η.
r · ' .
■ · f ■ ' ■ " ···*.»··
Toen hy tot der Medecijne/I^q£t^^
Rouw Themis, en' Α ^llo^iangih ftrijt,
ν
Wie v.an uw beide 't meéftd^kon iékóöreit^
Onthaelden ïi'met'onvérmoéide vlijt >
^ Erinnerden haer^leiïen Voor: W^dre ^
Zoo
-ocr page 162-Zoo zeer alom by 't menfchendom geacht 3
En zetten haer welfprekenheit in kracht.
Elk quarn een fchat van wijsheit u ontvouwen.
Maer Febus won in uwe ziel het velt :
Want daer hy zorgt om levens te behouwen,
Weet zy alleen te waken voor het geit.
Maer 't leven woeg uzwaerder danihet gout,
Hoe zeer men't inwaerdie, en aenzienhout.
Gy bruifchtein't eind met luftde haven in,
O Hendrik! door een zee van artzenyen:
Apol heeft u Λ^eVwaerdigt met zijn min.
En vorderde uw geleertheit met verblijen.
Hy bood u zelfden Gouden Appel aen ,
En kroonde uw hooft met zijne lauwerblaên.
Nu zien wy umet vreugt ten top geftegen.
Terwijl de doot te minder triomfeert.
De zwarte gal, en vege koorts, verlegen.
Met fpijt bekent dat konffc de doot braveert.
Zoo zeegne God uw heilzame artzeny ,
En make u van ondankbre lailer vry.
O Ρ DE I Ν W Ύ D I Ν G Ε
Van den Η ε ε r ε
Tot der MEDECYNEN DOCTER.
GElijk een ftroom met kracht aen 't bruizen.
Ten monde uitbreekt van dam en iluizen,
Sleept akkerlanden, vee enilal,
In zijnen fteilen waterval.
En weet met arbeit door te fchuuren,
't Gebit van opgeworpen niuureni ,
Zoo
L O:F p:JoQ JH t} Ε Ν,
Zopi reeft] g^leeri^^
Den beftr^^an^hn, , .
t -^^^i^/m^-^AbM^Ü^htmi iTiibns:
(^d^fnfcfl^ fknpPR Μ IW?^; ο r· rbo'!
Apollo zach uit 's Hemels (treken,
Dop a' Jmei;^ ?pen :^eilig νier oi^t ilek€%^\
In artzenykunde al zijn tyt
Beileen met onvermoeide yl^tj
ΐίοέ^Μ bf fiSivarniR^^^HSv^ .
Uit had t'y J én wiert uit mi
Van zijn Binkvpetfn .
"" Die l&ofdén met liun vM^ ; ^
En vuldeii'lNéerlant met üw lof. s ^ <
Op de G Ε Ε S Τ Ε L Y Κ È G E D ί C Η T E Ν
. . i
.•i
V. Α Nii^-^^ii '^fn -c.
"" ΐύ - ■ t
hier O Ν I Nï ü s" Ζ W E Ε R ΐ S.
Geweldenaers, die kijifche';zgpg;godinnen
Zoo onbeluift mishandejt; en onteert, ^
En hen j in 't oog van yder gele,ho^ , < ,
Noch vërgt om hulp in, uw- óntuy>tig mmnen ,
Als hWldenze > in' bórdeelen bpgeyoet,
Een druppel van dat geile en eerloos bleet.
' X " " Koom
Ε16 τ
Koom leert van Z^eerts, door eedlen geeft gedreven,
Geen oren meer te fchenden door uw dicht.
Noemt geen vermack als 't geen ons t*evens fticht,
En onderwyft de plichten van het leven.
Wie anders in de dichtkuniï zich gewent,
Heeft noit het wit dier hemelgaef gekent.
Op haer Gedichten.
N^'U weet ik eerft hoe waerlijk gy het nat
Gedronken hebt uit Febus watervat!
Uw fchrandre ziel, van wijslieitsbachus dronken,
Kan, door haer kracht, mijn Klio doen ontvonken.
Ontvonken? ja. de glqetis groot genoeg.
Dat niet den damp de vjammen overwoeg.
Gy zingt ons als een andre Sempronye,
Of Saifo, maer herfchept in een Thalyë,
Van 't zuideras tot onder 't beergeftarnt
Daer't noorden fneeuwt, of't heete Lesbos barnt.
Moer ik my nu verblijden of benijden,
Of zetten liefft dat allebei ter zijden,
En ftaen bedeeft in zulk een wonderftuk?
't Is uit met ons. het nijdige geluk
Schept mannen brein in teere maegdeleeden.
En doet een Vrouw in Febus renbaen treden,
Daer haer gedicht een yder achterlaet,
Die niet alree aen 't eind der loopbaen ftaet.
Zoo komt een maegt, aen Pallas boril: gezogen,
Door*t groote heir der dichters heen gevlogen ,
In't binnekoor van Febus'gi'oote Kerk,
En doet onze eeuw braveren op haer werk.
Ga voort, en noop mijn zangluft dus metfporen.
Dan zal de faem uw groote geeft doen hooren ,"
Zoo
-ocr page 165-Zoover 't verftant vanmaegden wert gerGemt... :
En wiert mijn naem dan eens met ugenoemCii'-.d ί
Dan vloog mijn dicht op uwe zwanewieken, ' ι Cl
Van daer al vroeg het ooften op komt krieken
Tot daer het weft de zonnepaerden ipoelt. i ' » /
Maer ach! ik heb te hoogen wit gedoelt. j
Mijn keel bezwijkt in 't midden van het zingen jOoo^
Vergeef my dat mijn ftem niet door kan dringenir;/
Uw loftrompet rukt mijn gedachten me;
Nu reize ik al met uw gedicht op zee. . i. .
Nu wil ik 3 daer maer duitfchen zijn geweken;) n. '
Κ O R Ν £ LIΑ 5 in vaerzen hooren fpreken'!3i xj L' ; 4
De tijd ontdek, zoo klaer aen elk als^myy f ï
Dat ik u roem > maer zonder vleyery. -
; ' · ■·...... c ·^ ■· ' -1665:.,
. / : i ■.·.-, ' ' i ri - ■ ; , . .« aT. .· , ■ i . . . . i ; . · . ■ ■ .. .
Toen hare E. my.de eer vergunde van eenige vaerzen, uyt
Luciaen'vertaeltj uit ;te\fchrijven. ο
' " ' i^ccepHJJimé femfer' ^ " ' ......... '
Munera funt domris quix, pretiofa. facit.
EEn gierige acht de gift na 't voordeel datze heeft:
Zijn luft beftaet alleen in goude en zilverlingen.
Een fchat die wel een fchijnj maer geen vernoeging geeft,
Nochtans 't gemeen beloop en ftant der aerfche dingen.
2fy toonen, als de fuik^ een' klare en ruime baen
Vah
voren ·, maer zie toe , verdwaelde reukeloozen,
Al fchijnt die weg, aen 't oog, bequaem om in te ilaen,
Daer leggen doorenen verborgen onder roozen.
Die edelmoedig ilreeft vermy dat fteeklig pad,
Tin zie op voordeel van de kunft en hare gaven.
Het ^om igepeupel kent geen gave als, die haer fchat
En beurs verrijkt,^ léaer hmi .db zael in legt begraven.
De wijsheit pra^ltj die mcc meer kracht wort ingeftort.
Wanneer 'ze fierlijk vloeit in .onbedwonge dichten.' ;
'tMisftaèt fpijs niet datze in goiide fchotels wort
Ter tafel opgediicht byi xykeifakkellichten.'... 1 ..
Zoo.wert de xvijshcitjiiótiltgédient iin . Pódzy·^ : i 1
Dit weet van i L1 μ β ο r ά ,τ 'c pink der Amftelfcne aninèrven,
Dies fchenkt zy aen mijn oog.-en oor de lekkerny
Van Griekfche Luciaen, beklat met duitfche verven.
Een gift die wel vernoegt ·, fmaer nimmermeer verziet.
Zoo klimtmeiojp Helikon 1 énid'altijtgroene toppen ί
Van 'tfchaduwrijk Parnas., 'de rijmgodsBerg. zoö gaet
Een fiere maegderei by groenbekranfte koppen.
Streef gy mijn zangluft voor, gezufters vanApoI,
Bedaeuw mijn lippen uit de hengftebron en beken
Van 't groen kaftalien: zöö zal mijn yver vol
Van uwé geeft^heit I u fólgeii 'in tMe ftijken. / ; J
Uw rijmtrant volgen ? ach i dat woort is veel te vroeg
Mijn lofle tonge óntilipt. ik ken mijn onvermogen. ' . '
De wille ontbreekt my niet y maer kracht, 't isme eers genoeg.
Dat ik uw ftappen maer van verre mag beöogen.
ia;; J .i 16jr
• iii f ; , 11 ■
QP D'AENK.OMST IN 'T yADERLANT,
Van het iijic van wijlen'den Éi Kiarih^ He ε re/ .
,.;: .. RiddèXj, ι ν;,.. ..,.ι
L*. Ammira^ hjm BMmt en "^f^vri^m^J ^ ^ ^ ^'
' ■■ -ir.y:/ j.^orfi 'n^ .r'J ' fv' ■
Aen de Edele iMogehde ^ Γ ? >
Heerén. Gel
AdmjraliKit.,bp3e Maze» , "
τ ... . _ y , . ......
MTn Zamhéldth^i'^mf-^èielliH d'^ ■rófm/·'^--'--^'' '' r
Bn Λίΐφ, hieti^mtk lij-^mht ïun giedii^ht hg^oeten , -' ''
Het^^eenz^^.eerb^di^^kioff^t.^^ γ·Ι:Γ
Zeeraeden aen de ^J^aes^^ ^^etmgeii mn de ίτοΗψ . , ^ . ^
deugt des fj^ansy die tot een^^mmirael^^oren^ _ r
En tot verdadiging vanuu/e vlag geksóren^ ' ' ' ' J ^ ' ''
Zoa ver de wèrelt.Qpot hejpoett i^órt ναύ 'dé bar én, ? '^ ^ -
8n zijne daedeh'kfgemaelt,h'eφ■ mei üjn htoet . ^ , '
Op tafereelen j αί z.00 duurz^aem^oL· de-jaren. ^ · ' j. ^ , ; ί
UitSHishage li niet,^ dat η mijn dicht wort toegewijd^ ·, . : ?
Oie'ilijk^hehtingehaelt met mikkeen eer en vlijt.
ι,ίΛ). , , Ti...-J i -ii j i .. : ,■'
O groöte Rr u i τ · difev-véÈn-tór de dagera^^^
De kinv met fóozën kreiönt-^h'llèéyfende ^
Tot daer de zon vêiimöéic hit'aérdnjk^ ' ^^
Haer ftralen kHm^t i'ch^z vefkóelt m^TJiétijs/brón, -
Den donder hoorèriilièt van uw gevreéfl: fcaïiöni'' ^^ '
Η Ε 'E, , „',ΐν,,. . . Ν
De Heerèn Gekomraitteerde .Raden ter V
G
Die 5 zwevende in den gloet der barftende granaten'
En in een vierpoel, als ten afgront uitgelaten,
Van buskruit en harpuis, vergiftigt met achy,
Noit wiert gezengt, maer fteets't geluk had op uw'zy.
Gy komt: maer niet gelijkge uit zoo veel watertochten
En zeetriomfen j by Barbaren en gedrochten,
En Turken overal zeehaftig zijt gekeert :
Noch zoo, gelijk toen't land, alom fchier overheert
Van vyanden, de keel en afgeteerde longen
Van hunnen havixklaeuw geparil en toegewrongen,
Verwachtende in den hals nu reers de laetfte fnêe,.
Door uw beleit en moet weer adem fchiep uit zee:
Daer gy, ten dans gaende op 't muzijk der donderklooten
Tot vierwerf overwont twee Koninglijke Vlooten.
Noch komt gy evenwel als een die zegepraelt,
Maer met zijn dierbaer bloet heeft zijn Triomf betaelt.
Aldus voltoide, naer een reex van Heldendaden,
Epaminondas eerft zijn kroon van lauwerbladen.
Toen hy, getroffen in het hevigft van den ilag,
Den fchicht liet fteken, tot hy zich verwinnaer zag j
Maer in een ilroom van bloet uitvaeren liet zijn leven,.
Zoo drae zijn vyant uit het velt was weggedreven.
Het Y , zoo menigwerf gezegent door uw hand,
Gelijk een parel aen de kroon van 't Vaderlant,
Verwacht het Heldenlijki dat van de Maes ontfangen
Met dankbre erkentenis, en met den rouw behangen-,
Die'twaerdig overfchot van zulk een krijgshelt pafl:,.
Uit Zee wort toegevoert: daer 't naer zoö zwaer een laft
Van ilaetbekommering en oorlogsdapperheden,
Waermêe 's Mans krijgsdeugt zelf heeft d'eeuwen afgeftreden,?
In'tmarmer grafgewelf de ruil verwacht in't end,
De zoete ruft, hem in zijn leven onbekent.
De kruiderijen, die het lijk, door zoo veel baren
En ftormen hier gefleept, noch van/t verderf bewaren,
i66
^ · ^ 1
-ocr page 169-Weerftaen *t gewelt der tijd met minder tegenweer,' '
Als d'eedle balfemgéur van zijn onfterflijkeeer ^
Die heeft in feilen brant vanoprlog, t'allerwegen ■
Geloutert en beproeft, een duurzaemheit verkregen.
Gelijk de Fenix, als nu allermeeft zijn ilam
Ten einde fchijnt > zich door de riekende outervlam
Van Nardus en Kanneel vereeuwigt met meerglaniien.
Met welk een kroon zult gy 't eerwaerdig hooft bekranflen',
O Amfterdam: die d'eer geniet van *t groote lijk
In 't graf te zinken, tot een eeuwig Heldenblijk?
Wat ftevenkroon zult gy nu op zijn haeren paffen,
Die hy niet lang voorheên veroverde op de plaifen,, ν .
In allerhande lucht ? met welk een keur en pracht
Van Vlaggen wort hy beft ter aerde nu gebragt.
Daer nergens Schepen op de Zee met wimpels prijken,
Die hy niet voori zijn magt eerbiedig heeft zien ftrijken ?
Al 's werrelcs vlaggen dan^ en deer van 't ,z^egezagh ' i
Geveiligt en geftaeft, beftaen in zijne vlag : ♦
Die zy zijn lijkfipres, die mag alleen hem kroonen.
Maer hoe zal 't Vaderlant zijn dankbaerheit betoonen4
Is 't in die Lijktombe op te fieren tot zijn loff
Hoe heereUjk men die voltrekke in konft en ftof,
Noch bouwen fchooner graf in hun gedachteniffen
Die hem waerdeeren eerft, nu zy zijn daden miflen.
De Nijt, hoe wrevel, heeft toch met het leven uit.
En voelt dat haer gebit , op dootgeraemte ftuit.
Noch was *t genoeg den naem maer op de zark te lezen, ^
Voor zijnen lof wie kan daer van onwetend wezen?
In welk ge weit is toch zijn fabel niet vermaert.
En blinkt veel verder als Orions oorlogszwaert i
Maer 't was onze eeuw noit van den nazaet te vergeven,"
Dien 't luiten zal hem ook in marmer te zien. leven.
Een enig graf was voor dien Held ook veel te kleen. |
Het noootlot wilde 't aen zijn glorie al befteen.
Het Va(^rlant door bem'inaiié6f \dari Veertr^h ilagen * '
Verdadight, daêr 'heeft delzegè wegged^p^
Biwaert het Ijjk'met'meer eerbiédigheit- én i^
Dan 't oflderaerdfche Rome itt mönig'grafgéhuchc
Het heihge gebéent der oude'K'rifteilhelden>
Die tegen -NerÖös haet en Antönyri ftelden*
'T oproerige Si^ilje", och ons te wel bekent ■
Door zijn verrhaeide do'ót, daer't ichiiifnende e^^^
Van dootfchrik tegexi ty en ilrooiji'fcheen acn te wrijten,
En Etnaes oven tot deil afgront op te fplijren ,
Heeft in haef V^ruchtbrén Jchoothet diérbaér in gewant
Als met<eèn voorfpookV jiiift aen ^t- Siraku^ ftrant.
Niet anders, dan'of diè beveiliger ^
By Archimed.es graif, nae zulk een rèex van jaren,
Ten^deele méê een plaets moft hebben, in hun daet
Elkandi'en zoo gelijk; die red den vegen ftact/ * ;
Door \viskonfl: > - en hy weet dé Vyandlijke kielen
Door zijne fpiegels en hun vlammen te vernielen.
Dees als hy blixemt met zijn Spiegel, waer hy ftreeft.
Ziet hoe de zee tot op het grontzant fcheurt en beeft,
Waer op de donder, met een weerbafift aen geronnen,
Aerdbeving fcliept, en voert d^' doot'üit 'zijn kanonnen
Ten reyej of als 'hy op zijn hoogh kampanje in vier
En weerlicht voort gerukt, met Hollands zeebannier.
De waterfchenders komt beiloken en braveeren,
En zietze al vlugtende en verbaeft hun fpiegels keeren.
De zee, zoo wel zijn graf van eere, als velt van moet.
Heeft d'eedle droppelen van zijn doorluchtigh bloet.
Dat koillijk heiHgdom, herfchept in bloetkoraelen.
Dus kan de werrelt zelfs zijn grafftee naeu bepaelen.
Nu ftel vry Amfterdam haer konft in 't werk, eaeer'
Met een gedachtenis, die d'eeuwen lang «braveer ,
Het lichaem, en vertoon in 'marmre tafereelen
* De mem v«n het Schip f voor de:{enm(trma}en hy den tAmmiraelgtvoeri.
-ocr page 171-Zijn daden, uitgevbert in alle werrelts deelen :
Op dat zijn deugt, gelijk een vonk in tonder vat
En zich verfpreit, het bloet der helden in haer ftad
Te meer ontfteke, en wekke alom de Batavieren
Het harte, om mee hun hooft met zulk een kroon te ileren
En dwing den vyand in te toornen zijn gewelt,
Als hy hoort noemen dien ontzachelijkften Held.
Van den Ed.. Manhaften Η ε ε re
Ridder Scc. V. Ammirael van Holl. en Weftvricflant Scc.
f^ Oo legt helaes! die waterhelti
β yPe fchrik der vyandlijke vlooten.
De groote Ruiter, neergevelt 1
Sicilje heeft haer verw verfchoten
Van fchi'ik op zulk een zwaren val.
Maer Neêrlant treft het boven al.
Dat in zoo veel vermaerde flagen
De zeetriomf heeft weggedragen
Door's Mans voorzichtigfte beleit.
En onverwonnen dapperheit.
O Siciljaenfche kufti ο ftroomen i
Is ons die Zeemars dan benomen ·
■ j -
Trinakrië, met al uw fteên,
Hoe ftont gy voor het hooft geflagen,
Wat doorfchrik reed'er door uw leên ?
Toen ΜI c Η Α ë L, voor uitgedragen
Op'tbrieiTchend waterpaert, vol vier,
De Nederlandfche zeebannier
Aenvoerde, en in de Franfchc vlooten,
Op 't barilen van de donderklooten,
ïi
isi
En gruwzaeme oorelogsmuzijk
Der zeekortouwen, viel, gelijk
Een adelaer met klaeuw en veder.
Stort op een vlucht van> gieren neder.
Scheen 'tu niet, of Tyfoëus weer,
- Daer Etne vait ftaet op zijn lenden,
En fchiet op hem haer wortels neer,,
Met arbeit zich zocht om te wenden?
En braekte met een helfch geluit
Een zee van vier ten fchoorfteen uit::
En wentelde de iluivcnde aflchen.
Tot in de Middellantfche plaiTen,.
En glas en fteenen, half verbrant,.
En brokken van zijn^ ingewant?
Terv/ujl al dbever fchijnt te gloeien,,
En fchud en davert op zijn loeien.
Scheent gy niet van, uw' wortel af
Te fchokken, op den feilen donder
Des Ammiraels, hier op zijn graf
Noch ftrijdende als een waterwonder?
De buskruitwolken dekken 't itrant.
De roode haen kraeit moort en brant..
De zee fcheurt open tot den navel ^
En Scylle. ontduikt de. vlam der zwavel:
In zulk een ftorm en oorlogsgloet,
Ten kofte van het Franfche Kloet
In zulk een onweer op de baeren,
Moeit Μ I C Η Α ë L ten, hemel vaeren.
't Bedroefde Neêrlant, plat getreén.
En afgepijnt door ooreloogen,
Heeft noch geen grooter ramp gelee η >
En fchreii; vergeefs met bloedige oogcw
,2:7ο·
Op't heldenlij k, dat in dees' noot
Te vroeg ten roof viel aen de Doot :
Indien hy anders is geftorven,
Die zoo veel glorie heeft verworven,
En in het eeuwig diamant
Met zijn rapier en ftrijtbre hant
Zijn eigen daden heeft gedreven.
En met zijn bloet zijn lof gefchreven.
Wat werreltsdeei weet van zijn deugt
Niet met een vollen mont te fpreken, ,
Zelfs in het bloeien van zijn jéugt?
^t Zy hy in 't Ooilen door quam breken:
Of fchuimde d'Afrikaenfche kuit,
En Amerijke ilelde in ruft.
Of tot den Bosfor opgevaren,
Verdelgde Turken en Barbaren,
Verdadiger der vrye zee.
Of ankerde voor Chattams ree.
r Of temde witte en zwarte Mooren.
Als was't geluk hem aengebóorcn.'
MeiTyne trek vry't rouwkleetaen.
Hem, die haer quam van 't juk bevrijden.
Zoo verre uit onzen Oceaen,
Bezwijkt zijn been, in't hevig ftrijden,
Maer niet de moet, die onverzeert
Dé Doot in haer gezicht braveert. ^
Nu fier vry alle drie u kaepen,
Sicilje, met het heldenwapen
Van Neêrlants grooten Ammiraei. -
Terwijl het lijk met ftaet en prael·
Wort in het Vaderlant ontfangen,
En 't ilagzwaert in 't geftarnt gehangen.
Y 2
tri-
\ \ψ
' ih
..α
Op
' ϊί-Ι
-ocr page 174-I
LYK en GRAFDICHTEN.
Op de LYKSTATIE
Van den Helt
L^ Ammirael, &:c.
AEnfchouwers 5 die met zoo aenzienelijk een prael
Het Lijk geleiden ziet van Hollands Ammirael,
Den grooten Ruiter, dien verdadiger der baren,
Die meer de vryheit dan zijn leven wouw bewaren 5
Waerom vergaeptge u aen den omllag van die pracht,
En viert het heldengraf daer hy de ruft verwacht.
Na zoo zeel krijgstrofeen en bloedige oorelogen ?
Verlies niet meer uw tijt, om door zijn deugt bewogen,
Het graf uw achting toe te wijden, hy ontflaet
U zelfs van zulk een plicht, die nu hem nergens baet:
Want zoo veel vyanden, gefneuvelt voor zijn degen ,
Zoo ver men d'oceaen om'taerdrijk ziet bewegen.
Zijn offerhanden voor zijne aflchen, die om ftrijt
Zijn lof trompetten, en zijn graf zijn toegewijd.
GRAFSCHRIFT
Op den L^ Ammirael
Door een quetzuur aen zijn voet overleden.
Ι7ί
De doot ontzag het hart van Ruiter, om zijn moet.
Zy mikte wel i maer gaf weer ftrax den moet verloren,
Als juift haer 't voorbeelt van Achilles quam te voren:
Dit 's me Achilles, fprakze, en trof hem in de voet.
LYK en GRiAiFDICHTEISr.
r , , .
. .'-ι:
■
Op den Weledelen Η ε ε r ,
Heer L α u r^^ma b ü I s e r o^
Ridder, &c. Heere vaïi'DiiiTen V Muilkerke, 6cc. ■ t
Raed én Sekretaris van^zijn Η ο t? g η ε i τ;
De werrelt heeft geen nift.' het menfchelijkeleven
Wort op en neder, als^t gety in gedreven j
Μ LI ftroomt het alles toe van»zelfs,'gelijk de vlocti, : =
Dan rukt het d'ebbe weg van zwaren tegenfpoet j i
Maer trouwe dienften aen het Vaderbnd ^wezen,
Staen pal, en hebben geen gevaer noeh ftorm te vreezeni
Die maken edel, en het ftamhiuis van een heer , .
Die dus zich qiieet j groeit aen in wacrdigheit en eer.
Dies fchoon uw fterflijfc deel-wort in het graf,gezonken,
Daer uw bedroefde vrouw en ar^tigeflacht verdronken
In tranen, het verlies des grooten mans befchreit,
O edel heer! uw zid, die hier d'onfterilijkbeit
Al zuchte te gempet, om-van den.laft ontilagen
Des hchaems, weêr by God tc worden opgedragen/
Waer van z'er oorfproog nam.,, laet zulk een ftrael, van licht
En onbefproken glans noch na in eljcs gezicht >
Dat zy geen glorie by 'den naneef zal ontbeeren, υ .
Zoo lang m en- trouw en deugd, op /f aerdrij k kan waerdeeren.
De dappre Maurits, die geen Alexaiideri week,
Daer Arragon voor zijn vernufti en moed bezweek.
Zag in uw jeugt alreê, gelijk: met arents oogen,
Uw zuiver oordeel, zoo volmaekt,'en ^opgetogen.
En zulk een helderheit van zinnen en verftant, Dj; r
Dat hy u Frederyk naliet ten^rechterbant3 ν »
By wien gy u zoo kloek en^vüjtig hebt gequeten.
Dat mijne Zangheldin, te zwak dit uit te meten
Y 3 , Naer
-ocr page 176-Naer waerde, liever hier haer onmagt fielt ten toon,
Dan datze uw deugden met te flecht een lauwer kroon,
Doorluchtigfte Amelye, ei laet xi niet mishagen 5
Zoo ik uw Hoogheit na zijn dienft en zorg durf vragen j
Gy kunt getuigen van zijn onvernaoeiden vlijt.
Gy hebt hem overal verdadigt voor de nijt.
En wéér met vreugd gezien, hoe dat hy onbezweeken,
Geduurig voor het recht dorft van Oranje fpreken.
Hy Offerde geruft zijn ziel den hemel ;op,,
Nu hy Prins Wilhem zag gevoerttenhoogftentop
Van Staetbewint, herftelt in alle waerdigheden,
Die zijn geflacht van ouds gewoon was te bekleeden,
Hem troofte dat hy 't Land, zoo na aen 't ondergaen.
En deerelijk gefchokt door een verwoede orkaen
Van oorelog, die feheen het al te zullen breken.
Door 's Prinsen krijgsbdeit y weêr 'tiiooft orn hoog zag ileken/
En triomfeeren met ontzag te lande en zee^
'tGeen Engeland volmaekt door een gewenfchte Vree.
Ook feheen 't het einde van zijn wenfehen te bekroonen.
Dat in Oranjes dienft, en ampten hy zijn zoonen
Had ingevoert, als drie kolommen van zijn' Staet> .
En Erfgenamen van hun Vaders wijzen raed.
Mevrouw laet af uw man zijn vreugde te benijden,
Het langer leven was maer rekking van zijn lijden.
Gy fteurt den Fenix in zijn aiTchen op 't altaer.
Hy juigt om hoog, en kent geen klachten noch misbaer.
De werrelt heeft niet hem > maer hy heeft haer verlaten.
Die zijn verlies befchreit, fchijnt zijn geluk te haten.
Al trokt gy met gebeên, noch fterker trok hem God,
Daer hy 't verganklijk ruilt, voor't eeuwig heilgenot.
Geen lafter zal nu zijn verdiende glorie fmooren ,
Die barft ter grafzerk uit, en laet alom zich hooren
Al ftopt de zwarte nijt het oor voor dat geluit.
Dus blies de Hemel maer de lamp zijns levens uit,
m
ρ
LYK en GARFDICHTEM
Op dat hy zoude om hoog in^'t goutider .zpnnefiralen j
En hemels diamant met vollen luifter pralen:.
V
Τ Ε R U I T V Α Ε Τ
Van de HoogEdcIgeborcn Mevrouw,· . ""
V r o u w Ε LIΖ Α β E T van O U D S H O O R Nr
Weduwe wijlen den Hoogedelen Heere,
Heer LA URE NS Β U I S Ε R O,
Ridder , Heere van Duflen , Muilkerke ,, 6cc.
Raec enSekretaris van.zijneHoogheit. ^
O Choon u de Doot heeft neêrgevelt
l[3 Ε LI ζ Α Β Ε τ 3 zoo wel geboren.
Uit d'Oude ftamme van O υ d s η ο ο r ε ν ,.
Schoon gy bezweekt voor haer^gewelti;
Zy heeft β echter niet verwonnen 5
Gy trapte, in ongekreukten moet, '
Haar fcherpe pijlen met de voet^
En toen het fpook quani aengeronnen,
En zag u ftaen, als een heldin, , ..
Bezweek 't, en hield zijn Happen in.
Geen wonder, want het is gewoon.
Door fchrik en angft te'triomféeren, I
Daer gy 't dorft in-'t gezicht braveeren ,
En achte 't voor geen ftraf, maer loonj
Om, van alle aerdfche zorge ontflagen,
Op vafte wieken van. gedult
En Hoop, die uwen wenfch vervult,;
Ten ilarren te zyn·ingedragen, ' · /
Als g' opgevoert van trans tot trans ' ^
Deelt in dien ongenaekbren glans,.
'tVèr^
-ocr page 178-r "1 Verganklijk was u niet meêr waert, i/ . ;
Zoo heerlijk waren uw gedachten , . s ) . ;
Dat gy het zei ver kond verachten,
En was uw lichaem noch op d'aerd,
Uw ziel, van hemelfch vier gedrevenj
Geloutert door d'oprechte leer,
■ . ^ - En 't heilig voorb'eek van uw 'Heer, ^ .
Moeft boven lucht, en wolken zweven,
En fchenken aen 't geruft gemoet
•De voorfmaek van 't oneindig goet.
Dus zonder vrees voor 's doots grimmas,
En onbelaeh van bange Jaren,
Ontzeilt gy veilig 's werrelts baren.
En neemt het kruis voor uw kompas.
Wy volgen 't Lijk vaft met gedachten,
Daer gy, van al uw Stam beweent.
Ruft by uw Egemaels gebeent' ,
Om 't Godlijk oordeel af te wachten.
Als weêr verrijft uit *s aerdrijks fchoot.
Zoo erftmen 't leven uit de Doot.
UIT V Α Ε R Τ
. Van den Η £ ε r ε
JOOST va np ε ν V O Ν D Ε L
AGRIPPYNER,
Vader der Nederduitfche Dichtkunft.
Nomenque er Η Mekhile.
ZOo weeft de tijt in 't eind'de webb'uw's levens af.
En gy, wort niet geiïeept, maer zinkt van zelfs in't graf,
Daer gy zoo eerelijk gekroont met zilvre haeren,
Een ring befluit van meer dan tienmael negen jaeren,
OVoN-
-ocr page 179-O V O Ν D Ε L! die zoo hoog geftegen op Parnas,
De Nederlandfche taeLvan d'een aen d'andere as
Uitbreide, en veiligde de diGhtkunil, fchier verbannen
Van bygeloof, en driefte onwetenheit-, tierannen,
Dien alle kunilen en geleertheit ftaen in 't licht. ,
Gy iloegt de laetfte hant aen Nederdiiitfch gedicht :
Dies noeme ik u met recht, al wiert het my verweten
Uit zwarte nijt, dtn Yorft en Vader der Poeeten.
Maer zal ik nu de baer door zulk een drommel heen
Van menfchen, die bedrukt ^met hem ten grave treên,
Naervolgen'met gefchrei ? en mijne tranen ftorten
Op 't groote Lijk ?.ó neen! dat zouw zijn lof verkorten^
En zijn geluk: want daer fchier elk na't graf gerukt.
Van d'eigen aerde meê zijn glorie voelt gedrukt, ,
Die zijn gebeente dekt, heeft hem geen luft tot leven,
Maer hy heeftjuichende en vernoegt die, zelfs begeven j
En zijne.faem, aen bey de poolen omgeiluit.
Bar ft met meer heerlij kheit als oi't ten grafzarke uit.
Die Fenix moeft vol glans verrijzen uit zijne aiFchen.
Maer zoo een menfchelijk bewegen my mogt paffen
In dit geval, 'tzou zijn, dat ik de laetfte plicht
Niet nae mijn fchult, en zijn verdienften heb verricht:
Ten minften had ik meê die eere dan genoten,
Dat ik den grijzen helt ziyne oogen had gefloten.
En mogelijk noch eens het aengename woort
Van Zoon, al ftamelende uit 's vegen montgehöort.
Wie ziet nu 't vier van die doordringende arendsoogen
Als met een'zwarten nacht en wolken overtogen,
En dien verheven geeft gebluft en uitgeftraelt.
Die uit den Hemel fcheen in hem alleen gedaelt,'
Die van verwondring niet verftomt ftaet, en verflagen, ,
En ziet, en ziet het niet, en 't zijn gezicht moet vragen ?
Gelijk een vreemdling, die de zeeftreek ongewentj .
Indien hy zich begeeft op't fchuimcnde element,
Ζ Als
-ocr page 180-Q ^ ί..
Als in een ftörmib'y
Aenftootende ophet 'zoch der ftèigerénde Barèn ;,!!
Rondonx al't watèr zet'in.vlaib^beïi al^hyi'zmfct κ - ■ -
Zelfs om 't- ibeloop van - 't fciiip' by >naë· gié^en^^f^ blinkt,
Niet weet, ofiby^dien gloet uic zeelheefr.op:zien klimmen;
Of dat zij li oogen inaer begiiichelt :zifri van'fchimnieni> χί)
Gy dichtkunlti die van trap: tot:''
Zijt opgelieniélt tot i:oo hdérelijk;eeii ftaht, !;-;: tr,,:. χ
Och wat Vfei?lieftgé aen hemi w^aétv^n'de letcerJieMen^: λ
Die lofFelijk vöör^u zich in debieBfe'ilddehjci^^'·^- ^^ - -
't GebouwroütwierpenV' elk :gel^k zijnrbordeel was y > v- .
Wiil hy alleen Atsvaft. te leggen da riébslφ i .
Hy is de'bro;naê^^ dies als milParnas ;antiprongen jj i :.
Met eeuwigvlöe^tnd/mt verfrifch^^d^^^ t:oi>genj^' ^
En fchdön.hyir^Mijk elk nacl zijneii ^venfch verziet-
Een Jie^lïjl^iliit en na,edGr£t/na;zich:;kèr.i/ï vii .
Hy is die vloetip^die ^ uit zijfcbrpn'aen'Jt overftroOmen , ,
En overgaperidc met kracht zij-nrwi)de!zo:omenyr :r.::.:
Vcormtftrëéft· waer ^t hem:.hiit# de. kfook dér vloeden itrijktj,
Durft aUes^?öfrdëfftaertV'en:ri^rgerts;'m^ cc: .' ■
Hy is de ZATiièb'; 'dS^ aén^ijl^ tóiv^rheit t&.keqiien.,. .d tl
Elk naetaöCm ëijn rt^]Ïiohtbm:eÏ K^nvermpeide peqnen:;
Wat zet l\y örts ém?fclnat''Vani difchtorai:ekfby:i;Γ , ... '
Hoe weelig ^aii'Poë^y [..:
Het zy hy God; hoog inr4bngenaekbfe lichte
Gezeten öp zijn, ee^^^ r i .
Berpiegelt^j ' en verfemt öp-yderr.w^ ^ r · ;
Der fchepflsöi^dat ÊYkent^^iijk·^^^^
En hoe de wint Vërwekt zoo zwaer een^itofmgerucht.i.i '
Het zy hy'oridérzöekt den oorfprohg der rivieren,:; -
Die onder 't aerdfijk^ öf'in.'t x)ög jdcf-ZQnné i^ei^n r.: . i
ΰΥΚ eir ijp
Met zoo veel aders > tbtze aen^^ einde van hun baen,
Neerfchieten met gedruis in vollen bceaen. - -; - ; i \
Opdat het menfchdom dus zich zelven zouw gë^
Den waren fchepper door 't gefchapen rfecht te kennen.
Of dat hy5 vol· van vier/volgt van*dèri
Der heilige Jordaen> den groote'n^ boetgeiant: ^' ^ ν
Daei 't kruislarii in de ;vont van,izijheii'ilroóm gewaiTchen,
Zijn naehi iveree^>^igt hééft om zij'n^gë'dbbpte plafleni
Tot daer Hefodias op· ^t dronken bank < ^
Het hooft dël wöeilijni^ ten fejiim
Of dat hy o^zingt de geheimen der altarén, ' '
En tracht-dé heb-lyl<lieit"def ' ^
Of doopt zyh Fënixpen^n zmver^'^^ -- ..
Daer d'eerie mafHares ïóervreiigdë ^'ander''^roet./ · -J; .
Maer welk een drift voelejk door al piijn adrën'zweven,
Als hy de 'helden hrzyn yaetóen'doët herleven? γ
Al 't aerdryk zweet van angft, natuur /
Stryt met den blixcmi /ώ
Al d'oevers loëjen.'zee én elemem^ Fchrëyen', /
Om Tromp ιιι ζύΐΐς'^^
Of als hy^J^rëSrik^yöigt'^ -
En zingt'de daden van diëri QnverwbnnenfHelt. ' '
Zoo zagmen Sc^io door grpoter riioed gëdfëven»' '
Om dat zyn krygsdeugt wiert door prinius befchreveni
Waerom, diens beek , na 't^ fier Kartagé, lach te gront>'
Als 'in tnömfe 'op't graf des, Αfril<aiïers itorit. ^^ r
Lu kul," dië'veltheer ,ρίη'ζγη daÜen zop verheven,
Die Mitnd&^s dxong j' ën J?ont;us^iïeeft'cloen beven',
En zulk een waterzége aén' Xenédos Kevochf X - ' "
Daér die'c^^rie^fcl^^^^
Durft ke^ënv zytón óorlog^fi
Scheurt itëiïé'ttedeStnDtr
-ocr page 182-LYK en GRAFDICHTEN.
En iiitgeleert, en zelfs gelukkig boven hope.
Het vrye Neêrlant maekt de krijgsfchool van Europe.
Dan fpelt zijn zangheldin den val van Agars maen,
't Zy't moedig Kandièn de Turken heeft weerftacn.
Of dat de Raab zwelt van die vervloekte lijken.
Of dat Serini weêr gaet met dc zege ftrijken.
En Neerlant reis op reis hun dolle hoogmoet plet,
En ileekt den bezem voor Aigiers op 't hoog toppet,
't Zy dat hy, om het hart van eedlen angil benepen,
Den krijgsman daegt te velt, de zee bevloert met fchepen,
En dreigt gantfch Kriftenrijk den allerlaetilen ilag,
Zoo 't rijk van Mahomet meer aengroeit in gezag.
En hy door Hongarye, en langs den Donau heenen
Gcborften, zijnen hengft hoort brieiTchen binnen Weenen.
Wat ftort hy tranen op het lijk van Kandie uit.
Wanneer het eindlijk den aertsvyant valt ten buit i
Nu zingt hy David naej en overal ervaren.
Paft zijnen Citer op die koninglijke fnaren.
Dan baldert zijn papieir van buskruit, brant en moort,
Daer't dondren van kanon en kogels wort gehoort.
Maer zijne zangnimf blinkt met onbevlekter ftralen,
Als hy de vrede op haer triomfkoets in mag halen.
Zijn Lier is even fchoon op alle ftof geftelt.
Hy weet zelfs een Parnas te ftichten aen de Belt.
De Noortftar hoort na hem, daerze uit des hemels tranfen
Haer licht met weerglans ziet op 't glas der yszee danfen.
De Wijffel fchiet niet af, hy rolt maer na zijnwedd'.
Wanneer hy Dantzich, en zijn vruchtbaerheit trompet.
Dan volgt hy op den trom den grooten Mars van Zweden,
Als die in Pruiifen rukt, en Lijflant plat komt treden.
Verdrinkt het vruchtbaer velt van Wallachye inbloet,
En fchent den Gotfchen leeuw, gezwollen van zijn moet,
Op's Keizers adelaer. de Rijn, dus fel befprongen.
Komt tegen zijne bron van dootfchrik opgedrongen.
W elk'
i8o
Welk een gerijde van dïartstochtèn, ilagOp ilkg j'^i
Beroert den Schouburg, als hy voorkomt in den daglri i/rC)
En zonder weergaê iiert die kroon der fchöutonneelen < r:
Met een kleinoot van meer dan dartig treurjuweelen.
Helr Palamedes, door doortrapte Ulyiles haet,
Kn Kalchas fchelmery beticht met lanrverraer ^'
En overal gehoont, en deerelijk beftreden^ c .y. · ' f
Komt op zijn ontichult trots, de doot in d'oogen treden.
Verwaende Lucifer3 braveerende Gods magt^
Sleept al zijn muitgefpan met zich in s afgronts nacht.
De diamante fpil des hemels fchijnt haer pannen
Ontwriktj als Michaël dien wrevlen komt verbannen.
Hem met den blixem en Gods wrake in d'oogen barnt ,
En temt in eenen ikg VOproerige geftarnt.
Verlegen David vlucht in woeftenyfpelonken
Voor Abfolon> die^door versvaten.weelde dronken,
Zijn eigen vader 't rijk Üoét'ruimen/met gwelt j ifi.J ' i
Maer die wort heerlijk, lia'zijn wrede doot·herftelt. nn t. ·
Adonias, vergeefs van ftaetzucht aengedreven, > ' I
Geeft voor het outer, zelfs aen 's broeders zwaerthet leven.
Het huis van Saul dat op zeven· pijlers ftont, '
Gebroeders uit zijn ftani ftort teiFens in den gront. ■
De wraek van Samfon, met het bfoeineft van zijn'lokken'
Aen 't groeyen, barft eens uit , na 'c onverduldig wrokken,'
Hy morzelt Dagons kerk op 't dodelijk geween ί ,
Van duizenden, en drukt haer. grof geraemte in een.^· 1
De geile Kapito, door Neroos macht gefteven,
Verdrukt den Batavier, in ballingfchap^gedreven,,
Nae Rome, rooft en moort, breekt Cezars out verbont,
En ftaeft een dwinglandye op Duitslants vryen gront.
Men doet den krijgsraed en een valfche vierfchaer fpannenj J
Bataeffche broeders hier gedagvaert voor tierannen, · ^
Verdadigen vergeefs hun onfchult, daer de moort 7
Den eenen plet in 't bofch /terwijl zich d'ander voort
Ζ 3 Ge-
3
I JL Y Κ eiï G R Α F DI c Η Τ Ε Ν ^
Geketent^ als een^ftaief, na Rometoojet begeven,
Om daer vopr .Nerops troon te pleinen om zijn, leven.
Een trits'van, fpeelen toont ons. Jofef§ levens loop.
De küil^yan Dothan ftelt den jongelingrte, koop.
Egypte toetil, hen? ^ om 4'onkiiisheit te betomen,
Het hof tooni;^ d'uitkomft klaér Van zijn.verborgen . dromen.
De Roos van Schodant. duikt Voor .Lpndens ftrenge. bijl.
De/Leeuw, van Jiida viert den kerkhont van-de IS'ijlj
En grijzen Salomon gaet zoo de,mio ter, harte 5
Dat hy de.wierook toe komt .zwaey.en aen Aftarte.
Vcrmetle Faëton ten zonnewageri^op,., .„L 1
Geftegen'y en gevoert tot in des hemels: top, Λ
Rooft nu. het aerdrijk met zijn gloeiende gareejen, ^
Smelt dan de ft'arren zelfs, die,met ;verbrande «keeleη
Om aemtocht hijgen y fl:eekt de .regm^jóog iri bram
En zengtc de Goden 11 tot Jupij η met ilrenge hant ^
Hem blixemtj^ ,daer hyiiuit.de .^Qnnêkpets geklonken,
Van boven-ftorCi én: leg tin diEridaeii-yerdiiOnken.
Het vrolijk Leen\vend;^l z^^^emtzin e'en·^^^^ ^
Van vreugde yrpp ^t fluiten van. de laoggeweatólite, vree.
Maer fpringt rnijn Ujkgddicht)hier buiten ^^^
'T is d'aehting xtot. ^s, Imans Averk die rny dus om^^d^^ dwalen.
Nu^^^achü hy: eerft. ^ijnïloon in 't-zalig) ^ielfenvelt, .
Dser een doorlucbte rey: 'van dichtren.hem ivprzelt.
Virgijl komt ;eerfti; en vooc al d'andren! aengedro'ngen.
Om dat.ihy? hèraiZDb;J4p'5k'heeft jiaegezongen,
Hy kan zich ni^t genoeg';verzaden in g^zielit „ j
Des mans, die hfem^alleen géjUjk'isjin g^d^
De Avfede ballingfehap is Nazb nu* vergetsen j; ,ν ,
Hy welkomt^hem y ,als d'eer van Neeilants hppftpqëeten.
De' Gmféhe oude tael blaeft hem èefi yver'in:, f
Om van hetnNeeirduitfcb mee.het, rechteζ'ηΧχ,
Te weeten ji en ;op iwelk;eeni toon liy iwift; ite zingen ,
Het gödiijk wériüftük]yan::^i]a yoym^ersviifeli^gi^n.·
^ . ' De
De venuzijTier 2waëkpmeê omozyiv l^mÉ^itrvM^n^,^ ^ '(
Klapt vrolijfc .alktmy .zijnimekem tögéieêii. hun-^n^zm ζuC ί
De Grieken willéni'ii^ènietiWijkeii^VöörtÈ^^^^ i
Men zieDze'Jelkiiöm l^C'èbïftei in - '
Homeer ί 'de vadef Möidling? babü^^fti' όϋϊχί sn .? '
Euripides ftaet op zijii^gottdé^vaéïizèWftöiiè/'i;!-'"Lxiri yd iSi?.:/!
En Sofokle§r/?wanneée Elektra raöil.van^ W^^ oüM ν i
Getuigt 5 idaf hy ziieh zelfs>> geeiï ^^eergalm'fcïiijiit te hööreni.
Zyn tytgenöteiiv^hï^ wgaert-aen alle liant, ·^π ί; ;: ί
Omhelzen Ijéin v-^^eri'dk reikt hemJde fèclitérh^iit^.
Men ziet'er Spiegel wèêii^zip' diiden^vrieht öhtlnéièieii y - ■
Met Roemerverheugt: van Man'dëf hem . '
hy vröiijk'iii 't getal
En nyt noch afgönft volge^hëiii^^'vöife
'K daffi^drtaen^niet mê^uTÉani^n'^t^ ify ^x i
En le^én- tórii^^monf deö' gt^^ ^om 1 '
Maer alst èéni^'krekêl, van deiï^Zömèrdaemv' verftêken , >
Mijn-leerbèklaged^ ^nu gy düS my ^yt ónt^^ken."' Y"· " -
'K zal raijii Ji^pöMêt· meer^be^^^^^ daer zyn'geeft ί ' i
Niet hnger ichöeiende op eeri menichëlykë löé^ Y^
Maer^ali gelQüt€itp èü'van öntflageni' - ' '
Op hare'vleï)gd«i Wiert· ten ll^r^^ πυ^ - Υ
Gy flilt wat:\^lyt' * -
Gy 't overfchot' qtiaemt %ft wöekren vaïi uw-tyt, . ;
Noch met wat ziiehï gy by pleegden pleegt tê-leveni -'
Maer in u\v dichten liebtgeUfW^èlven beft-beft
Die zijn getuigen vad'uw AVysïiëit > en een blyk -
Van 't vroom: én'kuifch ^émöet jiMch.zelfs alöni gelyk. 1
De hüichiery he^ft^noit eénffeharpér roê gevonden.- "
Elk wöort gaf 'flagêfi/ 'en-de flagêtt wierden \\)Onden ^ " O
En kon'hy nötK mei ziilk een^ geèffel niet volftaen > < ^
Dan moefter de Harpoen en yzre "Roskam aen,. ^
Hy
-ocr page 186-Hy gaf .d'onwetenlieir,· vervoert van eedlen tooren ,
Dus meenigmael een klaeuw tot in het hart vanivoorenj
Maer edelmoedig, en fteets even welgezint:
Hielt hy een minnaer van de dichtkunft voor zijn vrint,
'T was hen\ vermaekelijk de misilag aen te wijzen,
Maer hy had groter luit .d'uitilekenthêen te prijzen.
Hy blufte npk de geeft, al was hy niet voldaen,
(Want wie gelijkt hem maer hy ftak met luft die aen.
Heel averechtkh als zy, die dodelijk verbolgen ,
Om hun onmachtigheit en nijt de fonft vervolgen,
Zulck.een gcbroet, 't welk als de rekels, die vervaert
Wegiluipende in hun' hol met ingetrokken ftaert,
Geen edeler party het hooft zouw durven bieden ,
Kon mee die grootfte helt der dichtkunft niet ontvlieden j
Zoïl braveerde aldus Homeers vergoden toon.
Dus ftak een Marfyas Apollo nae de kroon., j, -
Maer war de lafter van zijn eeuwig werk kan zeggen,
'T is niet dan wiltzang, die zich zelfs komt wederleggen.
De fchoone Cithereé heeft iets dat haer mismaekc.
Zoo by geval dé fchoen maer eens in 't .danfen kraekü.
Hy heeft zij;n letters met geen fpietfen te verweeren,
Zy zijn geherü. niets kan zijn regimenten deeren.
'Tis hieralgout , geen fchuim. elk woort weegt hier een pont.
Dit 's een gebouw, géveft op onverwrikbren gront.
'Tftaet even pal, en ziet niets van zijn ftant verdwijnen,
Al zoektmen 't onbefchaemt of liftig t'ondermijneni
Het loofwerk j kapiteel en buirenfte ileraet,
,Zy iemant in de weg, fchoon nergens iets misftaet.
Men fchreeuwe, als of menfchier gebergten zouw verzetten,
Hier volgt hy in 't gebouw, noch in de roijing wetten,
Daer heeft de gevel zelfs een misftant, en de gront
Ontzinkt hem,,en wat meer zweemt naer een gaeuwevont,
Om in een fchoon gelaet een fproet of vlek te zoeken.
Maer zet eens voet by 't ftukj en toont uit uwe boeken,
Waer-
-ocr page 187-Waerge ergens tot dien top van glorie zijt geraekt,
Dat gy van Von d ex macr een fiaeuwe fchaduw maekt.
Hy volgde 't rechte fpoor der ouden, en met reden:
Want hy geen oorzaek vond om van een weg te treden ,.
Die eiïenj vol iieraet, en zonder doolpat leit j |
Naer Pindus, en geeft die hem treén, d'onfterflijkheit.
Hy was naeuwkeiirig elks gedachten aen te hooren.
En noopte weder, op zijn beurt, hun geeft met 'fpooren.
Die hy vermetel, noch dier gunft onwaerdigh vont.
De grijze Chiron bont Achil dus aen zijn mont.
De groote Amilkar vormde aldus de teedre jaren
Van Hannibal, die door dat onderwijs ervaren.
Betoont heeft, dat hy niet vergeefs het had geleert.
Wanneer hy Rome hier in 't aengezicht trotfeert.
Maer hy, ógrote ziel) die nu de hierarchyeu.
De ftarren, magten, en geduchte heerfchappyen,
En feraiinnen, net gefchildert in 't verfchieci
Op uw geleerde blaén, van dichte by beziet,
Gy leeft nu in 't muzijk derhemelfche koraelen,
Daer luft het u het hart vol blijdfchap op te halen,
En 't geenge in fchaduw fchreeft voorheenen , met uw oog,
In 't wezen te bezien, dwaelftarren, regenboog.
De hemelgordels, en de wiiTlende aengezichtln
Der mane, met de zon, de bronaer aller lichten.
Van daer ziét gy geruft hun reukeloosheit aen.
Die hunne tanden in uw glorie durven flaen,
En uit een wanhoop, om oit tot dien top te ftijgen,
U fchenden, om voor 't minft aldus een naem te krijgen.
Daer triomfeert gy in het diamanten flot
Als een Jupijn, die met Salmoneus dolheit fpot,
En hem, zoo drae 't hem luft dien hoogmoet te doen zinken,
Ten donderwagen met den blixem uit kan klinken.
O Rij η,.geboorteftroom des Dichters, die foo fier
Uw zilvre hoorens heeft gekroont met zijn laurier,
Aa Die
-ocr page 188-Die aengena^ïier vjt^it ikng^.:'^ ydt Mao^ 2tij.ae: jbla^ren;^^
Als.daerigy. bmillttod uit gey^en
Wiens helder, ftrqo mkriftal·;zoo^;Zuiver ^ nergens fblinkt > ,
Als ,daer gy itropmc met .npit, .yerderffeliiken. inkt. / / ν
Beny het niet, als, gy langs 'Keulen,af komt dalen^ , -
Dat .gy niet moogt met d'eer.yan zijne gra,fileê pralenj-
Gy hebt Eraiimis lijk de Maze^ ontrukt ^ . en kuft
Dat heilig'e^gei'aemt, daer't noch te Bazel ruft. . , . ' , /
Zoo gingc.gy vqpr: en fchijnt het nii uw'recht te krenkp^
Dat u een ander ^ens het zelfde ^to^^ konit fchenken,/ , ,
En datmen-Qp.-zijn tijp - ' ;
'Τ is eers genoeg,dat gy met,zijn. geboart^^ praelt, ; / ^^ /
Want fehoon hem; Keulen eerftJie^eft in haerfchootont/angen:,
Het Y \vas,evenw:el.zijn uiteriïe vierlangen: , ' .. . :
Dat heeft Jieni;,opgev;öet, ien gen dien rijken gfont
Gaf hem de zanggo^n deji :hpningrin denmont.', , j-
'Tis waer, gy liebt heni/e?i:ft^ zien^fekken nae het leven ^,ι
Maer 't is hem waerlijk'aen ,den Yftrpom leerft. gegeven j- >
Die zal zijn dierbare ^afchrpok .houden aen zijn vloet^ , j
En als hy.Amfterdamv in' heeneftr^pnaen-groety r .. ;
Steets ,wenfchen (^nu-hy--n?agv.erfchotibe^aren ^ -XZ·]
Van zulkep man} dat hem/;g۟n, grafzerk m^ig bezxv
En d'aerde licht valle aen 't.gebeente y daer het wacht
Een eindelozen dagh uit znlk een langen nacht.
Wat grafgewelf zal ik den, Aertspoëet nu bouwen? ;
AVaer vinde ik volkj om,al het marmer μί^ te houwen?
Want ,frichte ik hem nae zijn verdienfte en naem een graf,-,
Gelijk hy levende r,eets aen zich zeiven gaf,
'Tgeen met de groOtheit van zijn faem zoude evenaren^;
Zoo moeft het ruften op twee trotfe pronkpilaren;,
KoloiTen niet van erts gevormt, noch door de hant
Geklonken, maer gegroeit uit eeuwig diamant.
'T zouw van de noortpool af tot aen de zuidas raken,
En. al de weerelt dus dien man zijn graffteé maeken,
ιδ.
En Febns overal hem groeten V daer hy't'hooft
Ter kimme uitfteekt, en daer hy'weer zijn fakkel· dooft.
Zoo lang men Neérduitfch dicht verftaèt, en hout in waerde,
Zal meer en meer zijn lof zichfpreyen over d'aerde.
iif^'r ί.,
Aen deni EerwaerdigenJ If ë ε r^ê
BedienaerdesGoddelijken» Wöorts tot Rbtrcrdkm.
Op Kèt overlijd e^^^
RÜDOLPHA ^ALL^
W At qüèeltg' eëh eeuwig lij kgtó
En treurt de'ganfche Êaëht^hÉng ' '
O Μ e Ε s! tót jti liet'hert'verfl^gèii ^ l-" j *
Om 't fterïlót' vsth wiërdè Vró^^ ν
Herroep ,uw tnoét^\Térdüïir den róüwV ^
Die lichter wört' doör^tïnahlij^'^dra^r
Al kreet gy,' l3eide uH^v ' oogen j.lit V : '
Al wort alreéts^'u^'tièttVgelmt', ■^ ^ '
Zoo hemelfch, en zoo waert te hooren,
Dus verre buite» on^e kicht α II
Gevoert op wieken van 'tgerucht :
De harde grafzerk heeft géén öóren.
En fchoon-uw; Gemaelin vól'moet
Gevolgi hadcje op Akeftis^vpet ; ^ ^
Die voor haer'Man Admeefdbrft fnévenV
. -' Het otivêrzoehbaerlipobk'i de Döoty . i,, vi
Had haer geruktiuit uwenVfchoot,
En met zijn fchicht. in't graf gedreven. - ,
G
S.
Weer^
Aa 2
•mif
i88 LYK en G RAFDIC HTEIST.^
Weergalmden met een dankbre wolk
Van zuchten en bekreten oogen.)
Al overtrof het Orfeus Lier
In hemel\^al en Godlijk vier,
'tKan van uw kuifche trouw getuigen,
Maer om tot troofting van uw wee
Te wekken uwe Euridice,
Is 't ftraiïb nootlot noit te buigen.
Noch leeft en flikkert tot uw trooft
Des Moeders wezen in haer krooft :
En is haer Ziel voor uit gevaren
Al juichende nae's Hemels as,
Gy volgt de ftreek van haer Kompas ,.
En zeilt door 's "Werelts woefte baeren.
Terwijl gy ziet hoe't al vergaet,
En't andren leeraert in dees'ilaet,
Wat krabt gy noch uw'wonden open?
Zy licht u reets gelijk een Sterr%
En wenkt u met de hant vanver
Naer Vaderlant, waerop wy hopen.
i
Η α β d ε r s ζ α κ g.
D Α F Ν I S,
Op de dooc van den Η η ε r e
Hoogleermeefter der Welfprekentheit enGriekfche tale,
tot V L 1 S S I n G β Ni
De Morgenzon verfmolt op 't vrugtbaer velt alree
Den zilvren daeu, en fteeg ten wolken in uit zee,
Als Egon zijn gezang en hardersfluit liet hooren.
Hy zong hoe Amaril zijn oogen kon bekoorenj
m
LYK en GRAFDJCHTEN. 189
En fchildérde op haer wang de Lelie en de Roos,
Nu wiert zy zelve bleek, of kreeg om 't hooft een bloos,
Naer hem de minnetocht vervoerde in zijn gedachten.
Wanneer Dameet hem fleurt met zijn bedroefde klachten
En bootfchapt Dafnis doot, och Dafms, zegt hy, d'eer
En liefde van al 't vlek, och Dafnis legt ter neer.
Laet nu de bokken vry, ik kanze nu ontberen, ^
De jonge druif en 't loof van mijnen wijngaert fcheren,·
Als maer de Lijkfipres blijft groeien als voorheen.
Mijn fchapen wij kt j gy zoud de kruiden licht vertreen,
En fchaênden Rozelaer en Heulbloem, wijkt ter zijde
Mijn Geitjes, want ik die aen't graf van Dafnis wijde.
Bezie de Beek, noch korts zoo helder als kriftal,
Nu ifze me beroerti de zuivre waterval.
Die moedig met een fqhat van paerlen pleeg te bruiiTchen,
Zinkt neer zoo zwaer als loot, enfmoort zijn lieflijkruiiTchen.
Hoe zoekt het vee zoo ver, het nat ter flinkerhant ? - /
't Is door mijn tranen brak geworden aen dees kant.
'k Zal nu niet meer helaes! met hartelyk verlangen,
Aen uw Geleerden mont en lippen blijven hangen
En hooren, hoege een knaep, en op uw jonkheit ftout,
Uw leven hebt uitheemfch in veel gevaer betrout, '
Te water en te lande in velden en woeitynen,
En daer de ftróomen ftaen geboort met Rynfche wynen,
En daer de Seine u zach gelegen aen zyn zoom,
En hiel op uw gezang de golven kort in toom:
De Seine tot ons leet nu tevens uitgelaten,
Die onze hutten dreigt met woedende Soldaten,
En weid moortdadig't lant met vier en vlammen af.
Dies zoo ons iets, naer gy gedaelt-zyt in het graf,
Vertrooften kon, dit zou't alleen 6 Dafms wezen
Dat gy geen rampen vpelt, noch grooter hebt te vrezen.
Maer achi met uis al myn vreugde en leven uit.
Nu draeg deze olm voortaen myn uitgediende fluit.
0:90 LY Klèn. G RAF DIC Η T Ε N.
Toen antwoort Egonj gy hebt moöglijk noch zijne oogen
Geilooten, en die met uw lippen konnen droogen .
En zijnen veegen geeft gevangen in uw monr.
Maer ik (en ik ftont me met hem in'naeu verbont,
Hy hielt my me voor vrient) hebt mooghjk toen gezeten
Aen rijkelijken difch, en al mijn zorg vergeten.
O wreede hemel die my 'Dafnis hebt ontrukt!
Mijn ooft blijve op den boom voortaen vry ongeplukt.
Voor hem alleen pleeg ik de Muskadel te fnoeien,<
Voor hem het ikide tor van guldelïi^gen groeieni
En toen^ my Galatee 'korts vrijde met'een lonk, >
Om dry -paer 'Pruimen, > dat zoo iiedijk hing' te pronk
Aen dezen boom-, heb ik haer koeltjes'afgeflagen,
Hoewelze waerdig fcheen dat puikooft weg te dragen:
Het :waclite op Dafnis: komft,' en had ik' d?eer gehad,
Het waér -hem' in-den -niont gbvallén waer hy tiat. r- · γ·
Wall; orn ditiongeluk te' fpdkh'v dat de fchapen ' ·
Dus blaetten, en de Stief zOo^Vrpleg my-fteurde in'tflapen
En 't Kialf den tiiër liét "en^ loeide door den^ ftal;
Ik vreesde wel'·' mkér niet'voor zu^^^ .
Nihilthreit het' al .met? my;^da l<iraidenleeren fchrcien, ■
En fchudden^i daermen 't ziet, hun tranen-op dë weien.
De Beek ftort tranen , duin en dalen galmen'weer.
En zelf mij η boom uit rouw, ftört al zijn pruimen'neen
Hoe wil dit Damons hartefontftekcn-j-en hGm knagen,'
O Dafnis! want gy waert zijn-bliefde ,
Die groote Harder^,'zöö\van'(7 Godendötii bêm -
En Woutheer^; die dit lant aen z^ne Wê;ttenl binev^^· '
Zal op een'hoogef-klank üw lof èn wijsheit ;dingen.' ^
Dan
Dan
Het
De zeevlam bloqfem e.n ilei?aet.
De Noordewint verzat ^de rQQSv.^jhagel" fl^tj^kX
Het kooren, uwe ^oot ai oiize vreugt tcr neden^
De blijdeJeritezohi^^Ppooft Het xvintebwed^^^^^^ ' ol' T
Het herfilfaizoert deek mild dë viucht des zomers mit 5
Maer ach; wanneer'de doot ons eenmael d'oogëii. fluit
Komt niemant weer. vertrouwfop deugt enleedlp gaven,,
En bloeiende ouderdomi zie. Öafms^isibegraven.r^ui.
Dus zongen Egon en Dameèty^by beurte.om fl:ryt>
Wanneer de fchaduw aen het 'krimpenhun 'de^tyt
Befnoeide, en riet het vee teii i^êènsd^n in 'te |agenC i
Om 'savonts Dafnis doot gerufterte beklagen.,,
Op het Α
Van den EerwaerdiCTen' en'Höoggeleerden' H È εέ ε
O' ^ liijuy ίΐιΐΛ .u.jD 'iorii
G Ε R Α ρ ii^DflEoLiRn^-^ n\M T^ τ
Dietiaer des Goddelijkèti WÖokS -inrdeOém^rtt^^ der
Remonftrancemtöc R όί τ t e^'d α nC' ϋ T
Η
·' Aen des'zelfs'Α Ό E^^^-
Oe ziefik'ü· metifquN^ibfhangen ji" ο λ'
_ En zoo veel trainen langs dei wangen .
Af bigglen>i als -^n-ikilten^daeui njr. r.l
En zou'k niet deelem mitiw-lijden-^T γτι
6 Br ΑΝτ! mijtf^vrient :vanrlange tijden,,' '
't Zy v<érr 5 die bant-is altte. naèü :
Dies zultge wel met^gunflr gehengen
Dat w'onze traenen faimenmehgen.
't Is waer 5 gy hebt èen zoóri' verloren „
Die van den Hemel uitgekoren , '
Gelijk een andre boetgezant,!
De zielen zuiver wift te waiTen,
Jordaen, niet in uw zilvre plaiïeny
MaerKriftus bleet, onze oiFerhand'i
hiin^·
; .Λ
fl·
Π V
7 '
-ocr page 194-Die, van Gods yver aengefteken,
Niet kon dan boetorakels fpreken.
Maer fchoong' op aerde waert zijn Vader,
Noch gaet u zijn verlies niet nader
Als zoo veel zoonen, die zijn n ont.
Zijn ernft en onbeiproken leven
Als uit het graf heeft opgeheven,
En ingelijft in 't heilverbont.
Laet die nu met bedrukte reien
Dien Vader op zijn graf befchreien.
Of zouw de Doot, van Nijt ontfteken ,
Dien eernaem mooglijk wederfpreken ?
Die onbarmhertig en verwoet,
Daer eerft zijn Jeucht fcheen opgeloken.
Zijn levensdraet heeft afgebroken.
De Deucht, die voor verderf behoet,
De Wijsheit, hem ten erf gegeven ,
Heeft langh hem tot die eer verheven.
Zoo zietmen op de parkementen
Der Kerke in goude letters prenten,
En aen d'onllerflijkheit gewijt
Een rey van onbevlekte maegden ,
Heldinnen, die vroeg God behaegden.
Kruishelden, die gereet ten ilrijt.
En jong gewoon te triomfeeren.
Den afgront in 't gezicht braveeren.
Al wort'smans lijk beftulpt met aerde5
Zijn glorie leeft, en blijft in waerde.
'tGeen viel, is maer zijn minile deel.
De grafworm knaeg vry zijn gebeente.
Het dankbre hart van zijn gemeente
Behout dien Helt noch in 't geheel.
Zijn
L Υ Κ en G R Α F D I C Η Τ E N.
Zijn trouw, in alle noot gebleken.
Zal met zijn doode tong noch fp|reken.
De ziel, .van 's weerelts laft ontilagen,
Ziet nu omhoog haer welbehagen,
En al het Kriftendom in ruit:
Dat hier, gefcheurt door kerkkrakkeelen.
Noch twift om Kriilus rok te deelen:
Terwijl de Turk hier door vol luil.
En met ganfch Azië opgezworen,
Europe dreigt in bloet te fmooren.
Indien nu mogt zijn wenfch gelukken.
Dat elk was vyant van verdrukken.
En vafte vree de kerken bont >
Dan had hy eerft zijn hoop verworven.
Pan was hy niet te vroeg geftorven.
Gy Maes , erken uw' Vredemontj '
Laet noit, al is hy u ontnomen.
Zijn leflen in vergeting komen.
Kond' gy, ó β R Α Ν τ! een Lijkdicht zingen^
Uw' ftem ftont verder door te dringen,
Gy zongt als Vader, en Poëet.
Maer droef heit, buiten maet geklommen.^
Kon Davids geeften zelfs verftommenj
Uw harp is mee met rouw bekleet ,
En, nu hy dus u is ontwrongen.
Zijn al de fnaeren afgefprongen.
193
Ach
Bh
Aen de Edele J O N Κ V R O U W
op de Dood van haer Ziifter
194
F
vanden BOSSCHE.
WAt fchreitge beide uwe oogen uit,
En vult al 'thuis met rougeluit?
Hoe ziet men op die lieve wangen
Een zilvrendauW van tranen hangen ?
Magh tilde, fchoone en wijze Maegt,
Die 't alles wikt na eifch van reden,
WaeVtoe uw Zuiler zoo beklaegt.
En hare ziel te rug gebeden ?
Zy is ontflagen van verdriet,
En hoort voortaen uw zuchten niet.
Toen 't lichaera 3 fmeltendeals het wafch»
Ih arbeit ging, om weer totafch
En eigen element te keeren,
Konze uw medogen niet ontbeeren:
Uw BarbarA, uw halsvriendin,
Zag toen met vreugt, maer ftervende oogen,
De zuivre telkens van uw min j
Daer gy, tot in uw hart bewogen,
Geentroofteres meei fcheentte zijn,
Maer zelfs te dragen al haer pijn.
Nu, vry van aerdfche damp en ilof.
Ziet ze in triomf het hemelfch hof 5
LYK en GRAFM^GHTEN.
Daer haer de Cherubijnen groeten^
En treet de wolken met haer voeten.
Nu fchijnt de gantfche \werdiklooc
Flaer ilegts een enkle ftip te wezen,
En ze is uit deze korte doot.
Gelijk een Fenix opgerezen ,
Om eeuwig, .zonder,perk pf uur .
Te juichen in 't geftarnt lazuur.
Daer 't al onwrikbaer blijft in ftant ,
Is waerlijk 't rechte Vaderlant,
Hier, fukkelenwe in ,yeel i gevaren.
Op 's werelts oiigeftuime-baren ;
Nu ileept de^vlóet, ^ηα diebbe ons.ijject
En als in 't pbkelfehuirn ^begraven,
Is 't < overal, ontrouwe zee, , . ,
En nergensfeen gerufteih^ven. , '
JNu-denk Leens,,, of hy.-ietStverlieft,
T)ie 'tyeiligïvpor-it^nv^ilig kieft.
« *
Herroep! dan weiér^ als yi^^orboen
De krachten van ,uw geefttbyeen,
Die eedle geeft, · 4ie, zoo ijveibieven,'
U boven.hetige^gt.doetiftrevjeii
Der» vrouwenjlidiei gy iachtc^lai^t,
En komt,iïiet; iüft geduurigi nader
i^f -
(^Het'blijkiV-oi^ryalii^ dezea.ftaet)
Het grpot verftanc vgn:Uw:iHe.eri\^ader^
En .denk 5 ;zoQ difevvibj^lsge iéj^mU
hmft jne.mascide
Op
,· 1
-ocr page 198-Op het verongelukken van
Onder de Zeemacht van Μ i c n α c l de R υ i τ ε r ,
in Brant geichooten.
ofiendmt urris hnnc tmtum'fata.
De zeeplaeg aen den Teems, het hooft der zeetierannen,
Zocht Nederland,- verwoed^ uit d'oceaen te bannen,
En 't pekelvelt alleen te bouwen na zijn luil.
Des preft hy overal aen d'lerfche en Schotze kuil,.
Zijn zeegewelt byeen, om ons de vrye baren
tOntveiligen.> zoo vorwe om bey de Polen varen.
Dit fpeet de ilrijdbre Bl οκ. zal Londen dan de zee
Beheerfchen als Vorflin, dus fprak hy , en wy me
Niet deelen in den buit, wy zeil noch kielen reppen,
Dwing met het zelfde recht ons ook geen lucht te fcheppen:
Wy hebben eertijts voor de vryheit, goet en bloet ,
In 't aenzicht van uw Teems gelaten vol v^n moet,
En Nederlant is noit om moedloosheit gelailert.
Of meentge dat wy'nu ontaert zijn, en verbaftert,·
Dat Zeelant u den voet zal kuifen als haer heer ?
O neen! zoo lang als Blok het loflijk wreekgeweer
Kan gefpen op de zijde, en Μ i c η α ë l- 's bannieren^
Vervullen voor uw kuft, die vol van wilde dieren
En plonderaers, haer balg met buurenroof verkropt,
Maer niet verzaer, daer dit die honger niet en ftopt.
Ik heb voor 't Vaderland weleer om eer gevochten :
Nu ftrijden wy geteroht met Londens zeegedrochten,
Die als harpiën, in des oorlogs overmoet,
Hun dronken zwelgen aen het bontgenooten bloet.
Zy treen ons op de nek. genoeg, genoeg gezwegen.
Ik zal het zeereclit fier.bepleiten met den degen.
Zoo
-ocr page 199-197
2oo fprak den Helt, en fchoot het harnas ruftigaenj
Maer ach ! indien hy dus de Turkiche halvemaen.
Had mogen dempen voor de veft der Bizantynen,
Men had haer horenen na dezen noit zien fchijnen
Met ZLilken glans, dat tuig de MiddellantfGhe zee,
Daer hy de Turken heeft geilagen op haer ree.
En 't roofneft Tripoli doen fchnkkenvoor zijn Zeeuwen,-
Altzamen onverzaegt als ftrydbre waterleeuwen.
Noch was hem deer gering na zulkenoverhant.
Zoo lang den Londenaer, d'Amerikaenfche ftrant
Brantfchattei en rijk van roof der Wefterindianen,
Den Teems quam ingezeilt met opgerechte vanen.
Hy valt manhaftig die roofvogels op de huit,
En fchenkt de vryheit op haer vryakaer den buit.
Ach had hem 't ongeluk j terwijl hy onverdrooten,
Gelijk een adelaer ter roofvlote in quam ftooten,
Niet iri het midden van zijn krijgsmoet onderdrukt,
Hy had zijn Vaderlant de flavernye ontrukt.
Hy had de Zeeufche naem in eindelooze jaren,
Doen klinken boven 't perk van Hérkules pilaren.
Men giet' den krijgsman in metael noch koper af.
Hy hoeft geen grafbeelt. heel de weerelt is zijn graf.
N,
J O
Weesheer, Kerkmeefter en Burgermeeftcr
tot Κ O &· τ R ï K,
^ X Oo heeft de doot uw mont en oogen toegeloken,
^4 De droefheit ons de mont en oogen opgebroken,
O Weesheer! zoo verlaet gy ons, en vaert omhoog
Daer gy het fterflot tart met een onfterilijk oog.
Bb 3 Laet
-ocr page 200-Ι9δ LTK en G Ρ. Α F D UC Η T Ε Ν.
Laet nu de doot haei* zege in uwe neerlaeg itellen,
Omdat haer ftraife vuift dien braven neer'kon yellen.
Geen noot. uw romp alleen viel voor haer moortgeweer,
De ziel, die meeft den menfch volmaekt, bleef zonder zeer.
Het fterven is doch eens den fterveling befchoren.
Natuur bereit zichzelf zoo dra zijn geboren.
Om weer na't graf te gaen. zoo bros zijn wy van aert !
Zoo kort de fchakelring! ja elke zónnevaert
Geeft woeker^ aen de doot ten kofte van ons-leven.
Tot eindelijk de rente en'hooftzomme uitgegeven ,
Haer onverzade llant den gever'zëlver eifl:.
Dan is de rfeiziger vóór eeuwig iuitgereift.
Dit treft elk beurt om be^frt. hoütvmatein^t pijnlijk treuren.
Of zoektge uw Vaders graf door kermen op te fcheuren ?
O weezen^! 't is vergëefich Godvruchtigen beklaegt.
Haer deugt wortin^geengmf beriepen; neen,' zy draegt
Na't ftervén haerelöf ten'toön'op alle tongen.
Zijn Godvrucht heeft'de idpöt teer yzre'^^ onWrongen, '
En dringt van d*aêrdé ·alrêè'fetl^ίtarrenhemel·in.
Gelijk de Svakkre^'A ê'n op -f'laiit, het huisgezin,
Zoo dra de zön vëfrijft,'tbr arb'eitiröept dobri^
Daer yder zich bereit'tot akkerè'n· en :^aeien:
Zoo wees ook onze Η Α en, des morgens voor den dagh>
Tot dat de moede Apol in \ warme weften plach
Te zinken, aen élkeén de ware^nift-ïén-haven,'
Waerin zich deze uit luil, die uit befchaemtheit gaven j,
Maer fchaenite eii luft Was beide een fpóor tot "eeuwig goet.
Zoo ftraelde';van zijn licht een licht in "elks gemoet.
Bedroefde weefjes , brepg geen blóemen noch feftoenen
Om met een ydle pracht uw Grootvaers graf te groenen,
Te planken Wèt 'fiêM^t dat onbeit^ ^
Ζ ij η odÈ niöet^ aChte ^daf ais f t gliniterent' vernis.
"Kort-
-ocr page 201-LYIC èri GCR:AFDIGHTT:N. 199
Kortrijkers tuigt nu van zijn vroomheit; want hy heeft
Zijn leven in uw dienii geileten, en geleeft,
Als of hy was geftelt onxrandre. ηυς te wezen.
Dat fprak zijn trouwe zorg voor ouderlooze weezen:
Maer waerom niy zoo lang in zijne lof gepijnt.
Of hoeft de zonne een kaers alfte op haer middag fchijnt?
Op de DOOD van
van den He ER Ε
Heer, van G i ν η q ν e:n , Raeden Sekretaris
, van zijn Hoogheit 5 ^c.
IS z.00 Qntij4ig d^n-G 1η ρ. v ei? xyeggerukt ?
En worc di^ Wp^m in 't afgeplukt,
Die waerdig^ ^tfgenaem zoo wd y^J» .'ii ^^dprs zeden
En deugden} Φι zijn faeni eö ^φρε,^μ waerdigheden.
Die 5 in 't gewoel vai\ 't hof gewiegt en opg'evoet,
Geen höèffchë vlekken voede in't 'ongeveinft gemoet,
En 't ongeftadig lot, "dat meeft dé hovelingen
Pleeg onvoorziens gelijk een nachtftprm te befpringen,
OntwaiTen-, en van'elk bemint én· hoöggefchat 5
Zijn 's Prinfen gunft behield, zoo lang hy adem had.
Die zich geduürig, met een ongekréiikt geweten,
Trouw vóór zijn Vorft,trouw hééft voor 't Vaderlant gequeten.
En temprende zijn zucht tot ruil en zorg van ftaet.
Geen menfchen haette, en van geen' menfchen wierd gehaeti
En laet een voorbeelt nae dat, qni.oprecht te leven,
't Niet nodig is altijt zich uit het,Hof te geven.
Op
200 L Y Κ en G R A F DIC Η T E N.
Op het Α FSTERVEN
Van den Heer
Aen zijn Zoon
PETER Dl WIT.
Nemo lachr 'mis faxit neq^ae funera fietu. tnn.
GY hebt vergeefsch ó W" i τ τ ε uw oogen uigekreten,
Op uw Heer Vaders graf. hy hoort uw zuchten niet.
Hy kent geen droefheit meer die niet als vreugde ziet,
Een vreugt die hem beftraelt in't eeuwige ongemeten.
Hy heeft voor 't aerdfche nu het hemclfche verkooren.
Het tranenleger zelf had weedom in zijn fmart.
Zijn rouw heeft uit. en zit de nawee u in't hart,
Die weet dat hy ook om te ilerven, wiert gebooren ?
't Is waer de bant is nauw die Vader bind en zooncn.
Geen lid wort zonder fmart van andere afgerukt)
Maer als kloekmoedigheit van rampen wort gedrukt.,
Is't eerft de,rechte tijt om haer gedult te toonen.
De droefheit, ik bekent., valt laftig op te kroppen,
En't volle hart moet zich zomwijl door 't ooge ontlaen.
De tranen doen zomwijl de droefheit overgaen 5
Maer wacht, de tijt zal beft die zilte regen (toppen.
U leeren, is het zand op hooge duinen kruyen.
i
Zwijg dichter, zwijg, uw vrient behoeft geen trooftgedicht.
Hy kent de maet van rouw en volgt die als zijn plicht.
Geen wijzen ihiurman ftaet zoo vaft in wind en buyen.
/
Op
1665.
-ocr page 203-L Υ Κ en G RAF DIC Η T^ Ε Ν. t
Van den Vryestaetbemi nn aer
hen d r i k ' V A N , ζ i t t . e r t.
Oecus additè Divis.' ' '' ' '
De Vfyheit zach haer Αmmiraél'gevallen.
En ach! 'met Hem zijn vrygebdiide wallen
V erdelgt, door een' nootzakelik: beiluit i ' · ' .:
Des hulde zy haer ongetoidé haren, . ■ -
Al weenende, met lijkciprefleblaren , ''
En ftorte in 't einde aldus haer krop eens \üt :
(De fmerte deed haer opgrivieren' vlieten - ^ ' \
Met ftroomen die ten wangen^nedèrfchieten,^ -
Gelijk de Nijl zijn killen overbruift.] ^
Wie, fprakze, zal nu 't Vaderlant ten nutte
Mijn gijpent Rijk met Herkies fchouders ftutten.
Nu ZiTTERTna't oneindige is verhuift ?
Een ander wort vernietigt in zijn ftreven >j| Q η
Zijn naem vergaet by yder met zijn leven,
De Zark beftulpt ook zijn gedachtenis:
Maer hy 5 onflaperig in 's weerelts droomen,
Heeft maer zijn' hand d'ondankbre Ploeg ontnomen > ^
Om 'uit te zien waer 't Rijk der Vryheit is jk . j ,
Daer onvertzaegt voor 's Lands geluk te fpreken
Niet met de nek wort fchamper aengekeken:
Daer hovaerdy geen meefterrolle fpeelt» ■
Indien de luft de ziel komt aen tc kleven,, ^ . .
En na de doot gedachten zijn gegeven,
Hy heeft alree zijn burgerftaet verdeelt.
Ik zie gewelt en opperhooftfchappye,
Gelijk een dolle en grijpende Harpye,
De voet gelicht, ter vryburge iiytgejaagtj' ^
En hem met fmaek lUt ζήη gevryde il^tep '
Belachen 't ftreng gebiet der weereltgrooten,
Dat noch met roem haernacm op 'r voorhooft draegt.
, Mijn voefterling zocht hier mijn' vrybannieren
Vergeeffch by wilde en tooinelooze dieren
Te hechten, onder vryigheits blazoen.
Hy trat vergeeffch de grootfchheit opdetoonen,.
Daer flaverny verheven wort op troonen.
Men dek zijn graf met bloem en graffeftoenL
Ik wenfch alleen een Fenix uit zijn aiTchoi
Die 't burgerrecht in rijpen oogft doe wallen^:
En queeke kint dat hy heeft toebereit.
Zijn vryftat moete in toeloop aller volkeny
Haer hooge krum baaien met de wolken.
Zoo moet zijn Aich noch groenen daerzeleit!'
ofimdewi mm hmc tantum βίαι
De Ha ζ ε, eeii fiereLeciïW in'tBritfchezeegevecht,
Stont pal in 't woeden der geprefte waterhonden,
Tot hem een kogel heeft vooruit na God gezonden
ί I
Om wraekte vordren van 't gefchonden waterrecht.
Sta vreemdeling) en zeg, tot glorie van de Zeeuwen,.
Dat hier de Ha ζ èn zelf veiandercn in Leeii\\^en.
LYK en GRAFDICHTEN.
G R Α F S C Η R I F T,
Voorden Manhaften Ze ε h£ l τ
Ν van ' Α Ε MS Τ
iÉoj
Ε L.
J Α
VAn Α Ε Μ s τ Ε L, die den zweed op Funen dorft beiloken,
Drie zeeflagorden van de Britten heeft verbroken j
En zelve d'eelfte telg van 't edelfte geflacht,
Die dappre helt, befaemt by Indiaen en Mooren,
Ruft hier·in't niarmergraf, door eedler doot verkracht.
Tot rouw van 't lant^dat meeft heeft aen 's mans dienft verloren.
De grafworm maele vry het kout gebeent tot ftof.
Zijn deugt hout ftant: en vult den acrtkloot met zijn lof.
GRAFSCHRIFT,
VoordeoH^ERi
overleden
Tot Londen,
X Τ Ertrou op jeugt noch friflche lêen.
Y Van beide mogt hy zich beroemen,
Die iluimert onder dezen fteen. i
De fchoQUfte zifxkiè teerfte bloemeo.
Cc 2
iiMÉiuiitti
•iWiir··-·-''-·"·"'*^
GRAF-
-ocr page 206-L γ κ en G R Α F D l C Η Τ E N;
GRAF S C Η R I F X,
Η
ί
Ier ruft het iiik van Μ Α GD A L Ε Ε N j.
Beftulpt met dezen, zwaren fteen:
Het lijk, dat uitgeteert ten lefte
De ziel den Hemel gaf ten befte;
En juichende opfteeg naer omhoog'
Ver boven lucht en regenboog:
Zy gaf die over met veel fmarte
En weedom , aen het zwoegent harte;
Om dat in 's hemels hof te meer.
Nu hier haer fterre zonk ter neer,;
Haer zon, wanneerze door quam breken,,
Op zoo veel luifter af zou fteken.
ί - ƒ i
Voor een giiTende F I L O Ζ O O F.
204
Ree zachtjes, wandelaerj neen, tree vrymoecjig aen,
Χ Gy hebt geen noot van hem te wekken:
Want of hy fchoon u hoorde op zijne grafftée gaen,
Hy zou het doch in twijiFel trekken.
2Ό5·
Aenden Η ε ε κ ε Ι;
Γ^ D Τ,
..· . Λ ν. <
G Ε R Α
Ορ zijn Verzoek, i;;
Dat ik mijn gedichten'x^eer uit zou geven.
WAerhenenkanu.d'overmaet -o
Van uw genegentheit verrukken
O β R Α Ν τ! dat gy my ernftig raet
Mijn dichten weer te laten drukken.
En haer, het licht te laten zienί ι t
Die hare feilen dat veφiéπ; , <>
Laet andre, van meerfgeeft gedrcvenij.».. i ;
Enj aengeftookt van- hemels vier , r '
Zichzelfs,, na.'t einde van dit leven,.
Vereeuwigen door liun papier,.
En, boven 's weerelts mift gedragen,, ^
Al 't land.zien van hun lof gewagen..
\.....ï ·. ƒ.
Aldus zal Vondels krijgstrompet - ' '
Gehoort aen beide weerelts aiTén,
De dood doen luiftren na haer wet ".
En 5 alle tijd en perk ontwaiTchen,
De vratige eeuwen, door 't geluit,,
Ontweldigen di'en rijken buit. ' ' I
De grafzerk houd zijn mond gefloten: '
Maer zijn muzijk, zoo, rijk van trant, >
Gerolt op pnvcrvalfchte noten, '
Blij ft-overal aen d'overhand.' ' , ,
De Faem, al fpreektze uit duizent mondêny:
Blijft aen zijn glory vaft gebonden.
Maer
zo6 Μ Ε Ν G Ε L D I C Η Τ,
Maer ik die volge in fchemerlicbt,
pat my van ver m^er qp komt krieken>
Zal ik, vertrouwend' mijn gezicht.
En, drijvende op mijn waiTchè wieken,
Mee doopen, om een ydle Faem,
Een Oceaen na mijnen ijajem ?
Zal ik, gewoon op ftille ftroomen
Te ijpeelemeien met een boot,
In zee ge^n dolle orkanen fchrpmqn,
En reukloos worftlen met de dood f
Daer moet een Palinuur voor waken,
Die ^lle golven zijn een baken.
En fcliQon ik kende dat gcvaerj
'K moet eerft mijn eigen krachten wegen.
Zoo voelt in 't perk een worilelaer
Zich al te fpa ter dood verlegen.
Indien hy, drieft en onbedacht,
Zich durf verlaten op zijn kracht.
Als hem een fterker aen komt randen:
Als Milo ^n gemeenen ftier
Hem op den rug plant met zijn handen j
Wanneer Alcide§, vpl van yier.
En, gloeiende pm het hopft van toren,
Breekt AςhelQμs fliiika* hoiPn»
Onze eeuw, nauwkeurig boven rein,
Is t'hans meer vruchtbaer ia het baren
Van zwijneq die op room treep.
Als ongeveinsde kunftenaren,
En ileekt maer iemant uit in lof
De wangunft he^ft eep van ilof.
De fchaduw durft zpn braveren.
De haet wifltvdt # fcuiifl; noemt
t
^oïlen
MENGELDICHT.
Zoïlen tarten weer Hómeren. " 3 bï
De dood vint zelf geen ruft in 't giafi
Men fpuwt § baldadig en vermeten § ^
Op heilige aflcheö der Poëten.
Noch zijn de keuren zoo verdeelt ^
Dat d'een niet wil daii, oorlogsklankenj;
Een ander dat men vleit en ftreelti'
Die , dat geduurig roeden wanken.
Een derde geeft gem diekfér ίοί
Als om 't verandfea, van Mjrt ftoi. ' -
Zoo zietmen tafels, taferfeekn^ ^ -
Hier tot den Hemel opgebeurt .
En daer de glory der pênfeelen
De fehoóne verwen fóegeketiil:.
Dies , hoemen 't wlle in zijn gedacfiteMj
Yolkonien eere is nöit; t© x^a^htèn. '
Gy groote 2ielen> die voorheen
Zoo hoog ten zangberg opgeftegen .
Den aerdkloot (kyven ziet bêseën^
En fchoon de Hemel kon bewegen
En draeien uit zijn panne en %il
Het aenzien zoud , geruft en ftilj
Het zy g* ons toeftraelde uit Athenen
Of R©me, en ifli uW Ditht beVat ,
' t Geene ^ uit den Hemel u verfchenen ^.
ty Orakels tóönt van zonneftaJ
De nijd, al zijt ge haer ontwaflen.
Ontziet iielï niét u aen te baiFert
Hoef ftelt niet meemg al zijn luft
In marmers van de tijd gefleten j.·
In munt en beeldm> die met rirft
Zoo lang zija van. dc rocft gegetemt
x1
w:
V
/
Hccfk
Heeft Scaliger niet Flakkiis lier.
Zoo goddelijk van klank en zwier ,
Befchuldigt van vervalfchte fnaren ?
En wort niet Nazoos eedle geeft
Gebrantmerkt5 als ofze onervaren.
Te los en welig was geweeft ?
Wie zoekt zichxian in''t licht te geven,
Word dit die Helden aengewreven ?
Dies duik ik veiligft, onder 't loof , .
In bruine fchaduw neergedóken.,
Daer 't fchenierlicht my lieflijk ftoof,
En mijne dichtlüft, onbefproken,
My zelfs verftrekke een ftil vermaek,
Als dat de middagzon my blaek*
En roofte, als die, in 't licht geftegen.
Mijn oog zie fcheemren voor dien gloet
En ik , met Faëton verlegen,
Te fpa beklaeg mijn trotfen moet.
Hy heeft geen hoogen val te vreezen,
Die by zichzelfs vernoegt kan wezen.
LOF der g ε L ε ε R Τ Η ε I T.
Aenden He ere
Hoogleeraer der Hiftorïenen Welfprekentheit
tot Utrecht.
VAn welk een yver word mijn Zangheldin gedreven,
Om in uw fchaduwe u van verre nae te ftreven,
Doorluchte G r ε?i υ s ! die, yan een God geroert,
En boven het gefpan der wolken opgevoert.
Gelijk een arend drijft op onvermoeide wieken,
Zoo loilijk achterhaelt den Fenix van de Grieken.
Ge.
-ocr page 211-Gewaerdig u noch eens, gelijk gy pleegt voorheen, ί
Uwe oogen neer te ilaen op haer 3?die hier beneem ; r j-
Vall kruipende langs d'aerde, en niaclitloos op te ilygen,
Als met de wil alleen, fchijnt grooter vaert te krygen, '
En durft vermetel mee iets hoopen van de faem,
Nu zy zich dient van uw' onfterfelijken naem.
Gelijk de Donau, daer hy eerft komt voortgefchoten . ,
Aen 't fteil gebergte 3 wort in enger kil befloten, - ?
En vaert met zachten ftroom 3 tot dat hy aengevoed
Van fmelrend bergfneeuw, en verrijkt met menig vloed
En dwalende ader, die h'y inflorpt in zijn plaflen, ^
En eindelijk zijn peil en oever verre ontwaflen.
Den toom der golven viert, en fchuurende over veld
En akkers heen, daer 't al verdrinkt in zijn gewelt.
En vee en landman in zijn kolken word bedolven,
Komt als een zee in zee aenbruifchen met zijn goken.
Niet anders klomtge mee geduurig meer en meer
O Grevius , en wint gelukkig aen in eer.
Esrft wierd Heziodus, door uwe konft herboren,
Gshuldicht in zijn erf, het geen hy had verloren.
En van den roeit des tijts geheldert, daer hy 't lant
En velden zegent met zijn dicht, en boomen plant
In Askraes vruchtbaer dal: of's wetelts mift ontvloden,
Speelt op zijn luit de ilramregifters van de Goden.
Maer nu herfteltge in een' het gantfche Helikon,
In een' Homeer, die onuitputtelijke bron · ,, j
Der wysheit, dien Monarch en vader der poeëten^
Die boven op den troon^van 't hoog Parnas gezeten j ' ' ,
In 't eeuwig zonnelicht, geen aerdfche dampen kent.
Noch had de vratige eeuw, die alles ilijt en fchent.
Zijn eeuwig heldendicht mee in haer klaeuw gegrepen,^
El wift het heimelijk haer misilag aen te (Irepen: ^
Dat leed uw yver niet, die wrijft die fmetten uit.
En onderfcheit in die muzijk het valfch geluit. :
2io: Μ Ε K G EX D I C Η T^^
Nu laet zijn^krijgstrorapet op nieu .zich wed^r hooren,
En blaeft met zuivreö^toon, Achilles ftrengen tooren.
Hoe weelig weid uw geeft! hoe kkpt gy als een zwaen
Uw vleugejen ! en ftreeft dien aedilaep achter aen,
Eu fchijnt ia uwen ernft, hem, boven 's hemels boogen
En vaft geftarnte^ daer hy blinkt 3 voor by gevlogen 5
Wanneer gy d'llias^ die fchoone,diamant.
Geilepen naec den eifch, en zuiver van zijn zant.
Weer hebt in· kpnftig gout gevat, en voor Latijnen,
Met heerelijken glans de iiraelen mee laet fchijnen,
Hoe ftaptge AchiUes nae in 'c bloedig oorlogsvelti
Wat voeltge een vier wanneer hy Agamemnon fcheld,
Of uitgélaeren om-Fatróklus dooc te wreken.
Gelijk een blixer^ ten^ Ëagorden in komt breken 5
Rukt ros en ruiter in verwoeden rnoet ter neer.
En fchud de-hoog^ muur van Troye met zijn fpeer.
Of ftoppénde' met bloet de keel van Xantus plaiTe'n , -. .
Sleept Hektor in triomf aen zijne rookende aflen , ■
En kneuft het bloedig lijk; hoe hangt den Grieken 't hooft!
Wanneer verbolg^ fpijt hem knaegt, en hy berooft
Van zijn Brizëis, zit in d^oorlogstent gefcholen,
Als Hektor met zijn toorts die kiekn -legt in kooien:
DaercAjax pas hem ftuit, en zijne fchichten fpilt,
Vooruitgetreden met zijn zevenvoudig fchilr. ^ >
Gy kuns uw zeiven Van verwondring niet betoomen.
Als gy Ulyfles volgt langs zoo veel land en ftronien.
Van 's hemels fchërpe roê vervolgt en voortgeftouwt:
'tZy hy ^ijη 00ren dicht met wafch'gefloten hout
Voor meereminne^ang, en mijt haer valfche lagen,
Of deerlijk omgefolt door dootsgevaer en plagen,
In 't naerfte van den nacht moet zien, hoe fchip by fchip
Stampt uit zijn naden op de Kafareefche klip j
Daer Palamedes doot zoo bitter wierd gewroken,
't Zy dat hy Girce dwingt, haer tQverye en fpooken
Η
Μ Ε Ν G Ε L Ό1 C Η Χ. mi
Verydelt 5 en oiitvlitcht die sdocter'van ^^e Zón,
Die hem door dreigement noeh :beeden IiQuden kón.
Of Polifeem bezoekt in Etnaes 'bergfpelonken ·, '
Die t:ül zijn makkers aen, verfeheurrgebeente fclionken
Al lillende van een 5 en'Éoktzenkvénde qp.j c, j-fl··
Dat brein en bloet bëmifpat al «oak^ende-om den kó^
't Geen hem üly iTd 'deed mttizij η" gezicht· betaelen.
Of dat hy eindelijk ontilagen^vari liet dwaelen^
Zijn Ithaka genaektj en 't vdii^rbeeilt van de trouw
Vind in Peneiopej zijn onbdpr^ken vrouw : -
Die m haer ci-gen hof verweldigt^en beflotërii
Van wulpfehe minnaers elk groóthartig iheeft reriloten.
Maer Grieken is -alleen-liitt aen Aiw tonfl: v^erplicht,
Nugy^ naer 4atge4ebt Stiétonius verlicht^i
En mee Juftij η met uw vêrbeetring uitgegeven .
De tong van Rome dóet : iii ^Gieero fa ^
De ware guldemont / Wanneer (hyiÉrêelt "en vleit l·
En lieflijk 't bugeribhap vaft Airdiias ^beplèit j -
En prijft den ouderdom ji^of leert 'óns ''tjlevm richten
Naer zijne öraikcleb der'önderlinge^pMtea
Of icbuimt en toetÉ' met'^rg lietifötóider Roóffiibfjetael,
En weegt den aertkloöt ÏÊ^'^yw böiev^n bp : Π
Maer welk een donder fcheüA den ftoel^lft jmarmer boogcri
Van't kapitool, als hy in Katiiètöes^b^^^
Het vloekverbont ^ontdekt 3' 'i^iïfiiói^r zijn ^kloeken'raet
De muiteliiïgen de-nipts - en^ted iiejn > '
Of als hy iim fcet^ipöGr-van'De'^ft heeft'te ,
Antoni Mixeriit dtetc dbódöjijfc
Door z^e rnöordenaerslaèm iM'iiee \
En dreef^z^h guieMipdi^ffièt^d'ytgdfi^ -
Des te>k;hdr 4eed blijÉén,
* Dat meeft de ΐ^ώιΐ Vóof "Ai^^ypèns beeft^ite^^w^keii, ^
D^^ ■ .'-'Nu
Cedant armatoga, Cic.
-ocr page 214-Μ Ε Ν G Ε L D I C Η Τ.
Nu wacht geheel Europe, en moedigt vail u aen.
Om eens weer zuiver hem te hooren en verllacn.
Nu GreviuSj nu eens uw geeilen mgefpannen.
Verlos dien Heilig van d'onweerende tierannen.
En red hem op 't gewijde autaer voor eik ten toon.
Dat koftélijk kleinoot ontbreekt noch aen uw kroon.
Dus laete uw glorie zich van perk ηοφ tijd bepaeien,
Zoo lang de rijkdom der Latijniche en Gnekfche taeien
Bekent blijft, en in haer d'aeloudheit word geviertj
Die vruchteloos begrimt van 't nijdig ongediert.
Noch triomfeert, en zalgeduurig triomfeeren.
Zoo lang men wijsheit op het aertrijk kan waerdeeren.
Dus wort de Hcoge fchool van Utrecht weer geilicht
Op nieuw, en fchept een glans en weerfchijn van uw licht,
Dat af zal fchitteren met noit bevlekte ilraelen.
Van haer gezcgent hooft, zoo magze eens adem haelen,
En rijzen Ichooner nae haer jammerlijken val:
Toen hare item bezweek voor Vrankrijks krijgsgefchal,
En d'overwonne Rijn, hier in zijn kil gedooken,
Zach bei zijn hoorens tot aen 't voorhooft afgebroken.
Vaer voort, en fchoon gy door onafgefloofde vlijt
Reets van d'onfterflijkheit genoeg verzekert zijt.
Zoo zelfs de Woeftheit met haer uitgelaeten benden
Weer 't aerdrijk overilroomde, en onderilont te fchenden
Al wat de wijsheit eert als haer geheimen fchat,
En dat de mot en 't vier den^oegil der boeken at:
En fchoon uw Naem, noch by den naeneef meer verheven,
( Als die door afgunft noch genegentheit gedreven.
De Lauwren uitdeelt nae verdienfte.) in volle kracht
Zal 't hooft verheiFen, by geleerden hooggeacht:
Noch mogen meer zich dat van hun verftant beloven»
Al gaet dat grooot geluk fchier yders hoop te boven,
Maer 't is een voorrecht, daer g' alleen nu moogt nae ilaen,
Te zitten in den rang der wijzen bovenaen.
GE-
Ζΐί
Μ Ε Ν G Ε L D I C-H Τ.
G Ε L υ Κ,
Α en den Eedlen grootachr baren Burgermeeiler,
2 1
T.
Η
Oe vrolik ziet u 't Yten derdemael verheven
__Op 's Burgermeefters iloelj bekleet van uwgeflacht.
Dat lang het leven min dan vryheit heeft geacht ^
Doorluchte Hooft! me door die eedle zucht gedreven.
Met welk een recht is u die groote naem gegeven!
Hoe braef zet d'uitkomil: die nu weder in haer kracht !
Hoe grooter waerdigheit, hoe minder onverwacht!
Uw wieg beloofde een Hooft dat moedig voort zou ilreven.
Een lMan die tegen zorg van 't lant was opgegroeit,
V^oorzichtig in zijn raet, in weldoen onvermoeit.
Als van der jeugt in konll: van lantbeftier ervaren.
Verheug u Amfterdam! hoe 't alles woelt en keert,
't Ontbreekt u aen geen Hooft, in ftaetkunde uitgeleert,
Dien d'Almacht wil tor heil van ilad en ftaet bewaren.
Op den Hof, genaemt ^
Van den Edelen achtb:iren Η ε ε r ε
Heer van Vroonmade &:c. Schepen tot Α μ s τ ε r d α μ.
ΟΥ Μ ο Ν τ 1 die, voorheene in laeg moeras gedooken,
Zoo moedig uit het riet nu 't hooft hebt opgeftoken,
Wat goet geval heeft u met zulk een gonft verplicht !
Hoe welig fpeelt nu uw verwonderent gezicht!
Alleen gewoon te zien den zeedijk , en de weien,
Die 't meer bezoomen , dat den diemerweg quam fclieien,
Dd 3 Toen
Η
2ί4 MENGELDICHT.
Toen 'c Y gegeeflelt van zijn roede, het noortwefl:.
Den ringdijk fcheurde tot den gordel, en gepreft
Van 't loeiende onweer, in dien boezem qiiam gevaren,
En dreigde ii me ten proi te geven aen zijn baren.
Nu ziet gy onbevreeft dien grootvorft in den mont}
Die zelve fcliijnt verlieft op uwen vruchtbren gront.
En niet dan vreedzaem door de dykfluis in komt ilreven.
Hier zal uw Heer zomwijl zijn ruft den teugel geven,
Wanneer hy op de rol en vierfchaer afgeflaeft,
Geruft zijn zorgen in uwe eenzaemheit begraeft.
De Muiderberg van ver zal zijn Parnas verftrekken,
De zanggodinnen hem zijn eigen tafel dekken ,
Door zijne milrheit op den hoogften top gebout,
Voor elk, die van dien trans zich fpiegelt in het zout
En 't glas der zuiderzee. hoe vlijtig zult gy hooren
Na keur van hemelval, in uwen fchoot gebooren,
Gedichten, blinkent van onfteriFelijken inkt
En nektar, daer zijn geeft gelukkig in verdrinkt.
Uw diepe ftilte zal den dichter noit beletten.
Het zy hy moedig fteekt de treurtooneeltrompetten,
Een hemelfche muzijk van zedewetten zingt.
Of uit uw Paelen in out Romen overfpringt,
En volgt de zwanen van den Tiber niet zijn pennen.
Nu is '"t uw phcht die gonft met dankbaerheit t'erkennen,
En eenen ryken oogft van vrolijk kruit en ooft.
Gy zult, indiende zon miflchien 't eerwaerdig Hooft
Komt fteken 5 als zy uit den Kreeft of Leeu zal ftralen,
Met koele fchaduwen des Landheers vlijt 'betalen,
Enrkoeftren met uw-luwte,) in 't buldren van den wi-nt.
Die hier zichzelf verlieft, en hier ziohzelven vint,
In beide, boven d'aerd geftegen met gedachten.
Terwijl wy me met hoop naer uwen wafdom wachten.
Om hier zomtijts dien Heer te haiigen aen'de zy,
Mijn-dichtkift met dat maiine 'én fchat van lekkerny,
XJit
-ocr page 217-In'c kruit, VTynioedig al φ^,ζ^,η^Γεν
Te wikken in, 't gel^am'hpa -zwa^
Dit ftreklfe u onderwijl,tot^.e^n,geboortediclit. -
■ ^· ...... . 1622*
, π ' Acri den H e ε r & y ' ■
η ε n d e r y κ van s o l i ν g ε ν,
'^Erwijl ik weder van de Schelde, en Zeeufcheilroomen,
En Vlaendrens zoete lucht ben aen de Maes gekomen,
Daer die.Erafniiis wiege eerbiedig'vieH en·kuil: ^ 'i
Al fchijat de glorie van dieri Heilig üitgebluft
In zijn geboorteftad j daer hy in 't iaètft-verftooten,
En zijn gedenkbeelt'i 'met zoó groot een konil gegoten,
Verichoven in eenihoék uit averechtfen-iiijt , r
De Landg^nooten Imn ondankbaeVh^it verwijt
Met zijn metale Wng j terwijl ik met genoegen
En volle weelde hier my weei* tot nifl: kan voegen,
En d'eenzaemheit mijn geeft zóo lieflijk wekt en voed.
En eene Godheit roert mijn zinnen en mijn bloet.
Komt gy, van S ο n ν θ e n , my allëreerft-tè yooreru-
Gy kunt mijn'Zangheldin tot' dichten wéér bekoorenj
Zy volgt U: aen den. Rijn , die pf) den^Stiehtfen gront
Het Franfch gebit weer heeft ge^vorpen uit den mont; ^
En nu met vryen hak komt langs uw woning vaeren.
En dartelen nae 't fchijnt met weéleriger baren.
My dunkt, ik zie u neergezeten^in den hof,
Of in uw hofvertrek, vail weiden in den lof
Van een geruft gemoet en onbekommert leven:
Daer gy van hovaerdy noch ftaetzucht aengedreven,
Noch hoop van vluchtige eer en adelijken wint,
In ftilte en in^uw zelfs alleen vernoeging vint.
2If
2i6 mengeldicht.
Hoe lufl: het my den lof der eenzaemheit te zingen,
En u te volgen in uw ruftbefpiegelingen!
Want nu ik lang ben voortgeilingert heen en weer,
Bevinde ik dat ik meeft dat fchoon kleinoot waerdeer.
Zoo roemt een zeeman beft den zachten fchoot der haven,
Ali> hy in 't noorden, nu in 't pekelfchuim begraven,
Van boven ftort > en ziet den afgront in den muil
Die vaft van ondrcn loeit en davert met gehuil :
Dan weer ten hemel uit dien poel komt opgefchoten
Zoo fteil, en met zijn kruin fchijnt aen 'tgeftarnt teftooten j
Wanneer een winterftorm, opftuivende in den nacht,
Den waterbreidel breekt, mackt op de golven jacht.
En gceÜHt al het ftrant, de zeelien bleek beitorven.
Zien nu des doots grimmas, en 't enden aem gezworven,
Vervloeken met gekryfch de trouwelooze zee,
En wenfchen al te fpade om een gerufte ree.
Maer fchoon ik, federt ik u t' Ütrecht quam bezoeken,
Dacr gy gebolwerkt zat m 't midden van uw boeken,
En kooft u zelfs een fel, zoo fierelijk als ftil,
Mijn dagen taemlijk heb verfleten nae mijn wil,
Noch zoude ik , op uw fpoor, voor dat gewoel verkiezen
In ruft en ongefteurt mijn zeiven te verliezen,
Ver boven d'aerde in mijn gedachten opgevoert.
En als van 't afpunt aen te zien , hoe 't al zich roert
En afilooft hier beneen, van ydle hoop gedreven.
Zoo onftantvaftig en voorvluchtig als het leven,
'k Heb evenwel mijn tyt, als 't was in mijne magt.
Niet t'eenemael onnut noch ledig doorgebracht.
'tZy ik in Walcheren, en zijn vermaerde fteden,
Den gantfchen aerdkloot door gevreeft en aengebeden,
My op het lant vermaekte, en vond een rijke ftof,
Omdat al 't Eiland fchijnt beplant tot eenen hof.
De fteden in dien hof gefticht tot luftpaleizen.
Het zy 't me liifte naer Zuidbevelant te reizen,
De Zeeiifche koorenfchuur, en vrolijk met mijn hant
Den oogft te plukken in mijn vruchtbaer v-aderlant.
Of dat ik onderftont j door d'ongeftuime'baeren^ υ . λ·
En fteile Paerdemarkt naer Vlaenderen re vaeren , ^ ' ^
Het fterke Sluis te zien ^ en Aerdenburg, vermaert Α -
Door kloeklieit., dat de grens van Zeelant heeft bewaert >
Met onverfchtokken moet^y en fchielijk óVetvallenjii
En niet gewapent alsjmet onbemande wallen ," j f hio 1 π
Een hantvol'helden zagj pnquetsbaer dbör hün mbetp-^ '
Haer veften. verwen met het vyandlijke bloet, , > '
En ilerken dus haer fchans..kloekhartigfte gemeente! i i
Gy hoeft geen krijgstrofeen yi zoö'liang? het^Franfch gebeentè ^
En wit geraemte legt te blecken opmw veltv>q'· π-υΗ.η) . /
En gy heti kerkhof zijt van 't rdukeloos gewélt. nil
Dan vaere ilc op naer Brugge ^ en zie vaft onderwegen 'ii
Weerzijds meer ffceden , maer van"minder naem^gelegen»^
Daer vinde ik mijn vermaek in kerken zonder tal ο/ J
En overweeg met ernft. het'werréltlyk geval ;'issgccii w j
En zie hoe laeg het daelt 't geeni't hoogfte fcheeiiv gerezcfniT^i
Zy , die de ilapel pleeg van Nederlant te'wezen , I
En 's werreltskimmen; om te zeilen met haer vlag, i
Zwaeit naculijks buiten zich'den ila£van'haer gézach, ■ H
En knaegt den breidel, kort haer ia. den mont gewrongen ,
Terwijl haer koopmanfchap fmoort aeh verftopte'longen. 1 π>ιΙ
Indien niet Karei, fpruit der koninklijke fta-m i '
Van Arragon, haer ramp en leet ter^herten nam, . r {'■
Die dreigt haer Sas, en wil dat niets haer kansbepaelen^ j' >
En zy zelfs by Ooftende in zee zal adem haelen. .. -. , / ^^
Nu zie ik't magtig Gent, ,de trotze bakermat '''^i' " . ^
Van Karei, die op 't hart van gantfch Europe trad,
En noch te klein, met zoo veel niagt en heerfchapye, ■ .vi
De Turkfche; Poortjrammeide, eii temde Barbaryé. iï Μ Υνί f
En had de Franiche nijt hem jniet die eer^beroöft'i^i^ bfili nl
De Griekiche tulbant, had,ge Wonken op zijn hooft;
iVf
Cl
Nu ftaet zijn beelt,/t welk fchijnt ;van louter gout gedreven,
Tot eeuwige eer zoo hoog op een kolom verheven,
Als wilde 't nu noch al den aerdkloot overzien yv γΛ :
Die hy van zijnen troon gehoopt had te gebjen.
Noch buigen met ontzagh vijf vloeden voor zijn voeten.
Dié, itroomende in de ftad , zijn beeld om ilrijt begroeten.
Indien ik my getrooil den wacht^er van het fcheld,
Den hont, te hooren, als hy baft, en met gewelf
De Zeeufche banken fchuurt, en onder 't vreeilijk gieren.
Geen Scylle wijkt, noch haer verwoede waterdieren 3
Dan zeile ik nae mijn wenfch uw fchoone haven in, ^
Antwerpen, nu een uitgediende koopvorftin,^^
Voorheen Europes oog ven iftae om. hoog getogen.
En kan mijn zeiven naeuw gelooven noch mijn oogen.
Als ik uw wallen zie, geklonken uit arduin, '
Die met een bofch zoo breeü bekronen hunne kruin, ·
Uw huizen, altemael pakizen', :uwe kerken, ^
Uw hoogen tooren, een van''s werrelts wonderwerken, ·
En. veilige rivier, die u alom verbreit,
G^dachteniflen van uw oude mogentheit,
Waeruit nu Amllerdam, gelijk.zich zelfs ontwaflen, ^ ·
Rijft als eenTenixftad veel fchooner uit uwe aiTchen.
Dus ftreve ili hoogeriop naer BruiTel , 't paradys
En hof van Brabant, dat met recht verdient den prys
Van onbepaelde weelde'en fchoonheit weg te dragen,
't Zy my het koorenrijk gebergte'kan behagen, ^
Of 't wilt Sonnien wout, of 't fchaduwrijke dal,
Rivieren, bronnen of fonteinen van kriftal,
Die fteil opfchietende, als de zonneftraelen brallen,
En voort in zilvren daeuw en paerlen nedervallen >
Of droppelen van vier, ,en fmelten weer ineen.
*t Zy ik de luftwarande, of hofberg op wil treen.
En vind mijn Tempe daer', en fchooner watervlieten, ' '
Als Aganippe ten Parnastop af kan gieten.
't Zy my het Prinfenhof, .Oranjes erf^, behaegti
Dat om dien ouden naem te grootét luifter draegt j
En fchoon de blixem, mee een donderfteen aen 't rukken.
Het veel heeft afgeweit, en 't zwacr gevaert aen ftukken
Gemorzelt,, daer 't noch half van zijn parruik berooft>
Smeekt om een nienw üeraet voor zijn önthuldigt hooft 5
Noch mag het ovrerfchot met reden triomfeeren.
Nu geeft my Loven itof, om in haer fchool te leerea
Al wat in wetenfchap ons meer vohnaekt en wekt.
Terwijl haen Pallas elk een .mild^'voefter ftrekt.' - -
Het zmlijk Mcchelen fchijnt me-e iny'töe te^wenk^ni^
Ma er 't wort ten laetften tijt eens öm mijn ruit te denken:
Want hoe verandring, nae het fchijnt, de zinnen vleit.
Noch haeltze niet by 't zoet vermaek der eenzaemheit, - ^
Geleerde S 01.ί ν g ε ν , .ei wilt het> my-vergeven, ' ' ' "
Indien mijn zangnimf, vanite grootteen vier gedreveri'^ "
U al te ver heeft in haer uitreis heengévoert) , -
Zy lact met voordacht noch veel fteden ongeroert.
Door zoo veel onruil heeftze eens waerlijk konnen leeren,
Den rijkdom:^ die· gy kieil, geruftigheit^ waerdeeren.
Het heugt my noch, hoe dat ik hangende aen uw zy,
d'Oraklen hoorde van uw veilige artfeny: ' ^
Als my de hooge fchool van Utrecht, zoo genegen,
Haer gaven'fchonk, en meer dan eene zomerregen '
Het dorftig kruid verquikt, mijn luft heeft aengeteelt,
En milt ApollpQS konft en rijkdom meegedeelt. i · j
Dan hebtge 11 Mienigwerf gewaerdigt my te wekken'.
En in die woefte zee een noortftar te verftrekken.
Een Palinuur te zijn, die my de klippen wees.
En wat ik mijden moeit, eii waer-'ik zonder vrees : '' >
Mogt itreven met mijn kiel·en buitêh'noot van itranden. Γ
Gelukkige t die Vry van allé iaefiche -banden, '
En ongemakken, . die de ftaet en welluft geeft,
Met uw' doorluchten geeft zoo hoog ten hemel zweeft,
D
^19
f, i
En konnende alle pracht met fieren moet verachten
Al 't wenfchlijk vint in uw verhevene gedachten.
Als gy natuure in haer geheimen achterhaelt,
En wikt 3 waer Epikuur, waer Zena heeft gedwaelt ,,
Waer Ariiloteles de waerheit kan doorgronden,
En. of Deskartes heeft een nader weg gevonden,
't Zy II de itrengheit der Stöyken tegenftaet
Ten deele, en wel gevalt, getempert nae de maet.
'tZy gy uw zeiven hebt in Plato uitgelaten,
Die lieilijk vloeit, en voed5 en druipt van honigraten.
Of fpoort voorzichtig nae met uw ervaren hant,
Den blinden doolhof van het menfchlijk ingewant:
En onderzoekt hoe 't hart, de fchatkift van het leven
Een eindelooze bron van bloet voelt voortgedreven
In zijnen boezem,, daer bezielt naer zijnen aert, i
En als ten fpongie uitgewrongen , weer zijn vaert
In 't gantfche lichaem neemt,, en komt met vrye toomen-
Door duizent aders en hartaders, heeneftroomen.
Wat' Milt, W:at Lever werkt, wat kracht de Long gevoelt
Wanneerze zwelt, en als een blaesbalg 't hert verkoelt.
Wat heimelijke vlam, te zijner tijt ontftoken,
De Maèg d'ontfangen fpijs verteeren doet en koken>
En door Vv^at deelen die, nu zijnde net bereit,
Gefchift wort en gefchuimt, ea; eindelijk verfpreit .
Met 3ulk een wijze keur> tot voedzel van de leden-
En geeften, of wort afgedreven naer beneden,
En door 't gedarmt geloil, als een onnutten laft.
Zoo volgtze na wat ampt elk deel aen 't lichaem paft ::
En of het oog, 't gezicht door uitgefchoten ilraelen ^
Ontfangt, dan of dat ongevoelige zelfs komt daelen-.
En zich vertoonen in der oogeiV'ikriftalijn;,
En fpiegelglas, en daer affchildrén zijnen fehijn.
Of 't hart, dan of de milt een oorfprong is te noemen^
©et a.dfeQ, dan. of zich geen Ut dat niag .beroemen^
Μ Ε Ν G Ε L D I G Η Τ;
Of't brein zich merkelijk beweegt, en rijft of daelr.'
Hoe in. het klein begrip der herlTens 5 zijn bepaelt "
Zoo veel verbeeldingen ^ verwifling van gedachten,
En redeneering, en- die wonderbaere krachten,
Waerdoormen weer herdenkt, het-geen men eerft vergat^
Of zijn geheiigenis verrijkt met nieuwen fchat. ^
Gy ftaet verftomt, als gy de geeften nae durft fporen .
Die in het brein, als uit een hemelfch zaet gebooren^
En door de zenuwen zichfpreiend reis op reis.
De leden fterken , en bewegen naer den eifch. · ; -
Dus laet zich uwe zucht tot wijsheit nietbepaelen , ^ '
Wanneet 't u luft, 't geheim van bergerts-en metaelei'
Te weten, en wat kracht natuur daer in beiToot,
t'Ontdekken door het vier 5 om kranken in hun noot
Te redden, en de doot groothartig te braveeren.
't Zy gy Satuirn,' het loot, in Morfeus doet verkeeren>
En hondert vormen fchept tot nut der artfeny,. .
En wekt de ziel van 't log metael, en maektze vry
Van d' aerde en grove ftof, waeriii zy lag gefcholen;
Men ziet den^ yzren ftaf van Mars , nu in uw kooien.
Gefmolten, en hervormt in allerlei- gelaet.
Dan temt gy Draken zelfs en Leeuwen in dien ftaet ï-
En d'Antimoni wort berooft van zijn ven ij nen.
De Zwavel voelt zijn kén verfmelten en verdwijnen
Gelijk zich Acis zag tot een rivierr geftroomt.''
Nu moet Merkuur, dat vlug quikzilver, eens^getoomt.
't Zy gy hem nederftort, of't helmglas op doet klimmen:,:;
En teert zijn lichaem uit tot olie, zout, en fchimmen:
Of hem-met andren van zijn vyanden vermengt 5
Dien wrevlen muilbant, en -door tucht tot reden, brengt.
De kruithof geeft u mee geteerde bezigheden, ."·' * ï
Als gy der kruiden aert en krachten wilt ontleden. ·
Hoe Munt de zwakke maegi Bruinagie 't hart verfterktc
De bloem van 'Rosmarijn op vochte harflcns werkh.
" " Ee 3 Ite.-
2'ζτ
De Byvoet en Poley de Moeder in kan toornen.
Door Wijnruit het vergif de krachten wort benomen.
En door de SaiFeraen ten leden uitgejaegt.
Hoe Duivekervel 't bloet van zijn onreinheit vaegt.
Wat eigenfchappen in den Vlierboom zijn te vinden >
Wat quaelen zijne bloem en bezien ontbinden.
Wat in zijn wortel, loof, en merg en fchoriTen fchuilt
Hoe 't kruipende Aerdveil, als de nieren zijn vervuilt
Van pijnelijk graveel, die zachtjes weet te vegen.
Waerom de Heulbloem ons tot ilapen kan bewegen.
Dus heeft en kruit en bloem en zaet dat u bekoort,
Daergé yders hitte of kou fchokkeert in zijne foort:
En dringt met uw begrip, gelijk met arendsoogen.
Tot in de wondren van uitheemfch gefteente en droogen.
Die d'Arabier ons zent uit zijn gezegent lant.
Of dlndiaen in 't ooft en weften gaert, en plant.' : -
Dan legtge uwe oeiFening in 't werk , en dooft detoortfen
Der vege peften en befmettelijke koortfen!
"Weerftaet de Teering, die, zoo gulzig als een vraet,
Met bloet en vleefch tot op 't gebeente ftrijken gaetj
Temt Bloetloop, Waterzucht, en Slaepziekre, en doet wijken
't Gevaerlijk Zijdewee, en vlymende kolijken.
Of haelt uit zijn fpelonk dien Kakus voor den Hagh,
Dien Duizentvoet, die ftout met zoo veel klaeuwen plag
Te kruipen in het hooft, en fpreide zijne takken
Door neus en wangen heen met deerlijke ong^mai'ken j
Misfchiep al 't aenzicht, dat men meulijks 't wezen vont,
En vlocht zijn ranken in 't gehejuelt van de montj
F η duizent Monfters meer^ tot menfcheplaeg gebooren,
D e gy gelukkig dwingt naer uw, bevel té hooren.,.:
üf gy verlicht , in 't zwaer beroep der artzefty^
Zomwijl den doiFen geeft,-;en,keft de poezy;': ·
Der brave dichteren, met liefde en welbehagen^
Dit wort, ó S o liη o ε ν" ι ter wij 1 u opgedragen.
Niet
-ocr page 225-Niet dat mijn dicht het fpoör zoo ver te buiten loopt, "
Dat dit uwe aciiting onf zij-n eigên waerde hoopt. ■ ^ "
Het heeft zijn eind bereikt, ^zoó gy 't zoo hoog wilt kropneii.
Dat dit een dankbaer blijk van vnendfchap mag vertoonen.
i
t ■■ ■ r ·' ■ „, ■( ,
'' aen mevrouv t' - -
I ' ■ ' I ·. ί -
Tot, Vlitengen,
L Α
Ν S,
TErwijl de Lentezon allénxkens door konit breken/
En met haer ftralen weer de borft der Aerde ontfteken,
Die ongevoelig fmelt in een,verlie/deii gloet ; /
En met een vrolijk bog haer'lieven Bruigoi^^^
Kome ik, Mevröuwe, u' mee met' een 'gedicht genaken,
En neem vrymoedig een 'gecfcelte in uw vermaken·,· ·
Nu 't fchoone Boflenburg u uitlokt op het lant,Γ
Daer gy met luil zqmwijl uw, g eeris^ pntfpant >,
Of, Opgetogen iri natuurbefpiegeH^^ - ' ^
Ziet door de fchadiiw heen tof in het hart der dingen,
Op Kartes fpoorj of vint uw grootfte lekkerny,
By beurte, in OeiFening van .Heldenpoèzy,
Of overweegt met keur, de Godgeleerde blaêren,^. »
En leeft dOrafels haè vah langverlopen jaeren, '
Hier is het alles ftoni. de wint is zelfs gereet
Te zwijgen,'om ύ niet te ftooren, daer gy treet!
Het ftae my vry terwijl een zuivre fchets te malen:
Want geene fchildery kan by uw* Lufthof haelen.
Daer leeft Natuurs penfeel, met aengenamer zwier
Als doode verwen , op het velt van mijn papier. ^ '
Gy ftaet rondom bekroont met aengename dreven,
Die langs den vyverkant een koele fchaduw geven,
Ter-
-ocr page 226-Terwijl de Nachtegael van tak in takken fpringt
En al 't gevogelte verilomt, wanneer hy zingt.
Van waer zal ik uw lof dan allereeril ontvouwen,
O BoiTenburg ! van uw gezegende Landsdouwen
En weien daer gy 't hooft aen uwen wefterkant
Zoo heerlijk uit verheft, of dat uw koorenlant
Zoo prachtig zicii vertoont 3 wanneer de Zon komt blake^
Uit zijnen hemelleeu, als of het met gout laken
Bekleet was, daer de wint van *t zuiden ruifcht en fpeelt
De zwellende aeren ;kuft en met -zijn adem ftreelt:
Of dat ge wederzijts ziet twee vermaerde fteden,
Noit vanden vyand5 als tot zijn verderf, beftreden^
Hier Vliilingen, dat als een ileiger in de Zee,
Zoo menigmael diefchoon gevaegt heeft van zijn ree,
Daer 't kooprijk Middelburg, de ftoel der Zeeufche Staten,
Maer zoo 't aen geene ftreek u luft het oog te laten ,
Uit\^^iden in het rond, daer 't woedende element
Des NOortfchen Oceaens de Iftranden "beukt en fchend,
En 't Schelde met zijn hont al blaffende aen komt ftreven.
Dan ziet gy 't witte duin allenxkens, hoe verheven,
Ontglippen het gezidbt, en in het blaeuw verfchiet
Met zijn gehelmden kruin verdwijnen, daer gy 't zi^et.
Uw Elzebofchje, 't geen zich fpiegelt in het water
Des breden vyvers, die met aengenaem geklater
Rontom de hofilee ruifcht, gelijk een zilvrebron, ^
Bedekt Mevrouw voor 't vier der ileile zuiderzon,
Wanneerze in lommer van dat paviljoen geweken.
Den ganfclien Hof befchouwt, en zelfs niet wort bekeken.
De Viifchen, die in't nat des vyvers tot uw luft
Als ilarren, weemlen en verfchieten zonder ruil ,
\^erfchaifen dubble vreugd, nu, met ze te,beklagenj
Dan alsmenze ten difch gulhartig op ziet dragen, . >
Daer karper, baers en fnoek gezoden en gebraén., \
Ecril- onzen honger wette , en dan die kan verzaên
-ocr page 227-MENGELDICHT. 225
Het bloemperk wederzijds, daer Flora op mag roemen,
Verfchaft in hun faizoen een rijke keur van bloemen:
De blaeuwende Viool, de Tulp , zoo fchpon gegloeit,
En die het aenfchijn van de Zon volgt onvermoeitj
De geurige eglantier , de iimbals , aquileyen
En roos en lelien, die wijt haer geur verfpreien.-
Maer als \ u luft, Mevrouw, uw zeiven by^geval' ^ .
Te fpieglen in het klaer en levendig^kriftal ,, ·
Des vyvers, ziet g' altijt de lelien en roozen ,
Gedommelt ondereen op beide uw wangen bloozen ,
Met levendiger glans, en zach Narcis u aen,
Hy zouw nu om zich zelfs niet meer van, min vergaen.
Uw lufttuin lacht u toe met karflen en moerellenj
Eri vrolijk ooft, 't geen hier zoo weelderig wilzwellen,"^
Als wierd het op dees' ftee geftooft in zoeter lucht.
'Γ vermaeklijk BoiTenburg, hier naetft, zoo milt bevrucht.
Van Perfikken, die in al 't land geen weergae vinden,
Geregent fchijnende uit de lucht aen hun gelinden .
Legt hier zoo dicht dat maer de naem het fcheit vaneen.
Maer 't word nu eindlijk tijt uw Landhuis in te trêen.
Of liefft uw Lantkaftéel, met zijn verheven tooren.
Van waermen met meer luft nu 't ruifchen aen kan hooren
Der golven , als een ftorm opftuwende langs 't ftrant,
Op zijne pennen giert, zet al de kuft ir^ brant.
En fpoelt de dijken en de hoofden in het woeden
Van hunne wortels af, én dompeltze in de vloeden. ^ ^
Als toen Britanje, met Louis in een verbont, λ
Met hunne vlooten hier braveerde op onzen gront. " 7
Of toen een dootfchrik al het eiland had benepen.
Als Neerlants Zeeleeu, meer van moet voorzien als fchepen.
Twee Koningsvlooten floeg, daer't vyandlijke bloet
Tot tweemael heeft geverft het aenzicht vanden vloet. ^ , ,
Met welk een vreugde zietmeii Lamsik,g triomferen, . v"
Als hy zijn fchepen ziet met rijke lading Jkeerén ,
Uic'zee, van deze hoogte, en ziet voor zich met luft,
De fchat vau Suriname aenzeilen langs dees' kuft.
Dan treetmen weer bencên, daer g^ in uw ruime zaelen
Uw vrienden zijt gewoon met gunft en zucht t'onthaeien ^
En fpaert, op dat de vreugde in alles vol zouw zijn.
Uw openhariigheit zoo weinig als uw wijn.
Maer alwaer Boffchenburg zoo heerlijk op mag boogen y
Al wat met zulk vermaek zich op doet voor onze ogen,
Al wat ik hier in roem, Mevrouw, heeft in der daet
Van uwe fchoonheit het uitnemenfte fieraet.
Op het vertrek en de gewenfchte wederkomfte
van zijn Excellentie
Uit den GraeiFelijken huize van
I D Ν Ε Yj
I κ.
Η
Vertrekkende uit zijn Gezantfchap, wegens zijne Maj'. den Koning van
groot Brittanje, by haere Ho. Mog. bekleet; en te rugge ge-
wacht wordende,als Opperhooft over d^Rngelfche en Schot-
iche benden , in dienil zijnde van dezen Staet.
ZOo gaetge wederom u dan op zee begeven:
Om nae uw Koning en Brittanje heen te ftreven,
Doorluchte Sidney, gy onkreukbare Afgezant,
Zoo wel de Liefde van den Staet, als van uw lant, .:
En machtige Monarch, die d'onbezwalkte glaniTen "
Van zijn drie kroonen fpreid door alle weerelttraniTen,
Van daer het morgenroot ald'Oofterkimmen vult.
Tot daer zich d'Avondilar met goude ftraelen hult,
En ziet de zon, die nu 't oprijden komt verveelen,
Neerftorten in de zee niet rokende garreelen,
En kleden 't Weften met fcharlaken , waermen ziet.
Gae heen , weerhouw den loop van uw verlangen niet,
4
-ocr page 229-Eool belooft voor u zijn worfteknde winden ' ,
En muiters ftrenger in hun kerkers >aft te bindeo.
Maer dat op uwe wenk een ooilerkoeite uit zee
Het vorfllijk Jacht ^ nae wenfch , zal brengen op de ree.
De blonde Doris met haer waterkamenieren
Komt met haer eigen hant van achtreu 't fchip beftieren.
Maer wacht noch beter fpoet zoo drae Gy wederkeert,
Daer uwe komil met zulk verlangen wort begeert.
Al komt de breede Teems op zijnen glazen wagen
Geftegen, U 3 als m Triomf, tot Londen draegen ,
En boord wêerzijts, gelijk verheugt om dit geval.
Zijn grazige oevers met veel levender kriftal,
En *t hof te Withal, daer 't van verre u aen ziet komen,
Zijn fchaduw verder fchijnt te werpen in de ftroomen.
En 't Liftervek, zoo lang by uwe ftam bewoont.
En met paleizen aen paleis alom bekroont,
Veel trotfer 't hooft verheft met zijne kapiteelen,
Noch hoopt haeft Nederlant in dat geluk te deelen:
En fchoon g' in 't algemeen van elk begunftigt werd,
Gy legt inzonderheic Oranje aae aen 't hert,
't Verftant m deugt geeft op de .zielen uw vermogen,
En fchoon gy wd met recht moogtop uwftamhuisboogen,
Op mannen, ongequetil door doornen van 't gerecht,
Op helden, noit verfaecht in 't barnen van 't gevecht.
Getrouw hun vorften^ en hun' voriten bontgenoteni
Gy hebt uw glorie met geen andre te vergrooten:
'kStelde anders levendig Flip Siokey hier ten toon,
Die groote Mfibeth een parel aen haer kroon
Verftrekte , en Afgezant, den Keizer van Germanje ,
Den dappren Rudolph ging ^begroeten voor Brittanje
Toen Maximiliaeni t^ug^m w^tQ zoon.
Hem naeliet , erfgenaem der Roomfche weereltkrooo. >
En hoe geëert hy quam voor Xafimkr verfchijnen 9
Toen eerft 4e Paks hem met Xeurvodklijke armijneu .
F f 2 ^ Ver-
-ocr page 230-Ver heerelij kte 5 en hoe hy meer en meer bemint.
Een Man vertoonde, die zijn wcêrgae zelden vint,
'k Zwijg' ook3 hoe3 om uw Stam haer dienden te vereeren,
Haer 't rijk van Yrlant is gegeven te regeeren,
En hoe haer naem zoo wel in 't vorillijk parkcment,
Ais in het dankbaer hart der burgren ftaet geprent.
Maer ISieêrlant bovenal blijft aen uw Huis verbonden.
Daer S i d ν ε γ, neergeftort met eerelijke wonden ,
Noch 't een' en 't ander ros befteigert vol van moet,
Als kreeg hy gmoter kracht door 't plengen van zijn bloet.
Gelijk een Leeuw, die van een Moorfche pijl getroiFen
In 'c iogewant, vooreerfl ter aerde neer komt ploffen,
Maer ilraks zijn gramfchap weer vergadrende, en vervult
Van edel vier, de ftaert en lange maenen krult.
En uit den dootilaep en zijn zwijmhng opgevlogen,
Blaeit donders uit zijn keel, fchiet blixems uit zijn oogen,
En fchoon door ongelijk gewelt getreen in 't Hof,
Sterft onbevreeft, en fchrijft met eigen bloet zijn lof.
Niet anders zagh hem 't velt voor Zutfen, door de benden
Der Spaenfche ingeboort, alom met moort zich wenden.
En hoe hy nader aen zijn einde fchijnt geraekt,
Hoe grooter nederlaeg hy in den vyant maekt.
Tot hem het leven maer de moet niet heeft onfchoten.
Zijn Lijk, met traenen van helt DuMey overgoten,
En 't gantfche Neérlant, is van Koningen ge viert.
En met een grafdicht door de Schotten Voril geiiert.
Ogroote ziel, 'k weet naeuw wat meeft van u moet wegen,
De rijkdom van uw geeft, of fierlieit van uw degeni
Dat toon' d' Arkadhy die blijven zal bemint.
Zoo verr' men kenners van vergode fchriften vinr.
Gy hebt die Liefde mee tot Holland niet verftoten
O Rijksgezant! uit zulk een brave Stam gefproten,
Waeraen de Batavier gedenken zal met luil.
Zoo lang het aerdrijk in den arm van 't water ruft^
22$
Zoo
-ocr page 231-Zoo lang het krijtgcbergt met zijn verheven kruinen.
Toelonken zal van verr' de Nederlandfche duinen: ^ i :
Nae zoo veel proeven van uw geert in Staetbeleit, , .
Wat daden wachten wy van uwe dapperheit ? ^
Wat wondren- zult gy ons van 1 d ν t ï weer doen hooren f
Nu gy, ter goeder uur, tot Krijgshooft zijt gekoren
Der Britten 3 ons tot hulp gezonden, en die biy
En juichend wachten naer u oorelogsvoogdy.
My dunkt ik zie, quam Mars de bloerklaroen te ileken,
U door de heirfpits en flagordens heenebreken
Des Vyants, maeyen hem een oegit van lijken afj
En ruimen 't Krijgsvelt in, maer niet als tot zijn graf.
Gy,zGud' Oranje voor een andren arm verilrekkeri,
En in geen oorlogsnoot u zijnen dienii onttrekken,
Maer ftrijden te gelijk met loosheit en gewelt.
En zijn pluimaedje zoude uw ftandert zijn in 't Velt.
Nu keer toch haeft weêrom, en even als voor dezen
De Helden uit uw Stam, als zuilen zijn geprezen
En hooftkolommen, daer de Vrijheit van den Staet,
Op rufte, en door hun zwaerd zoo wel als wijzen raet>
Slagveeren ilrekten aen des eerilen Willems vleuglen,
En MaurltSi als gewoon de moetwil kort te teuglen;
Zoo kome uw krijgsdeugt mee den Nazaet,^ grootvannaem.
En 't Lant te ilade, en vuile alle eeuwen met uw faem.
Aen den Η ε ε r ε
HENDRIK KONING,
Met zijne Hofilede in Α κ ε ν d α μ.
υ met de Lentezonne een vlucht van Nachtegalen
Ν U komt in Α κ en dam rnet veltmuzijk onthalen,
-ocr page 232-Daer al 't geboomte u juicht van verre te gemoet.
Mee hondert orgels, en vol vreugt haer Κ ο ν i ν 0 groet
Met neêrgeboogen kroon, kom ik u me genaken,
En mijne zangnimf neemt haer deel in uw vermaken,
O Ηενκγκ, 't zy gy u verluftigt langs den boort
Van 't zilvre Sparen, 't zy het duin uw oog bekoort,
Of dat gy achter 't kruit gedoken, met gedachten
Weegt al de wondren van natuure en hare krachten.
De bloemhof fchept verfchiet van kleuren even fchoon
Gedommelt ondereen, hier is de goudekroon.
Die tintelt in het vier en gout der zonneftralen.
Auguftus zietmen in het gloeient purper pralen j
Scharlaken, hoe het blooft van hoovaerdye om *t hooft,
Ziet door de roos en tulp zijn glanfen uitgedooft.
Alsge aen natuurs penfeel, zoo geeftig in 't fchakeercn.
Van zoo veel verwen die elkander nergens deeren,
Hoe 't karmozijn fchijnt af te fteken op het groen.
Lavendel op het wit, het blaeuw op vermiljoen,
U zelfs hebt blint gezien, en zijt beluft te keuren
Het wonderbaer verfched van allerhande geuren,
Zich fpreiende uit de roos, der bloemen koningin.
Narcis en hyacinth, bekent door Febusmin,
En fimbel en jafmijn, dan ftaet gy opgetoogen,
En vint niet meer natuur maer goddelijk vermogen.
d'Abeel en welige yp, die met een breede laen
Uw Luilhof fiert , en ziet haer telgen hooger ftaen,
Dan wat de boomgaert teelt van kers en abrikoozen.
En per fikken , hoe fchoon alree haer knoppen bloozen,
Geert u befpiegeling van't werreltfchegeval.
Geen grootheit ftut de bijl die eens haer trei^n zal.
Als een orkaen haer fchokt, van 't noorden opgebroken,
Staen kleene boomen in haer lommer neergedoken
Met vroolijk loofwerk en den boefem in den mont. - *
Dan ραίΐ gy 't toe. en ziet op welk een loifen gront
En
-ocr page 233-Μ Ε Ν GvE L D I C H:T.
En ftciltc) grooten zich vertrouwen, die verheven
Van daeg, al 't aertrijk doen voor hare wetten beven,
En flus geblixemt, vail met ftruikelende voet
Neerploffen, en zichzelfs verdrinken in hun bloet.
Dus tempert wijsheit fteets uw luft en llnhjkheden.
Zoo moet gy lang met vreugt uw ichoonen hof betreden,
En in uw lantpaleis , zoo heerlijk opgcbout,
De zorg verpoozen die uw handel wakker hout,
Als gy, in ebbe en vloet der koopmanfchap ervaren,
En 't los gety der Beurs, u uit die wilde baren
Voorzichtig red , en van die onruit vry geraekt >
U in de haven van uw Α κ end α μ vermaekt.
Den I. van Bloeimaent, 1674.
Tweede BURGERMEESTERSCHAP.
'Vanden H'eere " ^
mr, l α μ β ε r τ a ε i ν s t.
Deus nohis h^c otia. fecit,
De Keizerin der waterftedcn.
Van alle Vorften aengebeden,
Draegt nu met grootcr glans ten toon.
Zoo ver de wilde baren bniiiTen,
De Keizerlijke wapenkroon,
Beladen met een trits van kniifien,
En paerlen, door een milde hant
Haer toegevoert van Ganges ftrantj
Nu Reinst, onafgemat in 't waken.
En weer van heilig vier aen *t blaken,
' Op 't keurbeiluit der wijzen raet,
Het Roer der ftedehulk zal ftieren ,
Die zich op zijn beleir verlaet,
Hoe vreeflik onweerwinden gieren, . .
2^1
En winterftormen krak op krak,
Afgrijslik dondren over 't vlak.
Schoon Eool zwart om 't hooft gezwollen
De golven zwaerder neer doet rollen,
Noch mag de ilad haer macht gewis
Op zulk een ftuurmanvaft betrouwen.
Wiens noortftar hare welvaert is,
Waerop hy moedig zee durft bouwen i
Terwijl de gruwelijke nyt
Op zijn gezach haer tanden flyt.
Sloot Gysbrecht eenmael d'oogen open,
Zoo lang van d'yfre ilaep bekroopen,
En zach een Koninklijke ftad
Verrezen uit zijn lage venen ,
MoeraiTen in een zee van fchat,
En 'r riet verkeert in marmerilecnen,
En al de werrelt om gewin
Den Yftroom varen uit en in:
En R Ε IΝ s τ, ter eerfter plaets verheven,
Op 't Kapitool de wetten geven,
Geviert by Moor en Indiaen,
Zoo ver matroozen op laveren Λ ν
Door grondeloozen Oceaen,
In 't grimmende oog der Noortfche beren
Hoe vrolik hief hy, op die lof,
't Eerwaerdig aenzicht uit het ftof i
Hoe zou hy zulk een vreugt bedwngen ?
Als hy zijn erfnakomelingen
En neven, uit zijn grijze ftam,
Verzien met Burgermeefterfchappen 9
In 't werreltdwingende Amfterdam,
Ten marmren Raethuize op zach flappen ,
Dat flus, ten luifter van het Y,
Zich beet door Londens flaverny:
zjt
En
iJ
En nu 5 die zeeplaeg lang ontwaflen,
Den kruin verliefc tot 's hemels aiTen.
Oud Rome zelf had minder glans,
Schoon 't 3 loerende van zeven bergen >
De hsele werrelt uit haer trans,
Als opperheerfchapin dorft tergen.
Geen arentftandaerden zoo fier
Braveren onze ieeuwsbannier.
Maer dan krijgt eerft den tabbert waerdc
Die alle haet verduurt op aerde.
Als onbezoedelde eer en trouw
De pracht van bondelen en bylen
Onzijdig volgt in vreugt en rouw.
Een Staet 3 op zulke onwrikbre ftijlen
Gegrontveft, (laet gelijk een rots
In 't Adriatifch zeegeklots.
Die zulke deugden uit laet fchijnen.
Wijkt geenen Staetheer der Sabynen,
Ν och Roomfche helt 5 die met de hand,
Zelf van zijn felfte hatelingen,
Gehaelt wiert van'het eenzaem land '
Om Rijken met zijn ilaf te dwingen.
Dan wijkt hy Grachus noch Trajaen
In altijt recht deur zee te gaen.
Dan wort een gouden eeU'gebooren,
De wreede wolf geleit by d' ooren, ί
Verilindende ongedierten tam, ' ^
En dolle woeftynygedrochten
Verzeilen 't onbefchadigt lam^s:'"' -
Die flus *t onnozel vee bevochten.'^'^ ' A
Dan wenfcht mijn zangheldiil vol moet,
In fchaduw van den vredehoec.
Met konft omvlochten van olijven,
Op 's Mantuaners trant te fchrijven,
Gg
Hoe
MENG Ε L· D I G Η Τ:
Hoe Reinsten, ongefchokt in noot
De brant des oorlogs.hielpen bluiTen,
En liefde , ilerker dan de doot,
Hun opvoerde op 't gekruifte kiiiTen,
Van daer , als Markus groote geeft.
Meer aengebeden dan gevreeft.
Mijn zangnimf treet vrymoedig nader,
En groet den grooten Burgervader.
Dus ftreve ik moedig op zijn faem.
Zoo ver van nederduitfche tongen,
's Mans onbefproken ftam en naem,
Een eeuwige eer wort toegezongen.
Zoo overleev' zijn kloek beleit.
Als Numaes deugt, de fterflijkheit.
Aen
Al
PL υ IΜ Ε R, die van y ver blaekt.
Om depjZangberg. op te ftreven.
En reets, .loiiijk^VOortge.di-even>
Zijt tot^zulfc een top.geraekt,·
Dat gy als e^en Adelaer,. -
Op uw pennen yoort gaet^ftrijken.
En, ontziende'geen gevaer, '
Andre voglen'na laet kijken. , ,
'k Durf'myjvleien datimijn diclit
U niet zal geheel' mishagen, r;
Schoon 't niet kon de toets,verdragen
Van uWi en gezicht. ^:
i
-ocr page 237-Μ ENG E L D I C H T.
Al wat aen de könft'öntbrèèkt
Zal de vrientichap liht? Volmaken,
, 'Die al tij t ten beften Spreekt, '
Schuw van lafteren eh'Men.' ^
't was mijn tijtverdrijf-'bp 't lant.
i i 'k Stel het nu> in'Uwe bant, » -
1 : . r . ■
Μ Α R S Y A S,
SATYR.
Trovocat é' ^hcebum : PË^bóJupefanie p · ,
receffirum k cute membra faa, ~ " · , / .
Όvid. Faftor, lib. vi^
Mlneif, van'hooger geeft en 7ver'aehgedreven - ·
Had nu de fluit; die zy eerft had geluit doengeyeni
til uitgevonden 5 weggeworpen in denWliécl' ^
Want alsze bygeva^ haer wangen ^zwellen' ziët
In 't zuiver ipiegelglas van 't wate ^ met ^verbazen,
En haren fchoonen mont vol plooienonder't blazen,
Weg zegtzeV^weg'van liier gy'fltnt, nii|ri eigen vont.
En kift ■ voorheen 5' zoo lang 't niisbiüik m^ niét misftont.
Maer 'k fchatte u zoo veel niet;dat ik Öm ü mijn wezen
Dat maer een Trooifche wulp heeftj tot zijn val, mifprefen,
Mismaken zouwj en'werpt die toornig in ^en ftroom.
De bater Marfyasj hier achter ëénen böbni - ' '
In 't bloeient waterlifch' èn biezen -^eggefcholèn, ■ '
Komt voort op haer vertrek gekröpen uit zijn hooien. ■
Hy ziet rontom, verbaeft op 't riliifchen van èen blat,
Uit vreeze of zy miffchien die kpftelijken fch'at ' ^
Weerhalen mochte eri hem Van dat^kléinoót beroóven. ^^
Nu durft hy zich vèrwaent'éen^gfoöteh naem beldoven.
Nu zal hy zyn-'gezangv dat'Önbbïcharft; ^lufty ^ ^
Vermengen met den klank van haer verworpen iauit.
Gg ζ - - Nu
■ 'l· " -
i
,■. i t ,■ i
■ . . . i
Nu zal hyze alle, die niet voor zijn zangen zwegen.
Met zijne waerdigheit en konil verre overwegen,
Of overfchreeuwen met zijn onbefchaemden toon,
En zetten op zijn hooft Apollo's lauwerkroon.
Van dees verwaentheit dus tot barilens opgeblazen ,
En zwellende als een padde, of kikvorfch, die aen'trazsnj
Nu in haer fchor gekrijt de hoogile welluft vmr,
En fteekt twee blazen op vol damp en ydlen wint,
Laet hy zich overal op velt en driefprong hooren,
En leit met blijtfchap bei zijn onbefneden ooren
Ten dans en reie op dat erbarmelijk muzijk.
AVaer vintmen , zegt hy by zichzelven, mijns gelijk?
Wie zal by Marfyas niet wenfchen te verkeeren ?
Om uit mijn eigen mont zoo groot een konil te lecren.
Die niemant zich verftaet, als ik , als ik alleen.
En fchoon ik maek die nu aen anderen gemeen;
Noch zal het my tot een doorluchte glorie ftrekken,
Dat ik de Meeiler ben in dat geheim t' ontdekken,
En d' overfte, die heb den zangrei aengevoert.
My dunkt ik zie nu elk alree den mont gefnoert,
Die ooit vermetel my zouw durven tegenfpreken,
En hun geilraft die na mijn zangkroon durven ileken.
Ten minden zal ik by mijn Saters hooggeacht.
En mijne Nymfen hier van allerlei geflacht.
Al wieme in 't licht durft ftaen, haeil weten klein te maken.
Met bitter en vol'nijt by elk hun konil te laken.
Zoo blijft de glorie als in eigendom verpant
Aen my, en hun die my navolgende op dien trant,
Zich onder mijn bannier in 't velt van eer begeven j
En weten, dat men maer moet willen , om te ilreven
Ten ileilte van een konil, daer zoo veel lof aen kleeft.
Nae dat hy by zichzelfs dit vail beflooten heeft.
En zwoegt en rookt alree van onbefuifden yver,
Τ reet hy vol moets in 't velt, en fpant zijn kaken ilyver
Dan oit, en blaeft en zingt, dat al het lant in't.ronti^i.....
Daer van gewaegt, en galmt hem nae. men ziet terftont' i
De Saters hem , met opgefteken porjen j naeken , [ ,ϋ ü j V:.
Zichzelfs verwöndren, hem navolgen, teiiens blaken }
Van liefde j om me van hem te leeren zulk een konft,
En overal zijn drifc-involgen, om zijn gonft. ' ) >
De Faunen, die zich in het Frigifch bofch onthouwen.
En d'ofledryvers daer rontom in die lantsdouwen, j >-
Staen ilom en gapen op zijnonbekent gcfchal.
De Nymfjes hooren 't by den fteilen waterval.
Die door het kreupelboich en ruigte heen komt ftromen.
Maer meeil van allen zijn de Saters ingenomen,
Zijn broeders, hem gelijk in drift en onverftant.,
Maer niet in konft , waer van hy ver de kroon noch fpant. '
Men fpeelde nu om ftrijt, of 't wiert zoo uitgemeten:
Elk fcheen op 't heerlijkft van den zanggeeft hier bezeten.
Als was'zy hem ( noch ίη het fpeelen even blinc}
Of aengeërft , of toegeblazen van den wint.
Men vont'er die de konft zich waenden aengebooren,
En andren die uit luft alleen hun quamen hooren,
Of uit gewoonte , en van hun eerzucht niet vervoert.
Maer nu een hooger toon in mijn gedicht gerocrt. . . > r
Nu Febus zangtriomf gezongbn, en de pynen '
Des trotfen Saters, die alleen wouw meefter fchijnen.
De Boxvoet, by zijn dom gevolg in groten naem,
Verbeek zich, tot de konft is hy alleen bequaem.
Hy daegt elk even ftout om tegen hem te fpelen.
En komt'er een j zijn konftgenootfchap fpart hun kelen
Al tevens open, fchreeut hem voor verwinnaer uit,
En dat hy beft verftaet de wetten van de fluit.
Dies waegt hy 'teindlijk om Apol zelfs uit te dagen.
Die kan niet langer dees vermetelheit verdragen,
En neemt de fpeelftrijt aen. de faem verbreit het voort.
Des komt het al by een wat garen zingen hoort,
Gg 3 Dc
-ocr page 240-^JS MENG Ε L D "ï C Η
De tijt -is Vail'géftélt. het'fpeelpéirk aiitgelcooren
In 't .ronde, om beH het fpel en zang te korinen hoeren.
Men ilelt de v^oorwaerde in ' van 't ongelij k geding ·,
Dat die de zege wint·, den overwonneling
Mach ftraiFen na begeerte, elk wacht nu met verlangen
Wie d' eerkrans zal in dit vermaert gcfchil ontfangen.
Zy kiezen wederzyts' de rechters van den ftryt. '
Apol uit zijn gevolg, die, zonder zucht of nyt,
Onzydig , hem die 't wint den lauwer zullen geven,
Alfamen konftenaers in die muzyk bedreven.
De Boxvoet had gelijk getal van zijn gebroet.
Dus quamenze aeiigetreên. den Sater fcheen de moet
't Ontzinken,'want met zach hém om het hooft verbleeken
Tot aen zijn horens toe. nu zou hy 't laten fteken
Indien hy kon. maer t' is befloten, en moet voort.
Mén vlyt zich neder op zijn plaetze, elk zwygt en hoort.
In 't midden h'angt de ^krans om 's winnaers hooft te kroonen,
Als Marfyas met' iehorfe en ongelij ke tooneri,
Begonvte blazéii en te-bulkenj dat het kreet.
De gruwende oorén quetftè, en door het harte fneet.
Men ziét hem op de fluit zomtyts de vingers'roeren j
Terwyl -hy zingt 'de ilraf der Lyciaënfche boeren
En hoeze door ^'Latone in voriTchen zijn verkeert.
Om datze de Godin, hoe ernftich zy begeert, '
Een hant vol water, noch met fchelden zelfs, ontzeggen;
Maer hy weet noch zijn ftem noch klajiken te beleggen,
Hy hapert rdis^op réis én breekt met'veel'gefchals
En wilt zang zonder kohfl:, zijn vofffcHezang den hals.
Hier op bégint Apol tot yders vergenoegen,
Zijn lieffelijkc 'ilem by zijné konfl: te voegen j
Hy lokt de zielen , alis verlieft, ten 'ooren uit»,
Terwyl zy daiHTen, óp zijne gpddelik 'geluit.,
Hy zingt hbë'Niobe geftraft wert door zyn ïchichten,
Toen zy vermetel Voor gêèn godheit wilde zwichten,
En
-ocr page 241-Μ; Ε iI^jG Ε t D I GimTA
En al haer huis rot·
En door^ zijii^eedk; wfa.ei^ h^ec hpvaefdy.befnQeiti
Rampfaelge Marfya^ ^ejgiBt; pi^^fêet^ tp^ bevejj:.
Te poplen, want Apol^d^q-j^a^i^igtefto^^ gegeven^
•lU -1
Hy buigt^nu.vmchtjelöp^ --^ijlif hprèn^f^ij^i· iq-'t ftof^ π Η
Kermt oni gê^nade,,^ en gee|t Jiieoi'zyP/vVerdienden ^^^^^
Apollo grijpt liem aen^'die; krijiTchendeieni.yeflegen, Γ f ï
Uit doodclijkeu._angft,3^ hujp j ; >
Hy grijnftycrgeeffch.i-ioa.^glktwtwe^^&lilfkQn-jop vol^gtoeLi
En vier, en fehrêit, en,^ββί uit d0p.di"c;lsr\k'/ ftremmtp^M^ ;/I
En etter, aleem^dfde fet ^τ· ^ κ^ί ιΛ
Gaen zichuit [Qhaenjie éA vrê wior d^^eftraf verichuileuW
HyworC:ni€t =tonM^n,vaft geylewgeJi aen-qn, boom^ -ocM
En levendig.sgevilt· lit(e5wijL·hyaia..dίi·r^a ircbrQotn>ri>i füO
Afgrijilijk fchreeut. helaes wie kan dees pijn verdragen!
Vervlo^têji0<^gm<ft^irgy .befe^ pfegeil
Ik moet;, i^ijn' eni, fehéld^ii v^^nder.
■i
Uitwiilchj|n,m#i mijip bloet, ho.e fchoiartge in (dezen.ftaet
My van mijn zeiven af !. 't bρr]PWtmê^Ioch ftaekdit
De fluit is my niet waert zoo veel om haer te lijden.
Maer Febus luiftert niet : en vilt van ondren op,
En haelt de ruige huit hem over zijnen kop
En ooren heenen 5 dati,gewricht;en i;ibb.en kraken, ί . ο . ;
De fpierenjyolgepcmeb hy^ fchijnt^i^ieC T.óöt/fdiaïkfcn: .
Van topt tot teen ■ gév-^rft. - betiblQet igaaift-vaa^izijn-leên
Men zie| »zenuwen; en( ^dersLdoorgjefneén i ο '
En 't zwoegende ir^ewamt zich' kriiBpen en bewegen, r
Hy balkt luitslxeels, tot hy^. van flamvte neergezegen ,
De kracht verlieft, en ilerft een pijnnelijke doot.
Die andren toe leert zien, om niemant meer zoo fnoot
Te fchenden, en alleen de vlag te willen voeren,
En aerde en hemel tot zijn dwaesheit te beroeren.
De Saters fchreiden om zijn gruwzaem ongeval,
En vulden boiTchen en gebergt met rougefchal.
^ Voor
ψ.
r
riH
Voornamelijk Liceet-, die vreefde me gebonden
Te worden, want hy had een Vorftenbruitgefchonden
Voorheen, hoe zeer zy kermde, en deerelijk verkracht.
En Forbas, die van hem altijt was groot geacht,
En beft naer hem geleek, het bloet, in't zant gedropen.
Was in een boezem weer beneên byeen geloopen,
En daer met anderen vergadert en vergroot,
Quam eindUk bruiilchen uit des aertrijks diepen fchoot.
En vloeit door Frygien, als een der klaerfte beken
Me Marfya genoemt , en laeft die vruchtbre ftreken, ^
En laet een zegen nae waer datze henen ftroomt: j
Want die geftrenge ftraf zijn laftren heeft betoomt.
Maer noch zijn veel te klein, hoe groot en ruim, zijn plaiTen,
Om zijne fmetten van verwaentheit af te waiTchen.
· . . . )
V * ■ -
In magm civitate hoe quoo[ue genus invenitur , c^ui meliores ob-
treöhre malint , quam imitari : ér quorum fimilitudinem defierent,
eorundem nffeóicm fmultatem:^ ScUket uti qui faonomine ohfiuri funt^
mco innotefcmt, L. Apul. Florid. lib. i.
f
dat is.
>40
In een groote ftad wort ook zulk een ruigte van menfchen
gevonden, die veel liever, ervarend er dan zy, willen lafteren
als navolgen: en zoeken in hun eer te beledigen , die gene,
die zy wanhopen gelijk te worden. Opdat zy, die duifter en
onbekent zijn door hun eigen naem, door mijne vermaert zou-
den worden. k^hIcus , in z>ijm bloemtjes, het eerfie deel.
WW
Aendén Η ε ε κ ε
Ρ E T Ε
C I υ S
Toen hyinde doorluchtigeSchoole van Amfterdam, na dat
hy zijn gedicht op de Vrede uitgefprokén hadde, tot
trofeflbr wiert verkooren.
Mou mAms frócerum φ-, & q^U'id facmdiapójjif
Ke fatuït.
OP uw verdiende faem volgt eindlijk mté het loon,
Geleerik f ir α κ c i v s , A|5ols bemiadfte zoon;
]Slu gy, ter goeder liur, ten tabbaert «it ver koren,
Zult van het hoog geftöélte uw leiTen kteii hooren ^
En aengemoedigt door eén éedk zucht van lof ,
Den diepen rij kdorft der Romeinen "uit hét ftof
Ophaden , dacr de jeugt aen iiwe ftenj blijft fertgen,
Door uw welCprekentheit, eft zuivre tacl gevangen.
Hoe zal 't iiw y ver aen doen groeien j die alreé
Zoo moedig heëft gepeilt de grondelooze zee ' '
Der letterhelden, in jLatijnfch€;en .Qriéklche fpraken >
Alsge in uw reden denkt 5 hoe eertijts. deze daken,
En wanden galmden^op d'orakels , van't kleinoot
Der wij s heit, Vofllus en' Heirts > die .trots 4e doot
Braveeren^ en door vlijt langs d'óngebaende wegen
Der wij ze aeloutheit , hier ? ί onfterftyJcheit ^^erkregen^ - .
Dan dunktme barften vloer en muuren op 't geluit
Van uw verheven ftem vaneen, die moet'er 4:iit^
En niet vernoegt te zijn in 't vaderlant geprezen 5
Wil door geheel Europe, en verder, ruchtbaer wezen.
Daer banen tot uw dienft en glorie nimmer moê.
De zanggodinnen u met vreugd de heirbaen toe,
De zanggodinnen, die nu klaer aen elk betoonen,
Met welk een tedre gunil zy uwe vaerzen kroonen:
Hh Het
-ocr page 244-24.2 Μ Ε Ν G E L D I C Η Τ.
Het zy gy lieflijk vloeit, gelijk een Amilelzwaen,
Die vlak voor itroom de wint laet door haer wieken gaen,
En met haer roeiers fpeelt en dartelt in de baren,
'k Hoor dan den wedergalm van Nazoos eedle fnaren,
Het zy een hooger geeft in uw gedichten leeft,
En gy met vollen zwier gelijk de Donaii ftreeft ,
Of breede Rijn, die bruifcht als koning van de ftroomen ,
En vinc niet groot genoeg om zijnen loop te toornen:
Dan voert gy my om hoog, tot gyme nederzet.
Dan hoor ik Maro zelf, en 'zijne krijgstrompet.
'tGaet wel; 't heeft u aen geen Meceenen mee ontbroken^
De groote Valkenier, tot uwe gunft ontftoken , ^
Om uwe waerde, ziet vernoegt, dat hy u draegt,
Hoe zijn volmaekte keur den gantfehen Raed behaegt.
Schep moed nu Poëzy , uw luifter wort herboren.
Gy moogt in Amfterdam u weder laten hoorenj
Maer gy alleen met vrucht, die rijk van zin en fpraek,
Verftandigen zoo wel tot nut ftrekt, als vermaek.
Nu eens uw rijke geeft den vollen toom gegeven,
O Francius! wel aen! nu luft het my te leven,
Te hangen aen uw zijde, en leeren uit uw mont
Hiftoriewijsheit, en der talen waren gront.
Nu ftaet een oceaen van eere voor u open.
Vaer voort, maer mijn gedicht behoeft u niet te nopen.·
Gy wort door eigen zucht toch fterk genoeg geleit.
Dies ftrek dit maer een blijk van mijn genegentheit.
MENGELDICHT. 243
Het verbont der Deenfche Majeft: en haer Hoog: Klog :
Aen den Η ε ε r ε
KommiiTaris &c. Nu Α gent in 's G a α ν ε ν η α g e.
Cceum in Ïaedera dextre.
Oe trots zal 't ftrijdbre Koppenhagen
Die koninklijke Zeevorftm,
Haer koninkskroon ten hemel dragen » .
Nu zoo veel Vorftens eens van'zin, -
In bontgenootfchap zamenfpannen,
Oni zeegewelderie en liaet.
Te vier en ζwaerde te verbannen.
Ten zenuw van den vryenftaei:. -
Hoe zal de Zont zijn ruime ftroohien r ί
Doen fpelevaren in d'Ooftzeei - J '
Wanneer hy Holland op ziet komen,
En ftreven langs zijn rugge en ree
Met hondert koopvaerdykafteelen,
Om weft- en oofterkoorenichat 3 ο 1 Ί
Haer bondgebuuren mê^te deelen, > : ^ . '
Terwijl de Britten, afgemat ^
Van fchepenbranden, havenfchenden
En dolle landontheiftery,
Hun wrok in trouverbonden enden ,
Door zoo veel Vorften maetfchappy.
Dan mag in deze vreugdeblijken
Het afgefokert Kroonenborg.
Zijn, ramp en blijdfchap vergelijken,
Erinnerende d'oude zorg:
Hoe Zweden, met een bpfch van fchepen,
'tBenaeude Funen worgde en iloot,
Hh 2
Η
En
En Kpppenhage, pm 't hart benepen
In 'r ongezienfte van de noot.
De Nederlanders op zach dagen,
En blixemen acn 't Baltifch ilrant
De wat^rfchcnders, zeevaertplagen,
Tot zy verftoven en verbrant,
In 't midden der zalpeterwolken
Ontilopen , in d'ontflote Zont.
G Εp,RG E^ die het recht der volken
Verdadigt met uw wijze mond,
(^Waer op de Belt zijn oeverboorden
Met >v€eleriger/baren fehaeft.
Als hy bezvv^angert uit den noordën./
Met opgezwollen hoorens draeft)
Krimp eens uw ftaetbekommeringen.
Terwijl mijn zangnimf vierig blaekt,.
En in uw fehadu^w wenfcht te zingen,
Hoe trouw: gy voor uw Koning waekt
Die onde.r woeiie krijgsorkanen
En kroongefehijien onverzeert
Zijn vorftelyke leeuwevanen,
En. trouw ^vden .batavier vereert.
Uw ftaetzorg.maekt hém buiten vreezen.
Als hy van hof befwaernis vry
Fleeg ilaetara kelen te ι lezen.
Uit Vondels hetdenpoëzy,
Daer Klingeriberg, aen 't roer gezeten;
Dec .Deenfche rijxhulky 't krijgsgewelt
Helpt fluiten.aen een ilalen keten.
Tot heil der havenrijke Belt.
Moe wenfeht heer H oy eu hem te ilijven
In 't vredefluiten te Breda,
En Marseter weerelt uit te drijven
in. vlaek en eeuwige ongenl
t44·
ME Ν G E L I) I € Η Τ,
Dan zie ik d'yzere eeuw verkeeren.
Het fier Brittanje hand aen hand
Met ^op veel rijken 'zjgmenzweren :
De Schotten vaa't bevrözen ftrant
Gemgetf$:h4pt met bevredigde Yeren.
En Puitichen, ijit het biqedig. haer
Afrukken hunne krijgslauwrieren.
En oiFerenze op 't vredealtaer
Het rijkverwoeftende Byzanfen,
Hoe, trots op zijn gekroonde kruin
In 't 'aengezicht der Griexe fchanfen
Getrapt in bloetcinient en puin>:
De vaftvereehde Kriftennvörfteii >'
Gj^Ujk een zwellende Oeeaen'"
Tcr.Turxe rijxgrens ingeborften j
Pe hpornen van- haer, legërm^en;
B^fnpején, eerze zamenhortèn ^^^
' Em als een blixemgloet by tiachtV
Europe op/t harte iiedcrftorten>
P"at zich verdelgt door 'cigeii macht,
Eni quijnende aen onftelde, longen,
Ten zy de vredeolijf dit keer/
Eigt van een teering wprt befpröhgeni
Die 't fmeltende ingewant verzweer.
Ach i dat niy 4'eerile zon li^tjbooren.
Het Jtekeh van de vrêtrdmpet i.
Pan wiert mijn dichtheldin herbooren·,,
En volgde H oyer op zijri' trefc
Daer Koppenhage in hare palen >
'sRij xkonirniiïaris wenft t'onthalen.
■n
Ata·
-ocr page 248-Aen den Η Ε Ε R Ε
Toen hy van zïjne Majeft: van Vrankrijk, tot Raeds-
heere en Lijfarts verkooren wierd.
Ultro β purpura Jupplex ohtulit.
WAt Godheit voert mijn geeft zoo fchielijkop na boven ?
Daerze als een blixemftrael gezwintvooruitgeftoven.
De winden achterlaet, en rukt my uit het ftof
Den Liger over, in 't gezegent Lelihof: '
Dat van Louis beheerfcht gelijk een Alexander,
De gantfche weereltkloot befchaduwt met haer ftander.
En reikt haer fcepter van de wefterkim, tot daer
De morgenzon verrijft , met gout gehult in 't haer.
Hier Itaet de nyt verftomt, en ilact haer bitze tanden
Al razende in haer herte en eigen ingewanden,
Nu.Vrankrijks godheit Uin haer paleizen noodt,
En werpt den ilapenden haer gunften in den fchoot.
Gy hebt de Grooten niet geblinthokt met gefchenken.
En Jaren lang met zorg gevlogen van haer wenken,
Of d'opgeblazentheit in hare razerny
Gelief kooft en gefmeekt met hooffche vleyery.
Het regent u van zelfs. En ik fta opgetoogen.
Als ik die waerdigheit befchouwe met mijn ogen.
Nu kuntge uw wijsheit niet verfmooren onder 'tftof:
De weerek moet nu eens gewagen van uw lof.
Zoo vliegt uw groote naem, vrymoedig op haer wieken,
Van daer de dageraet in 't Ooften op komt krieken,
De zuiderkreeft op 't hooft der Abysfynen brant,
De Noortftar fpiegelt in het fpiegclglas óp ftrant,
Tot daer de zonnekoets plompt inde wefterbaren.
üw jeugt had in de bloem van tweemael negen jaren,
In
24^
MENGELDICHT. ^
In Leuvens wijfe School, daer elk u noode om ilryt,
En uw verilant vergeefs begrimt wierd van de nyt.
Op 't hooggeftoelte lang den tabbert konnen dragen,
Had zy die glory niet groochartig afgeilagen,
En, triomferende over elk en haer gemoet,
De grootsheit en de haet vertreden met de voet.
De Rechrsgeleertheit biet uwwijsheitmégeenfchade.
Nu gy j van Koningen befchonken met genade
En opgetrokken in het Bontgenooten land,
De Kroon zult ftutten als een vorftlijkracdverwant.
Gy zult i door trouwe zorg, de heerfchappy bevryen
Voor buitenftormen, maer door heilzame artzenyen
Den Koning zelfs, die zich geruft geeft in uw bant,
En wacht van uwe hulp een veilige onderftant.
De Zon, zoo lang het hooft gedoken in de wolken,
Speelt nu met grooter vier in 't oog van alle volken.
En van de kimmen opgeftegen in den trans y
Verlicht den aerdkloot met een onverwachte glans.
Schoon Hongarye u zocht in haer paleis te noodcn,
En door 't hofmeefterfchap gulhartig aangeboden
Van Alöys, u op te trekken in den dagh,
Sloeg gy 't eerbiedig af, en vloot het hofgezach.
H7
Schoon Spanje (een ander heeft daer d'eere van genoten)^
Op uwen raet alleen, de vrede heeft gefloten
Nae zoo veel ftormen, met het vrye Nederlant:
En d'oorlogsrazerny geflagen in den band,
Vervloekte Januskerk met hondert kopre boomen
En floten toegeknarft, om 't ongediert te toornen,
En voor die weldaet u in hare ridderfchap
Te pronk wou zetten, op d'aenzieaelixten trap ,
Noch had gy liever by u zelveii in te treden,
Als u te zien van elk eerbiedig aengebeden.
Maer nu, kan Vrankrijk meer als al de weerelt kon.
En haelt u uit den nacht tc voorfchijn in de zon.
Wat helpt het > of gy de verborgentheên en gronden
Derwijsheit en natuur ^ zoo klaer hebt ondervonden ?
En of Apol ü als zijn zoon heeft opgequeekt,
En onderwezen wat in zaet en kruiden fteekt ?
Of dat geen honig druipt zoo zoet van Hymets tippen,
Als de welfprekentheit van uw. begaefde lippen,
En dat uw heldendicht, op 's Mantuaeners ftyl,
Ons dunkt de wedergalm te wezen van Virgyl,
Dat Flakkus £n Pindaer , door uwe lier herboren.
Hun lykafdi groenen zien als zy :uw vaerzen horen.
En Nazo minder zucht aen 't ongaftvrye ftrantf
Zoo gy uw roem alrijt wilt fmOoren onder 't zant.
Wat moor zoekt aen de zee ftranthorenen eii Ichulpen*
Om die op ^t felfde ftrant , in d'aerde te beftulpen ?
Wie gaert kleinoodiënj aen Ganges paerlcreê
En werptze reukeloos, in grondelooze zee?
Verdrinkt een reiziger , als hy na huis komt vaerenj
Zijn IndiaenÏchen fchat, in dlndiaenfche baeren?
Of volgt gy maer de zonn', óRaetsheer indienftaet ?
Die daelt, om op te ftaen met fchooner daegeraet
Zoo mocte tijt noch ramp uw Fenixveder fchenden.
Zoo worde uw naem geroemt aen alle weerelts Énden.
Ν s T,
Voor
Zang.
Konden buigt voortaen uw hooft
Als gy de krijgstrompetJhoort fteken:
o
Den
Dat fchel geluit verfmoort uw fpréken.
De blakende oorlogsvlam verdooft
m
mmm
Den luifter, die ü pleeg te fierenj ' ■ :;
Mars eigent zelf dan uw Laurieren.
Wat baet het, of gy geeilig wdd.
En tfots braveert met uwe waerde^.
Wanneer een krijgsftorm werpt ter aerdc
Uw ingebeelde onfterfiijkheit.5
Vooral ziet elk'Iioe d'eêlfte verven
Der Schilderkunft om 't hooft béftervèh;
Tegenzang·. ν . ^
Ε Nijt en oorlog z\^óeren· lang Cl
Den oogft der konften te verflinden,
En 't al aen hun gezagh tè binden;
Maer werkten zelf hun ondergang.
De Schilderkunft wift bovèn allen
Met voordeel op hen in te vallen.-^
De tafereelen zijn haer fchilt,
En d'afgemaelde monfterdieren
Slaen klaeuwen in de krijgsbanieren.
Of's Vyands wreetheit wort geftilt , ' ' ' ""
Wanneer hy achter de gordijnen " 3' : > v':
lüWi
Een ichoone Venus ziet verichijnen. ,γ^ο. . ^ jout li ia
f
IN Amfterdam trotfeert dé kunft
Van Italjaen en Nederlander ;/::
Den opgerechten oorlogsftander , 1 r^i ^it yocr^
En wint by alle kenners gunft., ;r - rh: . ν
Daer Uilenburg zijn Schilderyen·, , , ^ _
In ip^t>an;alle razérnyeriy^;^-'^^
Hoe elk'^bns. dreigt te vièrêtfzWaerd'^ -i?o
Met winft vertiert^ bedankt v^u i^érèpi^
Dien 't luft-hun zalen te ttoiïeeiin * '^mi-yl
Ji -
f
Met zulk ^n 'njkdoftig lang' vergaert.
Dies hoe de 'krij gselenden ■ treiFeh / '
De Schildérkunft mag 't hooft verheiFen.
Dit gedicht ilaet, door v'erzinning ^ in J; v. Vondels Poczie, 1. deel, blad 57 S.
Aen den ' V O G Ε L,
DeniGroothartoge van Τ υ s κ Α Ν Ε Ν,
Κ Ο S Μ υ S 4e .M E D I C Ε S,
Door demE. ME 1 Uwen ME ester
S c Η Ε ρ Ε Ν Bcc. vereert.
ν *
G Υ Vogel, dieiiu 't oor'dés grooten Hartogs ftreelt
En weliger muzyk in uwe keel laet hooren,
Wanneer een zoeter lucht u ftooft, terwijl gy fpeelt.
Zing voort, mijn groete komt uw klanken niet verftooren.
Hy zingt 5 en 't hofgewelf kaetft.hem yerwoiidert weer
Zijn toonen toe, en^galmt hem na van ronde in\ronden.
De hooge pylers zien van hunne ileilte neer
Verbaeft, wie dus al 'tHof vol ooren fchept en monden.
Maer ziet: hoe inoedig)heft 'ft'hooft intóp": 'ho^ weit
En dartelt zijn gezang ij-zi^Cythóe de wiekjes wiegen
En klappen, en hoe4n^diei$)pgcblazencheit > ί
Zijn ftem zich zelf nd^-^oogt injklaök'^TO
Gy Nachtegalen én gevogeIt,.^weeil ^
Zooge oit Florenfen.ziet- ^n wfijkt >uit^onzepalen.
En uwen Koning :daer bW
Vertelt hem piet; Jioe Jióp^ ^^
MEN σ Ε IÏ D Ι: C m Τ; ^ ift
Verzwijgt hem wat |efehenk'de Hartög vdor hem geeft y
Hoe onweergaedlijk in' koleuren e ^ i
En zulk een ryken vlucht van Vogels die daer zweeft .
Al levende, bf daer könft"het leven»heeft verwonnen:
Zij η hoogmoet ^^is; ve van zij η val,
En KoSMüs z^ch;méj;drukr.
Η y brak, vHrHtft en; te verwaent. op Èij^n gefchal i,
Al d'orgelpypje^ van zijn lieflijk keeltje ea,longen. ^
'i
D Ε K: L Α G E N D E D A, Μ O N,
Over Hét afvkèa van zijnen I> ρ r is; ^^
Η Ε Κ D Ε. R Κ L Α G Η Τ Ε.
'AendenH'eere ^ ^ t- -
ίΐίίί ;
,> ·
En
Ε d roeve .Da nion, ι op een heuveltop gezeten ^ i
Heeft deze: klacht voor zeeienitórgen\uitgekreten.
tiet hooft kbnde: op .de haiit Jiy oo^en naer
Het barre ftrant .gefi:rekt.L't g^hatèlftrant i{'<van waer'
Zijn Doris, het·vermaek der herdé^n^en-weidên,"
Van zijnen Damon^ivas al fchreiende geféheiden..
Ik hebbe zelfs de knaep, tei-mjl-zucht op zucKt ;,
Deed fteigren na omhoogv ën d'omtEèk-vaE de lucht
Vervulde met gekiag,vdit<veltHct-hbói-en zingénv Ov
OI Goden doet. mijn toon door .Thetis golven dringén
Tot iB haer kotMe kili op datzé BiLy :v f -
Ik koom voor Doris;/ alt mijia.Mi :€pirroöif^
Des wefrelts middelzooiiï vokmöedighéit'^geftövéri..
Een andiie-werrelt zoekt,^u biddendierdaéf boven
Der Goden Vierfchab fpantv^-dat gy V^ èGöd Jupijn,
Want gy vemoogtf hetal>?xie knaep:^^lt günftig zy^n^ ^
^ li 2
Οϋ..
Ν
L.
R
υ.
W.
D
Α
Π
V·
/ „
,■ Μ
E^i vraegt gy waer hy is , op dat gy hem zoud fparen ? ^
De winden llingeren mijn Doris op de baren. : ]
't Luft my niet als voorheen de dartle Galathe
Te volgen. Doris heeft mijn luft en liefde me. \
Hoe dikwils, 't heugtme wel 3 pleech zy tot my te zeggen ^
Wanneer ik op tapijt van veltgras^ naeit haer leggen
En haer omhelzen qiiam, van venus wicht gewont,
En vroolik my ververfchte aen haer korale mont,
'k Bemin mijn Damon, en zal eeuwig hem beminnen
Zoo lang Apol het velt befpiegelt van zijn tinnen.
Die vaersjes zijn Ook korts op ginfe Popelboom
Van hare hant gefneen 3 die jeugdig aen die ftrooni
Geworteltj groeiende ook de letteren doet groeien.
Dat nu geen. toovervaers haer wasdom koom befnoden^ '
Of nieuwe Circe^ op boom vergiften afgerecht,
De wasdom aen de boom en letteren ontzegt.
Neen Circe ^k houde u niet. mijn liefde is al vervaren., '
De winden flingeren mijnOoris op de baren.
Toen-Doris. van my ging fprak dus de Helt my aen:
Mijn Damon gy blijft hier. ik ga den Indiaen,
Die onder 't kreeft vier fmelt, door verre zeen bezoeken.
Gy zult de vryery van Titer 3 in de boeken
Van uwen, Vader, aen den warmen winterhaert
Doorfnuflenj en als gy uw Galatee verjaert,
Of vaerdig zijt om voor het veltaltaer te paren.
Zal my .een Noorder buy vait. flingren op de baren.
Hoe ongelijk is mijn' en Doris ongeluk!
'k Liet hem in lijfsgevaer. hy laet my 't huis in druk.
Ik krimpe in 't gras,, gehult met dorre pallemblaren>
De winden flingeren mijn Doris op de baren.
Daer giert een felle orkaen zoo yilik dat het kraekt.
, Op zeegod, Triton op , op waternimf, ontwaekt.
Ei ziet wat boven u al kronkelende golven
Op fteigren, en^hoe fteets de tiende golf bedolven.'
ïV. " " i ■ ^ ' ' ' Strax
Üi
-ocr page 255-Strax weer de lucht trptzeert. de-winderi zijn dod^ ■ -
Van Erniaes berglpelönk^vari;'Göd Eböti ιάχ^'^νοΓ^Ιί^ί^Ι ^^Η
En doof van 't riüflchen my'niet aenhoortj uitgelaten^
En rukken "herwaerts aen door d'opgëbroke gatenj - - jC". 'ί
Van dat gevaerte daer Tyfbeus onder'ichreity'i Mj 'h'-:^ :ïï
De hemelilormer, die daer diep Begraven leit;^ fw^
Al levende,' en wanneer den booswicht zi€h^wίl· heffen:'/Ι
Schijnt die beweging heel Trinakrie'te'treffen. · r
GyGod, die tot een voogt der buldraers zyt geiVelt/" : ' λ ^
Bepael haer dolheit met uw onbepaelt gewelt.- . S-'- 'i '
Haer wulpfche lichtheit* maekt mijn>boezem vol bezwaren : ί
Uw winden ilingeren mijn-Doris op-jde baren.^ ί . v ^'^fbi π.ίΙ
Mijn hooft ontbreekt nu ook 't gewonelijk fieraet. ^
My paft een lijkfiprefle in deze droeve ftaet, c.,? " - i i . ·
Die niet van 't lijk verfcheelr. weg roozen uit mijn haeren.
De winden ilingeren mijn Doris op de baren.
< Ik heb eén ofeichael niiet pareleii ömiantJ II Ιί- I
Daer op heeft Doris zelf, met zijn geleerde hant,
De Véegod Pan gefneen, beftuwt van Satyrfcharen, - ·
Die Doris , die de wint nu flingert op de baren.
.Daer kómt mijn Tatylis met rijpe vruCht belaen i ; /f
En druiven die, zoo 't-fchijnt, noch aen haer ranken ilaen^i
Maer 't luft my aen geen zap van wijngaert te vergaren / ^
Nu Doris door de wint gefolt wort op de baren,
'kHeb noch een wierookfchael, van Doris heel gemaakt
Daer Momus zelf, hoe fel hy alle dingen wraekt, ■
Zijn tanden op verfleet en brak, hoe fcherpze ^yaren,
Toen de Herder noch niet flingrende op de baren.
De welbekende klucht van Klotis en Priaep,
Heeft hy daer bygevoegt. de veltnimf legt in ilaep. ^
De roode boomgod fchijnt alleen bezorgt te waken.
Men ziet natuurlijk hem van vrouweliefde blaken.
Hy maekt de maegt vaft bloot, in 't acnzien van de maeri!
Den Ezel,van Sjleen gaept om geluit te flaen. '
Μ
mmm
^ li 3 ^ Dft
jimii
-ocr page 256-Die wijngod'hpei vol flaeps^wqrc wakker door het razen,"
Het gantfche leger laGht: Priaep, vol van verbazen,
Vint zich te Vroeg met zijn gefpanne fnaer gereet.
Europe ftaet 'er mé y. en meer ^é 'k-niet en weet.
Ik geef dat k\milig,ftuk'u naerder te verklaren ^
Terwijl den maker, wert-geilingert pp <de baren.
Die fchaèl'zal ik,; zoo gy'hern ruftig pver2GTit,
Gy die uw roiTen met uw fcherpe drietant ment.
Die zal ik, tot ,de kim vol ouden wijn gegoten, ,
U plengen, voor de dienfl: van inye hant genoten,
En hangen' ie. daer na ook zelf in uwe kerk,
En fchrijven met klaer gout aen 't fierlijk metzelwerk
Dit dankgedigtjè: Dk fchonk Danibn; aen d'Altaren
Toen Dor is, door Neptuin gebragt wiert van de baren.
Van den optocht dér Wtavieren, voör dé vryhéit dés
V Α d ε R L, α Ν τ S.
ν,ί
Ε borgeriiéfdé , a-nét een vlam;van ernft op'thooft.
Telt mildélijk foudye uit Haren vollen-hóren:
Haér kle'et is niet te wéits, noch'van fieraet berooft,
Zy leunt op' eèfi pilaér / hier kbnftig -tiitgekoreny . : ·
Oiii 't be'elt van Kurfius, 2;ich il^rtende in den poel j
En Roomfehè nEiaegdén'^ die Vobi* 't laiit ihun pronkjüweelèn
Opóffrén, óüvérzuft êri milt in 't krijgsgewoel.
Voorzichtighèif óntfaiip het geit ;
En tekent.neerffig aeril 't altaer der Vi'yheit braitt^M
't Blazoen vin fpëéï·'én boet blijft te^
's Lantsveithéér ^ilélt zijii börtt.ifi ''t igiis Yööf Wdderlariti
Elk fchijnt· èèfBiêdig' eii'Völ'iiUcht · tót Arfii tö "«êigelfi:.^: (>
' Eëh oudé krijpmah draêgt een Römiïfche ivv^enkröön.
Het Tafereel v^ftobiit liet' fehitfen vad dé bèiideii ,! . ·
-Π ' ..........En
-ocr page 257-En zetxde)leger.konlijin"?t velt van^eewte
Dees dekt.^hecrteiiaslj .dien/een \leeu\^hlnt-de letidèn. -li '
De fpreuk van 't vaendel wijd den burger tot zijn plicht.
Om vry teikven.a'^Gfite ilryden'vo'or-altaflDn'Vi·. : ' )
En vryheitj .daerideiLeeii.van Höllant.noch niét Wicht,
Maer kropt zijn. wrok, sen fchud alibrullende zijn haerbn. ■
Het leger in ;Ε verrchiet rukt voortijen port ons aen, ^
Om meé datrbeldénfpoör grQQtmöedig öp-te gaen.
Aen Juffrouw" , ' " /
^"T^ Er wij ι ik op het land in eenzaeniheit geweken,'
X Om die völmaekte weelde,,al"t hofgewoel verïaet, ^
Voel ik my evenwel volkomen ruft onbreken j
Schoon niets, nae 't fchijnt^ niijn wenfchen tegengaet.
De Winter 3 op.dat niets^nlijn yreugt zow
Schijnt zelfs om mijne wil in Le'iite te verkeereh. ^ ' " ,
Hy komt, in ftee van fneeinv bloeii^en a^nget^
En fpreit een groen tapyt pp 't <piTigelegen^,velt j
De lentezon blinkt zelfs potjQ^iy^s^m^ · , ,
Ter^vijl die na de^weilkim^yej-^^, ^^ , '
En arbeit om niet Uefely^rilr^iieii ' r^^ri -
In 's aerdrijks.za9ht?n/clioot,,3ze.%
De brede vyver r^ifcht rondom imêt 'zilvre beeken .
En kabbelt opi^ geftreel;dertzoeleIweftewint. ν
't Geboomtedat alleen meti botten uit komt breken i r >
Staet ftom, hoe wéér'haerjeugtizoo-vroeg begiqt.
14. 1 fJet
-ocr page 258-Het Maftboomwout 3 met zijne groene kroorien,
Kan van de zomervreugd my reets een fchets vertoonen. ^
1
Óf komt een zwarte ftorm aengieren op zijn veder, . · ^ >
Ik fluit hem uit 3 en hael de Zomer aen den liaert.
Zco dwing ik in triomf het norfle winterweder.
Daer konil noch koil wort op mijn difch gefpaert:
Terwijl Renes, in 't koken wel bedreven...
Geduurig overlegt ^ om my wat nieus te geven.
'k Vertree de middagsfpijs in Ype en Beukelaenen,,
Die'tarten met hun hoogte Abeel ën Populier.
Daer ryft een heilige Eik, gelijk de bofchgoón waenen.
Gins mengt de Lykcipres zich met Lauwrier
Hier 't keur van luftwaranden en prïeelén, ' ' ; : i ;
Daer duizend vogeljes met duizend orgels fpeelen.
Men kan aen deze zy 't nabuurig Ryswyk hooren.
Gins kaetil den Haeg het lichr der zuiderzon weer ai:
Daer ryft het prachtig Delft met zijn verheven tooren,
Braveerende op zoo'meenig heldengraf.
'Zie herwaerts aen deSchevelinger duinen ;
Zoo verre in't blaeuw verfchict verdwijnen met hun kruinen.'
Het Prinfelijke huis gedoken in de bomen, ^
En hondert andren 3 hier rondom tot pracht gedicht,
Vertoonen zich, en 't^ ftaet my vry daer in te komen, '
En zonder zorg te ftreelen mijn gezicht. . '
Daer meenighten de kommer in hnn zielen
Vaft voeden', die hen knaegt, en naeftapt' op de hielen.
In zulk en overvloet onfchuldige vermaken, ' /: ^ - " -
In zulk een .diepen ftilte , en met mijn zelfs; te' vreeiiΛ
En nydig, noch .bezorgt, om mijne ^ of's anders zaken, D
Ombeere ik't al,.in Rozemont.alleen: , ;
' ' ' ^ ■ Want
-ocr page 259-AVant wat kan toch my vergenoeging geven, i
Nu zy niet buiten my, noch ik van haer kan leven ?r:
Ik weet het, Rozemont, of liefft, ik durf geloven.
Neen, ik geloof het, en ik weet het onbepaelt ·,
Dat gy zoo wel in liefde alle andren gaet te boven.
Als niemant by uw trouw en gaven haelt. , .
Hoe zelden mengt de Hemel, hoe gebeden.'
Zoo trouw een liefde en deugt by zulke^fchoone leden.
Op een heerlijk J -U W. Ε Ε L.
G
Eileente, dat zoo net getekent door de hant
Der geeitige natuur, onze oogen koomt bekoren,
üie wenfchten, hoe gy quaemt aen zoo volmaekten ftant,
Niet aen te zien alleen, maer uit uw mont te hoorerij
Wat draegt gy hoofden en gedaenten ondereen - ^
Gedommelt, en nochtans zorgvuldig onderfcheiden,
Als had een Konilnaer die met voordeel dus gefneên.
In eene tronie woont hier Kriften, Turk en Heiden.
En, zoomen fpreken mach van zweemfels, en den zwier
Der beelteniiTen die eikanderen gelijken: - '
Men ziet hier't hooft des Paus zoo zedig en zoo fier,
En't machtich opperhooft der Franfche koninkrijken.
Zich heffende in den top ver boven andren uit.
De Keizer komt'er me in volle ftaetfie pralen.
De Franfche Dolfijn, als een koninklijke Bruit,
Zich toonend, fchept zijn vormen licht uit's Vadersilralen.
Hier vintmen Tarter, Turk, Polak en Perfiaen
In eenen ommetrek zoo kleen en naeu beflooten.
En geen van allen fchijnt elkaer in't licht te'ftaen,^
Daer ongeileurde vre verbint zoo'vele grooten,
^ En woedende oorlog dit geTzelfchap noit ontruil.
Verbontge ook ó Juweel! dus werreltlijke Heeren /^., ■
------
En hielt i» Icortcn toom hun bL'il<end€ oorbgsltift ^
De gantiche werrêlt.kön uw rijkdom niet waerderen.
Noch wort uw dierbaerheit noit hoog genoeg beloont.
Om datge een fcliets van dien volmaektea ilacit vertoont.
Op dm Τ I G È R,
My getoont ten huize va» Jen Η ε ε r β
Spoliis orkntei omfius.
R I.
F.
r^ Oo woït woeftacrdeny geilagen in de banden,
β ^ Den Tiger uit zijn neft gerukt> van waer hy pkeh
Op d'Ifïdianen jagt te maken ^ voor den dagh.
Nu ilyt hy bier bepaelt op 't yzre hok zijn tanden.
En meft zijn rooffchen buik met doggeningewanden.
De fchoonftgevlakte vacht van 't gantfche woudbejag.
Bedekt met zulk een rok het gruwlijk bofchgezach,
Dat na zoo vêi're een tocht aen d^Aemftel quam belanden.
Heb dank dpöduchte man 5 die 't keurigfte oog bekoort.
Met zulk een fchoonte, zoo gefcherpt op roof en moortl
Ten \Vaer den forfen bant zijn bont zou my vervaren,
Hoe heerlijk gefchakéert. nu Vreeze ik niet: met reen:
Want Jozef heeft dit mtet het Godendom gemeèr^,
Dat hy verdrukte ftut, en toomt geweldenafen.
κ
En
En kuit den hals van dat aenminnig beelt,
En ziet om laeg de lieflijke appels hangen
Des boezems, wit als incejii die d'Alpen dekt >
Gelukkige 3 de wegen ilaen u open :
Gaet heen, daer u die blanke noortftar trekt >
Het ftaet u vry mijn kerker ma tantloopen.
Maer als gy weer moogt dartlen buiten toom,
En wentlen laiig« die lieuv-eis op en neder.
Zoo moet mijn hand u raken zonder fehroom ,
Of gy omhelft «w Ro-zemont noit weder.
Maer zoo zy ibeelsgewijze eens laeger taft^
Eii koomt zy eens onwetende aen te -raken
Het levent fneeu van dat gezielt alba-fl:^
'T geen Goden zelfs ïn minnevier zou 'blaken.
Zoo moet gy my voor ongeval behoen.
Zoo waerlijk -moet ti Roz emon τ ontfaiigen
Wanneer gy keert, met een onnoozlen zoen,
En als voorheen op haren boezem hangen.
259
.. i.^
vl
Oordeel van fchoonheit.
Aen
RiOii.wj
B.
V.
GEloofrge my. Mevrouw» zoo blinfof ilechttewezen.
Dat ik met ernft het bruin hëb boven 't blank geprezen ?
'kBen zulk een nieuweling in keur van fchoonheit niet.
Dat mijn gezicht het groot verfdhedl niet .merklij.k ziet,
't Geen 't'hddre iblonde ver doet boven 't brj.iine .ftreven :
Want heeft de hemel iets aensminniger gegeven,
Als oogjes, die in verf des temèjs j&leur geljjk, :
Me geven in haer kracht en haer hewegtng, t>iyk
'Datze uit byzondren aert in 's hemels werking .deelen , ^ ^
En harten qitetzen om die wt;derom te Iheeleni' ^ ' ^
Κ k 2 Het
I
MENGELDICHT,
Het liefelijk korael der net bcfneden mont.
Dat zoo bekoorlijk gloeit en aflleekt op het blont.
Gelijk een rijpe Kers op Lelyblaén gelegen,
Kan) fpraekloos, zelf de ziel tot hare min bewegen.
Niets haelt'er by het vel dat, wit als fneeu, zoo ichoon
De flaeuwe roosjes draegt op yder wang ten toon,
Waerby de blozentheit der bruinen wel mag fchromen
Als in triomf, met hun opdrachtig root te komea
Die dat niet onderfcheit, die late roozeblaen
Voor roode mankop en Feönieroozen ilaen :
Dien mag de bloetfteen meer dan een Granaet behagen
Of heldere Robijn, men kan't d'aeloutheit vragen.
Die net het oordeel van de fchoonheit heeft gevek,
Hoe ver het lieflijk blank wert boven't bruin geilelt.
Zoo wort de Moeder van de liefde zelfs befchreven,
De fchoone Venus. zoo wort mee Diaen verheven,
De blonde Jagtgodin, wanneer zy in een bron
Zich fpiegelt, en ontduikt de ftralen van de zon,
Om 't witte en zachte vel te fmetten noch te blaken.
Zoo kon Pandora mee het hart der Goden raken
Door 't levendige albaft van haer volmaekte leen,
Zoo onbevlekt en gaef als lieiFelijk befneen.
AVie ziet de zilvre maen aen 's hemels blacuwe kimmen.
Niet liever helder en met vollen kuiler klimmen
Als datze't aenzicht met een donkre nevel dekt,
En't uitgebreit gefpan der wolken zich betrekt?
Maer of fchoon een bruinet meer vier heeft in haer oogen,
De ziel wort, door dien glans, zoo krachtig niet bewogen,
Als door het quijnent licht dat zacht in d'oogjes ipeelt
Van eene blonde, die ons ongevoelig ftreelt,
En ons onszelve ontrukt, men breng my niet te voren
Dat bruine Andromeda held Perfeus kon bekoren,
Haer bruinheit deed het niet, noch had zoo groot een magt 5
Maer 't deerlijk ongeluk waertoe ze was gebragt.
260
■TwrvT·?·
Het medelijden kon zijn eedle ziel ontfteken,
En d'eer, dat hy zoo kloek haer ramp had konnen wreken
Van 't gruwlijk moniler dat vaft toeleide op haer doot.
Heel Griekenlant, voorheen, quam met zijn oorlogsvloot,
Voor Trojen tien jaer lang met al de bloem der helden.
Die even moedig lijf en goed te pande ilelden
Om een Heieen weerom te halen met het zwaert.
Die, blont gelijk een zwaen, wel fcheen dien oorlog waert.
Dies laet een ander, zoo *t hem luft, de bruinen loven :
De blanke gaen het al in ichoonen glans te boven,
WAer fchuilt gy R ο ζ ε μ ο ν τ, in dicht gegroeide linden?
Vertrouw u in geen bofch dat bruine fcha'duw maekt.
Uw ooglicht is een zon die in het duifter blaekt.
Zoo weinig als een wolk het zonnevier kan blinden,
Zoo weinig dekt de nacht u voor uw lieffte vrinden.
Nu peinze ik vaft wat my voor nieuwe zorg genaekt.
Ik vrees dat ergens Pan op uwe ftappen waekt.
Vertrouw die Boxvoet niet. de min is niet te binden.
Of fteunt gy op uw oog ? dat quetft, maer ftort geen bloeü.
Dat 's een aenbidlijk vier. het brant, maer zonder gloet.
Verhcht de hooien vry. verlieft d'eenzame kuften:
Gy zult in geen fpelonk noch jeugdig lindegroen,
Geloofme (neen! geloofme niet, maer komt het doen}
Zoo zacht, zoo zeker als by uwen Herder ruften.
De Schoonheit,
Aen MejufFer
Ε Ν S.
Μ
Men
ZON
-ocr page 264-Men zoektze, maer men vintze niet.
De hemel zelfs fchijnt maer by vlagen
Zijn eigen fchoont' te kunnen dragen:
Nu toont de maen zich in't verfchiet,
Dan waft, dan krimptze , en komc te voren
Gelijk met afgdjroken horen.
En teikent, zweliende van moet,
- Een ronde en aengezicht van g(oet.
Dan zietmen weer by wiflelingen
Het zonlicht door de wolken dringen, ,
En zetten, als 't zijn glanfen dooft,
En wort met uitgedknden wagen
Voorover Heil in zee gedragen,
Het wetten roozen op het hooft:
Dan wederom het blozend ooften,
Met karmozijne vlammen rooflen
Of, opgeftegen in den trans,
Zelfs d'Aedlaersblinden door zijn glatis.
Daer trékken, als die giOote lichten
, By beurten voor elkandre zwichten,
De ftarren aen in hnn gélit,
Elk op zijn hoefilag net ■be'fcheien,
Gekleet in goude lievereien.
De breede melkweg, a:ltijt wit,
Vertoont de ftarreregimenten,
Vernachtende in haer blanke tenten,
Tot dat de zon de kimmen wint
En maekt alle andre vieren blint.
Maer aen den hemel van uwe oogen
Met wolken nimmer overtoogen,
Geeft iteffens zon en maen jiaer Jicht
Niets kan den minnaer zoo behagen
Noch maenlicht mooh éc ziomeRd^gcnj,
Als u bekoorlijk aengezichc.
Daer
i
-ocr page 265-M E Ν G Ε L D l C Η Τ.
al wat menfchoon kan heeten, V
lle pracht ten toon gezeten,
ó Ζ ON.Ν E.M AENS1 hoc wcl bequacm,
Sluit uwe fchoonlieit op uw naem. , ,,.
Aen Juffrouw
Ziek zijnde.
Ο Lenteroos, hoe zijn uw bladen
bus flap , hoe hangt ii 't hooft zoo neér>
Dat korts, met zilvren dau beladen,
Kon ftrijken aller bloemen eer ? ■
Waerom is fchoonheit ju^ zoo teer ?
Waer is dat blozend root geweken.
Dat aengename roozebloet,
't Geen eedle zielen, kon ontfteken.
Om uwe waerde, in minnegloet,
W^er vliegt dat heen met zulk een fpoetj
Maer't geen zoo haeftig wert benomen,
Of ik bedrieg my in mijn vi^en ,
Kan ook zoo haeftig wederkomen.
De zon, hoe fnel in ^t ondergaen,
Komt 's morgens fneller ópgeftaen.
Ik zie aireets u weder blozen ,
Daer
Met
'K zie al uw luiftcr weergekeert>
Terwijl gy boven alle roozen ,
Gelijk voorhene triomfeert,
Daer elk op meuw uw fchoonheit eert..
MENGELDICHT.
Behouden reize,
%
Aèn de Jonkvrouwen
HElaes: verlaet gy dan den Amftelgront,
Om over wilde en ongeftuime baren,
Ten trots der onweerwinden, af te varen
Den dollen God der golven in den mond ί
Zie toe. de min toont ook zijn kracht in zee.
Wie weet, terwijl de winden u vervoeren,
Wat watergoon uit hare killen loeren,
Om zulk een roof tc fchaken op haer ree ?
Hoe zullenze, uit een ongeveinftgemoet,
Het Eilant, dat die fchoonheen zal ontfangcn,
Gelukkig roemen in haer zegezangen,
Terwijl zy 't fchip vail kuilen met haer vloet.
Daer wy, bedrukt aen d'oevers van het Y,
Al biddende met d'oogen, nat van tranen,
Een veilig pad door woeile ftromen banen j
Tot gy, voor wint gelukkig en voor ty
Gedreven aen uw vaderlijke ilranr.
Het Eilant, daer uw lukilar is begonnen, '
Verlichten zult, gelijk twee middagzonnen,
Gaet heen, ópronkjuweelen van uw lant.
Gaet geen, en vreeft de winterbuien niet,
Daer fchoonheit kan verwoede golven toornen.
Den ftormen is haer razernie ontnomen,
Die buigen 't hooft alree voor uw gebiet.
Wy zullen nu, dewyl gy ons verlaet.
Uw deugden en bevaUigheden roemen,
En menigmael uw naem eerbiedig noemen, '
Tot gy my weer ziet in gewenfchten ilaet.
> In
26φ
ZANG: ■ .
Prins Robbert is een O^c. ■■■ ''
WAnneer wy fteken buiten ftad.
Voor 't dalen van de zon,
En dat wy zoeken ruimer nat,
Dan dondert ons kanon.
En 't had nu me ί rnet fchoot op ichoot
Het Scheld gezet in brant,
Zoo * Loutjes vrees het niet verbood.
Wat doen wy dan op 't land ? ^^
Men hyft het zeil en fok intopi
En bruifcht voor'wind en ty: · >
De nieuwe vlaggen zetmen op, » ^ f
Daer wape^ van den ftaet in pfaèlt^ ^
Die, vry en z0nder bant,
Nu weer eens Itiftig adern haelt: ' ~ r
Wat doen W^y ,dan op ^t land ? _ :
Men'hc^t^de Ïchelle zeéroinpet/ -- nj^^f^LV έχΑ
' En Ysbfant :blaeft zyn-beft^ ^ ' ' , - liü
En lokt, als hy zijntoonèn zeti^'-
De ViiTchen uit hun néft.
De zwarte Bruinviich rolt vooruit, - ^ .. ^
Dé Zeehont volgt dien'trant, - ^ic 5 fiji
Enkykt uit zee op dat'geliüt. ^
Wat doen wy dan op 't land ?
r .. -' O
, t «i*^· i» 'ii < -
Het
* Z^dntjs van den Heer D<, Buifiro'de.
... ,·..^,-v 'y
'Mi
Κ
MENGELDICHT.
In het'J α c η τ van de Ed: Mog: Ζ ε ε r α ε τ opidc Mazc >
leggende op de Schelde voor AlirwERPEN,
esse»
Μ Ε Ν G Ε L D J G Η τ.
Het is hier al beknopt bjeen
' ' iWat' elf van nooden' heeft:
Men hóeft geen zolders op té treen ^
En yder is beleeft.
Men roept zijn keel niét lïit het lit:
Want niecnapt is yan.l<ant|
Macr dient ons, daermen makHjk zit.
Waf doeii \vy dan op 't land ?
, ji.. ^éii haèré-
f
κ · > . ψ.
de PrinfeiTe van Ο R Α Ν Τ Ε.
DOoriuchtigfté Vórftin, zoo ^rdot van ftam geboren.
En aen zoo groot een ftam vëteenigt, dóór uw Echt,
Vergun my,d'eer, dat ik een krans van léttren vlecht'>
Op dezen hoögén dagh, die u eèri| tragt 'te voren.
'Kzal u uw eigen lof niet iri mijn diént dóeh hóoren.
Uit alle monderi wort die 't aerdrijk door gezegt.
En eeuwige Trofeen uw Hóoghèit opgerecht,
Als van den Hemel tot . der Land^ heil v^rkooren.
De mey, die al wat feeft verluftigt
Erkent haer grootfte jwaercie in d'eer van uw geboort,
Als van een zeegnende en aenbiillijkc Μ α ai g.
De Brit en Batavier verheugt zich, elk omftrijt,
En ziet het fchoónft'van't jaeropiiw verjaergetye,
Ook aen defchoonfte der PririfeiTen toegewyt.
Acn
-ocr page 269-Aen J u F Ρ R O u ^
Met mijnen Υ STROOM. '
At 's beurt om beurt: gy hebt my konftig voorgeaiongca
^___' Zomwijl, en met u ftem tot in'mijn'hart gedrongen.
Dat klom met uwen toon, of daelde naer beneên.
En van de zinnen liet het my 't gehoor alleen j
óGeertrüit! al zoo fchoon van lichaem als vanklan^cnc
Nu kome ik voor die gunft en heufcheit u bedanken
En eifche noch, hoe zeer gy reets my hebt verplicht:
In plaets van uw gehoor, uwe aendacht en gezicht.
KROON, voor de verwinners.
Uit o^enh: kapi,
De Kriftenhclden die op 't kruisfpoor triomferen, ^
Zal God des levens vrucht in 't paradjjs"'vereeren.
De duiftere afgront zal, in zijn vervloekten fchoot.
Hun niet befchadigen met zijne tweede doot.
Het hemels hofbanket en manne is hun gefchonken,
Daer zy verheerlijkt met een keurgeileente pronken .
Zoo wit als fneeu, gemerkt met eenen nieuwen nacm.
Men zal de Heidenen zien fchrikken voor hun faem .
En met een yzren ftaf bp 't bekkeneel getrbfFen, '
Als van een donderflag ter aerde^nederplóiFen.
De morgenftar zal zelf bezwijken voor haêr glans.
Zy zullen blinken.in des Hemels hoogftèn trans
Met witte zy gekleet. hun naem.noit uit te wiiTens
Staet^blank-in 't parkement'van Gods geheimemflen.
"K zie'hun verheven tot pilaren, die getrouw, '' '
Gods tempel fchragen, dat oneindelijk.gebouw.
Het ni^uwJeruzalem, teny,heipdvafgelSt;en^
Zal hun in zegeprael onthalen op haer
En zien bravérèn met een rijk geftarnde kroon ,
Als overwinnefs op de goddelijke trooii. "
>. LI 2 Aca
-ocr page 270-meng el dicht.
Aenfpraek van
Η
Aen de loffelijke Burgerye der Stad Rotterdam.
Et Nieuwe Jaer, dat uit het oude komt verreien,
__Gelijk een Fenix, wekt ons, Rotterdamfche Weezen,
Door armoe, zonder fchuk geperft enneergetreên,
De milde Β υ r g ε r υ te fmeeken als voorheen.
AVat hoopen wy met recht nu op een gouden regen!
Die zelfs, toen 't Vaderlant, ten uiterften verlegen.
Te land gefchokt, bezet op eigen Oceaen,
Scheen in een zee van bloet te zullen ondergaen,
Daer vaft de gordel wiert gefcheurt van onze iteden ^
En met bebloede hoef het fmokend puin vertreden,
Noch vonden t'onzer hulp, in zoo benaeuden ilant
De rijke gaven van een onbekrompen hand.
Laet uwe miltheit meê met uwe welvaert groeien,
Beroemde Stad! die door Gods zeegen meer aen 't bloeien ,
En opgeheven in den top van Zeevaerdij,
Uw handel meerdren ziet met uwe burgerij.
Gy zijt het koopjuweel en markt van uw gebuuren.
De graenen vloeien hier u toe met volle fchuuren.
Uw havens drijven van den wijn in dezen tijt.
En vallen voor dien cogil te klem, hoe ruim en wijd.
Gods ftrenge tooren , die zoo hevig aen het brullen,
Bynae gantfch Duitfchland met de dootfchrik quam vervullen,
Daer 't Peftvier, bruifchende als een ftroom, door "^s hemels ilraf,
Zelfs koningfteden af kon weiden tot een graf.
Heeft zoo genadelijk verfchoont uw ruime wallen.
D'aeitbeving > die de kroon van Mallaga deed' vallen ,·
Tot in den boezem van gantfch fpanje doorgeboort^
En vee 3. en menfchen in een afgront heeft verfmoort*
268
1
-ocr page 271-Ging u voorby : en dreunde uw aerdrijk hier van onder', ^
'Twas tot uw heil5 en op het juichen van den donder . "
Uit grof kanon, wanneer uw kuit wierde aengedaen 'γ
Door gantfche vlooten, vol en koftelijk gelaên.
De haet van Godsdienil doet ons hier geen zwaerdcn wetten.
Om burgers tegeneen in 't harnas aen te zetten,
En met bedekt vergift, en gruwzaem moortgeweer
Den Heilant anderraael, door zoo vervloekt een leer, '
Te kruifigen j elk mag hier vrij en veilig leven,
En in de Jchaduw van zijn wijngaert zich begeven.
Zoo veel geluk byeen, in zulk een overvloet!
Waer mee de Hemel nu zijn roede^ weer verzoet,
Belooft een vollen oogft van uw milt'dadigheden. '
Zoo gy uw fchatten wilt met overwinft belleden,
En blijven in de gunil: van Hem, die van om hoog,
Ziet in de harten met zijn albefpieglend oog, -
Laet ons, die hier berooft van onze vaders zwerven,
Tot onze trooft iets van uw'overvloet beërven.
Gy geeft op dubble rente, en raekt geen hooftfom quijt,
De hoogfte Vader zal 't weergeven op zijn tijt.
Wy vonden door uw gunft, zoo menigmael gebleken , '
Ons van den onderhout des levens nok verfteken y
En vinden Vader in der daet, en niet in fchijn,
Schoonwe in de bloem der jeugt berooft van Ouders zijn:
Maer 't geen voorheen door ons zoo waerdig is genoten >
Wilt dat nu wederom vervullen en vergrooten:
D'almachtige, die lang begunftigde ónz'gebeên, .
En met de zon van zijn genade in noot befcheen,,
Zal alzoo weinig, als voor deerelijke klagten,
Zijn ooren ilopp,en voor onz' dankbare gedachten.
Wy ftaen met leêge Schael, geeft gy met volle hant.
Zoo groey' geduurig aen de zegenrijke ftant
Der Burgerye, en die haer loffelijk regeeren!
Zoo moete in Staet en Kerk de Vrede triomferen,
En-Schijndeugt, balling lands,omdwaeien zonder'heul,
En Haet en Ν ij t zich zelfs verftrekken tot een beul .·
'T verftuive al wat de Stad kan in haer welvaert krenken.
Op zulk een hoop verwacht ons Godshuis uw geichenken .
Die klimmen als een wolk van wierook, nae Gods troon ;
Deelt milt op d'aerdej en in den Hemel is uw loon.
"wize:
O Kcrfmcht,
Afch onze Ziel van d'oude fmettcnj
^ , Die ons den weg tot God beletten ^
In 't wafchbad van uw dierbaer bloet,
OChriilus! op deez' dagh befneden,
Befnoey onz' averechtze zeden.
En geef ons een vernieut gemoet.
Wat zal \icx T^euvpe ]a€r ons geven
Indien wy als in 't oude leven ?
Wat helpt den'blinden licht óf glans?
Maer alle fchadüwas verdwenen,
De rechte Zon is ons verichenen,
En blinkt ons toe uit 's Hemels trans.
Komt,' volgen^wy die Iheldre ilralen,
Die óns verhinderen te dwalen,
Dan vreezen-wy voor geen: gevaer.
Volgt, dit Icompas op 's werrelts ilroomen
Die zoekt in Gods paleis 1 te. komen i 7
' Soo viertmen recht het ^N i ε u ^ ε J α i r. ,
Μ È·· Μ G Ε ι Ό 1 C Η 'Κ ^^-ί^·
UM.m iCZ.E. G^ G hMi G.: ί ' -γ-
ι Υ fclieïikt my, grööte Gód, dan weer dp nictiw het leven·
-Als — '--—--------------.
G
En dac uw;
_ Gelijk uw M^efteit3i.,;mo€ft wezen oobepaelij; ^^ - _ iM
Een bange koort^i», die, ongevoelig a^n.qufiïa fJ^^ei'e^jS^ Vi
Joög zrkdend bloet te ροίΙ> ófiftremde ^t weermin d^aderen,
£n, daniTéïide intde pok op matelooa^n, trant;, τ
Won op de gceiïen en het lichaem d'overhand.
Het zwoegende: ingewant> ohtftöken^ ak leeil weiXy ^
Dreef met benaeiiden damp de Vköi^en· op m boven, ί Ϊ
En fchildrrndé ateréchfsmet een verWitiit penfeel ^r^ : ^
Gemeiigde vörmen én dé deelen Vöór 'cvgeheei. ■ =
Gelijk het künftgks; 'ila zijne éigenfcbap gcftepen, 1
En in een weiHktüigi'naJefï eifch ran '0 lige>· gegrepen,
In eene donkre zael 3 op 't wit panneeL der wand.
Ons beelden niaelti maêr alle In ömgekeerden Mnd." ' ■
Of evèneens^ gelijk wanneer de zonneftrajen,
Van't zuidef hooftpüntj met meei* gloed,in d* oogen dalen,
Een tuinleiende rei vanTchimnieft/iös rf^ ■ ^
Nu iich vertoond, en dan ontglipt aeni bös"ge2:iciir.
Meii zoekt vergeeffch, door hulp van ftctkcnde artfenijeni
Het zy ze vegen 5 of dc grove dampeafnijen, -, . r -
De ziektejj, die het hart nu klemt ξρι d^n gront, ,
En af weit,. het gebit te wringen iri tdpn ihdnd.. , |i' ^ ^
Zy hold itiet loflen toom, en verder toegedreven> '
Schend, in het worftelperk, de dood aen tegen'c leven.
Elk neemtVol moed, in 't veld zijn aenbefeheiden deel.
En 't lag 'er toe, 't en waer de rechter van 't krakeel.
Door zijn' Herouten, in de vechtbaen aengeftoven, '
Dien ongelijken ftrijd genadig had verfchoven.
Hv weet alleen hoelang, voort vlucht met een de koorts 3
En 'k voel mijn bloed met meer ontvlammen door hacr toorts
On-
-ocr page 274-Onder de Printen daer de Geneesmeefter by de
Zieken verfcliijnt, in ongelijke waerdy.
ALs doodelijke koorts en fmart de lijders plagen,
. Kome ik:,gelijk een voor 'tKrankbed grootfch getrecn:
Mijne artzeny wort als iet Hemelfch aengebêen.
En d'adem van mijn mont 'kan alle pijn verjagen.
Een kroon van ftralen huid mijn hooft, in hun gezicht,
En alle fchat valt voor mijn trouwe zorg te licht.
Zoo dra de dood wat van de lippen is geweken,
Het tintelende wee een weinig is verzacht,
Wort mijne Godheit ook een weinig min geacht.
Men hoort my in dien ftaet maer als een 'Engel fpreken.
Noch worde ik evenwel met ilaetfie ingehaelt,
En met een rijkdom van beloften weer betaelt. \ : "
De kranke nu byna door mijne konft genezen,
Verlaet het bedde om zich te koeftren aen het vier
Maer die verlichting van zijn weedom ilaet my dier.
Dewijl mijn dienft maer wort als van een Menfch geprefen.
Mijne achting zinkt zoo veel als zijn gezontheit ftijgtj
't Ondankbaer loon dat hier de weldaet meeft verkrijgt.
De lijder ademt weer met onbenaeude longen.
De koorts is op de vlucht, de wonden zijn geheelt. ' "
Ik, die te voren heb de rol van God gefpeelt,
Toen ydle hoop vati winft my ileets wierde opgedrongen,
Worde als een Ouivel uitgefcholden en veracht,
Nu ik betaling van mijn groote konft verwacht.
m
Op de AFBEELDING
- Van den Grave van
T·
DIt's Straffohts beeltenis, der Yeren fteun en ftyl.
Hy zag zijn deugt met haet, met fmaet zijn wijsheit loo-
En voor den dienil,zoo trouw,bewezen aen drie kroonen, (^nen>
Liet hy op *t moordfchavot het leven, door de byl
Op de AFBEELDING ^
Van den Η Ε ERE
' L. Ammirael, Scc.
■ ■ i ■ < ■
Hier blinkt manhaftigheit, die alle roem verdooft.
Wie kent dit aen zicht niet daer Spanje en Brit voor vree-
Zijn moet paft Herkules, aen Mars zijn deftig wezen 5 (zm 1
Maer niemant voegt zoo wel den Lauwer om het hooft.
Op d'A F Β Ε Ε L D I Ν G,
• Van den Eed, geftrengen Η ε ε r ε
^ Baron, Heer van Obdam, L. Ammirael &:c.
"VT Iet anders toonde zich de ftrydbre Wassenaeji,
Toen hy in Zweden dorft door vier en kogels ftreven.
Hier
quam zijn lof, zijn' vreeze is daer alom gebleven.
Zoo wint een Helt, ontzach en glorie, in gevaer.
m
i Ï-
I, i'
; -ζ. r
S niet dees' Letterheld onfterfFeiijk te heeren^
Die 5 groot van faem^maer noeh veel grooter van verftant,
't Sieraet verftrekte ym 2;ijne eeuw en Vaderlant,
En dervend' zijn altaer gefticht heeft, en bezeten,
^ ■ i: 'i . '
Anders,
Oe heftge, q fiere MaeS, 't hooft hoven alle ftroomenj..
Die dit groot wonder eeril: ons gaeft uit uwen fchoot!
De Zon verrees uit u met gloryj maer befloot
Haerdaghreis aen deju Rijn, en wierd ons daer benomen^
Op de AFBEELDING
. .. , .-τ , τ ί·.
Van den hooggeleerden , godvmcbtigen- '
Ervaren Arts, en Predikant der weerloze Kriftenea '
■■· ■ tc^'a' m"s· r-e^ r d a. m.
I m'; '' Jlé€al·mte^ ofmes^ - ■ ^
Α L Ε N U s wezen leeft op Υ velt van dit papier.
^^ Zijn tong alleen is ftom. kon die de banden breken^^,
Zy zou hier hemelval en boetorakels fpreken.
En herten blaken met eei^ togrts v^n, heihg vier.
fn andre vintmen minft welfprekenheit en zeden ^
Maer hier zijn bei volmaelct, de deugt en kracht vaareden.
Orde'A^ïilÉiiiöWÖÉ
ί:/· ν
/--r Van wijkii /
Leeraer derg emeente
te Rotterdam.....
τλΐϋ 's br akit^ daw 't'tèvfeft afgéfé^^
Maer niet, < gëliffe tfy v t^ri ifeéiéifefi ftiixtervier^
Dat tot een wondëf
Verfteende hartascwift c^ toêlfèièf
Noch preekt dïii êêj^iêi^if m^ezichc
Den Heiden het gdêöf i mïléö-^
.nr;··!/.. jfl'ivvïirW 'jnooihlxiDvs· :.r-j.fT
ren
TOBIAS GDVAEiltS vandèh WYKGAERT.
i ^ ^ V
d'^udiade^wq^t oi^dusiiiï /t koper λ ■
^^de Wyngaert, dm, byna.epn rcex^yanvyftigjl
In kerkdienil uitgeilooft 3 een oogït van vruchten teelt;
Zoo vol van nut, ait fi^ bélriy^lve v^^^ zilvre harein.
's Mans ongevpinsde^^ugt e%.deftig]a:eilg^^icht|i·
Leert d' onbeiwe.ziei^h^' kriftely|:en?pjich^
De teikenkunft vertpont alleen d&tl 5
Maer zijn ootmoedigh^ en pnbéfprokendevèn,,' n ;
Dat alle verwen-dooft volmaken^^ 7/
Die worden niet gefchetft-noph iji itijstad
't Onfteriïèl^% fiet^fterfeli^ ' , ^
Zoo wacht hy > leveiisrkrooli eiride; ^ijfl lty.
ifvTi ,v
ïi^^i'U. 'l '-d ^.U lO
' < ί
i >' 1
11
-ocr page 278-Op d'AFBEELDING,
Van
Geneesheer tot Α μ s τ ε r d α m.
τιάίίαν ίν'ζίζιφ» ótMer.
ZOo vintmen weder Hippokraten,
Van Dalems: evenwel geleert.
De Nijt heeft hare gal verteert,
En moet aen haer .de Lauwer laten.
Wie zal die eerkroon eignen mogen ?
Voege ikze d'een op 't grijze Hooft,
Zoo is'er d'ander van berooft,
En d'ecrfchael is niet recht gewogen.
Men vlecht dan > om haer deugt.tc voeden^
Twee evenfchoone lauwerhoeden.
Op d' AFBEELDING,
Van
Heelmeefter'tot Amsterdam.
Ε Ν,
J Α
rtM«y.
ώ&ζιφ*
ΤΛ Ε fchilder toont ons hier van Dalen,
Van D Α L Ε κ ? neen, zijn beeltenis.
Zijn geeft en artzenykonft is
In 't gladde koper niet te malen.
Was hy bekranft met lauwerbladen,
Hy praelden als een twede Apol.
Of fchoon de Nijt, verwoet en dol,
Haer gal uitbraekt, 't kan hem niet fchadeii.
De zon is niet vergramt op blinden,
Of die haer luifter niet cn vindeiu
Op
-ocr page 279-Van den Heere j » ' '
*
Door Va t j Α Ν τ gefchiidert.
Η Ε
Dit is de beeltenis van Konimgs fterflijk deel.
Maer 't koopbeleit waer mê hy dltaljaenfche
Verwiflelt met uitheemfche en Duitfche handelaren,
Beelt hem veel beter uit als konftige pènfeel.
V Α L j Α Ν τ, wilt gy hem recht affchilderen naer 't leven,
Merk hem als koopheer, in het beursgety bedreven.
Op eene gefchildcrde HERAKLYT cn DEMOKRYT,
ί ; Voor den He Ε re' > ^ ,
Heer van Waddingsveen &c.
Schoon 't lachen en geween elkandren wederftrevcn,
Noch fchaft tot beide ftof des weerelts ydelheitj
Laet Demokryt haer dan belachen al zijn leven ,
Geef Heraklyt gelijk dat hy haer fteets befchrert.
' i Anders.
Erdubbel ^ Heraklyt, uw welgegront geween;
^ Maer zoo uw tranenvloet meê na de reik moeft waflen
Van 't wiiTelbaer geval en *s weerelts ydelheén,
Gy fmoorde u zeiven licht in uw géfchreide plaiTen.
De wijze Demokryt befpot , met fchampren lach.
Al 's weerelts guichclfpel en averechtze beden:
Hy haelt de dwaesheit uit haer fchuilhpek voor den dagh.
En fcherft om 't fpottelijk mismaekzel van haer leden.
waren
J O Α Ν en KOR Ν Ε L I S d e W I T ,
Τ Wee WiÏTENj^eenigezfiitjl J 1
Gevloekt , gehaet*, .beinint,
Ten fpiegei van de Grooten,
Veriieven en verftooüén, / " '
In alles lotgemeen
Staen na htindoot bye€n>
Gel^kze hiér na©r leven, ' /
Zoo konéig η gedreven.
OP dat dit gout, gefiiêéri méf kurift.
Den nazaet zoii eên^ blijk verftrekken
Van GrootnKiêrs liefde en milde gunfl:,- , ,, γ
Schenkt dit R ε β ε κ κ ε aën 'twee R. η β ê κ κ ε ν.
'"J
JI κ L Α É S 5 dié ntr het Ιϊο^ oütwéken,
Der Scliólén, gaet na Palias fefkj
Om 3 van een grootör ,vier ontfteken,
Te worfl-elea inr ruimer perk y ;· - /
En tot mv nut, en Vaders welbehagen.
Den Lauwer der gdeertheit weg te dragen,
Bly fü onveriiioeit in voort te iïreven.
't Is al te koop voor vlijt en zweet.
De%ijsheiti is 't véTOaek^ van 'f le^ëriV
Een ry kdom die^ iiï oörlög^éiec : '
Noch rampert', haer bö^itïer wórt-ontfiöinééï
Nu volg het rpoor om-tW die kroori te Moitieri.-
Ν
Op
. L: L.-OpL O F'T// liü 'κν.) /
.u .Λ α ;j[ Vm ε μ Λ ' Τ.
>
G. VAN GELEIN, en J. de NEUFVILLl,
Uw eerft?bruiloftsdag^ nu waderom verjaertj j' : t. /
En vyfentwintigwerf ^an nii^uw.e,2on_befcljenei?|^ · ^
Wort met den ouderdom, gelijk het blijkt, meer waert::
Uw bruiloft, ^^onder naem, uw vriendenmael is henen^
Dees' komt in't zilver kleet aenftrijken ^ en beliout
Μ ij η wenfch haer kracht > zoo volgt'noch eens een ^feefli^ap ^
, ,, ί , ■ , ; ; (gout,-
Op den ziTvcreri 'B E' Κ Ε ίΙ>
Door de Regeringe der ftad Β RIΕ ]L Ε,, vereert aen Α Β R A My,
1Ζ Α Κ en J Α Κ O Β; ter e^ener dracht, door een
Brjelicte iwojeder vaprtgeteelt. ^ ,, - j
D Rie Eatriafchcn zij η' voordellen .wd' geboren ^
Maer niet ter zei ver ty t. nu heeft in eene dragt ;
Een Brielfehe biirgeres drie tevens vportgebragt.
Al levende, enter kerk door't doop zei uitverkoren.
Dies heeft de Stad^ten 'prns van zulk een vruchtbaerheir|,
Dees* zilvre beker > aen zoonen toegel^it. i J
* ■ · ' ''
V<?or den W-YNii^^ ^P MUIPBHbejig
Α Β R A R A M'v R O E T E S,
'ê lüft dén teelt tc zien van mijne wijögaertranken> '
In ryën gefchakeert m ftaende in hun geleêp,
Klop aen. 't ftaet ydcr Vfy m Λ
Ook heeft hy voor 'f vermai^k den planter maer te danken:
Geen vrucht te fnoepen, noch fchoiFeren telg of plant.
Do^h d'armbos wacht een gift van zijne milde hand.
Op AFBEELDINGEN.
Voor het WEESHUIS der Doopsgezinden,
T*A μ S τ Ε R D Α M.
T^Eelt milt een Aelmoes uit, al die hier in komt treden,
Gy kunt noit uw gefchenk met beter vrucht hefteen ;
Want hoe word d'Armoe oit onnozeler geleden,
Als ouderloos te zijn en wereloos met een ?
ΤΛ It uurwerk, dat balans hout van den tyt,
-■-^Die, eermen 't gift, gevoeleloos ontglyt.
Leert ons zoo wel hoe die ftaet uit te koopen,
Als hoe gezwint de dagen henelopen.
jinders.
"O Edenk vry, dat, terwijl gy op dit uurwerk ziet
Een oogenblik, u voort dien oogenbUk ontvliet.
Dit bodemrat wort fteets van 't fnekrat omgedreven.
Zoo drait de vlugge tyt de zwakke fpil van 't leven,
uinders.
XJ^ At hooptmen hier op fchat en heerlykheit van ftaet,
Eenfchijngoet, dat ons fchier eer dat het komtverlaetj
En blijft het, 't is om dat uw ruft dan niet zou blyven,
Gelijk deze onruft al de raden om doet dry ven.
Anders.
2-80
Oo fnel dit uurwerk^van Tracy rondom gedreven.
De tyt by ftippen meet, zoo fnel verloopt ons leven.
Maer fchoon het vliet gelyk een fchaduw, eermen't weet,
't Ontghpte noit te ras waiinéermen 't wel befteet.
.r
VER-
-ocr page 283-Uit het ^rfte boek der' Punifche oorloogen,
Van '
Oat mentem Jum é* Uudem corde fatigdt, '
Rouw Juno maekt tenvijl bet jonge blöet aen't zieden ^
En doet hem 't Kapitool zomwijl by nacht befpieden .
Of ilappen ongefchoeit het ileil gebergte door.
Hoe dikmael moeften 'zelf zijn lijftrauwanten y voor' ^
Zijn ftem 5 die yflik gilde in 't nare donker, beven f
Hoe dikmael vonden ^ verbaeft van 't bed gedreven .
Den krijgsman , nat van zweet in een bezorgden droom >
Krijg voeren zonder tucht, braveren zonder toom.'
Die dolligheit -had hem zijn Vader'ingeblazen >
Gewoon met d'Italjaen vervaerelyk te razen , ·
Te rukken dol op roof Saturnis erven in. :
Hy nam van Barkas huis een adelyk begin>
En telde een kngen ry gevreefde beftevaren
Uit 's grijzen Belus ftam: want Dido, vol betwareft,'
Om haer vermoorden man, had Belus zoon tot flut.
Die vluchtgemeen met haer5 om ryks gemeene nut,
Den broederbeul ontweek en zijn vervloekte ftanden.
En gaf zich Wel vernoegt met haer in 's nootlots handen.
Van zulk een Ö:amhuis iproot Amilkar, groot van moet>
Die, trots op zijnen arm en vorftlyk heldenbloet,
Den foriTchen Hannibal, zoo dra hy maer kon wrcken,
Een doodelijken haet en toorn heeft ingefteken.
Ν η Toen
¥
Toen dacht de knaej) alree den Roomfchen oorlog nae :
E^n uiirj een oogenfilik was voor zijn wraek te.fpae.
' In 'c raidden van de ilad rees eene kerk, Elyze
Geheiligt na haer doot, daer diiizent ypen ryzen: -
Daer 't nare pekboomwQiit een helfche duifternis
Op 't eenzaem kerkhof fpreit. 'deze oude grafkerk is
By Tyriers allang, met groot ontzach en vreezen
Om hare bruine nacht, een godlyke eer bewezen.
Hier lei de Koningin, gelijk men zege, wel eer.
De menfchelyke zorg en kommerniiTen neer.
Het marmer pronkt alom met uitgehouwe beelden.
Van Belus d'ouden Heer en alle die hy teelden
Als neven van een ilam. Agenor ftaet^er me,.
En Fenix, die zijn naem gedrukt heeft in zijn ree^
Zy zitt'er zelf in haer Sicheus fchoot gezegen,
Onfcheidelyk verknocht, den i'rigiaenfchen degen
Legt voor haer voeten neer. den Goden van de hel^
Staen hondert outers toegewyt op haer beveL.
Hier heeft 4e wichelaer altyt in wichelkledea
De foriïche Hekate en Acheron verbeden.
De kerkvloer loeit en galmt'afgryslyk van beneen.
De weergalm ftuit te rugge op vlakke marmerfteen,.
'c Onaengeiloken vier blaekt op de fpookaltaren.
Men ziet de geeften, uit haer graf getovert, waren
En 't lΏarmeraenzicht van Elyze, nat van zweet.
Hier is't dat Hannibal met zynen Vader treet: ,
Arnilkar ilaet terwijl zyn ftant en wezen gade^
Maer hy ftaet onbezorgt, en tilt aen ramp noch fchade^
Maflilas gramfchap raekt zyn koude kleeren niet,
Noch 't nare kerkgebruik, noch drempels die hy ziet
Vai;i'etter druipen, noch dat felle, tooverdichten
De vlammen op 't altaer doen flikkeren en lichten.
Amilkar ftreelt hem 't hooft en fpreekt in 't einde aldu§>,
Daer hy hem moedigt met een Vaderlyken ku^ :.
Een Frigaenfch gebroet holt weer met rtiime toornen ^ -
Om Kadmus neven met den oorlog op te komen. ^
Het zy uw werk mijn zoon. verbiet het flinks geval,
Dat uwe Vaders arm die peft niet dempen zal :
Kan ik die wolven niet verdrijven uit Afryken,
Zoo wenfche ik dat mijn zoon'biet deze lof ga ftrijkeni
Kom, overdenk al ^ hoe gy voor 't gemeene beft,
Den Laurentyner zult verdelgen in zijn^neft.
Laet nu 't Tyreenfch geflacht reets voor uw opkomft beven>
En Roomfche moederen verlegen , cn verdreven,
'De vrucht verbieden uit den bangen buik te gaen.
Met zulke woorden noopt en prikkelt hy hem aen.
Den andere antwoort hem met geen veriaegde reden:
Ik zal, wanneer de tijt my fteekt in manneleden,
't Romeinfche volk te vier vervolgen en te zwaert^ ;
En keeren 't nootlot om, belet het my de vaert.
Geen goden zullen my, noch vre, hoe vaft gefloten,
Geen Alpen, die haer kruin aen 't vlak des hemels ftooten^
Tarpeier rotzen, noch gebergten woeft en hoog,
Ontnemen deze wil. dat zwere ik by de boog
Des hemels, en.by Mars wiens godheit ik beminne.
En eindlijk by uwTchim, doorluchte Koninginne. .
Toen flachtmen Prozerpyn brantofler, na 't gebruik.
De wichelaer beziet der dieren'holle buik, '
En vifcht na d'uitkomft in de lillende ingewanden,
En vraegt de veege^geeft der ftervende offerhanden.
Maer nu verzekert van het hemelfche befluit,
Spreekt hy, gelijkmen pleeg , aldus 't orakel uit-r
Ik zie 't Etolis velt al grimlen van zoldaten,
De moortluft alle bant ontfprongen, uitgelaten,
De landen teifteren in oorlogsovermoet: ^^ ^
De wateren ge verft met Idaes godloos bloet. '
Wat rijft daer een gevaert ten hemel met zijn rotzen^
Waer op uw leger noch de vyanden zal trotzeni- ,
-Nn 2 Zy
.■m
Zy rukken lager aen« de veilen röoken vgft ,
En beven voor uw naeni, van blode fcjirik verraft;
Ik zie 't Hefperis as en zijn omarmde landen,
Reets van 't Sidonifch vier en uwe torrzen branden.
Den fnellen Eridaen vloeit trager door het bloet,
En legt met borft enbuik op 't afgeplondert goet.
En wentelt wapenen en mannen in zijn kolken.
Hclaes! wat onweer breekt daer uit de dikke wolken
Zoo fchielijk voort! wat ilach, wat ftortvlaeg volgt op 't fpoor!
De viergen hemel barnt en fplijt de wolken door!
De goden hebben iets gewichtigs onder handen.
Het hemelhof begint te donderen en .branden.
Jupijn bereit zichzelfs ten oorlog, na ik merk.
Het nootlot, dat noch ilaet te vloeien uit dit werkj ,
Verbiet my Jiino u t'ontfluiten. en de fpieren
Van 't offervee zijn ftom.
Fibri&que redente -
Gontmetc,
I. Β ρ ε k, Ι. Lierzang,
Van
Η O R Α Τ I; U S Έ h Α Κ Κ U S
Aen-
Μ Ε € Ε Ν Α S.
Μγ tracht na de naem van L i ε r d i c η τ ε r.
Mecenas atavis edite regibus,
Yn waerdfte toeverlaet en lof -
Μ Ε C E Ε Ν, van hand tot hand uit Koningen gefproteïiy ,
't Luft zommigen 't Olimpyfch ilof,
T,erwijl z:y , om zich aen de renpael niet te ilooten
Dea
-ocr page 287-Den wagen ftuiten in haer vaerc/ > ^
Met heete wielen aen haer lenden te dóén kleven. 1
Dc palm en ilevenkroon bewaert.
En aen de vaderen van 's weerelts magt gegeven,,, ^ i
Voert haer omhoog in 't godental, '
Indien het wufte'rot der Roomiche byrgeryen^ >1 * 1
Met een driedubbel eergefchal,.
Zijn lof uitfchateren 5 ten trots van die 't benyenv
Of zoo hy in zijn fchuuren taft,
- Het koren, uitgedorfcht iri^ Lybyfche landsdouwen
Geen menfchnnaekt hem door vrees vermaft", ^ ^
Zoo ftoiit , dat hy dé zee met hobblent hout zal bouwen"^-
De koopman ρ rij ft de ruft van 't land, - ·
Terwijl 't lonis nat vaft worftelt met de winden, ^
En heel den oever barnt en brant,
Door 't beuken van de zee> dan kan hy.oorzaek vinden ς:
Want hy ontziet het zeegevaer'
Om, nevens't ftille land , de troeble ftad te prijzen.;
Flux maekt hy tuidi en takel klaer
Kalfatert floep en kiel om d'armoede af te wijzen.
Daer zij ader die geen ouden wijn-.
Geen berkemeier tot de boorden vol gefchoiiken,.
Te veel kaa opgedragen zijn.
TerwijIze een luftig gat ia d'aGhtermiddag ronken..
Of, onder lommer van een boom,
In 't natbedauwde gras > of daer de beekjes fpclen -. ^
Aen een gewijde« waterftroom.
Vele andren fcheppen iuft'in orelogskrakkeelen,.
Van vrome moeders fel gevloekt,
Met fchorre krijgsklaroen en fteekendé bazuinen ^ '
De Jager fteets in ^t velt verkloekt ^ ^ 1 ^
Niet denkende om-zija vrouw, het wild in bofch en duinen ί
Het zy zijn honden 't vluchtig hart .
Acnranden op de weg, 't zy 't bofchzwijn net en banden,
Nn.3^, Waec^-
-ocr page 288-iSÓ VERTALINGEN.
Waerin 't benart ftont en verwart
Jnftiikken trekt, het veil van teere maegdehandcn 3
Gevlochten van 't gelettert Volk
.Mengt mijnen groten naem met tittels van de Goden.
De minften in haer waterkolk,
De Satyrs in 't gebergte en hare dartle boden ,
Verfcheiden my van 't burgerrot.
Geeft my Euterpe nu haer net befnede fluiten
En Polyhymnie 't genot
Van haer beroemde Lier,, wie zou mijn eernaem fluiten ?
Indien gy my dan, ó Μ ε c ε ε ν !
Den naem van Lierpoëet niet wrevel komt te weigren,
Zoo zal ik langs hoe hooger treen.
En eindlijk met mijn kruin aen 't ftargewelfzel ileigren.
t666.
LIERZANGEN,
11. Boek. I II. G ε 2 α ν g.
Aen
Hy vermaent hem tot gélijkmoedigheit.
JEo[uam memento rehm in arduü; é'c-
Ewijlge ó D Ε LI υ s! toch eenmael iterven zult,
_ Verwin noit onheil uw gedult.
Geen matelooze vreugt doe u in voorfpoet zwellen:
Het zy 't u iufte uw zei ven meeit tc quellen >
Het zy gy feeildaegs in het riekent lentegroen .
Uw zeiven goet wilt doen
Met friiTche vernenwijn. daer witte popelboomen,
Op 't ruiflchen van de ftroomen^
ί ·\
Haer
ν Ε R Τ Α L I Ν G Ε Ν;
Haer bruine fchaduwen vermengelcn althans,
Met takken breet van'trans. V*' ^ - >
Kom breng ons bloemen aen en.fpefery en wijnen,
En friflchè rozen die te dra verdwijnen.
Terwijl de jeugt ons nood'i en uwe ftaec hec lyd
En zufters, die den tyd ,
Des levens fpinnen. het is'eenmael afgefponnen.
Gy zult toch eens uw aengename bronnen
En vorftlijk huis en hof, waer langs den Tiber glytj^
Verlaten op z^ η tyd: '
Uw erfgenaera zal toch uw fcha^ , izoö hoog^^geftegen,
Bezitten> en braveren in zijn zegen. ^ ^ ιί ^
Het helpt niet of gy^ zijt van oüden^Inachs blöet.
Verzien met vorftlijk goed:
Of dat gy 5 naekt en. bloot , van ongeachte volken i
Sterft onder^'t dak der öngeftuime wolken,-
Een ofFerhande vart'het noitverzade graf, ν f^^
Een algemeéiie. ftraf; b . ,
Hier wordenwè altemael· geroepenV en'^'gedreven^.
Het zy wy kort of^langer.willentleven.
De dood^gaet haren>gang. ons noodlot heeft eens uiti
. Wy zullen Karons ichuitn^ir ^q ί .
Betreden, en niet vry met eenewèrf'te ilixven.
Als.ballingen lil eeuwigheit gaen zwcitceï.
■i-
i Λ, f
Ïf ί
-ocr page 290-ν Ε R τ Α L I Ν G E Ν.
Veertiende Liergezang van Μ Ο R A Τ Ι U S.
,. Den burgerkrijg Hervattende.
ά islAvis referent) 'ére.
O, Sraethulk u drijft weer een nieuwe vloet in
, Wat doet gy ? Hiftig zoek een ree. -
Of ziet gy niet hoe d'overloopen zwieren .
En maft en kabelen geknakt .
En over boort gefmakt .
Op 't j uilen van de noordewinden gieren ?
En hoe de kielenbloot van touwerk, zich niet meer
Betrouwen in 't onijtuiinig weéir ;
En dolle golven , meer dan oit verbolgen ?
Gy vint geen goden fchoon gy treurt:
Uw zeilen zijn gefcheurt.
En weggewaeit. gy kunt den krijg niet volgen.
O Pijnboomichip , van dat zoo wijt vermaerde hout-,
Getimmert in het Pontifch wout, . i
Gy roemt vergeefich op namen en geilachten >
En trots kampanje , uit ydle gunft,
Gefchildert na de kunit,
Waerop voortaen geen bloode Schippers achten.
.Zie toe dat u niet eens , noch onlangs mijn verdriet,
En nu mijn kleenfte kommer niet,
De winden tot geen deerHk fchoufpel maken.
Begeeft u uit den oceaen,
Daer zoo veel rotzen ftaen,
En barre zanden , zwaer om af te raken.
Twee-
-ocr page 291-Tweede L IER GEZANG in het tweede Boek, van Hor.
Aan
Κ R I S Ρ ü S S Α L U S Τ I U S,
Tiulhs 'argents coior efl, avaris etc,
C Α L s τ die fchattcn haet,
^ Van gierigaerts begraven onder d'aérde,
Het zilver heeft geen waerde,
Indien 't geen gloet ontfangt door een gebruik na maet.
De roem zal altijt ftaen
Van Prokule, bekent om 't eerlijk harte,
In zijner broedren fmarte
Bewezen, zulk een faem zal om den^aertkloot gaen,
Die gierigheit verwint,
Heerfcht verder als diè Lybiacnrche ft randen
Hecht aen de Spaenfche landen,
En bei de Poenen aen zijn dwinglandy verbint. '
Vervloekte waterzucht
Vleit zich vergeeffch, verflaet geen dorft door drinken,
Voor 't quaet begint te zinken,
En d'onluft tevens uit het bolle-lichaem vlucht.
De deugd erkent geen druk
Van \ graeuw, en fluit Fraaet ten troon verheven ,
Na Koning Cyrus leven
Uitd'adelijken fleep der Vorften, vol geluk.
Zy leert het volk zijn wacn ,
Dat kroon en ftaf hem opdraegt en laurieren'i
Die, zonder 't oog te zwieren,
Met onverdraeit gezicht de fchatten kan zien ftaen.
Oo
Ο,ΗΟ.
-ocr page 292-ijo y Ε H τ Α Χ I Ν Q Ε Ν.
Q. HOR Α Τ ΐυ S^ tiende Lie iiz ακ g
Am
Hy verheft de^middelmacte, en bezadigtheitdeS'
gemoets in fpoet en onfpoet.
Me^ius vhes Liclm (^c,-
LIcyΝ gy zult gelukkig leven,
Met niet te reukeloos in bare zee te ftreven j.
Of 5 al te bang voor ongeval.
Te zwerven om de wal.
Hy finoort niet on4er vuile daken,
Noch kan zich met dé pracht van't dartel hof vermaken,
Die luft heeft, in de middelmaet.
Te vreden met zijn ftaet.
Het groote fchip heeft meéft op zee te dragen^
Een hooge toren ftort met zware nederlagen. —
V ï?et blixemen treft nieeft den kruin,.
\^an een verhéve duin. /
Een ziel;,· gehart ^en alle.zyden
Vreeft onfpoet in geluk" 5 hoopt beier ftaet in 'lijden >
,.. Jupij η , die 't onweer op doet itaen,
Doet ^t zelve bok bvèrgaen.
De druk is morgen licht verbannen. ;
Apollos taeie boge ïs niet altijd ^efpannen.
Hy baelt zomwijt de zangliiil op
Aen iPindus hóogen töp^ '
Zijt fier vw^nneer u rampen qpellen; , . -
En bint voorzichtelijk', wannéér iiw zeilen zwellen 5
In voordewind en van gewin >
Zomtijts een reefjen in.
QHO-
-ocr page 293-Φ
y Ε II Τ AL I'N G Ε N/
<3,'HORA'TIU5. F.L AKKU'S ,
Liergezang,
Ρ . γ
Vb' ; Wn'-.A.
Datzc:rampzalig die'op^haer'verlievén j' ènrbyIh^^
valfcheit als een fchipbreukige 'ontzwommen is:
J^ismulügrmlistefuerinm^^^^
WAt knaepje PïRiVH A^rukt^ 'c groenè'dal uw zy
Daer hyin rozen legt en fuilct na fpecery ? -
Vóór wien knoopt ^gy ; niét zeer gewooii te hoven
' De·gele haerlok op na^boven? ^^ ; ''
Helaes!' hbe menigmael zat fiyi vèrkróptvaarouw.
De godpn fchelden ', en'uw wankelbare trpuw: ^ ■ '
Êri ftaén bedeeft als ongéwone ftormen.
De ftille zee hervormen. ' ^ ' /
Die nu üw fchoonte yleitv^en fteets u lieflijk hoopt
Te vinden, onvérdacHt hoe drae dat weer verloopt.
Ranipzaligè die zonde? it'tc kennen >
Tot uwe min'gewennen r
Neptunus tempel zal getuigen , hoe ik pas
De doot ontilipt, in die gevafelijke plas.
Mijn nat gewaet, ontzwommen uit het lijden,
Den grooten zeevorft wijde.
Dar-
L· r
Oo ζ
-ocr page 294-VERTALINGEN.
Darde Liergezang van HO RA TIUS,
in het boek der Τ ο ε ζ α κ g e n.
Hy vervloekt de KNOPLOOK.
• Tarentcs olim f^uis m^ia manu ?
Μ En fchaf naè dezen hem Vergifte knoplook op,
. Die met een fchelmfche hant zijn 's grijzen vaders krop
Heeft onigedraeit. ó yzere ingewanden
Der maejers! hoe moet dat vergif de darmen branden !
Of eete ik flangenbloet met knoplook opgekookt ? .
Of heeft een toveres mijn tafelen befpooktf
, Medé heeft Jazon met dit zap beilreken,
Die haer veel blanker dan zijn fpitsbroers heeft geleken,
Toen hy de Stieren floech in 't ongewpon gareel.
Haer doodelijke gifte aen Krëons krooft, was iieel
Beilreken rnet dit kruit > daer zy gewroken 3
De wederwraek ontvloot met fnelgewiekte fpooken.
Geen hontftar blakert Appuleie in zulk een gloet.
Noch Herkies wiert zoo fel gerooft van Neffus bloet.
En eet gy zelfs Meceen dit ondertiiiTen j
Zoo wenfche ik dat eenmaegt haer hant hou voor uw kuiTen:
En > fchuilende in een hoek van 't Ledekant/,
U van haer zy weerhoude met de hant.
Zei-
-ocr page 295-VERTALINGEN, fn
Zeftc Liergezang der To e^angen.
Een quaetfprekende Poëet».
^id immerenteis hofiites vexds canis ?
GY hont die in het wout den wolf ontziet,
Wat blaft gyop onnobile vreemdelingen? ; \ -
Kom hier: waerom begrimtge .my doch niet i
Die 11 met klaeu en tanden zal befpringen ?
Want als een wolfhont groot van'faern^ '
' En vlugge dog, den harders:»aengenaem,., ^.vw
Zal ik al 't ongedierte met opgeftekene óbren.
Vervolgen door de fneeuw, tot ik hen'~raek· te vooren.
Nu hangt gy op het toegeworpen aes,
Die flus al 't bofch deed op uw blaffen fpreken.
Zie toe> zie toe, ik hate dit geraes, j. '
Mijn hoornen zijn gereetiom toe te fteken,
\ ,Ίν,».''
Gelijk Lykanibes fchoonzoon^dey^ · ^ π j · ·
. En Bupal van zijn bitfchen,yyant Ie.
Of zal ik fchreien, en gelijk een kint de handen
In 't haer flacn, alsmen my verwoet dreigt aen te randen ?
Zcr
; 1 rï
Oo 5
-ocr page 296-294 VEM T A h I Ν.α Ε Ν,
Zevende Liergezang.
Acn de
Op de Burgeroorlog tegen
Brutus en Kass ius.
c^ö? quOifcelefli^ rmth^,
WAcr heen ?,waér heen/ó!fchel.men ! \waéröm weer
De degens uitgehaelt met eervergeten handen ?
Of is het Roomfche.' bioet weleer
Ν iet reuketoos genoeg gepleng t· op zee. eri landeii ?
Niet om dat Rlómé zich zou vvarmen by^ het vuur
Geilingert'in Kartage''s.miïtir : ο .
' Of dat dè èrit; gewoon injvre te.leven,
Gekefent "woide in 't kapitqol gedreven ;' ^
ïAaer om den wenfcH der Parthers te voldoen,
Dat deze ftad zieh^dfs door neigen kracht verdervë.
^ ^ Dus ziet men léeu npch wolven woên,
Als tegen ongediert van andren aci^t en yèrve.·
Is 't razerniè en fchult > of-nootlot dat u fcherit?
Zy zwijgen: 't is my nii bekent.
De wroeging van hnn overtuigt gewifle.
Kan ik uit hun beftorven aenzicht giffen.
Zoo is het ook: een zwaer en jammerlijk gety
Volgt Romen na, om broederilachtery.
Zoo dra *t onfchuldig bloet, uit Remus borft gebroken,
Om wraek riep: dat nu op den neven wort gewroken.
Tien-
-ocr page 297-VER Τ Α LI Ν GEN,
Tiende Liergezang^j, ' '' '
> . Van Q. Hor:
In zijn Toezang E N.
■ ; : Op ^ : :
Hy wenfcht hem onweer en fchiphrenk.
ΜλΙλ filuta Navis exit alite.
np* Er qnader uur verlaet het ichip de ree '
JL Dat Μ Ε VI υ s, die fchantvlek, voert op zee.
O Zuidewint, beroer weerzij ts d'onftiiime baren i
Het ooiten breke riem en kabels onder 't varen.
En rukkeze in 'de^golven óverboórtr /
De Noordewint verhef zich op .mijn woort.
Gelijk hy d^eiken fchud op hoge heiiv-éitranfen. i ,
Geen aengébaem geftarnt'vörleen-hém·:^^ aabhts haer glanfen
Tot:dbfe Orion plómpê''^ld'acba^n.' ? ^ ,
Zoo moet' de zee 4oöïih@ftï;;|ïietiiliUer gaen '
Als voor het overfciiot dër zitkk^lefldff %ecken, ^
Toen Pallas ^^v'
Wat hiel i £
■
Hoe dootfch en bleek zult gy bederven om de kaken >
En deerlijk kermen om Jupijn uw vrient te maken,
Die gy te meer verbittert door uw be,
Wanneer de boezem der ïoonfche zee
Afgrijilijk ruifTchende op 't gedruifch der weftewinden,
Uw omgezolde kiel zal breken en ontbinden.
VERTALINGEN.
Indien dan uw verzopen ingewant,
Den duiker kan verzaden op hec ftrant,
Zal ik een geilen bok en lam met zwarte vachten,
Aen 't buldrende onweer en de zeeorkaenen ilachten.
Tiende Liergezang, in'tvierde Boek.
Van
Op
Ό Crudclis adhuc!
OWreedaertj hoe zult gy, verwaent op Venus giften.
Als d'onverwachte baert uw opgeblaze driften
Zal toonen, en de lok die om uw fchouders zwiert
Vervalt, en 't roozebloet, dat uwe wangen fiert,
Haer gloeientheit herfchept in borilelige kaeken,
Van ongenoegen blaeken:
En zeggen, als gy voor uw fpiegel ilaet.
En ziet aat ongedaen gelaet,
Ach! hadde ik in mijn jeugt dit wijs beleit ontfangen>
Of was ik nu verzien met jeugdelijke wangen.
Negen-
-ocr page 299-VERTALINGEN.
Negende Liergezang
Van - .
Derde Boe k.
Zamenfpraek van Η ο r α τ ι υ s en L y » ι £.
Dofiex gr4tis eram tihu
Hor ATI υ s.
^ £ Oo lang ik u behaegde en niemant uwe boril
y^V Omhelsde, en op uw wangen
Geen liever jongeling bieef hangen,
Week ik in mijn geluk geen Perziaenfchen Vorft.
' Ltdie.
2oo lang u niemant biaekte als ik, en Chlöé niet '
Mijn plaets had ingenomen,
Mocht L ï D i Ε by alle menfchen komen,
En Ilia was min vermaert in 't roomfch gebiet.
Η o r α τ i u s.
Kretenzer Chlöe, door gezang en lier vermaert,
Heerfcht over my volkomen,
Voor wie ik 't llerven niet zal fchromen
Indien het fterflot, na mijn doot, haer zieltje fpaert.
297
Pp
Lïdie
ν Ε R τ A L ϊ Ν Ö Ε Ν.
L y DI Ε.
Turiner Ornitszoon heeft my zijn min betoont.
Ik mijne menigwerven:
Voor wien ik tweemael wenfch te fterven,
Zoo 't fterflot na mijn doot den jongeling verfchoont.
Horatius,
Maer zoo ons Venus weer verknochte in een verbont ^
Gelijk weleer genooten?
Zoo gele Chlöe wiert verftooten,
En wederom de deur voor L ï d i ε openftont ?
Al is hy fchooner dan een fter: gy licht ontruft
Als pluimen die vervliegen,
En minder als de zee in flaep te wiegen j
'K wil met u leven, mee u fneuvelen^ met iuft.
Zeven-
-ocr page 301-Zeventiende L ι ε r g ε ζ α. ν g ,
Van
Aen
Μ Ε C Ε Ε Ν,
ziek zijnde.
Cur me quereles exanmas tuis ?
WA erom vermoort gy my met uwe klachten?
Het is den Goden y noch my aengenaem >
Dat 11 het fteriiot zou voor my verkrachten,
Μ Ε c Ε Ε Ν 5 mijn waertfte ftut en faem.
Ach! zoo my vroeger doot mijn halve ziel ontrukt,
Waerom wort me niet d'ander helft geplukt ?
Die hier, na uw ontlyven
Niet wenfcht te blijven.
Een zelfde dagh zal alle beide fmooren ,
En ftorten my met u gelijk ten val. ■
Ik heb dien dieren eed niet valfch gezworen.
Waer hene gy my voorgaet, zal
Ik gaen, al waer 't met u, mijn trouwe metgezel ί
In d'allerlaetfte reize van de hel,
Geen vierige Chimere
Kan my doen keerenr
Noch Gyas zal my met zijn hondert handen
In eeuwigheit afrukken van uw zy :
Al quam hy my uit d'afgront aen te randen.
Dit eifcht gerechtigheit van my,
En ons geBoorteftont. want \ zy den EvenacTi
Of fchorpioen verryze met gevaer.
m
Εη zee en fchippcrs zarren.
De felfte ftarren:
Of dat de ftcenbok d'Italjaenfche baeren
Beroere, en ilorte een zee van regen neer :
Hoe 't zyons beider ftarren evenaren.
G'ontvloot den kindereeter weer,
G'ontvloot door Jovis hulp, Saturn in zulk een noot,
Hy wederhielt de wieken van de doot:
Daer 't volk, door alle ftraten,
Als uitgelaeten,
Den hoogen Schouwburgh. driewerf weer deed galmen.-
Een boom had my de heriTenen verplet.
Zoo 't Faunus niet geftut hadde op zijn palmen,
Die fchrandre geeiten altijt red;
Volbouw den Goden nu 't beloofde tempeldak.
Slacht menige oiFerhande op uw gemak.
'K geve een 'der kleine rammen,
Aen d'offervlammen.-
Darde Liei^gezang des darden Boeks,
Van
Een godvruchtig helt vreeil niet.
Jiiflum cf" Temc. popofuï njirum.
üEn helt van inborft vroom en niet licht om te zetten,
Ontziet geen dollen drift van 'tvolk^noch moordende oog
Van dwingelanden dat hem fchielijk dreigt te pletten,.
Noch zuidewint op 't Adriatiich meer.
Dat hem erkent voor heer.
Noch blixem van jupijn geilingert van amhoog.
Al
-ocr page 303-3C3rrf
Al viel het hemelhof uit fpillen en gewrichten > ^ '
't Zal d'onverzaegden niaer ^vermorzelen tot drek. '
Die moed bracht Pollux in't getal der hemellichten 5
Met Herkules, waer by Auguftus blinkt
En zoeten Nektar drinkt;
Dus bracht u 't Tygerfpan, met wreveligen nek,
Geflagen in 't gareel, ό Vader Bachlis, boven
In 't oppergodenhof, om uw verdienfte en een ■
Hier quam Qiiyrijn met Mars klinkvoeten aengeftoven ^.
Toen hy de hel ontvloot, daer'tbreede hof
Der Goden , Juno ilof
Tot fpreken gaf j out Troje, out Troje legt ter neerj
Gelijk ook 't dertel huis van haer LaÖmedonnen,
Van my en van Minerf met al haer volk gehaet :
Zint hy der Goden loon befnoeide al t'onbezonnen,
Door Paris op zijn valfchen rechterftoely
En zijn uitheemfchen boel. ^ '
Hy lecht'er toe, die wytvermaerden onverlaetr'..
Die grooten gail der overfpelige H^lene >
En Priaem zart den Griek niet meer door Hektors macEty
Dfe krijg, door onzen tvvifl:*zbo lang gefpeelt, is henen.
Mijn tooren is géfuft. dat Mars zijn zoon
Vry breng by ons ter woon,
Schoon hy van een prieftrers uit Troje is· voortgebracht.
Ik ly dat hy betree de lichte hemelzalen,
De nektar drinke, enz-y een lit der godenraet,^'. ■
Zoo lang de wilde zee de Roomfche en Troifche palén
" Vaneen fcheit, gunne ik hun den hoogden trap
Van weelde , in ballingfchap.
Zoo lang als Paris graf, dien ik afgrijilijk haet.
Van kudden wort verwoeft, en duiilere fpelonken
Het brullende ongediert verfchuilen in hun hol,
Verryze kapitool uit marmerileen geklonken,
En trede Rome, trou in dit beiluit,
Pp 3 Oms
-ocr page 304-Den Meders op de hoit, .
En make döor.haer roem de heele werrelt vol>
Tot daer de middelzee Euroop fcheit van Afrijken,
Tot daer de trotfche Nijl de dorftige akkers laeft >
Dat Rome, dat veel meer zijn moedigheit laet blijken,
En op die lof, dat zy het gout veracht,
En laet in 's aertryks nacht,
Noch handen ilaet aen 't goetdergoon, ten hemel dra eft.
Zy breke met het ftael door alle werreltfaiTen,
Die 't hooft verheiFen, en haer wapens tegenftaenj
En zie waer vier en ineeu niet op haer wetten paffen,
Nu daer de kreeft het lant verbarnt tot as,
Dan daer dc zee in glas
Herfchept wort, zonder zonne of heldre wintermaen.
Dit noodlot fpelle ik aen de ftrijtbare Italjaenen :
Op dat zy Trojen noit herbouwen, daer het ilont.
Al 't opgeblazen op gelukkige qorlogsvanen j
Of ik , de zufter van jupijn en gemaelin.
Vlieg 't nieuwe Trojen in:
En ftort de ftad, tot ramp getimmert, in den gront.
Al was de muur dricmael, door Febus hulp, aen 't waiTen,
Ik zalze driewerf met mijn Grieken nederflaen.
De Vrouw zal om haer Man driemael in tranen plajOTen.
Maer ilil. de fpraek der Goden, hoog van zwier,
Paft geen zin ts aen mijn lier.
Haer defticheit wort door mijn zang te kort gedaen.
Nagevolgc.
^ - Γ-
ι
Met evegelijk getal van vaerxen.·
O Maxime, wiens deugt en eernaem evenaeren ;
Die 't brein van d'adeldom niet onderdrukken laet
'K iiebbe u (^want ballingfchap, zoo vruchtbaer van bezwarenj.
En 't fterfuur fcheelt doch niet) van jongs af noit gehaet.
Gy doet, om datge uw vrient, van rampen aengevochten^,
De hant durft biên, een zaek in dees rijt ongemeen.
'tGraeu prijft de vrienden om de fchatten die zy brogten.
Al luit het fchandehjk, het wort my afgeilreén.
Eerft wikt ^et het genot: d'eer wort getrapt met voeten.
De trouwe daelt en klimt, als 't noodlot klimt en daclt,
En onder duizenden zult gy naeuw een ontmoeten.
Die onderftelt dat Deugt zig zeiven wel betaelt.
Geen luifter trekt haer, wort haer ftrax geen loon gegeven:;
Zoo rouwt het haer om niet oprecht te. zijn gegaen.
't Genot alleen is lief. ontrek hun die dus leven
De hoop van hunne winft, haer ftaetgeen vrientfchap aen..
Elk fchraept zijn renten in, noit met zijn ftaet te vreden.
Weid tot de knokkelen, in zijn vergaerdenhoop.
De liefde, wel eertijts van yder. aengebeden,
Zit om wat woekers als een geile hoer te koop.
Ik ila verilelt dat gy niet in die woefte plaflen
Al me verdronken zijt van zoo gemeenen vloet. '
Die niet gelukkig is kan noit de haet ontwaiTen..
Die vrientfehap fcheurt en barft wanneer het onheil Voedt.
Zie eens hoe ik , beftuwt vaa zoo Ycel trouwgenooten,
' Zqo ^
Ρ.
VERTALINGEN.
Zoo lang een goede wint mijn zeilen zwellen de,
In barreningen en op klippen wort geftooten^
Nu een verwoede llorm my ilingert op de zee.
En daer al d'andere my weigeren te Icennen,
Hebt gy, met twee of drie den balling by geftaen,
Daer van gy 't Hooft noch zijt: die noit u pleeg te wennen
Te volgen xemants fpoor , macr zeiver voor te gaen.
" s
■
BLAD-
-ocr page 307-Deze gedichten i na het afdrukken van 't werk, my ter
hand gekomen, heb ik, om den lezer die me te
deeien> hier achter aen gevoegt ,
V Ε R J Α E R W E Ν S C H,
Aen den Η ε £ κ ε
Kapitein onder de Ed: Mo: ? Zeeraet., op de Maze.
ALs Brak el inzeilt op het onweer der kortouwen
En kogels, al de kuil verdondrende aen weêr zy,
Daer hy met Zandwich pleit wie 't zeerecht zal behouwen
En laten Gode alleen de waterheerfchappy ; [ '
Hy daegt hem, vol van moed, ter vierfchaer van de baeren >
En fpreekr met vier en vlam, uit monden van metael:
Of als hy, langs den Teems, tot Chattam opgevaren.
De havenketens breekt, en, bruifchende over ftael
En yzer 5 open rukt het Britfche Damiaten,
Zet 's Konings magazijn en krijgsvloot .in den brant .
Of fchokt ganfch Barbarye, en doet de vlag der Staten'
Een doodfchrik wekken op 't Algierfch en Tunifch llrant:
Dan juicht hem yder toe, dan laet de vreugt zich hooren,
En *t vaderlant fchijnt als herfchapen, door zijn moetj
En zwijgtmen op dien dagh waer in hy is geboren.
Dat lyd mijn zangnimf niet, die'u met vreugde groet.
En wenfcht, de hemel wil noch lang uw leven fparen^
Verdubblende uwen rgejm zoo. wel als uwe jaren.
' Ρ:, ίί^·;·-.;^ <■■ ". j; ν ■ I
■J ■
Qjl Aen
-ocr page 308-VERTALINGEN.
Toen hy vanct^ Natuurkunde P^edenkavelde^
BAtaeffch Athene wijkt geen Grieken
Noch Roomers, eeuwen lang bekent
Het ilreeft, op haer geleerde wieken,
Zoo ver 'de zon zijn ftralén zent.
Haer lof wert nu alom geprezen
By Bonfien en Japonnezen,
' Die Lof kon J ε r ε μ i a's wekken 3
.Om, .blakende van wijsheitsvier> '
pe diepten der natuur t'ontdékken.^
De Leidfche fchoolleer fteekt nu fier
Het hooft op, boven oude tijden ,
Die hem dé Lauwerier benyden.
Dc Jongeling,, door luft gedVeven, ' '^
Beklimt het hoog geftoelte, om weer
Een proef van zijn vernuft te geven > :
Nu volgt hy Ariftotels leer,. :· V
Dan komt hy ifianne 'en honig garen.
Uit Kartes gadelöo;?e/blaren.
Hy
Of ziet in Maroos heldezangen^ ,
Elyze met de borft in 't zwaert," "'
En volgt Achils bebloede ftangen,
Die Xanthus ftuiten in zijn vaert,
En met Troiaenfche en Griekfche koppen ^
Hun kiel en boorden overkroppen.
T,
Hy gaert den daeu van alle bloemen,
Gelijk de Bie van Hyble daelt: ' "
Ik zal hier na zijn leerzücht roemen · ,
Nu wert mijn zangheldin bepaelt.
En wenfcht, als eertijts met verlangen,
Geduurig aen zijn zy te hangen. 1668.
Aen
Toen hy Prijs in 't Latijnfthe School gehaelt had. i
N' IK LA ES, die, noch zoo jong en teer,
_ Reets andren_leert te boven ftreveh.
En woritelt in het perk van eer.
Door luft tot wijsheit aengedreven :
Vaer voort in 't loiFelijk befluit, . -
En munt geduurig hooger uit. '
ί ! ^ ,
f ■
Geleertheit wenkt u met haer hand,
Zy word deur moeite en'vlijt verkregen:
Envaltze eerft laftig aen 't verftant.
Te ryker is daer na haer zegen j
Gelijkg' in 't kleen alree die wijs
Kunt merken uit uw gulde Prijs.
! .^i'ïV
.....
Volg Vaders fpoor die, in het lect
'tGeen 't land beftormt met alle krachten,
Noit zachter zijne zorg vergeet
Als met den rijkdom der gedachten:
Dan zultge zien, als 't al vergaét,
Dat noit de w^ sheit u ^ vèrlaet. >
γ:.λ i'.
673.
|
Eetriomf der Veneetianen Pag.i Op den Oorlog met Enge- Aen den Hollandfchen leeuw. f Op de goude koppen, vereert aen Nederlacg der Turken. Oorfprong van 's lands ongeval- Ter Bruilofte vati Euftatius van .Van Jakob Zas van den Bof' horft en Murgareta vander Ka- ——•Van Pieter de Liefde-en Ma- -.....—Van Joannes Vollenhoven en ...... .Van Ka'ipar Brandt en Sara -Van Floris Vlaming tii Krifli- |
-——Van Egbert EdensenEliza- ■Van Antoni GodijnsnEliza- ■Van Henrik Tholinx en Ma- ' Van NiklaesBevelotenJozi- Maikrans, voor Toraas TeyIer. en Ter Bruilofte van Jan Kopijn en en Maria Zijdervelt. ■Van Daniël de Neufville en —Van Joannes Fenwijk en Sa- --—Van HendrikPopta en Anna ——Van Kornelis Nokhenius en -—-Van Joannes K^tellioet en Sa- -Van Michiel Komans en Ka- -Van Govaert Bidloo en Hen- -Van Peter de Wit en Helena —Van Denijs van derSchuuren —Van Antoni en Anna Tim- Van |
|
Aukenie Jajes Koopman. 112 —VanRS. enA.T.V.D. izo Troutoorts, voor Izak vander Stra- VERJAERGEDICHTEN. Vcrjaergetijde vanJoan Kievit. i ^o Op het jaer getijde van Mevrouw Anna Buizero. Verjaergroet aen Anna Böom van Geboortedicht voorElizabet Klara Verjaerwenfch aen Jacób Zas^ van Op het verjaergetydevan Machtilde Verjaergedicht op J. v. Vondel. 4 3 8 Veijaergroete aen K. van Berg. 140 |
Óp de Korenbloemen van K. Hui- Öp de Godgeleerde werken van Op de Kundfchappen van Parnas Aen Jeremias Öxfort, toen hy van Op de Inwijding van Joannes dc Aen David van Hoogilraten op zijne Op de Anatomiiche'wonderheden Aen Hendrik Goudappel op jtijn Op de Inwijdinge van Moesman Op de Geeilelijke gedichten van Aén KorneliaKalf, 'op haer gedich- LIJK-EN GRAFDICHTEN. Uitvaert van M. de Ruiter. ' 169 Graffchrift op M. de Ruiter. ι_7ζ Β L Α D W γ % Ε R: —Van Abraham vanden Bogaert -Van Antoni Timmermans en |
β L Α D W γ S Ε R.
|
Lijkgedicht op Laurens Buize- Op het overlijden van Rudolpha OpdeDoodvanJ.Gimmenig. 188 Op de Dood van Joanna Barbara Op het verongelukken van Simon Op het afilerven van Joan de Op de Dood van den Heer van Op het affterven van Peter de Op het afilerven van Hendrik van Graffchrift voor Adriaen de Haze. 201 Graffchrift voor Jan van Amftel. zoj Graffchrift voor mijn Moeder. 204 MENGELDICHTEN. Α en Geeraerd Brandt op zijn ver- |
Boflenburg. Op het vertrek en wederkomft van Tweede Burgermeefterfchap van Aen Peter Francius, toen hy in de Het verbont der Deenfche Maje- OP |
BLADWYZER.
|
Op den Grave van StraiFort. 275 Op Galenus Abrahamfen. 274 Op Heraklijt en Demokrijt. 277 Aen Niklaes van Loosdrecht. 278 Voor den Wijnhof van Abraham ^79 Roeters. Voor het Weeshuis der Doopsge- |
Uit Silius Italikus. 281 Uit Horatius. Hy vervloekt Knoplook Darde treurzang gevolgt uit Óvi- VERTALINGEN. 284 294 2p<i |