Den naam en 't overschot der vromen

•U39J3P9Ï .ΙΟΟΛ ^Siisp unq ;>pm|q ος

ρ. LANGENDY

I C Η Τ Ε Ν.

VIERDE ΕΝ LAATSTE DEEL,
WAAR AGTER GEVOEGD IS HET

L Ε Ε V Ε Ν VAN DEN DICHTER,

ift ^^

«-· ι

TE HAARLEM,
By y. BOSCH.

M. D. C' C L X.

DEN HEËRE

GERRIT WILLEM van OOSTEN
DE BRUIN,

RECHTSGELEERDE^

MYN heer!

verfcheide beweegredenen heb ik my
veroorlooB dit vierde en laatfte Deel
van P. Langendy.ks Gedichten ^XJw'Eidi..
m^^m Optedraagen. Een omgang zoo vol bly-
ken van toegenegenheid, en zoo veele jaaren on-
afgebroken 5 kon niet nalaaten eene waarachtige
erkentenis in my op te wekken, en eene bereid-
leid om het openlyk te betuigen. Dan deeze
beweegreden eiicht maar een enkel woord , wyl
dit te weeten alleen Uw Ed. en my aangaat.
Eene andere zal my, by elk die het verwaardigd
om 'er over te oordeelen, verdedigen: de naam
naamlyk, ^van Langendyk^ zoo ver hy het Karak-
ter van Hiftoriefchryver aannam > is voor een groot
deel uwer befcherminge bevolen..

Te

( 4 )

Τ Ε weeten (dat ik liet met verlof van Uw Ed.
verhaale!) De Wel Edele en Groot Achtbaare
Heeren Burgemeefteren der Stad Haarlem, hadden
den overleeden Dichter eene nieuwe befchryving
onzer van ouds vermaarde Stad verzocht in 't licht
te brengen: maar wyl het leeven van denbefchry-
ver eer dan zyne befchryving ten einde liep ^ fcheeii
de hoop ter vervullinge van dat oogmerk droevig
vervallen , en misfchien waare alles verloren ge-
weeft, indien niet, op het verplichtend verzoek
dier Heeren ^ (wier iiitftekenden yver voor de
eere haarer Stad by elk dank hebbe!) Uw Ed.
had goedgevonden dien arbeid op te vatten, en 'er
met zo veel yver aan voorttevaaren als Uwe ove-
rige Letteroefeningen en 't gewigt Uwer zaaken
toelieten. Dit doet onze hoope herleeven^ en wy
zyn verzekerd dat wy dat groote werk zullen
voltooijd zien, op eene wyze die het my niet voegd
te waardeeren.

Door zulk eene betrekking, heb ik my gevry-
moedigd zo veel befcherming van Uw Ed. over
deezen arbeid te verzoeken als Gy gaarne verlee-
nen wilt, byzonder, aan alle Haarlemmers , die
door Geleerdheid, Wetenfchappen of nutte Kun-
ften zig vermaard maakten.

Bil-

(5)

wm

Billyk 5 myn Heer, deeze onderneeming! De
overleden Dichter ilierf in de gevoelens van toege-
negenheid omtrent my; zou ik dan het geene ik
dagte dat zyn gedagtenis en nagelaten werk tot

eere dienen kon 5 niet gaarne willén toebrengen ?----

Dit drong my in deezen; dit ook drong my om
eenen zyner vorige befchermers te beweegen tot
het befchryven van des Dichters leeven ^ agter
deeze verzameling "zyner verzen gevoegd.

Ik hoop van myn doen behoorlyk rekenfchap te
hebben gegeeven. Neem het aan, myn Heer, als een
klein offer dier vrindlykheid welke ik meer ver-
pHgt ben. God, de altoos goede en ryke Zegenaar,
zy met Uw Ed., Uwe 3Egtgenoote en Kinde-
ren, welke ik alle^ met de geenen die Uw Ed.
'lef en waard zyn, der aanbiddelyke Goedheid be-
veel.

Ik ben

myn heer!

UE D. W, D.
J. Β O S C H.

Β Ε-

( ö )

I C Η Τ.

Gedichten van wykn Ρ. Langendyk , welke dit vier-
^ de Deel uitmaaken, zyn die welke men meenden dat daar-
toe befl gefchikt imaren. Ik heh onder zyne na.alatenjchap nog
wel eenige gevonden, maar 't fcheen my dat de Dichter dezel-
ve meer, hy eene en andere gelegenheid, als ter vlucht, by
een gebracht had, om zig cn zyne vrinden, onder een praat-
je, te vermaaken, dan om ze in Ί licht te geeven. Zyne ver-
waarloozing derzelve bewees dit.

Wat betreft zyne Jaardichten van Willem den Eerflen, ik
had die zekerlyk by dit Deel gevoegd ^ ■Waare het Leeven
van dien Doorhichtigen Vorfi ten einde gebracht: maar dit
niet verder ah 't Ontzet van 'Lelden in denjaare 1574 geko-
men zynde, hebben eenige Liefhehhers en Kunflvrienden van
Langendyk gemeend dat het befl waare dezelve agter te laa-

fel op dit vierde Deel, deeze Ja ar zangen laat volgen, ik zal
gereed zyn om 'er een vry verbeterde uitgave van mede tedeelen.

Ik had wel gehoop veel vroeger en kort na het overlyden

des.

(7)

\

des Dichters dit Deel ulttegeeven, maar de hulp dk ik nodig
had. in het nazien en vokootjen, hyzonderlyk van de Spiegel
der Vaderlandfche Kooplieden , hield my eenen gerulmen
tyd tegen; daarnaa het Leeven van Langendyk: het eerfis
gelukkig uitgevoerd, door mee Amfierdamfche, het anders
door eenen zyner Haarlemfche Kimfivrienden; Mannen die het
my niet pafi te roemen wyl zy mynen roem tQ verr& ontwasfeu
zyn. Ik poog myne vrienden en my zelve te dekken , met
eenen gulden regel^ dat het heter traag dan gebrekkig geko-
men zy.

Voor het Toneelftuk, de Xantippe, is een Latynfch vers
geplaatst van den Heere G. N. Heerkens, op 't afbeeldfel
van onzen Dichter; het zelve werd ruimfchoots in 't Neder-
duitfch gevolgd en op Xantippe gepafi,door den Heere A. M.
van Gelder, welke naavolging wy 'er hyvoegden; dan my is
onder de papieren van Langeïndyk nog eene vertaling daarvan
in handen gekomen, welke naar ons inzien verdiende hier ge-

plaat fi te worden:

Dit is de aanminnigite en geneuchelykile geeft,

Naail wien op 't Duitfch Parnas nooit weêrgade is
geweeft.

Hy kan de rimpels uit het ilatigil aanzicht zingen,

Door boert tot lachen, en door ernil tot fchreijen
dwingen.

Denk, als u Langendyk op Pindus heeft bekoord.

Dat gy Euripides en Plautus hebt gehoord.

Op hladz. 352 is een misflag hegaan, zynde aldaar twee
versjes door onzen Dichter jlegts afgefchreeven, als waaren zy
van zyn maakzel, onder de zyne gevoegd; van welke ik naa

het

( 8 )

het werk was afgedrukt, onderregt werd dat van een andere
hand tot hem gekomen waaren.

Voor 't overige hoop ik niet dat in dit Deel let zal ingefloo-
pen zyn,dat men rekenen zou ^ermettelehooren^endus fchynt
my niets meer overig, dan my te leveden in de pmfle en
vriendfchap myner handgenooten ^ en allen ^ geJyk ikwaarlyk
doe ^ welvaaren te wenfchen.

j; bosch,

XAN-

XANTIPPE

OF HET

BOOZE WYF 'DES FILOZOOFS

SOKRATES

BETEUGEL Ί),

Β L Y S Ρ

, Μ

'γ d η 'i ο

■■ ΤΑ Μ MOë

.Χ: J Ο a t

I ^ F; Υ

I

a

J

ι

ι Ν £ MiA G I Ν Ε Μ

PETRI LANGENDICI

Η Α R L Ε Μ Ε Ν S I S.

Hic festivus, Mc .eft jucundus, amabilis auftor,

Amftela cui fimilem Belga nee ante tulit:
Qui noftro rugas detergere primus ab ore

Coepit, et argutis auribus apta ioqui.
Nee rifus tantum movit,lachrimare decebat:
Plautus et Euripides unus uterque tuit.

G. Nlc. Heerkens.

OP DEN'DICHTER VAN HET RLYSPEL '

XANTIPPE.

't Geneuchelykil vernuft aan 't Spaaren en het Y, '
Snelt in 't Atheenfche fpel Moliëres geeft voorby ,
En fchertft de rimpels uit de ftatigfte aangezichten :
Zyn ernft vervuk de Ziel door wyze Orakeldichten.
Denk, daar Xantippe uw geeft op't Schouwtooneel bekoort
Dat gy Êuripides en Plautus beiden hoort.

A. M. van Gelder. I. C.

Den zin van het Laiyn gebruikt.

SPR EE KEN DE FERS-ODNEN.

SoKRATES, Filozoof te Mhenem
Xantippe, zyn Huisvrouw. '
Eüfrozyne, "Dochttr van Sohates en Xantippe,
Aximander, een jong Grieks heer, verloofd aan Eufrozynt.
DioGENEs CYmc\5s; 'of de\hondjch'M^ -

D Α RIΑ, Koningin, der Amazoone, onder-^e^aam' ν om
Τ ΗI s Β Ε, een Jmazoon ^ hofmeefires van Baria^ , ' ' ?
ApELles, de vermaardfie onder de Griekfche fchildersi.

ZWYGENDE PERSOONEN.

Euripides» TrewfpéUdichter te t^thenen.
plato, ^

Aristippus,}> Leerlingen van Sokratesl
Cebes, J
de Schatbewaarder,
DE kOK>

De gejchiedenis gebeurt in de Stad Jthenen ^ mor etl· in het huis
mn Sókrates : Χ}» is gefchiki na de hedendaagfcbe looneel ivyze , begin-
nende des morgens ^ en eindigende na den middag. In het ógfle of het
laatfie jaar des leevens van Sókrates j, aan'i einde van de g^fie ΟΓιηι-
f iade der Grieken..

Pag. Ι

XANTIPPE

OF HET

BOOZE WYF'des FILOZOOFS

S O KRATES

BETEUGELD.

EERSTE Β Ε D R Y F.

Het tooneel verbeeldt een flraat, fiaande aan de eene zyde
ket huis van Sokraies, ei^ aan de andere de ton van ^ iogems,

EERSTE TOONEEL.

SoKRATEs, Xantippe, Diogenes»

Sokrates^ hebbende een boek onder den arm ^ wordt benevem
"izyne Filozoofifche leerlingen door Xantippe met een bezemde
deur uitgejaagd^ teïwjl Oiogems ^ in zjn ton zittende^ de·
zelve beluistert.

Xantippe.

J^i zeg, hoe fmaakt u deeze les,
Myn man!, myn wyshoofdl Sokrates?
IF* VeeL Λ S©KR.A.

3 1 xantippe,

§ ο κ R;.Α ."R^E s. .
Ik dank de goden, die my metgéduld verfterken;
Zodat uw gramfchiip niets byzoiiders uit kan werken;
-Want myn gemoed is rein, en vry,
Gy plaagt u zeiven meer. dan my.

Xantippe.
Ja finds gy wierd vermaard voor één der zeven wyzen
Van Griekenland, die elk moet om zyn' deugdenpryzen.
Hield gy my voor uw tydverdryf.
Gy grimlagcht als ^k u b^yfl' ' > ■
Gy fchept vermaak als gy m' in grampfchap kunt ontfteeken.

S ο κ R Α τ Ε s.
Ik grimlagch nooit om u : maar wel om uw' gebréken..
Myn tydverdryf, indien ik 't zoek,
ïs in een-welgefehréven boek.
Λ1 myn betrachting is, my zelv' te leeren kennen.

• " X' A' Ν τ I ρ ρ E.
Λ1 uw betrachting is tot kyven my te wennen.

. Gy zit, terwyl ik vloek en baar,
Altyd te leezen; pfevelaar.

Geef m^ dat boek: ik^zal't verfchéuren met myn' tanden!

S O κ R A τ Ε S.
Ik zal 't den eigenaar weer lev'ren in zyn handen.

Xantippe,
't Scheen of 't ii wonderbaar beviel.

S ο κ R A, τ Ε s.
't Is. van de onfterflykheid der ziel,
De macht des Hemels, en der menfchen zwak vermógen.
\ Is Platoos handboek, dat hem dient in zyn. vertoogen.

X Α Ν τ I ρ ρ Ε.
Gaa, breng dm, eer ik 't u ontroof

Dat

Β L α Υ I S νΡ ;ΐΕ AL. χ

Dat boek dien viezen filozoof: ' ' .
Maar zeg hem, dat ik niet verftaa dat hy naa deezen
U boeken leenen zal; want gy zult nooit meer kezen-.
AUzyn zy nog za'fraay en duur j- ^q- ^
Zal ik ze bruijen op het Viuurl 'i. -il '

En brengt een Filozoof een boek om.my te plaagen ^
Al waar' het Plato zelf, 'k zal hem de"deur uit jaagen.

Zyt gy hier voogd? Ik ben voogdes., ■ .
^ -Yerftaat gy 't wyshoofd, S,okrates.?.o .vj. τ '-^oS
-· · S o κ -R α ·χ·: ε· s., {'. joIj v-g x.Q
Draag u voorzichtig, zo gy» wilt gelukkig weezeiiv
Indien ik klaag hebt gy een zwaare ilraf te vreezen.
Denk als de maat van myn, geduld
Wierd -door uw. i^aazerny vervuld,,:, al Ι
En ik myn vrienden^'wiard genoodzaakt hwll^-teifiiaeeken^
ï)at my geen middel tot een fcheiding zoude ontbréken.
Gy maakt my dag aan dag befchaamd.
Bedenk of dit een vrouw betaamt. ^^

Nooif klaag'ik over u.. Ik zoek u-te overtuigenfrW-iiiV
De rust hangt maar aan vu Ei , leer uw hoofè eensibuigenï,
ï . X. Α Ν Τ Γ Ρ Ε. ■ 7' r::' ..
Die redeneering is wat lang. , . - ,
Och gy maakt my vemarlyk bang» '

Schynheilig 1 wysneus! zeg : .wat hebben juift de. goden.
Met huiskrakeelen 5 of met kyvery van noden ? rii^CI.
Kyft Juno zelf niet.met Jupyn? ,; ia;B Ί
S ο κ R Α τ Ε S>

Dat denk ik niet. . —

X α Νλτ ι ρ ρ ε.

^ Dat,moet ζο zyn; ; .

ïk kan 't bewyzén iiit:.4e/kaerzeni:der poeeten^ .i'
' - As ' öi^

'4 Χ Α -Ν Τ Ρ Ρ Ε,

Die alles, wat 'er'by den gOdeft omgaat, weeüen;
Maakt Sokrates zich zelv' op aard
Door deugd en wysheid wyd vermaard?
Xantippes naam zal ook by alle braave wyven,
Myn heer de filozoofi met u onfterflyk blyven..
' S o κ r λ τ ε s.

Begrypt Xantippe aldus de zaak?
Knor, ,kyf dan daaglyks tot vermaak.
Zoekt gy de onilerflykheid te winnen door krakkeelen ?
Dat kunt gy doen, tot zulks den goden za verveelen.
Schreeuw, raas vry uitgelaaten dol;
Ik ftop myn ooren toe met woL
Xantippe.
Heeft Plato in zyn boek die vond u voorgefchréven ?
Dan zal ik op myn beurt hem ook een lesje geeven. "

S ο k r α t e s^

Neen waarlyk niet: maar wilt g' uw naam ^
Juist doen verbreiden door. de faam ?
Verwin u zeiven dan , en itaa na hooger dingen;
Dan zal Minervaas ilad uw lof in vaerzen zingen;
Dan werd' uw naam alom verbreid.
Ten lof van uwe zedigheid;
Dan zult g' een pronkjuweel van alle vrouwen weezen.
'k Bid neem dat denkbeeld aan. Ach! leer denHemel vreezeni
Dan ryst uw ziel na 't hoog gewelf.
Denk aan de Zinfpreuk : Ke^^ u zelv .
Xantippe
Uw wysheid maakt my ilom! Ik mag die fpreuk wel hooren:
Maar, wyl gy weet dat ik tot onrust ben gebooren,
En gy, zo 't fchynt, juist tot de rust :
Hoe kreegt gy dan de dwaaze luft

Γ " Om

SPÉL.

Om met een pronkjuweel, als ik, van alle vrouwen.
Ten fpyt der wysheid , in Minervaas kerk te trouwen 9

S O κ R Α τ Ε s. '
Gy waart in 't bloeijen uwer jeugd,
'k Zocht u te leiden door de deugd.
Xantippe.
Wiltgy uw inzicht door fchynheiligheid verbloemen ?
Ik kan benevens u meer filozoofen noemen,
Op één en zelfde proef gefield:
Die wyze mannen zoeken geld.
't Is de eigenbaat die hen die dwaasheid doet bedryvenj
Dus worden zy gequeld van booze, of malle wyven.

SOKRATES.
't Is waar,Xantippe,om 't ydel goud
Is menig' iilozoof getrouwd :
Maar 'k had uw fchatten of juweelen niet van noden^
jWant my wierd fchat genoeg gefchonken van de goden^
Nooit heeft de rykdom my misleid.

Xantippe.
Neen. Gy hebt geen fchynheiligheid I
Zo gy u meefter van myn' fchat zoudt kunnen maaken,,
Xantippe zou wel haaft door u de deur uit raaken.

S ο κ R Α τ Ε s.
Ik weet dat gy my beter kent;
Maar tot dwarsdryvery gewend,
Wilt gy my altoos door uw redenen bedroeven.
Ik dank de goden, die my dagelyks beproeven.

Xantippe.

Door my boosaardig wyf, nietwaar ?
Hoor, breng u niet in meer gevaar;
Want zo g' een wolle prop wilt fteeken in uwe ο oren,

Α s

χ Λ Ν τ

Wyl ik onwaardig ben dat gy my aan zoudt hooren^^
Neem ik deez' bezem met het fop,
En veeg de lappen van uw kop!

S O κ R Α τ Ε s.
ik heb een rol gefchrifts op tafel laaten leggen
Dat ik niet vinden kan, weet gy my ook te zeggen
Waar 't is ?

Xantippe. ^

Ja, wyshoofd, 'k vond het ftrak.
Ik heb 't geftoken in myn zak.-
't Is morsfig krabbelfchrift, daar niet is door te raakeil
ik zal 't gebruiken om myn lampen fchoon te maaken.

SoKRATES.

't 2yn fchriften van Anthistenes.
Xantippe, een rol fchrifts uit haar siak hadlende.
Daar, geef ze hem, met deeze les :
Dat als die morspot op myn fchoone vloer komt quyleiij
Ik wel genegen ben om 't op te laaten dwylen ί
Maarmetzyn Filozooffchenrok^
Gebonden aan myn bezemilok*
S O Κ R Α τ Ε s.

Zou ik dan in myn huis geen vrienden mogen brengen?-

Xantippe.
Geen iilozoofen. Neen ^ dat zal ik nooit gehengeh.
Zo ik '€r één in huis ontdek
Zal ik hem fpuuwen in zyn bek.

S O κ R Α τ Ε s.
Zoudt gy 't fatzoen dat gy nog over hebt dus waagen?

X Α Ν τ I ρ ρ Ε 5 Sokvates ih 'ί aanzicht fpuwwende.
Ja wyshoofd : gaa dit aan de iilozoofen klaagen.

Sokrütes "uveg uiilkndegaan, roept Xmtipj)e hm te rug^ ^

Ilgof

β l υ

i

Ε

Hoor hier 1 blyf nog een weinig ilaan ^
Gy hebt uw besten mantel aan,
Trek uit ί

S o κ r α τ ε s.
Hier op de itraat?

xantippe.

Gy zoudt hem maar bevuilen 5
Gy gaat tog nergens dan by iilozoofifche uilen.
• In 't voorhuis hangt een oude rok.

, Blyf ftaanl of vrees myn bezemftok.

SOKRATES.

Gaa, haal hem, want ik moet by niyne vrienden weezen.

Xantippe gaat in huis.

.TWEEDE Τ O O Ν Ε Ε L.

Diogenes, Sokrates.

BD I O G Ε isr Ε s.

lyf ftaan! myn vriend, blyfitaan! gy hebt geen qirnd te
S O κ R Α τ Ε s, (^vreezen*

Diogenes ik heb geen tyd.

D i ο g Ε Ν Ε s.
* 't Is of gy bang voor llaagen zyt.

S O Κ R Α Τ Ε S.
""t Zal beter zyn, dat wy haar raazerny ontwyken.

Diogenes,
Gaa heen dan, 'k denk dat wyf eens lustig door te ilryken.

DERDE

derde TOONEEL.

Xantippe, Diogenes, in zyn ton,
Xa NTipp j. ^ ^^^ ouden Füozoofifcheii mantel

jK om bier dan oude faggelaar !
. "oe is hy weg. Wel dat is raar!
Heb ik hem niet belaft, dat hy my hier zovl wachten?
^uiTthy een vrouw, als my,órpvt! aldus verachten?
Ik weet niet wat my wederhoud
Dat ik hem niet heb afgetouwd.
"y my bedillen! my befchaamen! tegenbiafFen !
^ Huvvelyks godin, help zyn verwaandheid ftraffen.
Herftel, dat bid ik u! door my
De vrouwelyke heerfchappy!
pie tot uw fmaadheid uit de waereld is verdwénen:
^inerva! hoofdgodin van dit vermaard Athenen,^ ^
Zyt gy een vrouw? en duld gy dan '

Dat de overheerfching van den man
ver zal gaan, dat hy niet tegen is te fpreeken ?
^^ aller vrouwen naam, wil deeze fmaadheid wreekeir!

Ach geef on^ tedere geilacht
^ De moed, de dapperheid en macht,
Om alle dwinglandy der mannen af te keeren, " '

('k weetniet door wat recht) de vrouwen overheeren.
'k Voel my gemoedigd, en geloof

Die d^^^ ftyven iilozoof,

Met %ven, of geraas is bang te maaken,

wysheid zal in raazemy doen raak en;

Dan

Β L Υ S Ρ É L·. - s»

Dan ben ik van zyn bits verwet,
En dagelyks geteem bevryd.
'k Verzin daar iets, dat hem zal helpen aan het vloeken :
*k Vlieg na zyn kamer, en verniel daar al zyn' boeken.
DIO G Ε Ν Ε s, mi zyn ton roepende.
Xantippe ! hoor eerft nog een woord ί
Want ik heb alles aangehoord! , , t

Xantippe. (gelyken.

Waar komt die ftem van daan? 'kzie menfch nogmenfch

Diogenes, komende tut zyn ton.
'k Heb alles aangehoord, en zal het vonnis ilryken!

X Α Ν τ I ρ ρ Ε.

Ik fchrik en beef! ach! wat is dat?
Och, daar komt Pluto uit een vatl
Dat lelyk monfter zal my levendig verilinden! (den ?
Help, help! my η Sokrates! help, help! waar zyn myn vrin-

diogenes.
Die dansten famen op myn ton
Toen gy die raazerny begon.
Gy hebt geen vrienden, wyf. Wie zou hierwiUenkomen?
Uitbroeiszei van Megeer, durft gy van vrienden droomen?
Kom luister na Diogenes,
Aarts quelgeeft ! plaag van Sokrates!
Xantippe.
Wel varkens Filozoof, laat my eens adem haaien.
Ik zweer dat ik u zal voor deeze pots betaalen,

Dees fchrob .. . fchrob... fchrobber, fnoodeguit,
Brui ik aan ilukken op uw huit.

Diogenes,
Loop heen na Pluto, wyf, en doe u aderlaten;
Want gy verzuimt u ZO ge een oogenblik blyft praaten.
IV, 'Deel, Β

Χ ^ A Ν ΊΤ ? ι 'ρ Έ,

Bewaar u voor de raazemy.
Ik ben uw vriend, geloof het vry»
Xantippe.
Indien gy met die ton niet aanilonds weg wilt kruijen» '
Zal ik die nevens u in 't water laaten bruijen.

D i o g ε ν ε s.

Met kennis van d'Atheenfchen raad
Breng ik myn huis van ftraat tot ilraat.
Indien gy langer hier uw gal zoekt uit te braaken,
Zal ik, ó boos ferpentl u aanftonds voeten maaken.

X Α Ν τ ï Ρ P.
Vertrouwt gy dit heer filozoof?
Dan hebt g' een ouwerwets geloof.
Vrees deezen bezem! vrees myn nagels! vrees myn tanden ï

D i ο G Ε Ν Ε S»
Ik moet u dat geweer eens draaijen uit de handen....
Gy zyt ontwapend, 'k Geef pardon:
Maar kruip dan aanftonds in myn ton»
Xantippe.
ó Mottebakkes! fchurk. 6 ftinkbok! ó verraader!
ó Hondfche iilozoof! ik raad u, kom niet nader!

D I O G Ε Ν Ε S.
Kruip in de ton, en fnoer den bek,
Eer ik u met uw ichrobber dek!
Maak geen gedachten dat g' u zeiven kunt verweer en.
ik doe u goedop hoop dat ik u zal bekeeren,,
En ik beloof u niet te ilaan, ^
Zo gy gehoorzaam in wilt gaan.

Xantippe.
Neen moriig zwyn! neen gek van Pluto! menfchen byter!
Slaa toe maar hebt gy 't hart , dan zyt g' een wyve fmvter.

Dio»

Β L Υ τ S P Ε L. ΐϊ

DI ο G Ε Ν Ε S, nêemt een flok op, en werpt dm hezem weg.
Dat zal ik doen op uw verzoek.
Hoe fmaakt Xantippe deeze koek?
Zo gy niet aanftonds in die ton belieft te kruipen,
Denk ik u eens voor goed het ribbeituk te kuipen.
Xantippe, fpreekende met een bar si ^
Ventl flaa my nog eens hebt gy 't hart ί

D I ο G Ε Ν Ε s.

ó Koppig beest! nu gy my tart, :

Zal ik als filozoof u zo veel leiTen geeven
Met deeze ilok, dat gy 't zult heugen al uw léven.
Daar! daar! ontfang de tweede les
Van filozoof Diogenes.

Xantippe. (eens buiten!
Help 1 help I moord, brand! help, help I och buuren komt

Diogenes.
De buuren heb ik flus de deuren toe zien fluiten,
'k Denk dat zy voor de venfl:ers fliaan.

En zien dit fpel met blydfchap aan.
Ik flaa uit grarapfchap niet. Dat zou ik nooit beginnen:
Ik doe 't uit liefde > kind, met welberaaden zinnen.
Gy zegt, ik ben een filozoof:
Maar van een ouwerwets geloof;
En om u dat geloof recht in den grond te leeren,
Ben ik genoodzaakt om u nog eens af te fmeeren.
Ontfang dan nu de derde les,
Van filozoof Diogenes.

Xantippe.
Houd op 1 hoüd op! 'k zal na myn huis gaan om een tobbeil.
Ik dien dat morfig vat ter degen uit te fchrobben.

Dio«

" D I ο G Ε Ν Ε S;

Gewis uw kleed'ren zyn te goed:
'k Verzoek dat gy dien rok aandoet.
Al is hy flecht, mevrouw, gy moet hem niet bevuilenj
Wyl by kan dienen by de iilozoiifche uilen
Als Sokrates daar weezen moet.
Trek aan, mevrouw, en wees maar zoet.
Xantippe.
Wel foeij! zou ik dat diï?g., dat ding aan'tlighaam trekken?

D I O G Ε Ν Ε S.

Trek aan I trek aan! gy zoekt den tyd maar uit te rekken.
Daar! daar! ontvang de vierde les ...

xantippe.
Houd Op! houd op! Diogenes.

D I ο G Ε Ν Ε S.
Nu fchynt ge een wysgeerés. Treed nu in myne wooning;
Dan hebt ge een eer, die 'k nooit zou geeven aan een koning.
Al quam hier Artaxerxes aan„
Hy zou 'er moeten buiten itaan.
'k Houd open tafel, 'k wil u niets dan gunst bewyzen.
'k Zahu met kliekjes van het lekkerst wildbraad fpyzen.

X Α Ν τ I Ρ ρ Ε»

'k Lust niets..

Diogenes, r

Wacht dan de vyfde les
Van iilozoof Diqgenes/

Xantippe.
Neen! Neen! geen leflen meer : ik denk 'er in te kruipen:
Maar 'k vrees dat ik 'er in zal flikken aan de ftuipen..
ó Groote Wysgeer, ik word flaauw!
Uw wooning is wat al te naauw.

Dl O-

Β L Υ s : V

D I ο G Ε Ν Ε S«
Gy hebt in raazemy, met ongegronde réden,
Minervaas heilig oor getergd met uw gebeden.
En uwen Sokrates gevloekt;
't Is tyd dat gy vergifthis zoekt.
In aller vrouwen naam dorst gy godinnen fmeeken.
Om alle banden van gehoorzaamheid te breeken,
Die vroome vrouwen fchuldig zyn;
Doe dat gebed eens aan Jupyn:
Hy zal u aanilonds met zyn' blixem antwoord geeven.

xantippe.
ó Wyze filozoof, helaas I gy doet my beeven i
'k Heb ilraf verdiend, dat is gewis.
Myn vriend, geef my vergiffenis I

D I ο G Ε Ν Ε S.
Beloof en zweer my dan : dat gy uw levensddgen
Den vromen Sokrates met kyven nooit zult plaagen:
Beloof dat gy den vroomen man.
Die u gelukkig maaken kan,
Zult onderdanig als een goede huisvrouw weezen;
Dat gy zyn aandacht nooit zult ftooren onder 't leezen,
En wyl ik 't zelf heb aangehoord.
Toen gy vervoerd wierd enverftoord.
Dat gy zyn boeken hebt gedreigd vanéén te fcheuren,
Hetwelk Athenen en de nazaat zou betreuren;
Wil ik dat gy belooven zult,
Dat gy u nooit door ongeduld.
Of opgevatte fpyt, zult wreeken op zyn' boeken,
Of, volgens uw gewoonte, op filozoofen vloeken:
Maar hen, bevryd van 't minst gedruis,
Beleefd ontfangen in uw huis,

Β 3 · . ÖïT^

χ Α Ν Τ Ι Ρ Ρ Ε,

Om na de wysheid van uw Sokrates te hooren.
Die al de waereld door zyn leiTen kan bekooren.
Belooft en zweert Xantippe my
Dat ze afilaat van haar heerfchappy?
Xantippe.
Ja, ja, Diogenes, dat wil ik u wel zweerenl

D I O G Ε Ν Ε S.

Zo gy dit overtreed, zal ik u weêr bekeeren
Door leiTen van de zelfde itof.

Xantippe.
ó Wysgeer! geef my dan verlof,
Dat ik aan huis my tot bekeering moog' bereiden.

Diogenes.
Het is my lief; gy word wat reklyk en befcheiden.
Ginds komt uw man : maar houd u ftil.

Xantippe.
Ik ben gehoorzaam aan uw wil.
Hy is verzeld van volk ! ei zie die oude fufFer,
Ik barst byna van fpyt, geleid een jonge juffer.

VIERDE

Β 'L Υ S P

vierde τ ο ο ν ε ε l.

^O^KKT^^y gelehndz zjn dochter Eufrozyne, éie
op de wyze van de Griekfche jongkvrouwen , over fiiaat
gaande, met een f mjer gedekt is, waardoor zy by XanUf^^
onbekend blyft.

Diogenes, Aximander, darfa, Koningime der
tyimazoonen, onder den naam -van Ismene, Τ η i s β ε, een
t^mazoon , en een gevolg ^an Slaaven en Slaavmnen ^
Xantippe in de ton.

Diogenes.
evrouw Xantippe is uitgegaan,
En, zo ik heb van haar verftaan,
Zal ze in een oogenblik weêr in uw wooning komen.

S O κ R Α τ Ε s.

Zeer wel Diogenes.

Diogenes.
^' Zy heeft iets voorgenomen».,

D Α R ί A.

Zyt gy die wysgeer, wiens veriland
Vermaard is door gantfch Griekenland ?
Zyt gy Diogenes, van wien ik wondre dingen
Te Thebe en Argos op de itraat heb hooren zingen t

Diogenes.
Zyt gy een menfch ? zo vleij my niet.
D Α R ί A.

Ik ben een menfch, gelyk gy ziet.

DIOGENES.
■Gy zyt een vogel; dat befpeur ik aan uw veêrèn.

χ . Λ Ν Τ Ι Ρ Ρ Ε,

D Α R ί Α.

Ja 'k ben een vogel, die by menfchen wil verkeeren.
De wysheid is alleen myn wit;
En wyl die Sokrates bezit,
Ben ik gekomen om te luistren na zyn réden:
En 'k wil myn tyd in iiw gezelfchap ook befteeden.
Waar is uwwooning?

D i o g ε ν ε s.

In dit vat.
Dat breng ik door de gantfche ftad.

D Α R ί a.
Gy handelt ligt geen geld?

D i o g ε ν ε 5.

ó Neen, 'k betaal met grillen y
Zo dat de beesten my geen huis verkoopen willen.

D Α R ί Λ.
Maar vreest gy voor geen hongersnood?

D i o g ε ν ε s.
Vreest gy daar voor ? zie daar, is brood-
Half menfch, half vogel, die de wysheid zoekt te fmaaken;
Minervazend u hier, om tot een menfch te maaken,

D Α R ί A.
'k Verftaa u wel, en ik beken
Dat ik ten deele een vogel ben:
Maar zyt gy zelf een menfch ? want yder aan te basfen,
Schynt beter aan een hond > dan aan een menfch te pasfen,

D I o g ε ν ε s,
Ik blaf en byt gelyk een hond:
Maar als ik wyzer dieren vond,
Zon ik misfchien door deugd, en kracht van redeneeren?
Hoe hondich van aart ik fchyn, ligt in een menfch verkeeren.

Da-

Β Ρ Ε L. η

D Α R ί Α.

Vind gy geen menfchen ? dat is vreemd.
Wie zyn 't die gy voor menfchen neemt?

D I O G Ε Ν Ε S.

öi.e al wat ydel in de waereld is verachten,
De goden eeren , en de wisheid fteeds betrachten.

D Α R ί A.

Zeg waar beilaat de wysheid inf
Die 'k mooglyk onbekend bemin.

D I O G Ε Ν Ε S.
In alies te verdaan, van alles wel te ipreeken,
En alles wel te doen.

D Α R ί Λ.

Waar is u ooit gebléken^.
Dat hier op aarde een fterveling,
Die wysheid van omhoog ontiing?

D i o g ε ν ε s.

Tot nog toe niet. Ik loop vergeefsch in alle hoeken
Met myn lantaeren na die ilervelingen zoeken.
Spreek ik de filozoofen aan,
Zy kunnen naauwlyks my verilaan;
't Zyn Exters, onbequaara om recht te redenziften,
Zy Mappen eerst in 't wild, dan fchytenze op defchriften^
En pikken op een beuzeling
Ais of de waereld daar aan hing»
't Atheenfche fchool fchynt my een kooij vol bontekraaijen
Die 't beste klappen houd ik nog voor papegaaijen:
Maar Sokrates is fchier een menfch ^
Omtrent zo wys als ik hem wenfch,
En daarom ben ik in zyn buurt juist komen woonen, :
Om hem myn vriendfchap, wvl 't noodzaakivk is, te toonen.
Deel C So-

Χ Ν ^T I V £,

S ο κ R Α τ Έ s.
Zo ge in meiifch veraiidren wik,
Is 't hcst dat ge eerst u zelv' bedilt.
Men haat u; wyl gy elk zyii oiideugii durft verwyten.
Gy word een hond genoemd,.Όηι dat gy elk wilt byten.
Ais gy u\y aart beteuglen kon', ^ -
En uwe driften overwon,
Zou elk uw' wyslieid en uw' deugden hoog waardeeren.

d 10 g e n e s.

'k Beken het Sokrates, 'k behoor my zelf te leeren:
Maar zoude ik al de dwaasheid zien
Die ik te Athene zie gefchiêii,
En fpreeken niets ? 't Is my onmooglyk me in te toornen.
De gantfche ftad is van de dieren ingenomen,
'k Ben deezen dag ten hoof geweest,
'k Zag daar een vos, een olyk beest,
Een groven ezel in fatyne kleedren itreelen.
Ik zag 'er fpreeuwen voor de pleitbank bits krakkeelen^

Ook jonge fpreeuwtjes, een gebroed,
Dat de oude fnappers volgen moet,
Met zakken opgevT.ild, van krabbelichrift, en brieven.
De markten vond ik vol van allerhande dieven ^
Of kramersdie meest ravens zyn.
'k Zag uilen zelf in menfchen fchyn,
Die met een deftigheid de zieken uit de elenden,
Met poespas-drank, en di*ek, na de aridre waereld zendén.'
'k Heb ook een baviaan verzocht,
Die kiezen trok, en zalf verkocht.
Dat hy wat menfchen zou vergaadren met zyn tieren,
My kreeg niet één en menfeh: maar meer dan honderd dieren^
Zo als ik op den heldren dag

By

^B ^ L Υ ^ S^'· P^" É ' h:

• ^ By't licht van myn lantaeren zag.' '
Hier op verfcheen een fleep van paauwen en paauwinneu
'Op't hooren van een ilem: Liefhebbers treedt na binnen 1
Hier is't daar Aristofanes ^^

Zyn klucht van vader Sokrates^ J
Die hy ^e iVolken noemt, zo aanftonds zal doen fpeelen.^

D α r 1 λ.

Laat zulks Athene toe ί

S O κ R Α τ Ε S.

Het kan niy niets verrcheeleW. * '
'k Heb zelf eens in die klucht gêweeft;
Maar ik moest lagchen in myn geest,
Als ik my zelf door kunst zag op 't tooneel verfchynen.
Ik lagchte ïnèt al volk, tot ik my zag verdwynen. -
Dit lastren had op my geen vat: -

't Was of ik op een maaltyd zat.

D i O G Ε Ν Ε S.

Ik ben van zins geweeit dien vuilik eens te ilrafTen,
Door met een bulhond in het fpel te komen blaiFenr . ·
Maar aan de deur ftond juist een dier,
Dat riep : voort rekel, bruij van hier 1 ' ^ " ^'
Of die lantaern zal ik fchoppen uit uw pooten.
De buffels dreigden met hunn' hoorens my te ftooten;
Zo dat ik my genoodzaakt vond
Om weg te druipen als een hond*
DarÏa tegen Sokrates.
Diogenes is jong : maar wonder kloek en fchrander;
Doch, zo 't my voorkomt, ziet hy veeltyds op een anden

Tegtn TJiogenes, ' '
Ik, die by u een vogel fchyn,
Zal voor u bidden, datjupyq ·

C 2 II

Χ Λ Ν τ I ρ ρ Ε,

υ van een hond in 't kort geliève een menfch ie maakeiv

D I o G Ε Ν Ε s.
'k Wensch dat gy tot dien ftaat door Sokrates zult raaken,
'k Heb onder vrouwelyk gebroed
Nooit dier, zo wys ids gy, ontmoet.

D a r ί Α.

Dat afTcheid is beleefd»

Sokrates.
Ik zal de deur ontfluiten,
Xantippe blyft nog weg^ Men ilaa niet langer buiten.
Maar 'k zie beweeging in uw vat
Diogenes. Zeg, wat is dat'?

D i o ge ν ε s.

Ik heb een booze teef, die na my heeft gebéten, lo^ ί .
Gevangen óp de itraat, en in myn ton gefinéten; ·"
Als ik die kunsjes heb geleerd - .
Word zy aan Sokrates vereerd.

Sokrates.
Behoud dat fchoon gefchenk.'k Weet met geen vee te leeven.

diogenes»
'k Zal tegen wiL en dank haar echter aan u geeven.

V Y F D Ε Τ O O Ν Ε Ε L.

Diogenes, Xantippe.
Diogenes.
_ _antippe treed nu uit uw hok...,
Maar fpring dan over deezen itok..

X α Ν τ I ρ ρ Ε.
Ach! wyze filozoof! 'k ben niet geΛvend te fpriiigeiT.

Diogenes, haar dreigendeé
Moet ik niet leiTen u weêr tot de reden dwingen?·

χλν^

Έ ι S i F ^'^É AL:χ m

T'A N t r Ρ Ρ ■

Houd op! ik fpring 'er overheen Γ
Maar hoor, myn vriend,'k verzoek metééi.
Dat gy myn fchandcddor de buurt niiet wilt verbreiden.

d i ο g ε n e s.

'k Beloof 't u, geef me uw hand. 'k Zal u"m huis geleiden.
Emde van het eetfe Bedryf-

ff

Kerkeld een kamer in V huis van Sokrates. ^
. : ' : EERSTE 'T O Q Ν Ε Ε I^)

Sokrates, X α,ν ΐ;ΐ ρ ρ ε,. , r ,,,,

· I'. . 'i -.·- i i;...'<..l

Μ X α ν τ i ρ ρ ε.

yn heer, en huisvoogd.Sokrates,π
Dien ik verplicht ben naar de les
Eens grooten filozoofs met nedrigheid'tèiÓBÏMoeÏeh^I
Ik val met naberouw demoedig voor uw* voeten;
Ach 1 heb ik door myn' drift misdaan,
Vergeeft my, 'k Neem uwMeiFenkm ' ■ "> nO
' Sokrates.
Xantippe wat is dit? is 't ernst? zou 't u beröuwénf
Staa op. Kan ik my op die nedrigheid vertrouwen?

X a ν τ l' ρ ρε.
Ja, 'k ben nu t'eenemaal bekeerd!
'k Zal alles doen'wat gy begeert, ^ ,. ^

En onderdanig my tot rust en ililtewennen.
*k Begin my zelve nu eemweinigje teikemieiii/i
^ C 3

Ik ben gebracj^ t-ot- dat g^oof,
DoorleiTenv^e^nfilozpof, ; ; '
Die zo vol-kraq-iit. zyn οχη de vrouw?n te.ov^rtiiigen,
g€iEK>od^aafct 5yierd uiyn iQ bxïigen.:

, S 'O Ji R ΑοΤΤΕΓ]3.

.iföbr'ilte met-m&t dix zeggerjr wit 'h,: -- , ü r ^ ^ ίΐ
Of is dit wederom een gril ?

Xantippe, opfiaande.
Vporzeker is 't een gril! zoude ik my niet verftooren
"^yn heef , myn Sofrates, hebt gy geen woljn dë oVreii,
Dan zult gf ük ύίγή móhd veiilaan,'
Dat gy Xantippe hebt misdaan.,
Gy hebt'Diogenes, juist om my in te toornen,
Met dié vjérvloekte ton j recht voor myn de'ur doealiomen.

S O κ R Α τ ES.
Daar héb ik hem niet toe' genood.

Xantippe.
Beken het iluk, of'k flaa u dood!

,,SiO κ RxA τ Ε s. ,

. ·Χ'λ η r 1 Ϋ ί Ε. Λ.·:. - -..
ό Schynheiiigi 'k zal my wreekeii,
Den fchelm veijaagen,' en zyn ton in brand.doen ileeken,

SOKRATÉS.

^ Moe komt^gy dus vervoerd van/f^ytf " ' '

Het fchynt dat gy onkundig zyt
Van al de leiren, die gy'hém hebt ingegeevett.
Gy hebt de fchuld van al het geen hy heeft bedré vén-

S O κ R Α τ Ε s* , · ί

Wat heeft myn vriend u daa misdaaft?; -'

Xan»

. Β Χ ^ 1S "Ρ t L·

Xantippe/
Uw vriend? blyf hier niét langerilsaii^^ ^ '
^o gy niet wilt dat ik de leflen u ζύ leerefn ,'!!- - }■

hy gebmikt heeft om Xantipperte bekeeireiiv'i ^^

• Bedenk ii weiv Zoekt gy geen heul ^
-iPy deezen hondfchen wyvebeul?

S o κ r α τ ε s.
k Zoek by geen menfchen heul: maar draag myn lot geduldig.
Zo gy beledigd zyt ^ Xantippe, ik ben onfchuldig;

xantippe. . ·· i -^rr^ /

Indien gy dan onfchuldig zyt,
Vergeef het my dat ik door fpyt,
De leffen van uw vriend, in plaats van u te fchelden,
Geveinsde huichelaar, zal op uw huid doen gelden»
En toonen wat een vrouw vermag,
In fpyt van 't mannelyk gezag! " ' '

Qntwyk myn gramfchap , of die ftok zal u bekeeren.

TWEEDE Τ O O Ε Ε L.

O'wgenes op het Toomel komniëy fielt zich^^^'''^ ·
achter Xantippe. '

Sokrates, Xantippe, Diogenes.

SS ο κ r α τ ε s.
terk. Hemel! myn geduldï Ik zal my niet vemeeren
Of wreeken op een tedre vrouw.
Die 'k liever overtuigen zou.

X a ν τ i ρ ρ ε.
Bid, bid myn gramfchap afl knielt of't zal u berouwen 1

Sokrates. . (vrouwen.

Men knielt voor hooger macht : maar nooit voor dwaaze

χαμ-

χ .Α JSi ΠΓ 1 JP Ρ Ε,

Χ: Α Ν τ I ρ ρ Εν^
Daar lastert gy godin Minerf,
En werpt u zeiven in 't verderf.
Gy kntelt.vo.QE goden ? rén gy knielt niet voor godinnen ?
Oiogems met een bezem in ide hand'knielt voor Xantippe,
D I O G Ε Ν Ε S. φ

Godin Xantippe! die, in raazerny der zinnen,
^ . De, leflen die 'k u heb geleerd

Zo"fitwaas en ftout hebt omgekeerd;
Vergeef my zo ik die nu weder moet herhaalen;
Opdat gy van het fpoor der reden niet zoudt dwaalen.

Xantippe.
^ Wel rotzak! wie maakt u zö ftout,
Datgy u in myn huis vertrouwt? " .

D i ο g ε ν ε s.

Godin! ik kom alleen uit vriendfchap u verzoeken»
Dat gy geen handen flaat aan fchriften of aan boeken ^
En bid, ootmoedig en beleefd,
Dafgy den fleutel overgeeft
Der boekenkamer, om meer onheil voor te komen.

Xantippe. "
ó Sarhond! rys maar op; want gy hebt voorgenomen
Te fpotten. 'k 'Zeg dat gy vertrekt.

Diogenes ,; op/iaarjde.
Al zyt gy nog.zo fcherp gebekt, .
En wel gewapend met uw bezem om te vechten;
Zal ik voor Sokrates dat groot verfchil beilechten.

Xantippe.
Brui, reiiel, na uw honde hok!

D i o g ε ν ε sé

Denk om de toni en vrees myn ilok I

Wil

Β L γ S Ρ Ε 25

Wil ik u myn geweer eens zetten voor de tanden?
t)en fleutel, zeg ik! geef den fleutel hem in handen! -

Xantippe.
Ach! Sokrates! myn vroome man!
Verlos my van dien aartstyran. "
Daar is de fleutel : maar die hond heeft u bedrógen.
En van 't vernielen van de boeken voorgelogen.

Dwgenes zjn bezem opheffende om Xantippe te βααη^
laat zy haar bezem vallen.
xantippe.
Ach! man, ach! help my uit gevaarI
Verlos my van dien moordenaar!

SOKRATES.

Piogenes houd op 1

D i 0 G Ε Ν Ε S.
Ik moet die teef bekeeren,
Dat niet gefchieden kaïi, dan door haar af te fmeeren»

Sokrates,
Hoe zyt gy beiden dus verwoed ?
Ik. weet niet wat ik denken moet.
Waar dient dat raazen toe? dat fchelden? en dat vechten?

Diogenes.
Ik gaa. Dat kan mevromv u grondig ónderrechten.

Xantippe.
Geef my dan eerst myn bezem weêr.

Diogenes.
Neen, dat zou ftryden met myn eer.
'k Zal als een krygstrofee myn ton daar meê ver9ieren ,
Tot glorie van myn naam, en fchrik der booze dieren.

ϊ Ρ JP Ε,

derde τ ο ο ν ε ε u

SöKRATES j Xantippe.

SOKRATES.
at is hier omgegaan, myii lief?
Xantippe.
Vraag dat dien filozooffchen dief.
Waar meê gy vriendfchap houdt,alleen ommyteplaagen.
Dit is de tweedemaal > dat hy my heeft geilagen.

S O κ R Α τ Ε s.
Maar wat is de oorzaak van 't verfchil?
Ontdek my wat hy hebben wil.

xantippe.
Daar ftaat myn kop niet na. 'k Ben al vernioeijd van 't kyven.
'k Ontzeg u, zo gy hem niet uit ons huis doet blyven,
Een jaar myn tafel en myn bed:
Uit kracht der vrauwelyke wet.

SoiCRATES.
Stel u gerust; ik zoek xm gramfchap niet te öntfleeken.
Ik zal dien filozoof met emst daar Over fpreeken,
Ma^r 'k Md \i ^ nraafc my niét Mfchaamd.
Het dunkt my dat het niet betaamt
Dat gy 't gêtêlfchap, *t w^k hier is, dus lang kat wachten.
Houd ons fitzoen tog ©pv Gy moet uw' plicht betrachten,

X Α Ν Τ I ρ ν Ε.
Gy kunt uw vïienden altemaal
Geleiden in de gróötè zasal.
Hoe tyt\ zy daar niet w^'el ? wat mag 'er aan ontbrecken f
Zy komën niet om my : maar u te hooren preeken.

S O κ R A τ Ε s,
Zy komen hier om u en mv.

Xan»

Β L γ S ρ Ε L. 5/

Xantippe.
Om my meté^i? 't is yleijery.
pat volk is me onbekend. Ik wil het niet verwachten;
't Kan by een ander in een herberg wel vernachten;
Want ik verlang na geen gedruis.

S o κ R α τ ε S.
Ontfang de vrienden in ons huis;
Zy zyn van hoogen ilaat ....

X λ ν τ i ρ ρ ε·
Gantfch niet. Ik zou my fchaaméii,
Dat zulke groote lui in myn vertrekken quamen.
Ik heb, myn vriend, al weet gy 't niet,
U, en 't gezelfchap flus befpied.
Wie is die Juffer, die 'k u flus in huis zag leiên ?

SOKRATES.
Daar zoud gy mooglyk wel een bed voor willen ipreijen.

xantippe.
Loop! by uw filozoofs gebroed,
't Geen denkt dat elk het dienen moet!
Ik heb belet. Gaa. Zeg, dat ik niet zal verfchynen.
Ik ben te plomp van geefl:. Ik pas niet by die fynen.
Zy voegen beft in uw gehoor.
Gaa heen en, prevelze wat voor.

VIERDE TOON Ε EL.

Eufrozyjne, Xantippe, Sokratbs.

Η X Α Ν τ I ρ ρ Ε. (lézen!

oe! is 't een droom ? zyt gy 't 9 myn kind! mynuitge-
Ik fterf van blydfchap! zyt gy 't zelf? hoe kan het weezen 1
Ach ! Sokrates , watben ikbly.
Vergeef de .tostigheid van my,

D 2 Eufro-

28 χ Α -Ν -Τ ^ I ΥΡ Έ,

Ε υ F R Ο Ζ Υ Ν Ε.
Ik kus myti moeder 1 ach! myn ziel is opgetogen!
Jk zie myiie ouders in gezondheid voor myne oogen.
Heb dank, ó opperftejupyn!

Xantippe.
'k Omhels myn kind, myn EufrozynΕ
S ο κ r α τ ε s.
'Moet ik 't gezelfchap nu nog langer laaten wachten?

Xantippe.
'k Heb daarniets-meê te doen. Gy kunt uw plicht betrachten.

V Y F D Ε Τ O α Ν Ε Ε L·

Xantippe, Eufrozyne-
Χ α ν Τ I ρ ρ έ.

yn Eufrozyne, lieve kind!
Dat ik zo teder heb bemind,
En echter misfen moeil; op dat ge in 't fchool zoudleeren
Met dochters van uw' rang te Atheenen te verkeeren;
Ach! wat heb ik al uitgéftaan
- Sinds gy na Argös zyt gegaan !■
Ik word veracht, verfmaad. 'k Weet nergens heul te vinden.
Ik ben verlaat en van myn kenniflen en vrinden.
Uw vader brengt hier naar zyn zin
Geiladig filozoofen in. '

Het fchym hier open hof. Dat kan ik niet verdraagen.
Jk fpreek geen woord dat aan dat wyshoofd kan behaagen^'
't Is waar, myn dochter, ik beken
Dat ik een weinig haastig ben :
Maar't gaat wel over. Als hy my myn zin kon geeven.
Dan zou men met elkaar in rust en vreede leeven.

Eu FR O-

Β L -Υ i S Ρ É

Ε ' U F R O Ζ Y N' E.
Ach! moeder, ach! bedroef my niet.
Het is my leed 't geen hier gefchied.
Ik bid u laat ons al die zwaarigheden imooren.
Ai wie in om'ust leeft, leeft in der goden tooren.
'k Gehoorzaam met eerbiedigheid
Myne ouders, zonder onderfcheid;
Zy zyn myn toevlucht, 'k Heb op aarde niemant nader,
Zyt gy myn moeder niet? en Sokrates myn vader?

Xantippe.
Maar welk gezelfchap brengt gy hier?
't Is volk van ongemeenen zwier.

Eufrozyne.
ïsmene, een amazoon, met ilaaven en ilaavinnen,
Aximander, die vooral uw gunst wil winnen:
Een telg van 't oud Atheeniche bloed,
In Argos krygsfchool opgevoed,
Hy zoekt in 't hooge fchóol de wysheid na te fpooren,
Öen vroomen Sokrates en Platoos geest te hooren.
< Hy heeft veel vrienden in den raad;
_ Zodat het hem te Avachten ftaat
Om in den hoogen rang van onze burgerheeren,
Door gunst van Pallas, in Athenen te regeeren.

Xantippe.,
Wy hebben mooglyk dan die eer
Dat deeze jonge en wyze heer
Oe gunst van Sola-ates en myne zoekt te winnen.
, Gy zyt jong en fchóon; hy zal u mooglyk lainnen.
Ε υ F R ο ζ y Ν E.
Ik word befchaamd!

Xak-

SO χ Λ N T Ρ Ε,

Xantippe.

Het is genoeg.
Uw antwoord past op 't geen ik vroeg.
Maar, heeft daar Sokrates ai kennis van gekrégen.
Het huwlyk dient men wel met wysheid te overweegen;
Want zo hy na uw vader aart,
Is 't beter dat gy nimmer paart.
Ach! fpiegel u aan my, dan vindt gy duizend reden
Om met geen filozoof in 't huwelyk te treeden.

Ε ü f r ο ζ γ ν e.
Vrees daar niet voor, hy is gewoon —
Maar 'k zwyg. Daar zien we de amazoon.

ZESDE TOONEEL.

DARiA, Xantippe, Sokrates, Aximander,
Eufrozyne a Thisbe , Gevolg van Jlaa'ven en flaavitmen,

MD α r 1

evrouw, die de eer geniet met Sokrates te leeven^
Om op het fpoor der deugd ten Hemel in te itreeven,
't Welk u van veelen word benyd;
Vergeef my dat ik voor een tyd
My zo gelukkig maak om by u in te woonen.

Xantippe.
Mevrouw hoe kan dat zyn? gy moet ons nu verfchoonen;
Uw nafleep is my veel te groot.
Al heeft u Sokrates genood,
't Uad echter u gevoegd my eerst belet te vraagen.

DARiA.

Uw wysgeer heeft my myn verzoélc niet afgeflageu,
Wie is hier mèefter in het huis?

Xan-

Β L Υ Ρ Ε L.

Xantippe.
Wel, dat is Sokrates, quanfuis.

D α r ί a.

2yn woord is my genoeg. Ik blyf maar weinig weeken,
ï^enk dat een amazoon zich niet laat tegenfpreeken.

Xantippe.
Al waart ge een dochter van Jupyn,
Zo Λνϋ ik niet gedwongen zyn!
Maar eer de drift, die my ontroert, mogt gaande raaken.
Wil ik u liefst alleen de reden kenbaar maaken,

D α r ί a.

Myn Thisbe blyf. Het volk gaa heen.

S O κ R Α τ Ε s.
Wy zullen na myn kamer treên.

ZEVENDE TOON Ε EL»
Xantippe, DARfA, Thisbe.

SX α ν τ i ρ ρ e. (wen.

chynt dat de goden me in myn gramfchap wederhou-
'k Ben kregel, fier van aart, ver boven andre vrouwen,
'k Stuif op, op 't minste dreigement,
Gelyk Athenen is bekend,
'k Vind iets in uw gezicht dat my doet achting draagen.
k Had uw verzoek misfchien voorheen niet afgeflagen:
Maar'k wil meestrés zyn in myn huis;
En heb het iilozoofs gedruis ,
i)at twisten, dat geteem, niet langer willen hooren»
't Schynt dat ik ben getrouwd in aller goden tooren.
'k Leef in een algemeenen haat.
Ik ben weerbarstig. Ik ben quaad;

χ . ^A Ν Τ I Ρ Ε,

Ja 'k ben een boos ferpeiit in aller menfchen oogen.
't Is waar, 'k heb op my zelv' niet al te veel vermogen:
Maar echter ftaa ik na de ruil;
Derhalven heeft het my geluft
Die wysheidzoekers, die my daaglyks quamen plaagen,
En fpuwen op myn vloer, myn wooning uit te jaagen.
'k Heb my van dat gefpuis verloil;
Want 'k heb 't eens lustig afgeroft.
En zo veel lesfen met myn bezem willen geeven.
Dat zy me in ruft voortaan wel zullen laaten leeven.
En nooit meer komen om een les,
Van my, of ook van Sokrates.

Dar ί Α.

Gy hebt gelyk mevrouw, zo 't anders niet kan weezen:
Maar ik zou juift niet veel voor zulke lesfen vreezen.
Uw fchikking is iets ongemeens.
Ik bid u onderrecht my eens: ,
Waar zal men Sokrates voortaan dan moeten hooren ?
Alleen op 't hooge fchool?of moetzynwysheidfmooren?

Xantippe.
Op 't hooge fchool verfchynt hy niet: .
Maar ik moet hier tot myn verdriet ,
Juift alle maanden een vergadring zien van heeren.
En iilozoofen, daar hy dan voor wil oreeren;
Hetwelk ik hem heb toegeftaan.
Indien gy luft hebt, hoor het aan;
Hy zal nog deezen dag in zyn gehoorzaal fpreeken, ^
En vaaren lustig uit op veelerlei gebréken.

D Α R ί A.
Mevrouw, *k ben tot uw dienft bereid;
Vea-wacht van my geen onbefcheid.

Ik

Β L γ SPÉL, cc

Ik ben geen filozoof. Ik zoek u niet te omruilen,
'k Ben met een klein gevolg gereisd van onze kuilen.
Bedenk dat ik geruft en ftil
Maar kort te Athenen weezen wil.
Het huis van Sokrates verkies ik voor een ander.

Xantippe.
Mevrouw wy voegen al te weinig by malkander.
Uw ftoet is waarlyk my te groot.
Vergeef het dan myn echtgenoot, ^
En gaa voor deeze reis by Plato wysheid leeren;
Die heeft een prachtig huis, daar komen groote heeren:
Maar denk niet dat ik u veracht :
'k Was op uw aankomft niet verdacht.
Wie zou u dienen ? 'k Heb al myn gehuurde flaaven,
En al myn meiden, in myn grampfchap weg doen draaven;
Alleen opdat ik dus, mevrouw,
Een weinig adem haaien zou.

D Α R ί A.

Stel dan uw hart geruft. Myn flaaven en myn meiden.
Zyn in hunn' ommegang zeer fchikklyk en befcheiden.
Ik maak u daar meestrésfe van;
Wyl ze uwe zyn, gebruikze dan.
Regeerze naar uw zin. Zy kunnen voor u kooken.
Laat de eene wasfen; laat een ander vuur aanftooken;
Een vrouw krygt al wat zy begeert
Die met befcheidenheid regeert.
Neem dit juweel voor eerft. En om u klaar te toonen
Dat ik hier niet tot laft van Sokrates wil woonen,
Zie daar, ontfang deez' beurs vol goud,
Die ongeteld u word vertrouwd.

χ Α Ν τ ι ρ ρ Ε.
Mevrouw hoe durf ik zulk een ryk gefchenk ontfangen?
't Is waarlyk al te groot!

D α r ί a.
Voldoe aan ons verlangen.

X α n t i ρ ρ ε.

Heb dank, grootmoedige heldin I '
Wy neemen u met eerbied in.
Maar mag ik weeten wie....

d α r 1 a.

'k Zoek onbekend te loeven .
En zal myn' naam en ilaat daar na te kennen gceven.
Draag zorg, myn Thisbe, dat mevrouw
In alles wat zy wil, getrouw
Gediend word. Niemant zal haar mogen tegenrpreeken*
Nu ik gezind ben om haar' vriendfchap aan te queeken:
Dewyl gy hofmeeilrésfe zyt '

Bedien haar met uw' raad en vlyt.
Mevrouw, gy künt my in bezadigdheid bezoeken,
ïk -gaa by Sokrates my oefiien in zyn boeken.

Α C Η T. S Τ Ε Τ O O Ν Ε Ε L,
Xantippe, Thisbe,

Xantippe.
_^^^evrouw5 of juffer höfmeeitrés,
ïk'bidu geefmy eens een les
Hoe ik my beft in die omilandigheid moet draagen,
Ei zeg wat fpys en drank deeze amazoon behaagen.
2al 't boven 't burgerlyke zyn?

. This'

Β 'L Ύ S Ρ Ε L.

Τ η i s β ε.

Wy hebben onzen eigen wyn.
En wat de fpys belangt; ik ben hier onbedréven.
't Is my onmooglyk om u raad daar in te geeven;
Doch laat dat op den kok maar ftaan;
Die al gereed is om te braên.
'k Heb hem belaft om hout en kooien aan te leggen,
En fpys te kooken.

Xantippe.

Hoe 1 en dat zo zonder zeggen ?
Zo fchielykl 'k ben dat zelf gewoon.

Τ η i s β e.
Ik deed 't uit lafl van de amazoon,
Die onderfteld heeft, fchoon ze u zelf niet had geipróken,
Dat zy de vryheid had om fpys te laaten kooken;
Wyl 't volk nog niets gegeeten heeft.

Xantippe.
Wie weet hoe dat dit vee daar leeft I
Τ η i s β e.

'k Zie Aximander met uw dochter herwaart komen.

NEGENDE TOONEEL.
Xantippe, Aximander» Eufrozyne.

Xantippe.
eb ik met de amazoone u ook in huis genómenl
Behoort gy by haar' iloet» myn heer?

Aximander.
Mevrouw, ik bid u, gun my de eer

Dat gy me één oogenblik met aandacht aan wilt hooren.
Ik ben een minnaar, die zyn vryheid heeft verlóren
In Argos 1

E 2 Χλν-

36 Χ Α Ν Τ I Ρ Ε.

Xantippe.

Zoek in Argos dan
Het geen ik u niet geeven kan;
Ik heb uw vryheid niet gevonden.

^ Aximander.

Ik wil zeggen...»
Xantippe.
Ik heb geen tyd om u dit uit te hoeren leggen.
Aximander.
Vergun me een oogenblik gehoor !
De vryheid, die ik daar verloor,
Kan ik by Sokrates, en u, hier wedervinden;
Zo ik me aan Eufrozyne, uw dochter, mogt verbinden.

Xantippe.
Spreek eerft met Sokrates daar van,
Eer ik u antwoord geeven kan.
't Paft u haar' vader eerft daar over aan te ipreeken:
Want ik wil de achtbaarheid der mannen niet verbreeken.
Een vrouw moet onderdanig zyn.

aximander.
Die zal zyn ftenij naar allen fchyn.
Nu hy myn maagfchap kent, wel tot ons huuwlykgeeven.

Xantippe.
Ik zal, naar allen fchyn, dat huuwlyk tegenftreeven.
Omdat ik denk, en vaft geloof.
Dat gy al mede een filozoof
Zond willen worden. Hoor, ik zoek geen twee gezellen;
Ei^n filozoof is ruim genoeg om my te quellen.

Aximander.
Mevrouw! ik bid vergun my de eer
Dat ik in huis by haar verkeer»

Xak·

. Β ^L ^Y :: S Ρ -É ^L. 'Γ 37

Xantippe.'
Neen, loop na Argos; want dat zal u niet gelukken..,

Buiten 't iooneel werden potten gebróken.
Wat *s dat? daar bruijenze myn' potten al aan ilukkeni

TIENDE Τ O O Ν Ε Ε L.

Aximander, Eufrozyne»

α x i μ α ν d ε r. ' ,

_ejufFer! welk een onbefcheid!
Wat 's dit ? hoe ziet gy dus befchreid ?
Schep moed 1 De liefde zal in 't einde triumfeeren.
2y heeft een quaade luim, die mooglyk zal verkeeren.
Wy zyn nog niet van hoop beroofd;
Want Sokrates heeft my beloofd
Dat hy vemeemen zal by myne Atheenfche vrinden,
Of't hen behaagt, dat wy ons onderling verbinden.
Ik heb van de opgang myner jeugd
Het fpoor gevolgd der heldendeugd.

Uw moeders dwaazen aart heb ik alleen te duchten____

Mynliefl gy antwoord my niet anders dan door zuchten»
Heeft Aximander iets misdaan? .

Ε U F R O ζ Y Ν E.
Achl ach! zie my met deernis aan!' , (nen,
Myn moeders aart, myn heer, bekend door gantfch Athe-
Ja door heel Griekenland, doet my van fchaamte weenen ï
Ik bid u, raad me in dit geval,
. Hoe ik my wyslyk draagen zal.

Aximander.
Volg vaders voorbeeld na» Gy moet geduldig weezen.

Ε 3 ^^

χ λα Ι·^ 'ίΤ η I γρ ^tP :Ε.

De goden zegenen de geinen die hen vreezen.
. . ^ Eu FR O ζ y ;N EU.

Jupyn ί, geef uitkomil in den nood!
: ; X5eef wiikiomil., of ik treur my dOodl - .; ;
Aximander.
Daar biniiqsnjrs glarm.r) Ik hoor mr moeder kyven.

Eufrozyne.
Myn heer dan durf ik op deez' .plaats niet langer blyven»
Aximander.
'k Zal blyven. ;'Red u uit gevaar.

Éuitèn'êé kmér word geroepen.
Staaby! help helpI itaaby! daar! daar!

. JE L F D E T O ONE E L. .

AxIMANDERV tnisbej Xantippe^ de KoK|
. ^. ., SUiivefi'en Slüavmnm.

Xantippe jaagt de β aan) en en fiaavmnen^ waar onder de
kok u 9 met haar he^em over 't tooneeh

P X Α ï^ f 1 ρ ρ Ê.

eriiaans gefpuis i 'k zalii de deur uitjaagen !
Voort uit myn huis I vooi't voort! ofgy word dood geflagen!
Bruij heen! ikΛvil u hiér niet zien!
Τ H 1 ^ β e*
ί Houd op I dat moet 'dus niet gefchiên!

Thisbe trekt het zwaerd mt,
i X Α N T ί Ρ Ρ E. (myn vrinden!
Moord! moord! help, Sokmes! moord! moord! ftaaby

■Aximander trekt ook bei zwae d en hejcbermt X^nttppe,
^ . Aximander.

Wat wilt ge, ö 'Thisbej met uw zwaerd u onderwinden?

Bedaar?

lB 'ïh'lY ι ST ρ I'IE AL. X

t ti-: Bedïmr, Xantip{l£i'ils%idibedaar! τ,-ο bvr vW-^rh
'k Zal u befchermen voor.gevaari i... u i
τ η i s ε ε. ■
'k Verilaa niet dat zy 't volk-zakopréié Tege^rfen.
Het is myn plicht.dat ik'dei ónnoöMeff JxioetMverw-eerén^^^^
• 'Zy mogen haar meti\i?ederfl:aaii!,·;, ·ώ 2-..· > rii-tO'
Veel minder vluchten hier van^daan.
Noch, hoe zy raast of kyft, in 't minitê tegenfpreeken:
Maar geeft haar dit het recht om 't vDik4en hals teibreeken ?
ί ' 't ïs maar een dreigement.geweeil ^.: bru ·. · r·:,, :, i
Tot afTchrik van haar' boozen geeft, ■ J .·· d r- ■! ' -. ' ;

r .·

Τ W A A L F D Ε Τ Ö O Ν Ε Ε L.

pipgenes , Xantippe , Aximander ^ Thissi^s

. -'ir: u; r· Sludven m\Slaav}men.^ -- ' , · /

T>iögenes -verfchynt met een fiok in de hand.

SD i o g ε ν ε s.

taa zég ik! raazend wyf,wie heeft hierrrioofdgérööpen?

Xantippe wyzende op een fiiiavm. ,

Xantippe;/·''·'
Dat kreng, dat ondier, durft myn beste vygen fnoepen,
En de andren laaten pot en pan.
Met alles_wat'er-breeken kan ■ ^J >
Uit moedwil , als ik kyf^r maar vidlen uit de handen.
Zy ftooken vuuren daar het huisr door af kon branden;
Derhalven, na een kort beiluit, ^
Heb ik ze eens lustig afgebi-uid.

•.-r ·; b i 'n-e s,, ' '

ö Addersvel! is dit nu waard om bloed te plengen?
-.-r . Gy

40 Χ . Α Ν Τ I Ρ Ρ Ε.

Gy denkt wel om myn ton? wil ik die hier eens brengen.
En houden fchildwacht in uw huis?

Xantippe.
ó Neen > ik ben tnaar boos quanfüii:.
Het is een volkje dat niet anders is te leeren.
Dan door het daaglj^ks voor pleizier wat af te fmeeren.

D J O G Ε Ν Ε S.
Zo ilaat gy 't volk maar voor pleizier ?
ó Booze hex, vuilaartig dierl
Leg aanftonds dat geweer , die fchrobber uit de handen.
Zo gy wilt byten, teef, gebruik uw bek en tanden.

Xantippe.
Loop, bulhond, bruij uit myn vertrek,
Of 'k leg myn fchrobber voor uw bek.
'kVerftaa niet dat gy van de ton een woord zult fpreeken*
Kom, hebt gy 't hart, flaa toe! 'k denk u den nek te breek en.
Dtügmcs laat zyn flok vallen ^ ontwringt haar den bezem»
en Kyixtmander fchetdze met zyn zwaerd.

dertiende tooneel.

DARiA, Diogenes, Xantippe, Aximander,
Thisbe, de Kok, de Schatbewaarder.

ZD α r ί a.
O Jongling, fcheidze van malkaêr.
Xantippe.
ó FilozoofTche hond! barbaar 1
Ik zal u aan 't gerecht, dat zweer ik u, beklaagen!

Diogenes.
Mevrouw denk aan de ton, dan zult gy dat niet waagen.

Da-

L.

D Α R ί Α.
Wat wilt gy zeggen met die ton ?

D i o g ε ν ε s.

Zo dra ik in de buurt begon
Myn wooning over 't huis van Sokfates te zetten,
Heeft dit boosaartig dier my, tegen alle wetten
Verbodenom aldaar te ilaan :
En wyl ik juift niet weg wil gaan,
Dreigt zy my met dat ding, dien bezem, te vermoorden.
En anders is het niet, Wy raakten wat aan woorden.

D α R ί a.

Zeg Thisbe, wat is hiergefchied?

Τ Η I s Β E.
Al dit geweld is anders niet,
Dan om een pot of twee, die iemant heeft gebróken.
En fchoon mevrouw in 't minfb niet tegen word geφrökeπ,
Hoe dat zy fchreeuwt en tiert en baart,
Jaagt zy hen allen van den haart.

Xantippe.
Wel ja, dat luft my zo I daar ben ik toe gebooren!
Zou iemant, die my dient, niet na myn reden hooren ?
Xantippe 'Uüyfi op den Kok.
Is 't wel verdraaglyk van dien guit ?
Hy fteekt zyn tong geiladig uit.
En wil geen enkel woord op myn beveelen fpreeken.
Ik zal hem met de tang zyn bek op moeten breeken.
'k Heb nooit zulk mörfig volk gehad :
Zy krabblen in het botervat,
Met vuile klaauwen, die in lang niet zyn gewasfchen.
Myn marmre vloer is reeds met honderd duizend krasfen.
iV. Veel F Ik

Χ Λ Ν I Ρ Ε ,

Ik hield myn keuken altyd net;
Nu dryft ze weg van fmeer en vet.
Mevrouw , ik bid u , is het mooglyk om te lyên?
De vloer is al zo glad, dat zy 'er over glyën;
En daarom ftrooijen ze afch en zand
De keuken over, uit een mand;
Uit voorzorg, denk ik, om niet op hun neus te leggen.
Indien dit zo niet is , laat Thisbe 't dan vry zeggen.

Τ Η I S Β Ε.
Dus is men aan ons hof gewend ^
Gelyk mevrouw wél is bekend.
Hy is een goede kok, en meester van de keuken.

Xantippe.
Ik zal dien morspot op zyn tabernakel beuken
Tot dat hy zindelyker leeft.

Τ li 'i s Β E.
'k Verzoek u, dat gy 't hem vergeeft.
Hy zal uw zin wel doen, en pasfen op zyn zaaken.

Xantippe.
Mits hy de keuken rein en zuiver fchoon döe niaaken.

Thisbe.
Zeer wei: v/yl ik u gaeren dien.
Gy zyt van alles wel voorzien.
Men zal uw huisraad rein en zindlyk onderhouwen.

D Α κ 1 Α.

Ik gaa. Gy moogt u op myn volk geruil vertrouwen.
Regeer het met befcheidenheid.
Zo vv^orden zy het beft geleid.
En doen zy iets verkeerd, berisp ze dan met reden.
Zy zyn nog niet gewoon aan uwe Griekfche zeden.

VEER-

Β L γ ε l. 43

VEERTIENDE TOONEEL.

DioGENEs, Xantippe, Thisbe, de Kok,
Aximander, de Schatbewaarder.

f Diogenes,

k blyf en gaa hier nog niet uit.

Voor dat men vaster vreede fluit,
"k Vrees dat de vriendfchap met den kok niet lang zal duureii.

xantippe.

Ik zal genoodzaakt zyn een Griekfchen kok te iiuiiren.
Maar meester kok kom hier eens ftaan.
Kookt gy gelyk een Perfiaan ?
Of hebt gy ook de kunfl van kooken by de Grieken?
Wy zyn hier niet gewoon met onze fpys te klieken.
Men grobbelt in geen botervat :
Maar wafcht de handen rein en glad.
'kWil dat gy zindlyk kookt, en braad aan gladde fpéten.
Uw hoiFelyke fpys zoude ik niet willen eeten.

Thübe en de Schatbewaarder fpreekenβιΐ, en lagchm
met elkander, terwyl het volgende gejproken wordt.
Spreek! ipreek ! dewyl ik 't u gebied.
Steekt gy uw tong uit, deugeniet?
Oe kok kmkt.
Diogenes.
Zoudt gy, indien mevrouw eens in een ton moeil kruipen,
En u om hulp riep, ilil en zachtjes heenen druipen ?
De kok fchtid zyn hoofd.
De kaerel is vooral niet zot.

Xantippe.
'kMerk dat gy beiden my befpot

Fa· Dio-

44 Χ Α Ν I Ρ ? Ε

D i ο g ε ν ε s.

Zacht, zacht; Xantippe 'k moet dien kaerel nog iets vraageo.
Zoud gy wel fpreeken , ais gy wat wierd afgeflagen ?
De kok fchud zyn hoofd, en "juyfl na zyn iong..
Gy zoud dan, zo ze u dreigt te ilaan,
Maar ilil en zachtjes heenen gaan ?

^De kok knikt.
Xantippe hy zal u met klappen niet verveelen.
Die man is veel te wys om hier voor kok te ipeelen.
Ik merk hy is een filozoof:
Maar van Pythagoras geloof.
Gy zult geen enkel woord van deezen wysgeer krygen;
Want hem is opgeleid om zeven jaar te zwygen^

Xantippe.
En ik wil hebben dat hy fpreekt.
Zie hoe de vent zyn tong uitfteekt!.
D i ο g ε ν ε s.
Hy mag niet fpreeken; want dat is den man verboden.
Hoor : hy is bezig om te bidden aan de goden.
Dat, als hy ilerft, zyn ziel in 't lyf
Mag vliegen van een raazend wyf;.
Om, als hy u ontmoet, zyn leed te kunnen wreeken ν
Door u de nagels en de tanden uit te breeken..

Xantippe.
Dan overdenkt hy net van pas
De lesfen van Pythagoras.
Staa vaft dan, iilozoof, die zo verblind en dom is. . ..
Xantippe neemt denflok vanT>iogmes^ die op di»
grond ligt, op; en fiaat den kok.

Τ η i s β e. '

Mevrouw, ei, ilaa hem niet j wyl hy niet doof: maar itom i^,

Xan-

β l υ PEL. 45

Xantippe.
Hoe, is hy ilom ? het dunkt my vreemd
Dat gy hem voor uw kok dan neeeit.
Τ η i s β e.
De tong is hem beroerd. Gy ilaat hem zonder reden.
Uy dient ons hof voor kok; want hy is jong gefneden.

Xantippe.
Dan is de vent ontmand misfchien.
'tis de eerfte Eunuchus, dien wy zien.

τ Η i s β e.

Ja al de ilaaven, die in dienft zyn van de vrouwen,
Zyn dus geiteld, op dat een voril zich kan beüOuwen.

Xantippe.
Gaa na de keuken dan, myn vriend,
En maak. dat gy ons wel bedient:
Maar breek geen potten meer, dat zou my zeer verdrieten.

Diügenes.
Vaar wel mevrouw. Ik gaa. Ei, laat my de eer genieten,
Dat gy me eens aanfpreekt voor myn hok.
^t Is vrede. Kus myn bezemitok.
Xantippe.

Loop aan de galg!;

V Y F Τ I E Ν D E Τ O O Ν E E L.

Aximander, Xantippe, Thisbe,
Schatbewaarder.

α x i μ α ν d e r.

il ik hem volgen, om te vraagen
Om welke reden hy geduurig u komt plaagen ?

3

46 Χ ^ Λ Ν Τ I Ρ Ε,

χ λ Ν τ

Xantippe.
Indien gy in myn gunft wilt ftaan;
Spreek dan dien babok nimmer aan.
Gy hebt my braaf befchermd. Ik zal u nader fpreekeii.
Gaa na myn dochter. Zie, waar zyis heengewéken,
Aximander.
Mevrouw, 'k ben tot uw' dienft bereid.
Nu word myn hart met hoop gevleijd.

ZESTIENDE Τ O O Ν Ε Ε L.
Xantippe, Thisbe.

O x Α Ν τ i ρ ρ E.

ntdekme in vryheideens,wie uw meestres mag weezen.
Thisbe.
Indien ik dat begon, had ik den dood te vreezen*

Xantippe.
Ik merk aan 't deftige gelaad,
En ook aan d'omflag van liaarilaat.
Dat zy iets groots moet zyn.

Τ η i s β ε.

Ik durf haaf niet mishaagen.
Daar komt zy zelf mevrouw, 'k Zou 't haar in ililte vraagerl.

ZE^

Β Υ S Ε L. 4?

Ζ Ε V Ε Ν Τ I Ε Ν D Ε Τ Ο Ο Ν Ε Ε L.

Sokrates en Ό aria komen uit het naaste vertrek^ terw^l
'Diogenes de dew in komt.

Xantippe, Diogenes, Sokrates,
d aria 5 thisbe.

Xantippe.
at heeft die vent hier weer te doen?
Diogenes.
Dat moeft gy vraagen met fatzoen.
Wanneer ik uit dit huis zo even ben gekomen,
Heb ik een zeker dier omtrent myn ton vernomen :
Het is een aap of baviaan.
Ik liet hem in het voorhuis ftaan.
Hy vroeg na Sokrates , en 't is zyn welbehaagen,
Wyl hy hem fpreeken moet , door my belet te vraagen.
Het is ,een aap van groot verftand,
Een wonder van gantfch Griekenland.
Xantippe.
Ik heb geen aap van doen. Gaa veil hem aan de buuren;
Hier zyn 'er al genoeg, 'k Hou van geen aapenkuuren.

diogenes.
Isméne heeft dien aap misfchien
In vreemde landen wel gezien.
Apelles 'is zyn naam.

D Α R 1 Α.

Het zal de fchilder weezen.
Wiens kunil en geestigheid by yder werd geprézen.

ACHT'

ε,

Χ Α Ν Τ I Ρ

ACHTIENDE TOONEEL.

Apelles, Diogenes , dari'a , sokrates,

Xantippe, Thisbe, Schatbewaarder.

d i O G Ε Ν Ε S.

__om, bootzemaker der natuur.

Hier ziet gy myn Xantippe buur I
Α ρ Ε L L Ε s.
Doorluchtigfte amazoon! ontmoet ilc u te Athene,
ΐη 't huis van Sokrates.

D α pv ί α.

„ Myn heer, noem my Isménö.
Α ρ Ε L L Ε S.
„ Ze ontveinil, naar 'k merk, haar naam en ilaat.
Mevrouw, ik zie dat uw gelaat
Al wat veranderd is, finds ik u heb gefchilderd.

D α r ί a.

'k Ben wat bezadigder. In 't veld was ik verwilderd.
Komt gy uit"'s konings laft myn heer?

Α ρ Ε L L Ε s.
Gewis, mevrouw, wy hebben de eer
Uit Artaxerxes naam aan u iets voor te draagen ,
Een laft dien 'k oopnen moet, wanneer 't u zal behaagen.

Sokrates.
Al komt Apelles onverwacht,
Zyn' gaaven zyn hier zo geacht
Dat hy ons welkom is. Gelief ons de eer te geeven
Van onzen gaft te zyn.

Α ρ Ε L L È s.

'k Zal u niet wederilreeven.

Ver-

Β L. 49

Vermaarde wysgeer, Sokrates. -
'k Verbind my voor een dag vyf, zes;
Omdat ik uw gelaat moet fchildren voor den koning.

Xantippe. (ning!

Zult gy hem fchildren vriend? Wees welkom inmynwoo-
Ei blyf wat langer in Atheen',
En fchilder my dan eens metéén.
Word Sokrates dus by dien koning uitgeleezen? .
Ik ben zyn vrouw. Ik moet met hem onfterflyk weezen.

Α ρ Ε L L Ε s.

Mevrouw, 'k ben daar wel toe gezind.
Ik merk, dat gy de kunil bemint.
Gy zyt nog jeugdig, frifch, en ziet uit arends oogen.

Xantippe.
Myn lieve Sokrates! zoud gy het wel gedoogen >
Dat ik het^ eeril gefchilderd wierd ?

Sokrates.
Ja, zyt gy daar meê gepleizierd.

Xantippe.
Volmaakte kunstenaar, laat uw gereedfchap haaien.
Myn man oreert van daag in een van onze zaaien.
De kamer, die ik voor u fchik.
Zal 't volk in eenen oogenblik
Opheemlen, 't is 'er licht; daar zal ik by u komen.

Α ρ Ε L L Ε S.
Dat zal niet nodig zyn;want ik heb voorgenomen.
Omdat ik na zyn wysheid haak,
En in zyn' leslen my vermaak,
U, fchildrende in de zaal, zyn leering aan te hoeren.

D ί ο G Ε Ν Ε s.
, Die aap kan fchildren, fchóon hem honderd dieren ilooren.
m T>eei. ■ G INE-

50 Χ Α Ν Τ I Ρ ρ Ε ,
NEGENTIENDE Τ Ο Ο Ν Ε Ε L.

Apelles , Daria , sokrates,
xantippe , thisbe.

Α'ρ Ε L L Ε S.
^^et my op zyde maar een ftoeL
Ik kan wel fchildren in 't gewoeL
xantippe.
De difch is reets gedekt, men heeft nog niets ontbéten.
Apelles fehildert my, dat kan ik niet vergeeten 1

TWINTIGSTE TOONEEL.
Apelles , Daria»

YApell Ε s 5 knielende op Zijn cene knie^
orilin, my is een fchat vertrouwd,
Beilaande in boeken en in goud,
Dien ik uit 's konings naam u over heb te geeven.
Zyn verdre laft aan u is in dien brief gefchréven.

D α r. ί λ , 'Uienkende t^peilès om Op te βααίΐ.

Zeg , is myn held gezond ën frifch?
Is hy nog in Perfepolis ? "

Apelles.
Schoon Cyrus met een pyl wierd in den itryd doorfchóten
Wil hy't verilrooijde heir'van 's broeders vloekgenooten,
Dat na't gévecht zich heeft herfteld,
Zyn wraak doen voelen in het yeld. ,
" D Α R 1 Α.
ó Goden ! wilt myn held weer de overwinning fchenken!
Myn ziel kan^naauwlyks aan 't geviaar myns broeder deu-
Of'k wenfch te itrydèn aan zyn zy 1 '' \ (ken,

• Apel-

Β L Υ É L. 51

Α ρ ε L L Ε S.
Heldin, fpreekt ge op deez' plaats wel vry ?
D α r 1 a.

'k Zal in myn kamer gaan, om deezen blief te leezen,
Dien ik met eerbied kus, en van gewicht zal weezen.

Λ ρ Ε L L 'E s.
Ik zal den fchiider Prothogeen,
Die in de ftad is, zo ik meen,
Begroeten, en by hem gereedfchap laaten haaien,
Om vrouw Xantippe naar het leeven af te maaien.

Einde ·ναη het t'weede Bedrjf,

D Ε R D Ε Β Ε D R Y F.

, Het toomel verbeeldt een gehoorzaal.

In het midden βααΐ ^ op een 'uerhe'ven plaats, een tafel ^ met
un kleed gedekt , ^jï^aar aan tisjee armfloelenβααη^ de een voor
Sokrates^ en de ander voor paria; ter rechter zyde zyn ze-
tels voor 'de raadsheeren^ en ter Imker zyde voor de filozoofm.

EERSTE Τ O O Ν Ε Ε L.
Xantippe, Apelles,'Thisbe.

Men ziet x^filles kzfg, om,Xantippe te fchtlderen.

MX Λ Ν τ I Ρ Ρ Ε.
yn heer, gy fchildert lustig aan:
Maar dat zal flus zo grif niet gaan ,
Als gy^my ichildren moet in 't groot getal van menfchen.

I Α PEL L .E; s.'. ■. (fchen:

Dat kan ik doen, mQvrduwr' Maaï,één djn^ zoude ik wen-

G 2 Dat

Dat gy het oog niet elders ilaat:
En altoos eens blyft van gelaad.
Zet uw gezicht vooral wat vrolyk; wat lieftallig ;
Want naar uw jaaren zyt gy fchoon, en zeer bevallig.

Xantippe.
Wat zegt ge, Apelles, braave man!
Ik zal het doen, indien ik kan.
Maar als ik itil zit, raakt myn hoofd vol muizenesten.
Ik kan op één ding, vriend, myn ο ogen niet wel vesten.
Zeg, zit men lang in één postuur?

Apelles.
Ik zal u treffen in één uur.

Xantippe.
Ik Avil myn beft wel doen: maar hoe moet ik my kleeden ?
In 't groen ? in 't geel of blaauw ? wat pail my om de leden?
Wat kapfei zou my 't beste itaan ?

Apelles.
Mevrouw, wees daar niet meé begaan.
Ik zal uw aanzicht eerft maar fchildren naar het léven.
Houd deeze kleedren aan. Ik ben zo wel bedréven
In 't fchildren van een geestig kleed,
Dat ik het wel van buiten weet.

Xantippe.
Gy moet my door uw kunftwatfchoonenjeugdigmaaken^
Wat aan den blanken kant, en bloozende van kaaken.

Α f ε l l ε s.

Zeer wel, 'k zal uw gèlykenis
Net fchildren als het léven is;
Maar als ge'een hartstocht in uw zeiven op voelt komen.
Dient gy die drift in haar beginfel in te toornen;
Opdat de trekken van 't gelaad

Dan

β é l. 53

Dan blyven in den zelfden ftaat.
Men kan de gramfchap in een wezen haaft ontdekken;
Want dan verandert het in veelderhande trekken;
Dan vliegen de oogen in het hoofd,
Als waar' men van 't veriland beroofd.
Het vel verandert zelf in allerlei koleuren.
Het voorhoofd rimpelt, 'k Hoop dat dit niet zal gebeuren;
Want dan verloor ik al myne eer.
Gy zoud gelyken na Megeer.

Xantippe.
Dan zult gy Sokrates veel beter kunnA treffen;
Die kent zich zeiven. Als myn driften zich verheffen
Heb ik geen macht, dat ik ze iluit.
Als gy dat ziet, zo fcheij 'er uit,
Tot dat ik ben bedaard, 'k Wil geen Megéra weezen.

Α ρ Ε L L Ε S.
Neen Pallas lykt gy beil. Uw fchoonheid word geprézem
Houd u dan ftil, en welgeruil»
Ik zal u fchildren naar uw iuil.

X Α Ν τ i ρ ρ ε 5 opfiaande.
Hofmeesteres, Λvanneer de filozoofen koinen,
Dient alles wei door u te worden waargenomen;
Want, als ik zit op deezen itoel,
Moeij ik me in 't minil met geen gewoel.

Τ Η I S Β E.
Zeer wel, mevrouw, gy kunt geruft u nederzetten.

Α ρ Ε L L Ε s.
Ei zie niet elders heen. Men moet geen tyd verletten.
Zie my nu aan. Het is zo wel.

Xantippe.
Gy denkt wel om myn blanke vel?

G 3 TWEEDE

54 Χ ^ Λ Ν Τ I Ρ Ε,

TWEEDE TOONEEL,

sokrates, daria , Ε u f r ο ζ Υ ν ε , Α xiμ α ν de r,
Thisbe 5 Apelles , Xantippe.

S ο κ r α τ ε S.
\ pelles Is aan 't werk. Laat ons ook werk beginnen,
Mejuifer, Thisbe, laat de Filozoofen binnen.

Sokrates leidt Τ>ατία teT plaatje daar hy zyn

'vertoog zal doen.
Isméne, il^bid, vergun my de eer,
En zet u aan m>n zyde neêr.

DERDE Τ O O Ν Ε Ε L.

Diogenes, Sokrates, darία, ape'lles^^
Xantippe, Eufrozyne, Aximan-
der, Thisbe.

'Diogenes ^ flaande binnen de deur 'van de gehoorzaal^
fpreekt'iegen degeenen, die buiten 'zyn.

D I O G Ε Ν Ε S.
Ik volg Diogenes, als leidsman van de dieren!

'k Zal order houden, en de zaaken hier beftieren.
Treedt in: maar fpreekt geen enkel woord.
Die dat begint, moet aanftonds voort.
En al wie twisten wil, om onze ruft te ftooren,
Verich\η niet in de zaal. Men komt hier om te hooren.
Geen ezel maak het minft geluid,
Of 'k trek hem hier by de ooren uit.

- ' .i. .VIER-

Β L γ PEL· 55

VIERDE TOONEEL.

T>e Raadsheeren en Edelen zetten zich op zetels neder aan
de rechter zyde van het tooneel: ter linker zjde zetten zich de
flozoofen Flat ο , Jriflippus , Cebes , m de treur/pel-dichter
Euripides, mitsgaders Owgenes en dm andere filozoofen, me*
de op zetels : de verdere toehoorders βααη of zitten achter de
raadsheeren en filozoofen.

sokrates, Daria^ Apelles, Xantippe, Dio-
genes,Eufrozyne,Aximander,Thisbe.

SoKRATES, opfiaande, doet het volgende vertoog.

_____^oorkichte mannen! en geleerden van Athenen!

En vreemdelingen! die op deeze plaats verichénen i
De wysheid zoekt, als 't hoogfte goed;
Weeft met eerbiedigheid gegroet.

En gy, dien in 't beftier van Pallas hooge fchoolen.
Door d'algemeenen raad, de jeugd is aanbevólen,

Berifptmy, zo ik ergens misf% >

Denkt, dat het dwaalen menfchlyk is...
Gy hoorde ons op deez' plaats van tyd tot tyd ontvouwen
De wondren die we op aard aan allen kant aanfchouwen;
Hoe al 't geilernte, zon en maan ^
Op hunnen vasten loopbaan gaan, '
Door kringen van 't heelal, die zy door glans verlichten;
lïoe zy, malkaar ten nut, dien wondren loop verrichten.
• En onderfcheiden in natuur; -
Als aarde, water, lucht en vuur ^
Steeds werkende op malkaar ^ een wondrekracht ontfingen,
Totvoedfel van 't gewas , door d'Ooriprongk aller dingen.

Ik

Ik heb de wondren van de zee,
Rivieren, kruiden , vigfchen, vee,
Zo ver ik die begreep, aan u gefield voor oogen;
Opdat ge erkennen zoud één- éénig Al vermógen.
Jk heb d€n aart van 't mineraal,
Goud, zilver, koper, tin en ftaal,
Lood, yzer, en geileent, gebracht voor uwe zinnen;
Maar boven al den menfch, van buiten en van binnen,
Die kleine waereld, u ontvouwd;
Zo ver myn reden die befchouwt;
Opdat ge u niet vergaapt aan ydele bedryven,
En valfche wondren, die de dwaaze dichters Ichryven
Van menfchen, die naa hunnen dood
Door andre menfchen zyn vergood;
Waar aan de priefterfchap haar zegel heeft gehangen,
Om offerhanden van het dwaas gemeen te ontfangen.
Heb ik uw geeft hier door verlicht?
Ik heb metéén my zelv' gefücht,
En myn gemoed ondaft. Zo ik daarom moet zwerven,
Qf (2ils my is voorfpeld) hier in Athenen fterven;
Dan ipringt myn ziel uit d'aardfchen band.

En vliegt na fchooner vaderland.....

Gy, die dan nevens ons de wysheid wilt betrachten,
Toetft aan de reden al uw' zweevende gedachten,
Die van de deugd zyn afgewend;
Tot dat gy eens u zeiven kent;
Dan zult gy voelen, door befchuldiging van binnen,
Dat gy de tochten van uw hart moet overwinnen.
Het is een eigenfcliap der deugd.
Dat ze onze ziel ontfonkt tot vreugd.

Een,

Β L γ S ρ Ε L. 5/

Een die zich zelv'niet kent kan nooit cHe zoetheid fmaaken,
En zoekt zyn ydle vreugd in waereldfche vermaaken;
Ja zeifin ondeugd als men ziet
Dat onder 't menfchdora meeft gefchied.
Wat baat het eenen verft de waercld te overheeren ?
Zo hy de tochten van zyn hart niet kan regeeren.
En door de ftaatzucht weggerukt.
Al 't overig menfchdom onderdrukt.
De wroeging quelt zyn ziel. De wanhoop doet hem vreezen.
In 't midden der triumf zien we in zyn angftig wézen
De zorg, dat iemand door verraad.
Of wraakzucht hem na 't léven ftaat.
Hy durft zyn eigen bloed, zyn vrienden; ja zyn vrouwen,
Uit vrees voor boos vergif, of laagen, niet vertrouwen,
En barft in laffe wreedheid uit.
Indien hy deeze drift niet ftuit,
Of edelmoedig word, flyt hy 'r rampzalig léven.
Dat hem nog overfchiet, in itraffen en vergeeven.
Daar in het tegendeel een held,
Die zich de deugd heeft voorgefteld,
Min om zichzelf regeert, dan om zyn onderdaanen.
Zyn glorie koft zyn ryk of nabuur bloed noch traanen ;
Ja al het menfchelyk geflacht
Verheugt zich in zyn oppermacht,
En leeft in zegen, door zyn loifelyk regeeren.

D I O G Ε Ν Ε s. (beeren.

„ Het menfchdom blyft ten prooij van wolven leeuw- en

S O κ R Α τ Ε s.
Ach mogt men eens ons Griekenland
Befchouwen in zyn ouden itand!
Eer onze vryheid door tyrannen wierd gefchonden!
iF.Tfeel. Η Toen

ρ. ο

5 ο.

Χ Α Ν Τ Ι Ρ Ρ Ε,

Toen hier noch eigenbaat, noch ilaatzucht wierd gevonden.
Wanneer de Perfiefche tyran,
Met tienmaal honderd duizend man,
Na, 't ydel geeslen van de Hellespontfche baaren^
Hoogmoedig na de kuft van Griekenland gevaarenj
Verftrooijd, vernagen en veracht,
Moeit vluchten voor een kleme macht,
Die famen wierd gerukt van zeven Griekfche fteden,
Die met Themistokles, en andren , wondren d^eden ί ^
Daar Xerxes flechts een kleine boot :
Tot zyn ontvluchting Cv erfchoot^
En liet Mardonius, den veldheer zyner benden,
Met zyn rampzalig heir, hier zwerven in elenden;
Die, als hy hier en daar een ftad
Door wanhoop uitgeplonëerd had,
Wel overwonnen wierd, geflagen en verdréven :
Maar de overwinning heeft ons weinig vruchts gegeeveni >
Het onderlinge niisveriland
Verfcheurt ons eigen ingewand!
Athene ligt verwoeft, en niemaiit wil 't herbouwen!
Men kan noch bondgenoot, noch burger meer vertrouwen;
Waar uit die rampfpoed is ontftaan,
Die Gi'iekenland te grond doet gaan,
Men trekt in vreemden dienft, en laat de itad in traanen*
Is niet myn Xenofon in't heir der Perfiaanen,
Daar hy den jongen Cyrus dient ?
Schoon Artaxerxes, onze vriend
En bondgenoot, zich door zyn broeder zag beitryden.
Wat wilt gy Xenofon den burgerkryg vermyden :
Keer weder! volg uw meesters les,
Ais veldheer Alcibiudes.

Gy

Β L γ Ρ Ε L, 59

Gy zult voor 't vaderland, en u meer roems verwerven,
Door op de muuten van Athene in 't puin te fterven,
Zo Lacedémons oppermacht 5
Ons Attika ten gronde bracht
Hoe, heeft Lyzander, dien men heden heeft verbannen,
Athene niet gequeid met dertig ilads tyrannèn?
Na dat hy onze vaderitad
Door 't heilloos zwaerd veroverd had.
Lacedemónia! ó Sparta ί ó Athetien!
Hoe is uw oude roem en zegen thans vèrdw'énen!
Door eigenbaat en burgertwift
Is al uw glorie uitgewiil.
Gy hebt uw helden door het oorlögszwaerd ziehfneeven ;
Uw vroomfte mannen uit den (loei des raads verdréven. '
De Griekfche vryheid is gevlucht.
En fmeekt den hemel zonder vrucht!
Dewy] ge uw rampipoed kent, leert ook u zel'ven kennen.
Al Vliegt der oudren lOem op duizend fenikspennen,
Wat baat het, zo de Griekfche jeugd,
Niet word gefpoord tot heldendeugd,
Om alle uw haaters en benyders aftekeeren.
Die heimlyk juichen, als ze uw krachten zien vertëèren?
Waakt op, ó helden , ik zie klaar,
Dat gy gehitfl: word aan elkaar.
Als ge afgeilréden zyt, zult gy geen uitkomft vinden.
De Macedoner zal u één voor één verflinden,
^ En leggen door zyn heerfchappy
Den grond der Griekfche Monarchy,
Die op uw' vryheid eeril door 't zwaei d moet triumfeeren,
Om, ais niyn D^emon ipélt, de waeield te ο verheer en.
Waakt op ! vereenigt met elkaar,

Η 2 Ver^·

Xantippe;

Verhoedt uw uiterfte gevaar.
Gy hebt nog helden die voor uwe vryheid waaken;
Die hunner oudren deugd en voorzorg niet verzaaken ,
Doorworstelende alle tegenfpoed,
Door wys beleid en heldenmoed:
Volgt hun' getrouwen raad, ten zegen uwer iléden :
Der goden gramichap werd' misfchien nog afgebéden.
Dan word ons Griekfche vaderland
Herileid in zynen ouden iland,
Door heilige eendracht, vreede, en onderling vertrouwen;
Dan ziet Minervaas ilad haar inuuren weêr herbouwen
In vollen luister als voorheen,
Ten zegen van het algemeen.
Laat nu Anythus gif uit mynen honig zuigen ·,
Ik weet, het is vergeeffch den dwaazen te overtuigen.
De waarheid kreunt zich geen gevaar.
Zy keert zich aan geen lasteraar.
Laat my de ondankbaarheid in haaren kerker zinken ;
Te fchooner zal myn ziel in 't oog des Hemels blinken.'
'k Zal na het drinken van 't fenyn
Een tweede Palamedes zyn.
Een ander vrees den dood: ik zal'er my meê ftreelen Γ
't Zy of ik fterf of ilaap, dat kan my niets verfcheelen.
Indien men eens zyn oogen flaat
Op menfchen van een minder ilaat,
Hoe weinig zyn 'er die hunn' driften overwinnen.
Men volgt de dwaasheid in van zyn' verdwaalde zinnen.
Vergaapt zich zelf aan de ydelheid,
En word van 't ipoor der deugd geleid.
Wat baat de glorie aan de groote hovelingen,
Die zich arglistig in de gunft der Vorsten dringen 7

Zy

Β L γ S ρ κ L.

Zy ilaan op 't glibbrig pad van eer.
Hun eige hoogmoed flaat hen neêr.
Vooral zoo zy den voril in oorlogszucht doen blaaken
öm hunne vrienden, en zichzeiven groot te raaaken 5
Door't plengen van onnozel bloed.
En roof van onregtvaardig goed.
Maar als de zegen door den oorlog is verloopen.
En 't volk is uitgeput, gaan 's konings oogen open;
Dan merkt hy wie hem heeft misleid,
En met een ydle hoop gevleid.
Gelukkig zo hy dan zyn rampfpoed kan ontkómen,
Wanneer een gunsteling by 't hof word aangenomen.
Die hem van goed en hoop berooft,
Of dingt na zyn onrustig hoofd...
Het baat geen raadsheer die beflommerd is van zorgen j
En zelden ruft geniet van d'avond tot den morgen.
Schoon hy zyn ampt met roem bekleed.
Indien hy weinig tyds befteed,
Om zyn gedachten van de waereld aftetrekken.

D I 0 G Ε Ν Ε S.
ί» De pleiters plaagen hemalsravensmethun bekken.

S O κ Pv Α τ Ε s.

Die onze Atheenfche fchool beziet
Vind daar by elk de wysheid niet.
^Filozoofen! die uw drift niet kunt bedwingen»
En met elkander twift om ydele beuzelingen;
Wat word 'er niet geraasd, geknord.
Wanneer uw hartstogt gaande word ?
Wat word 'er niet al fchrifts met bittren inkt gefchrévea?
Wat word'er niet vol fpyts den vroomften aangewréven?
Uit wrok, uit geestelyken haat,

Η 3 Om

Χ Α ν τ i - ρ . ρ ε,

Om hen te dry ven uit hunn' ilaat?
Hoe weet men 't heilig recht der fehoolen niet te buigen ,
En zich te fterken met onnozele getuigen,
Döör uw fchynheiligheid misleid,
Om met de giootile bitterheid,
Als rechter en party , uw broeders valfch të doemen!
Gy moogt uw' fchoolfchen haat ontveinzen én verblbemen;
Dekt vry de klaauwenvan uw wrok
Met uwen filozooffchen rok :
Maar wie zal,die u kent, uw' lesfen willen hoofen?

D 1 O G Ε Ν Ε s.

Zo,»Siokratès, dat 's braaf! vat hen by de ezels'ooren,

S ο κ R Α ï Ε s.
Oreert gy meê, Diogenes ?

D i o g ε ν É s.

^ Neen, 'k denk w^at luid op yder les.

SOKRATES.
Denk dan wat zachter, of kom hier myn plaats bekleeden.

Diogenes.
Neen , vaar maar voort; want ik heb fmaak in Uwe réden,

S O Κ R Α Τ Ε S.
Is dit de weg om aan 't gemeen,
Dat by u in.'t gehoor verfcheen.
Door zuivre lesfen, die de harten kunnen raaken,
De heerlykheid der deugd met vrucht bekend te maaken f
Gy zegt, dat gy de wysheid eert :
Maar heeft haar wet u niet geleerd,
Dat de onderlinge liefde uw harten moet ontfteeken 9
Heeft zy u ooit geleerd, uw leed te mogen wreeken
Met nyd en wrok en onbefcheid ?
ó Neen! zy eifcht verdraagzaamheid .,..

Waakt,

Β Ε L. 63·^

^aakt, waakt voor uwen ilaat, ó vadren van Athenen!
I^e fchooitwift is wel meer door uw gezag verdwénen. '
Waakt, waakt! uit redenen van ftaat,
En toomt den iilozooffchen, haat,
Eer gy gantfch Griekenland, in weêrwil van de wetten,
öoor lift der huichelaars in vuur en vlam ziet zetten I

Xantippe.
Daar zit een filozooffche gek. - ■

Ei zie! de quyl loopt uit zyn bek.
Wat doet dekaerel hier?hy kan noch zien, noch hoeren,
^eduurig ligt die vent de lappen van zyne ooren.
Ik meen die klapmuts met dien fnoet.

Α Ρ Ε L L Ε S.
Ei denk,.'dat gy niet rpreeken moet.

'^at tog uw oogen dus niet ginds en herwaart weiden.

Of'k zou genoodzaakt zyn met fchildren uit te fcheiden. '

D i o g ε ν ε s.

Myn vriend, gy zit hier in den weeg.
Gy ziet of hoort ook niet ter deeg.
Verzoek u vriendlyk, dat gy liever wat gaat wandelen. '
^y hebt te weinig vrucht van 'tgeen wy hier verhandelen. .

Diogenes leid deezen flozoof by oörïaj> de deur tiiu

Xantippe.
Men laat dien kaerel, die daar flaapt,
. En fomtyds zo afgryslyk gaapt,

deez' gehoorzaal dan hier ook niet langer blyven.
Diogenes.
% ilaapmuts }mnt voor'tlaatft uwe ooren nog een$ viyven »
En wilt gy droomen, gaa na bed;
Dewyl gy d'aandacht hier belet.

Τ>ϊθ·

χ Ν I ε,

Viogenes leid deezen fihzoof mede de deiir uit.
Is hier nog iemand die gezelichap mogt verveelen ?

Xantippe.
Ja, niemant meer dan gy; door hier voor gek te Ipeelen.
SoKRATEs, vervolgt zyn vertoog.
Maar gy die de eedle wysheid mint,
En niet door haat of nyd verblind,
De waare deugd betracht, en luistert na de réden ;
En 't hoog gewigtig ampt, dat wy u zien bekleeden,
In onze fchoolen, niet bezwalkt;
Uw' medelyden niet verfchalkt;
Het geen gy leert beleeft, en zoekt u zelv te kennen ;
De Atheenfche wysheid zal uw lof door fenixpennen
Verbreiden toe de volgende eeuw;
,' In ipyt van al 't verward gefchreeuw.
Word gy gelasterd door een hagelbuij van fchriften,
Door filozoofén die uw redeneering zifteu,

Die ze in den grond niet recht verftaan,
En blaffen dom daar tegen aan;
Stelt uw vertrouwen op den hemel en Uw' vrinden.
Schoon zy uit bitterheid zich tegen u verbinden,
Wat voerenze uit? hun eigen val;
Gelyk het napiaals blyken zal.
Al word gy om uW deugd gelasterd en verdréven ,
Ja, tot den dood vervolgd, gy zult onilerflyk leeven.

Xantippe.
Daar zit een malle filozoof,
Die omgekogt is, zo 'k geloof;
Omdat ik hier ten ipot van yderéén zou ilrekken.
De vent doét anders niet dan vieze tooten trekken,
Terwyl ik ilil zit op myn itoel.

'k Bruij

Β L Ε L. β

'k Bruij ftraks myn toiFel voor zyn finoeü

D I O G Ε Ν Ε S.

Gy filozofiefGhe aap, en malle tootentrekker,
'k Verzoek dat gy verliuift; gy zyt een twiilverwekken
Gy zyt gewaarfchuuwd vriend, vertrek,
Of wacht een toiFel voor den bek,
Oiogenes leid deezen filozoof mede weg, en zegt:
Xantippe wees nu itil, en leen aandachtige ooren;
Dan zult gy lesfen, die u nut zyn, kunnen hooren;
Dewyl de fouten van 't gemeen
Nu ilaan te volgen, één voor één.
Ü\v Sokrates zal wis niet van de vrouwen zwygen.
Wie weet wat lesfen flus de juiFers zullen krygen.
Ik bid u houd u dan wat ftil.

Xantippe,
Denk niet dat ik dat hooren wil.
Begint hy dat, dan zal Xantippe ook eens oreeren ,
En hem, als wysgeerés, den plicht der mannen leeren.

Α ρ Ε L L Ε s.
Mevrouw hoe word ^ dus verwoed?
Vergeet gy dat ik fchildren moet?

X Α Ν τ I Ρ ρ E. ^
ïk zit hier niet om zyn berispingen te hooren,
Het zou my raaken. Wis, dat weet ik van te vooren.
Had ik het niet om u gedaan ,
Ik liad al lang van hier gegaan.

Α ρ Ε L L Ε S.

Stel u dus niet ten toon by zo veel achtbre raenfchen,
Gy ftoort onz' aandacht, ei, ik zoudeuwyzerwenfchen.

Xantippe.
Tut! tut! word zyn geteem gefleurd, '
IV. "Deel. f ^ Daar

66 Χ ^ Λ Ν Τ I Ρ Ε,

Daar is zeer weinig aaii verbeurd.

S O κ Pv Λ τ Ε S.
Zo ik in myn geiprek nog verder voort zal vaareii,
Verzoek ik ililte, en wenfcli dat yder moog' bedaaren.

D, ï ο G Ë Ν Ε S.
Dan nioetXóntippe heenen gaan.

Xantippe.
Gy hebt veel meer dan ik misdaan.
Bruij uit myn huis; gy ftoort hier d' aandacht van de heeren,
Apelles kan geruft danJuiftren na 't oreeren.*..
Mag ik uw werk eens zien myn heer ?

Apelles.
'c Is in de doodverw , èn niet meer.

X Α Ν τ 1 ρ ρ Ε. ^

Hoe is dit myn portret ! wel foeij l is dat aann:iinnig ?
Wat ziet dat wézen fel fufgryrelyk cn vinnig i
ó Aapebakkes der natuur,
Dat wézen ziet afgryslyk zuurt
Hoe is het, vieze Griek? offcbeereti wy malkander?
'k Bruij d' cenen ezel ftrak uit boosheid na den ander.
DI ο GE Ν Ε s 5 nemende het förtret in z^jn banden^
Uwe oogen lyken 't op een ha^r:
De mond en 't neusje wonderbaar!
Ziet vrienden , wilt dit beeld met aandacht eens bekyken ;
z\ls 't opgefchilderd is zal 't haar wlkoraen lyken.

Α ρ Ε L L Ε S.
De filozoofen hebben fchuld;
Die brachten u in ongeduld.

Xantippe.
't Is of ik raazend word! moet ik my zien befpotten,
En dat in 't openbaar, van twee verwaande zotten!

αρει--

Β Μ, L^: Υ :i s F KE .L.

, ' Α ρ E L L E g. ?

Het is met voordacht dus gefchied.
Mevrouw, gy keni u zehe nkt:
^t Is waariyk uw portret; als gy van drift ontiteekcii,
U op een ander in uw grimmigheid, wilt wreeken.
.Hoor. Fiang het in uw flaapy.ertrek.

X Α Ν τ I ρ ρ Ε. ·

Ik iloeg uw liever voor den bek !

Α ρ Ε L L Ε S. ·
Wanneer gy driftig word moet gy dit beek! aanrchouweii;
Dan leert g' u mooglyk io uw gramfchap wederhouwen ;
Wanneer gy ziet dat dit gelaad
Een vrouw, zo fchoon als gy, misftaat.
ik zal een wederga tot onderfcheidingmaaken ,
Daar gy bezadigd zyt, en fchoon, met roozekaaken ,
Verliefd, en vol aanminnigheid;
Dus ipiegelt g' u in 't ondericheid.
Hang 'c beeld van Sokrates dan tusfchen die twee frukken.

X Α Ν. Τ I Ε Ρ Ε.

Neen, neen, Aap...elles,i neen, dat zal u niet gelukken.
Gy fpeelt'hier mee voor filozöof:
Maar van een misielyk geloof.
Diogenes zoekt my door flagen te bekèeren,
ï^n gy door fchildreii. Wei 'hier is al v^l te leerën,
'k Heb nu drie meesters : Sokmes,
. Apelles en Oiogenes : ^
Elk wil, op zyn manier, myn plicht aan my beduijen.
Geef my de fchildery. Ik zal ze op 'r vuur doen bruijen 1

D Α R J A. ; . ;

Laat my het zien eer dat geföhied. - .v --x"· ·;
^o vinnig ziet Xantippe niet.

I 2 Apel·

6t Χ Α Ν Ε,

Apelles doe uw beft haar fchooner af te maaien ,
Ik zal u ryklyk, zo gy \ kunstig doet, betaalen r
'k Ben ook niet met dat ftuk voldaan.

Apelles.
*t Zal morgen mooglyk beter gaan.
Mevrouw vergeef het my. Nu kan ik wel befefFen,.
Dat gy in zulk gewoel onmooglyk zyt te treffen,
'k Heb in die tronie zelf geen zin.

Xantippe.
Maak morgen ochtend dan begin.
Ik hoop dat ik dan wat bezadigder zal weezen.
En gy de aanminnigheid uit myn gezicht zult leezen«

S o κ r α τ ε s..
Wy fpreeken deezen dag niet voort;
Want telkens word men hier geiloord.^
Ja zelf Diogenes is niet gezind te zwygen..
Het is onmogelyk ora hier gehoor te krygen.

D Α R ί A.
Ja, Sokrares, fcheid liever.uit.

Schoon gé in u yver zyt gefluit, ; . —

Hebt gy ons wel voldaan. · Uw korte redeneering
Heeft onzen geeft behaagd, en ftrekt aan my tot leering.
Gy filozoofen altemaal,
- Blyft nog een weinig in de zaal.
Schoon Sokrates met zyn gefprek is uitgefcheiden,
Dient gy op deeze plaats een weinig tyds te beiden.
' Apelles, doe my dat pleizier.
Haal mynen fchatbewaarder hier,
Dewyl ik op deez' plaats gefcheöken zal vereeren
Uit Anaxerxes naara^

ApEX-i

Α ρ ε l l ε s.

'k Zal aanftonds wederkeeren.

VYFDE TOONEEL.

Dari'a , SoKRATEs, Diogenes, Xantippe»
Eufrozyne, Aximander, Thisbe,
de Raaden, de Filozoofen.

ρ α r ί α.

.theenfche heeren, gaat niet heenr
Maar weeft getuigen van het geen
Wy uit des konings naam den filozoofen fchenken ; ;
Opdat zy altoos zyn grootmoedigheid gedenken,
En d' achting die hy doorgaans heeft.
Voor dien, die na de wysheid ftreefr.
Hy zal Minervaas ftad vervolgens blyken toonen
Van 7-yn genegenheid. Men zal my wel verfchoonen
Dat ik myn naam noch ftaat verklaar.
Dat zal ik doen in 't openbaar

Ζ ES DE TOONEEL.

Apelles, de Schatbewaarder, m flaaven met
de gtfcbenken ^ Dari'a, Sokrates , DiogEt
nes, Xantippe, Thisbe, Aximan-
der, Eufrozyne, de Raaden,
de Filozoofen.

Ï>e fihatbewaarder legt de boeken en V goud o^ de tafel.

D Α R ί Α.

oogwyze Sokrates, dit boek met goud bewonden,

I 3 Werd

I

Χ . Λ -Ν üT Ί Ρ Ψ Ε,

Werd U uit achting van den koning toegezonden,
't Zyn wyze fchriften der Hebreen,
In 't Griekfch vertaald, zo als ik meen.

Sokfdtés ontfangt het boek.
tEuripides, vermaard, door uwe treurfpéldlcbten,
Gefpeeldop't i^n^kfch tooneel,. om't volk door deugd te
De koning zend u die gefchenk ; (ftichien :

Op dat men zyne gunft gedenk'.
Waar Sofokles. uw vriend en kunftgenoot, in weezen,
'k Schonk hem een Oosters werk, dat gy nu door kunt leezen.

Emipides opfiaande ontfangt twee boeken,
ó Plato! waardfte en wyste vriend
Van Sokrates, die u bedient
Van lesfen uit zyn' mond, die gy hebt opgefcliréven ,
Waardoor gy nevens hem, eeuw in eeuw uit zult leeven:
Ontfang deez' koningklyke gift.
Het is een raar Kaldeeuws geichrift.

Flatö opflaande ontfangt het boek,
6 Aristippus ! dien wy hebben leeren kennen
Als vriend van Sokrates, zie wat onze Ooster pennen
U leeren kunnen in dit boek.
Wy fchenken 'c u tot onderzoek.
<^ristipfus opfi-aande ontfangt het boek.
Kom Cebes! vinder van het puik der tafereelen ;
Vol Zinntbeeiden , die de geesten kunnen ftreelen,
En leiden ouderdom en jeugd
Op 't fpoor der wysheid en der deugd;
Ontflmg dit zinryk boek, daar veel is uit te leeren,
Ten nut van zulken die de beeldenfpraak waardeeren.

Cebes opftamde antfar^t het boek. . ï

Kom nader .m^ Diogenes. r. , . j

ί ΌΐΟ'

Β Ε L. /-ϊ

D i ο g ε ν ε s.

'kOntfang geen boek. Ik ken rnyn les.
D Α R ί a.

Myn fchatbewaarder deel de verdere gefchenken
Den filozoofen, om aan 's konings gunil te denken.
Gy moet de beurzen met het goud
Dat onze zorg is toevertrouwd,
Aan yder één voor één, wylze even groot zyn, deelen.

Ό ar ia fchenkt aan Sokrates em groot e beurs met goid^ ur-
"^yl de Schatbewaarder aan Enripides , Ρ lat ο, Artstippus en
Cebes elk een diergelyke geeft : maar by Diogenes komende zegt
dezelve :

Diogenes. (fteelen.

Myn vriend behoud dien fchat, men mogt hem my ont-
Ik neem geen zorg of onruit aan.
Van niemendal kan ik beftaan.

Xantippe.

Ontfang het goud, en geef het my, dan zal ik loepen
Om u een' nieuwen rok en fraaije ton te koopen.

Diogenes.
Teef, eer ik zulke dwaasheid deé ,
Ik bruijde 'c liever in de zee.
Als Krates heeft gedaan, al zoude ik moeten bédelen.

Xantippe.
J^ gy behoort niet by de iilozooiifche édelen.

't Is goed dat Krares hier niet is ; ' ^

Het ging in zee, dat is gewis.

D io g e ν e s , tegefi Varia.
^'-^ef 't aan die arme vrouw, ik wil 'er niets van trekken.

Xan-

72 Χ ^ Λ Ν Τ I Ρ Ε,

Xantippe.
Men kan uw hoogmoed, en uw dwaasheid klaar ontdekken
Door uw gefcheurden mantel, vriend.

D i o g ε ν ε s.

Dat is my nog eens toegediend
Door Plato, die daar zie re tuuren op zyn fchatten,
Als ik zyn vloer befpoog en Perfiaanfche matten,
En hy, met hovaardy befmet,
My had zien wentlen in zyn bed.
Laat Sokrates zich ook door 't ydei goud beleezen?
Kent gy u zelv met meer? ά'λΐ deed gy nooit voor deezen.

Sokrates.
Myn vrient, gy oordeeld hier verkeerd.
Gefchenken heb ik nooit begeerd.
Diogenes.
Was Ajax door geen flits van 't fcherpile ilaal te wonden?
Het hart van Sokrates wierd edeler bevonden,
't Was fchootvry voor een flits van goud.
'k licb nooit uw' deugd zo zwak befchouwd.
sokrates,
Ik fchep voor my in goud of fchatten geen behaagen.
'k Hebze Alcibiadesen andren afgeilagen :

Maar deeze gift houd ik voor goed.
'k Weet waar ik 't goud befteeden moet.
D i o g e ν ε s.
Ik ben een hond, en wil noch vleefch noch brokken vreeten»
Dan die my van het volk zyn voor myn ton geiiiiéten.
Myn oude nap is aan een kant,
Want ik kan drinken uit myn hand.
Heeft Artaxerxes my zyn fchatten aangeboden ?
'k Heb niets van doen: wyi ik bezorgd word van de goden.

DA-

Β PE L.

D Α R ί α.
Bedenk u wel. Betoom uw drifc.
Verfmaad gy 't goud? ontfang hetfchrift.

D I O G Ε Ν Ε s.
't Ontbreekt Athene niet aan wyze en zotte boeken :
Maar wyze leezers moet men metlantaerens zoeken.
Veel boeken fchryvens queit den geeft
Van dien ze fchryft, en die ze leeft,
'k Wil met geen prullen in myn ton belemmerd weezen>
Iii 't boek der waereld is genoeg voor my te leezen.

S O κ R Α τ Ε s.
'k Bedank den koning, uit den naam
Der filozoofen, die zyn faam
Verbreiden zullen , en hem altoos dankbaar blyven.

D I O G Ε Ν Ε S.
Gy kunt tot dankbaarheid aan Artaxerxes fchryven >
Dat ik zo ryk ben iii myn ton,
Als een die waereld en verv/on.

Oe raaden en filozoofen opflaande, buigen ztch njoor Όαήα en
Sokrates, en gaan, onder malkander flil redeneerende, met ver-
wondering weg, -

ZEVENDE Τ O O Ν Ε Ε L.

SOKRATES, DARI'A,
D Α R ί A.

^ W ysgeer Sokrates, wy fcheppen groot behaagen
In uweii ommegang, 'k Wens al myn leevensdagen
Te ilyten in de zoete vreugd
Van my te fpieglen in uw deugd I
,Wat heeft het my niet al verwondering gegeevöii,
IK Veel κ Dat

Ρ Ε,

Χ Α N T I

Dat gy ftandvastig in uw' deugden zytgebléven^
In 't midden van de raazerny.
En ydle zucht tot heerfdiappy,
Van eene huisvrouw, die gewoon is u te quellen.
Hoe moet dit uwen geeft inwendig niet oiititelleni
Wy merken hoe gy word beproefd, .
En worden in ons zelv' bedroefd,
Dat gy door uw geduld haar niet kunt overwinnen..

S O κ Pv Α τ Ε s
Hoe zeer zy my beftormt, ik blyf haar trouw beminnen.
Voor deezen is zy zacht van geeft,
En zeer beminnelyk geweeft :
Maar als de Atheenfche raad, om 't groot getal der mannen,
Gelneuveld in den kryg, of uit de ftad verbannen ,
Gedrongen door den boogeiinood,
, Ten nut des vaderlands; befloot, ' .

Dat elk by de eerste vrouw een tweede vrouw moge trouwen,
Heeft dit een jaloezy verwekt in veele vrouwen.

Sinds wierd Xantippe zo verwoed .
Dat al ^t bekgorlyk minnezoet,
De liefde die zy my voorheen heeft toegedragen,
Veranderd is in haat. Ik zag my deerlyk plaageii
Door haar, en ook de tweede vrouw.
Ik heb de vrucht dier dubble trouw
My zelf ten nut gemaakt. Ik moeft gelatig blyven
In 't onderling krakkeel van twee verwoede wyven.
'k Stond daagelyks voor hun woeden bloot.
De jongste, Myrtho, is reeds dood ;
Xantippe hoop ik zal het dwaaze hoofd eens buigen.
Ik zoek haar door gèduld en liefde te overtuigen ;
En mift my dir, ik ben vernoegd

ïii

Β L γ PEL. 75

In 'ί lot dat my is toegevoegd,
't Is ydel dat men zich om rampen wil bedroeven ;
Zyn zegeningen die een deugdzaam hart beproeven/
Maar geesfels voor een dwaas, die blind
Vermaak in weelde en weiluH: vindt,
'k Zal nooit de fchikking van den Hemei tegenflreeven
Die my Xantippe tot een zegen heeft gegeeven.

D λ r ί λ.

Een zegen?

sokrates.

Ja, en zelfs toe vreugd;
Want ze is de wetfceen van myn deugd.
D Α Κ ί Α.

De ilormen kunnen zich wel al te hoog verheffen.

S ο κ r α τ ε s.
Die waaijen me over 't hoofd. Zy kunnen my nietti'efFen,
Omdat het losfe wolken zyn.
Naa ftorm volgt altyd zonnefchyn.
't Waar immers dwaasheid om daar tegen aan teblaazen.

D Α R ί Α.

Ach! kon ik als een bye op uwe deugden aazen.
Wat Z60g ik niet al zoetheids in!
Zie hier een groote koningin,
ö Held der wysheid, die hier altoos wenfcht te woonen.

Ik ben Daria, de vorstin der Amazooiien.....

Verwinnaar van uw ramp en druk,
't Orakel fpelde my 't geluk - (wen!

Öat ik den wysten menfch der waereld zoude aanfchou-

Sokrates.
Vermaarde koningin, beroemdite van de vrouwen,
Die Artaxerxes zuster zyt:

Κ 2 Uw

76 Χ ^ Λ Ν Τ I Ρ Ε,

'Uw deugd heeft my het hart verblyd 1
Vernederd ge u om by een filozoof te komen ^

D α r 1 a.

Ja, Sokrates, ik heb myn intrek hier genomen.
Ontdekte ik mynen naam en ftaat.
Dan zou gewis de Atheenfche raad,
En de adel met het volk verplicht zyn my te ontfangen;
Verzwyg dan wie ik ben. Gy zult meer gunft érlangen.

ACHTSTE TOONEEL.
Dari'a, Sokrates, Apelles.

D Α R 1 Α.
at wil Apeiles ?

Α Ρ Ε L L Ε s.

'k Ben verbaasd?
En moet u ftooren door den haait.
Ik breng een tyding die u mooglyk zal verdrieten.
De raad vergadert zich met de Areopagiteii.
Zy hebben onderling verfchil,
Zo ik veritaa, om uweiit wil.
Men twyffelt of ge in fchyn der Amazoon Isméne»
Minerva zelf niet zyt, godinne van Athene.

DarIa, tegen Sokrates.
Wat bygeloovigheid myn heer 1
S ο κ r. α τ ε s.
Vorilin, verwacht dan Godlyke eer.
't Komt door her deelen van uw* kostelyke fchatten^
En zucht tot wysheid, die men avrechts zal bevatten.

D Α R ί A.

Men kome in tyds die dwaasheid voor.

Apei-

Β Ρ Ε L. 1726

Apelles, gaa. Verzoek gehoor
By Exenaetiis. Gy moet hem de zaak vertoonen,
Dewyl hy itadvoogd is. Hy zal ons wel verfchoonen„
Dat ik niet eerft by hem verfcheen.
Verklaar hem de oorzaak.

Α ρ Ε L L E· s.

Ik gaa fieen.
D Α R ί A.

Neen, volg ons; want ik denk hemzelf een briefte fchryven;
Opdat de prieiterfchap geen dwaasheid zal bedryven.
Einde n/an het derde Bedryf,

VIER DE Β Ε D R Y F.

Verbeeld de kamer, als in V tweede bedryf,
EERSTE TOONEEL.
Xantippe, Apelles.

Xantippe.
pelles 'k wacht .met ongeduld
Dat gy my morgen fchildren zult.
ik dien de kamer dan in tyds gereed te maaken,

Apelles.
bezorg het vroeg; het dient voor 'smiddags af te raaken.
Xantippe.
'k Ben niet nieuwsgierig, neen, ó neen :
Maar zeg my tog : wie is Ismeen ,
I^ie zo veel fchatten gouds en kostelyke boeken
Heeft uitgedeeld? wat komt zy in Athene zoeken?
My dunkt ze is grooter dan ze zegt.
Ik bid u, dat gy me onderrecht.

Apel«

fg χ λ Ν τ i Ε ,

Α ρ Ε L L Ε S.

Kunt gy wel zwygen ?

Xantippe.

Ja.

Α ρ Ε L l Ε S.

ik ook ; en durf aan vrouwea
Die zo nieuwsgierig zyn , geen groot geheim vertrouwen.

Xantippe.

Ik zie: haar altyd aan met fchrik.
Zy ziet zo ftuurs elk oogenblik
My in 't gezicht, dat ik met reden heb te vreezen.
Of ik wel lang voogdés van Sokrates zal weezen.

Α ρ Ε L L Ε S.
Ei ! neem dan maar een kort befluit,
En dryf haar met uw' bezera uit.
Want gy behoeft van haar geen overlaft te lyden.
Durft gy met dat geweer geen Amazoon beftryden ?

Xantippe.
N'een : maar een lafFen fchilder wel.

Α ρ Ε L L Ε s.

Mevrouw, gy ziet wêer al te fel.
Ik vrees dat ik u nooit zal treffen naar het léven.
Als wy alleen zyn zal ik u geen aanftoot geeven.
Waardoor uw hartstocht gaande word.
Bedenk u eens : een uur is kort.
Zoud gy geen enkel uur bezadigd kunnen blyven ?

Xantippe.
En waarom niet? als ik geen ftof heb om te kyven
Ben ik zo zacht ais eenig menfch.

' Α ρ Ε L L Ε s.

'k Zal u dan fchildren naar uw wenfch.

Ik

Β Ρ Ε L. 79

Ik maak 'er ilaat op : maar gy moeit my niet misleiden,
Een uur geduld —

Xantippe, uitbarstende in gramfchap.

Een uur ? — ik denk 'er uitte fcheiden.
Gy zyt te iilözoofs, te fyn.
Nü wil ik niet gefchilderd zyn I
Bruij uit myne oogen , eer myn geeft mogt gaande raaken,
Om met myn' nagels eens te fchildren op uw' kaaken I

Α ρ Ε L L Ε s.

Uw fchilderkunft ftaat tny niet aan.
Daar komen raenfchen. Ik zal gaan.

TWEEDE Τ O O Ν Ε Ε L.

•e

Αximand'ér,.Xantippe, Eufrozyne.

Ma X I Μ Α Ν D Ε Pv.

evrouw, ei zeg. Heb ik te hoopen ofte vreezen?
Zult gy myn liefde nu; nog langer tegen weezen ?
„ .. , X. Α Ν τ I ρ ρ Ε.
Gy zyt'wat haastig, "jonge heer :
Mi^ar hoor wat ik van u begeer :
Cy moet Diogenes, die plaag van alle plaagen,
Op de eene of de andere wys uit onze buurt verjaagen.
En doet de vent u tegenftand,
Steek dan zyn ton maar in den brand.
Als gy 'dien babok hebt uit onze buurt gedréven,
^raag dan nog ééns of ik myn dochter u zal geeven.

Α x i μ α ν d ε r.

Mevrouw hoe durf ik dat beftaan ? .
De brand kon verder overflaaa

Xan-

Xantippe.
Spreek my niet tegen, zo wy vrienden zullen blyven.
Hoor, 'k zal u ilerkeii met een aantal braave wyven,
/ Die ik 'er toe heb omgepraat
Om hem te dryven uit de ftraat.
'k Heb hem zo zwartgemaakt by't vrouwvolk als een nikker.
Zy meenen dat hy in zyn ton φεείι voor verklikker.

derde TOONEEL.

Aximander, Eufrozyne.

MA X i μ Α ν D Ε R.

yn lief hoe komt haar dit in 't hoofd f ι

Zy fchynt van haar verftand beroofd.
Ε U f R ο ζ Y Ν E.